/шггкти
Төзүчесе МАРС КӘШИПОВ

ББК 84.29 (2Р-Тат.)
Я64
Гармонизациясе, вокаль ансамбль һәм хор аранжировкасы
МАРС КӘШИПОВНЫКЫ
Я64
Яраткан җырлар,—Казан: Татар, кит. нәшр.,
1990. —
47 бит.
18ВЫ 5—298 —00447—4
Я
4905000000—252,
пп
М132 (03) =90^ ,37“90
ББК 84.29 (2Р-Тат.)
18 ВЫ 5—298—00447—4
© М. Кәшипов, төзү, 1990

Iбулек
ЧИШМӘ БУЕНДА
—МӨХӘММӘТ САДРИ шигыре САЛИХ СӘЙДӘШЕВ музыкасы
Ада^1о
Су а- лыр-га дип
чиш- мә- дән,
'Н*Р
4.
ян- мый күк- тә
йол- дыз-
аш- кы- на
без-
лар.
е.к
Өт7 С?
- нен,
кыз- лар.
Бал-
кыр- лар -
Ат
Өт? Ра1т
бар-
-лык
йоп-дыэ—лар,
ел —ма- я
без-
К
И61т р
Р
1
1
Өт7 СУ
Вгп
Р
Р
Р
-нең
Ел-
ма
я

Ит
Ат
Р
ГГ1
Өт
ЯШЬ-
КЬ13 - лар-
җир-дә
-
ге
Ат
Өт
Р
(5.Ш
Ат
р
12.;=.
-й-
—
ф.
1л*
Р4=
йол- дыз-
лар.
йол-
дыз-
лар.
Р
с*
В
От?
Өт?-? Вйст
Ат
1Г[| й.
Әле айлы кич җитмәгән,
Янмый күктә йолдызлар.
Су алырга дип чишмәдән
Ашкына безнең кызлар.
Балкырлар барлык йолдызлар,
Елмая безнең кызлар.
Елмая яшь кызлар,
Җирдәге йолдызлар.
Кызлар чишмә яннарына
Ник ашкынып төшәләр?
Җыр багышлап ярларына,
Егетләре көтәләр.
Аллы-гөлле чиләкләре,
Җилкенә йөрәкләре.
Җилкенә яшь кызлар,
Җирдәге йолдызлар.
Чибәр кызлар килеп җитә,
Бизәп саф чишмә янын.
Егет егетлеген итә,
Мактап җырлый үз ярын:
Тапмам синең шикеллене
Әйләнсәм дә җир шарын.
Яратам ил кызын —
Советлар йолдызын.
4

ИРТӘНГЕ НУР
ЗИННӘТ ВӘЛИ шигыре
САРА САДЫЙКОВА музыкасы
МодегаД)
Ту—ган ил— кэ- ем,
сөй-гән җир-кә~ем
Ат
Ет
~ХГ- ---- -О ------- -- 1- ------- К - - 1------- V
111,я
М------ ---------
/К. О
Г\
VЛШгЬ
П ОР*
“
'Г—Г ЬяГ 1
Ур—ман буй- ла — ры,
ба-су юл- ла - ры
Туган илкәем, сөйгән җиркәем
Иртәнге саф нурга күмелә.
Урман буйлары, басу юллары
Бигрәк инде матур күренә.
Уяна сабый, елмаеп карый
Иртәнге саф кояш нурына.
Матур уйларым, татлы хыялым
Кушылсын шат хезмәт җырына.
Иртәнге нурлар, иң якты уйлар
Кая барсам минем күңелемдә,
һәрвакыт шулай сайрасын тургай
Туган илнең тыныч күгендә.
5

ҖЫРЛЫЙК ӘЛЕ
Халык сүзләре
АЛЕКСАНДР КЛЮЧАРЕВ музыкасы
АПе&гейо
Җыр-пыйк ә—ле,җыр-ныйк -ә — ле , җыр—ла—мый тор-
Р
Чкк
н
>>м
я.шь . го- мер- не
буш-ка уз- дыр-мыйк ә— ле,
Җырлыйк әле, җырлыйк әле,
Җырламый тормыйк әле.
Чәчәк кебек яшь гомерне
Бушка уздырмыйк әле.
Бар егетнең үткеннәре —
Кыелып очкан лачындай.
Бар егетнең азгыннары —
Май ашаган мәчедәй.
6

Егетләр:
Җаныем җанашым килгән,
Энҗе калфагын кигән.
Сусыз мунчаларга кереп,
Җаныем кашын көйдергән.
Кызлар:
Ике тауның арасы,
Кара песи баласы.
Сезнең кебек җырлый белә
Безнең чебеш анасы.
Егетләр:
Бар кызларның чибәре,
Читек-кәвеш кигәне.
Бар кызларның килбәтсезе,
Итек сөйрәп йөргәне.
Хор:'
Җырлыйк әле, җырлыйк әле,
Җырлыйк әле иптәшләр.
Иптәшләр үзебезнеке —
Бәлки гаеп итмәсләр.
ПАРЛЫЛАР ЙӨРИ КӨЙМӘДӘ
ХӘСӘН ТУФАН шигыре
РЕНАТ ЕНИКЕЕ В
.’
Апйагйе
*
КО.Ш -
маң,
7

в
- ран
то-
ра.
В
Р
Ета1, Ст? От Р*
Е*’
Өт Ст
—п.
II 1Гпь*^и ^>0п8II р
1Г1
п
V11
П
Xт
|Г
1
IIм
** 11
1
<1
с.и II
ол
и
и
II
Парлылар йөри көймәдә
Аккошлар йөзгән сыман,
Яшьлекнең алтын чагының
Кыйммәтен сизгән сыман.
Парлашып җырлап куялар
Йөрәкне телеп-телеп,
Күлләрдән диңгез буена
Китәчәк кошлар кебек.
Кунакка дәшкән шикелле
Куаклык эчләренә,
Бриллиант юллар суза ай
Кичке күл өсләренә.
—
Изге юл! — дигән булып, җил
Көймәне шунда бора.
Сокланып җирнең яменә,
Йолдызлар карап тора.
кулъяулыгың
НАИЛ КАСЫЙМОВ шигыре РЕЗЕДА ӘХИЯРОВА музыкасы
Модега1о
8

1‘ 1^11
Куп—ме ел- лар ин-
От7
1лцл
де у—
л
. Өтя
СпгОт?
скОЭ
тел— сә
Вл^Ат7 И?
Т5------ ------- СУ
Өт^
1Га~— 1
Ае-рьш-ган-
да бир- гэн кулъ- яу-
лы-
Өт?
Сту
Вту
ӨтАтО
I______________ !
.
—
Н.
гың йө- рэк я-ным -да-
Өт7
От?
Ст?
«*&» и 1~гИГ1
гы
Р
От?
Ат7
Э?
Ат
Күпме еллар инде үтелсә дә,
Тормыш кырын синсез кичсәм дә,
Аерылганда биргән кулъяулыгын,
Йөрәк янымдагы кесәмдә.
Чит-читләре зәңгәр челтәр генә,
Хәтерләтә синең күзләрең.
Кабат-кабат укыйм яулыктагы:
«Онытма!» — дип язган сүзләрең.
Ерак еллар аера араларны,
Кулъяулыклар җитмәс ялгарга.
Дәвалыймын сагыну яраларын,
Кулъяулыкны каплап ярага.
Күз алдымда син яратып чиккән
Ал чәчәкләр — яшел болында...
Төсең итеп саклыйм кулъяулыгың
Йөрәгемә кысып, куйнымда.

ТУЙ КҮЛМӘГЕ
НАИЛ КАСЫЙМОВ шигыре РЕЗЕДА ӘХИЯРОВА музыкасы
ҮЧуасе
кош-лар, , , Ак-лык бит ул,
саф-лык бит ул,
Яу-сынә-ле
ал-кыш-лар!
Туй
кул-мә- ге ки-
Ат
О*+з
о
ӨН?
-гән кыз-дан
көн-лә-шеп лә у-ләр-лек.
ХУ
Ет
Ат? □
Нт
Ат
Ө
Н?
□ ?*? Ет?
10

Туй күлмәге ак ефәктән,
Кызлар — гүя аккошлар...
Аклык бит ул, сафлык бит ул,
Яусын әле алкышлар!
Кушымта:
Туй күлмәге кигән кыздан
Көнләшеп лә үләрлек.
Туй күлмәге бер көнлекме? —
Туй күлмәге гомерлек!
Ак күлмәкләр, ак теләкләр
Туйда гомер-гомердән.
Туй күлмәге кигән кызның
Урыны була гел түрдән.
Кушымта.
Бәхет бит ул, шатлык бит ул —
Туй күлмәге киюе.
—
Иркәм,— диеп,— ярым,— диеп.
Онытылып сөюе.
Кушымта.
ТӘРӘЗӘЛӘР ЯЗГА ЕЛМАЯ
ӘХМӘТ РӘШИТОВ шигыре
МӘСГУТ ИМАШЕВ музыкасы
АПедго
с
ө?
с
Тә- рә-зэ-ләр ел- ма-
я-
лар,
Ат
Ет
Ө*С
Л------------- к
1
,
1,■!,,
к1■1Г"111IV11I^1Ш
+-Гч
□Тд1' 9—-------
тә- рә- зә-ләр- дә нур-
лар-
зәң-гар кук-лэр-
С?
Ат
«вл,ь| „ь«Н-
|
-гә V- ре-леп, зан-гәр кук- лэр-
гә у— ре- леп,

Тәрәзәләр елмаялар,
Тәрәзәләрдә нурлар —
Зәңгәр күкләргә үрелеп,
Зәңгәр күкләргә үрелеп,
Йөрәктә шыта җырлар.
Кушымта:
Тәрәзәләр, тәрәзәләр
Киңрәк ачылсын.
Язны сагынган күңелдә
Сагыш басылсын.
Тәрәзәләр кошлар моңын
Кабатлый сыман безгә;
Зеңгелдиләр, яз килде, дип,
Сөйкемле җиребезгә.
Кушымта.
Тәрәзәләр, тәрәзәләр —
Күңелнең сафлыклары.
Тәрәзәләрдә чагыла
Очрашу шатлыклары.
Кушымта.
ЮККА ҮПКӘЛӘМӘ
ВЕНЕР МӨХӘММӘДИ ЕВ шигыре һә,м музыкасы
АПе^гейо
12

4*^1/
{УрРЕ I
.
-гән чак-та,
Кк- ка уп-кә-
лә- гән бу-лып,
-нен,
хак-та.
АБЕ?
Нш?
ра|
Күңелкәем канатланды
Сине тәү күргән чакта,
Хәзер яна йөрәккәем
Уйласам синең хакта.
Кушымта:
Юкка үпкәләгән булып,
Ятларга китәсең бит,
Аны, мине, үзеңне дә
Бәхетсез итәсең бит.
Оныт дисең, араларны
Ничек өзәем икән,
Аерылу газабына
Ничек түзәем икән?
Кушымта.
Хәтерләсәң яшьлегеңне,
Күзләреңә яшь тулыр.
Эх, диеп бер үкенерсең
Гомерләр үткән булыр..
Кушымта.
13

АВЫЛ ЫМ ТАВЫ ШЛАРЫ
НАИЛ КАСЫЙМОВ шигыре
ЛУИЗА БАТЫР-БОЛ ГАРИ музыкасы
Рт В7
Гитара
#Ст
Ич
АПе&гейо
=96
һ
Ст
Е"
Рт В7
.
Баян( синтезддюрТ
-----
|*Noг I
Еһ
67
Ст
Рт
А
67 &п
4 1/М|г■тав
■
(Ваян)
Е4’
67
1г -IЦ
бул- са
да шул
рт
3
яз- мы -шым,
Һәр җөй- не тың-лар- га су- сап
67
В7
э
А47
(Баян )б7
у
Ст
Ст
кай-там. ав- лым
- рыи кош-лар,
-ры.
Тәмамлау өчен
-
ва сы-ман
|2.
(гитара)
вы- шын . Җыр-лый чиш-мә, сай-
■т
В.7
67
гРГГ<гр-М
җыр—лый—лар а —рыш—ла-рым: һа—
дI?
ту
С.'.
а-вы-лым та-выш-ла-ры. Җыр-
А^6?<?тк
#

Шау-шулы шәһәргә бәйле
Булса да шул язмышым,
һәр җәйне тыңларга сусап
Кайтам авылым тавышын.
Кушымта:
Җырлый чишмә, сайрый кошлар.
Җырлыйлар арышларым:
һава сыман кирәк миңа
Авылым тавышлары.
Моңлы сандугач уята
Саф балачак хисләрен.
Яшьлек җырларын яңарта
Тальян моңы кичләрен.
Кушымта.
Туйлар уза, җырлап уза
Кыңгыраулы тавышы.
Авылымның моңнарыннан
Аермасын язмышым.
Кушымта.
МӘХӘББӘТЕМ
ӘХМӘТ ЕРИКӘЙ шигыре
ФӘТТАХ ЛАТЫЙПОВ музыкасы
гмю
Й
Ада^о
бир- дең:
Нт
_,
хЗТ С1 V, 111
1—/ <
гг
-------------------------------------------- о
мер-лек- кә
Егп7
~ у~~
в
^§с.тбу- От лыр-мьш:дип.
Син ант
Н.т?
Ар-
ЙӨ“ рЭ";
Пыр-МЫНүДИП.
15

Син ант иттең, вәгъдә бирдең:
«Гомерлеккә яр булырмын,— дип,—
Арган-талган чакларыңда
Йөрәгеңә ял булырмын»,— дип.
Таң йолдызым, нишләдең син,
Саф иде бит синең күзләрең?..
Истән чыкмый: «Сине, иркәм,
Оныталмам!» — дигән сүзләрең.
Ник соң, бәгърем, биргән вәгъдәң
Очып китте искән җил сыман?..
Тик мин калдым, ялгыз калдым
Яфракларын койган гөл сыман...
КАЙТ, ИРКӘМ СӘРВИНАЗ!
ШАҺИМОРАТ ЗӘЙНИ,
РАМИЛ БАГДАНОВ-МИНДИЯР шигыре
ЛУИЗА БАТЫР-БОЛГАРИ музыкасы
АпдагНе
Җыр-ла- рын,
кү-ңел- гә
моң са-
---- -
—
-----------
- Ь -Г 1,-Щ4г4ч
- ла,
Сэр- ви - наз,
Са-гы - шың йө- рәк-кә ут-са-
^4==ет==Н= -------- -р --- -- -- --- -- 1—
- ла.
Кайт, ир- кәм,
мин кө- тәм,
са- гын-
ь
67
Ст
Рт______
-дым, Сәр-ви-наз. Син-ди- еп
ут йо—там, тил- мё—
16

I
I
ЕҺ
Өт
.
-
-|.в
■вЯ..в
-
......
\~
= ^'р1Т =^=±=^=-дф—
- рәм.
Син-ди- еп, тил- ме-
рәм, ут йо-
Җырларың күңелгә моң сала, Сәрвиназ,
Сагышың йөрәккә ут сала.
Сагышың йөрәккә ут сала, Сәрвиназ,
Җырларың күңелгә моң сала.
Кушымта:
Кайт, иркәм, мин көтәм,
Сагындым, Сәрвиназ.
Син диеп ут йотам,
тилмерәм.
Син диеп, тилмерәм, ут йотам,
Сәрвиназ.
Кайт, иркәм, мин көтәм, мин көтәм.
Җыр җырлап яшәргә,
Уйнарга, көләргә
Син лаек бит, минем бер генәм.
Бакчадагы кошлар,
һавада йолдызлар —
Алар бар да сиңа гашыйклар.
Кушымта.
2 л-зоб

СИНЕ СӨЙДЕМ, ГҮЗӘЛЕМ
ФӘТХЕРАХМАН ӘХМӘДИ ЕВ шигыре
ТӘЛГАТ ВӘЛИЕВ музыкасы
Тетро <1« уаке
Нт
Рт
6
Я.шь-пе- гем че- чәк ат- кан- да
Яшьлегем чәчәк атканда
Сине сөйдем, гүзәлем.
Тик берүзем генә белдем
Үзәгем өзелгәнен.
Бакчада кошлар сайрады,
Кошларны күзәтмәдем;
Шул чагында сине уйлап
Өзелде үзәкләрем.
Аяз күктә ай елмая,
Күңелләргә дәрт биреп.
Син дә ялгыз, мин дә ялгыз,
Ай йөзә безне күреп.
18

Л к КОШ КАНАТ КАГЫНА
МАРСЕЛЬ ГЫЙМАЗЕТДИНОВ
шигыре
САФИЯН ИБРАҺИМОВ
музыкасы
<■
АНе^гейо
Нт
Д
Нт
А?—
ВЕтА
□
*>
Проигрыш
г#7
А?
Б
Ет
лта
Б Е#?
Нт
л
.
Нт
Нт
Ет
Шл
са— гыш -лар- дан,
сэ—гать са-ен -
Ет?
мын
Б
|р„ьр
р->
.п-.»
са- гы -нам, Си- ца сэ- лам
ил- тер-
га дип,
Е#?
Нт
В
Ө
ак- кош
ка-нат
ка- гы- на.
Сан- ду-гач-лар
IрГ'О’
о- зеп сай- рый
ми-нем
са- гыш-
ла-рым-ны.
Ет
А?
В
Ө
Е#х Нт
ле
я-
ны-ңа„ бор-ма ак-кош-па-рым-ны.
Бар-сын-нар э-
9*
19

Саргаямын сагышлардан,
Сәгать саен сагынам.
Сиңа сәлам илтергә дип,
Аккош канат кагына.
Кушымта:
Сандугачлар өзеп сайрый
Минем сагышларымны.
Барсыннар әле яныңа,
Борма аккошларымны.
Аккошлар сүзсез аңлаша,
Их, син дә аңла, иркәм.
Аккошлар тәрәзә кага,
Ач тәрәзәңне иртән.
Кушымта.
Әйтергә генә кыймыйсың,
Сөясең син дә, беләм.
Сөюеңне язып җибәр,
Аккош канаты белән.
Кушымта.
Сандугачлар өзеп сайрый
Минем сагышларымны.
Барсыннар әле яныңа,
Борма аккошларымны.
икмәк ТУРЫНДА ҖЫР
МӨХӘММӘТ САДРИ
ЛУИЗА ХӘЙРЕТДИНОВА
шигыре
музыкасы
Маез^озо
с
Ат?
*
-Ч1 ИГ
Тәм— ле ис— лө
кай- н“ар ик— мәк—
ө
с
Л«II.һ
бу- лә-
ге.,
Ик-мәк бе-лэн
Вт?
ку- мәк
хез- мәт
Вт?
А.ТП .7
бә— хет яу- лап, ти- бә
ха-
Р _____
Ет?
Ат?
—
лык
Вт?
эм-
ле
ик-
4»
бу- лә—
С?
ку— мәк
Ат? х
ге.
1Э-ХӨТ
1У- лап,
С
Р
20

Ө
х—.
•—с
Рт?
4-^1• х
1
И) ■ч)в1 1• Ж
-
Ж
1
*□<1 1•Е.
С
ти- бә ха-
лык
йө— рә- ге.
Ик-
мәк-
Ик-
мәк-
♦
1
_
1
2TM.
х-^
Атп
°TM
шас
-тор-
-
мыш
ко-
у--
че,
ик- мәк-һәр- кем те-лен-д©.
- җыр,
мә-
хәб- бәт,
ик- мәк-та- бын ту-рен-дә!
Ат^
ОтТ
Р
Еш1- С7
Е+г П’
Ат
С
Бт? Ө
4|Ң|#Й> I ~«1
II
=4к
Тәмле исле кайнар икмәк —
Күмәк хезмәт бүләге.
Икмәк белән бәхет яулап,
Тибә халык йөрәге.
Тәмле икмәк —
Күмәк хезмәт бүләге.
Икмәк белән бәхет яулап,
Тибә халык йөрәге.
Кушымта:
Икмәк — тормыш көче,
Икмәк — һәркем телендә,
Икмәк — җыр, мәхәббәт,
Икмәк — табын түрендә!
Икмәк белән, авыр юлны
Җиңеләйтеп үтәсең.
Олы булсаң — көчең арта,
Нәни булсаң — үсәсең!
Тәмле икмәк —
Күмәк хезмәт бүләге.
Икмәк белән бәхет яулап,
Тибә халык йөрәге.
Кушымта.
Икмәк — олуг, изге ризык,
Бернәрсә юк аңа тиң.
Кибет тулы икмәк булса,
Дөнья матур, дөнья киң!
Тәмле икмәк —
Күмәк хезмәт бүләге.
Икмәк белән бәхет яулап,
Тибә халык йөрәге.
Кушымта.
21

САРМАНАЙ
ВИЛ КАЗЫЙХАНОВ
шигыре
МӨФТӘДИМ ГЫЙЛӘҖЕВ
музыкасы
Соп ток)
Кил әле, кил Сарманайга,
Көтәрмен юл чатында.
Сиңа әйтер сүзләрем бар
Тик икебез хакында.
Кушымта:
Сарманай, Сарманай,
Юлларымда очраштыр,
Саргайтма безне болай.
Сарманай буйлары таллы,
Ярлары яшел чирәм,
Чәчкәләр җыйган тугайга
Сине юксынып киләм.
Кушымта.
Сарманай сулары салкын,
Салкын булса да йөзәм,
Сагынуыма чама юк,
Тик сине көтеп түзәм.
22

АВЫЛ КӨЕ
Халык сүзләре
РӘИС САФИУЛЛИН музыкасы
АПе^го
Би- ек
тау-нын,
баш-ла-
рын-да
Ах, мин, ка- ен-
нар бул- сам шул,
Ах, ү- зем ка-
<1— г-Я--- --
„Я
-
-
ЯП
—г
л<1
—
------
------ П-------
No **-
---------------------------------------- —«3----------ц-------О------ ----------------- --------------------- ------------------Л---------------------------
Биек тауның башларында,
Ах, мин каеннар булсам.
Ах, үзем каеннар булып,
Син былбыл булып кунсаң.
Аклы ситсы күлмәк алдым
Бәйрәмдә киярмен дип.
Яшьләй күңелемне салдым
Гомергә сөярмен дип.
Агыйдел сулары кебек
Тар сулар булмас инде.
Минем йөрәккәем кебек -
Ярсыган булмас йнде.
23

ЯЛГЫЗ АККОШ КҮЛЛӘРДӘ
РАСИХ ХАННАНОВ
шигыре
РИМ хәсәнов
музыкасы
АпйагПе
Пар-сыз-лар- ның ку- нел- лә- ре
моң-
лы,
Д
Нт
Ет
пар- лы—лар-ның гы-на за-ры
юк.,
их
Ми-нем дә
.
, АтТ-
Э?-
Ө
Ө^йт
4^- —■ р.
-■рр
рАт—Е
бар
и- де ак- ко,ш-ка- ем,
дус- ка-
Ат?-
07-
Ө
Өс11т
-------- 1*^----- ж -------
•----- Ң —Ьп
"Ятг—
'
л
Г-л
-
-........ -К------ -----------4----
И—н —
■ем,
о— чар
ка- на- тым,
Әй- па
ин-
24

Күл өстендә ялгыз аккош йөзә,
Нигә ялгыз, нигә пары юк?
Парсызларның күңелләре моңлы,
Парлыларның гына зары юк.
Кушымта:
Минем дә бар иде аккошкаем,
Җан дускаем, очар канатым.
Әллә инде, артык яратканга,
Юлларымда аны югалттым.
Парсыз калса кабат кайтмый диләр,
Кайта икән, кайта аккошлар.
Кошларны да, кешеләр шикелле,
Үзе белән йөртә язмышлар.
Кушымта.
Кичләрендә йөрәк өзгеч тавыш
Телеп үтә дулкын өсләрен.
Аңлау өчен аккош сагышларын,
Белү кирәк сөю телләрен.
Кушымта.
КАЗАНДА КОД ГАДИ УРАМЫ
МИДХӘТ МИНШИН
ВАДИМ УСМАНОВ
шигыре
музыкасы
е
Модегаһ)
Ка- зан- да Кол Га- ли
Ат
.1 һһ|
у- ра- мы,, як-як-
6
Ямь өс-тәп өр- я- ңа
-ка га-сыр-лар тс-зел- гән.

Казанда Кол Гали урамы,
Як-якка гасырлар тезелгән.
Ямь өстәп өр-яңа йортларга
Нур бирә упкыннар төбеннән.
Кушымта:
Тукайлар, Җәлилләр кайтканнар
Урамнан бергәләп узарга.
Давыллар керсә дә арага,
Туганнар табыша җырларда.
Туганнар бер булып җыр суза
Иделнең иң текә ярында:
Халыклар яшиләр, үсәләр
Күңелдә җырлары барында.
Кушымта:
Казанда Кол Гали урамы,
Як-якка гасырлар тезелгән.
Ямь өстәп өр-яңа заманга
Нур бәрә упкыннар төбеннән.
26

II бүлен
ДҮРТӨИЛЕ
Татар халык җы;
Апдагйе с
______ _
0
1—Ч
Р=Р=гР=г^
зы
Ат
——П
Г"
-----
т"
X Л»------- 1
Ч1 □—|
.
ГГ
"V
•
11
ЛҢЕ"®г~—
±=у------------ ;=^г1
Л-
гый
-
дел - нец
аръ-и
-
гын-да
су
-
лар
Искәндәр Биктаһиров башкаруында язып алынды.
27

Агыйделнең аръягында
Сулар тынгандыр инде;
һәркемнең дә үз хәсрәте
Була торгандыр инде.
Яр буйларында тыңладым
Суларның агышларын.
Кемнәр генә басар икән
Йөрәгем сагышларын?
Агыйдел каты акса да,
Комнары кала икән.
Кайгы хәсрәтләр бетсә дә,
Моңнары кала икән.
Ага сулар, ага сулар,
Ага сулар үрләрдән.
Бик тиз генә кайтып булмый
Бер киткәчтен илләрдән.
АЙ ҖАНЫЙ-ҖАНАШЫМ
Татар халык җыры
Ададюв
Ат-пан
дым ла ат
ЕТ-
Өт
В
Фердинанд Сәләхов башкаруында язып алынды.
28

Атландым ла атның, ай, биленә,
Өч әйләндем Казан каласын.
Елама (ла), җаный, ник елыйсың?!
Барыбер бездән аерылып каласың.
Кәккүкләр дә сайрар җир түгел лә,
Былбыллар да моңланыр җир түгел
Елама (ла), җаный, ник елыйсың?!
Йөгереп кенә кайтыр җир түгел.
I
КҮҢЕЛЛЕ ҖЫРЛАР
Татар халык җыры
Соп то1о
Ст
Ур- та- да- гы
у-рын-дык-ка
В
В
у- тә
су- зең, ту - ган
Сгп В
Уртадагы урындыкка
Утыргансың берүзең;
Матур үзең, үтә сүзең,
Туган илдә берүзең.
Алып бирим алтын тарак,
Маңгай чәчең тарарга;
Йөзләреңдә нурлар уйный,
Кыймыйм туры карарга.
Тал әйләнә, тал әйләнә,
Талга ефәк бәйләнә;
Күргәнче сүзем күп була,
Күргәч телем бәйләнә.
Тал бөреле, тал бөреле,
Тал бөреле була ул;
Җан яраткан, күңел тарткан
Яр бер генә була ул.
29

ИЛКӘЕМ
Татар халык җыры
Модега1:о
Р#? Нт
Ет7'
Нт
Р#7
Нт■
дус - лар, са-гы
-
нам
ту-ган ил- кәй -
не
шул,
са-гы
-
нам
Нт
р#?
Нт Ет
Иш
ту-
ган
ил-кай
Ет?
не.
Р#7 Нт
бе-лән
Ил-кәй
сагы-нам
бер-га
О
П
Сагынам, дуслар, сагынам, дуслар,
Сагынам туган илкәйне шул,
Сагынам туган илкәйне.
Илкәй белән бергә сагынам
Яшьләй сөйгән иркәмне.
Агыйделнең аръягында
Калды туган ил генәм шул,
Калды туган ил генәм,
Калмады туган ил генәм,
Калды нечкә бил генәм.
30

ТАУ АВЫЛЫ КӨЕ
Татар халык җыры
Мо(1ега1о
Нт
Етп
А7-
О
Нт
Ет
Ак алъ-яп- кыч бип-ләр-дә, җил-фер-де -ми
■У-
-
ГА~■•
...
__
1*
•
я
_
—
1=1
I-'
■ -һ-......
җил - ләр- дә.
Сан - ду-гач- лар
да сай-
А?
□
Нт
/С1Ци
■ А'<
М
Ц11
-Г
ц ц—11
ра-мый сез бул - ма - ган
җир - ләр- дә.
НтЕтА?
О
Р^?
X. ----1±7=1---- гГЬ
о
ЗГИ
11СГ-
.«Л-2Г К
||-V/
-*----------- ------------------■■
~
п----------------идуы.
Аккош була күлләрдә,
Былбыл була гөлләрдә.
Былбыл сөйли серен гөлгә,
Мин сөйләрмен кемнәргә?
Ике каен тиң генә,
Яфраклары киң генә.
Инде, дуслар, аерылабыз,
Күрешә алмабыз тиз генә.
Ак ялъяпкыч билләрдә,
Җилфердәми җилләрдә.
Сандугачлар да сайрамый
Сез булмаган җирләрдә.
Сандугачлар җитендә,
Җитеннәр су читендә.
Кызарып кояш чыкканда
Бик ямансу чит илдә.
Айдар Фәйзерахманов башкаруында язып алынды.
31

АК ЧУК ЗӘҢГӘР ШӘЛ
ак чук зәц-гәр шәл ләй, үт-кән го-ме-рем бир-рәк жәл.
Ө
□
Нт
Ө
А?Б 6О
9
<^8 Г|
---------- Я—й"
-г -х- --- - А ~г--------:—кт
«
тг
-
/N-1
•?1Р•
V5й
Г\ Г\
Ч2
----- ■—4-г 4^^»' 4 4« '■
I
ак чук зәң-гәр шәл ләй, үт-кән го-ме-рем биг-рәк жәл,
И
Нт
Ет*
А?
Ет
Ө
.У:6
~8л---------8----------------
и
и'.7.1
-Й
-
°:-.
=
Кистем дә ләй агач,
Китте лә кыйгач,
Очып китте аннан сандугач;
Кушымта:
Әй ак чук зәңгәр шәл ләй,
Үтә гомерем бигрәк җәл.
Алдым да лай каләм,
Утырдым, яздым сәлам,
Син җаныемны өзелеп сагынгач;
Кушымта.
Нигә генә күрдем,
Нигә генә сөйдем,
Ник кенә үз иттем мин сине?
Кушымта.
Янып кынай торган
Утлар эченә ләй
Салып киттең лә син мине.
Кушымта.
Хәмдүнә Тимергалиева башкаруында язып алынды.
32

БОРАЙ
Татар халык җыры
Мос1ега1о
Җыр-лыйк Бо- рай көй лә- ре-нә, без бит Бо-рай
к
С
Ат
©7
С
-У—
- ——К—кгГ—
-- ------- —— !
V--------Г7— "
11л •
■
Г,
—ж..
■ЛКг
з М*..<Г-
’улчз”-’дҖу...„ .у”-
п
ШУ7
•
Ж1/
1 ,,-пг, 9
•1 ТТ■”□
Я]к - ла-ры. Баш-кг
-
ем-ныңниуй« лар-га
бел- ми
тор - ган
чак - ла - ры. Кулъ-яу-лы-гым
С
Ат
Ө?С
Ат
тө - шеп кал-ды Бо-рай бо- лын-на - рын-да. У -зем-нец-дә
Җырлыйк Борай көйләренә,
Без бит Борай яклары.
Башкаемның ни уйларга
Белми торган чаклары.
Кулъяулыгым төшеп калды
Борай болыннарында.
Үземнең дә исем китә
Болай булуларыма.
Бара торгач бер утырдым
Биек тау билләренә.
Без түгел кошлар талпына
Кайтырга илләренә.
Урал тавы кайда диләр,
Урал тавы күренми.
Яшьлектәге саф мәхәббәт
Нишләсәң дә сүрелми.
3лтоя
33
Хәмдүнә Тимергалиева башкаруында язып алынды.

Су буенда ике тирәк,
Берсен кисәргә кирәк.
Берсен киссән ялгыз кала,
Ялгыз нишләргә кирәк?
Сәхраларга чыктым исә,
Ал чәчәкләргә карыйм.
Ал чәчәкләр синең төсле —
Алып түшемә кадыйм.
Карагайлы карурманны
Үтәр көннәр булырмы?
Каршы килеп кул бирешеп
Күрешер көннәр булырмы?
САГЫНУ
Татар халык җыры
Апдапк
тау
ас - тын-да
тал-лар бар. Тал да
яф - рак,
4=^■.к һ И-
ЛЛ//
ОЛ
1 •;1
IV ГТ
—гг
л?—
Р—Р- --- 1
Р
С
Цт
Ө?
-о
Бездә биек таулар бар ла,
Тау астында таллар бар.
Талда яфрак, миндә сагыш,
Сездә нинди хәлләр бар?
Тау астында салкын чишмә,
Агып төшә улакка.
Сагынуымны әйтер идем
Җил дә исми шул якка.
Алмалар өзәр идем лә,
Бауларга тезәр идем.
Янмаса бу йөрәккәем,
Сагынуга түзәр идем.
Салкын чишмә буйларында
Атлар эчерсәң иде.
Туган-үскән илләреңдә
Гомер кичерсәң иде.
34

ЯЛГЫЗ КАЕН
Татар халык җыры
Апдагйе
С
АЛ
Вт
Р
Ял-гызка-ен бул- мый
ди - лөр,
С
Ет
Ат
с
--------- 1--------г-ци.
—
е= ::— --- ------ ---- -- ----- ---- ---- -
/1
..
: Гт*
"
_
иа
............
-
-
л
■
1Й«
л
•
...
л
иг—-.....
ял-гыз
ка- ен
кул -
лар-дә
ләй,
ял-
гыз
ка-ен
күл -
ләр -
дә.
Ял- гызка-ен
-
нар - дан
ял-гыз
ө*3
_
Ат
Имин
Бт
бу-
С
ген—ге
Р
Ет
көн - пәр
Ат От (Э?
дә.
С
Р
Ялгыз каен булмый диләр,
Ялгыз каен күлләрдә ләй,
Ялгыз каеннардан ялгыз
Мин бүгенге көннәрдә.
Ялгыз каен булмый диләр,
Менә бер ялгыз каен ла,
Ялгыз каеннардан ялгыз
Иттең бит җаныкаем.
Ялгыз каен булмый диләр
Була торгандыр инде лә,
һәркемнең дә бер хәсрәте
Була торгандыр инде.
Хәмдүнә Тимергалиева башкаруында язып алынды.
3*
35

ГЕРМАН КӨЕ
Татар халык җыры
без-нең ат-лар-да- гы
-
на. Ир - тән тор-сам,
■—р —гЬл С Я»
-
1ПТ*Г"Г“
29.
.. П.
ОI"7
..
и - ко ку -зем сез-нең
як-лар-да
гы-на.
1?8
•1*Е1О
7г
..ҺМ.
Сары каеш дилбегәләр
Безнең атларда гына.
Иртән торсам, ике күзем
Сезнең якларда гына.
Айның да бар йолдызы,
Суның да бар кондызы.
Сагынсам кояшка карыйм.
Ул да йөри ялгызы.
Алсу була, моңсу була
Җәй көнендә таң ату.
Сагынуларым шулкадәрле —
Мөмкин түгел аңлату.
Урамнардан урамнарга
Кемнәр күпер салганнар?
Без аерылдык та саргайдык,
Саргаймасын калганнар.
Хәмдүнә Тимергалиева башкаруында язып алынды.
36

ЗӘҢГӘР чиләк
Татар халык җыры
Модегаһ) ,
Ь
О
Стп7-
А17
В?
Сан- ду - гач-лар җы- ел - ган- нар,
Е^
Ст
беза-лайҗы-ел-мый-быз.
Е^
Рт?
/Vьк
--- тһ)----'ч----- *Уг- г- •
-
без
ка-ра
ко-ел-мый-быз.
Рт?
Дус-ка
ту-гел, дош-ман-га
да,
Е^
©7
Ст
ң
Ң..... Ң:.......
—-7-.
Лена Бичарина башкаруында язып алынды.

су-бе-лэн
туп-са
гы-на.
-Я—ц—_——»-----ж------ ■----- 4—
Р&рР
Рт
һМ>>>
Яр-ныярдипсе-еп
бу- ла,
Е^
Ө7-
Ст
XI к.гХЬГ
.5
к*
I/ Г/
1^.
7
1V
V
К
ЛГ-----------:------у-------=-------- ---------IV------------------------------------- '
сү -зен-дэ
тор-са
гы- на.
Е*
Рт
Яр- ны
яр
дип
сө-еп
бу-ла,
тт;——
"К
—•
Т"'......
<ау р р——.и—& —е»—р—
Е^
Ө*
Ст
-у ,■»- —
к------- V
.............
1
_
»к
л
/те V”. ... “... .. .
г
М
...
...
Г<...... .... ..Л .Е
---Ч
— «2——и
Сандугачлар җыелганнар,
Без алай җыелмыйбыз.
Дуска түгел, дошманга да
Без кара коелмыйбыз.
Кушымта:
Зәңгәр чиләк матур була
Су белән тулса гына.
Ярны яр дип сөеп була,
Сүзендә торса гына.
38

Сандугачым, син кечкенә,
Зур буласың кагынгач.
Төн караңгы, көн ямансу
Була икән сагынгач.
Кушым1а:
Кызыл яулык бәйлә, дустым,
Кызыл яулык килешә.
Кызыл яулык бәйләгән кыз
Теләгенә ирешә.
Сандугачым, каралгансың,
Суларга кереп коен.
Чәчәгеннән аерылган
Гөл кебек булдым быел.
Кушымта:
Зәңгәр чиләк матур була
Су белән тулса гына.
Ярны яр дип сөеп була,
Сүзендә торса гына.
39

САНДУТАЧ-АЛМАГАЧ
Татар халык җыры
МодегаД)
рггг
Ст 7-
рт
Ст?
Ал - лар бул-ган
Ку - тә~ ре-лэ
рт
бул- ган
бул- ган -
ду-гач
ал
-
ма
;?.. ■
син
ай бул - гач,
мин-ко - яш .
Рт
Ст?
Вт
Аллар булганда гына ла,
Гөлләр булганда гына.
Күтәрелә күңелләр шул.
Бергә булганда гына.
Кушымта:
Сандугач-алмагач,
Син ай булгач, мин — кояш.
Кайгы димә, хәсрәт димә,
Кайгыларга баш имә.
Кайгыларга башың исәң,
Рәхәт яшәрмен димә.
Сандугачлар өзеп сайрый
Иртән аяз таңнарда.
Авыр чакта бигрәк кирәк
Бер-береңне аңларга.
Кушымта.
Куй самовар, чәй эчәрбез,
Жәлләмичә күмерне.
Уйнап-көлеп, җырлап-биеп.
Үткәрик лә гомерне.
Кушымга.
ЯЕ
1
Кушымта.
Зөфәр Хәйретдинов башкаруында язьш алынды.

КӨМЕШ ТЕЛЛЕ ГАРМУН СӨЙЛИ
Татар халык җыры
АПе&геНо
В
В?
Е
Гар-мун ал - дым
мин
ку-
лы- ма,
----------- ---------------- -1
Тггг1
..
ЧР*ГГ111
Р?
чык - тым
ур-ман
ю-
лы-
на,
куш -
тым
мин -
гар -
му- ны
-
ма.
“^5
ПЛ
---
кПIIгч
кп—
г* 1-1N
Е
V
V
/0 кУ?
-ркл
и
1
Гармун алдым мин кулыма,
Чыктым урман юлына,
Кызлар белән таныштыр, дип,
Куштым мин гармуныма.
Яңгыратып бистәләрне
Гармун уйный кичләрен.
Көмеш телле гармун сөйли
Яшь егетнең хисләрен.
Кызлар күңеле гармунчыда,
Гармунчыга яр булчы,
Гармунчы белән гөрләшеп,
Гомрең рәхәт узсачы.
41

СӨМБЕЛ
Татар халык җыры
Мо<1ега1о
Сыз -
дыр
әй- дә
Лла -
ры
чьи} -
ла-
сын шул,
жы-
рын
Ил-
дәш •-
42

Сыздыр әйдә гармуныңны,
Авазлары чыңласын шул,
Яшь күңелнең дәртле җырын
Илдәшләрем тыңласын.
Егетләр — илнең былбылы,
Кызлар — былбылның гөле шул,
Былбыл гөлне, гөл былбылны
Сагынасы билгеле.
Зәңгәр юллы батист күлмәк —
Минем сөеп кигәнем шул,
Кара кашлы, кара күзле
Ярлы кызы — сөйгәнем.
АЙ ҖАНЫЙ, ВАЙ ҖАНЫЙ
Татар халык җыры
Ф
Мо<1ега1о „„
□т
Һ-һ -һ|
Ч
Җыр-ла,иуыр-ла
дин әй- т® - сез,
С?
Р
Өт
сез-ге нин- ди
луыр
ки-рәк,
Эй,
Өт
От
А*
Р
сез-гә нин - да
ж^ыр ки-рәк? Сез-нен^ ө - чен
Р
От
«улр Жуыр-лар-га
сан-ду - гач те - ле - ки-рек.
9
43

Җырла, җырла дип әйтәсез.
Сезгә нинди җыр кирәк?
Әй, сезгә нинди җыр кирәк?
Ай җаный, вай җаный,
Сезгә нинди җыр кирәк?
Сезнең өчен җыр җырларга
Сандугач теле кирәк.
Уфа — Казан юлларының
Баганалары чыршы,
Эх, баганалары чыршы.
Башларыңа моңнар төшсә,
Сез дә булырсыз җырчы.
Безнең юллар куе үлән,
Карап үтәргә кирәк,
Әй, карап үтәргә кирәк.
Җыр белмәгән, җыр сөймәгән
Безнең Казанда сирәк.
Ай май үтә, май үтә,
Май үтә дә җәй җитә,
Эх, май үтә дә җәй җитә.
Май үткәнгә кайгырмагыз,
Безнең яшь гомер үтә.
Ай җаный, вай җаный,
Безнең яшь гомер үтә.
АЙ, ДУНАЙ
Татар халык җыры
АПе^гейо
-0 й—----------- 1^1—и— —
—-
тп—р----- —
-...
• Г-ат-
.
*
•
Ш*!,1т
...гг\•1г
------ -------- --
су
п
э - че-рөм
Егп
Ө
ат - лар-га.
П
А--
Ет
' . .-ж..:Г' Г —------
Г■Д
*
■ ■ — =----- =----------------------
Айдар Фәйзерахманов башкаруында язып алынды.

Ай, Дунайда айлы кичтә
Су эчерәм атларга.
Ай кояшка әйләнде бит
Син килгәч бу якларга.
Ай кояшка әйләнде дә
Йокыларым качырды.
Синең килүеңне күреп,
Күк капусы ачылды.
Ай, Дунайда күрдем әле
Йолдыздан яшь тамганын.
Тик берүзем генә беләм —
Синсез яши алмамын.
ЗАРИФ
Татар халык җыры
45

С
Ат
Безса- гын
-
ган~ныбел-дон,-
ме,
Кызлар: Аргы урамнан килдеңме,
Бирге урамнан килдеңме,
Без сагынганны белдеңме,
Үзең сагынып килдеңме?
Егетләр: Аргы урамнан килмәдем мин,
Бирге урамнан килдем мин.
Сез сагынганны белмәдем,
Үзем сагынып килдем мин.
Кызлар: Безнең илнең егетләре
Берсеннән-берсе чибәр.
Шул чибәрләр хөрмәтенә
Өздереп җырлап җибәр.
Егетләр: Безнең илнең яшь кызлары
Берсеннән-берсе матур.
Үзе матур, сүзе матур,
Эштә йөрәге батыр.
Кызлар: Җырлыйк әле, җырлыйк әле,
Җырлыйк әле, иптәшләр.
Иптәшләр үзебезнеке,
Бәлки гаеп итмәсләр.
Егетләр: Җырлыйк әле, җырлыйк әле,
Җырлыйк әле, иптәшләр.
Җырлап кына түгел әле,
Биеп тә алыйк, иптәшләр.

ЭЧТӘЛЕК
I бүлек
Чишмә буенда. М . Садри шигыре, С. Сәйдәшев музыкасы...........................
3
Иртәнге нур. 3. Вәли шигыре, С. Садыйкова музыкасы....................................
5
Җырлыйк әле. Халык сүзләре, А. Ключарев музыкасы.....................................
6
Парлылар йөри көймәдә. X. Туфан шигыре, Р. Еникеев музыкасы ....
7
Кулъяулыгың. Н. Касыймов шигыре, Р. Әхиярова музыкасы . ‘.....................
8
Туй күлмәге. Н . Касыймов шигыре, Р. Әхиярова музыкасы..........................
10
Тәрәзәләр язга елмая. Ә . Рәшитов шигыре, М. Имашев музыкасы ....
11
Юкка үпкәләмә. В. Мөхәммәдиев шигыре һәм музыкасы...............................
12
Авылым тавышлары. Н. Касыймов шигыре, Л. Батыр-Болгари музыкасы
14
Мәхәббәтем. Ә. Ерикәй шигыре, Ф. Латыйпов музыкасы...............................
15
Кайт, иркәм Сәрвиназ! Ш. Зәйни, Р. Багданов-Миндияр шигыре, Л. Батыр-
Болгари музыкасы...................................................................................................
16
Сине сөйдем, гүзәлем. Ф. Әхмәдиев шигыре, Т. Вә-лиев музыкасы ....
18
Аккош канат кагына. М. Гыймазетдинов шигыре, С. Ибраһимов музыкасы
19
Икмәк турында җыр. М . Садри шигыре, Л. Хәйретдинова музыкасы ...
20
Сарманай. В. Казыйханов шигыре, М. Гыйләҗев музыкасы..........................
22
Авыл көе. Халык сүзләре, Р. Сафиуллин музыкасы...........................................
23
Ялгыз аккош күлләрдә. Р. Ханнанов шигыре, Р. Хэсәнов музыкасы . . .
24
Казанда Кол Гали урамы. М. Миншин шигыре, В. Усманов музыкасы
25
II бүлек
Дүртөйле. Татар халык җыры..............................................................................
%Т
Ай җаный-җанашым. Татар халык җыры.........................................................
28
Күңелле җырлар. Татар халык җыры....................................................................
29
Илкәем. Татар халык җыры....................................................................................
30
Тау авылы көе. Татар халык җыры.........................................................................
31
Ак чук зәңгәр шәл. Татар халык җыры..............................................................
32
Борай. Татар халык җыры....................................................................................
33
Сагыну. Татар халык җыры...................................................................................
34
Ялгыз каен. Татар халык җыры..............................................................................
35
Герман көе. Татар халык җыры..............................................................................
36
Зәңгәр чиләк. Татар халык җыры.........................................................................
37
Сандугач-алмагач. Татар халык җыры...............................................................
40
Көмеш телле гармун сөйли. Татар халык җыры...............................................
41
Сөмбел. Татар халык җыры....................................................................................
42
Ай җаный, вай җаный. Татар халык җыры.........................................................
43
Ай, Дунай. Татар халык җыры..............................................................................
44
Зариф. Татар халык җыры....................................................................................
45
47

Составитель Кашипов Марс Назипович
ЛЮБИМЫЕ ПЕСНИ
(на татарском языке)
Музыка,редакторы Л. Батыр-Болгари
Әдәби редакторы X. Эюпов
Нотографик И. Гришин
Рәссамы Р. Шэмсетдинов
Художество редакторы Ф. Хэсьянова
Техник редакторы М. Абитова
Корректоры Р. Хэмидуллина
Н/К
Җыярга тапшырылды 27.06 .90 . Басарга кул куелды 11.11 .90 . Форматы бОХЭО’Лв. Типогр. кәгазе No 1.
«Литературная» гарнитурасы. Офсет басма. Шартлы басма табагы 3,0- Шартлы буяу-оттиск • 6,25.
Нәшер-хисап табагы 2,71. Тиражы 50 000 экз. Заказ Л-306. Бәясе 25 тиен.
Татарстан китап нәшрияты. 420111. Казань, Бауман ур., 19.
Татарское книжное издательство. 420111. Казань, ул. Баумана, 19.
Татарстан ССР Нәшрият, полиграфия һәм китап сәүдәсе эшләре дәүләт комитетының Камил Якуб
исемендәге полиграфия комбинаты. 420111 . Казан, Бауман ур., 19.