Автор: Nowikow Sergiej  

Теги: język polski  

Текст
                    18. SERGIEJ NOWIK ODWIEDZIt WUJKA
Wujek:	- Так si? ciesz?, ze ci? widz?!
Sergiej:	- Ja tez si? bardzo ciesz?.
Wujek:	- Jestes bardzo podobny do ojca. Opowiadaj! Jak zyjesz? Co robisz? Co robites przez te wszystkie lata?
Sergiej:	- Teraz mieszkam w Warszawie, mam dobrq prac?. Przedtem kilka lat mieszkatem i pracowatem w Petersburgu.
Wujek:	- Masz zon?, dzieci?
Sergiej:	- Nie, nie ozenitem si?.
Wujek:	- Jestes mtody, wszystko przed tobq! A co stychac u Olgi, twojej starszej siostry?
Sergiej:	- Pi?c lat temu wyszta za mqz, potem skonczyta studia i mysl?, ze jest zadowolona z zycia. Mieszka z rodzinq w Moskwie.
Wujek:	- A mtodsza jak si? ma?
Sergiej:	- Swietnie. Sonia wyszta za mqz, w zesztym roku urodzita cork?. Teraz mieszka z rodzinq w Paryzu.
Wujek:	- A Igor Siemionowicz, brat twojej matki, jeszcze zyje?
Sergiej:	- W zesztym miesiqcu miat zawat, ale teraz jest juz wszystko dobrze.
Wujek:	- Widzisz, jak to jest... Ja nie miatem okazji, zeby si? z wami spotkac. Twoj ojciec tak bardzo chciat tu przyjechac, ale... teraz jest juz za pozno, juz go nie ma.
Sergiej:	- Co zrobic, takie jest zycie.
Wujek: Sergiej:	- Nie pami?tam, w ktorym roku ty si? urodzites? - Urodzitem si? w tysiqc dziewi?cset szescdziesiqtym trzecim roku.
Wujek:	- To ty masz juz czterdziesci lat! Czas si? ozenic! Musisz znalezc sobie zon? Polk?! Tutaj na wsi mieszka taka tadna i pracowita dziewczyna...
236

18. СЕРГЕЙ НОВИК НАВЕСТИЛ ДЯДЮ Дядя: - Я так рад тебя видеть! С: - Я тоже очень рад. Дядя: - Ты очень похож на отца. Рассказывай! Как живёшь? Что делаешь? Чем ты занимался все эти годы? С: - Сейчас живу в Варшаве, у меня хорошая работа. До этого пару лет я жил и работал в Петербурге. Дядя: - У тебя есть жена, дети? С: - Нет, я не женился. Дядя: - Ты молод, все впереди! А что у Ольги, твоей старшей! сестры? С: - Пять лет тому назад она вышла замуж, потом закончила вуз и, думаю, она довольна жизнью. Живёт с семьёй в Москве. Дядя: - А у младшей как дела? С: - Отлично. Соня вышла замуж, в прошлом году родила дочь. Сейчас она с семьёй живёт в Париже. Дядя: - А Игорь Семёнович, брат твоей матери, жив ещё? С: - В прошлом месяце у него был инфаркт, но сейчас уже всё хорошо. Дядя: - Вот, видишь, какие дела... Не дано мне было встретиться с вами. Твой отец очень хотел сюда приехать, но.. сейчас уже поздно, его уже нет. С: - Ничего не поделаешь, такова жизнь. Дядя: - Я не помню, в каком году ты родился? С: - Я родился в 1963 году. Дядя: - Так тебе уже 40 лет! Пора жениться! Ты дожен найти себе жену - польку! Здесь в деревне живет красивая и трудолюбивая девушка... 237
StOWNICTWO cieszyc si? ndk (teraz. ciesz? si?, cieszysz si?) z czego - радоваться (я радуюсь, ты радуешься) чему imi? - имя jak - как jak zyjesz? - как живёшь? konczyc ndk (teraz. koncz?, konczysz) - кончать (я кон- чаю, ты кончаешь) lata 1т - годы pi?c lat temu - пять лет то- му назад nareszcie przyst. - наконец obecnie - сейчас, теперь okazja z - возможность opowiadac ndk (teraz. opowia- dam, opowiadasz) - рас- сказывать (я рассказываю, ты рассказываешь) opowiadaj! rozk. - рассказы- вай! opowiedziec dk (przysz. оро- wiem. opowiesz) - расска- зать (я расскажу, ты расска- жешь) podobny, -а, -е przym. (do kogo, czego) - похожий, -ая, -ее (на кого, что) prawdziwy, -а, -е przym. - на- стоящий, -ая, -ее 238
przedtem przysl. - раньше, до этого przez - через przyjechac dk (przysz. przyja- d?, przyjedziesz) - прие- хать (я приеду, ты прие- дешь) przyjezdzac ndk (teraz. przyje- zdzam, przyjezdzasz) - приезжать (я приезжаю, ты приезжаешь) skonczyc dk (przysz. skoncz?, skonczysz) - кончить (я кончу, ты кончишь) teraz - сейчас urodzic si? dk - родиться wczesniej przysl. - раньше wies z - деревня na wsi - в деревне wszystko - всё wychodzic za mqz ndk (teraz. wychodz? za mqz, wycho- dzisz za mqz) - выйти за- муж (я выхожу замуж, ты выходишь замуж) wyjechac dk (przysz. wyjad?, wyjedziesz) - выехать (я выеду, ты выедешь) wyjezdzac ndk (teraz. wyjez- dzam, wyjezdzasz) - выез- жать (я выезжаю, ты выез- жаешь) wyjsc za mqz dk (przysz. wyj- d?, wyjdziesz) - выйти за- муж (я выхожу замуж, ты выходишь замуж) zadowolony -а, -е przym. (z czego) - довольный, -ая, -ое (чем) zesziy, -а, -еprzym. - прошлый, -ая , -ое znajdowac ndk (teraz. znajdu- j?, znajdujesz) - находить (я нахожу, ты находишь) znalezc dk (przysz. znajd?, znajdziesz) - найти (я най- ду, ты найдёшь) zeby - чтобы zenic si? ndk (teraz. zeni? si?, zenisz si?) z kim - жениться (я женюсь, ты женишься) на ком zycie п - жизнь 239
GRAMATYKA Глаголы MlESZKAtEM, PRACOWAtEM... - прошедшее время, единственное число В польском языке формы прошедшего времени глаголов обра- зуются от основы инфинитива путём прибавления личных окон- чаний, иапр.: mieszka|c (ja) mieszkatem, (ty) mieszkates и т. д. rodzaj m?ski (м. род) rodzaj zenski rodzaj nijaki (ж. род) (ср. род) ja mieszkatem ty mieszkates on mieszkaf ja mieszkatam - ty mieszkatas - ona mieszk ?ta ono mieszkalo Вид глагола (совершенный, несовершенный) не влияет на спо- соб образования форм прошедшего времени: pracowa|c - (ja) pracowatem, (ty) pracowates studiowa | c - (ja) studiowatem, (ty) studiowates pisa|c - (ja) pisatem, (ty) pisates urodzi|c si? - (ja) urodzilem si?, (ty) urodzites si? ozeni|c si? - (ja) ozenitem si?, (ty) ozeniles si? wyjechajc - (ja) wyjechalem, ty wyjechates При образовании прошедшего времени довольно часто изменя- ется основа глагола, напр.: wyjsc za m^z ->ja wyszfam za mqz, ty wysztas za mgz, ona wyszta za mqz pojsc do sklepu - ->ja poszfam do sklepu, ty poszlas do sklepu, ona poszla do sklepu Pl^C lat TEMU - выражение предшествования Прочитайте. Запомните. Обратите внимание, что в польском языке, в конструкции типа rok temu употребление слова temu 240
обязательно. Следует также запомнить, что имя прилагатель- ное zeszty/zeszta сочетается в польском языке только с предло- гом w. vv zesztym tygodniu w zesztym miesiqcu vv zesztym roku vv zeszty czwartek vv zesztq sobot? rok, miesiqc temu tydzien temu wczoraj на прошлой неделе в прошлом месяце в прошлом году в прошлый четверг в прошлую субботу год, месяц (тому) назад неделю (тому) назад вчера W zesztym tygodniu kupitam samoch6d. W zesztym miesiqcu miatam egzamin. W zesztym roku ozenitem si?. W zeszty poniedziatek bytem w kinie. W zeszty srod? byta konferencja. Dwa lata temu wyjechatem do Kanady. Trzy miesiqce temu wysztam za mqz. Tydzien temu dzwonitem do Moskwy. Wczoraj miatem spotkanie z klientami. На прошлой неделе я купила машину. В прошлом месяце у меня был экзамен. Год (тому) назад я женился. В прошлый понедельник я был в кино. В прошлую среду была конференция. 2 года (тому) назад я уехал в Канаду. Три месяца (тому) назад я вышла замуж. Неделю (тому) назад я звонил в Москву. Вчера у меня была встреча с клиентами. przedtem, TERAZ - выражение очерёдности фактов Очерёдность фактов, которые совершались в прошлом и кото- рые совершаются в настоящем временени, выражаем при помо- щи наречий: przedtem, wczesniej, teraz, obecnie. Wczesniej mieszkatem w Krakowie. Раньше я жил в Кракове 241
Obecnie mieszkam w Warszawie. Teraz pracuj? w firmie „Bus". Przedtem pracowatem w firmie „Logo". Теперь живу в Варшаве. Сейчас я работаю в фирме „Bus”. Раньше я работал в фирме „Logo”. W KTORYM ROKU...? - определение даты (2) При ответе на вопрос Ktory to (byl) гок? Какой это (был) год? пользуемся составными числительными в именительном паде- же. Обратите внимание, что в отличие от русского языка, форму порядкового числительного имеют два последних элемента. Ktory to (byl) rok? To byt rok 1956 (tysiqc dziewi?cset pi?cdziesigty szosty). To byt rok 1989 (tysi^c dziewi?cset osiemdziesiqty dziewiqty). Jest rok 2003 (dwa tysiqce trzeci). Это был 1956 год. Это был 1989 год. Сейчас 2003 год При ответе на вопрос W ktorym (to bylo) roku...? В каком (это было) году? пользуемся предлогом w + составное имя числи- тельное в предложном падеже. В польском языке в данной кон- струкции склоняются только два последних элемента, выражен- ных порядковыми числительными. W ktorym (to bylo) roku? To bylo w 1956 (tysiqc dziewi?cset pi?cdziesigtym szostym) roku. To bylo w 1989 (tysiqc dziewi?cset osiemdziesiqtym dziewiqtym) roku. Do Polski przyjechatem w 2002 (dwa tysiqce drugim) roku. Это было в 1956 году. Это было в 1989 году. В Польшу я приехал в 2002 году. - W ktorym roku si? urodziles? - Urodzilem si? w 1961 roku (w tysiqc dziewi?cset szescdziesiqtym pierwszym roku) - W ktorym roku Marta wyszta za mqz7 - Marta wyszla za m$z w 1983 roku (w tysiijc dziewi?cset osiem- dziesiqtym trzecim roku). 242
ROZMAWIAMY Я доволен..., я рад... Jestem zadowolony z urlopu. Я доволен отпуском. Czy jestes zadowolona z jego Ты доволен его работой? pracy? Jestesmy zadowoleni z tego Мы довольны этой квартирой, mieszkania - Bardzo si? ciesz?, ze ci? widz?. - Я очень рад, что тебя вижу. - Ja tez si? ciesz?. - И я тоже рад. Спрашиваем о знакомых и друзьях Со stychac u Adama? Jak si? ma Adam? - Как Адам? Co stychac u Moniki? Jak si? ma Monika? - Как Моника? Co stychac u twojej Jak si? ma twoja - Как твоя сестра? siostry? siostra7 CWICZENIA Восполните предложения, употребляя глаголы в прошедшем времени. (мужской род) pracowac 1 • Pi?c lat temu (ja)....... w firmie „Gala". 2. Gdzie (ty) ........ pi?c lat temu? 3. Adam.............................w banku. rnieszkac 4 - Czy (ty).................w Warszawie dwa lata temu7 5. - Tak, (ja) ..........w Warszawie 6 Artur.....................w Krakowie. 243
ozenic si? 7. Michal.................trzy lata temu. 8. Kiedy (ty) si? ...................? 9. (Ja)................... . w zesztym roku. urodzic si? 10. Gdzie (ty) si?................? 11. (Ja).....................w Moskwie. 12. Moj syn....................w Warszawie. (женский род) pracowac 1. Gdzie (ty) przedtem....................? 2. Przedtem (ja)..........................w firmie „Mors". 3. Patrycja.....................wczesniej w firmie „Stop". mieszkac 4. - Gdzie (ty).................pi?c lat temu? 5. - Pi?c lat temu (ja)..............w Krakowie. 6. Krystyna dziesi?c lat temu..................w Londynie wyj’sc za mqz 7. - Kiedy (ty)....................za mqz? 8. - (Ja).......................w zeszlym roku. 9. Dorota.......................cztery lata temu urodzic si? 10. Kiedy (ty) si?..................? 11. (Ja)............................ w tysiqc dziewi?cset siedemdzie- siqtym roku (1970). 12 Kiedy.........................twoja corka? 244
(средний род) urodzic si? 1. Moje drugie dziecko................................w Hiszpanii. mieszkac 2. Nasze dziecko.......................z nami. Глаголы miec, chciec, musiec. wiedziec напишите в прошед- шем времени. • 1. W pierwszej osobie liczby pojedynczej: (ja) chciatem... etc. Kilka lat temu......................pracowac w firmie „Nokia". 2 lata temu..............okazj? tarn pracowac, ale........ wyjechac do Kanady do ojca. Nie...................., ze to byfa prawdziwa szansa. • 2. W trzeciej osobie liczby pojedynczej: Pawet Nowak trzy lata temu ..............zawat............... wrocic do pracy, ale ............. isc na emerytur?. Teraz jest jednak zadowolony. Ma nowq pasj? - ogrod i kwiaty. Ania.................studiowac psychology. W zesztym roku umart jej ojciec i Ania..........isc do pracy i zarabiac pieni^dze. A potem nie .............juz czasu na studia. Закончите высказывание по образцу. Образец: Teraz mieszkam w Warszawie, przedtem mieszkalam w Krakowie 1- Teraz pracuj? w firmie „Kora", przedtem.................... 2. Piotr teraz mieszka w Gdahsku, przedtem.................... 3. Magda teraz studiuje prawo, wczesniej...................... 4. Adam ma teraz duze mieszkanie, wczeiniej................... 5. Michal teraz jest kelnerem, przedtem....................... 245
Когда это было? Словосочетания из скобок поставьте в нужной форме. 1. (zeszty tydzien) ....................................... miatem trzy lekcje angielskiego. 2. (zeszty piqtek) ....................................... .. byto wazne spotkanie z klientami 3. (zeszta sroda) ................................................. bytam w kinie. 4 (zeszty miesiqc) .............................................. miatem duzo pracy. 5. (zeszty rok) .................................................... nie miatam urlopu. 5 Ответьте на вопросы. 1. W ktorym roku si? urodzites/tas?................................ 2. W ktorym roku skonczytes/tas szkot? /studia?.................... 3. W ktorym roku przyjechales/las do Polski?....................... 4. W ktorym roku si? ozenites/wyszlas za mqz?...................... 5. W ktorym roku urodzil si? twoj syn/urodzila si? twoja corka? 6 Слова из скобок поставьте в родительном падеже. а) 1. Czy jestes zadowolony z (praca).............................I 2. Czy jestes zadowolona z (wycieczka).........................? 3. Jestem bardzo zadowolony z (konferencja).................... 4. Czy jestes ze (ja)........................... zadowolona? b) 1. Co slychac u (twoj brat)...................................’ 2. Co stychac u (Piotr).......................................9 246
3 Co stychac u (twoja siostra).........................................? 4. Co stychac u (Magda)................................................? Закончите предложения, пользуясь лексикой урока. 1 Ciesz? si?, ze.................................. 2. Bardzo si? ciesz? si?, ze...................... 3. Ja tez si? ciesz?, ze.......................... 247