Текст
                    11
И
III
исмли
ШӘМСЕТДИНОВ
,I!IҺ
1IПIIIIIIIII
I
111
ИI1IIИ11111I111
АКЧАРЛАКЛАР
1
1I


г ——яГ Д ~9~ г 41 ^31? ... ..... 4 ...4 —---- . =*■ г ... ... . .... — а. 1)у——Н гН >— -1 1----------« 1 1 1------------ ------- ----- « г--------- » - ;=■ -5^ — -........... Ч ______ I /} — -'..'-21': га — —=1 ?»► —- =7=^ |К----- — ------ -------- * у *Н=: 1-—=3 -----------1 - ----- --- ----- -- 4 — г----------------- ------ ------- « 1 р * я||» 1 Т» Без б(э - •ген^ дө Г" нь- я ха. --------- ------------------- п- Кк>1 - НЫҺ<, ИУ (-НҺ -9Т__~у И. =ч ——« X *^ЧЯ- Р . Xм-« —1 ^■=1 Ц- т ? «* .-Х=4= Гг=^------ ■ =3 ? '...--^ - (#1II» <г д —4— 11-------1------ -------- -- 0 =5- — —
X 3 •>"""> 3 ж 3 4-4 л Г 3 Ж— 3 Припев =р =#» Үс- те- т/' росо егеяе реп ку- 9 те ДОК- без - не ж §жж *- ► ТЕ. ЗЕ :е 2
> 4—.. . Г^=1 л—ч Л-: ..* — - ----- 0------------ — - Т--- ----- л----------------------------- и Без бөтен дөнья халкының Иң сөекле семьясы; Без аның өмет кояшы, Тынычлык армиясе! Кушымта: Үстереп куәтебезне Тагын да һәм тагын да, Хезмәт итәбез шатланып Азатлык Ватанында. Без хокуклы барысына да: Батырларча эшләргә, Укырга һәм ял итәргә, Рәхәтлектә яшәргә! Кушымта. Бездә бертигез хокуклы Илнең барлык халкы да: Рус, грузин, татар һәм латыш, Молдаван да, барысы да! Кушымта: Үстереп куәтебезне Тагын да һәм тагын да, Хезмәт итәбез шатланып Азатлык Ватанында.
ЯЗЛАР ҖИТСӘ Ләбиб Айтуганов сүзләре Мо(1ега1о 5
л.р т/ л ,т/ —и1п I 1 лг-к** ___ __ й...д VI/ _________ « « 1" Т V л1 1-« 1 1 эем шул ЯК 1 лар - га кит- кан /У1г? лNo я ш ж г »Т- »----- ---- -- [ди 1у4 2V тX ------ X * гВ 1и*г к77Д” р.Г а •- К * 1■“и □ л р. ------ ф. •*-------------- ^-1р----- —— ) й *- ■ 1------------- т--- ---- -ч------ 1 ——и— --- ---- ---- --- ---- 1 ■/------ к 1/к _ —л 1 1 1 --------------- П— у ■ 1 1 А. 11 л Г7 •>-и -— л ( сгеяс _______ V1р 1 /С. и*1 тж д 3 ГЛи г *л уЦ■ 1 3 1 ~ бор - г . 0 ■ к ----- А--- ------- 1 1а »------------- ------ юл-гар-да 5у- ла һ\ ....... -! у. ..у . я 1</ ----- *г ■ ■-*—у--------------- <Я1 ш А---------- ------------------ 1 "и ______ «3 —п~ 12 К -< * •—г - А *•« X ■ ■ А.-»;— к X VТ •> 1 <ДЛ "______ □ Т\ /17/ “Г ~Ү--------------- - и >л .. 7 ... -Г — еГ V I'9 -* — 'т7‘ > р Р -Ц----- У- лын, - ны кө - тә- сең - ме? 6
Ж'Ь1 " Рь,н> и - ше - тә сең - ме?! Язлар җитсә, күңелемә Иң якын моңнар тула. Күзем шул якларга киткән Борма юлларда була. Авылым, сагындым, Улыңны көтәсеңме? Синдә туган җырны көйлим, Җырың ишетәсеңме?! Язлар җитсә, хәтфә була Зәңгәр Кама буйлары. Зифа таллар серен тыңлап, Шунда оча уйларым. Талларым, талларым, һаман серләшәсезме? Яз җырчысы сандугачны Иркәләп дәшәсезме?! Язлар җитсә, нурга тула Иркен кырлар, ту/гайлар. Күңелемдә моң күпме булса, Алар сездә туганнар. Авылым, сагындым. Улыңны көтәсеңме? Синдә туган җырны көйлим, Җырың ишетәсеңме?!
ШОМЫРТ ЧӘЧӘК АТКАНДА (Вальс-дуэт) Нур Вафин сүзләре һ - ... а—< —1• -- ' ..-.т- ПГ±г ... Яз ----- 1- - гы <1 су I 9—г~ лар Р—^9 га шып -Ө- ---- ---- ------ ---- -- 4 КИ- р Р---------- е -• -Л - ------ -- ------ ---- ------- Л 1 1 ' — 1 Ф33 - »•..... ——и р= > р — 7.... г Т 1 * И.. ' 1.1..' - Щ—--- - — 1— -+— л......«У Р (VПс/ -——1—ж—ф- «------ - ----- ---- ----- - Ж ---- у /-— >' г17“ —9-------- -7— -г------- П-V— X Г. ол т -<■ ■■ — -] —1 -Д-— 7^- Ү------ гпН — в?|--- , Д- 1—и ----- ---- ------ ---- ---- -- Т~ 4дз------- Ь <*" ----- ---- ------ ---- ---- -- Г— ДЦ2----- Л. ----- л р- — яр • ла ~~ ' Г - р —------ р- ы - ^4а к Ә ' айт - I<ан - ГТг ~о----------------- да, -< 9------------ р---------- Й= —-ф------ >.г Г 1• г Г -41*1 т—Е?., ___ [_ ___ __ _ т' ■1 1 г1Т 9\9 «У « «7"■ э— •... ё>"" ■ 7 М- м *——Г ----- ---- Р—2 , ■П—’г—■ —ф -- ---- --- ж/ — и.—и Р-------- 1 Р------- 1 8
га<;. бу ла; ямь бу М ла -Н------------- ................... | . г р росо стезе __ УТар сук^ -- ~*7 Ргг и г ||.1иII ё^_гГг Г сук _ - мак - лар - ны м тлар Е> Г.... я г А** Г=г Г 9
Язгы сулар ташып кире Ярларына кайтканда, Матур була, ямьле була Шомырт чәчәк атканда. Тар сукмакларны киңәйтеп, Без китәбез су буйлап, Су буйларында йөрибез Шатланып, көлеп, уйнап. Алсу чәчәкләргә чумып Тирә-якта шаулый май, Күк йөзендә һәм елгада йөзеп йөри тулган ай. Камышларны тибрәндереп, Ягымлы җилләр исә, Мондый кичне йөрәк ничек Түзә алсын сөймичә? Көнебез якты булганга Шатлыклы безнең күңел, Безнең яшьлек илебездә Мәңге сүнәчәк түгел. Алсуланып таңнар ата, Бакчалардан кайтканда, Матур була, ямьле була Шомырт чәчәк атканда.
БИШЕК ҖЫРЫ АпНагйе Габдулла Тукай сүзләре 12
Р ргй сгезс 3Га ЛИМ бу- лып җи - тәр бу. * ла, ”Уу - }Г? Б>1Г — Йом — йом кү - зең,, йол — ДЫ зым.
Әлли-бәлли итәр бу, Мәдрәсәгә китәр бу, Тырышып сабак укыгач, Галим булып җитәр бу. Йокла, улым, йом күзең, Йом-йом күзең, йолдызым. Кичтән йокың кала да, Еглап үтә көндезең. Әлли-бәлли көйләрмен, Хикәяләр сөйләрмен, Сиңа теләк теләрмен, Бәхетле бул, диярмен. Гыйззәтем син, кадерем син, Минем йөрәк бәгърем син, Ку анычым-ш атлыгым Тик син минем, синсең, син! -
СИН КЕР ИНДЕ, ӘМИНӘМ! Апс1ап1;е сагйаЬПө сгеяс Һади, Такташ сүзләре Ро1ее, еоп фо1сегга V Ж § Мин Дә шун ■*?’г '* ЖЛг да, дус - тым,ял-гыз ка - ж рлып, лг/* 1к ж ий I
рIг Соң мәр-тә - бә а-лып сор - на - ем - ны
•% Күз - лә-рең-не мак-тап җыр- ла -рым. ж 1етро ртоКо еап!аЫ1е 1И! Ся б'»'*-’ ?■ »{/* сгеяе . ГД г -»■ м-Р - -9- 7 -л- 1У |ь- -•- ---- --- -- — м? 1 ■- ч»-- ;\ 5 3 -7 70- 9
Син кер инде! Тиздән кояш чыгар, Кер, Әминәм, йокың калмасын! Мин дә шунда, дустым, ялгыз калып, Мактый-мактый ак таң алласын, Соң мәртәбә алып сорнаемның Өзгәләнгән сихри кылларын, Таңның салкын, йомшак җилләренә, Күзләреңне мактап җырларым. Алар акрын гына тәкрар итәр, Илдән илгә күчеп җырларлар. Таңда су алганда яшь киленнәр Туктап таң җилләрен тыңларлар. Син кер инде, тиздән кояш чыгар; Әнә томан басты болынны, Уйганырлар инде кош-кортлар да; Бир, акыллым, сеңлем, кулыңны!
АНА—БӨЕК ИСЕМ Ап(1ап1е Һади Такташ сүзләре 19
Пйт ги бө-тен күр-ке а-на бу да... 11 «I р ЗЕ* АЯ’йа1д11 * Ьа-ла е -лый, ма А-та-сыа-ныц тур йортэ-чен-дә бал-ки мән, - ге кил - мәс, РМЦ|ьЦ егеясеп&о р р > 2 7=1 ■* -& I § яшь бер ба - ла е-лый, кем у-лын бәл-ки мән, - ге ба рә ла-сы? ал - мае... *л р. ■аЛппп ( ллдл Ло1еп1ече^рге^гуо *------- - ЛЙЭ Й₽^ тЧ р-= —»■ г 5^ 1 'Э-' Ник У-лы ул е ү-сэр, җи лый? тез, Ә-никкү-рерө-чен ма-тур бу - лыр, а, юк! /7; .ДЕ^ёй
кил-ми а - ның сөй-гән а - та - с&1?. А - та куңе-ле күр-ми тү - зәал-мае! Ана — Бөек. исем, Нәрсә җитә ана булуга, Хатыннарның бөтен матурлыгы, Бөтен күрке ана булуда... Бала елый, Матур йорт эчендә Яшь бер бала елый, Кемнең баласы? • Ник ул елый? Ә ник күрер өчен Килми аның сөйгән атасы?.. Атасы аның бәлки мәңге килмәс, Улын бәлки мәңге күрә алмас... Улы үсәр, җитез, матур булыр, А, юк! Ата күңеле күрми түзә алмас! 21
ТАҢ ЕГЕТЕ Алмаз Әхметов сүзләре 22
л _ _ _ - Г I ^^=^0 Чир ^>4^ «I ЛГЗ -. 1^ дым—су би-реп я - лан - га. / I .■■■ | =: — 4~Ч 1 ..А. >_ш-------*4____ □_____ «4____ Мм м ~ >м 1 м м * ' а ' я 7 — ■----- 7 ----- ---- - ---- 7---- 1 у,1Л___Ш________ ж 7В 2 1 < / .41- —Г~ \ Л--------------( •-- -- - -- 1*- 4Л Л 9 ” ,р 1Л *4 «/Г м иу— / л и : / —- --- --- - 1—г^ . /2^-1........ ) Саф Һа - ва сы я - шел җәй-ләү-нең, .1)1; л П-ёВ ямь-ле дә сон, бо - льйЛ җәй-лә - рен. - #- -Ъ -|Р=^==<-... и ______ _____ 2 И 1_ _____ __ Л_________А_______ - --- >----- ъ----- •-----а--------Һ-С----а--------9-----а— тор ч ~---- 7 — ------ 7----- 7—»—г~~ ........”.............. Нк-7 ГТ^= 44 44 ------ Ч—ёГ«К 4һ-?—2- -4*------ 1--------------- 7 ж 7 7 *------ -Т...... ... - --- --- ---- --- --- ---- ---- -- ---- -- ^1_ 3
Тау буенда ай нурлары, Гөлләр йоклый аланда. Тирбәлә Чирмешән генә, Дым-су биреп яланга. Кушымта: Саф һавасы яшел җәйләүнең, Ямьле дә соң болын җәйләрен. Җәйге төндә су читендә, Серләшүе талларның... Тын аланда рәхәтләнеп, Утлап йөри малларым. Кушымта: Бер уйнасам моңлы курайда, Уяналар кошлар тугайда. Таң атканда чыклы алан.. Яшел күлмәген кия. Авыл юлыннан һәр иртән Минем чибәрем килә. Кушымта: Бик сагынып килә Миләүшә, «Таң егете» диеп эндәшә.
ШАУЛАСА КИЧЕН АГАЧЛАР МоДега1о Әхсән Баян сүзләре 25
мин Шауласа кичен агачлар Йомшак җил кагылудан, Аңла, дустым, мин җырлармын, Җырлармын сагынудан. Җырлармын сагынудан. Кичке җилләр йомшак кына Сыйпаса, сыйпаса битләреңнән, Аңла, иркәм, мин аерылмам Саф сөю, саф сөю хисләреннән. Тулган ай чыкса һавага, Агылса саргылт нурлар, Аңла, иркәм, таңга кадәр Күңелем сине уйлар. Күңелем сине уйлар. Елмайса кырлар, авыллар Таңгы нур, таңгы нур сибелүдән, Аңла, дустым, без гел бергә, Гомергә, гомергә синең белән.
ИДЕЛ ЯРЛАРЫНДА (Баркарола) Марс Шабаев сүзләре Ап(3ап{е тпойега^о г-4—һ р - 4=— росо егете ч ”1 -Х*| Ң —ңР 1-Р— — 1 — ...^дг' --- — -Л—•- - ——- —а!— □ ■ -/— 1--Г-- Ч~«-------- ±=я =—> 7П= 'Ди -Д----1-4-— ——1- - чар -лак - л ---------- 1------------ ар *уй - нак С - л *---------------------------- а - вын Ч- КҮ-ре^ -/ иР — РгЧ—— --. Г),:Л^|1=1А• *■ *---------- — — аН- - «1—« ---- • ял—а• — ■р - ггг—г Е---------- - росо г- егем Гэ г =#==н= 4 I* ±=----------- 1 — р ЦЩ 4-+- Ъ I—ц __ * 5----------------• Г" >» •—а —
Немного быстрее
Хәтерлимсең, Идел ярларында Безне көтә иде тирәкләр. Акчарлаклар уйнаклавын күреп, Бергә тибә иде йөрәкләр. Акчарлаклар оча, Дулкыннарны коча,— Син генә юк, өзелә үзәкләр. Икәү йөргән Идел ярларыннан Көмеш суга яфрак сибелә. Теплоходлар килә яңа портка, Сәлам биреп Идел-диңгезгә. Казан портларына, Бистә якларына Кайтып китсәң иде лә тиз генә.
ЙӨР СИН БЕЗНЕҢ УРАМНАРДА Зиннәт Вәли сүзләре А11е§*го тойегаТОх*^ # чЬ-« :А X Р -н-г дус тым, I ± бал-кыпя - нар йол дыз л. 5 9 4 Vхг Р 33
Күк йөзендә, зәңгәр Күк йөзендә, дустым, Балкып янар йолдыз шикеллем. Яшь күңелем, Яшь күңелем сине эзли, Сине көтә, минем сөйкемлем. Таң атканда, Алсу таң атканда, дустым, Ишетәмсең, сайрый сандугач. Мин дә җырлыйм, Җырлыйм аның белән бергә, Йөрәгемдә кайнар хис тугач. Күзем йомсам, йомсам, ни өчендер инде, Син торасың кебек каршымда. Кул сузасың, Чакырасың кебек мине, Сөйлим шунда сиңа барсын да. Безнең урам, Урам буйлап узасың да, Кузгатасың йөрәк зарымны! йөр, матурым, Йөр син безнең урамнарда Тыңлар булсаң гына җырымны.
ЭЧТӘЛЕК Без хокуклы барысына да. М. Садри сүзләре....................... 1 Язлар җитсә. Л . Айтуганов сүзләре..................................... 5 Шомырт чәчәк атканда. Н. Вафин сүзләре............................ 8 Бишек җыры. Г. Тукай, сүзләре .......... 12 Син кер инде, Әминәм! һ. Такташ сүзләре.......................... 15 Ана — бөек исем. Һ . Такташ сүзләре .................................... 19 Таң егете. А . Әхметов сүзләре............................................. 22 Шауласа кичен агачлар. Ә. Баян сүзләре.......................... 25 Идел ярларында. М. Шабаев сүзләре............................... 28 Йөр син безнең урамнарда. 3. Вәли сүзләре ..... 33 И. Шамсутдинов ЧАЙКИ (на татарском языке) Музыка редакторы X. Валиуллин Текст редакторы С. Сибгатуллина . Художнигы А. Садыйков Художество редакторы 3. Хөсәенов Техник редакторы 3. Ибраһимова Корректоры С. Абдуллина Наборга бирелде 24/Ш-70 ел. Басарга кул куелды 28/1Х-70 ел. Картогра­ фия кәгазе 100 гр„ 60Х90'/8. Учетн.- изд. табагы 5,38. Басма табагы 4,5 ПФ 03293. Заказ С-180. Тираж 700. Бәясе 57 тиен. ТАССР Министрлар Советы каршындагы Матбугат идарәсенең Камил Якуб исемендәге матбугат комбинатында басылды. Казан, Бауман урамы, 19, 1970 ел.
57 тиеи.