Текст
                    РЕДАКЦИОННЫЙ СОВЕТВасильев А.Ю., член-корр. РАМНВоробьев A.A., доктор медицинских наук, профессорГайвороновский И.В., доктор медицинских наук, профессорГлыбочко П.В., член-корр. РАМНГостищев В.К., академик РАМНГуманенко Е.К., доктор медицинских наук, профессорДенисов И.H., академик РАМНДземешкевич С.Л., доктор медицинских наук, профессорЗоря В.И., доктор медицинских наук, профессорКаган И.И., доктор медицинских наук, профессорКириенко А.И., член-корр. РАМНКирпатовский И.Д., академик РАМНКолесников Л.Л., академик РАМНКотельников Г.П., академик РАМНЛопухин Ю.М., академик РАМННиколаев A.B., член-корр. РАМННиколенко В.H., доктор медицинских наук, профессорНовиков Ю.В., академик РАМНПерельман М.И., академик РАМНРакишев А.Р., академик НАН Республики КазахстанСавельев B.C., академик РАН и РАМНСапин М.Р., академик РАМНСиницын В.E., доктор медицинских наук, профессор
Терновой С.К., академик РАМН
Фомин Н.Ф., доктор медицинских наук, профессор
Яблонский П.К., доктор медицинских наук, профессор

НИКОЛАЙ ИВАНОВИЧ ПИРОГОВ1810-1881
Можно долго спорить: в какую дисциплину, специальность, специализа¬
цию внес больший вклад Н.И. Пирогов — анатомию описательную, областную
(топографическую), прикладную (клиническую), хирургию в целом или в неко¬
торые ее разделы (сосудистую хирургию, гнойную хирургию, военно-полевую
хирургию, травматологию, анестезиологию). Но какую бы сферу его деятель¬
ности мы ни взяли, можно сделать вывод, что все достижения творческой
мысли ученого базируются на анатомических и функциональных изысканиях
и только будущее оценит вклад Николая Ивановича Пирогова в функциональ¬
ную анатомию: выдающийся ученый на многие годы опередил время, буду¬
чи предтечей сосудистой и микро-сосудистой хирургии, местной анестезии,
многих хирургических доступов и методов оперативного лечения, лучевой
анатомии. Более двадцати анатомических структур, методов, способов — от
бугорка на гребне подвздошной кости, имеющего значение для проекционной
анатомии, методов оперативных вмешательств, до создания «Анатомическо¬
го института для практических упражнений учащихся», до способов бальзами¬
рования человека после смерти — связаны с именем Н.И. Пирогова. Это ли
не след в отечественной медицине?Не случайно в статье Б.В. Петровского, Б.А. Константинова и И.В. Бого¬
рада, предваряющей факсимильное издание 1996 года одного из основных
трудов Н.И. Пирогова— «Иллюстрированная топографическая анатомия рас¬
пилов, произведенных в трех измерениях через замороженное человеческое
тело», отпечатанного ограниченным тиражом в Санкт-Петербурге в 1852 году
и давно ставшего раритетом, сказано: «Общепризнано в истории, что первой
крупной и глубоко оригинальной фигурой в отечественной анатомии, выдви¬
нувшей ее в первый ряд мировой науки, является Н.И. Пирогов. Заслуги уче¬
ного перед отечественной анатомией столь огромны, что он по праву может
быть назван лидером анатомической мысли». И задачей современных спе¬
циалистов теоретической и практической медицины является развитие его
наследия, которое по настоящее время не до конца изучено и осмыслено.Предлагаемый читателю Атлас будет способствовать изучению строения
человека на основе современных данных и приближению теоретического кур¬
са анатомии к запросам практической медицины.
СОДЕРЖАНИЕОТ АВТОРОВ 9ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ 13ОБЩАЯ АНАТОМИЯ 15ПОДМЫШЕЧНАЯ ПОЛОСТЬ 33ПЛЕЧЕВОЙ СУСТАВ 61ОБЛАСТЬ ПЛЕЧА 93ЛОКТЕВАЯ ОБЛАСТЬ 121ЛОКТЕВОЙ СУСТАВ 135ОБЛАСТЬ ПРЕДПЛЕЧЬЯ 169ОБЛАСТЬ КИСТИ 211НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ 285ОБЩАЯ АНАТОМИЯ 287ЯГОДИЧНАЯ И ТАЗОБЕДРЕННАЯ ОБЛАСТИ 307ТАЗОБЕДРЕННЫЙ СУСТАВ 345ОБЛАСТЬ БЕДРА 377ОБЛАСТЬ КОЛЕНА 411КОЛЕННЫЙ СУСТАВ 433ОБЛАСТЬ ГОЛЕНИ 477ГОЛЕНОСТОПНАЯ ОБЛАСТЬ И ОБЛАСТЬ СТОПЫ 515ПРИЛОЖЕНИЕ 1. ДОБАВОЧНЫЙ СКЕЛЕТ 598ПРИЛОЖЕНИЕ 2. КЛАССИФИКАЦИЯ КОСТЕЙДОБАВОЧНОГО СКЕЛЕТА 599ПРИЛОЖЕНИЕ 3. ОСНОВЫ КЛАССИФИКАЦИИ КОСТЕЙДОБАВОЧНОГО СКЕЛЕТА ПО СТРОЕНИЮ 600
ОТ АВТОРОВПрогресс в развитии технических возможностей изучения строения тела
живого человека: ангиография, рентгеновская компьютерная томография, маг¬
нитно-резонансная томография, цифровая рентгенография — заставляет по-
новому взглянуть на акценты в изучении анатомии человека, более активно
прививать знания анатомии живого человека. Старые классические подходы
в системной и топографической анатомии, основанные на знаниях анатомии
мертвого тела, становятся недостаточными в подготовке будущего врача к вос¬
приятию изображений, полученных современными средствами визуализации
тела человека. Анализ современных визуализаций — проекций и плоскостных
сечений тела — требует синтетических знаний, основанных на изучении систем¬
ной, регионарной анатомии и анатомии распилов, дополненных расшифровкой
диагностических сечений живого человека.Предлагаемое авторами издание представляет собой Атлас анатомии при¬
менительно к современным возможностям изучения анатомии живого челове¬
ка. Что в предлагаемом Атласе преобладает: классическая описательная анато¬
мия, топографическая регионарная анатомия, анатомия распилов или лучевая
анатомия — решать читателю.Мы рассчитываем, что предлагаемый Атлас будет полезен как студенту,
желающему выйти за узкие рамки классических знаний, так и практическому
врачу, поддерживающему и совершенствующему свои профессиональные ана¬
томические знания.Избранный при составлении Атласа подход продолжает традиции Н.И. Пи¬
рогова по изучению строения человека и внедрению анатомических знаний
в практическую медицину. Не случайно в Атласе постоянно сопоставляются
пироговские распилы, рисунки препаратов Пирогова по строению фасций и ар¬
териальных стволов с данными о строении человека на основе современных
лучевых методов, в основе которых лежат труды Н.И. Пирогова, не потерявшие
значения и в XXI веке. Отсюда название Атласа — «Анатомия по Пирогову».Именно Николай Иванович Пирогов предвосхитил будущее, пропагандируя
изучение анатомии на распилах человеческого тела. И не важно, кто был пер¬
вым, предложив распилы как метод. История изучения строения человека с по¬
мощью распилов насчитывает несколько веков, что делает бессмысленным споро приоритете на разработку метода исследования. Важно, что его многолетний
титанический труд, изданный в Санкт-Петербурге в 1852-1859 гг. под названием
«Anatome topographica sectionibus, per corpus humanum congelatum triplice directione
ductis, illustrata» («Иллюстрированная топографическая анатомия распилов, про¬
изведенных в трех измерениях через замороженное человеческое тело»), был для
своего времени непревзойденным по объему и полноте систематическим описа¬
нием коллекции распилов частей и отделов человеческого тела, что заслуженно
создало имя Ученому и славу его Отечеству.Ограниченный тираж издания в значительной степени сузил круг читателей
произведения, которое быстро стало раритетом, а латинский язык сделал рабо¬
ту малодоступной для понимания в наше время. С течением времени поколения
анатомов и специалистов медицины знакомились с произведением по учебни¬
кам и персоналиям, которые не обходились без упоминания «Иллюстрированной
топографической анатомии распилов...», а также по таблицам распилов, изда¬
вавшимся позднее.Только в 1996 году по инициативе академика РАН и РАМН Б.В. Петров¬
ского появилось факсимильное издание иллюстраций творца «ледяной анато¬
мии» и перевод книги на русский и английский языки. Но нет пророка в своем
Отечестве — и об этом фактическом переиздании труда Н.И. Пирогова мало
известно медицинской общественности и анатомам.Возможно, малой известностью рисунков с распилов Н.И. Пирогова, труд¬
ностями их прочтения и воспроизведения объясняется явно недостаточное ис¬
пользование готовых (!) анатомических иллюстраций для приближения к дейст¬
вительности топографических рисунков и расшифровки сущности результатов
визуализации строения различными лучевыми методами.Из известных авторов учебников широко пользовались результатами распи¬
лов Г.К. Корнинг (Базельская коллекция) и Д.Н. Лубоцкий (коллекция Н.И. Пирого¬
ва). Но практически ни в одном, даже отечественном, издании по лучевой анатомии
коллекция Н.И. Пирогова не нашла отражения. Только с наступлением XXI века
этот пробел начинает восполняться. При этом не существенно, используются ли
распилы из Базельской коллекции, распилы Н.И. Пирогова или они воспроизво¬
дятся заново с применением современных технологий. Важно, что комплексное
использование различных методов позволяет воспринимать всю сложность стро¬
ения человека. А это, несомненно, должно поднять на качественно новый уровень
подготовку специалистов практического здравоохранения.Следует, однако, отметить, что изданные с применением новых подходов
и технологий результаты исследования строения человека, как правило, осве¬
щают частные вопросы анатомии, но до настоящего времени нет труда, в кото¬
ром, согласно логике познания, строение человека было бы представлено от ре¬
льефа до распилов, проекций и сечений, выполненных современными методами
лучевой анатомии.Предлагаемый читателю Атлас задумывался в целях повышения информа¬
тивности учебников, для которых характерна недостаточная визуализация описы¬
ваемых структур, что затрудняет восприятие материала и его использование на
этапах вузовского и последипломного образования, в практической работе.В работе с визуальным рядом составители старались придерживаться оп¬
ределенной логики в последовательности рисунков. В пределах главы послойно
раскрывается анатомия и топография структур, подводя читателя к пониманию
взаимоотношения структур на распилах и сечениях.Все обозначения на рисунках даны на латинском языке или на русском — при
отсутствии соответствующего латинского термина. При расшифровке структур
придерживались принципа достаточности— количество обозначений на одном ри¬
сунке не должно превышать разумно достаточного количества, особенно если есть
возможность восполнить пропущенное обозначение на последующих рисунках. Для
пояснения рисунков даются комментарии важных анатомических образований.Рисунок или группа рисунков, схожих по содержанию, предваряются глос¬
сарием, т.е. списком использованных латинских анатомических терминов и их
эквивалентов на русском и английском языках.
В терминологии составители придерживались:— принципа историзма, который предусматривает (а) поддержание
связи между поколениями специалистов здравоохранения, изучавших
анатомию с терминологией BNA (Baseliana Nomina Anatomica, 1895) или
PNA (Parisiensia Nomina Anatomica, 1960), что потребовало определенного
дуализма при переходе на Международную анатомическую терминологию
(МАТ); (б) соблюдение преемственности между русскоязычными эквива¬
лентами латинских терминов, которые к XXI веку изменились и старшему
поколению непонятны;— «вербального» принципа, который предполагает наличие названия у каж¬
дой анатомической структуры, даже если она не поименована в официальной
терминологии, но как-то называется в анатомической литературе;— принципа наибольшей полноты каждого термина, т.е. название структу¬
ры и ее принадлежность к целому (органу, части органа), например: Crista
tuberculi majoris humeri или Fasciculus posterior plexus brachialis;— принципа краткости названия, для соблюдения которого в подписях к ри¬
сункам и в глоссарии употребляется название материнской структуры, а пос¬
ле запятой — обозначаемая ее часть, или указывается конкретная структу¬
ра (например: М.biceps brachii, caput longum или A.collateralis ulnaris inferior,
ramus anterior), а в круглых скобках ( ) — ее принадлежность определенно¬
му источнику [например: N.cutaneus brachii lateralis superior (n.axillaris) или
N.cutaneus antebrachii lateralis (n.musculocutaneus)]; в случаях необходимос¬
ти уточняющее обозначение термина в русскоязычном эквиваленте приво¬
дится в квадратных скобках [ ] (например: Суставная впадина [лопатки] или
Удерживатель мышц-сгибателей кисти [поперечная связка запястья]);— принцип современности, который предусматривал употребление латин¬
ских терминов в написании, рекомендованном в Международной анатоми¬
ческой терминологии (2003).Для правильного представления распилов и сечений на рисунках приводится
пиктограмма с ориентацией сторон. В глоссарии дается расшифровка краев сре¬
за: anterior — передний, posterior — задний, superior — верхний, inferior — нижний,
dexter — правый, sinister — левый, lateralis — латеральный, medialis— медиаль¬
ный, proximalis — проксимальный (центральный), distalis — дистальный (перифе¬
рический), dorsalis — тыльный, plantaris — подошвенный, palmaris — ладонный.Все сокращения, употребленные в Атласе, соответствуют принятым в Меж¬
дународной анатомической терминологии:А.— Arteria (артерия);Аа. — Arteriae (артерии);М. — Musculus (мышца);Mm. — Musculi (мышцы);N. — Nervus (нерв);Nn. — Nervi (нервы);R. — Ramus (ветвь);Rr. — Rami (ветви);V. — Vena (вена);Vv. — Venae (вены);
t— tendo (сухожилия).
Насколько составителям удалось справиться с поставленными задача¬
ми — судить читателям, все замечания и пожелания которых составителями бу¬
дут приняты с благодарностью.В настоящем издании использованы материалы из книг: Николай Пиро¬
гов «Иллюстрированная топографическая анатомия распилов, произведенных в
трех измерениях через замороженное человеческое тело» (издание НЦХ РАМН,
1996); Николай Пирогов «Хирургическая анатомия артериальных стволов и фас¬
ций» (СПб, 1881).Все цветные иллюстрации и рисунки с препаратов Н.И. Пирогова любез¬
но предоставлены издательской группой «ГЭОТАР-Медиа». Часть ангиограмм
(рис.1-69, 1-70) и рентгенограмм (рис. 1-ЗОВ, 1-85А, 1-87А, 2-25В, 2-114, 2-118,
2-195) включены в издание из коллекции член-корр. РАМН А.Ю. Васильева.Составители Атласа выражают свою признательность:• Издательской группе «ГЭОТАР-Медиа» за предоставленную воз¬
можность творческого содружества на этапах подготовки Атласа
к изданию;• анатомам — зарубежным и отечественным, всем, внесшим весо¬
мый вклад в развитие учения о строении частей, областей, органов
и систем человека, в особенности авторам работ, которые служи¬
ли составителям Атласа примером:Билич Г.Л., Крыжановский В.А. Анатомия человека. Атлас. — М.:
ГЭОТАР-Медиа. — 1 т., 2009; 2 т. — 2010.Кирпатовский И.Д., Бочаров В.Я. Рельефная анатомия человека. — М.: Ме¬
дицина, 1974.Кованов В.В., Травин A.A. Хирургическая анатомия нижних конечностей. —
М.: Медицина, 1963.Кованов В.В., Травин A.A. Хирургическая анатомия верхних конечнос¬
тей. — М.: Медицина, 1965.Лубоцкий Д.Н. Основы топографической анатомии. — М.: Медгиз, 1953.Раубер А. Руководство анатомии человека: в 6 т. (перевод с немецкого). —
СПБ.: 1904.Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.С. Атлас нормальной анатомии чело¬
века: в 2 т. — М.: МЕДпрес-информ, 2004.Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека в трех томах (4-е издание). —
М.: Медицина, 1972-1974.Корнинг Т.К. Топографическая анатомия (перевод с немецкого П.И. Кару-
зина). — М.; П.: Биомедгиз, 1936.Netter F.H. Atlas of Human Anatomy, 4th Edition. — Philadelphia: Elsevier, 2006.Sobotta Anatomie des Menschen. Der komplette Atlas in einem Band. —
Munchen-Jena: Elsevier, 2006.THIEME Atlas of Anatomy. General Anatomy and Musculoskeletal System
(Schuenke V., Schulte E., Shumacher U.). — Stuttgart-New York: Thieme, 2006.• Особая благодарность специалисту лучевой диагностики — по¬
стоянному консультанту по интерпретации томограмм A.A. Сте¬
панкову и всем, кто поддерживал работу, способствовал ее завер¬
шению своим добрым словом и интересом.
Раздел ІВЕРХНЯЯКОНЕЧНОСТЬУ
ОБЩАЯ АНАТОМИЯ
16ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЧасти верхней конечностиЛатинские терминыЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеCingulum pectorale,
cingulum membri superiorisПлечевой пояс;пояс верхней конечностиPectoral girdle; shoulder girdleAxillaПодмышкаAxillaBrachiumПлечоArmCubitusЛокотьElbowAntebrachiumПредплечьеForearmManusКистьHandCarpusЗапястьеWristMetacarpusПястьMetacarpusPalma; volaЛадоньPalmDorsum manusТыл кистиDorsum of handDigiti manusПальцы кистиDigits of handОбласти верхней конечностиЛатинские терминыЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеRegio deltoideaДельтовидная областьDeltoid regionRegio brachialisОбласть плечаBrachial regionRegio cubitalisОбласть локтя; локтевая областьCubital regionRegio antebrachialisОбласть предплечьяAntebrachial regionRegio manusОбласть кистиHand regionRegio carpalisОбласть запястьяCarpal regionRegio dorsalis manusТыл кистиDorsum of handRegio palmarisЛадонь, ладонная областьPalmar regionThenar, eminentia thenarisТенар, возвышение большого пальцаThenar eminenceHypothenar, eminentia hypothenarisГипотенар, возвышение мизинцаHypothenar eminenceRegio metacarpalisПястьMetacarpal regionDigiti manusПальцы кистиDigits of handЧасти и области верхней конечности являются ос¬
новой описания мышц, сосудов, нервов и сочленений
между костями. При этом часто, поумолчанию, приме¬
няется диалектических подход к описанию различных
структур. Например, мышцы области лопатки описы¬
ваются частично вместе с мышцами спины, частично -
вместе с мышцами верхней конечности, а мышцы
области груди - вместе с другими мышцами грудной
клетки и с мышцами верхней конечности. Понять этоможно только с позиций эволюции животного мира
и деления мышц по происхождению и выполняемой
функции. Отсюда употребление таких терминов, как
мышцы плечевого пояса, мышцы плечевого сустава,
мышцы передней (задней) стенки подмышечной ямки
(полости) и т.д. Эти термины используются очень ши¬
роко в описательной и топографической анатомии,
что имеет научно-историческое обоснование и оп¬
равдано с позиций практической медицины.
Общая анатомия17Костные ориентирыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus inferior scapulaeНижний угол лопаткиInferior angle of scapulaClaviculaКлючицаClavicleEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusMargo medialis scapulaeМедиальный край лопаткиMedial border of scapulaOlecranonЛоктевой отростокOlecranonOssa metacarpiКости пясти (пястные кости)MetacarpalsOs pisiformeГороховидная костьPisiformPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processRadiusЛучевая костьRadiusSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercle of humerusTuberculum minus humeriМалый бугорок плечевой костиLesser tubercle of humerusTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецимTubercle of trapeziumUlnaЛоктевая костьUlna
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬepicondylus
lateralis humeriepicondylus
medialis humeriprocessus
styloideus radiiprocessus
styloideus ulnaetuberculum
ossis trapeziios pisiformeacromiontuberculum
majus humeriprocessus
coracoideus scapulaeРис. 1-1. Костные ориентиры верхней конечности. Вид спередиclavicula
Общая анатомияclaviculamargo
medialis scapulaeangulus
inferior scapulaeРис. 1-2. Костные ориентиры верхней конечности. Вид сзади
20ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРельеф верхней конечности. Вид спередиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеClaviculaКлючицаClavicleFossa cubitalisЛоктевая ямкаCubital fossaFossa infraclavicularisПодключичная ямкаInfraclavicular fossaHypothenar, eminentia hypothenarisГипотенар, возвышение мизинцаHypothenar eminenceLacertusfibrosus,
aponeurosis bicipitalisАпоневроз двуглавой мышцы плечаBicipital aponeurosisM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiSulcus deltoideopectoralisДельтовидно-грудная бороздаDeltopectoral grooveSulcus bicipitalis medialisМедиальная борозда плечаMedial bicipital grooveSulcus radialisЛучевая бороздаRadial grooveSulcus ulnarisЛоктевая бороздаUlnar grooveThenar, eminentia thenarisТенар, возвышение большого пальцаThenar eminenceV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.medianacubitiСрединная вена локтяMedian cubital vein
Общая анатомия21musculus deltoideusРис. 1-3. Рельеф и мышцы верхней конечности. Вид спереди
Подключичная ямка (fossa infraclavicularis) располагается между ключицей, внутренним краем дельтовидной мышцы и
наружным краем большой грудной мышцы. Переходит в дельтовидно-грудную борозду.Дельтовидно-грудная борозда (sulcus deltoideopectoralis) образована внутренним краем дельтовидной мышцы и наружным
краем большой грудной мышцы
22ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРельеф верхней конечности. Вид сзадиЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis longusM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча, латеральная
головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput medialeТрехглавая мышца плеча, медиальная головкаTriceps brachii, medial headOlecranonЛоктевой отростокOlecranonProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processRete venosum dorsale manusТыльное венозное сплетение кистиDorsal venous network of handSeptum intermusculare brachii
lateraleЛатеральная межмышечная перегородка
плечаLateral intermuscular septum of armSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapula
Общая анатомияmusculus brachialismusculus trapeziusmusculus brachioradialismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevismusculus extensor digitorumolecranonmusculus anconeusmusculus triceps
brachii, caput longummusculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevismusculus deltoideusmusculus extensor
carpi ulnarismusculus extensor
digiti minimimusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus brachialismusculus brachioradialismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevisolecranonmusculus triceps
brachii, caput lateralemusculus triceps
brachii, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus flexor carpi ulnarismusculus extensor carpi ulnarisseptum intermusculare
brachii lateralemusculus triceps
brachii, caput lateralespina scapulaemusculus deltoideusacromionmusculus trapeziusprocessus styloideus ulnaerete venosum dorsale manusРис. 1-4. Рельеф и мышцы верхней конечное ni. Вид сзади
24ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЛимфатические сосуды и вены верхней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus venosus palmaris superficialisПоверхностная ладонная венозная дугаSuperficial venous palmar archFossa axillarisПодмышечная ямкаAxillary fossaFossa cubitalisЛоктевая ямкаCubital fossaM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiNodi lymphoidei axillaresПодмышечные лимфатические узлыAxillary lymph nodiOlecranonЛоктевой отростокOlecranonRete venosum dorsale manusТыльное венозное сплетение кистиDorsal venous network of handSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaSulcus deltoideopectoralisДельтовидно-грудная бороздаDeltopectoral grooveVas lymphaticum superficialeПоверхностный лимфатический сосудSuperficial lymph vesselV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinV.perforantaПрободающая венаPerforating veinV.thoracica lateralisЛатеральная грудная венаLateral thoracic veinVv.brachialesПлечевые веныBrachial veinsVv.intercapitularesМежголовковые веныIntercapitular veinsVv.interosseae anterioresПередние межкостные веныAnterior interosseus veinsVv.radialesЛучевые веныRadial veinsVv. ulnaresЛоктевые веныUlnar veins
Общая анатомия25rete venosum
dorsale rrtanussulcusdeltoideopectoralisspina scapulaevena cephalicavas lymphaticum
superficialefossa cubitalisvena cephalica
antebrachiivena basilicaantebrachii olecranonfossa axillarismusculusdeltoideusnodi lymphoidei
axillaresmusculus
triceps brachiivas lymphaticum
superficialemusculus
biceps brachiivena basilicavena cephalicavena mediana
cubitivena mediana
antebrachiivena basilica
antebrachiivena cephalica
antebrachiiА В
Рис. 1-5. Поверхностные лимфатические сосуды верхней конечности. Вид спереди (А), вид сзади (В)Лимфатические сосуды области возвышения большого пальца и соответствующей тыльной поверхности кисти сопро¬
вождают истоки у.ссрНаМса аШеЬгасЬН и, группируясь по ходу V. серЬаНса на плече, впадают в подмышечные лимфати¬
ческие узлы. Лимфатические сосуды области возвышения мизинца сопровождают истоки у.ЬаяШса атеЬгасЬп и, груп¬
пируясь по ходу у.ЬанШса, впадают в локтевые и в подмышечные лимфатические узлы.
MPX«»»«0«-»'OCTbvenaeradiajesvenaeu^fLvenaeinterosseaeanteriores____venosuspa'^arisorofondus__—venosus palmaris
sUPerficialiS— intercapi^lS-venaevena medianaantebracjw_vena basilicaantebradw.yenacepl^atoavena axi"ansvena thoracicalateralis venabasilica_venaebrachialesA/1\ I« r;iVOQKHC v )
Общая анатомия27Кожные нервы и поверхностные вены верхней конечностиЭквивалентьіЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus venosus palmaris superficialisПоверхностная ладонная венозная дугаSuperficial venous palmar archN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve
of forearm (radial nerve)N.cutaneus brachii lateralis superior
(n. axillaris)Верхний латеральный кожный нерв плеча
(подмышечный нерв)Superior lateral cutaneous nerve
of arm (axillary nerve)N.cutaneus brachii lateralis inferior
(n.radialis)Нижний латеральный кожный нерв плеча
(лучевой нерв)Inferior lateral cutaneous nerve
of arm (radial nerve)N.cutaneus brachii medialisМедиальный кожный нерв плечаMedial cutaneous nerve of armN.cutaneus brachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв плеча
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of arm
(radial nerve)N.digitalis dorsalis manus (n.radialis)Тыльный пальцевой нерв кисти (лучевой нерв)Dorsal digital nerve of hand
(radial nerve)N.digitalis dorsalis manus (n.ulnaris)Тыльный пальцевой нерв кисти (локтевой нерв)Dorsal digital nerve of hand
(ulnar nerve)N.intercostobrachialisМежреберно-плечевой нервIntercostobrachial nerveN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus palmarisЛоктевой нерв, ладонная ветвьUlnar nerve, palmar branchNn.supraclaviculares
(plexus cervicalis)Надключичные нервы (шейное сплетение)Supraclavicular nerves
(cervical plexus)Rete venosum dorsale manusТыльная венозная сеть кистиDorsal venous network of handV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinV.perforantaПрободающая венаPerforating veinVv.intercapitularesМежголовковые веныIntercapitular veins
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-7. Топография кожных нервов и поверхностных вен верхней конечности. Вид спереди
Общая анатомияРис. 1-8. Топография кожных нервов и поверхностных вен верхней конечности. Вид сзади
зоВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-9. Сегментарная иннервация кожи верхней конечное™. Вид спереди (А), вид сзади (В)Источники иннервации: С.—С8 — шейные сегменты спинного мозга с пятого по восьмой, ТЬ( — первый грудной сегмент
спинного мозга
Общая анатомиязіСобственные фасции верхней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis musculi bicipitis brachii,
lacertus fibrosus [Пирогова]Апоневроз двуглавой мышцы плена,
сухожильное растяжение ПироговаBicipital aponeurosisBursa subcutanea olecraniЛоктевая подкожная сумкаSubcutaneous olecranon bursaClaviculaКлючицаClavicleEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaFascia deltoideaДельтовидная фасцияDeltoid fasciaFascia pectoralisГ рудная фасцияPectoral fasciaLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTricepsN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral antebrachial cutaneous nerveN.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial antebrachial cutaneous nerveN.medianusСрединный нервMedian nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveRetinaculum musculorum extensorumУдерживатель мышц-разгибателейExtensor retinaculumSulcus deltoideopectoralisДельтовидно-грудная бороздаDeltopectoral grooveSulcus bicipitalis medialisМедиальная борозда плечаMedial bicipital grooveSulcus bicipitalis lateralisЛатеральная борозда плечаLateral bicipital grooveSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial grooveTrigonum deltoideopectoraleДельтовидно-грудной треугольникDeltopectoral triangleV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic vein
32ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena cephalicatrigonum deltoideopectoralefascia deltoideaetmusculusdeltoideusfascia brachiimusculus
biceps brachiimusculus brachialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus
musculocutaneus)musculusbrachioradialissulcus radialismusculus flexor
carpi radialissulcus radialissulcus bicipitalis medialis
фасциальный канал Пироговаmusculus triceps brachiiпегуиэ и1папз
(просвечивает под фасцией)epicondylus medialis humeribursa subcutanea olecraniaponeurosis musculi bicipitis
brachii, lacertusfibrosus
(Пирогова)musculus
palmaris longusmusculus flexor
carpi ulnarisfascia antebrachiiligamentum
carpi palmaremusculus flexor
carpi ulnarisfascia antebrachiimusculus extensor
carpi ulnarisretinaculum
musculorum extensorumfascia brachiisulcus
bicipitalis lateralismusculus brachialismusculusbrachioradialisepicondylus
lateralis humerimusculus anconeusmusculus
extensor digitorumfascia deltoideasulcusdeltoideopectoralisfascia pectoralis
et musculus
pectoralis majormusculus triceps brachiinervus cutaneus
antebrachii medialisvena basilicaпегуиз гг^1апиз
(просвечивает под фасцией)Рис. 1-10. Собственные фасции верхней конечности. Вид спереди (А), вид сзади (В)
ПОДМЫШЕЧНАЯ ПОЛОСТЬ
ТерминологияПодмышка (axilla) - часть верхней конечности.
В англоязычной литературе под термином axilla опи¬
сывается подмышечная область (полость), а не под¬
мышка - бытовое обозначение подмышечной ямки.Подмышечная ямка (fossa axillaris) - углубле¬
ние, покрытое кожей, располагается между прок¬
симальной частью свободной верхней конечности и
боковой поверхностью грудной клетки. Рассматрива¬
ется вместе с областями груди, но, по сути, не отли¬
чается от подмышки.Подмышечная полость (cavum axillare, cavitas
axillaris) - термин отсутствует в МАТ. рассматрива¬ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬющая подмышечную область (regio axillaris), кото¬
рая является принадлежностью области груди и соот¬
ветствует англоязычному пониманию сущности axilla
(JNA).Полость имеет стенки, вверху сообщается с облас¬
тью шеи, спереди - с клетчаточными пространствами
области груди, внизу - с областью плеча. Кроме того,
имеет сообщения с подцельтовидным пространст¬
вом, с подостной ямкой, с задней предлопаточной
щелью. Топография и связи лимфатических узлов
полости важны для понимания распространения вос¬
палительных процессов и лимфогенных метастазов
опухолей, особенно молочной железы.
Подмышечная полостьСтенки подмышечной полостиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArteria axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusClaviculaКлючицаClavicleCostaРеброRibFascia axillarisПодмышечная фасцияAxillary fasciaFascia clavipectoralisКлючично-грудная фасцияClavipectoral fasciaFascia pectoralisГ рудная фасцияPectoral fasciaLimphonodi axillaresПодмышечные лимфатические узлыAxillary lymph nodesM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM .teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusPlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusScapulaЛопаткаScapulaSpatium subpectorale superficialeПоверхностное субпекторальное
клетчаточное пространствоSuperficial subpectoral spaceSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaV.axillarisПодмышечная венаAxillary vein
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus pectoralis majormusculus pectoralis minormusculus serratus anteriorcostamusculus subscapularisplexus brachialismusculus
coracobrachialis, tendomusculus biceps brachii,
caput longum, tendocaput humeriarteria et vena axillaresplexus brachialisРис. 1-11. Стенки подмышечной полости (схематично).А — горизонтальное сечение туловища и верхней конечности на уровне головки плечевой кости.
В — парасагиттальное сечение туловища через подмышечную полость
Подмышечная полостьПодмышечная полость на распилах и сеченияхЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.thoracoacromialisГ рудоакромиальная артерияThoracoacromial arteryA.thoracodorsalisГрудоспинная артерияThoracodorsal arteryCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCavitas axillarisПодмышечная полостьAxillaCavitas glenoidalisСуставная впадина [лопатки]Glenoid cavityClaviculaКлючицаClavicleCollum scapulaeШейка лопаткиNeck of scapulaCostaРеброRibFascia axillarisПодмышечная фасцияAxillary fasciaFascia clavipectoralisКлючично-грудная фасцияClavipectoral fasciaFascia infraspinataФасция подостной мышцыFascia infraspinataFascia pectoralisГ рудная фасцияPectoral fasciaFascia supraspinataФасция надостной мышцыFascia supraspinataLabrum glenoidaleСуставная губаGlenoid labrum of scapulaLamina pretrachealis fasciae colliПредтрахеальная [глубокая] пластинка
[собственной] фасции шеиPretracheal layer of cervical fasciaLamina superficialis fasciae colliПоверхностная пластинка [собственной]
фасции шеиSuperficial layer of cervical fasciaLigamentum coracoclaviculareКлювовидно-ключичная связкаCoracoclavicular ligamentLymphonodi axillares centralesЦентральные подмышечные
лимфатические узлыCentral axillary lymph nodiLymphonodi axillares subscapularesПодлопаточные подмышечные
лимфатические узлыSubscapular axillary lymph nodiM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.omohyoideusЛопаточно-подъязычная мышцаOmohyoideusM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.rhomboideusРомбовидная мышцаRhomboideusM.rhomboideus majorБольшая ромбовидная мышцаRhomboideus majorM.rhomboideus minorМалая ромбовидная мышцаRhomboideus minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiPlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaPulmoЛегкоеLungSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaSulcus deltoideopectoralisДельтовидно-грудная бороздаDeltopectoral grooveTrigonum deltoideopectoraleДельтовидно-грудной треугольникDeltopectoral triangleV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior; S - superior; I - inferior.
musculus trapeziusacromioncavitas glenoidaliscavitas articulariscaput humericavitas axillarismusculus biceps
brachii, caput brevemusculussubscapularisplexus brachial ismusculuscoracobrachialismusculus
pectoralis majorarteria axillarisclaviculamusculus subclaviusРис. 1-12. Подмышечная полость. Горизонтальный распил на уровне верхнего края ключицы. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВерхняя стенка подмышечной полости является условной. Клетчатка подмышечной полости переходит в клетчатку бокового треугольника шеи (надключичная ямка).ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
Рис. 1-13. Стенки и содержимое подмышечной полости на горизонтальном распиле. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаПередняя предлопаточная щель расположена между внутренней поверхностью передней зубчатой мышцы и фасцией груди, покрывающей межреберные мышцы.
Открывается сзади в клетчатку области спины. Задняя предлопаточная щель является продолжением подмышечной полости кзади и располагается между подлопаточной
мышцей и наружной поверхностью передней зубчатой мышцы.musculus
pectoralis majormusculus coracobrachialismusculus biceps brachii,
caput longum, tendolabrum glenoidalecavitas glenoidaliscaput humeriПодмышечная полость
40ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfasciapectoralisРис. 1-14. Стенки и содержимое подмышечной полости на сагиттальном распиле.
Рисунок с препарата Н.И. ПироговаСнизу подмышечная полость ограничена подмышечной фасцией и кожей.plexusbrachialisarteriaaxillarislamina profunda
fasciae colli propriaemusculus trapeziuslamina superficialis
fasciae colli propriaemusculus subclaviusclaviculafascia clavipectoralisvena cephalicaarteriathoracoacromialismusculus
pectoralis majormusculus
pectoralis minorfascia axillarislymphonodi axillares
subscapularesmusculus teres majorvena axillarislymphonodi
axillares centralesmusculus teres minorarteria thoracodorsalismusculussupraspinatusfascia supraspinataspina scapulaemusculusinfraspinatusfasciainfraspinatamusculussubscapularis
Рис. 1-15. Топография подмышечной полости на сагиттальных серийных последовательных
(А, В, С, D) срезах, выполненных снаружи внутрь с шагом 12 мм. 1МРТI — acromion; 2 —clavicula; 3 — collum scapulae; 4 — processus coracoideus; 5 — spina scapulae; 6 — ligamentum coraco
claviculare; 7 — musculus pectoralis major; 8 — musculus pectoralis minor; 9 - musculus deltoideus; 10 — musculus coraco
brachialis; 11 — musculus infraspinatus; 12 — musculus supraspinatus; 13 — fascia clavipectoralis; 14 — sulcus deltoideopecto
ralis; 15 — musculus subscapularis; 16 — musculus trapezius; 17 — сосудисто-нервный пучокПодмышечная полость
42ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПередняя стенка подмышечной полостиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.thoracoacromialisГ рудоакромиальная артерияThoraco-acromial arteryA.thoracoacromialis, ramus acromialisГрудоакромиальная артерия,
акромиальная ветвьThoraco-acromial artery,
acromial branchA.thoracoacromialis, ramus deltoideusГрудоакромиальная артерия,
дельтовидная ветвьThoraco-acromial artery, deltoid branchClaviculaКлючицаClavicleExtremitas acromialis claviculaeАкромиальный конец ключицыAcromial end of clavicleExtremitas stemalis claviculaeГрудинный конец ключицыSternal end of clavicleFascia axillarisПодмышечная фасцияAxillary fasciaFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaFascia deltoideaДельтовидная фасцияDeltoid fasciaFascia pectoralisГрудная фасцияPectoral fasciaFossa axillarisПодмышечная ямкаAxillary fossaM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.obliquus externus abdominisНаружная косая мышца животаExternal obliqueM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiN.medianusСрединный нервMedian nervePlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusSternumГрудинаSternumSulcus bicipitalis medialisМедиальная борозда плечаMedial bicipital grooveSulcus deltoideopectoralisДельтовидно-грудная бороздаDeltopectoral grooveTrigonum deltoideopectoraleДельтовидно-грудной треугольникDeltopectoral triangleV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic vein
musculus deltoideus
et fascia deltoideaРис. 1-16. Латеральная подкожная вена руки в надрезах фасции по ходу дельтовидно-грудной борозды.Рисунок с препарата Н.И. ПироговаПодмышечная полостьnervi supraclaviculares,
plexus cervicalismusculus pectoralis major
et fascia pectoralissulcusdeltoideopectoralisclaviculavenacephalica
claviculaВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteriathoracoacromialisfascia deltoidea et
musculus deltoideusvena cephalicafascia pectoralis
et musculus
pectoralis majorРис. 1-17. Вскрыта грудная фасция дельтовидно-грудного треугольника, ограниченного ключицей сверху,
краем большой грудной мышцы изнутри и краем дельтовидной мышцы снаружи.Рисунок с препарата Н.И. Пироговаclaviculaarteriathoracoacromialisvena cephalicaarteria axillarismusculusdeltoideusnervus medianusmusculus
pectoralis majorvena axillarismusculus
pectoralis minor,
tendoРис. 1-18. Передняя стенка подмышечной полости после пересечения большой грудной мышцы.
Впадение латеральной подкожной вены руки в подмышечную вену. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Подмышечная полость45claviculatrigonumdeltoideopectoralesulcusdeltoideopectoralismusculus
pectoralis major et
fascia pectoralisfossa axillarisfascia axillarismusculus deltoideus
et fascia deltoideaacromionmusculus biceps brachii
et fascia brachiisulcus
bicipitalis medialismusculus triceps brachiimusculus
latissimus dorsiРис. 1-19. Фасции, рельеф и костные ориентиры подмышечной областиsternumextremitas
acrorriialis claviculaemusculus deltoideusramus deltoideus,
arteria thoracoacromialistrigonumdeltoideopectoraleextremitas
sternalis claviculaesulcusdeltoideopectoralismusculus
pectoralis majormusculus
abdominis
obliquus externusmusculus trapeziusacromionmusculus
serratus anterioirmusculus
latissimus dorsimusculus
biceps brachiimusculus
triceps brachiivena cephalicaРис. 1-20. Передняя стенка подмышечной полости. Поверхностный мышечный слой —большая грудная мышца11ередняя стенка подмышечной полости образована musculus pectoralis major, musculus pectoralis minor, fascia pectoralis,
fascia clavipectoralis.
46ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПередняя и медиальная стенки подмышечной полостиЭквивалентыЛэтинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus inferior scapulaeНижний угол лопаткиLateral angle of scapulaA.thoracica lateralisЛатеральная грудная артерияLateral thoracic arteryA.thoracica superiorВерхняя грудная артерияSuperior thoracic arteryA.thoracoacromialis,Г рудоакромиальная артерия,Thoraco-acromial artery,ramus deltoideusдельтовидная ветвьdeltoid branchA.thoracoacromialis,Г рудоакромиальная артерия,Thoraco-acromial artery,ramus pectoralisгрудная ветвьpectoral branchCavitas glenoidalisСуставная впадина лопаткиGlenoid cavityClaviculaКлючицаClavicleCostaРеброRibFascia clavipectoralisКлючично-грудная фасцияClavipectoral fasciaFascia pectoralisГ рудная фасцияPectoral fasciaFascia thoracicaСобственная грудная фасцияThoracic fasciaLigamentum suspensorium axillaeСвязка, подвешивающая
подмышечную фасциюSuspensory ligament of axillaM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.intercostalis externusНаружная межреберная мышцаExternal intercostal muscleM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.scalenus anteriorПередняя лестничная мышцаScalenus anteriorM.scalenus mediusСредняя лестничная мышцаScalenus mediusM.scalenus posteriorЗадняя лестничная мышцаScalenus posteriorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorN.thoracicus longusДлинный грудной нервLong thoracic nervePlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaSternumГ рудинаSternumV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.subclaviaПодключичная венаSubclavian vein
Подмышечная полость47musculus biceps brachiimusculus latissimus dorsimusculus pectoralis major
(пересечена) et fascia pectoralismusculusserratusanterioirarteria thoracoacromialis,
ramus acromialisclaviculaacromionprocessus
coracoideus scapulaemusculus deltoideusarteria thoracoacromialis,
ramus deltoideusvena cephalicamusculus pectoralis
major (пересечена)ligamentum
suspensorium axillaevena axillarisfascia clavipectoralisfascia thoracicamusculus pectoralis minorcostaarteria thoracoacromialis,
ramus pectoralisРис. 1-21. Передняя стенка подмышечной полости.Глубокий мышечный слой — малая грудная мышца и ключично-грудная фасция
Trigonum clavipectorale образован ключицей и верхним краем малой грудной мышцы.Trigonum pectorale соответствует малой грудной мышце.Trigonum subpectorale образован нижним краем малой грудной мышцы и нижним краем большой грудной мышцы.musculus serratus anteriornervus thoracicus longusmusculus scalenus mediusmusculus scalenus posteriorprocessus
coracoideus scapulaecavitas glenoidalis scapulaemusculus subclaviusmusculus subscapularismusculus teres majorangulus inferior scapulaemusculus scalenus anteriorvena subclaviaplexus brachialisarteria axillarisarteria
thoracica superiorarteria
thoracica lateralissternumcostamusculus
intercostalis externusРис. 1-22. Медиальная стенка подмышечной полости — передняя зубчатая мышца
48ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЗадняя стенка подмышечной полостиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus inferior scapulaeНижний угол лопаткиInferior angle of scapulaBursa subacromialisПодакромиальная сумкаSubacromial bursaBursa subdeltoideaПоддельтовидная сумкаSubdeltoid bursaBursa musculi coracobrachialisСумка клювовидно-плечевой мышцыCoracobrachial bursaClaviculaКлючицаClavicleFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaForamen quadrilaterumЧетырехстороннее отверстиеQudrangular spaceForamen trilaterumТрехстороннее отверстиеTriangular spaceLigamentum conoideumКоническая связкаConoid ligamentLigamentum coracoacromialeКлювовидно-акромиальная связкаCoracoclavicular ligamentLigamentum transversum
scapulae superiusВерхняя поперечная связка лопаткиSuperior transverse scapular ligamentLigamentum trapezoideumТрапециевидная связкаTrapezoid ligamentM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча,
короткая головкаBiceps braschii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча,
длинная головкаBiceps braschii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.levator scapulaeМышца, поднимающая лопаткуLevator scapuleM.omohyoideusЛопаточно-подъязычная мышцаOmohyoideusM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.rhomboideus majorБольшая ромбовидная мышцаRhomboideus majorM.rhomboideus minorМалая ромбовидная мышцаRhomboideus minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плечаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput mediateТрехглавая мышца плечаTriceps brachii, medial headProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercle of humerus
Подмышечная полость49bursa subacromialis
processus coracoideus scapulaemusculus deltoideusacromion
ligamentum coracoacromialemusculus deltoideusbursa musculi
coracobrachialismusculus biceps
brachii, caput brevemusculus coracobrachialisforamen quadrilaterummusculus pectoralis majormusculus latissimus
dorsi, tendo (пересечено)musculus triceps
brachii, caput longummusculus biceps
brachii, caput longumclaviculamusculus subclaviusligamentum trapezoideumligamentum conoideummusculus omohyoideusmusculus pectoralis minormusculus subscapularismusculus
rhomboideus majormusculus serratus anteriormusculus coracobrachialismusculus triceps
brachii, caput medialemusculus biceps
brachii, caput brevemusculus levator scapulae_rlmusculus
rhomboideus minorligamentum transversum
scapulae superiusforamen trilaterummusculus teres majorfascia brachiimusculus infraspinatusmusculus teres minormusculus latissimus dorsimusculus teres majoracromionmusculus deltoideusforamen quadrilaterummusculus triceps
brachii, caput lateralemusculus triceps
brachii, caput longumforamen trilaterumangulus inferior scapulaemusculus levator scapulaemusculus supraspinatusmusculus trapeziusmusculus
rhomboideus minormusculus deltoideusbursa subdeltoideatuberculum majus humerispina scapulaemusculus
rhomboideus majorРис. 1-23. Мышцы задней стенки подмышечной полости. Вид спереди (Л), вид сзади (В)Задняя стенка подмышечной полости образована: m. subscapularis, m.teres minor, m.teres major, m.latissimus dorsi.
Foramen trilaterum образовано: сверху малой круглой и подлопаточной мышцами, снизу большой круглой мышцей,
снаружи внутренним краем длинной головки трехглавой мышцы плеча. Через трехстороннее отверстие проходит
a.circumflexa scapulae. Foramen quadrilaterum образовано: сверху нижним краем подлопаточной мышцы и малой круглой
мышцы, снизу — сухожилиями большой круглой мышцы и широчайшей мышцы спины, снаружи — хирургической
шейкой плечевой кости, изнутри —наружным краем длинной головки трехглавой мышцы плеча. Черезчетырехстороннее
отверстие проходят п.axillaris, a.circumflexa humeri posterior. Латеральная стенка подмышечной полости образована
плечевой костью (collum chirurgicum) и покрывающими ее мышцами: m.biceps brachii (caput breve) и m.coracobrachialis.
50ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСосудисто-нервный пучок подмышечной полостиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.dorsalis scapulaeДорсальная артерия лопаткиDorsal scapular arteryA.subclaviaПодключичная артерияSubclavian arteryA.subscapularisПодлопаточная артерияSubscapular arteryA.suprascapularisНадлопаточная артерияSuprascapular arteryA.thoracoacromialisГрудоакромиальная артерияToraco-acromial arteryA.thoracoacromialis,
ramus acromialisГрудоакромиальная артерия,
акромиальная ветвьToraco-acromial artery,
acromial branchA.thoracoacromialis,
ramus deltoideusГрудоакромиальная артерия,
дельтовидная ветвьToraco-acromial artery,
deltoid branchA.thoracoacromialis,
ramus pectoralisГрудоакромиальная артерия,
грудная ветвьToraco-acromial artery,
pectoral branchA.thoracica lateralisЛатеральная грудная артерияLateral thoracic arteryA.thoracica superiorВерхняя грудная артерияSuperior thoracic arteryA.thoracodorsalisГрудоспинная артерияThoracodorsal arteryA.transversa colliПоперечная артерия шеиTransverse cervical arteryClaviculaКлючицаClavicleCostaРеброRibM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidsM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.obliquusexternus abdominisНаружная косая мышца животаExternal obliqueM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneous nerve of forearmN.cutaneus brachii medialisМедиальный кожный нерв плечаMedial cutaneous nerve of armN.dorsalis scapulaeДорсальный нерв лопаткиDorsal scapular nerveN.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, radix lateralisСрединный нерв, латеральный корешокMedian nerve, lateral rootN.medianus, radix medialisСрединный нерв, медиальный корешокMedian nerve, medial rootN.musculocutaneusМышечно-кожный нервMusculocutaneous nerveN.pectoralis lateralisЛатеральный грудной нервLateral pectoral nerveN.pectoralis medialisМедиальный грудной нервMedial pectoral nerveN.phrenicusДиафрагмальный нервPhrenic nerveN.subscapularisПодлопаточный нервSubscapular nerveN.thoracicus longusДлинный грудной нервLong thoracic nerveN.thoracodorsalisГрудоспинной нервThoracodorsal nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nervePlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.subclaviaПодключичная венаSubclavian vein
nervus medianusvena cephalicavena axillarisРис. 1-24. Сосудисто-нервный пучок подмышечной полости. Рисунок с препарата Н.И.Пироговаmusculus
pectoralis majormusculus
pectoralis minorПодмышечная полость
nervusmusculocutaneusarteria
thoracica lateralisРис. 1-25. Сосудисто-нервный пучок подмышечной нолосги после пересечения малой грудной мышцы. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаnervus medianusmusculusarteriathoracoacromialisВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
Подмышечная полость53acromionnervusulnarismusculus
pectoralis majormusculus trapeziusarteria transversa colliarteria thoracoacromialis,
ramus acromialisarteria thoracoacromialis,
ramus deltoideusarteria axillarisarteria dorsalis scapulae
arteria suprascapularisarteria thoracoacromialis,
ramus pectoralisnervus dorsalis scapulae
plexus brachialisnervus phrenicusarteriasubclavianervus musculocutaneusnervus medianus,
radix lateralismusculus deltoideusmusculus
biceps brachiivena
cephalicaarteriathoracicasuperiorvenasubclaviaclaviculacostanervus cutaneus
antebrachii medialisnevus cutaneus
brachii medialisnervus medianus,
radix medialisnervus subscapularisarteria et nervus
thoracodorsalisarteria thoracica lateralis
musculus latissimus dorsi
nervus thoracicus longusmusculus serratus anterior
musculus obliquus abdominis externusmusculus pectoralis minornervuspectoralislateralisnervuspectoralismedialisРис. 1-26. Топография нервов плечевого сплетения и подмышечной артерииСосудисто-нервный пучок в подмышечной полости проецируется по линии, соединяющей середину ключицы с нижним
краем сухожилия большой грудной мышцы, т.е. по диагонали полости, начинаясь от ее вершины. Для обнажения
сосудисто-нервного пучка можно также пользоваться в качестве ориентира внутренним краем валика клюво-плечевой
мышцы.Ключично-грудному треугольнику соответствует отхождение следующих ветвей подмышечной артерии:
rr.subscapulares, а.thoracica superior, a.thoracoacromialis.Грудному треугольнику соответствует отхождение a.thoracica lateralis.Подгрудному треугольнику соответствует отхождение следующих ветвей подмышечной артерии:
а.subscapularis, a.circumflexa humeri anterior, a.circumflexa humeri posterior.
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬГлубокие лимфатические узлы и лимфатические сосуды плеча
и подмышечной полостиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryClaviculaКлючицаClavicleM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorNodi lymphatici axillares apicalesПодмышечные верхушечные
лимфатические узлыApical axillary lymph nodesNodi lymphatici axillares centralesПодмышечные центральные
лимфатические узлыCentral axillary lymph nodesNodi lymphatici axillares interpectoralesПодмышечные межгрудные
лимфатические узлыInterpectoral axillary lymph nodesNodi lymphatici axillares humerales
[laterales]Подмышечные плечевые
лимфатические узлы (латеральные)Humeral axillary lymph nodesNodi lymphatici axillares pectorales
[anteriores]Подмышечные грудные
лимфатические узлы (передние)Pectoral axillary lymph nodesNodi lymphatici axillares subscapulares
[posteriores]Подмышечные подлопаточные
лимфатические узлыSubscapular axillary lymph nodesNodi lymphatici cubitalesЛоктевые лимфатические узлыCubital lymph nodesNodi lymphatici supratrochlearesНадблоковые лимфатические узлыSupratrochlear lymph nodesPlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinV.brachialisПлечевая венаBrachial vein
Подмышечная полость55musculus
pectoralis minornodi lymphatici
axillares
interpectoralesmusculus
pectoralis majorplexus brachialisnodi lymphatici
axillares apicalesnodi lymphatici
axillares pectoralesmusculus
pectoralis majormusculus
pectoralis minorРис. 1-27. Топография глубоких лимфатических узлов и лимфатических сосудов плеча и подмышечной полостиГлубокие лимфатические сосуды сопровождают крупные артерии и вены. К глубоким лимфатическим узлам верхней
конечности относятся локтевые (частично располагаются поверхностно, на фасции), локапизуюшиеся в локтевой ямке
и над блоком плечевой кости, и подмышечные узлы: плечевые (латеральные), грудные (передние), подлопаточные
(задние), центральные, верхушечные, подключичные. Иногда между большой и малой грудными мышцами
располагаются межгрудные лимфатические узлы. Топографически лимфатические узлы подмышечной полости можно
делить соответственно треугольникам передней ее стенки. Перечисленные лимфатические узлы собирают лимфу от
свободной верхней конечности, лопаточной области, подмышечной области, области груди.musculus
latissimus dorsinodi lymphatici supratrochlearesnodi lymphatici
axillares pectoralesnodi lymphatici cubitalesnodi lymphaticiaxillares apicales claviculanodi lymphatici
axillares centralesarteria axillarisnodi lymphatici
axillares humeralesmusculus coracobrachialisvena axillarisvena brachialisclaviculanodi lymphatici axillares
subscapularesarteria axillarisvena axillarismusculuscoracobrachialisnodi lymphatici
axillares humeralesnodi lymphatici
axillares centrales
56ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСосуды и нервы области плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus inferior scapulaeНижний угол лопаткиInferior angle of scapulaA.circumflexa humeri anteriorПередняя, огибающая плечевую кость
артерияAnterior circumflex humeral arteryA.circumflexa humeri posteriorЗадняя, огибающая плечевую кость
артерияPosterior circumflex humeral arteryA.circumflexa scapulaeАртерия, огибающая лопаткуCircumflex scapular arteryA.profunda brachiiГлубокая артерия плечаDeep artery of armA.subscapularisПодлопаточная артерияSubscapular arteryA.suprascapularisНадлопаточная артерияSuprascapular arteryA.thoracodorsalisГ рудоспинная артерияThoracodorsal arteryCollum chirurgicum humeriХирургическая шейка плечевой костиSurgical neck of humerusForamen quadrilaterumЧетырехстороннее отверстиеQudrangular spaceForamen trilaterumТрехстороннее отверстиеTriangular spaceIncisura scapulaeВырезка лопаткиSuprascapular notchLigamentum coracoacromialeКлювовидно-акромиальная связкаCoraco-acromial ligamentLigamentum transversum
scapulae superiusВерхняя поперечная связка лопаткиSuperior transverse scapular ligamentLigamentum transversum
scapulae inferiusНижняя поперечная связка лопаткиInferior transverse scapular ligamentM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча,
короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча,
длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая грудная мышцаTeres minorM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча,
латеральная головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча,
длинная головкаTriceps brachii, long headN.axillarisПодмышечный нервAxillary nerveN.cutaneus brachii lateralis superiorВерхний латеральный
кожный нерв плечаSuperior lateral cutaneous nerve of armN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.subscapularisПодлопаточный нервSubscapular nerveN.suprascapularisНадлопаточный нервSuprascapular nerveN.thoracodorsalisГрудоспинной нервThoracodorsal nerveProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercle of humerus
Подмышечная полость57musculus supraspinatusmusculus pectoralis minor,
tendo (пересечено)tuberculum majus humeriarteria circumflexa humeri anteriormusculus biceps brachii, caput
longum, tendo (пересечено)collum chirurgicum humeriacromionforamen quadrilaterummusculus biceps
brachii, caput longummusculus triceps brachii,
caput longumnervus suprascapularismusculus
coracobrachialis, tendo
(пересечено)musculus subscapularisnervus thoracodorsalisnervus axillarisarteria circumflexa
humeri posteriornervus radialismusculus biceps
brachii, caput brevemusculuscoracobrachialisligamentum coracoacromialeprocessus coracoideus scapulaearteria suprascapularisligamentum transversum
scapulae superiusincisura scapulaemusculus biceps brachii,
caput breve, tendo
(пересечено)arteria subscapularisnervus subscapularisarteria circumflexa scapulaearteria thoracodorsalismusculus teres majormusculus latissimus dorsiacromionligamentum transversum
scapulae inferiusmusculus triceps
brachii, caput lateralemusculus triceps
brachii, caput longummusculus teres majorangulus inferior scapulaearteria suprascapularismusculus
infraspinatus, tendomusculus deltoideusmusculus teres minorcollum
chirurgicum humerinervus axillarisarteria circumflexa
humeri posteriorforamen quadrilaterumnervus cutaneus
brachii lateralis superiornervus radialis et arteria
profunda brachiimusculus supraspinatusspina scapulae
musculus infraspinatusarteria circumflexa
scapulaeforamen trilaterumnervus suprascapularisligamentum transversum
scapulae superiusРис. 1-28. Топография нервов плечевого сплетения и артерий, участвующих в формировании
коллатеральных сетей области плечевого сустава. А — вид спереди. В — вид сзади
58ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАртериальная сеть области плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.circumflexa humeri anteriorПередняя артерия, огибающая
плечевую костьAnterior circumflex humeral arteryA.circumflexa humeri posteriorЗадняя артерия, огибающая
плечевую костьPosterior circumflex humeral arteryA.circumflexa scapulaeАртерия, огибающая лопаткуCircumflex scapular arteryA.dorsalis scapulaeДорсальная артерия лопаткиDorsal scapular arteryA.subclaviaПодключичная артерияSubclavian arteryA.subscapularisПодлопаточная артерияSubscapular arteryA.suprascapularisНадлопаточная артерияSuprascapular arteryA.thoracoacromialis, ramus acromialisГ рудоакромиальная артерия,
акромиальная ветвьThoraco-acromial artery,
acromial branchA.thoracoacromialis, ramus clavicularisГ рудоакромиальная артерия,
ключичная ветвьThoraco-acromial artery,
clavicular branchA.thoracoacromialis, ramus deltoideusГ рудоакромиальная артерия,
дельтовидная ветвьThoraco-acromial artery,
deltoid branchA.thoracoacromialis, ramus pectoralisГ рудоакромиальная артерия,
грудная ветвьThoraco-acromial artery,
pectoral branchA.thoracica lateralisЛатеральная грудная артерияLateral thoracic arteryA.thoracica internaВнутренняя грудная артерияInternal thoracic arteryA.thoracica superiorВерхняя грудная артерияSuperior thoracic arteryA.thoracodorsalisГрудоспинная артерияThoracodorsal arteryA.thyroidea inferiorНижняя щитовидная артерияInferior thyroid arteryA.transversa colliПоперечная артерия шеиTransverse cervical arteryA.transversa colli, ramus ascendensПоперечная артерия шеи,
восходящая ветвьTransverse cervical artery,
ascending branchA.transversa colli, ramus descendensПоперечная артерия шеи,
нисходящая ветвьTransverse cervical artery,
descending branchA.vertebralisПозвоночная артерияVertebral arteryCollum chirurgicum humeriХирургическая шейка плечевой костиSurgical neckForamen quadrilaterumЧетырехстороннее отверстиеQuadrangular spaceForamen trilaterumТрехстороннее отверстиеTriangular spaceM.scalenus anteriorПередняя лестничная мышцаScalenus anteriorM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча,
длинная головкаTriceps brachii, long headRete arteriosum acromialeАкромиальная [артериальная] сетьAcromial anastomosisTruncus thyrocervicalisЩитошейный стволThyrocervical trunk
Подмышечная полость59arteria transversa colli,
ramus ascendensarteria transversa colli,
ramus descendensarteria suprascapularisarteria thyroidea inferiorarteria thoracoacromialis,
ramus clavicularisarteria thoracoacromialis,
ramus acromialisarteria
thoracoacromialis,
ramus deltoideusarteria circumflexa
humeri posteriorcollum chirurgicumarteria suprascapularisrete arteriosum acromialearteria circumflexa
humeri posteriorforamenquadrilaterumarteria circumflexa
scapulaemusculus triceps
brachii, caput longumВРис. 1-29. Коллатеральная артериальная сеть в области плечевого сустава (А),
лопаточный коллатеральный круг кровообращения(В)
ПЛЕЧЕВОЙ СУСТАВ
62ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСтроение плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus superius scapulaeВерхний угол лопаткиSuperior angle of scapulaArticulatio acromioclavicularisАкромиально-ключичный суставAcromioclavicular jointCavitas glenoidalisСуставная впадина [лопатки]Glenoid cavity of scapulaCapsula articularisСуставная капсулаArticular capsuleCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusClaviculaКлючицаClavicleCollum anatomicum humeriАнатомическая шейка плечевой костиAnatomical neck of humerusCollum chirurgicum humeriХирургическая шейка плечевой костиSurgical neck of humerusCollum scapulaeШейка лопаткиNeck of scapulaCrista tuberculi majorisГребень большого бугоркаCrest of greater tubercleCrista tuberculi minorisГ ребень малого бугоркаCrest of lesser tubercleFossa subscapularisПодлопаточная ямкаSubscapular fossaFossa supraspinataНадостная ямкаSupraspinous fossaIncisura scapulaeВырезка лопаткиSuprascapular notchLigamentum conoideumКоническая связкаConoid ligamentLigamentum coracoacromialeКлювовидно-акромиальная связкаCoraco-acromial ligamentLigamentum coracohumeraleКлювовидно-плечевая связкаCoracohumeral ligamentLigamentum transversum
scapulae inferiusНижняя поперечная связка лопаткиInferior transverse scapular ligamentLigamentum transversum
scapulae superiusВерхняя поперечная связка лопаткиSuperior transverse scapular ligamentLigamentum trapezoideumТрапециевидная связкаTrapezoid ligamentMargo superior scapulaeВерхний край лопаткиSuperior border of scapulaProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaRecessus axillaris cavitas articularisПодмышечный карман суставной
полостиAxillary recess of articular cavitySpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaSulcus intertubercularisМежбугорковая бороздаIntertubercular sulcusTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercleTuberculum minus humeriМалый бугорок плечевой костиLesser tubercleTuberculum infraglenoidaleПодсуставной бугорокInfraglenoid tubercleTuberculum supraglenoidaleНадсуставной бугорокSupraglenoid tubercleVagina tendinis intertubercularisМежбугорковое сухожильное
влагалищеIntertubercular tendon sheath
Плечевой сустав63processus
coracoideus scapulaespina scapulaeincisura scapulaetuberculum supraglenoidalecavitas glenoidaliscollum anatomicum humericollum scapulaetuberculum infraglenoidalecaput humerituberculum minus humerituberculum majus humerisulcus intertuberculariscollum chirurgicum humeriacromionclaviculaЛclaviculacaput humerituberculum majus humerituberculum minus humerisulcus intertuberculariscollum chirurgicum humeriprocessus
coracoideus scapulaespina scapulaeincisura scapulaetuberculum supraglenoidalecavitas glenoidaliscollum scapulaetuberculum infraglenoidaleВРис. 1-30. Строение плечевого сустава. А — кости плечевого сустава.
В — рентгенограмма плечевого сустава. Прямая проекцияПлечевой сустав (articulatio humeri) простой, шаровидный. В его образовании при ни масг участи головка плечевой кости
(caput humeri) и суставная впадина лопатки (cavitas glenoidalis scapulae), площадь которой увеличена за счет суставной
губы (labrum glenoidale). Капсула сустава свободная, движения обширны (adductio-abductio, flexio-extensio, rotatio,
circumductio).
Плечевой сустав65articulatio acromioclavicularisligamentum transversum
scapulae superiusprocessus
coracoideus scapulaeincisura scapulaecollum scapulaefossa subscapularisacromionligamentum coracoacromialeligamentumcoracohumeraletuberculum majus humerituberculum minus humericrista tuberculi minorisclaviculaligamentum conoideumvagina tendinis
intertuberculariscapsula articulariscrista tuberculi majoristuberculum minus humeriprocessus
coracoideus scapulaeacromionligamentum coracoacromialetuberculum majus humerimargo superior scapulaeincisura scapulaeligamentum transversum
scapulae superiusfossa supraspinataligamentum transversum
scapulae inferiusspina scapulaeangulus
superius scapulaeВРис. 1-32. Костный и мембранозный своды плечевого сустава. А — вид спереди. В — вид сверху
Костный свод образован акромиальным (acromion) и клювовидным (processus coracoideus) отростками лопатки.
Мембранозный свод образован клювовидно-акромиальной связкой (ligameutum coracoacromiale). Своды плечевого
сустава препятствуют отведению плеча выше горизонтальной плоскости.
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬМышцы и сумки области плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionArticulatio acromioclavicularisАкромиально-ключичный суставAcromioclavicular jointBursa subacromialisПодакромиальная сумкаSubacromial bursaBursa subdeltoideaПоддельтовидная сумкаSubdeltoid bursaBursa musculi coracobrachialisСумка клювовидно-плечевой мышцыCoracobrachial bursaBursa subtendinea musculi
subscapularisПодсухожильная сумка
подлопаточной мышцыSubtendineus bursa
of subscapularisCavitas glenoidalisСуставная впадина лопаткиGlenoid cavity of scapulaCapsula articularisСуставная капсулаArticular capsuleClaviculaКлючицаClavicleCorpus humeriТело плечевой костиBody of humerusCostaРеброRibLabrum glenoidaleСуставная губа [лопатки]Glenoid labrum of scapulaLigamentum conoideumКоническая связкаConoid ligamentLigamentum coracoacromialeКлювовидно-акромиальная связкаCoraco-acromial ligamentLigamentum transversum humeriПоперечная связка плечевой костиTransverse humeral ligamentLigamentum trapezoideumТрапециевидная связкаTrapezoid ligamentM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM. subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaRecessus axillaris cavitas articularisПодмышечный карман суставной полостиAxillary recess of articular cavityTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercleVagina tendinis intertubercularisМежбугорковое сухожильное влагалищеIntertubercular tendon sheath
Плечевой сустав67musculus subscapulariscorpus humerimusculus teres minormusculus supraspinatusmusculus infraspinatuslabrum glenoidaleligamentum coracoacromialeligamentum coracoacromialevagina tendinis intertubercularismusculus biceps brachii,
caput longum, tendomusculus biceps brachii,
caput breveacromionbursa subacromialisbursa musculi
coracobrachialisprocessus
coracoideus scapulaemusculus biceps brachii,
caput longum, tendocavitas glenoidalisrecessus axillaris
cavitas articulariscapsulaarticularisbursasubdeltoideamusculusinfraspinatusmusculus
teres minorbursa musculi
coracobrachialisprocessus
coracoideus scapulaeligamentum transversum humeribursa subacromialisacromionРис. 1-33. Мышцы окружности плечевого сустава. Вид снаружи
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtuberculum majus humerimusculus infraspinatusligamentum transversum humerivagina tendinis intertubercularismusculus biceps brachii,
caput longum, tendoacromionligamentum coracoacromialeprocessus coracoideus scapulaemusculus supraspinatusmusculus subscapularismusculus teres minorcorpus humeriAmusculus biceps brachii,
caput longum, tendocapsula articularisacromionmusculus infraspinatusbursa subacromialismusculus supraspinatus, tendoligamentum coracoacromialemusculus teres minorcavitas glenoidalismusculus triceps brachii,
caput longummusculus deltoideusligamentum trapezoideumprocessus coracoideus scapulaebursa musculi
coracobrachialismusculus coracobrachialisbursa subtendinea
musculi subscapularismusculus subscapularisclaviculaВРис. 1-34. Мышцы «вращательной манжеты» (А). Топография плечевого сустава (В). Вид снаружи
Плечевой суставprocessus coracoideus scapulaeligamentum trapezoideumligamentum conoideummusculus biceps brachii
caput longum, tendoРис. 1-35. Сумки окружности плечевого сустава. Вид спереди
70ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПЛЕЧЕВОЙ СУСТАВ НА РАСПИЛАХ И СЕЧЕНИЯХ
Схематичные изображения горизонтального и фронтального распиловЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.circumflexa humeri posteriorЗадняя артерия, огибающая плечевую
костьPosterior circumflex humeral arteryA.suprascapularisНадлопаточная артерияSuprascapular arteryBursa subacromialisПодакромиальная сумкаSubacromial bursaBursa subdeltoideaПодцельтовидная сумкаSubdeltoid bursaBursa subtendinea musculiПодсухожильная сумкаSubtendineus bursasubscapularisподлопаточной мышцыof subscapularisCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusCavitas glenoidalis scapulaeСуставная впадина лопаткиGlenoid cavity of scapulaClaviculaКлючицаClavicleCollum chirurgicum humeriХирургическая шейка плечевой костиSurgical neck of humerusCostaРеброRibMargo medialis scapulaeМедиальный край лопаткиMedial border of scapulaM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusN.axillarisПодмышечный нервAxillary nervePlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusPulmoЛегкоеLungRecessus axillaris cavitas articularisПодмышечный карман суставной полостиAxillary recess of articular cavityVasa circumflexae humeri anterioresПередние сосуды, огибающие
плечевую костьAnterior circumflex humeral vesselsVv.suprascapularesНадлопаточные веныSuprascapular veins
Плечевой суставmargo
medialis scapulaemusculussubscapulariscostaзадняяпредлопаточнаящельпередняяпредлопаточнаящельpulmomusculus
serratus anteriorplexus brachialisarteria axillarisbursa subtendinea
musculi
subscapularismusculus
pectoralis majormusculus supraspinatusmusculus deltoideusarteria at venae suprascapularesmusculus coracobrachialismusculus deltoideusbursa subacromialismusculus biceps brachii,
caput longum, tendobursa subdeltoideacaput humeriacromionvasa circumflexae
humeri anteriorescaput humerimusculus deltoideusbursa subdeltoideacollum chirurgicum humerimusculus trapeziusclaviculabursasubacromialismusculussupraspinatuscavitas glenoidalismusculussubscapularisrecessus axillaris
cavitas articularisnervus axillaris et
arteria circumflexa
humeri posteriorРис. 1-36. Горизонтальный (А) и фронтальный (В) распилы плечевого сустава (схематично)
72ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬФронтальные распилы и сечения плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.circumflexa humeri posteriorЗадняя артерия, огибающая плечевую костьPosterior circumflex humeral arteryArticulatio acromioclavicularisАкромиально-ключичный суставAcromioclavicular jointCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusCavitas axillarisПодмышечная полостьAxillaCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCavitas articularis, recessus axillarisСуставная полость, подмышечный карманArticular cavity, axillary recessCavitas glenoidalisСуставная впадина [лопатки]Glenoid cavity of scapulaClaviculaКлючицаClavicleCollum anatomicum humeriАнатомическая шейка плечевой костиAnatomical neck of humerusCollum chirurgicum humeriХирургическая шейка плечевой костиSurgical neck of humerusCollum scapulaeШейка лопаткиNeck of scapulaCostaРеброRibFascia clavipectoralisКлючично-грудная фасцияClavipectoral fasciaFascia pectoralisГ рудная фасцияPectoral fasciaLabrum glenoidaleСуставная губаGlenoid labrumLigamentum coracoclaviculareКлювовидно-ключичная связкаCoracoclavicular ligamentLigamentum conoideumКоническая связкаConoid ligamentLigamentum trapezoideumТрапециевидная связкаTrapezoid ligamentM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM. pectoral is majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusN.axillarisПодмышечный нервAxillary nervePlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaPulmoЛегкоеLungSpatium subdeltoideumПоддельтовидное пространствоSubdeltoid spaceSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaTuberculum infraglenoidalisПодсуставной бугорокInfraglenoid tubercleTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercleV.axillarisПодмышечная венаAxillary veinVv. circumflexae humeri posterioresЗадние вены, огибающие плечевую костьPosterior circumflex humeral veinsПоверхности: I - inferior; М - medialis; L - lateralis; S - superior.
Плечевой суставcoracoideusscapulaemusculusdeltoideusclaviculacavitasarticulariscaput humerimusculusarteriaaxillariscostamusculus
serratus anteriorarteria circumflexa humeri
posterior et nervus axillariscollum
chirurgicum humerimusculusdeltoideusРис. 1-37. Фронтальный распил плечевого сустава на уровне переднего края суставной полости.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
musculus
serratus anteriormusculussubscapulariscavitas articularis,
recessus axillarismusculus
latissimus dorsiВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬprocessuscoracoideusscapulaecavitas glenoidalis
scapulaemusculussupraspinatusmusculusdeltoideuscaput humericollum
chirurgicum humericlaviculaligamentumРис. 1-38. Фронтальный распил плечевого сустава на уровне середины суставной впадины лопатки.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Плечевой сустав75Рис. 1-39. Фронтальный распил плечевого сустава на уровне основания клювовидного отростка лопатки.Рисунок с препарата Н.И. Пироговаcostaacromionprocessuscoracoideusscapulaemusculussupraspinatuscavitasglenoidalisscapulaecaput humerimusculusdeltoideuspulmomusculus
serratus anteriormusculus
latissimus dorsiligamentumcoracoclaviculareclaviculamusculussubscapulariscavitasarticularis,recessusaxillaris
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬacromionclaviculacaput humerimusculus subclaviusmusculus deltoideusprocessus
coracoideus scapulaemusculus biceps brachii
caput longum.tendocavitas axillarismusculus deltoideusmusculuscoracobrachialismusculus
pectoralis minorcostamusculus
pectoralis majorEРис. 1-40. Последовательные (А, В, С, D, E) фронтальные сечения плечевого сустава,проведенные спереди назад с шагом 4 мм. МРТ
Плечевой сустав77claviculaacromionligamentum trapezoideumarticulatioacromioclavicularisligamentum conoideumcavitas axillariscaput humeriplexus brachialismusculus deltoideusmusculus biceps brachii.
caput longum, tendoprocessus
coracoideus scapulaemusculuscoracobrachialismusculus supraspinatusligamentum conoideum
78ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus trapeziusacromionmusculus supraspinatuscaput humerilabrum glenoidalecavitas glenoidaliscollum chirurgicum humeriзадняя
предпопаточная щельcollum anatomicum humerimusculus subscapulariscavitas axillarismusculus deltoideuscostamusculus biceps brachii
caput brevemusculus serratus anteriormusculus coracobrachialisacromionmusculus supraspinatuscaput humericollum scapulaecollum chirurgicum humericavitas
glenoidalis scapulaemusculus infraspinatustuberculuminfraglenoidalemusculus deltoideusmusculus subscapularismusculus biceps brachii,
caput brevemusculus deltoideuscostamusculus serratus anteriorDРис. 1-42. Последовательные (А, В, С, D) фронтальные сечения плечевого сустава,проведенные спереди назад с шагом 4 мм. МРТ
Плечевой суставmusculus trapeziusacromionmusculus supraspinatuscaput humericavitas
glenoidalis scapulaemusculus deltoideusmusculus infraspinatusmusculus subscapulariscollum chirurgicum humeriзадняя
предлопаточная щельcorpus humerimusculus teres majormusculus serratus anterioracromionmusculus supraspinatusspina scapulaemusculus infraspinatusmusculus subscapularisarteria, venae circumflexae
humeri posteriores
et nervus axillarismusculus teres majorspatium subdeltoideumDРис. 1-43. Последовательные (А, В, С, D) фронтальные сечения плечевого сустава,проведенные спереди назад с шагом 4 мм. МРТ
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬГоризонтальные распилы и сечения плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionAngulus superior scapulaeВерхний угол лопаткиSuperior angle of scapulaA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryArticulatio acromioclavicularisАкромиально-ключичный суставAcromioclavicular jointCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCavitas axillarisПодмышечная полостьAxillaCavitas glenoidalis scapulaeСуставная впадина лопаткиGlenoid cavity of scapulaClaviculaКлючицаClavicleCollum scapulaeШейка лопаткиNeck of scapulaCostaРеброRibCrista tuberculi majoris humeriГребень большого бугорка плечевой костиCrest of greater tubercleCrista tuberculi minoris humeriГребень малого бугорка плечевой костиCrest of lesser tubercleFascia clavipectoralisКлючично-грудная фасцияClavipectoral fasciaFascia infraspinataФасция подостной мышцыFascia infraspinataFascia supraspinataФасция надостной мышцыFascia supraspinataFasciculus lateralis plexus brachialisЛатеральный пучок плечевого сплетенияLateral cord of brachial plexusFasciculus medialis plexus brachialisМедиальный пучок плечевого сплетенияMedial cord of brachial plexusFasciculus posterior plexus brachialisЗадний пучок плечевого сплетенияPosterior cord of brachial plexusLabrum glenoidaleСуставная губаGlenoid labrumLigamentum coracoclaviculareКлювовидно-ключичная связкаCoracoclavicular ligamentMargo medialis scapulaeМедиальный край лопаткиMedial border of scapulaMargo superior scapulaeВерхний край лопаткиSuperior border of scapulaM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusPlexus brachialisПлечевое сплетениеBrachial plexusProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaPulmoЛегкоеLungSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercleTuberculum minus humeriМалый бугорок плечевой костиLesser tubercleVasa axillaresПодмышечные сосудыAxillary vesselsV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic vein80 аПоверхности: А - anterior; М - medialis; L - lateralis; Р - posterior.
Плечевой сустав81тизсЫиэрейогаИэта^гтиэсЫиз Ысерэ ЬгасИЛ,
сар^ 1опдит, tendo\ь1уг>Рис. 1-44. Горизонтальный распил плечевого сустава на уровне основания клювовидного отростка лопатки.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
82ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria axillarisfasciculus lateralis
plexus brachialisfasciasupraspinatamusculussubscapularisзадняяпредпопаточнаящельпередняяпредпопаточнаящельfasciculus medialis
plexus brachialisfasciculus posterior
plexus brachialiscostamusculus
serratus anteriormusculussupraspinatuscollum scapulae
acromioncavitas articulariscavitas
glenoidalis scapulaemusculus
pectoralis minortuberculum
majus humerimusculus infraspinatusfascia infraspinatacaput humerimusculus deltoideusmusculus
pectoralis majorvena cephalicatuberculummusculus biceps brachii,
caput longum, tendoРис. 1-45. Горизонтальный распил плечевого сустава на уровне основания акромиального отростка лопатки.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
crista tuberculi
minoris humerivena cephalicamusculus
pectoralis majormusculus biceps brachii,
caput longum, tendomusculus
pectoralis minormusculuscoracobrachialisfasciculus medialis
plexus brachialisarteria axillarisfasciculus posterior
plexus brachialisfasciculus lateralis
plexus brachialiscostaзадняяпредлопаточнаящельmusculussubscapularisspina scapulaemargo medialis
scapulaecrista tuberculi
majoris humericaput humericavitas articularislabrum glenoidalecavitas
glenoidalis scapulaemusculus deltoideusfascia infraspinatamusculus infraspinatusПлечевой суставРис. 1-46. Горизонтальный распил плечевого сустава на уровне пересечения ости лопатки с медиальным краем.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
claviculacaput humeriacromion4Macromionmusculus deltoideusmusculus deltoideusmusculus subscapularismusculus trapeziusligamentumcoracoclavicularearticulatioacromioclavicularismusculus deltoideusmusculus subscapularisРис. 1-47. Последовательные (А, В, C, D) горизонтальные сечения плечевого сустава,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬclaviculacavitas axillaris
claviculacaput humeriligamentumcoracoclaviculareacromionmusculus deltoideusmusculus supraspinatusПлечевой суставmusculus deltoideusmusculus subclaviuscaput humeriprocessus
coracoideus scapulaemusculus deltoideusmusculus supraspinatuscavitas
glenoidalis scapulaemusculus subscapularismargo
superior scapulaeРис. 1-48. Последовательные (А, В, С, D) горизонтальные сечения плечевого сустава,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
musculus subclaviuscaput humerifascia clavipectoralisprocessus
coracoideus scapulaemusculus deltoideuscavitas
glenoidalis scapulaemusculus supraspinatusmusculus subscapularissuperior scapulaeprocessus
coracoideus scapulaemusculus
pectoralis majormusculus biceps brachii
caput longum, tendomusculus
pectoralis minorcaput humericostamusculus deltoideuscavitas
glenoidalis scapulaemusculus supraspinatusmusculus subscapulariscollum scapulaeВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-49. Последовательные (А, В, С, О) горизонтальные сечения плечевого сустава,
проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
Плечевой суставmusculus biceps brachii
caput longum, tendomusculus
pectoralis majormusculus
pectoralis minortuberculum majus humerituberculum minus humerivasa axillarescaput humerimusculus deltoideuscavitas
glenoidalis scapulaemusculus supraspinatusmusculus subscapulariscollum scapulaemusculus coracobrachialismusculus
pectoralis majormusculus biceps brachii
caput longum, tendomusculus
pectoralis minorcaput humerivasa axillaresmusculus deltoideusmusculus supraspinatusmusculus subscapulariscollum scapulaeDРис. 1-50. Последовательные (А, В, С, П)горизонтальные сечения плечевого сустава,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
88ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСагиттальные сечения плечевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionCaput humeriГоловка плечевой костиHead of humerusCavitas glenoidalisСуставная впадина [лопатки]Glenoid cavity of scapulaClaviculaКлючицаClavicleCollum scapulaeШейка лопаткиNeck of scapulaCorpus humeriТело плечевой костиBody of humerusM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercleVasa circumflexae humeri anterioresПередние сосуды, огибающие
плечевую костьAnterior circumflex humeral vesselsПоверхности: А - anterior; Р - posterior; I - inferior; S - superior.
musculus deltoideusmusculus deltoideuscaput humerimusculuscoracobrachialisvasa circumflexae
humeri anteriorescorpus humeriПлечевой суставcaput humerimusculus trapeziustuberculum
majus humerimusculus infraspinatusmusculus
teres minormusculus
teres majormusculus deltoideusmusculus
latissimus dorsiDРис. 1-51. Последовательные (А, В, С, D) сагиттальные сечения плечевого сустава,проведенные снаружи внутрь с шагом 4 мм. МРТ
9ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬacromioncaput humerimusculus supraspinatustuberculum
majus humerimusculus trapeziusmusculus infraspinatusmusculus
teres minormusculus deltoideusmusculus
teres majormusculus coracobrachialismusculus
latissimus dorsimusculus triceps
brachii, caput longumacromionmusculus supraspinatuscaput humerimusculus trapeziusmusculus deltoideusmusculus infraspinatusmusculus
teres majormusculus
latissimus dorsiРис. 1-52. Последовательные (А, В, С, D) сагиттальные сечения плечевого сустава,
проведенные снаружи внутрь с шагом 4 мм. МРТ
acromioncaput humerimusculus trapeziusmusculus infraspinatusmusculus deltoideusmusculus coracobrachialisacromionmusculus supraspinatuscaput humerimusculus deltoideusmusculus infraspinatusmusculus coracobrachialiscavitas
glenoidalis scapulaecollum scapulaemusculus subscapularisРис. 1-53. Последовательные (А, В, С, D) сагиттальные сечения плечевого сустава
проведенные снаружи внутрь с шагом 4 мм. МРТПлечевой сустав
ОБЛАСТЬ ПЛЕЧА
94ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоверхностная анатомия области плечаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaFossa axillarisПодмышечная ямкаAxillary fossaHiatus basilicusЩель медиальной подкожной вены рукиBasilic hiatusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve
offorearm (radial nerve)N.cutaneus brachii lateralis inferior
(n.radialis)Нижний латеральный кожный нерв плеча
(лучевой нерв)Inferior lateral cutaneous nerve of arm
(radial nerve)N.cutaneus brachii lateralis superior
(n.axillaris)Верхний латеральный кожный нерв плеча
(подмышечный нерв)Superior lateral cutaneous nerve
of arm (axillary nerve)N.cutaneus brachii medialis
(plexus brachialis)Медиальный кожный нерв плеча
(плечевое сплетение)Medial cutaneous nerve of arm
(brachial plexus)N.cutaneus brachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв плеча (лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of arm
(radial nerve)N.intercostobrachialisМежреберно-плечевой нервIntercostobrachial nerveN.medianusСрединный нервMedian nerveNn.supraclaviculares
(plexus cervicalis)Надключичные нервы (шейное сплетение)Supraclavicular nerves (cervical plexus)V.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV. mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinVv.brachialesПлечевые веныBrachial veinsТерминологияТермины sulcus bicipitalis medialis и sulcus bicipitalis lateralis имеются в BNA и в PNA. В JNA борозды обозна¬
чены как sulcus bicipitalis ulnaris и sulcus bicipitalis radialis; международная анатомическая терминология (2003)
предлагает двойное название борозд - sulcus bicipitalis medialis = sulcus bicipitalis ulnaris и sulcus bicipitalis
lateralis = sulcus bicipitalis radialis с русскоязычным эквивалентами - медиальная локтевая борозда и латераль¬
ная лучевая борозда. В анатомической литературе sulcus bicipitalis medialis называют медиальная борозда
двуглавой мышцы плеча, двуглавая медиальная борозда. Но большее распространение получили названия
медиальная борозда плеча (sulcus bicipitalis medialis) и латеральная борозда плеча (sulcus bicipitalis
lateralis).
Область плеча95Рис. 1-54. Поверхностные вены и кожные нервы передней и медиальной поверхностей плеча.Рисунок с препарата Н.И. ПироговаФасция вскрыта вдоль медиальной борозды плеча. В окне сосудистого влагалища спереди от плечевой артерии лежит
срединный нерв.fascia brachiivena basilicanervus cutaneus
antebrachii medialisfossa axillarisvena cephalicanervus medianusvenae brachialesarteria brachialismusculus
biceps brachii
96ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervi supraclaviculares
(plexus cervicalis)nervus cutaneus
antebrachii medialisvena cephalicanervus cutaneus
brachii lateralis inferior
(nervus radialis)nervus cutaneus
antebrachii medialisnervus cutaneus
brachii medialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus cutaneus
brachii lateralis superior
(nervus axillaris)nervus cutaneus
brachii medialis
(plexus brachialis)
nervus
intercostobrachialisnervusintercostobrachialisnervi supraclaviculares
(plexus cervicalis)vena mediana
cubitivena mediana antebrachiinervus cutaneus nervus cutaneusantebrachii lateralis brachii lateralis inferior
(nervus musculocutaneus) (nervus radialis)фасциальный
канал Пироговаvena cephalica
antebrachiihiatus basilicusvena basilicanervus cutaneus
brachii lateralis superior
(nervus axillaris)nervus cutaneus
antebrachii medialisvena basilica antebrachiiРис. 1-55. Поверхностные вены и кожные нервы проксимальной часта верхней конечности. Вид спереди.
Топография поверхностных вен и нервов (А), зональная иннервация кожи (В)V.cephalica на плече лежит по латеральному краю двуглавой мышцы плеча, далее проецируется вдоль sulcus deltoideo-
pectoralis и в fossa infraclavicularis (trigonum deltoideopectorale) впадает в подмышечную вену. Дельтовидно-грудная
борозда образована внутренним краем дельтовидной мышцы и верхним краем большой грудной мышцы.
Мышечно-кожный нерв (п.musculocutaneus) проецируется на кожу области плеча по линии, идущей от вершины
подмышечной ямки к нижнему краю латеральной борозды плеча.
Область плеча97nervus cutaneus
brachii lateralis superior
(nervus axillaris)nervi supraclaviculares
(plexus cervicalis)nervi supraclaviculares
(plexus cervicalis)nervus cutaneus
brachii posterior
(nervus radialis)nervus cutaneus
brachii lateralis
superior
(nervus axillaris)nervus cutaneus
brachii lateralis inferior
(nervus radialis)nervusintercostobrachialisnervus cutaneus
brachii medialis
(plexus brachialis)
nervus
intercostobrachialisnervus cutaneus
antebrachii posterior
(nervus radialis)nervus cutaneus
brachii medialisnervus cutaneus
antebrachii medialisnervus cutaneus
brachii posterior
(nervus radialis)nervus cutaneus
brachii lateralis inferior
(nervus radialis)nervus cutaneus \
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus cutaneus
antebrachii posterior
(nervus radialis)nervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus cutaneus
antebrachii medialisAРис. 1-56. Поверхностные вены и кожные нервы проксимальной части верхней конечное™. Вид сзади.
Топография поверхностных вен и нервов (А), зональная иннервация кожи (В)Выход n.cutaneus brachii lateralis superior проецируется по середине заднего края дельтовидной мышцы.
98ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬФасциальные ложа и мышцы плечаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая венаBrachial arteryA.profunda brachiiГлубокая артерия плечаProfunda brachii arteryCorpus humeriТело плечевой костиShaft of humerusFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча, латеральная
головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput mediateТрехглавая мышца плеча, медиальная
головкаTriceps brachii, medial headN.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.musculocutaneusМышечнокожный нервMusculocutaneous nerveN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveSeptum intermusculare brachii lateraleЛатеральная межмышечная перегородка
плечаLateral intermuscular septum of armSeptum intermusculare brachii mediateМедиальная межмышечная перегородка
плечаMedial intermuscular septum of armSulcus deltoideopectoralisДельтовидно- грудная бороздаDeltopectoral grooveSulcus bicipitalis lateralisЛатеральная борозда плечаLateral bicipital grooveSulcus bicipitalis medialisМедиальная борозда плечаMedial bicipital grooveV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinVv.brachialesПлечевые веныBrachial veinsПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Область плечаmusculus pectoralis majormusculus deltoideussulcus deltoideopectoralismusculus coracobrachialisarteria, venae brachiales
et nervus medianusseptum intermusculare medialemusculus biceps brachiisulcus bicipitalis medialismusculus brachialiscorpus humerimusculus biceps
brachii, caput brevemusculus triceps
brachii, caput longummusculus triceps
brachii, caput medialemusculus biceps
brachii, caput longumsulcus bicipitalis lateralismusculus triceps
brachii, caput lateraleseptum intermusculare lateraleРис. 1-57. Мышцы плеча. Вид спереди и на сечении плеча
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬseptum
intermusculare medialearteria et venae brachialesmusculus coracobrachialisnervus musculocutaneusmusculus biceps brachiivena cephalicafascia brachiimusculus triceps brachii,
caput longummusculus triceps brachii,
caput medialemusculus triceps brachii,
caput lateralenervus radialis, arteria
et venae profundae brachiiseptum
intermusculare lateralecorpus humerimusculus brachialisnervus ulnarisnervus medianusvena basilicanervus cutaneus
antebrachii medialismusculus triceps
brachii, caput lateralenervus radialis, arteria
et venae profundae brachiiseptum
intermusculare lateralemusculus brachialismusculus triceps
brachii, caput longumfascia brachii
/ musculus triceps
brachii, caput mediale4 vena basilica\ фасциальный канал Пироговаseptum
intermusculare medialecorpus humerimusculus biceps
brachii, caput longumВ
Рис. 1-58. Фасциальные ложа плеча и мышечные группы. А — схематизированный рисунок распила плеча.
В — магнитнорезонансная томограмма. Поперечное (аксиальное) сечение плеча.
Уровень сечения и его изображение адаптировано к анатомическому рисункуФасциальные ложа плечаМышцы плечаCompartimentum brachii anterius
Compartimentum brachii flexorumПередняя группа мышц плеча
Мышцы-сгибателиCompartimentum brachii posterius
Compartimentum brachii extensorumЗадняя группа мышц плеча
Мышцы-разгибатели
Область плеча101Послойная топография мышц плечаЭквивалентьіЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAcromionАкромионAcromionClaviculaКлючицаClavicleCrista tuberculi majoris humeriГребень большого бугорка плечевой костиCrest of greater tubercleCrista tuberculi minoris humeriГребень малого бугорка плечевой костиCrest of lesser tubercleFossa subscapularisПодлопаточная ямкаSubscapular fossaEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusLacertus fibrosus;
aponeurosis bicipitalisСухожильное растяжение;
апоневроз двуглавой мышцы плечаBicipital aponeurosisMargo medialis scapulaeМедиальный край лопаткиMedial border of scapulaM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.biceps brachii, venterДвуглавая мышца плеча, брюшкоBiceps brachii, bellyM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.infraspinatusПодостная мышцаInfraspinatusM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.pectoralis minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.serratus anteriorПередняя зубчатая мышцаSerratus anteriorM.subclaviusПодключичная мышцаSubclaviusM.subscapularisПодлопаточная мышцаSubscapularisM.supraspinatusНадостная мышцаSupraspinatusM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.trapeziusТрапециевидная мышцаTrapeziusM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча, латеральная головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput medialeТрехглавая мышца плеча, медиальная головкаTriceps brachii, medial headOlecranonЛоктевой отросток (локтевой кости)OlecranonProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaSpina scapulaeОсть лопаткиSpine of scapulaSulcus nervi ulnarisБорозда локтевого нерваGroove for ulnar nerveTuberculum infraglenoidaleПодсуставной бугорокInfraglenoid tubercleTuberculum majus humeriБольшой бугорок плечевой костиGreater tubercle of humerusTuberculum minus humeriМалый бугорок плечевой костиLesser tubercle of humerusTuberositas deltoideaДельтовидная бугристостьDeltoid tuberosityTuberositas radiiЛучевая бугристостьRadial tuberosityTuberositas ulnaeЛоктевая бугристостьUlnar tuberosity
102ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
latissimus dorsimusculus biceps
brachii, ventermusculus brachialislacertus fibrosusacromionprocessus coracoideus scapulaeclaviculamusculus subscapularismusculus coracobrachialismusculus
serratus anteriormusculus biceps brachii,
caput longum, tendomusculus biceps
brachii, caput breveРис. 1-59. Передняя группа мышц плеча (сгибатели плечевого и локтевого суставов)Поверхностный слой — двуглавая мышца плеча, m.biceps brachii.
Область плечаюзtuberositas deltoidea,
прикрепление* m.deltoideusmusculus teres majormusculus coracobrachialisepicondylus lateralis humeri
прикрепление* мышц
разгибателей предплечьяtuberositas radii,
прикрепление* m.biceps brachiimusculus brachialisepicondylus medialis humeri,
прикрепление* мышц
сгибателей предплечьяtuberositas ulnaeclavicula, прикрепление*
m.trapeziusprocessus coracoideus
scapulae, прикрепление*
m.biceps brachii (caput breve)tuberculum majus humeri,
прикрепление* m.supraspinatustuberculum minus humeri,
прикрепление* m.subscapulariscrista tuberculi minoris humeri,
прикрепление* m.latissimus dorsicrista tuberculi majoris humeri,
прикрепление* m.pectoralis majorclavicula, прикрепление*
m.subclaviusprocessus coracoideus
scapulae, прикрепление*
m.pectoralis minorfossa subscapularis,
прикрепление* m.subscapularismargo medialis scapulae,
прикрепление*
m.serratus anteriorРис. 1-60. Передняя группа мышц плеча (сгибатели плечевого и локтевого суставов)Глубокий слой — плечевая мышца, m.brachialis, — клювоплечевая мышца, m. coracobrachialis .* прикрепление — insertio (МАТ), термины insertion и origo/origin не использованы, поскольку они меняют характер
в зависимости от функциональных условий.
104ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus deltoideusolecranonepicondylus
lateralis humerimusculus anconeusmusculus triceps
brachii, caput lateraleclavicula acromionmusculus triceps
brachii, caput medialemusculus triceps
brachii, tendomusculus triceps
brachii, caput longummusculus supraspinatusРис. 1-61. Задняя группа мышц плеча (разгибатели плечевого и локтевого суставов):
трехглавая мышца плеча, пі.ігісерв Ьгасіїіі; локтевая мышца, т.аіісоііе№
Область плеча105musculus triceps
brachii, caput medialeepicondylus
medialis humeriolecranonmusculus infraspinatustuberculum
majus humerimusculus anconeusspina scapulaemusculus supraspinatusmusculus
teres majormusculus triceps
brachii, caput medialemusculus triceps
brachii, caput longummusculus triceps
brachii, caput lateraleРис. 1-62. Задняя группа мышц плеча после удаления дельтовидной мышцы
106ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus triceps
brachii, caput lateraletuberculuminfraglenoidalescapulaemusculus triceps
brachii, caput longummusculus triceps
brachii, caput medialemusculus triceps
brachii, caput medialemusculus triceps
brachii, tendoepicondylus
lateralis humeriolecranonmusculus anconeusacromionspina scapulaetuberculum
majus humeriepicondylus
medialis humerisulcus nervi ulnarisolecranonmusculus anconeusAВРис. 1-63. Задняя группа мышц плеча (разгибатели плечевого и локтевого суставов): А — после удаления
длинной головки трехглавой мышцы плеча. В — после удаления латеральной головки трехглавой мышцы плеча
Область плеча107Сосуды и нервы медиальной поверхности плечаЭквивалентьЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.brachialis, rami muscularesПлечевая артерия, мышечные ветвиBrachial artery, muscular branchesA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная артерияSuperior ulnar collateral arteryA.collateralis ulnaris inferiorНижняя локтевая коллатеральная артерияInferior ulnar collateral arteryA.circumflexa humeri anteriorПередняя артерия, огибающая плечевую костьAnterior circumflex humeral arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.thoracoacromialisГрудоакромиальная артерияThoraco-acromial arteryLacertus fibrosus;
aponeurosis bicipitalisСухожильное растяжение;
апоневроз двуглавой мышцы плечаBicipital aponeurosisM.biceps brachiiДвуглавая мышца плеча,Biceps brachiiM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.biceps brachii, venterДвуглавая мышца плеча, брюшкоBiceps brachii, bellyM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.latissimus dorsiШирочайшая мышца спиныLatissimus dorsiM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM. pectoral is minorМалая грудная мышцаPectoralis minorM.triceps drachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneous nerve of forearm(nervus musculocutaneus)(мышечно-кожный нерв)(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus brachii medialisМедиальный кожный нерв плечаMedial cutaneous nerve of armN.medianusСрединный нервMedian nerveN .musculocutaneusМышечно-кожный нервMusculocutaneous nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveProcessus coracoideus scapulaeКлювовидный отросток лопаткиCoracoid process of scapulaV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinVv.brachialesПлечевые веныBrachial veins
108ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus ulnarisarteria brachialisnervus cutaneus
antebrachii medialisvena basilicanervus ulnarisvena cephalicaarteria brachialisnervus medianusvenae brachialesnervusmusculocutaneusmusculus
biceps brachiinervus cutaneus
antebrachii lateralisРис. 1-64. Топография медиальной поверхности плеча. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВ собственном фасциальном футляре расположен основной сосудисто-нервный пучок плеча: срединный нерв, плече¬
вая артерия и плечевые вены. 11о ходу срединный нерв смешается с латеральной стороны плечевой артерии (верхняя
преть плеча) на переднюю стенку (средняя треть плеча) и далее на медиальную сторону (нижняя треть плеча).
Область плеча109arteria circumflexa
humeri anteriormusculus coracobrachialismusculus pectoralis minornervus musculocutaneusmusculus pectoralis majormusculus biceps
brachii, venterarteria thoracoacromialismusculus triceps
brachii, caput medialearteria collateralis
ulnaris superiorarteria collateralis
ulnaris inferiorlacertus fibrosusnervus medianusnervus ulnarisnervus medianusarteria brachialismusculus
latissimus dorsinervus cutaneus
brachii medialisnervus cutaneus
antebrachii medialismusculus triceps
brachii, caput longumprocessus
coracoideus scapulaemusculus deltoideusmusculus biceps
brachii, caput brevemusculus biceps
brachii, caput longumarteria brachialis,
rami muscularesmusculus biceps
brachii, tendoarteria recurrens radialisarteria radialismusculusbrachioradialisРис. 1-65. Топография сосудов и нервов медиальной поверхности плеча
после удаления поверхностных структур
Плечевая артерия и срединный нерв (a.brachialis и n.medianus) проецируются по линии, соединяющей середины подмы¬
шечной и локтевой ямок. Эта линия соответствует положению sulcus bicipitalis medialis.
110ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНервы плеча и мишени их иннервацииЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.circumflexa humeri posteriorЗадняя артерия, огибающая плечевую костьPosterior circumflex humeral arteryA.profunda brachiiГлубокая артерия плечаDeep artery of armForamen quadrilaterumЧетырехстороннее отверстиеQuadrangular spaceM.biceps brachii, caput longumДвуглавая мышца плеча, длинная головкаBiceps brachii, long headM.biceps brachii, caput breveДвуглавая мышца плеча, короткая головкаBiceps brachii, short headM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.teres majorБольшая круглая мышцаTeres majorM.teres minorМалая круглая мышцаTeres minorM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча, латеральная
головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput medialeТрехглавая мышца плеча, медиальная головкаTriceps brachii, medial headN.axillarisПодмышечный нервAxillary nerveN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve
of forearm (radial nerve)N.cutaneus brachii lateralis superior
(n.axillaris)Верхний латеральный кожный нерв плеча
(подмышечный нерв)Superior lateral cutaneous nerve
of arm (axillary nerve)N.cutaneus brachii lateralis inferior
(n.radialis)Нижний латеральный кожный нерв плеча
(лучевой нерв)Inferior lateral cutaneous nerve
of arm (radial nerve)N.cutaneus brachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of arm
(radial nerve)N.musculocutaneusМышечно-кожный нервMusculocutaneous nerveN.musculocutaneus, rr.muscularesМышечно-кожный нерв, мышечные ветвиMusculocutaneous nerve,
muscular branchesN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.radialis, rr.muscularesЛучевой нерв, мышечные ветвиRadial nerve, muscular branches
Область плечаніЗоныnervus cutaneus brachii
lateralis superior (nervus axillaris)nervus axillarisarteria circumflexa
humeri posteriorforamen quadrilaterumкожной иннервацииmusculus teres minormusculus triceps brachii,
caput longum, tendomusculus teres majornervus radialisnervus radialis,
rami muscularesmusculus triceps
brachii, caput medialemusculus triceps
brachii, caput lateralenervus cutaneus brachii
posterior (nervus radialis)nervus cutaneus brachii
posterior (nervus radialis)nervus cutaneus brachii
lateralis inferior (nervus radialis)nervus cutaneus brachii
lateralis inferior (nervus radialis)arteria profunda
brachiinervus cutaneus antebrachii
posterior (nervus radialis)nervus cutaneus antebrachii
posterior (nervus radialis)Рис. 1-66. Топография лучевого нерва на плече и мишени его иннервацииНа плече лучевой нерв (п.radialis) иннервирует группу мышц разгибателей (rr.musculares), кожу задней (п.cutaneus
brachii posterior и n.cutaneus antebrachii posterior) и латеральной поверхности (n.cutaneus brachii lateralis inferior).
112ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus musculocutaneusfasciculus lateralis
plexus brachialismusculus biceps
brachii, caput brevemusculus biceps
brachii, caput longummusculus coracobrachialisзона кожной иннервации
nervus cutaneus antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus musculocutaneus,
rami muscularesnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)Рис. 1-67. Томография мышечно-кожного нерва плеча и мишени его иннервации
N.musculocutaneus (латеральный пучок плечевого сплетения) пронзает клювовидно-плечевую мышцу и располагается
между плечевой мышцей и двуглавой мышцей плеча. На плече иннервирует группу мышц сгибателей (it.musculares), на
предплечье — кожу латеральной поверхности предплечья (n.cutaneus antebrachii lateralis).
Область плеча113Артерии проксимальных частей верхней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.axillarisПодмышечная артерияAxillary arteryA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.circumflexa humeri anteriorПередняя артерия, огибающая
плечевую костьAnterior circumflex humeral arteryA.circumflexa humeri posteriorЗадняя артерия, огибающая плечевую
костьPosterior circumflex humeral arteryA.circumflexa scapulaeАртерия, огибающая лопаткуCircumflex scapular arteryA.collateralis mediaСредняя коллатеральная артерияMiddle collateral arteryA.collateralis radialisЛучевая коллатеральная артерияRadial collateral arteryA.collateralis ulnaris inferior,Нижняя локтевая коллатеральнаяInferior ulnar collateral artery,ramus anteriorартерия, передняя ветвьanterior branchA.collateralis ulnaris inferior,Нижняя локтевая коллатеральнаяInferior ulnar collateral artery,ramus posteriorартерия, задняя ветвьposterior branchA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная
артерияSuperior ulnar collateral arteryA.interossea anteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.interossea communisОбщая межкостная артерияCommon interosseous arteryA.interossea posteriorЗадняя межкостная артерияPosterior interosseous arteryA.interossea recurrensВозвратная межкостная артерияRecurrent interosseous arteryA.profunda brachiiГлубокая артерия плечаDeep artery of armA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnaris anteriorПередняя локтевая возвратная артерияAnterior ulnar recurrent arteryA.recurrens ulnaris posteriorЗадняя локтевая возвратная артерияPosterior ulnar recurrent arteryA.subscapularisПодлопаточная артерияSubscapular arteryA.thoracica lateralisЛатеральная грудная артерияLateral thoracic arteryA.thoracoacromialis, ramus acromialisГрудоакромиальная артерия,
акромиальная ветвьThoraco-acromial artery, acromial branchA.thoracoacromialis, ramus clavicularisГрудоакромиальная артерия,
ключичная ветвьThoraco-acromial artery, clavicular
branchA.thoracoacromialis, ramus deltoideusГрудоакромиальная артерия,
дельтовидная ветвьThoraco-acromial artery, deltoid branchA.thoracoacromialis, ramus pectoralisГрудоакромиальная артерия,
грудная ветвьThoraco-acromial artery, pectoral branchA.thoracodorsalisГрудоспинная артерияThoracodorsal arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar artery
114ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria thoracodorsalisarteria
collateralis radialisarteria
collateralis mediaarteria collateralis
ulnaris superiorarteria profunda brachiiarteria brachialisarteria interossea communisarteria thoracoacromialis,
ramus acromialisarteria thoracoacromialis,
ramus deltoideusarteria
thoracoacromialis,
ramus clavicularisarteria
thoracoacromialis,
ramus pectoral isarteria axillarisarteria
thoracica lateralisarteria subscapularisarteria
circumflexa scapulaearteria
recurrens radialisarteria
interossea recurrensarteria
interossea posteriorarteria radialisarteria collateralis ulnaris
inferior, ramus posteriorarteria collateralis ulnaris
inferior, ramus anteriorarteria recurrens
ulnaris anteriorarteria recurrens
ulnaris posteriorarteria ulnarisarteria interossea anteriorarteria circumflexa
humeri anteriorarteria circumflexa
humeri posteriorРис. 1-68. Магистральные артерии и артериальные анастомозы проксимальных отделов верхней конечности
arteria circumflexa
scapulaearteria subscapularisarteria circumflexa
humeri posteriorarteria axillarisarteria brachiiprofunda brachiiarteria thoracodorsalisОбласть плечаРис. 1-69. Ангиография подмышечной артерии
Рис. 1-70. Последовательные фазы (А, В, С, П) заполнения сосудистого русла бассейна
подмышечной артерии контрастным веществом. Ангиография
Область плеча117Топография плеча на поперечных сеченияхЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.profunda brachiiГлубокая артерия плечаDeep artery of armCompartimentum brachii extensorumФасциальное ложе разгибателейExtensor compartment of armCompartimentum brachii flexorumФасциальное ложе сгибателейFlexor compartment of armCorpus humeriТело плечевой костиShaft of humerusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.coracobrachialisКлювовидно-плечевая мышцаCoracobrachialisM.deltoideusДельтовидная мышцаDeltoidM.pectoralis majorБольшая грудная мышцаPectoralis majorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiN.radialisЛучевой нервRadial nerveV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinVv.profundae brachiiГлубокие вены плечаDeep veins of armПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
118ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena cephalicamusculus deltoideusmusculus
pectoralis majormusculus
biceps brachiiarteria brachialiscorpus humerimusculus coracobrachialismusculus
triceps brachiiALDmusculus
biceps brachiiarteria brachialismusculus brachialiscorpus humerinervus radialis, arteria
et venae profundae brachiimusculus
triceps brachiiРис. 1-71. Последовательные (А, В, С, D) поперечные сечения проксимальной половины плеча,проведенные сверху вниз с шагом 24 мм. МРТ
musculus
biceps brachiimusculus brachialiscorpus humeriarteria brachialisфасциальный
канал Пироговаnervus radialis, arteria
et venae profundae brachiimusculus
triceps brachiimusculus
biceps brachiimusculus brachialisarteria brachialisnervus radialis, arteria
et venae profundae brachiicorpus humerimusculus
triceps brachiiОбласть плечаDРис. 1-72. Последовательные (А, В, С, D) поперечные сечения дистальной половины плеча,проведенные сверху вниз с шагом 24 мм. МРТ
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-73. Последовательные поперечные сечения (Л, В, С, D) дистальной половины плеча,
выполненные сверху вниз с шагом 24 мм. КТ1 — corpus humeri; 2 — compartimentum brachii flexorum; 3 — compartimentum brachii extensorum; 4 — vena cephalica;
5 — vena basilica
ЛОКТЕВАЯ ОБЛАСТЬ
122ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЛОКТЕВАЯ ЯМКА
Поверхностная анатомияЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеAponeurosis m.biceps brachii,
lacertus fibrosusАпоневроз двуглавой мышцы плеча,
сухожильное растяжениеBicipital aponeurosisA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFascia antebrachiiФасция предплечьяFascia antebrachiiFascia brachiiФасция плечаFascia brachiiM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneous nerve of forearm(n.musculocutaneus)(мышечно-кожный нерв)(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveSulcus bicipitalis lateralisЛатеральная борозда плечаLateral bicipital grooveSulcus bicipitalis medialisМедиальная борозда плечаMedial bicipital grooveSulcus cubitalis anterior lateralisПередняя латеральная локтевая бороздаAnterior lateral groove of elbowSulcus cubitalis anterior medialisПередняя медиальная локтевая бороздаAnterior medial groove of elbowSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial grooveV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital vein
Локтевая область123nervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)vena basilicavena mediana cubitilacertus fibrosusvena basilica antebrachiivena mediana antebrachiifascia antebrachiimusculus
biceps brachiinervus cutaneus
antebrachii medialisvena cephalicafascia brachiimusculusbrachioradialisvena cephalica
antebrachiiРис. 1-74. Поверхностные сосуды и нервы локтевой ямкиРис. 1-75. Типичные варианты формирования и положения срединной вены локтя
124ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬsulcus
bicipitalis lateralismusculus biceps
brachii, ventersulcus
bicipitalis medialismusculus flexor
carpi radialismusculuspalmarislongusmusculus flexor
carpi ulnarismusculus brachialissulcus cubitalis
anterior lateralismusculus biceps
brachii, tendoaponeurosis musculi
bicipitis brachii, lacertus
fibrosus (Пирогова)musculus brachialisepicondylus
medialis humerisulcus cubitalis
anterior medialisfascia antebrachiimusculus
pronator teresmusculus brachioradialissulcus radialisРис. 1-76. Локтевая ямка. Границы, топография мышц
Локтевая ямка имеет форму треугольника. Дно и верхняя граница ямки образованы плечевой мышцей. Вершина ямки
обращена вниз и переходит в лучевую борозду. Латеральная сторона ямки — плечелучевая мышца. Медиальная сторона —
круглый пронатор.arteria ulnarismusculus biceps
brachii, tendomusculus flexor
carpi radialismusculus biceps
brachii, venternervus medianusmusculus brachialisnervus ulnarisarteria radialismusculus
pronator teresmusculus brachioradialissulcus radialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)aponeurosis musculi
bicipitis brachii, lacertus
fibrosus (Пирогова)arteria brachialisepicondylus
medialis humerimusculus
palmaris longusmusculus flexor
carpi ulnarisРис. 1-77. Топография локтевой ямки. Общий вид
Локтевая область125Сосуды и нервы локтевой ямкиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis musculi bicipitis brachii;
lacertus fibrosusАпоневроз двуглавой мышцы плеча;
сухожильное растяжениеBicipital aponeurosisA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.collateralis ulnaris inferiorНижняя локтевая коллатеральная артерияInferior ulnar collateral arteryA.interossea anteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.interossea communisОбщая межкостная артерияCommon interosseous arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnaris anteriorПередняя локтевая возвратная артерияAnterior ulnar recurrent arteryA.recurrens ulnaris posteriorЗадняя локтевая возвратная артерияPosterior ulnar recurrent arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.supinatorСупинаторSupinatorN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.interosseus antebrachii anterior
(n.medianus)Передний межкостный нерв
предплечья (срединный нерв)Anterior interosseous nerve
(median nerve)N.medianusСрединный нервMedian nerveN.musculocutaneusМышечно-кожный нервMusculocutaneous nerveN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial groove
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬaponeurosis musculi bicepitis
brachii, lacertusfibrosus
(Пирогова) (пересечен)nervus radialis,
ramus profundusarteria recurrens radialismusculus brachioradialismusculus supinatorarteria radialisnervus radialis,
ramus superficialissulcus radialismusculus flexor
digitorum superficialismusculus flexor
carpi ulnarismusculus biceps brachiimusculus brachialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus medianusnervus ulnarisarteria brachialisarteria collateralis
ulnaris inferiormusculus pronator
teres(пересечен)epicondylus
medialis humeriarteria recurrens
ulnaris anteriorarteria ulnarisarteria interossea
communisarteria interossea
anteriornervus interosseus anterior
(nervus medianus)Рис. 1-78. Локтевая ямка после частичного удаления (пересечения) мышц.Топография латеральной передней и медиальной передней локтевых борозд
Sulcus cubitalis anterior lateralis (латеральная передняя локтевая борозда) ограничена снаружи плечелучевой мышцей,
изнутри — плечевой мышцей. В борозде проходит лучевой нерв, лучевая возвратная артерия анастомозирует с
коллатеральной лучевой артерией. Лучевой нерв здесь делится на поверхностную и глубокую ветви. Последняя через
canalis supinatorius переходит в заднее фасциапьное ложе предлечья, где иннервирует группу мышц-разгибателей
пред плеч ья.Sulcus cubitalis anterior medialis (медиальная передняя локтевая борозда) является продолжением медиальной борозды
плеча и находится между плечевой мышцей и круглым пронатором. Здесь располагаются плечевая артерия и вены,
срединный нерв, передняя локтевая возвратная артерия анастомоз и руст с нижней локтевой коллатеральной артерией.
A.brachialis в локтевой ямке проходит кнутри от сухожилия двуглавой мышцы плеча и примерно посередине линии
локтевого сгиба (линии, соединяющей латеральный и медиальный надмышелки плечевой кости) делится на конечные
ветви — локтевую и лучевую артерии.
Локтевая область127nervus musculocutaneusmusculus brachialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)arteria recurrens radialisnervus radialis,
ramus profundusnervus radialis,
ramus superficialisarteria interossea communismusculus supinatorarteria radialisarteria interossea anteriornervus medianusnervus ulnarisarteria brachialisarteria collateralis
ulnaris inferiormusculus pronator
teres (пересечен)epicondylus
medialis humeriarteria recurrens
ulnaris anteriormusculus flexor carpi
ulnaris (пересечен)arteria recurrens
ulnaris posteriornervus medianusmusculus flexor
digitorum profundusnervus interosseus anterior
(nervus medianus)nervus ulnarisarteria ulnarisРис. 1-79. Дно локтевой ямки: артерии и нервыВ области fossa cubitalis (локтевой ямки) плечевая артерия находится на середине локтевого сгиба, кнутри от сухожилия
двуглавой мышцы плеча, которое и служит опознавательным ориентиром. Срединный нерв располагается здесь на
1 см кнутри от плечевой артерии.11роекция лучевого нерва соответствует линии, проведенной от вершины угла, образованного плечелучевой и плечевой
мышцами, до начала sulcus radialis в локтевой ямке. Место деления лучевого нерва на поверхностную и глубокую
ветви определяется на уровне головки лучевой кости, которая прощупывается на дне локтевой ямки в межмышечном
промежутке.Линия, соответствующая положению sulcus radialis, может служить ориентиром для доступов к лучевой артерии. Но
Н.И. Пирогову, проекция лучевой артерии обозначается косо проходящей линией от внутреннего края сухожилия
двуглавой мышцы плеча к месту определения пульсации этой артерии в нижнем отделе предплечья. Вместе с лучевой
артерией в верхних двух третях предплечья проецируется поверхностная ветвь лучевого нерва (ramus superficialis п.radialis).
128ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЗадняя локтевая областьЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеBursa subcutanea olecraniЛоктевая подкожная сумкаSubcutaneous olecranon bursaEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiM.triceps brachii, caput lateraleТрехглавая мышца плеча, латеральная
головкаTriceps brachii, lateral headM.triceps brachii, caput longumТрехглавая мышца плеча, длинная головкаTriceps brachii, long headM.triceps brachii, caput medialeТрехглавая мышца плеча, медиальная
головкаTriceps brachii, medial headN.cutaneus antebrachii posteriorЗадний кожный нерв предплечьяPosterior cutaneous nerve of forearm(n.radialis)(лучевой нерв)(radial nerve)N.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOlecranonЛоктевой отростокOlecranonSeptum intermusculare brachii
lateraleЛатеральная межмышечная перегородка
плечаLateral intermuscular septum of armSeptum intermusculare brachii
medialeМедиальная межмышечная перегородка
плечаMedial intermuscular septum of armSulcus cubitalis posterior medialisМедиальная задняя локтевая бороздаMedial posterior groove of elbowUlnaЛоктевая костьUlna
Локтевая область129musculus
biceps brachiimusculus extensor
carpi radialis longusmusculus brachioradialismusculus anconeusolecranonmusculus flexor
carpi ulnarisfascia antebrachiimusculus
extensor digitorummusculus extensor
carpi radialis brevismusculus extensor
carpi ulnarisbursa subcutanea
olecranimusculus triceps
brachii, tendoAmusculus
extensor digitorummusculus anconeusmusculus extensor
carpi radialis brevisseptum intermusculare
brachii lateralemusculus triceps
brachii, tendoolecranonepicondylus
lateralis humerimusculus brachioradialismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus
biceps brachiimusculus brachialisВРис. 1-80. Рельеф области с сохраненными мышечными фасциями (А) и после их удаления (В)
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬolecranonmusculus triceps
brachii, tendomusculus brachioradialismusculus anconeusmusculus extensor
carpi radialis brevismusculus triceps
brachii, caput longummusculus triceps
brachii, caput lateralemusculus extensor
carpi radialis longusmusculus flexor
carpi ulnarismusculus extensor
digitorummusculus extensor
carpi ulnarismusculus triceps
brachii, caput medialeseptum intermusculare
brachii lateralenervus ulnarisepicondylus
medialis humerisulcus cubitalis
posterior medialisepicondylus
lateralis humerinervus cutaneus
antebrachii posterior
(nervus radialis)Рис. 1-81. Топография мышц и нервов задней локтевой области. Поверхностная картина
Локтевая область131Топография задней локтевой областиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.collateralis mediaСредняя коллатеральная артерияMiddle collateral arteryA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная артерияSuperior ulnar collateral arteryA.interossea posteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.interossea recurrensВозвратная межкостная артерияRecurrent interosseous arteryA.recurrens ulnaris posteriorЗадняя локтевая возвратная артерияPosterior ulnar recurrent arteryCanalis supinatoriusКанал супинатораSupinator tunnelEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusM. anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis longusЛучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.supinatorСупинаторSupinatorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOlecranonЛоктевой отростокOlecranonSeptum intermusculare brachii lateraleЛатеральная межмышечная перегородка
плечаLateral intermuscular septum of armSulcus cubitalis posterior lateralisЛатеральная задняя локтевая бороздаLateral posterior groove of elbowSulcus cubitalis posterior medialisМедиальная задняя локтевая бороздаMedial posterior groove of elbowUlnaЛоктевая костьUlna
132ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬolecranonmusculus anconeusarteria collateralis
ulnaris superiornervus ulnarisarteria collateralis mediaseptum intermusculare lateraleepicondylus lateralis humerisulcus cubitalis
posterior lateralisarteria interossea recurrensmusculus supinatorarteria interossea posteriornervus radialis,
ramus profundusmusculus triceps
brachii, tendoarteria recurrens
ulnaris posteriormusculus flexor
carpi ulnarismusculus brachioradialisarteria interossea recurrensepicondylus
medialis humerisulcus cubitalis
posterior medialisРис. 1-82. Борозды и коллатеральная артериальная сеть задней локтевой облае тпосле частичного удаления мышц
Sulcus cubitalis posterior lateralis находится между olecranon и epicondylus lateralis humeri, содержит анастомоз между колла¬
теральной срединной артерией и возвратной межкостной артерией.Sulcus cubitalis posterior medialis находится между olecranon и epicondylus medialis humeri, содержитлоктевой нерв и анастомоз
между верхней коллатеральной локтевой артерией и задней возвратной локтевой артерией.Коллатеральная артериальная сетьлоктевой области образована анастомозами между артериями:
arteria collateralis ulnaris superior (a.brachialis) — arteria recurrens ulnaris posterior (a.ulnaris),
arteria collateralis ulnaris inferor (a.brachialis) — arteria recurrens ulnaris anterior (a.ulnaris),
arteria collateralis radii (a.profunda brachii) — arteria recurrens radii (a.radialis),
arteria collateralis media (a.profunda brachii) — arteria interossea recurrens (a.interossea posterior).
Локтевая область133musculus anconeusmusculus
extensor digitorumcanalis supinatoriuscanalis supinatoriusnervus radialis,
ramus profundusmusculus supinatormusculus supinatorarteria
interossea posteriormusculus
pronator teresmusculus extensor
carpi radialis brevisepicondylus
lateralis humeriepicondylus
lateralis humerimusculus extensor
carpi radialis longusВРис. 1-83. Канал мышцы супинатора, a.iiiterossea posterior и ramus profundus n.radialis.A — вид сзади, В — вид спереди
Canalis supinatorius — щель в мышце супинатора по ходу ramus profundus п.radialis. Верхнее его отверстие (входное) соот¬
ветствует шейке лучевой кости и открывается в латеральную переднюю локтевую борозду. Нижнее — находится в заднем
фасциальном ложе, между поверхностным и глубоким слоями мышц.Ramus profundus n.radialis проецируется по спиральной линии, которая идет сверху с переднелатеральной поверхности
шейки лучевой кости вниз и назад, на тыльную поверхность предплечья, к точке, расположенной на 4—5 см ниже голо¬
вки лучевой кости. Верхняя точка этой линии соответствует месту вхождения нерва в канал мышцы супинатора, ниж¬
няя — месту выхода из него.
ЛОКТЕВОЙ СУСТАВ
136ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСтроение локтевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio humeroradialisПлечелучевой суставHumero-radial jointArticulatio humeroulnarisПлечелоктевой суставHumero-ulnar jointArticulatio radioulnaris proximalisПроксимальный лучелоктевой суставProximal radio-ulnar jointCapitulum humeriГоловка мыщелка плечевой костиCapitulum humeriCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCartilago articularisСуставной хрящArticular cartilageCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCircumferencia articularis capitis radiiСуставная окружность головки лучевой костиArticular circumferenceCollum radiiШейка лучевой костиNeck of radiusCrista supraepicondylaris lateralisЛатеральный надмыщелковый гребеньLateral supraepicondylar ridgeCrista supraepicondylaris medialisМедиальный надмыщелковый гребеньMedial supraepicondylar ridgeEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFossa coronoideaВенечная ямкаCoronoid fossaFossa olecraniЯмка локтевого отросткаOlecranon fossaFossa radialisЛучевая ямкаRadial fossaFovea articularis capitis radiiСуставная ямка головки лучевой костиArticular facet of head of radiusHumerusПлечевая костьHumerusIncisura radialisЛучевая вырезка [венечного отростка
локтевой кости]Radial notchIncisura trochlearisБлоковидная вырезка [локтевой кости]Trochlear notchLigamentum anulare radiiКольцевая связка лучевой костиAnular ligament of radiusLigamentum collatérale radialeЛучевая коллатеральная связкаRadial collateral ligamentLigamentum collatérale ulnareЛоктевая коллатеральная связкаUlnar collateral ligamentOlecranonЛоктевой отростокOlecranonProcessus coronoideus ulnaeВенечный отросток локтевой костиCoronoid process of ulnaRadiusЛучевая костьRadiusSulcus nervi ulnarisБорозда локтевого нерваGroove for ulnar nerveTrochlea humeriБлок плечевой костиTrochlea of humerusTuberositas radiiБугристость лучевой костиRadial tuberosityTuberositas ulnaeБугристость локтевой костиUlnar tuberosityUlnaЛоктевая костьUlna
Локтевой сустав137crista
supraepicondylaris
medialisprocessus
coronoideus ulnaeincisura radialistuberositas ulnaecristasupraepicondylarismedialiscristasupraepicondylarislateralisfossa radialisepicondylus
lateralis humericapitulum humerifovea articularis
capitis radiicircumferentia
articularis
capitis radiicristasupraepicondylarislateralisepicondylus
lateralis humericapitulum humericircumferentia
articularis
capitis radiifossa coronoideaepicondylus
medialis humeritrochlea humerifossa olecraniolecranoncollum radiiepicondylus
medialis humerisulcus nervi ulnarisВРис. 1-84. Строение локтевого сустава. Положение разгибания. А — вид спереди. В — вид сзади
Локтевой сустав сложный, образован тремя костями — плечевой, локтевой, лучевой. Между блоком (trochlea) дистального
мыщелка плечевой кости и блоковидной вырезкой (incisura trochlearis) локтевой кости образуется плечелокгевой сустав,
блоковидный по форме. Особенности его строения определяют движения локтевого сустава — сгибание-разгибание. Между
головкой мыщелка плечевой кости (capitulum humeri) и головкой лучевой кости (caput radii) образуется плечелучевой
сустав шаровидной формы, функция которого совпадаете движениями в плечелоктевом суставе и в лучелоктевом суставе.
Лучелоктевой сустав комбинированный, цилиндической формы, образован в проксимальной части (art. radioulnarisproxi-
malis) суставной окружностью головки лучевой кости и лучевой вырезкой венечного отростка локтевой кости (incisura ra¬
dialis), в дистальной части (art. radioulnaris distalis) — суставной окружностью головки локтевой кости и локтевой вырезкой
дистального конца лучевой кости. Вращательные движения в комбинированном лучелоктевом суставе обусловливают
движения, известные как pronatio-supiiiatio кисти.
138ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcristasupraepicondylaris medialiscristasupraepicondylaris lateralisfossa olecraniolecranonepicondylus medialis humeriepicondylus lateralis humericapitulum humerisulcus nervi ulnarisfovea articularis capitis radiitrochlea humeriprocessus coronoideus ulnaetuberositas radiiAcristasupraepicondylaris medialiscristasupraepicondylaris lateralisolecranonfossa olecraniepicondylus medialis humeriepicondylus lateralis humerisulcus nervi ulnarisarticulatio humeroradialiscavitas articularisarticulatio humeroulnaris,cavitas articularisprocessus coronoideus ulnaearticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularistuberositas radiiВРис. 1-85. Рентгенограмма локтевого сустава. Положение разгибания. Прямая проекция.
Левая (А) и правая (В) верхняя конечность
Локтевой сустав139вРис. 1-86. Строение локтевого сустава. Положение сгибания на 90°.А — вид с лучевой стороны. В — вид с локтевой стороны
140ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬhumerusfossa coronoideatrochlea humerifossa olecraniradiuscaput radiicapitulum humeriarticulatiohumeroradialis,cavitas articularisolecranonAhumerusfossa olecraniprocessus coronoideus ulnaecapitulum humeriradiusarticulatiohumeroradialis,cavitas articularisolecranonВРис. 1-87. Рентгенограмма локтевого сустава. Положение сгибания на 90°. Боковая проекция.
Левая (А) и правая (В) верхняя конечность
Локтевой суставprocessus
coronoideus ulnaetuberositas radiicristasupraepicondylarismedialisepicondylus
medialis humeriligamentum
collatérale ulnareolecranonradiushumerusligamentumAcristasupraepicondylarislateralishumerusolecranonepicondylus
lateralis humeriligamentum
collatérale radialeligamentum anulare radiicaput radii radius141Рис. 1-88. Связки локтевого сустава. Положение сгибания на 90°.А — вид с локтевой стороны. В — вид с лучевой стороны
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtuberositas ulnaecristasupraepicondylarislateralisepicondylus
lateralis humericapsula articulariscapitulum humericristasupraepicondylarismedialisepicondylus
medialis humeritrochlea humeriligamentum
collatérale ulnareligamentum
collatérale radialeligamentum
anulare radiituberositas radiiAcristasupraepicondylarislateralisepicondylus
lateralis humericristasupraepicondylarismedialisfossa olecraniligamentum
collatérale radialeolecranoncapsula articularisepicondylus
medialis humeriligamentum
collatérale ulnareВРис. 1-89. Связки локтевого сустава. А — вид спереди. Положение разгибания.В — вид сзади. Положение сгибания
Локтевой сустав143Сагиттальные распилы и сечения локтевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеBursa subcutanea olecraniЛоктевая подкожная сумкаSubcutaneous olecranon bursaA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryArticulatio humeroradialisПлечелучевой суставHumero-radial jointArticulatio humeroulnarisПлечелоктевой суставHumero-ulnar jointArticulation radioulnaris proximalisПроксимальный лучелоктевой суставProximal radio-ulnar jointCapitulum humeriГоловка мыщелка плечевой костиCapitulum humeriCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCartilago articularisСуставной хрящArticular cartilageCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCircumferencia articularis capitis radiiСуставная окружность головки лучевой костиArticular circumferenceCollum radiiШейка лучевой костиNeck of radiusCorpus humeriТело плечевой костиShaft of radiusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFossa articularis capitis radiiСуставная ямка головки лучевой костиArticular faset of head of radiusFossa coronoideaВенечная ямкаCoronoid fossaFossa olecraniЯмка локтевого отросткаOlecranon fossaFossa radialisЛучевая ямкаRadial fossaHumerusПлечевая костьHumerusIncisura radialis ulnaeЛучевая вырезка [венечного отростка
локтевой кости]Radial notchMembrana synovialisСиновиальная мембранаSynovial membraneM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiM.supinatorСупинаторSupinatorOlecranonЛоктевой отростокOlecranonProcessus coronoideus ulnaeВенечный отросток локтевой костиCoronoid process of ulnaRadiusЛучевая костьRadiusTrochlea humeriБлок плечевой костиTrochlea of humerusUlnaЛоктевая костьUlnaVasa brachialesПлечевые сосудыBrachial vesselsV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinПоверхности: А - anterior; Dist - distalis; Р - posterior; Pr - proximalis.
144ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
triceps brachiihumeruscavitas articu larisfossa olecranibursa subcutanea
olecraniolecranonarticulatio humeroulnaris,cavitas articularismusculus
biceps brachiicavitas articularisfossa coronoideatrochlea humerimusculus
pronator terescartilago articularisprocessus
coronoideus ulnaearteria ulnarisAcapitulum humericartilago articulariscavitas articularismembrana synovialisfossa radialishumerusarticulatio humeroradialis,cavitas articularisarticulatio
radioulnaris proximalis,cavitas articulariscaput radiicollum radiiradiusВРис. 1-90. Локтевой сустав. Схема строения на распилах в сагиттальной плоскости.
А — распил через блок плечевой кости. В — распил через головку мыщелка плечевой кости
Локтевой сустав145arteria brachialismusculus brachialistrochlea humeriprocessus
coronoideus ulnaeРис. 1-91. Локтевой сустав на распилах в сагиттальной плоскости. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — распил через медиальный край блока плечевой кости. В — распил через венечную ямкуmusculus
triceps brachiifossa olecraniprocessus
coronoideus ulnaefossa coronoideatrochlea humerimusculus
biceps brachiimusculus brachialis
146ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena basilicaepicondylus
medialis humerimusculus pronator teresmusculus flexor
digitorum superficialismusculus flexor
carpi radialismusculus triceps brachiivasa brachialesmusculus brachialisepicondylus medialis humeritrochlea humerimusculus pronator teresmusculus flexor carpi radialismusculus flexor
digitorum superficialisDРис. 1-92. Последовательные (А, В, С, D) послойные сагиттальные сечения локтевого суставаизнутри наружу с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав147musculus
triceps brachiicorpus humerifossa olecraniolecranonmusculus
biceps brachiimusculus brachialisfossa coronoideatrochlea humeriprocessus
coronoideus ulnaeРис. 1-93. Локтевой сустав на распиле в сагиттальной плоскости, проведенном через середину блокаплечевой кости. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
148ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus biceps brachiimusculus triceps brachiimusculus brachialistrochlea humeriarticulatio humeroulnaris,cavitas articularisprocessus coronoideus ulnaemusculus pronator teresmusculus flexor carpi ulnarismusculus flexor carpi radialismusculus flexor
digitorum profundusmusculus flexor
digitorum superficialismusculus triceps brachiimusculus biceps brachiimusculus triceps
brachii, tendofossa coronoideafossa olecranimusculus brachialistrochlea humeriolecranonarticulatio humeroulnaris,cavitas articularismusculus brachioradialisprocessus coronoideus ulnaemusculus flexor carpi radialismusculus flexor carpi ulnarismusculus flexor
digitorum superficialisРис. 1-94. Последовательные (А, В, С, D) послойные сагиттальные сечения локтевого суставаизнутри наружу с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав149Рис. 1-95. Локтевой сустав на распиле в сагиттальной плоскости, проведенном через латеральный крайблока плечевой кости. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаmusculus
triceps brachiimusculus
biceps brachiihumerusmusculus brachialisfossa olecraniolecranonarticulatiohumeroulnaris,cavitas articularisradiusfossa coronoideatrochlea humeriprocessus
coronoideus ulnaemusculus
brachialis, tendomusculus brachioradialis
150ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus triceps brachiimusculus biceps brachiimusculus triceps
brachii, tendomusculus brachialisfossa coronoideafossa olecraniarticulatio humeroulnaris,cavitas articularistrochlea humeriolecranonarteria brachialismusculus pronator teresprocessus coronoideus ulnaemusculus brachioradialiscorpus humerifossa olecranimusculus brachialistrochlea humericaput radiiolecranonarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularismusculus brachioradialismusculus extensor
carpi ulnarisDРис. 1-96. Последовательные (А, В, С, D) послойные сагиттальные сечения локтевого суставаизнутри наружу с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав151Рис. 1-97. Локтевой сустав на распиле в сагиттальной плоскости, проведенном через головку мыщелкаплечевой кости. Положение сгибания. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаmusculus
biceps brachiihumerusmusculus brachioradialisfossa radialismusculussupinatorcapitulum humeriradiusarticulatio humeroradialis,cavitas articulariscaput radiimusculus brachialismusculusextensordigitorummusculus
triceps brachii
152ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus triceps brachiimusculus biceps brachiimusculus brachialiscorpus humerifossa radialiscapitulum humeriarticulatio humeroradialis.cavitas articularisarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articulariscircuferencia articularis
capitis radiiincisura radialis ulnaemusculus brachioradialismusculus triceps brachiimusculus biceps brachiicorpus humericapitulum humeriarticulatio humeroradialiscavitas articularismusculus brachioradialismusculus extensor digitorumfossa articularis capitis radiiradiusmusculus supinatorDРис. 1-98. Последовательные (А, В, С, D) послойные сагиттальные сечения локтевого суставаизнутри наружу с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав153Фронтальные распилы и сечения локтевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная артерияSuperior ulnar collateral arteryArticulatio humeroradialisПлечелучевой суставHumero-radial jointArticulatio humeroulnarisПлечелоктевой суставHumero-ulnar jointArticulation radioulnaris proximalisПроксимальный лучелоктевой суставProximal radio-ulnar jointCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCapitulum humeriГ оловка мыщелка плечевой костиCapitulum of condyle of humerusCartilago articularisСуставной хрящArticular cartilageCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCavitas articularis,
recessus sacciformisСуставная полость,
мешкообразное углублениеArticular cavity, sacciform recessCorpus humeriТело плечевой костиShaft of humerusEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFossa olecraniЯмка локтевого отросткаOlecranon fossaHumerusПлечевая костьHumerusLigamentum collatérale radialeЛучевая коллатеральная связкаRadial collateral ligamentLigamentum collatérale ulnareЛоктевая коллатеральная связкаUlnar collateral ligamentM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveProcessus coronoideus ulnaeВенечный отросток локтевой костиCoronoid process of ulnaRadiusЛучевая костьRadiusSulcus nervi ulnarisБорозда локтевого нерваGroove for ulnar nerveTrochlea humeriБлок плечевой костиTrochlea of humerusTuberositas radiiБугристость лучевой костиRadial tuberosityUlnaЛоктевая костьUlnaПоверхности: М - medialis; Dist - distalis; L - lateralis; Pr - proximalis.
154ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularisnervus radialisarticulatio humeroradialis,cavitas articulariscaput radiiradiusnervus ulnarisarteria collateralis
ulnaris superiorepicondylus
medialis humeritrochlea humericartilago articularisarticulatio humeroulnaris,cavitas articulariscavitas articularis,
recessus sacciformishumerusepicondylus
lateralis humericapitulum humeriРис. 1-99. Локтевой сустав. Схема строения на фронтальном распиле
Локтевой сустав155radiushumerusepicondylus
medialis humerifossa olecranitrochlea humeriarticulatio humeroulnaris,cavitas articularisprocessus
coronoideus ulnaetuberositas radiicaput radiicavitas articularis,
recessus sacciformiscapitulum humeriarticulatio humeroradialis,cavitas articularisРис. 1-100. Локтевой сустав на распиле во фронтальной плоскости, проведенном через ямкулоктевого отростка. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
156ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus humerimusculus flexor
carpi ulnaristrochlea humericapitulum humeriarticulatio humeroulnariscavitas articularisligamentum
collatérale radialearticulatio humeroradialis,cavitas articularisprocessus
coronoideus ulnaecaput radiiarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularisРис. 1-101. Последовательные (А, В, С, D, E) послойные фронтальные сечения локтевого суставаспереди назад с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав157processus
coronoideus ulnaearticulatio
radioulnaris proximaliscavitas articularishumerusepicondylus
medialis humeritrochlea humeriarticulatio humeroulnaris,cavitas articularisarticulatio humeroradialis,cavitas articularisradiuscaput radiicavitas articularis,
recessus sacciformiscapitulum humerifossa olecraniРис. 1-102. Локтевой сустав на распиле во фронтальной плоскости, проведенном через проксимальныйлучелоктевой сустав. Рисунок с препарата Пирогова Н.И.
158ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor
carpi ulnarisГ\I rf'l’гЧь1VIDiJfistDРис. 1-103. Последовательные (А, В, С, D, E) послойные фронтальные сечения локтевого суставаспереди назад с шагом в 4 мм. МРТ
Локтевой сустав159Горизонтальные (поперечные) распилы и сечения локтевого суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnarisЛоктевая возвратная артерияUlnar recurrent arteryArticulatio radioulnaris proximalisПроксимальный лучелоктевой суставProximal radio-ulnar jointCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCapitulum humeriГоловка мыщелка плечевой костиCapitulum of condyle of humerusCavitas articu larisСуставная полостьArticular cavityCircumferencia articularis capitis radiiСуставная окружность головки
лучевой костиArticular circumferenceCollum radiiШейка лучевой костиNeck of radiusCompartimentum antebrachiiФасциальное ложе разгибателейExtensor compartment of forearm,extensorum, pars radialisпредплечья, лучевая частьradial partCompartimentum antebrachii flexorumФасциальное ложе сгибателей предплечьяFlexor compartment of forearmCompartimentum brachii extensorumФасциальное ложе разгибателей плечаExtensor compartment of armCompartimentum brachii flexorumФасциальное ложе сгибателей плечаFlexor compartment of armCrista musculi supinatorisГ ребень супинатораSupinator crestEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFossa coronoideaВенечная ямкаCoronoid fossaFossa olecraniЯмка локтевого отросткаOlecranon fossaIncisura radialisЛучевая вырезка [венечного отростка
локтевой кости]Radial notchLigamentum anulare radiiКольцевая связка лучевой костиAnular ligament of radiusLigamentum collatérale radialeЛучевая коллатеральная связкаRadial collateral ligamentLigamentum collatérale ulnareЛоктевая коллатеральная связкаUlnar collateral ligamentM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiM.supinatorСупинаторSupinatorN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneus nerve of forearm(nervus musculocutaneus)(мышечно-кожный нерв)(musculocutaneous nerve)N.medianusСрединный нервMedian nerveN.radialisЛучевой нервRadial nerveN. radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN. ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOlecranonЛоктевой отростокOlecranonTrochlea humeriБлок плечевой костиTrochlea of humerusV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.brachialisПлечевая венаBrachial veinV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
160ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus cutaneus antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)arteria brachialisnervus medianusmusculus brachialisepicondylus
medialis humerinervus ulnarismusculus brachioradialisnervus radialiscavitas articularisepicondylus
lateralis humerifossa olecranimusculus anconeusepicondylus
lateralis humeriepicondylus
medialis humerinervus cutaneus antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)arteria brachialisnervus radialisnervus medianusmusculus brachioradialismusculus brachialiscavitas articularisnervus ulnarismusculus anconeusolecranonВРис. 1-104. Локтевой сустав на распилах в горизонтальной плоскости, проведенных через верхний край ямкилоктевого отростка (А), через верхний край локтевого отростка (В). Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
Рис. 1-105. Последовательные (А, В, С, D) послойные горизонтальные (поперечные) сечения
локтевого сустава сверху вниз с шагом в 5 мм. МРТ1 — trochlea humeri; 2 — fossa coronoidea; 3 — fossa olecrani; 4 — epicondylus lateralis humeri; 5 — epicondylus medialis
humeri; 6 — olecranon; 7 — musculus biceps brachii; 8 — musculus triceps brachii; 9 — musculus brachialis; 10 — musculus
brachioradialis; 11 — musculus extensor carpi radialis longus; 12 — musculus pronator teres; 13 — arteria recurrens radialis;
14 — arteria et vena brachiales; 15 — nervus radialis; 16 — nervus ulnaris; 17 — nervus medianus; 18 — vena basilica; 19 —capitulum
humeri; t (tendo) — сухожилие мышцЛоктевой сустав14,1715,13
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-106. Последовательные (А, В, С, D) горизонтальные (поперечные) сечения локтевой области,выполненные сверху вниз с шагом 10 мм. КТ1 — vena basilica 2 — vena mediana cubiti; 3 — epicondylus lateralis; 4 — epicondylus medialis; 5 — fossa olecrani; 6 — olecranon;
7 — capitulum humeri; 8 — trochlea humeri; 9 — compartimentum antebrachii extensorum, pars radialis; 10 — compartimentum
antebrachii flexorum; 11 — compartimentum brachii flexorum; 12 — compartimentum brachii extensorum; 13 — vena cephalica
Локтевой сустав163nervus cutaneus antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)arteria brachialisnervus medianusmusculus brachialismusculus pronator teresarteria brachialisnervus medianusmusculus pronator teresmusculus brachialismusculus brachioradialismusculus anconeusnervus ulnarisincisura radialis ulnaemusculus flexor
carpi ulnarisarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularismusculus anconeusnervus cutaneus antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus radialis,
ramus superficialisnervus radialis,
ramus profundusnervus ulnariscrista
musculi supinatorisnervus radialismusculus brachioradialismusculus biceps
brachii, tendocircumferentia articularis
capitis radiimusculus biceps
brachii, tendomusculus supinatorcollum radiiarticulatio radioulnaris
proximalis, cavitas articularisРис. 1-107. Локтевой сустав на распилах в горизонтальной плоскости, проведенных через головку (А)и шейку (В) лучевой кости. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-108. Последовательные (А, В, С, О) послойные горизонтальные (аксиальные) сечения
локтевого сустава сверху вниз с шагом в 5 мм. МРТI — capitulum humeri; 2 — olecranon; 3 — crista musculi supinatoris; 4 — caput radii; 5 — ligamentum collatérale ulnare;6 — ligamentum collatérale radiale; 7 — ligamentum anulare radii; 8 — musculus biceps brachii; 9 — musculus brachialis;
10 — musculus brachioradialis; II — musculus extensor carpi radialis Iongus; 12 — musculus extensor caipi radialis brevis;
13 — musculus pronator teres; 14 — musculus flexor carpi radialis; 15 — musculus flexor digitorum superficialis; 16 — musculus
anconeus; 17 — musculus flexor carpi ulnaris; 18 — musculus flexor digitorum profundus; 19 — arteria recurrens radialis;
20 — arteria et vena brachiales; 21 — nervus radialis; 22 — nervus ulnaris; 23 — nervus medianus; 24 — arteria recurrens ulnaris;
t (tcndo) — сухожилие мышцы
Локтевой сустав165Локтевая область на распилах и сеченияхЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.recurrens radialisВозвратная лучевая артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnarisВозвратная локтевая артерияUlnar recurrent arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryArticulatio radioulnaris proximalis,
cavitas articularisПроксимальный лучелоктевой сустав,
суставная полостьProximal radio-ulnar joint, articular cavityCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCrista musculi supinatorisГ ребень супинатораSupinator crestCollum radiiШейка лучевой костиNeck of radiusCompartimentum antebrachiiФасциальное ложе разгибателейExtensor compartment of forearm,extensorum, pars radialisпредплечья, лучевая частьradial partCompartimentum antebrachii
flexorumФасциальное ложе сгибателей
предплечьяFlexor compartment of forearmM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM .flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.supinatorСупинаторSupinatorN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneous nerve of forearm(nervus musculocutaneus)(мышечно-кожный нерв)(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.mediunusСрединный нервMedian nerveN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOlecranonЛоктевой отросток локтевой костиOlecranonProcessus coronoideusВенечный отросток локтевой костиCoronoid processRadiusЛучевая костьRadiusTuberosiras ulnaeБугристость локтевой костиTuberosity of ulnaUlnaЛоктевая костьUlnaV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinV.radialisЛучевая венаRadial vein
166ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus biceps
brachii, tendomusculus anconeusvena mediana
cubitinervus radialis,
ramus superficialisarteria ulnarismusculus flexor
carpi ulnarisnervus radialis,
ramus profundusradiusmusculus supinatornervus cutaneus
antebrachii medialisarteria radialis nervus cutaneus — antebrachii lateralis(nervus musculocutaneus)vena cephalica
antebrachiinervus medianusvena basilica
antebrachiimusculus
pronator teresnervus ulnarisРис. 1-109. Локтевая область на распиле в горизонтальной плоскости, проведенном ниже шейкилучевой кости. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Локтевой суставРис. 1-110. Последовательные (А, В, С, D) послойные горизонтальные (аксиальные) сечения
локтевого сустава сверху вниз с шагом в 5 мм. МРТI — ulna; 2 — crista musculi supinatoris; 3 — radius; 4 — musculus biceps brachii; 5 — musculus brachialis; 6 — musculus brachio-
radialis; 7 — musculus extensor carpi radialis longus; 8 — musculus extensor carpi radialis brevis; 9 — musculus pronator teres;
10— musculus flexor carpi radialis; 11 — musculus flexor digitorum superficialis; 12 — musculus palmaris longus; 13 — musculus
anconeus; 14 — musculus flexor caipi ulnaris; 15 — musculus supinator; 16 — musculus extensor digitorum; 17 — musculus
extensor caipi ulnaris; 18 — musculus flexor digitorum profundus; 19 — arteria et venae radiales; 20 — arteria recurrens
radialis; 21 — nervus radialis; 22 — nervus ulnaris; 23 — nervus medianus; 24 — arteria recurrens ulnaris; t (tendo) — сухожилие
мышцы
Рис. 1-111. Последовательные (А, В, С, D) поперечные (аксиальные) сечения проксимального
луче-локтевого сустава и локтевой области, выполненные сверху вниз с шагом 10 мм. КТI — articulatio radioulnaris proximalis, cavitas aiticularis; 2 — ulna; 3 — radius; 4 — caput radii; 5 — collum radii; 6 — olecranon;7 — processus coronoideus.; 8 — crista musculi supinatoris; 9 — compartimentum antebrachii extensorum, pars radialis;
10 — compartimentum antebrachii flexorum; 11 — musculus supinator; 12 — compartimentum antebrachii extensorum; 13 — vena
cephalica antebrachii; 14 — vena basilica antebrachii; 15 — vena mediana cubiti
170ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоверхностная анатомия предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus veriosus palmaris superficialisПоверхностная ладонная венозная дугаSuperficial venous palmar archA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of forearm
(radial nerve)N.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus palmarisЛоктевой нерв, ладонная ветвьUlnar nerve, palmar branchRete venosum dorsale manusТыльная венозная сеть кистиDorsal venous network of handV.basilicaМедиальная подкожная вена рукиBasilic veinV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalicaЛатеральная подкожная вена рукиCephalic veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmVv.digitales dorsalesТыльные пальцевые веныDorsal digital veinsVv.digitales palmaresЛадонные пальцевые веныPalmar digital veinsVv.intercapitularesМежголовковые веныIntercapitular veinsV.mediana basilicaСрединная медиальная подкожная вена рукиMedian basilic veinV.mediana cephalicaСрединная латеральная подкожная вена рукиMedian cephalic veinV.mediana antebrachiiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.mediana cubitiСрединная вена локтяMedian cubital veinVv.metacarpales dorsalesТыльные пястные веныDorsal metacarpal veinsVv. perforantesПрободающие веныPerforating veins
Область предплечья171vena cephalicaarteria brachialisnervus cutaneus
antebrachii lateralis(nervus musculocutaneus)vena cephalica
antebrachiiarteria radialisarteria ulnarisvena basilicavena mediana cubitivena basilica
antebrachiinervus cutaneus
antebrachii medialisРис. 1-112. Поверхностные вены и нервы передней области предплечья. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВ передней области предплечья эпифасциально располагаются кожные нервы, сопровождаемые поверхностными
венами: по медиальному (локтевому) краю — vena basilica anlebrachii и nervus cutaneus antebrachii medialis, по латеральному
(лучевому) краю — vena cephalica antebrachii и nervus cutaneus antebrachii lateralis. Через окна в фасции предплечья видны
основные артерии области.
172ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena cephalica
antebrachiinervus cutaneus
antebrachii medialisfascia antebrachiivena mediana
antebrachiivena basilica
nervus medianus
arteria brachialisarteria radialisvena cephalicanervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)vena basilica
antebrachiiarteria ulnarisРис. 1-113. Поверхностные вены и нервы передней области предплечья. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаЭпифасциальная картина поверхностных вен и кожных нервов очень вариабельна. В «окнах» фасции предплечья
в проекции локтевой борозды определяется локтевая артерия. а.иІпагі$, в проекции лучевой борозды — лучевая артерия,
а.гасііаіів.
Область предплечья173nervus ulnarisvenae digitales
palmaresnervus medianusnervus cutaneus
antebrachii lateralis(nervusmusculocutaneus)nervus cutaneus
antebrachii posterior
(nervus radialis)vena mediana
cephalicavena cephalica
antebrachiinervus radialis,
ramus superficialisarcus venosus
palmaris
superficialisnervus ulnaris,
ramus palmarisnervus medianus,
ramus palmarisnervus radialis,
ramus superficialisvena cephalicavenaeperforantesvena mediana
antebrachiivenaeperforantesvenaeintercapitularesvena basilica antebrachiinervus cutaneus
antebrachii lateralis(nervusmusculocutaneus)nervus cutaneus
antebrachii medialisvena basilicanervus cutaneus
antebrachii medialisvena mediana basilicaВРис. 1-114. Поверхностные вены и кожные нервы дистальной части верхней конечности. Вид спереди.
Л — топография поверхностных вен и нервов. В — зональная иннервация кожиМедиальный кожный нерв предплечья (n.cutaneus antebrachii medialis) проецируется соответственно sulcus ulnaris.
Латеральный кожный нерв предплечья (n.cutaueus antebrachii lateralis) на всем протяжении предплечья проецируется соответ¬
ственно sulcus radialis.
174ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)venae
digitales dorsalesnervus cutaneus
antebrachii posterior(nervus radialis)nervus cutaneus
antebrachii posterior(nervus radialis)venaeperforantesvena cephalica
antebrachiivena basilica
antebrachiinervus radialis,
ramus superficialisnervus ulnaris,
ramus dorsalisnervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)rete ve nosum
dorsale manusnervus ulnaris,
ramus dorsalisvenae
intercapitu laresvenae metacarpales
dorsalesnervus medianusnervus cutaneus
antebrachii medialisnervus radialis,
ramus superficialisAВРис. 1-115. Поверхностные вены и кожные нервы дистальной части верхней конечности. Вид сзади.А — Топография поверхностных вен и нервов. В — зональная иннервация кожи
Задний кожный нерв предплечья (n.cutaneus antebrachii posterior) проецируется по бороздке, которая идет вниз от латераль¬
ного надмышелка плечевой кости сначала между выпуклостями короткого и длинного лучевых разгибателей запястья,
а ниже — между длинной мышцей, отводящей большой палец, и общим разгибателем пальцев.Место выхода поверхностной вегви лучевого нерва (ramus superficialis 11.radialis) на тыльную поверхность предплечья про¬
ецируется на границе средней и нижней трети латерального края предплечья. Место выхода поверхностной ветви лучевого
нерва под кожу определяется у верхнего края выпуклости, образованной длинной отводящей мышцей большого пальца.
Место выхода тыльной вегви локтевого нерва (ramus dorsalis 11.ulnaris) под кожу кисти проецируется в точке, соответствую¬
щей основанию шиловидного отростка локтевой кости.
Область предплечья175Фасциальные ложа предплечьяМышцы предплечьяCompartimentum antebrachii anterius,
compartimentum antebrachii flexorum
Pars superficialis
Pars profundaПередняя фуппа мышц предплечья,
мышцы-сгибателиПоверхностный слой
Глубокий слойCompartimentum antebrachii posterius,
compartimentum antebrachii extensorum
Pars lateralis, pars radialisЗадняя группа мышц предплечья,
мышцы-разгибателилатеральная группа мышц предплечья,
лучевые мышцыВ отечественном литературе описываются- в передней группе мышц предплечья 4 слоя:♦ m.pronator teres, m.flexor carpi radialis, m.palmaris longus, m.flexor carpi ulnaris;♦ m.flexor digitorum superficialis;♦ m.flexor digitorum profundus; m.flexor pollicis longus;♦ m.pronator quadratus- в задней группе, помимо латеральной подгруппы (m.brachioradialis, m.extensor carpi radialis longus, m.extensor carpi ra¬
dialis brevis) - два слоя:♦ поверхностный - m.extensor carpi ulnaris, m.extensor digitorum, m.extensor digiti minimi;♦ глубокий - m.supinator, m.abductor pollicis longus, m.extensor pollicis brevis, m.extensor pollicis longus, m.extensor indicis.Мышцы фасциальных лож предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальцаFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronaror teresКруглый пронаторPronator teresMm.extensores carpi radialesЛучевые разгибатели запястьяExtensores carpi radialesN.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic antebrachial veinV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic antebrachial veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
176ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus extensor carpi ulnarisnervus radialis, ramus profundusmusculus extensor digitorummusculi extensores
carpi radialesmusculus flexor
pollicislongusmusculus pronator teresmusculus extensor digiti minimiradiusmembrana
interossea antebrachiinervus cutaneus
ulna antebrachii medialismusculus flexor
digitorum profundusvena basilica antebrachiinervus ulnarismusculus flexor
carpi ulnarisarteria ulnarisnervus medianusmusculus flexor
digitorum superficialismusculus palmaris longusfascia antebrachiinervus radialis,
ramus superficialismusculus brachioradialismusculus flexor carpi radialisarteria radialisvena cephalica antebrachiiLradiusarteria ulnarismusculus flexor
pollicis longusvena basilica antebrachiimusculus
pronator teresmusculus flexor
carpi ulnarisarteria radialismusculus flexor
carpi radialismusculus extensor
digiti minimimusculus extensor
digitorummembrana interossea antebrachiimusculus flexor
digitorum profundusvena cephalica
antebrachiimusculus brachioradialismusculus palmaris longusmusculus flexor
digitorum superficialisfascia antebrachiimusculus extensor
carpi ulnarisРис. 1-116. Фасциальные ложа мышц предплечья. А — поперечный распил правого предплечья
(схематический рисунок). В - магнитно-резонансная томография. Поперечное (аксиальное) сечение
предплечья, адаптированное к анатомическому изображению
Область предплечья177Передняя группа мышц предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis musculi bicipitis brachii,
lacertus fibrosusАпоневроз двуглавой мышцы плечаBicipital aponeurosisA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальцаFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiMm.extensorum carpi radialesЛучевые разгибатели запястьяExtensor carpi radialisN.medianusСрединный нервMedian nerveN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaSeptum intermusculare brachii medialeМедиальная межмышечная перегородка
плечаMedial intermuscular septum of armSulcus medianusСрединная борозда [предплечья]Median groove of forearmSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial groove of forearmSulcus ulnarisЛоктевая борозда [предплечья]Ulnar groove of forearm
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus brachioradialismusculus pronator teresmusculus brachioradialismusculus flexor
pollicis longusmusculus pronator teresnervus radialis,
ramus superficialisarteria radialismusculus flexor
carpi radialisfascia antebrachiimusculus palmaris longusmusculus flexor
carpi ulnarismusculus flexor
digitorum profundusmusculus flexor
carpi ulnarisnervus medianusmusculus palmaris longussulcus radialismusculus flexor
carpi radialisnervus ulnarisarteria ulnarismusculus flexor
digitorum superficialisradiusmusculus extensor indicismusculus extensor
carpi radialisРис. 1-117. Мышцы передней области предплечья и на поперечном срезе
Область предплечьяmusculus
biceps brachiimusculus brachioradialisfascia brachiiseptum intermusculare
brachii mediatemusculus palmaris
longus, tendomusculus flexor
carpi radialisfascia antebrachiiligamentum
carpi palmarelacertus fibrosusfascia antebrachiimusculus flexor
carpi ulnarismusculus flexor
digitorum superficialisРис. 1-118. Послойная топография мышц переднего фасциального ложа предплечья.Фасциальные влагалища мышц вскрыгы
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
triceps brachiimusculus pronator teresmusculus
palmaris longusmusculus flexor digitorum
superficialis, tendosulcus ulnarissulcus radialismusculus flexor
carpi ulnarismusculus brachialisepicondylus
medialis humerimusculus brachioradialismusculus flexor
carpi radialisligamentum
carpi palmaresulcus medianusРис. 1-119. Послойная топография мышц переднего фасциального ложа предплечья. Мышцы первого слоя:
круглый пронатор, лучевой сгибатель запястья, длинная ладонная мышца, локтевой сгибатель запясгья
Область предплечья181Мышцы 2,3,4-го слоев переднего фасциального ложа предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCanalissupinatoriusКанал супинатораSupinator tunnelCapitulum humeriГоловка мыщелка плечевой костиCapitulum of condyle of humerusCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM. brach ialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальцаFlexor pollicis longusM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.supinatorСупинаторSupinatorOs pisiformeГороховидная костьPisiformProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processRadiusЛучевая костьRadiusRetinaculum musculorum flexorum
manusУдерживатель мышц сгибателей кистиFlexor retinaculum of handUlnaЛоктевая костьUlna
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor
digitorum profundus, tendoepicondylus
medialis humerimusculus pronator teresmusculus
pronator quadratusmusculus brachialisepicondylus
lateralis humericapitulum humericaput radiimusculus supinatormusculus flexor
pollicis longusmusculus flexor
digitorum superficialisРис. 1-120. Послойная топография мышц переднего фасциального ложа предплечья.
Мышцы второго слоя: поверхностный сгибатель пальцев
Область предплечьяmusculus supinatormusculus brachialiscanalis supinatoriusmusculus brachioradialisepicondylus
medialis humerimusculus flexor
digitorum produndusmusculus flexor
pollicis longusmusculus flexor
carpi ulnarisretinaculum musculorum
flexorum manus (пересечен)os pisiformemusculus extensor
carpi radialis longusmusculus pronator
teres (пересечена)Рис. 1-121. Послойная топография мышц переднего фасциального ложа предплечья.Мышцы третьего слоя: длинный сгибатель большого пальца, глубокий сгибатель пальцев
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus supinatormembrana
interossea antebrachiiradiusmusculus
pronator quadratusprocessus
styloideus radiiprocessus
styloideus ulnaeepicondylus
lateralis humericanalis supinatoriusepicondylus
medialis humerimusculus pronator teresРис. 1-122. Передние мышцы предплечья — четвертый слой (квадратный нронатор)
Область предплечья185Задняя группа мышц предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеBasis ossis metacarpi secundi [II]Основание второй пястной костиBase of metacarpal IIBasis ossis metacarpi tertii [III]Основание третьей пястной костиBase of metacarpal IIIConnexus intertendinei musculiМежсухожильные соединенияIntertendinous connectionsextensoris digitorumразгибателей пальцевof extensor digitorumCrista supraepicondylaris lateralisЛатеральный надмыщелковый гребеньLateral supraepicondylar ridgeFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaFascia brachiiФасция плечаBrachial fasciaEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyle of humerusHumerusПлечевая костьHumerusM. anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM. extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis longusM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.supinatorСупинаторSupinatorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiOlecranonЛоктевой отростокOlecranonProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processRetinaculum musculorum extensorum
manusУдерживатель мышц разгибателей кистиExtensor retinaculum of handSeptum intermusculare brachii lateraleЛатеральная межмышечная перегородка
плечаLateral intermuscular septum of armSulcus nervi ulnarisБорозда локтевого нерваGroove for ulnar nerveUlnaЛоктевая костьUlna
186ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfascia brachiifasciaantebrachiiВfascia antebrachiimusculus
extensor digitorummusculus triceps
brachii, tendoepicondylus
medialis humeriolecranonepicondylus
lateralis humerimusculus anconeusmusculus extensor
digiti minimimusculus extensor
carpi radialis brevismusculus extensor
carpi ulnarismusculus extensor
pollicis brevismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
pollicis longus,
tendomusculusbrachioradialismusculus flexor
carpi ulnarismusculus abductor
pollicis longusprocessu„
styloideus ulnaeretinaculum musculorum
extensorum manusРис. 1-123. Послойная топография мышц заднего фасциального ложа предплечья.А — фасция предплечья, образующая заднее фасциальное ложе и его латеральную час ть.В — фасциальные влагалища мышц вскрыты
Область предплечья187septum intermusculare
brachii lateralemusculus biceps brachiimusculus brachialismusculus brachioradialismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevismusculus extensor
pollicis longus (tendo)olecranonepicondylus
medialis humerimusculus
extensor digitorummusculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevisretinaculum musculorum
extensorum manusРис. 1-124. Послойная топография мышц заднего фасциального ложа предплечья.Латеральная часть заднего фасциального ложа: плечелучевая мышца,длинный лучевой разгибатель запястья, короткий лучевой разгибатель запястья
188ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus triceps
brachii, tendoepicondylus
lateralis humerimusculus extensor
pollicis brevisolecranonmusculus flexor
carpi ulnarismusculus anconeusmusculus
extensor digitorummusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
digiti minimimusculus extensor
carpi radialis brevismusculus extensor
carpi ulnarismusculus abductor
pollicis longusРис. 1-125. Поверхностные мышцы заднего фасциального ложа предплечья: локтевой разгибатель запястья,разгибатель мизинца, разгибатель пальцев
Область предплечья189musculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevismusculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevismusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
digiti minimimusculus
extensor digitorummusculus
extensor indicisconnexus intertendinei
musculi extensoris digitorummusculus extensor
carpi ulnarismusculus anconeus
(место прикрепления)musculus supinatorsulcus
nervi ulnarisepicondylus
lateralis humerimusculus triceps brachii
(место прикрепления)humerusolecranonAВРис. 1-126. Мышцы заднего фасциального ложа предплечья.А — мышцы поверхностного слоя (локтевой разгибатель запястья, разгибатель мизинца,
общий разгибатель пальцев). В — мышцы глубокого слоя (супинатор, длинная мышца, отводящая большой
палец, короткий разгибатель большого пальца, длинный разгибатель большого пальца, разгибатель
указательного пальца). Мышцы латеральной части заднего фасциального ложа сохранены
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus supinatormusculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevismusculus extensor
pollicis longusmusculus
extensor indicisolecranonepicondylus
lateralis humerimusculus supinatormusculus abductor
pollicis longus
(место прикрепления)musculus extensor
pollicis brevismusculus
extensor indicismusculus extensor
pollicis longus
(место прикрепления)Л ВРис. 1-127. Мышцы заднего фасциального ложа предплечья после удаления поверхностных мышц.А — мышцы глубокого слоя (супинатор, длинная мышца, отводящая большой палец, короткий разгибатель
большого пальца, длинный разгибатель большого пальца, разгибатель указательного пальца).В — мышцы глубокого слоя после удаления длинной мышцы, отводящей большой палец,
и длинного разгибателя большого пальца
Область предплечья191musculus brachioradialismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevismembrana
interossea antebrachiibasis ossis
metacarpi tertiiprocessus
styloideus radiibasis ossis
metacarpi secundibasis ossis
metacarpi tertiimusculus brachioradialiscristasupraepicondylaris lateralismusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis breviscristasupraepicondylaris lateralisepicondylus
lateralis humeriprocessus
styloideus radiibasis ossis
metacarpi secundiolecranonolecranonAВРис. 1-128. Мышцы латеральной части заднего фасциального ложа — плечелучевая мышца,
длинный и короткий лучевой разгибатели запястья. А — вид с лучевой стороны. В — вид сзади
192ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАртерии и нервы передней области предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis musculi bicipitis brachii,
lacertus fibrosusАпоневроз двуглавой мышцы плечаBicipital aponeurosisArcus palmaris superficialisПоверхностная ладонная дугаSuperficial palmar archA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.collateralis ulnaris inferiorНижняя локтевая коллатеральная артерияInferior ulnar collateral arteryA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная артерияSuperior ulnar collateral arteryA.interossea anteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.interossea communisОбщая межкостная артерияCommon interosseous arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.radialis, ramus superficialisЛучевая артерия, поверхностная ветвьRadial artery, superficial brahchA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnaris anteriorПередняя локтевая возвратная артерияAnterior ulnar recurrent arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryEpicodylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicodyle of humerusLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM.biceps brachiiДвуглавая мышца плечаBiceps brachiiM.brachialisПлечевая мышцаBrachialisM. brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM. flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM. flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM. flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM. flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.pronator teres, caput humeraleКруглый пронатор, плечевая головкаPronator teres, humeral headM.pronator teres, caput ulnareКруглый пронатор, локтевая головкаPronator teres, ulnar headM.supinatorСупинаторSupinatorM.triceps brachiiТрехглавая мышца плечаTriceps brachiiN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.interosseus antebrachii anterior
(n.medianus)Передний межкостный нерв предплечья
(срединный нерв)Anterior interosseous nerve of forearm
(median nerve)N.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus superficialisЛоктевой нерв, поверхностная ветвьUlnar nerve, superficial branchOs pisiformeГороховидная костьPisiformRetinaculum musculorum flexorum
manusУдерживатель мышц разгибателей кистиExtensor retinaculum of manusSulcus medianusСрединная борозда [предплечья]Median groove of forearmSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial groove of forearmSulcus ulnarisЛоктевая борозда [предплечья]Ulnar groove of forearm
Область предплечьяmusculus flexor
carpi ulnarisnervus medianusnervus ulnarismusculus triceps brachiiarteria brachialisarteria ulnarisepicondylus
medialis humerimusculus brachioradialisarteria radialismusculus
pronator teresmusculus flexor
carpi radialismusculus
palmaris longusmusculus flexor
digitorum superficialismusculus biceps brachiimusculus brachialisnervus cutaneus
antebrachii lateralislacertusfibrosussulcus medianuset nervus medianusnervus medianus,
ramus palmarisligamentum
carpi palmarearteria radialissulcus radialisarteria ulnarisnervus ulnarissulcus ulnarisРис. 1-129. Субфасциальная картина артерий и нервов. Борозды предплечья, их содержимоеЛучевая борозда образована плечелучевой мышцей снаружи, лучевым сгибателем запястья изнутри.Срединная борозда образована лучевым сгибателем запястья снаружи, поверхностным сгибателем пальцев изнутри.
Локтевая борозда образована поверхностным сгибателем пальцев снаружи, локтевым сгибателем запястья изнутри.193
194ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus biceps brachiimusculus pronator
teres (пересечен)musculus flexor
digitorum superficialisnervus radialis,
ramus profundusarteria
recurrens radialismusculus supinatormusculus brachioradialisarteria collateralis
ulnaris inferiornervus medianusarteria recurrens
ulnaris anteriorarteria ulnarisarteria interossea
communisarteria interossea
anteriornervus interosseus anterior
(nervus medianus)arteria ulnarisnervus ulnarissulcus ulnarisos pisiformeretinaculum musculorum
flexorum manussulcus radialisnervus radialis,
ramus superficialisarteria radialisnervus medianussulcus medianusligamentum
carpi palmarearcus palmaris
superficialisarteria radialis,
ramus superficialisРис. 1-130. Топография артерий и нервов после удаления круглого пронатора,
длинной ладонной мышцы и лучевого сгибателя запястья. Ладонная связка запястья пересечена
вместе с сухожилием длинной ладонной мышцы
Область предплечья195nervus medianusarteria ulnarisnervus ulnarisretinaculum musculorum
flexorum manusnervus radialis,
ramus superficialismusculus biceps brachiimusculus brachialisnervus cutaneus antebrachii
lateralis (nervus musculocutaneus)nervus radialis,
ramus profundusarteria
recurrens radialismusculus pronator
teres, caput ulnaremusculus flexor
carpi ulnarisnervus ulnaris,
ramus dorsalisnervus medianusarteria collateralis
ulnaris superiornervus ulnarisarteria brachialisnervus cutaneus
antebrachii medialisepicondylus
medialis humeriarteria ulnarismusculus brachioradialismusculus flexor
digitorum superficialis,
tendo (пересечена)arteria radialismusculus flexor
digitorum profundusРис. 1-131. Топография артерий и нервов передней области предплечья. Поверхностные мышцыи поверхностный сгибатель пальцев удалены
Лучевая артерия, a.radialis, по Н.И. Пирогову на предплечье проецируется по линии от внутреннего края сухожилия
двуглавой мышцы плеча к месту определения пульсации этой артерии в нижнем отделе предплечья. Вместе с лучевой
артерией в верхних двух третях предплечья проецируется поверхностная ветвь лучевого нерва, ramus superficialis и.radialis.
Поверхностная ветвь лучевого нерва проходит в лучевой борозде до границы между средней и нижней третями ее
протяженности, лучевая артерия — практически на всем протяжении лучевой борозды.Локтевая артерия, а. ulnaris, на протяжении нижних двух третей предплечья проецируется по прямой линии, проведенной
от медиального надмышелка плечевой кости к лучевому краю гороховидной кости.
196ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor
digitorum superficialis
(пересечена)nervus ulnarismusculus flexor
carpi ulnarismusculus brachioradialismusculus pronator
teres, caput ulnaremusculus pronator teresarteria ulnarisarteria radiaiismusculus flexor
digitorum profundusmusculus biceps brachiimusculus brachialisarteria brachialisarteria
recurrens radiaiisnervus radiaiis,
ramus superficialisnervus medianusnervus ulnarisarteria collateralis
ulnaris inferiorepicondylus
medialis humerimusculus pronator
teres, caput humeralenervus medianusnervus medianus,
ramus palmarisretinaculum musculorum
flexorum manusarteria ulnarisnervus ulnarisnervus ulnaris,
ramus palmarisРис. 1-132. Топография основных сосудисто-нервных пучков передней области предплечья.Поверхностные мышцы и поверхностный сгибатель пальцев удалены
Область предплечья197Артерии и нервы передней области предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.brachialisПлечевая артерияBrachial arteryA.collateralis ulnaris inferiorНижняя локтевая коллатеральная артерияInferior ulnar collateral arteryA.interossea anteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.interossea communisОбщая межкостная артерияCommon interosseous arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.recurrens radialisЛучевая возвратная артерияRadial recurrent arteryA.recurrens ulnaris anteriorПередняя локтевая возвратная артерияAnterior ulnar recurrent arteryA.recurrens ulnaris posteriorЗадняя локтевая возвратная артерияPosterior ulnar recurrent arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryCanalis [carpi] ulnarisЛоктевой канал [запястья]Ulnar canalEpicondylus medialis humeriМедиальный надмыщелок плечевой костиMedial epicondyl of humerusM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.pronator teres, caput humeraleКруглый пронатор, плечевая головкаPronator teres, humeral headM.pronator teres, caput ulnareКруглый пронатор, локтевая головкаPronator teres, ulnar headM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusM.supinatorСупинаторSupinatorN.interosseus antebrachii anterior
(nervus medianus)Передний межкостный нерв предплечья
(срединный нерв)Anterior interosseous nerve of forearm
(median nerve)N.musculocutaneusМышечно-кожный нервMusculocutaneus nerveN.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, rami muscularesСрединный нерв, мышечные ветвиMedian nerve, muscular branchesN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN.ulnaris, ramus muscularisЛоктевой нерв, мышечная ветвьUlnar nerve, muscular branchN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus palmarisЛоктевой нерв, ладонная ветвьUlnar nerve, palmar branchN.ulnaris, ramus profundusЛоктевой нерв, глубокая ветвьUlnar nerve, deep branchOs pisiformeГ ороховидная костьPisiformSulcus cubitalis posterior medialisМедиальная задняя локтевая бороздаMedial posterior groove of elbow
198ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus medianusarteria brachialisarteria collateralis
ulnaris inferiorarteria interossea
communisnervusmusculocutaneusarteria
recurrens radialisnervus radialis,
ramus profundusmusculus supinatormusculus pronator
teres (пересечена)musculus flexor
digitorum superficialis,
tendo(пересечена)arteria radialis
(пересечена)arteria recurrens
ulnaris anteriorarteria recurrens
ulnaris posteriorarteria interossea
anteriornervus interosseus
anterior(nervus medianus)musculus flexor
digitorum profundusarteria ulnarisnervus ulnaris,
ramus dorsalisnervus ulnarisos pisiformenervus ulnaris,
ramus profundusРис. 1-133. Топография артерий и нервов передней области предплечья.Удалены (пересечены) мышцы первого и второго слоев и длинный сгибатель большого пальца
Локтевой нерв проходит на всем протяжении локтевой борозды, локтевая артерия — на протяжении двух нижних третей.
Пере;щий межкостный нерв и передняя межкостная артерия располагаются на межкостной перепонке предплечья в пере¬
днем фасциальном ложе и на уровне верхнего края квадратного пронатора через нижнее отверстие межкостной перепон¬
ке предплечья переходят в заднее фасциальное ложе.
Область предплечья199nervus medianus,
ramus palmarisnervus medianusmusculus
pronator teres,
caput humeralenervus medianusmusculus flexor
carpi radialismusculus
palmaris longusmusculus flexor
digitorum profundusnervus medianusnervus medianus,
rami muscularesmusculus pronator
teres, caput ulnaremusculus flexor
digitorum superficialisnervus interosseus anterior
(nervus medianus)musculus flexor
pollicis longusmusculus
pronator quadratusРис. 1-134. Топография нервов передней области предплечья. Срединный нерв
Срединный нерв, п.medianus, проецируется на предплечье но линии, идущей от середины расстояния между сухожилием
двуглавой мышцы плеча и медиальным надмыщелком плеча к середине расстояния между шиловидными отростками
лучевой и локтевой костей. По этой линии проецируется и передняя межкостная артерия, a.interossea anterior (ветвь
a.ulnaris).Срединный нерв проходит между локтевой и плечевой головками круглого пронатора, далее располагается между
поверхностным и глубоким сгибателями пальцев и в нижней трети предплечья ложится в срединную борозду
Срединный нерв на предплечье отдает следующие ветви:Rr.musculares к mm.flexor carpi radialis, palmaris longus, pronator terevS, flexor digitorum superficialis.N.interosseus anterior, который иннервирует mm.flexor pollicis longus, m.flexor digitorum profundus (частично), m.pronator
quadratus.R.palmaris к коже ладонной поверхности кисти.
200ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor
carpi ulnarisnervus ulnarisnervus ulnarisnervus ulnaris,
ramus dorsalisnervus ulnaris,
ramus palmarisnervus ulnarisв canalis carpi ulnarisos pisiformemusculus flexor
digitorum profundusnervus ulnaris,
ramus muscularisnervus ulnaris в sulcus
cubitalis posterior medialisepicondylus
medialis humeriРис. 1-135. Топография нервов передней области предплечья. Локтевой нерв
Локтевой нерв, n.ulnaris, на предплечье проецируется по линии, соединяющей основание медиального надмыщелка
плечевой кости с внутренним краем гороховидной кости. На протяжении нижних двух третей предплечья его проекция
совпадаете проекцией a.ulnaris.Локтевой нерв на предплечье отдает следующие ветви:Rr.musculares к m.flexor carpi ulnaris, т.flexor digitorum profundus (частично).R.dorsalis к коже тыльной поверхности кисти.R.palmaris к коже ладонной поверхности кисти.
Область предплечья201Артерии и нервы задней области предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.collateralis mediaСредняя коллатеральная артерияMiddle collateral arteryA.collateralis ulnaris superiorВерхняя локтевая коллатеральная артерияSuperior ulnar collateral arteryA.interossea posteriorЗадняя межкостная артерияPosterior interosseous arteryA.interossea recurrensВозвратная межкостная артерияRecurrent interoseous arteryA.recurrens ulnaris, ramus posteriorЛоктевая возвратная артерия, задняя ветвьUlnar recurrent artery, posterior
branchEpicondylus lateralis humeriЛатеральный надмыщелок плечевой костиLateral epicondyle of humerusM. abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.anconeusЛоктевая мышцаAnconeusM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM. extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis longusM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis brevisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.supinatorСупинаторSupinatorN.interosseus antebrachii posteriorЗадний межкостный нерв предплечьяPosterior interosseous nerveN.radialisЛучевой нервRadial nerveN.radialis, rami muscularesЛучевой нерв, мышечные ветвиRadial nerve, muscular branchesN.radialis, ramus profundusЛучевой нерв, глубокая ветвьRadial nerve, deep branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOlecranonЛоктевой отростокOlecranonRetinaculum musculorum
extensorum manusУдерживатель мышц разгибателей кистиExtensor retinaculum of handSulcus nervi ulnarisБорозда локтевого нерваGroove for ulnar nerveUlnaЛоктевая костьUlna
202ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus supinatorarteria interossea posteriorarteria collateralis
ulnaris superiornervus ulnarisolecranonsulcus nervi ulnarisarteria recurrens
ulnaris, ramus posteriormusculus brachioradialisnervus radial is,
ramus profundusmusculus
abductor pollicismusculus extensor
pollicis brevismusculus anconeusmusculus flexor
carpi ulnarismusculus
extensor indicisretinaculum musculorum
extensorum manusepicondylus
lateralis humerimusculus extensor
carpi radialis longusmusculus extensor
carpi radialis brevisarteria interossea recurrensmusculus extensor
pollicis longusРис. 1-136. Топография артерий и нервов задней облает предплечья
Область предплечья203nervus radialis,
ramus profundusepicondylus
lateralis humerimusculus anconeusnervus radialis,
ramus profundusmusculus extensor
carpi ulnarisnervus radialis,
rami muscularesmusculus
extensor digitorumnervus radialisnervus radialis,
ramus superficialismusculus brachioradialisnervus radialis,
rami muscularesmusculus extensor
carpi radialis longusmusculus supinator
(вскрыт канал)musculus extensor
carpi radialis brevisnervus interosseus
posterior (nervus radialis)musculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevismusculus
extensor indicisnervus radialis,
ramus superficialisРис. 1-137. Топография глубокой ветви лучевого нерва на задней поверхности предплечья.Канал мышцы супинатора вскрыт
Глубокая ветвь .тучевого нерва, r.profundus м.radialis. проецируется по спиральной линии, которая идет сверху с переднела¬
теральной поверхности шейки лучевой кости вниз и назад, на тыльную поверхность предплечья к точке, расположенной
на 4—5 см ниже головки лучевой кости. Верхняя точка этой линии соответствует месту вхождения нерва в канал супина¬
тора, нижняя — месту выхода из него.R.profundus п.radialis отдает ветви:Rr.musculares к m.supinator, m.brachioradialis, m.extensor caipi radialis longus et brevis, m.extensor digitorum, m.extensor digiti
minimi, m.extensor carpi ulnaris, m. extensor pollicis longus et brevis, m.extensor indicis, m.abductor pollicis longus.N.interosseus posterior к близлежащим мышцам и суставам.
204ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСоединения костей предплечьяЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio radioulnaris distalisДистальный лучелоктевой суставDistal radio-ulnar jointArticulatio radioulnaris proximalisПроксимальный лучелоктевой суставProximal radio-ulnar jointCaput radiiГоловка лучевой костиHead of radiusCaput ulnaeГоловка локтевой костиHead of ulnaCircumferentia articularis capitis radiiСуставная окружность головки лучевой
костиArticular circumference of head
of radiusIncisura radialisЛучевая вырезкаRadial notchIncisura trochlearisБлоковидная вырезкаTrochlear notchIncisura ulnarisЛоктевая вырезкаUlnar notchMargo interosseus radiiМежкостный край лучевой костиInterosseous border of radiusMargo interosseus ulnaeМежкостный край локтевой костиInterosseous border of ulnaMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusM.supinatorСупинаторSupinatorOlecranonЛоктевой отростокOlecranonProcessus coronoideus ulnaeВенечный отросток локтевой костиCoronoid process of ulnaRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaSyndesmosis radioulnaris: membrana interossea antebrachii, chorda obliqua.Articulationes: articulatio radioulnaris proximalis, articulatio radioulnaris distalis.Суставы между лучевой и локтевой костями формируют функционально единый комбинированный сустав
цилиндрической формы с вертикальной осью, проходящей через головку лучевой кости и головку локтевой
кости. Вращательное движение вокруг вертикальной оси приводит к «запрокидыванию» дистальной части
лучевой кости на локтевую и изменению положения ладонной поверхности кисти с переднего на заднее - с
положения супинации на положение пронации.
Область предплечья205articulatio
radioulnaris proximalismembrana
interossea antebrachiiarticulatio
radioulnaris distalisulnaarticulatio
radioulnaris distalisarticulatioradioulnarisproximalisradiuscircumferentia
articularis
capitis radiimargo
interosseus radiimargo
interosseus ulnaeincisura radialismembrana
interossea antebrachiiincisura ulnariscaput ulnaeolecranonincisura trochlearisprocessus
coronoideus ulnaeРис. 1-138. Соединения костей предплечья. Общий вид (А), проксимальный лучелоктевой сустав (В),
межкостная мембрана предплечья (С), дистальный лучелоктевой сустав (Б)
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarticulatio
radioulnaris distalisarticulatio
radioulnaris proximalismusculus
pronator teresradiusarticulatio
radioulnaris distalismusculussupinatormusculus
pronator quadratusarticulatio
radioulnaris proximalismusculus
pronator teresmusculussupinatorradiusmusculus
pronator quadratusВРис. 1-139. Движения в лучелоктевом суставе. Супинация — поворот кнаружи (А).
Пронация — поворот внутрь (В)
Область предплечья207Предплечье на распилах и сеченияхЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCompartimentum antebrachii extensorumФасциальное ложе разгибателейExtensor compartment of forearmCompartimentum antebrachii extensorum,
pars lateralisФасциальное ложе разгибателей,
латеральная частьExtensor compartment of forearm,
lateral partCompartimentum antebrachii flexorumФасциальное ложе сгибателейFlexor compartment of forearmMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator teresКруглый пронаторPronator teresM.supinatorСупинаторSupinatorMm.extensores carpi radialesЛучевые разгибатели запястьяExtensores carpi radialesN.medianusСрединный нервMedian nerveN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaVasa interosseae anterioresПередние межкостные сосудыAnterior interosseous vesselsVasa interosseae posterioresЗадние межкостные сосудыPosterior interosseous vesselsVasa radialesЛучевые сосудыRadial vesselsVasa ulnaresЛоктевые сосудыUlnar vesselsV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная подкожная вена предплечьяMedian vein of forearmПоверхности: А - anterior; М - medialis; L - lateralis; Р - posterior.
208ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvasa radiales et ramus
superficialis nervi radialisvena cephalica
antebrachiimusculus extensor
carpi radialis longusvasa interosseae anterioresmusculus extensor indicismembrana interossea antebrachiimusculus flexor carpi radilaisnervus medianusmusculus pronator teresmusculus brachioradialisradiusmusculus extensor
carpi radialis brevismusculus palmaris longus, tendovena mediana antebrachiivasa ulnaresnervus ulnarismusculus flexor carpi ulnarismusculus flexor
digitorum profundusvena basilica antebrachiivasa interosseae posterioresmusculus extensor
carpi ulnarismusculus supinatormusculus extensor digitorummusculus flexor digitorum superficialismusculus extensor indicismusculus flexor digitorum profundusmusculus brachioradialisvena cephalica
antebrachiimusculus extensor
carpi radialis
longus et brevismembrana interossea antebrachiimusculus palmaris longus, tendo
vena mediana antebrachiimusculus flexor digitorum superficialismusculus supinatorvasa interosseae posterioresmusculus extensor digiti minimimusculus flexor carpi radilaisradiusvasa interosseae anterioresvasa ulnaresnervus ulnarismusculus flexor
carpi ulnarisvena basilica antebrachiimusculus extensor carpi ulnarisnervus medianusvasa radiales et ramus
superficialis nervi radialisВРис. 1-140. Топография предплечья на поперечном распиле в средней трети. А — схематичный рисунок.В — рисунок с препарата Н.И. Пирогова
musculus flexor
carpi radilismusculus flexor
digitorum superficialisvasa radiales et ramus
superficialis nervi radialisvasa ulnaresmusculus flexor
carpi ulnarisradiusmusculusbrachioradialismusculus flexor
digitorum profundusmusculus extensor
carpi radialis
longus et brevismusculus extensor
carpi ulnarismusculus
extensor indicismusculus extensor digitorummembrana interossea antebrachiimusculus flexor
digitorum superficialis, tendomusculus flexor
carpi radilisvasa radiales et ramus
superficialis nervi radialisvasa ulnaresmusculus flexor
carpi ulnaris, tendomusculus flexor
digitorum profundusmusculus
pronator quadratusmusculus
brachioradialis tendomusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendomusculus extensor
carpi ulnaris, tendomusculus extensor
digitorum, tendomembrana interossea antebrachiiРис. 1-141. Топография дистальной половины предплечья на последовательных
горизонтальных (аксиальных) сечениях, проведенных сверху вниз с шагом 18 мм. МРТОбласть предплечья
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-142. Последовательные (Л, В, С, D) поперечные (аксиальные) сечения про
предплечья, выполненные сверху вниз с шагом 24 мм. КТ- radius; 2 — ulna; 3 — comparlimenlum antebrachii exlensorum; 4 — compartimenlum aiitebracl5 — compartimentum antebrachii flexorum; 6 — vena cephalica aiitebracl
ОБЛАСТЬ КИСТИ
212ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПОВЕРХНОСТНАЯ АНАТОМИЯ ОБЛАСТИ КИСТИ
Рельеф, поверхностные сосуды и нервыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis palmarisЛадонный апоневрозPalmar aponeurosisA.digitalis palmaris communisОбщая ладонная пальцевая артерияCommon palmar digital arteryAa.digitales palmares propriaeСобственные пальцевые артерииProper palmar digital arteriesFascia dorsalis manusТыльная фасция кистиDorsal fascia of handHypothenarГипотенар, возвышение мизинцаHypothenar eminenceM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв
предплечья (мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of forearm
(radial nerve)N.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus palmarisЛоктевой нерв, ладонная ветвьUlnar nerve, palmar branchN.digitalis palmaris proprius
(n.medianus)Собственный ладонный пальцевой
нерв (срединный нерв)Proper palmar digital nerve
(median nerve)N.digitalis palmaris proprius
(n.ulnaris)Собственный ладонный пальцевой
нерв (локтевой нерв)Proper palmar digital nerve
(ulnar nerve)Retinaculum musculorum extensorum
manusУдерживатель мышц-разгибателей
кистиExtensor retinaculumRete venosum dorsale manusТыльная венозная сеть кистиDorsal venous network of handSulcus radialisЛучевая борозда [предплечья]Radial groove of forearmSulcus ulnarisЛоктевая борозда [предплечья]Ulnar groove of forearmThenarТенар, возвышение большого пальцаThenar eminenceVas lymphaticum superficialeПоверхностный лимфатический сосудSuperficial lymph vesselV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена
предплечьяCephalic vein of forearmV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена
предплечьяBasilic vein of forearmV.mediana antebrachiiСрединная подкожная вена
предплечьяMedian antebrachial veinVv.intercapitularesМежголовковые веныIntercapitular veinsVv.superficialesПоверхностные веныSuperficial veins
Область кисти213дистальная
пальцевая складкамежпальцевой промежутокhypothenarmusculus palmaris
longus, tendosulcus ulnarisпроксимальная
поперечная складка ладонипродольная
складка ладониладонно-пальцевая складкапроксимальная
пальцевая складкадистальная поперечная
складка ладониsulcus radialisthenarРис. 1-143. Ладонь (ладонная поверхность кисти). Рельеф кожных покровов
214ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvenaehypothenarintercapitularesnervus digitalis
palmaris proprius(nervus medianus)nervus cutaneus
antebrachii lateralis
(nervus musculocutaneus)nervus cutaneus
antebrachii medialisnervus radialis,
ramus superficialisvena mediana antebrachiinervus ulnaris,
ramus dorsalisnervus medianus,
ramus palmarisnervus ulnaris,
ramus palmaristhenarvenae superficialesaponeurosis palmarisarteria digitalis communisarteriae digitales
palmares propriaenervus digitalis
palmaris proprius(nervus ulnaris)Рис. 1-144. Поверхностные сосуды и нервы ладонной поверхности кисти
Область кисти215retinaculum
musculorum
extensorum manusfascia dorsalis manusnervus cutaneus
antebrachii posteriornervus radialis,
ramus superficialisvena cephalica antebrachiirete venosum dorsalevena basilica
antebrachiinervus ulnaris,
ramus dorsalisРис. 1-145. Поверхностные сосуды и нервы пыльной поверхности кистиСтрелки показывают направление оттока крови и лимфы.
216ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬИннервация кожи и мышц кистиЭквивалентыЛаТИНОКИс ТбрМИНЫРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis palmarisЛадонный апоневрозPalmar aponeurosisFasciculi transversi aponeurosis
palmarisПоперечные пучки ладонного
апоневрозаTransverse fascicles of palmar
aponeurosisHypothenarГипотенар, возвышение мизинцаHypothenar eminenceLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM.palmaris brevisКороткая ладонная мышцаPalmaris brevisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculo-cutaneous nerve)N.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii posterior
(n.radialis)Задний кожный нерв предплечья
(лучевой нерв)Posterior cutaneous nerve of forearm
(radial nerve)N.digitalis palmaris communis
(n.medianus)Общий пальцевой ладонный нерв
(срединный нерв)Common palmar digital nerve
(median nerve)N.digitalis palmaris proprius
(n.medianus)Собственный ладонный пальцевой нерв
(срединный нерв)Proper palmar digital nerve
(median nerve)N.digitalis palmaris proprius (n.ulnaris)Собственный ладонный пальцевой нерв
(локтевой нерв)Proper palmar digital nerve
(ulnar nerve)N.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, ramus communicans
cum nervo ulnariСрединный нерв, соединительная ветвь
с локтевым нервомMedian nerve, communicating branch
with ulnar nerveN.medianus, ramus muscularisСрединный нерв, мышечная ветвьMedian nerve, muscular branchN.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN.ulnaris, ramus dorsalisЛоктевой нерв, тыльная ветвьUlnar nerve, dorsal branchN.ulnaris, ramus palmarisЛоктевой нерв, ладонная ветвьUlnar nerve, palmar branchN.ulnaris, ramus profundusЛоктевой нерв, глубокая ветвьUlnar nerve, deep branchN.ulnaris, ramus superficialisЛоктевой нерв, поверхностная ветвьUlnar nerve, superficial branchRetinaculum musculorum flexorum
manus [ligamentum carpi transversum]Удерживатель мышц-сгибателей кисти
[поперечная связка запястья]Flexor retinaculum of manus
[transverse carpal ligament]ThenarТенар, возвышение большого пальцаThenar eminenceНа кисти срединный нерв (п.тесНапиз) иннервирует:- мышцы тенара: короткую мышцу, отводящую большой палец кисти; поверхностную головку короткого сгибателя большого
пальца кисти; мышцу, противопоставляющую большой палец кисти;- мышцы средней группы: I и II червеобразные мышцы.На кисти локтевой нерв (п.Ыпапз) иннервирует:- мышцы тенара: глубокую головку короткого сгибателя большого пальца кисти; мышцу, приводящую большой палец кисти;- мышцы средней группы: III и IV червеобразные мышцы, ладонные (три) и тыльные (четыре) межкостные мышцы;- мышцы гипотенара: короткую ладонную мышцу; мышцу, отводящую мизинец; мышцу, сгибающую мизинец; мышцу, проти¬
вопоставляющую мизинец.
Область кисти217nervus
digitorum proprius(nervus medianus)nervus medianus,
ramus muscularisnervus
digitorum communis(nervus medianus)nervus medianus,
ramus communicans
cum nervo ulnarinervusretinaculum musculorum
flexorum man usnervus medianus,
ramus palmarismedianusзона кожной иннервацииAзона кожной иннервацииВРис. 1-146. Иннервация кожи кисти. А — ветви и области иннервации срединного нерва.
В — ветви и области иннервации локтевого нерва
218ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-147. Зоны иннервации кожи кисти длинными ветвями плечевого сплетения.
А — ладонная поверхность. В — тыльная поверхность
Область кисти219Мышцы ладонной поверхности кистиЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryAponeurosis palmarisЛадонный апоневрозPalmar aponeurosisCanalis carpiКанал запястьяCarpal tunnelCanalis radialisЛучевой канал [запястья]Passage for flexor carpi radialisCanalis ulnarisЛоктевой канал [запястья]Ulnar tunnelFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaFasciculi longitudinales aponeurosis
palmarisПродольные пучки ладонного апоневрозаLongitudinal fascicles of palmar
aponeurosisFasciculi transversi aponeurosis
palmarisПоперечные пучки ладонного апоневрозаTransverse fascicles of palmar
aponeurosisHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentLigamentum metacarpale
transversum profundumГлубокая поперечная пястная связкаDeep transverse metacarpal ligamentLigamentum metacarpale
transversum superficialeПоверхностная поперечная пястная связкаSuperficial transverse metacarpal
ligamentM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинецAbductor digiti minimiM.abductor pollicis brevisКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.adductor pollicis, caput obliquumМышца, приводящая большой палец кисти,
косая головкаAdductor pollicis, oblique headM.adductor pollicis, caput
transversumМышца, приводящая большой палец кисти,
поперечная головкаAdductor pollicis, transverse headM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digiti minimiСгибатель мизинцаFlexor digiti minimiM.flexor pollicis brevis,
caput superficialeКороткий сгибатель большого пальца кисти,
поверхностная головкаFlexor pollicis brevis, superficial headM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаDorsal interosseousM.opponens digiti minimiМышца, противопоставляющая мизинецOpponens digiti minimiM.opponens pollicisМышца, противопоставляющая большой
палец кистиOpponens pollicisM.palmaris brevisКороткая ладонная мышцаPalmaris brevisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusMm.flexores digitorumСгибатели пальцевFlexores digitorumMm.interossei dorsalesТыльные межкостные мышцыDorsal interosseiMm.interossei palmaresЛадонные межкостные мышцыPalmar interosseiMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalesOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumRetinaculum musculorum flexorum
manus [ligamentum carpi transversum]Удерживатель мышц-сгибателей кисти
[поперечная связка запястья]Flexor retinaculum of hand
[transverse carpal ligament]Tuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercle of trapezium
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬligamentum
carpi palmarethenarmusculus palmaris
longus, tendomusculus
palmaris brevisaponeurosis palmarisfasciculi transversiотверстияладонногоапоневрозаРис. 1-148. Ладонный аноневроз и фасции мышц кисти
Область кистиmusculus abductor
pollicis brevismusculus palmaris
longus, tendofascia antebrachiituberculum ossis trapeziimusculus flexor
pollicis brevis,
caput superficialemusculus
adductor pollicis,
caput obliquummusculus
adductor pollicis,
caput transversumligamentum metacarpale
transversum profundummusculus flexor
carpi ulnaris, tendoretinaculum musculorum
flexorum manusfasciculi longitudinalesligamentum metacarpale
transversum superficialefasciculi transversimusculi lumbricalesaponeurosis palmarisos pisiformemusculus palmaris brevisРис. 1-149. Фасции мышц возвышения большого пальца и мизинца удалены. Продольные и поперечные пучки
ладонного апоневроза прикрывают глубокие структуры ладонной поверхности кисти
222ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtuberculum
ossis trapeziios hamatumcanalis radialisretinaculum musculorum
flexorum manuscanalis carpihamulus
ossis hamatios scaphoideumos capitatumos capitatumos trapezoideumligamentum
carpi palmarecanalis ulnarisos pisiformeretinaculum musculorum
flexorum manuscanalis carpicanalis radialisretinaculum musculorum
flexorum manusretinaculum musculorum
flexorum manusligamentum
carpi palmaremusculi flexores
digitorum, tendinestuberculum
ossis trapeziiarteria ulnarisarteria ulnarismusculus flexor
carpi radialis, tendohamulus
ossis hamatios scaphoideumos pisiformemusculi flexores
digitorum, tendinesos capitatumos trapezoideumj os capitatummusculus flexor
carpi radialis, tendoРис. 1-150. Ладонная связка запястья, удерживагель мышц-сгибателей кисти и костно-фиброзные каналы
ладонной поверхности запястья. Анатомическая схема (вид сверху) на уровне проксимального (А)
и дистального (В) рядов костей запястья. МРТ, поперечное (аксиальное) сечение
на уровне проксимального (С) и дистального (D) рядов костей заняс гья
Ладонная связка запястья — продолжение фасции предплечья, прилежит к удерживателю мышц сгибателей. Медиально
между ладонной связкой запястья, удерживателем сгибателей и гороховидной костью проходят локтевая артерия и
локтевой нерв. Эта щель называется локтевой канал запястья (canalis ulnaris).Латерально на уровне проксимального ряда костей запястья в расщеплении между ладонной связкой запястья, удержи¬
вателем сгибателей и ладьевидной костью проходит сухожилие лучевого сгибателя запястья, покрытое синовиальным
влагалищем. Эта щель называется лучевой канал запястья (canalis radialis), дистально переходящий в слепое отверстие
между удерживателем сгибателей и костью-трапецией, через которое лучевой сгибатель запястья достигает основания
II—III пястных костей.Канал запястья (canalis carpi) образован— спереди: удерживателем мышц-сгибателей кисти (retinaculum musculorum flexorum manus), т.е. поверхностной плас¬
тинкой ligamentum carpi transversum, натянутой между ладьевидной костью и костью-трапецией латерально, гороховид¬
ной и крючковидной костью — медиально;— сзади: глубокой пластинкой ligamentum carpi transversum, выстилающей желоб, образованный костями запястья.В канале проходят синовиальные влагалища сухожилий мышц-сгибателей пальцев (m.flexor digitorum superficialis,
т.flexor digitorum profundum, m.flexor pollicis longus), а также срединный нерв (n.medianus).
Область кисти223musculus
adductor pollicis,caput obliquummusculus
adductor pollicis,caput transversummusculus
interosseus dorsalismusculi lumbricalesmusculus flexor
carpi radialis, tendomusculus flexor
pollicis longus, tendotuberculum ossis trapeziimusculus
opponens pollicismusculus abductor
pollicis brevismusculus flexor pollicis
brevis, caput superficialemusculus flexor digiti minimimusculus opponens digiti minimimusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor
carpi ulnaris, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculi interossei palmaresligamentum metacarpale
transversum profundumretinaculum musculorum
flexorum manusmusculus abductor digiti minimios pisiformehamulus ossis hamatiРис. 1-151. Мышечные группы ладонной поверхности кист после удаления ладонного апоневроза,
ладонной связки запястья и фасциальных футляров мышц кистиСквозь удерживатель мышц сгибателей кисти просвечивают сухожилия мышц.Мышцы тенара: короткая мышца, отводяшая большой палец (m.abductor pollicis brevis), короткая мышца, сгибающая
большой палец (m.flexor pollicis brevis), мышца, противопоставляющая большой палец (m.opponens pollicis), мышца,
приводящая большой палец (m.adductor pollicis).Мышцы гипотенара: мышца, отводяшая мизинец (ш.abductor digiti minimi), мышца, противопоставляющая мизинец
(m.opponens digiti minimi), мышца, сгибающая мизинец (m.flexor digiti minimi).Средняя группа: mm.lumbricales (4), mm.interossei palmares (3), mm.interossei dorsales (4).
224ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСредняя группа мышц ладонной поверхности кистиЭквивалентыЛаТИп(/КИс ТсрМИпЫРусскоязычныеАнглоязычныеHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинецAbductor digiti minimiM.abductor pollicis brevisКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.adductor pollicis, caput obliquumМышца, приводящая большой палец кисти,
косая головкаAdductor pollicis, oblique headM.adductor pollicis, caput
transversumМышца, приводящая большой палец кисти,
поперечная головкаAdductor pollicis, transverse headM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digiti minimiСгибатель мизинцаFlexor digiti minimiM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor pollicis brevis, caput
profundumКороткий сгибатель большого пальца
кисти, глубокая головкаFlexor pollicis brevis, deep headM.flexor pollicis brevis, caput
superficialeКороткий сгибатель большого пальца
кисти, поверхностная головкаFlexor pollicis brevis, superficial headM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаDorsal interosseousM.interosseus palmarisЛадонная межкостная мышцаPalmar interosseousM.opponens digiti minimiМышца, противопоставляющая мизинецOpponens digiti minimiM.opponens pollicisМышца, противопоставляющая большой
палец кистиOpponens pollicisM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusMm.interossei dorsalesТыльные межкостные мышцыDorsal interosseiMm.interossei palmaresЛадонные межкостные мышцыPalmar interosseiMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalesOs pisiformeГороховидная костьPisiformRadiusЛучевая костьRadiusTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercle of trapeziumUlnaЛоктевая костьUlnaVagina communis tendinum
musculorum flexorumОбщее влагалище сухожилий сгибателейCommon flexor sheathVagina fibrosa digitorum manusФиброзное влагалище пальцев кистиFibrous sheath of digits of handVagina tendinis musculi flexoris
pollicis longiВлагалище сухожилия длинного сгибателя
большого пальцаTendinous sheath of flexor pollicis
longusVagina tendinis musculi flexoris
carpi radialisВлагалище сухожилия лучевого сгибателя
запястьяTendinous sheath of flexor carpi
radialisVaginae synoviales digitorum manusСиновиальные влагалища пальцев кистиSynovial sheaths of digits of hand
Область кисти225musculus flexor
digitorum profundus, tendomusculus opponens pollicismusculus flexor pollicis
brevis, caput profundummusculus adductor pollicis
brevis, caput obliquummusculus adductor pollicis
brevis, caput transversummusculus flexor
pollicis longus, tendomusculi lumbricalesmusculus abductor
pollicis brevismusculus flexor pollicis
brevis, caput superficialemusculus interosseus dorsalisradiustuberculum ossis trapeziimusculus opponens digiti minimimusculus flexor digiti minimimusculus interosseus palmarismusculus abductor
digiti minimimusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendohamulus ossis hamatios pisiformeРис. 1-152. Средняя группа мышц кисти после удаления сухожилий поверхностного сгибателя пальцев
226ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus abductor
digiti minimivaginae synoviales
digitorum manusvagina tendinis musculi
flexoris pollicis longimusculus
pronator quadratusvagina tendinis musculi
flexoris carpi radialismusculus flexor
carpi ulnaris, tendoos pisiformemusculus flexor
pollicis brevismusculus flexor
digiti minimimusculus opponens
digiti minimivagina communis tendinum
musculorum flexorummusculi lumbricalesvagina fibrosa
digitorum manustuberculum ossis trapezii
musculus opponens pollicisvagina tendinis musculi
flexoris pollicis longimusculus abductor
pollicis brevisРис. 1-153. Синовиальные влагалища сухожилий мышц-сгибателей кис т и пальцев после удаления
ладонной связки запястья и удерживателя мышц-сгибателей кистиДистальные концы синовиальных влагалищ папьцев соответствуют основанию ногтевых фаланг.Синовиальные влагалища II, III, IV пальцев изолированы от общего влагалища сухожилий мышц-сгибателей. Их
проксимальные концы располагаются на уровне головок пястных костей.Синовиальное влагалище I пальца переходит на пясть и далее на запястье.Синовиальное влагалище V пальца переходит на пясть и сливается с общим синовиальным влагалищем сухожилий
сгибателей пальцев.Заиясгная часть общего влагалища сухожилий сгибателей пальцев и влагалища сухожилия длинного сгибателя большого
пальца продолжается в глубокое клетчаточное пространство Н.И. Пирогова.
Область кисти227musculi lumbricalesos pisiformemusculus flexor
digiti minimimusculus opponens
digiti minimimusculi
interossei dorsalesmusculi
interossei palmaresmusculus flexor
digiti minimimusculus abductor
digiti minimiradiustuberculum ossis trapeziimusculus abductor
pollicis brevismusculus flexor pollicis
brevis, caput superficialemusculus
adductor pollicismusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus
interosseus dorsalismusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendomembrana
interossea antebrachiimusculus
opponens pollicismusculus flexor pollicis
brevis, caput profundumРис. 1-154. Средняя группа мышц кисти после удаления ладонных запястных влагалищ
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬSSSSSSSS***rad/us-^erculumo^muscu/uSabd
 PO»<C)S bffiuicmusculus flexor_PO»ICIS bfPuioWusculus
^BES^enspoliicis A_ . ,musculus
i^H£Î2lPoHicis:ni muse uli^SîîîiPalmare,. musculi
^55feidorsa|(^ÎÎ^Syli'umbrical,•Ладонная поверхность
Область кисти229Мышечные группы ладонной поверхности кистиЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеConnexus intertendineiМежсухожильные соединенияIntertendinous connectionsHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинецAbductor digiti minimiM. abductor pollicis brevisКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.adductor pollicis, caput obliquumМышца, приводящая большой палец кисти,
косая головкаAdductor pollicis, oblique headM.adductor pollicis, caput
transversumМышца, приводящая большой палец кисти,
поперечная головкаAdductor pollicis, transverse headM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM. extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM. extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis longusM.flexor digiti minimiСгибатель мизинцаFlexor digiti minimiM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаDorsal interosseousM.opponens digiti minimiМышца, противопоставляющая мизинецOpponens digiti minimiM.opponens pollicisМышца, противопоставляющая большой
палец кистиOpponens pollicisMm.interossei dorsalesТыльные межкостные мышцыDorsal interosseiMm.interossei palmaresЛадонные межкостные мышцыPalmar interosseiMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalsOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs metacarpi quintum, caputПятая пястная кость, головкаMetacarpal V, headOs metacarpi tertium, basisТретья пястная кость, основаниеMetacarpal III, baseOs pisiformeГороховидная костьPisiformOssa metacarpiПястные костиMetacarpalsPhalanges proximalesПроксимальные фалангиProximal phalangesPhalanx proximalis, basisПроксимальная фаланга, основаниеProximal phalanx, baseRadiusЛучевая костьRadiusRetinaculum musculorum
extensorum manusУдерживатель мышц-разгибателей кистиExtensor retinaculumTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercle of trapeziumUlnaЛоктевая костьUlnaVagina tendinis musculi extensoris
carpi ulnarisВлагалище сухожилия локтевого
разгибателя запястьяTendinous sheath of extensor carpi
ulnarisVagina tendinis musculi extensoris
digiti minimiВлагалище сухожилия разгибателя мизинцаTendinous sheath of extensor
digiti minimiVagina tendinis musculi extensoris
pollicis longiВлагалище сухожилия длинного разгибателя
большого пальцаTendinous sheath of extensor
pollicis longusVagina tendinum musculorum
abductoris longi et extensoris
pollicis brevisВлагалище сухожилий длинной отводящей
мышцы и короткого разгибателя большого
пальца кистиTendinous sheath of abductor longus
and extensor pollicis brevisVagina tendinum musculorum
extensoris digitorum et extensoris
indicisВлагалище сухожилий разгибателя пальцев
и разгибателя указательного пальцаTendinous sheath of extensor digitorum
and extensor indicisVagina tendinum musculorum
extensorum carpi radialiumВлагалище сухожилий лучевых
разгибателей запястьяTendinous sheath of extensores
carpi radiales
230ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus adductor pollicis,caput trasversumradiusos capitatumtuberculum ossistrapeziios metacarpi tertium, basismusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
digiti minimimusculus opponens
digiti minimios metacarpi
quintum, caputphalanx
proximalis, basismusculus abductor
pollicis brevismusculus adductor pollicis,caput obliquummusculus
opponens pollicishamulus ossis hamatios pisiformeРис. 1-156. Мышцы возвышения большого пальца и мизинца кисти. Ладонная поверхность
гасНив_°в сар^пт*ЦЬегси1ит 058,5о^жйогте^^!11шпЬпса1евРис. 1-157. Червеобразные мышцы кисти Лалс™. Ладонная поверхность
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculi interossei palmaresossa metacarpiphalanges proximalesmusculi
interossei dorsalesossa metacarpiphalanges proximalesВРис. 1-158. Ладонные (А) и тыльные (В) межкостные мышцы кисти. Ладонная поверхность
Область кисти233retinaculum musculorum
extensorum manusmusculus extensor
digitorum, tendoconnexus intertendineimusculus interosseus
dorsalis [I]musculus interosseus
dorsalis [IV]musculus interosseus
dorsalis [III]musculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
indicis, tendomusculus interosseus
dorsalis [II]musculus extensor
carpi ulnarismusculus extensor
digiti minimimusculus
extensor digitorummusculus abductor
pollicis longusmusculus extensor
pollicis brevismusculus extensor
pollicis longusРис. 1-159. Топография мышц тыльной поверхности кистиФасция предплечья на тыльной поверхности запястья утолщается, ее волокна принимают поперечное направление, об¬
разуя удерживатель мышц-разгибателей кисти.
234ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvagina tendinis musculi
extensoris digiti minimivagina tendinum
musculorum extensoris
digitorum et extensoris indicismusculus extensor
digitorum, tendoconnexus intertendineivagina tendinum
musculorum abductoris longi
et extensoris pollicis brevisvagina tendinis musculi
extensoris pollicis longimusculus extensor
digiti minimimusculus extensor
carpi ulnaris, tendoretinaculum musculorum
extensorum manusvagina tendinis musculi
extensoris carpi ulnarismusculus extensor
pollicis brevismusculus abductor
pollicis longusvagina tendinum musculorum
extensorum carpi radialiumРис. 1-160. Топография синовиальных влагалищ сухожилий мышц тыльной поверхности кисти
От retinaculum musculorum extensorum manus (ligameutum carpi dorsale) к костям предплечья отходят отроги, делящие
внутреннее пространство на 6 костно-фиброзных каналов, которые содержат синовиальные влагалища сухожилий
следующих мышц:1 канал — т.abductor pollicis brevis, m.abductor pollicis longus;2 канал — m.extensor carpi radialis brevis, m.extensor carpi radialis longus;3 канал — m.extensor pollicis longus;4 канал — m.extensor digitorum;5 канал — m.extensor digiti minimi;6 канал — m.extensor carpi ulnaris.
Область кистиТопография сосудов и нервов кистиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis palmarisЛадонный апоневрозPalmar aponeurosisA.comitans nervi medianiАртерия, сопровождающая срединный нервMedian arteryA.digitalis palmaris communisОбщая ладонная пальцевая артерияCommon palmar digital arteryArcus palmaris superficialisПоверхностная ладонная дугаSuperficial palmar archA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.radialis, ramus palmaris superficialisЛучевая артерия, поверхностная ладонная
ветвьRadial artery, superficial palmar
branchA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryA.ulnaris, ramus palmaris profundusЛоктевая артерия, глубокая ладонная ветвьUlnar artery, deep palmar branchAa.digitales palmares communesОбщие ладонные пальцевые артерииCommon palmar digital arteriesAa.digitales palmares propriaeСобственные ладонные пальцевые артерииProper palmar digital arteriesCanalis radialisЛучевой канал [запястья]Radial tunnelCanalis ulnarisЛоктевой канал [запястья]Ulnar tunnelFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusN.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN. ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN.ulnaris, ramus profundusЛоктевой нерв, глубокая ветвьUlnar nerve, deep branchN.ulnaris, ramus superficialisЛоктевой нерв, поверхностная ветвьUlnar nerve, superficial branchNn.digitales palmares communes
(n.medianus)Общие ладонные пальцевые нервы
(срединный нерв)Common palmar digital nerves
(median nerve)Nn.digitales palmares proprii
(nervus medianus)Собственные ладонные пальцевые нервы
(срединный нерв)Proper palmar digital nerves
(median nerve)Nn.digitales palmares proprii
(nervus ulnaris)Собственные ладонные пальцевые нервы
(локтевой нерв)Proper palmar digital nerves
(ulnar nerve)Os pisiformeГороховидная костьPisiformRetinaculum musculorum flexorum
manus (ligamentum carpi transversum)Удерживатель мышц-сгибателей кисти
(поперечная связка запястья)Flexor retinaculum of manus
(transverse carpal ligament)
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-161. Взаимоотношение артерий и нервов со структурами ладонного апоневроза.
Рисунок с препарата Н.И. Пироговаfascia antebrachiiarteria radialisarteria ulnarisnervus ulnarisaponeurosis palmarisarcus palmaris
superficialisarteriae digitales
palmares communesnervi digitales
palmares propriae
(nervus ulnaris)nervi digitales palmares
proprii (nervus medianus)arteriae digitales
palmares proprii
Область кистиРис. 1-162. Формирование поверхностной ладонной дуги и ее отношение с нервамии синовиальными влагалищами. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаnervi digitales
palmares proprii
(nervus ulnaris)aponeurosis palmaris
(пересечен)nervi digitales palmares
communes (nervus medianus)arcus palmaris
superficialisarteria digitalis
palmaris communisnervi digitales palmares
proprii (nervus medianus)arteriae digitales
palmares propriaemusculus flexor
carpi radialis, tendomusculus
brachioradialis, tendonervus cutaneus
antebrachii medialismusculus palmaris
longus, tendoarteria ulnarismusculus flexor
carpi ulnaris, tendonervus medianus et arteria
comitans nervi mediani
(arteria interossea anterior)arteria radialis
238ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor
carpi radialis, tendoligamentum
carpi palmarecanalis radialismusculus
brachioradialis, tendomusculus flexor
carpi ulnarisnervus ulnarisarteria ulnarismusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus palmaris
longus, tendomusculus flexor
carpi radialisarteria radialisnervus medianusnervus medianus,
ramus palmariscanalis ulnarisnervus ulnarisarteria ulnarisaponeurosis palmarisРис. 1-163. Ладонная связка запястья, через которую просвечивают локтевые артерия и нерв,
а также сухожилие лучевого сгибателя запястьяarteria radialismusculus
brachioradialis, tendomusculus flexor
carpi radialis, tendoligamentum
carpi palmareos pisiformenervus ulnaris,
ramus profundusmusculus flexor
carpi ulnarisnervus ulnarisarteria ulnarismusculus flexor digitorum
superficialis, tendonervus medianusnervus medianusretinaculum musculorum
f lexorum manuscanalis radialisarteria radialis, ramus
palmaris superficialisarteria ulnaris,
ramus profundusnervus ulnaris,
ramus superficialisarcus palmaris
superficialisРис. 1-164. СапаН$ и1пат вскрыт. Ладонная связка запястья вместе с сухожилием
длинной ладонной мышцы отведены в сторону
Область кисти239Каналы запястьяЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus palmaris superficialisПоверхностная ладонная дугаSuperficial palmar archArcus palmaris profundusГлубокая ладонная дугаDeep palmar archA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.interossea anteriorПередняя межкостная артерияAnterior interosseous arteryA.radialis, ramus carpalis palmarisЛучевая артерия, ладонная запястная ветвьRadial artery, palmar carpal branchA.radialis, ramus palmaris
superficialisЛучевая артерия, поверхностная ладонная
ветвьRadial artery, superficial palmar branchA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryA.ulnaris, ramus carpalis palmarisЛоктевая артерия, ладонная запястная ветвьUlnar artery, palmar carpal branchA.ulnaris, ramus palmaris profundusЛоктевая артерия, глубокая ладонная ветвьUlnar artery, deep palmar branchAa.digitales palmares communesОбщие ладонные пальцевые артерииCommon palmar digital arteriesAa.digitales palmares propriaeСобственные ладонные пальцевые артерииProper palmar digital arteriesAa.metacarpales palmaresЛадонные пястные артерииRadial tunnelCanalis carpiЗапястный каналCarpal tunnelCanalis radialisЛучевой канал [запястья]Passage for flexor carpi radialisCanalis ulnarisЛоктевой канал [запястья]Ulnar tunnelHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateM.abductor pollicis brevisКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor digiti minimiСгибатель мизинцаFlexor digiti minimiM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusN.interosseus antebrachii anteriorПередний межкостный нерв предплечьяAnterior interosseous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.medianus, ramus palmarisСрединный нерв, ладонная ветвьMedian nerve, palmar branchN. ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN. ulnaris, ramus profundusЛоктевой нерв, глубокая ветвьUlnar nerve, deep branchN. ulnaris, ramus superficialisЛоктевой нерв, поверхностная ветвьUlnar nerve, superficial branchOs pisiformeГороховидная костьPisiformVagina communis tendinum
musculorum flexorumОбщее влагалище сухожилий сгибателей
(пальцев)Common flexor sheathПоверхностная ладонная дуга (arcus palmaris superficialis) является прямым продолжением a.ulnaris, которая анастомо-
зирует с ramus palmaris superficialis (a.radialis).Глубокая ладонная дуга (arcus palmaris profundus) образуется концевым отделом a.radialis, который анастомозирует
с ramus palmaris profundus (a.ulnaris).Выпуклая часть поверхностной ладонной дуги (arcus palmaris superficialis) проецируется в среднем ладонном углубле¬
нии на уровне середины высоты пястных костей.По Н. И. Пирогову, проекция поверхностной ладонной дуги находится на линии, соединяющей наружный край гороховидной
кости с кожной складкой между II и III пальцами. Она расположена на расстоянии 4 см от гороховидной кости и 5 см от упо¬
мянутой кожной складки.Глубокая ладонная дуга (arcus palmaris profundus) проецируется на уровне основания пястных костей или на уровне вер¬
шины треугольного ладонного углубления.
240ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria radialismusculus flexor
carpi radialis, tendoarteria ulnaris, ramus
paimaris profundusnervus ulnaris,
ramus profundusmusculus flexor
pollicis longusarteria et nervus
interosseus anteriornervus ulnarisarteria ulnarismusculus flexor
digitorum profundus, tendomusculus
pronator quadratusmusculus
brachioradialis, tendoarteria ulnarisnervus ulnarisos pisiformehamulus ossis hamatiРис. 1-165. Все каналы области запястья (canalis radialis, canalis carpi, canalis ulnaris) вскрыты.Содержимое canalis hamomuscularis
Canalis hamomuscularis представляет костно-мышечную щель между головками сгибателя мизинца, os hamatum и os
pisiforme, к которым они прикреплются. В канале проходят:- ramus paimaris profundus a.ulnaris;— ramus profundus 11.ulnaris.musculus
pronator quadratusnervus ulnarisarteria ulnaris,
ramus carpalis paimarisarteria radialisarteria radialis,
ramus carpalis paimarisarteria radialis,
ramus paimaris superficialisarteriae
metacarpales palmaresarteria ulnarisnervus ulnaris,
ramus profundusnervus ulnaris,
ramus superficialiscanalis hamomuscularismusculus flexor
digiti minimiarteria ulnaris,
ramus paimaris profundusarteriae digitales
palmares communesarteriae digitales
palmares propriaenervus medianusarcus paimaris profundusРис. 1-166. Глубокая ладонная дуга, анастомозы мивду артериями кисти и ладонной сети запястья
Область кисти241arteriae digitales
palmares communesarteriae digitales
palmares propriaemusculus flexor
carpi radialis, tendonervus medianusarteria radialisarteria radialis, ramus
palmaris superficialiscanalis carpi ulnarisnervus ulnaris,
ramus superficialismusculus flexor
digitorum superficialis,
vagina tendinumarcus palmaris
superficialisnervus medianus,
ramus palmarismusculus abductor
pollicis brevisnervus medianusnervus ulnarisarteria ulnarismusculus flexor
digitorum superficialis,
vagina tendinumnervus ulnaris,
ramus profundusarteria ulnaris, ramus
palmaris profundusРис. 1-167. Формирование поверхностной ладонной дуги и ее отношение к нервам и синовиальным влагалищам
сухожилий мышц-сгибагелей пальцев
242ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАртерии кистиЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus palmaris superficialisПоверхностная ладонная дугаSuperficial palmar archArcus palmaris profundusГлубокая ладонная дугаDeep palmar archA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.radialis indicisЛучевая артерия указательного пальцаRadialis undicis arteryA.radialis, ramus carpalis palmarisЛучевая артерия, ладонная запястная ветвьRadial artery, carpal branchA.radialis, ramus palmaris superficialisЛучевая артерия, поверхностная ладонная
ветвьRadial artery, superficial palmar
branchA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryA.ulnaris, ramus carpalis palmarisЛоктевая артерия, ладонная запястная ветвьUlnar artery, palmar carpal branchA.ulnaris, ramus carpalis dorsalisЛоктевая артерия, тыльная запястная ветвьUlnar artery, dorsal carpal branchA.ulnaris, ramus palmaris profundusЛоктевая артерия, глубокая ладонная ветвьUlnar artery, deep palmar branchA.princeps pollicisАртерия большого пальца кистиPrinceps pollicis arteryAa.digitales palmares communesОбщие ладонные пальцевые артерииCommon palmar digital arteriesAa.digitales palmares propriaeСобственные ладонные пальцевые артерииProper palmar digital arteriesM.abductor pollicis longusКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis longusM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis brevisM.interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаDorsal interosseousN.cutaneus antebrachii lateralis
(n.musculocutaneus)Латеральный кожный нерв предплечья
(мышечно-кожный нерв)Lateral cutaneous nerve of forearm
(musculocutaneous nerve)N.digitalis dorsalis (n.radialis)Тыльный пальцевой нерв (лучевой нерв)Digital dorsal nerve (radial nerve)N.radialis, ramus superficialisЛучевой нерв, поверхностная ветвьRadial nerve, superficial branchOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumRetinaculum musculorum extensorum
manusУдерживатель мышц- разгибателей кистиExtensor retinaculumVagina tendinis musculi extensoris
pollicis longiВлагалище сухожилия длинного разгибателя
большого пальцаTendinous sheath of extensor
pollicis longusVagina tendinis musculorum abductoris
longi et extensoris pollicis brevisВлагалище сухожилий длинной отводящей
мышцы и короткого разгибателя большого
пальца кистиTendinous sheath of abductor
longus and extensor pollicis brevisVagina tendinum musculorum
extensorum carpi radialiumВлагалище сухожилий лучевых разгибателей
запястьяTendinous sheath of extensores
carpi radialesДорзальная сеть запястья (rete carpale dorsale) образована анастомозами между артериями:ramus carpalis dorsalis arteriae radialis и ramus carpalis dorsalis arteriae ulnaris, aa.interosseae posterior et anterior (a.interossea
communis).Ладонная сеть запястья (rete carpale palmare) образована анастомозами между артериями:ramus carpalis palmaris arteriae radialis и ramus carpalis palmaris arteriae ulnaris, a.interossea anterior (a.interossea communis).
Анатомическая табакерка - углубление (ямка) на лучевой стороне области запястья между сухожилиями m.abductor pol-
licis longus, m.extensor pollicis brevis и m.extensor pollicis longus. Дном ямки является ладьевидная кость, к которой прилежит
a.radialis. К поверхностным структурам ямки относятся поверхностная ветвь лучевого нерва (r.superficialis n.radialis) и
латеральная подкожная вена предплечья (v.cephalica antebrachii).
Область кисти243arteriae digitales
palmares communesarteria radialis,
ramus carpalis palmarisarteria ulnaris, ramus
carpalis palmarisarteriae digitales
palmares propriaearteria radialisarteria ulnarisarteria radialis, ramus
palmaris superficialisarcus palmaris
profundusarteria
princeps pollicisarcus palmaris
superficialisarteria
radialis indicisarteria ulnaris, ramus
carpalis dorsalisarteria ulnaris, ramus
palmaris profundusРис. 1-168. Анатомическая реконст рукция артериальных сетей и дуг запястья и кисти. Вид спереди
244ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬанатомическая табакеркаmusculusbrachioradialisretinaculum musculorum
extensorum manusarteria radialismusculus abductor
pollicis longusmusculi extensores carpi
radiales longus et brevisarteria radialisos trapeziumnervus cutaneus
antebrachii
lateralis (nervus
musculocutaneus)musculus extensor
pollicis brevis, tendonervus radialis,
ramus superficialismusculus extensor
pollicis longus, tendoarteria radialismusculus
brachioradialis, tendomusculus
interosseus dorsalisarteria radialis,
ramus palmaris
superficialisarteria radialismusculus extensor pollicis
brevis, vagina tendinismusculus extensor pollicis
longus, vagina tendinismusculus extensor
carpi radialis longus
vagina tendinismusculus
interosseus dorsalisnervus digitalis dorsalis
(nervus radialis)Рис. 1-169. Анатомическая табакерка — образование, сосуды и нервы
Область кисти245Характеристика лучезапястного сустава и суставов кистиНазвание сустава
и сочленяющиеся костиФормасуставаОси и движения
в суставеМышцы, осуществляющие
движенияВспомогательныйаппаратArticulatio radiocarpalisRadius, discus articularis
-os scaphoideum,
os lunatum, os triquetrumЭллипсовидныйФронтальная ось
(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеСагиттальная ось:
приведениеотведениеКруговое движениеЛучевой и локтевой сгибатели
запястья, длинная ладонная
мышца, сгибатели пальцев.Локтевой и лучевые
разгибатели запястья,
разгибатели пальцев.Локтевой сгибатель запястья
и локтевой разгибатель
запястья.Лучевые разгибатели запястья
и лучевой сгибатель запястья.Мышцы, осуществляющие
чередование движений:
сгибание - отведение -
разгибание - приведениеКапсульные связки:- лучевая
коллатеральная
связка запястья;- локтевая
коллатеральная
связка запястья;- ладонная
лучезапястная
связка;- тыльная
лучезапястная
связкаArticulatiomediocarpalisOs scaphoideum,
os lunatum, os triquetrum -
os trapezium,
os trapezoideum,
os capitatum, os hamatumШаровидныйspheroideaФронтальная
(горизонтальная)Минимальные сгибание
и разгибание, дополняющие
одноименные движения
в лучезапястном суставеКапсульные связки:- лучистая связка
запястья;- тыльные,
ладонныеи межкостные
межзапястные
связкиArticulationescarpometacarpalesOs trapezium,
os trapezoideum,
os capitatum,
os hamatum -
ossa metacarpi II—VПлоские (II—IV)
planaМногоосные,тугоподвижныеСкольжениеКапсульные связки:
тыльные запястно¬
пястные связки,
ладонные
запястно-пястные
связки.Внутрисуставные
связки:
межкостные
пястные связкиArticulatiocarpometacarpalispollicisOs trapezium -
os metacarpi 1СедловидныйsellarisФронтальная
(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеоппозиция -
репозицияДлинный и короткий сгибатели
большого пальца.Длинный и короткий
разгибатели большого пальца.Сгибатели большого пальца,
мышца, противопоставляющая
большой палец - мышцы,
разгибающие большой палец
246ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНазвание сустава
и сочленяющиеся костиФормасуставаОси и движения
в суставеМышцы, осуществляющие
движенияВспомогательныйаппаратСагиттальная:приведениеотведение
Круговое движениеМышца, приводящая большой
палец.Длинная и короткая мышцы,
отводящие большой палец.
Мышца, противопоставляющая
большой палец.Мышцы, осуществляющие
чередование движений:
сгибание - отведение -
разгибание - приведениеАгйсЫайопезтеїасагрорИаІапдеаеОээа теїасагрі -
рИаІапх ргохітаїівШаровидныезрИегоісіеаМногоосныеФронтальная(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеСагиттальная:приведениеотведениеВертикальная:вращениеотсутствуетКруговое вращениеПоверхностный и глубокий
сгибатели пальцев, длинный
сгибатель большого
пальца, короткие сгибатели
большого пальца и мизинца,
червеобразные мышцы.Разгибатель пальцев,
разгибатель мизинца,
разгибатель указательного
пальца.Ладонные межкостные мышцы,
мышца, приводящая большой
палец.Тыльные межкостные мышцы,
длинная и короткая мышцы,
отводящие большой палец,
мышца, отводящая мизинец.Мышцы, осуществляющие
чередование движений:
сгибание - отведение -
разгибание - приведениеКапсульные связки:- коллатеральные
связки;- ладонные
пястные связки;- глубокая
поперечная
пястная связкаАг^сШа^опеэ
іпїегрИаІапдеае тапиБРИаІапх ргохітаИв -
рИаІапх тесііаРИаІапх тесііа -
рИаІапх сіізіаіівБлоковидные^осЫеагеэФронтальная(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеМышцы, сгибающие пальцы
(поверхностный и глубокий),
длинный сгибатель большого
пальца.Мышцы, разгибающие
пальцы (разгибатель пальцев,
разгибатель мизинца,
червеобразные мышцы)Капсульные связки:
коллатеральные
связки, ладонные
связки
Область кистиСтроение лучезапястного сустава и суставов кисти. Вид спередиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеBasis ossis metacarpiОснование пястной костиBase of metacarpalBasis phalangisОснование фалангиBase of phalanxCaput ossis metacarpiГоловка пястной костиHead of metacarpalCaput phalangisГоловка фалангиHead of phalanxCorpus ossis metacarpiТело пястной костиCorpus of metacarpalCorpus phalangisТело фалангиCorpus of phalanxDigitus primus [pollex]Большой палец [1]ThumbDigitus quartus [anularis]Безымянный палец [IV]Ring fingerDigitus quintus [digitus minimus]Мизинец [V]Little fingerDigitus secundus [index]Указательный палец [II]Index fingerDigitus tertius [digitus medius]Средний палец [III]Middle fingerHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateLigamentum collatérale carpi radialeЛучевая коллатеральная связка запястьяRadial collateral ligament of wrist jointLigamentum collatérale carpi ulnareЛоктевая коллатеральная связка запястьяUlnar collateral ligament of wrist jointLigamenta carpometacarpalia palmariaЛадонные запястно-пястные связкиPalmar carpometacarpalia ligamentsLigamenta collateraliaКоллатеральные связкиCollateral ligamentsLigamenta intercarpalia palmariaЛадонные межзапястные связкиPalmar intercarpal ligamentsLigamenta metacarpalia interosseaМежкостные пястные связкиInterosseous metacarpal ligamentsLigamenta palmariaЛадонные связкиPalmar ligamentsLigamentum metacarpale transversum
profundumГлубокая поперечная пястная связкаDeep transverse metacarpal ligamentLigamentum radiocarpale palmareЛадонная лучезапястная связкаPalmar radiocarpal ligamentLigamentum radioulnare palmareЛадонная лучелоктевая связкаPalmar radioulnar ligamentLigamentum ulnocarpale palmareЛадонная локтезапястная связкаPalmar ulnocarpal ligamentOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs lunatumПолулунная костьLunateOs metacarpi primum [1]Первая пястная кость [1]Metacarpal 1Os metacarpi quartum [IV]Четвертая пястная кость [IV]Metacarpal IVOs metacarpi quintum [V]Пятая пястная кость [V]Metacarpal VOs metacarpi secundum [II]Вторая пястная кость [II]Metacarpal IIOs metacarpi tertium [III]Третья пястная кость [III]Metacarpal IIIOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs sesamoideumСесамовидная костьSesamoid boneOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой КОСТИUlnar styloid processRadiusЛучевая костьRadiusTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercle of trapeziumUlnaЛоктевая костьUlna
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬI - digitus primus - pollexII - digitus secundus - indexIII - digitus tertius - mediusIV - digitus quartus - anularisV - digitus quintus - minimusIIIРис. 1-170. Кости кисти. Ладонная поверхность
Область кистиligamenta palmarialigamentum metacarpale
transversum profundumligamenta palmarialigamenta
metacarpalia interossealigamentum collatérale
carpi ulnareligamentum collatérale
carpi ulnareligamenta collateralialigamenta collateralialigamenta
intercarpalia palmarialigamenta
carpometacarpalia palmarialigamentum
radioulnare palmareligamentum
ulnocarpale palmareos pisiformehamulus ossis hamatiligamentum
radiocarpale palmareligamentum collatérale
carpi radialetuberculum ossis trapeziiРис. 1-171. Связки кисти. Ладонная поверхность
25ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСтроение лучезапястного сустава и суставов кисти. Вид сзадиЛатинские терминыЭквивалентыРусскоязычные АнглоязычныеArticulatio carpometacarpalisЗапястнопястный суставCarpometacarpal jointArticulatio intercarpalisМежзапястный суставCarpal jointArticulatio interphalangis distalisДистальный межфаланговый суставDistal interphalangeal jointArticulatio interphalangis proximalisПроксимальный межфаланговый суставProximal interphalangeal jointArticulatio metacarpophalangisПястнофаланговый суставMetacarpophalangeal jointArticulatio radiocarpalisЛучезапястный суставWristjointBasis ossis metacarpi quinti [V]Основание V пястной костиBase of metacarpal [V]Basis phalangisОснование фалангиBase of phalanxCaput ossis metacarpi quinti [V]Головка V пястной костиHead of metacarpal [V]Caput phalangisГоловка фалангиHead of phalanxCorpus ossis metacarpi quinti [V]Тело V пястной костиCorpus of metacarpal [V]Corpus phalangisТело фалангиCorpus of phalanxDigitus primus [pollex]Большой палец [1]ThumbDigitus quartus [anularis]Безымянный палец [IV]Ring fingerDigitus quintus [digitus minimus]Мизинец [V]Little fingerDigitus secundus [index]Указательный палец [II]Index fingerDigitus tertius [digitus medius]Средний палец [III]Middle fingerHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateLigamentum collatérale carpi radialeЛучевая коллатеральная связка запястьяRadial collateral ligament of wristjointLigamentun collatérale carpi ulnareЛоктевая коллатеральная связка запястьяUlnar collateral ligament of wrist jointLigamenta carpometacarpalia dorsaliaТыльные запястно-пястные связкиDorsal carpometacarpal ligamentsLigamenta collateraliaКоллатеральные связкиCollateral ligamentsLigamenta intercarpalia dorsaliaТыльные межзапястные связкиDorsal intercarpal ligamentsLigamentum radiocarpale dorsaleТыльная лучезапястная связкаDorsal radiocarpal ligamentLigamentum radioulnare dorsaleТыльная лучелоктевая связкаDorsal radioulnar ligamentM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs lunatumПолулунная костьLunateOs metacarpi primum [1]Первая пястная кость [1]Metacarpal 1Os metacarpi quartum [IV]Четвертая пястная кость [IV]Metacarpal IVOs metacarpi quintum [V]Пятая пястная кости [V]Metacarpal VOs metacarpi secundum [II]Вторая пястная кость [II]Metacarpal IIOs metacarpi tertium [III]Третья пястная кость [III]Metacarpal IIIOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumOssa sesamoideaeСесамовидные костиSesamoid bonesPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlna
Область кистиradiusbasis phalangiscorpus phalangiscaput phalangisprocessus styloideus ulnaecorpus ossis
metacarpi quinti [V]caput ossis
metacarpi quinti [V]os metacarpi tertium [III]os metacarpi quartum [IV]phalanx proximalisphalanx mediaos lunatumos capitatumbasis ossis
metacarpi quinti [V]phalanx distalisos triquetrumos hamatumprocessus styloideus radiios scaphoideumos trapezoideumos trapeziumos metacarpi primum [I]os metacarpi secundum [II]I - digitus primus - pollexII - digitus secundus - indexIII - digitus tertius - mediusIV - digitus quartus - anularisV - digitus quintus - minimusРис. 1-172. Кости кисти. Тыльная поверхность
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬligamentum
radioulnare dorsaleligamentum
collatérale carpi ulnareligamenta
intercarpalia dorsalialigamenta collateralialigamenta
carpometacarpal ialigamenta collateralialigamentum
radiocarpale dorsaleligamentum
collatérale carpi radialedorsaliaРис. 1-173. Связки кисти. Тыльная поверхность
Область кистиradiusos lunatumprocessus styloideusos trapezoideumos pisiformeos metacarpi primumos triquertumos metacarpi secundum [II]os hamatumos metacarpi tertium [III]hamulus ossis hamatios metacarpi quartum [IV]os capitatumos metacarpi quintum [V]os metacarpi quintum [V]phalanx proximalisbasis phalangisphalanx mediacaput phalangis /•"''jphalanx distalisI - digitus primus - pollexII - digitus secundus - indexIII - digitus tertius - mediusIV - digitus quartus - anonimusV - digitus quintus - minimusarticulatiointerphalangisproximalisarticulatiometacarpophalangisarticulatiocarpometacarpeaarticulatio
inter carpeaarticulatioradiocarpeaРис. 1-174. А — передняя проекция костей кисти при рентгеновском исследовании. В — клиническое
наблюдение — перелом основания второй пястной косги. * — линия перелома
254ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬОБЛАСТЬ КИСТИ НА РАСПИЛАХ И СЕЧЕНИЯХПоперечные распилы области кистиЭквивалентыЛаТИНСКИс ТерМИНЫРусскоязычныеАнглоязычныеA.interossea posteriorЗадняя межкостная артерияPosterior interosseous arteryA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryArticulatio radioulnaris distalis,
cavitas articularisДистальный лучелоктевой сустав,
полость суставаDistal radio-ulnar joint, articular cavityFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaIncisura ulnarisЛоктевая вырезкаUlnar notchMembrana interossea antebrachiiМежкостная перепонка предплечьяInterosseous membrane of forearmM.abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.brachioradialisПлечелучевая мышцаBrachioradialisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor indicisРазгибатель указательного пальцаExtensor indicisM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis longusM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusN.cutaneus antebrachii lateralisЛатеральный кожный нерв предплечьяLateral cutaneous nerve of forearmN.cutaneus antebrachii medialisМедиальный кожный нерв предплечьяMedial cutaneous nerve of forearmN.interosseus antebrachii anteriorПередний межкостный нерв предплечьяAnterior interosseous nerve of forearmN.interosseus antebrachii posteriorЗадний межкостный нерв предплечьяPosterior interosseous nerve of forearmN.medianusСрединный нервMedian nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveRadiusЛучевая костьRadiusRamus superficialis nervi radialisПоверхностная ветвь лучевого нерваSuperficial branch of radial nerveUlnaЛоктевая костьUlnaVasa interossea anterioresПередние межкостные сосудыAnterior interosseous vesselsV.mediana antebrachiСрединная вена предплечьяMedian vein of forearmV.basilica antebrachiiМедиальная подкожная вена предплечьяBasilic vein of forearmV.cephalica antebrachiiЛатеральная подкожная вена предплечьяCephalic vein of forearmV.radialisЛучевая венаRadial veinV.ulnarisЛоктевая венаUlnar veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Область кисти255musculus palmaris
longus, tendofasciaantebrachiinervus medianusvena antebrachii medianamusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor
carpi ulnarismusculus flexor
digitorum profundusnervus cutaneus
antebrachii medialisvena basilica antebrachiimusculus extensor
carpi ulnarisvena ulnarisarteria ulnarisvena ulnarisnervus ulnarisклетчаточное
пространство Пироговаmusculus flexor
carpi radialis, tendomusculus flexor
pollicis longusarteria, venae radiales et ramus
superficialis nervi radialismusculus
brachioradialis, tendomusculus extensor
carpi radialis longus
et brevisnervus cutaneus
antebrachii lateralisvena cephalica antebrachii
radiusmusculus pronator quadratusarteria, vena et nervus
interosseus anteriormusculus extensor indicis
musculus extensor digiti minimimusculus extensor pollicis longusarteria interossea posterior
et nervus interosseus posteriusmembrana interossea antebrachiimusculus extensor digitorumvena ulnaris fasciamusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculus palmaris
longus, tendoarteria ulnarisnervus medianusarticulatio
radioulnaris distalismusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus extensor
carpi radialis longus
et musculus extensor carpi
radialis brevis, tendinismusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
indicis, tendomusculus extensor
digitorum, tendonervus cutaneus
antebrachii medialiscaput ulnaemusculus flexor
carpi radialis, tendoarteria, venae radiales
et ramus superficialis
nervi radialismusculi brachioradialis,
abductor pollicis longus
et extensor pollicis
brevis, tendinisincisura ulnarismusculus extensor
carpi ulnaris, tendonervus ulnarisvena basilica antebrachiivena ulnarismusculus flexor
carpi ulnarisРис. 1-175. Поперечный распил проксимальнее (А) и на уровне (В) дистального лучелоктевого сустава.Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
256ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus palmaris
longus, tendosinervus medianusmusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus flexor
carpi radialis, tendoarteria radialismusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculus
brachioradilis, tendomusculus
abductor pollicis
longus, tendoarteria ulnarisnervus ulnarismusculus flexor
carpi ulnarisfasciaantebrachiiradiusmusculuspronatorquadratusulnafascia antebrachiimusculus
extensor pollicis
brevis, tendomusculus extensor
carpi radialis
longus, tendomusculus extensor
carpi radialis
brevis, tendomusculus extensor
carpi ulnaris, tendoarticulatio radioulnaris
distalis, cavitas articularismusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus extensor
indicis, tendoРис. 1-176. Горизонтальный распил на уровне дистального лучелоктевого сустава. Анатомическая схема
Область кисти257Поперечные сечения области кистиЭквивалентыJ Id 1 ИНиКИс ТбрМИНЫРусскоязычныеАнглоязычныеA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryArticulationes intercarpales,
cavitas articularisМежзапястные суставыIntercarpal joints, articular cavityArticulatio radioulnaris distalis,
cavitas articularisДистальный лучелоктевой сустав,
полость суставаDistal radio-ulnar joint, articular cavityFascia antebrachiiФасция предплечьяAntebrachial fasciaHypothenar, musculiГипотенар, мышцыHypothenar, musclesIncisura ulnarisЛоктевая вырезкаUlnar notchLigamentum carpi palmareЛадонная связка запястьяPalmar carpal ligamentM. abductor policis longusДлинная мышца, отводящая большой палец
кистиAbductor pollicis longusM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM. extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis longusM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor carpi ulnarisЛоктевой сгибатель запястьяFlexor carpi ulnarisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusM.pronator quadratusКвадратный пронаторPronator quadratusN.medianusСрединный нервMedian nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs lunatumПолулунная костьLunateOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaVasa radialesЛучевые сосудыRadial vesselsПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
258ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendonervus medianusmusculus flexor carpi
radialis, tendoarteria ulnarisnervus ulnarisvasa radialesmusculus flexor
carpi ulnarismusculus flexor
pollicislongus, tendomusculus
pronator quadratusmusculi abductor pollicis
longus et extensor
pollicis brevis, tendinisfascia antebrachiiradiusarticulatio radioulnaris
distalis, cavitas articularismusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendinismusculus extensor
carpi ulnaris, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor carpi
radialis, tendoarteria et nervus ulnaresmusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus flexor
carpi ulnarisvasa radialesmusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculi abductor pollicis
longus et extensor
pollicis brevis, tendinisfascia antebrachiios lunatumarticulatio intercarpalis
cavitas articularismusculus extensor
carpi ulnaris, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus extensor
digiti minimi, tendoРис. 1-177. Последовательные (А, В, С, D) аксиальные (поперечные) сечения области кисти
проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
musculus flexor carpi
radialis, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendoos lunatummusculus flexor
pollicis longus, tendoarteria et nervus ulnaresvasa radialesmusculus flexor
carpi ulnarismusculi abductor pollicis
longus et extensor
pollicis brevis, tendinismusculus flexor digitorum
profundus, tendoos scaphoideumostriquetrummusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendinisarticulatio intercarpalis
cavitas articularismusculus extensor
carpi ulnaris, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendoligamentum carpi palmarearteria et nervus ulnaresnervus medianushypothenar, musculimusculus flexor
carpi radialis, tendoos pisiformemusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendoos scaphoideumostriquetrumos capitatummusculus extensor
carpi ulnaris, tendomusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendinismusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus extensor
digitorum, tendoos hamatumОбласть кистиРис. 1-178. Последовательные (А, В, С, D) аксиальные (поперечные) сечения области кисти,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
260ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоперечные (горизонтальные) распилы и сечения области кистиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis palmarisЛадонный апоневрозPalmar aponeurosisA.radialisЛучевая артерияRadial arteryA.ulnarisЛоктевая артерияUlnar arteryFascia dorsalis manusТыльная фасция кистиDorsal fascia of handHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateHypothenar, musculiГипотенар, мышцыHypothenar, musclesM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинецAbductor digiti minimiM.abductor pollicis brevisКороткая мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis brevisM.abductor pollicis longusДлинная мышца, отводящая большой
палец кистиAbductor pollicis longusM.adductor pollicisМышца, приводящая большой палец кистиAdductor pollicisM.extensor carpi radialis brevisКороткий лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis brevisM.extensor carpi radialis longusДлинный лучевой разгибатель запястьяExtensor carpi radialis longusM.extensor carpi ulnarisЛоктевой разгибатель запястьяExtensor carpi ulnarisM.extensor digiti minimiРазгибатель мизинцаExtensor digiti minimiM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца кистиExtensor pollicis longusM.flexor carpi radialisЛучевой сгибатель запястьяFlexor carpi radialisM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.flexor digiti minimiСгибатель мизинцаFlexor digiti minimiM.flexor pollicis brevis,
caput profundumКороткий сгибатель большого пальца кисти,
глубокая головкаFlexor pollicis brevis, deep headM.flexor pollicis brevis,
caput superficialisКороткий сгибатель большого пальца кисти,
поверхностная головкаFlexor pollicis brevis, superficial headM.flexor pollicis longusДлинный сгибатель большого пальца кистиFlexor pollicis longusM.interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаDorsal interosseusM.interosseus palmarisЛадонная межкостная мышцаPalmar interosseusM.lumbricalisЧервеобразная мышцаLumbricalM.opponens digiti minimiМышца, противопоставляющая мизинецOpponens digiti minimiM.opponens pollicisМышца, противопоставляющая большой
палец кистиOpponens pollicisM.palmaris brevisКороткая ладонная мышцаPalmaris brevisM.palmaris longusДлинная ладонная мышцаPalmaris longusN.medianusСрединный нервMedian nerveN.ulnarisЛоктевой нервUlnar nerveN.digitalis dorsalisТыльный пальцевой нервDorsal digital nerveN.digitalis palmarisЛадонный пальцевой нервPalmar digital nerveOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs metacarpi 1Первая пястная костьMetacarpal 1Os metacarpi IIВторая пястная костьMetacarpal IIOs metacarpi IIIТретья пястная костьMetacarpal IIIOs metacarpi IVЧетвертая пястная костьMetacarpal IVOs metacarpi VПятая пястная костьMetacarpal VOs pisiformeГ ороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxThenar, musculiТенар, мышцыThenar, musclesTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercule of trapeziumVagina synovialis digiti manusСиновиальное влагалище пальца кистиSynovial sheath of digit of handПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Область кисти261arteria ulnarismusculus extensor
pollicis longus, tendoaponeurosis palmaris et musculus
palmaris longus, tendonervus ulnarismusculus palmaris brevismusculus flexor
pollicis longus, tendomusculus flexor
carpi radialis, tendomusculus
flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor
digiti miniminervus medianustuberculum
ossis trapeziimusculus
abductor
digiti minimimusculus abductor
pollicis longus et
musculus extensor
pollicis brevis, tendoos triquetrumhamulus ossis hamatiarteria radiansmusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendoos trapezoideumos capitatummusculus extensor
digitorum, tendoРис. 1-179. Горизонтальный (поперечный) распил на уровне дистального ряда костей запястья.
Анатомическая схема
os scaphoideummusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendinismusculus extensor
pollicis longus, tendoВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor digitorum
profundus, tendohypothenar, musculiostriquetrumos hamatumos capitatummusculus extensor
carpi ulnaris, tendodigiti minimi, tendomusculus extensor
digitorum, tendoРис. 1-180. Последовательные (А, В, С, D) аксиальные (поперечные) сечения области кисти,
проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТaponeurosis palmarisnervus medianusmusculus flexor
pollicis longus, tendoos metacarpi [I],
basisos trapeziumostrapezoideumos metacarpi [V],
basisos capitatummusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendohamulus
ossis hamatihypothenar, musculi
Область кисти263musculus
flexor
digitorum
profundus,
ten domusculus flexor pollicis
brevis, caput profundummusculus flexor
pollicis brevis,
caput superficialemusculus
opponens pollicisfascia dorsalis manusos metacarpi [III]musculus interosseus dorsalismusculus extensor digitorum, tendomusculus lumbricalisos metacarpi [I]musculus
adductor pollicismusculus
interosseus dorsalismusculus interosseus palmarismusculus
interosseus palmarisos metacarpi [IV]musculus
interosseus dorsalismusculus extensor
digitorum, tendomusculus lumbricalisaponeurosis palmarisРис. 1-181. Понеречный распил на уровне тел пястных костей. Анатомическая схема
aponeurosis palmarismusculus flexor digitorum
superficialis, tendonervus medianusподсухожмльноеклетчаточноепространствоmusculus flexor
pollicis longus, tendohypothenar, musculios metacarpi [I]
basisos metacarpi [V]os trapeziumos metacarpi [II]
basisos metacarpi [IV]
basisos metacarpi [III]
basismusculus extensor
carpi radialis longus
et brevis, tendinismusculus extensor
digiti minimi, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendoaponeurosis palmarisvagina communis tendinum
musculorum flexorumподапоневротмческое
клетчаточное пространствоnervus medianusподсухожильноеклетчаточноепространствоthenar, musculios metacarpi [I]
corpushypothenar, musculios metacarpi [V]
corpusmusculus interosseus palmarismusculus interosseus dorsalisos metacarpi [II]
corpusmusculus extensor
digitorum, tendoРис. 1-182. Последовательные (А, В, С, D) аксиальные (поперечные) сечения области кисти,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
musculus abductor aponeurosis palmaris
pollicis brevis подапоневротическоеклетчаточноепространствоvagina communis tendinum
musculorum flexorummusculus
opponens pollicismusculus flexor
digiti minimimusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
pollicis brevismusculus
opponens
digiti minimimusculus flexor
pollicis longus,
tendoподсухожильноеклетчаточноепространствоmusculus
interosseus dorsalisfascia dorsalis manusmusculus interosseus palmarismusculus adductor pollicismusculus extensor digitorum, tendomusculus extensor
digitorum, tendomusculus interosseus dorsalisРис. 1-183. Последовательные (А, В, С, D) аксиальные (поперечные) сечения области кисти
проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТОбласть кисти
266ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬтиэсиЮэ
ігиегозвеиз сіогзаіівтизсиїив
іпіеговзеиз раїтагівсіідіїогит, Іепсіооб metacarpi [V]тизсиїиз Аехог сіідіїогит
ргс^иг^иэ, tendoтизсиїі ІитЬгісаІезтивсиїиз flexor
роИісів Іопдив, Іепсіотизсиїиз flexor сіідіїогит
вирегїісіаііз, ІепсіоРис. 1-184. Поперечный распил на уровне дистальной половины тел нясгных костей.Анатомическая схема
phalanx
proximalis, basismusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculusinterosseus dorsalismusculus extensor
digitorum, tendomusculus interosseus palmarisОбласть кистиРис. 1-185. Последовательные (А, В, С, D, Е, F) аксиальные (поперечные) сечения области кисти,проведенные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria digitalis
palmaris propriamusculus flexor digitorum
superficialis, tendonervus
digitalis dorsalisnervus
digitalis dorsalisphalanx proximalismusculus extensor
digitorum, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendonervus
digitalis palmarisarteria digitalis
palmaris propriavagina synovialis
digitorum manusnervus
digitalis palmarismusculus flexor digitorum
profundus, tendonervus
digitalis palmarisarteria digitalis
palmaris propriavagina synovialis
digitorum manusnervus
digitalis palmarisarteria digitalis
palmaris propriaphalanx mediaРис. 1-186. Поперечное сечение пальцев на уровне проксимальной фаланги: А — анатомическая схема,
В — МРТ. Поперечное сечение пальцев на уровне средней фаланги: С — анатомическая схема, D — МРТ
Область кисти269Компьютерные томограммы области запястья и кистиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеBasis ossis metacarpi primiОснование первой пястной костиBase of metacarpal 1Basis ossis metacarpi quintiОснование пятой пястной костиBase of metacarpal VCaput ulnaeГоловка локтевой костиHead of ulnaCorpus radiiТело лучевой костиShaft of radiusHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs lunatumПолулунная костьLunateOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidProcessus styloideus radiiШиловидный отросток лучевой костиRadial styloid processProcessus styloideus ulnaeШиловидный отросток локтевой костиUlnar styloid processTuberculum ossis trapeziiБугорок кости-трапецииTubercle of trapeziumПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-187. Последовательные аксиальные (поперечные) сечения (А, В, С, D, Е, F) облае т запястья,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
I — corpus radii; 2 — caput ulnae; 3 — processus styloideus ulnae; 4 — processus styloideus radii; 5 — os scaphoideum; 6 — os
luuatum; 7 — os pisiforme; 8 — os triquetrum; 9 — os capilalum
Область кистиРис. 1-188. Последовательные аксиальные (поперечные) сечения (А, В, С, D, Е, F) области запястья,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
1 - os trapezium; 2- tuberculum ossis trapezii; 3 - os trapezoideum; 4 - basis ossis metacarpi prima; 5 - os scaphoideum;
6 - os luuatum; 7 - os pisiforme; 8 - os triquetrum; 9 - os capitatum; 10 - os hamatum; 11 - hamulus ossis hamati; 12 - basis
ossis metacarpi quinta
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 1-189. Последовательные аксиальные (поперечные) сечения (А, В, С, В, Е, I7) кисти,
выполненные сверху вниз с шагом 12 мм. КТ
Область кистиСтроение суставов кисти на фронтальном распилеЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio carpometacarpalis pollicisЗапястно-пястный сустав большого
пальца кистиCarpometacarpal joint of thumbArticulatio mediocarpalisСреднезапястный суставMediocarpal jointArticulatio metacarpophalangeaПястно-фаланговый суставMetacarpophalangeal jointArticulatio ossis pisiformisСустав гороховидной костиPisiform jointArticulatio radiocarpalisЛучезапястный суставWrist jointArticulatio radioulnaris distalis,
cavitas articularisДистальный лучелоктевой суставDistal radio-ulnar joint, articular cavityArticulationes carpometacarpalesЗапястно-пястные суставыCarpometacarpal jointsArticulationes intermetacarpalesМежпястные суставыIntermetacarpal jointsArticulationes intephalangea manusМежфаланговые суставы кистиInterphalangeal joints of handCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityDiscus articularisСуставной дискArticular discLigamentum collatérale carpi radialeЛучевая коллатеральная связка запястьяRadial collateral ligament of wrist jointLigamentum collatérale carpi ulnareЛоктевая коллатеральная связка запястьяUlnar collateral ligament of wrist jointLigamenta collateraliaКоллатеральные связкиCollateral ligamentsLigamenta metacarpalia interosseaМежкостные пястные связкиInterosseous metacarpal ligamentsOssa metacarpiПястные костиMetacarpalsPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlna
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarticulatio
metacarpophalangea,
ligamenta collateraliaarticulatio
interphalangea,
ligamenta collateraliaarticulatio
carpometacarpalis
pollicis, cavitas articularisligamenta
metacarpalia interosseaarticulatio mediocarpalis,
cavitas articularisligamentum collatérale
carpi radialearticulationes
carpometacarpales,
cavitas articularisradiusarticulatio radiocarpalis,
cavitas articularisarticulatio radioulnaris
distalis, cavitas articularisdiscus articularisligamentum collatérale
carpi ulnareossa metacarpiphalanx proximal isphalanx mediaarticulatio
ossis pisiformisarticulationes
intermetacarpales,
cavitas articularisРис. 1-190. Суставы кисти на фронтальном распиле (схематично)
Область кистиФронтальные распилы и сечения области кистиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio carpometacarpalis pollicisЗапястно-пястный сустав большого
пальца кистиCarpometacarpal joint of thumbArticulatio mediocarpalisСреднезапястный суставMediocarpal jointArticulatio metacarpophalangeaПястно-фаланговый суставMetacarpophalangeal jointArticulatio ossis pisiformisСустав гороховидной костиPisiform jointArticulatio radiocarpalisЛучезапястный суставWristjointArticulatio radioulnaris distalisДистальный лучелоктевой суставDistal radio-ulnar jointArticulationes carpometacarpalesЗапястно-пястные суставыCarpometacarpal jointsArticulationes intephalangeaМежфаланговые суставы кистиInterphalangeal joints of handCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityDiscus articularisСуставной дискArticular discHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateLigamentum collatérale carpi radialeЛучевая коллатеральная связка
запястьяRadial collateral ligament of wristjointLigamentum collatérale carpi ulnareЛоктевая коллатеральная связка
запястьяUlnar collateral ligament of wrist jointM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs lunatumПолулунная костьLunateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs metacarpi 1Первая пястная костьMetacarpal 1Os metacarpi VПятая пястная костьMetacarpal VOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumOssa metacarpi, basisПястные кости,основаниеMetacarpal, baseOssa metacarpi, caputПястные кости, головкаMetacarpal, headPhalanx proximales, basisПроксимальная фаланга, основаниеProximal phalanx, baseRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaОриентации: Dist - distalis; L - lateralis; M - medialis; Pr - proximalis.
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬos metacarpi [IV], caputos hamatumos metacarpi [V], corpusradiusarticulatio radiocarpea,
cavitas articularisos scaphoideumligamentum collatérale
carpi radialeostrapezoideumos lunatumligamentum collatérale
carpi ulnareos trapeziumdiscus articularisos triquetrumos capitatumРис. 1-191. Фронтальный распил киста. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
radiusarticulatio radiocarpalis,
cavitas articularisos lunatumos pisiformeos trapeziumos metacarpi [I]
basisos capitatumhamulus ossis hamatimusculus flexor digitorum
profundus, tendoradiusdiscus articularisos scaphoideumarticulatio radiocarpalis,
cavitas articularisarticulatio radiocarpalis,
cavitas articularisligamentum collatérale carpi ulnareos capitatumos lunatumligamentum
collatérale
carpi radialeos triquetrumos trapeziumos hamatumos metacarpi [V], basisОбласть кистиFРис. 1-192. Последовательные (А, В, С, D, Е, F) фронтальные сечения области кисти,проведенные спереди назад с шагом 4 мм. МРТ
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСагиттальные распилы и сечения области кистиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio mediocarpalisСреднезапястный суставMediocarpal jointArticulatio metacarpophalangeaПястно-фаланговый суставMetacarpophalangeal jointArticulatio ossis pisiformisСустав гороховидной костиPisiform jointArticulatio radiocarpalisЛучезапястный суставWrist jointArticulatio carpometacarpalisЗапястно-пястный суставCarpometacarpal jointArticulatio intephalangeaМежфаланговый сустав кистиInterphalangeal joint of handCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityDiscus articularisСуставной дискArticular discHamulus ossis hamatiКрючок крючковидной костиHook of hamateM. extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisOs capitatumГоловчатая костьCapitateOs lunatumПолулунная костьLunateOs hamatumКрючковидная костьHamateOs metacarpi IIВторая пястная костьMetacarpal IIOs metacarpi IIIТретья пястная костьMetacarpal IIIOs metacarpi IVЧетвертая пястная костьMetacarpal IVOs metacarpi VПятая пястная костьMetacarpal VOs metacarpi V, basisПятая пястная кость, основаниеMetacarpal V, baseOs pisiformeГороховидная костьPisiformOs scaphoideumЛадьевидная костьScaphoidOs trapeziumКость-трапецияTrapeziumOs trapezoideumТрапециевидная костьTrapezoidOs triquetrumТрехгранная костьTriquetrumPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalis, basisПроксимальная фаланга, основаниеProximal phalanx, baseRadiusЛучевая костьRadiusUlnaЛоктевая костьUlnaОриентации: Dist - distalis; L - lateralis; M - medialis; Pr - proximalis.
Область кистиРис. 1-193. Сагиттальные распилы кисти, проведенные через головчатую кость (А) и гороховидную кость (В).Рисунки с препаратов Н.И. Пироговаphalanx mediaarticulatio
metacarpophalangea,
cavitas articularisarticulatio
interphalangea,
cavitas articularismusculus
flexor digitorum
profundus, tendoarticulatio
radiocarpalis,
cavitas articularisarticulatio
mediocarpalis,
cavitas articularisarticulatio
carpometacarpalis,
cavitas articularismusculus flexor
digitorum
superficialis, tendomusculus flexor
digitorum
profundus, tendoarticulatio
metacarpophalangea,
cavitas articularisos pisiformearticulatio
ossis pisiforme,
cavitas articularisarticulatio
carpometacarpalis,
cavitas articularisphalanx proximalisos triquetrumarticulatio
mediocarpalis,
cavitas articularisos hamatumos metacarpi [V],basisos metacarpi [IV],
caputarticulationes
interphalangeae,
cavitas articularisphalanx distalisradiusos lunatummusculus extensor
digitorum, tendodiscusarticularisos capitatumarticulatio
radiocarpalis,
cavitas articularisos metacarpi [III]
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarticulatio radiocarpalis,
cavitas articularisdiscus articularismusculus flexor digitorum
superficialis, tendoostriquetrumhamulus ossis hamatios metacarpi [V]basisiiocarpalis,ticularisJiocarpalis,icularisos lunatuos capitamusculusdigitorurdigitorumtendoxor digitorum
js, tendoРис. 1-194. Последовательные (А, В, С, D, E, F) сагиттальные сечения области кисти,проведенные от мизинца к большому пальцу с шагом 4 мм. МРТ
articulatio radiocarpalis,
cavitas articularisos scaphoideummusculus flexor digitorum
profundus, tendoos trapezoideumarticulatio
carpometacarpalis,
cavitas articularisos metacarpi [II]os scaphoideumos trapeziumos trapezoideumarticulatio
carpometacarpalis,
cavitas articularisos metacarpi [I]Рис. 1-195. Последовательные (А, В, С, D, E, F) фронтальные сечения области кисти,
проведенные спереди назад с шагом 4 мм. МРТОбласть кисти
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТопография сухожилий сгибателей пальцевЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеConnexus intertendinei m. extensorisСухожильные соединения разгибателяIntertendinous connections of extensordigitorumпальцевdigitorumLigamentum collateraliumКоллатеральная связкаCollateral ligamentLigamentum metacarpale transversum
profundumГлубокая поперечная пястная связкаDeep transverse metacarpal ligamentM.adductor pollicisМышца, отводящая большой палецAdductor pollicisM.extensor digitorumРазгибатель пальцевExtensor digitorumM.flexor digitorum profundusГлубокий сгибатель пальцевFlexor digitorum profundusM.flexor digitorum superficialisПоверхностный сгибатель пальцевFlexor digitorum superficialisM.extensor pollicis brevisКороткий разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis brevisM.extensor pollicis longusДлинный разгибатель большого пальца
кистиExtensor pollicis longusM.interosseus dorsalisДорзальная межкостная мышцаDorsal interosseusM.lumbricalisЧервеобразная мышцаLumbricalOs metacarpiПястная костьMetacarpalPars anularis vaginae fibrosaeКольцевая часть фиброзного
влагалищаAnular part of fibrous sheathPars cruciformis vaginae fibrosaeКрестообразная часть фиброзного
влагалищаCruciform part of fibrous sheathPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalis, basisПроксимальная фаланга, основаниеProximal phalanx, baseVagina fibrosa digiti manusФиброзное влагалище пальца кистиFibrous sheath of digit of handVinculum breve tendinisКороткая связка сухожилийVinculum breve of tendonsVinculum longum tendinisДлинная связка сухожилийVinculum longum of tendons
Область кисти283musculus
interosseus dorsalismusculus
extensor digitorumconnexus intertendinei
m.extensoris digitorumvagina fibrosa
digiti manusmusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus flexor digitorum
profundus, tendovinculum longumphalanx proximalisphalanx mediavinculum brevemusculus
adductor pollicismusculus extensor
pollicis brevis, tendomusculus extensor
pollicis longus, tendoРис. 1-196. Топография сухожилий сгибателей пальцев
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus flexor digitorum
profundus, tendomusculus flexor digitorum
superficialis, tendomusculus
interosseus dorsalisos metacarpiligamentum collateraliummusculus lumbricalisligamentum metacarpale
transversum profundumAvinculum breveligamentum collateraliumvinculum longummusculus flexor digitorum
profundus, tendosuperficialis, tendomusculuslumbricalispars cruciformis
vaginae fibrosaevaginae fibrosaeРис. 1-197. Костно-фиброзный канал сухожилий мышц сгибателей пальцев.
Схема на поперечном сечении на уровне головки пястной кости (А).Вид сбоку: сухожилия выделены (В), сухожилия в костно-фиброзном канале (С)
Раздел IIНИЖНЯЯКОНЕЧНОСТЬ
ОБЩАЯ АНАТОМИЯ
288НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЧасти нижней конечности*ЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычные АнглоязычныеCingulum pelvicum, cingulum membriТазовый пояс, пояс нижнейPelvic girdleinferiorisконечностиNates, clunesЯгодицыButtocksCoxaВерхняя часть бедраHipFemurБедроThighGenuКоленоKneePoplesЗадняя часть коленаPosterior part of kneeCrusГ оленьLegSuraИкраCalfPesСтопаFootTarsusПредплюснаAncleCalxПяткаHeelMetatarsusПлюснаMetatarsusPlantaПодошваSoleDorsum pedisТыл стопыDorsum of footDigiti pedisПальцы стопыToes* Нога включает бедро, голень, стопу, т.е. свободную нижнюю конечность.Области нижней конечностиЭквиваленты./іаТинокие терминыРусскоязычныеАнглоязычныеRegio glutealisЯгодичная областьGluteal regionRegio coxaeТазобедренная областьHip regionRegio femorisОбласть бедраFemoral regionRegio femoris anteriorПередняя область бедраAnterior region of thighRegio femoris posteriorЗадняя область бедраPosterior region of thighRegio genusОбласть коленаKnee regionRegio genus anteriorПередняя область коленаAnterior region of kneeRegio genus posteriorЗадняя область коленаPosterior region of kneeRegio crurisОбласть голениLeg regionRegio cruris anteriorПередняя область голениAnterior region of legRegio cruris posteriorЗадняя область голениPosterior region of legRegio pedisОбласть стопыFoot regionRegio calcaneaПяточная областьHeel regionDorsum pedis, regio dorsalis pedisТыл стопы, тыльная область стопыDorsum of foot, dorsal region of footPlanta, regio plantarisПодошва, подошвенная областьSole, plantar regionRegio tarsalisОбласть предплюсныAnkle regionRegio metatarsalisОбласть плюсныMetatarsal regionDigiti pedisПальцы стопыDigits of foot, toes
Общая анатомия289Костные ориентиры и рельефЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCalxПяткаHeelCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaeCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestFades medialis tibiaeМедиальная поверхность большеберцовой
костиMedial surface of tibiaFossa popliteaПодколенная ямкаPopliteal fossaEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentMalleolus lateralisЛатеральная лодыжкаLateral malleolusMalleolus medialisМедиальная лодыжкаMedial malleolusMargo anterior tibiaeПередний край большеберцовой костиAnterior border of tibiaM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции бедраTensor fasciae lataeM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisPatellaНадколенникPatellaPlantaПодошваSolePlica inguinaleПаховая складкаInguinal foldSulcus glutealisЯгодичная складкаGluteal foldSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleTuberositas ossis metatarsi quinti [V]Буфистость пятой [V] плюсневой костиTuberosity of fifth metatarsal bone [V]Tuberositas tibiaeБуфистость большеберцовой костиTibial tuberosityV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиGreat saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиSmall saphenous vein
290НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcrista iliacaspina iliaca
anterior superiortrochanter majortuberculum pubicumpatellaepicondylus
lateralis femoriscaput fibulaemalleolus lateralisepicondylus
medialis femoristuberositas tibiaemargo
anterior tibiaefacies
medialis tibiaemalleolus medialisРис. 2-1. Костные ориентиры нижней конечности. Вид спереди
Общая анатомия291trochanter majortuber ischiadicumepicondylus
medialis femorisepicondylus
lateralis femoriscaput fibulaemalleolus medialismalleolus lateralistuberositas ossis
metatarsi quinticrista iliacaspina iliaca
posterior superiorРис. 2-2. Костные ориентиры нижней конечности. Вид сзади
292НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmalleolus lateralismalleolus medialismusculus tensor
fasciae lataemusculus sartoriusmusculus
rectus femorisspina iliaca
anterior superiorvena saphena
magnamusculus tensor
fasciae lataemusculus sartoriusligamentuminguinalemusculus
tibialis anteriorligamentumpatellaecaput fibulaepatellamalleolus medialisspina iliaca
anterior superiorplica inguinalemusculusgracilismusculus
vastus lateralistuberositas tibiaemusculus
gastrocnemius,
caput medialefacies
medialis tibiaemusculus
gastrocnemius,
caput medialefacies
medialis tibiaevena saphena
parva (истоки)malleolus lateralisvena saphena
magna (истоки)musculus
tibialis anteriormusculus
vastus lateralismusculus
rectus femorismusculus
vastus medialisligamentumpatellaetractusiliotibialismusculus
vastus medialisvena saphena
magnapatellaРис. 2-3. Рельеф и мышцы нижней конечности. Вид спереди
Общая анатомия293spina iliaca
posterior superiormusculusgluteusmaximussulcus glutealismusculussemitendinosusmusculus
semimembranosusepicondylus
medialis femorismusculus
gastrocnemius,
caput mediatevena
saphena parvamalleolus medialiscalxtrochantermajor spina iliacaposterior superiormusculus
gluteus maximusmusculus
biceps femorisнижний край большой
ягодичной мышцыmusculus biceps
femoris, tendofossa popliteamusculus
gastrocnemius,
caput lateralemusculussemitendinosusmusculussemimembranosustendo calcaneusmalleolus lateralismusculus
gastrocnemius
caput mediateplantamalleolus medialistrochantermajortractusiliotibialismusculus
biceps femorisfossa popliteamusculus
gastrocnemius,
caput lateraletendo calcaneusmalleolus lateralisРис. 2-4. Рельеф и мышцы нижней конечности. Вид сзади
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЛимфатические сосуды и лимфатические узлы нижней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus venosus dorsalis pedisТыльная венозная дуга стопыDorsal venous arch of footA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia lataШирокая фасция бедраFascia lataFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaFossa popliteaПодколенная ямкаPopliteal fossaN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveNodi lymphoidei iliaci externiНаружные подвздошные лимфатические
узлыExternal iliac lymph nodesNodi lymphoidei inguinales superficiales
inferioresНижние поверхностные паховые
лимфатические узлыInferior superficial inguinal lymph
nodesNodi lymphoidei inguinales superficiales
superolateralesВерхнелатерал ьн ые п о верхн остные
паховые лимфатические узлыSuperolateral superficial inguinal
lymph nodesNodi lymphoidei inguinales superficiales
superomedialesВерхнемедиальные поверхностные
паховые лимфатические узлыSuperomedial superficial inguinal
lymph nodesNodi lymphoidei inguinales profundiГлубокие паховые лимфатические узлыDeep inguinal lymph nodesNodi lymphoidei poplitei profundiГлубокие подколенные лимфатические
узлыDeep popliteal lymph nodesNodi lymphoidei poplitei superficialesПоверхностные подколенные
лимфатические узлыSuperficial popliteal lymph nodesVas lymphaticum superficialeПоверхностный лимфатический сосудSuperficial lymph vesselV.femoralisБедренная венаFemoral veinV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПоверхностные лимфатические сосуды медиальной группы направляются вдоль большой подкожной вены
ноги к поверхностным паховым лимфатическим узлам.Поверхностные лимфатические сосуды латеральной группы ниже коленного сустава присоединяются к со¬
судам медиальной группы.Поверхностные лимфатические сосуды задней группы сопровождают малую подкожную вену ноги и дости¬
гают подколенных лимфатических узлов.Глубокие лимфатические сосуды сопровождают сосудисто-нервные пучки нижней конечности и достигают
глубоких подколенных и глубоких паховых лимфатических узлов.Паховые лимфатические узлы собирают лимфу от свободной нижней конечности, промежности, кожи ниж¬
ней части передней стенки живота, ягодичной области, наружных половых органов, влагалища, шейки матки.Выносящие сосуды паховых лимфатических узлов проходят через сосудистую лакуну и впадают в наружные
подвздошные лимфатические узлы.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfascia crurisnodi lymphoidei
inguinales superficiales
superolateralesnodi lymphoidei
inguinales superficiales
superomedialesfascia crurisvena saphena magnavaslymphaticumsuperficialearcusvenosus
dorsalis pedisnodi lymphoidei
poplitei superficialesфасциальный
канал Пироговаvena saphena parvafascia latavas lymphaticum
superficialevena saphena magnanodi lymphoidei
inguinales
superficiales inferioresvena saphena magnafascia latavena saphena magnaА ВРис. 2-6. Поверхностные лимфатические сосуды и лимфоузлы нижней конечности.
Вид спереди (А), вид сзади (В)
Общая анатомияvena saphena magnafascia lataarteria femoralisvaslymphaticumsuperficialenodi lymphoidei
inguinales superficiales
inferioresvena femoralisvena saphena magnavena saphena magnaarteria, vena poplitea
et nervus tibialisfossa popliteanodi lymphoidei
poplitei profundi
vena saphena magna vena saphena parva
(фасциальный канал
Пирогова вскрыт)nodi lymphoidei
inguinales superficiales
superomedialesfascia crurisnodi lymphoidei
inguinales
superficiales
superolateralesvaslymphaticumsuperficialefascia crurisnodi lymphoidei
inguinales profundinodi lymphoidei
iliaci externinervus femoralisРис. 2-7. Лимфатические сосуды и лимфоузлы нижней конечности
298НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоверхностные вены и кожные нервы нижней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus venosus dorsalis pedisТыльная венозная дуга стопыDorsal venous arch of footA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia lataШирокая фасция бедраFascia lataFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaMalleolus lateralisЛатеральная лодыжкаLateral malleolusMalleolus medialisМедиальная лодыжкаMedial malleolusN.clunium inferior
(n.cutaneus femoris posterior)Нижний нерв ягодиц (задний кожный нерв
бедра)Inferior clunial nerve (posterior
cutaneous nerve of thigh)N.cutaneus dorsalis [pedis] interme-
dius (n.peroneus superficialis)Промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы] (поверхностный малоберцовый нерв)Intermediate dorsal cutaneous nerve
of foot (superficial peroneal nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] lateralis
(n.suralis)Латеральный тыльный кожный нерв [стопы]
(икроножный нерв)Lateral dorsal cutaneous nerve
of foot (sural nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] medialis
(n.peroneus superficialis)Медиальный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Medial dorsal cutaneous nerve
of foot (superficial peroneal nerve)N.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior cutaneous nerve of thighN.cutaneus surae lateralis
(n.peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.cutaneus perforans(rami dorsales nervi spinales S, ? s)Кожный перфорирующий нерв(задние ветви спинномозговых нервов Э, ?,1)Perforating cutaneous nerve (dorsal
braches of spinal nerves S. ? 3)N.cutaneus surae lateralis,
ramus communicans peroneusЛатеральный кожный нерв икры,
малоберцовая соединительная ветвьLateral sural cutaneous nerve,
sural communicating branchN.cutaneus surae medialis (n.tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.femoralis, rami cutanei anterioresБедренный нерв, передние кожные ветвиFemoral nerve,anterior cutaneous branchesN.genitofemoralis, ramus femoralisБедренно-половой нерв, бедренная ветвьGenitofemoral nerve, femoral branchN.iliohypogastricus, ramus cutaneus
lateralisПодвздошно-подчревный нерв,
латеральная кожная ветвьIliohypogastric nerve,
lateral cutaneous branchN.obturatorius, ramus cutaneusЗапирательный нерв, кожная ветвьObturator nerve, cutaneous branchN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve, infrapatellar
branchN.suralisИкроножный нервSural nerveN.suralis, rami calcanei lateralesИкроножный нерв,
латеральные пяточные ветвиSural nerve,lateral calcaneal branchesN.tibialis, rami calcanei medialesБольшеберцовый нерв,
медиальные пяточные ветвиTibial nerve,medial calcaneal branchesNn.clunium inferiores
(n.cutaneus femoris posterior)Нижние нервы ягодиц
(задний кожный нерв бедра)Inferior clunial nerve(posterior cutaneous nerve of thigh)Nn.clunium medii(rami dorsales nervi spinales, S?r<)Средние нервы ягодиц(задние ветви спинномозговых нервов Э.,,)Medial clunial nerves (dorsal
branches of spinal nerves S? JNn.clunium superiores(rami dorsales nervi spinales, L. 3)Верхние нервы ягодиц(задние ветви спинномозговых нервов, Ц э)Superior clunial nerves (dorsal
branches of spinal nerves L, 3)Nn.digitales dorsales pedisТыльные пальцевые нервы стопыDorsal digital nerves of footV.circumflexa ilium superficialisПоверхностная вена,
огибающая подвздошную костьSuperficial circumflex iliac veinV.epigastrica superficialisПоверхностная надчревная венаSuperficial epigastric veinV.femoralisБедренная венаFemoral veinV. pudenda externaНаружная половая венаExternal pudendal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous vein
Общая анатомия299nervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)fascia crurusnervus peroneus superficialisnervus cutaneus dorsalis [pedis]
medialis (nervus peroneus superficialis)nervus cutaneus dorsalis [pedis]
intermedius (nervus peroneus superficialis)malleolus lateralisvena saphena parvanervus cutaneus dorsalis
[pedis] lateralis (nervus suralis)vena saphena magnamalleolus medialisnervi digitales dorsales pedis
arcus venosus dorsalis pedisnervus femoralis,
rami cutanei anterioresvena saphena magnafascia latavena femoralisnervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus saphenus
(nervus femoralis)nervus obturatorius,
ramus cutaneusvena circumflexa
ilium superficialisvena epigastrica
superficialisarteria femoralisvena pudenda externanervus genitofemoralis,
ramus femoralisnervus cutaneus
femoris lateralisРис. 2-8. Поверхностные вены и кожные нервы нижней конечности. Вид спереди
300НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena saphena parvanervus iliohypogastricus,
ramus cutaneus lateraliscrista iliacanervus saphenusfascia crurusnervustibialis,
rami calcanei medialesnervus cutaneus surae lateralis,
ramus communicans peroneusnervus cutaneus surae
medialis (nervustibialis)nervus suralisnervus suralis,
rami calcanei lateralesnervus cutaneus dorsalis
[pedis] lateralis (nervus suralis)nervi clunium inferiores
(nervus cutaneus femoris posterior)nervus femoralis
ramus cutaneus anteriornervus cutaneus
femoris lateralisnervus cutaneus
femoris posteriornervi clunium superiores (rami
dorsales nervi spinales Ц-L.)nervi clunium medii (rami
dorsales nervi spinales S?, S3)fascia gluteanervus cutaneus perforansnervus cutaneus
femoris posteriorfascia latanervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus cutaneus
femoris posterior^ i »/««г > nervus cutaneus surae lateralis
vena saphena magna / W " ] (nervus peroneus communis)Рис. 2-9. Поверхностные вены и кожные нервы нижней конечности. Вид сзади
Nu.clunium superiores проецируются соответственно ости Пирогова, располагающейся на середине подвздошного
гребня.Nn.clunium inferiores (n.cutaneus femoris posterior) проецируются на середину нижнего края m.gluteus maximus.
Общая анатомия301Зональная и сегментарная иннервация кожи нижней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеN.cutaneus dorsalis [pedis] intermedius
(n.peroneus superficialis)Промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы] (поверхностный малоберцовый
нерв)Intermediate dorsal cutaneous nerve
of foot (superficial peroneal nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] lateralis
(n.suralis)Латеральный тыльный кожный нерв [стопы]
(икроножный нерв)Lateral dorsal cutaneous nerve
of foot (sural nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] medialis
(n.peroneus superficialis)Медиальный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Medial dorsal cutaneous nerve
of foot (superficial peroneal nerve)N.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior cutaneous nerve of thighN.cutaneus femoris posterior, rami
perinealesЗадний кожный нерв бедра, промежностные
ветвиPosterior cutaneous nerve of thigh,
perineal branchesN.cutaneus surae lateralis
(n.peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.cutaneus surae medialis (n.tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.femoralis, rami cutanei anterioresБедренный нерв, передние кожные ветвиFemoral nerve,anterior cutaneous branchesN.genitofemoralis, ramus femoralisБедренно-половой нерв, бедренная ветвьGenitofemoral nerve, femoral branchN.genitofemoralis, ramus genitalisБедренно-половой нерв, половая ветвьN.genitofemoralis, genital branchN.iliohypogastricus,
ramus cutaneus lateralisПодвздошно-подчревный нерв,
латеральная кожная ветвьIliohypogastric nerve,
lateral cutaneous branchN.obturatorius, ramus cutaneusЗапирательный нерв, кожная ветвьObturator nerve, cutaneous branchN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.plantaris lateralis (n.tibialis)Латеральный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Lateral plantar nerve (tibial nerve)N.plantaris medialis (n.tibialis)Медиальный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Medial plantar nerve (tibial nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve, infrapatellar
branchN.suralisИкроножный нервSural nerveN.suralis, rami calcanei lateralesИкроножный нерв,
латеральные пяточные ветвиSural nerve, lateral calcaneal
branchesN.tibialis, rami calcanei medialesБольшеберцовый нерв,
медиальные пяточные ветвиTibial nerve, medial calcaneal
branchesNn.clunium inferiores
(n.cutaneus femoris posterior)Нижние нервы ягодиц
(задний кожный нерв бедра)Inferior clunial nerve(posterior cutaneous nerve of thigh)Nn.clunium medii(rami dorsales nervi spinales, S 2 3)Средние нервы ягодиц (задние ветви
спинномозговых нервов 3)Medial clunial nerves (dorsal
branches of spinal nerves S2 3)Nn.clunium superiores(rami dorsales nervi spinales, L v3)Верхние нервы ягодиц (задние ветви
спинномозговых нервов 1_, 3)Superior clunial nerves (dorsal
branches of spinal nerves L, 3)Nn.digitales dorsales pedis
(n.peroneus profundus)Тыльные пальцевые нервы стопы
(глубокий малоберцовый нерв)Dorsal digital nerves of foot
(deep peroneal nerve)Nn.digitales dorsales pedis (n.cutaneus
dorsalis [pedis] intermedius)Тыльные пальцевые нервы стопы
(промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы])Dorsal digital nerves of foot
(intermediate dorsal cutaneous
nerve of foot)
302НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus cutaneus
femoris lateralisnervus cutaneus surae
lateralis (nervus
peroneus communis)nervus peroneus
superficialisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius (nervus
peroneus superficialis)nervus cutaneus
dorsalis [pedis]
lateralis (nervus suralis)nervi digitales dorsales
pedis (nervus cutaneus
dorsalis [pedis] intermedius)nervi digitales
dorsales pedis (nervus
peroneus profundus)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus
genitofemoralis,
ramus femoralisnervus
genitofemoralis,
ramus genitalisnervus femoralis,
rami cutanei
anterioresnervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus saphenus
(nervus femoralis)Рис. 2-10. Зоны кожной иннервации нижней конечности. Вид спереди
Общая анатомиязозnervus tibialis,
rami calcanei mediatesnervus suralisnervus suralis,
rami calcanei lateralesnervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)nervus iliohypogastricus,
ramus cutaneus lateralisnervi clinium inferiores
(nervus cutaneus
femoris posterior)nervus cutaneus
femoris lateralisnervus peroneus superficialis
(nervus peroneus communis)nervi clunium superiores
(rami dorsales nervi
spinales Ц-Ц)nervus femoralis,
rami cutanei anterioresnervus cutaneus
femoris posteriornervus tibialis,
rami calcanei medialesnervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus suralis,
rami calcanei lateralesnervus saphenus
(nervus femoralis)nervus cutaneus surae
medialis (nervus tibialis)nervus
plantaris medialis
(nervus tibialis)nervus plantaris lateralis
(nervus tibialis)nervi clunium medii
(rami dorsales nervi
spinales S?, S3)nervus cutaneus femoris
posterior, rami perinealesnervus cutaneus
femoris posteriornervus cutaneus surae
lateralis (nervus
peroneus communis)nervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)nervus saphenus
(nervus femoralis)Рис. 2-11. Зоны кожной иннервации нижней конечности. Вид сзади
304ГНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-12. Зоны сегментарной иннервации нижней конечное™. Вид спереди (Л), вид сзади (В)Нижняя конечность иннервируется поясничными Ц крестцовыми . и копчиковыми Со, сегментами спинного
мозга.
Общая анатомия305Фасции и мышцы нижней конечностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеBursa subcutanea infrapatellarisПодкожная поднадколеннмковая сумкаSubcutaneous infrapatellar bursaBursa subcutanea prepatellarisПодкожная преднадколенниковая сумкаSubcutaneous prepatellar bursaCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaeCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestFacies medialis tibiaeМедиальная поверхность
большеберцовой костиMedial surface of tibiaFascia cribrosaРешетчатая фасцияCribriform fasciaFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia dorsalis pedisТыльная фасция стопыDorsal fascia of footFascia lataШирокая фасция бедраFascia lataFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaFossa popliteaПодколенная ямкаPopliteal fossaEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentMalleolus lateralisЛатеральная лодыжкаLateral malleolusMalleolus medialisМедиальная лодыжкаMedial malleolusMargo anterior tibiaeПередний край большеберцовой костиAnterior border of tibiaMargo falciformis hiatus saphenusСерповидный край подкожной щели [бедра]Falciform margin of saphenous
openingM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции бедраTensor fasciae lataeM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisSulcus glutealisЯгодичная складкаGluteal foldRetinaculum extensorum musculorum
[pedis] inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателей [стопы]Inferior extensor retinaculum
of footRetinaculum extensorum musculorum
[pedis] superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателей [стопы]Superior extensor retinaculum
of footSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиGreat saphenous vein
306НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus sartoriusfascia cribrosabursa subcutanea
prepatellarismargo anterior tibiaefacies medialis tibiaemusculus tensor
fasciae lataespina iliaca
anterior superiorligamentuminguinalespina iliaca
posterior superiormargo falciformis
hiatus saphenusmusculus
rectus femorismusculus
gluteus maximusfascia latavena saphena
magnaretinaculum extensorum
musculorum [pedis]
inferiusretinaculum extensorum
musculorum [pedis] superiusmalleolus medialisfascia
dorsalis pedistendo calcaneusmalleolus medialismalleolus lateralistractus iliotibialisнижний край большой
ягодичной мышцыcaput fibulaemusculus
tibialis anteriorfascia crurisbursa subcutanea
infrapatellaristuberositas tibiaemusculus
gastrocnemius,
caput medialemusculus
gastrocnemius,
caput mediatecrista iliacamusculus
gluteus mediusfascia gluteamusculus
biceps femoristractus iliotibialismusculussemitendinosusmusculus
vastus medialismusculussemimembranosusfascia crurismusculus
gastrocnemius,
caput lateralefascia latafossa popliteaВРис. 2-13. Мышцы и фасции нижней конечности. Вид спереди (А), вид сзади (В)
ЯГОДИЧНАЯ
И ТАЗОБЕДРЕННАЯ ОБЛАСТИ
308НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНаверное, нет такой части тела человека, которая вызывала бы столь различные толкования у специалистов
различного профиля, как тазовый пояс. Исходя из пограничного положения между туловищем и нижней конеч¬
ностью, под тазовым поясом исторически понимают тазовую кость, а некоторые - таз в целом. Поэтому облас¬
ти, находящиеся между туловищем и свободной нижней конечностью, имеют различную классификацию. До
настоящего времени выделяют ягодичную область (составная часть нижней конечности) и крестцовую область,
относящуюся к туловищу, соответственно осевому скелету. Другие признают наличие пояснично-крестцовой
области, а клиницисты объединяют поясничную, крестцовую и ягодичную области в понятие «нижняя часть спи¬
ны», на чем базируется самый модный диагноз конца XX - начала XXI в.: боли в нижней части спины.Отсутствие четких дефиниций позволяет произвольно относиться и к классификации мышц: одни делят их
на наружные и внутренние тазовые мышцы, другие выделяют мышцы ягодичной области в отдельную группу,
третьи различают задние и передние мышцы тазобедренного сустава. Последнее, на наш взгляд, целесооб¬
разно, если принять за системообразующую данной области тазобедренный сустав и участие указанных мышц
в движениях, прежде всего тазобедренного сустава. Не случайно бытует такой термин, как тазобедренная
область, хотя никто не берется очертить границы соха как части бедренной кости и regio coxae как области
нижней конечности.Ясно, что процесс познания всегда должен базироваться на компромиссах, но не в представлениях о строе¬
нии, если они являются отражением исторических и научных данных о структуре и, не являясь вульгаризмами,
способствуют взаимопониманию представителей различных медицинских специальностей. К сожалению, ув¬
леченность терминологическим творчеством становится обыденным и у научных работников. И порой трудно
понять сущность профессионального жаргона как с позиций научного медицинского языка, так и с позиций
вековых исследований строения человека.Рельеф ягодичной областиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis gluteaЯгодичный апоневрозGluteal aponeurosisBursa subcutanea trochantericaПодкожная вертельная сумкаSubcutaneous trochanteric bursaBursa subcutanea infrapatellarisПодкожная поднадколенниковая сумкаSubcutaneous infrapatellar bursaCrena analisАнальная щельIntergluteal cleftCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestFascia lataШирокая фасция бедраFascia lataFascia thoracolumbalisПояснично-грудная фасцияThoracolumbar fasciaFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusSulcus glutealisЯгодичная складкаGluteal foldSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliace spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliace spineTractusiliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanter
Ягодичная и тазобедренная области309crista iliacacrena analisspina iliaca
posterior superiorfascia thoracolumbalismusculus gluteus maximusfascia gluteafascia latamusculus semimembranosusmusculus semitendinosustractus iliotibialismusculus biceps femorisspina iliaca
anterior superioraponeurosis gluteamusculus
gluteus mediustrochanter majorbursa subcutanea
trochantericaРис. 2-14. Рельеф ягодичной области (Л). Фасции ягодичной области (В)
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПроекция сосудов и нервов на кожные покровы ягодичной областиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestForamen infrapiriformisПодгрушевидное отверстиеInfrapiriform foramenForamen suprapiriformisНадгрушевидное отверстиеSuprapiriform foramenM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.gluteus inferiorВерхний ягодичный нервInferior gluteal nerveN.gluteus superiorНижний ягодичный нервSuperior gluteal nerveN.pudendusПоловой нервPudendal nerveSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityVasa gluteae inferioresНижние ягодичные сосудыInferior gluteal vesselsVasa gluteae superioresВерхние ягодичные сосудыSuperior gluteal vesselsРомбом Михаэлиса (крестцовый ромб, пояснично-крестцовый ромб) называют углубление (площадку) в об¬
ласти крестца, которое имеет контуры ромба. Границами ромба являются края широчайших мышц спины и края
больших ягодичных мышц.Костными ориентирами ромба являются:вершина ромба - надкрестцовая ямка, углубление над остистым отростком V поясничного позвонка, что
соответствует точке пересечения задней срединной линии и линии, проведенной между наиболее выступаю¬
щими точками гребней подвздошных костей;боковые углы ромба соответствуют верхним задним остям подвздошных костей;нижний угол ромба соответствует вершине крестца (расщелине крестца).У мужчин ромб отсутствует, а вместо него присутствует крестцовый треугольник, верхней стороной
которого является линия, соединяющая верхние задние ости подвздошных костей.Определение конфигурации ромба, его вертикального размера (11 см), поперечного размера (10-11 см)
имеют значение в медицинской практике для определения выраженности сколиоза, конструкции женского
таза, нахождения точки для спинномозговой пункции, для определения проекций сосудов и нервов ягодичной
области, для одного из способов определения безопасной зоны инъекций в ягодичной области.Для определения последней из точки, соответствующей боковому углу ромба (spina iliaca posterior superior),
проводят линию к верхушке большого вертела (1). Выше и кнаружи от этой линии (1) расположена безопасная
зона для инъекций.N.ischiadicus проецируется наточку, расположенную между внутренней и средней третью линии (3), соеди¬
няющей внутренний край седалищного бугра с верхушкой большого вертела, или на точку, соответствующую
середине ягодичной складки.Foramen suprapiriformis - место выхода верхних ягодичных сосудов и верхнего ягодичного нерва - про¬
ецируется наточку между верхней и средней третью линии (1), проведенной между задней верхней остью под¬
вздошной кости и верхушкой большого вертела бедренной кости.Foramen infrapiriformis - место выхода нижних ягодичных сосудов, внутренних половых сосудов, нижнего
ягодичного нерва, полового нерва, седалищного нерва, заднего кожного нерва бедра - проецируется на сере¬
дине линии (2), проведенной между задней верхней остью подвздошной кости и внутренним краем седалищ¬
ного бугра.N.gluteus superior иннервирует m.gluteus medius, m.gluteus minimus, m.tensorfascia latae.N.gluteus inferior иннервирует m.gluteus maximus.Остальные мышцы ягодичной области (m.piriformis, m.obturatorius internus, mm.gemelli, m.quadratus femoris)
иннервируются rr.musculares (plexus sacralis), a m.obturatorius externus- n.obturatorius (plexus lumbalis).
Ягодичная и тазобедренная области311tuber ischiadicumнадкрестцовая ямкаcrista iliacaspina iliaca
posterior superiortrochantermajorромб МихаэлисаforamensuprapiriformismusculuspiriformisforameninfrapiriformisnervusischiadicusРис. 2-15. Проекция ягодичных сосудов и седалищного нерва на кожный покров ягодичной облает
312НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬМышцы ягодичной областиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеAponeurosis gluteaЯгодичный апоневрозGluteal aponeurosisCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestCrista intertrochantericaМежвертельный гребеньIntertrochanteric crestFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaFascia thoracolumbalisПояснично-грудная фасцияThoracolumbal fasciaForamen infrapiriformisПодгрушевидное отверстиеInfrapiriform foramenForamen suprapiriformisНадгрушевидное отверстиеSuprapiriform foramenEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurIncisura ischiadica majorБольшая седалищная вырезкаGreater sciatic notchLinea asperaШероховатая линияLinea asperaLigamentum sacrospinaleКрестцово-остистая связкаSacrospinous ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.gemellus inferiorНижняя близнецовая мышцаInferior gemellusM.gemellus superiorВерхняя близнецовая связкаSuperior gemellusM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.obturatorius internus, tendoВнутренняя запирательная мышца, сухожилиеObturator internus, tendonM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции бедраTensor fasciae lataeOs sacrumКрестецSacrumRamus ossis ischiiВетвь седалищной костиRamus of ischiumSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTrochanter minorМалый вертелLesser trochanterTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberositas gluteaЯгодичная бугристостьGluteal tuberosityVertebra lumbalis [LJЧетвертый поясничный позвонок [Цу]Lumbar vertebrae [LJVertebra lumbalis [LJПятый поясничный позвонок [Ц,]Lumbar vertebrae [LJМышцы таза: наружные мышцы (большая ягодичная, средняя ягодичная, малая ягодичная, квадратная
мышца бедра, наружная запирательная), внутренние мышцы (подвздошно-поясничная (подвздошная и боль¬
шая поясничная), малая поясничная, грушевидная, внутренняя запирательная, верхняя и нижняя близнецовые
мышцы).Мышцы ягодичной области: поверхностный слой (большая ягодичная, напрягатель широкой фасции бед¬
ра, чаще всего отсутствующий в перечислении состава групп), средний слой (средняя ягодичная, грушевидная,
внутренняя запирательная, верхняя и нижняя близнецовые мышцы, квадратная мышца бедра), глубокий слой
(малая ягодичная, наружная запирательная).Мышцы тазобедренного сустава: задние - мышцы ягодичной области, передние - мышцы задней стенки
живота (подвздошно-поясничная мышца). Остальные мышцы, участвующие в движениях тазобедренного сус¬
тава, относятся к другим частям нижней конечности.
Ягодичная и тазобедренная области313musculus tensor
fasciae lataetractus iliotibiaiismusculus
gluteus mediusmusculus
gluteus maximusmusculus tensor
fasciae lataetractus iliotibiaiismusculus
gluteus mediusmusculus
gluteus maximusspina iliaca
posterior superiorvertebra lumbalis [LJcrista iliacaspina iliaca
anterior superiorВРис. 2-16. Большая ягодичная мышца и начало подвздошно-большеберцового тракта.Вид сбоку (А), вид сзади (В)
314НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtrochanter majorvertebra lumbalis [LJspina iliaca
posterior superiormusculus
gluteus maximusmusculus tensor
fasciae lataecrista iliacamusculus
gluteus mediustuberositas gluteatractus iliotibialiscondylus
lateralis tibiaelinea asperacorpus femorisepicondylus
lateralis femorisРис. 2-17. Мышцы ягодичной области. Поверхностный слой: musculus gluteus maximus,musculus tensor fasciae latae
Ягодичная и тазобедренная области315foramensuprapiriformisvertebra lumbalis [LJspina iliaca
posterior superiormusculus
gluteus mediusforameninfrapiriformisos sacrummusculus piriformismusculus
gemellus superiormusculus obturatorius
internus, tendotuberositas gluteacorpus femoristuber ischiadicumligamentumsacrospinalemusculus
gemellus inferiormusculus
obturatorius internuscristaintertrochantericaramus ossis ischiiligamentum sacrotuberaletrochanter majormusculus
quadratus femorisРис. 2-18. Средний слой мышц ягодичной области: musculus gluteus medius, musculus piriformis,
musculus gemellus superior, musculus obturatorius internus, musculus gemellus inferior, musculus quadratus femoris
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
gluteus mediusmusculus
gemellus inferiormusculus
gluteus maximusmusculus piriformisvertebra lumbalis [Ц,]spina iliaca
anterior superiorvertebra lumbalis [LJspina iliaca
posterior superiormusculus tensor
fasciae lataefasciathoracolumbalismusculus
gluteus minimusmusculus
gemellus superiormusculus
obturatorius internusmusculus obturatorius
internus, tendoramus ossis ischiiligamentum sacrotuberaletuber ischiadicummusculus
quadratus femorismusculus
gluteus maximusРис. 2-19. Мышцы ягодичной области после иссечения большой и средней ягодичной мышцы
Ягодичная и тазобедренная области317aponeurosis gluteamusculuspiriformisos sacrummusculus
gemellus inferiortuber ischiadicummusculus
gluteus minimusmusculus obturatorius
internus, tendomusculus gluteus
medius (пересечена)musculus quadratus
femoris (пересечена)trochanter majortrochanter minorligamentum
sacrotuberale (пересечена)musculus gluteus
medius (пересечена)incisura ischiadica majorforamen suprapiriformisspina iliaca
posterior superiorcrista iliacaforameninfrapiriformisspina ischiadicaligamentumsacrospinaleligamentumsacrotuberale(пересечена)musculus
gemellus superiormusculus
obturatorius internusРис. 2-20. Мышцы ягодичной области. Глубокий слой: musculus gluteus minimus,
musculus obturatorius externus
318НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСтроение тазаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAngulus subpubicus 6'Подлобковый уголSubpubic angleArcus pubicum $Лобковая дугаPubic archArticulatio sacroiliacaКрестцово-подвздошный суставSacro-iliac jointCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestEminentia iliopubicaПодвздошно-лобковое возвышениеIliopubic eminenceFacies gluteaЯгодичная поверхностьGluteal surfaceForamina sacralia anterioresПередние крестцовые отверстияAnterior sacral foraminaForamina sacralia posterioresЗадние крестцовые отверстияPosterior sacral foraminaFossa iliacaПодвздошная ямкаIliac fossaIncisura ischiadica majorБольшая седалищная вырезкаGreater sciatic notchLinea arcuataДугообразная линияArcuate lineLinea terminalisПограничная линияLinea terminalisLimbus acetabuliКрай вертлужной впадиныAcetabular marginPromontoriumМысPromontoryRamus inferior ossis pubisНижняя ветвь лобковой костиInferior pubic ramusRamus superior ossis pubisВерхняя ветвь лобковой костиSuperior pubic ramusSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior inferiorНижняя задняя подвздошная остьPosterior inferior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleСоединения костей таза:Непрерывные (синартрозы)■ соединение (костное сращение) подвздошной, седалищной и лобковой костей в области вертлужной впадины
(синостоз),■ соединения костей с помощью крестцово-остистой, крестцово-бугорной связки и запирательной мембраны
(фиброзные соединения),■ соединения с помощью хряща - лобковый симфиз, крестцово-копчиковый симфиз (симфизы).Прерывные (суставы, синовиальные соединения) - крестцово-подвздошное сочленение между ушковидными суставными
поверхностями подвздошной кости и крестца, которые образуют простой плоский сустав с ограниченными движениями. К
вспомогательному аппарату относятся передняя крестцово-подвздошная, задняя крестцово-подвздошная и межкостная
крестцово-подвздошная связки.Половые особенности таза:♦ Крылья подвздошных костей у женщин развернуты больше, чем у мужчин (поперечный размер входа в полость большого
таза больше)♦ Крестец у женщин шире и короче, чем у мужчин; его тазовая поверхность более вогнута♦ Седалищные бугры у женщин развернуты больше, чем у мужчин (поперечный диаметр выхода из полости малого таза
больше)♦ Женский таз ниже, чем у мужчин♦ Угол схождения нижних ветвей лобковых костей у женщин больше (лобковая дуга), чем у мужчин (подлобковый угол)♦ Мыс крестца у женщин выступает вперед меньше, чем у мужчин - вход в полость малого таза у женщин имеет более
округлую форму♦ Размеры входа в полость малого таза у женщин больше, чем размеры входа в полость малого таза у мужчин и имеет
округлую форму♦ Тазовые кости у женщин имеют меньшую толщину, чем у мужчин♦ Соединение крестцовой кости с первым копчиковым позвонком у женщин представлено симфизом, более подвижным,
чем синходроз между указанными костями у мужчин♦ Полость малого таза у женщин сопоставима с цилиндром, у мужчин - с усеченным конусом♦ Проекция женского таза подобна песочным часам, мужского - усеченной пирамиде с верхним широким основанием
Ягодичная и тазобедренная области319articulatio sacroiliacacrista iliacaspina iliaca
anterior superiorРис. 2-21. Особенности женского и мужского таза: кости женского таза наложены
на фоновое изображение мужского таза. Вид спередиЛобковая дуга женского таза составляет 90—100°, подлобковый угол мужчины равен 70°.
320НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfacièsarticulatiosacroiliacaforamina
sacralia posteriorestuber ischiadicumspina iliaca
anterior superiorspina iliaca
posterior inferiorspina ischiadicaincisura
ischiadica majorРис. 2-22. Кости газа. Вид сзади
Ягодичная и тазобедренная области321articulatio sacroiliacalinea terminalisfossa iliacaramus superior
ossis pubistuberculum pubicumpecten ossis pubissymphysis pubicaspina iliaca
anterior superiorspina iliaca
anterior inferiorРис. 2-23. Кости таза. Вид сверху
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРазмеры женского таза (сагиттальный распил и вид сверху)ЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArticulatio sacroiliacaКрестцово-подвздошный суставSacro-iliac jointCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestEminentia iliopubicaПодвздошно-лобковое возвышениеIliopubic eminenceLinea terminalisПограничная линияLinea terminalisPromontoriumМысPromontorySpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityРазмеры женского таза:НазваниеРазмер,смОпределениеБольшой тазМежгребневое расстояние
Distantia intercristalis28-30Между наиболее удаленными точками гребня подвздошных
костейМежостистое расстояние
Distantia interspinosa25-27Между передними верхними остями подвздошных костейМежвертельное расстояние
Distantia intertrochanterica30-31Между большими вертелами бедренных костейНаклон таза
Inclinatio pelvis60Угол между горизонтальной плоскостью и плоскостью входа
в полость малого тазаВход в полость малого таза, верхняя апертураПоперечный диаметр
Diameter transversa13,5Между наиболее удаленными точками пограничной линииКосой диаметрDiameter obliqua dextra/sinistra12,0-12,6Между крестцово-подвздошным суставом на уровне
пограничной линии одной стороны и подвздошно-лобковым
возвышением противоположной стороныПрямые размерыАнатомическая конъюгата
Conjugata anatomica11,5Между мысом и верхним краем лобкового симфизаИстинная конъюгата
Conjugata vera, gynecologica10,5-11,0Между мысом и наиболее выступающей точкой внутренней
поверхности лобкового симфизаДиагональная конъюгата
Conjugata diagonalis12,5-13,0Между мысом и нижним краем лобкового симфизаВыход из полости малого таза, нижняя апертураПрямой размер
Conjugata recta9,0 (+2)Расстояние между верхушкой копчика и нижним краем
лобкового симфизаПоперечный размер11,0Расстояние между внутренними краями седалищных бугров
Ягодичная и тазобедренная областиtrochanter majorpromontoriumdiameter
obliqua sinistradiameter
obliqua dextraarticulatio sacroiliacadistantia intercristaliscrista iliacalinea terminalisdiametertransversaspina iliaca
anterior superiordistantiainterspinosaeminentiailiopubicalinea terminalisconjugata veraconjugate anatomicainclinatio pelvispromontoriumconjugata diagonalisconjugata rectaВРис. 2-24. Размеры женского таза. Вид сверху (А) и на сагиттальном распиле (В)
324НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТаз в целомЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеAcetabulumВертлужная впадинаAcetabulumArticulatio sacroiliacaКрестцово-подвздошный суставSacro-iliac jointArticulatio zygapophysialisДугоотростчатый суставZygapophysial jointCanalis sacralisКрестцовый каналSacral canalCanalis vertebralisПозвоночный каналVertebral canalCavitas symphysialisСимфизиальная полостьSymphysial cavityCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestDiscus interpubicumМежпобковый дискInterpubic discDiscus intervertebralisМежпозвоночный дискIntervertebral discFacies symphysialisСимфизиальная поверхностьSymphysial surfaceForamen ischiadicum majusБольшое седалищное отверстиеGreater sciatic foramenForamen ischiadicum minusМалое седалищное отверстиеLesser sciatic foramenForamen obturatumЗапирательное отверстиеObturator foramenEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum iliolumbaleПодвздошно-поясничная связкаIliolumbar ligamentLigamentum longitudinale anteriusПередняя продольная связкаAnterior longitudinal ligamentLigamentum pubicum inferiusНижняя лобковая связкаInferior pubic ligamentLigamentum pubicum superiusВерхняя лобковая связкаSuperior pubic ligamentLigamentum sacroiliacum interosseumМежкостная крестцово-подвздошная связкаInterosseous sacro-iliac ligamentLigamentum sacroiliacum anteriusПередняя крестцово-подвздошная связкаAnterior sacro-iliac ligamentLigamentum sacroiliacum posteriusЗадняя крестцово-подвздошная связкаPosterior sacro-iliac ligamentLigamentum sacrospinaleКрестцово-остистая связкаSacrospinous ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentMembrana obturatoriaЗапирательная мембранаObturator membraneOs coccygisКопчик, копчиковые позвонкиCoccyx, coccygeal vertebraeOs iliumПодвздошная костьIliumOs sacrumКрестец, крестцовые позвонкиSacrum, sacral vertebraePromontoriumМысPromontoryRamus ossis ischiiВетвь седалищной костиRamus of ischiumRamus ischiopubicusСедалищно-лобковая ветвьIschiopubic ramusRamus inferior ossis pubisНижняя ветвь лобковой костиInferior pubic ramusRamus superior ossis pubisВерхняя ветвь лобковой костиSuperior pubic ramusSymphysis pubicaЛобковый симфизPubic symphysisSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineSulcus obturatoriumЗапирательная бороздаObturator grooveTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleTuberositas iliacaПодвздошная бугристостьIliac tuberosityTuberositas gluteaЯгодичная бугристостьGluteal tuberosityVertebra lumbalis [LJ, arcus vertebraeЧетвертый поясничный позвонок [Цу],
дуга позвонкаLumbar vertebra [LJ,
vertebral archVertebra lumbalis [LJ, corpus vertebraeПятый поясничный позвонок [1^],
тело позвонкаLumbar vertebra [LJ,
vertebral body
Ягодичная и тазобедренная областивРис. 2-25. Кости таза (А) и их рентгеновское изображение в прямой проекции (В)1 — spina iliaca posterior superior; 2 — articulatio sacroiliaca; cavitas articulais; 3 — crista iliaca; 4 — os sacrum; 5 — фигура «слезы»;
6 — фигура «полумесяца»; 7 — articulatio coxae; cavitas articularis; 8 — sulcus supraacetabularis; 9 — ramus superior ossis pubis;
10 — ramus inferior ossis pubis; 11 — foramen obturatum; 12 — tuberculum pubicum; 13 — symphisis pubica; 14 —ramus ossis ischii;
15 — tuber ischiadicum; 16 — caput femoris; 17 — limbus acetabuli; margo acetabuli; 18 — spina iliaca anterior inferior; 19—spina
iliaca anterior superior
326НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬligamentum sacrospinaleforamen
ischiadicum minusarticulatio sacroiliacaos iliumforamen
ischiadicum majusspina ischiadicaramus superior
ossis pubissymphysis pubicatuberositas ossis sacriligamentum sacrotuberaletuber ischiadicumligamentum
sacroiliacum posteriustuberositas iliacaligamentum
sacroiliacum interosseumdiscus intervertebralisvertebra lumbalis [V],
corpus vertebraecrista iliacaspina iliaca
anterior superiortuber ischiadicumsulcus obturatoriusramus ischiopubicusforamen
ischiadicum minusos coccygisligamentum sacrotuberaleramus superior
ossis pubiscanalis vertebraliscanalis sacralisligamentum
sacroiliacum anteriusos sacrumforamen
ischiadicum majusspina ischiadicaligamentum sacrospinalesymphysis pubicamembrana obturatoriaВРис. 2-26. Соединения костей таза. Формирование большого и малого седалищных отверстий.
Вид сверху, косой распил (А), вид изнутри (В)
Ягодичная и тазобедренная областиos coccygisspina ischiadicatuber ischiadicumspina iliaca
posterior superioros sacrumligamentum
sacroiliacum posteriusforamen
ischiadicum minusligamentum sacrospinale
ligamentum sacrotuberalespina ischiadicaligamentuminguinaleligamentum iliolumbaleligamentum
longitudinale anteriusligamentum
sacroiliacum anteriuspromontoriumforamen
ischiadicum majusligamentum sacrotuberaleforamen
ischiadicum minusligamentum sacrospinaletuberculum pubicumsymphysis pubicavertebra lumbalis [IV],
arcus vertebraeligamentum iliolumbalespina iliaca
anterior
superiorcrista iliacaВРис. 2-27. Соединения костей таза. Формирование большого и малого седалищных отверстий.Вид спереди (А), вид сзади (В)
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcanalis vertebralisligamentumiliolumbaleligamentum
sacroiliacum interosseumligamentum
sacroiliacum anteriusРис. 2-28. Крестцово-подвздошное соединениеligamentum
pubicum superiusdiscus interpubicusРис. 2-29. Лобковый симфиз. Вид спереди
Ягодичная и тазобедренная областиОтверстия тазаЭквивалентыЛэтинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCanalis obturatoriusЗапирательный каналObturator canalCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestForamen ischiadicum majusБольшое седалищное отверстиеGreater sciatic foramenForamen ischiadicum minusМалое седалищное отверстиеLesser sciatic foramenForamen infrapiriformisПодгрушевидное отверстиеInfrapiriform foramenForamen suprapiriformisНадгрушевидное отверстиеSuprapiriform foramenFossa iliacaПодвздошная ямкаIliac fossaIncisura isciadica majorБольшая седалищная вырезкаGreater sciatic notchLigamentum iliolumbaleПодвздошно-поясничная связкаIliolumbar ligamentLigamentum sacroiliacum posteriusЗадняя крестцово-подвздошная связкаPosterior sacro-iliac ligamentLigamentum sacrospinaleКрестцово-остистая связкаSacrospinous ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisOs sacrumКрестецSacrumSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca anterior inferiorНижняя передняя подвздошная остьAnterior inferior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberositas iliacaПодвздошная бугристостьIliac tuberosityForamen ischiadicum majus - располагается между incisura ischiadica major подвздошной кости и ligamen¬
tum sacrospinale.Foramen ischiadicum minus - ограничено краем incisura ischiadica minor седалищной кости, ligamentum
sacrospinale и ligamentum sacrotuberale.Foramen suprapiriformis - ограничено верхним краем incisura ischiadica major подвздошной кости (нижний
край m.gluteus medius) и верхним краем m.piriformis.Foramen infrapiriformis - ограничено нижним краем m.piriformis, ligamentum sacrospinale и нижним краем
incisura ischiadica major (верхний край m.gemellus superior).Canalis obturatorius - образован запирательной мембраной, наружной и внутренней запирательными мыш¬
цами, прикрепляющимися к краям запирательной борозды на нижней поверхности лобковой кости.
330НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬforamen infrapiriformisligamentum sacrospinalemusculus
obturatorius internustuber ischiadicumspina iliaca
posterior superiorligamentum iliolumbaleincisura ischiadica majorforamen suprapiriformisligamentum
sacroiliacum posteriusligamentum sacrotuberalemusculus piriformisos sacrumspina ischiadicaforamen
ischiadicum minusligamentum sacrotuberalemusculus piriformisspina ischiadicaligamentum sacrospinalespina iliaca
anterior superiorspina iliaca
anterior inferiorforamen suprapiriformisfossa iliacacrista iliacaos sacrumforamen
ischiadicum majusforamen infrapiriformiscanalis obturatoriusmusculus
obturatorius internustuberositas iliacaВРис. 2-30. Формирование отверстий таза. Вид сзади (А), вид сверху изнутри (В)
Ягодичная и тазобедренная областиТопография артерий и нервов ягодичной областиЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus tendineus m.levator aniСухожильная дуга мышцы, поднимающей
задний проходTendinous arch of levator aniA.glutea inferiorНижняя ягодичная артерияInferior gluteal arteryA.glutea superiorВерхняя ягодичная артерияSuperior gluteal arteryA.obturatoriaЗапирательная артерияObturator arteryA.pudenda internaВнутренняя половая артерияInternal pudendal arteryCanalis obturatoriusЗапирательный каналObturator canalForamen sacralis posteriorЗаднее крестцовое отверстиеPosterior sacral foramenLinea arcuataДугообразная линияArcuate lineLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.coccygeusКопчиковая мышцаCoccygeusM.levator aniМышца, поднимающая задний проходLevator aniM. gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM. obturator intemusВнутренняя запирательная мышцаObturator intemusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.psoas majorБольшая поясничная мышцаPsoas majorM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisN.clunium mediusСредний нерв ягодицMiddle clunial nerveN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior femoral cutaneous nerveN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.gluteus inferiorНижний ягодичный нервInferior gluteal nerveN.gluteus superiorВерхний ягодичный нервSuperior gluteal nerveN.obturatoriusЗапирательный нервObturator nerveN.pudendusПоловой нервPudendal nerveN.sacralis [SJ, ramus posteriorКрестцовый нерв [Б.], задняя ветвьSacral nerve [SJ, posterior branchNn.clunium superioresВерхние нервы ягодицSuperior clunial nervesOs sacrumКрестецSacrumOs sacrum, facies pelvinaКрестец, тазовая поверхностьSacrum, pelvic surfacePlexus sacrlalisКрестцовое сплетениеSacral plexusPromontoriumМысPromontoryTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTruncus lumbosacralisПояснично-крестцовый стволLumbosacral trunkTruncus sympathicusСимпатический стволSympathetic trunkTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleVasa pudendae internaeВнутренние половые сосудыInternal pudendal vesselsЧерез foramen suprapiriformis выходят верхние ягодичные сосуды и верхний ягодичный нерв.Через foramen infrapiriformis выходят нижние ягодичные сосуды, внутренние половые сосуды, половой нерв,
нижний ягодичный нерв, седалищный нерв, задний кожный нерв бедра.Через canalis obturatorius проходят запирательные сосуды и запирательный нерв.331L.
332НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus clunium médius
(nervus sacralis [S.],
ramus posterior)foramen sacralis posteriormusculus gluteus minimusnervus gluteus superiormusculus piriformisnervus sacralis [S.],
ramus posteriorarteria glutea superiormusculus
gluteus maximusos sacrumnervus gluteus inferiorarteria glutea inferiornervus pudendusarteria pudenda internaligamentum sacrotuberalemusculus
obturatorius internusnervi clunium superioresmusculus gluteus mediustrochanter majormusculus
gluteus maximusnervus ischiadicustuber ischiadicumnervus cutaneus
femoris posteriormusculus
quadratus femorispromontoriumtruncus symphaticusplexus sacralisos sacrum,
facies pelvinamusculus piriformistuberculum pubicummusculus levator anitruncus lumbosacralismusculus psoas majornervus obturatoriusarteria glutea superiornervus gluteus superiorarteria pudenda internamusculus
obturatorius internusarteria obturatoriacanalis obturatoriusmusculus coccygeusnervus pudendusarteria glutea inferiorlinea arcuataarcus tendineus
musculi levator aniВРис. 2-31. Топография сосудов и нервов ягодичной области. Вид сзади (А), вид изнутри (В)
Ягодичная и тазобедренная областиТопография полового нерваЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеForamen infrapiriformisПодгрушевидное отверстиеInfrapiriform foramenForamen suprapiriformisНадгрушевидное отверстиеSuprapiriform foramenLigamentum sacrospinaleКрестцово-остистая связкаSacrospinous ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.gemellus inferiorНижняя близнецовая мышцаGemellus inferiorM.gemellus superiorВерхняя близнецовая мышцаGemellus superiorM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior femoral cutaneous nerveN.cutaneus femoris posterior,
rami perinealisЗадний кожный нерв бедра,
промежностные ветвиPosterior femoral cutaneous nerve,
perineal branchesN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.gluteus inferiorНижний ягодичный нервInferior gluteal nerveN.gluteus superiorВерхний ягодичный нервSuperior gluteal nerveN.pudendusПоловой нервPudendalN.rectalis inferior (n.pudendus)Нижний прямокишечный нерв
(половой нерв)Inferior rectal nerve
(pudendal nerve)Nn.clunium inferiores(n.cutaneus femoris posterior)Нижние нервы ягодиц
(задний кожный нерв бедра)Inferior clunial nerves
(posterior femoral cutaneous nerve)Nn.perineales (n.pudendus)Промежностные нервы (половой нерв)Perineal nerves (pudendal nerve)Spina ischiadicaСедалищная остьIschial spineVasa gluteae superioresВерхние ягодичные сосудыSuperior gluteal vesselsПоловой нерв (n.pudendus) вместе с внутренними половыми сосудами выходит в область таза через
подгрушевидное отверстие, огибая spina ischiadica, уходит в малое седалищное отверстие, ложится между
ligamentum sacrotuberale и m.obturatorius internus, находясь в расщеплении fascia obturatoria, которое называ¬
ется пудендальный канал (canalis pudendalis, канал Alcock’a).N.pudendus, разветвляясь в области промежности, иннервирует мышцы промежности (наружный сфинктер
заднего прохода; мышцу, поднимающую задний проход; седалищно-кавернозную и луковично-губчатую мыш¬
цы; поверхностную и глубокую поперечные мышцы промежности; наружный сфинктер уретры), кожу
промежности и наружных половых органов.
334НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus rectalis inferior(nervus pudendus)nervi perineales(nervus pudendus)nervi clunium inferiores
(nervus cutaneus
femoris posterior)musculus gluteus minimusmusculus gluteus maximusforamen suprapiriformisnervus gluteus superiornervus gluteus inferiorforamen infrapiriformisnervus pudendusspina ischiadicaligamentum sacrospinaleligamentum sacrotuberalenervus cutaneus
femoris posterior,
rami perinealesnervus cutaneus
femoris posteriormusculus gluteus médiusmusculus gluteus médiusmusculus
gemellus superiormusculus
obturatorius internustrochanter majormusculus
gemellus inferiormusculus
quadratus femorisnervus ischiadicusmusculus
gluteus maximusmusculus piriformisnervus ischiadicusРис. 2-32. Половой нерв в іюдгрушевидном и малом седалищном отверстияхmusculus
gluteus maximusvasa gluteae inferioresnervus pudendusnervus cutaneus
femoris posteriornervus
rectalis inferior(nervus pudendus)nervus perinealis(nervus pudendus)musculus
obturatorius internusligamentumsacrotuberalenervus cutaneus
femoris posterior,
rami perinealesmusculus
gluteus mediusmusculus piriformismusculus
gemellus superiormusculus obturatorius
internus, tendomusculus
gemellus inferiormusculus
quadratus femorisnervus ischiadicusnervus cutaneus
femoris posteriorРис. 2-33. Половой нерв после пересечения крестцово-бугорной связки
Ягодичная и тазобедренная областиВнутренние мышцы таза и нервы поясничного сплетенияЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus iliopectineusПодвздошно-гребенчатая дугаlliopectineal archBursa iliopectineaПодвздошно-гребенчатая сумкаlliopectineal bursaCorpus vertebraeТело позвонкаVertebral bodyCostaРеброRibDiscus intervertebralisМежпозвоночный дискIntervertebral discForamen obturatumЗапирательное отверстиеObturator foramenLacuna musculorum (retroinguinalis)Мышечная лакунаMusculare spaceLacuna vasorum (retroinguinalis)Сосудистая лакунаVascular spaceLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum lacunareЛакунарная связкаLacunar ligamentLigamentum pectineumГ ребенчатая связкаPectineal ligamentMembrana obturatoriaЗапирательная мембранаObturator membraneM.iliacusПодвздошная мышцаlliacusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.psoas majorБольшая поясничная мышцаPsoas majorM.psoas minorМалая поясничная мышцаPsoas minorM.quadratus lumborumКвадратная мышца поясницыQuadratus lumborumN.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral femoral cutaneous nerveN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.iliohypogastricusПодвздошно-подчревный нервIliohypogastric nerveN.ilioinguinalisПодвздошно-паховый нервllio-inguinal nerveN.genitofemoralisБедренно-половой нервGenitofemoral nerveN.obturatoriusЗапирательный нервObturator nerveN.subcostalisПодреберный нервSubcostal nervePlexus sacralisКрестцовое сплетениеSacral plexusSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTruncus lumbosacralisПояснично-крестцовый стволLumbosacral trunkTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleRr. musculares plexus lumbalis иннервируют m.psoas major, m.psoas minor, m.iliacus, m.quadratus lumborum.N.iliohypogastricus, n.ilioinguinalis, n.cutaneus femoris lateralis, n.femoralis появляются из-под латераль¬
ного края большой поясничной мышцы.N.genitofemoralis проходит через толщу большой поясничной мышцы и, как правило, находится на ее перед¬
ней поверхности.N.obturatorius появляется из-под медиального края большой поясничной мышцы.335L.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus vertebraecosta XIIРис. 2-34. Внутренние мышцы таза
Ягодичная и тазобедренная областиcorpus vertebraenervussubcostalismusculus
quadratus lumborumnervusiliohypogastricus337Рис. 2-35. Внутренние мышцы таза и нервы поясничного сплетения
338НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬОтверстия бедренного каналаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus iliopectineusПодвздошно-гребенчатая дугаlliopectineal archAnulus femoralisБедренное кольцоFemoral ringAnulus inguinalis superficialisПоверхностное паховое кольцоSuperficial inguinal ringAorta abdominalisБрюшная аортаAbdominal aortaA.circumflexa ilium profundaГлубокая артерия, огибающая
подвздошную костьDeep circumflex iliac arteryA.circumflexa ilium superficialisПоверхностная артерия, огибающая
подвздошную костьSuperficial circumflex iliac arteryA.epigastrica inferior, ramus pubicus,Нижняя надчревная артерия,Inferior epigastric artery,ramus obturatoriusзапирательная ветвь лобковой ветвиobturator branch of pubic branchA.epigastrica superficialisПоверхностная надчревная артерияSuperficial epigastric arteryA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.iliaca communisОбщая подвздошная артерияCommon iliac arteryA.iliaca externaНаружная подвздошная артерияExternal iliac arteryA.iliaca internaВнутренняя подвздошная артерияInternal iliac arteryA.obturatoriaЗапирательная артерияObturator arteryA.obturatoria, ramus pubicumЗапирательная артерия, лобковая ветвьObturator artery, pubic branchA.pudenda externa profunda,Глубокая наружная половая артерия,Deep external pudendal artery,rami scrotales anterioresпередние мошоночные ветвиanterior scrotal branchesA.pudenda externa superfialisПоверхностная наружная половая артерияSuperficial external pudendal arteryDuctus deferensСемявыносящий протокDuctus deferensFascia cribrosaРешетчатая фасцияCribriform fasciaFascia iliacaПодвздошная артерияIliac fasciaFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFascia transversalisПоперечная фасцияT ransversalis fasciaHiatus saphenus, margo falciformisПодкожная щель [бедра], серповидный крайSaphenous opening, falciform marginLigamenum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum lacunareЛакунарная связкаLacunar ligamentLigamentum pectineumГребенчатая связкаPectineal ligamentMargo falciformis, cornu inferiusСерповидный край, нижний рогFalciform margin, inferior hornMargo falciformis, cornu superiusСерповидный край, верхний рогFalciform margin, superior hornM.iliacusПодвздошная мышцаlliacusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.rectus abdominisПрямая мышца животаRectus abdominisM.transversus abdominisПоперечная мышца животаTransversus abdominisN.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.femoralis, ramus cutaneus anteriorБедренный нерв, передняя кожная ветвьFemoral nerve, anterior cutaneous
branchN.genitofemoralisБедренно-половой нервGenitofemoral nerveN.genitofemoralis, ramus femoralisБедренно-половой нерв, бедренная ветвьGenitofemoral nerve, femoral branchN.genitofemoralis, ramus genitalisБедренно-половой нерв, половая ветвьGenitofemoral nerve, genital branchUreterМочеточникUreterVasa epigastricae inferioresНижние надчревные сосудыInferior epigastric vesselsVasa epigastricae superficialesПоверхностные надчревные сосудыSuperficial epigastric vesselsVasa testicularesМошоночные сосудыScrotal vesselsV.circumflexa ilium superficialisПоверхностная вена, огибающая
подвздошную костьSuperficial circumflex iliac veinV.epigastrica superficialisПоверхностная надчревная венаSuperficial epigastric veinV.femoralisБедренная венаFemoral veinV.iliaca externaНаружная подвздошная венаExternal iliac veinV.pudenda externaНаружная половая венаExternal pudendal veinV.saphena accessoriaДобавочная подкожная вена ногиAccessory saphenous veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous vein
Ягодичная и тазобедренная областиarteria femoralisvena femoralisvena
saphena magnafascia latavena circumflexa
ilium superficialisvena
pudenda externafascia cribrosavena
saphena magnavena saphena
accessoriahiatus saphenus,margo falciformisvena epigastrica
superficialisРис. 2-36. Подкожная щель бедра. Устье большой подкожной вены и притоки бедренной вены
в подкожно-жировой клетчатке (слева) и после удаления решетчатой фасции бедра (справа)hiatus saphenus,margo falciformis,
cornu superiusarteria femoralisvena femoralishiatus saphenus,margo falciformis,
cornu inferiusvena
saphena magnaarteria pudenda
externa superficialisarteria pudenda
externa profunda,
rami scrotales
anterioresfascia lataarteria epigastrica
superficialisarteria circumflexa
ilium superficialisРис. 2-37. Подкожная щель бедра. Ветви бедренной артерии после удаления решетчатой фасции (справа)и частичного удаления широкой фасции (слева)
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-38. Варианты впадения большой подкожной вены в бедренную вену.
Магистральный тип — справа, рассыпной тип — слева. Рисунок с препарата Н.И. ПироговаРис. 2-39. Поверхностная картина в области бедренного треугольника. Кожа удалена, надсечена
решетчатая фасция в области подкожной щели бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаvena saphena
magnafascia cribrosavena saphena
accessoriavena saphena
magnanervus femoralis, ramus
cutaneus anteriorvasa epigastricae
superficialesvena pudenda
externafascia cribrosahiatus saphenus,margo falciformisvena femoralisarteria femoralisnervus femoralisfascia latafascia cribrosavena circumflexa
ilium superficialisvena saphena
accessoriavena saphena
magna
Ягодичная и тазобедренная области341nervus genitofemoralisfascia iliacavasa testicularesnervus
genitofemoralis,
ramus genitalisnervus cutaneus
femoris lateralisligamentum inguinalenervus
genitofemoralis,
ramus femoralisnervus femoralis
(просвечивает
сквозьлисток
широкой
фасции бедра)fascia lataaorta abdominalisarteria iliaca
communisureterarteria iliaca internaarteria iliaca externavena iliaca externaductus deferensanulus femoralisligamentum lacunareРис. 2-40. Топография сосудистой лакуны. Вид спереди
342НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus rectus
abdoministrigonum inguinale
(Hasselbach)arteria epicastrica
inferior,
ramus pubicusvena femoralisligamentuminguinaleanulus femoralisarteriae
obturatoria,
ramus pubicusligamentumlacunareligamentumpectineumos pubis,
ramus superiorductus deferensarteria obturatoriafasciatransversalisvasa testiculares
et nervus
genitofemoralisnervus femoralisfascia iliacamusculus iliopsoasarteria iliaca externavena iliaca externavasa epigastricaemusculus
transversus abdominisarteria circumflexa
ilium profundaРис. 2-41. Топография бедренного кольца. Задняя поверхность передней брюшной стенки
Паховая связка (lig. inguinale) проецируется по линии, соединяющей переднюю верхнюю ость подвздошной кости с
лобковым бугорком, что соответствует паховой складке на коже.Поверхностное кольцо бедренного канала представлено подкожной щелью, hiatus saphenus, бедра, которая является раз¬
рыхлением поверхностного листка fascia lata на 1—2 см ниже внутренней трети паховой связки. Щель ограничена margo
falciformis с его верхним и нижним рогами (cornu superius et cornu iiiferius). Эти 1—2 см определяют протяженность бед¬
ренного канала, соединяющего anulus femoralis и hiatus saphenus.Подкожная щель прикрыта fascia cribrosa [externa], пронизанной лимфатическими сосудами и v.saphena magna, которая
перекидывается через нижний рог серповидного края и впадает в бедренную вену.Бедренный канал — это щель, находящаяся между поверхностным листком fascia lata, фиксирующимся к паховой связке,
спереди, бедренной веной снаружи и глубоким листком fascia lata, выстилающим fossa iliopectinea и фиксирующимся к
надкостнице лобковой кости (ligamentum pectineum) — сзади.Trigonum inguinale по МАТ синонимичен треугольнику Гессельбаха и определяется на задней поверхности передней
брюшной стенки в границах прямой мышцы живота (медиально), нижних надчревных сосудов (латерально) и паховой
связки (снизу). В отечественной литературе trigonum inguinale, паховый треугольник, описывается на передней поверх¬
ности передней брюшной стенки (см. далее)
Ягодичная и тазобедренная области343Мышечная и сосудистая лакуныЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus iliopectineusПодвздошно -гребенчатая дугаlliopectineal archA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryFuniculus spermaticusСеменной канатикSpermatic cordLigamenum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum lacunareЛакунарная связкаLacunar ligamentLigamentum pectineumГребенчатая связкаPectineal ligamentLigamentum reflexumЗагнутая связкаReflected ligamentMembrana obturatoriaЗапирательная мембранаObturator membraneM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.obliquus externus abdominisНаружная косая мышца животаExternal oblique abdominisM.obliquus internus abdominisВнутренняя косая мышца животаInternal oblique abdominisM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.rectus abdominisПрямая мышца животаRectus abdominisM.transversus abdominisПоперечная мышца животаTransversus abdominisN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.obturatoriusЗапирательный нервObturator nerveNodus lymphoideusЛимфатический узелLymph nodeSpina iliaca anterior superiorПередняя верхняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineTrigonum inguinaleПаховый треугольникInguinal triangleTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleVasa obturatoriaЗапирательные сосудыObturator vesselsV.femoralisБедренная венаFemoral veinМежду паховой связкой, подвздошной и лобковой костями формируются:- lacuna musculorum - находится между паховой связкой спереди, подвздошной костью сзади, arcus iliopectineus - меди¬
ально. Содержит подвздошно-поясничную мышцу и бедренный нерв;- lacuna vasorum - находится между паховой связкой спереди, ligamentum pectineum сзади, ligamentum lacunare - медиаль¬
но, arcus iliopectineus - латерально. Содержит бедренную артерию, бедренную вену, бедренную ветвь бедренно-полового
нерва.В медиальном углу сосудистой лакуны между бедренной веной снаружи, лакунарной связкой внутри, паховой связ¬
кой спереди и гребенчатой связкой, покрывающей гребень лобковой кости, сзади находится бедренное кольцо, anulus
femoralis, которое, в случае бедренной грыжи, является глубоким отверстием бедренного канала. Отверстие прикрыто
fascia cribrosa [interna], пронизанной лимфатическими сосудами. В пределах бедренного кольца располагается постоян¬
ный глубокий лимфатический узел Пирогова-Розенмюллера.Паховая связка - утолщенный край апоневроза наружной косой мышцы живота натянутый между передней верхней под¬
вздошной остью и лобковым бугорком.Подвздошно-лобковый тракт - утолщение поперечной фасции, которое, прикрепляясь к передней верхней подвздошной
ости и лобковому бугорку, располагается кзади от паховой связки.Несмотря на имеющуюся между двумя анатомическими образованиями щель, с практической точки зрения ligamentum
inguinale и tractus iliopubicus рассматриваются как единое целое под названием паховая связка.Паховый треугольник - часть паховой области:верхняя граница - горизонтальная линия, проведенная от границы между наружной и средней третью паховой связки допересечения с латеральным краем прямой мышцы живота;нижнелатеральная граница - паховая связка;медиальная граница - латеральный край прямой мышцы живота.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarcus iliopectineusarteria femoralisvena femoralisnodus lymphoideusligamentum inguinaleanulus inguinalis
superficialisligamentum lacunarefuniculus spermaticustuberculum pubicummembrana obturatoriaspina iliaca
anterior superiormusculus obliquus
externus abdominismusculus iliopsoasnervus femoralisvasa et nervus
obturatoriusmusculus
transversus abdominismusculus obliquus
internus abdominismusculus rectus
abdominismusculus obliquus
externus abdominis,
aponeurosisligamentum inguinaleanulus inguinalis
superficialisfuniculus spermaticusligamentum reflexumligamentum lacunareligamentum pectineummusculus iliopsoasnervus femoralis
arcus iliopectineusarteria femoralisvena femoralismusculus pectineusРис. 2-42. Топография мышечной и сосудистой лакун
ТАЗОБЕДРЕННЫЙ СУСТАВ
346НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬОбразование тазобедренного суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurCrista intertrochantericaМежвертельный гребеньIntertrochanteric crestFasies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной
впадиныLunate surface of acetabulumFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaFovea capitis femorisЯмка головки бедренной костиFovea for ligament of head of femurIncisura ishiadica majorБольшая седалищная вырезкаGreater sciatic notchLabrum acetabuliГуба вертлужной впадиныLabrum acetabuliLigamentum capitis femorisСвязка головки бедренной костиLigament of head of femurLigamentum iliofemoraleПодвздошно-бедренная связкаIliofemoral ligamentLigamentum pubofemoraleЛобково-бедренная связкаPubofemoral ligamentLimbus acetabuliКрай вертлужной впадиныAcetabular marginM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineTrochanter majorБольшой вертел (бедренной кости)Greater trochanterTrochanter minorМалый вертел (бедренной кости)Lesser trochanterV.femoralisБедренная венаFemoral veinПоверхности: А - anterior; L- lateralis; М - medialis; Р - posterior.Головка бедренной кости воспринимает всю нагрузку вышележащих отделов на нижнюю конечность.1848 г. - в анатомической клинике Цюриха доктор Герман фон Майер обнаружил множественные микроскопи¬
ческие опорные точки, по которым распределяется нагрузка на головку бедренной кости и через нее - на всю
бедренную кость.1868 г. - математик Карл Кульман подвел инженерную базу под уникальные чертежи фон Майера.1889 г. - Густав Эйфель нашел применение чертежам и расчетам предшественников и построил к открытию
Всемирной выставки в Париже башню, которая увековечила его имя.Основание Эйфелевой башни повторяет строение губчатого вещества проксимального конца бедрен¬
ной кости - даже углы между десятками несущих поверхностей башни совпадают с углами пересека¬
ющихся балок губчатого вещества.
Тазобедренный сустав347Рис. 2-43. Суставные поверхности костей, образующих тазобедренный сустав
Articulatio coxae, тазобедренный сустав — простой, шаровидный по форме (articulatio spheroidea), образован головкой
бедренной кости и полулунной поверхностью вертлужной впадины тазовой кости. Конгруэнтность сочлененных
поверхностей достигается суставной губой, которая обеспечивает контакт с вертлужной впадиной около двух третей
головки, что позволяет отнести тазобедренный сустав к ореховидным (articulatio cotvlica).Капсула сустава фиксируется по окружности вертлужной впадины, по межвертельной линии спереди, но не доходит до
межвертельного гребня сзади, оставляя треть и более протяженности шейки бедренной кости вне сустава.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcollumfemorisfaciès lunata acetabuiicaput femorisfovea capitis femorisligamentum
capitis femorisfossa acetabuiicavitas articularislabrum acetabuiicapsula articularisligamentum iliofemoraletrochanter majorligamentum
capitis femorisfossa acetabuiifovea
capitis femorisvena femoraliscaput femoriscollum femoristrochanter majorlabrum acetabuiilimbus acetabuiimusculus
gluteus maximusfaciès lunata
acetabuiiВРис. 2-44. Образование тазобедренного сустава. А — схема строения. Фронтальный распил.В — поперечный распил сустава. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Тазобедренный сустав349incisura
ischiadica majorfaciès lunata
acetabulicavitas articularisfossa acetabulicaput femorisspina ischiadicacollum femoristrochanter majorfovea capitis
femoriscristaintertrochantericaфигура «слезы»фигура«полумесяца»trochanter minorРис. 2-45. Кости, формирующие тазобедренный сустав и их изображение
при рентгеновском исследовании в прямой проекции
Фигура «слезы», Келера запятая — это тень на нормальной рентгенограмме тазобедренного сустава, имеющая
форму свисающей капли; расположена у нижнемедиального края вертлужной впадины и соответствует передней
части тела седалищной кости, проецирующейся на лобковую кость.Фигура «полумесяца» — обращенная вогнутостью кнутри полулунная тень на рентгенограмме тазобедренного
сустава, расположенная в области проекции краев вертлужной впадины, образована бороздой между задним
участком полулунной поверхности вертлужной впадины и телом подвздошной кости; служит ориентиром при
оценке синтопии элементов тазобедренного сустава.
350НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТазобедренный суставЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurCorpus vertebraeТело позвонкаVertebral bodyCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestCrista intertrochantericaМежвертельный гребеньIntertrochanteric crestDiscus intervertebraleМежпозвоночный дискIntervertebral discEminentia iliopubicaПодвздошно-лобковое возвышениеIliopubic eminenceFacies auricularisУшковидная поверхностьAuricular surfaceFacies gluteaЯгодичная поверхностьGluteal surfaceFasies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной впадиныLunate surface of acetabulumForamen obturatumЗапирательное отверстиеObturator foramenFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaFossa iliacaПодвздошная ямкаIliac fossaFovea capitis femorisЯмка головки бедренной костиFovea for ligament of head of femurIncisura ishiadica majorБольшая седалищная вырезкаGreater sciatic notchLigamentum capitis femorisСвязка головки бедренной костиLigament of head of femurLigamentum iliofemoraleПодвздошно-бедренная связкаIliofemoral ligamentLigamentum iliolumbaleПодвздошно-поясничная связкаIliolumbar ligamentLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum ischiofemoraleСедалищно-бедренная связкаIschiofemoral ligamentLigamentum longitudinale anteriusПередняя продольная связкаAnterior longitudinal ligamentLigamentum pubofemoraleЛобково-бедренная связкаPubofemoral ligamentLigamentum sacroiliacum anteriusПередняя крестцово-подвздошная связкаAnterior sacro-iliac ligamentLigamentum sacroiliacum posteriusЗадняя крестцово-подвздошная связкаPosterior sacro-iliac ligamentLigamentum sacrospinaleКрестцово-остистая связкаSacrospinous ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentLigamentum transversum acetabuliПоперечная связка вертлужной впадиныTransverse acetabular ligamentLimbus acetabuliКрай вертлужной впадиныAcetabular marginLinea arcuataДугообразная линияArcuate lineLinea intertrochantericaМежвертельная линияIntertrochanteric lineLinea glutea anteriorПередняя ягодичная линияAnterior gluteal lineLinea glutea inferiorНижняя ягодичная линияInferior gluteal lineLinea glutea posteriorЗадняя ягодичная линияPosterior gluteal linePecten ossis pubisГребень лобковой костиPecten pubisRamus ischiopubicusСедалищно-лобковая дугаIschiopubic ramusSpina iliaca anterior inferiorНижняя передняя подвздошная остьAnterior inferior iliac spineSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSpina iliaca posterior inferiorНижняя задняя подвздошная остьPosterior inferior iliac spineSpina iliaca posterior superiorВерхняя задняя подвздошная остьPosterior superior iliac spineSpina ischiadicaСедалищная остьIschial spineSulcus supraacetabularisНадвертлужная бороздаSupra-acetabular grooveTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTrochanter minorМалый вертелLesser trochanterTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityTuberculum pubicumЛобковый бугорокPubic tubercleTuberositas iliacaПодвздошная бугристостьIliac tuberosityZona orbicularisКруговая зонаZona orbicularis
Тазобедренный сустав351trochanter majorligamentumpubofemoralecrista iliacaspina iliaca
anterior superiorligamentum iliolumbaleligamentum
sacroiliacum anteriuscorpus vertebrae7ligamentum
longitudinale anteriuslineaintertrochantericafaciès auricularisspina iliaca
anterior inferiorsulcussupraacetabularislimbus acetabulitrochanter majorcaput femorislinea arcuataspina ischiadicaeminentiailiopubicapecten
osis pubislineaintertrochantericaforamenobturatumfossa iliacaligamentum sacrotuberaleligamentum sacrospinalefossa iliacatuberositas iliacaligamentum iliofemoralecapsula articularisРис. 2-46. Тазобедренный сустав. Вид спереди. А — формирование сустава. В — суставные связки
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcrista iliacaspina iliaca
posterior superiorРис. 2-47. Тазобедренный сустав. Вид сзади. А — формирование сустава. В — суставные связки
Тазобедренный суставcorpus vertebraediscus intervertebralisspina iliaca
posterior
superiortuber ischiadicumligamentumischiofemoralefaciès lunata acetabuliligamentumsacrospinalespina ischiadicalinea glutea posteriorcrista iliacaspina iliaca
posterior inferiorincisura ischiadica majorspina iliaca
anterior superiorsulcus supraacetabularisligamentumpubofemoralecapsula articularisligamentumiliofemoralecapsula articularisligamentumsacrotuberaletuberculumpubicumfossa acetabuliligamentum
transversum acetabuliligamentum
capitis femorisfovea capitis femorislimbus acetabuliligamentuminguinaleВРис. 2-48. Связки тазобедренного сустава. Вид сбоку.А — капсульные связки. В — внутрисуставные связкиКапсульные связки — ligamentum pubofemorale, ligamentum ischiofemorale, ligamentum iliofemorale, zona orbicularis.
Внутрисуставные связки — ligamentum transversum acetabuli, ligamentum capitis femoris.Слабые места фиброзной капсулы: переднее — между подвздошно-бедренной связкой и лобково-бедренной связкой
прикрыто фасцией подвздошно-поясничной мышцы; задненижнее — под нижним краем седалищно-бедренной связки.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬКровоснабжение проксимального конца бедренной костиЭквивалентыЛэтинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеAorta abdominalisБрюшная аортаAbdominal aortaA.capitis femoris (a.obturatoria)Артерия головки бедренной кости
(запирательная артерия)Artery of ligament of head of femur
(obturator artery)A.circumflexa ilium profundaГлубокая артерия, огибающая
подвздошную костьDeep circumflex iliac arteryA.circumflexa ilium superficialisПоверхностная артерия, огибающая
подвздошную костьSuperficial circumflex iliac arteryA.circumflexa femoris lateralis,
ramus ascendensЛатеральная артерия, огибающая
бедренную кость, восходящая ветвьLateral circumflex femoral artery,
ascending branchA.circumflexa femoris lateralis,
ramus descendensЛатеральная артерия, огибающая
бедренную кость, нисходящая ветвьLateral circumflex femoral artery,
descending branchA.circumflexa femoris lateralis,
ramus transversusЛатеральная артерия, огибающая
бедренную кость, поперечная ветвьLateral circumflex femoral artery,
transverse branchA.circumflexa femoris medialisМедиальная артерия, огибающая
бедренную костьMedial circumflex femoral arteryA.iliaca communisОбщая подвздошная артерияCommon iliac arteryA.iliaca externaНаружная подвздошная артерияExternal iliac arteryA.iliaca internaВнутренняя подвздошная артерияInternal iliac arteryA.glutea inferiorНижняя ягодичная артерияInferior gluteal arteryA.glutea superiorВерхняя ягодичная артерияSuperior gluteal arteryA.obturatoriaЗапирательная артерияObturator arteryA.profunda femorisГлубокая артерия бедраDeep artery of thighCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurFacies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной
впадиныLunate surface of acetabulumFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaLigamentum capitis femorisСвязка головки бедренной костиLigament of head of femurLigamentum iliofemoraleПодвздошно-бедренная связкаIliofemoral ligamentLigamentum ischiofemoraleСедалищно-бедренная связкаIschiofemoral ligamentM. iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterZona orbicularisКруговая зонаZona orbicularis
Тазобедренный сустав355arteria circumflexa
femoris lateralis
et medialisанастомоз между
arteria circumflexa
femoris lateralis
et medialiscaput femoriscollum femorisligamentum
capitis femoristrochanter major/ arteria capitis femoris(ramus acetabularis arteriae
circumflexae femoris medialis,
либо arteria obturatoria)capsula articularisarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus ascendensarteria circumflexa
femoris lateralisarteria circumflexa
femoris medialisarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus transversusarteria circumflexa
femoris medialisarteria profunda femorismusculus iliopsoas, tendoarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus descendensarteria circumflexa
femoris lateralisarteria circumflexa
femoris lateralis,ramus ascendensfaciès lunata acetabuliligamentum
capitis femoriscapsula articularisligamentumiliofemoralearteria
capitis femorisfossa acetabuliarteriaobturatoriaШікarteria circumflexa
femoris medialiscavitasarticularisarteria circumflexa
femoris medialisligamentumischiofemoralearteria circumflexa
femoris medialisarteria circumflexa
femoris lateralis,ramus ascendensанастомоз междуРис. 2-49. Кровоснабжение шейки и головки бедренной кости.А — вид спереди. В — вид сзади. С — артерии тазобедренного сустава на фронтальном сечении.D — схема источников кровоснабжения тазобедренного сустава и формирования артериальной сети.
Бедренная кость ребенка, вид спереди. Е — вид спереди in situ
356НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬaorta abdominalisarteria iliaca communisarteria circumflexa
ilium profundaarteria circumflexa
ilium superficialisанастомоз между
arteria circumflexa
femoris lateralis
et medialisarteria iliaca externaarteria iliaca internaarteria glutea superiorarteria glutea inferiorarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus ascendensarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus transversusarteria circumflexa
femoris lateralis,
ramus descendensarteria profunda femorisarteria circumflexa
femoris medialisВРис. 2-50. Коллатеральная артериальная сеть газобедренной области. А — анатомическая схема, вид спереди.
В — окклюзия бедренно-подвздошного сегмента (клиническое наблюдение), ангиограмма, прямая проекция
Тазобедренный суставТАЗОБЕДРЕННЫЙ СУСТАВ НА РАСПИЛАХ И СЕЧЕНИЯХГоризонтальные (поперечные) распилы и сечения, выполнение методом МР-томографииЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.obturatoriaЗапирательная артерияObturator arteryCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCapsula articularisСуставная капсулаJoint capsuleCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurFacies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной
впадиныLunate surface of acetabulumFascia lataШирокая фасция (бедра)Fascia lataFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaFossa ischioanalisСедалищно-анальная ямкаIschio-anal fossaFossa trochantericaВертельная ямкаTrochanteric fossaFuniculus spermaticusСеменной канатикSpermatic cordLigamentum capitis femorisСвязка головки бедренной костиLigament of head of femurLigamentum iliofemoraleПодвздошно-бедренная связкаIliofemoral ligamentLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentMembrana obturatoriaЗапирательная мембранаObturator membraneM.adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.levator aniМышца, поднимающая задний проходLevator aniM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM.obliquus internus abdominisВнутренняя косая мышца животаInternal obliqueM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.rectus abdominisПрямая мышца животаRectus abdominisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveOs coccygisКопчикCoccyxOs coxaeТазовая костьHip boneOs ischiiСедалищная костьIschiumSymphysis pubicaЛобковый симфизPubic symphysisTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTuber ischiiСедалищный бугорIschial tuberosityV.femoralisБедренная венаFemoral vein357L.Поверхности: А - anterior; D - dexter; L - lateralis; M - medialis; P - posterior; S - sinister.
358НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria femoralismusculus iliopsoasarteriaobturatorialigamentumcapitisfemoristrochanter majorvena femoralisfossaacetabulicaputfemorisfaciès lunata
acetabulicollumfemorismusculus
levator anifossatrochantericainternus, tendofossa ischioanalisnervus ischiadicusmusculus
gluteus maximuslabrum acetabulimusculus sartoriusmusculus rectus femorismusculus tensor
fasciae lataecapsulaarticularis,ligamentumiliofemoraleРис. 2-51. Поперечный распил тазобедренного сустава. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Тазобедренный суставmusculus obliquus
internus abdominismusculusrectus abdominis arteria femoralisligamentum inguinalemusculus iliopsoasmusculus rectus
femoris, tendocaput femorismusculus
gluteus mediusmusculus
gluteus minimusmusculuspiriformismusculus
gluteus maximusmusculus
obturatorius internusos coccygisРис. 2-52. Последовательные (А, В, С, D, E) горизонтальные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
ligamentum
capitis femorismusculus
rectus abdominisarteria femoralisligamentum inguinalemusculus rectus
femoris, tendomusculus sartoriusmusculus tensor
fasciae lataemusculus
gluteus mediusк musculus
iliopsoascaput femorisfaciès lunata
acetabulimusculus
gluteus maximusmusculus
obturatorius internusos coccygisНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-53. Последовательные (А, В, С, D, Е) горизонтальные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
funiculusspermaticusmusculus
rectus abdominisarteria femoralisfossa acetabulimusculussartoriusfascia latamusculus
rectus femorismusculus tensor
fasciae lataemusculus
gluteus mediusmusculusiliopsoascaput femorisfaciès lunata
acetabulimusculus
gluteus maximusmusculus
obturatorius internusmusculus levator anifossa ischioanalisТазобедренный суставРис. 2-54. Последовательные (А, В, С, D, Е) горизонтальные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
funiculusspermaticusarteria femoralismusculus pectineus symphysis pubicamusculussartoriusfascia latamusculus
rectus femorismusculus tensor
fasciae lataemusculus
gluteus mediusmusculusiliopsoastrochantermajormusculusobturatoriusexternusnervusischiadicusmusculus
gluteus maximustuber ischiimusculus
obturatorius internusfossa ischioanalismusculus levator aniНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-55. Последовательные (А, В, С, D, Е) горизонтальные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
Тазобедренный суставfuniculus
symphysis pubica spermaticusmusculus
adductor longusmusculus sartoriusarteria femoralismusculus pectineusmusculus iliopsoasmusculus
rectus femorismusculus tensor
fasciae lataemusculus
gluteus mediusmusculusobturatoriusexternusmusculus
gluteus maximusmusculus levator anifossa ischioanalisРис. 2-56. Последовательные (А, В, С, О, Е) горизонтальные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. МРТ
364НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬГоризонтальные (поперечные) распилы и сечения,
выполнение методом компьютерной томографииЭквивалентыЛэтинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurCorpus femorisТело бедренной костиBody of femurDuctus deferensСемявыносяиций протокDuctus deferensFacies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной
впадиныLunate surface of acetabulumFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaFossa ischioanalisСедалищно-анальная ямкаIschio-anal fossaFovea capitis femorisЯмка головки бедренной костиFovea for ligament of head of femurFuniculus spermaticusСеменной канатикSpermatic cordM.adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.levator aniМышца, поднимающая задний проходLevator aniM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.rectus abdominisПрямая мышца животаRectus abdominisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveOs coccygisКопчикCoccyxRamus ischiopubicumСедалищно-лобковая ветвьIschiopubic ramusSymphysis pubicaЛобковый симфизPubic symphysisTuber ischiiСедалищный бугорIschial tuberosityV.femoralisБедренная венаFemoral veinV.obturatoriaЗапирательная венаObturator veinПоверхности: А - anterior; D - dexter; L - lateralis; M - medialis; P - posterior; S - sinister.
Тазобедренный сустав365musculus iliopsoasmusculussartoriuscaputfemorismusculuspiriformismusculus
gluteus mediusmusculus
gluteus maximusos coccygismusculus
obturatorius internusРис. 2-57. Последовательные (А, В, С, О, Е) поперечные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
366НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
funiculus rectus abdominis
spermaticus arteria femoralismusculus pectineusmusculus iliopsoasmusculus
rectus femorismusculussartoriuscaputfemorisfossa capitis
femorisacetabulimusculus
gluteus maximusfaciès lunata
acetabulios coccygismusculusРис. 2-58. Последовательные (А, В, С, I), Е) поперечные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
symphysisdeferens arteria femoralismusculus pectineusmusculus iliopsoasmusculus
rectus femorismusculussartoriuscollumfemorisnervusischiadicusmusculus tensor
fasciae lataemusculus
levator animusculus
obturatorius internusmusculus
obturatorius externusfossa ischioanalisТазобедренный суставРис. 2-59. Последовательные (А, В, С, П, Е) поперечные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus pectineusramusmusculus sartorius ischiopubicusmusculus
adductor longusarteria femoralismusculus
rectus femorismusculus tensor
fasciae lataemusculusiliopsoasnervusischiadicusmusculus
gluteus maximusmusculus
obturatorius externusmusculus
obturatorius internusfossa ischioanalisРис. 2-60. Последовательные (А, В, С, I), Е) поперечные (аксиальные) сечения тазобедренного сустава,выполненные сверху вниз с шагом 4 мм. КТ
Тазобедренный суставРис. 2-61. Понеречный распил бедра на уровне седалищного бугра. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
370НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬФронтальные распилы и сечения, выполнение методом
магнитно-резонансной томографииЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеAcetabulumВертлужная впадинаAcetabulumAla ossis iliiКрыло подвздошной костиAla of iliumA.iliaca externaНаружная подвздошная артерияExternal iliac arteryArticulatio coxae, cavitas articularisТазобедренный сустав, суставная полостьHip joint, articular cavityArticulatio sacroiliacaКрестцово-подвздошный суставSacro-iliac jointCaput femorisГоловка бедренной костиHead of femurCavitas articularisСуставная капсулаJoint capsuleCollum femorisШейка бедренной костиNeck of femurCrista iliacaПодвздошный гребеньIliac crestFacies lunata acetabuliПолулунная поверхность вертлужной впадиныLunate surface of acetabulumFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFossa acetabuliЯмка вертлужной впадиныAcetabular fossaFossa ischioanalisСедалищно-анальная ямкаIschio-anal fossaFossa trochantericaВертельная ямкаTrochanteric fossaFovea capitis femorisЯмка головки бедренной костиFovea for ligament of head of femurLabrum acetabuliВертлужная губаAcetabular labrumLigamentum capitis femorisСвязка головки бедренной костиLigament of head of femurLigamentum iliofemoraleПодвздошно-бедренная связкаIliofemoral ligamentLigamentum ischiofemoraleСедалищно-бедренная связкаIschiofemoral ligamentLigamentum pubofemoraleЛобково-бедренная связкаPubofemoral ligamentLimbus acetabuliКрай вертлужной впадиныAcetabular marginMembrana obturatoriaЗапирательная мембранаObturator membraneM.adductor brevisКороткая приводящая мышцаAdductor brevisM.adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.iliacusПодвздошная мышцаlliacusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.levator aniМышца, поднимающая задний проходLevator aniM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.psoas majorБольшая поясничная мышцаPsoas majorM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.rectus abdominisПрямая мышца животаRectus abdominisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeM.trasversus perinei profundusГлубокая поперечная мышца промежностиDeep transverse perineal muscleOs coxaeТазовая костьHip boneOs iliumПодвздошная костьIliumOs ischiiСедалищная костьIschiumRamus superior ossis pubisВерхняя ветвь лобковой костиSuperior pubic ramusSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSymphysis pubicaЛобковый симфизPubic symphysisTrochanter majorБольшой вертелGreater trochanterTuber ischiiСедалищный бугорIschial tuberosityV.iliaca externaНаружная подвздошная венаExternal iliac veinV.femoralisБедренная венаFemoral veinОриентиры: D - dexter; Dis - distalis; L - lateralis; M - medialis; Pr - proximalis; S - sinister.
Тазобедренный суставcrista iliacamusculus
gluteus médiusmusculus
gluteus minimuslimbus acetabulilabrum acetabulicaput femorismusculus
adductor brevismusculus
adductor magnustrochanter majormusculus
adductor longuscavitas articularismusculus iliacusmusculus
psoas majorala ossis iliiacetabulumfovea
capitis femorisРис. 2-62. Фронтальный распил тазобедренного сустава через головку бедренной кости и большой вертел.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
musculus
psoas majorarteria
iliaca externasymphysis pubicavena iliaca externamusculus iliacusspina iliaca
anterior superiormusculus tensor
fasciae lataemusculus
gluteus minimusmusculus
rectus femorismusculusiliopsoasmusculusadductorlongusmusculus
adductor magnusmusculus gracilisРис. 2-63. Последовательные (А, В, С, D, E) фронтальные сечения тазобедренного сустава
выполненные спереди назад с шагом 4 мм. МРТНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
symphysis pubicamusculus iliacusiliaca externavena iliaca externa acetabulumlabrum acetabuliL musculus
gluteus mediusmusculus
gluteus minimuscaput femorismusculusiliopsoasmusculuspectineusmusculusadductorlongusmusculus
obturatorius externusmusculus
adductor magnusРис. 2-64. Последовательные (А, В, С, D, E) фронтальные сечения тазобедренного сустава
выполненные спереди назад с шагом 4 мм. МРТТазобедренный сустав
faciès lunata
acetabuliramus superior
ossis pubisfossa acetabulivena iliaca externalabrum acetabulilabrum acetabulimusculus
gluteus médiusligamentumiliofemoraleligamentum
capitis femoriscaputfemorisligamentumpubofemoralemusculus
obturatorius internusmusculus
adductor magnusmusculus
obturatorius externus
articulatio coxae,
cavitas articulariscollum femoristrochanter majorcollum femorisfascia lataligamentumiliofemoraleligamentumpubofemoraleТазобедренный сустав
musculus
levator aniarticulatiosacroiliacafossa ischioanalismusculus
gluteus maximustrochantermajorligamentumiliofemoralefossatrochantericamusculusobturatoriusexternusmusculusquadratusfemorismusculus transversus
perinei profundusmusculus
adductor magnusmusculus
obturatorius internus
ОБЛАСТЬ БЕДРА
378НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬФАСЦИАЛЬНЫЕ ЛОЖА БЕДРАЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCompartimentum femoris anterius,
compartimentum femoris extensorumПереднее фасциальное ложе бедра,
фасциальное ложе разгибателей бедраAnterior compartment of thigh,
extensor compartment of thighCompartimentum femoris posterius,
compartimentum femoris flexorumЗаднее фасциальное ложе бедра,
фасциальное ложе сгибателей бедраPosterior compartment of thigh,
flexor compartment of thighCompartimentum femoris mediale,
compartimentum femoris adductoriumМедиальное фасциальное ложе бедра,
фасциальное ложе приводящих мышц бедраMedial compartment of thigh,
adductor compartment of thighДеление фасциальных лож бедра на ложе разгибателей, ложе сгибателей и ложе приводящих мышц весьма условно, так как
не отражает функции мышц бедра:- в переднем фасциальном ложе располагаются мышцы, сгибающие в тазобедренном суставе, но разгибающие в коленном
суставе,- в заднем фасциальном ложе располагаются мышцы, разгибающие в тазобедренном суставе, но сгибающие в коленном
суставе,- в медиальном мышечном ложе располагаются мышцы, в основном приводящие в движение нижнюю конечность.Кроме того, мышцы переднего, заднего и медиального лож выполняют и другие функции, которые зависят от положения ко¬
нечности в тазобедренном и коленном суставах:- m.sartorius (переднее фасциальное ложе) сгибает в тазобедренном суставе, приводит и ротирует бедро;- m.semimembranosus и m.semitendinosus (заднее фасциальное ложе) разгибают бедро в тазобедренном суставе, сгиба¬
ют конечность в коленном суставе и ротируют голень при согнутом коленном суставе;- m.biceps femoris (заднее фасциальное ложе) разгибает нижнюю конечность в тазобедренном суставе, сгибает в коленном
суставе, ротирует голень при согнутом коленном суставе;- m.gracilis (медиальное мышечное ложе) приводит бедро, сгибает в коленном суставе, ротирует голень при согнутом ко¬
ленном суставе;- m.pectineus (медиальное фасциальное ложе) приводит бедро и сгибает в тазобедренном суставе.Фасциальные ложа бедра на распилах и сеченияхЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.profunda femorisГлубокая артерия бедраDeep artery oh thighCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.adductor brevisМалая приводящая мышцаAdductor brevisM. adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.vastus intermediusПромежуточная широкая мышца бедраVastus intermediusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveSeptum intermusculare femoris lateraleЛатеральная межмышечная
перегородка бедраLateral femoral intermuscular septumSeptum intermusculare femoris mediateМедиальная межмышечная
перегородка бедраMedial femoral intermuscular septumSeptum intermusculare femoris
posterius’Задняя межмышечная перегородка
бедраPosterior femoral intermuscular septumV.femoralisБедренная венаFemoral veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
* Непостоянная.
Область бедра379Рис. 2-68. Фасциальные ложа, сосудистые влагалища и мышечные футляры на поперечном распиле бедра
ниже седалищного бугра. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаmusculus
vastus lateralisnervus femoralismusculus sartoriusfascia latamusculus iliopsoasmusculus
adductor magnuscorpus femorismusculus
vastus medialismusculus
gluteus maximusmusculussemimembranosusmusculusmusculussemitendinosusarteria femoralisvena femoralismusculus
adductor longusmusculus pectineusmusculus
adductor brevismusculus gracilisarteriaprofundafemorismusculusadductormagnusmusculussemimembranosusarteriafemoralisvenafemoralismusculusadductorlongusmusculus
vastus intermediusmusculus sartorius fascia latamusculus
rectus femorismusculus
vastus lateralisРис. 2-69. Фасциальные ложа, сосудистые влагалища и мышечные футляры на поперечном распиле бедрав средней трети. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
380НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus gracilismusculus
biceps femorismusculussemimembranosusnervus ischiadicusmusculus semitendinosusvena femoralisarteria femoraliscorpus femorisseptum intermusculare
femoris lateralemusculus
adductor magnusseptum intermusculare
femoris posteriusmusculus
rectus femorismusculus
vastus medialisseptum intermusculare
femoris medialemusculus sartoriusmusculus
vastus lateralismusculus
adductor longusfascia latamusculus vastus
intermediusРис. 2-70. Фасциальные ложа, сосудистые влагалища и мышечные футляры на поперечном распиле бедрав средней трет (анатомическая схема)musculus
vastus medialismusculus sartoriusarteria femoralismusculus
adductor longusmusculus
rectus femorismusculus gracilismusculus vastus
intermediusmusculus
vastus lateralismusculus
adductor magnuscorpus femorisnervus ischiadicusmusculussemimembranosusmusculus
biceps femorismusculussemitendinosusРис. 2-71. Фасциальные ложа, сосудистые влагалища и мышечные футляры на поперечном сечении бедрав средней трети. МРТ
Область бедра381Топография мышц переднего и медиального фасциальных ложЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеHiatus adductoriusСухожильная щель
(большой приводящей мышцы)Adductor hiatusLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.biceps femoris, caput breveДвуглавая мышца бедра, короткая головкаBiceps femoris, short headM.biceps femoris, caput longumДвуглавая мышца бедра, длинная головкаBiceps femoris, long headM.adductor brevisКороткая приводящая мышцаAdductor brevisM.adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.adductor minimusМалая приводящая мышцаAdductor minimusM.iliacusПодвздошная мышцаlliacusM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gemellus inferiorНижняя близнецовая мышцаGemellus inferiorM.gemellus superiorВерхняя близнецовая мышцаGemellus superiorM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.psoas majorБольшая поясничная мышцаPsoas majorM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.quadriceps femorisЧетырехглавая мышца бедраQuadriceps femorisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeM.vastus intermediusПромежуточная широкая мышца бедраVastus intermediusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisPatellaНадколенникPatellaTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tract♦ Мышцы переднего фасциального ложа бедра: портняжная мышца (m.sartorius), прямая мышца бедра
(m.rectus femoris), латеральная широкая мышца бедра (m.vastus lateralis), медиальная широкая мышца бедра
(m.vastus medialis), промежуточная широкая мышца бедра (m.vastus intermedius). По топографии и функции к
переднему фасциальному ложу относится и подвздошно-поясничная мышца (m. iliopsoas).♦ Мышцы медиального фасциального ложа бедра: гребенчатая мышца (m.pectineus), тонкая мышца
(m.gracilis), большая приводящая мышца (т.adductor magnus), длинная приводящая мышца (т.adductor lon-
gus), короткая приводящая мышца (m.adductor brevis), малая приводящая мышца (т.adductor minimus).Состав фасциальных лож идентичен составу передней и медиальной мышечных групп бедра.
382НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
psoas majormusculus piriformismusculus iliopsoasmusculus pectineusmusculus
adductor longusmusculus gracilismusculus sartoriusmusculus iliacusmusculus tensor
fasciae lataeligamentum inguinaletractis iliotibialismusculus
vastus lateralismusculus
rectus femorispatellamusculus
vastus medialisРис. 2-72. Мышцы передней и медиальной групп бедра
Бедренный треугольник ограничен паховой связкой сверху, медиальным краем портняжной мышцы латерально и лате¬
ральным краем длинной приводящей мышцы медианьно. В проекции линии, соединяющей середину паховой связки и
вершину бедренного треугольника, располагается бедренная артерия.Подвздошно-гребенчатая борозда является ложем бедренной артерии и вены, образована краями подвздошно-пояснич-
ной и гребенчатой мышц.
Область бедра383musculus pectineusmusculus
adductor longustractis iliotibialismusculus gracilismusculus iliacusmusculus
psoas majormusculus tensor
fasciae lataemusculus
vastus medialismusculus sartorius
(пересечена)musculus piriformismusculus rectus femoris
(пересечена)musculus iliopsoasmusculus
vastus lateralismusculus vastus
intermediusРис. 2-73. Бедренная борозда и подвздошно-гребенчатая борозда после удаления паховой связки,
прямой мышцы бедра и портняжной мышцы
384НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus psoas majormusculus rectus femoris,
место прикрепленияmusculus gluteus minimusmusculus
adductor brevismusculus
adductor longusmusculus gracilismusculus
adductor magnushiatus adductoriusmusculus vastus
medialis (пересечена)musculus tensor
fasciae lataemusculus gluteus mediustractis iliotibialismusculus piriformismusculus pectineusmusculus iliacusтизсиїиє єаПогіиз,
место прикрепленияmusculus vastus
medialis (пересечена)musculus piriformismusculus iliopsoas
(пересечена)musculus vastus
lateralis (пересечена)musculus vastus
intermediusmusculus vastus
lateralis (пересечена)Рис. 2-74. Приводящие мышцы бедра (медиальная группа).
Сухожильная щель большой приводящей мышцы. Вид спереди
Область бедра385musculus pectineushiatusadductoriusmusculusquadratusfemorismusculusadductorminimusmusculus gracilishiatus adductoriusmusculusadductormagnustractis iliotibialis*musculus
quadriceps femoris*musculus vastus
intermedius*musculussartorius*musculusgluteusmediusmusculusgluteusminimusmusculus psoas major*musculus rectus femoris*musculus piriformismusculus vastus
lateralis*musculus
obturatorius
extern usmusculus
adductor minimusmusculus
adductor brevismusculus
adductor longusmusculus
adductor magnusmusculus iliacus*musculuspiriformismusculus iliopsoas*musculus vastus
medialis*Рис. 2-75. Приводящие мышцы бедра (медиальная группа) и сухожильная щель
большой приводящей мышцы после последовательного удаления мышц таза и бедра. Вид спереди* Место прикрепления (фиксации) мышц; начало мышцы, origo (красный) и ее прикрепление, insertion (зеленый)
меняют характер в зависимости от функциональных условий.
386НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬhiatusadductoriusmusculus plantaris*musculus gastrocnemius,
caput laterale*musculus
obturatorius internusmusculus
adductor magnusmusculus gastrocnemius
caput mediate*musculus
gluteus medius*musculus
gluteus minimus*musculus gluteus
medius et minimus*musculus biceps
femoris, caput longum*musculus
rectus femoris*musculus
gemellus superiormusculus
obturatorius internusmusculus
gemellus inferiormusculus
quadratus femorismusculus
gluteus maximus*musculus vastus
intermedius*musculus
vastus lateralis*musculus biceps
femoris, caput breve*musculus
gluteus maximus*musculus piriformisligamentum
sacrotu beratemusculussemimembramosus*musculussemitendinosus*Рис. 2-76. Большая приводящая мышца после удаления задней группы мышц бедра. Вид сзади* Место прикрепления (фиксации) мышц; начало мышцы, origo (красный) и ее прикрепление, insertion (зеленый)
меняют характер в зависимости от функциональных условий.
Область бедра387Переднемедиальная поверхность бедраЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.circumflexafemoris lateralisЛатеральная артерия, огибающая
бедренную костьLateral circumflex femoral arteryA.circumflexa ilium profundaГлубокая артерия, огибающая
подвздошную костьDeep circumflex iliac arteryA.circumflexa ilium superficialisПоверхностная артерия, огибающая
подвздошную костьSuperficial circumflex iliac arteryA.descendens genusНисходящая коленная артерияDescending genicular arteryA.descendens genus, rami articularesНисходящая коленная артерия,
суставные ветвиDescending genicular artery,
articular branchesA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.iliaca externaНаружная подвздошная артерияExternal iliac arteryA.profunda femorisГлубокая артерия бедраDeep artery of thighA.pudenda externa profundaГлубокая наружная половая артерияDeep external pudendal arteryA.pudenda externa superficialisПоверхностная наружная половая артерияSuperficial external pudendal arteryCanalisadductoriusПриводящий каналAdductor canalFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFuniculus spermaticusСеменной канатикSpermatic cordLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentM. adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM. adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.obliquus externus abdominisНаружная косая мышца животаExternal obliqueM.obliquus externus abdominis,
aponeurosisНаружная косая мышца живота,
апоневрозExternal oblique, aponeurosisM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.quadriceps femorisЧетырехглавая мышца бедраQuadriceps femorisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeM.vastus intermediusПромежуточная широкая мышца бедраVastus intermediusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.femoralis, ramus cutaneus anteriorБедренный нерв, передняя кожная ветвьFemoral nerve, anterior cutaneous branchN.femoralis, ramus muscularisБедренный нерв, мышечная ветвьFemoral nerve, muscular branchN.obturatorius, ramus anteriorЗапирательный нерв, передняя ветвьObturator nerve, anterior branchN.obturatorius, ramus cutaneusЗапирательный нерв, кожная ветвьObturator nerve, cutaneous branchN.saphenusПодкожный нерв [ноги]Saphenous nerveSeptum intermusculare
vastoadductoriumШирокоприводящая межмышечная
перегородкаAnteromedial intermuscular septumSpina iliaca anterior superiorВерхняя передняя подвздошная остьAnterior superior iliac spineSulcus femoralisБедренная бороздаFemoral grooveSulcus ilio-pectineusПодвздошно-гребенчатая бороздаlliopectineal grooveV.femoralisБедренная венаFemoral veinVasa circumflexae ilium superficialesПоверхностные огибающие
подвздошную кость сосудыSuperficial circumflex iliac vesselsVasa epigastricae superficialesПоверхностные надчревные сосудыSuperficial epigastric vesselsV.iliaca externaНаружная подвздошная венаExternal iliac vein
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-77. Бедренный треугольник с сосудами и нервами
Область бедра389musculus vastus medialisnervus femoralis,
ramus muscularisarteria femoralisarteria profunda femorismusculus vastus lateralismusculus quadriceps
femoris, tendoarteria descendens genus,
rami articularesligamentum inguinalemusculus obliquus externus
abdominis, aponeurosisarteria epigastrica
superficialisarteria pudenda
externa superficialismusculus pectineusarteria
descendens genusmusculus sartorius
(пересечена)musculus obliquus
externus abdominismusculus tensor
fasciae lataemusculus sartorius
(пересечена)arteria circumflexa
femoris lateralisnervus femoralis,
ramus cutaneus anteriornervus femoralis,
ramus muscularisnervus saphenusmusculus rectus femorisseptum intermusculare
vastoadductoriumCanalis adductoriusnervus saphenusnervus cutaneus
femoris lateralisarteria circumflexa
ilium superficialismusculus
adductor longusmusculus gracilisvena femoralisspina iliaca
anterior superiorSulcus femoralismusculus gracilisРис. 2-78. Топография переднемедиальной поверхности бедра
Бедренная борозда ограничена длиной приводящей мышцей и медиальной широкой мышцей бедра.
390НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus pectineus
(пересечена)musculus adductor
longus (пересечена)musculus
adductor brevismusculus gracilisCanalis adductoriusnervus saphenusarteria
descendens genusmusculus sartorius
(пересечена)nervus femoralisligamentum inguinalearteria pudenda
externa superficialismusculus vastus lateralismusculus quadriceps
femoris, tendoarteria descendens genus,
rami articularesvena femoralisarteria femoralisnervus obturatorius,
ramus cutaneusarteria iliaca externavena iliaca externaSulcus ilio-pectineusnervus obturatorius,
ramus anteriormusculus tensor
fasciae lataearteria circumflexa
ilium superficialisarteria circumflexa
femoris lateralisnervus femoralis,
ramus muscularisarteria profunda femorismusculus vastus
intermediusnervus femoralis,
ramus muscularisnervus saphenusmusculus vastus lateralismusculus rectus
femoris (пересечена)septum intermusculare
vastoadductorium (пересечена)spina iliaca
anterior superiorarteria circumflexa
ilium profundanervus cutaneus
femoris lateralismusculus sartorius
(пересечена)Рис. 2-79. Топография переднемедиальной поверхности бедра. Частично пересечены мышцы
переднего и медиального фасциального ложа бедра
Canalis adductorius, приводящий канал (бедренно-подколенный канал, широкоприводяший канал) образован m.adductor
maguus — медиально, m.vastus medialis — латерально, septum intermusculare vastoadductorium — спереди.У канала три отверстия:— верхнее, через которое из sulcus femoralis в него проходит бедренная артерия, бедренная вена и подкожный нерв ноги
(n.saphenus);— переднее, в septum intermusculare vastoadductorium, через которое проходят n.saphenus, arteria et vena genus
descendens;— нижнее (hiatus adductorius), через которое в подколенную ямку проходят бедренные сосуды.
Область бедра391Артерии бедраЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAorta abdominalisБрюшная аортаAbdominal aortaA.circumflexafemoris lateralis,Латеральная артерия, огибающаяLateral circumflex femoralrami ascendens et descendensбедренную кость, восходящая
и нисходящая ветвиartery, ascending and descending
branchesA.circumflexafemoris medialisМедиальная артерия, огибающая
бедренную костьMedial circumflex femoral arteryA.circumflexa ilium profundaГлубокая артерия, огибающая
подвздошную КОСТЬDeep circumflex iliac arteryA.circumflexa ilium superficialisПоверхностная артерия, огибающая
подвздошную костьSuperficial circumflex iliac arteryA.descendens genusНисходящая коленная артерияDescending genicular arteryA.epigastrica superficialisПоверхностная надчревная артерияSuperficial epigastric arteryA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.iliaca communisОбщая подвздошная артерияCommon iliac arteryA.iliaca externaНаружная подвздошная артерияExternal iliac arteryA.iliaca internaВнутренняя подвздошная артерияInternal iliac arteryA.obturatoriaЗапирательная артерияObturator arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.profunda femorisГлубокая артерия бедраDeep artery of thighA.pudenda externa superficialisПоверхностная наружная половая артерияSuperficial external pudendal arteryA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.glutea inferiorНижняя ягодичная артерияInferior gluteal arteryA.glutea superiorВерхняя ягодичная артерияSuperior gluteal arteryA.sacralis lateralisЛатеральная крестцовая артерияLateral sacral arteryAa. perforantesПрободающие артерииPerforating arteriesCanalisadductoriusПриводящий каналAdductor canalHiatus adductoriusСухожильная щель
(большой приводящей мышцы)Adductor hiatusSeptum intermusculare
vastoadductoriumШирокоприводящая межмышечная
перегородкаAnteromedial intermuscular septum
392НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteria circumflexa
femoris medialisarteria femoralisCanalis adductoriusarteria
descendens genushiatus adductoriusarteria iliaca externaarteria iliaca internaarteria sacralis lateralisarteria glutea superiorarteria glutea inferiorseptum intermusculare
vastoadductoriumarteria popliteaarteriae perforantesaorta abdominalisarteria iliaca communisarteria obturatoriaarteria circumflexa
ilium profundaarteria circumflexa
ilium superficialisarteria
profunda femorisarteria circumflexa femoris
lateralis, rami ascendens
et descendensarteria epigastrica
superficialisarteria pudenda
externa superficialisРис. 2-80. Источники кровоснабжения проксимальной части нижней конечности
Область бедраРис. 2-81. Лнгиограмма сосудов нижней конечности
394НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНервы переднемедиальной поверхности бедраЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеCanalis obturatoriusЗапирательный каналObturator canalLigamentum inguinaleПаховая связкаInguinal ligamentHiatus adductoriusСухожильное отверстие
(большой приводящей мышцы)Adductor hiatusM.adductor brevisКороткая приводящая мышцаAdductor brevisM.adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.iliacusПодвздошная мышцаlliacusM.psoas majorБольшая подвздошная мышцаPsoas majorM.obturatorius externusНаружная запирательная мышцаObturator externusM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.vastus intermediusПромежуточная широкая мышца бедраVastus intermediusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.femoralis, rami muscularesБедренный нерв, мышечные ветвиFemoral nerve, muscular branchesN.obturatoriusЗапирательный нервObturator nerveN.obturatorius, ramus anteriorЗапирательный нерв, передняя ветвьObturator nerve, anterior branchN.obturatorius, ramus articularisЗапирательный нерв, суставная ветвьObturator nerve, articular branchN.obturatorius, ramus cutaneusЗапирательный нерв, кожная ветвьObturator nerve, cutaneous branchN.obturatorius, ramus posteriorЗапирательный нерв, задняя ветвьObturator nerve, posterior branchN.saphenus (nervus femoralis)Подкожный нерв [ноги],
(бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)Nn.lumbales, rami anterioresПоясничные нервы, передние ветвиLumbar nerves, anterior branchesPlexus lumbalisПоясничное сплетениеLumbar plexus
Область бедра395nervi lumbales [L2-LJ,rami anterioresРис. 2-82. Поясничное сплетение — формирование бедренного нерва и его мышечные ветви
N.femoralis, бедренный нерв, иннервирует на бедре m.sartorius, m.quadriceps femoris, m.pectineus, m.iliopsoas и дает ветви
к коже переднемедиальной поверхности бедра (rr.cutanei anteriores), переднемедиальной поверхности области колена и
голени, медиального края стопы (n.saphenus).
396НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervi lumbales [Ц-LJ,rami anterioresmusculus
obturatorius externusnervus obturatorius,
ramus anteriornervus obturatoriusnervus obturatorius,
ramus posteriornervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus obturatorius,
ramus articularisplexus lumbalisnervus cutaneus
femoris lateralisnervus femoraliscanalis obturatoriushiatus adductoriusmusculus gracilismusculus
adductor magnusmusculus
adductor brevismusculus
adductor longusmusculus
adductor magnusРис. 2-83. Поясничное сплетение. Запирательный нерв, формирование, ход, ветви и иннервируемые мышцы
N.obturatorius иннервирует на бедре m.adductor brevis, m.adductor longus, m.pectineus, m.gracilis (передняя ветвь), m.adductor
magnus (задняя ветвь). Его кожная ветвь (ramus cutaneus) иннервирует кожу на переднемедиальной поверхности нижней
трети бедра. Его суставная ветвь (ramus articularis) иннервирует коленный сустав.
Область бедра397Задняя область бедраЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis gluteaЯгодичный апоневрозGluteal aponeurosisA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryFascia gluteaЯгодичная фасцияGluteal fasciaFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFascia thoracolumbalisПояснично-грудная фасцияThoracolumbar fasciaFossa popliteaПодколенная ямкаPopliteal fossaCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой костиMedial condyle of tibiaLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentLinea aspera, labium lateraleШероховатая линия, латеральная губаLinea aspera, lateral lipM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.biceps femoris, caput breveДвуглавая мышца бедра, короткая головкаBiceps femoris, short headM.biceps femoris, caput longumДвуглавая мышца бедра, длинная головкаBiceps femoris, long headM.gemellus inferiorНижняя близнецовая мышцаGemellus inferiorM.gemellus superiorВерхняя близнецовая мышцаGemellus superiorM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM. gracilisТонкая мышцаGracilisM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePes anserinusГусиная лапкаPes anserineTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinЗаднее фасциальное ложе содержит заднюю мышечную группу бедра: полуперепончатую мышцу (m.semimembranosum),
полусухожильную мышцу (m.semitendinosum), двуглавую мышцу бедра (m.biceps femoris).
398НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfossa poplitea arteria popliteafascia thoracolumbalisaponeurosis gluteamusculus
gluteus maxitnusmusculus semitendinosusfascia gluteamusculus tensor
fasciae lataemusculussemimembranosusmusculus gracilisfascia latamusculus biceps
femoris, caput longummusculus biceps
femoris, caput brevetractus iliotibialis nervus tibialis
vena poplitea
nervus peroneus communisAВРис. 2-84. Рельеф задней поверхности бедра при сохраненной широкой фасции (А) и после ее удаления (В)
Область бедра399musculus biceps femorispes anserinusmusculus gluteus mediusmusculus gluteus minimusmusculus tensor fasciae lataemusculus gemellus inferiormusculus quadratus femorismusculus gluteus maximusmusculus adductor magnusligamentum sacrotuberalemusculus semitendinosusmusculus piriformismusculus gemellus superiortuber ischiadicumtractus iliotibialisfossa popliteamusculus gluteus maximusmusculus obturatorius internusmusculus semimembranosusmusculus gracilisfascia thoracolumbalisРис. 2-85. Задние мышцы бедра после удаления большой и средней ягодичной мышц
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus popliteuscondylus medialis tibiaecaput fibulaemusculus biceps
femoris, caput longummusculus biceps
femoris, caput brevemusculus semitendinosusmusculus semimembranosuslinea aspera, labium lateralemusculus semimembranosustuber ischiadicumРис. 2-86. Изолированные задние мышцы бедра. А — общий вид.
В — короткая головка двуглавой мышцы бедра
Область бедра401Седалищный нервЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.circumflexa femoris medialisМедиальная артерия,
огибающая бедренную костьMedial circumflex femoral arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryAa.perforantesПрободающие артерииPerforating arteriesHiatus adductoriusСухожильная щель
(большой приводящей мышцы)Adductor hiatusLigamentum sacrotuberaleКрестцово-бугорная связкаSacrotuberous ligamentM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femoris, caput breveДвуглавая мышца бедра, короткая головкаBiceps femoris, short headM.biceps femoris, caput longumДвуглавая мышца бедра, длинная головкаBiceps femoris, long headM.gemellus inferiorНижняя близнецовая мышцаGemellus inferiorM.gemellus superiorВерхняя близнецовая мышцаGemellus superiorM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gluteus mediusСредняя ягодичная мышцаGluteus mediusM.gluteus minimusМалая ягодичная мышцаGluteus minimusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.piriformisГрушевидная мышцаPiriformisM.obturatorius internusВнутренняя запирательная мышцаObturator internusM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции бедраTensor fasciae lataeN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior cutaneous nerve of thighN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.ischiadicus, ramus articularisСедалищный нерв, суставная ветвьSciatic nerve, articular branchN.ischiadicus, rami muscularesСедалищный нерв, мышечные ветвиSciatic nerve, muscular branchesN.peroneus communis (n.ischiadicus)Общий малоберцовый нерв
(седалищный нерв)Common peroneal nerve
(sciatic nerve)N.pudendusПоловой нервPudendal nerveN.tibialis (n.ischiadicus)Большеберцовый нерв (седалищный нерв)Tibial nerve (sciatic nerve)Nn.clunium mediiСредние нервы ягодицMiddle cluneal nervesNn.clunium superioresВерхние нервы ягодицSuperior cluneal nervesPes anserinusГусиная лапкаPes anserinusTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinVasa gluteae inferioresНижние ягодичные сосудыInferior gluteal vesselsVasa gluteae superioresВерхние ягодичные сосудыSuperior gluteal vesselsСедалищный нерв (n.ischiadicus) на бедре проходит в заднем фасциальном ложе и располагается между длинной головкой
двуглавой мышцы бедра и полуперепончатой мышцей. Обычно, в верхнем углу подколенной ямки нерв делится на конечные
ветви - большеберцовый нерв (n.tibialis) и общий малоберцовый нерв (п.peroneus communis).На бедре седалищный нерв иннервирует мышцы заднего фасциального ложа (rr.musculares) и дает ветвь к капсуле колен¬
ного сустава (ramus articularis).Pes anserinus - гусиная лапка - термин, знакомый многим анатомам, помнящим поверхностную и глубокую гусиные лапки,
обозначающие места прикрепления нескольких сухожилий к одной точке фиксации. В данном случае имеется в виду поверх¬
ностная гусиная лапка - общее сухожилие m.sartorius, m.gracilis, m.semitendinosus, образующееся перед фиксацией мышц
к бугристости большеберцовой кости и фасции голени.Глубокая гусиная лапка - трифурция сухожилия m.semimembranosus перед фиксацией к медиальному мыщелку больше¬
берцовой кости и образованием косой подколенной связки.
402НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus semitendinosusmusculus tensor fasciae lataemusculus piriformis
musculus gemellus superiormusculus gemellus inferiormusculus quadratus femorisvasa gluteae superioresnervi clunium mediiligamentum sacrotuberalenervus cutaneus
femoris posteriortuber ischiadicummusculus adductor magnus
musculus gracilis
nervus ischiadicusmusculus semimembranosusnervus ischiadicus,
rami muscularesnervus ischiadicus,
ramus articularishiatus adductoriusnervi clunium superioresmusculus gluteus maximusarteria circumflexa
femoris medialismusculus adductor magnusarteriae perforantesmusculus gluteus maximusvena popliteaarteria popliteapes anserinusmusculus gluteus mediusmusculus gluteus minimusnervus tibialis(nervus ischiadicus)vasa gluteae inferiores
nervus pudendusmusculus obturatorius internustractus iliotibialismusculus biceps
femoris, caput longummusculus biceps
femoris, caput brevenervus peroneus communis(nervus ischiadicus)Рис. 2-87. Топография седалищного нерва и его ветвей
Область бедра403Область бедра на поперечных распилах и сеченияхЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryCorpus femorisТело бедренной костиBody of femurA.profunda femorisГлубокая артерия бедраDeep artery of thighFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataM.adductor brevisКороткая приводящая мышцаAdductor brevisM. adductor longusДлинная приводящая мышцаAdductor longusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femoris, caput breveДвуглавая мышца бедра, короткая головкаBiceps femoris, short headM.biceps femoris, caput longumДвуглавая мышца бедра, длинная головкаBiceps femoris, long headM.iliopsoasПодвздошно-поясничная мышцаIliopsoasM.gluteus maximusБольшая ягодичная мышцаGluteus maximusM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.pectineusГребенчатая мышцаPectineusM.quadratus femorisКвадратная мышца бедраQuadratus femorisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tensor fasciae lataeНапрягатель широкой фасции [бедра]Tensor fasciae lataeM.vastus intermediusПромежуточная широкая мышца бедраVastus intermediusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.femoralisБедренный нервFemoral nerveN.femoralis, rr.cutanei anterioresБедренный нерв, передние кожные ветвиFemoral nerve, anterior
cutaneous branchesN.femoralis, rr.muscularesБедренный нерв, мышечные ветвиFemoral nerve, muscular branchesN.genitofemoralisБедренно-половой нервGenitofemoral nerveN.ischiadicusСедалищный нервSciatic nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)Nodus lymphoideusЛимфатический узелLymph nodeTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTrochanter minorМалый вертелLesser trochanterTuber ischiadicumСедалищный бугорIschial tuberosityV.femoralisБедренная венаFemoral veinV.profunda femorisГлубокая вена бедраDeep vein of thighV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
404НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena femoralisarteria femoralisnervus genitofemoralis,
ramus femoralisJivf rflV]JfJРис. 2-88. Топография сосудов и нервов в области подвздошно-гребенчатой борозды.Поперечный распил бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Область бедра405Рис. 2-89. Топография сосудов и нервов в области бедренной борозды.Поперечный распил бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаmusculusgracilismusculus
adductor longusmusculus
adductor brevisvena profunda femorismusculus adductor magnusmusculus semimembranosusmusculus semitendinosuscorpus femorismusculus gluteus maximusmusculus biceps
femoris, caput longumnervus ischiadicusarteria profunda femorisnervus femoralis,rami muscularesvena femoralisarteria femoralisnervus saphenus
(nervusnervus femoralis,
ramus cutaneus anteriorvena saphena magnafascia latamusculus sartoriusmusculus rectus femorismusculus vastus lateralismusculus tensor
fasciae latae
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus femorismusculus rectus femorismusculus vastus intermediusmusculus vastus medialisvena femoralismusculus vastus lateralismusculus sartoriustractus iliotibialisarteria femoralismusculus biceps
femoris, caput longumarteria profunda femorisvena saphena magnamusculus gracilismusculus
adductor longus ^musculussemimembranosusmusculus semitendinosusnervus ischiadicusmusculus adductor magnusРис. 2-90. Последовательные (А, В, С, D, E) поперечные (аксиальные) сеченияпроксимальной половины бедра, проведенные сверху вниз с шагом 20 мм. МРТ
Область бедраРис. 2-91. Топография сосудов и нервов в области приводящего канала (проксимальный отдел).Поперечный распил бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаvena
saphena magnamusculusarteria
profunda femorismusculus biceps
femoris, caput brevemusculus adductor magnus
nervus ischiadicusmusculus biceps
femoris, caputlongummusculus semimembranosusmusculus semitendinosusvena femoralis
arteria femoralismusculus
vastus lateralisnervus femoralis,
rami cutanei anteriorestractusiliotibialisfascia latamusculus vastus medialismusculus
adductor longusnervus femoralis,
ramus cutaneus anteriormusculus sartoriusmusculus rectus femorismusculus
adductor brevisvena profunda femoriscorpus femorismusculus
vastus intermediusnervus saphenus
(nervus femoralis)
408НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculusgracilisnervus ischiadicusmusculus semimembranosusmusculus semitendinosusvena profunda femorismusculus biceps
femoris, caput longumvena saphena magnafascia latamusculus vastus medialismusculus
adductor longusmusculus
adductor magnusmusculus biceps
femoris, caput brevevena femoralisarteria femoralisnervus saphenus
(nervus femoralis)musculus sartoriusnervus femoralis,
rami cutanei anteriorestractus iliotibialisarteria
profunda femoriscorpus femorismusculus
vastus intermediusmusculus
rectus femorismusculus
vastus lateralisРис. 2-92. Топография сосудов и нервов в области приводящего канала (дистальный отдел).Поперечный распил бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Область бедра409Рис. 2-93. Топография сосудов и нервов в области сухожильной щели большой приводящей мышцы.Поперечный распил бедра. Рисунок с препарата Н.И. Пироговаmusculus semimembranosusmusculus semitendinosuscorpus femorisarteria femoralismusculus biceps
femoris, caput longummusculus vastus medialismusculus
vastus intermediusmusculus
adductor magnusmusculus
vastus lateralismusculus sartoriustractus iliotibialismusculus gracilisvena femoralismusculus rectus femorisvena
saphena magnanervus ischiadicusmusculus biceps
femoris, caput brevefascia lata
musculus rectus femoris, tendocorpus femorismusculus vastus intermediusmusculus vastus medialismusculus vastus lateralisarteria femoralismusculus biceps
femoris, caput brevevena femoralismusculus sartoriusmusculus biceps
femoris, caput longummusculus gracilisvena saphena magnamusculus semimembranosusmusculus semitendinosusnervus ischiadicusНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-94. Последовательные (А, В, С, D, Е) поперечные сечения дистальной половины бедра,проведенные сверху вниз с шагом 20 мм. МРТ.
ОБЛАСТЬ КОЛЕНА
412НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоверхностные структуры области колена. Вид спередиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryBursa subcutanea infrapatellarisПодкожная поднадколенниковая сумкаSubcutaneous infrapatellar bursaBursa subcutanea prepatellarisПодкожная преднадколенниковая сумкаSubcutaneous prepatellar bursaBursa subcutanea tuberositatis tibiaeПодкожная сумка бугристости
большеберцовой костиSubcutaneous bursa of tuberosity
of tibiaCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentM.gastrocnemius, caput mediateИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.femoralis, rami cutanei anterioresБедренный нерв, передние кожные ветвиFemoral nerve, anterior
cutaneous branchesN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve,
infrapatellar branchPatellaНадколенникPatellaPes anserinusГусиная лапкаPes anserinusRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae mediateМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosity
Область коленаfascia crurisnervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus saphenus
(nervus femoralis)nervus femoralis,
rami cutanei anterioresfascia latavena saphena magnaРис. 2-95. Область колена спереди и медиально. Поверхностные вены и кожные нервыmusculus vastus lateraliscaput fibulaebursa subcutanea infrapatellarisbursa subcutanea tuberositatis tibiaetuberositas tibiaemusculus vastus medialisbursa subcutanea prepatellarisРис. 2-96. Область колена спереди после удаления поверхностной фасции, поверхностных сосудов и
414НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtractus iliotibialismusculus vastus lateralismusculus rectus femoris, tendocaput fibulaemusculus gracilis, tendo
musculus semitendinosus, tendopes anserinusmusculus vastus medialispatellaligamentum patellaemusculus sartorius, tendomusculus gracilismusculus sartoriusAmusculus vastus lateralisarteria inferior lateralis genusnervus peroneus communiscaput fibulaemusculus peroneus longusmusculus tibialis anteriorretinaculum patellae medialearteria inferior medialis genusretinaculum patellae lateralemusculus vastus medialismusculus sartorius
arteria superior medialis genusnervus saphenus,
ramus infrapate I larisnervus saphenus
(nervus femoralis)tractus iliotibialismusculus rectus femoris, tendo
arteria superior lateralis genuspatellaligamentum patellaetuberositas tibiaemusculus gastrocnemius,
caput medialeВРис. 2-97. Область колена спереди после удаления собственной фасции.
А — топография мышц. В — топография артерий и нервов
Область колена415Область колена. Боковые поверхностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.descendens genus,
rami articularesНисходящая коленная артерия,
суставные ветвиDescending genicular artery,
articular branchesA.descendens genus,
ramus saphenusНисходящая коленная артерия,
подкожная ветвьDescending genicular artery,
saphenous branchA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой костиMedial condyle of tibiaCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatellar fat padFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentM. biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцевExtensor digitorum longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM. gracilisТонкая мышцаGracilisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM. semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus communis,
ramus articularisОбщий малоберцовый нерв,
суставная ветвьCommon peroneal nerve,
articular branchN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve,
infrapatellar branchPatellaНадколенникPatellaPes anserinusГусиная лапкаPes anserinusRete patellareСеть [артериальная] надколенникаPatellar vascular networkRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumSeptum intermusculare
cruris anteriusПередняя межмышечная перегородка голениAnterior intermuscular septum
of legTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosity
416НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfascia latamusculus vastus medialismusculus semimembranosusmusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus sartorius, tendomusculus gracilis, tendomusculus
semitendinosus, tendopes anserinustuberositas tibiaemusculus gracilismusculus sartoriusmusculus semitendinosusligamentum patellaecorpus adiposum
infrapatellareРис. 2-98. Топография мышц медиальной поверхности области коленаarteria descendens
genus, ramus saphenusnervus saphenus
(nervus femoralis)patellanervus saphenus,
ramus infrapatellarismusculus vastus lateralismusculus rectus femoris, tendomusculus vastus medialisarteria descendens
genus, rami articularesretinaculum patellae medialemusculus sartoriusarteria superior medialis
genus (arteria poplitea)rete patellareligamentum patellaecondylus medialis tibiaenervus saphenus
(nervus femoralis)arteria inferior medialis
genus (arteria poplitea)Рис. 2-99. Топография сосудов и нервов нереднемедиальной поверхности области колена
Область колена417musculus biceps femorisnervus peroneus communismusculus peroneus longusmusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus soleusmusculus vastus lateralismusculus extensor
digitorum longustractus iliotibialisarteria superior
lateralis genuscaput fibulae
tuberositas tibiaemusculus tibialis anteriorpatellaarteria inferior
lateralis genusAnervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)musculus biceps femoris, tendonervus peroneus
communis, ramus articularismusculus tibialis anteriornervus peroneus superficialismusculus extensor
digitorum longusmusculus peroneus longusnervus peroneus communismusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus soleusseptum intermusculare
cruris anteriusnervus peroneus profunduscaput fibulaenervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)condylus lateralis tibiaeВРис. 2-100. Латеральная поверхность области колена.
А — топография мышц. В — верхний мышечно-малоберцовый канал
418НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНервы и сосуды переднелатеральной поверхности области коленаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.recurrens tibialis anteriorПередняя большеберцовая возвратная
артерияAnterior tibial recurrent arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial anteriorCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцевExtensor digitorum longusM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.peroneus profundus,Глубокий малоберцовый нерв,Deep peroneal nerve,ramus recurrens articularisвозвратная суставная ветвьrecurrent articular branchN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)PatellaНадколенникPatellaPes anserinusГусиная лапкаPes anserinusRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityВерхний мышечно-малоберцовый канал (canalis musculo peroneus superior) образован длинной малоберцовой мышцей
и малоберцовой костью.Входное отверстие канала располагается между длинной малоберцовой мышцей и шейкой малоберцовой кости. Через него
проходит общий малоберцовый нерв, который тут же делится на две ветви - поверхностную и глубокую.Поверхностный малоберцовый нерв располагается на протяжении канала до границы средней и нижней трети голени, где
канал покидают его подкожные ветви. На протяжении канала нерв дает ветви к мышцам латерального фасциального ложа -
m.peroneus longus и т.peroneus brevis.Глубокий малоберцовый нерв прободает переднюю межмышечную перегородку (переднее отверстие канала) и попадает
в переднее фасциальное ложе голени, где сопровождает переднюю большеберцовую артерию, попадающую сюда через от¬
верстие в межкостной перепонке голени.Глубокий малоберцовый нерв иннервирует на голени m.tibialis anterior, т.extensor digitorum longus, m.extensor
hallicis longus - мышцы переднего фасциального ложа голени.
Область колена419nervus peroneus profundus,
ramus recurrens articularismusculus peroneus longus
 (пересечена) nervus peroneus superficialismusculus peroneus
longus (пересечена)musculus extensor
digitorum longus
(пересечена)nervus peroneus profundusmargo anterior tibiaemusculus biceps femorisnervus peroneus communiscondylus lateralis femorismusculus extensor
digitorum longus
(пересечена)musculus tibialis anteriorpatellatuberositas tibiaeAВРис. 2-101. Область колена. Переднелатеральная поверхность. А — конечные ветви
общего малоберцового нерва. В — формирование переднего большеберцового сосудисто-нервного пучкаarteria superior lateralis genusretinaculum patellae lateralearteria recurrens tibialis anteriornervus peroneus profundusnervus peroneus superficialismusculus extensor
digitorum longus
(пересечена)arteria superior medialis genusnervus saphenus, ramus infrapatellarismusculus sartorius, tendonervus saphenus (nervus femoralis)ligamentum patellaemusculus tibialis anteriormusculus gastrocnemius,
caput mediatearteria inferior lateralis genusnervus peroneus communisnervus peroneus profundus,
ramus recurrens articularispes anserinuspatellaarteria inferior medialis genustuberositas tibiaearteria tibialis anteriormusculus biceps femoris, tendocaput fibulaemusculus peroneus longus
 (пересечена)
420НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЗадняя область коленаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArcus tendineus musculi soleiСухожильная дуга камбаловидной мышцыTendinous arch of soleusA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryBursa musculi semimembranosiСумка полуперепончатой мышцыSemimembranosus bursaBursa subtendinea musculi
gastrocnemii medialisМедиальная подсухожильная сумка
икроножной мышцыMedial subtendinous bursa
of gastrocnemiusCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFemur, fades popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceFemur, linea asperaБедренная кость, шероховатая линияFemur, linea asperaFossa popliteaПодколенная ямкаPopliteal fossaHiatus adductoriusСухожильная щель
[большой приводящей мышцы]Adductor hiatusLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLigamentum popliteum obliquumКосая подколенная связкаArcuate popliteal ligamentM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.biceps femoris, caput breveДвуглавая мышца бедра, короткая головкаBiceps femoris, short headM.biceps femoris, caput longumДвуглавая мышца бедра, длинная головкаBiceps femoris, long headM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцевFlexor digitorum longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM. gracilisТонкая мышцаGracilisM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior cutaneous nerve of thighN.cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.cutaneus surae medialis
(nervus tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.femoralis, rami cutanei anterioresБедренный нерв, передние кожные нервыFemoral nerve, anterior cutaneous
branchesN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveN.tibialis, rami muscularesБольшеберцовый нерв, мышечные ветвиTibial nerve, muscular branchesTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous vein
Область колена421nervus cutaneus surae lateralisnervus cutaneus femoris posteriorfascia latanervus cutaneus femoris lateralismusculus biceps femoris, tendomusculus gastrocnemius,
 caput laterale nervus femoralis,
rami cutanei anterioresmusculus semitendinosus, tendonervus cutaneus femoris posteriornervus cutaneus surae medialis
et vena saphena parva
между листками fascia cruris
(фасциальный канал Пирогова)nervus saphenusvena saphena magnafascia crurismusculus semitendinosus, tendoarteria superior medialis genusnervus tibialis, rami muscularesnervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)nervus cutaneus surae
medialis (nervus tibialis)arteria superior lateralis genusmusculus biceps femoris, tendovena popliteaarteria poplitea
musculus semimembranosusvena saphena parvamusculus gastrocnemius,
caput medialenervus tibialisnervus peroneus communismusculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput lateraleРис. 2-102. Область колена сзади. А — поверхностная картина.В — топография сосудисто-нервного пучка подколенной ямки после удаления собс геенной фасции
Подколенная ямка (fossa poplitea) — углубление на задней поверхности области колена, видимое при слегка согнутом
коленном суставе. Границы ямки:верхняя медиальная — сухожилия полуперепончатой и полусухожильной мышц,верхняя латеральная — сухожилие двуглавой мышцы бедра,нижняя медиальная и нижняя латеральная — головки икроножной мышцы.
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtractus iliotibialismusculus biceps femoris,
 caput longum femur, facies popliteamusculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus semimembranosusmusculus gracilismusculus semitendinosusРис. 2-103. Подколенная ямкаmusculus semitendinosus,
 (пересечена) musculus semimembranosus
 (пересечена) musculus vastus lateralishiatus adductoriusmusculus vastus medialisfemur, facies popliteamusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus biceps femoris,
caput longum (пересечена)musculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput laterale musculus gracilismusculus adductor magnusfemur, linea asperamusculus biceps
femoris, caput breveРис. 2-104. Топография мышц задней области колена после пересечения полусухожильной
нолунеренончатой мышцы (медиально) и длинной головки двуглавой мышцы бедра (латерально)
Область колена423musculus adductor magnusmusculus semimembranosus
musculus gracilis
musculus semitendinosus, tendomusculus soleusfemur, linea aspera
tractus iliotibialismusculus biceps femoris, caput brevemusculus biceps femoris, caput longummusculus gastrocnemius,
caput medialecondylus medialis femorismusculus plantarismusculus gastrocnemius, caput laterale
musculus biceps femoris, tendo
nervus peroneus communis
musculus soleusmusculus popliteusmusculus sartoriusarcus tendineus musculi soleinervus tibialisvena popliteaarteria popliteamusculus flexor digitorum longusmusculus tibialis posteriormusculus popliteusmusculus soleusmusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus semimembranosus, tendomusculus biceps femorisbursa subtendinea
musculi gastrocnemii medialisbursa musculi semimembranosi
ligamentum popliteum obliquummusculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput laterale ВРис. 2-105. Дно (передняя стенка) подколенной ямки. А — после иссечения головок икроножной мышцы,нодошвенной мышцы, сосудисто-нервного пучка. В — после иссечения камбаловидной мышцы
424НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТопография подколенного сосудисто-нервного пучкаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArcus tendineus musculi soleiСухожильная дуга камбаловидной мышцыTendinous arch of soleusA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.peroneaМалоберцовая артерияPeroneal arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.recurrens tibialis posteriorЗадняя большеберцовая возвратная
артерияPosterior tibial recurrent arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaLigamentum collateral tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцевFlexor digitorum longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM. plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM. soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.cutaneus surae lateralisЛатеральный кожный нерв икрыLateral sural cutaneous nerve(n.peroneus communis)(общий малоберцовый нерв)(common peroneal nerve)N.cutaneus surae medialisМедиальный кожный нерв икрыMedial sural cutaneous nerve(n.tibialis)(большеберцовый нерв)(tibial nerve)N.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveN.tibialis, ramus muscularisБольшеберцовый нерв, мышечная ветвьTibial nerve, muscular branchV.popliteaПодколенная венаPopliteal vein
Область колена425musculus soleusmusculus plantaris, tendovena poplitea
arteria poplitea
musculus adductor magnus, tendoarteria superior medialis genusmusculus popliteusarcus tendineus musculi soleinervus tibialisnervus peroneus communisnervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)nervus cutaneus surae medialis
 (nervus tibialis) arteria inferior lateralis genusnervus tibialis, ramus muscularismusculus soleusmusculus gastrocnemius,
 caput mediale ligamentum collatérale tibialemusculus
semimembranosus, tendoarteria inferior medialis genusarteria superior lateralis genusmusculus gastrocnemius,
 caput laterale musculus plantaris
musculus biceps femoris, tendocaput fibulaenervus peroneus communisarteria popliteaarteria superior medialis genusmusculus gastrocnemius, caput mediale ligamentum collatérale tibiale
musculus semimembranosus, tendo
arteria inferior medialis genusarteria peroneamusculus popliteusarcus tendineus musculi soleimusculus soleusnervus tibialisarteria superior lateralis genusarteria inferior lateralis genusarteria tibialis posteriormusculus flexor digitorum longusmusculus biceps femoris, tendoarteria recurrens tibialis posteriorarteria tibialis anteriormusculus tibialis posteriornervus tibialisarteria tibialis posteriormusculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput lateralecaput fibulaenervus peroneus communisРис. 2-106. Топография подколенного сосудисто-нервного пучка. А — после удаления икроножной,
полуперепончатой мышцы и двуглавой мышцы бедра. В — после удаления подошвеннойи камбаловидной мышцы
426НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАртерии области коленаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеA.circumflexa femoris lateralis,
ramus descendensЛатеральная артерия, окружающая
бедренную кость, нисходящая ветвьLateral circumflex femoral artery,
descending branchA.descendens genus,
ramus articularisНисходящая коленная артерия,
суставная ветвьDescending genicular artery,
articular branchA.descendens genus,
ramus saphenusНисходящая коленная артерия,
подкожная ветвьDescending genicular artery,
saphenous branchA.femoralisБедренная артерияFemoral arteryA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.peroneaМалоберцовая артерияPeroneal arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.recurrens tibialis anteriorПередняя большеберцовая возвратная
артерияAnterior tibial recurrent arteryA.recurrens tibialis posteriorЗадняя большеберцовая возвратная артерияPosterior tibial recurrent arteryA.superior lateralis genusЛатеральная верхняя коленная артерияSuperior lateral genicular arteryA.superior medialis genusМедиальная верхняя коленная артерияSuperior medial genicular arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryBursa infrapatellaris profundaГлубокая поднадколенниковая сумкаDeep infrapatellar bursaBursa suprapatellarisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurFemur, fades popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceFemur, fossa intercondylarisБедренная кость, межмыщелковая ямкаFemur, intercondylar fossaHiatus adductoriusСухожильная щель
(большой приводящей мышцы)Adductor hiatusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput mediateИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePatellaНадколенникPatellaRete patellareСеть [артериальная] надколенникаPatellar vascular networkRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae mediateМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Область колена427arteria inferior medialis genusarteria superior lateralis genusmusculus soleusarteria tibialis anteriorarteria tibialis posteriorarteria popliteamusculus semimembranosusmusculus semitendinosusmusculus gracilisarteria superior medialis genusmusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus popliteusarteria popliteamusculus soleusmusculus biceps femorismusculus gastrocnemius,
 caput laterale arteria inferior lateralis genusРис. 2-107. Ветви подколенной артерии, участвующие в формировании артериальной
коллатеральной сети области колена
428НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus adductor magnusarteria descendens
genus, ramus articularisarteria descendens
genus, ramus saphenusarteria superior medialis genusrete patellarearteria inferior medialis genusarteria recurrens tibialis posteriorarteria recurrens tibialis anteriorarteria peroneaarteria tibialis posteriorarteria circumflexa femoris
lateralis, ramus descendensarteria popliteaarteria superior lateralis genusarteria inferior lateralis genusarteria descendens genusarteria popliteaarteria tibialis anteriorarteria femoralishiatus adductoriusРис. 2-108. Артериальная сеть коленного сустава
Область колена429bursa suprapatellaris
corpus femoris
femur, fades poplitea
arteria poplitea
musculus vastus medialismusculus vastus lateralisnervus tibialis et nervus
peroneus communismusculus semitendinosusmusculus gracilisvena saphena magnavena popliteamusculus biceps femorismusculus sartoriusmusculus semimembranosusbursa infrapatellaris profundafemur, fossa intercondylarisretinaculum patellae medialepatellaretinaculum patellae lateralearteria popliteavena popliteamusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus
biceps femoriscondylus medialis femorismusculus gastrocnemius,
caput mediatemusculus semimembranosusnervus tibialismusculus semitendinosus, tendonervus
peroneus communisРис. 2-109. Топография подколенного сосудисто-нервного пучка на поперечных распилах. Рисунки
с препаратов Н.И. Пирогова. А — верхний угол подколенной ямки. В — вход в голеноподколенный канал
430НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-110. Ангиограмма сосудов области колена при окклюзии подколенной артерии
Область колена431Слизистые сумки области коленаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеBursa anserinaСумка «гусиной лапки»Anserine bursaBursa musculi semimembranosiСумка полуперепончатой мышцыSemimembranosus bursaBursa subtendineaПодсухожильная сумкаSubtendinous bursaBursa subtendinea musculi bicipitisНижняя подсухожильная сумка двуглавойInferior subtendinous bursafemoris inferiorмышцы бедраof biceps femorisCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCapsula articularisСуставная капсулаArticular capsuleCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой костиMedial condyle of tibiaLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM. extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцевExtensor digitorum longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nervePatellaНадколенникPatellaPes anserinusГусиная лапкаPes anserinusRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosity
432НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus soleusmusculus
peroneus longusmusculus
vastus lateralistractus iliotibialisbursa subtendineacaput fibulaeligamentum patellaemusculus
tibialis anteriortuberositas tibiaemusculus extensor
digitorum longusbursa subtendineabursa subtendinea
musculi bicipitis
femoris inferiormusculus biceps
femoris, tendonervus
peroneus communismusculus gastrocnemius,
caput lateralepatellaretinaculum
patellae lateralemusculus
biceps femorisligamentum
collatérale fibularemusculus sartoriustuberositas tibiaemusculus gracilismusculus semitendinosusmusculus semimembranosusligamentum collatérale tibialebursa musculi semimembranosimusculus sartorius, tendomusculus gracilis, tendomusculus
semitendinosus, tendocondylus medialis tibiaemusculus gastrocnemius,
caput medialepes anserinusmusculus
vastus medialismusculus rectus
femoris, tendocapsula articularisretinaculum
patellae medialepatellabursa anserinaligamentum patellaeРис. 2-111. Слизистые сумки области коленного сустава с латеральной (А) и с медиальной (В) стороны
КОЛЕННЫЙ СУСТАВ
434НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬКоленный сустав спередиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArticulatio tibiofibularis, capsula
articularisМежберцовый сустав, суставная капсулаTibiofibular joint, joint capsuleCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaEminentia intercondylarisМежмыщелковое возвышениеIntercondylar eminenceFemurБедренная костьFemurLigamentum capitis fibulae anteriusПередняя связка головки малоберцовой
костиAnterior ligament of fibular headLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLigamentum transversum genusПоперечная связка коленаTransverse ligament of kneeMargo anterior tibiaeПередний край большеберцовой костиAnterior border of tibiaMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisPatellaНадколенникPatellaTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculum
Коленный суставcaput fibulaecorpus femoris
condylus lateralis femoriscondylus medialis femorispatellacondylus medialis tibiaeligamentum cruciatum posteriusligamentum cruciatum anteriusligamentum transversum genusmeniscus lateralisligamentum collatérale fibularepatellatibiacondylus
lateralis tibiaemargo anterior tibiae
tuberositas tibiaemeniscus medialisligamentum patellaeligamentum collatérale tibialeligamentum capitis
fibulae anteriusarticulatio tibiofibularis,
capsula articularisВРис. 2-112. Образование коленного сустава. Вид спереди.А — кости, формирующие сустав. В — связочный аппарат•' V»
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus vastus lateralismusculus rectus femoris, tendoligamentum collatérale fibularemusculus vastus medialisretinaculum patellae medialeligamentum collatérale tibialepatellaretinaculum patellae lateralecaput fibulaecondylus lateralis tibiaecondylus medialis tibiaeligamentum patellaetuberositas tibiaeРис. 2-113. Коленный сустав. Вид спередиcondylus lateralis femoriseminentia intercondylariscondylus lateralis tibiaecaput fibulaeРис. 2-114. Рентгенограмма коленного сустава. Прямая проекция
Коленный сустав437Коленный сустав сзадиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio tibiofibularis, capsula
articularisМежберцовый сустав, суставная капсулаTibiofibular joint, joint capsuleArticulatio tibiofibularis, cavitas
articularisМежберцовый сустав, суставная полостьTibiofibular joint, joint cavityA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryBursa subtendineaПодсухожильная сумкаSubtendinous bursaBursa subtendinea musculiЛатеральная подсухожильная сумкаLateral subtendinous bursagastrocnemii lateralisикроножной мышцыof gastrocnemiusBursa subtendinea musculiМедиальная подсухожильная сумкаMedial subtendinous bursagastrocnemii medialisикроножной мышцыof gastrocnemiusBursa muscului semimembranosiСумка полуперепончатой мышцыSemimembranosus bursaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaEminentia intercondylarisМежмыщелковое возвышениеIntercondylar eminenceFacies popliteaПодколенная поверхностьPopliteal surfaceFossa intercondylarisМежмыщелковая ямкаIntercondylar fossaLigamentum capitis fibulae posteriusЗадняя связка головки малоберцовой костиPosterior ligament of fibular headLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum meniscofemorale
posteriusЗадняя менискобедренная связкаPosterior meniscofemoral ligamentLigamentum popliteum obliquumКосая подколенная связкаOblique popliteal ligamentLinea musculi soleiЛиния камбаловидной мышцыSoleal lineLinea supracondylaris lateralisЛатеральная надмыщелковая линияLateral supracondylar lineLinea supracondylaris medialisМедиальная надмыщелковая линияMedial supracondylar lineMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusRecessus subpopliteusПодколенное углублениеSubpopliteal recessRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculum
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬlinea supracondylaris medialisligamentum meniscofemorale posteriusligamentum cruciatum posteriuslinea supracondylaris lateralis
facies poplitea
condylus medialis femoris
fossa intercondylarisfemurmeniscus lateralisligamentum cruciatum anteriuscaput fibulaeligamentum collatéralefibularemeniscus medialisligamentum collatérale tibialearticulatio tibiofibularis,
capsula articularisligamentum capitis
fibulae posteriuscondylus lateralis femoriseminentia intercondylariscondylus medialis tibiae
condylus lateralis tibiaetibialinea musculi soleiВРис. 2-115. Образование коленного сустава. Вид сзади.А — кости, формирующие сустав. В — связочный аппарат
Коленный суставbursa musculi semimembranosimusculus semimembranosus, tendomusculus popliteusarticulatio tibiofibularis,
capsula articularisrecessus subpopliteusmembrana interossea crurisligamentum popliteum obliquummusculus adductor magnus, tendomusculus gastrocnemius,
caput medialebursa subtendinea
musculi gastrocnemii medialisligamentum collatérale tibialebursa subtendinealigamentum collatérale fibularemusculus popliteuslinea musculi soleimusculus plantarismusculus gastrocnemius,
 caput laterale bursa subtendinea
musculi gastrocnemii lateralisРис. 2-116. Коленный сустав сзадиarteria popliteamusculus biceps femorismusculus gastrocnemius
caput medialemusculus gastrocnemius,
 caput laterale bursa subtendinea
musculi gastrocnemii medialisfossa intercondylariscondylus medialis femorismusculus semimembranosusligamentum collatérale fibulareligamentum
meniscofemorale posteriusmeniscus lateralismeniscus medialiscondylus lateralis tibiaeligamentum cruciatum posteriusarticulatio tibiofibularis
cavitas articulariscondylus medialis tibiaeligamentum collatérale tibialemusculus popliteusРис. 2-117. Фронтальное сечение коленного сустава на уровне межмыщелковой ямки. МРТ
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬБоковые поверхности коленного суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaEminentia intercondylarisМежмыщелковое возвышениеIntercondylar eminenceFossa intercondylarisМежмыщелковая ямкаIntercondylar fossaLigamentum capitis fibulae anteriusПередняя связка головки малоберцовой
костиAnterior ligament of fibular headLigamentum capitis fibulae posteriusЗадняя связка головки малоберцовой костиPosterior ligament of fibular headLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLinea supracondylaris medialisМедиальная надмыщелковая линияMedial supracondylar lineMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisPatellaНадколенникPatellaTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityКоленный сустав (articulatio genus) - сложный, мыщелковый, образован мыщелками бедренной кости, за¬
дней суставной поверхностью надколенника и мыщелками большеберцовой кости. Движения в суставе - сги¬
бание-разгибание. При согнутом колене, благодаря шаровидной форме задней поверхности мыщелков бед¬
ренной кости и ослаблению боковых связок возможна ротация.Вспомогательный аппарат сустава представлен:Капсульными связками -спереди: ligamentum patellae, retinaculum patellae laterale et mediale; сзади: ligamentum popliteum arcuatum,
ligamentum popliteum obliquum; медиально: ligamentum collatérale tibiale
Внекапсульными связками - ligamentum collatérale fibulare (латерально)Внутрисуставными связками - ligamentum transversum genus, ligamentum cruciatum posterius, ligamentum
cruciatum anterius, ligamentum meniscofemorale anterius, ligamentum meniscofemorale posterius
Менисками - meniscus lateralis, meniscus medialisЖировыми складками в толще plicae alares и поднадколенниковым жировым телом (corpus adiposum
infrapatellare)Синовиальными выростами - сумками и заворотами сустава.Завороты коленного сустава - добавочные полости сустава - образуются в местах, где синовиальная обо¬
лочка капсулы сустава переходит на кость. Различают:-передние: • передний верхний (над мыщелками бедренной кости), • верхний и нижний медиальные, • верх¬
ний и нижний латеральные;- задние: • верхний и нижний медиальные, • верхний и нижний латеральные.- боковые (на боковых поверхностях мыщелков бедренной и большеберцовой кости): • верхний и нижний ме¬
диальные, • верхние и нижние латеральные.Синовиальные сумки - вспомогательный аппарат мышц - располагаются вне полости сустава, но могут со¬
общаться с ней: • наднадколенниковая сумка, • подкожная преднадколенниковая сумка, • подфасциальная
преднадколенниковая сумка, • подсухожильная преднадколенниковая сумка, • глубокая поднадколенниковая
сумка, • подколенное углубление, • медиальная подсухожильная сумка икроножной мышцы, • латеральная
подсухожильная сумка икроножной мышцы, • сумка полуперепончатой мышцы.
Коленный суставcondylus lateralis femoriscaput fibulaeAcondylus lateralis tibiaepatellapatellafossa intercondylariscondylus lateralis femoriscondylus medialis femoriseminentia intercondylariscondylus lateralis tibiaecondylus medialis tibiaecaput fibulaetuberositas tibiaeВРис. 2-118. Образование коленного сустава. Вид с латеральной стороны. А — кости, формирующие сустав.
В — рентгенограмма коленного сустава, боковая проекция
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus femorispatellamusculus rectus
femoris, tendoligamentum collatérale tibiale
meniscus medialiscondylus medialis tibiae
caput fibulaelinea supracondylaris medialiscondylus medialis femoriscondylus lateralis femoris
ligamentum patellae
meniscus lateralisligamentum collatérale fibulareligamentum capitis
fibulae posteriusligamentum capitis
fibulae anteriusmembrana interossea crurisAРис. 2-119. Связки коленного сустава. А — вид с медиальной стороны. В — вид с латеральной стороны
Коленный суставСвязки и сумки коленного суставаЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryArtuculatio genus, capsula articularisКоленный сустав, суставная капсулаKnee joint, joint capsuleBursa anserinaСумка гусиной лапкиAnserine bursaBursa infrapatellaris profundaГлубокая поднадколенниковая сумкаDeep infrapatellar bursaBursa subcutanea infrapatellarisПодкожная поднадколенниковая сумкаSubcutaneous infrapatellar bursaBursa subcutanea prepatellarisПодкожная преднадколенниковая сумкаSubcutaneous prepatellar bursaBursa subtendinea musculi
gastrocnemii lateralisЛатеральная подсухожильная сумка
икроножной мышцыLateral subtendinous bursa
of gastrocnemiusBursa subtendinea musculi
gastrocnemii medialisМедиальная подсухожильная сумка
икроножной мышцыMedial subtendinous bursa
of gastrocnemiusBursa musculi semimembranosiСумка полуперепончатой мышцыSemimembranosus bursaBursa suprapatellarisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCapsula articularis, membrana fibrosaСуставная капсула, фиброзная мембранаJoint capsule, fibrous layerCapsula articularis, membrana synovialisСуставная капсула, синовиальная мембранаJoint capsule, synovial layerCavitas articularisСуставная полостьArticular cavityCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatellar fat padCorpus adiposum suprapatellareНаднадколенниковое жировое телоSuprapatellar fat padCorpus tibiaeТело большеберцовой костиShaft of tibiaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurFossa intercondylarisМежмыщелковая ямкаIntercondylar fossaLigamentum capitis fibulae anteriusПередняя связка головки малоберцовой костиAnterior ligament of fibular headLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum meniscofemorale anteriusПередняя менискобедренная связкаAnterior meniscofemoral ligamentLigamentum meniscofemorale posteriusЗадняя менискобедренная связкаPosterior meniscofemoral ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLigamentum transversum genusПоперечная связка коленаTransverse ligament of kneeMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePes anserinusГусиная лапкаPes anserinusPatellaНадколенникPatellaTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityRecessus subpopliteusПодколенное углублениеSubpopliteal recessV.popliteaПодколенная венаPopliteal vein
444НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬligamentum capitis fibulae anteriusfossa intercondylarisepicondylus medialis femorisepicondylus lateralis femoris
condylus lateralis femoris
ligamentum collatérale fibularemeniscus lateralis
ligamentum transversum genusligamentum criciatum posteriuscaput fibulaeligamentum criciatum anteriuscondylus medialis femorisligamentum collatérale tibialemeniscus medialistuberositas tibiaecorpus tibiaeЛmusculus gastrocnemius,
 caput laterale musculus soleuscorpus femorismusculus biceps femoristuberositas tibiaenervus tibialisvena popliteaarteria popliteaarticulatio genus,
capsula articularismusculus rectus femoris, tendopatellabursa subcutanea prepatellarisbursa infrapatellaris profundaligamentum criciatum posteriusbursa suprapatellarisligamentum criciatum anteriusligamentum patellaecorpus adiposum infrapatellareВРис. 2-120. Внутрисуставные связки коленного сустава. А — вид спереди.
В — схема сагиттального сечения коленного сустава на уровне межмыщелковой ямки
Коленный суставbursa subtendinea
musculi gastrocnemii lateraliscorpus adiposum suprapatellare
bursa suprapatellarisbursa subcutanea prepatellaris
condylus lateralis femoriscapsula articularis,
membrana synovialisbursa suprapatellarisbursa
subtendinea musculi
gastrocnemii lateralispatellaligamentum
collatérale fibularebursa subcutanea
infrapatellarisbursa subtendinea musculi
gastrocnemii medialisbursa subtendinea
musculi gastrocnemii
lateralisbursa subcutanea
prepatellarismusculussemimembranosusligamentum patellaebursa infrapatellaris
profundaligamentum patellae
tuberositas tibiae
pes anserinusbursa anserinaРис. 2-121. Полость и сумки коленного сустава
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬbursa subcutanea
prepatellarisbursa musculi
semimembranosiligamentum patellaemusculussemimembranosus,tendobursa subcutanea
infrapatellarisbursa infrapatellaris
profundabursa
subtendinea musculi
gastrocnemii lateralisbursa
subtendinea musculi
gastrocnemii medialismusculuspopliteusbursasuprapatellarisbursa
subtendinea musculi
gastrocnemii lateralisrecessussubpopliteusmusculuspopliteusligamentumcollatéralefibularemusculuspopliteusrecessus
subpopliteusbursa subtendinea
musculi gastrocnemii
lateralisbursa
subtendinea
musculi
gastrocnemii
lateralisDbursa
suprapatellarisursa infrapatellaris
profunda ЩpatellaРис. 2-122. Полость и завороты коленного сустава. Реконструкция сумок. Вид сбоку (А), вид сзади (В).
Пневморентгенограмма коленного сустава. Боковая проекция (С), прямая проекция (О)
Коленный суставВспомогательный аппарат и кровоснабжение коленного суставаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияInferior lateral genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияInferior medial genicular arteryA.media genus, ramus anteriorСредняя коленная артерия, передняя
ветвьMiddle genicular artery, anterior
branchA.media genus, ramus posteriorСредняя коленная артерия, задняя ветвьMiddle genicular artery, posterior
branchA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryBursa suprapatellarisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCapsula articularis, membrana
fibrosaСуставная сумка, фиброзная мембранаJoint capsule, fibrous layerCapsula articularis, membrana
synovialisСуставная сумка, синовиальная мембранаJoint capsule, synovial layerCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatellar fat padCorpus fibulaeГ оловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum meniscofemorale
posteriusЗадняя менискобедренная связкаPosterior meniscofemoral ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLigamentum transversum genusПоперечная связка коленаTransverse ligament of kneeMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusPlicae alaresКрыловидные складкиAlar foldsTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityTractus iliotibialisПодвздошно-бедренный трактIliotibial tractRecessus subpopliteusПодколенное углублениеSubpopliteal recess
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus fibulaemusculus popliteus, tendoligamentum patellaetuberositas tibiaecondylus medialis femorisbursa suprapatellaristractus iliotibialisepicondylus lateralis femorisrecessus subpopliteusligamentum collatérale fibularemusculus popliteus, tendo
caput fibulaecapsula articularis.
membrana synovialiscapsula articularis.
membrana fibrosaepicondylus medialis femorisligamentum
criciatum anteriusligamentum
criciatum posteriusligamentum collatérale tibialemusculus
semimembranosus, tendoligamentum
criciatum posteriusligamentum collatérale tibialeligamentum
meniscofemorale posteriusmeniscus medialis
ligamentum criciatum anteriusligamentum collatérale fibulare
condylus lateralis femorisplicae alarescorpus adiposum infrapatellaremeniscus lateralisРис. 2-123. Топография суставной капсулы, связок и сухожилий мышц коленного сустава
Коленный сустав449ligamentum patellaeligamentum transversum genusmeniscus medialisligamentum criciatum anteriusmeniscus lateraliscaput fibulaeligamentum
meniscofemorale posteriusligamentum criciatum posteriusligamentum
collatérale tibialeligamentum
collatérale fibulareРис. 2-124. Мениски и внутрисуставные связки коленного суставаarteria media genus,
ramus posteriormeniscus medialisarteria media genus, ramus anteriorligamentum criciatum anteriusarteria inferior medialis genusarteria inferior
lateralis genusligamentum
collatérale tibialemeniscus lateralisligamentum
criciatum posteriusРис. 2-125. Схема кровоснабжения коленного сустава
Коленный суставКОЛЕННЫЙ СУСТАВ НА РАСПИЛАХ И СЕЧЕНИЯХ
Поперечные распилы и сечения области колена на уровне надмыщелков бедраЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.descendens genusНисходящая коленная артерияDescending genicular arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryBursa su prapatel larisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCorpus femorisТело бедренной костиShaft of femurCorpus tibiaeТело большеберцовой костиShaft of tibiaEpiphysis distalis femorisДистальный эпифиз бедренной костиDistal epiphysis of femurFemur, facies popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceM. adductor magnusБольшая приводящая мышцаAdductor magnusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.quadriceps femorisЧетырехглавая мышца бедраQuadriceps femorisM.rectus femorisПрямая мышца бедраRectus femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервPeroneal common nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePatellaНадколенникPatellaRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
452НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬvena popliteamusculus adductor
magnus, tendovena
saphena magnaРис. 2-127. Поперечные распилы области колена. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — выше уровня надмыщелков бедра. В — на уровне надмыщелков бедраmusculus vastus lateralistractus iliotibialismusculus biceps femorisnervus peroneus communisnervus tibialis
vena popliteamusculus rectus femoris, tendopatellaarteria descendens genusvena
saphena magnamusculus sartoriusmusculus
gracilis, tendobursa suprapatellariscorpus femorisepiphysis distalis femorisfemur, facies popliteamusculus vastus mediansarteria poplitearetinaculum
patellae lateralefemur, facies popliteamusculus vastus medialismusculus adductor
magnus, tendomusculus
gracilis, tendomusculus
semimembranosusmusculussemitendinosus, tendonervus tibialismusculus biceps femorisnervus peroneus communismusculus
semitendinosus, tendomusculus
semimembranosusbursa suprapatellarismusculus
quadriceps femoris, tendoarteria popliteamusculus sartorius
Коленный суставАРис. 2-128. Поперечные (аксиальные) сечения области колена при рентгеновской
компьютерной томографии (А,С) и при магнитно-резонансной томографии (В, D).
А, В — уровень выше надмыщелков бедра. С, D — на уровне надмыщелков бедра.1 — corpus femoris; 2 — condylus medialis femoris; 3 — condylus lateralis femoris; 4 — patella;
5 — musculus rectus femoris; 6 — musculus vastus medialis; 7 — musculus vastus lateralis;
8 — musculus biceps femoris; 9 — musculus sartorius; 10 — musculus gracilis; 11 — musculus
semitendinosus; 12 — musculus semimembranosus; 13 — musculus gastrocnemius, caput mediale;
14 — musculus gastrocnemius, caput laterale; 15 — tractus iliotibialis; 16 — retinaculum patellae
laterale; 17 — arteria poplitea; 18 — vena poplitea; 19 — nervus tibialis; 20 — nervus peroneus
communis.
454НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоперечные распилы и сечения области колена на уровне надколенникаЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArticulatio genus, capsula articularisКоленный сустав, суставная капсулаKnee joint, joint capsuleA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryBursa suprapatellarisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatellar fat padEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurFacies patellaris femorisНадколенниковая поверхность бедренной
костиPatellar surface of femurFemur, fades popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceFossa intercondylarisМежмыщелковая ямкаIntercondylar fossaLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput mediateИкроножная мышца, медиальная поверхностьGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.quadriceps femorisЧетырехглавая мышца бедраQuadriceps femorisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервPeroneal common nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePatellaНадколенникPatellaRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae mediateМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Коленный суставvena
saphena magnamusculus
sartorius, tendoРис. 2-129. Поперечные распилы области колена на уровне надколенника (А, В).Рисунки с препаратов Н.И. Пироговаmusculus gracilis, tendomusculus biceps femorismusculus
quadriceps femoris, tendovena
saphena magnamusculus semimembranosusmusculus semitendinosus, tendomusculus biceps femorisnervus peroneus communisvena poplitea
nervus tibialismusculus
quadriceps femoris, tendoepicondylus lateralis femorismusculus gastrocnemius,
 caput laterale musculus semimembranosusmusculus semitendinosus, tendonervus peroneus communisvena poplitea
nervus tibialisfemur, facies poplitearetinaculum patellae medialemusculus
sartorius, tendoImusculus gracilis, tendopatellaretinaculum
patellae lateraleiliotibialismusculus gastrocnemius,
caput lateralearteria popliteamusculus gastrocnemius,
caput medialepatellaretinaculum
patellae lateralearticulatio genus,
capsula articularisepicondylus lateralis femorismusculus vastus medialisarteria popliteamusculus gastrocnemius,
caput medialebursa suprapatellarisligamentum cruciatum posteriusbursa suprapatellarisretinaculum patellae mediatefossa
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬИЭ\□вШ □ п и
__
вЕВ _
Ш Ш ЕВ□; 'ЧEDАшвАРис. 2-130. Поперечные сечения области колена при рентгеновской компьютерной
томографии (А,С) и при магнитно-резонансной томографии (В, D).А, В — уровень середины надколенника; С, D — уровень нижнего края надколенника1 — fossa intercondvlaris; 2 — condylus medialis femoris; 3 — condylus lateralis femoris; 4 — patella;
5 — facies patellaris femoris; 6 — epicondylus lateralis femoris; 7 — epicondylus medialis femoris;
8 — musculus biceps femoris; 9 — musculus sartorius; 10 — musculus gracilis; II — musculus
semitendinosus; 12 — musculus semimembranosus; 13 — musculus gastrocnemius, caput medialc;
14 — musculus gastrocnemius, caput laterale; 15 — tractus iliotibialis; 16 — retinaculum patellae
laterale; 17 — arteria poplitea; 18 — vena poplitea; 19 — nervus tibialis; 20 — nervus peroneus
communis; 21 — vena saphena parva; 22 — corpus adiposum infrapatellare
Коленный сустав457Поперечные распилы и сечения области колена на уровне мыщелков бедраЭквивалентьЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryBursa infrapatel larisПоднадколенниковая сумкаInfrapatellar bursaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatellar fat padEpicondylus lateralis femorisЛатеральный надмыщелок бедренной костиLateral epicondyle of femurEpicondylus medialis femorisМедиальный надмыщелок бедренной костиMedial epicondyle of femurFacies patellaris femorisНадколенниковая поверхность бедренной
костиPatellar surface of femurFossa intercondylarisМежмыщелковая ямкаIntercondylar fossaLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.sartoriusПортняжная мышцаSartoriusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервPeroneal common nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePatellaНадколенникPatellaRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; M - medialis; Р - posterior.
458НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcorpus adiposum infrapatellareligamentum cruciatum anteriusretinaculum patellae medialecondylus medialis femorismusculus
sartorius, tendomusculus gracilis, tendovena saphena magnaretinaculum patellae lateralenervus tibialisfemur, faciès patellarisfossa intercondylarisretinaculum patellae medialemusculus gastrocnemius
caput medialemusculussemimembranosusmusculus
semitendinosus, tendoarteria popliteamusculus gastrocnemius,
caput medialevena popliteanervus
peroneus communisnervus tibialis
vena saphena parvaligamentum patellaeretinaculum patellae lateraletractus iliotibialisligamentum
cruciatum posteriuscondylus
lateralis femorismusculus biceps
femoris tendomusculus sartorius, tendomusculus gracilis, tendovena saphena magnamusculus
semitendinosus, tendocorpus adiposum
infrapatellaretractus iliotibialismusculus
biceps femorismusculus gastrocnemius,
 caput laterale nervus peroneus
communismusculus gastrocnemius,
caput lateralecondylus medialis femorismusculussemimembranosusarteria popliteavenaepicondylus
lateralis femoriscondylus
lateralis femorisРис. 2-131. Поперечные распилы области колена на уровне нижней трети мыщелков бедренной кости (А, В).Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
Коленный суставЕ .шНАЕш шРис. 2-132. Понеречные сечения области колена при рентгеновской компьютерной
томографии (А,С) и при магнитно-резонансной томографии (В, Ü).А, В — уровень нижней тре т мыщелков бедренной кости.С, D — уровень бугорков межмыщелкового возвышения.I — fossa intercondylaris; 2 — condylus medialis femoris; 3 — condylus lateralis femoris; 4 — liga-
mentum patellae; 5 — facies pa tel laris femoris; 6 — epicondylus lateralis femoris; 7 — epicondylus
medialis femoris; 8 — musculus biceps femoris; 9 — musculus sartorius; 10 — musculus gracilis;II — musculus semitendinosus; 12 — musculus semimembranosus; 13 - musculus gastrocnemius,
caput mediale; 14 — musculus gastrocnemius, caput laterale; 15 — tractus iliotibialis; 16 — retinacu¬
lum patellae laterale; 17 — arteria poplitea; 18 — vena poplitea; 19 — nervus tibialis; 20 — nervus
peroneus communis; 21 — vena saphena parva; 22 — corpus adiposum infrapatellare; 23 — liga-
mentum cruciatum anterius; 24 — ligamentum criciatum posterius; 25 — meniscus lateralis;
26 — meniscus medialis; 27 — ligamentum collaterale tibiale; 28 — ligamentum collaterale fibulare
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоперечные распилы и сечения области колена на уровне межберцового суставаЭквивалентьIЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryArticulatio tibiofibularis, cavitas
articularisМежберцовый сустав, суставная полостьTibiofibular joint, articular cavityCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCartilago epiphysialisЭпифизарный хрящEpiphysial cartilageCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaFascia crurisФасция голениDeep fascia of legLigamentum capitis fibulae posteriusЗадняя связка головки малоберцовой костиPosterior ligament of fibular headLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.semimembranosusПолуперепоннатая мышцаSemimembranosusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервPeroneal common nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePes anserinusГусиная лапкаPes anserinusRetinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumRetinaculum patellae medialeМедиальная поддерживающая связка
надколенникаMedial patellar retinaculumTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПоверхности: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Коленный суставvena saphena magnanervus peroneus
communismusculussemimembranosusvena popliteaarteria popliteamusculus gastrocnemius,
caput mediale_vnervus tibialismusculus gastrocnemius,
caput lateralevena saphena parvaРис. 2-133. Поперечный распил области колена. Рисунок препарата Н.И. Пирогова.
Уровень межберцового суставаligamentum patellaefascia cruriscondylus medialis tibiaeretinaculum patellae lateralemusculus tibialis anteriorarticulatio tibiofibularis
cavitas articulariscaput fibulae
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАсРис. 2-134. Поперечные сечения области колена при рентгеновской компьютерной
томографии (А,С) и при магнитно-резонансной томографии (В, D). А, В — уровень
межберцового сустава; С, D — уровень бугристости большеберцовой кости.1 — tuberositas tibiae; 2 — condylus medialis tibae; 3 — condylus lateralis tibiae; 4 — ligamentum
patellae; 5 — articulatio tibiofibularis, cavitas aiticularis; 6 — cartilago epiphysialis; 7 — caput fibulae;
8 — musculus tibialis anterior; 9 — musculus tibialis posterior; 10 — fascia cruris; 11 — ligamentum
capitis fibulae posterius; 12 — musculus semimembranosus; 13 — musculus gastrocnemius, caput
mediale; 14 — musculus gastrocnemius, caput laterale; 15 — tractus iliotibialis; 16 — pes anserinus;
17 — arteria poplitea; 18 — vena poplitea; 19 — nervus tibialis; 20 — nervus peroneus communis;
21 — vena saphena magna
Коленный суставФронтальные распилы и сечения области коленаЭквивалентьЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArea intercondylaris anteriorПереднее межмыщелковое полеAnterior intercondylar areaArticulatio genus, cavitas articularisКоленный сустав, суставная полостьKnee joint, articular cavityArticulatio tibiofibularis, cavitas
articularisМежберцовый сустав, суставная полостьTibiofibular joint, articular cavityCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaEminentia intercondylaris tibiaeМежмыщелковое возвышение
большеберцовой костиIntercondylar eminence of tibiaFemur, facies patellarisБедренная кость, надколенниковая
поверхностьFemur, patellar surfaceFemur, fossa intercondylarisБедренная кость, межмыщелковая ямкаFemur, intercondylar fossaLigamentum collaterale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collaterale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTuberculum intercondylare lateraleЛатеральный межмыщелковый бугорокLateral intercondylar tubercleTuberculum intercondylare medialeМедиальный межмыщелковый бугорокMedial intercondylar tubercleVasa popliteaeПодколенные сосудыPopliteal vesselsПоверхности: I - inferior; L - lateralis; M - medialis; S - superior.
464НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcondylus lateralis femorismeniscus lateralisarea intercondylaris anteriorcondylus lateralis tibiaecondylus medialis femorismeniscus medialiscondylus medialis tibiaearticulatio genus,
cavitas articulariscondylus medialis tibiaearticulatio tibiofibularis,
cavitas articularisligamentum cruciatum posteriusarticulatio genus,
cavitas articularismeniscus medialistuberculum intercondylare medialeligamentum cruciatum anteriuscondylus lateralis femoriscondylus lateralis tibiaecaput fibualefemur, fossa intercondylarismeniscus lateralistuberculum intercondylare lateraleРис. 2-135. Фронтальные распилы области колена. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.А — уровень переднего межмыщелкового поля. В — уровень переднего края межмыщелкового возвышения
Коленный сустав465condylus medialisfemoriscondylus medialis femorisligamentum cruciatum anteriuseminentia intercondylaris tibiaeligamentum cruciatum posteriusarticulatio genus,
cavitas articularismeniscus medialiscondylus medialis tibiaearticulatio tibiofibularis,
cavitas articulariscondylus lateralis femorismeniscus lateraliscondylus lateralis tibiaearea intercondylaris posteriorcondylus lateralis femorismeniscus lateraliscondylus lateralis tibiaearticulatio genus,
cavitas articularismeniscus medialiscondylus medialis tibiaearticulatio tibiofibularis,
cavitas articulariscaput fibulaecaput fibulaevasa popliteaeРис. 2-136. Фронтальные распилы области колена. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — уровень межмыщелкового возвышения. В — уровень заднего межмыщелкового поля
tractus iliotibialiscondylus
lateralis femorisarticulatio genus,
cavitas articularismeniscus lateraliscondylus
medialis femoriscondylus
lateralis tibiaemeniscus medialiscondylus
medialis tibiaearea intercondylaris
anteriorНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-137. Последовательные (А, В, С, D, Е) фронтальные сечения области колена,выполненные спереди назад с шагом 3 мм. МРТ
ligamentum
cruciatum anteriuscondylus
lateralis femorisligamentum
cruciatum posteriustuberculum
intercondylare lateralecondylusmedialisfemorismeniscus lateralisligamentum
collatérale tibialecondylus
lateralis tibiaemeniscus medialiscondylus
medialis tibiaetuberculum
intercondylare medialeКоленный сустав
musculus
gastrocnemius
caput mediatecondylus
lateralis femorismeniscus lateralisligamentum
cruciatum posteriusligamentum
collatérale fibularecondylus
medialis femoriscondylus
lateralis tibiaeligamentum
collatérale tibialemeniscus medialisarea intercondylaris
posteriorarticulatio i
tibiofibulariscaput fibulae
Коленный сустав469Сагиттальные распилы и сечения области коленаЭквивалентьЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArea intercondylaris anteriorПереднее межмыщелковое полеAnterior intercondylar areaArea intercondylaris posteriorЗаднее межмыщелковое полеPosterior intercondylar areaArticulatio genus, capsula artcularisКоленный сустав, суставная капсулаKnee joint, joint capsuleArticulatio genus, cavitas articularisКоленный сустав, суставная полостьKnee joint, articular cavityArticulatio tibiofibularis, cavitas
articularisМежберцовый сустав, суставная полостьTibiofibular joint, articular cavityCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCartilago articularisСуставной хрящArticular cartilageCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой
костиMedial condyle of tibiaCorpus adiposum infrapatellareПоднадколенниковое жировое телоInfrapatelar fat padCorpus tibiaeТело большеберцовой костиShaft of tibiaEminentia intercondylaris tibiaeМежмыщелковое возвышение
большеберцовой костиIntercondylar eminence of tibiaFemur, facies patellarisБедренная кость, надколенниковая
поверхностьFemur, patellar surfaceFemur, fossa intercondylarisБедренная кость, межмыщелковая ямкаFemur, intercondylar fossaLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciate ligamentLigamentum cruciatum posteriusЗадняя крестообразная связкаPosterior cruciate ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLinea epiphysialisЭпифизарная линияEpiphysial lineMeniscus lateralisЛатеральный менискLateral meniscusMeniscus medialisМедиальный менискMedial meniscusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.vastus lateralisЛатеральная широкая мышца бедраVastus lateralisM.vastus medialisМедиальная широкая мышца бедраVastus medialisPatellaНадколенникPatellaTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityПоверхности: А - anterior; I - inferior; Р - posterior; S - Superior.
470НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus vastus medialiscondylus medialisfemorismusculus gastrocnemius
caput medialearticulatio genus,
capsula articularisarticulatio genus,
cavitas articularismeniscus medialiscorpus adiposum infrapatellarearticulatio genus,
cavitas articulariscondylus medialis tibiaecondylus medialis femorismeniscus medialisarticulatio genus,
capsula articulariscondylus medialis tibiaeРис. 2-140. Сагиттальные распилы области колена. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.А — уровень медиального мыщелка бедренной кости. В — уровень медиального края надколенника
Коленный суставfemur, fossa intercondylarisligamentum cruciatum posteriusarea intercondylaris posteriorfemur, facies patellarisligamentum cruciatum anteriusmusculus biceps femorismusculus gastrocnemius
caput lateralepatellacorpus adiposum infrapatellareligamentum patellaearea intercondylaris anteriorarticulatio tibiofibularis,
cavitas articulariscorpus tibiaemusculus vastus lateraliscondylus lateralis femorismeniscus lateraliscondylus lateralis tibiaecaput fibulaeРис. 2-141. Сагиттальные распилы области колена. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — уровень межмыщелковой ямки. В — уровень латерального мыщелка бедренной кости
meniscus medialislinea epiphysialiscondylusmedialisfemoriscartilago articularisНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarticulatio genus,
cavitas articularisРис. 2-142. Последовательные (А, В, С, D, E) сагиттальные сечения области колена,выполненные изнутри наружу с шагом 3 мм. МРТcartilago articularisarticulatio genus,
capsula articulariscondylus
medialis tibiae
patellaligamentum
cruciatum posteriusfemur, facies
patellariscartilago articularisarticulatio genus,
capsula articulariscorpus adiposum
infrapatellareeminentia
intercondylaris tibiaeКоленный суставРис. 2-143. Последовательные (А, В, С, D, Е) сагиттальные сечения области колена,
выполненные изнутри наружу с шагом 3 мм. МРТ
femur, f;musculus
gastrocnemius,
caput lateralepatellacartilago articularisligamentum patellaearticulatio genus,
capsula articulariscorpus adiposum
infrapatellaremeniscus lateraliscondylus
lateralis tibiae
Коленный суставcondylus
lateralis femorismusculus
gastrocnemius,
caput lateralemeniscus lateraliscorpus adiposum
infrapatellarearticulatio genus,
capsula articularisarticulatiotibiofibularismeniscus lateraliscondylus
lateralis tibiaecaput fibulaeУРис. 2-145. Последовательные (А, В, С, О, Е) сагиттальные сечения области колена,выполненные изнутри наружу с шагом 3 мм. МРТ
ОБЛАСТЬ ГОЛЕНИ
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоверхностные структуры голениЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryBursa suprapatellarisНаднадколенниковая сумкаSuprapatellar bursaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой костиLateral condyle of tibiaCondylus medialis femorisМедиальный мыщелок бедренной костиMedial condyle of femurCondylus medialis tibiaeМедиальный мыщелок большеберцовой костиMedial condyle of tibiaFacies medialis tibiaeМедиальная поверхность большеберцовой костиMedial surface of tibiaFascia crurisФасция голениDeep fascia of tegFibula*Малоберцовая костьFibulaMalleolus lateralisЛатеральная лодыжкаLateral malleolusMalleolus medialisМедиальная лодыжкаMedial malleolusM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев (стопы)Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.gastrocnemius, caput mediateИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorN.cutaneus dorsalis [pedis]
intermedius (n.peroneus superficialis)Промежуточный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Intermediate dorsal cutaneous
nerve (superficial peroneal nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis]
medialis (n.peroneus superficialis)Медиальный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Medial dorsal cutaneous nerve
(superficial peroneal nerve)N.cutaneus surae lateralis
(n.peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.cutaneus surae lateralis,
ramus communicans peroneusЛатеральный кожный нерв икры,
малоберцовая соединительная ветвьLateral sural cutaneous nerve,
sural communicating branchN.cutaneus surae medialis (n.tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.peroneus profundus
(n.peroneus communis)Глубокий малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Deep peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.peroneus superficialis
(n.peroneus communis)Поверхностный малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Superficial peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve,
infrapatellar branchN.suralisИкроножный нервSural nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nervePatellaНадколенникPatellaTibiaБольшеберцовая костьTibiaTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinV.tibialis anteriorПередняя большеберцовая венаAnterior tibial veinV.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая венаPosterior tibial veinVv.tibiales anterioresПередние большеберцовые веныAnterior tibial veinsVv.tibiales posterioresЗадние большеберцовые веныPosterior tibial veins* Термин зафиксирован для малоберцовой кости в BNA, JNA, PNA, Международной терминологии, которые признают, как и
англоязычная литература, правомочность использования производных греческого регопе для обозначения малоберцовых
образований (BNA, JNA - peronaeus, peronealis, peroneales; PNA, международная терминология - peroneus, peronea,
peroneorum), что имеет значение для практической медицины.
Область голениРис. 2-146. Истоки большой подкожной вены в области медиальной лодыжки
Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВ окне фасции голени виден задний большеберцовый сосудисто-нервный пучок голени.vena saphena magnafaciès medialis tibiaearteria tibialis posterior,
venae tibiales posteriores
et nervus tibialisfascia crurisnervus saphenus
(nervus femoralis)vena saphena magnamalleolus medialismusculus gastrocnemius,
caput mediale
480НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermediusvena saphena
parva (исток)vena saphena magnaarteria tibialis anterior,
venae tibiales anteriores
et nervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)facies medialis tibiaemusculus
peroneus longusmusculus extensor
digitorum longusmusculus extensor
hallucis longusmusculus
tibialis anteriorfascia crurisnervus peroneus superficialis
(nervus peroneus communis)Рис. 2-147. Поверхностная картина нередне-латеральной поверхности голени.
Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВ окне фасции голени виден передний сосудисто-нервный пучок голени.
Область голени481vena saphena magnapatellatuberositas tibiaevena saphena magnanervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialisnervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus saphenus
(nervus femoralis)musculus gastrocnemius,
caput mediatemalleolus medialisfascia crurisРис. 2-148. Поверхностные вены и кожные нервы медиальной поверхности голени
482НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfascia crurisnervus cutaneus surae
medialis (nervus tibialis)канал Пирогова вскрытnervus suralismalleolus lateralisvena saphena magnavena saphena parvanervus cutaneus surae lateralis,
ramus communicans peroneusnervus saphenus
(nervus femoralis)nervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)Рис. 2-149. Поверхностные вены и кожные нервы задней поверхности голениМалую подкожную вену ноги в верхней и средней трети голени сопровождает медиальный кожный нерв икры, который
в нижней трети соединяется с латеральным кожным нервом икры, образуя икроножный нерв.
Рис. 2-150. Восходящая флебография нижних конечностей.А — проксимальная половина голени, В — дистальная половина голениI — condvlus medialis femoris; 2 - condylus medialis tibiae; 3 — condvlus lateralis femoris; 4 — condylus lateralis tibiae;
5 — fibula; 6 — vena tibialis anterior; 7 — vena tibialis posterior; 8 — vena poplitea; 9 — tibia
484НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬИннервация кожи голениЭквивалентьРусскояз ыч ныеАнглоязычныеArcus venosus dorsalis pedisТыльная венозная дуга стопыDorsal venous arch of footFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFascia lataШирокая фасция [бедра]Fascia lataFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusN.cutaneus dorsalis [pedis] intermedius
(n.peroneus superficialis)Промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы] (поверхностный малоберцовый нерв)Intermediate dorsal cutaneous
nerve (superficial peroneal nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] lateralis
(n.suralis)Латеральный тыльный кожный нерв [стопы]
(икроножный нерв)Lateral dorsal cutaneous nerve
(sural nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] medialis
(n.peroneus superficialis)Медиальный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Medial dorsal cutaneous nerve
(superficial peroneal nerve)N.cutaneus femoris lateralisЛатеральный кожный нерв бедраLateral cutaneous nerve of thighN.cutaneus femoris posteriorЗадний кожный нерв бедраPosterior cutaneous nerve of thighN.cutaneus surae lateralis
(n.peroneus communis)Латеральный кожный нерв икры
(общий малоберцовый нерв)Lateral sural cutaneous nerve
(common peroneal nerve)N.cutaneus surae lateralis,
ramus communicans peroneusЛатеральный кожный нерв икры,
малоберцовая соединительная ветвьLateral sural cutaneous nerve,
sural communicating branchN.cutaneus surae medialis (n.tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.femoralis, ramus cutaneus anteriorБедренный нерв, передняя кожная ветвьFemoral nerve, anterior cutaneous
branchN.obturatorius, ramus cutaneusЗапирательный нерв, кожная ветвьObturator nerve, cutaneous
branchN.peroneus profundus
(n.peroneus communis)Глубокий малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Deep peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.peroneus superficialis
(n.peroneus communis)Поверхностный малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Superficial peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.saphenus, ramus infrapatellarisПодкожный нерв [ноги],
поднадколенниковая ветвьSaphenous nerve, infrapatellar
branchN.suralisИкроножный нервSural nerveN.suralis, rami calcanei lateralesИкроножный нерв, латеральные пяточные
ветвиSural nerve, lateral cutaneous
branchesN.tibialis, rami calcanei medialesБольшеберцовый нерв, медиальные
пяточные ветвиTibial nerve, medial cutaneous
branchesNn.digitales dorsales pedis
(n.cutaneus dorsalis [pedis]
intermedius)Тыльные пальцевые нервы стопы
(промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы])Dorsal digital nerves of foot
(intermediate dorsal cutaneous
nerve)Nn.digitales dorsales pedis
(n.peroneus profundus) ]Тыльные пальцевые нервы стопы
(глубокий малоберцовый нерв)Dorsal digital nerves of foot
(deep peroneal nerve)Tibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous vein
Область голени485nervi digitales dorsales
pedis (nervus cutaneus
dorsalis [pedis] intermedius)nervi digitales
dorsales pedis (nervus
peroneus profundus)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius (nervus
peroneus superficialis)nervus cutaneus
dorsalis [pedis]
lateralis (nervus suralis)nervus saphenus
(nervus femoralis)nervus saphenus,
ramus infrapatellarisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius (nervus
peroneus superficialis)fibula, malleolus lateralisvena saphena parvanervus cutaneus
dorsalis [pedis]
lateralis (nervus suralis)nervus saphenus
(nervus femoralis)nervus cutaneus surae
lateralis (nervus
peroneus communis)nervus peroneus
superficialisvena saphena
magnafascia cruristibia, malleolus
medialisnervi digitales
dorsales pedisarcus venosus
dorsalis pedisnervus cutaneus surae
lateralis (nervus
peroneus communis)nervus peroneus
superficialisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)Рис. 2-151. Кожные нервы и зоны кожной иннервации голени. Вид спереди
486НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfascia latanervus tibialis, rami
calcanei latetalesnervus suralis nervus suralis, rami
calcanei lateralesnervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)nervus tibialis, rami
calcanei medialesnervus suralis, rami
calcanei lateralesnervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)nervus cutaneus
femoris posteriornervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus peroneus
superficialis (nervus
peroneus communis)nervus suralisnervus cutaneus
femoris lateralisnervus cutaneus
femoris posteriornervus cutaneus
surae lateralis
(nervus peroneus
communis)nervus obturatorius,
ramus cutaneusnervus cutaneus
femoris posteriorvena saphena
magnanervus cutaneus
surae medialis,
(nervus tibialis)nervus saphenusnervus cutaneus
surae lateralis, ramus
communicans peroneusfascia crurisnervus cutaneus surae
medialis (nervus tibialis)nervus femoralis,
ramus cutaneus
anteriorvena saphena
parvanervus saphenus
(nervus femoralis)nervus cutaneus surae
lateralis (nervus
peroneus communis)Рис. 2-152. Кожные нервы и зоны кожной иннервации голени. Вид сзади
Область голениПОСЛОЙНАЯ ТОПОГРАФИЯ МЫШЦ ГОЛЕНИФасциальные ложа голениCompartimentaФасциальные ложа голениCompartmentsCompartimentum cruris anterius
Compartimentum cruris extensorum*Переднее фасциальное ложе голени
Фасциальное ложе разгибателей голениAnterior compartment of leg
Extensor compartment of legCompartimentum cruris posteriusCompartimentum cruris flexorum*Pars superficialis, pars gastrocnemius,
pars tricipitalis**Pars profunda, pars solearis**Заднее фасциальное ложе голениФасциальное ложе сгибателей голениПоверхностная часть, икроножная
часть, трехглавая частьГлубокая часть, камбаловидная частьPosterior compartment of leg
Flexor compartment of leg
Superficial partDeep partCompartimentum cruris laterale
Compartimentum cruris peroneorum'Латеральное фасциальное ложе голени
Фасциальное ложе малоберцовых мышцLateral compartment of leg
Peroneal compartment of legЛатинские обозначения фасциальных лож избыточно противоречивы, так как помимо анатомических обозначе¬
ний включают функциональные (*), относительность которых разбиралась ранее, а также подразделения лож,
не соответствующие мышцам, в них находящимся (**). Кроме того, если переднее и заднее фасциальные ложа
имеют анатомическое и функциональное названия, то латеральное имеет только анатомические названия.В переднем мышечном ложе (ложе мышц-разгибателей) располагаются: передняя большеберцовая мышца
(m.tibialis anterior), длинный разгибатель пальцев (m.extensor digitorum longus), длинный разгибатель большого
пальца стопы (m.extensor hallucis longus).В заднем мышечном ложе (ложе мышц-сгибателей) располагаются:в поверхностной части - трехглавая мышца икры (m.triceps surae), состоящая из икроножной (m.gastro¬
cnemius), и камбаловидной (m.soleus), подошвенная мышца (т.plantaris);в глубокой части - длинный сгибатель большого пальца стопы (m.flexor hallucis longus), задняя больше¬
берцовая мышца (m.tibialis posterior), длинный сгибатель пальцев (m.flexor digitorum longus).В латеральном мышечном ложе находятся малоберцовые мышцы: длинная малоберцовая мышца (m.pero¬
neus longus), короткая малоберцовая мышца (m.peroneus brevis).
488НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРельеф голениЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеBursa subcutanea infrapatellarisПодкожная поднадколенниковая сумкаSubcutaneous infrapatellar bursaBursa subcutanea prepatellarisПодкожная преднадколенниковая сумкаSubcutaneous prepatellar bursaBursa subcutanea tuberositatis tibiaeПодкожная сумка большеберцовой
бугристостиSubcutaneous bursa of tibial tuberosityCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFacies medialis tibiaeМедиальная поверхность
большеберцовой костиMedial surface of tibiaFascia crurisФасция голениDeep fascia of legMargo anterior tibiaeПередний край большеберцовой костиAnterior border of tibiaM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis longusM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная
головкаGastrocnemius, medial headM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusRetinaculum musculorum extensorum
inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum extensorum
superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosity
Область голени489faciès
medialis tibiaebursa subcutanea
prepatellariscaput fibulaetuberositas tibiaemusculus extensor
hallucis longus, tendobursa subcutanea
infrapatellarisbursa subcutanea
tuberositatis tibiaemusculus
peroneus longusmusculus extensor
digitorum longusmusculus
peroneus brevismusculus gastrocnemius,
caput medialemargo anterior tibiaeretinaculum musculorum
extensorum superiusretinaculum musculorum
extensorum inferiusmusculus
tibialis anteriorfades medialis tibiaefascia crurisРис. 2-153. Рельеф голени после удаления поверхностных структур
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬФасции голени и фасциальные ложаЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеCompartimentum cruris anteriusПереднее фасциальное ложе голениAnterior compartment of legCompartimentum cruris lateraleЛатеральное фасциальное ложе голениLateral compartment of legCompartimentum cruris posteriusЗаднее фасциальное ложе голениPosterior compartment of legCompartimentum cruris posterius,
pars profundaЗаднее фасциальное ложе голени,
глубокая частьPosterior compartment of leg,
deep partCompartimentum cruris posterius,
pars superficialisЗаднее фасциальное ложе голени,
поверхностная частьPosterior compartment of leg,
superficial partCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCorpus fibulaeТело малоберцовой костиShaft of fibulaFascia crurisФасция голени [собственная]Deep fascia of legFibulaМалоберцовая костьFibulaMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца
стопыFlexor hallucis longusM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis longusM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.cutaneus surae medialis
(n.tibialis)Медиальный кожный нерв икры
(большеберцовый нерв)Medial sural cutaneous nerve
(tibial nerve)N.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus superficialis
(n.peroneus communis)Поверхностный малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Superficial peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)Retinaculum patellae lateraleЛатеральная поддерживающая связка
надколенникаLateral patellar retinaculumSeptum intermusculare cruris anteriusПередняя межмышечная перегородка
голениAnterior intermuscular septum
of legSeptum intermusculare cruris
posteriusЗадняя межмышечная перегородка голениPosterior intermuscular septum
of legSeptum intermusculare cruris
transversumПоперечная межмышечная перегородка
голени (глубокий листок фасции голени)Transverse intermuscular septum
of legTibiaБольшеберцовая костьTibiaVasa peroneaМалоберцовые сосудыPeroneal vesselsVasa tibialia anterioraПередние большеберцовые сосудыAnterior tibial vesselsVasa tibialia posterioraЗадние большеберцовые сосудыPosterior tibial vesselsV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinVv.tibiales anterioresПередние большеберцовые веныAnterior tibial veinsVv.tibiales posterioresЗадние большеберцовые веныPosterior tibial vein
Область голени491fascia cruriscompartimentum cruris
posterius, pars profundacompartimentum
cruris anteriuscompartimentum
cruris lateralevasa tibialia posterioresvena saphena magna
et nervus saphenusseptum intermusculare
cruris transversumvasa peroneafascia crurisfascia cruriscompartimentum cruris
posterius, pars superficialisvasa tibialia
anterioresnervus peroneus
communisfibulavena saphena parva
et nervus cutaneus
surae medialismusculus tibialis posteriorvasa tibialia posterioresmusculus gastrocnemius,
caput medialevena saphena magna
et nervus saphenusmusculus flexor
digitorum longusmembrana interossea crurismusculus soleusfascia crurisvena saphena parva et nervus
cutaneus surae medialisfascia crurisnervus peroneus superficialismusculus peroneus longusmusculus peroneus breviscorpus fibulaeseptum intermusculare
cruris posteriusseptum intermusculare
cruris transversumfascia crurismusculus
tibialis anteriorvasa tibialia anteriorescaput fibulaemusculus extensor
digitorum longusmusculus extensor
hallucis longusseptum intermusculare
cruris anteriusvasa peroneamusculus flexor hallucis longusРис. 2-154. Фасциальные ложа голени и их содержимое
492НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТопография мышц голени. Передняя и латеральная поверхности голениЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaCondylus lateralis femorisЛатеральный мыщелок бедренной костиLateral condyle of femurCondylus lateralis tibiaeЛатеральный мыщелок большеберцовой
костиLateral condyle of tibiaFacies medialis tibiaeМедиальная поверхность большеберцовой
костиMedial surface of tibiaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentMargo anterior tibiaeПередний край большеберцовой костиAnterior border of tibiaMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nervePatellaНадколенникPatellaRetinaculum musculorum extensorum
inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum extensorum
superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumRetinaculum musculorum peroneorum
inferiusНижний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцInferior peroneal retinaculumRetinaculum musculorum peroneorum
superiusВерхний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцSuperior peroneal retinaculumTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, facies medialisБольшеберцовая кость, медиальная
поверхностьTibia, medial surfaceTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная
лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosity
Область голени493patellamusculus extensor
digitorum longusnervus
peroneus communiscaput fibulaemusculus
peroneus longusnervus peroneus
superficialisretinaculum musculorum
extensorum inferiusfibula,
malleolus medialismusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus soleusligamentum patellaetuberositas tibiaemusculus
tibialis anteriortibia, facies medialismusculus
peroneus brevismusculus extensor
hallucis longusretinaculum musculorum
extensorum superiusРис. 2-155. Мышцы передней группы. Вид спереди
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
peroneus longusfacies mediale tibiaemusculus extensor
hallucis longuscaput fibulaetuberositas tibiaemusculus
tibialis anteriormusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus extensor
digitorum longusmusculus soleusРис. 2-156. Передняя группа мышц голени после удаления удерживателей сухожилий разгибателей
Область голени495membrana
interossea crurismusculus
peroneus brevismusculus extensor
hallucis longustuberositas tibiaemargo anterior tibiaecaput fibulaeРис. 2-157. Длинный разгибатель большого пальца стоны
496НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-158. Мышцы латеральной группы
Область голениmusculus
peroneuslongusmusculus
peroneus brevisfibula,
malleolus lateralistuber calcaneicondylus
lateralis tibiaecaput fibulaepatellatuberositas tibiaemembrana
interossea cruriscondylus
lateralis femorisРис. 2-159. Мышцы латеральной группы. Длинная и коро тая малоберцовые мышцы
498НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТопография мышц голени. Задняя поверхность голениЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеBursa subtendinea musculiМедиальная подсухожильная сумкаMedial subtendinous bursagastrocnemii medialisикроножной мышцыof gastrocnemiusBursa musculi semimembranosiСумка полуперепончатой мышцыSemimembranosus bursaCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFemur, facies popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceFemur, condylus lateralisБедренная кость, латеральный мыщелокFemur, lateral condyleFemur, condylus medialisБедренная кость, медиальный мыщелокFemur, medial condyleFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.gracilisТонкая мышцаGracilisM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM .tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusOs metatarsi primum [1], basisПервая плюсневая кость [1], основаниеBase of first [1] metatarsal boneOs metatarsi quintum [V],
tuberositasПятая плюсневая кость [V], бугристостьTuberosity of fifth [V] metatarsal
boneTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, condylus lateralisБольшеберцовая кость, латеральный мыщелокTibia, lateral condyleTibia, condylus medialisБольшеберцовая кость, медиальный мыщелокTibia, medial condyleTibia, linea musculi soleiБольшеберцовая кость, линия камбаловидной
мышцыSoleal line of tibiaTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityГоленоподколенный канал (canalis cruropopliteus) - межфасциальный канал, располагающийся в заднем
фасциальном ложе голени между мышцами его поверхностной части и мышцами глубокой части, а именно,
между камбаловидной и задней большеберцовой мышцами. Имеет три отверстия:- верхнее - между сухожильной дугой камбаловидной мышцы и подколенной мышцей. Обычно на уровне сухо¬
жильной дуги подколенная артерия делится на переднюю и заднюю большеберцовую;- переднее - отверстие в межкостной перепонке голени, через которое передняя большеберцовая артерия
попадает в переднее фасциальное ложе;- нижнее - щель между краем пяточного сухожилия и телом большеберцовой кости на границе средней и ниж¬
ней трети голени. Через него проходит задний большеберцовый сосудисто-нервный пучок.Нижний мышечно-малоберцовый канал (canalis musculoperoneus inferior) - ответвление голеноподко¬
ленного канала, образованное задней большеберцовой мышцей, длинным сгибателем большого пальца стопы
и телом малоберцовой кости. В нем проходит малоберцовая артерия (а.регопеа), ветвь задней большеберцо¬
вой артерии.
Область голени499tuber calcaneimusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus plantarismusculus biceps
femoris, tendotendo calcaneusmusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus tibialis
posterior, tendomusculus
peroneus brevismusculus flexor
hallucis longusmusculus soleusmusculus
peroneus longusfemur, fades popliteamusculus
gracilis, tendomusculus
semitendinosus, tendomusculus
semimembranosus, tendomusculus gastrocnemius,
caput medialetibia, malleolus medialisfibula,
malleolus lateralisРис. 2-160. Мышцы заднего фасциального ложа голени. Поверхностная часть
500НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus gastrocnemius
caput laterale,
место прикрепленияfemur, condylus lateralismusculus plantaristibia, condylus lateralismusculus gastrocnemius
caput mediale,
место прикрепленияfemur, faciès popliteafemur, condylus medialistibia, condylus medialismusculus popliteusmusculus
plantaris, tendomusculus gastrocnemius
(пересечена)tendo calcaneustuber calcaneitibia, malleolus medialismusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus tibialis
posterior, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendoos metatarsi
primum [I], basismusculus soleusmusculus
peroneus longusmusculus peroneus
longus, tendomusculus peroneus
brevis, tendoos metatarsi
quintum [V], tuberositasmusculus
peroneus brevismusculus flexor
hallucis longusfibula,
malleolus lateralisРис. 2-161. Мышцы заднего фасциального ложа голени.Поверхностная часть после иссечения икроножной мышцы
Область голени501musculus
tibialis posteriortendo calcaneus
(пересечено)femur,
facies popliteacaput fibulaefibula,
malleolus lateralistibia,
malleolus medialistuber calcaneimusculus soleustibia, linea
musculi soleimusculus flexor
hallucis longusmusculus flexor
digitorum longusbursa subtendinea
musculi gastrocnemii
medialismusculus biceps
femoris, tendobursa musculi
semimembranosimusculus popliteusmusculus flexor
digitorum longusmusculus
tibialis posteriormusculus flexor
hallucis longusmusculus
peroneus longusmusculus
gastrocnemius,
caput medialemusculussemimembranosus,tendomusculus plantarismusculus gastrocnemius,
caput lateraleРис. 2-162. Заднее фасциальное ложе голени. Глубокая часть
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСосуды и нервы голени. Передняя и задняя поверхностиЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.dorsalis pedisТыльная артерия стопыDorsal artery of footA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryA.recurrens tibialis anteriorПередняя большеберцовая возвратная артерияAnterior tibial recurrent arteryCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFacies medialis tibiaeМедиальная поверхность большеберцовой
костиMedial surface of tibiaFemur, facies popliteaБедренная кость, подколенная поверхностьFemur, popliteal surfaceFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM. extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM. gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM. gracilisТонкая мышцаGracilisM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM. semimembranosusПолуперепончатая мышцаSemimembranosusM.semitendinosusПолусухожильная мышцаSemitendinosusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.cutaneus surae lateralisЛатеральный кожный нерв икрыLateral sural cutaneous nerve(n.peroneus communis)(общий малоберцовый нерв)(common peroneal nerve)N.cutaneus surae medialisМедиальный кожный нерв икрыMedial sural cutaneous nerve(n.tibialis)(большеберцовый нерв)(tibial nerve)N.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.peroneus profundus,
ramus articularisГлубокий малоберцовый нерв,
суставная ветвьDeep peroneal nerve, articular branchN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveN.tibialis, rami muscularesБольшеберцовый нерв, мышечные ветвиTibial nerve, muscular branchesTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuberositas tibiaeБугристость большеберцовой костиTibial tuberosityV.popliteaПодколенная венаPopliteal veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПередняя большеберцовая артерия (a.tibialis anterior) и глубокий малоберцовый нерв (n.peroneus
profundus) проецируются по линии, проведенной от середины расстояния между головкой малоберцовой кости
и бугристостью большеберцовой кости к середине расстояния между медиальной и латеральной лодыжками.
На голени глубокий малоберцовый нерв иннервирует мышцы переднего фасциального ложа (переднюю группу
мышц): длинный разгибатель большого пальца стопы, длинный разгибатель пальцев [стопы], переднюю боль¬
шеберцовую мышцу.502
Область голени503nervus peroneus
profundusarteria dorsalis pedismusculus extensor
hallucis longusmusculus tibialis anteriormusculus gastrocnemius,
caput medialearteria tibialis anteriornervus peroneus
profundusmusculus
peroneus longusmusculus
peroneus brevismusculus extensor
digitorum longustuberositas tibiaearteria recurrens
tibialis anteriornervus peroneus
profundus, ramus articularisfacies medialis tibiaemusculus soleusnervus peroneus
profundusnervus peroneus
superficialiscaput fibulaenervus peroneus
communisРис. 2-163. Топография сосудов и нервов в латеральном и переднем фасциальных ложах
504НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus soleusmusculus gracilismusculus
semitendinosus, tendomusculus
semimembranosus, tendomusculus gastrocnemius,
caput medialenervus cutaneus surae
medialis (nervus tibialis)musculus gastrocnemius,
caput lateralevena saphena parva
(пересечена)arteria tibialis posteriorvena tibialis posteriormusculus flexor
digitorum longus, tendotuber calcaneinervus tibialisfemur, facies popliteanervus peroneus
communisnervus tibialis,
rami muscularesmusculus plantarismusculus biceps
femoris, tendonervus peroneus
communisnervus cutaneus surae lateralis
(nervus peroneus communis)musculus tibialis
posterior, tendotibia, malleolus medialisnervus tibialismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus
peroneus longusmusculus
peroneus brevistendo calcaneusfibula, malleolus lateralisvena popliteaarteria popliteaРис. 2-164. Топография сосудов и нервов голени. Вид сзади
Область голени505Сосуды и нервы голени. Задняя поверхностьЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.inferior lateralis genusЛатеральная нижняя коленная артерияLateral inferior genicular arteryA.inferior medialis genusМедиальная нижняя коленная артерияMedial inferior genicular arteryA.peroneaМалоберцовая артерияPeroneal arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.popliteusПодколенная мышцаPopliteusM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.peroneus communisОбщий малоберцовый нервCommon peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveRetinaculum musculorum flexorumУдерживатель сухожилий сгибателейFlexor retinaculumRetinaculum musculorum peroneorum
inferiusНижний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцInferior peroneal retinaculumRetinaculum musculorum peroneorum
superiusВерхний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцSuperior peroneal retinaculumTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityБольшеберцовый нерв (n.tibialis) на голени иннервирует мышцы заднего фасциального ложа:- поверхностной части - икроножную, камбаловидную, подошвенную;- глубокой части - заднюю большеберцовую, длинный сгибатель пальцев, длинный сгибатель большого пальца
стопы. Подколенная мышца также получает иннервацию из большеберцового нерва.
506НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬnervus tibialistuber calcaneimusculus flexor
digitorum longusmusculus
tibialis posteriormusculus flexor
hallucis longusarteria peroneatendo calcaneus
(пересечено)musculus peroneus
longus, tendomusculus peroneus
brevis, tendomuscujus tibialis ш ш ; A IkTk fibula, malleolus lateralis
posterior, tendoretinaculum musculorum
retinaculum peroneorum superiusmusculorum flexorum/ 11 і Vf 71I I / І retinaculum musculorum", A % J peroneorum inferiusmusculus gastrocnemius,
caput mediale (пересечена)musculus plantaris
(пересечена)musculus gastrocnemius,
caput laterale (пересечена)arteria popliteaarteria tibialis anteriorarteria tibialis posteriorarteria peroneaarteria tibialis posteriormusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendotibia, malleolus medialisnervus tibialisarteria popliteaarteria inferior
medialis genusmusculus popliteusmusculus soleus
(пересечена)nervus tibialisarteria inferior
lateralis genusmusculus biceps
femoris, tendocaput fibulaenervus peroneus communisРис. 2-165. Голеноподколенный канал, нижний мышечно-малоберцовый канал
Область голениarteria popliteaarteria
tibialis anteriorarteria
tibialis posteriorarteria inferior
lateralis genusarteria
tibialis posteriorarteria peroneaРис. 2-166. Лнгиограмма артерий проксимальной половины голени. Клиническое наблюдение* Стеноз передней и задней большеберцовой артерии.
508НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСоединения костей голениЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеCaput fibulaeГоловка малоберцовой костиHead of fibulaFacies articularis malleoli lateralisСуставная поверхность латеральной
лодыжкиArticular faset of lateral malleolusFibulaМалоберцовая костьFibulaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная
лодыжкаFibula, lateral malleolusFibula, margo interosseusМалоберцовая кость, межкостный крайFibula, interosseous borderLigamentum calcaneofibulareПяточно-малоберцовая связкаCalcaneofibular ligamentLigamentum capitis fibulae anteriusПередняя связка головки малоберцовой
костиAnterior ligament of fibular headLigamentum capitis fibulae posteriusЗадняя связка головки малоберцовом
костиPosterior ligament of fibular headLigamentum collatérale fibulareМалоберцовая коллатеральная связкаFibular collateral ligamentLigamentum collatérale mediale;
ligamentum deltoideumМедиальная коллатеральная связка;
дельтовидная связкаMedial ligament; deltoid ligamentLigamentum collatérale tibialeБольшеберцовая коллатеральная связкаTibial collateral ligamentLigamentum cruciatum anteriusПередняя крестообразная связкаAnterior cruciat ligamentLigamentum patellaeСвязка надколенникаPatellar ligamentLigamentum talofibulare anteriusПередняя таранно-малоберцовая связкаAnterior talofibular ligamentLigamentum tibiofibulare anteriusПередняя межберцовая связкаAnterior tibiofibular ligamentLigamentum tibiofibulare posteriusЗадняя межберцовая связкаPosterior tibiofibular ligamentMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legM.biceps femorisДвуглавая мышца бедраBiceps femorisTractus iliotibialisПодвздошно-большеберцовый трактIliotibial tractTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, condylus lateralisБольшеберцовая кость, латеральный
мыщелокTibia, lateral condyleTibia, condylus medialisБольшеберцовая кость, медиальный
мыщелокTibia, medial condyleTibia, facies articularis inferiorБольшеберцовая кость, нижняя суставная
поверхностьTibia, inferior articular surfaceTibia, facies articularis superiorБольшеберцовая кость, верхняя суставная
поверхностьTibia, superior articular surfaceTibia, margo interosseusБольшеберцовая кость, межкостный крайTibia, interosseous borderTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная
лодыжкаTibia, medial malleolusСоединения костей голени включают:- непрерывные соединения с помощью соединительной ткани -• межкостная перепонка голени (membrana interossea cruris);• межберцовый синдесмоз (syndesmosis tibiofibularis) между малоберцовой вырезкой большеберцовой кости
и шероховатой поверхностью латеральной лодыжки малоберцовой кости. Это сочленение укреплено пере¬
дней межберцовой связкой и задней межберцовой связкой;- соединения с помощью суставов - межберцовый сустав (articulatio tibiofibularis), плоский по форме, практи¬
чески неподвижный. Сустав образован малоберцовой суставной поверхностью латерального мыщелка боль¬
шеберцовой кости и суставной поверхностью головки малоберцовой кости. Прочная капсула сустава укреплена
передней и задней связками головки малоберцовой кости. Основная функция сустава совпадает с основной
функцией костей голени - функцией опоры.
Область голени509ligamentum
collateral fibularetractus iliotibialisligamentum capitis
fibulae posteriusРис. 2-167. Соединения между костями голени
510НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРаспилы и сечения голениЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.peroneaМалоберцовая артерияPeroneal arteryA.popliteaПодколенная артерияPopliteal arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial anteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryFascia crurisФасция голениDeep fascia of legFibulaМалоберцовая костьFibulaMembrana interossea crurisМежкостная перепонка голениInterosseous membrane of legM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusРазгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.gastrocnemius, caput lateraleИкроножная мышца, латеральная головкаGastrocnemius, lateral headM.gastrocnemius, caput medialeИкроножная мышца, медиальная головкаGastrocnemius, medial headM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.plantarisПодошвенная мышцаPlantarisM.soleusКамбаловидная мышцаSoleusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.saphenusПодкожный нерв [ноги]Saphenous nerveN.suralisИкроножный нервSural nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibiaБольшеберцовая костьTibiaV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinПоверхности: А - передняя; Р - задняя; М - медиальная; L - латеральная.
Область голениРис. 2-168. Поперечный распил голени на границе верхней и средней трети.Рисунок с препарата Н.И. Пироговаnervus peroneus
profundusmusculus
peroneus brevismusculus soleusmusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus extensor
digitorum longusarteria
tibialis anteriormembrana
interossea crurismusculus
peroneus longusnervus peroneus
superficialisarteria
tibialis posteriornervus tibialismusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus
plantaris, tendomusculus extensor
hallucis longusmusculus
tibialis anteriormusculus flexor
digitorum longusfibulamusculus
tibialis posterior
512НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
peroneus longusnervus peroneus
profundusmusculus extensor
hallucis longusnervus peroneus
superficialisvena saphena magna
et nervus saphenusmusculus extensor
digitorum longusmusculus
tibialis posteriormembrana
interossea crurismusculus flexor
digitorum longusarteria peroneanervus tibialisfibulaarteria
tibialis posteriormusculus
peroneus brevismusculus flexor
hallucis longusvena saphena parvatendo calcaneusfascia crurismusculus
tibialis anteriormusculus extensor
digitorum longusnervus suralismusculus
tibialis anteriorarteria
tibialis anteriornervus peroneus
profundusmembrana
interossea crurisarteria peroneamusculus
peroneus brevisfascia crurisvena saphena parvamusculus flexor
digitorum longusarteria
tibialis posteriortendo calcaneusnervus peroneus
superficialismusculus extensor
hallucis longusfibulamusculus
peroneus longusnervus tibialismusculus flexor
hallucis longusarteria
tibialis anteriorvena saphena magna
et nervus saphenusmusculus
tibialis posteriorРис. 2-169. Поперечные распилы голени. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — на границе средней и нижней трети. В — на границе голени и голеностопной области
Область голени513vena saphena magna
et nervus saphenusmusculus gastrocnemius,
caput medialemusculus tibialis anteriormusculus tibialis posteriormusculus soleusmusculus gastrocnemius,
caput lateralemembrana
interossea crurismusculus extensor
hallucis longusmusculus flexor
digitorum longusarteria tibialis posteriormusculus extensor
digitorum longusmusculus
peroneus longusfibulafascia crurismusculus tibialis anteriormusculus tibialis posteriormusculus flexor
digitorum longusmusculus extensor
hallucis longusmusculus gastrocnemius
caput medialemembrana
interossea crurisfibulamusculus extensor
digitorum longusmusculus
peroneus longusmusculus flexor
hallucis longusmusculus soleusfascia crurismusculus gastrocnemius,
caput lateralemusculus
tibialis anteriormusculus extensor
hallucis longusmusculus extensor
digitorum longusmembrana
interossea crurismusculus flexor
digitorum longusfibulamusculus flexor
hallucis longusmusculus
peroneus longusfascia crurismusculus
peroneus brevistendo calcaneusСРис. 2-170. Поперечные сечения голени на уровне верхней (А), средней (В) и нижней (С) трети. МРТ
ГОЛЕНОСТОПНАЯ ОБЛАСТЬ
И ОБЛАСТЬ СТОПЫ
516НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРельеф, поверхностные вены и кожные нервыЭквивалентьЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisArcus venosus dorsalis pedisТыльная венозная дуга стопыDorsal venous arch of footA.dorsals pedisТыльная артерия стопыDorsal artery of footA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryCalxПяткаHeelDigitus minimusМизинец [стопы]Little toeFascia crurisФасция голениDeep fascia of tegFascia dorsalis pedisТыльная фасция стопыDorsal fascia of footFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusHalluxБольшой палец стопыGreat toeM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusN.cutaneus dorsalis [pedis] intermedius
(n.peroneus superficialis)Промежуточный тыльный кожный нерв
[стопы] (поверхностный малоберцовый нерв)Intermediate dorsal cutaneous
nerve (superficial peroneal nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] lateralis
(n.suralis)Латеральный тыльный кожный нерв [стопы]
(икроножный нерв)Lateral dorsal cutaneous nerve
(sural nerve)N.cutaneus dorsalis [pedis] medialis
(n. peroneus superficialis)Медиальный тыльный кожный нерв [стопы]
(поверхностный малоберцовый нерв)Medial dorsal cutaneous nerve
(superficial peroneal nerve)N.peroneus profundus
(n.peroneus communis)Глубокий малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Deep peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.peroneus superficialis
(n.peroneus communis)Поверхностный малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Superficial peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.plantaris lateralis (n.tibialis)Латеральный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Lateral plantar nerve (tibial nerve)N.plantaris medialis (n.tibialis)Медиальный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Medial plantar nerve (tibial nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.suralisИкроножный нервSural nerveN.suralis, rami calcanei lateralesИкроножный нерв, латеральные
пяточные ветвиSural nerve, lateral calcaneal
branchesN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveN.tibialis, rami calcanei mediatesБольшеберцовый нерв, медиальные
пяточные ветвиTibial nerve, medial calcaneal
branchesNn.digitales dorsales pedis
(n.peroneus profundus)Тыльные пальцевые нервы стопы
(глубокий малоберцовый нерв)Dorsal digital nerves of foot
(deep peroneal nerve)Nn.digitales dorsales pedis
(n.cutaneus dorsalis [pedis] intermedius
et n.cutaneus dorsalis [pedis] medialis)Тыльные пальцевые нервы стопы
(промежуточный и медиальный тыльные
кожные нервы [стопы])Dorsal digital nerves of foot (inter¬
mediate dorsal cutaneous nerve,
medial dorsal cutaneous nerve)Retinaculum musculorum extensorum
inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum extensorum
superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinVv.tibiales posterioresЗадние большеберцовые веныPosterior tibial veins
Голеностопная область и область стопы517Рис. 2-171. Рельеф передней голеностопной области и тыла стоны
518НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬhalluxdigitus minimusarcus venosus
dorsals pedisretinaculum musculorum
extensorum inferiusnervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius (nervus
peroneus superficialis)nervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)arteria dorsalis pedis
(arteria tibialis anterior)fascia dorsalis pedisnervus peroneus profundusarteria tibialis anteriorretinaculum musculorum
extensorum superiusnervus peroneus
superficialisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)vena saphena magnaРис. 2-172. Поверхностные вены и кожные нервы передней голеностопной области и тыла стопы.
Рисунок с препарата Н.И. ПироговаВокнетыльной фасции стопы видна тыльная артерия стопы и глубокий малоберцовы й нерв.
Голеностопная область и область стопы519nervus
plantaris medialis
(nervus tibialis)arcus venosus
dorsals pedisnervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)tibia,malleolusmedialisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus
plantaris lateralis
(nervus tibialis)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius
(nervus peroneus
superficialis)fibula,
malleolus lateralisvena saphena parva
(истоки)aponeurosisplantarisnervus tibialis,
rami calcanei
mediatesnervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)nervus suralis, rami
calcanei lateralesnervus saphenusvena saphena
parva (истоки)nervus suralisfibula,
malleolus lateralisvena saphena
magna (истоки)Рис. 2-173. Поверхностные вены и кожные нервы голеностопной области и стопы. А — задняя поверхность
голеностопной области, подошва стоны. В — передняя поверхность голеностопной области, тыл стоны
520НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-174. Формирование большой подкожной вены ноги в области медиальной лодыжки.
Рисунок с препарата Н.И. ПироговаБольшая подкожная вена ноги берег истоки в венозной дуге тыла стопы и формируется спереди от медиальной
лодыжки.В окне фасции голени позади медиальной лодыжки виден задний большеберцовый сосудисто-нервный пучок, уходящий
в лодыжковый канал.
Голеностопная область и область стопы521nervi digitales dorsales pedis
(nervus cutaneus dorsalis [pedis]
intermedius et nervus cutaneus
dorsalis [pedis] medialis)nervus cutaneus
dorsalis [pedis] lateralis
(nervus suralis)vena saphena parva
(истоки)nervus peroneus superficialis
(nervus peroneus communis)nervus cutaneus dorsalis
[pedis] intermedius (nervus
peroneus superficialis)fibula,
malleolus lateralisvena saphena magna
(истоки)fascia dorsalis pedisarcus venosus
dorsals pedisnervus saphenus
(nervus femoralis)vena saphena magnatibia,
malleolus medialisnervus cutaneus dorsalis
[pedis] medialis (nervus
peroneus superficialis)nervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)nervi digitales
dorsales pedis (nervus
peroneus profundus)Рис. 2-175. Поверхностные вены и кожные нервы передней голеностопной области и тыла стопы
522НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПОСЛОЙНАЯ ТОПОГРАФИЯ МЫШЦ ГОЛЕНОСТОПНОЙ ОБЛАСТИИ ОБЛАСТИ СТОПЫМышцы тыльной поверхности стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArteria tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusM.extensor digitorum brevisКороткий разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum brevisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis brevisКороткий разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis brevisM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorMm.interossei dorsalesТыльные межкостные мышцыDorsal interosseiRetinaculum musculorum
extensorum inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum
extensorum superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusМышцы стопы делят на тыльные и подошвенные.Мышцы тыльной поверхности стопы включают: короткий разгибатель пальцев, короткий разгибатель большого
пальца стопы.Мышцы подошвенной поверхности стопы делятся натри группы (медиальная, средняя, латеральная), каждая
из которых находится в своем фасциальном ложе, которые отделяются отрогами подошвенного апоневроза.
Медиальная группа: мышца, отводящая большой палец стопы; короткий сгибатель большого пальца стопы;
мышца, приводящая большой палец стопы.Средняя группа: короткий сгибатель пальцев, квадратная мышца подошвы, червеобразные мышцы, тыльные
и подошвенные межкостные мышцы.Латеральная группа: мышца, отводящая мизинец стопы; короткий сгибатель мизинца стопы.
Голеностопная область и область стопы523musculusextensordigitorumlongusfibula,malleoluslateralismusculus
extensor
digitorum
longus, tendomusculi
interossei dorsalesmusculi
interossei dorsalesmusculus extensor
digitorum brevisretinaculum musculorum
extensorum superiusarteria tibialis anteriorretinaculum musculorum
extensorum inferiusmusculus extensor
hallucis brevisretinaculum musculorum
extensorum superiusmusculus extensor
hallucis longusmusculus tibialis
anterior, tendoretinaculum musculorum
extensorum inferiustibia, malleolus
medialismusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus extensor
hallucis brevismusculus extensor
digitorum brevis,
tendoРис. 2-176. Мышцы тыла стоны
524НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬМышцы подошвенной поверхности стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisAponeurosis plantaris, fasciculiПодошвенный апоневроз, продольныеPlantar aponeurosis, longitudinallongitudinalesпучкиfasciclesAponeurosis plantaris, fasciculiПодошвенный апоневроз, поперечныеPlantar aponeurosis, transversetransversiпучкиfasciclesEminentia plantaris lateralisЛатеральное возвышение подошвыLateral eminence of soleEminentia plantaris medialisМедиальное возвышение подошвыMedial eminence of soleLigamentum metatarsale transversum
superficialeПоверхностная поперечная связка плюсныSuperficial transverse metatarsal
ligamentLigamentum plantare longumДлинная подошвенная связкаLong plantar ligamentM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.adductor hallucis, caput obliquumМышца, отводящая большой палец стопы,
косая головкаAdductor hallucis, oblique headM.adductor hallucis, caput transver¬
sumМышца, отводящая большой палец стопы,
поперечная головкаAdductor hallucis, transverse headM.flexor digiti minimi brevisМалая мышца, сгибающая мизинец стопыFlexor digiti minimi brevisM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis brevisКороткий сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis brevisM.flexor hallucis brevis, caput lateralisКороткий сгибатель большого пальца стопы,
латеральная головкаFlexor hallucis brevis, lateral headM.flexor hallucis brevis, caput medialisКороткий сгибатель большого пальца стопы,
медиальная головкаFlexor hallucis brevis, medial headM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM. interosseus dorsalisТыльная межкостная мышцаInterosseus dorsalisM. interosseus plantarisПодошвенная межкостная мышцаInterosseus plantarisM.quadratus plantaeКвадратная мышца подошвыQuadratus plantaeM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalesTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuberositas ossis metatarsi quinti [V]Бугристость пятой [V] плюсневой костиTuberosity of fifth metatarsal bone [V]
Голеностопная область и область стопыtuber calcaneiaponeurosis plantariseminentia
plantaris medialiseminentia
plantaris lateralisaponeurosis plantaris,
fasciculi longitudinalesaponeurosis plantaris,
fasciculi transversiligamentum metatarsale
transversum superficialeРис. 2-177. Подошвенный апоневроз
526НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtuber calcaneiligamentum metatarsale
transversum superficialeaponeurosis plantaris,
fasciculi longitudinalesmusculus abductor
digiti minimiaponeurosis plantaris,
fasciculi transversiaponeurosis plantarismusculus
abductor hallucismusculus flexor
hallucis brevismusculus
interosseus plantaristuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus flexor
digiti minimi brevismusculus abductor
digiti minimiРис. 2-178. Мышцы подошвенной поверхности стопы после вскрытия фасциальных футляров
Голеностопная область и область стопыmusculus flexor
digitorum longus, tendinistuber calcaneiaponeurosis plantaris
(пересечен)musculus
abductor hallucismusculus flexor
digitorum brevismusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
hallucis longusmusculus flexor
hallucis brevismusculi lumbricalestuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus
interosseus plantarismusculus flexor
digiti minimi brevismusculus abductor
digiti minimimusculus
interosseus dorsalisРис. 2-179. Мышцы нодошвенной поверхности стопы после удаления подошвенного апоневроза
528НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus
interosseus dorsalisaponeurosis plantaris
(пересечен)musculus flexor digitorum
brevis (пересечена)musculus
abductor hallucismusculus flexor
digitorum longus, tendomusculi lumbricalesmusculus flexor
digitorum brevis, tendinismusculus
quadratus plantaemusculus flexor
hallucis brevismusculus peroneus
longus, tendomusculus
interosseus plantaristuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus flexor
digiti minimi brevismusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
hallucis longus, tendotuber calcaneimusculus abductor
digiti minimiРис. 2-180. Мышцы подошвенной поверхности стопы после удаления короткого сгибателя пальцев стопы
Голеностопная область и область стопы5 29musculus flexor
digitorum longus, tendinistuber calcaneiaponeurosis plantaris
(пересечен)ligamentum
plantare longummusculus peroneus
brevis, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus abductor digiti
minimi (пересечена)musculus adductor hallucis,
caput transversummusculus flexor
digitorum brevis, tendinismusculus flexor digitorum
brevis (пересечена)musculus abductor
hallucis (пересечена)musculi interossei plantares
et musculi interossei dorsalestuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus adductor
hallucis, caput obliquummusculus flexor
digiti minimi brevismusculus flexor
hallucis brevismusculi lumbricalesmusculus abductor digiti
minimi (пересечена)musculus quadratus
plantae (пересечена)Рис. 2-181. Мышцы подошвенной поверхности стопы после удаления квадратной мышцы подошвы
53НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬtuber calcaneimusculus flexor hallucis brevis,
caput mediale (пересечена)aponeurosis plantaris
(пересечен)musculus abductor digiti
minimi (пересечена)musculus adductor hallucis,
caput transversum (пересечена)musculus abductor digiti
minimi (пересечена)musculus flexor digiti
minimi (пересечена)musculi lumbricales
(пересечены)musculus abductor
hallucis (пересечена)musculus flexor hallucis
brevis, caput lateralemusculus flexor hallucis
brevis, caput medialemusculus adductor hallucis,
caput obliquum (пересечена)musculi interossei plantares
et musculi interossei dorsalesmusculus flexor digitorum
brevis (пересечена)musculus abductor
hallucis (пересечена)musculus quadratus
plantae (пересечена)musculus adductor hallucis,
caput obliquum (пересечена)musculus flexor hallucis brevis,
caput laterale (пересечена)tuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus flexor digiti
minimi brevis (пересечена)ligamentum
plantare longummusculus peroneus
brevis, tendomusculus peroneus
longus, tendoРис. 2-182. Глубокие мышцы средней группы мышц подошвенной поверхности стопы
Голеностопная область и область стопы531musculus adductor hallucis,caput transversummusculus flexor hallucis
brevis, caput medialemusculus adductor hallucis,caput obliquumligamentum
plantare longummusculus peroneus
longus, tendomusculus
abductor hallucismusculus flexor hallucis
brevis, caput lateraletuber calcaneimusculus abductor
digiti minimimusculus abductor
digiti minimituberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus flexor
digiti minimi brevisРис. 2-183. Мышцы большого пальца стопы (медиальная группа) и мизинца стоны (латеральная группа)
532НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСумки и влагалища мышц голеностопной области и области стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеBursa subcutanea calcaneaПодкожная пяточная сумкаSubcutaneous calcaneal bursaBursa subcutanea malleoli lateralisПодкожная сумка латеральной лодыжкиSubcutaneous bursa of lateral
malleolusBursa subcutanea malleoli medialisПодкожная сумка медиальной лодыжкиSubcutaneous bursa of medial
malleolusBursa subtendinea musculi tibialis
anteriorisПодсухожильная сумка передней
большеберцовой мышцыSubtendinous bursa of tibialis anteriorBursa tendinis calcaneiСумка пяточного сухожилияBursa of calcaneal tendonM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis longusM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorRetinaculum musculorum
extensorum inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum
extensorum superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumRetinaculum musculorum flexorumУдерживатель сухожилий сгибателейFlexor retinaculumRetinaculum musculorum
peroneorum inferiusНижний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцInferior peroneal retinaculumRetinaculum musculorum
peroneorum superiusВерхний удерживатель сухожилий
малоберцовых мышцSuperior peroneal retinaculumTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость,
медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusVagina communis tendinum
musculorum peroneorumОбщее влагалище сухожилий
малоберцовых мышцCommon tendinous sheath
of peroneiVagina plantaris tendinis musculi
peronei longiПодошвенное влагалище сухожилия
длинной малоберцовой мышцыPlantar tendinous sheath
of peroneus longusVagina tendinis musculi tibialis
anteriorisВлагалище сухожилия передней
большеберцовой мышцыTendinous sheath of tibialis anteriorVagina tendinis musculi
tibialis posteriorisВлагалище сухожилия задней
большеберцовой мышцыTendinous sheath of tibialis posteriorVagina tendinum musculi flexoris
digitorum longiВлагалище сухожилий длинного
сгибателя пальцев [стопы]Tendinous sheath of flexor
digitorum longusVagina tendinis musculi flexoris
hallucis longiВлагалище сухожилия длинного
сгибателя большого пальца стопыTendinous sheath of flexor
hallucis longusVagina tendinum musculi
extensoris digitorum longiВлагалище сухожилий длинного
разгибателя пальцев [стопы]Tendinous sheath of extensor
digitorum longusVagina tendinis musculi
extensoris hallucis longiВлагалище сухожилия длинного
разгибателя большого пальца стопыTendinous sheath of extensor
hallucis longus
Голеностопная область и область стопы533vagina tendinum musculi
flexoris digitorum longiretinaculum musculorum
extensorum inferiusbursa subtendinea
musculi tibialis anteriorisvagina tendinis musculi
flexoris hallucis longiretinaculum
musculorum flexorumretinaculum musculorum
extensorum superiusvagina tendinis musculi
tibialis posteriorisvagina tendinis musculi
tibialis anteriorisvagina subcutanea
malleoli medialisРис. 2-184. Топография синовиальных влагалищ в костно-фиброзных каналах голеностопной области.
Вид с медиальной стороныВ regio retromalleolaris medialis находится медиальный лодыжковый канал (canalis malleolaris medialis — tarsal tunnel), обра¬
зованный удерживателем сухожилий мышц-сгибателей глубокой части заднего фасциального ложа голени, медиальной
лодыжкой и пяточной костью.Канал подразделяется на 3 костно-фиброзных канала, которые содержат (спереди — назад):• влагалище сухожилия задней большеберцовой мышцы (vagina tendinis musculi tibialis posterioris);• влагалище сухожилий длинного сгибателя пальцев [стопы] (vagina tendinum musculi flexoris digitorum longi);• влагалище сухожилия длинного сгибателя большого пальца стопы (vagina tendinis musculi flexoris hallucis longi).В костно-фиброзном канале влагалища сухожилий длинного сгибателя пальцев [стопы] располагается фасциальный
футляр заднего большеберцового сосудисто-нервного пучка ( спереди — задняя большеберцовая артерия и одноименные
вены, сзади — большеберцовый нерв).
534НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus extensor
digitorum longusmusculus peroneus
longus, tendoretinaculum musculorum
extensorum superiusretinaculum musculorum
peroneorum superiusvagina communis tendinum
musculorum peroneorumvagina plantaris tendinis
musculi peronei longiРис. 2-185. Топография синовиальных влагалищ в костно-фиброзных каналах голеностопной области.
Вид с латеральной стороныВ regio retromalleolaris lateralis находится костно-фиброзный канал (иногда называемый латеральный лодыжковый канал),
который образован латеральнойлодыжкой, пяточной костью и удерживателями сухожилий малоберцовых мышц, которые
под нижним удерживателем сухожилий имеют раздельные синовиальные влагалища.
Голеностопная область и область стопы535musculus extensor
hallucis longusvagina tendinis musculi
tibialis anteriorismusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus extensor
hallucis brevis, tendomusculus extensor
digitorum longusretinaculum musculorum
extensorum inferiusvagina tendinum musculi
extensoris digitorum longimusculus extensor
digitorum longus, tendinesmusculus extensor
digitorum brevis, tendinesvagina tendinis musculi
extensoris hallucis longiretinaculum musculorum
extensorum superiustibia, malleolus
medialismusculus tibialis
anterior, tendoРис. 2-186. Топография синовиальных влагалищ в косгно-фиброзных каналах
голеностопной области. Вид спередиВ regio talocruralis anterior пространство между удерживателями сухожилий мышц-разгибателей и лодыжками (иногда —
межлодыжковый канал) делится натри костно-фиброзных канала:• медиальный канал содержит синовиальное влагалище сухожилия передней большеберцовой мышцы (vagina tendinis
musculi tibialis anterioris);• средний канал содержит синовиальное влагалище сухожилия длинного разгибателя большого пальца стопы (vagina
tendinis musculi extensoris hallucis longi);• латеральный канал содержит синовиальное влагалище сухожилий длинного разгибателя пальцев стопы (vagina
tendinum musculi extensoris digitorum longi).Сосудисто-нервный пучок области, состоящий из передней большеберцовой артерии, которая на уровне голеностопного
сустава меняет название на тыльную артерию стопы, одноименных вен и глубокого малоберцового нерва, окруженный
фасциальным футляром, располагается в костно-фиброзном канале для длинного разгибателя большого пальца стопы.
536НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬВлагалища сухожилий и сумки мышц подошвенной поверхности стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаPosterior tibial arteryBursa musculorum lumbricaliumСумка червеобразных мышцLumbricalis bursaLigamentum plantare longumДлинная подошвенная мышцаLong plantar ligamentM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.flexor digiti minimi brevisКороткий сгибатель мизинца стопыFlexor digiti minimiM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis brevisКороткий сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis brevisM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.quadratus plantaeКвадратная мышца подошвыQuadratus plantaeMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalesN.plantaris lateralisЛатеральный подошвенный нервLateral plantar nerveN.plantaris medialisМедиальный подошвенный нервMedial plantar nerveTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuberositas ossis metatarsi
quinti [V]Бугристость пятой [V] плюсневой костиTuberosity of fifth metatarsal
bone [V]Vagina plantaris tendinis musculi
peronei longiПодошвенное влагалище сухожилия
длинной малоберцовой мышцыPlantar tendinous sheath
of peroneus longusVagina tendinis musculi flexoris
hallicis longiВлагалище сухожилия длинного сгибателя
большого пальца стопыTendinous sheath of flexor
hallucis longusVagina tendinum musculi flexoris
digitorum longiВлагалище сухожилий длинного сгибателя
пальцев стопыTendinous sheath of flexor
digitorum longusVagina tendinis musculi tibialis
posteriorisВлагалище сухожилия задней
большеберцовой мышцыTendinous sheath of tibialis
posteriorVaginae tendinum digitorum pedisВлагалища сухожилий пальцев стопыTendinous sheaths of toesV.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая венаPosterior tibial vein
Голеностопная область и область стопы537aponeurosis plantaris
(пересечен)musculus abductor
digiti minimi (пересечена)bursa musculi
lumbricalistuber calcaneiarteria, vena tibiales
posteriores, nervi plantares
medialis et lateralismusculus flexor digitorum
brevis (пересечена)vagina tendinis musculi
tibialis posteriorisvagina tendinis musculi
flexoris hallucis longimusculus quadratus
plantae (пересечена)ligamentum plantare longummusculus peroneus
brevis, tendovagina plantaris tendinis
musculi peronei longimusculus flexor digitorum
brevis, tendines (пересечены)bursa musculi
lumbricalisvagina tendinum musculi
flexoris digitorum longimusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus flexor
hallucis brevismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculi lumbricalesvaginae tendinum
digitorum pedismusculus
abductor hallucistuberositas ossis
metatarsi quinti [V]musculus flexor
digiti minimi brevismusculus abductor
digiti minimi (пересечена)Рис. 2-187. Влагалища и сумки мышц подошвенной поверхности стопы
538НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТопография голеностопной области и области стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.arcuataДугообразная артерияArcuate arteryA.dorsalis pedisТыльная артерия стопыDorsal artery of footA.peronea, ramus perforansМалоберцовая артерия, прободающая ветвьPeroneal artery, perforating branchA.malleolaris anterior medialisМедиальная передняя лодыжковая артерияAnterior medial malleolar arteryA.tarsalis lateralisЛатеральная предплюсневая артерияLateral tarsal arteryA.tarsalis medialisМедиальная предплюсневая артерияMedial tarsal arteryA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryAa.digitales dorsalesТыльные пальцевые артерии [стопы]Dorsal digital arteriesAa.digitales plantares propriae,
rami dorsalesСобственные подошвенные пальцевые
артерии, тыльные ветвиProper plantar digital arteries,
dorsal branchesAa.metatarsales dorsalesТыльные плюсневые артерииDorsal metatarsal arteriesAa.tarsales medialesМедиальные предплюсневые артерииMedial tarsal arteriesFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusM.extensor digitorum brevisКороткий разгибатель пальцевExtensor digitorum brevisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцевExtensor digitorum longusM. extensor hallucis brevisКороткий разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis brevisM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorN.peroneus profundus
(n.peroneus communis)Глубокий малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Deep peroneal nerve
(common peroneal nerve)N.peroneus profundus,
ramus lateralisГлубокий малоберцовый нерв,
латеральная ветвьDeep peroneal nerve,
lateral branchN.peroneus superficialis
(n.peroneus communis)Поверхностный малоберцовый нерв
(общий малоберцовый нерв)Superficial peroneal nerve
(common peroneal nerve)Nn.digitales dorsales pedis
(n.peroneus profundus)Тыльные пальцевые нервы стопы
(глубокий малоберцовый нерв)Dorsal digital nerves of foot
(deep peroneal nerve)Nn.digitales dorsales pedis
(n.peroneus superficialis)Тыльные пальцевые нервы стопы
(поверхностный малоберцовый нерв)Dorsal digital nerves of foot
(superficial peroneal nerve)Nn.digitales plantares proprii,
rami dorsalesПодошвенные пальцевые нервы стопы
(тыльные ветви)Proper plantar digital nerves,
dorsal branchesRetinaculum musculorum
extensorum inferiusНижний удерживатель сухожилий
разгибателейInferior extensor retinaculumRetinaculum musculorum
extensorum superiusВерхний удерживатель сухожилий
разгибателейSuperior extensor retinaculumTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusVagina tendinis musculi
extensoris hallucis longiВлагалище сухожилия длинного разгибателя
большого пальца стопыTendinous sheath of extensor
hallucis longusVagina tendinis musculi
tibialis anteriorisВлагалище сухожилия передней
большеберцовой мышцыTendinous sheath of tibialis anteriorVagina tendinum musculi
extensoris digitorum longiВлагалище сухожилий длинного разгибателя
пальцев стопыTendinous sheath of extensor
digitorum longusГлубокий малоберцовый нерв (n.peroneus profundus) иннервирует на тыльной поверхности стопы корот¬
кий разгибатель пальцев [стопы] и короткий разгибатель большого пальца стопы. Его конечные ветви, тыльные
пальцевые нервы стопы, иннервируют кожу первого межпальцевого промежутка.
Голеностопная область и область стопы539nervus peroneus superficialis
(nervus peroneus communis)arteriae digitales plantares propriae,
rami dorsales, et nervi digitales
plantares proprii, rami dorsalesarteria dorsalis pedisnervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)musculus extensor
digitorum brevis, tendinesarteriae
digitales dorsalesnervi digitales
dorsales pedis (nervus
peroneus profundus)arteriae digitales plantares
propriae, rami dorsales,
et nervi digitales plantares
proprii, rami dorsalesvagina tendinum musculi
extensoris digitorum longimusculus extensor
digitorum longus, tendinesarteria arcuataarteriae
metatarsales dorsalesarteriae
digitales dorsalesnervi digitales dorsales pedis
(nervus peroneus superficialis)musculus tibialis anteriorarteria tibialis anteriormusculus extensor
hallucis longustibia, malleolus
medialisvagina tendinis musculi
extensoris hallucis longiretinaculum musculorum
extensorum inferiusmusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus extensor
hallucis brevis, tendomusculus
peroneus brevismusculus
peroneus longusmusculus extensor
digitorum longusretinaculum musculorum
extensorum superiusnervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)vagina tendinis musculi
tibialis anteriorisРис. 2-188. Топография синовиальных влагалищ, сосудов и нервов переднейголеностопной области и тыла стопы
540НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteriae digitales plantares
propriae, rami dorsales,
et nervi digitales plantares
proprii, rami dorsalesnervus peroneus superficialis
(nervus peroneus communis)musculus extensor
digitorum brevis (пересечена)musculus extensor
digitorum brevis, tendinesarteriae
digitales dorsalesnervi digitales dorsales pedis
(nervus peroneus superficialis)musculus tibialis anteriorarteria dorsalis pedisnervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)arteriae
digitales dorsalesnervi digitales
dorsales pedis (nervus
peroneus profundus)arteria peronea,
ramus perforansfibula, malleolus
lateralismusculus peroneus
longus, tendo (пересечено)musculus peroneus brevis,
tendo (пересечено)nervus peroneus
profundus, ramus lateralisarteria tarsalis lateralisarteriae
metatarsales dorsalesarteriae digitales plantares propriae,
rami dorsales, et nervi digitales
plantares proprii, rami dorsalesnervus peroneus profundus
(nervus peroneus communis)arteria tibialis anteriormusculus extensor
hallucis longusarteria malleolaris
anterior medialistibia, malleolus
medialisarteriae tarsales medialesmusculus extensor
hallucis brevis, tendomusculus
peroneus brevismusculus
peroneus longusmusculus extensor
digitorum longusarteria arcuatamusculus extensor
hallucis longus, tendoРис. 2-189. Передняя большеберцовая артерия и глубокий малоберцовый нерв после удаления
удерживателей сухожилий мышц-разгибателей
Голеностопная область и область стопыСосуды и нервы подошвенной поверхности стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisArcus plantaris profundus
(a.plantaris lateralis)Глубокая подошвенная дуга
(латеральная подошвенная артерия)Deep plantar arch
(lateral plantar artery)A.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryA.tibialis posterior, rami calcaneiЗадняя большеберцовая артерия, [медиальные]
пяточные ветвиTibial artery, calcaneal branchesA. peronea, rami calcaneiМалоберцовая артерия, [латеральные]
пяточные ветвиPeroneal artery, calcaneal branchesA.plantaris lateralisЛатеральная подошвенная артерияLateral plantar arteryA.plantaris medialisМедиальная подошвенная артерияMedial plantar arteryA.plantaris medialis,
ramus profundusМедиальная подошвенная артерия,
глубокая ветвьMedial plantar artery,
deep branchA.plantaris medialis,
ramus superficialisМедиальная подошвенная артерия,
поверхностная ветвьMedial plantar artery,
superficial branchAa.digitales plantares communesОбщие подошвенные пальцевые артерииCommon plantar digital arteriesAa.digitales plantares propriaeСобственные подошвенные пальцевые артерииPlantar digital arteries properAa.metatarsales plantaresПодошвенные плюсневые артерииPlantar metatarsal arteriesM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.adductor hallucis,
caput obliquumМышца, приводящая большой палец стопы,
косая головкаAdductor hallucis, oblique headM.adductor hallucis,
caput transversumМышца, приводящая большой палец стопы,
поперечная головкаAdductor hallucis,
transverse headM.flexor digiti minimi brevisКороткий сгибатель мизинца стопыFlexor digiti minimi brevisM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis brevis,
caput lateraleКороткий сгибатель большого пальца стопы,
латеральная головкаFlexor hallucis brevis, lateral headM.flexor hallucis brevis,
caput medialeКороткий сгибатель большого пальца стопы,
медиальная головкаFlexor hallucis brevis,
medial headM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.quadratus plantaeКвадратная мышца подошвыQuadratus plantaeMm.lumbricalesЧервеобразные мышцыLumbricalesN.cutaneus dorsalis [pedis]
lateralis (n.suralis)Латеральный тыльный кожный нерв [стопы]
(икроножный нерв)Lateral dorsal cutaneous nerve
(sural nerve)N.plantaris lateralis (n.tibialis)Латеральный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Lateral plantar nerve (tibial nerve)N.plantaris lateralis,
ramus profundusЛатеральный подошвенный нерв, глубокая ветвьLateral plantar nerve, deep branchN.plantaris lateralis,
ramus superficialisЛатеральный подошвенный нерв,
поверхностная ветвьLateral plantar nerve, superficial
branchN.plantaris medialis (n.tibialis)Медиальный подошвенный нерв
(большеберцовый нерв)Medial plantar nerve (tibial nerve)N.saphenus (n.femoralis)Подкожный нерв [ноги] (бедренный нерв)Saphenous nerve (femoral nerve)N.suralis, rami calcanei lateralesИкроножный нерв, латеральные пяточные ветвиSural nerve, lateral calcaneal
branchesN.tibialis, rami calcanei medialesБольшеберцовый нерв, медиальные
пяточные ветвиTibial nerve, medial calcaneal
branchesN.tibialis, ramus muscularisБольшеберцовый нерв, мышечная ветвьTibial nerve, muscular branchNn.digitales plantares communesОбщие пальцевые подошвенные нервыCommon plantar digital nervesNn.digitales plantares propriiСобственные пальцевые подошвенные нервыProper plantar digital nervesRetinaculum musculorum flexorumУдерживатель сухожилий сгибателейFlexor retinaculumTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosity541
542НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬarteriae et nervi digitales
plantares communesmusculus
abductor hallucismusculus flexor
digitorum brevismusculus flexor
digitorum brevis, tendinesnervus tibialis, rami calcanei
mediales, et arteria tibialis
posterior, rami calcaneiarteriae et nervi digitales
plantares propriiarteriae et nervi digitales
plantares propriiarteria plantaris medialis,
ramus superficialisnervus plantaris medialis,
(nervus tibialis)musculus flexor
hallucis brevismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculi lumbricalestuber calcaneiaponeurosis plantaris
(пересечен)musculus abductor
digiti minimimusculi flexor
digiti minimi brevisnervus plantaris lateralis,
ramus superficialisРис. 2-190. Нервы и сосуды подошвенной поверхности стопы после удаления
подошвенного аноневроза
Голеностопная область и область стопы543arteriae et nervi digitales
plantares propriiarteriae et nervi digitales
plantares propriituber calcaneinervus tibialis, rami calcanei
mediales, et arteria tibialis
posterior, rami calcaneiarteria tibialis posteriorarteria plantaris medialisnervus plantaris medialisarteria plantaris lateralisnervus plantaris lateralisarteria plantaris medialis,
ramus profundusmusculus abductor
hallucis (пересечена)nervus plantaris medialismusculus flexor
hallucis brevismusculus flexor
hallucis longus, tendoarteria plantaris medialis,
ramus superficialisnervus suralis, rami calcanei
laterales, et arteria
peronea, rami calcaneimusculus flexor digitorum
brevis, tendines (пересечены)aponeurosis plantaris
(пересечен)musculus flexor digitorum
brevis (пересечена)nervus tibialis,
ramus muscularismusculus quadratus plantaemusculus abductor digiti
minimi (пересечена)nervus plantaris lateralisarteria plantaris lateralismusculus flexor
digitorum longus, tendonervus plantaris lateralis,
ramus profundusnervus plantaris lateralis,
ramus superficialismusculi lumbricalesmusculi flexor
digiti minimi brevisarteriae et nervi digitales
plantares communesРис. 2-191. Нервы и сосуды подошвенной поверхности стоны после удалениякороткого сгибателя пальцев стоны
544НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus adductor
hallucis, caput obliquumarteriae et nervi digitales
plantares propriiarteriae et nervi digitales
plantares propriituber calcaneinervus suralis, rami calcanei
laterales, et arteria
peronea, rami calcaneinervus plantaris medialismusculus flexor digitorum
longus, tendo (пересечено)musculus flexor hallucis
brevis, caput medialemusculi flexor
digiti minimi brevismusculus flexor hallucis
brevis, caput lateralearteriae et nervi digitales
plantares communesmusculus adductor
hallucis, caput transversummusculus flexor
digitorum brevis, tendinesnervus tibialis, rami calcanei
mediates, et arteria tibialis
posterior, rami calcaneiretinaculum
musculorum flexorumarteria tibialis posteriorarteria plantaris medialisaponeurosis plantaris
(пересечен)musculus flexor digitorum
brevis (пересечена)nervus tibialis,
ramus muscularismusculus quadratus plantaearteria plantaris lateralisnervus plantaris lateralisarteria plantaris medialis,
ramus profundusmusculus abductor
hallucis (пересечена)arteria plantaris medialis,
ramus superficialismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus peroneus
longus, tendonervus plantaris lateralis,
ramus profundusarcus plantaris profundus
(arteria plantaris lateralis)nervus plantaris lateralis,
ramus superficialisarteriae
metatarsales plantaresРис. 2-192. Нервы и сосуды нодошвенной поверхности стопы после удаления квадратной мышцы подошвы,
сухожилий длинного сгибателя пальцев и большого пальца стопы, червеобразных мышц
Голеностопная область и область стопы545nervus tibialis, rami
calcanei mediatesnervus saphenus
(nervus femoralis)nervus
plantaris medialis
(nervus tibialis)nervus suralis, rami
calcanei lateralesnervus cutaneus dorsalis [pedis]
lateralis (nervus suralis)nervus plantaris lateralis
(nervus tibialis)nervus tibialis, rami
calcanei mediatesnervus tibialisnervus plantaris medialisnervus plantaris lateralismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus flexor
hallucis brevismusculus flexor
digitorum longus, tendinesnervi digitales
plantares communesmusculus flexor
digitorum brevis, tendinesnervi digitales
plantares propriituber calcaneinervus suralis, rami
calcanei lateralesmusculus flexor
digitorum brevis
(пересечена)musculus
quadratus plantaemusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
digiti minimi brevisnervus plantaris
lateralis, ramus
superficialisnervus plantaris
lateralis, ramus
profundusnervi digitales
plantares propriiРис. 2-193. Топография нервов подошвенной поверхности стопы и зоны кожной иннервацииМедиальный подошвенный нерв иннервирует короткий сгибатель пальцев (m.flexor digitorum brevis), медиальную головку
короткого сгибателя большого пальца стопы (caput mediale musculi flexoris hallucis brevis), мышцу, отводящую большой
палец стопы (m.abductor hallucis), I и II червеобразные мышцы (mm.Iumbricales I—II).Латеральный подошвенный нерв иннервирует мышцу, приводящую большой палец стопы (m. adductor hallucis), латеральную
головку короткого сгибателя большого пальца стопы (caput laterale musculi flexoris hallucis brevis), квадратную мышцу
подошвы (m.quadratus plantae), отводящую мышцу мизиниа стопы (m.abductor digiti minimi), короткий сгибатель мизинца
стопы (m.flexor digiti minimi brevis), III и IV червеобразные мышцы (mm.Iumbricales III—IV), все четыре тыльные и три
подошвенные межкостные мышцы (mm.interossei dorsales, mm.interossei plantares).
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬАртериальные анастомозы голеностопной области и области стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArcus plantaris profundus
(a.plantaris lateralis)Глубокая подошвенная дуга
(латеральная подошвенная артерия)Deep plantar arch
(lateral plantar artery)A.arcuata (a.dorsalis pedis)Дугообразная артерия (тыльная артерия стопы)Arcuate artery
(dorsal artery of foot)A.dorsalis pedisТыльная артерия стопыDorsal artery of footA.malleolaris anterior lateralis
(a.tibialis anterior)Латеральная передняя лодыжковая артерия
(передняя большеберцовая артерия)Anterior lateral malleolar artery
(anterior tibial artery)A.malleolaris anterior medialis
(a.tibialis anterior)Медиальная передняя лодыжковая артерия
(передняя большеберцовая артерия)Anterior medial malleolar artery
(anterior tibial artery)A.peroneaМалоберцовая артерияPeroneal arteryA.plantaris lateralisЛатеральная подошвенная артерияLateral plantar arteryA.plantaris medialisМедиальная подошвенная артерияMedial plantar arteryA.plantaris profunda
(a.dorsalis pedis)Глубокая подошвенная артерия
(тыльная артерия стопы)Deep plantar artery
(dorsal artery of foot)A.tarsalis lateralis
(a.dorsalis pedis)Латеральная предплюсневая артерия
(тыльная артерия стопы)Lateral tarsal artery (dorsal artery
of foot)A.tarsalis medialis
(a.dorsalis pedis)Медиальная предплюсневая артерия
(тыльная артерия стопы)Medial tarsal artery (dorsal artery
of foot)A.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryAa.digitales dorsalesТыльные пальцевые артерииDorsal digital arteriesAa.digitales plantares communesОбщие подошвенные пальцевые артерииCommon plantar digital arteriesAa.digitales plantares propriaeСобственные подошвенные пальцевые артерииPlantar digital arteries properAa.metatarsales dorsalesТыльные плюсневые артерииDorsal metatarsal arteriesAa.metatarsales plantaresПодошвенные плюсневые артерииPlantar metatarsal arteriesR.perforans (a.peronea)Прободающая ветвь (малоберцовая артерия)Perforating branch
(peroneal artery)R.profundus
(a.plantaris medialis)Глубокая ветвь(медиальная подошвенная артерия)Deep branch (medial plantar
artery)R.superficialis
(a.plantaris medialis)Поверхностная ветвь
(медиальная подошвенная артерия)Superficial branch
(medial plantar artery)Rr.calcanei (a.peronea)[Латеральные] пяточные ветви
(малоберцовая артерия)Calcaneal branches
(peroneal artery)Rr.calcanei (a.tibialis posterior)[Медиальные] пяточные ветви
(задняя большеберцовая артерия)Calcaneal branches
(posterior tibial artery)Rr.malleolares laterales
(a.peronea)Латеральные лодыжковые ветви
(малоберцовая артерия)Lateral malleolar brandies
(peroneal artery)Rr.malleolares mediales
(a.tibialis posterior)Медиальные лодыжковые ветви
(задняя большеберцовая артерия)Medial malleolar branches
(posterior tibial artery)Rr.perforantes(arcus plantaris profundus)Перфорирующие ветви
(глубокая подошвенная дуга)Perforating branches
(deep plantar arch)Rr.perforantes(aa.metatarsi plantares)Перфорирующие ветви
(подошвенные артерии плюсны)Perforating branches
(metatarsal plantar arteries)
Голеностопная область и область стопыRete malleolare laterale:a.peronea - rami malleoiares laterales (1),ramus perforans (2);a.tibialis anterior -a.malleolaris anterior lateralis (3).Rete malleolare mediale:
a.tibialis anterior -a.malleolaris anterior medialis (4);
a.tibialis posterior -rami malleoiares mediates (5).Анастомозы regio dorsalis pedis
A.tibialis anterior:a.dorsalis pedis - a.tarsalis lateralis (6)
(анастомозы с a.malleolaris anterior
lateralis), a.tarsalis medialis (7) (анастомозы
с a.malleolaris anterior medialis), a.arcuata
(8) (анастомозы с a. malleolaris anterior
lateralis), a. plantaris profundus (9)
(анастомоз с arcus plantaris profundus).A.tibialis posterior:
a.plantaris lateralis (анастомоз
с a.digitalis dorsalis propriae lateralis
digiti minimi);arcus plantaris profundus -rami perforantes (к aa.metatarsales
dorsales) (10).A.peronea - ramus perforans (2)(ветви к a.malleolaris anterior medialis (4)).Анастомозы regio calcanea:a.tibialis posterior -rami calcanei [mediales] (11);
a.peronea - rami calcanei [laterales] (12).
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬa.tibialis anterior -a.dorsalis pedis -a.arcuata - a.plantaris profundus (9)(к arcus plantaris profundus (3))a.tibialis posterior ( 1 ) -
a.plantaris medialis (6) - ramus
superficialis (7), ramus profundus (8)a.tibialis posterior ( 1 ) -
a.plantaris lateralis (2) -
arcus plantaris profundus (3) -- rami perforantes (4) (проксимальная
группа к a.acruata;- rami perforantes (5) (дистальная
группа к aa.metatarsales dorsales).Анастомозы regio plantaris pedis:
Голеностопная область и область стопыАнатомия голеностопного сустава и суставов стопы549Название сустава,
сочленяющиеся костиФорма суставаОси и движения
в суставеМышцы,
осуществляющие
движения в суставеСвязки суставаArticulatiotalocruralisTibia: faciès articularis
malleoli medialis, faciès
articularis inferiorFibula: faciès articularis
malleoli lateralisTalus: trochlea tali
(faciès superior,
faciès malleolaris
medialis, faciès
malleolaris lateralis)БлоковидныйФронтальная(горизонтальн ая):подошвенное
сгибание (сгибание)тыльное сгибание
(разгибание)Трехглавая мышца
голени, подошвенная
мышца, задняя
большеберцовая
мышца, длинный
сгибатель пальцев,
длинный сгибатель
большого пальца стопы,
длинная малоберцовая
мышца, короткая
малоберцовая мышца.Передняя
большеберцовая
мышца, длинный
разгибатель пальцев,
длинный разгибатель
большого пальца стопыМедиальная(дельтовиднаясвязка),передняятаранно¬малоберцоваясвязка,задняя таранно¬
малоберцовая
связка,
пяточно¬
малоберцовая
связкаArticulatiosubtalarisTalus: faciès articularis
calcanea posterior
Calcaneus: faciès V
articilaris talaris ^
posteriorArticulatiotalocalcaneo-navicularisTalus: Jfaciès articularis
navicularis capitis tali,
faciès articularis
calcanea anterior,
faciès articularis
calcanea mediaCalcaneus:faciès articularis talaris
anterior,faciès articularis talaris
mediaOs naviculare:faciès articularis posteriorЦилиндрическийКомбинированныйсуставШаровидныйСагиттальнаяСагиттальнаяВращение пяточной
и ладьевидной
костей, передних
отделов стопы:вращение внутрь
(пронация) -
приподнимает
латеральный край
стопывращение наружу
(супинация)-
приподнимает
медиальный край
стопыДлинная и короткая
малоберцовые мышцы,
длинный разгибатель
пальцев и длинный
разгибатель большого
пальца стопы.Трехглавая мышца
голени, передняя
и задняябольшеберцовые
мышцы, длинный
сгибатель пальцев
и большого пальца
стопыМежкостная
таранно-
пяточная связка,
подошвенная
пяточно¬
ладьевидная
связка,
таранно¬
ладьевидная
связка
550НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬНазвание сустава,
сочленяющиеся костиФорма суставаМышцы, осуществляющие
движения в суставеСвязки суставаArticulatio
tarsi transversa:Articulatio ЧcalcaneocuboideaCalcaneus:facies articularis cuboideaOscuboideum: Vсуставная поверхность
для сочленения
с пяточной костьюArticulatiotalonaviculare ,
Talus: ^facies articularis navicularisOs naviculare:задняя суставная
поверхностьСедловидныйКомбинированныйсуставШаровидныйМалоподвижные суставыПодошвенная пяточно¬
кубовидная связка,
длинная подошвенная
связка, раздвоенная
связка (ключ сустава):
пяточно-ладьевидная
и пяточно-кубовидная
связкиArticulatiocuneonavicularisOssa cuneiformia:задние суставные
поверхностиOs naviculare:передние суставные
поверхностиПлоскийТугоподвижный суставТыльные и
подошвенные
клино-ладьевидные
связки, межкостные
межклиновидные
связки, тыльные
и подошвенные
межклиновидные
связкиArticulationesintercuneiformesПлоскиеМалоподвижные суставыArticulationestarsometatarseaeOssa cuneiformia:суставные поверхности
для сочленения с 1, II, III
плюсневыми костямиOs cuboideum:суставные поверхности
для сочленения с IV, V
плюсневыми костямиOssa metatarsea:суставные поверхности
оснований для сочленения
с кубовидной (IV и V)
и клиновидными костями
(1, II и III)ПлоскиеМалоподвижные суставыТыльные и
подошвенные
предпл юсно-
плюсневые связки,
межкостные
клино-плюсневые
связки (медиальная
клино-плюсневая
связка - ключ
articulations
tarso - metatarseae )ArticulationesintermetatarseaeСуставные поверхности
боковых поверхностей
оснований соседних
плюсневых костейПлоскиеМалоподвижные суставыТыльные и
подошвенные
плюсневые связки,
межкостные
плюсневые связки
Голеностопная область и область стопы551Название сустава,
сочленяющиеся костиФормасуставаОси и движения
в суставеМышцы, осуществляющие
движения в суставеСвязки суставаArticulationesmetatarso-phalangeaeOssa metataralia:суставные поверхности
головок плюсневых
костейPhalangesproximales:суставные поверхности
проксимальных фаланг
пальцев стопыЭллипсовид¬ныеФронтальная(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеВертикальная:приведениеотведениеДлинный сгибатель пальцев, длинный
сгибатель большого пальца стопы,
короткий сгибатель пальцев, короткий
сгибатель большого пальца стопы,
короткий сгибатель мизинца стопы,
мышца, приводящая большой палец
стопы, мышца, отводящая мизинец
стопы, квадратная мышца подошвы,
червеобразные мышцы, межкостные
тыльные и подошвенные мышцы.Длинный разгибатель пальцев,
длинный разгибатель большого пальца
стопы, короткий разгибатель пальцев,
короткий разгибатель большого пальца
стопы.Мышца, приводящая большой палец
стопы, межкостные мышцы.Мышца, отводящая большой палец
стопы, мышца, отводящая мизинец
стопы, межкостные мышцыЛатеральныеи медиальныеколлатеральныесвязки,подошвенныесвязки,глубокаяпоперечнаяплюсневаясвязкаArticulationesinterphalangeaePhalanges proximalesсуставные поверхности
головокPhalanges mediaeсуставные поверхности
основанийPhalanges mediaeсуставные поверхности
головокPhalanges distalesсуставные поверхности
основанийБлоковидныеФронтальная(горизонтальная):сгибаниеразгибаниеДлинный сгибатель пальцев,
короткий сгибатель пальцев,
длинный сгибатель большого
пальца стопы.Длинный разгибатель пальцев,
короткий разгибатель пальцев,
длинный разгибатель большого пальца
стопы, короткий разгибатель большого
пальца стопы, червеобразные мышцыКоллатеральныесвязки,подошвенныесвязки
552НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬОбразование суставов стопы и голеностопного суставаЭквивалентеЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulatio calcaneocuboideaПяточно-кубовидный суставCalcaneocuboid jointArticulatio cuneonavicularisКлино-ладьевидный суставCuneonavicul jointArticulatio subtalarisПодтаранный суставSubtalar jointArticulatio talocruralisГоленостопный суставAnkle jointArticulatio talonavicularisТарано-ладьевидный суставTalonavicular jointArticulatio tarsi transversaПоперечный сустав предплюсныTransverse tarsal jointArticulationes interphalangeae pedisМежфаланговые суставы стопыInterphalangeal joints of footArticulationes metatarsophalangeaeПлюснефаланговые суставыMetatarsophalangel jointsArticulationes tarsometatarsalesПредплюсне-плюсневые суставыTarsometatarsal jointsCalcaneusПяточная костьCalcaneusCalcaneus, sustentaculum taliПяточная кость, опора таранной костиCalcaneus, talar shelfCaput taliГоловка таранной костиHead of talusCavitasarticularisСуставная полостьArticular cavityCollum taliШейка таранной костиNeck of talusFibulaМалоберцовая костьFibulaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusOs cuboideumКубовидная костьCuboidOs cuneiforme intermediumПромежуточная клиновидная костьIntermediate cuneiformeOs cuneiforme lateraleЛатеральная клиновидная костьLateral cuneiformeOs cuneiforme medialeМедиальная клиновидная костьMedial cuneiformeOs metatarsi primum [1], basisПервая [1] плюсневая кость, основаниеMetatarsal [1], baseOs metatarsi primum [1], caputПервая [1] плюсневая кость, головкаMetatarsal [1], headOs metatarsi primum [1], corpusПервая [1] плюсневая кость, телоMetatarsal [1], bodyOs naviculareЛадьевидная костьNavicularOssa metatarsiПлюсневые костиMetatarsalsOssa sesamoideaСесамовидные костиSesamoid bonesPhalanx, basisФаланга, основаниеPhalanx, basePhalanx, caputФаланга, головкаPhalanx, headPhalanx, corpusФаланга, телоPhalanx, bodyPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxProcessus posterior taliЗадний отросток таранной костиPosterior process of talusSulcus tendinis musculiБорозда сухожилия длинной малоберцовойGroove for tendon of peroneusperonei longiкостиlongusTalusТаранная костьTalusTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, facies articularis inferiorБольшеберцовая кость, нижняя суставная
поверхностьTibia, inferior articular surfaceTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTrochlea taliБлок таранной костиTrochlea of talusTrochlea tali, facies superiorБлок таранной кости, верхняя суставная
поверхностьTrochlea of talus, facies superiorTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuber calcanei, processus lateralisБугор пяточной кости, латеральный отростокCalcaneal tuberosity, lateral processTuber calcanei, processus medialisБугор пяточной кости, медиальный отростокCalcaneal tuberosity, medial processT uberositas ossis cuboideiБугристость кубовидной костиTuberosity of cuboidTuberositas ossis metatarsi
quinti [V]Бугристость пятой [V] плюсневой костиTuberosity of fifth [V] metatarsal
bone
Голеностопная область и область стопы553tuber calcaneicalcaneusossa sesamoideaphalanx, basisphalanx, corpusphalanx, caputphalanx distalistuber calcaneituberositas
ossis cuboideisulcus
tendinis musculi
peronei longituberositas
ossis metatarsi
quinti [V]os metatarsi
primum [I], basisos metatarsi
primum [I], corpustrochlea talicollum talicalcaneuscaput tali
os cuboideumtuberositas
ossis
metatarsi
quinti [V]oscuneiformelateraleoscuneiformeintermediumphalanx mediaossametatarsiphalanxproximaliscalcaneus,
sustentaculum talios naviculareos cuneiforme
intermediumos cuneiforme
medialeos metatarsi
primum [I], caputos cuneiforme
medialecollum talicaput talios cuneiforme
lateraletalusos naviculareВРис. 2-194. Кости стоны. Тыльная поверхность (А), подошвенная поверхность (В)
articulatio
talonavicularis,
cavitas articulariscalcaneuscaput taliarticulatio
calcaneocuboidea,
cavitas articularisos naviculareos cuboideumos cuneiforme
os cuneiforme
medialeos metatarsi 9s metatarsiprimum [I], corpus primum [I], basisos metatarsi
primum [I], caputphalanx, basisphalanx, corpusphalanx, caputcalcaneusos navicularetuber calcaneiphalanx media
phalanx distalistuber calcanei,
processus lateralisprocessus mediansos naviculare os cuneiforme intermediumos cuneiforme lateraleРис. 2-196. Кости стоны. Медиальная (А) и латеральная (В) поверхности1Голеностопная область и область стопы
articulatio tarsi transversa,
cavitas articularisos cuneiforme intermediumossa metatarsiossa sesamoiseaos naviculareariculatio tarsometatarsale,
cavitas articularis/ os metatarsi
quintum [I], caputPiic. 2-197. Kochi c Ios metatarsi
primum [I], caputarticulatio metatarsophalangea,
cavitas articularis
tuberositas ossis
metatarsi quinti [V]articulatio tarsi transversa,
cavitas articularistuber calcaneicalcaneus,
sustentaculum talios cuneiforme medialeoscuboideumcalcaneustibia, facies
articularis inferiorfibula, malleolus lateralisarticulatio subtalaris,
cavitas articularisarticulatio talocruralis ^trochlea tali, /\ facies superior / // processus
posterior talitrochlea tali/collumtaliaHES/ /омы. Рентгенограмма, боковая проекцияНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
Голеностопная область и область стопы
558НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬfibulafibula, malleolus
lateralisossa sesamoideatuber calcaneios naviculareos metatarsi
primum [I]calcaneus,
sustentaculum talituberositas
ossis metatarsi
quinti [V]tibia, malleolus
medialisfibula, malleolus
lateralisarticulationestarsometatarsalestibia, malleolus
medialistalusos cuneiforme
mediateossa metatarsiarticulationesmetatarsophalangeaecalcaneusoscuboideumtrochlea talios cuneiforme
intermediumos cuneiforme
lateraleos navicularephalanxproximalisphalanx mediaphalanx distalisarticulationes
interphalangeae pedisfibulaВРис. 2-199. Кости голеностопной области и области стопы. А — вид спереди, В — вид сзади
Голеностопная область и область стопы55 9fibulaпередняя проекция. В — боковая проекцияcalcaneustrochlea taliРис. 2-200. Рентгенограмма голеностопного сустава. А —tibia, malleolus
medialisos cuboideumos cuneiforme
intermediumos cuneiforme
mediateos metatarsi
primum [Ilarticulatio
talocruralis,
cavitas articularisarticulatio
talocruralis,
cavitas articularistrochlea talituber calcaneicalcaneus,
sustentaculum talios navicularetuberositas ossis
metatarsi quinti [V]fibula, malleolus
lateralisos naviculare
560НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСвязки голеностопного сустава и суставов стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеArticulationes metatarsophalangeaeПлюснефаланговые суставыMetatarsophalangeal jointsCalcaneus, sustentaculum taliПяточная кость, опора таранной костиCalcaneus, talar shelfCaput taliГоловка таранной костиHead of talusFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusLigamenta tarsi dorsaliaТыльные связки предплюсныDorsal tarsal ligamentsLigamentum bifurcatumРаздвоенная связкаBifurcate ligamentLigamentum calcaneofibulareПяточно-малоберцовая связкаCalcaneofibular ligamentLigamentum calcaneonaviculare plantareПодошвенная пяточно-ладьевидная связкаPlantar calcaneonavicular ligamentLigamentum collatérale mediale,
ligamentum deltoideumМедиальная коллатеральная связка,
дельтовидная связкаMedial ligament, deltoid ligamentLigamentum collatérale mediale,
pars tibiocalcaneaМедиальная коллатеральная связка,
большеберцово-пяточная частьMedial ligament, tibiocalcaneal partLigamentum collatérale mediale,
pars tibionavicularisМедиальная коллатеральная связка,
большеберцово-ладьевидная частьMedial ligament, tibionavicular partLigamentum collatérale mediale,
pars tibiotalaris anteriorМедиальная коллатеральная связка,
передняя большеберцово-таранная частьMedial ligament, anterior
tibiotalar partLigamentum collatérale mediale,
pars tibiotalaris posteriorМедиальная коллатеральная связка,
задняя большеберцово-таранная частьMedial ligament, posterior
tibiotalar partLigamentum plantare longumДлинная подошвенная связкаLong plantar ligamentLigamentum talofibulare anteriusПередняя таранно-малоберцовая связкаAnterior talofibular ligamentLigamentum talofibulare posteriusЗадняя таранно-малоберцовая связкаPosterior talofibular ligamentLigamentum talonaviculareТаран но-ладьевидная связкаTalonavicular ligamentLigamentum tibiofibulare anteriusПередняя межберцовая связкаAnterior tibiofibular ligamentLigamentum tibiofibulare posteriusЗадняя межберцовая связкаPosterior tibiofibular ligamentOs cuboideumКубовидная костьCuboidOs cuneiforme intermediumПромежуточная клиновидная костьMiddle cuneiformOs cuneiforme lateraleЛатеральная клиновидная костьLateral cuneiformOs cuneiforme medialeМедиальная клиновидная костьMedial cuneiformOs naviculareЛадьевидная костьNavicularOs metatarsi primum [1], basisПервая [1] плюсневая кость, основаниеFirst metatarsal [1] bone, baseOs metatarsi primum [1], caputПервая [1] плюсневая кость, головкаFirst metatarsal [1] bone, headOs metatarsi primum [1], corpusПервая [1] плюсневая кость, телоFirst metatarsal [1] bone, bodyOssa metatarsiПлюсневые костиMetatarsalsPhalanx, basisФаланга, основаниеPhalanx, basePhalanx, caputФаланга, головкаPhalanx, headPhalanx, corpusФаланга, телоPhalanx, bodyPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxProcessus posterior tali,
tuberculum lateraleЗадний отросток таранной кости,
латеральный бугорокPosterior process of talus,
lateral tubercleProcessus posterior tali,
tuberculum medialeЗадний отросток таранной кости,
медиальный бугорокPosterior process of talus,
medial tubercleTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость,
медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosity
tubercalcaneiligamentum ßcalcaneocuboideum plantareligamentum
talofibulare anteriusligamentum
tibiofibulare anteriusligamentum collatérale medialetibia, malleolus medialis
''parstibiotalaris posteriorpars tibiocalcaneapars tibiotalaris anteriorpars tibionavicularisligamenta tarsi dorsal iaos cuneiforme medialeos metatarsi primum [I], basisos metatarsi primum [I], corpus
os metatarsi primum [I], caputligamentum plantare longumfibula, malleolus
lateralisligamentumtalonaviculareos naviculareligamenta tarsi dorsaliaos cuneiforme intermedium
os cuneiforme lateraleligamentum
calcaneonaviculare plantarecalcaneus,
sustentaculum taliarticulationesmetatarsophalangeaeprocessus posterior
tali, tuberculum lateraleprocessus posterior
tali, tuberculum medialeligamentumtibiofibulareposteriusligamentumcalcaneofibulareРис. 2-201. Связки голеностопного сустава и суставов стопы. Медиальная (А) и латеральная (В) поверхностиГоленостопная область и область стопы
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСвязки подошвенной поверхности стопыЭквиваленть>1Латинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеLigamenta cuneonavicularia plantariaПодошвенные клино-ладьевидные связкиPlantar cuneonavicular ligamentsLigamenta metatarsalia plantariaПодошвенные плюсневые связкиPlantar metatarsal ligamentsLigamenta tarsi plantariaПодошвенные предплюсневые связкиPlantar tarsal ligamentsLigamenta tarsometatarsalia plantariaПодошвенные предплюсне-плюсневые связкиPlantar tarsometatarsal ligamentsLigamentum calcaneocuboideum
plantareПодошвенная пяточно-кубовидная связкаPlantar calcaneocuboid ligamentLigamentum calcaneonaviculare
plantareПодошвенная пяточно-ладьевидная связкаPlantar calcaneonavicular ligamentLigamentum cuboideonaviculare
plantareПодошвенная кубовидно-ладьевидная связкаPlantar cuboideonavicular ligamentLigamentum metatarsale transversum
profundumГлубокая поперечная плюсневая связкаDeep transverse metatarsal
ligamentLigamentum plantare longumДлинная подошвенная связкаLong plantar ligamentM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorOssa metatarsi [l-V]Плюсневые кости [1—V]Metatarsals [l-V]Retinaculum musculorum flexorumУдерживатель сухожилий сгибателейFlexor retinaculumTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosity
Голеностопная область и область стопыtuber calcaneiretinaculummusculorumflexorumligamentum plantare longummusculus peroneus
longus, tendomusculus tibialis
anterior, tendoligamenta
metatarsalia plantarialigamentumcuboideonaviculareplantareligamenta tarsi plantariamusculus peroneus
longus, tendoligamenta
tarsometatarsalia plantarialigamenta
metatarsalia plantarialigamentum metatarsale
transversum profundummusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus tibialis
posterior, tendoligamentum
calcaneonaviculare plantareligamenta
cuneonaviculare plantareossa metatarsiligamentumcalcanecuboideumplantareligamentumcalcaneonaviculareplantareligamenta
cuneonaviculare plantareos navicularemusculus peroneus
brevis, tendoРис. 2-2Ö2. Связки подошвенной поверхности стопы
564НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРАСПИЛЫ И СЕЧЕНИЯ ГОЛЕНОСТОПНОЙ ОБЛАСТИ И ОБЛАСТИ СТОПЫ
Фронтальные распилы голеностопного суставаЭквивалентыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisArticulatio subtalarisПодтаранный суставSubtalar jointArticulatio talocruralis,
cavitas articularisГоленостопный сустав, полость суставаAnkle joint, articular cavityCalcaneusПяточная костьCalcaneusCalcaneus, sustentaculum taliПяточная кость, опора таранной костиCalcaneus, sustentaculum taliCaput taliГоловка таранной костиHead of talusFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusLigamentum collaterale mediateМедиальная коллатеральная связкаMedial ligamentLigamentum talocalcaneum
interosseumМежкостная таранно-пяточная связкаTalocalcaneal interosseous ligamentLigamentum talofibulare anteriusПередняя таранно-малоберцовая связкаAnterior talofibular ligamentLigamentum talofibulare posteriusЗадняя таранно-малоберцовая связкаPosterior talofibular ligamentM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.extensor digitorum brevisКороткий разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum brevisM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.quadratus plantaeКвадратная мышца стопыQuadratus plantaeM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveOs metatarsi quintum [V]Пятая [V] плюсневая костьFifth metatarsal bone [V]Os naviculareЛадьевидная костьNavicularTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, facies articularis inferiorБольшеберцовая кость,
нижняя суставная поверхностьTibia, inferior articular surfaceTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTrochlea taliБлок таранной костиTrochlea of talusTrochlea tali, facies superiorБлок таранной кости, верхняя поверхностьTrochlea of talus, superior fasetTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinVasa tibialia posterioraЗадние большеберцовые сосудыPosterior tibial vesselsОриентиры: I - inferior; L - lateralis; М - medialis; S - Superior.
Голеностопная область и область стопы565Рис. 2-203. Фронтальные распилы области голеностопного сустава и стопы.
Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова. А — уровень переднего края блока таранной кости.
В — уровень заднего края блока таранной костиmusculus flexor
digitorum
longus, tendotibia, facies
articularis inferiortrochlea tali, facies superiorarticulatio talocruralis,
cavitas articularisfibula, malleolus lateralismusculus quadratus plantaemusculus peroneus brevis, tendomusculus peroneus longus, tendomusculus tibialis
posterior, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendoligamentum talofibulare anteriusaponeurosis plantarismusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendonervus tibialismusculus
abductor hallucismusculus
quadratus plantaemusculus flexor
digitorum brevistibia, facies
articularis
inferiortrochlea tali,
facies
superiormusculus
peroneus
brevis, tendomusculus
peroneus
longus, tendomusculus abductor
digiti minimiarticulatiosubtalarisfibula, malleolus
lateraliscalcaneusmusculus tibialis
posterior, tendomusculus
abductor
digiti minimivasa tibialia
posterioramusculusabductorhallucismusculus flexor
digitorum breviscalcaneusnervustibialisarticulatiotalocruralis,cavitasarticularistibia, malleolus
medialis
ligamentum
talofibulare posteriusvena saphena magnafibula,
malleolus lateralisligamentum
collatérale medialemusculus peroneus
brevis, tendomusculus quadratus plantaemusculus peroneus
longus, tendomusculus abductor hallucismusculus flexor
digitorum brevistuber calcaneimusculus abductor
digiti minimiaponeurosis plantarisНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
trochlea tali,
fades superiortibia, facies
articularis inferiortibia,
malleolus medialisarticulatio talocruralis,
cavitas articularisligamentum collatérale mediatearticulatio subtalaristrochlea talicalcaneus, sustentaculum talimusculus flexor
hallucis longus, tendocalcaneusmusculus quadratus plantaemusculus abductor hallucismusculus peroneus
longus, tendomusculus flexor
digitorum brevismusculus abductor
digiti minimiaponeurosis plantarisГоленостопная область и область стопыРис. 2-205. Последовательные (А, В, С, D, Е) фронтальные сечения области голеностопного суставаи стопы, выполненные сзади наперед с шагом 3 мм. МРТ
articulatiotalocruralismalleolus medialistrochlea taliligamentum collatérale medialeligamentum bifurcatumligamentum
talocalcaneum interosseumcalcaneuscaput talimusculus extensor
digitorum brevismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus quadratus plantaemusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus abductor hallucismusculus peroneus
brevis, tendomusculus flexor
digitorum brevismusculus abductor
digiti minimiaponeurosis plantaris
caput talios navicularemusculus extensor
digitorum brevismusculus flexor
hallucis longus, tendoos cuboideummusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus abductor hallucismusculus peroneus
brevis, tendomusculus quadratus plantaemusculus flexor
digitorum brevisos metarsi quintum [V]musculus abductor
digiti minimiaponeurosis plantarisГоленостопная область и область стопы
570НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПоперечные распилы и сечения голеностопного сустава и стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеA.tibialis anteriorПередняя большеберцовая артерияAnterior tibial arteryA.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая артерияPosterior tibial arteryArticulatio talocruralis,
cavitas articularisГоленостопный сустав, полость суставаAnkle joint, articular cavityCaput taliГоловка таранной костиHead of talusFibulaМалоберцовая костьFibulaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusLigamentum talofibulare anteriusПередняя таранно-малоберцовая связкаAnterior talofibular ligamentLigamentum talofibulare posteriusЗадняя таранно-малоберцовая связкаPosterior talofibular ligamentLigamentum tibiofibulare anteriusПередняя межберцовая связкаAnterior tibiofibular ligamentLigamentum tibiofibulare posteriusЗадняя межберцовая связкаPosterior tibiofibular ligamentM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM .tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorN.peroneus superficialisПоверхностный малоберцовый нервSuperficial peroneal nerveN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveSyndesmosis tibiofibularisМежберцовый синдесмозTibiofibular syndesmosisTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTrochlea taliБлок таранной костиTrochlea of talusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityV.saphena magnaБольшая подкожная вена ногиLong saphenous veinV.saphena parvaМалая подкожная вена ногиShort saphenous veinОриентиры: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
Голеностопная область и область стопыtendo calcaneusmusculus tibialis anterior, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendoarteria tibialis anteriormusculus extensor
digitorum longus, tendoligamentum
talofibulare anteriusarticulatio talocruralis,
cavitas articularisfibula,
malleolus lateralisligamentum
talofibulare posteriusmusculus peroneus
longus, tendovena saphena
magnamusculus tibialis
posterior, tendomusculus flexor
digitorum
longus, tendoarteria
tibialis posteriornervus tibialistrochlea talitibia, malleolus medialisarticulatio talocruralis,
cavitas articularismusculus extensor
digitorum longus, tendonervus peroneus superficialisligamentum
tibiofibulare anteriussyndesmosis tibiofibularismusculus peroneus brevismusculus
peroneus brevismusculus flexor
hallucis longus, tendovena saphena magnamusculus tibialis
posterior, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendoarteria
tibialis posteriornervus tibialisarteria tibialis anteriornervus peroneus profundusligamentum
tibiofibulare posteriusfibulamusculus peroneus
longus, tendomusculus flexor
hallucis longusvena saphena parvatendo calcaneusmusculus tibialis anterior, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendoРис. 2-208. Поперечные распилы области голеностопного сустава. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — уровень дистального межберцового соединения. В — уровень блока таранной кости
musculus tibialis
anterior, tendomusculus extensor
digitorum longus, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendoligamentum
tibiofibulare anteriusmusculus tibialis
posterior, tendosyndesmosis tibiofibularisfibula,
malleolus lateralismusculus flexor
digitorum longus, tendoligamentum
tibiofibulare posterius V.arteria tibialis posteriornervus tibialismusculus peroneus
longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus peroneus brevistendo calcaneusvena saphena parvaРис. 2-209. Последовательные (А, В, С, D, E) поперечные (аксиальные) сечения области
голеностопного сустава и стоны, выполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
musculus tibialis
anterior, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendoarticulatio talocruralis,
cavitas articularisligamentum
talofibulare anteriustrochlea taliarticulatio talocruralis,
cavitas articularismusculus tibialis
posterior, tendofibula,
malleolus lateralismusculus flexor
digitorum longus, tendoligamentum
talofibulare posteriusarteria tibialis posteriormusculus peroneus
longus, tendonervus tibialismusculus peroneus brevismusculus flexor
hallucis longus, tendosaphena parvatendo calcaneusРис. 2-210. Последовательные (А, В, С, D, E) поперечные (аксиальные) сечения области
голеностопного сустава и стопы, выполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
musculus extensor
digitorum longus, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus tibialis
posterior, tendoligamentum
talofibulare anteriusmusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomalleolus lateralismusculus peroneus
longus, tendoarteria tibialis posteriormusculus peroneus
brevis, tendonervus tibialistuber calcaneitendo calcaneus
Голеностопная область и область стопыПоперечные (фронтальные) распилы стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisA.dorsalis pedisТыльная артерия стопыDorsal artery of footCalcaneusПяточная костьCalcaneusCaput taliГоловка таранной костиHead of talusFascia dorsalis pedisТыльная фасция стопыDorsal fascia of footM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.adductor hallucis,
caput obliquumМышца, приводящая большой палец стопы,
косая головкаAdductor hallucis, oblique headM.adductor hallucis,
caput transversumМышца, приводящая большой палец стопы,
поперечная головкаAdductor hallucis, transverse headM.extensor digitorum brevisКороткий разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum brevisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis brevisКороткий разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis brevisM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца
стопыExtensor hallucis longusM.flexor digiti minimi brevisКороткий сгибатель мизинца стопыFlexor digiti minimi brevisM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis brevis,
caput lateraleКороткий сгибатель большого пальца стопы,
латеральная головкаFlexor hallucis brevis, lateral headM.flexor hallucis brevis,
caput medialeКороткий сгибатель большого пальца стопы,
медиальная головкаFlexor hallucis brevis, medial headM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.quadratus plantaeКвадратная мышца подошвыQuadratus plantaeM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorM.tibialis posteriorЗадняя большеберцовая мышцаTibialis posteriorMm.interossei dorsalesТыльные межкостные мышцыDorsal interosseiMm.interossei plantaresПодошвенные межкостные мышцыPlantar interosseiN.plantaris lateralisЛатеральный подошвенный нервLateral plantar nerveN.plantaris medialisМедиальный подошвенный нервMedial plantar nerveN.peroneus profundusГлубокий малоберцовый нервDeep peroneal nerveOs cuboideumКубовидная костьCuboidOs cuneiforme intermediumПромежуточная клиновидная костьMiddle cuneiformOs cuneiforme medialeМедиальная клиновидная костьMedial cuneiformOs metatarsi quartum [IV]Четвертая [IV] плюсневая костьFourth [IV] metatarsalOs metatarsi quintum [V]Пятая [V] плюсневая костьFifth [V] metatarsalOs naviculareЛадьевидная костьNavicularVasa plantaria lateraliaЛатеральные подошвенные сосудыLateral plantar vesselsVasa plantaria medialiaМедиальные подошвенные сосудыMedial plantar vessels575L.Ориентиры: D - dorsalis; L- lateralis; М - medialis; Р - plantaris.
576НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬmusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus tibialis
anterior, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus abductor
digiti minimivasa plantaria
lateraliamusculus flexor
digitorum brevismusculus
quadratus plantaemusculus
abductor hallucisarteria dorsalis pedis
et nervus peroneus profundusmusculus extensor
digitorum longus, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus extensor
digitorum brevismusculus peroneus
brevis, tendocaput talimusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus
abductor hallucismusculus tibialis
anterior, tendoos navicularemusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus extensor
digitorum brevisos cuboideummusculus abductor
digiti minimimusculus peroneus
longus, tendomusculus
quadratus plantaemusculus flexor
digitorum brevismusculus extensor
hallucis longus, tendoarteria, vena dorsalis
pedis et nervus
peroneus profundusmusculus extensor
digitorum longus, tendoРис. 2-212. Фронтальные (поперечные) распилы стоны. Уровень головки таранной кости (А)и уровень проксимального края ладьевидной и квадратной кости (В). Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
Голеностопная область и область стопы577musculus flexor
digitorum longus, tendoos cuneiforme
medialeos metatarsi
quintum [V]musculus abductor
digiti minimiarteria dorsalis pedis
et nervus peroneus profundusmusculus extensor
digitorum longus, tendomusculus extensor
hallucis brevis, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus extensor
hallucis longus, tendomusculus flexor
digiti minimi brevismusculus tibialis
anterior, tendomusculus abductor
digiti minimios navicularemusculus flexor
digitorum longus, tendovasa plantaria
lateralia et nervus
plantaris lateralismusculus
abductor hallucisvasa plantaria medialia
et nervus plantaris medialisos cuneiforme
intermediummusculus extensor
digitorum longus, tendomusculus extensor
digitorum brevismusculus peroneus* longus, tendomusculus extensor f г»,hallucis longus, tendo • (йяИи* . ^1 / os metatarsif </?ййгіДіЄ/jjSg № / quartum [IV]musculus
abductor hallucismusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus quadratus plantaemusculus flexor
digitorum brevismusculus flexor
digiti minimi brevisvasa plantaria lateralia
et nervus plantaris lateralismusculus extensor
digitorum brevisos cuboideummusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus quadratus plantaeaponeurosis plantarismusculus flexor
digitorum brevismusculus extensor
hallucis brevis, tendoРис. 2-213. Фронтальные (поперечные) распилы стоны на уровне дистального края ладьевиднойи квадратной кости (А), уровень клиновидных костей (В). Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова
578НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬI/ musculus flexor digitorum
longus, tendines, et musculus
flexor digitorum brevis, tendinesmusculus extensor
digitorum longusmusculus extensor
hallucis longusmusculus extensor
hallucis brevismusculi
interossei dorsalesmusculus adductor
hallucis, capita obliquum
et transversummusculus extensor
digitorum brevismusculus extensor
digitorum longusfascia dorsalis pedismusculus flexor
hallucis longus, tendoaponeurosis plantarismusculus flexor digitorum
longus, tendines, et musculus
flexor digitorum brevis, tendinesmusculus
abductor hallucismusculus flexor
hallucis brevis,
caput medialemusculus flexor hallucis \\
brevis, caput lateralemusculus extensor
digitorum brevismusculi interossei
plantaresmusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
digiti minimi brevisРис. 2-214. Поперечные (фронтальные) распилы стопы на уровне тел плюсневых костей.Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Голеностопная область и область стопыГоризонтальные распилы и сечения стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязыч ныеАнглоязычныеArticulatio cuneonavicularisКлиноладьевидный суставCuneonavicular jointArticulatio talonavicularisТаранно-ладьевидный суставTalonavicular jointArticulatio talocruralisГоленостопный суставAnkle jointArticulationes interphalangeae pedisМежфаланговые суставы стопыInterphalangeal joints of footArticulationes metatarsophalangeaeПлюсне-фапанговые суставыMetatarsophalangeal jointsArticulationes tarsometatarsalesПредплюсне-плюсневые суставыTarsometatarsal jointsCalcaneusПяточная костьCalcaneusCalcaneus, sustentaculum taliПяточная кость, опора таранной костиCalcaneus, talar shelfCaput taliГоловка таранной костиHead of talusCorpus fibulaeТело малоберцовой костиShaft of fibulaCorpus tibiaeТело большеберцовой костиShaft of tibiaFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusLigamentum bifurcatumРаздвоенная связкаBifurcate ligamentLigamentum calcaneofibulareПяточно-малоберцовая связкаCalcaneofibular ligamentLigamentum talocalcaneum
interosseumМежкостная таранно-пяточная связкаTalocalcaneal interosseus ligamentM.abductor digiti minimiМышца, отводящая мизинец стопыAbductor digiti minimiM.abductor hallucisМышца, отводящая большой палец стопыAbductor hallucisM.extensor digitorum brevisКороткий разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum brevisM.extensor digitorum longusДлинный разгибатель пальцев [стопы]Extensor digitorum longusM.extensor hallucis brevisКороткий разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis brevisM.extensor hallucis longusДлинный разгибатель большого пальца стопыExtensor hallucis longusM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis brevisКороткий сгибатель большого пальца стопы,
латеральная головкаFlexor hallucis brevis, lateral headM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus brevisКороткая малоберцовая мышцаPeroneus brevisM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.quadratus plantaeКвадратная мышца подошвыQuadratus plantaeM.tibialis anteriorПередняя большеберцовая мышцаTibialis anteriorN.tibialisБольшеберцовый нервTibial nerveOscuboideumКубовидная костьCuboidOs cuneiforme intermediumПромежуточная клиновидная костьMiddle cuneiformOs cuneiforme lateraleЛатеральная клиновидная костьLateral cuneiformOs cuneiforme mediateМедиальная клиновидная костьMedial cuneiformOs metatarsi primum [1]Первая [1] плюсневая костьFirst [1] metatarsal boneOs metatarsi quartum [IV]Четвертая [IV] плюсневая костьFourth [IV] metatarsal boneOs metatarsi quintum [V]Пятая [V] плюсневая костьFifth [V] metatarsal boneOs metatarsi secundum [II]Вторая [II] плюсневая костьSecond [II]metatarsal boneOs metatarsi tertium [III]Третья [III] плюсневая костьThird [III] metatarsal boneOs naviculareЛадьевидная костьNavicularOssa metatarsiПлюсневые костиMetatarsalsPhalanx distalisДистальная фалангаDistal phalanxPhalanx mediaСредняя фалангаMiddle phalanxPhalanx proximalisПроксимальная фалангаProximal phalanxTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibia, malleolus medialisБольшеберцовая кость, медиальная лодыжкаTibia, medial malleolusTrochlea taliБлок таранной костиTrohlea of talusTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityTuberositas ossis metatarsi quinti [V]Бугристость пятой [V] плюсневой костиTuberosity of fifth metatarsal bone [V]Vasa plantaria lateraliaЛатеральные подошвенные сосудыLateral plantar vesselsVasa plantaria medialiaМедиальные подошвенные сосудыMedial plantar vesselsVasa tibialia anterioraПередние большеберцовые сосудыAnterior tibial vesselsVasa tibialia posterioraЗадние большеберцовые сосудыPosterior tibial vessels579LОриентиры: А - anterior; L - lateralis; М - medialis; Р - posterior.
580НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬcaput taliarticulatio talonavicularis,
cavitas articulariscorpus tibiaearticulatio talocruralis
cavitas articularistibia, malleolus
medialisos naviculareos cuneiforme
intermediumos cuneiforme
medialeos metatarsi
primum [I], basisarticulatio cuneonavicularis,
cavitas articularisarticulationes
metatarsophalangeae,
cavitas articularisarticulationes interphalangeae
pedis, cavitas articularistrochlea taliligamentum
talocalcaneum interosseumossa metatarsios metatarsi
primum [I], corpusos metatarsi
primum [I], caputphalanx proximalisarticulatio calcaneocuboidea,
cavitas articularisos cuboideumos cuneiforme
lateralephalanx mediaphalanx distaliscalcaneusligamentum bifurcatumtuberositas ossis
metatarsi quinti [V]articulationes tarsometatarsales,
cavitas articularisfibula, malleolus
lateralisligamentumcalcaneofibularecorpus fibulaeРис. 2-215. Скелети суставы стопы на комбинированном распиле. Рисунок с препарата Н.И. Пирогова
Голеностопная область и область стопы581tuber calcaneiРис. 2-216. Горизонтальные распилы стопы. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — уровень головки таранной кости. В — уровень кубовидной костиos cuboideummusculus peroneus
longus, tendomusculus peroneus
brevis, tendovasa tibialia anterioraos cuneiforme medialemusculus extensor
digitorum longus, tendoos cuneiforme intermediumos cuneiforme lateraletendo calcaneusnervus tibialismusculus extensor
hallucis longus, tendoos navicularemusculus abductor
digiti minimimusculus tibialis
anterior, tendocaput talivasa plantaria
lateralia etmedialiamusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus peroneus
longus, tendovasa tibialia posteriora
musculus tibialis
anterior, tendoos cuneiforme medialemusculus extensor
digitorum longus, tendoos navicularemusculus extensor
digitorum breviscaput talimusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus extensor
hallucis brevismusculus
abductor hallucismusculus peroneus
brevis, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus
quadratus plantaetuber calcaneiРис. 2-217. Последовательные (А, В, С, D, E) горизонтальные сечения стопы,выполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
os metatarsi
primum [I]musculus extensor
hallucis brevisos metatarsi
secundum [II]musculus tibialis
anterior, tendoos cuneiforme
lateraleos cuneiforme medialeos navicularemusculus
abductor hallucisos cuneiforme
intermediumcalcaneus,
sustentaculum talimusculus abductor
digiti minimimusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus peroneus
brevis, tendomusculus flexor
hallucis longus, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus
quadratus plantaeРис. 2-218. Последовательные (А, В, С, D, E) горизонтальные сечения стопы
выполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
os metacarpi
primum [I], caputproximalisos metatarsi
secundum [II]os metatarsi
tertium [III]musculus flexor
hallucis brevisos metatarsi
quartum [IV]musculus
abductor hallucisos cuboideummusculus flexor
hallucis longus, tendocalcaneusmusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus peroneus
longus, tendomusculus
quadratus plantaeРис. 2-219. Последовательные (А, В, С, D, E) горизонтальные сечения стопы,
выполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
Голеностопная область и область стопыossa metatarsidistalisphalanxproximalisos metatarsi
quintum [V]musculus peroneus
longus, tendomusculus flexor
hallucis brevismusculus flexor
ч hallucis longus, tendomusculus flexor
digitorum longus, tendomusculus
abductor hallucismusculus
quadratus plantaetuber calcaneiіь/1Vі"\чI1^ 1V1Jf1Рис. 2-220. Последовательные (А, В, C, D, E) горизонтальные сечения стопывыполненные сверху вниз с шагом 3 мм. МРТ
586НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬСагиттальные распилы и сечения голеностопного сустава и стопыЭквивалентыЛатинские терминыРусскоязычныеАнглоязычныеAponeurosis plantarisПодошвенный апоневрозPlantar aponeurosisArticulatio subtalarisПодтаранный суставSubtalar jointArticulatio talocruralisГоленостопный суставAnkle jointCalcaneusПяточная костьCalcaneusCalcaneus, sustentaculum taliПяточная кость, опора таранной костиCalcaneus, talar shelfCaput taliГоловка таранной костиHead of talusFibula, malleolus lateralisМалоберцовая кость, латеральная лодыжкаFibula, lateral malleolusHallux, phalanx distalisБольшой палец стопы, дистальная фалангаGreat toe, distal phalanxHallux, phalanx proximalisБольшой палец стопы, проксимальная фалангаGreat toe, proximal phalanxM.flexor digitorum brevisКороткий сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum brevisM.flexor digitorum longusДлинный сгибатель пальцев [стопы]Flexor digitorum longusM.flexor hallucis longusДлинный сгибатель большого пальца стопыFlexor hallucis longusM.peroneus longusДлинная малоберцовая мышцаPeroneus longusM.quadratus plantaeКвадратная мышца стопыQuadratus plantaeOs cuboideumКубовидная костьCuboidOs cuneiforme intermediumПромежуточная клиновидная костьMiddle cuneiformOs cuneiforme lateraleЛатеральная клиновидная костьLateral cuneiformOs cuneiforme medialeМедиальная клиновидная костьMedial cuneiformOs metatarsi primum [1]Первая плюсневая костьFirst [1] metatarsal boneOs metatarsi quartum [IV]Четвертая [IV] плюсневая костьFourth [IV] metatarsal boneOs metatarsi quintum [V]Пятая [V] плюсневая костьFifth [V] metatarsal boneOs metatarsi secundum [II]Вторая [II] плюсневая костьSecond [II] metatarsal boneOs metatarsi secundum [II], basisВторая [II] плюсневая кость, основаниеSecond [II] metatarsal bone, baseOs metatarsi secundum [II], caputВторая [II] плюсневая кость, головкаSecond [II] metatarsal bone, headOs metatarsi secundum [II], corpusВторая [II] плюсневая кость, телоSecond [II] metatarsal bone, bodyOs metatarsi tertium [III]Третья [III] плюсневая костьThird [III] metatarsal boneOs naviculareЛадьевидная костьNavicularTendo calcaneusПяточное сухожилиеCalcaneal tendonTibiaБольшеберцовая костьTibiaTibia, facies articularis inferiorБольшеберцовая кость, нижняя суставная
поверхностьTibia, inferior articular surfaceTrochlea taliБлок таранной костиTrochlea of talusTrochlea tali, facies superiorБлок таранной кости, верхняя поверхностьTrohlea of talus, superior facetTuber calcaneiБугор пяточной костиCalcaneal tuberosityОриентиры: А - anterior; Dors - dorsalis; Plant - plantaris; P - posterior.
os cuneiforme medialeos metatarsi primum [I]hallux, phalanx distaliseiforme medialeos metatarsi secundum [II]digitorum brevisРис. 2-221. Сагиттальные распилы области голеностопного сустава и стопы. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
Л - уровень медиального края блока таранной кости. В - уровень середины блока таранной костиhallux, phalanx proximalisГоленостопная область и область стопы
Haulcalcaneustibia, facies
articularis inferiortrochlea tali,
facies superiortuber calcaneiВРис. 2-222. Сагиттальные распилы области голеностопного сустава и стопы. Рисунки с препаратов Н.И. Пирогова.
А — уровень головки второй плюсневой кости. В — уровень головки третьей плюсневой костиarticulatio talocruralis,
cavitas articularisos cuneiforme intermediumos metatarsi tertium [III]caput talios naviculareos metatarsi
secundum [II], basisos metatarsi
secundum [II], caputtrochlea taliarticulatio subtalarisos cuboideumos cuneiforme lateralemusculus peroneus
longus, tendoНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
calcaneus,
sustentaculum tali
articulatio talocruralis
cavitas articularistibia, fades
articularis inferiortrochlea tali,
facies superiortendo calcaneusarticulatio subtalariscaput talios naviculareos cuneiforme intermediumos metatarsi secundum [II]tuber calcaneimusculus peroneus
longus, tendoos metatarsi tertium [III]aponeurosis plantarismusculus
quadratus plantaeНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬРис. 2-224. Последовательные (А, В, С, D, Е) сагиттальные сечения области голеностопного суставаи стопы, выполненные изнутри наружу с шагом 3 мм. МРТ
fibula, malleolus
lateralistrochlea talios cuboideumos cuneiforme lateralecalcaneusos metatarsi quintum [V]os metatarsi tertium [III]os metatarsi quartum [IV]musculus peroneus
longus, tendomusculus
quadratus plantae
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПродольный свод стопы Поперечный свод стопыСводы стопы обусловлены строением костей и суставов стопы, связочного аппарата и мышц стопы, совокуп¬
ность которых обусловливает вогнутость подошвенной поверхности стопы в продольном направлении (спере¬
ди - назад) и в поперечном направлении. Именно своды обеспечивают рессорную функцию стопы и распреде¬
ление нагрузки на нее при ходьбе, беге, прыжках и т.д.Основными опорными точками на подошвенной поверхности стопы являются:- пяточный бугор,- бугристость V плюсневой кости,- головки плюсневых костей,- основания проксимальных фаланг.В продольном своде различают пять лучей, первый из которых, медиальный, имеет наибольшую выпуклость в
тыльном направлении, пятый - наименьшую, что обусловливает опору латерального края стопы на пяточный
бугор, кубовидную кость, V плюсневую кость.Поперечный свод имеет такую же характеристику - медиальный край стопы приподнят и в большей степени
выполняет рессорную функцию, латеральный уплощен и выполняет опорную функцию.Укрепляются своды пассивными и активными затяжками.бугристость пятой
плюсневой костиоснования
проксимальных фалангголовки
плюсневых костейРис. 2-226. Своды стоны на рентгенограмме. Боковая проекция
Голеностопная область и область стопы593головка первой
плюсневой костиоснование
проксимальной фалангиРис. 2-227. Медиальный край сгоны — медиальный луч (медиальная дуга) продольного сводаРис. 2-228. Латеральный край стопы — латеральный луч (латеральная дуга) продольного сводаподошвенная пяточно¬
ладьевидная связкадлинная
подошвенная связкаподошвенный апоневрозРис. 2-229. Пассивные затяжки продольного свода стопы
пяточная костьквадратная
мышца стопытаранная костьквадратная
мышца стопыладьевиднаякостьпромежуточная
клиновидная костьлатеральная
клиновидная костьдлинная малоберцовая
мышца, сухожилиетретья плюсневая костьпальцевтаранная костьладьевидная костьпромежуточная
клиновидная костьвторая
плюсневая костьпяточная костькороткий
сгибатель пальцевмышца, сухожилиеиі
чОРис. 2-230. Активные затяжки продольного свода стоны. Сагиттальные распилы с гопы,
проведенные через головку второй (А) и третьей (В) плюсневой костиЯ5КЯ*3ояиляопн
595к.основание проксимальной
фаланги большого пальца стопыоснование
фаланги мизинца стопыоснование первой
плюсневой костибугристость пятой
плюсневой костиголовка первой
плюсневой костиголовка пятой
плюсневой костиРис. 2-231. Поперечный свод стопы выражен в большей степени на уровне плюсневых костейи проксимальных фаланг пальцев
596НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬоснование проксимальной
фаланги большого пальца стопыглубокая поперечная
плюсневая связкаРис. 2-232. Пассивные затяжки поперечного свода на уровне оснований проксимальных фаланг пальцев:глубокая поперечная плюсневая связкакостьРис. 2-233. Активные затяжки поперечного свода стоны: задняя большеберцовая мышцаи длинная малоберцовая мышцасухожилие длинной
малоберцовой мышцымедиальная
клиновидная костьсухожилие задней
большеберцовой мышцыоснования первой
плюсневой КОСТИмышца, приводящая
большой палец стопыРис. 2-234. Лкгивные затяжки поперечного свода стопы: мышца, приводящая большой палец стопы
Голеностопная область и область стопы597сухожилие задней
большеберцовой мышцымедиальная
клиновидная костьмышца, приводящая
большой палец стопы,
косая головкасухожилие длинной
малоберцовой мышцымышца, приводящая
большой палец стопы,
поперечная головкаглубокая поперечная
плюсневая связкакубовидная костьРис. 2-235. Активные и пассивные затяжки поперечного свода стопы
598ПРИЛОЖЕНИЯПриложение 1Добавочный скелетЧастиКостиОкостенениеВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПояс верхней конечностиЛопаткаХрящевоеКлючицаИнтрамембранозное
(тело, акромиальный конец)Хрящевое
(грудинный конец)ПлечоПлечевая костьПредплечьеЛучевая костьЛоктевая костьКистьЗапястьеПроксимальный рядЛадьевиднаяПолулуннаяСвободная верхняя
конечность(рука)ТрехграннаяГороховидная*ХрящевоеДистальный рядКость-трапецияТрапециевиднаяГ оловчатаяКрючковиднаяПястьПястные кости (1—V)Фаланги пальцевПроксимальная (1-\/)Средняя (II—V)Дистальная (1—V)НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬПояс нижней конечностиТазовая кость:
подвздошная
седалищная
лобковаяХрящевоеБедроБедреннаяНадколенник*ГоленьБольшеберцоваяМалоберцоваяСтопаПредплюснаПроксимальный рядТараннаяСвободная нижняя
конечность(нога)ПяточнаяЛадьевиднаяХрящевоеДистальный рядКубовиднаяЛатеральная клиновиднаяПромежуточная клиновиднаяМедиальная клиновиднаяПлюснаПлюсневые кости (1—V)Фаланги пальцевПроксимальная (1-У)Средняя (II—V)Дистальная (1-У)* Сесамовидные кости вспомогательного скелета топографически и функционально относятся к вспомогательному скелету,
но являются составной частью вспомогательного аппарата суставов (мышц).
599Приложение 2Классификация костей добавочного скелетаХарактеристикаНазвание костиПо внутреннему
строениюПо форме
(мерным параметрам)ОсобенностиВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬЛопаткаГубчатаяПлоскаяОпосредует связь свободной верхней
конечности с туловищемКлючицаТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарная кость, обеспечивает
связь лопатки с туловищем и опосредует
объем движений верхней конечности
за счет грудино-ключичного сустава
седловидной формыПлечевая костьТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарная костьЛучевая костьТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарная костьЛоктевая костьТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарная костьКости запястьяГубчатыеКороткиеОбеспечивают объем движения кисти
в целом и, в частности, большого пальца
за счет 1 запястно-пястного сустава
седловидной формыКости пястиТрубчатыеКороткиеМоноэпифизарные кости, обеспечивают
тонкие, целенаправленные,
профессиональные движенияФаланги пальцевТрубчатыеКороткиеМоноэпифизарные кости, обеспечивают
тонкие, целенаправленные,
профессиональные движенияНИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬТазовая костьГубчатаяПлоскаяОпосредует передачу нагрузки
вышележащих отделов и частей
организма на свободные нижние
конечности; выражена функция защиты
органов тазаБедренная костьТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарнаяБольшеберцоваяТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарнаяМалоберцоваяТрубчатаяДлиннаяБиэпифизарнаяКости предплюсныГубчатыеКороткиеОбеспечивают движения стопы в целом
(сгибание-разгибание, подъем краев
стопы, приведение-отведение), опорную
и рессорную функцииКости плюсныТрубчатыеКороткиеМоноэпифизарные, выражена опорная
и рессорная функцииФаланги пальцевТрубчатыеКороткиеМоноэпифизарные, выражена опорная
и рессорная функции
600ПРИЛОЖЕНИЯПриложение 3Основы классификации костей добавочного скелета по строениюКости конечностей (добавочный скелет) делятся на основании наружного и внутреннего строения.
Характеристика наружного строения базируется на мерной характеристике кости:
длинные кости - длина существенно преобладает над другими размерами;короткие кости - длина несущественно преобладает над другими размерами либо сопоставима с ними;
плоские кости - длина и ширина кости значительно превышают ее толщину;смешанные кости - кости, имеющие длинные, плоские, короткие части. Разновидностью смешанных
губчатых костей являютсявоздухоносные кости (пневматические) - смешанные кости черепа, имеющие воздухоносную полость.Существенной характеристикой внутреннего строения кости является наличие (отсутствие) костно¬
мозгового канала:Трубчатые кости (длинные и короткие) - имеют костномозговой канал на протяжении тела:Губчатые кости (длинные, короткие, плоские, смешанные) - не имеют костномозгового канала.В трубчатых костях различают следующие части.Диафиз - основная часть кости, тело кости, имеющее свою точку окостенения.Проксимальный конец - проксимальная часть кости, заканчивающаяся эпифизом. На этой части могут
находиться апофизы. У коротких трубчатых костей проксимальный конец является основанием тела кости, не
имеет точки окостенения, но покрыт хрящом - ложный эпифиз.Дистальный конец - дистальная часть кости, заканчивающаяся эпифизом. На этой части могут находиться
апофизы.Апофиз - часть кости, имеющая свою точку окостенения, служащая местом фиксации сухожилий мышц,
связок.Эпифиз - часть кости, имеющая свою точку окостенения, покрытая хрящом и сочленяющаяся с соседней
костью (костями).Ложный эпифиз - основание короткой трубчатой кости, покрытое хрящом и сочленяющееся с соседней
костью (костями).Биэпифизарные кости - длинные трубчатые кости, имеющие, за исключением ключицы, проксимальный и
дистальный эпифизы.Моноэпифизарные кости - короткие трубчатые кости, имеющие только дистальный эпифиз.Концы трубчатой кости имеют губчатое строение и содержат красный костный мозг.Тело кости имеет трубчатое строение и содержит у взрослого человека жировой (желтый) костный мозг.Подписано в печать 21.10.2010 г. Формат 60х90'/к.
Бумага мелованная. Печать офсетная. Печ.л. 75.
Тираж 2000. Заказ № 2294.Издательская группа «ГЭОТАР-Медиа».119021, Москва, ул. Россолимо, 4,
тел.: (495) 921-39-07, факс: (499) 246-39-47,
e-mail: info@geotar.ru, http://www.geotar.ruОтпечатано в ОАО «Типография “Новости”».
105005, г. Москва ул. Ф. Энгельса, 46.ISBN 978-5-9704-1946-59 785970 419465 >