Текст
                    Хей зъл
X
изопния
Wörterbuch
Bulgarisch-Deutsch
Българско-немски
речник
Langenscheidt - Hazel


Wörterbuch Bulgarisch-Deutsch
Dietmar Endler Hilmar Walter Wörterbuch Bulgarisch-Deutsch Langenscheidt - München Hazel - Sofia
Хилмар Валтер Дитмар Ендлер Българско-немски речник Лангеншайд - Мюнхен Хейзъл - София
Die vorliegende, durchgesehene Ausgabe wurde bearbeitet von K. Konstantinowa und J. Konstantinow Mitarbeiterin am bulgarischen Wortgut: Shiwka Walter © 1989 Verlag Enzyklopädie Leipzig © 1993 Langenscheidt, Verlag Enzyklopädie Leipzig, Berlin, München, für die deutsche Originalausgabe 1994 Verlag Hazcl. Sofia. für die durchgesehene bulgarische Lizenzausgabe 4. Auflage 1998 Salz: Balkan-Prcss, Sofia. Bulgarien Druck- und Bindearbeil: DF „Poligraphitscheski Kombinat” ISBN 954-8283-02-6
Vorwort Das vorliegende Wörterbuch enthält etwa 36 000 Stichwörter. Neben dem Wort¬ schatz des täglichen Sprachgebrauchs wurden auch die wesentlichsten Aus¬ drücke aus Wissenschaft, Technik, Sport und Kultur erfaßt. Zahlreiche geogra¬ phische Namen haben ebenfalls Eingang in das Wörterbuch gefunden. Großer Wert wurde auf eine genaue Definition der Stichwortbedeutung gelegt, um dem Benutzer die Wahl des richtigen Äquivalents zu ermöglichen. In seiner Anlage berücksichtigt dieses Wörterbuch die Belange der deutsch¬ sprachigen und der bulgarischen Benutzer gleichermaßen. Stichwörtern und Äquivalenten wurden grammatische Erläuterungen beigefügt, die dem Benutzer eine sichere Anwendung des gebotenen Wortguts ermöglichen sollen. Dem Verlag Nauka i Iskustwo, Sofia, insbesondere Frau B. Georgiewa, danken wir für die freundliche Unterstützung, die sie während der Erarbeitung des Wörterbuchs durch die Lektorierung von Teilen des Manuskripts erwiesen haben. Autoren und Verlag hoffen, daß dieses Wörterbuch für einen weiten Benut¬ zerkreis zu einem zuverlässigen und wertvollen Nachschlagewerk wird. Autoren und Verlag Предговор Настоящият речник съдържа приблизително 36 000 ключови думи. Освен думи от всекидневната езикова практика са включени и най-важните изрази от науката, техниката, спорта и културата. В речника са намерили място освен това и многобройни географски названия. Голямо внимание беше обърнато на точното определяне на значенията на ключовите думи, за да може при ползуването на речника да се избира с по-голяма точност правилният еквивалент. В устройството си този речник еднакво отговаря на нуждите на лица, говорещи немски или български като роден език. Към ключовите думи и еквивалентите са дадени граматически характеристики, които могат да служат за сигурно използване на представените думи. Благодарим на издателство Наука и изкуство София, особено на Б. Георгиева, за любезната помощ, оказана по време на разработването на речника с лекториране на части от ръкописа. Авторите и издателството се надяват този речник да стане надежден и ценен наръчник за широк кръг от читатели. Авторите и издателството
Inhaltsverzeichnis - Съдържание Hinweise für die Benutzung 7 1. Aufbau der Stichwortartikel 7 2. Wortarten 9 3. Betonung, Aussprache 9 4. Grammatik beim bulgarischen Wortgut 10 4.1. Verb 10 4.2. Substantiv 10 4.3. Adjektiv 10 4.4. Pronomen 11 4.5. Lautwechsel 11 5. Erläuterung der Lautumschrift 11 6. Abkürzungen 22 Упътвания за използване на речника 12 1. Структура на статиите на ключовите думи 12 2. Части на речта 14 3. Ударение, произношение 14 4. Граматическа характеристика на немските думи 4.1. Склонение на немските съществителни 15 4.2. Спрежение на немските глаголи 18 5. Фонетична транскрипция 21 6. Съкращения 22 Wörterverzeichnis - Речникова част 25
Hinweise für die Benutzung Als generellen Hinweis für die Arbeit mit dem Wörterbuch möge der Benutzer beachten, daß bei Partizipien und Verbalsubstantiven mit der Endung -не (запасяване) dann, wenn sie seltener Vorkommen, nicht alle Bedeutungen angegeben sind. Der Benutzer sollte deshalb in Zweifelsfällen die Übersetzungen des Ausgangs¬ verbs aufsuchen. Nach diesem Prinzip wurde auch bei jenen Verben verfahren, die mit den Präfixen до-, за-, из-, o- gebildet werden. Auch hier sollten in Zweifelsfällen die Übersetzun¬ gen des Ausgangsverbs zu Rate gezogen werden. Von Adjektiven abgeleitete Adverbien wurden nur dann als selbständige Stichwörter erfaßt, wenn spürbare Bedeutungsunterschiede zwischen beiden bestehen. 1. Aufbau der Stichwortartikel 1.1. Die Stichwörter sind streng alphabetisch geordnet und erscheinen im Text in halbfetter Schrift. 1.2. Die unterschiedlichen Äquivalente eines Stichworts werden durch halbfette arabische Ziffern voneinander getrennt, bei geringeren Bedeutungsunterschieden durch Semikolon. Beispielsätze, mit denen auch bestimmte syntaktische Besonderheiten des Äquivalents de¬ monstriert werden können, sind bei den jeweiligen Bedeutungen angeführt. Beispiele, die keiner der aufgenommenen Bedeutungen zuzuordnen sind, sowie phraseologische Wendungen und Sprich¬ wörter, folgen nach einem Rhombus. 1.3. Innerhalb eines Stichwortartikels wird bei Wiederholung des Stich¬ worts die Tilde verwendet. 1.3.1. Die einfache Tilde (~) steht 1.3.1.1. für den vor dem senkrechten Strich stehenden Teil des Stichworts: вънщ|ен ...: * на политика lies: външна политика 1.3.1.2. für das ganze Stichwort, auch wenn es aus mehr als einem Wort besteht: въглища ...: кафяви ~ lies: кафяви въглища кожно-венерически ...: ~ болести lies: кожно-венерически болести 1.3.2. Die Doppeltilde (») steht für das ganze Stichwort, wenn dieses durch einen senkrechten Strich geteilt ist, und zwar auch dann, wenn das Stichwort aus mehreren Wörtern besteht: свен|я се ... : « да кажа lies: свеня се да кажа
Hinweise für die Benutzung 8 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.7.1. 1.7.2. 1.7.3. 1.8. 1.8.1. Bei reflexiven Verben, die nicht am Anfang eines Artikels stehen, ersetzt die Doppeltilde nur das nichtreflexive Verb vom Beginn des Artikels. Dabei ist zu beachten, daß die Bildung des reflexiven Verbs von beiden Aspekten möglich ist: спйр|ам ...; cnp|a ... ; s ce lies: спирам ce und спра ce Homonyme werden als verschiedene Stichwörter behandelt und durch hochgestellte arabische Ziffern vor dem Stichwort gekenn¬ zeichnet: 1 завирам 2 завирам Der Pfeil (|) fordert den Benutzer auf, das Wort, auf welches verwiesen wird, an seiner alphabetischen Stelle aufzusuchen. Das Gleichheitszeichen (=) zeigt an, daß die bulgarischen Wörter, die es verbindet, durch dasselbe deutsche Äquivalent zu übersetzen sind. Das bedeutet jedoch nicht, daß die bulgarischen Stichwörter in jedem Falle Synonyme sind. In runden Klammern ( ) stehen erläuternde Zusätze vor einem deutschen Äquivalent, die insbeson¬ dere dem bulgarischen Benutzer die Wahl der richtigen Übersetzung erleichtern sollen: прям adj 1. (пряк) unmittelbar, direkt 2. (откровен) ehrlich, offen Für den deutschen Benutzer wird eine semantische Differenzierung nur dann angegeben, wenn er sich bei der Wahl des richtigen Äquivalents nicht auf den Kontext stützen kann. Diese erläuternden Zusätze können in einem Synonym, einem Subjekt oder Objekt, einer näheren Definition oder der Angabe des Bereichs bestehen, zu dem der Begriff gehört. Der näheren Bestimmung eines Stichworts und/oder seiner Äquivalente dienen darüber hinaus in Kursivschrift erscheinende stilistische oder Sachgebietsabkürzungen. Auf derarti¬ ge Charakterisierungen wurde verzichtet, wenn Stichwort und Äquivalent der gleichen Stilebene, dem gleichen Funktionalstil oder der gleichen Fachsprache angehören. die Aoristformen der bulgarischen Verben Rektionsangaben bei Substantiven, Verben und Adjektiven. In eckigen Klammern [ ] stehen Varianten eines Ausdrucks рахатувам behaglich [beschaulich] leben
9 Hinweise für die Benutzung 1.8.2 1.9. 1.10. 2. 2.1. 2.2. 3. 3.1. 3.2. 3.3. Aussprachehilfen (vgl. S. 11) In Winkelklammern < > stehen Angaben zur Konjugation der deutschen Verben sowie das zugehörige Hilfsverb (Ab = haben, sn = sein). Die Ziffern 1-42 sowie Buchstaben А, B und a-e verweisen auf das Konjugationsschema auf Seite 18ff. Die Verbindung von Zahl bzw. A oder B mit einem der Buchstaben a-e erfordert das Nachsuchen unter zwei verschiedenen Tabellenangaben: отдавам hingeben vt < 15a >: bei der Konjugation ist das unter Paradigma 15 und das unter Buchstaben a Aufgeführte zu beachten. Der senkrechte Strich | innerhalb eines Stichworts markiert diejenige Stelle, an der nachfolgend genannte Suffixe, Endungen und andere Wortteile anzufügen sind: процедурен, -ни разпукв|ам, -аш (-ах) Hier steht der Bindestrich für den vor dem senkrechten Strich befindlichen Teil des Worts. Wortarten Bei den bulgarischen Stichwörtern werden Substantive durch die Genusangaben, Verben durch die Aspektangaben, Adjektive, Adver¬ bien, Konjunktionen, Pronomen, Zahlwörter und Interjektionen durch die jeweiligen Abkürzungen gekennzeichnet (vgl. Abkür¬ zungsverzeichnis S. 22. f) Bei den deutschen Äquivalenten erhalten Substantive die Genusan¬ gabe, Verben die Angaben vt, vi, vr. Betonung, Aussprache Die Betonung der bulgarischen Wörter wird durch einen Akzent über dem Vokal der Tonsilbe gekennzeichnet. Trägt ein mehrsilbiges Stichwort oder eine seiner Formen mehrere Betonungsangaben, so handelt es sich um fakultative orthoepische Varianten: тръг|на, -неш (-нах) lies: тръгна, тръгнеш (тръгнах od тръгнах) Die Betonung der deutschen Wörter wird durch einen kleinen Strich vor der tontragenden Silbe gekennzeichnet: 'Autobus Die Aussprache wird bei einigen deutschen Äquivalenten dann angegeben, wenn diese nicht nach den im Deutschen üblichen Regeln ausgesprochen werden. Dabei werden die Zeichen der »API« ver¬ wendet (vgl. S. 11).
Hinweise für die Benutzung 10 4. Grammatik beim bulgarischen Wortgut 4.1. Verb . 4.1.1. Am Beginn eines Stichwortartikels steht, soweit es sich nicht um ein Perfectivum tantum handelt, immer der unvollendete Aspekt (uv); ihm folgt nach einem Semikolon der vollendete (v). Verben, die sowohl imperfektiv als auch perfektiv gebraucht werden, sind mit uv, v bezeichnet. Auf die Grundform der Verben folgt nach einem Komma die 2. Person Singular Präsens, danach in runden Klammern die 1. Person Singular Aorist. Bei unpersönlichen Verben und Verben, die nur in der3. Person gebraucht werden, sind jeweils nur die 3. Person Singular Präsens und die 3. Person Singular Aorist angegeben. Verben, die ein von den allgemeinen Regeln abweichen¬ des Aoristpartizip auf -л bilden, erhalten diese Angabe in runden Klammern zusätzlich zu den normalerweise angegebenen Formen: дойд|а, -еш (дойдох, дош|ъл od -ел) Damit stehen dem Benutzer jene Formen zur Verfügung, auf deren Grundlage alle anderen gebildet werden können. 4.1.2. Rektionsangaben erfolgen beim bulgarischen Stichwort mit Hilfe von Präpositionen und/oder нещо und някой. Bei den deutschen Äquivalenten stehen dafür Präpositionen und/oder „etwas“ mit Kasusangabe bzw. die entsprechenden Formen von „jemand“ (s. Abkürzungsverzeichnis S. 22 f.). 4.2. Substantiv 4.2.1. Die Substantive sind im allgemeinen mit den Genus- und Pluralangaben (soweit gebräuchlich) versehen. Dabei ist - falls der Plural nur durch eine Endung angegeben wird - der unveränderte Teil des Singulars durch einen senkrechten Strich abgetrennt und im Plural durch Bindestrich ersetzt: кан|а /, -и (lies\ кани) 4.2.2. Der Artikel wird nur bei den weichen Substantiven, bei Vokalausfall und bei einsilbigen Maskulina angegeben. In diesem Falle steht der Artikel in runden Klammem: ад (-vr) (lies: адът) град (-ът) (lies: градът) другар (-ят) (lies: другарят) стоицизъм (-мът) (lies: стоицизмът) 4.3. Adjektiv Das Adjeküv wird grundsätzlich in der maskulinen Form angegeben. Beim Ausfall von -e- und -ъ- in den Formen des Femininums, Neutrums
11 Hinweise für die Benutzung und Plurals wird neben der maskulinen Form noch die Pluralform angegeben, wobei für den unveränderten, durch einen senkrechten Strich abgetrennten Teil der maskulinen Form ein Bindestrich steht: доб|ър, -рй (ergänze: -pä, -po) 4.4, Pronomen Bei den Pronomen sind die Genus- und Pluralendungen aufgeführt, wobei der unveränderte, durch einen senkrechten Strich abgetrennte Teil der maskulinen Form jeweils durch einen Bindestrich ersetzt wird: мо|й, -я, -е; -и 4.5. Lautwechsel н <-» e Tritt bei der Formenbildung ein Wechsel von я zu e oder umgekehrt ein, so ist dies beim Stichwort durch Angabe entsprechender Formen vermerkt: сняг - снегът бял - бели серен - сярна 5. Erläuterung der Lautumschrift Deutsche Wörter, deren Aussprache von den üblichen Regeln abweicht, sind mit einer Ausspracheangabe in eckiger Klammer versehen: Cape [ke:p]. Der Doppelpunkt (:] nach einem Vokal weist auf dessen Länge hin. Das Betonungszeichen' steht vor der betonten Silbe: Satin [..Че]. Oft wird nur der schwierig auszusprechende Teil eines Wortes angegeben. Anfangs- bzw. Schlußteil des Wortes werden dann durch zwei Punkte am Anfang bzw. am Ende der Aussprachebezeichnung ersetzt: servieren [..'vi:..J. 5.1. Vokale [a] kurzes а (wie in Mann) jö] kurzes nasaliertes a (wie in en gros [d'gro:]) [e] kurzes geschlossenes e (wie in Georg) [з] kurzes dumpfes e (wie in Akazie [Ja], Gebirge) [e] kurzes offenes e (wie in Mensch, Fenster) [e] kurzes nasaliertes e (wie in Impromptu [ергзЧу:]) [з] kurzes offenes o (wie in Sonne) [ce] kurzes offenes ö (wie in völlig) [y] kurzes offenes ü (wie in füttern) 5.2. Konsonanten [o] ng (wie in Enge) |z] stimmhaftes s (wie in reisen) [f] stimmloses sch (wie in Schuh) [3] stimmhafter Sch-Laul (wie in Journal feur..])
Упътвания за използване на речника Общи указания: Когато се работи с речника, трябва да се има предвид, че при прилагателни, образувани от глаголи (причастия), и отглаголни съществителни на -не, не са дадени всички значения, когато те се срещат по-рядко. Затова се препоръчва да се потърси в случай на несигурност или съмнение изходният глагол и неговите преводи. По същия принцип са третирани и производни глаголи с представките до-, за-, из-, о-. И тук в случай на несигурност не е лошо да се имат предвид и преводите на непроизволния глагол. Наречия, които са производни от прилагателни, са дадени като самостоятелни ключови думи само тогава, когато между двете има съществени различия в значението. 1. Структура на статиите на ключовите думи 1.1. Ключовите думи са наредени в строг азбучен ред и в текста се отличават с получерен шрифт. 1.2. Различните еквиваленти към ключовата дума се отделят един от друг посредством получерни арабски цифри, при по-малки различия в значението с точка и запетая. Изречения-примери, с които могат да бъдат демонстрирани и синтактични особености на еквивалента, се привеждат при съответните значения. Приме¬ ри, които не могат да се причислят към някое от дадените значения, както и фразеологични съчетания и поговорки, се дават след ромбовиден знак. 1.3. В рамките на една статия към ключова дума при повтаряне на последната се използва тилда. 1.3.1. Единична тилда ( ~) в такъв случай стои 1.3.1.1. за намиращата се пред вертикална черта част на ключовата дума: външ|ен ... : ~ на политика Außenpolitik чети: външна политика 1.3.1.2. за цялата ключова дума, която може да се състои и от няколко съставни части: въглища ... : кафяви ~ чети: кафяви въглища кожно-венерически ... : ~ болести чети: кожно-венерически болести 1.3.2. Двойна тилда («) стои за цялата ключова дума, когато тя е
13 Упътвания за използване на речника разделена от вертикална черта, също и когато тя се състои от няколко части, напр.: свен|я се s да кажа ... чети: свеня се да кажа При възвратни глаголи, които не се намират в началото на статията, двойната тилда замества само невъзвратния глагол от началото на статията. При това трябва да се има предвид, че възвратният глагол може да има форми за двата вида: спир|ам ...; спр|а ...; ж се чети: спирам се и спра се 1.4. Омоними се третират като различни ключови думи и се разграничават с арабски цифри, поставени малко по-високо пред ключовата дума: ‘завирам 2завирам 1.5. Стрелката (j) означава да се търси думата, която е посочена, на мястото й по азбучен ред. 1.6. Знакът за равенство (=) посочва, че българските думи, между които се намира, трябва да се превеждат с един и същ немски еквивалент. Това обаче не означава, че тези български ключови думи са във всеки случай синоними. 1.7. В кръгли скоби ( ) са дадени 1.7.1. допълнителни обяснения пред немски еквивалент, които трябва да облекчат българския читател да избира точния превод: прям adj 1. (пряк) unmittelbar, direkt 2. (откровен) ehrlich, offen За немския читател се дава семантична диференциация само тогава, когато той не може да избира правилния еквивалент с помощта на контекста. Тези допълнителни обяснения могат да бъдат синоними, подлог или допълнение, по-подробна дефини¬ ция или посочване на областта, към която принадлежи съответ¬ ното понятие. За по-подробно определение на ключови думи и/или техните еквиваленти служат освен това дадени с курсив съкращения, отнасящи се до стилистична характеристика или специална област на обществения живот. Такива характеристи¬ ки не се дават, когато ключовата дума и еквивалентът принад¬ лежат към същото стилово равнище, към същия функционален стил или към същата специализирана лексика. 1.7.2. аористните форми (формите за минало свършено време) на българските глаголи
Упътвания за използване на речника 14 1.7.3. 1.8. 1.8.1. 1.8.2. 1.9. 1.10. 2. 2.1. 2.2. 3. 3.1. данни за управлението (рекцията) на съществителни, глаголи и прилагателни с форми на местоименията „някой“, „нещо“, „jemand“, „etwas“ респективно с предлози и/или цифри, означа¬ ващи падежи (1 - именителен, 2 - родителен, 3 - дателен, 4 - винителен падеж). В квадратни скоби [ ] са дадени варианти на един израз: рахатувам behaglich [beschaulich] leben данни за произношението (срв. стр. 21) В остри скоби < > са дадени данни за спрежението на немския глагол както и съответният спомагателен глагол (hb = haben, sn = sein). Цифрите 1-42 и буквите А, В и а - е насочват към таблицата на спрежението на страница 18.Съчетание от цифра респ. А или В с една от буквите а - е изисква търсене под две различни рубрики в таблицата: отдавам hingeben vt < 15 а >: при спрягане на глагола трябва да се има предвид посоченото в парадигма 15 и под буква а. » Вертикална черта | в ключова дума отбелязва мястото, на което трябва да се прибавят дадени след това суфикси, окончания и други части на думата: процедурен, -ни разпукв|ам, -аш (-ах) Тук чертицата замества тази част на думата, която се намира пред вертикалната черта. Части на речта При българските ключови думи съществителните се характери¬ зират с посочване на рода, глаголите с посочване на вида, прилагателните, наречията, съюзите, местоименията, числител- ните и междуметията със съответни съкращения (срв. списъка на съкращенията стр. 22. При немските еквиваленти съществителните се характеризират с посочване на рода, глаголите със съкращенията vt, vi, vr. Ударение, произношение Ударението на българските думи се посочва с чертичка над гласната в ударената сричка. Ако някоя ключова дума или една от нейните форми има няколко ударения, става въпрос за факултативни ортоепични варианти: тръг|на, -неш (-нах) чети: тръгна, тръгнеш (тръгнах или тръгнах)
15 Упътвания за използване на речника 3.2. Ударението на немските думи се отбелязва с малка чертичка пред ударената сричка: 'Autobus 3.3. При някои немски еквиваленти, които не се изговарят според обичайните за немския език правила, се посочва произношение¬ то. За тази цел се използват знаците, приети от Association Phonelique Internationale (срв. стр. 22). 4. Граматическа характеристика на немските думи Немските еквиваленти на съществителни и глаголи имат грама¬ тическа характеристика. Когато след българска ключова дума един немски еквивалент се споменава повече от един път - така напр. в сложни съществителни или при глаголи в изречения- примери - граматическите данни не се повтарят: птйц|а /, -и pl 'Vogel т 5; пойна * 'Singvogel 4.1. Склонение на немските съществителни 4.1.1. Към немските съществителни след граматическия род се дава цифрово указание за една от парадигмите в таблицата на склонението. Евентуални отклонения се отбелязват непосредс¬ твено след тази цифра. 4.1.2. Ако след цифрата се намира съкращението sg, това означава, че съществителното се употребява обикновено само в единствено число. Аналогично се разбира и съкращението pl. 4.1.3. 4.1.4. Съществителни без цифрово указание не се скланят. Таблица на склонението m 1 m la m 2 m 3 пот Tag Bus Bach Wald gen Tagte]*1,* Bus*e* Bach[e]*\* Waldte]*1, dat Tag [e] Bus[*e] Bach[e] Wald[e] acc Tag Bus Bach Wald пот Tage Bus*e Bäche Wälder gen Tage Bus*e Bäche Wälder dat Tage« Bus*en Bäche« Wälder« acc Tage Bus*e Bäche Wälder m 3a m 4 m 5 m 6 пот Leib Deckel Vater Gummi gen Leibte]*1,* Deckel* Vater* Gummi* dat Leib[e] Deckel Vater Gummi acc Leib Deckel Vater Gummi
Упътвания за използване на речника 16 pl nom Leiber Deckel Väter Gummis gen Leiber Deckel Väter Gummis dat Leibern Deckeln2 Vätern2 Gummis acc Leiber Deckel Väter Gummis ml m 7 а m 8 m 9 sg nom Bekannte(r]+ Gedanke Mensch Staat gen Bekannten Gedankens Menschen Staat[e]s,,,|‘ dat Bekannten Gedanken Menschen Staatjej acc Bekannten Gedanken Menschen Staat pl nom Bekannten Gedanken Menschen Staaten gen Bekannten Gedanken Menschen Staaten dat Bekannten Gedanken Menschen Staaten acc Bekannten Gedanken Menschen Staaten m 9 a m 10 m 11 f 12 sg nom Dire ktor Konsul Organismus Drangsal gen Dire ktors Konsuls Organismus Drangsal dat Direktor Konsul Organismus Drangsal acc Direktor Konsul Organismus Drangsal pl nom Direktoren Konsuln Organismen Drangsale gen Direktoren Konsuln Organismen Drangsale dat Direktoren Konsuln Organismen Drangsalen acc Direkte ren Konsuln Organismen Drangsale f 13 f 14 f 14 a f 15 Sg nom Kenntnis Nacht Mutter Kamera gen Kenntnis Nacht Mutter Kamera dat Kenntnis Nacht Mutter Kamera acc Kenntnis Nacht Mutter Kamera pl nom Kenntnisse Nächte Mütter Kameras gen Kenntnisse Nächte Mütter Kameras dat Kenntnissen Nächten Müttern Kameras acc Kenntnisse Nächte Mütter Kameras f 15 a f 16 f 16 a f 17 Sg nom Firma Blume Energie Zahl gen Firma Blume Energie Zahl dat Firma Blume Energie Zahl acc Firma Blume Energie Zahl pl nom Firmen Blumen Energien Zahlen gen Finnen Blumen Energien Zahlen dat Firmen Blumen Energien Zahlen acc Firmen Blumen Energien Zahlen f 18 f 19 n 20 n 20 a Sg nom Lehrerin Angestellte Schaf Floß gen Lehrerin Angestellten Schafts1,* Floßes
17 Упътвания за използване на речника dat Lehrerin Angestellten Schafle] Floß[e] acc Lehrerin Angestellte Schaf Floß pl nom Lehrerinnen Angestellten Schafe Flöße gen Lehrerinnen Angestellten Schafe Flöße dat Lehrerinnen Angestellten Schafen Flößen acc Lehrerinnen Angestellten Schafe Flöße n 21 n 22 n 23 n 23 a n 24 4g nom Feld Dorf Fenster Kloster Auto gen Feldle]*1,* Dorfes1 * Fensters Klosters Autos dat FeldJeJ Dorlje] Fenster Kloster Auto acc Feld Dorf Fenster Kloster Auto pl nom Felder Dörfer Fenster Klöster Autos gen Felder Dörfer Fenster Klöster Autos dat Feldern Dörfern Fenstern2 Klöstern2 Autos acc Felder Dörfer Fenster Klöster Autos n 25 n 26 n 27 n 28 Sg nom Bell Junge[s)+ Begräbnis Datum gen Bett[e]s' '* Jungen Begräbnisses Datums dat Bett[e] Jungen Begräbnisse] Datum acc Belt Junge Begräbnis Datum pl nom Belten Jungen Begräbnisse Daten gen Betten Jungen Begräbnisse Daten dat Betten Jungen Begräbnissen Daten acc Betten Jungen Begräbnisse Daten n 28 a n 29 n 30 n 31 Sg nom Drama Maximum Auge Privileg gen Dramas Maximums Auges Privileges' dat Drama Maximum Auge Privileg acc Drama Maximum Auge Privileg pl nom Dramen Maxima Augen Privilegien gen Dramen Maxima Augen Privilegien dat Dramen Maxima Augen Privilegien acc Dramen Maxima Augen Privilegien 1 При съществителни, които окончават на s, ß, sch, х, chs, z или lz, гласната е не отпада. Буквата ß след кратка гласна в именителния падеж във всички форми с окончание се пише ss. 2 Съществителни, които окончават в именителен падеж единствено число на -п, в дателен множествено число не получават допълнително -п като окончание. * При някои прости съществителни от мъжки и среден род, особено при многосричните, често се изпуска родителното окончание - е. В случаи, когато то се изпуска винаги, към номера на парадигмата е прибавена звездичка (налр. 1*). Често тогава отпада и дателното окончание -е. кос т в днешната практика и без това се изпуска все по-често. ■* Wlb. Bulg-Dt.
Упътвания за използване на речника 18 4.2. Спрежение на немските глаголи 4.2.1. Към всички прости глаголи със слабо спрежение, чието ударение се намира на първата сричка, не са прибавени указания за спрежението. Те редовно се спрягат по следната схема: инфннитив: kaufen сегашно време: sg kaufte, ..st, ..t, pl.. en, ..t, ..en имперфект: sg kaufite, ..test, ..te, pl ..ten, ..tet, ..ten перфектно причастие (причастие II): gekauft 4.2.2. Всички други глаголи - прости слаби глаголи, чието ударение не се намира на първата сричка, глаголи със силно спрежение, както и сложни глаголи със слабо и силно спрежение - имат указания за спрежението в остри скоби. 4.2.2.1. Към всички силни глаголи е прибавена цифра, която обозначава принадлежността им към изброените по-долу редици от основни форми. Първата гласна посочва основната гласна на инфинитива и на сегашно време изяв. наклонение (прегласи тук се отбелязват допълнително), втората гласна е основната гласна на имперфекта, третата е основната гласна на перфектното причастие. 4.2.2.2. Прибавените - в някои случаи допълнително - букви а-е насочват към приведените отклонения от редовното образуване на перфектното причастие, както и към делимостта, респ. неделимостта, на представките на сложни глаголи при формообразуването. 4.2.2.3. Когато при спрежението има смяна на съгласни, това се посочва допълнително към номера на парадигмата; промяната се отнася винаги само към имперфекта и перфектното причастие (напр. ziehen: 32,h-g...; чети: имперфект zog, перфектно при¬ частие gezogen). + Съществителни от мъжки род във връзка с неопределителния член (респ. неопределително местоимение) (к)ет в именителен падеж единствено число получават допълнително окончание -г; съществителни от среден род във връзка с неопределителен член ein или неопредслителните местоимсния kein, etwas, nichts, viel, genug, allerlei, allerhand, wenig в именителен падеж единствено число получават допълнително окончание -s.
19 Упътвания за използване на речника 4.2.3. Редици от основни гласни 1 а-и-а schaffen, schuf, geschaffen 2 a/ä1 —i—а fangen, fing, gefangen 3 a/äMe-a blasen, blies, geblasen 4 a/ä'-u-a laden, lud, geladen 5 ä-i-a hängen, hing, gehangen 6 ä-o-o gären, gor, gegoren 7 ä/ie2-a-o gebären, gebar, geboren 8 au-o-o saugen, sog, gesogen 9 au/äuMe-au laufen, lief, gelaufen 10 e-a-a brennen, brannte, gebrannt 101 e-a-a stehen, stand, gestanden 11 e-a-e genesen, genas, genesen 12 e-e-o melken, melkte, gemolken 13 e-i-a gehen, ging, gegangen 14 e-o-o heben, hob, gehoben 15 e/i2,3-a-e treten, trat, getreten 16 e/i2,3-a-o3 sprechen, sprach, gesprochen 17 e/i2-o-o flechten, flocht, geflochten 18 e/i'-u-o werden, wurde, geworden 19 e/ie2-a-e sehen,sah, gesehen 20 e/ie-a-o befehlen, befahl, befohlen 21 ei—i3—i3 reiten, ritt, geritten 22 ei-ie-ei heißen, hieß, geheißen 23 ei-ie-ie leihen, lieh, geliehen 24 i-a-a bringen, brachte, gebracht 25 i-a-e bitten, bat, gebeten 251 i-a-e sitzen, saß, gesessen 26 i-a-o rinnen, rann, geronnen 27 i-a-u binden, band, gebunden 28 i-o-o glimmen, glomm, geglommen 29 i-u-u schinden, schund, geschunden 30 i/ei4-u-u wissen, wußte, gewußt 31 ie-a-e Hegen, lag, gelegen 32 ic-o-o bieten, bot, geboten 33 o-a-o kommen, kam, gekommen 34 o/ö!-ie-o stoßen, stieß, gestoßen 35 ö-o-o schwören, schwor, geschworen 36 ö/a4-o-o können, konnte, gekonnt 37 ö/i2-o-o erlöschen, erlosch, erloschen 38 u-a-a tun, tat, getan 39 u-ie-u rufen, rief, gerufen 40 ü-o-o lügen, log, gelogen 41 ü/a4-u-u dürfen, durfte, gedurft 42 ü/u4-u-u müssen, mußte, gemußt ‘При 2 и 3 лице единствено число сегашно време. Съгласната s на края на основата отпада пред окончанието на 2 лице единствено число. 1 При 2 и 3 лице единствено число сегашно време както и императив единствено число. 1 Удвоява се съгласната след тази гласна (отпада буквата h, сигнализираща дължина), ако в основата няма и без това вече двойна съгласна, респ. две съседни съгласни (ß-ss) на това място. 4 При 1-3 лице единствено число сегашно време.
Упътвания за използване на речника 20 4.2.4. Спрежение на »haben« и »sein« Infinitiv Präsens Imperfekt Partizip Perfekt А haben sg 1. habe hatte gehabt 2. hast haltest 3. hat hatte pl 1. haben hatten 2. habt hattet 3. haben hatten В sein sg 1. bin war gewesen 2. bist warst 3. ist war pl 1. sind waren 2. seid war[e]t 3. sind waren 4.2.5. Сложни глаголи 4.2.5.1. а: Сложни глаголи, които носят ударението на първата част, във формите на сегашно време и имперфект на действителния залог се делят, т.е. (ударената) определителна дума се дели и минава зад основната част. Към този тип принадлежат глаголите със следните предлози респ. наречия като определителна дума: ab, an, auf, aus, bei, da(r), ein, fort, her, hin, mit, nach, nieder, vor, weg, zu, zurück, zusammen и техните комбинации c her, hin и vor, освен това глаголите c предлозите durch, hinter, über, um, unter, wider, наречието wieder и прилагателното voll като ударена определителна дума, както и глаголи със съществителни като определителна дума. Перфектното причастие във всички тези случаи се образува с представка ge-, която стои между двете съставки. ... aufheben vr < 14 а >: сегашно време: ich hebe auf, du hebst auf и T.H.: имперфект: ich hob auf, du hobst auf и т.н.; перфектно причастие: aufgehoben ...hinüberfahren vi < 4ajsn >: сегашно време: ich fahre hinüber, du fährst hinüber, er (sie, es) fahrt hinüber, wir fahren hinübe” и т.н.; имперфект: ich fuhr hinüber, du fuhrst hinüber и т.н.; перфектно причастие: hinübergefahren. 4.2.5.2. b: Сложни глаголи, които са с ударение на втората съставка, не се делят; същото важи и за глаголи, които са производни от сложни съществителни (въпреки че носят ударение на първата част).
21 Упътвания за използване на речника Тук спадат глаголите с представките be-, ent-, emp-, er-, ge-, ver-, zer-, освен това глаголи c предлозите durch, hinter, über, um, wider, наречието wieder и прилагателното voll като неударена определителна дума. Перфектното причастие в този случай се образува без представката. ... vollbringen vt <24b>: сегашно време: ich vollbringe, du vollbringst и т.н.; имперфект: ich vollbrachte, du vollbrächtest и T.H.; перфектно причастие: vollbracht. * ” 4.2.5.3. c: Ако пред сложен глагол с представка според точка 4.2.5.2. има още един предлог с ударение (респ. наречие с ударение) според точка 4.2.5.1., предлогът (наречието) при формите за сегашно време и имперфект се дели и минава зад основната дума, а перфектното причастие се образува без представка. ... ein berufen vt < 39 с >: сегашно време: ich berufe ein, du berufst ein и т.н.; имперфект: ich berief ein, du beriefst ein и т.н.; перфектно причастие: einberufen. 4.2.5.4. d: Всички прости глаголи, които не носят ударение на I сричка, образуват перфектното причастие без представката ge-. ... blockieren vt <d>: перфектно причастие: blockiert. 4.2.5.5. е: Ако пред прост глагол според точка 4.2.5А се прибавя още предлог според точка 4.2.5.1. като ударена представка, във формите за сегашно време и имперфект действителен залог ударената представка се дели и минава назад. Перфектното причастие в този случай се образува без представка. ...ausprobieren vt <е>: сегашно време: ich probiere aus, du probierst aus и т.н.; имперфект: ich probierte aus, du probiertest aus и т.н.; перфектно причастие: ausprobiert. 5. Фонетична транскрипция Към немски думи, чието произношение се отклонява от обичайните правила, е прибавено в квадратни скоби про¬ изношението: Саре [ке:р]. Двоеточие [:] след гласна посочва нейната дължина. Знакът за ударение ' се намира пред ударената сричка: Satin [..Че]. Често се дава само тази част на думата, чието произношение представлява трудност. Начална¬ та респ. крайната част на думата в такива случаи се заместват от две точки в началото или в края на транскрипцията: servieren [,.'vi:..].
У пътвания за използване на речника 22 5.1. Гласни [а] кратко а [а] кратко носово а [е] кратко затворено е И кратко глухо е (подобно на ъ) Je] кратко отворено е [е] кратко носово е [о] кратко отворено о [се] кратко отворено ö [y] кратко отворено ü 5.2. Съгласни [ц] задноезична носовка, означена на немски с ng [z] звучна съгласна з [J] беззвучна съгласна ш [3] звучна съгласна ж 6. Abk Abkürzungen - Съкращения Abkürzung съкращение, абревиатура adj Adjektiv прилагателно adv Adverb наречие amll amtlich официално Anat Anatomie анатомия Arch Archäologie археология Astr Astronomie астрономия Bauw Bauwesen строителство Bergb Bergbau минно дело bes. besonders особено Bot Botanik ботаника Buchw Buchwesen книгопечатане и -издаване Chem Chemie химия dial mundartlich диалектно Dipl Diplomatie дипломация Eisenb Eisenbahn железници El Elektrotechnik електричество etw. etwas нещо f feminin, weiblich женски род Fin Finanzwesen финансово дело Flugw Flugwesen въздушен транспорт Forstw Forstwirtschaft горско стопанство Foto Fotografie фотодело Gartenb Gartenbau градинарство Geogr - Geographie география Geol Geologie геология
23 Упътвания за използване иа речника Geom Geometrie Gramm Grammatik Handw Handwerk Hausw Hauswirtschaft Hdl Handel Hist Geschichte Interj Interjektion iron ironisch jmdm. jemandem jmdn. jemanden jmds. jemandes Jur Rechtswesen Kart Kartenspiel Kfz K raftfahrzeugtechnik Kochk Kochkunst Konj Konjunktion Landw Landwirtschaft Ling Linguistik Lit Literaturwissenschaft] m maskulin, männlich Mal Malerei Mar Schiffahrt, Seewesen Math Mathematik Med Medizin Meteor Meteorologie Metr Metrik Mil Militärwesen Min Mineralogie Mus Musik Myth Mythologie n neutral, sächlich Neol Neologismus num Numerale, Zahlwort od oder Pharm Pharmazie Phil Philosophie Phys Physik Physiol Physiologie pl Plural Pol Politik Politök Politökonomie präp Präposition pron dem Demonstrativpronomen pron pers Personalpronomen pron def Defmitpronomen pron indef Indefinitpronomen pron interr Interrogativpronomen pron poss Possessivpronomen геометрия граматика занаятчийство домакинство търговия история междуметие иронично някому, на някого някого на [от] някого право игра на карти моторни превозни средства готварство съюз селско стопанство лингвистика литература, литературознание мъжки род живопис морско дело математика медицина метеорология метрика военно дело минералогия музика митология среден род неологизъм числителио или фармация философия физика физиология множествено число политика политическа икономия предлог показателно местоимение лично местоимение определително местоимение неопределително местоимение въпросително местоимение притежателно местоимение
Упътвания за използване на речника 24 pron refl Reflexivpronomen възвратно местоимение pron rel Relativpronomen относително местоимение Rel Religion религия Schulw Shulwesen училищно дело sg Singular единствено число Subst Substantiv съществително Tech Technik техника Tel Fernsprech wesen телефония Text Textilindustrie текстилна промишленост Theat Theater театър Typ Typographie типография u. und и übertr übertragen преносно значение umg umgangssprachlich разговорно undekl undeklinierbar не се скланя unpers unpersönlich безлично unv unveränderlich неизменяемо uv unvollendeter Aspekt несвършен вид V vollendeter Aspekt свършен вид verächtl verächtlich презрително veralt veraltet остаряло Verk Verkehrswesen транспортно дело Verw Verwaltung администрация vi intransitives Verb непреходен глагол volkst volkstümlich народно vr reflexives Verb възвратен глагол vt transitives Verb преходен глагол vulg vulgär вулгарно Wirtsch Wirtschaft стопанство Zool Zoologie зоология Ztgsw Zeitungswesen вестникарство
А ха Konj 1. und, 'aber, je'doch; ~ именно und zwar 2. 'sondern (nach Verneinung)', не ~ ... nicht ..., 'sondern ... 2a Partikel was, wie; ~, за София ли пътуваш? was, du fährst nach 'Sofia? 3a Interj ah!, ach!, ha!, he!, a'ha! аб|а / -й pl 1. veralt 'grober 'Wollstoff m 12. 'Umhang m 2 aus 'grobem 'Wollstoff абаджй|я m, -и pl veralt 1. 'Schneider m 4 2. 'Tuchweber m 4; 'Tuchhändler m 4 абажур m, -и pl 'Lampenschirm m 1 абанос m nur sg 'Ebenholz n 22 абдикаци|я / -и pl 'Abdankung / 17, 'Rücktritt m 1 абе Partikel zur Anrede meist männlicher Personen (auch proklitisch), umg fami¬ liär 1. bei Fragen ~ какво има? was ist denn los? 2. bei Antworten ~ добре съм na ja, mir geht’s gut 3. bei Auffor¬ derung ~ да пием за наше здраве! па dann laßt uns auf 'unsere Ge'sundheit 'trinken! 4. bei Unzufriedenheit ~ защо се вайкате! wa'rum 'jammert ihr denn! 5. bei Erstaunen ~ ти ли си? bist du’s 'wirklich? 6. volkst als Anrede für Fremde ~ оттук(а) ли сте? seid ihr von hier? абитуриент m, -и pl Abituri'ent m 8 абитуриентски adj Abiturienten-; ~ бал Abiturienten ball m 2; абиту¬ риентска рокля Kleid и 21 für den Abiturientenball абонамент m, -и pl Abonne'ment [..'mag] n 24; Theat 'Anrecht n 20 абонат m, -иpl Abon'nent m 8, Be'zieher m 4; Theat 'Inhaber m 4 'eines Anrechts абонйр|ам, -аш (-ах) uv, v als Abon'nenten 'einschreiben vt <23 a>, als Abon'nenten 'werben < 16 > (ня¬ кого jmdn.); « ce abon'nieren vt < d > (за нещо etw.4); Theat ein 'An¬ recht er'werben < 16b> (за für 4) аборт m, -и pl Med Ab'ort m 1, 'Fehlge¬ burt /17; 'Abtreibung /17 абсорбйр|ам, -аш (-ах) uv, v Chem ab¬ sorbieren v/ < d >, 'aufsaugen vt < 8 a > абсолют ен, -ни adj abso'lut абстракт ен, -ни adj ab'strakt абстрактност /nur sg Abstraktheit /17 абстракци|я / -и pl Abstrakti'on / 17 абстрахйр|ам, -аш (-ах) uv, v ab- stra'hieren vt < d >; » ce 'absehen vi <19a(hb> (от von 5), nicht in Be¬ fracht 'ziehen < 32 > (от нещо etw. 4) абсурд m, -и pl 'Unsinn m 1, Absurdi'tät /17 абсурд |ен, -ни adj ab'surd, 'widersinnig, 'unsinnig абсцес m, -и pl Med Ab'szeß m 1 авангард m, -и pl 1. Mil 'Vorhut / 17 auch übertr 2. A'vantgarde /16 авангарден, -ни adj 1. Mil 'Vorhuts- 2. avantgardistisch аванс m, -и pl 1. Fin 'Vorschuß m 2; Vorauszahlung /17 2. Sport 'Vorgabe /16 3. Entgegenkommen n 23 авансйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. 'vorwärts¬ kommen vi <33 ajsn>, 'aufrücken vi < ajsn > 2. Fin 'Vorschuß 'zahlen, 'vor¬ schießen vt < 32 a >
авансов 26 авансов adj 'Vorschuß-; ~ а разписка 'Vorshußbeleg т 1, 'Vorschu߬ quittung/17 авантюр|а /, -и pl 'Abenteuer п 23 авантюрист т, -и pl 'Abenteurer т 4 авантюристичен, -ни adj 'abenteuer¬ lich, 'Abenteuer- авари|я /, -и pl Hava'rie /16 а август т nur sg Au'gust т I авиатор т, -и pl 'Flieger т 4 авиаторски adj 'Flieger- авнацнбнен, -ни adj 'Flieger-, Flug- ааийцн|я /, -и pl 1. 'Luftfahrt / 17, 'Flugwesen n 23 2. 'Luftflotte /16 авйз|о n, -a pl Bank A'vis m 1, n 20, A'viso n 24,'Nachricht/17,'Anzeige /16 авиобаз|а /, -и pl 'Flugstützpunkt m 1 авиокомпания /, -и pl 'Fluggesellschaft /17 'Luftverkehrsgesellschaft /17 авиоконструктор m, -и pl 'Flugzeug¬ konstrukteur m 1* авиомоделизъм (-мът) m nur sg Mo'dellflugzeugbau m 1, 'Flugmodell¬ sport m l авиомоделйст m, -и pl 'Flugmodell¬ bauer m 4 авиотраиспорт m nur sg 'Lufttransport m 1, 'Luftfrachtverkehr m 1 авлйг|а /, -и pl Zool Pi'rol ml* авоар m, -и pl Bank 'Guthaben n 23, 'Haben авсгралй1ец m, -йци pl Australier m 4 австралийски adj au'stralisch Австралия / Australien n 23 австрй|еи m, -йци pl 'Österreicher m 4 австрийски adj 'Österreichisch Австрия / 'Österreich n 23 автентйч|еи, -ни adj au'thentisch автобаз|а /, -и pl 'Kraftfahrzeugpark m 6, Kfz-Park автобиографичен, -ни adj autobio'gra- phisch автобиография /, -и pl 1. Lit Autobio¬ graphie/16 a 2. amtl 'Lebenslauf m 2 автобус m, -и pl 'Autobus m 1 a, Bus автобус |ен, -ни adj 'Autobus-, Bus- автограф m, -и pl Auto'gramm n 20* автомат m, -и pl 1. Auto'mat m8 2. Mil Maschinenpistole/16 O ~ замежду- селищно набйране 'Münzfern¬ sprecher für 'Selbstwählverkehr автоматизация / nur sg Automatisie¬ rung/ 17 автоматизирам, -am <-ax) uv, v auto¬ matisieren v/ <d> автоматйч|ея, -ни adj automatisch; - на пушка 'Schnellfeuergewehr n 20; - на писалка 'Füllfederhalter m 4 автоматчи|к m, -ци pl M Pi- 'Schütze m 1 автомобил m, -и pl Automo'bil n 20*, 'Auto n 24, 'Kraftwagen m 4 автомобилен, -ни adj Automo'bil-, 'Auto-, 'Kraftfahrzeug-; -на гума 'Autoreifen m 4; - но дело 'Kraftfahr¬ zeugwesen n 23; Automobilsport nt I автомобнлйзъм (-мът) m nur sg Auto¬ mobilsport m 1 автономен, -ни adj auto'nom автономия/nur sg Autono'mie/16 a автопортрет m, -и pl 'Selbstbildnis n 27 автор m, -и pl 'Autor m 9 a, Ver'fasser m 4; 'Schöpfer m 4 авторемонтен, -ни adj 'Autoreparatur-; » завод 'Kraftfahrzeuginstandset¬ zungswerk n 20; - на работилница 'Autoreparaturwerkstatt /17 автореферат m, -и pl 'Autorreferat n 20 авторитет m, -и pl Autori'tät /17 авторитетен, -ни adj autorita'tiv, 'ma߬ gebend авторски adj Au'toren- авторство n nur sg 'Autorschaft /17 автосград|а /, -и pl 'Autobahn /17 ar|a m, -и pl Hist 'Aga m 6 агарянеч m, -ци pl u. агарян|ян m, -и pl veralt 'Heide m 1 агент m, -и pl I. A'gent m 8, Vertreter m 4 2. Spi'on ml* O« -провокатор 'Lockspitzel m 4 areirrypja /, -и pl Agen'tur /17 arenmla / -и pl Agen'tur / 17; Българска телеграфна s , Abk БТА Bulgarische 'Presseagentur / 17, Abk BTA агитатор m, -и pl Agi'tator m 9 a
27 аеродрум агитационен, -ни adj Agitati'ons- агитаци|я / -и pl Agitation / 17; нагледна ж 'Sichtwerbung/17 агятйр|ам, -аш (-ах) uv agi'tieren vi <d/hb> агйтпункт m, -ове pl 'Aufklärungslokal n 20* агяттабл|о л, -a pl 'Wandzeitung /17 агломерат m, -и pl Geol Agglome'rat n 20* агне л, -та pl Lamm n 22 O и вълкът сит, и ~ то цяло 'keiner ist benachtei¬ ligt; 'jeder 'wurde zu'friedengestellt агнешки adj 1. Lamm- 2. a/s Su6j/ агнешко 'Lammfleisch n 20; агнешко печено 'Lammbraten m 4 агни се, (агни се) uv 'lammen vi < hb > агонизйр|ам, -аш (-ах) uv, v im 'Sterben [in den 'letzten 'Zügen] 'liegen vi <31 /hb>, mit dem 'Tode 'ringen vi <21jhb> агонии / nur sg Ago'nie /16 a, 'Todes¬ kampf m 2 аграр|ен, -ни adj A'grar-; ~ но-про- мйшлен комплекс, Abk АПК A'grar- Indu'strie-Kom'plex m 1 агрегат|еи, -ни adj Aggre'gat-; ~ни състояния Aggre'gatzustände m 2jpl агреснв|ен, -ни adj aggres'siv агреся|я /, -и pl Aggression / 17, bewaffneter 'Überfall m 2 агресор m, -и pl Ag'gressor m 9 a агробиология / nur sg 'Agrobiologie /16a агроном m, -и pl Agro'nom m 8 агрономически adj agro'nomisch; ~ факултет 'landwirtschaftliche Fa- kul'tät /17, 'Landwirtschaftsfakultät агрономия / nur sg Agrono'mie /16 агротехника / nur sg 'Agrotechnik /17, 'landwirtschaftliche 'Technik, 'Land¬ technik ад (-ът) m nur sg 'Hölle /16 адажио n nur sg Mus Adagio [a'datd^o] n 24 адамов adj 'Adams-; ~ а ябълка Anat 'Adamsapfel m 5 адаш m, -и pl umg 'Namensvetter m 10 адвокат m, -и pl 'Rechtsanwalt m 2, Advo'kat m 8 адвокатски adj 'Rechtsanwaits- адвокатствув|ам, -аш (-ах) uv als 'Rechtsanwalt 'tätig sein vi < B > аджамй|я, -и adj volkst 1. 'unerfahren, grün; ж човек 'unerfahrener Mensch m8; ж момче 'grüner 'Junge m 7; той е ж er ist noch grün ['unerfahren] 2. als Subst nur m 'Anfänger m 4, 'Neuling m 1, 'Grünling m l административен, -ни adj Ver'wal- tungs-, administrativ; ~ но обслуж¬ ване Ver'waltungsleistungen /17//?/ администратор m, -и pl 1. Verwalter m 4, verantwortlicher 'Leiter m 4 2. (хотел) Emp'fangschef m 6 администрация / -и p/Ver'waltung/17, Administration /17 адмирал m, -и pl Admi'ral m 1 * адрес m, -и р/A'dresse/16, 'Anschrift /17 O говоря по - на някого jmdn. 'schlechtmachen <a>; сбъркал ~a umg iron er hat sich ge'irrt адресант m, -и pl 'Absender m 4 адресат m, -и pl Adres'sat m 8, Emp- 'fänger m 4 адрес|ен, -ни adj A'dreß-; - на карта 'Anmeldeformular n 20*; - на служба 'Meldestelle /16 адресйр1ам, -аш (-ах) uv, v adressieren vi < d > (до an 4) адриатически adj adri'atisch; Адриа¬ тическо море Adri'atisches Meer n 20, 'Adria / 15/sg адски adj 'höllisch auch Übertr адютант m, -и pl Adjutant m 8 aeporapla/, -и pl 'Flughafen m 5, 'Flug¬ platz m 2 аеродинамика / nur sg Aerody'namik /17 аеродинамичен, -ни adj aerodyna¬ misch, 'stromlinienförmig; ~ на фор¬ ма 'Stromlinienform /17 аеродинамйческн adj = аеродина¬ мичен аеродрум m, -ове pl veralt 'Flugplatz m 2, 'Flughafen m 5, 'Flugfeld n 21
аероклуб 28 аероклуб т> -ове pl 'Fliegerklub т 6, 'Flugsportklub, 'Segelflugklub аеролнт т, -и pl Mete'orstein т I, Aero'lith nt 8 аероплйн т, -и pl 'Flugzeug п 20 аероллаи|ен, -ни adj 'Flugzeug-; ~ ни нападения 'Luftangriffe т \/pl аероснймк| а /, -и pl 'Luftaufnahme /16 аеростат т, -и pl ВаПоп т 6, 'Fesselbal¬ lon аеротранспорт т nur sg 'Lufttransport т 1 аз pron pers ich азбест т nur sg As'best т 1 азбук|а /, -и pl Alpha'bet п 20 азбуч|ен, -ни adj alpha'betisch; ~ на истина 'Binsenwahrheit /17 азбучни|к т, -ци pl alpha'betisches Verzeichnis п 27 Азербайджан т Aserbai'dshan п 23 азербайджанец т, -ци pl Aserbai'dsha- ner т 4 азербайджански adj aserbai'dshanisch азнат|ец m, -ци pl Asi'at т 8 Азия / 'Asien п 23 азот т nur sg 'Stickstoff т 1 азот|ен, -ни adj 'Stickstoff-; ~ на ки¬ селина Sal'petersäure/16; ~ ни торо¬ ве 'Stickstoffdünger т 4 айран т nur sg ver'dünnter 'Joghurt m \*, n 20*, Buttermilch/12 академй|к m, -ци pl Akademiemit¬ glied n 21 академични, -ни adj aka'demisch; ~ но гребане Sport 'Rudern n 23 академи|я /, -и pl Akade'mie / 16; Българска » на науките, Abk БАН Bul'garische Akade'mie der 'Wissen¬ schaften акаци|я /, -и pl A'kazie /16 акварел m, -и pl 1. (картина Bild) Aqua'rell n 20* 2. (боя) 'Wasserfarbe /16, Aquarellfarbe акварел|ен, -ни adj Aqua'rell-; ~ ни бои Aquarellfarben /16//?/ аквариум m, -и pl A'quarium n 28 акламир|ам, -аш (-ах) uv, v 'Beifall 'spenden (някого jmdm.) аклиматизация / nur sg Akklimati¬ sation /17, 'Anpassung /17 аклиматизирам, -аш (-ах) uv, v ak¬ klimatisieren vt <d>, 'eingewöhnen vf <c>,'anpassen vt <a>; ~ cesich akklimati'sieren vr, sich 'anpassen vr *акб Konj wenn, falls; - и wenn auch, wenn'gleich, ob'wohl, ob'gleich *яко adv umg es macht nichts, es 'schadet nicht, wenn auch акомпанйр|ам, -аш (-ах) uv Mus be- 'gleiten vf <b> акорд m, -и pl 1. Mus Ak'kord m 1 2. nur sg Wirtsch Ak'kord; работя на ~ im Ak'kord 'arbeiten vi <hb> акордеон m, -и pl Ak'kordeon n 24 акордеонйст m, -и pl Ak'kordeonspieler m 4 акорднр|ам, -аш (-ах) uv, v Mus 'stim¬ men vf акордьор m, -и pl Klavierstimmer m 4 акредитив m, -и pl Fin Kreditbrief m 1 акредитйв|ен, -ни adj Dipl Be'glaubi- gungs-; ~ ни писма Beglaubi¬ gungsschreiben n 23 акредитйр1ам, -аш (-ах) uv, v akkre¬ ditieren vr < d >; x ce akkreditiert 'werden vi < 18/sn> акробат m, -и pl Akro'bat m 8 аксиом|а /, -и pl Axi'om n 20* акт (актът) m, -ове pl 1. (действие) Akt m 1, 'Handlung / 17 2. (документ) 'Akte/16, 'Schriftstück n 20, 'Urkunde /16; обвинителен - 'Anklageschrift / 17; съставям ~ ein 'Strafmandat 'ausstellen 3. (тържество)'Schulfeier / 16 4. Kunst Akt, 'Aktbild n 21, 'Aktfoto n 24 актив m, -и pl 1. Ak'tiv n 20*, n 24 2. Bank Ak'tiva pl, Ak'tivbestand m 2 актив|ен, -ни adj ak'tiv активизйр|ам, -аш (-ах) uv, v aktivieren vf < d >, 'anregen vf < a >, in 'Tätig¬ keit 'setzen vt; x ce ak'tiver 'werden vi < 18jsn> активист m, -и pl Aktivist m 8; Funk¬ tionär m 1* актрйс|а/, -и pl 'Schauspielerin /18
29 алфа актуап)ен, -ни adj aktu'ell актьор т, -и pl 'Schauspieler т 4 акул|а /, -и pl Hai т 1 auch übertr акумулатор т, -и pl Akkumu'lator т 9 а, 'Akku т 6; Kfz Batte'rie /16 а акумулация/nur sg Akkumulati'on/20, 'Anhäufung /17 акурат|ен, -ни adj akku'rat акуратност/ nur sg Akkura'tesse /16 акустика/nur sg 1. Phys A'kustik /17, 'Schallehre/16 2. A'kustik/17, 'Klang¬ wirkung/17 акушер-гинеколо)г m, -зи pl Gynäko- 'loge m 7, Ge'burtshelfer m 4 акушерк|а/, -и pl 'Hebamme / 16 акушйр|ам, -am (-ax) uv ent'binden vt <27b> акцент m, -и pl 1. Ak'zent m 1, Be- 'tonungszeichen n 23 2. Ak'zent, 'Aus¬ sprache /16 акцйз m, -и pl Ak'zise /16 акционер m, -и pl Aktio'när m I * акционерен, -ни adj 'Aktien-; ~ но дру¬ жество 'Aktiengesellschaft /17 'aKUHlH/, -и pl Akti'on/17 2акци|я / -и pl Fin 'Aktie /16 акъл m, -и pl umg Ver'stand m 1, Grips m 1 ала Konj 'aber, je'doch алабаш m, -и p! Kohl'rabi m 6 алаброс m, -и pl'kurzgeschnittenes, nach 'hinten ge'kämmtes Haar аларм|а /, -ир/1. A'larm nt 1 2. (сигнал) Alarmsignal л 20* 3. umg Ra'dau m 1 * O дигам ä a) A'larm 'schlagen < 4 >, das A'larmzeichen 'geben < 15 >, b) umg Lärm 'schlagen <4>, c) Ra'dau 'machen алармйр|ам, -am (-ax) uv, v alar'mieren vt <d> албан|ец m, -ци pl Al'baner m 4 Албання / Albanien n 13 албански adj al'banisch албум m, -и pl I. 'Album n 28 2. 'Bild¬ band m 2 3. 'Namensregister n 23 алгебр|а / -и pl 1. (учебник) umg 'Al¬ gebra /15 a 2. nur sg 'Algebralehrbuch n 22 алегорйч|ен, -ни adj alle'gorisch алегори|я /, -и pl Allego'rie /16 a алегро n nur sg Mus Al'legro n 24 ален adj 'purpurrot, rot алене|я, -еш (аленях) uv rot 'werden vi < 18/sn>, sich 'röten vr <hb>\ ~ ce rot sein <B>, rot 'aussehen vi < 19a/hb> але|я f -и pl Al'lee /16 a Алжйр m 1. (държава) Al'gerien n 23 2. (град) 'Algier n 23 алжйр|ец m, -ци pl Al'gerier m 4 алжирски adj al'gerisch алкал ен, -ни adj al'kalisch алкали nur pl Chem Al'kali n {pl ..ien) алкалоид m, -и pl Chem Alkalo'id n 20 алкохол m, -и pl 'Alkohol m 1 * алкохолизйр|ам ce, -am ce (-ax ce) uv sich dem Trunk er'geben vr < 15b > алкохолйз|ъм (-мът) m nur sg Alko- ho'lismus m 11, 'Trunksucht / 14 алкохолй|к m, -ци pl Alko'holiker m 4, 'Trinker m 4 ало Interj 'hallo алпака / nur sg Al'paka n 24 алпй|ец m, -йци pl 'Alpenbewohner m 4 алпййск|и adj 1. (на Алпите) 'Alpen- 2. (високопланински) al'pin, 'Hochge- birgs-; - а растителност 'Hochge¬ birgsflora /15a аллинеум m, -и pl 'Steingarten m 5 алпнннз[ъм (-мът) m nur sg Alpi'nistik /17, Alpi'nismus m 11, 'Bergsteigen n 23 алпинист m, -и pl 'Bergsteiger m 4, Alpi- 'nist m 8 алпйнк1а /, -и pl 'Bergschuh m 1 алт (-ът) m, -и pl Mus 1. Alt m 12. (виола) 'Bratsche /16 алтън m, -и pl 1. Al'tyn m ohne pl türkische Goldmünze 2. 'Goldstück n 20 алуяи|б (-ят) m nur sg Geol Al'luvium n 23 алуминиев adj Alu'minium- алумйни|й (-ят) m nur sg Alu'minium n 20* алч)ен, -ни adj 'gierig (за nach 3, auf 3) алхймия / nur sg Alchi'mie /16 a алфа/nur sg 'Alpha n 24 O ~ и омега das A und O
алъш-вернш 30 алъш-вернш т nur sg veralt umg 'Handel m 4, 'Umsatz m 2; übertr 'Umgang m 2; имам ~ c някого mit jmdm. 'Umgang 'pflegen ама Interj umg 'aber; was für ein; ~ работа! so 'etwas!; ~ си глупава! aber du bist dumm!; ~ де! na so 'etwas!, das 'wäre ja auch!; ~ че работа! was für 'eine 'Sache!, na so 'was! ама Konj umg 'aber, je'doch амалгам|а /, -и pl Chem Amal'gam n 20* амалгамйр|ам, -am (-ax) uv, v Chem amalga'mieren vt <d> аман Interj umg l.ge'nug, mir reicht’s; ~ от гости! ge'nug der 'Gaste! 2. ach!, o weh! weh mir! аматьор m, -и pl Ama'teur m 1 * амбалаж m, -и pl Verpackung / 17, Verpackungsmaterial n 31 амбициозен, -ни adj 'ehrgeizig; 'streber¬ haft амбнцйр|ам, -am (-ax) uv, v den 'Ehrgeiz 'wecken (някого bei jmdm.); s ce 'ehrgeizig 'werden vi < lS/sn>, in mir er'wachl der 'Ehrgeiz амбйцн|я/ -и pl 'Ehrgeiz m 1, Ambiti'on /17 амбулантен, -ни adj ambu'lant амбулатория / -и pl Med Ambula'to- rium n 28 амбулаторно adv Med ambula'torisch амеб|а /, -и pl Zool A'möbe /16 американ m nur sg Text 'Nessel m 4 Америка / Geogr A'merika n 23 американ [ец m, -ци pl Amerikaner m 4 американски adj amerikanisch; Съеди¬ нени ~ щати, Abk САЩ Vereinigte 'Staaten m 9 pl von A'merika, Abk USA аметист m, -и pl Min Ame'thyst m 1 *амй Konj umg 1. 'sondern; той не говореше, ~ декламираше er sprach nicht, 'sondern dekla'mierte 2. und; ~ какво сега? und was nun? 3. nun ja, nun; ходиш ли често на кино? - ~ ходя често, gehst du oft ins 'Kino? - nun ja, ich 'gehe oft 2амй Partikel umg 1. (да) 'freilich 2. (не) 'aber nein! амин n undekl Rel 'Amen n 23 амнистйр|ам, -аш (-ax) uv, v Jur am¬ nestieren v/ < d >, be'gnadigen vt <b> амнйсти|я/ -и pl Jur Amne'stie /16 a; давам * Amne'stie ge'währen < b > амонн|й (-ят) m nur sg Chem Am'mo- nium n 20* амоняк m nursg 1. Chem 'Ammoniak n 20* 2. Pharm 'Salmiakgeist m 1 амоняч|ен, -ни adj Chem 'Ammoniak-; ammonia'kalisch; ~ на сода Chem Am'moniumkarbonat n 20 амортизационен, -ни adj Amortisa- ti'ons-, 'Abschreibungs-; ж фонд Amortisati'onsfonds m undekl амортизация /, -и pl Wirt sch Amorti- 'sierung/17, Amortisati'on /17, 'Ab¬ schreibung /17 амортизирам, -аш (-ax) uv, v amortisieren vt < d >, 'abschreiben vt <23 a> ампер m, -и pl El Am'pere [..'pe:r] n амплитуд|а /, -и pl Phys Amplitude/16 амоул|а/ -и pl Am'pulle/16 ампутаци!я/, -и pl Med Amputati'on /17 ампутйр|ам, -аш (-ax) uv, v Med ampu' tieren vt <d>, 'abnehmen < 16a jhb> амуннци|я/ -и pl Mil 'Ausrüstung /17 O конска ж Ge'schirr n 20 амфйби|я /, -и pl Zool Am'phibie / 16 амфитеатрал|ен, -ни adj amphithea'tra- lisch амфитеатър m, -ри pl Am'phitheater n 23 амфор|а /, -и pl 'Amphora /15 a анадол|ец m, -ци pl Ana'tolier m 4 анализ m, -и pl Ana'lyse / 16, Unter¬ suchung /17; ~ на кръвта 'Blut¬ untersuchung; ~ на почвата 'Boden¬ untersuchung анализйр|ам, -аш (-ax) uv, v analysieren vt < d >, untersuchen vt < b > аналнтйч|ен, -ни adj analytisch
31 антрацит аяалогнч|еи, -ни adj ana'log ( на zu 5) аналога |я/, -и pl Analo'gie/16 а; по » ana'log (на zu 3) анамнез|а /, -и pl Med Anam'nese / 16 ананас т, -и pl Bot 'Ananas /13 анархизъм (-мът) т nur sg Anarchis¬ mus т 1 ] анархист т, -и pl Anarchist т 8 анархнсткн adj anarchistisch авархйч|ен, -ни adj anarchisch анархия / nur sg Anarchie /16 a анасон m nur sg Bot 'Anis m 1 анатем|а /, -и pl Rel A'nathema n, 'großer 'Kirchenbann m 1; übertr Fluch m 2 анатомичен, -ни adj ana'tomisch анатомия / nur sg Anato'mie /16 a ангажимент m, -и pl Verpflichtung /17; Theat Engage'ment n 24; поемам ~ die ['eine] Verpflichtung Cingehen < 13а/гл> ангажйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (на работа) 'anstellen vt < a >, be'scharti¬ gen vt <b>; übertr verpflichten vt <b>; hin'zuziehen vt <32a> 2. Theat enga'gieren vt <d> 3. (билети) bestellen vt <b>; (маса, място) reservieren 'lassen vt < 3 >; нещо - a много време etw. erfordert viel Zeit; x ce sich verpflichten vr; die ['eine] Verpflichtung Cingehen < 13a >; s се c нещо sich auf etw. 'einlassen vr <3a> ангарйя / nur sg 'Fronarbeit / 17 auch übertr O работя - 'ohne Bezahlung 'arbeiten vr <hb> ангел m, -и pl Rel 'Engel m 4 auch übertr O бия [блъскам] си - ите untg sich den Kopf zerbrechen < 16b> 1 ангина / nur sg Med An'gina / 15a, 'Mandelentzündung /17 2ангяна f nur sg Text 'Inlett n 20 англййск|и adj 'englisch O ~ а сол 'Bittersalz n 20 Англия / 'England n 23 англичан ин nt, -и pl 'Engländer m 4 англосаксонец m, -ци pl 'Angelsachse ml англосаксонски adj 'angelsächsisch ангорски adj Zool An'gora- ангро adv umg en gros анекдот m, -и pl Anek'dote /16 анексйр|ам, -аш (-ах) uv, v annek'deren vt < d >, ge'waltsam be'setzen vr < b > анексн|я /, -и pl Annexi'on /17 аяемйч|ея, -ни adj an'ämisch auch übertr аиеми|я /, -и pl Anä'mie /16 a аннлйн m nur sg Chem Anilin n 20* аннлйнов adj Chem Ani'lin- анкет|а /, -и pl 1. разследване) Un¬ tersuchung / 17, Ermittlung / 17 2. (допитване) 'Umfrage /16, 'Rund¬ frage /16 анкет[ен, -ни adj 1. разследване) Un- ter'suchungs-; - на комисия Untersuchungskommission /17 2. (допитване) 'Frage-, Be'fragungs-; s лист 'Fragebogen m 4 анкетйр|ам, -аш (-ах) uv, v untersuchen vt < b >, er'mitteln vt < b >; (питам) be'fragen vt <b> анод m, -и pl El A'node /16 аномалн|я /, -и pl Anomalie /16 a аноним ен, -ни adj ano'nym ансамб ъл m, -ли pl En'semble n 24 Антарктика / Antarktis f undekl антеи|а /, -и pl An'tennc/16 ангерй|я / -и pl volkst 'Wattejacke /16 антйк|а /, -и pl Antiqui'tät /17 антиквар (-ят) m, -и pl Anti'quar ml* антяквар|еи, -ни adj anti'quahsch; - на книжарница Antiquari'at n 20; - на ценност antiquarische 'Kostbarkeit /17 антилоа|а / -и pl Zool Anti'lope /16 антнпйтн|я/, -и pl Antipa'thie /16 a антисемктйз1ъм (-мът) m nur sg Antise- mi'tismus m 11 антисептйч|ен, -ни adj anti'septisch антнфашйст m, -и pl Antifaschist m 8 антифашистк и adj antifaschistisch антйч|ен, -ни adj an'tik античност / nur sg An’tike /16 антологи|я / -и pl Lit Antholo'gie /16a антракт m, -и pl Theat 'Pause /16 антрацйт m nur sg Min Anthra'zit m I
антре 32 антре п, -та pl 1. Arch 'Vorsaal т 2 (pl ..säle), 'Vorraum т 2 2. Kochk 'Vorspeise / 16 3. (цирк 'Zirkus) 'Vorspiel n 20 антрефиле n, -та pl Entrefilet [ätrfi'le:] n 24 анулйр|ам, -аш (-ах) uv, v annullieren vr <d> анфас adv von vorn аншоа/nur sg Zoo! An'schovis / undekl аорист m nur sg Gramm Ao'rist m 1 aöprja /, -и pl Anal A'orta /15 a апандисит m, -и pl Med 'Blinddarment¬ zündung/17, Appendi'zitis / апарат m, -и pl Appa'rat m 1 аларатур|а/ -и pl Apparatur /17 апартамент m, -и pl 'Wohnung / 17, Apparte'ment n 24 апатйч|ен, -ни adj a'pathisch апатия / nur sg Apa'thie /16a anäiu m, -и pl Dieb m 1; (джебчйя) 'Taschendieb апашки adj 'Diebes- O ~ ключ 'Diet¬ rich m 1 апел m, -и pl Ap'pell m 1 *; отправям ~ към някого 'einen Ap'pell 'richten an jmdn. апелативен, -ни adj Jur veralt Be'ru- fungs-, Appellati'ons-; « съд Appel- iati'onsgericht n 20; - на жалба Be- 'rufungsklage /16 апелйр|ам, -аш (-ах) uv, v appel'Iieren vi < djhb > (към an 4) auch Jur; Jur Be'rufung ’einlegen < a > аперитив m, -и pl 1. (питие) Aperi'tif m 6 2. (заведение) 'Ausschank m 2 апетит m nur sg Appe'tit m 1 (за auf 4 ) auch übertr, нещо отваря ~ etw. macht Appe'tit; нещо убива ~ a etw. ver'dirbt den Appe'tit аплодйр[ам, -аш (-ах) uv, v applau'die- ren vi < d/hb >, 'Beifall 'klatschen (на някого jmdm.) аплодисмент m, -и pl Ap'plaus m 1, 'Beifall m 2, 'Händeklatschen n 23 апоге|й (-ят) m nur sg 1. Astr Apo'gäum n 24 2. übertr 'Höhepunkt m 1 апоплекси|я /, -и pl Med 'Schlaganfall m 2, Apople'xie/16 a апоплектйч|ен, -ни adj Med apo'plek- tisch; * удар 'Schlaganfall m 2 апостол m, -и pl 1. Rel A'postel m 4 auch übertr 2. (черковна книга) Apostelge¬ schichte /16 апостроф m, -и pl Gramm Apo'stroph m 1*, 'Auslassungszeichen n 23 апрнл m A'pril m 1 * апрйлск|и adj A'pril-; Априлско въс¬ тание Hist A'prilaufstand m 2 1876; ~ а лъжа Aprilscherz m 1 аптек|а /, -и pl Apo'thekc/16; домашна s 'Hausapotheke; походна s 'Feld¬ apotheke аптекар (-ят) m, -и pl Apo'theker m 4 аптекарск|и adj Apo'theker-, Apo'the- ken- ö ~ а доза umg 'Häppchen n 23, 'Bißchen n 23; меря c % везни auf die 'Goldwaage 'legen ар (-ът) m, -ове pl Math, Landw Ar n 20* араб|ин m, -и pl 'Araber m 4 араби|я m, -и pl Volkst 'guter 'Kumpel m 4, 'feiner Kerl m 1 арабски adj a'rabisch арбитраж m, -и pl Jur 1. 'Schiedsspruch m 2 2. 'Schiedsgericht n 20; Държавен ~ 'Staatliches Vertragsgericht арбйт|ър m, -ри pl Jur 'Schiedsrichter m 4 аргйт m, -и pl = аргатин аргат|ин m, -и pl Hist 'Landarbeiter m 4; Knecht m 1 аргумент m, -и pl Argu'ment n 20 аргумеитацк|я f, -и pl Argumentati'on /17 аргумеитнр|ам, -аш (ах) uv, v argu¬ mentieren vi <d/hb> apenla /, -и pl A'rena /15 a auch übertr аренд|а /, -и pl Wirt sch Pacht /17; вземам под e pachten vr; давам под * verpachten vt <b> арендатор m, -и pl Wirtsch 'Pächter m 4 арест m, -и pl Ar'rest m 1 арестант m, -и pl (арестуван) Ver¬ hafteter m 1+; (затворник) 'Häftling m 1* арестув|ам, -аш (-ах) uv, v verhaften vt <b>
33 аршин Аржентина / Argentinien п 23 аржемтйн|ец т, -ци pl Argentinier т 4 аржентински adj argentinisch ариергард т, -и pl Mil 'Nachhut /17 аристократ т, *и pl Arislo'krat т 8 аристокрация / nur sg Aristokratie /16 а, 'Oberschicht / 17 Аритметика f nur sg Arilh'metik / 17 2аритметик|а /, -и pl umg Arith'melik- lehrbuch n 22 аритметйч|ен, -ни adj arith'metisch O ~ ни действия 'Rechenarten / П/pl ари|н /, -и pl Mus 'Arie / 16 арк|а / -и pl Arch 'Bogen m 4; триум¬ фална ä Tri'umphbogen аркад|а/ -и pl Arch Ar'kade/16 Арктика /'Arktis /12 арктйч|ен, -ни adj - арктически арктйчески adj 'arktisch армаган m, -и pl volkst Ge'schenk n 20, 'Mitbringsel n 23 арматур|а/ -и pl 1. Tech Armatur/17 2. (бетон Beton) Be'wehrung / 17, Ar'mierung /17 армейски adj Ar'mee- армен|ец m, -ци pl Ar'menier m 4 Армения /Ar'menien n 23 арменски adj ar'menisch армйран|е n, -ия pl Tech Ar'mierung/17 армировк|а / -и pl = армиране арми|я/ -и pl Ar'mee/16а auch iibertr арнаут|ин m, -и pl veralt Ar'naute m 7, Al'baner m 4 арнаутск|н adj veralt al'banisch O ~ a чушка 'scharfe 'Paprikaschote /16 арогант|ен, -ни adj arro'gant арогантност / nur sg Arro'ganz /17 аромат m, -и pl A'roma n 28 a, Duft m 2 аромат ен, -ни adj aro'matisch ароматйч|ен, -ни adj = ароматен арпаджйк m nur sg 'Steckzwiebeln /16 Ipl арсен m nur sg Chem Ar'sen n 20* арсенал m, -и pl Arse'nal n 20* auch iibertr арсеник m nur sg Ar'senik n 20* артериосклероза/nur sg Med Arterien¬ verkalkung / 17 артери|я / -и pl Anat Arterie /16 auch iibertr, (път) Verkehrsader / 16 артйкул m, -и pl Hdl Artikel m 4 артикулаци|я/ -и pl Artikulati'on/17, Arliku'lierung /17 артнкулйр|ам, -аш (-ах) uv, v arti¬ kulieren vf <d> артнлерйст m, -и pl Mil Artille'rist m 8 артилери|я/, -и pl Mil Artille'rie/16 a; зенитна ä Fla-Artille'rie артйсв|ам, -am (-ax) uv; артйс|ам, -аш (-ах) v volkst 'übrigbleiben vi <23 а/ sn >, zu'rückbleiben vi < 23 ajsn > артист m, -и pl 'Künstler m 4; оперен ~ 'Opernsänger m 4; драматичен ~ 'Schauspieler m 4; заслужил ~ ver'dienter 'Künstler; цирков - Artist m 8 артистйч[ен, -ни adj 'künstlerisch; (цирк) artistisch auch iibertr, (театър) 'schauspielerisch артйстк[а /, -и pl 'Künstlerin / 18; оперна « 'Opernsängerin / 18; драматична ä 'Schauspielerin / 18; циркова « Artistin /18; заслужила s verdiente 'Künstlerin арф|а/ -и pl Mus 'Harfe/16 архайч|ен, -ни adj ar'chaisch археоло|г m, -зи pl Archäo'loge m 7 археология f nur sg Archäolo'gie /16 a архив m, -и pl = архива архив а/ -и pl Ar'chiv n 20* O влизам в * та umg zum 'alten 'Eisen ge'hören, ver'altel sein vi < B >; изваждам от » та umg aus der 'Mottenkiste 'holen архивар (-ят) m, -и pl Archi'var m 1* архиепископ m, -и pl Rel 'Erzbischof m 2 архимандрит m, -и pl Rel Archiman'drit m 8 архипелаг m, -зи pl Geogr Archi'pel m I* архитект m, -и pl Architekt m 8, 'Bau¬ meister m 4 архнтектур|а /, -и pl Architektur /17 архитектурен, -ни adj architektonisch O * паметник 'Baudenkmal n 22; * стил 'Baustil m 1 аршйн m, -и pl Ar'schin m 9*; iibertr t Wih. Bulg-Di.
ас 34 Maß п 20; меря със свой ~ nach 'eigenem 'Maße 'messen vt < 15 > ас (*vr) m, -ове pl Kart As n 27 äcö n, aeä pl - ac асансьор m, -и pl Tech 'Fahrstuhl m 2, 'Aufzug m 2 асиметричен, -ни adj asymmetrisch, 'ungleichförmig асиметря|я/, -и pl Asymmetrie /16 a асимилаци|я f -и pl Assimilation / 17, Assimi'lierung/ 17 асимялнр|ам, -аш (-ах) uv, v assimi¬ lieren vt <d>; s ce sich 'anpassen vr < a >, sich 'einleben vr < a > асистент m, -и pl Assi'stenl m 8; старши ~ 'Oberassistent асистир|8м, -аш (-ах) uv, v assi'stieren vi <dlhb> аскер m, -и pl vollest veralt Ar'mee/16 a; Sol'dat m 8 аскет m, -и pl As'ket m 8 аслъ adv volkst 'wirklich acM|ä /, -Й pl 'Rebengeländer n 23, 'Weinlaube /16 асортимент m, -и pl Hdl Sortiment n 20, 'Angebot n 20 асоцнал|ен, -ни adj 'asozial асоцнацн'я /, -и pl 1. Assoziati'on /17, Vereinigung / 17 2. (мислене) Ver- 'bindung/17; £ на мйсли Gedanken¬ verbindung аспект m, -и pl As'pekt m 1; в друг ~ 'unter 'einem 'anderen As'pekt [Ge¬ sichtspunkt) асперж|а /, -и pl Bot 'Spargel m 4 аспирант m, -и pl Aspi'rant m 8 аслирантур|а /, -и pl Aspirantur /17 аспираци|я/, -и pl Aspirati'on /17 астма /nur sg Med 'Asthma n 28 a астраган m nur sg Persi'aner m 4, 'Astra¬ chan m 6 астраганен adj Persi'aner-, 'Astra¬ chan- астроло|г m, -зи pl Astrologe m 7 астрология / nur sg Astrolo'gie /16a астроном m, -и pl Astro'nom m 8 астрономия / nur sg Astrono'mie /16 a асфалт nt nur sg As'phalt m 1 асфалтйр|ам, -аш (-ах) uv, v asphaltie¬ ren v/ <d> асъл adv unv volkst echt, 'wirklich, wahr атак|а /, -и pl 1. Mil Attacke / 16, 'Angriff m l 2, Med 'Anfall m 2, Attacke; сърдечна * 'Herzanfall атакув|ам, -аш (-ах) uv, v 1. Mil 'angrei¬ fen vr <21a> 2. übertr attackieren vt <d> аташе m, -та pl Attache m 6; военен ~ Militärattache; търговски ~ 'Han¬ delsattache; ~ по печата 'Presseatta¬ che; ~ по културата [по културните въпроси] Kulturattache атейз|ъм (-мът) т nur sg Atheismus т 11 атеист m, -и pl Atheist m 8 ателие n, -та pl Atelier n 24; шивашко ~ 'Modeatelier; фотографско ~ 'Fotoatelier атентат m, -и pl 'Attentat n 20, 'An¬ schlag m 2 (на auf 4)\ устройвам ~ 'einen 'Anschlag ver'üben атеросклероза / nur sg = артерио¬ склероза атестат m, -и pl 1. veralt Di'plom n 20, 'Zeugnis n 27 2. (удостоверение) Attest n 20, Bescheinigung / 17 3. (животновъдство) 'Herdbuch n 22, 'Stammbaum m 2 4. (атестация) Be'urteilung / 17, 'Einschätzung / 17, Charakte'ristik /17 атестация /, -и pl Be'urteilung / 17, 'Einschätzung/17, Charakte'ristik /17 Атйна / Athen n 23 атлаз m nur sg Text 'Atlas m 1 a, 'Atlasseide /16 атлантически adj atlantisch; Атланти¬ чески океан Atlantischer 'Ozean m 1 *, Atlantik m 6 атлас m, -и pl Geogr 'Atlas m 1 a атлет m, -и pl Athlet m 8 атлетика f nur sg Sport Athletik / 17; лека ~ 'Leichtathletik; тежка ~ 'Schwerathletik Атмосфера/nursg 1. Astr Atmo'sphäre /16 2. (настроение) Atmo'sphäre 2атмосфер|а /, -и pl Phys Atmo'sphäre /16
35 бавя атмосфер|ен, -ни adj atmosphärisch атом т, -и pl Phys A'tom п 20* auch übertr атом | сн, -ни adj 1. ato'mar 2. A'tom-; - но тегло A'tomgewichl n 20 атрибут m, -и pl Phil, Gramm Attri'but n 20 ауднеици|я /, -и pl Audi'enz / 17 аудитори|я /, -и pl Auditorium n 28; (помещение) 'Hörsaal m 2; (слуша¬ тели) 'Zuhörerschaft /17 4ул|а/, -и pl 'Aula /15 a аут m nur sg Sport Aus n аутопсйр|ам, -аш (-ах) uv, v Med, Jur 'einer Autop'sie unter'ziehen vt <32a> аутопси|я / -и pl Med Autop'sie /16 a; 'Leichenöffnung / 17 аутострад|а / -и pl = автострада Афганистан m Afghanistan n 23 афганистанец m, -ци pl Afghane m 7 афганистански adj afghanisch афер|а /, -и pl Affäre /16 аферим Interj volkst 'bravo; 'großartig аферист m, -и pl Speku'lant m 8 афиш m, -и pl Pla'kal n 20 афйш|ен, -ни adj Pla'kal-; а стълб Pla'katsäule /16, 'Litfaßsäule афорйз|ъм (-мът) m, -ми pl Apho'ris- mus m 11 Африка / 'Afrika n 23 африкан|ец m, -ци pl Afrikaner m 4 африкански adj afri'kanisch ax Interj ach axa Interj 1. a'ha 2. fast; - да го кажа fast 'wollte ich es 'sagen 4х|ам, -am (-ax) uv ach 'rufen vi <39/hb> ахв|ам, -аш (-ax) uv; ахн|а, -еш (-ах) v ach 'rufen vi <39jhb> ахк|ам, -аш (-ax) uv = ахам ахма|к т, -ци pl volkst 'Dummkopf т 2; правя се на » sich dumm 'stellen vr ахна |ахвам ацетилен m nur sg Chem Azety'len n 20* ацетиленов adj Azety'len-; ~ а лампа Kaf bidlampe /16 ацетон m nur sg Chem Aze'ton n 20* ачнгьоз adj unv volkst, veralt (отво¬ рен) 'offenherzig; (отракан) ge'witzt, ge'wiefl ачйк adj unv volkst, veralt 'offensichtlich, ganz klar ашколсун Interj volkst, veralt 'bravo ашладйсв!ам, -аш (-ax) uv; ашла- дйс|ам, -аш (-ах) v 'pfropfen vr, ver- 'edeln vt <b> Б 6a 1. Partikel (ами) i wo! 2. Interj (брей) ach, oh баб|а /, -и pl 1. 'Großmutter/14 a 2. umg 'alte Frau/17, 'Alte/19 3. umg (тъща) 'Schwiegermutter (des 'Mannes) 4. volkst (акушерка) 'Hebamme /16 0 едно си ä знае, едно си бае er [sie, es] will mit dem Kopf durch die Wand; много ~ и - хйлаво дете 'viele 'Köche verder¬ ben den Brei; така и s знае so kann es 'jeder; трай, ~ o, за хубост! da kann man 'warten, bis man schwarz wird! бабайт m, -и pl volkst 'Hüne m 7 бабайт|нн m, -и pl - бабайт бабалъ|к m, -ци pl umg 'Schwiegervater m 5 (des 'Mannes) бабешки adj 1. 'großmütterlich 2. iron Alt'weiber- O ~ приказки umg 'Un¬ sinn m 1, 'leeres Ge'wasch n 20 бабин adj 'Großmutters O бабиното Anrede 'Großmutters 'Liebling m 1*; ~ и деветйни nur pl 'ungereimtes Zeug n 20 бабичк|а /, -и pl 'Großmütterchen n 23 бабув|ам, -аш (-ax) uv volkst 1. (про¬ фесия) 'Hebamme sein vi < B > 2. (по¬ магам) Ge'burtshilfe 'leisten бавачк|а /, -и pl 'Kinderfrau /17 бйв|ен, -ни adj 'langsam бавен|е n, -ия pl 1. Verzögerung/17 2. (бавност) 'Langsamkeit /17 Ч)4в|я, -иш (-их) uv 1. (предмети.
бавя 36 действия) ver'zögern vt < b > 2. (ли¬ ца) 'aufhalten vt <3а>; х се 1. (за¬ къснявам) sich ver'späten vr <b>; къде се - и той? wo bleibt er? 2. (мая се) 'zögern vi <hb> 3. (престоявам) sich 'aufhalten vr 26ав|я, -иш (-йх) uv 1. (гледам) be- 'treuen vt <b> 2. (занимавам) be¬ schäftigen vt <b> багаж m, -и p! Ge'pack n 20,'Sachen /16//; давам на ~ als Ge'päck 'auf¬ geben v/ <15 a >; умствен - umg 'geistiges 'Rüstzeug n 20 багаж|ен, -ни adj Ge'päck- багажни|к m, -ци p\ 1. (влак, автобус) Ge'päcknetz n 20 2. (лека кола) 'Kof¬ ferraum m 2 3. (велосипед) Ge'päck- träger m 4 багер m, -и pl 'Bagger m 4; плаващ ~ 'Schwimmbagger; железоп-ьтен ~ 'Eisenbahnbagger; еднокбшов ~ Löf¬ felbagger; верижен ~ 'Eimerketten¬ bagger; роторен ~ Schaufelradbagger багр|а/, -и pl 'Farbe /16 багрен adj 'dunkelrot; (лице) 'puterrot багрйл|ен, -ни adj Färb-; ~ ни ве¬ щества 'Farbstoffe m 1 Ipl багрило n, багрила pl 'Farbe / 16, 'Farbstoff m 1 багр|я, -иш (-йх) uv 'färben vt бадана / nur sg 'Tünche /16 баданосв|ам, -am (-ax) uv; баданос|ам, ■аш (-ax) v 'tünchen vr бадева adv umg veralt um'sonst; за ~ um'sonst бадем m, -и pl 1. 'Mandel/16 2. (дърво) 'Mandelbaum m 2 бадемов adj 'Mandel-; ~ и ядки 'Man¬ delkerne m 1 /pl баджана!к m, -ци pl 'Schwager m 4 (Mann der 'Schwester) бадминтон m nur sg Sport 'Federball m 2 баз а / -и pl 1. 'Basis/15 a, 'Grundlage /16; военна * Mili'tärbasis, Militär¬ stützpunkt m 1; въздушни ~ и 'Luft¬ stützpunkte pl; морска x Marine¬ stützpunkt; ракетна x Ra'ketenbasis, Ra'ketenstellung / 17; Raketenab¬ schußrampe / 16 2. IVirtsch 'Basis; техническа x 'technische 'Basis; търговска x 'Handelszentrum n 28; суровинна x 'Rohstoffbasis; фураж¬ на x 'Futtergrundlage базалт m nur sg Min Ba'salt m 1 базалтов adj Ba'salt- базйр m, -и pl Ba'sar m 1 *; изложба- ~ Ver'kaufsausstellung /17 базйр|ам, -аш (-ax) uv 'stützen vt (на auf 4); x ce sich 'stützen vr (на auf 4) базис m, -и pl = база баир m, -и pl 'Hügel m 4, 'Anhöhe/16 0 краставите магарета през девет ~ а се подушват Gleich und Gleich ge'selll sich gern; не ми трябва на ~ лозе umg das ist mir zu 'unsicher бай m, -овци pl Ge'vatter m 7 байганьовскн adj 'ungehobelt байганьовщин|а /, -и pl 'ungehobeltes Be'tragen n 23 байно m, -вци pl volkst 'Freundchen n 23, 'Onkelchen n 23 байра|к m, -ци pl volkst 'Fahne / 16 байрактар (-ят) m, -и pl volkst 'Fahnen¬ träger m 4 байрам m nur sg 'Bairam m 6 mohamme¬ danisches Fest байц (-ът) m, -ове pl 'Beize/ 16 байцв|ам, -аш (-ах) и. байцув[ам, -аш (-ах) uv, v 'beizen vt бак|а/ -и pl veralt Mil 'Essenkübel т 4 бакал|кн т, -и pl 'Krämer т 4 бакалйя/nur sg Ge'mischtwaren/16Ipl бакалница / -и pl 'Krämerladen m 5, 'Kramladen бакалски adj 'Krämer-; ~ стоки Ge¬ 'mischtwaren / 16// O - сметки 'Kleinigkeitskrämerei /17; ~ тефтер 'schmieriges Heft n 20 бакелит m nur sg Chem Bake'lit n 20 бакелйтен и. бакелйтов adj Bake'lit- бакембарди и. бакенбарди nur pl 'Bak- kenbarl m 2, Kole'letten pl бакла / nur sg Bot 'Puffbohne / 16, 'Saubohne баклав|а /, -й pl Baklawa / 15 Blätter¬ teiggebäck mit Nüssen und Zuckersirup
37 бандажен бакпулвер т nur sg Kochk 'Backpulver n 23 бактериоло|г m, -зиpl Bakterio'loge nt 1 бактериологич ен, -ни adj bakteriolo¬ gisch; - на война baklerio'logische 'Kriegsführung /17 бактериологйчески = бактериологи¬ чен бактериология / nur sg Bakteriolo'gie / 16a бактери|я/ -и pl Biol Bak'terie /16 бактери ен, -йни adj Bak'terien- бактйсв|ам, -аш (-ах) uv; бактйс|ам, -аш (-ах) V ge'nug 'haben (от von 5) satt 'haben <A> (от нещо etw. 4) бакшйш m, -и pl 'Trinkgeld n 21 бакър m, -и pl volkst 1. 'Kupfer «23 2. (съдове) 'Kupfergeschirr n 20 бакърджй|я /и, -и pl 'Kupferschmied m 1 бакърен adj 'Kupfer-, 'kupfern *бал (-ът) m, -ове pl Ball nt 2; ~ c маски 'Maskenball 2бал (-ът) nt, -ове pl 'Durchschnitts¬ zensur /17 бал|а f -и pl 'Ballen m 4 балад|а / -и pl Bal'lade /16 балам|а m, -и pl umg 'Dummkopf nt 2 баланс nt, -и pl 1. Wirtsch, Fin Bilanz /17; търговски ~ 'Handelsbilanz 2. (равновесие) Ba'lance [,.'ldsa] / 16 балансйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. Wirtsch bilanzieren vt <d> 2. balan'cieren [..lä'si..] vr, vi <d/hb> балансов adj Wirtsch Bi'lanz- баласт m nur sg Bal'last m 1 баластра / nur sg Kies nt 1 балдахйн nt, -и pl 'Baldachin m 1* балдъз|а /, -и pl 'Schwägerin / 18 ('Schwester der 'Ehefrau) бал|ен, -ни adj Ball-; ~ на рокля 'Ball¬ kleid n 21 балерйн|а /, -и pl 1. Ballettänzerin/18 2. (солистка) Balle'rina /15a балет m, -и pl Bal'lett n 20 балет|ен, -ни adj Bal'lett-; Tanz- балетйст nt, -и pl Bal'lellänzer nt 4 балетмайстор nt, -и pl Bal'lettmeister nt 4 балйр|ам, -аш (-ах) uv, v in 'Ballen 'packen vi; (слама) in 'Ballen 'pressen vt балйстика / nur sg Bal'listik / 17 балкан m, -и pl 1. Ge'birge n 23 2. (Стара планина) 'Balkangebirge 3. pl Балканите 'Balkanhalbinsel / 16 <> хващам ~ a umg zu den Parli'sanen [Hei'ducken] 'gehen балканджййк[а f -и pl 'Bergbewohnerin /18, Ge'birglerin /18 балканджййски adj ge'birglerisch балканджй я m, -и pl 'Bergbewohner m 4, Ge'birgler m 4 балкански adj 1. Ge'birgs-, Berg- 2. 'Bal¬ kan-; - полуостров 'Balkanhalbinsel f\6 балкон nt, -и pl 1. Bal'kon w62. Theat Bal'kon, Rang m la балнеолб|г m, -зи pl Balneo'loge m 7 балнеология/nur sg Balneolo'gie/16 a балон m, -и pl Bal'lon nt 6 балонче n, -та pl 'Luftballon m 6 балсам m, -и pl Balsam m 1 балсамйр ам, -аш (-ах) uv, v balsa¬ mieren vt <d>, 'einbalsamieren vt <e> балсуджу|к nt, -ци pl 'Süßigkeit/17 mit 'Nüssen балтййски adj 'baltisch O Балтийско море 'Ostsee /16 балтон m, -и pl 'Wintermantel m 5, 'Mantel балюстрад|а / -и pl Balu'strade / 16, 'Brüstung /17 бамбашка adj unv 'wunderlich, 'ko¬ misch, ver'rückl бамбук m nur sg Bot 'Bambus m undekf бамбуков adj 'Bambus- бймя/nur sg Bot 'eßbarer 'Eibisch m 1, Ge'müseeibisch банал|ен, -ни adj ba'nal баналност /, -и pl Banali'tät / 17 банан m, -и pl Ba'nane /16 бананов adj Ba'nanen- бацд!а/ -и pl 1. 'Bande/16 2. umg Mus Ka'pelle /16 бандаж m, -и pl Bandage [..'da:33] /16 бандаж[ен, -ни adj Bandage- [..'da^o-l
бандерол 38 бандерол m, -и pl 1. Bande'role /16 2. (пощенска пратка) 'Päckchen п 23 бандит т, -и pl Bandit т 8 бандитски adj Ban'diten- баниц|а /, -и pl 'Blätlerleiggebäck п 20 баничар (-ят) т, -и pl Verkäufer т 4 von ' Blätterteigge bäck баничарниц|а f -и pl 'Blätterteigbäcke¬ rei/17 банк|а/, -и pl Bank /17 Institut банкер m, -и pl Bankier m 6 [baq'kje:] банкерски adj Bankier- [baq'kje:-] банкет m, -и pl Ban'keli n 20, 'Essen n 23 банкет!еи, -ни adj Ban'kett- банкнот|а /, -и pl Fin 'Banknote / 16; umg 'Geldschein m I банкнот|ен, -ни adj 'Banknoten-, 'Geld¬ schein- банков adj Bank-; ~ влог 'Bankkonto n 28 a банкрут m, -и pl Ban'krott m 1*; претърпявам ~ ban'krott 'gehen vi < \3/sn> банкрутйр|ам, -аш (-ах) mv, v ban'krott 'gehen V/ <13/sn>; ban'krott 'ma¬ chen vi бански adj 'Bade-; ~ костюм 'Badean¬ zug m 2 банциг m, -и pl Handw 'Bandsäge /16 бан[я/ -upll. Bad n 22 2. (помещение) 'Badezimmer n 23 3. (обществена * ) 'Badeanstalt/17 O слънчева « 'Son¬ nenbad; кална ä 'Moorbad; правя ~ и 'Bäder 'nehmen < 16 >, 'eine 'Ba¬ dekur 'machen; отивам на » ins Bad 'gehen vi <13jsn> > 'baden 'gehen; честита « ! Volkst 'wünsche ein 'ange¬ nehmes Bad ge'habt zu 'haben! бар (-ът) m, -ове pl Bar / 15 6äpia f -и pl 1. (рекичка) 'Bächlein n 23 2. (локва) 'Pfütze /16, 'Lache /16 барабан m, -и pl 'Trommel/16 auch Tech барабан|ен, -ни adj 'Trommel- O » огън Mil 'Trommelfeuer n 23 барабанчи|к my -ци pl 'Trommler m 4 барабан |я, -йш (-йх) uv 'trommeln vi <hb> auch übertr барабар adv umg zu'sammen O ~ Петко c мъжете iron er [sie, es] darf natürlich nicht 'fehlen бараж m, -и pl 1. 'Absperrung / 17; въздушен ~ Mil 'Sperrbai Ion kette /16 2. (река) 'Slaudamm m 2, 'Sperr¬ mauer /16, Wehr n 20 бараж|ен, -ни adj Sperr-; ~на стена 'Staumauer/16, 'Sperrmauer барак|а/, -и pl Ba'racke/16; (за дърва, въглища и др.) 'Schuppen т 4 бар|ам, -аш (-ах) uv umg 'anfassen vf <a> барбун m, -и pl Zool 'Meerbarbe /16 барв|ам, -аш (-ах) uv; барн|а, -еш (-ах) v 'anfassen vt <a> баре adv = барем барелеф m, -и pl Reli'ef n 24, Basrelief I'barellf] барем adv umg 'wenigstens барет[а/, -иpl Ba'rett n 20, 'Baskenmüt¬ ze/16; моряшка » Ma'trosenmütze; ученическа « 'Schülermütze бариев adj Chem 'Barium- бариер|а /, -и pl 1. (на път)'Schranke /16 2. (на вход или граница) 'Schlag¬ baum т 2, 'Sperre /16 3. übertr Ваг- ri'ere /16 бари|й (-ят) т nur sg Chem 'Barium n 23 sg барикад|а/ -и pl Barri'kade /16 барикад|ен, -ни adj Barri'kaden- барикадйр|ам, -аш (-ах) uv, v verbarri¬ kadieren vt < b >; ж ce sich verbarri¬ kadieren vr; übertr sich ver'schanzen vr <b> баритон m, -и pl Mus 'Bariton m 1* баритонов adj 'Barilon- барна | барвам барок m nur sg Ba'rock n 20* барометричен, -ни adj baro'metrisch баромет|ър m, -ри pl Baro'meter n 23 барон m, -и pl Ba'ron m 1* баронес|а / -и pl 1. (жена на барон) Ba'ronin / 18 2. (дъщеря на барон) Baronesse [./nas]/16 барут т nur sg 1. (димен ~) 'Schießpul¬ ver п 23, 'Pulver 2. (бездймен ~) 'Sprengstoff т 1 О мирише на ~ es
39 баялдисвам riecht nach 'Pulverdampf; язък за ~ а 'schade um die 'Mühe, ver'gebliche Müh* барут!ен, -ни adj 'Pulver-; » погреб Mil 'Sprengslofflager n 23; übertr 'Pul¬ verfaß n 22 бархет m nur sg Text 'Barchent m 1 бархет|ен, -ни adj Text 'Barchent- ‘бас (-ът) m, -ове pl Mus Baß m 2; --баритон 'Baßbariton nt l* 26ac (-ът) m, -ове pl 'Wette / 16 O ~ държа ich 'wette басейн m, -и pl Bassin [. .'se] n 24, 'Becken n 23 auch Geogr, Geol баенрам се, -аш се (-ах се) uv, v 'eine 'Wette 'eingehen vi <hb> (за um 4), 'wetten vi <hb> (за um 4) басйст m, -и pl Bas'sist m 8 баскетбол m nur sg Sport 'Basketball m 2 баскетбол [ен, -ни adj 'Basketball- баскетболнст nt, -и pl 'Basketballspieler m 4 баскетболистка /, -и pl 'Basketball¬ spielerin /18 басм|а / -Й pl Kat'lun m 1 *, 'Baumwoll¬ stoff m 1 басмен adj Kat'tun-, 'baumwollen, 'Baumwoll- баскопйс|ец nt, -ци pl 'Fabeldichter m 4 баснослов!ен, -ни adj 1. (легендарен) legen'där 2. (неимоверен) 'märchen¬ haft, 'sagenhaft басн|я /, -и pl 'Fabel /16 басов adj Baß- 6äcT[a /, -и pl Text 'Falte /16 бастон m, -и pl и. бастун m, -и pl 1. Spa'zierstock m 2 2. (за болен) Stock; ходя c ~ am Stock 'gehen vi < 13jsn> бата|к m, -ци pl umg 1. Mo'rast m 1, Schlamm m 1, Dreck m 1 2. übertr ver'fahrene Situa'tion /17 батакчи|я m, -и pl umg 'ewiger 'Schuld¬ ner m 4 батальон m, -и pl Mil Batail'lon [..tal'jo:n] n 20* батаре|я f -и pl Mil Batte'rie /16 a батев adj des 'großen 'Bruders бате m, -вци pl 1. 'großer 'Bruder m 5 2. (обръщение 'Anrede) 'Bruder батерк|ен, -йни adj El Batte'rie- батери|я /, -и pl I. El Batte'rie/16 a 2. umg (джобно фенерче) 'Taschen¬ lampe /16 батиста f nur sg Text Ba'tist m 1 батнетен adj Ba'tist-, ba'tisten батьо = бате 6äy-6äy Interj wau wau бахар m nur sg Kochk Ge'würzkömer n 22jpl, Pi'ment m 1 бахур m nur sg 'Blutwurst /14 бахч|а/, -й pl volkst veralt 'Obstgarten m 5 бацил m, -и pl Ba'zillus m 11 бацил|ен, -ни adj Ba'zillen-, bazil'lär бацилоносител (-ят) m, -и pl Med Bazillenträger m 4 ‘баш adj unv veralt 'erste 2баш adv umg (тъкмо) ge'rade башйбозу|к m, -ци pl 1. 'irreguläres 'türkisches Heer n 20 2. übertr Ban'dit m 8, 'Räuber m 4 ‘башкй adj unv volkst besondere 2башка adv volkst besonders бащ|а m, -Й pl 'Vater m 5; роден ä 'leiblicher 'Vater O йска » си и майка си umg er verlangt zu'viel; от а на син von Genera'tion zu Genera'lion; ти а, ти майка du bist 'meine ['unsere] 'einzige 'Hoffnung бащин adj 'Vaters-; ~ o име 'Vatersna¬ me m 7a; ~ o огнйще 'heimischer Herd m 1; ~ език 'Muttersprache /16 бащиния / nur sg 1. (имот) Be'sitz m 1 der 'Väter m 1 2. (родйна) 'Vaterland n 22 бащински adj 'väterlich бащинство n nur sg 'Vaterschaft /17 ба|я, -еш (-ях) uv besprechen vt < 16b >; 'Zaubersprüche 'sagen O a си под носа in 'seinen Bart 'murmeln vf, vi <hb> баялднсв|ам, -аш (-ах) uv; баяддйс|ам, -аш (-ах) V volkst schwach 'werden vi <18/sn> ; zu'sammenbrechen vi < 16a/s«> (от vor 3, 'wegen 2)
баят 40 баят adj unv umg ‘altbacken бдйтел|ен, -ни adj 'wachsam, 'auf¬ merksam бдителност / nur sg 'Wachsamkeit fWsg бдени|е n, -я pl 'Wachen n 23; Rel 'Nachtmesse /16 бд|я, -иш (-ях) uv 1. wach sein vi <B>. 'wachbleiben vi < 23 c/sn > 2. 'wachen vi <hb> (за, над 'über 4) ‘бе Partikel zur Verstärkung von Imperati¬ ven und Ausrufen, unübersetzbar umg *6e Vergangenheitsform von съм бебе n, -та pl (кърмаче) 'Säugling m 1*, 'Baby ['be:bi:] n 24; (малко дете) 'Kleinkind n 21 бебешки adj 'Baby- ['be:bi:-] бегач m, -и pH. 'Läufer m 4 auch Sport 2. (колело) 'Rennrad n 22 бег|лец m, -лецй od -ълцй pl 1. 'Flücht¬ ling m 1 *, 'Ausreißer m 4 2. Mil Deserteur [..'torr] m 1* бегом adv 'laufend, 'rennend; im 'Laufschritt; ~ марш! im 'Laufschritt marsch! бегло adv 'flüchtig, 'oberflächlich бегони|я f -и pl Bot Be'gonie /16 бег|ъл, -ли adj 'flüchtig, 'oberflächlich бед|а/, -й pl 'Unglück n 20*, 'Unheil n 20* бед|ея, -ни adj 1. arm 2. (оскъден) 'dürftig O - на почва 'schwacher'Bo¬ den m 5 беди|ея, -ееш (-ях) uv ver'armen vi < Ь/sn > бедност/nur sg 'Armut /12 беднотйя/nur sg 1. 'Armut/122. 'arme 'Leute pl бедня|к m, -ци pl 'Armer m 7+, Besitzloser m 7 + беднячк|а /, -9и pl 'Arme / 19, Besitzlose /19 бедняшки adj arm; 'armselig бедрен adj 'Oberschenkel- бедр|6 n, -ä pl 'Oberschenkel m 4; umg 'Schenkel бедствен adj 'unglücklich; ~ o поло¬ жение 'unglückliche Situati'on /17 бедствн|е n, -я pl 'Unglück n 20. Kata'strophe /16 бедствув|ам, -аш (-ах) uv 'darben vi < hb >, Not 'leiden <21 > бедуйи m, -и pl Bedu'ine m 7 бед|я, -йш (-йх) uv be'schuldigen vt <b> бежан1ец m, -цй pl 'Flüchtling m 1* бежаик|й/, -й pl 'flüchtende [ge'flohene] Frau / 17; Frau auf der Flucht бежешката u. бежешком adv 'rennend, 'laufend бежов adj 'beige, 'beigefarben без präp 1. 'ohne 4\ ~ съмнение 'ohne 'Zweifel, 'zweifellos; - време 'vor¬ zeitig, zur 'Unrechten Zeit; ~ да 'ohne zu; - друго Sowieso; ~ малко fast; - оглед на 'ohne 'Rücksicht auf 4 2. Math weniger; четири ~ две е равно на две vier 'weniger zwei ist zwei O часът е два - четири минути es ist vier Mi'nuten vor zwei; той дойде в четири - малко er kam kurz vor vier; това е килограм - сто грама es 'fehlen 'hundert Gramm an ‘einem 'Kilo безакцйз|еи, -ни adj ak'zisefrei безалкохолен, -ни adj atko'holfrei безапелационен, -ни adj Jur 'endgültig, unwiderruflich безбож|ен, -ни adj 1. Rel 'gottlos 2. übertr (безскрупулен) Skrupellos 3. (безчестен) ge'wissenlos O -ни ценй Sündhafte 'Preise безбожни|к m, -ци p! 'Gottloser m 1* безболезнен adj Schmerzlos; - o раж¬ дане Schmerzlose [Schmerzarmei Ge'burt /17 безбрачне n nur sg 'Ehelosigkeit /17 безбреж1ен, -ни adj 1. (без брегове) 'uferlos 2. (безкраен) 'grenzenlos безбрежност/nur sg un'endliche-'Weite /16 безброд|ен, -ни adj 1. (река) unpassier¬ bar, unüberwindlich 2. (безкраен) un¬ übersehbar, un'endlich безбро1ен, -йни adj 'zahllos, 'unzählig безброй adv un'zählbar
41 беззаконен безвер|еи, -ни adj 1. 'ungläubig 2. 'an¬ dersgläubig безверие п nur sg 'Unglaube m 7 a безверни|к m, -ци pl 'Ungläubiger m 7+ безветрен adj 1. 'windstill 2. (място) 'windgeschülzt безвкус ен, -ни adj 1. nicht 'schmackhaft 2. überlr geschmacklos безвкусне n nur sg и. безвкусни|а/, -и pl Geschmacklosigkeit /17 безвласт ен, -ни adj 'machtlos безвласти|е n, -я pl Anar'chie /16 a, 'Herrschaftslosigkeit /17 безвод|ен, -ни adj I. (без вода) 'wasser¬ los 2. (c малко вода) 'wasserarm; - на местност 'trockene 'Gegend / 17 3. (несъдържащ вода) nicht 'wasser¬ haltig безв6л|ен, -ни adj 'willenlos безволи|е и, -я pl 'Willenlosigkeit / 17 безвред|ен, -ни adj 'unschädlich; umg 'harmlos безвъзвратен, -ни adj 1. unwieder- 'bringlich 2. übertr unwiderruflich безвъздуш|ен, -ни adj 'luftleer; - но пространство 'luftleerer Raum m 2, 'Vakuum n 29 безвъзмезден, -ни adj unentgeltlich, 'ohne Bezahlung безглагол|ен, -ни adj Gramm 'verblos O ~ но изречение Nomi'nalsatz m 2 безглас ен, -ни adj 'wortlos, stumm O -на буква übertr 'eine Null /17; - на пушка Ge'wehr n 20 mit 'Schall¬ dämpfer безграничен, -ни adj 'grenzenlos безгранйчност f nur sg 'Grenzenlosigkeit /П ' безгрешен, -ни adj 1. 'fehlerlos 2. Rel frei von 'Sünden безгрижни, -ни adj 'sorglos, 'sorgenfrei, 'unbekümmert; — но детство 'sorgen¬ freie 'Kindheit / 17; « живот 'sorg¬ loses 'Leben n 23; » смях 'unbeküm¬ mertes 'Lachen и 23 безгрижие n nur sg 'Sorglosigkeit / 17 безгръбначен, -ни adj 1. 'wirbellos 2. als Subst - ни pl Biol 'Wirbellose pl 3. übertr (безхарактерен) 'ohne 'Rück¬ grat; той е ж er hat kein 'Rückgrat бездар|ен, -ни adj 'unbegabt, ta'lentlos бездарниIk m, -ци pl 'Unbegabter m 7, Talentloser m 1 бездарност /nur sg 'Unbegabtheit/17, Ta'lentlosigkeit /17 безде|сн, -йни adj 'tatenlos, untätig, 'müßig, 'inaktiv бездействие n, -я pl 'Tatenlosigkeit/17, Tnaktivilät /17 бездействув|ам, -аш (-ах) uv nichts tun v/ <38> бездел|ен, -ни adj 'untätig, 'müßig безделие n nur sg 'Müßiggang / 1*, 'Untätigkeit /17 безделник m, -ци pl 'Müßiggänger m 4, 'Nichtstuer m 4, 'Tagedieb m I безделник|a, -иш (-их) uv 'müßiggehen vi <13/sn>, 'faulenzen vi <hb> безделннческн u. безделнишкн adj 'mü¬ ßiggängerisch бездет|ен, -ни adj 'kinderlos бездет|ка/, -и pl volkst 'Kinderlose/19 бездйм|ен, -на adj 'rauchlos; « пламък 'rauchloses 'Feuer n 23, » барут 'Sprengstoff m I бездн|а/, -и pl 'Abgrund m 2 auch übertr бездом|ен, -ни adj 'obdachlos бездомният, -ци pl 'Obdachloser m 7+ бездушен, -ни adj 1.(безжизнен) 'leb¬ los 2. (безжалостен) 'herzlos, ge'fühl- los бездушие n nur sg 'Herzlosigkeit / 17, Ge'fühllosigkeit /17 бездъждов|ен, -ни adj 'regenlos бездънен, -ни adj 'bodenlos; überlr 'ab¬ grundtief безжалостен, -ни adj 'mitleid(s)los, erbarmungslos, 'unbarmherzig безжизнен adj 'leblos; - поглед'starrer Blick ml; - o лице 'unbewegliches Ge'sicht n 21 безжйч1ен, -ни adj 'drahtlos; » теле¬ граф 'drahtlose Telegra'fie /16a беззавет|сн, -ни adj er'geben, 'aufrichtig беззакон|ен, -ни adj 'ungesetzlich, ge¬ setzwidrig
беззаконие 42 беззаконие п, -я pl 'Ungesetzlichkeit /17, Gesetzwidrigkeit /17 беззащитен, -ни adj 'schutzlos беззащитност / nur sg 'Schutzlosigkeit f\l' беззвезд|ен, -ни adj 'sternlos беззвучен, -ни adj 'lautlos O ~ на съгласна Ling 'stimmloser Konso- 'nant m 8 беззем|ен, -ни и. безземлен adj 'landlos беззл6б|ен, -ни adj 'gutmütig беззъб adj 'zahnlos O -а критика 'unwirksame ['weiche] Kri'tik /17 безнде[ен, -йни adj i'deenlos безидейност/nur sg Ideenlosigkeit/17 безизходен, -ни adj 'ausweglos безизходност /nur sg 'Ausweglosigkeit /17 безймен, adj 'namenlos O - пръст 'Ringfinger m 4 безимен ен, -ни = безймен безимотен, -ни adj besitzlos безинтересен, -ни adj 'uninteressant безир т nur sg Chem 'Firnis m 1 a безйрен adj 'Firnis-; - а боя 'Ölfarbe /16 , безистен m, -и pl Pas'sage /16, 'Durch¬ gang m 2 безкасов adj Fin 'bargeldlos; - o плащане 'bargeldloser 'Zahlungsver¬ kehr m 1 безкласов adj 'klassenlos безкомпромис|ен, -ни adj kompro'miß- los безконечен, -ни adj 'endlos безконечност / nur sg Unendlichkeit /П безконтролен, -ни adj 'unkontrolliert безконтролност/nur sg 'Unkontrolliert- heit/17 безкористен, -ни adj 'uneigennützig, Selbstlos безкорйстие n nur sg = безкористност безкорйстност/nur sg 'Uneigennützig¬ keit/17, 'Selbstlosigkeit /17 безкостен, -ни adj Biol 1. 'wirbellos; 'ohne 'Knochen 2. (риба Fisch) 'grä¬ tenlos, 'ohne 'Gräten безкрайност /nur sg 'Endlosigkeit/17; Unendlichkeit /17 auch Math безкраен, -йни adj 'endlos; un'endlich auch Math безкрйл adj 'flügellos безкритйчен, -ни adj 1. (некритйчен) 'unkritisch 2. (без критика) kri'tiklos безкръвен, -ни adj 1. (малокръвен) 'blutarm 2. (без кръв, блед) 'blutleer; -ни устни 'blutleere'Lippen/16/р/ 3. (без кръвопролитие) 'unblutig; -на победа 'unblutiger Sieg т 1 4. übertr (безсъдържателен) 'marklos, fade безлйстен, -на adj 'blattlos, kahl безлйхвен adj Fin 'zinslos безлйчен, -ни adj 'unpersönlich; % глагол Gramm 'unpersönliches Verb n 25*\ - но изречение Gramm 'un¬ persönlicher Satz m 2 безлюден, -ни adj 'menschenleer безлюдие n nur sg = безлюдност безлюдност/nur sg 'Menschenleere/16 безмаслен adj 'fettlos, 'ohne Fett безмесен, -ни adj 'fleischlos безмйлостен, -ни adj erbarmungslos, 'unbarmherzig безмйтен, -ни adj 'zollfrei безмоторен, -ни adj 'ohne 'Motor O - но летене 'Segelflug m 2; ж самолет 'Segelflugzeug n 20 безмоторник m, -ци pl 'Segelflugzeug n 20 безмълвен, -ни adj stumm, 'schweig¬ sam, 'schweigend, 'lautlos безмълвие n nur sg 'Schweigen n 23 безнадежден, -ни adj 'hoffnungslos безнадеждност/nur sg 'Hoffnungslosig¬ keit /17 безнадзорен, -ни adj 'unbeaufsichtigt безнаказан adj 'ungestraft безначален, -ни adj 'ohne 'Anfang безнравствен adj 'sittenlos, 'unmora¬ lisch, 'unsittlich безнравственост/nur sg 'Sittenlosigkeit / 17, 'Unsittlichkeit /17 безобйден, -ни adj 'harmlos безоблачен, -ни adj 'wolkenlos
43 безпомощен безобразен, -ни adj Lit nicht 'bildhaft, 'ausdruckslos безобраз|ен, -ни adj 1. (вид) 'mißge¬ staltet, 'häßlich 2. (качество) Schleuß- lich 3. übertr 'unverschämt, 'schamlos безобразие n, -я pl 'Unverschämtheit /17, 'Frechheit / 17; това е цяло x ! das ist 'eine 'bodenlose 'Frechheit; върша ~ я 'Unverschämtheiten be'ge- hen <13b> безобразни|к m, -ци pl 'unverschämter Pa'tron m 1 * безобразни|ца f -ци pl 'unverschämte Per'son /17 безобразния |a, -иш (-их) uv 1. (държа се нахално) sich 'unverschämt be'neh- men vr < 16b > 2. (безчйнствувам) 'Ausschreitungen ver'üben <b> безогледен, -ни adj 'rücksichtslos, 'un¬ verschämt безогледност /nur sg 'Unverschämtheit /17, 'Rücksichtslosigkeit /17 безопасен, -ни adj 'ungefährlich; (ме¬ роприятие 'Maßnahme) ge'fahrlos O ~ на игла 'Sicherheitsnadel /16 безопасност/nur sg 1. 'Sicherheit /17; обществена - 'öffentliche'Sicherheit; в ~ съм in 'Sicherheit sein vi <B>2. (на акция 'einer Akti'on) Ge'fahrlosigkeit /17 0 ~ на труда 'Arbeitsschutz m 1 безоснователен, -ни adj 'grundlos, 'un¬ begründet безотговорен, -ни adj 1. (неотговорен) nicht verantwortlich 2. 'unverantwort¬ lich, verantwortungslos безотговорност f nur sg 'Unverantwort¬ lichkeit /17, Verantwortungslosigkeit /17 безотечествени|k m, -ци pl 'Heimatloser m 7+; Pol 'Weltbürger m 4 безотчетен, -ни adj nicht 'abzurech¬ nend, nicht abrechenbar безответност / nur sg 'Fehlen n 23 der ' Rechnungsführung безочие n nur 5g 'Unverschämtheit/17, 'Frechheit /17 безочлив adj 'unverschämt, frech безочлйвост / nur sg 'Unverschämtheit /17, 'Frechheit /17 безпаметен, -ни adj 1. (без памет) 'ohne Erinnerungsvermögen 2. (без съзнание) be'wußtlos 3. übertr (безу¬ мен) 'unsinnig, 'wahnsinnig безпарйчен, -ни adj Fin 'bargeldlos; ~ но плащане 'bargeldlose 'Zahlung /17 0 x съм umg 'abgebrannt sein vi <B> безпаричие n nur sg 'Geldmangel m 1 безпартиен, -йни adj parteilos безпартййност / nur sg Parteilosigkeit f\l' безпланов adj 'planlos безплатен, -ни adj 'kostenlos безплоден, -ни adj 1. 'unfruchtbar 2. (безрезултатен) 'fruchtlos безплодие n nur sg 1. 'Unfruchtbarkeit /172. (безуспешност) 'Fruchtlosigkeit /17 безпогрешен, -ни adj 1. 'fehlerlos 2. (за лице) un'fehlbar; x удар 'sicherer Schlag m 2 безподобен, -ни adj unvergleichlich, 'beispiellos; ~ но нахалство 'eine 'Frechheit/17 ohnegleichen, 'eine 'bei¬ spiellose 'Unverschämtheit / 17; ~ на красота 'eine 'unvergleichliche 'Schön¬ heit /17 безпоко|ен, -йни adj 'unruhig безпокойстви|е n, -я pl и. безпокойств|о n, -a pl 'Unruhe/16; извинявам се за x то entschuldigen Sie, daß ich Sie behellige безпоко|я, -йш (-йх) uv 1. be'unruhigen vt <b> 2. (смущавам) 'stören vt; извинявайте, че Ви * ! entschuldigen Sie 'bitte die 'Störung! 3. (c йскане) behelligen (някого c jmdn. mit 3); x ce 1. sich be'unruhigen vr, 'unruhig 'wer¬ den vi < 18/sw > 2. (усещам страх) sich 'ängstigen vr безполез|ен, -ни adj 'unnütz, 'nutzlos безполов adj geschlechtslos; - o раз¬ множаване 'ungeschlechtliche Ver- 'mehrung/17 безпомощ ен, -ни adj 'hilflos
безпомощност 44 безпомощност f nur sg 'Hilflosigkeit /17 безпорядъ|к m, -ци pl 'Unordnung/17, 'Durcheinander n 23; отстъпвам в ä Mil sich in 'ungeordnetem 'Rückzug be'finden auch übertr безпорядъчен, -ни adj 'liederlich, 'unor¬ dentlich безпор6ч|ен, -ни adj 'makellos безпочвен adj 1. (човек Mensch) 'haltlos 2. (твърдение Be'hauptung) 'grundlos, 'unhaltbar безпощад|еи, -ни adj 'unbarmherzig безпощадност f nur sg 'Unbarmherzig¬ keit/ 17 безправ|ен, -ни adj 'rechtlos безправие n nur sg 'Rechtlosigkeit /17 безпределен, -ни adj 1. (без граници) 'grenzenlos auch übertr 2. (без край) 'endlos безпредметен, -ни adj 'gegenstandslos безпрекословен, -ни adj 1. 'wider¬ spruchslos 2. (нетърпящ възражение) 'keinen 'Widerspruch 'duldend безпрепятствен adj 'ungehindert безпретенци0з|еи, -ни adj 'anspruchslos безпрецедентен, -на adj noch nicht 'da¬ gewesen, 'beispiellos безпризорен, «ни adj verwahrlost; ~ но дете 'obdachloses [verwahrlostes] Kind n 23 безпрймер|ен, -ни adj 'beispiellos безпринципен, -ни adj prin'zipienlos безпрйнципност/nur sg Prinzipienlosig¬ keit /17 безпристрастен, -ни adj 'unvoreinge¬ nommen; 'unparteiisch auch Pol безпристрасти|е n, -я pl I. 'Unvoreinge¬ nommenheit /17 2. Pol 'Unparteilich¬ keit /17 безпричинен, -ни adj 'grundlos безприют[еи, -ни adj 'obdachlos безпътен, -ни adj 'haltlos безпътица /nur sg 'Ausweglosigkeit/17 O намирам се в * sich in 'einer 'ausweglosen 'Lage be'finden vr <27b> безработен, -ни adj 'arbeitslos безработица/nur sg 'Arbeitslosigkeit/17 безрадостен, *ни adj 'freudlos безразборен, -ни adj 'wahllos безразборност / nur sg 'Wahllosigkeit /17 безразлйчен, -ни adj 'gleichgültig; той e s спрямо [към] мене ich bin ihm 'gleichgültig; ~но ми e es ist mir 'gleichgültig безразлйчие n nur ^'Gleichgültigkeit /17 (спрямо, към gegen'über J) безразсъден, -ни adj 'unvernünftig безразсъдиост J nur sg 'Unvernunft /12 безреден, -ни adj 'ungeordnet безредие n, -я p! 'Unordnung / 17, Durchein'ander n 23 безредиц|а /, -и pl 1. 'Unordnung / 17, 'Wirrwarr m 1*2. nur pl Pol 'Unruhen . /16/р/ безрезервен, -ни adj 'rückhaltlos безрезултатен, -ни adj ergebnislos безропотен, -ни adj 'demütig, er'geben, 'widerspruchslos безропотно adv 'ohne zu 'murren, 'de¬ mütig, 'widerspruchslos 6e3piK adj 1. (без ръка до лакътя или рамото) 'ohne 'Arme; ~ човек ein Mensch 'ohne 'Arme; той е * er hat 'keine 'Arme 2. (без ръка до китката) 'ohne 'Hände; - човек ein Mensch 'ohne 'Hände; той e - er hat 'keine 'Hände безсйл|ен, -ни adj 'kraftlos O ä съм да nicht im'stande sein zu; x гняв 'ohn¬ mächtige Wut/17 безсилие n nur sg I. 'Kraftlosigkeit/17, 'Schwäche/162. übertr 'Ohnmacht/17 безсистем|ен, -ни adj 'unsystematisch, sy'stemlos безскрупулен, -ни adj 'skrupellos безскрупулност / nur sg 'Skrupellosig¬ keit /17 безслав|ен, -ни adj 'unrühmlich, 'rühm¬ los безследно adv 'spurlos безслънчев adj 1. 'sonnenlos 2. (време, ден) 'trübe безсмйслеи adj 'sinnlos, 'unsinnig безсмйслено adv 'sinnlos
45 безцелен безсмйсленост / nur sg 'Sinnlosigkeit /П безсмйслиц|а/, -и pl 'Unsinn /1 безсмъртен, -ни adj unsterblich безсмъртие n nur sg U n'sterblichkeit/17 безенежен, -ни adj 'schneelos безсолен, -ни adj 1. 'ungesalzen, 'salz¬ los; яденето e »ho am 'Essen fehlt Salz 2. (разказ, виц) 'safl- und 'kraftlos безспир adv unaufhörlich безспйр|ен, -ни adj unaufhörlich безсп6р|ен, -ни adj unbestreitbar; (до¬ казателства) unanfechtbar безсрамен, -ни adj 'schamlos безсрамие n nur sg 'Schamlosigkeit /17 безсрамни |k m, -ци pl 'schamloser Kerl m l, 'Schamloser ml* безсрамниц|а /. -и pl Schamlose Per'son /17, 'Schamlose /19 безсрочен, -ни adj 'unbefristet безстопанствен adj 'herrenlos безстрастен, -ни adj 'leidenschaftslos, 'gleichgültig безстрастие n nur sg 'Leidenschafts¬ losigkeit / 17, 'Gleichgültigkeit / 17 безстрашен, -ни adj 'furchtlos, 'un¬ erschrocken безстрашно n nur sg 'Furchtlosigkeit /17, 'Unerschrockenheit /17 безсъвестен, -ни adj 1. verantwortungs¬ los, nicht ge'wissenhaft 2. (неморален) ge'wissenlos безсъдържйтел ен, -ни adj 'inhaltslos безсьдържателност / nur sg 'Inhalts¬ losigkeit /17 безсъзнание n nur sg Bewußtlosigkeit /17, 'Ohnmacht/17; изпадам в ~ in 'Ohnmacht 'fallen vi <3/sn>; лежа в ~ 'ohnmächtig 'daliegen vr <31 a/A6 > безсъзнателен, -ни adj 1. (неволен) 'unbewußt, 'unwillkürlich 2. nicht be'wußt безсъзнателност/nur sg 'Unbewußtheit /17 безсълз|ен, -ни adj 'tränenlos безсъмнено adv 'zweifellos, 'unzweifel¬ haft безсънен, -ни adj 'schlaflos безсъние n nur sg и. безсъница / nur sg 'Schlaflosigkeit /17 безсърдечен, -ни adj 'herzlos безсърдечие n nur sg и. безсърдечност / nur sg 'Herzlosigkeit / 17 безсъмнен, -ни adj Gramm konjunk- 'tionslos безтегловност/nur sg 'Schwerelosigkeit /17; състояние на ~ 'Zustand m 2 der 'Schwerelosigkeit безукорен, -ни adj 1. 'untadelig, 'tadel¬ los 2. (име) 'makellos безукорност/nur sg 'Makellosigkeit/17 безумен, -ни adj 1. 'wahnsinnig 2. (по¬ стъпка) 'wahnwitzig; z, поглед 'irrer Blick m 1 безумен m, -ци pl 'Wahnsinniger m7+, 'Wahnwitziger m 7+ безумие n, -я pl и. безумств|о /?, -a pl 'Wahnsinn m 1; übertr 'Wahnwitz m 1 a безупречен, -ни adj 1. (без недоста¬ тъци) ' fehlerlos 2. (надежден) 'zuver¬ lässig 3. (име) 'makellos безупречност / nur sg 1. (без недоста¬ тъци) 'Fehlerlosigkeit / 11/sg 2. (на¬ деждност) 'Zuverlässigkeit /11/sg безусловен, -ни adj bedingungslos; ä рефлекс 'unbedingter Re'flex m 1 безусловно adv bedingungslos, 'unbe¬ dingt безуспешен, -ни adj erfolglos безуспешност / nur sg Erfolglosigkeit /17 . безутешен, -ни adj 'untröstlich, 'trost¬ los безух adj 'ohne 'Ohren; той e ~ er hat 'keine 'Ohren безучастен, -ни adj 'teilnahmslos (към gegen'über i) безформен adj formlos безхарактерен, -ни adj cha'rakterlos безхарактерност / nur sg Cha'rakter- losigkeit /17 безхлебен, -ни adj 'brotlos безцветен, -ни adj farblos безцветност/nur sg 'Farblosigkeit / 17 безцелен, -ни adj 1. 'ziellos 2. (без¬ резултатен) 'zwecklos
безцен 46 безцен adj — безценен безцен|ен, -ни adj 1. 'kostbar; * камък 'Edelstein т I 2. (неоценим)'unschätz¬ bar безценица / nur sg: на ~ 'spottbillig безцерем6н|ен, -ни adj 'unverfroren, 'rücksichtslos безчест|ен, -ни adj 1. (човек) 'ehrlos 2. (постъпка) 'unehrenhaft безчестн|е п, -я pl 'Schande/16 безчестност/nur sg 'Unehrlichkeit/17, 'Unehrenhaftigkeit /17 безчест|я, -йш (-йх) uv ent'ehren vt <b>, 'schänden vt безчет adv 'unzählig 'viele безчет|ен, -ни adj 'unzählig viel, un¬ endlich viel безчинств1о n, -a pl 'Untat / 17, Gewalttätigkeit/ 17; 'Ausschreitung / 17 meist pl; върша ~a 'Untaten ['Ausschreitungen] be'gehen < b >, Ge¬ walttätigkeiten ver'üben < b > безчннствув|ам, -аш (-ах) uv 'Untaten be'gehen < 13b >, Gewalttätigkeiten ver'üben < b > безчйслен adj 'zahllos безчовечен, -ни adj 'unmenschlich безчовечие n nur sg и. безчовечност/nur sg 'Unmenschlichkeit /17 безчувствен adj 1. (в несвяст) bewußt¬ los 2. (без чувство) ge'fühllos auch übertr; 'unempfindlich (към 'gegen 4) безчувственост / nur sg I. (несвяст) Bewußtlosigkeit / 17 2. Gefühllosig¬ keit /17 auch übertr; 'Unempfindlich¬ keit /17 (към 'gegen 4) безшум|ен, -ни adj 'lautlos ‘бе|й (-ят) m, -йове pl Bei m 6, Bey m 6 türkischer Würdenträger O живее като ~ umg er lebt wie ein Fürst *бей = брей бейски adj des Beys; ~ чифлик 'Land¬ gut n 22 des Beys бекас m, -и pl Zool 'Schnepfe /16 бекон m nur sg 'Rauchfleisch n 20, Bacon m 1 ['bei kan] бекяр m, -и pl volkst 'Junggeselle m 7 бекяр|ин m, -и pl = бекяр бекярски adj volkst 'Junggesellen- беладона / nur sg Bot 'Tollkirsche /16, Bella'donna / undekl белгй|ец m, -йци pl 'Belgier m 4 белгийски adj 'belgisch Белгия /'Belgien n 23 беле|г m, -зи pl 1. Mal n 20; (от рана) 'Narbe / 16 2. (знак) 'Zeichen n 23 3. (признак) 'Kennzeichen, 'Merkmal; отличителен ~ Unterscheidungs¬ merkmal; особени ~ зи Jur besondere 'Kennzeichen pl бележ|а, -иш (белязах) uv 1. mar'kieren vt < d > 2. (отбелязвам) ver'merken vt <b>, no'tieren vt <d> 3. (казвам) be'merken vt < b >; ä успехи Er'folge ver'zeichnen <b> бележит adj 1. (прочут) be'rühmt, be'kannt 2. (забележйтелен) bemer¬ kenswert бележк|а/, -и pl 1. 'Zettel m 4; служебна x 'amtliche Be'scheinigung/17; касова ж 'Kassenzettel 2. (пояснение) 'Anmer¬ kung / 17, 'Fußnote / 16 3. (записка) No'tiz/17; водя си ~ и 'mitschreiben vt <23 a>, sich 'Nachschriften 'anferti¬ gen < a >; вадя си - и 'Auszüge 'ma¬ chen 4. (изказване) Be'merkung /17; критйчни ~ и 'kritische Bemerkungen/ 17/pl S. (учебна оценка) Zen'sur /17 0 вземам си « es sich [J] 'merken; правя ж на някого jmdn. 'tadeln бележни|к m, -ци pl No'lizbuch n 22, No'tizblock m 2 белезнцн nur pl 'Handschellen /16//?/ белезникав adj 'weißlich белезници nur pl — белезйци белетрист m, -и pl Belle'trist m 8 белетристичен, -ни adj belle'tristisch, 'schöngeistig; ~ на литература 'schön¬ geistige Litera'tur /17 белетристнчески = белетристичен белетристика/ nur sg Belletristik /17 бел[ея, -ееш (-ях) uv 1. (ставам бял) weiß Werden vi < 18jsn > 2. (белея се) weiß 'leuchten vi <hb>, weiß 'schim¬ mern vi <hb>; x ce weiß 'leuchten, weiß 'schimmern
47 бера белйл[ен, -ни adj Weiß-, Bleich-; - на вар 'Chlorkalk т 1 белина f nur sg 'Bleichmiliel n 23 белина / nur sg — белота белк|а/. -и pl = бялка белобрад adj 'weißbärtig белов|й /, -й pl 'Reinschrift / 17; x хартйя 'gutes 'Schreibpapier и 20 беловлас adj 'weißhaarig белогварде1ец m, -йии pl Pol 'Weißgar¬ dist m 8 белогвардейски adj Pol 'weißgardistisch белоглав adj 'weißhaarig O ~ орел Zool 'Gänsegeier m 4 белодрешков|ец m, -ци pl 'Bauer m 8 in 'weißer 'Volkstracht aus Nord'west- bulgarien белодробен, -ни adj 'Lungen- белозем m nur sg 'heller 'Boden m 5 белокамеШен, -ни adj aus 'weißen 'Steinen белокбж adj 'weißhäutig; (в книги за индианци in Indi'anerbüchern) 'Bleichgesicht n 21 белокор adj 'weißrindig белокос adj 'weißhaarig белолйк adj ‘blaßgesichtig 'беломорец m, -ци pl 'Anwohner m 4 des Ä'gäischen 'Meeres 2беломорец m nur sg Meteor 'Südwind m 1, aus der 'Richtung des Ä'gäischen Meeres 'wehender Wind Беломорие n Ge'biet n 20 am Ä'gäischen Meer беломорски adj ат Ä'gäischen Meer; ~ град Stadt /14 am Ä'gäischen Meer; ~ острови ä'gäische 'Inseln / \6/pl белоперк1а/, -и 1. (рйба) 'Weißflossiger ml"; рйба x Fisch m 1 mit 'weißen 'Flossen 2. (птица) 'Weißgefiederter ml"; птица x 'Vogel m 5mit 'weißen 'Federn белорус|ин m, -и pl 'Belorusse m 7 белоруски adj 'belorussisch белосв1ам, -аш (-ах) uv; белос|ам, -аш (-ах) V1. (стена) 'kalken vt, 'tünchen vt, 'weißen vt 2. (лице) umg 'pudern vt белоснеж|ен, -ни adj 'schneeweiß белот m nur sg Kart Belole [..'lat] белота f nur sg Weiß n 20 белтъ1к m, -ци pl 'Eiweiß n 20 auch Biol, Chem белтъч ен, -ни adj Eiweiß- бельо n nur sg 'Wäsche / 16; мъжко ~ 'Herrenunterwäsche; дамско - 'Da¬ menunterwäsche; спално ~ 'Bettwä¬ sche бел|я, -иш (-йх) uv 1. (пране) 'bleichen vt 2. (лице) 'pudern vt 3. (лющя) 'schälen vt, 'abschälcn vt <a>; x картофи Kar'loffeln 'schälen; x кората на дървото die 'Rinde des Baums 'ab¬ schälen бел|й /, -й pl 1. 'Mißgeschick n 20, 'Unglück n 20 2. (неприятност) 'Unan¬ nehmlichkeit / 17 3. (глупост) 'Dumm¬ heit / 17; направил e x er hat eine 'Dummheit ge'macht Ö вкарвам ня¬ кого в x jmdn. in etw. hin'einziehen <32a>; търся сй ~ ята in sein 'Unglück 'rennen vi <10jsn>; за x zum 'Unglück белязан adj ge'zeichnet; ~ и атоми mar'kierte A'tome белянка /, беленки pl volkst 'Bleiche/16 бемол m nur sg Mus Erniedrigungszei¬ chen B Zeichen бенгалски adj ben'galisch; Бенгалски залив Golf m 1 von Ben'galen; *■ огън'Sternchenfeuer n 23, 'Wunder¬ kerze /16 беневреци nur pl dial volkst 'Trachten¬ hose /16 бензйн m nur sg Ben'zin n 20; чист ~ 'Waschbenzin беизйнеи u. бензйнов adj Ben'zin- беизнностанци!я /, -и pl u. бензо- станци|я /, -и pl 'Tankstelle /16 бензол m nur sg Chem Ben'zol n 20* бенка /, -и pl 'Leberfleck m 1 бент (-ът) m, -ове pl I. (стена) 'Stau¬ mauer /16, 'Staudamm m 2 2. (дига) Deich m 1, Damm 3. (езеро) 'Stausee m 10, 'Staubecken n 23 6eplä, -еш (брах) uv 1. 'pflücken vt; 'ernten vt; x череши [ябълки] 'Kir-
берач 48 sehen ['Äpfel] 'pflücken; ä плодове Obst 'ernten 2. 'lesen vt <19>; ж грозде [картофи] Wein [Kar'loffeln] 'lesen; » сили Kraft 'sammeln 3. (ра¬ на 'Wunde) 'eitern vi <hb> O « душа volkst in den 'letzten 'Zügen 'liegen vi < 31 jhb >; * страх umg Angst 'ausstehen < a >; « студ 'jäm¬ merlich 'frieren vi < 32jhb >; ä ядове sich her'umärgern vr < a >; не ~ й грижа umg du brauchst dir 'keine 'Sor¬ gen zu 'machen берач m, -и pl 'Pflücker m 4 бербер m, -и pl и. берберин in, -и p! veralt Bar'bier m 1 берекет m nur sg volkst 'gute 'Ernte/16: на - e es wird 'eine 'gute 'Ernte берекет |ен, -ни adj volkst er'tragreich беритба f nur sg 1. 'Ernte/16 2. (време за ~ ) 'Erntezeit / 17 Берлин m Ber'lin n 23 бесед|а/, -u.pl 1. (разговор) Ge'spräch n 20, Unterhaltung /17 2. (сказка) 'Vortrag m 2 беседв|ам, -аш (-ах) uv sich unterhalten vr <3b>, ein Ge'spräch 'führen беседк|а /, -и pl 'Gartenhäuschen n 23, Laube /16; 'Pavillon m 6 бесен, бясна, бясно, бесни adj 1. Med 'tollwütig 2. übertr toll; ~ от гняв toll vor Wut 3. 'wahnwitzig; бясна полити¬ ка на война 'wahnwitzige 'Kriegspo¬ litik/17 бесилк а /, -и pl 'Galgen m 4 бесн|ея, -ееш (-ях) uv 1. 'wüten vi <hb>, 'toben vi <hb> 2. (лудувам) her'umtollen vi < ajhb, sn > бес|я, -иш (-йх) му 'hängen vt, er'hängen vr < b >, 'aufhängen vt < a > O той коли, той - и umg er ist 'unum¬ schränkter 'Herrscher; » ce sich 'auf¬ hängen vr, sich er'hängen vr бетон m nur sg Be'ton m 6 бетонджнйски adj Be'tonarbeiter-, Beto'nierer- бетонджй|я m, -и pl Be'tonarbeiter m 4, Beto'nierer m 4 бетон |ен, -ни adj Be'ton- бетонйр| ам, -am (-ах) uv, v beto'nieren vr <d> бетониран adj beto'niert бетонобъркачка /, -и pl Betonmisch¬ maschine / 16, Betonmischer m 4 бетонов adj = бетонен би Partikel 1. ако ~ да wenn; да не ~ да ob nicht; да не ~ да ни види някой? ob uns auch 'niemand sieht? 2. vielleicht; да не ~ да търсиш мене? suchst du viel'leichl mich?; ако ще ~ wenn auch; мбже ~ viel'leicht биатлон m nur sg Sport 'Biathlon n биберон m, -и pl 'Sauger m 4, 'Schnuller m 4 библейски adj 'biblisch библиограф m, -и pl Biblio'graph m 8 библиографии |ен, -ни adj bibliographisch библиография f, -и pl Bibliogra'phie /16 a ‘ библиографски adj bibliographisch библиотек а /, -и pl 1. Bibliothek / 17, Büche'rei / 17 2. (шкаф) 'Bücher¬ schrank m 2 библиотекар (-ят) m, -и pl Bibliothe'kar m 1* библиотекарски adj Bibliothe'kars- библиотеч|ен, -ни adj Biblio'theks- библиофйл m, -и pl Biblio'phile m 7, 'Bücherfreund m 1 бйбли я /, -и pl Rel 'Bibel /16 бива|к m, -ци pl 'Biwak n 20, 'Feldlager n 20; на s zum 'Lagern бйв|ам, -аш (-ах) mv 1. sein vi < B >; zu sein 'pflegen; geschehen vi < 19b/sn>; както често ~ a wie es oft geschieht 2. ~ a unpers 'dürfen vr <4\jhb>; не ~ a! das darf nicht sein!, das gehl nicht! O нещо го ~ а за нещо etw. taugt zu etw. 3; не ме ~ a ich 'fühle mich nicht wohl; ~ а ro er ist in 'Ordnung бйвол m, -и pl 'Büffel m 4, 'Wasserbüffel бнволар (-ят) m, -и pl 'Büffelhirt m 8 биволарк а /, -и pl 'Büffelhirtin /18 бйволиц|а /, -и pl 'Büffelkuh / 14 бйволск|и adj 'Büffel- O ~ o търпение 'Engelsgeduld f 17,'große'Ausdauer /16
49 бис бивш и. бивши adj 'ehemalig бигор т nur pl 'Kalkstein т 1 бидейки Adverbialpartizip von съм бидон т, -и pl Ka'nister т 4 бидох Aorist von съм бйен|е/, -ия pl 1. 'Schlagen п 23; » по ръцете'Schlagen auf die'Hände; « на сърцето 'Schlagen des 'Herzens, 'Herz¬ schlag nt 2; * на пулса 'Pulsschlag; » на камбана 'Glockenschlag, 'Glocken¬ läuten n 23; » на звънец'Klingeln n 23, 'Läuten 2. (стреляне) 'Schießen nt 23; « на дивеч 'Abschießen des Wilds бижу n, -та pl Ju'wel n 25*, 'Kleinod n 31 бижутер nt, -и pl Juwe'lier m 1 бижутериен, -йни adj Juwe'lier- бижутерия/ nur sg Bijoule'rie [bi3U..] /16 a, 'Schmuckwaren/ \6/pl бизнес m, -и pl Ge'schäft n 20 бизон nt, -и pl 'Bison m 6; европейски ~ 'Wisent m 1 бик (-ът) m, -ове od бици pl Stier nt 1, 'Bulle m 5; борба c ~ ове 'Stierkampf nt 2 бикобор|ец nt, -ци pl 'Stierkämpfer m 4 бикоборств о n, -a pl 'Stierkampf m 2 бил Partizip zu съм O било що било od каквото било било umg was vor'bei ist, ist vor'bei; разправям било и не било er'zählen vt <b>, was 'einem ge'rade 'einfällt билет m, -и pl 1. (театър, кйно) 'Ein¬ trittskarte / 16; (железница) 'Fahr¬ karte; (трамвай) 'Fahrschein nt 1; самолетен ~ 'Flugticket n 2. (доку¬ мент) партиен ~ Par'teibuch n 22, Parteidokument n 20; уволнйтелен ~ Entlassungsschein; ловен ~ 'Jagd¬ schein; лотариен - Lotte'rielos n 20 билет|ен, -ни adj 1. (театър, кйно) 'Ein¬ trittskarten- 2. (трамвай) 'Fahrschein- 3. (железница) 'Fahrkarten-; ~ на ка¬ са 'Kasse/16, 'Fahrkarten- ['Eintritts¬ karten-] Schalter nt 4 билион nt, -и pl Billi'on /17 бйлк|а /, -и pl 'Heilkraut n 22, Kraut билкар (-ят) nt, -и pl I. (събирач) 'Heil- kräulersammler m 4 2. (продавач) 'Heilkräuterverkäufer m 4 билкарскн adj 'Kräuter-, 'Heilkräuter- бйло n, била pl 1. (планина) Kamm m 2 2. (къща) First nt 1, 'Dachfirst било Konj: ~ ... ~ ob ... ob, sei es ... 'oder; ~ мъж, ~ жена ob Mann, ob Frau, sei es Mann'oder Frau; ~ ... илй ob ... 'oder; ~ със пари илй без пари ob mit Geld 'oder 'ohne Geld билярд m nur sg 1, Billard ['biljart] n 20* 2. (маса) 'Billardtisch m 1 билярд|ен, -ни adj 'Billard- бинлнк m, -ци pl volkst verölt 'Korbfla¬ sche /16 бинок|ъл nt, -ли pl 'Fernglas n 22, The'aterglas бинт (-ът) nt, -ове pl Med 'Binde /16 бинтов|ам, -аш (-ах) uv, v verbinden vt <27b>; mit 'einer 'Binde um'wickeln vt <b> биографичен, -ни adj biographisch биографи|я/, -и pl 1. Biogra'phie/16 a, 2. (като прибавка към молби и под.) 'Lebenslauf т 2 биоло|г т, -зи pl Biologe т 7 бнологйч[ен, -ни adj biologisch биология / nur sg Biolo'gie /16 а биоложки adj = биологйчен бнохнмй к т, -ци pl Bio'Chemiker т 4 биохимичен, -ни adj bio'chemisch бнохймия / nur sg Bio'chemie /16а бйр|а/, -иpl Bier п 20; светла а 'helles Bier; черна « 'dunkles Bier бнрарн|я /, -и pl 'Bierlokal п 20*, 'Bier¬ stube /16 бирен adj Bier-; ~ а фабрика Braue'rei /17; ~ а мая 'Bierhefe /16 Бирма / 'Burma n 23 бнрман]ец nt, -ци pl Bur'mese m 7 бнрманскн adj bur'mesisch бйрни|к m, -ци pl 'Steuereinnehmer nt 4 бйрническ|и adj 'Steuer-; - o удостоверение 'Steuerbescheinigung /17 бйрнишки adj — бйрнически бис Interj da 'capo O на ~ zur Wie¬ derholung; излизам на ~ zu 'einer l Wtb. Bulg-Dt.
бисер 50 'Zugabe auf die 'Bühne 'kommen vi <33/$и>; изкарвам на ~ zu 'einer 'Zugabe auf die 'Bühne 'rufen vt <39> бисер m, -и pl 'Perle /16 бисер ен, -ни adj 1. 'Perlen-; - на мида 'Perlmuschel /16 2. (цвят) 'perlgrau бисквит m, -и pl Keks m 1 бисквитен adj Keks-; Ge'bäck-; ~ a кутия Ge'bäckdose /16; ~a торта Torte /16 aus Keks, 'Kekstorte бисмут m nur sg Chem 'Wismut n 20 бистрот|а/, -й pl 'Klarheit/ 17 бйстр|я, -иш (-йх) uv 'klären vt O я политика iron politisieren vi <d/hb> бйст|ър, -ри adj klar, rein O s ум 'scharfer Ver'stand m 1 бит (-ът) m nur sg 'Lebensweise /16 бит adj ge'schlagen O ~ o мляко 'Ma¬ germilch /12; ~ o сирене 'Mager¬ milchkäse m 4 бити|е n, -я pl Sein n 23 auch Phil, 'Dasein бйтк|а /, -и pl Schlacht /17 бйтов adj 'Lebens-; -и условия 'Le¬ bensbedingungen / 17jpl\ ~ o разло¬ жение moralischer Ver'fall m 1; - и услуги kommu'nale 'Dienstleistungen / 17/p/ O ~ а пиеса 'Volksstück n 20; - разказ 'Genreerzählung/ 17 бйтпазар m, -и pl 'Trödelmarkt m 2 бнфте|к m, -ци pl Beefsteak n 24 ['bi:fste:k] бич (-ът) nt, -ове pl Peitsche/16; übertr 'Geißel/16 бйч|а, -иш (-йх) uv volkst (дъски) 'sägen; (гредй) 'schneiden <21 > бичкй|я /, -и pl volkst 'Spannsäge /16 бичув|ам, -аш (-ах) uv 'geißeln vt бй|я, -еш (-x) uv 1. 'schlagen vt, vi < 4/hb >; я кучето den Hund 'schla¬ gen; я противника den 'Gegner 'schlagen; сърцето [часовникът} ~e das Herz [die Uhr] schlägt 2. (стрелям) 'schießen vt < 32 > (по нещо auf 4); я заек 'einen 'Hasen 'schießen; (обстрелвам) be'schießen vt <32b> (по нещо etw.) 3. 'läuten vt, w; я камбаната die 'Glocke 'läuten; звънецът ~e die 'Glocke 'läutet, es 'klingelt 4. 'gehen vi < 13/sn > (на in 4)\ ~ е на зелено es geht ins 'Grünliche O я на някъде auf etw. hin'auswollen vi <ajhb>; я на [в) очй es springt in die 'Augen; я си шега c някого umg mit jmdm. 'seinen Scherz 'treiben < 23 >; - е на чувства umg sich an die Ge'füh- le 'wenden vr <10>; я път umg 'einen 'langen Weg 'hinter sich 'bringen < 24 >; я си главата [ума] sich den Kopf zer'brechen; ~ й желязото, докато е горещо vr < 16 > man muß das 'Eisen 'schmieden, so’lange es heiß ist; я се 1. sich 'schlagen vr 2. (боря се) 'kämpfen vi <hb> (за um 4, für 4) O я се в гьрдйте sich 'brüsten vr благ adj 1. sanft, mild 2. volkst süß; O блага ракия 'süßer Schnaps m 2 wird nach Volksbrauch am Tage nach der Hochzeit getrunken благо n, блага pl 1. (добро) Wohl n 20, Heil n 20 2. (предмет) Gut n 22 благовер|ен, -ни adj Rel 'rechtgläubig; ~ ният ми съпруг, -v ната ми съпру¬ га umg 'meine 'bessere 'Hälfte / 16, 'meine ge'treue 'Ehehälfte благовйд|еи, -ни adj 'ansehnlich, 'ange¬ nehm; я отказ 'eine 'höfliche 'Absage /16; я предлог ein 'höflicher 'Vor¬ wand m 2 благоволение n, -я pl 'Wohlwollen n 23 благоволявам, -аш (*ax) uv; благовол|я, -йш (-йх) v ge'ruhen vi <hb>\ (ймам добрината) so gut sein < В > (да zu) благовъзпйтан adj 'wohlerzogen благовъзпйтаност / nur sg 'Wohlerzo¬ genheit /17 благоговение n nur sg 'Andacht / 17, 'Ehrfurcht /14 благоговея, -ееш (-ях) uv 'Ehrfurcht emp'finden < 27b > (пред gegen'über 3) благодарен, -ни adj 'dankbar благодарение n: ~ на dank 3 благодарност/ -и pl 'Dankbarkeit /17
51 благотворителен О поднасям ~ и den Dank über'brin- gen < 24 b >; изказвам ~ Dank 'sa¬ gen (някому jmdm.) благодарствен adj Dank-; ~ адрес 'Dankschreiben n 23 благодар|я, -йш (-йх) uv 'danken vt; * ! 'danke!; много « ! 'danke sehr!, 'vielen Dank!; z ce 'dankbar sein w < B >, froh sein благодат f nur sg 'Wohltat /17, 'Segen m 4 благодатен, -ни adj 'wohltuend благоденствие n nur sg 'Wohlstand m 2 благоденствув|ам, -аш (-ах) uv in 'Wohlstand 'leben vi <hb> благодетел (-ят) m, -и pl 'Wohltäter m 4 благодетелки, -ни adj 'wohltätig благодеяние n, -я pl 'Wohltat /17 благодушен, -ни adj 'sanftmütig; ~ на усмивка 'sanftes 'Lächeln n 23 благодушие n nur sg 'Sanftmut / 17 благожелателен, -ни adj 'wohlgesinnt, ge'wogen благожелателство n nur sg 'Wohlwollen n 23; Gunst /17 благозвучен, -ни adj 'wohlklingend, 'wohllönend благозвучие n nur sgu. благозвучност / nur sg 'Wohlklang m 2 благонадежден, -ни adj 'zuverlässig благонадеждност / nur sg 'Zuverlässig¬ keit /17 благонрав|ен, -ни adj 'sanftmütig благопожелав|ам, -аш (-ах) uv; бла- гопожела|я, -еш (-х) v 'wünschen vt благопожелание п, -я pl 'Glückwunsch т 2 благополучен, -ни adj 'glücklich, er¬ folgreich благополучие п nur sg 1. (щастие) Glück п 20 2. (благоденствие) 'Wohl¬ leben п 23, 'Wohlstand т 2 благоприлнч ен, -ни adj 'anständig благоорилйчне п nur sg 'Anstand т 1 благоприятен, -ни adj 'günstig благоприятствув|ам, -аш (-ах) uv, v 1. be'günstigen vt 2. 'günstig sein vi <B> благоразполаг|ам, -аш (-ах) uv; благоразполож|а, -иш (-их) v 'einneh¬ men < 16 а > (някого към jmdn. für 4) благоразположен adj 'wohlgesinnt (към някого jmdm.) благоразположение п nur sg 'Wohlwol¬ len п 23; спечелвам ~ то на някого jmds. Gunst ge'winnen <26 b> [er- 'werben< 16 b>] благоразумен, -ни oö^ver'nünftig, klug благоразумие n nur sg Ver'nunft / 14, 'Klugheit/17 благороден, -ни adj 1. (произход) 'ad¬ lig 2. (характер) 'edel; ~ни газове 'Edelgase n 20jpl; z камък 'Edelstein m 1; ~ ни метали 'Edelmetalle n 20/pl благороди|е n, -я pl veralf. ваше s! 'Euer 'Hochwohlgeboren! благородник m, -ци pl 'Adliger m 7, 'Edelmann m 3 благородннческн adj 'adlig благородство n nur sg 1. (произход) 'Adel m4 2. (характер) 'Edelmut m 1 благосклон|ен, -ни adj 1. ge'neigt, ge¬ 'wogen (към някого jmdm.) 2. 'wohl¬ wollend; ~ на крйтика 'wohlwollende Kri'tik /17 благосклонност / nur sg 'Wohlwollen n 23, Gunst m 17, Ge'wogenheit / 17 (към gegen'über 3) благославям, -яш (-ях) uv; благо¬ слов |я, -йш (-йх) V 'segnen vt благословен adj ge'segnet благословя! благославям благослови |я f -и pl 1. (пожелание) 'Segensspruch т 2, 'Segenswunsch т 2, 'Segen т 4 2. (благодат) 'Segen auch Rel; О давам ~ ята си за нещо 'seinen 'Segen zu etw. 'geben < 15 > благост fnursg 'Milde /16,'Sanftheit /17 , благосъстояние n nur sg 'Wohlstand m 1 благотворен, -ни adj 'günstig, 'wohl¬ tuend благотворителен, -ни adj 'wohltätig, 'Wohltätigkeits-; z концерт 'Wohltä¬ tigkeitskonzert n 20; - но дружество 'Wohllätigkeitsverein m 1
благотворителност 52 благотворителност / nur sg 'Wohltätig¬ keit /17 благоустроен adj 'wohlgeordnet, be'quem [gut] 'eingerichtet; ~ град 'baulich vollendete Stadt / 14; ~o жйлище komfortable 'Wohnung /17 благоустройвам = благоустроявам благоустройство n nur sg 1. 'bestmögli¬ che Gestaltung/17 2. (град) 'bauliche Gestaltung 3. (дом, квартира) 'Innen¬ ausstattung /17 благоустроявам, -аш (-ах) uv; благоустрой, -йш (-йх) v 1. gut gestalten vr <b> 2. (хвартйра) gut 'einrichten vr <a> 3. (град) 'baulich gestalten благоухани|е и, -я pl 'Wohlgeruch m 2, Duft m 2 благоуха|я, -еш (-ях) uv 'duften vr < hb > (на nach 5) благочестив adj 'gläubig, 'gottesfürch- tig, fromm блаж|а, -иш (-йх) uv Rel die 'Fasten 'brechen <16> блаж|ен, -ни adj 1. 'fettig, fett; - на боя 'Ölfarbe / 16 2. Rel in der 'Fastenzeit nicht erlaubt 3. als Subst ~ но 'Essen n 23 mit Fleisch und Fett блажен adj 'selig блаженств|о n, -a pl 'Seligkeit /17 блаженствув|ам, -аш (-ах) uv Selig sein vr < B > блазе adv wohl; ~ му! wohl ihm!; ~ ви! wohl euch!,* wohl 'Ihnen! блазиен|е nt -ия pl Ver'suchung / 17, Ver'lockung/17 блазн|я, -иш (-их) uv ver'führen vt < b >, 'locken vr, verlocken vt < b >, 'anziehen vt 32 а; ~ и ме мисълта mich verlockt der Ge'danke блам (-ът) m nur sg 1. Pol 'Mißtrauens¬ votum n 28; правителството пре¬ търпя ~ der Re'gierung 'wurde das 'Mißtrauen 'ausgesprochen 2. umg Bla'mage /16 бламйр[ам, -аш (-ах) uv, v 1. Pol 'abset¬ zen vr < a >, das Ver'trauen ent'ziehen <32b> (някого jmdm.) 2. umg bla- 'mieren vr < d >; « ce sich bla'mieren vr бланк|а/ -и pl Formu'lar n 20*; » за телеграма Telegrammformular бланков adj Formu'lar-; ~ билет ge¬ schriebene 'Fahrkarte /16 блат|ен, -ни adj Sumpf-; ~ на треска 'SumpfTieber n 23 блатист adj Sumpfig, mo'rastig блат|о n, блата pl Sumpf m 2 auch übertr, Moor n 20; (кално място) Mo'rast m 1 блатясв|ам, -аш (-ах) uv; блатяс|ам, -аш (-ах) V Sumpfig 'werden vr < 18/j«> блед| бледен блед|ен, -ни adj 1. blaß, bleich 2. übertr blaß бледн|ея, -ееш (-ях) uv 1. bleich 'werden vr < 18/sn>, blaß 'werden auch übertr 2. (чезна, при сравнение) ver'blassen vr < Ь/sn > бледнин|а/ -й pl 'Blässe/16, 'Bleichheit /16; смъртна ft 'Totenblässe бледност / nur sg = бледнина бледолик adj 'bleichwangig, 'blaß- gesichtig блеив[ам, -аш (-ах) uv; блейн|а, -еш (-äx) v 'blöken vr <hb> бленд]а /, -и pl 'Blende /16 бленув|ам, -аш (-ах) uv sich 'sehnen vr (за nach J), 'träumen vr, vr <hb> (за von J) блесна t блясвам блест|я, -йш (-ях) uv 'funkeln vr <hb>, 'glänzen vr <hb> auch übertr; той иска да ~ й със знанията си er will mit 'seinem 'Wissen 'glänzen блестящ adj 'glänzend; ~ o пости¬ жение 'Glanzleistung / 17 блещук|ам, -аш (-ах) uv 'flimmern vr, 'blinken vr <hb> блещ|я, -йш (-ях) uv = блестя блещ|я, -иш (-их) uv: ft очи (от учудване vor 'Staunen) die 'Augen 'aufreißen <2la>, (от гняв vor Wut) mit den 'Augen 'rollen vi <hb>; » ce (от учудване vor 'Staunen) die 'Augen
53 блуден 'aufreißen; (от гняв vor Wut) mit den 'Augen 'rollen бле я, -еш (блях) uv 'blöken vi <hb> блйж|а, -еш (близах) uv 'lecken vt (нещо an etw. 3); * чинията den 'Teller 'auslecken < a >; кучето му ~ e ръката der Hund leckt ihm die Hand, der Hund beleckt 'seine Hand блнж|ен, -ни adj I. 'nahestehend 2. als Subst ~ ният 'Nächster m 7 + блйзв|ам, -аш (-ax) uv; блйзн|а, -еш (-ах) v ein 'wenig 'lecken vt (нещо an etw. 3) близко adv 'nahe; мястото e - der Ort ist in der 'Nähe близкоизточен, -ни adj Nah'ost- O «v ните страни die 'Länder des 'Nahen 'Ostens близна|к m, -ци pl (две деца) 'Zwilling m 1*; (три деца) 'Drilling m 1*; (четири деца) 'Vierling m 1 *; (пет деца) 'Fünf¬ ling m l*; той е мой » er ist mein 'Zwillingsbruder m 5 ['Drillingsbru¬ der]; изглеждат като ~ ци sie 'sehen aus wie 'Zwillinge близначк|а /, -и pl 1. | близнак 2. (сестра) 'Zwillingsschwester /16 близняв|ам, -аш (-ax) uv; близн|я, -йш (-йх) V1. (раждам 2 [3,4, S] близнаци) 'Zwillinge ['Drillinge, 'Vierlinge, 'Fünf¬ linge] ge'bären < 7 > [zur Welt 'bringen < 24 > ] 2. Bot sich verdoppeln vr <b> близо adv 1. (място) 'nahe (до an 3, bei 3), in der 'Nähe (до von 3), 'unweit 2 (до von 3) 2. (време Zeit) kurz (преди vor 3) 3. (почтй) fast, 'nahezu, 'unge¬ fähr близост / nur sg 'Nähe / 16; übertr Vertraulichkeit /17 блйз|ък, -ки adj 1. nah, 'nahegelegen; ~ ko съседство 'nahe Um'gebung / 17; на - ko разстояние in der 'Nähe 2. übertr 'nahestehend; « роднйна 'naher Verwandter m 7+; » приятел vertrauter Freund ml; ~ ки негови хора ihm 'nahestehende 'Leute; те ca ~ ки sie sind be'freundet (c mit J); - ките му 'seine Verwandten [Ver¬ wandtschaft] 3. (време Zeit) 'nahe bevorstehend; в - ко бъдеше in der 'nahen ['nächsten] 'Zukunft; в ~ koto минало in der 'jüngsten Vergangen¬ heit 4. (непосредствен) 'nächste O ä съм до нещо einer Sache 'nahestehen; ж съм на някого по схващанията си jmdm. in 'seinen 'Ansichten 'naheste¬ hen блик|ам, -аш (-ax) uv her'vorsprudeln vi < а/sn >, her'ausschießen vt, vi <32alsn>, her'ausströmen vi <a/ sn >; übertr 'strömen vi < sn, hb > блйкв|ам, -аш (>ax) uv; блйкн|а, -еш (-ах) V 1. (течност) her'vor¬ sprudeln vt, vi <a./sn>, her'ausschie¬ ßen vt, vi < 32a/sn >, her'ausströmen vi <ajsn> 2. (растения) 'schießen w <32/sn>, hcr'vorsprießen vi <32a (sn> блнндаж m, -и pl Mil 1. (на окоп) 'Deckung/17 2. (скривалище) 'Unter¬ stand m 2 3. (на стрелбище) 'Anzeiger¬ deckung блиндиран adj Mil 'kugelsicher блок (-ът) m, -ове pl Block m 2; жилищен - 'Häuserblock; коопера- тйвен ~ Ge'nossenschaftsfeld n 21 блокад|а f, -и pl Block'ade / 16; (обграждане на квартал) 'Absper¬ rung / 17; правя ж на квартал ein 'Wohnviertel 'absperren < а > блокад|еи, -ни adj Block'ade- блокйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (об¬ кръжавам) block'ieren vt <d>, 'ab¬ sperren vt <a> 2. Fin 'sperren vt 3. Pol, Mil 'eine Block'ade verhängen < b > (нещо über 4) блокйран|е n, -ия pl 1. Pol, Mil Block'a¬ de/ 16 2. (изолиране) Blockierung /17 3. Fin 'Sperrung /17 блоков adj Block-; ~ и жилища 'Wohnblock m 6 блондйнк|а /, -и pl Blon'dine / 16 блуд|еи, -ни adj 'lasterhaft, verkom¬ men; ~ ният син der verlorene Sohn m 2
54 блудкав блудкав adj fad, geschmacklos auch übertr; (за питие) schal блудни|к m, -ци pl 'Wüstling m I*, verkommenes Sub'jekt n 20 блудниц|а /, -и pl verdorbenes Frauen¬ zimmer n 23, 'Dirne/16 блудств|о n, -a pl 1. (разврат) 'Unzucht /17, 'Laster n 23 2. Jur 'Unzucht блудствув|ам, -аш (-ах) uv 1. (върша блудство)'Unzucht'treiben <23> 2. (живея в разврат) ein 'lockeres 'Leben 'führen блужда |я, -еш (-x) uv um'herirren vi < а/sn >, um'herschweifen vi < ajsn >; ~ещ поглед 'irrer Blick m 1; погле¬ дът ~ e der Blick irrt um'her блуз|а /, -и pl 'Bluse /16 блъсв|ам, -am (-ax) uv; бльсн|а, -еш (-ах) v 1. 'stoßen vt <34> (нещо od в нещо 'gegen 4); ж вратата die Tür 'zuschlagen < 4 a >; (отварям) die Tür 'aufstoßen <34a> 2. 'schlagen vt <4>; ж го c юмрук ihn mit der Faust 'schlagen; ж c юмруци на вратата mit den'Fäusten an die Tür'schlagen; ж се sich 'stoßen (на, o an 3) блъск|ам, -аш (-ax) uv 1. 'stoßen vi < 34 > (нещо od в нещо 'gegen elw. 4; някого jmdn.; в някого 'gegen jmdn.; нещо o нещо etw. 'gegen od an etw.); ж стола [в стола] 'gegen den Stuhl 'stoßen; »a го в човека er stößt ihn 'gegen den Mann; ж главата си o стената 'seinen Kopf 'gegen [an] die Wand 'stoßen; s вратата (отварям) die Tür'aufstoßen 2.'schlagen vt; ж го c юмрук ihn mit der Faust 'schlagen; ж c юмруци на вратата mit den 'Fäu¬ sten an die Tür 'schlagen; ж вратата (затварям) die Tür 'zuschlagen < 4 a > O ж си ангелите volkst sich den Kopf zer'martem; ж си главата sich den Kopf zer'brechen; ж се 1. sich 'stoßen vr (на, o an 3) 2. (мъча се) 'schuften vi <hb> блъсканиц|а /, -и pl Ge'dränge n 23, Ge'wühl n 20 блъсна! блъсвам блъф (-ът) т, -ове pl Bluff т 6 блъфйрам, -аш (-ах) uv, v 'bluffen vt блюд|о n, -i pl I. (чиния) 'Schüssel/16, (плитка чиния) 'Platte /16 2. (гозба) 'Speise /16 3. (куверт) Ge'deck n 20 4. (табла) Ta'blett n 20 O поднасям на ж 'fertig ser'vieren <d> (някому нещо jmdm. etw.) блюдолйз|ец nt, -ци pl 'Speichellecker m 4 блян (-ът) m, -ове pl Traum m 2 (за von 3) блясв|ам, -аш (-ax) uv; блесн|а, -еш (-ах) V 1. 'aufleuchten vi < afhb > 2. (метал) 'funkeln vi <hb> 'glänzen vi <hb> auch übertr бляскав adj 'glänzend бляскавост / nur sg Glanz m 1 бляск ам, -аш (-ax) uv 1. 'aulleuchten vi <a/hb>; 'blitzen vi <hb> 2. übertr 'glänzen vi <hb> блясъ к Л1, -ци pl 1. (светлина) Schein m 1 2. (метал) Glanz m 1 auch übertr 3. (стъкло и под.) 'Funkeln n 23 боа / nur sg Zool 'Boa /15 боб (-ът) m, -ове pl 'Bohnen / 16//?/; зелен «v 'grüne 'Bohnen; сух [бял, стар] -v 'weiße 'Bohnen бобен adj 'Bohnen-; o зърно'Bohne /16 бобйн|а /, -и pl Tech 'Spule / 16 бобов adj 'Bohnen-; ~ и растения Bot 'Hülsenfrüchtler pl*, Legumi- 'nosen / \bjpl боботя, -иш (-йх) uv 'brummen vi <hb>, 'dröhnen vi <hb> бобров adj 'Biber- боб|ър m, -ри pl Zool 'Biber m 4 бог (-ът) m, -ове pl Gott m 3 O боже мой! mein Gott!; слава ~ y! Gott sei Dank!; дай боже! Gott geb's!; боже господи! du 'lieber Gott!; предавам ~ у дух 'seinen Geist 'aufgeben; пази боже! da sei Gott vor!; ~ знае weiß Gott; за «- a um 'Gottes 'Willen богат adj 1. reich; ~ край 'reiche ['wohl¬ habende] 'Gegend / 17; ~и ниви 'fruchtbare 'Äcker m 5/pl; ж опит
55 бодлив 'reiche Erfahrungen / 17/р/ 2. 'üppig, 'prachtvoll; ~ а коса 'volles [üppiges] Haar /20; ~ а трапеза 'üppiges '[prächtiges] Mahl n 20; ~ o облекло 'prachtvolle 'Kleidung/17 O ~ ите als Subst die 'Reichen m ljpl богаташ m, -и pl 'Reicher m 7+; голям ~ 'steinreicher Mann m 3 богаташк|и adj 'eines 'Reichen; » син Sohn m 2 'eines 'Reichen; ~ а къща Haus n 23 'eines 'Reichen богат|ея, -ееш (-ях) uv 'reicher 'werden vi < 18 jsn >, reich 'werden богатски adj — богаташки богйтств|о n, -a pl 'Reichtum m 3 (от an 3); словно ж 'Worlreichtum; ж от форми 'Formenreichtum; ж от цве¬ тове 'Farbenreichtum О минерални [подземни] ~ а 'Bodenschätze т 2jpl богйн|я /, -и pl 'Göttin /18 богоизбран adj 'gottbegnadet богомил т, -и pl Hist Bogo'mile т 7 богомнлск|и adj Bogo'milen-; ~ а ерес Häre'sie /16 а der Bogo'milen богомйлство п nur sg Hist Bogo'mi- lentum n 22 богомол|ец m, -ци pl 1. (молещ се) 'Betender m 1* 2. (отиващ на черква) 'Kirchgänger m 4 3. (на хаджилък) veralt 'Pilger m 4 богомолка /, -и pl 1. (молеща се) 'Betende /19 2. (отиваща на черква) 'Kirchgängerin /18 3. (на хаджилък) 'Pilgerin/18 4. Zool 'Gottesanbeterin /18 богоотстъпни!к т, -ци pl Rel 'Abtrünni¬ ger т 7+ богоподоб|ен, -ни adj 'göttergleich богопомазан adj 'gottbegnadet Богородица /Rel 'Mutter /14 а 'Gottes O Голяма ~ Ma'riä 'Himmelfahrt /17; Малка ~ Ma'riä Ge'burt /17 богородице n, -та pl Bot 1. (срещниче) 'Günsel m 4 2. (божигробче) 'Quen¬ del m 4 богородичк|а/, -и pl 1. Bot 'Herbstaster /16, 'Aster 2. Äe/'Mutter/l4 a 'Gottes 3. Zool umg Ma'rienkäferchen n 23 4. übertr umg 'Zahmer ml*; той e цяла ж er ist ein ganz 'Zahmer богословие n nur sg Theolo'gie /16 a богословски adj theo'logisch богослужйтел (-ят) m, -и pl 'Gottesdie¬ ner боготвор|я, -йш (-йх) uv ver'göttern vt <b> богоугоден, -ни adj 'gottgefällig богоугодник m, -ци pl 'Gottesfürchtiger m 1 богохул|ен, -ни adj 'gotteslästerlich богохулни|k m, -ци pl 'Gotteslästerer m 4 богохулствай, -a pl 'Gotteslästerung /П богохулствув|ам, -аш (-ах) uv 'lästern vt, Gott 'lästern бод (-ът) m, -ове pl 1. (връх) 'Spitze/16 2. (шиене) Stich m 1; едър [рядък] ~ 'große 'Stiche pl бод|а, -еш (бодох) uv 1. 'stechen vt <16>, 'stacheln vt; трънът ~ e der Dorn 'stachelt; s вола c остен den 'Ochsen 'anstacheln <a> 2. (c por) 'stoßen vt < 34 > 3. (шия) 'sticheln vi, vt <hb> 4. übertr (дразня) 'sticheln 5. umg (забождам) 'stecken vt (no an 4) O x в очите in die 'Augen 'fallen vi <3/sn>, 'auffallen vi <3 a/sn>; ~ e ме 'Stiche 'haben < A > бодв[ам, -аш (-ах) «v; бодн|а, -еш (-ах) V 1. 'stechen vt < 16 >; 'stacheln vt; * вола c остена den 'Ochsen 'ansta¬ cheln <a> 2. (c рога) 'stoßen vt < 34 > 3. (шиене) 'einen Stich 'machen 4. (дразня) 'sticheln vi <hb> 5. (за¬ бождам) 'stecken vt бодеж m, -и pl Stich m 1 ,бод|йл m, -лй pl 1. (по клони) Dorn m 9 2. (животни, плодове) 'Stachel m 4 2бодйл m, -и pl Bot 'Distel /16 O магарешки ~ 'Distel;'Spitzklette/16 бодлйв adj 1. 'dornig, 'stachlig; ~ тел 'Stacheldraht m 2; ~ храсталак 'Dor- nengestrüpp n 20 2. (крава) 'stößig 3. übertr spitz; ~ език 'eine 'spitze 'Zunge /16
бодлокож 56 бодлокож adj 'stachelhäutig; ~и жи¬ вотни, ~ и als Subst Zool 'Stachel¬ häuter m 4 бодна t бодвам бодрост / nur sg 'Frische /16, 'Munter¬ keit /17; (жйвост) 'Lebhaftigkeit /17 ббд|ър, -ри adj 1. frisch, 'munter; » вид 'frisches 'Aussehen n 23; ~ pa стъпка 'fester Schritt m 1 2. (жизнен) 'rüstig; ж старец 'rüstiger 'Alter m 7+; крача ~ po 'rüstig 'ausschreiten vi < 21a/ sn > 3. (бдителен) wach б6дърствув|ам, -аш (-ах) uv wach sein vi < B >, 'wachen vt боев|н adj 1. Ge'fechts-; - ä подготовка Ge'fechtsausbildung / 17; ~ ä го¬ товност Gefechtsbereitschaft / 17 2. 'kämpferisch; » дух 'kämpferischer Geist m За; » съюз 'Kampfbündnis n 27 бо|ен, -йни adj 1. Kampf-, Schlacht-; Gefechts-; * кораб 'Kampfschiff n 20; ~ йно поле 'Schlachtfeld и 21; » театър 'Kriegsschauplatz m 2; ~йна линия 'Kampllinie/16, 'Frontlinie; s другар 'Kampfgenosse nt 7, 'Kampfge¬ fährte ml; ~ йни припаси Muniti'on /17; ~ йно кръщение 'Feuertaufe / 16; - йна операция 'Kampfoperation /17; на ~ йна нога gefechtsbereit, im 'Kriegszustand; - йна подготовка Gefechtsausbildung/17 2. (борчески) 'kämpferisch боеспособ|ен, -ни adj 'kampffähig бо|ец m, -йцй pl 1. (войник) Sol'dat m 8 2. (борец) 'Kämpfer m 4 божествен adj* 'göttlich; (прекрасен) 'herrlich божеств|о n, -ä pl 1. 'Gottheit/17, Gott m 3 2. übertr 'Abgott божн, божа od божия, божо od божие, божи adj 'Gottes, 'Gottes- O ~ гроб das 'Heilige Grab n 22; божа кравица Zool Ma'rienkäfer m 4; übertr 'einer, der kein 'Wässerchen 'trüben kann; закон ~ Glaubenslehre/16 божур m, -и pl Bot 'Pfingstrose /16 6o3jä /, -Й pl Bo'sa /16, 'Hirsebier n 20 süßliches, leichtvergorenes Hirsegetränk бозаджййниц|а /, -и pl veralt 'Ausschank m 2 für 'Hirsebier бозаджй|я m, -и veralt pl 1. (произво- дйтел) 'Hirsebierhersteller m 4 2. (про¬ давач) 'Hirsebierverkäufer m 4 0 халваджйя за « 'beide 'stecken 'un¬ ter 'einer 'Decke, 'beide 'ziehen am 'selben Strang бозанни|к m, -ци pl Zool 'Säugetier n 20 боза|я, -ein (-x) uv 'saugen vt, vi < 8, auch schwach!hb> (от an 3) боздуган m, -и pl Hist (от дърво) 'Keule /16; (от желязо) 'Morgenstern m 1 бозк|а /, -и pl 1. 'Zitze /16 2. volkst Brust /14 ^^(-ят) m, -еве pl 1. Kampf m 2, Schlacht/17; въздушен » 'Luftkampf; ръкопашен % 'Nahkampf 2. nur sg Prügel pl, Schläge pl; ям * 'eine Tracht 'Prügel be'ziehen <32b>; тегля » на някого jmdm. 'eine Tracht 'Prügel verabreichen <b> 2бо|й (-ят) m nur sg umg (ръст) Wuchs m 2, 'Größe/16 O човешки s 'Größe 'eines 'ausgewachsenen 'Mannes бойкот m, -и pl Boy'kott m 1; обявявам някому ~ über jmdn. den Boy'kott ver'hängen <b> бойкотмр|ам, -аш (-ах) uv, v boy- kot'tieren vt <d> бойлер m, -и pl 1. Tech 'Boiler m 4 2. (домакйнство) Warmwasserspeicher m 4 бойннц|а /, -и pl 'Schießscharte /16 боклу|к nt, -ци pl umg 1. Schmutz m 1, Dreck m 1; кофа за * 'Mülleimer m 4, (на двора) 'Aschenkübel 2. übertr Dreck, 'Plunder m 4 боклукчййск|и adj Müll-; ~ а кофа 'Mülleimer m 4; (на двора) 'Aschenkü¬ bel m 4; ~ а кола 'Müllwagen m 4 боклукчй|я m, -иpl umg 'Müllfahrer m 4 боклуч|а, -иш (-йх) uv umg 'schmutzig 'machen vt, be'schmutzen vt <b> боклучав adj umg 'schmutzig, 'dreckig ‘бокс (-ът) m nur sg 1. Sport Boxen n 23 2. (оръжие) 'Schlagring m 1
57 бомба 2бокс (-ът) т, -ове pl (преградено място) Вох/17 ‘бокс (-ът) т nur sg (кожа) 'Boxkalf п 24 боксирам = боксувам боксйр|ам се, -аш се (-ах се) uv Sport 'boxen vi <hb> (c 'gegen 4) боксов ad) 1. Sport Box-; - и ръкавици 'Boxhandschuhe m 1 jpl 2. 'Boxkalf-; - и обувки 'Boxkalfschuhe боксув|ам, -аш (-ах) uv Kfz (колела 'Räder) 'durchdrehen vt < a > боксьор nt, -и pt Sport 'Boxer m 4 боледув|ам, -аш (-ах) uv krank sein vi < B >, an 'einer 'Krankheit 'leiden vi <21 jhb>; x от грип die 'Grippe 'haben; x от скарлатина 'Scharlach 'haben < A >; x от туберкулоза an Tuberku'lose 'leiden боледуван|е n, -ия pl 'Krankheit /17 болезнен adj 1. 'krankhaft; -o често¬ любие 'krankhafter 'Ehrgeiz m 1 2. 'kränklich; - вид'kränkliches'Ausse¬ hen n 23 3. 'schmerzhaft; - а гримаса 'schmerzhafte Gri'masse /16; - вик 'Schmerzensschrei ml; - удар 'schmerzhafter Schlag m 2 бол|ен, -ни adj 1. krank; тежко x 'schwerkrank; душевно x 'geistes¬ krank; x съм от скарлатина an 'Scharlach er'krankt sein vi <B> 2. übertr 'krankhaft; - но въобра¬ жение 'krankhafte 'Einbildung /17 [Phanta'sie / 16 a] O - но време 'unruhige 'Zeiten / 17/p/; - но място 'schwacher Punkt ml; x въпрос 'schwierige'Frage/16; лягам x umg sich krank ins Bett 'legen болер|о и, -ä pl Bolerojäckchen n 23 болест /, -и pl 'Krankheit /17; морска - 'Seekrankheit; страдам от морска - 'seekrank 'werden vi <18/sn>; захарна - 'Zuckerkrankheit; имам захарна - 'zuckerkrank sein vi < B >; детска - 'Kinderkrankheit auch übertr, no - 'krankheitshalber болест|ен, -ни adj 'Krankheits- бол(й, -ят (-я, -яха) nur 3. Pers 1. 'schmer¬ zen vt, vi <hb>, weh tun vt < 38 >; * ме главата mich schmerzt der Kopf, der Kopf tut mir weh; - ят ме краката die 'Füße tun mir weh, mich 'schmerzen die 'Füße 2. übertr 'schmerzen; x ме, че ... es schmerzt mich, daß... Боливия / Bo'livien n 23 болк|а/ -и pl 1. Schmerz m 9 2. übertr 'Sorge / 16; кажи си -ата sag, was du auf dem 'Herzen hast O не e x за умирачка! das ist kein 'Bein¬ bruch! болнав adj 'kränklich, 'kränkelnd болнн|к m, -ци pl volkst 'Kranker m 7 болннц|а / -и pl 'Krankenhaus n 22 болния |ен, -ни adj 'Krankenhaus-; - но отделение'Krankenstation/17; - на обстановка 'Krankenhausatmosphäre /16; х лист 'Krankenblatt п 22 болногледач т, -и pl 'Krankenpfleger т 4 болногледачк|а/, -и pl 'Krankenpflege¬ rin /18 болт (-ът) т, -ове pl Tech 'Bolzen т 4; (с нарез) Ge'windebolzen, 'Schraubbol¬ zen болшевизация (f nur sg) = болшеви- зйране болшевнзйр|ам, -аш (-ах) uv, v Pol bol- schewi'sieren vt < d >, nach den Prin'zipien der Bolschewi'ki gestalten vr <b> болшевнзйране n nur sg Pol Bolsche- wi'sierung/17 болшевйз|ъм (-мът) m nur sg Pol Bol¬ sche'wismus m 11 болшевй|к m, -ки od -ци pl Pol Bol- sche'wik m, pl Bolschewi'ki болшевйшки adj Pol bolschewistisch болшннств|6 n, -ä pl 'Mehrheit /17 боляр|ин m, -и pl Bo'jar m 8, Bol'jar болярк|а /, -и pl Bo'jarin /18, Bol'jarin болярски adj Bo'jaren-, Bol'jaren- болярство n nur sg Bo'jarenschicht/17, Bol'jarenschicht б6мб|а /, -и pl Mil 1. 'Bombe / 16; атомна x A'tom bombe; ä със закъснител 'Zeitzünderbombe; водо¬ родна x 'Wasserstoffbombe; неу-
бомбардирам 58 тронна ж Neu'tronenbombe; запа¬ лителна * 'Brandbombe; фугасна ж 'Sprengbombe 2. (ръчна) 'Handgra¬ nate /16 бомбардйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (само¬ лети) bombardieren vt <d>, mit 'Bomben be'legen vt <b> 2. (арти¬ лерия) be'schießen vt <32b>, 'unter Artüle'riefeuer 'nehmen vt < 16> бомбардировач am, -и pl Mil 'Bomben¬ flugzeug n 20, 'Bomber m 4; среден - 'Mittelstreckenbomber; тежък ~ 'Langstreckenbomber бомбардировка /, -и pl 1. (самолет) 'Bombenangriff m 1, 'Luftangriff 2. (артилерия) Bombarde'ment n 24, Artüle'riefeuer n 23 бомбен, -та pll. (обувка Schuh) 'Kappe /16 2. Text 'Halbzylinder m 4, 'steifer Hut m 2; volkst Hut, Me'lone /16 бомбен adj 'Handgranaten-; ~ атентат 'Bombenanschlag m 2 бомбохвъргач m, -и pl Mil 'Wasserbom¬ benwerfer nt 4 бон (-vr) nt, -ове pl Fin Bon m 6 бонбон m, -и pl Bon'bon m 6 0 шоко¬ ладови ~и Pra'linen /16//>/ бонббиеи adj Bon'bon- бонбониер|а /, -и pl Bonbon'niere / 16, Bon'bondose /16, Kon'feklschale/16 боне n, -та pl 'Häubchen n 23 бонификация / -и pl 1. Fin Bonifi- kati'on / 17, Vergütung / 17 2. Sport 'Zeitgutschrift /17 J6op (-ът) nt, -ове pl Bot 'Kiefer /16 2бор (-ът) m nur sg Chem Bor n 20* борав|я, -иш (-их) uv 1. 'umgehen vi < 13ajsn> (c mit 3), zu tun 'haben vr < A > (c mit 5); той »ис много пари er hat viel mit Geld zu tun 2. 'tätig sein vi <B>, 'arbeiten vi <hb>; x c много пари a) ich 'habe viel mit Geld zu tun b) ich 'habe viel Geld боракс nt nur sg Chem 'Borax m 1 борб|а /, -й pl 1. Kampf m 2 (c mit 3; против od срещу 'gegen 4\ за um 4, für 4); класова ж 'Klassenkampf; ж за съществуване Existenzkampf2. Sport 'Ringen n 23; свободна ж 'Freistilrin¬ gen n 23; класическа ж 'griechisch- 'römisches 'Ringen борд (-ът) m nur sg Verk Bord am 1; на ~a на кораба an Bord des 'Schiffes борде|й (-ят) am, -и pl 'Elendsquartier n 20* бордер|о n, 'kpl 1. Fin 'Kontoauszug am 2; (при обмяна на парй) 'Kassen¬ beleg am 1 2. (опис) Re'gister n 23, Verzeichnis n 27 бордо n nur sg 1. (вино Wein) Bor'deaux am undekl 2. übertr Bor'deauxrot n 23 бордюр am, -vtpl 1. Text Bor'düre /16 2. (тротоар) 'Bordkante /16 бор|ец am, -цй pl 1. 'Kämpfer am 4; ж за мир 'Friedenskämpfer 2. Sport 'Ringer m 4; 'Ringkämpfer борйк|а/, -и pl - ‘бор борина / nur sg 'Kienholz n 22; (за осветление) 'Kienspan am 2 борйчк|ам се, -аш се (-ах се) uv sich 'balgen vr <hb>, sich 'raufen vt < hb > (c mit 3) боркйи|я/, -и pl 'Kämpferin /18 бормашина/, -и pl 'Bohrmaschine/16 ^ров adj 'Kiefern-; ~ a ropä 'Kiefern¬ wald am 3; ~ и клонки 'Kiefemzweige m 1 /pl 2б6ров adj Chem Bor-; - а киселина 'Borsäure/16; » вазслйн 'Borvaseline /16 боровйнк|а/, -и pl Bot 'Heidelbeere/16 66pc|a /, -и pl Fin 'Börse /16; ж на труда 'Arbeitsamt n 22; стокова ж 'Warenbörse; черна ж 'schwarzer Markt am 2 борсов adj 'Börsen- борч (-ът) am, -ове pl umg Schuld /17; правя - 'Schulden'machen, sich Geld 'borgen vr борческ|и л#'kämpferisch, Kampf-; ~a натура 'Kämpfernatur /17; ж дух 'Kampfgeist am 3 a борчлй|я am, -и pl umg 'Schuldner m 4 борш (-ът) am, -ове pl Kochk Borstsch m 1 бор|я се, -иш се (-их се) uv 'kämpfen vi <hb> (c mit 3; за für 4, um 4\ протйи
59 браздя od срещу 'gegen 4)\ х с вълните 'gegen die 'Welten 'ankämpfen vi < a/hb > бос 1. adj 'barfüßig; - ото момиче das 'barfüßige 'Mädchen; на ~ крак 'ohne 'Strümpfe ['Schuhe] 2. adv 'barfuß; момичето e ~o das 'Mädchen ist 'barfuß; ходя ~ 'barfuß 'gehen vi <13/sn> 3. adj (кон) 'unbeschlagen, nicht be'schlagen 4. übertr nicht be'schlagen; той е ~ в тази област er ist auf 'diesem Ge'biet nicht be'schla¬ gen <0 гол и ~ nackt und bloß босилек m nur sg Bot Ba'silikum n 28, Ba'silienkraut n 22 Босна / 'Bosnien n 23 босоног adj 'barfüßig бостан m, -и pl 1. Melonenfeld n 21 2. (за зеленчук) Ge'müsegarten m 5 бостанск и adj 'Garten-, Feld- O ~ o плашило 'Vogelscheuche /16 ботанй|к m, -ци pl Bo'taniker m 4 ботаник|a/ -и pl 1. nur sg Bo'tanik/17 2. (учебник) Bo'laniklehrbuch n 22 ботанически adj bo'tanisch б0тинк|а/, -и pl Stiefe'lette/16, 'Halb¬ stiefel m 4 ботуш m, -и pl 'Stiefel m 4, 'Schaftstiefel; гумен ~ 'Gummistiefel O под ~ а на някого съм 'unter jmds. 'Stiefel 'stöh¬ nen vi <hb> ['schmachten vi <hb>] ботушкн nur pl 'Stiefelchen n 23 бохем m, -и pl Bohemien [.,'mje:] m 6 бохемски adj wie ein Bohemi'en; ~ живот ein 'Leben n 23 wie ein Bohe¬ mi'en бохч|а /, -и volkst pl 1. (кърпа) 'Ein¬ schlagtuch n 22 2. (вързоп) 'Bündel n 23 3. (покривка) 'Tischtuch боцв|ам, -am (-ax) uv; боцн|а, -еш (-äx) v 'pieken vi, vi < hb > (някого по jmdn. in 4) боцк|ам, -аш (-ax) uv f 60цвам боцман m, -и pl 'Bootsmann m 3 (pl Jeute) бойна t боцвам бо|я /, -й pl 'Farbe / 16; водна « 'Wasserfarbe, Aquarellfarbe бо|я се, -йш се (-ях се) uv 1. sich 'fürchten vr <hb> (от vor 3), Angst 'haben < А > (от vor 3) 2. (безпокоя се) sich 'ängstigen vr (за um 4), Angst 'haben (за um 4) бояджййниц|а /, -и pl Färbe'rei /17 бояджийски adj 1. (стени) 'Maler- 2. (текстйл) 'Färber-, Färbe'rei- бояджййство n nur sg 1. (стени и под.) 'Malerberuf m I, Male'rei / 17 2. (текстйл и под.) 'Färberberuf, Fär¬ be'rei /17 бояджй|я /п, -и pl 1. (стени и под.) 'Maler т 4, Dekorationsmaler; 'An¬ streicher /Ti 4 2. (текстйл и под.) 'Fär¬ ber т 4 боядйсв|ам, -аш (-ах) uv; боядйс|ам, -аш (-ах) V 1. (стенй и под.) 'anstrei¬ chen vi <21а>, 'streichen vi <21 >; (стая, къща) 'tünchen vi 2. (текстйл и под.) 'färben vi; » си косата sich 3 die 'Haare 'färben боязлйв adj 'ängstlich, 'furchtsam боязън /nur sg Angst /14, Furcht/17, Scheu /17 (от vor 3) брав|а/, -й pl Schloß n 22; секретна % 'Sicherheitsschloß браво Interj 'bravo брад|а /, -й pl 1. Kinn n 20 2. (косми) Bart m; пускам % sich 3 'einen Bart 'stehen 'lassen <3> брадйвиц|а / -и pl 'Warze / 16 брадат adj 'bärtig брадв|а /, -и pl (голяма) Axt / 14; (малка) Beil n 20 брадйчк|а /, -и pl 1. Kinn n 20 2. (кос¬ ми) 'Bärtchen n 23 брадясв|ам, -аш (-ax) uv; брадяс|ам, -аш (-ах) V den Bart 'wachsen ['stehenj 'lassen vi <3>; брадясал e er ist 'unrasiert; er hat einen 'Stoppelbarl бразд|а/, -й pl 1. 'Furche/16 2. volkst (за напояване zur Be'wässerung) 'Rin¬ ne /16 3. (бръчка) Ge'sichtsfalte /16 бразд|я, -йш (-йх) uv 1. 'furchen vi, 'Furchen 'ziehen <32>; тракторът ~ й нйвата der 'Traktor zieht 'Furchen 'über den 'Acker 2. durch'furchen vi
Бразилия 60 <а>„ durch'pflügen vt <а>; лод¬ ката ~ й водата das Boot durch'pflügi das 'Wasser 3. (бръчки) zer'furchen vi <b> Бразилия /Brasilien n 23; (столицата die 'Hauptstadt) Bra'siüa (-s) бразйл|ец m, -ци pl Brasili'aner m 4 бразйлк|а /, -и pl Brasilianerin f 18 бразилски adj brasilianisch ‘брак (-ът) m, -ове pl I. 'Ehe / 16; сключвам граждански (църковен) ~ sich 'standesamtlich ('kirchlich) 'trauen 'lassen < 3 >; сключвам ~ , встъпвам вбрак die 'Ehe 'schließen <32> (c mit 5)2. (бракосъчетание) 'Eheschlie¬ ßung/17 ‘брак (-ът) m nur sg 'Ausschuß m 2 бракониер m, -и pl 'Wilderer m 4, 'Wild¬ dieb m 1 бракониерство n nur sg 'Wildern n 23, Wilddiebe'rei /17 бракоразвод m, -и pl Jur 'Ehescheidung /17 бракоразводен, -ни adj Jur 'Eheschei- dungs-; ~ но дело 'Ehescheidungsver¬ fahren n 23 бракосъчетавам, -am (-ax) uv; брако¬ съчета \я, -еш (-x) v ver'heiraten vt < b >, ver'mählen vt < b > (c mit 5); Rel 'trauen vt (c mit 5) бракосъчетани^ n, -я pl 'Eheschließung /17 бракосъчетая | бракосъчетавам бракув|ам, -аш (-ax) uv als 'Ausschuß ['untauglich, 'wertlos] 'aussortieren vt <e>; für 'Ausschuß ['untauglich, 'wertlos] er'klären vt < b > бракуван adj 'Ausschuß-; «и стоки 'Ausschußware /16, 'Ausschuß m 2 6ран|а /, -и pl 'Egge / 16; зъбна ж 'mittlere 'Egge; дискова « 'Scheiben¬ egge; ротационна s Croskill-'Walze /16, 'Schollenbrecher m 4 бранител (-ят) m, -и pl Ver'teidiger m 4, Be'schützer m 4 браниш|e n, -a pl 'Schonung/17 бранни |к m, -ци pl Hist (воин) 'Krieger m 4 бранув|ам, -аш (-ax) uv 'eggen vt бранш (-ът) m, -ове pl 'Branche / 16 бран|я, -иш (-йх) uv 1. (отбранявам) verteidigen vt <b> (от 'gegen 4) 2. (закрилям) 'schützen vt (от vor 3) бран|я, -йш (-йх) uv = бранувам брат (-ът) m, -я pl 1. 'Bruder m 5 auch übertr, доведен [заварен] - 'Stiefbru¬ der; природен - 'Halbbruder; 2. nur pl volkst (растение) 'Schößlinge m \ *lpl братим|я се, -йш се (-йх се) uv sich ver'brüdern vr < b > (c mit 3) братов adj 'Bruder-, des 'Bruders; - син des 'Bruders Sohn; той мие * син er ist 'meines 'Bruders Sohn, er ist mein 'Neffe братовчед m, -и pl 'Vetter m 10, Cou'sin m 6 0 първи - 'Vetter 'ersten 'Grades братовчедк|а /, -и pl Cou'sine/16, 'Base /16 братоубн|ец m, -йци pl 'Brudermörder m 4 братоубййствен adj 'brudermörderisch; ~a война 'Bruderkrieg m 1 братоубййств|о n, -apl 'Brudermord m 1 братск|и adj 'brüderlich O ~ а могйла 'Massengrab n 20; (паметник) 'Denk¬ mal n 20 des 'Unbekannten Sol'daten братств|о n, -a pl 1. Brüderlichkeit/17 2. (сдружение) 'Bruderschaft /17 братушк|а m, -и pl Hist umg 'russischer 'Bruder m 5 бряч|ен, -ни adj 'Ehe-; 'ehelich; ~ на двойка 'Ehepaar n 20 брашнар (-ят) m, -и pl veralt 'Mehlhänd¬ ler m 4 брашнен adj 1. Mehl-; ~ а каша 'Mehlbrei m 1; ~ чувал 'Mehlsack m 2 2. 'mehlig брашн[ö л,-ä pl Mehl n 20; пшенично ж 'Weizenmehl O два остри камъка ж не мелят zwei 'harte 'Steine 'mahlen 'selten fein; на - ото евтин, на трй- ците скъп er wirft die Mark hin'aus und dreht den 'Pfennig 'dreimal um бре Partikel he брегови adj 'Küsten-
61 бронзов брез|а/, -й pl Bot 'Birke /16 брезент т, -и />/1. (плат) 'Zeltleinwand / 14 2. (покривка) 'Plane / 16 3. (за палатка) 'Zeltbahn /17 брезентен = брезентов брезентов adj aus 'Zeltleinwand; «а чанта 'Tasche / 16 aus 'Zeltleinwand брезов — брязов бре|й (-ят) т, -йове р! Bot 'Schmerwurz /17 брей Partikel he бреме п, «та od бремена pl Bürde /16; Last / 17 auch übertr бременн|а, -и adj 'schwanger бременност/ nur sg 'Schwangerschaft /17;отпускало ~ 'Schwangerschafts¬ urlaub m 1 брест = бряст брестов = брястов бригад|а /, -и pl Bri'gade / 16 auch Mil; полевъдна х 'Feldbaubrigade О отивам на * zum 'Arbeitseinsatz т 2 [zur Frei'willigenbrigade] 'gehen ['fah¬ ren] брягад|еи, -ни adj Bri'gade- бригадйр m, -и pl Briga'dier m 6 бригадярск|и adj Briga'dier-; ~ o дви¬ жение Frei'willigenbrigadenbewegung /17; * лагер 'Lager n 23 der Frei'willigenbrigaden бридж (-vr) m nur sg Kart Bridge [brid3] n undekl брнзент = брезент брнзбнзи nur pl 'Scheibengardinen / 16Ipl брикет m, -и pl Bri'kett n 24 брякет|ен, -ни adj Bri'kett- брилянт m, -и pl Brillant [bril'jant] m 8 брялянт|ен, -ни adj 1. Brillant- [bril¬ 'jant-]; x пръстен Bril'lantring m 1 2. (бляскав) bril'lant брилянтни m nur sg Brillan'tine [briljan..] /16 брилянтов = брилянтен брймк|а/, -и pl 'Masche/16; (на чорап) 'Laufmasche; на чорапа има к im Strumpf läuft 'eine 'Masche; ловя ~ и 'Maschen 'aufnehmen < 16 a> брнтан|ец m, -ци pl 'Brite m 7 британски adj 'britisch брич (-ът) m, -ове pl 'Stiefelhose/16; (за езда) 'Reithose брйчк|а /, -и pl Kutsche /16 брод (-ът) m, -ове pl Furt /17 бродери|я /, -и pl Sticke'rei /17 броднр|ам, -аш (-ax) 'sticken vt, vi <hb>, be'sticken vt < b> брод|я, -иш (-йх) uv um'herschweifen vi <ajsn>, um'herwandern vi <a/sn>, um'herirren vi < г/sn >; (духове) um- 'gehen vt < 13b > бро|еи, -йни adj Zähl- O числйтелно йно Gramm Kardi'nalzahl /17 броеннц|а /, -и pl 1. 'Zählschnur/14 2. (при католиците) 'Rosenkranz m 2 броител m, -и pl Tech 'Zählwerk n 20, 'Zählapparatur /17 бро|й (-ят) m, -еве pl 1. Zahl /17, 'Anzahl 2. (списание и под.) 'Nummer /16 O на s an der Zahl; няма x un'zählbar sein; в x Fin in bar; 1000 лева в x 'tausend'Lewa in bar; плащам в x ich 'zahle bar бройк|а/, -и pl Stück n 20; (екземпляр) Exem'plar n 20* брокат m nur sg Text Bro'kat m 1 бром (-ът) m nur sg Chem Brom n 20 бромов adj Chem Brom- бронебо|ен, -йни adj Mil 'panzerbre¬ chend бровева|к m, -ци pl Mil 'Panzersoldat m 8 бронеизтребнтел (-ят) m, -и pl Mil Sol'dat m 8 'einer 'Panzerabwehrein¬ heit бронен0с|ен, -ни adj ge'panzert; 'Pan¬ zer-; ä кръстосван 'Panzerkreuzer m 4 броненосец m, -сци pl Mil 'Panzerschiff n 20 бронетранспортьор m, -и pl Mil 'Schüt¬ zenpanzerwagen m 4 бронз (-ът) m nur sg 'Bronze / 16 бронзнр|ам, -аш (-ax) uv; v bron'zieren v/ <d> бронзов adj 1, 'Bronze-, 'bronzen; - a
бронирам 62 ера Hist 'Bronzezeit /17 2. (цвят) 'bronzefarben броннр|ам, -аш (-ах), v 'panzern vt брониран adj ge'panzert; 'Panzer-; ~ и войски 'Pahzertruppen /16jpl бронх /и, -и pl Bron'chie / 16 бронхиал|ен, -ни adj bronchi'al бронхит m, -и pi Med Bron'chitis / бронхопневмония f nur sg Med Bron- chopneumo'nie /16 брон|я /, -и pl 1. Hist 'Rüstung / 17, 'Panzer m 4, 'Harnisch m 1,'Brünne/16 2. Mil 'Panzer, 'Panzerung / 17 броуиинг m. -и pl Mil Browning ['brau- nig] m 6 брощйр!ам, -аш (-ах) uv, v bro'schieren vt < d >; (подшивам) 'heften vt 6pöuiKla /, -и pl 'Brosche /16 брошур|а/, -и pl Bro'schüre/16 бро[я, -йш (-йх) uv 1. 'zählen vt 2. (пла¬ щам) 'hinzählen vr < a >; z ce 'zählen (за zu 4) O ~ ят се на пръсти man kann sie an den 'Fingern ’abzählen брул|я, -иш (-йх) uv 1. her'unterschlagen vt < 4 a >; z орехи 'Nüsse her'unter¬ schlagen 2. 'schütteln vr, her'unter- schütteln vt <a>; « круши 'Birnen vom Baum 'schütteln 3. (вятър) 'peit¬ schen vt брус (-ът) m, -ове pl 'Wetzstein m 1 бруствер m, -и pl Mil 'Brustwehr / 17 брутал|ен, -ни adj bru'tal бруталност / nur sg Brutali'lät /17 брут|ен, -ни adj 'Brutto- бруто adv 'brutto бръз od бърз, бърза, бързо, бързи adj 1. schnell; flink; c 6ip3H движения mit 'flinken Be'wegungen; - влак 'Schnellzug m 2; бърза помощ a) 'dringliche medizinische 'Hilfe /16 b) (линейка) 'Krankentransport m 1; бърза телеграма 'Blitztelegramm n 20* 2. (спешен) 'eilig; ймам бърза работа 'dringend zu tun 'haben < A >; на бърза ръка auf die 'Schnelle 3. umg (прибързан) über'eilt, 'voreilig бръкв|ам, -аш (-äx) uv; бръкн|а, -еш (-ах) V 'greifen vr <21 > (в in 4) бръмбар т, -и pl 'Käfer т 4; майски - 'Maikäfer; колорадски ~ Kartoffel¬ käfer О избий тоя - от главата си schlag dir das ['diese 'Flausen) aus dem Kopf; имам %ив главата си 'Flausen im Kopf 'haben < A > бръмч|а, -йш (-äx) uv 1. (комар, пчела, бръмбарче) 'summen vi 2. (голямо насекомо, машйна) 'brummen vi <hb>3. (чекрък, колело) 'surren vi <hb> O ушйте ми ~ ат 'Ohren¬ sausen 'haben < A > брънк|а /, -и pl Glied n 21 бръсв|ам, -аш (-ах) uv; бръсн|а, -еш (-äx) v 'abfegen vt <a>, 'säubern vt 6ръск|ам, -аш (-ах) uv 1. 'abfegen vt < a >; 'fegen vt 2. (шибам) 'peitschen vt бръсна v t бръсвам 2бръсн|а, -еш (-ах) uv ra'sieren vt <d> O вятърът -v e es weht ein 'scharfer ['schneidender] Wind; кой го ~ e wer kehrt sich schon an ihn; не го z за нйщо er ist mir 'völlig 'schnuppe [e'gal]; z ce sich ra'sieren vr бръснар (-ят) m, -и pl 'Herrenfriseur m 1*, veralt Bar'bier m 1*; отйвам на ~ ich 'gehe zum Fri'seur бръснарниц|а /, -и p/'Herrenfriseursalon m 6; veralt Bar'bierstube /16 бръснарски adj Fri'seur- бръснарство n nur sg 'Herrenfriseurbe¬ ruf m I, 'Herrenfriseurhandwerk n 20 бръснат adj 'glattrasiert; - а глава 'kahlgeschorener Kopf m 2 0 кой те пйта ~ ли е владйката du mußt nicht 'überall 'deine 'Nase hin'einstecken бръснач m, -и pl Ra'siermesser n 23 брътвеж m, -и pl Ge'schwätz n 20, Ge'plapper n 23 брътв!я, -иш (-их) uv 'schwätzen vi <hb>, 'quatschen vi <hb>, 'plappern vi <hb> брьчк|а/, -и pl 'Falte/16, 'Runzel/16 бръчкан adj umg 'runzelig, 'faltig брьчк|ам, -аш (-ах) uv 'runzeln vt, in 'Falten 'legen vt бръшлян m, -и pl Bot 'Efeu m 6
63 булгур бръшлянов adj 'Efeu- бръщолев я, -иш (-йх) uv 'schwatzen vi <hb>, 'plappern vi <hb>, 'quatschen vi <hb> брюнетк|а / -и pl Brü'nette / 16 бряг (брегът) m, брегове pl 1. 'Ufer n 23 2. (цяла морска брегова линия) 'Kü¬ ste/16 3. (плаж) Strand m 1 4. (склон) 'Abhang m 2 брязов adj 'Birken- бряст (-ът) m, -ове pl Bot 'Ulme /16 брястов adj 'Ulmen- буб|а/ -и pl 1. (копринена *) 'Seiden¬ raupe/ 16 2. Kindersprache 'Käferchen n 23 бубар (-ят) m, -и pl 'Seidenraupen¬ züchter m 4 бубарни|к nt, -ци pl 'Seidenraupenzucht / 17; Seidenraupenzuchtanlage /16 бубарство n nur sg 'Seidenbau m 1, 'Seidenraupenzucht /17 буболечк|а/, -и />/1. 'Käferchen n 23, 'Tierchen n 23 2. übertr ein 'Harmloser m 7-, 'eine 'Harmlose /19 бубот|я, -иш (-йх) uv 1. (гръм) 'grollen vi <hb> 2. (водопад, мотори) 'don¬ nern vi <hb> 3. (падащи предмети) 'poltern vi <hb> 4.(печка)'wummern vi <hb> будал |a m, -й pl 'Schafskopf m 2, 'Trottel m 4 Будапеща /'Budapest n 23 буд|ен, -ни adj A. 'munter, wach 2. (жив) 'munter 3. (умен) 'aufgeweckt 4. (бдй- телен) 'wachsam 5. (съзнателен) be'wußt O най- ~ ните синове на на¬ рода die 'besten 'Söhne des 'Volkes будйлня|к m, -ци pl 'Wecker m 4 будист m, -и pl Bud'dhist m 8 будйстки adj bud'dhistisch будител (-ят) m, -и pl Er'wecker m 4 des nationalen Be'wußtseins, 'Aufklärer m 4 будк|а /, -и pl 1. 'Bude/16, 'Häuschen n 23; караулна * 'Schilderhaus n 22; шофьорска ä 'Fahrerhaus 2. (за вест¬ ници) Ki'osk m 1 буд|я, -иш (-йх) uv 1. 'wecken vt, 'auf¬ wecken vt <a> 2. (предизвиквам) er'wecken vt < b >; * ce 'aufwachen vi < a./sn >, 'er'wachen vi < Ъ/sn > бу|ен, -йни adj 1. stark, 'heftig, wild; ~ йна река 'reißender Fluß m 2; & огън 'loderndes 'Feuer n 23 2, (растеж) 'üppig 3. (характер) 'ungestüm, wild; ~ йна кръв 'wildes Blut n 20 буз|а/, -и pl 'Backe /16, 'Wange /16 бузест adj 'pausbäckig буйност f nur sg 1. 'Stärke/16, Kraft/14 2. (растеж) 'Üppigkeit /17 3. (харак¬ тер) 'Wildheit /17, 'Ungestüm n 20 буйств|о n, -a pl 'Toben и 20,'Tollheit /17 буйствув|ам, -аш (-ах) uv 'toben vi <hb>, 'rasen vi <hb>; (деца) 'tollen vi <hb/sn> бук (-ът) m, -ове pl Bot 'Buche / 16 бука|к m, -ци pl 'Buchengehölz n 20, 'Buchenwald m 3 букв|а/ -и pl 'Buchstabe m 7 a; главна » 'Großbuchstabe; малка * 'Klein¬ buchstabe; пйша c главна * groß 'schreiben vt <23> буквал|ен, -ни adj 'wörtlich; ä превод 'wörtliche Übersetzung / 17; в ~ ния смисъл на думата im 'wörtlichen 'Sinne буквално adv 'wörtlich буквар m, -и pl 'Fibel /16 буквен adj 'Buchstaben-; ~ знак'Letter /16 букволеяр (-ят) m, -и pl 'Schriftgießer m 4 букволеярниц а f -и pl 'Schriftgießerei /17 букет m, -и pl 1. (цветя) 'Blumenstrauß m 2; ~ от червени рози Strauß 'rote 'Rosen 2. (вйно) Bu'kett n 20 букл|а / -и pl Locke /16 буков adj 'Buchen-, 'buchen Букурещ m 'Bukarest n 23 бул|а/,-ир/1. 'Türkin/18 2. Rel 'Bulle /16 буламач m, -и pl umg 'fades Zeug n 20, geschmackloser Fraß m 1 булгур m nur sg 'Grütze /16
булдог 64 булдо|г т, -зи pl 'Bulldogge /16 булдозер т, -и pl Tech Pla'nierraupe/16 булевард т, -и pl Boule'vard т 6 булевардек, -ни adj Boule'vard-; ~ на литература 'Schundliteratur /17 булк|а /, -и pl 1. (на сватбата) Braut/14 2. (млада жена) 'junge Frau/17 3. umg (съпруга) Frau булкин adj Braut- було л, була pl 'Schleier m 4 0 свалям някому - то jmdm. die 'Maske vom Ge'sicht 'reißen <21 >; - то пада от очите ми umg es fällt mir wie 'Schuppen von den 'Augen; под ~ то на приятелството 'unter der 'Maske der 'Freundschaft; под ~ то на нощта 'unter dem 'Schleier der Nacht булчин = булкин булчикск|и adj Braut-; - а рокля 'Brautkleid n 21 бульон m, -и pl 'Fleischbrühe / 16, Bouillon [bul'jöj/15 бумк|ам, -аш (-ах) uv 'bumsen vi <hb> бумтеж m, -и pl 'Donnern n 23, 'Grollen n 23, 'Dröhnen n 23 бумт|я, -йш (-ях) uv 1. 'donnern vi <hb> 'dröhnen vi <hb> 2. (печка) 'wummern vi <hb> бунар nt, -и pl dial volkst 'Brunnen m 4, 'Ziehbrunnen 6yumi|e n, -a pl 'Misthaufen m 4 бункер m, -и pl Tech, Mil 'Bunker m 4 бунт (-ът) m, -ове pl 1. (въстание) 'Aufstand m 2 2. (метеж) 'Aufruhr m 1, Re'volte /16; (на кораб) Meute'rei /17 бунтар (-ят) m, -и pl 'Aufrührer m 4, Revo'luzzer m 4 бунтарски adj 'aufrührerisch бунтов|ен, -ни adj 'aufrührerisch, revo¬ lutionär, re'bellisch бунтовни[k m, -ци pl 'Aufrührer m 4, Re'bell m 8 бунтовнически adj 'aufrührerisch, revo¬ lutionär, re'bellisch бунтовнишки = бунтовнически бунтув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'aufwiegeln vt <a> 2. (революционизирам) revo¬ lutionieren vt <d>; ä ce sich em'pören vr <b>, sich er'heben vr < 14b >, revol'tieren vi < d/hb >, 'auf¬ stehen vi <2tjsn> (срещу 'gegen 4); 'meutern vi <hb> бургн|я /, -и umg pl 'Handbohrer m 4 буре л, -та pl Faß n 22 бурен m, -ирИ. 'Unkraut n 22 2. (билка) nur pl 'Kräuter n 22/pl бур|ен, -ни adj 'stürmisch бурена|к m, -ци pl 1. mit 'Unkraut be'wachsene 'Stelle / 16 2. umg (зе¬ ленчук) 'Grüngemüse n 23 буренос|ен, -ни adj Sturm-; % облак Ge'witterwolke /16 буренясв|ам, -аш (-ах) uv; буреняс|ам, -аш (-ах) V ver'unkrauten vt < Ь/sn >, mit 'Unkraut be'wachsen vi < 4b/sn > буржоа m nur sg Bourgeois [Ьигзо'а] m undekl; дребен ~ 'Kleinbürger m 4 буржоаз ен, -ни adj 'bürgerlich; ~ на революция 'bürgerliche Revolution / 17; -на класа 'Klasse / 16 des 'Bürgertums, Bourgeoisie/ 16 a; - ho- демократйчен 'bürgcrlich-demo'kra- tisch буржоазя|я /, -и pl Bourgeoisie [burjoa'zi:] / 16 a, 'Bürgertum n 28; дребна £ 'Kleinbürgertum; едра % 'Großbourgeoisie буржоазк|а /, -и pl Frau / 17 aus dem 'Bürgertum, 'Bürgerliche /19 буркан m, -и pl 1, Konservenglas n 22 2. (за домашно консервиране) 'Ein¬ weckglas; - череши ein Glas 'Kir¬ schen бурм|а/, -й pl 'Schraube/16 бур|я/ -и pl 1. Sturm m 2 auch übertr, 2. (гръмотевична) Ge'witter n 23 бут (-ът) m, -овеpl 1. Kochk 'Keule/16; свински - 'Schinken m 4 2. Anat umg 'Oberschenkel m 4, 'Schenkel бутал|о n, -a pl Tech 'Kolben m 4 бут|ам, -аш (-ах) uv 1. 'schieben vt < 32 >; s колата den 'Wagen 'schie¬ ben; v. нещо в джоба etw. in die 'Tasche 'stecken; z нещо пред себе си etw. vor sich her'schieben 2. (побут- вам) 'anstoßen vt < 34 a >; s някого
65 бъдни по гърба jmdn. in den 'Rücken 'stoßen vt < 34 >; ж вратата (отварям) die Tür 'aufstoßen <34a>, (затварям) die Tür 'zuschlagen <4a> 3. umg (пйпам) 'anrühren vt <a>; ж се I. umg sich 'stoßen vr (в нещо an 3) 2. umg sich 'schieben vr (в нещо in 4)\ ж се в стаята sich in das 'Zimmer 'schieben бутаниц|а /, -и pl umg Ge'dränge n 23, Ge'schiebe n 23 бутв|ам, -am (-ax) uv; бутн|а, -еш (-äx) v 1. 'schieben- vt <32>; 'stoßen vt < 34 >; ж вратата (отварям) die Tür 'aufstoßen <34a>; (затварям) die Tür 'zuschlagen <4a> 2. (побут- вам) 'anstoßen vt <34 a> 3 .umg (пипвам) 'anrühren vt <a> 4. umg (пъхвам) 'zustecken vt < a > 5. umg (забутвам) 'stecken vt; ж се 1. sich 'stoßen vr (в an i) 2. umg sich 'schieben vr (в in 4) бутйлкIа/-и/>/ 'Flasche/16; ж завйно 'Weinflasche; ж вино 'eine 'Flasche Wein бутилков adj 'Flaschen- бутна t бутвам бутон m, -и pl 'Druckknopf m 2, Knopf буфер m, -и pl Tech 'Puffer m 4 буфер|ен, -ни adj 'Puffer- O ~ на дър¬ жава Pol 'Pufferstaat m 9 бухал my -и pl Zool 'Uhu m 6 бухалк|а /, -и pl 1. 'Waschbleuel m 4, 'Wäschestampfer m 4 2. Mil 'Handgra¬ nate /16 бух|ам, -am (-ax) uv 1. 'klopfen vt, vt < hb > 2. (бухал) 'rufen vt < 39 >; uhu 'rufen 3. übertr (кашлица 'Husten) 'bellen vt <hb>, 'krächzen vi <hb> бухв|ам, -аш (-ax) uv; бухн|а, -еш (-ах) v 1. 'klopfen vt, vi <hb>, 'bumsen vi < hb > 2, (силно падам) 'hinplauzen vi <sn>, 'plumpsen vi <sn>, 'krachen vi <sn> 3. (раста) em'porschießen vi <32a/sn>; бухнала коса 'üppiges Haar n 20; ж се 'plumpsen бухнал adj 1. üppig 2. (тесто) aufgegan¬ gen бухт|я, -йш (-ях) uv 1. (вода) 'brausen vi 5 Wtb. Bulg-Dl. <hb>, 'tosen vi <hb> 2. (оръдия) 'donnern vi <hb> буц|а/, -и pl 1. 'Klumpen m 4; ж пръст 'Klumpen 'Erde; ж сирене Stück n 20 'Käse 2. Med Ge'schwulst /14 O заседна ми ж на гърлото'einen Kloß im 'Halse 'haben буч|а, -иш (-йх) uv 'spießen vt (на, в auf 4, in 4) буч|а, -йш (-ax) uv 1. (машйна) 'dröhnen vi <hb>, 'donnern vi <hb> 2. (вода, вятър) 'brausen vi < hb > O ушйте ми ~ ат 'Ohrensausen 'haben, es rauscht mir in den 'Ohren бучен|е n, -ия pl 1. (машини) 'Dröhnen n 23, 'Donnern n 23 2. (вода, вятър) 'Brausen n 23 бучк|а/, -и pl 'Klümpchen n 23, 'Stück¬ chen n 23 O захар на ~ и 'Würfel¬ zucker m 4 бушон m, -и pl El 'Sicherung / 17; автоматичен ~ 'Sicherungsautomat m 8 бушув|ам, -аш (-ax) uv 'wüten vi <hb>, 'toben vi <hb> бъбл|я, -еш (-ax) uv 'murmeln vi <hb> бъбре|к m, -ци pl Anat 'Niere f 16; бели ~ци volkst 'Schweinshoden m 4 O като ж в лой wie die 'Made im Speck бъбреч|ен, -ни adj 'Nieren- бъбрйв adj ge'schwätzig, 'schwatzhaft бьбрйв|ец m, -ци pl 'Schwätzer m 4, 'Plappermaul m 22 бъбрйц|а /, -и pl 'Schwätzerin f 18, 'Plappermaul n 22 бъбр|я, -еш (-äx) uv 1, 'schwatzen vi <hb>, 'plappern vi <hb> 2. (сър¬ дито) 'murren vi <hb>, 'murmeln vi <hb> 6ъд[а, -еш (бидох, биде) uv, v = съм O няма да го ~ е dar'aus wird nichts; няма да ме ~ е mit mir ist's aus бъдещ adj 'zukünftig, 'künftig; ~ e време Gramm Fu'tur n 20*, 'Zukunft /14 бъдеще n nur sg 'Zukunft/14; за в ~ in 'Zukunft, für die 'Zukunft бъдни adj: ~ вечер Heilig'abend m 1*,
оъз 66 der 'Heilige 'Abend, 'Weihnachts¬ abend бъз (-ът) m, -ове pl Ho'lunder m 4; (храст) Holunderstrauch m 3 бъзе n nur sg Bol Ho'lunder m 4 б!зл|а /, -и pl 'Angsthase m 1 бъзлйв adj 'ängstlich; (плашлив) 'schreckhaft бъзлйв|ец m, -ци pl 'Angsthase m 7, 'Memme /16 б4зльо m, -вци pl = бъзлйвец бъзов adj Ho'lunder-; ~ чай'Fliedertee m 6 бъкел m, -ли pl volkst 'hölzerne 'Wasserflasche /16 бъклиц|а /, -и pl 'hölzerne 'Weinflasche /16 бълбук[ам, -am (-ax) uv 'plätschern vi <hb> бълв|ам, -am (-ax) uv 1. (повръщам) sich über'geben vr < 15b >, er'brechen v/ < 16b >, 'brechen 2. übertr (изриг¬ вам) 'speien vt < 23 > O ä змйи и гущери od z огън и жулел Gift und 'Galle 'spucken българ|ин nt, -и pl Bul'gare m 7 България / Bul'garien n 23 българк1а /, -и pl Bul'garin /18 българомохамедан|ии m, -и pl Bulgaro- mohamme'daner m 4 българофйл m, -и pl Bulgaro'phile m 7, Bul'garenfreund m I българофоб m, -и pl Bulgaro'phobe m 7, Bul'garenfeind m 1 български adj bul'garisch; Bul'garisch; уча z ich 'lerne Bul'garisch българщина/nur sg Bul'garentum n 22 бълнув(ам, -am (-ax) uv 1. (насън) phantasieren vi <d/hb> 2. (вболезнено състояние)'irre'reden vi <hb> 3. übertr (брътвя) 'faseln vi <hb> (за von 3), 'spinnen vt < 26 > (за von 3) 4. (мечтая) 'träumen vi <hb> (за von 3) бълх|а/, -й pl Floh m 2 0 заради ~ ата изгаря и юргана er 'schüttet das Kind mit dem 'Bade aus бърборко ш, -вци pl 'Schwätzer m 4. 'Plappermaul n 22 бърб6р[я, -иш (-йх) uv 'schwatzen vi <hb>, 'plappern vi <hb> бърдо n, бърда pl 1. 'Hügel m 4 2. Text 'Weberkamm m 2 бърже adv schnell, rasch бърз t бръз бърз|ам, -аш (-ax) uv 1. (ходя бързо) 'eilen vi <sn>, schnell 'gehen vi < 13/sn > 2. (нямам време) es 'eilig 'haben vt < A > 3. (работя бързо) sich be'eilen vr < b >; ~ ай! be'eil dich!, mach schnell! 4. (прибързвам) 'vorei¬ lig sein vi < B > бързе|й (-ят) m, -и pl 1. (място в река) 'Stromschnelle /16 2, (рекйчка) Bach m 2 0 запънал се като рак на z er be'harrt stur auf 'seiner 'Meinung бързешката = бързешком бързешком adv eilig бързина f nur sg 1. 'Schnelligkeit / 17, Geschwindigkeit/17 2. (бързане) 'Ei¬ le/ 16 бързоподвйж|ен, -ни adj Schnell-; z струг 'Schnelldrehmaschine /16 бързотеч|ен, -ни adj Schnell fließend бързоход ек, -ни adj Schnell-; schnell бъркйлк|а / -и pl umg 'Rührlöffel m 4, 'Rührkelle/16 бърк|ам, -аш (-ax) uv 1. (разбърквам) 'rühren vt, 'umrühren vt < a > 2. (за¬ бърквам) 'anrühren vt <a> 3. (на¬ месвам) hin'einmischen vt <a> 4.(ба¬ рам) 'greifen vt < 21 >, 'fassen v/; sich zu Schaffen 'machen 5. (ровя) wühlen vi <hb>, Stöbern vi < hb> 6. (o6ip- квам) durchein'anderbringen vt <24a> 7. (греша) 'Fehler 'machen, sich 'irren vr 8. (смесвам) ver'wechseln v/ < b > (някого c някого jmdn. mit jmdm.); s ce sich 'einmischen vr (в in 4); никой не вй се бърка 'niemand 'redet euch hin'ein бърканиц а/ -и pl Durchein'ander n 23, 'Wirrwarr m 1 * бъркотй|я /, -и pl 1. Durchein'ander n 23, 'Wirrwarr m l* 2. Pol nur pl 'Wirren pl бърлог|а/, -и pl 'Höhle f 16 auch übertr
67 бяс бърн|а /, -и pl = устна бърнйк|ам, -аш (-ах) uv her'umstöbern vi <a/hb> бърсалк|а /, -и pl 1. (парцал) 'Lappen m 4 2. (изтривалка) 'Abtreter m 4, 'Abstreicher m 4 бърч|а, -иш (-йх) uv 'runzeln vr; (чело) in 'Falten 'legen vt бьрш|а, -еш (бърсах) uv 'wischen vt, 'abwischen vt < a >; x чинии Ge- 'schirr 'abtrocknen <a> бъхт|я, -еш (-ах) uv 1. (бйя) 'prügeln vt, 'ver'hauen vi <b> 2. (бутам) 'stoßen vt < 34 > O x път umg 'einen 'langen Weg 'haben < A >; % ce sich 'rackern vr, sich 'schinden vr < 29 > бъчв|а/-и/»/РаВл22, 'Tonne/16; x за вино 'Weinfaß: x вино Faß Wein O мирише на x er hat 'eine 'Fahne бъчвар (-ят) m, -и pl 'Böttcher m 4 бъчварство n nur sg 'Böitcherhand- werk n 20 бюджет m, -и plFin 1. Budget [by'dje:] n 24; (държавен) 'Staatshaushalt m I 2. (финансов план) 'Haushaltsplan m 2 бюджет|ен, -ни adj Bud'get- [by'djc:-], Fi'nanz-; ~ ни възможности finan- zi'elle 'Möglichkeiten / 17//»/; ~ на година 'Haushaltsjahr n 20; ~ ни средства 'Haushaltsmittel n 23/pl бюлетйн m, -и pl Bulletin [byl'te:] n 24; информационен ~ 'Nachrich¬ tendienst nt 1; ~ за времето 'Wetter¬ bericht m 1 бюлетин|a / -и pl 'Wahlzetlel m 4, 'Stimmzettel; бяла x 'leerer 'Stimm¬ zettel бюре|к m, -ци pl volkst 'fettiges 'Blätler- teiggebäck n 20 бюр|о n, -ä pl I. (мебел) 'Schreibtisch m I 2. (помещение, служба) Bü'ro n 24; x за справки 'Auskunftsbüro; x за информация Informationsbü¬ ro; O партийно x Parteileitung/1'7 бюст (-ът) т, -ове pl 'Büste /16 бюфет т, -и pl 1. (мебел) Bü'fett п 20; кухненски ~ 'Küchenbüfett, 'Küchen¬ schrank т 2 2. (помещение) Büfett; (пивница) 'Imbißstube / 16, Er'fri- schungsraum т 2 бюрократ т, -и pl Büro'krat т 8 бюрократизъм (-мът) т nur sg Büro¬ kratismus т 11 бюрократичен, -ни adj bürokratisch бюрокраци|я /, -и pl Bürokratie /16 а бяг (бегът) т nur sg Lauf т 2 бягам, -аш (-ах) uv 1. 'laufen vi <9/sn>, 'rennen vi <10/sn> 2. (от¬ стъпвам) 'fliehen vi < 32jsn >; x от училище die 'Schule 'schwänzen <hb> x от късмета си am Glück vor'beilaufen vi <9 a/sn>\ (отбягвам) 'ausweichen vi <212t/sn> (от някого jmdm.) 3. Sport 'laufen бяган|е n, -ия pl Sport Lauf m 2; гладко x Lauf 'ohne 'Hindernisse; дълго x 'Langlauf; x c препятствия 'Hinder¬ nislauf бягств|о n, -a pl Flucht/14; опит за x 'Fluchtversuch m 1 бял, бели adj 1. weiß 2. (светъл) hell O бели кахъри übertr 'kleine 'Fische m 1 //>/; бели пари за черни дни volkst 'Notgroschen т 4; бели стихове 'Blankverse т 1 //>/; вдигам бяло знаме sich er'geben vr < 15 b >, die 'weiße 'Fahne 'hissen; излизам на ~ свят an den Tag 'kommen; не виждам - ден umg ich 'habe 'keine 'frohe 'Stunde; по белия свят umg in der 'weiten Welt, in die 'weite Well; посред ~ ден am 'hellichten 'Tage; съшит c бели конци 'durchsichtig, 'vorder¬ gründig; Бяло море Ä'gäisches Meer n 20, Ä'gäis / бялв|амсе, -аш се (-ах се) uv; бялна се, белнеш се (бялнах се) v 1. (ста¬ вам бял) weiß 'werden vi < 18fsn > 2. (виждам се бял) weiß 'leuchten vi <hb>, weiß 'schimmern vi <hb> бялка /, белки pl Zool 'Steinmarder m 4 бялна се | бялвам ce бяс (бесът) m nur sg 1. Med 'Tollwut/17 auch übertr 2. auch pl бесове (зъл дух) 'böser Geist m За: хващат ме бе¬
бясно 68 совете ich 'werde 'wütend; mich 'reitet der 'Teufel бясно adv wild, 'rasend B в präp (във vor Wörtern, die mit в od ф beginnen) 1. in odim, отивам ~ града in die Stadt 'gehen vi < 13/5« >; живея ~ града in der Stadt 'wohnen vi <hb>; работя във фабриката in der Fabrik 'arbeiten vi <hb>; работя ~ селското стопанство in der 'Land¬ wirtschaft 'arbeiten; ~ двайсети век im 20. Jahr'hundert; ~ голямо коли¬ чество in 'großer 'Menge; ~ продължение на една седмица im Verlaufe 'einer 'Woche; ~ затруд¬ нение съм sich in 'Schwierigkeiten be'finden vr < 27b >; ~ опасност съм in Ge'fahr sein vi < B >; вървя - крак im 'Gleichschritt 'gehen vi <13/5«>; драма ~ пет действия'Drama in fünf 'Akten; ~ покой in 'Ruhe; ~ движение in Be'wegung; ~ xop im Chor; изпадам ~ безсъзнание in 'Ohnmacht 'fallen vi < 3/5« > 2. um; ~ десет часа um zehn Uhr 3. an, am; ~ понеделник am 'Montag; ~ деня на тръгването am 'Tage der 'Abreise 4. (на) auf, an; целувам ~ челото auf die Stirn 'küssen vr, блъсвам някого - главата jmdn. am Kopf 'stoßen <34> O ~ знак на уважение als 'ZeichenderVer'ehrung; ~ интересна работата im Inter'esse der 'Arbeit; ~ ймето на народа im 'Namen des 'Vol¬ kes; ~ отговор на Вашето писмо in Beantwortung 'Ihres 'Schreibens; ~ чест на нещо zu 'Ehren 2 od von 3; давам пари ~ заем Geld 'leihen < 23 >; плащам ~ брой bar 'zahlen vt; плащам ~ аванс 'Vorschuß 'zah¬ len; принасям ~ дар als Ge'schenk überreichen vt <b> вагабонт и. вагабонт|ин m, -и pl Va- ga'bund m 8, 'Gauner m 4 вагабонтски adj 'gaunerhaft вагон «i, -и pl Wag'gon m 6; - -ресто¬ рант 'Speisewagen m 4; спален » 'Schlafwagen; £-кушет 'Liegewa¬ gen; £ въглища Wag'gon 'Kohle вагон|ен, -ни adj Wag'gon-, 'Wagen- вагонетк|а /, -и pl 'Lore / 16; Bergb Hunt m 1, Hund m 1 вад а /, -и pl 1. 'Graben m 5; (на воденица) 'Mühlgraben; (за напояване) Bewässerungsgraben 2. (рекичка) 'Bächlein и 23, 'Rinnsal и 20 ваденк|а/, -ки pl 'Abziehbild вадичк|а f, -и pl l. 'kleiner 'Graben m 5 2. (рекичка) 'Bächlein « 23, 'Rinnsal « 20 вад|я -иш (-йх) uv 1. her'ausziehen vt <32a>, her'ausholen vt <a>, her- 'ausnehmen vt <16a>; » парй от кесйята си Geld aus der 'Geldbörse 'nehmen < 16 > ; * зъб 'einen Zahn 'ziehen <32> 2. (изкопавам) 'roden vt; * картофи Kar'toffeln roden 3. umg (добивам) gewinnen vt < 26b >; s въглища 'Kohle ge'winnen 4. umg (получавам, вземам) sich be'sorgen vr <b>; ä удостоверение sich eine Bescheinigung 'ausstellen 'lassen <3> O « билет 'eine 'Fahrkarte 'lösen; s душата някому i/mgjmdm. auf der 'Seele 'knien vi <hb>\ £ заключение 'Schlußfolgerung 'ziehen < 32 >; £ кестените от огъня за някого für jmdn. die Ka'stanien aus dem 'Feuer 'holen; » копие 'eine Ko'pie 'anfertigen <a>, ko'pieren vt <d>; £ очите някому umg jmdm. ein Dorn im 'Auge sein vi < B >; вадя си очите übertr umg sich die 'Augen ver'derben < 16 b >; £ си хляба umg sein Brot ver'dienen <b>; гарван гарвану око не ~ и 'eine 'Krähe hackt der 'anderen kein 'Auge aus; на умряло куче нож £ umg den 'Helden 'spielen
69 вандализъм важ|а, -йш (-йх) uv 'gelten vi < 16jhb>, 'gültig sein vi < B > важ|ен, -ни adj 1. 'wichtig 2. (надут) 'wichtigtuerisch O много си « du gibst 'aber an вйжнич|а, -иш (-их) uv 'wichtig tun vi < 38jhb >, sich 'wichtig 'machen vr важност / nur sg 1. 'Wichtigkeit / 17, Be'deutung / 17; от голяма ~ von 'großer Be'deutung 2. (надутост) 'Wichligtuerei / 17; c голяма ~ 'wichtigtuerisch ваз|а/, -и pl 'Vase / 16 вазелйн m nur sg Vase'line / 16; боров ~ 'Borsalbe/16 вайк[ам се, -аш се (-ах се) uv 'jammern vi <hb>, 'wehklagen vi < hb > вакант|ен, -ни adj frei, va'kant, 'un¬ besetzt; <v но място 'freie ['offene, 'un¬ besetzte] 'Stelle /16 ваканционен,-ни adj 'Ferien-; ж месец 'Ferienmonat m 1 ваканци|я/ -и pl 1. 'Ferien pl; лятна « 'Sommerferien 2. (вакантно място) 'freie ['offene, 'unbesetzte] 'Stelle /16, Va'kanz /17 вйкс|а/, -и pl volkst 'Schuhkrem/15 ваксаджи|я m, -и pl 'Schuhputzer m 4 вакснн|а / -и pl 'Impfstoff m 1 васкинйци|я/, -и pl 'Schutzimpfung/17 ваксиннр|ам, -аш (-ах) uv, v 'impfen vt (против 'gegen 4) вакуум m nur sg 'Vakuum n 29 вакуум!ен, -ни adj 'Vakuum-, 'luftleer; ~ на камера 'Vakuumkammer /16 вак|ъл, -ли adj 1. (животно) weiß mit 'schwarzen 'Flecken auf der Stirn und um die 'Augen; ~ло агне 'weißes Lamm n 22 mit 'schwarzen 'Flecken auf der Stirn und um die 'Augen 2. (черноок) 'schwarzäugig вал (-vr) m, -овеpl 1. Wall m 2; защитен • 'Schutzwall 2. Tech 'Welle / 16; карданов - Ge'lenkwelle / валдхорн m, -и pl Mus 'Waldhorn n 22 вале n, -та pl и. валет m, -a pl Kart 'Bube m 7, 'Unter m 4 валеж m, -и pl Meteor 'Niederschlag m 2 валентност / nur sg Chem Va'Ienz / 17, 'Wertigkeit /17 валенция / nur sg Chem Va'Ienz / 17, 'Wertigkeit валериан m и. валериана / nur sg 'Bal¬ drian m 1 * валерианов adj 'Baldrian-; ~ и капки 'Baldriantropfen m 4 вал|й (-я) uv nur 3. Pers. (дъжд) es 'regnet; s сняг es schneit; s град es 'hagelt валйд|ен, -ни adj 'gültig валидност f nur sg 'Gültigkeit/17 валмест adj 'kugelförmig вало|г m, -зи pl 'Mulde/16, 'Talmulde, 'Talkessel m 4 валоризйр|ам, -аш (-ах) uv, v Fin valo- ri'sieren vt <d> валс (-ът) m, -ове pl 'Walzer m 4 валут а / -и pl 1. Va'luta /15 a, 'Wäh¬ rung / 17; златна « 'Goldwährung 2. (чужди разменни средства) De'visen pl валут|ен, -ни adj 1. 'Währungs-, ~ на криза 'Währungskrise/16 2. De'visen-; ~ но престъпление De'visenvergehen n 23 валц (-ът) nt, -ове od -и pl 'Walze /16 валцов adj Walz-; ~ а преса 'Walzpresse /16 валцовъч|ен, -ни adj Walz-; s цех 'Walzwerk n 20 валцув|ам, -аш (-ах) uv 'walzen vt валцуван adj ge'walzl, Walz-; ~ а ла¬ марина 'Walzblech n 20; - а стомана 'Walzstahl m 2 валцуване n 'Walzen n 2&/sg; студено ~ 'Kaltwalzen валцувачк|а / -и pl 'Walzstraße /16 валчест adj 'kugelförmig валя|к m, -ци pl 'Walze / 16 вал |ям, -ям (-ях) uv 1. wälzen vt 2. volkst (цапам) volkst 'schmutzig 'machen vr вампир m, -и pl Vam'pir m 1 * ван|а /, -и pl 'Wanne /16 вандалйз|ъм (-мът) m nur sg Wanda¬ lismus m 11
вандал 70 вандал и. вандал|ин т, -и pl Wan'dale т 7 вандалски adj wan'dalisch вандалщин|а /, -и pl Wandalismus т 11 ванилия / nur sg Va'nille / 16 вапсв|ам, -аш (-ах) uv; вапс]ам, -аш (-ах) у 1. veralt 'färben vt 2. umg 'vollschmieren vt <a>, be'schmieren vt <b> вар / nur sg Kalk m 1; гасена ~ ge'löschler Kalk; негасена ~ 'unge¬ löschter Kalk варак m nur sg (злато) 'Blattgold n 20; (сребро) 'Blattsilber n 23 варвар|ин m, -и pl Bar'bar m 8 варварски adj bar'barisch варварство n nur sg Barba'rei / 17, Barbarentum n 22 варварщин|а/ -и pl Barbarentum n 22, Barba'rei /17 варда! Interj umg 'Achtung! варджййннЩа /, -и pl veraltet I. (пещ) 'Kalkofen m 5 2. (склад) 'Kalk¬ schuppen m 4 варджй|я m, -и pl veralt 'Kalkbrenner m 4 варел nt, -и pl 'Tonne / 16, Faß и 22 вар|ен, -ни ar# Kalk-; * разтвор'Kalk¬ milch /12; ~на пещ'Kalkofen m 5; - на яма 'Kalkgrube / 16 вард|я, -иш (вардих и. вардйх) uv I. (пазя) be'wachen vr <b>, be'hüten vt < b > 2. (внимавам) umg 'aufpassen vi <a./hb> (нещо auf 4) варен adj ge'kocht; ~ а кокошка ge'kochtes Huhn n 22; телешко o ge'kochtes 'Kalbfleisch n 20jsg mit Bouil'lon вариант nt, -и pl Vari'ante / 16 вариаци|я /, -и pl Variati'on / 17 варйво n, варива pl 'Hülsenfrucht /14, 'Hülsenfrüchte pl* вариете n, -та pl Varie'te n 24; бар- ~ Bar/15 варйклечко n, -вци pl umg 'Geizkragen m 4 вариола / nur sg Med 'Pocken pl варйр|ам, -аш (-ах) uv vari'ieren vr <d> варицела / nur sg Med 'Windpocken pl варнйц|а/, -и pll. (яма) 'Kalkgrube/16 2. (пещ) 'Kalkbrennofen m 5 вар6ви|к m и. варови к m, -ЦИ pl = варовник варовйт adj 'kalkhaltig; ~ а вода kalk¬ haltiges Wasser n 23 варовии|к m, -ци pl 'Kalkstein m 1, 'Kalkfelsen m 4 вар6св|ам, -аш (-ах) uv; вар6с|ам, -аш (-ах) V 'kalken vr, 'weißen vr вартоломеев adj: ~ а нощ Bartholo- 'mäusnacht /14 Варшава /'Warschau n 23 варшавски adj 'Warschauer вар|я, -йш (-йх) uv 1. 'kochen vt; » кокошка ein 'Hühnchen 'kochen 2. (добивам чрез варене) 'brennen vr <10>; ä ракия Schnaps'brennen васал m, -и pl Va'sall m 8 ват (-vr) m nur sg El Watt n 23 ват|а/ -и pl 'Watte/16; мсдицйнска » Ver'bandswatte ваталйн m nur sg Watte'line/16, 'Stepp¬ watte /16 ватенк|а/ -и pl 'Steppjacke/16, 'Watte¬ jacke ватйран adj wat'tiert ватман m, -и pl 'Straßenbahnfahrer m 4 вафл а f -и p! 'Waffel /16 ваш pron poss 1. 'euer, 'eure 2. (форма на учтивост) Ihr, 'Ihre O - а милост 'Euer 'Gnaden; ~ а работа das ist 'eure ['Ihre] 'Angelegenheit; по ~ ему so wie ihr es 'möchtet, so wie Sie es 'möchten вашен|ец m, -ци pl volkst 'euer [Ihr] 'Landsmann m 3 Вашингтон m 'Washington ['wojiijtan] n 23 ва|я, -еш (ваях о*/ваях) mv 'meißeln vr, aus Stein 'hauen vr ваятел (-ят) m, -и pl 'Bildhauer m 4 ваятелск|и adj 'Bildhauer-, 'bildhaue¬ risch; ~ o изкуство 'Bildhauerkunst/14 вбесяв|ам, -аш (-ах) wv; вбес|я, -йш
71 вдигам (-йх) V in Wut 'bringen vt < 24 >, zur Rase'rei 'bringen, 'rasend 'machen vt; z ce 'wütend 'werden vi < 18/sn>, in Wut ge'raten vi < 3 b/sn > вбив|ам, -аш (-ах) uv; вбй|я, -еш (-х) v hin'einstoßen vt < 34 а >, hin'einschla- gen vt <4a>; z ce 'eindringen vi < 27a/sn > вглежд|ам се, -am ce (-ax ce) uv; вгледа)м се, -аш ce (-ax ce) v 'an¬ schauen <a> (в някого jmdn.), den Blick 'heften (в някого auf jmdn.) вглъбен adj konzentriert, ver'tieft; ~ в мисли in Ge'danken ver'tieft [versun¬ ken] вглъбяв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; вглъб|я се, -йш се (-йх ce) v 1. tief 'eindringen vi <27a/s/t>; (път) tief hin'einführen vt <a> 2, übertr sich ver'tiefen vt < b > (в in 4) вгнездяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; вгнезд|я се, -йш се (-йх ce) v 1. sich 'einnisten vr <a> 2. iibertr (запа¬ метявам ce) sich 'einprägen vr < a > вгорчав|ам, -аш (-ax) «v; вгорч|а, -йш (-йх) V 1. 'bitter 'machen vi <hb> 2. übertr ver'bittern vt < bjhb >; z ce 'bitter 'werden vi < 18/sn > вгражд ам, -аш (-ax) uv; вград|я, -йш (-йх) V 'einmauern vt <а>, 'einbauen vt <а> вграняв)ам се, -аш се (-ах се) uv; вгран|я се, -йш се (-йх се) v 'ranzig 'werden vi <18fsn> вгьв|ам, -аш (-ax) uv; вгън|а, -еш (вгънах od вгънах) v 1. (правя гънки) 'falten vt 2. (натйскам) Eindrücken vt <а>; х се 1. sich 'falten vr 2. (от нещо тежко) 'nachgeben vr <15 ajhb> auch übertr вдав|ам се, -аш се (-ах се) uv; вдам се, вдадеш се (вдадох се) v 1. (спущам се) 'ragen vi <hb>, hin'einragen vi <‘d/hb> 2. (отдавам ce) sich 'hinge¬ ben vr < 15 a >; ж в тъжни мйсли sich 'trüben Ge'danken 'hingeben vr 3. (увлйчам ce) sich ver'lieren vr <32a>; ж в подробности sich in 'Einzelheiten ver'lieren 4. (свйвам ce) 'nachgeben vi <15 djhb > вдадин|а /, -й pl Ver'tiefung /17 вдетинен adj 'kindisch вдетиняв|ам се, -аш се (-ах се) uv; вдетин|я се, -йш се (-йх се) v 'kindisch 'werden vi < 18jsn> вдйг|ам, -аш (-ax) uv; вдйгн|а, -еш (вдигнах od вдигнах) v 1. 'aufheben vt < 14а>, 'heben vt < 14>; ж нещо от земята etw. von der 'Erde 'aufheben; z ръцете die 'Hände 'heben [er'heben vt < 14b > J; ж чаша das Glas er¬ 'heben 2. (разтребвам) 'abräumen vt < a/hb >; x масата den Tisch 'abräu¬ men 3. (прибирам) 'aufräumen vt <a> 4. (махам някого от мястото му) veranlassen vt < b > 'aufzustehen; 'aufstehen 'lassen vt <3>; (насйла) ver'jagen vt < b > 5. (разбуждам) 'wecken vt 6. umg (изграждам) er'richten vt <b>; ж къща ein Haus 'bauen 7. (разбунтувам) 'aufwiegeln vt < a > 8. umg (излекувам) auf die 'Bei¬ ne 'bringen vt <24> Os вой ein Ge'schrei er'heben < 14 b >; ж въс¬ тание 'einen 'Aufstand her'vorrufen < 39 a >; ж във въздуха in die Luft 'sprengen vt; ж глава den Kopf'heben < 14 > auch übertr; ж на главата си übertr auf den Kopf 'stellen vt; ж карантйна 'eine Quaran'täne 'aufhe¬ ben <14a>; ж на крак umg mobi¬ lisieren vt < d >; x на оръжие zu den 'Waffen 'rufen vt < 39 >; ж някого на крака umg jmdn. 'wieder auf die 'Beine 'bringen <24>; ж прах Staub 'auf¬ wirbeln < a >; ж ръка die Hand 'he¬ ben, sich'melden vr; ж ръце от някого od от нещо jmdn. od etw. sich selbst über'lassen <3b>; ж сватба volkst 'Hochzeit 'feiern; ж си парцалите übertr 'seine Siebenfachen 'packen; ж тежести Sport Ge'wicht 'heben; x тост 'einen 'Trinkspruch 'ausbringen <24a>; ж ученйк 'einen 'Schüler 'aufrufen < 39 a >; ж цената на нещо den Preis von elw. er'hohen < b >; x
вдигане 72 шум за нещо umg Lärm 'machen um etw.; не x глава от нещо umg 'ohne 'Pause an etw. 'arbeiten; не x очи от някого den Blick nicht 'abwenden <10a> von jmdm.; я се 1. (изви¬ сявам се, израствам) sich er'heben vr <14b> 2. (изчезвам) ver'schwinden vi < 21bjsn >; нощта се бе ~ нала die Nacht war vergangen; мъглата се ~ a der 'Nebel ver'ziehl sich 3. (ставам) 'aufstehen vi < 10lfsn> 4. (напускам) ver'lassen vt <3b> 5. (оздравявам) ge'sund 'werden < 1 S/sn > 6. (пови¬ шавам се) 'steigen vi <23/sn>; водите на реката се ~ат der Fluß steigt; температурата се ~ а die Tempera'tur steigt 7. (разбунтувам се) 'aufstehen, sich er'heben 8. (минавам към действие) zu 'handeln be'ginnen vt < 26 b > вдйган|е n, -ия pl 'Heben n 23; x на тежести Sport Ge'wichtheben вдйшв|ам, -аш (-ах) uv; вдиш|ам, -am (вдйшах od вдишах) v 'einatmen vt < a >, Luft 'holen vt вдлъбв|ам, -аш (-ах) uv; вдлъбн|а, -еш (вдлъбнах od вдлъбнах) v 'eindrücken vt < а >, nach 'innen 'wölben vt; x ce sich ver'tiefen vr <b>, 'nachgeben vi <15a/hb>, nach 'innen 'eine 'Wöl¬ bung 'bilden < b > вдлъбнат adjnach 'innen ge'wölbt, Phys kon'kav; - o огледало Konkavspie¬ gel m 4 вдлъбнатин а /, -и pl Ver'tiefung / 17, Wölbung /17 вдлъбнатост / nur sg Ver'tiefung / 17, Ge'wölblheit/17, 'Wölbung/17 nach 'innen вдов|ец m, -цй pl 'Witwer m 4 вдовйц|а /, -и pl 'Witwe /16 вдовншкн adj 'Wilwen- вдухвам, -аш (*ax) uv; вдухн|а, -еш (-ах) v hin'einblasen vt < 3 а >, 'einbla¬ sen vt <3a> вдълбае |ам, -аш (-ах) uv; вдълба|я, -еш (-х) V 1. (правя рязка) 'einkerben vt < а > 2. (в камък) 'einmeißeln vt < а > 3. (правя длаб) 'einschneiden vt < 21 а > вдълбочав|ам се, -аш се (-ах се) uv; вдълбоч|а се, -йш се (-йх се) v sich ver'liefen vr < b > (в in 4), sich kon¬ zentrieren vr < d > (в auf 4) вдьлбоченост / nur sg Konzentrati'on /17 вдървен adj 'unbeweglich, er'starrt вдървяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; вдърв|я се, -йш се (-йх ce) v er'starren vi < b/sn > вдъхв|ам, -аш (-ax) uv; вдъхн|а, -еш (вдъхнах od вдъхнах) v 1. tief 'einat¬ men vt < a > , lief Luft 'holen 2. übertr 'einflößen vt < a >; x почит 'Achtung 'einflößen; x симпатии Sympa'thie 'wecken; x доверие Ver'trauen 'ein¬ flößen вдъхновен adj be'geistert вдъхновение n nur sg 1, (въодушев¬ ление) Begeisterung/17; говоря c ~ mit Begeisterung 'sprechen vi < \6/hb> 2. Inspiration/17; черпя ~ от нещо Inspirati'on 'schöpfen aus 3; извор на x 'Quelle / 16 der Inspi¬ rati'on; творческо x 'schöpferische Inspirati'on вдъхновител (-ят) m, -и pl Inspi'rator m 9a вдъхновявам, -аш (-ax) uv; вдъхнов|я, -йш (-йх) V 1. (въодушевявам) Ье- 'geislem vt <b> 2. inspi'rieren vt <d>; я ce 1.sich be'geistern vt <b> (от an 3) 2. inspi'riert 'werden vi < 18jsn> (от von 3) вдяв|ам, -аш (-ax) uv; вдяна, вденеш (вдянах od вденах) v 'einfadeln vt <a> вдялв|ам, -аш (-ax) uv; вдял|ам, -аш (-ах) V 'einkerben vt < а >; (на камък) 'einmeißcln vt <а> вдяна Т вдявам вевернЩа / -и pl Zool 'Eichhörnchen п 23 вегетарианец т, -ци pl Vege'tarier т 4 вегетарианск|и adj vege'tarisch; ~ а храна vege'tarische Kost /17
73 великолепен вегетативен, -ни adj Bot vfegeta'tiv; ~ но размножаване vegeta'tive Ver- 'mehrung/17 вегетацион|ен, -ни adj Vegetati'ons-; * период Vegetationsperiode / 16, Ve- getali'onszeil/17 вегетация / nur sg Bol Vegetali'on /17 вегетйр|ам, -аш (-ax) wv vege'tieren vi < djhb > веднага adv soTort веднаж adv = веднъж ведно adv zu'sammen, ge'meinsam веднъж adv 1. 'einmal 2. (някога) einst, 'einmal 3. umg (само) erst O ~ -дваж 'einigemal; - за винаги ein für 'alle¬ mal ведомост / -и pl Liste/16, Verzeichnis n 27; ~ за заплатите Ge'haltsliste; вещева ~ lnven'tarverzeichnis ведомствен adj Be'hörden-; 'einer Be'hörde ['Dienststelle] unler'stellt ведомств|о «, -a pl Be'hörde / 16, 'Dienststelle/16; под ~ ото на мини¬ стерството dem Ministerium un¬ terstellt ведрина / nur sg 1. (яснота) 'klares 'Wetter n 23; 'heiterer ['klarer] 'Himmel m 4 2. (свежест) 'Frische/16,'Kühle /16 ведр|о n, -ä pl 'Kübel m 4 0 вали като из x umg es gießt in 'Strömen вед|ър, -ри adj 1. klar, 'heiter; ~po време 'heiteres 'Wetter n 23; - po небе 'klarer ['heiterer] 'Himmel m 42. (ясен, светъл) hell, klar, offen; c ж поглед mit 'hellem Blick 3. (прохладен, свеж) kühl, frisch; ж полъх 'kühler ['fri¬ scher] 'Lufthauch m 1 вежд|a f -и pl 'Augenbraue/16; вместо да изпиша ~ и, изваждам очи jmdm. 'einen 'Bärendienst er'weisen < 23 b >; гледам изпод - и а) (враждебно) jmdn. schief'ansehen <19a> b) (кра¬ дешком) jmdn. 'heimlich 'ansehen вежлив adj 'höflich вежлйвост / nur sg 'Höflichkeit /17 вез|а, -еш (везах od везах) uv 'sticken vi, vt <hb> везб|а /, -й pl Sticke'rei /17 везир m, -и pl We'sir m 1; велик ~ 'Großwesir везм|6 n, -ä pl Sticke'rei / 17 везн|а /, -й pl 'Waage / 16; аптека реки ~ й Apo'thekerwaage вейк|а / -и pl Ast m 2, Zweig m 1; ставам на x übertr Haut und 'Kno¬ chen 'werden vi < 18/5« > век (векът) m, -ове pl 1. Jahr'hundert « 20 2. E'poche /16, 'Zeitalter n 23 O бронзов ~ 'Bronzezeit / 17; навеки auf 'ewig; златен ~ 'Goldenes 'Zeit¬ alter n 23; от памтивека umg seit 'Menschengedenken; средни векове 'Mittelalter веков|ен, -ни adj 1. (стар) jahrhunderte¬ alt; ~ на традиция jahrhundertealte Traditi'on /17; ~ на ropä jahrhun¬ dertealter Wald m 3 2. (дълготраен) 'ewig, jahrhundertelang векув|ам, -am (-ax) mv umg Jahrhun¬ derte über'leben vt < b > велик adj groß; Великото преселение на народите 'Große 'Völkerwande¬ rung /17; ~и сили 'Großmächte /14/pl: Велики [Тихи] океан 'Großer ['Stiller] 'Ozean m 1* великан m, -и pl 'Riese m 7; übertr Ti'tan m 8 великански adj 'riesenhaft, ti'tanisch Великден m 'Ostern n O всеки ден не е ~ es ist nicht 'alle 'Tage 'Sonntag; на конски ~ umg am Sankt 'Nimmer¬ leinstag великденски adj 'Oster-; ~ яйца'Oster¬ eier « 21/pl великденче и, -та pl Bot 'Ehrenpreis m 1 Великобритания/Großbri'tannien n 23 великобритански adj 'britisch великодушен, -ни adj 'großmütig, hochherzig, 'großzügig великодушие n nur sg 'Großmut / 12, 'Hochherzigkeit f 17, 'Großzügigkeit /17 ‘ великодържавен, -ни adj Großmacht- великолепен, -ни ^'großartig, 'präch¬ tig, 'prachtvoll, 'herrlich
великолепие 74 великолепие и nur sg 'Großartigkeit/! 7, Pracht /17, 'Herrlichkeit / 17 величав adj er'haben, 'herrlich величавост / nur sg Erhabenheit / 17, 'Herrlichkeit / 17 велича|я, -ein (-x) uv verherrlichen vt <b>, 'preisen vt, 'rühmen vt; s ce sich 'rühmen vr величествен adj maje'stätisch, er'haben велйчеств|о n, -a pl Maje'stät/17; Ваше * 'Eure Maje'stät; Негово ж 'Seine Maje'stät велйчи|е n, -я pl 'Größe f 16, Erhaben¬ heit / 17 величин|а/, -й pl 'Größe/16 auch Math, Astr велмож|а/, -и pl Hist 'Würdenträger m 4 велосипед m, -и pl 'Fahrrad n 22; карам ~ Rad 'fahren vi <4jsn> велосипеден, -ни adj 'Fahrrad, Rad-; ~ на гума 'Fahrradreifen m 4 велосипедист m, -и pl 'Radfahrer m 4 велур nt nur sg Ve'lour m 1 * велурен adj Me'lour-; ~ и обувки 'Wild¬ lederschuhe m 1 Ipl вен|а / -и pl Anal 'Vene /16 вендуз|а/ -и pl 'Schröpfkopf m 2 венерйческ|и adj Med ve'nerisch; ~ a болест Med Geschlechtskrankheit/17 ‘eeHleu nt, -ци pl 1. Kranz nt 2; лавров ж 'Lorbeerkranz; полагам ж 'einen Kranz 'niederlegen < a > 2. (при вен- чавка) 'Brautkranz 3. übertr (корона) 'Krone /16, 'Krönung / 17 4. (сплит) 'Kette /16; ж лук 'eine 'Kette 'Zwie¬ beln 2вен|ец nt, -цй pl Anat 'Zahnfleisch n 20 венециан ец nt, -ци pl Venezi'aner m 4 венециански adj venezianisch веноз|ен, -ни adj 1. ve'nös; ~ на кръв ve'nöses Blut n 20 2. inlrave'nös; ~ на инжекция intrave'nöse Injekti'on /17 вентил m, -и pl Ven'til n 20* вентилатор m, -и pl Venti'lator m 9 a вентилационен, -ни adj Ventilali'ons-, Be'lüftungs-; ~ на система Be'lüf- tungssystem n 20 вентилаци|я /, -и pl Ventilati'on / 17, Durchlüftung /17 венчав|ам, -аш (-ах) uv, венча|я, -еш (-х) V 1. 'trauen vt 2. (кумувам) 'Trau¬ zeuge sein vi < B >; s ce sich 'trauen 'lassen <3> венчавк|а /, -и pl Trauung / 17 венчал |ен, -ни adj Trau-; 'Trauungs-; ж пръстен 'Trauring m 1; ~ на рокля 'Hochzeitskleid и 21; ж обред'Trauze¬ remonie /16а венчая Т венчавам венче п, -та pl 1. 'Kränzchen п 23 2. Bot 'Blütenkrone / 16, 'Krone / венчйло п, венчила pl volkst 'Trauung /17 О минавам под ~ 'heiraten vt; първо ~ 'erste 'Ehe/16 веранд|а /, -и pl Veranda /15 а вербал|ен, -ни adj ver'bal; - на нота Ver'balnote /16 вербув|ам, -аш (-ах) uv; 'werben vr, vi < 16 jhb> верев adj unv. на ~ diago'nal, schräg вер|ен, вярна, -ни adj 1. treu; ж съюзник 'treuer Verbündeter m 7; ж съм на себе си sich selbst treu sein < B > 2. (сигурен) 'zuverlässig; ~ ни сведения 'zuverlässige Informationen / 17Ipl 3. (правилен) 'richtig; ~ни наблюдения 'richtige Beobachtun¬ gen / 17//»/; ~ ни мйсли 'richtige Ge'danken m Izjpl; ж тон 'richtiger Ton ш 2 4. (точен) ge'nau; ж удар ge'nauer Schlag m 2; ж часовник ge'naugehende Uhr /17 вересй|я /, -и pl umg 'Schulden pl O на ж auf Borg [Pump] верйг|а/, -иpl'Kette/16; планйнска ж 'Bergkette C> гъсенична ж 'Raupen¬ kette; счупвам ~ ите übertr die 'Ket¬ ten 'sprengen верйж[ен, -ни adj 'Ketten-; ж трактор 'Raupenschlepper m 4; - на реакция 'Kettenreaktion /17 верйжк|а/, -и//'Kettchen п23, 'Kette /16; ж за часовник'Uhrkette вермут т nur sg 'Wermutwein nt 1 верноподани|к т, -ци pl 'Untertan т 9*
75 ветровит вероизповедани е «, -я pl 'Glaubensbe¬ kenntnis « 27, Religionszugehörigkeit / 17, Konfessi'on /17 вероизповед|ен, -ни adj konfessio'nell веролом|ен, -ни adj 'treubrüchig, 'treu¬ los, 'wortbrüchig, verräterisch вероломств|о «, -a pl 'Treubruch m 2, Ver'rat m 1, 'Wortbruch вероотстъпник m, -ци pl Apos'tat m 7, 'Abtrünniger m 1' вероотстьпнически adj 'abtrünnig веротърпимост / nur sg Tole'ranz /17 вероучение« nur sg 1.'Glaubenslehre /16 2. verall (учебен предмет) Reli¬ gionsunterricht m 1 вероят ен, -ни adj wahrscheinlich вероятно adv wahrscheinlich вероятност/,-и pl Wahrscheinlichkeit /17 O по всяка ~ 'aller Wahrschein¬ lichkeit nach; теория на ~ ите Math Wahrscheinlichkeitstheorie / 16 a верен|я / -и pl Versi'on /17 вертеп m, -и pl 'Lasterhöhle / 16 вертикал|ен, -ни adj verti'kal верую / nur sg 'Kredo n 24 верующ adj veralt als Subst 'Gläubige m 7 весел adj 1. 'lustig; ~a песен 'lustiges Lied n 2. (радостен) 'fröhlich; ~ и лица 'fröhliche Ge'sichter n 21 /pl весел 6|ä / -и и. весели |e n, -я pl 1. (гуляй) 'Lustbarkeit/17, Fest n 20, Ver'gnügen и 23 2. (увеселение) Be¬ lustigung /17 веселост/nur sg 'Lustigkeit/17, 'Fröh¬ lichkeit /17, 'Heiterkeit /17, Ver'gnü¬ gen n 23 весел|я, -йш (-йх) uv be'lustigen vt <b>, 'lustig 'machen vt; ж ce sich be'lustigen vr, 'lustig ['fröhlich] sein < B > , sich ver'gnügen vr < b > веселя|к m, -ци pl 'Spaßvogel m 5, 'lustiger 'Bursche m 7 веслар (-ят) m, -и pl 'Ruderer m 4 веел16 n, -ä pl 'Ruder n 23 вест /, -и pl 'Nachricht/17, 'Mitteilung /17; veralt 'Botschaft /17 O скръбна ~ Nekro'log m 1, 'Todesanzeige /16 веств|ам се, -am ce (-ax ce) uv; вестн|а ce, -ein се (вестнах ce od вестнах ce) v sich 'sehen 'lassen vr <3>, sich 'mel¬ den vr, 'auftauchen vi < ajsn > вестибюл m, -и pl 'Wohnzimmer n 23, Vesti'bül «20* вестна ce f вествам ce вестни|к m, -ци pl 'Zeitung / 17; всекидневен ж 'Tageszeitung; сед¬ мичен ж 'Wochenzeitung вестникар (-ят) m, -и pl 1. umg Jour¬ nalist m 8 2. (вестникопродавец) 'Zei¬ tungsverkäufer m 4 вестникарски adj 'Zeitungs-; - а будка 'Zeitungskiosk ml; ~ а статия 'Zei¬ tungsartikel m 4; ж език 'Zeitungsstil m I вестов6|й (-ят) m, -и pl veralt Offi'ziers- bursche m 7 вестяв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; вест|я се, -йш се (-йх ce) v sich 'melden vr, sich 'sehen 'lassen vr < 3 >, 'auftauchen vi < a jsn > ветеран m, -и pl Vete'ran m 8 ветеринар (-ят) m, -и pl umg 'Tierarzt m 2 ветеринарен, -ни adj Veteri'när-; ж лекар Tierarzt m 2; ~ на медицйна Veteri'närmedizin / 17 вето и nur sg 'Velo n 24; право на ~ 'Vetorecht« 20 ветрен adj 1. Wind-; ~ а мелница 'Windmühle / 16 2. übertr (вятърни¬ чав) 'windig, 'leichtsinnig ветрец m nur sg 'Lüftchen n 23, 'schwa¬ cher Wind m 1 ветр|ея, -ееш (-ях) uv 1. (развявам се) 'wehen vi <hb>, 'flattern vi <hb> 2. (проветрям ce) 'durchlüften vr <b> 3. (аромат) verwiegen vi < 32bjsn >; s ce 'flattern, 'wehen ветрйлни|к m, -ци pl umg 'zugiger Raum m 2 ветрил |o «, -a pl 1. 'Fächer m 4 2. (на кораб) 'Segel « 23 ветрилообразен, -ни adj 'fächerförmig, 'aufgefächert ветровит adj 'windig; - o място 'win-
ветропоказател 76 diger Ort ml; ~o време 'windiges 'Wetter n 23 ветропоказател (-ят) m, -и pl 'Wetter¬ fahne / 16, 'Wetterhahn m 2 ветрогон m, -и pl и. ветрогонец m, -ци pl 'Windbeutel m 4, 'Luftikus m la ветроход m, -и pl 1. (лодка) 'Segelboot n 20 2. (шейна) 'Segelschlitten m 4 вехн|а, -еш (вехнах od вехнах) uv 1. 'welken vi <sn> 2. übertr da'hinsie- chen vi <ajsn> вехт adj alt O какво ново-вехто има днес? umg was gibt es 'Neues 'heute? вехт|ея, -ееш (-ях) uv all 'werden vi < 18 jsn > вехторй|я / -и pl 'altes Zeug n 20, Ge'rümpel n 23 вехтошар (-ят) m, -и pl 'Altwarenhänd¬ ler m 4, Ge'brauchtwarenhändler, 'Trödler m 4 вече adv 1. schon, be'reits; той е ~ тук er ist schon [be'reits] hier 2. (повече) mehr; - няма да пйша ich 'werde nicht mehr 'schreiben O - не nicht mehr веч|ен, -ни adj 1. 'ewig 2. (постоя¬ нен) 'ständig; » спътник 'ständiger Be'gleiler nt 4 O x календар, 'ewiger Kalender m 4; ~ на слава 'ewiger Ruhm ml; г сън übertr 'ewiger Schlaf m 1; за ~ ни времена für 'alle 'Zeiten *вечер/ -и pl 1. 'Abend nt 1 *; лятна ~ 'Sommerabend 2. (тържество) 'Abendveranstaltung / 17; литератур¬ но-музикална ~ lite'rarischmusi'ka- lischer 'Abend O бъдни ~ 'Heili¬ ger 'Abend; добър ~! 'Guten 'Abend! 2вечер adv 1. 'abend; от сутрин до ~ von früh bis spät; в събота ~ am 'Samstag 'abend 2. (всяка вечер) 'abends вечер|ен и. вечер|ен, -ни adj 'Abend-, 'abendlich; s здрач 'Abenddämme¬ rung / 17, 'abendliche 'Dämmerung; - но небе 'Abendhimmel nt 4, 'abend¬ licher 'Himmel; * влак 'Abendzug nt 2; ~ на гимназия 'Abendschule /16 вечерннк1а/, -и pl 'bunter 'Abend m 1*, 'Tanzveranstaltung / 17 вечерник m nur sg 'Abendwind m 1 вечерница / nur sg 'Abendstern nt 1 вечер|я /, -и pl 1. 'Abendbrot n 20, 'Abendessen n 23 2. (време) 'Abend¬ brotzeit /17 O давам * ein 'Abend¬ essen 'geben < 15 > вечер|ям, -яш (-ях) uv zu 'Abend 'essen vi < \5/hb>, 'Abendbrot 'essen vt вечно adv 1. 'ewig 2. (постоянно) 'ständig вечнозелен adj 'immergrün вечност / nur sg 'Ewigkeit / 17 вещ/ -и pl Ding n 20, 'Gegenstand nt 2; домашни - и 'Hausrat nt 1 вещ adj 'sachkundig be'wandert; (опи¬ тен) er'fahren (в in J) O ~ o лице Jur 'Sachverständiger ml* веща|я, -еш (-x) uv ver'künden vt < b >, prophe'zeien vt <d> вещев|й adj Mil: ~ ä ведомост Inven- 'larverzeichnis n 27; s склад 'Zeug¬ kammer /16 веществен adj materiell, 'stofflich O - и доказателства Be'weisgegenstän- de m 2/pl, Be'weisstücke n 20/pl веществ|о n, -ä pl Stoff nt 1; взривни ~ ä 'Sprengstoffe; белтъчни ~ ä 'Eiweiß- sloffe; обмяна на ~ ата 'Stoffwechsel m 4 вещина / nur sg 'Sachkenntnis / 13; (опитност) 'Erfahrung /17 вещиц|а /, -и pl 'Hexe /16 вея, вееш (вях) uv 1. 'wehen vi <hb> 2. (отвявам) 'wegblasen vt < 3a > 3. (жи¬ то) 'worfeln vt O вятър го вее umg er ist ein 'haltloser Mensch; ~ ce 'wehen, 'flattern vi <hb> веялк а f -и и. веячка/, -и pl 'Sichter m 4, 'Worfelmaschine / 16 вживяв1ам се, -аш ce (-ax ce) uv; вжи- в|ея се, -ееш се (-ях се) v sich hin- 'einversetzen vr <c> (в in 4) взайм|ен, -ни adj 'gegenseitig; ~ на любов 'gegenseitige 'Liebe /16; ~ ни отстъпки 'gegenseitige 'Zugeständ¬ nisse n 21/pl O * глагол Gramm reziprokes Verb n 25
77 видело взаимно adv 'gegenseitig взаимност f nur sg 'Gegenseitigkeit /17 взаимодействи е я, -я pl 'Wechselwir¬ kung/ 17 взаимоотношение n, -я pl 'Wechselbe¬ ziehung /17 взвод (-ът) m, -ове /7/ Mil Zug m 2 взвод |ен, -ни od/ Md !• Zug-; ä командир 'Zugführer m 4 2. «mg a/s Swtat 'Zugführer взем|ам, -аш (-ах) od взйм]ам, -аш (-ах) uv; взем|а, -еш (взех od вземах) v 1. 'nehmen vt < 16 >; (отнемам) 'weg¬ nehmen vt < 16 а > 2. (завладявам) 'einnehmen vt <16а> 3. (купувам) 'holen v/; 'kaufen vt 4. (отнемам, прибирам обратно) 'holen 5. (в съчетание с да и друг глагол in Fü¬ gungen mit да und einem anderen Verb) 'anfangen vt < 2 a >; z да пиша 'anfangen zu 'schreiben O z влак den Zug 'nehmen; x връх die 'Oberhand ge'winnen < 26 b >; x жертви 'Opfer 'fordern; z за почест mili'tärische 'Ehrenbezeigung er'weisen <23b>; z изпит umg 'eine 'Prüfung be'stehen <lOlb>; z мнението на някого jmds. 'Meinung er'fragen <b>; z мерки 'Maßnahmen 'treffen < 16 >; z мярка Maß 'nehmen; z под наем 'mieten vt; z предвид berücksichti¬ gen vt <b>; z присърце sich zu 'Herzen 'nehmen vr; z си белята sich 'Unannehmlichkeiten be'reiten vr <b>; z си думите назад 'seine 'Wortezu'rücknehmen <16a>; z си сбогом sich verabschieden vr <b>; z страна Par'tei er'greifen < 21 b > (на някого für jmdn).; да го ~ ат дяволите hol ihn der Teufel; да ймаш да взимаш das hast du dir ge'dacht; за какъв ме ~ аш? wo'für hältst du mich? не * от дума 'dickschädlig sein v/ < B >; nicht 'hören 'wollen vt, vi <hb>; s се 1. (идвам, явявам се) herkommen vi <33a/sn>, 'herrühren vi < z/hb > 2. (женя се) 'heiraten vt вземане-даване n Geschäftsverkehr m 1; имам ~ c някого mit jmdm. zu tun 'haben vt < A > взимам = вземам взнр|ам се, -аш се (-ах се) uv; взр|а се, -еш се (-ях се) v 1. (вглеждам се) 'ansehen < 19а>,'anstarren <а> (в някого jmdn.); den Blick 'heften (в някого auf jmdn.) 2. (придйрям) es ge'nau 'nehmen vt < 16 > (в mit 3) взнскател|ем, -ни adj 'anspruchsvoll взискателност / nur sg 'Strenge / 16 взлом (-ът) m nur sg 'Einbruch m 2; кражба чрез - 'Einbruchsdiebstahl m 2 взра се t взирам се взрив (-ът) т, -ове pl 1. (взривяване) 'Sprengung / 17 2. (експлозия) Ех- plosi'on /17 3. (избухливо вещество) 'Sprengstoff т I,'Sprengladung/17 4. Phil Sprung взрив|ен, -ни adj Spreng-; - ни ве¬ щества 'Sprengstoff т 1 взривобезопасен, -ни adj explosi'onsge- schülzt, explosi'onssicher внбрацн|я /, -и pl Vibrati'on / 17, 'Schwingung /17 вибрационен, -ни adj Vibrati'ons-, 'Schwingungs- вибрйр|ам, -аш (-ах) uv, v vi'brieren vt <djhb>, 'schwingen vt <21jhb> вид (видът) m, -ове pl 1. (йзглед) 'Aus¬ sehen n 23 2, (разновидност, тип) Art /17 auch Biol, Zool; различни ~ ове гъби verschiedene 'Pilzarten fjpl 3. Ling A'spekt m I <0 в завършен ~ in vollendeter Form; във ~ на in Form von 3; давам ~ zu ver'stehen 'geben vt < 15 >; давам си - den'Anschein er'wecken <b>; едйн - 'eine Art; имам - на 'aussehen vi <\9zjhb> wie; имам пред - vor 'Augen 'haben vt <A>, be'achten vt <b>; на ~ dem 'Aussehen nach; пред ~ на 'an¬ gesichts 2 виделее се uv unpers ohne Aorist es wird hell • видело adv volkst!. Licht «21, 'Hellig¬ keit /17, 'Tageslicht; на ~ ans 'Tages-
виден 78 licht; по -» bei Tageslicht 2. (газ) Pe'lroleum n 20* 3. (лампа)'Lampe /16 вйд|ен, -ни adj 1. be'deutend, 'angesehen 2. (видим) 'sichtbar O ~ но e es ist 'offensichtlich, es ist 'sichtbar; на ~ но място iibertr in 'einer bedeutenden Positi'on видени |e n, -я pl Visi'on /17 видеозапис m, -и pl 'Fernsehaufzeich¬ nung/ 17 вйдим adj 'sichtbar видимост f nur sg Sicht /17; добра ~ 'gute Sicht; слаба ~ 'schlechte Sicht вйдов adj Art*; ~ а отлика 'Artunter¬ schied m 1 видоизменен adj verändert видоизменени|e n, -я pl 1. (промяна) Veränderung / 17 2. (разновйдност) 'Abart / 17. 'Spielart видоизменявам, -аш (-ах) uv = видо¬ изменям видоизменим, -яш (-ях) uv; видоиз¬ меня, -йш (*йх) V verändern vt <b>; S се sich 'ändern vr, sich ver'ändern vr вйдр1а /, -и pl Zool 'Fischotter m 4 вйдров adj 'Fischotter-, 'Otter- вйдя t виждам вие pron pers 1. ihr 2. (учтиво обръ¬ щение) Sie виелиц|а /, -и pl 'Schneesturm m 2, 'Schneetreiben n 23 Виена / Wien n 23 Виетнам m Viel'nam n 23 виетиам leu m, -ци pl Vietna'mese m 1 виетнамк|а /, -и pl Vietna'mesin /18 виетнамски adj vietna'mesisch виж Partikel schau, sieh, weiß du O ~ ти umg guck an!, schau an! ~ какво sieh mal, schau mal вйжд!ам, -аш (-ах) uv; вйд|я, -иш (видях) V 'sehen vr < 19 > О да вйдя свят in der Welt her'umkommen 'wol¬ len; да ти вйдя гърба ich will dich nicht mehr 'sehen; догдето ти очй видят so'weit man 'schauen kann; когато си вйдиш врата am Sankt 'Nimmerlcins- Tag; кого где вйдя wer ge'rade 'anzu¬ treffen ist. wer ge'rade 'über den Weg läuft; кой накъдето види umg in 'alle 'Himmelsrichtungen; ще му вйдя сметката iibertr umg mit ihm 'werde ich 'abrechnen; ще си вйдим сметките die 'Rechnungen begleichen <21b> auch iibertr; * ce 1. (видим съм) 'sichtbar sein < B >, zu 'sehen sein 2. (срещам ce)sich 'sehen vr < 19 > O z се в чудо in der 'Klemme 'sitzen vi <25 xjhb>\ вйжда ми се, вйди ми се mir scheint; да му се не вйди hol es der 'Teufel; да се не вйди (макар)! vcr'flucht! вйз|а /, -и pl 'Visum п 28; входна а 'Einreisevisum; йзходна z 'Ausreise¬ visum; транзйтна а Transitvisum византй|ец т, -йци pl Byzan'tiner т 4 византййски adj byzan'tinisch визнр|ам, -аш (-ах) uv, v I. (заверявам) beglaubigen vt <b> 2. (посочвам) 'zielen vi <hb> (някого auf jmdn.); (ймам предвйд) vor 'Augen 'haben vt < A> визйт|а/ -и pl Vi'site/16, Be'such m 1; (лекарско посещение) 'Kranken¬ besuch визитйци[я/, -и pl Vi'site /16 визйт|ен, -ни adj Vi'siten-; ~ на кар¬ тичка Visitenkarte /16 вик (викът) m, викове pl Schrei m I, Ruf ml; ~ за помощ 'Hilferuf вйк1ам, -аш (-ах) uv 1. 'rufen vr, vi <39/hb> ; z на телефона ans Tele- 'fon 'rufen vr; z за помощ um 'Hilfe 'rufen vi 2. (крешя) Schreien vr, vr < 23/hb > 3. (карам ce) Schelten vr, vi <16/hb>, 'anschreien vr <23a>, 'ausschimpfen vr <a> (на някого jmdn.) 4. (каня, зова) 'laden vr <4>; z на сватба zur 'Hochzeit 'laden 5. volkst (разправям) Sagen vr; er'zählen vr, vi < bjhb > 6. volkst (наричам) 'nennen vr < 10 >; ~ ат ro Дългия man nennt ihn „den Langen“ вйкв|ам, -аш (-ах) uv; вйкн|а. -еш (-ах) v 1. (вйкам) 'rufen vr, vi <39/hb>; 'zu-
79 вироглав rufen vt, vi <39ajhb> (на някого jmdm.); (извиквам) 'ausrufen vt, vi < 39 afhb > 2. (скарвам се) 'schimpfen vi <hb> (на някого auf jmdn.); (възнегодувам) 'unzufrieden sein vi <B>, 'schimpfen (против някого 'über jmdn.) 3. (запявам) 'anfangen vt <2 a> zu 'singen taünla / -и pl (уред) 'Gabel / 16 гвйл|а /, -и pl (къща) 'Wochenendhaus n 22, 'Datsche /17, 'Landhaus Звйл|а /, -и pl (самодива) Fee /16 вйлиц|а /, -и pl 'Gabel / 16 вйлк|а / -и pl Tech 'Gabel /16 внлн|ея, -ееш (-ях) uv 1. (буря) 'toben vi <hb>, 'tosen vi <hb>, 'rasen vi <hb> 2. (върлувам) 'wüten vi <hb> 3. (деца) 'toben, 'tollen vi < hb, sn > вилообраз ен, -ни adj 'gabelförmig вйме n, -та pl 'Euter n 23 вина/nur jg Schuld/17; нося ~ Schuld 'tragen < 4 > (за нещо an i); по - на някого durch jmds. Verschulden; jmd. ist schuld винаги adv 'immer, stets, 'ständig O веднъж за ~ ein für 'allemal винар (-ят) m, -и pl 1. (производител) 'Winzer m 4, 'Weinbauer ml 2. (тър¬ говец) 'Weinhändler m 4 винарск|и adj Wein-, 'Weinbauern-, 'Winzer-; а изба 'Weinkeller m 4 винарство n nur sg 'Weinherstellung/17 вйнен adj 1. Wein-; - а киселина 'Weinsäure /16; - оцет 'Weinessig m 1 *; ~ а чаша 'Weinglas n 22 2. (цвят) 'weinrot вйнзавод m, -и pl 'Weinkelterei / 17 вннйтел|ен, -ни adj: x падеж Gramm 'Akkusativ m 1* вйно n, вина pl Wein m 1; бяло ~ 'Weißwein; червено - 'Rotwein; десертно ~ 'Süßwein, Des'sert- wein внноват adj - виновен винов|ен, -ни adj 1. 'schuldig; z съм за * нещо 'schuldig sein vi <B> an etw. 3 2. (гузен) 'schuldbewußt 3. als Subst 'Schuldiger m 1 виновни|k m, -ци pl 1. 'Schuldiger m 1* 2. (причинител) 'Urheber m 4 BHHÖBHHUla / -и pl 'Schuldige /19 виновност /nur sg Schuld /17 винопроизводител (-ят) m, -и pl 'Wein¬ produzent m 8 винопроизводйтел|ен, -ни adj 'Weinher- slellungs-, 'Weinerzeugungs-; x цен¬ тър 'Weingebiet n 20, 'Zentrum n 28 der 'Weinerzeugung винопроизводство n nur sg 'Weinerzeu¬ gung/ 17 вйнск|и adj Wein-; ~ а чаша 'Weinglas n 22 винт (-ът) m, -ове pl 'Schraube /16 BHHTÖBKla/ -и pl Ge'wehr n 20 винтяг|а /, -и pl 'Windjacke / 16 вин|я, -йш (-йх) uv be'schuldigen <b> (някого jmdn.) виол|а f -и pl Mus Vi'ola/15 a, 'Brat¬ sche /16 виолетк|а / -и pl = теменужка виолетов adj vio'lett внолонйст m, -и pl = цигулар виолончелист m, -и pl Mus Violoncellist m 8, Cel'Iist виолончел|о n, -a pl Mus Violon'cello n 24, 'Cello випуск m, -и pl 'Jahrgang m 2, Ab- sol'ventenjahrgang вир (вирът) m, -ове pl 1. (в река) 'tiefe 'Stelle / 16 im Fluß 2. (яма, пълна c вода) 'Weiher m 4 0* вода 'völlig durch'näßt, naß bis auf die 'Kno¬ chen вйрв|ам, -аш (-ах) uv; вйрн|а, -еш (-ах) к 'aufrichten vt <а> О х глава а) 'aufsässig 'werden vi < 18/sn > b) (бун¬ тувам се) rebellieren vi <d//i6>; c вйрнат нос überheblich вир ея, -ееш (-ях) 1. (раста) 'wachsen vi < 4/sn > 2. (преуспявам) ge'deihen vi <23b/sn> auch übertr вирна t вйрвам вйрнат adj er'hoben, 'aufgerichtet O - hoc 'Stupsnase /16 вироглав adj 'aufsässig, 'trotzig, umg 'bockig
нироглавец 80 вироглавец т, -ци pl 'Querkopf т 2, 'Trotzkopf вироглавство п nur sg 'Querköpfigkeit / 17, Trotz m 1 виртуоз m, -и pl Virtu'ose m 7, 'Meister m 4 внртуоз|еи, -ни adj virtu'os, 'meisterhaft виртуозиост / nur sg Virtuosi'täl / 17, 'Meisterschaft /17 вирус m, -и pl 'Virus n ... ren) вйр[я, -иш (-йх) uv 'aufrichten vt < a > O s глава 'aufsässigsein vi <B>; « hoc umg die 'Nase hoch 'tragen <4>; z ce sich 'aufrichten vr висйлк|а /, -и pl Sport Reck n 20 висин|а/ -й pl 'Höhe / 16 вйсн[а, -eiu (-ax) uv volkst 1. (вися) 'hängen vi <5/hb>; над гората ~ ат тъмни облаци 'über dem Wald 'hän¬ gen 'dunkle 'Wolken 2. (кисна) her- 'umlungern vi <a./hb>, sich her'um- treiben vr < 23 a > висок adj 1. hoch; - а сграда 'hohes Ge'bäude n 23, 'Hochhaus n 22; ~ тон 'hoher Ton m 2; високи добиви 'hohe Er'träge m 2\pl\ - и цени 'hohe 'Preise: - гост 'hoher Gast m 2 2. (ръст) groß; колко си ~ ? wie groß bist du? 3. (силен) laut; - говор 'lautes 'Spre¬ chen n 23 O ~ стил ge'hobener Stil ml; *a пещ Tech 'Hochofen m 5; ~ o мело 'hohe Stirn /17; във - а степен in 'hohem 'Grade високо adv hoch O гледам от ~ von 'oben her'abschauen vi <z/hb>\ стоя - над някого hoch 'über jmdm. 'ste¬ hen vi < 10'jhb> високоговорител (-ят) m, -и pl 'Laut¬ sprecher m 4 ансокоефектйв | ен, -ни adj hocheffek'tiv висококачествен adj 'hochwertig високомерен, -ни adj überheblich, 'hochmütig високомерие n nur sg Überheblich¬ keit / 17, 'Hochmut m I внсокоплаийнск|и adj 'Hochgebirgs-; - а растителност 'Hochgebirgsflora f 15a високопоставен adj 'hochgestellt; ~ a личност 'hochgestellte ['hohe] Persön¬ lichkeit /17 BHCoKÖcjeH, -ни adf. ~ на година 'Schaltjahr n 20 високостеблен и. високостеблен adj 'hochstämmig високоуважаван и. високоуважаем adj 'hochverehrt висот|а/, -йр/'Höhe/17 O намирам ce на нужната ж sich auf der erforderli¬ chen 'Höhe be'finden vr <27b> вис6честв|о n, -a pl veralt 'Hoheit /17; Негово » 'Seine 'Hoheit височин|й/, -й pl 'Höhe/17; надморска ж 'Höhe 'über dem 'Meeresspiegel; вземам s an 'Höhe ge'winnen височини |ä /, -й pl 'kleiner 'Hügel m 4, Erhöhung /17 внсулк|а /, -и pl 'Troddel/16, 'Quaste /16 0 ледена « 'Eiszapfen m 4 висш a^hoch, 'höher; ~ е образование 'Hochschulbildung / 17; ~е учебно заведение 'Hochschule /16; ~e общество 'höhere Gesellschaft / 17 висшйст m, -и pl 'Hochschulabsolvent m 8 вис|я, -йш (-ях) и. ВЙС|Я, -ИШ (-йх) UV 1. 'hängen vi 5 2. umg (кйсна) her'um- lungern vi < z.jhb > 3. umg (бавя ce, чакам) 'warten vi O ж на косъм an 'einem 'seidnen 'Faden 'hängen vi <5/hb>; « някому над главата jmdm. zur Last 'fallen висящ adj 'hängend, 'Hänge-; «- a лампа 'Hängelampe /16; ~ мост 'Hängebrücke/16 O - въпрос'offe¬ ne 'Frage /16 mr adj ge'schwungen; вйти вежди ge'schwungene 'Brauen / < \6jpl>; ~ а мебел ge'schwungene 'Möbel n <23/p/>; ~ и рога ge'schwungene 'Hörner n <22 /pl> 2. (строен) schlank; ~ а ела 'schlanke Tanne /16 витамйн m, -и pl Vita'min n 20* витаминозен, -ни adj vita'minhaltig, vita'minreich
81 вкопчвам вита|я, -еш (-х) uv 'schweben vr < hb, sn> витл|о n, -ä pl 1. (на самолет) Pro'peller m 4 2. (на параход)'Schiffsschraube f\6 внтлообразен, -ни adj spi'ralförmig; ~ на стълба 'Wendeltreppe /16 витрйн|а/, -и pl 1. (на магазин) 'Schau¬ fenster п 23 2. (шкафче) Vi'trine / 16, 'Glasschrank т 2 3. (в музей) 'Schau¬ kasten т 5 вихрен adj 'ungestüm, 'stürmisch вихрушка /, -и pl 'Wirbelwind m 1 вйх|ър m, -ри pl 'Sturmwind m 1 виц (-ът) m, -ове pl Witz m 1 вицеконсул m, -и pl Vizekonsul m 10 вйшн|а/, -и pl и. вйшн я/, -и pl 'Sauer¬ kirsche /16, 'Weichselkirsche вйшнен adj 'kirschrot вйшнов adj 'Sauerkirsch-, Kirsch-; ~ a градина 'Kirschgarten m 5; ~ o сладко 'Kirschkonfitüre /16 вишновк|а /, -и pl 'Kirschlikör m 1 * ’вй|я, -еш (-x) uv 'heulen vi <hb>, 'jaulen vi < hb>; вълците - ят die 'Wölfe 'heulen *вй|я, -еш (-x) uv 1. 'winden vr < 27 >; 'binden vt < 27 >; 'flechten vr < 17 >; z венец 'einen Kranz 'binden 2. (птици) 'bauen; z гнездо ein Nest 'bauen 3. (намотавам) 'aufwickeln vt < a >; 'wickeln vt 4. (усуквам) 'drehen vt 5. (огъвам) 'biegen vr < 32 > O z xopö Choro 'tanzen; s cel. (увивам се) sich 'winden vr 2. (огъвам се) sich 'biegen 3. (дим, пара) 'aufsteigen vr <23ajsn> 4. (при летене) 'kreisen vr <hb> 5. (лъкатуша се) sich 'schlän¬ geln vr O вие ми се свят mir 'schwin¬ delt виявиц|а /, -и pl = виелица вкамеиелост f -и pl Versteinerung /17 вкаменяв|ам, -аш (-ах) uv; вкамен|я, -йш (-йх) V er'starren 'lassen vr <3/hb>, ver'steinern vr < Ъ/m>; s ce er'starren vr < b/sn >, ver'steinern vi нкйрв|ам, -аш (-ах) uv; вкар|ам, -аш (вкарах od вкарах) v hin'einbringen vt < 24 а >; (водя) hin'einfiihren vr < а >; (гоня) hin'eintreiben vr <23a>; (тласкам) hin'einstoßen vt <34a>; (пъхам) hin'einstecken vt < a > O x някого в дългове [разходи] jmdn. in 'Schulden ['Unkosten] 'stürzen; » някого в беля jmdn. ins 'Unglück 'stürzen; » някого в пътя jmdn. auf den 'rechten Weg 'bringen; z в грях някого jmdn. zur 'Sünde verleiten < b >; » гол ein Tor 'schießen < 32 > вкйсв ам -аш (-ах) uv; вкйсн|а, -еш (вкиснах od вкиснах) v 1. (развалям) ver'derben vt <16b> 2. (правя да стане кисело) 'sauer 'werden 'lassen vr <3>, 'säuern vr; * се 1. (придо¬ бивам кисел вкус) 'sauer 'werden vi <18 /sn> 2. (развалям ce) ver'derben vr > 3. (размеквам ce) 'aufwei- chcn vr <afsn> вкиселяв|а.м. -аш <-a\t m. ик1ксл|я, -йш (*й.\) 1 '.4.111er 'werden 'lassen vt <3>: z ce 'sauer 'wiH'den vr < 18/.vn вкисна | iiKiKitaм вкиснал u. вкйснат adj 'sauer, verdor¬ ben включв|ам, -аш (-ах) uv; включ|а, -иш (-йх) V 1. (присъединявам) 'aufneh¬ men vt < 16а > (в in 4) 2. (обхващам) um'fassen vr < b > 3. (апарат, мотор) 'einschalten vt <a>; » ce 1. (при¬ съединявам ce) sich 'einreihen vr <a> (в in 4), 'beitreten vr < 15a/s«> (в 3) 2. (участвам) 'teilnehmen vr < 16ajhb> (в an 3) включйтелно adv 'einschließlich, in¬ klusive вковав|ам, -аш (-ах) uv; вков|а, -еш (-ах) V 1. 'einschlagen vr <4а> 2. (поглед, очи) 'heften vt; z очи в нещо wie ge'bannt auf etw. 'schauen vr <hb>, den Blick auf etw. 'heften 3. (вцепенявам) er'starren 'lassen vr <3> вкопав|ам, -аш (-ах) uv; вкопа|я, -еш (-х) V 'eingraben vt < 4а > вкопчв|ам, -аш (-ах) uv; вкопч|а, -иш
вкоравявам 82 (-йх) V 'halten vr < 3 >, 'festhalten vt < За >, packen vr; x ce sich 'halten vr, sich 'festhalten vr, sich 'festklammem vr <a> вкоравяв|ам, -аш (-ах) uv; вкорав|я, -йш (-йх) V hart 'machen vr <A>, er'starren 'lassen vt < 3 >; x ce hart 'werden vr <18jsn>, er'starren vi < b/sn > вкоренен adj 1. ver'wurzelt 2. übertr 'eingefleischt; - порок'eingefleischtes 'Laster n 23 вкореняв|ам, -аш (-ах) uv; вкорен|я, -йш (-йх) V 1. ver'wurzeln vi <bjsn>, 'einwurzeln vi <ajsn> 2. übertr 'ein¬ führen vt <a>; s ce 1. 'Wurzeln 'schlagen <4> 2. übertr sich 'durchset¬ zen vr <a> вкостеняв|ам, -аш (-ах) uv; вкостен|я -йш (-йх) V knochen'hart 'werden 'lassen vt < 3 >, verhärten vr < b > вкочанен adj starr, er'starrl, steif; (от студ) 'steifgefroren вкочаняв|ам, -аш (-ах) uv; вкочан|я, -йш (-йх) V steif [starr] 'werden 'lassen vr < 3 >, er'starren 'lassen; x ce steif [starr] 'werden vi <18jsn> вкочаийсв|ам, -аш (-ах) uv; вкоча- няс|ам, -аш (-ах) v — вкочанявам вкупом adv 'alle auf 'einen 'Haufen; (заедно) 'alle auf 'einmal, zu'sammen вкус (вкусът) m, -ове pl Ge'schmack nt 2 O на -** im Ge'schmack; това e въпрос на - das ist Geschmackssa¬ che; по -а на някого nach jmds. Ge'schmack вкусв|ам, -аш (-ах) uv; вкус|я, -иш (вкусих od вкусйх) V 1. (опйтвам) 'kosten vr; не го а ich 'nehme das nicht in den Mund 2. übertr (изпит¬ вам) 'kosten; той не е вкусил от ра¬ достите на живота er hat nicht von den 'Freuden des 'Lebens ge'kostel 3. (ям йли пйя малко) zu sich 'neh¬ men; от два дни не е вкусил нищо ег hat zwei 'Tage nichts zu sich gekom¬ men вкус ен, -ни adj 'schmackhaft, 'wohl¬ schmeckend <0 > но ми e es schmeckt mir вкуся t вкусвам влага / nur sg 'Feuchtigkeit /17 O държи ми ~ untg es nicht so schnell ver'gessen влагалнщ|е n, -a pl L Verk 'Güterhalle / 16, 'Güterhof m 2; (склад) 'Speicher m4 2. Anat 'Scheide /16 влаг|ам, -аш (-ах) uv; влож|а, -иш (-йх) v 1. 'aufbieten vt < 32 а>, verwenden vr < 10b>; x много усйлия в нещо viel 'Mühe ver'wenden für 4; x умение в нещо Ge'schick 'aufbieten für 4 2. hin'einlegen vr < a >; x тенденция Ten'denz hin'einlegen 3. (пари) 'anlegen vr < a > O x парй в банката Geld auf die Bank 'bringen <24>, Geld auf der Bank 'einzahlen <a> влагомер m, -и pl Hygro'meter n 23 владенн[е n, -я pl 1. (имот) Be'sitz m 1 2. (обсег на власт) 'Machtbereich m 1 C> встъпвам във x на нещо Jar von elw. 3 Be'sitz er'greifen < 21b >; въвеждам някого във s на нещо Jur jmdn. in den Be'sitz 2 od von etw. 3 'setzen владетел (-ят) nt, -и pl 1. (властелйн) 'Herrscher m 4 2. (собственик) Be¬ sitzer m 4 владетели |a /, -и pl 1. 'Herrscherin /18 2. (собственица) Besitzerin /18 владетелск|и adj 1. 'Herrscher-; ~a династия 'Herrscherdynastie 2. Besit¬ zer-; - и права BeSitzerrechte / 16/р/ влад|ея, -ееш (-ях) uv 1. (притежавам) besitzen vt <b> 2. (господствувам над нещо; умея нещо, изкусно си служа с нещо) beherrschen vr < b >; х български die bul'ga rische 'Spra¬ che beherrschen; x положението die Situati'on beherrschen ['meistern vr] 3. (господствувам, управлявам, ца¬ рувам) 'herrschen vi <hb>; x ce sich beherrschen vr влвдй|ка nt, -ци pl 'Bischof nt 2* O имам вуйчо x umg ['gute] Beziehun¬ gen haben < A >
83 влека владичество п nur sg 'Herrschaft /17 владйшки adj 'Bischofs-, 'bischöflich влаж!ен, -ни adj 1. feucht 2. übertr (поглед Blick) um'flort влажн|ея, -ееш (-ях) uv feucht 'werden vi < 18 jsn> влажност /nur sg 'Feuchtigkeit /17; ~ на въздуха 'Luftfeuchtigkeit влак (-ът) m, -ове pl Zug m 2, 'Eisen¬ bahnzug; бърз ~ 'Schnellzug; път¬ нически ~ Per'sonenzug; товарен - 'Güterzug O вземам ~ umg 'einen Zug 'nehmen <16>; изпускам ~a umg den Zug ver'passen <b> влакнен adj aus 'Fasern, 'Faser- влакнест adj 1. (коноп Hanf) 'faserig 2. (плат Stoff) 'flauschig, 'wollig; (кос¬ мат) 'haarig; (кардиран) 'aufgerauht 3. (от влакна) 'Faser-; ~ а тъкан 'Fasergewebe и 23 O ~ и облаци Meteor 'Federwolken / 16jpl влакн|о и, -ä pl 1. (нишка) 'Faser /16; памучно x 'Baumwollfaser; синте¬ тично x synthetische 'Faser; нервно x Anat 'Nervenfaser 2. (косъм) Haar n 20 O цепя ~ oto übertr, umg Haar¬ spalterei 'treiben < 23 > влакнодаен, -йни adj 'Faser-; ~йно растение 'Faserpflanze /16 влаков adj Zug-; ~ персонал 'Zugper¬ sonal n 20* влакънще n, -a pl 1. (нишка) 'Fäserchen n 23; umg 'Fussel / 16 2. (косъм) 'Härchen n 23 власт/, -и pH. Macht/14, Ge'walt/17; имам ~ над някого Ge'walt [Macht] 'über jmdn. 'haben < A >; това е в моя¬ та - das steht in 'meiner Macht [Ge'walt]; законодателна ~ gesetz¬ gebende Ge'walt 2. (политическо господство) Macht; държавна ~ 'Staatsmacht; органи на държавната - Or'gane и 20*/pl der 'Staatsmacht 3. (държавен орган) Be'hörde / 16, 'Staatsorgan n 20*; местни - и 'örtli¬ che Or'gane; съдебни ~ и Ju'stizor- gane властвувам, -аш (-ах) uv Macht 'aus¬ üben (над някого 'über jmdn.), 'herr¬ schen v/ <hb> властелин m, -и pl veralt 'Herrscher m 4 властен, -ни adj 1. (имащ правото) das Recht [die Macht] 'habend x съм сам да реша въпроса ich 'habe das Recht, selbst 'diese 'Frage zu ent'scheiden < 23b >; (упълномощен) er'mächtigt 2. (повелйтелен) ge'bieterisch, befeh¬ lend властни|k m, -ци pl 'Herrscher m 4 властолюб|ец m, -ци pl 'herrschsüchti¬ ger Mensch m 8 властолюбив adj 'herrschsüchtig, 'machtgierig властолюбив n nur sg 'Herrschsucht /14, 'Machtgier/ 16 вла|х (-хът) m, -си pl Wa'lache m 7 влач|а, -иш (влачих od влачих) uv 1. (тегля) 'ziehen vt < 32 >, 'hinter sich 'herziehen vt < 32 a > 2. umg (нося със себе си) mit sich 'führten vf; реката ~ и лед der Fluß führt Eis; (нося) 'tragen vt <4>, 'schleppen vt 3. umg (мъкна, водя) 'führen, 'schleppen 4. umg (протакам) ver'schleppen vt <b>, hin'ausziehen vt < 32 a > O x подйре си übertr nach sich 'ziehen, mit sich 'bringen vt <24>; x иго übertr ein Joch 'tragen <4>; s се 1. (прид¬ вижвам се c мъка) sich 'schleppen vr 2. (пълзя) 'kriechen vi <32/sn>, 'schleichen vi <21 /sn>, da'hinschlei- chen vi <21 a/sn >; времето се ~ и die Zeit schleicht da'hin 3. (мъкна се) sich her'umtreiben vr <23a> влашки adj wa'lachisch вледенен adj 1. gefroren 2- премръз¬ нал) erfroren вледеняв|ам, -аш (-ах) uv; вледен |я, -йш (-йх) V gefrieren 'lassen vt < 3 >; s се gefrieren vi < 32b/sn> вле|ка, -чеш (влякох) uv 1. (тегля) 'ziehen vt < 32 >, 'hinter sich 'herzie¬ hen vt < 32a > 2. (нося със себе си) mit sich führen vr 3. (водя) führen vt, 'schleppen vt O x подйре си übertr
влекач 84 nach sich 'ziehen, mit sich 'bringen vt <24> влекач m, -и pl 1. 'Schlepper m 4, 'Zugmaschine/16; гъсеничен ~ Tech 'Raupenschlepper 2. (параход) 'Schleppdampfer m 4 влечеив|е n, -я pl 'Zuneigung /17 (към някого zu jmdm.); 'Neigung (към някого für jmdn.) влечуг|о n, -и pl Rep'til n 31*, 'Kriech¬ tier n 20; übertr (подлизурко) 'Krie¬ cher m 4, 'Speichellecker m 4 влмв|ам, -аш (-ах) uv; вле|я, -еш (влях) у 1. er'gießen vt < 32 b >, 'einmünden 'lassen vt < 3 >; реката ~ а водйте си в морето der Fluß er'gießt 'seine 'Fluten ins Meer 2. übertr (внасям) 'einflößen vt < a >; x надежда 'Hoff¬ nung 'einflößen; x сила Kraft ver¬ leihen <23b>; s се 1. (река) 'mün¬ den vi <sn> (в in 4) 2. (влизам) 'eindringen vi <27a/jn>; 'eintreten vt < 15 a > 3. übertr (включвам се ) sich 'einreihen vr <a> влйз|ам, -аш (-ах) uv; вляза, влезеш (влязох, влезе) v 1. 'eintreten vi <15Jsn>. 'treten (в in 4); (гледано отвън) hin'eingehen vi < I Заjsn >; (гледано отв-ьтре) her'einkommen vi < 33ajsn > 2. (ставам член на нещо) 'eintreten; х в партията in die Par'tei 'eintreten 3. (прониквам) 'eindrin¬ gen vi <21a./sn> 4. (побйрам се, минавам) 'passen vi <hb> (в in 4)\ 'gehen vi <13jsn> (в in 4), hin'ein- passen vi <a/hb>, hin'eingehen vi <13ajsn> 5. (съдържам се) ent¬ halten sein vt <B>; в цената за нощуването - а и закуската im Über'nachtungspreis ist das 'Früh¬ stück enthalten 6. (настанявам се) 'einziehen vi <32 a. g> O ~a ми в работа umg das imercs'siert mich, das geht mich an; не ми ~ а в работа das interes'sierl mich nicht, das geht mich nichts an; * в беля sich ins 'Unglück 'stürzen vr; % във връзка c някого mit jmdm. in Verbindung 'treten vi <15jsn>\ x в грях 'eine 'Sünde be'gehen <13b>; x в дирите на някого jmdm. auf die 'Schliche 'kommen vi <33/sn>; x в историята in die Ge'schichte 'eingehen vi < 13a/iti>; x в клопката umg in die 'Falle 'gehen; x в очй umg übertr ins 'Auge 'stechen vi <16/hb>; x в подробности auf 'Einzelheiten 'einge¬ hen; x в положението на някого sich in jmds.'Lage ver'setzen vr <b>; x в пътя übertr auf den 'rechten Weg 'kom¬ men; x в ролята на някого jmds. 'Rolle über'nehmen; x в разрез c нещо in 'Widerspruch ge'raten vi <3bjsn> mit [zu] etw.; x в сйла in Kraft 'treten x в сметката umg 'ein¬ kalkuliert sein; x в устата на вълка umg übertr sich in die 'Höhle des 'Lö¬ wen be'geben vi < 15 b/hb >; x под кожата на някого sich jmdn. ge'fügig 'machen; не ми *ав главата übertr umg es will mir nicht in den Kopf; от едното ми ухо - а, от другото излиза volkst zum 'einen Ohr geht's hin'ein, zum 'anderen 'wieder hin'aus; x в университета umg an der Uni- versi'tät 'angenommen 'werden влнянн|е n, -я pl 'Einfluß m 2; упражня¬ вам x върху нещо 'Einfluß 'ausüben auf etw. 4; под x на някого 'unter dem 'Einfluß von jmdm. влиятел|ен, -ни adj 'einflußreich влия|я, -еш (-x) uv 'Einfluß 'ausüben <a> (върху някого auf jmdn.), beeinflussen <b> (върху някого jmdn.); s ce sich beeinflussen 'lassen vr <3>, be'einflußt 'werden vi < 18/sn> (от von 3) влог (-ът) m, -ове pl 1. Fin 'Einlage/16 2. übertr (принос) 'Beitrag m 2 вложител (-ят) m, -и pl Fin 'Kontoinha¬ ber m 4, 'Inhaber 'eines 'Guthabens; 'Einleger m 4; (в спестовна каса) 'Ein¬ zahler m 4, 'Sparer m 4 влошав|ам, -аш (-ах) uv; влош|а, -йш (-йх) V verschlechtern vt <b>; s ce sich verschlechtern vr
85 внедрявам влюбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; влюб|я се, -иш се (влюбих се odвлюбих се) v sich ver'Iieben vr <b> (в някого in jmdn.); те се влюбиха един в друг sie verliebten sich ineinander влюбен adj ver'liebt (в in 4) влюбчив adj leicht ver'liebt, schnell enl'flammt влюбя се t влюбвам се вляза ] влизам вманиачав|ам, -аш (-ах) и. вмани- ачв|ам, -аш (-ах) uv; вманиач|а, -йш (-йх) V ver'sessen 'machen vr; be'sessen 'machen; z ce be'sessen 'werden vi < \ 8/sn>, von Besessenheit er'griffen 'werden вмествам, -аш (-ах) uv; вмест!я, -иш (вместих od вместйх) v 1. (наста¬ нявам) 'unterbringen vt < 24 а >; къде ще вместим гостите? wo 'werden wir die 'Gäste 'unterbringen?; къде ще вместим мебелите? wo 'werden wir die 'Möbel 'unterbringen? 2. (вмък¬ вам) 'einfügen vt <a>; ще вместим още един пасаж в тази статия wir 'werden noch 'einen 'Absatz in 'diesen Ar'tikel 'einfügen; z се 1. (побирам ce) hin'eingehen vi < 13a/sn>, hin'ein- passen vi < г/hb > 2. (настанявам ce) 'Unterkommen vi <33ajsn> вместимост /, -и pl 'Rauminhalt m 1, 'Fassungsvermögen n 23, Vo'lumen n 23 вместо Präp statt; ~ него statt 'seiner; - да statt; ~ да мълчй ... statt zu 'schweigen ... [daß er schweigt...] вместя | вмествам вметна f вмятам вмешателств|о и, -а pl 'Einmischung / 17; външно z 'äußere ' Einmi¬ schung; z във вътрешните работи 'Einmischung in die 'inneren 'Angele¬ genheiten вмирйсв|ам, -аш (-ах) uv; вмирй|ша, -шеш (-сах) v 'einen 'schlechten Ge'ruch verursachen vt <b>; 'stin¬ ken 'lassen vr <3>; z ce 'einen 'schlechten Ge'ruch be'kommen <33b>, 'anfangen zu 'stinken vi <2a//i b> вмъкв ам, -аш (-ах) uv; вмъкн|а, -еш (вмъкнах od вмъкнах) v 1. (внасям, гледано отвън) hin'einbringen vt <24 а>; (гледано отвътре) her'einbringen vr < 24 а > 2. (пъхам) hin'einstecken vt <а>, her'einslecken vr <а> 3. umg (набутвам) hin'einstoßen vr < 34 а >; her'einstoßen vt <34a> hin'einschie- ben vr <32a>, her'einschieben vr < 32a > 4. (въвеждам) hin'einfüh- renvr<a>, her'einführen vr <a> 5. (вмествам, притурям) 'einfügen vr < a >; z ce 1. (влизам) 'eindringen vi < 27&/sn > 2. (влйзам незабелязано) umg sich hin'einschmuggeln vr < a >, sich 'einschmuggeln vr < a > вмят|ам, -аш (-ах) uv; вметн|а, -еш (-ах) V 1. (притурям) 'einfügen vt < а > 2. (разговор Ge'sprach) 'einwer¬ fen vr < 16 a> внас|ям, -яш (-ях) uv; внес|а, -еш (внесох) V 1. (нося) 'tragen vr <4> (в in 4)\ (погледнато отвън) hin'eintra- gen vr <4а>; (гледано отвътре) her'einlragen vt <4а>, her'einbrin¬ gen vr < 24 а > 2. Hdl importieren vt <d>, 'einführen vr <a> 3. (вмък¬ вам) 'einfügen vr < a >; z поправки Korrek'turen 'einfügen ('anbringen vt < 24 a > ], (допринасям) 'beitragen vt < 4 а > (в zu 3) 4. (създавам) 'schaffen vr < 1 >; 'tragen vt < 4 a >, 'bringen vt <24> (в in 4); z ред 'Ordnung 'schaffen; * разнообразие в нещо 'Abwechslung in etw. 'bringen 5. (пред¬ лагам за обсъждане) 'einbringen vr <24 a>, 'vorlegen vt <a>; z законопроект 'einen Gesetzentwurf 'einbringen 6. Fin 'einzahlen vt <a>; z пари в банката auf der Bank Geld 'einzahlen внедряв|ам, -аш (-ах) uv; внедр|я, -йш (-йх) V 'einführen vt <а>; z в практиката in der 'Praxis 'durchsetzen vr < a >; z в производството in die Produkti'on über'führen
внезапен 86 внезал|ен, -ни adj 'plötzlich, überra¬ schend, 'unverhofft O ~ на спирачка 'Notbremse /16 внеса t внасям внйкв|ам, -аш (-ах) wv; внйкн|а, -еш (вникнах od вникнах) v 'eindringen vi <27а/sn> (в in 4) внимав|ам, -аш (-ах) uv 1. (следя с внимание) 'aufpassen vi <аjhb> (за auf 4), 'aufmerksam sein vi <B> 2. (постъпвам предпазливо) 'auf¬ passen, 'achtgeben vi < 15ajhb> (за auf 4), achten vi <hb> (за auf 4) внмманн|е n, -я pl 'Aufmerksamkeit/17 O вземам под x berücksichtigen vl <b>; не му обръщам x umg ihn 'unberücksichtigt 'lassen <3>; ihm 'keine 'Aufmerksamkeit 'widmen; об¬ ръщам x на die 'Aufmerksamkeit 'lenken ['richten] auf 4 внимател|ен, -ни adj 'aufmerksam; (учтив) 'rücksichtsvoll внос (-ът) m nur sg HdJ 'Einfuhr / 17, Im'port m 1 O членски ~ 'Mitglieds¬ beitrag m 2 вносен, -ни adj Im'port-, 'Einfuhr-; ~ но мито 'Einfuhrzoll m 2; - на стока Importware / 16; стоката e ~ на die 'Ware ist importiert; -ное umg es ist Im'port вносител (-ят) m, -и pl 1. Hdl Importeur m 1*2. Fin 'Einzahler m 4 вноск а / -и pl 1. (при изплащане bei 'Abzahlung) 'Rate/16 2. 'Beitrag m 2; членска * Milgliedsbeitrag; застра¬ хователна x Versicherungsbeitrag 3. Fin (влог) 'Einzahlung/17 вну|к (-кът) m, -ци pl 1. 'Enkel m 4 2. (потомък) 'Nachfahre m 7, 'Nach¬ komme m 7 внучк|а / -и pl 'Enkelin / 18 вкушав|ам, -аш (-ах) uv; внуш|а, -йш (-йх) V 1. (вдъхвам) 'einflößen <а> (на някого нещо jmdm. etw. 4) 2. (убеждавам) überzeugen <b> (на някого jmdn.); (предумвам) 'einreden <а> (на някого нещо jmdm. etw.); über'reden < b > (на някого jmdn.) внушени|е п, -яр11. (влияние) 'Einfluß т 2 2. (сугестия) Suggesti'on /17; 'Einflüsterung /17 внушйтел|ен, -ни adj 1. 'eindrucksvoll , impo'sant 2. (едър) 'stattlich воал т. -и pl 'Schleier т 4 воалетк а / -и pl 'Hutschleier т 4 вод|а/, -ир/1.'Wassern 23; х за пиене 'Trinkwasser; дъждовна х 'Regen¬ wasser; морска х 'Seewasser; сладка х 'Süßwasser: минерална х Mi¬ neralwasser; газирана х Selters¬ wasser 2. nur pl Ge'wässer pl Ob мътна x риба ловя im 'trüben 'fi¬ schen vi <hb>; вир-x 'pitschnaß, naß bis auf die Haut; върви ми като по х umg es geht bei mir wie ge'schmiert; мйнал през огън и x er ist durch dick und dünn ge'gangen; много x изтече оттогава umg seit'dem ist viel 'Wasser ins Meer ge'flossen; мътя някому водата umg jmdm. 'eine 'Suppe 'ein¬ brocken <а>;тйха x umgübertrein 'stilles 'Wasser; чувствувам се като рйба във х umg sich wohl 'fühlen wie ein Fisch im 'Wasser водач m, -и pl 1. 'Führer m 4; народен ~ 'Volksführer; ~ в музей Muse¬ umsführer 2. (шофьор) 'Fahrer m 4 водачество n nur sg 'Führung /17 вод|ен, -ни adj 1. 'Wasser-; x път 'Wasserstraße/16; x спорт'Wasser¬ sport m 1; ~на електроцентрала 'Wasserkraftwerk n 20; ~ на помпа 'Wasserpumpe / 16; ~ на чаша 'Wasserglas n 22; ~ но стъкло Tech 'Wasserglas; ~ ни бой 'Wasserfarben / 16jpl; - ни птици 'Wasservögel m 5/pl; -v на змия Zool 'Wasserschlan¬ ge /16; ~на лилия Bot 'Wasserrose / 16 2. (рядък) 'wäßrig; ~но мляко 'wäßrigeMilch/17 O ~нокончсZool Li'belle/16; x плеврит Med'feuchte 'Brustfellentzündung /17 воденйц|а/, -и pl 1. 'Mühle/16; ръчна x за кафе 'Kaffeemühle 2. Zool (на птица) 'Magen m 4 воденичар (-ят) m, -и pl 'Müller m 4
87 военен воденичарски adj 'Müllers- воденичарство п nur sg 'Müllerhand¬ werk n 20 воденйч|ен, -ни adj Mühl-; а камък 'Mühlstein m 1 водещ (-ият) m als Subst (радио, теле¬ визия) Mode'rator m 9 a водител (-ят) m, -и pl 'Führer m 4 водйц|а / -и pl 'Wasser n 23 водка / nur sg 'Wodka nt 4 водносйлов adj 'Wasserkraft-; ~ път Sy'stem n 20* von 'Wasserkraftwerken водовместйлищ|е n, -a pl 'Wasserbe¬ hälter m 4, 'Wasserspeicher m 4 водовъртеж nt, -и pl 'Strudel m 4 auch übertr вододел m, -и pl 'Wasserscheide /16 водоем m, -и pl 'Wasserspeicher nt 4, 'Wasserreservoir n 20* водоизместймост / nur sg Wasserver¬ drängung/ 17 водолаз m, -и pl 'Taucher m 4 водолей (-ят) m nur sg Astr, Myth 'Wassermann nt I водомер m, -и pl Hydro'meter n 23, 'Wasserzähler m 4 аодоотвод w, -и pl 'Wasserabfluß m 2, 'Wasserabflußrohr n 20 водопад m, -и pl 'Wasserfall nt 2 водопо|й (-ят) m, -и pl 'Tränke / 16 водопровод m, -и pl 'Wasserleitung /17 водопроводни, -ни adj 'Wasserleilungs- водопров6дчи|к m, -ци pl Installa'teur m 1*, 'Klempner m 4 водоравни, -ни adj 'waagerecht водораздел m. -и pl = вододел водорасли n, -и pl 'Wasserpflanze /16 водород m nur sg Client 'Wasserstoff nt 1 водород|ен, -ни adj Chem 'Wasserstoff-; ~ на бомба Mil 'Wasserstoffbombe /16; а прекис Chem Wasserstoff¬ superoxid n 20 водосамолет m, -и pl 'Wasserflugzeug n 20 водоско[к m, -ци pl 'Springbrunnen m 4 водоснабден adj mit 'Wasser ver'sorgt, ans 'Wassernetz 'angeschlossen водоснабдйтел|ен, -ни adj 'Wasserver- sorgungs- водоснабдяв ам, -am (-ax) uv; водо¬ снабди, -йш (-йх) v mit 'Wasser ver'sorgen vt < b >; (прокарвам водо¬ провод) an das 'Wassernetz 'anschlie¬ ßen vt < 32 a > водоснабдяван е n, -ия pl 'Wasserver¬ sorgung/17 водосто|к m, -ци pl 'Dachrinne /16 водосточни, -ни adj 'Wasserabfluß-; - на тръба 'Fallrohr n 20; а улей 'Dachrinne /16 водохранйлнщ|е и, -a pl 'Wasserspeicher m 4; 'Wasserreservoir n 20* вод|я, -иш (-йх) uv I. 'führen vt; a някого за ръка jmdn. an der Hand 'führen; пътят ~ и в града der Weg führt in die Stadt; а война Krieg 'führen; а дневник ein 'Tagebuch 'führen; а процес'einen Pro'zeß'füh¬ ren; а преговори Verhandlungen 'führen; а преписка Korrespondenz 'führen 2. (довеждам) 'bringen vt <24> 3. volkst (женен съм) verhei¬ ratet sein vt <B> (някого mit jmdm.) O а за носа някого umg jmdn. an der 'Nase her'umführen <a>; а хорото den 'Reigentanz [Cho'ro] 'anführen < a >; übertr den Ton 'angeben; a ce 1. sich 'leiten 'lassen vt < 3 > (от od no нещо von elw. 3) 2. (дружа) be'freun- det sein v/ <B> (c някого mit jmdm.) O ни се ~ и, ни се кара umg er ist ein 'Dickschädel; а се по ума на някого umg nach jmds. 'Pfeife 'tanzen vi <hb> водянка / nur sg Med 'Wassersucht /14 воеиачалнн|к m, -ци pl 'Heerführer m 4 воен|ен, -ни adj I. Mili'tär-; Kriegs-; - ни действия mili'tärische 'Handlun¬ gen / 17//?/; ~ но учйлище Offiziers¬ schule/ 16; - на служба Mili'tärdienst m 1; а съд Mili'tärgericht n 20; ~ но положение 'Kriegszustand m 2; ~ на болница Laza'rett n 20 2. als Subst Mili'tärangehöriger m 7+
военновъздушен 88 военновъздуш|ен, -ни adj Luftstreit-, 'Luftkriegs-; ~ ни сили 'Luftstreit¬ kräfte pl военноморски adj Seekriegs-, Ma'rine-; * флот 'Seekriegsflotte /16 военнопленни|к т, -ци pl 'Kfriegsgefan- gener ml* военнопресгьпнн|к m, -ци pl 'Kriegs¬ verbrecher m 4 военнослужещ m, -и pl Mili'tärangehö- riger m 7+, Armeeangehöriger m 7+ воешцина / nur sg Solda'leska / 15 a; Milita'ristenklünge! m 4 вожд (-ът) m, -ове pl 'Führer m 4 воз|я, -иш (-йх) uv 'fahren vt <4>; » ce 'fahren vi <4jsn> воин m, -и pl Sol'dat m 8, 'Kämpfer m 4; 'Krieger m 4 во1й (-ят) m nur sg 'Heulen n 23, Ge'heul n 22 войвод|а f -и pl Hist Woi'wode m 7, 'Anführer m 4 'einer 'Freischar войн|а/, -Йpl Krieg m 1; освободителна £ Befreiungskrieg; студена » 'kalter Krieg; гражданска £ 'Bürgerkrieg; междуособна £ 'Bürgerkrieg войник m, -ци pl Sol'dat m 8 войнишки adj sol'datisch; Sol'daten-; militärisch; ~ живот Sol'datenleben n 23; «x стоеж militärische'Haltung/17 войнолюб|ец m, -циpl 'Kriegshetzer m 4, Milita'rist nt 8 воннолюбйв adj 'kriegslüstern войнолюбие n nur sg Aggressivi'tät/17, 'Kriegslüsternheit /17 войнствен adj 'kriegerisch, 'streitbar войнство n nur sg 'Streitkräfte pl* войск|а /, -й pl 1. Ar'mee / 16, 'Slreit- kräfte pl*\ редовна £ regu'läre Ar'mee; сухопътни ~й 'Landstreit¬ kräfte pl* 2. 'Truppe /16; инженерни ~ й Pio'niertruppen; танкови ~ й 'Panzertruppen войсковй adj 'Truppen-; - части 'Truppenteile m 1 jpl вокал /и, -иpl Vo'kal m 1 *, 'Selbstlaut m 1 вокал |ен, -ни adj Vo'kal ml*; ~ на музика Vo'kalmusik /17 вол (-ът) m, -ове pl 'Ochse m 7 волан m, -и pl 1. Kfz 'Lenkrad ri 22 2. Text Vo'lant m 6, 'Falbel / 16 волев adjWillens-; ~ akt'Willensakt m 1 2. (със сйлна воля) 'willensstark волев|й adj 'willensstark; ~ а личност 'willensstarke Persönlichkeit /17 волейбол m nur sg Sport 'Volleyball m 2 волейбол ен, -ни adj 'Volleyball- воленболнст m, -и pl 'Volleyballspieler m 4 вол|ен, -ни adj frei, 'ungebunden O - ни съчетания Sport Kür /17 волнонаемен, -ни als Subst Mil Zivil¬ angestellter m 74 волност f -и pl 1. 'Freiheit/17, 'Unge¬ bundenheit /17 2. (неприлична пос¬ тъпка) 'Anzüglichkeit /17, 'Frechheit /П волск|ид<#'Ochsen-; ~ а кола 'Ochsen¬ wagen m 4 O ~ o търпение 'Engelsge¬ duld/17 волт (-ът) m, -ове pl El Volt n undekl волтаж m, -и pl El 'Spannung /17 волтов adj'. ~ а дъга El 'Lichtbogen m 4 волфрам m nur sg Chem 'Wolfram n 20* вол|я/ -и pl 'Wille m la/sg; £ за победа 'Wille zum Sieg; желязна « 'eiserner 'Wille; O no £ nach Wunsch; давам £ на чувствата си 'seinen Ge'fühlen 'freien Lauf 'lassen <3>; давам £ някому jmdm. ge'währen vt <b>; на £ frei; последна £ 'letzter 'Wille 'bohIh, -иш (-ях) uv 'stinken vi < 21/hb> (на nach 3) 2вон1я / -й pl Ge'stank m 1 воп|ъл m, -ли pl Schrei m 1 'Klageruf m 1, 'Wehruf BÖcblK w, -ци pl Wachs n 20 O червен £ 'Siegellack m 1 восъч|ен, -ни adj 1. Wachs-, 'wächsern; ~ на пита 'Wabe /16; ~ на свещ 'Wachslicht n 21 2. (блед) 'wachsbleich, 'wächsern; ~ но лице 'wachsbleiches Ge'sicht n 21 <> ~ на зрялост 'Gelb¬ reife /16 вот (-ът) m nur sg Pol 'Votum n 28; ~ на доверие Vertrauensvotum
89 враг вощенйц|а j\ -и pl volkst 'Wachskerze /16, 'Wachslicht п 21 воюв|ам, -аш (-ах) uv 1. (водя война) Krieg 'führen (срещу 'gegen 4) 2. (боря се) 'kämpfen vi <hb> (срещу 'gegen 4, за für 4) вперв|ам, -аш (-ах) uv; впер|я, -иш (вперих od вперих) v 'heften vt; s поглед в нещо den Blick auf elw. 'heften; « очи в нещо 'starren vi <hb> auf elw. впечатлени|е n, -я pl 'Eindruck m 2; дълбоко s 'tiefer 'Eindruck; правя « снещо mil etw. 'Eindruck 'machen; оставам c ~ ето, че ... den 'Eindruck 'haben, daß ... впечатлйтел|ен, -ни adj 'aufgeweckt; sen'sibel в!шв|ам, -аш (-ах) uv; впй|я, -еш (-х) v 1. (притискам) 'drücken vt; 'pressen vr; s пръсти в нещо die 'Finger auf [in] etw. 'pressen; s устни в нещо die 'Lippen auf etw. 'pressen 2. (забивам) hin'eindrücken vt <a> (в in 4) O « поглед в нещо den Blick auf etw. 'heften; z ce 1. sich 'drücken vr, sich 'pressen vr (в an 4) 2- (като смуча) sich 'ansaugen vr < a >, sich 'festsaugen vr <a> (в an 4) впйсв|ам, -аш (-ах) uv; впйш|а, -еш (впи¬ сах od вписах) 'eintragen vr <4 а>, 'einschreiben vt < 23a > (в in 4) впйя | впивам вплйт1ам, -аш (-ах) uv; вплет|а, -еш (вплетох) V 1. 'einilechten vt < 17а>, 'flechten vt < 17 > 2. übertr (на¬ месвам) ver’wickeln vr <b>, ver¬ stricken vt <b> (в in 4) O « в примките си някого jmdn. in 'seine 'Absichten 'einbeziehen впоследствие adv da'nach, in der 'Folge впрегат|ен, -ни adj Zug-; « добитък 'Zugvieh n 20; ~ на кола Ge'spannwa¬ gen m 4 впрегна j впрягам впрйд|ам, -аш (-ах) uv; впред|а, -еш (впредох) V 'einspinnen vr <26а> (в in 4) впрймчв|ам, -аш (-ах) uv; впрймч|а, -иш (впримчих od впримчих) V 1. (ловя с примка) mit 'einer 'Schlinge 'fangen vr <2> 2. übertr (уплйтам) 'eine 'Falle 'stellen (някого jmdm.), 'eine 'Schlinge 'legen (някого jmdm.) впрочем Konj 1. (при това) 'übrigens 2. (обаче) allerdings, je'doch впръскв|ам, -аш (-ах) uv; влръск|ам, -аш (-ах) V 'einspritzen vr < а > (в in 4) впряг (-ът) т, -ове pl Ge'spann п 20 впряг] ам, -аш (-ах) uv; впрегн|а, -еш (впрегнах od впрегнах) v 1. (добйтък) 'einspannen vr < а >, (кола) 'anspan¬ nen vt < а > 2. übertr 'anspannen; s силите си 'seine 'Kräfte 'anspan¬ nen; s някого в работата jmdn. in die 'Arbeit 'einspannen ['einbeziehen < 32 > ] впуск|ам се, -аш ce (-ax cc) uv; впусн|а се, -еш се (впуснах ce od впуснах ce) v 1. (затйчвам ce) 'losrennen vi < 10ajsn>; той се впусна да бяга er 'rannte los; 'eilen vr <sn>; той ce впусна да я догони er 'eilte, um sie 'einzuholen; 'stürzen vr; той се впусна навън er 'stürzte hin'aus; sich 'stürzen; той се впусна в борбата er 'stürzte sich in den Kampf 2. (увличам ce) 'eingehen vr <13a/sw>; ж в под¬ робности auf 'Einzelheiten 'einge¬ hen, sich in 'Einzelheiten ver'lieren vr <32b> впущ|ам се, -аш ce (-ax ce) uv f впус¬ кам ce вра се, вреш се (врях ce) uv umg 1. (съм) sein vr <B>, sich 'aufhalten vr < 3 a >; постоянно се вра около ня¬ кого 'ständig um jmdn. her'um sein; ~ между краката на някого jmdm. 'zwi¬ schen den 'Beinen her'umkriechen vi < 32 г/sn > 2. (намесвам ce) sich 'ein¬ mischen vr < a > (ein 4) врабче n, -та pl Spatz m 8, 'Spätzchen n 23 враб|ец m, -цй pl Zool 'Sperling m 1 * враг (врагът) m, -ове pl Feind m 1; класов ~ 'Klassenfeind
вражда 90 вражд|а /, -й pl 'Feindschaft /17 враждебен, -ни adj 1. (неприязнен) 'feindselig; ~ на атмосфера 'feindse¬ lige Atmo'sphäre /16; s поглед 'feindseliger Blick m 1 2. (вражески) 'feindlich; « лагер 'feindliches 'Lager n 23 враждебност / nur sg 'Feindseligkeit /17/5* враждув|ам, -аш (-ах) uv .т■’feindet [be'feindet] sein vi <B> (помежду си miteinander), feind sein (помежду си 'einer dem 'anderen) вражески adj 1. 'feindlich; ~ куршум 'feindliche'Kugel/16; - сили'feindli¬ che 'Kräfte / 14jpl 2. (враждебен) 'feindselig; ~ прояви 'feindselige 'Handlungen /17 jpl вражи adj volkst Feind-, Feindes-; във ~ ръце in 'Feindeshand вразумявам, -аш (-ах) uv; вразум|я, -йш (-йх) V zur Ver'nunft ['Einsicht] 'bringen vf < 24 >; z ce zur Ver'nunft ['Einsicht] 'kommen vi <33/sn>, ver'nünftig ['einsichtig] 'werden vi < 18/s«> вран adj schwarz; ~ кон 'Rappe m 7 вран|а /, -и pl Zool 'Krähe /16 враств|ам, -am (-ax) uv; врастн|а, -еш (-äx) v 1. 'wachsen vi < 4fsn >, hin'ein- wachsen vi < 4a/sn > (в in 4); 'Wurzel 'fassen (в in 3) 2. übertr (пронйквам дълбоко) tief 'eindringen vi <27a/ sn>; (заживявам в колектйв) sich 'einleben vr <a> врат (вратът) m, вратове pl 1. (шйя) Hals m 22. (тил) Ge'nick n 20, 'Nacken m 4 0 вися някому на врата umg jmdm. auf der 'Tasche 'liegen vi <31 /hb>; когато си вйдиш врата umg am St.-'Nimmerleins-Tag; не по ~, а по шйя umg das ist ein und das'selbe, das ist sich gleich; превивам ~ umg den 'Nacken 'beugen, sich 'beugen vr; стъпвам някому на врата umg jmdm. 'seinen 'Willen 'aufzwingen <27a>; широко ми е около врата umg 'sorglos in den Tag hin'ein leben vf врат|а/-й p/l.Tür/17; « на гардероба 'Schranktür; пътна z 'Haustür 2. (на замък, крепост, плевник) Tor п 20 auch Sport C> затварям ~ ата пред носа на някого umg jmdm. die Tür vor der 'Nase 'zuschlagen < 4 a >; по чужди ~ й umg bei 'fremden 'Leuten; показвам някому ~ ата umg jmdm. die Tür 'weisen < 23 >; при закрйти - й 'hinter verschlossenen 'Türen; разбйвам отворена « 'offene 'Türen 'einrennen < 10a> вратар (-ят) m, -и pH. 'Pförtner m 4 2. Sport 'Torwart m 1, Tormann m 3, 'Torsteher m 4 врат[ен, -ни adj Hals-; ~ ни жйли (сухожилие) 'Halssehnen /16/р/ вратни|к m, -ци pl 'Hoftor n 20 вратовръзка /, -и pl Kra'watte / 16, Schlips m 1; слагам ä eine Kra'watte 'umbinden <27a> вратолом|ен, -ни adj 'halsbrecherisch auch übertr врач (-vr) m, -ове pl 1. 'Wahrsager m 4, 2. (знахар) 'Quacksalber m 4, 'Wun¬ derdoktor m 9 a врачк|а /, -и pl 1. 'Wahrsagerin/18 2. (знахарка) 'Kurpfuscherin /18 3. (вещица) umg 'Hexe /16 врачув|ам, -аш (-ax) uv 'wahrsagen vf, vi <ajhb> вред adv über'all, 'allerorts вред|а/ -й pl 'Schaden m 5; нанасям « 'Schaden'zufügen <a> O във s на zum 'Schaden 2 od von 3 ^ред^н, -ни adj (пакостен) 'schädlich *вред|ен, -ни adj volkst (способен) 'tüchtig, (сръчен) ge'schickt вредител (-ят) m, -и pl 'Schädling m 1 *; ~и по растенията 'Pflanzenschäd¬ linge вредителски adj 'Schädlings-; (сабо- тьорски) Sabo'tage-; ~ действия Sa- bo'tagehandlungen / П/pl вредйтелств[о n, -a pl 'Schädlingstätig¬ keit /17, Sabo'tage /16 вредност f nur sg 1. (пакост) 'Schädlich¬ keit/! 7 2. (способност) 'Tüchtigkeit /17
91 връзвам вредом adv über'all, aller'orts, rings- um'her вред|я, -йш (-йх) uv 'schaden vi <hb> (на някого od на нещо jmdm. od etw. i) O не ~ й es 'schadet nichts [nicht] врежд|ам, -аш (-ах) uv, вред|я, -йш (-йх) V 'unterbringen vt <24 а>; » някого на работа jmdm. 'Arbeit verschaffen <b>: s се 1.'Unterkom¬ men vi <ila/sn>; s се на работа 'Arbeit 'finden <27 > [be'kommen < 33b > ] 2. sich 'anstellen vr < a >; той се вреди за билети за концерт ег 'stellte sich nach Kon'zertkarten an 3. (присъединявам се) sich ge'sei len vr <b> (между zu 3); (принадлежа) ge'hören vi <b/hb> врека t вричам 'време и. времена pl Zeit /17; годишно ~ 'Jahreszeit; работно - 'Arbeits¬ zeit; - за жътва 'Erntezeit O без ~ umg 'vorzeitig; бъдеще - Gramm Fu'tur n 20*; в никакво ~ umg zu 'einem 'ungelegenen 'Zeitpunkt; ~ ми e es ist an der Zeit für mich; ~ то ще покаже die 'Zukunft wird es 'zeigen; вървя в крак c - то mit 'seiner [der] Zeit 'gehen; до - umg bis zu 'einem bestimmten'Alter; до едно ~ «mg bis zu 'einem bestimmten Mo'ment; 'eine ge'wisse Zeit; едно ~ 'einmal; имало едно - es war 'einmal; крайно ~ ees ist 'höchste Zeit; мйна ми ~ то umg 'meine Zeit ist ’abgelaufen; минало ~ Gramm Prä'teritum n 29, Vergan¬ genheit /17; на - zur'rechten Zeit, im 'rechten 'Augenblick; на ~ то си a) Seinerzeit b) (своевременно) zur 'rechten Zeit; от ~ на ~ von Zeit zu Zeit, ab und an; от край ~ umg seit eh und je; от незапомнени времена seit 'Menschengedenken; по едно ~ auf 'einmal; по никое ~ volkst zu 'ungele¬ gener Zeit; преди ~ 'vorzeitig; през [по] ~ на нещо 'während 2; c ~ umg 'rechtzeitig; сегашно ~ Gramm 'Präsens n 20, 'Gegenwart / 17; c течение на ~ то im 'Laufe der Zeit 2време n nur sg Meteor 'Wetter n 23; дъждовно ~ 'Regenwetter; хубаво ~ 'schönes 'Wetter O ^ то омеква umg es tritt 'Frostmilderung [Er'wärmung] ein; ~ то ще се обърне umg das 'Wet¬ ter wird 'Umschlägen, es kommt 'ande¬ res 'Wetter; кучешко - 'Hundewetter времен|ен, -ни adj 'zeitweilig, 'vorläufig, vorübergehend; provi'sorisch; ~ но правителство provisorische Re'gie- rung /17 временно adv 'zeitweilig, 'vorläufig O ~ управляващ посолството Ge¬ schäftsträger m 4 ad 'interim времетраене n nur sg 'Zeitdauer /17 врескал|о n, -a pl 'Schreihals m 2 вреслйв adj 'kreischend, 'gellend вретен|о n, -a pl 'Spindel / 16 врещ|я, -йш (-ях) uv umg 1. (коза Ziege) 'meckern vi <hb> 2. (дете Kind) Schreien vt, vi < 23/hb> врйч1ам, -аш (-ах) uv; вре|ка, -чеш (врекох) v volkst geloben vt <b>, versprechen vt < 16b >; s ce verspre¬ chen vr, ge'loben, sein Wort 'geben < 15> вроден adj 'angeboren връв/. вт>рвиpl 1. Strick m I, 'Bindfaden m 5 2. (наниз) volkst 'Halskette /16 връвчнц|а /, -и pl 'Fädchen n 23, 'Bindfa¬ den m 5 връзв|ам, -аш (-ах) uv; върж|а, -еш (вързах od вързах) v 1. 'binden vr < 27 >; x нещо на възел etw. zum 'Knoten 'binden; * снопи 'Garben 'binden 2. (денк) 'schnüren vt 3. (пленник) 'fesseln vr; x някого на определено място übertr jmdn. an 'einen bestimmten Ort 'fesseln 4. (за¬ вързвам) 'anbinden vr <27a>, 'fest¬ binden vr <27a>; x кучето den Hund 'anbinden 5. (прев~ьрзвам) ver'binden vr < 27b > ,6. Bot Frucht 'ansetzen <a> O * някому кусур volkst an jmdm. etw. 'auszusetzen ha¬ ben < A >; ймам го в кърпа вързано etw. Sicher'haben; * се 1. (завързвам се) sich 'anbinden vr, sich 'festbinden vr
връзка 92 (за an 3) 2. (превързвам се) sich ver' binden vr 3. umg (свързвам се) in Verbindung 'treten vi <15/sn> (c някого mit jmdm.) връзк|а/ -и pl 1. (връв) Schnur/14; ~ и за обувки 'Schnürsenkel m 4 2. (ивица плат) Band n 22 auch Anat 3. (вра¬ товръзка) Kra'watte /16, Schlips m I; 4. 'Bündel n 23, Bund n 20; ж лук ein Bund 'Zwiebeln; ж книжа ein 'Bündel Pa'piere 5. (взаимна зависимост) Zusammenhang m 2; вътрешна ж 'innerer Zusammenhang; логическа * 'logischer Zusammenhang 6. (от¬ ношение) Beziehung/17; приятелски -и 'freundschaftliche Beziehungen; роднински ~и Ver'wandtschaftsbe- ziehungen; той има -и er hat Be¬ ziehungen 7. Verbindung / 17; въз¬ душна * 'Luftverbindung; железо¬ пътна ж 'Eisenbahnverbindung; теле¬ фонна ж Tele'fonverbindung 8- Verk 'Anschluß m 2; влакът от София има ж с влака за Велико Търново der Zug aus 'Sofia hat 'Anschluß zum Zug nach We'liko 'Tyrnowo O влизам във ж c някого mit jmdm. in Verbindung 'treten vi < 15(sn>; във ж c нещо im Zusammenhang mit etw.; давам ж verbinden vr <27b> връстнн|к m, -ци pl 'Altersgenosse m 7, 'Altersgefahrte m 7 връстниц|а /, -и pl 'Altersgefährtin /18 врътв[ам, -аш (-ах) uv; врътн|а, -еш (врътнах od врътнах) v 'drehen vt, (електрически ключ) den 'Schalter her'umdrehen <a>, 'einschalten vr <a> връх (върхът) m. върхове pl 1. (пла¬ нина) 'Gipfel m 4, 'Spitze/16 2. (игла, език) 'Spitze; на върха на езика auf der 'Zungenspitze 3. (дърво) 'Wipfel m 4 4. übertr 'Gipfel; на върха на славата auf dem 'Gipfel des 'Ruhmes O вземам ~ die 'Oberhand ge'winnen < 26 b >; на - Нова година umg am 'Neujahrstag връх|ен, -ни adj 'obere, oberste O ~ на дреха etw. zum 'Überziehen; ~ на точка 'Höhepunkt m 1 връхлнт|ам, -аш (-ах) uv връхлет|я, -йш (-ях) v 1. sich 'werfen vr < 16 >, sich Stürzen vr (върху auf 4) 2. (на¬ тъквам се) Stoßen vi < 34/sn > (на auf 4) 3. (сполетявам) er'eilen vr <b> връцк|ам се, -аш се (-ах се) uv umg um'herschanvenzeln vi <efhb> връчв|ам, -аш (-ах) uv; връч|а, -иш (-йх) v 'aushändigen vt <а> (на ня¬ кого jmdm.) überreichen vt <b> връщ|ам, -аш (-ах) uv; върн|а, -еш (върнах od върнах) v 1. (пращам обратно) zu'rückschicken vr < а > 2. (не приемам някого) 'wegschicken vt < а >, 'abweisen vt < 23 а > 3. (давам обратно) zu'rückgeben vr < 15 а >, 'wiedergeben vr < 15 а > 4. (рестото) her'ausgeben vr < 15 а > О върнах му го тъпкано ich 'habe es ihm 'dreifach 'heimgezahlt; * се (отивам там, където съм бил) zu'rückkehren vi < a.(sn >; ж се вкъщи (отивам) nach 'Hause 'gehen; (йдвам) nach 'Hause 'kommen vi <33/sm> вря, вриш (врях) uv 'kochen vi <hb>, 'sieden vi <hb> auch übertr, кръвта ми ври mein Blut kocht O врял и кипял съм mit 'allen 'Wassern ge'wa- schen sein врява /nur sg Lärm m I, Ge'schrei n 20 врязв|ам, -аш (-ах) uv; вреж|а, -еш (врязах od врезах) v 'schneiden vr <21 > (в in 4), 'einschneiden vr < 21 a> (в in 4); (правя резка) 'einker¬ ben vt <a>; s ce 1. 'eindringen vi <27a/sn> (в in 4) 2. (вдавам ce) hin'einragen vi <&/hb> 3. übertr (запечатвам ce) sich 'einprägen vr <a> (на някого jmdm.) врял, врели adj 'kochend, Siedend; във ~ а вода in 'kochendem 'Wasser O врели-некипели umg 'ungereimtes Zeug n 20 вряк|ам, -аш (-ах) uv 1. (жаба) 'quaken vi <hb> 2. übertr 'quäken vi <hb> врясв|ам, -аш (-ах) uv; врясна, вреснеш
93 вследствие (вряснах od вреснах) v 'schreien vt, vi <23/hb> 'kreischen vi <hb> вряск|ам, -am (-ax) uv 'schreien vt, vi <23 jhb>, 'kreischen vi <hb> врясъ|к m, -ци pl Ge'schrei n 20, Ge- 'kreisch n 20 ‘все pron 'lauier, 'alles, 'alle; ~ храбри момчета 'lauter ['alles] 'mutige 'Bur¬ schen 2все adj ganz, all; от ~ сърце von 'ganzem 'Herzen; c ~ сйла mit 'ganzer ['aller] Kraft *все adv 1. (навсякъде) über'all; където и да погледнеш, ~ гора wo'hin du auch schaust - 'überall Wald 2. (пос¬ тоянно) 'immer; ~ напред 'immer 'vorwärts [vor'an] 3. (навярно) sicher¬ lich, schon; ~ ще успеем wir 'werden es 'sicherlich [schon] 'schaffen 4. (още повече) 'immer; - по-горещо 'immer 'heißer; ~ по-бързо'immer'schneller; товае ~ едно das macht nichts, das ist gleich; ~ още 'immer noch O ~ пак immer'hin; ~ така ge'nauso, gera¬ deso; ~ то volksi das ist das 'gleiche, das ist das'selbe всевластен, -ни adj all'mächtig, 'allge¬ waltig всевъзможен, -ни adj 'aller 'möglicher; aller'lei; ~ ни предмети 'alle 'mögli¬ chen 'Gegenstände m 2/pl всеизвестен, -ни adj 'allbekannt, über¬ 'all be'kannt, 'weitbekannt всеки, всяка, всяко pron 'jeder; за ~ случай auf 'jeden Fall; für 'alle 'Fälle; на всяка цена um 'jeden Preis всекидневен, -ни adj 1. 'täglich; 'Ta¬ ges-; ~ ната работа die 'tägliche 'Ar¬ beit/17; ä вестник'Tageszeitung/17 2. all'täglich; 'Alltags-; ~ на случка all'tägliches Er'eignis n 27; ~ на дреха 'Alltagskleid n 21 всекидневие n nur sg 'Alltag m 1 всекидневник m, -ци pl Tageszeitung /17 вселена / nur sg All n 23, 'Weltall вселяв|ам, -aiu (-ax) uv; всел|я, -йш (-йх) v 'einflößen vt < a >; s ce 'einzie¬ hen vi < 32 ajsn >, Platz er'greifen < 21b > всемер!ен, -ни adj 'größtmöglich; ~ на подкрепа 'größtmögliche Unterstüt¬ zung/ 17 всемир m nur sg die 'ganze Welt / 17; (вселена) All n 23, Uni'versum n 28 всемир|ен, -ни adj Welt-; ж конгрес 'Weltkongreß ml; ~но изложение 'Weltausstellung / 17 всемогъщ adj allmächtig, 'allgewaltig всемощ|ен, -ни adj all'mächtig, 'allge¬ waltig всемъд|ър, -ри adj 'weisester; ж влас¬ телин 'weisester 'aller 'Herrscher всенарод|ен, -ни adj 1. (народен) Volks-; ~ но въстание 'Volksaufstand m 2, 'Aufstand des 'ganzen 'Volkes 2. (на¬ ционален) natio'nal; ~ но бедствие nationales 'Unglück n 20 ['Unheil n 20] всеобхватен, -ни adj 'allumfassend, um'fassend; (универсален), univer'sal всеобщ adj 'allgemein; ~ o избирател¬ но право 'allgemeines 'Wahlrecht n 20 всеотда|ен, -йни adj 'hingebungsvoll всеотдайност / nur sg 'Hingabe /16 всепризнат adj 'allgemein 'anerkannt всеснл|ен, -ни adj 'allgewaltig, all¬ 'mächtig всеснлие n nur sg 'Allgewalt / 17, 'All¬ macht /14 всестраи|ен, -ни adj 'allseitig; um- 'fassend; ~ ни знания 'allseitige [um- 'fassende] 'Kenntnisse /13/pl всецяло adv 'völlig, 'vollständig всея | всявам всички pron 'alle всйчк|ият, -ата, -ото, -ите pron 'aller, der 'ganze; ~ ото богатство 'aller [der 'ganze] 'Reichtum m 3 O не съм със ~ ия си ум umg nicht nor'mal sein v/ <B> всичко pron 'alles O ~ на - umg 'alles in 'allem; отгоре на ~ umg da'zu noch; noch oben'drein; преди ~ vor 'allem вследствие präp in'folge (на нещо 2 od von 3); - на това infolge'dessen
вслушвам се 94 вслушв|ам се, -аш сс (-ах се) uv; вслуш|ам се, -аш се (-ах се) v I. 'lauschen vi <hb>, 'hören vt (в auf 4), 'zuhören vi < afhb > (в някого jmdm.) 2. übertr (вземам под внимание) be'herzigen vr < b >, 'annehmen < a > (в нещо etw. 4) всмрькв|ам, -аш (-ах) uv; всмръкн!а, -еш (всмръкнах od всмръкнах) v 'hochziehen vt <32 a>, 'einziehen vt <32 a> всмукателен, -ни adj Tech Saug-; ~ на помпа 'Säugpumpe /16; ~на инсталация 'Absaugeeinrichtung /17 всмукв|ам, -аш (-ах) uv; всмукн|а, -еш (-ах) V1. (поемам, поглъщам) 'einsau¬ gen vt < 8 а > 2. (попивам) 'aufsaugen vt <8а> всред präp 1. (за място) in'mitten, 'mitten in; ~ гората in'mitten des 'Waldes, 'mitten im 'Walde; ~ природата in'mitten der Na'tur, in der Na'tur; übertr ~ шума in’mitten des 'Lärmes 2. (за време) 'mitten in; ■*> нощта'mitten in der Nacht; - лятото 'mitten im 'Sommer 3. (посред) 'unter, in; - населението 'unter der Bevöl¬ kerung; ~ нас 'unter uns встранн adv zur 'Seite; 'seitwärts, 'seit¬ lich; - от пътя 'seitlich des 'Weges (vom 'Wege]; гледам - zur 'Seite 'schauen vi <hb> встрастявам се, -аш се (-ах се) uv; встраст|я се, -йш се (-йх се) v von 'Leidenschaft er'faßt [ge'packt] 'wer¬ den vi < 18jsn> (no od за нещо nach etw. 3) встьпв|ам, -am (-ax) uv; встьп|я, -иш (встъпих od встъпих) v 'eintrelen vt < 15 a>, 'treten vt < 15> (в in 4) auch übertr; £ в нов етап на развитие in 'eine 'neue Ent'wicklungsetappe 'treten O £ в брак c някого die 'Ehe 'schließen <32> mit jmdm.; £ в длъжност 'einen Dienst 'antreten < 15a >; s във владение 'einen Be- 'sitz 'antreten встъпвай|e n, -ия pl 'Antritt m 1 встьпйтел|ен, -ни adj I. ’Einführungs-, 'Einleitungs-; ~ на глава 'Einfüh¬ rungskapitel n 23 2. 'Aufnahme-; ~ на вноска 'Aufnahmebeitrag m 2 3. Er- 'öffnungs-; ~ но слово Eröffnungs¬ ansprache /16 0 ~ на лекция 'An¬ trittsvorlesung/ 17 всъщност adv in 'Wirklichkeit, 'eigent¬ lich, im 'Grunde всяв|ам, -аш (-ax) uv; все|я, -еш (всях) v ver'breiten vt <b>, her'vorrufen vt <39a> всякак adv auf 'jede 'Weise, auf 'jede erdenkliche Art und 'Weise всякак|ъв, -ви pron 'jederlei; 'alles 'mög¬ liche; ~ ви xöpa 'jederlei ['alle 'mögli¬ chen] 'Leute; по £ начин auf 'jederlei Art всякога adv 'jederzeit, zu 'jeder Zeit всякогаж adv volkst 'immer, 'jederzeit всякогаш|еи, -ни adj umg 'ständig, 'im¬ merwährend всяко |ü pron 'jeder; -и pl 'alle всякъде adv über'all всяческн adv auf 'jede Art und 'Weise втасв|ам, -аш (-ax) uv; втас|ам, -аш (-ах) V 1. (тесто) 'aufgehen vi <13а/ sn > 2. volkst (привършвам) be'enden vt <b> 3. volkst (ставам готов) 'fertig 'werden vi < I8/sn> втвърдявам, -аш (-ax) uv; втвърд|я, -йш (-йх) V hart [fest] 'machen vt; s ce hart [fest] 'werden vi < 18/sn> втека се | втичам ce втеляв[ам се, -аш ce (-ax ce) uv volkst sich dumm 'stellen vr втйк)ам, -am (-ax) uv ~ втйквам втйкв|ам, -аш (-ax) uv; втйкн|а, -еш (втйкнах od втикнах) v 'stecken vt (в in 4. зад 'hinter 4, под 'unter 4); (тикам навътре) hin'einstecken vt < а > (в in 4) втйч|ам се, -аш се (-ах се) uv; вте[ка се, -чеш се (втекох се) v 'münden vi <hb> (в in 4) вторачв|ам, -аш (-ах) uv; вторач|а, -иш (-их) V 'heften vt; £ поглед den Blick 'heften (в auf 4), 'starren vi < hb > (в auf 4); z ce 'starren (в auf 4)
95 вход втор|и пит 'zweite; на ~ а страница auf der 'zweiten 'Seite; за ж път zum 'zweiten 'Male O ~ а природа 'zweite Na'tur /17; ~ а ръка а) (тютюн) 'zweite 'Lese /16Ь) (качество) 'minde¬ re Quali'tät/17; до ~ o нареждане bis auf 'weiteres; от ~ а ръка aus 'zweiter Hand; свиря ~ а цигулка die 'zweite 'Geige 'spielen вторйч|ен, -ни sekun'där; ж въпрос sekun'däre ['zweitrangige] 'Frage / 16; - ни суровини 'Altstoffe m 1 [pl, Se¬ kundärrohstoffe pl вторници m, -ци pl 'Dienstag m 1; във ж am 'Dienstag; всеки * 'jeden 'Diens¬ tag, 'dienstags второ adv 1. 'zweitens 2. umg (на меню) 'zweiter Gang nt 2 второгодйш|ен, -ни adj 1. 'zweijährig; ~ но растение 'zweijährige 'Pflanze/16 2. nach 'Ablauf des 'zweiten 'Jahres; ж изпит 'eine 'Prüfung /17 nach 'Ablauf ['Abschluß] des 'zweiten 'Jahres второкласен, -ни adj 1. der 'zweiten 'Klasse; ж ученик 'Schüler m 4 der 'zweiten 'Klasse; « учебник 'Lehr¬ buch n 22 für die 'zweite 'Klasse 2. Eisenb, Verk 'zweiter 'Klasse; ж билет 'Fahrkarte / 16, 'zweiter 'Klasse; ж вагон Wag'gon m 6 'zweiter 'Klasse 3. übertr 'zweitklassig второразред!ен, -ни adj 'zweitklassig второстепенен, -ни adj 'zweitrangig; ж въпрос'zweitrangige'Frage/16; »ho значение 'zweitrangige ('untergeord¬ nete] Be'deutung/17 втренча|ам, -аш (-ах) uv; втренч|а, -иш (втренчих odвтренчих) v 'heften vt; ж поглед den Blick 'heften, 'starren vi < hb > (в auf 4); z ce 'starren (в auf 4); 'anstarren < а > (в нещо etw. 4) втренчен adj ge'richtet втресе ме | втриса ме втрещен adj wie vom 'Donner ge'rührt втрещяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; втрещ|я се, -йш се (-йх се) v er'starren vi < Ъ/sn >, wie vom 'Donner ge'rührt sein vi < В > (от нещо von 3) BTpücla ме (-а ме) uv; втресе ме (втресе ме) v unpers 'Schüttelfrost ['Fieber] 'haben <A> втръсвам, -аш (-ах) uv; втръсне, -eui (втръснах od втръснах) v zu'wider 'werden v/ <18jsn >, 'anekeln vt < a >, 'Überdruß er'regen < b >; втръсна ми от нещо ich bin 'einer 'Sache 'über¬ drüssig; * ce'überdrüssig'werden; — a ми се от нещо etw. wird mir 'über¬ drüssig; ich 'werde [bin] 'einer 'Sache 'überdrüssig втурв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; втурн|а ce, -eui се (втурнах ce od втурнах ce) v 1. (навлизам) hin'einstürzen vj <ajsn> (в in 4); (гледано отвътре) her'einstürzen vi <ajsn> 2. (хуквам) 'losstürzen vi < а/sn > 3. (залавям ce) sich 'stürzen vr; ж в работата sich auf die 'Arbeit 'stürzen втькав|ам, -аш (-ax) uv; втъ|ка, -чеш (-ках) V 'einweben vt < а > втълпяв ам, -аш (-ах) uv; втълп|я, -йш (-йх) V 'einprägen vt <а>, umg 'ein¬ bleuen vt < a >, 'beibringen vt < 24 a >; z ce 1. (запомням) sich 'einprägen vr 2. (внушавам си) sich 'einreden vr <a> вуз (-ът) nt, -ове pl 'Hochschule /16 вузовски adj 'Hochschul- вуйн|а /, -и pl 'Tante /16 ('Ehefrau des Bruders der Mutter) вуйчо m, -вци pl 'Onkel m 4 (Bruder der Mutter) вулгарен, -ни adj vul'gär вулгарнзйрам, -аш (-ax) uv, v vulga¬ risieren vt <d> вулгарност /, -и pl Vulgari'tät /17 вулкан nt, -и pl Vul'kan ml* вулканизирам, -аш (-ax) uv, v vulka¬ nisieren vt <d> вулканичен, -ни adj vul'kanisch вход (-ът) m, -ове pl 1. 'Eingang m 2; главен - 'Haupteingang 2. (достъп) 'Zutritt ml; * забранен 'Zutritt ver- 'boten; ~ свободен 'Eintritt m 1 frei 3. (входна такса) 'Eintritt, 'Eintritts¬ geld n 21; ~ 50 стотинки 'Eintritt 50 Sto'tinki
входен 96 вход|ен, -ни adj 'Eingangs-; ~ на врата 'Eingangstür/17; я билет'Eintritts¬ karte /16; - на виза 'Einreisevisum п 29 входящ adj 'Eingangs-; ~ дневник 'Eingangsbuch п 22; - номер 'Ein¬ gangsnummer вцепенявам, -аш (-ах) uv; вцепен|я, -йш (-йх) V er'starren 'lassen vt < 3 >, steif {'unbeweglich] 'werden 'lassen; » ce er'starren vt < b/stt >, steif ['unbe¬ weglich] 'werden vt < 18}sn> вчепкв|ам, -am (-ax) uv; вчепк!ам, -аш (-ах) v 'packen vt, 'fassen vt; s се 1. (хващам ce) sich 'festhalten vr < 3 a > (за an 4); 'packen; пръстите му се вчепкаха за дрехата ми 'seine 'Finger 'packten 'meine 'Kleidung; (взаймно 'gegenseitig) sich 'packen vr 2. (споря) sich er'bittert 'streiten vr <21 >, in 'heftigen Streit ge'raten vi <3bjsn> вчера adv 'gestern вчерашен, -ни adj 'gestrig, von 'gestern; я вестник 'gestrige 'Zeitung / 17, 'Zeitung von'gestern O не съм я umg übertr ich bin nicht von 'gestern вчесв|ам, -аш (-ax) uv; вче[ша, -шеш (вчесах od вчесах) v 1. (c гребен) 'kämmen vt 2♦ (c четка) 'bürsten vt вчовечав|ам, -аш (-ax) uv; вчовеч|а, -йш (-йх) V zum 'Menschen 'machen vt; (правя разумен) zur Ver'nunft 'brin¬ gen vt <24>; s ce zum 'Menschen 'werden vi < 18/sn >; (ставам разу¬ мен) ver'nünftig 'werden BtiiHBlaM, -аш (-ax) uv; вшй|я, -еш (-x) v 'einnähen vt <a> въвежд|ам, -аш (-ax) uv; въвед|а, -еш (въведох) V 1. (гледано отвън) hin- ’cinführen vt < а > 2. (гледано отвътре) her'einfuhren vt <а> 3. 'einführen vt <а>; я нови методи на работа'neue 'Arbeitsmethoden'einführen; я някого в работа jmdn. in die 'Arbeit 'einführen; я ред 'Ordnung 'schaffen < 1 > [’ein- fiihren] O я някого в заблуждение jmdn. 'irrefuhren <a> въвйр|ам, -аш (>ax) uv; въвра, -еш (-ях) v stecken vt (в in 4, под unter J); hin'einstecken vt <a> O я в очй 'unter die 'Nase 'reiben (на някого нещо jmdm. etw.); я си носа umg 'seine 'Nase hin'einstecken въвлйч|ам, -аш (-ax) uv; въвле|ка, -чеш (въвлякох) V I. (вмъквам) 'ziehen vt < 32 > (в in 4), hin'einziehen vt < 32a > auch übertr 2. (замесвам, увлйчам) 'einbeziehen vt < 32 > (в in 4); (против волята) ver'wickeln vt <b> (в in 4) въглеводород m nur sg Chem Koh¬ lenwasserstoff m 1 въглеводороден, -ни adj Chem Koh¬ lenwasserstoff-; - ни съединения Kohlen'wasserstoffverbindungen/1 Ijpl въгледобив m nursg 'Kohlenförderung /17 въглеколач m, -и pl 'Häuer m 4 въглен m, -и pl 1. 'glühende 'Holzscheite n 20jpl 2, (за рисуване) 'Zeichenkohle / 16, 'Kohlenstifl m 1 3. 'Kohle auch Med въглерод m nur sg Chem 'Kohlenstoff m 1 въглерод|ен, -ни adj Chem 'Kohlen¬ stoff-; я двуокис 'Kohlenstoffdioxid n 20; ~ ни съединения 'Kohlenstoff¬ verbindungen /17 tpl въглехидрат m, -и pl 'Kohle(n)hydral n 20 въглища nur pl 'Kohle/16; каменни ~ 'Sleinkohle; кафяви [лигнйтни) ~ ' Braunkohle; дървени ~ 'Holzkohle въглтцар m (-ят), -и pl I. (който прави дървени вт^лища) 'Köhler т 4 2. (който продава дървени въглища) 'Kohlenhändler т 4 въглищен, -ни adj 'Kohle-; я пласт 'Kohlenflöz п 20; я прах 'Kohlen¬ staub т 1 въдворнв|ам, -аш (-ах) uv; въдвор|я, -йш (-йх) v 'einführen vt < а >, 'schaf¬ fen vt < 1 >; я ред 'Ordnung 'schaf¬ fen ('einführen]; я тишина 'Ruhe 'schaffen; я на местожителство 'zwangsweise 'ansiedcln vt < а > въдиц|а / -и pl 1. 'Angel / 16 2. (ку¬ кичка) 'Angelhaken т 4 3. übertr
97 възгласявам (примамка) 'Köder т 4 С> гл^вам ~ ата utttg iibertr sich über 'beide 'Oh¬ ren ver'lieben vr <b>; 'anbeiJ3en vt < 21a >; хващам се на ~ ата на ня¬ кого übertr umg jmdm. an die 'Angel 'gehen vi < 13/s»>, bei jmdm. 'anbei¬ ßen vi <2lajhb> въдичар (-ят) m, -и pl 'Angler m 4 въд|я, -иш (въдих od въдих) uv 'züchten vt; z ce sich vermehren vr <b> въжар m, -и pl 'Seiler m 4 въжделени|e и, -я pl 'Streben n 23, Be'strebung / 17, 'Trachten n 23 въже n, -та pl 1. Sei) n 20; стоманено ~ 'Stahlseil 2. 'Leine / 16; - за пране 'Wäscheleine 3. (връв) Schnur/14; umg Strick 4. Mar Tau »» 20 5. (бесилка) 'Galgen m 4, Strang m 2 0 ходя по ~ auf dem Seil 'tanzen vi <hb>; играя на z übertr ein gefährliches Spiel 'treiben: хора от кол и въже; umg 'Galgenvögel т 5/pl въжеиграч m, -и pl 1. umg (цирков артист) 'Seiltänzer т 4 2. (измамник) Be'trüger т 4 въжен adj Seil-, Strick-; ~а линия 'Drahtseilbahn /17; ~а стълба 'Strickleiter /16 въз präp volkst auf; - масата auf dem Tisch; еднб ~ друго eins auf dem 'anderen; крак ~ крак ein Bein 'über dem 'anderen; хвърлям се - него ich 'stürze mich auf ihn; пътят води ~ планината der Weg führt ins Ge'birge възбрана /nur sg Be'schlag m 2; под ~ mit Be'schlag be'legt, 'unter Ver'bot, ge'sperrl възбуд|а /, -и pl Er'regung /17 възбуден adj 1. (раздразнен) er'regt 2. (оживен) 'angeregt възбуденост / nur sg Er'regtheit /17 възбудител|ен, -ни adj 1. (раздраз- няващ) er'regend 2. (оживяващ) 'anre¬ gend Q ~ но средство 'Reizmittel възбуждам, -аш (-ах) uv; възбуд|я, -иш (-их) V 1. (дразня) er'regen vt <b>, 'reizen vt 2. (оживявам) 'anre- «icn vt <a>, bc'lcbcn vi <b> 3. (предизвиквам) her'vorrufen vt < 39 a >, er'regen, 'wecken vt; z интерес Inter'esse 'wecken; z ce sich er'regen vr възбунтув|ам, -аш (-ах) uv (на въстание) zum 'Aufstand 'aufrufen vr <39a>; (подстрекавам) 'aufwie- gcln vt <a>; % ce sich er'heben vr < 14b>, rebel'lieren vi <dfhb> аъзбял, възбели adj 'weißlich възваии<е n, -я pl 'Aufruf m I, Ap'pell m I * (към an 4) възваряв1ам, -аш (-ах) uv; възвар|я, -иш (-йх) V 'aufkochen vi <аjhb> възвелнчав|ам, -аш (-ах) uv; възве¬ лия^, -йш (-йх) V 'lobpreisen vt възвестявам, -аш (-ах) uv; възвест|я, -йш (-йх) v ver’künden vt <b> възвнр|ам, -аш (-ах) uv; възвр|я, -йш (-ях) V'aufkochen vi <a/bb> възвисявам, -аш (-ах) uv; възвис|я, -йш (-йх) V er'heben vt < 14b > възвиишв|ам, -аш (-ах) uv; възвиш|а, -йш (-йх) V ** възвисявам възвишен adj er'haben възвншенн|е «, -я pl Er'hebung /17 възврат|ен, -ни adj Gramm 'rückbezüg¬ lich, refle'xiv; - но местоимение Gramm 'rückbezügliches 'Fürwort n 22, Reflexivpronomen и 23; z глагол refle'xives Verb n 25* възврьщ|ам, -аш (-ах) uv; възвърн|а, -еш (-ах) V 1. (давам) zu'rückgeben vt < 15 а > 2. (възстановявам) wie- der'herstcllen vt <а>; « здравето си 'seine Ge'sundheit wieder’herslellen 3. volkst (извивам) zur 'Seite 'biegen vt <32>; z ce zu'rückkommen vi < 33 a/s« >, zu'rückkehren vi < a/s« > възглавница / -и pl 'Kissen n 23; (за спане) 'Kopfkissen; (за сядане) 'Sitz¬ kissen възглавявам, -аш (-ах) uv; възглав|я, -йш (-йх) V 'führen vt, 'leiten vt; an der 'Spitze 'stehen vi <hb>; той - а гру¬ пата er steht an der 'Spitze der 'Gruppe възглас m, -и pl Ruf m 1, 'Ausruf възгласяв[ам, -аш (*ax) uv; възглас|я, 7 Wib. Bulg-Di
възглед 98 -йш (-йх) V 'ausrufen vt <39а>, ver- 'кünden vt <Ъ> възглед т, -и pl 'Auffassung /17, 'An¬ schauung/17 възгордяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; възгорд|ея се, -ееш се (-ях се) v über¬ heblich 'werden vi < 18jsn > възгорчм adj 'bitterlich въздействие n, -я pl 'Wirkung / 17, 'Einwirkung (върху някого auf jmdn.); упражнявам x 'einwirken vi <a.(hb> въздеяствув1ам, -аш (-ах) uv 'wirken vi <hb> (върху някого auf jmdn.) въздйг|ам, -аш (-ах) uv; въздигна, -еш (-ах) V 1. (съграждам) er'richien vt <b> 2. (възвисявам) er'heben vt < 14b > 3. (подкрепям) 'aufrichten vt <a> 4. (превъзнасям) 'lobpreisen vt O x нещо в култ 'einen Kult um etw. 4 'machen въздмш|ам, -atu (-ax) uv 'seufzen vi <hb> въздйшк|а / -и pl 'Seufzer m 4 въздух m nur sg Luft / 14; свеж ~ 'frische Luft; планински ~ Ge'birgs- luft O вдйгам нещо във ~ a etw. in die Luft 'sprengen; излизам на ins 'Freie 'gehen vi < 1 i/sn >, an die 'fri¬ sche Luft 'gehen; пътувам по ~ a mit dem 'Flugzeug 'reisen vt <sn>; no ~ (per) 'Luftpost, par avi'on въздухообраз1еи, -ни adj 'gasförmig въздухоплаване n nur sg 'Flugwesen n 23, 'Luftfahrt/17 въздухоплавател (-ят) m, -и pl 'Luft¬ schiffer m 4 въздуш|ен, -ни adj 1. Luft-; x бой Mil 'Luhkampf; ~ на поща 'Luftpost/17; -на тревога 'Luftalarm m 1; -на флота 'Luftflotte /16; - ни войски 'Luftstreitkräfte pl; -ни съобщения 'Luftverkehr т 1; - но налягане 'Luftdruck т 1; -но нападение 'Luftangriff т 1 2. pneu'matisch, 'Preßluft-; х чук 'Preßlufthammer т 5 3. (лек) 'luftig въздърж|ам, -аш (-ах) uv; въздърж|а, -йш (-ах) V zu'rückhallen vt < За>; х се 1. (сдържам се) sich zu'rückhallen vr (on von 3) 2. (отказвам се) sich enthalten vr < 3b > (от von i) въздържан adj 1. (сдържан) zurück¬ haltend, beherrscht 2. (умерен) ent¬ haltsam, 'mäßig въздържание n nur sg 1. (умереност) 'Mäßigkeit /17 2. (пълен отказ) Ab¬ stinenz /17, Enthaltsamkeit /17 въздържаност / nur sg }. (самообла¬ дание) Zurückhaltung / 17, Be¬ herrschtheit /17 2. (умереност) 'Mä¬ ßigkeit /17, Enthaltsamkeit/17 въздържател (-ят)т, -и/>/Abstinenzler m 4 въздържател|ен, -ни adj Abstinenzler-, Abstinenten-; - но дружество Ab¬ stinentenvereinigung /17 въздъхв|ам, -аш (-ах) uv; възд!хн|а, -еш (-ах) V 'seufzen vi <bh>, 'aufseuf¬ zen vi <a/hb>, 'Seufzer 'ausstoßen <34a> въз|ел m, -лиpl I. 'Knoten m 4 auch Mar 2. (вързопче) 'Bündel n 23 3. Verk 'Knotenpunkt nt 1; железопътен s Eisenbahnknotenpunkt; съобщйте- лен x Verkehrsknotenpunkt 4. Tech 'Baugruppe/16 C> Гордиев x 'Gordi¬ scher 'Knoten възкачв|ам се, -аш се (-ах се) uv; възкач|а се, -йш се (-йх се) v 'steigen vi < 23(sn >, hin'aufsteigen vi < 23a/sn >; x коня das Pferd be'steigen <23b> възкнеел adj 'säuerlich възклнкв|ам, -аш (-ax) uv; възклйкн|а, -еш (-ах) V 'ausrufen vt <39а> възклнцав|ам, -аш (-ах) uv - въз¬ кликвам възклицание п, -я pl 'Ausruf т 1, Ruf възкресение п nur sg Rel 'Auferstehung /17 възкръсвам, -аш (-ах) uv; възкръсн(а, -еш (-ах) V1. Rel 'auferstehen vi <sn> 2. (възраждам се за нов живот) zu 'neuem 'Leben er'wachen vi < Ъ/sn > възлаг|ам, -аш (-ax) uv; възлож|а, -иш (-их) V 1. (полагам) 'niederlegen vt <а> 2. (поръчвам) 'auferlegen vi
99 възпирам <с>, übertragen vt <4Ь> (на ня¬ кого нещо jmdm. etw.) О ä надежди на някого 'Hoffnungen in jmdn. 'set¬ zen възлйз(ам, -аш (-ах) uv; въз|ляза, -лезеш (-лязох) v 1. (изкачвам се) 'steigen vi <23fsn>, be'steigen vt <23b> 2, (наброява) sich be'laufen vr < 9b >; сумата - а на сто лева die 'Summe be'läuft sich auf 100 'Lewa възлов adj 'Knoten- O ~ а гара 'Eisen¬ bahnknotenpunkt ml; « въпрос 'Kernfrage/16; ~ момент 'Hauplmo- ment m 1 възложа t възлагам възлюбен adj ge'liebt възмезди|е n, -я pl Vergeltung / 17 възмогв|ам се, -аш се (-ах се) uv; възмбгк|а се, -еш се (-ах се) v 1. (засилвам се) 'kräftig 'werden vi <18fsn>, zu 'Kräften 'kommen vi <32lsn> 2. (замогвам се) reich 'wer¬ den 3. volkst übertr (издигам се) sich er'heben vr < 14b> възмогване n nur sg 1. (подем) 'Auf¬ schwung m 2; икономическо « öko- 'nomischer 'Aufschwung 2. (укреп¬ ване) 'Kräftigung / 17 възмож|ен, -ни adj 'möglich O кблкото е - но od доколкото е - но so'weit es 'möglich ist; в границите на ~ ното im 'Rahmen des 'Möglichen възможност /, -и pl 1. 'Möglichkeit /17; давам « 'eine 'Möglichkeit 'geben <15> ['bieten <32>};ймам - 'eine 'Möglichkeit'haben <A> 2.(способ¬ ност) 'Fähigkeit /17; творчески ~ и 'schöpferische 'Fähigkeiten 3. (удобен случай) Gelegenheit/17 O no « nach 'Möglichkeit, 'möglichst възмутен adj ent'rüstet, em'port възмутителен, -ни adj em'pörend възмущавам, -аш (-ах) uv; възмут|я, -йш (-йх) V em'pören vr <d>, ent- 'rüsten vt < b >; s ce sich em'pören vr, sich ent'rüsten vr възмущение n, -я pl Em'pörung / 17, Ent'rüstung/17 възмъжав[ам, -аш (-ах) uv; въз мъж (ея, -ееш (-ах) v zum 'Manne 'reifen vi <sn>, 'mannbar 'werden vi < 1 S/sn> възнаграждавам, -аш (-ах) uv; възнаград|я, -йш (-йх) v be'lohnen vt <b> възнаграждение n, -я pl Lohn m 2, Be'lohnung / 17; Vergütung / 17; морално ж mo'ralische 'Anerken¬ nung / 17; парично ä а) (заплата) Ent'lohnung /17Ь) (премиални) fi- nanzi'elle 'Anerkennung, 'Geldprämie /16 възнак adv auf dem [den] 'Rücken; падам ~ auf den 'Rücken 'fallen vi <3/sn>; лежа « auf dem 'Rücken 'liegen vi <31//iö> възнамерявам, -аш (-ах) uv beabsichti¬ gen vt <b>, die 'Absicht 'haben vr <A> възнегодув|ам, -аш (-ах) v 'unzufrieden sein vi <B>, 'murren vi <hb> Възнесение n nur sg Ret 'Himmelfahrt /17 възнйкв|ам, -аш (-ах) uv; възнйкн[а, -еш (-ах) V ent'stehen vi <I0‘b(sn>; (появявам ce) 'aufkommen vi < 33 а/ sn>, 'auftreten vi < 15ajsn>; възнйк- на въпросът es 'tauchte die 'Frage auf; «ат съмнения 'Zweifel 'treten auf ['kommen auf] възобяовяв|ам, -аш (-ах) uv; възоб¬ нови, -йш (-йх) V erneuern vt <b> възпален adj ent'zündet възпалени |e л, -я^/Д/ес/Entzündung/ 17; « на белия дроб'Lungenentzün¬ dung възпалителен, -ни adj Ent'zündungs-, entzündlich; * процес Ent'zün- dungsprozeß m 1 възпаляв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; възпал|я се, -йш се (-йх ce) v sich ent'zünden vr <b> възпнр(ам, -аш (-ax) uv; възпр)а, -еш (-ях) V 1. (спирам) 'aufhalten vt <3а>, 'anhalten vt <3а> 2. (задър¬ жам) zu'rückhalten vt <3а>; s се 'stehenbleiben vi < 23а/тл >
възпитавам 100 възпитав|ам, -аш (-ах) uv; възпйт|ам, -аш (-ах) V er'ziehen vt < 32b >; s се er'zogen 'werden vi < 18jsn> възпитан adj I. er'zogen 2. (c добро възпитание) gut er'zogen възпитание n nur sg Er'ziehung / 17 възпитани к /и. -ци pl 'Zögling m 1*; (ученик) 'Schüler m 4; (випускник) Absol'venl m 8 възпитател (-ят) m. -и pl Er'zieher m 4 възпитател ен, -ни adj 1. erzieherisch; « пример erzieherisches 'Beispiel n 20; - но значение erzieherische Be'deutung /17 2. Er'ziehungs-; ~ ни методи Erziehungsmethoden / 161 pl: - на система Er'ziehungssystem n 20* възпитатели | а /, -и pl Er'zieherin/18 възпитателски adj erzieherisch възпламенителен, -ни adj leicht entzündlich, 'feuergefährlich възпламенявам, -аш (-ах) uv; възпла- мен|я, -йш (-йх) V 1. entzünden vt < b >, 'anbrennen vt < 10 a > 2. übertr (въодушевявам) ent'flammen vt < b >, be'geistern vt <b>; % ce 1. (за¬ палвам се) sich entzünden vr 2. (про¬ явявам се бурно) ent'flammen vi < b/sn > 'auflodern vi <a/hb> възползув ам се, -аш ce (-ax ce) uv, v be'nutzen vt <b>, 'ausnutzen vt < a >, 'nutzen vt (от 4); « от случая die Ge'legenheit 'nutzen ['ausnutzen, be'nutzen] възползуване n nur sg Be'nulzung / 17, 'Ausnutzung възпоменателен, -ни adj Er'innerungs-, Ge'denk-; ~ но събрание Ge'denk- feier / 16; ~на плоча Ge'denktafel /16 възпрепятствув|ам, -аш (-ax) uv, v verhindern vt < b >, 'hindern vt възприем|ам, -am (-ax) uv; възприе¬ ма, -емаш (-ex) v 1. 'wahrnehmen vr < 16 a > 2. (съгласявам ce) akzep'tie- ren v/ < d > 'annehmen vt < 16 a > възприемчив adj 'aufnahmefähig, schnell be'greifend възприемчйвост /nur sg 'Aufnahmefä¬ higkeit /17; (дарба) 'Auffassungsgabe /16 възпрняти|е n, -я pl 'Wahrnehmung/17 възпроизвеждам, -аш (-ax) uv; въз¬ произведа, -ведеш (-ведох) v 1. (пре¬ давам) 'wiedergeben vt < 15а > 2. (пре¬ създавам) 'nachgestalten vt, 'nach¬ schöpfen vt < a >, 'nachbilden vt < a > 3. Politök reproduzieren vt < d > auch übertr 4. Biol regene'rieren vf < d > възпротивяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; възпротив|я се, -йш се (-йх ce) v ent'gegentreten vi <15afsn>, wider¬ sprechen v/ < 16bjhb> (на някого jmdm.); (оказвам съпротйва) 'Wider¬ stand 'leisten възпяв|ам, -аш (-ax) uv; възп|ея, -ееш (-ях) V be'singen vr <27b> възраждам, -аш (-ах) uv; възрод|я, -йш (-йх) V zu 'neuem 'Leben er'wecken vr < b >, er'wecken (за zu J); s ce zu 'neuem 'Leben er'weckt 'werden vi < 18jsn >, 'wiedergeboren 'werden възраждан!e n, -ия pl 'Wiedergeburt / 17, Renais'sance / 16; епоха на Българското s E'poche / 16 der Bulgarischen 'Wiedergeburt възражени|е n, -я pl Erwiderung / 17; 'Einwand m 2; правя ж 'Einwände er'heben <14> възразяв|ам, -аш (-ax) uv; възраз|я, -йш (-йх) V er'widern vt <b>, 'Ein¬ wände er'heben < 14 > възраст / -и pl 'Alter n 23; преду¬ чилищна ~ 'Vorschulalter; пределна ~ 'hohes 'Alter възраст|ен, -ни adj erwachsen O ~ ни als Subst Erwachsener ml" възрастов uJ/ 'Alters-; 'altersmäßig; - a група 'Altersgruppe /16; ~ състав 'altersmäßige Zusammensetzung /17 възроден adj 'wiedergeboren, zu 'neuem 'Leben er'weckt, er'neuert възрожден ец m, -ци pl Hist Persönlich¬ keit / 17 der Bul'garischen 'Wiederge¬ burt възрожденски adj 'Wiedergeburls-, aus der E'poche der Bul'garischen 'Wieder-
101 вълшебен geburl; ~ песни 'Lieder п 21 jpl aus der E'poche der Bul'garischen 'Wie¬ dergeburt възрус adj 'dunkelblond възстановител |еи, -ни adj 1. Wieder- 'herstellungs-; * период Wieder'her- slellungsperiode /16 2. Med Rehabi- litaii'ons- възстановяв[ам, -am (-ax) uv; въз¬ станови, -йш (-йх) v wieder'herslellen vt < a >; а здравето си 'seine Ge¬ sundheit wieder'herstellen; a ce 1. wieder'hergestelll 'werden vi < 18jsn > 2. (почйвам си) sich er'ho- len vr < b>, 'wieder zu 'Kräften 'kom¬ men vi <33/sn> възстар ad/'älter; ~ мъж'älterer Mann m 3 възсъздавам, -am (-ax) uv; въз¬ създам, -дадеш (-дадох) v 'nach¬ schöpfen vt < a >, 'wiedergeben vt < 15a> възсяд|ам, -am (-ax) uv; възседн|а, -еш (-ax) v 'steigen vi < 23 jsn> (на auf 4); ж коня aufs Pferd 'steigen възтор|г m, -зи pl Begeisterung/17; O във ж съм от нещо be'geistert sein <B> von ['über] etw. 4 възторжен adj be'geistert възтържествувам, -аш (-ax) uv, v trium'phieren vi <d[hb> възхвалявам, -аш (-ax) uv; възхвал|я, -иш (-их) V 'lobpreisen vt възхитен adj be'geistert възхнтител|ен, -ни adj be'geisternd, ent'zückend възхищавам, -am (-ax) uv; възхит|я, -йш (-йх) v be'geistern vr < b >, ent'zücken vt <b>; s ce be'geistert sein < B >, ent'zückt sein (от von 3) възхищени е n, -я pl Begeisterung /17 (от 'über 4) възход m nur sg 'Aufstieg m l, 'Auf¬ schwung m 2 възходящ adj 'aufsteigend; роднйни по ~ а лйния Verwandter m 7+ 'aufstei¬ gender 'Linie възцаряв|ам, -am (-ax) uv; възцар|я, -йш (-йх) v 'schaffen vt < 1 >; s ce 1. (заемам престол) den 'Zarenthron be'steigen <23b> 2. (наставам, на¬ стъпвам) 'eintreten vi < 15a/jw>. Ein¬ setzen vr < а/hb >; възцарй се тишина 'Stille trat ein вълк (вълкът) nt, вълци pl Zoo! Wolf ш2 0и ~ ътсит, и агнето цяло 'beide 'Seiten sind's zu'frieden; .морски ~ iibertr ein 'aller 'Seebär m 8; стар ~ iibertr ein 'schlauer Fuchs m 2 вълна /nur sg Wolle/16 O камйлска ~ Ka'melhaar n 20* вълн|а / -Й pl 'Welle / 16 auch Phys: морски ~ й 'Meereswellen; звукови ~ й 'Schallwellen; електромагнитни ~ й elektromagnetische 'Wellen; къси -v й 'Kurzwellen; дължина на ~ ата 'Wellenlänge / 16 вълнен adj Woll-, 'wollen; ~ плат 'Wollstoff nt 1 *; ~ и чорапи 'Wollsok- ken /16jpl вълнени|е n, -ярИ. (море) 'Seegang m 2, See / 16, 'Brandung / 17; сйлно ж 'hoher'Seegang 2. Er'regung/17, 'Auf¬ regung / 17; душевно ж 'seelische Er'regung 3. (бунт) pl 'Unruhen/16jpl O мъртво ж'Dünung/17 вълнолом m, -и pl 'Mole /16 вълноломен, -ни adj\ ~ на стена 'Wel¬ lenbrecher m 4 вълнообразен, -ни adj 'wellenförmig вълнув|ам, -аш (-ax) uv 1. 'aufwühlen vt < a >; бурята ~ а морето der Sturm wühlt die See auf 2. (тревожа) 'aufre¬ gen vt <a>, er'regen vr <b>, in 'Unruhe ver'setzen vt <b>3. (бун¬ тувам) 'aufwiegeln vt <a>; s ce 1. (море See) 'aufgewühlt sein <B>, 'wogen vi <hb, sn> 2. (тревожа ce) sich 'aufregen vr, sich er'regen vr, be'unruhigt sein 3. (бунтувам ce) re- bel'lieren vi <djhb> вълчи adj Wolfs-; ~ апетйт 'Wolfshun¬ ger ffl4; « кожух 'Wolfsfell n 20 вълчнц|а/, -и pl 'Wölfin /18, 'Fähe/16 вълшеб|ен, -ни adj 1. (фантастичен, магически) 'Zauber-; ~ на приказка
вълшебник 102 'Zaubermärchen п 23; ~ на пръчка 'Zauberslab т 2 2. (омаен) 'zauberhaft вълшебни |к м, -ци pl 'Zauberer т 4 вън adv 1. (за място) 'draußen, 'außen 2. (за направление; гледано отвътре) hin'aus; (гледано отвън) her'aus О ~ от това 'außerdem; ~ от себе си съм 'außer sich sein < В > вънка adv volkst 'draußen външ|ен, -ни adj 1. 'äußere 2. (чужд) fremd O ~ на политика 'Außenpo- litik/17; ~ на търговия'Außenhandel m 4; « пазар 'Außenmarkt m2; ~ но лекарство Medika'ment n 20 zum 'äu¬ ßerlichen Ge'brauch; Министерство на ~ ните работи Ministerium n 28 für 'Auswärtige 'Angelegenheiten външност / nur sg 'Äußeres n 26* въображаем adj 1. er'dacht, Phanla'sie; - свят 'Scheinwelt /16; ~ а картина Phanta'siebild n 21 2. 'eingebildet; ~ a болест 'eingebildete 'Krankheit / 17 3. Math imagi'när; - o число ima¬ ginäre Zahl /17 въображение «, -я pl 1. (като спо¬ собност) 'Vorstellungskraft /2, Phan¬ tasie /16 a 2. (нещо недействително) 'Einbildung /17 въобразявам сн, -аш си (-ах си) uv; въобразя си, -йш си (-йх си) v 1. (представям си) sich 'vorstellen vr <а> 2. (внушавам си) sich 'einbilden vr <а> въобще adv überhaupt въодушевен adj be'geistert въодушевление n, -я pl Begeisterung /17, Enthusiasmus m 11 въодушевяв ам, -аш (-ах) uv; въоду¬ шеви, -йш (-йх) V be'geislern vt < b >; ä ce von Begeisterung er'griffen 'wer¬ den v/ < 18/5« >; sich be'geislern vr (от an 3) въоръжав|ам, -аш (-ах) uv; въоръж|а, -йш (-йх) V 1. 'ausrüsten vr <а>, be'waffnen vr <b>; » армията c модерна бойна техника die Ar'mee mit mo'derner 'Kampftechnik 'ausrü¬ sten (be'waffnen] 2. übertr (снабдявам) 'ausrüsten; « със знания mit 'Wissen 'ausrüsten; s ce 1. sich be'waffnen vr, sich 'ausrüsten vr; s се със бойна техника sich mit 'Kampftechnik 'aus¬ rüsten [be'waffnen] 2. übertr sich 'aus- rüslen; » със знания sich mit 'Wissen 'ausrüsten O ж сее търпение sich mit Ge'duld 'wappnen vr въоръжаван|е«, -ия pl 1. 'Ausrüstung / 17 auch übertr; Be'waffnung / 17 2. 'Rüstung / 17, 'Aufrüstung / 17; надпревара във ~ето 'Wettrüsten n 23 въоръжен adj be'waffnet; 'ausgerüstet; ~ и сили 'Streitkräfte pl* въоръжени|е «, -я pl 'Ausrüstung / 17 auch übertr; Be'waffnung/17; атомно * ato'mare Be'waffnung въплощяв|ам, -аш (-ах) uv; въплот(я, -йш (-йх) V = въплътявам въплътяв|ам, -аш (-ах) uv; въплът|я, -йш (-йх) V ver'körpern vt < b >; s се ver'körpert 'werden vi <18/sn> [sein <B>] въплъщавам, -аш (-ах) uv = въплъ¬ тявам въплъщенн|е и, -я pl Verkörperung /17 въпреки präp trotz; ~ всичко trotz 'allem О ~ че Konj ob'wohl въпрос т, -и pl 'Frage/16; национален ~ natio'nale 'Frage; жилищен ~ 'Wohnungsfrage; задавам ~ 'eine 'Frage 'stellen; ~ на време 'eine 'Fra¬ ge der Zeit; болен - 'eine 'schwierige ['heikle] 'Frage; назрял ~ 'eine her'angereifte 'Frage; висящ ~ 'schwebende ['offene] 'Frage въпрос|ен, -ни adj 1. 'fraglich; - hoto лице die 'fragliche Per'son / 16 2. 'Frage-; * лист 'Fragebogen m 4 въпросителен, -ни adj 1. 'fragend; « поглед 'fragender Blick m 1 2. 'Frage-; ~ но изречение 'Fragesatz m 2; s знак od въпросителна als Subst 'Fra¬ gezeichen « 23 въпросник m, -ци pl 1. 'Fragespiegel m 4 2. (формуляр) 'Fragebogen m 4
103 вършачка върб|а/, -й pl Bot 'Weide/16; плачуща а Bot 'Trauerweide върба|к т, -ци pl и. върбала|к т, -ци pl 'Weidenbusch т 2, 'Weidengebüsch п 20 върбов adj 'Weiden-; - клон 'Weiden¬ zweig т 1 вървеж т, -и pl Gang т 2; (на превозно средство) Fahrt / 17, 'Fahrweise /16 върволнц|а/, -и pl Zug т 2, 'Reihe/16 върв|я, -иш (вървих od вървих) uv volkst 'auffädeln vt <а> върв|я, -йш (-ях) uv 1. 'gehen vi <\3jsn>; а пеш zu Fuß 'gehen; часовникът ~ й точно die Uhr geht ge'nau; работата ~ й добре die 'Sache geht gut 2. (превозно средство 'Fahr¬ zeug) 'fahren vt <4> 3.(водя)'führen vi <hb>; пътят ~ й край реката der Weg führt am Fluß 'entlang 4. (мина¬ вам) ver'gehen vi < 13b/sn>', времето ~й die Zeit ver'geht 5. 'passen vi <hb>; връзката не ~ й на тази рйза die Kra'watte paßt nicht zu 'diesem Hemd O ~ й es geht; а в крак umg Schritt 'halten < 3 >; а в правия път umg auf dem 'rechten 'Wege 'gehen; a на добре umg а) (оздравявам) ge'sund 'werden vi <18jsn> b) (успявам) Er'folg'haben <A>; а постъпките на някого umg in jmds. 'Fußspuren 'treten v/ < 1 S/sn >; а рачешки im 'Krebsgang 'gehen; - й ми bei mir läuft es; ~ й ми на любов ich 'habe Glück in der 'Liebe; ~ й ми на карти ich 'habe Glück beim 'Kartenspielen; ~ й ми на бой ich ge'rate 'immer in SchlägeTeien въргйл|ям, -яш (-ях) uv volkst 'wälzen v/; * ce sich 'wälzen vr; (лежа) her- 'umliegen vi <25a/hb> вържа t връзвам вързоп m, -и pl 'Bündel n 23 върл adj 1. (жесток, яростен) 'wütend, 'grausam 2. (лют) scharf, 'beißend 3. volkst (страстен) 'leidenschaftlich, wild, 'ungestüm 4. volkst (стръмен) steil върлйн[а /, -и pl 'Stange / 16; übertr 'Bohnenstange върлув[ам, -am (-ax) mv 1. 'wüten vi <hb> 2. (болест) gras'sieren vi < d jhb > въртеж m, -и pl 1. 'Drehung / 17, Rotati'on / 17 2. übertr (движение) 'Wirbel m 4, 'Trubel m 4 въртел m, -и pl umg 1. (шиш) Spieß m 1 2. (затруднение) 'Schwierigkeit / 17, 'Hindernis n 27; той ми прави ~ и er legt mir 'Hindernisse in den Weg, er be'reitet mir 'Schwierigkeiten върт|я, -йш (-ях) uv I. 'drehen vt; a колело ein Rad 'drehen 2. (водя) 'füh¬ ren vt; а домакйнство den 'Haushalt 'führen 3. (служа си умело c нещо) ge'schickt 'handhaben vt; а чук den 'Hammer'schwingen <27 > O нещо ме ~ й etw. tut mir weh; а някого jmdn. an der 'Nase her'umführen < a >; а опашка übertr her'umschar- wenzeln vi <sn>; а търговия 'Han¬ del 'treiben < 23 >; s се 1. (колело) sich 'drehen vr 2. (прекарвам) sich her'umtreiben vr <23a>3. (умйл- квам ce) her'umscharwenzeln vi < a/sn > (около някого um jmdn.) O ~ й ми се в главата es geht mir durch den Kopf въртележк|а f, -и pl 1. Karus'sell n 20* 2. (играчка) 'Brummkreisel m 4 въртоп m, -и pl 'Strudel m 4 върхов|ен, -ни adj 1. 'oberste; а съд 'oberstes Ge'richt n 20 2. (вйсш) 'höch¬ ste; а дълг 'höchste Pflicht /17; a орган 'höchstes Or'gan n 20* върховенство n nur sg 'Herrschaft /17 върху Präp 1. (на) auf; ~ земята auf der [die] 'Erde 2. (срещу; за, по) 'über; хвърлям се - него ich 'stürze mich auf ihn; мйсля ~ този въпрос ich 'denke 'über 'diese 'Frage nach върхушка /, -и pl 'Oberschicht /16 върш|а, -иш (върших od вършйх) uv 'machen vt; tun vt, vi <38jhb> вършачк(а/, -и pl 'Dreschmaschine f 16
вършея 104 върш|ея -ееш (-ах) uv 'dreschen vt, vi <\llhb> вършитба / -и pl 1. Drusch m 1 2. (време за вършеене) 'Druschzeit /17 аъстав|ам, -аш (-ах) uv; въстан|а, -еш (-ах) V1. (опълчвам се) sich 'auflehnen vr <а> 2. (вдигам въстание) sich er'heben vr <14b>, 'aufslehen vi < \0la/sn> въстани!« n, -я pl 'Aufstand m 2 въстани 1k m, -ци pl 'Aufständischer m 1* въстаническк adj 'Aufstands-; ~ o движение 'Aufstandsbewegung /17 eic|B се, -иш се (въсих се od въсйх се) uv 1. 'mürrisch 'werden vi <18Дм>, die Stirn 'runzeln 2. (заоблачава се) sich be'decken vr <b> вътре adv 1. (място) 'innen, 'drinnen; (гледано отвън) hin'ein; (гледано отвътре) her'ein 2. 'innerhalb; ~ в един час 'innerhalb 'einer 'Stunde вътреш|ен, -ни adj 1. 'innere, 'Innen-; « двор 'Innenhof m 2; * свят'Innenleben n 23 2. (свой, близък) 'eingeweiht; той е * човек er ge'hört zu uns O ä пазар 'Binnenmarkt m 2; ~ на тьрговйя 'Bin¬ nenhandel m 4; ~ ни болести 'innere 'Krankheiten/17//>/; ~ ни органи'inne¬ re Or'gane n 20*/pl; ~ но лекарство Medika'ment n 20* zum 'Einnehmen; ~ на политика 'Innenpolitik / 17; Министерство на ~ ните работи Mi¬ nisterium п 28 des 'Innern вътрешност /, «и pl 1. 'Inneres n 26" 2. nur pl (вътрешни органи) 'innere Or'gane n 20 *jpl Biuncla/, -и plZool Laus/14; листна « Zool 'Blattlaus въшлйв adj ver'laust въшляса|ам, -аш (-ах) uv; въшляс|ам, -аш (-ах) V ver'lausen vi < Ъ/sn > вял adj schlaff, 'müde вяра /, вери pl 1. 'Glauben m 4 (в an 4) 2. (доверие) Ver'trauen n 23* (в [на] някого zu jmdm.); ймам ~ Ver'trauen 'haben < А > (в някого zu jmdm.) O на ~ umg auf Treu und 'Glauben вярв|ам, -am (-ax) uv 1. 'glauben vt, vi < hb > (в нещо an etw. 4 в някого an jmdn., на някого jmdm., на нещо etw. 3) 2. (ймам доверие) ver'trauen vi <bjhb> (в od на някого jmdm.), Ver'trauen 'haben <A> (в od на някого zu jmdm.) O не » наочйтеси umg ich 'traue 'meinen 'Augen kaum; не ми се ~ a! umg ich kann das nicht 'glauben! не ми се ~ а, че... ich 'glaube nicht, daß ... вярно adv 1. (наистина) 'wirklich, wahr'haftig 2. (правилно) 'richtig 3. (йс- крено) 'aufrichtig 4, (предано) treu 5. (точно) ge'nau вярност / nur sg 1- (йстинност) Wahrhaftigkeit /17 2. (правилност) 'Richtigkeit /17 3. (йскреност) 'Auf¬ richtigkeit /17 4. (преданост)'Treue /16 (към zu 3) 5. (точност) Genau¬ igkeit /17 вятър m, ветрове pl 1. Wind m 1; южен ~ 'Südwind 2. Interj 'Unsinn!; pah! O ~ го вее umg er ist ein 'Luftikus ['Windbeutel]; гоня ~ a umg 'einem Phan'tom 'nachjagen vi <a/sn>; говоря на ~ a umg in den Wind 'reden; на ~ a umg um'sonst; от дъжд на - umg ab und an; hin und 'wieder; правя някому - umg jmdm. um den Barl 'gehen vi < 13/sn> вятър|ен, -ни adj\ ~ на мелница 'Wind¬ mühle /16 вятърничав adj 1. (лекомислен) 'leicht¬ fertig, 'leichtsinnig 2. (непостоянен) 'unzuverlässig, 'unbeständig 3. (повър¬ хностен) 'oberflächlich, 'unernst Г габардин m, -и pl Text Gabar'dine f\6jsg габров adj 'Hainbuchen-, 'Weißbuchen- габров|ец n, -ци pl 'Bürger m 4 der Stadt 'Gabrowo, 'Gabrowoer m 4
105 газя •габ|ър т, -ри pl Bot 'Hainbuche / 16, 'Weißbuche 2габър m, -и pl 1. (на обувка) 'Zwecke / 16, 'Schuhnagel т 5 2. (габърче) 'Reißzwecke габърче п, -та pl 'Reißzwecke / 16 гаванк а / -и pl 'Holzschüssel / 16 гавр|а / -и pl Hohn т l/Spott т I, Verhöhnung / 17 гаврътв|ам, -аш (-ах) uv; гаврътн|а, -еш (-ах) V 'umkippen vt <а>. 'um¬ werfen v/ <16 a> , 'Umstürzen vr < a > O ж чаша ракия ein 'Gläschen Schnaps hin'unterkippcn <a> гавр|я се, -иш се (-йх се) uv; 'seinen Spott 'treiben vi <23/hb> (c някого mit jmdm.), ver'höhnen <b> (c някого od c нещо jmdn. od etw.) rär|a/, -и pl volkst 1. (човка) 'Schnabel m 5 2. (игла) 'Häkelnadel/16 0 пъхам си ~ ата umg 'seine 'Nase hin'einslek- ken <a> гагауз|ин m, -и pl Ga'gause m 7 гагаузки adj ga'gausisch гад/ od (-vr) m, -oae pl 1. (всякакви животни) Ge'tier n 20 2. übertr (омразен човек) 'Unmensch m 8, 'Un¬ hold m 1, 'Ekel n 23 гадани|е n, -я pl 'Wahrsagen n 23/sg гадател (-ят) m, -и pl 'Wahrsager m 4 гада|я, -еш (-x) uv 1. (врачувам) 'wahrsagen vr, vi <ajhb>; ж сънища 'Träume 'deuten; s по звездите aus den 'Sternen 'lesen < 19 >; ж на карти 'Karten 'legen 2. (предугаждам) vor'aussagen < а > (за нещо etw. 4) 3. (правя предположения) ver'muten vt <b>, Taten vt <3>, 'rätseln vi <hb> (за нещо an etw. 3) гад|ен, -ни adj 'abstoßend, 'ekelerre¬ gend, 'eklig гаднн|а/, -и pl umg Tier n 20 auch übertr гадйнк|а /, -и pl 'Tierchen n 23 гадно adv 'eklig; ~ ми e umg mich 'ekelt гадност / nur sg и. гадост / -и pl 'Schlechtigkeit /17, 'Schuftigkeit / 17, 'ekelerregende ['abstoßende] 'Hand¬ lung/17 гад|я, -иш (-йх) uv 1. (омърсявам) be'schmutzen vt <b>, ver'derben vt < 16 b > 2. (ругая) 'schelten vr. vi <\bjhb> O ~ и ми се mich 'ekelt; (повръща ми се) es hebt mich, ich muß mich über'geben гаеч|ен, -ни adj 'Schrauben-; » ключ 'Schraubenschlüssel m 4 •газ (-ът) m, -ове pl Gas n 20; отровен ~ 'Giftgas; сълзлйв - 'Tränengas; свети лен ~ 'Leuchtgas 2газ (-ът) m nur sg 'Gaze /16 ■Таз / nur sg 1. Chem Pe'troleum n 20 2. Kfz Gas n 20 газел|a / -и pl Zool Ga'zelle / 16 газен adj Pe'troleum-; ~ а лампа Pe'lroleumlampe / 16 газенйче n, -та pl Pe'troleumlampe/16; umg Pe'troleumfunzel /16 газйр|ам, -аш (-ах) uv, v mit Kohlen'dioxid ['Kohlensäure] ver'setzen vt < b > газйран adj mit Kohlen'dioxid 'ver- 'setzt, kohlen'dioxidhaltig, 'kohlensäu¬ rehaltig; ~ а вода 'Tafelwasser n 23, 'Selterswasser газификация / nur sg 'Gasversorgung /17; 'Anschluß m 2 an die 'Gasleitung газов adj Gas-; ~ а тръба 'Gasleitung /17. 'Gasrohr n 20 газообразен, -ни adj 'gasförmig газопровод m, -и pl 'Gasleitung /17 газьол m 'Gasöl « 20 газ|я, -иш (-йх) uv 1. 'waten vi <sn>, 'stapfen vi <sn>; ж във водата im 'Wasser 'waten; ж из реката im Fluß um'herwaten vi < а/sn >; ж в снега im Schnee um'herstapfen vi < a/sn >; ж реката durch den Fluß 'waten; ж калта durch den Schlamm 'waten ['stapfen] 2. (утъпквам) 'festtreten vr <15 a >, 'festtrampeln vt < a > 3. (мач¬ кам) zer'treten vt < 15 >, zer'trampeln vr <b>; ж цветята die 'Blumen zer'trampeln 4. übertr (потискам) mit 'Füßen 'treten vt < 15 > 5. übertr (мъмря) 'einen 'Rüffel ver'passen <b> (някого jmdm.) O болест ме ~ и umg an 'einer 'Krankheit dar'nie-
гайда 106 derliegen vr <31ajhb>, krank sein vi < B >; ще те ~ и мечка du wirst dein 'blaues 'Wunder erleben гайд|а /, -и pl 'Dudelsack ml O вървя по ~ ата на някого nach jmds. 'Pfeife 'Lanzen vi <hb>; надувам ата 'los¬ heulen vi <hb>; не ми е по ~ ата es geht mir 'wider den Strich гайдар (-ят) m, -и pl 'Dudelsackpfeifer m 4 räüicla / -и pl 1. Tech 'Mutter / 14 a, 'Schraubenmutter 2. (халкйчка) 'Schlau¬ fe/16 гайле n, -та pl umg 'Sorge /16 0 бера - то на някого volkst sich um jmdn. 'sorgen vr гайтан m, -и pl Be'satzband n 22, Be'satzschnur /14 гала adj unveränderlich: »-представле¬ ние 'Galavorstellung/17; - -концерт 'Galakonzert n 20; ~ -вечеря 'Ga¬ laempfang m 2 галактик|а /, -и pl Ga'laxis / галант|ен, -ни adj ga'lant галантери ен, -йни adj Galante'rie-; ж магазин Galante'riewarengeschäft n 20; - йни стоки Galanle'riewaren /16/р/ галантерия / nur sg Galante'riewaren Л6/р/ галантност / nur sg Galante'rie /16 a галванизация / = галванизйране галванизйр|ам, -аш (-ах) uv, v galva¬ nisieren vt <d> галванизйран|е n, -ия plGalvanisati'on /18 галванйз|ъм (-мът) m nur sg Galva'nis- mus m 11 /sg галванйч|ен, -ни и. галванйчески adj gal'vanisch галванопластика / nur sg Galvanopla¬ stik/17 гален adj 1. 'zärtlich, 'kosend; ~ и думи 'zärtliche 'Worte n 22/pl 2. (глезен) ver'wöhnt, ver'zärlelt; ~ o дете ver- 'wöhntes [ver'hätscheltes] Kind n 21, übertr 'Lieblingskind O - o име 'Kosename m 7a галери!я /, -и pl 1. Gale'rie /16 a auch Thea!; картинна ж Ge'mäldegalerie 2. Bergb 'Stollen m 4 галета / nur sg 'Zwieback m 1; (стър¬ гано) 'Semmelmehl n 20 галимати|я /, -и pl umg 'wirres Zeug n 20, 'sinnloses Ge'schwätz n 20 галон m, -и pl 'Tresse /16, 'Litze / 16 галоп m nur sg Ga'lopp m 1 галопйр|ам, -аш (-ах) uv galoppieren vi < d jsn > галош m, -и pl Ga'losche / 16, 'Über¬ schuh m 1, 'Gummischuh гальов|ен, -ни adj 'zärtlich гальот|а /, -и pl veralt 'zweirädriger 'Karren m 4 гал|я, -иш (-йх) uv I. (милвам) 'strei¬ cheln vt, 'kosen vt auch übertr 2. (глезя) ver'wöhnen vr <b>, ver'hätscheln vr < b >; ж ce umschmeicheln < b > (в някого jmdn.), sich 'anschmiegen vr <a> (в някого an jmdn.) гам[а /, -и pl 1. Mus 'Tonleiter /16 2. übertr 'Skala / 15 a; ж от цветове 'Farbenskala гамаш m, -и pl Ga'masche /16 гамен m, -и pl 'Bengel m 4, 'Lümmel m 4 гаменски adj 'flegelhaft гангрен|а /, -и pl Med Gan'gräne /16, Brand m 2 гангренозен, -ни adj Med gangrä'nös, 'brandig гангренясв|ам, -am (-ax) uv; ганг- реняс|ам, -аш (-ax) v Med gangrä'nös ['brandig] 'werden vi <18jsn> гангстер m, -и pl 'Gangster ['gsqstar] m 4 гангстерски adj 'Gangster- ('gaeqstar-] räpla/ -и pl 'Bahnhof m 2; разпредели¬ телна [влакообразуваща, манев¬ рена] ж Ran'gierbahnhof; сточна ж 'Güterbahnhof гараж т, -и pl Ga'rage /16 гараж |ен, -ни adj Ga'ragen- гарант т, -и pl Ga'rant т 8, 'Bürge т 7; ставам ~ 'eine Garan'tie ['Bürgschaft] über'nehmen <16b> (на für 4) гарантйр|ам, -аш (-ax) uv, v garan'tieren
107 гащи vr, vi <d/hb>, 'bürgen vi <hb>, 'haften v/ <hb> (c mit 3, за für 4) гаранционен, -ни adj Garan'tie-; ж срок Garan'tiezeit /17; ~ на карта Garantieschein m 1 гаранци|я /, -ир/l. Garantie /16 а; без ж 'ohne Garantie [Ge'währ] 2. Jur Kauti'on / 17; под ж 'gegen Kau- ti'on гарванm. -ир/'Rabeml O ~ гарвану око не вади 'eine 'Krähe hackt der 'anderen kein 'Auge aus гарванов adj 'Raben- гарвански adj 'Raben- O ~ лук Bot 'Milchstern m 1 гарг а /, -и pl 'Krähe / 16 O плаша ~ ите 'blinden A'larm 'schlagen <4> гаргара/nur sg 'Gurgeln n 23fsg", правя ~ 'gurgeln vi <hb> гардероб ж, -и pH. (шкаф) Schrank m 2; (за горни дрехи) 'Kleiderschrank; (за бельо) 'Wäscheschrank 2. (театър, ресторант) Garde'robe /16, 'Kleider¬ ablage /163. (гара) Gepäckaufbewah¬ rung/17 4. (дрехи) 'Kleidung j'Mjsg, Garde'robe гардероб |ен, -ни adj 1. (ресторант, театър) Garde'roben-; ж номер Gar- de'robennummer / 16 2. (гара) Ge- 'päckaufbewahrungs-; ~ на разписка Gepäckschein m 1 гардеробиер m, -и pl Garderobi'er [..'bje:] m 6 гардеробнерк|а /, -и pl Garderobi'ere / 16, Garde'robenfrau /17 гардеробна als Subst f Theat Gar¬ de'robe /16 гардже n, -та pl 'Krähenküken n 23, 'Krähenjunges n 26+ гарйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (в гараж) in die Ga'rage 'bringen vt <24>, in der Ga'rage 'abstellen vt <a> 2. (на улица, на паркинг) parken vt гарйран|е и, -ия pl 'Parken п 23/sg; място за ж 'Parkplatz т 2 гарнизон т, -и pl Mil Garni'son / 17 гарнизонни, -ни adj Garni'sons- гарнйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (ястие. шапка) gar'nieren vt < d > 2. (рокля) ver'zieren vr <b> rapmrrypfa /, -и pH. (украса; комплект) Garnitur /17 2. (ястие) 'Beilage /16 гарсонетк|а /, -и pl ver alt 'Strohhut m 2 гарсониер|а/, -и pl 'Einzimmerwohnung /17; (за ерген) 'Junggesellenwohnung гасен adj ge'löscht; «* а вар gelöschter Kalk m 1, Löschkalk räcHla, -ein (-äx) uv 1. (огън, светлина) er'löschen vi < 31b/sn > 2. übertr (чез¬ на) 'schwinden vi <21/sn>, ver'lö¬ schen vi <31bfsn> гастрйт m, -и pl Med Ga'stritis f 'Ma¬ genschleimhautentzündung / 17 гастрол m, -и pl Theat 'Gastspiel n 20; давам - ga'stieren vi <djhb>, ein 'Gastspiel 'geben < 15 > гастролйр|ам, -аш (-ах) uv, v ein 'Gastspiel 'geben < 15 >, ga'stieren vi <djhb> гастроном m, -ир11. (магазин) 'Lebens¬ mittelgeschäft n 20 2. (чревоугодник) 'Feinschmecker m 4 гастрономнч|ен, -ни adj gastronomisch гастрономия/nur sg Gastrono'mie/16a гас|я, -йш (-йх) uv 'löschen vt, 'auslö¬ schen vt < a >; ä пожар 'einen Brand 'löschen; s лампата die 'Lampe 'lö¬ schen ['auslöschen]; ж вар Kalk 'lö¬ schen гатанк|а / -и pl 'Rätsel n 23 гатер m, -и pl 'Gatter n 23; 'Gattersäge /16 гаубиц|а /, -и pl Mil Hau'bitze /16 гаубич|ен, -ни adj Mil Hau'bitzen- гаф (-ът) m, -ове pl umg 'Dummheit /17, Taktlosigkeit /17 гащета nur pl 1. (горна дреха) 'kurze 'Hose /16; туристически ~ 'kurze 'Hose 2. (за физкултура) 'Turnhose; спортни ~ 'Turnhose; бански ~ 'Badehose гащи nurpl 1. (горна дреха) umg 'Hose /16 2. (долна дреха) 'Unterhose; долни ~ 'Unterhose, 'Unterhosen 3. (шал¬ вари) 'Pluderhosen O заварвам няко¬ го по бели ~ umg]mdn. 'unvorbereitet 'antrefTen < 16a> [über'raschen <b>]
гвардеец 108 гварде|ец т, -йци pl Mil Gar'dist т 9; (войник) 'Gardesoldat m 8; (офицер) 'Gardeoffizier т 1 гвардейски adj Mil 'Garde-; ~ полк 'Garderegiment п 20 гварди|я / -и pl Mil 'Garde /16 гвозде|й (-ят) w, -и pl 'Nagel т 5 О за¬ канвам нещо на ж übertr etw. an den 'Nagel 'hängen где adv 1. (на кое място) wo 2. (накъде) wo'hin 3. (нима) wie kann man denn, wo'her denn O ~ го чукаш, - се пука es kommt ganz 'anders, als man denkt гдето adv 1. (за място) wo; ~ и да бъда wo ich auch bin [sein mag] 2. (накъ- дето) wo'hin 3. pron (който, която, което, който) der, die, das, die; 'wel¬ cher, 'welche, 'welches, 'welche 4. Konj (вместо) statt, an'statt 5. (защото) weil 6. (че) daß O - се казва wie man zu 'sagen pflegt гевре|к m, -ци pl 'Kringel m 4 геврекчй|я m, -и pl 'Kringelbäcker m 4 гег|а /, -и pl volkst 'Hirtenstab m 2 гейзер m, -и pl 'Geiser m 4, 'Geysir m 1 гейм (-ът) m. -ове pl Sport Spiel n 20. Par'tie /16 a, Satz m 2 гемиджн|я m, -и pl 1. (собственик на гемйя) 'Segelschiffbesitzer m 4, 'Segel¬ bootbesitzer 2. (моряк) Ma'trose m 7 гемй!я /, -и pl 'Segelboot n 20 O потънали му ~ ите untg ein Ge'sicht 'ziehen <32. h-g> wie zehn 'Tage 'Regenwetter генеалогия / nur sg Genealo'gie /16 a генезис m, -и pl 'Genesis / генерал m, -и pl Gene'ral m 1; армейски - Ar'meegeneral; ~ -майор General¬ major m 1; - -лейтенант Generalleut¬ nant m 1; -^-полковник General¬ oberst m 8 генерал[ен, -ни adj Gene'ral-; * секре¬ тар Generalsekretär m 4; * щаб Mil Gene'ralstab m 2; - на линия Ge¬ nerallinie /16; ~ на репетиция Ge¬ neralprobe /16; ~ но консулство Generalkonsulat и 20; - но пълно¬ мощно Generalvollmacht /17; » ремонт Generalreparatur /17 генерализация/, -и pl Generali'sierung /17, Verallgemeinerung / 17 генерализйр|ам, -аш (-ах) uv, v genera¬ lisieren vt <d>, verallgemeinern vt <b> генералитет m, -и pl Generali'täl /17 генералшаб|ен, -ни adj Gene'ralstabs- генератор m, -и p! Gene'ralor m 9 a генераци|я /, -и pl Generati'on / 17 генетика /nur sg Ge'netik / 17 генетйч|ен, -ни adj ge'netisch геннал|ен, -ни adj geni'al гениално adj geni'al гени|й (-ят) m, -и pl Ge'nie n 24 O зъл s 'böser 'Genius m 11 географ m, -и pl Geo'graph m 8 географнчески adj = географски географн|я/, -и pl I. Geogra'phie /16 a 2. (учебник) Geogra'phielehrbuch n 22 географск|и adj 1. Geo'graphen-; ä конгрес Geo'graphen kogreß m 1 2. geographisch; % условия geogra¬ phische Bedingungen / 17//?/, ~ a карта 'Landkarte /16 геодезия f nur sg Geodä'sie /16a геоло|г m, -зи pl Geo'loge m 8 геологии[ен, -ни и. геологйческн adj geologisch геология / nur sg Geolo'giе / 16 а геоложк|а / -и pl Geo'login /18 геоложки adj\. Geologen-; - конгрес Geo'logenkongreß m 1 2. geo'logisch; ~ проучвания geologische Unter'su- chungen / 17 Ipl геометрич ен, -ни и. геометрйчески adj geo'metrisch геометри|я /. -и pll. Geome'trie/16a 2. (учебник) umg Geome'triebuch n 22 геран m, -и pl 'Ziehbrunnen m 4 герб (-ът) m, -ове pl 'Wappen n 23 гербов adj: - а марка Gebührenmarke /16 гергеф m, -и pl 'Stickrahmen m 4 гергйн|а /, -и pl Bot 'Dahlie /16 a Гергьовдент 'Georgstag m 1 (23. April) гергьовденски adj = гергьовски
109 гимнастика гергьовск|и adj 'Georgstag-; ~ о агне 'Georgstagslamm п 22 гердан т, -и pl 1. (накит) 'Halskette/*16; коралов ~ Ko'rallenkette 2. (на куче beim Hund) 'Halsband п 22 3. (увис¬ нала гуша на говедо) 'Wamme/16 герман|ец т, -ци/?/1. 'Deutscher т 1* 2. Hist Ger'mane т 7 германйз|ъм (-мът) т, -ми pl Ling Ger- ma'nismus nt 11 гермамйст т, -и pl Gcrma'nist т 8 германйстика/nur sg Germa'nistik/17 Германия /'Deutschland п 23; Феде¬ рална република ~, АЬк ФРГ 'Bun¬ desrepublik 'Deutschland, Abk BRD германк а/ -upl\. Deutsche/19 2. Hist Ger'manin /18 германски adj 1. deutsch 2. Hist germa¬ nisch; ~ езици ger'manische 'Sprachen геройз|ъм (-мът) m nur sg Hero'ismus m 11, 'Heldentum n 28/sg героика / nur sg Hero'ismus m 11, He'roisches n 26 1 геройн|я/, -и pl 'Heldin /18 геройч|ен, -ни и. героически adj he'ro- isch, 'heldenhaft repolii (-ят) m, -и pl Held m 8 0 »на деня Held des 'Tages геройски adj 'heldenhaft, he'roisch геройство n nur sg 1. (подвиг) 'Hel¬ dentat /17 2. (героизъм) 'Heldentum n 28 гето n nur sg 'G(h)etto n 24 гетри nur pl 'Wickelgamaschen / 1 bjpl гешефт m, -и pl 'unsauberes GeSchäft n 20, Spekulation / 17, Schiebe'rei / 17 гешефтар (-ят) m, -и pl Geschäftema¬ cher m 4, Speku'lant nt 8, 'Schieber nt 4 гешефтарски adj ge'schäftemacherisch, speku'lantenhaft гешефтарство n nur sg Geschäftema- che'rei / 17, Speku'lantenlum n 28, Schiebe'rei /17 гибел /nur sg 1. (погубване) Verhäng¬ nis n 27, Ver'derben n 23 2. (край) 'Untergang nt 2 3. (унищожение) Vernichtung / 17 4. (разрушение) Zer'störung /17 5. (смърт) Tod nt 1 гибел ен, -ни adj 1. (пагубен) verderb¬ lich, verhängnisvoll 2. (смъртоносен) 'tödlich, 'todbringend гигант nt, -и pl 'Riese m 7, Gi'gant nt 8 гигантски adj gi'gantisch гиди Partikel volkst o du!, auch du!; ~ млади години! ach ihr 'Jugendjahre!; ~ палавнико! ach du 'Wildfang! гидй|я nt, -и pl 'kühner 'Bursche nt 7; луд * 'Tollkopf m 2 гиздав adj 1. (жена, дете) hübsch, 'zier¬ lich 2. (дреха, момък) schmuck гйзд1я, -иш (-йх) uv 'putzen vt, Schmücken vt, hübsch 'machen v/; » ce sich 'putzen vr, sich hübsch 'ma¬ chen vr гйзн|а, -еш (-äx) uv naß 'werden vi < 1 B/sn >. 'durch'weichen vi < st/sn > гйлз|а /, -и pl 1. Mil (на патрон, на снаряд) Pa'tronenhülse /16; Ge'schoß- hülse 2. (на цигара) 'Pappmundstück n 20 3. Tech 'Hülse гилотйн|а/ -и plGuillo'tine [giljo..]/16 гилотинйрам, -аш (-ах) uv, v guil¬ lotinieren [giljo..] vt гимназиален, -ни adj Gymnasial-; » учител Gymnasiallehrer m 4 гимназист nt, -и pl 'Oberschüler m 4, vera.lt Gymnasi'ast m 8 гимназйстк|а/ -и pl 'Oberschülerin/18, verall Gymnasi'astin /18 гимнази|я / -и pl erweiterte 'Oberschule /16, vera//Gym'nasium«28;MiÄKa » 'Knabenoberschule; смесена » 'Kna¬ ben- und 'Mädchenoberschule; деви¬ ческа ä 'Mädchenoberschule; вечерна ж 'Abendoberschule гимнастй|к m, -ци pl 1. (спортист) 'Tur¬ ner m 42. (учител) untg 'Turnlehrer nt 4, Gym'nastiklehrer гимнастика/nur sg 1. Gym'nastik /17; утринна ~ 'Morgengymnastik; худо¬ жествена ~ 'künstlerische Gym'na¬ stik; производствена - 'Pausengym¬ nastik; правя ~ 'Freiübungen 'ma¬ chen 2. 'Turnen n 23; уредна ~ Ge'räletumen; спортна ~ 'Turnen; земна ~ 'Bodenturnen
гимнастически 110 гимнастически adj Gym'nastik-, Turn-; ~ салон Turnhalle £ 16; ~ упражне¬ ния gymnastische 'Übungen / 17jpl, Turnübungen, 'Freiübungen гимнастйчк|а /, -и pl 1. (спортистка) Turnerin /18 2. (учйтелка) umg Gym'nastiklehrerin /18, Tumlehrerin гимнастьорк|а / -и pl 'Feldbluse /16 гйн[а, -еш (-äx) uv 1. (загивам, умйрам) 'umkommen vi < 33 &/sn >; zu'gründe 'gehen vi <13/sn> 2. (жадувам) 'lech¬ zen vi <hb>; добитъкът - е за вода das Vieh lechzt nach 'Wasser 3. übertr (чезна) 'schwinden vi < 21/sn >; на¬ деждите «*■ ат die 'Hoffnungen 'schwinden гннеколо|г m, -зи pl Gynäko'loge m 8, 'Frauenarzt m 2 гинекологйч|ен, -на и. гинекологйческн adj gynäkologisch гинекология / nur sg Gynäkolo'gie /16a гинеколожк|а/, -и pl Gynäko'login/18, Frauen1'ärztin /18 гинеколожки adj 1. Gynäko'logen-; ~ конгрес Gynäko'logenkongreO m 1 a 2, gynäkologisch; ~ преглед gynä¬ kologische Untersuchung /17 гипс (-ът) m nur sg Gips m 1 гнпсйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (измазвам c гипс) 'gipsen vt 2. Med 'einen 'Gipsver¬ band 'anlegen < а > (някого jmdm.); а счупения крак das ge'brochene Bein in Gips 'legen гипсов adj Gips-; - таван 'Stuckdecke /16 гйр|а /, -и pl Sport 'Hantel /16 гирлянд|а/, -и pl Gir'lande /16 гише n, -та pl 'Schalter m 4 глав а /, ‘Йр1\. AnatKopfml, Haupt n 22; гола a 'Kahlkopf; (теме) 'Schä¬ del m 4 2. (разсъдък) Ver'stand m 1; umg 'Köpfchen n 23 3. m (първенец) 'Oberhaupt, Haupt; а на семейс¬ твото Fa'milienoberhaupt; държавен a 'Staatsoberhaupt 4. (съчинение) Ka'pitel n 23 5. (зеленчук) Kopf; a зеле 'Kohlkopf; две ~ й лук zwei 'Zwiebeln 6. (брой) Stück n; две ~ й добйтък zwei Stück Vieh 7. (река) 'Oberlauf m 2 0 блъскам си ~ ата над нещо sich den Kopf 'über etw. zer'brechen vr < 16 b>; вдйгам a re¬ bellieren vi < d jhb >; вдйгам нещо на ~ ата си etw. auf den Kopf 'stellen; вземам си беля на - ата sich 'Unan¬ nehmlichkeiten be'reiten vr <b>; влйза мив ~ ата нещо sich etw. in den Kopf 'setzen vr; горе ~ ата! Kopf hoch!; да ми е мйрна - ата ich will 'meine'Ruhe'haben; дебела a 'Dick¬ schädel; дойде ми нещо до ~ ата etw. ist 'über mich her'eingebrochen; дохожда ми умът в ~ ата zur Ver- 'nunft 'kommen vi < 33/sn >; едно за а , друго за крака 'willkürlich, wie es ge'rade kommt; завъртам някому ~ ата jmdm. den Kopf ver'drehen < b >; залагам ~ ата си за mit 'sei¬ nem Kopf 'einstehen vi < a.jhb > für 4; замайва ми се - ата mich 'schwindelt; излйзам на а някому mit jmdm. 'fertig 'werden; имало а да пати so hat es sein 'sollen; имам покрив над ~ ата си ein Dach 'über dem Kopf 'haben <A>; качвам се някому на ~ ата jmdm. auf dem Kopfher'umtan- zen vi < a/hb >; кимвам c a mit dem Kopf 'nicken vi <hb>; клатя a den Kopf 'schütteln; луда a 'Tollkopf; лукова a 'eine 'Nichtigkeit / 17, ein Dreck m ! /sg; махай се от - ата ми! geh mir aus den 'Augen, laß mich in 'Frieden!; минава ми през - ата es geht mir durch den Kopf [Sinn]; надигам a übertr 'aufbegehren vi < äjhb >; напълвам някому ~ ата jmdn. zur Ver'nunft 'bringen <24>; на своя a auf 'eigene Faust; на а от населението pro Kopf der Bevölke¬ rung; не вдйгам а от работа vor 'Arbeit nicht aus den 'Augen 'schauen 'können vi < 36/hb> ; не давам косъм да падне от ~ ата на някого jmdm. kein Haar 'krümmen 'lassen <3>; обръщам надолу c ~ ата das 'oberste zu'unterst 'kehren; огън ми горй на
111 гладувам -v ата 'Unannehmlichkeiten 'haben; от ~ ата до петите vom 'Scheitel bis zur 'Sohle; отговарям c ~ ата си за mit 'seinem Kopf 'haften vi <hb> für 4\ отрязъл ~ ата на някого jmdm. wie aus dem Ge'sicht ge'schnitten sein vi <B>; през a Hals 'über Kopf; сече му ~ ата er ist ein 'schlaues 'Köpfchen; c клюмнала a mit 'hängendem 'Kopf; турям си - ата в торбата 'seinen Kopf in die 'Schlinge 'stecken; хващам се за ~ ата sich an den Kopf 'fassen главатар (-ят) m, -и pl 'Häuptling m 1, 'Anführer m 4 глав|еи, -ни adj 1. (пръв, основен) Haupt-; ~ на роля 'Hauptrolle / 16; ~ на задача'Hauptaufgabe/16; ~на улица 'Hauptstraße /16; ft вход 'Haupteingang т 2 2. (основен, най- важен) Grund-; » въпрос 'Grundfra¬ ge /16; този въпрос не е а das ist 'keine 'Grundfrage; ~ на идея 'Grund¬ idee / 16 a 3. (старши) Chef-; a редактор 'Chefredakteur ml; a лекар 'Chefarzt m 2 O ~ ното е, че ... das 'wichtigste ist, daß ...; ~ на буква 'Großbuchstabe m 7 a, 'großer 'Buch¬ stabe; ~ но изречение Gramm 'Haupt¬ satz m 2 главйн|а /, -и pl 'Nabe /16 главйц|а f, -и pl, и. главйчк|а/, -и pl 1. 'Köpfchen n 23 2. (на пирон) 'Kuppe /16 главно adv 'hauptsächlich, vor 'allem, 'vornehmlich главнокомандващ m, -и pl Oberkom- man'dierender ml* главн|я /, -й pl 1. (къс дърво) 'Holz¬ scheit n 20 2. (факел) 'Fackel/163. Bot Brand m 2 главобол m nur sg = главоболие главоболи|е n, -я pl 'Kopfschmerz m 9, 'Kopfschmerzen; übertr (неприят¬ ности) 'Kopfzerbrechen n 23, 'Unan¬ nehmlichkeiten /17 главобол|й, -йш (-йх) uv 'Kopfschmer¬ zen ['Unannehmlichkeiten] be'reiten <b> главозамайвам, -аш (-ах) uv; главозама|я, -еш (-ях) v 1. 'schwindlig 'machen vt 1. übertr zu 'Selbstzufrie¬ denheit ['Selbstvergessenheit] 'führen; a ce 1. 'schwindlig 'werden vi <18/sn>, von 'Schwindel be'fallen 'werden 2. übertr sich be'rauschen vr < b > (от an 3), in 'Selbstzufriedenheit ['Selbstvergessenheit] verfallen vi <3b/sn> (ot vor 3) главозамайван |e n, -ия pl 1. (виене на свят) 'Schwindel m 42. übertr (самоза- бравяне) 'Selbstzufriedenheit / 17, 'Selbstvergessenheil /17 главолом|ен, -ни adj 'halsbrecherisch главоног adj: Zool ~ и животни od главоноги als Subst 'Kopffüßler m 4 главорез m, -и pl 'Halsabschneider m 4, 'Bluthund m 1, 'Henker m 4 глагол m, -и pl Gramm Verb n 25 глагол|ен, -ни adj Ver'bal-, ver'bal; ~ ни времена 'Zeitenf\l/pldes Verbs; ~ на система Ver'balsystem n 20 глаголица / nur sg Gla'goliza /, gla¬ golitische Schrift /17 глаголйчески adj glago'litisch глад (-ът) m nur sg 'Hunger m 4 0 умйрам от ~ vor 'Hunger 'sterben vi < 16 jsn > гладачк1а/, -и pl 'Bügelfrau/17, 'Plätte¬ rin/ 18 гладачниц|а / -и pl 'Bügelanstalt / 17, Plätte'rei /17 глад|ен, -ни adj 'hungrig; а съм 'hungrig sein vi < B >, 'Hunger 'haben < A >; ~ на смърт 'Hungertod m 1; -x на стачка 'Hungerstreik m 6 O на ~ но сърце umg auf 'nüchternen ['lee¬ ren] 'Magen гладиатор m, -и pl Gladi'ator m 9 a гладиаторски adj Gladia'toren-; ~ борбй Gladia'torenkämpfe m 2jpl гладнол|а /, -и pl Bot Gladi'ole /16 гладкост / nur sg 'Glätte /16 гладнй|к m, -циpl umg 'Nimmersatt m 1, 'Freßsack m 2 гладнйц|а / -и pl 'Nimmersatt m 1 гладув|ам, -аш (-äx) uv 'hungern vi <hb>
гладък 112 глад|ък, -ки adj 1. glatt; ~ ка повърх¬ ност 'glatte 'Oberfläche/16 2. (равен) 'eben; £ път 'ebener Weg т 1 3. übertr (плавен) 'flüssig; ge'schliffen; жстил 'flüssiger [ge'schliffener] Stil ml; ~ ки стихове ge'schliffene 'Verse m 1 jpl глад|я, -иш (-их) uv 1. (изравнявам) 'glätten vt; £ камък 'einen Stein 'glät¬ ten 2. (c ютия) 'bügeln vt, 'plätten vt; £ риза ein Hemd 'bügeln 3. (милвам) 'streicheln vt глазйр|ам, -am (-ax) uv. v gla'sieren vt <d> глазур|а /, -и pl Gla'sur / 17 гланц (-ът) m nur sg Glanz m 1 гланцов adj Glanz-; ~ а хартия 'Glanz¬ papier n 20 гларус m. -и pl Zoo! 'Möwe / 16 глас (-ът) m, -ове pl 1. 'Stimme/16 auch Pol; човешки - 'menschliche 'Stim¬ me; първи ~ Mus 'erste 'Stimme 2. umg (мелодия) Melo'die / 16 a O висок ~ 'laute 'Stimme; в един ~ 'gleichzeitig, im Chor; изгубвам - die 'Stimme verlieren < 32 b >; издигам ~ 'seine 'Stimme er'heben <14b>; колкото ми ~ държи aus 'vollem 'Halse; той има ~ er hat 'Stimme; чета на ~ laut 'lesen vt <19> гласеж m nur sg 1. 'Aussprache/16 2. volkst (подготовка) 'Vorbereitung /17 глас ен, -ни adj-. £ звук Vo'kal m 1; ~ ни струни 'Stimmbänder n 22jpl; ~ но четене 'lautes 'Lesen n 28 глас|н, -ят nur 3. Pers. ohne Aorist 'lauten vi <hb>, 'heißen vi <22jhb> гласнлк|а/ -и pl Anat 'Stimmband n 22 гласи|a / -и pl Ling Vo'kal m 1 гласност / nur sg Ver'breitung / 17; давам ~ на нещо etw. an die 'Öffent¬ lichkeit 'bringen <24> гласов adj Stimm- O -»-и данни 'stimmliche Voraussetzungen гласовит adj laut, 'stimmgewaltig гласоподав ам, -am (-ax) uv Pol 'ab¬ stimmen vi <a/hb>, 'stimmen vi <hb>, die 'Stimme 'abgeben < 15 a > гласоподавай |e n, -ия pl 'Stimmabgabe /16 гласоподавател (-ят) m, -и pl 'Wähler m 4, 'Stimmberechtigter m 1+ гласпапир m nur sg 'Sandpapier n 20, 'Schmirgelpapier гласув|ам, -am (-ax) uv 'abstimmen vi < ajhb > (нещо 'über etw. 4), 'stimmen vi < hb > (за für 4, против 'gegen 4) O ж доверие някому jmdm. das Ver'trauen 'aussprechen < 16 a >, jmdm. ein Ver'trauensvotum er'teilen < d > гласуван [е n, -ия pl 'Abstimmung / 17; тайно £ ge'heime'Abstimmung; явно £ 'offene 'Abstimmung глас|я, -йш (-йх) uv 1. ^тъкмя) 'vorbe¬ reiten vt <c>, zu'rechtmachen vt <a> 2. (гйздя) 'putzen vt, hübsch 'machen vt 3. (музикален инстру¬ мент) 'stimmen vt; £ се 1. (тъкмя се) sich zu'rechtmachen vr, sich 'vorbe¬ reiten vr 2. (гйздя се) sich 'putzen vr. sich hübsch 'machen vr глашата|й (-ят) m, -upl 1. 'Ausrufer m 4 2. übertr 'Künder m 4 глед|ам, -am (-ix) uv 1. 'schauen vi <hb>, 'sehen vi < 19/hb >, 'blicken vi < hb > (някого od нещо auf jmdn. od etw.) гледай! schau!, sieh!; £ от прозореца aus dem 'Fenster 'schauen ['sehen]; прозорецът «а на юг das 'Fenster sieht nach 'Süden 2. (наблю¬ давам, разглеждам) [sich] 'ansehen vt <19a>, [sich] be'trachten vt <b>, той дълго ме - аше er sah mich 'lange an; £ картйна sich ein Ge'mälde [Bild] 'ansehen [be'trachten]; £ филм sich 'einen Film 'ansehen, 'einen Film 'se¬ hen 3. 'zusehen vi <19 a/hb >; £ децата как играят ich 'sehe den 'Kin¬ dern beim 'Spielen zu 4. (забелязвам) be'merken vt < b >, 'sehen 5. (внима¬ вам) 'aufpassen vi <a./hb>; ~ ай да не паднеш! paß auf, daß du nicht fällst! 6. (грйжа се) 'sorgen vi <hb> (някого für jmdn.), sich 'kümmern vr (някого um jmdn.); £ болен 'einen 'Kranken 'pflegen; £ дете auf ein
113 глобявам Kind 'aufpassen 7. (развъждам) 'halten v/ < 3 >, 'züchten vr, z пчели 'Bienen 'halten ['züchten]; z добитък Vieh 'halten ['züchten] 8. (преглеж¬ дам) umg untersuchen vt <b>; * болен 'einen 'Kranken untersuchen 9. (гадая) 'wahrsagen vt, vi < ajhb >; z на някого на карти jmdm. 'Karten 'legen O времето «ана дъжд es sieht nach 'Regen aus; ~ай си работата 'kümmere dich um 'deine 'Angelegen¬ heiten; * дело 'einen Pro'zeß 'führen; z някого из под вежди jmdn. von 'unten her'auf 'ansehen; z на високо hoch hin'aus 'wollen vt, vi <hb>; z някого в очите jmdm. in die 'Augen 'schauen; z някого като писано яйце jmdn. wie ein 'rohes Ei be'handeln <b>; z някого накриво jmdn. schief 'anschauen < a >; z от високо von 'oben her'ab 'sehen; * през пръс¬ ти 'alle 'Fünfe ge'rade sein 'lassen < 3 >; * си кефа 'seinem Ver'gnügen 'leben vi <hb>; z c добро око ня¬ кого jmdn. 'wohlwollend be'handeln <b>; z хатър някому umg jmdm. 'eine Ge'falligkeit er'weisen <23b>; тебе ~a, мене вйжда er schielt; я « ай! na so 'etwas! гледач m, -u pH. Landw 'Pfleger m 4; ~ на свине 'Schweinepfleger 2. (врач) 'Wahrsager m 4 3. (зрйтел) 'Zuschauer m 4 глед|ен, -ни adj: ~ на точка Gesichts¬ punkt m 1, 'Standpunkt гледжосв|ам, -аш (-ax) uv; гледжос|ам, -аш (*ax) v gla'sieren vt гледищ|е n, -a pl Gesichtspunkt m 1; 'Standpunkt, 'Auffassung/17 гледк1а/, -и pl 'Aussicht/17, 'Anblick m 1 ‘глезен m, -и pl Anat 'Knöchel m 4 2глезен adj ver'wöhnt, ver'zärtelt, ver- 'hätschelt глезл|а /, -и pl 'Zimperliese / 16, ver- 'wöhntes [ver'zogenes, ver'hätscheltes] Ding n 20 глезльо m, -вци pl ver'wöhntes Kind « Wtb. Bulg-Dt. «21, ver'hätscheltes [ver'zogenes] 'Büb¬ chen n 23 глезотй|я / -и pl umg 1. (поведение) ver'hätscheltes [ver'wöhntes] Ge'tue n 23 [Be'nehmen и 23] 2. (глезла) ver'wöhntes [ver'hätscheltes, ver'zoge¬ nes] Ding n 20 глез|я, -иш (-их) uv ver'wöhnen vt, ver- 'hätscheln vt, ver'ziehen vt < 32b >; z се 1. (галя) lieb tun vi <3S/hb>, sich 'einschmeicheln vr < a > 2. (лигавя се) 'zimperlich tun глетчер m, -и pl 'Gletscher m 4 глечfnur sg I. (на глйнен съд) GlaSur /17 2. (на зъб) 'Zahnschmelz т 1 глечосв|ам, -аш (-ах) uv; глеч6с|ам, -аш (-ах) V = гледжосвам глиган т, -и pl Zoo! 'Keiler m 4; 'Wildschwein n 20 гликоза / nur sg Glu'kose / глнн|а /, -и pl 1. (за съдове) Ton m 1; грънчарска * 'Töpferton 2. (за зйда- не) Lehm т 1 глйнен adj 1. Ton-, 'tönern, 'irden; - съд'Tongefäß M 20, 'irdenes Ge'fäß 2. Lehm-; ~ зид 'Lehmmauer /16 глинест adj 'lehmig; ~ а почва 'Lehm¬ boden m 5 глист (*ът) m, -и pIZool 1. (паразйтен червей) Wurm m 3, pl 'Würmer 2. volkst (дъждовен червей) 'Regenwurm глйст|ен, -ни adj Wurm-; ~ ни заболя- вания 'Wurmkrankheilen / 17/р/ глистовйд|ен, -ни adj 'wurmförmig, 'wurmartig глицерин m nur sg Glyze'rin n 20 глицеринов adj Glyze'rin- глоб|а /, -и pl 'Strafe /16, 'Geldstrafe; плащам z 'Strafe 'zahlen глобал|ен, -ни adj Glo'bal-, glo'bal; ~ на ракета Glo'balrakete /16; ~ на стратегия Glo'balstralegie/16 a глобус m, -и pl 1. 'Globus m 11; земен - 'Erdglobus 2. (абажур) 'Lampenku¬ gel/16 глобяв|ам, -аш (-ax) uv; глоб|я, -йш (-йх) V 'eine 'Geldstrafe 'auferlegen <c> (някого jmdm.)
глог 114 глог (-ът) т, -ове pl Bot 'Weißdorn т 9 О от трън та на ~ vom 'Regen in die Traufe глогйн|а /, -и pl 1. (глог) 'Weißdorn m 9 2. (плод) 'Mehlfaßchen n 23 monfHKja /, -и pl 'Weißdombeere / 16, 'Mehlfaßchen n 23 глогов adj 'Weißdorn- гложд|я, -еш (-ах) uv 1. 'nagen vi <hb> (нещо an etw. J) 2. (дразни, боли) 'reiben vi <2 3/hb>, 'drücken vi <hb>; <*> ят ме очите übertr mir 'stei¬ gen die 'Tränen in die 'Augen; нещо ме ~e в обувката ich 'habe etw. im Schuh 3. übertr 'quälen vf, zer'fressen vf <15b>; недоволството ~еше ду¬ шата му die 'Unzufriedenheit 'nagte an 'seiner 'Seele глозг|ам, -аш (-ах) uv = глождя глум|а/, -и pl Scherz т 1, Necke'rei/17 глум|я се, -йш се (-ях се) uv 'seinen Sichere 'treiben <23> (c някого mit jmdm.) глупав adj dumm глупавин|а /, -и pl 'Dummheit /17 глупа|к m, -ци pl 'Dummkopf m 2 глупачк|а /, -и pl 'Dummkopf m 2, 'dumme Trine /16 глупашкн adj dumm глул|еи nt, -ци pl 'Dummkopf m 2 глуп|ея, -ееш (-ях) uv dumm 'werden vi < 18jsn >, ver'dummen vi < bfsn > глуповат adj 'dümmlich глупост /, -и pl 'Dummheit /17 глупчо nt, -вци pl 'Dummchcn n 23, 'Dummkopf m 2 глутниц]а /, -и pl 'Rudel n 23; (вълци) 'Wolfsrudel глух adj 1. (лишен от слух) taub auch übertr 2. (недочуващ) 'schwerhörig 3. (неоживен) 'öde 4. (тих) still, stumm S. (тъп) dumpf O а линия Eisenb 'Abstellgleis n 20, 'totes Gleis n 20 глухар (-ят) m, -и pl Zool 'Auerhahn m 2 глухарче n, -та pl Bot 'Löwenzahn m 2 глухоням глухонеми adj taubstumm глухота / nur sg 1. 'Taubheit /17 2. (тишина) 'Stille / 16 глуш|ея, -ееш (-äx) uv taub 'werden vi < 18/sn > глушина / nur sg Bot 'Wicke /16 глъбнн|а /, -й pl 'Tiefe /16 глътв!ам, -аш (-ах) uv; глътн|а, -еш (-ах) V 'schlucken vi; ä хапче 'eine ia'blette 'schlucken; übertr той глътна парите ни er hat 'unser Geld ge'schluckt; ver'schlucken vt <b>, hin'unterschlucken vt <a> O x въдицата (влюбвам се) 'anbeißen vr <21alhb>, sich ver'lieben vr <b>; (мамя се) 'anbeißen, her'einfallen vi <3zLjsn>\ z си езика vor Schreck die 'Sprache verlieren глгьтк|а /, -и pl Schluck m 1 глътна f глътвам глъхн|а, -еш (-äx) uv 1. (ставам тих) ver'stummen vi < Ь/sn > 2. (стоя тих) stumm sein vi <B> 3. (покрит c плевел) er'sticken vi < b/sn >; гра¬ дината ~e в плевел der 'Garten er'stickt im 'Unkraut глъч / od (-ът) m nur sg = глъчка глъчк|а /, -и pl 'Stimmengewirr n 20, Lärm m 1, Ge'schrei n 20 гмурв|ам се, -аш се (-ах се) uv; гмурн|а се, -еш се (-ах се) v 'tauchen vi <hb, sn >, ins 'Wasser 'springen vi < 27jsn >; ä във водата ins 'Wasser 'springen гмур|ец m, -цй pl Zool 'Haubentaucher m 4 гмурк]ам се, -аш се (-ах се) uv 'tauchen vi < hb, sn >, (скачайки) ins 'Wasser 'springen vi <21fsn>; z във водата ins 'Wasser 'springen; z под водата ins 'Wasser 'tauchen гмурна се | гмурвам се гнайс (-ът) т nur sg Min Gneis m 1 гнев|ен, -ни adj 'zornig гневлнв adj 'reizbar; (сприхав) 'jähzor¬ nig гневност / nur sg Zorn m 1 гиев|я, -йш (-йх) uv er'zümen vt <b>; z се (ставам гневен) sich er'zümen vr, 'zornig 'werden vi < 18/sn>; (гне¬ вен съм) 'zornig [cr'zürntj sein vi < B > (за нещо über etw. 4)
115 говорен гнезд|о n, -а pl 1. Nest п 21; ластовичо « 'Schwalbennest; орлово « 'Adler¬ horst т 1; свивам [вия] я ein Nest 'bauen; свивам си * то sich ein 'eige¬ nes Heim 'schaffen; iibertr (родна къща) 'Elternhaus n 22, 'heimischer Herd m I 2. (убежище) 'Zufluchtsstätte /16, Ver'steck n 20 3. Ling 'Wortfamilie / 16; 'Wortnest <0 s на зараза 'Krankheitsherd; змийско я 'Schlan¬ gennest; картечно я MG-Nest гнезд|я, -иш (-йх) uv 'nisten vi <hb>\ ä се sich ver'stecken vr <b>, sich ver'bergen vr < 16b > гнет (-ът) m nur sg Unterdrückung/17, Zwang m 1 гнет|а, -еш (гнетох) uv 1. volkst (мач¬ кам) zer'drücken vt < b >, zer'trampeln vt < b > 2. (подтйскам) unterdrücken vt < b >, unterjochen vt < b > 3. (на¬ тъпквам) 'stopfen vt (в in 4) гнет|я, -йш (-йх) uv be'drücken гнйд|а /, -и pl 'Nisse /16 гнидав adj 'nissig гнил adj 1. faul, 'faulig, ver'fault; ~ и плодове 'fauliges [ver'faultes] Obst n 20; - зъб 'fauler Zahn m 2 2. (за дърво) morsch; - а греда 'morscher 'Balken m 4; ~ o дърво 'morscher Baum m 2 3. (размекнал) 'teigig; ~ и круши 'teigige 'Birnen/16/pl 4. übertr (гниещ) ver'roltet 5. iibertr (покварен) ver'dorben; - а душа verdorbene 'Seele/16 гнйлост/nur sg 'Fäule/16, 'Fäulnis/13 гнйлост|ен, -ни adj 'Fäulnis- гнилоч / dial Ver'faultes n 26+ гнй|я, -еш (-x) uv 1. 'faulen vi <sn>, ver'faulen vi < Ь/sn > auch übertr 2. (дърво) morsch 'werden vi < 18fsn> 3. übertr (страдам) 'schmachten vi <hb> гк0[ен, -йни adj 'eitrig; ~ йно течение 'Eiterfluß nt 2 гно|й (-ят) m od/, -еве od -ща pl 'Eiter nt 4 гнойнйц|а /, -и pl volkst 'Eiterbläschen n 23, 'Eiterpickel m 4 гносеологически adj er'kenntnistheo- retisch, gnoseologisch гносеологи1я/ -и pl Gnoseolo'gie/16 a гно|я, -йш (-йх) uv 'eitern vi <hb> гноясв|ам, -аш (-ах) uv; гнояс|ам, -аш (-ах) v; (ставам гноен) ver'eitern vi < b jsn > гнус unv: - мее mich 'ekelt (от vor 3) гнус|ен, -ни adj'ek[e]lig; übertr 'ekelhaft, 'widerwärtig гнуслйв adj 'ek[e]lig гнусоПа / -й pl 'Widerwärtigkeit /17 гнусотй|я /, -и pl umg 'Unflat m 1 гнус|я се, -йш се (-йх се) mv sich 'ekeln vr (от vor 3) гняв (гневът) m nur sg Zorn m 1, Wut f\l гоблен m, -и pl Gobe'lin [goba'le:] m 6 говедар (-ят) m, -и pl 'Rinderhirt m 8, 'Kuhhirt говедарк|а / -и pl 'Rinderhirtin / 18, 'Kuhhirtin говедарство n nur sg 'Hirtenhandwerk n 20 говедарче n, -та pl 'Kuhjunge m 7 говед|о n, -a pl 1. Rind и 21 2. übertr (глупак) 'Rindvieh n 20 , 'Ochse m 7 говедовъд m, -и pl 'Rinderzüchter m 4 говедовъден, -ни adj 'Rinderzucht-; ~ на ферма 'Rinder[zucht]farm /17 говедовъдски adj — говедовъден говедовъдство n nur sg 'Rinderzucht/17 говежди adj 'Rinder-; (крави) Kuh-; ~ обор 'Rinderstall m 2 0 говеждо als Subst 'Rindfleisch n 20fsg гов|ея, -ееш (-ях) uv volkst I. (постя) 'fasten vi <hb> 2. (мълча) 'ehrfürch¬ tig 'schweigen vi < 23/66 > (на някого vor jmdm.) говор m, -и pl 1. (говорене) 'Sprechen n 23; (реч) 'Sprache / 16 auch übertr; 'Rede/16; чух човешки - ich 'hörte jmdn. 'sprechen ['reden] 2. (произ¬ ношение) 'Sprechweise /16 3. (диа¬ лект) 'Mundart /17 говор|ен, -ни adj 1. Sprach-; - ни ор¬ гани 'Sprechwerkzeuge n 20jpl 2. (диа¬ лектен) 'mundartlich
говорим 116 говорим adj gesprochen; ~ език 'Um¬ gangssprache /16 говорител (-ят) т, -и pl 'Sprecher т 4; 'Ansager т 4 говор|я, -иш (-йх) uv 1. 'sprechen vi < 16/hb >, 'reden vi <hb> (за 'über 4, von 3); x български Bul'garisch 'spre¬ chen; трябва да x c тебе ich muß mit dir 'sprechen ['reden]; x на някого mit jmdm. 'sprechen ['reden]; нека делата сами да ~ ят 'sollen die 'Taten 'selber 'sprechen 2. (казвам) 'sagen vt (на някого zu jmdm., jmdm.) O ~ и се, че man sagt, daß ..., es heißt, daß ...; не си ~ им wir 'sprechen nicht miteinander годеж m, -и pl Ver'lobung /17 годежен, -ни adj Ver'lobungs-; x пр-ьстен Ver'lobungsring m I годен, -ни adj 1. (за човек) 'tauglich (за zu 3); x за войник als Sol'dat 'taug¬ lich; 'fähig, be'fähigt (за zu 3), ge'eignet (за für 4) 2. (за предмет) ge'eignet, ver'wendbar (за für 4) годен adj ver'lobt годенй[к m, -ци pl Ver'lobler m 7 + годенйц|а / -и pl Ver'lobte /19 годенншки adj Ver'lobten- годйн|а /, -и pl 1. Jahr n 20; високосна x 'Schaltjahr 2. (възраст) nur pl Alter n 23; на моите ~ и in meinem Alter; на стари ~ и im Alter O влизам в ~ и in die 'Jahre kommen vi <33/sn>; ~ и наред 'jahrelang; ден x ein nicht 'endenwollender Tag; до x 'nächstes Jahr; за много - и auf ein 'langes 'Leben; календарна x Kalenderjahr; Нова « 'Neujahr; нощ x 'endlose Nacht / 14; от x на x von Jahr zu Jahr; от ~ и seit 'Jahren; паметна x 'denkwürdiges Jahr; тази x 'dieses Jahr, 'heuer; усилни ~ и 'schwere 'Jah¬ re; учебна x (училище) 'Schuljahr; (вуз) 'Studienjahr годинясв|ам, -аш (-ах) uv; годиняс|ам, -аш (-ах) V umg 1. (навършвам една година) ein Jahr alt 'werden vi <18jsn> 2. (бавя се) 'festsitzen vi <a/hb>, 'Wurzeln 'schlagen <4> годйш|ен, -ни adj 'Jahres-, 'jährlich; x доход 'Jahreseinkommen n 23; x отчет 'Jahresbericht ml; ~ но време 'Jahreszeit /17; - но събрание 'Jah¬ resversammlung/ 17 годйшни|к m, -ци pl 'Jahrbuch n 22 годйшнии|а / -и pl 1. (дата) 'Jahrestag m l; петгодйшнина fünfter Jahrestag 2. (рожден ден) Ge'burtstag m 1; седемдесет и петгодйшнината на великия писател der 75. Ge'burtstag des 'großen 'Schriftstellers 3. (течение) 'Jahrgang m 2 годност / nur sg 'Tauglichkeit / 17, 'Eignung / 17 годяв|ам, -аш (-ах) uv; год|я, -йш (-йх) V ver'loben vt < b >; x се sich ver'loben vr годявк|а f -и pl volkst Ver'lobung /17 го|ен, -йни adj fett, feist гоене n nur sg Mast/17, 'Mästen n 23 гозб|а /, -и pl = гостба 'гол adj 1. (необлечен) nackt; c ~a глава 'barhäuptig 2. (недостатъчно облечен) zu leicht be'kleidet 3. (не- покрйт, необрасъл, плешйв) nackt, kahl; ~ и стенй 'kahle 'Wände/14/y?/; ~ а земя 'nackte 'Erde/16; ~ а глава 'kahles Haupt n 22 4. (без прибавка) bloß, blank 5. übertr (беден) arm O c ~ и ръце mit 'bloßen 'Händen; c ~ a сабя mit 'blankem 'Säbel; ~ ата истина die 'nackte 'Wahrheit / 17; на ~ o auf den 'nackten 'Körper; ~ и бос nackt und bloß; ~ като тояга arm wie 'eine 'Kirchenmaus; ^ и думи, ~ и обещания 'leere 'Worte, 'leere Ver¬ sprechungen 2гол (-ът) m, -ове pl Sport Tor n 20; вкарвам ~ ein Tor'schießen <32> голгота / nur sg 'Golgatha n голем|ец m, -цй pl umg 'hochgestellte Persönlichkeit /17 голем|ея, -ееш (-ях) uv 1. (ставам по- едър od по-висок) 'größer 'werden vi <18/S/j> 2. (ставам по-дълъг) 'län¬ ger 'werden; x ce umg überheblich 'werden, sich 'großtun vr < 38 a >
117 горе големнща / -й pl 'Größe / 16 големство п nur sg 1. (положение) 'hoher 'Posten т 4 2. (високомерие) 'Großtun п 23, Überheblichkeit /17 голем|ясе, -йшсе(-йхсе)иу = големея се голенйч|ък, -ки aäj: гол- х 'splitter¬ nackt голин|а / -й pl 'Kahlfläche /16 голобрад adj 'bartlos; (млад) 'milch- gesichtig головрат adj 1. (без яка) 'kragenlos, 'ohne 'Kragen 2. (c избръснат тил) mit 'ausrasiertem 'Nacken гологан m, -и pl 'Groschen m 4 гологлав adj 'barhäuptig голослов|ен, -ни adj 'unbegründet; (недоказан) 'unbewiesen голослови|е n, -я pl 'bloßes Ge'rede n 23 голот|а/, -й pl 'Nacktheit /17, 'Blöße /16 голотй|я / -и pl 1. (бедност) 'Armut/12 2. (оголени части на човешкото тя¬ ло) 'Blöße /16 голта|к т, -ци pl 'Habenichts т 1 голф (-ът) т, -ове pl 1. nur sg Sport Golf n 24 2. (панталон) 'Golfhose / 16, 'Kniehose голям, големи adj groß; ~ o коли¬ чество 'große 'Menge /16; - град 'Großstadt/14; ~ o събйтие ein 'gro¬ ßes Er'eignis n 27; ~ скъперник ein 'großer 'Geizkragen m 4; ~ учен ein 'großer Ge'lehrter ml*\ по-големият ми брат mein 'großer ['älterer] 'Bruder m 5 O големият пръст 'Mittelfinger m 4; ~ да порастеш groß sollst du 'werden; ~ сечко volkst 'Januar m *; ~ а работа! umg 'Kleinigkeit!; Голямата мечка Astr 'Großer Bär m 8; държа се на ~ o von 'oben her'abschauen vi <ajhb>, 'großlun vi < 38 a/A6 >; ep ~ Ling 'großes Jer n; мало и ~ o groß und klein; не казвай ~ а дума nimm nicht so 'große 'Worte in den Mund; окото ми бяга на ~ о nach 'Reichtum 'streben vi <hb>; чудо ~ o wenn es 'weiter nichts ist гонг (-ът) m, -ове pl Gong m 6 od n 24; удрям ~ a den Gong 'schlagen < 4>, 'gongen vi <hb> гондол|а/ -и pl 'Gondel/16 гонйнн|е n, -я pl Verfolgung/17, 'Nach¬ stellung/17 гонениЩа / -и pl 'Haschespiel n 20, 'Haschen n 23, играя на s 'Haschen 'spielen гонйтб|а f -и p/1. (гонение) Ver'folgung /17 2. (надпреварване) 'Wettlauf m 2, Jagd /17 гонйтел (-ят) m, -и pl Ver'folger m 4, 'Häscher m 4 гон|я, -иш (-их) uv 1. (преследвам) ver'folgen vl <b>, 'nachstellen vi <a/A6>; ж цел ein Ziel ver'folgen; (тйчам подйре) 'nachjagen vi < а/sn > (някого jmdm.), 'jagen vt 2. (пъдя) ver'treiben vt <23b>, ver'jagen vt <b> 3. (отйвам) umg 'gehen vi < 13/sn > 4. (настигам) 'einholen vt < a > O ж вятъра, « тоя що духа, х Михала sich ver'geblich be'mühen vr < b >; s ce 1. Zool 'brünstig sein vi <B> 2. sich [ein'ander] ver'folgen; (деца) 'Haschen 'spielen rop|ä/, -й pl Wald m 3, Forst m 1 O в x расъл umg ein Na'turkind n 21; хващам - ата umg Hist zu den Parti'sanen 'gehen vi <13jsn> горд adj stolz горделйв adj 1. (надменен) 'hochmütig, überheblich 2. (горд) stolz 3. (вели¬ чествен) maje'stätisch горделйв|ец m, -ци pl 'hochmütiger Mensch m 8 горд|ея се, -ееш се (-ях ce) uv 1. (горд съм) stolz sein vi <B> (c auf 4) 2. (надменен съм) sich 'brüsten vr (c mit 3) гордиева*#; ~ възел'Gordischer'Kno¬ ten m 4 гордост/nur sg 1. Stolz m 1 2. (надмен¬ ност) 'Hochmut m 1, Überheblichkeit /17 горе adv 1. (за място) 'oben auch übertr; общото стой по- ~ от личното das
гореизложен 118 Allge'meine steht 'über dem Persönli¬ chen 2. (нагоре) nach 'oben, hin'auf O *» -долу umg 'ungefähr, einigerma¬ ßen; ~ главата! Kopf hoch!; ~ ръцете! 'Hände hoch!; до ~ bis 'oben hin; от ~ до долу von 'oben bis 'unten; no- - 'oben, 'weiter 'oben гореизложен adj 'oben 'ausgeführt, 'oben geschildert гореказан adj 'oben ge'sagt горелк|а /, -и pl Tech 'Brenner m 4 гор|ен, -ни adj 1. 'obere; * етаж 'obere E'tage/16; ~ ното стъпало die 'oberste 'Stufe /16; ~ на дреха etw. zum 'Überziehen 2. 'obige; ~hoto изложение die 'obige Darlegung/17; - ният текст 'obiger Text m 1 3. hoch; по-горен чин 'höherer Rang m 2 4. volkst (иден) 'nächste горен adj ge'brannt горени|е и, -я pl Chem Ver'brennung/17 гореозначен adj 'oben 'angemerkt гореспоменат adj 'oben er'wähnt rdpecr /, -И pl Leid n 20, Schmerz m 9 горест|ен, -ни adj 'schmerzlich, 'leidvoll горещ adj heiß auch übertr ropeuiHHlä / -Й pl 'Hitze / 16 auch übertr ropeiuia се, -йш се (-йх се) uv sich er'hitzen vr < b >, in 'Hitze ge'raten vi < ЗЬ/j/j > auch übertr горйв|ен, -ни adj Brenn-; - ни мате¬ риали 'Brennmaterial n 31, 'Brenn¬ stoffe m 1 /pl гориво и, горива pl 1. (топливо) 'Brenn¬ stoffe m l/pl, 'Heizmaterial n 31 2. (бензин, газьол) 'Treibstoff m 1 горил|a / -и pl Zool Go'rilla m 6 горйст adj 1. (покрит c гора) be'waldel 2. (богат c гори) 'waldreich горнчк|а /, -и pl 'Wäldchen n 23 горко adv 'wehe!; ~ му! 'wehe ihm! O тежко и ~ ! 'wehe! röpmmtle и, -a pl 'Oberteil m 1 горолом m nur sg 1. (силен вятър) Or'kan «14. (повалени дървета) 'Windbruch m 2 горолом|ен, -ни adj or'kanartig; ~ на сила vernichtende Kraft /14; « вя¬ тър or'kanartiger Sturm m 2 röpcKlH adj 1. Wald-; * път 'Waldweg m 1; - а ягода 'Walderdbeere / 16 2. Forst-; - o стопанство 'Forstwirt¬ schaft /17 3. als Subst 'Waldhüter m 4, 'Forstaufseher m 4; O ä стражар veralt Waldhüter горун m, -и pl Bot 'Steineiche /16 гор|ча, -йш (-äx) uv 'bitter sein vi < B >, 'bitter 'schmecken vi <hb>; ~ й ми es ist mir zu 'bitter; «й ми в устата 'einen 'bitteren Ge'schmack im 'Munde 'haben <A> горчив adj 'bitter auch übertr, ~ и бадеми 'bittere 'Mandeln /16/pl; ~ и думи 'bittere 'Worte n 22/pl; - ата истина die 'bittere 'Wahrheit / 17; ~ и сълзи 'bittere 'Tranenf\6/pl; O ~ хап übertr 'eine 'bittere 'Pille / 16; изпйвам до дъно - ата чаша übertr den 'Leidenskelch bis zur 'Neige 'leeren горчивнн|а f -й pl 'Bitterkeit / 17, 'Bitternis/13 auch übertr; (огорчение) Verbitterung / 17 горчиво adv 'bitter auch übertr; той плачеше ~ er 'weinte 'bitterlich горчнла|к m, -ци pl umg 'bitteres Zeug n 20 горчялк|а / -и pl 1. (нещо c горчив вкус) 'bitteres Zeug n 20 2. (горчив вкус; огорчение) 'Bitterkeit / 17, 'Bitternis /13 3. (огорчение) Verbitte¬ rung /17 горчица / nur sg Senf m 1 г6р|ък, -ки adj 'bitter auch übertr O - кйят als Subst der 'Arme m 7, der Bedauernswerte m 7 ’roplH, -йш (-ях) uv 1. (изгарям; светя) 'brennen vi < 10/hb > auch übertr; » от нетърпение vor 'Ungeduld 'bren¬ nen 2. (нажежен съм, имам темпера¬ тура) 'glühen vi <hb>; бузите му ~ ят 'seine 'Wangen 'glühen О огън ми ~ й на главата das 'Wasser steht mir bis zum 'Halse 2гор|я, -йш (-йх) uv 1. (изгарям) ver'brennen vt < 1 Ob >: (село. къща)
119 готвя 'niederbrennen vt < 10 а > 2. (електри¬ чество) verbrauchen vt <b> 3. (топ¬ ливо) 'heizen vt (нещо mit etw. 3), ver'heizen vt <b> 4. (правя чрез горене) 'brennen vt < 10 >; * въг- лища 'Holzkohle 'brennen; ж вар Kalk 'brennen 5. übertr (измъчвам) 'quälen vt, 'peinigen vt горян|ин m, -и pl Ge'birgler m 4, Ge'birgsbewohner m 4 господ m nur sg Rel Gott m 3, Herr m 8; - и mein Gott; добър e - es wird schon gut 'gehen; дървен - 'eine Tracht 'Prügel; един - знае Gott weiß; тук е друг - umg hier ist es 'besser господар (-ят) m, -и pl 1. 'Herr m 8 2. (владетел) 'Herrscher m 4 3. (пове- лйтел) Ge'bieter m 4 господарке f -и pl 1. 'Herrin / 18 2. (владетелка) 'Herrscherin /18 3. (no- велйтелка) Ge'bieterin / 18 господарск|и adj 1. 'Herren-; - а къща 'Herrenhaus n 22; 'herrschaftlich; - o семейство 'herrschaftliche Fa'milie/16 2. (владетелски) 'Herrscher- 3. (пове¬ лителен) 'herrisch, ge'bieterisch господарствув|ам, -am (-ax) uv = господарувам господарув|ам, -аш (-ax) uv Herr sein vi <B>, 'herrschen vi <hb> господ |ен, -ни adj Rel des Herrn; ден ж Tag des Herrn господ|йн m, -a pl 1. Herr m 8; se! mein Herr! 2. volkst (стопанин) 'Hausherr господйнчо m, -вци pl iron mein 'Lieber m 7+ госп6дств|о n, -a pl 'Herrschaft / 17 (над 'über 4) господствув|ам, -аш (-ax) uv 'herrschen vi <hb> (над 'über 4) госпожа / госпожи pl Frau / 17; госпожо! 'meine 'Dame! госпожице/ -и pl 'Fräulein n 23; - e! mein Fräulein! гост (-ът) m, -и pl Gast m 2; Be'such m 1; имаме - и wir 'haben 'Gäste [Be'such]; на - и съм zu Gast sein vi <B>, auf Be'such sein; отивам на - и на някого zu jmdm. auf Be'such 'gehen vj < 13jsn > гостб|а/, -и pl 'Essen n 23, Ge'richt n 20 г0ст|ен,-ни 'Gäste-; - на стая, - на als Subst 'Gästezimmer n 23, Besuchs¬ zimmer n 23 гост|енин m, -и pl Gast m 2; Be'such m 1; ймаме ж wir 'haben Be'such rocreHKla/, -и pl Be'sucherin/18, Gast m 2 гостйлниц|а / -и pl 'Gasthaus n 22, Restau'rant n 24 гостилничар (-ят) m, -и pl 'Gastwirt m 1, Wirt гостнлничарски adj 'Gastwirts- гостнлничарство n nur sg 'Gaststätten¬ gewerbe n 23 гостолюбйв adj 'gastfreundlich гостолюбне n nur sg 'Gastfreundschaft гостоприемен, -ни adj = гостолюбйв гостоприемство nnur sg = гостолюбие гостув|ам, -аш (-ах) uv 1. zu Gast [Be'such] sein vi < В > (при, на bei 3) 2. (гастролирам) ein 'Gastspiel 'geben < 15> гостуване n, -ия pl 1. (посещение) Be'such m 1; (пребивание) 'Aufenthalt m 1 2. (гастрол) 'Gastspiel n 20 гостя! гощавам гот m, -и pl Hist 'Gote m 7 готварниц|а / -и pl 'Küche /16 готварск и adj 1. (на готвач, за гот¬ вене) Koch-; - а кнйга 'Kochbuch п 22; - а сол 'Kochsalz п 20; ж съдове 'Kochgefäße п 20Ipl 2. (кухненски) Küchen-; ж нож Küchenmesser п 23; - а печка Küchenherd т 1 готварство п nur sg 'Kochkunst /14 готвач m, -и pl Koch m 2 готвачке / -и pl 'Köchin /18 готвен|о n, -и pl 'warmes Ge'richt n 20 готв|я, -иш (-йх) uv 1. (ядене) 'zube¬ reiten vt <c>, 'kochen vt; (пека) 'braten vt < 3 >; (задушавам) 'schmo¬ ren vf; (варя) 'kochen 2. (тъкмя) 'vor¬ bereiten vt <с>;ж се sich 'vorbe¬ reiten vr < c > (за auf 4)
готика 120 готика / nur sg 'Gotik / готйческ|и adj 'gotisch; ж стил 'goti¬ scher Stil ml; ж шрифт 'gotische Schrift / 17, Frak'tur/ 17; пиша c ж шрифт deutsch 'schreiben vt < 23 > готов adj 1. (завършен, приготвен) 'fertig; ръкописът е ~ за печат das Manu'skript ist 'druckfertig; яденето e ~ o das 'Essen ist 'fertig 2. (склонен, съгласен) be'reit (за zu 3) 3. (узрял) reif O ~ и дрехи Konfekti'onskleidung /17; ~ и пари ge'spartes Geld n 21 готован m, -овци pl 'Faulpelz m 1, Schma'rotzer m 4 готован нн m, -и pl = готован готованк|а / -и pl 'Faulpelz m 1, Schma'rotzerin /18 готовност f nur sg Bereitschaft / 17, Bereitwilligkeit/17 Oc~ bereitwillig готово adv 'fertig; ~! 'fertig!; на ~ um'sonst, 'mühelos гощав|ам, -аш (-ах) uv; гост|я, -йш (-йх) V be'wirten vt < b >; е се sich (ein'ander) be'wirten гощаван |e n, -ия pl = гощавка гощавк|а / -и pl 'Gastmahl n 20 od 22, Be'wirtung/ 17 го|я, -йш (-йх) uv 'mästen vt; ж ce Fett 'ansetzen <a> грабв|ам, -аш (-ах) uv; грабн|а, -еш (-ах) V 1. er'greifen vt <21b>; (грубо) 'packen vt; (хващам) 'greifen vt < 21 > (нещо nach etw. 3) 2. (отвлйчам) ent'führen vt <b> 3. (отнасям) 'weg¬ tragen vt <4a>, 'wegschleppen vt <a> 4. (грабя, крада) 'rauben vt грабеж m, -и pl Raub m 1 грабител (-ят) m, -и pl 'Räuber m 4 грабйтелски adj 'räuberisch грабнтелств|о «, -a pl Raub m 1 граблйв adj 'räuberisch; - а птйца Raubvogel m 5 грабна | грабвам граб|я, -иш (-йх) uv 1. (вземам насила, обсебвам) 'rauben vt; (обйрам) be'rauben < b > (от някого jmdn.) 2. (плячкосвам) 'plündern vt 3. (взе¬ мам с ръце) 'raffen vt, 'packen vt гравйр|ам, -аш (-ах) uv gra'vieren vt < d >; (на мед) in 'Kupfer 'stechen vt < 16 >; (на дърво) in Holz 'schneiden vt <21 > гравитационен, -ни adj Gravitati'ons-, 'Schwerkrafts- гравитация / nur sg Gravitati'on / 17, 'Schwerkraft /14 гравьор m, -и pl Gra'veur [..'vorr] m 1* гравюр|а/ -и pl Gra'vüre /16, Stich m 1; ж на дърво 'Holzschnitt ml; s на метал Me'tallstich; « на стомана 'Stahlstich; ä на мед 'Kupferstich 'град(-ът) m, градове pl 1. Stadt/14 2. (крепост) veralt 'Festung/17 2град (-ът) m nur sg 'Hagel m 4 auch übertr; ~ от куршуми Ge'schoßhagel; валй ~ es 'hagelt градацн|я/ -и pl Gradati'on/17, 'Ab¬ stufung/ 17, 'Steigerung /17 градеж m, -и pl Bau m 1 град]ец m, -овце pl = градче градйв|ен, -ни adj 1. Bau-; « материал 'Baumaterial «312. übertr (творчески) 'schöpferisch; (конструктйвен) 'auf¬ bauend, konstruk'tiv градйво n nur sg 'Baumaterial « 31 градйн|а / -и pl 1. 'Garten m 5; ботаническа ж bo'tanischer 'Garten; детска ж 'Kindergarten; зоологйческа ж zoologischer 'Garten 2. (зелена площ) 'Grünfläche; градска ж 'Stadt¬ park т 6 od 1 градинар (-ят) т, -и pl 'Gärtner т 4 градинари|а / -и pl 'Gärtnerin /18 градинарски adj\. (на градинар) 'Gärt¬ ner- 2. (на градина) 'Garten- О гради¬ нарска супа 'Suppe nach 'Gärtnerin¬ nenart градинарство « nur sg 'Gartenbau m 1 градйнск|н adj 'Garten-; ~ o цвете 'Gartenblume / 16 O ж чай Bot 'Salbei m 6 odf 15; (питие) 'Salbeitee m 6 градйр|ам, -аш (-ах) uv gra'dieren vt < d >, 'abstufen vt < a > граднщ|е «, -ър1\. (развалини) Ru'inen flbjpl 2. (място) 'Wüstung / 17
121 гранича градоначалник т, -ци pl 'Stadtober¬ haupt п 22 градоносен, -ни adj 'Hagel-; ~ ни обла¬ ци 'Hagelwolken /16 jpl градостройтел|ен, -ни и. градоустройс¬ твен adj 'städtebaulich градоустрбйство п nur sg 'Städtebau m 1 градск|и adj 1. 'städtisch; ~ o облекло 'städtische 'Kleidung /17, x бит 'städtische'Lebensweise /16 2. Stadt-; ~ а баня 'Stadtbad n 22; x комитет 'Stadtkomitee n 24; x съвет 'Stadtrat m 1, 'Stadtverordnetenversammlung /; (сграда) 'Rathaus n 22 градуиран adj mit 'Gradeinteilung ver¬ gehen vf < 19b > градус m, -и pl 1. Grad m 1 2. (на спиртни напитки) Pro'zent n 20 O на ~ c er hat 'einen 'sitzen градушк|а /, -и pl 1. (едра) 'Hagel m 4 2. (ситна) 'Graupeln pl градче n, -та pl 'Städtchen n 23 град|я, -йш (-йх) uv 'bauen vf, er'richten vf < b > auch übertr граждаи|ин m, -и pl 1. (градски жител) 'Städter и4 2. (на държава) 'Bürger т 4; 'Staatsangehöriger ml* O почетен x 'Ehrenbürger гражданк|а/, -и pl 1. (жителка на град) 'Städterin /18 2. (на държава) 'Bürge¬ rin / 18 гражданск|и adj 1. (градски) 'städtisch 2. 'Bürger-; 'bürgerlich; - а война 'Bürgerkrieg т 1; х дълг 'Bürger¬ pflicht / 17; О х брак Jur Zi'vilehe /16; х иск Jur Zivilsache /16; ~ о право Jur Zi'vilrecht и 20 гражданство п nur sg 1. (градско насе¬ ление) 'Bürgerschaft/172. Jur 'Staats¬ angehörigkeit /17 0 получавам пра¬ во на ~ sich 'einbürgern гракв|ам, -аш (-ах) uv; гракн|а, -еш (-ах) V 1. (птица) 'krächzen vi <hb> 2. übertr (нахвърлям се) 'herfallen vi <3a/sn> (срещу някого über jmdn.) грам (-ът) m, -ове pl 1. Phys (мярка) Gramm n 23 2. (за теглилка) Ge'wicht n 20 O нйто ~ umg kein 'Jota грамад|а / -и pl 'Haufen m 4 грамад|ен, -ни adj 'riesengroß, 'riesig грамаж m, -и pl Hdl Ge'wicht n 20 граматик m, -ци pl Gram'matiker m 4 граматик|a/,-и pl 1. Gram'matik / 17 2. (учебник) Gram'matiklehrbuch n 22 граматйч|ен, -ни и. граматйчески gram'malisch грамот|а /, -и pl 'Urkunde / 16; (дйплома) Di'plom п 20 грамот|ен, -ни adj 1. (ограмотен) des 'Lesens und 'Schreibens 'kundig 2. (без грешки) 'fehlerfrei, 'richtig; ~ но пй- сане и четене 'richtiges 'Schreiben und 'Lesen 3. (образован) ge'bildet; поли- тйчески x politisch ge'bildet грамотност / nur sg 'Bildung /17 грамофон m, -и pl 'Plattenspieler m 4, Grammo'phon n 20*; портативен «- 'tragbarer 'Plattenspieler, 'Koffer¬ grammophon грамофонен, -ни adj Grammo'phon-, 'Plattenspieler-; ~ на плоча 'Schall¬ platte /16; ~ ни игли Grammo'phon- nadeln / 16/p/ грамофонче n, -та pl Bot 'Winde /16 гранат m, -и pl Mineral Gra'nat m 1 гранат |a / -и pl A/z/Gra'nate /16; ръчна x 'Handgranate гранат|ен, -ни adj Gra'naten-; Granat-; x огън Gra'natfeuer n 23 гранатов adj — гранатен грандиозен, -ни adj grandi'os грандоман m, -и pl 1. 'Größenwahnsin¬ niger m 7+ 2. (фанфарон) 'Aufschnei¬ der m 4, 'Angeber m 4 грандомания / nur sg 'Großmannssucht /14, 'Größenwahn m 1 гранйв adj 'ranzig гранйт m, -и pl Mineral Gra'nit m 1 гранйт|ен, -ни adj Gra'nit- граннц|а / -и pl 'Grenze / 16 O всяко нещо си йма х 'alles hat 'seine 'Gren¬ zen; заминавам зад x umg ins 'Ausland 'fahren vi < 4/sn > ['reisen vi <sw>] гранйц| а /, -и pl 'Stieleiche /16 гранйч|а, -иш (-их) uv 'grenzen vi <hb> (c an 4) auch übertr
Iраничар 122 г раничар (-ят) т, -и pl Mil 'Grenzsoldat т 8, 'Grenzer nt 4 граннчарскн adj 'Grenzsoldaten-, 'Grenzer- граннч|ен, -ни adj Grenz-; - ни войски 'Grenztruppen/16/д/; « пост'Grenz¬ posten nt 4; - на линия 'Grenzlinie /16 .. rpamcla /, -и pl 'Zweiglein n 23, Äst- iein n 23 гранулом nt, -и pl Med Granu'lom n 20, Granulati'onsgeschwulst /14 гран|я, -йш (-йх) uv 'ranzig sein vi < B > гранясв|ам, -am (-ax) uv; граняс|ам, -аш (-ax) v 'ranzig 'werden vi <18fsn> rpan|a /, -и pl 1. (брана) 'Egge / 16 2. (гребло) 'Rechen m 4 грапав adj rauh, 'uneben auch iibertr грапавия |ä f -й pl 'Uhebenheit / 17 auch übertr грапавост /, -и pl 'Unebenheit / 17 грап|я, -йш (-йх) uv 1. (c брана) 'eggen vt 2. (c гребло) 'rechen vt гратис adv 1. 'gratis 2. als Subst 'Frei¬ karte/16 граф (-ът) nt, -ове pl Graf nt 8 rpatjtjä /, -й pl 'Spalte / 16 графн|к nt, -ци pl 1. (план) Plan m 2, 'graphische 'Darstellung / 17, 'Schau¬ bild n 2J; всичко ставало % 'alles geht nach Plan 2. (диаграма) Dia'gramm n 20* графи|k nt, -ци pl 'Graphiker m 4 график|a /, -и pl 'Graphik /17 графйнЩ /, -и pl 'Gräfin /18 графит nt nursg 1. Mineral Gra'phit m 1 2. (на молив) 'Bleistiftmine /16 графйт|ен, -ни adj Gra'phit- графйтче n, -та pl umg 'Mine / 16 графйч|ен, -ни adj 'graphisch графология / nur sg Grapholo'gie / I6a грах (-ът) nt nur sg Bot 1. (растение) 'Erbse /16 2. (плод) 'Erbsen pl\ зелен - 'Schoten pl грахов adj 'Erbsen-; ~ o зърно 'Erbse /16 граци6з[ен, -ни adj grazi'ös грациозност / nur sg 'Grazie /16 грация / nur sg 'Grazie /16 грач|а, -иш (-йх) uv 'krächzen vi <hb> греб|а, -еш (-ax) uv I. (c лъжица) 'löffeln vt 2. (c черпак, c шепа) 'schöpfen vt 3. (c лопата) 'schaufeln vt 4. (c греб¬ ло) 'rudern vt гребане n nur sg 'Rudern n 23 гребв|ам, -аш (-ax) uv; гребн|а, -еш (-ах) V 1. (с лъжица) 'löffeln vt, 'einen 'Löffel voll 'nehmen vt <16> 2. (c черпак) 'schöpfen vt, 'eine 'Schöpfkelle voll 'nehmen; (c шепа) 'schöpfen, 'eine 'Handvoll 'nehmen 3. (c лопата) 'schaufeln vt, 'eine 'Schaufel voll 'neh¬ men 4. (c гребло) 'rudern vt, 'einen 'Ruderschlag 'ausführen < a > грббен m, -и pl 1. Kamm nt 2; ~ на вълна 'Wellenkamm; ~ на планина Ge'birgskamm; ~ на петел 'Hahnen¬ kamm 2. (чесало за добитък) 'Striegel nt 4 греб|ен, -ни adj Sport 'Ruder-; ~ но състезание 'Ruderwettkampf nt 2 гребеновйд]ен, -ни adj 'kammartig, 'kammähnlich греб|ец nt, -цй pl 'Ruderer m 4 гребкйн|я / -и pl 'Ruderin /18 гребл)о n, -ä pl 1. (земеделски уред) 'Harke / 16, 'Rechen nt 4 2. (весло) 'Ruder n 23 3. (за почистване сняг) 'Schneeschieber nt 4 гребна) требвам гред|а /, -й pl 1. (дървена) 'Balken т 4 2. (желязна) 'Träger т 4; стоманена * 'Stahlträger грейв|ам, -аш (-ах) uv; грейн|а, -еш (-ах) V 1. (слънце, луна) 'anfangen vi < 2аfhb > zu 'scheinen 2. (блясък) 'an¬ fangen zu 'glänzen 3. (светлина) 'an¬ fangen zu 'leuchten 4. (светя от време на време) ab und an 'aufieuchten vi <а/hb> грейк|а /, -и pl 1. (топлина) 'Wärme /16 2. (шише) 'Wärmflasche /16 3. (елек¬ трическа възглавничка) 'Heizkissen n 23 4. (нещо за затопляне) 'etwas zum 'Wärmen гренадйр nt, -и pl Grena'dier m 1 *
123 гробен грес / nur sg 'Schmierfett n 20 гресйр[ам, -аш (-ах) uv, v 'abschmieren vt <a> rpexÖBjetf, -ни adj 'sündig, 'sündhaft грехопадение n nur sg Rel 'Sündenfall m 2 грехотаfnur sg 'Sünde/16; ~ e umg es ist 'eine 'Sünde rpetuli, -йш (-йх) uv 1. (правя грешка) 'einen 'Fehler 'machen; (бъркам) sich 'irren vr; (не съм прав) im 'Unrecht sein vi < B > 2. (върша грях) 'sündigen vi <hb> греш ен, -ни adj 1. (греховен) 'sündig 2. umg (погрешен) falsch, 'irrig грешк|а /. -и pl 'Fehler m 4; (заблуда) 'Irrtum m 3 грешни|k m, -ци pl Rel 'Sünder m 4 auch übertr грешниц|а/. -иpl Rel 'Sünderin flSauch übertr гр£|я, -еш (грях) му 1. (топля) 'wärmen vt 2. (слънце, луна) 'scheinen vi <23/hb> 3. (светлина) 'leuchten vi <hb> 4. (блясък) 'glänzen vi <hb> 5. (сияя) 'strahlen vi < hb >; s ce sich 'wärmen vr; * се на слънце sich von der 'Sonne be'scheinen 'lassen vi < 3/hb >, sich 'sonnen vr грйв|а /, -и pl 'Mähne / 16 гривест adj 'Mähnen-, 'mähnig rpHBHla /, -и pl 'Armreifen m 4; (вериж¬ ка) 'Armband n 22 григориански adj gregorianisch; ~ календар gregorianischer Ka'lender m 4 грйж!а /, -и pl 1, 'Sorge /16; семейни ~ и famili'äre 'Sorgen pl 2. (старание за някого)'Fürsorge O поемам ~ ата за нешо sich 'einer 'Sache 'annehmen vr < 16a>; малко ме e ä das schert mich 'wenig; налягат ме -и es 'bre¬ chen 'viele 'Unannehmlichkeiten 'über mich her'ein; не бери a mach dir 'keine 'Sorgen; не ме е « das 'küm¬ mert mich nicht; полагам ~ и sich 'kümmern vr (за um 4) грйж[а се, -иш се (-их ce) uv 1. (тревожа ce) sich 'sorgen vr, be'sorgt sein vi <B> (за um 4) 2. (полагам грижи) sich 'kümmern vr (за um 4), 'sorgen vi < hb > (за für 4) грижлив adj 1, (c обич) 'fürsorglich; - ата майка die 'fürsorgliche 'Mutter 2. (старателен) 'sorgsam, 'sorgfältig грижлнвост fnur sg 1. (обич) 'Fürsorge /16 2. (старателност) 'Sorgfalt /17 гриз|а, -еш (гризах) uv 1. (отхапвам) 'knabbern vt, vi <hb> (от an 4); (гризачи) 'nagen vi <hb> 2. (бавно изтощавам) untergraben vt <4b> 3. (мъча) 'quälen vt O - е ме съвестта ein 'schlechtes Ge'wissen 'ha¬ ben <A> гризач m, -и pl Zool 'Nagetier n 20, 'Nager m 4 грйзв|ам, -аш (-ах) uv; грйзн|а, -еш (-äx) v (отхапвам) 'knabbern vt, vi <hb> (от an 4); (гризачи) 'nagen vi <hb> гризени|е n, -я pl: % на съвестта Ge- 'wissensbisse pl грим (-ът) m, -ове pl 1. 'Schminke / 16 auch Theat 2. (гримировка) Theat 'Maske / 16 3. umg übertr (в козме¬ тиката) Make up n [те:к'лр] гримас|а /, -и pl Gri'masse f 16 гримаснич|а, -иш (-их) uv Gri'massen ziehen <32>, Ge'sichter ['FratzenJ 'schneiden <21 > гримьор m, -и pl 'Maskenbildner in 4 гримьори)a f, -и pl Theat 'Künstlergar¬ derobe /16, Garde'robe грип (-ът) m nur sg Med 'Grippe f 16 грис (-ът) m, -ове pl Grieß m 1 гриф (-ът) m, -ове pl Mus 'Griffbrett n 21, Hals m 2 гроб (-ът) m, -ове pl Grab n 22 O Божи ~ das 'Heilige Grab; като от ~ излязъл umg 'totenblaß; c единия крак съм в ~ a mit 'einem Fuß im 'Grabe 'stehen vi гробар (-ят) m, -и pl 'Totengräber m 4 гроб|ек, -ни adj Grab-; 'Grabes-; ~ но място 'Grabplatz m 2; -но мълча¬ ние, ~ на тишина 'Grabesstille /16
гробище 124 гробиш|е п, -а pl 'Friedhof т 2; на ~ ата auf dem 'Friedhof гробнш|ен, -ни adj 'Friedhofs- гробннЩа/, -и pl 1. (зидан гроб) Gruft / 14, 'Grabstätte /16 2. (общ гроб) 'Massengrab п 22; масова » 'Massengrab 3. (костница) 'Beinhaus п 22 гробокопач т, -и pl 'Totengräber т 4 auch übertr грозд (-ът) т, -ове pl 'Traube / 16 грбзде п nur sg 'Weintrauben / 16/pl; десертно ~ 'Tafelwein m 1, 'Speise¬ wein; бяло [черно] - 'weiße ['rote] 'Weintrauben O сухо ~ Ro'sinen /16//»/; френско ~ 'rote Johannisbee¬ ren / 16jpl; цариградско ~ 'Stachel¬ beeren гроздобер m nur sg 'Weinlese /16 гроздов adj 1. 'Trauben- 2. als Subst ~a' Treslerschnaps m 2 O ~ сок 'Traubensaft m 2; «- а захар 'Trauben¬ zucker nt 4 гроздовиЩа /, -и pl volkst 'Trester¬ schnaps m 2, 'Treberschnaps m 2 гроз1ен, -ни adj 1. (нехубав) 'häßlich 2. (лош) 'gräßlich 3. (страшен) 'schrecklich грозн|6я, -ееш (-ях) uv 'häßlich 'werden vi < 18/sn> грозот^ / nur sg 1. 'Häßlichkeit /17 2. (безобразност) 'Scheußlichkeit /17 грозотй|я /, -и pl 1. (грозота) 'Häßlich¬ keit /17 2. (грозник) 'häßlicher Mensch m 8, verkörperte 'Häßlichkeit; тя е ж sie ist die verkörperte 'Hä߬ lichkeit гроз|я, -йш (-йх) uv 1. (загрозявам) verunstalten vt <b> 2. (заплашвам) be'drohen vt <b> rpoc|a / -и pl Gros n 27 гротеска /, -и pl Gro'teske / 16 гр6х|ам, -аш (-ах) uv volkst 'klappern vi <hb>; орехите ~ ат die 'Nüsse 'klappern грохв|ам, -аш (-ах) uv; грохн|а, -еш (-ах) V 1. (повалям се) 'fallen vi <3/sn>, 'stürzen vi <sn> 2. (из¬ немогвам) zu'sammenbrechen vi <16a/sn>, nicht mehr 'können vt <36/Ab> 3. (отпадам от старост) verfallen vi < 3 b/sn > грохнал adj 1. (безсилен, уморен) er'schöpft 2. (от старост) verfallen грохот m nur sg 'Donner m 4, 'Krachen n 23, Ge'töse n 23 грош (-ът) m, -ове pl 'Groschen m 4 0 през куп за - 'oberflächlich груб adj 1. grob; ~a тъкан 'grobes Ge'webe n 23; ~ глас 'grobe 'Stimme /16; ~и думи 'grobe 'Worte n 22; ~a грешка 'grober 'Fehler m 4 2. (първичен; неприятен) rauh; ~и нрави 'rauhe 'Sitten/16//»/; ~ а дейст¬ вителност 'rauhe 'Wirklichkeit / 17 3. (приблизителен) 'ungefähr; в ~и черти in 'großen 'Linien ['Zügen]; ~ и цифри 'runde 'Zahlen / 17jpl; ~a сметка 'ungefähre 'Rechnung/17 грубиян m, -и pl 'Grobian m 1 грубиян|нн m, -и pl = грубиян грубиянскн adj 'flegelhaft, 'ungehobelt грубо adv grob грубост /, -и pl 'Grobheit / 17 грудест adj 'knollenförmig; 'Knollen-; ~ корен 'Knollenwurzel / 16 грудк|а /, -и pl 'Knolle/16 грузйпски adj ge'orgisch Грузия / Ge'orgien n 23 грундйр|ам, -аш (>ax) uv, v grun'dieren vf <d> rpyn|a /, -и pl 'Gruppe /16 групйр1ам, -аш (-ах) uv, v grup'pieren vt <d> групиран|e n, -ия pl Grup'pierung /17 групировк|а /, -и pl Grup'pierung /17 групов adj 'Gruppen- груповод m, -и pl Gruppenleiter m 4 rpyx Interj grunz грух|ам,-аш (-ах) uv 'grunzen vi <hb> грухв|ам, -аш (-ах) uv; грухн|а, -еш (-ах) V 'grunzen vi <hb>, 'einen 'Grunzer 'machen грухт|я, -йш (-ях) uv 'grunzen vi <hb> гръб (гърбтлг) m, гърбове pl 1. Anat 'Rücken m 4; ~ на книга'Buchrücken
125 грях 2. (било) 'Bergrücken 3. (опака страна) 'Rückseite / 16; (на плат) 'Abseite / 16, 'linke 'Seite / 16 О говоря зад гърба на някого 'hinter jmds. 'Rücken 'reden vi < hb >; да ти видя гърба! ich will dich von 'hinten 'sehen!; mach, daß du 'wegkommsl!; живея на чужд ~ auf'fremde'Kosten 'leben v» < hb>; забивам нож в гърба на някого jmdm. in den 'Rücken 'fallen vi <3fsn>; крия се зад гърба на някого sich 'hinter jmdm. ver'stecken vr < b>; на гърба си го изпитах ich habe es am 'eigenen 'Leibe ver'spürt [ge'spürt]; нападам в ~ in den 'Rük- ken 'fallen vi < 3/sn >; aus dem 'Hin¬ terhalt 'auflauern vi <a/hb>; не падам по ~ übertr nicht 'umfallen vi <3alsn>\ нося някого на гърба си jmdn. er'nähren <b>; падна ми товар от гърба mir ist ein Stein vom 'Herzen ge'fallen; подлагам ~ 'seinen 'Buckel 'hinhalten <3a>; превивам ~ 'einen 'krummen 'Buckel 'machen; стоя зад гърба на някого 'hinter jmdm. 'stehen vi <hb>; сърби ro гърб4т ihn juckt das Fell грьбна|к m, -ци pl 'Rückgrat n 20 auch übertr гръбнач|ен, -ни adj 'Wirbel-; * стълб 'Wirbelsäule / 16 O « мозък 'Rük- kenmark n 20; - ни als Subst 'Wir¬ beltiere pl гръд / = гърда грьд|еи, -ни adj Brust-; ~ на ширина 'Brustweite/16; ~ на обиколка 'Brust¬ umfang m 2; s глас 'Bruststim¬ me/16; « кош Anal 'Brustkorbm 2 O -на болест 'Lungenkrankheit / 17; ~ на жаба Med An'gina 'pectoris гръдобол|ен, -ни adj 'lungenkrank грък (гъркът) nt, гърци pl 'Grieche m 7 гръклян nt, -и pl 'Kehlkopf m 2 гръм (гърмът) m, гърмове pl 1. (гръ¬ мотевица, гърмеж) 'Donner m 4; топбвен - Ka'nonendonner 2. (мъл¬ ния) Blitz m 1; там падна ~ dort hat der Blitz 'eingeschlagen O като - от ясно небе wie ein Blitz aus 'heiterem 'Himmel гръмв|ам, -аш (-ax) uv; гръмн|а, -еш (-äx) v 1. (гръмотевица, трясък) 'don¬ nern vi <hb> 2. (стрелям) ‘knallen vi <hb>, 'schießen vi < 32/hb > 3. (ехтя) 'dröhnen vi <hb>, er dröhnen vi < Ъ/hb > 4. (кънтя) laut er'schallen vi < b/sn > гръмко adv laut гръмкост f nur sg 'Lautstärke /16 грьмлйв adj laut, 'donnernd, 'dröhnend гръмна! гръмвам гръмнат adj 1. (ударен от гръм) vom Blitz ge'troffen 2. (треснат) wie vom 'Donner ge'rührt; стоя като ~ wie vom 'Donner ge'rührt sein vi <B> гръмйв|ен, -ни adj = гръмовйт гръмовержец m, -ци pl Myih 'Donner¬ gott m 3 гръмовйт adj 'donnernd; ~ глас 'Don¬ nerstimme/ 16 гръмогласен, -ни adj 'donnernd, mit 'Donnerstimme гръмоотвод nt, -и pl 'Blitzableiter m 4 гръмоотводен, -ни adj 'Blitzableiter- гръмотевнц|а /, -и pl (трясък) 1. 'Don¬ ner m 4 2. (мълния) Blitz m 1 гръмотевичен, -ни adj 1. 'Donner-; ~ на буря Ge'witter n 23 2- (светка¬ вичен) 'blitzartig гръм|ък, -ки adj 1. (мощен) laut, 'don¬ nernd 2. (надут) 'wohltönend, 'phra¬ senhaft, hohl; ~ки думи 'phrasen¬ hafte 'Worte n 22/pl; ~ ки фрази 'wohl¬ tönende 'Phrasen / 16/p/ 3. (нашумял) be'kannt; ~ко име ein 'weithin be¬ kannter 'Name m7a грънци pl t гърне грънчар (-ят) m, -и pl 'Töpfer m 4 грънчарница /, -и pl 'Töpferwerkstatt / грънчарски adj 'Töpfer-; - изделия 'Töpferwaren pl грънчарство n nur sg 'Töpferhandwerk n 20, Töpfe'rei /17 гръцки adj 'griechisch грях (грехът) m, грехове pl 1. Rel 'Sünde / 16; смъртен - 'Todsünde
губер 126 2. (престъпление) Ver'gehen п 23 О вкарвам в ~ jmdn. zur 'Sünde verleiten <b>; ~ ти на душата! es soll als 'Sünde auf 'deiner 'Seele lasten! губер m, -и pl 1. (одеяло) 'Schafswoll¬ decke/16 2. (килим) 'Wollteppich m 1 * губерк|а /, -и pl 'Sacknadel / 16 губернатор w, -и pl Gouver'neur m 1 * губернаторски adj Gouver'neurs- губернаторств|о и, -a pl 1. (губерния) Gouverne'ment n 24 2. (губернатор) 'Amtszeit / 17 als Gouverneur [./noir] губернн|я / -и pl Gouverne'ment n 24 губ|я, -иш (-йх) uv 1. (лишавам се) verlieren vt < 32 b >; « вяра den 'Glauben verlieren; « надежда die 'Hoffnung verlieren 2. (имам загуба) 'einbüßen vt < a > 3. (пилея) ver'tun vt <38b> 4. (погубвам) 'umbringen vt <24a> O « из предвид aus den 'Augen verlieren; % почва под краката си den 'Boden 'unter den 'Füßen verlieren; s си ума по някого [нещо] ver'rückt auf jmdn. [etw.] sein v/ <B>; * и ума и дума durch¬ einander ge'raten vr <3b/sn>; s cel. (не се веетявам) 'stecken vi <hb>\ къде се ~ иш иял ден? wo steckst du den 'ganzen Tag? 2. (изчезвам) ver- 'schwinden w < 27 b/sn > 3. (увлйчам се) sich verlieren vr <32b> (в in 4) гувернантка /, -и pl Gouver'nante/16 гугл|а/, -и pH. (качулка) Ka'puze/16 2. (калпак) 'Pelzmütze /16 гутлест adj ka'puzenartig гугук|ам, -am (-ax) uv — гукам гугутк|аf, -и pl Zool 1. Türkentaube /16 2. umg 'Wildtaube гуз|ен, -ни adj 'schuldbewußt г'Ук|ам, -am (-ax) uv 1. (гълъб) 'gurren vi <hb> auch übertr 2. (дете) lallen vi <hb> гукв|ам, -am (-ax) uv; гукн|а, -еш (-äx) v 'gurren vi <hb> гулаш m nur sg 'Gulasch n 20 od m 1 гулй|я/, -и pl Bot I. (от рода на зелето) Kohl'rabi m 6 2. (топинамбур) 'Erd¬ birne/ 16 гуля|й (-ят) пг, -и pl Gelage п 23 гуляиджй|я т, -и pl umg 'Zecher т 4, Ge'nießer т 4 гул|яя, -яеш (-ях) uv 'zechen v; <hb>, 'tafeln vi <hb>, 'prassen vi <hb> гум!а /, -и pl 1. 'Gummi m 6 2. Kfz 'Reifen m 4; автомобилна ä 'Auto¬ reifen; вътрешна s Schlauch m 2 3. (за изтриване) Ra'diergummi; x за молив Ra'diergummi гумен adj 'Gummi-; - и подметки 'Gummisohlen /16 jpl гуменк|а f -и pl umg 'Tennisschuh m 1, 'Turnschuh mit 'Gummisohle гумйр|ам, -аш (-ax) uv, v gum'mieren vt <d> гумн|о n, -a pl 'Tenne /16 гурбет m nur sg volkst Er'werb m 1 im 'Ausland; ходя на ~ in der 'Fremde 'Arbeit 'suchen гурбетчй|я m, -и pl volkst 'Wanderar¬ beiter m 4 гургулйц|а/ -и pl Zool 'Turteltaube/16 турел m, -и pl 'Augentalg m 1 гурелнв adj ver'klebt; ^ и очи ver'klebte 'Augen n 30/p/; - o дете ver'schlafenes Kind n 21 гурелясв[ам, -аш (-ax) uv; гуреляс|ам, -аш (-ах) V ver'klebt 'werden vi <18/sn>; очйте му бяха гуреля- сали 'seine 'Augen 'waren ver'klebt гурк|ам, -аш (-ах) uv 'eintauchen vt <a>; * ce 'eintauchen vi (в in 3), 'tauchen vi (в in 3) гусл а / -и pl Mus 'Gusla / 15 гуслар (-ят) m, -и pl 'Guslaspieler m 4 гуш|а /, -и pl 1. (шия) Hals m 2 2. (гърло) 'Kehle/16 3. (брада) 'Dop¬ pelkinn n 20 4. (на птйца; болест при човека) Kropf т 2 О до » bis zum 'Halse, bis 'oben hin; дойде ми до % es hängt mir zum 'Halse her'aus; стйскам някого за - ата jmdm. das 'Messer auf die Brust 'setzen; хващаме се за - ите sich an die 'Kehle 'gehen vi < 13 jsn> ryuila се, -иш се (-йх ce) uv 1. (при- тйскам се нежно) sich 'schmiegen vr.
127 гъна sich 'anschmiegen vr < а > (до an 4) 2. (крия се) sich ver'bergen vr < 16 b > 3. (пъхам се) hin'einkriechen vi <32 a/s« > гушв|ам, -am (-ax) uv; гушн|а, -ein (-äx) v volkst um'armen vf, s се 1. (при¬ тискам се) sich 'anschmiegen vr < a > 2. (пъхам се) hin'einkriechen vi < 32 a/sn > 3. (крия се) sich verkrie¬ chen vr <32b>, sich ver'stecken vr <b> . ryuiecT adj 'kröpfig ryuiKla /, -и pl volkst Hals m 2, 'Kehle /16 гушк|ам, -am (-ax) uv volkst um'armen vt, an sich 'drücken vr; s ce sich 'anschmiegen vr < a >, sich 'schmiegen vr (до an 4) гущер m, -и pl Zool 'Eidechse /16 0 бълвам змии и ~ и Gift und 'Gaile 'spucken v/ гущеров adj 'Eidechsen- ri6|a/, -и pl 1. (спорово растение) Pilz m 1; никнат като ~ и sie 'schießen wie 'Pilze aus der 'Erde; ядивни ~ и 'eßba¬ re 'Pilze, 'Speisepilze; отровни ~ и 'giftige 'Pilze, 'Giftpilze 2. (сюнгер) Schwamm m 2; мййна * 'Bade¬ schwamm гъбар (-ят) m, -и pl 'Pilzsucher m 4, 'Pilzfreund m 1 гъбен adj Pilz-; ~ а чорба 'Pilzsuppe/16 гъбест adj 'schwammartig гьбичк|а/, -и pl 1. Pilz m 1 2. (сюнгер) 'Schwämmchen n 23 гъбясв|ам, -am (-ax) uv; гъбяс|ам, -am (-ax) v 1. 'schimmeln vi <hb> 2. (за кожа) 'runzlig 'werden vi < 18(sn> гъвкав adj geschmeidig, e'lastisch гьвкавина / nur sg = гъвкавост гъвкавост / nur sg Geschmeidigkeit /17 . Elastizi'tät /17 гъгн|а, -ein (-äx) uv 'näseln vi <hb> гъгнив adj 'näselnd гьгриц|а /, -и pl Zool 'Kornkäfer m 4 гъдел m nur sg 1. 'Kitzel m 42. (слабост) umg Schwache 'Seite /16 гьделйчк ам, -аш (-ax) uv 'kitzeln vr гьдулар (-ят) m, -и pl 'Fiedler m 4, 'Spielmann m 3 гьдулк|а / -и pl 'Fiedel /16 гъз (-ът) т, -ове pl vulg Arsch m 2 гьзер m, -и pl volkst 1. (седалищна част) Ge'säßbacke /16 2. (задна част) 'Hin¬ terteil n 20 гьк Interj: не казвам - 'keinen Mucks von sich 'geben < 15 > гькв|ам, -аш (-ax) uv; гъкн|а, -еш (-äx) v: не ä 'keinen Ton [Mucks] von sich 'geben < 15 > гълт1ам, -аш (-ax) uv I. Schlucken vr, hin'unterschlucken vr <a>, ver¬ schlucken vr <b>; ä хапове Ta'bletten Schlucken ['einnehmen] < 16 a >; « хапа die Ta'blelte hin¬ 'unterschlucken 2. (изразходвам) ver- 'brauchen vr <b>, Schlucken, ver- 'schlingen vr < 27b >; колата ~ а мно¬ го бензин der 'Wagen ver'braucht viel Ben'zin 3. übertr (поемам) verschlin¬ gen, 'gierig 'aufnehmen vr < 16a>; тя ~ auie думите му 'gierig nahm sie Seine 'Worte auf 4. (обсебвам) sich 'aneignen vr <a>, Schlucken 5. übertr (понасям) 'schlucken, er'dulden vr < b > <C> « пушека auf 'Lunge 'rau¬ chen vt; ä въздух die Luft tief 'einat¬ men <a> гълч|а, -йш (-äx) uv 1. (карам ce) 'schelten vr, vi < 16/hb > 2. (вйкам) Schreien vr, vr < lijhb > 3. (разговйрям) 'plaudern vi <hb>, sich unterhalten vr < 3 b > (c mit 3) гълъб «j, -и pl 'Taube /16 гълъбар (-ят) m, -и pl 'Taubenzüchter m 4 гълъбарник nt, -ци pl 'Taubenschlag m 2 гъльбнц|а /, -и pl 'Taube /16 гълъбов adj 1. 'Tauben-; ~ o яйце Tauben¬ ei и 21 2. (цвят) 'taubengrau, 'tauben¬ blau O ~ o око Bot 'Windröschen n 23 гьмж|а, -йш (-äx) uv 'wimmeln vi <hb> гъмжило n nur sg Ge'wimmel n 23 гъмза f nur sg 'Gamza m 6 гьн|а, -еш (-ax) uv 1. (сгъвам) 'falten vr, (дйпля) 'fälteln vr 2. (огъвам) 'umbie-
гънка 128 gen vt < 32a >; s се sich geschmeidig be'wegen vr < b >, sich wiegen vr гьнк|а /, -и pl 'Falte /16 гърбав adj 'bucklig; ~ hoc'Hakennase /16 гърбат adj = гърбав гърбйн[а/ -и pl umg = гръб гьрбиц|а /, -и pl 'Buckel m 4; Zool 'Höcker m 4 гърбом adv 'rücklings, mit dem 'Rücken гърб|я се, -иш се (-йх се) uv 1. (обръ¬ щам си гърба) den 'Rücken 'zukehren <а> (на някого jmdm.) 2. (свивам гръб) 'einen 'Buckel 'machen гьрд|а /, -й pl Anat 1. (бозка) Brust /14 2. nur pl Brust, 'Busen m 4; болят го - йте er hat 'Brustschmerzen гърдест adj 'vollbusig гьркнн|я/, -и pl 'Griechin / 18 гърлен adj 1. Hals-; ~ и болести 'Hals¬ krankheiten /1 Ijpl 2. 'kehlig; c ~ глас mit 'kehliger [guttu'raler] 'Stimme гърлест adj 1. (силен) laut, 'kräftig, 'kehlig, guttu'ral 2. (със сйлен глас) 'lautstark, 'stimmgewaltig гърло n, гърла pl 1. (най-задната част на устната кухина) 'Rachen т 4 2. (шйя) Hals т 1 3. (гуша) 'Gurgel /16, 'Kehle / 16 4. (на шише) Hals 5. umg (гърлобол) 'Halsschmerzen pl; страдам от ~ oft 'Halsschmerzen 'haben < А >, an 'Halsschmerzen 'lei¬ den 6. (гладни хора) nur pl umg 'hung¬ rige 'Mäuler O буца ми е заседнала на - то 'einen Kloß im Hals 'haben; дера си ~ то sich die 'Kehle 'wund¬ schreien; дихателно ~ a)'Luftröhre /16Ь) (гръклян) 'Kehlkopf m 2; криво ~ 'falsche 'Kehle; лошо ~ volkst Diphthe'rie/ 16 a гърлобол m nur sg 'Halsschmerzen pl гърмеж m, -и pl 1- (гръм) 'Donnern n 23 2. (пукот) Knall m 1 гърмотевиц|а / -и pl=гръмотевица гърм|я, -йш (-ях) му 1. (гръмо¬ тевица, трясък) 'donnern vi <hb> 2. (стрелям) 'schießen vt <hb>, knal¬ len vi <hb> 3. (ехтя) 'dröhnen vi <hb>,er'drohnen vi <bjsn> 4. (кън¬ тя) laut er'schallen vi <b/sn> гърне n, -та pl 1. 'Tontopf m 2, Topf m 2 2. (цукало) 'Nachttopf; нощно ~ 'Nachtgeschirr я 20 O на всяко ~ меродйя er muß doch 'immer 'seine 'Nase hin'einstecken; er ist Hans Dampf in 'allen 'Gassen гърнец m, грънцй pl volkst 'Tontopf m 2, 'Einlegetopf m 2 Гърция /'Griechenland n 20 гърч (-ът) m, -ове pl Krampf m 2 гърч|а, -иш (-йх) uv ver'zerren vt < b >, ver'krampfen vt <b>; s се 1. (свй- вам се) sich zu'sammenkrampfen vr < a> , sich 'krümmen vr 2. (змия) sich 'schlängeln vr, sich 'winden vr <27 > гърч|ея се, -ееш се (-ах се) uv sich wie ein 'Grieche 'geben vr < 15 > гъсениц|а / -и pl 1. Zool 'Raupe/16 2. Tech (зъбчата верига) 'Raupen¬ kette /16 гъсенич|ен, -ни adj 'Raupen-; ~ на верига'Raupenkette/16; s трактор 'Raupenschlepper m 4 гьск|а f -и pl Zool Gans / 14 auch übertr гъс6|к m, -ци pl 'Gänserich m 1, 'Ganter m 4 гъст adj 1. dicht; ~ а гора 'dichter Wald m 3; ~ а мъгла 'dichter Nebel m 4 2. (неразреден) dick; ~ o мляко 'dicke Milch / 'fette Milch; ~ сироп 'dicker 'Sirup m 1 * O ~ а сянка 'tiefer 'Schat¬ ten m 4 гьстала|к m, -ци pl 'Dickicht n 20 гьст|ея, -ееш (-ях) uv 'dichter 'werden vi < 18/sn> , sich ver'dichten vr <b> гъстот|а /, -й pl 1. 'Dichte /16; x на населението Bevölkerungsdichte 2.(течност)'Dicke /16 гъстък adj nur m volkst = гъст гьш|н adj 'Gänse-; ~ а мас 'Gänsefett и 20; - е перо 'Gänsefeder /16 гьол (-ът) m, -ове od-ища pl 'Pfütze/16, 'Tümpel m 4 гьон (-ът) m, -ове pl 'Leder n 23, 'Sohlen¬ leder
129 давам гювеч т, -и pl 1. (съд) 'Tonschüssel/16 2. (ястие) Gü'wetsch т 1 Gericht aus Fleisch. Gemüse, Reis u.a., in Konserven nur Gemüsegemisch гюл (-ът) m, -ове pl volkst 1. 'Rose/16 2, (нива c рози) 'Rosenfeld я 21 гюлле и, -та pl 'Kugel /16 auch Sport, тласкане - [на ~ ] 'Kugelstoßen n 23 гюлов adj 'Rosen-; - а вода 'Rosen¬ wasser и 23; ~ o масло 'Rosenöl n 20 гюм (-ът) m, -ове pl volkst 'Kanne /16 гюру|к m, -ци pl volkst 'Plane /16; Kfz Ver'deck n 20 гюрултй|я / -и pl umg Lärm m 1, Ra'dau m 1 *, Tu'mull m 1 гяур m, -и pl Hist 'Ungläubiger m 1*, Gi'aur m гяур|нн m, -и pl = гяур гяурк|а/, -и pl Hist 'Ungläubige/19 Д ‘да Partikel (потвърждение Beja¬ hung) ja; (влез) her'ein 2да Partikel zur Bildung von Impe¬ rativsätzen а) (подкана 'Aufforderung) ~ се запознаем! 'machen wir uns be'kanntl; ~ отидем! 'gehen wir! b) (желание Wunsch) ~ живее Първи май! es 'lebe der 1. Mai!; ~ си жив и здрав! bleib ge'sund und 'munter! c) (заповед Be'fehl) daß; ти •*> мълчиш!; daß du mir still bist!; веднага - се върнеш! daß du mir so'forl zu'rück- kommst! й)(закана 'Drohung) ти - не си посмял да ... daß du dir nicht erlaubst (wagst) zu ...; ~ знаеш! da'mit du es weißt! е) (опасение Be- 'fürchtung) ob; - не е късно?; ob es nicht schon zu spät ist? f) (въпрос Trage) ~ дойда ли? soll ich 'kom¬ men? Зда Konj 1. за изразяване на йнфинитива zur Wiedergabe des Infi¬ nitivs a) unübersetzbar отивам ~ купя хляб ich 'gehe Brot 'kaufen; искам ~ го видя ich will ihn 'sehen; трябва ~ си ходя ich muß (nach 'Hause) 'gehen b) zu; преставам ~ работя ich 'höre auf zu 'arbeiten; продължавам ~ 4eTä вестника ich 'fahre fort, die 'Zei¬ tung zu 'lesen; помолих го ~ ми купи билет за кино ich bat ihn, mir 'eine 'Kinokarte zu 'kaufen; склоних ro ~ ми разкаже всичко ich über'redete ihn, mir 'alles zu er'zählen 2. в под¬ чинено изречение im Nebensatz daß; бих желал веднага ~ се приберем в къщи ich 'möchte, daß wir so'fort nach 'Hause 'gehen; надявам се ~ ми дойдеш на гости ich 'hoffe, daß du mich be'suchen wirst O ако ~ wenn auch; без ~ 'ohne zu; без - ми мигне окото 'ohne mit der 'Wimper zu 'zuk- ken; вместо ~ statt (an'statt) zu; вместо ~ внимаваш все приказваш an'statt 'aufzupassen, schwatzt du 'im¬ merfort; дори ~ selbst (so'gar) wenn; дори ~ вали, пак ще отидем на излет selbst wenn es 'regnen 'sollte, 'werden wir den 'Ausflug 'machen; за ~ um zu, da'mit; сложих очилата, за ~ го виждам по-добре ich 'setzte die 'Brille auf, da'mit ich ihn 'besser 'sehen kann (um ihn 'besser zu 'sehen); преди ~ be'vor, 'ehe; преди - легна, взех лекарството 'ehe ich zu Bett ging, nahm ich 'meine Medi'zin; ~ не би da'mit nicht; говореха тихо ~ не би да ги чуе някой sie 'sprachen 'leise, da'mit sie 'niemand 'hören 'konnte даалй|я m, -и pl Hist mohammedani¬ scher 'Räuber m 4 дав|ам, -аш (-ах) uv; дам, дадеш (дадох) V 1. 'geben vt <15>(на някого jmdm.) 2. (подавам) 'reichen vt 3. (поднасям) 'anbieten vt <32a> 4. (плащам) 'ausgeben vt < 15 a> (за für 4) 5. umg (продавам) ver'kaufen vt <b> 6. (предлагам цена) 'bieten vt <32> 7. (позволявам) er'lauben vt < b >, ge'statten vt < b > 8. (раждам) her'Vorbringen vt <24a> 9. umg y Wib. Bulg-Di.
давилов 130 (филм Film, пиеса 'Schauspiel, Stück) 'spielen vt; кой филм ~ ат днес? 'wel¬ cher Film wird 'heute ge'spielt [ge'ge- ben]? 10. (определям приблизително) 'schätzen vt; ж му не повече от 40 години ich 'schätze ihn auf 'höchstens 40 'Jahre O ж гласност на нещо etw. be'kanntmachen < a >; * в заем 'lei¬ hen v/ < 23 >; ж заповед 'einen Be- 'fehl e'rteilen < b >; ж клетва 'einen Schwur'ablegen <a>; * концерт ein Kon'zert 'geben <I5>; ж кураж Mut 'machen; ж обещание ein Ver¬ sprechen ('eine Verpflichtung) 'abge¬ ben < 15 a >; ж обяснение 'eine Er'klärung 'abgeben, erklären vt < b >; ж отговор 'eine 'Antwort 'ge¬ ben (er'teilen), 'antworten v/, w <a/hb>; ж отпор 'Widerstand 'lei¬ sten; ж под наем ver'mieten vt < b >; ж прием 'einen Emp'fang 'geben; ж сведения infor'mieren vt <d>; ж съгласието си sein 'Einverständnis er'teilen; ж съвет 'einen Rat 'geben (er'teilen); ж си труда sich die 'Mühe 'machen vr; ж урок 'eine 'Stunde 'ge¬ ben; übertr 'eine 'Lehre er'teilen; взел- дал er taugt zu nichts mehr; ж думата на някого jmdm. sein Wort 'geben; ж душа за нешо etw. 'leidenschaftlich 'mögen <36, g-ch>; ж пример за нешо ein 'Beispiel für etw. 'geben; ж пример за някого jmdm. ein 'Beispiel 'geben; ж тон den Ton 'angeben < 15 a > auch übertr, дай боже! geb's Gott!; имам да ж на някого нещо jmdm. etw. 'schulden; не ж мира на някого jmdm. 'keine 'Ruhe 'lassen < 3 >; не дай боже! Gott be'wahre!, da sei Gott da'vorj; пет пари не ж за нешо 'keinen 'roten 'Heller für etw. 'geben; ще му дам да разбере ich 'werde es ihm schon 'zeigen; s ce 1. (оставям се да ме надвият) sich über'winden [be'siegen, 'schlagen] 'lassen vr < 3 > 2. (оставям се да ме хванат) sich er'greifen 'lassen O не ce ж а) (не давам да ме надвият) sich nicht er'geben vr < 15b >, sich nicht be'siegen 'lassen b) (не давам да ме хванат) sich nicht er'greifen 'lassen давилов adj: ~и капки 'Hoffmanns- tropfen m 4 дявление n nur sg Druck m 1; оказвам [упражнявам] ~ Druck 'ausüben < a > давност / nur sg Verjährung /17 да|вя, -иш (-йх) uv 1. (удавям) er'trän- ken vt < 6 > 2. übertr (потискам) 'nie¬ derdrücken vt < a > 3. (душа) 'würgen vt 4. (удушвам) er'würgen vt <b> 5. übertr (мъка Leid) 'quälen vt; % ce 1. (удавям ce) 'unlergehen vi < 13ajsn >, er'trinken vi < llhjsn >; (умишлено) sich er'tränken vr < b > 2. (задавям ce) sich ver'schlucken vr < b > 3. (душа ce) sich 'würgen vr даден adj 1. (съществуващ) ge'geben 2. (предварително посочен) 'abge¬ macht, vereinbart; - o! 'einverstan¬ den!, 'abgemacht! дажб|а f -и pl Rati'on / 17; (едно¬ дневна храна) 'Tagesration дажбен adj ratio'niert; ~ режим Ra¬ tionierung/17 даже Partikel so'gar, selbst дайре n, -та p! 'Tamburin n 20* даки nur pl 'Daker m 4 дактилоскопичен, -ни adj daktylo- 'skopisch; ж отпечатък 'Fingerab¬ druck m 1 дактилоскопия f nur sg Daktylosko'pie /16a далавер|а /, -и pl umg 'unsauberes Ge'schäft n 20 дала|к m, -ци pl Milz /17 далйч|ен, -ни adj Milz- далеко adv weit, fern; übertr bei 'weitem далекобо|ен, -йни adj Mil 'weittragend 'далекоглед m, -и pl 'Fernglas n 22, 'Fernrohr n 20 2 далекоглед adj 'weitsichtig далекоглед!ен, -ни adj 'Fernrohr-, 'Femglas- далекогледство n nur sg 'Weitsichtigkeit /17
131 дарител далекоизточен, -ни adj fern'östlich далекомер m, -и pl Entfernungsmesser т 4 далекомер|ен, -ни adj Ent'fernungs- meß- далекопровод т, -и pl 'Hochspannungs¬ leitung / 17, Überlandleitung, 'Fern¬ leitung далекопровод|ен, -ни adj 'Fernleilungs- далече и. далеч adv weit, fern; übertr bei 'weitem; - не bei weitem nicht; ~ съм от нещо übertr weil entfernt sein vi < B > von etw.; отивам ~ а) (сти¬ гам далеч) es weit 'bringen <24> b) (прекалявам) zu weit 'gehen vi < 13 /sn> далеч|ен, -ни adj weit, fern, ent'femt; - ни роднини ent'femte Ver'wandte pl далечин|а / -й pl 1, (простор) 'Feme/16, (шир) 'Weite / 16 2. (разстояние) Entfernung/17, 'Abstand m 2 далечко adv umg ein 'bißchen weit [zu weit] дали 1. Partikel ob, ob ... wohl; ~ ще дойдат? ob sie 'kommen 'werden? 2. Kortj ob; провери ~ е дошъл! sieh nach, ob er ge'kommen ist; не знам ~ ще успея ich weiß nicht, ob ich es'schaffen werde; ~ ... или ob ...'oder дали|я /, -и pl Bot 'Dahlie /16 a далматйн|ец m, -ци pl Dalma'tiner m 4 далматйнк|а/, -и pl Dalmatinerin/18 далматински adj dalmatinisch далновйд|ен, -ни adj 'weitblickend далновидност / nur sg 'Weitblick m 1 далтонйз|ъм (-мът) m nur sg 'Farben¬ blindheit /17 далтонист m, -и pl 'Farbenblinder ml* далтонйстк[а/, -и pl 'Farbenblinde/19 дам f давам дам1а / -и pl 1. (жена) 'Dame /16 auch Schach 2. (карта за игра Spielkarte) 'Ober m 4, 'Dame 3. (игра) 'Dame, 'Damespiel n 20 4. (детска игра) „'Himmel und 'Hölle“, 'Hopsespiel дамаджан|а /, -и pl 'Korbflasche /16 дам&ск m nur sg Da'mast m 1 дамаска / nur sg = дамаск дамоклев adj: ~ меч 'Damokles¬ schwert n 21 дамски adj 'Damen-; ~ чорапи 'Da¬ menstrümpfe m 2 /pl дамят m nur sg= димят дан Interj\. (огнестрелно оръжие 'Feu¬ erwaffe) piff, paff 2. (камбанен звън 'Glolckenläuten) bim, bam дангала|к m, -ци pl umg 1. (груб, невъзпитан) 'Flegel m 4, 'Lümmel m 4 2. (висок и слаб човек) 'langer 'Lu¬ latsch m 1, 'langes 'Leiden n 23 данданй|я/ -и pl umg Ra'dau m 1 */sg, Ge'schrei n 20, Tu'mult m 1 Дания / 'Dänemark n 23 данни nur pl 'Angaben/16/pl, 'Fakten n 28/pl, Informationen /17//?/ дано Partikel 'hoffentlich дансинг m, -и pl 'Tanzfläche /16 дантел|а /, -и pl 'Spitze /16 дантелен adj 'Spitzen- дань|к m, -ци pl 'Steuer /16,'Abgabe /16; пряк Ж direkte'Steuern; косвен ж 'indirekte'Steuern; ä върху обшия доход 'Einkommenssteuer; ж върху оборота 'Umsatzsteuer О плащам ж на нещо übertr für etw. 'zahlen vt данъкоплатец m, -ци pl 'Steuerzahler m 4 данъч|еи, -ни adj 1. 'Steuer-; - на система 'Steuersystem n 20* 2. veralt umg als Subst (данъчен агент) 'Steu¬ ereintreiber m 4 дар (-ът) m, -ове pl 1. 'Gabe / 16, Ge'schenk n 20 2. nur sg (дарба) Be'gabung /17 дар|а /, -и pl 'Tara /15 a дара|к m, -ци pl 1. Text 'Karde / 16, 'Krempel/16 2. (ръчен уред) 'Hechel¬ bank /14 даракчй!я m, -и pl Text 'Krempier m 4 дарб|а /, -и pl Be'gabung / 17, Veran¬ lagung /17, Ta'lent n 20 дарвинйз|ъм (-мът) m nur sg Darwinis¬ mus m 11 /sg дарени|е n, -я pl 'Schenkung /17 дарител (-ят) m, -и pl 'Schenker m 4, 'Stifter m 4
дарителка 132 дарйтелк|а /, -и pl 'Slifterin / 18 даровани|е п, -я pl Be'gabung / 17, Ta'lent п 20 даровйт adj be'gabt, talen'liert даром adv um'sonsl даряв|ам, -аш (-ах) mv; дар|я, -йш (-йх) у 1. 'schenken vt 2. be'schenken <b> (някого jmdn.) даскал m, -и pl volkst 'Schulmeister m 4 даскалйц|а/, -и pl volkst 'Schulmeisterin /18 даскалски adj 'Schulmeister- дат|а/, -и pl 'Datum n 28; коя s сме[е] днес den 'wievielten [was für ein 'Da¬ tum] 'haben wir 'heute? дател|ен, -ни adj 'Dativ-; x падеж 'Dativ m 1 * датйр|ам, -am (-ax) uv da'ticren vt <d> датопреработване n nur sg 'Datenverar¬ beitung/ 17 датопреработвател|ен, -ни adj 'Daten- verarbeitungs-; - на машйна 'Daten¬ verarbeitungsmaschine /16 датски adj 'dänisch датчан|ин m, -и pl 'Däne m 7 датчанк|а / -и pl 'Dänin /18 дафйн|а/, -и pl volkst 'Lorbeerbaum m 2 дафйнов adj 'Lorbeer-; ~ и листа 'Lor¬ beerblätter n 22jpl два m und две / n num zwei; c двата крака mit 'beiden 'Füßen; c двете ръце mit 'beiden 'Händen; двете деца die 'beiden 'Kinder n 21 jpl O думата ми на две не става 'davon bin ich nicht 'abzubringen; едва свързвам двата края sich nach der 'Decke 'strecken 'müssen vr < 42 >; загазвам c двата крака in die 'Patsche ge'raten vi <3b/s/»>; c две думи mit zwei, drei ['wenigen] 'Worten двадесет пит 'zwanzig двадесетгодйш|ен, -ни adj 'zwanzigjäh¬ rig двадесетгодишния [а /, -и pl 'zwanzig¬ ster 'Jahrestag m 1 двадесетдневен, -ни adj 'zwanzigtägig; ~ но бебе ein 'zwanzig 'Tage 'altes 'Baby и 24; x срок eine Frist/17 von 'zwanzig 'Tagen двадесети пит 'zwanzigste двадесетина пит 'ungefähr 'zwanzig дваж adv 'zweimal двайсет пит = двадесет двайсетгодишен, -ни adj = двадесет- годйшен двайсетгодишния! а /, -и pl = двадесет- годйшнина двайсетдневен, -ни adj = двадесет¬ дневен двайсети пит = двадесети двайсетина пит = двадесетина двама пит zwei; ~ мъже zwei 'Männer т З/pl; ~та приятели die 'beiden 'Freunde т \jpl двамйма пит volkst = двама дванадесет пит zwölf дванадесетгодишен, -ни adj 'zwölfjäh¬ rig дванадесети пит 'zwölfte дванадесетйна пит 'ungefähr ein 'Dut¬ zend дванадесетопръстен adj: ~ но черво Anat Zwölffingerdarm т 2 дванадесетопръстни!к т, -ци pl Anat Zwölffingerdarm т 2 дванайсет пит = дванадесет дванайсетгодйш1ен, -ни adj = дванаде¬ сетгодишен дванайсети пит = дванадесети дванайсетина пит = дванадесетйна дванайсетопръстни1к т, -ци pl = два¬ надесетопръстник две Т Два двегодйш ен, -ни adj 'zweijährig; ~ но дете 'zweijähriges Kind п 21 О х план Zwei'jahrplan т 2 двенедел|ен, -ни adj 'zweiwöchig двеста пит 'zweihundert двесте пит volkst = двеста двигател (-ят) т, -и pl 1. Tech 'Antrieb т I, 'Motor т 9 а od 1*, 'Kraftma¬ schine / 16, 'Triebwerk п 20; - с вътрешно горене Verbrennungs¬ motor; топлйнен ~ 'Wärmekraftma¬ schine; турбореактивен - Tur'bi-
133 двувластен nenstrahltriebwerk; парен ~ 'Dampf¬ maschine 2. überlr (движеща сила) Triebkraft /14 , двигател ен, -ии adj 1. Tech 'Antriebs-; * механизъм 'Antrieb т 1; ~на сила 'Antriebskraft / 14 2. übertr (подбуда) Triebkraft, 'Triebfeder/16 3. Biol, Anat, Physiol Be'wegungs-, mo'torisch; x апарат Be'wegungs- apparat m I; ~на енергия Bewe¬ gungsenergie /16а; -»ни нерви mo- 'torische 'Nerven m 9jpl двнж|а, -иш (-йх) be'wegen vt <b>; (двигател 'Motor) 'antreiben vt <23a> auch übertr, s се 1. sich be'wegen vr <b>; (пеша) 'gehen vi < 13jsn >; (c кола) 'fahren vi < 4/sn > 2. (колебая се, варирам) 'schwanken vi <hb> (между 'zwischen 3) 3. (об¬ щувам) ver’kehren vi < b/sn > (сред, между 'unter 3, в in 3) движ£ни|е n, -я pl 1. Be'wegung/ 17 auch Phil; работническо x 'Arbeiter¬ bewegung; съпротивително x 'Wi¬ derstandsbewegung; x за мир 'Frie¬ densbewegung 2. (работа на мотор) Be'trieb т 1; пускам в х in 'Betrieb 'setzen vi 3. Verkehr ml; x на влаковете 'Zugverkehr; трамвайно x 'Straßenbahnverkehr; улично x 'Straßenverkehr; началник- x 'Fahr¬ dienstleiter m 4 4. (разходка) 'Korso m 6, Prome'nade / 16 5. (развитие) Entwicklung/17; x на населението Bevölkerungsentwicklung; темпера¬ турни ~ я Tempera'turschwankungen fll/pl движим adj 1. be'weglich; Jur ~ и имоти Mo'bilien pl 2. übertr (тласкан) ge'trieben двйжимост /, -и pl 1. Beweglichkeit /17 2. Jur pl Mo'bilien pl дво|еи, -йни adj 'doppelt; x прозорец 'Doppelfenster n 23; c - йна сила mit 'doppelter Kraft двоеточи|е n, -я pl 'Doppelpunkt m 1 двойк|а/ -и pl 1. (цифра) 'Ziffer 2/16 2. (двама души, чифт) Paar п 20 3. (бележка, оценка Zen'sur) Zwei '/ 17, in Bulgarien „'mangelhaft“ 4. (трамвайна линия 'Straßenbahn) 'Linie 2/16 двойкаджийк]а / -и pl umg 'schlechte 'Schülerin /18 двойкадж|ня m, -ни pl umg 'schlechter 'Schüler m 4 двойкар m, -и pl = двойкаджия двойкарк|а /, -и pl = двойкаджийка двойни|к т, -ци pl 'Doppelgänger т 4 двойнствен adj = двойствен двойствен adj 1. = двояк 2. (нейскрен) 'doppelzüngig, 'hinterhältig О ~ о чис¬ ло Gramm 'Dual т 1 * двор (-ът) т, -ове pl Hof т 2; селски ~ 'Bauernhof; стопански ~ 'Wirt¬ schaftshof; кралски -V 'Königshof двор|ен, -ни adj Hof-; ~ на врата 'Hoftor п 20 двор|ец т, -цй pl 1. Schloß п 22; кралски х 'Königsschloß, Pa'last т 2 2. übertr Hof т 2 (на монарх 'eines Monar¬ chen) дворцов adj Hof-; - а камарила 'Hof¬ kamarilla / дворян|ин т, -и pl 'Adliger m 7+, 'Edel¬ mann т 3 дворянк|а /, -и pl 'Adlige /19 дворяискн adj 'adlig дворяиство п nur sg 'Adel т 4 двоумение п nur sg 'Unentschlossenheit / 17, 'Schwanken n 28, 'Zaudern n 28 двоум|я се, -йш се (-йх се) uv 'unent¬ schlossen sein vi < В > , 'schwanken vi <hb>, 'zögern vi <hb>, 'zaudern vi <hb> двояк adj 'doppelt; ~ и чувства 'zwiespältige EmpTindungen / 1 Ijpl; ~ смисъл 'Doppelsinn m 1 двояко adv 'doppelt, 'zwiespältig двуакт|ен, -ни adj aus zwei 'Akten be'stehend; - на пиеса 'Zweiakter m 4 двубо|й (-ят) m nur sg 'Zweikampf m 2, Du'ell n 20 двубрачн|е n, -я pl 'Doppelehe /16 двувластен, -ни adj: ~ ни имоти 'Land¬ besitz m 1 jenseits der Staatsgrenze
двувластие 134 двувластк|е п, -я pl 'Doppelherrschaft /П двуглав adj 'doppelköpfig двуглас|ен, -ни adj 'zweistimmig двугласн|а/, -и pl 'Doppelvokal т 1* двуПръб, -ърби adj 'zweihöckerig; ~ ърба камила ('zweihöckeriges) Ка- 'mel п 20, 'Trampeltier п 20 двуднев|ен, -ни adj 'zweitägig двудом)сн, -и adj Bot 'zweihäusig; ~ но растение 'zweihausige 'Pflanze /16 двуезйч|ен, -ни adj 'zweisprachig двуетаж|ен, -ни adj 'zweigeschossig, 'zweistöckig двужен|ец m. -ци pl volksi Biga'mist m 8 двуженство n nur sg = двубрачие двуколк!а/, -и pl 'zweirädriger 'Karren m 4 двуколйт|ен, -ни adj Zool 'Paarhufer-, 'zweihufig; ~ ни als Subst Zool 'Paar¬ hufer m 4 двукрак adj 'zweibeinig двукрат|ен, -ни adj 'zweimalig, 'zwei¬ fach, 'doppelt двукрил adj 'zweiflügelig, 'zweiteilig; ~ гардероб 'zweiteiliger 'Kleiderschrank m 2 0 ~ и als Subst Zool 'Zweiflügler m 4 двукрил |ек, -ни adj = двукрил двулевк|а /, -и pl 1. (банкнота) Zwei- 'Lewa-Schein т 1 2. (монета) Zwei- 'Lewa-Stück и 20 двулнч|ен, -ни adj 'doppelzüngig, 'heuchlerisch двуличи|е п, -я pl 'Doppelzüngigkeit /17, Heuchelei / 17 двулйчни|к т, -ци pl 'Doppelzüngler т 4, 'Heuchler т 4 двулйчннч|а, -иш (-йх) uv 'doppelzüngig sein vi < В >, 'heucheln vt двумесечен, -ни adj 1. zwei 'Monate lang; а срок Frist m 17 von zwei 'Monaten; ~ на ваканция zwei 'Mo¬ nate'Ferien; a KypcZwei'monatelehr- gang m 2 2. zwei 'Monate alt; ~ но бебе zwei 'Monate 'altes 'Baby n 24 3. 'alle zwei 'Monate erscheinend; ~но списание 'alle zwei 'Monate erscheinende 'Zeitschrift /17 двумесечии|к m, -ци pl 'alle zwei 'Mo¬ nate erscheinende 'Zeitschrift /17 двумест|ен, -ни adj 'zweisitzig; - на кола Kfz 'Zweisitzer m 4 двуметров adj zwei 'Meter lang двумоторни, -ни adj 'zweimotorig двуокис m, -и pl Chetn 'Dioxid n 20 двуред|ен, -ни adj 'zweireihig двуседмич)ен, -ни adj 1. 'vierzehntägig, 'zweiwöchig, zwei 'Wochen lang; ~ на почивка 'zweiwöchiger 'Urlaub nt 1; а срок Frist/17 von 'vierzehn 'Tagen 2. zwei 'Wochen alt; - но бебе zwei 'Wochen 'altes 'Baby n 24 3. 'jede 'zweite 'Woche erscheinend; - но списание 'alle zwei 'Wochen erschei¬ nende 'Zeitschrift /17 двуседмичник m, -ци pl 'alle 'vierzehn 'Tage erscheinende 'Zeitschrift /17 двусмислен adj 'doppelsinnig, 'zweideutig двусмйсленност / nur sg и. двусмис¬ лица /, -и pl 'Zweideutigkeit / 17 двусрйч|ен, -ни adj 'zweisilbig двуста|ен, -йни adj Zwei'zimmer-; a апартамент Zwe'zimmerwohnung/17 двустран ен, -ни adj 'zweiseitig, 'bilate¬ ral; ~ на спогодба 'bilaterales 'Ab¬ kommen n 23 двустранност / nur sg 'Zweiseitigkeit /17 двутактов adj Tech 'Zweitakt-; - мо¬ тор 'Zweitaktmotor m 9 a, 'Zweitakter m 4 двутом|ен, -ни adj 'zweibändig двутомни|к nt, -ци pl 'Zweibänder m 4, 'zweibändige 'Ausgabe /16 двутон|ен, -ни adj Zwei'tonnen-; a камион 'Zweitonner nt 4 двуутр6б|ен, -ни adj Zool: - но жи¬ вотно 'Beuteltier n 20 .двуцветен, -ни adj 'zweifarbig двуцев|ен, -ни adj 'Doppellauf-; ~ на пушка 'Doppelflinte /16 двуцевк|а /, -и pl 'Doppelflinte / 16 двуцилйндров ac#'zweizylindrig; ~ мо¬ тор 'Zweizylindermotor m 9 a
135 деветдесетгодншен двуцифрен adj 'zweistellig; ~ о число 'zweistellige Zahl /17 двучасов ad) 'zweistündig, zwei 'Stun¬ den lang двучлен m nur sg Math Bi'nom m 20 двучлен|ен, -ни adj 'zweigliedrig; ~ но семейство 'zweiköpfige Fa'milie /16 !де = где 2де Partikel zur Verstärkung von Impe¬ rativen und Ausrufen, unübersetzbar (подкана 'Aufforderung) казвай ~ ! sag schon!; (потвърждение Bestäti¬ gung) разбрах ~ ! ich hab’ schon ver'standen!; тъй - ! so ist es!, ganz recht!; (възражение 'Widerspruch) e ~ nun, doch; е ~ , не се сърди! so 'ärgere dich doch nicht!; (съмнение 'Zweifel) ~ <* ? na, na?!, so?; (закана'Drohung) ~ бой ~ ! es wird 'Hiebe 'geben! O ~ гиди! volkst eü, ei du! Зде Interj (подкарване на добитък) hü! дебаркйр|ам, -аш (-ах) uv, v Mil 'landen vi < sn >, an Land 'gehen vi <13 jsn>; 'anlegen vi <a/hb> дебати nur pl De'batte /16 дебатир|ам, -аш (-ах) uv, v debat'tieren vt, vi < d/hb > дебел adj dick; (дъска, въже) stark; ~ глас 'tiefe 'Stimme /16; ~ а глава 'Dickschädel m 4; ~ а сянка 'tiefer 'Schatten m 4; ~ o черво 'Dickdarm m 2 O ще видиш ~ ия край das 'dicke 'Ende kommt nach дебелак m, -ци pl 'Grobian m 1,'Flegel m 4 дебел&н m, -овци pl 'Dicker m 7*, 'Dickwanst m 2 дебелашки adj grob, 'ungehobelt дебел|ея, -ееш (-ях) uv dick 'werden vi < \S/sn> дебелия! ä / -й pl 'Dicke / 16; (дъска) 'Stärke /16 дебело adv dick; подчертавам ~ dick unterstreichen vt <21b> дебелоглав adj 'dickschädlig, 'dickköp¬ fig, stur дебелоглавие n nur sg 'Dickschädligkeit / 17/sg, 'Dickköpfigkeit / 17/sg, 'Stur¬ heit / \7/sg дебелокож adj 'dickhäutig; übertr (безчувствен) 'dickfellig дебелокбр adj 'dickschalig дебелоок adj 'rücksichtslos, Schamlos, frech дебелоочие n nur sg 'Schamlosigkeit/17, 'Frechheit /17,' Rücksichtslosigkeit /17 дебит m, -и pl 1. Hdl De'bit m 1 /sg 2. Geol Ergiebigkeit/17 дебн|а, -еш (-ах) uv 1. (чакам) 'lauem vi <hb> (някого auf jmdn., нещо od за нещо auf etw. 4); x за плячка auf 'Beute 'lauern, nach 'Beute 'schleichen vi <21 /sn> 2. (чакам в засада) 'auflauem v» < а/hb > (някого jmdm.) 3. (следя, наблюдавам тайно) be'lauem <b> (някого jmdn.) 4. (шпионирам) bespit¬ zeln <b> (някого jmdn.) дебнешком adv 'lauernd, 'heimlich; движа ce ~ Schleichen vi <21 jsn>; идвам -* ge'schlichen 'kommen vi <ЪЪ/sn> дебри nur pl 'Waldestiefen / 16/pl, Gebirgsschluchten /17/pl дебют m, -и pl De'büt n 24 дебютант m, -и pl Debü'tant m 8; übertr 'Neuling m 1 * дебютантк|а /, -и pl Debü'tantin/18 дебн>тнр|ам, -аш (-ах) uv, v debü'tieren vi <d/hb> дев|а / -и pl 'Jungfrau /17 девалваци|я f, -и pl Fin 'Währungsab¬ Wertung / 17, Devalvation /20 девер m, -и pll. (роднина) 'Schwager m 4 2. (шафер) 'Brautführer m 4 девет num neun O докарвам вода от - кладенеца 'alle 'möglichen Ar- gu'mente 'anführen <a>; през ~ села [баира, морета] 'hinter den Sie¬ ben 'Bergen девет|a/, -и pl 'Neuntel n 23; една - ein 'Neuntel деветгодйш]ея, -ни adj 'neunjährig деветдесет num 'neunzig деветдесетгодйш|ен, -ни adj 'neunzig¬ jährig
девет десетгодишнина 136 деветдесетгодйшнина / nur sg 'neun¬ zigster 'Jahrestag m 1 деветдесети пит 'neunzigste девети пит 'neunte деветйни nur pl Er'innerungsfeier /16 an den 'Toten am 'neunten 'Tage nach dem Tod O бабини ~ umg Altweiber¬ geschwätz n 20 деветйц|а / -и pl Neun /17 деветк|а /, -и pl 1. (цифра 'Ziffer), Neun / 17 2. (карта за игра 'Spielkarte) Neun; x спатия Kreuz ['Eichel) Neun 3. (трамвайна линия) 'Linie 9 / 16, Neun деветнадесет пит 'neunzehn деветнадесети пит 'neunzehnte деветнайсет пит — деветнадесет деветнайсети пит = деветнадесети деветор|ен, -ни adj 'neunfach, 'neunmal деветорк|а/, -и pH. (цифра) Neun/17 2. (девет души) 'Gruppe/16 von neun Per'sonen, 'Neunergruppe 3. (карта за игра 'Spielkarte) Neun деветстотин пит 'neunhundert деветчленен,-ниadj'neungliedrig; «но семейство 'neunköpfige Fa'milie/16 девйз т, -и pl De'vise/16, 'Wahlspruch т 2 девйз 1ен, -ни adj De'visen- девйзн nur pl Fin De'visen pl девйц|а/, -и pl 'Jungfrau/17; (момиче) 'Mädchen n 23 девйческ|и adj 'mädchenhaft, 'jungfräu¬ lich; « а гимназия 'Mädchengymna¬ sium n 28 девоик|а f -и pl 'Mädchen n 23 девойче и, -та pl 'kleines 'Mädchen n 23 девствен adj 1. 'jungfräulich, keusch 2. übertr (непокътнат) 'unberührt O « а гора 'Urwald m 3 девственост/nur sg 1. 'Jungfräulichkeit / \7/sg, 'Keuschheit / \7/sg 2. übertr (непокътнатост) 'Unberührtheit fMjsg дегенерйр|ам, -аш (-ax) uv degenerieren vi <djsn> дегизйрам, -аш (-ax) uv, v mas'kieren vr <d>, ver'kleiden vt <b>; x cesich mas'kieren vr; sich ver'kleiden vr деградаци|я/, -и pl Degra'dierung / 17 деградйрам, -аш (-ax) uv, v degradie¬ ren vr <d> дедектйв m, -и pl umg = детектив дедй nur pl 'Vorfahren m 8 jpl, 'Ahnen pl, 'Väter m 5/pl дедукция / nur sg Dedukti'on /17 де|ен, -йни adj ak'tiv деепричасти|е n, -я pl Gramm Gerun¬ dium n 28, Adverbi'alparlizip n 31 дееспособен, -ни adj 'leistungsfähig де|ец m, -йцй pl Funktionär m 1*; партйен x Par'teifunktionär; държавен x Staatsmann m 3, 'Staatsfunktionär; културен x Kul'turschaffender m 7" дежур|ен, -ни adj 'diensthabend; x лекар 'diensthabender Arzt m 2, Be'reitschaftsarzt; x офицер Offi'zier m I * vom Dienst; «на аптека Apo'theke /16 im Be'reitschafts- dienst O x als Subst 'Diensthaben¬ der m 7 * дежурствю n, -a pl Be'reitschaftsdienst m 1, Dienst; нощно x 'Nachtdienst, 'Nachlbereitschaft /17 дежур|я, -иш (-йх) mv Dienst 'haben < A >, im Dienst sein vi < B>; x при болен am 'Krankenbett 'wachen vi <hb> дезавуирам, -аш (-ax) uv, v die 'Voll¬ machten 'absprechen < 16 a > (някого jmdm.) дезергйр ам, -аш (-ax) mv, v deser'tieren vi < djsn >, 'fahnenflüchtig 'werden vi < 18 /sn> дезертьор m, -и pl Deser'teur m 1*. 'Fahnenflüchtiger ml* дезертьорски adj Deser'teurs- дезертьорств|о n, -a pl 'Fahnenflucht /17/sg, Deserti'on /17 дезинтересйр|ам се, -аш се (-ах се) mv, v das Inter'esse ver'lieren < 32b > (от an 3), sich nicht interessieren vr <d> (от für 4) дезинфекционни, -ни adj Desinfekti'ons- дезинфекцйр|ам, -аш ( -ax) uv, v des¬ infizieren v/ <d> дезинфекция/ -и pl Desinfekti'on /17
137 деколте дезорганизаторски adj desorganisie¬ rend, destruk'tiv дезорганизация / -и pl Desorgani¬ sation /17 дезорганнзйр|ам, -аш (-ах) uv, v desor¬ ganisieren vr < d > дезориентация / nur sg 'Fehlorientie¬ rung/ 17 дезориентирам се, -аш се (-ах се) uv, v sich Tehlorientieren vr < е > дейно adv ak'tiv дейност /nur sg 'Tätigkeit/17, 'Wirken n 23/sg, 'Arbeit /17; производствена - Produkti'onsarbeit; просветна - 'Bildungsarbeit; книжовна - litera¬ risches 'Wirken; културна - kultu¬ relles 'Wirken действен adj 1. 'wirksam; - а помощ 'wirksame 'Hilfe/16 2. aktivierend; - пример aktivierendes 'Beispiel n 20 действеност /nur sg 'Wirksamkeit /17 действи|е n, -я pl I. (работа, дело) 'Handlung / 17, Tat / 17; (постъпка) 'Handlungsweise / 16; (събитие) Er'eignis n 27; военни ~я 'Kampf¬ handlungen 2. (резултат) 'Wirkung / 17, 'Auswirkung 3. (влияние) 'Ein¬ fluß m 2, 'Einwirkung 4. Theat Akt m 1, 'Aufzug m 2 5. Math 'Grundrech¬ nungsart / 17; четирите основни аритметични - я die vier 'Grund¬ rechenarten действителен, -ни adj 1. (истински) 'wirklich, tatsächlich; ж член'ordent¬ liches 'Mitglied n 21 2. ak'tiv; -на служба ak'tiver Mili'tärdienst m 1; as залог Gramm 'Aktiv n 20*/sg 3. (валиден) 'gültig; (със законна сила) 'rechtskräftig действително adv 'wirklich, tatsächlich действителност/ nur sg 'Wirklichkeit / 17 auch Phil; в - in 'Wirklichkeit действув|ам, -аш (-ах) uv 1. (върша нещо) 'handeln vi <hb>\ (развйвам дейност) 'wirken vi <hb>, 'tätig sein vi < B > 2. (въздействувам) 'wirken; лекарството действува die Arz'nei hilft (wirkt); 'einwirken vi <a/hb> (върху auf 4) 3. (функционирам) funktionieren vi <hb> 4. Mil ope- 'rieren vi < d/hb > декабрйст m, -и pl Hist Deka'brist m 8 декаграм m, -ове pl Deka'gramm n 20/sg декадент m, -и pl Deka'denzler m 4 декадентски adj deka'dent декадентство n nur sg Deka'denz m \l/sg декалнт|ър m, -ри pl Dekaliter n 23/sg декан m, -и pl De'kan m 1 *; замест¬ ник-- 'Prodekan деканат m, -и pl Dekanat n 20 декански adj De'kans-; - съвет Fa- kul'tätsrat m 2* дбкар m, -и pl 'Dekar n 20/sg, 0,1 ha деквалифнкация/nursg Ver'lustm 1 der be'ruflichen Qualifikation деквалнфицйр|ам се, -аш се (-ах се) uv Seine be'rufliche Qualifizierung ver¬ lieren < 32 b > декември m De'zember m 4 декемврййски adj De'zember- декламатор m, -и pl Dekla'mator m 9 a, Rezi'tator m 9 a декламаторски adj deklama'torisch, re- zita'torisch, 'Vortrags- декламацн|я /, -и pl Rezitati'on / 17, Deklamati'on /17 декламйр|ам, -аш (-ах) uv, v rezitieren vt, vi < d/hb >, dekla'mieren vr < d > декларативен, -ни adj deklara'tiv декларатйвност / nur sg Deklamieren n 23/sg декларатор m, -и pl Dekla'rant m 8 декларация /, -и pl Deklaration / 17, Erklärung / 17; клетвена « 'eides¬ stattliche Erklärung ; митническа s 'Zollerklärung; правителствена s Regierungserklärung декларйр|ам, -аш (-ах) uv, v deklamieren vt <d>, er'klären vt <b> декласиран adj deklassiert дековйлк|а /, -и pl Eisenb 'Schmalspur¬ bahn/17, 'Kleinbahn деколте n, -та pl Dekolle'te « 24, 'Aus¬ schnitt m 1
деколтирам 138 деколтйр)ам, -аш (-ах) uv, v dekolle- 'tieren vt <d> декор m, -и pl 1. De'kor n 24 2. Theat Dekoration /17, Ku'lisse /16 декоративен, -ни adj dekora'tiv декоратор m, -и pl Dekorateur m 1 * декорация / -и pl 1. Dekoration /17 2. Theat Kulissen f16/pl декорйр|ам, -аш (-ах) uv, v deko'rieren vt < d> декрет m, -и pl De'kret n 20 декретйр|ам, -аш (-ах) uv, v dekretieren vt <d> декстрин m nur sg Dextrin n 20* делб|а/, -й pl 1. (подялба) 'Teilung/17; (на наследството) 'Erbaufteilung 2. (участ) 'Schicksal n 20, Ge'schick и 20 делв!а /, -и pl 'Steinguttopf m 2, 'Hen¬ keltopf делегат m, -и pl Delegierter m 7T делегатк|а /, -и pl Delegierte /19 делегатски adj Dele'gierten- делегацн|я /, -и pl Delegation /17 делегйр|ам, -аш (-ах) uv, v delegieren vt <d> делени|е n, -я pl 1. 'Teilung/ 17; * на клетки 'Zellteilung 2. (на измерителна стълбица) 'Einteilung; (на степени) 'Gradeinteilung 3. Math Division /17 деликат|ен, -ни adj 1. (внимателен) taktvoll, deli'kat 2. (нежен, фин) zart; ~ но здраве 'zarte Ge'sundheit f\7/sg 3. (труден) 'heikel; « въпрос 'heikle 'Frage/16 деликатес m, -и pl Delikatesse /16 деликатесен, -ни adj Delikatessen-, Delikateß-; x магазин Delikatessen¬ geschäft n 20 деликатност /nur sg 'Aufmerksamkeit /17, 'Taktgefühl n 20, 'Zartgefühl делйм adj 'teilbar (на durch 4) делйм|о и, -и pl Math Divi'dend nt 8 делимост / nur sg 'Teilbarkeit /17 делйриум m nur sg Delirium n 28 делйтб|а /, -и pl 1. (разделение) 'Teilung / 17 2. (класификация) 'Einteilung, Klassifizierung /17 делйтбен adj 1. (подлежащ на разде¬ ляне) 'zuteilend, 'aufzuteilend 2. (оп¬ ределящ) 'Einteilungs-, Klassiffzie- rungs-; ~ признак Klassifizierungs¬ merkmal n 20 делител (-ят) m, -и pl Math Di'visor m 9a делни!к m, -ци pl 'Werktag m 1, 'Wo¬ chentag делнич|ен, -ни adj alltäglich, 'Werk¬ tags-; 'Wochentags-; * ден 'Werktag m 1, 'Wochentag дблничност / nur sg Alltäglichkeit /17 дел|о n, -ä pl 1. (творчество) Werk n 20; живот и x 'Leben n 23 und Werk 2. (деяние) Tat/17; на x in der'Praxis; пристъпвам към x zur Tat 'schreiten vi <21 /sn>; превръщам в живо x verwirklichen vt <b> 3. (кауза) 'Sa¬ che /164. (въпрос) 'Angelegenheit /17, Ding «20; държавни ~ a'Staatsangele¬ genheiten f\l/pl 5. 'Wesen n 23; учебно x 'Schulwesen; минно * 'Bergbau¬ wesen; военно x Mili'tärwesen 6. Jur Pro’zcQ m 1; водя x 'einen Pro'zeß 'führen 7. Verw 'Akte/16; слагам към x zu den 'Akten 'legen vt деловй adj 1. (енергичен) e'nergisch, 'tatkräftig 2. (отнасящ се до работа¬ та) 'Arbeite-, 'sachlich; ~ президиум 'Arbeitspräsidium n 28; ~ разговор 'Arbeitsgespräch n 20, 'Sachgespräch; ~ връзки geschäftliche Beziehun¬ gen / Yl/pl, ~ кръгове 'Fachkreise m 1 /pl деловит adj e'nergisch, 'tatkräftig деловйтост / nur sg Ener'gie / 16 a, 'Tatkraft/14, 'Leistungsvermögen n 23 деловодйтел (-ят) m, -и pl ’Buchführer m 4, Archi'var m 1* деловодство n nur sg 'Buchführung/17, Ar'chiv n 20 делт|а /, -и pl 'Delta n 24 делфйн m, -и pl Del'phin m 1* делфннов adj Del'phin- дел|я, -йш (-йх) uv 1. (разделям) teilen vt (на in 4); x по равно in 'gleiche 'Teile 'teilen; x тъга и радост c някого Freud und Leid mit jmdm.teilen; x
139 ден залъка си с някого mit jmdm. den 'letzten 'Bissen 'teilen 2. Math divi'die- ren vt < d > (на durch 4) 3. (отделям, отлъчвам) 'trennen vt (от von 3) 4. (отбирам) 'aussondern vt <a> (от aus 3) O z мегдан c някого mit jmdm. 'wetteifern W < Ъ/hb >; x ot залъка си sich vom 'Munde 'absparen <a>; x се 1. (отлъчвам се) sich 'trennen vr (от von 3) 2. (вземам наследството) das 'Erbteil 'aufleilen <a> (c 'unter 3) 3. (делим съм) 'teilbar sein vr <B> (на durch 4, in 4); четири се ~ й на две vier ist durch zwei 'teilbar демаго|г m, -зи pl Dema'goge m 7 демагоги|я /, -и pl Demago'gie /16 a демагогски adj dema'gogisch демаг6гствув|ам, -am (-ax) uv Dema¬ goge be'treiben <23b>, dema'go¬ gisch 'auftreten vr < 15a/sn> демаркацнон|ен, -ни adj Demarkati'ons-; ~ на линия Demarkati'onslinie /16 демаскйр|ам, -am (-ax) uv, v demas'kieren vr <d>, ent'larven vr <b> демнлнтарнзация / nur sg Entmilita- ri'sierung / 17 демнлитаризйр]ам, -am (-ax) uv, v ent- militari'sieren vt <d> демплнтарнзиран adj entmilitari'siert; - а зона entmilitari'sierte 'Zone /16 демобилизаци6н1ен, -ни adj Demobi- li'sierungs- демобилизация / nur sg Demobilisie¬ rung/17 демобилизирам, -am (-ax) uv, v demo¬ bilisieren vr <d> демодиран adj 'unmodern, 'altmodisch демократ m, -и pl Demo'krat m 8 демократизация/nur sg Demokratisie¬ rung/ 17 демократизирам, -am (-ax) uv, v de¬ mokratisieren vr <d> демократизъм (-мът) m nur sg Demokra'tismus m 11, Demokratie / 16 a демократйч|ен, -ни u. демократически adj demokratisch демократичност / nur sg demokrati¬ sches 'Wesen n 23 ; demokratisches Verhalten n 23/sg демокраци|я/, -и pl Demokra'lie/16 a, демон m, -и pl 'Dämon m 9 a демонйч|ен, -ни и. демонйчески adj dä- 'monisch демонски adj Dä’monen-, dä'monisch демонстрант m, -и pl Demonstrant m 8 демонстранте |a /, -и pl Demon'strantin /18 демонстратйв|ен, -ни adj demonstrativ демонстрация /, -и pl 1. Demonstration /17; протестна x Protestdemonstra¬ tion 2. (митинг) 'Kundgebung /17 3. x на физически опит Demon¬ stration 'eines physikalischen Versu¬ ches демонстрирам, -am (-ax) uv, v de¬ monstrieren vr <d> демонтйр|ам, -am (-ax) uv, v demon¬ tieren vr <d>, 'abmontieren vt <c> деморализаци я /, -и pl Demoralisie¬ rung/ 17 деморалнзйр|ам, -am (-ax) uv, v demo¬ ralisieren vt <d> деи (денят) m, дни pl Tag m I; работен - 'Arbeitstag; присъствен - 'Arbeits¬ tag; имен ~ 'Namenstag; рожден ~ Ge'burislag; ~ на жената 'Frauentag O бял ~ не съм видял ich 'habe 'keine 'guten 'Tage (kein 'leichtes 'Le¬ ben] ge’habt; ~ до пладне umg kurze Zeit /17; дни наред tagelang; дните му са преброени Seine 'Tage sind ge'zählt; добър ~ 'Guten Tag!; до ~ днешен bis zum 'heutigen Tag; един ~ 'eines 'Tages; злобата на ~ я 'Tages¬ gespräch n 20, 'Tagesereignis n 27; ката ~ volkst 'jeden Tag, täglich, tag'aus, tag'ein; оня - а) (завчера)'vorgestern b) (тогава) Seinerzeit; ~ след ~ Tag für Tag, tag'aus, tag'ein; от ~ na ~ von Tag zu Tag; на ~ pro Tag, täglich; посред бял ~ am 'hellichten Tage; през ~ 'einen Tag um den 'anderen, 'jeden 'zweiten Tag; ясно като бял ~ umg ganz klar, 'offensichtlich
денатурирам 140 денатурйр|ам, -аш (-ах) uv, v dena- tu'rieren vt <d>, 'ungenießbar 'ma¬ chen vt, ver'gällen vt денационализаим / nur sg 1. (лишаване от национални особености) Entna- tionali'sierung / 17, Beseitigung / 17 der nationalen Besonderheiten 2. (връщане на национализирано пред¬ приятие на частно лице) Repri¬ vatisierung/17 денационализйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (лишавам от национални особе¬ ности) eninalionaliSieren vt < d >, die nationalen Besonderheiten beseitigen <b> 2, (epimaM национализирано предприятие на частно лице) repri¬ vatisieren vt < d> денгуб1а / -и pl 1. (загубено време) 'Zeitverlust т 1 2. (загубено работно време) 'Arbeitsausfall т 2 3. (обезще¬ тение) Entschädigung /17 денем adv am 'Tage, 'tagsüber O - и нощем Tag und Nacht денк (-ът) m, -ове pl 'Bündel n 23 деннйца /nur sg 'Morgenstern tn 1 деконоиЦеи, -ни adj vierund'zwan- zigstündig. Tag- und Nacht-; - но дежурство Tag- und 'Nachtbereit- schaft/17, Tag- und 'Nachtdienst m 1; übertr (непрекъснат) 'ununterbrochen денонощн|е n, -я pl Tag m 1 und Nacht /14, Tag денонощно adv Tag und Nacht, bei Tag und bei Nacht денонсйр|ам, -аш (-ах) uv, v (договор Ver'trag) 'aulheben vt < 14 a >, 'kündi¬ gen vt денув|ам, -аш (-ах) uv volkst den Tag ver'bringen <24b> денувк1а/, -и pl 1. (такса) 'Tagesgebüh¬ ren /17//?/ 2. (почивка) 'Ruhetag m 1 департамент m, -и pl Departe'menl [departa'mö:] n 24 деп|о n, -ä pl De'pot [de'po:] n 24; трамвайно ä 'Straßenbahnhof m 2 депозйр ам, -аш (-ах) uv, v 1. Fin (давам депозит) hinter'legen vt < b >, depo¬ nieren vt < d > 2. (представям пис¬ мено) 'einbringen vt <24a>; s законопроект 'einen Gesetzentwurf 'einbringen 3. (заявявам писмено) 'einreichen vt <a>; » оставка die 'Kündigung 'einreichen депозит m, -и pl 1. (банка) Depositen pl 2. (паричен залог) Pfand n 22, 'Einlage /16; - за бутилка 'Flaschenpfand 3. (стоки) 'Lagerbestände m 2/pl (на an 3) депресив ен, -ни adj depres'siv депреси|я /, -и pl 1. Depression / 17 2. Meteor Tief n 24 депутат m, -и pl Depu'tierler m 74, 'Abgeordneter m7% 'Volksvertreter m 4 депутатк!а /, -и pl Depu'tierte / 19, 'Abgeordnete / 19, 'Volksvertreterin /18 дер|а, -еш (драх) uv 1. (животно) 'abhäuten vt <a>, enthäuten vt <Ь>;хзаек 'einem 'Hasen das Fell 'abziehen <32a> 2. (късам) zer'rei- ßen vt < 21 b > 3. (измъчвам) 'quälen vt 4. (дращя) 'kratzen vt O « кожата някому übertr jmdm. das Fell 'über die 'Ohren 'ziehen < 32 >; дерем си очите sich in den 'Haaren 'liegen vr <31 >, sich fast die 'Augen 'auskratzen vr < a >; ä си гърлото sich die 'Lunge aus dem 'Halse Schreien <23/hb> дер|а се, -еш се (драх се) uv 1. (сйлно викам) Schreien vi, vt < 21/hb >, 'brül¬ len vr <hb>, sich 'heiser Schreien vr 2. (кашлям) stark 'husten vt <hb>, sich die 'Lunge aus dem Hals 'husten дерайлйр|ам, -аш (-ах) uv, v entgleisen vt <bjsn> дервйш nt, -и pl 'Derwisch m 1 дервнш|ин m, -и pl - дервйш дерел, -та pl 1. (дол) Schlucht / 17 2. (поток) Bach m 2 деребей (-ят) m, -йове pl 1. Hist 'eigen¬ mächtig 'handelnder Gouver'neur im 'türkischen Feu'dalreich 2. übertr umg (подтйсник) Ty'rann m 8, Des'pot m 8 деребействув|ам, -аш (-ах) uv umg (държа се като тиранин) tyrannisch 'auftreten vt < 15 а/sn >; (своеволнича)
141 дестилирам 'willkürlich 'schalten vi <hb> und 'walten vi <hb> дередже n nur sg umg 'schlechte 'Lage / 16; на какво-съм in 'einer 'mi߬ lichen 'Lage sein vi <B>, in 'einem ‘mißlichen 'Zustand sein дерз|ая, -аеш (-äx) uv sich er'kühnen vr < b >, 'wagen v/, kühn sein vi < B > дериват m, -и pl Deri'val n 20 дерматоло|г m, -зи pl 'Hautarzt m 2, Dermato'loge m 7 дерматология / nur sg Med Dermato- lo'gie / 16 a дерт (*ът) m, -ове pl umg 'Sorge / 16, 'Kummer m 4 десант m, -и pl Mil 'Landung / 17; въздушен - 'Luftlandung; пара¬ шутен *» 'Fallschirmlandung; мор¬ ски ~ 'Seelandung; танков -auf 'Panzer 'aufgesessene mot. 'Schützen m Ijpl дес£нт|ен, -ни Mil 'Lande-; Mar 'Lan- dungs-; въздушни - ни войски Luft¬ landetruppen / 16//?/; морски - ни войски 'Seelandungstruppen; г кораб 'Landungsschiff n 20 десен m, -и pl Des'sin n 24, 'Muster n 23, 'Zeichnung / 17 дес|еи, -ни adj 'rechte auch Pol десерт m. -и pl Des'sert n 24, 'Nachtisch m 1 десерт|ен, -ни adj Des'-sert-; - но вино Des'sertwein m 1; - но грозде 'Tafel¬ trauben pl десет пит zehn десет|а /, -и pl 'zehntel; една » ein 'Zehntel n 23 десетгодишния |a /, -и pl 'zehnter 'Jah¬ restag m 1 десетдневка /, -и pl umg De'kade /16 десети пит 'zehnte десетилетие n, -я pl Jahr'zehnt n 20 десетилетк|а /, -и pl 1. (план) Zehn'jah- resplan m 22. (училище) Zehnklassen¬ schule /16 десетйна пит unge'fähr zehn, unge'fahr ein 'Dutzend десетйц|а /, -и pl 1. (десет едно¬ родни неща) zehn Stück 2. (цифра) Zehn/17 десетйч|ен, -ни adj Math Dezi'mal-; - на дроб Dezi'malbruch m 2 десетк|а/, -и pl 1, (десет бройки) zehn Stück 2. (група от десет души) 'Zeh¬ nergruppe /163. (карта за игра) Zehn /17 4. pl 'Dutzende, 'einige 'Dutzend; - и пъти 'dutzendemal; c - и zu 'Dut¬ zenden десетни|к m, -ци pl 'Zehnergruppenlei¬ ter m 4; veralt Mil 'Unteroffizier m 1 * десетобо|й (-ят) m nur sg Sport 'Zchn- kampf m 2 десетоклас|ен, -ни adj Zehn'klassen-; - но училище Zehnklassenschule/16 десетокласни к m, -ци pl 'Schüler m 4 der 10. 'Klasse десетолевк|а /, -и pl Zehn-'Lewa-Schein m 1 десеторни, -ни adj 'zehnfach десеторк|а /, -и pl — десетка десетоъгьл|ен, -ни adj 'zehneckig, 'zehnwinklig десетоъгьлни|к m, -ци pl 'Zehneck n 20 десетъ|к m, -ци pl Hist 'Zehnter] m 8 [7+] дескриптйв[сн, -ни adj deskrip'tiv; - на геометрия 'darstellende Geome'trie / 16a деснйи|а /, -и pl 'Rechte/16 auch Pol, 'rechte Hand /14 десничар (-ят) m, -и pl Pol 'Rechter m 1\ 'Rechtsgesinnter m 7*, 'Anhän¬ ger m 4 der 'Rechten деспот m, -и pl Des'pot m 8 auch übert деспотизъм (-мът) m nur sg Despo'tis- mus m 11 деспотйч|ен, -ни adj despotisch десп6тств[о n, -a pl Despo'tie /16 a дестилат m, -и pl Deslil'lat n 20 дестилатор m, -и pl Destil'lierapparat m 1 дестилационен, -ни adj Destillati'ons- дестилация / nur sg Destillati'on / 17; суха - 'trockene Destillati'on дестнлйр|ам, -am (-ax) uv, vdestil'lieren vt <d>
детайл 142 детайл nt, -и pl De'tail п 24; Tech (част) Teil т I детайл|ен, -ни adj detail'liert де1те п, -ца pl Kind п 21 О от е von klein auf детектив nt, -и pl Detek'liv nt 1* детективски adj Detek'tiv - O ~ роман Krimi'nalroman w 1*; * филм Kri- mi'nalfilm nt 1 детектор nt, -и pl De'tektor nt 9 a детелйи|а /, -и pl 1. Klee m 6/sg; 2. (листо) 'Kleeblatt n 22 детенце n, дечица pl 'Kindchen и 23, Kind n 21 детерминйзъм (-мът) nt nur sg Phil Determi'nismus nt 11 детерминирам, -аш (-ах) uv, v deter- mi'nieren vt <d> детеубй|ец m, -йци pl 'Kindesmörder nt 4 детински adj 1. (присъщ на дете) 'Kin¬ der-; ~ дни 'Kindertage mjpl, 'Kin¬ derzeit/17; ~ смях 'Kinderlachen n 23 2. (несериозен, хлапашки) 'kindisch детинство n nur sg 'Kindheit/17, 'Kin¬ derjahre pl* детйнщин|а /, -и pl Kinde'rei /17 детнн|я се, -йш се (-йх се) uv sich 'kindisch be'nehmen vr < 16 b > дето adv = гдето детонатор nt, -и pl Deto'nator nt 9 a детонаци|я /, -pl Detonati'on /17 детронйр|ам, -аш (-ах) uv, v entthro¬ nen vf <b>, vom Thron 'stürzen vt д6тск|и adj 1. (предназначен за деца) 'Kinder-, - а играчка 'Spielzeug п 20; - а количка 'Kinderwagen т 4;« дом 'Kinderheim п 20*; ~ а градйна 'Kindergarten т 5; ~ а болест 'Kin¬ derkrankheit / 17; ~ а консултация 'Mütterberatung/17 2. (като на дете, присъщ на дете) 'kindlich; » поглед 'kindlicher Blick т I детство п nur sg = детинство дефанзйв|а /, -и pl Defen'sive /16 дефект т, -и pl De'fekt т 1, 'Fehler т 4; ~ в говора 'Sprechfehler т 4 дефект|ен, -ни adj de'fekt, 'fehlerhaft дефиле п, -та pl 1. (долйнно стеснение) 'Talenge / 16 2. (клисура) Schlucht / 17 3. (пролом) 'Durchbruch т 2; Искърско ~ Tskerdurchbruch4. (пла- нйнска теснина) 'Engpaß nt 2 дефнлйр|ам, -аш (-ах) uv, v defilie¬ ren v/ < d/sn >, vor'beimarschieren vi < e/sn > дефиийр|ам, -аш (-ах) uv, v defi'nieren vt <d> дефинитйв|ен, -ни adj deftni'tiv дефннннн|я f -и p! Definiti'on /17 дефицйт m, -и pl 'Defizit n 20* дефицйт|ен, -ни adj 1. 'Defizit-; - на стока 'Mangelware/162. rar; стоката е ~ на die 'Ware ist rar деформация/, -и pl Defor'mierung/17 деформйр|ам, -аш (-ах) uv, v deformie¬ ren vf <d> деца t дете децентрализация / -и pl Dezentra¬ lisierung/ 17 децентрализйр|ам, -аш (-ах) uv, v de¬ zentralisieren vf <d> децнграм m, -ове pl Dezi'gramm n 23 децилйт|ър m, -ри pl Dezi'liter n 23 децим&л m, -и pl Dezi'malwaage/16 децимет|ър m, -ри pl Dezi'meter n 23 дечица nur pl 'Kinder n 21//?/, 'Kinder¬ chen pl дечурлнд nur pl umg 'Kinder n 21/p/, die 'Kleinen pl, 'Kindervolk n 22 дешифрйр|ам, -аш (-ах) uv, v de¬ chiffrieren vf <d> деяни|е n, -я pl Tat/17, 'Handlung/17 деятел (-ят) m, -и pl = деец деятел |ен, -ни adj = деен деятелност / nur sg - дейност джавк!ам, -аш (-ах) uv 'bellen vi <hb>, 'kläffen vi <hb>; übertr her'um- schnauzen vi < a/Ab >, 'kläffen джаз (-ът) m, -ове pl 1. 'Jazzorchester ['d3es..] n 23, 'Jazzkapelle / 16; (за танцова музика) 'Tanzkapelle 2. (стил) Jazz m джазов adj Jazz-, Tanz-; - а музика 'Jazzmusik / 17, Jazz m; (танцова музика) Tanzmusik; - оркестър 'Jazz-
143 диалектика kapelle /16; 'Jazzband /15; (за танцова музика) 'Tanzorchester и 23 джам (-ът) т, -ове pl umg Glas п 22; (на прозорец) 'Fensterglas джамбаз и. джамбйз|ин т, -и pl 'Vieh¬ händler т 4; (на коне) 'Pferdehändler джамджй|я т, -и pl 'Glaser т 4 джамй|я /, -и pl Mo'schee /16 а джаик|а/, -и pt Mira'belle /16 джанковнца / nur sg 'Zwetschgen¬ schnaps m 2 джанъм Partikel bei vertraulicher Anre¬ de mein 'Lieber джас|ам, -аш (-ах) uv umg 1. (удрям) 'knallen vi <hb>, 'schlagen vt <4> 2. (блъскам) 'stoßen vt < 34 > джасв|ам -am (-ax) uv; джасн|а, -еш (-ах) v umg 1. (удрям) 'knallen vi <hb>, 'schlagen vt <4> 2. (врата Tür) 'zuknallen vt <&/hb>; s ce 1. (падам) 'hinschlagen vi <4ajhb> 2. (хвърлям ce) sich 'hinwerfen vr < 16 ajhb> 3. (врата Tür) 'zuschlagen vi <4z/sn>4. (полудявам) ver'rückt 'werden vi < 18/sn > джаснат adj umg ver'dreht, blöd джйфк|ам, -am (-ax) uv ~ джавкам джеб (-ът) m, -ове pl = джоб джебчй|я т, -и pl Taschendieb т 1 джезвб п, -та pl 'Mokkatöpfchen п 23 джелат т, -и pl и. джелат | ни т, -и pl 1. 'Henker т 4, 'Scharfrichter т 4 2. übertr 'Mörder т 4, 'Henkers¬ knecht т 1 джибри nur pl 'Weintreber pl, 'Wein¬ trester pl джйбров adj 'Treber-, 'Trester- джйбровиц[а / -и pl 'Tresterschnaps m 2 джип (-ът) m, -ове pl Jeep [d3i:p] m 6, 'Kübelwagen m 4 джир6св|ам, -am (-ax) uv; джиро- с|ам, -am (-ax) v 1. Fin giTieren vt < d >, über'tragen vt < 4 d > (на auf 4) 2. übertr umg (задача, нежелано лице) 'abschieben < 32 а > (нещо на някого etw. auf jmdn.) джоб (-ът) т, -ове pl 'Tasche / 16; вътрешен ~ 'Innentasche, 'Brustta¬ sche; заден ~ Ge'säßtasche; übertr (парични средства) 'Geldbeutel т 4 0 турям някого в «• а си übertr jmdn. in die 'Tasche 'stecken джоб|еи,-ни adj 'Taschen-; * часовник 'Taschenuhr /17 джобче n, -та pl 'Täschchen n 23, 'kleine 'Tasche/17 джоджен m nur sg Bot 'Krauseminze /16 джолан m, -и pl 'Hachse/16; говежди ~ 'Rindshachse; телешки - 'Kalbs¬ hachse; свински ~ 'Eisbein n 20 джувк|а / -и pl umg 'Schleife / 16; (за коса) 'Haarschleife джудже n, -та pl 1. Zwerg m 1 2. (лй- липут) Lilipu'taner m 4 джумбуш m, -и pl umg Spaß m 2, (смях) Gemachter n 23 Оправя си - c някого mit jmdm. 'seinen Spaß 'treiben < 23 > джунгл|а /, -и pl 'Dschungel m 4 джурк|ам, -am (-ax) uv 'quirlen vt джуруля|к m, -ци pl Quirl m 1 джуфк|а /, -и pl = джувка дзифт (-ът) т nur sg As'phalt m 1, Teer m 1 дзън lnterj kling диабет m nur sg Med Dia'betes m, 'Zuk- kerkrankheit /17 днабетй|к m, -ци pl Med Dia'betiker m 4 днабетйч|ен, -ни adj dia'betisch диагноз|а /, -и pl Dia'gnose / 16 диагностй|к m, -ци pl Diagnostiker m 4 диагностика / nur sg Dia'gnostik /17 диагонал m, -и pl Diago'nale / 16 O no ~ diago'nal adv диагонал |ен, -ни adj diago'nal диаграм1а /, -и pl Dia'gramm n 20* диадем|а f -и pl Dia'dem n 20* диалект m, -и pl Dia'lekt m 1, 'Mundart /17 диалект|ен, -ни adj Dia'lekt-, dialek'tal диалектйз|ъм m, -ми pl Dia'lektwort n 22 диалектй|к m, -ци pl Phil Dia'lektiker m 4 диалектика / nur sg Phil Dia'lektik fWsg
диалсктически 144 диалектнчески adj dialektisch дналектоло1г т, -зи pl Dia'lektforscher m 4, Dialekto'loge nt 1 диалектологйч|ен, -ни adj dialektolo¬ gisch диалектология f nur sg Dialektolo'gie/ Dialektforschung / 17, 'Mundartfor¬ schung диалектоложки adj dialektologisch диало1г т, -зи pl Dia'log m 1 диалогйч1ен, -ни adj dialogisch диамант m, -и pl Dia'mant m 8 диамантен adj Dia'mant-, dia'manten диаметрал|ен,-ни ^diametral; в - на противоположност in diame'lralem 'Gegensatz диамет|ър m, -ри pl 'Durchmesser m 4 диапазон nt, -и pl 1. Mus Dia'pason m od n, Re'gister n 23 2. übertr 'Umfang m 2, 'Ausmaß n 20, 'Breite / 16 диапозитив nt, -и pl Diaposi'tiv n 20* диапозитив|ен, -ни adj Dia-; x апарат 'Diaprojektor m 9 диари я /, -и pl Med Diar'rhoe / 16 a, 'Durchfall m 2 дйафилм m, -и pl 'Umkehrfilm m 1 диафрйгм|а /, -и pl 1. Anal 'Zwerchfell n 20 2. Foto 'Blende /16 див adj 1. (първобитен, неолитомен, необуздан) wild 2. (некултурен, прост) rauh, roh 3. (необшйтелен) scheu дива1к nt, -ци pl 1. (първобитен човек) 'Wilder nt 1* 2. (необшйтелен човек) 'sheuer Mensch nt 8 3. übertr (невъзпи¬ тан човек) 'Grobian nt 1 диван nt, -и pl 'Sofa п 24, 'Diwan т 1 * диване п, -та pl 'Dummkopf т 2, 'Holz¬ kopf дивачк|а /, -и pl 1. (първобитна жена) 'Wilde / 19 2. (необщйтелна жена, необщйтелно момиче) 'Scheue/19 3. Bot 'wilder Baum m 2; круша- x 'wil¬ der 'Birnbaum дивашки adj wild, roh; ~ племена 'wilde 'Stämme m 2jpl дивашки |a /, -wpl\. (глупост) 'Blödsinn nt I, 'Dummheit / 17 2. (невъзпйта- ност) Flege'lei / 17 3. (варварство) Barba'rei /17 дйв|ен, -ни adj 'wunderschön, 'wunder¬ voll, 'wunderbar диверсант m, -и pl Diversant m 8, Sabo'teur m 1 * днверсантк|а/, -и pl Diver'sanlin /18 диверсантски adj Diversi'ons- днверсн6н|ен, -ни adj Diversi'ons-, Sa- bo'tage- диверсн|я / -и pl Diversi'on / 17, Sa¬ botage /16 дивеч nt nur sg Wild n 20 див|ея, -ееш (*ях) uv ver'wildern vi < Ъ/sn > дивидент m, -и pl Dividende/16 дивизион m, -и pl Mil Abteilung / 17 дивизион|ен, -ни adj Mil Divisi'ons-; - ният als Subst Divisionskomman¬ deur nt 1 * дивйзи|я / -и pl Mil Divisi'on / 17 дйвост f nur sg 1. 'Wildheit/17 2. übertr (необщйтелност) 'Menschenscheu /17 дивота / nur sg 'Wildheit /17 дивотй|я /, -w.pl 1. (глупост) 'Dummheit / 17 2. (безобразие) Flege'lei / 17, 'Grobheit /173. (дивота)' Wildhei t /17 див]я, -йш (-йх) uv in Er'staunen [Verwunderung) ver'sctzen vt <b>; s ce sich 'wundern vr, 'staunen vi <hb> дйг|а / -и pl Deich m 1, Damm nt 2 дйг|ам, -аш (-ах) uv; дйгн|а, -еш (-ах) v = вдйгам дидактика / nur sg Di'daktik / 17 дидактичен, -ни adj di'daktisch диез т, -и pl Mus 'Diesis /, Di'ese / диет!а/, -и pl Di'ät /17; пазя x di'ät 'leben vi <hb> диетйчен, -ни adj Di'at-; ~ на храна 'Schonkost /, Di'ät /17 диетйчески adj — диетйчен дйзелмотор nt, -и pl 'Dieselmotor nt 9 a дйзелов adj 'Diesel- дизентериен, -йни adj Med Ruhr- дизентерн|я / -и pl Med Ruhr /17 дий Interj hü дикан|я/, -и pl 'Dreschschlitten nt 4
145 диригентски диктат т, -и pl Pol Dik'tat п 20 диктатор т, -и pl Dik'tator т 9 а днктаторски adj dikta'torisch диктаторство п nur sg 1. Pol dikta- 'torisches Re'gime n 24 2. (пове¬ дение) dikta'torisches Verhalten n 23, 'Herrschsucht /14 диктату|р|а/, -и pl Pol Dikta'tur/17 диктовк|а /, -и pl Dik'tat n 20; под x на някого 'unter jmds. Dik'tat дйктор m, -и pl Radio 'Sprecher m 4 диктув|ам, -am (-ax) uv dik'tieren vt, vi < d/hb > ДЙКЦИ1Я / -и pl Dikti'on/ 17, 'Ausspra¬ che /16 дилем а / -и pl Di'lemma n 24 дилетант m, -и pl 'Dilet'tant m 8 дилетантски adj dilet'lantisch дим (-ът) m nur sg Rauch m 1, Qualm m 1, 'Rauchwolke / 16 O ~ да ме няма 'blitzschnell ver'schwinden vi <21hjsn>; ~ ще се дйга daß es nur so raucht дйм|ен, -ни adj 1. Rauch-, Qualm-, x пожар 'Rauchfeuer n 23; ~ на завеса Mil 'Nebelvorhang m 2 2. (задимен) ver'räuchert, 'rauchig димитровче л, -та pl Bot 'Herbstaster /16 дим|я, -йш (-ях) v 'rauchen vt, vi <hb> димят m nur sg Dimiat m динамйз|ъм (-мът) m nur sg = дина- мйчност динамика / nur sg Dy'namik /17 динамит m nur sg Dyna'mit n 20 динамит |ен, -ни adj Dyna'mit- дннамнч|ен, -ни adj dy'namisch динамйчност f nur sg Dy'namik /17 динам|о n, -a pl Dy'namo m 6 динамомашин|а /, -и pl 1. Dynamoma¬ schine / 16, Dy'namo m 6 2. Kfz 'Lichtmaschine /16 дииастйч|ен, -ни adj dynastisch династи|я /, -и pl Dina'stie /16 a дйнен adj Me'lonen-, 'Wassermelonen- C> турям някому ~ а кора übertr jmdn. her'einlegen <a> дйн|я / -и pl 'Wassermelone / 16, Me'lone диопт|ър m, -ри pl Diop'trie /16 a дип adv umg 1. (напълно) 'völlig, ganz 2. (доста) 'ziemlich дйпл|а /, -и pl 'Falte /16 дйллом m, -и pl и. диплом |a / -и pl Di'plom n 20 дипломат m, -и pl Diplo'mat m 8 auch übertr дипломатйч|ен, -ни adj diplo'matisch auch übertr днпломатйческ|и adj diplo'matisch; x отношения [връзки] diplo'matische Beziehungen pl; x представител diplo'matischer Vertreter m 4; ~ o тяло diplo'matisches Korps n дипломация f nur sg Diploma'tie /16 a диплом |ен, -ни adj Di'plom-; ~ на работа Di'plomarbeit /17;® изпит Di'plomprüfung /17 дипломйр|ам, -аш (-ax) uv, v diplo'mie- ren vi <d/hb>, ein Di'plom erteilen <b>; s ce das Di'plom er'werben <16b> дипломйран adj Di'plom-; ~ инженер Diplomingenieur m 1 * дйпл|я, -иш (-их) uv 1. (правя на дйп- ли) in 'Falten 'legen vt, 'falten vt 2. (сгъвам) zu'sammenlegen vt < a >; s ce sich 'falten vr днре)к m, -ци pl umg Pfahl m 2, Stamm m 2 директ ен, -ни adj direkt; s вагон Eisenb 'Kurswagen m 4 днректйв1а /, -и pl Direk'tive /16 директор m, -и pl Direktor m 9 a; главен ~ 'Hauptdirektor, Generaldirektor; генерален ~ Generaldirektor директори|a / -и pl Direk'torin / 18, Direk'trice /16 директорски Direk'toren- дирекци6н|ен, -ни adj Direkti'ons- дирекци|я/, -и pl Direktion/17; главна ä 'Hauptverwaltung/17 диригент m, -и pl Mus Dirigent m 8 диригентск|и adj Mus Dirigenten-; ~ a палка Diri'genlenslab m 2 10 Wtb. Bulg-Dt.
диригентство 146 диригентство п nur sg Mus musikali¬ sche 'Leitung/!7;под - тонанякого 'unter der musikalischen 'Leitung von jmdm. дирнжйр|ам, -аш (-ах) uv, v Mus diri¬ gieren v/ < d > auch übertr днрня|к m, -ци pl umg 'Hinterer m 7+, Ge'säß n 20 'дйр|я /, -и pl Spur /17; (от животни) 'Fährte /16 0 влизам в - ите на някого jmdm. auf die 'Schliche 'kom¬ men vi <33lsn>; вървя по - ите на някого jmdm. auf dem 'Fuße 'folgen vi <sn>; изгубвам -ите на някого jmds. 'Spuren verlieren <32b>; по¬ падам в - ите на някого jmdm. auf die Spur 'kommen vi <33/sn> 2дйр|я, -иш (-йх) uv 'suchen vt, vi <hb> дисйг nt, -и pl 'Quersack m 2, 'Dop¬ pelsack; (на рамене) 'Schultersack; (на кон) 'Satteltasche /16 дис6кцн|я /, -и pl Sekti'on/17, 'Leichen¬ öffnung /17 днсертаци6н|ен, -ни adj Dissertati'ons-; - на работа Dissertati'onsschrift /17 дисертаци|я / -и pl Dissertati'on / 17; кандидатска x 'Doktorarbeit / 17; докторска » Ha'bilschrift/17, Pro- moti'onsschrift B двсимилаци|я/, -и pl Dissimilation/17 диск (-ът) m, -ове pl 1. Sport 'Diskus mll 2. (кръгла пластинка) 'Scheibe /16 O слънчев - 'Sonnenscheibe; - на луната 'Mondscheibe днскант m, -и pl Mus Dis'kant m 1 дисков adj 'Scheiben-; - а брана 'Schei¬ benegge /16 дискотек|а /, -и pl Disko'thek /17 дискредитирам, -аш (-ах) uv, v diskre¬ ditieren vt <d> дискретен, -ни adj dis'kret; (повери¬ телен) vertraulich; (който пази тай¬ на) verschwiegen; а човек verschwie¬ gener Mensch m 8 дискретност / nur sg Dis'kretheil / 17, Verschwiegenheit /17 дискриминационен, -ни adj diskrimi¬ nierend дискриминация / nur sg Diskriminie¬ rung/17; расова - 'Rassendiskrimi¬ nierung дискусионен, -ни adj strittig дискуси|я/, -и pl Diskussi'on /17 днскутйр[ам, -аш (-ах) uv, v diskutie¬ ren v/, vi < d/hb > дисонанс m, -и pl Mus Disso'nanz /17 auch übertr диспансер m, -и pl Med Dispen'saire [..pö'sEir] n, 'Fürsorgestelle / 16; про¬ тивотуберкулозен - Tuberku'lose- fürsorgestelle диспечер m, -и pl Dis'patcher nt 4 диспечерски adj Dis'patcher- диспроп6рци|я /, -и pl Disproportion /17, 'Mißverhältnis n 27 диспут m, -и pl Dis'put m 1 дистйнци|я /, -и pl Di'stanz / 17, 'Ab¬ stand m 2, Enf fernung / 17 дистилйр|ам, -аш (-ах) uv = дести¬ лирам дисхармони|я/,-и pl Disharmonie/16 а дисциплйн|а/,-и pl Diszi'plin /17 дисциплинарен, -ни adj disziplinarisch, Disziplinär-; - но наказание Diszip¬ linarstrafe/16 О - на рота Mil veralt 'Strafkompanie /16 а дисциплинйр|ам, -аш (-ах) uv, v an Dis¬ zi'plin ge'wohnen <b> (някого jmdn.); Diszi'plin 'beibringen <24a> (някого jmdm.) дисциплинйраи adj diszipliniert диференциал m, -и pl I. Math Diffe¬ rential n 20* 2. Tech Differentialge¬ triebe n 23 диференциален, -ни adj 1. Math Diffe¬ rential-; ~ но уравнение Differenti¬ algleichung/17 2. (разграничителен) differenti'ell 3. (нееднакъв) differen¬ ziert диференциация/, -и pl Differenzierung /17 диференцйр|ам, -аш (-ах) uv, v diffe¬ renzieren vt <d> дифтерйт m nur sg Med Diphthe'rie/16a дифтонг m, -и pl Ling Diphthong m 1 дифузен, -ни adj diffus
147 ДО дифузн|я /, -и pl Phys Diffusi'on /17 дихаии|е и, -я pl 1. (дишане) 'Atem т 4 2. (полъх) Hauch т 1 дихател|ен, -ни adj 'Atmungs-; - ни органи 'Almungsorgane п 20*/pl; - на тръба 'Luftröhre /16 дйш|ам, -аш (-ах) uv 'atmen vi, vt <hb> auch übertr дишан |e n, -ия pl 'Almen n 23, 'Atmung /17 длаб (-ът) /и, -ове pl 'Fuge /16 длан/, -и pl 'Handfläche/16 0 вижда се като на - es liegt 'offen auf der Hand длет|о n,-s.pl 1. (за камък) 'Meißel m 4 2. (за дърво) 'Beitel m 4, Stemmeisen n 23 длъж adv: на ~ längs; на - по реката längs des 'Flusses; на - и на шир kreuz und quer длъж|ен, -ни adj 1. (който има да дава) 'schuldig; той мие» пари er ist mir Geld 'schuldig 2. (задължен) ver¬ pflichtet O не оставам » übertr nichts 'schuldig 'bleiben vt <23jsn> длъжнй|к m, -ци pl 'Schuldner m 4 длъжннц|а / -и pl 'Schuldnerin /18 длъжност/ -и pl 1. (служба) 'Posten m 4, Amt n 22, Dienst nt 1; (служебно място) 'Dienststellung/17; заемам - 'eine 'Dienststellung be'kleiden <b> 2. veralt (дълг) Pflicht / 17, Ver¬ pflichtung/ 17 длъжност|ен, -ни adj\ - но лице 'Amts¬ person /17 дневал|ен, -ни adj als Subst Mil Sol'dat m 8, der 'Stubendienst hat днев|ен, -ни adj 'Tages-; Tag-; - на светлина Tageslicht« 21; - на норма 'Tagesnorm/17; ж ред'Tagesordnung /17; - на смяна Tagschicht /17 0 -ни als Subst Tagegeld и 21; на » ред съм umg auf der 'Tagesordnung 'stehen vi <hb>, Ge'sprächsgegen- stand sein <B>; слагам на » ред umg auf die 'Tagesordnung 'setzen vt дневни|к m, -ци pl 1. 'Tagebuch n 22 2. (училище 'Schule) 'Klassenbuch O входящ » 'Eingangsbuch; изхо¬ дящ » 'Ausgangsbuch днес adv 1. 'heute 2. (в сегашно време) 'heutzutage O - за - 'vorerst; - -утре 'heute 'oder 'morgen днеска adv umg = днес днескаш|ен, -ни adj umg = днешен днеш|ен, -ни adj 'heutig O до ден » bis zum 'heutigen Tag доpräp 1. bis, bis an, bis auf, bis nach, bis zu; - горе bis 'oben; - тук bis 'hierher; - Лайпциг bis 'Leipzig; - върха bis zum 'Gipfel; измокрен - костите durch'näßt bis auf die 'Kno¬ chen; - зърно bis auf das 'letzte Korn; броя - 100 bis 100 'zählen vi <hb>\ от 6 - 8 часа von 6 bis 8 Uhr; от понеделник - петък von 'Montag bis 'Freitag; - края на живота bis an das 'Lebensende; оставам - края на представлението bis zum Schluß der 'Vorstellung 'bleiben vi <23/sn>; - тръгването bis zur 'Abfahrt; übertr смея се - сълзи 'Tränen 'lachen vi < hb >; засмян - уши'über das'gan¬ ze Ge'sichl 'lachend ['strahlend]; изплашен - смърт auf den Tod er'schrocken; идвам - убеждението, че ... zur Überzeugung ge'langen vi <bjsn>, daß ... 2. (близко до) an, 'neben; сядам - прозореца ich 'setze mich an das 'Fenster; седя - прозореца ich 'sitze am 'Fenster; стоя - него ich 'stehe 'neben ihm; той застава - мене er stellt sich 'neben mich; звезда - звезда Stern an Stern; рамо - рамо 'Schulter an 'Schulter; човек - човек Mann an Mann 3. (приблизително) an die, 'ungefähr; - сто души an die 'hundert Mann 4. (преди) vor, in der Zeit vor; - Освобождението vor der 'Befreiung vom os'manischen Joch 5. (за) an; писмо - приятеля Brief an den Freund 6. (според) je nach; то e - времето das hängt vom 'Wetter ab; то e - човека das kommt auf den 'Men¬ schen an O не ми е - смях mir ist
доба 148 nicht zum 'Lachen zu'mute; не ми е ~ някого илй ~ нещо umg ich 'habe kein Vergangen nach jmdm. 'oder etw. доб|а /, -и pl Zeit / 17; нощна ä 'Nachtzeit добавк|а /, -и pl 1. (към работна запла¬ та) 'Zuschlag т 2, 'Zulage/16 2. (пред¬ ставление) 'Zugabe / 16 3. (допълне¬ ние) Er'gänzung / 17 4. (притурка) 'Beilage /16 добавъчен, -ни adj 'zusätzlich добйв|ям, -яш (-ах) uv; добав|я, -иш (-их) V hin'zufügen vt <а> (към zu 3) добера Т добйрам добив т, -и pl Er'trag т 2; среден ~ Lartdw 'Durchschnittsertrag 1 добйв|ам, -аш (-ах) uv; добй|я, -еш (-х) V 1. (произвеждам) ge'winnen vt < 26 b >, er'zeugen vt < b >, produzie¬ ren v/ < d > 2. (придобйвам) er'halten vt < 3b > 3. volkst (раждам) ge'bären vt 1 O » навик die Ge'wohnheit 'an¬ nehmen < 16 a >; « опит Erfahrung ge'winnen ['sammeln]; s плът и кръв Ge'stalt 'annehmen 2добйвам, -аш (-ах) uv; добй|я, -еш (-х) v 1. (бия до край) 'fertigschlagen vt <4 а > 2. (доубйвам) 'vollends den 'Gar¬ aus 'machen (някого jmdm.), den 'Gna¬ denstoß'geben <15> (някого jmdm.) добйване n nur sg 1. (производство) Ge'winnung / 17, 'Herstellung / 17 2. (придобиване) Ge'winnung 3. (раж¬ дане) Ge'burt /17 добйр|ам, -аш (-ах) uv; добер|а, -еш (добрах) V 'aufsammeln vt < а >, 'auf¬ lesen v/ <19а>, 'einsammeln vt <a>; s се 1. (довлйчам се) mit 'Mühe gelangen vi <bjsn>, sich 'schleppen vr (до zu 3) 2. übertr (до¬ могвам се) ge'langen (до zu 3), er'langen vt < b > (до нещо etw.) добитъ к m, -ци pl 1. nur sg Vieh n 20; рогат a 'Hornvieh; едър a 'Gro߬ vieh; дребен a 'Kleinvieh; впрегатен a 'Zugvieh 2. (добиче) Tier n 20, 'Haustier добйче n, -та pl Tier n 20, 'Haustier добйя t Добивам u. 2добйвам доблест f nur sg 'Heldenmut m 1 доблест|еи, -ни adj 'heldenmütig доближавам, -аш (-ах) uv; доближ|а, -йш (-йх) v 1. (йдвам блйзо, дости¬ гам) sich 'nähern vr (до някого od нещо jmdm. odetw. 3)2. (пристъпвам по-близко) 'näher her'anlreten vi < 15 a/sn> (до an 4, zu 3) 3. (поста¬ вям по-блйзко) her'anrücken vi < a/sn > (до an 4, zu 3); а стола до масата den Stuhl 'näher an den Tisch her'anrücken <a>; s се 1. (йдвам близко, достйгам) sich 'nähern vr (до някого od нещо jmdm. od etw.) 2. übertr (приличам) 'ähneln vi <hb>, 'nahekommen vt < 33 a/sn > (до няко¬ го od нещо jmdm. od etw. 3) добоядйсв|ам, -аш (-ах) uv; добоя- дйс|ам, -аш (-ах) vzu 'Ende' streichen vt <21 > ['färben vt] добре adv gut; nö- - 'besser; най- - am 'besten O - дошел! 'herzlich will¬ kommen!; - заварил! (Antwort auf добре дошел) 'danke für den 'herzli¬ chen Emp'fang!; ~ съм mir geht es gut добрии! а /, -й pl 1. (доброта) nur sg 'Güte/16; ймай ~ ата 'würdest du die 'Güte 'haben, sei doch 'bitte so gut 2. (добро дело) 'gute Tat / 17, 'Wohltat /17 3. (сполука) Glück n 20, 'Gutes n26 4. (блага) nur pl 'Güter n 22/pl, 'Reichtümer m Ъ/pl добрб n nur sg 1. (нравствено положи¬ телно) 'Gutes n 26*; c - im 'Guten 2. (добро дело) 'Wohltat /17, 'gute Tat /173. (сполука) Glück n 20, Wohl n 20 4. (имот) Be'silz m 1 O вйждам ~ 'Gutes'sehen <19>;за ~ mit 'guten 'Absichten; мисля някому ~ то jmdm. 'alles 'Gute 'wünschen; не разбйрам от - 'gute 'Ratschläge in den Wind 'schlagen <4>; не е на ~ das be'deutet nichts 'Gutes; тръгва ми на - es 'wendet sich zum 'Guten доброволен, -ни adj 'freiwillig добровол|ец m, -ци pl 'Freiwilliger m 7* добров6лк|а /, -и pl 'Freiwillige /19 добровблност/nur sg 'Freiwilligkeit/17
149 довиждане доброволчески ad/'Freiwilligen-; - от¬ ряд 'Freiwilligenabteilung /17 добродетел т, -и pl 'Tugend /17 добродетел! ен, -ни adj 'tugendhaft добродушен, -ни adj 'gutmütig добродУпие и nur sg 'Gutmütigkeit/17 доброжеланм|е п, -яpl 'Wohlwollen п 23, Gunst /17 доброжелател (-ят) т, -и pl 'Gönner т 4 доброжелател ен, -ни adj 'wohlwollend доброжелател |ка /, -ки pl 'Gönnerin /17 . доброжелателност/nur sg = доброже¬ лателство доброжелателство п nur sg 'Wohlwollen п 23, Ge'wogenheit /17 доброкачествен adj 'hochwertig, von 'guter Quali'tät; ~ и изделия Erzeug¬ nisse n 21/pl von 'hoher Quali'tät добронамереност f nur sg 'gute 'Absicht /17 добросъвестен, -ни adj ge'wissenhaft добросъвестно adv ge'wissenhaft добросъвестност /nur sg Ge'wissenhaf- tigkeit /17 добросърдеч|ен, -ни adj 'gutherzig добросърдечие n nur sg 'Gutherzigkeit /17 добросъседски adj gutnachbarlich; ~ отношения gutnachbarliche Bezie¬ hungen / \l/pl доброта / nur sg 'Güte /16 добрув|ам, -аш (-ах) uv volkst gut 'leben vi <hb>, 'glücklich 'leben Добруджа / Do'brudscha / добруджанки m, -ци pl Do'brudscha- bewohner m 4 добруджаик|а/ -и pl Frau /17 aus der Do'brudscha добруджански adj Do'brudscha- добря{к m, -ци pl 'gutmütiger Mensch m 8, 'gutmütiger Kerl m 1 добряшкн adj 'gutmütig доб|ър, -рй adj gut; no- з 'bessere; най- з 'beste; бъди така з sei so gut; в най- ~ рия случай im 'besten 'Falle, 'bestenfalls; ~ pä воля 'guter 'Wille m lü/sg; ~ pö утро 'Guten 'Morgen!; з ден 'Guten Tag!; з вечер 'Guten 'Abend!; на з час Glück auf den Weg!, 'Gute 'Reise!, 'Alles 'Gute!; на з път 'Gute 'Reise!; и таз -pä! das 'fehlte noch! доведа | довеждам доведени|к m, -ци pl 'Stiefsohn nt 2 доведеннц|а /, -и pl 'Stieftochter /15 довежд|ам, -аш (-ах) uv; довед|а, -еш (доведох) V 1. (водя до определено място) 'bringen vt < 24 >, Türen vt (от aus 3, von 3, в in 4, до zu 3, bis 3); той ме доведе до града er 'brachte mich bis zur Stadl; (водя насам) 'herbringen vr < 24 a >, 'herführen vt < a >; дове¬ ди го! bring ihn her! 2. з жена sich 'eine Frau 'nehmen < 16 >, 'heiraten vt 3. übertr (водя до някакъв резултат) 'führen vr (до zu i) O s до знание zur 'Kenntnis 'bringen vt < 24 > ['geben vt < 15 > ]; s до край zu 'Ende 'führen vt; s до отчаяние in Verzweiflung 'stürzen; s до просешка тояга an den 'Bettelstab 'bringen vt <24> доверен adj 'zuverlässig; - o лице Bevollmächtigter ml+, Vertrauens¬ mann m 3 доверени |k m, -ци pl Vertrauensmann m 3 довереннШа / -и pl Ver'traute /19 доверие n nur sg Ver'trauen n 23 (в zu 3) доверител (-ят) m, -и pl Jur Man'dant m 8 доверчив adj 1. (лековерен) 'leichtgläu¬ big, vertrauensselig 2. (имащ дове¬ рие) vertrauensvoll доверчйвост / nur sg 1. (лековерност) Vertrauensseligkeit / 17, 'Leichtgläu¬ bigkeit /17 2. (доверие) Vertrauen доверяв|ам, -аш (-ах) uv; довер|я, -йш (-йх) V 'anvertrauen <с> (на някого нещо jmdm. etw.); з се 1. (изказвам съкровени неща) sich 'anvertrauen vr <с> (на някого jmdm.) 2. (ймам доверие) Ver'trauen 'haben < А > (на някого zu jmdm.) довечера adv 'heute 'abend довиждане auf 'Wiedersehen
довирам 150 довйрЕам, -аш (-ах) uv; довр|я, -йш (-ях) V zu 'Ende 'kochen vt, 'fertigko¬ chen vt <a> довлйн’ам, -аш (-ах) uv; до [влека, -влечеш (-влякох) v 1, (домъквам) 'schleppen vt (до bis 3) 2. umg (до¬ веждам) 'angeschleppl 'bringen vt <24> 3. (причинявам) her'aufbe- schwören vt < 35 c >; s се 1. (домък¬ вам се) sich 'schleppen vr (до bis zu i, zu 3) 2. umg (идвам) 'ankommen vi <33a/sn>, 'kommen vi <33/s«> довод m, -и pl Argu'ment n 20, Be'weis m 1 довоен[ен, -ни adj 'Vorkriegs- довол|ен, -ни adj zu'frieden (от mit 3) доволство n nur sg Zu'friedenheit / 17 (от mit 3) довря t довирам довтаса [ам, -аш (-ах) uv; довтас|ам, -аш (-ах) V 1. (тесто) 'anfangen vi < 2 л/hb > zu 'gehen 2. vollest (довър¬ швам) be'enden vt < b >, 'abschließen vt < 32 a > 3. umg (пристйгам) über¬ raschend 'kommen vi <33/sn>, 'an¬ geschneit 'kommen довчерашен, -ни adj — доскорошен довършв|ам, -аш (-ах) uv; довърша, -иш (-их) V I. (завършвам) 'abschlie¬ ßen vt <32а>, be'enden vt <b>, 'fertigstellen vt <a>; (cßipuiBaM да приказвам) 'schließen vt < 32 > 2. (из¬ разходвам) 'aufbrauchen vt <a> 3. (доубйвам) den 'Garaus 'machen, den 'Gnadenstoß 'geben < 15 > (някого jmdm.) догадк[а /, -и pl Ver'mutung/17 догаждЕа ми се (-а ми се) uv; догад|и ми се (-й ми се) v unpers 'Brechreiz emp'finden <27b>, sich über'geben 'müssen vi <42jhb> догажд|ам се, -аш се (-ах се) uv; догад| я се, -иш се (-их се) v 'ahnen vt, ver'muten <b> (занещоetw.), 'kom¬ men vi < 33Jsn > (за нещо auf etw.) догар|ям, -яш (-ях) uv, догор|я, -йш (-ях) v ver'brennen vi < 10b/j«>, 'ab¬ brennen vi < 10 ajsn> догде adv umg 1. (докъде) bis wo'hin 2. (колко далеч) wie weit 3. als Konj (докато) bis; solange; ~ не вйдя, не вярвам bis ich es nicht (mit 'eigenen 'Augen) gc'sehen 'habe, 'glaube ich es nicht; бий желязото. - е горещо 'schmiede das 'Eisen, solange es warm ist догдето Konj umg I. (за място) so'weit 2. (за време) solange доглежд|ам, -аш (-ах) uv; доглед|ам, -аш (-ах) V 1. (разглеждам всичко) sich zu 'Ende 'anschauen vt <a> 2. volkst (за дете) 'sorgen vi <hb> (някого für jmdn.) догм1а /, -и pl 'Dogma n 28 a догматйз|ъм (-мът) m nur sg Dogma- 'tismus m 11 догматй|к m, -ци pl 'Dog'matiker m 4 догматйч|ен, -ни adj ~ догматически догматически adj dog'matisch догматйчност / nur sg Dogma'tismus m 11 догнуся|ва ме (-ва ме) uv; догнус|ее ме (-я ме). V unpers sich 'ekeln vr, 'Ekel emp'finden <27b> договар|ям се, -яш се (-ях се) uv; дого¬ вор |я се, -иш се (-их се) v 1. (сключ¬ вам договор) 'einen Ver'trag 'abschlie¬ ßen < 32 а > (за нещо 'über etw. 4) 2. (уговарям се) vereinbaren <b> (за нещо etw. 4) договор т, -и pl Ver'trag т 2 (за 'über 4); мйрен ~ 'Friedensvertrag; трудов «V 'Arbeilsvertrag; сключвам ~ 'einen Ver'trag 'abschließen <32а> договор|ен, -ни adj ver'traglich, vertraglich ge'regelt договорйр|ам, -аш (-ах) uv, v Neol ver'traglich 'binden догодина adv im 'nächsten ['kommen¬ den] Jahr догонв[ам, -аш (-ах) uv; догон|я, -иш (-их) V1. (настйгам) 'einholen vt < а > 2. (наваксвам пропуснато) 'aufholen vt <а>; * закъснението die Ver¬ spätung 'aufholen
151 доизливам догоре adv bis 'oben; (до ръба) bis 'oben hin догражд|ам, -аш (-ах) uv; доград|я, -йш (*йх) V 1. (изграждам до край) 'fertig¬ bauen vt <а>, zu 'Ende 'bauen vt; (отвътре) 'ausbauen vi <a> 2. (прис¬ троявам) 'anbauen vj < a > додаи|ам, -аш (-ах) uv; доЩам, -дадеш (-дадох) V I. (добавям, допълвам) hin'zufügen vt <а> 2. (давам в повече) da'rugeben vt < 15 а >, 'zule¬ gen vt < а > (хъм zu 3) додйть|к т, *ци pl 'Zugabe/16, 'Beiga- Ье/16 доде adv umg = догде додето adv umg ~ догдето додрям|ва ми се (-ва ми се) uv; до|дреме ми се (-дряма ми се) v unpers mich über'kommt der Schlaf, 'schläfrig 'werden vi < 18/sw> додяв1ам, -аш (-ах) uv; доде|я, -еш (-ях) у 'lästig 'fallen vi < 3/sn >, 'lästig 'wer¬ den vi < 18/5« > (на някого jmdm.); belästigen <b> (на някого jmdn.) д6|ен, -йниш#Ме!к-; « период'Melk¬ zeit / 17, 'Melkperiode / 16; ~йна крава (крава за млекопроизводство) 'Milchkuh / 14; (лактйраща крава) 'melkende Kuh auch übertr дожаля|ва ми (-ва ми) uv; дожа|лее ми (-ля ми) V 1. (изпитвам съчувствие) von 'Mitleid er'faßt 'werden vi <1 %fsn> (за някого od нещо mit jmdm. od etw. 3) 2. (изпитвам мъка) 'traurig 'werden доживея t доживявам дожив6т|ен, -ни adj 'lebenslänglich; s затвор 'lebenslängliche Haft /17 доживяв|ам, -аш (-ах) uv; дожив|ея, -ееш (-ях) v 1. (достигам до известна възраст) erreichen vt <b>; « до дълбоки старини ein 'hohes 'Alter erreichen 2. (дочакам жив) noch er'lcben vt <b>; той доживя освобождението от фашизма vt <b>; er er'lebte noch die Be'freiung vom Faschismus 3. (изживявам) vergeben vt <b>, verbringen vt < 24b >; * последните си дни 'seine 'letzten 'Tage ver'bringen доз|а/ -и pl 1. Med 'Dosis/ 15a auch übertr 2. (определено колйчество) be'stimmte 'Menge / 16; взйма се двойна » захар man 'nehme die 'doppelte 'Menge 'Zucker доземи adv volkst bis zur 'Erde дознр(ам, -аш (-ах) uv, v do'sieren vt <d> дознровк|а /, -и pl Do'sierung/17 дознаш|е n, -я pl Jur Er'mittlung/17 дозрйв!ам, -аш (-ах) uv; дозр|ея, -ееш (-ях) V 'ausreifen vt <а)sn> доиграв|ам, -аш (-ах) uv; доигр|ая, -аеш (-ах) v zu 'Ende 'spielen vt O ~ a ми се ich be'komme Lust zu Spielen доизгар|ям, -яш (-ях) uv; доизгор|я, -йш (-ях) v (предмет) ver'brennen vi < 10 b/hb>; (огън) 'niederbrennen vi <10a/r«>; (къща) 'abbrennen vt <10a fhb> доизграждам, -аш (-ах) uv; доизград|я, -йш (-йх) V 1. (изграждам до край) zu 'Ende 'bauen vt, 'fertigbauen vt <a> 2, (отвътре) 'ausbauen vt <a> доизказв|ам, -аш (-ах) uv; доизка|жа, -жеш (-зах) v bis zu 'Ende ‘darlegen vt <a>, zu 'Ende Sprechen vt <16>; s ce 'ausreden vt <ajhb>, zu 'Ende 'sprechen доизкарв|ам, -аш (-ах) uv; доизкар|ам, -аш (-ах) V zu 'Ende 'bringen доизкопав]ам, -аш (-ах) uv; доиз- коп|ая, -аеш (-äx) v (канавка) ganz 'ausgraben vt <4а>; (пръст) 'ausgra¬ ben доизлежав|ам, -аш (-ах) uv; доизлеж|а, -йш (-ах) у zu 'Ende 'absitzcn vi <25'/sn>; s ce noch ein 'bißchen 'liegen 'bleiben vt < 23jsn > донзлекув|ам, -аш (-ах) uv, v 'völlig 'heilen vt, 'ausheilen vt <a>; x ce 'völlig ge'sunden vt < bjsn > доизн6св|ам, -аш (-ах) uv; доизнос|я, -иш (-их) V 'abtragen vt < 4 а > доизпнв|ам, -аш (-ах) uv; доизпй|я, -еш (-х) V ganz 'austrinken vt <27а>
доизпитвам 152 доизпйтв|ам, -аш (-ах) uv; доизпйт|ам, -аш (-ах) V 'fertigprüfen vt <а>, zu 'Ende 'prüfen vt донзпйч|ам, -аш (-ах) uv; доиз|пека, -печеш (-пекох) v 'fertigbacken vt <4а> доизплащам, -аш (-ах) uv; доизплат|я, -йш (-йх) V1. (дял) ganz 'auszahlen vt < а > 2. (вноски, дълг) ganz 'abzah¬ len v/ <а> доизпяв|ам, -аш (-ах) uv; доизпея, -ееш (-ях) V zu 'Ende 'singen vt <27 > донзраб6тп|ам, -аш (-ах) uv; доиз- раб6т|я, -иш (-их) V 'anfertigen vt <а>, voll'enden vt <b>, 'fertigma¬ chen v/ <a> доязряч|ам, -аш (-ах) uv; доиз|река, -речеш (-рекох) v 'aussprechen vt < 16a>, zu 'Ende 'sprechen vt < 16> донзслужв|ам, -аш (-ах) uv; доиз- служ|а, -яш (-их) V 'abdienen vt < а > доизслушв|ам, -аш (-ах) uv; доизслу- ш!ам, -аш (-ах) v zu 'Ende 'anhören v/ <a> донзучйв|ам, -аш (-ах) uv; доизуч|а, -иш (-их) V 1. (уча професия до край) 'auslemen vi <a.jhb> 2. (студент) zu 'Ende stu'dieren vt < d > 3. (професия, учебна материя) er'lemen vt <b> доазяжд|ам, -аш (-ах) uv; до|изям, -изядеш (-изядох) v 'aufessen vt < 15a> донзясяяв|ам, -аш (-ах) uv; доизясн|я, -йш (-йх) V bis zu 'Ende 'klären vt; (обяснявам до край) zu 'Ende erklä¬ ren vt <b> домлк|а /, -и pl 'Melkmaschine f 16; електрическа » elektrische'Melkan¬ lage /16 доисква ми се (-ва ми се) uv; дойс|ка ми се (-ка ми се) v unpers den Wunsch ver'spüren < b >; ~ ваше му се да остане er verspürte den Wunsch zu 'bleiben довсторич|ен, -ни u. доисторйческн adj 'prähistorisch дойда t дохождам доЙк|а /, -и pl 'Amme /16 *док m, -ове pl Dock n 20 2док m nur sg Text 'Drillich nt 1 докажа | доказвам доказателств|о n, -a pl Be'weis m 1; 'Nachweis m 1; веществени - a Be'weisstücke n 20//?/ доказв|ам, -аш (-ах) uv; дока|жа, -жеш (-зах) v be'weisen vt <23b>, 'nach¬ weisen vt <23a> докарвам, -аш (-ах) uv; докар(ам, -аш (-ах) V 1. (водя od нося до опреде¬ лено място) 'bringen < 24 > (нещо od някого на някого etw. od jmdn. jmdm.); докарай ми коня! bring mir das Pferd!; докараха ни въглища man 'brachte ('lieferte] uns 'Kohlen; (водя od нося насам) 'herbringen vt <24a>; übertr (причинявам) berei¬ ten vt <b>;* някому беля jmdm. 'Unannehmlichkeiten be'reiten; s някого до отчаяние jmdn. zur Ver- 'zweiflung 'bringen; s някого до ужас jmdn. in 'Schrecken ver'setzen <b> 2. (водя до определено място od до определен резултат) 'führen vt (до нещо bis zu etw. 3 odzu etw. J, при od до някого zu jmdm.); докараха пленника при капитана man 'führte den GeTangenen zum 'Hauptmann; ще докараме работата до край wir 'wer¬ den die 'Arbeit zu 'Ende 'führen; (водя насам) 'herführen vt <a>; übertr (причинявам, предизвйквам) verur¬ sachen vt <b>, her'vorrufen vt <39a>; разговорът ги докара до караница ihr Ge'spräch 'führte zu 'ei¬ ner Streite'rei ['artete in 'eine Streite'rei aus] 3. (успешно извършвам) umg gut 'hinbekommen vt <33a>; добре си докарал това нещо das hast du gut 'hinbekommen; добре си докарал ястието das Ge'richt ist dir gut ge'lungen 4. (улучвам) 'treffen vt <16> O s някого до просешка тояга jmdn. an den 'Bettelstab 'brin¬ gen; а си ver'dienen vt < b >; докъде я до карах so'weit 'habe ich es nun ge'bracht; s се 1. (превземам се,
153 докопвам показвам се любезен) sich 'freundlich 'stellen vr, 'freundlich tun vi < 38jhb >, sich 'angenehm 'machen vr (пред някого bei jmdm.) 2. (правя да при¬ личам по външен вид на някого) 'ähnlich sein vi <В>; 'ähneln vi <hb> (като някого jmdm.); (пред¬ ставям се за някакъв) 'auftreten vi < 15 аjsn > (като wie /); мъчи се да се докара като голям човек er be'müht sich, wie ein 'großer Mann 'aufzutreten 3. (украсявам се) sich schön [hübsch, schmuck] 'machen докато Konj 1. (през време, когато) solange; желязото се кове, « е горещо das 'Eisen 'schmiedet man, so'lange es heiß ist; - детето и е болно, тя не може да ходи на работа so'lange ihr Kind krank ist, kann sie nicht zur 'Arbeit 'gehen; « съм жив zeit 'meines 'Lebens 2. (до определен момент) bis; почакай ме тук, - се eipHa! 'warte hier auf mich, bis ich zu'rückkomme!; той започна да ме увещава, - се съгласих с предло¬ жението му er be'gann auf mich 'ein¬ zureden, bis ich mich mit 'seinem 'Vor¬ schlag 'einverstanden er'klärte 3. (за съпоставяне на две едновременни действия йли на две установява¬ ния, обикновено противоположни) 'während; — четях, той пишеше 'während ich las, schrieb er; « аз останах при болния, той отиде да повика лекар 'während ich bei dem 'Kranken blieb, ging er 'einen Arzt 'holen докача |ам, -аш (-ах) uv; докач|а, -йш (-йх) V 1. volkst (достигам с ръка нещо, което стой на високо) hin'auf- reichen vi < г/hb >, 'langen vi <hb> (нещо bis zu 3); (достигам c ръка) 'hinreichen vi <a./hb>, 'langen vi <hb> (нещо bis zu 3) 2. (докосвам, засягам) 'anrühren vi < a >, be'rühren vi <b>; übertr 'antasten vi <a>; защо «аш този въпрос? wa'rum be'rührst du 'diese 'Frage?; те «ат нашите интереси sie 'tasten 'unsere Inter'essen an; ако докачат само един косъм на главата му ... wenn sie ihm nur ein Haar 'krümmen ... 3. (обиждам) be'leidigen vi < b >, 'krän¬ ken vi, ver'letzen vi <b> 4. (докоп- вам) er'gattern vi <b>, er'beuten vi <b>; s ce beleidigt [ge'kränkt] sein vi <B> докачлйв adj emp'fmdsam; той e « er ist leicht ge'kränkt, er schnappt sehr leicht ein докер m, -и pl 1. (който работи в док) 'Docker т 4, 'Dockarbeiter т 4 2. (пристанищен работник) 'Hafenar¬ beiter т 4 доклад т, -и pl 1. (реферат) 'Vortrag т 2 2. (служебно съобщение) Be'richt т 1 доклада |ам, -аш (-ах) uv 1. (долагам) Be'richt erstatten <b> 2. (съоб¬ щавам) 'Mitteilung 'machen 3. (изна¬ сям доклад) 'einen 'Vortrag 'hal¬ ten <3> докл4д|ен, -ни adj Be'richts-; «на записка 'Aktennotiz /17 докладни|к m, -ци pl Refe'rent m 8, 'Redner m 4 докога adv bis wann, wie 'lange докогато adv bis; ще останеш тук, « се върна du bleibst hier, bis ich zu'riick- komme доколко adv I. (до каква степен) inwie'fem, inwieweit, wie'weit; ще видим, « ще държй на думата си wir 'werden 'sehen, inwie'weit er zu 'sei¬ nem Wort steht 2. (приблизително колко) wie'viel 'ungefähr; « мляко дава тази Kpäaa? 'wieviel Milch gibt 'diese Kuh 'ungefähr? доколкото adv so'weit, so'viel; « зная so'weit mir be'kannt ist; стараем ce, « можем wir 'bemühen uns, so gut wir 'können; помагаме им, « можем wir 'helfen 'ihnen, so'viel wir 'können докомплектув|ам, -аш (-ах) uv, v kom- plet'tieren vt <d> докоав|ам, -аш (-ах) uv; док6п|ам, -аш
докопчвам 154 (-ах) V umg 1. (хващам) er'wischen vt < b >, 'fassen vt, 'packen vt 2. (за- грабвам) er'gattem vt <b>; (кра¬ да) er'gaunern vt <b>; s се 1. (c усйлие) erreichen <b> (до нещо etw.), ge'Iangen vi < b/sn> (до bis zu 3, an 4) 2. (c непочтени средства) ег- 'gatlern, er'gaunern (до нещо etw.) докопч|вам, -аш (-ах) uv; докопч|а, -еш (-ах) V umg er'wischen vt <b>, 'pak- ken v/ докосвам, -аш (-ах) uv; докоси]а, -еш (-ах) V be'rühren vt < b >; (при дви¬ жение) 'streifen vt auch übertr; s ce be'rühren (до нещо etw.); (при дви¬ жение) 'streifen (до нещо etw.) докосван|е п, -ия р! Be'rührung /17 докрйй adv 1. (до края) bis zum 'Ende [Schluß] 2. (напълно) 'vollständig, 'völlig, voll'kommen, ganz дбктор m, -и pl 1. umg (лекар) 'Doktor m 9 a 2. (който има докторат) 'Dr. habil., Dr. sc. O ~ хонорис кауза Dr. h. c. докторат m, -и pl Dokto'ral n 20, той има ~ er hat sich habili'tiert докторск|н adj 1. 'Doktor-, ~ а титла 'Doktortitel m 4; ~ а дисертация Ha'bilschrift /17 2. (лекарски) 'Dok¬ tor-, Arzt-; ä кабинет 'Doktorzim¬ mer n 23, 'Arztzimmer n 23 доктрйн|а /, -и pl Dok'trin /17 доктрянер m, -и pl Doktri'när m 1* доктрянбрство n nur sg Doktrinarismus m 11 докумйит m, -и pl 1. (писмено свидетелство) Doku'ment n 20; исторйчески ~ и historische Do¬ kumente pl 2. nur pl лични ~ и Perso'nalunterlagen pl; (книжа за самоличност) Pa'piere pl; покажете си ~ите! 'zeigen Sie 'Ihre Pa'piere! документйл|ен, -ни adj dokumenta¬ risch; « филм Dokumen'tarfilm m 1 * документйии|я/ -иpl Dokumentati'on /17 документйр|ам, -аш (-ах) uv, v doku¬ mentieren vt <d> докупув|ам, -аш (-ах) uv; докуп|я, -иш (-их) 1. (купувам всйчко) 'aufkaufen vt <а> 2. (купувам допълнйтелно) hin'zukaufen vt <а>, 'zukaufen vt <а> докъде adv 1. (до кое място) bis wo'hin, wieweit; - ще вървим пеша? wie weit 'werden wir zu Fuß 'gehen? 2. (до каква степен) wie weit; ~ систйгналс работата си? wie weit bist du mit 'deiner 'Arbeit ge'kommen? докьдето adv wo'hin, so'weit; - и да гледаш ... wo'hin [so'weit] du auch schaust ... дол (-ът) m, -бве od -йща pl Tal n 22 O от един ~ дренки es ist 'einer so'viel wert wie der 'andere долав|ям, -яш (-ях) uv; долов|я, -йш (-йх) v 1. (хващам) er'greifen vt <21 b>, 'fassen vt 2. (дочувам) 'wahmehmen vt <16a>, ver'nehmen vt < 16 b > 3. (разбйрам) bc'greifen vt <21 b>, er'fassen vt <b> долаг|ям, -аш (-ах) uv; долож|а, -иш (-их) V 1. be'richten vt <b> 2. Mil 'melden vt долазв|ам, -аш (-ах) uv; долаз|я, -иш (-их) V 'kriechen vi < 32/sn > (до bis zu 3) долап m, -и pl 1. (взйдан в стена шкаф) 'Wandschrank т 2 2. (колело за вадене вода) 'Schöpfrad п 21 3. (ко¬ лело за каране мелница) 'Mühlrad 4. (за печене кафе) 'Rösttrommel/16 5. volkst (свод на мост) 'Brückenbo¬ gen т 4 долалче п, -та pl (шкафче) 'Wandschränk¬ chen п 23; нощно ~ 'Nachtschränk¬ chen дблар т, -и pl 'Dollar т 6 долар|ен, -ни adj 'Dollar-; - на валута 'Dollarwährung /17 доларов adj 'Dollar-; ~ а банкнота 'Dollarschein т 1; ~ о покритие 'Dol¬ lardeckung /17 дбле adv volkst = долу дол|ея, -ни adj 1. 'untere, 'Unter-; ~ ният етаж die 'untere E'tage / 16:
155 домашен ~ на устна 'Unterlippe / 16; ~ на челюст 'Unterkiefer т 4; ~ ни гащи 'Unterhosen / 16/р/; * служебен чин 'unterer ['niedriger] 'Dienstrang nt 2; ~ ните пластове die 'unteren 'Schichten / 17/р/; ~но течение на реката 'Unterlauf т 2 des 'Flusses; ~ ните класове die 'unteren 'Klassen / 16Ipl 2. (беден arm) volkst ge'ring, arm 3. (подъл) 'niedrig, ge'mein; ~ ни инстинкти 'niedrige In'stinkte m l/pl; x човек 'niederträchtiger Mensch m 8 4. (долнокачествен) 'minderwertig долепв|ам, -am (-ax) uv; долеп|я, -йш (-йх) v 1. (допирам) 'drücken vt, 'pressen vt (до an 4) 2. (залепвам) 'ankleben vt < a >, 'fcstkleben vt < a > долеп|ям, -яш (-ях) uv = долепвам долетя t долйтам долйв|ам, -аш (-ах) uv; дол|ея, -ееш (-ях) V 'zugießen vt < 32 а >, 'nachgie¬ ßen vt <32а> долйна/, -й pl Tal п 22; Розова долина 'Rosental долнт|ам, -аш (-ах) mv; долет|я, -йш (-ях) V 1. (летя) 'angeflogen 'kommen vt <33/sn>, her'beifliegen vt <32ajsn> 2. (тичам) 'angelaufen ['angeschneit] 'kommen 3. (шум Lärm, звук Ton) 'dringen vt < 27/.Ш > (до 2m 5) долнищ|е n, -a pl 'Unterteil m 1 долно adv de'mein, 'schuftig долнокачествен adj 'minderwertig долнопробни, -ни adj 1. (метал Me'tall) 'unrein 2. übertr (подъл) 'nieder¬ trächtig, ge'mein доловим adj 'wahrnehmbar доловя t долавям долоша|ва ми (-ва ми) uv; доло|шее ми (-ша ми) V unpers mir wird schlecht долу adv 1. (място) 'unten; гой е ~ на двора er ist 'unten auf dem Hof 2. (посока) hin'unter, her'unter; слйзай - geh hin'unter; ела ~ komm her'unter 3. 'nieder!; ~ тиранията! 'nieder mit der Tyran'nei! O rope- ~ 'einigermaßen; не падам по- ~ от някого nicht 'schlechter sein vi < B > als 'jemand; ~ ръцете! 'Hände weg! долуозначен adj 'nachstehend 'aufge¬ führt долуподписан adj 'endunterzeichnet долютя|ва ми (-ва ми) uv; долю|тее ми (-тя ми) v unpers ein 'Brennen ver'spüren <b> дом (-ът) m, -ове pl 1. (къща) Haus n 22, Heim n 20; почйвен ~ Erholungs¬ heim; детски ~ 'Kinderheim; ~ на научните работници Haus der 'Wissenschaftler; родилен ~ Entbin¬ dungsanstalt / 17 2. volkst (покъщ¬ нина) 'Wohnungseinrichtung / 17, 'Hausrat m 1 3. (семейство) Fa'milie /16 дома adv. y ~ zu 'Hause; отйвам y ~ си ich 'gehe nach 'Hause домакин m, -и pl 1. (домопритежател, стопанин на къща, семеен глава) 'Hausherr nt 8 2. (който е поканил гости) 'Gastgeber т 4 3. (къщовник) Fa'milienvater т 5 4. (домоупра¬ вител) 'Hausmeister т 4, 'Hausver¬ walter т 4 5. (служебно лице в предприятие, учреждение) 'Wirt¬ schaftsleiter nt 4 домакйнскн adj 1. (присъщ на домакйнство) 'Haushalts-; ~ при¬ надлежности 'Haushaltsartikel nt 4/pl 2. (присъщ на домопритежател, семеен глава, който йма гости) 'Hausherren- 3. (присъщ на домо- управитс J Hausmeister-, 'Hausver¬ walter- домакйнство п, -а pl 1. (семейство, дом и покъщнина) 'Haushalt т 1 2. (къщна работа) 'Hausarbeit т 17 3. (служба за материално-техни¬ ческо еднабдяване) 'Wirtschaftsver¬ waltung /17 домакйи|я /, -и pl 1, 'Hausfrau / 17 2. (спрямо квартирант) 'Wirtin /18 домат т, -и pl To'mate /16 0 син ~ Auber'gine /16 доматен adj To'maten-; «* о пюре To'matenmark п 20 домаш|ен, -ни adj 1. Haus-; х арест
доменен 156 'Hausarrest m 1; ~ на работа 'Hausar¬ beit /17; «напомощница 'Hausgehil¬ fin /18; - на котка 'Hauskatze / 16; - но животно 'Haustier п 20 2. (се¬ меен) 'häuslich; ~ на обстановка 'häus¬ liche Um'gebung /17; - на работа 'häusliche 'Arbeit /17; ~ни недо¬ разумения 'häusliche 'Mißverständnisse и 27Ipl 3. (приготвен у дома) 'hausge¬ macht; « хляб 'hausgebackenes Brot п 20; - на ракия 'Selbstgebrannter Schnaps т 2; - но вино 'selbstge¬ kelterter Wein m 1 О als Subst «ни 'Angehörige pl, Fa'milienangehörige; ~ но 'Hausaufgabe, /16, 'Schularbeit домен |ен, -ни adj Tech: ~ на пещ 'Hoch¬ ofen m 5 домиля |ва ми (-ва ми) uv; доми|лее ми (•ля ми) V unpers 'Sehnsucht bekom¬ men < 33b > (някой od нещо, за някого od нещо nach jmdm. od etw. 3) ДОМШМ0И m. -иpl Pol Do'minion [..njon] n 31, 'Commonwealth-Staat m 9 [komanwelo] домннйр|ам, -am (-ax) uv, v domi'nieren VI <d/hb> домнн|о n, -a pl 'Domino m 6 домов|й adj Haus-; ~ ä книга 'Haus¬ buch n 22 домовйт adj 'häuslich домовлад6л|ев m, -ци pl 'Hausbesitzer m 4 домогв|ам се, -am се (-ах се) uv; домогн|а се, -еш се (-ах се) v 'streben vi <hb> (до нещо nach etw. J), sich be'mühen vr < b > (до нещо um etw. 4), 'ausgehen vi <13a/sn> (до нещо auf etw. 4) домогвай|e n, -ия pl Be'mühung / 17, Be'strebung /17 домоначалник m, -ци pl 'Hausver¬ trauensmann m 3 домопритежател (-ят) m, -и pl 'Haus¬ besitzer nt 4 доморас|ъл, -ли adj 1. (местен) 'örtlich, 'ansässig 2. (ограничен, провинциален) 'hausbacken, provinzi'ell O as поет 'Winkelpoet m 8 домоуправител (-ят) m, -и pl 'Hausver¬ walter m 4, 'Hausmeister m 4 домофбк m, -и pl 'Haustelefon n 20* домочади|е », -я pl umg Fa'milie/ 16 a, Kind und 'Kegel; дойде c цялото си ж er kam mit Kind und 'Kegel домъкв|ам, -аш (-ax) uv; домъкн|а, -еш (-ax) v 'angeschleppt 'bringen vr < 24 >, her'beischleppen vr < a >; » се 1. (движа се c усилие) sich 'schlep¬ pen vr (до bis zu 3) 2, (идвам неканен) her'eingeschneit 'kommen vr <33fsn> домърз£|ва ме (-ва ме) uv; домър|зй ме (-зя ме) v unpers zu faul sein vi < B>, von 'Unlust be'fallen 'werden vi < 18 /sn> домъчня|ва мн (-ва ми) uv; домъч|нее ми (-ня ми) V unpers 1. (става ми мъчно) 'traurig 'werden vi <18/sn> 2. (домилява ми) 'Sehnsucht bekom¬ men <33b> (за nach 3) дон&с|ям, -яш (-ях) uv; доне|са, -еш (донесох) v 1. 'bringen vt < 24 >; той ми донесе учебника си er 'brachte mir sein 'Lehrbuch; какво ще донесе Новата година? was wird das 'neue Jahr 'brin¬ gen? 2. (нося за някого) 'mitbringen vt < 24a> (на някого für jmdn.); донесох й подарък от България ich 'brachte ihr ein Ge'schenk aus Bulgarien mit 3. (звук) her'übertragen vr <4a>; вя¬ търът ~ я песента на децата der Wind trägt das Lied der 'Kinder her'über 4. (давам печалба) 'einbringen vt < 24a >; тоя занаят малко - я 'dieses 'Handwerk bringt 'wenig ein S. (док¬ ладвам) bc'richten vt <b> 6. (донос¬ нича) hinter'bringen vr <24b> донегде u. донбйде adv - донякъде донеса | донасям донес£ни|е п, -и pl 1. (съобщение) 'Mel¬ dung/ 17, Informati'on/17 2. (донос) Denunziati'on /17 донжуан л, -овци pl Don Ju'an т, 'Frauenheld т 8, 'Schürzenjäger nt 4 донйгде и. доникъде adv 'nirgendshin донкнх6товщин|а/ -иpl Donquichotte¬ rie [dökijo'tri:] /16 а
157 допитвам се донос т, -и pl Denunziati'on / 17; правя - denun'zieren < d > (за някого jmdn.) доносв|ам, -аш (-ах) uv; донос|я, -иш (-их) V 1. (облекло) 'abtragen vr <4а> 2. (дете в утроба Kind im 'Mutterleib) 'austragen vr <4a> доносня|к m, -ци pl Denunzi'ant m 8 доноснич|а, -иш (-йх) uv sich als Denun- zi'anl betätigen < b > доносчн|к /и, -ци pl = доносник донося t доносвам донски adj Don- донявга и. донякога adv 1. (до някое време) bis zu 'einer ge'wissen Zeit, bis 'irgendwann 2. (някога) 'einmal, 'ir¬ gendwann донякъде adv 1. (до някое място) 'eine 'Strecke, ein Stück 2. (до някое време) 'eine 'Zeitlang,'eine 'Weile 3. (до някоя степен) ~ си bis zu 'einem ge'wissen 'Grade, 'etwas дооб£лв|ам, -аш (-ах) uv; дообел|я, -иш (-их) V zu 'Ende 'schälen vr дообработв|ам, -аш (-ах) uv; дообра- бот|я, -иш (-их) V zu 'Ende be'arbeiten vt < b> дообясняв|ам, -аш (-ах) uv; дообясн|я, -йш (-йх) V zu 'Ende er'klären vt < b >, vollständig er'klären доорав|ам, -аш (-ах) uv; доор|а, -еш (-ах) V zu 'Ende 'pflügen vr, vr <hb>, 'fertigpflügen vr, vi < &/hb > доосвобожденски adj die Zeit vor der Be'freiung Bul'gariens vom Os'manen- joch betreffend; ~a литература Lite¬ ratur / 17 aus der Peri'ode vor der Be'freiung дооценйв[ам, -аш (-ах) uv; дооцен|я, -йш (-йх) v: не ss unter'schätzen vr <b> допад|ам, -аш (-ах) uv; допадн|а, -еш (-ах) V ge'fallen vr <ЗЬ/АА> (на ня¬ кого jmdm.) допера Т 2допирам допечатя |ам, -аш (-ах) uv; допечат|ам, -аш (-ах) V zu 'Ende 'drucken vr, 'fertig¬ drucken < a >, 'ausdrucken < a > допея t допявам допйв|ам, -аш (-ах) uv; доп|йя, -йеш (-йх) V 'austrinken vr < 27а > допй|ва ми се (*ва ми се) uv; доп|йе ми се (-й ми се) v Durst be'kommen < 33b >; s вйно Appetit auf Wein be'kommen допшш|ам, -аш (-ах) uv; допйл|ам, -аш (-ах) V 1. (хващам) er'greifen vr < 21 b >, 'fassen vt 2. (докопвам се) sich 'aneignen vt <a>, er'gattern vt <b> допир m nur sg Be'rührung / 17, Kontakt m 1; влизам в - in Be¬ 'rührung 'kommen vr < 33/sn >, in Kon- 'takt treten vr < 15/sn > (c mit 3) 1 допир [ам, -аш (-ах) uv; до | пра, -преш (-прях) V1. (досягам плътно) 'pressen vr, 'drücken vr (до an 4, auf 4) 2. (до¬ косвам) be'rühren vt < b >, 'streifen vr (до нещо etw.) 3. (достйгам) ge'langen vr <b/sn> (до zu J) <0 като допре ножът до кокала übertr wenn das 'Wasser bis zum 'Halse steht; s ce (докосвам) be'rühren, 'streifen (до нещо etw.); s се до стената sich an die Wand 'lehnen vr; плътно ce * sich 'pressen vr (до an 4) 2допнр|ам, -аш (-ах) uv; до|пера, -пе¬ реш (-прах) V 'fertigwaschen vr < 4 а > допйр|ен, -ни adj Be'rührungs-; - на точка Berührungspunkt т 1 допйсв|ам, -аш (-ах) uv; допй|ша, -шеш (-сах) V 'fertigschreiben vr < 23 а >, zu 'Ende 'schreiben vr <23> допис|ен, -ни adj\ z член veralt korre¬ spondierendes 'Mitglied n 21 дописк|а /, -и pl 'Zeitungskorrespon¬ denz/17, 'Zuschrift/17 дописни|к m, -ци pl Korrespondent m 8 дописнически adj Korrespon'denten- допнсннчк|а f -и pl Korrespondentin /18 допйтв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; допйт|ам се, -аш ce (-ax ce) v 1. (съ¬ ветвам ce) sich be'raten vr < 3b > (до някого за нещо mit jmdm. 'über etw.
допитване 158 4); * до лекар 'einen Arzt konsul- 'tieren < d > 2. (вземам съгласие) das 'Einverständnis 'einholen <a> (до някого bei jmdm.) 3. (питам) sich be'fragen < b> (до някого bei jmdm.) допитване и, -ия pl Befragung / 17 O z до народа 'Volksbefragung, Re¬ ferendum n 28 допйч|ам, -аш (-ax) uv; до|пека, -печеш (-пекох) v 'fertigbacken vt <4a> допиша t дописвам допия T допйвам доплав|ам, -аш (-ах) v = доплувам доплак!ва ми се (-ва ми се) uv; допла|че ми се (-ка ми се) v mir 'kommen die 'Tränen, mir kommt das 'Weinen an доплащ|ам, -am (-ax) uv; доплат|я, -йш (-йх) v 1. (плащам всйчко) be'zahlen vt < b > 2. (плащам допълнйтелно) 'zu¬ zahlen vt <a> доплйт|ам, -аш (-ax) uv; до|плета, -плетеш (-плетох) v I. (венец, плйтка) 'fertigflechten vt < 17 а > 2. (чорап) 'fertigstricken vt <а> 3, (добавям допълнителна плетка) 'anstricken vt <а> доплув|ам, -аш (-ах) v 'schwimmen vi < 26/sn > (до bis zu J) допокрйв|ам, -аш (-ax) uv; допокр|йя, -йеш (-йх) V1. ganz 'zudecken vt < а > 2. (покрив) 'fertigdecken vt < а > допотоп|ен, -ни adj 'vorsintflutlich допра t ‘допйрам доправ|ям, -яш (-ях) uv; доправ|я, -иш (-их) V 1. 'fertigmachen vt <а> 2, (стро¬ еж) 'fertigbauen vt <а> допрйд|ам, -аш (-ах) uv; до|преда, -предеш (-предох) v 'fertigspinnen vt <26а> допрннас|ям, -яш (-ях) uv; допри|неса, -несеш (-несох) v 'beitragen vt, vi < 4 а/hb > (за, към zu 3) допрнпкв|ам, -аш (-ах) uv; допрйпк|ам, -аш (-ах) V 'hüpfen vr < sn >, 'laufen vi < 9/sn > (до bis zu 3) допуск|ам, -аш (-ax) uv; допусн|а, -еш (-ах) V1. (давам достъп, позволявам) 'zulassen vt < 3 а >; » до йзпит zur 'Prüfung 'zulassen; » до състезание zum 'Wettkampf 'zulassen; допуснах грешки ich 'habe 'Fehler 'zugelassen 2. (търпя) 'dulden vt 3. (смятам) 'an¬ nehmen vt <16a>; да допуснем ... 'nehmen wir an ... допустим adj 'zulässig O в границите на ~ ото im 'Rahmen des 'Zulässigen; - o e es ist 'möglich долушв|ам, -аш (-ax) uv; допуш(а, -иш (-их) V 'fertigrauchen vt < а >, zu 'Ende 'rauchen vt допуш|ва ми се (-ва ми се) uv; допу|ши ми се (-ши ми се) v ich be'komme Appe'tit auf 'etwas zum 'Rauchen допущ|ам, -аш (-ax) uv = допускам допълв|ам, -аш (-ах) uv; допълн|я, -иш (-их) v 1. (притурям) er'gänzen vt <b> 2. (долйвам) 'nachgießen vt < 32 а > (нещо in etw. 4) 3. (казвам в допълнение) hin'zufügen vt < а > (към zu 5) долълзяв|ам, -аш (-ах) uv; допъл|зя, -зйш (-зях) V 'kriechen vi < 32jsn> (до bis zu J) допгьлнени|е n, -я pl 1. Er'gänzung/17, 'Zusatz m 2 2. Gramm Ob'jekt n 20; пряко » di'rektes Ob'jekt; непряко * 'indirektes Ob'jekt допълнителен, -ни adj 'zusätzlich, er'gänzend; ~ но изречение Gramm Ob'jektsatz m 2 допълн|ям, -яш (-ях) uv = допълвам допълл|ям, -яш (-ях) uv; допъпл|я, -еш (-ах) V 'krabbeln vi <sn>, 'kriechen vi <32/sn> (до bis zu i) допържв|ам, -аш (-ax) uv; допърж|а, -иш (-их) V 'fertigbraten vt <3а>, 'garbraten vr < 3 а >, 'garschmoren vt <a> допяв|ам, -аш (-ax) uv; до|пея, -пееш (-пях) V 'ferligsingen vt <27а>, zu 'Ende 'singen < 27 > доработвам, -аш (-ax) uv; доработ|я, -иш 'fertigsteilen vt <а>, 'fertigma¬ chen vt <a> доразбнр|ам, -аш (-ax) uv; дораз|бера. -береш (-брах) v voll'kommen ver'ste-
159 доскучава ми hen vt < b> доразвив ам, -аш (-ах) uv; дораз|вйя, -виеш (-вих) у 'weiterentwickeln vt <а>; as се sich'vollständig'ausbil¬ den vr <a> [ent'wickeln <b>] доразказвам, -аш (-ах) uv; дораз- ка|жа, -жеш (-зах) v zu 'Ende er'zählen vt < b >, 'fertigerzählen vt < a > доразплйт|ам, -аш (-ах) uv; дораз|пле- Tä, -плетеш (-плетох) v 1. (плитка) ganz [zu 'Ende] 'aufilechten vr < 17 a > 2. (чорап) ganz [zu 'Ende] 'auftrennen vt <a> доразработв|ам, -аш (-ах) uv; дораз- работ|я, -иш (-их) V 1. (земя) 'völlig kultivieren vt <d> 2. (мина) die 'Aufschließungsarbeiten zu 'Ende 'füh¬ ren 3. (автомобил) 'vollständig Ein¬ fahren vt <4a> 4. (музикален ин¬ струмент) 'vollständig Einspielen vt < a > 5. (тема) die Be'arbeitung zum 'Abschluß 'bringen < 24 > доразтребв|ам, -аш (-ах) uv; дораз- треб|я, -иш (-их) V 'alles 'aufräumen vt <а> доразясняв|ам, -аш (-ах) uv; доразяс- н|я, -йш (-йх) V 'klären vt; er'klären vt <b> дораств|ам, -аш (-ах) uv; дорасн|а, -еш (-ах) V 1. her'anwachsen vi <4аjsn> 2. übertr (развивам се) sich ent¬ wickeln vr <b> дорде adv volkst = докато дореволюцнбнен, -ни adj vorrevolutio¬ när дорест adj 'rotbraun; ~ кон Fuchs m 2 дорй Partikel so'gar; ~ да selbst wenn дорийски adj 'dorisch досада/nur sg Lange'weile f 'Überdruß m 1 досйд|ен, -ни adj 1. (скучен) 'langweilig 2. (неприятен) 'lästig, 'widerwärtig O ~ на муха umg übertr 'Nerventod m 1 досадно adv 'lästig досажд|ам, -аш (-ах) uv; досад|я, -йш (-йх) V 1. (причинявам скука) 'lang¬ weilen (на някого jmdn.) 2. (причи¬ нявам неприятно чувство) 'lästig 'fallen vi <3/sn> ['werden vi <18/ ги>] (на някого jmdm.); тая работа ми ~а ich bin 'dieser 'Sache 'über¬ drüssig досвндя|ва ми (-ва ми) uv; досвид|ее ми (-я ми) V nur 3. Pers. es be'ginnt mir leid zu tun досвършв|ам, -аш (-ах) uv; досвърш|а, -иш (-их) V 'abschließen vt <32а>, beEnden vt <b> досег m nur sg Be'rührung / 17, Kon- 'takt m 1 досега adv bis jetzt, bis'her досег ашен, -ни adj bis'herig досегна t досягам досека \ досйчам досетлив adj 'aufgeweckt, klug, hell досещ|ам, -аш (-ах) uv; досет|я, -иш (-их) V 'spüren vr, 'wahrnehmen vr <16a>, 'merken vt; s се 1. (раз- бйрам, отгатвам) 'merken, be'greifen vr < 21 b >, ver'stehen vr < b > 2. (йдва ми на ум) mir fällt ein (за нещо etw.); (спомням си) sich er'innern vr < b > (за an 4) досие n, -та pl Dos'sier m 6, 'Akte /16 доснпв|ам, -аш (-ах) uv; досйп|я, -еш (-ах) V1. (сипвам допълнйтелно) 'zu¬ schütten vr < а >; (течност) 'zugießen vr < 32 а > 2. (сипвам догоре, пълня) 'vollschütten vr < а >; (течност) 'voll¬ schütten (в нещо etw.) 3. (изсйпвам докрай) 'ausschütten vr <а>; (теч¬ ност) 'ausgießen vr < 32 а > досйч|ам, -аш (-ах) uv; до|сека, -сечеш (-сякох) V1. (гора) ganz 'abschlagen vr <4а>; е останалите дървета die 'restlichen 'Bäume 'fallen 2. (c трион) zu 'Ende 'sägen vr, 'fertigsägen vt < a > 3. (със секйра) zu 'Ende 'hacken vt, 'fertighacken vt < a> доскоро adv bis vor 'kurzem доскороицен, -ни adj bis'herig доскубв|ам, -аш (-ах) uv; доскуб|я, -еш (-ах) V 'fertigrupfen vr < а >, zu 'Ende 'rupfen vt доскуча|ва ми (-ва ми) uv; доску|чае ми (-ча ми) V unpers es wird mir 'lang-
дословен 160 weilig дослов|ен, -ни adj 'wörtlich дослбвно adv 'wörtlich, Wort für Wort, wortwörtlich дослужв|ам, -am (-ax) uv; дослуж|а, -иш (-их) v 'abdienen vi < zjhb > досмеша|ва ме (-ва ме) uv; досме|шее ме (-ша ме) v unpers mir kommt das 'Lachen an, einen 'Lachreiz ver'spüren <b> досмъдя|ва ме (-ва ме) uv; досмъ|дй ме (-дя ме) V unpers 'anfangen vt < 2 а > zu 'jucken [zu 'brennen] досоляв|ам, -am (-ax) uv; досол|я, -йш (-йх) v J. (соля допълнйтелно) noch 'salzen vt, 'nachsalzen vt <a> 2. (соля напълно) 'salzen, 'einsalzen vt <a> доспехи nur pl Hist 'Rüstung / 17; рйцарски ~ 'Ritterrüstung доспи|ва ми се (-ва ми се) uv; дос|пй ми се (-па ми се) v unpers mich über'kommt der Schlaf, ich 'werde 'schläfrig доспнв|ам си, -am си (-ах си) uv; досп|я си, -йш си (-ах си) V sich 'ausschlafen vr <3а> досрамя|ва ме (-ва ме) uv; досра|мее ме (-мя ме) V unpers sich 'schämen vr, Scham emp'finden <27b> (от'über-/) досред präp bis 'mitten; - нощ bis 'Mitternacht доста adv 1. (достатъчно) ge'nügend, 'ausreichend, genug; ~ [e]! es ist ge- 'nug!, es ge'nügt!; изкарваме ~ wir ver'dienen ge'nug 2. volkst (стига) Schluß, ge'nug; ~ преструвки! ge'nug [Schluß] mit 'diesem Ge'tue 3. (твърде) 'ziemlich; това е ~ трудно das ist 'ziemlich 'schwierig достйвк|а /, -и pl 'Lieferung /17 O държавни ~ и 'Pflichtablieferung доставчи|к nt, -ци pl 1. Lieferant m 8 2. (закупчик) 'Einkäufer m 4 достав|ям, -яш (-ях) uv; достав|я, -иш (-их) v 1. (снабдявам) 'liefern vt (на някого jmdm.) 2. übertr (причинявам) be'reiten vt <b>; » удоволствие Ver'gnügen be'reiten достатьч|ен, -ни adj 'ausreichend, ge¬ 'nügend достатъчно adv ge'nug, ge'nügend, 'aus¬ reichend; - e es ge'nügt, es reicht достйг|ам, -am (-ax) uv; достйгн|а, -еш (-ax) v 1. (до някой предел, постйгам) erreichen <b> (нещо od до нещо etw.); достигнахме върха wir ег- 'reichten den 'Gipfel; само с усйлие ~ на брега nur mit 'Mühe erreichte er das 'Ufer; колата ~ а 110 км в час der 'Wagen er'reicht 110 'Stundenkilo¬ meter; s определена височина 'eine bestimmte 'Höhe erreichen; не мога да ~ на клона ich kann den Ast nicht erreichen; s целта си sein Ziel erreichen; » до дълбоки старинй ein 'hohes 'Alter erreichen 2. (простй- рам се) 'reichen vi <hb>; докъдето погледът - a so'weit der Blick reicht 3. (спечелвам) ge'winnen vt < 26 b >, er'ringen vr <27b>; s победа 'ei¬ nen Sieg er'ringen; « благополучие 'Wohlstand er'werben <16b>, zu 'Wohlstand gelangen vi < Ь/sn > 4. (сти¬ гам до някое място) ge'langen; не ~ нахме навреме отсрещния бряг wir gelangten nicht zur 'rechten Zeit ans 'andere 'Ufer 5. (настигам) 'ein¬ holen vr < a >; ще те ~ нем wir 'wer¬ den dich 'einholen 6. (достатъчен съм) 'aus reichen vi <a./hb>, reichen vi <hb> \ не ~ атпарйтеdas Geld reicht nicht достовер|ен, -ни adj 'glaubwürdig, 'zu¬ verlässig; ä източник übertr 'zuver¬ lässige 'Quelle /16; ~ ни кръгове 'zu¬ verlässige 'Kreise m 1 jpl досто|ен, -йни adj 1. (който заслужава) 'würdig 2. (почетен, славен) 'ehrenvoll 3. (справедлив) ge'recht достбйно adv 1. (с достойнство, пох¬ вално) 'würdig; държа се ~ sich 'wür¬ dig ver'halten vr < 3b > 2. (c чест) in 'Ehren, 'ehrenvoll достойнств|о n, -a pl 1. 'Würde / 16; човешко s 'Menschenwürde; държа се c s mit 'Würde 'auftreten vi
161 дотежавам < 15аjsn> 2.(положителнокачество) 'Vorzug т 2, 'wertvolle 'Eigenschaft/17 достопамет|ен, -ни adj 'denkwürdig достопяв|ам, -аш (-ах) uv; достоп|я, -йш (-йх) V1. (метал Me'tall) zu 'Ende 'schmelzen vt, 'fertigschmelzen vt < a > 2. (сняг Schnee) 'wegschmelzen vt <a> 3. (сланина Speck) ganz 'aus¬ lassen v/ <3a> достояни|е n nur sg Be'sitz m l O ставам x на някого а) (ставам известен) jmdm. be'kannt 'werden vi < 18jsn> b) (ставам достъпен) jmdm. 'zugänglich 'werden; правя нещо x на някого а) (правя известен) jmdm. etw. be'kannt 'machen b) (правя достъпен) jmdm. etw. 'zugänglich 'machen достраша|ва ме (-ва ме) uv; дос- тра|шее ме (-ша ме) v unpers Angst be'kommen <33 b> достроявам, -аш (-ах) uv; достро|я, -йш (-йх) v 'fertigbauen vt <а>, zu 'Ende 'bauen vt достъп m nur sg 'Zugang m 2, 'Zutritt m 1; ймам свободен ~ 'freien 'Zutritt 'haben < А > (към zu J); имам ~ към секретни документи 'Zugang 'haben zu Verschlußsachen достъп |ен, -ни adj 1. (заведение, място) 'zugänglich auch übertr (общителен) 2. (разбираем) verständlich 3. (цена, стока) erschwinglich достъпно adv verständlich, klar досушав|ам, -аш (-ах) uv; досуш1а, -йш (-йх) V 1. (изсушавам напълно) 'voll¬ ständig [ganz und garj'trocknen vt; (плодове) 'vollständig [ganz und gar] 'dörren vt 2. (суша всйчко) 'trocknen; (плодове) 'dörren досущ adv ganz, ganz und gar, 'völlig досьбвр|ям, -яш (-ях) uv; досъбор|я, •иш (-их) v 1. (разрушавам) nieder¬ reißen vt < 23 а >; (сграда) 'abreißen vt <23а>; (зидове) 'abtragen vt < 4 а >; досъборихме старите зйдове wir 'haben das 'restliche 'alte 'Mau¬ erwerk 'abgetragen 2. (повалям) 'um¬ werfen vt < 16 a >, 'Umstürzen vt < a > досъбйр|ам, -аш (-ах) uv; досъб|ера, -ереш (-päx) v 1. (слагам всйчко на едно място, вземам от всйчки места) Sammeln vt, 'einsammeln vt <a> 2. (повиквам всйчки на едно място) ver'sammeln vt < b > 3. (събйрам всйчко от земята) 'aufsammeln vt < а > 4. (плодове) 'pflöcken vt досъблнч|ам, -аш (-ах) uv; досъб|лека, -лечеш (-лякох) v ganz 'ausziehen vt < 32 а >; s се sich ganz 'ausziehen vr <32a>, sich 'völlig ent'kleiden vr <b> досърбв|ам, -аш (-ах) uv; досърб|ам, -аш (-ах) V 1, (кафе) ganz 'ausschlür¬ fen vt < а > 2. (супа) ganz 'auslöffeln vf <а> досърбя|ва ме (-ва ме) uv; досър|бй ме (-бя ме) V unpers mich juckt es, 'Juck¬ reiz be'kommen < 33 b > досъхв|ам, -am (-ax) uv; досъхн|а, -еш (-ах) v ganz und gar ['völlig] 'trock¬ nen vi <sn>, 'völlig ['austrocknen vi <a/sn>] досъщ adv — досущ досяв|ам, -аш (-ax) uv; дос|ея, -ееш (-ях) V 1. (жито,семе) 'fertigsäen vf, vi < а/hb >; (сея допълнйтелно) 'zusätz¬ lich Säen vt, vi <hb>, hin'zusäen vf, vi < ä/hb > 2. (нива) 'fertigbestellen vt <a>, ganz bestellen vt <b>, zu 'Ende bestellen 3. (прекарвам всйчко през сйто) Sieben vt, vi <hb>, 'fertigsieben vt, vi <a/hb>\ (прекар¬ вам допълнйтелно през сито) 'zusätz¬ lich Sieben досяг|ам, -аш (-ах) uv; досегн|а, -еш (-ах) V bc'rühren vt < b >; (при дви¬ жение) Streifen vt дотам adv 1. (място) bis dort, bis 'dorthin 2. (време) bis dann, bis zu 'diesem 'Zeitpunkt 3. (степен) so, in 'einem Solchen 'Grade дотегл[ям, -яш (-ях) uv; дотегл|я, -иш (-их) V 'ziehen vt < 32 > (до bis zu 5), her'anziehen vt < 32 а > (до an 4, zu 3) дотегна | дотягам дотежав|ам, -аш (-ax) uv; дотеж|а, -йш 11 Wtb. Bulg-Dt.
дотичвам 162 (-ах) V 1. (започвам да тежа) schwer 'werden vi < 18 /л-и > (на някого jmdm.) 2. (дотягам) zur Last 'werden, 'lästig 'werden (на някого jmdm.) O «а ми übertr mir wird schwer ums Herz дотмчв|ам, -am (-ax) uv; дотйч|ам, -am (-ax) v 'angelaufen 'kommen vi <33 jsn> дотляв|ам, -am (-ax) uv; дотл|ея, -ееш (-ях) v ver'glimmen vi < a, auch 2%/sn > дотоварв|ам, -am (-ax) uv; дотовар|я, -иш (-их) v 1. (стока) 'aufladen vt <4a>; (докрай) 'völlig 'aufladen; (допълнително) 'zusätzlich 'aufladen 2. (камион) be'laden vt <4b>; (до¬ край) 'volladen vt <4a>; (допъл¬ нително) 'zusätzlich be'laden ‘ дотовар1ям, -яш (-ях) uv = дото- варвам дотогава adv bis zu 'diesem 'Zeitpunkt дотогавашен, -ни adj bis zu 'diesem 'Zeitpunkt 'üblich ['gültig]; (няко¬ гашен) 'damalig; (доскорошен) bis- 'herig дотолкова adv so sehr дотолкоз adv = дотолкова доточв|ам, -аш (-ax) uv; доточ|а, -иш (-их) V1. (вино) 'ausschenken vt <а> 2. (тесто) 'ausrollen vt < а >; (докрай) 'fertig 'ausrollen; (допълнително) 'zusätzlich noch 'ausrollen 3. (нож) 'fertigschleifen vt <21a>, gut 'schär¬ fen vt дотрайв|ам, -аш (-ax) uv; дотр|ая, -аеш (-аях) V1. (търпя) 'aushalten vt < 3 а > (до bis zu i) 2. (чакам) er'warten < b > (до нещо etw.); (доживявам) er'leben < b > (до нещо etw.) дотрепв|ам, -аш (-ах) uv; дотреп|я, -еш (-ах) V umg 'völlig den 'Garaus 'machen (някого jmdm.); ganz 'totschlagen vt <4a> дотрябв|ам, -аш (-ax) v ge'braucht 'werden vi <18fsn> (на някого von jmdm.), 'nötig sein vi < В > (на някого für jmdn. odfjmdm.) O ~ ал си ми! du hast mir ge'rade noch ge'fehlt! дотук adv 1. (място) bis 'hierher, bis hier 2. (време) bis zu 'diesem 'Augenblick, bis zu 'diesem 'Zeitpunkt; (досега) bis jetzt дот^р[ям, -яш (-ях) uv; дотур|я, -иш (-их) V hin'zufügen vt < а > (до zu 3) дотъкмяв|ам, -аш (-ах) uv; дотъкм|я, -йш (-йх) V volkst 1. (тъкмя) zu'recht- machen vt <а>, 'fertigmachen vt <a> 2. (прибавям) hin'zufügen vt < a >; « ce sich 'fertigmachen vr, sich zu'rechtmachen vr; (гйздя ce) sich 'fertig 'anputzen vr < a > дотърпяв|ам, -аш (-ax) uv; дотьрп|я, -йш (-ях) V 'durchstehen vt < а/hb > дотьрчав|ам, -аш (-ах) uv; дотърч|а, -йш (-äx) V umg 'angelaufen 'kommen vi < 33/sn >, her'beilaufen vt < 9ajsn > (до някого zu jmdm.) дотътр|ям, -яш (-ях) uv; дотътр|я, -еш (-ах) V 'angeschleppt 'bringen vt < 24 >, her'beischleppen vt < a >; « ce 1. (двйжа се c усйлие) sich 'schlep¬ pen vr < а > (до bis zu 3) 2. (йдвам неканен) 'angezogen 'kommen vi < 33/sn > (c mit 3) дотяг|ам, -аш (-ax) uv; дотегн|а, -еш (-ax) v 1. (ставам досаден) 'lästig 'werden vi <18jsn> 2. (ставам ску¬ чен) 'langweilig 'werden 3. (ставам протйвен) zu'wider 'werden доубйв|ам, -аш (-ax) uv; доубй|я, -еш (-х) V 'völlig den 'Garaus 'machen (ня¬ кого jmdm.) доунящожав|ам, -аш (-ах) uv; доуни- щож|а, -йш (-йх) V 1. (съсипвам, разнебйтвам) 'völlig ver'nichten vt <b> 2. (плевел, насекоми) 'völlig ver'tilgen vt <b> 3. (доубйвам) 'völ¬ lig den 'Garaus 'machen (някого jmdm.) доучв|ам, -аш (-ax) uv; доуч|а, -иш (-их) v 1. (усвоявам чрез учене) zu 'Ende 'ler¬ nen vt; доучихме стихотворението wir 'haben das Ge'dicht zu 'Ende ge'lemt 2. (обучавам) zu 'Ende 'lehren vt; доучих го да чете ich 'habe ihm das 'Lesen 'beigebracht
163 доцеждам доучилтц|ен, -ни adj 'Vorschul-; ~ на възраст 'Vorschulalter п 23 доушйв|ам, -аш (-ах) uv; доуш|йя, -йеш (-йх) V zu 'Ende 'nähen vt, 'fertignähen vt < a> дофтасв|ам, -аш (-ах) uv; дофтас|ам, -аш (-ах) V = довтасвам дохажд|ам, -аш (-ах) uv = дохождам дохарчв|ам, -аш (-ах) uv; дохарч|а, -иш (-их) V1. 'restlos verbrauchen vt < b >, 'aufbrauchen vt < a > 2. (парй) 'restlos 'ausgeben vt <15a>, umg 'vollends ver'pulvern vt <b> доход m, -и pl 1. 'Einkommen n 23; годишен - 'Jahreseinkommen; нацио¬ нален ~ 'Nationaleinkommen; стра¬ ничен ~ 'Nebeneinkommen; парйчен ~ 'Geldeinkünfte pl 2. (приход) 'Ein¬ nahmen pl доход|ен, -ни adj I. (H3röneH)'einträg- lich; » на работа 'einträgliche 'Arbeit /17; ж занаят'einträgliches Ge'werbe n 23 ['Handwerk n 20] 2. (рентабилен) ge'winnbringend, ren'tabel; ~ но пред¬ приятие ge'winnbringender [rentabler] Be'trieb m 1 3. (плодороден) ertrag¬ reich; ~ ни култури ertragreiche Kul'turen /17 Ipl доходност / nur sg 1. (рентабйлност) Rentabili'tät / 17 2. (на земята) Er'tragsfahigkeit/17 3. (изгоди) 'Ein¬ träglichkeit /17 доходоносен, -ни adj profitabel; ~ но предприятие ge'winnbringender [ren- 'tabler] Be'trieb m 1 дох6жд|ам, -аш (-ах) uv; дойд|а, -еш (дойдох, дош|ъл od - ел) v 1. (йдвам) 'kommen vi <33/sn> 2. (достйгам) 'reichen vi <hb> 3. (стйгам, отйвам) 'gehen vi <13jsn>; (появявам се) erscheinen vi <23b/sn> O ж в съзнание zu Be'wußtsein 'kommen; ж в отчаяние in Verzweiflung ge'raten vi < ЗЪ/sn >; s до йзвод zur 'Schlußfol¬ gerung ge'langen vi <bjsn>; ж до убеждение, че ... zu der Überzeugung ge'langen, daß...; ж до споразумение Übereinkunft er'zielen <b>; добре дошел! 'herzlich will'kommen!; добре дошло ми e es kommt wie ge'rufen; дойде дума за някого od нещо es kam die 'Rede auf jmdn. od etw.; s на власт an die Macht 'kommen; ä на помощ zu 'Hilfe 'kommen; да си дойда на думата um auf'meine 'Rede zu'rückzukommen; ж на крака някому jmdm. per'sönlich 'seine Ergebenheit 'ausdrücken < a >; дойда на свят (раждам се) ge'boren 'werden vi < 18/sn>] ж на себе си zu sich 'kommen; дойде ми нещо до глава ich 'mußte etw. er'dulden; дойде му времето а) (време е) es ist an der Zeit, es ist die Zeit ge'kommen b) (на някого) es ist 'seine Zeit ge'kommen; дойде ми добре а) (дойде на време) es kam wie ge'rufen b) (подействува добре) es hat mir gut ge'tan; дойде ми до гуша es hängt mir zum 'Halse her'aus; дойде ми до ушите mir ist zu 'Ohren ge'kommen; дойде ми на ум mir ist 'eingefallen; дойде ножа до кокала mir steht das 'Wasser bis zum 'Halse; «ами ред jetzt bin ich an der 'Reihe; дойде му ред а) (необходймо е) es ist 'notwendig b) (време му е) es ist an der Zeit; дойде ми сърце на място mir 'wurde froh ums Herz; дойде ми умът в главата ich bin zu Ver'stand [zur Ver'nunft] ge'kommen; идй-дойдй а) (средно) 'einigermaßen b) (все едно) das macht nichts, das ist nicht so schlimm дохожда ми (-да ми) uv; дой |де ми (-де ми) V nur 3. Pers. den Wunsch ver¬ spüren < b >; 'mögen vt < 36/hb >; ~ да плача ich könnte 'weinen дохожд|ам си, -аш си (-ах си ) uv; дбйд|а си, -еш си (-ох си) v 'heimkom¬ men vi < 33 &/sn>, zu'rückkommen vi < 33 a jsn > дохранв|ам, -аш (-ах) uv; дохран|я, -иш (-их) V (бебе, домашно животно) zu 'Ende 'füttern vt дохристиянски adj 'vorchristlich доцежд|ам, -аш (-ах) uv; доцед|я, -йш
. юцеят 164 (-йх) Vzu 'Ende 'sieben vt, vi <hb>,z\i 'Ende 'seihen vt доцент nt, -и pl Do'zent m 8 доцентски adj Do'zenten- доцентур|а f -и pl Dozen'tur /17 дочакв|ам, -аш (-ах) uv; дочак|ам, -аш (-ах) V 1. (чакам) 'warten vi <hb> (някого auf jmdn.) 2. (изчаквам) 'ab- wartcn vt <a>; « края das 'Ende 'abwarten; без да дочакам присти¬ гането му 'ohne 'seine 'Ankunft 'abzu¬ warten; не дочаках отговора му ich 'habe 'seine 'Antwort nicht 'abgewartet 3. (доживявам) er'leben vt <b> дочен adj 'Drillich- дочерня|ва ми, (-ва ми) uv; дочер|нее ми, (-ня ми) V unpers 1. mir wird schwarz vor den 'Augen 2. übertr (не изтърпявам) ich kann mich vor Zorn nicht mehr beherrschen дочертав|ам, -am (-ax) uv; дочерт|ая, -äem (-äx) v zu 'Ende 'zeichnen vt, 'fertigzeichnen vt <a> дочйт|ам, -am (-ax) uv; дочет|а, -еш (дочетох) v zu 'Ende 'lesen vt < 19 >, 'fertiglesen vt <19a> дочуя |ам, -аш (-ax) uv; доч|уя, -уеш (-ух) V 'hören vt, ver'nehmen vt < 16b> дочуване auf 'Wiederhören дочупв|ам, -аш (-ax) uv; дочуп|я, -иш (-их) v zer'brechen vt < 16b >, 'völlig zer'brechen дошйв|ам, -аш (-ax) uv; дош|йя, -йеш (-йх) V zu 'Ende 'nähen vt, 'ferlignähen vt <a> дощя|ва ми се (-ва ми се) uv; дощ|е ми се (-я ми се) v nur 3. Pers. ich 'möchte, ich ver'spüre den Wunsch до|я, -йш (-йх) uv 1. (крава) 'melken vt < 12 > 2. (пеленаче) 'nähren vt, 'stillen vt; (животно) 'säugen vt 3. übertr (ограбвам) 'schröpfen vt доядй|ва ме (-ва ме) uv; дояд|ее ме (-я ме) V unpers mich über'kommt der Zorn, 'zornig 'werden vi <18jsn> дояжд|ам, -am (-ax) uv; до|ям, -ядеш (-ядох) v 'aufessen vt < 15 a > дояжд|ам си, -аш си (-ах си ) uv; до|ям си, -ядеш си (-ядох си) v 1. (наяждам се) sich satt 'essen vr < 15 > 2. (изяж¬ дам всйчко) alles aufessen vt < 15 a > дояч m, -иpl 'Melker m 4, 'Schweizer m 4 доячк|а f, -и pl 'Melkerin / 18 драг adj 'teuer, lieb O на *o сърце gern, mit Ver'gnügen; на ~ а воля gern; ~ o ми e es freut mich; sehr 'angenehm драговол|ен, -ни adj 'freiwillig драгомйн m, -и pl veralt 1. (преводач) 'Dolmetscher m 4, Über'setzer m 4 2. (водач) 'Vorarbeiter m 4 драгоценен, -ни adj 'kostbar драгоценност/nur sg 'Kostbarkeit /17 драгун m, -и pl Dra'goner m 4 дразнен|e n, -ия pl 'Reizung /17 дразнйм adj 'reizbar дразнймост / nur sg 'Reizbarkeit /17 дразн[я, -иш (-йх) uv 1. (ядосвам, сърдя) 'reizen vt, 'ärgern vt 2. (за¬ качам) 'necken vt 3. Physiol reizen, Reiz 'ausüben < a> (нешо auf etw. 4) O » апетйта den Appe'lit 'anregen <a>; » любопйтството die 'Neu¬ gier 'anstacheln <a>; » самолю¬ бието den 'Ehrgeiz 'anstacheln; s ce sich 'ärgern vr, sich 'aufregen vr < a >, ge'reizt sein vi <B> драк]а /, -и pl 1. (трън)'Dornenhecke /16 2. (заядлйв човек) Raufbold m I, 'Streithammel m 4 дракон nt, -и pl 'Drache m 7 драконов adj 'Drachen- драконовски adj dra'konisch драм[а /, -и pl 'Drama n 28 a драматизация/ -и pl Dramatisierung/17 драматнзйр|ам, -аш (-ax) uv, v drama¬ tisieren vt <d> драматйз|ъм (-мът) m nur sg Dra'matik /17 драматй|к m, -ци pl = драматург драматйч|ен, -ни adj dra'matisch драматнчески adj — драматичен драматур|г m, -зи pl 1. (писател) Dra'matiker m 4 2. (длъжностно лице в театър) Drama'turg т 8
165 древен драмАтурги| я /, -и pl 1. Theat Drama¬ turgie / 16 а 2. Lit Dra'matik / дранголни|к m, -ци pl umg 'Kittchen « 23 драп|ам, -аш (-ax) uv volksi l. (чеша) 'raufen vt, 'zausen vt 2. (дращя) 'krat¬ zen V/ драпери[я /, -и pl Drape'he /16 a драпйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. (укра¬ сявам) dra'pieren w <d> 2. (при шиене) in 'Falten 'legen vt, 'fälteln vt дрвлмр6вк|а /, -и pl Drape'rie / 16 a, Dra'pierung/17 драсв{ам, -аш (-ax) uv; драсн|а, -еш (-ах) V 1. (правя резки) 'kratzen vt, 'einen 'Kratzer 'machen 2. (пиша, рисувам неумело) 'kritzeln vt, vi <hb>, 'krakeln vt, 'schmieren vi <hb> O x клечка кибрит ein 'Streichholz'anbrennen <10a> драск|а f -и pl 1. (драскотина) 'Kratzer m 4 2. (черта) Strich m 1 3. (очерк) 'Skizze/16 драск|ало n, -ала pl 'Reibfläche /16 др4ск|ам, -аш (-ax) uv 1. (правя резки) 'kratzen vt 2. (пиша, рисувам неумело) 'kritzeln vt, vi <hb> O x клечка кибрйт ein 'Streichholz 'anzün¬ den <a> драскашц|а /, -и pl I. (нещо лошо напйсано, лош чертеж) Ge'kritzel п 23, Schmiere'rei /17 2. (драскоти¬ на) 'Kratzer т 4 драскач т, -и pl 'Schreiberling т 1 * драскотйн|а /, -и pl 'Kratzer т 4 драск6т1я, -иш (-их) uv zu'sammen- schreiben vt < 23 а >, zu'sammenschmie- ren vi <ajhb> драскулк|а/, -и pl 'Krakelfuß m 2 драсна t драсвам драстич ен, -ни adj 'drastisch дра|шя, -щеш (-сках) uv 1. (пиша od рисувам неумело) 'kritzeln vt 2. 'krat¬ zen vt; котката ~ ще die 'Katze kratzt; нещо ми ~ ще на гърлото es kratzt mich im 'Halse дреб (-ът) m nur sg 1. (отпадъци от вълна) 'Kämmling m 1; (отпадъци от лен) 'Schäben / 16jpl 2. (вълна от парцали) 'Lumpenwolle /16 дреб|ен, -ни adj 1. (малък) klein; х на ръст klein von Wuchs; х добитък 'Kleinvieh л 20; ~ на буржоазия 'Kleinbürgertum п 20, 'Kleinbour¬ geoisie /16 а; х занаятчйя 'kleiner 'Handwerker т 4; х производител 'Kleinproduzent т 8; х собственик 'Kleinbesitzer т 4, 'Kleineigentümer т 4; х стокопроизводител 'kleiner 'Warenproduzent 2. (ситен) fein, klein; x дъжд 'feiner 'Regen m 4; ~ ни камъни 'kleine 'Steine m\/pl 3. (незначителен) 'unbedeutend 4. (дреб¬ нав) 'kleinlich. O -на работа überir 'Kleinigkeit /17; -на шарка Med 'Masern pl; - ни парй od - ни als Subst 'Kleingeld n 21 /sg дребнав adj 'kleinlich дребнавост f -и pl 'Kleinlichkeit /17 дребно adv 1. (малко) klein 2. (сйтно) fein, klein O на - in 'kleinen 'Men¬ gen; цена на - 'Einzelhandelspreis m l, Verbraucherpreis; търговия на - 'Einzelhandel nt 4; продажба на - 'Einzelverkauf m 2, Ver'kauf en detail дребиобуржоаз|ен, -ни adj 'kleinbür¬ gerlich дребкос6бственическ|н adj 'Kleinbesit¬ zer-, 'Kleineigentümer- дребноспжов adj 'Klein-; ~o стопанство 'kleine 'Warenwirtschaft /17 дреболй|я /, -и pl 1. (дребен предмет, дребна работа) 'Kleinigkeit 2. nur pl umg (на агне) Inne’reien pl, (на птици) Ge'flügelklein n 23 дребосъ|к m, -ци pl umg 1. (дребен, нисък човек) Knirps m 1, Drei'käse- hoch m 1 ; жена му e x 'seine Frau ist klein und 'zierlich von Wuchs; (дребен, смешен човек) übertr 'Würstchen n 23 2. (деца) 'Kindervolk n 22 3. (дребни неща) 'Kleinkram m 1, 'Kleinig¬ keiten pl 4. (дребни пари) 'Kleingeld n 21 дрсв|ен, -ни adj 1. (античен) an'tik 2. (стар) alt 3. (старинен) 'altertümlich
древногръцки 166 древногръцки adj 'altgriechisch древност f nur sg 1. 'Altertum и 22 2. (античност) An'tike /16 дрезгав adj 1. (прегракнал глас) 'heiser; (груб по тон) rauh 2. (светлина) fahl, 'dämmerig дрезгавин|а /, -и pl 1. (прегракналост) 'Heiserkeit /17 2. (полумрак, здрач) 'Dämmerung/17; вечерна х 'Abend¬ dämmerung; утринна х 'Morgengrau¬ en п 23 дрезгавост / nur sg 'Heiserkeit /17 дрезнн|а / -и pl Drai'sine [dre..]/17 дремлнв adj 1. (сънлив) 'schläfrig, ver'schlafen 2. (приспивен) 'einschlä¬ fernd дрем|я, -еш (дремах od дрямах) uv 1. (намйрам се в полусънно със¬ тояние) im 'Halbschlaf 'liegen vi <31 /hb>, umg 'dösen vi <hb>; (унасям се) 'träumen vt, vi <hb> 2. (спя малко) 'schlummern vi <hb>, 'schlafen vi < 3/hb > 3. (стоя бездеен, не внимавам) übertr 'schlafen 4. (оста¬ вам скрит) übertr 'schlummern дренаж m, -и pl Tech, Med Dränage [..'na:3a]/17 дренаж|ен, -ни adj Dränage- [.,'па:зз-] дреннр|ам, -аш (-ах) uv, v Tech, Med drä'nieren vt <d> дреснр[ам, -аш (-ах) uv, v dres'sieren vt <d> дреснровач m, -и pl Dresseur [dre'sox] m 1 дреснровк а /, -и pl Dres'sur /17 дрех|а /, -и pl 1. 'Kleidungsstück n 20; долна x etw. zum 'Unterziehen; долни ~ и 'Unterwäsche/16; горна x etw. zum 'Überziehen; горни ~ и 'Ober¬ bekleidung /17; (шлифер) 'Trenchcoat m 6; (палто) 'Mantel m 5 2. nur pl (облекло) 'Kleidung / 17, 'Sachen pl; работни ~ и 'Arbeitskleidung, 'Arbeits¬ sachen pl дрешк|а/ -и pl 'kleines 'Kleidungsstück n 20; детски ~ и 'Kinderbekleidung /17, 'Kindersachen pl дрип|а /, -и pl 1. (парцал) 'Fetzen m 4, 'Lappen m 4, 'Flicken m 4 2. nur pl (скъсани, вехти дрехи) 'Lumpen m 4 O налягай си ~ ите! schön brav 'blei¬ ben! дрипав adj 1. (дрехи) zer'rissen, zer- 'lumpt 2. (човек) 'abgerissen, in 'Lum¬ pen ge'kleidet дрйск|ам, -am (-ax) uv umg 'Durchfall 'haben <A> дрнсъ|к m, -ци pl umg 'Durchfall m 2 1 дроб (-ът) m, -ове pl Anal 1. (бял дроб) 'Lunge / 16; бели ~ ове 'Lunge od 'Lungen pl 2. (черен дроб) 'Leber/16 2дроб /, -и pl Math Bruch m 2; десе¬ тична ~ Dezi'malbruch; проста ~ ge'meiner Bruch дроб ен, -ни adj Math Bruch-; ~ но число 'Bruchzahl/17; ~ на черта 'Bruchstrich m 1 дробннк|а /, -и pl 'Schrotkorn n 22 дробче n, -та pl ge'bratene 'Leber /16 дроб|я, -йш (-йх) uv 1. (троша) zer- 'bröckeln vt < b >; ä хляб за попара sich 'eine 'Brotsuppe 'machen vr 2. (надробявам в нещо) 'einbrocken vt < a >; x хляб в супата sich Brot in die 'Suppe 'brocken vr O каквото си ~ йл, такова ще сърбаш was du dir 'eingebrockt hast, mußt du auch 'aus¬ löffeln дрозд (-ът) m, -ове pl Zool 1. 'Drossel /16 2. volkst (кос) 'Amsel /16 дропл|а /, -и pl Zool 'Trappe /16 друг adj 1. 'andere 2. (втори) 'zweite 3. (иден, следен) 'nächste O без - o 'ohnehin; ~ и ден 'übermorgen; един през ~ 'einer um den 'anderen; и ~ и, Abk и др. und 'andere, Abk u. a.; между ~ Ото 'unter 'anderem; c ~ и думи mit 'anderen 'Worten другаде adv 'anderswo, wo'anders, 'an¬ deren Orts другар (-ят) m, -и pl 1. (съидейник) Ge'nosse m 1, Ge'fährte m 1; ~ no борба 'Kampfgenosse, Kampfgefährte 2. (приятел) Freund m 1, Kame'rad m 8; x от детинство ein Freund aus der 'Kindheit 3. (съпруг) 'Ehegefahrte, 'Ehemann m 3
167 дрън другарк|а /, -и pl 1. (жена-съидейник) Ge'nossin/ 18, Ge'fährtin/18; ж по борба 'Kampfgenossin; Kampfgefähr¬ tin 2. (приятелка) 'Freundin/18, Ка- me'radin / 18 3. (съпруга) 'Ehege¬ fährtin, 'Ehefrau /17 другарск|и adj kameradschaftlich, kol- legi'al; ~ а среща 'Freundschaftstref¬ fen n 23 другарство n nur sg 'Freundschaft/17, Kameradschaft /17 другарувам, -аш (-ах) uv be'freundet sein vi < B > (c mit J) другарче n, -та pl umg 1. (приятел) Freund m 1 2. (дете) 'Spielgefährte m 7 други adj - друг друговерец m, -ци pl 'Andersgläubiger m 7- pl другосел |ец m, -ци pl Mann m 3 aus dem 'Nachbardorf другояче adv umg 'anders друж|а, -йш (-йх) «v be'freundet sein vi < B >, ver'kehren vi < Ь/hb > (c mit J) дружб|а / -и pl 1. 'Freundschaft / 17; блйзка [интймна] ж in'time 'Freund¬ schaft; бойна ж 'Waffenbrüderschaft /17 2. Pol (на БЗНС) 'Grundorganisa¬ tion /17 des Bul'garischen 'Volks¬ bauernbundes дружелюб|ен, -ни adj 'freundschaftlich, 'freundlich дружелюбие n nur sg 'Freundlichkeit /17 'Freundschaftlichkeit /17 друж|ен, -ни adj ge'meinsam дружески adj 'freundschaftlich, kamerad¬ schaftlich дружествен adj gesellschaftlich; ~ имот Be'sitz m 1 'einer Gesellschaft [Vereinigung]; - орган Or'gan n 20 'einer Gesellschaft [Ver'einigung] др^жеств|о n, -a pl Gesellschaft / 17, Ver'einigung / 17; Ver'ein m 1; акционерно ж 'Aktiengesellschaft; * c ограничена отговорност Gesell¬ schaft mit beschränkter 'Haftung (G.m.b.H.); застрахователно ж Versicherungsanstalt / 17; въздър- жателно ж Absti'nenzlervereinigung, Absti'nenzlerverein; спортно ж 'Sportvereinigung; женско ж 'Frauen¬ vereinigung дружнн|а / -и pl 1. (група) 'Gruppe/16, Schar/17; весела ж 'eine'lustige Schar 2. (хайдушка чета) 'Freischar / 17 3. veralt Mil Bataillon [bata'ljomj n 20* дружни|ен, -ни adj 1. veralt Mil Batal- lions- [bata'ljo:ns-]; ж ният als Subst Batalli'onskommandeur m 1* дружк|а /, -и pl volkst 'Freundin /18 друм (-ът) m, -ове od -ища pl 'Land¬ straße /16 друс Interj hopp друс|ам, -am (-ax) uv 1. (каруца) 'holpern vi <hb> 2. (подхвърлям) in die 'Höhe 'werfen vt <16> 3. (бебе) 'wiegen vt 4. (разтърсвам, клатя) Schütteln vt, 'rütteln vt друсв|ам, -am (-ax) hv; друсн|а, -ein (-äx) v 1. (подмятам) in die 'Höhe 'werfen vt < 16 > 2. (клатя) 'schütteln vt, 'rütteln vt друск|ам, -аш (-ax) uv = друсам дръвнй|к т, -ци pl 1. (пък) 'Hackklotz т 2 2. (място за дърва) 'Holzplatz т 2 3. umg übertr (тъп човек) Klotz т 2, 'Holzkopf т 2 дрьвц|е п, -ä pl 1. (дърво за горене) 'Brennholz п 22 2. (дръвче) 'Bäumchen и 23 дръвче п, -та pl 'Bäumchen п 23 дръглив adj volkst 'mager; ~ кон'Mäh¬ re/16, 'Klepper т 4 дръж Imperativ zu държа дръжк|а /, -и pl 1. (на съд, чаша, кофа) 'Henken т 4 2. (на плод, лист, ло¬ пата, брадва) Stiel т 1 3. (на уред, нож, врата) Griff ml; ж на врата "Türgriff, 'Türklinke /16 дръзв|ам, -аш (-ах) uv; дръзн|а, -еш (-ах) V sich er'kühnen vr < b >, 'wagen vt дръзко adv kühn; (нахално) dreist дръзна t дръзвам дръзновен adj kühn, 'mutig дрън Interj klirr O ~ ~ Bla-bla n, Ge'schwätz n 20
дрънвам 168 дрънв|ам, -аш (-ах) uv: дрънн|а, -еш (-ах) V 1. (металически предмет) 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb> (c mit 5); (стъкло) klirren; (звънец) 'klingeln vi <hb>, 'läuten vt, vi <hb>; (будилник) 'klingeln, 'rasseln vi <hb> 2. (на струнен инструмент) 'klimpern vi <hb> дрънголни|к m, -ци pl = дранголник дрънкали | а/, -и /?/'Klapper/16, 'Rassel /16 дрънкал|o n, -a pl umg 'Schwätzer m 4 дрънк|ам, -аш (-ах) «v 1. (металически предмет) 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb> (c mit 3); (стъкло) 'klirren; (звънец) 'klingeln vi <hb>, 'läuten vt, vi <hb>; (будилник) 'klingeln, 'ras¬ seln vi <hb>; ж оръжие mit dem 'Säbel 'rasseln 2. (свиря на струнен инструмент) 'klimpern vi <hb>: * на пиано auf dem Kla'vier 'klimpern 3. (бърборя) umg 'schwätzen vi <hb>; ж глупости 'Unsinn 'plap¬ pern ['redenj 4. umg (настоятелно искам) in den 'Ohren 'liegen vi <31 jhb> (някого jmdm.); * се (ка¬ рам се) sich 'streiten vr <21 > (cmit 3) дрънканнц|а / -и pl umg 1. (шум) Ge- 'klapper n 23, Ge'rassel n 23, Ge'klirr n 20 2. (брътвеж) Ge'schwätz n 20, Ge'plapper n 23 дръккулк|а / -и pl 1. (играчка) 'Klap¬ per / 16 2. (звънче) 'Schelle / 16 3. (излишни накити) 'Kinkerlitzchen Pl дрьниа t дрънвам дрънч|а, -иш (-ах) uv 1. (металически предмет) 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb>; (стъкло) 'klirren 2. (звъ¬ нец) 'läuten vr, vi <hb>, 'klingeln vi <hb>, 'schellen vi <hb>; (будил¬ ник) 'klingeln, 'rasseln vi <hb> дръпв ам, -аш (-ах) uv; дръпн|а, -еш (-ах) V 1. (потеглям рязко) 'anziehen vt < 32 а >; ж юздите die 'Zügel 'an¬ ziehen; ж спусък 'abdrücken vt <а> 2. (изтеглям) her'ausziehen vr <32 а>, her'ausreißen vr <21a> 3- (изскубвам) 'zupfen vt, her'auszup- fen vr <a> 4. (отмествам) bei'seite 'rücken vr, vi <sn> 5. (отвеждам настрана) bei'seite 'führen vr O ж му един бой jmdm. 'eine Tracht 'Prügel verabreichen < b >; ж му едно ядене sich den Bauch 'vollschlagen vr < 4 a >; ж му един сън sich 'ordentlich 'aus¬ schlafen vr < 3 a >; s се 1. (сторя път) bei'seite 'treten vi <15jsn, hb>, Platz 'machen 2. (противя се) sich 'sträuben vr, sich wider'setzen vr <b> дръпнат adj schroff дрязг|а f, -и pl 'Streitigkeit/17, 'Unan¬ nehmlichkeit /17, Ge'zänk n 20 дрямв|ам, -аш (-ах) uv; дрямна, дрем¬ неш (дрямнах od дремнах) v ein 'we¬ nig 'schlummern vi <hb>, ein 'wenig 'schlafen vi <3jhb> дрямка / nur sg 'Halbschlaf m 1, 'Schlummer m 4 дрямна t дрямвам дрян (-ът) m, -ове pl 'Kor'nelkirsch- baum m 2 дрянка /, дренки pl Kor'nelkirsche /16 дрянов adj Kor'nelkirsch- дуализ|ъм (-мът) m nur sg Dualismus m 11 дуалйст m, -и pl Dua'list m 8 дуалистйч|ен, -ни adj dua'listisch дубле n nur sg Du'blee n 24, Dou'ble n дубликат m, -и pl Dupli'kat n 20 дублир|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (удвоявам) verdoppeln vt <b>; (правя втори екземпляр) ein 'zweites Exem'plar 'an¬ fertigen <a> 2. Kart die 'Einlage verdoppeln 3. Theat 'zweite Besetzung sein vi <A> (някого fürjmdn.,jmds.) 4. Film (замествам) 'Double sein (ня¬ кого für jmdn., jmds.), dou'blieren vt <d> 5. Film (превеждам текста) synchronisieren vt <d> дубльор m, -и pl Film, Theat 'Double n дувар m, -и pl volkst 'Mauer /16 дуел m, -и pl Du'ell n 20 дуелйр|ам се, -аш се (-ах се) uv, v sich duel'lieren vr <d>
169 дупка дует т, -и pl Du'ett п 20 дузйн|а /, -и pl 'Dutzend п 20* дузп|а / -и pl Sport Elfmeter т 4 дуло и, дула pl 'Mündung /17 дулцине|я / -и pl umg Dulzin'ea / Thus'nelda /; 'Liebchen n 23 дум|а / -и pl 1. Wort n 22; (® за учене) Vo'kabel/16; речникът съдър¬ жа 10000 ~ и das'Wörterbuch ent'hält 10 ООО 'Wörter; чужди ~ и a) Ling 'Fremdwörter b) (казани от друг) 'Worte 'eines 'anderen; двусрйчни ~ и 'zweisilbige 'Wörter; лоши ~ и 'böse ['schlechte] 'Worte; горчиви - и 'bitte¬ re 'Worte; уча ~ и Vo'kabeln 'lernen 2. (говор, разговор, реч) 'Rede / 16; той не довърши ~ ата си er be'endete 'seine 'Rede nicht 3. (израз) 'Redensart /17 4. nur pl (на песен 'eines 'Liedes) Text m 1 ö в буквалния смисъл на ~ ата im 'wahrsten 'Sinne des 'Wortes, im 'wörtlichen 'Sinne; вземам «»ата das Wort er'greifen <21b>; вземам си ~ите назад ich 'nehme 'meine 'Worte zu'rück; в пълния смисъл на ~ ата im 'vollen 'Sinne des 'Wortes; давам a sein Wort 'geben < 15 > (на някого jmdm.); давам ~ ата das Wort er'teilen <b> (на някого jmdm.); да си дойда на ~ ата um auf 'meine 'Rede zu'rückzukommen; а да не става das kommt nicht in 'Frage; ~ ата му на две не става an 'seinen 'Worten gibt es nichts zu 'deuteln; държа на ~ ата си a) bei 'seiner 'Mei¬ nung 'bleiben vi <23/sn> b) (обеща¬ ние Versprechen) bei 'seinem Wort 'bleiben; ~ ата ми се чува mein Wort hat Ge'wicht; загубвам и ума и а den Ver'stand ver'lieren <32b>; имам ~ ата das Wort 'haben < b >; искам - ата ums Wort 'bitten < 25 >; изтървавам a ein 'unpassendes Wort 'fallen 'lassen < 3 >; ~ ата ми не минава auf mein Wort wird nicht ge'hört; меря си ~ ите 'seine 'Worte 'abwägen < 6 a >; на ~ и in 'Worten; не вземам от a 'keinen Rat 'anneh¬ men < 16 a >; не разбирам от а nicht 'hören 'wollen vi <hb>; не ще и a zweifelsohne; ни а kein Wort mehr; от а на a im Verlaufe des Ge'sprächs; отнемам ~ ата das Wort ent'ziehen <32b> (на някого jmdm.); подхвърлям ~ и 'Andeutungen 'ma¬ chen; последна а на модата der 'letzte Schrei m 1 der 'Mode; c други ~ и mit 'anderen 'Worten; c една a mit 'einem Wort; става а за нещо es ist die 'Rede von etw.; стоя на ~ ата си zu 'seinem Wort 'stehen vi <hb>; удържам ~ ата си sein Wort 'halten <3>; честна a 'Ehrenwort n 20 дум|ам, -am (-ax) uv volkst 1. (говоря) 'sprechen vt < 16 > (на някого zu jmdm.) 2. (казвам) 'sagen vt (на някого jmdm,) O не »ай! was du nicht sagst!; що ~аш! was du nicht sagst! думбаз m, -и pl — думбазин думбаз|ин (-инът) m, -и pl 'Reicher ml*, 'Geldsack m 2, 'Pfeffersack думк|ам, -аш (-ax) uv 1. (удрям) 'trom¬ meln vi <hb>; а на тъпана die 'Trommel 'schlagen <4> 2. (тъпан 'Trommel, празен съд 'leeres Ge'fäß) 'dröhnen vi <hb> Дунав m 'Donau / дунавски adj 'Donau-; Дунавска рав¬ нина 'Donauebene /16 дунапрен m nur sg 'Schaumstoff m 1, 'Schaumgummi m 6 дунд|а /, -и pl umg 'Dicke /16 дундест adj umg dick, 'dickbäuchig, rund дупе и, -та pl umg 'Hintern m 4 дупка /, -и pl 1. (отвор, вдлъбнатина, шупла) Loch п 22; пробивам е в стената ein Loch in die Wand 'schlagen <4> auch übertr (тясно, мръсно помещение) 2. (яма) 'Grube /16 3. (жилище на животно) 'Höhle/16; меча ® 'Bärenhöhle; Bau т 1; лисича ® 'Fuchsbau; Loch п 22; миша s 'Mäuseloch 4. übertr (затвор) 'Kitt-
дуплекс 170 chen п 23, Loch О крия се в миша ä sich ver'kriechen vr < 32b >; направил » в морето umg er hat nichts erreicht; ще те навра в миша » ich 'werde dir schon 'zusetzen, ich 'werde dich in die 'Klemme 'treiben дуплекс m, -и pl Tel 'Doppelanschluß m 2 дувч|а, -иш (-йх) uv 1. (правя дупки) 'Löcher 'machen (нещо in etw.); (c перфоратор mit dem 'Locher) 'lochen v/ 2. (муша) 'stoßen vr < 34 > O s коня dem Pferd die 'Sporen 'geben дупчест adj 'löchrig дулчиЩа /, «и pl 'Löchlein n 23 дура|к m, -ци pl veralt 'Dummkopf m 2 дух (-ът) m, -ове pl 1. Geist m 3 a auch übertr 2. (настроение) 'Stimmung/17 O губя [запазвам] присъствие на ~ а die 'Geistesgegenwart ver'lieren 32 b [be'wahren]; поддържам ~ ä на някого jmdm. Mut 'machen духал|о и, -a pl 'Blasebalg m 2 д^х|ам, -аш (-ах) uv 1. (c устата) 'blasen vt, vi <3/hb>, 'pusten vi <hb>; (леко) 'hauchen vr; s огъня das 'Feu¬ er 'anblasen < 3 a >; ä супата [in] die 'Suppe 'blasen; s си на ръцете sich in die 'Hände 'hauchen vr; s c духало mit dem 'Blasebalg 'blasen; « c ветрило mit dem 'Fächer 'wedeln vi <hb> 2. (вятър) 'wehen vi <hb>, 'blasen 3. unpers (има течение) 'ziehen vi < 32jhb>; ~ a es zieht O гоня тоя що - a umg 'einer 'Einbildung 'nachja¬ gen vi <&/sn>; парен каша -а ge'branntes Kind scheut das 'Feuer; работя за тоя дето ~ а die 'Arbeit ist für die Katz духач m, -и pll. (музикант) 'Blasmusiker m 4 2. (стъкларски работник) 'Glas¬ bläser m 4 духвам, -am (-ax) uv; духн|а, -еш (-ах) v 1. (духам с уста) 'blasen vr, vi <3jhb>\ (силно) 'pusten vi <hb>; (леко) 'hauchen vi 2. (изгасявам) 'aus¬ blasen vr <3a>, 'auspusten vr <a>; s свещ die 'Kerze 'ausblasen 3. (вя¬ тър) 'anfangen vi < 2 z/hb > zu 'wehen 4. (събарям) 'umblasen vr <3a>, 'umwehen vt < a >; вятърът ми духна шапката der Wind blies mir die 'Mütze vom Kopf O да го духнеш, ще падне du brauchst ihn nur mit dem 'kleinen 'Finger zu be'rühren, und schon fällt er um духов adj Blas-; ~ инструмент 'Blas¬ instrument n 20; - оркестър 'Blasor¬ chester »23; ~ а музика Blasmusik /17 духов|еи, -ни adj 1. (интелектуален) 'geistig; ~ на храна 'geistige 'Nahrung /17 2. (религиозен, църковен) 'geist¬ lich духовенство n nur sg 'Geistlichkeit/17 духовит adj 'geistreich, 'witzig духовйтост/, -и pl Wit2 m 1, Geist m 3 a духовни |к m, -ци pl 'Geistlicher ml*, 'Priester m 4; 'Beichtvater m 5 духбвннчески adj 'geistlich, 'Pricster- духом adv 'psychisch; an Geist; беден ~ arm an Geist O падам - ver'zagen vi < b/sn >; телом и <*< an'Körper und Geist, 'physisch und 'psychisch душ (-ът) m, -ове pl 'Dusche / 16; вземам - sich 'duschen vr 1душ£ /, души оглуши pl 1. (психика, вътрешни качества, вдъхновйтел) 'Seele / 16 auch Rel 2. (характер, душевност) Ge'müt п 20; широка ~ Ge'mütsmensch т 8; открйта - 'offe¬ nes Ge'müt 3. (сърце) Herz n 4. (дъх, дихание) 'Atem т 4 5. (чувство) Ge- 'fühl л 20, Emp'fmden » 23 6. (вдъх¬ новение) Inspiration /17 0 бера ~ umg im 'Sterben 'liegen vi < 31 jhb >; вадя ~ та някому umg jmdm. 'keine 'Ruhe 'lassen; вземам - та някому jmdn. ums 'Leben 'bringen < 24 >; до дън ~ zu'tiefst; - и свят ми e es ist mir ans Herz ge'wachsen, es ist mein ein und 'alles; ~ -човек Ge'mütsmensch m 8; жива - няма 'keine 'Menschen¬ seele weit und breit; изгоря ми ~ та ich 'habe 'Schlimmes 'durchgemacht; излезе ми - та ich bin 'hundemüde;
171 дългобоен кривя си - та 'schwindeln vi <hb>; от - и сърце von 'ganzem 'Herzen; олеква ми на ~ та mir fiel ein Stein vom 'Herzen; стяга ми се ~та mir krampft sich das Herz zu'sammen 2душ|а, -йш (-йх Удуших) uv 'würgen V/ душ|а, -иш (-их) uv be'schnuppem vt < b >, be'schnüfFeln vt < b >, 'wittern vt душевйд|ец nt, -ци pl 1. (жесток човек) 'Unmensch m 8, 'Unhold nt 1 2. (който не дава мйра) 'Quälgeist m3a душеваднн|к т, -ци pl — душевадец душевен,-ни'seelisch, 'psychisch О ~ на болест 'Nervenkrankheit /17 душевност / nur sg Ge'mütsleben п 23; Mentali'tät /17 душ|ен, -ни adj schwül, 'drückend души nur pl Per'sonen pl; двама ~ zwei Per'sonen; няколко ~ mehrere Per'sonen душман|ин m, -и pl volkst Feind m 1 душманк|а /, -и pl volkst 'Feindin /18 душмански adj volkst 'feindlich душнй|к m, -ци pl umg 'Luftloch n 22, 'Luftfenster n 23 дъб (-ът) m, -ове pl Bot 'Eiche /16 дъба|к nt, -ци pl 1. (дъбова гора) 'Ei¬ chenwald m 3 2. (големи дъбове) 'große 'Eichenbäume nt 2jpl дъбйл |ен, -ни adj Gerb-; ~ ни вещества 'Gerbstoffe nt \jpl дъбйтел (-ят) nt, -и pl 'Lohe /16 дъбов adj 'eichen, 'Eichen-, 'Eich-; - a греда 'Eichenbalken m 4; - а ropä 'Eichenwald m 3; - сандък 'Eichen¬ truhe /16, 'Kiste /16 aus 'Eichenholz дъбрав|а f -и pl 1. (млада гора) 'Jung¬ holz n 22 2. (несечена гора) 'Urwald m 3, 'Waldesdickicht n 20 дъб|я, -иш (-йх) uv 'gerben vt дъвк|а /, -и pl 'Kaugummi m 6 дъв|ча, -чеш (-ках) uv 'kauen vt дъг|а /, -й pl 1, (част от окръжност od крйва, крива ивица) 'Bogen nt 4; Phys волтова » 'Lichtbogen 2. (на бъчва) 'Daube / 16 3. (природно явление) 'Regenbogen дъговйд|ен, -ни adj 'bogenförmig дъдр|я, -еш (-ах) uv 'schwätzen vi <hb>, 'plappern vi <hb> дъжд (-ът) nt, -ове pl 'Regen nt 4 auch übertr O от ~ на вятър umg ab und an, hin und 'wieder дъжделйв adj 'regnerisch, ver'regnet дъждобран nt, -и pl 1. (чадър) 'Re¬ genschirm m 1 2. (дреха) 'Regenmantel m 5 дьждов|ен, -ни adj 'Regen-; s ден 'Regentag ml; -ни облаци 'Regen¬ wolken flbjpl дъждовйт adj 'regnerisch; - а пролет 'regnerisches 'Frühjahr n 20 дъждовни|k m, -ци pl Zool 'Feuersala¬ mander m 4 дъждоносен, -ни adj 'Regen-; v, облак 'Regenwolke /16 дъждув|ам, -аш (-ах) uv Ned be'regnen vt дълб|ая, -аеш (-äx) uv 1. (яма) 'gra¬ ben vt < 4 > 2. (със свредел) 'bohren vt 3, (врязвам c нож) 'einkerben vt < b > 4. (в скала) 'aushöhlen vt < a > дълбок adj tief; - а река 'tiefer Fluß m 2; - а чиния 'tiefer 'Teller m 4; - и корени 'tiefe 'Wurzeln pl; - сняг 'tiefer Schnee mb; ~ глас 'tiefe 'Stim¬ me/ 16; - а древност 'tiefes 'Altertum n 22; - поглед 'tiefer Blick *1; *a почит 'tiefe Ver'ehrung /17; ~a провинция 'tiefe Pro'vinz / 17; ~a скръб 'tiefer Schmerz m 9; - сън 'tiefer Schlaf ml; - а тишина 'tiefe 'Stille/16 дълббко adv 1. tief 2. (напълно) zu'tiefst дълбочин|а / -й pl Tiefe /16 дълг (-ът) m, -ове pl I. Schuld /17; паричен - 'Geldschuld; правя - ове 'Schulden 'machen 2. (задължение) Pflicht/17; бащински - 'Vaterpflicht; изпълнявам своя - 'seine Pflicht er- 'füllen < b > O вменявам в - jmdn. verpflichten <b> дълго adv lang O на - и на широко des 'langen und 'breiten дьлгобо|ен, -йни adj Mil 'weitreichend,
дълговечен 172 'weittragend; ~ йно оръдие 'weitrei¬ chendes Ge'schütz п 20 дълговеч|ен, -ни adj 'ewig 'während, 'ewig дълговлакнест adj ‘langfaserig дългогодишен, -ни adj 'langjährig дългокос adj 'langhaarig дългокрак adj 'langbeinig дълголетен, -ни adj = дългогоди¬ шен дълголетие n nur sg 'langes 'Leben n 23 дълголйк adj mit 'länglichem Ge'sicht; - момък ein 'Bursche m 7 mit 'einem 'länglichen Ge'sicht; той e - er hat ein 'längliches Ge'sicht дългометраж|ен, -ни adj 'abendfüllend; £ филм 'abendfüllender Film m 1 дългоочакван adj 'langerwartet дългосрочен, -ни adj 'langfristig дълготраен, -йни adj 1. (траен) 'dauer¬ haft; £ мир 'dauerhafter 'Frieden m 4 2. (продължителен) lang 'anhaltend, lang 'während дълготрайност f nur sg 'Dauer / 16, 'Dauerhaftigkeit /17 дългоух adj 'langohrig дълж а, -йш (-äx) uv 1. (имам дълг, трябва да дам) 'schulden v/, 'schuldig sein vi < A> (на някого jmdm.); той ми ~ й парй er 'schuldet mir Geld, er ist mir Geld 'schuldig; ~ йш ми обяснение du 'schuldest mir 'eine Erklärung, du bist mir 'eine Erklärung 'schuldig 2. (задължен съм, имам благодарение на) ver'danken vt < b> (на някого jmdm.); - йм успехите си на колектйвната работа wir ver'dan¬ ken 'unsere Er'folge der kollektiven 'Arbeit; на тебе ~ а спасението си dir ver'danke ich 'meine 'Rettung; « се 1. (придобива се благодарение на) zu ver'danken sein vi < А > (на някого jmdm.); успехът се ~ й на задружните усйлия der Er'folg ist den gemeinsamen Be'mühungen zu ver'danken 2. (полу¬ чава се порадй) zu'rückführen vi < a > (на auf 0; катастрофата се ~й на небрежност der 'Unfall ist auf 'Fahr¬ lässigkeit zu'rückzuführen O ä да ich muß; £ да кажа ich muß 'sagen дължим adj 1. (който трябва да се издължй) 'schuldig; ~ а сума 'schuldi¬ ge 'Geldsumme / 16 2. (заслужен) ge'bührend, 'zukommend; ~ о внима¬ ние ge'bührende 'Aufmerksamkeit/17 дължнн|а/, -й pl 'Länge/16 auch Geogr; £ на вълната Phys 'Wellenlänge дъл|ъг, -ги adj lang; той има ~ ги ръце er hat 'lange 'Finger; тя е ~га и широка^бав ist 'eine 'lange Ge’schichte дъмпинг m, -и pl Wirisch, Hdl 'Dum¬ ping n дъи nur in Verbindungen wie в ~ a) (посока) in die Tiefe[n] b) (място) in den 'Tiefen 2; от [из] - aus den 'Tiefen; до ~ bis in die 'Tiefen дънер m, -и pl 'Baumstamm m 2, Stamm дъно и, дъна pl 1. (на морето, на съд) Grund т 2, 'Boden т 5; изпразвам бъчва [чаша, кана] до - ein Faß [ein Glas, 'eine 'Kanne] bis auf den Grund 'leeren; морско - 'Meeresboden, 'Meeresgrund; ~ на куфар'Kofferbo¬ den; ~ на панталоните'Hosenboden; на котел'Kesselboden; ~ на бъчва 'Faßboden; - на чувал der Grund des 'Sackes 2. übertr (глъбина) Grund; в ~ то на душата im 'Grunde des 'Her¬ zens 3. (най-отдалеченото място) 'Hin¬ tergrund; в - то на стаята im 'Hinter¬ grund des 'Zimmers дърва nurpl Holz n 22, 'Brennholz; - за горене 'Brennholz дърв&р (-ят) m, -и pl 'Holzfäller m 4 дървен adj 1. Holz-, 'hölzern; - а лъжица 'Holzlöffel m 4, 'hölzerner 'Löffel; ~ и въглища 'Holzkohle / 16 2. übertr (скован) 'hölzern, steif O ~ господ umg 'Prügel m 4; ~ философ 'Spinner m4; «o масло Olivenöl n 20 дървениц|а f -и pl Zool 'Wanze /16 дървес|ен, -ни adj Holz-; ~ на пепел 'Holzasche /16; ~ни породи 'Holz¬ arten / \Цр1\ - ни стърготини 'Holz¬ späne m2\jpl дървесина / nur sg 1. Bot Holz n 22
173 държа 2. Text 'Zellwolle /16 3. Tech 'Holz¬ schliff m 1, 'Holzfaserstoff m 1 дървесинен adj 1. Holz-; ~ и отпадъци 'Holzabfälle pl 2. Text 'Zellwoll-; ~ a тъкан 'Zellwollgewebe n 23 дърв|о n, -ета pl 1. Baum m 2; широ¬ колистно x 'Laubbaum; иглолйст- н|о x 'Nadelbaum 2. (стебло)'Baum¬ stamm m 2 3. (тояга) 'Knüppel m 4 4. nur sg (дървен материал) Holz n 22 5. übertr (недодялан човек) Klotz m 2 O коледн|о x 'Weihnachtsbaum; търся под x и камък über'all [verzweifelt] 'suchen vr дърводелец m, -ци pl 1. (мебелист) Tischler m 4 2. (дограмаджия) 'Zim¬ mermann m 3 дърводелски adj 1. (столарски) 'Tisch¬ ler-; - а работилница Tischlerwerk¬ statt / 2. (дограмаджййски) 'Zim¬ mermanns- дърводелство n nur sg 1. (столарство) "Tischlerhandwerk n 20, Tischle'rei /172. (дограмаджййство) 'Zimmerer¬ handwerk дърводобив m, -и pl 'Holzgewinnung /П дърводобивен, -ни adj 'Holzgewin- nungs-; ~ на промйшленост 'holzge¬ winnende Industrie /16 a дървообработване n nur sg 'Holzbear¬ beitung/ 17 дървопреработване n nur sg 'Holzverar¬ beitung/17 дървопреработвателен, -ни adj 'holz¬ verarbeitend, 'Holzverarbeitungs-; ~ на индустрия 'Holzverarbeitungs¬ industrie /16 а, 'holzverarbeitende In¬ dustrie дърворезб а /, -и pl 'Holzschnitzerei /17 дървоснабднгелен, -ни adj 'Holz- versorgungs- дърдорко m, -вци pl 'Schwätzer m 4 дърдоря, -иш (-йх) uv 'schwatzen vi <hb> държ а, -йш (-äx) uv 1. 'halten vt < 3 >; x пушката в ръцете си das Ge'wehr in den 'Händen 'halten; x някого за ръката jmdn. an der Hand 'halten; * нещо срещу светлината etw. 'gegen das Licht 'halten; x някого в пре¬ гръдките си jmdn. in den 'Armen 'hallen 2. (крепя) 'stützen vt, 'halten; гредата ~ й покрива der 'Balken hält [stützt] das Dach; ~ йм позицията Mil wir 'halten die 'Stellung; auch volkst x слуга sich 'einen 'Diener 'halten vr; x кокошки и гъски 'Hühner und 'Gänse 'halten; x нещо в ред etw. in 'Ord¬ nung 'halten; x нещо чисто etw. 'sauberhalten < 3 a >; (не се скъсва, не се счупва) 'halten, fest'halten; това държи здраво das hält [fest] 3. (оставям) 'lassen vt; x някого гладен jmdn. 'hungern 'lassen; x някого в невежество jmdn. in 'Unwissenheit 'lassen [halten]; * някого нащрек jmdn. in 'Spannung 'halten 4. (улавям) 'festhalten vt <3a>; « някого за ръкава jmdn. am 'Ärmel 'festhalten; дръжте крадеца! 'haltet den Dieb!; (затварям) 'einsperren vt <a>; in Ge'wahrsam 'nehmen vr < 16 > 5. (изй- сквам) 'achten vt < a.jhb>, 'halten, Wert 'legen (на auf 4); x на дис- циплйна ich 'achte ['halte] auf Dis¬ ziplin, ich 'lege Wert auf Disziplin; (ценя) 'große 'Stücke 'halten (на някого auf jmdn.) 6. 'einhalten vt <3a>, sich 'halten vr <3>; x източна посока die 'Ostrichtung 'ein¬ halten, sich in 'östlicher 'Richtung 'halten ; x вляво sich links 'halten; корабът ~ й курс към das Schiff hält Kurs auf 7. (пазя, крйя) 'aufbewahren vt <c> (в in 3, за für 4) 8. (наел съм) ge'mietet 'haben vt <A> 9. (при¬ тежавам) be'sitzen vt < b >; той ~ й дюкян er be'sitzt 'einen 'Laden 10. volkst (простйрам се) sich er'strecken vr <b>, 'dauern vi <hb>; зимата ~ а четири месеца der 'Winter 'dau¬ erte vier 'Monate O бас x 'wetten vi <hb>; вйкам колкото ми глас - й 'schreien was die 'Stimme 'hergibt; x
държава 174 изпит 'eine 'Prüfung 'ablegen <a>; ж някого отговорен jmdn. verant¬ wortlich 'machen; ж под ключ ver'schlossen 'hallen ; ж сметка за нещо etw. vor den 'Augen haben, etw. nicht ver'gessen < 15 b >; ж си бележка за нещо sich etw. 'merken vr; ж страната на някого jmds. Par'tei er'greifen < 21 b >; ~йми влага das 'werde ich nicht so schnell ver'gessen; ж се 1. (хванал съм се, крепя се) sich 'festhalten vr, sich 'halten vr (за an J); той се ~ й за ръката ми er hält sich an 'meiner Hand fest 2. (издръжлив съм) sich 'halten; старецът се ~ й добре der 'Alte hält sich gut 3. (отстоявам) 'standhalten vi < 3 ajhb >; дръжте се! 'haltet stand!, 'haltet euch! 4. (имам поведение) sich ver'halten vr <3b>; ж се прилично sich 'anständig ver'halten O ж се далече от нещо sich 'fernhalten vr < 3 а > von etw.; ж се близо до нещо sich in der 'Nähe von etw. 'halten ; ж на страна от нещо übertr sich aus etw. her'aushalten vr <а>;немогадасе ж на краката ich kann mich nicht mehr auf den 'Füßen 'halten дьржйв I а/, -и pl 1. Pol Staat m 9 2. volkst (имот) Be'sitz m 1, 'Grundbesitz дьржав|ен, -ни adj Staats-, -staatlich; ~ на власт 'Staatsmacht / 14; ж бюджет 'Staatshaushalt ml; ~ но право 'Staatsrecht n 20; Държавен съвет 'Staatsrat m 1 дьржавня|к m, -ци pl 'Staatsmann m 3 държавнически adj 'staatsmännisch държавноправ|ен, -ни adj 'staatsrecht¬ lich дьржавностопанскв adj 'Staatswirt¬ schafts- дьржане n nur sg - държание държание n nur sg Be'nehmen n 23, Ver'halten n 23 държелйв adj umg 'ausdauernd, zäh дързост /, -и pl 1. nur sg (смелост) 'Kühnheit/17, 'Wagemut m 1 2. (нахал¬ ство) 'Frechheit /17, 'Dreistigkeit /17 дързък, дръзки adj 1. (смел) kühn, 'wagemutig 2. (нахален) frech, dreist дърл|я се, -иш се (-йх се) uv sich 'zanken vr, sich 'streiten vr <21> дьрп|ам, -аш (-ax) uv 1. (тегля) 'ziehen vr <32>, 'zerren vt 2. (изтеглям) her'ausziehen <32a> 3. (изскубвам) 'zupfen vr, her'auszupfen vr <a> 4. (отмествам) bei'seite 'rücken vr <sn> 5. (отвеждам настрана) bei¬ 'seite führen vr; * се 1. (сторя път) bei'seite 'treten vr < 15/sn >, Platz 'ma¬ chen 2. (не искам) sich 'sträuben vr дърт adj umg alt O ~ ият als Subst umg der 'Alte ml*, der 'alte Herr m 8 дърта |k m, -ци pl umg 'Alter m 1* дьск|а/, -й pl 1. Brett n 21; ж за гладене 'Bügelbrett; ж за хляб Schnittenbrett; шахматна ж 'Schachbrett 2. (плос¬ кост) 'Platte /16, 'Tafel /16; черна ж 'Wandtafel 3. (летва) 'Latte /16 4. nur pl (под) 'Fußboden т 5, 'Dielen pl O на голи ~ й auf dem 'blanken 'Fußboden; хлопа му ~ ата bei ihm ist 'eine 'Schraube 'locker дъскорез|ен, -ни adj 'Holzschneide-, 'Säge-; ~ на фабрика 'Sägewerk n 20 дъскорезница/, -и pl 'Sägewerk n 20 дъсчен adj 1. 'Bretter-; ~ а ограда 'Bretterzaun m 2 2. 'Dielen-, 'Bretter-; - под 'Dielenfußboden m 5 дъх (-ът) m nur sg 1. (дихание) 'Atem m 4; (леко издйшване) Hauch m 1 O до последния си ~ bis zum 'letzten 'Atemzug; затаявам ~ den 'Atem 'anhalten <3a>; на едйн ~ a) in 'einem 'Atemzug b) (пиене) auf 'einen Zug 2. (миризма) Ge'ruch m 2; нещо йма ~ etw. riecht schlecht дьх|ам, -аш (-ax) uv 1. (изпускам въздух от устата) 'blasen vr < 3/АЬ >, (леко) 'hauchen vi <hb> 2. (мирйша) 'riechen vr < 32/hb >; цветята - ат die 'Blumen 'duften vr <hb> 3. übertr (излъчвам) 'ausströmen vr < a >, 'at¬ men vr <hb>; гората ~ а свежест и тишина der Wald 'atmete 'Frische und 'Stille 4. (дишам) volkst 'atmen
175 дялкам дъхв|ам, -аш (-ах) uv; дъхн|а, -еш (-ах) у 1. (изпускам въздух от устата) 'blasen vt, vi < 3/hb>, (леко) 'hauchen vi <hb> 2. (издавам миризма) 'rie¬ chen vi < 32/A6 > 3. (вдишвам) 'einat¬ men vt <a> дъще Vokativ zu дъщеря дьщер1я /, -й pl 'Tochter / 15 дюдюк|ам, -аш (-ах) uv 1. 'pfeifen vi, vi <21 /hb> 2. (освиркам) 'auspfeifen vt <21a> дюз adj unv umg 'einfarbig дюзтабан adj unv volkst 'plattfüßig дюкян f -и pl umg 1, (магазин) 'Laden m 5 2. (занаятчийска работилница) 'Werkstatt / 3. übertr umg (на пан¬ талони) 'Hosenstall m 2 дюкянджия m, -и pl umg 'Ladenbesitzer m 4, 'Krämer m 4 дюкянче и, -та pl 1. (магазин) 'kleiner 'Laden m 5 2. (занаятчийска рабо¬ тилница) 'kleine 'Werkstatt / дюлгер Ihh m, -и pl volkst 'Maurer m 4 дюлев adj 'Quitten-; ~ o сладко 'Quittenkonfitüre /16 дюл|я /, -и pl 1. 'Quitte /16 2. (дърво) 'Quittenbaum m 2 дюи|а f -и pl 'Düne /16 дюш6|к m, -ци pl Ma'tratze/16, 'Aufle¬ ger m 4; гумен « 'Gummimatratze дюшеме л, -та pl 'Dielenfußboben m 5, 'Dielen pl дяв[ам, -аш (-ах) uv; дяна, денеш (дянах od денах) v umg 1. (слагам) tun vt < 38 >, 'hintun vt < 38 a >; къде да дяна това? wo soll ich das 'hintun? 2. (харча) verbrauchen vt < b >; (пра¬ хосвам) ver'pulvem vi <b>; къде ~ аш толкова пари wo'für ver'pul- verst du so'viel Geld?; s се I. (оти¬ вам) 'gehen vi <13/sn> 2. (крия се, губя се) 'stecken vi <hb>; къде се - аш бе? wo stecktst du denn? дявол m, -и pl I. 'Teufel m 4 2. übertr (лудетина) 'Schlingel m 4 3. (хитрец) 'Schlaukopf m 2 0 върви по - ите scher dich zum 'Teufel; ~ да го вземе hol ihn der 'Teufel!; ~ знае weiß der 'Teufel; отивам по ~ ите zum 'Teufel 'gehen vi <13lsn>; по ~ ите zum 'Teufel!; пращам нещо по - ите etw. zum 'Teufel 'schicken vi; хващат ме ~ ите 'aufbrausen vi < a/sn >, 'wütend 'werden vi <18/.ro>, vom 'Teufel ge'ritten 'werden дяволит adj I. (хитър) schlau, 'listig 2. (закачлив) ver'schmitzt дяволй|я /, -и pl 1. (шеговита по¬ стъпка) 'Schabernack m 1, Spaß m 2 2. (лоша постъпка) Teufe'lei / 17; (измама) Be'trug m 2 3. (чудновато нещо) 'seltsames Ding n 20 дяволски adj 1. (сатанйнски, ужасен) 'teuflisch; (прохлет) ver'teufelt 2. (за¬ качлив) ver'schmitzt дяволуп|ам, -аш (-ах) uv 1. (беснувам) her'umtoben vi <z/hb> 2. (клйнча) sich 'drücken vr 3. (върша дяволйи) 'seinen 'Schabernack 'treiben < 23 > дйдк|а m, -и pl umg 'Großvater m 5, 'Opa m 6, 'Alter ml* дядо m, -вци pl 1. 'Großvater m 5, Opa m 6 2. (тъст) 'Schwiegervater m 5 3. (старец) 'Alter m7T O Дядо Иван volkst 'Rußland n; ~ боже, ~ господ volkst der 'liebe Gott m 3; от ~ и баба aus 'Großvaters 'Zeiten дядов adj 'Großvaters <C> ~ oto mein Kind дякон m, -и pl Dia'kon m 1 * od 8 <> Дяконът Name für Wassil Lewski дял (делът) m, -ове pl 1. (част) Teil m 1 2. (участ) 'Schicksal n 20 3. volkst (връх) 'Gipfel m 4 4. Zool, Bot 'Ord¬ nung / 17 5. (участие) 'Anteil m 1; ймам голям ~ в нещо'großen'Anteil an etw. 'haben < A > дял|ам, -аш (-ах) uv 'glätten vi; (c нож) 'schnitzen vi, vi <hb>; (c брадва, c чук) be'hauen vt < b > дялане n nur sg 'Glätten n 23 O ймам трески за ~ sich die 'Hörner 'absto¬ ßen 'müssen < 42/hb> дялк|ам, -аш (-ах) uv 1. (c нож) 'shnit- zen vi, vi <hb> 2. (c брадва) be¬ 'hauen vt <b>
дяна 176 дяна Т дявам дясно adv rechts; на ~ rechts, auf der 'rechten 'Seite; в ~ rechts; от ~ [von] rechts; идвам от ~ von rechts 'kom¬ men v/ <33jsn>; от - до вратата rechts von der Tür E e Partikel (за подсйлване zu Verstär¬ kung) ей го ~ da ist er ja!; -, разказвай де! er'zähl doch!; ~ да na ja; schon gut; na gut еб1а, -еш (-äx) uv vulg 'ficken vt евакуаци|я /, -и pl Evakuierung / 17, 'Räumung /17 евакуйр|ам, -am (-ax) uv, v evakuieren vt < d >, 'räumen vt, s ce veriassen vt <3b> евангели|е n, -я pl Evan'gelium n 28 O чета някому конско ä jmdm. die Le'viten 'lesen < 19 > евангелйст m, -и pl 1. Evange'list m 4 2. (вярваш) Protestant m 8 евашгелйсткн и. евангелски adj evan'ge- lisch евентуален, -ни adj eventu'ell евентуално adv eventu'ell евентуалност /, -и pl Eventualität / 17 O за всяка ~ für 'alle 'Fälle евнн adj Eva-; ~ а дъщеря 'Evastochter /15; в ~ o облекло im 'Evakostüm O ~ плаж 'Nacktbadestrand m 1 für 'Frauen евкалйпт nt, -и pl Bot Eukaiyptus m, (дърво) Euka'lyptusbaum m 2 евкалйптов adj Eukaiyptus- евнух nt, -си pl Eu'nuch nt 8 еволюйр|ам, -am (-ax) uv, v sich ent¬ wickeln vr <b> еволюцион ен, -ни adj evolutio'när, Evo- luti'ons-; - на теория Evolutionstheo¬ rie / 16a еволюциокйз|ъм (-мът) m nur sg Evo- lutio'nismus m 11 еволюция / nur sg Evoluti'on /17 Евразия /Eu'rasien n 23 евре[нн m, -и pl 'Jude m 7; Hist He'bräer m 4 еврейк|а / -и pl Jüdin / 18 еврейски adj 'jüdisch; (език) he'bräisch Европа / Eu'ropa n 23 европе|ец nt, -йци pl Euro'päer m 4 европейк|а /, -и pl Europäerin /18 европейски adj europäisch евтин adj 'billig auch übertr евтиния fnursg 'Wohlfeilheit/17; това e ~ das ist 'spottbillig егейски adj ä'gäisch; Егейско море Ä'gäisches Meer n 20 егида / nur sg Ä'gide /16, 'Obhut / 17; под -та на някого 'unter jmds. Ä'gide Егйпет m Ä'gypten n 23 егйоетскн adj ä'gyptisch егнптология/nur sg Ägyptolo'gie /16 a егйптян|ин m, -и pl Ä'gypter m 4 егйптянк[а /, -и pl Ä'gypterin егонз|ъм (-мът) m nur sg Egoismus m 11 егойст m, -и pl Egoist m 8 егоистйч|ен, -ни adj egoistisch егоцеитрйз1ъм (-мът) m nur sg Ego¬ zentrismus m 11 егре|к m, -ци pl 'Schafpferch m 1, 'Som¬ merschafstall m 2 едва od едвам adv 1. (c усилие, c мъка) kaum; - доловймо движение 'eine kaum 'wahrnehmbare Be'wegung/I7; - се държа на краката sich kaum auf den 'Beinen 'halten vr < 3 > 2. (почтй) - не fast; - не паднах ich 'wäre fast ge'fallen 3. (чак) erst; - сега erst jetzt O - ли kaum, 'schwerlich; - ли не fast, 'nahezu; - що ge'rade erst, so'eben; - - - kaum, mit Müh und Not; - свързвам двата края umg sich mit 'Mühe und Not 'durchschlagen vr <4a>, mit 'knapper Not 'auskom¬ men vi <33a/sn> еделвайс m, -и pl Bot 'Edelweiß n 20 еди-как adv irgendwie еди-какво pron indef 'irgendetwas еди-какъв си pron indef irgendein
177 еднозначен еди-кога adv 'irgendwann еди-кой od • сн pron indef 'irgendwer, 'irgendeiner еди-колко adv 'soundso viel едн-къде си adv 'irgendwo еди-mo pron indef 'irgendwas ед|йн, единият, -ни пит ein О ~ но als adv (на първо място) 'einmal, zum 'ersten; все - но а) (безразлично) ganz gleich b) (все същото) 'immer das'selbe; всйчки до х bis auf den 'letzten; 'restlos; всйчки като x 'ein¬ mütig, wie ein Mann; x господ знае umg das weiß kein Mensch; x вид 'eine Art; x ден umg 'eines 'Tages; x друг 'gegenseitig; x и същ ein und der'selbe; x no x 'einer nach dem 'andern; x през друг durchein'ander; ~ но време umg einst; имало ~ hö време es war 'einmal; ~ но друго umg das 'eine und 'andere; ~hö на ръка umg 'völlig 'sicher; на x дъх in 'einem 'Atemzug; im Nu; на x ум ca umg sie sind 'eines 'Sinnes; нйто x nicht 'einer, kein 'einziger; от x дол дрекки umg der 'eine ist 'einen 'Fünfziger wert, der 'andere 'eine 'halbe Mark; по ~ но вре¬ ме da; c ^ на дума mit einem Wort единадесет пит elf единадесети пит elfte едкиайсе f единадесет единайсет t единадесет единайсети t единадесети едина|к т, -ци pl volkst 'Einzelgänger т 4 едйн|ен, -ни adj 'einheitlich единйц[а/, -и pl 1. (цифра, оценка) Eins / 17 2. (последната цифра на мно¬ гозначно число) 'Einer т 4 3. (част; мярка) 'Einheit /17 4. nur pl (отделни лица) 'einzelne Per'sonen 5. (трамвайна od тролейбусна линия) 'Linie 1 О х мярка 'Maßeinheit еднннч|ен, -ни adj 1. 'einzeln, 'Einzel-; ~ ни лица 'einzelne Per'sonen /17//?/; х случай 'Einzelfall т 2; ~ но легло 'Einzelbett п 25 2. (не двоен) 'einfach; х прозорец 'einfaches 'Fenster п 23 3. (разпръснат) vereinzelt О по ~ но 'einzeln едйино adv 'einheitlich еднновластие п nur sg 'Einzelherrschaft /17 единоглас|ен, -ни adj einstimmig еднногласке п nur ^'Einstimmigkeit Л7 единодействие п nur sg Aktionseinheit /17 единодуш|ен, -ни adj 'einmutig единодушие n nur sg 'Einmütigkeit /17 единомислие n nur sg 'Einmütigkeit/17 единоначалие n nur sg 'Einzelleitung/17 единород1ен, -ни adj 'einzig едйкствеи adj 'einzig O - по рода си 'einzigartig, 'einmalig; ~ o число Gramm 'Einzahl /17, 'Singular m 1* единство n nur sg 'Einheit/17; диалек- тйческо ~ dialektische 'Einheit еднаж = веднъж еднаквост /, -и pl 'Gleichheit / 17, Übereinstimmung / 17 еднак|ъв, -ви adj gleich еднйч|ък, -ки adj 'einzig едно 1. eins 2. f един едноакт|ен, -ни adj 'einaktig; ~ на пие¬ са 'Einakter m 4 едкобрач|ен, -ни adj mono'gam еднобрачне n nur sg Monoga'mie/16a едновременен, -ни adj 'gleichzeitig едновремеш|ен, -ни adj 'einstmalig едиоглас|ен, -ни adj 'einstimmig едиогодйш|ен, -ни adj 'einjährig; ~ но растение 'einjährige 'Pflanze / 16 еднодневен, -ни adj 'Tages-; x излет 'Tagesausflug m 2; ~ на дажба 'Tages¬ ration еднодневк|а /, -и pl 1. Zool 'Eintagsflie¬ ge / 16 auch übertr 2. (чанта) 'Wan¬ dertasche /16, 'Brotbeutel m 4 еднодом|ен, -ни adj Bol 'einhäusig; ~ но растение 'einhäusige 'Pflanze /16 еднодръвк|а /, -и pl 'Einbaum m 2 едноетажен, -ни adj 'einstöckig еднозначен, -ни adj 1. (равнозначен) 'gleichbedeutend 2. Math 'einstellig; ~ ни числа 'einstellige 'Zahlen /17jpl 12 Wtb. Bulg-Dt.
едноименен 178 едноименен, -ни adj gleichnamig едноименник т, -ци pl 'Namensvetter т 4, 'Namensbruder т 5 едноименника /, -и pl 'Namensschwe¬ ster / едноклетъчен, -ни adj 'einzellig еднокон|ен, -ни adj 'einspännig еднокопйт|ен, -ни adj 'einhufig; als Subst nur pl Zool 'Einhufer m еднокрак adj 'einbeinig еднократен, -ни adj 'einmalig еднокрнл|ен, -ни adj 'einteilig еднокръвен, -ни adj 'blutsverwandt еднолич ен, -ни adj 'Einzel-; -> на власт 'Einzelherrschaft/17; ~ но стопанство 'Einzelwirtschaft / 17 еднолични |к m, -ци pl 'Einzelbauer m 5 едномачтов adj 'einmastig; ~ кораб 'Einmaster m 4 едномесечен, -ни adj 1. (за един месец) 'Monats-; ~ но възнаграждение 'Mo¬ natslohn т 2 2. (възраст) 'einen 'Mo¬ nat alt; ~ но дете ein 'einen 'Monat 'altes 'Kleinstkind «213. (траещ един месец) 'einen 'Monat lang; 'Monats-; Vier'wochen-; курсът e « der 'Lehr¬ gang 'dauert 'einen 'Monat; « курс Vier'wochenlehrgang m 2 едноместен, -ни adj 'einsitzig едноминутен, -ни adj 'eine Mi'nute lang O ~ но мълчание 'Schweigemi¬ nute /16 едномотбре», -ни adj 'einmotorig еднообразен, -ни adj 1. (c един и същ вид) 'gleichförmig 2. (монотонен) 'eintönig, 'einförmig еднообразие n nur sg и. еднообразност / nur sg I. (сходство, еднаквост) 'Gleichförmigkeit / 17 2. (монотон¬ ност) 'Eintönigkeit/17, 'Einförmigkeit Я7 . едноок adj 'einäugig еднопартиен, -йни adj Einpar'leien- еднопблов adj 'eingeschlechtig еднополюсен, -ни adj 'einpolig еднопосочен, -ни adj: - на улица 'Ein¬ bahnstraße /16 еднореден, -ни adj 'einreihig еднороден, -ни adj 'gleichartig; (хомо¬ генен) homo'gen O ~ни части на изречението Gramm 'gleichartige 'Satzteile m 1 jpl еднородност / nur sg 'Gleichartigkeit /17; (хомогенност) Homogeni'tät/17 едноргьк adj 1. (само c една ръка) 'einar¬ mig 2. (само c една китка) 'einhändig едносменен, -ни adj 'einschichtig едносричен, -ни adj 'einsilbig едностаен, -йни adj Ein'zimmer-, 'Ein¬ raum-; * апартамент Einzimmer¬ wohnung /17, 'Einraumwohnung едностранен, -ни adj 'einseitig едностранчив adj 'einseitig едностранчивост /nur sg 'Einseitigkeit /17 едноструИен, -ни adj mit 'einer 'Saite, 'einsaitig; z инструмент Instru'ment n 20 mit 'einer 'Saite еднотипен, -ни adj 'gleichartig, vom 'gleichen Typ, 'typengleich еднотбмен, -ни adj 'einbändig; z речник 'einbändiges 'Wörterbuch n 22 едноутробен, -ни adj von derselben 'Mutter 'stammend едноцветен, -ни adj 'einfarbig едноцевен, -ни adj mit 'einem Lauf; »на пушка 'Büchse/ 16 mit 'einem Lauf едноцевк|а / -и pl 'Büchse /16, 'Pirsch¬ büchse едночасов adj 'einstündig едночлен m, -и pl Math Monom n едночленен, -ни adj 'eingliedrig O ~ но семейство Ein-Per'sonen- Haushalt m 1 еднъж t веднъж едр|ея, -ееш (-ях) uv groß 'werden vi < 18 /sn> едрина / nur sg 'Größe /16 £дро adv groß O говоря на - umg 'große 'Töne 'schwingen < 27 >; на ~ Hdl en gros; търговия на ~ Hdl 'Großhandel m 4; цена на ~ Hdl 'Großhandelspreis m 1 едрозърнест adj 'groökömig; ~ а пше¬ ница 'großkömiger 'Weizen m 4
179 ей едрокалиталистйчески adj 'großkapita¬ listisch едролйст adj 'großblättrig ед|ър, -ри adj 1. groß, 'kräftig ge'baut 2. 'grobkörnig O ~ pa буржоазия 'Gro߬ bourgeoisie /16 а; ~ pa индустрия 'Großindustrie / 16 a; ~pa шарка (вариола) Med 'Pocken pl\ ~ ри пари 'großes Geld и 21; ~ po земевладение 'Großgrundbesitz am 1; ж добйтък 'Großvieh n 20; ж търговец 'Gro߬ händler m 4 еж (-ът) m, -ове pl Zool 'Igel m 4 еж|а се, -иш се (ежих се) uv sich 'aufplu¬ stern vr <a> auch überlr ежб|а /, -и pl 'Feindseligkeit/17, Streit m 1, Zank m 1 ежегод ен, -ни adj 'jährlich ежедкев|ен, -ни adj 'täglich, 'Tages-; ж вестник 'Tageszeitung/17; (обикновен) all'täglich ежедневие n nur sg 'Alltag m 1 ежедневни|k m, -ци pl Tageszeitung/17 ежедневно adv 'täglich; (злободневен) all'täglich ежемесечен, -ни adj 'monatlich ежемесечник am, -ци pl 'Monatszeit¬ schrift /17 ежеминутен, -ни adj mi'nütlich, 'jede Mi'nute ежеседмичен, -ни adj 'wöchentlich ежечасен, -ни adj 'stündlich ежов adj 'Igel-; ~ а кожа 'Igelfell n 20 O пипам c ~ и ръкавици nicht mit 'Samt¬ handschuhen 'anfassen vt <a> ездй/nur sg 'Reiten n 23, Ritt m 1; след едночасова ~ nach 'einstündigem Ritt ездач am, -и pl 'Reiter am 4 ездачк|а /, -и pl 'Reiterin /18 езер|ен, -ни au)'Teich-, Seen-; - но дъно Grund am 2 des Sees; ~ на риба 'Sü߬ wasserfisch m 1 езеро я, езера pl 1. See m 10 2. (езерце) Teich m 1 'езн|к am, -ци pl Anat 'Zunge / 16 O глътвам си ж a mir ver'schlägt es die 'Sprache; държа остър ж 'eine'schar¬ fe 'Zunge 'führen; дръж си ж a! halt 'deine 'Zunge im Zaum! изплезил съм ж mir hängt die 'Zunge zum 'Halse her'aus; той има дълъг ж er hat ein 'großes 'Mundwerk; на ж а ми е es liegt mir auf der 'Zunge; преплита ми се ж ът ins 'Stottern 'kommen vi < 33/sn >, sich versprechen vr < 16 b >; развързвам си ж a ins 'Schwatzen ['Re¬ den] 'kommen w <33/sn>; сърби ме ж ът etw. brennt mir auf der 'Zunge; чеша си ж a sein Maul 'wetzen 2 езй|к am, -ци pl 'Sprache /16; говорим ж 'Umgangssprache; литературен ж Litera'tursprache; живи ~ ци 'lebende 'Sprachen; мъртви - ци 'tote 'Sprachen езиков adj Sprach-; - усет 'Sprachge¬ fühl n 20, 'Sprachempfinden n 23; ~ a система 'Sprachsystem n 20* езиковед am, -и pl 'Sprachwissenschaftler am 4 езнковедски adj 'sprachwissenschaftlich езикознание n nur sg 'Sprachwissen¬ schaft /17 езиче Ai, -та pl 1. (малък език) 'Zünglein n 23 2. (на спусък) 'Abzug am 2 3. (на брава) 'Riegel am 4 езйч|ен, -ни adj 'Zungen-; ~ на кост 'Zungenbein n 20 езйчески adj 'heidnisch езйчество n nur sg 'Heidentum n 22 езйчни|к am, -ци pl 'Heide m 7 езуйт od езуйт|ян am, -и pl Jesu'it m 8 auch übertr езуйтск|и adj 1.jesu'itisch, Jesu'iten-; ж орден Jesuitenorden am 4 2. 'schein¬ heilig; ~ o държане 'scheinheiliges Ver'hallen n 23 езунтщин|а /, -и pl jesuitisches Ver- 'halten n 23, 'Scheinheiligkeit /18, Heucheiei /17 ей Partikel 1. (ето) da; ~ го селото! da ist das Dorf! 2. (за наблягане) ~ сега jetzt gleich; ~, така е по-добре ja, so ist es 'besser 3. Interj (при обръщение) he, 'hallo; ж приятелю! 'hallo, Freund! 4. (за почуда, изненада, възторг) ah; oh; ~ че хубаво ach, ist das schön
ек 180 ек (екът) т, -ове pl 'Echo л 24, 'Widerhall т 1 auch übertr екарисаж т, -и pl 'Tierkörperbeseiti¬ gungsanstalt /17, Abdeckerei /17 екв|ам, -аш (-ах) uv; екн|а, -еш (екнах) v er'schallen vi <bjsn> екватор m nur sg Ä'quator m 9 a еквато|)иал|ен, -ни adj Äquatori'al-; « пояс A'quatorzone /16; Екваториална Африка Äquatori'alafrika n 23 еквивалент m, -и pl Äquiva'lent n 20 еквивалент|ен, -ни adj äquiva'lent, 'gleichwertig еквивалентност/nur sg Äqui va'lenz/17 еквнлнбрйст m, -и pl Äquili'brist m 8 еквилибрйстика fnur sg Äquili'bristik /17 ‘ скзакт|ен, -ни adj ex'akt екзалтация / nur sg Exaltali'on / 17, 'Überschwang m 1, Begeisterung /17 екзалтйрам, -аш (-ах) uv, v in Exal- tati'on ver'setzen vt < b >, be'geistern v/ <b> екзар|х m, -и pl Ex'arch m 8 екзархат m, -и pl Exar'chat m 8 екзархн|я / -и pl Exar'chat n 20 екзекутйв|ен, -ни adj Exeku'tiv- екзекутйр|ам, -аш (-ах) uv v exeku'tie- ren vt <d> екзекуци|я /, -и pl Exekution/17 екзем|а / -и pl Med Ek'zem n 20* екземпляр m, -и pl Exem'plar n 20* екзотика / nur sg E'xotik/17 екзотйч|ен, -ни adj e'xotisch екйп/л, -и pl1. (отбор) 'Mannschaft/17 2. (личен състав) Besatzung /17, 'Mannschaft 3. (група) 'Gruppe / 16 4. (облекло и принадлежности) 'Ausrü¬ stung/17; туристически ~ Tou'risten- ausrüstung; в пълен ~ in 'voller 'Ausrü¬ stung екипаж m, -и pl 1. Be'satzung /17; ~ на caMoneT^Flugzeugbesatzung 2. (ка-ляска) Equipage [eki'paip] /16, 'Kutsche /16 екилйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'ausrüsten ivt <a> екипировк а / -и pl 'Ausrüstung /17 еклектйз ъм (-мът) m nur sg Eklekli'zis- mus m 11 еклектйч|ен, -ни adj e'klektisch еклйв adj 'hallend, 'schallend екна I еквам екран m, -и pl 1. (на кино) 'Leinwand /14 2. (на телевйзор) 'Bildschirm m 1; на ~ а auf der 'Leinwand, im 'Kino O на малкия - auf dem 'Bildschirm екранизацн|я / -и pl Ver'filmung/ 17 екранизйр[ам, -аш (-ах) uv, v verfilmen vt <b> екс adv ex; на ~ auf ex екскаватор m, -и pl 'Bagger m 4; роторен - 'Schaufelradbagger; мостов ~ 'För¬ derbrücke/ 16 екскременти nur pl Exkre'mente pl екскурзиант m. -и pl 'Ausflügler m 4, Exkursionsteilnehmer m 4 екскурзианти|a /, -и pl 'Ausflüglerin /18, Exkursionsteilnehmerin /18 екскурзиантски adj 'Ausflügler- екскурзн я /, -и pl 'Ausflug m 2, Ex¬ kursion / 17; отивам на s 'einen 'Ausflug 'machen, 'eine Exkursi'on 'machen екскурзовод m. -и pl 'Reiseleiter m 4 експанзйв|ен, -ни adj expan'siv експанзйвност/nur sg Expansivi'tät/17 експанзия / nur sg Expansi'on /17 експедйр|ам, -аш (-ах) uv, v expe'dieren V/ < d >, 'abfertigen vt < a >, 'absen¬ den v/ < 10 a> експедитйв|ен, -ни adj expedi'tiv експедитор m, -и pl Expe'ditor m 9 a експедицион ен, -ни adj Expediti'ons- експедйци|я/, -и pl Expediti'on /17 експеримент m, -и pl Experi'ment n 20 експериментален, -ни adj experi- men'tell експериментйр|ам, -аш (-ах) uv, v expe- rimen'tieren vi < d/hb > (нещо mit J) експерт m, -и pl Ex'perte m 7; военен - Mili'tärexperte; ~ по вината 'Weinspe¬ zialist m, 'Weinexperte; Jur 'Gutachter m 4, 'Sachverständiger m 1* експ6рт|ен, -ни adj Ex'perlen-; ~ на комисия Expertenkommission / 17 експертйз|а /, -и pl 'Gutachten n 23,
181 елек 'Sachverständigenurteil п 20 експлоататор т, -и pl 'Ausbeuter т 4, Exploiteur f..ploa't0:r] т 1* експлоататорск|и adj 'Ausbeuter- експлоатация / -и pl 1. (на наемен труд) 'Ausbeutung/17, Exploitati'o n /17 2. (на природни богатства и др.) 'Ausnutzung / 17, 'Nutzung / 17 О пускам в « in Be'trieb 'nehmen vt <I6> експлоатирам, -аш (-ах) uv, v 1. (нае¬ мен труд) 'ausbeulen vt <a> 2. (при¬ родни богатства, машини) 'ausnutzen v/ < а > , 'nutzen експлодйр|ам, -аш (-ах) uv, v ехрю- 'dieren vi <djsn> експлозив m, -и pl 'Sprengstoff m 1 експлозивен, -ни adj explo'siv експлозн|я/, -и pl Explosi'on /17 експозе n, -та pl Expo'se n експозици6н1ен, -ни adj 'Ausstellungs- експозйци|я /, -и pl 1. (встъпителна част) 'Einleitung / 17 2. (изложба) 'Ausstellung /17 експонат m, -и pl 'Ausstellungsstück n 20, Expo'nat n 20 експоняр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. 'ausslel- len vt < a > 2. Foto belichten vt < b > експорт m, -и pl Ex'port m 1 експ6рт|еи, -ни adj Ex'port- експортйр|ам, -аш (-ах) uv, v expor'lie- ren vt <d> експортьор m, -и pl Exporteur m I * експортьорски adj Ex'port-; - а фир¬ ма Exportfirma /15a експрес m, -и pl Ex'preß m 1, Ex'preßzug m 2 експрес|ен, -ни adj Ex'preß-; « влак Ex'preßzug m 2 експреснонйз|ъм (-мът) m nur sg Ex¬ pressionismus m 1 1 експресионист m, -и pl Expressio'nist m 8 експресионистйч|ен, -ни adj expressio¬ nistisch експроприация /, -и pl Expropriati'on /17, Ent'eignung/17; » на експро- приаторите Expropriati'on der Ex¬ propriateure [..Чотз] експроприирам, -аш (-ах) uv, v exprop- ri'ieren vt < d >, ent'eignen vt < b > екстаз m nur sg Ek'stase/16, Ver'zückung /17; изпадам в ~ in Ek'stase [Ver'zük- kung] ge'raten vi < 3 b/sn > екстериторийл|ен, -ни adj exterritori'al екстериториалност/nur sg Exterritoria- li'tät /17 екстернйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'außer 'Landes ver'weisen vt <23b> екстра adj unveränderlich 1. 'extra, 'pri¬ ma; ~ стока 'prima ('erstklassige] 'Wa- re/16; ~ качество'extra Quali'tät/17, 'prima Quali'tät, 'erstklassige Quali'tät 2. 'ausgezeichnet, 'bestens; нахранихме се ~ wir 'haben 'ausgezeichnet ['be¬ stens] ge'gessen екстравагант ен, -ни adj 'extravagant екстравагантност /, -и pl 'Extravaganz /17 екстрадйр|ам, -аш (-ах) uv, v ‘ausliefern vt < 19 a> екстрадйция / nur sg 'Auslieferung /П екстракт m, -и pl Ex'trakt m 1 екстрен adj 'Sonder-; ~a категория 'Sonderkategorie /16 а; ~ случай 'Sonderfall m 2 ексцентрички, -ни adj ex'zentrisch ексцептричост /, -и pl Exzentrizi'tät /17 ексцес m, -и pl Ex'zeß m 1, 'Aus¬ schreitung/17 ’ел|й / -й pl Bot 'Tanne / 16 2ела Imperativ zu дойда komm!; ~ те 'kommen Sie!, kommt! - на себе си! komm zu dir! еластйч|ен, -ни adj e'lastisch еластичност / nur sg Elastizität / 17 елда / nur sg 'Buchweizen m 4 елеватор m, -и pl Ele'vator m 9 a, 'He¬ bewerk n 20 елегант|ен, -ни adj ele'gant елегантност / nur sg Ele'ganz / 17 елегйч|ен, -ни adj e'legisch елеги|я / -и pl Ele'gie /16 a еле|к m, -ци pl volkst Wams n 22, 'Weste /16
електризация 182 електризаци|я / -и pl Elektrisierung /17 електризирам, -аш (-ах) uv, v elek¬ trisieren v/ <d> електрйк adj unv 'blaugrün електрификацион|ен, -ни adj Elektri- fi'zierungs- електрификаци|я /, -и pl Eleklrifizie- rung /17 електрифицйр|ам, -аш (-ах) uv, v elek¬ trifizieren vt <d> електрйч|ен, -ни = електрически електрйческ|и adj elektrisch; ~ а цен¬ трала 'Kraftwerk n 20 електричество n nur sg Elektrizität/17 електрод nt, -и pl Elek'trode /16 0 положителен - An'ode / 16; отри¬ цателен ~ Ka'thodc /16 електродвигател (-ят) nt, -и pl Elektro¬ motor m 9 a електродинамика / nur sg Elektrody¬ namik /17 електродобив m, -и pl 'Stromerzeugung /17 елеюгродобйв|ен, -ни adj 'Stromerzeu- gungs- електродойлк|а /, -и pl 'Melkanlage /16, 'Melkaggregat n 20 електроенергия /nur sg Elektroenergie /16a електрожен m, -и pl 'Schweißapparat nt 1 електрожен |ен, -ни adj Schweiß- електроженйст m, -и pl E-'Schweißer m 4 електроизмервател|ен -ни adj Elek- tro'meter-, 'Strommeß-; » уред Elek- tro'meter nt 4 електроинженер nt, -и pl Elektroinge¬ nieur ml* електроинженерство n nur sg Elektroin¬ genieurwesen n 23; следвам - E'lek- troingenieurwesen stu'dieren < d > електроинсталация /, -и pl Elektroin¬ stallation / 17, elektrische 'Anlage /16, E'lektroanlage електрокар m, -и pl Elektrokarren m 4, umg 'Eidechse /16 електролеченн|е n, -я pl Elektrotherapie /16a електролйз|а /, -и pl Elektrolyse /16 електролйт m, -и pl Elektrolyt m 1 * електролитен, -ни adj elektrolytisch електромагнетйз|ъм (-мът) m nur sg Elektromagnetismus m 11 електромагнит m, -и pl Elektromagnet m 1 електромагнит 1ен, -ни adj elektromag¬ netisch електромер m, -и pl 'Stromzähler m 4; Elektro'meler n 23 електромотор m, -и pl Elektromotor m 9a електрон nt, -и pl Elektron n 28 a електрон|ен, -ни adj Elek'tronen-, elek'tronisch; ~ на теория Elek'tro- nentheorie / 16 a; ~ на техника Elek'tronentechnik /17 електроника / nur sg Elek'tronik / 17 електронноизчислйтел|ен, -ни adj elek- 'tronische 'Rechen-; ~ на техника elek- 'tronische 'Rechentechnik /17; ~на машина elek'tronische 'Rechenma¬ schine /16; обработване на данните c - на техника elek'tronische 'Datenver¬ arbeitung/ 17 електропровбд m, -и pl 'Stromleitung /17 електропроизводство n nur sg 'Stromer¬ zeugung /17 електропромйшлен adj E'lektroindustrie- електропромйшленост / nur sg Elek¬ troindustrie /16 a електроразлределнгел|е», -ни adj 'Strom- verteilungs-; ~ но табло 'Stromvertei¬ lertafel /16 електроскоп m, -и pl Elektro'skop n 20* електроснабднтел]ен, -ни adj 'Strom- versorgungs- електроснабдяване n nur sg 'Strom¬ versorgung/ 17 електростадциIя / -и pl t електро¬ централа електротелфер m, -и pl Elektrozug nt 2 електротерапия/nur sg Elektrotherapie / 16a
183 емна електротехник т, -ци pl Elektriker т 4 електротехника / nur sg Elektrotechnik /17 електротехнически adj elektrotech¬ nisch; ~ o училище 'Schule /16 für Elektrotechnik електротехнйчк|а / -и pl 'Elektrikerin /18 електроцентрала/ -и pl 'Kraftwerk n 20 елемент m, -и pl Chem, Phys Ele'ment n 20; галваничен - gal'vanisches Ele¬ 'ment; übertr Ele'ment; вражески ~ и 'feindliche Ele'mente елементарен, -ни adj elemen'tar, 'grundlegend; ~ ни познания elemen- 'tare 'Kenntnisse / 13/pl <C> ~ на час¬ тица Elementarteilchen n 23; s курс 'Grundkurs m 1 елен m, -и pl Zool Hirsch m 1; северен ~ Ren n 20*, 'Rentier n 20 еленов adj Hirsch-; ~ и рога Hirschge¬ weih n 20 елече n, -та pl 'Jäckchen n 23, Bolerojäck¬ chen; детско ~ 'Leibchen n 23 еликсйр m, -и pl Eli'xier n 20*; ~ на живота 'Lebenselixier елнминйр|ам,-аш (-ах) uv, velimi'nieren vt < d > (от aus 3, von 3) елнн m, -и pl Hel'lene m 7 елнннзйр|ам, -am (-ax) uv, v helleni'sie- ren vt <d> елинйз|ъм (-мът) m, -ми pl 1. Hist Helle'nismus m 112. Ung Grae'cismus m 11 елински adj hel'lenisch елипс|а /, -и pl El'lipse / 16 елипсовиден, -ни adj ellipsenförmig елиптичен, -ни adj el'liptisch елйт m nur sg E'lite /16 елйт|ен, -ни adj E'lite-; ~ ни войски E'litetruppen /16 /pl елмйз m, -и pl 1. Min Dia'mant m 8 2. Tech 'Glasschneider m 4, Dia'mant елмазен adj Dia'mant- елов adj Bot 'Tannen- елх|а/ -йpl 1. Bot 'Erle/16 2. (за Нова година) 'Neujahrstanne /16; нового¬ дишна * 'Neujahrstanne елхов adj 1. Bot 'Erlen- 2. (за Нова година) 'Neujahrstannen- емайл m nur sg 1. E'maille /16 2. Anat 'Zahnschmelz m 1 емайлйр|ам, -аш (-ax) uv, v emaillieren vt <d> емайлов adj E'maille- еманципацня / nur sg Emanzipati'on /17; ~ на жените 'Frauenemanzipa¬ tion еманципйр|ам, -аш (-ax) uv, v emanzi- 'pieren vt <d> ембарго n nur sg Em'bargo n 24; налагам ~ ein Em'bargo ver'hängen < b > (на 'über 4) емблем|а /, -и pl Em'blem n 20 емболйя / nur sg Med Embo'lie /16a ембриологня/nur sg Embryolo'gie/16 a ембрион m, -и pl 'Embryo m 6 ембрионал ен, -ни adj embryo'nal, Em- bryo'nal-; » стадий embryo'nales 'Stadium n 28 емв|ам, -am (-ax) uv; емн1а, -еш (емнах) v 1. (дигам) 'hochreißen vt <23a> 2. (тръгвам) 'loslaufen vi <9a/sn> 3. übertr (нахвърлям се) 'herfallen vi <3a/sn> (някого'über jmdn.); * ce 'loslegen vi <z./hb> емигрант m, -и pl Emi'grant m 8; (no икономически причини) 'Auswande¬ rer m 4 емигрантски adj Emi'granten- емиграцня / nur sg Emigrati'on / 17; живея в - in der Emigrati'on 'leben vi <hb> емнгрйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. (по политически причини) emi'grieren vi <djsn> 2. (по икономически причи¬ ни) 'auswandem vi < a/sn > емир m, -и pl 'Emir m 1 емисар m, -и pl Emis'sär m 1 емисион|ен, -ни adj Emissi'ons-; ~ на банка Emissionsbank /17 емйсн|я/, -и pl 1. Fin, Phys Emission /17 2. Radio 'Sendung /17 емляч|ен, -ни adj 'Liegenschafts-; ~ на книга 'Liegenschaftsbuch n 22 емна T емвам
емоционален 184 емоционален, -ни adj emotio'nal емоци|я/, -и pl Emoli'on / 17 емпнрйз|ъм (-мът) т nur sg Empi'ris- mus m 11 емпнриокритнцнз|ъм (-мът) m nur sg Em'piriokritizismus m 11 емпнрнч!ен, -ни adj 1. em'pirisch 2. Phil empiristisch емулси|я / -и pl Emulsi'on /17 емфие n, -та pl t енфие енергетика/nur sg 1. Phys Ener'getik /17 2. Wirtsch Energiewirtschaft m 4 енергетичен, -ни adj energetisch, Ener- 'gie-; ~ ни източници Energiequellen flblpl енергн|ен, -йни adj Ener'gie-; - йни източници Energiequellen /16jpl енергич|ен, -ни adj e'nergisch енерги|я /, -и pl Phys Ener'gie /16 a auch übertr енергодобю m nur sg Ener'gieerzeugung /17, Ener'giegewinnung /17 еиергосистем|а /, -и pl Energiesystem n 20* енергоснабдяване n nur sg Energie¬ versorgung/ 17 еийчар|ин m, -и pl Hist Jani'tschar m 8 еничарски adj Jani'lscharen- енорййски adj Rel Ge'meinde- енори|я / -и pl Rel Ge'meinde /16 ентомоло|г m, -зи pl Entomologe m 8 ентомология / nur sg Entomolo'gie /16 a, In'sektenkunde m 1 ентусиазирам, -аш (-ах) uv, v begei¬ stern vt <b>, mit Enthusiasmus erfüllen <b> ентусиаз|ъм (-мът) m nur sg Enthu¬ siasmus m 11 ентусиаст m, -и pl Enthusi'ast m 8 енфие n, -та pl 'Schnupftabak m 1 енциклопедист nt, -и pl 1. Hist Enzy¬ klopädist m 8 2. übertr Mensch m 8 mit enzyklopädischen 'Kenntnissen енцнклопедйч|ен, -ни adj enzyklopä¬ disch енциклопедия /, -и pl 'Lexikon n 29, Enzyklopädie /16a auch übertr Еньовден m nur sg Jo'hannistag m 1 еньовче n, -та pl Bot 'Labkraut n 22 еня umg: не ме e ~ es 'kümmert mich nicht епархн|я f -и pl Rel Epar'chie / 16 a, Diözese / епнгбн m, -и pl Epi'gone m 7 епиграм|а /, -и pl Epi'gramm n 20* епндемйч|ен, -ни adj epidemisch, 'seu¬ chenhaft епндеми|я /, -и pl Epide'mie /16a, umg 'Seuche /16 епидерма / nur sg Epidermis /15a епиднаскоп m, -и pl Epidia'skop n 20* епизод m, -и pl Episode /16 епнзодйч!ен, -ни adj episodisch епй|к m, -ци pl 'Epiker m 4 епика / nur sg 'Epik /17 епилепсия /nur sg Med Epilep'sie /16 a епилепти|к m, -ци pl Epi'leptiker m 4 епнлептйч|ен, -ни adj epileptisch; % припадък epileptischer 'Anfall m 2 епило|г m, -зи pl Epilog m 1 auch übertr епископ m, -и pl Rel 'Bischof m 2* епитет m, -и pl Lit Epitheton n, übertr Attribut n 20 епицент|ър m, -рове pl Epi'zentrum n 28 епйч|ен, -ни adj 1. 'episch 2. übertr 'heldenhaft епйческ|и adj ~ епичен еполет m, -и pl Mil Epau'lette [epo..]/16 епопе|я /, -и pl Epopöe /16 6noc m, -и pl 'Epos n; народен ~ 'Volksepos enoxla/, -и pl Epoche/16 0 създавам * Epoche 'machen епох&л|ен, -ни adj epo'chal епруветк|а / -и pl Chem, Phys Rea- 'genzglas n 22 epla /, -и pl 1. (епоха) 'Ära / 15 a, 'Zeitalter n 23 2. Geol 'Erdzeitalter; палеозойска ж Paläo'zoikum n 29; мезозойска ж Meso'zoikum n 29 3. (календар) 'Zeitrechnung/17; предй нашата ж vor'unserer 'Zeitrechnung; от нашата ж nach 'unserer 'Zeitrech¬ nung ербап adj unv umg 'findig, ge'witzt, pfif¬ fig
185 естествоизпитател ерген т, *и pl'Junggeselle m 7 О стар ~ 'Hagestolz т 1 ерген |ея се, -ееш се (-ях се) uv umg als 'Junggeselle 'leben vi <hb> ерген |hh m, -и pl = ерген ергенски adj 'Junggesellen-; O ~ данък Fin 'Ledigensteuer /16 ергенство n nur sg 'Junggesellenzeit/17 ергенув|ам, -аш (-ax) uv volkst als 'Junggeselle 'leben vi <hb> ep голям m, големи ерове pl 'Buch¬ stabe ъ, 'großes Jer ерес/ -и pl Rel Ketze'rei /17, Häre'sie /16a еретй|к m, -ци pl Rel 'Ketzer m 4, Hä'retiker m 4 еретйческн adj Rel 'ketzerisch auch übertr; hä'retisch еркер m, -и pl 'Erker m 4 ep малък m, малки ерове pl 'Buchstabe ь, 'kleines Jer еров adj Ling: ~ ата гласна der Vo'kal ъ ерози|я / -и pl Erosi'on /17 еротика / nur sg E'rotik /17 еротйч|ен, -ни и. еротйческн adj e'rotisch ерудиция / nur sg Gelehrsamkeit /17 ерулци|я / -и pl Geol 'Ausbruch m 2, Erupti'on /17 есе n, -та pl Essay ['ese:] m 6 есейст m, -и pl Essayist [ese'ist] m 8 есен f -и pl Herbst m 1; през ~ та im Herbst есен|ен, -ни adj 1. Herbst-; ~ ни цветя Herbstblumen / 16/pl; » панаир Herbstmesse / 16 2. (приличащ на есен) 'herbstlich; ~ но настроение 'herbstliche 'Stimmung /17 есенес adv im vergangenen Herbst, 'vori¬ gen Herbst есенниц|а /, -и pl 'Winlergetreide n 23 есенци|я / -и pl Es'senz /17 есетр|а /, -и pl Zool Stör m 1 ескадр|а /, -и pl Mil Ge'schwader n 23 ескадрен adj Ge'schwader-; ~ мино- носец Torpedobootzerstörer m 4, Zer¬ störer ескадрйл|а / -и pl Mil 'Staffel / 16 ескадрон m, -и pl Mil Schwa'dron / 17 ескадрон |ен, -ни adj Schwa'drons- ескалатор m, -и pl 'Rolltreppe /16 ескйз m, -и pl 'Studie /16 ескнмос m, -и pl t. 'Eskimo m 6 2. (дре¬ ха) 'Eskimoanzug m 2 ескимоски adj 'Eskimo- ескорт m, -и pl Es'korte / 16 ескортйр|ам, -аш (-ax) uv eskortieren vt еснаф m, -и pl 1. Hist Zunft / 14; бакърджййски ~ 'Kupferschmiede¬ zunft 2. (еснафин) 'Kleinbürger m 4 auch übertr еснаф|ин m, -и pl 'Kleinbürger m 4 auch übertr еснафск|и adj 1. Hist Zunft-; ~ o сдру¬ жение Zunftvereinigung /17 2. 'klein¬ bürgerlich auch übertr еснафстно n nursg 'Zunftbürgertum n 22 еснафщин|а f -и pl 'Kleinbürgertum n 22. Philistertum n 22 еспарзета / nur sg Bot Espar'sette /16 есперанто n nur sg Espe'ranto n 24 есперантски adj 1. Espe'ranto-; ~ учеб¬ ник Espe'rantolehrbuch n 22 2. Espe¬ rantisten-; ~ конгрес Esperan'tisten- kongreß m la естествен adj 1. na'türlich; - цвят na- 'türliche'Farbe/16; ~ отбор na'türli- che 'Auslese / 17 2. Na'tur-; «*> a история Na'turgeschichle /16; ~ a коприна Na'turseide /16; ~ и нау¬ ки Naturwissenschaften /17 jpl естествени|k m, -ци pl Naturwissen¬ schaftler m 4 естествено adv na'türlich, 'selbstver¬ ständlich естественоисторйчески adj na'turge- schichtlich естественост f nur sg Natürlichkeit /17 ‘ естество n nur sg Na'tur /17; труднос¬ ти от обективно ~ 'Schwierigkeiten / \ljpl objektiver Na'tur естествознаиие n nur sg Naturwissen¬ schaft /17 естествоизпитател (-ят) m, -и pl Naturforscher m 4
естет 186 ест4т т, -и pl Äs'thet т 8, 'Schöngeist тЗа _ естетйз!ъм (-мът) т nur sg Ästheti'zis- mus m 11 естетика / nur sg Äs'thetik /17 естетйч|ен, -ни и. естетически adj äs'thetisch естои|ец nt, -ци pl 'Este nt 7 ест6нк|а /, -и pl 'Estin /18 Естония /'Estland n 22 естбиски adj 'estnisch естрад|а /, -и pl E'strade /16 естрад|ен, -ни adj E'straden-; s концерт Estradenkonzert n 20 O -на музика 'Tanzmusik/17; s певец'Schlagersän¬ ger m 4 етйж m, -и pl E'tage /16, 'Stockwerk n 20, Stock m 2; живея на първи ~ im 'ersten Stock [in der 'ersten E'tage] 'wohnen vi <hb> етаж|ен, -ни adj E'tagen-; ~ но отоп¬ ление E'tagenheizung /17 O -»на собственост 'Eigentumswohnungen/ Wpl етаж£рк|а /, -и pl Re'gal n 20*; ä за книги 'Bücherregal еталон m, -и pl Eta'lon nt; übertr 'Muster n 23 етамйн m, -и pl Text Eta'min n 20 ет&п nt, -и pl E'tappe/16 auch Mil,Sport; « на развитие Ent'wicklungsetappe; на ~ и e'lappenweise стал|ен, -ни adj E'tappen-; -»но състезание E'tappenrennen и 23 O по as ред per Schub етатиз£ци|я/, -и pl Verstaatlichung/17 етер nt nur sg 'Äther m 4 auch übertr етер|ен, -ни adj ä'therisch; ~ ни масла ä'lherische 'öle n 20/pl етерйч1ен, -ни adj = етерен етернит nt nur sg Eter'nit m 1 етернитов adj Eter'nit-; -»и плочи Eter'nitplatten / 16/р/ етика / nur sg 'Ethik /17 етикет m, -и pl 1. Eti'kett n 20 2. (ети- кеция) Eti'kette /16 етикетйр|ам, -аш (-ах) uv, v etiket'tieren Yt етикеци|я/, -иpl Eti'kette/16; спазвам ~ ята die Eti'kette [Form] 'wahren етнмоло1г m, -зи pl Etymo'loge nt 1 етимологйч1ен, -ни adj etymo'logisch; а речник etymologisches 'Wörter¬ buch n 22 етимол0ги|я /, -и pl Etymolo'gie /16 a Етцбпия / Äthi'opien n 23 етйч|ен, -ни adj 'ethisch етнйч|ен, -ни adj 'ethnisch етногенезис m nur sg Ethnoge'nese nt 1 етнограф m, -и pl Ethno'graph nt 8, Ethno'loge m 8 етнография/nur sg Ethnogra'phie/16a етнографски adj ethnographisch; * музей ethnographisches Mu'seum n 28, 'Heimatmuseum; -» а карта eth- no'graphische Karte /16 ето Partikel 1. (за посочване 'hin¬ weisend) hier, da; hier ist [sind], da ist [sind]; - селото! hier [da] ist das Dorfl; ~ ви писмата! hier [da] sind 'Ihre'Briefe!; - улицата свършва hier [da], die 'Straße geht zu 'Ende 2. (за подсилване verstärkend) und, ge'rade; - къде се намира мястото und dort be'fmdet sich die 'Stelle; ~ затова съм говорил und (ge'rade] 'deshalb 'habe ich gesprochen; -» ме (ме и мене]! da bin ich!; -» го! da ist er ja!; - ти тебе беля! da hast du die Be'scherung!; - какво ще ви кажа:... ich will euch mal 'folgendes Sagen:...; - какъв е той! so 'einer ist er!; -» какво исках да ви кажа das ist es, was ich euch 'sagen 'wollte; - защо und 'daher, und 'des¬ halb ...; и ~ ... und nun .... und 'des¬ halb ... етърв|а/, -и pl 'Schwägerin/18 Frau des 'Bruders des 'Mannes етюд m, -и pl 1. 'Studie / 16 2. Mus E'tüde /16 ефбкт nt, -и pl Effekt nt 1; икономически -» ökonomischer Effekt; светлинен ~ 'Lichtefiekt O обратен -» entgegen¬ gesetzte 'Wirkung/16; силен -» Starker 'Eindruck m 2 ефект|ен, -ни adj effektvoll
187 жал ефектйв m, -и pl; (наличност) Ef- fek'tivbestand т 2 Ist-Be'stand ефектнв|ен, -ни adj 1. 'wirksam 2. Tech effek'tiv ефективност / nur sg IVirtsch Effekti¬ vität /17 ефйкткост / nur sg 'Wirksamkeit / 17 ефенди m nur sg Effendi m ефикас|ен, -ни adj 'wirksam, 'wirkungs¬ voll; ~ ни мерки 'wirksame 'Maßnah¬ men f\bjpl ефикасност/ nur sg 'Wirksamkeit /17 ефир m nur sg 'Äther m 4 ефнр|ен, -ни adj licht, 'luftig; (лек) leicht ефрейтор m, -и pl Mil Ge'freiter m 7’ ex Interj ach; ~ че ach wie [was für ein] exe Interj o'ho ех&й Interj he, 'hallo ехйд|еи, -ни adj 'hämisch exo n nur sg 'Echo n 24 auch übertr, 'Widerhall m 1 auch übertr ехтеж m nur sg 'Dröhnen n 23, 'Brausen n 23 ехт|я, -йш (-ях) uv 1. (кънтя)' widerhal¬ len v/ <a/hb>, 'klingen vi <27/hb> 2. (еча) 'dröhnen vi <hb> еч|а, -йш (-äx) uv I. (звукове) 'hallen vi <hb>, 'widerhallen vi <a/hb>, 'dröh¬ nen vi <hb> 2. (вятър и др.) 'brausen vi <hb> ечемн|к m, -ци pl 1. Bot 'Gerste / 16; пивоварен я 'Braugerste 2. Med umg 'Gerstenkorn n 22 ечемйч|ен, -ни adj 'Gersten- ечени|е и, -я pl Phys Reso'nanz /17 eui (-ът) m, -ове pl voikst 'Zweiter m 7; за - als 'Zweiter ['Zweite]; търся си ~ a seines 'gleichen 'suchen vt; »a му няма wie ihn gibt's 'keinen 'Zweiten euiäpn m, -и pl Schal m 1 *, 'Schärpe/16 ешафбд m, -и pl Scha'fott n 20 ешелон m, -и pl 1. Mil 'Staffel /16 2. (група пътници) Ko'lonne / 16, Schub m 2 3. (влак) Trans'port m 1 4. (колона) Ko'lonne ешел6н|еи, -ни adj 1. 'Staffel- 2. Kolon¬ nen- Ж жаб!а /, -и pl Zool 1. Frosch m 2 2. (крастава s)'Kröte /16; я аку¬ шерка Geburtshelferkröte O гръдна я Med An'gina 'pectoris жабешк|и adj Frosch-; я очи 'Frosch¬ augen n 30/pl; - o крякане 'Frosch¬ quaken n 23 жаб|о n, -ä pl Text Jabot [за'Ьо:] n 24 жабо|к mt -ци pl Zool Frosch m 2 жябуня|к m, -ци pl 1. Bot 'Alge, Jochal¬ ge / 16 2. 'grünliches 'abgestandenes 'Wasser n 23 жабунясв|ам, -аш (-ах) uv; жабуняс|ам, -аш (-ах) V 1. Bot mit 'Algen 'durch¬ wachsen vi < 4 a/sn > 2. grün und 'ab¬ gestanden 'werden w < 18/sn> жабурк|ам, -аш (-ах) uv 1. 'schäumen vi <hb> 2. (в устата) 'spülen vi; я c лайка den Mund mit Ka'mille 'spülen жабур|я се, -иш се (-йх се) uv sich den Mund 'spülen vr жяд (-ът) m nur sg = жажда жад|еи, -ни adj 1. 'durstig; я съм за вода 'Wasser 'trinken 'wollen 2. übertr 'durstig, 'hungrig (за nach 3); я за знания 'wissensdurstig; я за живот 'lebenshungrig 3. (алчен) 'gierig (за nach 5); я за парй 'geldgierig; я поглед 'gieriger Blick т 1 жадн|ея, -ееш (-ях) uv - жадувам жадно adv 'gierig жадност /nur sg 1. Durst m 1 2. übertr Gier /16 жадув|ам, -аш (-ах) uv 1. Durst 'haben < A >, 'dürsten vi 2. übertr 'dürsten (за nach 3) жйжда / nur sg 1, Durst m 1 2. übertr Durst, 'Hunger m 4 (за nach 5); ~ за знания 'Wissensdurst; - за живот 'Lebenshunger 3. (алчност) Gier / 16 (за nach 3); ~ за парй 'Geldgier жакардов adj Text Jac'quard-; - килйм Jac'quardteppich m 1 * жакет m, -и pl Jack'ett n 20, 'Jacke /16 жал / unv 1. (тъга) 'Trauer/16, 'Trau-
жалба 188 rigkeit /172. (съжаление) 'Mitleid п 20 (към някого mit jmdm.); ми е es tut mir leid; ~ ми е за него er tut mir leid; става ми ~ за него es tut mir leid um ihn жалб|а /, -и pl 1. (тъга) Trauer/16, Leid n 20 2. Jur Be'rufung / 17; по¬ давам « Be'rufung 'einlegen <a> 3. (оплакване) Beschwerde / 16; по¬ давам s 'eine Beschwerde'einreichen < a >; бюро ~ и BeSchwerdebüro n 24 жале|еи, -йни adj 'Trauer-; ~ йни дрехи 'Trauerkleidung /17 жаленк!а / -и pl Nekro'log m 1 жал|ен, -ни adj 'traurig, be'kümmert жал|ея, -ееш (-ях) uv 1. 'trauern vi <hb>, 'traurig sein vi <B> 2. be- 'trauern vt < b >, 'trauern (някого um jmdn.) 3. nur negiert (скъпя се) Scho¬ nen vt жалко adv 1. (по жалък начин) 'jäm¬ merlich, er'bärmlich 2. (за съжаление) Schade; ~ е, че ...es ist'schade, daß...; ~, че ... 'schade, daß ... жално adv 'traurig, be'kümmert; - -мйл- Ho 'trübselig volkst; - ми e mir ist 'traurig zu'mute жаловйт adj J. 'klagend, 'jammervoll 2. (опечален) 'traurig, be'kümmert жалон m, -и pl 1. Tech 'Meßlatte / 16, Ja'lon m 6 2. übertr 'Markstein m 1 жалост / nur sg 1. 'Wehmut / 12 2. (милост) Er'barmen n 23 O за ~ 'leider жалост | ен, -ни adj 1. (печален) ' trauri g 2. (изразяващ жал) 'wehmütig, 'kla¬ gend 3. übertr 'jämmerlich, 'kläglich жалостив adj 1. (милостив) 'mitleidig, 'weichherzig 2. (печален) 'traurig, 'kummervoll, 'wehmütig жал|ък, -ки adj 1. (окаян) bedauerns¬ wert, 'kläglich, 'mitleiderregend 2. (ми¬ зерен) 'kläglich; ~ ко съществуване 'klägliches 'Dasein n 23 /sg 3. (презрян) er'bärmlich, 'jämmerlich жал|я, -иш (-йх) uv 1. (тъгувам) 'trau¬ ern vi <hb> (за um 4) 2. (съжалявам) bedauern vt <b> 3. nur negiert (щадя) Schonen vt; не s силите си Seine Kraft nicht 'schonen; s ce sich be'klagen vr < b > жамбон m, -и pl 'Schinken m 4 жандар m, -и pl = жандарм жандар|ин tn, -и pl — жандарм жандарм m, -и pl Gendarm fean..] m 8 жандармерййски adj Gendarme'rie- жандармерйст т, -и pl Gendarme- 'riesoldat m 8 жандармери|я f -и pl Gendarme'rie/ 16a жанр (-ът) m, -ове pl 'Genre ['з<5:зг] n 24 жанров adj Genre- ['за:зг-]; ~ o раз¬ нообразие 'Vielfalt / 17 der 'Genres; ~ а картина 'Genrebild n 21 'жар/nur sg Glut / 17 2жар m nur sg 'Feuer n 23, 'Leidenschaft /17, Glut/17 жарава f nur sg Glut /17 жарв!ам, -аш (-ax) uv; жарн|а, -еш (-äx) v 'brennen vt < 10 > жаргон m, -и pl Jar'gon m 6 auch Ling жарг6н|ен, -ни adj Jar'gon- жйрна t жарвам жарсе n, -та pl = жерсе жартиер m, -и pl 'Strumpfhalter m 4 жар|ък, -ки adj heiß, 'feurig auch übertr жар|я, -иш (-йх) uv 'brennen vt < 10 > жасмйн m, -и pl Bot Jas'min m 1*; (храст) Jas'minstrauch m 3 жвак1ам, -аш (-ax) uv 1. umg 'kauen vt, vi <hb>, Schmatzen vi <hb> 2. übertr ein 'schmatzendes Ge'räusch 'machen ЖДрел|о n, -ä pl Schlucht /17 жег|а /, -и pl 'Hitze / 16 жегв|ам, -аш (-ax) uv; жегн|а, -еш (-äx) v 1.(66двам)'stechen vt <16> 2. (парвам) 'brennen 3. übertr 'einen Stich 'geben < 15 > [ver'setzen < b > ]; една мисъл ме жегна ein Gedanke durch'fuhr mich жег|ъл m, -лй pl 'Jochbügel m 4 O изби ~ ъла umg er ist da'vongekommen жед|ен, -ни adj volkst = жаден жеж|а, -йш (-йх) uv 1. (грея силно) 'brennen vt < 10 > auch übertr 2. (наг¬ рявам) er'hitzen vt < b >
189 жених жеж|ък, -ки adj umg heiß auch übertr жез|ъл m, -ли pl Stab m 2; владйшки » 'Bischofsstab; маршалски я 'Mar- schailstab O царски ä 'Zepter n 23; магически я 'Zauberstab желан adj 1. er’wünscht 2. (c копнеж) er'sehnt желшн|е и. -я pl I. Wunsch m 2; изя¬ вявам я ‘einen Wunsch 'äußern; изпълнявам z 'einen Wunsch erfül¬ len <b>; концерт по z 'Wunsch¬ konzert n 20; no z nach Wunsch 2. (охота) Lust / 14; нямам z 'kei¬ ne Lust 'haben <A>; без * 'lustlos 3. (страст) Verlangen n 23, Be'gierde / 16; горя от x vor Vergangen [Be'gierde] ver'gehen vi < 13b/sn> желател ен, -ни adj 'wünschenswert желатин m nur sg Gela'tine [33..]/ 16 желатйи|ен adj = желатинов желатинов adj Gela'line- жела|я, -еш (-x) uv 1. 'wünschen vt; z да не ме безпокоят ich 'wünsche nicht ge'stört zu 'werden; z си нещо sich etw. 'wünschen; z ти всичко хубаво ich 'wünsche dir 'alles 'Gute 2. (уч¬ тиво) 'mögen vt < 36 >; z нещо да ям ich 'möchte 'etwas 'essen; не z ich 'möchte nicht 3. (копнея) be'gehren vt <b> O здраве ~ем! Mil 'guten 'Morgen!, 'guten Tag!, 'guten 'Abend! желе n, -та pl Ge'lee n 24; - от ябълки 'Apfelgelee железар (-ят) m, -и pl 'Schlosser m 4 железарйя f -и pl 'Eisenwaren/ \6jpl железарниц|а/, -и pl volkst Schlosse'rei /17 железарск|и adj 1. (за железарйя) 'Eisenwaren-; ~ а стока 'Eisenwaren /16Ipl 2. (на железар) 'Schlosser-; ~ a кооперация 'Schlossergenossenschaft f\l жел|езеи, -язна, -езни adj 'eisern auch übertr; 'Eisen-; - язна печка 'eiserner 'Ofen m 5; - язна дисциплйна 'eiserne Diszi'plin /17; ~ язна руда 'Eisenerz n 20; ~ язна пила 'Eisenfeile /16; * път 'Eisenbahn /17 железниц|а /, -и pl 'Eisenbahn / 17; Български държавни ~ и, А bk БДЖ Bul'garische 'Staatliche 'Eisenbahnen, Abk BDZ; подземна я 'Untergrund¬ bahn; въздушна я 'Hochbahn; зъбчата я 'Zahnradbahn железничар (-ят) т, -и pl 'Eisenbahner т 4 ' железничарк|а/, -и pl 'Eisenbahnerin /18 железничарски adj 'Eisenbahner- железобетои т, -и pl Tech 'Stahlbeton т 6 железобетон|ен, -ни adj 'Stahlbeton- железодобйв|ен, -ни adj 'eisenerzeu¬ gend; я завод 'Eisenhütte /16; ~ на индустрия 'Hüttenindustrie/16 а железолеяр (-ят) т, -и pl 'Eisengießer т 4 железолеяр|ен, -ни adj Guß-; - на пещ 'Gußofen т 5 железопът ен, -ни adj 'Eisenbahn-; - на лйния 'Eisenbahnlinie / 16; ~ ни съобщения 'Eisenbahnverbindungen / 17/р/; ~ на стйнция 'Bahnhof т 2 железце п, железца pl 1. 'Eisenstück¬ chen п 23 2. (за обувки) 'Stoßeisen п 23 желйр|ам, -аш (-ах) uv, v ge'lieren (33..) vi <d /sn> желъд m, -и pl 1. (от дъб) 'Eichel /16 2. (от бук) 'Buchecker /16 желъдов adj 'Eichel- желязо л, железа pl 1. 'Eisen n 23 2. (парче желязо) 'Eisenstück n 20 3. nur pl (верига) 'Eisenkettc /16 жен|а /, -й pl Frau /17 0 - йта umg 'meine Frau; лека я 'leichtes'Mädchen n 23; улична я 'Straßenmädchen n 23 жен|а, -еш (-ах) uv = жъна женен adj verheiratet Женева / Genf женен|е n, -ия pl 'Heirat / 17, Ver'hei- raten n 23; мома за я 'heiratsfähiges 'Mädchen n 23 женйтб|а /, -и pl 'Heirat /17 женйтбен adj 'Heirats- женйх m, -и pl 'Freier m 4, 'Bräutigam m 1*
женица 190 женйц|а /, -и pl 'Frauchen п 23 жеийчк|а / -и pl 'Frauchen п 23; iron 'Weibchen п 23 женкар (-ят) т, -и pl 'Schürzenjäger т 4, 'Weiberheld т 8 жеяомраз|ец т, -ци pl 'Frauenfeind т 1, 'Weiberfeind жеиоря nur pl umg 'Weiber n 2\/pi женс|ки adj 1. 'fraulich, 'Frauen-; x черти 'frauliche 'Züge m 2Jpl; ~ ko дружество 'Frauenvereinigung / 17 2. (за пола и рода) 'weiblich auch Gramm; ~ род 'Femininum n 29, 'weib¬ liches Ge'schlechl 3. (дамски) 'Damen-; x обувки 'Damenschuhe m \\pl 4. als Subst ~ ката od ~ koto Zool 'Weib¬ chen n 23 женствен adj 1. femi'nin, 'fraulich 2. (за мъж) 'weibisch женственост f nur sg 1. 'Fraulichkeit /17 2. (за мъж) 'weibisches 'Wesen n 23 жен|я, -иш (-йх) uv ver'heiraten vt <b>; s ce 'heiraten vi <hb>, sich ver'heiraten vr жерав m, -и pl Zool 'Kranich m 1 жерсе n, -та pl Charmeuse [far'morz] / жертв|а/, -и pl 'Opfer n 23; принасям в x 'opfern vt; ставам x на нещо einer Sache [3] zum 'Opfer 'fallen vi < 3/sn >; при катастрофата имаше ~ и bei dem 'Unglück 'waren 'Menschenopfer zu be'k lagen жертвен adj 'Opfer- жертвенн|к m, -ци pl 1. 'Opfertisch m 1, Al'tar m 2* 2. (урна c огън) 'Flammen¬ schale /16, 'Opferschale жертвоприношение n, -я pl 'Opfergabe /16 жертвув|ам, -am (-ax) uv 'opfern vt; x ce sich 'opfern vr жест (-vr) m, -ове pl 'Geste / 16 auch übertr жестикулация / -и pl Gestikulati'on / 17, Gestikulieren n 23 жестикулйр|ам, -am (-ax) uv gestikulie¬ ren vi < d/hb > жесток adj 1. (безмилостен) 'grausam; - а съдба 'grausames 'Schicksal n 20; - o деяние 'grausame 'Handlung/17 2. (безпощаден) hart 3, (много го¬ лям, силен) schwer; ~ o оскърбление 'schwere Beleidigung /17 жестокост / -и pl 'Grausamkeit /17 жестокоеърдечен, -ни adj 'hartherzig, 'grausam жестокосьрдие n nur sg 'Hartherzigkeit /17, 'Grausamkeit /17 жетв|а /, -и pl =* жътва жетвар (-ят) т, -и pl = жътвар жетварк|а /, -и pl = нсътварка жетон т, -и pl Je'ton [p'to:] т 6, 'Spiel¬ marke /16 жив adj 1. le'bendig auch übertr, 'lebend; ~ човек ein le'bendiger Mensch m 8; - организъм 'lebender Orga'nismus m 11; ~ а действителност le'bendige 'Wirklichkeit / 17; той e ~ er lebt 2. (интензивен, пъргав) lebhaft; ~ o дете 'lebhaftes Kind n 21; - o участие 'lebhafte 'Teilnahme /16; - интерес 'lebhaftes Inter'esse n 26 3. (истински) wahr, 'richtig; тяе * дявол sie ist ein 'wahrer'Teufel; това е ~ спирт! das ist 'richtiger 'Spiritus! O ~ ите и мъртвите die 'Lebenden und die 'Toten; всичко - o umg а) (всички хора) 'jedermann b) (всички същества) 'alles, was kreucht und fleucht; да си - и здрав bleib mir ge'sund; ~a раздяла 'schmerzliche 'Trennung/17; ~ а рана 'frische ['offe¬ ne] 'Wunde /16; ~a стока, ~ инвентар volkst 'lebendes Inven'tar n 20; - да си! (молба 'Bitte) ich 'bitte dich bei 'deinem 'Leben!; - и цветя 'frische 'Blumen / 16//?/; - o тегло 'Lebendgewicht n 20; - плет'Hecke / 16; ~ -умрял umg 'weder tot noch le'bendig; няма ~ човек es ist 'keine 'Menschenseele da живак m nur sg Chem 'Quecksilber n 23 umg auch übertr живач|ен, -ни adj Chem 'Quecksilber-; x стълб 'Quecksilbersäule /16 живец m nur sg 1. (пулс) Puls m 1, Pulsschlag m 2 auch übertr 2. (кръво-
191 жизнен носен съд) 'Ader/16 auch übertr 3. (на нбкът) 'Nagelhaut /14 жнв|ея, -ееш (-ях) uv 1. (съществувам) 'leben vi <hb> auch übertr, той ~ я 100 години er 'lebte 100 'Jahre; той ~ ee в паметта ни er lebt in 'unserem Ge'dächtnis; да ~ee ...! es 'lebe ...!; мечката ~ ee в гората der Bär lebt im 'Walde; добре я gut 'leben; я от заплатата си von 'seinem Ge'halt 'le¬ ben; ~ ял съм в България ich 'habe in Bul'garien ge'lebt; той ~ ee c нея er lebt mit ihr; той ~ ee c [за] тази идея er lebt nur für 'diese I'dee; там се - ee dort läßt es sich 'leben; я на чужд гръб auf'fremde 'Kosten 'leben 2. (пре¬ бивавам, обитавам) 'wohnen vi <hb>; z в селска къща in 'einem 'Bauernhaus 'wohnen живина f nur sg volkst 'etwas Le'bendi- ges, ein 'lebendes 'Wesen n 23 живинка f nur sg volkst 'Tierchen n 23, Krea'tur /17 живйтел|ен, -ни adj be'lebend живо adv 'lebhaft, flink жив6вля|к m, -ци pl Bot 'Wegerich m 1* живопис f nur sg Male'rei /17 жнвопнс|ен, -ни adj 'malerisch живопйс| eil m, -ци pl' Maler m 4, 'K unst- maler живописност / nur sg 'malerischer 'An¬ blick nt I живороден adj 'lebend ge'boren жйвост / nur sg 'Lebhaftigkeit /17 живот m nur sg 'Leben n 23; дълъг - ein 'langes 'Leben; културен - kulturelles 'Leben; обществен - ge'sellschaftliches 'Leben; партиен ~ Par'teileben; семеен ~ Fa'milienleben; борба на - и смърт Kampf т 2 auf 'Leben und Tod; давам ~ на дете 'einem 'Kinde das 'Leben 'schenken; дарявам - а някому jmdm. das 'Leben 'schenken; до - a) ein 'ganzes 'Leben lang b) Jur 'lebensläng¬ lich; няма - es ist nicht'auszuhalten; ~ и здраве да e die 'Hauptsache - wir 'bleiben ge'sund; ударих го на - in Saus und Braus 'leben животвор|ен, -ни adj 'lebenspendend, be'lebend живйтец m nur sg 1. iron 'Leben n 23, 'Dasein n 23; гледам си -a umg dar'auf 'achten, daß es mir gut geht 2. (жалка твар) Krea'tur / 17 животйик|а /, -и pl 'Tierchen n 23 животински adj 1. 'tierisch, 'Tier-; ~ мазнини 'tierische 'Fette n 20jpl\ от - произход 'tierischen 'Ursprungs; ~ инстйнкт 'tierischer In'stinkt m 1 2. übertr 'viehisch, 'tierisch жнвотйнче n, -та pl = животинка жив6ти|о n, -и pl 1. Tier n 20; безгръбначни - и 'wirbellose 'Tiere; гръбначни - и 'Wirbeltiere; домаш¬ но я 'Haustier; диво я 'Wildtier 2. übertr Vieh n 20; (в обръщение in der 'Anrede) vulg 'Rindvieh, du Vieh жнвотновЪд m, -и pl 'Viehzüchter m 4 животновъден, -ни adj 'Viehzucht-; ~ ни ферми 'Viehzuchtanlagen/16jpl, 'Viehzuchtfarmen fMjpl животновъда |a /, -и pl 'Viehzüchterin /18 животновъдство n nur sg 'Viehzucht /17, 'Tierzucht животопис /, -и pl Biogra'phie /16 a; 'Lebensbeschreibung /17 жявотопбс еи, -ни adj biographisch животрептящ adj 'hochaktuell, be¬ deutsam, - въпрос 'hochaktuelle 'Frage /16 жнвуа|ам, -аш (-ах) uv volkst sich vertragen vr <4 b>; - аме си gut mit- ein'ander 'auskommen vi <33afsn> живуркам, -аш (-ах) uv umg iron sein 'Dasein ver'bringen < 24 b > живущ adj 'wohnhaft жиг6св|ам, -аш (-ах) uv; жигос|ам, -аш (-ах) V 'brandmarken vt auch übertr жнд (-ът) m, -ове pl verölt 'Jude m 1 жизнен adj 'Lebens-; - път'Lebensweg ml; ~ o пространство 'Lebensraum m 2; ~ o равнище 'Lebensstandard m 6; ~ и условия 'Lebensbedingungen fMjpl O ~ човек vi'taler ['lebensvol¬ ler] Mensch m 8, 'Lebenskünstler m 4
жизненост 192 жизненост / nur sg 'Lebenskraft / 14, 'Lebensmut m 1, Vitali'tät / 17 жизнерадост ( nur sg 'Lebensfreude/16 жизнерадост|ен, -ни adj 'lebensfroh, 'lebenslustig жизнеспособен, -ни adj 'lebensfähig жизнеспособност /nur sg 'Lebensfähig¬ keit /17 жизнеутвърждаващ adj 'lebensbeja¬ hend жйл|а /, -и pl 1. umg (кръвоносен съд) 'Ader / 16 umg 2. (сухожилие) 'Sehne /16 3. Bot 'Blattader 4. Geol Ge'steins- ader жилав adj 1. (издръжлив) zäh auch übertr, той e ~ er ist zäh; ~ o месо zähes Fleisch n 20 2. (мускулест) 'seh¬ nig жилавина / nur sg 'Zähigkeit / 17 жйлавост / nur sg = жилавина жйлв|ам, -аш (-ах) wv; жйлн|а, -сш (-ах) V 1. (ббдвам) 'stechen vt <16>, 'pieken vt 2. (парвам) ver'brennen vt < 10 b>, 'brennen vt < 10> 3. (c ду¬ ми) übertr 'sticheln vr жйлест adj 1. 'sehnig; ~ и ръце 'sehnige 'Hände / 14//?/ 2. (c много жилки) ge'ädert; - и листа ge'äderte 'Blätter n 22//?/ жилетк|а /, -и pl 1. (c ръкави) 'Strickjak- ke /16 2. (без ръкави) 'Weste /16 жйлищ|е n, -a pl 'Wohnung / 17; типо¬ ви - a 'Typenwohnungen; блокови ~ a 'Wohnblocks m 6/pl; на кол ни ~ a 'Pfahlbauten m 1 //?/, 'Pfahlhütten /16//?/ жйлищ|ен, -ни adj 'Wohnungs-; - но строителство 'Wohnungsbau m 1; - на криза 'Wohnungsnot /14; » блок 'Wohnblock m 6 жйлк|а /, -и pl 1. Bot 'Battader / 16 2. (вкус) 'Beigeschmack m 2 0 имам поетична £ 'eine po'etische 'Ader 'haben <A>; дървото [мраморът] има тъмни ~ и das Holz [der 'Mar¬ mor] hat 'eine 'dunkle 'Maserung жйлна t жйлвам жйло n, жила pl 'Stachel m 4 auch übertr жиловлак m nur sg = живовляк жйл|я, -иш (-йх) uv 1. (бода) 'stechen vt < 16 > 2. (паря) 'brennen vt < 10 > 3. (c думи) übertr 'sticheln vi <hb> жираф|а / -и pl Zool Gt'raffe /16 житар (-ят) n, -и pl Ge'treidehändler m 4 житейск|и adj 'Lebens-; ~ а опитност od s опит'Lebenserfahrung/17 O £ несгоди 'Widerwärtigkeiten/17//?/ des 'Lebens жйтел (-ят) m, -и pl 1. Be'wohner m 4; - ите на тази къща die Be'wohner 'dieses 'Hauses; - ите на селата die 'Dorfbewohner; горски ~ 'Waldbe¬ wohner 2. 'Einwohner m 4; ~ ите на района die 'Einwohner des 'Stadtbe¬ zirks; софийски ~ 'Einwohner von 'Sofia;местен ~ 'Ortsansässigermlr\ градски - 'Städter m 4 жйтелк|а /, -и pl J. Be'wohnerin/18 2. 'Einwohnerin / 18 жителство n nur sg 1. 'Wohnsitz m 1, 'Wohnort m 1 2. Jur 'Zuzugsgenehmi¬ gung/17 жйт|ен, -ни adj 1. Ge'treide-, Korn-; £ блок Ge’lreideschlag m 2; £ клас 'Kornähre/16 2. (пшеничен) 'Weizen- O £ бегач Zool Ge'treidelaufkäfer m 4 жити|е n, -я pl od -ета pl Lit, Rel 'Heili¬ genleben n 23, Hagiogra'phie/16 a, 'Vita /; (биография) veralt 'Lebens¬ beschreibung/17 жйтниц|а / -и pl 1. Ge'treidekammer /16, 'Scheune/16 2. übertr 'Kornkam¬ mer жйто n, жита pl 1. 'Weizen m 4 2. (нива) 'Weizenfeld n 21 житопроизводйтел (-ят) m, -и pl 'Wei¬ zenproduzent m 8 житопроизводйтел|ен, -ни adj 'Weizen-, 'weizenerzeugend; £ край 'Weizenan¬ baugebiet n 20 жйц|а /, -и pl 1. Draht ml 2. (струна) 'Saite/16 3. (нишка) umg 'Faden m 5 жйч|ен, -ни adj Draht- O ж телеграф Tele'graf m 8 mit 'Drahtverbindung жлеб (-ът) m, -ове pl 'Fuge / 16
193 жълтък жлез|а /, -й pl 'Drüse / 16; потна х 'Schweißdrüse; слюнчена х 'Spei¬ cheldrüse; щитовидна х 'Schilddrü¬ se; - й с вътрешна секреция 'Drüsen mit 'innerer Sekreti'on жлезйст adj 1. Anat mit 'Drüsen durch'setzt 2. Bot 'Drüsen- жлъч / nur sg 1. (секрет) 'Galle / 16 2. übertr (отрова) Gift n 20; изли¬ вам жупел и ~ Gift und 'Galle Spuk- ken (против 'gegen 4) жлъч|ен, -ни adj 1. 'Gallen-; ~ на болест 'Gallenkrankheit / 17; ~ни канали 'Gallenwege m 1 )pl\ x камък 'Gallenstein ml; x мехур 'Gallen¬ blase / 16 2. übertr 'gallig, scharf, 'boshaft жлъчк|а / -и pl 'Galle /16 жлъчнокамен|ен, -ни adj 'Gallenstein-; ~ на болест 'Gallensleinkrankheit/17 жлъчност / nur sg 'Galligkeit / 17, 'Bitterkeit /17, 'Boshaftigkeit / 17 жмйчка / nur sg umg Ver'stecken n 23; играя на ~ Ver'steck 'spielen жмя, жмиш (жмях) uv umg = жумя жоке|й (-ят) m, -и pl 'Jockei ['dpke] m 6 жокейски adj 'Jockei- жокгльор m, -и pl Jong'leur m 1* жонгльорски adj Jong'leurs- жреб|ец m, -цй pl Hengst m l жреби|е n, -я pl Los n 20; тегля x 'losen vi <hb>, ein Los 'ziehen <32>; хвърлям x das Los entscheiden 'lassen <3> жребн|й (-ят) m, -и pl 1. Los n 20 2. übertr Los, 'Schicksal n 20 жреб|на, -ни adj 'tragend жребче n, -та pl 'Hengstfohlen n 23 жреб|н се, (-й се) 3. Pers uv ein 'Fohlen 'werfen <16>, 'fohlen vi <hb> жрел|о n, -kpl I. Schlucht /17 2. (извор) 'Quelle/16 жрец (-ът) m, -й pl 'Priester m 4 жречески adj 'Priester-, 'priesterlich жриц а f -и pl 'Priesterin /18 жуж|а, -йш (-äx) uv 'summen vt жалв ам, -аш (-ах) uv, жулн|а, -еш (-äx) 13 Wlb. Bulg-Di. v 1. ein 'bißchen 'reiben vf <23> 2. (шй-бам) 'peitschen vt жул|я, -иш (-йх) uv 1. (трия) 'reiben vt < 23 >; обувката ме *■ и der Schuh reibt mich; ремъкът ми ~ и рамото der 'Riemen reibt an 'meiner 'Schulter 2. (чистя) 'scheuern vt 3. übertr umg (пия) 'saufen vr < 8 > жум|я, -йш (-ях) uv die 'Augen 'schlie¬ ßen <32> жупан m, -и pl Hist Zupan m, Ge'span m 1 жупел m nur sg 'flüssiger 'Schwefel m 4 O сипя огън и - Gift und 'Galle 'spucken (против 'gegen 4) жур (-ът) m, -ове pl Gesellschaft / 17, Emp'fangstag m 1, 'Party /; имам ~ Emp'fangstag'haben <A>,'eine Ge¬ sellschaft ['Party] 'geben < 15 >; оти¬ вам на ~ zu 'einer Gesellschaft ['Par¬ ty] 'gehen vi < 13/sn> жури n, -та pl Jury fey'ri:]/15 журнал m, -и pl Jour'nal n 20*, 'Zeit¬ schrift /17; моден ~ 'Modejournal, 'Modezeitschrift журналист m, -и pl Journa'list m 8 журналистика/nur sg Journalistik /17 журналистически adj journa'listisch журналисти|a / -и pl Journalistin / 18 жьд|ен, -ни adj = жаден жълт adj gelb O ~ ата гостенка die 'Schwindsucht / 14; има - o около устата er ist noch ein 'Grünschnabel жълтеникав adj gelblich жьлтенйща /, -и pl Med 'Gelbsucht /14 жълт|ея, -ееш (-ях) uv 1. (жълт съм) gelb 'leuchten vi <hb> 2. (ставам жълт) gelb 'werden vi < 18/sn>; (хар¬ тия) ver'gilben vi <bjsn>; s ce gelb 'leuchten жьлтйц|а /, -и pl 'Goldstück n 20 жълтозелен adj 'gelbgrün жълточервен adj 'gelblich rot жълту рк |a f,-w.pl Zool 'Goldammer /16 жълтурче n, -та pl Bot 'Scharbocks¬ kraut n 22, umg 'Hahnenfuß m 2, 'Butterblume /16 жьлть|к m, -ци pl 'Eigelb n 20, 'Dotter m 4
жълтъчен 194 жълтьч!ен, -ни adj 'Eigelb-, 'Dotter- жъ.тьд т, -и pl = желъд жълъдов adj = желъдов жън|а, -еш (-ах) uv 'ernten vt auch übertr, 'abemten vt < a >; 'mähen vt (mit der 'Sichel); « пшеница 'Weizen 'ernten; ä неблагодарност 'Undank 'ernten; ä нивите die 'Äcker 'abernten жьтв|а /, -и pl 'Ernte / 16; no ä zur 'Erntezeit; прибйрам - ата die 'Ernte 'einbringen <24a> жътвар (-ят) m, -и pl 1. 'Schnitter m 4 2. Zool Zi'kade /16 жътварка /, -и pl 1. 'Schnitterin/18 2. Tech 'Mähmaschine/16, 'Mähbinder m 4 жътвен adj 'Ernte-; - а кампания 'Erntekampagne /16 3 за präp 1. an; хващам го - рамото ihn an der 'Schulter 'packen; мисля ~ него an ihn 'denken 2. für; боря се ~ свободата für die 'Freiheit 'kämpfen; - вйнаги (днес) für 'immer ['heute); давам нещо ~ него etw.für ihn 'geben < 15 >; нещо съм ~ него etw. für ihn sein vi < B >; мисля някого ~ нещо jmdn. für etw. 'halten <3>; отивам ~ два дни при него für (auf) zwei 'Tage zu ihm 'gehen vi <13/sn>; купувам нещо ~ две марки etw. für zwei Mark 'kaufen 3. zu; ~ Великден zu 'Ostern; взимам я ~ жена sie zur Frau 'nehmen <16>; - щастие [късмет] zum Glück; ~ голямо учудване zur 'großen Ver wunderung; ~ пръв път zum 'ersten Mal; ~ закуска zum 'Frühstück; пътят ~ селото der Weg zum Dorf; - сбогом zum 'Abschied 4. auf; пия ~ Вашето здраве auf Ihre Ge'sundheit 'trinken vi, vt <21/hb>; ~ моя сметка auf'mei¬ ne 'Rechnung 5. 'über; говоря [пиша] ~ нещо 'über etw. 'sprechen ['schrei¬ ben) vi < \0/hb> 6. nach; пътувам ~ София nach 'Sofia 'fahren vi < A/sn >; пътят води ~ Берлин der Weg führt nach Ber'lin; влакът ~ Ваймар der Zug nach 'Weimar 7. (заради) 'wegen 8. um; моля - прошка um Verzei¬ hung 'bitten vt <25 >; жалко e ~ него es ist 'schade um ihn; грижа се ~ нещо sich um etw. 'kümmern vr; ден - ден Tag um Tag; не става въпрос - парите es geht nicht um das Geld 9. in; завършвам образованието си ~ десет години 'seine 'Ausbildung in zehn 'Jahren 'abschließen <32a>; планът се изпълнява ~ десет месеца der Plan wird in zehn 'Monaten er'fülll; ръка ~ ръка Hand in Hand 10. bei; хващам го - ръката ihn bei [an] der Hand 'nehmen <16> 11. mit; сгодявам се ~ нея sich mit ihr ver'loben vr <b> O всяко чудо ~ три дни 'alles gibt sich mit der Zeit; всяко зло ~ добро wer weiß, wo'zu es gut ist; доводите ~ и против das Für und 'Wider; днес - днес für den 'heutigen Tag, 'vorläufig; - всеки случай für 'alle 'Fälle; ~ бота! um 'Gottes 'willen!; ~ много години! die 'besten 'Wünsche!; - нищо на света um nichts in der Welt; ~ очи der Form 'halber; ~ чудо и прйказ e es ist 'märchenhaft; нямам време - губене 'keine Zeit zu ver'lieren 'haben <A>; око ~ око, зъб - зъб 'Auge um 'Auge, Zahn um Zahn; сега - сега im Mo'ment, für den 'Augenblick; що ~ човек е той? was für ein Mensch ist das? за да Konj 1. da'mit; той говореше високо, ~ го чуят всички er sprach laut, da'mit ihn 'alle 'hörten 2. um zu; той излезе, - диша чист въздух er ging hin'aus, um 'frische Luft zu 'schnappen; тя се приближи до него, - му го даде sie 'näherte sich ihm, um es ihm zu 'geben заангажйр!ам, -аш (-ах) uv, v = анга-
195 забелявам жйрам; ж времето на някого jmds. Zeit in 'Anspruch 'nehmen < 16 > забав|а /, -и pl 1. Ver'gnügen n 23, Un- ter'haltungsveranstaltung/17, ge'selliges Beisammensein n 23/sg; уреждам ж ein ge'selliges Beisammensein [Ver'gnügen] verunstalten <b> 2. (развлечение) Unterhaltung/17 3. veralt (закъснение) Verspätung /17 забавачк|а/ -и pl umg = забавачница забавачниц|а / -и pl volkst 'Kinder¬ garten m 5 zur 'Vorbereitung auf den 'Schulanfang, 'Vorschule /16 забав|ен, -ни adj 1. unterhaltend, Un- ter'haltungs-; ж жанр Unterhaltungs¬ genre n 24; ~ на музика Unter¬ haltungsmusik /17 2. (весел) 'lustig O ж човек 'guter Gesellschafter m 4 забавлени|е n, -я pl Ver'gnügen n 23, Unterhaltung /17 забавляв ам, -аш (-ах) uv 1. unterhal¬ ten vf <3b> 2. (увеселявам) amü¬ sieren vt < d >, be'lustigen vt < b >; 3. Spaß 'machen; това ме ~ a das macht mir Spaß ; s се 1. sich un¬ terhalten vr 2. (увеселявам се) sich amüSieren vr, sich ver'gnügen vr <b> забавляван|e n, -ия pl = забавление забавно adv interes'sant, unterhaltsam забавност / nur sg Unterhaltsamkeit fV/sg забавя t забавям забав|ям, -яш (-ях) uv; забав|я, -иш (-их) V 1. (правя бавен) verlangsamen vt <b> 2. (задържам) 'aufhalten vr <3 а>; (предмети) zu'rückhalten vt <3 а> 3. (протакам) ver'zögern vt <b>; s се 1. (ходя по-бавно) 'langsamer 'gehen vi < 13jsn> 2. (ка¬ рам od возя по-бавно) 'langsamer 'fahren vi <4jsn> 3. (задържам се) ver'weilen vi < b/hb >, 'bleiben vi <23/sn> 4. (закъснявам) sich ver'späten vr <b> забаламосв|ам, -am (-ax) uv; заба- ламос|ам, -аш (-ax) v umg an der 'Nase her'umführen vt <a> забарабан|ям, -яш (-ях) uv; забара- бан|я, -йш (-йх) vbe'ginnen vi <26 Ь/ hb> zu 'trommeln забатачв|ам, -аш (-ах) uv; забатач|а, -иш (-их) V umg durchein'anderbringen vt <24а> О забатачил съм си сметките mit 'meinen Fi'nanzen sieht es nicht gut aus; « се 1. (не се ориентйрам) sich ver'irren vr <b> 2. (опропастявам се) sich rui'nieren vr < d > O съвсем се е забатачил er sitzt ganz schön in der 'Tinte забатачване n nur sg umg 'Mißwirt¬ schaft /17; ~ на производството 'Mißwirtschaft in der Produktion забвение n nur sg veralt Vergessenheit / 17; предавам на ~ der Vergessen¬ heit 'preisgeben vt < 15 a >; изпадам в ~ in Vergessenheit ge'raten vi < 3b /sn > забежк|а / -и pl 'Abweichung /17 auch Pol забележа | забелязвам забележим adj Spürbar, 'merklich забележйтел|ен, -ни adj 1. bemerkens¬ wert 2. (значителен) be'deutend забележителност / -и pl 1. (паметник) 'Sehenswürdigkeit / 17 2. (лице) Be- 'rühmtheit /17 забележк|а/, -и pl 1. Be'merkung/17; правя ж 'eine Be'merkung 'machen; неуместна ж 'unangebrachte Be'mer¬ kung 2. (в текста)'Anmerkung/17 3. (странйчна) 'Randbemerkung 4. (под лйнията) 'Fußnote /165. (укор) 'Tadel m 4; правя ж на някого jmdn. 'tadeln 6. (препоръка) 'Hinweis m 1; правя ж , че ... den 'Hinweis 'geben < 15 >, daß ... 7. Schulw 'Tadel, Verweis; правя ж einen 'Tadel er'teilen забелея f забелявам забеля t забялвам забеляв|ам, -аш (-ах) uv; забел|ея, -ееш (-ях) v 1. (ставам бял) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > weiß zu 'werden 2. (ж се) be'ginnen weiß zu 'leuchten [Schim¬ mern]; s ce be'ginnen weiß zu 'leuch¬ ten ['schimmern]
забелязвам 196 забелязвам, -аш (-ах) uv; забел|ежа, -ежиш (-язах) v 1. be'merken vt < b >; той ме забеляза er be'merkte mich; не забелязах промяна ich 'habe 'keine Veränderung be'merki 2. (чувству¬ вам) 'merken vt, 'spüren vt 3. (вни¬ мавам) 'aufpassen vi <a/hb>, 'acht¬ geben VI <15 üjhb > 4. (запйсвам) no'tieren vt <d> забелязване n nur sg Be'merken n 23/sg, 'Merken n 23/sg O нещо е за ~ etw. ist bemerkenswert забел|ям, -яш (-ях) uv be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'schalen ['abzuschälen] забера f забйрам забеснявам, -аш (-ах) uv; забесн|ея, -ееш (-ях) V1. be'ginnen vi < 26 blhb > zu 'wüten ['toben] 2. (залудувам) be¬ 'ginnen her'umzutollen забйв|ам, -аш (-ах) uv; забй|я, -еш (-х) v 1. (започвам да бия) be'ginnen vi < 26 b/hb> zu 'schlagen; (камбана) be'gin¬ nen zu 'läuten 2. (гвоздей) 'einschlagen v/ <4a> 3. (нож) 'stoßen vt <34> (ein 4)4. (кол) 'einrammen vt <a> 5. (знаме) 'aufpflanzen vt <a> O x нос в кнйгата die 'Nase in das Buch 'stecken; ж нож в гърба на някого jmdn. 'hinterrücks erledigen < b >; « поглед в нещо den Blick auf etw. 'heften; иде ми да забйя света volkst am 'liebsten 'wäre ich weit weg забик6лк|а /, -и p! umg = заобикалка забикал|ям, -яш (-ях) uv; забикол|я, -йш (-йх) V umg — заобикалям забнр|ам, -аш (-ах) uv; заб|ера, -ереш (-päx) V1. (сливи, череши) be'ginnen vi <26b/hb> zu 'pflücken; (плодове) be'ginnen zu 'ernten; (картофи, грозде) be'ginnen zu 'lesen; (сйли) be'ginnen zu 'sammeln 2. (рана) be'ginnen zu 'eitern 3. volkst (година) be'ginnen забйране n nur sg Ver'eiterung /17 забия t забйвам заблатен adj ver'sumpft, 'sumpfig заблатяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; заблат|я се, -йш се (-йх се) v 'sumpfig 'werden vi < 1 &/sn > заблейв[ам, -аш (-ах) uv; забле|я, -еш (-ях) V be'ginnen vi <26bjhb> zu 'blöken; s ce umg her'umtrödeln vi < bjhb > забленув|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 bfhb> sich zu 'sehnen (за nach 3); be'ginnen zu 'träumen (за von 3) заблестяв|ам, -аш (-ах) uv; заблест|я, -йш (-ях) v be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'glänzen ['funkeln] заблещв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заблещ]я се, -иш се (-их ce) v = блещя ce заблещукв[ам, -аш (-ax) uv; забле- щук|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi <26b/hb> zu 'flimmern ['blinken] заблещя се | заблещвам ce заблея t заблейвам заблнзв|ам, -аш (-ax) uv; заблй|жа, -жеш (-зах) v be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'lecken; ж сладоледа be'ginnen am Eis zu 'lecken; кучето му - а ръката der Hund be'ginnt ihm die Hand zu 'lecken заблйкв|ам, -аш (-ax) uv; заблйк[ам, -аш(-ax) vbe'ginnen vi <2bb/hb> zu 'fließen заблуд|а/, -и pl 'Irrtum m 3; намирам се в ж in 'einem 'Irrtum be'fangen sein vi < B >; въвеждам в ж 'irreführen vt <a>; държа в ж in 'seinem 'Irrtum be'lassen vi < 3 b > заблуждавам, -аш (-ax) uv; заблуд|я, -йш (-йх) v 1. 'irreführen vt <а>; 'vortäuschen vt < а >; той ме заблуди er hat mich 'irregeführt; той ме заблуди, че е болен er 'täuschte mir vor, daß er krank sei 2. 'täuschen vi; този факт ме заблудй 'diese 'Tatsache 'täuschte mich; x ce 1. sich 'täuschen vr, sich 'irren vr (в някого in jmdm., в нещо in etw.) 2. (в територия) sich ver'irren vr <b> заблуждавана n nur sg 'Täuschung/17, 'Irreführung /17 заблуждени е n, -я pl 'Irrtum m 3, 'Täu¬ schung /17; въвеждам в ж 'täuschen vt, 'irreführen vt < a >; държа в ж in
197 забранен 'einem 'Irrtum be'lassen vr <3b>; изпадам в ж sich 'täuschen vr заблъскв|ам, -аш (-ах) uv; заблъск|ам, -аш (-ах) V I, be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'schlagen (някого jmdn., нещо 'ge¬ gen [an] etw.) 2. (почвам да бутам) be'ginnen zu 'stoßen 3. (врати, про¬ зорци) be'ginnen 'zuzuschlagen; s ce be'ginnen zu 'schuften забляскв|ам, -am (-ax) uv; забляск|ам, -аш (-ax) v 1. be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'blitzen ['aufzuleuchten] 2. übertr be'ginnen zu 'glänzen забоб6тв[ам, -аш (-ax) uv; забобот|я, -иш (-их) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'brummen ['dröhnen] забогатяв|ам, -am (-ax) uv; забогат ея, -ееш (-ях) v reich 'werden vi < 18/sn> забогатяване n, -ия pl Bereicherung /17 забода t забождам забо|ея, -йни adj Bergb 'Abbau- забожд|ам, -аш (-ax) uv; забод|а, -еш (забодох) V 1. (почвам да бода) be'ginnen vi < 26 bjhb > zu 'stechen 2. (втйквам) 'stecken (нещо на нещо etw. an etw. 4t нещо в нещо etw. in etw. 4) 3. (забивам) 'bohren vt забозав|ам, -аш (-ax) uv; забоза|я, -еш (-х) V be'ginnen vi <26bjhb> zu 'sau¬ gen (от an 3) забо|н (-ят) m, -и pl Bergb Ort n 22; на ~ я vor Ort заб6йчи|к m, -ци pl Bergb 'Häuer m 4 заболеваемост / nur sg 'Krankenstand m 2 заболедув|ам, -аш (-ax) v be'ginnen vi <26b(hb> krank zu sein [zu 'krän¬ keln] заболя|ва ме (-ва ме) uv; забол|и ме (-я ме) v nur 3. Pers be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > weh zu tun [zu 'schmer¬ zen]; заболя ме кракът mir be'gann das Bein [der Fuß] zu 'schmerzen [weh zu tun]; « ме главата 'Kopfschmer¬ zen be'kommen < 33 b > заболяв|ам, -аш (-ах); забол|ея, -ееш (-ях) V er'kranken vi < Ь/sn > (от an 3) заболявал |е п, -ия pl Er'krankung/17, 'Krankheit /17; сърдечно « 'Herz¬ krankheit; стомашно х 'Magenerkran¬ kung, Magenkrankheit; епидемични - ия epi'demische Erkrankungen заборв|ам се, -аш се (-ах се) uv; забор|я се, -иш се (-их се) v be'ginnen vi < 26 bjhb > zu 'kämpfen (c mit 3; за für 4; um 4; против od срещу 'gegen 4) заборйчкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заборйчк|ам се, -аш ce (-ax ce) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'raufen [sich zu 'balgen] заборчляа[ам, -аш (-ax) uv; заборчл[ея, -ееш (-ях) V umg 'Schulden 'machen, in die 'Kreide ge'raten vi <3bjsn>; заборчлял съм до ушите bis 'über 'beide 'Ohren in 'Schulden 'stecken vi <hb> забора се f заборвам ce забрава/nur sg 1. Vergessenheit fll/sg 2. (унес) Ver'gessen n 23/sg забравен m, -овци pl umg vergeßlicher Kerl m 1; той e ~ er ist ver'geßlich забраван[а /, -и pl umg vergeßliches Weib n 21; тя e * sie ist ver'geßlich забрав|ям, -яш (-ях) uv; забрав|я, -иш (-их) v ver'gessen vt < 15b>; s ce sich ver'gessen vr забрадк|а/, -и pl 'Kopftuch n 22 забражд ам, -аш (-ax) uv; забрад1я, -йш (-йх) v ein 'Kopftuch 'umbinden < 27 а > (някого jmdm.); 'umbinden (c нещо etw.); z ce sich ein 'Kopftuch 'umbinden vr; sich 'umbinden (c нещо etw.) забраздяв|ам, -аш (-ax) uv; забразд|я, -йш (-йх) V (земя) be'ginnen vi <2bb/hb> 'Furchen zu 'ziehen; s нивата be'ginnen, 'Furchen 'über den 'Acker zu 'ziehen забран|a /, -и pl Vcr'bol n 20; нещо e под ä etw. ist verboten забранен adj verboten; unter'sagt; ~ и плодове verbotene 'Früchte / 14/pl; пушенето - o 'Rauchen ver'boten; влизането ~ o 'Eintritt ver'boten; то¬ ва e ~ o das ist ver'boten [unter'sagt]
забранувам 198 забранув1ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 b/hb> zu 'eggen забраня t 'забраним забраня | забранявам od 2забраням забранявам, -аш (-ах) uv; забран|я, -йш (-йх) V verbieten vt <32b>, unter'sagen vr <b> 1 забран! ям, -яш (-ях) uv; забран |я, -иш (-их) V verteidigen vt < b >, 'schützen vt 2забран ям, -яш (-ях) uv; забран|я, -йш (-йх) V = забранувам забременяв|ам, -аш (-ах) uv; забре¬ менея, -ееш (-ях) V 'schwanger 'wer¬ den vi < 18/sn>; тя е забременяла sie ist 'schwanger забрймчв|ам, -аш (-ах) uv; забрймч|а, -иш (-их) V 'Maschen 'aufnehmen < а > (нещо an etw. 3) забродв1ам, -аш (-ах) uv; забр6д|я, -иш (-их) V be'ginnen vi < 26 b jhb > her'umzulaufen (um'herzuschweifen, um'herzuirren] заброяв1ам, -аш (-ах) uv; забро|я, -йш (-йх) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'zählen 2. volkst (броя погрешно) sich ver'zählen vt <b> забрулв|ам, -аш (-ах) uv; забрул|я, -иш (-их) V 1. be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'schütteln 2. (орехи) be'ginnen zu 'schlagen забръмчав1ам, -аш (-ах) uv; забръмч|а, -йш (-ах) v 1. (тихо) be'ginnen vi <26b/hb> zu 'summen 2. (високо) be'ginnen zu 'brummen O »ат ми ушите 'Ohrensausen be'kommen <33b> забръсв|ам, -аш (-ах) uv; забръсн|а, -еш (-ах) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu ra'sieren; * се be'ginnen sich zu ra'sieren забръскв|ам, -аш (-ах) uv; забръск|ам, -аш (-ах) V 1. (почвам да мета) be¬ 'ginnen vi <26 b/hb> zu 'fegen 2. (почвам да шибам) be'ginnen zu 'peitschen забръщолев|ям, -яш (-ях) uv; забръ- щолев|я, -иш (-их) v be'ginnen vi < 26 bjhb > zu 'schwatzen забуботв[ам, -аш (-ах) uv; забубот|я, -иш (-их) V = забоббтвам забулв|ам, -аш (-ах) uv; забул|я, -иш (-их) V1. ver'hüllen vt < b >, be'decken vt < b > 2. übertr ver'schieiern vt < b > забулен adj 1. (c було) mit 'einem 'Schleier be'deckt; 2. (покрит) ver- 'hüllt, be'deckt; ~ o небе be'deckter 'Himmel m 4 3. übertr ver'schleiert забуля | забулвам заб^л|ям, -яш (-ях) uv mit 'einem 'Schleier be'decken vt < b > забумкв|ам, -аш (-ах) uv; забумк|ам, -аш (-ах) V be'ginnen v/ < 26 bjhb > zu 'dröhnen забумтяв[ам, -аш (-ах) uv; забумт|я, -йш (-ях) V 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'dröhnen ['donnern] 2. (печка) be'ginnen zu 'wummern забутам t забутвам забутан adj 1. (захвърлен) ver'legt 2. (скрит) ver'borgen 3. (затънтен) ent'legen забутв|ам, -аш (-ах) uv; забут|ам, -аш (-ах) V I. be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'schieben 2. (почвам да побутвам) be'ginnen 'anzustoßen 3. (почвам да отварям) be'ginnen 'aufzusloßen 4. (почвам да затварям) be'ginnen 'zuzuschlagen 5. (захвърлям) ver'legen vt <b>; * се sich ver'kriechen vr <32 b>, sich ver'stecken vr <b> заб$хв|ам, -аш (-ах) uv; забух|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'klopfen 2. (бухал) be'ginnen zu 'rufen [u'hu zu 'rufen] 3. umg (кашлица) be'ginnen stark zu 'husten забухтяв!ам, -аш (-ах) uv; забухт|я, -йш (-ях) у 1. (вода) be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'brausen ['tosen] 2. (оръ¬ дия) be'ginnen zu 'donnern забучав|ам, -аш (-ах) uv; забуч|а, -йш (-ах) V 1. (машйна) be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'dröhnen ['donnern] 2. (вода, вятър) be'ginnen zu 'brau¬ sen забучв|ам, -аш (-ах) uv; забуч|а, -иш (-их) V 'stecken vt (в in 4, на an 4)
199 завайквам забушув|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 hjhb > zu 'wüten ['toben] забъбл|ям, -яш (-ях) uv; забъбл|я, -еш (-их) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'murmeln забъбр|ям, -яш (-ях) uv; забъбр|я, -еш (-ах) v 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'schwatzen 2. (сърдито) be'ginnen zu 'murmeln ['murren]; * ce ins'Schwat¬ zen 'kommen vi <33jsn> забълбукв1ам, -аш (-ах) uv; забълбу- к|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 Ь/ hb> zu 'plätschern забълв|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'brechen 2. uAerir be¬ 'ginnen zu 'speien O ä огън и жупел be'ginnen, Gift und 'Galle zu 'spucken забълнувам, -аш (-ах) v 1. (в сън) be'ginnen vi < 26 hjhb > zu phantasie¬ ren 2. (от умопомрачение) be'ginnen 'irre zu 'reden 3. übertr be'ginnen zu 'faseln (за von 3) 4. (почвам да мечтая) be'ginnen zu 'träumen (за von 3) забърборв|ам, -аш (-ах) uv; забър- бор|я, -иш (-их) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'schwatzen ['plappern] забърза|ам, -аш (-ах) uv; забърз|ам, -аш (-ах) V 1. (почвам да ходя бър¬ зо) be'ginnen vi <26b/hb> zu 'eilen [schnell zu 'gehen] 2. (за някоя работа) be'ginnen sich zu be'eilen; ä ce 1. (ходя бързо) 'eilen vi <sn> 2, (нямам време) es 'eilig 'haben < A > забъркам f забърквам забъркан adj 1. 'angerührt 2. (объркан) ver'wirrt auch übertr забъркано adv ver'wirrt забърканост / nur sg Ver'wirrung/17 заб£ркв|ам, -аш (-ах) uv; забърк|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'rühren 2. (почвам да приготвям) be'ginnen 'anzurühren 3. (почвам да вмесвам) be'ginnen hin'einzumischen 4. (почвам да барам) be'ginnen zu 'fassen (в, по in 4) 5. (почвам да ро¬ вя) be'ginnen zu 'wühlen 6. (почвам да греша) be'ginnen sich zu 'irren 7. (сбърквам) verwechseln vt < b > 8. (смущавам) ver'wirren vi <b> 9, (път) ver'fehlen vi <b> 10. (обърквам) durchein'anderbringen vi <24a> 11. (заплитам) ver'wickeln vi (някого в нещо jmdn. in etw. 4) O ä каша etw. 'einbrocken <a>; « ce 1. (смущавам ce) be'fangen [ver'wirrt] 'werden vi < 18jsn> 2. (за¬ плитам ce) sich verwickeln vr (в in 4) забърнйкв|ам, -аш (-ах) uv; забър- нйк|ам, -аш (-ах) v umg be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > her'umzustöbern забърсв|ам -аш (-ах) uv; забър|ша, -шеш (-сах) v 1. be'ginnen vi < 26 Ь/ hb> 'abzuwischen 2. (почвам да суша) be'ginnen 'abzutrocknen 3. (бър¬ ша малко) ein 'bißchen 'wischen (нещо 'über etw. 4) забърчв ам, -аш (-ах) uv; забърч|а, -иш (-их) V be'ginnen vi <26bjhb> zu 'runzeln забърша | забърсвам забъхтв|ам, -аш (-ах) uv; забъхт|я, -еш (-ах) V1. (почвам да бия) be'ginnen vi <26bjhb> zu 'prügeln [ver'hauen] 2. (почвам да бутам) be'ginnen zu 'stoßen забяг|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'laufen 2. (почвам да отстъпвам) be'ginnen zu 'fliehen забягв|ам, -аш (-ах) uv; заб|ягна, -егнеш (-ягнах) v 'fortlaufen vi < 9 а/ sn>; 'fliehen vi <32/hb>; » в чуж¬ бина in das 'Ausland 'fliehen забялв|ам, -аш (-ах) uv; забел|я, -иш (-их) V 1. (бельо) be'ginnen vi <26b/AZ>> zu 'bleichen 2. (лице) be'ginnen zu 'pudern 3. = забелям завад|я, -иш (-их) v 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > her'auszuholen (от aus 3) 2. (зъби) be'ginnen zu 'ziehen 3. (кар¬ тофи и под.) be'ginnen zu 'roden 4. umg (почвам да добивам) be'gin¬ nen zu ge'winnen 5. umg (почвам да вземам) be'ginnen sich zu be'sorgen завайкв|ам, -аш (-ах) uv; завайк|ам, -аш (-ах) V od s се be'ginnen vi < 26 Ь/ hb > zu 'jammern ['wehklagen]
завален 200 завален adj ge'brochen завадено adv ge'brochen завалй|я m, -и pl umg 'armer Kerl m 1 заваля|ва (-ва) uv; завал|й (-я) v nur 3. Pers 1. (дъжд) es be'ginnl zu 'regnen 2. (сняг) es be'ginnt zu 'schneien 3. (град) es be'ginnt zu 'hageln O ~ xa проливни дъждове es be'gann in 'Strömen zu 'regnen завал|ям, -яш (-ях) uv; завал|я, -йш (-йх) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'wälzen 2. (почвам да цапам) be'gin¬ nen 'schmutzig zu 'machen 3. (по¬ валям) 'Umstürzen vt <a>, 'umwer¬ fen vt < 16 a >; » ce 'schwanken vi <hb> заварв|ам, -аш (-ах) uv; завар|я, -нш (-их) V 'antreffen vt < 16 а >, vorfinden vt < 27 а >; не съм го заварил вкъщи ich 'habe ihn nicht zu 'Hause 'angetrof¬ fen ['vorgefunden] O дете, което тя е заварила ein Kind, das vom Mann mit in die 'Ehe ge'bracht 'wurde; добре заварил Antwort auf die Begrüßung mit добре дошъл завардв|ам, -аш (-ах) uv; завард|я, -иш (-их) V umg 1. (защищавам) beschüt¬ zen vt < b >, 'schützen vt 2. (поставям караули) 'Wachen 'aufstellen <a> (нещо an od vor etw. 3) 3. (заемам) be'setzen vt < b > 4. (причаквам) 'auf¬ lauem vi <a./hb> (някого jmdm.) 5. (почвам да вардя) be'ginnen vi < 26 b/ hb> zu be'wachen ['aufzupassen] завард|ям, -яш (-ях) uv = завардвам заварен adj Tech ge'schweißt заварен adj 1. 'vorgefunden; ~ o поло¬ жение 'Vorgefundene 'Lage /16 2. (де¬ те) mit in die 'Ehe ge'bracht, Stief- завареня|к m, -ци pl vom Mann mit in die 'Ehe ge'brachter Sohn m 2, 'Stiefsohn заварениц|а /, -и pl vom Mann mit in die 'Ehe ge'brachte 'Tochter /14 a, 'Stieftochter заварениче n, -та pl vom Mann mit in die 'Ehe ge'brachtes Kind n 21, 'Stiefkind заварк|а/ -и pl Tech 1. (място) 'Schwei߬ naht / 14; правя » 'eine 'Schwei߬ naht 'ausführen <a> 2. (материал) 'Schweißmaterial n 31 заварчн|к m, -ци pl 'Schweißer m 4 заваря | заварвам завар я, -йш (-йх) v be'ginnen vi < 26 Ъ/ hb> zu 'kochen заваряв|ам, -аш (-ах) uv; завар|я, -йш (-йх) V 'schweißen vt заваряван|е и, -ия pl Tech 'Schweißen п 23/sg; автогенно « auto'genes 'Schweißen; газокислородно * 'Gas¬ schweißen; електрйческо s Elektro¬ schweißen; електродъгово ä 'Licht¬ bogenschweißen; ковашко a 'Ham¬ merschweißen завар|ям, -яш (-ях) uv = заварвам завднг|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'heben 2. (от земята) be¬ 'ginnen 'aufzuheben 3. (чаша) be'gin¬ nen zu er'heben 4. (помещение) be'gin¬ nen 'aufzuräumen 5. (маса) be'ginnen 'abzuräumen 6. (да става някой) 'auf¬ stehen 'lassen vt <3/hb> 7. (сграда) be'ginnen zu er'richten 8. (на бунт) be'ginnen 'aufzuwiegeln заведа | завеждам заведени|е n, -яpl\. (ресторант) Lo'kal n 20* 2. 'Anstalt / 17; учебно a 'Lehranstalt; болнични ~ я 'Kranken¬ anstalten pl; изправително a 'Besse¬ rungsanstalt 3. 'Einrichtung/17; тър¬ говско a 'Handelseinrichtung O вие¬ ше учебно * 'Hochschule/16; полу- висше учебно а 'Fachschule; обще¬ ствено а Vergnügungsstätte / 16; а за обществено хранене gastro- 'nomische 'Einrichtung завежд|ам, -аш (-ах) uv; завед|а, -еш (заведох) v 1. 'führen vt, 'bringen vt <24>, 'hinführen vt <a>, 'hinbrin¬ gen vt < 24 a >; заведй ме там 'bringe mich dorthin; а някого вкъщи jmdn. nach 'Hause 'bringen; трамваят ще ви заведе die 'Straßenbahn wird euch 'hinbringen 2. (започвам) be'ginnen vt <26b> 3. (ръководя) 'leiten vt 4. (вписвам) registrieren vt < d > O а дело 'einen Pro'zeß 'anstrengen
201 завилнявам < а >, ein Ge'richtsverfahren 'einleiten < а >; « книги Buch 'führen завбждащ (-ият) т, -и pl 'Leiter т 4; ~ отдел Ab'teilungsleiter завера/nur sg Hist 1. 'Aufstand m 2 des 'griechischen'Volkes 1821 2.'Aufstand 'christlicher Be'völkerung 'gegen die os'manische 'Herrschaft O Велчова ~ 'Aufstand in We'liko 'Tyrnovo im 'Jahre 1835 завербув|ам, -am (-ax) v 1. (положител¬ но) 'werben vt < 16 > 2. (отрицател¬ но) 'anwerben vt < 16 a> заверйтел (-ят) m, -и pl 'Zeichnungsbe¬ rechtigter m 1* зав6рк|а f ,-vtpl Bestätigung /17 заверяв|ам, -aui (-ax) uv; завер|я, -йш (-йх) v bestätigen vt < b >, beglaubi¬ gen vt <b> завее |a /, -и pl 'Vorhang m 2 auch übertr; дймна * Mil 'NebelVorhang O вдйгам ~ ата den 'Schleier 'lüften зйвет m nur sg 'windgeschützter Ort m 1; правя ~ на някого jmdn. vor dem Wind 'schützen завет m, -и pl 1. (напътствия) Ver- 'mächtnisn27 2. Rel Testa'menl n 20; Стари ~ 'Altes Testa'menl; Нови ~ 'Neues Testa'ment завет |ен, -ни adj 'windgeschützt завет|ен, -ни adj\. (оставен като завет) als Ver'mächtnis hinter'lassen 2. (свят) 'heilig завехна | завяхвам завечеря|ва се (-ва се) uv; завечер|й се (-й се) у nur 3. Pers volkst es wird 'dunkel ['Abend] завещав|ам, -аш (-ax) uv; завеща |я, -еш (-х) V 1. (предмети) ver'machen vr <b>, ver'erben <b> (на някого нещо jmdm. etw.) 2. (идеи) hinter¬ 'lassen vt <3b> завещани |e n, -я pl Testa'ment n 20; правя «тоси sein Testa'ment'machen завещая } завещавам завея 1 завявам завеян adj 1. (със сняг) ver'weht 2. (за¬ несен) ver'dreht, zer'streut завеяност / nur sg Verdrehtheit / 17, Zerstreutheit /17 завзем|ам, -аш (-ax) uv; зав|зема, -земеш (-зех) v 1. 'einnehmen vt < а >; ä крепост 'eine 'Festung 'einnehmen; ä пространство 'eine 'Fläche 'ein¬ nehmen 2. (загребвам) sich 'aneignen vt <a> завзйм ам, -аш (-ax) uv = завземам ^aBBBlaM, -аш (-ax) uv; завй|я, -еш (-х) v 1. (правя завой) 'einbiegen vi < 32 а/ sn >; 'abbiegen vi < 32 a/sn >; колата завй в страничната улица der 'Wagen bog in die 'Seitenstraße ein там колата [пътят] ~a dort biegt der 'Wagen [Weg] ab 2. (за шосе, път) 'einen 'Bogen 'machen, 'eine 'Kurve 'machen; шосето там - a dort macht die 'Land¬ straße 'einen 'Bogen ['eine 'Kurve] 3. (покрйвам) 'zudecken vr <a> 4. (опаковам) 'einwickeln vr <a> 5. (обвйвам) sich 'winden vr <27> (нещо um etw. 4) 6. (завйнтвам) 'festziehen vr <32a, h—g >; s ce 1. (покрйвам ce) sich 'zudecken vr 2. (увйвам ce) sich 'einwickeln vr; ж ce в топло одеяло sich in 'eine 'warme 'Decke 'einwickeln ['wickeln] 3. (поч¬ вам да кръжа) be'ginnen vi <26b/ hb > zu 'kreisen 4. (буба) sich 'einspin¬ nen vr < 26 a > O ~ а ми се свят mir wird Schwindlig 2завйв|ам, -аш (-ax) uv; завй|я, -еш (-х) V (почвам да вйя) be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'heulen завйвк|а /, -и pl 'Decke /16 завиделя|ва се (-ва ce) uv; завидел|ее ce (-я ce) v nur 3. Pers es wird hell завйд|ен, -ни adj beneidenswert завндлйв adj - завистлив завйжд|ам, -аш (-ax) uv; завйд|я, -иш (завидях) V be'neiden < b > (на няко¬ го за jmdn. um 4 od 'wegen 2) завнкв|ам, -аш (-ах) uv; завйк|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vr <26bjhb> zu 'rufen 2. (почвам да крещя) be'ginnen zu Schreien завилпяв|ам, -аш (-ax) uv; завили|ея,
завинаги 202 -ееш (-ях) V be'ginnen vi < 26 bjhb> zu 'toben ['wüten] завинаги adv für 'immer O веднъж - ein für 'allemal завйнтв|ам, -am (-ax) uv; завйнт!я, -иш (-их) v 1. Teslschrauben vt <a>; ж гайка 'eine 'Mutter 'festschrauben; ж здраво винт 'eine 'Schraube fest 'an¬ ziehen < 32 a, h-g > 2. (прикрепвам) 'anschrauben vt <a>; zu'sammen- schrauben vt < a >; ж нещо на стена¬ та etw. an die Wand 'schrauben ['an¬ schrauben]; ж две тръби zwei 'Rohre zu'sammenschrauben 3. (затварям) 'zuschrauben vt < a >; ж шишето die 'Flasche 'zuschrauben ^aeäpIaM, -am (-ax) uv; завр!а, -еш (-ях) v 'stecken vt (в in 4); hin'ein- stecken vt < a > (Bin 4); той го завря там er 'steckte es dort hin'ein; ж нещо в джоба etw. in die 'Tasche 'stecken O ж му нещо под носа ihm etw. 'unter die 'Nase 'halten < 3 >; ~ а си носа дето не му е работа er steckt 'seine 'Nase in 'Dinge, die ihn nichts 'angehen 2завйр[ам, -am (-ax) uv; завр|я, -йш (-ях) v be'ginnen vi < 26 hjhb > zu 'kochen завиряв|ам, -am (-ax) uv завир1я, -йш (-йх) v mit 'Wasser 'füllen vt зависим adj 'abhängig зависимост/, -и pl 'Abhängigkeit/17; в ~ от in 'Abhängigkeit von 3 завист / nur sg Neid m 1 завистлив adj 'neidisch завистни|к m, -ци pl Neider m 4 завйстннЩа / -и pl Neiderin завйс|я, -иш (-их) uv 1. 'abhängen vt < a >; нещо ~ и от нещо etw. hängt von etw. 3 ab 2. (за хора, държави) 'abhängig sein vi <B>; той -и от него er ist von ihm 'abhängig O ~ и (може би) es kommt dar'auf an завйя | ‘завйвам od 2завйвам завладявам, -аш (-ах) uv; завлад|ея, -ееш (-ях) V 1. er'obern vt <b>, 'ein¬ nehmen vt <a> 2. (заграбвам) sich 'aneignen vt < a > 3. (мйсъл, чувство) sich be'mächtigen vr <b> (някого jmds.) 4. (заинтересувам) 'fesseln vt завладяване n nur sg Eroberung / 17, 'Einnahme /16 завлйч|ам, -аш (-ax) uv; завл|ека, -ечеш (-якох, -ече) v 1. (вода) 'wegspülen vt <а>, 'fortschwemmen vt <a> 2. (во¬ дя) 'mitschleppen vt < a >, 'fortschlep¬ pen v/ < a > 3. Landw 'eggen vt 4. iibertr umg (парй) 'prellen vt; ж някого със 100 лева jmdn. um 100 'Lewa 'prellen; ж келнера die 'Zeche 'prellen; s ce sich 'schleppen vr завбд m, -и pl Werk n 20, Be'trieb m 1, Fa'brik / 17; автомобилен ~ Auto- mo'bilwerk; азотноторов ~ 'Stick¬ stoffdüngerwerk; металургичен - 'Hüttenbetrieb; обувен ~ 'Schuhfabrik заводск|и adj Be'triebs-; Werk-, Werks-, Fa'brik-; ж работник Be'triebsar- beiter m 4; ж жилища 'Werkswoh¬ nungen/ Mlpl; ж колектйв'Werkkol¬ lektiv n 20*; ~ o учйлище Be'triebs- schule /16; ж хляб Fa'brikbrot n 20 завоевани|е n, -я pl 1. Errungenschaft / 17 2. Mil Er'oberung /17 завоевател (-ят) m, -и pl Eroberer m 4 завоевателен, -ни adj Er'oberungs- завоевателк|а /, -и pl (за държава) Ag'gressorstaat m 9 завоевателски adj = завоевателен завозв|ам, -аш (-ах) uv; завоз|я, -иш (-их) V be'ginnen vi <26b/hb> zu 'fahren заво|й (-ят) nt, -и pl 1. 'Biegung / 17, 'Kurve /16; на това място пътят прави ж an 'dieser 'Stelle macht der Weg'eine'Biegung; там йма ж dort ist 'eine 'Kurve; колата взйма - я der 'Wagen geht in die 'Kurve, der 'Wagen biegt ab 2. (във въздуха, река) 'Bogen m 4; птйцата [самолетът] прави ж der 'Vogel [das 'Flugzeug] macht 'einen 'Bogen 3. iibertr (рязка промяна) 'Schwenkung/17 auch Pol завоняв|ам, -аш (-ax) uv; завон]я, -йш (-ях) V be'ginnen vi <26b/A6> zu 'stinken (на nach 3)
203 завъртявам завоюв|ам, -аш (-ах) v 1. Mil er'obern vt < b > 2. (придобивам, спечелвам) ег- 'ringen vt < 27 b > завоюване n nur sg Eroberung /17 завра t 'завирам заврещяв[ам, -аш (-ах) uv; заврещ|я, -йш (-ях) V 1. (коза) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'meckern 2. (дете) be¬ 'ginnen zu 'schreien завръзк|а/, -и pl 1. 'Ausgangsposition /17 2. Lit 'Schürzung/17 des 'Knotens 3. (връзка) Verbindung /17 заврънгачк|а /. -и pl = заврънкулка заврънкв|ам, -аш (-ах) uv; заврънк|ам, -аш (-ах) V in den 'Ohren 'liegen vi <31 /hb> (някого jmdm.) заврънкулк|а / -и pl umg 'Schnörkel m 4 завръщ|ам, -аш (-ах) uv; завърн|а,-еш (-ах) v 1. volkst (добитък) zu'rücktrei- ben vt <23a> 2. (обръщам малко) ein 'wenig 'wenden vt < 10 > 3. (поч¬ вам да давам обратно) be'ginnen vi <26b/A6> zu'rückzugeben 4. (поч¬ вам да пращам обратно) be'ginnen zu'rückzuschicken O s ръкави die 'Ärmerhochkrempeln <a>; s се 1. zu'rückkehren vi <ajsn> 2. volkst (обръщам се) sich 'wenden vr завтнч|ам се, -аш се (-ах се) uv = завтйчвам се завтйчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; завте|ка се, -чеш се (завтекох се) v 1. (насам) her'beieilen vi <a/sn> 2. (при някого) hin'zueilen vi < аjsn > 3. (някъде) 'hineilen vi < ajsn > завуч m, -и pl 'Stellvertreter m 4 für 'Ausbildung завчас adv 1. (веднага) so'forl 2. (бър¬ зо) im Nu, so'gleich завчера adv 'vorgestern завчераш|ен, -ни adj 'vorgestrig завъжд|ам, -аш (-ах) uv; завъд|я, -иш (-их) V be'ginnen vi <26bjhb> zu 'züchten; z ce be'ginnen sich zu ver'mehren завълнув ам се, -аш ce (-ax ce) v 1. be¬ 'ginnen vi < 26 bIhb > sich zu er'regen 2, (море) be'ginnen zu 'wogen завървяв|ам, -аш (-ax) uv; завърв|я -йш (-ях) V 'loslaufen vi < 9 а.jsn >, 'losge¬ hen vi < 13ajsn> завъртал|ям, -яш (-ях) v be'ginnen vi <26bjhb> zu 'wälzen завържа t завързвам завърза|к m, -ци pl 'kräftiger Wicht m 1 завързв|ам, -аш (-ax) uv; завг>р|жа, -жеш (-зах) v 1. (затварям) 'zubinden vt <а> 2. (прикрепям) 'anbinden vt < 27 а >, 'festbinden vr < 27 а > (за an 4) 3. (почвам да връзвам) be'ginnen vi <26b/AZ>> zu 'binden; (рана) be'gin¬ nen zu ver'binden 4. (установявам) 'anknüpfen vt <a>; 25 връзки Verbindungen 'knüpfen; * разговор ein Ge'spräch 'anknüpfen 5. (плод) 'ansetzen vt < a > 6. (едно за друго) zu'sammenbinden vt <27 a> 7. (въ¬ зел, вързоп) 'binden vt <27 > 8. (за¬ почвам) be'ginnen vt <26b> завърлув ам, -аш (-ax) v 1. be'ginnen vi <26bfhb> zu 'wüten 2. (болест) be'ginnen zu gras'sieren 'завърна | завръщам 2завърн|а, -еш (-ax) v umg: както 25 wie es sich trifft; където 25 wo es sich ge'rade trifft; удрям, където 25 ich 'schlage zu, wo ich ge'rade 'treffe завърт|ам, -аш (-ax) uv; завърт|я, -йш (-ях) v 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'drehen 2. (хоро) be'ginnen zu 'anfüh¬ ren 3. (завйнтвам) 'festdrehen vr < a > 4. (ключ) her'umdrehen vr < a > 5. umg (опазвам) 'sehen 'können vr < 3 Ъ/hb >; не ~ а парй у себе си er kann kein Geld bei sich 'sehen O 25 плесница 'eine her'unterhauen; s ce ein'bißchen'blei¬ ben vi < 23jsn >, sich ein 'bißchen 'auf¬ halten vr<3a>;Hece ~ а вкъщи er ist kaum zu 'Hause; не се ~ а на едно място er kann nicht still 'sitzen завъртв|ам, -аш (-ax) uv = завъртам od завъртявам завъртяв ам, -аш (-ах) uv; завърт|я, -йш (-ях) V 1. be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'drehen 2. (почвам да водя) be'ginnen zu 'führen 3. (хоро) 'anführen vr 4. umg
завършвам 204 (ум) ver'drehen vt < b > 5. umg (боли) 'schmerzen vt,vi <hb>; »a ме коля¬ ното mich schmerzt das Knie 6. (почвам да размахвам) be'ginnen zu 'schwingen 7. (започвам) 'anfangen vt < 2 a >; z търговия 'einen 'Handel 'anfangen O « му една плесница ihm 'eine her'un- terhauen < a >; успехът му е завъртял главата der Er'folg ist ihm in den Kopf ge'stiegen завършв|ам, -аш (-ax) uv; завърш|а, -иш (-их) v 1. be'enden vt <b> 2. (до¬ вършвам) voll'enden vt <b> 3. (обра¬ зование) absol'vieren vt < d >; umg die 'Ausbildung be'enden; z виеше обра¬ зование 'eine 'Hochschulausbildung ab¬ solvieren; завършил съм ich 'habe 'mei¬ ne 'Ausbildung be'endet 4. (свършвам) 'enden vi <hb>; сватбата *-ac хоро die 'Hochzeit 'endet mit 'einem 'Choro; той завърши е думите... er 'endete mit den 'Worten...; думата - а на гласна das Wort 'endet auf 'einen Vo'kal 5. (събрание и под.) zu 'Ende 'gehen vi <13/sn>; събранието завърши die Versammlung ist zu 'Ende O нещо ~ a добре [зле] etw. geht gut [schlecht] aus; нещо ~ а безрезултатно etw. ver'läuft im 'Sande, etw. ist ergebnislos завърше|к my -ци pl = завършък завършен adj 1. (свършен) be'endet 2. (съвършен) voll'endet завършеност / nur sg Voll'endung/17 завършъ|к m, -ци pl 1. 'Abschluß m 2, Schluß m 2, 'Ende и 30 2. Gramm 'Endung /17 залгьсв|ам, -аш (-ax) uv; завъс|я, -иш (-их) V be'ginnen vi <26b jhb> zu'runzeln; * ce be'ginnen vi <26bjhb> 'mürrisch 'dreinzuschauen; das Ge'sicht ver'ziehen < 32 b/A-g> завяв|ам, -аш (-ax) uv; зав|ея, -ееш (-ях) у 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'wehen 2. (отвявам) 'fortblasen vt <3a>, 'wegwehen vt <a> 3. (затрупвам) ver'wehen vt <b> 4. (разлюшквам) be'ginnen zu 'schwenken; z ce umg sich her'umtreiben vr < 23 a > завяхв|ам, -аш (-ax) uv; завехн|а, -еш (-ах) v 1. (почвам да вехна) be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'welken auch übertr 2. (малко увяхвам) ein 'wenig welk 'werden vi <18/sn> 3. (рана) ver'hei- len vi < b/sn > загавр|ям се, -яш се (-ях ce) uv; загав- р|я се, -иш се (-их се) v be'ginnen vi <26bfhb> 'seinen Spott zu 'treiben (c mit 5); be'ginnen zu ver'höhnen (c някого jmdn.) загад ва ми се (-ва ми се) uv; загад|и ми се (-Й ми се) v nur 3. Pers ich be'ginne mich zu 'ekeln загадк!а/, -и pl 'Rätsel n 23 загадьч|ен, -ни adj 'rätselhaft; (тайн¬ ствен) ge'heimnisvoll загадъчност / nur sg 'Rätselhaftigkeit /П загйзв|ам, -аш (-ax) uv; загаз|я, -иш (-их) V 1. (затъвам) ver'sinken vi < 21 bjsn >, 'steckenbleiben vi < 23 а/ sn>; загазих до коленете в тинята ich ver'sank bis an die Knie im Schlamm 2. (изпадам в тежко положение) umg in 'eine 'schwierige Situati'on ge'raten vi < 3 Ъ/sn >, her'einfallen vi < 3 a/s« >, in die 'Klemme ge'raten; z c двата крака tief in die 'Patsche ge'raten 3. (почвам да газя) be'ginnen vi <26bjhb> zu 'waten O загазих до гуша ich 'sitze tief in der 'Patsche ['Klemme] затулв ам, -аш (-ax) uv; загал|я, -иш (-их) V1. (милвам) be'ginnen vi < 26 b/ hb> zu 'streicheln ['kosen] 2. (гле¬ зя) be'ginnen zu ver'wöhnen [ver'hät- scheln]; s ce be'ginnen zu umschmei¬ cheln (в някого jmdn.) загал|ям, -яш (-ях) uv; загол|я, -иш (-их) V « заголвам загар т nur sg 'Bräune /16fsg загар|ям, -яш (-ях) uv; загор|я -йш (-ях) у 1. (прегарям) 'anbrennen vt <10а>; яденето ~ я das 'Essen brennt an 2. (изсъхвам) ver'brennen vi < 10 b >, ver'trocknen vi < b/sn >; посевите - ят die 'Saaten ver'brennen
205 заглушавам 3. (кожа) braun 'werden; лицето му бе загоряло sein Ge'sicht war ge- 'bräunt 4. (изпитвам силно желание) 'lechzen vi <hb>; s за вода ich 'lechze nach 'Wasser загасв|ам, -аш (-ах) uv; загаси|a, -еш (-ах) v er'löschen vi < 37 b/sn > auch übertr загасяв|ам, -аш (-ах) uv; загас|я, -йш (-йх) V 'auslöschen vt < а > загатв|ам, -аш (-ах) uv; загатн|а, -еш (-ах) V 'andeuten vt < а > загатван|е п, -ия pl 'Andeutung / 17 загатна | загатвам загащв|ам, -аш (-ах) uv; загащ|я, -иш (-их) V umg um'zingeln vt < b >, in die 'Enge 'treiben < 23 > загащ ям, -яш (-ях) uv; загащ]я, -иш (-их) V * загащвам загдето Konj weil загйв|ам, -аш (-ах) uv; загйн|а, -еш (-ах) V 'umkommen vi < 33 a/i«>; (пропадам) 'untergehen v/ <13 a/sn > загйздв|ам се, -аш се (-ах се) uv; загйзд|я се, -иш се (-их се) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > sich zu putzen [sich zu 'schmücken, sich hübsch zu 'machen] загина | загивам заглав|ен, -ни adj 'Überschrifts-; 'Titel-; ~ на страница 'Titelblatt n 22 заглави|е n, -я pl 'Überschrift/17, 'Titel m 4 заглавк|а /, -и pl Initi'ale /16 заглав|ям, -яш (-ях) uv; заглав|я, -иш (-их) V hin'einzwängen vt <а> загладен adj glatt загладув|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'hungern заглажд|ам, -аш (-ах) uv; заглад|я, -иш (-их) v 1. (изравнявам) 'glätten vt 2. (доизострям) 'schärfen vt 3. übertr (компенсирам, поправям) 'wettma¬ chen vt <a>, 'wieder 'gutmachen vt <a>; ä лошо впечатление 'einen 'schlechten 'Eindruck 'wieder 'gutma¬ chen [ver'wischen < b >, 'wettmachen] 4. übertr (уреждам) 'beilegen vt < a >; 'schlichten vt; z спор 'einen Streit 'schlichten ['beilegen] 5. (почвам да гладя c ютия) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'bügeln ['plätten] O « косъма zunehmen vi < 16 a/AA >; s ce 'zuneh¬ men vi <16 ajhb> ]заглед|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'schauen, be'ginnen 'an¬ zusehen ['anzuschauen] 2загледам f заглеждам заглежд|ам, -аш (-ах) uv; загл£д|ам, -аш (-ах) V 'anschauen vt < а >, 'anse¬ hen vt <19a>, 'mustern vt, be'trach- ten vt <b>, 'anslarren vt <a>; umg 'angaffen vt < a >; x ce 'schauen vi <hb>, 'starren vi <hb>, umg 'gaf¬ fen vi <hb> (в някого auf jmdn.), 'anstarren vt, umg 'angaffen; « ce пред себе си vor sich 'hinstarren vi < a/AA >; * се в него auf ihn 'starren, ihn 'anstarren ['angaffen] O s се във витрините vor 'jedem 'Schaufenster 'slehenbleiben vi < 23 a/sn > заглезв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заглез|я се, -иш се (-их ce) v 1. be¬ 'ginnen vi < 26 b/hb > sich 'einzu¬ schmeicheln 2. (разглезен съм) be'gin¬ nen 'zimperlich zu tun загл6жд|я, -еш (-ax) v 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu nagen (нещо an etw. 3) 2. (жули, стиска) be'ginnen zu 'reiben ['drücken] 3. übertr (става ми мъчно) be'ginnen zu 'quälen заглозгв|ам, -аш (-ax) uv; заглозг|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'nagen; (като отхапвам) be'ginnen zu 'knabbern ]заглушав|ам, -аш (-ax) uv; заглуш|а, -йш (-йх) V 1. er'sticken vt < b >; * шума den Lärm er'sticken; ä болката den Schmerz be'täuben; * гласа на съвестта die 'Stimme des Ge'wissens er'sticken 2. (като звучи по-високо) über'tönen vt <b>; музиката ~a шума die Mu'sik über'tönt den Lärm 3. (причинявам оглушаване) taub 'machen vt, be'täuben vt <b> 4. (растения) überwuchern vt <b>, er'sticken vt
заглушавам 206 2заглушав|ам, -аш (-ах) uv; заглуш|ея, -ееш (-ах) v be'ginnen vi <26 b/hb> taub zu 'werden заглушйтел|ен, -ни adj be'täubend, 'ohrenbetäubend заглушйтелно adv 'ohrenbetäubend заглъхв|ам, -аш (-ах) uv; заглъхн|а, -еш (-ах) V ver'stummen vi < b/sn >, 'abklingen vi <a./hb>, 'nachlassen vi < 3 aJhb >; шумът ~ a der Lärm klingt ab [ver'stummt, läßt nach]; übertr болестта ~ a die 'Krankheit klingt ab O славата ~ a der Ruhm ver'blaßt заглъхнал adj stumm, still; ~ дом ein 'stilles Haus n 22 O ~ o село ein ent'legenes, verschlafenes Dorf n 22; със - глас mit ge'dämpfter 'Stimme загмурк|ам се, -аш се (-ах се) v be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'tauchen; (като скачам) be'ginnen ins 'Wasser zu 'springen загн£здв|ам, -аш (-ах) uv; загнезд|я, -иш (-их) V (прикачвам) 'anbringen vt <24а>; (поставям) 'aufslellen vt < а >; « се sich 'einnisten vr < а > загнйв|ам, -аш (-ах) uv; загнй|я, -еш (-х) V be'ginnen vi < 26 bjhb> zu 'fau¬ len; (дърво) be'ginnen morsch zu 'wer¬ den загнояв|ам, -аш (-ах) uv; загно|я, -йш (-йх) V be'ginnen vi <26b/hb> zu 'eitern заговар|ям, -яш (-ях) uv; заговор |я, -иш (-их) V1. be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'sprechen auch übertr; съвестта му заговори sein Ge'wissen be'gann zu 'sprechen 2. (заприказвам) 'ansprechen <1ба> (някого jmdn.), ein Ge- 'spräch 'führen (някого mit jmdm.); s ce sich ins Ge'spräch ver'tiefen vr < b > Заговезни nur pl der Tag vor Beginn der Fastenzeit заговея | заговявам заговор ги, -и pl Ver'schwörung / 17, Konspirati'on /17 загов6рв1ам, -аш (-ах) uv; заговор |я, -иш (-их) V = заговарям заговорни|к т, -ци pl Verschwörer т 4 заговорнически adj Ver'schwörer- заговорннчеств|о и, -и pl Verschwörung /17 заговоря t заговарям, заговорвам заговяв|ам, -аш (-ах) uv; загов]ея, -ееш (-ях) v be'ginnen vi < 26 b/hb> zu 'fasten заголв|ам, -аш (-ах) uv; загбл|я, -иш (-их) V ent'blößen vt <b>; ä ce sich ent'blößen vr заголемяв|ам, -аш (-ах) uv; заголем|ея, -ееш (-ях) v be'ginnen vi < 26 bjhb > groß zu 'werden, groß 'werden vi < 18/sn>; (раста) be'ginnen zu 'wach¬ sen; s ce überheblich 'werden, be¬ 'ginnen groß zu tun загонв|ам, -аш (-ах) uv; загон|я, -иш (-их) V 1. (ловя, преследвам) be'gin¬ nen vi <26bjhb> zu 'jagen [verfol¬ gen] 2. (пъдя) be'ginnen zu vertreiben загордяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; загорд|ея се, -ееш се (-ях ce) v überheblich 'werden v/ < 18/s« >, 'ein¬ gebildet 'werden загорчав|ам, -аш (-ax) uv; загорч а, -йш (-ах) V (придобйвам горчйв вкус) be'ginnen vi < 26 bjhb > 'bitter zu 'schmecken; (ставам горчйв) 'bitter 'werden vi < 18jsn> загоря t загарям, загорявам загоряв|ам, -аш (-ах) uv; загор|я, -йш (-ях) v 1. (издавам пламъци) be'gin¬ nen <26bjhb> zu 'brennen, in Flam¬ men 'aufgehen vi < \ 2zjsn> 2. (за- блестявам) be'ginnen zu 'glänzen ['strahlen] загор|ял, -ели adj 1. (почернял) ge- 'bräunt; - яло лице ge'bräuntes Ge¬ richt n 20 2. 'angebrannt; ~ яло мляко 'angebrannte Milch / 12; ~яла тенджера 'angebrannter Topf m 2 загояв|ам, -аш (-ax) uv; заго|я, -йш (-йх) V be'ginnen vi <26bjhb> zu 'mästen заграбв|ам, -аш (-ax) uv; заграб|я, -иш (-их) V 1. (присвоявам) 'rauben vr < hb > 2. (вземам с ръце) 'packen vr, er'greifen vt <21 b> 3. übertr an sich
207 загубвам 'reißen vt <23>; « властта die Macht an sich 'reißen загр&бван|е n, -ия pl 1. (присвояване) Raub m 1 2. übertr Er'greifung/17; » на властта die Er'greifung der Macht, Usurpati'on /17 заграбчвам, -am (-ax) uv; заграби |a, -иш (-их) v = заграбвам заграден adj 1. (c ограда) 'eingezäunt 2. (обкръжен) um'geben загрйжд|ам, -am (-ax) uv; заград|я, -йш (-йх) v 1. (поставям ограда) 'einzäu¬ nen vt <а> 2. (заобикалям) um'ge¬ ben vt < 15 b > 3. (почвам да строя) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'bauen загракв|ам, -am (-ax) uv; заграк|ам, -am (-ax) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'krächzen загрйчв ам, -am (-ax) uv; заграч|а, -иш (-их) v be'ginnen vi <26bjhb> zu 'krächzen загреба ам, -am (-ax) uv; загр|еба, -ебеш (-ебах) v 1. (вземам, хващам) er'greifen vt <21 b> 2. (греба из- дълбоко) 'ausgraben vt <4a> 3. (за- рйвам) mit 'Erde be'decken <b> 4. (почвам да греба c лъжйца) be'gin¬ nen vi < 26 Ъ/hb > zu 'löffeln 5. (почвам да греба c черпак) be'ginnen zu 'schöp¬ fen 6. (c лопата) be'ginnen zu 'schaufeln 7, (c гребла) be'ginnen zu 'rüdem загрея t загрявам загрйжв|ам, -am (-ax) uv; загрйж|а, -иш (-их) v 'Sorgen be'reiten <b> (някого jmdm.); * ce be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > sich zu 'sorgen, be'ginnen sich 'Sorgen zu 'machen (за um 4) загрнжен adj 1. (който йма грижи) be'sorgt; ~ човек besorgter Mensch m 8 2. (който изразява загрйженост) 'sorgenvoll; ~ o лице 'sorgenvolles Ge'sicht n 20 загрйженост / nur sg Be'sorgtheit / \ljsg, Be'sorgnis/13 загрйзвам, -am (-ax) uv; загр|иза, -изеш (-йзах) v 1. (гризач) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'nagen 2. (отхап- вам) be'ginnen zu 'knabbern загрозяв|ам, -am (-ax) uv; загроз|я, -йш (-йх) v verunstalten vr <b>; * ce 'häßlich 'werden vi < 18jsn> загр6хв|ам, -am (-ax) uv; загрох|ам, -am (-ax) v be'ginnen vi <26b/A6> zu 'klappern загрубяв|ам, -am (-ax) uv; загруб|ея, -ееш (-ях) v rauh 'werden vi < li/sn> загруб|ял, -ели adj 1. rauh; -яла кожа 'rauhe Haut / 14; ~ ели ръце 'rauhe ['schwielige] 'Hände /14//?/; ~ яло ли¬ це ver'wittertes Ge'sicht n 20 2. übertr derb, roh загрухв|ам, -am (-ax) uv; загрух|ам, -am (-ax) v be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'grunzen загрухтяв|ам, -am (-ax) uv; загрухт|я, -йш (-ях) v = загрухвам загръщ|ам, -am (-ах) uv; загърн|а, -еш (-ах) VI. (завйвам) 'einhüllen vt < а > (с mit 3); 'umlegen < а > (с нещо etw.); (покрйвам) be'decken vt <b> (с mit 3); загърнах я с палтото ich 'legte ihr den'Mantel um; s главата c качулка den Kopf mit 'einer Ka'puze be'decken 2. übertr (заграждам) um'geben vt < 15 b >; s се (завйвам ce) sich 'ein¬ hüllen vr (в, c in 4)\ (покрйвам ce) sich be'decken vr загряв|ам, -am (-ax) uv; загр|ея, -ееш (-ях) v 1. (топля) 'wärmen vt, er'wär- men vt < b > 2. (топля сйлно) er'hitzen vt <b>; * метал Me'tall er'hitzen; auch übertr вйното ме ~ a der Wein er'hitzt mich 3. (слънце, луна) be'ginnen vi <26b/hb> zu 'scheinen 4. (светлина) be'ginnen zu 'leuchten 5. übertr umg 'langsam be'greifen vt <21 b >; той бавно - а er ist schwer von Be'griff загуб|а /, -и pl Ver'lust m 1 загубв|ам, -am (-ax) uv; загуб|я, -иш (-их) v ver'lieren vt < 32 b >; загубих часовника си ich ver'lor 'meine Uhr; * бйтка 'eine Schlacht ver'lieren; » търпение die Ge'duld ver'lieren; ä имота си 'seinen Be'sitz ver'lieren; s ce 1. (изчезвам, запилявам ce) ver-
загубен 208 'schwinden vi < 27 b/sn > 2. (забър¬ квам посоката) sich ver'irren vr <b> 3. (не се виждаме, не се чуваме) sich verlieren vr; загубихме се в на¬ валицата wir ver'loren uns in dem Ge'dränge aus den 'Augen загубен adj 1. ver'loren; ~ и пари verlo¬ renes Geld и 21; ~ и вещи verlorene 'Gegenstände m 2/pI 2. (напразен) ver'geblich; ~ и усйлия vergebliche 'Anstrengungen / 17fpl O той e - човек bei ihm ist 'Hopfen und Malz ver'loren; - и вещи 'Fundgegenstän¬ de; ~ живот ein verpfuschtes 'Leben n 23 заг^кв|ам, -аш (-ax) uv; загук|ам, -am (-ax) v be'ginnen vi <26bjhb> zu 'gurren заг£в|ам, -am (-ax) uv; загън|а, -еш (-ax) v 'einschlagen vr <4a>, 'ein¬ wickeln vt < а > (в in 4) запъван |ен, -ни adj 'Einwickel-, Ver'pak- kungs-; -v на машина Ver'packungs- maschine /16 загьделйчкв|ам, -am (-ax) uv; загъ- делйчк|ам, -аш (-ax) v be'ginnen vi < 26 bfhb > zu 'kitzeln загълтв|ам, -аш (-ax) uv; загълт|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi < 26 b/hb> zu 'schlucken; übertr be'ginnen zu ver¬ schlingen загълчав|ам, -аш (-ax) uv; загълч|а, -йш (-ах) V 1. (карам се) be'ginnen vi <26b/hb> zu 'schelten ['schimpfen] 2. (вйкам) be'ginnen zu 'schreien 3. (разговарям) be'ginnen zu 'plau¬ dern [sich zu unterhalten] загьмжав|ам, -аш (-ax) uv; загъмж[а, -йш (-ах) v be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'wimmeln загьрбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; загърб|я се, -иш се (-их се) v den 'Rücken 'zukehren <a> загьрл|ям, -яш (-ях) uv; загърл|я, -иш (-их) V volkst be'decken vt <b>, mit 'Erde be'decken, 'anhäufeln vt <a> загърмяа |ам, -аш (-ax) uv; загърм|я, -йш (-ях) V 1. (гръмотевица, трясък) be'ginnen vi < 26 bjhb > zu 'donnern 2. (стрелям) be'ginnen zu 'schießen 3. (ехтя) be'ginnen zu 'dröhnen, er'dröhnen vi <bjhb> 4. (кънтя) er'schallen vi < b/sn > загърна f загръщам загьрчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; загьрч|а се, -иш се (-их се) v be'ginnen vi <26Ь/hb> sich zu 'krümmen зад präp 'hinter; селото се намйра ~ гората das Dorf be'findet sich 'hinter dem Wald; тръгвам ~ гората ich 'gehe 'hinter den Wald; един ~ друг 'einer 'hinter dem 'anderen, 'hinter¬ einander задав|ам, -аш (-ax) uv; заIдам, -дадеш (-дадох) V 1. 'aufgeben vi < 15 а >, 'stellen vi (на някого jmdm.); » за¬ дача 'eine 'Aufgabe 'stellen ['aufge¬ ben]; % домашно eine 'Hausaufgabe 'aufgeben; s гатанка ein 'Rätsel 'auf¬ geben 2. volkst (причинявам) 'machen vr; * страх на някого jmdm. Angst 'machen 3. (спускам) 'vorgeben vt <15a>; ä планови показатели 'PlankennzifTern 'vorgeben O ä въп¬ рос 'eine 'Frage 'stellen; s се I. 'auf¬ tauchen vi <alsn>, 'kommen vi <33/sn>, da'herkommen vi <33а/ sn >; на улицата се зададе каруца auf der 'Straße kam ein 'Fuhrwerk 2. (облаци, буря) her'aufziehen vi < 32 а/ sn>; буря се «-a ein Ge'witter zieht her'auf задавен adj er'stickt; със - глас mit er'stickter 'Stimme задав|ям, -яш (-ях) uv; задав|я, -иш (-их) v 1. (задушавам) er'sticken auch übertr 2. (засядам в гърлото) im 'Halse 'steckenbleiben vi <sn> (ня¬ кого jmdm.); s се 1. sich verschlucken vr < b > 2. (натъпквам си устата) sich den Mund 'vollstopfen vr <a> задам f задавам задач|а/, -и pl 'Aufgabe/16; поставям на някого х jmdm. 'eine 'Aufgabe Stellen задвйжв|ам, -аш (-ax) uv; задвйж|а.
209 заднишката -иш (-их) V 1. (привеждам в движе¬ ние) in Be'wegung 'setzen vt 2. (почвам да движа) be'ginnen vi < 26 b/ hb> zu be'wegen; s се 1. (машина) sich in Be'wegung 'setzen vr 2. (почвам да се движа) be'ginnen sich zu be'we¬ gen задвйжван|е n, -ия pl 'Antrieb m 1 задграничен, -ни adj 1. 'Auslands-, 'ausländisch-; ~ но представителство 'Auslandsvertretung /17; ä печат 'ausländische 'Presse/16 2. (изходен) 'Ausreise-; ~ на виза 'Ausreisevisum n 28 O « паспорт 'Reisepaß m 2 задгроб|ен, -ни adj 'jenseitig; » свят 'Jenseits n задебв|ам, -аш (-ах) uv; задебн|а, -еш (-ах) V be'ginnen vi <26b/A6> zu 'lauern (някого auf jmdn.), 'auflauern vi <z/hb> (някого jmdm.) задекламйр|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi <26bjhb> zu rezi'tieren [dekla'mie- ren] зад|ен, -ни adj 1. 'hintere, 'Hinter-; ~ на врата'Hintertür/17; * вход'Hinter¬ eingang m 2; ~ на част 'Hinterteil m 2 2. zurückliegend; ~ на дата zurück¬ liegendes Datum n 28 O s джоб Ge'säßtasche/16; » ход 'Rückwärts¬ gang m 2 задени|ва се (-ва се) uv; заде|ни се (-нй се) V nur 3. Pers es tagt задера f задйрам задбто Konj = загдето задж£вкв|ам, -аш (-ах) uv; заджавк|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi <26b/hb> zu 'kläffen задиг|ам, -аш (-ах) uv; задйгн|а, -еш (-ах) v ent'wenden vt < 10 b >, 'stehlen vi <20> задимен adj ver'räuchert ааднмяв|ам, -аш (-ах) uv; задим|я, -йш (-йх) v 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'rauchen, be'ginnen zu 'qualmen 2. (из¬ пълвам c дим, пушек) 'vollqualmen vi <a>, ver'räuchern vi <b> заднпл|ям, -яш (-ях) uv; задйпл|я, -иш (-их) v 1. (правя на дйпли) be'ginnen 14 Wtb. Bulg-LM vi < 26 Ъ/hb > in 'Falten zu 'legen 2. (сгъвам) be'ginnen zu'sammenzule- gen задйр|ам, -аш (-ах) uv; зад|ера, -ереш (-päx) v 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu zer'reißen 2. (глас) be'ginnen rauh zu 'werden, rauh 'werden vi <18jsn> ’задйрв|ам, -аш (-ах) uv; задйр|я, -иш (-их) V (търся) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'suchen 7задйрв|ам, -аш (-ах) uv (взискателен съм) 'Ansprüche 'stellen (на нещо an etw. 4) заднр|ям, -яш (-ях) uv 1, (закачам) 'necken vi 2. (ухажвам) 'nachsteigen vi <23а/sn>, 'nachstellen vi <a/hb> (някого jmdm.) 3. (взискателен съм) 'Ansprüche 'stellen (на някого an jmdn.) задншв|ам, -аш (-ах) uv; задйш|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'atmen задкулнс)еи, -ни adj 'hinter den Kulissen be'flndlich; ~ ната игра das Spiel n 20 'hinter den Kulissen O ~ ните сйли die ge'heimen 'Drahtzieher m 4/pl задкулйсне n nur sg 'Hintergrund m 2, Verborgenes n 23; в ~ то im 'Hinter¬ grund, im Ver'borgenen, 'hinter den Ku'lissen задлъжняв|ам, -аш (-ах) uv; за- длъжн|ея, -ееш (-ях) v ver'schulden vi < Ъ/sn >, 'Schulden 'machen <> за¬ длъжнях до гуша bis an den Hals in 'Schulden 'stecken vi <hb> задминяв|ам, -аш (-ах) uv; задмй- н|а, -еш (-ах) v 1. über'holen vt <b> 2. übertr (надвишавам) über'bieten vi <32b> задморски adj 'überseeisch задня|кт, -ди pl 'Hinterer nt 1*, Ge'säß n 20 O седя си на ~ ка auf'seinen vier 'Buchstaben 'sitzen vi <hb> задниц|а /, -и pl 1. (задник) 'Hinterer ml* t Ge'säß n 20 2. (на кола) 'Hinter¬ teil n 20 des 'Wagens 3. (на кораб) Heck n 20 4. (на дреха) 'Rückenteil заднишката adv — заднишком
заднишком 210 заднишком adv 'rückwärts; 'rücklings; ходя <* 'rückwärts 'gehen vi < 12/sn >; седя ~ на стола 'rücklings auf dem Stuhl 'sitzen <251/hb> задноезйч|ен, -ни adj Ling 'Hinterzun¬ gen-, postlingu'al задоблач1ен, -ни adj 'über den 'Wolken gelegen задобрув|ам, -am (-ax) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > gut zu 'leben задоволен adj be'friedigt задоволеност/nur sg Befriedigung/17 задоволйтел|ен, -ни adj befriedigend, zufriedenstellend задоволство n nur sg Befriedigung /17 задоволйв|ам, -am (-ax) uv; задовол|я, -йш (-йх) v befriedigen vt < b >; % ce zufrieden sein vi < B > (c mit 3) задоволяваме n, -ия pl Befriedigung /17; « на нуждите die Befriedigung der Bedürfnisse задокеански adj 'überseeisch задомяв|ам, -аш (-ax) uv; задом|я, -йш (-йх) V ver'heiraten vt <b>; s момиче ein 'Mädchen 'unter die 'Hau¬ be'bringen < 24 >; * ce'heiraten vi <hb>, 'eine Fa'milie ['einen 'Haus¬ stand] 'gründen задох6жд|ам, -аш (-ax) v be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'kommen задоч[ен, -ни adj: ~ но следване 'Fern¬ studium n 28; ~ но обучение 'Fernstu¬ dium; ~ на присъда ein 'Urteil n 20 in 'Abwesenheit задочнн|к m, -ци pl 'Fernstudent m 8 задочничк|а / -и pl 'Fernstudentin /18 задочно adv in 'Abwesenheit; осъждам ~ in'Abwesenheit verurteilen <b>; следвам ~ ein 'Fernstudium 'durch¬ führen <a> задояв|ам, -аш (-ax) uv; задо|я, -йш (-йх) V (бебе) das 'erstemal 'stillen vr; (животно) das 'erstemal 'säugen vr задразн|я, -иш (-их) v 1. (разсърдвам) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'reizen [zu 'ärgern] 2, (закачам) be'ginnen zu 'nek- ken 3. Physiol be'ginnen zu 'reizen, be'ginnen 'einen Reiz 'auszuüben задраскв|ам, -аш (-ax) uv; задраск|ам, -аш (-ах) V1. (зачертавам) 'durchstrei¬ chen vt < 21 а > 2. (почвам да пйша od да рисувам неумело) be'ginnen vi < 26 bfhb > zu 'kritzeln 3. (почвам да правя резки) be'ginnen zu 'kratzen задра|щя, -щеш (-сках) v 1. (с нокти и под.) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'krat¬ zen 2. (рисувам, пйша неумело) be'ginnen zu 'kritzeln 3. (заличавам) 'durchstreichen vt < 21a > задребняв|ам, -аш (-ax) uv; задребн|я, -йш (-йх) V be'ginnen vi <26 Ъ/hb > zu 'trippeln задремв|ам, -аш (-ax) uv = задрямвам задремя | задрямвам задруг1а / -и р/ Hist 'Großfamilic /16; 'Sippengemeinschaft /17 задругарув|ам, -аш (-ах) v 'Freund¬ schaft 'schließen <32> (с mit 3), 'Freunde 'werden vi < 18/sn> задружен, -ни adj 1. ge'meinsam; със ~ ни усйлия mit gemeinsamen 'Kräf¬ ten 2. (сговорен) 'einträchtig задружност 1. Ge'meinsamkeit / 17 2. (сговбрност) 'Einträchtigkeit /17 задрусв|ам, -аш (-ax) uv; задрус|ам, -аш (-ах) V 1. (подмятам) be'ginnen vi <26bjhb> in die 'Höhe zu 'wer¬ fen 2. (клатя) be'ginnen zu 'schütteln 3. (бутвам) be'ginnen zu 'stoßen задръжк|а /, -и pl 1. 'Hemmung / 17; Bedenken n 23; морални - и mo'ra- lische Hemmungen [Bedenken]; пре¬ одолявам ~ ите си ich über'winde 'meine Bedenken ['Hemmungen] 2. (пречка) 'Hindernis n 27, 'Hemm¬ nis n 27; срещам ~ и auf 'Hinder¬ nisse 'stoßen vi <34jsn> задрънка |ам, -аш (-ax) uv; задрънк|ам, -аш (-ах) V 1. (метални предмети) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'klirren [klappern]; (стъкло) be'ginnen zu 'klir¬ ren 2. (звънец и под.) be'ginnen zu 'läuten ['klingeln] 3. (свйря лошо) be'ginnen zu 'klimpern 4. (бъборя) be'ginnen zu 'schwätzen; s ce ins 'Schwatzen 'kommen vi <33jsn>
211 задълбоченост задрънчан |ам, -аш (-ах) uv; задрънч|а, йш (-ах) V = задрънквам задръствам, -аш (-ах) uv; задръст|я, -иш (-их) V ver'stopfen vt < b >; ко¬ лите задръстиха улицата die 'Wagen ver'stopften die 'Straße задряма 1ам, -аш (-ах) uv; зад|ремя, -ремеш (-рямах) v 'einschlummern vi < а jsn > задумв|ам, -аш (-ах) uv; задум|ам, -аш (-ах) V veralt be'ginnen vi <26bjhb> zu 'sprechen, be'ginnen zu 'sagen задумкв|ам, -аш (-ах) uv; задумк|ам, -аш (-ах) V 1. (удрям) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'schlagen; x на тъпана be'ginnen, die 'Trommel zu 'schlagen 2. (издавам звук) 'dröhnen vi <hb>; er'tönen vi < Ь/sn >; -ат тъпаните die 'Trommeln 'dröhnen [er'tönen] задупчв|ам, -аш (-ах) uv; задупч|а, -иш (-их) V 1. (правя дупки) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > 'Löcher zu 'machen; (c пер¬ форатор) be'ginnen zu 'lochen 2. (му¬ ша) be'ginnen zu 'stoßen O x коня be'ginnen dem Pferd die 'Sporen zu 'geben задух m nur sg 1. (лятна горещина) 'Schwüle/16 2. (лош въздух) 'stickige Luft /14 3. Med 'Asthma n 28 a задухв|ам, -аш (-ах) uv; задух|ам, -аш (-ах) V 1. (с устата) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'blasen ['pusten]; (леко) be'ginnen zu 'hauchen; а огъня be¬ 'ginnen das 'Feuer 'anzublasen 2. (вя¬ тър) be'ginnen zu 'wehen 3. nur 3. Pers (има течение) es be'ginnt zu 'ziehen задуша ] 2задушвам задушавам, -аш (-ах) uv; задуш1а, -йш (-йх) V 1. (удушавам) er'sticken vt <b> 2. (затруднявам дишането) den 'Atem 'nehmen < 16 > [ver'setzen < b > ] (някого jmdm.) 3. 'schmoren vt, 'dünsten vt; x месо Fleisch 'schmoren; x фасул 'Bohnen 'dünsten 4. übertr (потйскам, сподавям) unter¬ drücken vt <b>, er'sticken vt <b>, 'dämpfen vt; x страстите си 'seine 'Leidenschaften unterdrücken [dämp¬ fen]; * нещо в зародиша му etw. im Keim er'sticken; ® ce er'sticken vi <b/sn>, 'keine Luft be'kommen <33b> 1задушв1ам, -аш (-ах) uv = задушавам 2задуию|ам, -аш (-ах) uv; задуш|а, -иш (-их) V (мирйша) be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'wittern задушевен, -ни adj 'herzlich, 'innig задушевност / nur sg 'Herzlichkeit /17/Jg задуш|ен, -ни adj schwül, 'stickig задушен adj ge'schmort, gedünstet O - o als Subst 'Schmorbraten m 4; свйнско - o 'Schweineschmorbraten, те¬ лешко ~ o 'Kalbsschmorbraten задушлнв adj 'stickig, ~ а атмосфера 'stickige Atmo'sphäre /16 <> ~ газ 'Giftgas и 20; ~ а атмосфера übertr umg dicke Luft / 14 задушниц|а/ -и pl volkst 'Totensonntag m 1* задъвкв|ам, -аш (-ах) uv; задъвк|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'kauen задълбав|ам, -аш (-ах) uv; задълба|я, -еш (-х) V 1. (забивам се, отивам навътре) 'eindringen vi < 27 а/sn > 2. (забивам) lief hin'einslecken v/ < а > 3. (задълбочавам се) umg sich ver'tiefen vr <b> (в in 4); s ce sich ver'tiefen (в in 4) задълбочавам, -аш (-ах) uv; задъл¬ боча, -йш (-йх) V ver'tiefen vt <b>; х познанията си 'seine 'Kenntnisse ver'tiefen; x противоречията die 'Widersprüche ver'tiefen [verschärfen <b>]; s ce sich ver'tiefen vr; x се в книга sich in ein Buch ver'tiefen задълбочен adj 1. (вдълбочен) 'tief¬ gründig, 'tiefgehend; -и познания 'tiefgehende 'Kenntnisse / 13/pl; ~ анализ 'tiefgründige Ana'lyse / 16 2. (съсредоточен) ver'tieft, versun¬ ken; ~ в мислите си in 'seine Gedan¬ ken ver'tieft [ver'sunken] задълбоченост/nur sg 'Tiefgründigkeit /17, 'Tiefe/16
задължавам 212 задължавам, -аш (-ах) uv; задълж|а, -йш (-йх) V verpflichten vt < b >; s се sich verpflichten vr задължение n, -я pl Verpflichtung /17 задължйтел|ен, -ни adj verbindlich, ob- liga'torisch задължителност / nur sg Verbindlich¬ keit /17 задъив|ам, -аш (*ax) uv; задън|я, -иш (-их) V mit 'einem 'Boden ver'sehen vt < 19b> задънен adj mit 'einem 'Boden ver'sehen O ~ а улица 'Sackgasse / 16 auch übertr задърж|ам, -аш (-ах) uv; задърж|а, -йш (-ах) V 1. (държа) 'halten vt <3>; £ нещо в ръката си etw. in 'seiner Hand 'halten 2. (държа на едно място) 'auf¬ halten vt < 3 а >, 'festhalten vt < 3 а >; задържаха ме до късно man hielt mich bis spät auf [fest]; важни работи ни ~ ат тук 'wichtige 'Angelegenhei¬ ten 'halten uns hier fest 3. (забавям, преча) 'aufhalten; да не те £ daß ich dich nicht 'aufhalte; £ развитието на нещо die Entwicklung von etw. 'auf¬ halten 4. (държа крепко, не пускам) 'festhalten; (подпирам) 'stützen vt 5. (отстоявам) 'halten, be'haupten vt <b>; ~аме позициите си wir be¬ 'haupten ['halten] 'unsere 'Stellungen [Positi'onen]; £ властта die Macht be'haupten 6. (спирам) 'anhalten vt < 3 a >; £ дъха den 'Atem 'anhalten 7. (държа у себе си, за себе си) be'halten vt <3b>; £ нещо в гла¬ вата etw. im Kopf be'halten; £ нещо за себе си etw. für sich be'halten; (държа някого у себе си) 'dabehalten; той ме - а на вечеря er be'hält mich zum 'Abendessen da 8. (не давам, не връщам) zu'rückbehalten vt <3с>, 'vorenthalten vt < 3 c >; те задържаха парйте ми sie be'hielten mein Geld zu'rück, sie 'haben mir mein Geld 'vor¬ enthalten 9. übertr (подтйскам) un¬ terdrücken vt <b>; £ смеха das 'Lachen unterdrücken 10. (аресту¬ вам) 'festnehmen vt < a >; s се 1. (от¬ стоявам се, налагам се) sich 'halten vr; той няма да се ~ а дълго на тая длъжност er wird sich auf 'diesem 'Posten nicht 'lange 'halten 2. (намй- рам се) sich 'aufhalten vr; той не се ~ а много вкглци er hält sich nicht oft zu 'Hause auf задържан adj 1. (спрян) 'aufgehalten, 'festgehalten; - ото развйтие die 'auf¬ gehaltene Entwicklung/17 2. (отсто¬ яван) ge'halten, be'hauptet; ~ ата по¬ зиция die behauptete [gehaltene] Po¬ sition /17 3. (отнет) 'einbchalten, zu¬ 'rückbehalten; - ите вещи die 'einbe¬ haltenen 'Gegenstände m 2Jpl 4. (арес¬ туван) 'festgenommen 5. als Subst Verhafteter ml*, 'Häftling m 1* задърпв|ам, -аш (-ах) uv; задърп|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen vt < 26 Ь/hb > zu 'ziehen 2. (изтеглям) be'ginnen her'auszuziehen 3. (изскубвам) be'gin¬ nen her'auszuzupfen 4. (отмествам) be'ginnen beiseite zu 'rücken S. (от¬ веждам настрана) be'ginnen beiseite zu 'führen задъхам T задъхвам задъхан adj 'atemlos задъхв|ам, -аш (-ах) uv; задъх|ам, -аш (-ах) v die Luft 'nehmen <16> (някого jmdm.); fast er'sticken < b > (някого jmdn.); schwer 'atmen 'lassen <3> (някого jmdn.); s ce schwer 'atmen vt <hb>, 'keuchen vt <hb> задюдюкв|ам, -аш (-ах) uv; задю- дюк|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vt < 26 Ь/hb > zu 'pfeifen ‘задйв|ам, -аш (-ах) uv; зад|яна, -енеш (-янах) v auf den 'Rücken 'nehmen vt <16>, 'aufhucken vt <a> 2задяв|ам, -аш (-ах) uv 'necken vt; (неприятно) auf die 'Nerven 'fallen vt < 3jsn >, umg auf den 'Wecker 'fallen (някого jmdm.) зад|явка / -евки pl Necke'rei / 17, Scherz m 1 зядялв1ам, -аш (-ах) uv; задял|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vt < 26 Ь/hb > zu
213 зажабурям се 'glätten; (с нож) be'ginnen zu 'schnit¬ zen; (с брадва) be'ginnen zu be'hauen задяна | ‘задявам задянат adj ge'schultert заедно adv I. ge'meinsam, zu'sammen; всички ~ 'alle ge'meinsam [zu'sam¬ men] 2. (едновременно c нещо) 'gleichzeitig; ~ c това 'gleichzeitig da- 'mit за£жв|ам се, -am се (-ах се) uv; заеж|а се, -иш се (-их се) v be'ginnen vi <26bjhb> sich 'aufzuplustern за|ек m, -йци pl 1. (див) 'Hase nt 7 2. (пйтомен) Ka'ninchen n 23, Kar- 'nickel n 23; домашен x Ka'ninchen за6кв|ам, -аш (-ах) uv; заекн|а, -еш (-ах) V 'stottern vi заекван|е п, -ия pl 'Stottern п 23/sg заеклнв adj 'stotternd зайкнв t заеквам заем т, -и pl Kre'dit т 1, 'Anleihe /16, 'Darlehen и 23; безлихвен ~ 'zinsloser Kre'dit; вземам пари на - sich Geld 'borgen; сключвам ~ 'einen Kre'dit ['eine 'Anleihe] 'aufnehmen <a>; държавен ~ Staatsanleihe 1заем|ам, -аш (-ах) uv; зае|ма, -меш (-х) V1. (давам заем) 'leihen vt < 23 > (на някого jmdm.) 2. (вземам заем) sich 'leihen vt <23> (от някого von jmdm.)3. (займствувам) über'nehmen vt <b>, ent'lehnen vt <b> гза6м|ам, -аш (-ах) uv; зае|ма, -меш (-х) V 1. 'einnehmen vt <а>; -аме местата си wir 'nehmen 'unsere 'Plätze ein; това - а много място das nimmt viel Platz ein; s висок пост 'einen 'hohen 'Posten 'einnehmen; » неприя¬ телски позиции 'feindliche Positionen ['Stellungen] 'einnehmen 2. (настаня¬ вам се) be'ziehen vt < 32 b h-g >;sce (занимавам се) sich be'fassen vr < b > (c mit 3); (наемам се) sich 'annehmen vr < a > 2; ще се а c тая работа ich 'werde mich 'dieser 'Sache 'annehmen >аем!ен, -ни adj Leih-; ä лист 'Leih¬ schein nt 1, 'Leihzettel m 4; «-на служба 'Ausleihe /16 заемк[а / -и pl 'Lehnwort n 22 заемодав|ец m, -ци pl 'Kreditor m 9 a, 'Gläubiger m 4 заемообразно adv 'leihweise заесеняв|ам, -аш (-ах) uv; заесен|я, -йш (-йх) V dem Herbst ent'gegengehen vi <13а/5л>, in den Herbst 'gehen vi <13/sn>; x ce nur 3. Pers es wird Herbst, es 'herbstet зает adj 1. (който йма много работа) be'schäftigt; много съм ~ ich bin sehr beschäftigt 2. be'setzt; масата е ~ а der Tisch ist be'setzt; мястото e ~ o der Platz ist be'setzt 3. (пари) ge'lie- hen; ~ а сума 'eine ge'liehene 'Sum¬ me/ 16 зайтост / nur sg 1. Belastung / 17; въпреки голямата му - trotz 'seiner 'großen Belastung, umg trotz 'seiner 'vielen 'Arbeit 2. Beschäftigung /17, 'Einbeziehung / 17; заетостта на жените в производството die Be¬ schäftigung der 'Frauen in der Pro¬ duktion, die 'Einbeziehung der 'Frauen in die Produktion заехтяв|ам, -аш (-ах) uv; заехт[я, -йш (-ях) V 1. (отеквам) be'ginnen vi < 26 bjhb > 'widerzuhallen 2. (кънтя) be'ginnen zu 'klingen 3. (еча, тряскам) be'ginnen zu 'dröhnen заечав|ам, -аш (-ах) uv; заеч|а, -йш (-йх) V 1. (отеквам) be'ginnen vi <26Ъ/hb> 'widerzuhallen 2. (тряс¬ кам) be'ginnen zu 'dröhnen 3. (вятър, буря) be'ginnen zu 'brausen заешк|н adj 1. (на див заек) 'Hasen-; - а кожа 'Hasenfell п 20; ~ о месо 'Hasen¬ fleisch п 20; ~ следи 'Hasenspuren flljpll. (на пйтомен заек) Ka'ninchen- О той йма s сън er schläft wie ein 'Hase; ~ а тупурдйя 'blinder A'larm nt 1 зажабурк|ам се, -аш ce (-ax ce) v be'ginnen vi < 26 hjhb > sich den Mund zu 'spülen зажабур|ям се, -яш се (-ях ce) uv; зажабур|я се, -иш се (-их ce) v be'ginnen vi < 26 bjhb> sich den Mund zu Spülen
шжаднявам 214 зажадняв|ам, -аш (-ах) uv; зажадн|ея, -ееш (-ях) V 1. 'durstig 'werden vi < 18/$л>, Durst be'kommen < 33 b > 2. übertr 'lechzen vi <hb> (за nach 3); (копнея) sich 'sehnen vr (за nach J) зажадув|ам, -аш (-ах) v I. 'durstig 'wer¬ den vi <18/sn>, Durst be'kommen < 33 b > 2. übertr 'lechzen vi <hb> (за nach 3); (копнея) sich 'sehnen vr (за някого nach jmdm.) зажал|я, -иш (-их) v 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'trauern 2. (съжа¬ лявам) be'ginnen zu be'dauern заженв|ам, -аш (-ах) uv; зажен|я, -иш (-их) V 1. (почвам да женя) be'ginnen v/ < 26 h/hb > zu ver'heiraten; (дъще- рй) be'ginnen 'unter die 'Haube zu 'bringen 2. (вдигам сватба) ver'hei¬ raten vr < b > заживяв|ам, -аш (-ах) uv; зажив|ея, -ееш (-ях) V 1. (съществувам) be'gin¬ nen vi < 26 bjhb> zu 'leben; * нов живот ein 'neues 'Leben be'ginnen 2. (на квартира съм) be'ginnen zu 'wohnen зажулв|ам, -аш (-ах) uv; зажул|я, -иш (-их) V 1. (търкам) be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'reiben 2. (шибам) be¬ ginnen zu 'peitschen 3. (кожа и под.) 'aufreiben vt <23a>, 'aufkratzen vt <a> зажул|ям, -яш (-ях) uv = зажулвам зажумяа |ам, -аш (-ах) uv; зажум|я, -йш (-ях) V 'blinzeln vi <hb> зажълтяв|ам, -аш (-ах) uv; зажълт|ея, -ееш (-ях) V be'ginnen vi <26 bjhb> gelb zu 'werden; s ce be'ginnen gelb zu 'werden зажънв|ам, -аш (-ах) uv; зажън|а,-еш (-ах) v be'ginnen vi <26 bjhb> zu 'ernten зазаря|ва се (-ва ce) uv; зазар|й се (-Й ce) v nur 3. Pers der 'Morgen 'dämmert, es tagt зазвездя|ва се (-ва ce) uv; зазвез|дя ce (-ди ce) v nur 3. Pers: небето се ~ ва der 'Himmel be'deckt sich mit 'Sternen зазверв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; зазвер|я се, -иш се (-их ce) v umg be'ginnen vi < 26 b/hb > 'große 'Augen zu 'machen зазвучав|ам, -аш (-ax) uv; зазвуч|а, -йш (-ах) V er'klingen vi <27b/sn>, er- 'tönen vi < b/sn > зазвънтяв|ам, -аш (-ax) uv; зазвънт|я, -йш (-ях) V er'klingen vi <27 b/sn> зазвъняв[ам, -аш (-ах) uv; зазвън|я, -йш (-ях) V be'ginnen vi < 26 bjhb> zu 'läuten, be'ginnen zu 'klingeln заздравйсв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заздравйс|ам се, -аш ce (-ax ce) v be'ginnen vi < 26 b/hb > sich zu be- 'grüßen, be'ginnen sich die Hand zu 'schütteln ['reichen] (c някого jmdm.) заздравйтел|ен, -ни adj 1. Tech Be'festi- gungs-; ~ ни работи Be'festigungsar¬ beiten f\ljpl2. übertr konsoli'dierend, Konsoli'dierungs-; - ни мероприятия konsoli'dierende 'Maßnahmen f\6/pl; » процес Konsoli'dierungsprozeß m 1 1 заздравявам, -аш (-ax) uv; заздра¬ вея, -ееш (-ях) V ver'heilen vi < b/sn > 2заздравяв|ам, -аш (-ах) uv; заздрав|я, -йш (-йх) V 1. 'festigen vt 2. Tech be- 'festigen vt <b> 3. Med 'heilen vt заздравяваше n, -ия pl 1. Afcc/'Heilung /17 2. Tech Be'festigung /17 3. übertr 'Festigung / 17 заздрачав|а ce, (-a ce) uv; заздрач|й се, (-Й ce) v unpers be'ginnen vi <26b[hb> 'dunkel zu 'werden зазеленяв|ам, -аш (-ax) uv; зазелен|ея, -ееш (-ях) V grün 'werden vi < 18/sn >, be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'grünen; s ce be'ginnen zu 'grünen заземяв|ам, -аш (-ax) uv; зазем|я, -йш (-йх) V Tech 'erden vt зазйдв|ам, -аш (-ах) uv = зазйждам зазйжд|ам, -аш (-ах) uv; зазйд|ам, -аш (-ах) V 1. (затварям) 'zumauern vt < а > 2. (вграждам) 'einmauern vt <а> зазимув|ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi <26bjhb> zu über'wintern зазимяв|ам, -аш (-ax) uv; зазим|я, -йш (-йх) V 'winterfest 'machen vt
215 заинтересуваност зазимява се (-ва се) uv; заз|имй се (-йми се) V unpers volkst be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > 'Winter zu 'werden зазоря|ва (*ва) uv; зазор[й (-и) v unpers be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > hell zu 'wer¬ den; s ce be'ginnen hell zu 'werden зазоряване n nur sg 'Morgengrauen n 23/sg зазряв|ам, -am (-ax) uv; зазр|ея, -ееш (-ях) v be'ginnen vi <26b/hb> zu 'reifen зазубрен adj 'eingepaukt, 'auswendig ge'lernl зазубр|ям, -яш (-ях) uv; зазубр|я, -иш (-их) V sich 'einpauken vt < а >, 'büf¬ feln v/ <hb> ■ зазъбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; зазъб|я се, -иш се (-их се) v 1. be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > die 'Zähne zu 'fletschen 2. übertr umg be'ginnen 'bissig zu 'antworten [grob zu 'werden] зазьбица /: хващам ~ od хваща ме ~ das 'Wasser läuft mir im 'Munde zu'sammen зазъбя ce T зазъбвам ce заз1зв|ам, -аш (-ax) uv; зазъзн|а, -еш (-ах) V be'ginnen vi <26bjhb> vor 'Kalte zu 'zittern, be'ginnen zu 'bibbern зазяпв|ам, -аш (-ax) uv; зазяп|ам, -аш (-ах) V1. (отварям устата) den Mund 'aufsperren <а> 2. (заглеждам) be¬ 'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'starren; s ce 1. be'ginnen 'anzustarren (в нещо etw.) 2. be'ginnen 'Maulaffen 'feilzu¬ halten заигрйв|ам, -аш (-ax) uv; заигра|я, -еш (-х) V 1. be'ginnen vi <26 h/hb> zu 'spielen 2. (хоро) be'ginnen zu 'tanzen auch übertr 3. (разхлабвам ce) 'locker 'werden vi < 18jsn > 4. Sport be'ginnen zu 'turnen O »ами окото das 'Auge be'ginnt zu 'zucken; s ce sich ins Spiel ver'tiefen vr <b> зайдв|ам, -аш (-ax) uv be'ginnen vi <26bjhb> zu 'kommen заяде (заиде) v nur 3. Pers volkst (сняг Schnee) be'ginnen <26 b/hb> zu 'fal¬ len заизважд|ам, -аш (-ax) uv 1. be'ginnen vi <26b jhb> 'nacheinander her'aus¬ zuholen [her'auszuziehen] 2. (стоки) be'ginnen 'nacheinander her'auszu- b ringen заизвйв|ам, -аш (-ax) uv; заизвй|я, -еш (-х) V 1. (заизкривявам) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'biegen 2. (пране) be¬ 'ginnen 'auszuwringen 3. (глава, очй) be'ginnen zu 'wenden (към zu 3) 4. (лъкатуша) be'ginnen sich zu 'winden ['schlängeln] 5. (глас) be'ginnen den Ton zu 'heben 6. (вой) be'ginnen 'loszuheu¬ len; s ce 1. (заизкривявам ce) be'gin¬ nen sich zu 'biegen 2. (хоро, път) be'gin¬ nen sich zu 'schlängeln 3. (заобръщам ce) be'ginnen sich 'umzudrehen (към zu 3) 4. (почвам да кръжа) be'ginnen zu 'kreisen 5. (буря, нещастие) her'aufzie- hen vi < 32 a, h-g/sn > 6. (заиздигам ce) be'ginnen 'aufzusleigen занзлйз|ам, -аш (-ax) v 1. (погледнато отвън) be'ginnen vi <26b/hb> her- 'auszukommcn (от aus 3) 2. (поглед¬ нато отвътре) be'ginnen hin'auszuge- hen (от aus i) займствув|ам, -аш (-ax) uv ent'lehnen vt <b> (от von 3, aus 5) занмстшуваи|е n, -ия pl Ent'lehnung/17 (от aus i) заинатяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заинат|я се, -йш се (-ЙХ ce) v 'stör¬ risch 'werden vi <18/sn>; sich ver¬ steifen vr < b > (от auf 4) заннтерес6в|ам, -аш (-ax) uv, v = за¬ интересувам заинтересован adj interessiert (от an 5) O ~ а страна a) Jur Par'tei/ 17 b) Interessent m 8 заинтересованост / nur sg Interessiert¬ heit f\l/sg (от an i); материална ~ materielle Interessiertheit заинтересувам, -аш (-ax) uv, v inter¬ essieren v/ <d> (някого от jmdn. an 3 od für 4)\ * ce sich interessieren (от für 4) заинтересуваност / nur sg — заинте¬ ресованост
заинтригувам 216 заинтряг^в|аМ| -аш (-ах) uv, v 'neugierig 'machen (някого за jmdn. auf 4) зайасв|ам, -аш (-ах) uv, зайск|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26bjhb> zu ver¬ langen завскрив|ам, -аш (-ах) uv; зайскр|я, -иш (-их) V be'ginnen vi < 26 Ь/hb > zu 'funkeln зайде t захожда зайчйр (-ят) т, -и pl 1. 'Hasenjäger т 4 2. (куче) auf 'Hasen dressierter 'Jagd¬ hund m 1 зайчйрня|к m, -ци pl Ka'ninchenstall m 2 зайче n, -та pl 1. (диво) 'Häschen n 23 auch übertr 2. (питомно) 'kleines Ka- 'ninchen n 23 3. übertr 'Sonnenfleck m 1 зайчи adj = заешки закадйв|ам, -аш (-ах) uv; закад|я, -йш (-йх) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'weihräuchern 2. (задимявам) be'gin¬ nen zu 'rauchen 3. (заопушвам) be¬ 'ginnen zu ver'räuchern закйзв|ам, -аш (-ах) uv; зака|жа, -жеш (-зах) V 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'sagen 2. (заразказвам) be'ginnen zu er'zählen закалв|ам, -аш (-ах) uv; закал|ям, -яш (-ях) V volkst be'schmutzen vt <b>, mit Schlamm be'schmieren vt <b> закалки adj 1. Tech ge'härtet 2. übertr ge'stählt, 'abgehärtet закалеяост/nur sg 'Härte/16, 'Festig¬ keit fll/sg закалка fnursg 1. Tech 'Härtung /17 2. übertr 'Härte/16, 'Festigkeit/ 17/sg 3. (закаляване) übertr 'Stählung /17 закалив|ам, -аш (-ах) uv; закал|я, -йш (-йх) V 1. Tech 'härten vt 2. (тяло) 'abhärten vt <a> 3. (дух, характер) 'stählen vt, 'festigen vt закалйваи|еn, -ия pl \.Tech 'Härtung / 17, 'Härten n 22/sg 2. (тяло) 'Ab¬ härtung/17 3. (дух, характер) 'Festi¬ gung/17, 'Stählung/17 закалим T закалвам закаи|а /, -и pl 'Drohung/17; казвам нещо със « etw. 'drohend 'sagen закйяв|ам, -аш (-ах) uv; закан|я, -иш (-их) V 1. be'ginnen vt < 26 Ъ/hb > 'einzuladen 2. (заподканвам) be'gin¬ nen 'aufzufordem 3. (запредлагам) be'ginnen 'anzubieten (c нещо etw.) заканв|ам се, -аш се (-ах се) uv; закан)я се, -иш се (-их се) v 'drohen vi <hb> (на някого с нещо jmdm. mit etw. 3) заканителен, -ни adj 'drohend закани f заканвам закани се Т заканвам се заканв|ам, -аш (-ах) uv; закап|я, -еш (-ах) V I. (течност) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'tropfen; капки ~ ат 'Tropfen be'ginnen zu 'fallen 2. (ли¬ ста, плодове) be'ginnen 'abzufallen 3. (коса) be'ginnen 'auszufallen 4. (ста¬ вам промокаем) 'undicht 'werden vi < 18Jsn> закарв|ам, -аш (-ах) uv; закар|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'fahren 2. (заподканвам) be'ginnen 'aufzufordem 3. (добитък) be'ginnen zu 'treiben 4. (почвам да върша) be'ginnen 5. (откарвам) 'bringen vt <24>; s добитъка на паша das Vieh auf die 'Weide 'bringen; s ня¬ кого в затвора jmdn. ins Ge'fäng- nis 'bringen; влакът ни «а в София der Zug bringt uns' nach 'Sofia закарв|ам ee, -аш се (-ах се) uv; закар|ам се, -аш се (-ах се) v be'gin¬ nen vi <26 b/hb> sich zu 'zanken ['streiten] закастр|ям, -яш (-ях) uv; закастр|я, -иш (-их) v 1. be'ginnen vi < 26 b/hb> zu be'schneiden 2. übertr be'ginnen 'auszuschimpfen закатерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; захатер|я се, -иш се (-их се) v 1. be¬ 'ginnen vt < 26 Ъ/hb > zu 'klettern 2. übertr be'ginnen 'anzusteigen закяхърив|ам се, -аш се (-ах се) uv; закахър|я се, -йш се (-йх се) v be¬ 'ginnen vt <26 b/hb> sich 'Sorgen zu 'machen (за um 4) 'закачб t заканвам 2закача fзакачам закячалк|а/, -и pl 1. (кука) 'Kleiderha-
217 запитвам ken т 4 2. (мебел) Garde'robe / 16; (стойка) Garderobenständer т 4 3. (дъгообразно дърво с кука) 'Kleider¬ bügel т 4 4. (гайка на дреха) 'Auf¬ hänger m 4 закач|ам, -аш (-ах) uv; закач|й, -йш (-йх) V I. (докосвам при движение) 'streifen vt 2. (запирам) 'klemmen vt; колелото - а das Rad klemmt 3. übertr (напакостявам) etw. 'antun <38a> (някого jmdm.) 4. (под¬ хвърлям закачки) 'necken vt S. (жена) 'anbändeln vi <a/hb>, 'flirten vt <hb> (някого mit jmdm.) 6. (дразня) nicht in 'Ruhe 'lassen vt < 3 >; не ме ~ ай! laß mich in 'Ruhe! 7. (свалям при движение) her'unterreißen vt < 23 a > 8. (прекатурвам при движение) 'um¬ reißen vt < 23 а > 9. (докопвам) 'abbe¬ kommen < 33 а > (нещо от etw. von 3) О с пръст няма да те закача kein 'Härchen 'werde ich dir 'krümmen; при него c трън да махнеш, нищо не можеш да закачиш er ist arm wie 'eine 'Kirchenmaus; z се 1. (подхвърлям шеги) 'necken vt, 'schäkern vi <hb> 2. (започвам кавга) Streit 'anfangen <2a> закачв|ам, -аш (-ах) uv; закач|а, -йш .(-йх) V 1. 'hängen vt, 'aufhängen vt < a >; а нещо на стената etw. an die Wand 'hängen; а си палтото 'seinen 'Mantel 'aufhängen 2. (значка) 'an¬ stecken vt <a> 3. (прикачвам) An¬ hängen vt < a >, 'hängen (за на an 3); а вагона den 'Wagen Anhängen; a вагона за локомотива den 'Wagen an die Lokomo'tive 'hängen O а нещо на гвоздея übertr etw. an den 'Nagel 'hängen; а си обица на ухото es sich 'hinter die 'Ohren 'schreiben <23>; s ce 'hängenbleiben vi < 23 a/sn >; a се c дрехите в храстите mit den 'Klei¬ dern in den 'Büschen 'hängenbleiben закачв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv 1. be'ginnen vi <26b/Ab> zu 'stei¬ gen 2. (в превозно средство) be'gin¬ nen 'einzusteigen закачк[а /, -и pl Scherz m 1, 'Scherzwort n 20; подхвърлям ~и 'schäkern vi <hb>, (на някого mit jmdm.), 'nek- ken (на някого jmdn.) закачлив adj zu 'Späßen 'aufgelegt, 'schalkhaft закачлпост /nur sg 'Schalkhaftigkeit /17 закачулв|ам, -аш (-ax) uv; закачул|я, -иш (-их) V volkst den Kopf be'decken < b > (c, в mit 3) закашлюкв|ам, -am (-ax) uv; за- кашлюк|ам, -аш (-ax) v be'ginnen vt <26b/hb> zu 'hüsteln закашл|я, -еш (-ях) v = закашлям закашл|ям, -яш (-ях) v be'ginnen vt < 26 b/hb > zu 'husten закв£к|ам, -аш (-ax) v be'ginnen vt <26b/hb> zu 'quaken закваса / nur sg volkst 1. 'Gärstoff m 1 2. übertr Veranlagung / 17, 'Ader /16; ймам ~ за това das Zeug da'zu 'haben <A> заквичав|ам, -аш (-ax) uv; заквич|а, -йш (-ах) V be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'quietschen закелавяв|ам, -аш (-ax) uv; закелав|ея, -ееш (-ях) V ver'trocknen vi < b/sn > закик6тв|ам се, -аш се (-ах се) uv; закикот|я се, -иш се (-их се) v umg be'ginnen vt < 26 b/hb > zu 'kichern закЙ1ив|ам, -аш (-ax) uv; закйм|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'nicken закнпяв|ам, -аш (-ax) uv; закип|я, -йш (-ях) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'kochen; übertr » от гняв vor Zorn 'kochen 2. übertr (работа, живот) voll in Gang 'kommen vi <33jsn> 3. (вй- ho) be'ginnen zu fermen'tieren закнселяв|а ми, -а ми uv; закисел|ее ми, -я ми V nur 3. Pers. be'ginnen vi <26 b/hb> 'sauer zu 'schmecken, 'ei¬ nen 'sauren Ge'schmack 'haben < A > закнскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; закйск|ам се, -аш ce (-ax ce) v be¬ 'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'kichern закйтв|ам, -аш (-ax) uv; закйт|я, -иш (-их) V = закйчвам
закнхвам 218 закйхв|ам, -аш (-ах) uv; закйх|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26b/hb> zu 'niesen закйчв|ам, -аш (-ах) uv; закйч|а, -иш (-их) V1. (почвам да хйча) be'ginnen vi < 26 bjhb > zu 'schmücken 2. (забож¬ дам) 'anstecken vt <a> 3. (втък¬ вам цветя) mit 'Blumen 'schmücken v/; as ce sich 'Blumen 'anstecken vr заклажд|ам, -аш (-ах) uv; заклад[а, -еш (закладох) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > 'aufzuschichten; x огън be'ginnen 'Feuer zu 'machen заклан adj ge'schlachtet O викам като - 'schreien vi < 23/hb > wie am 'Spie¬ ße; спя като - 'schlafen vi <3jhb> wie ein 'Toter заклан|ям се, -яш се (-ях ce) v 1. be¬ 'ginnen vi < 26 bjhb > sich zu verbeu¬ gen [ver'neigen] (на vor 3) 2. (кланям се дълго) sich 'häufig ver'beugen vr <b> [ver'neigen vr <b>] (на vor 3) заклатв|ам, -аш (-ах) uv; заклат|я, -иш (-их) V 1. (залюлявам). be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'schaukeln 2. (разкла¬ щам) be'ginnen zu 'schütteln 3. (гла¬ ва) be'ginnen zu 'wiegen; be'ginnen zu 'wackeln (нещо mit etw. 3) 4. (раз¬ махвам) be'ginnen zu 'schwenken 5. (почти събарям) ins 'Wanken 'brin¬ gen vt <24>; 9 ce be'ginnen zu 'schwanken, ins 'Schwanken 'kommen vi <33/sn> заклатушкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заклатушк|ам се, -аш ce (-ax ce) v be'ginnen vi <26b/hb> zu 'schwan¬ ken заклащ|ам, -аш (-ax) uv; заклат|я, -иш (-их) V = заклатвам; s се be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'taumeln заклев|ам, -аш (-ах) uv; зак|ълна, -ълнеш (-лех) v 1. (обвързвам с клет¬ ва) ver'eidigen vt < b > 2. (заклинам) be'schwören vt <35b> 3. (прокли¬ нам) verbuchen vt < b >; s ce (давам клетва) den ['einen] Eid 'lei¬ sten; 'schwören vr < 35 > заклеван |e n, -ия pl Jur Vereidigung/17 заклеймен adj ge'brandmarkt заклеймявам, -аш (-ax) uv; заклейм1я, -йш (-йх) V 'brandmarken vi, 'anpran¬ gern vt <a> заклепв|ам, -аш (-ax) uv; заклеп|я, -еш (-ах) V 1. (коса) be'ginnen vi < 26 Ь/ hb> zu 'dengeln 2. (c клюн) be¬ 'ginnen zu 'klappern 3. (клепало) be¬ 'ginnen zu 'schlagen заклет adj 1. Jur ver'eidigt 2. (про¬ кълнат) verwünscht 3. (упорит) ver¬ schworen, 'eingefleischt; - враг ver¬ schworener Feind ml; - ерген 'ein¬ gefleischter 'Junggeselleml4. (вечен) 'ewig заклегцв|ам, -аш (-ax) uv; заклегц|я, -иш (-их) V um'klammem vt < b > заклещ|ям, -яш (-ях) uv = заклещвам заклнмв|ам, -аш (-ах) uv; заклйм|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vi <26 Ъ/ИЬ> zu 'nicken; х глава be'ginnen mit dem Kopf zu 'nicken; x на някого be'ginnen jmdm. 'zuzunicken 2. (от¬ пускам глава) den Kopf Sinken 'lassen va <3/hb> заклйн|ам, -аш (-ax) uv be'schwören vt <35b>; 9 ce Schwören vi <3S/hb> заклинание n, -я pl Beschwörung /17 магйческо x 'Zauberspruch m 2 заклинател|ен, -ни adj be'schwörend заклина |ам, -аш (-ax) uv; заклйн|я, -иш (-их) V ver'keilen vt < b > заклокв|ам, -аш (-ах) uv; заклок|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'brodeln заклокоч|а, -иш (-их) v 1. (вода) be¬ 'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu'plätschern 2. (вряща течност) be'ginnen zu 'bro¬ deln auch übertr заклюмв|ам, -аш (-ax) uv; заклюм|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen vi < 26 b/hb> 'hängen zu 'lassen 2. (задремвам) 'ein¬ nicken vi <ajsn> 1 заключа j заключвам 2заключа f заключавам заключавам, -аш (-ах) uv; заключ|а, -иш (-их) v 1. Schlußfolgern vi <hb> (от aus 5) 2. (завършвам) 'abschließen
219 закономерен vt < 32 а >, 'schließen vt < 32 >; s се be'stehen vi < 10*bjhb> (в in 3) заключалк|а /, -и pl Schloß n 22 заключи, ам, -аш (-ах) uv; заключ|а, -иш (-их) V 'zuschließen vt <32а>, ver¬ schließen vt < 32 b > auch übertr заключени|е n, -я pl I. 'Schlußfolgerung /17, Schluß m 2; вадя от нещо s то aus etw. den Schluß [die 'Schlußfolgerung] 'ziehen <32, h-g>; погрешно ® 'Trug¬ schluß 2. (обобщение) Zusammenfas¬ sung / 17; в x zu'sammenfassend O тегля си « то за себе си sich 'seinen Teil 'denken vi < 10 n, k-chjhb> заключителен, -ни adj Schluß-; - но слово 'Schlußwort n 20; ~ ни думи 'Shlußbemerkungen /11/pl закляквам, -аш (-ах) uv; закляк|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen <26bjhb> sich zu 'kauern, in die 'Hocke 'gehen vi < 13jsn>, in die Knie 'gehen 2. (поч¬ вам да отпадам) be'ginnen Schlapp¬ zumachen закметув|ам, -аш (-ах) v 'Bürgermeister 'werden vi < 18/sn> закнйжен adj volkst mit Pa'pier be- 'spannl заковав|ам, -аш (-ах) uv; заков|а, -еш (-ах) V 1. (зачуквам) 'einschlagen vt <4а> 2. (прикрепвам) 'annageln vt <а> Teslnageln vt <а> 3. (задър¬ жам) 'festhalten vt < 3 а > 4. (поглед) 'heften vt (в auf 4) 5. (с поглед) 'bannen v/ 6. (кола, кон) zum 'Stehen 'bringen vt <24>; * се 1. (задържам се) 'festsitzen vi <ajhb> 2. (поглед) sich 'heften (в auf 4) 3. (спирам) 'stehen¬ bleiben vi < 23a jsn > закован adj 1. (пирон) 'eingeschlagen 2. (прикрепен) 'festgenagelt 3. (задър¬ жан) 'festgehalten 4. (поглед) ge'hef- tet 5. (от поглед) ge'bannt 6. (спрян) 'angehalten O стоя като ~ wie 'ange¬ wurzelt 'stehen vi <101/hb> закокорв|ам се, -аш се (-ах се) uv; закокор|я се, -иш се (-их се) v die 'Augen 'aufreißen <21 а > заколв|ам, -аш (-ах) uv; за|коля, колиш (-клах od -колих) v 1. 'schlach¬ ten vt 2. übertr 'abschlachten vt < a >, 'niedermachen vt < a > 3. (почвам да коля) а) (добитък) be'ginnen vi <26bjhb> zu 'schlachten b) übertr (хора) be'ginnen 'niederzumachen ['abzuschlachlen] заколение n nur sg 'Schlachtbank / 14; водя на «v zur 'Schlachtbank 'führen vt закон m, -и pl Ge'setz n 20; действуващ ~ 'geltendes Ge'setz; издавам ~ ein Ge¬ 'setz er'lassen <3b>; внасям ~ ein Ge'setz 'einbringen <24a> (в in 3); поставям ~ в сила ein Ge'setz in Kraft 'setzen; ~ ът влиза в сила das Ge'setz tritt in Kraft; спазвам ~ a das Ge'setz 'achten ['einhalten < 3 a/hb > ]; нарушавам ~ a das Ge¬ 'setz verletzen <b>; отменям ~ ein Ge'setz 'außer Kraft 'setzen; в границите на ~a im 'Rahmen des Ge'setzes; в името на ~ a im 'Namen des Ge'setzes; ~ божи Rel 'Glaubens¬ lehre / 16; извън <v a 'außerhalb des Ge'setzes; над ~ a 'ohne gesetzliche Beschränkungen; в разрез със ~ а ge'setzeswidrig закон|ен, -ни adj 1. gesetzlich; ~ ни права gesetzliche 'Rechte n 20jpl 2. 'rechtmäßig; ~ ни претенции 'rechtmäßige 'Ansprüche nt 2jpl 3. (оправдан) berechtigt; ~ на гордост berechtigter Stolz m 1 законни |k m, -ци pl Gesetzbuch n 22 законнородбн adj 'ehelich, legi'tim законност/nur sg Gesetzlichkeit /17/sg законовед m, -и pl Ju'rist m 8, 'Kenner m 4 der Ge'setze законодател (-ят) m, -и pl Gesetzgeber m 4 законодателен, -ни adj 1. gesetzge¬ bend; ж орган gesetzgebendes Or'gan n 20* 2. gesetzgeberisch; ~ на дейност gesetzgeberische 'Tätigkeit /17 законодателств|о n, -a pl Gesetzgebung /17 закономер ен, -ни adj gesetzmäßig
закономерност 220 закономерност /, -и pl Gesetzmäßigkeit /17 закононарушение п, -я pl Ge'setzesVer¬ letzung/ 17 законоположение п, -яpl 'Rechtslage/16 законопроект т, -и pl Ge'setzentwurf т 2 законосъобразен, -ни adj den Ge'seLzen entsprechend закопая] ам, -аш (-ах) uv; закопа|я, -еш (-х) V 1. (заравям) ver'graben vt <4b> (в in 4, под unter 4), 'eingraben vr <4a > (в in 4) 2. (погребвам) be'graben vt <4 b> 3. übertr (съсипвам) ins 'Un¬ glück Stürzen vt 4. (почвам да копая) be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'graben закопняв|ам, -аш (-ах) uv; закопн|ея, -ееш (-ях) V be'ginnen vi <26b/A6> 'Sehn¬ sucht zu Spüren (за nach 3) закопчавам, -аш (-ах) uv; закопча|я, -еш (-х) V1. (с копче) 'zuknöpfen vr < а > 2. (с катарама) 'zuschnallen vt <а>; s се 'seinen Knopf ['seine 'Knöpfe] 'zumachen <a>, 'seine 'Kleidung 'zuknöpfen заколч£лк[а / -и pl Ver'schluß m 2 закопчая t закопчавам закопч1ея, -ееш (-ах) uv = закопчая закоравяв|ам, -аш (-ах) uv; закоравея, -ееш (-ях) V hart 'werden vi <18jm> auch übertr закоравял, -ели adj 1. hart ge'worden, hart auch übertr 2. (непоправим) 'hart¬ gesotten, 'unverbesserlich закореяяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; закорен|я се, -йш се (-йх се) v 'Wurzel 'fassen закорен|вл, -ели adj nicht mehr zu 'än¬ dernde закостенявам, -аш (-ах) uv; закостенея, -ееш (-ях) V ver'knöchem vi < bjsn > auch übertr закостенял, -ели adj verknöchert auch übertr закостеяялост / nur sg Ver'knöcherung /17 закбтв ям, -яш (-ях) uv, закотв|я, -иш (-их) v ver'ankern vr <b> зак0ткв]ам, -аш (-ах) uv; закотк|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vr < 26 bjhb > zu 'schmeicheln (някого jmdm.) закраставяв|ам, -аш (-ах) uv; закрас- тав|ея, -ееш (-ях) v die 'Krätze bekom¬ men <33b> закрячв|ам, -аш (-ах) uv; захрач|а, -иш (-их) v 1. (почвам да крача) be'ginnen vi < 26bjhb> zu 'laufen ['schreiten] 2.e'ner- gisch 'ausschreiten vi <21 zjsn> закренв1ам, -аш (-ах) uv; закре|я, -еш (-ях) V be'ginnen vi <26 Ъ/ИЬ> da'hinzusie- chen ‘закрегаам, -аш (-ах) uv; захреп|я, -йш (-йх) V = закрепявам 2закрелв)ам, -аш (-ах) uv; закрепя|а, -еш (-ах) V 1. (здравословно) ge¬ sund und 'kräftig 'werden vi <18/sn> 2. übertr er'starken vi <b/sn>, sich 'festigen закрепосгнв|ам, -аш (-ах) uv; закрепост|я, -йш (-йх) V 1. Hist zu 'Leibeigenen 'ma¬ chen vt 2. übertr versklaven vr < b >, von sich 'abhängig 'machen; s се 1. Hist 'leibeigen 'werden w <l8/sn> 2. (за¬ сядам) festen Fuß 'fassen закрепостяван|е n, -ия pl 1. Hist 'Einfüh¬ rung / 17 der 'Leibeigenschaft; к на селяните 'Einführung der 'Leibeigen¬ schaft für die 'Bauern 2. übertr Verskla¬ vung/17 закрепявам, -аш (-ах) uv; закреп|я, -йш (-йх) v 1. be'festigen vt <b> 2. übertr 'festigen vf; s и 1. (задържам се) sich 'halten vr < 3 > 2. (укрепвам) sich 'festi¬ gen vr закреп|ям, -яш (-ях) uv = закрепявам закрепвам, -аш (-ах) uv; закрет|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26bfhb> zu Stolpern, 'losstolpem w < ajsn > закрещю|ам, -аш (-ах) uv; закрещ|я, -йш (-ях) v be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'schrei¬ en ['rufen] закрив|ам, -аш (-ах) uv; закрй|я, -еш (-х) V \. (скривам) ver*decken vr <b> 2. (прекратявам, затварям) 'schließen vr <32> 3. (покривам) be'decken vr <b>; * лицето си c ръце od ~ очи das Ge'sicht mit den 'Händen be'decken;
221 закуцвам s се 1. (изчезвам) ver'schwinden vi <27 b/sn> 2. Mil 'Deckung 'suchen, in 'Deckung 'gehen vi < 13jsn> закривен adj ge'kriimmt, krumm закривяв|ам, -аш (-ах) uv; закрив|я, -йш (-йх) V1. (извивам) 'krümmen vr 2. umg (правя завой) 'abbiegen vi <32 a/hb> закрйла f nur sg Schutz m 1;под ~та на 'unter dem 'Schutze 2; търся [намирам] ~ Schutz 'suchen ['finden <27 > ] закрнлни K m, -ци pl Be'schützer m 4, 'Schützer m 4 закршна||а /, -и pl Be'schützerin /18 закрйл[ям, -яш (-ях) uv; закрйл|я, -иш (-их) V 'schützen vr (срещу vor 3), be'schützen vr <b> закрит adj 1. ver'deckt 2. (запазен) ge'schützt; ~ o място ge'schützte 'Stelle / 16 3. (прекратен, затворен) ge- 'schlossen; ~o заседание ge'schlosse- ne 'Sitzung/17 O при ~ и врата Tiinter verschlossenen Türen закрити [е n, -я pl Mil 'Deckung / 17; (скривалище) 'Luftschutzraum nt 2 закрйто adv: на ~ а) (място) an 'einer ge'schützten 'Stelle b) (посока) an eine ge'schützte 'Stelle закрия t закривам закронв|ам, -аш (-ах) uv = закроявам закрояв|ам, -аш (-ах) uv; закро|я, -йш (-йх) V 1. be'ginnen vi < 26 Ь/hb > 'zuzuschneiden 2. übertr be'ginnen zu 'planen; « планове be'ginnen 'Pläne zu 'schmieden закръглен adj 1. ge'rundet 2. (заоблен) 'rundlich 3. (човек) 'mollig 4. (сума) ge'rundet, 'abgerundet, rund закръгленост /nur sg 'Rundung /17 закръглявам, -аш (-ах) uv; закръгл|я, -йш (-йх) V = закръглям закр£гл|ям, -яш (-ях) uv; закръгл|я, -иш (-их) V 1. 'runden vr 2. (сума) 'abrunden vr <а>; « се 1. rund 'werden vi < 18jsn>, sich 'runden vr 2. (напълнявам) 'mollig 'werden закръпк|а /, -и pl — кръпка закръств|ам се, -аш се (-ах се) uv; закрьст|я се, -иш се (-ихсе) v be 'ginnen vi < 26 b/hb > sich zu be'kreuzigen закръст6св)ам, -аш (-ах) uv; закръс- тос|ам, -аш (-ах) v 1. (с ходене) be'gin¬ nen v/ < 26 b/hb > zu durch'kreuzen 2. (ръце, животни, растения) be'gin¬ nen zu 'kreuzen закрякв|ам, -аш (-ах) uv; закрякам, -аш (-ах) V 1. (жаба) be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'quaken 2. (патка) be¬ 'ginnen zu 'schnattern 3. (птица) be¬ 'ginnen zu 'krächzen закряскв|ам, -аш (-ах) uv; закряск|ам, -аш (-ах) V be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'kreischen закукв|ам, -аш (-ах) uv; закук|ам, -аш (-ах) v 1. be'ginnen vr < 26 b/hb > 'kuk- kuck zu 'rufen 2. volkst (предсказвам) vor'aussagen <a> (някого c нещо jmdm. etw.) закукув|ам, -аш (-ах) uv; закук|ам, -аш (-ах) V 1. = закуквам 2. übertr be¬ 'ginnen vi < 26 b/hb > 'einsam zu 'leben закукурйгв|ам, -аш (-ах) uv; заку- курйг)ам, -аш (-ах) v be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'krähen закулв|ам, -аш (-ах) uv; закуп|я, -иш (-их) V = закупувам закупвач т, -и pl' Wirtsch 'Einkäufer т 4 закулув|ам, -аш (-ах) uv; закуп|я, -иш (-их) V1. (на едро) 'einkaufen vr <а> 2. (изцяло) 'aufkaufen vr < а > 3. (ку¬ пувам) 'kaufen vr 4. (почвам да ку¬ пувам) be'ginnen vi <26 b/hb > zu 'kaufen зак^пчн|к m, -ци pl = закупвач закупя | закупувам закусв|ам, -аш (-ах) uv; закус|я, -иш (-их) V 1. (сутрин) 'frühstücken vt 2. (след обяд) 'vespern vt 3. (по всяко време) 'einen 'Imbiß 'nehmen < I6> зак$гск|а/ -и pl 1. (сутрин) 'Frühstück п 20 2. (след обяд) 'Vesper /16 3. (по всяко време) 'Imbiß т 1; студени - и 'kalter 'Imbiß; -и на скара 'Imbiß vom Grill закуся I закусвам закуцв|ам, -аш (-ах) uv; закуц|ам, -аш
закуцукам 222 (-ах) v 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'hinken 2. (тръгвам) 'loshumpeln vi <a/sn> 3. übertr be'ginnen nicht in 'Ordnung zu sein закуцук|ам, -аш (-ax) v umg 1. (тръг¬ вам) 'loshumpeln vi < a./sn > 2. be'gin¬ nen vi < 26 b/hb > zu 'humpeln закучв|а се (-а се) uv; закуч|и се (-и се) v nur 3. Pers umg 'klemmen vi <hb>, 'hängen vi <5jhb>, 'festsilzen vi < a./hb > O работата се закучи die 'Sache will nicht vor'ankommen закъдр|ям се, -яш се (-ях се) uv; закъдр|я се, -иш се (-их се) v 1. be¬ 'ginnen vi <26 bjhb> sich 'Locken zu 'drehen 2. (коса) 'lockig 'werden vi < \8/sn> закькр|ям, -яш (-ях) uv; закъкр|я, -еш (-ax) v be'ginnen vi < 26 bjhb> zu 'brodeln ['kochen] закълвав|ам, -аш (-ax) uv; закълв|а, -еш (-ах) V 1. be'ginnen vi < 26 bjhb> zu 'picken ['hacken] 2. (риба) be'ginnen zu 'beißen закълна j заклевам закълчв|ам, -аш (-ax) uv; закълч|а, -иш (-их) V 1. be'ginnen vi < 26 b/hb > zu ver'renken 2. (тялото) be'ginnen zu 'wiegen O « ръце be'ginnen die 'Hän¬ de zu 'ringen закънтяв|ам, -аш (-ax) uv; закънт|я, -йш (-ях) V1. be 'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'dröhnen 2. (ехо, глас) be'ginnen zu 'hallen закъркв|ам, -аш (-ax) uv; закърк|ам, -аш (-ах) V 1. be'ginnen vi <26b/hb> zu 'gluckern 2. übertr umg be'ginnen zu 'saufen закьркорв|ам, -аш (-ax) uv; закъркор|я, -иш (-их) v be 'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'kollern ['knurren] закъркорям, -яш (-ях) uv = закър- корвам закърмен adj 1. (хранен) ge'nährt 2. (възпитан) durchdrungen (с mit 3) закърм|ям, -яш (-ях) uv; закърм|я, -иш (-их) V 1. (бебе) be'ginnen vi <26Ь/ hb > zu 'stillen 2. übertr (възпитавам) 'eingeben vt <15a>, 'einpflanzen <a> (c нещо etw.) закърняв‘ам, -аш (-ax) uv; закърн|ея, -ееш (-ях) V ver'kümmem vi < b/sn >, sich nicht 'weiterentwickeln vr <c> закърпв|ам, -аш (-ax) uv; закърп|я, -иш (-их) V 1. 'flicken vt, 'ausbessern vt <a> 2. (подобрявам) 'bessern vt O закърпи ме c 10 лева umg er hat mich um 10 'Lewa be'humst закърпен adj ge'flickt закърля t закърпвам закьртв|ам, -аш (-ax) uv; закърт|я, -иш (-их) V1. (камъни) be 'ginnen vi < 26 Ь/ hb> zu 'brechen 2. (почвам да от¬ делям) be 'ginnen her'auszubrechen [her'auszuschlagen] закършв|ам, -аш (-ax) uv; закърш|а. -иш (-их) V 1. (клони) be'ginnen vi <26bjhb> 'abzubrechen ['abzuknik- ken] 2. (прочиствам) be'ginnen 'aus¬ zuputzen 3. (ръце, пръсти) be 'ginnen zu 'ringen 4. (снага) be'ginnen zu 'wiegen 5. (глас) be'ginnen zu 'heben und zu 'senken O ~ а ме 'Schüttelfrost be'kommen <33b> закъсв|ам, -аш (-ax) uv; закъс|ам, -аш (-ах) v 1. (почвам да късам) be 'ginnen vi < 26 b/hb > zu zer'reißen 2. (цветя) be'ginnen zu 'pflücken 3. (загазвам) Pech 'haben <A> (c mit 3) O x c парите in 'Geldverlegenheit ge'raten vi < 3 b/sn > закъсненн|е n, -я pl Verspätung / 17; имам * Verspätung 'haben <A>; идвам със s sich ver'späten vr < b > закъснея "f закъснявам закъснйтел (-ят) m, -и pl Mil 'Zeitzün¬ der m 4; бомба със ~ 'Zeitzünder¬ bombe /16 закъснявам, -аш (-ax) uv; закъсн|ея, -ееш (-ях) V 1. sich ver'späten vr <b> 2. (идвам късно) spät 'kommen vi <33/sn> 3. (застоявам се) 'lange 'bleiben vi <23/sn> закътан adj 1. verborgen, ver'steckt 2. (запазен) ge'schützt закътв|ам, -аш (-ax) uv; закът|ам, -аш
223 залязвам (-ах) V ver'bergen vt < 16 b >, ver'stecken v/ < b > зал|а f -и pl Saal m 2; заседателна ж 'Sitzungssaal; концертна ж Kon'zert- saal залав|ям, -яш (-ях) uv; залов|я, -йш (-йх) V1. 'fassen vt (за an 4) 2. (беглец, крадец) 'fangen vt < 2 >, 'einfangen vt < 2 а > 3. umg (започвам) 'anfangen vt <2a> O ж някого в лъжа jmdn. bei 'einer 'Lüge er'tappen < b >; » ce 1. (държа ce) sich 'halten vr < 3 >, sich 'festhalten vr <3a> (за an J) 2. (за¬ почвам) sich 'machen vr <a> (за an 4); ж се да чйстя sich da'ranmachen zu 'säubern 3. (заемам ce) sich be'fas- sen vr < b > (за mit 3) 4. (заяждам ce) sich 'anlegen vt <a> (c mit 3, за 'wegen 2) залаг|ам, -am (-ax) uv; залож|а, -иш (-их) v 1. (мрежа) 'auslegen vt < а > 2. (капан) 'stellen vt 3. (взрив) 'legen vt 4. (срещу парй) ver'pfänden vt < b > 5. (при игра) 'setzen vt O ж само на една карта übertr 'alles auf 'eine 'Karte 'setzen залайв|ам, -am (-ax) uv; зала|я, -ein (-ях) v 'anfangen vi < 2 ajhb > zu 'bellen залапв|ам, -am (-ax) uv; залап|ам, -am (-ax) v 1. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'essen 2. (захапвам) 'zwischen die 'Zähne 'nehmen vt <16>, mit den 'Zähnen er'greifen vt <21 b> заледен adj ver’eist заледен|ея, -ееш (-ях) v sich mit Eis be'decken vr < b >; zu Eis 'werden vi < 18 jsn> заледяв|ам, -am (-ax) uv; залед|я, -йш (-йх) v ver'eisen vt <b>; s ce ver- 'eisen vi < b/sn > за ле дяван |e n, -ия pl 'Eisbildung / 17, Ver'eisung /17 залеж|а, -йш (-äx) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'liegen, sich 'hinlegen vr <a> залежав|ам ce, -aui ce (-ax ce) uv; залеж|а се, -йш ce (-äx ce) v 'bettlä¬ gerig sein vi < B > залежал adj 'liegengeblieben; ~ и стоки 'Ladenhüter m 4 залежи nur pl 'Vorkommen n 23, 'Lager¬ stätten flb/pl; петролни ~ 'Erdöllager¬ stätten, 'Erdölvorkommen; каменовъглени ~ 'Steinkohlenvorkommen залез m, -и pl 'Untergang m 2; на - e im 'Untergehen be'griffen sein vi < B >; ~ слънце 'Sonnenuntergang 1залепв|ам, -am (-ax) uv; залеп|я,-йш (-йх) v 1. 'kleben vt; ж плик 'einen 'Umschlag'zukleben <a>; ж афйши Pla'kate 'ankleben <a>; ж нещо върху нещо etw. auf etw. 'kleben; ж едно за друго zu'sammenkleben; ж някому шамар jmdm. 'eine 'kleben 2. (притйскам) 'drücken vt 2залепв|ам, -am (-ax) uv; залепи | а, -аш (-ах) V 'klebenbleiben vi < 23 а/sn > auch übertr; рйзата му залепна на гърба das Hemd 'klebte ihm am 'Rücken залеп|я се, -йш се (-йх ce) v 1. 'stehen¬ bleiben vi <23ajsn> 2. (ходя c някого) sich 'hängen vr (за, до an 4) залесен adj 'aufgeforstet, be'waldet залесйтел ен, -ни adj 'Aufforstungs- O ж пояс 'Waldschutzgürtel m 4 залесявам, -аш (-ax) uv; залес|я, -йш (-йх) V 'aufforsten vt < а >, mit 'Bäu¬ men be'pflanzen vr <b> залесяван )e n, -ия pl 'Aufforstung /17 залив m, -и pl Bucht /17; морски ~ 'Meerbusen m 4 залив|ам, -аш (-ax) uv; зал|ея, -ееш (-ях) V 1. be'gießen vt <32b>, über- 'gießen vt < 32 b > 2. (наводнявам) über- 'fluten vt <b> 3. übertr über'strömen vt <b>, er'füllen vt <b> 4. (спо¬ явам) 'löten vt; s ce 1. sich be'gießen vr 2. (почвам да се лея) 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'fließen O ж се от смях 'Tränen 'lachen; ж се от плач in 'Tränen zer'fließen vt < 32 Ъ/sn > залнжа f залйзвам залйзан adj ge'leckt залйзв|ам, -am (-ax) uv; залй|жа, -жеш (-зах) v 1. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'lecken (нещо an 3) 2. übertr'züngeln vi
заликувам 224 <hb> (нещо an 3) 3. (заглаждам) volkst 'andrücken vt < a >, 'glätten vt залнкув|ам, -am (-ax) v 'anfangen vt <2ajhb> zu 'jubeln залшшв|ам, -am (-ax) uv; залин|ея, -ееш (-ях) v 'anifangen vi < 2 &jhb > da'hin- zusiechen залйсан adj 1. ver'tieft (c in 4) 2. (обър¬ кан) ver'wirrt залйсаност /nur sg 1. Ver'tieftsein n 23 (c in 4) 2. (обърканост) Ver'wirrung/17 залйсв|ам, -аш (-ax) uv; залйс|ам, -аш (-ах) V 1. beschäftigen vt <b> 2. (от¬ вличам внимание) 'ablenken vt < а > 3. (бавя) 'warten vi <hb> залисй|я /, -и pl 1. (обърканост) Ver'wirrung/ 17 2. (разсеяност) Zer¬ streutheit /17 3. (суетене) Geschäftig¬ keit/17 залйт|ам, -аш (-ах) uv; залйтн|а, -еш (-ах) V I. 'taumeln vi <sn>, 'schwan¬ ken vi <hb> 2. übertr 'Schwankungen unterliegen vi <31 Ъ/m > 3. (задйрям) volkst 'nachlaufen vi < 9 ajsn > заличавам, -аш (-ax) uv; залич|а, -йш (-йх) V 1. (зачерквам) Streichen vt < 21 >, 'durchstreichen vt < 21а >; ж от списъка von der 'Liste Streichen; ж думата das Wort 'durchstreichen 2. (c гума) 'wegradieren vt < e > 3. (c бърсане) 'wegwischen vt < a >, 'abwi¬ schen vt < a > 4. übertr 'auslöschen vt <a>; ж от лицето на земята dem 'Erdboden 'gleichmachen vt <a> зало)г m, -зи pl 1. Pfand n 22 2. (га¬ ранция) übertr 'Unterpfand 3. Gramm 'Genus 'verbi n; действителен ж 'Aktiv n 20*; страдателен ä 'Passiv n 20* заложа T залагам заложб!а /, -и pl Veranlagung / 17, 'Anlage /16 залож|ен, -ни adj Leih-; ~ на банка 'Pfandleihe /16; - на къща 'Leihhaus n 22 заложни! K m, -ци pl 'Geisel m 4 зал6жинц|а /, -и pl 'Geisel/16; взема¬ не на ~ и 'Geiselnahme /16 зал6ств|ам, -аш (-ax) uv; залост|я, -иш (-их) V ver'rammeln vt <b>, ver'rie¬ geln vt <b>; s ce 1. sich verbarri¬ kadieren vr < b > 2. übertr umg sich 'niederlassen vr <3a> 3. (засядам) sich 'fcstfahren vr < 4 a >, sich 'festset¬ zen vr <a> залп (-ът) m, -ове pl 'Salve /16; поче¬ тен ~ 'Ehrensalut m 1 залпов adj 'Salven- залудо adv volkst um'sonst залута|ам се, -аш се (-ах се) uv; за¬ лутам се, -аш се (-ах се) v 1. 'anfangen vi <2аjhb> um'herzuirren 2. (из¬ губвам ce) sich ver'irren vr <b> залъгал« |a /, -и pl 1. 'Zeitvertreib m 1; (за дете) 'Spielzeug n 20 2. übertr 'Schwindel m 4 залъгв|ам, -аш (-ax) uv; залъ|жа, -жеш (-гах) v 1. 'ablenken vt <а> 2. (залис- вам) beschäftigen vt <b> 3. (за¬ блуждавам) in die 'Irre 'führen vt, 'hinhalten vt < 3 a > 4. (започвам да лъжа) 'anfangen vt <2ajhb> zu be¬ lügen зал|ък m, -ци od -ъци pl 'Bissen m 4; броя ~ ците някому jmdm. die 'Bissen in den Mund 'zählen; деля от ж а си sich vom 'Munde 'absparen vr <a> (за нещо etw. 4); изкарвам ж а си sich sein Brot verdienen vr <b> залюбв|ам, -аш (-ax) uv; залюб|я, -иш (-их) V sich verlieben vr < b > (някого in jmdn.); ® ce sich inein'ander verlieben залюляв|ам, -аш (-ax) uv; залюл|ея, -ееш (-ях) V zum 'Schaukeln 'bringen vt < 24 >, 'schaukeln lassen vt < 3/hb >; s ce Schaukeln vt залют!ее, (-я) uv nur 3. Pers = за- лютява залютяв|а (-a) uv; залют|й (-я) v nur 3. Pers 'anfangen vt <2&/hb> zu 'bren¬ nen, 'scharfen Ge'schmack be'kommen <33b>; залютя ми es ist mir zu scharf; ж ми на езйка es fängt mir an auf der 'Zunge zu 'brennen заляг|ам, -аш (-ax) uv; залегн|а, -еш
225 замивам (-ах) V 1. sich 'hinwerfen vr <16a>, sich 'hinlegen vr < a >; залегни! Mil 'hinlegen! 2. (запечатвам се) sich 'ein¬ prägen vr <a> 3. (старая се) sich 'anstrengen vr <a> залязв|ам, -аш (-ах) uv; зал|яза, -езеш (-язох) V 1. 'untergehen vi < 13 а/sn> 2. übertr im 'Sinken be'griffen sein vi <B> зама|ен, -йни adj belauschend замазвам, -аш (-ах) uv; зама|жа, -жеш (-зах) V 1. ver'schmieren vt <b>, 'zuschmieren vt <a> 2. (боядисвам) 'streichen vt < 21 >, 'anstreichen vt < 21 a > 3. übertr ver'tuschen vt < b> O ä очите някому jmdm. die 'Augen ver'kleistern <b> замазк|а /, -и pl 'Füllmasse /16 замамя)ам, -аш (-ах) uv; зама|я, -еш (-ях) V1. be'rauschen vt < b > 2. (слйс- вам) ver'wirren vt < b > 3. (изненад¬ вам) ver'blüffen vt < b > 4. übertr in den Kopf'steigen vi <23/sn>; x ce be'täubt 'werden vi < 18jsn >, 'Schwin¬ del 'spüren; *a ми се главата mir wird 'schwindlig замаскмрв|ам, -аш (-ах) uv; замаскйр|ам, -аш (-ах) V 'tarnen vt auch Mil замах m nur sg 1. Schwung m 2 auch übertr 2. (замахване) 'Ausholen n 23, 'Schwingen n 23 O със ~ 'schwung¬ voll, mit Schwung; c един - mit 'einem Schlag замах|ам, -аш (-ах) v 1. (ръка) 'anfan¬ gen vi < 2 a/hb > zu 'winken 2. (клатя) 'anfangen zu 'wackeln 3. (крака) 'an¬ fangen zu 'schlenkern 4. (опашка) 'an¬ fangen zu 'wedeln (нещо mit 3) замахв|ам, -аш (-ах) uv; замахн|а, -еш (-ах) V 'ausholen vi < г/hb > замацв|ам, -аш (-ах) uv; замац|ам, -аш (-ах) V be'schmutzen vt <b>, beschmieren vt <b> 'замая t замайвам 2замая f nur sg 'Zauber m 4, Ver¬ zückung/17, Rausch m 2 замаян adj be'rauscht auch übertr замб|а /, -й pl 'Lochschere /16 I5 Wtb. Bulg-Dt. замба|к m, -циpl 'Lilie/16, 'Schwertlilie замезв|ам, -аш (-ах) uv; замез|я, -иш (-их) V od х се 'einen 'Happen 'essen <15, ge'gessen>, eine Zuspeise zum Wein oder Schnaps 'essen зам£н]ям, -яш (-ях) uv; замен|я, -йш (-йх) v 1. vertauschen vi <b>, 'tau¬ schen vi (c 'gegen 4) 2. (замествам) er'setzen vt <b> замерв|ам, -аш (-ах) uv; замер|я, -иш (-их) V 1. (започвам да меря) 'an fan¬ gen vi <2a/hb> zu 'messen 2. (започ¬ вам да се целя) 'anfangen zu 'zielen 3. (хвърлям) be'werfen vt. < 16 b >, 'werfen vi < 16 > замер|ям, -яш (-ях) uv — замервам замесв|ам, -аш (-ах) uv; замес|я, -иш (-их) V I. 'einrühren vi <а> 2. übertr hin'einziehen vt < 32 a, h-g > заместв|ам, -аш (-ах) uv; замест!я, -иш (-их) V 1. (заменям) er'setzen vi <b > 2. (временно) ver'treten vi < b > 3. (сме¬ ням в служба) 'ablösen vi < a > заместван|е л, -ия pl 1. Er'setzen n 23, Er'satz m 2 2. (временно в служба) Vertretung /17 3. (в служба) 'Ab¬ lösung/17 заместител (-ят) т, -и pl Tech Aus¬ tauschstoff т 1 заместнн|к т, -ци pl 1. (постоянен) 'Nachfolger и 4 2. (временен) Ver- 'treter т 4 зам£стняц[а /, -и pl 1. (постоянна) 'Nachfolgerin /18 2. (временна) Ver- 'treterin /18 заместя f замествам замест|ям, -яш (-ях) uv = замествам замечтав|ам се, -аш се (-ах се) uv; замечта|я се, -еш се (-х се) v 'anfangen vi <2а/hb> zu 'träumen замечтйн adj in 'Träume ver'sunken, 'träumerisch; - поглед'träumerischer Blick m 1 замечтая се | замечтавам ce замяв|ам, -аш (-ах) uv; замй|я, -еш (-х) v 1. (започвам да мия) 'anfangen vi <2а/hb> zu 'waschen [zu 'putzen] 2. (мйя небрежно) 'abwischen vi < a >
замижавам 226 замижав|ам, -аш (-ах) uv; замиж|а, -йш (-ах) V 1. die 'Augen 'schließen < 32 > 2. übertr 'flackern vi <hb> заминавам, -аш (-ах) uv; замйн|а, -еш (-ах) V 1. (отпътувам) 'abfahren vi < 4 аjsn >, 'abreisen vi < &/sn >; вла¬ кът *ав2 маса der Zug fahrt um 2 Uhr ab; утре ~ аме 'morgen 'reisen wir ab 2. (пътувам) 'fahren vi < 4/sn > , 'reisen vi <sn> (за nach 3) 3. (пъту¬ вам без посочване целта) ver'reisen vi < b/sn>, 'wegfahren vi <4z/sn> 4. (минавам) volkst vor'übergehen vi <13a/sn> (някого an jmdm.); » си nach 'Hause 'fahren, 'heimkehren vi <a jsn> заминавай|e n, -m pl 'Abfahrt/17 auch Eisenb; 'Abreise /16 замйр|ам, -аш (-ах) uv; замр|а, -еш (-ях) V 1. er'sterben vi <\6bjsn> 2. (за¬ падам) 'eingehen vi < 13 ajsn> замнрйсвам, -аш (-ах) uv; замирй|ша, -шеш (-сах) v 1. 'anfangen vi < 2 &/hb > zu 'riechen (на nach 3) 2. nur 3. Pers «ами denGe'ruch'spüren(на von 3) 3. be'schnuppern vt < b >; 'rie¬ chen vi < 32/hb > (нещо an 3) замислен adj 1. 'nachdenklich, verson¬ nen 2. (заплануван) ge'plant, ge'dacht замиеленогт / nur sg 'Nachdenklichkeit /17, Versonnenheit /17 замиел) ям, -яш (-ях) uv; замиел|я, -иш (-их) V 1. (запланувам) 'planen vt 2. (измислям) sich 'ausdenken vt < 10 a, nk-ch>, er'denken vt < 10 b, nk-ch>; s се 1. in Ge'danken ver'sinken vi <27 Ъ/sn >, 'nachdenk¬ lich 'werden vi < 18/i«> 2. 'nach¬ denken vi <10a, nk-ch/hb> (за 'über 4) замис|ъл nt, -ли pl (намерение) 'Ab¬ sicht/ 17 2. (концепция) 'Grundidee /16 a, Konzepti'on /17 замйт|ам, -аш (-ах) uv; зам|ета, -етеш (-етох) V ein 'bißchen zu'sammenkeh- ren vi < a >; s ce umg verschwinden vi <27b/sn> V ▲ r замия у замивам замл1кв|ам, -аш (-ах) uv; замлъкн|а, -еш (-ах) V ver'stummen vi < Ъ/sn > замляскв|ам, -аш (-ах) uv; замляск|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi < 2 аjhb > zu 'schmatzen замогв|ам се, -аш се (-ах се) uv; замогн|а се, -еш се (-ах се) v 'wohl¬ habend 'werden vi < 18/sn> замож(ен, -ни adj 'wohlhabend заможност f nur sg 'Wohlhabenheit/17, 'Wohlstand m 2 замолв|ам, -аш (-ах) uv; замол|я, -иш (-их) V 1. 'bitten vi <25> (за um 4) 2. (започвам да моля) 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'bitten заморен adj er'müdet заморяв|ам, -аш (-ах) uv; замо[ря, -йш (-йх) V er'müden vi <b>, 'müde 'ma¬ chen vi; » ce 'müde 'werden vi < 18/ sn >, er'müden vi < Ъ/sn > замотав|ам, -аш (-ах) uv; замота |я, -еш (-х) V ver'fitzen vi <b>, durchein- 'anderbringen vi <24a> замотан adj ver'fltzt; ver'wirrt auch übertr замотая | замотавам замра t замирам замразен adj I. ge'froren 2. Kochk 'tief¬ gekühlt; 'Feinfrost-, Ge'frier-, ge'fro- stet; - и зеленчуци 'Feinfrostgemüse n 23; - o месо Ge'frierfleisch n 20; ~ и птици 'tiefgekühltes Ge'flügel n 23 замразяв|ам, -аш (-ах) uv; замраз|я, -йш (-йх) V 1. (покривам с лед) ver'eisen vi <b> 2. (правя на лед) 'einfrieren vi < 32 а >, ge'frieren 'lassen va < 3jhb> 3. Kochk 'einfrosten vi < a >, 'tiefkühlen vi < a > замрачйв|ам, -аш (-ах) uv; замрач|а, -йш (-йх) V ver'düstcm vt < b >; s ce sich ver'düstern vr, 'düster 'werden vi < 18 jsn> замрежв|ам, -аш (-ах) uv; замреж|а, -иш (-их) v 1. (кърпя) 'stopfen vi 2. übertr ver'schleiern vt <b> замргьзв|ам, -аш (-ах) uv; замръзн|а, -еш (-ах) V 1. ge'frieren vi < 32 b/sn> 2. (покрйвам се с лед) ver'eisen vi
227 занасям < b >, sich mit Eis bc'decken vr < b > 3. (запоявам се) ge'rinnen vi < 26 Ь/sn > 4. (умйрам от студ) er'frieren vi < 32 Ъ/sn > auch überir 5. (вцепенявам се) erstarren vi < bJsn > 6. (спйрам) 'stehenbleiben vi < 23 a /sn > замръзване n nur sg 1. Er'frieren n 23 2. Ge'frieren n 23; точка на - то Ge'frierpunkt m I замръзна ] замръзвам замръкв|ам, -аш (-ах) uv; замръкн|а, -еш (-ах) V von der 'Dunkelheit überTascht 'werden vi < 18/sn >, sich bei 'Einbruch der 'Dunkelheit been¬ den замъглбн adj 1. mit 'Nebel be'deckt 2. (стъкла) be'schlagen 3. (помеще¬ ние) ver'nebelt 4. (очй, поглед) 'trübe 5. (думи, мисли) nebu’lös замъгленост / nur sg 1. 'Nebel m 4 2. übertr 'Nebelhaftigkeit /17 3. (очй) 'Trübheit /17 замъглявам, -аш (-ах) uv; замъгл|я, -йш (-йх) V 1. ver'nebeln vi <b>, mit 'Nebel be'decken vt < b > 2. (стъкла) be'schlagen 'lassen vt < Ijhb >, ’anlau- fen 'lassen 3. übertr be'nebeln vt < b > 4. (поглед) 'trüben vt замъ|к m, -ци pl Schloß n 22 замъкв|ам, -аш (-ах) uv; замъкн|а, -еш (-ах) V1. 'wegschleppen vt < а >, 'fort¬ schleppen vt <г> 2. (парй) 'schuldig 'bleiben vi < 23Isn >; s ce umg sich 'hinschleppen vr <a> замълчав|ам, -аш (*ax) uv; замълч|а, -йш (-ах) V1, ver'stummen vi < bjsn > 2. (премълчавам) verschweigen vt <23b> замъмр|ям, -яш (-ях) uv; замъмр[я, -еш (-ах) v 1. 'anfangen vi < 2 z/hb > zu tadeln 2. (започвам да мърморя) 'an¬ fangen zu 'murren замънкв|ам, -am (-ax) uv; замънк|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi < 2 z/hb > zu 'stammeln замърсен adj ver'schmutzt замърсявам, -аш (-ax) uv; замърс|я, -йш (-йх) V 'schmutzig 'machen vt, ver'schmutzen vt <b>; ä въздуха die Luft ver'schmutzen замърсяване n nur sg Verschmutzung /17; ~ на околната среда (при¬ родната среда] ‘Umweltverschmut¬ zung; - на въздуха 'Luftverschmut¬ zung замьтв|ам, -аш (-ах) uv; замът|я, -иш (-их) V 1. (започвам да мътя) 'anfan¬ gen vi <2z(hb> zu 'brüten 2. (раз¬ мътвам) 'trüben vr; s ce 'trübe 'wer¬ den vi <]%/sn>, sich 'trüben vr замътен adj 1. ge'trübt 2. (яйце) 'ange¬ brütet замътя | замътвам замъчв|ам, -аш (-ах) uv; замъч|а, -иш (-их) V 'anfangen vi <2аjhb> zu 'quälen зам|яна / -ени pl 1. 'Austausch m 1 2. (заместйтел) Er'satz m 2 O в : на für 4; в s на това da'für замяркв|ам се, -аш се (-ах се) uv; замярк|ам се, -аш се (-ах се) v zu 'sehen sein vi < B > замят|ам, -аш (-ax) uv = замятвам замятв|ам, -аш (-ах) uv; заметн|а, -еш (-ах) V 'Überwerfen vt < 16 а > занагласяв|ам, -аш (-ах) uv; занаглас|ям, -яш (-ях) v 'anfangen vi < 2 а/Ab > zu'rechtzumachen занаднмч|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi < 2 zfhb > zu 'schauen занадпрев&рв|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'einen [den] 'Wettlauf be'ginnen <26b> занаизлйз|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi < 2 а/hb > her'auszuströmen; hcr'aus- geströml 'kommen vi <33jsn> занапред adv in 'Zukunft, 'zukünftig занарежд|ам, -аш (-ax) v 1. 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'ordnen 2. (заоплаквам ce) 'iosjammem vi <z/hb> 3. (за- разказвам) 'anfangen zu er'zählen занас|ям, -яш (-ях) uv; зан|еса, -есеш (-ecox) v I. 'bringen vt < 24 > 2. nur uv umg (подигравам) ver'albern vt < b >; s ce 1. (захласвам ce) be'zaubert sein
занаят 228 vi <В> 2. (унасям се) in 'Halbschlaf ver'sinken vi < 27 Ъ/sn > 3. nur uv umg (правя шеги) 'faule 'Witze 'machen O s сепо някого jmdm. den Hof'machen занаят m, -и pl 1. 'Handwerk n 20 2. (професия) Be'ruf m 1 занаятчийски adj 'handwerklich занаятчййство n nur sg 1. 'Handwerk n 20 2. (съсловие) 'Handwerkerschaft /17, 'Handwerk занаятчй|я m, -и pl 'Handwerker m 4 зандан m, -и pl veralt 'Kerker m 4, Ge'fangnis n 27 занемарен adj vernachlässigt занемареност/nur sg Vernachlässigung /17 заиемаряв|ам, -am (-ax) uv; занемар|я, -йш (-йх) v vernachlässigen vi < b > занемаряване n nur sg = занемареност занемяв|ам, -am (-ax) uv; занем|ея, -ееш (-ях) V ver'stummen vi < Ъ/sn > замем|ял, -ели adj stumm, 'schweigend занеса | занасям занесен adj zer'streut, 'abwesend занесеност / nur sg Zerstreutheit /17 занйзв|ам се, -аш се (-ах се) uv; занй|жа се, -жеш се (-зах се) v sich an- ein'anderreihen vr <a> заник m nur sg Untergang m 2; ~ -слън¬ це 'Sonnenuntergang занимав|ам, -аш (-ax) uv; занима |я, -еш (-х) V1. beschäftigen vt < b > 2. (обу¬ чавам) unterrichten vi < b > (по in 3); « се 1. sich beschäftigen vr, sich be'fassen vr <b> (c mit 3) 2. (уча) 'lernen (c нещо etw.) занимавк|а/, -и pl umg 'Zeitvertreib m 1 занимали|я / -и pl 'Schularbeitenzim¬ mer n 23 занимани|е n, -яpl 1. Beschäftigung/17 2. (урок) meist pl 'Unterricht m 1 занимателен, -ни adj unterhaltend, in¬ teressant занимая f занимавам занйч|ам, -аш (-ax) uv umg 'gucken vi <hb>, Schauen vi <hb> занйтв|ам, -аш (-ax) uv; занйт|я, -иш (-их) V ver'nieten vt <b> заносв|ам, -аш (-ах) uv; занос|я, -иш (-их) v 'anfangen vi < 2 аjhb > zu 'tra¬ gen заняти|е n, -я pl 1. (професия) Be'ruf m 1 2. (урок) 'Unterrichtsstunde /16 заобикаля|a /, -и pl meist pl 'Um¬ schweife pl* заобикал|ям, -яш (-ях) uv; заобикол|я, -йш (-йх) V 1. (обкръжавам) um'rin- gen vt <b> 2. (намйрам се около) um'geben vt < b > auch übertr 3. (ми¬ навам по околен път) 'einen 'Umweg 'machen 4. (отбягвам) um'gehen vt < b >; ä закона das Ge'setz um'ge¬ hen 5. (говоря със заобикалки) 'Um¬ schweife 'machen 6. (отбйвам се) vor'beigehen vi < 13 a/s« > (някого bei jmdm.) заоблачав|а се (-а се) uv; заоблач|й се, (-й се) V nur 3. Pers sich bewölken vr < b >; übertr sich ver'finstem vr < b > заоблачйване n nur sg Be'wölkung/17; настъпва ~ es zieht Be'wölkung auf заоблен adj rund, ge'rundet заоблйч|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi <2ajhb> 'anzuziehen заобл!ям, -яш (-ях) uv; заобл(я, -иш (-их) v 'abrunden vt <a>, 'runden vt заобрьщ|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi <2ajhb> 'umzudrehen заобясняя1ам, -аш (-ax) v ’anfangen vi <2afhb> zu erklären заоглежд|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi < 2 a/Aö > zu befrachten; s ce'anfan¬ gen um sich zu 'schauen заозъртв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; заозърт|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfan¬ gen vi <2ajhb> sich 'umzusehen заокайв|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfan¬ gen vi < 2 &/hb > zu 'jammern заоплакв|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi <2ajhb> zube'dauern; s ce'anfan¬ gen sich zu be'klagen заопрввдав|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2ajhb> sich zu 'recht¬ fertigen заорав|ам, -аш (-ax) uv; заор|а, -еш (-ах) v 1. 'anfangen vi <2аjhb> zu
229 запасен 'pflügen 2. (падам) 'stürzen vi <sn>, 'hinschlagen vi <4ajsn> заостав!ам, -am (-ax) v 'anfangen vi < 2 ajhb > zu'rückzubleiben заострен adj 1. 'angespitzt, spitz 2. übertr 'zugespitzt заостреност f nur sg 1. 'Spitzheit /17 2. übertr 'Zugespitztheit/17,'Schärfe /16 за6стр|ям, -яш (-ях) uv; заостр|я, -иш (-их) v 1. 'anspitzen vt <a>, 'spitzen vt, spitz 'machen vt 2. übertr 'zuspitzen vt <a>, verschärfen vt <b> заостряне n nur sg 1. 'Anspitzen / 23, 'Spitzen n 23 2. übertr 'Zuspitzung/17, Ver'schärfung /17 заотвар|ям, -яш (-ях) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'öffnen заотстъпв|ам, -am (-ax) v 'anfangen vi <2ajhb> sich zu'rückzuziehen; 'an¬ fangen zu'rückzuweichen auch übertr заохкв|ам, -am (-ax) uv; заохк|ам, -am (-ax) v 'anfangen vi < 2 ajhb > zu Stöhnen запад m nur sg 'Westen m 4 запад ам, -am (-ax) uv; западн|а, -ein (-ax) v 1. verfallen vi < 3 bjsn > 2. übertr wng her'unierkommen vi < 33 afsn > запад|ен, -ни adj 'westlich; West-; ~ на Европа 'Westeuropa n 23 западнал adj rui'niert; übertr her'unter- gekommen западия|к m, -ци pl 'einer aus 'Westbul¬ garien запазв|ам, -am (-ax) uv; запаз|я, -иш (-их) v 1. er'halten vt <3b>; » културни ценности kultu'relle 'Werte er'halten 2. be'wahren vt < b >; s си достойнството [спокойствието] Sei¬ ne 'Würde [die 'Ruhe] be'wahren 3. 'Vorbehalten vt < 3 c >; « си право¬ то sich das Recht 'Vorbehalten 4. (защи¬ тавам) Schützen v/ (от vor J) 5. (правя резервация) reservieren 'lassen vt < 3 >, bestellen vt < b >; 'freihalten vt <3a> 6. (съхранявам) 'aufheben vt < 14 a >, 'aufbewahren vt < c > запазване n nur sg Er'haltung / 17, Be'wahrung /17; - на мира Er¬ 'haltung des 'Friedens запазен adj 1. er'halten, gut er'halten 2. (защитен) ge'schützt (от vor 3) запазя | запазвам запалв[ам, -am (-ax) uv; запал|я, -иш (-их) V 1. 'anzünden vt <а>, 'anbren¬ nen vt < 10а> 2. übertr entflammen vt < b >, be'geistern vt < b > 3. (включ¬ вам) 'einschalten vt <a> 4. (мотор) 'anlassen vt <3a> O * печката den 'Ofen 'anheizen < a >; главата ми се е запалила nicht 'wissen, wo 'einem der Kopf steht; » някому чергата jmdm. 'Unannehmlichkeiten be'reiten <b> запален adj 'feurig, be'geistert запалителен, -ни adj leicht entzünd¬ lich, 'feuergefährlich O - но вещес¬ тво 'Zündstoff m 1; ~на бомба 'Brandbombe /16 запалк|а /, -и pl I. 'Feuerzeug n 20 2. Mil 'Zünder m 4 3. nur pl 'Feuer¬ holz n 22 _ * Ж * запаля у запалвам запал им, -яш (-ях) uv = запалвам запаметявам, -am (-ах) uv; запамет|я, -йш (-йх) V sich 'einprägen vt <а> запаметяване п nur sg 'Merken п 23, 'Einprägen п 23 запарв1ам, -am (-ах) uv; запар]я, -иш (-их) V1. 'dämpfen vt 2. (с вряла вода) 'brühen vt 3. nur 3. Pers (започва да пари) 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'bren¬ nen; s ce 1. 'anfangen zu 'riechen 2. (развалям ce) schlecht 'werden vi < 18 jsn> заларен adj 'dumpfig, Stickig; ~ въз¬ дух 'stickige Luft /14 запаря t запарвам залар|ям, -яш (-ях) uv = запарвам запас т, -и pl 1. Re'serve /16 auch Mil; неприкосновен ~ 'eiserne Re'serve 2. (натрупано количество) 'Vorrat т 2 запасв|ам, -am (-ах) uv; запа|ша, -шеш (-сах) V 'um binden vt <27а>, 'umgür¬ ten vt <а> запас|ен, -ни adj Re'serve- auch Mil; x офицер Reserveoffizier m 1*
запасявам 230 запасяв|ам, -аш (-ах) uv; запас|я, -йш (-йх) V bevorraten vt <b>, 'eindecken vt < a> (cmiti); s ce sich'eindecken vr запасяван |e n, -ия pl Bevorratung / 17 запаша f запасвам запек m nur sg Med Verstopfung /17 запека | запйчам запелтеча |ам, -аш (-ах) uv; запелтеч|а, -иш (-их) V 'anfangen vi <2a/hb> zu 'stottern ['stammeln] запенв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; запен|я се, -иш се (-их ce) v 1. sich mit Schaum be'decken vr < b> 2, übertr 'schäumen vi <hb> запенен adj 1. mit Schaum be'deckt 2. übertr 'schäumend запеня се \ запенвам ce запера | 2запирам запердашв|ам, -аш (-ax) uv; заперда- ш|а, -иш (-их) V umg 1. 'anfangen vi <2&/hb> zu 'klopfen 2. (побой) 'anfangen zu 'prügeln 3. (тйчам) 'ren¬ nen vi < 10/sn>, 'flitzen vi <sn> запетайк а / -и pl = запетая запета|я/, -и pl 'Komma n 24; точка и » Semi'kolon n 24 запечатам f запечатвам запечатан adj 1. ver'siegelt 2. umg (залепен) ver'schlossen запечатв|ам, -аш (-ax) uv; запечат|ам, -аш (-ах) v 1. ver'siegeln vt < b > 2. umg (залепвам) 'zukleben vt <a>, ver¬ schließen vi <32 b> 3. übertr (утвърдя- вам) be'siegeln vr < b > O - а се нещо в паметта ми etw. prägt sich mir ein запечен adj 1. mit 'einer 'Kruste be'deckt 2. Med ver'stopft; ~ стомах Verstop¬ fung/ 17 запея t запявам запйв|ам, -аш (-ax) uv; запй!я, -еш (-х) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'trinken; s ce nicht mehr vom 'Trinken 'lassen 'können vi < 36/hb> запилявам се, -аш ce (-ax ce) uv; запил |ея се, -ееш се (-ях се) v ver¬ schwinden vi <21/sn> 'запйр]ам, -аш (-ах) uv; запр|а, -еш (-ях) V 1. (спйрам) 'anhalten vi < 3 а > 2. (задържам) 'festhalten vt <3а>, zu'rückhallen vt < 3 а > 3. (спйрам се) Halt 'machen 4. (затварям) 'einsper¬ ren vt < а > 5. (изнемощявам) volkst schwach 'werden vi < 18(sn > 6.' \ дър- жам) 'einbehalten vt <3c> 2запнрам, -аш (-ax) uv; зап|ера, -ереш (-päx) v 'anfangen vi <2a/hb> zu 'waschen запис m, -и pl 1. 'Aufnahme / 16; магнетофонен ~ 'Tonbandaufnahme 2. (телевизия, радио) 'Aufzeichnung / 17 3. Fin Überweisung/17; пощен¬ ски ~ 'Postanweisung запйсв|ам, -аш (-ax) uv; запй|ша, -шеш (-сах) V 1. 'aufschreiben vr <23а>, no'tieren vt <d> 2. (водя записки) 'mitschreiben vt < 23 a >, 'Nachschrif¬ ten'anfertigen <a> 3.(вписвам) 'ein¬ schreiben vt <23a>, 'eintragen vt <4a> 4. (студент) immatriku'lieren vt <d> 5. (радио) 'aufnehmen vt < 16a> записк|а /, -и pl 1. (бележка) No'tiz/17 2. nur pl 'Nachschriften /11/pl водя ~ и 'mitschreiben vt < 23 a > 3. nur pl Me¬ moiren [..mo'a:ran] pl O протоколна % Proto'kollniederschrift/17 записк ам, -аш (-ax) v 'losschreien vi <23 /hb> записук|ам, -аш (-ax) v 'anfangen vi <2&/hb> zu 'piepsen запйтв|ам, -аш (-ax) uv; запйт|ам, -аш (-ах) V 'fragen vt запйтван|е л, -ия pl 'Anfrage /16 запич|ам, -аш (-ах) uv; за|пека, -печеш (-пекох) V 1, über'backen vt <4b> 2. Med 'stopfen vt; » ce 1, von 'einer 'Kruste be'deckt 'werden vi <18/jn> 2. Med 'anfangen vt <2a/hb> an Verstopfung zu 'leiden запия | заливам заплав|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu Schwimmen SaiuiaKBlaM, -аш (-ax) uv; запла|ча, -чеш (-ках) v 'anfangen vi <2z/hb> zu 'weinen
231 заповядам 2заплакв1ам, -аш (-ах) uv; заплакн|а, -еш (-ах) V 'anfangen vi <2a/hb> zu 'spülen; 'abspülen vt <a> запламтяв|ам, -аш (-ах) uv; запламт|я, -йш (-ях) V 'aufflammen vi <ajsn>, 'aufflackem vi < a/sn > запланир ам, -аш (-ах) uv, v = запла¬ нувам запланув|ам, -аш (-ах) uv, v 'planen vt, 'einplanen vt <a> заплануваше n, -ия pl 'Planen n 23 заплат|а/ ти pl Ge'halt n 22, Lohn m 2 заплатя ] заплащам заплах|а /, -и pl 1. (заплашване) 'Dro¬ hung/17 2. (опасност) Ge'fahr /17 заплашв|ам, -аш (-ах) uv; заплаш|а, -иш (-их) V 'drohen vi <hb> (някого jmdm.) заплашван|е п, -ия р/1, 'Drohung/17 2. (опасност) Ge'fahr /17 заплашителен, -ни adj 'drohend заплащ|ам, -аш (-ах) uv; заплат|я, -йш (-йх) V 1. be'zahlen vt <b> auch übertr; » c живота си mit 'seinem 'Leben be'zahlen 2. (възнаграждавам) 'zahlen vt 3. (отмъщавам) 'heimzahlen <a> (някому за нещо jmdm. etw.) запленяв|ам, -аш (-ах) uv; заплен|я, -йш (-йх) V ge'fangennehmen vt < 16 а > auch übertr заплес m, -и pl übertr 'Schlafmütze/16 заплесв|ам, -аш (-ах) uv; заплесн|а, -еш (-ax)v 'ablenken vt <a>; s се 1. 'gaf¬ fen vi <hb> 2. (влюбвам се) sich ver'gaffen vr < b > (no in 4) заплесенясв|ам, -аш (-ах) uv; запле- сеняс|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2а/hb> zu 'schimmeln заплескв|ам, -аш (-ах) uv; заплеск|ам, -аш (-ах) V be'schmutzen vt <Ь> заплесна f заплесвам заплета | заплитам заплетен adj ver'strickt, kompliziert заплетеност / nur sg Ver'stricktheit /17, Kompliziertheit /17 заплйт]ам, -аш (-ах) uv; зап|лета, -летеш (-летох) v 1. 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'stricken; (c една кука) 'anfangen zu 'häkeln 2. (коса) 'flechten vt < 17> 3. (обърквам концй) ver'fit- zen vr < b > 4. (намесвам) ver'stricken vf <b> (някого в нещо jmdn. in etw. 4) 5. (някоя работа) ver'wirren vt <b>, durchein'anderbringen vt <24a>; s ce 1. sich ver'fitzen vr 2. übertr sich ver'stricken vr, sich ver'wirren vr O ~ а ми се езйкът sich ver'haspeln vr <b>, 'anfangen zu 'stottern заплодяв|ам, -аш (-ах) uv; заплод|я, -йш (-йх) v be'fruchten vt <b>, 'decken vt, be'samen vt <b> запложд|ам, -аш (-ах) uv = запло- дявам заплождан|е п, -ия pl Befruchtung/17, 'Decken п 23, Be'samung/ 17 заплув|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'schwimmen заплн>в|ам, -аш (-ах) uv; заплю|я, -еш (-х) V 1. 'anspucken vt < а>; « някого в лицето jmdm. ins Ge'sicht 'spucken vi <hb> 2. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'spucken ['speien] O това съм го заплюл das 'habe ich für mich be'stimmt запляскв ам, -аш (-ах) uv; запляск|ам, -аш (-ах) V 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'klatschen заловднг|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi < 2 ajhb > zu 'heben; ~ а ми ce mir wird 'übel заповед /, -и pl 1. Mil Be'fehl m 1 auch übertr; повиквателна ~ 'Einberu¬ fungsbefehl 2. Verw 'Weisung / 17, 'Anordnung/17 O издавам ~ 'einen Be'fehl ['eine 'Weisung] er'teilen < b >; изпълнявам ~ 'einen Be'fehl ['eine 'Weisung] 'ausführen < a > заповед|ен, -ни adj be'fehlerisch, befeh¬ lend; ~ но изречение Gramm Be- 'fehissatz m 2 заповедни |k m, -ци pl 1. Hist Ge'bieter m4 2. 'herrschsüchtiger Mensch m 8 заповеднически adj — заповеден заповтар|ям, -яш (-ях) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu wiederholen 'заповяд|ам, -аш (-ах) v nur 1. Pers so
заповядам 232 frei sein vi < B >; ~ ай, ~ айте! 'bitte sehr!; ~ айте у дома! 'bitte be'suchen Sie uns [mich]! Заповядам | заповядвам заповядв|ам, -аш (-ах) uv; заповяд|ам, -аш (-ах) V 1. Mil be'fehlen vt < 20 b> auch übertr 2. Verw 'anweisen vr < 23 a >, 'anordnen vt < a > заподозйр|ам, -аш (-ах) uv; заподозр|а, •еш (-ях) V 'anfangen vi < 2 а/hb > zu verdächtigen запознае [ам, -аш (-ах) uv; запозна|я, -еш (-х) V be'kanntmachen vt <а> (с mit 3), 'vorslellen vt <а> (някого с някого jmdm. jmdn.); s се 1. (нарочно) sich be'kanntmachen vr (с mit J) 2. (слу¬ чайно) sich 'kennenlernen vr < a >; 'ken- nenlemen (c някого jmdn.) O запознайте се ... darf ich 'vorstellen ... запознйван|е n, -ия pl 1. (среща) Be'gegnung/17 2. (представяне) 'Vor¬ stellung/17 3. (опознаване) Be'kannt- werden n 23 запозн£нств]о n, -a pl Be'kanntschaft /17 запозная t запознавам зап6йв|ам, -аш (-ах) uv = запоявам запойк|а/ -и pl Verlöten п 23; правя 8 'löten vt запокйтв|ам, -аш (-ах) uv; запокйт|я, -иш (-их) V 'werfen vt < 16 >, 'schleu¬ dern vt запомн|ям, -яш (-ях) uv; запомн|я, -иш (-их) V sich 'merken vt, be'halten vt <3b> запомняне n nur sg 'Merken n 23; мъчно за ~ e schwer zu 'merken sein vi < B > запопв|ам, -аш (-ах) uv; запоп|я, -иш (-их) V in den 'geistlichen Stand er- 'heben vr < 14 b> запор m, -и pl Jur, Fin 'Sperrung / 17, Beschlagnahme / 16; налагам ~ 'sperren vt, beschlagnahmen vr <b> ~ на заплатата 'Lohnpfändung/17, Ge'haltspfändung зап6рв|ам, -аш (-ах) uv; запор|я, -иш (-их) v 'anfangen vi <2afhb> zu zer¬ ' teilen запосещав|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2ajhb> zu be'suchen запотен adj 1. ver'schwitzt 2. (стъкло) be'schlagen запотяв|ам, -аш (-ах) uv; запот|я, -йш (-йх) V 1. Schwitzen 'lassen vt <3/hb>, ins 'Schwitzen 'bringen vt <24> 2. (стъкло) be'schlagen 'lassen; s се 1. Schwitzen vi <hb> 2. (стък¬ ло) be'schlagen vr < 4 bfsn > започв|ам, -аш (-ах) uv; започн|а, -еш (-ах) V 'anfangen vr < 2 а >, be'ginnen vt <26b> запояв|ам, -аш (-ах) uv; запо|я, -йш (-йх) V 'löten vr, ver'löten vr < b > запояван|e n, -ия pl 'Löten n 23 запра t ‘запирам запраша|ам, -аш (-ах) uv; запраш1а, -иш (-их) V 1. ver'stauben vi <bjsn> 2. (впускам се) 'losflitzen vi < г/sn > запращ|ам, -аш (-ах) uv; запрат|я, -иш (-их) V Schleudern vt запращяв|ам, -аш (-ах) uv; запращ|я, -йш (-йх) V 'anfangen vi < 2 г/sn > zu 'knistern ['knacken] запретна | запрягам запретв|ам, -аш (-ах) uv запретн|а, -еш (-ах) V 'hochkrempeln vr <а>, 'auf¬ krempeln vt <а>; Schürzen vt; x ръкави die 'Ärmel 'hochkrempeln; x пола den Rock Schürzen; s ce die 'Ärmel 'aufkrempeln запречв|ам, -аш (-ах) uv; запреч|а, -иш (-их) V verSperren vt < b > запрещени|е n, -я pl Ver'bot n 20; поставен съм под « Jur ent'mündigt sein vi <B> заприглас|ям, -яш (-ях) v'einstimmen vt <a> запрйд|ам, -аш (-ах) uv; зап|реда, -редеш (-редох) v 'anfangen vi <2ajhb> zu Spinnen запринжд|ам, -аш (-ах) v 1. (хора) 'an¬ gelaufen 'kommen vi <33jsn> 2. (bo- дй) 'angeflossen 'kommen заприказвам, -аш (-ах) v 1. 'anfangen vi <2a/hb> zu Sprechen 2. (заговарвам) 'ansprechen vt <16a> 3. (увлйчам n
233 зараждам разговор) in ein Ge'spräch ver'wickeln vt <b>; s ce sich 'festreden vr <a>, ins Ge'spräch vertieft sein vj < B > заприлйчв|ам, -аш (>ax) uv; запри¬ личам, -аш (-ах) V 'ähnlich 'werden < 18/i«> (на някого jmdm.) запристйг|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2a/hb> 'anzukommen запршцв|ам, -аш (-ах) uv; запрйщ|я, -иш (-их) VI. (вода) 'stauen vt, 'absper¬ ren vt <a> 2. ver'sperren vt <b>, ver'stopfen vt <b> запролетяв|а ce, (-a ce) uv; запролет|й се, (-Й ce) v unpers 'Frühling 'werden vi < 18/sn> запролетяване n nur sg 'Frühlingsbe¬ ginn m\ 'zeitiger 'Frühling m 1 * запротестйр|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2a/hb> zu protestieren запръжк|а /, -и pl 'Einbrenne / 16 запръска |ам, -аш (-ах) uv; за¬ пръскам, -аш (-ах) V 'anfangen vi <2a/hb> zu'spritzen; ~ а дъжд ein 'leichter 'Regen be'ginnt; es be'ginnt zu 'nieseln запрат|ам, -аш (-ах) uv; запрегн|а, -еш (-ах) V 'anspannen vt < а >, 'einspan¬ nen vr <а> заптие п, -та pl Hist 'türkischer Poli'zist т 8 запасна | запущам запуснат adj her'untergekommen, ver- 'fallen запустенне n nur sg Ver'fall nt 2 запустяв|ам, -аш (-ах) uv; запуст|ея, -ееш (-ях) V ver'öden vi < Ъ/sn > запуст|ял, -ели adj ver'ödet, 'öde залушалк|а/, -и pl 'Stöpsel m 4, 'Pfrop¬ fen m 4 запушв|ам, -аш (-ах) uv; запуш|а, -иш (-их) V 1. 'anfangen vi <2аjhb> zu 'rauchen 2. (изпълвам c дим) ver'räu- chern vt < b > 3. (затварям) ver'schlie¬ ßen vr < 32 b>; ver'stopfen vr <b>, 'zustopfen vr < a >; » устата някому übertr jmdm. den Mund 'stopfen запушван|е n, -ия pl Verstopfung /17 запущ|ам, -аш (-ах) uv; запусн|а, -еш (-ах) V vernachlässigen vt < b >, her- 'unterkommen 'lassen vt <3lhb> запъв ам, -аш (-ах) uv; запън|а, -еш (-ах) V 1. ver'riegeln vr <b> 2. (пушка) Spannen vr; s ce Stottern vi <hb>, Stammeln vi <hb> запъван|e n, -ия pl 'Stottern n 23, 'Stam¬ meln n 23 запьлв|ам, -аш (-ах) uv; запълн|я, -иш (-их) V 'füllen vr, 'ausfüllen vt <a> запържа |ам, -аш (-ах) uv; запърж|а, -иш (-их) V 'eine [die] 'Einbrenne 'ma¬ chen (нещо für etw.) запърть[к m, -ци pl 'faules Ei n 21 запътв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; запът|я се, -иш се (-их ce) v sich be'geben vr < 15 b >, sich auf den Weg 'machen (към zu J, nach 3) запьхтяв|ам, -аш (-ax) uv; запъхт|я, -йш (-ях) V 'anfangen vi < 2 г/hb > zu 'schnaufen; % ce'außer'Atem ge'raten vi < 3 Ъ/sn >, schwer 'atmen vi <hb> запяв ам, -аш (-ax) uv; зап|ея, -ееш (-ях) V 'anfangen vi < 2 а/hb > zu Singen зар (-ът) m, -ове pl 'Würfel m 4 заработв|ам, -аш (-ax) uv; заработ|я, -иш (-их) V 1. 'anfangen vi <2аjhb> zu 'arbeiten 2. (изкарвам) ver'dienen vr < b >, er'arbeiten vr < b >; s ce sich in die 'Arbeit ver'tiefen vr < b > заравн ям, -яш (-ях) uv; заравн|я, -иш (-их) V 1. 'einebnen vr <а> 2. (из¬ глаждам) 'glätten vr зарав|ям, -яш (-ях) uv; заров|я, -иш (-их) V1. ver'graben vr <4b>, 'eingra¬ ben vt < 4 a > 2. (погребвам) be'gra- benvr <4b> 3. (скрйвам) ver'stecken vr <b> 4. (пъхам) 'stecken vr O заровил съм се в кнйги sich in 'Bücher ver'graben 'haben vr <A> зарадв)ам, -аш (-ax) v er'freuen vt < b >; s ce sich 'freuen vr зарад u. заради präp I. (поради) 'we¬ gen 2 2. (вместо) anstelle 2 3. (в полза на) um 2 'willen заражд|ам, -аш (-ax) uv; зарод|я, -йш (-йх) V her'vorbringen vt <24а>; s се entstehen vi < 101b/j«>
зараждане 234 зараждане п nur sg Entstehung /17 зараз|а /, -и pl 'Ansteckung /17 зараз|ен, -ни adj 'ansteckend; ~ на бо¬ лест 'ansteckende 'Krankheit /17 заразбн adj 'angesteckt, infiziert заразителен, -ни adj 'ansteckend auch übertr заразителност f nur sg 'Ansteckung /17 auch übertr, 'Ansteckungsgefahr /17 заразоносйтел (-ят) m, -и pl Bazillen¬ träger nt 4 заразяв|ам, -am (-ax) uv; зараз|я, -йш (-йх) 1. 'anstecken vt <a> auch übertr 2. (вода и под.) ver'seuchen vt < b > auch übertr; s ce sich 'anstecken vr, 'angesteckt 'werden vi <18/sn> (от von 3) заран /, -и pl 1. 'Morgen m 4 2. als adv 'morgens зараств|ам, -аш (-ax) uv; зарасн|а, -еш (-ах) V 1. (рана) 'heilen vi <sn>, ver'wachsen vi < Ъ/sn > 2. (сраствам ce) Anwachsen vi <aJsn> 3. (обрас- твам) be'wachsen vi < Ъ/sn > зарево n nur sg 'Leuchten n 23, 'roter Schein m 1 зарегистрйр|ам, -аш (-ax) v 1. 'feststel¬ len vt <a>, registrieren vt <d>, verzeichnen vt <b> 2. übertr zu ver'zeichnen 'haben vt < A > зареден adj 1. (оръжие) geladen auch El 2. Tech 'eingerichtet заредув|ам се, -аш ce (-ax ce) uv = зареждам ce зарежд|ам, -аш (-ax) uv; заред|я, -йш (-йх) V 1. Mil, El 'laden vt <4> 2. (снабдявам) ver'sorgen vt <b> 3. (приготовлявам) 'arbeitsbereit 'ma¬ chen vt 4. (изреждам един след друг) 'anfangen vi <2a./hb> nacheinander zu ... 5. (занареждам) 'anfangen zu er'zähien; % ce sich anein'anderreihen vr <a> зарезан m auch Трифон- - Tag nt 1 des 'Weinbauern, 'Winzerfest n 20 зар|ея, -ееш (-ях od -еях) v 'schweifen 'lassen vt < 3/hb >; den Blick 'schwei¬ fen 'lassen; s ce um'herschweifen vi < ajsn > зарзавйт m, -и pl volkst Ge'müse n 23 зарзаватен adj volkst Ge'müse- зарзаватчййк|а /, -и pl volkst Ge'müse- frau/17, Ge'müseverkäuferin /18 зарзаватчнйннц|а /, -и pl volkst Ge- 'müsegeschäft n 20, Ge'müseladen m 5 зарзаватннйски adj volkst Ge'müse- зарзаватнй|я /, -и pl volkst Ge'müse- händler m 4, Ge'müseverkäufer m 4 зарзал|а/ -и pl volkst 1. Apri'kose/ 16 2. (дърво) Aprikosenbaum nt 2 зарйбвам, -аш (-ax) uv = зарибявам зарибявам, -аш (-ах) uv; зарйб|я, -иш (-их) v zur 'Fischzucht be'nutzen vt <b> зарнбяван|е л, -ия pl Be'nutzung/17 zur 'Fischzucht зарйв|ам, -аш (-ax) uv; зарйн|а, -еш (-ах) od зарй|я, -еш (-х) v 1. 'eingraben vr <4а>, ver'graben vt <4b> 2. (погребвам) be'graben vt <4b> зарйтв|ам, -аш (-ax) uv; зарит]ам, -аш (-ах) v 1. 'anfangen vi <2аjhb> zu 'treten 2. (кон) 'anfangen 'auszuschla¬ gen 3. (бебе) 'anfangen zu 'strampeln O не съм заритал за него er kann mir ge'stohlen 'bleiben зарйч|ам, -аш (-ax) uv; зар|ека, -ечеш (-екох) V volkst das Ver'sprechen 'ab¬ nehmen <16a> (някого jmdm.); s ce ge'loben vt < b > зария | заривам заробвам, -аш (-ах) uv; зароб|я, -иш (-их) у versklaven vt < b >, unterdrücken vt <b>; at ce umg zum'Sklaven'werden vi < 18/s«> заробйгел (-ят) m, -и pl Unterdrücker m 4 зарбдиш m, -и pl Keim m 1 зародиш |ен, -ни adj Keim- зародя | зараждам зарозовяв|ам, -аш (-ах) uv; зарозов|ея, -ееш (-ях) V 'anfangen vi <2аjhb> 'rosa zu 'werden зарояв|ам се, -аш се (-ах се) uv; заро|я се, -йш се (-йх се) v 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'schwärmen
235 засилвам 1заруменяв|ам, -аш (-ах) uv; зару- мен|ея, -ееш (-ях) v rot 'werden vi < 18/5/1 > 2заруменяв|ам, -аш (-ах) uv; зарумен|я, -йш (-йх) V rot 'werden 'lassen vt < 3/hb >, rot 'färben vt заръждавяв[ам, -аш (-ах) uv; заръж- дав|ея, -ееш (-ях) v 'anfangen vi <2a/hb> zu 'rosten зарък|а f -и pl volkst 'Auftrag m 2, Bestellung /17 заръмява, -a uv; заръм|й, -я v nur 3. Pers 'anfangen vi <2a/hb> zu 'nieseln; « ситен дъжд ein 'leichter 'Regen setzt ein заръчв|ам, -аш (-ах) uv; заръч|ам, -аш (-ах) V volkst 1. (правя поръчка) be'stellen vt < b > 2. (нареждам) 'auf¬ tragen vt <4a> заряд m, -и pl 'Ladung / 17; ядрен ~ 'Kernsprengladung зар|я / -й pl 1. (сутрин) 'Morgenrot n 20 2. (вечер) 'Abendrot n 20 3. (сияние) 'roter Schein m 14. nur pl (лъчй) Schein 'Strahlen m 9/pl, 'Lichtstrahlen 5. Mil (сутрин) 'Wecken n 23; (вечер) 'Zapfenstreich m 1 6. (военно тържес¬ тво) Ap'pell m 1 * заряза |ам, -am (-ах) uv; зар I ежа, -ежеш (-язах) V 1. volkst (врязвам) 'einkerben vf < а > 2. (изоставям) im Stich 'las¬ sen vf <3> (някогоjmdn.), 'aufgeben < 15 а > (нещо etw.) O той ме заряза насред улицата er ließ mich 'mitten auf der 'Straße 'stehen засад |a/, -и pl 'Hinterhalt m 1; от « aus dem 'Hinterhalt засажд|ам, -аш (-ах) uv; засад|я, -йш (-йх) v 1. 'pflanzen vt 2. (определена площ) be'pflanzen vt < b > (c mit 3) 3. (започвам да садя) 'anfangen vi <2a/hb> zu 'pflanzen засаждан|е n, -ия pl 1. 'Pflanzen n 23 2. (на площ) Be'pflanzung / 17, Be¬ 'pflanzen n 23 засвндетелствув|ам, -аш (-ах) v be'zeugen vf <b> засев|ен, -ни adj Be'stell-, Saat-; ~ на площ zu bestellende 'Fläche /16 заседав|ам, -аш (-ах) uv 1. 'eine 'Sitzung ['Sitzungen] 'abhalten < 3 a >, 'tagen vi <hb> 2. umg (на заседание съм) auf 'einer 'Sitzung sein vi < B > заседанн|е n, -я pl 'Sitzung /17 заседател (-ят) m, -и pl Jur: съдебен ~ 'Schöffe m 7 заседателен, -ни adj 'Sitzungs-; - на зала 'Sitzungssaal m 2 заседатели a f -и pl Jur: съдебна ä 'Schöffin /18 заседна | засядам заседнал adj 'festgefahren, 'festsitzend; ~ e er sitzt fest; водя ~ живот ein Seßhaftes 'Leben 'führen auch übertr заседяв ам се, -аш се (-ах се) uv; засед|я се, -йш се (-ях се) v I. 'lange Sitzen 'bleiben vi <23/sn> 2. (пребивавам) ver'weilen vi < Ъ/hb >, 'bleiben заселв|ам, -аш (-ах) uv; засел|я, -иш (-их) v 1. (местност) be'siedeln vf < b > 2. (хора) 'ansiedeln vf < а >; s се sich 'ansiedeln vr заселваме n, -ия pl L (на хора) 'Ansied¬ lung / 17 2. (на място) Be'siedlung /П, заселени 1 е л, -я pl = заселване заселни|к т, -ци pl 'Ansiedler т 4 заселниц а / -и pl 'Ansiedlerin /18 заселя f заселвам засенв|ам, -аш (-ах) uv; засен|я, -йш (-йх) v = засенчвам засенча ам, -аш (-ах) uv; засенч|а, -иш (-их) v 1. be'schatten vf < b > 2. übertr überschatten vt <b> засеня f засенвам засеняв)ам, -аш (-ах) uv - засенвам засечк|а /, -и pl 1. Ver'sagen п 23, 'Aussetzen и 23 2. (пушка) 'Lade¬ hemmung/17 О правя ж а) ver'sa¬ gen vi < Ъ/hb >, 'aussetzen vi < &/hb > b) (пушка) 'Ladehemmung 'haben засйлв|ам, -аш (-ах) uv; засйл|я, -иш (-их) V 1. (давам сйла) Stärken vf, 'kräftigen vt 2. (усилвам) verstärken vf < b > 3. (ускорявам) beschleunigen vf <b>; ж хода си Seine 'Schritte beschleunigen 4. (храня) her'aus-
засилване 236 füttern vt <a>; s се 1. 'stärker 'werden vi < 18fsn>, sich verstärken vr 2. (напрягам се) sich 'anstrengen vr < a > 3. (затйчвам се) schnell 'laufen vi <9/sn>, 'rennen vi <10/sn> 4. (предискок и под.) 'Anlauf'nehmen < 16 > auch übertr 5. (след болест) zu 'Kräften 'kommen vi <23jsn> засйлван|е «, -ия pl 1. 'Stärkung / 17, Ver'slärkung / 17 2. (ускоряване) Beschleunigung /17 3. (преди скок) 'Anlauf m 2 auch Sport 4. (след бо¬ лест) 'Kräftigung /17 засил я | засилвам засиняв]ам, -аш (-ах) uv; засин|ея, -ееш (-ях) у 'anfangen vi <2аjhb> blau zu 'werden; s се 'anfangen blau zu 'schimmern засйпв|ам, -аш (-ах) uv; засйп|я, -еш (-ах) V 1. (покривам) be'decken vt <b> 2. (дупка и под.) 'zuschütten vt <а> 3. übertr über'schütten vt <b>, über'häufen vr <b> засиромашав|ам, -аш (-ах) uv; засиро- маш|ея, -ееш (-äx) v arm 'werden vi <18fsn>, verelenden vi < b/sn >, ver- 'armen vi < bjsn > засян[ам, -аш (-ах) uv; за|сека, -сечеш (-сякох, -сече) v 1. 'anfangen vi <2а/hb> zu 'hacken 2. (правя рязка) 'einkerben vt <a> 3. (предавател) 'anpeilen vt < a > 4. (правя засечка) ver'sagen vi < b/hb >, 'aussetzen vi <ajhb>; Mil 'Ladehemmung 'haben <A> 5. (млъквам) ver'stummen vi <bjsn> 6. volkst (преграждам)'absper¬ ren vt <a>; s ce sich über'kreu- zen vr <b>, sich über'schneiden vr <21 b> auch übertr засйчан|е и, -ия pl 1. (c пеленгатор) Teilung /17, 'Anpeilen n 23 2. (мълча¬ ние) 'Schweigen n 23 3. (преграждане) volkst 'Abspemmg/17 4. = засечка засйщ|ам, -аш (-ах) uv; засйт|я, -иш (-их) V satt 'machen vt; s ce satt 'werden vi < 18jsn > заскобв|ам,-аш (-ax)uv = заскобявам заскобяв|ам, -аш (-ах) uv; заскоб|я, -йш (-йх) V 1. (дума, текст) 'ein¬ klammern vt <а>, in 'Klammern 'setzen vt 2. Tech 'klammern vt заскрежен adj mit 'Rauhreif be'deckt заслажд|ам си, -аш си (-ах си) uv; заслад|я си, -йш си (-йх си) v etw. 'Süßes 'essen < 15, ge'gessen >; ж c нещо etw. als 'süßen 'Nachtisch 'nehmen < 16 > засланяв|а (-a) uv; заслан|й (-Й) v unpers mit Reif be'decken vr < b > заелан|ям, -яш (-ях) uv; заслон|я, -йш (-йх) V ver'decken vt < b > заслепени |е п, -я pl и. заслепеност/ nur sg Verblendung /17 заслепйтел|ен, -ни adj 'blendend заслеплени|е п, -я pl veralt — заслепе¬ ние заслепяв|ам, -аш (*ах) uv; заслеп|я, -йш (-йх) V1. 'blenden vt 2. übertr verblenden vr <b> заслон nt, -и pl 1. 'Unterkunft / 14; давам ~ 'Unterkunft ge'währen <b> 2. 'Schutzhütte/16 заслоняв|ам, -аш (*ax) uv = засланям заслуг|а /, -и pl Verdienst n 20 заслужан|ам, -аш (-ах) uv; заслуж|а, -иш (-их) V ver'dienen vt < Ъ > заслужено adv verdientermaßen заслужил adj ver'dient заслушв|ам се, -аш се (-ах се ) uv; заслуш|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi < 2 г/hb > zu 'hören (в auf 4) засмйв|ам се, -аш се (-ах се) uv; засм|ея се, -ееш се (-ях се) v 'anfangen vi <2а/А6> zu 'lachen засмолен adj ge'teert засмоляв|ам, -аш (-ах) uv; засмол|я, -йш (-йх) V 'teeren vr засмоляван|е п, -ия pl 'Teeren п 23 засмян adj 'lachend; ~ до уши 'übers 'ganze Ge'sicht 'lachend заснежав|а се (-а се) uv; заснеж|й се, (-й се) V 1. nur 3. Pers mit Schnee be'deckt 'werden vi < 18/зл>, sich mit Schnee be'decken vr < b > 2. unpers 'anfangen vi zu 'schneien заснежаван|е «, -ия pl 'Schneefall m 2
237 застрояване заснежен adj ver'schneit, mit Schnee be'deckt 1заснем|ам, -аш (-ах) uv, v 'anfangen vi <2a./hb> her'unterzuholen [her- 'unlerzunehmen] 2заснем|ам, -am (-ax) uv; засне|ма, -меш (-x) v (снимки; запис) 'aufnehmen vt < 16a >; nur uv 'Aufnahmen 'machen засннм|ам, -am (-ax) uv = заснемам засоляв|ам си, -аш си (-ах си) uv; за- сол|я си, -йш си (-йх си) V umg etw. 'Salziges ['Kräftiges] zu sich 'nehmen < 16> заспал adj 1. 'schlafend 2. (апатичен) 'schlafmützig, ver'schlafen заспалост/nur sg Ver'schlafenheit/17, 'Schlafmützigkeit /17 заспйв|ам, -am (-ax) uv; засп|я, -йш (-äx) v 'cinschlafen vi <3ajsn>; x вечен сън ent'schlafen vi < 3 b/sn >; ж на лаврите си auf 'seinen 'Lorbeeren 'ausruhen vi <a/hb> заспиване n nur sg 'Einschlafen n 23; на - am 'Einschlafen засрамвам, -am (-ax) uv; засрам|я, -иш (-их) v 1. be'schämen vt < b> 2. (изла¬ гам) 'bloßstellen vt < a >, bla'mieren vt; s ce sich 'schämen vr засреш|ам ce, -am ce (-ax ce) v 1. 'an¬ fangen vi <2&jhb> sich zu'treffen 2. (пасвам) 'passen vi <hb> застав]а/, -и pl Mil 1. 'Posten nt 42. (на граница) 'Grenzwache /16 застав|ам, -am (-ax) uv; застан|а, -еш (-ax) v 1. (спйрам се) 'stehenbleiben vi < 23 а/sn>; ж мйрно still 'stehen 2. sich 'stellen vr, sich 'hinstellen vr < a >; ж пред някого sich vor jmdn. 'stellen ['hinstellen]; ж на нечия стра¬ на sich auf jmds. 'Seite 'stellen; ж на чело sich an die 'Spitze 'stellen застав|ям, -яш (-ях) uv; застав|я, -иш (-их) V 'zwingen vt <21 > ’aacrapäBlajM, -аш (-ax) uv; заета |рея, -ееш (-ях) V alt 'werden vi < 18/sn>, 'altem vi <sn> 2застаряв|ам, -am (-ax) uv; застар|я, -йш (-йх) v alt 'werden 'lassen vt <2jhb> застеля f застилам застнв|ам, -am (-ax) uv; застйн|а, -еш (-ax) v 1. (изстйвам) kalt 'werden vi <18/sn>, er'kalten vi < b/sn > 2. übertr er'starren vi < b/sn > O кръвта ми ~ а в жйлите das Blut ge'rinnt mir in den 'Adern застйг|ам, -аш (-ax) uv; застйгн|а, -еш (-ах) V 1. 'einholen vt <а> 2. (завар¬ вам) über'raschen vr <b> застйл|ам, -am (-ax) uv; зас|теля, -телеш (-тлах) v be'decken vi < b > заст6|й (-ят) m, -и pl 'Stillstand m 2 застояв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; засто|я се, -йш се (-ях ce) v 1. sich 'aufhalten vr <3a>2. (трая дълго) nur 3. Pers 'andauern vi <zjhb> застоял adj 'abgestanden, ver'braucht; ~ а вода 'abgestandenes 'Wasser n 23, (в гьол) 'stehendes 'Wasser; ~ въздух verbrauchte Luft /14 застраховам, -аш (-ax) uv, v versichern vt <b>; s ce 1. 'eine Versicherung 'abschließen < 32 a > 2. übertr sich 'rückversichern vr < b > (от 'gegen 4) застрахователен, -ни adj Ver'siche- rungs-; Държавен ж институт, Л bk ДЗИ 'Staatliche Versicherungsanstalt /17; ~ на полица Versicherungspolice /16 застраховк|а/, -и pl Versicherung/17 застрашавам, -аш (-ах) uv; застраш|а, -йш (-йх) v be'drohen vt < b > застрашителен, -ни adj be'drohlich, be'ängstigend застрелв|ам, -аш (-ах) uv; застрел|ям, -яш(-ях) Ver'schießen vi <32 b>; ж с очй mit 'Blicken 'töten vi r Ж T застрелям \ застрелвам застройв|ам, -аш (-ax) uv; застро|я, -иш (-их) V Kochk le'gieren vt, mit ver'quirltem Ei 'andicken vi <a> застрояв|ам, -аш (-ax) uv; застро|я, -йш (-йх) V 1. bebauen vi <b> 2. (за¬ почвам да строя) 'anfangen vi <2а/ hb> zu 'bauen застрояване n, -ия pl Bebauung /17
застудява 238 застудяв|а (-а) uv; застуд|ее (-я) v nur 3. Pers kalt 'werden vi < l%/sn> застудяв|а се (-а се) uv; застуд|й се, (•й се) V unpers kalt 'werden vi < 18 /sn> застуднван|е n, -ия pl 'Abkühlung/17; (студ) Frost m 2 застьпв|ам, -аш (-ах) uv; застъп|я, -иш (-их) у 1. 'treten vi < 1 Sjsn > (нещо auf 4) 2. (схващане) ver'treten vt < 15 b > ; s ce sich 'einsetzen vr < a >, 'eintreten vi <15 a/sn > (за für 4) застъпван|e n, -ия pl 'Eintreten n 23 (за für 4) застьлни|к m, -ци pl Vertreter m 4, Ver'teidiger m 4, 'Fürsprecher m 4 застъпяни |a /, -и pl Vertreterin / 18, Verteidigerin /18, 'Fürsprecherin/18 застъпничества n, -apl 'Fürsprache/16 застъпя t застъпвам застьп[ям, -яш (-ях) uv = застъпвам засуетяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; засует|я се, -йш се (-йх се) v 'anfangen vi <2а/Аb> ge'schäftig 'hin- und 'herzulaufen засукан adj ge'zwirbelt засукв|ам, -аш (-ах) uv; засу|ча, -чеш (-ках) V 1. (мустаци) 'zwirbeln vt 2. (запретвам) volkst 'aufkrempeln vr <a> 3. (усуквам) 'zwirnen vt, zu- 'sammendrehen vt < a > 4. (започвам да бозая) 'anfangen vi < 2 &/hb > zu 'saugen засяване n nur sg 'Zwirbeln n 23 засуха / nur sg volkst 'Trockenheit /17, 'Dürre/16 засушав|ам, -аш (-ах) uv; засуш|а, -йш (*йх) V 'anfangen vi <2а/hb> zu trocknen; s ce trocken 'werden vi < 18 jsn> засушаван|е n, -ия pl (суша) 'Trocken¬ heit /17 засърбйв|а ме (-а ме) uv; засърб|й ме (-я ме) V nur 3. Pers 'anfangen vi <2z.jhb> zu 'jucken засъхв|ам, -аш (-ах) uv; засъхн|а, -еш (-ах) V 1. (изсъхвам) trocknen vi <sn> 2. (започвам да съхна) trok- ken 'werden vi < 18/sn> 'austrocknen vi <a/sn> засъхнал adj 1, (вещество) 'ausgetrock¬ net 2. (течност) 'eingetrocknet засяв|ам, -аш (-ах) uv; зас|ея, -ееш (-ях od-еях) V1. (площ) bestellen vt (с mit) 2. (започвам да сея) 'anfangen vi <2а/hb> zu 'säen засяван|е n, -ия pl 'Säen n 23, Be¬ stellung/ 17 засяг|ам, -аш (-ах) uv; засегн|а, -еш (-ах) V 1. (докосвам) be'rühren vr < b > auch übertr 2. (улучвам) treffen vt < 16 > 3. (обйждам) ver'letzen vt < b >, 'kränken vt 4. (отнасям се до) betreffen vr < 16 b > 5. (разглеждам) sich be'fassen vr < b > (нещо mit 3); * ce sich ge'kränkt [be'leidigt] 'fühlen vr засяд|ам, -аш (-ах) uv; заседн|а, -еш (-ах) v 1. (оставам) 'sitzen ' bleiben vi <23/sn>, 'bleiben 2. (запъвам се) 'stecken 'bleiben 3. (кораб) auf Grund 'laufen vi < 9/sn > 4. volkst (залязвам) 'untergehen vi <l3ajsn> O «ами залъкът на гърлото der 'Bissen bleibt mir im 'Halse 'stecken затаен adj ver'steckt; със - дъх mit 'angehaltenem 'Atem затаяв|ам, -аш (-ах) uv; зата|я, -йш (-йх) V ver'bergen vt <16Ь>, ver¬ stecken vr <b>; * дъх den 'Atem 'anhalten <3a> затварям, -яш (-ях) uv; затвор|я, -иш (-их) V 1. Schließen vt <32> 2. (сгъвам) zu'sammenklappen vr <а> 3. (преграждам) ver'sperren vt <b> 4. (запушвам) ver'schließen vr <32b> 5. (в помещение, в шкаф) 'einschließen vt < 32 a > 6. (лишавам от свобода) 'einsperren vt < a > 7. (c въртене) 'zudrehen vt <a> O » някому вратата jmdm. die Tür ver'schließen; s някому очйте jmdm. die Augen Schließen; » някому устата umg jmdm. das Maul 'stopfen; а очйте си пред нещо vor etw. die 'Augen ver'schließen; а телефона den
239 затрупвам 'Hörer 'auflegen <a>; не затворих очи ich 'konnte kein 'Auge 'schließen; x ce 1. sich 'einschließen vr < 32 а > (в in 4) 2. (вглъбявам ce) sich verschlie¬ ßen vr<32b> затвор m, -и pl 1. Ge'langnis n 27 2. Mil Ver'schluß nt 2 O предварителен ~ Untersuchungshaft /17 затворен adj 1. (помещение) ge'schlossen 2. (съд, човек) ver'schlossen 3. (уса¬ мотен) 'abgeschlossen затвореност / nur sg Verschlossenheit /17 затворим|k m, -ци pl 'Häftling m 1*, 'Strafgefangener ml* затворническ|н adj 'Häftlings- O ~ a килия Gefängniszelle / 16 затвбрничество n nur sg Inhaftierung /17 затворничка / -и pl 'Strafgefangene /19, 'weiblicher 'Häftling m 1* затворя t затварям затвърден adj gefestigt затвърдея f ‘затвърдявам затвърдй t Затвърдявам 1 затвърдявам, -am (-ax) uv; затвър- д|ея, -ееш (-ях) v hart 'werden vi < 18 /sn> *затвърдяв|ам, -аш (-ax) uv; затвърд|я, -йш (-йх) v festigen vt; s ce sich festigen vr затегна | затягам затегнат adj fest затекй се | затйчвам ce затйкв|ам, -аш (-ax) uv; затйкн|а, -еш (-ах) V 'zustopfen vr <а>, verschlie¬ ßen vt <32b> затйсв|ам, -аш (-ax) uv = затискам затйск|ам, -аш (-ах) uv; затйсн|а, -еш (-ах) V1. (с ръце) 'zuhalten vr <3а> 2. (запушвам) 'zustopfen vt <а> 3. (притискам) 'quetschen vt затйхв|ам, -аш (-ах) uv; затйхн|а, -еш (-ах) V 1. (звуци) ver'klingen vi <27b/sn> 2. (буря и под.) 'nach¬ lassen vi <3a/AA>, 'abklingen vi < 27 a/s« > затйхване n nur sg 'Nachlassen n 23 затйхна f затихвам затичв[ам се, -аш се (-ах се) uv; затйч|ам се, -аш се (-ах се) v 'eilen vr <sn> затишие и nur sg 1. 'Ruhe /16; - пред буря 'Ruhe vor dem Sturm 2. Meteor Windstille / 16 затлачв|ам, -аш (-ax) uv; затлач|а, -иш (-их) V verschlammen vr < Ь/sn > затлачван|е п, -ия pl Verschlammung /17 затлъстявам, -аш (-ах) uv; затлъст|ея, -ееш (-ях) V fett 'werden vi < 18/sn> затова Konj 'deshalb; -, че 'deshalb, weil затопл|ям, -яш (-ях) uv; затопл|я, -иш (-их) v 'wärmen vt; s ce sich er'wär- men vr <b>, warm 'werden vi < 18 jsn > затопляне n nur sg Er'wärmung / 17 auch Meteor; 'Wärmen n 23 затормозяв|ам, -аш (-ax) uv; затор- моз|я, -иш (-их) v 'hemmen vt заточав|ам, -аш (-ах) uv; заточ|а, -йш (-йх) V ver'bannen vr < b > заточеник и, -я pl Ver'bannung/17 зат6чени|к т, -ци pl Verbannter т 7+ затрйв|ам, -аш (-ах) uv; затрй|я, -еш (-х) V1. (изгубвам) ver'sieben vt < Ь >, ver'lieren vr <32b> 2. (погубвам) 'unter die 'Erde 'bringen vr <24> затряс|а ме (-а ме) uv; за|тресе ме, (-тресе ме) v nur 3. Pers 'Schüttelfrost be'kommen < 33b > затрия t затривам затр6гв1ам, -аш (-ax) uv; затрогн|а, -еш (-ах) Ver'greifen vt <21 b>, 'rühren vr затруднен adj erschwert, 'schwierig; ~ съм in Verlegenheit sein vr < B > затруднени е «, -я pl 'Schwierigkeit/17 затрудннтел|ен, -ни adj erschwerend затрудняв ам, -аш (-ax) uv; затрудн|я, -йш (-йх) V 1. erschweren vr <b>, kompli'zieren vt < d > 2. (поставям в неудобно положение) in Verlegenheit 'bringen vr < 24 > затрупв|ам, -аш (-ax) uv; затруп|ам, -аш (-ах) V 1, = засипвам 2. (при катастрофа) ver'schütten vt <b>
затрънвам 240 затрънв|ам, -аш (-ах) uv; затрън|я, -иш (-их) od затърн|я, -иш (-их) v volkst mit 'Dornengestrüpp 'einzäunen vt <a> затръшв|ам, -аш (-ах) uv; затръшн|а, -еш (-ах) V 'zuwerfen vt < 16 > затрябв|ам, -аш (-ах) v volkst 'nötig sein vi < B >; за какво съм ти ~ ал? wo'zu brauchst du mich? затуй Konj = затова затулв|ам, -аш (-ах) uv; затул|я, -иш (-их) V 1. (закривам) ver' decken vt < b > 2. (засенчвам) überschatten vt < b > 3. (покривам) be'decken vt < b > 4. (запушвам) ver'stopfen vt < b > O не ми ~ай слънцето [светлината] steh mir nicht in der 'Sonne [im Licht]; * ce ver'schwinden vi < 27 b/sn >, sich ver'stecken vr <b> затул|ям, -яш (-ях) uv = затулвам затур|ям, -яш (-ях) uv; затур|я, -иш (-их) V umg ver'legen vt < b > затъв|ам, -аш (-ах) uv; затън|а, -еш (-ах) V1. ver'sinken vi < 27 b/sn > (в in 4), 'einsinken vi <27 ajsn> (в in 4) O затънал съм в дългове bis zum Hals in 'Schulden 'stecken vi <hb>; затънал съм в една каша drinstecken vi <a/hb> bis zum Hals затъкв1ам, -аш (-ах) uv; затъкн|а, -еш (-ах) у 1. 'stecken vi <hb> (в in 3) 2. (запушвам) 'stopfen vt, 'zustopfen vt <a> затъмнее | затъмнява затъмнени |en, -я pl 1. Astr 'Finsternis / 17; слънчево a 'Sonnenfinsternis; лунно a 'Mondfinsternis 2. Verdun¬ kelung /17 auch Mil 3. Med 'Schatten m 4, Ver'schattung /17 затьмнйтел|ен, -ни adj Ver'dunkelungs- затьмня t затъмнявам затьмняв|а (-a) uv; затъмн|ее, (-я) v nur 3. Pers 1. (ставам тъмен) 'dunkel 'werden vi < 18/sn > 2. (виждам ce тъмен) sich 'dunkel 'abzeichnen vr <a> затьмняв|ам, -аш (-ах) uv; затъмн|я, -йш (-йх) V 1. ver'dunkeln vt <b> 2. (помрачавам) über'decken vt < b >, über'wiegen vi < 32 bjhb > (нещо 'über 4)0 а ума den Ver'stand 'trüben затьнтв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; затънт|я се, -иш се (-их ce) v umg sich ver'krümeln vr < b >, sich ver'ziehen vr <32b, h-g> затънтен adj 'abgelegen Затьнтеност/nur sg 'Abgelegenheit/17 затънтя се | затънтвам ce затънт|ям се, -яш се (-ях ce) uv = затънтвам ce затьняв|ам, -аш (-ax) uv; затън|я, -йш (-йх) V 'anspitzen vf <а> затъпен adj 1. stumpf 2. übertr 'abge¬ stumpft затьпея | 2затъпявам затьпйтел|ен, -ни adj 'abstumpfend затьпкв|ам, -аш (-ах) uv; затъп|ча, -чеш (-ках) v I. 'festtreten vt < 15 а > 2. (запушвам) 'zustopfen vr <а> 3. (пъхвам) 'stopfen vr (в in 4) haTbnäBlaM, -аш (-ax) uv; затъп|я, -йш (-йх) V 1. stumpf 'machen vr 2. übertr 'abstumpfen vr <a> 2затьпяв|ам, -аш (-ax) uv; затъп|ея, -ееш (-ях) V dumm 'werden vi < 18jsn >, ver'blöden vi < bjsn > затьпяван|е n, -ия pl 1. 'Abstumpfung / 17 auch übertr 2. (оглупяване) Ver'blödung /17 затьп ял, -ели adj ver'blödet затьрн|ям, -яш (-ях) uv = затрънвам затьтр|ям, -яш (-ях) uv; затътр|я, -еш (-ах) v 'schleifen vr, 'schleppen vt; s ce sich 'schleppen vr затяг|ам, -аш (-ax) uv; затегн|а, -еш (-ах) v 1. 'festziehen vt <32 а, h-g> 2. Med umg 'stopfen vr 3. (забавям) zum 'Stocken 'bringen vr < 24 > 4. (укреп¬ вам) 'straffen vr зауноко|ен, -йни adj: ~ йна молитва 'Totengebet n 20 заупок6|й (-ят) m, -и pl 'Totengebet n 20 заучав|ам, -аш (-ax) uv; зауч|а, -иш (-их) V sich 'einprägen vr < a>, 'lernen vr
241 захърквам заучаван|е п, -ия pl 'Einprägen п 23, 'Lernen п 23 заешки nur pl Med 'Ziegenpeter m 4, Mumps m зафучв|ам, -am (-ax) uv; зафуч|а, -иш (-их) v umg 'wegschmeißen vf < 21 a > захабяв|ам, -аш (-ax) uv; захаб|я, -йш (-йх) V 1. (затъпявам) stumpf'machen v/ 2, (износвам) 'abtragen vf <4а> 3. (пране) vom 'Waschen grau 'werden 'lassen vt <3/hb> 4. (зацапвам) 'schmutzig 'werden 'lassen; s се 1. stumpf'werden vi < 18 jsn> 2. (дрехи) 'fadenscheinig 'werden 3. (пране) grau 'werden 4. (зацапвам се) 'schmutzig 'werden захапв|ам, -аш (-ax) uv; захап|я, -еш (-ах) V 1. 'anfangen vi <2а/hb> zu 'beißen; (насекоми) 'anfangen zu 'ste¬ chen 2. 'zwischen die 'Zähne 'stecken v/; захапал съм лулата die 'Pfeife 'zwischen den 'Zähnen 'haben <A> 3. anbei ßen vt < 21 a >; « хляба das Brot 'anbeißen 4. 'beißen vi <21 /hb> (за in 4) 5. (засягам) 'sticheln vt, 'zwak- ken vf захар/nur sg 'Zucker m 4; гроздова ~ 'Traubenzucker; ситна ~ 'klarer 'Zucker, 'Streuzucker; ~ на бучки 'Würfelzucker; пудра ~ 'Puderzucker; той има - umg er hat 'Zucker, er ist 'zuckerkrank захар|ен, -ни adj 'Zucker-; - но цвекло 'Zuckerrüben / 16/pl; -на болест 'Zuckerkrankheit/17; - на тръстика 'Zuckerrohr л 20 захарин т nur sg 'Süßstoff m 1 захарйнче п, -та pl umg 'Süßstoffta- blelte f 16 захарвйц|а/, -и pl 'Zuckerdose /16 захарност / nur sg 'Zuckergehalt m 1 захаросан adj kan'diert, ge'zuckert захаросвам, -аш (-ax) uv; захар6с|ам, -аш (-ах) V1. zum Kristalli'sieren 'brin¬ gen vf <24> 2. (бадеми, плодове) kan'dieren vt < d >, 'zuckern vr; s ce kristalli'sieren vi <dlsn> »»хващам, -аш (-ax) uv; злхван|а, -еш US Wib. Bulg-Di (-ax) v 1. (започвам) volkst 'anfangen vi < 2 zjhb > 2. (заемам) 'einnehmen vf Platz 3. (c ръка) er'fassen vt < b > 4. Mi! 'abfangen vf < 2 a >; s се 1. sich 'machen vr (за an 4) 2. (сприятелявам ce) sich zu'sammentun vr <38a> (c mit 3) 3. (скарвам ce) sich 'anlegen vr < a > (c mit 3) захвърл|ям, -яш (-ях) uv; захвърл|я, -иш (-их) v 'hinwerfen vt <16а>, 'fortwerfen vf <16a> захладях а ce (-a ce) uv; захлад|й се (-Й ce) v nur 3. Pers kühl 'werden vi <18/гл>, sich 'abkühlen vr <a> захлажд|а ce (-a ce) uv = захладява ce захлас m nur sg Ver'zückung / 17, Ver'sunkenheit f 17 захласв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; захласн|а се, -еш ce (-ax ce) v 1. 'hin¬ gerissen 'werden vi < 18/гл> (в von 3) 2. (увличам ce) sich ver'tiefen vr (в in 4) 3. (задъхвам ce) umg nicht 'atmen 'können vi < 36/hb >; детето се - а от плач dem Kind bleibt vom 'Weinen der 'Atem weg захласнат adj l, ver'zückt, 'selbstver¬ gessen 2. 'hingerissen (от von J) захласнато adv ver'zückt, ver'sunken, 'hingerissen захласнатост/nur sg Verzücktheit/17, Ver'sunkenheit /17 захлолв|ам, -аш (-ax) uv; захлопн|а, -еш (-ах) V 'zuklappen vt < а >, 'zuwer¬ fen vf < 16 а > захлупя |к т, -ци pl 'Deckel т 4 захлупв|ам, -аш (-ах) uv; захлуп|я, -иш (-их) V 1. (с капак) 'zudecken vf < а >, be'decken vf < b > 2. (c отвора надолу) 'umstülpen vf; s ce 1. (навеждам ce) sich 'beugen vr 2. (хвърлям ce) sich mit dem Ge'sicht 'werfen vr < 16 > (на auf4) захлупци nur pl volkst 'Holzgefäß n 20 заход m nur sg volkst 1. (залез) 'Sonnen¬ untergang m 2 2. Klo'sett n 20 захожд|а (-a) uv; зайд|е (-e) v nur 3. Pers 'untergehen vi < 13 z/sn > захъркв ам, -аш (-ax) uv; захърк|ам, -аш (-ах) V 1. 'anfangen vi <2аjhb>
зацапвам 242 zu 'schnarchen 2. (болен) 'anfangen zu 'röcheln зацапв|ам, -am (-ax) uv; зацап|ам, -am (-ax) v 1. be'schmutzen vt <b>, be'schmieren vt <b> 2. (във вода) 'anfangen vr <2ajhb> zu 'plantschen зацепв|ам, -am (-ax) uv; зацеп|я, -иш (-их) v 1. 'spalten vt, 'aufspalten vt < a > 2. (почвам да цепя) 'anfangen vi <2ajhb> zu 'spalten зачать|к m, -ци pl Keim m 1 auch übertr зачатьч|ен, -ни adj Keim-, 'Anfangs- зачев|ам, -am (-ax) uv; зачен|а, -em (-ax) v emp'fangen vt < 2 b >, 'schwan¬ ger 'werden vi < 18/sn> зачеване n nur sg Emp'fängnis /13; законен период на «- Jur gesetzliche Emp'fängniszeit /17 зачекв|ам, -am (-ax) uv; зачекн|а, -сш (-ax) v 'anschneiden vt <21a, d-tt>, 'ansprechen vt < 1 б a > зачена f зачевам заченк|а / -и pl meist pl 'Anfang m 2 зачервеняв ам се, -am се (-ах се) uv; зачервен|ея се, -ееш се (-ях се) v rot 'werden vi < 18/s«> зачервявам, -am (-ax) uv; зачерв|я, -йш (-йх) v 'röten vr; * се rot 'werden vi < 1&/sn>, sich 'röten vr аачеркв|ам, -am (-ax) uv; зачеркн|а, -еш (-ax) v 'durchstreichen vt <21a>, 'streichen vr <21 > зачерняв|ам, -am (-ax) uv; зачерн|ея, -ееш (-ях) v 1. schwarz 'werden vi < 18/sn> 2. (изпъквам) sich schwarz 'abzeichnen vr <a>; s ce sich schwarz 'abzeichnen зачерн|ям, -яш (-ях) uv; зачерн|я, -иш (-их) V 1. schwarz 'machen vr, 'schwär¬ zen vt 2. übertr 'unglücklich 'machen зачертав ам, -am (-ax) uv; зачерта|я, -em (-ex) v 1. 'durchstreichen vt < 21 a > 2. (почвам да чертая) 'anfan¬ gen vr < 2 3.1 hb > zu 'zeichnen зачестяв|ам, -am (-ax) uv; зачест|я, -йш (-йх) v 1. 'häufiger'werden vi < 18/sn> 2. (идвам често) 'häufig 'kommen vi <33 jsn> зачета | зачитам . зачислявам, -am (-ax) uv; зачисл|я, -йш (-йх) v 1. (включвам) 'einreihen vr <a>, 'einordnen vt <a> 2. (впйс- вам) 'eintragen vt <4a>; « нещо някому jmdm.etw. Überträgen <46> зачнт|ам, -am (-ax) uv; за|чета, -четеш (-четох) v 1. 'anfangen vi < 2 з/hb > zu 'lesen 2. (уважавам) 'achten vr 3. (приз¬ навам) 'anerkennen vt <10c>, 'an¬ rechnen vt < b >; s ce konzen'trierl 'lesen < 19 > (в нещо etw.) зачитане n nur sg 1. (уважаване) 'Achtung /17 2. (признаване) 'Aner¬ kennung/17 зачуден adj ver'wundert, er'staunt зачукв|ам, -am (-ax) uv; зачук|ам, -am (-ax) v I. (вбйвам) 'einschlagen vr < 4 a > 2. (приковавам) 'festnageln vr <a> 3. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'klopfen зашеметяв|ам, -am (-ax) uv; зашемет|я, -йш (-йх) v be'täuben vt < b >, 'schwind¬ lig 'machen vr, s ce be'täubt 'werden vi < 18jsn >, 'schwindlig 'werden зашнв|ам, -am (-ax) uv; зашй|я, -em (-x) v 1. 'annähen vr < a >; » копче 'einen Knopf 'annähen 2. zu'sammennähen vr <a>; * двата края 'beide 'Enden zu'sammennähen 3. (кърпя) 'flicken vr 4. (вшивам) 'einnähen vt <a> 5. 'an¬ fangen vi <2ajhb> zu 'nähen O ä шамар някому jmdm. 'eine 'kleben зашлевяв|ам, -am (-ax) uv; зашлев|я, -йш (-йх) v umg 'eine 'kleben ['klat¬ schen, her'unterhauen <a>] (някого jmdm.) зашумв|ам, -am (-ax) uv; зашум|я, -иш (-их) v mit 'Blättern be'decken vt < b >, mit Laub be'decken; « ce sich be'lauben vr, sich mit Laub be'decken vr зашумяв|ам, -am (-ax) uv; зашу|мя, -йш (-ях) v 1. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'lärmen 2. (гора, вода) 'anfangen zu 'rauschen защйпв!ам, -am (-ax) uv; зашйп|я, -em (-ax) v 1. (притискам) 'einklemmen vr
243 звуков <а> 2. (ущйпвам) 'kneifen vt <21 > 3. (пране) 'anklammern vt <а>, 'fest¬ klammern vt <a> защйт|а /, -и pl 1. (отбрана) Verteidi¬ gung/17 auch Sport, Jur 2. (закрила) Schulz m 1 защитав|ам, -am (-ax) uv = защи¬ щавам защйт|ен, -ни adj I. Ver'teidigungs-; -на линия Verteidigungslinie / 16; - на реч Verteidigungsrede /16, Plä- do'yer rt 24 des Verteidigers 2. Schutz-; « цвят 'Schutzfarbe /16; - на стена 'Schutzmauer /16; -но средство 'Schutzmittel n 23 защйтни|к m, -ци pl 1. Verteidiger m 4 auch Sport, Jur 2. (закрйлник) Be'schützer m 4 защйтничк|а / -и pll. Verteidigerin/18 2. (закрилница) Be'schützerin / 18 защитя t защищавам защитяв|ам, -аш (-ax) uv = защищавам защищавам, -аш (-ах) uv; защит|я, -йш (-йх) V 1. (отбранявам, отстоявам) verteidigen vt < b > auch Sport, Jur 2. (закрилям) be'schülzen vt < b > защо adv, Konj 1. wa'rum; - отйваш? warum gehst du?; кажи ми - не йдваш 'sage mir, wa'rum du nicht kommst 2. (за какво) wo'zu, wo'für; - ти е това? wo'zu brauchst du das? O ето - 'deshalb,'darum; - не wa'rum nicht; йма - es gibt 'einen Grund da'für, das hat'seinen Grund; кой знае - werweiß, wes'halb; моля, няма - 'bitte, nichts zu 'danken; няма - да отйдеш es hat 'keinen Zweck 'hinzugehen змцото Konj weil, denn заявк|а/, -иpl 'Anforderung/17, Bestel¬ lung/ 17; правя * bestellen vt <b>, 'anfordem vt < а > (за нещо etw.) заявлени|е п, -я pl 1. 'Antrag m 2, Ge'such n 20; правя » 'einen 'Antrag [ein Ge'such] 'einreichen <a> 2. (де¬ кларация) Erklärung /17 заявяв|ам, -аш (-ax) uv; заяв|я, -йш (-йх) V 1. er'klären vt <b> 2. (обаж¬ дам) 'melden vt заядлйв adj 'zänkisch, 'streitsüchtig заяжд|ам, -аш (-ax) uv; за1ям, -ядеш (-ядох) V 1. 'anfangen vi <2 ajhb>z\i 'essen 2. (мъча) 'anfangen zu 'quälen 3. (машйна) 'klemmen vt, 'aussetzen vt < a>; s ce Streit 'suchen (c mit 3) заякв|ам, -аш (-ax) uv; заякн|а, -еш (-ах) V sich 'kräftigen vr, 'kräftig 'wer¬ den vi < l8/sn>, er'starken vi < bjsn > заякчав|ам, -аш (-ax) uv; заякч|а, -йш (-йх) V 'festigen vt, 'kräftigen vt заям t заяждам зван adj; - и и незвани Be'rufene und 'Unberufene pl звани|е n, -я pl 1. 'Titel m 4; почетно ж 'Ehrentitel 2. Mil 'Dienstgrad m 1 3. (професия) Be'ruf m 1 звател|ен, -ни adj Gramm: ® падеж 'Vokativ m 1 * звезд|й /, -й pl 1. Stern m 1; пътеводна » 'Leitstern; падаща s 'Stern¬ schnuppe /16; — й ми светват пред очйте od вйждам - й посред бял ден 'Sterne vor den 'Augen 'sehen < 19 >; морска ä 'Seestern 2. (знаменйтост) Star m 1 звезд|ен, -ни adj 'Sternen-, Stern-; ~ но небе 'Sternenhimmel m 4; - на карта 'Sternkarte /16 звездовиден, -ни u. звездообраз|ен, -ни adj 'sternförmig звен|о n, -ä pl 1. Glied и 21 2. (връзка) 'Bindeglied зверйлниц|а /, -и pl Menage'rie /16 a звероподоб|ен, -ни adj 'tierähnlich звероукротител (-ят) m, -и pl 'Tierbän¬ diger m 4, Domp'teur m 1* зверски adj 'viehisch, besti'alisch зверете |o n, -a pl Bestiali'tät/17,'Greu¬ eltat /17 зверче n, -та pl 'Tierchen n 23 зверщин|а /, -и pl — зверство звер я се, -иш се (-их се) uv umg iron dumm 'gucken vi <hb> зву|к (-кът) m; -кове od -ци pl 1. Ton m 1 2. Laut m 1 auch Ling 3. Phys Schall m 1 звуков adj 1. Ton-; ~ ефект 'Toneffekt
звукозапис 244 т 1 2. Laut-; ~ закон 'Lautgesetz и 20; ~ о явление 'Lauterscheinung/17 3. Schall-; ~ и трептения 'Schallwellen /16/W звукозапис т, -и pl 'Tonbandaufnahme /16 звукозапвсвател ен, -ни adj 'Tonband¬ aufnahme- звукооператор т, -и pl 'Tonregisseur т 1* звукоподражанн|е п, -я pl LautmaleTei /17, OnomatopÖ'ie /16 а звукоподражателен, -ни adj 'lautma¬ lend, onomatopo'etisch звукосъчетани|е п, -я pl 'Lautverbin¬ dung/17 ' звуч|а, -йш (-ах) uv 'klingen vi <21/hb>, 'tönen vi <hb> звуч ен, -ни adj 'wohlklingend, 'wohltö¬ nend, 'klangvoll O ~ на съгласна Ling 'stimmhafter Konso'nant m 8 звучност / nur sg 1. 'Wohlklang m 2, 'Klangfülle / 16 2. Ling 'Stimmhaf¬ tigkeit /17 звън (-ът) m nur sg 1. 'Klirren n 23, 'Klappern n 23 2. (мелодичен) 'Läuten n 23, Ge'läut n 23 3. (от звънец) 'Klingeln n 23 звънар (-ят) m, -и pl 'Glöckner m 4 звънарннЩа / -и pl 'Glockenturm m 2 звъна [ам, -аш (-ах) uv; звънн|а, -еш (-ах) V 1. 'klirren vi <hb> 2. (тракам) 'klappern vi <hb> 3. (мелодично) 'läuten vi <hb> 4. (звънец) 'klingeln vi <hb> O ще му звънна (по телефона) ich 'werde ihn (tele'fonisch) 'anrufen звън|ецт, -цк pl 1. (камбана) 'Glocke /16; водолазен s 'Taucherglocke 2. (сигнален, електрически) 'Klingel /16 звън|й (-я) uv nur 3. Pers 'klingeln vi, läuten vi звънлйв adj 'klingend, hell звънна T звънвам звънтене n nur sg и. звънтеж m nur sg 1. 'Klirren n 23, Klappern n 23 2. übertr Klang m 2 звънт|я, -йш (-ях) uv 1. 'klirren vi <hb>, 'klappern vi <hb> 2. übertr 'klingen vi <21jhb> звънче n, -та pl 'Glöckchen n 23, 'Schelle /16 звън|я, -йш (-йх) uv 'lauten vt, 'klingeln vt звяр (зверът od -ът)т, -овео</зверо- ве pl 1. Tier n 20 2. (див) 'wildes Tier 3. (хйщник) 'Raubtier 4. übertr 'Bestie /16 здани|е n, -я pl Ge'bäude /16 здрав adj L ge'sund auch übertr, ~ a храна ge'sunde Er'nährung/17 2. (сй- лен, як) 'kräftig, stark 3. (издръжлив) fest 4. (неповреден) 'unversehrt, 'unbeschädigt, ganz O да си жив и ~ ich 'wünsche dir Ge'sundheil und ein 'langes 'Leben здравата adv 'tüchtig здраве n nur sg Ge'sundheit / 17; Министерство на ~ опазването Mi¬ nisterium n 28 für Gesundheitswesen O много ~ 'viele 'Grüße (на an 4); много ти ~ od ймаш много ~ ! da bist du schief ge'wickelt!, das hast du dir ge'dacht!; на ~ ! a) zum Wohl! b) (за ядене) 'guten Appe'tit! c) (при кйхане) Ge'sundheit! здравей 2. Pers sg, -те 2. Pers pl sei [seid] ge'grüßt здрав|ен, -ни adj Ge'sundheits-, medi- 'zinisch, gesundheitlich; ~ на просвета medizinische 'Aufklärung /17; a пункт 'Arztpraxis /15а; а контрол Ge'sundheitskontrolie /16; а лист 'Krankenblatt n 22 здравеня|к m, -ци pl 'kräftiger Kerl m 1 здравеопазване n nur sg Gesundheits¬ schutz m I, Gesundheitswesen n 23 здравец m nur sg Bot Ge'ranium n 28 здравина / nur sg 1. 'Festigkeit /17 2. (сйла) 'Stärke /16, Kraft /14 здравйсв[ам, -аш (-ах) uv; здравйс|ам, -аш (-ах) V 'grüßen vt\ а се sich die 'Hände 'geben vr < 15 > здравйсван|е n, -ия pl Be'grüßung/17. 'Händedruck m 1 здраво adv 1. (яко) fest, 'kräftig 2. (трай-
245 земя но) 'haltbar 3. (сигурно) 'sicher, fest 4. = здравата О живо- ~ съм ge'sund und 'munter sein vi < B >; пипам 'seine 'Sache 'ordentlich 'machen здравомйслещ adj nor'maldenkend здравословен, -ни adj 1. gesundheit¬ lich, Ge'sundheits- 2. (полезен за здравето) ge'sund здрасти umg = здравей здрач (-ът) т nur sg 'Dämmerung /17 здрачав|а се (-а се) uv; здрач|й се, (-й се) V 'dämmern vi <hb> здрачевина / nur sg = здрач зебл|о л, -ä pl 'Sackleinen п 23 зебр|а / -и pl 'Zebra п 24 зев (-ът) т, -ове pl 1. 'Öffnung/17 2. Lit 'Rachen т 4 3. Ling Hi'atus m зевзе|к m, -ци pl umg 'Spaßvogel m 4 зеле n nur sg Kohl m 1, Kraul n 22, meist 'Weißkohl; брюкселско ~ 'Rosenkohl; кйсело ~ 'Sauerkohl; къдраво ~ 'Wirsingkohl; червено ~ 'Rotkohl; цветно ~ 'Blumenkohl зелев adj Kohl-, Kraut-; ~ сок 'Sauer¬ krautsaft m 2 зелен adj grün; ~ фасул'grüne'Bohnen / Щр1 O млад и ~ 'blutjung; пращам за ~ хайвер ver'kohlen vt < b >, auf den Arm 'nehmen vt < 16 > зелен |ея, -ееш (-ях) uv od е се grün 'leuchten vi <hb>, grün 'schimmern vi <hb> зеленйкав adj 'grünlich зеленин|а /, -й pl Grün n 23 зеленосйн adj 'grünblau зеленчу|к m, -ци pl 1. Ge'müse n 23 2. (вид ж ) Ge'müsesorte /16 зеленчуков adj Ge'müse- зеленчукопроизводйтел (-ят) m, -и pl Ge'müseproduzent m 8 зеленчукопроизводител |ен, -ни adj Ge- 'müseanbau-, Ge'müseproduktions- зеленчукопроизводство n nur sg Ge- 'müseanbau m 1, Ge'müseproduktion /17 зеленясвам, -am (-ax) uv; зеленяс|ам, -am (-ax) v 1. (мухлясвам) verschim¬ meln vi <bjsn> 2.(покрйвамсеcмъх) sich mit Moos be'decken vr < b > 3. (за вода) ver'schüfen vi < bjsn >, sich mit 'Teichlinsen be'decken vr <b> зелк|а /, -и pl 'Kohlkopf m 2 зелни к m, -ци pl Kohl m 1 in 'Blätter¬ teig зем|ам, -аш (-ax) uv; зе|ма, -меш (-х) v = вземам земевладелец т, -ци pl 'Grundbesitzer т 4 земевладелскн adj 'Grundbesitzer- земевладенн е и, -я pl 'Grundbesitz т 1 земедел ец т, -ци pl 1. 'Bauer т 4, 'Landwirt т 1 2. Pol 'Mitglied «21 des Bul'garischen 'Volksbauernbun¬ des земеделие л nur sg 'Landwirtschaft/17 земеделск|н adj 'landwirtschaftlich; ~ стопанин 'Landwirt m 1, 'Bauer m 4 земемер m, -и pl 'Landvermesser m 4 зем|ен, -ни adj 1. Erd-; ~ на ос 'Erd¬ achse / 16; ~ ни маси 'Erdmassen pl; ~ ни пластове 'Erdschichten pl 2. übertr 'irdisch; ~ ни дни 'irdische 'Tage pl; - но кълбо 'Erdball m 2; ~ но масло 'Erdöl « 20 O ~ на гимнастика Sport 'Bodenturnen n 23 земетресение «, -я pl 'Erdbeben « 23 земетръс m, -и pl = земетресение земеустройствен adj 'Bodennutzungs- земеустройство n nur sg 'Bodennutzung /17 земнщ|е n, -a pl Flur m 1 землен adj 'Boden-, Erd- землтц|е «, -a pl — земище земля|к m, -ци pl 'Landsmann m 3 землянк|а/, -и pl Erdhütte /16 земляшки adj 'landsmännisch земновод|ен, -ни adj 1. am'phibisch; - но животно Am'phibie /16 2. als Subst ~ ни Am'phibien зем|я /, -й pl 1. Land n 22 2. (почва) 'Boden mS3. (планетата) 'Erde/16 0 в дън ж 'unter dem [den] 'Erdboden; потъвам в ~ ята 'spurlos verschwin¬ den vi <27b/sn>; из под ~ ята 'un¬ terirdisch; обетована ж das Ge'lobte Land n 22
»винт 246 зенит т nur sg Ze'nit т 1 зенйт|ен, -ни adj 'Fliegerabwehr-; - но оръдие 'Fliegerabwehrkanone / 16; - на артилерия 'Fla-Artillerie /16 а зеийц|а /, -и pl 1. Pu'pille /16 2. übertr 'Augapfel т 5; пазя нещо като - ата на окото си etw. wie 'seinen 'Augapfel be'hüten <b> зер Partikel volkst wohl зестр|а /, -и pl 'Mitgift /17 зет' (-ят) m, -ьове pl 1. (мъж на дъ¬ щерята) 'Schwiegersohn m 2 2. (мъж на сестрата) 'Schwager т 4 0 при¬ веден - 'eingeheirateter 'Schwieger¬ sohn ['Schwager] зетьов adj 1. (на мъжа на дъщерята) des 'Schwiegersohns 2. (на мъжа на сестрата) des 'Schwagers зефйр т, -и pl 'Zephir т 1 * зефйр|ен, -ни adj 'Zephir- зехтйн т nur sg O'livenöl п 20 зехтйнен и. зехтннов adj O'livenöl- зе|я, -еш (-ях) uv weit 'offenstehen, 'gäh¬ nen vi <hb> зигзаг m, -и pl 'Zickzacklinie/16; на — im 'Zickzack знгзаговйд|ен, -ни и. зигзагообразен, •ни adj 'zickzackfönmig зид (-ът) т, -ове pl 'Mauer т 4 зяд|ам, -аш (-ах) uv 'mauern vt, vi <hb> зидар (-ят) m, -и pl 'Maurer m 4 зидарн|ен, -йни adj 'Mauer- зидарй|я/, -и pl 'Mauerwerk n 20 зидарски 'adj 'Maurer- зндарство n nur sg 'Maurerhandwerk n 20 зйм|а /, -и pl 'Winter m 4 зйме adv im 'Winter; ~ -лете 'winters und 'sommers зйм|ен, -ни adj 'Winter-; ä спорт'Win¬ tersport ml; <v но палто 'Winterman¬ tel m 5; ~ но време 'Winterwetter m 4; ~ ни посеви 'Wintersaaten /17/pl зимни|k m, -ци pl 'Vorratskeller m 4 зимнина f nur sg 1. 'Wintervorräte m 2/pl 2. Landw 'Wintersaat /17 зймниц|а /, -и pl 'Wintergetreide/16 sHMÖBHuile n, -a pl 1. = зимнина 2. Landw 'Winterstall m 2 зиморничав adj emp'findlich 'gegen 'Kälte зиморничаво adv 'fröstelnd зиморничавост/nur sg Emp'fmdlichkeit /17 'gegen 'Kälte зимув|ам, -аш (-ах) uv den 'Winter ver'bringen <24b>, über'wintern vi <b fhb> зимуван|е n, -ия pl Überwinterung/17 зимъс u. 3HMicKa adv 1. (миналата зима) vergangenen 'Winter 2. (след¬ ващата зима) 'nächsten 'Winter зйнв|ам, -аш (-ах) uv; зйн[а, -еш (-ах) v 1. (отварям уста) den Mund 'aufrei- Qen <21a> 2. 'gähnen vi <hb> зифт (-ът) m nur sg Pech n 20, As'phalt m 1 златар (-ят) m, -и pl 'Goldschmied m 1 златарски adj 'Goldschmiede- златарство n nur sg 'Goldschmiede¬ handwerk n 20 злйт|ен, -ни adj 'golden, Gold-; ~ на ми¬ на 'Goldbergwerk n 20; übertr 'Gold¬ grube /16 златист adj goldig златк|а /, -и pl 'Baummarder m 4 злато n nur sg Gold n 20 златожълт adj 'goldgelb златокос adj 'goldblond златонос|ен, -ни adj 'goldhaltig златолерк|а/, -и pl 'goldenes 'Fischlein n 23 златорбг adj 'goidgehömt златоткан adj 'golddurchwirkt златотърсач m, -и pl 'Goldsucher m 4, 'Goldgräber m 4 златоуст adj 'redegewandt златошйт adj 'goldgestickt злат|я, -йш (-йх) uv ver'golden vt <b> злач|ен, -ни adj 'saftig grün зле adv 1. schlecht; - съм mir geht es schlecht; чувствувам се ~ ich 'fühle mich schlecht 2. (погрешно) falsch; разбйрам ~ falsch verstehen O - съм c някого sich mit jmdm. nicht gut 'stehen злепост&в|ям, -яш (-ях) uv; злепо- стйв|я, -иш (-их) у kompromit'tieren vt <d>, 'bloßstellen vt <а>
247 злосторничество злепоставян!е л, -ия pl Kompromit'tie- rung/ 17, 'Bloßstellung / 17 злин|а /, -й pl 1. 'Bosheit /17, 'Boshaftig¬ keit /17 2. (злодеяние) 'Übeltat / 17, 'böse Tat 3. (нещастие) 'Unglück л 20 зло n nur sg 1. 'Übel n 23, 'Böses л 26*"; правя някому - jmdm. etw. 'Böses 'antun 2. (нещастие) 'Unglück n 20, 'Schlimmes n 26+ O да спи ~ под камък! Schwamm 'drüber! злоб|а /, -и pl 'Bosheit /17, 'Boshaftig¬ keit /17 0 а та на деня 'Thema n 28 des 'Tages, 'Tagesgespräch n 20 злоб|ен, -ни adj 'boshaft, 'bösartig, ge- 'hässig злобно adv 'boshaft, 'bösartig, gehässig злободневен, -ни adj 'Alltags-, 'Tages- злободиевк|а /, -и pl Ztgsw Feuilleton [fcejo'to] n 24 зловещ adj 'unheilverkündend, 'unheim¬ lich зло|внди ми се (-видя ми се) v пит 3. Pers miß'fallen vi <3bjhb> зловонен, -ни adj 'übelriechend зловони|е л, -я pl 'übler Ge'ruch m 2 зловред|ек, -ни adj 'schädlich злоде|ец m, -йци pl и. злоде|й (*ят) m, -и pl 'Übeltäter m 4, 'Frevler m 4, 'Mis¬ setäter m 4 злодейски adj 'frevlerisch злоденствЮ л, -a pl 'Missetat/17, 'Untat /17, 'Frevel m 4 злодействув|ам, -аш (-ах) uv, v 'freveln vi <hb> злодеяние л, -я pl 'Missetat/17, Untat /17, 'Frevel m 4 злодум|ен, -ни adj = злоезйчен злодумство л nur sg — злоезйчие злоезйчен, -ни adj 'schmähsüchtig; а съм 'eine 'böse 'Zunge 'haben < A >; а човек 'Lästermaul n 22 злоезйчие n nur sg 'Schmähsucht / 14, 'böse 'Zunge /16 злоезнчни|к m, -ци pl 'Lästermaul n 22 злоезйчниц|а/, -и pl 'Lästermaul n 22 зложелйтел (-ят) m, -и pl 'Mißgünstiger m 7 + зложелйтел |ен, -ни и. зложелателски adj 'übelwollend, 'mißgünstig зложелателств|о л, -а pl 'Mißgunst/17, 'Übelwollen л 23 злокачествен adj 'bösartig; ~ тумор 'bösartige Ge'schwulst /14 злокоб|еи, -ни adj verhängnisvoll, 'un¬ heilvoll злокобност / nur sg 'Unheil n 20, Ver¬ hängnis л 20 злонамерен adj böswillig злонамерено adv böswillig, in 'böser 'Absicht злонамереност / nur sg 'Böswilligkeit /17 злонрйв и. злонрйв|ен, -ни adj 'bösartig, 'tückisch злонрйвие л nur sg 'Bösartigkeit / 17, 'Tücke /16 злопаметен, -ни adj 'nachtragend злополук|а/, -и pl 'Unfall m 2; трудова a 'Arbeitsunfall злополучен, -ни adj I. 'unselig 2. (не¬ сполучлив) 'unglücklich, miß'lungen, miß'raten злополучие л, -я pl 1. 'unglücklicher 'Zufall m 2 2. (несполука) 'Mißerfolg m 1, Miß'lingen л 23 злополучно adv 'unglücklich злорад adj 'schadenfroh злорадство /, -a pl 'Schadenfreude /16 злорадствув!ам, -аш (-ах) uv 'schaden¬ froh sein vi < B > злоречнв adj - злоезйчен злоречие n nur sg = злоезйчие злословне л, -я pl 'üble 'Nachrede/16, Ver'leumdung /17 злослов|я, -иш (-их) uv verleumden < b > (за някого od по адрес на ня¬ кого jmdn.) злост /nur sg 'Bosheit / 17, 'Boshaftig¬ keit /17, Gehässigkeit /17 злост|ен, -ни adj 'bösartig, gehässig злосторни |k nt, -ци pl = злодей злост6рннц|а /, -и pl 'Missetäterin/18, 'Übeltäterin /18 злосторннчески adj - злодейски злосторннчеств|о л, -a pl * злодейство
злота 248 зл6т|а /, -и pl Fin Zloty т злоумишлен adj 'böswillig злоупотреба/, -к pl 1. 'Mißbrauch т 2 2. (на парй) Veruntreuung /17 злоупотребен adj 1. miß'braucht 2. (па¬ рй) veruntreut злоупотребйтел (-ят) т, -и pl 1. 'Mi߬ brauch 'Treibender m7+ 2. (на парй) Veruntreuung Begehender ml* злоупотребявам, -аш (-ах) uv; злоу¬ потреба, -йш (-йх) V 1. miß'brauchen <b> (с нещо etw.) 2. (парй) ver- 'untreuen vt <b> злочест и. злочбст |ен, -ни adj 'unglück¬ lich, 'unglückselig злочестина / nur sg 'Unglück n 20, 'Unglückseligkeit /17 злощаст|ен, -ни adj = нещастен злояд adj 'mäkelig, appe'titlos; детето e ~ o das Kind ißt schlecht злъч / nur sg 1. 'Galle / 16 2. übertr 'Bosheit /17, 'Galligkeit /17 злъч|ен, -ни adj 'gallig, 'böse зл!чк|а /, -и pl = жлъчка злъчно adv 'gallig, 'böse 3ni4HOCT /nur sg 'Galligkeit/17, 'Bos¬ haftigkeit /17 змеев adj 'Drachen- змеяц|а /, -и pl 'Drachenweib n 21 зме|й (-ят) m, -еве od -йове pl 'Drachen m 4 змеяски adj — змеев змиевиден, -ни adj 'schlangenförmig, 'schlangenartig змййски adj 'Schlangen- змиорк|а /, -и pl Aal m 1 змня/ змйи pl 'Schlange/16 0 бълвам змйи и гущери Gift und 'Galle 'speien < 23 >; държа ~ в пазвата си 'eine 'Schlange an 'seinem 'Busen 'nähren; ~ се е свйла в кесията му er ist ein 'Geizkragen змнярни|к m, -ци pl 1. 'Schlangennest n 21 2. übertr umg 'Eisstall m 2 зна|еи, -йни adj be'kannt; ~ йни и не¬ знайни герои be'kannte und 'unbe¬ kannte 'Helden m 8jpl зна|к (-кът) m, -ци od -кове pl 1. 'Zei¬ chen n 23 auch Math; под я а на im 'Zeichen von 3 2. (прйзнак) 'Anzeichen n 23 (за für 4) 3. (предзнаменование) 'Vorzeichen n 23, 'Omen n; лош я 'böses 'Vorzeichen, 'schlechtes 'Omen 4. Sig'nal n 20*; я за епйране 'Halte¬ signal зна|м, -eui (-ях) uv - знйя знаме п, -на pl 'Fahne/16; 'Banner п 23 auch übertr; преходно « 'Wanderfah¬ ne; почетно - 'Ehrenbanner; под ~ то на 'unter dem 'Banner 2 О свивам ~ ната die 'Flinte ins Korn 'werfen < 16 > знаменател (-ят) m, -и pl Math 'Nenner m 4; подвеждам под общ ~ auf'einen 'Nenner 'bringen vt < 24 > знаменател |ен, -ни adj bedeutungsvoll, bedeutend знаменателно adv veralt bedeutungsvoll знамение n, -я pl 'Vorzeichen n 23, 'Omen n, 'Zeichen (на für 4) знаменит adj be'rühmt, her'vorragend знаменито adv her'vorragend, 'ausge¬ zeichnet, vor'züglich знаменитост f -и pl Be'rühmtheit /17 знамен6с|ец m, -uh pl 1. 'Fahnenträger m 4 2. übertr 'Bannerträger знани|е n, -я pl 1. 'Wissen n 23 2. (поз¬ наване) 'Kenntnis /13; довеждам до я zur 'Kenntnis 'bringen vt <24> зиат|ен, -ни adj 'angesehen, 'namhaft знахар (-ят) m, -и pl 'Wunderdoktor m 9 a зиахйрк|а/, -и pl 'Kräuterfrau / 17 знахарство n nur sg Quacksalbe'rei /17 знач|а, -иш (-их) uv 'heißen vi < 22/hb >, bedeuten vt <b>; ~и als Konj das heißt, 'also значени|е n, -я pl Bedeutung/17; няма я das hat nichts zu bedeuten, das macht nichts; нещо има я etw. ist von Bedeutung значите./ен, -ни adj bedeutsam, be¬ deutend значк[а /, -й pl 'Abzeichen n 23 зиа|я, -ein (-ях) uv 1. 'wissen vt <30> 2, (познавам) 'kennen vt < 10 >
249 зрител 3. (умея) 'können vt <36> О той не ~ е що е почивка er kennt 'keine 'Ruhe; това и баба го ~ е das ist 'kinderleicht; той не иска да ~ е er kehrt sich nicht dar'an; дявол ~ e weiß der 'Teufel; ä си своето tun vt <38> was man will; както си ~ e wie er es ver'steht; кой ~ e wer weiß; не е кой ~ е какво das ist nichts Besonderes; s се 1. nur 3. Pers be'kannt sein vi < B > 2. (позна¬ вам себе си) sich selbst 'kennen vr 3. (познаваме се) sich 'kennen O то се - e das ver'steht sich von selbst зно|ен, -йни adj heiß зно|й (-ят) m nur sg 'Hitze/ 16 зоб /nur sg 'Körnerfutter n 23 зоб|ам, -am (-ax) uv 'Beere für 'Beere 'essen vt <15, ge'gessen> зобв|ам, -am (-ax) uv; з6бн|а, -еш (-ax) v 1. = зббам 2. (добитък) 'fressen vt < 15 > з6бниц|а / -и pl 'Futtersack m 2 збб я, -иш (-йх) uv - зббам зоб|я, -йш (-йх) uv 'Körnerfutter 'geben < 15 > (коня dem Pferd) зов (-ът) т nur sg Ruf т 1 (за zu 3, nach 3) зов|а, -еш (-äx) uv 1. 'rufen vt < 39 > (за zu 3, nach 3) 2. (призовавам) 'aufrufen v/ <39a> (за zu 3) 3. (назовавам) 'nennen vt < 10 > зограф m, -и pl I'konenmaler m 4 зографйсв|ам, -аш (-ax) uv; зогра- фйс|ам, -аш (-ах) v mit I'konenmalerei 'ausschmücken vt < a >, I'konen 'ma¬ len, 'malen зографски adj I'konenmaler- зоди|я / -и pl 1. Astr 'Sternbild n 21 2. übertr umg 'Unikum n 24 зон|а/, -и pl 'Zone/16; погранйчна » 'Grenzgebiet n 20; забранена » 'Sperrzone, 'Sperrgebiet зонал|ен, -ни adj 'Zonen-, zo'nal зооло|г m, -зи pl Zoologe m 7 зоологически adj zoo'logisch; «- а гра¬ дина zoologischer 'Garten m 5, 'Tier¬ park m 6 зоология / nur sg Zoolo'gie /16a зооложки adj = зоологически зоотехнй|к m, -ци pl 'Zootechniker m 4 зоотехника / nur sg 'Zootechnik /17 зоотехнйчески adj 'zoolechnisch зоотехнйчк|а /, -и pl 'Zootechnikerin /18 зор (-ът) m nur sg umg 1. (усилие) 'Mühe /16; със ~ 'mühsam 2. (нужда) Not /143. (принуда) Zwang m 1, Be'dräng- nis / 17; виждам ~ ins 'Schwitzen ge'raten vi < 3bjsn >; на - съм in der 'Klemme sein vi < B >; давам ~ ня¬ кому jmdn. 'unter Druck 'setzen; да¬ вам си ~ sich 'große 'Mühe 'geben vr < 15> зор|а j\ -й pl 'Morgenröte / 16, 'Mor¬ gengrauen n 23; от тъмни ~ й до късна вечер vom 'frühen 'Morgen bis zum 'späten 'Abend; пуква се ~ ата der 'Morgen bricht an; по ~ й odв ~ й im 'Morgengrauen; до - й bis zum 'Morgengrauen зори uv nur 3. Pers sg: зора ~ der 'Morgen bricht an; » ce es wird hell зоркост/ nur sg 'Wachheit /17, 'Wach¬ samkeit /17 зорнйца / nur sg 'Morgenstern m 1 зор ък, -ки adj wach, 'wachsam зра, зреш (зрях) uv 'schauen vi <hb>, 'blicken vi <hb> зра к (-кът) m, -ци pl 1. (светлина) Licht и 21 2. (зрение) 'Augenlicht зрелищ|е n, -a pl 1. 'Schauspiel n 20, 'Vorstellung /17 2. (гледка) 'Anblick m 1 3. Hist 'Zirkusspiele зрелост/nur sg 'Reife /16; восъчна ~ 'Wachsreife; изпит за ~ 'Reifeprüfung /17; свидетелство за ~ 'Reifeprüfung зрелост|ен, -ни adj 'Reife-; ж изпит 'Reifeprüfung/17; ~ но свидетелство 'Reifezeugnis n 27 зрелостни|к m, -ци pl Abituri'ent m 8 зрение n nur sg Ge'sichtssinn m 1; 'Au¬ genlicht n 21; 'Sehkraft/14 O цял съм слух и ~ ganz 'Auge und Ohr sein vi <B> зре|я, -еш (зрях) uv 'reifen vi <sn> зрйтел (-ят) m, -и pl 'Zuschauer m 4
фителен 250 зрйтел1ен, -ни adj Seh-, visu'cll; Ge¬ richts-; » нерв 'Sehnerv m 9*; ~ на памет visu'elles Ge'dächtnis n 27; ~ но поле Gesichtsfeld n 21 зрйтелк|а / -и pl 'Zuschauerin /18 зрял adj reif auch übertr зубрач m, -и pl 'Büffler m 4, Streber m 4 зубрен]e n. -ия pl 'Büffeln n 23 зубр|я, -иш (-йх) MV 'büffeln vi <hb> зулум m, -и pl volkst 'Untat /17 зурл|а/, -и pl l.Zool 'Rüssel m 4 2. Mus = зурна зурн!а /, -й pl Musi'kantenpfeife /16 зъб (-ът) m, -и pl 1. Zahn m 2; кътен ~ 'Backenzahn; кучешки - 'Eckzahn; млечен - 'Milchzahn 2. (на гребен, дарак и под.) 'Zinken т 4 О имам ~ на някого jmdn. auf dem 'Kieker 'ha¬ ben < А >; не обелвам ~ den Mund nicht 'aufkriegen <a>; скърцам някому със ~ите jmdm. die 'Zähne 'zeigen; стискам - ите die 'Zähne zu'sammenbeißen <21a> зъбат adj 1. mit 'großen 'Zähnen; ~o чудовище ein 'Ungeheuer mit 'großen 'Zähnen 2. (назъбен) ge'zahnt 3. (заяд- лйв) mit 'Haaren auf den 'Zähnen; ~ a e sie hat 'Haare auf den 'Zähnen 4. (неравномерно зъбчат) ge'zackt згьб|ен, -ни adjZzhn-; к камък'Zahnstein т 1 зъбер т, -и pl 'Felszacken т 4 зъбест adj = зъбат зъб|ец т, -цй pl 1. Tech (колело, трион) Zahn m 2 2. (гребен и под.) 'Zinken т 4 3. (на зид) 'Zinne /16 зъбки nur pl 'Zähnchen п 23 зъбобол т nur sg 'Zahnschmerz т 9 зъболекар (-ят) т, -и pl 'Zahnarzt т 2 зъболекари | а /, -и pl 'Zahnärztin /18 зъболекарски adj 'zahnärztlich, 'Zahnarzt- зъболекарсгво п nur sg'Zahnmedizin /17 зъболечеб|ен, -ни adj 'Zahnheil- зъболечение n nur sg Stomatolo'gie /16 a зъботехни]к m, -ци pl 'Zahntechniker m 4 зъботехнически adj 'zahntechnisch зъбчат adj 1. (скали, стени) ge'zackt 2. Tech ge'zahnt; ~ o колело 'Zahnrad n 22; - а железница 'Zahnradbahn/17 зъб]я се, -иш се (-их се) uv I. die 'Zähne 'fletschen 2. übertr die 'Zähne 'zeigen зъзн]а, -еш (-äx) uv vor 'Kälte 'zittern vi <hb> ['bibbern vi <hb>] зъл, зли adj 1. 'böse, 'bösartig; зли езици 'böse 'Zungen /16jpl; зло куче 'bissiger Hund m 1 2. übertr schlimm; зла болест 'schlimme 'Krankheit /17 O за зла чест zum 'Unglück зълв|а/, -и pl 'Schwägerin/18 ('Schwe¬ ster des 'Ehemannes) зълвин adj der 'Schwägerin зън Interj kling; bim зърв|ам, -am (-ax) uv; зърн|а, -еш (-äx) v be'merken vt < b >, er'blicken vt < b > зъркели nur pl umg iron 'Gucker m 4, 'Glotzer m 4; отваряй си ~ те mach doch die 'Augen auf, schlaf nicht зърна t зървам зърнен adj Ge'treide-, Korn-; ~ и храни Ge'treide и 23; ~ и култури Ge'treide- kulturen fMjpl зърнест adj 'körnig зърно n, зърна pl 1. Korn n 22; пшениче¬ но ~ 'Weizenkorn 2. (кафе, фасул) 'Bohne /16; едно - кафе 'eine 'Kaf¬ feebohne; едно ~ фасул 'eine 'Bohne 3. (грозде, ягоди) 'Beere /16; едно ~ грозде 'eine 'Weinbeere зърнодосгавк|а /, -и pl Ge'treideliefenmg /17 зърнокомбайн m, -и pl 'Mähdrescher m 4 зърнопроизводйтел (-ят) m, -и pl Ge- 'treideproduzent m 8 зърнопроизводйтел|ен, -ни adj 'Getrei¬ deproduktions- зърнояд nt, -и pl Zool 'Kornkäfer m 4 зюмбюл m, -и pl Hya'zinthe / 16 зяп|ам, -аш (-ax) uv 1. mit 'offenem 'Munde 'dastehen vi < 10*a/hb> 2. (за¬ глеждам се) 'gaffen vi <hb>;'angaf¬ fen vt <a> зяпач m, -и pl 'Gaffer m 4 зяпв|ам, -аш (-ax) uv; зяпн|а, -еш (-ах) v 1. den Mund 'aufreißen <21 a> 2. (заглеждам се) 'anfangen vi
251 играя < 2 аjhb > zu 'gaffen; 'anfangen 'anzu¬ gaffen зяпл|а /, -и pl 'Gafferin /18 зяпльо m, -buh pl = зяпач зяпна t зяпвам И •и Konj 1. und; баща - син 'Vater und Sohn; пет ~ пет правят десет fünf und fünf ist zehn 2. (също) auch; дойде ~ Иван auch I'wan kam; - през лятото валй дъжд auch im 'Sommer 'regnet es O - ... ~ so'wohl ... als auch; ако ~ wenn auch; макар ~ ob'wohl auch; колкото ~ so'viel auch; също ~ auch 2и Partikel 1. (даже) so'gar 2. (въобще) überhaupt нбрн|к m, -ци pl 'Wasserkanne /16 ибришим m, -и pl 1. (копрйна) 'Nähsei¬ de /16 2. (памук) 'Nähgarn n 20, Zwirn m 1 ‘ÄBla /, -и pl Bot 'Salweide/16, 'Palm¬ weide 2йв|а/ -и pl Text 'Webkante / 16 йвиц|а /, -и pl 'Streifen m 4 нгл|а /, -й pl 'Nadel /16; безопасна ж 'Sicherheitsnadel; борова * 'Kiefern¬ nadel; ж за плетене 'Stricknadel; ж за шев 'Nähnadel; ж за шевна ма¬ шина 'Nähmaschinennadel; грамо¬ фонна ж Grammo'phonnadel О от ж до конец von А bis Z . иглен adj 'Nadel-; ~о ухо 'Nadelöhr п 20 нгленй|к т, -ци pl и. нгленйц|а /, -и pl 'Nadelkissen п 23 йглест adj = игловиден иглйк|а/ -и pl и. игличин а/, -и pl Bot 'Schlüsselblume /16 игловйд|ен, -ни adj 'nadelförmig иглокож adj als Subst Zool 'Stachel¬ häuter m 4 иглолистен, -ни adj 'Nadel-; ~ на гора 'Nadelwald m 3; ~ но дърво 'Nadel¬ baum m 2 нгнорйр|ам, -аш (-ах) uv, v igno'rieren vt <d> йго n nur sg Joch n 20 игр|а /, -й pl 1. Spiel n 20; ~ ата на децата das Spiel der 'Kinder; ж на карти 'Kartenspiel; ж на футбол 'Fußballspiel; - ата на артистите das Spiel der 'Schauspieler; ~ ата на цве¬ товете das Spiel der 'Farben; ж на думи 'Wortspiel; карти за ж 'Spiel¬ karten 2. (партия) Par'tie / 16 а 3. (танц) Tanz т 2 играл|ен, -ни adj Spiel-; ж филм'Spiel¬ film т 1 играч т, -и pl 1. 'Spieler т 4; - на карти 'Kartenspieler 2. (танцьор) 'Tänzer т 4 играчк|а /, -и pl 1. 'Spielzeug п 20 2. iibertr 'Spielbali т 2; ж на страстите 'Spielball der 'Leidenschaften 3. (лесна работа) 'Kinderspiel п 20; това не е ж das ist kein 'Kinderspiel O уча като на ж wie im Spiel 'lernen; ж -планка aus Spaß wird oft Ernst игра|я, -ein (-x) uv 1. 'spielen vt; ж на тенис 'Tennis 'spielen; ж на гоненица [криеница] 'Hasche [Ver'steck] 'spie¬ len; ж на карти 'Karten 'spielen; ж пиеса ein Stück 'spielen; ж роля 'eine 'Rolle 'spielen; ж нечестно falsch 'spielen; ж си c живота mit dem 'Leben 'spielen; не позволявам да си ~ят с мене ich 'lasse nicht mit mir 'spielen; ж си c най-светите чувства mit den 'heiligsten GeTühlen 'spielen; усмивка ~ е на устните й ein 'Lächeln spielt um 'ihre 'Lippen 2. 'tanzen vi <hb>; ж валс'Walzer'tanzen; ж на въже auf dem Seil 'tanzen; буквите ~ят пред очйте ми die 'Buchstaben 'tanzen vor 'meinen 'Augen; ж му по гайдата nach 'seiner 'Pfeife 'tanzen; no стените ~яг сенките an den 'Wänden 'tanzen die 'Schatten 3. (правя гимнас¬ тика) 'turnen vi <hb> 4. (лъжа) sein Spiel 'treiben <23/AA> (някого mit jmdm.); ж си c него mit ihm sein Spiel
игрек 252 'treiben 5. (хлабав съм) umg 'locker sein < B/sn >; Tech Spiel 'haben <\/hb> O «еми окото mir zuckt das 'Auge; очите й ~ят sie macht 'schöne 'Augen; очите му ~ят на четири er hat 'seine 'Augen über'all; x гимнастика 'turnen vi <hb>; ä си c пари mit dem Geld um sich 'werfen йгре[к m, -uh pl 'Ypsilon n 24 auch Math игрив adj 1. (жив) 'munter 2. (весел) 'schalkhaft 3. (подвижен) be'weglich 4. (лесен) 'spielerisch игривост /nur sg 'Munterkeit /17 Hrpmuje n, -a pl 1. Sport 'Spielfeld n 21; (стадион) 'Sportplatz m 2 2. (за деца) 'Spielplatz 3. volkst (за хора) 'Tanz¬ platz игрослови|е и, -я pl и. нгрословнц|а/, -и pl 'Wortspiel n 20 игумен m, -и pl Abt m 2 игумени!a /, -и pl Äb'tissin /18 гйд|а, -еш ohne Aorist uv 'kommen vi < 13)sn> (при zu J); « ка помощ zu Hilfe 'kommen; ~ ат ми съмнения mir kommen 'Zweifel; ~ е дъжд es kommt 'Regen O «е ми на плач mich über- 'kommt das 'Weinen; тези факти - ат да подкрепят мнението му 'diese 'Fakten 'dienen zur Unterstützung 'seiner 'Meinung; ä си nach 'Hause 'kommen; zu'riickkommen vi <33 а/ sn >; * ти на крака umg in 'höchstei¬ gener Per'son 'komme ich zu dir; ~ e ми на ум нещо etw. fallt mir ein [kommt mir in den Sinn] 2нд|а, -еш ohne Aorist v 1. 'gehen vi < 13jsn> (при zu 3, до bis) 2. (noxäp- чвам се) Weggehen (за für 4) 3. nur 3. Pers Imperativ sieh zu; иди после се оправяй! sieh zu, wie du 'nachher 'da¬ mit 'fertig wirst! O иди-дойдй so lala, es geht; s по дяволите zum 'Teufel 'gehen; нещо мй - е отръки etw. geht mir von der Hand; нещо «ена халос etw. geht schief; нещо не ~e etw. geht nicht; « си 1. (вкъщи) nach 'Hause 'gehen 2. (отдалечавам се) 'weggehen 3. (махвам се) sich 'wegscheren vr <a> Йдв|ам,-аш(-ах)иу1. = *йда; s на себе си zu sich 'kommen vi <33jsn>; г на власт an die Macht 'kommen 2. ge- 'langen vi < Ь/sn >; « до убеждението zu der Überzeugung gelangen ['kom¬ men]; ~ до заключението zum Schluß gelangen ['kommen] O нещо ми - а до гуша umg etw. hängt mir zum 'Halse her'aus; нещо ми ~ а нанаторно umg etw. kommt mich 'sauer an; » до отчаяние in Verzweiflung ge'raten йдван|е n, -ия pl 'Kommen n 23; на ä а) (пеша) auf dem 'Herweg b) (c пре¬ возно средство) auf der 'Herfahrt идеал m, -и pl Ide'al n 20* идеал|ен, -ни adj ide'al; ~ на част Jur Ide'alteil m 1 вдеализаци]я / -и pl Idealisierung /17 цдеализйр|ам, -am (-ax) uv, v idealisieren v/ <d> идеалйз|ъм (-мът) m nur sg Idea'lismus m 11 идеалист m, -и pl Idea'list m 8 ндеалистйч|ен, -ни и. идеалистйчески adj idealistisch идеалйстк|а /, -и pl ldea'listin /18 ■uelen, -йни adj 1. ide'ell, I'deen-, Ge'danken-; ~ йно съдържание J'deen- gehall m 12. (богат c идеи) i'deenreich 3. (идеологически) ideologisch O ~ йният замисъл на романа Lit der 'Grundgedanke [die 'Grundidee] des Ro'mans идейност / nur sg l'deengehall m 1 йд|ен, -ни adj 'kommende идентификация /, -и pl Identifizierung /17 идентифицйр|ам, -am (-ax) uv, v identi¬ fizieren vr <d> идеитйч|ен, -ни adj i'dentisch идентичност / nur sg Identität /17 идеоло|г m, -зи pl Ideo'loge m 1 идеологйч|ен, -ни и. ндеологйчески adj ideo'Iogisch идеоло! н|я /, -и pl Ideolo'gie /16 а иде|я/,~ир/1.1'dee/I6a; имам х 'eine
253 избирателен I'dee 'haben <Ajhb>\ » фикс 'fixe I'dee 2. nur sg (представа) 'Ahnung /17; нямам s за това'keine'Ahnung da'von 'haben идилйч|еи, -ни adj i'dyllisch идйли|я/ -и pl I'dylle/16, I'dyll n 20 идиом m, -и pl Ling idio'matische 'Wen¬ dung / 17, Phraseolo'gismus m 11, Idi'om n 20* идноматйч|ен, -ни adj idio'matisch, phraseo'logisch; к израз idio'mati¬ sche [phraseo'logische] 'Wendung идноматйчески adj = идиоматйчен идиот m, -и pl Idi'ot m 8 идиотйзъм (-мът) m, -ми pl Idio'tismus m 11 идиотк|а /, -и pl Idi'otin / 18 идиотск|и adj 1. (слабоумен) Idi'oten-; ~ o лице Idi'otengesicht n 20 2. übertr idi'olisch иди6тшнн1а / -и pl ldio'tie /16 a идол w. -и pl 1. Hist 'Götzenbild «21, I'dol n 20* 2. übertr I'dol ндолопоклонни|к m, -ци pl 1. 'Göt¬ zendiener w 4 2. Rel 'Götzenanbeter m 4 идолопоклоинически adj 'götzendiene¬ risch идолопоклонничество n nur sg 'Götzen¬ anbeterei /17 йдущ adj = иден из präp 1. aus; изваждам - джоба aus der 'Tasche 'ziehen < 32/hb> 2. (в границите на) in; ~ улиците имаше много движение in den 'Straßen war 'großer Ver'kehr; ходя ~ стаята im 'Zimmer hin- und 'herlaufen, in etw. her'umlaufen 3. (по продължение на) ent'lang; ~ дългия път auf dem 'lan¬ gen Weg йзб|а/, -и pl 1. 'Keller m 4; винарска * 'Weinkeller 2. (къща) 'Erdhütte /16 избавйтел (-ят) m, -и pl 'Er'löser m 4 (от von 3, aus 3) избавление «, -я pl Er'lösung/ 17 избав|ям, -яш (-ях) uv; избав|я, -иш (-их) v er'lösen vt < b > (от aus 3); s ce sich 'retten vr (от vor 3, aus 3) избедняв|ам, -аш (-ах) uv; избедн|ея, -ееш (-ях) V ver'armen vi <blsn> избелв ам, -аш (-ах) uv; избел|я, -иш (-их) V 1. (плод) 'schälen vt 2. (правя по-бял) 'bleichen vr избеляв|ам, -аш (-ах) uv; избел|ея, -ееш (-ях) V 1. (дрехи) 'ausbleichen vi <21 a/s« > 2. (снимка) ver'bleichen vi < 21 b/sn> избел|ям, -яш (-ях) uv = избелвам йзбен adj 'Keller- избера t избирам избесв|ам, -аш (-ах) uv; избес|я, -иш (-их) V 'aufhängen vt <а> избйв|ам, -аш (-ах) uv; избй|я, -еш (-х) v 1. (убивам) 'umbringen vt <24а>, 'totschlagen vt <4а> 2, (градушка) zer'schlagen vt <4b> 3. (изваждам) 'ausschlagen vr < 4 а > (на някого не¬ що jmdm. etw.) auch übertr; избий си това от главата schlag dir das aus dem Kopf 4. (преминавам в по-лошо) 'ausarten vi < а/sn > (в, на zu 3) O - a ме на смях [лудост] mich über'kommt ein 'Lachen [der 'Wahnsinn], ich bin dem 'Lachen [dem 'Wahnsinn] 'nahe; ä масло'Butter'schlagen; а синещо от главата sich etw. aus dem Kopf 'schlagen; ~ а ме пот umg der Schweiß bricht mir aus; - а ме червенина umg ganz rot werden < 18/sn >, 'einen 'roten Kopf be'kommen < 33b >; а си краката да бързам umg sich die 'Füße 'wundlaufen < 9 a > избираем adj 'wählbar избираемост / nur sg 'Wählbarkeit /17 избйр|ам, -аш (-ах) uv; изб|ера, -ереш (-päx) v 1. 'wählen vt auch Pol (за zu 3) 2. (пробйрам) 'auswählen vt < a > 3. (за приятел, довереник) 'auserwählen vt <c> (за als 4) O той много ~ a er ist sehr 'wählerisch избирател (-ят) m, -и pl 'Wähler m 4 избирателен, -ни adj Wahl-; Wähler-; ~ на бюлетина 'Wahlzettel m 4, 'Stimmzettel; » спйсък 'Wählerliste /16; » пункт'Wahllokal и 20*; ä на урна 'Wahlurne /16
избирателна 254 избирателна / -и pl 'Wählerin / 18 избирателски adj 'Wähler- избйстр|ям, -яш (-ях) uv; избйстр]я, -иш (-их) V klären vf; s се klar 'werden <18lsn>, sich 'klären избйчв|ам, -auu (-ax) uv; избйч|а, -иш (-их) v 'sägen vr избйя t избивам избледияв|ам, -аш (-ах) uv; избледнея, -ееш (-ях) v 1. blaß 'werden < 18/sn>, er'blassen vi < Ь/sn > 2. (образ) ver- 'blassen vi < h/sn > избледняване n nur sg 1. (човек) Er¬ 'blassen n 23 2. (образ) Ver'blassen n 23 изблейв|ам, -аш (-ax) uv; избле|я, -еш (-ях) V 'plötzlich 'blöken vi <hb> изблйщв|ам, -аш (-ax) uv; изблещ|я, -иш (-их) v; S очй die 'Augen 'aufrei¬ ßen < 21 а >; s се die'Augen'aufrei¬ ßen; x сена някого jmdn. 'anglotzen изблйзв|ам, -аш (-ax) uv; изблй|жа, -жеш (-зах) v 1. (съд) 'auslecken vt < а > 2. (плоскост) 'ablecken vt < а > йзбли|к т, -ци pl 'Ausbruch т 2; « на радост 'Ausbruch der 'Freude; « на чувства Ge'fühlsausbruch нзблйкв!ам, -аш (-ах) uv; изблйкн|а, -еш (-ах) V 1. her'vorsprudeln vi < аjsn > (от aus 3) 2. übertr 'strömen vi <sn> избльскв|ам, -аш (-ax) uv; изблъск|ам, -аш (-ах) V hin'ausstoßen vt <34а> избожд|ам, -аш (-ах) uv; избод|а, -еш (избодох) V 1. zer'stechen vt < 16 b > 2. (изваждам) 'ausstechen vt <16a> нзбозав|ам, -аш (-ax) uv; избоза[я, -еш (-х) V 'aussaugen vt < а >, 'leersaugen v/ <а> избор w, -и pl 1. Wahl / 17 auch Pol 2. (асортимент) 'Auswahl O не пра¬ вя ~ nicht 'wählerisch sein < Bjsn >; нямам друг - 'keine 'andere Wahl 'haben <A/hb> йзбор|ен, -ни adj Wahl-; ä комитет 'Wahlvorstand m 2 йзборност / nur sg = избираемост избразден adj durch'furcht избрани|к m, -ци pl 'Auserwählter m 7+ избраниц|а /, -и pl 'Auserwählte /19 избрбдв|ам, -аш (-ax) uv; изброд|я, -иш (-их) v ganz ['vollständig] durch'wan- dern <b/hb> нзброяв[ам, -аш (-ax) uv; избро|я, -йш (-йх) V1. 'abzählen vt < а >, 'durchzäh¬ len vt <a> 2. (изреждам) 'aufzählen vt <a> изброяван|е n, -ия pl 'Aufzählung /17 избрулв|ам, -аш (-ax) uv; избрул|я, -иш (-их) V I. (орехи) her'unterschlagen vt <4а> 2. (ябълки и под.) her'unter- schütteln vt <а> избрул ям, -яш (-ях) uv = избрулвам избръмчав|ам| -аш (-ах) uv; избръмч|а, -йш (-äx) V 'aufbrummen v? <а> 'избръсв!ам, -аш (-ах) uv — избърсвам 2нзбръсв|ам, -аш (-ах) uv; избръсн|а, -еш (-ах) V ra'sieren vt <d>, glatt ra'sieren избръшолев|ям, -яш (-ях) uv; избръщо- лев|я, -иш (-их) V 'plötzlich 'plappern vi <hb> избуботв|ам, -аш (-ах) uv; избуб6т]я, -иш (-их) V 1. (водопад, мотор) 'plötzlich 'donnern vi <hb> 2. (гръм) 'plötzlich 'grollen vi <hb> 3. (падащи предмети) 'plötzlich 'poltern vi <hb> 4. (печка) 'plötzlich 'wummern vi <hb> нзбумтяв|ам, -аш (-ax) uv; из6умт|я, -йш (-ях) V 1. 'plötzlich 'losdonnern vi < а/hb >, 'plötzlich 'losdröhnen vi <ajhb> 2. (печка) 'plötzlich 'wum¬ mern vi <hb> избутв|ам, -аш (-ax) uv; избут[ам, -аш (-ах) V 1. hin'ausstoßen vr <34а>, hin'ausschieben vt < 32 а > 2. (изваж¬ дам) her'vorholen 3. umg (преживя¬ вам c мъка) 'durchstchen нзбух|ам, -аш (-ах) v 'plötzlich kurz 'uhu 'rufen vt <39> избухвам, -аш (-ax) uv; избухн|а, -еш (-ах) V1. explo'dieren vi < djsn > 2. 'aus¬ brechen vi < 16 a/sn>; ~ а буря [вой¬ на, въстание, вулкан, пожар] ein Sturm [ein Krieg, ein 'Aufstand, ein Vul'kan, ein Brand] bricht aus: x, в
255 извардвам плач [в смях] in 'Tränen [in 'Lachen] 'ausbrechen 3. (от яд) 'aufbrausen vi < a/sn > 4. (изтупвам) 'ausklopfen vt <a> избухван е n, -ия pl 1. Explosi'on /17 2. (война, чувства) 'Ausbruch m 2 избухлив adj 1. explo'siv 2. (човек) 'aufbrausend, 'jähzornig избухна t избухвам избучав|ам, -аш (-ах) uv; избуч|а, -йш (-äx) V 1. (машина) 'losdröhnen vi <a/hb>, 'losdonnem vi <a/hb> 2. (во¬ да, вятър) 'aufbrausen vi < а/sn > йзбуш|ен, -ни adj Ling Explo'siv-; ~ ни съгласни Explo'sivkonsonanten m %/pl избуяв|ам, -аш (-ах) uv; избу|я, -йш (-ях) V 'schießen vi < 32/sn >, 'aufschie¬ ßen vi <32а/sn>; избуял на ръст hochaufgeschossen избъбрям, -яш (-ях) uv; избъбр|я, -еш (-ах) у 'losplappern vi < а/hb > избълв|ам, -аш (-ах) uv 'ausspeien vt <23а> избърборв|ам, -аш (-ах) uv; избърбор|я, -иш (-их) V = избъбрям нзбързв[ам, -аш (-ах) uv; избърз|ам, -аш (-ах) V 1. (вървя напред) vor- 'auseilen vi <а/т> 2. (действувам твърде бързо) 'vorschnell sein <В/ sn >, sich über'eilen vr < b > 3. (часов¬ ник) Vorgehen vi <13ajsn> избърсв|ам, -аш (-ах) uv; избър|ша, -шеш (-сах) v 1. 'abwischen vi <a> 2. (изсушавам) 'abtrocknen vt <a> O x си носа sich die 'Nase 'putzen ‘избитНам, -аш (-ах) uv; избяг|ам, -аш (-ах) v 'fliehen vi < 32/sn >, 'weglaufen vi <9ajsn> 2избягв[ам, -аш (-ах) uv; изб|ягна, -егнеш (-ягнах) v 1. vermeiden vt <23b> 2. (отбягвам, страня) 'mei¬ den vt <23> нзбялв|ам, -аш (-ах) uv = избелвам извадк(а/, -и pl 'Auszug т 2 изважд|ам, -аш (-ах) uv; извад|я, -иш (-их) V 1. 'ziehen vi <32> (от aus 3), her'ausziehen vt <32а> (от aus 3); ä нещо от джоба etw. aus der 'Tasche 'ziehen; * някого от водата jmdn. aus dem 'Wasser her'ausziehen; « зъб 'einen Zahn 'ziehen; » от употреба etw. aus dem Ver'kehr 'ziehen; » заключение 'eine 'Schlußfolgerung 'ziehen (от aus 3) 2. (билет, документ) sich be'sorgen vi < b > 3. Math 'abzie¬ hen vt < 32 a >, subtra'hieren vt < d >; * пет от седем fünf von 'sieben 'abziehen 4. (изпод нещо) her'vorzie- hen vt < 32 a > 5. (изббждам) 'ausste¬ chen vt < 16 a> 6. (изнасям) 'bringen vt < 24 > auch übertr; * на пазара auf den Markt 'bringen; « на бял свят an den Tag 'bringen; * от спокойствие aus der 'Ruhe 'bringen O вместо да изпише вежди, - а очи er er'weist 'einen 'Bärendienst; x дума на някого umg jmdn. in 'einen 'schlechten Ruf 'bringen; x някого от заблуда jmdn. 'über 'seinen 'Irrtum 'aufklären < a >; x на показ 'offen 'zeigen vt; x на снимка veralt fotogra'fieren vt <d>; x на урок in der 'Stunde 'aufrufen <35a>; x някому душата umg jmdn. drangsalieren <d>; x някому нещо из носа umg jmdm. etw. 'unter die 'Nase 'reiben < 23 >; x някого из калта umg jmdn. auf der 'Straße 'auflesen <19a>; човек може да си извади очйте, тол¬ кова е тъмно es ist so 'dunkel, daß man nicht die Hand vor den 'Augen sieht извайв|ам, -аш (-ах) uv; изва1я, -еш (-ях) V 'meißeln vt, in Stein 'hauen vt изваляв|а се (-а се) uv; извал|й се (-я се) V nur 3. Pers 1. (изсипвам се) sich er'gießen vr <32b> 2. (престава да вали) а) (дъжд) sich 'ausregnen vr < а > b) (сняг) sich 'ausschneien vr <a> c) (град) sich 'aushageln vr <a> извал|ям, -яш (-ях) v 'schmutzig 'ma¬ chen vt извара / nur sg Quark m 1 нзвардв|ам, -аш (-ах) uv; извард|я, -иш (-их) V 1. (издебвам) 'auflauern vi
изварявам 256 <аjhb> 2. (чакам) vi ’abwarten vt <а>, 'lauern vi <hb> изваряв|ам, -аш (-ax) uv; извар|я, -йш (-йх) v 1. (дестилирам) 'brennen vt < 10>, destil'lieren vt <d> 2. (обез¬ заразявам) 'auskochen vt <a>, 'keimfrei 'machen vt 3. (варя докрай) 'fertigkochen vt <a> извая t извайвам изваян adj 1. ge'meißelt 2. (изящен) wie aus 'Marmor ge'hauen изведа t извеждам нзведнаж adv - изведнъж изведнъж adv 'plötzlich, auf 'einmal извежд|ам, -am (-ax) uv; изв|еда, -едеш (-едох) v 1. (водя навън) hin'ausführen v/ <а>; » на разходка spa'zieren 'führen vt, 'ausführen 2. (водя) 'führen (до bis zu 3); този път не ~а до никъде 'dieser Weg führt 'nirgendwo¬ hin 3. (правя извод) 'ableiten vt < а > O ж писма 'Briefe in das 'Ausgangs¬ buch 'eintragen <4a> извезв|ам, -аш (-ax) wv; извез|а, -еш (извезах) v 'sticken vt, be'sticken vt <b> йзверг m, -иpl 'Ausgeburt/17, 'Unhold m 1 извест ен, -ни adj 1. be'kannt 2. (някой, някакъв) ge'wisse; в ж смисъл in ge'wissem 'Sinne; ~ но време 'eine ge'wisse Zeit; до ~ на степен bis zu 'einem ge'wissen 'Grade O от ~ но вре¬ ме seit 'einiger Zeit извесги|е n, -я pl 1. (вест) 'Nachricht/17 2. (съобщение) 'Mitteilung / 17; на¬ учни ~ я 'wissenschaftliche 'Mitteilun¬ gen известност f nur sg Populari'lät /17; ставам - be'kannt'werden <18/sn>; давам на нещо ~ etw. be'kannt 'machen; ползвам се c голяма ~ 'große Populari'tät be'sitzen < b >; учен със световна - 'weltbekannter Ge'lehrter m 7+ O привеждам нещо в % amtl eiw, er'mitteln <b> известявам, -аш (-ax) uv, извест|я, -йш (-йх) V 1. 'Mitteilung 'machen (някого за нещо jmdm. von etw.) 2. (предиз¬ вестявам) 'ankündigen vt <a> изветряв|ам, -аш (-ax) uv; изветр|ея, -ееш (-ях) V 1. ver'dunsten vi < Ъ/sn >. ver'fliegen vi < 32 Ъ/sn > 2. (губя вку¬ са) schal 'werden <18/хи> 3. übertr (изкуфявам) ver'blöden vi < Ъ/sn > нзветр|ял, -ели adj 1. (от изпаряване) ver'dunstet, ver'flogen 2. (c лош вкус) schal, 'abgestanden 3. übertr (изкуфял) ver'blödet нзвехна f извяхвам извехтяв|ам, -аш (-ax) uv; извехтея, -ееш (-ях) V ver'schleißen vi <21 b/sn>, alt 'werden vi <18/sn> извея | извявам извеян adj 1. (жито) ge'worfelt 2. übertr (смахнат) ver'trottelt нзвйв|ам, -аш (-ax) uv; извй|я, -еш (-х) v 1. (огъвам) 'biegen vt < 32 > 2. (пране) 'auswringen vt < 27 а > 3. (глава, очи) 'wenden vr <10> (към zu 3) 4. (из¬ кълчвам) ver'renken vt < b> 5. (правя завой) 'eine 'Biegung 'machen 6. (лъ¬ катуша) sich 'winden vr <27 > 7. (при пеене, говор) den Ton'heben <14> 8.(надавам вой) 'aufheulen vi <a> O * му ръката ihm die Hand auf den 'Rücken 'drehen <hb>; « му една плесница ihm 'eine 'schallende 'Ohrfei¬ ge verabreichen <b>; ж му врата ihm den Hals 'umdrehen < a >; * ce 1. (огъвам ce) sich 'biegen 2. (хоро, път) sich 'schlängeln vr <hb> 3. (об¬ ръщам ce) sich 'umdrehen, sich 'wen¬ den (към zu 3) 4. (кръжа) 'kreisen vi <hb> 5. (разразявам ce) her'auf- ziehen vi < 32 а/sn > 6. (издигам ce) 'aufsteigen vi < 23 а/sn >; ~ а се пушек Rauch steigt auf нзвйвк|а /, -и pl 1. (на повърхност) 'Rundung /17 2. (лйния) 'Krümmung /17 3. (път) 'Biegung/17, 'Kurve/16 O ж на стъпалото 'Fußhöhle / 16, 'Fußgewölben 23; ръкавна ж 'Ärmel- ausschnilt m 1; вратна ж 'Halsaus¬ schnitt извйкв|ам, -аш (-ax) uv; извйк|ам, -аш
257 нзврясквам (-ах) v 1. 'rufen vt <39>; х колкото глас държи aus 'vollem 'Halse 'rufen; извикаха го при шефа man hat ihn zum Chef ge'rufen; всички извйкаха „ypä“ 'alle 'riefen hur'ra 2. (казвам c висок глас) 'ausrufen vt <39a> 3. (сгълчавам) 'anschreien vt < 23 a > (на някого jmdn.) 4. (предизвиквам) her'vorrufen vt <39a> извинени|e n, -я pl 1. Entschuldigung /17 2. (прошка) Verleihung / 17 O c * mit Ver'laub извинйтел|ен, -ни adj verzeihlich, ent¬ schuldbar извнняв|ам, -аш (-ах) uv; извин|я, -йш (-йх) V 1. entschuldigen vf <b> 2. (прощавам) ver'zeihen vt <23 b>; s ce sich entschuldigen (на някого bei jmdm.); um Ver'zeihung 'bitten < 25 > (на някого jmdn.) нзвйр|ам, -аш (-ах) uv; извр|я, -йш (-ях) V 1. (река) entspringen vi <27b/sn> 2. (течност) her'vorquellen vi <17 а/ sn>, 'quellen vi <\l/sn> (отaus3) 3. (при врене) ver'kochen vi < b/sn >, ver'dampfen vi < bjsn > извисен adj hoch 'oben Schwebend извисяв|ам, -аш (-ах) uv; извис|я, -йш (-йх) ver'heben vt < 14b > auch übertr, ss ce sich er'heben извит adj ge'schwungen, ge wölbt, ge- 'rundet; ~ а стълба 'Wendeltreppe/16 извишйв|ам, -аш (-ах) uv; извиш|а, -йш (-йх) V = извисявам извия t извивам извлека | извлйчам нзвлечени|е п, -я pl 'Auszug т 2 извлйч|ам, -аш (-ах) uv; изв|лека, -лечеш (-лякох, -лече) v 1. Schleppen vt (от aus 3); her'ausschleppen vf <a> 2. (правя извлечения)'Auszüge 'machen (от aus 3); x захар от цвекло 'Zucker aus 'Rüben ge'winnen <26b>; x поука от нещо 'eine 'Lehre aus etw. 'ziehen <32>; x прймери 'Beispiele exzer'pieren; x полза 'Nutzen 'ziehen извод m, -и pl 'Schlußfolgerung /17 17 Wtb. Bulg-D(. йзвоз m, -и pl 'Abfuhr/17, 'Abtransport m 1 изв6зв|ам, -аш (-ах) uv; извоз|я, -иш (-их) V 1. abtransporlieren vt <а>, 'fahren vt <4> 2. übertr umg (из- мамвам) her'einlegen vt < a > извозване n nur sg 2 йзвоз нзвоз|еи, -ни adj Trans'port- извозя t извозвам йзвор m, -и pl 'Quelle / 16 auch übertr,; лечебен ~ 'Heilquelle извор |ен, -ни adj Quell-; - на вода 'Quellwasser n 23 изворче n, -та pl 'Rinnsal n 20 извоюв|ам, -аш (-ах) uv cr'kämpfen vt < b >, er'ringen vt < 27 b > извоюване n nur sg Er'ringung / 17, Er'kämpfen n 23 извратби adj 1. ver'dorben 2. (сексуал¬ но) per'vers 3. (изопачен) entstellt, verfälscht извратеност/ -и pl 1. Ver'derbtheit/17 2. (сексуална) Perversi'tät /17 извратя f извращавам извратяв|ам, -аш (-ах) uv = извра¬ щавам извращйв|ам, -аш (-ах) uv; изврат|я, -йш (-йх) V 1. ver'derben vt < 16b> 2. (изопачавам) verfälschen vt < b >, entstellen vr <b> изврашени|е n, -я pl 1. Ent'artung/17; полово x Perversi'on / 17, Perver¬ si'tät /17 2. (изопачение) Entstellung /17, Verfälschung /17 изврещяо |ам, -аш (-ах) uv; изврещ|я, -йш (-ях) V 1. (коза) 'plötzlich 'mek- kern vi <hb> 2. (дете) 'plötzlich 'auf¬ schreien vi < 23 a/Ab > извръщ|ам, -аш (-ах) uv; извърн|а, -сш (-ах) V 'umdrehen vt < а >, 'wenden vt < 10> изврякв|ам, -аш (-ах) uv; извряк|ам, -аш (-ах) V 1. (жаба) 'losquaken vi <‘&/hb> 2. übertr 'losquäken vi < a/AA > извряскв|ам, -аш (-ах) uv; извряск|ам, -аш (-ах) V 'losschreien vi < 23 а/АА>, 'loskreischen vi <a/AA>
изпъждам 258 извъжд|ам, -аш (-ах) uv; извъд]я, -иш (-их) V her'anziehen vt <32а>. her- 'anzüchtcn vt < а >; s се her'anwach- sen vi <4ajsn> ‘извън präp 1. 'außerhalb; намирам се ~ границите на страната sich 'außer¬ halb der 'Landesgrenzen be'finden <21b/hb> 2. (посока) aus ... hinaus; излизам ~ селото aus dem Dorf hin'ausgehen < 13 а/sn >; пътят води ~ селото der Weg führt zum Dorf hin'aus 3. (освен) 'neben 3, 'außer 3; - Toeä 'außerdem O ~ мярката 'über das Maß, 'über 'alle 'Maßen; ~ силите ми e es geht 'über 'meine 'Kräfte; ~ заплатата 'über das Ge'halt hin'aus; той излиза ~ себе си er ge'rät 'außer sich; ~ себе си съм ich bin 'außer mir 2извън adv volkst 'draußen, 'außerhalb извънбрачен, -ни adj 'außerehelich извъигабарйт|еи, -ни adj 'übergroß, mit nicht nor'malen 'Abmessungen; ж товар Verk 1. (по-широк) 'Überbreite /16 2. (по-дълъг) 'Überlänge /16 извънградски adj 'außerhalb der Stadt be'findlich нзвъимер|ен, -ни adj 'übermäßig извънпартй|ен, -йни adj 'außerparteilich извънред|ен, -ни adj 1. 'außerordentlich; ж посланик 'außerordentlicher 'Bot¬ schafter m 4; s професор 'außeror¬ dentlicher Prozessor m 9 a 2. (спе¬ циален) 'Sonder-; ж влак 'Sonder¬ zug tu 2; ~ но издание 'Sonderaus¬ gabe /16; ж случай 'Sonderfall m 2 3. (допълнителен) 'zusätzlich 4. (не¬ обикновен) 'außergewöhnlich O ж труд od ~ ни часове 'Überstunden /16lpl\ ~ но положение Pol 'Ausnah¬ mezustand m 2 извънредно adv 1. 'außerordentlich, 'außergewöhnlich; - зает съм ich bin 'außerordentlich be'schäfligt; тя e ~ хубава sie ist 'außergewöhnlich schön 2. (допълнително) 'zusätzlich; работя ~ 'zusätzlich 'arbeiten <hb> извънслуж£б|ен, -ни adj 'außerdienst¬ lich извънучйлищ|ен, -ни adj 'außerschu¬ lisch извървяв|ам, -аш (-ах) uv; извърв|я, -йш (-ях) V zu'rücklegen vt < а >; ж се vor'beilaufen vi < 9 а/sn > извърв|ям, -яш (-ях) uv; извърв|я, -иш (-их) V 'ausfädeln vt < а > извързв[ам, -аш (-ах) uv; извър|жа, -жеш (-зах) V 1. 'binden vt <27 > 2. (вързопи, връзки) 'schnüren vt, zu'sammenschnüren vt <a> 3. (завър¬ звам) 'anbinden vt <27a>, 'festbin¬ den vt <27a> извърна f извръщам извърт ам, -аш (-ах) uv 1. ver'drehen vt < b > auch übertr; ж фактите die 'Fak¬ ten ver'drehen 2. übertr 'Ausflüchte 'machen извъртан|е n, -ия pl Ver'drehung / 17, Ver'fälschung /17 извъртян|ам, -аш (-ах) uv; извърт|я, -йш (-ях) V 1. 'drehen vt 2. (преина¬ чавам) ver'drehen vt < b > 3, (издъл- бавам) 'bohren vt извърша t извършвам извършав|ам, -аш (-ах) uv; извърш|ея, -ееш (-ах) v 'ausdreschen vt < 16 а > нзвършв|ам, -аш (-ах) uv; извърш|а, -иш (-их) V 1. (правя) tun vt < 38 > 2. (нарушение, престъпление) bege¬ hen vt < 13 b >; ж необмйслена по¬ стъпка 'eine 'Unbesonnenheit be'ge- hen; ж прелюбодеяние 'Ehebruch be'gehen 3. (добро дело) voH'bringen vt < 24 b >; s ce vor sich 'gehen vi < 13 /sn> нзвършбя | извършавам извътре adv 'drinnen, von 'innen извяв|ам, -аш (-ах) uv; изв|ея, -ееш (-ях) V zu 'Ende 'worfeln vt, 'worfeln извяхв|ам, -аш (-ах) uv; извехн|а, -еш (-ах) V ganz ver'welken vi < bjsn > нзгазв|ам, -аш (-ах) uv; изгаз|я, -иш (-их) V 1. (преминавам) 'waten vi <sn> (нещо durch etw. 4), durch- 'waten vt <bjhb>; 'stapfen vi <sn>; ж реката durch den Fluß 'waten; ж тревата durch das Gras 'stapfen
259 изгладнявам 2. (измъквам се) her'auskommen vi < 33 аjsn >; 'kommen vi < 33/sn >; ед¬ вам изгазих до брега ich kam kaum bis ans 'Ufer 3. (натъпквам) zer- 'trampeln vt < a >, 'niedertreten vt < 15a> 'mräpjflu, -яш (-ях) uv; изгор|я, -йш (-ях) v 1. ver'brennen vi <\Qb/sn>, 'abbrennen vi < 10 a)sn>, 'niederbren¬ nen vi < 10a/sn>; селото изгоря das Dorf 'brannte ab ['brannte 'nieder]; имуществото му изгоря sein Be'sitz ver'brannte; свещта изгоря die 'Kerze 'brannte 'nieder; посевите ~ ят в жегата die 'Saaten ver'brennen in der 'Hitze 2. (кожа) ver'brennen, 'einen 'Son¬ nenbrand be'kommen <33bjhb>; той изгоря на [от] слънцето er be'kam 'einen 'Sonnenbrand, er ver'brannte an der 'Sonne 3. (изпитвам силно чувство) sich vermehren vr <b>, ver'gehen vi < 13b/sn>, 'brennen vi <\0/hb>, 'glühen vi <hb>; £ от страст vor 'Leidenschaft sich verzeh¬ ren <b/hb> ['brennen <I0/A£>, 'glühen < hb >, ver'gehen < 13b/sn>]; £ от срам vor Scham 'glühen [ver'gehen]; £ от нетърпение vor'Un¬ geduld ver'gehen; £ от жажда vor Durst ver'gehen 4. 'durchbrennen vi < 10ajhb>; бушонът изгоря die 'Si¬ cherung ist 'durchgebrannt; електри¬ ческата крушка ~ я die 'Glühbirne brennt durch 5. (при игра) 'ausschei¬ den vi <23a/sn> 6. umg (вече не е валиден) verfallen vi < 3 b/sn >; билетът изгоря die 'Karte ist verfal¬ len 7. umg (нямам късмет) Pech 'ha¬ ben < A/hb > 8. umg (разорявам се) zu'grunde 'gehen vi < 13/sn > O изгорял съм за вода umg ich 'lechze nach 'Wasser; не съм изгорял за тебе umg ich 'brauche dich nicht 2изгар|ям, -яш (-ях) uv; изгор|я, -йш (-йх) v 1, ver'brennen vt < 10 b >, ab¬ brennen vt < 10a>, 'niederbrennen vt <I0a>; £ лист хартия ein Blatt Pa'pier ver'brennen; слънцето - я вся¬ ка зеленина die 'Sonne ver'brennt 'alles Grün; £ къща ein Haus'abbren¬ nen ['niederbrennen]; £ село ein Dorf 'abbrennen ['niederbrennen] 2. (опър¬ лям) ver'sengen 3. (изразходвам) verbrauchen vt <b>, ver'heizen vt < b >; ~ яме много въглища wir verbrauchen [ver'heizen] viel 'Kohle 4. (мъртвец) ver'brennen, 'einäschern vt <a> 5. übertr (разорявам) zu¬ 'grunde 'richten vt; s ce ver'brennen vi < 10 b/sn >; (себе ce) sich ver'brennen O £ си пръстите sich die 'Finger ver'brennen изгарян|e n. -ия pl 1. Ver'brennen n 23, 'Abbrennen n 23; £ на хартия Ver¬ 'brennen von Pa'pier 2. (нараняване) Verbrennung /17 3. (на мъртвец) 'Einäscherung /17 'нзгасв|ам, -аш (-ах) uv; изгаси|а, -еш (-ах) ver'löschen vi < Ь/sn >; erlö¬ schen vi < b/sn>; огънят ~a das 'Feuer ver'lischt [er'lischlj; погледът му ~ a sein Blick er'lischt 2изгасв|ам, -аш (-ах) uv; изгас|я, -йш (-йх) V = изгасявам изгасяв|ам, -аш (-ах) uv; изгас|я, -йш (-йх) V 'löschen vt, 'auslöschen vt < а >; £ пожар 'einen Brand 'löschen; £ лампата die 'Lampe 'löschen ['auslö¬ schen]; £ вар Kalk 'löschen изгйв|ам, -аш (-ах) uv; изгйн|а, -еш (-ах) V 'umkommen vi <33аjsn>, zu'grunde 'gehen vi < 13/sn > 1 изгл адняв | ам, -аш (-ах) uv; из¬ гладнея, -ееш (-ях) V 1. 'hungrig 'wer¬ den vt < 18jsn >; изгладнял съм като вълк ich bin 'hungrig wie ein Wolf 2. (почва) 'ausgelaugt 'werden; изгладняла почва er'schöpfter ['aus¬ gelaugter] 'Boden m 5 2нзгладняв{ам, -аш (-ах) uv; изгладн|я, -йш (-йх) V 'hungrig 'machen vt; 'aus¬ hungern vt <a>; изгладнйхме гос¬ тите c многото прйказки wir 'haben die 'Gäste mit dem 'vielen Er'zählen 'hungrig ge'macht; £ народа das Volk 'aushungern
изглаждам 260 изглажд|ам, -аш (-ах) uv; изглад|я, -иш (-их) V 1. (заглаждам) 'glätten vf; z повърхността на нещо die 'Oberflä¬ che von etw. 'glätten; z гънките die 'Falten 'glätten; а дъска ein Brett 'glätten; а стила den Stil 'glätten 2. (c ютия) 'bügeln v/, 'plätten vt; a прането die 'Wäsche 'bügeln 5. übertr (замазвам) ver'wischen vt <b>; a противоречията die 'Widersprüche ver'wischen 4. übertr (премахвам, заличавам) 'beilegen vt <a>, beglei¬ chen v/ < 21 b >; а спор 'einen Streit 'beilegen [begleichen]; а недора¬ зумения 'Mißverständnisse 'beilegen [begleichen]; а вражда 'eine 'Feind¬ schaft 'beilegen; s ce sich 'glätten йзглас m, -и pl Ling 'Auslaut m 1 изглед m, -и pl 1. (външност) 'Ausse¬ hen n 23; със здрав - von gc’sundem 'Aussehen 2. (гледка) 'Ausblick m 1; 'Aussicht /17; ~ към морето 'Aus¬ blick ['Aussicht] aufs Meer 3. (кар¬ тичка) 'Ansichtskarte /16; *и от София 'Ansichtskarten von 'Sofia 4. pl (перспектйва) 'Aussichten, 'Aussicht; ~и за повишение 'Aussichten] auf BeTörderung; - и за успех 'Aus¬ sichten] auf Er'folg, Er'folgs- aussichten; откривам «и на някого за нещо jmdm. etw. in 'Aussicht 'stel¬ len; ~ и за времето 'Wetteraussichten 'изглежд|ам, -аш (-ах) uv; изглед|ам, -аш (*ах) v 1. (гледам) 'ansehen vt < 19 а >, sich 'ansehen, 'anschauen vt < a >, sich 'anschauen, be'trachten vt; всички ме изгледаха 'alle 'schauten ['sahen] mich an; изгледах всичко ich 'schaute mir 'alles an 2. (гледам от всички страни, внимателно) 'mustern v/; s някого от главата до краката jmdn. von Kopf bis Fuß 'mustern 3. (отглеждам) 'aufziehen vt < 32 a >; z дете ein Kind 'aufziehen O изгледаха ми се очите за него ich 'habe mir die 'Augen nach ihm aus dem Kopfge'sehen; s ce sich'ansehen, sich 'mustern изглежд|ам, -аш (-ах) uv 1. 'aussehen vi < 19 a >, 'ausschauen vi < a >; z добре gut 'aussehen; z като самата смърт wie der 'leibhaftige Tod 'ausse¬ hen 2. nur 3. Pers sg es scheint; ~ а, че се лъжеш es scheint, du irrst dich; това ми ~ а подозрйтелно das scheint mir ver'dächtig; ~ а, че ще вали es sieht nach 'Regen aus; както ~a, нямаш парй wie es scheint, hast du kein Geld нзглозгв]ам, -аш (-ах) uv; изглозг|ам, -аш (-ах) 'abnagen vt <а>; хучето изглозга кокала der Hund 'nagte den 'Knochen ab изглупяв|ам, -аш (-ах) uv; изглуп|ея, -ееш (-ях) V ver'dummen vi < Ъ/sn >, dumm 'werden vi < 18jsn> изгнани е n, -я pl Ver'bannung /17 изгнани|к m, -ци pl Ver'bannter ml* изгнаниц|а /, -и pl Ver'bannte /19 изгнанкчески adj Ver'bannten- изгнаннчество n nur sg Ver'bannung/17 кзгнйв|ам, -аш (-ах) uv; изгнй|я, -еш (-х) V ver'faulen W < Ъ/sn >, 'faulen vi <sn> O z в затвора umg im Ge- 'fangnis 'schmachten <hb> изговарям, -яш (-ях) uv; изговор|я, -иш (-их) v 'aussprechen vt < 16 а >; z всичко на едйн дъх 'alles in 'einem 'Atemzug 'aussprechen; z правилно 'richtig 'aussprechen йзговор m, -и pl 'Aussprache /16 изговоря | изговарям нзгод|а/, -и pl 'Vorteil m 1, 'Nutzen m 4; това е в твоя лична z das ist zu 'deinem persönlichen 'Vorteil изгод|ен, -ни adj 'vorteilhaft изгодно adv 'vorteilhaft изг6нв|ам, -аш (-ах) uv; изгон|я, -иш (-их) V I. 'wegjagen vt < а >; (навън) hin'ausjagen vt <а> 2. umg (уволня¬ вам) 'fortjagen vt < а >, hin'auswerfen vt < 16 a> изгор|а /, -и pl volkst l. (любима) Ge'liebte / 19, Liebste / 19 2. (краса¬ вица) 'Schöne /19 изгорен adj ver'brannt, 'abgebrannt O - o als Subst 'Brandmal n 20
261 изгубя изгоря t изгарям изгоряв|ам, -аш (-ах) uv; изгор|я, -йш (-ях) V = 'изгарям изготв|ям, -яш (-ях) uv; изг6тв|я, -иш (-их) V 'anfertigen vt <а>, 'vorbe¬ reiten vt <с>; (документ) 'ausferti¬ gen vt <а> изготвян!е «, -ия pl 'Anfertigung /17; (на документ) 'Ausfertigung/17 изграбв|ам, -аш (-ах) uv; изграб|я, -иш (-их) V 1. (обсебвам) 'rauben vt; (обйрам) 'ausrauben vt <а>, be'rau- ben vt <b> (някого jmdn.) 2. (пляч- косвам) 'ausplündern vt <a> 3. (взе¬ мам бързешком) zu'sammenraffen vt < ajhb > изгражд|ам, -аш (-ах) uv; изград|я, -йш (-йх) VI. 'bauen vt, 'aufbauen vt < a >; er'richten vt < b >; ж къща ein Haus 'bauen 2. (основавам) 'aufbauen, 'schaffen vt < 1 >; ж организация 'eine Organisation 'aufbauen ['schaf¬ fen] изграждан|e n, -ия pl 'Aufbau m 1, Errichtung /17 изграквам, -аш (-ах) uv; изграк|ам, -аш (-ах) у 'einmal 'krächzen vi <a/hb>, 'krächzen vi <hb> изтребв ам, -аш (-ах) uv; изгреб|а, -ein (-ах) v 1. (c лъжица) 'auflöffeln vt < a >, 'auslöffeln vt < a > 2. (c черпак, c шепа) 'ausschöpfen vt <a> 3. (c лопата) 'schaufeln vt, 'ausschaufeln vt <a>, 'leerschaufeln vt <a>; изгре¬ бахме дупката wir 'haben das Loch 'ausgeschaufelt; изгребахме хамбара wir 'haben die 'Speicher 'leergeschau¬ felt изгрев 1. 'Aufgang m 2; ~ ът на слън¬ цето der 'Sonnenaufgang; гледам ~ a на слънцето den 'Sonnenaufgang be'trachten < b/hb > ; «- - слънце 'Son¬ nenaufgang; по ~ - слънце bei 'Sonnen¬ aufgang 2. übertr 'Anbruch ml; ~ ът на нова епоха der 'Anbruch 'einer 'neuen E'poche изгрея | изгрявам изгрйзв|ам, -аш (-ах) uv; изгриз|а, -еш (изгрйзах) V (ям) 'aufknabbern vt < а >, 'aufessen vt < 15 а >; (отхапвам) 'abknabbem vt; (за гризачи) 'abnagen vt <а> изгрухтяв|ам, -аш (-ах) uv; изгрухт1я, -йш (-ях) V 'aufgrunzen vi <a.]/ib>, 'einmal 'grunzen vt <hb> изгряв ам, -аш (-ах) uv; изгр|ея, -ееш (-ях) V 1. (небесни тела) 'aufgehen vi < 13 a/s« >; звездите ~ ат die 'Sterne 'gehen auf 2. (раждам се, появявам се) 'aufkommen vi < 33 a/s« >, er'blü- hen vt < Ъ/sn > нзгряван|е n, -ия pl 'Aufgehen n 23; ж на слънцето 'Sonnenaufgang m 2 изгубв[ам, -аш (-ах) uv; изгуб|я, -иш (-их) V 1. ver'lieren vt <32b>; ж ключа den 'Schlüssel ver'lieren; ж надежда die 'Hoffnung ver'lieren; изгубих много кръв ich 'habe viel Blut ver'loren; изгубих посоката ich 'habe die 'Richtung ver'loren 2. (ймам за¬ губа) 'einbüßen vt <а>;той изгуби здравето си er 'büßte 'seine Gesund¬ heit ein; той изгуби много er 'büßte viel ein 3. (преставам да вйждам) aus den 'Augen ver'lieren O ж и ума и дума umg ganz durcheinander 'kom¬ men vt <33/sn>; ж присъствие на духа die 'Geistesgegenwart ver'lieren; ж съзнание das Be'wußtsein ver'lie¬ ren; ж ума си um den Ver'stand 'kommen; s се 1. (забърквам пътя) sich ver'irren vr <b> 2. (изчезвам) ver'schwinden vt < 27 b/sn >, sich ver¬ 'lieren vr < 32 b > 3. (не се вестявам) 'stecken vi <hb> ; къде се изгуби? wo hast du ge'steckt? 4. (преставам да бъда c някого) sich ver'lieren; те се изгубиха в блъсканицата sie ver'loren sich in dem Ge'dränge изгубен adj 1. ver'loren; играта e ~a das Spiel ist ver'loren; ~ ите парй das ver'lorene Geld; всйчко e ~ o 'alles ist ver'loren 2. (пропаднал) ver'kommen; ~ човек ein verkommener Mensch 3. (глупав) dumm, beschränkt изгубя | изгубвам
изгугуквам 262 нзгугукв|ам, -аш (-ах) uv; изгугук|ам, -аш (-ах) V = изгуквам изгукв|ам, -аш (-ах) uv; изгук|ам, -аш (-ах) V 'gurren vi <hb> изгуляв|ам, -аш (-ах) uv; изгуля|я, -еш (-х) V ver'prassen vt < b > нзгьлтв|ам, -аш (-ах) uv; изгьлт|ам, -аш (-ах) V I. (гълтам) hin'unter- schlucken vt < а > 2. umg (изразход¬ вам) ver'brauchen vt < b >, 'schlucken v/; колата изгълта страшно много бензйн der 'Wagen verbrauchte ['schluckte] 'schrecklich viel Ben'zin 3. übertr (поемам) ver'schlingen, 'gie¬ rig 'aufnehmen vt < a > 4. (обсебвам) sich 'aneignen vr < a >, 'schlucken изгълчав|ам, -аш (-ах) uv; изгълч|а, -йш (-ах) V 'ausschelten vt < 16 а > изгърбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; изгърб|я се, -иш се (-их се) v 1. krumm ['bucklig] 'werden < 1 %/sn >, 'einen 'Buckel be'kommen <33b> 2. (навеж¬ дам се) sich 'bücken vr, sich 'beugen vr изгърмявам, -аш (-ах) uv; изгърм|я, -йш (-ях) V 1. 'donnern vi <hb>; влакът ~ а през моста der Zug 'don¬ nert 'über die 'Brücke 2. (краткотраен шум) 'knallen vi <hb>; пушката ~ a das Ge'wehr knallt; изстрелът ~ a der Schuß knallt 3. (страшен шум, трясък) 'krachen vi <hb> 4. (из¬ стрелвам) 'abschießen vt <32a>, 'abfeuern vt <a> O * си барута umg sein 'Pulver ver'schießen издав|ам, -аш (-ах) uv; изд|ам, -адеш (-адох) V 1. (протягам напред) 'vor¬ strecken vt <а>, her'vorslrecken vt <а>; х корема си 'seinen Bauch 'vorstrecken 2. (изпущам) 'ausströmen vt <a>; ж миризма Ge'ruch 'aus¬ strömen 3. (надавам) 'ausstoßen vr < 34 a >; von sich 'geben vt < 15 >; ж вик 'einen Schrei 'ausstoßen; не ж звук 'keinen Laut von sich 'geben 4. (разкривам) ver'raten vt <3b>, 'zeigen vt, offen'baren v/; не ж вълнението си 'seine Er'regung nicht ver'raten ['zeigen, offen'baren] 5. (тайна) ver'raten; 'preisgeben vt <15a>; x тайна на някого jmdm. ein Ge'heimnis ver'raten ['preisgeben]; * някого на някого jmdn. jmdm. ver'raten 6. her'ausgeben vt <l5a>, verlegen vt < b >; (книга) 'auliegen vt <a>; ж списание 'eine 'Zeitschrift her'ausgeben [verlegen]; « събрани съчинения на писател ge'sammelte 'Werke 'eines 'Schriftstellers her'ausge¬ ben 7. (съобщавам пйсмено) er'lassen vt <3b>; ж манифест ein Mani'fest er'lassen; ж закон ein Ge'setz er¬ 'lassen; ж наредба 'eine 'Anordnung er'lassen 8. (удостоверявам) 'ausstel¬ len v/ < a >; « квитанция 'eine 'Quittung'ausstellen; x удостоверение 'eine Bescheinigung 'ausstellen O x стон 'stöhnen vi <hb>; x шум Lärm 'machen; s ce 1. (изпъквам) her'vor¬ ragen vi <a/hb>, her'ausragen vi <a/A6> 2. (разкривам ce) sich ver¬ 'raten vi <3b/hb> издав|ям, -яш (-ях) uv; издав|я, -иш (-их) v 1. (удавям) er'tränken vr < b > 2. (душа) er'würgen vt < b >, 'würgen vt; s ce 1. (удавям ce) er'trinken vi < 27 b/sn > 2. (душа ce) er'sticken w < b/sn > издаден adj 1. (изпъкнал) bevorste¬ hend, 'vorspringend; - а скала ein 'vorspringender 'Felsen; ~ и скули 'vorspringende 'Backenknochen 2. (раз¬ крит, предаден) 'preisgegeben, ver¬ 'raten; ~ а тайна das 'preisgegebene Ge'heimnis; - и сме wir sind ver'raten 3. her'ausgegeben, verlegt; (книга) 'aufgelegt; ~ ото съчинение das her'ausgegebene Werk 4. er'lassen; ~ ият манифест das erlassene Ma¬ nifest; - ата от някого наредба die von jmdm. erlassene 'Anordnung 5. 'ausgestellt; - ото удостоверение die 'ausgestellte Be'scheinigung нздаденост /, -и pl 'Unebenheit /17; (на отвесна плоскост) 'Vorsprung m 2 нздадин|а /, -й pl 'Vorsprung m 2 издайни|к m, -ци pl Ver'räter m 4
263 издигам издайиически adj verräterisch издайничеств|о и, -а pl Ver'rat т 1 надалеко adv * издалече издалеч adv = издалече издалече adv 1. von 'weitem; следя някого ~ jmdm. von 'weitem 'folgen 2. übertr 'vorsichtig; започвам ~ weit 'ausholen vi <afhb>; подпйтвам ~ 'vorsichtig 'ausforschen vt <a>, auf den Busch 'klopfen vi <hb>\ под¬ готвям ~ von 'langer Hand 'vorbe¬ reiten Vf <c> издам t издавам издани|е n, -я pl 1. 'Ausgabe / 16; луксозно z 'Luxusausgabe, 'Pracht¬ ausgabe; z на събрани съчинения 'Ausgabe gesammelter 'Werke 2. (вся¬ ко отделно отпечатване) 'Auflage /16; второ z 'zweite 'Auflage издател (-ят) m, -и pl Verleger m 4, Herausgeber m 4, E'dilor m 9 a; (съставител) Herausgeber издателски adj I. Ver'lags-; ~ права Ver'lagsrechte n 20Ipl; ~ коли Ver- 'lagsbogen m 4//>/; ~ договор Ver- 'lagsvertrag m 2 2. Her'ausgeber-, edi- 'to risch издателств|о л, -а р/ Verlag т 1 нздатин|а /, -й pl = издадина издебв|ам, -аш (-ах) uv; издебн|а, -еш (-ах) V 1. auflauern vi < г/hb > (някого jmdm.), 'lauern vi <hb> (някого auf jmdn.) 2. übertr (чакам) 'warten vf; z сгоден момент 'einen 'günstigen Mo'ment 'abwarten нздевателств|о л, -a pl Hohn m 1, Schmach / 17; върша z над някого jmdm. Schmach 'antun издевателствув ам, -аш (-ах) uv ver- 'höhnen vi <b> (над някого jmdn.) издействувам, -аш (-ах) v er'wirken vt издекламйрв|ам, -am (-ax) uv; издекла¬ мирам, -аш (-ax) v 'aufsagen vf <a>, rezi'tieren vf <d> издели|е n, -я pl Erzeugnis n 27; 'Ware / 16; фабрични ~я Fa'brikerzeug- nisse; кожени ~ я 'Lederwaren издера I издирам изджавкв|ам, -аш (-ах) uv; изджав- к[ам, -аш (-ах) v 'kläffen vi <hb> ■здйг|ам, -аш (-ах) uv; издйгн|а, -еш (-ах) V 1. (нагоре) 'hochheben vt < 14 а >; издигнах детето ich hob das Kind hoch 2. (нещо паднало, изпра¬ вям) 'aufheben vt < 14 а >, 'aufrichten vf <a>; той издйгна съборената преграда er 'richtete den 'umge¬ stürzten Zaun auf 3. (извисявам, повишавам) heben vt < 14 >; erhö¬ hen vf < b >; това издйгна самочув¬ ствието ми das hob [er'höhle] mein 'Selbstbewußtsein 4. (построявам) 'bau¬ en vf, er'richten vt <b>; z памет¬ ник ein 'Denkmal 'bauen [er'richten] 5. übertr (съдействувам да се издиг¬ не) 'bringen vf < 24 >, 'hochbringen vf < 24 a >; той издйгна предприятието er 'brachte den Be'trieb hoch; те ro издигнаха на влиятелно място sie 'haben ihn in 'eine 'einflußreiche 'Stel¬ lung ge'bracht 6. (провъзгласявам) 'aufstellen vf < a >; z кандидати за народни представители Kandidaten für die Wahl zu 'Volksvertretern 'auf¬ stellen; z лозунг 'eine 'Losung 'auf¬ stellen O z глас die 'Stimme er'heben auch übertr; s се 1. (извисявам се) sich er'heben, 'steigen vi <23/sn>, 'aufsteigen vi < 23 ajsn >, em'porstei- gen vf < 23 ajsn >; (със замах, хвърча) sich 'schwingen vr < 27 >, sich 'hoch¬ schwingen vr <27a>, sich em'por- schwingen vr <27a>; самолетът се издйгна във въздуха das 'Flugzeug er'hob sich in die Luft; птйцата се издйгна der 'Vogel schwang sich em'por 2. (прозвучавам) er'tönen vi <b/sn>; издйгна се звук es er'tönte ein Laut 3. (не се съобразявам) sich hin'wegselzen vr <a>; z се над предразсъдъци sich 'über 'Vorurteile hin'wegsetzen 4. (ймам успех) 'vor¬ wärtskommen vi <33a/sn>; (правя кариера) 'steigen vi < 23/sn >, em'por- steigen vi < 23 2.jsn >, 'aufsteigen vi <23a/jw>; z се до висока служба
издигнат 264 zu 'einer 'hohen 'Stellung 'aufsteigen O ж се в очите на някого in jmds. 'Achtung ['Augen] 'steigen издигнат adj 1. (извисен) 'hochgehoben, er'hoben; c ~ юмрук mit erhobener Faust; c ~ а глава erhobenen 'Hauptes 2. (построен) er'baul, er- 'richtet (високопоставен) 'hochge¬ stellt, 'hochstehend 4. (образован) ge- 'bildet, 'hochgebildet, 'hochsinnig издигнатия|ä /, -и pl Er'hebung/17 издйгнатост / nur sg 1. (положение) 'hohe 'Stellung /17 2. (образование, култура) 'Bildung / 17, 'Hochsinnig¬ keit/17 издйр|ам, -am (-ax) uv; изд|ера, -ереш • (-päx) v 1. (скъсвам) zer'reißen vt < 21 b >, zer'fetzen vt < b > 2. (одрас¬ квам) zer'kratzen vt <b> O ще издера очите някому umg ich 'werde jmdm. die 'Augen 'auskratzen <a>; s ce sich zer'kratzen нздйрв|ам, -аш (-ax) uv; издйр!я, -иш (-их) v 1. (намирам) 'auffinden vt <27a>, 'ausfindig 'machen; трябва да издирим подходящи хора wir 'müssen ge'eignete 'Leute 'auffinden ['ausfindig 'machen] 2. (разкривам) 'aufdecken v/ <a>, 'aufklären vt < a >; ж кражба 'einen 'Diebstahl 'aufdecken <a> 3. (проучвам) un¬ tersuchen vt <b>; er mitteln vt <b> 4. umg (взискателен съм) 'anspruchs¬ voll sein < B/sn >; не ж много ich bin nicht sehr 'anspruchsvoll издйрваи|е / -ия pl 1. (намиране) 'Auf¬ finden n 23, 'Ausfindigmachen n 23 2. (разкриване) 'Aufdecken n 23, 'Auf¬ klären n 23; -ето на кражба das 'Aufdecken ['Aufklären] 'eines 'Dieb¬ stahls 3. (проучване) Untersuchung /17. Ermittlung/17; правя ж върху нещо Ermittlungen 'über etw. 'anstel¬ len <b/hb> нздихани|е n, -я pl veralf. до последно ж bis zum 'letzten 'Atemzug нздйш|ам, -аш (-ax) uv 1. (гума) 'un¬ dicht sein < Bjsn > 2. übertr umg schwach sein; (едва се справям) ins 'Schwimmen 'kommen <33/sn>;(He смогвам) nicht auf der 'Höhe sein; (не е в ред) nicht in 'Ordnung sein; (c пропуски) 'lückenhaft sein; знанията му - ат 'seine 'Kenntnisse sind schwach; сметката - a die 'Rechnung ist nicht in 'Ordnung н]дшпв|ам, -аш (-ax) uv: издйш|ам, -аш (-ах) V 'ausatmen vi < й/hb > нздйшваи|е л, -ия pl 'Ausatmen л 23 нздиш]ен, -ни adj 'ausgeatmet; - ната струя die 'ausgeatmete Luft /14 издойв|ам, -аш (-ах) uv = издоявам издокара |ам се, -аш се (-ах се) uv; издокар|ам се, -аш се (-ах се) v umg sich in 'Schale 'werfen < 16jhb > издояв|ам, -аш (-ax) uv; издо|я, -йш (-йх) V 'melken vt <12>; (всичкото мляко) 'ausmelken vt < 12а>; (мно¬ го крави) 'abmelken vt < J2a> издраскв|ам, -аш (-ах) uv; издраск|ам, -аш (-ах) od издраIщя, -щеш (-сках) v 1. zer'kratzen vt <b> 2. (c молив) be'kritzeln vt < b > нздребняв|ам, -аш (-ax) uv; издребн|ея, -ееш (-ях) v 1. (ставам малък) 'kleiner 'werden vi < 18/sn> 2. übertr (ставам дребнав) 'kleinlich 'werden, ein 'Spie¬ ßer 'werden издребнял adj 'kleinlich, verspießert; - човек 'kleinlicher [verspießerter] Mensch издрускв|ам, -аш (-ax) uv; издруск|ам, -аш (-ах) V her'unlerschülteln vt < а >, 'abschütteln vt <а> нздрьжк|а / -и pl 'Unterhalt т 1 издръжлив adj 1. (който издържа много, упорит) 'ausdauernd 2. (жилав) zäh 3. (за предмети) dauerhaft издръжливост / nur sg 1. (за човек) 'Ausdauer /16 2. (жйлавост) 'Zähig¬ keit/ 17 3. (за предмет) 'Dauerhaftig¬ keit /17,'Lebensdauer издрьмсв|ам, -аш (-ах) uv; издрънк[ам, -аш (-ах) V 1. (метален предмет) 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb>; (стъкло) 'klirren 2. (телефон, будилник,
265 издължаване звънец) Ttlingeln vi <hb>, 'lauten w <hb> 3. (свиря лошо на инструмент) 'klimpern vi <hb> 4. (бърборя) 'schwat¬ zen vi <hb>, von sich 'geben vt < 15 > издрънчав|ам, -аш (-ах) uv; издрънч|а, -йш (-ах) V 1. (метален предмет) 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb> ; (стъкло) 'klirren 2. (телефон, звънец, будйлник) 'klingeln vi <hb>, 'läuten vi <hb> издув|ам, -аш(-ах)uv; изду|я, -еш (-х) v 'aufblähen vt <а>, 'aufblasen vt < 3 а >; (c натъпкване) 'aufblähen vt <a>; (плат) 'bauschen vt, 'aufbau¬ schen vr <a>; s бузите die'Backen 'aufblasen ['aufblähen]; вятърът ~ a полата der Wind bauscht den Rock [bauscht den Rock auf] O ~ а ме смях umg mir kommt das 'Lachen an; ä устни die 'Lippen 'schürzen; « ce 'schwellen vi < \ 7/sn>, 'anschwellen vi < 17a/sn>; (плат) sich 'bauschen vr; бузата ми се ~ a 'meine 'Backe schwillt an; гърдите ми се -ат от радост die Brust schwillt mir vor 'Freude; роклята ce ~a das Kleid bauscht sich издумв|ам, -am (-ax) uv; издум|ам, -аш (-ах) v volkst 1. (казвам) 'sagen vt (на някого jmdm.) 2. (казвам всйчко) 'alles 'sagen O не давам и дума да се издума umg entschieden da'gegen sein <B> издупчв|ам, -аш (-ах) uv; издупч|а, -иш (-их) V durch'löchem vt < b > издут adj 1. 'aufgebläht; — корем'auf¬ geblähter Bauch m2 2. (от болест od нараняване) ge'schwollen; ~ а буза 'eine ge'schwollene 'Backe /16 3. (из¬ пъкнал, издаден навън) 'vorstehend, 'vorspringend 4. (валчест) 'kugelför¬ mig, 'bauchig; ~ o шише 'eine 'bauchi¬ ge 'Flasche / 16 5. (от вятър) 'aufge¬ bauscht;'aufgebläht; ~a рокля 'auf¬ gebauschtes Kleid «21; ~ o платно 'aufgeblähtes 'Segel и 23 6. (претъп¬ кан) 'vollgestopft - издутин|а /, -й pl 1. (от болест od нараняване) 'Schwellung / 17; (от удар) 'Beule /16 2. (издадина) 'Vor¬ sprung т 2 издутост/, -и р( I. 'Aufgeblählheil/17 2. (от нараняване)'Schwellung/17 3. (заобленост) 'Rundung / 17 издухв|ам, -аш (-ах) uv; издух|ам, -аш (-ах) V 'wegblasen vt <3а>, 'fortbla¬ sen vt < 3 а >, 'fortwehen vt < а >, ver- 'wehen vt < b> нздушав|ам, -аш (-ax) uv; издут|ä, -йш (-йх) v er'würgen vt <b>, 'würgen vt; s ce er'sticken vi < b/s« > издушв|ам, -аш (-ax) uv = издушавам издуя t издувам издълбав|ам, -аш (-ах) uv; издълба |я, -еш (-х) V 1. (яма, дупка) 'graben vt <4>, 'ausgraben vt <4а> 2. (със свредел) 'bohren vt 3. (в скала, дърво, камък) 'aushöhlen vt <а> 4. (вряз¬ вам) 'einkerben vt <а> (в in 4, на auf 3) нздълбоко adv 1. aus der 'Tiefe, tief; нещо идва ~ etw. kommt aus der 'Tiefe; въздъхвам ~ tief 'aufatmen vi <a/hb> 2. übertr (задълбочено) 'gründlich; издирвам нещо ~ etw. 'gründlich untersuchen <b>, 'einer 'Sache auf den Grund 'gehen < 13/s« > Издължав ам, -аш (-ax) uv; издълж1а, -йш (-йх) V (плащам) 'abzahlen vt <zjhb>, be'zahlen vt <b>; (връ¬ щам) zu'rückzahlen vt <a>; издъл- жйх му дължимата сума ich 'habe ihm die geschuldete 'Summe zu'rück- gezahlt; (задължение) begleichen vt <2lb>; s се (дълг)'seine'Schulden be'zahlen [begleichen] (на някого bei jmdm.); (изпълнявам задължение) 'seiner Verpflichtung 'nachkommen <33 a/s« > auch übertr 2издължав|ам, -аш (-ax) uv; издълж|а, -йш (-йх) V (правя по-дълъг) 'länger 'machen vt, verlängern vt < b >; s ce I.'länger'werden vi < 18/sn> 2. (дете) 'größer 'werden, schnell 'wachsen vi < 4/srt > издължаваме n, -ия pl (дълг) 'Abzahlen « 23, Zu'rückzahlen n 23; (задъл¬
издън 266 жение) Begleichen п 23; ~ ето на сметката das Begleichen der 'Rech¬ nung издън präp aus der 'Tiefe; ~ сърце aus der 'Tiefe des 'Herzens нздънв|ам, -аш (-ах) uv; издън |я, -иш (-их) у 1. den 'Boden ‘ausschlagen <4а> (нешо von etw.) 2. (пантало¬ ни) 'durchscheuern vt <a> издънен adj 1. 'ohne 'Boden; ~ o корито ein Trog 'ohne 'Boden 2. (пан¬ талони) 'durch gescheuert; c «-и панталони mit 'durchgescheuertem 'Hosenboden издънк|а/, -и pl 'Sprößling m 1*, Sproß m 1 auch übertr издъно adv 1. (от дъно, от корен) mit den 'Wurzeln 2. (из основи) in 'seinen 'Grundfesten 3. (изцяло) von Grund auf издъня | издънвам издърдорв|ам, -аш (-ах) uv; издър- дор|я, -иш (-их) V 'schwatzen vt <hb> 1нздърж|ам, -аш (-ах) uv; издърж|а, -йш (-ах) V 1. (устоявам, нося, из- трайвам) 'aushalten vt < 3 а >, 'tragen vt < 4 >; куката не ~ а тежестта der 'Haken hält die Last nicht aus [trägt die Last nicht); ледът не ~ a das Eis trägt nicht; » голям натиск 'einen 'großen Druck 'aushalten 2. (понасям) 'aus¬ halten, er'tragen vt <4b>; а на лишения Entbehrungen er'tragen; s на трудности 'Schwierigkeiten er'tra¬ gen; а на студ Kälte 'er'tragen 3. (не се поддавам) 'standhalten vt <3а/ hb>, widerstehen vt <b!hb>\ а на атаките на противника den 'Angrif¬ fen des 'Feindes 'standhalten; а на трудности 'Schwierigkeiten 'stand¬ halten [wider'stehen] 4. (докрай) 'durchstehen vi < z/hb >, 'durchhalten v/ < 3 2,/hb >; а на тежки изпитания 'schwere 'Prüfungen 'durchstehen; нервите не ~ ат die 'Nerven 'halten nicht durch; а докрай bis zu 'Ende 'durchstehen ['durchhalten]; машината не «а на такова натоварване die Ma'schine kann 'eine 'solche Bela¬ stung nicht 'durchhalten 5. (свикнал съм) ge'wohnt sein <B>; а на ходене das 'Laufen ge'wohnt sein; a на студ 'Kälte ge'wohnt sein O » изпит 'eine 'Prüfung be'stehen <b>; не ~ а критика 'keiner Kri'tik 'stand¬ halten <3a /hb> 2издьрж|ам, -аш (-ах) uv unter'halten vt <3b>, den 'Unterhalt be'streiten <21 b>; (храня) er'nähren vt <b>; (финансирам) finanzieren vt <d>; имам да а семейство ich 'habe 'eine Fa'milie zu unterhalten [zu er'nähren], ich 'habe den 'Unterhalt für 'eine Fa'milie zu be'streiten; s ce 'seinen 'Unterhalt be'streiten; а се сам ich be'slreite 'meinen 'Unterhalt selbst; (бйвам финансиран) finanziert 'wer¬ den < 18 /sn> ‘издържан adj 1. (отговарящ на изис¬ кванията) den 'Anforderungen ent¬ sprechend 2. (съдържателен) ge'halt- voll 3. (съразмерен) 'ausgewogen 4. (съвършен) vollendet 2издържан adj 1. (снабдяван) unter¬ 'halten, ver'sorgt 2. (финансйран) fi¬ nanziert издържане n nur sg 1. (понасяне, устояване) 'Aushalten n 23 2. (издръж¬ ка) 'Unterhalt m 1; (финансиране) Fi¬ nanzierung /17 яздьржаност / nur sg 1. (съдържател¬ ност) Ge'halt m 1 2. (съразмерност) 'Ausgewogenheit /173. (съвършенство) Voll'kommenheil /17 издърпв|ам, -аш (-ах) uv; издърп ам, -аш (-ах) v her'ausziehen vt <32 а/ hb> О v ушйте някому jmdm. die 'Ohren 'langziehen <32a> издъхв|ам, -аш (-ах) uv; издьхн|а, -еш (-ах) V sein 'Leben 'aushauchen < а >, ver'scheiden vi < 23 bjsn > нздявам, -аш (-ах) uv; изд|яна, -енеш (-янах) V 'ausfädeln vf < а > нздяволув|ам, -аш (-ах) uv, v umg sich 'eine List 'ausdenken < 10 a >; über¬ listen vt <b>
267 иззиждам издяволяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; издявол|я се, -йш се (-йх се) v 1. (ставам хитър) 'listig 'werden vi <18/уи> 2. (постъпвам хитро) zur List 'greifen vi <2\/hb>, 'listig sein <B> нздялв|ам, -аш (-ах) uv; издял|ам, -аш (-ах) V 1. 'schnitzen vt; ж нещо от дърво etw. aus Holz 'schnitzen; ж нещо в дърво etw. ins Holz 'schnitzen 2. 'hauen vt; ж нещо от камък etw. aus Stein'hauen; * нещо в камък etw. in Stein 'hauen 3. (изглаждам) 'glätten vt; (дърво) 'glattschnitzen vt <a>; (камък) 'glatthauen vt <a> издялквам, -аш (-ах) uv; издялк|ам, -аш (-ах) V = издялвам издяна Т издявам изеднн|к т, -ци pl 'Blutsauger т 4, 'Ausbeuter т 4 изеднически adj 'ausbeuterisch изедно adv volkst auf 'einmal изеднъж adv auf 'einmal; (внезапно) 'plötzlich изехтяв|ам, -аш (-ах) uv; изехт|я, -йш (-ях) V 1. (отеквам) 'widerhallen vi < а/hb > 2. (еча) 'dröhnen vi <hb>, er'dröhnen vi < b/hb > изжабуркв|ам, -аш (-ах) uv; изжабур- к|ам, -аш (-ах) v 'spülen vt, 'ausspülen vt <a> нзжадняв|ам, -аш (-ах) uv; изжадн|ея, -ееш (-ях) V 'durstig 'werden < 18fstt >, Durst be'kommen <33b/hb> O изжаднял съм за нещо übertr 'dürsten vi <hb> nach etw. 3 изженв|ам, -аш (-ах) uv; изжен|я, -иш (-их) V ver'heiraten vt <b> изживяв|ам, -аш (-ах) uv; изжив|ея, -ееш (-ях) V1. (прекарвам) ver'bringen V/ <24>, ver'leben vt <b>; ж приятни дни 'angenehme 'Tage ver¬ 'leben 2. (доживявам) er'leben vt 3. (преживявам, прекарвам с мъка) er'leben, 'durchmachen vt <а>; много сме изживели wir 'haben viel 'durchgemacht [erlebt] 4. (превъзмогвам) über'stehen vt <b>, über'winden vt <27b>; изживяхме крйзата wir über'standen die 'Krise изживяван|е n, -ия pl 1. (преживяване) Ver'bringen n 23 2. (преживяване) Erlebnis n 27 3. übertr (превъзмог¬ ване) Überwindung/1 O на « bis zur 'völligen 'Abnutzung изжйлв|ам, -аш (-ах) uv; изжйл|я, -иш (-их) V 'stechen vt < 16 > нзжулв|ам, -аш (-ах) uv; изжул|я, -иш (-их) V1. 'scheuern vt, 'reiben vt < 23 >; 'aufreiben vt <23a>; изжулих си ръцете ich 'habe mir die 'Hände 'aufge¬ rieben 2. (чистя) 'scheuern 3. (одирам) 'abschälen vt <a> изжулен adj 1. 'aufgerieben 2. (изчйс- тен) 'blankgescheuerl 3. (плат, дреха) ’durchgescheuert изжуля t изжулвам изжълняв|ам, -аш (-ах) uv; изжъдн|ея, -ееш (-ях) V = изжаднявам изжънв|ам, -аш (-ах) uv; изжън|а, -еш (-ах) V 'abernten vt < а > иззад präp 'hinter иззаобикал|ям, -яш (-ях) uv; иззаоби- кол[я, -йш (-йх) V = заобикалям иззапустяв|ам, -аш (-ах) uv; из- запуст|ея, -ееш (-ях) v ver'öden vi < Ъ/sn > иззаспнв|ам, -аш (-ах) uv; иззасп|я, -йш (-ах) V 'einschlafen vi < 3 а/sn > иззвънкв|ам, -аш (-ах) uv; иззвънк|ам, -аш (-ах) V er'klingen vi < 27 b/sn > иззвънтяв|ам, -аш (-ах) uv; иззвънт|я, -йш (-ях) V er'klingen vi < 27 b/sn > иззвъняв|ам, -аш (-ах) uv; иззвън|я, -йш (-ях) V er'klingen vi < 27 b/sn > изземвам, -аш (-ах) uv; из|зема, -земеш (-зех) v 1. (отнемам) 'wegneh¬ men vt < 16 а > 2. (конфискувам) beschlagnahmen vt <b> изземван| е и, -ия pl Beschlagnahme/16 иззйдв|ам, -аш (-ах) uv; иззйд|ам, -аш (-ах) V ['eine 'Mauer] er'richten < b >; (кладенец, йзба) 'ausmauern vt <a>, mit 'Mauerwerk ver'kleiden vt <b> иззйжд|ам, -аш (-ах) uv = иззйдвам
иззимвам 268 иззймв|ам, -аш (-ах) uv; иззйм|ам, -аш (-ах) V = изземвам иззимув|ам, -аш (-ах) uv; иззим|я, -йш (-йх) V den 'Winter verbringen <24b>; (животно, птица) über'win- tern vi < Ь/hb > нззнмяв|ам, -аш (-ах) uv = иззимувам иззобв|ам, -аш (-ах) uv; иззоб|ам, -аш (-ах) V 'aufessen vt < 15 а >; (животно) 'auffressen vt < 15 а > иззъбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; иззъб|я се, -иш се (-их се) v die 'Zähne 'zeigen ['fletschen] изнграв|ам, -аш (-ах) uv; изигра|я, -еш (-х) V 1. (игра) 'spielen vt 2. (танц) 'tanzen vi <hb> 3. (излъгвам) über¬ listen vt <b> 4. (коз) 'ausspielen vt < a > O ж роля 'eine 'Rolle 'spielen; изигра си ролята er hat 'seine 'Rolle 'ausgespiell изискам t изисквам 4 изискан adj 'vornehm, fein, 'auserlesen O ~ езйк ge'wählte'Sprache/16; ~o облекло geschmackvolle 'Kleidung /17 изисканост / nur sg 'Vornehmheit /17 изйскв|ам, -аш (-ах) uv; изйск|ам, -аш (-ах) V ver'langen vt < b >, 'fordern vt (от някого von jmdm.) изискваше n, -ия pl 'Anforderung / 17; поставям високи ~ ия към някого 'hohe 'Anforderungen an jmdn. 'stellen изкажа f изказвам изказ m nur sg 'Ausdruck m 2, 'Aussage /16; езиков ~ 'sprachlicher'Ausdruck O няма ~ es ist nicht zu beschreiben изказв ам, -аш (-ах) uv; изка|жа, -жеш (-зах) V 1. Sagen vt, 'aussprechen vt <16a>; z молба'eine'Bitte'aus¬ sprechen; z мнението си 'seine 'Mei¬ nung 'aussprechen; « благодарността си 'seinen Dank 'aussprechen 2. (изда¬ вам) ver'raten vt < 3b > нзказв|ам се, -аш се (-ах се) uv; изка|жа се, -жеш се (-зах се) v 1. Sprechen vt < 16 >, sich 'äußern vr (по нещо zu etw. 3) 2.(в дискусия) zur Diskussi'on Sprechen vi < 16fhb >, 'einen Dis- kussi'onsbeitrag 'halten < 3 > 3. (казвам всичко) sich 'aussprechen vr < 16 a> изказван|e n, -ия pl 1. 'Äußerung/17; въздържам се от ä sich der 'Äuße¬ rung enl'halten vr <3b> 2. (на събрание) (Diskussi'ons-) Beitrag m 2 нзкалв|ам, -аш (-ах) uv; изкал|ям, -яш (-ях) V be'schmutzen vt < b > изкалъпв|ам, -аш (-ах) uv; изкалъп|я, -иш (-их) V umg 1. (измислям) er'finden vt <27b>, sich zu'rechtle- genvr<a>, 'ausdenken vt<10a> 2. (правя) zu'rechtschustem vt < a > изкалъпям I изкалъпвам изкал|ям, -яш (-ях) uv = изкалвам изкапв|ам, -аш (-ах) uv; изкап|я, -еш (-ах) V 1. (изцапвам) be'spritzen vt <b>, be'flecken vt <b> 2. (листа) 'abfallen vi < 3 a/sn > 3. (коса) 'ausfal¬ len vt <3ajsn> изкарв(ам, -аш (-ах) uv; изкар[ам, -аш (-ах) V 1. (довършвам) be'enden vt < b >, 'abschließen vt < 32 a >; изкарах десети клас ich schloß die 'zehnte 'Klasse ab 2. (мелодия, пиеса) Spielen vt 3. (песен, ария) Singen vt <21 > 4. (хоро, танц) 'tanzen vt 5. (изваждам) her'ausziehen vt <32a, h—g>; изка¬ рахме кола из земята wir 'zogen den Pfahl aus der 'Erde 6. (изгонвам, погледнато отвън) her'austreiben vt < 23 a >, (погледнато отвътре) hin'austreiben vt < 23 a > 7. (извеждам, погледнато отвън) her'ausführen vt <a>; (погледнато отвътре) hin'aus- führen vt < a > 8. (прекарвам) verbrin¬ gen vt < 24 b > 9. (печеля) ver'dienen vt <b> 10, (получавам, добивам) er'halten vt <3b>, be'kommen vt <33b> 11. (представям преиначено) 'hinstellen vt <a>; » някого лъжец jmdn. als 'Lügner 'hinstellen; £ някого по-стар jmdn. 'älter 'machen als er ist O » документ sich ein Doku'ment 'ausstel¬ len 'lassen <3/hb>; » душата на някого jmdm. 'zusetzen vi <a/hb>; z парите на нещо auf Seine 'Kosten 'kommen vt <33jsn> bei etw.; z
269 изключение нещо на добър край etw. zu 'einem 'guten 'Ende 'führen; » някому нещо из носа ich 'lasse es jmdm. 'sauer 'werden; s някому кирливите ризи на показ jmdn. 'bloßstellen < а >; s ума на някого jmdn. in Angst und 'Schrecken ver'setzen < b >; ä си яда от някого an jmdm. 'seinen Zorn 'aus¬ lassen <3a> изкастр|ям, -яш (-ях) uv; изкастр|я, -иш (-их) v beschneiden vt < 21b > изкатерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; изкатер|я се, -иш се (-их се) v hin'aufldettern vi <а/sn> нзкачв|ам, -аш (-ах) uv; изкач а, -йш (-йх) V 1. (нося) 'tragen vt <4>; (погледнато отдолу) hin'auftragen vt <4а>; (погледнато отгоре) her'auftragen vt <4а>; той изкачй куфара er trug den Koffer hin'auf [her'auf] 2. (дйгам) 'heben vt < 14 >, hin'aufheben vt < 14 a > 3. (изкачвам се) hin'aufgehen v/ < 13 ajsn >; « се 1. (възлизам) 'steigen vi <23/sn> (на auf 4); (погледнато отдолу) hin'auf- steigen vi < 23 ajsn >; (погледнато отгоре) her'aufsleigen vi <23ajsn>; той се изкачй на хълма er stieg den 'Hügel hin'auf [her'auf]; be'steigen < 23b > (на нещо etw.) 2. (вода) 'stei¬ gen (до bis zu 3, bis an 4) изкашл ям, -яш (-ях) uv 'aushusten vt < a >; z ce sich 'aushusten vr < a > нзквнчавам, -am (-ax) uv; изквич|а, -йш (-ax) v 1. (прасе) 'quietschen vi <hb> 2. (куче) 'winseln vi <hb>, 'jaulen vi <hb> нзкнкбтв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; изкикот|я се, -иш се (-их ce) v 'auflachen vi <a./hb>, hell 'aufla¬ chen изкйлв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; изкйл|я се, -иш се (-их ce) v sich 'einen Bruch 'holen vr, sich 'einen 'Leistenbruch 'zu¬ ziehen vr < 32 a, h-g > изкйл)ям се, -яш се (-ях ce) uv = изкйлвам ce нзкипяв|ам, -аш (-ax) uv; изкип|я, -йш (-ях) V 'überkochen vi <аjsn>, 'über¬ laufen vi < 9 ajsn > изкирлйв|ям, -яш (-ях) uv; изкирлйв|я, -иш (-их) V 'schmutzig 'machen vt изкйсв|ам, -аш (-ах) uv; изкйсн|а, -еш (-ах) V 1. (слагам във вода, обез- солявам) 'wässern vt 2. (пране) 'einweichen vt < а > 3. (фасул, грах) 'einweichen, 'quellen 'lassen vt <3 jhb> изкйсквам се, -аш се (-ах се) uv; изкйск|ам се, -аш се (-ах се) v 'loski¬ chern vi <a/hb> изкйсна t изкйсвам изкйхвам се, -аш се (-ах се) uv; из- кйх|ам се, -аш се (-ах се) 1. (извед¬ нъж) 'plötzlich 'niesen vi <hb> 2. (до насйта) sich 'ausniesen vr <a> изкласяв|ам, -аш (-ax) uv; изклас|я, -йш (-йх) V 'Ähren 'ansetzen < а > нзклепв|ам, -аш (-ах) uv; изклеп|я, -еш (-ах) V 1. (коса) 'dengeln vt 2. umg (изяждам) 'aufessen vr < 15 а >, 'weg¬ putzen vr <a> нзклеп|ям, -яш (-ях) uv = изклепвам изклйнчв|ам, -аш (-ах) uv; изклйнч|а, -иш (-их) V umg sich 'drücken vr (от нещо um etw. 4) изключвам, -аш (-ах) uv; изключ|а, -иш (-их) V1. 'ausschließen vr <32 а >; не z тази възможност ich 'schließe 'diese 'Möglichkeit nicht aus; * някого от гимназията jmdn. aus dem Gym'nasium 'ausschließen 2. übertr (не вземам под внимание) 'absehen vi < 19 a/hb> (нещо von etw. 3) 3. Tech (радио) 'ausschalten vt <a>; (дви¬ гател) 'abstellen vt < a > изключван |e n, -ия pl 1. 'Ausschluß m 2 2. Tech 'Ausschalten n 23 изключен adj l. 'ausgeschlossen; това e ~ o das ist 'ausgeschlossen 2. Tech 'ausgeschaltet, 'abgestellt изключени|е n, -я pl 'Ausnahme/16 O c малки ~ я mit 'wenigen 'Ausnahmen; без ä 'ausnahmslos; по ж 'aus¬ nahmsweise; правя ж 'eine 'Ausnah¬ me 'machen
изключено 270 изключено adv 'ausgeschlossen, unmö¬ glich изключйтел|еи, -ни adj 'außerordent¬ lich, 'ungewöhnlich изключително adv 1. (извънредно) 'un¬ gewöhnlich 2. (само) 'einzig und al- 'lein, 'ausschließlich изковавам, -am (-ax) uv; изков[а, -еш (-äx) v 'schmieden vr O изкована дума 'Kunstwort n 22 изкозирув|ам, -am (-ax) uv, v Mil 'Eh¬ renbezeugung er'weisen < 23 b >, 'grü¬ ßen vi <hb> нзколв1ам, -аш (-ax) uv; из|коля, -колиш (-клах od -колих) v 'abschlachten vt <a> изкомандувам, -аш (-ax) v komman- 'dieren vr <d> изкон|ен, -ни adj 'ewig, 'urewig изконсумира|ам, -аш (-ax) uv; изконсу¬ мирам, -аш (-ах) V ‘aufbrauchen vr < а >, konsumieren vr < b > изконтв|ам, -аш (-ах) uv; изконт|я, -иш (-их) V umg zu'rechtmachen vr <a>, her'ausstaffieren vr < a >, 'anputzen vr <a> изк6нт|ям, -яш (-ях) uv = изконтвам изкоп m, -и pl 1. (ров) 'Graben m 5 2. (изкопано място) 'Ausgrabung/17; правя - 'eine 'Ausgrabung 'machen изкопав{ам, -аш (-ax) uv; изкопа|я, -еш (-х) v 1. (издълбавам) 'graben vt < 4jhb > 2. (изваждам чрез копаене) 'ausgraben vr <4а> изкопаем adj 'ausgegraben О ~ и meist als Subst pl 'Bodenschätze pl изкопая t изкопавам йзкоп|ен, -ни adj 'Grabungs-, 'Ausgra- bungs-; - ни работи 'Ausgrabungsar¬ beiten /17//?/, 'Erdarbeiten изкопчв|ам, -аш (-ax) uv; изкопч|а, -иш (-их) v ent'reißen vr < 21 b >; s тайна от някого jmdm. ein Ge'heimnis entlocken < b >; ä пари от някого jmdm. Geld 'abknöpfen <a>; s нещо от някого aus jmdm. etw. her'auslocken <a> изкоренявам, -аш (-ax) uv; изкорен|я, -йш (-йх) V 1. 'ausroden vr <а>; 'ausrotten vr < а > auch übertr 2. übertr 'ausmerzen vr <a> изкоригйрв|ам, -аш (-ax) uv; изкори- гйр|ам, -аш (-ах) v korri gieren vt <d> изкорйств|ам, -аш (-ах) uv; изкорйст|я, -иш (-их) V 'ausnutzen vr < а > нзкормв|ам, -аш (-ах) uv; изкорм|я, -иш (-их) V 'ausnehmen vt < а >; (ди¬ веч) 'ausweiden vr < а > изкорм|ям, -яш (-ях) uv = изкормвам изкорубв|а се, (-а се) uv; изкоруб|и се (-и се) V nur 3. Pers (дъска) sich ver¬ liehen vr < 32 b, h-g > изкорубен adj ver'zogen изкоруби се t изкорубва се изкоруб|я се (-я се) uv = изкорубва се изкосо adv mit 'schrägem Blick нзкосяв|ам, -аш (-ах) uv; изкос|я, -йш (-йх) V 1. 'abmähen vr <а> 2. übertr 'niedermähen vr <а> изкрадв|ам, -аш (-ах) uv; из|крада, -крадеш (-крадох) v 1. (открадвам) 'stehlen vr <20>, 'alles 'stehlen 2. (оби¬ рам) be'stehlen vr < 20 b > изкрещяв|ам, -аш (-ax) uv; изкрещ|я, -йш (-ях) V 'aufschreien vi <23a/Aö> изкриво adv scheel изкривяв|ам, -аш (-ах) uv; изкрив|я, -йш (-йх) V 1. (извйвам) ver'biegen vt <32b> 2. (лицето) ver'zerren vr < b > 3. (път) 'abbiegen vr < 32 г/sn >; пътят - а надясно der Weg biegt nach rechts ab 4. übertr (изопачавам) ent'stellen vr <b> изкрйв!ям, -яш (-ях) uv = изкривявам изкройв|ам, -аш (-ах) uv - изкроявам изкрояв|ам, -аш (-ах) uv; изкро|я, -йш (-йх) v 'zuschneiden vr <21а, d—tt > изкръстосв|ам, -аш (-ах) uv; изкръс- тос|ам, -аш (-ах) v durch'streifen vr <b>, durch'wandern vr <b> изкрякв|ам, -аш (-ax) uv; изкряк|ам, -аш (-ах) V (жаба) 'plötzlich 'quaken vi <hb>; (птйца) 'losschnattern vi <a/hb> изкряскв|ам, -аш (-ax) uv; изкряск|ам.
271 излагам -аш (-ах) V 'loskreischen vi < a/hb >, 'aufkreischen vi <ajhb> изкудкудякв|ам, -am (-ax) uv; изкуд- кудяк|ам, -am (-ax) v 'losgackern vi < a/hb >, 'aufgackern vi < a/hb > изкукв|ам, -am (-ax) uv; изкук|ам, -am (-ax) v 'plötzlich 'Kuckuck 'rufen <39> изкукурйгв|ам, -am (-ax) uv; изкуку- рйг|ам, -am (-ax) v 'plötzlich 'loskrä¬ hen vi <ajhb> изкупв|ам, -am (-ax) uv; изкуп|я, -иш (-их) v 1. (купувам) 'aufkaufen vt <a> 2. (изплащам грях) 'büßen vt, 'sühnen vt 3. (възнаграждавам) be¬ fahlen vt < b > O « скъпо победа 'einen Sieg 'teuer er'kaufen < b > изкупване n 1. (купуване) 'Aufkauf m 2, 'Ankauf ml 2. (изплащане на грях) 'Sühne/16, 'Buße/16 изкупвателен, -ни adj 'Aufkaufs-; ~ на цена 'Aufkaufpreis m 1 изкупителен, -ни adj 'Sühne-; ~ на жертва 'Sühneopfer n 23; umg 'Sün¬ denbock m 2 изкупление n, -и pl 'Sühne /16 изкупув|ам, -am (-ax) uv = изкупвам изкупя | изкупвам изкусен, -ни adj 1. (сръчен) ge'schickt, 'meisterhaft 2. (предмет) 'kunstvoll изкусител (-ят) т, -и pl Ver'führer т 4 изкусителен, -ни adj verführerisch изкусители | а / -и pl Verführerin / 18 изкусно adv ge'schickt изкуствен adj 1. 'künstlich, Kunst-; ~ тор 'Kunstdünger m 4; ~ а коприна 'Kunstseide /16 2. übertr ge'künstelt; ~ а усмивка gekünsteltes 'Lächeln n 23 изкуственост/nur sg Ge'künsteltheit /17 изкуств|о и, -a pl Kunst /14; изящни ~ a die 'schönen 'Künste; изобра¬ зително ä 'bildende Kunst; при¬ ложни - a 'angewandte 'Künste изкуствознание n nur sg 'Kunstwissen¬ schaft /17 изкусяв|ам, -am (-ax) uv; изкус|я, -йш (-йх) v = изкушавам изкуфяв|ам, -аш (-ах) uv; изкуф|ея, -ееш (-ях) V 1. (ставам кух) hohl 'wer¬ den vi < \ %/sn> 2. übertr vertrotteln vi < Ъ/sn >, ver'blöden vi < bjsn > изку|фял, -фели adj 1.(кух) hohl 2. übertr ver'trottelt, ver'blödet изкушав|ам, -am (-ax) uv; изкуш|а, -йш (-йх) v ver'führen vt < b > изкушаван|e n, -ия pl и. изкушениle n, -я pl Ver'suchung /17, Verlockung /17 нзкълвав|ам, -am (-ax) uv; изкълв|а, -еш (-äx) v 'aufpicken vt <a> изкълчв|ам, -am (-ax) uv; изкълч|а, -иш (-их) v 1. ver'renken vt <b> 2. übertr ent'stellen vt < b >, ver'zerren vt < b > изкълчен adj 1. ver'renkt 2. übertr ver'schroben, ver'zerrt; ~ стил ver¬ schrobener Stil m 1; ent'stellt; ~ йзговор entstellte 'Aussprache / 16 изкьнтяв|ам, -am (-ax) uv; изкънт|я, -йш (-ях) v er'dröhnen vi <b/hb>, 'dröhnen vi <hb> изкъпв ам, -am (-ax) uv; изкъп|я, -иш (-ax) v 'baden vt O дъждът ме изкъпа der 'Regen hat mich 'durchgeweichl; ® ce 'baden vi изкърпв|ам, -аш (-ax) uv; изкърп|я, -иш (-их) V Stopfen vt, 'flicken vt изкъртв|ам, -am (-ax) uv; изкърт|я, -иш (-их) v 1. (изтръгвам) her'ausreißen vt <21 а > 2. (откъртвам) 'abbrechen vt < 16a> изкърт|ям, -яш (-ях) uv = изкъртвам изкършв|ам, -am (-ах) uv; изкърш|а, -иш (-их) V 'abbrechen vi < 16а>, 'um¬ brechen v/ < 16 а > нзкъсв|ам, -am (-ах) uv; изкъс|ам, -аш (-ах) V 'abreißen vt <21 а > излав|ям, -яш (-ях) uv; излов|я, -йш (-йх) V 'fangen vf < 2 >, 'einfangen vt < 2 а > излаг|ам, -am (-ах) uv; излож|а, -иш (-их) V 1. (изложба) 'ausstellen vt <а> 2. (предоставям) 'aussetzen vt < а >; к нещо на слънцето etw. der 'Sonne 'aussetzen; ® живота си на опасност sein 'Leben 'einer Ge'fahr 'aussetzen 3. (опйсвам) 'darlegen vt <a>; ä мнението си seine 'Meinung
излагане 272 'darlegen 4. (злепоставям) bla'mieren vt <d>; s ce 1. sich 'aussetzen vr; x се на опасност sich 'einer Ge'fahr 'aussetzen; x се на присмех sich dem Spott 'aussetzen 2. (компрометирам ce) sich bla'mieren vr, sich kompro- mit'tieren vr <d> 3. (изразявам ce) sich 'ausdrücken vr <a> излагане n nur sg I. (на изложба) 'Aus¬ stellung /17 2. (обясняване) 'Darle¬ gung/17 3. (компрометиране) 'Blo߬ stellung /17, Blamage [..'та:зз] /16 излаз m nur sg: ~ на море 'Zugang nt 2 zum Meer излапв|ам, -аш (-ах) uv; излап|ам, -аш (-ах) V 'auffuttern vt < а > налегна се | излягам се излежаи|ам, -аш (-ах) uv; излеж|а, -йш (-ах) V ('Strafe) 'absitzen vt < 25 а >; s се 1. faul hcr'umliegen vi <31 а/ hb > 2. übertr 'faiflenzen vi излежаване n nur sg 'Faulenzen n 23 излека, излеко u. излеком adv ganz sacht, ganz leicht иалекув|ам, -аш (-ах) uv, v 'heilen vr излепв|ам, -аш (-ах) uv; излеп|я, -йш (-йх) V 1. be'kleben vt <b> 2. (c боя) 'streichen vt <21 > излепив|ам, -аш (-ах) uv = излепвам излеп|ям, -яш (-ях) uv = излепвам излет т, -и pl 'Ausflug т 2 йзлет|ен, -ни adj 'Ausflugs-, Exkur- si'ons- йзлетнн|к m, -ци pl 'Ausflügler m 4 излетя t излйтам излетяв|ам, -аш (-ах) uv = излйтам излечйм adj 'heilbar излечймост / nur sg 'Heilbarkeit /17 излйв|ам, -аш (-ах) uv; изл|ея, -ееш (-ях) V 1. (разлйвам) ver'schütten vt < b > 2. (отсйпвам) 'abgießen vr <32a> 3. (изпразвам) 'ausschütten vt <a> 4. Tech gießen vt <32> 5. (чувства) 'freien Lauf 'lassen < 3 >; s ce 1. sich er'gießen vr <32b> 2. (събйрам ce) zu'sammenströmen vi <a lsn> нзлйз|ам, -аш (-ах) uv; изл|яза, -езеш (-язох, -езе) v 1. (гледано отвътре) hin'ausgehen vr <13аjsn>\ той се обърна и излезе er 'drehte sich um und ging hin'aus 2. (гледано отвън) her'auskommen vi < 33 a/sn >; отвори се вратата и той излезе die Tür ging auf und er kam her'aus 3. (напускам) ver'lassen <3b> (от нещо etw.), 'gehen vi < 13/sn >, 'kommen vi < 33/sn > (от aus 5); той се обърна и излезе от стаята er 'drehte sich um und ver'Iieß das 'Zimmer [ging aus dem 'Zimmer]; отвори се вратата и той излезе от стаята die Tür 'öffnete sich und er ver'Iieß das 'Zimmer [kam aus dem 'Zimmer] 4. (появявам ce) er- 'scheinen vi < 23 b/sn > 5. (пристйгам) 'ankommen vr <33a/jn> (на auf 4), erreichen < b > (на нещо etw.) 6. (изпод нещо) her'vorkommen vi <33&/sn> 7. (публикувам ce) her¬ 'auskommen, erscheinen 8. (ставам) 'werden vi <18/sn>; от него -а нещо aus ihm wird etw. 9. (оказвам ce) sich er'weisen vr < 23 b > (нещо als etw. 1) 10. nur unpers sich er'geben vr < 15b>; от разговора ~a, че ... aus dem Ge'spräch er'gibt sich, daß ... 11. (изхождам) 'ausgehen vi < 13 а/sn > (от von 3) 12. (от ко¬ лектив) 'ausscheiden vi < 23 ajsn > (от aus 3) 13. (струвам) nur 3. Pers 'kosten vr; колко ~a това? wie'viel 'kostet das? 14. (явявам се публично) an die 'Öffentlichkeit 'treten (c mit 3)15. (на забава, разходка) 'ausgehen, 'fortge¬ hen vr <I3a jsn>, 'Weggehen vr <13a/sn> O » от п-ьтя vom Weg 'abweichen vr <21 ajsn>\ » от рел¬ сите aus den 'Gleisen 'springen vr <27/sn>; x победител als 'Sieger her'vorgehen vi < 13 a/sn> (в, от in 3, aus 3); x от мода aus der 'Mode 'kommen; x от употреба 'außer Ge'brauch 'kommen; - а вятър Wind kommt auf; нещо ми ~ а скъпо etw. wird 'teuer für mich; нещо ми ~ a евтино etw. ist 'billig für mich; там
273 излитам се постоянно влизат и - ат хора dort 'gehen 'ständig 'Leute ein und aus; от това нйщо няма да излезе da'bei kommt nichts her'aus; сметката му ~ a 'seine 'Rechnung geht auf [stimmt]; излезе ми от ума es ist mir ent'fallen; я в отпуск in 'Urlaub 'gehen; я на глава някому mit jmdm. 'fertigwerden vi <18 a/s« >; я вън от себе си aus der Haut 'fahren vi <4/sn>; «ами късметът 'unter die 'Haube kommen; «а на добър край zu 'einem 'guten 'Ende 'kommen; я на чело an die 'erste 'Stelle 'rücken vi <sn>; я от строя a) Mil aus dem Glied 'treten vi < 15/s«> b) ühertr aus dem Ver'kehr ge'zogen 'werden; солено ще му излезе das wird ihn 'teuer zu 'stehen 'kommen; не - а дума из устата ми kein Wort verlieren <32b>; парйте * ат das Geld stimmt; сметката му излезе крйва er hat die 'Rechnung 'ohne den Wirt ge'macht; задачата ~ a die 'Aufgabe geht auf; ~ а на бял свят ans 'Tageslicht 'kommen; от едното ухо влиза, от другото ~ а zum 'einen Ohr hin'ein, zum 'anderen hin’aus; я си umg 'ausziehen vi излиняв|ам, -am (-ax) uv; излин|ея, -ееш (-ях) v 1. (избледнявам) 'ausblei¬ chen vi <b>, ver'blassen vi 2. (из¬ тънявам) dünn 'werden vi <18/sn> нзлнт|ам, -aiu (-ax) uv; излет|я, -йш (-ях) v I. (самолети) 'abfliegen vi <32a/s«> , 'starten vi <sn> 2. (пти¬ ци) 'wegfliegen vi < 32 a/s« >, 'aufflie¬ gen vi <32 ä/s«> 3. (възнасям се) em'porsteigen vi <23 a/s« > 4. (изпа¬ рявам се) ver'fliegen vi < 32 bjsn > нзлнчав|ам, -auu (-ax) uv; излич|а, -йш (-йх) v 1. 'ausradieren vt < a > 2. übertr 'auslöschen vi < а > (от aus 5) излйше|к m, -ци pl = излйшък излнш|ен, -ни adj 1. 'überflüssig 2. 'über¬ schüssig; - ни материали 'überschüs¬ sige Materi'alien и 31//?/ излишно adv 'überflüssig, 'unnütz излншь|к m, -ци pl 1. 'Uberschuß m 2 (от an 3) 1. (изобйлие) 'Überfluß m 2/sg (от an 3) нзлняни|е «, -я pl Er'guß m 2 изловя t издавям нзложб|а /, -и pl 'Ausstellung /17 изложбен adj 'Ausstellungs-; ~ а зала 'Ausstellungssaal m 2; ~a галерия Gale'rie /16 а; ~a палата 'Ausstel¬ lungshalle /16 изложени|е n, -я pl 1. (изложба) 'Aus¬ stellung /17 2. (съчинение) 'Darstel¬ lung /17, 'Ausführungen / \lfpl изложител (-ят) m, -и pl 'Aussteller m 4 изложйтелк|а /, -и pl 'Ausstellerin /18; държава- я 'Ausstellerstaat m 9 излокв|ам, -аш (-ax) uv; излок|ам, -аш (-ах) V 'ausschlecken vt < а > излочв|ам, -аш (-ах) uv; излоч|а, -иш (-их) V = излоквам излъга|ам, -аш (-ах) uv; излъ|жа, -жеш (-rax) V1. (с думи) be'lügen vt < 40 b > 2. (измамвам) be'trügen vt <40b> 3. (прелъстявам) volkst ver'führen v? <b> излъсв|ам, -аш (-ax) uv; излъсн|а. -еш (-ах) V = излъсквам излъскв1ам, -аш (-ах) uv; излъск|ам, -аш (-ах) V 'putzen vt, 'blankputzen vt излъсна t излъсвам излъстяв[ам, -аш (-ах) uv; излъст|я, -йш (-йх) V ver'führen vt < b > нзлъчв|ам, -аш (-ах) uv; излъч|а, -иш (-их) V I. 'ausstrahlen vt <а> 2. (по радио) 'senden vt < 10 > нзлъчван|е «, -ия pl 1. 'Strahlung / 17; радиоактивно я 'radioaktive 'Strah¬ lung 2. (радио) 'Senden « 23, 'Sendung /17 иали>пв|ам, -аш (-ах) uv; излюп|я, -иш (-их) V 'ausbrüten vt <а>; я се 'schlüpfen vi <sn> излюшв|ам, -аш (-ах) uv; излющ|я, -иш (-их) V 1. (яйца) 'schalen vt 2. (боб) ent'hülsen vr <b> излющен adj ge'schält O ~ и стенй 'Mauern / 16/р/, an 'denen der Putz 'abgefallen ist иаляг|ам се. -аш се (-ах се) uv; излегн а IS Wtb. Bulg-Di.
изляза 274 се, -еш се (-ах се) v sich 'ausstrecken vr <a> изляза t излйзам измазв|ам, -аш (-ах) uv; изма|жа, -жеш (-зах) V be'streichen vt < 21b > измайсторяв|ам, -аш (-ах) uv; измай¬ стори, -йш (-йх) V umg 'machen vr измама fnur sg 1. Be'lrug m 2 2. (лъжа) 'Lüge /16 3. (заблуда, илюзия) 'Irr¬ tum m 3 O лъжа и - Lug und Trug измамв|ам, -аш (-ах) uv; измам|я, -иш (-их) V1. betrügen vt <40b> 2.(лъжа) belügen vt <40b> 3. (прелъстявам) ver'führen vt <b> измамване n nur sg Be'trügen n 23 измам|ек, -ни adj 1. be'trogen 2. (из- мамлйв) be'trügerisch 3. übertr 'trüge¬ risch измамлив adj 1. be'trügerisch 2. übertr 'trügerisch измамлйвостfnur sg 1.'Unehrlichkeit /17 2. übertr 'Trügerisches n 2b* измамии|к nt, -ци pl 1. Be'trüger m 4 2. (прелъстител) Ver'führer m 4 измамника /, -и pl 1. Be'trügerin /18 2. (прелъстйтелка) Ver'führerin / 18 измамнически adj be'trügerisch измамничеств o n, -a pl = измама измамя t измамвам измам|ям, -яш (-ях) uv = измамвам измар|ям, -яш (-ях) uv = изморявам измацв|ам, -аш (-ах) uv; измац|ам, -аш (-ах) V be'schmieren vt < b > измачквам, -аш (-ах) uv; измачк|ам, -аш (-ах) V zer'knittem vt < b > измежду präp 'unter нзменени|е n, -я pl 1. Veränderung/17 2. (поправка) 'Änderung /17 нзменлйв adj = изменчив изменлйвост / nur sg = изменчивост изменни|к m, -ци pl VerTäter m 4, 'Ab¬ trünniger nt 7+ изменниц|а /, -и pl Ver'räterin / 18, 'Abtrünnige /19 измеинически adj verräterisch изменничество n nur sg Ver'rat m 1 изменчив adj veränderlich, 'unbestän¬ dig изменчивост/nur sg Veränderlichkeit /17, 'Unbeständigkeit /17 изменяв|ам, -аш (-ах) uv; измен|я, -йш (-йх) V I. verändern vt <b> 2. (пре¬ правям) 'abändem vt <a>, 'ändern vt 3. (предавам) veralt ver'ralen vt <3b> (на някого jmdn.); s ce sich ver'ändern vr, sich 'ändern vr нзмеяяем adj veränderlich, 'änderbar 'изменям, -яш (-ях) uv = изменявам 2измен|ям, -яш (-ях) uv; измен|я, -йш (-йх) v 'untreu 'werden vt < 1 %jsn > (на някого jmdm.), ver'raten <3b> (на някого jmdn.) измерв|ам, -аш (-ах) uv; измер|я, -иш (-их) V 'messen vt < 15 > auch übertr измерван|е п, -ия pl 'Messung /17 измервател|ен, -ни adj Meß-; -на техника 'Meßtechnik /17 измервач m, -и pl 'Messer т 4, Ver'messer т 4 измерени!е п, -я pl 1. Dimensi'on/17 2. (големина) 'Größe /16 3. (измер¬ ване) 'Messung /17 измерим adj 'meßbar измерймост /nur sg 'Meßbarkeit/ 17 измерител |eu, -ни adj = измервателен нзмер[ям, -яш (-ях) uv = измервам измесв|ам, -аш (-ах) uv; измес|я, -иш (-их) V 1. (смесвам) vermischen vt <b> 2. (тесто) 'kneten v/, 'rühren vt 3. (изразходвам c месене) ver'backen vt <4b> изместв|ам, -аш (-ах) uv; изместя, -иш (-их) V 1. (замествам) ver'drängen vt <b> 2. (отмествам) 'wegschieben vt < 32 а >, 'wegrücken vt < a > изместим adj be'wegbar, be'weglich изместймост fnur sg Be'wegbarkei t /17 измест|ям, -яш (-ях) uv = измествам нзмеся I измесвам йзмет т nur sg 1. 'Kehricht nt 1 /sg 2. übertr 'Auswurf nt 2, 'Abschaum m 2 измета f измитам изметна f измятам измйв[ам, -аш (-ах) uv; измй|я, -еш (-х) у 1. 'abwaschen vt <4а> (от von 3) 2. 'waschen rt <4>; * си краката
275 измяна sich die 'Füße 'waschen vr 3. (подмй- вам) unter'spülen vt <b>, 'auswa¬ schen vf <4a> 4. (съдове) 'aufwa¬ schen vf < 4 a > 5. (прозорец) 'putzen vf 6. (под) 'wischen vf O х си ръцете nichts da'mit zu tun 'haben 'wollen изминав|ам, -am (-ax) uv; измйн|а, -еш (-ах) v 1. zu'rücklegen vf <a> 2. (отминавам) 'hinter sich 'lassen vf < 3 > 3. (време) nur 3. Pers ver'gehen vi < 13 b/sn >; % ce nur 3. Pers ver'gehen vi <13 bjsn > измйр|ам, -аш (-ax) uv; измр|а, -еш (-ях) V 'sterben vi < 16/sn >, zu'grunde 'gehen vi <13jsn> нзмирнсв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; измирй|ша се, -шеш ce (-cax ce) v den Ge'ruch verlieren < 32 b > измйслиц|а f -и pl Erfindung/ 17 измйсл|ям, -яш (-ях) uv; измйсл]я, -иш (-их) v er'finden vf <27b>, sich 'ausdenken vi < 10 a, nk-ch> измитам, -аш (-ax) uv; из] мета, -метеш (-метох) V 1. 'ausfegen vf <а>, 'fegen vf 2. übertr 'wegfegen vf <a>, hin- 'wegfegen vf <a>; z ce umg ver¬ schwinden vi < 27 b/sn > измишльотина /, -и pl 'Hirngespinst n 20 измйя t измивам измокр|ям, -яш (-ях) uv; изм6кр|я, -иш (-их) V naß 'machen vf, durch'nässen vf < b >; s ce naß 'wer¬ den vi <18 fsn> измоли|ам, -аш (-ax) uv; измол|я, -иш (-их) V 1. er'bitten vf <25b> 2. (из- просвам) er'betteln vf < b > изморен adj 'müde, er'müdet изморяв|ам, -аш (-ax) uv; измор|я, -йш (-йх) V 1. 'müde 'machen vf, er'müden vf <b> 2. (умъртвявам) 'töten vf, 'sterben 'lassen vf < 3 > 3. (изтощавам) er'schöpfen vt; z ce 1. 'müde 'werden vi < 18jsn> 2. (изтощавам ce) Erschöp¬ fung 'spüren; изморйх ce ich bin er'schöpft измра t измирам измрьзв|ам, -аш (-ax) uv; измръзн|а, -еш (-ах) V 1. er'frieren vi < 32 bjsn > 2. übertr 'durchfrieren vi <32a/sn> нзмръмсв|ам, -аш (-ax) uv; измрънк]ам, -аш (-ах) V = измърморвам измудр|ям, -яш (-ях) uv; измудр|я, -иш (-их) V iron 'austüfteln vf < а > измучав|ам, -аш (-ах) uv; измуч|а, -йш (-ах) v 'muhen vi < hb > измъдр|ям, -яш (-ях) uv; измъдр|я, -иш (-их) v = измудрям нзмъкв[ам, -аш (-ах) uv; измъкн|а, -еш (-ах) V1. her'ausziehen vf < 32 а, h-g> (от aus 3), 'ziehen vt <32, h-g> (от aus J) 2. (отмъквам) 'fortschleppen vf < a >; x ce 1. (излизам) her'auskom- men vi < 33 а/sn > (от aus 3) 2. (излй- зам незабелязано) sich da'vonschlei- chen vr <21a> (от aus 3) 3. (отскуб¬ вам ce) sich ent'winden vr < 27b > (из od от нещо etw. 3) измъмр|ям, -яш (-ях) uv; измъмр|я, -иш (-их) V 1. 'murmeln vi <hb> 2. (смъмрям) 'tadeln vf измънкв|ам, -аш (-ax) uv; измънк|ам, -аш (-ах) V 'murmeln vf измьрморв|ам, -аш (-ах) uv; измър¬ мори, -иш (-их) V 'murmeln vi <hb> измърмор им, -яш (-ях) HV = измър¬ морвам измърсяв[ам, -аш (-ах) uv; измърс|я, -йш (-йх) v be'schmutzen vf <b> измършавяв|ам, -аш (-ах) uv; из- мършав|ея, -ееш (-ях) v 'abmagern vi <аjsn>, dürr 'werden vi < 18/m> измътв|ам, -аш (-ax) uv; измът|я, -иш (-их) V 'ausbrüten vf < а > auch übertr измът|ям, -яш (-ях) uv = измътвам измъчв|ам, -аш (-ах) uv; измъч|а, -иш (-их) V 1. 'quälen vf, 'plagen vf 2. (из¬ тезавам) 'foltern vf; z ce sich 'quälen vr, sich 'plagen vr измъчван|е n, -ия pl 1. Quäle'rei f 17 2. (изтезаване) 'Folter/16 измъчен adj 1. ge'quält 2. (изстрадал) ge'plagt нзмъченост / nur sg Ge'quältheit / 17, Ge'plagtheit /17 из|мяна /, -мени pl Ver'ral m 1
измитам 276 измят|ам, -аш (-ах) uv; изметн|а, -еш (-ах) V = изкълчвам; х се sich ver¬ liehen vr < 32 b, h-g> измяукв|ам, -аш (-ах) uv; измяук|ам, •аш (-ах) V mi'auen vi < hb > изнамйр|ам, -аш (-ах) uv; изнамер|я, -иш (-их) V 1. er'finden vt <27b> 2. (намйрам) her'ausfinden vt < 27 а > нзнапред adv volkst 'früher, 'vorher изйасйла|ам, -аш (-ах) uv; изнасйл|я, -иш (-их) V verge'waltigen vt < b > юнасйлван|е n, -ия pl Vergewaltigung/17 изнасял | ям, -яш (-ях) uv = изнасилвам изнас|ям, -яш (-ях) uv; из|неса, -несеш (-несох) V 1. (погледнато отвътре) hin'austragen vt <4а> 2. (погледнато отвън) her'ausbringen vt <24а> 3. (по¬ гледнато отдолу) hin'auftragen vt <4а> 4. (погледнато отгоре) her- 'aufbringen vt <24а> 5. (експор¬ тирам) 'ausführen vt < а >, expor'tic- ren vf < d > 6. (издържам) übertr auf 'seinen 'Schultern 'tragen vt < 4 >, 'tra¬ gen 7. (съобщавам) 'vortragen vt < 4 a >; x в печата veröffentlichen vt < b >; x доклад 'einen 'Vortrag 'halten < 3 >; x концерт [пред¬ ставление) ein Kon'zert ['eine 'Vorstel¬ lung] 'geben < 15 > O нещо ми ~я von etw. 'einen 'Vorteil 'haben < A >, etw. ist für mich 'vorteilhaft; s ce 'ausziehen vi < 32 a, h-gJsn > изкачало adv zu 'Anfang, 'anfänglich изневеряв|ам, -аш (-ах) uv; изневер|я, -йш (-йх) V 1. 'untreu 'werden vi <18lsn>, 'untreu sein vi <B> (на някого jmdm.) 2. (памет, сйли) ver¬ tagen vf < b/hb> изневиделица adv 'unverhofft, ganz 'plötzlich O като ~ wie aus 'heiterem 'Himmel нзне|вяра /, -вери pl 'Untreue / 16; съпружеска » 'Ehebruch m 2 изнежв]ам, -аш (-ах) uv; изнеж|а, -иш (-их) V ver'zärteln vt < b >, verweichli¬ chen vt <b>; x ce verweichlicht Werden vi <18/sn>; (за кожа, ръце) emp'findlich Werden изнежен adj 1. ver'zärtelt, verweichlicht 2. (за кожа, ръце) emp'findlich нзнеженост f nur sg Verzärtelung / 17, Verweichlichung /17 изнембга / nur sg Erschöpfung /17 изнем6гв[ам, -аш (-ах) uv; изнемогн|а, -еш (-ах) V nicht mehr Weiter 'können vi <36/Aö>, to'tal er'schöpft sein vi <B> нзнемошяв|ам, -аш (-ах) uv; изнемо¬ щея, -ееш (-ях) v ent'kräftet Werden vi < ]8/sn>, er'schöpft 'werden изнемощя лост / nur sg Erschöpfung /17, Ent'kräflung/17 нзненад|а / -и pl Überraschung / 17; приятна x 'angenehme Überra¬ schung изненадвам, -аш (-ах) uv; изненад|ам, -аш (-ах) V über'raschen vt < b >; s ce über'rascht sein vi <B> (от von 3) нзнерв1ям, -яш (-ях) uv; изнерв|я, -иш (-их) V ner'vös 'machen vt; x ce ner- 'vös Werden vi < 18jsn> изнервен adj ner'vös изнеса | изнасям изнйзв|ам, -аш (-ах) uv; изнй|жа, -жеш (-зах) V 'ausfadeln vt < а >; х се I. da- 'hinziehen vi <32 a, h-g> 2. (време) ver'gehen vi < 13 b/sn>, da'hingehen vi <13 a/sn > 3. (измъквам ce) sich da'vonschleichen vr <21a> изнйкв|ам, -аш (-ах) uv; изнйкн|а, -еш (-ах) V 1. (растения) 'sprießen vi < 32/sn >, her'voreprießen vi < 32 й/sn > 2. (зъби) 'kommen vi <33/sn>, 'durch¬ brechen vi <16a/sn> 3. übertr erschei¬ nen vi < 23 h/sn > O ~a въпросът es er'hebl sich die 'Frage изнйско adv 1. (звук) 'leise 2. (поглед) 'finster изнЬцв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; изнйщ|я се, -иш се (-их ce) v 'ausfransen vi < &/sn >, 'Fäden 'ziehen vi < 32, h-g> износ m nur sg 'Ausfuhr/17, Ex'port w 1 нзносв|ам, -аш (-ax) uv; износ|я, -иш (-их) V1. 'abnutzen vt <а> 2. (дрехи) 'abtragen vf <4а>; х се sich'abnut¬ zen vr
277 изолираност износван!е п, -ия pl 'Abnutzung /17 йзнос|ен, -ни adj 'Ausfuhr-, Ex'port- 1 износен adj 'abgenutzt; (дрехи) 'abge¬ tragen 2изн0с|ен, -ни adj 'günstig, 'vorteilhaft износител (-ят) m, -и pl Expor'teur m 1 износители|a / -и pl Expor'teur m 1; държава- ä Exportland n 22, 'Aus¬ fuhrland n 22 износя | износвам изнудв|ам, -аш (-ах) uv; изнуд|я, -иш (-их) V erpressen vt <b> изнудван!е п, -ия pl Erpressung /17 изнудван т, -и pl Erpresser т 4 изнудвачески adj erpresserisch изнудвачеств|о я, -а pl Erpressung/17. Er'pressermethoden /16/pl изнудвачк|а /, -и pl Erpresserin /18 изнудя t изнудвам изнурен adj er'schöpft; ~ от работа 'abgearbeitet; ~ от мъка [грижи] ver'härmt изнуреност / nur sg Erschöpfung /17 нзнурйтел|ен, -ни adj 'kräftezehrend изиуряв|ам, -аш (-ах) uv; изнур|я, -йш (-йх) V ent'kräften vt < b >, er'schöp¬ fen v/ <b> изобнкал|ям, -яш (-ях) uv; изобикол|я, -йш (-йх) v = обикалям изобйл|ен, -ни adj 'reichlich, 'üppig, im 'Überfluß; - на растителност 'üppige 'Flora/15a; ä дъжд'kräftiger'Regen m 4 изобйли|е n, -я pl и. мобилност/nur sg 1. (голямо колйчество) 'Fülle / 16, 'Menge / 16; в голямо ä in 'großer Zahl ['Menge); s на стоки 'eine 'Fülle von 'Waren 2. (излйшество) 'Überfluß m 2 (от an, von 3) изобйлствув|ам, -am (-ax) uv 1. in 'gro¬ ßer 'Menge vor'handen sein vi <B> 2. (имам в голямо колйчество) in 'großer 'Menge be'sitzen vt <b> 3. (имам в излйшество) 'überfließen vi < 32 a/sn > (c von 3) изобличавам, -аш (-ax) uv; нзоблич|а, -йш (-йх) V enl'larven vt <b>, de¬ maskieren vt <d> изобличаваме n, -ия pl и. изобличени|e n, -я pl Entlarvung / 17, Demaskie¬ rung/17 изоблнчнтел (-ят) m, -и pl Entlarvender m 7+, Demas’kierer m 4 изобличител ен, -ни adj entlarvend, de¬ maskierend изображение n, -я pl I. 'Darstellung/17, Gestaltung/17 2. (картйна) Bild n 21 3. (отражение) 'Abbild n 21 изобразител (-ят) m, -иplGe'slalter m 4, 'Darsteller m 4 изобразйтел|ен, -ни adj gestalterisch, 'bildhaft, 'anschaulich O ~ но изкус¬ тво 'bildende Kunst /14 изобразйтелност/nur sg 'Bildhaftigkeit /17, 'Anschaulichkeit /17 изобразявам, -аш (-ax) uv; изобраз|я, -йш (-йх) V 1. 'darstellen vt <а>, gestalten vt < b > 2. (отразявам) 'ab¬ bilden vt <a> изобретател (-ят) m, -и pl Er'finder m 4 изобретател|ен, -ни adj 1. erfinderisch 2. (находчйв) 'findig изобретателност / nur sg 1. Erfinder¬ geist m 3 a 2. (находчйвост) 'Findig¬ keit /17 изобретение и, -я pl Erfindung /17 изобретявам, -аш (-ax) uv; изобрет|я, -йш (-йх) V er'finden vt < 27 b > изобщо adv überhaupt изоглав|ям се, -яш се (-ях се) uv; изоглав|я се, -иш се (-их се) v 'zügellos 'werden vi <18/л’и>, sich 'gehen 'las¬ sen vt < 3 > изографйсв|ам, -аш (-ax) uv; изогра- фйс|ам, -аш (-ах) v 1. veralt be'malen vt <b>, 'malen vt 2. Rel mit Male'rei Schmücken vt изолатор m, -и pl Iso'lator m 9 a изолатор|ен, -ни adj Isola'toren- изолацион|ен, -ни adj Isolati'ons- изолйци|я/, -и pl Isolati'on /17 изолйр|ам, -аш (-ax) uv, v iso'lieren vt <d> изолиран adj iso'liert изолиране n nur sg Isolierung /17 нзолйраност / nur sg Isoliertheit / 17
изопачавам 278 изопачавам, -аш (-ах) uv; изопач|а, -йш (-йх) V entstellen vt <b>, ver- 'drehen vt <b> изопачаваме n, -ия pi Entstellung/17, Ver'drehung/ 17 изопачен adj entstellt, ver'dreht изопачеиост f nur sg Ent'stelltheil /17, Verdrehtheit /17 изопв|ам, -аш (-ах) uv; изопн>а, -еш (-ах) V 'straffen vt, straff 'spannen vt; s ce sich 'spannen vr, sich 'straffen vr изопнат adj ge'spannt auch übertr; straff изорав|ам, -аш (-ах) uv; изор|а, -еш (-ах) V 1, 'pflügen vt 2. (разравям) zer'pflügen vt <b> изоран adj 1. ge’pflügt 2. (разровен) zer'pflügt 3. übertr zer'stört, zer'klüftet изостйв|ам, -аш (-ах) uv; изостан|а, -еш (-ах) V 1. zu'rückbleiben vi <23z/sn> (от 'hinter 3) 2. (закъснявам) im 'Rückstand sein vi <B> (в mit 3) изоставен adj 1. verlassen auch übertr 2. (захвърлен) 'liegengelassen, 'liegen¬ geblieben изостав|ям, -яш (-ях) uv; изостав|я, -иш (-их) v 1. ver'lassen vt <3b> 2. (зад себе си) zu'rücklassen vr < 3 а > 3. (отказвам се) 'aufgeben vt < 15 а > 4. (занемарявам) vernach¬ lässigen vr <b> изостана T изоставам изостанал adj 1. zurückgeblieben 2. übertr 'rückständig изостаналост/nur sg Zurückgeblieben¬ heit / 17, 'Rückständigkeit /17 изострен adj I. 'angespitzt 2. übertr ver'schärfl, 'zugespitzt изостреност / nur sg 'Zuspitzung /17 из0стр|ям, -яш (-ях) uv; изостр|я, -иш (-их) V1. 'anspitzen vr < а > 2. (сечиво) 'schärfen vt 3. (засилвам) verstärken vr < b > 4. (довеждам до крайност) verschärfen vt <b>, 'zuspitzen vt <a> изотзад adv von 'hinten изохкв|ам, -аш (-ах) uv; изохк|ам, -аш (-ах) V 'aufstöhnen vi <z/hb> изпад|ам, -аш (-ах) uv; изпадн|а, -еш (-ах) V 1. 'fallen vi < 3Jsn > (от aus 3), her'ausfallen vi < 3 ajsn > (от aus i) 2. (в някакво положение) ge'raten vi < 36/sn > (в in 4) 3. (осиромашавам) her'unterkommen vi < 33 ajsn > 4. (ко¬ си, зъби) 'ausfallen vi < 3 ajsn > изпаднал adj her'untergekommen нзпйдналост / nur sg Ver'fall m 2, 'Elend n 20 нзпапв|ам, -аш (-ах) uv; изпап|ам, -аш (-ах) V Kindersprache 'aufessen vt < 15a> изпарв|ам, -аш (-ах) uv; изпар|я, -иш (-их) V (дрехи) 'ausbrühen vt <а>, 'brühen vr изпарени|е п, -я pl\. Verdampfung/17, Verdunstung /17 2. (с неприятен мйрис) 'Ausdünstung / 17 3. (омара) Dunst т 2 изларяв|ам, -аш (-ах) uv; изпар|я, -йш (-йх) у verdampfen 'lassen vr < 3 >, verdunsten 'lassen; s се 1. verdamp¬ fen vr < bjsn>, verdunsten vi < hjsn> 2. (изчезвам) sich verflüchtigen vr <b> изпаряем adj 'flüchtig изпащ|ам, -аш (-ах) uv; изпат|я, -иш (-их) V durchmachen vt <а>; s сн etw. 'durchmachen изпека t изпичам изиепеляв|ам, -аш (-ах) uv; изпепел|я, -йш (-йх) V in 'Asche verhandeln vr <b> изпера | изпйрам изпечен adj 1. gut 'durchgebacken 2. (месо) gut durchgebraten 3. (от слънцето) 'braungebrannt 4, (бпитен) er'fahren, ge'wieft O - мошеник 'ab¬ gefeimter 'Schurke m 7; ~ крадец 'ausgekochter Dieb m 1 изпея f изпявам изпйв|ам, -аш (-ах) uv; изпй|я, -еш (-х) v I. 'austrinken vt <27а> 2. (харча с пйене) vertrinken vt <27b> 3. (из¬ тощавам) 'auszehren vr <a> O » кръвта на някого jmdm. das Blut 'aussaugen <a>; кукувица му е из¬ пила ума er ist nicht ganz bei 'Tröste
279 изплета изпилян |ам, -аш (-ах) uv; изпил |я, -йш (-йх) V 'feilen vt, 'abfeilen vt < а > изпипам Т изпилвам изпипан adj umg ge'lungen, gut ge'macht изпйпв|ам, -аш (-ах) uv; изпйп|ам, -аш (-ах) V umg gut 'machen vt, 'sorgfäl¬ tig 'machen изпйр|ам, -аш (-ах) uv; из|пера, -переш (-прах) V 'waschen vt < 4 > изпйсаи adj 1. be'malt 2. (напълнен c писане) 'vollgeschrieben 3. (поръчан) be'slellt излйсв|ам, -аш (-ах) uv; изпй|ша, -шеш (-сах) V 1. (изрисувам) be'malen vt 2. (напълвам с писане) 'vollschreiben vt < 23 а > 3. (правя пйсмена nopin- ка) 'schriftlich bestellen vt <b> O z болен 'einen Pati'enten entlassen <3b> изписване n nur sg Med Entlassung/17 изпйскв|ам, -аш (-ах) uv; изпйск|ам, -аш (-ах) V 'aufkreischen vi <z/hb>, 'kreischen vi <hb> йзпит m, -и pl 'Prüfung/17, Ex'amen n 23; зрелостен ~ 'Reifeprüfung; no- правйтелен ~ 'Nachprüfung; държавен ~ 'Staatsexamen изпйт adj 'ausgezehrt изпйтам | изпитвам изпйтан adj er'probt, er'fahren изпитани|e n, -я pl 1. 'Prüfung / 17 2. (нещастие) 'Heimsuchung / 17 изпитателен, -ни adj 1. 'prüfend, 'for¬ schend 2. (изследователски) 'For- schungs- нзпйтв|ам, -аш (-ах) uv; изпйт|ам, -аш (-ах) v 1. 'prüfen vt; z студенти Stu'denten 'prüfen 2. er'proben vt < b >; z машйна 'eine Ma'schine er'proben 3. (чувствувам) 'spüren vt, emp'fmden vt <27b> изпитван m, -и pl 'Prüfer m 4 йзпит|ен, -ни adj 'Prüfungs-; ~ на трес¬ ка 'Prüfungsangst /14 изпйч|ам, -аш (-ах) uv; из | пека, -печеш (-пекох) V 1. (тесто) 'backen vt <4> 2. (месо) 'braten vt <3> 3. (кафе, фъстъци) 'rösten vt О z занаят ein 'Handwerk 'meisterhaft er'lernen <b> изпйша | изписвам изплав|ам, -аш (-ах) uv, v 1. an die 'Oberfläche 'kommen vi <33/sn> 2. (измъквам се) übertr umg sich aus der Affäre 'ziehen vr <32, h-g> 3. (луна, облаци) her'aufziehen vi < 32 a, h-gjsn > 'изплакв ам, -аш (-ах) uv; изплакн|а, -еш (-ах) V 'ausspülen vt < а > 2изплакв|ам, -аш (-ах) uv; изпла|ча, -чеш (-ках) v 1. 'losweinen vi < a/hb> 2. (c плач споделям) 'unter 'Tränen be'richten vi <b/hb> (нещо von etw. 3)0 z си очйте sich die 'Augen 'ausweinen vr < a >; s ce sich 'aus¬ weinen изплатя t изплащам изплача t 2изштквам изплашв|ам, -аш (-ах) uv; изплаш|а, -иш (-их) V er'schrecken vr < b >; s се er'schrecken vi < 16bjsn> изплащ|ам, -аш (-ах) uv; изплат|я, -йш (-йх) V 1. 'zahlen vt, 'auszahlen vt <a>; z заплатата den Lohn 'aus¬ zahlen 2. (на части) 'abzahlen vt < a > 3. (дълг наведнъж) be'zahlen vt < b>; s ce 'seine 'Schulden be'zahlen изплащан|е n, -ия pl 1. 'Auszahlung/17 2. Hdl 'Teilzahlung / 17; на z auf 'Teilzahlung изплев|ям, -яш (-ях) uv; изплев|я, -йш (-йх) v 'jäten vt нзплезв|ам, -аш (-ах) uv; изплез|я, -иш (-их) V her'ausstecken vt < а >; * езйк a) die 'Zunge her'ausstecken ('zeigen] b) (от умора) übertr die 'Zunge hängt mir her'aus; z ce die 'Zunge her'aus¬ stecken изплесв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; изплесн|а се, -еш ce (-ax ce) v 1. 'ab¬ rutschen vi <a/sn> 2. übertr 'einen 'Fehler 'machen изплескв|ам, -аш (-ax) uv; изплеск|ам, -аш (-ах) V umg be'schmieren vt < b > изплесна се ] изплесвам се изплета | изплйтам
нзплисквам 280 изплнскв|ам, -аш (-ах) uv; изплйск|ам, -аш (-ах) V 1. ver'schütten vt <Ь> 2. (при хвърляне във вода) 'aufsprit¬ zen vf < а > 3. (напрдеквам) be'sprit- zen vf <b> изллнт|ам, -аш (-ах) uv; из|плета, -плетеш (-плетох) v 1. (с две игли) 'fertigstricken vf < а > 2. (с една игла) 'ferltghäkein vf < а > 3. (коса, слама) zu 'Ende 'flechten vf < 17 > изплув|ам, -аш (-ах) uv, v I. an die 'Oberfläche 'kommen vi < 33/sn > 2. (появявам се) erscheinen vi <23b/sn>, 'auftauchen vi <ajsn> 3. (напредвам) 'vorwärtskommen vi < 33 ajsn > изллъзв|ам се, -аш се (-ах се) uv; изплъзн|а се, -сш се (-ах се) v 1. 'rut¬ schen vf <sn> (от aus 3), her- 'ausrutschen vi < a/sn > (от aus i), ent'gleiten vi < 21 bjsn > (от нещо etw. 3) auch übertr 2. (измъквам се) übertr entschlüpfen vi < Ъ/sn > (от нещо etw. 3) изплюв|ам, -аш (-ах) uv; изплю[я, -еш (-х) V 'ausspucken vi <^ajhb> О той изплю камъчето er hat die 'Katze aus dem Sack gelassen изплк>скв|ам, -аш (-ах) uv; изплюс- к|ам, -аш (-ах) v umg 1. ver'schlingen vf <27b> 2. (изпивам) 'aussaufen vf <8a> изплинцяв|ам, -аш (-ах) uv; изплющ|я, -йш (-ях) v 'knallen vi <hb> нзлляскв|ам, -аш (-ах) uv; изпляск|ам, -аш (-ах) V 'klatschen vi <hb> изповед /, -и pl 'Beichte / 16; übertr Be'kenntnis п 27 изповедани|е п, -я pl = вероизпове¬ дание нзпов6дни|к т, -ци pl 'Beichtvater т 4 изповядв|ам, -аш (-ах) uv; изповяд|ам, -аш (-ах) V1. 'beichten vf, be'kennen vf < 10 b > 2. (религия) sich be'kennen vr (нещо zu etw. 3) 3. die 'Beichte 'abneh¬ men <16a> (някого jmdm.); s ce 'beichten vf <hb> изпод adv 'unter... her'vor използваемост f nur sg 'Nutzbarkeit /17 използв|ам, -аш (-ах) uv = използувам използвач т, -и pl Schma'rotzer т 4 взп6лзув|ам, -аш (-ах) uv, v 1. 'nutzen vt 2. (извличам полза) 'ausnutzen vt <a> 3. (употребявам) be'nutzen vf <b> 4. (запълвам) 'ausfüllen vf <a> взаолзуваи|е n, -ия pl 'Nutzung /17 изполица f nur sg Hisl 'Halbpacht /17; давам на ~ in 'Halbpacht 'geben vt <15>;на - 'halbpart изполичар (-ят) m, -и pl Hist 'Halb¬ pächter m 4 изпомпв|ам, -аш (-ах) uv; изп6мп|ам, -аш (-ах) V 'auspumpen vt < а > изпортв|ам, -аш (-ах) uv; изпорт|я, -иш (-их) v umg ver'patzen vt < b > изпоскв|ам, -аш (-ах) uv; изпоск|ам, -аш (-ах) V her'auspuhlen vt < а > изпотен adj 'schweißig, ver'schwitzt нзпотяв|ам, -аш (-ах) uv; изпот|я, -йш (-йх) V ins 'Schwitzen 'bringen vt <24>; s ce 1. 'schwitzen vi <hb> 2. (стъкло, чаша) 'anlaufen vf < 9 a/sn>, be'schlagen vf < 4 Ъ/sn > изпотяваи|е n, -ия pl 1. 'Schwitzen n 23; средство за « 'schweißtreibendes 'Mittel n 23 2. (стъкло, чаша) Be¬ 'schlagen n 23, 'Anlaufen n 23 'изправел adj 1, 'aufrecht 'stehend, 'ste¬ hend 2. (прав) ge'rade 2нзправ|ен, -ни adj 1. 'fehlerfrei, funk¬ tionstüchtig 2. (човек) 'ordentlich изпрввйтел|ен, -ни adj Er'ziehungs-, 'Besserungs-; s дом Erziehungsan¬ stalt/ 17 изправност / nur sg Funkti'onstüchtig- keit /17, 'guter 'Zustand m 2; в ~ in 'Ordnung изправ|ям, -яш (-ях) uv; изправ|я, -иш (-их) v 1. (вдйгам)'heben vt < 14 > 2. (поставям) 'aufstellen vt <a> 3. (накарвам да стой прав) sich 'auf¬ stellen 'lassen vf <3jhb> ['hinstellen 'lassen] 4. (нещо криво) ge'radema- chen vf <a> 5. (поправям) reparie¬ ren vf, in 'Ordnung 'bringen vf < 24 >
281 изпръхтявам 6. (грешки) verbessern vt <b>, be'richtigen vr <b> O x някого пред нещо jmdn. vor etw. 'stellen vr; « пред съда vor Ge'richt 'stellen; s ce 1. sich 'aufrichten vr <a> 2. (за¬ ставам) sich ’hinstellen vr <a>, sich 'aufstellen vr <a> изпражнения nur pl Exkre'mente n 20//?/, Med Stuhl m 2 изпразв|ам, -аш (-ах) uv; изпразн|я, -иш (-их) V 1.ent'leeren vt <b>, 'leeren vr 2. (помещение) 'freimachen vt <a> 3. (разтоварвам) ent'laden vt <4b> O » пушка a) das Ge'wehr ent'laden b) (стрелям) 'schießen vr <32> изпразван|e n, -ия pl Entleerung/17 O продавам апартамент c * 'eine 'Wohnung bezugsfertig ver'kaufen нзлраскв|ам, -аш (-ах) uv; изпраск|ам, -аш (-ах) V laut 'knacken vi <hb> изпрашв|ам, -аш (-ах) uv; изпраш|а, -иш (-их) V mit Staub be'decken vr <b> нзпращ|ам, -аш (-ах) uv; изпрат[я, -иш (-их) V1. 'schicken vt, 'senden vr < 10 > 2. (придружавам) be'gleiten vt <b> 3. (при отпътуване) verabschieden vr < b >; x ce ein'ander be'gleiten vr изпрашан|е n, -ия pl 1. 'Sendung / 17, 'Absendung / 17 2. (придружаване) Begleitung /17 3. (сбогуване) Ver- ’abschiedung /17 изпращач m, -и pl 1. 'Absender m 4 2. (при отпътуване) zur Verabschie¬ dung Erschienener m 7+ излращяв|ам, -аш (-ах) uv; изпращ|я, -йш (-ях) V 'krachen vi <hb>, 'knak- ken vi <hb> изпреваря / nur sg: в ~ um die 'Wette изпреварвам, -аш (-ах) uv; изпревар|я, -иш (-их) V 1. (надминавам) über- 'holen vr <b> 2. (предварям) zu'vorkommen vi < 33 г/sn > (някого в нещо jmdm. bei etw. 5) изпреварван |e n, -ия pl 1. Überholen n 23 2. (предваряне) Zu'vorkommen n 23 нзпревар|ям, -яш (-ях) uv - изпре¬ варвам кзпрегиа t изпрягам изпреда f изпрйдам изпречи|ам, -аш (-ах) uv; изпреч а, -иш (-их) v in den Weg 'stellen (нещо на od пред някого jmdm. etw.); s се 1. sich in den Weg 'stellen vr (пред някого jmdm.) 2. (явявам cc) sich 'zeigen vr, sich er'heben vr < 14b > язпрйд|ам, -аш (-ах) uv; из|преда, -предеш (-предох) v 'fertigspinnen vr <26> изприказв ам, -аш (-ах) uv; изприка|жа, -жеш (-зах) v er'zählen vt < b >; x ce sich 'aussprechen vr < 16a> нзпрнпкв|ам, -аш (-ах) uv; изпрйпк|ам, -аш (-ах) V 'hinlaufen vi <9аjsn>, 'hinspringen vi < 27 a./sn > (до zu 3) изпрйщв|ам ce, -aui ce (-ax ce) uv; изпрйщ|я се, -иш се (-их ce) v 'Aus¬ schlag be'kommen < 33 b > излрйщван|е n, -ия pl 'Ausschlag m 2 изпрнщ ям се, -яш се (-ях cc) uv = изпрйщвам ce нзпрнщя ce f изпрйщвам ce изпробвам, -аш (-ax) uv, v 1. 'ausprobie¬ ren vr < a >, er'proben vr < b > 2. (дре¬ хи) 'anprobieren vr < a > нзпробван|е n, -ия pl 'Prüfung / 17, Erprobung / 17 изпроводяк rn nur sg 'Abschiedsge¬ schenk n 20; на ~ zum 'Abschied язпровожд|ам, -аш (-ax) uv; изпро¬ води, -иш (-их) V 1. verabschieden vr < b > 2. (изпращам) 'schicken vr изпросв|ам, -аш (-ax) uv; изпрос|я, -иш (-их) V erbetteln vr < b > нзлружв ам, -аш (-ах) uv; изпруж|а, -иш (-их) V 'strecken vr, 'ausstrecken vr < а >; s ce sich 'recken vr, sich 'strecken vr изпръскв|ам, -аш (-ax) uv; изпръск|ам, -аш (-ах) V 1. 'vollspritzen vr <а> 2. (течност) ver'spritzcn vt < b > изпръхв|ам, -аш (-ах) uv; изпръхн|а, -еш (-ах) V 'aufplatzen vr <а/sn>, rauh 'werden vi < 18/sn> изпръхнал adj 'aufgeplatzt, rauh нзпръхтяв|ам, -аш (-ax) uv; изпръхт|я. -йш (-ях) V 'schnauben vi <hb>
изпрягам 282 изпряг|ам, -аш (-ах) uv; изпрегн|а, -еш (-ах) V 'ausspannen vt <а> изпрягв|ам, -аш (-ах) uv = изпрягам изпсув|ам, -аш (-ах) v 'fluchen vi <hb> изпукв|ам, -аш (-ах) uv; изпук|ам, -аш (-ах) V 1. 'knallen vi <hb> 2. (уми¬ рам) umg kre'pieren vi <sn> изпулв|ам, -аш (-ах) uv; изпул]я, -иш (-их) V 'aufreißen vt <23а>; ä очи die 'Augen 'aufreißen; s ce die 'Augen 'aufreißen излуск|ам, -аш (-ах) uv; изпусн|а, -еш (-ах) V I. (да падне) 'fallen 'lassen vt <2/hb> 2. (без да падне) 'los¬ lassen v/ <3а> 3. (да избяга) ent- 'wischen 'lassen 4. (влак, човек) ver- 'passen vt <b> 5. (сгода) sich ent- 'gehen 'lassen 6. (издавам) von sich 'geben vt <15>; s искри 'Funken 'sprühen vi; ä пара 'dampfen vi <hb>; % cesichver'plappern vr <b> изпухв|ам, -аш (-ах) uv; изпух|ам, -аш (-ах) V 'ausklopfen vt <а>, 'aus¬ schütteln vt <a> нзпухтявам, -аш (-ах) uv; изпухт|я, -йш (-ях) V 'schnaufen vi < hb > изпушв|ам, -аш (-ах) uv; изпуш|а, -иш (-их) V 'rauchen vt, 'fertigrauchen vt < а >, 'aufrauchen vt < a > изпушкв|ам, -аш (-ах) uv; изпушк|ам, -аш (-ах) V veralt 1. 'knallen vi <hb> 2. (куршуми) ver'schießen vr < 32 b > изпущ|ам, -аш ( ах) uv = изпускам изпъв|ам, -аш (-ах) uv; изпън|а, -еш (-ах) V 1. (шия, тяло) 'recken vt 2. (ръка, крак) 'ausstrecken vt < а > 3. (струна) 'spannen vt изпъваи|е и, -ия pl 'Spannung / 17, 'Anspannung /17 изпьжд[ам, -аш (-ах) uv; изпъд|я, -иш (-их) v hin'ausjagen vt < а >, hin'aus- werfen vt < 16 а > изпъкв|ам, -аш (-ах) uv; изпъкн|а, -еш (-ах) V 1. (издавам се) 'vorspringen vi < 27 й/hb > 2. (очертавам се) sich 'ab¬ zeichnen vr <а> 3. (отличавам се) her'vorstechen vi < 16 а/АЬ > (с durch 4). her'ausragen vi < а/hb > (с mit 5) изпъкнал adj her'vorstehend изпъкналост /, -и pl 'Vorsprung m 2 нзпълв!ам, -аш (-ах) uv; изпълн|я, -иш (-их) v 1. (напълвам) 'füllen vt 2. (за¬ пълвам) 'ausfüllen vt <а> 3. iibertr er'füllen vr < b > изпълзявам, -аш (-ах) uv; изпълз|я, -йш (-ях) V 1. (погледнато отвътре) hin'auskriechen vi <32а/sn> 2. (по¬ гледнато отвън) her'auskriechen vi <32 аjsn> 3. (изпод нещо) her'vor¬ kriechen vi <32 а/sn> 4. (до нещо) 'hinkriechen vi < 32 а/sn >, 'kriechen vi < 22/sn > (до zu 3) изпълком m, -и pl Abk Exekutivkomi¬ tee n 24 изпълнени|е n, -я pl 1. Erfüllung/17 2. (извършване) 'Ausführung / 17 3. Jur Vollstreckung / 17 4. Theat 'Aufführung /17; 'Darbietung /17 изпълним adj realisierbar изпълнител (-ят) m, -и pl 1. Jur Voll¬ strecker m 4 auch übertr; съдебен ~ Gerichtsvollzieher ги 4 2. Theat, Mus 'Ausführender m 7+; (на роля) 'Dar¬ steller m 4 изпълнител |ен, -ни adj 1. 'ausführend; Exekutiv-; s комитет Exekutivkomi¬ tee n 24; ä лист Jur Voll'streckungs- bescheid ml; - ни органи 'ausführen¬ de Or'gane n 20/pl, Exekutive / 16; - на власт Exekutive 2. (надежден) verläßlich, 'zuverlässig изпьлнителк|а /, -и pl Voll'streckerin Я® , изпълнителност fnur sg 'Zuverlässigkeit /17, Verläßlichkeit/17 изпълняв|ам, -аш (-ах) uv; изпълн|я, -иш (-их) V 1. er'füllen vt <b>; « плана den Plan er'füllen 2. (осъщест¬ вявам) 'ausführen vt < a >; е заповед 'einen Be'fehl 'ausführen 3. Mus 'ausfüh¬ ren, 'vortragen vt <4a> 4. Theat 'auf¬ führen vt <a>; (роля) 'darstellen vt <a>; а роля'eine'Rolle'spielen изпъли|ям, -яш (-ях) uv = изпълвам изпъна | изпъвам изпьпл|ям, -яш (-ях) uv; изпт»пл|я, -еш
283 наранен (-ах) V 1. her'vorkrabbeln vi <ajhb> 2. (до нещо) 'hinkrabbeln vi < a/hb >, 'krabbeln vi <hb> (до zu 3) изпърво umg и. изпървом adv zu'erst излържв|ам, -аш (-ах) uv; изпърж[а, -иш (-их) V 'braten vi < 3 >; добре х gut 'durchbralen vt < 3 a > изпърл|ям, -яш (-ях) uv; изпърл|я, -иш (-их) v 'absengen vt < а > изпърхв|ам, -аш (-ах) uv; изпърх|ам, -аш (-ах) V 1. (кон) 'schnauben vi <hb> 2. (пиле) 'flattern vi <hb> изпъстр|ям, -яш (-ях) uv; изпъстр|я, -иш (-их) V bunt 'färben vt ['sprenkeln vr] нзпъхтяв|ам, -аш (-ах) uv; изпъхт|я, -йш (-ях) V 'aufstöhnen vi <ajhb> излъчв ам, -аш (-ах) uv; изпъч|а, -иш (-их) V her'vorstrecken vt < а > изпъшквам, -аш (-ах) uv; изпъшк|ам, -аш (-ах) V 'aufstöhnen vi <a/hb>, 'aufseufzen vi <ajhb> изпъшкване n, -ия pl 'Stöhnen n 23, 'Seufzen n 23 изпяв|ам, -аш (-ах) uv; изп|ея, -ееш (-ях) V 'singen vt <21 > О изпял си е песента er hat 'ausgespielt изработв|ам, -аш (-ах) uv; изработ|я, -иш (-их) V 1. (направям) 'arbeiten vt (от aus 3), 'anfertigen vt < а > (от aus 5) 2. (умствено) 'ausarbeiten vr < а > 3. (отработвам) 'abarbeilen vt < a > 4. (спечелвам) ver'dienen vt < b >; » си sich er'arbeiten vr изработване n nur sg 'Herstellung /17, 'Anfertigung/17 изработка / nur sg 'Ausführung / 17, 'Arbeit /17 изработя | изработвам изравнени!е п, -я pl = изравняване изравнйтел|ен, -ни adj 'ausgleichend. 'Ausgleichs- изравняв|ам, -аш (-ах) uv; изравн|я, -йш (-йх) V 1. (изглаждам) 'ebnen vr 2. (правя еднакъв) 'ausgleichen vt <21 а>,'angleichen vt <21a> 3. (pe- дйца) 'ausrichten vt < a > O x сметка 'eine 'Rechnung begleichen < 21b >; x със земята dem 'Erdbo¬ den 'gleichmachen vt <a>; s ce 1. sich 'angleichen vr 2. (настйгам 'einholen <a> (c някого jmdn.) изравняване n nur sg 'Angleichung /17, 'Ausgleich m 1 нзрав|ям, -яш (-ях) uv; изров|я, -иш (-их) V 1. 'ausgraben vt <4а> (от aus 3) 2. (разравям) zer'wühlen vt <b> Израел m 'Israel n 24 израел|ец m, -ци pl Isra'eli m 6 израелски adj isra'elisch изражд|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; изрод|я се, -йш се (-йх ce) v 1. ent'arten vi < bjsn > (в zu 3) 2. übertr 'ausarten vi < а/sn > (в in 4, zu J) израждан е n, -ия pl Ent'artung / 17 изражени1е n, -я pl 'Ausdruck m 2 израз m, -и pl 1. 'Ausdruck m 2; на лицето Ge'sichtsausdruck; начин на ~ 'Ausdrucksweise /16 2. Math For¬ mel /16 йзраз|ен, -ни adj 1. 'Ausdrucks- 2. (из- разйтелен) 'ausdrucksvoll изразйтел (-ят) m, -и pl 'Sprecher m 4, Ver'treler m 4 изразйтел |ен, -ни adj 'ausdrucksvoll изразително adj mit 'Ausdruck изразителност/nur sg 'Ausdruckskraft /14 йзразност / nur sg 'Ausdrucksfähigkeit /17 изразходвам, -аш (-ax) uv, v verbrau¬ chen vt <b>; (пари) 'ausgeben vt < 15a> изразходване n nur sg Ver'brauch m 1; ~ на енергия Energieverbrauch; ~ на материал Materialverbrauch; ~ на средства Ver'brauch von 'Mitteln изразяв|ам, -аш (-ax) uv; израз|я, -йш (-йх) V 'ausdrücken vt <а>; zum 'Aus¬ druck 'bringen v/ < 24 >; s ce sich 'ausdrücken vr израилтян|ин m, -и pl Israe'lit m 8 израилтянк|а /, -и pl Israe'litin/ 18 израилтянски adj israe'litisch изранен adj mit 'Wunden be'deckt
изранявам 284 израняв|ам, -аш (-ах) uv; изран|я, -йш (-йх) V mit 'Wunden be'decken vt <b>; s ce sich mit 'Wunden be¬ 'decken vr израсте 1ам, -аш (-ах) uv; израсн|а, -еш ( ах) od израст|а, -еш (израстох) v 1. 'wachsen vi <4/sn> auch iibertr 2. (прекарвам детството) 'aufwach¬ sen vi <4afsn> 3. (издигам ce) sich er'heben vr < 14 b> 4. (развивам ce) erwachsen vi < 4 bJsn > (от aus 3) O ~ ат ми криле iibertr mir 'wachsen 'Flügel израсгь|к m, -ци pl 1. 'Auswuchs m 2 auch Med 2. (издънка) 'Schößling nt 1* изревйв)ам, -аш (-ах) uv; изрев|а, -еш (-ах) V 'losbrüllen vi < а fhb >, 'aufbrül¬ len vi <a./hb> auch iibertr изредя t изреждам изрежа t изрязвам изрежд|ам, -аш (-ах) uv; изред|я, -йш (-йх) V 1. die 'Runde 'machen (всички bei 'allen) 2. (изброявам) 'aufzählen vt < a > 3. (изказвам) 'hersagen vr < a >; * ce i. (йдвам по ред) der 'Rei¬ he nach 'kommen vi <33/sn> 2. (явя¬ вам се по ред) der 'Reihe nach er¬ scheinen vi <23bjsn> 3. (изказвам се по ред) der 'Reihe nach 'sprechen vi < 16 /hb> йзрез m nur sg Schnitt m I изрезк|а fy -и pl 1. 'Abschnitt m 1 2. (извадка) 'Ausschnitt ml; x от вестник 'Zeitungsausschnitt изрека t изричам изречени|е л, -я pl Gramm Salz m 2 изрив m, -и pl 'Ausschlag m 2 ‘изривам, -аш (-ах) uv; изрй|я, -еш (-х) V 1. 'ausgraben vt <4а> 2. (разра¬ вям) zer'wühlen vt < b > 2нзрйв|ам, -аш (-ах) uv; изрйн|а, -еш (-ах) V1. 'wegschaufeln vt <а> 2. iibertr hin'auswerfen vt <16>; s ce 'Aus¬ schlag be'kommen < 33 b > нзрнгв|ам, -аш (-ах) uv; изрйгн|а, -еш (-ах) V1. 'speien vt < 23 >, 'ausspeien vt <23a> 2. (вулкан) 'ausbrechen vi < 16 a /sn> изршван|е n, -ия pl 1. 'Speien n 23 2. 'Ausbruch m 2; » на вулкан Vul- 'kanausbruch изригна t изригвам изрйна t 2изрйвам нзрйнв1ам, -аш (-ах) uv - 2изривам изрисувам, -аш (-ах) uv, v 1. 'fertig¬ malen vt < а >, 'fertigzeichnen vt < a > 2. (покрйвам c картини) be'malen vt <b>; * ce sich 'abzeichnen vr <a> изрита] ам, -аш (-ах) uv; изрйт|ам, -аш (-ах) V hin'aussloßen vt < 34 а > нзркч|ам, -аш (-ах) uv; из|река, -речеш (-рекох, -рече) v 'aussprechen vr < 16а> изричаме п nur sg 'Aussprechen п 23jsg изрич ен, -ни adj 'ausdrücklich изрйя Т ‘изривам изровя I изравям изрод т, -и pl 'Mißgeburt / 17, iibertr 'Ausgeburt /17 изроден adj ent'artct изродя ce t израждам се изроив1ам, -аш (-ах) uv; изрон!я, -иш (-их) V 1. (грозд) 'abbeeren vr <а>, 'rebeln vr 2, (клас) 'auskörnen vt < а > 3. (хляб) zer'bröckeln vr < b > 4. (под- мйвам) ’auswaschen vt <4a>, unter- - 'spülen vr <b>; x ce 'wegrutschen vr < a/sn > изругав|ам, -аш (-ах) uv; изруга[я, -еш (-х) V 'fluchen vi <hb>, 'schimpfen vi <hb>; x някого jmdn.'ausschimp¬ fen <a> нзрусяв|ам, -аш (-ах) uv; изрус|ея, -сеш (-ях) V 'bleichen vr; (правя косата ру¬ са) blon'dieren vr нзручав]ам, -аш (-ах) uv; изруч|а, -йш (-ах) V 'aufbrummen vi < а/hb >, 'auf¬ heulen vi <a/hb> нзръкопляскв|ам, -аш (-ах) uv; изръ¬ копляскам, -аш (-ах) v in die 'Hände 'klatschen vi <hb> нзръмжав|ам, -аш (-ах) uv; изръмж|а, -йш (-äx) v 'knurren vi <hb>, 'an¬ knurren vr <a>; x на някого jmdn. 'anknurren, jmdn.'anschnauzcn <a> изръсв|ам, -аш (-ах) uv; изръс|я, -иш
285 изскубвам (-их) V 1. (намокрям) be'sprengen vt <b> 2. (посипвам) be'streuen vt <b> 3. (свършвам) 'aufbrauchen vt <a> изръфам t изръфвам кзръфан adj 'ausgefranst; (окъсан) zer- 'rissen, ver'schlissen изръфв|ам, -am (-ax) uv; изръф|ам, -am (-ax) v 'ausfransen vt < a> наряд|ен, -ни adj 'ordentlich, 'einwand¬ frei изрядко adv ab und zu изрязв|ам, -аш (-ax) uv; из | режа, -режеш (-рязах) V 1. (отрязвам) 'schneiden vt <21, d-tt>, 'abschneiden vt <2la, d-tt> 2. (отрязвам c трион) 'sägen vt, 'absägen vt <a> 3. (изработвам, изкарвам c рязане) 'ausschneiden vt < 21 a, d-tt > 4. (изработвам c трион) 'aussägen vt <a> 5. (нарязвам) zer'schneiden vt <21 b, d—tt > 6. (на¬ рязвам c трион) zcr'sägen vt < b>; x се (откроявам се) sich 'abzeichnen vr <a>, sich 'abheben vr < 14a> нзсвйрв!ам, -аш (-ax) uv; изсвйр|я, -иш (-их) V1. (със свирка, с уста) 'pfeifen vt <21 > 2. (рог) er'tönen vi < Ь/sn > 3. (изпълнявам) 'spielen vt; (за присъст- вуващи) Vorspielen vt <a>; x нещо на пиано etw. auf dem Kla'vier 'spielen нзсвирваи|е n, -ия pl I. (c уста, със свирка) Pfiff m 1 2. (изпълнение) Spiel n 20 изсвиркв|ам, -аш (-ax) uv; изсвйрк|ам, -аш (-ах) V 'pfeifen vt <21 >, 'einen Pfiff 'ausstoßen < 34 a > изсвиря t изсвирвам нзседяв ам, -аш (-ax) uv; изсед|я, -йш (-ях) v ver'bringen vt < 24 b >, her'um¬ sitzen vt <2Sla/hb> изсека | изсичам изсекв|ам, -аш (-ax) uv; изсекн[а, -еш (-ах) V die 'Nase 'putzen (някого jmdm.); * се sich die 'Nase 'putzen vr, (sich) 'schneuzen vi <hb> изселв|ам, -аш (-ax) uv; изсел(я, -иш (-их) v 'aussiedeln vt <а/hb>; х се von 'einem Ort 'wegziehen vi <32a, h-g/sn >; (в друга страна) 'auswan¬ dern vi <ajsn> изселваме n, -ия pl 'Aussiedelung /17; (в друга страна) 'Auswanderung /17 изселни|к m, -ци pl 'Auswanderer m 4 изселниц|а f -и pl 'Auswanderin /18 изселнически adj 'Auswanderer-, 'Aus- wanderungs- изселя t изселвам изсел[ям, -яш (-ях) uv = изселвам изсйпв|ам, -аш (-ах) uv; изсйп|я, -еш (-ах) V 'ausschütten vt <а>; (без да искам) ver'schütten vt <b>; * се 1. (течност) her'auslaufen vi < 9 аjsn > 2. (предмети) her'ausfallen vi <3а/ sn > 3. (струпвам се) sich 'ansammeln vr < a > 4. volkst (изкйлвам се) sich 'einen Bruch 'heben vt < 14 > нзснч|ам, -аш (-ax) uv; из|сека, -сечеш (-сякох, -сече) v 'schlagen vt < 4>; » гората den Wald 'abholzen < а >; * дървета 'Bäume 'fallen изскач|ам, -аш (-ах) uv; изскоч|а, -иш (-их) V 1. her'vorspringen vi < 27 а jsn >, her'ausspringen vi < 27 &/sn > 2. (появя¬ вам се изведнъж) 'plötzlich 'auftauchen vi < а/sn > 3. (издавам се, измъквам се) her'vortreten vi < 15 а /sn >, her'austreten vi <15a/sn> изскимтяв(ам, -аш (-ax) uv; изскимт|я, -йш (-ях) V 'anfangen vi < 2 а/hb > zu 'winseln изскокв|ам, -аш (-ax) uv; изскокн|а, -еш (-ах) V = изскачам изскоча f изскачам изскрибуцв|ам, -аш (-ах) uv; изскри- буц|ам, -аш (-ах) v kurz 'knarren vi <hb>, kurz 'quietschen vi <hb> изскрилтяв|ам, -аш (-ax) uv; изскрип- т|я, -йш(-ях) Vkurz 'knarren vi <hb>, kurz 'knirschen vi <hb> нзскръцв|ам, -аш (-ax) uv = изскърцвам ‘HacKyönlaM, -аш (-ax) uv; изскубн|а, -еш (-ах) V 'reißen vt <21 >, 'ausreißen vt <21a>, her'ausreißen vt <21a>, 'losreißen vt <21a>; x ce sich'losrei¬ ßen vr
изскубвам 286 2изскубв|ам, -аш (-ах) uv; изскуб|я, -еш (-ах) V her'ausreißen vr <21а>, her- 'ausrupfen vr <a> изскубна t ‘изскубвам изскубя t 2изскубвам изскърцв|ам, -аш, ( ах) uv; изскърц|ам, -аш (-ах) V 'knirschen vi <hb> изследв|ам, -аш (-ах) uv untersuchen vt < b >; (научен проблем) erforschen vt < b>; (проверявам) über'prüfen vt <b> изследван |e и, -ия pl U nter'suchung/17, Er'forschung / 17; (научно-изсле¬ дователска дейност) 'Forschung/17; научно-приложни ~ ия 'angewandte 'Forschung; » то на едно произшес¬ твие die Untersuchung 'eines 'Vor¬ falls; ж то на океана die Er'forschung des 'Ozeans; * то Fra космоса die Er'forschung des 'Kosmos, 'Kosmos¬ forschung; публикувам s 'eine Un¬ tersuchung veröffentlichen < b > изследван m, -и pl 'Forscher m 4, Er- 'forscher w 4 изследовател (-ят) m, -и pl 'Forscher m 4, Erforscher m 4; - на Арктиката 'Arktisforscher изследователк|а/ -и pl 'Forscherin/18 изследователски adj 'Forschungs-; ~ институт 'Forschungsinstitut n 20 изслужв|ам, -аш (-ах) uv; изслуж|а, -иш (-их) V 'abdienen vt < а > изслушв|ам, -аш (-ах) uv; изслуш|ам, -аш (-ах) V 'anhören vt < а > изсмйв ам се, -аш се (-ах се) uv; изсм|ея се, -ееш се (-ях се) v 1. (избухвам в смях) 'auflachen vi <&/hb> 2. (прис- мйвам се) 'lachen vi <hb> (на 'über 4) нзсмукв(ам, -аш (-ах) uv; изсму|ча, -чеш (-ках) v 'aussaugen vt < а > auch übertr O изсмукал го е из пръстите си er hat es sich aus den 'Fingern ge'sogen нзсмъркв!ам, -аш (-ах) uv; изсмърк|ам, -аш (-ах) V 1. (нос) die 'Nase 'hochzie¬ hen < 32 a, h-g> 2. (емфие) Schnup¬ fen vi <hb> 3. (изразходвам емфие) 'aufbrauchen vt < a >; изсмърках цяла кутия емфие ich 'habe 'eine 'gan¬ ze 'Dose 'Schnupftabak 'aufgebraucht изстенв|ам, -аш (-ах) uv; изстен|а, -еш (-ах) V 'aufstöhnen vi < г/hb > изстйв|ам, -аш (-ах) uv; изстйн|а, -еш (-ах) V 1. kalt 'werden vi <18/sn>, 'abkühlen vt <a>, er'kalten vi < b/srt > auch übertr 2. (простудявам се) sich er'kälten vr <b> изстйнк|а / -и pl Er'kältung /17 изстйскв|ам, -аш (-ах) uv; изстйск|ам, -аш (-ах) V 'ausdrücken vt < а >, 'aus¬ quetschen vt < a > O * някого като лимон jmdn. wie 'eine Zi'trone 'aus¬ quetschen нзстрадв|ам, -аш (-ах) uv; изстрадам, -аш (-ах) v er'leiden vt <21 b, d—tt > йзстрел m, -и pl Schuß m 2 0 давам ~ Schießen vt < 32 >, 'einen Schuß 'ab¬ geben < 15 a > изстрелв|ам, -аш (-ах) uv; изстрел|ям, -яш (-ях) VI. (давам йзстрел) ‘schießen vt < 32 > 2. (изразходвам бойни прй- паси) ver'schießen vt < 32 b > 3. (раке¬ та) Starten vt, 'abschießen vt < 32 a> O той изстреля всйчките си патрони übertr er hat sein 'Pulver ver'schossen изстрелваме n, -ия pl 'Abschuß m 2; ä на ракета Ra'ketenstart m 1 od 6 изстудявам, -аш (-ах) uv; изстуд|я, -йш (-йх) V 'abkühlen vt < а > изстудяваме п, -ия pl Abkühlung / 17 изстьпв|ам, -аш (-ах) uv; изстъп]я, -иш (-их) V 'vortreten vi < 15 а/sn >, her- 'vortreten vi <15afsn>; s ct = из- стъпвам изстъпление n, -я pl 1. (крайна въз¬ буда) Rase'rei/17 2. (постъпка) 'Aus¬ schreitung/ 17 изстьпя t изсгьпвам изстърга|ам, -аш (-ах) uv; изстър|жа, -жеш (-гах) v 1. (изчйствам) 'abkrat¬ zen vr <а> 2. (изглаждам) 'abscha¬ ben vt <а> 3. (стрйвам) 'reiben vt < 23 >, zer'reiben vr < 23b > изсукв|ам, -аш (-ах) uv; изсу|ча, -чеш (-ках) V1. (мляко) 'aussaugen vt < а > 2. (нйшки) 'wickeln vr
287 източен изсумтяв|ам, -аш (-ах) uv; изсумт|я, -йш (-ях) V 'prusten vr <hb>, 'schnau¬ fen vf <hb> изсуча I изсуквам изсушав|ам, -аш (-ах) uv; изсуш|а, -йш (-йх) V 'trocknen vf; s пране die 'Wäsche'trocknen 'lassen vt <3/hb>; at гъби 'Pilze 'trocknen; ss плодове Obst 'dörren; ä блато 'einen Sumpf 'trockenlegen <a> изсърбв1ам, -аш (-ах) uv; изсърб|ам, -аш (-ах) V 1. (изпивам, изяждам) 'ausschlürfen vt <а> 2. (издавам сър- бане) 'schlürfen vt изсъскв|ам, -аш (-ах) uv; изсъск|ам, -аш (-ах) v 'zischen vi <hb> изсъхв ам, -аш (-ах) uv; изсъхн|а, -еш (-ах) V 'austrocknen vi < аjsn > изтеглйв adj 'dehnbar изтегл|ям, -яш (-ях) uv; изтегл|я, -иш (-их) V 1. (изваждам навън) 'ziehen vt <32, h-g>, her'ausziehen vt <32a, h-g >; * чекмеджето das 'Schubfach her'ausziehen; ä колата от калта den 'Wagen aus dem Schlamm 'ziehen; * нещо от водата etw. aus dem 'Wasser 'ziehen 2. (удължавам) 'langziehen vt <32a, h-g>, 'strecken vt 3. (пари) 'abheben vt <14a>; s пари от банката auf der Bank Geld 'abheben 4. (оттеглям) 'abziehen vt <32a, h-g>, zu'rückziehen vt <32a, h-g> 5. (изстрадвам) er'leiden vr <21 b, d-tt >, 'durchmachen vt < a >; s се 1. (израствам тънък и висок) sich 'strecken vr 2. (оттеглям се) 'abziehen vr изтегна f изтягам изтежко adv 1. (тромаво) 'schwerfällig 2. (c болка) 'schmerzlich 3. (автори¬ тетно) ge'wichtig изтезав|ам, -аш (-ах) uv 'foltern vf, 'peinigen vt изтезаваме и, -ия pl и. изтезани|е я, -я pl 'Folterung /17 изтека | ‘изтйчам изтйкв|ам, -аш (-ах) uv; изтйк|ам, -аш (-ах) V hin'ausstoßen vt < 34 а > изтнрв|ам, -аш (-ах) uv; изтйр|я, -иш (-их) V ver'jagen vt < b > изтнхо и. изтихом adv 'leise ‘изтйч|ам, -аш (-ах) uv; из|тека, -течеш (-текох, -тече) v 1. (излйвам се) 'aus¬ taufen vi <9аfsn> 2. (извирам) ent¬ springen vi < 27 Ъ/sn > 3. (време) ver¬ gehen vr <13 Ъ/sn > 4. (срок) 'ablau¬ fen vi <9a/sn> O много вода изте¬ че от тогава seit'dem ist viel 'Wasser die 'Elbe hin'untergeflossen 2 изтйчам t изтйчвам изтйчв|ам, -аш (-ах) uv; изтйчам, -аш (-ах) V 'laufen vi < 9/sn > изтласкв|ам, -аш (-ах) uv; изтласк|ам, -аш (-ах) V 'stoßen vf < 34 >; (навън) hin'ausstoßen vt < 34 а > изтласкван |е п, -ия pl 'Stoßen п 2ljsg йзток т nur sg 'Osten т 4jsgt Ost; на ~ от im 'Osten von; Близкият ~ der 'Nahe 'Osten; Далечният ~ der 'Fer¬ ne 'Osten изтопив|ам, -аш (-ах) uv; изтоп|я, -йш (-йх) V 1. (мас) zer'laufen 'lassen vf <3jhb> 2. (изяждам) 'auftunken vf <a> изтормозв|ам, -аш (-ах) uv; изтор- моз[я, -иш (-их) V 1. (преча) 'stören vf, ‘hemmen vf 2. (мъча) 'peinigen vt източв|ам, -аш (-ах) uv; източ|а, -иш (-их) V 1. (излйвам) 'ausschülten vf < а >, 'ausgießen vt < 32 а >; (бг>чва) 'abzapfen vf <а> 2. (протягам) 'strecken vf 3. (сечиво) 'schärfen vf, 'schleifen vf <21 > 4. (тесто) 'ausrol¬ len vf <a>; * се I. (оттеглям се) 'abziehen vr <32a, h-g/sn> 2. (из¬ раствам на височина) in die 'Lange 'wachsen vf <4/sn> йзточ|ен, -ни adj 'östlich, Ost-; в ~ на посока in 'östliche ['östlicher] 'Rich¬ tung; » вятър 'Ostwind; ~ на Бъл¬ гария 'Ostbulgarien n 23 O * въпрос Hist 'Balkanfrage /16, die orienta¬ lische 'Frage източен adj 1. (течност) 'ausgegossen 2. (тесто) 'ausgerollt 3. (висок, тънък) lang 'aufgeschossen, hoch ge'wachsen
източник 288 йзточни|к /и, -ци pl 'Quelle /16 източно adv 'östlich; ~ от 'östlich von изтощав|ам, -аш (-ах) uv; изтощ|я, -йш (-йх) V er'schöpfen vt < b > изтощен adj er'schöpft изтощение n nur sg и. изтощеност f nur sg Erschöpfung / 17 изтощителен, -ни adj 'aufreibend, 'kräftezehrend изтощя t изтощавам изтравниче n, -та pl Bot 'Brauner 'Strei¬ fenfarn m 1 изтрав|ям, -яш (-ях) uv; изтров|я, -иш (-их) v ver'giften vt < b > изтрайв|ам, -аш (-ах) uv; изтра|я, -еш (-ях) V 1. (понасям) 'aushalten vt < 3 а > 2. (не се развалям) sich 'halten vr <3> изтракв]ам, -аш (-ах) uv; изтрак|ам, -аш (-ах) V 'klappern vi <hb>, kurz 'klappern изтрая t изтрайвам изтреби)ам, -аш (-ах) uv; изтреб|я, -иш (-их) V ver'nichten vt < b>, 'ausmerzen vt <a> изтребване n nur sg Verrichtung/1 1/sg изтребител (-ят) m, -и pl 1. Ver'nichter m 4 2. Mil 'Jagdflugzeug n 20 изтребител-бомбардировач m, -и pl 'Jagdbomber m 4 изтребйтел|ен, -ни adj 1. vernichtend 2. Mil 'Jagdflieger-; ~на авиация 'Jagdfliegerkräfte pl* изтреблеии|е n, -я pl Vernichtung /17/Jg изтребя t изтребвам изтрезняв|ам, -аш (-ах) uv; изтрезн|ея, -ееш (-ях) V 'nüchtern 'werden vi < 18 fsn> auch übertr изтрезняване n nur sg 'Ausnüchtern n 23; übertr Ernüchterung / 17 изтрепв|ам, -аш (-ах) uv; изтреп|я, -еш (-ах) у er'schlagen vt < 4 b > изтрещяв|ам, -аш (-ах) uv; изтрещ|я, -йш (-ях) V 'krachen vi <hb> изтривали | а /, -и pl 1. (бърсалка) 'Schuhabtreter m 4, 'Abstreicher m 4 2. (за къпане) 'Waschfleck m 1 изтрйв|ам, -аш (-ах) uv; изтрй|я, -еш (-х) V 1. (изчиствам) 'abwischen vt < а > 2. (обувки) 'abtreten vt < 15 а > 3. (заличавам) ver'wischen vt <b> 4. (c гума) 'wegradieren vt <a> 5. (изстъргвам) 'abkratzen vt <a> ' 6. (избърсвам) 'abreiben vt < 23 a > 7. (изхабявам) 'abwetzen vt <a>, 'abtragen vt < 4 a >; * от лицето на земята aus der Welt 'schaffen vt < 1 >; ж се 1. (изхабявам се) sich 'abnutzen vr <a> 2. (заличавам се) sich ver- 'wischen vr <b> изтрит adj 'abgetragen, 'abgeschabt, 'schäbig; ~ и фрази 'abgedroschene 'Phrasen pl кзтрйя f изтривам изтровя | изтравям изтропв|ам, -аш (-ах) uv; изтроп|ам, -аш (-ах) V 'anklopfen w < a./hb >; (с крак) 'aufstampfen vi < а/hb > изтрополяв|ам, -аш (-ах) uv; из¬ тропала, -олйш (-олях) V 'poltern vi <hb>, 'trampeln vi <hb> нзтръгв[ам, -аш (-ах) uv; изтръг|на, -неш (-нах) v I. (откъсвам) 'ausreißen vt <21a>, her'ausreißen vt <21a> 2. (отнемам) ent'reißen vt <21b>, 'reißen vt < 21 >; ж нещо от ръцете му etw. aus 'seinen 'Händen 'reißen od etw. 'seinen 'Händen ent'reißen O ж някого от беда jmdm. aus der Not 'helfen vi <16)hb>\ » нещо c ко¬ рените etw. mit der 'Wurzel 'ausrotten <a>; « обещание от някого jmdm. ein Versprechen 'abzwingen < 27 a >; ä победата den Sieg er'ringen < 27 b >; ж някого от смъртта jmdn. dem Tod ent'reißen <21 b>; ж съгласие 'eine 'Zusage ent'locken <b> [er'zwingen <27b>]; ж при¬ знание ein Ge'ständnis ent'locken [er'zwingen]; ж тайна от някого jmdm. ein Ge'heimnis ent'locken; ж усмивка от някого jmdm. ein 'Lächeln ent'locken ['abringen < 27 a > ]; ж се ent'rinnen vi < 26 b/sn >, cnt'kommen vi < 33 b/sn > (от някого jmdm.) O
289 изтягам въздишка се изтръгна от гърдите му ein 'Seufzer ent'rang sich 'seiner Brust изтръпв|ам, -аш (-ах) uv; изтръпва, -еш (-ах) V 1. 'schaudern vi <hb>, mich 'schaudert; » от ужас mich 'schaudert vor Ent'setzen 2. (ръка, крак) 'einschtafen vi <3ajsn>; кра¬ кът ми е изтръпнал mein Bein ist 'eingeschlafen изтръпваме л, -ия pl 'Schaudern n 23 (sg изтръскв[ам, -аш (-ах) uv; изтръск|ам, -аш (-ах) V 'schütteln vr изтръшкв|ам, -аш (-ах) uv; изтръш¬ кам, -аш (-ах) V 'niederwerfen vt <16а>, 'umwerfen vt <16а>, zu 'Boden 'werfen vt < 16 > изтулв[ам, -аш (-ах) uv; изтуп|ам, -аш (-ах) V 'ausklopfen vt <а> изтъкав|ам, -аш (-ах) uv; нзтъ|ка, -чеш (-ках) V 'weben vt <auch 14 > изтькв|ам, -аш (-ах) uv; изтъкн|а, -еш (-ах) V her'vorheben vr <14а>, be- 'tonen vt <b> изтъкнат adj hervorragend нзтълкув|ам, -аш (-ах) uv, v 'auslegen vt < а >, interpre'tieren vt < d >, 'deuten vt изтънея ] ‘изтънявам нзтьико adv 1. (остро) scharf 2. (под¬ робно) aus'führlich изтънчав|ам, -аш (-ах) uv; изтънч|а, -йш (-йх) V1. (дъска) 'dünner 'machen vt 2* (обноски) ver'feinem vt <b> изт£ичв(ам,-аш(-ах)иу = изтънчавам изтънчен adj 'auserlesen, verfeinert, raf¬ finiert ‘изтънявам, -аш (-ах) uv; изгьн|ея, -ееш (-ях) V dünn 'werden vi <18 jsn> гизтьняв|ам, -аш (-ах) uv; изгьн|я, -йш (-йх) V = изтънчавам изтъпанчв|ам, -аш (-ах) uv; изгьпанч|а, -иш (-их) V in den 'Vordergrund 'rücken vt; s ce sich in den 'Vorder¬ grund 'rücken vr; sich 'aufpflanzen vr <a> (пред vor i) нзтъпкв|ам, -аш (-ах) uv; изтъп1ча, -чеш (-ках) v zer'treten vt <15Ь>, zer'stampfen vt < b >, 'niedertreten vr < 15a> изтърбушв|ам, -аш (-ах) uv; изтьрбуш|а, -иш (-их) V 'ausweiden vt < а > нзтървав|ам, -аш (-ах) uv; изтърв|а, -еш (-ах) v 1. (изпускам) 'fallenlassen vt < 3 а >, verlieren vt < 32 b > 2. übertr (пропускам) ver'säumen vr <b>; s ce sich ver'plappern vr < b > изтъркал |ям, -яш (-ях) uv; изтъркол|я, -йш (-йх) v 1. (премествам) 'rollen vt 2. (повалям) zu 'Boden 'zwingen vt < 27 >; % се I. (премествам ce) 'rol¬ len vi <sn> 2. (минавам) ver'gehen vi < 13b/s«> изтъркам T изтърквам изтъркан adj 'abgegriffen, 'abgewetzt; übertr 'abgedroschen изтьркв|ам, -аш (-ах) uv; изтърк|ам, -аш (-ах) V 1, (с парцал) 'wischen vi, 'abwischen vt <a> 2. (c четка и пя¬ сък) 'scheuern vt, 'abscheuern vt < a > 3. (дрехи) 'abtragen vt < 4 a >, 'abwet¬ zen vt <a> изтьрколв|ам, -аш (-ах) uv = изтър¬ калям изтьрпяв|ам, -аш (-ах) uv; изтърп|я, -йш (-ях) V 1. (претърпявам) er'leiden vi <21 b, d—tt >, 'dulden vt 2. (из- трайвам) er'tragen vt <4b>, 'aus¬ halten vi <3a> нзтьрса|к m, -ци pl 'Nesthäkchen n 23 изтьрсв|ам, -аш (*ax) uv; изтърс|я, -иш (-их) V I. (почйствам) 'schütteln vt, 'ausschütteln vt <a> 2. (изсипвам) 'ausschütten vi <a>; (грубо) 'hin¬ schmeißen vi <21 a> 3. (изпускам) 'fallenlassen vt < 3 a > 4. (казвам) 'ausplaudern vi < a > O s лулата die 'Pfeife 'ausklopfen <a>; z ce 1. (па¬ дам) 'fallen vi < 3/sn > 2. (появя¬ вам ce) 'auftauchen vi < a/s« >, 'ange¬ schneit 'kommen vi < 33/s«> 3. (из- кйлвам ce) 'einen Bruch be'kommen <33b> изтьрчйв|ам, -аш (-ах) uv; изтърч|а, -йш (-ах) V 'laufen vi < 9jsn > изтят|ам, -аш (-ах) uv; изтегк|а, -еш (-ах) V 'strecken vi; * се 1. (протягам се) sich 'ausstrecken vr < а > 2. (ле- 19 Wtb. Bulg-Di.
изувам 290 жа изтегнат) lang 'liegen vi <31 /hb> 3. (лентяйствувам)'faulenzen vi <hb> нзув|ам, -аш (-ах) uv; изу|я, -еш (-х) v 'ausziehen vt <32 a, h-g>; я обув¬ ките die 'Schuhe 'ausziehen; s чо¬ рапите die'Strümpfe'ausziehen; я ce sich die 'Schuhe 'ausziehen vr изумен adj er'slauni, ver'blüfft; (пора¬ зен) erschüttert; (слисан) be'stürzt изумение n nur sg Verblüffung / 17/sg, Be'stürzung fWfsg изумено adv ver'blüfft, be'stürzt, er¬ schüttert изуменост f nur sg Verblüffungf\l/sg, Bestürzung / 17/sg, Erschütterung /17 изумея t 2изумявам изумйтел|ен, -ни adj erstaunlich изумйтелност n nur sg Verblüffung /17Jsg, 'Staunen n 23/sg изумление n nur sg = изумение изумруд m, -и pl Sma'ragd m 1 изумруден и. изумруд |ен, -ни adj sma'ragden ‘нзумяв|ам, -аш (-ах) uv; изум|я, -йш (*йх) V 1. (смайвам) er'staunen vt < b >, in 'Staunen ver'setzen vt < b >; (поразявам) erschüttern vt <b>; (слйсвам) be Stürzen vr <b>; ver- 'blüffen vt <b> 2. (забравям) ver- 'gessen vt < 15 b > 2изумяв|ам, -аш (-ах) uv; изум|ея, -ееш (-ях) V (обезумявам) ver'blöden vi < b/sn > изум|ял, -ели adj 'geistesschwach изучав|ам, -аш (-ах) uv; изуч|а, -иш (-их) V 1. еПсгпеп vr <b> 2. (студент) stu'dieren vt <d> 3. (изследвам) un¬ tersuchen vr < b>, erforschen vt < b> изучаван|e n, -ия pl 1. Erlernen n 23jsg; я то на чужд език das Er'lernen 'einer 'Fremdsprache 2. Stu'dieren n 23Jsg, 'Studium n 28 3. (изследване) Un¬ tersuchung/17, Erforschung/17 изучв[ам, -аш (-ах) uv; изуч|а, -иш (-их) V 1. (уча някого на нещо) 'lehren vr 2. (уча всичко) er'lernen vr <b> 3. (давам в училище) 'eine 'Ausbil¬ dung'geben <15>; изучих сина си ich gab 'meinem Sohn 'eine 'Aus¬ bildung 4. (наблюдавам) stu'dieren vr <d> 5. (изследвам) erforschen vr <b>; s се (завършвам учението си) 'seine 'Ausbildung 'abschließen < 32 a > изуя t изувам изфабрикувам, -аш (-ах) uv, v fabri- 'zieren vt < d > auch übertr изфирясв|ам, -аш (-ах) uv; изфиря¬ сам, -аш (-ах) V verSchwinden vi < 27 Ъ/sn > изфучав|ам, -аш (-ах) uv; изфуч|а, -йш (-äx) V 1, Sausen vi <sn>, 'brausen vi <hb> 2. (сумтя) 'schnaufen vi <hb> 3. (говоря сопнато) Schnauzen vi <hb> изфъфл|ям, -яш (-ях) uv; изфъфл|я, -еш (-ах) v 'nuscheln vi <hb> изхабен adj 1. (инструмент) 'abgenutzt; (сечиво) stumpf 2. (развален) verdor¬ ben 3. (дрехи) 'abgetragen 4. übertr (негоден) verbraucht изхабяв|ам, -аш (-ах) uv; изхаб|я, -йш (-йх) V 1. (инструмент) 'abnutzen vr <а>; (сечиво) stumpf 'machen vt 2. (повреждам) beschädigen vr < b >; (развалям) verderben vr < 16 b >, ver'pfuschen vr <b> 3. (покварям) verderben 4. (пропилявам) vergeu¬ den vt <b> нзхайлазв|ам, -аш (-ах) uv; изхайлаз|я, -иш (-их) V zum 'Faulpelz 'machen vr, zum 'Faulpelz 'werden 'lassen vt <3/hb>; z ce ein 'Faulpelz 'werden vi < 18 /sn> изхайманяв|ам, -аш (-ах) uv; изхай- ман|я, -йш (-йх) v zum 'Taugenichts 'werden 'lassen vr < 3/hb >, zum 'Tau¬ genichts 'machen vr; z ce ein 'Tauge¬ nichts 'werden vi < 1 %/sn > изхантв|ам, -аш (-ах) uv; изхайт|я, -иш (-их) V zum 'Taugenichts 'werden 'lassen vt < 3/hb >, zum 'Taugenichts 'machen vt; ver'derben vt < 16 b >; z ce ein 'Taugenichts 'werden vr < 18jsn> изхапе |ам, -аш (-ах) uv; изхап|я, -еш (-ах) V 'beißen vr, vi <21 /hb>
291 изцапвам изхарчв|ам, -аш (-ах) uv; изхарч|а, -иш (-их) V verbrauchen vt < b >, 'ausge¬ ben vt < 15 a > нзхвръквам, -аш (-ах) uv; изхвръкн|а, -еш (-ах) у 1. (излитам) 'wegfliegen vi <32 аjsn> 2. (изтичам) 'laufen vi <9/sn>; (изскачам) hin'ausspringen vi <27 a/sn> 3. (откъсвам се) 'ab¬ springen vi < 27 a/sn > 4. übertr (пъдят ме) hin'ausfliegen vi < 32 a/sn > O ~ a ми из ума es ist mir 'völlig ent'fallen нзхвърл|ям, -яш (-ях) uv; изхвърл|я, -иш (-их) v 1. 'werfen vt <16>, hin'auswerfen vt <l6a> 2. (отхвър¬ лям) ver'werfen vt < 16 b > 3. (на брега) an Land 'spülen vt; z на улицата übertr auf die 'Straße 'werfen изхвърчавам, -am (-ax) uv = изхврък- вам изхвърчам, -аш (-ах) uv = изхвърквам изхвърча|ам, -аш (-ах) uv = изхвърк¬ вам изхитряв|ам, -аш (-ах) uv; изхйтр|я, -иш (-их) у über'listen vt <b>; s се 'listig sein vi < B >, schlau 'vorgehen vi <13 a/sn> изхйтр|ям, -яш (-ях) uv = изхитрявам изхленчв|ам, -аш (-ах) uv; изхленч|а, -иш (-их) V 'anfangen vi <2аjhb> zu 'heulen, 'aufschluchzen vi < ajhb> изхлйп|ам, -аш (-ax) v 'aufschluchzen vt <a jhb> изхлопвам, -аш (-ax) uv; изхлоп|ам, -аш (-ах) V 'anfangen vi < 2 аjhb > zu 'klappern нзхлузв|ам, -аш (-ax) uv; изхлузн|а, -еш (-ах) V her'unterziehen vt <32 а, h-g>; 'ziehen vt <32, h-g> (от aus 3); s се 1. (падам) 'ausrutschen vi < a/sn > 2. (измъквам се) ent'gleiten vt <21b/.sn> изхлъзв|ам, -аш (-ax) uv = изхлузвам изход т, -и pl 1. 'Ausgang т 2 2. (ре¬ шение) 'Ausweg m 1 изходатайствув|ам, -аш (-ах) uv, v er'bitten vt <25 b>, durch 'Fürspra¬ che er'halten vt < 3 b > йзход|ен, -ни adj 'Ausgangs-; s пункт od -на точка 'Ausgangspunkt m 1; -на база 'Ausgangsbasis /15а O - на виза 'Ausreisevisum n 28 od 29 1изхожд|ам, -аш (-ax) uv; изход|я, -иш (-их) V 1. 'laufen vt <9/sn>, 'gehen vi < 1 ijsn > 2. (посещавам) 'aufsuchen vt <a> 2изхожд|ам, -аш (-ax) uv 1. (произ¬ хождам) 'stammen vi < hb > (от aus 3) 2. übertr (произлизам) 'herrühren vi <a./hb> (от aus 5, von 3) 3. (осно¬ вавам се на) 'ausgehen vi <13 afsn >; той - а от това, че er geht 'davon aus, daß изхокв|ам, -аш (-ax) uv; изхбк|ам, -аш (-ах) V 'ausschimpfen vt <а>, 'schel¬ ten vt, vt < 16jhb > изхранв|ам, -аш (-ax) uv; изхран|я, -иш (-их) V 1. (давам храна) er'nähren vt <b> 2. (отглеждам) 'aufziehen vt <32 a, h-g>; x се sich er'nähren vr, das Brot ver'dienen < b > изхрачв|ам, -аш (-ax) uv; изхрач|а, -иш (-их) V 'ausspucken vt < а >, 'ausspeien vt < 23 а >; s се 'ausspucken vi < a >, 'ausspeien vi <a>, 'spucken vi <hb> изхриптяв|ам, -аш (-ax) uv; изхрипт|я, -йш (-ях) V 'aufschluchzen vt <a./hb> изхрупв|ам, -аш (-ах) uv; изхруп|ам, -аш (-ах) V 'aufknabbern vt <а> изхрупкв|ам, -аш (-ах) uv; изхрупк|ам, -аш (-ах) V = изхрупвам изхрускв|ам, -аш (-ах) uv; изхруск|ам, -аш (-ах) V 'aufknabbern vt < а > изхрущяв ам, -аш (-ах) uv; изхруш|я, -йш (-ях) V kurz 'knirschen vt <hb> изхълцв|ам, -аш (-ах) uv; изхълц|ам, -аш (-ах) V1. 'aufstoßen vt < 34 а jhb >, den 'Schluckauf be'kommen vt <33b> 2. (хлипам) 'aufschluchzen vi < а/hb > изхърка|ам, -аш (-ax) uv; изхърк|ам, -аш (-ах) V 'anfangen vt < 2 а/hb > zu 'schnarchen изцапв|ам, -аш (-ах) uv; изцап|ам, -аш (-ах) V 'schmutzig 'machen vt; (мажа) be'klecksen vi <b/hb>; % се sich 'schmutzig 'machen vr
изцвилвам 292 изцвйлв|ам, -аш (-ах) uv; изцвйл|я, -иш (-их) V 'aufwiehern vi < а/hb > нзцедявам, -аш (-ах) uv = изцеждам изцежд|ам, -аш (-ах) uv; изцед|я, -йш (-йх) V 1. 'auspressen vt <а>, 'aus¬ wringen vt <27а>, 'ausdrücken vt < а >; ж пране 'Wäsche 'auswringen; ж лимон 'eine Zi'trone 'ausdrücken; ж сок Saft 'auspressen 2. (бутйлка) bis auf den 'letzten 'Tropfen 'leerma¬ chen v/ <a> изцеждвн|е n, -ия pl 'Auspressen n 23/sg, 'Auswringen n 23jsg, 'Ausdrücken n 23/sg изцеление n nur sg 'Heilung / 17, Ge'nesung/17 /sg изцелйтел (-ят) m, -и pl 'Heilender m7T изцелйтел |ен, -ни adj 'heilend изцеляв|ам, -аш (-ах) uv; изцел|я, -йш (-йх) V 'heilen vt, ge'sundmachen vr < a >, ku'rieren vt < d > изцерйм adj 'heilbar изцерймост/nur sg 'Heilbarkeit fll/sg изцерйтел (-ят) m, -и pl = изцелйтел изцеряв|ам, -аш (-ах) uv; изцер|я, -йш (-йх) V 'heilen vr, ge'sund 'machen vt изцъклен adj (стъкловйден) 'gläsern; c ~ и очй mit 'gläsernen 'Augen, mit 'gläsernem Blick изцъкл|ям, -яш (-ях) uv; изцъкл|я, -иш (-их) v (придавам стъкленостуден блясък) 'glasig 'werden 'lassen vt < 3/hb >; той ~ я очй a) 'seine 'Augen 'werden 'glasig b) (умйрам) seine 'Au¬ gen 'brechen; * се (придобйвам стъкленостуден блясък) 'glasig 'werden vt <18/sn>; очйтесе ~ ята)die 'Augen 'werden 'glasig b) (когато някой умйра) die 'Augen 'brechen vi < \6/sn> изцъркв|ам, -аш (-ах) uv; изцърк|ам, -аш (-ах) V 'ausdrücken vt < а > изцяло adv 'gänzlich, 'vollständig, ganz und gar изчади|е n, -я pl 'Ausgeburt / 17, Ge'zücht n 20 изчакв|ам, -аш (-ах) uv; изчак|ам, -аш (-ах) V 'warten vi <hb>; * някого 'warten auf jmdn.; 'abwarten vi < a/hb > нзчезв|ам, -аш (-ах) uv; изчезн|а, -еш (-ах) V ver'schwinden vi < 27 Ъ/sn > изчезнал adj verschollen, verschwun¬ den нзчепкв|ам, -аш (-ах) uv; изчспк|ам, -аш (-ах) V 'durchhecheln vt <а> изчервяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; изчерв|я се, -йш се (-йх се) v rot 'werden vi <\%jsn>, er'röten vi <bjsn> O ~ йх се до уши ich 'wurde rot bis 'über die 'Ohren изчервяване n nur sg Er'röten n 23/sg изчерн[ям, -яш (-ях) uv; изчерн|я, -иш (-их) v schwarz 'machen vt, 'schwär¬ zen vt изчерпам | изчерпвам изчерпан adj 1. er'schöpft 2. (книги) ver'grifTen изчерпателен, -ни adj er'schöpfend, aus'führlich изчерпателно adv er'schöpfend, aus¬ 'führlich изчерпателност/nur sg 'Vollständigkeit / 17/sg O c ~ er'schöpfend изчерпв|ам, -аш (-ах) uv; изчерп|ам, -аш (-ах) V 1. (течност) 'schöpfen vt, 'ausschöpfen vt < а > 2. (използувам) 'ausschöpfen 3. (тема, въпрос) erschöp¬ fen vt < b > <> » възможностите die 'Möglichkeiten 'ausschöpfen; » ce sich er'schöpfen vr; (на изчерпване съм) zur 'Neige 'gehen vi < I3jsn> O кнйгата се изчерпи das Buch ist ver'griffen изчерп|ям, -яш (-ях) uv; изчерп|я, -иш (-их) V = изчерпвам изчеткв|ам, -аш (-ах) uv; изчетк|ам, -аш (-ах) V 'ausbürslen vt <а> изчисленн|е п, -я pl Berechnung /17 изчислителен, -ни adj 'Rechen-; ~ на техника 'Rechentechnik /17; ж център 'Rechenzentrum п 28 изчисляв|ам, -аш (-ах) uv; изчисл|я, -йш (-йх) V 'ausrechnen vt <а>, be'rechnen vt <b> нзчйств|ам, -аш (-ах) uv; изчйст|я, -иш (-их) V 1. 'reinigen vt 2. übertr (из¬ требвам) be'seitigen vt < b >
293 изящност изчистване п nur sg 1. 'Reinigung/17 2. übertr (изтребване) Beseitigung/17 изчистен adj ge'reinigt, ge'säubert изчистя t изчиствам нзчйт|ам, -аш (-ах) uv; изIчета, -четеш (-четох) V 'auslesen vt < 19 а > нзчовъркв|ам, -аш (-ах) uv; изчовър- к|ам, -аш (-ах) v her'ausstochern vt <а> изч6пл|я1и, -яш (-ях) uv; изчопл|я, -иш (-их) V her'ausstochern vt < а > нзчукв|ам, -аш (-ах) uv; изчук|ам, -аш (-ах) V 1. (чукам) 'klopfen vi <hb>, 'anklopfen vi <a/hb> 2. (изваждам) 'ausklopfen vt < a >, her'ausklopfen vt <a> 3. (изработвам) be'arbeiten vt <b> нзчурулйкв|ам, -аш (-ах) uv; изчуру- лйк|ам, -аш (-ах) v 'zwitschern vi <hb> изшарв|ам, -аш (-ах) uv; изшар|я, -иш (-их) V be'malen vt <b>; а се (от дребна шарка) an 'Masern er'krankcn vi <b/sn>, die 'Masern be'kommen <33b> изшйлв|ам, -аш (-ах) uv; изшйл|я, -иш (-их) V spitz 'machen vt, 'anspitzen vt <a> изшйл|ям, -яш (-ях) uv = изшйлвам изшумоляв|ам, -аш (-ах) uv; изшу- мол|я, -йш (-ях) V 'rascheln vi <hb> изщав|ям, -яш (-ях) uv; изщав|я, -иш (-их) V 'gerben vt изщракв|ам, -аш (-ах) uv; изщрак|ам, -аш (-ах) V 'schnappen vt; umg (фото¬ лента) 'verknipsen vt < b > иащракван1е n, -ия pl 'Schnappen n 23 jsg изюдв|ам, -аш (-ах) uv; изюд|я, -иш (-их) V über'vorteilen vt <b>, über'tölpeln vt <b>, be'trüben vt <40b> O а лице 'eine Gri'masse 'ziehen <32, h-g>, das Ge'sicht ver¬ liehen <32b, h-g>; s се 1. (пок- варям) schlecht 'werden vi < 18jsn > 2. (надсмивам се) ver'lachen <b> (над някого jmdn.) изгоден adj ent'stellt, ver'zerrt нзявйтел|ен, -ни adj: - но наклонение Gramm 'Indikativ m 1 нзявлени|е n, -я pl Erklärung /17 изявяв[ам, -аш (-ах) uv; изяв|я, -йш (-йх) V er'klären vt <Ъ> изяд|ам, -аш (-ах) uv = изяждам изйжд|ам, -аш (-ах) uv; из|ям, -ядеш (-ядох) V I. (за човек) 'aufessen vt < 15 а, 'aufgegessen > 2. (за животно) 'auffressen vt < 15 а > 3. (молцй) zer'fressen vt < 15b> 4. (консумирам) verbrauchen vt < b >, 'aufbrauchen vt <a> 5. (прахосвам) ver'geuden vt <b> 6. (присвоявам) sich 'aneignen vt <a>; (крада) 'stehlen vt <20> 7. (погубвам) ins 'Unglück 'stürzen vt, 'unglücklich 'machen vt O а бой 'Prügel be'kommen < 33 b >; а плес¬ ница 'eine 'Ohrfeige 'einstecken < a >; не се бой, няма да те изям hab 'keine Angst, ich 'werde dich nicht 'fressen; това му изяде главата das hat ihn den Kopf ge'kostet; » букви (при нйсане) 'Buchstaben 'auslassen <3a>; a срйчки (при говорене) 'Silben ver- 'schlucken < b >; » се (ядосвам се) sich 'schrecklich 'ärgern vr (от 'über 4); а се от гняв vor Zorn ver'gehen vi < 13b/sn> нзясненн|е n, -я pl 'Klärung /17 изяснявам, -аш (-ах) uv; изясн|я, -йш (-йх) V klären vt; (обяснявам) er'klären vt <b>; s се 1. (причйните излизат наяве) sich 'klären vr, sich er'klären vr 2. (ставам ведър) sich 'aufheitern vr <a> изясняване n nur sg 'Klärung /17 изящ|ен, -ни adj schön, 'anmutig, 'aus¬ gesucht, er'lesen, ele'gant; а вкус erlesener Ge'schmack m 2; - ни из¬ куства 'schöne 'Künste pl нзяществ|о n, -a pl Ele'ganz / 17/sg, 'Schönheit / 17, 'Anmuligkeit / 17/sg, Er'lesenheil fMjsg изящно adv schön, 'anmutig, ele'gant изящност / nur sg 'Schönheit / 17. Ele'ganz /11/sg
икиндия 294 икиндйя / nur sg 'gegen 'Abend; по ~ 'gegen 'Abend икон|a f -и pl I'kone / 16 иконоб6р|ец nt, -ци />/ 'Bilderstürmer m 4, Ikono'klasl ж 8 иконоборство n nur sg 'Bilderstürmerei / 17, Ikono'klasmus m 11 иконограф m, -u pll. (художник) I'konen- maler m 1 2. (учен) Ikono'graph m 8 иконография / nur 5g 1. (иконопис) I'konenmalerei /17 2. (наука) Ikono- gra'ph ie / 16 a иконографски adj ikono'graphisch иконом m, -и pl 'Wirtschafter m 1, Ver'walter ml икономйз|ъм (-мът) m nur sg Ökono- 'mismus m 1 икономика / nur sg Öko'nomik /17; ~ на промишлеността Indu'strieökono- mik; (народно стопанство) 'Volks¬ wirtschaft /1Ijsg икономисвам, -аш (-ах) uv: иконо¬ мисам, -аш (-ах) V 'einsparen vt < а > икономйст т, -и pl Öko'nom т 8, 'Wirt¬ schaftswissenschaftler т 4 икономйч|ен, -ни adj Ökonomisch; (пестовен) 'sparsam икономйчески adj ökonomisch икономи |я / -и pl 1. Ökono'mie /16 a/sg; политическа s politische Ökono'mie 2. (спестени средства) 'Einsparungen / 17/р/; х на материали Material¬ einsparung икон0мк{а / -и pl Verwalterin / 18, 'Wirtschafterin / 18 иконопйс m, -и pl I'konenmalerei / 17 иконопйс[ец m, -ци pl I'konenmaler m 1 иконостас m, -и pl Ikono'stas nt, 'Bil¬ derwand /14 илй Konj 'oder; ~ ... ~ 'entweder ... 'oder; дали ... ~ ob... 'oder O един ~ друг der 'eine 'oder 'andere; много ~ малко so'viel es auch sei; така ~ така so 'oder so Илйнден m E'liastag m 1 (2. August) илинденски adj E'liastag-; Илинденско въстание Hist E'liastag-Aufstand m 2 (1903) илюзи|я/, -и pl Illusion/17 илюзор|ен, -ни adj illu'sorisch илюминаци|я /, -и pl Illumination /17 илюминйр|ам, -аш (-ах) uv, v illuminie¬ ren vt <d> илюстратор m, -и pl Illustrator nt 9 a илюстраци|я / -и pl Illustration /17 илюстрйр|ам, -аш (-ах) uv, v illustrie¬ ren vt < d >; (нагледно представям) veranschaulichen vt <b> илюстриран adj illustriert илюстрован adj illustriert; - речник 'Bildwörterbuch и 22; ~ o списание Illustrierte /19 йма unpers ohne Aorist ist, sind, es gibt; на масата ~ ваза auf dem Tisch ist 'eine 'Vase; на масата ~ книги auf dem Tisch sind 'Bücher; в града ~ опера in der Stadt gibt es 'eine 'Oper; какво ~ ? was gibt es?; какво ново ~ ? was gibt es 'Neues?; ~ време es ist noch Zeit; ~ разлика es gibt 'einen 'Unterschied <> ~ опасност es be'steht die Ge'fahr; ~ да чакаш da kannst du 'lange 'warten; ~ защо es gibt einen Grund; ~ -няма 'ungefähr; ~ си xac das 'fehlte noch; ~ ло едно време es war 'einmal йм|ам, -аш (-ах) uv I. 'haben vt <A> 2. (смятам) 'halten vt <3> (за für 4) 3. (съм) sein vi < B >; той - а десет години er ist zehn 'Jahre alt Ода - аш да вземаш! das denkst du dir so!; x вземане-даване c някого mit jmdm. zu tun 'haben; x грешка sich 'irren vr; ~ айте добрината, моля 'haben Sie 'bitte die 'Güte; x думата das Wort 'haben; x зъб на някого jmdn. auf dem 'Kieker 'haben; x интерес към нещо sich für etw. inter- es'sieren vr <d>; x нещо общо c някого etw. mit jmdm. ge'meinsam 'haben x нужда от нещо etw. 'brau¬ chen; x право на ein Recht'haben auf 4; x предвид нещо etw. berücksichti¬ gen <b>; x пръст в нещо 'seine 'Hände im Spiel 'haben; x работа c някого mit jmdm. zu tun 'haben; x
295 импровизатор сметка etw. ge'reicht mir zum 'Vorteil; ж чест die 'Ehre 'haben; ж широко сърце ein 'weites Herz 'haben; колкото глас ж was 'meine 'Stimme hält; колкото сила ж mit 'meiner 'ganzen Kraft; ж e ce nur pl 1. (оби¬ чаме се) sich 'lieben vr 2. (приятели сме) sich gut ver'stehen vr < 10J b >, be'freundel sein vi < B > имймбаялдъ n nur sg in Öl ge'bratene und mit Ge'müse ge'füllte Auber'ginen /16 нмам|ин m, -и pl I'mam m 6 имане n, -та pl 1. (имущество) Be'silz m 1, 'Habe / 16/sg 2. (скрито богатство) ver'borgener Schatz m 2 иманяр m, -и pl 'Schatzgräber m 4 иманярскн adj 'Schatzgräber- ймеи, имена pl 1. 'Name w 7 а; в ~тона моите приятели im 'Namen 'meiner 'Freunde; собствено ~ 'Eigenname; лично ~ 'Vorname; бащино ~ 'Vaters¬ name; фамилно ~ Fa'milienname 2. Gramm 'Nomen и; съществително ~ 'Substantiv n Ю*; прилагателно ~ 'Adjektiv n 20; числйтелно ~ Nu- me'rale n 3. (репутация) Ruf m 1; излиза ми ~ sich 'einen 'schlechten Ruf er'werben < 16 b > имен adj: ~ ден 'Namenstag m 1 ймен|ен, -ни adj 'Namens-, 'namentlich; ж списък 'Namensverzeichnis n 27, 'namentliches Verzeichnis имени е n, -я pl Be'silz m 1, Gut n 22, 'Grundbesitz именит adj 'namhaft нменйтел|ен, -ни adj Gramm 'Nomi¬ nativ- O ж падеж 'Nominativ m 1* именни Ik m, -ци pl 1. (който има имен ден) 'einer, der 'seinen 'Namenstag 'feiert 2. (формуляр) Personalbogen m 4 od 5 3. (списък) 'Namensverzeich¬ nis n 27 йменниц|а f -и pl 'eine, die 'ihren 'Namenstag 'feiert йменно adv 'eben, 'nämlich, ge'rade именув|ам, -аш (-ах) uv 'nennen vt < 10 >; s ce sich 'nennen vr, 'heißen vi < 22/hb > имитатор m, -и pl Imi'tator m 9 a имитаци|я / -и pl Imitati'on / 17, 'Nachahmung /17 имитйр|ам, -аш (-ах) uv imi'tieren vt < d >, 'nachahmen vt < a > имот m, -и pl Be'sitz m 1 O недвижим ~ Immobilien pl имот|ен, -ни adj (заможен) be'gütert, 'wohlhabend, vermögend O ~ на класа besitzende 'Klasse / 16 имотност/nur sg 'Wohlhabenheit/17jsg, 'Reichtum m 3 императив m, -и pl Gramm, Phil 'Impe¬ rativ m 1* императив ен, -ни adj 1. Gramm 'impe¬ rativisch, 'Imperativ- 2. (безусловен) 'zwingend император m, -и pl Impe'rator m 9 a императорски adj des Impe'rators императрйЩа /, -и pl Impera'torin /18 империалйз|ъм (-мът) m nur sg Impe¬ rialismus m 11 /sg нмпериалйст m, -и pl Imperialist m 8 империалистически adj imperialistisch импери я / -и pl Im'perium n 28, Reich n 20 имперски adj Reichs-; Hist ~ съд 'Reichsgericht n 20 имперфект m, -и pl Gramm 'Imperfekt n 20 импозант|ен, -ни adj impo'sant импонйр|ам, -аш (-ах) uv, v impo'nieren vi <djhb> (на някого jmdm.), 'Ein¬ druck 'machen (на някого auf jmdn.) импорт m nur sg Im'port m 1 импорт|ен, -ни adj Im'port- импотент ен, -ни adj 'impotent импотентност f nur sg 'Impotenz / 17 импрегнация/, -и pl Imprä'gnierung/17 импрегнйр|ам, -аш (-ах) uv, v imprä- 'gnieren vt <d> импресарио m nur sg Impre'sario m 6 импреснонйз ъм (-мът) m nur sg Im¬ pressionismus m 11 импресионист m, -и pl Impressio'nist m 8 импресионистйч|ен, -ни и. импресио- нистйчески adj impressionistisch импреси|я/ -и pl Impressi'on / 17 импрнме я, -та pl Imprime m 6 импровизатор m, -и pl Improvisator m 9 a
импровизация 296 импровизация /, -и pl Improvisation /17 импровизирам, -аш (-ах) uv, v improvi- 'sieren vt <d> импулс m, -и pl Im'puls m 1, 'Anstoß m 2, 'Anregung/17; давам ~ Im'pulse ver'leihen <23b> импулсйв|ен, -ни adj impul'siv импулсйр|ам, -аш (-ах) uv, v Im'pulse verleihen <23b> (някого jmdm.), 'an¬ regen v/ < a > имунизация/, -и pl Immunisierung /17 нмувнзйр|ам, -аш (-ах) uv, v immuni- 'siercn vi <d> имунизиране n nur sg Immunisierung /17 имунитет m nur sg Immuni'tät / имуществен adj Be'sitz- нмуществ|о n, -a pl Be'sitz m I инак adv i. (другояче) 'anders, auf 'andere 'Weise 2. (в противен случай) sonst O тъй и ~ so und so; тъй или ~ so 'oder so йнак1ъв, -ви pron 'andere, ein 'anderer инат 1. m nur sg 'Eigensinn m 1 jsg, 'Sturheit / 17, 'Dickköpfigkeit / 17, Trotz m 1 ]sg; от - aus'Eigensinn, aus 'Sturheit 2. adj unv 'eigensinnig, 'dick¬ köpfig, stur; - човек ein 'eigensinni¬ ger ('sturer] Mensch m 8 O на - aus Trotz ииатчй|я /и, -и pl 'Dickkopf m 2 ннат|я се, -йш се (-йх се) uv 'eigensinnig sein vi <В>, 'dickköpfig sein, 'trotzig sein; (магаре) 'störrisch sein, 'bocken vi <hb> иначе adv = инак инвалид m, -и pl Inva'lide m 7, 'Schwer¬ beschädigter m 1*\ място за -и Platz m 2 für 'Schwerbeschädigte инвалйд|ен, -ни adj Inva'liden-; ~ на пенсия Invalidenrente /16 инвалидност/nur sg Invalidi'tät/17/sg, 'Arbeitsunfähigkeit fWjsg O пенсия по ~ Invalidenrente /16 инвентар m nur sg Inven'tar n 20*; жив ~ 'lebendes Inven'tar; мъртъв - 'to¬ tes Inven'tar инвентарен, -ни adj Inven'tar- инвентаризаци|я /, -и pl Inventarisie¬ rung/ 17; Hdl Inven'tur /17 иивентаризйр|ам, -аш (-ах) uv, v in¬ ventarisieren vi <d> янвенцн|я /, -и pl lnventi'on /17 инверси|я /, -и pl Inversion /17 инвестйр|ам, -аш (-ах) uv, v investie¬ ren vi <d> инвестйран|е n, -ия pl Investierung /17 инвеститор m, -и pl 'Auftraggeber m 4, Investträger m 4 инвестиционен, -ни adj Investiti'ons-; ~ на политика Investili'onspolitik/17 инвестйцн|я/, -и pl Investition /17 йндекс m, -и pl 'Index m 1 индианец m, -ци pl Indi'ancr m 4 нндианк|а /, -и pl Indianerin /18 индиански adj indi'anisch индивид m, -и pl Individuum n 28 индивидуален, -ни adj individu'ell индивидуализация / nur sg Individua¬ lisierung/ 17 индивидуализ|ъм (-мът) m nur sg Indi¬ vidualismus nt 11 индивидуалист m, -и pl Individualist m 8 ннднвидуалнстйч|ен, -ни u. иидивиду- алнстическн adj individualistisch индивидуалност /, -и pl Individualität fll/sg инд|йго n, -ига pl 1. (боя) 'Indigo m6od n 24 2. (хартия за копйране) 'Koh¬ lepapier n 20* ивдй|ец m, -йци pl 'Inder m 4 индйнск|н adj 'indisch; Индийски океан der 'Indische 'Ozean m 1*0 ~ o орехче Mus'katnuß / 14, Mus'kat m 1 /sg индиферентен, -ни adj 'indifferent индифербнтност f nur sg 'Indifferenz/17 Индия/'Indien n 23 нндоевропенскн adj 'indoeuropäisch Индонезия /Indonesien n 23 нндонезй|ец m, -йци pl Indo'nesier m 4 нндонезййскн adj indo’nesisch иидрише n, -та pl Bot 'Rosengeranie/16 нндуктйв|ен, -ни adj induk'tiv индукционен, -ни adj Indukli'ons-; s ток Indukti'onsstrom m 2; s апарат Induktionsapparat m 2
297 иночески индукци|я / -и pl Indukti'on /17 индус т, -и pl 'Inder т 4 индуск!а /, -и pl 'Inderin /18 индуски adj 'indisch, Tnder- индустриал|ен, -ни adj industriell, In¬ dustrie-; ~ ни произведения Indu- 'strieerzeugnisse n 21jpl; * град In¬ dustriestadt /14; ~ни работници Industriearbeiter m A/pl индустриалец m, -ци pl Industrieller m 1* индустриализация / nur sg Industria¬ lisierung /17 нндустриализйр|ам, -аш (-ах) uv, v in¬ dustrialisieren vt <d> индустриализиране n nur sg = индус¬ триализация индустри|я/, -и pl Industrie/16 а; лека « 'Leichtindustrie; тежка » 'Schwer¬ industrie инерт|ен, -ни adj 1. Phys, Chem in'ert 2. übertr 'träge, 'inaktiv инертност / nur sg 'Trägheit / 17/sg, Tnaktivität /17 инерция / nur sg Phys 'Trägheit /17/sg; no ~ nach dem'Trägheitsgesetz; ubertr von selbst, aus Ge'wohnheit инжектйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. vi 'eine 'Spritze 'geben < 15 > 2. vt 'einspritzen vt <a>; Med 'spritzen vt инжектиран |e n, -ия pl Med 'Spritzen n 23/sg; 'Einspritzen n 23/sg инжекционен, -ни adj Injekti’ons-, 'Ein¬ spritz- инжекци[я / -и pl 1. Med Injekti'on /17, 'Spritze/16 2. Tech 'Einspritzung /17, Injekti'on инженер m, -и pl Di'plomingenieur m 1 *, Ingeni'eur инженерен, -ни adj Ingeni'eur-; ~ ни войски Mil Pio'niertruppen /1 b/pl инженерство n nur sg 1. (професия) Ingeni'eurberuf m 1 2. (учреждение) Ingenieurbüro n 24 инициал m, -и pl 1. Buchw Inili'al n 20* 2. nur p/Initi'alen, 'Anfangsbuchstaben m 7 a /pl инициал |ен, -ни adj Initi'al- иницнатйв|а /, -и pl Initia'tive / 16 иннциатйв|еи, -ни adj Initia'liv-; x ко¬ митет Initia'tivkomitee n 24 инициатор m, -и pl Initi'ator m 9 a инициаторк|а f -и pl Initia'torin /18 инкасатор m, -и pl Kas'sierer m 4 инкасатори|a /, -и pl Kassiererin /18 ннкасйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'einkassie¬ ren vt < e >, kassieren vt < d > инкасо n nur sg In'kasso n 24 инквизйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'foltern vt инквизйтор m, -и pl Inquisitor m 9 a ннквизйторски adj inquisi'lorisch инквизиционен, -ни adj Inquisiti'ons- инквизйци1я /, -и pl Inquisiti'on /17 инкогнито adv in'kognito инкрнмннйр|ам, -аш (-ах) uv, v inkri- mi'nieren vt <d>, für gesetzwidrig er'klären vt <b> инкрустаци|я/ -и pl Inkrustati'on/17; (в дърво) In'tarsienarbeit / 17, In'tar- sie /16 инкрустйр|ам, -аш (-ах) uv, v inkru¬ stieren vt <d>; (в дърво) 'einlegen vt <a> инкубатор m, -и pl 1. Landw 'Brutapparat m 1 2. (в лаборатория) 'Brutschrank m 2 3. Med Inku'bator m 9a инкубационен, -ни adj Inkubati'ons-; ж период Inkubati'onszeit /17 иновер|ен, -ни adj 'andersgläubig нновер|ец m, -ци pl 'Andersgläubiger m 7 + иноверк|а/, -и pl 'Andersgläubige / нноверскн adj = иноверен инозем|ец m, -ци pl = чужденец нноземк|а / -и pl = чужденка ино|к /и, -ци pl veralt Mönch nt 1 ннород ен, -ни adj 'anderer Nationa- li'tät; - но население Be'völkerung /17 'anderer Nationali'täl иносказан|ие n, -ия pl 'Gleichnis n 27, AJlego'rie /16a иностран|ен, -ни adj = чуждестранен инострйн|ец m, -ци pl = чужденец иностранна /, -и pl = чужденка иночески adj veralt Mönchs-
инсинуация 298 инсинуация / -и pl Insinuati'on /17 инспектйр|ам, -аш (-ах) uv, v inspizie¬ ren vt <d> инспектор m, -и pl Inspektor m 9 a инспекторк1а /. -и pl Inspek'torin /18 инспекторски adj Inspek'toren- инспекцион1ен, -ни adj Inspekti'ons- икспекци|я /, -и pl Inspektion /17 инспиратор m, -и pl Inspi'rator m 9 a инспирйр|ам, -аш (-ах) uv, v inspirieren vt <d> инсталатор m, -и pl Installateur [.Лот] m 1* инсталацион|ен, -ни adj Installati'ons- инсталаци|я/, -и pl Installation /17 инсталйр|ам, -аш (-ах) uv, v installie¬ ren vt < d >, mon'tieren vt < d > инсталиране n, -ия p/Instal'lierung/17; Mon'tage /16 ннстанцн|я f, -и pl In'stanz / 17 инстинкт m, -и pl In'stinkt ml; - за самосъхранение 'Selbsterhaltungs¬ trieb m 1 инстинктйв|ен, -ни adj instink'liv институт nt, -и pl 1. Institut n 20 2. (служба) Institution /17 институтски adj Insti'tuts- институци|я /, -и pl Instituti'on /17 инструктаж m, -и pl — инструкция инструктивен, -ни adj 1. Instrukti'ons-; ~ ни материали Instrukti'onsmale- rialien n 3\/pl 2. (поучителен) in- struk'tiv инструктйр|ам, -аш (-ах) uv, v in¬ struieren vt <d> инструктор m, -и pl Instrukteur [./t0:r] m 1* инструкторк1а / -и pl Instrukteurin [..'t0:rin] /18 инструкторски adj Instruk'teur- инструкцн|я /, -и pl Instrukti'on/17 инструмент nt, -и pl 1. Instru'ment n 20 auch Musi духов ~ 'Blasinstrument; струнен -v 'Streichinstrument; ударен ~ 'Schlaginstrument 2. (за обработка) 'Werkzeug n 20 auch übertr инструментален, -ни adj 1. Inslrumen- 'tal-; - на музика Instrumen'talmusik / 17/sg 2. Tech 'Werkzeugs ~ ни машини 'Werkzeugmaschinen /16jpl ннструменталйст nt, -и pl Mus Inslru- mentaiist m 8 инструментаци|я /, -и pl Instrumentati'on /17, Instrumentierung/ 17 инсулйн m nur sg Insuiin n 20*/sg инсулинов adj Insu'lin- ннсценйр[ам, -аш (-ах) «v, v insze'nieren vt < d > auch übertr инсценировк1а f, -и pl Inszenierung/17 интеграл m, -и pl Math Inte'gral n 20 интеграл|ен, -ни adj 1. Math Inte'gral-; ~ но смятане Integralrechnung / 17 2. übertr inte'gral; ~ на част inle'gra- ler Bestandteil m 1 интелект m, -и pl Inteliekt m 1 /sg интелектуал|ен, -ни adj intellektuell интелектуалец nt, -ци pl Intellektueller m 7+ интелектуалн а / -и pl Intellektuelle /19 интелигент m, -и pl Intelligenzler m 4 интелигентен, -ни adj intelligent интелигентност / nur sg Intelligenz /17/Jg интелигентски adj Inlelli'genzler- интелигенция/nur sg Intelligenz fll/sg интендант m, -и pl Mil Inten'dant m 8 интендантски adj Inten'danten-; ~ части Mil 'rückwärtige 'Dienste m \/pl интендантства n, -a pl Mil Intendan- 'tur / 17, 'rückwärtige 'Dienste m 1 jpl иитензйв|ен, -ни adj inten'siv интензйвност f nur sg Intensi'tät /17/sg интербригадйст m, -и pl 'Angehöriger ml* der Internationalen Brigaden, 'Spanienkämpfer m 4 интервал m, -и pl 1. Inter'vall n 20 2. (разстояние) 'Abstand m 2 интервенйр|ам, -аш (-ах) uv, v interve¬ nieren v/ <djhb> интервент m, -и pl Inter'vent m 8 ннтервентски adj Interventi'ons- интервенци|я /, -и pl Intervention /17 интервю n, -та pl Inter'view n 24; вземам ~ interviewen < d > (от ня¬
299 инцидент кого jmdn.); давам ~ ein Inter'view 'geben < 15 > интервюйр|ам, -аш (-ах) uv, v inter¬ viewen vt <d> интерес nt, -и pl Inter'esse n 26 (от an J) интерес|ен, -ни adj interessant интересувам, -am (-ax) uv interessieren vt <d> (от, за für 4); s ce sich interessieren vr (от für 4) интермецо n nur sg Inter'mezzo n 24 auch iibertr интернат m, -и pl Inter'nal n 20 интернационал m nur sg Internationale / 16/sg интернационален, -ни adj 1. internatio¬ nalistisch 2. (международен) interna¬ tional интернационализация / nur sg Interna- tionali'sierung/ 17 интернационализирам, -аш (-ax) uv, v internationalisieren vt <d> интернационална|ъм (-мът) m nur sg Internationalismus m II/sg интернационалист m, -и pl Internatio- na'list m 8 интернационалнстнческн adj interna- tiona'listisch интернйрам, -аш (-ax) uv, v inter'nieren vt <d> интернираме n, -ия pl Inter'nierung/17 интернист nt, -и pl Med Inter'nist m 8, 'Facharzt m 2 für 'innere 'Krank¬ heiten ннтерннстк|а/, -и pl Med Inler'nistin / 18, 'Fachärztin / 18 für 'innere 'Krankheiten интерпарламентарни, -ни adj interpar¬ lamentarisch; » съюз Inter¬ parlamentarische Uni'on /17 интерпелатор m, -и pl Interpellant m 8 интерпелаци|я/, -иpl Interpellation/17 интерпелйр|ам, -am (-ax) uv, v inter- pel'licren vi <djhb> интерпретатор m, -и pl Inter'pret m 8 интерпретация / -и pl Interpretati'on /17 интерпретйр|ам, -аш (-ax) uv, v inter¬ pretieren vt <d> интйм|ен, -ни adj intim иитймнич|а, -иш (-йх) uv intim tun vi <3%/hb>, vertraulich tun интимност /, -и pl Intimität / 17 интонаци|я /, -и pl Intonati'on / 17/sg ннтрнг|а f, -и pl Intrige /16 интригант m, -и pl Intri'ganl nt 8 иитригантк|а / -и pl Intri'gantin /18 нитригантскн adj intri'gantenhaft, In- tri'ganten- ннтрнгантств|о n, -a pl Intrigantentum n 23/sg интригувам, -аш (-ax) uv 1. intri'gieren vi <djhb> 2. (заинтригувам) inter¬ essieren vt < d >, 'neugierig 'machen vt ннтрйжк|а/, -и pl 'kleine Intrige /16 интродукци|я/, -и pl Mus Introdukti'on /П . ннтунтйв|ен, -ни adj intuitiv интуйци1я/, -и pl Intuiti'on / 17 инфектйр|ам, -аш (-ax) uv, v infizieren vt <d>, 'anslecken vt <a> инфекциозен, -ни adj infektiös, 'an¬ steckend инфекци|я /, -и pl Infekti'on / 17 инфинитив m, -и pl 'Infinitiv m 1* ннфииитйв|ен, -ни adj 'Infinitiv-, 'infi¬ nitivisch ннфлацн|я /, -и p! Inflation /17 инфлуенца / nur sg Influ'enza /, 'Grippe /16 информатйв|ен, -ни adj informativ информатор nt, -и pl Infor'mator m9 a информационен, -ни adj Informations-; ~ но бюро Informationsbüro n 24; ä бюлетин (радио) 'Nachrichtendienst m 1 информаци|я /, -и pl Informati'on / 17; (служба) 'Auskunft /14 ииформйр|ам, -аш (-ax) uv, v informie¬ ren vr <d> инхалатор m, -и pl Inhalati'onsapparal m 1 ннхалацн|я /, -и pl Inhalation / 17, Inha'lieren n lljsg инцидент w, -и pl Inzi'dent m I, 'Vorfall m 2
инццдентен 300 инцидент|ен, -ки adj inzi'dent, 'beiläu¬ fig, 'zufällig инцидентност / nur sg 'Zufälligkeit /17, 'Beiläufigkeit /17 ипотек|а /, -и pl Hypo'thek /17 япотекар|ен, -ни adj Hypo'theken-; ~на банка Hypo'thekenbank / 17; * кредит Hypo'thek /17 ипотекирам, -аш (-ах) uv, у 'eine Hypo'thek'aufnehmen <16а> (нещо auf etw. 4) ипотекмран|е n, -ия pl 'Aufnahme/16jsg von Hypo'theken ипотечен, -ни adj hypothekarisch ипохбндрня / nur sg Hypochon'drie / 16 2,/sg Ирак m I'rak m 1* иракски adj i'rakisch Иран m I ran m 1* ирански adj i'ranisch ираиионал|ен, -ни adj 'irrational; ~ но число Math 'Irrationalzahl /17 ирационалйз|ъм (-мът) m nur sg Irratio¬ nalismus m 11 jsg ирейл[ен, -ни adj 'irreal иригатор nt, -и pl Irri'gator m 9 a иригационен, -ни adj Irrigati'ons- иркгацн|я/, -и pl (rrigati'on /17 ирис m, -и pl Anat 'Iris /, 'Regenbogen¬ haut /14 Ирландия / 'Irland n 20; Северна ~ 'Nordirland ирланд|ец m, -ци pl 'Ire m 7 ирландк|а /, -и pl 'Irin /18 ирландски adj i'risch иронизйр|ам, -аш (-ах) uv, v ironisieren v/ <d> ироийч|ен, -ни и. иронйнески adj i'ro- nisch иронйчност / nur sg и. ирония / nur sg Iro'nie /16 a исихаз|ьм (-мът) m nur sg Hist, Rel Hesy'chasmus m 11 иск (-vr) m, -ове pl Jur 'Klage / 16, 'Klageschrift /17 йск|ам, -аш (-ах) uv 1. 'wollen vr < präs/sg will, willst, will > 2. (учтйво) 'mögen vt < 36 >; s е две чаши чай wir 'möchten zwei 'Tassen Tee; не s ich mag nicht 3. (изисквам) vergangen vt < b >, 'fordern vt 4. (c иск, молба) beantragen vr < b > 5, (правя необхо¬ дим) erfordern vt < b > O x думата ums Wort 'bitten vt < 25 >; « сметка някому jmdn. zur 'Rechenschaft 'ziehen < 32, h-g >; не x да зная sich nicht 'kümmern vr; тъй те % so ge'fallst du mir; s прошка um Verzeihung 'bitten; x ръката на мо¬ миче um die Hand 'eines 'Mädchens 'bitten; х много zu'viel vergangen; бих ~ ал да спя [ям] ich 'würde gern 'schlafen ['essen); - a ce es ist erforder¬ lich; ~ а ми ce ich 'möchte gern, ich 'hätte gern, ich will gern; x e ce nur pl 'heiraten 'wollen vt, vi <hb> йскан|е n, -ия pl 1. 'Forderung /17 (на nach 3) 2. (желание) Wunsch m 2 (на nach 3) 3. Jur 'Antrag m 2 (на auf 4) йсков adj Jur Klag-; ~ а молба 'Kla¬ geschrift/17 нск6н|ен, -ни adj alt'hergebracht, er- 'erbt; « враг 'Erbfeind m l кскр|а/, -й pl 'Funken m 4, 'Funke m 7 a auch übertr нскрен adj 'ehrlich, 'aufrichtig йскреиост / nur sg 'Ehrlichkeit / 17/sg, 'Aufrichtigkeit /17 /sg искрйст adj 'funkelnd яскряц|а / -и pl 'Fünkchen n 23 auch übertr искромет|ен, -ни adj - искрйст искр[й, -йш (-йх) uv 'Funken 'sprühen vi <hb>, 'funkeln vr <hb>; x ce 'fun¬ keln vi <hb> искърски adj Tskar-; - пролом Tskar- durchbruch m 2 ислям m nur sg 'Islam m 6jsg йсо n nur sg Rel, Mus 'Beigesang ml O държа му - mit ihm in die'selbe 'Kerbe 'hauen vt <ge'hauen> Испания/ 'Spanien n 23 нспйк|ец m, -ци pl 'Spanier m 4 испанк|а / -и pl 'Spanierin /18 испанск|н adj 'spanisch исполин m, -и pl 'Riese m 7
301 кабардисвам исполйнски adj 'riesig истерй|к m, -ци pl Hy'steriker m 4 истернк|а /, -и pl hy'sterischer 'Anfall m 2 нстерйч|ен, -ни и. истерйчески adj hy'sterisch истерйчк|а /, -и pl Hy'sterikerin / 18 истери|я /, -и pl Hyste'rie /16 a auch übertr HCTHHla /, -и pl 'Wahrheit /17; азбучна * 'Binsenwahrheit йстин|ен, -ни adj = истински истинност / nur sg Wahrhaftigkeit /17/5*, 'Wahrheit/17 'йстннски adj 1. wahr, 'wirklich 2. (не¬ подправен) echt 3. (правилен) 'richtig 2йстнискн adv wahr'haftig, 'richtig исторйз|ъм (-мът) m nur sg Historizität / 17, Geschichtlichkeit /17 историйк|а v, -и pl Hi'slörchen n 23, Ge'schichtchen n 23 исторй|к m, -ци pl Historiker m 4 историограф m, -и pl Historio'graph m 8, Geschichtsschreiber m 4 историография/nur sg Historiogra'phie / 16 a, Geschichtsschreibung /17 историографски adj historio'graphisch историцйз!ъм (-мът) m nur sg Histo¬ rismus m 11, Historizismus m 11 исторйч|еи, -ни adj = исторически исторически adj historisch, geschicht¬ lich; » материализъм historischer Materialismus m 11; ~a граматика historische Gram'matik/17; » факти historische [ge'schichtliche] 'Tatsachen /16/Я/ нсторйчк1а/ -и pl Historikerin/18 исторйчност / nur sg Historizität /17 истори|я f -и pl Ge’schichte/16; всеоб¬ ща ä allge'meine Ge'schichte; светов¬ на s 'Weltgeschichte; разправям ~ и Ge'schichten er'zählen <b> истукан m, -и pl 'Götzenbild n 21 O гледам като ~ Starren vi <hb> wie ein 'Ölgötze; стоя като ~ 'dastehen vi <10‘ajhb> wie ein'Ölgötze Италия / I'talien n 23 италнан|ец m, -ци pl Italiener m 4 италнанк|а/, -и pl Italienerin / 18 италиански adj italienisch их Interj 1. (укор, отвращение) pfui 2. ach йхаа Interj juch'he йху Interj ju'hu ишиас m nur sg 'Ischias/ ищах m nur sg untg 1. Appe'tit m 1; отварям <v Appe'tit 'machen 2. (же¬ лание) Lust / 14/sg (за nach 3, auf 4) ищ|ец m, -цй pl Jur 'Kläger m 4 ищц|а /, -й pl Jur 'Klägerin /18 Й йезуйт m, -и pl Jesu'it m 8 йерархйч|ен, -ни и. йерархически adj hierarchisch Йерйрхи|я /, -и pl Hierarchie /16 а йероглиф т, -и pl Hiero'glyphe /16 йероглйф|ен, -ни adj Hiero'glyphen- йод (-ът) т nur sg Jod п 20/sg йодов adj Jod-; ~ а тинктура 'Jodtink¬ tur /17 йодоформ m nur sg Jodo'form n 20*/sg йон m, -и pl Гоп и 25 йонизацня / nur sg Ionisati'on /17/sg йонизйр|ам, -аш (-ах) uv, v ionisieren vt <d> йот|а /, -и pl 'Jota n 24 auch übertr; ни ä kein 'Jota йотаикя / nur sg Ling Jo'tierung /17 K каба adjunv 1. (нетраен) 'minderwertig; ~ плат 'minderwertiger Stoff m 12. (не- стегнат) schlaff 3. (не издръжлив) schlapp, verweichlicht; (дебел) 'aufge¬ dunsen; ~ човек 'Schlappschwanz m 2 кабардйсв|ам, -аш (-ах) uv; кабардйс|ам. -аш (-ах) V 'aufgehen vi < 13 аfsn>
кабаре 302 кабаре п, -та pl Kaba'rett я 20, Bar/15 кабарет|ен, -ни adj Kaba'rett-; ~ на певица 'Barsängerin /18 кабел т, -и pl 'Kabel я 23; телефонен ~ Tele'phonkabel кабел ен adj 'Kabel- кабйл adv volkst 'möglich; - съм in der 'Lage sein vi < B >; не e ~ es ist nicht 'möglich; да e ~ wenn es 'möglich 'wäre кабин а/,-иpl l.Ka'bine /16 2.'Zelle /16; телефонна ж Tele'phonzelle 'кабинет m, -и pl Kabi'nett я 20*; (работна стая) 'Arbeitszimmer n 23; зъболекарски ~ 'zahnärztliches Be- 'handlungszimmer; лекарски ~ 'Sprechzimmer 2кабинет m, -и pl Pol Kabi'nett n 20*; министерски - Mi'nislerkabinett кабннет|ен, -ни adj Kabi'nett- O ж учен 'Stubengelehrter m 7+ кабър m, -и pl 'Zwecke /16 кабърк а / -и pl 'Reißzwecke / 16 кавал m, -и pl 'Hirtenflöte / 16 кавалджй|я m, -и pl 'Flötenspieler m 4 кавалер m, -и pl 1. Kava'lier ml* auch übertr 2. (при танцуване) 'Tanzpartner m 4 3. (носител на орден) 'Ordensträ¬ ger m 4, 'Ritter m 4, Kava'lier кавалерийски adj Kavalle'rie-; ~ полк Kavalle'rieregiment n 20 кавалерист m, -и pl Kavalle'rist m 8 кавалерн|я / -и pl Kavalle'rie /16 a 1 кавалерски adj 'ritterlich 2кавалерски adv wie ein Kava'lier, ka¬ valiermäßig, 'ritterlich; държа се ж sich wie ein Kava'lier ver'halten vr < 3 Ъ/hb >, sich 'ritterlich ver'halten кавалерств|о n, -a pl 'Ritterlichkeit/17 кавалерствув|ам, -аш (-ах) uv Kava'lier sein vi <B> кавг|а /, -й pl Streit m 1, Zank m 1 кавгаджй|я nt, -и pl 'Händelsucher m 4, 'Streithahn m 2 кавички nur pl 'Anführungsslriche m 1 /pl; в ~ in 'Anführungsstrichen; in 'Gänsefüßchen Кавказ m 'Kaukasus m кавказ|ец m, -ци pl Kau'kasier m 4 кавказки adj kau'kasisch кадаиф m, -и pl 'Sirupkuchen m 4 mit 'Nüssen кадастрален, -ни adj Ka'taster- кадаст ър m, -ри pl Ka'taster m 4 кадет m, -и pl Ka'dett m 8 кадйлниц|а/ -и pl 'Weihrauchfaß n 22 кадифе n nur sg Samt m 1 кадифен adj 1. Samt-; 'samten; ~ a рокля 'Samtkleid n 21, 'samtenes Kleid 2. (като кадифе) 'samtig; (мек като кадифе) 'samtweich; ~ и очи 'Samlau- gen п 30//?/; ~ глас 'samtweiche 'Stim¬ me /16 кадй|я т, -и pl 'Kadi т 6, 'Richter т 4 кадрйл т, -и pl Qua'drille /16 кадро я nur sg volkst 'Foto n 24; изли¬ зам на ~ auf dem 'Foto 'aussehen vi < 19 a jhb> кадров adj 'Kader-; - въпрос 'Kader¬ frage /16; ~ отдел 'Kaderabteilung /17 кадрови к m, -ци pl 1. (началник на отдел кадри) 'Kaderleiter т 4 2. (слу¬ жител на отдел кадри) 'Mitarbeiter т 4 der 'Kaderabteilung 3. (квали¬ фициран работник) 'Stammkader т 4 кадън!а /, -и pl 'Türkenfrau /17 кадънк|а /, -и pl volkst 1. (градинско цвете) Bot 'Klatschmohn т 1*2. (пти¬ ца) 'Stieglitz т 1 кад[ър т, -ри pl 1. 'Kader т 4; отдел - ри 'Kaderabteilung /17 2. (филм) 'Aufnahme /16 кадър ен, -ни adj 'fähig, be'fähigt кадърност f nur sg Be'fähigung / 17, 'Fähigkeit/17, Tüchtigkeit / 17 кад|я, -йш (-йх) uv 1. (тамян) 'weihräu¬ chern vi < Ъ/hb >, 'Weihrauch 'streuen 2. (димя) 'rauchen vi <hb>, 'qualmen vi <hb> 3. (опушвам) ver'räuchern vt < bjhb > O ж тамян на някого übertr jmdn. be'weihräuchern vt <bjhb>, jmdm. 'lobhudeln vt, vi <hb> кажа | казвам каза|к m, -ци pl Ko'sak m 8
303 какофония казан т, -и pl 'Kessel т 4 казанджййннц|а/, -и pl 'Kesselschmiede /16 казанджййство п nur sg 'Kesselschmie¬ dehandwerk п 20* казанджй|я nt, -и pl 'Kesselschmied т 1 казарм|а /, -и pl Ka'serne /16 казармен adj Ka'sernen- казахски adj ka'sachisch Казахстан nt Kasachstan п 23 казачк|а /, -и pl Ko'sakenfrau / 17, Ko'sakin/ 18 казв|ам, -аш (-ах) uv; каж|а, -еш (казах) V 1. 'sagen vt 2. (означавам) be'sagen vt < b > 3. (показвам) 'zeigen vt O здраве му кажи! а) (задовол¬ ство) 'alle 'Wetter! b) (примирение) hol's der 'Teufel! кажи ro 'ungefähr; кажй-речй 'ungefähr, fast; x думата си 'seine 'Meinung 'sagen; ~ ат, че ... man sagt, daß ...; es heißt, daß ...; между нас казано 'unter uns ge'sagt; няма що да се каже da kann man nichts 'weiter 'sagen; право да си кажа 'offen ge'sagt; така да се каже so¬ zusagen; ще му кажа аз нему ich 'werde es ihm schon 'zeigen; ® ce nur uv 'heißen vi <23/hb>; как се ~ ате? wie 'heißen Sie? казейи nt nur sg Kase'in n 24 казйн|о n, -a pl 1. (ресторант) Ka'sino n 24 2. (игрален дом) 'Spielkasino n казнон|ен, -ни adj 1. (от държавната хазна) 'staatlich, vom Staat zur Ver'fii- gung gestellt 2. (поддържан от власт¬ та) re'gierungsamtlich 3. (бюрокра¬ тичен) büro'kratisch; (формален) for'mal кай|к m, -ци pl 1. (лодка) Boot n 20, Kahn nt 2 2. (шейна) 'Schlitten m 4 Kaimadjunv: ставам - sich 'einverstan¬ den er'klären vr <b>; ~ съм'einver¬ standen sein vi < B > кайш ли, -и pl 'Riemen m 4 кайшк а /, -и pl 'Riemchen n 23; x за часовник 'Armband n 22; x за обувки 'Schuhband, 'Schnürsenkel m 4 кайм|а /, -й pl 'Hackfleisch n 20, Ge'hacktes n 26+; (от говеждо) 'Scha¬ befleisch n 20 кайма|к m, -ци pl 1. (сметана) Rahm ml,'Sahne / 16; бит ä 'Schlagsah¬ ne 2. (на кафе) Schaum m 2 0 обйрам ~ ка den Rahm 'abschöpfen < a > каймаклйя adj unv mit Schaum; - кафе 'Kaffee m 6 mit Schaum каймач|ен, -ни adj Rahm-, 'Sahne- кайсй|ен, -йни adj Apri'kosen- кайсй|я /, -и pl Apri'kose /16 как Konj, pron interr I, wie; - ce казваш? wie heißt du?; внимавай ~ го правя аз paß auf, wie ich es 'mache 2. (защо) wa'rum; - не те видях wa'rum 'habe ich dich nicht ge'sehen; wie 'konnte es 'kommen, daß ich dich nicht ge'sehen 'habe 3. (колко много) wie sehr 4. (откакто) seit O ~ да ви кажа wie soll ich Sagen; « да c a) (криво-ляво) so recht und schlecht b) (безразлйчно по какъв начин) 'ir¬ gendwie; ~ ~ um 'jeden Preis; ~ - щяло wie ist es 'möglich; wie kann man; кое- ~ 'irgendwie; - си [сте] wie geht es dir ['Ihnen, euch]; няма ~ 'anders geht es nicht, es bleibt nichts 'anderes 'übrig как|а /, -и pl 1. (сестра) 'ältere 'Schwe¬ ster / 16 2. (по-възрастна жена od девойка) 'Tante /16 какавйд|а /, -и pl Zool 'Puppe / 16 какаий|жа, -жеш (-зах) uv 1. (кокошка) 'gackern vi <hb> 2. (говоря неясно) 'stottern vt, 'stammeln vt, vi <hb> какао n nur sg Ka'kao m 6 какаов adj Ka'kao- какво pron interr was O - [и] да e was es auch sei, 'irgendetwas; ~ не, ~ ли не was nicht 'alles какво-годе pron indef 'etwas каквото pron rel 1. was 2. (както) wie O ~ и да e 'irgendetwas, was es auch sei какин adj der 'älteren 'Schwester; - oto дете das Kind и 21 der 'älteren 'Schwe¬ ster; у ~ и in der 'Wohnung der 'älteren 'Schwester какофони|я/, -и pl Kakopho'nie/ 16a, 'Mißklang nt 2
както 304 както adv wie so wie <> ~ така и ... so'wohl... als auch; ~ и да e wie dem auch sei кактус m, -и pl Bot 'Kaktus m 1 a кактусов adj Kak'teen- какъв, каква, какво, какви pron inten was für ein, was für 'eine, was für ein, was für O за ~ дявол? wo'zu denn?; ~ не, ~ ли не was nicht 'alles für; ~ да e ganz gleich, was für 'einer какъв-годе, каква-годе, какво-годе, каквй-годе pron indef 'irgendein, 'ir¬ gendeine, 'irgendein, 'irgendwelche какъвто, каквато, каквото, каквйто pron rel wie, so wie; ~ беше слаб и изтощен, не можа да дигне товара so schwach und er'schöpft, wie er war, 'konnte er die Last nicht 'heben O ~ и was für ein; ~ ..., такъв и ... wie.... so auch ... кал / nur sg 1. Schlamm nt 1* 2. (мръ¬ сотия) Schmutz m 1 3. (утайка) 'Bo¬ densatz m 2 0 дадох си ~та под ноктите ich 'habe selbst das 'Schwar¬ ze 'unter den 'Nägeln 'hergegeben; измъквам някого от ~ та übertr jmdn. aus der 'Gosse 'ziehen vt < 32 >; лечебна ~ 'Heilschlamm nt; ушна ~ 'Ohrenschmalz n 20; хвърлям ~ no някого übertr jmdn. mit Schmutz be'werfen vt <16b> калабалъ|к m, -ци pl 'Menschenmenge /16,'Durcheinander и 23, Ge'wimmel n 23 кала|ен, -йни adj Zinn- калай, калаят nt nur sg 1. Zinn n 20 2. (скарване) 'Schelte /16 0 тегля на някого един ~ umg jmdn. 'ausschimp¬ fen vt < a >; ям [обирам] калая 'aus¬ geschimpft 'werden vi < 18/sn> калайдйсв|ам, -аш (-ах) uv; калай- дйс|ам, -аш (-ах) v I. ver'zinnen vt <b> 2. umg (мъмря) 'ausschimpfen v/ <a> каламбур m, -и pl 'Wortspiel n 20* калдъръм m nur sg 'Pflaster n 23, 'Kopf¬ steinpflaster калдъръмен adj ge'pflastert кале n, -та pl 1. (крепост) 'Festung /17 2. (развалини) verfallenes Ge'mäuer n 23, Ru'ine /16 калевр|а/ -и pl veralt 'Halbschuh m 1* калем m, -и pl 1. (молив от ка¬ мък) 'Griffel m 4, 'Schieferstift m 1 2. (молив) 'Bleistift m 1 3. (клонче) 'Pfropfreis n 21 O тегля ~ а а) (из¬ числявам) die 'Rechnung 'machen <hb>, zu'sammenrechnen vt <a> b) (задрасквам) 'durchstreichen vt <2Ia>, 'streichen vt <21 > ’KinleH, -ни adj 1. (покрйт c кал) 'schlammig, mo'rastig 2. (изцапан c кал) 'schlammbedeckt, 'schlammbe¬ spritzt 3. (мръсен) 'schmutzig auch übertr O *ни бани 'Moorbäder n 22 /pl 2кален adj Ton-, 'irden; ~ а паница 'Tonschüssel /16 кален adj 1. (метал) ge'härtet 2. (който не настйва лесно) 'abgehärtet 3. (из- дръжлйв) ge'stählt календар т, -и pl Ka'lender т 4 календарен, -ни adj Ka'lender-; - на годйна Kalenderjahr п 20 калесв|ам, -аш (-ах) uv; калес[ам, -аш (-ах) V 'einladen vt <4а> (на zu 3) калйб|ър т, -ри pl 1. Ka'liber и 23 2. (жица) 'Durchmesser т 4 3. (ла¬ марина) 'Dicke /16, 'Stärke /16 калиграф т, -и pl Kalli'graph т 8, 'Schönschreiber т 4 калиграфия/nur sg Kalligra'phie/16 а калнев adj 'Kalium-, Kali-; ~и соли 'Kalisalze п 20/pl кали|й, -ят т nur sg 'Kalium п 23, 'Kali п 24 калйлка / nur sg Tech 'Härtung / 17, 'Härten n 23 калимавк|а /, -и pl 'Priesterkappe/16; хвърлям ~ ата umg übertr den 'Prie¬ sterrock 'ablegen vt <a> кални|a /, -и pl Bot 1, (картоп) 'Schnee¬ ball m 2 2. (офика) 'Eberesche /16 калйна-малнна /, калйни-малйни pl = калйнка калйнк|а/, -и pl Zool Ma'rienkäfer m 4
305 камелня калйнка-малйнка /, калйнки-малйнки pl = калйнка калк|ау, -и pl Ling 'Lehnübersetzung/17 'калкан т, -и р/ 'Brandmauer/ 16 2калкан т, -и pl Zool 'Scholle /16 калкулант т, -и pl Kalku'lator т 9 а калкулация / -и pl Kalkulation / 17, Berechnung / 17; предварителна £ 'Voranschlag /и 2 калкулйр|ам, -аш (-ах) uv, v kalkulie¬ ren v/ <d>, be'rechnen vt <b>, veranschlagen vt <b> кални|к m, -ци pl 1. Kfz 'Kotflügel m 4 2. (велосипед) 'Schutzblech n 20 калолечеб|ен, -ни adj 'Moorheil-; ~ на баня 'Moorbad и 22; ~ на станция Sana'torium n 28, 'Moorbad калолечение n nur sg 'Moorbäderbe¬ handlung /17 калорйч|ен, -ни adj Kalo'rienhaltig, ka¬ lorienreich калоричност/nur sg Kalo'riengehalt m 1 калорйфер m, -иpl Tech 'Heizgerät n 20, Raumluflerhitzer m 4 калори|я / -и pl Kalo'rie / 16 a; малка s Kalo'rie, 'Gramm-Kalorie; голяма £ 'Kilo-Kalorie калпав adj schlecht; - човек 'Tauge¬ nichts m 1; (долнокачествен) 'minder¬ wertig, ver'pfuscht; - а работа ver- 'pfuschte 'Sache /16 0 ~ a napä 'Falschgeld n 21; не струва ~ грош übertr 'keinen 'Pfifferling wert sein < B > калпаво adv schlecht; работя ~ 'pfu¬ schen vi <hb> калпазан|ин m, -и pl umg 1. (негодник) 'Taugenichts m 1 2. (мързелйвец) 'Faulpelz m 1 калпа к m. -ци pl 'Pelzmütze /16, 'Pelz¬ kappe/16 O накрйвям си ~ ка 'unbe¬ kümmert in den Tag hin'ein 'leben vi < hb >; на ~ ка ми разправяй! umg das kannst du 'deiner 'Großmutter er'zählen! калпакчн|я m. -и pl 'Mützenmacher m 4 калугер m, -и pl Mönch m 1 калугериц|а / -и pl Zool 'Kiebitz m 1 калугерк|а /, -и pl 'Nonne /16 калугерск|и adj Mönchs-; - o päco 'Mönchskutte / 16 калугер|я се, -йш се (-йх се) uv ins 'Kloster 'gehen vi < 13/sn > калф|а /, -и pl Ge'seile m 7 калфенски adj Ge'sellen-; - йзпит Ge- 'sellenprüfung /17 калциев adj 'Kalzium-; ~ и соли 'Kal¬ ziumsalze n 20/pl калци|н, -ят m nur sg 'Kalzium n 28 калъп m, -и /?/1. Form /17; леярски ~ 'Gußform 2. 'Leisten m 4; обущарски ~ 'Schuhleisten 3. Stück n 20*; ~ сапун ein Stück 'Seife O no ~ nach Scha'blone, 'über 'einen 'Leisten калъф m, -и pl 1. 'Überzug m 2, Be'zug m 2; ~ за възглавница 'Kopfkissen¬ bezug 2. Futte'ral n 20*; ~ за очила 'Brillenfutteral; (чантичка) 'Ta¬ sche /16 3. (кутийка) Etu'i n 24; ~ за очила'Brillenetui; - за цигулка'Gei¬ genkasten m 5 калъч m, -и pl veralt 'Säbel m 4 O на ~ schief каляв|ам, -аш (-ах) uv; кал|я, -йш (-йх) V 1. (метал) 'härten vt 2. (физически) 'abhärten vt < а > 3. übertr 'stählen vr кал | ям, -яш (-ях) uv be'schmutzen vt < b > auch übertr каляск|а / -и pl Ka'lesche / 16, 'Kutsche /16 кам|а / -й pl Dolch m 1 камар|а /, -и pl Pol 'Kammer/16; » на депутатите Depu'tiertenkammer; търговска a 'Handelskammer; Горна £ 'Oberhaus n 20; Долна £ 'Unter¬ haus n 20 камар|а/ -и pl 'Haufen m 4; трупам на £ auf 'einen 'Haufen 'werfen камарйл|а / -и pl Kama'rilla/15 a камб|а / -и pl 'Rosenpaprika m 6 камбан|а J, -и pl 'Glocke / 16; водо¬ лазна £ 'Taucherglocke / камбанарй|я /, -и pl 'Glockenturm m 2 камбанен adj 'Glocken-; - звън 'Glok- kenklang m 2 камгар|ен, -ни adj 'Kammgarn- камели|я f -и pl Bot Ka'melie/ 16 20 Wtb. Bulg-Di.
каменар 306 каменар, -ят т, -и pl 'Steinbrucharbeiter т 4 камен!ен, -ни adj 'steinern auch übertr, Stein-; * век 'Steinzeit /17; ~ни въглища 'Steinkohle /16; ~ на сол 'Steinsalz n 20 каменйиа / nur sg 'Steingut n 20 каменйнов adj 'Steingut-, 'Kachel-; - a плочка 'Kachel/16; ~ а пещ 'Kachel¬ ofen m 5; ~ а тръба 'Steinzeugrohr n 20, Ke'ramikrohr n 20 каменист adj 'steinig каменлив adj = каменист каменовъглен adj 'Steinkohlen-; ~ а мина 'Steinkohlenbergwerk n 20* каменоделец m, -ци pl 1. (който обработва камък) 'Steinmetz nt 1 2. (работник в кариера) 'Steinbruch¬ arbeiter m 4 каменоделство n nur sg 'Steinmetzhand¬ werk n 20 каменолом|ен adj 'Steinbruch-; - на кариера 'Steinbruch nt 2 каменоломи|я /, -и pl 'Steinbruch m 2 каменотрошачк|а / -и pl 'Steinbrecher m 4 камер1а/, -и pl 1. Tech, Anal 'Kammer / 16; компресионна « 'Druckkam¬ mer; хладйлна x 'Kühlkammer; сър¬ дечна x 'Herzkammer 2. Photo 'Ka¬ mera/15; фотографи ческа x 'Foto¬ apparat m 1, 'Kamera камер|еи, -ни adj Mus, Tech 'Kammer-; ~ на музика 'Kammermusik /17; x концерт 'Kammerkonzert n 20; ~ на пеш 'Kammerofen m 5 камериер «i, -и pl 'Kammerdiener nt 4 камериерк!а/, -иpl 'Zimmermädchen n 23 камертон nt, -и pl Mus I. 'Kammerton m 2 2. (уред) 'Stimmgabel /16 камйл|а /, -и pl Zool Ka'mel n 20 камйлск|и adj Ka'mel-; ~ а вълна Ka- 'melhaarwolle /16 0 - а птица Zoo/ Strauß nt 1 камнн!а/, -и pl Ka'min m 1* камион nt, -и pl 'Lastkraftwagen m 4, Lkw; * -самосвал 'Kipper m 4 камионетк!а /, -и pl 'kleiner 'Lastkraft¬ wagen m 4, 'Lieferwagen, 'Kleinlaster m 4 камо ш/v, pro« interr volkst (къде) wo; ~ да wenn doch; - да е така wenn es doch so 'wäre; ~ ли geschweige denn кампани|я/, -и pl Kampagne [..'panpj /16 камфор m nur sg 'Kampfer nt 4 камфоров adj 'Kampfer-; ~ а инжек¬ ция 'Kampferspritze /16 камшй]к m, -ци pl 'Peitsche / 16 камък nt, камъни pl Stein nt 1; безценен - 'Edelstein; адски - 'Höllenstein; бъбречен - 'Nierenstein; воденичен ~ 'Mühlstein;зелен ~ 'Eisenvitriol«! 1; котлен ~ 'Kesselstein; крайъгълен ~ 'Eckpfeiler «i 4; надгробен - 'Grab¬ stein; пробен ~ 'Prüfstein; син ~ 'Kup¬ fervitriol nt 1; точйлен - 'Schleifstein O философски - Stein der'Weisen; да спи зло под ~ ! mal den Teufel nicht an die Wand! дърво и - се пукат es friert Stein und Bein; - върху - не остана es blieb kein Stein auf dem 'anderen; търся под дьрвб и ~ 'überall 'suchen <hb>\ удрям на - auf Gra'nit 'beißen <21 jhh> камъиа|к «i, -ци pl 1. (много камъни) 'Steinhaufen m 4, Ge'röll n 20 2. (мяс¬ то) 'Steinwüste /16 кап|а /, -и pl 'Kanne / 16, Krug nt 2 канава / nur sg I. 'Gitterstoff nt 1, Stra'min nt I 2. übertr 'Grundidee /16a канаваца / nur sg 'Steifleinen n 23 канавк|а /, -и pl 'Graben nt 5; (покрай шосе) 'Straßengraben Канада / nur sg 'Kanada канад|ец m, -ци pl Ka'nadier nt 4 канадски adj ka'nadisch канал m, -и pl 1. Ka'nal m 2; напо¬ ителен ~ Bewässerungskanal; Вблго- -донски ~ Wolga-Don-Kanal; Суец- ки ~ 'Suezkanal; übertr по дипло¬ матически ~ и 'über diplo'matische Ka'näle 2. (отвбдна тръба) 'Abfluß m 2, 'Abflußrohr n 20 O пйкочен ~ 'Harnröhre/16, 'Harnleiter nt 4; жлъ¬ чен ~ 'Gailengang nt 2
307 канче каналджй|я т, -и pl Kanalisali'onsar- beiter т 4 канал |ен, -ни adj Ka'nal-; - на система Ka'nalsystem О по х ред auf dem Instanzenweg канализационен, -ни adj Kanalisa- ti'ons- канализация/ nur sg Kanalisation fl 7 каиализнр|ам, -am (-ax) v, uv kana¬ lisieren vt < d > auch übertr канап m, -и pl 'Bindfaden m 5 канар|а/ -й pl Fels m 8, 'Steilfelsen m 4 канарйст adj 'felsig канарче n, -та pl Zool Ka'narienvogel m 5 кандидат m, -и pl 1. Kandi'dat m 8; той е ~ за народен представител er kandidiert als 'Volksvertreter; ~ на науките Kandi'dat der 'Wissen¬ schaften (Dr.) 2. 'Heiratskandidat; ~ за женитба 'Heiratskandidat 3. (който желае да бъде назначен или приет някъде) Be'werber ш 4; * -студент 'Studienbewerber 4. (стажант) 'An¬ wärter w 4; * -учйтел 'Lehramtsan¬ wärter кандидат |ен, -ни adj: ~ на лйста Kan¬ didatenliste /16 кандидатйр|ам, -am (-ах) uv, v als Kan¬ didaten 'aufstellen vt <a>; « ce kandidieren vt <6/hb> кандидатски adj Kandidaten-; ~ из¬ пит 'Aufnahmeprüfung / 17 кандидатствув|ам, -аш (-ax) uv, v (кандидат съм) kandidieren (за für 4); (желая да бъда приет) sich be'werben (за für 4) кандидатура / -и pl (кандидат съм) Kandida'tur/ 17; (желание да бъда приет) Be'werbung / 17; поставям ~ ата си kandidieren кандйлниц|а / -и pl = кадилница канднл|о п, -ä pl 1. Rel 'Ewiges Licht и 21 2. Pe'troleumlicht п 21 кандйсв|ам, -аш (-ах) uv, кандйс|ам, -аш (-ах) V sich zu'friedengeben vr < 15 а >, sich 'abfinden vr < 27 a >, sich 'einverstanden er'klären <bjhb> кандърдйсв ам, -am (-ax) uv; кандър- дйс|ам, -am (-ax) v über'reden vt < b > 'канела f nur sg (подправка) Zimt m 1 2канел|a/ -и pl 1. (на бъчва) Spund m 2 2. (на чешма) 'Wasserhahn m 2 канелен, -и adj Zimt-; - а миризма 'Zimtgeruch m 2 канибал m, -и pl Kanni'bale m 7, 'Men¬ schenfresser m 4 канон nt, -и pl 'Kanon m 6 канонерк|а/, -и pl Mil Ka'nonenboot «20 кант m, -ове pl (па. дреха) 'Vorstoß m 2; (на форма) 'Paspel / 16 кантар m, -и pl 'Waage /16 кантарджй|я m, -и pl 1. (който мери) 'Wiegemeister m 4 2. (който изработва кантари) 'Waagenbauer m 4 кантарион m nur sg Bot: жълт ~ Jo'hanniskraut и 22; червен ~ Tausendgüldenkraut кантат|а /, -и pl Mus Kan'tate / 16 кантианство n nur sg Phil Kanti'aner- tum n 29 кантон m, -и pl 1. Eisenb 'Bahnwärter¬ häuschen и 23 2. (на шосе) 'Straßen¬ meisterei/ 17 3. (за трансформатор) Transforma'torenslation / 17, 'Trafo¬ häuschen кантонер m, -и pl I. Eisenb 'Bahnwärter m 4 2. (на шосе) 'Slraßenmeister m 4, 'Straßenwärter кантонерк|а/, -и pl 'Rollschrank m 2 кантор|а /, -и pl Kon'tor n 20, Bü'ro n 24 канцеларйст m, -и pl 1. Kanz'list m 8 2. übertr (бюрократ) Büro'krat m 8, Bü'rohengst m 1 канцелария/ -и pl Kanz'lei/17, Bü'ro n 24; Sekretariat n 20 канцеларски adj 1. Kanz'lei-, Bü'ro-; канцеларски работи Bü'roarbeiten fllpl; ~ принадлежности Bü'robe¬ darf m 1 2. übertr (бюрократйчен) bürokratisch O - стил Kanzleistil m 1, Be'amtensprache/16 канче n, -та pl Tasse/ 16; 'Becher m 4; алумйниево ~ Alu'miniumbecher m 4; войнишко ~ 'Kochgeschirr n 20
каня 308 кан[я, -иш (-их) иV 1. 'einladen vt <4а>; * някого на гости jmdn. zu Be'such 'einladen 2. (подканвам) ’aufTordern vr < a >; (подканвам no- настойчиво) 'nötigen vr; » някого да яде jmdn. zum 'Essen ['Zulangen] 'auf¬ fordern ('nötigen] 3. (предлагам) 'an¬ bieten vt <32a> (c нещо etw.); * ce 1. (възнамерявам) beabsichtigen vt <b>, sich 'anschicken vr <a> 2. (заплашвам) 'drohen vi <hb> (на някого jmdm.) кап[а / -и pl 'Mütze/16, 'Kappe/16 капа|к m, -ци pl 1. (съд) 'Deckel m 4 2. (прозорец) 'Laden m 5, 'Fensterla¬ den капан m, -и pl 'Falle/16 auch überir O хвана се в ~ a übertr er ist in die 'Falle ge'gangen капандур|а /, -и pl 'Dachfenster n 23 капарйр|ам, -аш (-ах) uv, v eine 'Anzah¬ lung 'leisten, ein 'Handgeld 'geben < 15 > (нещо für etw. 4) капаро n nur sg 'Anzahlung/17; 'Hand¬ geld n 21, 'Aufgeld n 21 капацитет m, -и pl Kapazi'tät /17 auch iibertr капаче n, -та pl 1- 'Deckelchen и 23, 'kleiner 'Deckel m 4 2. Anat 'Knieschei- be/16 капв|ам, -аш (-ах) uv; капн|а, -еш (-ах) v 1. 'tropfen vt <hb>, 'tröpfeln vi <hb>; капки ~ ат 'Tropfen 'fallen; ни капка дъжд не капна es fiel kein 'Tropfen 'Regen; z лекарството на бучка захар die Arz'nei auf ein Stück 'Zucker 'tropfen ['tröpfeln] 2. (падам) her'unterfallen vi <3a/sn>, 'fallen vi <3/sn>; ~ ат листата die 'Blätter 'fallen 3. sich bis zur Erschöpfung verausgaben vr < b/hb >; z от умо¬ ра, z за сън zum 'Umfallen ['Hinsin¬ ken] 'müde sein < B > капелмайетор nt, -и pl Mil 'Leiter m 4 des Mu'sikkorps капиляр m, -и pl 1. Anat Kapil'lare /16 2. Phys Kapillarröhrchen n 23 капитал m, -и pl t. Kapi'tal n 20; банков ~ 'Bankkapital; индустриален ~ In¬ dustriekapital; монопблен ~ Mo¬ nopolkapital; оборот на капитала Kapi'talzirkulation/17; оборотен ~ 'Umlaufkapital; основен ~ 'Stamm¬ kapital, 'Grundkapital; постоянен ~ 'fixes Kapi'tal; променлив ~ vari'ab- les Kapi'tal; търговски ~ 'Handels¬ kapital; финансов ~ Finanzkapital 2. Kapi'tal, Ver'mögen, Be'sitz auch übertr; налични ~и disponible Ka- pi'talien O не правя ~ от това ich will kein Kapi'tal 'daraus Schlagen капитал|ен, -ни adj kapi'tal; - на грешка kapi'taler 'Fehler m 4 0 ~ но строител¬ ство Produkti'onsmiUelbau m 1 калнталнз|ъм, -мът m nur sg Kapita¬ lismus m 1; монополен * Monopol¬ kapitalismus капиталист m, -и pl Kapitalist m 8 капиталистически adj kapitalistisch капмталовложеии|е n, -я pl Kapi'talan- lage /16, Investition / 17 капитан m, -нрП. (в армията) 'Haupt¬ mann m 3 2. Mar, Sport Kapi'tän m 1 капитански adj 1. (в армията) 'Haupt¬ manns-; ~ пагони 'Hauptmannsschul¬ terstücke pl 2. Mar, Sport Kapi'täns-; ~ мбстик Mar Kom'mandobrücke /16 капитулация f nur sg Kapitulation /17 капитулирам, -аш (-ах) uv, v kapitu¬ lieren vi <d/hb> капн|я / -и pl Bot 'längliche 'Paprika¬ schote/ 16 капк|а/, -и pl 'Tropfen m 4; на едри ~ и in 'großen 'Tropfen; росни - и 'Tau¬ tropfen; ~ и пот 'Schweißperlen O z no z 'Tropfen für'Tropfen; нйто една s kein'einziger'Tropfen; до z bis auf den 'letzten 'Tropfen; до последна z кръв bis auf den 'letzten 'Blutstropfen; като » wie ge'malt; wie aus dem Ei ge'pellt; плат на *и ge'tüpfelter Stoff m 1 капр|а /, -и pl 'Kutschbock m 2 каприз m, -и pl Laune / 16 капризен, -ни adj 'launisch, 'launen¬ haft, kaprizi'ös
309 каре капрйзнич|а, -иш (-их) uv 'launenhaft ['launisch] sein капсул m, -и pl 1. Mil 'Zündkapsel /16 2. Pharm 'Kapsel; ~ хинин 'Kapsel Chi'nin капсул|a /, -и pl = капсул каптаж m, -и pl 'Wassersammelstelle/16 капчест adj 'tropfenförmig капчу|к m, -ци pl 1. 'Traufe/16 2. (олук) 'Dachrinne /16 3. (водосточна тръба) 'Abflußrohr n 20 кал|я, -еш (-äx) uv 1. 'tropfen vi <hb>, 'tröpfeln vi <hb>; капки ~ ят 'Trop¬ fen 'fallen 2. (листа, плодове) 'fallen vi <3jsn>, 'abfallen 3. (коса) 'ausfallen vi < 3 &/sn > 4. (пропускам течност) 'undicht sein < B > карабйн|а / -и pl Kara'biner m 4 каракачан|ин m, -и pl Karaka'tschane m 7 ('Angehöriger 'eines 'Hirtenstam¬ mes auf dem 'Balkan) караконджо n, -вци pl и. караконджул m, -и pl 'Nachtgeist m 3 a,böser 'Geist каракул m 1. (порода) Kara'kulschaf n 20 2. (кожа) Kara'kulfell n 20; Persi'aner m 4 кар|ам, -аш (-ax) uv 1. (гоня) 'treiben vt < 23 >; а овцете на паша die 'Schafe auf die 'Weide 'treiben 2. (c превозно средство)'fahren vf <4>; а автомо¬ бил [лека кола] 'Auto 'fahren; a велосипед [колело] 'Fahrrad 'fahren, 'radfahren vi <4ajsn>; а лодка Boot 'fahren; а ски Ski 'fahren 3. (превозвам) 'fahren, transportie¬ ren vf < d >; а дърва Holz 'fahren 4. (заставям) veranlassen vf <b>, 'lassen vf < 3 >; (принуждавам) 'zwin¬ gen vf <27>; това го »a да се замисли das veranlaßt [zwingt] ihn zum 'Nachdenken; времето ни ~ а да бързаме das 'Wetter ver'anlaßt [zwingt] uns zur 'Eile; той ни ~ а да го чакаме er läßt uns 'warten; ж учениците да учат нещо наизуст die 'Schüler etw. 'auswendig 'lernen 'lassen 5. (привеждам в действие) 'antreiben vf <23 a> 6. (действувам) 'handeln vi <hb>; ~ ай, как го си знаеш mach, wie du denkst 7. (продължавам) 'fort¬ fahren vf <4a>, 'weilermachen vf < a >; ако ~ аме така, нищо няма да излезе wenn wir so 'weilermachen, wird nichts her'auskommen 8. (започ¬ вам) 'an fangen vf < 2 a >; детето - a вече петата година das Kind ist schon im 5. 'Lebensjahr; <* аме вече плана за следващата година wir 'arbeiten schon nach dem Plan für das 'nächste Jahr C> ~ а ме на сън ich bin 'schläfrig; » през просото (през пръсти] 'alle 'Fünfe ge'rade sein 'lassen; ж я recht und schlecht 'leben <hb> кар ам се, -аш се (-ах се) uv 'schelten vf, vi <16jhb>, 'auszanken vf <a> (на някого jmdn.), sich 'zanken vr (c някого mit jmdm.) карамел m, -и pl 1. (прегорена захар) Kara'mel m 1 2. (бонбони) Kara'mel- len карамфил m, -и pl 1. Bot 'Nelke / 16 2. (подправка) Ge'würznelke караниЩа /, -и pl Streit m 1, Zank m 1 карантйна/ nur sg Quarantäne / 16 карантйн|ен, -ни adj Quarantäne-; ~ на станция Iso'lierstation / 17 карантйя / nur sg lnne'reien / 17/pl карат m, -и pl Ka'rat n 20 караул m nur sg 'Wache / 16; 'Posten m 4; стоя на ~ 'Wache ['Posten] 'stehen < 10 a >; почетен - 'Ehren¬ wache караул|ен, -ни adj Wach-; ~ на будка 'Wachhäuschen n 23; - на служба 'Wachdienst m 1 карбид m nur sg Karbid n 20 карбйд|ен, -ни adj Karbid- карбйдк|а / -и pl Kar'bidlampe / 16 карбйт|ен, -ни adj = карбиден карбуратор m, -и pl Tech Ver'gaser m 4 кардаш m, -и pl umg 'Bruderherz и. 'Bruder m 5 кардиограм|а/ -и pl Kardiogramm n 20 кардиоло|г m, -зи pl Med Kardio'loge m 7, 'Herzspezialist m 1 каре n, -та pl 1. (четириъгълник) 'Vier-
кариер 310 eck « 20; (при плат) 'Karo и 24; плат на карета ka'rierter Stoff т 1 2. (пехо¬ тен строй; група от четири души) Kar'ree « 24 3. (месо) 'Rippenstück и 20; свинско ~ 'Rippenstück vom Schwein О библиографско ~ Im- 'pressum « 28 кариер т nur sg Karri'ere / 16, ge- 'streckter Ga'lopp m 1; препускам в ~ in ge'strecktem Ga'lopp 'reiten <2l/hb> ‘карнер|а/. -и pl (каменоломна) 'Stein¬ bruch nt 2 2кариера / nur sg (бързо напредване, професия) Karri'ere f 16, 'Laufbahn /17 ‘ карнерйз|ъм, -мът m nur sg Karrieris¬ mus m 11 кариеристйч|ен, -ни adj karrieristisch кариеристйческн adj = кариеристйчен карикатур|а /, -и pl Karika'tur / 17 карикатурен, -ни adj karikaturistisch карикатурист m, -и pl Karikalu'rist m 8 карнкатур|я, -йш (-йх) uv kari'kieren vt <d> кариран adj ka'riert карнабйт m nur sg 'Blumenkohl m I карнавал m nur sg 'Karneval m 1, 'Fa¬ sching m 1 карнавал1ен, -ни adj 'Karnevals-; z бал 'Karnevalsball m 2; ~ на седмица 'Karnevalswoche /16 карнетк|а / -и pl 1. 'Abreißblock m 6 2. Verk 'Sammelfahrschein m 1 кар|о«,-ар/ Kart 'Karo «24, 'Schelle /16; деветка z 'Karo Neun каросер|ек, -ни adj Karosse'rie- каросери|я / -и pl Karosse'rie /16 a карстов adj Karst-; ~ а пещера 'Karst¬ höhle /16 карт|а / -и pl 'Karte /16; * на Европа Eu'ropakarte; географска z 'Land¬ karte; релефна z Reliefkarte; або¬ наментна z 'Zeitkarte; пощенска z 'Postkarte; служебна x 'Dienstausweis m 1; членска z 'Mitgliedskarte; ~ и за игра 'Spielkarten; курортна z 'Ferien¬ scheck mb O играя c открити ~ и mit 'offenen 'Karten 'spielen <hb>\ откри¬ вам ~ ите си 'seine 'Karten 'aufdecken < aIhb >; поставям [залагам] на една * auf'eine 'Karte 'setzen <hb> картел m, -и pl Kar'tell n 20 картечар m, -и pl Ma'schinengewehr- schütze m 7 картеч|ен, -ни adj Mil MG-; Maschi¬ nengewehr-; * огън MG-'Feuer n 23 картечниц|а / -и pl Mil MG n, Ma¬ schinengewehr « 20; лека z 'leichtes MG; тежка x Schweres MG картйн|а / -и pl Bild «21; (живопис) Ge'mälde « 23; акварелна z Aqua¬ rell «20; z c маслени бой 'Ölgemäl¬ de; кръвна z Med 'Blutbild картйн|ен, -ни adj 1. 'bildhaft, 'anschau¬ lich; ~ но описание 'bildhafte ['an¬ schauliche] Be'schreibung 2. Ge'mälde-; ~ на галерия Ge'mäldegalerie /16 а картинно adv 'bildhaft, 'anschaulich картйиност/nur sg 'Bildhaftigkeit/17, 'Anschaulichkeit /17 картичк|а/, -и pl 'Kärtchen « 23, 'Karte / 16; илюстрована z 'Ansichtskarte; визйтна z Visitenkarte картографйчески adj karto'graphisch картография/nur sg Kartogra'phie/16a картографски adj = картографйчески картоиграч m, -и pl 'Kartenspieler m 4, 'Spieler картон m, -и pl 1. Kar'ton m 6 2. (в картотека) Kar'teikarte /16 картоиаж m nur sg 1. (производство) Karto'nagenproduktion/17 2. (изделия) Karto'nage /16 картонен adj Kar'ton-, Papp-; ~ a кутйя 'Pappschachtel / 16; Kar'ton m 6; ~ а играчка 'Pappspielzeug и 20 O •v и кули übertr 'Luftschlösser pl картоп m, -и pl Bot 'Schneeball m 2 картотек|а /, -и pl Karlo'thek / 17, Kar'tei /17 картотеч|ен, -ни adj Kar'tei-; карто¬ течна кутйя Kar'teikasten m 5; z каталог Kata'log m 1 картоф m, -и pl Kar'toffel/16; пюре от ~ и Kar'toffelmus
311 като картофен adj Kar'toffel-; ~ а супа Kar'toffelsuppe /16 каруц|а /, -и pl 1. 'Pferdewagen т 4, 'Fuhrwerk п 20 2. Eisenb Personen¬ wagen, Wag'gon т 6 каруцар т, -и pl 'Fuhrmann т 3, 'Kut¬ scher т 4 карфиол т 'Blumenkohl т 1 карфйц|а /, -и pl 1. (игла) 'Stecknadel /16 2. (брошка) 'Brosche / 16, 'Nadel 3. (безопасна игла) 'Sicher¬ heitsnadel кас1а/, -и pl 1. 'Kasse/16; огнеупорна ® 'feuerfeste 'Kasse; взаимоспомага¬ телна » 'Kasse der 'gegenseitigen 'Hilfe; спестовна s 'Sparkasse 2. (сан¬ дък) 'Kasten m 5; « бира 'Kasten Bier 3. (на прозорец) 'Fensterrahmen m 4; (на врата) Türrahmen касае се uv nur 3 Pers ohne Aorist es be'trifft (за нещо etw.) касаЩнн m, -и pl 1. 'Fleischer m 4 2. übertr (главорез) 'Henker m 4, 'Blut¬ hund m 1 Kacamnmla /, -и pl 1. Fleische'rei / 17, 'Schlächterladen m 5 2. übertr Ge'met- zel n 23 касапски adj 'Fleischer-, 'Schlächter-; ~ нож 'Fleischermesser n 23 касация / Jur Kassati'on / 17, 'Urteils¬ aufhebung/ 17 касетк|а / -и pl Kas'sette/16 касетъч|ен, -ни adj Kassetten- каснер m, -и pl Kas'sierer m 4 касиерк|а /, -и pl Kassiererin / 18 касир|ам, -аш (-ах) uv, v Jur für 'un¬ gültig er'klären vt < b >, 'aufheben vt < 14a> каснчк|а/, -и pl Kas'sette/16; спестов¬ на * 'Sparbüchse / 16 каск|а /, -и pl Helm nt 1 каскет m, -и pl 'Schirmmütze / 16; спортен ~ 'Sportmütze кастор m nur sg 1. (за шапка) Filz nt 1, Ve'lour m 1 2. (за балтон) Ve'lour, 'dicker 'Wollstoff nt 1 касторен adj Filz-; ~ а шапка 'Filzhut m 2 ' кастрнр|ам -аш (-ах) uv, v ka'strieren vt <b> кастрон m, -и pl 'Schüssel /16 к^стр|я, -иш (-их) му 1. be'schneiden vt <21b>, 'abschneiden vt <21a>, Stutzen vt 2. (мъмря) Schelten vt, vi <\6/hb>, 'ausschimpfen vt <a>, 'anschnauzen vt <a> ‘кат adv = като 2кат m, -ове pl 1. (етаж) 'Etage / 16, Stock ml 2. (пласт) Schicht /17 0 ~ дрехи 'Kleider pl zum 'Wechseln катализатор m, -и pl Kataly'sator m 9 a катало|г m, -зи pl Kata'log m 1 катан|ец m, -ци pl 'Vorhängeschloß n 22 катар m, -и pl Med Ka'tarrh m 1 катастроф|а/, -и pl Kata'strophe/ 16; Verk 'Unfall m 2 катастрофален, -ни adj katastrophal катастрофирам, -am (-ax) uv, v ver- 'unglücken vi < b/sn >; (самолет) 'ab- slürzen vi <а/5и> категорйч|ен, -ни adj kate'gorisch категори|я f -и pl Katego'rie /16 a катедр1а/, -и pl 1. (маса) Ka'theder n 23 2. übertr (специалност, дисциплина) 'Lehrstuhl m 2 катедрал|а f, -и pl Kathe'drale/16 катер m, -и pl Mar Boot n 20; торпе¬ ден - Tor'pedoboot; патрулен ~ Patrouillenboot - катерач m, -и pl 'Bergsteiger m 4, Alpi'nist m 8 катериц|а /, -и pl Zool 'Eichhörnchen n 23 катер|я се, -иш се (-их се) uv 1. 'klettern vi <sn>; x по дървото auf dem Baum her'umklettem <aJsn>; s на върха auf den 'Gipfel 'klettern 2. übertr 'ansteigen vi <23ajsn>; шосето се катереше по стръмнина die 'Land¬ straße stieg steil an катет m, -и pl Math Kathete /16 катет |ър m, -ри pl Med Katheter m 4 катинар m, -и pl 'Vorhängeschloß n 22 катоadv\, (сравнение) wie; той мие ~ 6autä er ist mir wie ein 'Vater; черно ~
катод 312 нощта schwarz wie die Nacht; nee ~ птйчка er singt wie ein 'Vögelchen; хора ~ нас 'Leute wie wir; ~ напри¬ мер wie zum 'Beispiel 2. (в качеството на) als; работя ~ учйтел als 'Lehrer 'arbeiten <hb>; той, ~ добър съсед, ни помагаше als 'guter 'Nachbar half er uns; ~ специалйст е ненадминат als 'Fachmann ist er unübertroffen 3. (за посочване начина) in'dem; ядосвам го, ~ постоянно му противореча ich 'ärgere ihn, in'dem ich ihm 'ständig widerspreche 4. (и, същевременно) und, in'dem; ах, йде! - извика тя, ~ се затече да го посрещне „ach, er kommt!“, rief sie und lief ihm ent'gegen 5. (когато) als; ~ идех, чух някой да плаче als ich kam, 'hörte ich jmdn. 'weinen; ~ чу гласа му, гя се обърна als sie'seine'Stimme 'hörte, 'drehte sie sich um 6. (ако) wenn; ~ ти пречи музиката, ще престана да свиря wenn dich die Mu'sik stört, 'höre ich auf zu 'spielen 7. (след като) nach'dem; - изпи чашата, си продължи разказа си nach'dem er sein Glas 'ausgetrunken 'halte, 'setzte er 'seine Er'zählung fort O ~ че ли es scheint; als ob; ~ че ли йде някой es scheint, daß jmd. kommt; говори c мене така, - че ли сме стари познати er spricht mit mir, als ob wir 'alte Be'kannte 'wären; ~ почнеш [почнем] c 'ange¬ fangen bei; след - nach'dem; тъй ~ da, weil; щом - so'bald, als; (ако) wenn катод m nur sg Ka'thode /16 католй|к m, -ци pl Katholik m 8 католнцнз|ъм (-мът) m nur sg Katho¬ lizismus m 11 католически adj ka'tholisch католншки adj ~ католически каторга / nur sg 1. 'Zwangsarbeit /17 2. (затвор) 'Zuchthaus n 22 3. übertr 'Hundeleben n 23 каторж|ен, -ни adj 1. 'Zwangsarbeils-, Zwangs-; ~ на работа 'Zwangsar¬ beit /17 2. 'Zuchthaus-; ж затвор 'Zuchthaus n 22 3. (мъчителен) 'peini¬ gend каторжни |k m, -ци pl ein zu 'Zwangsar¬ beit Verurteilter m 7+, 'Zuchthäusler m 4 катран m nur sg 1. Teer m 1 2. volkst (пъкъл) 'Hölle / 16 катранен adj Тест-; - сапун 'Teerseife /16 катранйсв1ам, -аш (-ах) uv; катранос|ам, -аш (-ах) V 'teeren vt <hb> катун m, -и pl Zigeunerlager n 23 катунар nt, -и pl Zigeuner m 4 катурв|ам, -аш (-ах) uv; катурн|а, -еш (-ах) V 'umwerfen vt < 16 а >, 'umsto¬ ßen vt <34a>, zu Fall 'bringen vt < 24 >; s ce 'umfallen vt < 3 a/sn >, 'umpurzeln vi <a/sn> катур|ям, -яш (-ях) uv; катур|я, -иш (-йх) v = катурвам катър т, -и pl 'Maultier и 20 катьрски adj 'Maultier- кауз|а /, -и pl 'Sache/16 каузал|ен, -ни adj kau'sal, 'ursächlich каузалност f nur sg Kausali'tät / 17 каустик unv: сода ~ 'kaustische 'Soda / каучук m nur sg 'Kautschuk m 1 каучуков adj 'Kautschuk- кафе n, -таpl 1. 'Kaffeem6; » меланж 'Milchkaffee; турско ~ 'Kaffee auf 'türkisch; печено ~ ge'rösteter'Kaffee 2. (заведение) Ga'fe n 24 кафеджн|я m, -и pl 'Kaffeehausbesilzer m 4 кафез m, -vipl 1. (за птици) 'Vogelbauer n 23, 'Käfig m 1 2. (на прозорец) 'Fenstergitter n 23 3. (сандък) 'Stiege / 16, 'Lattenkiste /16 кафен adj 'Kaffee-; - а лъжичка 'Kaf¬ feelöffel m 4; ~ а чаша 'Kaffeetasse/16 кафене n, -та pl Ga'fe n 24, 'Kaffeehaus n 22 кафенйче и, -та pl 'Kaffeekännchen n 23 кафе-сладкарниц1а / -и pl Ga'fe n 24 und Kondito'rei /17 кафяв adj braun кахър m, -и pl umg 'Sorge/16, 'Kummer
313 квадрат m 4; бели ~ и 'unnötige 'Sorgen pl; не бери ~ ! mach dir 'keine 'Sorgen! кахър|ен, -ни adj 'sorgenvoll, 'kummer¬ voll, be'sorgt, be'kümmert кахър|я се, -йш се (-йх се) uw sich 'sorgen w, sich 'Sorgen 'machen <hb> (за um 4) кац|а /, -и pl Faß n 22, 'Bottich m 1 кац|ам, -aui (-ax) uv I. (птйца) sich 'niederlassen vr < 3 a >; (сядам) sich 'setzen vr 2. (самолет) 'landen vi <sn> кацар (-ят) m, -и pl 'Faßbinder m 4, 'Böttcher m 4 кацв|ам, -аш (-ax) uv; кацн|а, -еш (-ах) v 1. (за птйца) sich 'niederlassen vr < 3 а >; (сядам) sich 'setzen vr 2. (са¬ молет) 'landen vi <sn> 3. übertr (разполагам се) sich 'niederlassen качй t качвам качама|к m, -ци pl 'Maisbrei m 1 качв|ам, -аш (-ax) uv; кач|а, -йш (-йх) v 1. (дигам) 'heben vt < 14 >, 'hoch¬ heben vt < 14 a >; « куфара в ба¬ гажника den 'Koffer ins Ge'päcknetz 'heben 2. (нося нагоре) hin'auftragen vt <4a>; ft керемиди на покрива 'Dachziegel auf das Dach 'tragen 3. (товаря, настанявам) 'laden vt < 4 >, Einladen vr < 4 a >, 'aufladen vt <4a>; ft сандъците на камиона die 'Kisten auf den Lkw'laden; ft болния в линейката den 'Kranken in den 'Krankenwagen 'laden 4. (цени) erhö¬ hen vr <b>; s се 1. (възлизам) 'steigen vi <23/sn>; em'porsleigen vi < 23 a/sn >; (катеря се) 'klettern vi <sn>; « се на върха auf den 'Gipfel 'steigen ['klettern]; s сена коня aufs Pferd steigen, 'aufsilzen vi < 25 a/hb >; s се на пети етаж in die 5. E'tage steigen; » се по стълбището die 'Treppe hin'aufgehen < 13 ajsn > [hin- 'aufsteigen < 23 a/sn > ] 2. (влизам в превозно средство) 'einsteigen; « се на влака in den Zug 'einsteigen <23a/j/i>; s се на трамвай in die 'Straßenbahn 'einsteigen; качвайте се! 'einsteigen! 3. (издигам се) 'steigen, 'ansteigen vi <23ajsn>; водата се качва das 'Wasser steigt; цените се качват die 'Preise 'steigen O ft се на някого на главата jmdm. auf der 'Nase her’umtanzen < a/sn > каче n, -та pl 'Fäßchen n 23 качествен adj 1. qualitativ; «и проме¬ ни qualita'tive Veränderungen 2. Qua- li'läts-; - и показатели Quali'iats- kennziffern; ~ контрол'Gütekontrol¬ le 3. (доброкачествен) qualita'tiv 'hochwertig, Quali'läts-; - и изделия Quali'tätserzeugnissc качествени|к m, -ци pl Quali'lätsar- beiter m 4 качеств|о и, -a pl 1. Quali'tät / 17 auch Phil; - Ото на продукцията die Qua- li'täl der Erzeugnisse; високо s 'hohe Quali'tät; първо s 'erste Quali'tät 2. (свойство) 'Eigenschaft /17; ценни ~ a 'wertvolle 'Eigenschaften; морал¬ ни ~ a mo'ralische 'Eigenschaften O в ~ Ото ми на in 'meiner 'Eigenschaft als качулк1а f -и pl Ka'puze /16 0 след дъжд ft nach'dem das Kind in den 'Brunnen ge'fallen ist каш|а /, -и pl 1. Brei m 1 2. (неразбория) Durcheinander n 23, 'Wirrwarr nt 1 O парен ft духа ge'branntes Kind scheut das 'Feuer кашалот m, -и pl Zool 'Pottwal m 1 кашкав adj breiig; - хляб 'klitschiges Brot n 20 кашкавал m, -и pl Balkan'hartkäse m 4 кашлица / nur sg 'Husten m 4; ма¬ гарешка <v Med 'Keuchhusten кашлкж ам, -аш (-ax) uv umg 'hüsteln vi <hb> кашл|я, -еш (-ях) uv = кашлям кашл|ям, -яш (-ях) uv 'husten vi <hb>; (боледувам от кашлица) 'Husten 'ha¬ ben <А> кают|а /, -и pl Ka'jüte /16 ка|я се, -еш се (-ях се) uv be'reuen (за нещо etw. 4) квадрант т, -и pl Qua'drant т 8 квадрат т, -и pl Qua'drat и 20; две на - zwei hoch zwei
квадратен 314 квадрат|ен, -ни adj Qua'drat-; « ме¬ тър Quadratmeter л 23 квадратче п, -та pl 'Kästchen и 23, 'kleines 'Viereck л 20; на - та ge- 'kästelt квак[ам, -аш (-ах) uv 'quaken vi <hb> квалификационен, -ни adj Qualifi'zie- rungs- квалификация / nur sg Qualifizierung /17 квалифицйр|ам, -аш (-ах) uv, v quali¬ fizieren vf; s ce sich qualifizieren vr квалифиийран adj qualifiziert квантитет m nur sg Ling Quanti'täl/17 квартал m, -и pl 1. 'Stadtviertel n 23; жилищен - 'Wohnviertel 2. (предгра¬ дие) 'Vorstadtvierte!, 'Vorstadt /14 квартал|ек, -ни adj 1. 'Stadtviertel-; — но събрание 'Einwohnerversamm¬ lung / 17 des 'Wohngebietes; ~на организация 'Wohngebietsorganisa- tion/17; » отговорник 'Abschnitts¬ bevollmächtigter m 7+ 2. (на пред¬ градие) 'Vorstadt-; - но кино 'Vor¬ stadtkino n 24 квартйр|а /, -и pl 1. (жилище) 'Woh¬ nung/ 17; (стая) 'Zimmer л 23 2. Mil Quar'tier n 20 квартирант m, -и pl (наемател) 'Mieter m 4; (пренаемател) 'Untermieter квартйр|ен, -ни adj 'Wohnungs-; - на крйза 'Wohnungsnot /14 квартирув1ам, -аш (-ах) uv 1. 'zeitweise 'wohnen vi <hb> 2. Mil Quar'tier 'nehmen vt < 16 > кварц (-ът) m, -ове pl Quarz m 1 кварцов adj Quarz-; ~ а лампа 'Hö¬ hensonne /16 квас (-ът) m nur sg l. (мая) 'Sauerteig m 1 2. (питие) Kwaß m 1 Ksäclfl, -иш (-йх) uv 1. (мокря) 'nässen vi <hb> 2. (подквасвам) 'ansäuern vt <a> квачк|а /, -и pl l. 'Glucke / 16 2. Astr 'Siebengestirn n 20 квит adv: ~ съм c quitt sein mit 3 квнтаици|я /, -и pl 'Quittung /17 O отрязвам някому ~ ята umg jmdn. 'abblitzen 'lassen; jmdm. eins 'husten <hb> квич|а, -йш (-äx) uv 'quieken vi <hb> квичен|е и, -ия pl 'Quieken я 23 кебап m, -и pl 'Gulasch m 1 кебапче n, -та pl auf dem Grill zube¬ reitetes längliches Fleischröllchen Ke- 'baptsche и кебапчййниц|а/, -и pl 'Grillrestaurant n 24, 'Grillbar /15 кебапчй|я m, -и pl 1. (притежател) Be¬ sitzer m 4 'einer 'Grillstube 2. (готвач) 'Grillkoch m 2 кегелбан m nur sg 1. (игра) 'Kegeln n 23, 'Kegelspiel n 20 2. (място, приспо¬ собление) 'Kegelbahn /17 кегл1а /, -и pl 'Kegel m 4 кед|ър m, -ри pl Bot 'Zeder /16 ке|й (-ят) m, -йове pl Kai m 1 кекав adj 'schwächlich, 'weichlich кекавост /nur sg 'Schwächlichkeit/17, 'Weichlichkeit /17 кекс (-ът) m, -ове pl 'Sandkuchen m 4, 'Napfkuchen кел (-ят) m nur sg Grind m I, Schorf m l O кйпва ми келят mich packt der Zorn келепйр m, -и pl umg 'Vorteil m I, 'Nutzen m 4 0 удрям ~ a 'nassauern vi <hb>\ тук има ~ hier springt 'etwas raus келепнрджй|я/ -и pl umg 'Nassauer m 4 келеш m, -и pl umg übertr 'räudiger Hund m 1 келнер m, -и pl 'Kellner m 4, 'Ober m 4 келнерк|а /, -и pl 'Kellnerin /18 келнерски adj 'Kellner- келяв adj 1. 'grindig 2. (местност) 'kärg¬ lich be'wachsen, kahl, nackt 3. (пре¬ зрян) 'räudig, 'dreckig кенгур|у л, -a pl Zool Känguruh n 24 кепе л, -та pl 1. 'Kappe /16 2. Mil 'Käppi n 24 3. (барета) Ba'rett n 24 кепен|к m, -ци pl 'Fensterladen m 5 керамик]a f -и pl Ke'ramik /17 керамич|ен, -ни adj ke'ramisch керван m, -и pl Kara'wane /16 керевйз m nur sg — целина
315 километражен керемйд|а /, -и р! 'Dachziegel т 4 керемйденочервен adj 'ziegelrot кесар (-ят) т, -и pl Hist 'Kaiser т 4 кесарев adj: ~ о сечение Med 'Kaiser¬ schnitt т 1 кесййк|а/, -и pl 1. (торбичка) 'Beutel¬ chen п 23, 'Täschchen п 23 2. (пликче) 'Tütchen п 23; книжна ж Pa'piertül- chen кесй|я/ -и pl 1. (торба) 'Beutel т 4 2. (за парй) 'Geldbeutel 3. (плик) "Tüte / 16; кнйжна ж. Pa'piertüte О змия се свй- ла в - ята му er ist ein 'großer 'Geiz¬ kragen; развързвам - ята си sein Geld 'großzügig äusgeben <15a> [ver'pul- vern < b > ]; стискам ~ ята си auf 'seinem 'Gelde 'sitzen <hb> кестен m, -и pl Bot Ka'slanie / 16; пйтомен ~ 'Edelkastanie; див ~ 'Roßkastanie; печени ~ и ge'röstete Ka'stanicn кестенов adj Ka'stanien-; ~ а гора Ka'stanienwald m 3 кестеняв adj braun, kastanienbraun кеф (-ът) nt, -oaepl ge'nießerische 'Stim- mung/17, Lust m 2, 'gute 'Laune/16 <C> гледай си кефа mach dir 'keine 'Sorgen!,zer'brich dir nicht den Kopf!; дойде ми кефът Lust be'kommen <33b>; за кефа на някого um die 'Launen von jmdm. zu be'friedigen; ймам ~ Lust 'haben <A>; ~ мие a) 'gute 'Laune 'haben; es macht mir 'Laune b) (иска ми се) Lust 'haben; на ~ съм in 'guter 'Laune sein <B> кефал m, -и pl Zool 'Meeräsche / кефв|а ми (-а ми) uv; кеф|не ми (-на ми) V unpers Lust 'haben <А>, 'einfallen vi < 3 a jsn >; той прави каквдто му кефва er macht, was ihm ge'rade 'ein¬ fällt [wo'zu er ge'rade Lust hat] кефлйя adj unv froh ge'launl, in 'gu¬ ter 'Stimmung; (малко пййнал) be- 'schwipst кеха|я m, -й pl 1. 'Oberhirte ml 1. (гла¬ шатай) 'Ausrufer m 4, 'Dorfausrufer 3. (надзирател) 'Aufseher m 4 кехлибар m nur sg 'Bernstein m 1 кехлнбар|еи, -ни adj 1. 'Bernstein-; ~ ена броеница 'Bernsteinkette/16 2. (цвят) 'bernsteinfarben, 'goldgelb; ~ ено грозде 'goldgelbe 'Trauben pl кибрйт m, -и pl 1. 'Streichhölzer pl, 'Zündhölzer pl; (кутйя) 'Schachtel /16 'Streichhölzer 2. (клечка) 'Streichholz n 22 кибрйтен adj 'Streichholz-; ~ а клечка 'Streichholz n 22, 'Zündhölzchen n 23; ~a кутйя 'Streichholzschachtel / 16; ~ а фабрика 'Zündholzfabrik /17 кнбрнтлйя adj unv 'hitzköpfig, 'jähzor¬ nig кикот m nur sg Gelächter n 23 кикот|я се, -иш се (-йх се) uv laut 'lachen vi <hb> кйлв|ам, -аш (-ах) uv; кйлн|а, -еш (-ах) V (назад) in den 'Nacken 'schieben < 22/hb > ; (настранй) aufs Ohr 'setzen <hb>; s ce 'schwanken vi <hb>, 'taumeln vi <sn>, 'torkeln vi <sn> килер m, -и pl I. (за храна) 'Speisekam¬ mer /16 2. (за домакйнски предмети) 'Besen kammer килй|еи, -йни adj 'Zellen-; ~ йно учй- лище Hist 'Zellenschule/16, 'Kloster¬ schule килййк|а /, -и pl 'Zelle /16 килйм m, -и pl 'Kelim m 6, 'Teppich m 1 килимар (-ят) m, -и pl 'Teppichweber m 4 килимарство n nur sg 'Teppichweberei /17 килй|я/, -и pl 'Zelle/16; затворническа ä Ge'fängniszelle кйлк|ам се, -аш ce (-ax ce) uv 'schwan¬ ken vi <hb>, 'torkeln vi < sn >, 'tau¬ meln vi <sn> кйлна t кйлвам кил|о и, -ä pl = килограм киловат m, -и pl El Kilo'watt n 23 киловатчас m, -ове pl El Kilo'watt- stunde /16 килограм m, -и pl Kilo'gramm n 23 километраж m, -и pl Kilo'meterzahl /17 километраж Ich, -ни adj Kilo'meter-; ж стълб Kilo'metersiein m 1
километричен 316 километричен, -ни adj I. Kilo'meler-; » стълб Kilo'melerstein т 1 2. übertr kilo'meterlang, 'endlos; ж доклад 'endloser 'Vortrag m 2 километ|ър m, -ри pl Kilo'meler m 4 ким (-ът) m nur sg Boi 'Wiesenkümmel m 4 кйм[ам, -аш (-ах) uv 'nicken vi <hb> кймв|ам, -am (-ax) uv; кймн|а, -еш (-ах) v 'nicken vj <hb> кимион m nur sg 'Kümmel m 4 кимна I кимвам кинематограф m, -и pl 'Filmvorführ- apparat m 1 кинематографйчески adj kinemato'gra- phisch кинематографи|я / -и pl Kinemato- gra'phie / 16 a; (производство на филми) 'Filmproduktion / 17; (фил¬ мово дело) 'Filmwesen п 23 кинжал т, -и pl Dolch т 1 кйноп, кина/?/'Kino и 24; отивам на ~ ins 'Kino 'gehen vi < 13/sn> киноапарат m, -и p/1. (прожекционен) 'Filmvorführapparal m 1 2. (снимачен) 'Filmkamera /15 киноапаратур|а/, -и pl 'Filmapparatur /17 киноартйст m, -и pl 'Filmschauspieler m 4 киновар m nur sg Zin'nober m 4 кннозвезд|а /, -й pl 'Filmstar m 6 киноизкуство n nur sg 'Filmkunst / 14 киноиндустрии /nur sg 'Filmindustrie /16a кинокамер[а /, -и pl 'Filmkamera /15 кннооператор m, -и pl 1. (които снима) 'Kameramann m 3 2. (който прожек- тйра) 'Filmvorführer m 4 кннопреглед m, -и pl 'Wochenschau /17 кинопредставлени|е n, -я pl 'Filmvor¬ führung /17 кинопрожекция f, -и pl 'Filmvorfüh¬ rung/ 17 киносалон m, -и pl 'Kinosaal m 2 киностудио n nur sg 'Filmstudio n 24 кинотеат|ър m, -ри pl 'Lichtspieltheater n 23, 'Filmtheater n 23 кинофилм m, -и pl Film m 1 * кипарис m, -и pl Bot Zy'presse /16 кнпв|ам, -am (-ax) uv; кйпн|а, -еш (-ax) v 1. (почвам да вря) 'anfangen vi <2аjhb> zu 'kochen [zu 'wallen] 2. (изкипявам) 'überkochen vi <ajsn>, 'überlaufen vi <9ajsn> 3. übertr (проявявам гняв) in Zorn ge'raten vi < ЪЪ/sn >; s от яд vor Wut 'kochen vi <hb> 4. übertr (бушувам) 'toben vi <hb> 5. (вино) 'anfangen zu fermen'tieren O кипва ми кръвта mein Blut ge'rät in 'Wallung кипеж m nur sg 1. 'Wallung/17, 'Sieden n 23 2. (ферментация) 'Gärung / 17, Fermentation /17 3. (размах) Schwung m 2 4. (оживена дейност) 'Hitze / 16, 'Eifer m 4; в ~ а на работата im 'Eifer der 'Arbeit кипение n nur sg 'Sieden n 23, 'Wallen n 23; точка на ~ 'Siedepunkt m I кипна | кипвам кйпр|я, -иш (-йх) uv 'schönmachen vi < а >. zu'rechtmachen vt < a >, 'put¬ zen vt; s се 1. (гйздя се) sich 'feinma¬ chen vr < a > 2. (ходя напето) einher¬ stolzieren vi <a.jsn> кип|я, -йш (-ях) uv 1. 'kochen vi <hb>, wallen vi <hb> 2. (изкипявам) 'über¬ kochen vr < aJsn > 3. (бушувам) 'tosen vi <hb> 4. übertr 'toben vi <hb>; ж от гняв 'zornig sein < B>; s от яд vor Wut 'kochen 5. (вино) fermen'tieren vt <d> O врели-некипели 'unge¬ reimtes Zeug n 20*; ~ й ми кръвта mein Blut ist in 'Wallung ge'raten кираджй!я m, -и pl I. = квартирант 2. (превозвач) 'Fuhrmann m 3 Кнргйзня/Kirgisien n 23 киргизки adj kir'gisisch кирилица / nur sg ky'rillische Schrift /17, Ky'rilliza / 16 кирилски adj ky'rilüsch кирй|я f -и pl 1. (наем) 'Miete / 16, 'Mietgeld и 21 2. (заплащане за пре¬ воз) 'Fuhrlohn т 2 3. (превоз) 'Lohn¬ fuhre /16 кйрк|а /, -и pl 'Hacke /16
317 кларнет кирлйв adj ver'schmutzt, 'schmierig, 'schmutzig O изкарвам някому ~ ите ризи jmds. 'schmutzige 'Wäsche vor 'allen 'Leuten 'waschen <4/hb> кисел adj 1. 'sauer; ~ o зеле 'Sauerkraut « 20; ~ и краставици 'sauere 'Gurken /16jpl 2. (физиономия) 'sauer, 'sauer¬ töpfisch, 'griesgrämig, unlustig O ~ a вода Mine'ralwasser «23; ~ o мляко 'Sauermilch / 12, 'Joghurt m 6 киселец nt nur sg Bot 'Sauerampfer m 4 кисел |ея, -ееш (-ях) uv 1. (имам кисел вкус) 'sauer 'schmecken vi <hb>, 'sauer sein vi < B > 2. (ставам кисел) 'sauer 'werden vi < 18Isn > киселин|а /, -й pl 'Säure / 16; сярна s 'Schwefelsäure /; имам ~ й в сто- маха 'Sodbrennen 'haben <A> киселйн|ен, -ни adj 1. 'Säure-; ~ ни съе¬ динения 'Säureverbindungen / 17/pl 2. (съдържащ киселина) 'säurehal¬ tig кйск|ам ce, -am ce (-ax ce) uv 'kichern vi <hb> кислород m nur sg Chem 'Sauerstoff m I кислороден, -ни adj 'Wasserstoff-; ~ на вода Wasserstoffperoxid n 20, Wasserstoffsuperoxid n 20 кйсн|а, -еш (-ax) uv 1. 'einweichen vt < a > 2. (застоявам ce) her'umslehen vi < 10'а/Л6> кйст|а f -и pl Med 'Zyste /16 кит (-ът) m, -ове pl Zool Wal m 1 кита|ец nt, -йци pl Chi'nese m 7 Китай m 'China китайк|а /, -и pl Chi'nesin/18 китайски adj chi'nesisch китар а / -и pl Gi'tarre / 16 кйт|ен, -ни adj 1. (хубав) schön, schmuck 2. (кйчест) 'buschig, dicht be- 'laubt 3. (разноцветен) 'farbenfroh кйтк|а / -и pl 1. (снопче) Strauß m 2, 'Sträußchen n 23; (цветя) 'Blumen¬ strauß m; ä магданоз 'Sträußchen 'Petersilie 2. (горйчка) 'Wäldchen n 23 3. (сбйрка) 'Sammlung / 17 4. Anat 'Handgelenk n 20* китов adj Wal- китолов|ен, -ни adj Walfang-; е кораб 'Walfangschiff n 20 китоловец m, -ци pl 'Walfänger m 4 кйт|я, -иш (-йх) uv 'schmücken vt; % кйтка ein 'Sträußchen 'winden vt < 27 > кйфл|а f, -и pl 'Kipfel m 4, 'Hörnchen «23 ' кихавица f nur sg 'Niesen n 23 кйх|ам, -am (-ax) uv; 'niesen vi <hb> кнхв|ам, -am (-ax) uv; кйхн|а, -еш (-ах) v 'niesen vi <hb> кйч|а, -иш (-йх) uv 'schmücken vt; s ce 1. sich 'schmücken vr 2. (перча ce) sich 'brüsten vr кйчест adj 1. (за дърво) dicht belaubt, 'buschig 2. (за цвете) voll, mit 'einer 'dichten 'Blüte кйчур m, -и pl 'Büschel « 23; (коса) 'Strähne /16 кйша f nur sg 1. (време) 'naßkaltes 'Wetter « 23, 'Regenwetler « 2. (кал) Matsch nt I; (сняг) 'Schneematsch m кйшав adj 'regnerisch; (кален) 'matschig клавиатур|а /, -и pl Klavia'tur / 17, Tasta'tur /17 клавиш nt, -и pl 'Taste /16 клад|а / -и pl 'Scheiterhaufen m 4 клад а, -сш (кладох) uv 'schichten vt. 'aufschichten vt < a > O ж огън'Feuer 'anmachen vt <a> кладен ец nt, -ци pl 1. 'Ziehbrunnen « 23 2. (извор) 'Quelle /16 клаксон nt. -и pl 'Hupe /16 клане и, -та pl 1. 'Schlachten « 23; добйтък за ~ 'Schlachtvieh и 20 2. (масово избиване) Ge'metzel л 23 кланиц|а / -и pl 'Schlachthof т 2; (малка сграда) 'Schlachthaus л 22 клан|ям се, -яш се (-ях се) uv 1. sich ver'neigen vr <b>, sich ver'beugen vr < b > (на, пред vor 3) 2. (угоднича) 'katzbuckeln vi <ajhb> клап|а/, -и pl 1. Klappe/16; сърдечни ~и 'Herzklappen pl; ~и на флейта 'Klappen der 'Flöte 2. Ven'til и 20*; предпазителна s 'Sicherheitsventil клапан m, -и pl Ven'til « 20* кларнет m, -и pl Klari'netle / 16
клас 318 ‘клас (-ът) т, -ове pl (жито) 'Ähre/16 2клас (-ът) т, -овеpl 1. 'Klasse/16 auch Bot, Zool 2. (учебна стая) 'Klassen¬ zimmer п 23 клас|а / -и pl 'Klasse / 16; работни¬ ческа « 'Arbeiterklasse /; първа « Eisenb 'erste 'Klasse О от г übertr 'erster 'Klasse клас|ен, -ни adj 'Klassen-; ~ на стая 'Klassenzimmer п 23; - на работа 'Klassenarbeit/17 О « als Substantiv 'Klassenlehrer m 4; ~ на als Substantiv 'Klassenlehrerin /18 класй|к tn, -ци pl 'Klassiker m 4 класика /nur sg 'Klassik /17 класйр|ам, -аш (-ах) uv pla'zieren vt < d >; s ce sich pla'zieren vr класйран|е n, -ия pl Sport Pla'zierung /17; индивидуално «'Einzelwertung /17; отборно «'Mannschaftswertung класификация/, -и pl Klassifizierung /17 класифицйр|ам, -аш (-ах) uv klassifi- 'zieren vr <d> класицйз|ъм, (-мът) m nur sg Klassizis¬ mus tn 11 класйч|еи. -ни adj = класически класйческ1и adj 'klassisch; - а литера¬ тура 'klassische Litera'tur /17; « прймер 'klassisches 'Beispiel n 20; ~ a борба Sport 'klassischer 'Ringkampf m 2 клйсов adj 'Klassen-; ~a борба 'Klas¬ senkampf m 2 класовост /nur sg 'Klassencharakter m класосъзнателен, -ни adj 'klassenbe¬ wußt класьор m, -и pl 'Aktenständer m 4 клас|я, -йш (-йх) Mv 'Ähren 'ansetzen vt <a> клатушк|ам, -аш (-ах) uv 'schwenken vt, 'schaukeln vt, vi <hb>; * ce 'schwan¬ ken vi <hb>; (люлея ce) 'schaukeln vi; (вървейки) 'torkeln vi <hb>, 'tau¬ meln vi <hb> клат|я, -иш (-йх) uv I. (люлея) 'schau¬ keln vr; « люлката die 'Wiege 'schau¬ keln 2. (двйжа) 'schütteln vt; « глава den Kopf 'schütteln; « дървото den Baum 'schütteln; 'wackeln vi <hb> (нещо mit etw. 5); « главата mit dem Kopf 'wackeln 3. (махам) 'schwenken vt; « шапката die 'Mütze 'schwen¬ ken 4. (разклащам) ins 'Wanken 'brin¬ gen v/ < 24 > O ä шапката на някого übertr vor jmdm. 'katzbuckeln vi < a >; « си краката übertr 'untätig her'um- silzen vi <ajhb>, her'umlungern vi <&lhb> ; s cel. (люлка) 'schaukeln vi <hb> 2. (люлея ce) 'schwanken vi <hb>, 'wanken vi <hb> 3. (не стоя здраво) 'wackeln vi <hb> клауз|а/, -и pl 'Klausel /16 клевет|а/, -й pl Verleumdung /17 клеветнн|к m, -ци pl Verleumder m 4 клеветнически adj verleumderisch клеветничество n nur sg Verleumdung Я7 , , клевет|я, -йш (-йх) mv verleumden vt <b> кле|й (-ят) m nur sg 1. Harz n 20 2. (ле¬ пило) Leim m 1 клейм|о n, -ä pl I. Hist 'Brandmal n 20 2. (печат) 'Stempel m 4 3. (позор) 'Schandfleck m 1 *, 'Schandmal n 20 клейм|я, -йш (-йх) uv 'brandmarken vt клек (-ът) m, -ове pl Bot 'Bergkiefer /16, 'Legföhre / 16, 'Latsche / 16 клекна | клякам клен (-ът) m, -ове pl Bot 'Ahorn nt 1 *, 'Feldahorn клепал|o n, -a pl 'Läutebrett n 21 клепач m, -и pl Anat 1. (кожица) Lid n 21 2. (косми) 'Wimper / 16 клепв|ам, -аш (-ах) mv; клепн|а, -еш (-ах) v 1. (коса) 'dengeln vt 2. (бия) 'schlagen vt, vi <3/hb>, 'klopfen vi <hb> 3. (cклюн) 'klappern vi <hb> 4. (ушй) her'abhängen 'lassen vt < 3 >, 'hängen 'lassen клепк|а / -и pl t клепач клепна T клепвам клепоух adj mit 'hängenden Ohren, mit 'Hängeohren; - o магаре ein 'Esel m 4 mit 'Hängeohren клеп|я, -еш (-äx) mv 1. (коса) 'dengeln
319 клон vt 2. (склюн) 'klappern vr <hb> 3. (клепало) 'schlagen vt < 3 > клерикал|ен, -ни adj kleri'kal клерикал йзъм (-мът) m nur sg Kleri- ka'lismus m 11 клет adj 1. (нещастен) 'elend, 'unglück¬ lich 2. (проклет) ver'fluchl, ver'dammt клетв|а /, -и pl 1. Schwur m 2, Eid m 1; давам x за вярност den 'Treueid 'schwören v? <35/hb>; лъжлива x 'Meineid 2. (проклятие) Fluch m 2 клетвен adj 1. 'Eides- 2. 'eidesstattlich; ~a декларация 'eidesstattliche Er- 'klärung/17 клетволресгьпни к m, -ци pl 'Eidesver¬ letzer m 4; (дал лъжлива клетва) 'Meineidiger m?’’ клетк|а /, -и pl 1. (затворено поме¬ щение, кафез) 'Käfig m I* 2, Biol 'Zelle / 16 auch übertr клетни|к m, -ци pl 'Elender ml* клетъч|ен, -ни adj Biol Zell-; ~ на структура 'Zellstruktur/17 клеч|а, -йш (-äx) uv 'hocken vi <hb> клечк|а f -и pl 'Hölzchen n 23, Span m 2; s за зъби 'Zahnstocher m 4; кибритена x 'Streichholz n 22 O голяма x übertr wng ein 'großes Tier n 20 клещи nur pl 'Zange /16 клиент m, -и pl I. (купувач) 'Kunde m 8 2. Jur Kli'ent m 8 клиентела fnursg 1. (купувачи) 'Kund¬ schaft /17 2. Jur Klien'tel /17 клйзм|а/, -и pl Kli'stier n 20*. 'Einlauf m 2 клйк|а/ -и pl 'Clique/16, 'Klüngel nt 4 клйм ам, -am (-ax) uv 1. 'nicken vi <hb>; x на някого jmdm. 'zunicken vi <ajhb> 2. (отпускам глава) den Kopf 'sinken 'lassen < 3 > клймат m, -и pl 'Klima n 24; морски ~ 'Seeklima; умерен - ge'mäßigtes 'Klima клнматйч|ен, -ни adj kli'matisch, 'Kli¬ ma-; ~ на зона 'Klimazone / 16 климатйчески adj = климатичен клймв|ам, -аш (-ах) uv; клймн[а, -еш (-äx) V 1. 'nicken vi <hb> 2. (накло¬ нявам се) sich 'neigen vr клин (-ът) т, -ове pl 1. Keil т 1*2. (вид панталони) 'Keilhose/16 О ни в ~ , ни в ръкав das paßt überhaupt nicht 'hierher; - ~ избйва den 'Teufel mit dem 'Beelzebub 'austreiben vt < 23 a > клйи|ец m, -ци pl 'Hufnagel m 5 0 кова ~ци vor 'Kälte mit den 'Zähnen 'klappern vi <hb> клнннк|а/ -и pl 'Klinik /17; кожна x 'Hautklinik; нервна x 'Nervenklinik; очна x 'Augenklinik клинйч|ен, -ни adj 'klinisch клиновйд|ен, -ни adj 'keilförmig клинообраз|ен, -ни adj: ~но писмо 'Keilschrift/17 клинопйс m, -и pl 'Keilschrift /17 клйнч|а, -иш (-йх) uv sich 'drücken vr (от vor J) клир (-ът) m nur sg 'Klerus m клиринг m, -и pl 'Clearing n 23 клйрингов adj 'Clearing- клйсав adj 'klitschig; (хляб) 'schliffig клисар (-ят) m, -и pl 'Küster nt 4 клисур|а /, -и pl Schlucht /17 клише n, -та pl Kli'schee n 24 клишйр|ам, -аш (-ax) uv, v kli'schieren vr <d> клозет m, -и pl Klo'seü n 24 клок|ам, -аш (-ax) uv 1. 'gluckern vr <hb>, 'glucksen vi <hb> 2. (вряща течност) 'brodeln vr <hb> 3. (кло¬ коча) 'plätschern vi <hb> клокв|ам, -аш (-ax) uv; клбкн|а, -еш (-äx) v 1. 'gluckern vi <hb>, 'glucksen vi < hb > 2. (при готвене) 'aufkochen vt <a> клокот m nur sg 'Plätschern n 23 клокот|я, -иш (-йх) uv = клокоча клокоч|а, -иш (-йх) uv 1. 'plätschern vi <hb> 2. (вряща течност) 'brodeln vr < hb > auch übertr клон (-ът) m, -и od -ове pl 1. (на дърво) Zweig m 1, Ast m 2; übertr Zweig; ~ на науката 'Wissenschaftszweig m 2. pl nur -ове (филиал) 'Zweigstelle / 16: пощенски - 'Postamt n 22
клонак 320 клока|к nt, -ци pl Ge'äst п 20 клонест adj ver'zweigt. ver'ästelt клонк|а /, -и pl Zweig т 1, Ast /я 2 клонче и,-та р\ Zweig т 1, 'Ästchen п 23; маслиново - 'Ölzweig т клон|я, -йш (-йх) uv 1. sich 'neigen vr 2. übertr (ймам предпочитание) 'nei¬ gen vi <hb> (към, на zu 3) кл6пк|а/, -Hp/'Falle/16; попадам в « in 'eine 'Falle ge'raten vi <3b/sn> клопотар nt, -и pl 'Glocke / 16, 'Kuh¬ glocke клоун m, -и pl Clown [klaun] nt 6 клуб (-ът) m, -oBc pl Klub m 6 клуб|ен, -ни adj Klub-; ~ но помеще¬ ние 'Klubraum nt 2 клуп (-ът) nt, -ове pl 'Schlinge / 16 клъвв|ам, -am (-ax) uv; клъвн|а, -еш (-äx) v 1. 'picken vt, vi <hb> 2. übertr (жегвам) ver'letzen vt <b> клъцв|ам, -аш (-ax) uv; клъцн|а, -еш (-äx) v 1. (със секйра) 'hacken vr 2. (с нож) 'schneiden vr, vr <2\jhb> 3. (c клюн) 'picken vr, vi <hb>, 'aufpicken vr < a > 4. (смачквам, разбйвам) zer- 'drücken vr < b >, zer'stoßen vt < 34 b > 5- (змия) 'beißen vr, vi < 21/hb> 6. (за¬ сягам) ver'letzen vr<b> клюк|а / -и pl 1. Tratsch m 1, Klatsch m I 2. (слух) Ge'rücht n 20 клюкар (-ят) nt, -и pl 1. 'Tratschmaul n 22, 'Klatschbase /16 2. (който раз¬ пространява слухове) Gerüchtema¬ cher /п 4 клюкарк|а / -и pl 'Klatschbase / 16, 'Tratschtante /16 клюкарски adj Tratsch-; ~ разговори Ge'tratsche n 23 клюкарство n nur sg Ge'tratsche n 23 клюкарствув|ам, -аш (-ax) uv 1. 'trat¬ schen vr <hb>, 'klatschen vi <hb> 2. (разпространявам слухове) Ge- 'rüchte ver'breiten vr <b> клюм|ам, -аш (-ax) uv 1. (отпускам) 'hängen 'lassen vr <3> 2. (кимам) 'nicken vr <hb> клюмв|ам, -аш (-ax) uv; клюмн|а, -еш (-ах) V 1. (отпускам) 'hängen 'lassen vt < 3 > 2. (увяхвам) ver'welken vr <bjsn>, die 'Köpfe 'hängen 'lassen 3. übertr (изпадам в отчаяние) den Kopf 'hängen 'lassen 4. (кимам) nik- ken vr <hb> клюн (-ът) nt, -ове pl 'Schnabel m 5 клюс|а /, -и pl 'Schlinge /16 ключ (-ът) nt, -ове pl 1. 'Schlüssel m 4; държа под ~ ver'schlossen 'halten vt < 3 >; апашки - 'Dietrich m 1*2. (за отвйнтване) 'Schraubenschlüssel; френ¬ ски - Fran'zose nt 7; тръбен ~ 'Rohr¬ zange / 16 3. Mus 'Notenschlüssel 4. El 'Schalter m 4; електрически - 'Schalter ключалк|а/ -и pl 1. (дупка) 'Schlüssel¬ loch n 22 2. (брава) Schloß n 22 ключар (-ят) m, -и pl 1. (шлосер) 'Schlosser m 4 2. (който пази клю¬ човете) Be'schließer nt 4 ключиц а / -и pl Anat 'Schlüsselbein n 20* ключов adj 'Schlüssel-; - а позиция 'Schlüsselposition /17 кляк[ам, -аш(-ах) uv; клек»|a, -еш (-äx) v 1. sich 'hocken vr, sich 'kauern vr 2. (отпадам) schlapp 'machen vi <hb> клякв|ам, -аш (-ax) uv = клякам кмет (-ът) nt, -ове pl 'Bürgermeister nt 4; главен - 'Oberbürgermeister т кметнц|а / -и pl 1. (жена на кмет) 'Bürgermeistersfrau/17 2. (жена кмет) 'Bürgermeisterin /18 кметов adj 'Bürgermeister- кметски adj 'Bürgermeister- кметств|о п, -а pl(на село) 'Bürgermei¬ steramt п 22, Gemeindeamt п 22; (в града) 'Rathaus п 22 кметув|ам, -аш (-ах) uv 'Bürgermeister sein vi < В > кингIа /, -и pl 1. Buch п 22 2. (хартйя) Pa'pier п 20* 3. volkst (писмо) Brief т 1 О говоря като по * wie ein Buch 'reden vi <hb>\ настолна «'Hand¬ buch n\ оставам на « auf dem Pa'pier 'bleiben vi <23fsrt> книговез|ец nt, -ци pl 'Buchbinder m 4
321 кога книговезки adj 'Buchbinder- книговезннЩа / -и pl BuchbindeTei /17 книговодител (-ят) т, -и pl 'Buchhalter т 4 книговодйтелски adj 'Buchhalter- книговодств|о и, -а pl 'Buchhaltung/17 книгоиздаване п, -ия pl Verlagswesen п 23 книгоиздател (-ят) т, -и pl Ver'leger m 4 книгоиздателств |о п, -а р/ Ver'lag т 1* книгообмен т, -и pl 'Buchaustausch т 1 * книгопечатане п nur sg 'Buchdruck т 1 * книголйс т, -и pl Bibliogra'phie /16 а книгохранйлищ|е п, -а pl 1. (библи¬ отека) Biblio'thek/17 2. (склад) Ма- ga'zin п 20* книжа nur pl Pa'piere п 20*/pl; ценни ~ 'Wertpapiere кннжар (-ят) т, -и pl 'Buchhändler т 4 книжарниц|а/ -и pl 'Buchhandlung/17 кннжарство п nur sg 'Buchhandel т 4 кнйж|ен, -ни adj 1. Pa'pier-; ~ ни па¬ ри Pa'piergeld п 21; ~ на фабрика Pa¬ pierfabrik / 17; ~на индустрия Papierindustrie /16 а 2. Buch-; ж фонд 'Buchfonds т; ж пазар 'Buch¬ markt т 2 3. 'stubengelehrt, 'lebens¬ fremd, 'angelesen; ~ ни знания 'Buch¬ stabengelehrtheit /17; ~ни изрази 'steife ['angelesene] 'Ausdrücke т 2/pl кнйжк|а/,-иpl 1.'Büchlein п 23; Buch п 22; членска ж 'Mitgliedsbuch п; шофьорска ж 'Fahrerlaubnis /13; спестовна ж 'Sparbuch п 2. (хар¬ тийка) Stück п 20* Papier 3. (брой на списание) Heft п 20 кнйжнина / nur sg Litera'tur / 17, 'Schrifttum n 23 a кнйжност / nur sg 'Buchstabengelehrt¬ heit /17, 'Lebensfremdheit / 17 книжбв|ен, -ни adj Litera'tur-, litera¬ risch; ж език Litera'tursprache /16 книжовни |к т, -ци pl Litera'turschaf- fender m 7+, 'Schriftsteller m 4 книжовност / nur sg Litera'tur / 17, 'Schrifttum n 23 a княгйн|я/ -и pl 1. 'Fürstin/18 2. (дъ¬ щеря) Prin'zessin /18 21 Wtb. Bulg-Di. княжески adj 'fürstlich княжеств|о n, -a pl 'Fürstentum n 22 княз (-ът) m, князе pl 1. Fürst m 8 2. (син) Prinz m 8 коалиционен, -ни adj Koaliti'ons-; ~ но правителство Koalitionsregie¬ rung/17 коалйци|я / -и pl Koaliti'on / 17 кобалт m nur sg 'Kobalt n 24 кобалтов adj 'Kobalt- коб|ен, -ни adj 'unheildrohend, 'unheil¬ verkündend кобйл|а /, -и pl 'Stute /16 кобйлиц|а /, -и pl 1. 'Tragjoch «20*, 'Tragstange / 16 2. (геранйло) 'Zieh¬ stange /16 кобйлск|н adj 'Stuten-; - o мляко 'Stutenmilch /17 кобр|а / -и pl Zool 'Kobra / 15 кобур m, -и pl Re'volvertasche /16 ков|а, -ein (-äx) hv 1. (желязо) 'schmie¬ den v/ 2. (гвоздей) 'einschlagen vt <4a> 3. (камък, кон) be'schlagen vt < 4 b > 4. (прикрепям) 'nageln vt, 'an¬ nageln vt < a > 5. (коса) 'dengeln vt кован adj ge'schmiedet ковар|ен, -ни adj 'hinterhältig, 'heim¬ tückisch коварност/nur sg 'Hinterhältigkeit/17, 'Tücke/17 коварств|о n, -a pl 'Tücke/17, 'Hinter¬ list/17 ковач m, -и pl Schmied m 1 ковачество n nur sg 'Schmiedehandwerk n 20 ковачниц|а f -и pl 'Schmiede / 16 ковашки adj 'Schmiede-; - чук'Schmie¬ dehammer m 4; ~ цех 'Schmiede /16 köbkoct f nur sg 'Schmiedbarkeit /17 ковче|г m, -зи pl 1. (ракла, сандък) 'Truhe /16 2. (за мъртвец) Sarg m 20 Ноев ж 'Arche / 16 'Noah ковчеже n, -та pl Scha'tulle /16 ков|ък, -ки adj 'schmiedbar ковьбр m, -и pl 'Wandteppich m 1 * кога adv 1. wann; ~ ще тръгнем? wann 'werden wir 'aufbrechen?; кажи ми ~ ще пристигнем sag mir, wann wir
когато 322 'ankommen 'werden; не помня ~ е било ich kann mich nicht er'innern, wann das war 2. (когато) wenn, als; ще узнаеш ~ му е времето du wirst es er'fahren, wenn die Zeit da'für gekom¬ men ist; можах да го позная чак ~ се изправи ich 'konnte ihn erst er'kennen, als er sich 'aufrichtete O още ~ schon seit 'langem; още ~ съм станал ich bin schon seil 'langem auf den 'Beinen; ~ и да e wann es auch 'immer sei; ~ как 'jedesmal; ~ ... ~ ... bald... bald ... когато adv, Konj 1. wenn, als; ~ ме повйкат, идвам веднага wenn man mich ruft, 'komme ich so'fort; беше се вече стъмнило, ~ пристигнахме es war be'reits 'dunkel, als wir 'ankamen 2. (ако) wenn; «- времето е хубаво, ние се събйраме в парка wenn das 'Wetter schön ist, 'treffen wir uns im Park O ~ и да e wann es auch 'immer sei, wann auch 'immer когаш|ен, -ни adj von wann код (-ът) m, -ове pl Code; пощенски -v 'Postleitzahl /17 кодейн m nur sg Kode'in n 24 кодекс m, -и pl Gesetzbuch n 22, 'Kodex ml; ~ на труда 'Arbeitsgesetzbuch n; граждански - 'bürgerliches Gesetz¬ buch, Zivilgesetzbuch коджа adj unveränderlich 1. (доста го¬ лям) 'ziemlich groß, recht groß 2. (дос¬ та много) 'ziemlich viel 3. (твърде) sehr коджвмитн adj unv = коджа кодификация/, -и pl Kodifizierung/17 кодмфицйр|ам, -аш (-ах) uv, v kodifi- 'zieren v/ <d> кой ... кое Konj bald ... bald ...; детето кое играе, кое плаче bald spielt das Kind, bald weint es коефициент m, -и pl Koeffizient m 8 кож1а/, -и pt\. Haut/14; s на лицето Ge'sichtshaut / 2. (одрана кожа на животни с козината) Fell п 20 3. (обработена) 'Leder п 23; « за обувки 'Schuhleder 4. (на плодове) 'Schale / 16 О излизам из ~ ата си aus der Haut'fahren vi < 14jhb>\ s и кости Haut und 'Knochen; не мога да се побера в <* ата си sich nicht be'ruhigen 'können < Зб/йб >; одрал - ата на баща си er ist 'seinem 'Vater wie aus dem Ge'sicht ge'schnittcn кожар (-ят) m, -и pl 'Gerber m 4 кожарск|и adj 1. 'Gerber- 2. 'lederver¬ arbeitend, 'Lederverarbeilungs-; ~ a промишленост 'lederverarbeitende Industrie /16 a кожарство n nur sg 1. (занятие на ко¬ жар) 'Gerberhandwerk n 20* 2. (об¬ работване на кожи) 'Lederverarbei- tung/17 1к6ж|еи, -ни adj Haut-; - ни болести 'Hautkrankheiten / 17jpl\ - на кли¬ ника 'Hautklinik /17 2кожен adj 1. (от кожа без космите) 'Leder-, 'ledern; - и обувки 'Leder¬ schuhe т 1 /pl; ~ о палто 'Ledermantel т 5 2. (от кожа с космите) Pelz-; Fell-; ~ о палто 'Pelzmantel т 5 кбжно-венерйчески adj\ - болести 'Haut- und Geschlechtskrankheiten /17/р/ кожодер т, -и pl 'Leuteschinder т 4, 'Ausbeuter т 4, 'Blutsauger т 4 кожу|х т, -си pl I. (кожа, дреха) Pelz т 1 2. (палто) 'Pelzmantel m 5 3. (яке) 'Pelzjacke /16 кожухар (-ят) т, -и pl 'Kürschner т 4 кожухарниц|а /, -и pl 'Kürschnerwerk¬ statt /14 кожухарски adj 'Kürschner- кожухарство п nur sg 'Kürschnerhand¬ werk п 20* кожухче п, -та pl 'Pelzjacke/16, Wams п 22 коз (-ът) т, -ове pl Kart Trumpf т 2 auch übertr коз|а/, -й pl 1. Zool 'Ziege/16; дива ж 'Gemse / 16 2. Sport Bock m 2 O от стара « яре ein ganz Durchtrie¬ bener m 7+ козар (-ят) m, -и pl 'Ziegenhirt m 8 козарегво n nur sg 'Ziegenzucht /17 коз|ел m, -лй pl 'Ziegenbock m 2
323 кола козен adj 'Ziegenleder-, 'Ziegenfell- к6з|и adj 'Ziegen-; ~ я брада Bot 'Klei¬ ner 'Sauerampfer m 4*, ~ я пътека Ge'birgspfad m 1 коз|и се (-й се) uv nur 3. Pers 'zickein vi <hb> козина / nur sg Fell n 20 козирк|а /, -й pl 1. 'Mützenschirm m 1 2. (навес) 'Vordach n 22, 'Schutzdach n 22 козирог m nur sg Astr 'Steinbock m 2 козирув ам, -аш (-ах) uv, v Mil 'grüßen v/, salu'üeren vi <d/hb> козле n, -та pl 'Zicklein n 23 козметика / nur sg Kos'metik /17 козметйч|ен, -ни adj kos'metisch, Kos- 'metik-; ж салон Kos'metiksalon m 6 козни nur pl In'trigen/16/р/, 'Ränke pl* козуна|к m, -ци pl 'Osterkuchen m 4 козунач|ен, -ни adj 'Kuchen- козя к m, -ци pl 'Ziegenfellmatte /16 ко|й, -я, -е, -Й pron interr 1. nur sg wer 2. 'welcher, 'welche, 'welches, 'welche; ж филм ще гледаш 'welchen Film wirst du dir 'ansehen? коя кнйга ще вземеш? 'welches Buch wirst du 'neh¬ men? ето ж 'eben 'dieser; ж да e wer es auch sein mag; ж знае wer weiß; c ж ум aus 'welchem 'Grunde; кое как 'irgendwie който, която, което, който pron rel der, die, das, die O ~ ми попадне wer mir 'zwischen die'Finger kommt; ~ идае wer es auch sein mag кок (-ът) m, -ове pl 'Haarknoten m 4 кокаин m nur sg Koka'in n 24 коканнйз|ъм (-мът) m nur sg Ko¬ kainismus m 11, Kokainsucht /14 кокал m, -и pl 'Knochen ml а; опрял е ножът до ~ а das 'Wasser steht mir bis zum 'Halse кокален adj 'beinern кбкалест adj 'knochig кокалче n, -та pl 'Knöchelchen n 23 кокард|а /, -и pl Ko'karde / 17 кокет|ен, -ни adj ko'kett кокетйр|ам, -аш (-ах) uv, v koket'tieren vi <d jhb> кокетк|а/ -и pl Ko'kette/16 кокетнич[а, -иш (-йх) uv koket'tieren vi < d /hb > кокетств о n, -a pl Kokette'rie /16 a кокили nur pl 'Stelzen /16//?/ кокиче n, -та pl Bot 'Schneeglöckchen n 23 коклюш m nur sg Med 'Keuchhusten m 4 кокон а / -и pl 'aufgetakeltes 'Frauen¬ zimmer n 23 кокорч|а се, -иш се (-йх се) uv 1. (птйца) die 'Flügel [das Ge'fieder] 'spreizen vt 2. übertr (надувам се) sich 'spreizen vr, sich 'aufblasen vr <3a> 3. (пуля се) die 'Augen 'aufreißen vt <21a> кокор я, -иш (-йх) uv: ж си очите die 'Augen 'aufreißen vr < 21 a >, 'starren vi <hb>; s ce die 'Augen 'aufreißen, 'starren кокосов adj 'Kokos-; ~ o масло 'Ko¬ kosfett n 20; ~ орех'Kokosnuß/14 кок6тк|а / -и pl Ko'kotte / 16 KOKOUiäp (-ят) m, -и pl 1. 'Hühnerhalter m 4, 'Hühnerzüchter m4 2. (търговец) Ge'flügelhändler m 4 3. (крадец) 'Ta¬ schendieb m 1 кокошарни|к m, -ци pl 'Hühnerstall m 2 кокош и adj 'Hühner-; O ~ а слепота 'Nachtblindheit/17; ж трън 'Hühner¬ auge n 30; ял ж крак umg übertr er kann nicht den Mund 'halten, er ist nicht verschwiegen кокошк|а/, -и pl Huhn n 22, 'Henne/16; водна ж Zool 'Bleßhuhn O лягам c ~ ите mit den 'Hühnern 'schlafen 'ge¬ hen < 13 /sn> кокошничав adj nachtblind кокс (-ът) m nur sg Koks m 1 коксов adj Koks-; - а пещ 'Koksofen m 5 коктейл m, -и pl 'Cocktail m 6 кол (-ът) m, -ове pl Pfahl m 2, Pflock m 2 O от и от въже 'allerlei Ge'sindel n 23 !кола /nur sg 1. (нишесте) 'Stärke/16 2. (лепйло) 'Kleister m 4 2кол|а /, -и pl 'Druckbogen m 4 кол|а /, -й pl 'Wagen m 4; лека ж Personenkraftwagen m, Pkw m 6
колан 324 колан m, -и pl 1, (пояс) 'Gürtel т 4, Gurt т 1; предпазен ~ 'Sicherheits¬ gurt 2. (ремък) 'Riemen т 4 колаиче и, -та pl 'Riemchen п 23 колар (-ят) т, -и pl 1. 'Fuhrmann т 3, 'Kutscher т 4 2. (който прави холй) 'Stellmacher т 4 коларск|и adj 1. 'Fuhrmanns- 2. 'Stell¬ macher-; ~ а работйлница 'Stellma- cherwerkstalt / 14 3. Fuhr-; а път 'Fuhrweg m 1 колан m, -и pl = касапин колб|а/, -и pl 'Kolben т 4 колбасар (-ят) т, -и pl 'Fleischer т 4, 'Wursthändler т 4 колбаси nur pl 'Wurstwaren / \6/pl колбасннц|а /, -и pl 'Fleischerladen m 5, 'Wurstgeschäft n 20 колебани|е n, -я pl 1. 'Schwankung/17, 2. (двоумение) 'Schwanken n 23, 'Zö¬ gern n 23 колеба |я се, -еш се (-х се) uv 1. 'schwan¬ ken vi <hb>; (стрелка) 'ausschlagen vi <4 z./hb> 2. (двоумя се) 'zögern vi <hb>, 'zaudern vi <hb> колеблив adj 'schwankend, 'unsicher колеблйвост f nur sg 'Unentschlossen¬ heit /17 колег|а m, -и pl 1. Kollege m 7 a 2. (със- тудент) Kommili'tone m 8 колегийл|ен, -ни adj kollegi'al колегиалност /nur sg Kollegiali'tät /17 колеги|я /, -и pl Kol'legium n 28; ре¬ дакционна a Redaktionskollegium Коледа/'Weihnachten n 2У колед|ен, -ни adj 'Weihnachts-, 'weih¬ nachtlich; - но дърво 'Weihnachts¬ baum m 2; ~ на елха 'Weihnachlstan- ne/16 ‘ коледув|ам, -аш (-ах) uv von Haus zu Haus 'gehen < 13/sn > und 'Weih¬ nachtslieder 'singen < 27 > колеж m, -и pl College n колежк|а f -и pl 1. Kol'legin / 18 2. (състудентка) Kommili'tonin /18 колектйв m, -и pl Kollek'tiv n 20*; заводски - Belegschaft /17 колектйвен, -ни adj kollek'tiv колективизация / nur sg Kollektivie¬ rung/ 17 колективнзйр|ам, -аш (-ах) uv, v kol¬ lektivieren v/ <d> колектнвйзъм (-мът) m nur sg Kol¬ lektivismus m 11 колектйвност / nur sg Kollektivität /П колекционер m, -и pl 'Sammler m 4 колекционерска adj 'Sammler-; ~a сбирка 'Sammlung / 17 колекци|я /, -и pl 'Sammlung / 17, Kollekti'on /17 колел о n, -a pl 1. Rad n 22; зъбчато a 'Zahnrad n 2. (велосипед) 'Fahrrad n\ карам a 'radfahren w < 4 ajsn > O пето a 'fünftes Rad am 'Wagen; ще се обърне - ото die 'Dinge 'werden sich von Grund auf 'ändern колелц|6 n, -ä pl 'Rädchen n 23 коленнч|а, -иш (-йх) uv 'knien vi <hb>\ (падам на колене) 'niederknien vi < я/hb, sn>, auf die Knie 'fallen vi <3/sn> коленчат adj ge'knickt, ge'bogen колеснйц|а /, -и pl 1. Hist 'Streitwagen m 4, 'Kampfwagen m 4 2. (украсена кола) Ka'rosse / 16; погребална * 'Leichenwagen m 4 колет m, -и pl 'Postpaket n, Pa'ket n 20* колет|ен, -ни adj Pa'ket-; - на служба Pa'ketannahme/16 und -ausgabe/16 к6л|ец m, -ци pl Pfahl m 2, Pflock m 2 колйб|а / -и pl 'Hütte /16 колйби nur pl Ge'birgsdorf n 22 колие n, -та pl Kol'lier n 24, 'Halsband n 22, 'Halskette/16 колйзи|я /, -и pl Kollisi'on /16 колики nur pl Med 'Kolik /17 колйт m nur sg Med Ko'litis / 13, 'Dickdarmentzündung /17 количествен adj 'quantitativ; ~ и изме¬ нения 'quantitative Veränderungen /17//7/ колйчеств|о n, -a pl 1. Quantität / 17 auch Phil 2. (число) Zahl /173. (маса) 'Menge /16 колйчк|а/, -и pl 1. (за бебета) 'Kinder¬ wagen m 4; детска a'Kinderwagen
325 комар 2. (с две колела) 'Karren т 7 а 3. (с едно колело) 'Schubkarren колко adv inlerr wie'viel; ~ е часът? wie spät ist es? колко-годе adv 'wenigstens 'etwas колкото adv rel so'viel; давам ти ~ искаш ich 'gebe dir, so'viel du willst; ~ толкова je.... 'desto; ~ по-бър¬ зо, толкова по-добре je 'schneller, 'desto 'besser; - за парите was das Geld be'trifft ... коловоз m, -и pl 1. (гара) Gleis n 20 2. (път) 'Fuhrweg m 1, 'Wagenspur /16 колод|а / -и pl 'Kartenspiel n 20* колодрум m, -и pl 'Radrennbahn /17 колоездач m, -и pl 1, 'Radfahrer m 4 2. Sport 'Radsportler m 4 колоездачен, -ни adj Rad-; ä пробег на мира Sport 'Radfernfahrt /17 für den 'Frieden, 'Friedensfahrt; ~ на обикблка 'Radrundfahrt /17; - но състезание 'Radrennen n 23 колон|а /, -и pl 1. (стълб) 'Säule/16 2. Typ Ko'lonne/16, 'Druckspalte/16 3. Mil Ko'lonne, 'Marschformation /17 O пета ä 'fünfte Ko'lonne колои|ен, -ни adj 'Säulen-; ~ на зала 'Säulensaal m 2 колониален, -ни adj Koloni'al-, kolo- ni'al; « въпрос koloni'ale 'Frage/16; ~ на политйка Koloni'alpolitik /17 колонизатор m, -и pl Kolonisator m 9 a, Kolonialherr m 8 колоиизаторск|н adj kolonisatorisch колонизация/nur sg Koloni'sierung/17 колонизнр|ам, -аш (-ах) uv, v kolonisie¬ ren vt <d> колоннст n, -и pl Kolo'nist m 8, 'Ansied¬ ler m 4 кол6ни|я /, -и pl Kolo'nie /16 a колоратур|а/ -и pl Mus Koloratur/17 колоратур|ен, -ни adj Mus Koloratur-; - но сопрано Koloratursopran m 1* колорит m, -и pl Kolo'rit n 20* колорит|ен, -ни adj 'farbenfreudig, 'far¬ big колос m, -и pl Ko'loß m 1 колосал|ен, -ни adj kolos'sal колосвам, -аш (-ах) uv; колос|ам, -аш (-ах) V 'stärken vt колофон т nur sg Kolo'phonium n 28; ~ за лъкове Kolo'phonium колцина pron wie'viele колчан m, -и pl 'Köcher m 4 колчем adv, Konj 'jedes Mal, wenn, so'ofl, 'immer wenn кол|я, -иш (-их od клах) uv 'schlachten vt, vt <hb>; (убивам) töten vt, 'nie¬ dermachen vt <a/hb> O той коли, той беси er hat zu bestimmen ]кол|яно n, -ена od -ене pl 1. Anal Knie n 20* 2. Bot (на стебло) 'Knoten m 4 3. (тръба) 'Knierohr n 20 O мйсли че, морето е до ~ ене er nimmt 'alles auf die 'leichte 'Schulter 2коляно n nur sg 1. (род) Ge'schlecht n 21 2. (потекло) 'Herkunft /14 комай adv wohl, fast команд|а / -и pl 1. (заповед) Kom- 'mando n 24, Be'fehl m 1*; под ко¬ мандата на 'unter dem Be'fehl von 2. (отряд) Trupp m 6, 'Gruppe / 16; 'Mannschaft / 17, Besatzung/17 O пожарна ä 'Feuerwehr/17 комаид|ен, -ни adj Kom'mando- командйр m, -и pl Komman'deur m 1* командировам, -аш (-ах) uv, v auf 'Dienstreise 'schicken vt командировка /, -и pl 'Dienstreise /16 командировъчен, -ни adj 'Dienstreise-; ~ ни пари 'Reisespesen pl, 'Tagegeld n 21 командирски adj Komman'deurs- командйт|ен, -ни adj: ~ но дружество Kommanditgesellschaft /17 командув|ам, -аш (-ах) uv komman¬ dieren vt < d >, be'fehligen vt < b > командуван|е n, -ия pl Mil Kom'mando n 24; обединено « Vereinigtes 'Ober¬ kommando командуващ adj als Subst Mil Kom¬ mandierender m 7+, Be'fehlshabender m 7 + ‘комар m, -и pl Zool 'Mücke / 16; маларйчен - 'Fiebermücke/
комар 326 2комйр т nur sg Ha'sardspiel n 20*; играя на ~ Hasard 'spielen vt комарджййски adj 'Spieler- комарджййство n nur sg Ha'sard n 24 комарджй[я m, -и pl Ha'sardspieler m 4, Hasar'deur m 1 * комасация / nur sg 'Flächenzusammen- legung/17 комасйр|ам, *аш (-ах) uv, v 'landwirt¬ schaftliche 'Nutzfläche Zusammenle¬ gen v/ <a> комат m, -и pl Stück n 20 Brot комбайн m, -и pl 'Mähdrescher m 4, Kombine [.. 'bain]/16 комбайнер m, -и pl 'Mähdrescherfahrer m 4, Kom'binefahrer m 4 комбайнов adj 'Mähdrescher- комбинат m, -и pl Kombi'nat n 20; химйчески - 'chemisches Kombi'nat; домостройтелен ~ 'Wohnungsbau¬ kombinat комбинаци6н1ен, -ни adj Kombi- nati'ons- комбннаци|я /, -и pl Kombination /17 комбинезон m, -и pl 1. (женска дреха) 'Unterrock m 2 2. (работна дреха) Kombination /17; 'Overall m 6 комбинйр|ам, -аш (-ax) uv, v kombi¬ nieren vt <d> комедиант m, -и pl Komödiant m 8 комеднйнтство n nur sg Komödian¬ tentum n 23 комеди|я /, -и pl Ko'mödie /16 комендант m, -и pl Komman'dant m 8 комендантски adj Komman'danten- комеидйнтств|о n, -a pl Kommandan- 'tur/17 коментар nt, -и pl Kommen'tar m 1 * коментарии nur pl Kommen'tar m 1 * коментатор m, -и pl Kommen'tator m 9a коментйр|ам, -аш (-ax) uv, v kommen- 'tieren vt <d> комерчески adj kommerziell комет|а /, -и pl Ko'met m 8 комйз|ъм (-мът) m nur sg 'Komik / 17 комй[к m, -ци pl 'Komiker m 4 комин m, -и pl Ka'min m 1*; 'Schorn¬ stein m 1*; фабричен ~ Fa'brikschom- stein, 'Esse /16 коминочистйч nt, -и pl 'Schornsteinfeger m 4, 'Essenkehrer m 4 комисар (-ят) m, -и pl Kommis'sar m l* комисарскн adj Kommis'sars- KOMKcapcTBlo n, -a pl Kommissari'at n 20 KOMHCHÖHla /, -и pl Kommission / 17, Provision /17 комисионен, -ни adj Kommissi'ons- комисионер m, -и pl Kommissio'när m 4 комйси|я /, -и pl Kommission /17 комйт|а m, -и pl Hist 'Freiheitskämpfer m 4, 'Freischärler m 4, Re'bell m 8 комитет m, -и pl Komitee n 24 комитетск|и adj Hist Komitee-; - o събрание Versammlung/ 17 des Ko¬ mitees комйч|ен, -ни adj komisch комйчност / nur sg 'Komik /17 комкаfnursg 'Hostie/I6a, 'Abend¬ mahl n 20 комкв|ам, -аш (-ax) uv; комк|ам, -аш (-ах) V Rel das 'Abendmahl verabrei¬ chen v/ <b> комонйг|а / -и pl Bot 'Steinklee m 6 компакт|ен, -ни adj kom'pakt компактност/nur sg Kom'pakihcit/17 компани|я /, -и pl\. Winselt (съдружие) Kompa'nie / 16a 2. (група хора) Gesellschaft / 17; весела s 'eine 'lu¬ stige Gesellschaft; за « zur Gesell¬ schaft; правя някому « jmdm. Ge¬ sellschaft 'leisten компаньон m, -и pl Gesellschafter m 4, Ge'fahrte m 7 компаньонка /, -и pl Gesellschafterin /18, Ge'fährtin /18, Gesprächspartne¬ rin /18 компас m, -и pl 'Kompaß m 1 компенсация /, -и pl Kompensation /17 компенсйр|ам, -аш (-ax) uv, v kom¬ pensieren vf <d> компетент ен, -ни adj kompe'lent, 'zu¬ ständig компетентност/nur sg Kompe'tenz/17, 'Zuständigkeit /17
327 конвоирам компетенция /, -и pl Kompetenz /17 компилаци|я /, -и pl Kompilati'on /17 компнлпр|ам, -аш (-ах) г/v, v kompi- 'lieren vr <d> комплекс ги, -и р/ Kom'plcx т 1; жилищен ~ 'Wohnviertel п 23 комплексен, -ни adj Kom'plex-; ~ на бригада Kom'plexbrigade /16 комплект т, -и pl Satz т 2, Garni'tur /17; ~ бельо 'eine Garni'tur 'Wäsche комплектен, -ни adj kom'plett комплектувам, -аш (-ах) uv 1. (попъл¬ вам) komplet'tieren vt < d > 2. (съста¬ вям) zu'sammenstellen vt < а > комплектуване п nur sg 1. (попълване) Komplet'tieren п 23, Komplet'tierung /17 2. (съставяне) Zusammenstellung /17 компликаци|я / -и р/Komplikation /17 комплимент т, -и pl Kompli'ment п 20 комплицйр|ам, -аш (-ах) uv, v kom¬ plizieren vr < d >; e ce kompliziert 'werden vi <18/sn> комплот m, -и pl Kom'plott n 20, Ver'schwörung /17 композйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. Mus kompo'nieren vt <d> 2. Eisenb zu¬ Sammenstellen vt < a >; x влак 'ei¬ nen Zug zu'sammenstellen композитор m, -и pl Kompo'nist m 8 композйторски adj komposi'torisch; ~ талант kompositorisches Ta'lent n 20 композиционен, -ни adj komposi'to- nSch; * ни недостатъци komposi'to- rische 'Mängel pl композйци|я/, -и pl 1. Kompositi'on /17 2. Eisenb Zug m 2; влакова x Zug компонент m, -и pl Kompo'nente /16 компонйр|ам, -аш (-ах) uv, v = компо¬ зирам komhöt m, -и pl Kom'pott n 20 компрес m, -и pl Kom'presse/16, 'Um¬ schlag m 2 компресор m, -и pl Kom'pressor m 9 a компресор|ен, -ни adj KompresSoren-; x чук 'Preßlufthammer m 5 компрометирам, -аш (-ах) uv, v kom- promit'tieren vt < d >, 'bloßstellen vt <a>; x ce sich kompromit'tieren vr, sich 'bloßslellen vr компромис m, -и pl Kompro'miß m 1 a; правя ~ 'einen Kompro'miß 'einge¬ hen vr < 13 a/,vn> компромисен, -ни adj Kompro'miß-; ~ но решение Kompro'mißlösung/17 комун|а/ -и pl Kom'mune /16; Париж¬ ка x Pa'riser Kom'mune комунален, -ни adj kommu'nal; ~ но строителство kommu'nales 'Bau¬ wesen n 23 комунар (-ят) m, -и pl Kommu'narde m 1 комунйзъм (-мът) m nur sg Kom¬ munismus m 11 комуникационен, -ни adj Kommuni- kati'ons- комуникаци|я /, -и pl Kommunikation /17 комунйст m, -и pl Kommu'nist m 8 комунистйчески adj kommunistisch комунйстк|а/, -и pl Kommunistin/18 комфорт m, -и pl Komfort [,.'fo:r] m 6 комфортен, -ни adj komfortabel комшйнк|а/, -и pl 'Nachbarin /18 КОМШЙЙСКИ adj 'nachbarlich комшй|я m, -и pl 'Nachbar m 7 комюнике n, -та pl Kommunique [..myni'ke:] n 24 кон (-ят) m, коне pl 1. Zool Pferd n 20 2. Schach 'Springer m 4 0 разигравам си коня 'seinen 'Launen die 'Zügel Schießen 'lassen vt <3> кона]к m, -ци pl 1. Hist Ko'nak m l* Amtssitz des türkischen Verwalters 2. (за пренощуване) 'Herberge /16 конвейер m, -и pl 'Fließband n 22 конвенционал m, -и pl internationaler 'Eisenbahnzug m 2 конвенционален, -ни adj 1. (условен, общоприет) konventio'nell 2. (по спо¬ годба) vertraglich конвенцн|я / -и pl Konventi'on / 17, 'Abkommen n 23 конвоен, -йни adj Ge'leit- конвойр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (като стража) als 'Wachmannschaft ['Wa-
конвой 328 che] be'gleiten vt <b> 2. (само¬ лети, кораби) Geleitschutz 'geben vt < 15 > kohböIh (-ят) m, -и pl 1. (попътна стра¬ жа) Be'wachung / 17, Begleitmann¬ schaft /17, 'Wachmannschaft /17; под z 'unter Be'wachung 2. (самолети, кораби) Ge'leitschutz m 1;под z mit Ge'leitschutz конвулсивен, -ни adj konvul siv конвулси|я/, -и pl 'Zuckung/17, Kon- vulsi'on /17 конгрйс nt, -и pl Kon'greß m 1; партиен - Par'teitag m 1 конгрес|ен, -ни adj Kon'greß-; (отна¬ сящ се към партиен конгрес) Раг- 'teitags-; ~ ни решения Par'teitagsbe- schlüsse nt 2Ipl конгресйст т, -и pl Kongreßteilnehmer т 4 кондензатор т, -и pl Konden'sator т 9а коцдензйци|я /, -и pl Kondensati'on /17 кондензирам, -аш (-ах) uv, v konden¬ sieren vi <d> кондор nt, -и pl Zool 'Kondor nt 1* кондуктор nt, -и pl 'Schaffner nt 4 коневъд m, -и pl 'Pferdezüchter m 4 коневъд|ен, -ни adj 'Pferdezucht-; ~ на ферма Ge'stüt n 20* коневъдство n nur sg 'Pferdezucht / 17 конезавбд m, -и pl Ge'stüt n 20* конекрад|ец nt, -ци pl 'Pferdedieb nt 1 Конго n 'Kongo m конгойи|ец nt, -ци pl Kongolese nt 7 конгоаискн adj kongolesisch к6н|ен, -ни adj 1. 'Pferde-; ~ ни състе¬ зания 'Pferderennen n 23; z спорт 'Pferdesport nt 1 2. (който язди) be- 'ritten; ~ на чета be'rittene Schar /16 кон|ец m, -цй pl 'Faden m 4, 'Zwirns¬ faden m O от игла до z von A bis Z; обърквам ~ цйте 'alles durchein'an- derbringen vt < 24 a >; това е шито c бели - цй das ist 'eine 'durchsichti¬ ge 'Sache /16 конйческ!и adj 'konisch; ~o сечение 'konischer Schnitt m 1 конкрет|ен, -ни adj kon'kret конкретизйр|ам, -аш (-ах) uv, v kon¬ kretisieren vf <d> конкретизиране n nur sg Konkretisie¬ rung/ 17 конкретност/ nur sg Kon'kretheit / 17 конкубинат nt nur sg Konkubi'nat n 20 конкурент nt, -и pl Konkurrent nt 8 конкуренция /nur sg Konkurrenz/ 17 конкурйр|ам, -аш (-ах) uv, v Konkur¬ renz 'machen vt (някого jmdm. J); z ce ein'ander Konkurrenz 'machen, mitein'ander konkurrieren vi <d/hb> конкурс m, -и pl 'Wettbewerb nt 1, 'Ausschreibung/! 7; обявявам ~ 'eine 'Ausschreibung verunstalten vt <b>; явявам се на - an 'einer 'Ausschrei¬ bung 'teilnehmen vi <16ajhb> конкурс|ен, -ни adj 'Wettbewerbs-, 'Ausschreibungs-; z изпит 'Aufnah¬ meprüfung/ 17 köhhh|k m, -ци pl 'Reiter m 4 конница / nur sg Reite'rei / 17, Kaval- le'rie /16 a коноп m nur sg Hanf m 1 конопен adj Hanf-; - o масло 'Hanföl n 20* консеквент|ен, -ни adj konse'quent консерв|а /, -и pl Kon'serve /16; месна z 'Reischkonserve; плодова z 'Obsl- konserve консервативен, -ни adj konserva'liv консервативност / nur sg Konservati¬ vismus m 11 консерватйз|ъм (-мът) m nur sg Konser¬ vativismus m 11 консерватор m, -и pl Konservativer m 1+ консерватори|я/, -и pl Konservatorium n 31 консерв|ен, -ни adj Kon'serven- консервйр|ам, -аш (-ах) uv, v konser¬ vieren vt <d> консервйран adj konser'viert конснгнаци|я/, -и pl Konsignati'on/17 консйлиум m, -и pl Konsilium n 28 köhckIh adj 'Pferde-; ~ а опашка 'Ro߬ schweif m 1; (фризура) 'Pferdeschwanz m 2; ~ а подкова 'Hufeisen n 23 0 ~ a
329 контрабанда муха Zool 'Dasselfliege/16; ~ а сила, Abk kc Tech 'Pferdestärke /16, А bk PS консолидирам, -аш (-ах) uv, v konso- li'dieren vr < d >; x ce sich konsoli- 'dieren vr коисоиаит m, -и pl Ling Konso'nant nt 8 консонант|ен, -ни adj Ling konso'nan- lisch конспект m, -и pl Kon'spekl m 1 конспект|ен, -ни adj kon'speklartig; Kon'spekt- конспнратйвен, -ни adj konspira'tiv конспиратор m, -и pl Konspi'rator m9a. Verschwörer nt 4 конспирации / -и pl Konspiration /17 конспирирам, -аш (-ах) uv, v kon¬ spirieren vi <djhb> констант|а /, -и pl Konstante /16 констант|ен, -ни adj kon'stant; ~ на величина konstante 'Größe / 16, Konstante /16 констатаци|я /, -и pl 'Feststellung /17 констатяр|ам, -аш (-ах) uv, v konsta- 'tieren vt <d>, 'feststellen vr <a> констелаци|я/, -и pl Konstellation/17 конституирам, -аш (-ах) uv, v kon¬ stituieren vr <d> конституционен, -ни adj 1. konstitu¬ tionell; ~ на монархия konstitutio¬ nelle Monarchie /17 2. (отговаряш на конституцията) verfassungsmä¬ ßig; ~ но право verfassungsmäßiges Recht n 20 конституция /, -и pl Ver'fassung / 17, auch Pol; Konstituti'on /17 конструнр|ам, -аш (-ах) uv, v konstru¬ ieren vr <d> конструктивен, -ни adj konstruk'tiv конструктивност / nur sg Konstrukti¬ vität/ 17 конструктор ги,-и pl Konslruk'leur m 1 конструкторск и adj Konstruktion-; - o бюро Konstrukti'onsbüro n 24 конструкция/, -и pl Konstrukli'on/17 консул nt, -и pl 'Konsul m 10 консулства n, -a pl Konsuiat n 20 консулт m, -и pl Kon'silium n 28 консултант m, -и pl Konsuitant m 8 консултантски adj Konsultations-; - часове Konsultati'onsstunden /16jpl консултативен, -ни adj konsulta'tiv, be'ratend; - на среща Konsulla'tiv- treffen n 23; x комитет beratender 'Ausschuß консултационен, -ни adj Konsultati- 'ons- консултаця|я / -и pl Konsultati'on /17; давам x 'eine Konsultati'on gewäh¬ ren vt <b>; лекарска x 'ärztliche Konsultati'on консултирам се, -аш ce (-ax ce) uv, v konsuitieren vr <d> (cнякогоjmdn.) консуматор m, -и pl Konsu'ment nt 8 консумация /nur sg Konsumti'on /17, Verbrauch m 1 консумйр|ам, -аш (-ax) uv, v konsu¬ mieren vr <d>, verbrauchen vr <b> контакт nt, -и pl 1. El (допир на два електрически проводника) Kon'takt т 1;в ~ съм с in Kon'takt sein <В> mit 3 auch übertr 2. El (приспособ¬ ление за присъединяване към елек¬ трическата мрежа) 'Steckdose/16 конте п, -та pl umg Geck nt 8 контейнер т, -и pl Container nt контекст m, -и pl 'Kontext m 1; в ~ im 'Kontext, im Zusammenhang контестаци|я /, -и pl 'Einspruch nt 2 контешкн adj 'geckenhaft контингент nt, -и pl Kontingent n 20* континент m, -и pl Kontinent nt 1 * континентален, -ни adjkontinen'tal; x климат Kontinentalklima n 24, 'Bin- nenlandkhma n 24 контра adv 'kontra; - съм da'gegen ['kontra] sein < B >; npo и ~ für und 'wider; взимам - (при бръснене) 'gegen den Strich ra'siercn vt < d > контраадмирал nt, -и pl 'Konteradmiral m 1* контраатак|а/, -и pl 'Gegenangriff m 1 контраатакувам, -аш (-ax) uv, v, 'einen 'Gegenangriff 'führen vr контрабанд|а/, -и pl 1. (тайно пренасяне) 'Schmuggel m 4 2. (стоката) 'Schmuggel-
контрабанден 330 wäre/16 3. (предмети, който се взимат тайно) 'heimlich ent'wendeles Gut п 22 О пробутвам нещо ~ etw. hin'ein- schmuggeln vt <a>; минавам ä 'un¬ bemerkt 'durchkommen vi <33 a/sn> контрабанден, -ни adj 'Schmuggel-, geschmuggelt; ~ ни стоки geschmug¬ gelte 'Waren / 16/p/ контрабандирам, -аш (-ах) uv, v Schmuggeln vt, vi <hb> контрабандист m, -и pl 'Schmuggler m 4 контрабас m, -и pl 'Kontrabaß m 2 контрабасйст m, -и pl 'Baßgeiger m 4 контрагент m, -и pl ver'tragschließende 'Seite /16, Ver'tragspartner m 4 контракт m, -и pl Kon'trakl m 1 контрактув|ам, -аш (-ах) uv, v 'einen Kon'trakt Schließen vt < 32 > контракци|я /, -и pl Kontrakti'on /17 контра|мярка/, -мерки pl 'Gegenma߬ nahme /16 конгранасгьплени|е n, -я pl 'Gegenof¬ fensive /16 контраофанзйва / -и pl 'Gegenoffen¬ sive /16 контрапункт m, -ове pl 'Kontrapunkt m 1 контраразузнаване n nur sg Spiona¬ geabwehr / 17, 'Abwehrdienst m 1 контрареволюци6н|ен, -ни adj 'konter¬ revolutionär контрареволюционер m, -и pl 'Konter¬ revolutionär m l* контрареволюци я /, -и pl 'Konterrevo¬ lution /17 контраст m, -и pl Kon'trast m 1 контрастен, -ни adj Kon'trast-; ~ ни цветове Kon'trastfarben /16jpl контрастир ам, -аш (-ах) uv, v kon¬ trastieren vi <djhb>, 'einen Kon'trast 'bilden vt (c zu j) контраудар m, -и pl 'Gegenschlag m 2 контрибуция/, -и pl Kontribution/17 контрдл m, -и pl Kon'lrolle / 16; качествен ~ 'Gütekontrolle; общест¬ вен ~ gesellschaftliche ['öffentliche] Kon'trolle контрол а /, -и pl 1. Kon'trolle /16 2. (на билет) Kontrollabschnitt m 1 контрол ен, -ни adj Kon'troll-; ~ ни цифри Kontrollziffern /16jpl контролирам, -аш (-ах) uv, v kontrol¬ lieren vt <d> контрольор m, -и pl Kontrolleur [..'lorr] m 4 контузя |ам, -аш (-ах) uv; контуз|я, -иш (-йх) V 'quetschen vt; контузих си крака ich 'habe mir am Fuß 'eine 'Quetschung 'zugezogen; « ce sich 'eine 'Quetschung 'zufügen vr <a> ['zuziehen vt < 32 a > ] контузи|я/, -и pl Med 'Quetschung/17 контур а /, -и pl Kon'turen /1 Ijpl конт|я, -иш (-йх) uv 'putzen vt, 'anput¬ zen vt < a >; s ce sich 'putzen vr конус m, -и pl 'Konus m, 'Kegel m 4 конус |ен, -ни adj 1. 'Konus-, 'Kegel- 2. (конусовйден) 'kegelförmig конусовйд|ен, -ни adj 'kegelförmig конусообразен, -ни adj 'kegelförmig, 'kegelartig конфедерация /, -и pl Konföderation /П конфекция/ -и pl Konfektion / 17; детска « 'Kinderkonfektion / конферансие n, -та pl Conferen'cier m 6, 'Ansager m 4 конференция /, -и pl Konferenz / 17; партийна ~ Par'teikonferenz конфернр|ам, -аш (-ах) uv, v konfe'rie- ren vi < d/hb > конфет|а / -и pl Kon'fetti n 24 конфискация / -и pl Konfiszierung /17, Beschlagnahme /16 конфискувам, -аш (-ах) uv konfiszie¬ ren vt < d >, beschlagnahmen vt < b > конфитюр m, -и pl Konfitüre /16 конфлйкт m, -и pl Kon'flikt m 1 конфуз |ен, -ни adj 'peinlich; «■ но по¬ ложение 'eine 'peinliche Situati'on /17 конфуз 1я, -иш (-их) uv be'schämen vt <b>, 'bloßstellen vt <a>; » ce be'schämt sein < B >, sich Schämen vr концентрат m, -и pl Konzen'trat n 20 концентраци6н|ен, -ни adj Konzen¬ trations-; * лагер, Abk концлагер Konzentrati'onslager n 22, Abk KZ
331 коприва концентрация f, -и pl Konzentrati¬ on/17 концентрир ам, -аш (-ах) uv, v konzen- 'trieren vt <d> концентрйч|ен, -ни adj kon'zentrisch; ~ ни xpiroBe kon'zentrische 'Kreise m 4pl концепци|я /, -и pl Konzepti'on / 17 концерн m, -И pl Kon'zern m I концерт m, -и pl Kon'zert n 20; камерен - 'Kammerkonzert; симфоничен ~ Sinfo'niekonzert; отивам на * ins Kon'zert'gehen <13jsn> концерт|ен, -ни adj Kon'zert-; - на за¬ ла Kon'zertsaal m 2 концертмайстор m, -и pl Konzertmei¬ ster m 4 концесионен, -ни adj Konzessi'ons- концеси|я/ -и pl Konzession /17 концлагер m, -и pl Konzentrati'onslager n 22, Abk KZ конче n, -та pl 1. (жребче) 'Füllen n 23, 'Fohlen n 23 2. (малък кон) 'Pferdchen n 23 3. (пони) 'Pony n 24 O водно ~ Zoo! Li'belle /16 конюиктур1а/, -и pl Konjunk'tur / 17 конюнктурен, -ни adj Konjunk'tur- конюшн|я /, -и pl 'Pferdestall m 2 kohhIk m, -ци pl Kognak ['konjak) m 6, 'Weinbrand m 1* коняр (-ят) m, -и pl 1. (коневъд) 'Pferde¬ züchter m 4 2. (конегледач) 'Pferde¬ pfleger m 4 3. (ратай) 'Pferdeknecht m 1 4. (пастир) 'Pferdehirt m 8 конярски adj 1. 'Pferdezüchter- 2. 'Pfer¬ depfleger- 3. 'Pferdeknecht- 4. 'Pferde¬ hirt- коняч|ен, -ни adj Kognak- ['konjak-], 'Weinbrand- коолератйв|ен, -ни adj kooperativ, ge- 'nossenschaftlich кооператор m, -и pl Genossen¬ schaftler m 4 кооператори |a / -и pl Ge'nossen- schaft(l)erin /18 коопераци|я/, -и pl 1. Kooperati'on/17 2. Genossenschaft / 17; трудово- производйтелна ä , Abk ТПК Pro- dukti'onsgenossenschaft / des 'Hand¬ werks, Abk PGH 3, (блок) 'Wohnblock m 2 KoonepüpjaM, -аш (-ах) uv, v 1. (в тру¬ довия процес) koope'rieren vi <d/hb> коопериране n nur sg 1. (в производ¬ ството) Kooperati'on /17 коордниат|а / -и pl Koordi'nate /16 координатен, -ни adj Koordi'naien-; ~ на система Koordinatensystem n 20* коордннйр[ам, -аш (-ах) uv, v koordi¬ nieren v/ <d> коп|а f -й pl 'Heuschober m 4 копан f nur sg 'Hacken n 23 копач m, -и pl 1. (на полето) 'Feldar¬ beiter m 4 2. (миньор) 'Häuer m 4 3. (който копае) 'grabender Mann m 3 Konä|H, -еш (-x) uv 1. 'graben vt <4> 2. (изравям) 'ausgraben vt <4a> 3. (прекопавам) 'umgraben vt < 4 a > <0 s гроб някому überir jmdm. das Grab 'schaufeln копеле n, -та pl 'Bastard m 1* 'к6пн|е п,-яр! (оръжие) Speer m I, auch Sport, 'Lanze / 16, Spieß m l 2к6пи|е nt, -я pl 1. Ko'pie/ 16 a 2. Foto 'Abzug m 2 3. (при машинопис) 'Durchschlag m 2 копневйд|ен, -ни adj 'speerarlig, 'lanzen¬ förmig копйр|ам, -аш (-ах) uv, v I. ko'pieren vt 2. Foto 'einen 'Abzug 'machen vt (нещо von etw. 3) 3. (машинописно) 'durch¬ schreiben vi <22jhb> 4. übertr (под¬ ражавам) 'nachahmen vt < a > копйр1ен, -ни adj Ko'picr- копйтен, -ни adj 1. Huf-; ~ но животно 'Huftier n 20 2. als Subst копйтни Zool 'Huftiere pl копйт|о «, -a pl Huf m 1 копк|а / -и pl 1. 'Spatenstich m 1 2. (дупка в леда) 'Eisloch n 22 копнеж m, -и pl 'Sehnsucht / 17, Ver¬ langen n 23 (за nach 5) копн|ея, -ееш (-ях) uv sich 'sehnen vr, verlangen vt < b > (за nach 3) копрал|я/ -и pl 'Treibstachel m 4 копрйва /nur sg Boi 'Brennessel /16 0
копривен 332 мъртва - Bot Taubnessel /16; ще го направя бъзе и ~ umg jmdn. zur 'Schnecke 'machen ‘копривен adj 'Brennessel-; - а чорба 'Brennesselsuppe /16 2копрнв|еи, -ни adj: ~ на треска 'Nes¬ selfieber n 23 копрнн|а /, -и pl 'Seide/16; изкуствена z 'Kunstseide копринен adj 1. 'seiden; - а рокля 'sei¬ denes Kleid «21; 'Seiden-; - а блуза 'Seidenbluse / 16 2. (подобен на коприна) 'seidig; - а коса 'seidiges Haar « 20 O - а буба Zool 'Seiden¬ raupe /16 копче n, -та pl Knopf m 2; секретно ~ 'Druckknopf копър m nur sg Bot Dill m 1 * кор|а /, -й pl 1. (на дърво) 'Rinde /16; земна s 'Erdrinde; z на хляб 'Brot¬ rinde; мозъчна z 'Hirnrinde 2. (на плод) 'Schale /16 3. (пласт) Schicht /16, 'Kruste 4. (лист тесто) 'Lage/16 О подхлъзна ме на динена z übertr er hat mir ein Bein ge'stellt кораб oi, -и pl Schiff n 20 auch Arch\ боен ~ 'Kampfschiff; космически ~ 'Raumschiff; морски - 'Seeschiff; пътнически - 'Fahrgastschiff; речен ~ 'Flußschiff кораб|ен, -ни adj Schiffs-; ~ на мачта 'Schiflsmasl ot 9 корабокрушение «, -я pl 'Schiffbruch m 2 корабоплаване n nur sg 'Schiffahrt /17 корабоплавателен, -ни adj 'Schiff- fahrts-; z канал 'Schiffahrtskanal oi 2 корабостроене n nur sg 'Schiffbau m I, 'Schiffsbau корабостроител (-ят) oi, -и pl 'Schiff¬ bauer ot 4 корабостроителен, -ни adj 'Schiffbau-; z завод Werft /17, 'Schiffswerft корабостроителнице/, -и pl Werft/17, 'Schiffswerft корабостроителство « nur sg 'Schiffbau m 1 кор&в adj 1. (твърд, жесток) hart 2. (здрав) zäh 3. (суров) rauh 4. (упо¬ рит) 'hartnäckig коравина / nur sg 'Härte / 16 коравосърдеч|ен, -ни adj 'hartherzig корал oi, -и pl Ko'ralle/16 коралов adj 1. Ko'rallen-; - остров Ko'rallenriff n 20*; - а огърлица Ko- 'rallenketle / 16 2. (цвят) ko'rallenrol корд|а /, -и pl 'Saite /16 кордон oi, -и pl 1. Kor'don ot 6, 'Posten¬ kette / 16 2. (ланец) 'Kettchen n 25, 'Kette кореец «i, -йци pl Kore'aner m 4 корейски adj kore'anisch коректен, -ни adj kor'rekt коректност / nur sg Korrektheit /17 коректор oi, -и pl Kor'rektor oi 9 a коректур|а /, -и pl Korrek'tur /17 коректур|ен, -ни adj Korrek'tur-; z знак Korrek'turzeichen « 23 корекцн|я /, -и pl Korrek'tur / 17 корелаци1и /, -и pl Korrelation /17 корем oi, -и pl 1. Bauch m 2; лежа на ~ auf dem Bauch 'liegen vi < 13/hb> 2. umg (стомах) 'Magen oi 4; c празен ~ mit 'leerem 'Magen коремен, -ни adj Bauch-; коремни мускули 'Bauchmuskeln oi 10//?/; z тиф Med 'Bauchtyphus oi 11 коремест adj 'dickbäuchig корен oi, -и pl 1. 'Wurzel /16; - на дърво 'Baumwurzel; ~ на зъб 'Zahn¬ wurzel /; ~ на косъм 'Haarwurzel /; квадратен ~ Math Qua'dratwurzel /; корените на злото die 'Wurzeln pl des 'Übels 2. (род) Ge'schlecht « 21, Fa'milie /16; от добър ~ aus 'guter Fa'milie 3. (растение) 'Pflanze /16 0 на корена му ряпа сея übertr den 'Kümmel aus dem 'Käse 'klauben; пускам - и übertr 'Wurzeln 'schlagen < 3 >; хващам - 'Wurzel 'fassen auch übertr; на дърво без ~ не се качвам Luft ['Wasser] hat 'keine 'Balken корена|к oi, -ци pl 'Wurzelgeflecht n 20* корен|ен, -ни adj 1. 'Wurzel- 2. (осно¬ вен) 'tiefgreifend; ~ ни промени 'tief¬ greifende Veränderungen pl O ~ на
333 космонавт дума 'Stammwort п 22; ~ ни интереси 'Lebensinteressen pl; ~ но население 'alteingesessene Bevölkerung /17 кореняв|ам, -аш (-ах) uv; корен |я, -йш (-йх) V ver'wurzeln vt <b>; « се 'wurzeln vi <blsn> корени1 K m, -ци pl 'Alteingesessener m 1* коренячк|а / -и pl 'Alteingesessene /19 корепетитор m, -и pl Korrepe'titor m 9 a кореспондент m, -и pl Korrespondent m 8; специален ~ 'Sonderkorrespon¬ dent O член- ~ korrespondierendes 'Mitglied n 21 кореспондентски adj Korrespon'denien- кореспонденцн|я/, -и pl Korrespondenz /П кореспондирам, -аш (-ах) uv, v korre¬ spondieren vi <dfhb> Корея / Ko'rea коригйр|ам, -аш (-ах) uv, v korri'gieren vt <d> коридор m, -и pl 'Korridor m 1*; (ход) Gang m 2 корист/, -иpl 1. (изгода) 'Eigennutz m 2 2. (користолюбие) Ge'winnsucht /14 корнст|ен, -ни adj 1. 'eigennützig; - ни интереси 'eigennützige Inter'essen; - на цел 'eigennütziges Ziel n 20* 2. (алчен) ge'winnsüchtig користолюбие adj gewinnsüchtig користолюбие n nur sg Ge'winnsucht /14 корйт|о n, -a pl 1. Trog ml; «за пране 'Waschtrog; дървено « 'Holztrog; » за добитък 'Futtertrog 2. (издълбано място) 'Mulde/16; речно « 'Flußbett и 25 корифе|й (-ят) т, -и pl Kory'phäe /16 корйц|а/, -и pl 'Buchdeckel т 4, 'Buch¬ einband т 2 корй|я /, -и pl 'Wäldchen п 30 корк (-ът) т nur sg Kork т 1 корков adj Kork-; - дъб 'Korkeiche/16 кормйл|о п, -а pl (кола, кораб) 'Steuer п 23 auch übertr; (мотор, велосипед) 'Lenker m 4; (кола) 'Lenkrad п 22 кормчн|я т, -и pl 'Steuermann т 3 корм|я, -иш (-йх) uv 'ausnehmen vt < 16 а > корнет т, -и pl Mus Kor'nett и 20 корнйз т, -и pl 1. Arch Sims т 1 2. (за пердета) Gardinenleiste /16 корон|а/, -и р/'Krone/16; « на дърво 'Baumkrone коронк|а/ -и pl 'Zahnkrone/16, 'Krone коронясв|ам, -аш (-ах) uv; короняс|ам, -аш (-ах) V 'krönen vt корпус т, -и pl 1. Rumpf т 2, 'Körper т 4; ~ на кораб 'Schiffskörper 2. Korps п auch Mil; офицерски ~ Offi'zierskorps; дипломатически ~ diplomatisches Korps корпус|ен, -ни adj Korps-; « командир 'Korpskommandeur т 1 * корсаж т, -и pl 'Mieder п 23 корсет т, -и pl Kor'selt п 20* корт (-ът) т, -ове pl 'Tennisplatz т 2; тенискортове 'Tennisplätze корумпйр|ам, -аш (-ах) uv, v korrum¬ pieren vt <d> корупци я /, -и pl Korrupti'on /17 кор|я, -йш (-йх) uv 'tadeln vt, 'schelten vf, vi < \6/hb> Woc (-ът) m, -ове pl Zool 'Amsel /16 2 кос adj ge'neigt, schräg ]кос|а /, -й pl Haar n 20, 'Haare pl O настръхват ми - йте mir 'stehen die 'Haare zu 'Berge 2koc[ä /, -й pl (сечиво) 'Sense/16 косач m, -и pl 'Schnitter m 4 косачк а / -и pl 1. (жена) 'Schnitterin /18 2. (машина) 'Mähmaschine /16 косвен adj 'indirekt; - а реч 'indirekte 'Rede/16 косйтб|а / -и pl Mahd/17, 'Heuernte /16 космат adj be'haart космйч|ен, -ни adj 'kosmisch; - но про¬ странство 'kosmischer Raum m 2 космйчески adj 'kosmisch; ~ кораб 'Raumschiff n 20 космогония/nur sg Kosmogo'nie /16 a космонавт m, -и pl Kosmo'naut m 8; летец- ~ 'Fliegerkosmonaut
космонавтика 334 космонавтика / nur sg Kosmo'nautik /17, 'Raumfahrt /17 космополит m, -и pl Kosmopolit m 8 космополитна|ъм (-мът) m nur sg Kos- mopoli'tismus m 11 космополнтйч|ен, -ни adj kosmopo- 'litisch космос m nur sg 'Kosmos nt косо adv quer, schräg кост/ -и pl 1. 'Knochen m 7a2, (на рйба) 'Gräte / 16; рибена ~ 'Fisch¬ gräte O до мозъка на ~ ите bis aufs Mark; мокър до и naß bis auf die Haut; останал е кожа и ~ и er ist nur noch Haut und 'Knochen; рибена ~ a) (десен) 'Fischgrätenmuster n 23 b) (доилен апарат) 'Fischgrätenmelk¬ sland m 2; слонова ~ 'Elfenbein n 20* коств|ам, -аш (-ах) uv 'kosten vi <hb> костелив adj 1. 'knochig 2. (риба) 'grätig 3. (мършав) mit her'vorstehen- den 'Knochen O - орех übertr 'eine 'harte Nuß 1кост|ен, -ни adj 'Knochen-; x мозък 'Knochenmark n 20; ~ на система 'Knochensystem n 20*; - на туберку¬ лоза 'Knochentuberkulose /16 2к6стен adj (направен от кост) 'knö¬ chern, 'beinern; - а дръжка 'beinerner ('knöcherner] Griff ml; ~ o брашно 'Knochenmehl n 20 O ~ а жаба volkst 'Schildkröte /16 костенурк|а/, -и pl Zool 'Schildkröte /16 костйлк|а /, -и pl Kern m I, Stein m 1; сливова x 'Pflaumen kern m костница /, -и pl 'Beinhaus n 22 костув|ам, -аш (-ах) uv = коствам костуем adj: костуема цена 'Selbstko¬ stenpreis т 1 костюм т, -и pl 1. (мт>жко облекло) 'Anzug т 2 2. (женско облекло) Ko'stüm п 20* 3. (облекло) 'Kleidung / 17; бански ~ 'Badeanzug; исто¬ рически - и historische Ko'stüme; карнавален ~ 'Karnevalskostüm; театрален ~ The'aterkostüm костюмйр|ам, -аш (-ах) uv, v kostü- 'mieren vt <d> KocIbM nt, -ми pl 1. Haar n 20 2. (на свиня) 'Borste/163, (козина) Fell n 20 O виси на x es hängt an 'einem Haar; s да не падне от главата на няко¬ го daß mir 'niemandem ein Haar ge'krümmt wird; настръхват ми - мите übertr mir 'stehen die 'Haare zu 'Berge; цепи - ъма übertr er ist ein 'Geizkragen кос|я, -йш (-йх) uv 1. 'mähen vt 2. übertr 'hinraffen vt < a > ; x ce sich 'ärgern vr котара|к m, -ци pl 'Kater m 4 к6тв|а /, -и pl Anker m 4; вдигам ä den 'Anker 'lichten vr; стоя на x vor 'Anker 'liegen vi <31 /hb>; хвърлям x vor 'Anker 'gehen vr < 13/sn > коте n, -та pl 'Kätzchen n 25 кот|ел m, -лй pl 'Kessel m 4; парен x 'Dampfkessel котелк|а /, -й pl 'Essenträger m 4 котери|я /, -и p/Kote'rie/lö a, 'Klüngel m 4, 'Sippschaft /17 KÖTeuiKfH adj 'Katzen-; - и очи 'Kat¬ zenaugen n 30fpl O ~ o око Verk 'Rückstrahler m 4 котйл|о n, -a pl I. (място)'Brutstätte /16, Nest n 21 auch übertr, змййско x 'Schlangennest 2. (животни от едно раждане) Brut /17; (при живораж- даши) Wurf т 2 3. übertr (пасмина) Brut, Ge'sindel п 23 котйр|ам, -аш (-ах) uv, v ko'tieren vt <d> KÖTKja f -и pl Zool 'Katze/16; дива x 'Wildkatze / O обичат се като куче и x sich wie Hund und 'Katze mit- ein'ander ver'tragen vr <lb>; x no гръб не пада übertr 'eine 'Katze fallt 'immer auf die 'Beine; локрйто мляко ~ и не лочат übertr 'Vorsicht ist die 'Mutter der Porzel'Iankiste; мина ми x път mir ist 'eine 'schwarze 'Katze 'über den Weg ge'laufen котк|ам, -аш (-ах) uv 1. (лаская) um¬ schmeicheln vr <b> 2. (дете) 'hät¬ scheln vt
335 краен котлар (-ят) т, -и pl 1. (който изработва котли) 'Kesselschmied т 1 2. (който обслужва парен котел) 'Kesselwart т 1 котле п, -та р/ 'Kessel nt 4 котлен adj 'Kessel-; ~ камък 'Kessel¬ stein т 1* котловина /, -й pl 'Talkessel т 4 котлон т, -и pl 1. (електрически) elektrischer 'Kocher m 4 2. (печка) 'Holzkohleofen т S кот|я се, -иш се (-йх се) uv 'Junge be'kommen vt <33b>, 'werfen vt < 16>, 'Junge 'werfen коф|а/, -и pl 'Eimer m 4, 'Kübel m 4; x за смет 'Mülleimer m кофар nt, -и pl 'Vorhängeschloß n 22 кофеин nt nur sg Koffe'in n 24 кофраж m, -и pl Ver'schalung/17 кофраж [ен, -ни adj Ver'schalungs- кофражйст nt, -и pl Ver'schaler m 4 коцкар m, -и pl 1. 'Weiberheld nt 8, 'Schür¬ zenjäger m4 2. (уличник) 'Flegel nt 4 коцкарув|ам, -аш (-ах) uv den 'Frauen ['Weibern] 'nachstellen vi <ajhb> коч (-ът) nt, -ове pl 'Schafbock m 2 кочан m, -и pl 1. (на царевица) 'Mais¬ kolben m4 2. (на зелка) Strunk m 2 3. (тефтерче) Block m 2; квитан¬ ционен ~ 'Quiltungsblock KÖMKHfa /, -и pl 'Schweineslail m 2 кочияш m, -и pl umg 'Kutscher m 4 кош (-ът) m, -ове pl 1. Korb m 2; ~ за бельо 'Wäschekorb; върбов ~ 'Wei¬ denkorb; (за отпадъци) Pa'pierkorb 2. (в мелница) 'Mahlkasten m 5 3. (на мотоциклет) 'Beiwagen m 4, 'Seiten¬ wagen O гръден ~ Anat 'Brustkorb кошара/, -и pl 'Schafpferch nt 1, Pferch O докарвам вълка в ~ ата übertr 'Unheil 'stiften vt кбшер m, -и pl 1. 'Bienenkorb m 2 2. (рой пчели) 'Bienenschwarm m 2 KotUMäp nt, -и pl 'Alptraum m 2 кошмар|ен, -ни adj be'klemmend, be¬ drückend; x сън 'böser Traum m 2, 'Alptraum коишиц|а /, -и pl Korb m 2, 'Tragekorb O оплете си ~ ата er hat sein 'Schäf¬ chen ins 'trockene ge'bracht кошничар (-ят) m, -и pl 1. 'Korbmacher m 4 2. (който продава) 'Korbhändler nt 4 кошут(а/, -и pl 'Hirschkuh/14, poetisch 'Hindin/17 кошче и, -та pl 1. (за пеленаче) 'Baby¬ korb т 2, 'Körbchen п 23; бебешко ~ 'Babykorb 2. (за отпадъци) Pa'pier¬ korb nt 2 кощунств о п, -а pl 'Schändung / 17, Ent'weihung /17, 'Lästerung /17 крав|а /, -и pl Kuh / 14; млечна x 'Milchkuh; дойна x 'melkende Kuh, 'Milchkuh крава|й (-ят)nt, -и/»/'Kringel т4 0на x zu'sammengerolll, zu'sammenge- ringelt кравар (-ят) nt, -и pl 1. (кравевъд) 'Rin¬ derzüchter nt 4 2. (кравегледач) 'Rin¬ derpfleger w43. (пастйр) 'Rinderhirt m 8 4. (дояч) 'Melker m 4, 'Schweizer nt 4 краварни|к nt, -ци pl 'Kuhstall m 2, 'Rinderstall краварск|и adj 'Rinder-; - а ферма 'Rinderfarm /17 кравешк|н adj Kuh-, 'Rinder-; ~ o мляко'Kuhmilch /17; x porä'Rin¬ derhörner n 22/pl крав|и adj 'Rinder-, Kuh-; ~ е мляко 'Kuhmilch/17; ~e масло 'Butter/17 кравнц|а/, -и pl Kuh/14 0 божа x a) Zool Ma'rienkäfer m 4 b) übertr 'stiller, bescheidener ['harmloser] Mensch nt 8 крад|£, -еш (крадох) uv 1. 'stehlen vt <20> 2. (мома) ent'führen vt <b> крвд|ец nt, -цй pl Dieb nt 1 крадешком adv 1. (тайно) 'heimlich 2. (предпазливо) ver'stohlen, 'vor¬ sichtig крадл|а /, -и pl 'Diebin /18 крадлйв adj 1. 'diebisch 2. (предпазлив) ver'stohlen, 'heimlich; ~ и погледи verstohlene 'Blicke nt \/pl; ~ и стъпки 'schleichende 'Schritte m \jpl кра|ен, -йни adj 1« (последен) 'letzte; ~ йната къща das 'letzte Haus;
краешник 336 - йният срок der 'letzte Termin; End-; * резултат das'Endergebnis; « срок der 'Endtermin m 2. (разположен в покрайнините) 'äußere; ~ йни квар¬ тали 'äußere 'Stadtbezirke, 'äußere 'Stadtviertel 3. (пределен, изключи¬ телен) 'äußerste; ~ йният предел die 'äußerste 'Grenze; - йна необхо- дймост die 'äußerste 'Notwendigkeit; ~ йна нужда 'äußerste Not; ~ йно напрежение 'äußerste 'Anspannung; в äs случай im 'äußersten Fall 4. (из¬ вънреден) 'außerordentlich; ~ йни мерки 'außerordentliche 'Maßnahmen S. (прекаден) ex'trem; ~ йната десни¬ ца Pol die ex'treme 'Rechte O ~ йно време e es ist 'höchste Zeit краешни|к m, -ци pl Ranft m 2, 'Ränft- chen n 23 крае£гьл1ен, -ни adj = крайъгълен кражб|а /, -и pl 'Diebstahl m 2 *кра|й m, -ища pl 1. 'Ende n 30; ® на представлението 'Ende der 'Vorstel¬ lung; * на годината 'Jahresende; тъжен % 'trauriges'Ende; s на тояга 'Stabende 2. (периферия, ръб) Rand nt 3; на края на селото am 'Dorfrand, am 'Rande des 'Dorfes; на края на масата am 'Tischrand 3. (родина) 'Heimat/ 17; роден 35 ('engere] 'Hei¬ mat 4, (област) 'Gegend/17; в края на краищата 'letzten 'Endes; на края ат 'Ende, 'endlich, 'schließlich; не му се вйжда краят es ist kein 'Ende 'abzuse¬ hen; от 35 време seit eh und je; längst; пускам му края a) die Zügel 'schießen 'lassen b) (тръгвам по лош път) auf die 'schiefe 'Ebene ge'raten vi <3b/ sn>; едвам свързвам двата края nicht das Salz zum Brot 'haben, kaum das 'Nötigste zum 'Leben 'haben; слагам s на нещо etw. ein 'Ende 'setzen; слагам « на живота си 'sei¬ nem 'Leben ein 'Ende 'setzen 2край adv 1. 'neben; - огъня'neben dem 'Feuer; вървя - него ich 'gehe 'neben ihm 2. (покрай) längs; - реката längs des'Flusses 3, an; минавам ~ къщата му ich 'gehe an 'seinem Haus vor'bei; ~ огъня am 'Feuer крайбрежен, -ни adj (крайморски) 'Küsten-; (крайречен) 'Ufer-; * град 'Küstenstadt /14; ~ но корабо¬ плаване 'Küstenschiffahrt/ 17; »-на улица 'Uferstraße / 16; - но шосе 'Küstenstraße /16 крайбрежн|е п, -я pl 'Küste; Черно¬ морско 35 'Schwarzmeerküste /16 крайградски adj in der 'Nähe der Stadt ge'legen крайграничен, -ни adj Grenz-; ~ но село 'Grenzdorf n 22 крайдунавски adj an der 'Donau ge¬ 'legen; 'Donau-; ~ град 'Donaustadt /М краймори|е n, -я pl 'Meeresküste / 16, 'Seeküste крайморск|и adj am Meer ge'legen; See-; 35 град 'Seestadt /14; ~ а улица 'Uferstraße /16 крайнк[к m, -ци pl Glied n 22; горен ® Arm m 1; долен * Bein n 20; nur pl 'Gliedmaßen крайно adv 'äußerst; - важно 'äußerst 'wichtig; аз съм - обйден ich bin 'äußerst ge'kränkt крайност / -и pl 1. Ex'trem n 20* 2. (постъпка) ex'treme 'Handlungs¬ weise /163. (противоположност) 'Ge¬ gensatz m 2 0 изпадам в - ins Ex'trem verfallen vi < 3 b/sn >; при¬ бягвам до ~ и zu ex'tremen 'Maßnah¬ men 'greifen vi <2\jhb> крайпътен, -ни adj am 'Wegrand be'findlich; Weg-; ~ на канавка 'Stra¬ ßengraben m 5 крайреч|ен, -ни adj am Fluß ge'legen крайселски adj am 'Dorfrand ge'legen [be'findlich] крайцер m, -и pl Mar 'Kreuzer m 4; броненосен - 'Panzerkreuzer крайьгьл|ен, -ни adj Eck-; « камък 'Eckpfeiler m 4 auch übertr крак (кракът) m, крака pl 1. (долен крайник) Bein n 20; ~ на маса'Tisch¬ bein; ~ на стол 'Stuhlbein 2. (ходило
337 крах от глезена до пръстите) Fuß О вдигам на - mobilisieren vt < d/hb >; вдигам на крака 'wieder auf die 'Beine 'bringen vt <24/hb>; вървя в ~ c някого mitjmdm. Schritt 'halten vt < ijhb > auch übertr; вървя в ~ c времето си mit der Zeit Schritt 'halten; губя почва под краката си den 'Boden 'unter den 'Füßen verlieren <32 b>; едйният му *св гроба mit 'einem Bein im 'Grabe sein vi; затънал съм c двата крака übertr das 'Wasser steht mir bis zum 'Halse; йдвам някому на крака übertr jmdm. 'seinen Re'spekt be'kunden vt < b >; избивам до ~ bis auf den 'letzten Mann 'umbringen vt < 24 a >; измйраме до - bis auf den 'letzten Mann 'umkommen vi <33 а/ sn> [zu'grunde 'gehen vi <13/s«>]; марширувам [вървя] в ~ im 'Gleich¬ schritt marschieren auch übertr, на лъжата краката са къси 'Lügen 'ha¬ ben 'kurze 'Beine; на ~ 'stehend, im 'Stehen; не подвйвам ~ übertr nicht 'ruhen vi <hb>; плюя си на краката übertr 'Fersengeld 'geben vt <15>; повличам ~ übertr den 'Anfang 'ma¬ chen; турям някому ~ übertr jmdm. ein Bein 'stellen vt; ял кокоши ~ übertr er kann nicht den Mund 'halten vt <3> крал (-ят) m, крале pl 'König m 1 * кралнц|а /, -и pl 'Königin /18 кралски adj 'königlich кралств|о n, -a pl 'Königreich n 20* ]кран (-ът) m, -ове pl Hahn m 2; ~ на чешма 'Wasserhahn 2кран (-ът) m, -ове pl Kran m 1*; мостов ~ 'Laufkran крант|а/, -и pl 'Mähre/16, 'Klepper m 4 красйв|ец m, -ци pl 'schöner ['hübscher] Mann m 3 ['Bursche m 7], 'Schönheit /17 красйвм||а /, -и pl 'Schönheit / 17. 'Schöne /16 красив adj schön краснопйс m nur sg 'Schönschrift/17 красноречив adj bc'i cdt; ~ и факти 22 Wtb. Bulg-Dl. be'redte 'Tatsachen / 16/pl; ~ док¬ ладчик be'redsamer Refe'rent m 8 красноречие n nur sg Beredsamkeit/17 Kpacorja /, -й pl 'Schönheit /17 краст|а /, -и pl 1. (при човека) 'Krätze/16 2. (при животни) 'Räude /16 3. übertr umg (страст) Sucht / 14 4. übertr umg (ругатня) 'räudiger Hund nt 1 крастав adj 1. (човек) 'krätzig 2. (жи¬ вотно) 'räudig auch übertr O ~ ите магарета през девет байра се по душ- ват gleich zu gleich ge'seilt sich gern краставиц|а / -и pl 1. Bot 'Gurke /16; кйсела ä 'saure 'Gurke 2. übertr umg (глупости) 'Unfug!, 'Unsinn!, 'dum¬ mes Zeug! O кому продаваш тйя краставици? willst du mich für dumm ver'kaufen? краставнч|ен, -ни adj 'Gurken- крас|я, -йш (-йх) uv 'schmücken vt, ver'schönen vt <b> крат|ен, -ни adj Math 'teilbar; 20 е ~ но на 5 20 ist durch 5 'teilbar кратер m, -и pl 'Krater m 4 кратковременен, -ни adj 'kurzfristig, kurz, vor'übergehend; ä престой 'kurzer [vorübergehender] 'Aufenthalt m 1 краткосроч|ен, -ни adj 1. (краткотраен) kurz; « курс 'Kurzlehrgang m 2 2. (c кратък срок) 'kurzfristig; * заем 'kurzfristiger Kre'dit m 1 * краткост / nur sg 'Kürze / 16; (кратко траене) 'kurze 'Dauer/ 16 краткотраен, -йни adj kurz, vor'über¬ gehend; ж дъжд 'Regenschauer m 4; » йни валежи Meteor 'Schauer кратун|а /, -и pl 1. Bot 'Flaschenkürbis m 1 a 2. (черпак) 'Schöpfkelle / 16 3. übertr (глава) umg 'Birne/16, 'Rübe /16 крат|ък, -ки adj kurz; « път 'kurzer Weg m 1; s живот 'kurzes 'Leben n 23; « срок 'kurzer Ter'min m 1* O ж член Gramm 'Kurzform / 17 des Ar'tikels крах (-ът) m, -ове pl Zu'sammenbruch m 2; претърпявам ~ 'einen Zu'sam-
крача 338 menbruch er'leiden vr <21 b>, in die 'Brüche 'gehen vi <13/sn> крач|а, -иш (-йх) uv 'schreiten vi <l\/sn> крач ен, -ни adj Tret-; mit Fußantrieb; ~ на шевна машина 'Nähmaschine /16 mit 'Fußantrieb крачк|а / -и pl Schritt m 1; две ~ и напред zwei 'Schritte 'vorwärts; c твърда « 'festen 'Schrittes O ä по « Schrill für Schritt; на всяка » auf Schritt und Tritt крачол nt, -и pl 'Hosenbein n 20 креатур|а f -и pl Krea'tur /17 креват m, -и pl Bett n 25, 'Bettstelle/16 креват |ен, -ни adj Bett-; ~ на пружина 'Stahlmatratze /16 кред|а/, -и pl 'Kreide/16 кредит nt, -и pl Kre'dit m 1 * кредит |ен, -ни adj Kre'dit- кредитнрам, -аш (-ах) uv, v kredi'tieren v/ <d> кредитор nt, -и pl Kreditgeber m 4, 'Kreditor m 9 a кредитоспособен, -ни adj kreditfähig *крем (-ът) m, -ове pl Bot 'Lilie / 16; (перуника) 'Schwertlilie 2крем (-ът) m, -ове pl 1. (ядене) 'Sü߬ speise/16; тортен ~ 'Tortenkrem/15; (пудинг) 'Pudding m 6 2. (за мазане) Krem /15; ~ за лице Ge'sichtskrem; ~ за обувки 'Schuhkrem кремав adj 'cremefarben крематорнум m, -и pl Krema'torium n 31 кремвнрш m, -и pl — кренвирш кремъ|к m, -ци pl 'Feuerstein nt 1 кренвирш m, -и pl 'Wiener 'Würstchen n 23 креп (-ът) nt, -ове pl Krepp m 6; ~ - найлон 'Nylonkrepp, 'Nylon-Si'lastik / крепкост / nur sg 'Festigkeit /17 крепн|а, -еш (-äx) uv sich 'festigen vr, er'starken vi <b/sn> крепон m, -и pl Kre'pon m крепост / -и pl 1. 'Festung / 17; übertr 'Bollwerk и 1; непристъпна ~ 'unein¬ nehmbare 'Festung; ~ на мира 'Boll¬ werk des 'Friedens 2. (укрепление) Be'festigung /17 крепост|ен, -ни adj 1. 'Festungs-; « зид 'Festungsmauer/16 2. Hist 'leibeigen, 'hörig, 'Leibeigenschafts-; крепостно право 'Leibeigenschaftsrecht n 20, Feu'dalrecht n\ » селянин'leibeigener 'Bauer m 7; « строй 'Leibeigen- schaflsordnung / 17 O » акт Jur Be'sitzurkunde /16 крепостни|k nt, -ци pl Hist 'Leibeigener m 7 + крепостнически adj Hist ' Leibeigen¬ schafts- крепостничество n nur sg Hist 'Leibei¬ genschaft /17 креп|ък, -ки adj fest, hart, stark; ~ ка ракия 'starker Schnaps m 2; ~ ко вино 'schwerer Wein m 1 креп|я, -йш (-йх) uv 1. 'feslhalten vt <3a>, 'stützen vt 2. (подпомагам) unterstützen vr < b > 3. (поддържам физйчески) auf den 'Beinen 'halten vr <3> 4. (поддържам живота) am 'Leben er'halten vt <3b> S. (окура¬ жавам) Kraft [Mut] 'geben vt < 15 >; ж cel. (задържам се) sich 'festhalten vr 2. (опирам се) sich 'stützen vr (на auf 4) 3. (болен, стар човек) sich 'halten vr, sich nicht 'unterkriegen 'lassen vr <3a> креслив adj 1. (писклив) schrill 2. (кой¬ то кряска) 'schreiend auch übertr, ~ a реклама 'schreiende Re'klame /16 кресл|о n, -ä pl 'Sessel m 4 кресна t крясвам кресчендо adv Mus crc'scendo крет ам, -аш (-äx) uv sich 'schleppen vr, 'wanken vr <sn>; едвам ~ sich kaum auf den 'Beinen 'halten vr < 3 > кретен m, -и pl Kretin [..'te] m 6 крехчнна / nur sg 'zartes Fleisch n 20 крех|ък, -ки adj 1. zart; ~ ко здраве 'zarte Ge'sundheit /17; ~ ко месо 'zartes Fleisch n 20; ~ ка трева 'zartes Gras n 22 2. leicht zer'brechlich; ~ ko стъкло leicht zer'brechliches Glas n 22 O на ~ ка възраст im 'zarten 'Alter
339 кристализирам крещ|я, -йш (-ях) uv 'schreien vt, vi <2ЩЬ> крив adj 1. krumm, ge'krümmt; - меч ge'krümmtes Schwert 2. (изкривен) schief; - а стена 'schiefe Wand/14 3. (несиметричен) 'unsymmetrisch, 'ungleich, schief 4. (неравен) 'uneben; -а плоскост 'unebene 'Fläche/16 5. (погрешен) falsch; - а сметка 'fal¬ sche 'Rechnung / 17 6. (виновен) schuld; - съм ich bin schuld O на - път съм übertr auf dem 'falschen 'Weg sein v/ < B>; тръгнал съм по - път übertr vom 'rechten Weg 'abweichen vr <21 aJsn>; - а (линия) Geom 'Kur¬ ve/ кривй|к m, -ци pl 'Knotenstock m 2; (на пастир) 'Hirtenstab m 2, 'Krummstab крйвв|ам, -aui (-ax) uv; крйвн[а, -еш (-ах) v 1. 'abbiegen vi <32ajsn>, 'abweichen vi <21 a/s/i>; x отпътя vom Weg 'abbiegen 2. (шапка) aufs Ohr 'setzen vt криво adv 1. (неправо) schief 2. (по¬ грешно) falsch O гледам на - scheel 'anschauen vt < a >; - -ляво so recht und schlecht; - ми е а) (не съм доволен) 'unzufrieden sein vi b) (теж¬ ко ми e) 'traurig sein кривоглед adj 1. 'schielend 2. als Subst 'Schieläugiger m 7 + кривогледство n nur sg 'Schieiäugigkeit /17, 'Schielen n 23 кривокрак adj 'krummbeinig криволйч|а, -иш (-йх) uv sich 'schlän¬ geln vr, sich 'winden vr <27 > кривулйч|а, -иш (-йх) uv = криволича крив[й, -йш (-йх) uv 1. (завйвам) 'krüm¬ men vt, 'biegen vt < 32 >; x врата си den Hals 'biegen ['recken vr]; 'abbiegen vi <32ajsn>; пътят криви наляво der Weg biegt links ab 2. (извйвам) ver'drehen vt < b >; « очйте си die 'Augen ver'drehen 3. (куцам) 'hinken vi <hb> 4. (виня) be'schuldigen vt <b> O x си душата übertr ein X für ein U 'vormachen vr <a>; x се 1. (извйвам се) sich 'biegen vr 2. (кълча се) sich 'winden vr <27 > 3. (изопачавам се) sich ver'zerren vr < b > 4. (правя гримаси) Gri'massen 'schneiden vt <21> криеница / nur sg Ver'steckspiel n 20*; играя на - Ver'steck 'spielen vt крйз|а f -и pl 'Krise/16; кабинетна ® Regierungskrise; правйтелствена » Regierungskrise; икономическа x 'Wirtschaftskrise крйзис|ен, -ни adj 'Krisen-; - но поло¬ жение 'Krisensituation /17 крик (-ът) m, -ове pl 'Hebewinde / 16; автомобилен - 'Wagenheber m 4 крилат adj 1. ge'flügelt 2. übertr (въо¬ душевен) be'flügelt крил]о n, -ä od -epl 1. 'Flügel m4; s на самолет 'Tragfläche/16; x на птйца 'Vogelflügel; x на врата'Türflügel; x на сграда Ge'bäudeflügel; x на вятърна мелница 'Windmühlenflügel 2. (закрйла) Schutz m 1, Be'schützer m 4 <5 отрязвам - ата на някого übertr jmdm. die 'Flügel 'stutzen; пораснаха ми - ä übertr ich 'habe 'gleichsam 'Flügel be'kommen криминал|ен, -ни adj 1. Krimi'nal-; -но дело Kriminalistik /17; -на полиция Kriminalpolizei /16 а; x роман Kriminalroman m 1* 2. kri- mi'nell; x престъпник krimineller Ver'brecher m 4. Krimineller ml* криминалйст m, -и pl Kriminalist m 8 криминалистика fnursg Kriminalistik /17 ' крин (-ът) m, -ове pl Bot 'Lilie / 16 кристал m, -и pl 1, Min Kri'stall m 1* auch übertr 2. (вид скъпоценно стъкло) Kristallglas n 22 кристал|ен, -ни adj 1. Kri'stall-; -на ваза Kri'stallvase / 16 2. kristallen, kristallisch; (бистър) kristallklar кристализаци я / -и pl Kristallisation /П . кристализирам, -аш (-ax) uv, v kristal¬ lisieren vt, vi <d/hb>; x ce übertr sich kristallisieren vr, sich her'auskri- stallisieren vr <d>
критерий 340 критери|й (-ят) т, -и р! Kri'terium п 31 крити|к т, -ци pl 'Kritiker т 4; литературен а Litera'turkritiker крйтик|а /, -и р! Kri'tik / 17; литера¬ турна а Litera'turkritik О не из¬ държа а es hält 'keiner Kri'tik stand; не търпй a 'unter 'aller Kri'tik sein; стой под всякаква a es ist 'unter 'aller Kri'tik критикар (-ят) m, -и pl Kritikaster m 4, 'Krittler m 4 критнкарствув(ам, -am (-ax) uv'kritteln vi <hb> крнтнкув|ам, -аш (-ax) uv kritisieren vt <d> критйч|ен, -ни adj 'kritisch критически adj — критичен критичност/nur sg (ум) 'kritischer Geist w За; (характер) 'kritischer Cha'rak- ter m; (изостреност) 'kritische 'Schärfe /16; (държане) 'kritische 'Haltung/17 крй1я, -еш (-x) uv 1. ver'stecken vt < b>, ver'bergen vt <16b>; а пари Geld ver'stecken (от vor S) 2. (затулвам) be'decken vt <b>, ver'bergen; a лицето си sein Ge'sicht ver'bergen [be'decken] 3. (пазя в тайна) verheim¬ lichen vt <b> (от vor 3) 4. (тая) 'bergen vr < 16 >; а опасности Ge'fahren 'bergen; а се 1. sich ver'stecken vr, sich ver'bergen vr 2. übertr ver'borgen sein v», sich ver¬ 'bergen кробж m, -и pl 1. nur sg (на дреха) Schnitt m 1 2. nur pl (планове) 'Pläne m 2/pl, 'Absichten / 17//?/ кр6йк|а /, -и pl Schnitt m 1 крокодйл m, -и pl Zool Kroko'dil n 20* крокодйлск|ис(# Kroko'dils-; ~акожа Kroko'dilleder «23 O а сълзи Kro- ko'dilstränen /16//»/ кром (-ът) m nur sg 'Chromleder n 23 кромйд m nur sg 'Zwiebeln / 16//»/; ~ -лук umg 'Zwiebeln кромйден adj 'Zwiebel-; ~ а глава 'Zwiebel крос (-ът) m, -ове pl Sport 1. (бягане) 'Waldlaufm 2 2. (c колело) Cross m la, Querfeldeinrennen n 23 3. (c мото¬ циклет) Ge'ländefahrt / 17, 'Moto¬ Cross m кротост / nur sg 'Sanftmut /17 кротув|ам, -аш (-ax) uv sich 'ruhig ver'halten vr <3b>, zahm sein vi <B> крот|ък, -ки adj (тих) still, 'ruhig; (хрйсим) zahm; (добродушен) 'gut¬ mütig; (мйрен) 'friedfertig кро|я, -йш (-йх) uv 1. (режа плат) 'zuschneiden vt <21a> 2. (замислям) 'ausdenken vt. er'sinnen vt <26b>; а планове a) 'Pläne 'schmieden vt b) (нещо лошо) 'aushecken vr < a > крояч m, -и pl 1. (шивач) 'Schneider m 4 2. (който само крой) 'Zuschneider m круп|ен, -ни adj 1. groß; а писател 'großer 'Schriftsteller m 4 2. Groß-; ~ но земевладение 'Großgrundbesitz ml; а капиталист 'Großkapitalisl m 8; а акционер 'Großaktionär m 1 * круш а / -и pl 1. (плод) 'Birne/16 2. (дърво) 'Birnbaum m 2 0 обирай си ~ ите! übertr ver'schwinde!; ver'dufte!; mach, daß du 'fortkommst! *крушк|а / -и pl 1. (плод) 'Birne / 16, 'kleine 'Birne, 'Birnchen n 23 2. (дърво) 'kleiner 'Birnbaum ml O има си а опашка übertr das ist nicht so 'einfach; da ist noch etw. zu be'denken ^pyoiKla /, -и pl El 'Glühbirne / 16; електрйческа a 'Glühbirne крушов adj 1. Birn-; <* o дърво 'Birn¬ baum m 2 2. 'Birnen-; ~ компот 'Birnenkompott n 20 крушовйд|ен, -ни adj 'birnenförmig кръв/ кърви pl Blut n 20; преливам ~ Blut übertragen vt <4b>; дарявам - Blut 'spenden vt; венозна ~ ve'nöses Blut; артериална - arte¬ rielles Blut; буйна ~ 'wildes ['hitziges, 'stürmisches] Blut O до последна капка - bis auf den 'letzten 'Bluts¬ tropfen; дошла е работата до ~ es kam zu 'blutigen Auseinandersetzun¬ gen; изпивам някому кръвта jmdn. bis aufs Blut 'peinigen; кръвта вода не
341 кръст става 'Menschenblut ist kein 'Wasser; кръвта застива в жилите ми übertr das Blut er'slarrt mir in den 'Adern; кръвта му кипи übertr er strotzt vor Ener'gie; смуча някому кръвта übertr jmdn. 'aussaugen vt <a>; - капе от сърцето ми übertr mein Herz 'blutet; гледам на - umg 'böse [schief] 'anse¬ hen vf < 19 a> кръв|ен, -ни adj Blut-; Bluts-; - но налягане 'Blutdruck ml; - ни телца 'Blutkörperchen n 23; - на група 'Blutgruppe /16; -на картина 'Blut¬ bild «21; - но отмъщение 'Blutrache /16; -но родство 'Blutsverwand¬ schaft / 17; O - на обида 'tödliche Beleidigung/17; * враг 'Todfeind m 1; - ни интереси 'Lebensinteressen « 30 кръвнйшки adj 'blutrünstig кръвно adv 1. (крайно) 'äußerst 2. (до смърт) 'tödlich; - обиден 'tödlich be'leidigt кръводарител (-ят) m, -и pl 'Blutspen¬ der m 4 кръвожад|ен, -ни adj 'blutdürstig, 'blut¬ rünstig кръвоизлив m, -и pl 'Blutung /17 кръвоизлиянне n, -я pl 'Blutung / 17, 'Blutverlust m 2; силно « 'Blutsturz m 2; вътрешно ä 'innere 'Blutung; (под кожата) 'Bluterguß m 2 кръвонос ен, -ни adj 'Blutgefäß-; s съд 'Blutgefäß n 20; -на система Ge- 'fäßsystem n 20* кръвообращение n nur sg 'Blutkreislauf m 2 кръвопй|ец m, -йци pl 1. (убиец) 'Mör¬ der m 4 2. (угнетйтел) 'Blutsauger m 4 кръвопреливане n, -ия pl 'Bluttransfu¬ sion /17 кръвопролйт|ен, -ни adj 'opferreich, 'blutig кръвопролитие n, -я pl 'Blutvergießen и 23 кръвотечени е и, -я pl 'Blutung/17; ä от носа 'Nasenbluten n 23 кръвясал adj 'blutunterlaufen; - и очи 'blutunterlaufene 'Augen n 30//?/ кръг (кръгът) m, -ове pl 1. Kreis m 1; повърхност на - 'Fläche / 16 des 'Kreises; полярен - Po'larkreis; се¬ меен - Kreis der Fa'milie; литера¬ турни кръгове literarische 'Kreise mlpl2. (сфера) Be'reich m 1; в кръга на възможното im Be'reich des 'Mögli¬ chen 3. Sport 'Runde / 16; (футбол) 'Spieltag m 1 кръгло adv rund кръглолйк adj mit 'rundem Ge'sicht, 'rundgesichtig; - а девойка ein 'Mäd¬ chen n 23 mit 'rundem Ge'sicht кръговйд|ен, -ни adj 'kreisförmig кръговрат m nur sg 'Kreislauf m 2 кръгозор m, -и pl Hori'zont m 1, Gesichtskreis m 1 кръгом! adv kehrt! кръгообраз|ен, -ни adj 'kreisförmig крьгообращение n nur sg 'Kreislauf m 2 кръг|ъл, -ли adj 1. rund; - ла маса 'runder Tisch ml; - ло лице 'rundes Ge'sicht«21 2.'ausgemacht; s идиот ein 'ausgemachter Idi'ot m 8; a невежа ein 'ausgemachter 'Dummkopf m 2 0 кръгла цифра 'runde Zahl/17; а сирак 'Vollwaise /19 кръж|а, -йш (-йх) uv 'kreisen vi <hb> кръжо к m, -ци pl 'Zirkel m 4; лите¬ ратурен ä Litera'turzirkel кръжоч|ен, -ни adj 'Zirkel-; - на рабо¬ та 'Zirkelarbeit /17 кръм|ен, -ни adj 'Futter-; - но цвекло 'Futterrübe /16; - ни култури 'Futterkulturen /1 Ijpl кръпк!а /, -и pl 'Flicken m 4, Fleck m 1* 'кръст (-ът) m, -ове pl Kreuz n 20; правя - das Kreuz 'schlagen vf < 3 > O на - 'kreuzweise, 'über Kreuz; турям - на нещо 'einen 'Schlußstrich 'unter etw.'ziehen < 32 >; Червен - 'Rotes Kreuz n 20 2кръст (-ът) nt, -ове pl Anat Kreuz n 20; боли ме - ът'Kreuzschmerzen'haben vt < A >; гол до - a mit ent'blößtem 'Oberkörper; тънък в - a mit 'schlan¬ ker 'Taille
кръстат 342 кръстат adj 1. 'kreuzförmig 2. (квад¬ ратен) 'viereckig, qua'dratisch кръст|ен, -ни adj Kreuz-; ж знак'Kreu¬ zeszeichen n 23 кръстец m, -цй pl 'Hocke/16, 'Puppe /16 кръстни|к m, -ци pt 1. 'Pate m 7, 'Tauf¬ pate 2. (кум) 'Trauzeuge m 7 KpicTiumla/, -и pl I. 'Patin /18, 'Tauf¬ patin 2. (кума) 'Trauzeugin /18 кръстовйд|ен, -ни adj 'kreuzförmig KpbCTÖBHUile n, -a pl 1. (на улица, на път)'Kreuzung/17; улично ж 'Stra¬ ßenkreuzung 2. (от летви) 'Latten¬ kreuz п 20 3. (за елха) 'Weihnachts¬ baumständer т 4 кръстоносен, -ни adj: ж поход Hist Kreuzzug т 2 кръстонос|еи т, -ци pl 1. Hist 'Kreuzritter m 4 2.Zool 'Kreuzspinne /16 кръстообразен, -ни adj 'kreuzförmig кръстопът m, -иша pl 1. 'Kreuzung/17; (на улица, на шосе) 'Straßenkreuzung /; (на междуселски път, на пътека) 'Wegkreuzung/; 'Kreuzweg т 1 2. übertr 'Scheideweg т; намирам се [стоя] на - übertr am 'Scheideweg 'stehen vi < 10a/A6> кръстосам - кръстосвам кръстосан adj ge'kreuzl O ~ огън 'Kreuzfeuern23; ~ разпит'Kreuzver¬ hör n 20* кръстосв|ам, -аш (-ах) uv, кръстос|ам, -аш (-ах) V1. (слагам на кръст) 'kreuz¬ weise überein'anderlegen vt < а >; ж краката die 'Beine überein'anderschla- gen vt <4a>; ж ръце die 'Arme verschränken vt <b> 2. (пропъту¬ вам) kreuz und quer durch'reisen vt <b>; ж улицата die 'Straße über- 'queren vt < b >; Mar 'kreuzen 3. (рас¬ тения, животни) 'kreuzen vt O ж ръце übertr die 'Hände 'müßig in den Schoß 'legen; ж се 1. sich 'kreuzen vr 2. (преплйтам се) sich ver'mischen vr <b> кръстосван m, -и pl 'Kreuzer m 4; тежък ~ 'schwerer 'Kreuzer; лек ~ 'leichter 'Kreuzer кръстосва/, -и pl 'Kreuzung/17 кръстослбвии|а/ -и pl 'Kreuzworträtsel n 23 кръстоцветен, -ни adj: ~ ни растения Bot 'Kreuzblütler m 4 ‘кръстя t кръщавам 2KpicT|H, -иш (-йх) uv das Kreuz 'ma¬ chen (някого 'über jmdm.); ж се sich be'kreuzigen vr <b> крът (-ът) m, -ове pl = кърт кръчм|а/, -и pl 'Schenke /16, 'Kneipe /16 O у мене е - ата ich 'gebe die 'nächste 'Runde кръчмар (-ят) m, -и pl 'Schankwirt m 1, 'Gastwirt m 1 кръчмарк|а /, -и pl 'Wirtin /18 кръчмарски adj 'Gastwirts- кръшв|ам, -аш (-ах) uv; кръшн|а, -еш (-ах) v'abbiegen v/ < 32 afsn>; ж по друга посока 'eine 'andere 'Richtung 'einschlagen vt <4a> кръш|ен, -ни adj L (снага) schlank, 'biegsam, geschmeidig 2. (глас) 'klin¬ gend, hell 3. (хоро, игра) 'rhythmisch, 'lebhaft кръшк[ам, -аш (-ах) uv sich 'drücken vr Kpiuma | кръшвам крмцав|ам, -аш (-ах) uv; кръст|я, -иш (-йх) V 1. Rel 'taufen vr 2. (кръстник съм) 'Pate 'stehen vi < 101 > (някого bei jmdm. 3) 3. (давам име) be'nennen vt < 10 b>, 'nennen vt кръщ6л|ен, -ни adj: ~ но име 'Rufname ш7а; ~ но свидетелство Ge'burtsur- kunde /16 кръщелни|к nt, -ци pl 'Patenkind n 21 кръщелниц|а /, -и pl 'Patenkind n 21 кръщенб n, -та pl 'Taufe /16 кръщени1е n, -я pl 'Taufe /16 O бойно ж 'Feuertaufe / кряк|ам, -аш (-ах) uv 1. (жаба) 'quaken vi <hb> 2. (гарга) 'krächzen vi <hb> 3. (гъски, патици) 'schnattern vi <hb> 4. übertr (крещя) 'schreien vi <23/hb> крясв|ам, -аш (-ах) uv; креск|а, -еш
343 култивирам (-ах) V1. 'kreischen vi <hb>, 'schreien vi < 23 jhb > 2. (започвам да кряскам) 'anfangen vt <2a> zu 'kreischen [zu 'schreien] кряск|ам, -аш (-ах) uv 'kreischen vi <hb>, 'schreien vi <23/hb> крясъ|к m, -ци pl 'Kreischen n 23, Ge'kreisch n 23, Schrei m 1 ктитор m, -и pl 'Stifter m 4 куб (-ът) /м, -овеpl 'Kubus m 11, 'Würfel m 4 0 повдигам на <* in die 'dritte Po'tenz er'Jieben vt <14b> Куба /'Kuba кубатур|а /, -и pl 'Rauminhalt m 1 кубе n, -та pl 'Kuppel / 16 кубйз|ъм (-мът) m nur sg Ku'bismus m 11 кубй|к m, -ци pl 1. (кубически метър) Ku'bikmeter n 23 2. Kfz umg Kubik¬ zentimeter кубйн|ец m, -ци pl Ku'baner m 4 кубински adj ku'banisch кубнч|ен, -ни adj 'kubisch, 'würfelförmig кубйчески adj 'kubisch, 'würfelförmig; Ku'bik-; ~ метър Ku'bikmeter n 23 кубче n, -та pl 1. Würfel m 4 2. nur pl (играчка) 'Bauklötzchen n 23 куверт m, -и pl Kuvert [.,'ve.t] n 24, 'Tafelgedeck n 20* куверт|а/, -и pl Mar Deck n 24 кувертюр|а f -и pl 'Bettdecke /16 кудкудяк|ам, -аш (-ах) uv 'gackern vi <hb> кудкудяч|а, -иш (-их) uv — кудкудя¬ кам кук|а/, -ир/l. 'Haken/и 4; я за дрехи 'Kleiderhaken m; рибарска я 'Angel¬ haken т 2. (за плетене)'Stricknadel / 16; (за плетене с една кука) 'Häkelnadel / кук|ам, -аш (-ах) uv 'Kuckuck 'rufen vi <39/hb> кукер m, -и pl 'Kuker m 4 maskierter junger Bursche in der Karnevalszeit кукл|а/, -и pl 1. 'Puppe/16 auch übertr 2. (марионетка) Mario'nette/16 auch übertr • куклен adj 'Puppen-; - театър 'Pup¬ pentheater n 23 кукленски adj 'puppenhaft, 'püppchen- haft кукув|ам, -аш (-ах) uv 'einsam 'leben, al'lein 'leben vi < hb> кукувйц|а /, -и plZool 'Kuckuck ml*0 изпила му * ума übertr er hat den Ver'stand verloren кукувйч|и adj 'Kuckucks-; ~ е яйце 'Kuckucksei n 21; Bot ~ а прежда 'Seide/16 кукумявк|а /, -и pl 'Eule /16 кукурйг|ам, -аш (-ах) uv 'krähen vi <hb> кукурйгу Int erj kikeri'ki кукуруз m, -и pl Mais m 1 кукурузен adj Mais-; ~ o брашно 'Maismehl n 20* кукурузни|к m, -ци pl 'Maisbrot n 20 кукурузороначк|а /, -и pl 'Maisent- kömer m 4, 'Maisrebler m 4 кукуря|к m, -ци pl Bot 'Nieswurz /17 кул|а /, -и pl Turm m 2; крепостна * 'Festungsturm; я за скокове'Sprung¬ turm; водоснабдителна я 'Wasser¬ turm; силажна я 'Silo т 6; часовни¬ кова я 'Uhrturm О градя въздушни ~ и 'Luftschlösser 'bauen кула|к m, -ци pl 'Großbauer т 7, Ku'lak т 8 кулашки adj 'Großbauern-, Ku'laken- кулннар|ен, -ни adj kuli'narisch; ~ но изкуство'Kochkunst/14; я магазин Me'nüladen m 5 кулйс|а /, -и pl Ku'lisse/16; зад ~ ите 'hinter den Ku'lissen auch übertr кулминационен, -ни adj Kulminati- 'ons-; ~ на точка 'Höhepunkt m 1 кулокран m, -ове pl 'Turmdrehkran m 1 култ (-ът) m, -ове pl Kult m 1; ~ на огъня 'Feuerkult; ~ към личността Personenkult O издигам в ~ 'einen 'Ehrenplatz 'einräumen vt < а > (нещо 3); ver'ehren vt < b > култиватор m, -и pl Kulti'vator m 9 a, 'Grubber m 4 култнвйр|ам, -аш (-ах) uv kultivieren vt <d> auch übertr
култов 344 култов adj 'kultisch; ~ и обреди 'kultische 'Riten т 11 култур|а /, -и pl Kul'tur/17; музикална £ Musikkultur; окопни ~ и 'Hack¬ früchte/14/р/, 'Hackfruchtkulturen pl; физическа £ 'Körperkultur култур]ен, -ни adj 1. Kul'tur-, kultu'rell; ~ ният живот в нашия град das Kul'turleben п 23 (kultu'relle 'Leben) in 'unserer Stadt; £ напредък kul¬ tureller 'Fortschritt m ! *; ~ ни нужди kultu'relle Bedürfnisse n 21/pl; ~ на революция Kurturrevolution /17; £ център а) (сграда) Kul'turzentrum и 28 b) (средище) kultu'rclles 'Zen¬ trum 2. (c висока духовна култура) kul'turvoll; водя £ живот ein kul'turvolles 'Leben 'führen 3. (обра¬ зован) ge'bildet, intelli'gent; £ човек ein ge'bildeter Mensch m 8 0 - ни растения Kul'turpflanzen /161 pl културно-политически adj kulturpo¬ litisch културно-просвет|ен, -ни adj kultu'relle 'Bildungs-; ~ на дейност kultu'relle 'Bildungsarbeit / 17, kultu'relle 'Mas¬ senarbeit / кум (кумът) m, -ове pl 1. 'Pate m 7; 2. (на сватба) 'Trauzeuge ml O пра¬ во, куме, та в очй geradeher'aus; ще видим кой -, кой сват wir 'werden schon 'sehen, wer Schuld [Recht] hat кум|а /, -й pl 1. 'Patin /182. (на сватба) 'Trauzeugin /18 кум|6ц m, -цй pl: моят £ der Mann, 'dessen 'Trauzeuge ich war кумир m, -и pl 'Götze m 7, 'Götzenbild n 21; übertr I'dol n 20*, 'Abgott m 3 кумйц|а /, -и pl: моята £ die Frau, 'deren 'Trauzeuge ich war кумов adj 1. (кръстников) 'Paten- 2. 'Trauzeugen- O от [за] ~ а срама um den 'Anstand zu 'wahren; Кумова слама volkst Astr 'Milchstraße/16 кумув|ам, -аш (-ах) uv (кум) 'Trauzeuge sein vi < B >; (кума) 'Trauzeugin sein кум|я се, -иш се (-йх се) uv still und 'ruhig 'dastehen vi < I0‘a/Aö> кундура /, кундури pl 'derber 'Leder¬ schuh m 1 куп (-ът) m, -ове od -ища pl 1. 'Haufen m 4; ~ дърва 'Holzhaufen; камъни 'Steinhaufen 2. (напластени предме¬ ти) 'Stapel m 4; ~ дъски'Bretterstapel 3. Stoß m 2; ~ кнйги ein Stoß 'Bücher; ~ тетрадки ein Stoß 'Hefte 4. (мно¬ жество) 'Menge / 16, 'Masse / 16, 'Vielzahl / 17; купища хора 'Men¬ schenmenge, 'Menschenmassen; ~ въпроси 'eine 'Menge 'Fragen; ~ ра¬ боти 'eine 'Menge 'Dinge O през - за грош mit der 'linken Hand куп|а/, -и pl 1. Kelch m 1, Po'kal m 1*; сребърна £ 'Silberpokal m; преходна £ 'Wanderpokal m 2. Kart Herz n 26, Rot n 20* купе n, -та pl 1. Eisenb Ab'teil n 20, 'Eisenbahnabteil, Cou'pe n 24; ~ за пушачи 'Raucherabteil 2. (кола) Cou'pe купел m, -и pl 'Taufbecken n 23 купешки adj ('fertig) ge'kauft, aus dem 'Laden; ~ хляб 'Bäckerbrot n 20 O ~ думи 'nachgeredeles Zeug n 20*, 'angelernte 'Phrasen /16//»/ купнщ|е n, -ъ.р11. (куп) 'großer 'Haufen m 4; ~ а развалини 'Trümmerhaufen 2. (бунйще) 'Misthaufen, Kom'post- haufen куплет m, -и pl 1. Couplet [ku'ple:] n 24 2. (строфа) 'Strophe /16 купол /, -и pl 'Kuppel /16; небесен ~ 'Himmelsgewölbe n 23 купол|а /, -и pl = купол купол|ен, -ни adj 'Kuppel- купом adv zu'sammen, auf 'einmal купон m, -и pl 1. Fin Ku'pon m 6 2. (за стол) 'Essenmarke /16 3. (на продо¬ волствена карта) 'Lebensmittelmarke 4. (отрязък) 'Abschnitt т 1 купон|ен, -ни adj Ku'pon- О - на сис¬ тема 'Lebensmittelrationierung /17; Ratio'nierung купув|ам, -аш (-ах) uv; куп|я, -иш (-их) V 'kaufen vt, vi <hb> купувач m, -и pl 'Käufer m 4 купувачи|a /, -и pl Käuferin /18
345 кусур купчйн|а /, -и pl 1. 'Häufchen п 23; х камъни ein 'Häufchen 'Steine 2. (нап¬ ластени предмети) 'Stapel т 4; Stoß т 2; х дъски 'Bretterstapel; х вест¬ ници ein Stoß 'Zeitungen 3. (мно¬ жество) 'Anzahl /17; х хора 'eine 'Anzahl 'Menschen; на купчини in 'Gruppen купя t купувам курабй|я /, -и pl 'Teegebäck п 20, Ge'bäck кураж т nur sg Cou'rage/16, Mut m 1; имам ~ Cou'rage'haben <A>,Mul 'haben; нямам ~ 'keine Cou'rage 'haben, 'keinen Mut 'haben; губя ~ den Mut verlieren vt <32b> куражлия adj unv coura'giert, 'mutig, kühn; ~ човек ein coura'gierter Mann m 3 курднсв|ам, -aui (-ax) uv; курдйс|ам, -аш (-ax) v 1. (часовник) 'aufziehen vt < 32 а > 2. (тъкмя) zu'rechtmachen vt <a> 3. (настанявам) 'aufstellen vt <a>; x ce sich 'niederlassen vr < 3 a >, sich 'breitmachen vr < a > куриер m, -и pl Ku'rier m 4; 'Bote m 8 куриерски adj Ku'rier- куриоз m, -и pl Kuri'osum n 29 O за ~ 'spaßeshalber куриоз|ен, -ни adj kuri'os курни|к m, -ци pl 'Hühnerstall m 2 курорт m, -и pl 1. 'Kurort m 1; мбрски 'Seebad n 22; зимен ~ 'Winter¬ kurort; планински ~ Ge'birgskurort 2. (летовище) 'Sommerfrische /16 0 отивам на ~ zur Er'holung 'fahren vi < 4 jsn > кур6рт|ен, -ни adj 'Kurort-, Kur-; x град 'Kurort ml; ~ но лечение 'Kur¬ behandlung /17; x сезон'Kursaison /15; ~ но дело Er'holungswesen n 23 курортйст m, -и pl 1. 'Kurgast m 4, Erholungsuchender m 7+, 'Urlauber m 1 2. (на мбрски курорт) 'Badegast 3. (летовник) 'Sommerfrischler m 4 курс (-vr) m, -ове pl 1. (посока) Kurs m 1, 'Richtung/17 auch übertr; взе¬ мам ~ на [към] Kurs 'nehmen < 16 > auf 4; ~ ът на кораба der Kurs des 'Schiffes; революционен ~ revolutio¬ närer Kurs; ~ ът на външната поли¬ тика der 'außenpolitische Kurs 2. (рейс) Tour /17, 'Strecke /16 3. (учебен курс) 'Kursus m, 'Lehrgang m 2; вечерен - 'Abendlehrgang 4. (учебна годи¬ на) 'Studienjahr n 20; студент от пър¬ ви ~ Slu'dent m 8 des 1. 'Studienjahres 5. (лекционен курс) 'Vortragsreihe/16; ~ по кибернетика 'Vortragsreihe 'über Kyber'netik 6. (учебник) 'Lehrbuch n 23; ~ по химия Che'mielehrbuch; основен - 'Grundkurs 7. Fin 'Währungskurs, Kurs O в курса на нещата съм auf dem 'laufenden sein vi < B > курсив m nur sg Kur'siv/16; печатан в - kur'siv ge'druckt курсйв|ен, -ни adj kur'siv курсист m, -и pl 1. (участвуващ в курс) 'Lehrgangsteilnehmer m 41. (студент) Stu'dent m 8 курсов adj 1. 'Kursus-, 'Lehrgangs-; - a програма Pro'gramm n 20* des 'Lehrgangs; ~ ръководител 'Lehr¬ gangsleiter m4 2. (във вуз) 'Studien¬ jahres-; ~ а работа 'Jahresarbeit /17 куртк|а / -и pl 'Uniformjacke /16 куршум m, -и pl 1. 'Kugel/16 2. volkst (олово) Blei n 20 O c един ~ два заека zwei 'Fliegen mit 'einer 'Klappe; тегля ~ на някого jmdm. 'eine 'Kugel durch den Kopf [in den Leib] 'jagen куршумен adj 1. (оловен) 'bleiern 2. (оловносйв) 'bleigrau кус|ам, -аш (-ax) uv volkst 'löffeln vt, vi <hb> кусв|ам, -аш (-ax) uv; кусн|а, -еш (-ах) v 'kosten vt кускус m nur sg 'Eiergräupchen n 231 pl кусна t кусвам кусур m, -и pl 'Fehler m 4; 'Mangel m 5, 'Schwäche /16 O връзвам - на някого jmdm. die 'Fehler nicht 'nachsehen 'können < 36 >; не му вър- жй ~ nimm es nicht so 'tragisch; само туй ми беше ~ ът das war mein 'einziger 'Fehler
кутийка 346 кутннк|а/, -и р\ 1. 'Schächtelchen п 23, 'kleine 'Schachtel / 16; картонена х 'Pappschächtelchen; кибритена х 'Streichholzschachtel 2. (от тенекия) 'Büchse/16 3. Bot 'Kapsel /16 О на ~ и ge'kästelt кутй|я /, -и pl 1. 'Schachtel /16; карто¬ нена х 'Pappschachtel; цигарена х Ziga'rettenschachtel; кибритена х 'Streichholzschachtel 2. (от тенекия) 'Büchse/16, 'Dose/16; консервена * Konservendose; х за събиране по¬ мощи 'Sammelbüchse 3. (от дърво) 'Kiste / 16, 'Kasten т 5; * за писма 'Hausbriefkasten; пощенска х 'Brief¬ kasten Kjrpe л, -та pl 'kleiner 'Finger т 4 кутре и, -та р/ 'Hündchen п 23 куфар w, -и pl 'Koffer т 4 кух adj 1. hohl 2. iibertr (безсъдържате- лен) leer; ~ и фрази 'leere 'Phrasen / \6/pl О ~ а глава iibertr 'Hohlkopf т 2 кухин|а / -й pl 1. 'Hohlraum т 2 2. Anat 'Höhle / 16; носна х 'Nasenhöhle; очна х 'Augenhöhle кухненск|и adj 'Küchen-; х съдове 'Küchengeschirr п 20*; ~ а печка 'Küchenherd т 1 кухн|я/, -и pl 'Küche/16; походна х 'Feldküche куц adj lahm, 'hinkend; ~ на левия крак lahm auf dem 'linken Bein куц|ам, -аш (-ах) uv 1. 'hinken vi <hb> (caufJ), 'lahmen vi <hb> (cmitJ) 2. iibertr 'hapern vi <hb> (c mit 3) куцук|ам, -аш (-ах) uv ein 'wenig 'hinken vi <hb> (c auf 3) куче n, -та pl Hund m 1; ловно ~ 'Jagdhund; овчарско *- 'Schäferhund; бясно ~ 'tollwütiger Hund O вървй му като на бясно ~ тояга ihm geht 'alles da'neben; и ~ не го яде das kann man 'keinem Hund 'anbieten; ~ тата си лаят, керванът си вървй die 'Hunde 'bellen, 'aber die Kara'wane zieht weiter; мене ~ та ме яли mich mag der 'Teufel 'holen; сляпо ~ Zool 'Blindmaus / 14; храни ~ да те лае 'Undank ist der Welt Lohn кучешк|и adj 'Hunde-; « лай 'Hunde¬ gebell n 20; x живот iibertr 'Hunde¬ leben n 23; O ~ а тения Zool 'Hunde¬ bandwurm m 2; x зъби 'Eckzähne m 2Ipl; ~o грозде Bot 'schwarzer 'Nachtschatten m 4 кучи adj 'Hunde-; ~ лай 'Hundegebell n 20 O син 'Hundesohn m 2 куч|и се (-и се) uv nur 3. Pers 'Junge 'werfen vi <16>, 'Welpen 'werfen кучк|а /, -и pl 1. 'Hündin /18 2. iibertr 'geiles Weib n 21 кушетк|а/ -и pl 'Liege/16, Chaiselon¬ gue [Je:z(a)'15:g] /16 къде adv 1. (място) wo; ~ живееш? wo wohnst du? 2. (посока) wo'hin; ~ отиваш? wo'hin gehst du? 3. (далеч) bei 'weitem; той е ~ по-умен er ist bei 'weitem 'klüger 4. Partikel (как така) wie ... denn; ~ ти мога да дойда wie 'sollte ich denn 'kommen 'können 5. volkst präp (около) 'gegen; ~ полу¬ нощ 'gegen 'Mitternacht 6. volkst (не¬ далече) in der 'Nähe; - морето in der 'Nähe des 'Meeres 7. volkst (при) zu; ще дойда ~ вас ich 'werde zu euch 'kommen O до немай - 'über 'alle 'Maßen; - да e wo es auch 'immer sei; - ... ~ bald ... bald; ~ не wo nicht über'all; ~ ще му излезе краят? was wird da'bei bloß her'auskommen?, was wird das für ein 'Ende 'nehmen?; няма ~ es bleibt nichts 'anderes 'übrig; от ~ накъде mit 'welcher Berechtigung; от немай ~ weil nichts 'anderes 'übrigbleibt кьдел|я /, -и pl 'Rocken m 4 кьдето adv 1. (място) wo 2. (посока) wo'hin O ~ и да e wo es auch 'immer sei кьдр|а/, -и pl T къдрица къдрав adj 1. 'lockig, ge'lockt, kraus; ~ а коса ge'locktes Haar n 20 2. (къд¬ рокос) mit ge'locktem Haar, ge'kräu- selt; ~ o момче 'Junge m 4 mit ge¬ 'locktem Haar; - o куче Hund m 1 mit ge'kräuseltem Fell
347 къпина кьдрйц|а /, -и pl 'Locke / 16 къдрокос adj ge'lockt, mit ge'locktem Haar; ge'kräuselt; ~ o момче 'Junge m 4 mit ge'locktem Haar, ~ o куче Hund m 1 mit ge'kräuseltem Fell кьдр|я, -иш (-йх) uv 'locken vt; ä косата das Haar in 'Locken 'legen vt, 'kräuseln vt; ä ce sich 'locken vr, sich 'kräuseln vr къклиц|а /, -и pl Bot 'Kornrade / 16 кькр|я, -etil (-äx) uv 1. 'gluckern vi <hb>, '.brodeln vi <hb> 2. (вря) 'kochen vi <hb> кълбест adj rund O ~ дим a) 'Rauch¬ wolken /16//?/ b) (на цигара) 'Rauch¬ ringe m \ Ipl кълб о n, -ä od -ета pl 1. 'Kugel / 16; земно ä 'Erdkugel /; ~ а дим 'Rauchwolken / 16//?/ 2. (прежда) 'Knäuel n 23 O на ж zu'sammen- gerollt кълбовйд|ен, -ни ^'kugelförmig, rund кълбообраз|ен, -ни adj = кълбовиден кълв|а, -еш (-äx) uv 1. 'picken vr, vi < hb > 2. (зубря) 'bimsen vt, 'pauken v« <hb> кълвач nt, -и pl Zool Specht m 1 къл-къл-къл Interj gluck gluck кълк|а/, -и pl 1. iron (човек) 'Schenkel m 4 2. (животно) 'Keule /16 кълн (-ът) m, -ове pl Keim m 1 къли|а, -еш (-äx od клех) uv 'fluchen vi <hb> (някого jmdm. 3), ver'fluchen vt <b>, verwünschen vr <b>; ä ce 'schwören vi <35//tb>, ge'loben < b /hb > кьлн|я, -йш (-йх) uv 'keimen vi кълц|ам, -am (-ax) uv 1. (правя на дребни парчета) zer'kleinern vt < b >; (режа) in 'kleine 'Stücke 'schneiden vt <21 >; (разбивам) zer'sloßen vt <34b>; ä месо 'Hackfleisch 'ma¬ chen <hb> 2. (птйца) 'picken vr, vi <hb> O s сол някому на главата jmdn. her'unterputzen <ajhb> кьлч|а, -иш (-йх) uv ver'renken vt < b >; * ръце die 'Hände 'ringen vt < 27 >; z ce sich ver'renken vr кълчища nur pl Werg n 20/sg кълчйщ|ен, -ни adj Werg- към präp 1. zu; ~ върха zum 'Gipfel; призовавам - борба zum Kampf 'aufrufen vr <39a>; преминавам ~ офанзйва zur Oflen'sive 'übergehen vi < 13 afsn >; прибавям нещо ~ думи¬ те си elw. 'seinen 'Worten hin'zufügen <a./hb> 2. nach 3; - къщи nach 'Hause; ~ София nach 'Soda 3. (око¬ ло) 'gegen 4\ ~ 8 часа 'gegen 8 Uhr; ~ края 'gegen 'Ende; ~ полунощ 'gegen 'Mitternacht; ~ средата 'ungefähr in der 'Mitte 4. (блйзо до) in der 'Nähe; живея - парка in der 'Nähe des 'Parkes 'wohnen vi < hb > 5. (спрямо) gegen'über 3; чувствителен - обйди emp'findsam gegen'über 'Kränkungen 6. an 4; привързвам някого ~ себе си jmdn. an sich 'binden <21/hh> O до ~ 'gegen, 'ungefähr; до ~ средата 'ungefähr in der 'Milte къмпинг m 'Camping n 24; (място) 'Campingplatz m 2 къна / nur sg 'Henna / 15 кьнк|а /, -й pl 1. 'Schlittschuh nt 1*; летни - й 'Rollschuhe pl 2. Tech (за качване по дървени стълбове) 'Steigeisen п 23 къносв|ам, -аш (-ах) uv; кънос|ам, -аш (-ах) V mit 'Henna 'färben vr; ж се (коса) sich das Haar mit 'Henna 'färben къитеж m, -и pl 1. (ехтеж) 'Widerhall m, Hall ml*2. (бумтеж) 'Dröhnen n 23 3. (звучене) "Tonen n 23, 'Klingen n 23 кьнт|я, -йш (-ях) uv 1. (ехтя) 'wider¬ hallen vi <a./hb>, 'hallen vr <hb> 2. (бумтя) 'dröhnen vi <hb> 3. (раз¬ насям ce) 'tönen vi <hb>, 'klingen vi < 21/hb >, 'hallen къпал ен, -ни adj 'Bade- къпалн|я /, -и pl Bad n 22; лятна ж 'Freibad къпан|е n, -ия pl 'Baden n 23 кьпйн|а /, -и pl 1. (храст) 'Brombeer¬ busch m 2, 'Brombeerstrauch m 3 2. (плод) 'Brombeere /16
къпя 348 кьп|я, -еш (-ах) uv 'baden vt; х се sich 'baden vr, 'baden vi O x се в пот in Schweiß ge'badet sein < B > кър (-ът) m, -шца pl 'Acker m 2, Feld n 21 кървав adj 1. 'blutig 2. (кървавочервен) 'blutrot кървавмЦа /, -и pl 'Blutwurst/14 кървавочервен adj 'blutrot кьрв|я, -йш (-йх) uv 'bluten vi <hb> кърджали я m, -и pl 'Kirdshali m entlaufener türkischer Soldat Ende des 18. Jahrhunderts, der plündernd und brandschatzend durch das Land zog кьрк|ам, -аш (-ах) uv 1. (вода) 'gluckern vi <hb> 2. (червата) 'knurren vi <hb> 3. umg (ям) sich den Bauch 'vollschlagen vr <3a> 4. umg (пйя) 'saufen vi, vi <%)hb> къркор|я, -иш (-йх) uv 1. (течност) 'gluckern vi <hb> 2. (червата) 'knur¬ ren vi <hb> кърлеж m, -и pl 1. Zool 'Zecke/16 2. übertr 'Blutsauger m 4 'кърма f nur sg I. (храна за добитък) 'Futter n 23 2. (майчино мляко) 'Muttermilch /17 2кьрма / nur sg Mar Heck n 20 кърмаче n, -та pl 'Säugling m 2* кърмачк|а f, -и pl 'stillende 'Mutter / 14a кърмйлк|а /, -и pl 1. (за добйтък) 'Futter n 23 2. (майчино мляко) 'Mut¬ termilch /17 кърм|я, -иш (-йх) uv 1. (кърмаче) 'stillen v/ 2. (добйтък) 'füttern vt 3. (от¬ хранвам) 'aufziehen vt <32a>, 'nähren vt кърп|а f -и pl Tuch n 22; носна x 'Taschentuch n; x за лице 'Handtuch n; x за прах 'Staubtuch n O имам ro в x вързано es ist 'unter Dach und Fach, es ist 'völlig 'sicher кърпач m, -и pl 1. (обущар) 'Flick¬ schuster m 4 2. (шивач) 'Flickschneider m 4 кърпеж nt, -и pl 'Flicken n 23, 'Aus¬ bessern n 23, 'Ausbesserung /17 кърпичк|а f -и pl 'Tüchlein n 24; (за нос) Taschentuch n 22 кърп|я, -иш (-йх) uv I. 'dicken vt; (поп¬ равям) 'ausbessern vt < a > 2. (чора¬ пи, плетиво) 'stopfen vt KbpcKjH adj Feld-; - а работа 'Feld¬ arbeit /17 кърт (-ът) m, -ове pl = къртйца къртйц]а/, -и pl Zool 'Maulwurf m 2 къртичнн|а/, -и pl 'Maulwurfshaufen m 4 кърт] и, -иш (-йх) Mv (чупя) 'brechen vt <16>; (отделям) 'abbrechen vt < 16a>; 'losbrechen vt < 16a >; (от¬ варям) 'aufbrechen vt < 16 a > кърша, -иш (-их) uv 1. zer'brechen vt < 16b>,'brechen vt < 16> 2.(прочйсг- вам растения) ver'schneiden vt <21b> O x ръце die 'Hände 'ringen vt < 27 >; x снага sich ko'kett 'wiegen vr; «име 'Muskelschmerzen 'haben <A> 'къс (-ът) m, -ове pl Stück n 20* 1къс adj 1. kurz; къси крака 'kurze 'Beine n 20jpl; къса почйвка 'kurze 'Pause / 16; къси отговори 'kurze ['knappe] 'Antworten/17//?/ 2. (нисък) klein O ~ и вълни 'Kurzwellen/16[pl; ~ o съединение 'Kurzschluß m 2 кьс|ам, -аш (-äx) uv 1. zer'reißen vt <21b>; (откъсвам) 'abreißen vt <21a> 2. (пиша слаби бележки) 'schlechte 'Noten 'geben <15>; (на йзпит) 'durchfallen 'lassen vt <3> 3. (причинявам болхи) 'schmerzen vt, vi <hb> O x от залъка си sich vom 'Munde 'absparen; x ce 1. 'reißen vi <21 jsn> 2. übertr ver'gehen vi < 13bjsn >; x се от смях vor 'Lachen 'bersten vi; x се от яд vor 'Ärger 'platzen vi <sn> O та се къса kenn¬ zeichnet Intensität od Maßlosigkeit der Handlung; плаче, та се къса er weint zum 'Steinerweichen; яде, та ce Kica er ißt für drei; пие, та се къса er säuft wie ein Loch; лъже, та се къса er lügt das 'Blaue vom 'Himmel her'unter кйс|ен, -ни adj spät; - на вечер 'später 'Abend m 1*; x гост 'später Gast m 4
349 лабораторен късмет т, -и pl 1. 'Kismet п 23, 'Schicksal п 20 2. (щастие) Glück п 20; имам - Glück 'haben < А >; нямам ~ Pech 'haben късметлия adj unv 1. 'glücklich 2. als Subst m nur sg 'Glückspilz m 1 късно adv spät; рано или ~ Trüber 'oder 'später къснозр6йк|а /, -и pl 'Obstbaum m 2, 'dessen 'Früchte erst spät 'reifen късо adv kurz O на - kurz und 'bündig късоврат adj 'kurzhalsig късоглед adj 'kurzsichtig късогледство n nur sg 'Kurzsichtigkeit /17 късокрак adj 'kurzbeinig късометражен, -ни ady. x филм 'Kurzfilm m 1* късче n, -та pl 'Stückchen n 23 кът(-ът)ги, -овер/1. 'Ecke/16, 'Winkel m 4 2. (местност) 'Gegend /17 кьт|ам, -аш (-ax) uv ver'bergen vt <16b>, 'aufbewahren vt <c> кът |ен, -ни adj'. « зъб 'Backenzahn m 2 кътни к m, -uh pl 'Backenzahn m 2 кътче n, -та pl 1. 'Ecke/16, 'Winkel m 4 2. (местност) 'Gegend /17 къч (-ът) m, -ове pl 'Hinterteil n 20 O хвърлям къчове 'ausschlagen vi < 4 a/Ab > къше|й (-ят) m, -и pl 'Stückchen n 23; ® хляб ein 'Stückchen Brot Kim|a /, -и pl 1. Haus n 22 2. (семейс¬ тво) Fa'milie/16 0 вдйгам ~ ата на главата си das Haus auf den Kopf 'stellen; въртя - ата das Haus be¬ sorgen <b> къщ|ен, -ни adj Haus-; 'häuslich; ~ на работа 'Hausarbeit /17; ~ ни грижи 'häusliche 'Sorgen /16/pl къщи adv: в ~ a) nach 'Hause; отивам в ~ ich 'gehe hach 'Hause b) zu 'Hause; в ~ съм ich bin zu 'Hause кьщиц|а /, -и pl 'Häuschen n 23 къщовни|к w. -ци pl 'Hausherr m 8, 'fürsorglicher Fa'milienvater m 5 KbuiöBHNiila/, -и pl 'gute 'Hausfrau/16 кьщ^рк|а /, -и pl 'Hütte /16 кьопоолу n nur sg Auber'ginensalat m 1 кьорав adj blind O ударям - ото 'einen 'guten Fang machen <hb>\ ~ a закуска volkst 'Vesper/16 кьосав adj 'bartlos кьоше n, -та pl volkst 'Ecke / 16. 'Winkel m 4 кюлоти nur pl 'Schlüpfer m 4 кюмбе n, -та pl Ka'nonenofen m 5 кюмюр m nur sg volkst 'Kohle / 16; дървен - 'Holzkohle; камен ~ 'Steinkohle кюмюрджн|я m, -и pl 'Köhler m 4 кюн1ец m, -ци pl 1, 'Ofenrohr n 20* 2. (водопровод) 'Rohr кюп (-ът) m, -ове pl 'Tontopf m 2 0 слагам всички в един ~ 'alle 'über 'einen Kamm 'scheren < 14 > кюспе и, -та pl 'Ölkuchen m 4 кютю|к m, -ци pl Klotz m 2 auch übertr кюфте n, -та pl 'Fleischkloß m 2, Bu'lette/16, Beefsteak (*_bi:fsle:k] n 24 кюч6|к m, -ци pl 'Bauchtanz m 2 кяр (-ът) m, -ове pl volkst Ge'winn m 1, Ver'dienst m 1 кяр|я, -иш (-их) uv volkst ver'dienen vt < bjhb > Л ла n nur sg Mus la, Ton a лабиал ен, -ни adj Ling labi'al; ® звук Labi'al m )*, Labi'allaut m 1 лабнализацяя / nur sg Ling Labiali- 'sierung/17 лабйл|ен, -ни adj la'bil 'лабиринт mt -и pl Laby'rinth n 20* auch übertr 2лабирйнт m nur sg Anal (yxo Ohr) Laby'rinth n 20* лаборант m, -и pl 1. (в лаборатория) Labo'rant m 8, La'borgehilfe m 7 2. (в аптека) Apo'thekergehilfe m лабораторен, -ни adj Labora'toriums-, La'bor-
лаборатория 350 лаборатория /, -и pl Labora'torium п 28, La'bor и 24 лава/m/г sg 'Lava / лавандула / nur sg Bot La'vendel m 4 лйвв|ам, -аш (-ах) uv; лав|на, -еш (-ах) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'bellen [zu 'kläffen] лавйн|а / -и pl La'wine /16 auch übertr лавйр|ам, -аш (-ах) uv, v la'vieren vi < d/hb > лавниla/, -и pl 1. (на стена) 'Wandbrett n 21 2. (в шкаф) Fach n 22; (етажерка) Re'gal n 20* 3. (пейка) 'Sitzbank / 14 лавк а / -и pl 1. (продавница във фабрика, казарма) Kan'line / 16 2. (дюкянче) 'Laden т 5 3. (будка) Ki'osk т 1 лавкаджи|я т, -и pl 1. (на продавница във фабрика, казарма) Kan'tinenwirt nt 1 2. (на дюкянче) 'Ladeninhaber т 4 3. (на будка) Ki'oskverkäufer nt 4 лавна t лаввам лавров adj 'Lorbeer-; - венец 'Lor¬ beerkranz ni 2; ~ лист'Lorbeerblatt п 3 лав|ър т, -ри pl 1. (дърво) 'Lorbeerbaum т 2 2. nur pl 'Lorbeeren т 9*/pl auch übertr O почивам на - рите си auf 'seinen 'Lorbeeren 'ausruhen vi < zjhb > лагер nt, -и pl 'Lager n 23 auch übertr; Tech сачмен ~ 'Kugellager лагер|ен, -ни adj 'Lager- лагерув|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (на лагер съм) im 'Lager sein vi <B> 2. Mil (бивакувам) biwa'kieren vi <d/hb> 3. (живея в палатка) 'zelten vi <hb> лади|я / -и pl Kahn nt 2, Boot n 20 лазарет nt, -и pl Laza'rett n 20 лазарет[ен, -ни adj Laza'rett- лазарни|к nt, -ци pl scherzhaft 'Lebensjahr n 20, Lenz nt 1 лазешком adv 'kriechend лазур m, -и pl A'zur m 1, 'Himmelsblau n 20* лазур|ен, -ни adj 'himmelblau, a'zurblau лаз|я, -иш (-йх) Mv 1. 'kriechen vi <23/sn> 2. (катеря се) 'klettern vi <sn>, em'porsleigen vi <23ajsn> 3. übertr (път Weg) 'ansteigen vi <23/sn> <> тръпки ме ~ ят mich 'schauert лан|к nt, -ци pl 'Laie m 8, Dilet'tant nt 8 ла|й (-ят) m, -евеp/'Bellen n 20*, Ge'bell n 20 ланк1а /, -и pl Bot Ka'mille /16 лайкучк|а f -и pl = лайка лайнер m, -и pl umg 'Linienschiff n 20 лайн|о n, -a pl Kot m 1; говеждо * 'Kuhfladen m 4 лак (-ът) nt, -ове pl 1. Lack ml; ~ за нокти 'Nagellack 2. (вид кожа) 'Lack¬ leder n 23 лаке|й (-ят) nt, -и pl La'kai nt 8 auch übertr лакейнич|а, -иш (-йх) uv 'liebedienern vi <hb> лакейнмчески adj = лакейски лакейски adj La'kaien-, la'kaienhaft лакейство n nur sg La'kaienlum n 23 лакейщин1а /, -и pl Liebedienerei / 17, Krieche'rei f 17 лакерд|а /, -и pl Zool Lachs m 1 лакнр|ам, -аш (-ах) uv, v la'ckieren vt <d> лакировк|а /, -и pl La'ckierung / 17, 'Lackanstrich nt 1; übertr Schönfär¬ berei /17 лакировчи|к nt, -ци pl La'ckierer m 4; übertr 'Schönfärber m 4 лакмус nt, -и pl Chent 'Lackmus m лакмусов adj 'Lackmus-; - а хартйя 'Lackmuspapier n 20* лаков adj Lack- лаком adj 1. (който яде или пйе с голяма стръв) 'gierig; (ненасйтен) unersättlich; (много гладен) 'hei߬ hungrig 2. (алчен) 'gierig, be'gierig; - съм за нещо be'gierig ['gierig] sein <В> auf etw.; (алчен за имот) 'habgierig (за auf 4) 3. (лаком за вкусни работи) 'naschhaft лакомй|я /, -и pl 1. (голяма стръв при ядене йли пйене) Gier /17; (глад) 'Heißhunger т 4; (ненасйтност) Un¬ ersättlichkeit /17 2. (алчност) Gier; (алчност за имот)'Habgier/3. (не-
351 ластовичен наситен човек) unersättlicher Mensch т 8, 'Vielfraß m 1 лакомете[о п, -а pl 1. Ge'fräßigkeit/17, 'Heißhunger т 1*. Gier /17 2. (ядене) 'Leckerbissen т 4, Lecke'rei /17 лаком|я се, -йш се (-йх се) v 'gierig sein v; < В > (за auf 4) лаконйз|ъм (-мът) т, -ми pl Lako¬ nismus т 11 лаконйч|ен, -ни и. лаконйчески adj 1а- ' konisch лакта / nur sg 'Schmelzkäse т 4 лак ът (-ътят) т, -ти pl 1. Anat 'Ellenbogen т 4 2. (мярка) 'Elle /16 лаладжи|я т, -и pl 'Schwätzer т 4 лалб и, -та pl Bot 'Tulpe / 16 лалугер т, -и pl Zool 'Ziesel т 4 лам|а /, -и pl Zool 'Lama п 24 ламарнн|а /, -и pl Blech п 20, 'Eisen¬ blech; цинкова ä 'Zinkblech и; черна « 'Schwarzblech и ламаринен adj Blech-, 'Eisenblech-; ~ а печка Ka'nonenofen т 5 ламе п, -та pl Text Lame т 6 ламп|а/, -и pl 1. 'Lampe/16; газена » Pe'troleumlampe; настолна ä 'Tisch¬ lampe; кварцова « 'Höhensonne/16 2. (радио 'Radio) 'Röhre / 16; ра¬ дио-» 'Radioröhre лампаз т, -и pl Mil Lam' passen pl, 'Hosenstreifen m 4 ламлен adj 'Lampen- лампери|я f -и pl 'Holzverkleidung/17 лампион m, -и pl Lampi'on m 6, La'terne /16 ламтеж m, -и pl Be'gierde /16 (за nach J) ламт|я, -йш (-ях) uv be'gierig sein vi <B> (за auf 4) лам|я /, -и pl Myth 'Drachen ш 7a, 'Ungeheuer n 4 auch übertr O ям като ä 'fressen vi <15jhh> wie eine 'neunköpfige 'Raupe ланг|а f -и pl umg 'lange 'Gurke/16 ландшафт m, -и pl 'Landschaft/16 лан|ец m, -ци pl 'Uhrkette /16 лани adv 'voriges Jahr, im 'vorigen [vergangenen] Jahr лансйр|ам, -аш (-ах) uv, v lan'cieren vi <d> лански и. ланш ен, -ни adj 'vorjährig лап|а / -и pl 'Tatze /16, 'Pfote /16 лапавиц|а /, -и pl 'Schneeregen m 4 лапад m nur sg Bot 'Ampfer m 4, 'Gartenampfer лападов adj 'Ampfer- лап|ам, -аш (-ах) uv 1. (гълтам лакомо) 'gierig [schnell] 'essen v/, vi < 15/hb >, 'schlingen vi <21jhb>, ver'schlingen vt <27b> 2. (присвоявам непочтено)'raf¬ fen vt, 'schlucken vt, vi <hb> 3. (вярвам на лъжи) 'alles 'glauben vt O » мухи 'Maulaffen 'feilhalten vt <3a> лапв|ам, -аш (-ах) uv; лапн|а, -еш (-ах) V hin'unterschlingen vt <27а>, ver'schlingen vt <27b> ларв а /, -и pl Zool 'Larve /16 ларингит nt, -и pl Med 'Kehlkopf¬ entzündung/17, Laryn'gitis/12 ласк|а /, -и pl 1. (милувка) Lieb'ko- sung /17 2. (нежност) 'Zärtlichkeit / 17, 'Güte / 16; c бащинска s mit 'väterlicher 'Güte ласкав adj 1. (нежен) 'zärtlich 2. (любе¬ зен) 'liebenswürdig, 'freundlich ласкавост / nur sg 1. (нежност) 'Zärt¬ lichkeit /17 2. (любезност) 'Lie¬ benswürdigkeit / 17, 'Freundlichkeit /17 ласкател (-ят) m, -и pl 'Schmeichler m 4 ласкателен, -ни adj 'schmeichlerisch, 'schmeichelnd; (нежен) 'zärtlich ласкателк|а/, -и pl 'Schmeichlerin /18 ласкателства n, -apl Schmeichelei/17 ласка |я, -еш (-x) uv 1. (хваля) 'schmeicheln vi <hb> (някого jmdm.) 2. (милвам) lieb'kosen vt; « ce sich 'schmeicheln vr; » се от мисълта, че ... mir 'schmeichelt der Ge'danke, daß ... ласо n, ласа pl 'Lasso n 24 ласти|к m, -ци pl 'Gummiband n 22 ластич|ен, -ни adj 'Gummi-; 'Gummi¬ band-; ж чорап E'lastikstrumpf m 2 ластовиц(а / -и pl 'Schwalbe /16 ластович|ен, -ни adj 'Schwalben-
ластовичка 352 ластовичк|а /, -и pl = ластовица латвй|ец т, -йци pl 'Lette т 8 латвийски adj 'lettisch Латвия / 'Lettland п 23 латентен, -ни adj la'tent латери!а /, -и pl 'Drehorgel / 16, 'Leierkasten т 5 латернаджи|я /и, -и pl 'Drehorgelspieler т 4, 'Leierkastenmann т 3 латиница / nur sg la'leinisches Alpha'bet n 20, la'teinische Schrift / 17 лятйик|а /, -и pl Bot Kapuzinerkresse /16 латински adj lateinisch; ~ език La'lein n 24, La'teinisch n 26; Латйн- ска Америка La'teinamerika лауреат m, -и pl 'Preisträger m 4 лаурейтка/, -и pl 'Preisträgerin /18 лаф (-vr) m, -oae pl umg Wort n 20, 22; бош ~ Ge'schwatz n 20, 'leeres Ge’redc n 23 лафет m, -и pl Mil La'fette /16 лачен adj 'Lackleder-; ~ и обувки 'Lackschuhe m \*/pl ла|я, -еш (лаях) uv 'bellen vi <hb>; кучетата си лаят, керванът си вър¬ ви die 'Hunde 'bellen, 'aber die Kara- 'wane zieht 'weiter лебед m, -и pl Zool Schwan m 2 лебедов adj 'Schwanen-; ~a песен 'Schwanengesang m 2 лебервурст m, -и pl 'Leberwurst /14 леберкез m, -и pl 'Leberkäse m 4, Klops m 1, 'Wiegebraten m 4 леблебй|я /, -и pl ge'röstete 'Kicher¬ erbsen /16 jpl лев (левът) m, -ове pl Lew m 4, pl 'Lewa левй|к m, -ци pl 'Linkshänder m 4; übertr той e « er hat zwei 'linke 'Hände левачк1а /, -и pl 'Linkshänderin /18 левент m, -и pl 1. 'stattlicher 'Bursche m 7, 'stattlicher 'junger Mann m 3 2. als adj 'stattlich левйц|а /, -и pl 1, (кйтка)'linke Hand /142. (крайник) 'linker Arm m 1 3. Pol 'Linke /19 левичар m, -и pl !. (привърженик на политическата левица) 'Linker т 7 2. (левосектант) 'Linksradikaler т 7+, Sek'tierer т 43. (левак) 'Linkshänder т 4 левичарски adj 'linksradikal, 'ultralink левичарство п nur sg Pol 'Linksradika¬ lismus m 11, Sek'tierertum n 23 левосектант m, -и pl 'Linksradikaler m 7+, Sek'tierer m 4 левосектаитски adj 'linksradikal, sek- 'liererisch левосектантство n nur sg Pol 'Links¬ radikalismus mll, 'linkes Sek'lierer- tum n 23 легален, -ни adj le'gal легализация /, -и pl Pol Legalisierung /17 легализирам, -am (-ax) uv, v legali¬ sieren v/ <d> легално adv le'gal легалност / nur sg Legali'tät /17 легацион|еи, -ни adj Ge'sandschafts- легацн|я /, -и pl Gesandtschaft /17 леген m, -и pl 'Waschschüssel / 16, 'Waschbecken n 23, 'Becken легеид|а /, -и pl Le'gende / 16 легендарни, -ни adj legen'där легион m, -и pl Legi'on /17 легитимация/, -и pl Legitimati'on/16, 'Ausweis nt 1 легитнм|ен, -ни adj legi'tim легитнмнр|ам се, -aut се (-ах се) uv, v sich legitimieren vr <d>, sich 'aus¬ weisen vr <23a> легл|о и, -ä pl 1. Bett n 25; походно « 'Feldbett; трябва да пазя леглото ich muß das Bett 'hüten vt 2. (бърлога) Tierhöhlc / 16; (гнездо) Nest n 21 3. (корито на река) 'Flußbett n легна T лягам легдвищ|е п, -а pl Tierhöhle/16, Bau т 1; übertr 'Höhle /16 лед (ледът) т, ледове pl Eis п 20 auch übertr леден adjl. Eis-; ~ а висулка 'Eiszapfen m 4; ~а планина 'Eisberg т 1 2. (студен) 'eisig, 'eiskalt auch übertr леден|ея, -ееш (-ях) uv ge'frieren vi < 32 Ъ/sn >, er'starren vi < Ъ/sn > ледни|к m, -ци pl 'Gletscher m 4
353 лекторат ледников adj 'Gletscher-; ~ период Geol 'Eiszeit /17 ледовйт adj 1. Eis-; Северният ~ океан 'Nördliches 'Eismeer 2. (студен) 'eiskalt, 'eisig ледоразбивач m, -и pl 'Eisbrecher m 4 ледоход m, -и pl 'Eisgang m 2 леж|а, -йш (-ах) uv 1. 'liegen vi < 31 fhb > (in 3, auf 3) 2. (боледувам) krank sein <B> (от an J); децата ~ ат болни die 'Kinder sind krank 3. я на яйцата 'brüten vi <hb> 4. (дреха 'Kleidung) 'passen vi <hb>\ сакото ~ й като изляно das 'Sakko paßt wie 'angegossen O ~ й ми на сърцето es liegt mir am 'Herzen; * в затвор im Ge'fängnis 'sitzen лежешком adv 'liegend, im 'Liegen лейк|a /, -и pl 'Gießkanne/16 лейтенант m, -и pl 'Leutnant m 6; младши ~ 'Unterleutnant; старши - 'Oberleutnant ‘лек (лекът) m, -ове pl Arz'nei / 17, 'Heilmittel n 23 O няма за ~ nicht ein 'Quentchen 2лек adj 1. leicht 2. (повърхностен) 'leichtfertig O лека атлетика Sport 'Leichtathletik/17; лека жена 'leichtes 'Mädchen n 23; лека индустрия 'Leichtindusliie/ 16 a; лека картечни¬ ца Mil 'leichtes Maschinengewehr n 20*; лека нощ 'Gute Nacht; c леко сърце 'leichten 'Herzens лека-полека adv 'langsam, aü'mählich, be'hutsam; **! 'immer 'sachte! лекар (-ят) m, -и pl Arzt m 2; ветерина¬ рен - Tierarzt лекарк а / -и pl 'Ärztin /18 лекарск|и adj 1. 'ärztlich; я преглед 'ärztliche Untersuchung/17; я над¬ зор 'ärztliche Kon'trolle /16; ~a практика 'ärztliche 'Praxis / 17 2. Arzt-; я кабинет 'Arztzimmer n 23; ~ а практика 'Arztpraxis .1екарств|о/1, -a pl Arz'nei/17, Medi'zin / 17, Medika'ment n 20* леке/i, -та pl I. (петно) Fleck m 1 23 Wtb. Bulg-Di 2. (срам) 'Schandfleck m 3. (нахален човек) 'Frechling m 1* леко adv 1. leicht 2. (повърхностно) 'leichthin, 'leichtfertig O става ми ~ mir wird leicht ums Herz, mir wird froh zu'mute; ~ ми e mir ist leicht ums Herz, mir ist froh zu'mute лекоатлет m, -и pl Sport 'Leichtathlet nt 8 лекоатлетика / nur sg Sport 'Leicht¬ athletik /17 лекоатлетически adj 'leichtathletisch, 'Leichtathletik- лековер|ен, -ни adj 'leichtgläubig, ver- 'trauensselig лековерие n nur sg 'Leichtgläubigkeit /17, Vertrauensseligkeit/17 лековйт adj 'heilkräftig, 'heilend, 'heil¬ sam; ~ и билки 'Heilkräuter n 22jpl лекомйслен adj 'leichtsinnig, 'leicht¬ fertig лекомйслие n nur sg 'Leichtsinn m 1 *, 'Leichtfertigkeit /17 лекоирав|ен, -ни adj 'unsittlich, 'locker, 'lottrig лекоиравие n nur sg 'Unsittlichkeit/17, 'lockere 'Sitten / 16/p/ лекоподвйж!ен, -ни adj be'weglich; (ко¬ ла) gut manövrierfähig лекост f nur sg 'Leichtigkeit /17 лекота / nur sg 1. 'Leichtigkeit / 17; (сръчност)/Ge'schicklichkeil 17, Ge¬ ' wandheil /17 2. (душевно състояние) 'Unbeschwertheit /17 3. (лекомйслие) 'Leichtfertigkeit /17 лексика / nur sg Ling 'Lexik / 17, 'Wortschatz m 2, 'Wortgut n 22 лексикал|еи, -ни adj lexi'kalisch лекснкография / nur sg Ling Lexiko- gra'phie /16a лексиколо|г m, -зи pl Ling Lexiko'loge m 4 лексикология/nur sg Ling Lexikolo'gie /16a лексиколожки adj Ling lexiko'logisch, Lexiko'logen- лексйчески adj Ling lexi'kalisch лектор m, -и pl 'Lektor m 9 a лекторат m, -и pl Lekto'rat n 20
лекторски 354 лекторски adj Lekto'rats-, Lek'toren- лекув|ам, -аш (-ах) uv be'handeln vt <b>, ku'rieren vt <d>, 'heilen vt auch iibertr; « се (на лечение съм) sich be'handeln 'lassen vi < 3/hb >, in 'ärztlicher Behandlung sein <B>; (оздравявам) sich ku'rieren vr <d>, sich 'auskurieren vr <a> лекуваи|е n, -ия pl 'ärztliche Behandlung /17; (оздравяване) Ge'nesung /17 лекцибн|ен, -ни adj Lekti'ons-, 'Vorle- sungs-; ~ на зала 'Hörsaal m 2 лекцн|я /, -и pl Lek'lion / 17, 'Vor¬ lesung / 17; встъпителна s 'Antritts¬ vorlesung / леле Jnterj volkst 1. (удивление) o'ho!, oh! 2. (уплаха 'Schrecken) o weh!; ~ варе, ~ боже, ~ маре o weh! леле|я, -еш (-ях) uv 1. (блянове 'Wunschträume) hegen vt 2. iibertr (нежен сън 'Schlummer) 'wiegen vt, 'kosen vt <hb> лелин adj 1. der 'Tante gehörig, 'Tantes; ~ а къща das Haus n 22 der 'Tante 2. (галено обръщение на леля) 'Tantes 'Liebling « 1* 3. лелини (се¬ мейство) Haus n und Fa'milie/16 der 'Tante; отйвам у - и ich 'gehe zur 'Tante лел|я /, -и pl 'Tante /16 лемеж m, -и pl 'Pflugschar n 20 лен m nur sg 1. Flachs« 1, Lein« 1 2. Text 'Leinen n 23 ленен adj 1. (растение) Flachs-, Lein-; - o масло 'Leinöl n 20 2. Text 'Lei¬ nen-, 'leinen, 'linnen; - o платно 'Leinwand /14 ленив adj faul, 'träge ленив|еи «, -im pl 1. 'Faulpelz « 1 2. Zool 'Faultier n 20 ленйвост f nur sg 'Faulheit/17, 'Trägheit /17 леност/nur sg 'Faulheit /17, 'Trägheit /17 лент|а /, -и pl Band n 22, 'Streifen « 4; магнитофонна ä 'Tonband; филмо¬ ва * 'Filmstreifen, Film « 1*; тран¬ спортна ä Trans'portband лентя|й (-ят) «, -и pl 'Faulpelz m 1, 'Müßiggänger m 4 лентянннч|а, -иш (-йх) uv = лентяйст- вувам лентяйство и nur sg 'Müßiggang m 2, Faulenze Tei /17 лентяйствув|ам, -аш (-ах) uv 'faulenzen vi <hb>, sich dem 'Müßiggang er- 'geben vr < 15 b> леооард «, -и pl Zool Leo'pard « 8 леопардов adj Leo'parden- лепв|ам, -аш (-ах) uv; лепн|а, -еш (-ах) v 'kleben vt, 'anklebcn vt <a>, 'auf¬ kleben vt <a> (на auf, an 4) O * плесница [шамар] на някого jmdm. 'eine 'kleben лепенк|а / -и pl 1. (етикет) Eti'kett n 20*; (на пощенска пратка) 'Aufkleber т 4 2. (пластир) 'Wundpflaster n 23 3. (гумено парне за лепене на гума) 'Gummi fleck « 1 4. (материя за лепе¬ не) 'Klebestreifen « 4 лепил|о п, -а pl Leim « 1*, 'Kleber « 4, 'Kleister т 4 лепк[а /, -и pl 1. Bot 'Klebkraut п 22, 'Klettenabkraut 2. iibertr (натраплив човек) 'Klette/16 лепкав adj 'klebrig ‘легата, -еш (-ах) uv 'klebrig sein < В >, 'klebenbleiben vi < 23 г/sn >, 'haften¬ bleiben vi <23a(sn>, fest ankleben vt <a> 2лепна t лепвам леп|я, -йш (-йх) uv 1. 'kleben vt; * пощенската марка на писмото ich 'klebe die 'Briefmarke auf den Brief; ж афиши Pla'kate 'kleben 2. (мажа) ver'putzen vt <b>, ver'schmieren vt <b> 3. (запушвам) 'zustopfen vt < a >, ver'stopfen vt < b > лес (лесът) m, лесове pl Wald m 3 лес|ец, -ни adj leicht, 'mühelos <0 ~ на работа 'Kinderspiel!; моята е ~ на ich bin gut dran леск|а /, -й pl Bot 'Haselstrauch m 3 лескбв adj 'Hasel-; 'Haselnuß-; ~ а вил¬ ка 'Wünschelrute /16 леснин|6 /, -й pl 'Leichtigkeit /17; той
355 леярен му търси ~ ата er bohrt das Brett dort, wo es am 'dünnsten ist лесниче|й (-ят) m, -и pl 'Förster m 4 лесничейски adj 'Förster- лесничейств|о n, -a pl 1. (лесничейски район) 'Forstrevier n 20* 2. (сграда) Förste'rei/ 17 лесно adv leicht леснодостъпен, -ни adj leicht 'zugänglich леснозапалим adj leicht 'brennbar, leicht ent'zündbar, 'feuergefährlich леснот|а/, -й pl — леснина лесовъд m, -и pl 'Forstwissenschaftler m 4, 'Forstwirtschaftler m 4 лесовъд|ен, -ни adj 'forstwissenschaft¬ lich, 'forstwirtschaftlich лесовъдство n nur sg 'Forstwissenschaft /17, 'Forstwirtschaft/ 17 лесонасаждени|е n, -я pl 'Aufforstung/17 лесоопазване n nur sg 'Forstschutz n 20 лесотехнй|к m, -ци pl 'Forstingenieur m 1* летаргйч ен, -ни adj le'thargisch летаргия/ nur sg Lethar'gie /16 a летател|ен, -ни adj Flug-, 'fliegend летв|а/, -и pl 'Latte / 16, 'Leiste /16 лете adv im 'Sommer, 'sommers летеж m, -и pl Flug m 2 летен, лятна, летни adj 'Sommer-, 'sommerlich лет|ец m, -цй pl 'Flieger m 4 летйщ е n, -a pl 'Flugplatz m 2 летлив adj Chem 'flüchtig летлйвост fnursg Chem 'Flüchtigkeit /17 лйтниц|а / -и pl I. (пшенйца) 'Som¬ merweizen mA2.pl (пролетни култу¬ ри) 'Sommerkulturen /17/р/ летоброене п, -ия pl 'Zeitrechnung/17 летовищ|е п, -а pl 'Sommerkurort т 1, 'Sommerfrische /16 летовнн|к т, -ци pl 'Sommergast т 2, 'Urlauber т 4 летовничк|а/, -и pl 'Sommerfrischlerin /18, 'Urlauberin /18 летопйс т, -и pl 'Chronik / 17 летопйс|ен, -ни adj 'Chronik-, chroni¬ kalisch леточислени|е л, -я pl = летоброене летув|ам, -am (-äx) uv (отпуска) den 'Sommerurlaub ver'bringen vt < 24b >; (лятото) den 'Sommer ver'bringen летуван|е и, -ия pl 'Sommerurlaub m 1 * лет|я, -йш (-ях) uv 'fliegen vf <32/sn> auch übertr лех|а /, -й pl 1. Gartenb Beet n 20 2. (мярка за площ) drei Arm I* лечеб|ен, -ни adj 1. Heil-; ~ но средство 'Heilmittel n 23 2. 'heilkräftig; ~ на вода 'heilkräftiges 'Wasser n 23 лечебниц|а f -и pl Ambula'torium n 28 лечебност / nur sg 'Heilkraft / 14 лечени е n, -я pl 1. (лекуване) Be¬ handlung / 17; амбулаторно s ambu'lante Behandlung; ä в болни¬ ца statio'näre Behandlung 2. (на ку¬ рорт, в санаториум) Kur/17; банско « 'Bäderkur леш (-ът) т, -ове pl Aas п 20, Ka'daver т 4 лешни|к т, -ци pl 'Haselnuß / 14 лешников adj 'Haselnuß-, 'Hasel- лешояд т, -и pl Zool 'Geier т 4 ’леща/nur sg Bot 'Linse/16; (варйво) 'Linsen O продавам за панйца ~ für ein 'Linsengericht verschleudern vt < b > [verkaufen vt < b > ] 2лещ|а /, -и pl Anat, Phys 'Linse /16 леща|к m, -ци pl 'Haselgebüsch n 20 лещарк|а / -и pl Zool 'Haselhuhn n 22 лещен adj 'Linsen-; - а чорба 'Linsen¬ suppe /16 лещенка / nur sg volkst 'Spitzpocken /16jpl, 'Windpocken лещообраз|ен, -ни adj 'linsenförmig ле|я, -еш (лях) uv 1. 'gießen vt <32>; » вода 'Wasser 'gießen; Tech ä сто¬ мана Stahl 'gießen; ä куршуми 'Ku¬ geln 'gießen 2. (проливам изобилно) ver'gießen vt < 32 b >; s кръвта си sein Blut ver'gießen 3. übertr (светлина Licht) 'ausslrahlen vt < &/hb > ; « ce strömen vi <sn> леяр (-ят) m, -и pl 'Gießer m 4 леяр|ен, -ни adj Gieße'rei-; ~ на пещ 'Schmelzofen m 5; » цех'Gieße'rei/17
леярна 356 леярн1а/, -и pl Gieße'rei /17 леярски adj Gieße'rei- *ли Partikel 1. steht in Fragesätzen nach dem Wort, das bejaht oder verneint werden soll ше дойдеш ~ ? wirst du 'kommen?; Петър ~ ще дойде? wird 'Peter 'kommen?; на Слънчев бряг ~ ще летуваш или на Златните пясъци? wirst du den 'Sommerurlaub am 'Sonnenstrand 'oder am 'Goldenen Sand ver'bringen? 2. zum Ausdruck längeren Andauerns einer Handlung и той говори ~ говори ... und er 'redet und 'redet ... O какво не was nicht 'alles; едва ~ kaum; едва ~ не fast, um ein Haar гли Konj 1. (далй) ob; не зная, жив ~ е още йли не ich weiß nicht, ob er noch am 'Leben ist oder nicht; не зная - да дойда ~ или не ich weiß nicht, ob ich 'kommen soll 'oder nicht 2. (ако) wenn, falls 3. (щом, когато) wenn, so'bald; почне ~ да вали wenn [so'bald] es 'anlangt zu 'regnen либе и, -та pl (любим) 'Liebster m 1*; (любима) 'Liebste /19 либел|а/ -и pl 1. Zool Li'belle /16 2. (водно равнило) 'Wasserwaage/16 либерал m, -и pl Liberaler w7’ либерал|ен, -ни adj libe'ral лябералйз|ъм (-мът) m nur sg Libera¬ lismus m 11 либералинч|а, -иш (-их) uv (проявявам отстъпчивост) Liberalismus an den Tag 'legen; (позирам със свободолю¬ бив) sich libe'ral 'aufspielen vr < a > либрет|о n, -a pl Li'bretto n 24 ливад[а /, -и pl 'Wiese /16 лйвв|ам, -atu (-ax) uv, лйвн|а, -еш (-ах) v 'ausschütten vr < a >, 'ausgießen vt < 32 a >, 'schütten vr, 'gießen vr < 32 > O - а дъжд es be'ginnt in 'Strömen zu 'gießen ливре1я/ -и pl Li'vree/ I6a *лйг|а/, -и pl 1. (слюнка) 'Speichel m 6; (при дете beim Kind) 'Seiber m 4 2. (слуз) Schleim m 1 O потекоха vyr лигите mir läuft das 'Wasser im 'Munde zu'sammen 2лйга f nur sg Pol 'Liga/ 15 лигав adj 1. (слюнчен) 'Speichel-, mit 'Speichel be'deckl; (дете Kind) 'sabbernd, be'sabbert 2. (слузав) mit Schleim be'deckt; (слузест) Schleim-, 'schleimig 3. übertr (аморфен) ge¬ staltlos, 'formlos 4. übertr (човек Mensch) 'speichelleckerisch, 'schlei¬ mig лйгавяц|а/, -и pl Anat 'Schleimhaut/14 лйгавни|к m, -ци pl 'Sabberlätzchen n 23, Latz m 2 лнгав|я, -иш (-йх) uv be'sabbern vt < b >, mit 'Speichel be'decken vr <b>; * ce 1. 'sabbern vi <hb>, 'geifern vi <hb> 2. übertr sich lieb Kind 'machen vr; sich 'anbiedern vr < a >, schön tun vi < 3%/hb > лнгатур|а f -и pl Ling, Mus, Typ Liga'tur /17 лйгл[а f -и pl 'Schöntuerin / 18, 'Schmeichlerin /18 лигльо m, -вци pl 'Schöntuer m 4, 'Schmeichler m 4 лигнит ш, -и pl Lig'nit m 1 лнгнйт|ен, -ни adj Li'gnit-; ~ ни кафяви въглища 'Braunkohle /16 лидер m, -и pl Pol Parteiführer m 4, Leader ['li.da] m 4 лйж|а, -еш (лизах) uv 'lecken vr, 'ab¬ lecken vr < a >, 'auslecken vr < a > лйзв|ам, -аш (-ax) uv; лйзн|а, -еш (-ах) v 'einmal ['mehrere 'Male nacheinander] 'lecken vr, vi <hb> лизгар m, -и pl 'Spaten m 4 лик (ликът) m, ликове pl 1. (лице) 'Antlitz n 20, Ge'sicht «212. (портрет) 'Bildnis n 27, Por'träl n 24 лика/nur sg veralt 'Antlitz n 20, Ge'sicht «21; двамата са ~-прилйка 'beide 'gleichen sich wie ein Ei dem 'anderen ликвидационен, -ни adj Liquidati'ons- ликвидаци|я /, -и pl I. Wirtsch Liqui¬ dation/ 17 2. nur sg Liquidierung/17, Beseitigung/17 ликвидирам, -аш (-ax) uv, v liquidieren vt <d> лйк|о n, -a pl Bast m 1
357 лист ликов adj Bast- лнкув|ам, -аш (-ах) uv frohlocken vi <hb>, 'jubeln vi <hb>, trium'phie- ren vi <d/hb> ликьор m, -и pl Li'kör m I * лнкьорен adj Li'kör- лилав adj 'lila лнлилут m, -и pl Lilipu'taner m 4 лйли|я /, -и pl 'Lilie / 16; водна » 'Teichrose /16 лйля|к m, -i№ pl = люляк лймб|а/, -и pl 'Haartolle / 16 лимон m, -и pl Zi'lrone / 16 лимонад|а / -и pl Limo'nade / 16 лимонаден adj Limo'naden- лимонен adj 1. (цвят 'Farbe) zi'lronen- gelb 2. (c качество на лимон) Zi'tro- nen-; ~ а есенция Zitronenessenz/17 лимонов adj Zi'tronen-; ~ сок Zitro¬ nensaft m 2 лимонтузу n nur sg Zitronensäure /16 лнмузнн|а / -и pl Limou'sine / 16 лймфа / nur sg 'Lymphe /16 лимфатйч|ен, -ни adj lym'phalisch, Lymph-; ~ на жлеза 'Lymphdrüse/16 лингвйст m, -и pl Lingu'ist m 8, 'Sprachwissenschaftler m 4 лингвйстика / nur sg Lingu'istik / 17, 'Sprachwissenschaft /17 лннгвистнч|ен, -ни adj lingu'istisch, 'sprachwissenschaftlich лингвйстк|а /, -и pl 'Sprachwissen¬ schaftlerin /18 лине|ен, -йни adj 'Linien-; line'ar; z кораб Mil 'Linienschiff n 20; « лист Bot lan'zettliches Blatt n 3; x метър 'Metermaß n 20; ~ йна функция Math line'are Funkti'on /17 линейк|а /, -и pl 'Krankenauto n 24, 'Krankenwagen m 4 лйни|я f -и pl 1. 'Linie / 16; права « Ge'rade / 16; генерална z Gene¬ rallinie; гранична a 'Grenzlinie; фронтова a 'Frontlinie; по бащин¬ ска a nach der 'väterlichen 'Linie; no всички «и in 'jeder 'Hinsicht, auf 'allen 'Ebenen; (релси) Gleis n 20; автобусна a 'Autobuslinie, 'Auto¬ busroute / 16; въжена a 'Schwe¬ bebahn/17; въздушна a 'Fluglinie, 'Flugroute; глуха a Eisenb totes Gleis; железопътна a Eisenb 'Eisen¬ bahnlinie; телефонна a Tele'fon- verbindung / 17; трамвайна a 'Straßenbahnlinie O пазя a auf die 'schlanke 'Linie 'achten 2. (черта) Strich ml; под a Buchw 'Fußnote/16 3. (летвичка) Line'al n 20* линолеум m, -и pl Li'noleum n 23 линотйл m, -и pl Typ 'Linotype/15 лннчув|ам, -аш (-äx) uv 'lynchen vt лнп|а /, -й pl Bot 'Linde / 16 лйпов adj 'Linden-; - чай 'Linden¬ blütentee m 6 лйпса/nur sg 'Fehlen n 23, 'Mangel m 5; no - на 'mangels 2 лйпсв|ам, -аш (-ах) uv; лйпс|ам, -аш (-ах) V 1. (отсъствувам) 'fehlen vi <hb> 2. (не достйгам) 'mangeln vi <hb>; лйпсват ни средства es 'mangelt uns an 'Mitteln 3. (изгубвам се) ab'handen 'kommen vi <33/sn>, ver'schwindcn vi < 27 b/sn> лйр|а /, -и pl 1. Mus 'Lyra /15 2. (на трамвай) 'Stromabnehmer m 4 3. (na- рйчна единица) 'Lira/15; англййска ä 'englisches Pfund n 20 лирй|к m, -ци pl 'Lyriker m 4 лирика / nur sg 'Lyrik /17 лирйч|ен, -ни и. лирически adj 'lyrisch лйса /: кума ~ Myth Ge'vatter т 4 Fuchs, 'Reinecke m 4 Fuchs лйсв|ам, -аш (-ах) uv; лйсн|а, -еш (-äx) v 'ausschütten vt <a>, 'ausgießen vt <32a> лнсйц|а / -и pl Zool Fuchs m 2 auch übertr лисйч|н adj 1. Fuchs-; ~ а дупка 'Fuchsbau m 1; ~a кожа 'Fuchspelz ml; ~a опашка'Fuchsschwanz m 2 2. (от ~ а кожа) 'Fuchspelz-; » кал¬ пак 'Fuchspelzmütze /16 лйсна t лйсвам 1лист (-ът) m, -ове od -и od листа pl Bot Blatt n 3; дафйнов ~ Kochk 'Lor¬ beerblatt
лист 358 2лист (-ът) т, -ове od листа pl 1. Blatt п 3, 'Bogen т 4; ~ хартия 'Bogen [Blatt] Pa'pier; анкетен ~ 'Fragebo¬ gen т; вносен ~ 'Einzahlungsschein т 1; изпълнйтелен ~ Voll’slreckungs- befehl т 1*; открит ~ Passierschein т ; пътен ~ 'Fahrauftrag т 2; тира¬ жен ~ Ge'winnliste/16; хвърчащ ~ 'Flugblatt; übertr 'loses Blatt 2. Tech 'Platte / 16; медни листове 'Kupfer¬ bleche n 20 3. (за ястия) 'Speisekarte /16 листа / nur sg 1. (избори) Kandida¬ tenliste /162. (ресторант) 'Speisekarte /16 листаIk m, -ци pl Laub n 20, 'Blattwerk n 20 лйст1ен, -ни adj Blatt-; ~ на дръжка 'Blattstiel m 1; ~ ни въшки Zool Blattläuse /14/pl лист о n, -a od лйсте pl volkst Blatt n 3 листовиден, -ни adj 'blattförmig, 'blattartig листообразен, -ни adj 'blattförmig, 'blattartig листопад m nur sg 'Laubfall m 2 лисугер m, -и pl 'Fuchsrüde m 1 Литва / 'Litauen n 23 лйгв|ам, -аш (-ax) uv; лйтн|а, -еш (-äx) v 'fliegen vt. vi < 32/sn >, 'losflie¬ gen vi <32&/sn>, em'porfliegen vi <32 a jsn> литератор m, -и pl 1. (учен) Lilera- 'turwissenschaftler nt 4 2. (писател) 'Schriftsteller m 4 литератори |a /, -и pl 1. (учена) Litera- 'turwissenschaftlerin /18 2. (писател¬ ка) 'Schriftstellerin f 18 литераторски adj 1. (научен) litera- 'turwissenschaftlich 2. (писателски) 'schriftstellerisch литератур|а f -и pl Litera'tur / 17; художествена * 'schöngeistige Lile- ra'tur литературен, -ни adj literarisch; ж език Litera'tursprache /16 литературознание и, -я pl Litera'tur- wissenschaft /17 литна t литвам литов|ец m, -ци pl 'Litauer m 4 литовски adj 'litauisch литограф m, -и pl Litho'graph m 8 литографен, -ни adj litho'graphisch литографирам, -аш (-ax) uv, v lilhogra- 'phieren vt <d> лнтографнчески adj = литографен литографи|я /, -и pl Lithogra'phie/16a, 'Steindruck m 1 литургн|я /, -и pl Litur'gie f 16 a лйт]ър m, -ри pl 1. (мярка Maß) 'Liter n 23 2. (съд Ge'fäß) 'Litermaß n 20 лйхв|а f, -и pl Zins m 9 лихвар (-ят) od лихвар! ин m, -и pl 'Wucherer m 4, 'Geldverleiher m 4 лихварски adj 'wucherisch, 'Wucher- лихварство n nur sg 'Wucher m 4, 'Geldverleih m 1 лихвен adj Zins- лихвоносен, -ни adj 'zinsbringend лнц|е n, -ä pl l. Anat Ge'sicht n 21 2. (личност) Per'son /16 auch Gramm 3. (предна страна) 'Vorderseite / 16; (външна страна) 'Außenseite; (лицева страна на плата) die 'rechte 'Seite (des 'Stoffes) O в лицето на ... in der Per'son von ..., in ...; ж c s von 'Angesicht zu'Angesicht; на ж съм ich bin da ['anwesend]; юридическо ж 'Rechtsperson лйцев adj 1. Anat Ge'sichts- 2. (преден) 'vordere; (връхен) 'obere; ~ а кожа 'Oberleder n 23 лиц£|й (-ят) m, -и pl Ly'zeum n 28 лицемер m, -и pl 'Heuchler m 4 лицемер! ен, -ни adj 'heuchlerisch лицемери le n, -я pl Heuche'lei / 17 лицемерк|а / -и pl Heuchlerin / 18 лицемерност / nur sg Heuche'lei / 17, Heuchlertum n 23 лицемер|я, -яш (-их) uv 'heucheln vi <hb> лйч(а, -иш (-йх) uv 1. (бърша) 'weg¬ wischen vt < a >, 'abwischen vi < a > 2. (трия c гума) ra'dieren vi < d/hb >, 'wegradieren vt <tjhb> лич|а, -йш (-äx) «v 1. (виждам се) 'sicht¬ bar [zu 'sehen] sein vi < B > 2. изпък¬
359 локален вам her'ausragen vi < a.[hb >, 'auffallen vi <3a./sn> лнч|ен, -ни adj\. (собствен) persönlich; ~ на отговорност persönliche Ver- 'antwortung /17; « състав 'Ka¬ derbestand m 2, Belegschaft/17; ~ на карта Personalausweis ml; ~ но мес- тоимение Gramm Perso'nalpronomen n 23 2. (хубав) Stattlich; (прочут) be'rühmt личйнк|а / -и pl Zool 'Larve / 16 лично adv. persönlich лйчност / -и pl Persönlichkeit/17 лишав|ам, -аш (-ах) uv; лиша, -йш (-йх) 1. (вземам) ent'ziehen vt <32b>, 'nehmen vt <16>, 'wegnehmen vt < 16 a> (някого от нещо jmdm. etw. 4)\ (ограбвам) be'rauben vt <b>, 'bringen vt <24> (някого от нещо jmdn. um etw. 4) 2. (не давам) 'vorenthalten < 3 c > (някого от нещо jmdm. etw. 4); » се 1. (нямам) ent- 'behren vt <b> (от нещо etw.) 2. (отказвам се) ver'zichten vi <b/hb> (от нещо auf etw.) лйше|й(-ят)m, -иpl Bot, Med'Flechte /16 лйш[ен, -ни adj 'überflüssig, 'unnötig; за ä път ein 'übriges Mal лишени|е n, -я pl Ent'behrung / 17 лоб (-ът) m, -ове pl 1. (череп) 'Schädel m 4 2. (чело) Stirn /17 лоб ен, -ни adj 1. (черепен) 'Schädel- 2. (челен) Stirn- O ~ но място 'To¬ desstätte / 16; (паметно място) Ge'denkstätte лобода / nur sg Bot 'Gartenmelde /16 лов (ловът) m nur sg 1. (ловуване) Jagd /17 2. (дйвеч) Wild n 20, 'Jagdwild 3. (убит дйвеч) 'Jagdbeute/16; (хва¬ ната риба) Fang m 2 ловджийски adj 'Jäger- ловджй|я m, -и pl = ловец лов|ен, -ни adj Jagd- лов|ец m, -цй pl 'Jäger m 4 ловкост/nur sg Geschicklichkeit/17 ловувам, -аш (-ах) uv 'jagen vt лов|ък, -ки adj ge'schickt лов|я, -йш (-йх) uv 1. (хващам) 'greifen v/ < 21 >; er'greifen vt < 21b > 2. (ула¬ вям)'fangen vt <2>; ä рйба 'Fische 'fangen, 'fischen vt, vi <hb> 3. (ловя рйба c въдица) 'angeln vt 4. (лову¬ вам) 'jagen vt логаритмичен, -ни adj Math log- a'rithmisch; ~ ни таблици Logarith¬ mentafel /16 логарйт|ъм (-мът) m, -ми pl Log¬ arithmus m 11 логик |a f -и pl 'Logik /17 логйч|ен, -ни и. логически adj 'logisch логйчност / nur sg 'Logik /17 лодк|а /, -и pl Boot n 20, Kahn m 2 лодкар (-ят) m, -и pl 1. (който води лодка) 'Bootsmann m 3 2. (на сал) 'Fährmann 3. (гребец) 'Ruderer т 4 лоен adj 'talgig, Talg- лож|а /, -и pl 1. 'Loge / 16 2. Mil Ge'wehrschaft m 2 ложе n nur sg Bett n 25 лоз|а/, -й pl 'Rebstock m 2, 'Weinstock m лозар (-ят) m, -и pl 'Weinbauer m 4, 'Winzer m 4 лозарк|а /, -и pl 'Winzerin /18 лозарск|и adj 1. (който се отнася до лозар)/ 'Winzer-, 'Weinbauern-; ~ о село 'Weinbauerndorf п 22 2. (който се отнася до лоза) 'Reben-, Wein-; » ножици'Rebenschere/16; х център 'Weinbauzentrum п 28 лозарство п nur sg 'Weinbau т 1 лоз|е п, лозя pl 'Weinanpfianzung/ 17, 'Weinberg т 1 О намерих се в небра¬ но * ich bin in 'eine 'unangenehme ['peinliche] 'Lage ge'raten лознйц|а /, -и pl 'Rebengeländer n 23, 'Weinlaube /16 лозов adj Wein-, 'Reben-; ~ и сърмй 'Weinblattrouladen /16/р/ лозунг m, -и pl 1. (призив) 'Losung/17 2. (плакат) Transpa'rent n 20 лой / nur sg Talg m 1 локал m,-и pl 'Gaststätte /16, Lo'kal n 20* локал |ен, -ни adj 'örtlich be'grenzt, lo'kal
локализирам 360 локализйр|ам, -аш (-ах) uv, v lokali¬ sieren vt < d > локаут m, -и pl 'Massenaussperrung /17, 'Aussperrung локв|а /, -и pl 'Pfütze /16 локомотив m, -и pl Lokomo'live / 16; дизелов - 'Diesellok/15; парен ~ 'Dampflokotnotive; електрически ~ E-Lok локум m, -и pl 'ge'leeartige 'Zuckerware /16 лом (-ът) m, -ове pl 'Brechstange/16 ломлйв adj 'brüchig ломлнвост / nur sg 'Brüchigkeit /17 лом6т1я, -иш (-йх) uv 1. (говоря неяс¬ но) 'stammeln vt, vi <hb>, 'undeut¬ lich 'sprechen vi <16> 2. (брътвя) 'schwätzen vi <hb> лом|я, -йш (-йх) uv 'brechen vt < 16>, zer'brechen vt < 16b>, zer'schlagen vt <4b> Лондон m'London лбно n nur sg Schoß m 2 лопат|а/, -и pH. 'Schaufel/16; c « да ги рйнсш in 'Hülle und 'Fülle 2. (лиз¬ гар) 'Spaten m 4 3. (гребло)'Ruder n 23 лопатар (-ят) nt, -и pl Zool 1. (елен) 'Damhirsch m 1 2. (птица) 'Löfller m 4 лооатк|а/, -и pl l. 'kleine 'Schaufel/16 ('Schippe /16] 2. Anat 'Schulterblatt n 22 лос (*ът) nt, -ове pl Elch m лост (-ът) m, -ове pl 1. 'Hebel m 4, (прът) 'Hebebaum m 2 2. Sport Reck n 20* лотарй|еи, -йни adj 'Lotterie-; s билет Lotte'rielos n 20 лотари!я/, -и pl Lotte'rie/16 а; парич¬ но-предметна s Geld- und 'Sach¬ wertlotterie лотос m, -и pl 'Lotosblume /16 лоч|а, -иш (-йх) uv 'schlecken vt, 'auf¬ lecken vt <a>, 'schlürfen vt, vi <hb> auch übertr лош adj 1. schlecht 2. (зъл) 'böse 3. (развален) ver'dorben 4. (неприя- ich) 'übel O държа ~ езйк срещу някого 'gegen jmdn. 'boshafte 'Reden 'führen vt; лоши езици 'böse 'Zungen / 16/pl; лоши очй 'böser Blick m 1; тръгвам по ~ път auf die 'schiefe Bahn ge'raten vi < 3 Ъ/sn > лошав adj = лош лошо adv schlecht; 'böse; - мие mir ist schlecht O нека мие «! 'unberufen! лошокачествен adj 'minderwertig, von 'niederer ['schlechter] Quali'tät лошот|а /, -й pl 'Schlechtigkeit /17 лошотй|я / -и pl 1. (лошота, лоша проява) 'Schlechtigkeit/17 2. (нещас¬ тие) 'Böses n 26+, 'Schlimmes n 26+ лоял|ев, -ни adj lo'yal лоялност f nur sg Loyali'tät /17 луд adj 1. (безумен) 'wahnsinnig, ver'rückt 2. (нспредпазлйв) 'leichtsin¬ nig, 'unüberlegt 3. (буен) wild, 'toll¬ köpfig, 'ausgelassen O луда глава 'Tollkopf nt 2; луди парй 'wahnsin¬ niges Geld n 21, 'wahnsinnige 'Summen fl6/pl; ~ съм по някого nach jmdm. ver'rückt sein < B > лудетин|а /, -и pl 1. 'Tollkopf m 2 2. (дете) 'Wildfang m 2 лудешки adj 1. (безумен) ver'rückt 2. (буен) toll, wild, 'ausgelassen луде|я, -еш (лудях) uv 1. (луд съм) ver'rückt sein <B> 2. (буйствувам) 'toben vi <hb> 3. toll sein <B> (no някого auf jmdn.), sich 'sehnen vr (no някого nach jmdm.) л£динц|а / -и pl 'Irrenanstalt / 17 лудорй|я /, -и pl 'Narrenstreich m 1 лудост / nur sg 'Wahnsinn m 1 * лудув|ам, -аш (-äx) uv 'toben vi <hb>; (деца) um'hertollen vi <hb> лужнчйннн m, -и pl 'Sorbe m 1 лужншкн adj 'sorbisch, 'Lausitzer; ~ език 'Sorbisch n 23; - сърбин 'Sorbe m 7 лук (-ът) m nur sg 'Zwiebel /16, 'Zwie¬ beln pl; пресен - 'junge 'Zwiebeln; стар - 'Winterzwiebeln; бял [чеснов] ~ 'Knoblauch m 1, праз - 'Porree nt 6 O ни ~ ял, ни » мирисал sein 'Name ist 'Hase, er weiß von nichts
361 лъжла лукав adj 1. ver'schlagen, 'tückisch, 'hin¬ terlistig 2. (дяволит) ver'schmitzt лукавство n nur sg 1. Verschlagenheit /17, 'Tücke/17, 'Hinterhältigkeit /17 2. (дяволйтост) Verschmitztheit /17 луканк|а /, -и pl 'Dauerwurst / 'harte Wurst /14 луков adj 'Zwiebel- O ~ а глава a) 'Zwiebel /16 b) übertr 'Strohkopf m 2, 'Hanswurst m 1* луковиц|а / -и pl Bot 'Zwiebel /16 лукович|ен, гни adj 'Zwiebel-; ~ ни рас¬ тения 'Zwiebelpflanzen/ 16/р/, 'Zwie¬ belgewächse n 20/д/ лукс (-ът) m nur sg 'Luxus m лукс6з|ен, -ни adj luxuri'ös лул|а / -й pl 'Tabakspfeife/16, 'Pfeife / 16 O « тютюн не струва es ist 'keinen 'Pfifferling wert лумв|ам, -am (-ax) uv, лумн|а. -еш (-äx) v 'aufflackern vi <a fhb>, em'porschlagen vi < ajhb, sn > лумпенпролетариат m nur sg 'Lumpen¬ proletariat n 20 лун|а /, -й pl Mond m 1 лунатйзъм (-мът) m nur sg Med 'Mondsucht / 14, Somnambulismus m II лунатик m, -ци pl 'Mondsüchtiger m7+, Somnam'bule m 7, 'Nachtwandler m 4 лунатичен, -ни adj 'mondsüchtig, som- nam'bul, 'schlafwandlerisch лун|ен, -ни adj Mond- л^нест adj = луничав лунйц|а /, -и pl 'Sommersprosse /16 луничав adj 'sommersprossig луничк|а / -и pl = лунйца луп|а /, -и pl Phys 'Lupe /16 луп|ам, -аш (-ax) uv 'schlagen vt, vi <3/hb>, 'klopfen vt, vi <hb>, 'po¬ chen vi <hb> лупв|ам, -аш (-ax) uv; лупн|а, -еш (-äx) v 'plumpsen vi <sn> лупинг m, -и pl 'Looping m 6 лупна ] лупвам лустро n nur sg 1. (блясък) Glanz m 1 auch übertr 2. (маса за лъскане) 'Putz¬ mittel n 23, Poli'lur /17 лут|ам се, -аш се (-ах се) uv 1. (ходя без цел) hin und her 'gehen vi <13 a/sn >, um'herstreifen vi <a/sn> 2. (изгуб¬ вам се) sich ver'irren vr < bjhb >, um'herirren vi < а/sn > лутаниц|а / -и pl Durcheinander n 23, Hin und Her n лутьр m nur sg 'Otterfell n 20 лунен adj 'Zwiebel- лъв (лъвът) m, -ове pl 'Löwe m 7 лъвнща / -и pl 'Löwin /18 лъвски adj 'Löwen-; ~ пай 'Löwenan¬ teil m l* лъ|жа, -жеш (-rax) uv 'lügen vi <40/A6>; 'schwindeln vi <hb>\ be- 'lügen vt <40b>; be'schwindeln vt <b> (някого jmdn.) O лъже окото der Schein trügt; s ce sich 'irren vr, sich 'täuschen vr лъж|а/ -й /»/'Lüge/16, 'Schwindel m 4, Be'trug m 1 O дебела » 'faustdicke 'Lüge; излезе на s es er'wies sich als 'unwahr; без s 'ohne 'Schwindel, 'ernsthaft лъжедемократйч|ен, -ни adj 'pseudode¬ mokratisch лъженаук|а /, -и pl 'Pseudowissenschafl /17 . лъжеяауч|ен, -ни adj 'pseudowissen¬ schaftlich лъжесвидетел (-ят) m, -и pl 'falscher 'Zeuge m 7 лъжесвидетелк|а /, -и pl 'falsche 'Zeu- gin/18 лъжесвидетелств|о n, -a pl 'falsche 'Aussage /16 лъжесвидетелствув|ам, -аш (-ax) uv 'falsches 'Zeugnis 'ablegen < a > льж|ец m, -цй pl 'Lügner m 4 лъжнц|а / -и pl 'Löffel m 4; чаена * 'Teelöffel; супена * 'Suppenlöffel; (черпйк) 'Schöpflöffel, 'Schöpfkelle/16 лъжйчк|а /, -и pl 1. (лъжйца) 'Löffel- chen n 23 2. Anat 'Magengrube /16 0 попова ж Zool 'Kaulquappe / 16 лъжнчни|к m, -ци pl 'Löffelkasten m 5 льжл|а/, -и pl 'Lügnerin/18, ver'logenc Frau/17
лъжлив 362 лъжлив adj falsch, 'lügnerisch, ver'logen лъжльо m, *вци pl 'Lügenpeter m 4 лък (*ът) m, -ове pl 'Bogen m 4 auch Mus лък|а /, -й pl 'Wiesenland n 22, 'Flu߬ wiesen /16 jpl лъкатуш а, -иш (-йх) uv sich 'winden vr < 27 >, sich 'schlängeln vr лъкатуш|еи, -ни adj ge'wunden, 'kur¬ venreich, 'schlängelnd лъков adj 1. 'Bogen- 2. Mus Streich-; - и инструменти 'Streichinstru¬ mente n 20jpl лъсв|ам, -аш (-ах) uv; лъсн|а, -еш (-ах) v 'glänzen vi, vt <hb> лъскав adj 'glänzend лъскавин|а/, -йpl Glanz m 1, Poli'tur/17 лъск ам, -аш (-äx) uv 'glänzen vi, vt <hb> лъсна t лъсвам лъх (лъхът) m, -ове pl 1. (повяване) 'Windhauch m 1, Hauch m 1, 'Lüftchen n 23 2. (миризма) Duft m 2, Ge'ruch m 2 лъх ам, -аш (-ах) uv 1. (вятър Wind) 'wehen vi <hb> 2. (мириша) 'riechen vi < 22/hb > (на nach 3); лъха ме на чесън 'Knoblauchgeruch т 2 schlägt mir ent'gegen 3. (излъчвам) 'ausstrah¬ len vt < a> лъхв|ам, -аш (-ах) uv; лйхн|а, -еш (-ах) V 'wehen vi <hb> лъхт|й, -йш (-ях) uv 1. (излъчвам се) 'wehen vi <hb>, 'strömen vi <sn> 2. (мириша) 'riechen vi < 22/hb>, 'duften vi < hb> лъч (лъчът) m, лъчи pl Strahl m 9 лъчезар ен, -ни adj 'strahlend лъчеизпускан|е и, -ия pl Phys 'Strahlung /17 лъчист adj 'strahlend лъщ|я, -йш (-ях) uv 'glänzen vi <hb>, 'blitzen vi <hb>, 'leuchten vi <hb> льос (-ът) m nur sg Geol Löß m 1 a любвеобилен, -ни 'liebevoll, 'liebreich любе n, -та pl = либе любез|ен, -ни adj 'liebenswürdig любезния ]a, -иш (-йх) uv lieb [schön] tun vi < 38 i/hb > (c mit 3) любезност/, -и pl 'Liebenswürdigkeit /17 любеннц|а /, -и pl 'Wassermelone /16 любим adj ge'liebt, liebst любйм|ец m, -ци pl 'Liebling m 1* любймк[а /, -и pl 'Liebling m 1* любйтел (-ят) m, -и pl 'Liebhaber m 4, 'Laie m 8, Ama'teur ml*;- -артист 'Laienschauspieler m 4 любителски adj 'Liebhaber-, 'Laien-, Ama'teur- люббв / nur sg 'Liebe /16; обяснявам сея ~ 'seine 'Liebe er'klären любов|ен, -ни adj 'Liebes- любовни |к m, -ци pl Ge'liebter m 7+, 'Liebhaber m 4 любовннц|а/, -и pl Ge'liebte/19, 'Lieb¬ haberin /18 любознателен, -ни adj 'wissensdurstig, 'wißbegierig любознателност / nur sg 'Wissensdurst m 1, 'Wißbegierde /16 любопит ен, -ни adj 1. 'neugierig 2. (ин¬ тересен) interessant любопитство n nur sg 'Neugier /16 любопйтствув[ам, -аш (-ах) uv 'neugie¬ rig sein < B > любув ам се, -аш се (-ах се) uv sich er'freuen vr <b>, sich er'götzen vr < b> (на an J); ge'nießen vt <32b> (на нешо etw. 4) люб|я, -иш (-йх) uv 'lieben vt люде nur pl 'Leute pl, 'Menschen m üjpl людояд|ец m, -ци pl 'Menschenfresser m 4, Kanni'bale m 7 людскн adj 1. (човешки) 'menschlich 2. volkst (чужд) fremd Люксембург m 'Luxemburg люл|ея, -ееш (-ях) uv 1. (клатя в люлка) 'wiegen vt 2. (клатя насам-натам) 'schaukeln vt, vi <hb>; (клоните die 'Zweige) hin und her be'wegen vr < b > 3. (приспивам) 'einschläfern vt < a >, 'einwiegen vt <a> люлк|а/, -и pl 1. (легло за бебе; място на произход) 'Wiege / 16 2. (прис¬ пособление за люлеене) 'Schaukel /16 3. (клймушка) 'Wippe / 16
363 магазинерски люля|к т, -ци pl 'Flieder т 4 люляков adj 'Flieder- люпйлн|я /, -и pl 'Brutanlage / 16, 'Brutofen т 5 люп|я, -иш (-йх) uv 1. (мътя) 'brüten vi <hb>, 'ausbrüten vt < a > 2. (беля) 'schälen vt люсп|а /, -и pl 1. (рогова пластинка) 'Schuppe /16 2. (кора) 'Schale /16 люспест adj 'schuppig be'schuppt лют adj 1. scharf, 'beißend; ~ пушек 'beißender Rauch m 1; ~ студ'grim¬ mige 'Kälte / 16; люта жега 'starke 'Hitze / 16; люти болки 'heftige 'Schmerzen m 9jpl 2. (мъчйтелен) 'quälend 3. (зъл) 'böse, 'zornig 4. (сви¬ реп) 'grausam; (спрйхав) 'jähzornig лютениц|а / -и pl Pü'ree n 24 aus 'Paprika und To'maten mit 'Zwie¬ beln лютеран /и, -и pl Luthe'raner m 4 лютерански adj lu'therisch лютеранство n nur sg 'Luthertum n 23 лютив adj scharf, 'beißend лютивнна / nur sg 'Schärfe /16 лютнков adj: ~и растения Bot 'Hah¬ nenfußgewächse n 20/pl лютика / nur sg = лютивина лютиче n, -та pl Bot 'Hahnenfuß m 2 лютн|я / -и pl 'Laute /16 лютост/nur sg 'Schärfe/16, 'Heftigkeit /П лют|я, -йш (-ях) MV 'beißen vi < 21 jhb >, 'brennen vi < \Qjhb>\ » ce sich 'är¬ gern vr, sich 'aufregen vr < a >, 'zornig sein <B> люцерн|а /, -и pl Bot Lu'zerne /16 люцернов adj Lu'zerne- люшв|ам, -аш (-ах) uv; люшн|а, -еш (-ах) V - люшкам люшк|ам, -аш (-ах) uv 'schaukeln vr, vi <hb>, 'wiegen vr, 'schwanken 'ma¬ chen, be'wegen vt <b>; « ce sich 'wiegen vr, 'schwanken, 'schaukeln лющ|я, -иш (-йх) mv 1. (кора 'Rinde, 'Schale) 'abschälen vr < a >, 'schälen vr 2. (орехи 'Nüsse) 'aufschlagen vt <4a>, 'öffnen vr 3. (грах 'Erbsen) ent'hülsen vr <b> 4. (боя 'Farbe) 'abkratzen vr <a> ляв, леви adj 'linke ляво adv links; крйво- ~ so recht und schlecht ляг|ам, -аш (-ах) mv; легн|а, -еш (-ах) v 1. sich 'legen vr, sich 'niederlegen vr <a/hb>; ä болен krank 'werden vi < 18/sn> 2. (дрехи 'Kleidung) 'sitzen vr <hb>, 'passen vi <hb>; » си sich 'schlafen 'legen vr, zu Bett 'gehen vi < \ 3/sn> лястовиц|а / -и pl 'Schwalbe / 16 лястовичи adj 'Schwalben- лястовичк|а/, -и pl Schwalbe /16 лято л, лета pl 1. 'Sommer m 4 2. veralt (годйна) Jahr n 20 O сиромашко ~ Alt'weibersommer m 4 лятос adv 1. (през миналото лято) im vergangenen 'Sommer 2. (през пред¬ стоящото лято) 'kommenden ['diesen] 'Sommer M ма Partikel zur Verstärkung von Ausru¬ fen und Imperativen in der Anrede gut bekannter Frauen, unübersetzbar, umg; Мдлено ма! [he,] Mi'lena! мавзоле|й (-ят) m, -и pl Mauso'Ieum n 28 мавританскн adj 'mauretanisch мавруд m, -и pl Mawrud m 4 маврудов adj Mawrüd- мав|ър m, -ри pl 'Maure m 8 магазйн m, -и pl 1. Hdl Ge'schäft n 20, Verkaufsstelle /16, 'Laden m 5; уни¬ версален ~ 'Kaufhaus n 22 2. (пис¬ толет Pi'stole, пушка Ge'wehr) Ma- ga'zin n 20* магазинаж m nur sg 'Lagerungsgebüh¬ ren / \ ljpl, 'Aufbewahrungsgebühren flpl магазинер m, -и pl 'Lagerverwalter m 4 магазинерски adj 'Lagerverwalter-
магазин 364 магазй|я /, -и pl 'Lagerhaus п 22, 'Lager¬ raum т 2, 'Lager п 23, 'Speicher го 4 магаре п, -та pl 1. Zool 'Esel го 4 омсЛ übertr 2. (подложка) Bock го 2, (подложка за рязане на дърва) 'Säge¬ bock го 3. Mus Sieg го 1 магаренц|е п, -а pl 'Eselchen п 23 магарешк|и adj 'Esels-; ~ а кашлица Med 'Keuchhusten го 4; а бодил 'Distel/16 магарйц|а /, -и /?/ 'Eselin /18 магарй|я /, -и pl Ese'lei / 17 магданоз го nur sg Peter'silie / 16 магданозов adj Peter'silien- магерннца /, -и pl 'Klosterküche/16 магесан adj - магьосан магесни|к nt, -ци pl = магьосник магесниц|а /, -и pl = магьосница магистрална /, -и pl Magi'slrale / 16, 'Hauptverkehrsader /16 магистрал ен, -ни adj 'Hauptverkehrs- магистрат го, -и pl Magistrat го 1 магистратура/, -и pl Magi'stratur /17 магйст|ър го, -ри pl Ma'gister го 4 магистърски adj Ma'gister- магйч|ен, -ни adj = магически магйчески adj 'magisch магй1я /, -и pl Ma'gie /16 а магма/nur sg 'Magma п 28 а магнат т, -и pl Ma'gnat т 8 магнезиев adj Ma'gnesium- магнези|й (-ят) т nur sg Ma'gnesium п 28 магнезйт т nur sg Magne'sit nt 1 магнетнчески adj ma'gnetisch магнйт nt, -и pl Ma'gnet nt 1* магнйт|ен, -на adj Ma'gnet-, ma'gne¬ tisch; - но отклонение ma'gnetische 'Abweichung / 17, Deklinati'on / 17; ~на стрелка Ma'gnetnadel /16; s полюс ma'gnetischer Pol nt 1*, Ma'gnetpol; ~ но поле ma'gnetisches Feld n 21, Ma'gnetfeld магнитизйр|ам, -am (-ax) uv, i» ma¬ gnetisieren vf <d> магнитофон nt, -иpl 'Tonbandgerät n 20, Magneto'phon n 20* магнитофон |ен, -ни adj 'Tonband-; % апарат 'Tonbandgerät n 20; ~ на лента 'Tonband n 22 магн6ли|я/, -и pl Bot Ma'gnolie/16 магьосан adj ver'zaubert магьосв|ам, -am (-ax) uv, магьос|ам, -am (-ax) v 1. ver'zaubern vt <b> be'hexen vt < b > 2. übertr (обайвам) be'zaubern vt <b> магь6сни|к m, -ци pl 'Zauberer nt 4 магьосника /. -и pl 'Zauberin /18 магьбснически adj 'Zauber- магьосничеств|о n, -a pl Zaube'rei /17, Hexe'rei /17, 'schwarze Kunst /14 мадам/od мадам) а/, -и pl Ма'dam /15 Мадейра /Ma'deira маджар|нн m, -и pl 'Ungar nt 8 маджарк|а /, -и pl 'Ungarin /18 маджарски adj 'ungarisch маджун m, -и pl 1. (сироп) 'Sirup m 1 * 2. (за облепване) Kitt nt 1* маджунйр[ам, -am (-ax) uv, v 'kitten vt мадои|а/, -и pl Ma'donna /15 a маестро nt nur sg Ma'estro nt 6 ма|жа, -жеш (-зах) uv 1. 'schmieren vt; £ филия хляб c масло 'eine 'Butterschnitte 'schmieren; (c крем, c мехлем) 'einkremen vt <a>, 'ein¬ fetten vt < a >, 'einsalben v* < a >; » обувки 'Schuhe 'einkremen; * пода c подово масло den 'Fußboden 'ölen; x c паркетин 'bohnern vt; * c катран 'teeren vt 2. (c хоросан) ver'putzen vt < b> 3. (варосвам) 'kal¬ ken v/, 'tünchen vf 4. (c боя) 'streichen vt <21 > мажор unv Mus Dur n мажор|ен, -ни adj; Mus Dur-; - на гама Dur-Tonleiter /16 мажоритарен, -ни adj; ~ на система Pol 'Mehrheitswahl /17 мажорно adv I. Mus in Dur 2. übertr 'freudig маз|а/ -й pl = мазе мазач го, -и pl Bauw 'Putzer го 4 мазв|ам, -am (-ax) uv; мазн|а, -еш (-ах) V be'streichen vt < 21 b > мазе n, -та pl 'Keller w 4 маз)ен, -ни adj 1. (тлъст) fett 2. (наца-
365 майчин пан с мазнина) 'fettig 3. (мръсен) 'schmutzig, 'schmierig 4. (лепкав) 'klebrig, dick 5. iibertr (гладък) glatt 6. iibertr (угоднически) 'schmeichle¬ risch, 'liebedienerisch O мазна Гана ein 'schmieriger Mensch m 8, 'Schmeichler m 4, 'Liebediener m 4 мазялк|а /, -и pl Bauw Putz m 1 auch iibertr мазйло «, мазила pl Po'made/16, Krem /15 мазна t мазвам мазнн|к m, -ци pl 'Schmeichler m 4, 'schmieriger Kerl m 1 * мазнин[а/, -й pl Fett « 20; животински ~ й 'tierische 'Fette; растителни ~ й 'Pflanzenfette мазн|я се, -иш се (-их се) uv 1. (угодни¬ ча, докарвам се) sich 'an biedern vr <a>, sich lieb Kind 'machen vr (на някого bei jmdm.) 2. (лицемеря) 'heu¬ cheln vi <hb> (на някого vor jmdm.) мазол m, -и pl (елин) 'Schwiele/16; (no краката) 'Hühnerauge n 20 O настъп¬ вам по ~a някого jmdm. auf die 'Hühneraugen 'treten vi < 15/sn> мазолест adj 'schwielig мазурк|а /, -и pl Ma'zurka /15 мазут m nur sg Ma'sut n 20 'шАтпиг sgMaim I; Първи ~ 'Erster Mai гмаЙ Partikel wohl, vielleicht, wie es scheint; ~ че идат wie es scheint, 'kommen sie; - това няма да стане das wird wohl nichts 'werden майк|аf -и pl 1. 'Mutter/14 a auch iibertr, я земя 'Mutter 'Erde 2. (маминото) mein Kind «213. Zool 'Muttertier n 20; свиня я 'Mutterschwein и 20 4. volkst Ka'pital «310 дете в я проплаква es ist nicht mehr zu er'tragen; сега му е ята jetzt ist der 'richtige Mo'ment da'für, това му е я та dar'auf kommt es jetzt an; ти баща, ти я du bist 'meine ('unsere] 'einzige 'Hoffnung; я му стара! ver'fluchl und 'zugenäht! маймун|а / -и pl 'Affe m 7; човекопо¬ добна я 'Menschenaffe маймунски adj 'Affen- майонез|а / -и pl Mayon'naise /16 майор m, -и pl Ma'jor m 1 * майорски adj Ma'jors- майск|и adj Mai-, 'Maien-; ~а нощ 'Maiennacht /14 майстор m, -и pl 1. (отличен специа- лйст; ръководител; творец на изкус¬ твото) 'Meister m4; - в професията си ein'Meister'seines'Faches; - стру¬ гар er fahrener 'Dreher m 4, 'Meister¬ dreher; (специалист, познавач) 'Fach¬ mann m 3; старите ~ и а) (творци на изкуството) die 'alten 'Meister pl b) (опитни специалйсти) die erfahre¬ nen 'Fachleute pl, ~ на спорта 'Mei¬ ster des Sports; ** -певец 'Meistersin¬ ger m 4 2. (занаятчйя) 'Handwerker, 'Meister 3. (стройтел) 'Baumeister O ~ съм по [в] нещо etw. aus dem Effeff be'herrschen < Ъ/hb >; ~ а го показва работата му am 'Werke er'kennt man den 'Meister; няма го ~ a das kommt nicht in 'Frage майсторй|я f -и pl 'Meisterschaft / 17, Geschicklichkeit /17 майсторк|а/ -и pl 'Meisterin /18 майсторск|и adj 1. (изкусен, опитен) 'meisterhaft 2. 'Meister-; ~o свиде¬ телство 'Meisterbrief m I майсторство « nur sg 'Meisterschaft/17, Geschicklichkeit /17 майстор! а, -йш (-йх) uv umg 'anfertigen vt <a> майтап m, -и pl umg Scherz m 1, Spaß m 2, (Flachs m 1 O вземам някого на ~ mit jmdm. 'seinen Scherz 'treiben vt < 23 > майтапчн|я m, -и pl 'Spaßmacher m 4, 'Spaßvogel m 5, 'Witzbold m 1 майтап|я се, -иш се (-йх се) uv 'scherzen vi <hb>, 'seinen Spaß 'treiben vt < 23 > (c mit 3) майчин adj 1. 'mütterlich; ~ а милувка 'mütterliche Lieb'kosung/17; - имот 'mütterlicher Be'sitz m 1, Be'sitz der 'Mutter 2. 'Mutter-; ~ а благословия 'Muttersegen m 4; ~ o мляко 'Mutter¬ milch /17 0 ~ син umg 'Taugenichts
майчински 366 т !; изказвам ~ото си мляко 'alles bis ins 'letzte 'aussagen <alhb>; ~ дом Entbindungsheim n 20; сине ~ ! umg 'Söhnchen!, 'Bürschchen! майчииск1и 1. 'Mutter-; ~a любов 'Mutterliebe / 16 2. 'mütterlich; x грижи 'mütterliche 'Fürsorge /16; x ласки 'mütterliche 'Zärtlichkeit /17 майчинство n nur sg 'Mutterschaft/17; отпуск по - 'Schwangerschaftsurlaub m I* майчиц|а /, -и pl 'Mütterchen n 23 мак (-ът) m, -ове pl Mohn m 1* макар 1. Konj ~ и, ~ че, ~ да, ~ и да wenn auch, wenn gleich, ob'wohl 2. adv 'wenigstens; кажи ~ една дума 'sage doch 'wenigstens ein Wort 3. Partikel (дано) 'hoffentlich; (вмреки) 'trotz¬ dem макар|а/, -й pl 1. 'Spule/16, 'Rolle/16 2. (скрипец) 'Aufzug m 2, 'Rolle макарони nur pl Makka'roni pl макед6н1ец m, -ци pl Make'donier m 4. Mazedonier m 4 Македония / Makedonien n 23, Ma¬ zedonien n 23 македонски adj makedonisch, maze¬ donisch макет m, -и pl 1. (проект) Ent'wurf m 2 2. (изображение) Modell n 20* 3. Buchw 'Probedruck ml 4. (имита¬ ция) At'trappe /16 макет]ен, -ни adj Modell- маков adj Mohn- максима /, -и pl Ma'xime /16 максимален, -ни adj Maxi'mal-, ma- xi'mal, Höchst-, 'höchste; ~ ни темпе¬ ратури 'Höchsttemperaturen/17 м&ксимум m nur sg 1. 'Maximum n 29 2. adv maxi'mal, 'höchstens малага f nur sg 'Malaga мала|к m, -ци pl ('männliches) 'Büffel¬ kalb n 22, 'männliches 'Jungtier n 20 малакиЩя/, -и pl 'weibliches 'Büffelkalb n 22, 'weibliches 'Jungtier n 20 маларйч1ен, -ни ad/Ma'laria-; ж комар Zool Ma'lariamücke /16 малари|я /, -и pl Med Ma'laria /15 малахйт m nur sg Geol Mala'chit m 1* малахйтов adj 1. (минерален) Ma¬ la'chit- 2. (c цвят на малахйт) ma- la'chitgrün, sma'ragdgrün малйн|а / -и pl Bot 1. (храст) 'Himbeer¬ strauch nt 2 2. (плод) 'Himbeere /16 малинов adj 'Himbeer- малииовк|а/, -и pl 'Himbeerlikör m 1 * малко adv 'wenig, ein 'wenig, 'etwas, ein 'bißchen O без ~ um ein Haar, fast; за ~ um ein Haar, fast; ~ no ~ nach und nach; ни най- ~ nicht im geringsten; преди - vor 'kurzem малоброен, -йни adj 'wenig, nicht 'zahlreich маловажен, -ни adj 'weniger 'wichtig, 'unwichtig, 'unbedeutend, 'nebensäch¬ lich маловажност / nur sg 'Nebensächlich¬ keit /17 малов|ереи, -ярна, -ерни adj 'mi߬ trauisch, 'ungläubig маловерне n nur sg 'Mißtrauen n 23, 'Ungläubigkeit /17 маловод|ен, -ни adj 'wasserarm маловр^т|ен, -ни adj « малолетен малограмотен, -ни adj nur 'wenig des 'Lesens und 'Schreibens 'kundig, 'unge¬ bildet малограмотиост/nursg 'Halbanalpha¬ betentum n 23 малодушен, -ни adj 'kleinmütig, 'furchtsam малодушие n nur sg 'Kleinmut m 1, 'Kleinmütigkeit /17 малоимотен, -ни adj be'silzarm малокръвен, -ни adj 'blutarm auch übertr малокръвие n nur sg 'Blutarmut / 12, Anä'mie / 16 a auch übertr малокултурен, -ни adj 'ungebildet, 'un¬ gehobelt малолетен, -ни adj 'minderjährig, 'un¬ mündig малолетие n nur sg = малолетство малолетство n nur sg 'Minderjährigkeit /17, 'Unmündigkeit /17 маломерен, -ни adj mit zu ge'ringen
367 мандраджия Dimensionen; » парцел zu 'kleine ['unbrauchbare] Par'zelle / 16 малообразован adj 'ungebildet, 'halbge¬ bildet малообразованост / nur sg 'Unbildung /17, 'Halbbildung/17 малотра|ен, -йни adj kurz, nicht 'dau¬ erhaft, 'kurzlebig малоум[ен, -ни adj 'schwachsinnig малоумие n nur sg 'Schwachsinn m 1 * малоценен, -ни adj 'minderwertig малоценност/nur sg 'Minderwertigkeit / 17; комплекс на - 'Minderwertig¬ keitskomplex m 1 малочйслен adj — малоброен малтретирам, -аш (-ах) uv, v mal- trä'tieren vf, miß'handeln vt < b > малц (-ът) m nur sg Malz n 20 малцина adv 'wenige, 'eine ge'ringe 'An¬ zahl /17; ~ мъже 'eine ge'ringe 'An¬ zahl von 'Männern малцннств|о n, -ä pl 'Minderheit / 16, 'Minderzahl/17; национално « na¬ tionale 'Minderheit малцов adj Malz- малчуган m, -и pl umg 'Junge m 4, Knirps m 1, 'Bengel m 4 мал|ък, -хи adj 1. klein; когато беше £ als er klein war; по-малкият брат der 'kleinere ['jüngere] 'Bruder m 5 2. (не¬ значителен) ge'ring 3. (къс) kurz O ep » Ling 'kleines Jer n 24, 'vorderer reduzierter Vo'kal m 1; (съвременен български език) 'Weichheitszeichen n 23; Малката мечка Astr 'Kleiner Bar m 8; ~ ko име 'Vorname m 7 a; « сечко 'Februar m I*; от » von klein auf мама/ииг sg l.'Mama /15, 'Mutter / 14 a 2. (обръщение към детето) мами, мама mein Kind п 21 3. (на мама) 'М utters маматарк|а / и. манатарк|а /, -и pl 'Steinpilz т 1 мамин adj 1. (на мама) 'Mamas, 'Mutters 2. (обръщение към децата 'Anrede für die 'Kinder) маминият mein 'Junge m 4, mein Sohn m 2; мамината 'meine 'Tochter / 14 a; маминото mein Kind и 21; мами¬ ните 'meine 'Kinder pl O ~ син 'Muttersöhnchen n 23 3. мамини (домът и семейството на мама) Haus п 22 und Fa'milie/16 der 'Mutter мамонт m, -и pl Zool 'Mammut n 24 мамул m, -и pl volkst 'Maiskolben m 4 мам{я, -иш (-йх) uv 1. (лъжа) 'täuschen vt 2. (животно Tier) 'anlocken vt < a > 3. übertr (привличам) 'locken vt, vi <hb> 4. übertr (изневерявам) 'untreu 'werden vi <18/sn> (някого jmdm.), be'lrügen vt, vi < 40 bjhb >; s ce sich 'täuschen vr мана / nur sg 'Falscher 'Mehltau m 1* манастир m, -и pl 'Kloster n 5; Рилски ~ 'Rilakloster манастирски adj 'Kloster- манаф m od манафин m, -и pH. veralt 'Türke m 8 aus Klein'asien 2. übertr vulg (хомосексуалйст) Homosexuel¬ ler m 7+ , 'Homo m 6 мангал m, -и pl 'Kohlebecken n 23 манган m nur sg Man'gan n 24 манганови^Man'gan-; ~ а руда Man- 'ganerz n 20 манго m, -вци pl verächtl Zi'geuner m 4 мандал|о n, -a pl 'Türriegel m 4 мандарин m, -и pl Hist Manda'rin m 1 * мандарин|a/ -и pl Bot Manda'rine/16 мандйт m, -и pl Man'dat n 20 мандатен, -ни adj Man'dats-; ~ на комисия Man'datsprüfungskommis- sion /17 мандатьбр m, -и pl Manda'tar m 8, Beauftragter m 7+, Bevollmächtigter m T мандж|а/, -и pl 'Essen n 23, 'Speise/16, Ge'rieht n 20 мандолйн|а/, -и pl Mus Mando'line/16 мандолнн1ен, -ни adj Mando'linen- мандр|а / -и pl Senne'rei/17 'Sennhütte /16; Molke'rei /17 мандраджийски adj Senne'rei-, Mol- ke'rei- мавдраджи|я nt, -и pl 'Senner m 4 Be¬ wirtschafter m 4 'einer 'kleinen Mol¬ ke'rei
маневра 368 маневр|а/, -и pl 1. Ma'növer п 23 auch überir 2. Eisenb Ran'gieren n 20* маневрен adj 1. Ma'növer- 2. Ran'gier-; - локомотив Ran'gierlok n 24 маневрйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. ma¬ növrieren vi <d/hb> 2. Eisenb ran- 'gieren vi <d/hb> манеж m, -и pl Ma'nege/16; 'Reitbahn /16, 'Reitschule /16 манекен m, -и pl 1. (витрина) Mo'dell- puppe /16 2. (шивач) 'Schnei¬ derpuppe 3. (модно ревю) 'Manne¬ quin n 24, 'Vorführdame/16 4. übertr (фигурант) 'Strohpuppe / 16, Mario- 'nctle /16 манерк|а / -и pl 'Feldflasche / 16, 'Trinkflasche манна [K m, -ци pl Be'sessener m 7% 'manischer Mensch m 8 маниачески adj 'manisch, be'sessen маниачк|а/ -и pl Besessene/19, 'mani¬ sche Frau /17 маниер m, -и pl Ma'nier /17 маниер|ен, -ни adj manie'riert маниернич|а, -иш (-йх) uv manie'riert tun vi <2S/hb>, sich unnatürlich [ge'spreizt, ge'künstelt] ver'halten vr <3b> маниерност f nur sg Manieriertheit / маникюр m, -и pl Mani'küre / 16 манипулация /, -и pl Manipulati'on /16, 'Handhabung /17, 'Zurichtung /17, Be'arbeitung/17 маннлулйр|ам, -аш (-ах) uv, v ma¬ nipulieren vt <d>, be'arbeiten vr < b >, 'zurichten vt < a >, 'handhaben vt маиифактура / nur sg 1. (ръчно тъка¬ ни изделия) 'Web- und 'Wirkwaren /16/pl 2. (текстилни изделия) Textil¬ waren, Manufak'turwaren 3. Hist (предприятие) Manufaktur / 17 манифактур ен, -ни adj Manufak'tur- маннфактурист m, -и pl Manufaktu'rist m 8 манифест m, -и pl Mani'fest n 20* манифестант m, -и pl Demonstrant m 8 манифестация /, -и pl 1. Demonstra¬ tion /17; първомайска % 'Maide¬ monstration 2. übertr Manifestation/17, 'Kundgebung /17, Bekundung /17 манифестйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. de¬ monstrieren vi < djhb > 2. übertr ma¬ nifestieren vt <d>, be'kunden vt <b> манн|я / -и pl Ma'nie / 16 a; ~ на преследване Verfolgungswahn m 1 манкнр|ам, -аш (-ах) uv, v sich 'drücken vr (от von J) манлнхерк|а/ -и pl Mil 'Mannlicherge¬ wehr n 20* маномет|ър m, -ри pl Mano'meter n 23 маносв|ам се, -аш се (-ах се) uv; манос|ам се, -аш се (-ах се) v vom 'Falschen Brand be'fallen 'werden vi < 18 jsn> мансард|а /, -и pl Man'sarde /16 мансард|ен, -ни adj Man'sarden- манталитет m nur sg Mentalität /17 мантн|я/, -и pl 'Umhang m 2 мант|о n, -ä pl 'Damensommermantel m 5 маншет m, -и pl Man'schette/16 маншон m, -и pl Muff m 2 маран я/ -й pl 1. (жега) 'Schwüle /16, 'Hitze /16 2. (трептение на въздуха) 'Flimmern n 23 der Luft маргарин m nur sg Marga'rine /16 маргаринов adj Marga'rine- маргарит m nur sg 'Perle /16,'Perlen Pl маргарнт|ен, -ни adj 'Perlen- маргарйтк|а / -и pl Bot 'Weiße 'Wu¬ cherblume /16, Marge'rite /16 мари Partikel umg wird der Anrede von Frauen zugefügv. ~ жено! Frau! марйна/nur sg Ma'rine/16, 'Flotte/16 марннов|ам, -аш (-ах) uv, v marinieren vt <d> маринован adj mariniert; ~ и чушки mari'nierte 'Paprikaschoten /16//»/ марионет|ен, -ни adj Mario'netten- марионетка / -и pl Mario'nette /16 марк|а/, -и pl 1. 'Marke/16; пощенска ж 'Briefmarke; фабрична » Fa'brik- marke 2. Fin Mark /
369 маслар маркиз т, -и pl Mar'quis т маркйз|а /, -и pl Mar'quise/16 маркизет т, -и pl Marki'sette т маркизетен adj Marki'sett- маркйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (обозна¬ чавам) mar'kieren vr < d >, 'kennzeich¬ nen v/; ж пътя den Weg mar'kieren ['kennzeichnen] 2. Hdl (поставям фаб¬ ричен знак) mit dem Fa'brikzeichen ver'sehen vt < 19 b > 3. Hdl (поставям цената) 'auszeichnen vt <a>; » стока 'eine 'Ware 'auszeichnen 4. (кел¬ нер 'Kellner) umg 'bongen vi <hb>; (на автоматичната каса auf der Re¬ gistrierkasse) 'drücken vi <hb> марксйз|ъм (-мът) m nur sg Marxismus m 11 марксист m, -и pl Mar'xist tn 8 марксйстк а /, -и pl Mar'xistin / 18 марксйстк|и adj marxistisch марксйчески adj marxistisch маркуч m, -и pl Schlauch m 2 марл|я /, -и pl Ver'bandmull m 1 мармалад m, -и pl Marme'lade /16 мармеладен adj Marme'laden- мародер m, -и pl Marodeur [..'doir] m 1 * мародерствув|ам, -am (-ax) uv maro- 'dieren vi <d/hb> Марс m nur sg Astr Mars m марсилеза / nur sg Marseil'laise / мароканец m, -ци pl Marokkaner m 4 марокански adj marokkanisch Мароко n Ma'rokko март m nur sg März m 1 мартениц|а/ -и pl rot-weißes Anhängsel, das man am 1. März nach Volksbrauch mit besten Wünschen für die Gesundheit überreicht, 'Marteniza / мартенски adj März- мартйнк|а f -и pl Mar'tinigewehr n 20* марул|я f, -и pl Bot 'Gartenlattich m 1*, 'Gartensalal m 1 марципан m, -и pl 'Marzipan n 20* марципанов adj 'Marzipan- ’марш (-ът) m, -ове pl Marsch m 2 auch Mus 2марш Interj: ходом ~ ! im 'Gleich¬ schritt - marsch!; бегом ~ ! im 'Lauf¬ schritt - marsch!; кръгом ~! kehrt - marsch! маршал m, -и pl 'Marschall m 2 маршалски adj 'Marschall-; ~ жезъл 'Marschallstab m 2 маршировк|а f, -и pl Marschieren n 23, Marsch m 2 марширув|ам, -am (-ax) uv mar'schieren vi <djhb> маршов adj Marsch-; ~ а стъпка 'Marschschritt m 1 маршрут m, -и pl 'Marschroute / 16, 'Reiseroute мар{я, -иш (-йх) uv: не s nicht be'ach- ten v/ < b > (за нещо ctw.), 'gleichgül¬ tig sein < В > (за нещо gegen'über 3) мас / nur sg Fett n 20, Schmalz n 20 ‘мас|а/, -и pl (мебел) Tisch m 1 ‘Macia j\ -и pl (вещество, множество) 'Masse / 16 масаж m, -и pl Mas'sage /16 масажйр|ам, -аш (-ax) uv, v mas'sieren v/ <d> масажйст m, -и pl Mas'seur m 1* масажйстк|а j, -и pl Mas'seuse f 16 масал m, -и pl umg Witz m 1 масйв m, -и pl Mas'siv n 20* масйв|ен, -ни adj mas'siv масйвност / nur sg Massivi'täl / 17 маск|а / -и pl 'Maske /16; посмъртна a 'Totenmaske; противогазова « 'Gasmaske O свалям ~ ата някому jmdm. die 'Maske vom Ge'sicht 'reißen < 21 >; бал c маски 'Maskenball m 2 маскар|а /, -й pl 'Frechling m 1*, 'schamloser Kerl m 1 * O направих го мат и » umg ich 'habe ihn zur 'Minna ge'macht маскар|я, -йш (-йх) uv be'schämen vt <b>; mit 'Schande be'decken vt <b> маскйр|ам, -аш (-ax) uv, v maskieren vt < d >; Mil 'tarnen vt\ ä ce sich mas¬ kieren vr; Mil sich 'tarnen vr маскнровк|а / -и pl Verkleidung / 17, Maskierung / 17; Mil 'Tarnung / 17 маскировъч|ен, -ни adj Mil Tarn- маслар (-ят) m, -и pl 'Butterhändler m 4 24 Wtb. Bulg-Dl
масларски 370 масларски adj 'Butter- маслен adj 1. (от краве od биволско масло) 'Butter-; ~а торта 'Butter¬ torte /16 2. (съдържащ много мазнина) fett; ~ о сирене fetter 'Käse т 4; ~ о мляко 'fette Milch / 17 3. Fett-; ~ о петно 'Fettfleck m l 4. (от олио od минерално масло) Ö1-; - а боя 'Ölfarbe /16; ~ а картина 'Ölge¬ mälde «23; ~ о петно 'Ölfleck т 1 * 5. (присъщ на олио) 'ölig; - блясък 'öliger Glanz m 1 масленйц|а / -и pl 'Ölkanne /16 масленк|а /, -и р/1. Kochk 'Butterkeks т 1 2. Bot 'Butterpilz т 1 масленост / nur sg 'Fettgehalt т 1 * маслйн|а / -и pl O'live /16 маслйнен adj O'liven-; - о клонче 'Öl¬ zweig т 1 маслйнов adj O'liven-; - о масло O'livenöl п 20*; ~ о клонче 'Ölzweig т 1 масло п, масла pl 1. (млечен продукт) ' Butter/17; прясно - 'frische'Butter; биволско - 'Büffelbutter; краве ~ ' Kuh butter 2. (олио; минерално -) Ö1 п 20*; етерни масла ä'therische 'öle; машинно ~ Ma'schinenöl; ро¬ зово «V 'Rosenöl; слънчогледово ~ 'Sonnenblumenöl 3. Fett п 20; рас¬ тително - 'Pflanzenfett 4. Tran т I; рибено - Lebertran О ще му светя маслото ich 'werde ihn ins 'Jenseits befördern; всичко върви по мед и ~ 'alles geht glatt; 'alles ist in 'Butter маслобойн|а / -и pl 'Ölmühle / 16, 'Ölpresse /16 маслода|ен, -йни adj 'ölhaltig, Ö1-; ~ йни растения 'Ölpflanzen / 16//>/; ~ йни култури 'Ölsaaten /17//?/ масов adj 'Massen-; - а организация 'Massenorganisation /17 масовнзацмя fnur sg 'Einbeziehung/17 der 'breiten 'Massen; ~ на селското стопанство 'durchgehende Verge¬ nossenschaftlichung / 17 der 'Land¬ wirtschaft масовизнр|ам, -am (-ax) uv, v die 'breiten 'Massen 'einbeziehen vt < 32 b >; s селското стопанство die 'durchgehende Vergenossenschaftli¬ chung 'durchführen vt < a >; « ce für die 'breiten 'Massen 'zugänglich 'wer¬ den v/ < 18/s«> масовй{к m, -ци pl Funktionär nt 1 * für 'massenpolitische 'Arbeit масово adv 'massenhaft, in 'großen 'Massen масовост / nur sg 'Breite /16 масраф m, -и pl voikst 'Ausgabe / 16, 'Kosten pl маст[еи, -ни adj Fett- масти nur pl 'tierische 'Fette n 20//?/ мастйк!а /, -и pl Ma'stika m 6, 'Anis¬ schnaps m 2 мастилен adj 'Tinten- мастйлниц|а / -и pl 'Tintenfaß n 22 мастйло n, мастила pl Tinte / 16; симпатично ~ Ge'heimtinte; (поли¬ графия) 'Farbe /16 масур m, -и pl 1. (макара) 'Spule/16 2. Bot (стебло) 'Stengel m 4, Stiel m 1 3. (царевичен плод) 'Maiskolben m 4 4. (коса) 'Locke /16 маещаб m od машйб m, -и рГ Maßstab m 2 масълце n, масълца pl 'Butler/17 мат m nur sg Schach Matt n 20; давам ~ Matt 'bieten vt < 32 > математй|к m, -ци pl Mathe'matiker m 4 математика fnur sg Mathematik /17 математнч|ен, -ни adj = математи¬ чески математически adj mathe'matisch математйчк|а /, -и pl Mathe'matikerin /18 •’ матер!ен, -ни adj 'Mutter-; « език 'Muttersprache /16 материал m, -и pl Materi'al «31; учебен ~ 'Lehrstoff m 1; строителни ~ и 'Baumaterial материален, -ни adj materiell; * стимул maleri'eller 'Anreiz m 1 материализъм (-мът) m nur sg Mate¬ rialismus m 11; диалектйчески a dialektischer Materialismus; истори¬ чески ~ historischer Materialismus
371 маша материалйст т, -и pl Matcria'list т 8 материалистйч1ен, -ни adj materiali¬ stisch материалистически adj = материа- листйчен матери|к т, -ци pl 'Festland п 22, Konii'nent m 1 * матерн|я/ *и pl 1. Phil Ma'terie/16 2. (вещество) Materi'al п 31 3. Text Stoff т I 0 учебна & 'Lehrstoff матерк|а /, -и pl = манерка матйр1ам, -аш (-ах) uv mat'tieren vt <d> матк|а / -и pl 1. Anat Ge'bärmutter / 14 a 2. (пчела) 'Bienenkönigin /18 матов adj matt маточин а /, -и pl Bot Me'lisse /16 маточ|ен, -ни adj 1. Anat 'Uterus-, Ge'bärmutter- 2. (пчеларство) 'Köni¬ ginnen- матра|к nt, -ци pl 'Stahlmatratze матриархал|ен, -ни adj matriarchalisch матрнархат nt nur sg Matriar'chat n 20* матрйц|а/, -и pl Ma'trize/16 матрос m, -и pl Ma'trose m 7 матроски adj Ma'trosen- матура/nur sg Abi'tur n 20*, 'Reifeprü¬ fung/ 17 матуритетен, -ни adj Abi'tur- маузер nt, -и pl 'Mauserpistole /16 маузерк|а f, -и p! 'Mausergewehr n 20* махагбн m, -и pl Maha'goni n 24 махагонов adj Maha'goni- махал|а/, -й pl (град) 'Stadtviertel n 23; (село) 'Viertel n 23; горна s 'Ober¬ dorf n 22 махален!ец nt, -ци pl 'Nachbar m 7; 'Mitbewohner m 4 im 'Viertel махаленк|а /, -и pl 'Nachbarin / 18, 'Mitbewohnerin /18 im 'Viertel махал£нск|и adj 'Stadtviertel- O ~ o свидетелство 'Leumundszeugnis n 27 махал Io n, -a pl 'Pendel n 23 мах|ам, -аш (-ах) uv 1. (клатя, движа) 'schwingen vt <27>, 'schwenken vt; той ~ а знамето er schwenkt die 'Fah¬ ne; 'winken vi <hb>, той -«ас кърпа er winkt mit dem Tuch; той ~a c ръка er winkt mit der Hand; 'wedeln vi <hb>; x опашката mit dem Schwanz 'wedeln махан|а/, -й pl volkst 'Fehler nt 4 махарадж|а f, -й pl Maha'radscha m 6 махв|ам, -аш (-ах) uv; махн|а, -еш (-ах) у 1. (клатя, двйжа) 'schwingen vt <27>, 'winken vi <hb> 2. (бия) 'schlagen vt <3> 3. (отстранявам) beseitigen vt < b > 4. (свалям) 'abneh¬ men vt < 16 a> махленски adj =■ махаленски махмудй1я / -и pl 'Goldstück n 20* махмуз m, -и pl 'Spore /16 махмурлп|я, -и adj nur m und pl umg ver'katert; - съм ich 'habe 'einen 'Kater махмурлук m nur sg 'Kater m 4, 'Kat¬ zenjammer m 4 махна f махвам махов adj\ ~ o колело 'Schwungrad n 22 ' маховй|к m, -ци pl 'Schwungrad n 22 махорка / nur sg Ma'chorka nt 4 мац|ам, -аш (-ах) uv be'schmieren vt <b> (нещо c нещо etw. mit etw. i), 'schmieren vt (нещо на нещо etw. auf etw. 4) макв|ам, -аш (-ах) uv; мацн|а, -еш (-ах) V be'schmieren vt < b > (нещо c нещо etw. mit etw. J), 'schmieren vt (нещо на нещо etw. auf etw. 4) мач (-ът) m, -ове pl Spiel n 20*,'Wett¬ kampf m 2; футболен - 'Fußballspiel; волейболен - 'Volleyballwettkampf мачк|а /, -и pl = котка мачк|ам, -аш (-ах) uv I. (омачквам) 'quetschen vt, 'drücken vt, vi <hb>; (хартия Pa'pier) zer'knüllen vt < b >; (облекло 'Kleidung) zer'knittern vt <b> 2. (смачквам) zer'quetschen vt <b>; (c крака mit dem Fuß) zer- 'treten vt < 15 b >; (плодове Obst) 'pressen vt, ent'saften vt < b > 3. übertr (угнетявам) be'drücken vt < b >; (народ Volk) unterdrücken vt < b > мачт‘а /, -и pl Mast m I маш|а /, -й pl 1. (за печка)'Ofenzange
машина 372 / 16, 'Ofengabel / 16 2. (за косата) 'Haarzange 3. überir (оръдие) 'Werk¬ zeug п 20 машйн|а / -и pl 1. Ma'schine / 16; земеделска « 'landwirtschaftliche Ma'schine; дьждовална s Be'riese- lungsanlage / 16; шевна » 'Nähma¬ schine; пишеща ж 'Schreibmaschine; а за месо 'Fleischwolf т 2 2. (лека кола) Personenauto п 24 3. volkst (локомотив) Lokomo'live/16 4. (печ¬ ка) 'Küchenherd т 1 машинал|ен, -ни adj me'chanisch, 'un¬ bewußt машинално adv me'chanisch, 'unbewußt машинария / nur sg Maschinerie /16 a машинаци|я f -и pl Machinati'on / 17 машйн|ен, -ни adj Maschinen-; а ин¬ женер Maschinenbauingenieur m 1*; ~ но масло Ma'schinenöl n 20* машинизация /nur sg 'Ausrüstung /17 mit Maschinen машинизйр|ам, -аш (-ах) uv mit Ma¬ schinen 'ausrüsten vt <a> машинист т. -и pl Maschi'nist m 8; (на локомотив) Lokomo'tivführer m 4 машиийстк1а /, -и pl Maschi'nistin / 18 машинно-трактор1ен, -ни adj: ~ на станция, A bk MTC Ma'schinen-und- Trak'loren-Stati'on /17, Abk MTS машннознание n nur sg Maschinenkun¬ de / 16 машинопис m nur sg Maschinenschrei¬ ben n 23 машянопйс|ен, -ни adj maschinenge¬ schrieben; ~ на страница 'Schreibma¬ schinenseite /16 машинопйс|ец nt, -ци pl Ma'schinen- schreiber m 4 машннопйск|а / -и pl Stenoty'pistin /18 машиностроене n nur sg Ma'schinenbau m 1 машииостроение n nur sg = машино¬ строене мащаб m, -и pl = маеща6 мащерка / nur sg Bot 'Thymian nt 1 * мащех|а/, -и pl 'Stiefmutter/14a auch übertr мащянски adj Stiefmütterlich ма1я, -еш (-ях) uv 'aufhalten vt < 3 a >; ж ce 'zögern vi <hb>, 'zaudern vi <hb>, 'warten vi <hb> мая / nur sg 'Hefe /16 мая|к m, -ци pl 'Leuchtturm nt 2, 'Leuchtfeuer n 13 маясъл nt nur sg — хеморойди мебел f -и pl 'Möbel n 23; мека ~ 'Polstermöbel мебел|ен, -ни adj'Möbel-; ~ на фабри¬ ка 'Möbelfabrik /17 мебелйр|ам, -аш (-ах) uv, vmö'blieren vt <d> мебелйран adj mö'blierl мебелировк|а /, -и pl 'Einrichtung /17, 'Wohnungseinrichtung/, Mobili'ar n 20* мебелйст nt, -и pl 'Möbeltischler nt 4 мегаломания / nur sg 'Größenwahn nt I* мегдан m, -и pl Platz nt 2 0 деля - c някого mit jmdm. 'wetteifern vi <hb>; излйза на ~ ans 'Tageslicht 'kommen vi <33/sn> ‘мед (медът) nt nur sg 'Honig nt 1* O върви ми по ~ и масло es geht bei mir wie ge'schmiert, bei mir klappt 'alles 2мед / nur sg 'Kupfer n 4 медал nt, -и pl Me'daille/16; златен ~ 'Goldmedaille медальон m, -и pl Medaillon [..dal'joq] n 24 ‘меден adj 'Honig-; (сладък) 'honigsüß; (мелодичен) me'lodisch, süß O ~ месец 'Flitterwochen /16//?/ 2мед!ен, -ни adj 'Kupfer-, 'kupfern; ~ на епоха 'Kupferzeit / 17 медй|к nt, -ци pl Mediziner m 4; (студент) Medizinstudent nt 8 медикамент nt, -и pl Medika'ment n 20* медицйна/nur sg Medizin/17; съдебна ~ Ge'richlsmedizin медицйнск|и adj 1. medizinisch; ж факултет medizinische Fakuität /17 2. (лекарски) 'ärztlich; ~ а помощ 'ärztliche'Hilfe/16; - o свидетелство 'ärztliches At'test «20; ~ а сестра od медсестра 'Krankenschwester /16
373 меланхолен медйчк|а /, -и pl Medi'zinerin / 18; (студентка) Medizinstudentin /18 медни|к т, -ци pl od менци pl 'Kupfer¬ kessel т 4 медночервен adj 'kupferfarben медовина/nur sg Met m 1, 'Honigwein m 1 медонос|ен, -ни adj 'honigspendend медуз|а f -и pl Zool Me'duse / 16, 'Qualle/16 межд|а/, -й pl 'Feldrain m 1 *, 'Flurgren¬ ze /16 междиЦа f -й pl 'Zwischenraum m 2, 'Abstand m 2 междйЦен, -ни adj 'Zwischen-; ~ но разстояние 'Abstand m 2 между präp I. 'zwischen; той сяда ~ мене и сестра ми er setzt sich 'zwi¬ schen mich und 'meine 'Schwester; той седи ~ мене и сестра ми er sitzt 'zwischen mir und 'meiner 'Schwe¬ ster; отношенията ~ двете държави die Beziehungen 'zwischen 'beiden 'Staaten; ~ 6 и 7 ч. 'zwischen 6 und 7 Uhr; разликата ~ мене и тебе der 'Unterschied m 1 'zwischen mir und dir 2. (всред) 'unter; ~ децата 'unter (den) 'Kindern; - хората 'unter (den) 'Leuten ['Menschen]; разпределям нещо - всички etw. 'unter 'alle 'auf¬ teilen vi < a >; ~ нас казано 'unter uns ge'sagt; ~ четири очи 'unter vier 'Augen; ~ другото 'unter 'anderem O ~ това in'zwischen; ~ впрочем 'übrigens междувременно adv inzwischen междуградски adj: * разговор Tel 'Ferngespräch и 20; ~ o шосе 'Fem(verkehrs)straße /16 междудържавен, -ни adj 'zwischen¬ staatlich междуметие и, -я pl Gramm Inter¬ jektion /17 международен, -ни adj internatio'nal междуособ|ен, -ни adj 'innere; ~ни борби 'innere 'Kämpfe m 2jpl\ ~ на война 'Bürgerkrieg m 1 междуособица /, -и pl 1. (вътрешни борби) 'innere Auseinandersetzungen / 17jpl 2. (размирици) 'innere 'Unru¬ hen / 16jpl 3. (гражданска война) 'Bürgerkrieg m 1 междупланет|ен, -ни adj interplane'tar междуправйтелствен adj: ~ а комисия ge'meinsame Re'gierungskommission /17 междуселищ|ен, -ни adj: « път 'Land¬ straße / 16, Ver'bindungsstraße; ~ но набиране Tel 'Selbstwählfernsprech¬ verkehr m 1; Ж разговор Tel 'Fern¬ gespräch n 20 междуселски adj: - път Feldweg m 1 междусъюзнически adj: Междусъюз¬ ническа война 2. 'Balkankrieg m 1 (1913) междучасЦе n, -я pl 'Pause / 16; голя¬ мото » 'große 'Pause мезе n, -та pl 'Zuspeise / 16 zum Wein oder Schnaps, 'Gabelbissen m 4 0 взеха ме на - man hat 'seinen Scherz mit mir ge'trieben мек adj weich; (нежен) zart; ~ o време 'mildes 'Wetter m 4; ~ а мебел 'Pol¬ stermöbel «23; ~ а шапка Hut m 2 мекйц|а/, -и pl eine Art 'Krapfen m 4 мекичар (-ят) m, -и pl 'Krapfenbäcker m 4 мекичарннц|а/, -и pl 'Krapfenbäckerei /17 , , меко adv weich; (леко) mild; (нежно) zart мекост/nur sg 'Weichheit /17 мекосърдеч|ен, -ни adj 'weichherzig мекота / nur sg = мекост мекотел|о n, -и pl Zool 'Weichtier n 20 мекошав adj (слаб физически) ver¬ weichlicht, 'schwächlich; (слаб ду¬ шевно) weich, 'nachgiebig мекошавост / nur sg 'Nachgiebigkeit /17; 'Weichlichkeit/17 мексикан|ец m, -ци pl Mexi'kaner m 4 мексикански adj mexi'kanisch Мексико л 'Mexiko меланж m nur sg Me’lange /16; (кафе c мляко) 'Milchkaffee m 6 меланхол|ен, -ни adj melancholisch
меланхолии 374 меланхолй|к т, -ци pl Melan'choliker т 4 меланхоличен, -ни adj melancholisch меланхолйчески adj = меланхоличен меланхолйчк1а /, -и pl Melan'cholikerin /18 мелаихолйчност f nur sg Melancholie /16а, 'Schwermütigkeit/17 меланхолия f nur sg Melancho'lie/16a, 'Schwermut /17 меласа / nur sg Me'lasse /16 мелез m, -и р/ 1. Biol 'Bastard m 1*, Hy'bride 2. (човек) 'Mischling m 1 * мелез|ен, -ни adj 'Bastard- мелиоратнвен, -ни и. мелиорационен, -ни adj Meliorati'ons- мелнорация /, -и р! Melioration /17 мйлниц|а/,-иp/'MühIe/16; вятърна ж 'Windmühle; водна ж 'Wassermühle мелннчйр (-ят) т, -и pl 'Müller т 4 мелничарски adj 'Müller- мелннч]ен, -ни adj Mühl-; ж камък 'Mühlstein т 1 мелодйчен, -ни adj me'lodisch мелоди|я /, -и pl Melo'die/16 а мелодрам|а /, -и pl Melo'drama п 28 а мелодраматйч|еи, -ни adj melodrama¬ tisch мел|я, -еш (млях) uv 1. 'mahlen vt 2. übertr (говоря) 'reden vi <hb>, 'quasseln vi <hb>, 'quatschen vi <hb> мембран[а /, -и pl Mem'bran /17 мемоар m. -и pl 1. (изложение) Me- 'moire n 24, 'Denkschrift /17 2. nur pl (спомени) Me'moiren pl, Erinnerun¬ gen fV/pI мемоар|ен, -ни adj Me'moiren- меморандум m, -и pl Memo'randum n 28 менажери|я /, -и pt Menage'rie /16 a менгеме n, -та pl 'Schraubstock m 2 менз!а /, -и pl 'Mensa /17 мензур|а/, -и pl Men'sur / 17 менингйт m nur sg Med 'Hirnhautent¬ zündung/ 17 менйтба/nur sg Gramm Flexi'on / 17 менйтелниЩа /, -и pl Fin 'Wechsel m 4 менлйв adj veränderlich менструация f -и pl Med Menstruati- 'on /17 мента / nur sg Bot 'Pfefferminze / 16 ментов adj ’Pfefferminz- ментовк а/, -и pl 'Pfefferminzlikör m 1 * ментол m nur sg Men'thol n 23 менует m, -и pl Menu'ett n 20 меицн T медник менче n, -та pl 'kleiner 'Kupferkessel m 4 меншевйз|ъм (-мът) m nur sg Pol Men- sche'wismus m 11 меншевншки adj Pol mensche'wistisch мето «, -та pl Me'nü n 24, 'Speisenfolge /16 мен|я, -йш (-йх) uv (изменям, проме¬ ням) 'ändern vt, ver'ändern vt < b >; (обменям) 'wechseln vt; меня пари Geld 'wechseln; (разменям) 'tauschen vt, Austauschen vt <a>; ж се sich 'ändern vr, sich ver'ändern vr мер[а / -й pl Ge'meindeweide / 16, Ge'meindewiese /16 мера(к m, -ци pl (желание) 'Herzens¬ wunsch m 2; (грижлйвост) 'Hingabe /16, 'Sorgfalt/17 мераклй|я m, -и pl I. 'Liebhaber m 4, Freund ml; - за песни Freund des Ge'sanges, 'Liederfreund 2. (грижлив човек) 'sorgfältiger [gewissenhafter] Mensch m 8 мерач m, -и pl 1. (земемер) 'Landver¬ messer m 4, Ver'messer 2. Mil Richtka¬ nonier m I*, 'Richtschütze m 7 мер ен, -ни adj 1. Maß-; ~ на единица 'Maßeinheit / 17 2. (равномерен) 'gleichmäßig, 'rhythmisch мержел|ея се, -ееш се (-ях се) uv 'schim¬ mern vt, 'undeutlich zu 'sehen sein <B> мерзав|ец m, -ци pl Schuft m 1, 'Schurke m 7 мерзост/, -и pl 'Niederträchtigkeit/17, 'Schurkenstreich m 1, 'Schuftigkeit /17 мерз|ък, -ки adj 'abstoßend, 'nieder¬ trächtig, 'schuftig меридиан m, -и pl Meridi'an m 1 * мернлк|а/, -и pl 1. (мерило) Maß n 20,
375 местоположение 'Maßstab m 2 2. (метър) 'Metermaß w; (метални грамове) Ge'wicht п 20 мерйл|ои, -аplMaß« 20, 'Maßstabт 2; übertr Kri'terium п 31 меринос т, -и pl Me'rinoschaf п 20 мериносов adj Me'rino- мермер т, -и pl = мрамор мерни|к т, -ци pl 1. Mil Vi'sier п 20* 2. übertr (взискателност) 'Ansprüche т 2/pl, 'Anforderungen /17//?/ вдигам ~ ка 'höhere 'Anforderungen 'stellen vt меродав(ен, -ни adj 'maßgebend, 'ein¬ flußreich меродй|я /, -и pl Ge'würzkraut n 22 O на всяко гърне « 'einer, der über'all 'seine 'Nase hin'einsteckt мероприятие n, -я pl 'Maßnahme/16 мерсй Partikel umg 'danke мер|я, -иш (-йх) uv 1. (големина Größe) 'messen vt < 15 > 2. (тегло Ge'wicht) 'wiegen vt <32>, 'wägen vt <6>; übertr x си думите 'seine 'Worte 'abwägen 3. (пробвам) 'anprobieren vt <a> 4. (целя се) 'zielen vi <hb>; (оръжие 'Waffe) 'treffen vt <16> 5. übertr (възнамерявам) hin'auswol- len vi <a/AA>, beabsichtigen vt <b>; x се 1. (сравнявам се) sich 'messen vr, sich vergleichen vr < 21 b/Ab > (c mi 13)2. (съревновавам се) 'wetteifern vi <hb> (c mit 3) 3. (прицелвам се) zielen vi <hb> месал m, -и pl Tuch n 22; (трапеза Tafel) 'Tafeltuch, 'Tischtuch месар (-ят) m od месар[ин m, -и pl 1. 'Fleischer m 4 2. (любител на месо) 'Fleischesser m 4 месарниЩа / -и pl Fleische'rei / 17, 'Fleischerladen m 5, 'Fleischwarenge¬ schäft n 20 месарски adj 'Fleischer-; ~ занаят 'Fleischerhandwerk n 20 месарство n nur sg 'Fleischerhandwerk n 20 мес|ен, -ни adj Fleisch-; ~ни произ¬ ведения 'Fleischwaren /16//?/ O ~ ни заговезни der 'letzte 'Abend vor der 'ersten 'Fastenwoche 'während der 'Osterzeit месест adj 'fleischig месец m, -и pl 1. 'Monat m 1*2. (луна) Mond m 1 месеч|ен, -ни adj 1. 'monatlich, 'Mo¬ nats-; ~ но списание 'Monats¬ zeitschrift /17 2. Mond-; ~ на свет¬ лина 'Mondlicht n 21 месечина / nur sg 1. (лунаХМоп0 m 1 2. (лунна светлина) 'Mondschein m 1; no ~ im 'Mondschein месечко m nur sg Mond m 1 месечни|к m, -циpl 'Monatszeitschrift/17 месинг m nur sg 'Messing n 23 месингов adj 'Messing- меснат adj = месест мес|о л, -ä pl 1. Fleisch n 20 2. nur pl 'Körper m4 3. (плод Frucht) 'Frucht¬ fleisch O пушечно s Ka'nonenfutter n 23 месода[ен, -йни adj Fleisch- месокомбинат m, -и pl 'Schlachthof m 2 месопродавннц|а /, -и pl 'Fleisch- und 'Wurstwarengeschäft и 20 месояд|ен, -ни adj 'fleischfressend мест|ен, -ни adj 1. 'örtlich, lo'kal; ~ на упойка 'örtliche Be'täubung / 17; 2. (тукашен) 'einheimisch, 'hiesig; ~ но производство 'einheimisches Erzeugnis «27 O s жител 'Einwoh¬ ner m 4; * печат Lo'kalpresse / 16; ~ но име 'Ortsname m 7 a;» падеж Gramm 'Lokativ m 1* местност / -и pl 'Gegend /17, Ge'lände n 23; (място) Ort m 1 местожителство n nur sg 'Wohnort m 1, 'Wohnsitz m 1 местоймен|ен, -ни adj Gramm prono- mi'nal местоимени|е n, -я pl Gramm Pro'nomen n 23 местоназначение n, -я pl Bestim¬ mungsort m 1 местообитани|е n, -я pl Zool Ver'brei- tungsgebiet n 20 местоположение л, -я pl Lage /16. 'Ortslage
местопребиваване 376 местопребиваване п, -ия pl 'Aufent¬ haltsort т 1 местопрестъпление п, -я pl Tatort т 1 местопроюшеспм|е л, -я pl (при несполука) 'Unglücksort т 1, 'Unglücks¬ stelle / 16; (при събитие) Ort des Ge'schehens; (при престъпление) Tatort месторождеин|е л, -я pl Ge'burtsort т I мест|я, -иш (-йх) uv (поставям на друго място) woandershin 'stellen vt-, (слагам на друго място) woanders¬ hin 'legen v/; (маса Tisch) ver'rücken vt <b>; (мебели 'Möbel) 'umstellen vt ' < b > O s квартирата си 'umziehen vt <32a>; ä на друга служба an 'eine 'andere 'Dienststelle ver'setzen vt < b >; s лагера das 'Lager ver'legen vt < b >; s се 1. (движа се) 'rücken vi <hb>, sich be'wegen vr < b > 2. (слу¬ жител) ver'setzt 'werden vi <18jsn> 3. (сменявам жилището) 'umziehen vi < 32 a jsn >; (сменявам местожи¬ телството) ver'ziehen vi < 32 b/sn > мес|я, -иш (-их) uv 1. (тесто) 'kneten vr; (хляб) be'reiten vt < b> 2. (смесвам) 'mischen vt 3. (въвличам) 'einbeziehen vt < 32 c > 4. (бъркам) verwechseln vr <b> (c някого mit jmdm.); « cesich 'einmischen vr <a> мет|а, -еш (метох) uv 'fegen vt, 'kehren vr метйл m, -и pl Me'tall n 20*; бла¬ городни ~ и 'Edelmetalle; цветни ~ и 'Buntmetalle; черни - и 'Eisenmetalle метал|ев, -ни adj 1. Me'tall-; ~ на ин¬ дустрия Metallindustrie /16 а 2. (при¬ същ на метал) me'tallisch; übertr ~ ен глас me'tallische 'Stimme /16 металв|к т, -ци pl Me'tallarbeiter т 4 металнч|ен, -ни adj — металически металически adj 1. (от метал) Me'tall-; 2. (с качества на метал) me'tallisch 3. übertr (лъскав) 'glänzend; (звънлив) 'klingend металодобйв|ен, -ни adj me'tallerzeu- gend; ~ на индустрия me'tallerzeu- gende Industrie /16 а металояд т, -и pl Melallo'id л 20*, 'Nichtmetall п 20* металонд1ен, -ни adj 'Nichtmetall- металолеяр т, -и pl 'Gießer т 4 металолеярниц|а /, -и pl Gießc'rei /17 металообработвател|ен, -ни adj me¬ tallverarbeitend; - на индустрия me¬ tallverarbeitende Industrie /16 а металоработнн|к т, -ци pl Metallar¬ beiter т 4 металорежещ adj: ~ и машини 'span¬ abhebende Maschinen металур|г т, -зи pl Metal'lurg т 8 металургичен, -ни adj = металур- гйчески металургнческн adj metal'lurgisch металурга |я / -и pl Metallur'gie /16 а; цветн|а ä 'Nichteisenmetallurgie; черна s 'Eisenmetallurgie, 'Schwarz¬ metallurgie метаморфоз|а /, -и pl Metamorphose /16 'метан т nur sg Chem Methan л 20 2метан т, -и pl Ver'bcugung/17, 'Bück¬ ling m 1*; (в клекнало положение) 'Kniefall т 2 метатез|а /, -и pl Gramm Metathese /16 метафязн|к т, -ци pl Meta'physiker т 4 метафизика f nur sg Metaphy'sik /17 метафнзич|ен, -ни adj meta'physisch метафнзйчески adj = метафизичен метафор|а / -и pl Metapher /16 метафорич|ев, -ни adj meta'phorisch метач т, -и pl 1. 'Feger т 4; (на улицата) 'Straßenkehrer т 4 1. Sport (на диск) 'Diskuswerfer т 4; (на копие) 'Speerwerfer т 4 метачк|а /, -и pl 'Kehrfrau /17 метеж т, -и pl 'Aufstand т 2, 'Aufruhr т 1, Meute'rei /17 метеж |ея, -ни adj 'aufrührerisch, 'auf¬ ständisch, 'meuterisch метежни|к m, -ци pl 'Aufrührer m 4, 'Aufständischer ml*, 'Meuterer m 4 метбжнетески adj = метежен метеор m, -и pl Mete'or m 1 * метеорит m, -и pl Meteo'rit m 1* метеорол6[г m, -зи pl Meteoro'loge m 8 метеорологичен, -ни adj meteoro'lo-
377 мечка gisch; «* на служба meteorologischer Dienst т 1 метеорологйческн adj ~ метеороло- гйчен метеорология/nur sg Meteorologe/16 а метеороложки adj meteorologisch метис т, -и pl Me'stize т 8 метл|а /, -й pl 1. 'Besen т 4 2. Bot 'Mohrenhirse / 16, Sorghum-'Hirse /, 'Durrha /15 0 захарна x Bot ’Zuk- kerhirse; ше играе ~ ата es wird die 'Rute 'tanzen метлар nt, -и pl Besenmacher m 4, 'Besenbinder m 4 метл|ея се, -ееш се (-ях се) uv 'untätig hin und her 'streifen vj <sn>, her- 'umstrolchen vi <z./sn> метлйчин|а/, -и pl Bot 'Kornblume/16 метна t мятам и. мятвам метод nt, -и pl Me'lhodc /16 методй|к nt, -ци pl Me'thodiker nt 4 методик|а /, -и pl Me'thodik /17 методйст m, -и pl 1. (методик) Me¬ thodiker nt 4 2. Rel Metho'dist m 8 методистки adj metho'distisch методйч|еи, -ни adj methodisch методически adj = методйчен методйчност / nur sg methodisches Her'angehen n 23, Methodik /17 методологйч|еи, -ни adj methodolo¬ gisch методологи|я /, -и pl Methodologe /16a метонйми|я /, »и pl Metony'mie /16 a мето|х nt, -си pl 'kleines 'Kloster n 23 a метрйж m, -и pl 'Meterzahl /17 метрес|а /, -и pl Mätresse /16 м£трик|а /, -и pl 'Metrik /17 метрйч|еи, -ни adj 'metrisch; ~ на сис¬ тема 'metrisches Sy'stem n 20* метрйческ|н adj: - 0 стихосложение 'metrischer 'Versbau ml; ~a кнйга 'Kirchenbuch n 22 метр|о n, -ä pl 'Untergrundbahn / 17, 'Metro /15 метров adj 'Meter-, ein 'Meter lang метроном m, -и pl 'Taktmesser m 5, Metro'nom n 20* метрополи|я /, -и pl Metro'pole /16 мет|ър m, -ри pl 1. 'Meter n 23; квад¬ ратен x Qua'dratmeter; кубичен x Ku'bikmeter 2. (прйбор) 'Metermaß n 20; (дървен сгъваем) 'Schmiege /16 3. umg (квадратен ») Qua'drat¬ meter мех (мехът) m, мехове pl — мях мехаи1а/, -й pl 'Schenke/16, 'Wirtshaus n 22 механджй!я m, -и pl 'Schankwirt nt I, 'Gastwirt m 1 механизатор m, -и pl Mechani'sator m 9a механизация /; -и pl Mechanisierung /17 механизйр|ам, -аш (-ах) uv, v mecha¬ nisieren vt < d >; x се (ставам полусъзнателно) me'chanisch (auto- 'matisch] er'folgen vi < bjsn > механйз!ъм (-мът) m, -ми pl Mecha- 'nismus m II, Getriebe n 23 механя|к nt, -ци pl Me'chaniker m 4 механика /nur sg Me'chanik /17; фина - 'Feinmechanik механйч|еи, -ни adj me'chanisch мехлем m, -и pl 'Salbe/16, 'Balsam m I * мехур m, -и pl 'Blase /16; Anat пйко- чен - 'Harnblase; жлъчен ~ 'Gallen¬ blase; сапунен ~ 'Seifenblase auch übertr мехурест adj 'blasenartig мец|а/, -и pl: баба ~ 'Meister m 4 Petz мецви1а /, -и pl = меца мецанйн nt, -и pl 'Zwischengeschoß n 1, Mezza'nin n 23 мецосолран|о n, -и pl Mus 'Mezzosopran m 1* меч (-ът) m, -ове pl Schwert n 21 мече n, -та pl 'Bärenkind «21, 'kleiner Bär m 8 мечешки adj 'Bären- мечи adj — мечешки мечк|а /, -и pl 1. Zool Bär nt 8; бяла x 'Eisbär 2. (играчка) 'Teddybär 3. übertr (трбмав човек) 'Tolpatsch m 1*4. Astr Голямата x der 'Große Bär; Малката s der 'Kleine Bär
мечкар 378 мечкйр nt, -и pl 'Bärenführer т 4 мечовйд|ен, -ни adj 'schwertförmig мечо|к т, -ци pl 'Bärenmännchen п 23 мечт|а /, -й pl Traum т 2; (желание) 'Wunschtraum мечтани!е п, -я pl Träume'rei /17 мечтател (-ят) т, -и pl 'Träumer т 4 мечтател|ен, -ни adj 'träumerisch, ver- 'träumt мечтателски adj 'Träumer-, 'träume¬ risch мечт]ая, -аеш (-äx) uv 'träumen vt, vi <hb> меш|ам, -аш (-äx) uv 'mischen vt; « ce sich 'einmischen vr <a> мешано n nur sg 1. (колбаси) 'Auf¬ schnitt w 1* 2. (порция скара) Ge- 'mischtes n 26 vom Grill мивк|а f -и pl 1. (умивалник) 'Wasch¬ becken n 23 2. (кърпа) 'Waschfleck ml* миг(-ът)m,-ове pl 'Augenblick ml*; в ~ а) (тутакси) so'fort, gleich b) (изведнъж) so'fort; за ~ а) (за кратко време) für 'einen 'Augenblick b) (ту¬ такси) so'fort c) (изведнъж) 'plötzlich; - -два 'einige 'Augenblicke мнг|ам, -аш (-ах) uv 1. (очи) 'blinzeln vi <hb>, 'zwinkern vi <hb> O окото му не мига er zuckt mit 'keiner 'Wimper 2. (намйгвам) 'zublinzeln vi <a/Ab> (на някого jmdm.) 3. (свещ 'Kerze, светлина Licht) 'flackern vi <hb> 4. (мигач 'Blinker) 'blinken vi <hb>, 'Blinkzeichen 'geben vt < 15 > мигар Partikel 1. (нима) 'etwa, denn; мигар не е знаяла? hat sie es 'etwa [denn] nicht ge'wußt? 2. (в такъв слу¬ чай) dann, da, in dem Fall мигач m, -и pl Anat 1. (клепач) 'Augen¬ lid n, Lid n 21 2. (мигли) 'Wimpern /16/р/ 3. Kfz 'Blinkleuchte/16, 'Blink¬ licht n 21 мйгв|ам, -аш (-ах) uv; мйгн|а, -еш (-ах) V1. (очи) 'blinzeln vi <hb>, 'zwinkern vi <hb>, mit der 'Wimper 'zucken vi <hb>; очйте му мйгнаха od той мйгна er 'zuckte mit den 'Wimpern C> без да мигна übertr 'ohne mit der 'Wimper zu 'zucken, 'ohne 'eine 'Mie¬ ne zu ver'ziehen < 32 b/hb> 2. (на¬ мйгвам) 'zuzwinkern vi <a/hb> (на някого jmdm.) 3. (заспйвам) 'ein¬ schlafen vi <a/sn>, die 'Augen 'zuma¬ chen vt <a> мйгл|а /, -и pl 'Wimper /16 мигна f мйгвам мигновен adj 1. (траещ едйн миг) augenblicklich, 'blitzschnell 2. (внеза¬ пен) 'plötzlich мигновени |e n, -я pl 'Augenblick m 1 мигом adv 1. (за миг) für 'einen 'Augenblick, 'einen 'Augenblick lang 2. (изведнъж) 'plötzlich миграци|я/, -и pl Migration/17, 'Wan¬ derung/17,'Umsiedelung/17; s на птици 'Vogelwanderung/ мигрена / nur sg Mi'gräne /16 мигрйр[ам, -аш (-ах) uv, v 'umsiedeln vi < ajsn>, 'wandern vi <sn>, den 'Auf¬ enthaltsort ver'ändern < b > мнд!а /, -и pl Zool 'Muschel /16 миден adj 'Muschel-; *■> а черупка 'Mu¬ schelschale /16 миж|а, -йш (-äx) uv 'blinzeln vi <hb>, die 'Augen zu'sammenkneifen <21a>; (лампа 'Lampe) 'flackern vi <hb> мижешком adv mit geschlossenen 'Augen мижитурк[а/, -и pl 'Jammerlappen m 4, Null /17 мизаитрбп m, -и pl Misan'throp m 8, 'Menschenfeind m I мнзантропия/nursg Misanthro'pie /16 a мизантропски adj misan'thropisch мизер|ен, -ни adj 1. (беден) 'armselig, 'jämmerlich; (недостатъчен) 'kärglich; (окаян) 'elend 2. (отвратйтелен) 'ab¬ stoßend мизери|я/, -ир/1. (сиромашйя) 'Elend n 20*, 'Armut/12, Not/14 2. (долна постъпка) 'Unheil n 20; върша - и 'Unheil 'anrichten <a> мизерни Ik m, -ци pl umg er'bärmlicher ['unwürdiger, 'schlechter] Mensch m 8 мизерствув|ам, -аш (-ах) uv in 'Armut [Not, 'Elend] 'leben vi <hb>
379 мина мнзерув|ам, -аш (-ах) uv = мизер- ствувам мизийски adj 'mösisch; Мизийска равнина 'Mösische 'Ebene /16 Мизия /'Mösien микроб т, -и pl Mi'krobe /16 микроб [ен, -ни adj Mi'kroben- мйкробиоло|г т, -зи pl 'Mikrobiologe т 7 микробиологичен, -ни adj mikrobiolo¬ gisch микробиология /nur sg 'Mikrobiologie /16а микромет|ър т, -ри pl 1. (при мик¬ роскоп) Mikro'meter п 23 2. (уред във вид на винт) 'Meßschraube/16 микрон т, -и pl 'Mikron п 24 микроорганизъм (-мът) т, -ми pl Mi¬ kroorganismus т 11 микроскоп т, -и pl Mikro'skop п 20 микроскопйч|ен, -ни adj mikroskopisch микроскопйчески adj = микроскопи¬ чен микрофон т, -и pl Mikro'phon п 20 мйкроязовйр т, -и pl 'Mikroialsperre /16, 'Mikrostaubecken п 23 мил adj lieb О правя ~ и очй някому jmdm. 'schöne 'Augen 'machen мйлв|ам, -аш (-ах) uv 'streicheln vt, lieb'kosen vt мил[ея, -ееш (-ях) uv (обйчам) 'liebha¬ ben v/ <A, a> (за някого jmdn.); (копнея) sich 'sehnen vr (за някого nach jmdm.); (грижа се) sich 'sorgen vr (за нещо um etw.); (жаля) 'trauern vi <hb> (за някого um jmdn.) милиард m, -и pl Milliarde /16 милиарден, -ни adj Milliarden- милиардер m, -и pl Milliar'där m 1 * милигрйм m, -ове pl Milli'gramm n 20* милиметров adj Milli'meter- милимет|ър nt, -ри pl Millimeter n 23 милйнк|а/, -и pl 'Käsepastete/16 милион w, -и pl Milli'on / 17 милион|ен, -ни adj Milli'onen- милионер m, -и pl Millio'när m 1* милнон£рк|а /, -и pl Millio'närin /18 мнлиоиерски adj Miflio'närs- милитаризация f nur sg Militarisierung /17 ' милитаризнр|ам, -аш (-ах) uv, v milita¬ risieren vr <d> милнтарйз|ъм (-мът) m nur sg Mi¬ litarismus m 11 мнлитарйст m, -и pl Militarist m 8 милнтаристйч|ен, -ни и. милитарнстн- чески militaristisch мйлич]ък, -ки adj lieb мйлно adv lieb; (жално) 'traurig, 'in¬ brünstig миловйд|ен, -ни adj 'lieblich, 'liebevoll миловйдност / nur sg Lieblichkeit / 17, 'Schönheit /17 милолйк adj schön, 'lieblich милосерд[ен, -ни adj = милосърден милост /, -wpl 1. (състрадание) 'Mitleid n 20* (за für 4) 2. (милосърдие) Barm'herzigkeil/17 3. (прошка) 'Gna¬ de/16; (помилване) Begnadigung/17 4. (умиление) 'Rührung/17 5. veralt od iron Ваша ~ 'Euer 'Gnaden; моя - 'meine 'Wenigkeit милостив adj 'mitleidig, barm'herzig, 'gnädig милостиня fnur sg 'Almosen n 23 милосьрд|ен, -ни adj barm'herzig, mildtätig; - на сестра 'Kran¬ kenschwester /16 милосърдие n nur sg Barm'herzigkeit / 17, 'Mitleid n 20* милувк|а /, -и pl Lieb'kosung/17 мйл|я /, -и pl 'Meile / 16; морска ж 'Seemeile мймик|а j, -и pl 'Mimik /17, Ge'sichls- ausdruck m 2, Ge'bärdenspiel n 20* мимйкрня/nur sg Biol 'Mimikry /15 мимически adj 'mimisch мимоз|а/, -и pl Mi'mose/ 16 мимолет|ен, -ни adj schnell vergäng¬ lich, 'kurzlebig, 'flüchtig, vorüberge¬ hend мимоход|ен, -ни adj 'flüchtig, 'zufällig мимоходом adv neben'bei, 'beiläufig; (минавайки) im Vorbeigehen мйн|а /, -и pl 1. Bergb 'Bergwerk n 20*, 'Grube/16; каменовъглена ж 'Stein-
минавам 380 kohlenbergwerk 2. Mil 'Mine / 16; (миномет Gra'natwerfer) 'Wurfgra¬ nate/ 16 минав|ам, -am (-ax) uv; мйн|а, -еш (-ах) v 1. (ходя пеша) vor'beigehen vi < 13 a/sn >, vor'übergehen vi < 13 а/ sn> (покрай някого od нещо an jmdm. od etw.); (тичам) vor'beilaufen vi <9alsn>; (c превозно средство) vor'beifahren vi <lafsn>, vor'über- fahren vi < 1 a/sn > (покрай an 3); (летя) vor'beifliegen vi <32&jsn> 2. (посещавам) 'aufsuchen vt <a>, be'suchen vt <b> (покрай някого jmdn. ), vor'beikommen vi <33a/5«> (покрай някого bei jmdm.) 3. (път 'Straße, ЖП-лйния 'Eisenbahnlinie) 'führen vi <hb> (през durch 4); (река Fluß) 'fließen vi < 32/sn > 4. (отмина¬ вам) zu'rücklassen vt <3a>, 'hinter sich 'lassen vt < 3 >; (изминавам) zu- 'rücklegen vt <3a>; ж дълъг път 'einen 'langen Weg zu'rücklegen 5. (пре¬ косявам) über'queren vt < b >, über¬ schreiten vt <21 b> (през нещо etw.); ж през улицата die 'Straße über'queren; ж през реката den Fluß über'queren 6. (изтичам, махвам се) vor'beigehen v» <13a/sn>, ver'gehen vi <13 b/sn >; времето ~ a die Zeit ver'geht; минаха младежките години die 'Jugendzeit ist ver'flossen; бол¬ ките минаха die 'Schmerzen sind vergangen 7. (протичам) verlaufen vi < 9 Ъ/sn >; пътуването - а едно¬ образно die 'Reise ver'Iäuft 'einförmig; (прекарвам) ver'bringen vt <24b> 8. (прониквам) durch'dringen vt < 27 b >, hin'durchgehen vi <13 а/ sn > (през durch 4), слънчевите лъчи ~ат през прозореца die 'Sonnen¬ strahlen 'fallen durch das 'Fenster 9. (преминавам) 'übergehen, 'über¬ wechseln; ж към друг въпрос zu 'einer 'anderen 'Frage 'übergehen vi < 13 a/sn>; ж на друга работа 'eine 'andere 'Arbeit 'aufnehmen <a>; ver'setzt 'werden vi <18/sn>; иму¬ ществото му мина в нейните ръце sein Be'sitz ging in 'ihre 'Hände 'über; ж към друга тема das 'Thema 'wechseln, zu 'einem 'anderen 'Thema 'übergehen; едно химическо съеди¬ нение ~ а в друго 'eine 'chemische Verbindung geht in 'eine 'andere 'über 10. ver'setzt 'werden vi <18/sn>; ученикът ~ а от пети за шести клас der 'Schüler wird aus der 5. in die 6. 'Klasse ver'setzt 11. (разглеждам) be'handeln vt, 'durchnehmen vt; ж учебния материал wir 'nehmen den 'Lehrstoff durch 12. (смятам се) 'gelten vi < 16/hb> (за als /); той ~ a за умен мъж er gilt als 'kluger Mann 13. (измамвам) be'trügen vt <40b/hb>, über'vorteilen vt <b> O думата ми ~ a man hört auf mich; ж в нелегалност in die Illegali'tät 'gehen vi < \ 3/sn>; -ами през главата es geht mir durch den Kopf; - а ми през ума es geht mir durch den Sinn; мина ми котка път mir ist ein 'schwarzer 'Kater 'über den Weg ge'laufen; няма да мине es wird nicht 'gehen, es wird nichts 'werden; от мене да мине mei¬ netwegen минаван|е п, -ия pl 1. Vor'beigehen п 23, Vor'übergehen п 23, Vor'beifahren п 23 2. (ход) Ver'lauf т 2 3. 'Durchgehen п 23; място за ж Platz т 2 zum 'Durchgehen, 'Durchgang т 2 4. Verletzung /17; ж от пети в шести клас Verletzung von der 5. in die 6. 'Klasse 5. (преминаване) 'Übergang m 2 0 на ж a) im Vor'beigehen, beim Vor'beikommen b) болките ми са на ж 'meine 'Schmerzen 'gehen schon 'wieder vor'bei минал ad) vergangen, ver'flossen, vor- 'beigegangen; ~ а година vergange¬ nes Jahr n 20, 'Vorjahr n; по-миналият път das 'vorletzte Mal n 20; - o време Gramm Vergangenheit / 17, Prä'te- ritum n 29 минало n nur sg Vergangenheit /17 миналогодишен, -ни adj 'vorjährig
381 мир мипаре п, -та pl Mina'reu п 20* миидер т, -и pl 'Sitzbank/14, 'Wandso¬ fa п 24 мйи|ен, -ни adj 1. Bergb 'Bergbau-; * инженер 'Bergbauingenieur т 1*; ~ ни проучвания 'bergmännische Erkundungen / 17/р/; ~ но дело 'Bergbau ml*; - на галерия 'Stollen т 4 2. Mil 'Minen-; - но поле 'Minen¬ feld т 8; ~ но заграждение 'Mi¬ nensperre /16 минерал т, -и pl Mine'ral п 20* минерал!ен, -ни adj 1. Mine'ral-; - ни извори Mineralquellen / 16/р/; ~ на вода Mine'ralwasser п 23 2. minera¬ lisch; - ни вещества mineralische 'Stoffe т 1 *//>/; z произход mine¬ ralischer 'Ursprung m 2 мннерало|г m, -зи pl Mineraloge m 8 минералогия/лиг sg Mineralo'gie/16 a минералогйчески и. минераложки adj minera'logisch минзухар m, -и pl Bot 'Krokus m la мнниатюр m,-upl Minia'turausgabe /16 миииатюрк/, -и pl Kunst Minia'lur/17 миниатюрен, -ни adj Minia'lur- минимал1ен, -ни adj minimal, Mini- 'mal- мйннмум 1. m nur sg 'Minimum n 29; екзистенц- - Exi'stenzminimum 2. adv umg 'mindestens MHNitplaM, -aut <-ax) uv, v Mil ver'minen vt <b> мнннстерск|и adj Mi'nister-, ministe¬ riell; ~ а криза Regierungskrise /16; z съвет Mi'nisterrat m 1 министерствЮ n, -apl Ministerium n 28; z на външните работи Ministerium für 'Auswärtige 'Angelegenheiten; ä на вътрешните работи Ministerium des 'Innern миннст|ър m, -ри pl Mi'nister m 4; z-председател Ministerpräsident m 8; пълномощен z bevollmächtig¬ ter Mi'nister миномет m, -и pl Mil Gra'natwerfer m 4 минометчи|к m, -ци pl Mil Gra'natwer- ferschütze m 7 MHHOHÖcleii m, -ци pl Mil Tor'pedoboot n 20; ескадрен z Torpedobootzerstö¬ rer m 4 минотърсач m, -и pl Mil (уред) 'Mi¬ nensuchgerät и 20* минохвъргачка/, -и pl Mil Gra'natwer- fer m 4 миночистач m, -и pl Mil 'Minenräum¬ boot n 20 миночистач |ен, -ни adj 'Minensuch- минувач m, -и pl Pas'sani m 8, 'Fußgän¬ ger m 4 микувачк|а /, -и pl Pas'santin / 18, 'Fußgängerin /18 минус w, -и pl 1. (математически знак —) 'minus 2. (название на математи¬ ческия знак -) 'Minuszeichen п 23 3. (отрицателна величина) 'Minuswert т 1 4. (недостатък, мйнусова точка) 'Minus п 5. (липса) 'Manko п 24 минут|а/-Hp/Mi'nute/16 О на ~ата so'fort, auf der 'Stelle; от s на s von Mi'nute zu Minute минутки, -ни adj momen'tan, augen¬ blicklich мннутк|а / -и pl Mi'nute / 16, Mi- 'nütchen n 23 ]MHHb6p in, -и pl Bergb 'Bergmann m 5 2мииьор m Mus Moll n мииьоркн, -ни adj 1. Mus Moll-; ~ на гама Moll-Tonleiter / 16 2. übertr (печален) 'schwermütig, melancholisch миньорск)н adj 'Bergmanns-; ~ а лам¬ пичка 'Grubenlampe /16 миокардит m nur sg Med 'Herzmuskel¬ entzündung/ 17 мир (мирът) m nur sg 1. 'Frieden m 7 a; борба за ~ 'Friedenskampf m 2; траен - 'dauerhafter 'Frieden; лагер на ~ ä 'Friedenslager n 23; сключвам ~ 'Frieden Schließen <32> 2. (спо¬ койствие) 'Ruhe /16 0 оставям ня¬ кого на - ä jmdn. in 'Frieden ('Ruhe] 'lassen < 3 >; само ~ да e daß es nur 'keinen Zank und Streit gibt 3. vera.lt (свят) Welt/16; славянски - 'Slawen¬ welt; растителен ~ 'Pflanzenwelt; животински ~ 'Tierwelt
мираж 382 мираж т, -и pl (в пустиня) 'Fata Мог- 'gana / 'Luftspiegelung / 17; übertr 'Trugbild n 21 мираж|еи, -ни ad/Trug-; visio'när; ~ ни видения 'Trugbilder n 21 jpl мир|еи, -ни adj 1. 'friedlich; x живот 'friedliches 'Leben n 23; ~ но съв¬ местно съществуване 'friedliche 'Ko¬ existenz /17 2. 'Friedens-; ~ на програма 'Friedensprogramm n 20*; x договор 'Friedensvertrag m 2; ~на политика 'Friedenspolitik/17 3. (миролюбив) 'friedliebend 4. (тих) 'ruhig 5. (послушен) ge'horsam миризлив adj 1. (c приятен дъх) 'wohl¬ riechend, 'duftend 2. (c неприятен дъх) 'übelriechend, 'stinkend миризм|аf, -Й pl Ge'ruch m 2; хубава x 'Wohlgeruch, Duft m 2; лоша x Ge'stank m 2, 'schlechter Ge'ruch мйрис m nur sg = миризма мирйсане nnursg = миризма O не е цвете за ~ übertr ein 'sauberes 'Früchtchen мирйш|а, -еш (мирисах) uv, 'riechen vi < 32/hb > (на nach 3); (приятно) 'duf¬ ten vi <hb>; (неприятно) 'stinken vi <21lhb> O ни лук ял, ни лук мирисал er stellt sich dumm мирно adv (тихо) 'friedlich, 'ruhig; (послушно) 'artig, ge'horsam; (миро¬ любиво) 'friedliebend O -1 Mil 'still¬ gestanden! мирновременен, -ни adj 'Friedens- мяроглбд m nur sg 'Weltanschauung /17 мнроглед|ен, -ни adj 'weltanschaulich мирол!об|ец m, -ци pl 'Friedensfreund m 1, 'Friedenskämpfer m 4 миролюбйв adj 'friedliebend; - а поли¬ тика 'Friedenspolitik /17 миролюбив n nur sg 'Friedensliebe /16; (мирно разположение) 'Friedfertig¬ keit / 17 миропомазан adj Rel ge'Ölt, ge'salbt миропомазвам, -аш (-ах) uv; миро- пома(жа, -жеш (-зах) v Rel 'ölen vt, 'salben v/ миротвор|ен, -ни adj 'friedliebend, 'frie¬ densbringend MHpoTBÖpleu m, *ци pl 'Friedensstifter m 4 мирски adj 'weltlich мирт (-ът) m, -ове pl Bot 'Myrte /16 мирув|ам, -аш (-ах) uv (послушен съм) 'artig ['folgsam] sein <B>; (спокоен съм) still sein; (кротувам) sich 'ruhig ver'halten vr <3b>, 'Ruhe 'geben; (стоя настрана) sich her'aushalten vr <3a> мирян|ин m, -и pl Rel 'Laie m 8 мирясв|ам, -аш (-ах) uv; миряс|ам, -аш (-ах) V umg 'Ruhe 'geben vt < 15 >, sich be'ruhigen vr <b>, still 'werden vi < 18 /sn > мисионер m, -и pl - мисионер мисионер m, -и pl Missio'nar m 1* мисионерство n nur sg Missio'narstätig- keit /17 мисйрк|а/, -и pl volkst 'Pute / 16 мйси|я /, -и pl Missi'on /17 мискет m nur sg Mis’ket w 6 мнекетов adj Mis'ket* мискйн m od мискйн|ин m, -и pl volkst Ha'lunke m 1, Lump m 8, 'Saukerl m 1 * MHCKHHKla /, -и pl volkst Ha'lunke m 7, 'Schurkin /18 мискйнскн adj volkst Halunken-, 'Schurken- мйслен adj 1, (въображаем) ge'dank- lich; ~ а представа ge'dankliche 'Vor¬ stellung / 17 2. ge'dacht; ~a линия ge'dachte 'Linie / 16 3. (неизказан) 'unausgesprochen; ~ o пожелание 'unausgesprochener Wunsch m 2 мйслене n nur sg 'Denken n 23 мйслено adv in Ge'danken мислим adj (въображаем) ge'dacht; (допустим) 'zulässig, 'denkbar мислйтел (-ят) т, -и pl 'Denker m 4 мислов|ен, -ни adj Denk-; x процес 'Denkprozeß m 1 мисловност / nur sg 'Denkart / 17, Mentali'tät/ 17 мйсл|я, -иш (-йх) uv 1. 'denken vi <hb> (за an 4, 'über 4), (размишлявам)
383 мия 'nachdenken vi < a/hb> (за 'über 4); x над нещо 'über etw. 'grübeln vi <hb>; (предполагам) 'meinen w <hb> (за von 3, 'über 4), 'glauben vi <hb> 2. (кроя) 'ausdenken vt <a> (за нещо od нещо etw.) 3. (възна¬ мерявам) ge'denken vi < b/hb> (да ... zu ...) 4. (грижа се) sich 'sorgen vr (за um 4); x някого volkst sich um jmdn. 'sorgen 5. (считам) volkst 'halten < 3/hb> (някого о</нещо за jmdn. od etw. für 4) O мисли му! denk dar'an!; du kannst 'etwas erleben! x добро някому jmdm. 'alles 'Gute 'wünschen; не му x nicht dar'an 'denken; x ee sich 'halten vr < 3 > (за für 4) мистериоз ен, -ни adj mysteri'ös мистъри|я / -и pl My'sterium n 28 mhctAik m, -ци pl 'Mystiker m 4 мистика f nur sg 'Mystik /17 мнстнфикатор m, -и p/Mystifi'zierer m 4 мистификация/, -и pl Mystifikati'on /17 мистицйз|ъм (-мът) m nur sg Mysti¬ zismus m 11 мистич ен, -ни adj 'mystisch мистйчески adj = мистичен мистрй | я/, -и р/' K eile/16,' M a urerkelle мйс|ъл / -ли pl Ge'danke nt 7 а; (мислене) 'Denken п 23; volkst (гри¬ жа) 'Sorge/16 0 вдавам се [потъвам] в ~ли in Ge'danken ver'sinken vi < 27 Ъ/sn >; минава ми мисълта mir geht der Ge'danke durch den Kopf; това ме навежда на мисълта ... das bringt mich auf den Ge'danken ...; помирявам се c мисълта sich mit dem Ge'danken 'abfinden <27a>; разменяме мисли Ge'danken Austau¬ schen < a >; събирам мислите си 'sei¬ ne Ge'danken zu'sammennehmen < 16a> мит (-ът) m, -ове pl 'Mythe / 16, 'Mythos m мйтинг m, -и pl 'Kundgebung / 17, 'Meeting n 24 митйч|ен, -ни и. митически adj 'my¬ thisch мйтк|ам, -аш (-ах) uv um'herstrolchen vi <a jsn> мйтниц|а / -и pl 'Zollbehörde / 16, 'Zollamt n 22 митничар m, -и pl 'Zollbeamter m 7 + мнтничарски adj Zoll-, 'Zollbeamten-, 'Zöllner- мйтнич ен, -ни adj = митнически мйтническ|и adj Zoll-; x власти 'Zoll¬ behörden / 16/pl; ~ а декларация 'Zollerklärung /17; x преглед 'Zoll¬ kontrolle /16 мито n, мита pl Zoll m 2; вносно ~ 'Einfuhrzoll мнтоло|г m, -зи pl Mytho'loge m 4, 'Mythenforscher m 4 митологйч ен, -ни и. митологйчески adj mytho'logisch митология fnur sg 1. Mytholo'gie/16 a; гръцка «X 'griechische Mytholo'gie 2. (наука) 'Mythenforschung/ 17 митоложки adj mytho'logisch митрополит m, -и pl Metropolit m 8, 'Erzbischof m 2 митрополн|я /, -и pl = метрополия мйчман m, -и pl Mil 'Obermeister m 4 мишелов m, -и pl Zool 'Mäusebussard m 1 мишелови |a / -и pl 'Mausefalle /16 мншеморка / лиг sg 'Mäusegift n 20, Ar'senik n 23 мишен|а/ -и pl 'Zielscheibe/16 мйш|и adj 'Mäuse-; ~ а дупка 'Mäuse¬ loch n 22 мйшк|а /, -и pl Maus/14; мокър като x naß wie 'eine ge'badete Maus мйш-маш m nur sg 1. (бъркотйя) 'Durcheinander n 23, 'Drunter und 'Drüber n 2. (ястие) 'Rührei n 21 mit 'Käse, 'Paprikaschoten und To'maten мйшниц|а/, -и pl Anat 'Oberarm m 1 O под x 'unter der 'Achsel; хващам някого под x sich bei jmdn. 'einhän¬ gen vr <5a> mhuiöIk m, -ци pl 'Mäuserich m 1 * мй|я, -еш (-x) uv 'waschen vt <4>; 'spülen vt; x ръцете die 'Hände 'wa¬ schen vt; x съдове Ge'schirr 'spülen: x ce sich 'waschen vr
мияч 384 мияч т, -и р! 1. (на съдове) Ge'schirr- wäscher т 4, Ge' schirrspüler т 4 2. (на подове) 'Fußbodenvväscher миячк|а /, -и pl 1. (на съдове) Ge- 'schirrwäscherin/I8, Ge'schirrspülerin /18 2. (чистачка) 'Reinigungsfrau/17 млад adj jung; (младежки) 'jugendlich O младият der 'junge Mann m 3; младата die 'Junge /19; младите die 'Jungen m 8jpl, die 'Jugend/17; на -и години in 'jungen 'Jahren; - и зелен jung und 'unerfahren; старо и ~o alt und jung; ~a булка 'jungverheiratete Frau/17 'младеж m, -и pl 'junger 'Bursche m 7, 'junger Mann m 3; nur pl 'junge 'Leute />/, 'Jugendliche pl 2младеж j nur sg 'Jugend / 17 младежк|и adj 1. 'jugendlich; « въз¬ торг 'jugendlicher 'Überschwang m 4 2. 'Jugend- младе|я, -еш (-ях) uv jung 'bleiben vi <23jsn>, jung 'aussehen vi < 19 а/ hb>; s ce sich jung 'fühlen vr, jung 'bleiben младинй nur pl 'Jugend/17, 'Jugendzeit /17, 'Jugendjahre n 2Qjpl; на ~ in der 'Jugendzeit младич|ък, -ки adj jung младоженец т, -ци pl 1. (в деня на сватбата) 'Bräutigam т 1*; nur pl 'Brautleute pl 2. (женен отскоро) 'Jungvermählter m 7+, 'Jungverhei¬ rateter ml*; nur pl (женени отскоро) 'Jungverheiratete pl, 'junges 'Ehepaar n 20 младоженк|а f -и pl 1. (в деня на сватбата) Braut / 14 2. (омъжена отскоро) 'Jungverheiratete / 19/pl, 'Neuvermählte /19jpl, 'junge Frau /27 младоженски adj 'Jungvermählten-, 'Hochzeits- младо|к m, -ци pl 'Bäumchen n 23, 'Sprößling m 4 младолйк adj jung 'aussehend, jung von 'Angesicht младост /nur sg 'Jugend /17; (млади¬ нй) 'Jugendjahre n 20//)/; (качество на млад) 'Jugendfrische /16 младши adj 'Unter-; ~ по служба 'Dienstjüngerer ml*; - по звание 'Rangniederer ml*; ~ лейтенант 'Unterleutnant m 6 млат|я, -иш (-йх) uv 'schlagen vt < 3 > млекар (-ят) m, -и pl 'Milchmann m 3, 'Milchverkäufer m 4 млекарк|а / -и pl 'Milchfrau / 17, 'Milchverkäuferin /18 млекарниц|а/ -и pl 'Milchgeschäft n 20, 'Milchladen m 5, Molke'reiwarenge- schäft млекарски adj Molke'rei- млекарство n nur sg 'Milchwirtschaft /16 млекода|ен, -йни adj 'milchgebend; -йна крава 'Milchkuh / 14 м леко дайност/ nur sg 'Milchertrag m 2, 'Milchleistung /17 млекодобнв m nur sg 'Milchertrag m 2, 'Milchleistung /17 млекомер m, -и pl Landw Laktoden- si'meter n 23, 'Milchwaage /16, 'Milch¬ spindel /16 млеконадо|й (-ят) m nur sg 'Milchlei¬ stung/17 млекопитаещ|о n, -и pl 'Säugetier n 20* млекопреработване n nur sg 'Milchver¬ arbeitung/17 млекопреработвателен, -ни ad/'Milch- verarbeitungs- млекопронзводнтел (-ят) m, -и pl 'Milchproduzent m 8 млекосъбирателен, -ни adj: ~ пункт, а център 'Milchsammelstelle /16 млекоцентрала /, -и pl Molke'rei /17 млеч|ен,-ни 1. Milch-; « бар'Milchbar /15; -на диета 'Milchdiät/ 17; -на жлеза 'Milchdrüse /16; - ни зъби 'Milchzähne m 2jpl, 'Milchgebiß n 27; - на крава 'Milchkuh/14; - ни про¬ дукти 'Milchprodukte n 20//>/, Mol- ke'reierzeugnisse n 21 jpl; « шоколад 'Vollmilchschokolade / 16 2. (млеко- даен) 'milchreich; кравата е -на die Kuh gibt viel Milch 3. 'milchig; (при растения bei 'Pflanzen) » сок 'mil-
385 многократен chiger Saft m 2, Milch/17 4. (бял) 'milchweiß; ~но стъкло 'Milchglas n 22 O Astr Млечен път 'Milchstraße / 16 млечк|а/ -и pl Bot 'Wolfsmilch /17 млечниц|а/ -и pl 'Reizker m 4; отровна ж 'Birkenreizker m млечнобял m, -ели pl 'milchweiß, 'mil¬ chigweiß млечност /nur sg 'Milchleistung / 17 мливар nt, -и pl 'Mahlkunde m 8 млък Int erj schweig млъквам, -aui (-ax) uv; млъкн|а, -еш (-ах) v ver'stummen vi <bjsn>, 'an¬ fangen vi <2ajhb> zu 'schweigen, 'schweigen vi <23/hb> мляко n, млека pl Milch/17; прясно ~ 'Frischmilch; обезмаслено ~ 'Mager¬ milch; кисело «. 'Joghurt m 6 0 на¬ карвам някого да изкаже и майчи¬ ното си - jmdn. zum 'Reden 'bringen < 24 >; aus jmdm. 'alles her'ausquet- schen < a >; миришат му устата на ~ er ist noch naß [grün, nicht 'trocken] 'hinter den 'Ohren; от пиле ~ има es gibt 'alles, was das Herz be'gehrt млян, млени adj ge'mahlen; ~o кафе ge'mahlener 'Kaffee m 6; ~ пипер ge- 'mahlener 'Pfeffer m 4; -o месо 'Hack¬ fleisch n 20; (говеждо) Ge'schabtes n 26 ^ млясв[ам, -аш (-ax) uv; млясн|а, -еш (-ах) V 'schmatzen vi <hb> мляск|ам, -аш (-ах) uv 'schmatzen vi <hb> млясна | млясвам мнение п, -я pl 'Meinung / 17, 'Auf¬ fassung/17, 'Ansicht/17; обществено ж 'öffentliche 'Meinung О на ж съм, че ... ich bin der 'Meinung, daß ...; според моето ж , по мое ж 'meiner 'Meinung nach мним adj 'angeblich, 'scheinbar, 'Pseudo- мнйтел|ен, -ни adj 'argwöhnisch, 'mi߬ trauisch мнйтелност / nur sg 'Argwohn m 1, 'Mißtrauen n 23 мнбго adv 1. (голямо количество) viel; - работа viel'Arbeit / 17; ~ хора 25 Wtb. Buig-Di. 'viele 'Leute pl; многото хора die 'vielen 'Leute; за ~ години! auf 'viele 'Jahre!; ~ здраве! 'viele 'Grüße!; ~ - ~ viel; без да му мисля ~ ~ 'ohne viel zu über'lcgen; твърде - a) sehr viel b) (прекадено) zu viel 2. (твърде) sehr; ~ добър sehr gut; ~ добре! sehr gut!; ~ малко sehr 'wenig; ~ млад човек ein sehr 'junger Mensch nt 8; обичам ~ sehr 'liebhaben vt <A, a> [gern 'ha¬ ben vi < А, a > ] многобрачие n nur sg Polyga'mie /16a многоброен, -йни adj 'zahlreich многобронност / nur sg 'Vielzahl /17 многовеков|ен, -ни adj jahrhundertealt многовретенен, -ни adj: ~ но обслуж¬ ване 'Mehrmaschinenbedienung / 17 in der Spinne'rei многоглав adj 'vielköpfig многогласен, -ни adj 'vielstimmig многодетен, -ни adj 'kinderreich многодетство n nur sg 'Kinderreichtum nt 3 много дневен, -ни adj 'mehrtägig, 'tage¬ lang многогодйшен, -ни 'langjährig, 'jah¬ relang, 'mehrjährig многоезйчен, -ни adj 'mehrsprachig многоетажен, -ни adj 'mehrstöckig многожелан adj 'heißersehnt, er'sehnt многоженство n nursg Polyga'mie /16 a, 'Vielweiberei /17 многозаслужил adj sehr ver'dient, sehr ver'dienstvol! много звучен, -ни adj 'vielstimmig многознайни|к m, -ци pl 'Alleswisser nt 4, 'Besserwisser многознайниц|а / -и pl 'Alleswisserin /18, 'Besserwisserin многозначен, -ни adj 1. Math 'mehrstel¬ lig; ~ но число 'mehrstellige Zahl /17 2. Ling poly'sem многозначителен, -ни adj 'vielsagend, bedeutungsvoll многоимот|ен, -ни adj 'wohlhabend многокрак adj 'vielbeinig многократен, -ни adj 'vielfach, 'mehr¬ mals, wieder'holt
многократност 386 многократност fnursg 'Häufigkeit /17, 'Mehrmaligkeit /17 многолет|ен, -ни adj = многогодишен многолйк adj 'vielgestaltig, 'mannig¬ faltig многолнст!ен, -ни adj 'vielblättrig, 'blaureich многолюден, -ни adj be'lebt; ä град 'dichtbevölkerte Stadl /14; - но съб¬ рание 'vielköpfige Versammlung/17; - на улица be'lebte 'Straße /16 многомашйнни|к m, -ци pl 'Arbeiter m 4, der 'mehrere Maschinen be'dient многомилмон!ен, -ни adj Milli'onen- многом1жие n nur sg Polyan'drie /16 a, 'Vielmännerei /17 многонационален, -ни adj 'multinatio¬ nal многообем|ен, -ни adj 'umfangreich, vo- lumi'nös многообразен, -ни adj 'mannigfaltig, 'vielgestaltig, 'vielfältig многообразие n nur sg 'Mannigfaltigkeit /17, 'Vielfalt/12 многоочакаан adj 'langerwartet многосрйч|ен, -ни adj 'mehrsilbig многостаиоч|ен, -ни adj 'Mehrmaschi¬ nen- многостаночни|к m, -ци pl 'Arbeiter m 4, der 'mehrere 'Webstühle be'dient миогостея m, -и pl Math 'Vielflach n 20*, Poly'eder n 23 многостен|ен, -ни adj 'vielflächig, 'viel- wändig многострадален, -ни adj 'leidgeprüft, 'unglücklich многостранен, -на adj 1. Math 'viel¬ seitig auch übertr; -на дейност 'vielseitige 'Tätigkeit/17 2. 'multilate¬ ral; « договор 'multilateraler Ver'trag m 2* многострйнност fnursg 'Vielseitigkeit /П многотиражки, -ни adj mit 'großer 'Auflage; -но издание 'Ausgabe /16 mit 'hoher 'Auflage многоткражк|а/ -и pl Be'triebszeitung /17 многотомIен, -ни adj 'mehrbändig многотонаж|ен, -ни adj mit 'hoher Ton'nage многотон|ен, -ни adj 'tonnenschwer; (многотонажен) mit 'hoher Ton'nage мкоготочи|е n, -я pl 'Auslassungspunkte m \jpl миоготра|ен, -йни adj 'dauerhaft многотьрпелнв adj ge'duldig; - човек ein Mann m 3 [Mensch nt 8] mit 'En¬ gelsgeduld миогоуважаем adj 'hochverehrt, sehr ge'ehrt многохиляден, -ни adj 'vieltausend¬ köpfig многоцветен, -ни adj 'vielfarbig, bunt многоцнфрен adj\ -o число 'mehrstel¬ lige Zahl/17 многочасов adj 'vielstündig, 'stunden¬ lang многочйслен adj 'zahlreich многочисленост / nur sg 'Vielzahl / 17, 'Anzahl /17, 'Menge /16 многочлен m, -и pl Math Poly'nom n 20* многочленен, -ни adj 'vielgliedrig; -но семейство 'große ['vielköpfige] Fa'mi- lie/16 многоъгълен, -ни adj 'vieleckig многоъгълник m, -ци pl Math 'Vieleck n 20* множ|а, -йш (-йх) uv vermehren vt < b >, vervielfältigen vt < b >; « ce sich ver'mehren vr множествен adj: -o число Gramm 'Plu¬ ral m 1*, 'Mehrzahl /17 множественост / nur sg 'Vielheit /17 множеств|о n, -a pl 'Menge / 16, 'Viel¬ zahl/17 множимо n nur sg Math Multipli'kand m 8 множител (-ят) m, -и pl Math Multi¬ plikator m 9 a множко adv 'etwas zu'viel мнозйна пит indef 'viele mho3hhctb|ö n, -ä pl 'Mehrheit /17 мобнл m, -и pl - мебел мобилизационен, -ни adj Mo'bilma- chungs-
387 молив мобилизация / -и pl Mil Mo'bilma- chung/ 17; übertr Mobilisierung /17 мобилизйр|ам, -аш (-ах) uv, v Mil mo'bilmachen vi <a/hb>; übertr mo¬ bilisieren w, vi <dfhb> мобилизйран adj mobilisiert мобилйр|ам,-аш(-ах)иу, v= мебелирам мобилйран adj = мебелйран мобилировк1а /, -и pl = мебелировка мо|га, -жеш (можах) uv 'können <3b/hb>: (имам право) 'dürfen vi <41 fhb> могйл|а/, -и pl 'Hügel m 4; (гроб) 'Grab¬ hügel; братска ж 'Massengrab n 22 могъщ adj ge'wallig, 'mächtig, 'wuchtig могьществ|о n, -a pl Macht/14, Ge'walt /17 могъщо adv 'mächtig, ge'waltig, 'wuch¬ tig мод|а /, -и pl 'Mode/ 16 модел nt, -и pl Mo'dell n 20* моделйр|ам, -аш (-ах) uv, v modellieren vr <d> мод|ен, -ни adj 1. 'Mode-; ~но ревю 'Modenschau / 17 2. 'modisch; -но облекло 'modische 'Kleidung / 17 модерато n nur sg Mode'rato n 24 мод£р|ен, -ни adj mo'dern модернизйр|ам, -аш (-ах) uv, v moder- ni'sieren vt <d> модеряйз!ъм (-мът) m nur sg Moder- 'nismus m 11 модернйст m, -и pl Moder'nist m 8 модерннстйч|еи, -ни adj moder'nistisch модерно adv mo'dern модйст m, -и pl 'Putzmacher m 4 модйстк|а/, -и pl Mo'distin/18, 'Putz¬ macherin /18 модификация /, -и pl Modifikati'on/17 модифицйр|ам, -аш (-ах) uv, v modi¬ fizieren vt <d> модулаци я / -и pl Modulaii'on /17 модулйр|ам, -аш (-ах) uv modu'lieren v/, vi <d/hb> моему pron pers unv: no ~ 'meiner 'Meinung nach може unpers 1. (~ бй) viel'leicht; ~ време да нямат viel'leicht 'haben sie 'keine Zeit 2. (има възможност) man kann, es ist 'möglich; тъмно е, вече не ~ да се работи es ist 'dunkel, man kann nicht mehr 'arbeiten 3. (бйва, позволено e) man darf, es ist er'laubt, esistge'slattet, ~ ли да вляза? darf ich 'eintreten? мозанч|ен, -ни adj 1. Mosa'ik- 2. mosa¬ ikartig мозайк|а/, -и pl Mosa'ik n 20* мозъ|к m, -ци pl 1. Ge'hirn n 20*; главен ж 'Großhirn n 20* 2. 'Knochenmark n 20; гръбначен ж 'Rückenmark; костен ж 'Knochenmark O до ~ ка на костите durch Mark und Bein мбзъч|ен, -ни adj Ge'hirn-; ~ но сътресение Ge'hirnerschütterung /17 мо|й, -я, -е; -и pron poss mein, 'meine, mein, 'meine; моето das 'Meine n 26; Боже ж ! mein Gott!; на ж гръб auf 'meinen 'Buckel; на мое ймс auf 'mei¬ nen 'Namen; на мое място an 'meiner 'Stelle мокрота f nur sg 'Feuchtigkeit /17 мокр|я, -иш (-йх) uv naß 'machen vt, be'feuchten vt <b>, be'nelzen vt <b>; сълзи ~ят лицето й 'Tränen be'nelzen ihr Ge'sicht мок|ър, -ри adj naß O ж до кости naß bis auf die Haut молб|а /, -й pl 'Bitte /16; (прошение) 'Bittgesuch n 20*; (заявление) 'Antrag m 2 0 удрям на ж sich aufs 'Bitten veriegen vr < b > Молдавия /'Moldau/16, Moldawien n 23 молдавски adj 'moldauisch молдован|ин m, -и pl 'Moldauer m 4 1 молебен m, -и pl 'Bittgebet n 20*; благодарствен - 'Dankgebet 2молеб|ен, -ни adj 'bittend молекул|а /, -и pl Mole'kül n 20* молекул|ен, -ни adj Moleku'lar-; ~ но тегло Molekulargewicht n 20 молекулярен, -ни adj = молекулен мол|ец m, -цй pl 'Motte / 16 мблив m, -и pl 'Bleistift m 1; цветен ~ 'Farbstift, 'Buntstift; син ~ 'Blaustift;
моливен 388 химически ~ Ko'pierstift; червен ~ 'Rotstift молив|ен, -ни adj 'Bleistift- молйтв|а /, -и pl Rel Ge'bet п 20* молитвен adj Ge'bet- молнтвенн|к nt, -ци pl Ge'betbuch п 22 молител (-ят) т, -и pl 'Bittsteller т 4 мол|я, -иш (-йх) uv 'bitten vt <25> (за um 4)\ ж ! 'bitte!; ж се 1. (моля) 'bitten; моля Ви се ich 'bitte Sie 2. (молйтствуаам) 'beten vi <hb> (на zu 3) молясва (-a) uv, моляс|а, (-a) v nur 3. Pers von 'Motten zer'fressen 'wer¬ den vi < 18/jtt > мом|а / -й pl l. 'Mädchen n 23, 'Jung¬ frau /17 2. (невеста) Braut /14 момбнт m. -и pl 1. (определено време) Mo'ment m 1, 'Zeitpunkt m 1 2. (миг) Augen'blick m I O използувам ~a die 'günstige Ge'legenheit beim 'Schopfe 'packen моментал|ен, -ни adj 1. augen'blicklich, so'fortig 2. Mo'ment-; ~ на снймка Foto 'Schnappschuß m 2 момент |ен, -ни adj momen'tan, vor¬ übergehend мом|ея се, -ееш се (-ях се) uv im 'hei¬ ratsfähigen 'Alter sein <B> момин adj 'jungfräulich, 'Jungfrauen-, 'Mädchen- O момини pl volkst Haus n 22 und 'Angehörige nt l+/pl der Braut; - а сълза Bot 'Maiglöckchen n 23 момйнски adj 'jungfräulich, 'mädchen¬ haft момйнство n nur sg 'Mädchenzeit / 17; (целомт»дрие) 'Jungfräulichkeit /17 момйц|а /, -и pl Anat Ge'kröse n 23 момйче n, -та pl 'Mädchen n 23 момйченн|е n, -a pl 'kleines 'Mädchen n 23 момйчешки adj 'mädchenhaft, 'Mäd¬ chen- mömko m nur sg 'Jüngling nt 1* момков adj 'Burschen-, 'Jünglings- O момкови pl volkst Haus n 22 und 'Angehörige ml* jpl des 'Bräutigams момув|ам, -am (-ax) uv im 'heiratsfä¬ higen 'Alter sein < B > момче n, -та pl 1. (дете) 'Knabe m 7, 'Junge m 4 2. (момък) 'Bursche m 7, 'junger Mann m 3 3. (прислужник) 'Dienstjunge m 4 момченц|е n, -a pl ‘Büblein n 23, 'Knäb- lein n 23, 'kleiner 'Junge m 4 момчетия nur pl 'Jungenschar / 16; улични ~ 'Straßenjungen m 4/pl момчешки adj 'jungenhaft, 'Jungen-, 'Knaben- момчурля|к m, -циpi'kräftiger 'Bursche m 7 момък m, момци pl 'Bursche m 7, 'Jüngling m 1*, 'junger Mann m 3; (младоженец) 'Bräutigam nt 1* монар|х m, -си pl Mo'narch m 8 монархии|ъм (-мът) m nur sg Mo¬ narchismus m 11 монархист m, -и pl Monarchist m 8 монархйч|ен, -ни adj monarchisch монархия /nur sg Monarchie /17 монаршескн adj Mo'narchen- монастйр nt, -и pl = манастир MOHalx m, -си pl Mönch m 1 монахйи|я /, -и pl 'Nonne /16 монашеск|к adj 1. 'mönchisch; ~o пове¬ дение 'mönchisches Ver'halten n 23 2. Mönchs-; ~o лице 'Mönchsgesicht n 21 монашество n nur sg 1. (начин на живот) 'Mönchstum n 23, 'Kloslerle- ben n 23 2. (монасите) 'Mönchstum n монгол|ец m, -ци pl Mon'gole m 8 Монголия /Mongo'lei /12 монг0лк|а /, -и pl Mon'golin / 18 монголски adj mon'golisch монет|а / -и pl 'Münze/16, 'Geldstück n 20* O übertr национална ж na¬ tionale 'Währung / 17; разменна ж übertr 'Wechselmünze монетарннц1а /, -и pl 'Münzamt n 22 монет1ен, -ни adj Münz-; ж двор 'Münzhof m 2, 'Münzaml n 22 моногамия / nur sg Monoga'mie /16 a монограм m, -и pl Mono'gramm n 20* монографйч|ен, -ни adj mono'graphisch монографи|я / -и pl Monogra'phie /16a
389 морзов монок ъл (-ълът) т, -ли pl Mo'nokel п 20* монолит т, -и pl Mono'lith т 1 монолит[ен, -ни adj mono'lithisch моноло|г т, -зи pl Mono'log т 1* монологйч|ен, -ни adj monologisch моноплан т, -и pl Flugw 'Eindecker tn 4 монопол m, -и pl Mono'pol n 20* монопол |ен, -ни adj Mono'pol- монополизйр|ам, -аш (-ах) uv, v mono¬ polisieren v/ <d> монополист m, -и pl Monopolist m 8, Monopolkapitalist m 8 монополистйч|ен, -ни adj = монополи¬ стически монополистйчески adj monopolistisch; - капитализъм Monopolkapitalis¬ mus m 11 монотейз|ъм (-мът) m nur sg Mono- the'ismus m 11 монотейст m, -и pl Monothe'ist m 8 монотенстйчен, -ни adj monothe'istisch монотон|ен, -ни adj mono'ton, 'einför¬ mig монотонност /nur sg Monoto'nie/16 a монтаж m, -и pl Mon'tage / 16 монтаж|ен, -ни adj Mon'tage-; ~на als Subst Mon'tagewerkstatt /14 монтажни|к m, -ци pl Mon'teur m 1*, Montagearbeiter m 4 монтнр|ам, -аш (-ах) uv, v montieren vt <d> монтьор m, -и pl Monteur ml* монтьорство n nur sg Monteurberuf w 1 монумент m, -и pl Monu'menl n 20* монументален, -ни adj monumental монументалност / nur sg Monumenta¬ lität/ 17 мор (-ът) m nur sg 'Seuche /16 морав adj 'lila, vio'lett O Мораво рогче Bot Mutterkorn n 22 морав|а /, -и pl 'Wiese/16, 'Rasen m 4 морал m nur sg Mo'ral /17 0 чета ~ някому jmdm. die Le'viten 'lesen vt <19> морал|ен, -ни adj mo'ralisch морализнрам, -аш (-ах) uv, v morali¬ sieren v/ <d> моралист m, -и pl Moralist m 8 моралност / nur sg Moralität / 17, 'Sittlichkeit /17 MÖprfa /, -и pl 'Leichenhaus n 22, 'Lei¬ chenschauhaus морд|а/, -и pl 'Schnauze/16; übertr vulg 'Fresse /16 море n, -та pl Meer n 20, See / 16; затворено ~ geschlossenes Meer, 'Binnenmeer; открито ~ 'offenes Meer; Черно ~ 'Schwarzes Meer; Средиземно ~ 'Mittelmeer; Кас¬ пийско -v 'Kaspisee, 'Kaspisches Meer; Балтийско ~ 'Ostsee; übertr (голямо количество) Meer, 'Unmen¬ ge/ 16; ~ от светлина 'Lichtermeer; ~ от хора 'Menschenmeer; от кръв Meer von Blut; (простор) 'Weite /16; «v от ниви die 'Weite der 'Felder O капка в ■»то ein 'Tropfen auf den 'heißen Stein; ~то му е до колене er hält 'alles für ein 'Kinderspiel, er nimmt 'alles auf die 'leichte 'Schulter; на открито ~ auf 'offener ['hoher] See море Partikel volkst 1. wird der Anrede hinzugefügt: ~ Иване! I'wan! he l'wan! 2. (закана Drohung) ~ ти... he du, ... 3. (абе, не) 'aber nein 4. (при колебание) tja ... м6р|ен, -ни adj 'müde, er'schöpft; (уморителен) 'anstrengend; (нежен) 'liebevoll, 'gütig; « поглед 'gütiger Blick m 1 морен |a /, -и pl Mo'räne /16 мореплаване n nur sg 'Seefahrt / 17, 'Seeschiffahrt /17 мореплавател (-ят) w, -и pl 'Seefahrer m 4 мореплавател|ен, -ни adj 'Seefahrls-; ~ни съдове 'Hochseeschiffe n 20/pl мореплавателски adj (присъщ на мореплавател) 'Seemanns-; (присъщ на мореплаването) 'Seeschiffahrts-, 'Seefahrts-; ~ компас'Schiffskompaß т 1 морж (-ът) т, -ове pl Zool 'Walroß п 20 моржов adj 'Walroß- морзов adj 'Morse-; ~ апарат 'Morse-
мори 390 apparat т 1; ~а азбука 'Morsealpha¬ bet п 20 мори Partikel = море морков т, -и pl 'Möhre/16, 'Mohrrübe /16, Ka'rolte/16 морск и adj 'Meeres-, See- O ~a болест 'Seekrankheit / 17; ~a звезда Zool 'Seestern ml; *o свинче Zool 'Meer¬ schweinchen n 23; ~o равнище 'Mee¬ resspiegel m 4 мортйра /, -и pl Mil 'Mörser m 4 морун|а/ -и pl Zool 'Hausen m 4 морфем а /, -и pl Mor'phem n 20* морфин tn nur sg 'Morphium n 28 морфинйз|ъм (-мът) m nur sg Mor¬ phinismus m 11, 'Morphiumsucht/14 морфинйст m, -и pl Morphi'nist m 8 морфологичен, -ни adj morphologisch морфологйчески adj = морфологичен морфология/nur sg Morpholo'gie/16 a моря|к nt, -ци pl 'Seemann m 3, Ma'trose m 7 моряшки adj 'Seemanns-, Ma'trosen- Москва /'Moskau москбв|ец m, -ци pl 'Moskauer m 4 mock6bck|h adj 'Moskauer; ~o време 'Moskauer Zeit/17 мост(-ът) m, -ове pl 'Brücke /16 auch Zahnmedizin, Sport; понтонен ~ Pon'tonbrücke; капитански ~ Mar Kom'mandobrücke O ставам ~ ня¬ кому jmdm. als 'Sprungbrett 'dienen vi <hb> möcthk m nur sg Mar Kom'mandobrük- ke/16 мостов od мостови adj 'Brücken- мостр а / -и pl 'Muster n 23; « без стойност Hdl 'Muster ohne Wert мострен adj 'Muster-; ~ панаир 'Mu¬ stermesse /16 мота|я, -еш (-x) uv 1. (прежда, канап) 'aufwickeln vt <a>, 'aufspulen vt <a> 2, (ръце, крака) um'herschlen- kern vt <a>, nicht 'ruhighalten vt <3a> 3. (разтакам) in die 'Länge 'ziehen vt <32> 4. (л4жа) an der 'Nase her'umführen vt <a>; s ce 1. (въртя ce) hin und her 'laufen vi <9/sn>; (бавя ce) her'umtrödeln vt <a> 2. (клатя ce) her'umschlenkern v/ <a> мотйв m, -и pl Mo'tiv n 20* мотнвйр|ам, -am (-ax) uv, v moli'vieren v/ <d> мотйк|а / -и pl 'Hacke /16 moto n nur sg 'Motto n 24 мотовйл|а /, -и pl = мотовилка мотовилк а / -и pl 'Haspel / 16 мотолев|я, -иш (-йх) uv volkst 'nuscheln v/ <hb> мотопед m, -и pl 'Moped n 24 мотор m, -и pl 1. (двигател) 'Motor m 9 a 2. (мотоциклет) 'Motorrad n 22 MOTÖplen, -ни adj 1, 'Motor-; ~на лодка 'Motorboot n 20 2. Physiol mo'torisch, Be'wegungs- моторетк|а /, -и pl Kfz 'Moped n 24 моторизация/nur sg Motorisierung/17 моторизйр|ам, -am (-ax) uv, v motori- 'sieren vt < d > моторизиран adj motorisiert моторйст m, -и pl 1. (мотоциклетист) 'Motorradfahrer m 4 2. (състезател) 'Motorsportler m 4 моторниц а / -и pl 'Motorboot n 20 моторолер m, -и pl Kfz 'Motorroller m 4 мотоспбрт m nur sg 'Motorsport m 1 мотосъстезани[е m, -я pl Sport 'Motor¬ sportveranstaltung/ 17, 'Motorradren¬ nen n 23 мотоциклет m, -и pl 'Motorrad n 22 мотоциклетен, -ни adj 'Motorrad-; ~но състезание 'Motorradrennen n 23 мотоциклетист m, -и pl 'Motorradfah¬ rer m 4 мотоцйк|ъл (-ълът) m, -ли pl = мото¬ циклет мотрйс|а/, -и pl Verk 'Triebwagen m 4, 'Motorwagen in 4 мохамеданин m, -и pl Mohamme'daner m 4 мохамедани|a/, -и pl Mohammedane¬ rin /18 мохамедански adj mohammedanisch мохамеданство n nur sg 'Islam nt 6 мочур m, -и pl Mo'rast m I, Sumpf m 2
391 мрънкам мочурищ|е п, -а pl Mo'rast т 1, Sumpf т 9 мочурлив adj mo'rastig, 'sumpfig мошени|к т, -ци pl 'Gauner т 4, 'Schur¬ ke т 7, Schuft т 1 мошеннческн adj 'gaunerisch, 'schur¬ kisch, 'schuftig мошеничеств|о «, -a pl Gaune'rei / 17, Schurkerei / 17, 'Schuftigkeit /17 мош£ннчк|а /, -и pl 'Gaunerin / 18 мощ f nur sg Macht / 14, Kraft / 14, 'Stärke/16, Ge'walt/17 MÖiuleti, -ни adj 'mächtig, 'kraftvoll, ge'waltig мощи nur pl Ge'beine n 20/pl, Re'liquien /16/я/ мощност /nur sg 1. (мощ) Macht/14 2. Tech 'Leistung /17, Kapazi'tät / 17 мр|а, -еш (-ях) v 'sterben vi < 16jsn> мравешки adj 'Ameisen-; überlr 'emsig; ~ труд 'emsige 'Arbeit /17 мравк а /, -и pl Zool 'Ameise/16 O на x път не минава er kann 'keiner 'Fliege 'etwas zu'leide tun; ~и ме лазят mich über'läuft 'eine 'Gänsehaut мравчия |k nt, -ци pl 1. (жилище на мравки) 'Ameisenhaufen m 42. (мрав¬ ките) 'Ameisenvolk n 22 3. übertr (голямо множество) Ge'wimmel «23 мравчен adj 'Ameisen-; ~a киселина 'Ameisensäure /16 мраз (-ът) m, -ове pl Frost m 2 0 Дядо Мраз 'Großväterchen n 23 Frost мразовйт adj 'frostig, 'eiskalt, 'eisig мразоустойчйв adj 'frostbeständig, 'frostresistent мразоустойчйвост / nur sg 'Frostresi¬ stenz/ 17 мраз|я, -иш (-йх) uv 'hassen vt мрак (-ът) m nur sg 'Finsternis / 13, 'Dunkel n 23 мракобесие n nur sg Obskurantismus «i 11, 'Dunkelmännertum n 23 мракобесии|к m, -ци pl Obsku'rant m 8, Reaktionär m 1* мракобеснически adj reaktionär мракобесннчество n nur sg = мрако¬ бесие мрамор m, -и pl 'Marmor m 1* мрамор|ен, -ни adj 'Marmor- мрач|ен, -ни adj 'finster, 'düster auch übertr мрачина /nur sg 'Finsternis /13, 'Dun¬ kelheit /17 мрачно adv 'finster, 'düster мрачност / nur sg 'Finsterkeit / 17, 'Düsterkeit /17 auch übertr *мреж|а /, -и pl Netz « 20; » за рйба 'Fischnetz; x за коса 'Haarnetz; Verk железопътна s 'Eisenbahnnetz; Mil телена s 'Stacheldrahtverhau m 1; Heil търговска x 'Handelsnetz 2мреж|а, -иш (-йх) uv 1. (кърпя) 'stopfen vf 2. übertr (покривам) be'decken vt < b >; s се: мрежат ми се очйте mir 'flimmert es vor den 'Augen мрежест adj 'netzartig мрьвк!а /, -и pl 'Fleischstück n 20*; übertr 'Häppchen n 23 мръдв|ам, -am (-ax) uv; мръдн|а, -еш (-ах) v 1. vi sich 'rühren vr, sich be- 'wegen vr <b>; нйкой не мръдна 'niemand 'rührte sich 2. (отивам за малко) auf 'einen Sprung 'gehen vi <13/sn>; ще мръдна до комшйята ich 'gehe mal auf 'einen Sprung zum 'Nachbarn 3. be'wegen vt < a >, 'rüh¬ ren vt; не мога да мръдна десния си крак ich kann 'meinen 'rechten Fuß nicht 'rühren 4. (отмествам) bei’seile 'rücken vi <hb> O не x пръста си за нещо für etw. 'keinen 'Finger krumm 'machen vt; той е мръднал er ist ver'rückt ge'worden мръзн|а, -еш (-ax) uv 'frieren vi <yi/hb>; (замръзвам) er'frieren vi < b/hb > мрък|ва (-ва) uv; мрък|не (-на) v unpers es 'dunkelt; es wird 'Abend мръкване n nur sg 'Abenddämmerung /17; на ~ in der'abendlichen'Dunkel¬ heit, in der 'Abenddämmerung мрьнк|ам, -аш (-ax) uv 1. 'brummen vr, vi <hb>, 'nuscheln vt, vi <hb> 2. (одумвам) be'reden vf < b > (против някого jmdn.) 3. (хленча) in den 'Ohren
мръсен 392 'liegen vi <3\jhb> (на някого jmdm.) 4. (котка 'Katze) 'schnurren vi <hb> мръс|ен, -ни adj 'schmutzig, 'dreckig auch übertr мрьснй|к m, -ци pl 'Dreckskerl m, 'unan¬ ständiger ('unflätiger] Kerl m 1*, Schuft m I мръсница /, -и pl Dirne /16 MpbCOTNlfl /, -и pl 1. (нечистотия) Schmutz m I, 'Unrat m 1, Dreck m 1* 2. übertr 'Schuftigkeit /17 0 върша -и 'unanständige 'Dinge 'treiben vt <23> мръщ|я, -иш (-йх) uv 'runzeln vt; ж челото die Stirn 'runzeln ['krauszie¬ hen]; « лицето das Ge'sicht ver'ziehen <32b>; x ce das Ge'sicht ver'ziehen, die Stirn 'runzeln мряна/, мрени pl Zool 'Flußbarbe/16 муд|ен, -ни adj 'langsam, 'schwerfällig, 'träge мудност / nur sg 'Langsamkeit / 17, 'Schwerfälligkeit / 17, 'Trägheit /17 муз|а f -и pl 'Muse / 16 музе|ен, -йни adj I. Mu'seums- 2. muse- 'al; - йна рядкост muse'ale 'Seltenheit /17 музе[й (-ят) m, -и pl Mu'seum n 28 музика/nur sg I. Mu'sik /17; вокална - Vo'kalmusik; инструментална - Instrumentalmusik 2, (духов оркес¬ тър) 'Blaskapelle /16 музикал|ен, -ни adj 1. Mu'sik-; s инструмент Musikinstrument n 20; музикални издания Musi'kalien pl; музикално творчество Musikschaf¬ fen n 23 2. (дарба Be'gabung) musi¬ kalisch, musikbegabt 3. (мелодичен) me'lodisch, musikalisch музикалност/nur sg Musikali’tät/17; (мелодйчност) 'Wohlklang m 1 музикант nt, -и pl 'Musiker m 4; volkst Musikant m 8 музикантк!а /, -и pl 'Musikerin /18 музикантски adj 'Musiker-; volkst Musi'kanten- музиколо|г nt, -зи pl Musikwissen¬ schaftler nt 4 мукав|й /, -й pl 'Pappe /16 мукавен adj 'pappen, Papp-; ~a кутия 'Pappschachtel /16, Kar'ton m 6 мук|ам, -аш (-ах) uv 'muhen vi <hb>, muh 'rufen vi < 39jhb > мулат m, -и pl Mu'latte m 1 мулатк|а / -и pl Mu'lattin /18 муле «, -та pl 'Maulesel m; übertr (глупак) 'Esel m 4 мулетар nt, -и pl 'Mauleseltreiber m 4, Maultiertreiber m 4 мулешк|и adj: c -а издръжливост mit der 'Ausdauer 'eines 'Maulesels муми|и/, -и pl 'Mumie/16 мундир m, -и pl 'Uniform/17, Mon'tur /16 мундщу(к m, -ци pl 1. Mus 'Mundstück n 20 2. (част на юзда) Kan'dare /16, Ge'biO n 27 3. (цигара Ziga'rette) 'Mundstück муницион|ен, -ни adj Muniti'ons- муниции nur pl Muniti'on /17 мур|а/, -и pl Bol 'Bergkiefer/16; 'Pinie /16 мурафбт m, -и pl (майсторство) Kunst / 14, 'Kunststück n 20*; (умение) Ge’schick n 20 мургав adj 'dunkelbraun, ge'bräunt; - o лице ge’bräuntes ('braunge¬ branntes] Ge'sicht n 21 мургавииа /nur sg 'Bräune /16 мусак|а /, -й pl Musa'ka/ Gemüseaujlauf mit Hackfleisch муселин m nur sg Text Musse'lin m 1* муск(а /, -й pl Amu'lett n 20, 'Talisman m 1* мускал m, -иpl 'Rosenölfläschchen n 23, Fla'kon m 6 мускул m, -и pl 'Muskel m 10 мускулатура / nur sg Muskula'tur / 17 мускул|ен, -ни adj 'Muskel-; -на треска 'Muskelkater m 4; -на ин¬ жекция intramuskuläre Injekli'on /17 мускулест adj musku'lös муста|к m, -ци pl 'Schnurrbart m 2 0 смея се под x 'schmunzeln vi <hb> мустакат adj 'schnauzbärtig
393 мъгла мустачки nur pl 'Schnurrbärtchen n 23 мус|я се, -иш се (-йх се) uv 1. 'zornig das Ge'sicht ver'ziehen vt <32b>, das Ge'sicht in 'Zornesfalten 'legen 2. übertr (небе 'Himmel) sich 'eintrü¬ ben vr <a> мутолев|я, -иш (-йх) uv = мотолевя мутр1а / -и pl 'Fratze /16 O правя ~и 'Fratzen [Gri'massen] 'schneiden <2\/hb> муф|я / -и pl Tech 'Muffe / 16 муфта 1. /nur sg 'etwas 'Kostenloses n 26 2. adv um'sonst, gc'schenkt муфтаджи|я nt, -и pl 'Nassauer m 4 мух|а/, -й/»/'Fliege/16; Sport 'Fliegen¬ gewicht n 20 O влязла му е ж в главата er hat sich etw. in den Kopf ge'setzt; лапам ~й 'Maulaffen 'feil¬ halten <3>; пускам « на някого jmdm. etw. in den Kopf 'setzen мухл|а/ -и pl 'Trine /16 мухльо m, -вци pl 'Tölpel m 4, 'Trottel nt 4; (безличен човек) 'uninteressanter ['farbloser] Mensch m 8 мухляса |ам, -am (-ax) uv; мухляс|ам, -am (-ax) v 'schimmeln vi <hb>, ver'schimmeln vi <hb>, 'Schimmel 'ansetzen vi < h/hb> auch übertr мухоловк|а / -и pl 'Fliegenfänger nt 4 мухом6рк1а/, -и pl Bot 'Fliegenpilz nt 1 мухъл m nur sg 'Schimmel m 4, 'Schim¬ melpilze m \jpl; 'Moder m 4 auch übertr, 'Fäulnis /13 муцуна/,-ир/1.'Schnauze /16, Maul n 22 2. übertr (мутра) 'Fratze /16 муцунест adj: ~ nee Hund m 1 mit'einer 'großen 'Schnauze муч[а, -йш (-äx) uv 'muhen vi <hb>, muh 'rufen vi < 39/hb > муш|а, -иш (-йх) uv 1. (c нож mit dem 'Messer) 'stechen vr < 16 >; (боцвам) 'pieken vt 2. (c рогата mit den 'Hör¬ nern) 'stoßen vt, vi <34jhb> 3. (пъ¬ хам, скривам) hin'einstecken vt < a >; s се 1. (скрйвам се) hin'einschlüpfen vi <a/sn>, hin'einkriechen vi <32ajsn> 2. (ходя насам-натам търсейки) her'umkriechen vt < 32 a/sn >, her'umsuchen vi < a/hb > 3. (бъркам се) 'seine 'Nase hin'ein¬ stecken мушам|а / -й pl 1. (платно) 'Wachstuch n 20, 'Wachstuchdecke/16 2. (връхна дреха) 'Regenmantel nt 5 3. (пластир) 'Pflaster n 23 мушамен adj 'Wachst uch- мушамйчк|а f -и pl 'Wundpflaster n 23 мушв|ам, -am (-ax) uv; мушн|а, -еш (-ax) v !. (c ножа mit dem 'Messer) 'stechen vr < 16 >; (боцвам) 'pieken vt 2. (скрйвам) hin'einstecken vt <a> 3. (c рогата mit den 'Hörnern) 'stoßen vr, vi < 34/A6 >; s ce hin'einschlüpfen vt <a/sn>, hin'einkriechen vi < 32 a Isn > мушйц|а /, -и pl 'kleine 'Fliege/16 мушйчк1а / -и pl - мушица мушк|а / -и pl Mil Korn n 23 мушк|ам, -am (-ax) uv 1. (c ножа mit dem 'Messer) 'stechen vt < 16 >; (боцвам) 'pieken vr 2. (c рогата mit den 'Hörnern) 'stoßen vr, vi < 34/hb > 3. (пъхам, скрйвам) hin'einstecken vr < a >; « се 1. (скрйвам ce) hin'ein¬ schlüpfen vt <a/sn>, hin'einkriechen vi < 32 а./sn> 2. (търсейки ходя на- сам-натйм) um'herkriechen vi < 32 a/sn >, her'umsuchen vt < afhb > 3. übertr (бъркам ce) 'seine 'Nase hin'einstecken мушкат|о n, -a pl Bot Pelar'gonie / 16, GeTanie /16 мушморо|к nt, -ци pl volkst 'Duck¬ mäuser m 4, 'Heimlichtuer m 4 мушмул|а /, -и pl Bot 'Mispel /16 мушна t м.ушвам мъгл|а /, -й pl 1. 'Nebel m 4; мъглата пада der 'Nebel senkt sich 2. (облаци) 'Wolken/16/p/; « от дим'Rauchwol¬ ken; « от прах 'Staubwolken 3. (тъм¬ нота) 'Dunkelheit / 17, 'Dunkel n 23; ходя като в * übertr im 'Dunklen 'tappen vi <sn> 4. (забърканост) übertr Ver'wirrung / 17, 'Durcheinan¬ der n 23 5. übertr (тъга) 'Trauer / 17. Schmerz nt 9
мъглея се 394 мъгл|ея се, -ееш се (-ях се) uv wie 'Nebel 'aussehen vi < 19a/hb>, 'trübe 'aus¬ sehen мъглив adj 1. 'neblig, 'dunstig, 'diesig, 'trübe; ~ прозорец 'trübes 'Fenstern 23; ~a светлина 'trübes Licht «21; 2. übertr (неясен) 'unklar, verschwom¬ men, 'nebelhaft мъгливо adv 'unklar, ver'schwommen, 'trübe мъглявост / nur sg Meteor 'Nebel m 4, 'Nebelbildung / 17; übertr (неясност) 'Nebelhaftigkeit/17, Verschwommen¬ heit /17 мъгловйт adj 'neblig, 'diesig мъгляв adj — мъглив мъглявина/ -й pl 1. Meteor 'Nebel m 4, 'Nebelbildung / 17; übertr (неясност) 'Nebelhaftigkeit/17, Verschwommen¬ heit 2. Astr 'Nebel, 'Sternnebel мъглявост / nur sg — мъглявост ‘мъдрец m, -й pl 'Weiser m 1' ‘мъдрец m, -й pl Anat 'Weisheitszahn m 2 мъдрослови|е n, -я pl 'Weisheit / 16, 'weiser 'Ausspruch m 2, Sen'tenz / 17 мъдрост / -и pl 'Weisheit / 16 мъдрув|ам, -am (-ax) uv 'klügeln vi <hb>, 'lange hin und her über'legen vi <b/hb>, her'umphilosophieren vi < e/hb > мъдр|я се, -иш се (-их се) uv (държа се мъдро и смирено) sich klug und be'scheiden ver'hallen vr <3bjhb>; (стоя смирено) 'ruhig 'dastehen vi < \01ajhb> мъд ър, -ри adj 'weise, klug, be'dächtig мъж (-ът) m, -e pl Mann m 3; (съпруг) 'Ehemann, 'Gatte m 7; държавен ~ 'Staalsman мъжаг|а m, -и pl 'Hüne m 7 мъждел|ея, -ееш (-ях) uv 'glimmen vi <28jhb>, 'flackern vi <hb>, 'trübe 'schimmern vi <hb>\ s се = мерже- лея се мъжделнв adj matt, schwach, 'trübe мъжд|ея, -ееш (-ях) uv = мъжделея мъждйв adj = мъжделйв мъждук|ам, -аш (-ах) uv 'flackern vi <hb> мъжд|я, -йш (-ях) uv = мъжделея мъжемразк|а / -и pl 'Männerfeindin /18 мъжествен adj 'mannhaft, 'mutig, kühn мъжественост /nur sg 'Mannhaftigkeit /17, Mut m 1, 'Kühnheit/17 мъжество n nur sg 'Kühnheit/17, Mut m 1 мъжец m nur sg Anat 'Zäpfchen n 23 мъжкар (-ят) m, -и pl 'männliches Tier n 20, 'Männchen n 23 мъжкаран|а / -и pl 'Mannweib n 21 мъжкарк|а /, -и pl = мъжкарана мъжк|н adj 1. 'männlich; 'Männer-; 'Herren-; ~o животно 'männliches Tier «20; ä глас'Männerstimme/16; ж костюм 'Herrenanzug m 2 2. (мъ¬ жествен) 'mannhaft, kühn O s род Gramm 'männliches Ge'schlecht «21, 'maskulin мъжов adj des 'Ehemannes; ~a роднй- на Verwandter m 7+ des 'Mannes мъзг|а/, -й pl 'Baumsaft m 2 мък|а /, -и pl 1. (страдание) Qual /17, Schmerz «»9, Pein / 17, Leid « 20 2. (пъкъл) volkst 'Hölle/16 3. (усйлие) 'Mühe/16, 'Anstrengung/17; c « mit 'großer 'Mühe 4. (придобйто c труд) übertr 'mühsam Erarbeitetes « 26+ O Танталови -и 'Tantalusqualen pl мъкн|а, -еш (-ax) uv 1. (влача със себе си, водя със себе си) mit sich 'schleppen, mit sich her'umschleppen 2. (отмъквам) 'fortschleppen vt < a > 3. (нося тежко) 'schleppen vt 4. (из¬ мъквам) her'auszerren vt <a>; s ce 1. (ходя c усйлие) sich 'schleppen vr 2. (дни 'Tage, време Zeit) sich 'hin¬ schleppen vr < a >, sich 'hinziehen vr < 32 a > 3. (движа ce) sich her'umlrei- ben vr < 23 а > (c някого mit jmdm.) 4. (имам любовни връзки ein 'Liebes¬ verhältnis 'haben) 'gehen vi < 13/sn> (c някого mit jmdm.) мълв|а/, -й pl 1. (слух) Ge'rüchl и 20*, Ge'rede « 23 2. (шум от гласове)
395 мъртвешки 'Stimmenlärm т 1*, 'Stimmengewirr п 20* мълвеж т, -и pl 'Slimmenlärm т 1*, 'Stimmengewirr п 20* мълв|я, -йш (-ях) uv 'flüstern vr, w <hb>; ~и се, че ... es geht das GeTücht, daß ... мълком adv 'schweigend, 'leise, still мълни|ен, -йни adj 'blitzend; (много бърз) 'blitzschnell мълниенос|ен, -ни adj 1. (гръмoносен) Ge'witter-;. * облак Ge'wittcrwolke / 2. (светкавичен) 'blitzartig, 'blitzschnell O s поглед 'blitzender Blick m 1 мълни|я/, -и pl Blitz m 1 мълча, -йш (-äx) uv 'schweigen v; <23 fhb> мълчалив adj 'schweigsam, 'wortkarg; (неоживен) still, 'schweigend; (ням) stumm; ~ поглед 'stummer Blick m 1 мълчалив|eu m, -ци pl 'schweigsamer ['wortkarger] Mensch m 8 мълчаливо adv 'schweigend, still, stumm, 'schweigsam мълчалйвост j'nur sg 'Schweigsamkeit /17 мълчание n nur sg 'Schweigen n 23 мълчешката и. мълчешком adv 'schwei¬ gend, 'stillschweigend MiMpeHje /?, -ия pl 'Tadel m 4, 'Rüge/16 мъмр|я, -иш (-йх) uv 1. 'tadeln vr, 'rügen vt; 2. (мърморя) 'nuscheln vr, vi <hb>, 'murmeln vt, vi <hb> мън|а, -еш (-äx) uv (коноп Hanf) 'schwingen vt <27 > мъналк|а /, -и pl 'Flachsbreche /16 мънинки adj 'kleine nur pl мънйст|о n, -a pl 'Perle / 16 мънйче n, -та pl 'Hündchen n 23 мъннч|ък, -ки adj klein, 'winzig мънк]ам, -am (-ax) uv 'stammeln vt, vi <hb> мърд ам, -аш (-äx) uv 1. vi (движа се) sich 'rühren vr, sich be'wegen vr 2. (движа) be'wegen vt; ~ устни die 'Lippen be'wegen 3. umg (противя се) sich 'sträuben vr 4. (напускам мястото си) 'weggehen v/ <13 afsn > (от von 3), 'seinen Platz ver'lassen vr <3b>; не мърдай оттук! rühr dich nicht von der 'Stelle!; % ce si<ih be'wegen, sich 'rüh¬ ren мързел m nur sg 'Faulheit f 17, 'Trägheit /17, 'Unlust /14 ‘ мързелан m, -овци pl 'Faulpelz m 1 мързелан|а/, -и pl 'faule ['träge] Frau /17 мързелйв adj faul, 'träge мързелйв|ец m, -ци pl ~ мързелан мързелйвк|а / -и pl = мъp^eлäнa мързелйвост / nur sg 'Faulheit / 17, 'Trägheit /17 мързй ме (мързя ме) uv unpers 'keine Lust 'haben < A >, zu faul sein < B >; - да работя zu faul sein zum 'Ar¬ beiten мърк|ам, -аш (-ax) uv (котка 'Katze) 'schnurren vi; (мърморя) 'brummen vt, 'murmeln vt мърльо m, -вци pl 'Schmutzfink m 8, 'Liederjan m 1 * мърляв adj 'schmutzig, 'unsauber мйрл|ям, -яш (-ях) uv = мърся мърморко m, -вци pl 'Meckerer m 4 мърмор|я, -иш (-их) uv 1. (говоря неясно) 'murmeln vt, vi <hb>, 'brum¬ men vi <hb>, 'nuscheln vr, vi <hb> 2. (говоря c укор) 'murren vi <hb>, 'schelten vt, vi < \6/hb>, 'seinen 'Un¬ willen 'kundtun vr < 38 a > 3. (досйж- дам c укори) 'meckern vi <hb>, 'nör¬ geln vi < hb> мърсув|ам, -аш (-ax) uv 'unanständige 'Dinge 'treiben vr <23jhb> мърс|я, -йш (-йх) 1. be'schmutzen vt <b>; ver'schmutzen vr <b>; s дрехите die 'Kleidung be'schmutzen; ä водата das 'Wasser ver'schmutzen 2. übertr (скверня) be'schmutzen, be- 'sudeln vr < b > 3. volkst (ям блйжно през пости) 'während der 'Fastenzeit Fleisch 'essen < 15 > мърт]вец m, -ъвцй pl 'Toter m 7+ мъртвешк|и adj 'Toten-; 'totengleich; ~ а тишинй Toten'stille /16
мъртвило 396 мъртвйл|о и, -а pl 'Leblosigkeit / 17, 'Friedhofsruhe / 16, 'Öde / 16, Le- thar'gie /16 а мъртво adv tot O живо и ~ 'alle мъртвороден adj 'totgeboren м4рт|ъв, -ви adj tot; übertr 'leblos O ~ва коприва Bot 'Taubnessel / 16; ~ва природа 'anorganische Na'lur / 17; ~ва тишина Toten'stille/16, 'Gra¬ besstille; «»BO пространство 'toter 'Winkel m 4; ä инвентар 'totes Inven'tar n 20*; z капитал 'totes Kapi'tal n 31; ни жив ни z 'weder tot noch le'bendig мърш|а / -и pl 1. (труп на умряло животно) Ka'daver т 4, Aas п 20 2. (слабо животно) 'Kümmerling т 1 * О няма стадо без z es gibt in 'jeder 'Herde ein 'schwarzes Schaf мършав adj dürr, 'mager auch übertr мършав|ея, -ееш (-ях) uv 'abmagern vi < а/sn > мършавииа f nur sg 'Magerkeit /17 мършавост / nur sg = мършавина мършояд1ен, -ни adj 'aasfressend мършойд|ец m, -ци pl Zool 'Aasfresser m 4 ‘мъст f nur sg (отплата) 'Rache / 16, Vergeltung / 17 *мъст/nur sg (непрекипяло вино) Most m 1 мьстйтел (-ят) m, -и pl 'Rächer nt 4 мъст|я, -йш (-йх) «V sich 'rächen vr (на an 3, за für 4) мътеж rn-ftur sg 'Bodensatz m 2 мът|ен, -ни adj 1. (вода 'Wasser, стъкло Glas, светлина Licht) 'trübe 2. (звук Ton) dumpf 3. (смътен) 'unklar O ловя риба в - на вода im 'Trüben Tischen vi <hb>; ~ ни времена 'un¬ ruhige 'Zeiten / \ljpl мътеница / nur sg 'Buttermilch / 14; (айран) ver'dünnter 'Joghurt nt 6 мътилк а / -и pl 1. (мътна течност) 'trübe 'Flüssigkeit / 17 2. (утайка) 'Bodensatz «2 3. übertr (бърканица) 'Durcheinander« 23 мътйл[о «, -a pl 1. (полог) 'Brutnest n 21 2. (пйлета) Brut /17 мътно adv 'unklar, 'trübe *мът|я, -иш (-йх) mV 'trüben vr; übertr (смущавам) 'stören vt, 'trüben O s водата някому jmdm. 'Steine in den Weg 'legen 2мът|я, -иш (-йх) uv (птйца) 'brüten vi <hb> auch übertr (мйсля бавно) O ~ и се нещо es braut sich etw. zu'sammen, es ist etw. im 'Anzug мъх (мъхът) m, мъхове pl 1. Moos w 20 2. (дребни косми) Flaum m 1 мъхав adj I. (канарй Felsblock) 'moos¬ bedeckt, be'moost, 'moosig 2. (покрит c дребни косми) 'flaumig мъхнат adj = мъхав мъховйд|ен, -ни adj 'moosartig мъч|а, -иш (-их) MV 'quälen vr, 'peinigen vt; s cel. (страдам) sich 'quälen vr, 'leiden vi <21 jhb> 2. (правя усилие) sich be'mühen vr < b >; (трудя се) sich 'mühen vr, sich 'plagen vr мъч!еи, -ни adj schwer, 'schwierig, 'mühsam O » човек 'schwieriger Mensch nt 8 мъчени |e и, -я pl (мъка) Qual / 17; (мъчене) 'Folter /16, 'Marter/16 мъчеий|к m, -ци pl 'Märtyrer nt 4 мъченйц|а /, -и pl 'Märtyrerin /18 мъченически adj 'Märtyrer- мъченйчеств|о n, -a pl 'Märtyrertum n 22, Mar'tyrium n 28 мъченйшки adj = мъченически мъчнлиш|е и, -a pl 'Foltcrhölle /16 мъчител (-ят) m, -и pl 'Peiniger m 4 мъчител|ен, -ни adj 'qualvoll, 'quälend мгьчйтелно adv 'quälend, 'qualvoll м1чно adv schwer, 'schwierig, 'mühsam O «* ми e mir ist 'traurig zu'mute, mir ist schwer ums Herz мъчнодостьп|ен, -ни adj schwer 'zu¬ gänglich мъчнонзлечйм adj schwer 'heilbar мъчноподвйж|ен, -ни adj 'schwerfällig, 'unbeweglich auch übertr мъчиоподвйжност / nur sg 'Schwerfäl¬ ligkeit /17, 'Unbeweglichkeit/17 auch übertr
397 мяу мъчнопроходнм adj schwer 'zugäng¬ lich, kaum 'gangbar мъчнопроходймост fnur sg 'Unzugäng¬ lichkeit /17 1игьчиотй|я /, -и pl 'Hindernis n 27, 'Schwierigkeit /17 мюлк m, -ове pl volkst Immo'bilien pl мюсюлман|ии m, -и pl 'Muselmann m 3 мюсюлмански adj 'muselmanisch, 'mu¬ selmännisch мюфтй|я m, -и pl 'Mufti m 6 мющерйя m, -и pl 'Kunde m 8, 'Käufer m 4 мяз|ам, -am (-ax) uv volkst 'ähneln vi <hb>,'ähnlichsein <В> (на някого jmdm.) мяра/, мери pl Maß n 20 O без ~ 'ohne Maß, 'maßlos; пряко ~ та 'unmäßig мярв|ам се, -аш се (-ах се) uv; мярна се, мернеш се (мярнах се) v 'auftauchen vi <&/sn>, 'sichtbar 'werden vi < 18 jsn> мярка f мерки pl 1. Maß n 20 2. (мероприятие) 'Maßnahme /16 0 вземам мерки 'Maßnahmen 'treffen vt <16> мярк|ам, -аш (-ax) uv; мярна, мернеш (мярнах od мернах) v 'wollen vt, vi <hb>, beabsichtigen vr <b>, sich 'anschicken vr <a>; я се'auftauchen vi < a/s« >, sich 'sehen 'lassen vr < 3 >, 'sichtbar 'werden vi < 18/sn> мярна T мяркам място n, места pl 1. Platz m 2, Ort m 1, 'Stelle /16; ~ за сядане 'Sitzplatz; няма ~ es ist kein Platz; сборно - 'Sammelplatz; тясно ~ 'schmale 'Stel¬ le; на това - an'dieser'Stelle; стръм¬ но ~ 'steile 'Stelle 2. Stätte/16; лобно ~ Ge'denkstätte 3. (имот) 'Grundstück n 20*, Land n 22 4. (длъж¬ ност, положение) 'Stellung / 17, (служба) 'Posten m 4 5. (откъс) 'Ab¬ schnitt m 1, Pas'sage / 16, 'Stelle O volkst женя се на добро - es bei der 'Heirat gut 'treffen vt <16>, in 'eine 'gute Fa'milie 'einheiraten vi < ajhb >; болно ~ 'wunder Punkt m 1; дойде ми сърце на ~ 'wunschlos 'glücklich sein <B>; зная си мястото ich weiß, was mir 'zukommt; на места 'stellen¬ weise, 'örtlich; на ~ am 'rechten Ort [Platz]; на ~ то си съм ich 'handle, wie es sein muß; на челно ~ übertr in der 'ersten 'Reihe, an 'führender 'Stelle; населено - 'Ortschaft / 17; не ме сдържа на едно ~ es hält mich nicht an 'einem Platz; отходно ~ Klo'seü n 24; поставям някого на ~то му jmdn. in 'seine 'Schranken 'weisen < 23/Л6 >; тъпча на едно ~ auf der 'Stelle 'treten vi < \ 5/sn>; хващам ~ Ergebnisse 'zeitigen мят|ам, -аш (-ax) uv; метн|а, -еш (-ах) v 1. (хвърлям) 'werfen vt <16>, 'schleudern vt; x диск 'Diskus 'werfen 2. (движа насам-натам) um'her- schleudern vr < a >; вятърът - а лис¬ тата der Wind weht die 'Blätter um'her 3. (простирам) 'ausbreiten vt < a > 4. übertr (излъгвам) 'übers Ohr 'hauen vi <hb> O x хляб във фурната Brot in den 'Backofen schie¬ ben <32>; я се 1. (лягам) sich 'hinwerfen vr < 19a>; (от болки vor 'Schmerzen) sich hin und her 'wer¬ fen vr 2.: x се на кон sich aufs Pferd 'schwingen vr < 27 >, 'aufsitzen vi <2Sa./hb> 3. (мязам) 'ähneln vi <hb>, 'ähnlich sein < В> (на някого jmdm.) мятан |e n, -ия pl 'Werfen n 23, 'Schleu¬ dern «23; x диск Sport 'Diskuswerfen мятв|ам, -аш (-ax) uv; метн|а, -еш (-ах) V 1. (хвърлям) 'schleudern vr, 'werfen vr < 16 > 2. (движа насам-натам) hin- und 'herschleudern vt < a >, hin- und 'herzerren vt <a> 3. (простирам) 'ausbreiten vt <a>, 'aufbängen vr <a>; я се 1. (лягам) sich 'hinwerfen vr <19a>; (от болка vor Schmerz) sich hin- und 'herwerfen vr < 19 a >; sich hin- und 'herdrehen vr < a > 2. x се на кон sich aufs Pferd 'schwingen vr < 27 >, 'aufsitzen vi < 25 a/A6 > мяу int erj mi'au!
мяукам 398 мяук|ам, -аш (-ах) и. мяуч|а, -еш (мяуках) uv mi'auen vi <hb> мях (мехът) т, мехове pl 1. (тудум) Schlauch т 2 2. (духало) 'Blasebalg т 23. übertr (корем) 'Schmerbauch т 2 н на präp I. signalisiert Genitiv- oder Dativ¬ beziehung колата ~ брат ми der 'Wa¬ gen 'meines 'Bruders; покривът ~ къщата das Dach des 'Hauses; песента - славея das Lied der 'Nachtigall; стихотворенията ~ Ботев die Ge¬ richte 'Botews; изпълнението ~ за¬ дачите die Erfüllung der 'Aufgaben; миенето ~ съдовете das 'Waschen des Ge'schirrs, das Ge'schirrwaschen; песента - славей das Lied 'einer 'Nachtigall; решаването ~ задачи das 'Lösen von 'Aufgaben; писането - писма das 'Schreiben von 'Briefen; даваме ~ всички wir 'geben 'allen; той казва ~ приятеля си er 'sagt zu 'seinem Freund; показваме ~ гос¬ тите града wir 'zeigen den 'Gästen die Stadt; случва се и ~ възрастни да ... espas'siert auch Erwachsenen, daß ...; ~ детето е студено dem Kind ist es kalt; момичето е топло dem Mäd¬ chen ist es warm; ~ жената е лошо der Frau ist es schlecht; това е приятно ~ нас das ist uns 'angenehm 2. auf weist auf den Ort той седи ~ стола er sitzt auf dem Stuhl; - масата има цветя auf dem Tisch 'stehen 'Blumen; пиша - пйшеша машина ich 'schreibe auf der'Schreibmaschine; свиря ~ пиано ich 'spiele auf dem Kla'vier; срещам ro ~ улицата ich 'treffe ihn auf der 'Straße; weist auf die Richtung сядаме ~ пейка wir 'setzen uns auf'eine Bank; излизам ~ улицата ich 'gehe auf die 'Straße hin'aus; отивам ~ пощата ich 'gehe auf die Post; ходим ~ лов wir 'gehen auf Jagd; отиваме ~ работа wir 'gehen auf'Arbeit; изкачваме се ~ върха wir ‘steigen auf den 'Gipfel; слагаме тенджерата - огъня wir 'stellen den Topf auf das 'Feuer 3. Ort, Zeit an прекарвам отпуска си ~ море ich ver'bringe 'meinen 'Urlaub am Meer; картината виси ~ стената das Bild hängt an der Wand; той стой ~ прозореца er steht am 'Fenster; ~ днешния ден am 'heutigen 'Tage; три пъти - ден 'dreimal am Tag; - 24 май am 24. Mai; weist auf die Richtung отивам - море ich 'fahre ans Meer; заканвам палтото ~ закачалката ich 'hänge den 'Mantel an den 'Kleiderha¬ ken 4. in; weist auf den Ort, die Zeit ~ изток im 'Osten; стоя ~ течение ich 'stehe im Zug; ~ старини im 'Alter; zeigt die Richtung ходим ~ училище wir 'gehen in die 'Schule; отиваме ~ концерт wir 'gehen ins Kon'zert; отиваме ~ театър wir 'gehen ins The'ater; отиваме - кино wir 'gehen ins 'Kino; превеждам ~ български ich über'setze ins Bul'garische 5. (при) beim; ~ излизане beim Hin'ausgehen; ~ прощаване beim 'Abschied 6. nach; мирйше ~ ракия es riecht nach Schnaps 7. zu; отйвам - събрание ich 'gehe zur Versammlung; отиваме ~ мйтинг wir 'gehen zur 'Kundgebung; изтегляме се ~ съвещание wir 'zie¬ hen uns zur Be'ratung zu'rück 8. bei der Altersangabe аз съм ~ четйридесет години ich bin 'vierzig 'Jahre all; детето e - пет години das Kind ist fünf 'Jahre alt O деля ~ три durch drei 'teilen [dividieren]; три ~ нула drei zu null; веднъж ~ три години 'einmal 'aller drei 'Jahre; ~ всеки се падат по пет марки auf 'jeden 'kom¬ men fünf Mark; - човек pro Per'son; умножавам ~ три mit drei multi¬ plizieren; защо ми е ~ мене? wo'zu 'brauche ich das? играем - криеница wir 'spielen Ver'steck; какво му е ~ него? was hat er nur? млад - години jung an 'Jahren; - всяка цена um
399 набирам 'jeden Preis; ~ вода и хляб bei‘Wasser und Brot; -v гладно сърце auf 'nüchternen 'Magen; -» добър път! 'gute 'Reise!; ~ здраве! zum Wohl!, Prost!; ~ какво прилича това? was ist das für 'eine Art? ~ ръка mit der Hand; ~ сйла mit Ge'walt; ~ тясно съм in der 'Klemme 'stecken <hb>\ ~ твой риск auf 'deine 'eigene Ge'fahr; ~ шега im Scherz; пада му се ~ него das geschieht ihm recht; преструвам се ~ болен sich krank 'stellen <hb>‘, постъпвам ~ работа 'eine 'Arbeit 'antreten < 15a/A6>; хо¬ дя ~ покупки 'einkaufen 'gehen < 13/.sn>; ходя ~ разходка spa'zie- ren 'gehen; уча някого - занаят jmdn. ein 'Handwerk 'lehren; щедър съм ~ думи 'großzügig mit 'Worten sein <Bjsn> на Partikel umg 1. (вземи) da hast du; ~ ти боибонче! da hast du 'ein Bon'bon! 2.(eTo)da; - виж ръцете ми! da, sieh dir 'meine 'Hände an! O ама ~ ! 'aber denkst du! 'aber hat sich was! ето ~ da; - ти на тебе сега! da hast du die Be'scherung! набав(ям, -яш (-ях) uv, набав|я, -иш (-их) V 1. be'sorgen vt <b>, be'schaf¬ fen v/ < b > 2. (наваксвам) 'aufholen v/ <a> набарв|ам, -аш (-ах) uv набар|ам, -аш (-ах) V er'tasten vt < b > набе|г m, -зи od -ra pl 1. 'Überfall m 2, 'Einfall m 2 2. (атака) 'Angriff m 1 набеден adj 1. (неоснователно обви¬ нен) 'unschuldig verdächtigt, zu 'Un¬ recht be'schuldigt 2. (мним) vermeint¬ lich; ~ поет vermeintlicher 'Dichter m 4 наб6дренн]к m, -ци pl 'Hüftleder n 23 набедяв|ам, -аш (-ах) uv; набед|я, -йш (-йх) у zu 'Unrecht be'schuldigen vt <b>, verleumden vt <b> набеждав|ам, -аш (-ах) uv = набедя¬ вам набелв|ам, -аш (-ах) uv; набел|я, -иш (-их) V 1. (лицето) 'schminken vt, 'pu¬ dern vt 2. (картофи, плодове) 'schälen vt набелязв|ам, -аш (-ах) uv; набел|ежа, -ежиш (-язах od -ежих) v 1. (озна¬ чавам) markieren vt < d >, 'kenn¬ zeichnen vt 2. (определям) bestimmen vr <b>; 'vorsehen vt < 19a> 3. (ски- цйрам) skiz'zieren vt <d> 4. (изла¬ гам в общи черти) um'reißen vt < 21 b >, skiz'zieren, 'darlegen vt < a > набера | набирам набесняв|ам се, -аш се (-ах се) uv; набесн1ея се, -ееш се (-ях се) v 1. sich 'austoben vr <a>, 'rasen vr <hb>, 'loben v/ <hb> 2. (деца) 'tollen vi <hb>, sich 'austollen vr < a > набйв|ам, -аш (-ах) uv; набй|я, -еш (-х) v 1. (нанасям бой) ver'prügeln vr < b > 2. (надвйвам) be'siegen vt <b>, 'schlagen vt <4> 3. (зачуквам, заби¬ вам) 'einschlagen vt <4a >; той наби гвоздей в дъската er schlug 'einen 'Nagel in das Brett 4. (забучвам) 'aufspießen vr <a>; s на кол 'pfäh¬ len vt 5. (утъпквам) 'festtreten vr <15a>; » пръстта die'Erde'fest¬ treten 6. (натъртвам) 'aufschlagen vr < 4 a >; ябълките са набйти die 'Äp¬ fel sind 'aufgeschlagen 7. 'wundreiben vr <23a>, 'wundlaufen vr <9a>; набих си петйте ich 'habe mir die 'Fersen 'wundgerieben; s си крака¬ та ich 'laufe mir die 'Füße wund O « някому нещо в главата jmdm. etw. 'einhämmem <a> ['eintrichiern <a>]; Ж някому нещо в очите jmdm. etw. vor 'Augen 'halten <3> набнр|ам, -аш (-ах) uv; каб|ера, -ереш (-päx) v 1. (прибйрам) 'ernten vr; (от¬ късвам) 'pflücken vr; » плодове Obst 'pflücken ['ernten]; ä ябълки 'Äpfel 'pflücken; s череши 'Kirschen 'pflücken; x боровинки 'Heidelbee¬ ren 'pflücken 2. (събирам) ‘lesen vr < 19 >, 'sammeln vr; x грозде Wein 'lesen; * картофи Kar'toffeln 'lesen ['sammeln]; x боровинки 'Heidelbee¬ ren 'sammeln 3. iibertr (натрупвам,
набиране 400 придобивам) 'sammeln, ge'winnen vt < 26 b>; x опит Erfahrung 'sam¬ meln; * сили 'Kräfte 'sammeln; x привърженици 'Anhänger 'sammeln (ge'winnen] 4. (плат) 'reihen vt S. Typ 'setzen vt 6. (загноявам) 'eitern vt, <hb> O x страх sich'ängstigen vr, 'Ängste 'ausstehen <a/hb>; x студ 'jämmerlich 'frieren vi <32/A6>; ä телефонен номер 'eine Tele'fonnum- mer 'wählen; « ядове sich 'aufregen vr <a>, sich her'umärgern vr <a> набиран!e n, -ия pl 1. (прибиране) 'Ernten n 23; (откъсване) 'Pflücken « 23; » на ябълки 'Äpfelpflücken; x на плодове 'Obsternte / 16 2. (съби¬ ране) 'Lesen « 23; 'Sammeln и 23; * на картофи Kar'toffelnlesen; * на гроз¬ де 'Weinlese f 16 3. (придобиване) 'Sammeln n 23; Ge'winnen n 23; « на знания 'Sammeln von 'Wissen; s на привърженици 'Sammeln [Ge'winnen] von 'Anhängern 4. (плат) 'Reihen n 23, 'Anreihen n 23 5. Typ 'Selzen n 23 6. (загнояваие) 'Eitern n 23 O ~ ето на телефонен номер das 'Wählen n 23 'einer Tele'fonnummer набиран m, -и pl = словослагател набйт adj 1, (плътно пълнен) 'vollge¬ stopft; ~ а торба 'vollgestopfter 'Beutel m 4 2. (повърхност) 'festge¬ treten, 'festgestampft; ~ път 'festge¬ tretener Weg ml; ~ а пръст 'festge¬ stampfte 'Erde / 16 3. (тъкан) dicht, dicht ge'webt; ~ плат 'dichter (dicht ge'webter] Stoff m 4. (грозд, кочан) voll; клас 'volle 'Ähre / 16 5. (човек) ge'drungen, 'stämmig, unter'setzt; — а фигура 'stämmige [untersetzte, ge'drungene] Fi'gur / 6. (повреден) 'aufgeschlagen, 'angeschla¬ gen; 'fleckig; ~ а ябълка 'fleckiger 'Apfel 7. (който е ял бой) ver'prügelt O имам ■*' o око ein 'sicheres 'Auge 'haben <A>, ein 'scharfes 'Auge 'haben, 'einen 'sicheren Blick 'haben набйтост f nur sg 1. (плътност) 'Dichte /16 2. (на окото) 'Schärfe /16 набйя f набивам иаближйв|ам, -аш (-ах) uv; наближ|а, -йш (-йх) V sich 'nähern vr, 'kommen vi < 33/sn >, her'ankommen vi < 33 a/s« >, 'nahen vi <hb>; - аме гората od до гората wir 'nähern uns dem Wald; ~ ат празниците die 'Fei¬ ertage 'nahen; - а лятото der 'Som¬ mer kommt; есента ~ а своя край der Herbst 'nähert sich 'seinem 'Ende; ~ a обяд cs geht auf'Mittag; ~ а пет часа es geht auf fünf Uhr; - а коледа es naht 'Weihnachten; ~ а краят es geht dem 'Ende zu наближаване n nur sg Her'ankommen n 23; ~ то на срока das Her'ankom¬ men des Ter'mins наблйзко, наблизо adv in der 'Nähe наблъскаiaM, -am (-ax) uv; наблъск|ам, аш (-ах) 1. hin'einstoßen vt <34a>, hin'einschieben vt <32a>, 'stoßen vt < 34 >, 'schieben vt < 32 >; той отво¬ ри вратата и ни наблъска вътре er 'öffnete die Tür und stieß [schob] uns hin'ein; той ни наблъска в стаята er schob uns in das 'Zimmer 2. (в препълнено помещение) hin'ein- zwängen vt <a>, hin'einstopfen vt <a>, zu'sammenpferchen vt <a>; x хора в малко помещение 'Leute in 'einem 'kleinen Raum zu'sam¬ menpferchen, 'Leute in 'einen 'kleinen Raum hin'einstopfen [hin'einzwängen] 3. (торба, чанта) hin'einstopfen, hin'einstecken vt < a >; 'vollstopfen vt < a >; x бельото в куфара die 'Wä¬ sche in den 'Koffer hin'einstopfen; x куфара den 'Koffer 'vollstopfen; 4. umg (бия) ver'prügeln vt < b >; s ce umg (наяждам ce) sich den Bauch 'vollschlagen < 4 ü/hb > наблюдавам, -аш (-ax) uv 1. beob¬ achten vt <b> 2. (следя за нечии действия)über'wachen vt <b> 3. (ръ¬ ководя) 'leiten vt наблюдаван |e n, -ия pl 1. Be'obachten n 23 2. Überwachung / 17 3. (ръко¬ водство) 'Leitung /17
401 набраздявам наблюдател (-ят) т, -vipll. Beobachter т 4 2. (зрйтел) Be'trachter т 4 наблюдателен, -ни adj 1. (внимате¬ лен)'scharfsichtig; ä поглед'scharfer Blick 2. Be'obachtungs-; £ пункт Ве- 'obachtungspunkt ml; £ пост Ве- ’obachtungsposten т 4 наблюдателниЩа /, -и pl (пункт) Be'obachtungspunkt т 1; (кула) Be¬ obachtungsturm т 2, 'Wachturm т 2; метеорологическа £ 'Wetterwarte /16 наблюдателност / nur sg 'Scharfblick т 1, Beobachtungsgabe /16 наблюденн|е п, -я pl 1. Beobachtung / 17 2. (следене за нечии действия) Überwachung / 17 О поставен съм под £ sich 'unter Überwachung [Beobachtung] be'fmden < 27 b[hb > наблнг)ам, -am (-ax) uv; наблегн|а, -еш (-ах) v 1. (натискам) 'drücken v( (на auf, 'gegen 4) 2. (подчертавам) her- 'vorheben vt <14a>, unterstreichen vt <21 b>, be'lonen vt <b> (на нещо etw.); den 'Nachdruck 'legen <hb> (на нещо auf etw.); * на обстоятелството den 'Umstand her- 'vorheben [be'tonen, unterstreichen], den 'Nachdruck auf den 'Umstand 'legen 3. (произнасям натъртено) be'tonen, mit 'Nachdruck 'sprechen < 16/Л6 >; * на всяка дума 'jedes Wort mit 'Nachdruck 'sprechen наблйган|е n, -ия pl Be'tonen n 23, Her'vorheben n 23, Unterstreichen n 23 набожд|ам, -am (-ax) uv; набод|а, -ein (набодох) v 1. (бода на много мес¬ та) an 'mehreren 'Stellen 'stechen <16jhb>, zer'stechen vt <16b>, an 'mehreren 'Stellen hin'einstechen < I6z/hb>; пчелите ме набодоха die 'Bienen 'haben mich an 'mehreren 'Stellen ge'stochen; тръните ми набо¬ доха краката die 'Dornen 'haben mir die 'Beine zer'stochen; майката ~ а на няколко места тестото die 'Mutter sticht an 'mehreren 'Stellen in den Teig 2. (дигам) 'aufspießen vt <a>, 'aufgabeln vt <a>, 'aufnehmen vt <a>; « снопи c вилата mit der 'Gabel 'Garben 'aufnehmen; £ парче месо c вилицата ein Stück Fleisch auf die 'Gabel 'spießen <hb> ['stecken <hb>); £ c рогата mit den'Hörnern 'aufspießen <z.jhb> 3. (забождам) 'stecken, 'anstecken vt <a> 4. (нара¬ нявам) 'stechen vt < 16 >; набодох си пръста ich 'habe mich in den 'Finger ge'stochen 5, (посаждам) 'pflanzen vt, 'stecken 6. (месо със сланина) 'spicken vt 7. (брада, растения) 'sprießen vi <32 /sn> наббж|ен, -ни adj fromm набожност / nur sg 'Frömmigkeit /17 набозав|ам се, -аш се (-ах се) uv; набо- за| я се, -еш се (-х се) v sich satt 'trinken vi < 27/hb >, sich satt 'saugen vi наболяв(а (-a) uv; наболи (-я) v, nur 3. Pers. ab und zu weh tun, ab und zu 'schmerzen <hb>; ~ ме главата mir tut ab und zu der Kopf weh, mir schmerzt der Kopf набол|ял, -ели adj 1. (който боли) 'schmerzend 2. übertr 'schmcrzerfüllt, 'leidgeprüft; «o сърце 'schmerzer¬ fülltes Herz n; £ а душа 'leidgeprüfte 'Seele/163. übertr 'brennend, aktu'ell; £ въпрос 'brennende 'Frage набор m, -и pl I. 'Jahrgang m 2; от кой - си? was bist du für ein 'Jahrgang?, in 'welchem Jahr bist du ge'boren?; ние сме един - wir sind 'gleichaltrig, wir sind im 'selben Jahr ge'boren 2. Typ Satz m 2, 'Schriftsatz m 2 3. (ситни гънки) 'Fältchen n 23; пола c ~ ge'riehener Rock m 2 набор!ен, -ни adj 1. 'Einberufungs-; - на комисия 'Einberufungskommis¬ sion /17; £ пункт'Einberufungsort m 1 2. Typ Satz- набраздеи adj 1. (нива) mit 'Furchen be'deckt, durch'furcht 2. (лице) mit 'Runzeln be'deckt, von 'Runzeln durch'zogen набраздявам, -аш (-ax) uv; набразд|я, 26 Wtb. Bulg-Di.
набраздяване 402 -йш (-йх) V1. 'furchen vr, 'Furchen 'ziehen < 32/ЛА >; тракторът ~ а нивата der Traktor zieht 'Furchen 'über den 'Acker 2. (лице) mit 'Runzeln be'decken <b/ hb>, zerfurchen vt <b> набраздяваме n, -ия pl 1. (нива) DurchTurchen n 23 2. (лице) 'Runzlig¬ werden n 23 набрашняв|ам, -аш (-ах) uv; на- брашн|я, -йш (-йх) V mit Mehl be- 'släuben < Ъ/hb > наброяв|ам, -аш (-ах) uv; набро|я, -йш (-йх) V 1. (заплащам) 'zahlen vt, be'zahlen vr < b >; s на ръка in die Hand 'zahlen 2. (броя, съдържам) 'zählen vt; селото ~ а хиляда жители das Dorf zählt 'tausend 'Einwohner набрулв|ам, -аш (-ах) uv; набрул|я, -иш (-их) V 1. (орехи) her'unterschlagen vr <4а> 2. (круши) 'schütteln vr, her- 'unterschütteln vr < a > 3. (вятър) zer- 'zausen vr <b> набрътв|ям, -яш (-ях) uv; набрътв|я, -иш (-их) v viel 'schwätzen vi <hb>, viel 'plappern vr <hb>, viel 'quatschen vr <hb>; z ce sich 'ausquatschen <a/AA> набр4чкам | набръчквам набр!чкан adj 'faltig, 'runzlig набръчка |ам, -аш (-ах) uv; набръчк|ам, -аш (-ах) V in 'Falten 'legen vt, 'runzeln vt; той - а чело er legt 'seine Stirn in 'Falten, er 'runzelt die Stirn набръчкваме n, -ия pl 'Runzeln n 23 набръщолев|ям, -яш (-ях) uv; набръ- щолев|я, -иш (-их) v viel 'schwatzen vi <hb>, viel 'plappern vi <hb>; z ce sich 'ausquatschen vr набутвам, -аш (-ах) uv; набут|ам, -аш (-ах) V 1. 'schieben vr <32>, hin- 'einschieben vr <32a>, 'stecken vt, hin'einstecken vr <a>; z всичко b чекмеджето 'alles in das 'Schubfach 'stecken ['schieben]; той набута всич¬ ко в джоба er 'steckte [schob] 'alles in die 'Tasche 2. (пипам, откривам) er'tasten vr <b>, 'finden vr <27>, 'spüren vr иабухв|ам, -аш (-ах) uv; набух|ам, -аш (-ах) V 1. (набивам, натупвам) 'aus¬ klopfen vr <а> 2. (натъпквам) 'voll¬ stopfen vr <а> набучв|ам, -аш (-ах) uv; набуч|а, -иш (-их) V 1. (набождам) 'aufspießen vr <а>; X на кол 'pfählen vt 1. (за¬ бождам) 'stecken vt; набучиха стрък¬ чета на шапките си sie 'steckten ‘Zwei¬ ge an 'ihre 'Mützen иабъбв|ам, -аш (-ах) uv; набъбн|а, -еш (-ах) v 1. 'schwellen vr < 17/j/?>, 'an¬ schwellen vr <\lzjsn>; жилите му набъбнаха 'seine 'Adern 'schwollen an; пъпките ~ aTdie 'Knospen 'schwel¬ len 2. 'quellen vr < 17jsn >; бобът - a във водата die 'Bohnen 'quellen im 'Wasser 3. 'aufgehen vi < 13 a/sn>; тестото - a der Teig geht auf набъбр|ям, -яш (-ях) uv; набъбр|я, -еш (-ах) V viel er'zählen vt <b> (на някого jmdm.); 'einrcden vr <a/hb> (на някого auf jmdn.); z ce sich 'ausreden vr < a >, sich 'ausquatschen vr <a> набърже adv = набързо набързо adv 1. schnell, 'eilig; приготвям ce - sich schnell zu'recht 'machen <hb>; тръгвам - 'eilig 'aufbrechen 2. 'kurzerhand; решавам ce ~ sich 'kurzerhand entscheiden < 23 Ъ/hb > набъркв|ам, -аш (-ах) uv; набърк|ам, -аш (-ах) V 1. (течност, смес) 'umrüh¬ ren vt <а> 2. (тесто) 'anrühren vt < а> 3. (смесвам) 'mischen vt 4. (ро¬ вя) her'umwühlen vi < а/Аb >, her'um- stöbern vi < a/A6 > 5. (обърквам) durchein'anderbringen vt <24a> 6. umg (замесвам) hin'einziehen vr <32a>; набъркаха и мене в тая работа man hat auch mich in die 'Sache hin'eingezogen набърчв|ам, -аш (-ах) uv; набърч|а, -иш (-их) V in 'Falten 'legen vr; (чело) 'runzeln vr набъхтв|ам, -аш (-ах) uv; набъхт|я, -еш (-ах) V ver’prügeln vt < b >, ver'hauen vt <b>
403 навеждам наважд|ам, -аш (-ах) uv; навад|я, -иш (-их) V volkst be'wässern vt < Ь > навакса|ам, -аш (-ах) uv; навакс|ам, -аш (-ах) V 1. (смогвам) 'mitkom¬ men VI <33 а/$«>, 'nachkommen vi <33аjsn> 2. 'aulholen vt <a>; влакът - а закъснението der Zug holt die Verspätung auf 3. (догонвам) 'ein¬ holen vt < a >; ä другите die 'ande¬ ren 'einholen 4. (допълням нещо пропуснато) 'nachholen vt < a >; x пропуснатите уроци die ver'säumten Lekti'onen 'nachholen иавалмц|а /, -и pl 'Menschenmenge /16, 'Menschenandrang m 2, Ge'dränge n 23 навалй|ва, (-ва) uv; навал|й (-я) v nur 3. Pers. 1. (сняг) 'zuschneien vi < ajhb >, be'decken vt < b >; (пада много сняг) stark ‘schneien vi <hb>; снегът наваля лехата der Schnee be'deckte das Beet ['schneite das Beet zu] 2. (дъжд) stark 'regnen vi <hb>, 'vollregnen vt <a> навал|ям, -яш (-ях) uv; навал|я, -йш (-йх) V 1. (навеждам) 'neigen vt 2. (сли¬ зам) hin'abgehen vi <13 а /sn>, hin'untergehen vi <13ajsn> 3. (на¬ трупвам се) sich 'drängen vr 4. (ра¬ ботя усилено) 'angestrengt 'arbeiten vi <hb> наваряв|ам, -аш (-ах) uv; навар|я, -йш (-йх) V 1. 'kochen vt; х много ястия 'viele Ge'richte 'kochen 2. (произ¬ веждам чрез варене) 'brennen vt < 10jhb >; x ракия Schnaps 'brennen навдйг|ам» -аш (-ах) uv; навдйгн|а, -еш (-ах) V 1. 'aufheben vt < 14а>, 'hoch¬ heben vt < 14 а >, 'heben vt <14>; той - на товара от пода er hob die Last vom 'Boden auf; той ~ на куфара er hob den 'Koffer hoch; тя - на глава sie hob den Kopf 2. (събйрам, пренасям) 'mitnehmen vt < a > O x глас die 'Stimme er'heben < 14 b >; s се 1. sich er'heben; там се ~ а висока планина dort er'hebl sich ein 'hohes Ge'birge; x се на борба sich zum Kampf er'heben; той се навдйгна от стола er er'hob sich vom Stuhl 2. (ста¬ вам) 'aufstehen vi < zjsn> 3. (местя се пб-високо) 'steigen vi <23jsn>, 'hö¬ her 'steigen; водата се - a das 'Wasser steigt 4. (прозвучавам) er'lönen vi < b/sn >; високо се - а песента laut er'tönl das Lied 5. (чувства) über'kom- men vt <33b>, 'packen vr; в гърдйте му се - а страшна злоба ihn über- 'komml 'schreckliche Wut; в душата му се ~ а умиление ihn packt die 'Rührung O навдйгна се вик es er'hob sich ein Schrei; навдйгна се врява es er'hob sich ein 'Stimmengewirr; навдйгна се вой es er'hob sich ein Ge'heul наведй t навеждам наведен adj ge'neigt, gc'beugt наведнаж adv = наведнъж наведнъж adv 1. (на едйн път) auf 'einmal; изяждам вейчко ~ 'alles auf 'einmal 'aufessen 2. (едновременно) 'gleichzeitig, auf 'einmal; всички стават - 'alle 'stehen 'gleichzeitig [auf 'einmal] auf 3. (внезапно) 'plötzlich, auf 'einmal навежд|ам, -аш (-ах) uv; нав|еда, -едеш (-едох) V 1. (натискам) her'unterdrük- ken vt <а>; (дърпам) her'unterzie- hen vt <32a>; x клона den Ast her'unterziehen; (пускам) 'senken vt; x главата den Kopf 'senken ['sinken 'lassen < 3/hb > ] 2. (довеждам) 'brin¬ gen vt < 24 >; това ме - а на мисълта das bringt mich auf den Ge'danken; x към заключението zur 'Schlußfolge¬ rung 'bringen O * очй die 'Augen 'niederschlagen <4ajhb>; x глава над нещо sich in etw. ver'tiefen; x ужас Ent'setzen her'vorrufen <39 а/ hb> ; x се 1. (превйвам се надолу) sich 'bücken vr 1. (правя поклон) sich ver'neigen vr < b >, sich 'beugen vr 3. (навън) sich hin'auslehnen vr < a >; x се през прозореца sich zum 'Fen¬ ster hin'auslehnen; не се ~ ай навън! nicht hin'auslehnen! 4. (предмети) sich
навеждане 404 'neigen vr; Ж се на една страна sich nach 'einer 'Seite neigen навеждан [е n, -ия pl (натискане) Her'unierdrücken n 23; (дърпане) Her'unterziehen n 23; (пускане) 'Sen¬ ken n 23: (на странй) 'Neigen n 23 наве|й (-ят) m, -и p! Er'innerung f 17, 'Anklang m 2, Reminiszenz/17 навеки adv für 'immer, auf 'ewig навес m, -и pl 'Vordach n 22, 'Schutzdach навесв|ам, -аш (-ах) uv; навес|я, -иш (-их) V ’aulbängen vr <а> навестяв | ам, -аш (-ах) uv; навест|я, -йш (-йх) V be'suchen vr < b > навбсям, -яш (*ях) uv; навес|я, -иш (-их) v = навесвам навехна | навяхвам иавечерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; на¬ вечер! ям се, -яш се (-ях се) v 1. (нах- ранвам се добре) gut zu 'Abend 'essen < !5/hb>, sich zum 'Abend 'satt essen < 15 a > 2. (свършвам c вечерята) das 'Abendessen be'enden <b> навечерие n nur sg 'Vorabend m 1 * auch übenr\ в ~ то на am 'Vorabend 2 навея t навявам иавзем|ам, -аш (-ах) о</навзйм|ам, -аш (-ах) uv; навзе)ма, -меш (-х) v viel 'nehmen vr <16> иавйв|ам, -аш (*ax) uv; навй(я, -еш (-х) v 1. (намотавам) 'aufwickeln vr <а>, 'wickeln vr; ж вълна на кълбо 'Wolle zu 'einem 'Knäuel 'wickeln 2. (c ключ) 'aufziehen vr <32a>; ж часовника die Uhr 'aufziehen 3. (завйнтвам) 'festschrauben vr <a>, 'anziehen vr < 32 a > 4. volkst (навяхвам) verstau¬ chen vr < b >; навих си крака ich 'habe mir den Fuß ver'staucht O ж на пръст um den'Finger'wickeln; ж врат'einen 'Trotzkopf'aufsetzen < a./hb > навйвк|а/, -и pl 1, (на макара) 'Wick¬ lung/ 17 2. Tech (нарез) Ge'winde n 23 навигатор m, -и pl Navi'gator m 9 a навигационен, -ни adj Navigati'ons- навнгация / nur sg Navigation / 17 навйжд ам, -аш (-ах) uv; нав|йдя, -йдиш (-идях) V be'suchen vr <b> иави|к m, -ци pl Ge'wohnheit /17 ‘навиквам, -аш (-ах) uv; навик|ам, -аш (-ах) v 1. (карам се) 'schellen vr, vr <16jhb>, 'ausschimpfen vr <a> 2. (обвинявам) be'schuldigen vr <b> 2иавйкв|ам, -аш (-ах) uv; навйкн|а, -еш (-ах) V sich ge'wohnen vr < b >; ж на точност sich an 'Pünktlichkeit ge'woh¬ nen; навйкнал съм да спя след обяд ich 'habe mich dar'an ge'wöhnt, nach dem 'Essen zu 'schlafen навилнйв|ам се, -аш се (-ах се) uv; на- вилн|ея се, -ееш се (-ях се) v 1. (буря) sich 'austoben vr <а>, 'wüten vr <hb>, 'rasen vr <hb> 2. (деца) sich 'austoben, sich 'austollen vr < a > 1навйр|ам, -аш (-ах) uv; навр|а, -еш (-ях) у hin'einstecken vr < а >; 'stecken vr; ж ръката в дупката die Hand in das Loch hin'einstecken ['stecken] O ж някому нещо в очите jmdm. etw. 'ständig 'Vorhalten <3a/A6>; ж някому нещо под носа jmdm. etw. 'unter die'Nase'halten <3jhb> ['rei¬ ben <23jhb>), ä си носа някъде irgend'wo 'seine 'Nase hin'einstecken; s се 1. (мушкам се) sich 'zwängen vr (в in 4, под 'unter 4), 'kriechen vi < 32jsn > (в in 4, под 'unter 4), sich hin'einzwängen vr <a> (в in 4), 'hin'einkriechen vi <32a/sn> (в in 4) 2. (натрапвам се) sich'aufdrängen vr < a >; той постоянно ми се - a er drangt sich mir 'ständig auf; (угоднича) 'liebedienern vr <hb>, her'umschar- wenzeln vr < e/A6 >; той се ~ а около шефа er 'liebedienert vor dem Chef, er. schar'wenzelt um den Chef her'um O ж се в очите на някого а) (очебиен съм) jmdm. 'auffallen vi <3аjsn>, jmdm. ins 'Auge 'fallen < 3/sn > b) (на¬ хално, неприятно) jmds. 'Aufmerk¬ samkeit auf sich 'lenken <hb>, sich 'auffällig be'nehmen <bjhb> 2навкр|ам, -аш (-ах) uv; навр|я, -йш (-ях) V dick 'kochen vr <hb>, beim 'Kochen 'quellen vi < \ljsn> навйрв[ам, -аш (-ах) uv; навйр|я, -иш
405 навличам (-их) V L (издигам) 'hochheben vt < 14 а >, 'hochhalten vt < 3 а >; « тоягата den Stab 'hochheben ['hoch¬ halten] 2. (уши) 'spitzen vt; кучето ~ а ушите der Hund spitzt die 'Ohren 3. (вдигам към устата) 'anset¬ zen vt < a >; той ~ а стомната er setzt den Krug an O s глава [нос] den Kopf [die 'Nase] 'hochtragen; % ce sich 'aufrichlen vr <a> навйр|ям, -яш (-ях) uv = навйрвам навйр[ям се, -яш се (-ях се) uv; навйр|я се, -иш се (-их се) v volkst sich mit 'Wasser 'füllen vr; канавката се ~ и c вода der 'Graben 'füllte sich mit 'Wasser навйсв|ам, -аш (-ах) uv; навйсн|а, -еш (-ах) V 1. (вися) 'hängen v/ <5jhb> 2. (навеждам) her'unterdrücken vt <a>; her'unterziehen vt <32a>; » клоните die 'Zweige her'unterdrücken 3. übertr(нещастие)'drohen vi <hb>, sich zu'sammenziehen vr <32a>; беда ~ а над главите ни ein 'Unglück zieht sich 'über 'unseren 'Köpfen zu'sammen; z ce sich 'neigen vr, her'unterhängen vi <5a/hb> нависоко adv 1. hoch; летя ~ hoch 'fliegen vi <32jsn> 2. (c висок глас) laut 3. übertr (надменно) überheblich, 'aufgeblasen; държа ce ~ überheblich sein <B/sn> навйя t навивам навкйрв|ам, -am (-ах) uv; навкар|ам, -аш (-ах) v 1. hin'einbringen vt <24a>; (водя) hin'einführen vt <a>, (гоня) hin'einjagen vt <a>, hin'eintreiben vt <23a>; (тласкам) hin'einstoßen vt <34a>; (пъхам) hin'einstecken vt <a> 2. (ставам причина) 'stürzen vt; 'bringen vt <24>; ä някого в дългове [раз¬ носки] jmdn. in 'Schulden ['Ausgaben] 'stürzen; » в неприятности някого jmdn. in 'Unannehmlichkeiten 'stürzen навлажн!ея, -ееш (-ях) v feucht 'wer¬ den vi <]%/sn> навлажнявам, -аш (-ах) uv; навлажн|я, -йш (-йх) V 'anfeuchten vt < а >, feucht 'machen vt навлека | навличам иавлйз|ам, -аш (-ах) uv; нав)ляза, -лезеш (-лязох) v 1. 'eintreten vi < 15 г/sn >, 'treten vi < 15/sn >; гос¬ тите ~ ат в салона die 'Gäste 'treten in den Saal; младежите ~ ат в живота die 'Jugendlichen 'treten ins 'Leben (ein); ~ аме в нов етап на развитие wir 'treten in 'eine 'neue Ent'wick- lungsetappe (ein) 2. (влизам вътре, погледнато отвън) hin'eingehen vi < 13 ajsn >, hin'eintreten vi < 15 a jsn>; (погледнато отвътре) her'einkommen vi <33a/sn>, her'eintreten vi <15ajsn> 3. (прониквам) 'eindringen vi <27a/sn>; 'dringen vi < 21jsn>; светлината ~ а през прозореца das Licht dringt durch das 'Fenster (ein); техниката и науката ~ ат в бита ни 'Technik und 'Wissenschaft 'dringen in 'unseren 'Alllag ein навлйч|ам, -аш (-ах) uv; нав|лека, -лечеш (-лякох) v I. (домъквам) 'schleppen vt; той ~а много кал в стаята er schleppt viel Schmutz in das 'Zimmer; той - а много гости в къщата er schleppt 'viele 'Gäste ins Haus; (погледнато отвън) hin'ein- schleppen vt < a >; той - а много кал er schleppt viel Schmutz hin'ein; (погледнато отвътре) her'einschlep- pen vt < a >; (река) 'anspülen vt < a >, 'spülen vt 2. (обличам) 'überziehen vt <32a>; той навлече ризата er zog das Hemd 'über 3. (причинявам) be'reiten vt < b >, machen vt; ~ аме му много неприятности wir be'reiten ihm 'viele 'Unannehmlichkeiten; « си sich 'zuziehen vr < 32 a >; s си нас- тйнка sich 'eine Erkältung 'zuziehen; « си омразата на някого sich jmds. Haß 'zuziehen; z ce 1. utng (обличам ce) sich dick 'anziehen vr < 32 a >, viel 'anziehen 2. umg (домъквам ce) 'kom¬ men vi <33(sn>, 'ankommen vi <33a/sn>; навлякоха ми се много
навло 406 гости zu mir sind 'eine 'Menge 'Gäste ge'kommen навло n, навла pl 'Frachtgebühr / 17, Fracht/17 навляза | навлизам иавиас|ям, -яш (-ях) uv; нав|неса, -несеш (-несох) v 1. 'tragen vt <4> (в in 4); (погледнато отвътре) her'ein- tragen vt < 4 а > (в in 4); (погледнато отвън) hin'eintragen vt < 4 а > 2. Hdl 'einführen vt < а >, importieren vt < d > 3. Firt 'einzahlen vt < a > наводнени|e n, -я pl Überschwemmung / 17, 'Hochwasser n 23 наводняв|ам, -аш (-ах) uv; наводн|я, -йш (-йх) V 1. überschwemmen vt < b >; über'fluten vt < b > auch übertr; реката ~ а долината der Fluß über- 'flutetdasTal; ä пазара със стоки den Markt mit 'Waren überschwemmen 2. (мъгла) über'ziehen vt < 32 b > навозвам, -аш (-ах) uv; навоз|я, -иш (•их) V 'fahren vt <4>; * се ge'nug 'fahren vt < 4jsn >; навозихме се на въртележката wir sind ge'nug Ka- rus'sel ge'fahren наво|й (*ят) m, -и pl 1. 'Wickelgamasche /16 2. (навуща) Fußwickel m 4 навоняв|ам, -аш (-ах) uv; навон|ея, -ееш (-ях) V schlecht 'riechen vt < yijhb >, ein 'wenig 'stinken vt <21jhb> O месото ~ a das Reisch ist 'angegangen, das Reisch be'ginnt schlecht zu 'werden навом>в|ам се, -аш се (-ах се) uv ge'nug 'kämpfen vi <hb>, bis zum 'Überdruß 'kämpfen иавпряг|ам, -аш (-ах) uv; навпрегн|а, -еш (-ах) v 1. (добйтък) 'einspannen vt < а >; (каруца) 'anspannen vt < а > 2. übertr 'anspannen; х силите си 'seine 'Kräfte 'anspannen навра t ‘навирам навред adv über'all наврежд1ам, -аш (-ах) uv; навред|я, -йш (-йх) V 1. (нанасям вреда) 'schaden vt <hb> (на някого jmdm.), 'Schaden 'zufügen <a/hb> (на някого jmdm.) 2. (рана) 'reizen vt, 'aufkratzen vt <a>; s се 1. sich 'schaden, sich 'Schaden 'zufügen 2. (рана) 'wieder 'aufbrechen vt <16 a/s« > иавреждан|е n, -ия pl 1. (вреда) 'Schädi¬ gung/ 17 2. (рана) 'Aufkratzen n 23, 'Öffnen n 23 навреме adv 1. zur 'rechten Zeit, 'recht¬ zeitig; (точно) 'pünktlich; ще стйгнем ~ wir 'werden 'rechtzeitig ['pünktlich] 'ankommen 2. (в подходящ момент) zu gelegener Zeit, gelegen; идваш тъкмо ~ du kommst mir ge'legen [wie ge'rufen] навремен|ея, -ни adj 'rechtzeitig; - на помощ 'rechtzeitige 'Hilfe /16; - на мярка 'rechtzeitige 'Maßnahme /16 навремени adv von Zeit zu Zeit, ab und zu, hin und 'wieder навременност / nur sg 1. 'Rechtzeitigkeit /17 2. Aktuali'tät /17 навременяв|ам, -аш (-ах) uv; навре- мен|я, -йш (-йх) V volles11. her'ankom¬ men vt <33 a/s« >; 'kommen vt <33/stt>; 'nahen vi <hb>; часът - a die 'Stunde kommt her'an 2. (бремен¬ на жена) vor der Ent'bindung 'stehen наврещ|я се, -йш се (-ях се) v 1. (коза) ge'nug 'meckern vi <hb> 2. (дете) ge'nug 'schreien vt < 22>jhb >, sich 'ausschreien vr <23a> навръх adv 1. (горе на върха) auf dem 'Gipfel, auf der 'Spitze; ~ планината auf dem 'Gipfel des Ge'birges; ~ скалата auf der 'Spitze des 'Felsens; ~ кулата 'oben auf dem Turm, auf der 'Spitze des 'Turmes 2. (на самия ден) am; am Tag 2; ~ коледа am 'Weih¬ nachtstag; - Великден am 'Tage des 'Osterfestes навря T ‘навирам наврякв|ам се, -аш се (-ах се) uv; навряк|ам се, -аш се (-ах се) v 1. (жаба) ge'nug ' quaken vt <hb>, sich 'aus¬ quaken vr <a> 2. übertr ge'nug 'quä¬ ken vt <hb>, sich 'ausquäken vr < a > навряскв|ам се, -аш се (-ах се) uv; навряск|ам се, -аш се (-ах се) v ge'nug 'schreien vi <23/hb>, ge'nug 'krei-
407 навявам sehen vi <hb>, sich 'heiser 'schreien ['kreischen] навсъде adv = навсякъде навсякъде adv 'überall навтйкв|ам, -am (-ax) uv; навтйк ам, -am (-ax) v 'stecken (в in 4, зад 'hinter 4, под 'unter 4), (вътре) hin'einstecken (в in 4) навуща nur pl 'Fußwickel m 4/pl навъжд|ам, -am (-ax) uv; навъд|я, -иш (-их) v 'züchten vr, 'aufzüchten vt < a >; s' ce sich ver'mehren vr < b > навън adv 1. (място) 'draußen; - вали дъжд 'draußen 'regnet es 2. (посока) hin'aus, nach 'draußen; ~! hin'aus! излизам ~ ich 'gehe hin'aus; (поглед¬ нато отвън) her'aus; той идва ~ er kommt her'aus; нещо стърчи ~ 'etwas ragt her'aus 3. (накъм външната страна) nach 'außen; краката му бяха извити ~ 'seine 'Füße 'waren nach 'außen ge'bogen навънка adv = навън навървя I навървям навърв|я се, -йш се (-ях се) v sich 'müde 'gehen < \3/sn>, sich 'müde 'laufen < 9/sn >, ge'nug 'laufen навърв|ям, -яш (-ях) uv; навърв|я, -иш (-их) v 'auffädeln vt <a>; (в игла) 'einfädeln vr <a> навъртал |ям, -яш (-ях) v 1. (търкалям) 'wälzen vr 2. (събарям) 'niederwerfen vt <16a>; ss ce her'umliegen vi < 31 a/hb>, sich 'wälzen навързв|ам, -am (-ax) uv; навър|жа, -жеш (-зах) v 1. 'binden vt <27>; x снопи 'Garben 'binden 2. (денкове) 'schnüren vr 3. (пленник) 'fesseln vr 4. (завързвам) 'anbinden vr < 27 a >, 'festbinden vr < 27 а > (за an 4) 5. Bot Frucht 'ansetzen < a > навърлув|ам се, -аш ce (-ax ce) v 1. ge'nügend 'wüten vi <hb>, sich 'austoben vr <a> 2. (болест) gras- 'sieren vi <d/hb> навърт|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; навърт|я се, -йш се (-ях ce) v (отри¬ цателно) her'umscharwenzeln < e/hb >; той все се ~ а около мене er schar- 'wenzelt 'immer um mich her'um; sein (около някого um jmdn.); вйнаги ce ~ аше около него er war immer um ihn her'um; (дебна) um'lauern vr < b >; той се - аше около къщата er umlauerte das Haus иавършав|ам, -аш (-ax) uv; навърш|а, -йш (-ах) od навърш|ея, -ееш (-ах) v 'ausdreschen vr < 16 а >, 'dreschen vr < 16> навърша |ам, -am (-ax) uv; навърш|а, -иш (-их) V voll'enden vr < b >, 'wer¬ den vi < 18/sn>; той навърши трйй- сет и пет годйни er vollendete das 'fünfunddreißigste 'Lebensjahr, er 'wurde 'fünfunddreißig навършея | навършавам навъсв|ам, -аш (-ax) uv; навъс|я, -иш (-их) V ver'ziehen vr <32b>; х лицето das Ge'sicht ver'ziehen; х устата den Mund ver'ziehen; x челото die Stirn 'runzeln; x веждите die 'Augenbrauen zu'sammenziehen <32a>; s cel.ein'finsteres Ge'sicht 'ziehen < 32 >, das Ge'sicht ver'ziehen 2. übertr sich be'decken vr < b >, sich 'eintrüben vr <a>; небето се навъси der 'Himmel be'deckle sich ['trübte sich ein] навъсен adj 1. (лице, човек) 'finster, 'mürrisch 2. (чело) ge'runzelt 3. (небе) be'deckt, trüb навъсено adv 'finster, 'mürrisch; гледам го ~ ihn 'mürrisch 'ansehen навъся t навъсвам навътре adv 1. (място) dar'in, 'drinnen; ~ в двора 'drinnen im Hof 2. (посо¬ ка) hin'ein, nach 'innen; влйзам ~ ich 'gehe hin'ein; (погледнато отвътре) her'ein; нещо стърчй - etw. ragt her'ein [nach 'innen]; той идва - er kommt her'ein O не го вземай ~! nimm es nicht so schwer! навяв|ам, -am (-ax) uv; нав|ея, -ееш (-ях) v 1. 'wehen vi <hb>, 'anwehen vt < a > 2. übertr 'wecken vr; нещо ~ a тъжни мйсли etw. weckt 'traurige Ge'danken
навярно 408 навйрно adv 'sicherlich, wahrscheinlich, wohl навяхв|ам, -аш (-ах) uv; навехн|а, -еш (-ах) V ver'slauchen vt <b> нагйжд|ам, -аш (-ах) uv; нагод|я, -йш (-йх) V 1. (нагласявам) 'richten vt, 'anpassen vt < а >, 'einstellen vt < а >; * живота към условията das 'Leben den Bedingungen 'anpassen [nach den Bedingungen 'einrichten]; (правя да пасва) 'anpassen; (правя да се побйра в нещо) 'einpassen vt <а>; (тъкмя) zu'rechtrücken vt <а>; ä възглав¬ ницата das 'Kopfkissen zu'rechtrük- ken 2. (приготвям) 'vorbereiten vt <c>, zu'rechtmachen vt <a>; * нещо според вкуса ми etw. nach 'mei¬ nem Ge'schmack 'richten 3. (погрйж- вам се) sich Sorgen vr, sich 'kümmern vr (някого um jmdn.); s се 1. sich 'anpassen, sich 'richten; ~ се според обстоятелствата sich nach den 'Um¬ ständen 'richten, sich den 'Umständen 'anpassen 2. (правя така, както е удобно на някого) recht 'machen vt; той му се ~ а er macht es ihm recht нагаждане и, -ия pl 1. (приспо¬ собяване) 'Anpassen n 23, 'Anpassung /172. (приготвяне) 'Vorbereitung/17, Zu'rechtmachen n 23 нагазв|ам, -аш (-ах) uv; нагаз|я, -иш (-их) V 1. (ходя) 'gehen vt <13jsn>; ~ аме тревата wir gehen durch das Gras; (вода) 'waten vt <sn>; ~ аме реката wir 'waten durch den Fluß; (по¬ падам) ge'raten vt < 3 b/sn > auch übertr 2. umg (болест) be'fallen vt <3b>, 'heimsuchen vt < a >; болест ме нагази mich be'fiel 'eine 'Krankheit, mich 'suchte 'eine 'Krankheit heim нагалв|ам се, -аш се (-ах се) uv; нагал|я се, -иш се (-нх се) v ge'nug umschmei¬ cheln vt <b> (в някого jmdn.) иагав /и, -и pl Na'gantrevolver т 4, 'Trommelrevolver нагар m, -и pl 1. (при оръжие) 'Pul¬ verschleim т 1 2. (сажди) 'Rußspur /17 нагарч|ам, -аш (-ах) uv; нагори | а, -йш (-äx) V'etwas'bitterSchmecken <hh> нагар!ям, -яш (-ях) uv; нагор[я, -йш (-йх) V 'anbrennen vt < 10 а > нагдето Konj = накъдето нагйзв|ам, -аш (-ах) uv; нагйзн|а, -еш (-ах) V durch'näßt 'werden < 18/sn >, naß 'werden; нагйзнал vor 'Nässe 'triefend нагйздв|ам, -аш (-ах) uv; нагйзд|я, -иш (-их) V Schmücken vt, 'putzen vt нагнзден adj ge'schmückl, ge'putzt, zu¬ ' rechtgemacht нагиздя t нагйздвам нагйзд|ям, -яш (-ях) uv; нагйзд|я, -иш (-их) V = нагйздвам нагнзна | нагйзвам нйглава adv. излйзам ~ с някого mit jmds. 'Dickschädel 'fertigwerden vt < 18а/зл> нагладув|ам се, -аш се (-ах се) v viel 'hungern vt <hb>, ge'nügend 'hun¬ gern наглад|я, -иш (-их) v 'bügeln vt, 'plätten vt иаглас|а /, -и pl 1. (нареждане) Zu- 'rechlmachen n 23 2. (средство) 'Mittel n 23 3. (уговорка) 'Abmachung /17 нагласен adj 1. (нареден) zu'rechtge- machl 2. (уговорен) 'abgemacht; (отрицателно) 'abgekartet; това е ~ a работа das ist ein 'abgekartetes Spiel нагласяв|ам, -аш (-ах) uv; наглас|я, -йш (-йх) v 1. (приготвям) zu'rechtma¬ chen vt <а>, 'anrichten vt <а>; нагласихме всичко за йзлет wir 'machten 'alles für den 'Ausflug zu'recht; « масата den Tisch 'an¬ richten 2. (уред) 'einstellen vt <a>; (музикален инструмент) Stimmen vt 3. (мероприятие) arran'gieren vt, ver¬ unstalten vt <b>; « вечер 'einen 'Abend ver'anstalten [arran'gieren] 4. (поставям в хубаво положение) zu'rechtrücken vt <a>; ä възглав¬ ницата das 'Kopfkissen zu'rechtrücken 5. (нагйздвам) 'anputzen vt <a>, zu'rechtmachen vt <a> 6. (песен)
409 награда cr'sinnen vf <26b>, 'ausdenken vt <10a> O хубаво x някого wng jmdn. schon 'zurichten; es jmdm. ge'hö- rig 'geben < 15 >; s ce 1. (нареждам се) sich 'einrichten vr < a > 2. (уговарям cc) sich ver'abreden, sich 'absprechen (c mit 3) O всйчко се ~ а чудесно 'alles klappt wie am 'Schnürchen наглас|ям, -яш (-ях) uv = нагласявам наглед т nur sg 'Anschauung / 17, 'Augenschein m I; от собствен ~ aus 'eigener 'Anschauung наглед adv dem 'Anschein nach, dem 'Augenschein nach; 'äußerlich; това само ~ е така das ist nur dem 'An¬ schein nach so нагледам се T наглеждам се нагледв|ам, -аш (-ах) uv = наг леждам нагл6д|ен, -ни adj 'anschaulich О ~ на агитация 'Sichtwerbung / 17, 'Sicht¬ agitation /17 нагледня|к т, -ци pl 'Aufseher т 4 нагледно adv 'anschaulich нагледност / nur sg 'Anschaulichkeit /17 наглежд|ам, -аш (-ах) uv sich 'sorgen vr, sich 'kümmern vr (нещо um etw.); beaufsichtigen vt <b> яагл£жд|ам се, -аш се (-ах се) uv; наглед|ам се, -аш се (-ах се) v sich satt 'sehen <19fhb>, sich satt 'schauen <hb>, ge'nügend 'sehen, ge'nügend 'schauen наглез|в се, -иш се (-их се) v sich ('mächtig) 'zieren vr нагло adv 'unverschämt, dreist наглост /nur sg 'Unverschämtheit /17, 'Dreistigkeit /17 нагнй|ва (-ва) uv; нагн|йе (-Й) v nur 3. Pers. 'anfaulen vi <a/sn> нагнояв|ам, -аш (-ах) uv; нагно|я, -йш (-йх) V 'eitern vi <hb> вагиоясв|ам, -аш (-ах) uv; нагнояс|ам, -аш (-ах) V - нагноявам иаговйр|ям, -яш (-ях) uv; наговор|я, -иш (-их) V1. (придумвам) über'reden vt <b> 2. (говоря много) zu'sam- menreden vt <a>, da'herreden vt <a> (на някого jmdm. gegen’über); s ce sich 'absprechen vr < 16 a> наговорвам, -аш (-ах) uv = наговарям наговор|я се, -иш се (-их се) v 1. t наговарям 2. sich satt 'reden <hb>, sich 'ausrcden vr <a> нагодя | нагаждам нагодяв|ам, -аш (-ах) uv = нагаждам иаголемяв!ам, -аш (-ах) uv; наго- лем|ея, -ееш (-ях) v 'größer 'werden vi <18/sn>; x ce'hochmütig'wer¬ den нагон m nur sg Trieb m I, In'stinkl m 1 нагонаIbm, -аш (-ах) uv; нагон1я, -иш (-их) v 1. (вкарвам) hin'eintreiben vt <23а> 2. (падя) 'fortjagen vt <а> нагоре adv 1. nach 'oben 2. (по наклон) hin'auf; 'aufwärts auch übertr; от 100 лева - von 100 'Lewa 'aufwärts иагор|ен, -ни adj = нанагорен нагорещяв|ам, -аш (-ах) uv; нагорещ|я, -йш (-йх) V er'hitzen vt <b>; s се heiß 'werden < 18/sn>, sich er'hitzen HaröpHHUile n, -a pl — нанагорнише нагорчйв|ам, -аш (-ах) uv = нагарчам нагоряв|ам, -аш (-ах) uv = нагарям нагосподарув|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge 'herrschen <hb> нагостяв|ам, -аш (-ах) uv; нагост|я, -йш (-йх) V be'wirten vt наготв|ям, -яш (-ях) uv; наготв|я, -иш (-их) V 'zubereiten vt < а > наготово adv von selbst О чакам ~ dar'auf 'warten, daß 'einem 'alles auf dem Präsen'tierteller ge'boten wird; поднасям му нещо - ihm etw. auf dem Präsen'tierteller 'darbieten; всйч¬ ко му йдва ~ 'alles fliegt ihm zu; нйшонейдва - es kommt nichts von selbst нагощав|ам, -аш (-ах) uv = наго- стявам нагояв|ам, -аш (-ах) uv; наго|я, -йш (-йх) V 'fettfüttern vt < а >, 'mästen vt паграбв|ам, -аш (-ах) uv; награб[я, -иш (-их) V zu'sammenraflen vt < а >; * се ge'nug zu'sammenraffen наград|а /, -и pl 1. Preis т 1;
награждавам 410 Национална * Nationalpreis; при¬ съждам му « ihm 'einen Preis ver¬ leihen <23b> ['zusprechen <16a>]; спечелвам първа ä den 'ersten Preis gc'winnen <26bjhb> 2. (отличие) 'Auszeichnung / 17; висока ж 'eine 'hohe 'Auszeichnung награждйв|ам, -аш (>ax) uv; наград|я, -йш (-йх) V 'auszeichnen vt < а > (с mit 3) награждавам]« п, -ия р! 'Auszeichnung /17 яагракв|ам се, -аш се (-ах се) uv; награк|ам се, -аш се (-ах се) v sich satt 'krächzen vi <hb> награмадяв|ам, -аш (-ах) uv; награ- мад|я, -йш (-йх) V 'aufhäufen vt <а> награняв|а (-а) uv; награн|й (-й) v nur 3. Pers. leicht 'ranzig sein < Bjsn > награфяв|ам, -аш (-ах) uv; награф|я, -йш (-йх) V in 'Spalten 'einteilen < &/hb > награчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; награч|а се, -иш се (-их се) v * награкзам се нагр6бв|ам, -аш (-ах) uv; нагреб|а, -еш (-äx) vl. er'greifen vt <21b>; » шепа зърна 'eine 'Handvoll 'Körner er'grei- fen 2. (течност) 'schöpfen vi; * ce 1. (течност) sich satt 'schöpfen 2. (пред¬ мети) sich satt 'scheffeln 3. (c лодка) sich satt ['müde] 'rüdem <hb> нагревател (-ят) m, -и pl 'Heizelement n 20; (бързовар) Tauchsieder m 4 нагревател |ен, -ни adj Heiz-; « уред 'Heizgerät n 20 нагрея t нагрявам нагрйб|ам, -аш (-ах) uv = нагребвам нагрнзв|ам, -аш (-ах) uv; наг|риза, -ризеш (-рйзах) v 'anknabbern vt < а >; е се sich satt 'knabbern иагрубяв|ам, -аш (-ах) uv; нагруб|я, -йш (-йх) V 'Grobheiten 'sagen <hb> (някого jmdm.), beleidigen vt < b > нагрубяваме и, -ия pl Beleidigung/17, Beschimpfung /17 нагрузка/nur sg Belastung/17 пагръднн|к m, -ци pl 1. 'Vorhemd n 25 2. (предница) 'Vorderteil nt 1 3. (в хамута) 'Brustblatt n 22 нагряв|ам, -аш (-ах) uv; нагр|ея, -ееш (-ях) V ’anwärmen vt <а>, warm 'machen vt наг|рявка/, -ревки pl Med Be'strahlung /17 нагугукв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; нагугук|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich 'müde [satt] 'gurren < hb > нагукв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; нагу- к|ам се, -аш се (-ах се) v = нагу- гуквам се иагуля|я се, -еш се (-х се) v zur Ge'nüge 'zechen vi <hb> нагъв ам, -аш (-ax) uv; нагън|а, -еш (-ах) v 1. (сгъвам) zu'sammenlegen vt <а>, zu'sammenfalten vt 2. (смач¬ квам) zer'kniltem vi <b>, zu'sam- menknitlern vt <a> 3. umg (при¬ нуждавам) mit Druck da'zu 'bringen < 24/hb > 4. umg (ям) 'futtern vi; e ce sich in 'Falten 'legen vr наг|ъл, -ли adj 'unverfroren, frech, 'un¬ verschämt нагьлтв|ам, -аш (-ax) uv; нагълт|ам, -аш (-ах) V ver'schlingen vt < 27 b >; s ce 1. ge'nügend 'schlucken vt (c нещо etw.) 2. (наям се лакомо) sich 'vollfressen vr < 15 a > нагьлчав|ам, -аш (-ax) uv; нагълч|а, -йш (-ах) v 'ausschimpfen vi < а >; s се zur Ge'nüge 'schimpfen нагъна t нагъвам нагънат adj ge'faltet нагърбв|ам, -аш (-ах) uv; нагърб|я, -иш (-их) V1. sich auf den 'Rücken 'laden vt <4>, auf den 'Rücken 'nehmen vt < 16> 2. übertr 'auftragen vi <4a>; s ce 1. auf sich 'nehmen (c нещо etw.) 2. = нагърбушвам ce нагьрбушв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; нагърбуш|а се, -иш се (-их ce) v 'einen 'Buckel 'machen <hb>, sich nach vorn 'beugen vr нагърбя f нагърбвам нагьрб|ям, -яш (-ях) uv = нагърбвам нагърчв!ам, -аш (-ах) uv; нагърч|а, -иш
411 надвисявам (-их) V zu'sammenknittern vr <а>, zer'knittern v/ < b >; s ce 'faltig 'wer¬ den < 1 &jsn > над Konj 'über (5 od 4)\ юнак - юнаците der 'größte Held 'unter den 'Helden; задача ~ задачите die 'wichtigste 'Aufgabe 'unter 'allen 'Auf¬ gaben; злодейство ~ 'Frevel 'gegen (4); правя усилие ~ себе си sich selbst über'winden vr < 27 b >; вземам връх ~ нещо etw. über'winden; работя ~ нещо an etw. 'arbeiten vi <hb>; треперя ~ нещо 'alle 'Hände 'über etw. 'halten < 3jhb >; смилявам ce ~ някого jmdrn. 'Gnade er'weisen < 23 bjhb >; надсмивам се ~ някого jmdn. ver'lachen < bjhb > надав|ам, -аш (-ах) uv; на|дам, -дадеш (-дадох) V 1. 'hingeben vt <15а> 2. (вик, вой) 'ausstoßen vt <34а> 3. (плат) verlängern vt <b> О s глас 'seine 'Stimme er'tönen 'lassen < 3jhb >; % yxö die 'Ohren 'spitzen надалеко adv = надалече надалеч adv = надалече надалече adv weit, fern, in der [die] 'Ferne надали Partikel kaum надам f надавам надарен adj 1. be'schenkt 2. (c дарба) be'gabt надареност / nur sg Be'gabung / 17 надаряв|ам, -аш (-ах) uv; надар|я, -йш (-йх) V 1. be'schenken vr <b> 2. (c дарба) 'ausstatten vt < a > (c mit 3); 'geben vt < 15 >, 'schenken vr (някого c нещо jmdm. etw.) надбавк|а /, -и pl 'Zulage/16, 'Zuschlag m 2 надборв|ам, -аш (-ах) uv; надбор|я, -иш (-их) V be'siegen vr < b >; s ce mit- ein'ander 'ringen vi <21/hb> надбързв|ам, -аш (-ах) uv; надбърз|ам, -аш (-ах) V über'holen vt < b >; % се um die 'Wette 'eilen < sn > надбягв|ам, -аш (-ах) uv; надбяг|ам, -аш (-ах) v über'holen vr < b >; s ce um die 'Wette 'laufen < 9/sn >, 'einen 'Wettlauf'machen <hb> надбягван [е n, -ия pl 'Wettlauf m 2; Sport 'Rennen n 23; конни ~ ия 'Pfer¬ derennen надварв|ам, -аш (-ах) uv; надвар|я, -иш (-их) V = надминавам надве adv 1. (счупено) ent'zwei 2. (на две части) in zwei 'Teile О думата му ~ не става mit ihm ist nicht zu 'spa¬ ßen; моята e ~ 'meine 'Sache ist noch nicht 'sicher; превивам ce ~ sich zu'sammenkrümmen надве-натри adv 'oberflächlich надвесв|ам, -аш (-ах) uv; надвес|я, -иш (-их) V 1. (навеждам) 'neigen vr 2. (ос¬ тавям да виси) 'hängen 'lassen vr < 3 >; s се 1. sich 'beugen vr, sich 'neigen 2. (за покрив, скала) 'Überhängen vi < 5 zjhb > надвесен adj 1. ge'beugl, ge'neigt 2. (пок¬ рив, скали) 'überhängend надвеся f надвесвам надвес|ям, -яш (-ях) uv = надвесвам надвечер adv 'gegen 'Abend надвзем|ам, -аш (-ах) uv; надвзе|ма, -меш (-х) V zu viel 'nehmen vt < 16 > надвзйм]ам, -аш (-ах) uv = надвземам надвйв|ам, -аш (-ах) uv; надвй|я, -еш (-х) V 1, über'winden vr <27b>, be- 'wältigen vt <b> 2. (побеждавам) be'siegen vr <b> надвйкв|ам, -аш (-ах) uv; надвйк|ам, -аш (-ах) V über'schreien vt < 23 b >; s ce sich 'gegenseitig über'schreien ]надвнсв ам, -аш (-ах) uv; надвйсн|а, -еш (-ах) V 1. (предмети) 'Überhängen vi < 5 а jhb > 2. (хора) sich 'beugen vr; ä на проздреца sich aus dem 'Fenster 'beugen 3. (облаци, буря) her'aufzie- hen vi <32 a/s« > auch übertr; не¬ щастие ~ а над къщата му ein 'Un¬ glück zieht über 'seinem Haus her'auf [braut sich 'über 'seinem Haus zusam¬ men] 2надвисв|ам, -аш (-ах) uv; надвйс|я, -иш (-их) V = надвесвам; s се = ^адвйсвам надвнсяв|ам, -аш (-ах) uv; надвис|я, -йш (-йх) V = надвишавам
надвишавам 412 надвишав|аму -аш (-ах) uv; надвиш|а, -йш (-йх) V 1. Überträgen vt <b> 2. übertr über'steigen vt < 23 b >, über- 'treffen vt < 16 b> надвнас|ям, -яш (-ях) uv; надви|ecä, -есеш (-ecox) v 1. (парй) zu viel 'ein¬ zahlen vt < a > 2. (стока) zu viel 'ein¬ bringen vt <24a> * надгрея f надгрявам надгроб|ен, -ни adj Grab-; ж камък 'Grabstein ml; ~ на реч 'Grabrede /16 надгряв|ам, -аш (-ах) uv; надгр!ея, -ееш (-ях) у 'besser 'scheinen vi <23/hb> ['leuchten vi <hb>] (нещо als etw.) наддав|ам, -аш (-ах) uv; над!дам, -дадеш (-дадох) v 1. zu viel 'geben vt <15>; дадох им и наддадох ich 'habe 'ihnen ge'geben und zu viel ge'geben 2. (търг) über'bielen < 32 b >, 'bieten <32jhb>, 'mitbieten <32a/ hb> 3. (удължавам) verlängern vt <b> 4. (разширявам) er'weitem vt <b>, 'weiter 'machen <hb> 5. (на тегло) 'zunehmen vi < 16a/AA> наддаваи|е я, -ия pi 1. (търг) Versteige¬ rung/17, Aukti'on/17; търг c явно ж 'öffentliche Versteigerung 2. (пред¬ лагане повече) Über'bieten n 23 наддам t наддавам надделяв|ам, -аш (-ах) uv; надделея, -ееш (-ях) V 1. über'winden vt <27 b> (над някого od нещо jmdn. od etw.) 2. (превъзхождам) über'wiegen vi <32b lhb> наддумв|ам, -аш (-ах) uv; наддум|ам, -аш (-ах) V im 'Sprechen über'treffen vt < 16b>; s ce um die 'Wette 'reden vi <hb> иадебеля | 2 надебелявам 1надебелйв|ам, -аш (-ах) uv; наде- бел|ея, -ееш (-ях) v 1. (ставам дебел) dick 'werden vi < 18/$«> 2. (ставам по-дебел) 'dicker 'werden 3. (подувам се) 'anschwellen vi <17 a/s« > 2надебеляв|ам, -аш (-ах) uv; надебел|я, -йш (-йх) V 'dicker 'machen vt < 18 >, ver'dicken vt <b> надебеляваме «, -ия pi 1. 'Dickwerden n 23 2. (подуване, надебелено място) 'Schwellung /17 надежд|а /, -и pl 'Hoffnung / 17 (в, за auf 4) надежд|ен, -ни adj 'zuverlässig наденнц|а /, -и pl 'Knackwurst /14 иадето Konj = накъдето иаде|я се, -еш се (-ях се) uv 'hoffen vt, vi наджавкв|ам се, -аш се (-ах се) uv; наджавк|ам се, -аш се (-ах се) v sich 'sattbeJlen vr <a>, sich 'ausbellen надживявам, -аш (-ах) uv; наджив|ея, -ееш (-ях) V über'leben (с um 4) наджьнв|ам, -аш (-ах) uv; наджън|а, -еш (-ах) v 'besser ['schneller] 'ernten vt <hb> (някого als jmd.); x ceumdie 'Wette 'ernten надзвезд|ен, -ни adj 'sterncnweit надзем|ам, -аш (-ах) uv; надзс|ма, -меш (-х) V = надвземам надзем|ен, -ни adj 'überirdisch надзйм|ам, -аш (-ах) uv - надвземам надзнрав|ам, -аш (-ах) uv beaufsichti¬ gen vt <b> надзирател (-ят) т, -и pl 'Aufseher т 4 надзирателк|а /, -и pl 'Aufseherin /18 надзнрателски adj 'Aufseher- надзор т nur sg 'Aufsicht / 17, Kontrolle/16 иадзория|к m, -ци pi - надзирател надзорютески adj — надзнрателски надзорннчество п nur sg Beaufsichti¬ gung/ 17 надзърв|ам, -аш (-ах) uv; надзърн|а, -еш (-ах) V 'einen Blick 'werfen < 16/Аb> надзъртам, -аш (-ах) uv 'einen Blick 'werfen <16/AA> надивяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; надив|я се, -йш се (-йх се) v zur Ge'nüge 'staunen vr надйг|ам, -аш (-ах) uv; надйгк|а, -еш (-ах) V 1. (вдигам малко) 'anheben vt < 14 а > 2. (вдйгам нависоко) 'hochhe¬ ben vt <14а> 3. (събйрам) zu'sam- menraffen vt <а> 4. (глас) 'heben vt <14>; х се 1. (извисявам се) sich
413 падничарски er'heben vr <14b> 2. (движа се нагоре) 'steigen vi <23 jsn>, sich 'heben vr < 14 > 3. (ставам, въставам) 'aufste¬ hen vi <a/sn>, sich er'heben 4. (ста¬ вам по-силен) sich verstärken vr <b> 5. (чувам се) zu 'hören sein < B jsn > 6. (чувствувам се) 'wachsen vi <4jsn> O той им се ~ a er er'hebt sich 'über sie надиграя!ам, -аш (-ах) uv; надигра|я, -еш (-х) V 1. beim Spiel be'siegen vr < b > 2. Sport be'siegen 3. (танц) beim Tanz 'Sieger 'bleiben vi <23/sn> (някого 'über jmdn.); s се 1. um die 'Wette 'spielen <hb> 2. Sport im 'Wettkampf'stehen vi <hb> 3. (танц) um die 'Wette 'tanzen vi <hb> надиплен adj 1. in 'Falten ge'legt 2. (сдйплен) zu'sammengelegt надйпл|ям, -яш (-ях) uv; надйпл|я, -иш (-их) v 1. in 'Falten 'legen vt 2. (сгъвам) zu'sammenlegen vr < a >, zu'sammen- falten vt <a>; * ce sich in 'Falten 'legen, sich 'falten надйре adv volkst 1. (място) 'hinten 2. (посока) nach 'hinten надйшв|ам се, -аш ce (-ax cc) uv; надйш|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich 'sattatmen vr < a >; sich 'vollatmen vr <a> кадкласов adj 'über den 'Klassen Ste¬ hend, nicht 'klassenmäßig bestimmt надколен|ен, -ни adj 'Oberschenkel- надкорем|ен, -ни adj 'über dem Bauch be'findlich надк6ст|ен, -ни adj 'Knochen-; ~ на ципа 'Knochenhaut /14 надк6стниц|а /, -и pl Anat 'Knochen¬ haut /14 надлежен, -ни adj 'zuständig надлежно adv von 'zuständiger 'Seite [In'stanz] надлез m, -и pl Verk Überführung /17; 'Hochstraße /16 надльгв|ам, -аш (-ax) uv; надлъ|жа, -жеш (-rax) v im 'Lügen über'treffen vr < 16 b >; s ce um die 'Wette 'lügen vi < 40/hb> на длъж adv der 'Länge nach, längs O ~ и нашйр weit und breit иадлгьжа f надлъгвам надлъж|ен, -ни adj Längs-; % разрез 'Längsschnitt m 1 надмен|ен, -ни adj überheblich, 'hoch¬ näsig ^ надменност / nur sg Überheblichkeit /17, 'Hochnäsigkeit /17 надмерв|ам, -аш (-ax) uv; надмср|я, -иш (-их) V zu viel 'messen < 15/hb >, beim 'Messen zu'viel her'ausbekom- men <33c/A6> надметна f надмятам надмннав]ам, -аш (-ax) uv; надмйн|а, -еш (-ах) у 1. (при движение) über- 'holen vt < b > auch übertr 2. (надрас¬ твам) über'treffen vt <16b> auch übertr; това - а всички очаквания das über'trifft 'alle Erwartungen; » no брой in der 'Anzahl über'treffen; » себе си sich selbst über'treffen 3. (no- голям съм) über'ragen vr <b> надминаваме n, -ия pl 1. Über'holen n 23 2. übertr Über'treffen n 23 надмогв|ам, -аш (-ax) uv; надмогн|а, -еш (-ах) V über'winden vr < 27 b > надморск|и adj 'Meeres-; ~ а височина 'Höhe /16 'über dem 'Meeresspiegel надмощие n nur sg Überlegenheit /17 надмят|ям, -аш (-ax) uv; надметн|а, -еш (-ах) V beim 'Werfen über'treffen vr < 16 b> надннкв|ам, -аш (-ax) uv; наднйкн|а, -еш (-ах) V1. (надзървам) 'einen Blick 'werfen < 16>, 'lugen vi <hb> 2. (про¬ никвам) 'eindringen vi < 27 а/sn >, hin'einschauen vi <&/hb> 3. (показвам ce) her'vorlugen vi < а/hb > надниц|а/ -и pl 'Tagelohn m 2 наднич|ам, -аш (-ax) uv; наднйкн|а, -еш (-ах) v 1. (в нещо) hin'einschauen vi <hb> 2. (показвам се) her'vorlu¬ gen vi <а/hb>, her'vorschauen vi < a/hb > надничар (-ят) m, -и pl 'Tagelöhner m 4 надничари[a/ -и pl 'Tagelöhnerin / IS падничарски adj Tagelöhner-
надничарство 414 надничарство п nur sg Tagelöhnerarbeit /17 наднич|ен, -ни adj Tagelohn- наднормен adj 'über die Norm; ~ o производство Produktion / 17 'über die Norm наднормени|k nt, -ци pl 'Arbeiter m 4, der die Norm 'ständig 'überer¬ füllt надоблач|ен, -ни adj 'über den 'Wolken be'findlich надовежд|ам, -am (-ax) uv; надо|веда, -ведеш (-ведох) v umg her'beischlep- pen vi <a> надовлйч|ам, -am (-ax) uv; надов|лека, -лечеш (-лякох) v her'beischleppen vt < a > auch übertr надо|й (-ят) m nur sg 'Milchertrag m 2 надойв1ам, -am (-ax) uv = надоявам надойда | надохождам надокарв|ам, -am (-ах) uv; надокар|ам, -am (-ах) v 'herschleppen vt <a>, 'herbringen vt <24a> надоле adv = надолу надолнищ|е n, -a pl = нанадолните надолу adv 1. (посока) hin'unter, hin'ab, nach 'unten; nö-~ 'weiter hin'unter [hin'ab, nach 'unten]; най- - am 'weite¬ sten hin'unter [hin'ab, nach 'unten]; соча ~ nach 'unten 'zeigen; слизам ~ hin- 'untersteigen vi < 23 a/sn >, hin'absleigen vi <2ia/sn>; движа се по реката ~ fluß abwärts 'gehen vi < 13/s«> 2. (мяс¬ то) 'unten; nö- ~ 'weiter 'unten; най¬ "> am 'weitesten 'unten O обръщам c главата - auf den Kopf 'stellen vt надомъкв|ам, -am (-ax) uv; надо- мъкн|а, -еш (-ax) v = надовлйчам; е се 'angerannt 'kommen <33/sn> надоаас|ям, -яш (-ях) uv; надо|неса, -несеш (-несох) v 'angeschleppt 'brin¬ gen <24 jhb> надохажд|ам, -am (-ax) uv = надо- хождам надохожд|ам, -am (-ах) uv; над|ойда, -ойдеш (-ойдох) V 'angelaufen 'kom¬ men <33 /sn> надояв|ам, -am (-ах) uv; надо|я, -йш (-йх) V 1. 'melken vt, vi <12jhb> 2. (бебе) 'stillen vt надпартй|ен, -йни adj 'überparteilich надпея | надпявам надпнв|ам, -am (-ах) uv; надпй|я, -еш (-х) V beim 'Trinken über'treffen vt <I6b> .. надпис nt, -и pl I. (заглавие) 'Über¬ schrift/! 7 2. (на камък) 'Inschrift /17 3. (на фирма, пакет) 'Aufschrift /17 4. (филм) 'Untertitel т 4 надпнсв|ам, -am (-ах) uv; надпй|ша, -шеш (-сах) v 1. beschriften vi <b>; « плйка die A'dresse auf den 'Um¬ schlag 'schreiben < 23 > 2. (сметки) zu viel 'aufschreiben vt < 23 a > надпиша | надписвам надпия t надпйвам надплащ|ам, -am (-ax) uv; надплат|я, -йш (-йх) V zu viel be'zahlen vi < b > (нещо für etw.) надплувв|ам, -am (-ax) uv; надплув|ам, -am (-ax) v beim 'Schwimmen be'siegen vi <b> надпревара/nur sg 'Wettstreit m 1; в ~ um die 'Wette надпреварвам, -am (-ax) uv; надпре- вар|я, -иш (-их) v über'holen vt <b>; s ce 'wetteifern vi <hb> (за um 4) надпреварван |e n, -ия pl 'Wetteifern n 23 надпреваря t надпреварвам надпревар|ям, -яш (-ях) uv = надпре¬ варвам надпрепускв|ам, -am (-ах) uv; надпре- пуск|ам, -am (-ах) v 1. (при езда) um die 'Wette 'reiten vi <21 /sn> 2. (коне) um die 'Wette galop'pieren vi <djsn> 3. (хора) um die 'Wette 'rennen vi <10/sw>, ein 'Wettrennen verun¬ stalten vi <b> надприказв|ам, -am (-ax) uv; надпри- ка|жа, -жеш (-зах) v = наддумвам надпяв|ам, -am (-ах) uv; надп|ея, -ееш (-ях) v beim 'Singen über'treffen vi < 16 b > надпяван|e n, -ия pl 'Sängerwettstreit m 1 надработв|ам, -am (-ax) uv; надра-
415 надупчвам бот|я, -иш (-их) V bei der 'Arbeit über'lreffen vt < 16 b > надраскв|ам, -аш (-ах) uv, надраск|ам, -аш (-ах) od надра|щя, -щеш (-сках) v 1. (с резки) zer'kratzen vt <b> 2. (с молив) be'kritzeln vt <b> 3. (напис¬ вам) 'hinkritzeln vt < а > надраствам, -аш (-ах) uv; над|раста, -растеш (-растох) v 1, 'größer 'werden < 18/sn> (някого als jmd.) 2. übertr über'treffen vt <16b>, über'holen vt <b>; надрасъл е времето си er ist 'seiner Zeit vor'aus издращя f надрасквам надребнявам, -аш (-ах) uv; надребн|я, -йш (-йх) V = надробявам надремв|ам се, -аш се (-ах се) uv = надрямвам се надремя се | надрямвам се надробяв|ам, -аш (-ах) uv; надроб|я, -йш (-йх) V 1. zer'kleinern vt <b>; (нещо роиливо) zer'krümeln vt <b> 2. (попара) 'einbrocken vt <a>; каквото си надробил, това ще сърбаш was du dir 'eingebrockt hast, mußt du auch 'auslöffeln; s ce in 'kleine 'Stücke zer'fallen <36/sn>\ (нещо ронлйво) zer'bröckeln vi < Ъ/sn > надрусв|ам, -аш (-ах) uv; надрус|ам, -аш (-ах) V1. (плодове) her'unterschütteln vt <а> 2. (друсам много) 'durch¬ schütteln vt < а >; s се vom 'Schütteln ge'nug be'kommen <33 b/hb> надрускв|ам, -аш (-ах) uv; надруск|ам, -аш (-ах) V = надрусвам надрънкв|ам, -аш (-ах) uv; надрънк|ам, -аш (-ах) V umg da'herreden vt < а >, er'zählen vt; s се 1. (със звънец) vom 'Klingeln ge'nug be'kommen < 33 b/ hb> 2. (c друг предмет) vom Ge- 'klapper ge'nug be'kommen 3. (на- приказвам ce) umg sich 'ausquatschen vr <a> надрямв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; над|ремя се, -ремеш се (-рямах ce) v ge'nug 'schlummern vi <hb> надсвйрв|ам, -аш (-ax) uv; надсвйр|я, -иш (-их) V im Musi'zieren über'treffen vt < 16 b> надскач|ам, -аш (-ax) uv; надскоч|а, -иш (-их) V überschreiten vt <21 b> надскачв|ам, -аш (-ах) uv; надскач|ам, -аш (-ах) V 'weiter 'springen vi <21jsn> (някого als jmd.); s ce 'Wettspringen 'machen vt надсмйв|ам се, -аш ce, (-ax ce) uv; надсм]ея се, -ееш се (-ях ce) v 'ausla¬ chen vt <a> (над od на някого jmdn.) надстроеч|ен, -ни adj Phil 'Überbau- надстройк|а /, -и pl 1. Arch 'aufge- slockter Ge'bäudeteil m 12. (надстроя¬ ване) 'Aufstocken n 23 3. Phil 'Über¬ bau m 1 надстроявам, -аш (-ax) uv; надстро|я, -йш (-йх) V 'aufstocken vt < а > надтежав|ам, -аш (ах) uv; надтеж|а, -йш (-ах) V 'schwerer sein < Ъ/sn > ['werden <18/s«>] надтнчв|ам, -аш (-ах) uv; надтйч|ам, -аш (-ах) v 'schneller 'rennen vi <10jsn> ['laufen vi < 9jsn > ] (някого als jmd.) иадув|ам, -аш (-ax) uv; наду|я, -еш (-х) v 1. (с уста) 'aufblasen vt < 3 а > 2. (с помпа) 'aufpumpen vt <а> 3. (вя¬ тър) 'blähen vt, 'aufblähen vt <a> 4. (устни) 'schürzen vt 5. (преувелича¬ вам) 'aufbauschen vt <a> 6. (под¬ стрекавам) 'aufhetzen vt <a> O 8 гайдата 'losheulen vi < a/hb >; ~ а ме смях [на смях] das 'Lachen kommt mir an; s ce 1. sich 'aufplustern vr <a> auch übertr, птицата се ~ a der 'Vogel 'plustert sich auf; 8 се от гордост sich vor Stolz 'aufplustern 2. (подувам ce) 'schwellen vi < \l/sn >, dick 'werden vi < 18/sn > 3. (сърдя ce) sich 'aufblasen O 8 се c нещо sich auf etw. 4 etw. 'einbilden vr <a>; надула ми се е главата mir brummt der 'Schädel надумв|ам, -аш (-ax) uv; надум|ам, -аш (-ах) V 1. (натяквам) 'Vorhaltungen 'machen (някому jmdm.) 2. (убежда¬ вам) über'reden vt <b> надупчв|ам, -аш (-ах) uv; надупч|а, -иш (-их) V durch'löchem vt < b >; s се
надут 416 'Löcher be'kommen < 33 bjhb> надут adj 1. (c уста) 'aufgeblasen auch übertr 2. (издут) 'aufgebläht; * корем 'aufgeblähter Leib m 3 a 3. (подут) ge'schwollen; ~ крак ge'schwollenes Bein n 20 4. (платно) ge'schwellt 5. (животно, високомерен) 'aufgeplu¬ stert надуто adv 'aufgeplustert, 'großtuerisch иадутост / nur sg 'Aufgeblasenheit /17, Großtuc'rei /17 надухв|ам, -аш (-ах) uv; надух|ам, -аш (-ах) V 1. (вятър) 'umwehen vr <а> 2. (вдухвам) 'einblasen vt < 3 а > иадушв|ам, -аш (-ах) uv; надуш|а, -иш (-их) V 1. 'Witterung be'kommen <33bfhb> (някого od нещо von jmdm. odetw.) auch übertr 2. (досещам се) Wind be'kommen (някого od не¬ що von jmdm. od etw.) надуя I надувам надхвърлим, -яш (-ях) uv; надхвърл|я, -иш (-их) V 1. (при хвърляне) 'weiter 'werfen (някого als jmd.) 2. (премина¬ вам) überschreiten vt <21b>; « петдесетте годйни die 'Fünfziger über'schreiten; s границите die 'Grenzen überschreiten 3. (надмина¬ вам) über'treffen vt < 16 b >; * очак¬ ванията die Erwartungen über'tref- fen; z заплануваните цели die ge'planten 'Ziele über'treffen O ä рамките на нещо den 'Rahmen von etw. 'sprengen; това - я силите ми das geht 'über 'meine 'Kräfte; s ce um die 'Welte 'werfen < 16jhb> надхитрявам, -аш (-ах) uv = надхит¬ рям надхйтр|ям, -яш (-ях) uv; надхитр|я, -йш (-йх) V überlisten vt < b >; s се sich 'gegenseitig über'lisicn надценк а /, -и pl 'Aufschlag m 2, 'Zuschlag m 2 надценявам, -аш (-ах) uv; надцен|я, -йш (-йх) V über'schätzen vt <b> надшйв|ам, -аш (-ах) uv; надшй|я, -еш (-х) V 1. 'aufnähen vt <а> (нещо auf etw.) 2, 'besser 'nähen vt (някого als jmd.); s ce um die 'Wette 'nähen надьлбав|ам, -аш (-ах) uv; надълба|я, -еш (-х) V 1. (с копане) zer'graben vr < 4 b > 2. (със свредел) zer'bohren vt <b> 3. (c острие) zer'kratzen v/ <b> надълбоко adv tief надълго adv 1. а) (място) der 'Län¬ ge nach b) (посока) in die 'Länge 2. (време) 'langatmig <> ~ и наши¬ роко des 'Langen und 'Breiten иадъив|ам се, -аш ce (-ax ce) uv надън|я се, -иш се (-их ce) v umg sich 'richtig satt 'essen < \ 5/hb> надърдбрвам, -аш (-ax) uv; надър- дор|я, -иш (-их) v da'herschwatzen vi <а/hb>; s се sich 'ausschwatzen vr <a> иадъхв|ам, -аш (-ax) uv; надъх|ам, -аш (-ах) v 1, (стъкло) 'anhauchen vt < а >, 'hauchen vi < hb > (нещо auf etw.) 2. (внушавам) sugge'rieren vt (някого jmdm.) 3. (въодушевявам) be'geistern vt < b >, inspi'rieren vt < d > 4. (нами¬ рисвам) leicht 'riechen vi < 32/hb > надяв|ам, -аш (-ax) uv; над|яна, -енеш (-янах) V 1. (облйчам) 'überziehen vt <32а> 2. (обувам) 'anziehen vt < 32 а > 3. (на врат или рамо) 'um¬ hängen vr <а> 4. (набучвам) 'auf¬ slecken vt <а> надяв|ам се, -аш се (-ах се) uv 1. hoffen (на auf) 2. (разчитам) Seine 'Hoffnung 'setzen < hb > (на in, auf 4) O да му се не надяваш es ist kaum zu 'glauben надяжд|ам, -аш (-ax) uv; над|ям, -ядеш (-ядох) V im 'Essen über'treffen vr <b> надялв|ам, -аш (-ax) uv; надял|ам, -аш (-ах) v 1. (трески) Schnitzen vr 2. (дъс- кй) be'hauen vr < b >, 'glätten vt надялкв|ам, -аш (-ax) uv; надялк|ам, -аш (-ах) v * надялвам надям Т надяждам надясно adv 1. (място) rechts 2. (посо¬ ка) nach rechts наеднаж adv = наведнъж наедно adv zu'sammen
417 назад наедньж adv - наведнъж наедряв|ам, -аш (-ах) uv; наедр|ея, -ееш (-ях) V 1. 'größer 'werden vi < 1 ü/sn >; (ставам по-обемист) an 'Umfang 'zu¬ nehmen vi <16ajhb> 2. (хора) 'grö¬ ßer und 'kräftiger 'werden наежв|ам, -аш (-ах) uv; наеж|а, -иш (-их) V'reizen vi <hh>; s се 1.(косми, бодли) sich 'sträuben vr 2. (животни) das Fell 'sträuben; (таралеж) sich zu'sammenrollen vr < a >; (птица) sich 'aufplustern vr < a > 3. übertr 'wütend 'werden vi < 18/sn> наежен adj 1. 'struppig 2. übertr 'wider¬ borstig, 'böse наелектризйрв|ам, -аш (-ах) uv; на- електризйр|ам, -аш (-ах) v elektri'sie- ren vt <d> наем m, -Kpl 1. 'Miete/16 2. (недвижи¬ ми имоти) Pacht/17 O живея под ~ zur 'Miete 'wohnen vi <hb>; взимам под ~ 'mieten vt наем|ам, -аш (-ах) uv; нае|ма, -меш (-х) V 1. 'mieten vt; (недвижими имоти) 'pachten vr 2. (работници) 'einstellen vt 3. (войници) 'werben vr < 16 >, in Sold 'nehmen vr < 16 > 4. (за немо¬ рални действия) 'dingen vr; s ce über'nehmen vr <b> (c нещо elw.); be'reit sein <Bfsn> (да zu 3); 'sich da'ranmachen vr <a> наемател (-ят) m, -и pi 1. 'Mieter m 4 2. (на недвижими имоти) 'Pächter m 4 наематели|a /, -и pl 1. 'Mieterin/18 2. (на недвижими имоти) 'Pächterin /18 иаемателски adj 1. 'Mieter- 2. (недви¬ жими имоти) Pacht-, 'Pächter- наем|ен, -ни adj Lohn-; Mil 'Söldner-; * работник 'Lohnarbeiter m 4; x труд 'Lohnarbeit /17; *» на армия 'Söldnerarmee /16 наемни|к m, -ци pl 'Söldner m 4 наемническ|и adj 'Söldner-; - а армия 'Söldnerarmee /16 наемодател (-ят) m, -и pl 1. Vermieter m 2. (недвижими имоти) Verpächter m 4 наергенув|ам се, -аш ce (-ax ce) v das 'Junggesellenleben 'auskosten < а/ hb > наесен adv im 'kommenden Herbst нает adj 1. ge'mietet 2. (недвижими имоти) ge'pachtet 3. (за неморални действия) ge'dungen 4. (за работа) 'eingestellt нажабурв|ам се, -аш се (-ах се) uv; нажабур|я се, -иш се (-их се) v 1. sich den Mund 'ausspülen vr < a > 2. (до насйта) zur Ge'nüge den Mund 'spülen нажабуркв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; нажабурк|ам се, -аш ce (-ax ce) v = нажабурвам ce иажадув|ам се, -аш ce (-ax ce) v ge'nug 'dürsten vi <hb> нажалвам се, -аш ce (-ax ce) uv; на¬ жали се, -иш се (-их се) v ge'nug 'trauern vi <hb> нажален adj 'traurig, be'trübt нажаля ce t нажалвам ce нажаляв|ам, -аш (-ax) uv; нажал|я, -йш (-йх) V be'trüben vr <b>, 'traurig 'machen vt; s ce be'trübt ['traurig] 'werden vi < 18/sn> нажежавам, аш (-ax) uv; нажеж|а, -йш (-йх) V 'glühend heiß 'werden 'lassen vt < 3 >, zum 'Glühen 'bringen vr < 24 > иажежаван|е n, -ия pl 'Glühen n 23 нажежен adj 'glühend heiß наживяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; на- жив|ея се, -ееш се (-ях се) v 1. sein 'Leben ge'nießen <32b> 2. (живея достатъчно) ge'nug 'leben vi <hb> нажулв|ам, -аш (-ax) uv; нажул|я, -иш (-их) v 1. 'aufreiben vt <23а> 2. (на- тьрквам) 'einreiben vr <23а> 3. (ка¬ рам се ) übertr 'ausschimpfen vr < а >; з се umg sich 'vollaufen 'lassen < 3/hb > нажьнв[ам, -аш (-ax) uv; нажън|а, -еш (-ах) v 'einbringen vr < 24 а >, 'ernten vt назад adv 1. (в обратна посока, обрат¬ но) zurück 2. (към задната страна) nach 'hinten 3. (отзад) volkst 'hinten 4. (заднешком) 'rückwärts О взимам си думите ~ das Ge'sagte zu'rückneh- 21 Wtb. Bulg-Dl.
назадничав 418 men < 16а>; ходя ~ -напред hin- und her 'laufen vi < 9/sn >; не оставам ~ nicht zu'rückbleiben vi <23 a/sn>; тръгнало ми e ~ mit mir geht es 'rückwärts назадничав adj 'rückschrittlich, 'rück¬ ständig назадничавост fnur sg 'Rückschrittlich¬ keit /17, 'Rückständigkeit /17 назал|ен, -ни adj Ling na'sai, Na'sal- название n, -я pl 1. Bezeichnung /17 2. (име) 'Name m 7 a 3. veralt (заглавие) Titel m 4 наздраве Interj 1. 'prosit!, zum Wohl! 2. (на ядене) wohl be'komm's!, 'guten Appe'tit! 3. (при кихане) Ge'sundheit! наздрйвиц|а /, -и pl 'Trinkspruch m 2; вдигам » 'einen 'Trinkspruch 'aus¬ bringen <24afhb> (за auf 4); пия » das Glas er'heben < 14b> (за auf 4) наземи adv volkst 1. (място) auf der 'Erde 2. (посока) auf die 'Erde назндав|ам, -аш (-ах) uv be'lehren vt <b>, unter'weisen vt <23b>, er- 'bauen vt <b> назидйни|е n, -я pl Belehrung / 17, Unterweisung / 17, 'Lehre / 16, Er- 'bauung/17; за ж a) zur Belehrung, als 'Lehre b) (за сплашване) zur 'Ab¬ schreckung назндател|ен, -ни adj belehrend, 'lehr¬ reich, er'baulich назидателност / nur sg Er'baulichkeit /П назначав|ам, -аш (-ах) uv; назнач|а, -йш (-йх) V 1. (взимам на служба) 'einstellen vt < а > (някого нещо [за нещо] jmdn. als etw.) 2. (избирам) 'einsetzen vt <a> (някого нещо [за нещо] jmdn. als etw.) 3. (на ръководна функция) er'nennen vt < 10 b > (нещо [за нещо] zu etw.) 4. (насрочвам) 'ansetzen vt <a>, 'anberaumen vt <a> (за für 4)\ s ce umg 'eingestellt 'werden <18jsn> назначаван |e n, -ия pl 1. 'Einstellung/17 (за als) 2. (на ръководна функция) Er'nennung/17 (за zu 3) назначени|е n, -я pl 1. = назначаване 2. (предназначение) Bestimmung/17, Zweck m 1 наз6бв|ам се, -аш се (-ах се) uv; на¬ зобам се, -аш се (-ах се) v sich satt 'fressen vt < 15 > иазобяв]ам, -аш (-ах) uv; назоб|я, -йш (-йх) V 'füttern vt назовав|ам, -аш (-ах) uv; назов|а, -еш (-äx) v 'nennen vt < 10 > назорв]ам, -аш (-ах) uv; назор|я, -иш (-их) V umg 'unter Druck 'setzen vt назор|ям, -яш (-ях) uv = назорвам назряв|ам, -аш (-ах) uv; назр|ея, -ееш (-ях) V her'anreifen vi <а/sn> auch übertr, reif'werden <18/jh> назрял, назрели adj 1. fast reif 2. übertr her'angereift, zu 'lösende; назрели условия her'angereifte Bedingungen; ~ въпрос 'eine zu 'lösende 'Frage назубр|ям, -яш (-ях) uv; назубр|я, -иш (-их) v umg sich 'einpauken vt < a > назъбв|ам, -аш (-ах) uv; назъб|я, -иш (-их) V 'zähnen vt, 'zacken vt назъбел adj ge'zähnt, ge'zackt, 'zackig; ~ o колело 'Zahnrad n 22; - край ge'zähnter [ge'zackter] Rand m 3; ~ и скали 'zackige 'Felsen m Ajpl назъбя t назъбвам ■азъб|нм, -яш (-ях) uv — наз!бвам назърв|ам, -аш (-ах) uv; назърн|а, -еш (-ах) V = надзървам назърт|ам, -аш (-ах) uv - надзъртам назяпв!ам се, -аш се (-ах се) uv; назяп|ам се; -аш се (-ах се) v ge'nug 'Maulaffen'feilhalten < 3&jhb > найв|ен, -ни adj na'iv нанвни|к m, -ци pl na'iver Mensch m 8, 'Einfaltspinsel m 4 найвниц [a / -и pl Na'ive /16 найвно adv na'iv найвност /, -и pl Naivi'tät /17 нанграв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; наигра|я се, -еш ce (-x ce) v 1. sich satt 'spielen <hb>, ge'nug 'spielen 2. (танц) ge'nug 'tanzen vi <hb> 3. Sport ge'nug 'turnen vi <hb> наизважд|ам, -аш (-ax) uv; наизвад|я,
419 накатервам се -иш (-их) V1. her'ausziehen vr < 32 а > (от aus 3) 2. (билети) sich in 'Mengen besorgen vt <b> 3. (изнасям) in 'Mengen 'bringen vt <24> наизвежд|ам, -am (-ax) uv; наизв|еда, -едеш (-едох) v 1. her'ausführen vt <a> 2. (заключения) 'ableiten vt <a> наизкарв|ам, -аш (-ax) uv, наизкар|ам, •аш (-ах) V1. her'ausziehen vt < 32 а > (от aus 3) 2. (наизвеждам) her'ausfüh- ren vt < а > 3. (c гонене) her'austrei- ben vt <23a> наизлйз|а (-a) uv; наизле|зе (-зе) v nur 3. Pers her'ausströmen vi <z/sn>, her'auskommen vi <33afsn> наизнас|ям, -яш (-ях) uv; наизн|еса, -есеш (-ecox) v her'ausbringen vt <24a> наизскачв|а (-a) uv; наизскач|а (-a) od наизскоч|и (-и) v nur 3. Pers her'aus- gesprungen 'kommen <33/sn> наизуст adv 1. 'auswendig 2. übertr (без да зная) umg 'ohne Be'scheid zu 'wis¬ sen, 'ohne etw. da'von zu ver'slehen наименовани е n, -я pl 1. = название 2. (даване име) 'Namensgebung /17 нанменувТам, -аш (-ах) uv 1. bezeichnen vt <b>, be'nennen vt < 10b> 2. (из¬ говарям) 'nennen vt <10> наистина adv 1. 'wirklich 2. (в действи¬ телност) in 'Wirklichkeit 3. (вметна¬ то) wahr'haftig 4. (в съчетание c но) zwar; времето - изглежда хубаво, но прогнозата е за дъжд das 'Wetter ist zwar schön, 'aber man hat 'Regen 'angesagt най-вече adv am 'meisten, 'meistens нййда t намирам найлон m nur sg 1. 'Nylon n 2. (пласт¬ маса) umg 'Kunststoff m 1 найлонов adj 1. 'Nylon- 2. (пластмасов) umg 'Kunststoff- най-накрай adv 1. 'schließlich 2. (най- накрая) am 'Ende, zu'letzt, zu 'aller¬ letzt най-напред adv 1. zu'erst 2. (преди всич¬ ко) vor 'allem най-сетне adv 1. 'endlich 2. (като пос¬ ледно) zu'letzt накадяв|ам, -аш (-ax) uv; накад|я, -иш (-йх) V 'weihräuchern vt накажа | 12 наказвам наказани|е п, -я pl 'Strafe / 16 auch übertr, назидателно « exemplarische 'Strafe; излежавам ж то си 'seine 'Strafe 'absitzen <afhb>; опрощение на s то 'Straferlaß nt 2; смъртно ä 'Todesstrafe; под страх на « bei'Stra¬ fe; за s zur 'Strafe; това е истинско »! das ist 'eine 'wahre 'Strafe! наказател|ен, -ни adj Straf-; ж закон 'Strafgesetz n 20; - но право 'Straf¬ recht n 20; » кодекс 'Strafgesetzbuch n 22; « удар Sport 'Strafstoß m 2 ]наказв|ам, -аш (-ax) uv; нака|жа, -жеш (-зах) V bestrafen vt < b >, 'strafen vt auch übertr; s ce sich her’umquälen vr <a> 2наказв1ам, -аш (-ax) uv; нака|жа, -жеш (-зах) V = наговарям наказуем adj 'strafbar; - а постъпка 'strafbare 'Handlung / 17 накалв|ам, -аш (-ах) uv; накал|ям, -яш (-ях) v mit Schlamm be'schmutzen vt <b> накаив|ам, -аш (-ax) uv; накан|я, -иш (-их) V1. 'einladen vt <4а>, 'laden vt < 4 >; ж се sich 'anschicken vr < а >, beabsichtigen vr <b> накапв|ам, -аш (-ax) uv; накап|я, -еш (-ах) V1. 'tropfen vt, be'träufeln vt 2. (c пръски) be'spritzen vr накарв|ам, -аш (-ax) uv; накар|ам, -аш (-ах) v 1. veranlassen vt <b>, 'lassen vr < 3 > 2. (принуждавам) 'zwingen vt < 27 >; s ce 'ausschimpfen vr < a > (на някого jmdn.) накастр|ям, -яш (-ях) uv; накастр|я, -иш (-их) V 1. 'schneiden vr <21>, zu'rechtschneiden vr <21a> 2. (на- хоквам) umg die 'Meinung 'sagen (някого jmdm.), 'ausschimpfen vr <a> накатерв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; накатер|я се, -иш се (-их ce) v hin-
иакатранявам 420 'auflclettern vi <a./sn>, 'klettern vi <sn> накатраняв|ам, -am (-ax) uw; нака- тран|я, -йш (-йх) v mit Teer beschmie¬ ren vr < b >, 'teeren vt накацв|ам, -atu (-ax) uv; накац|ам, -am (-ax) v sich 'niederlassen vr < 3 a > накйчв|ам, -am (-ax) uv; накач|а, -йш (-йх) v 1. 'aufhängen vr <a> 2. be- 'hängen vt < b >, 'vollhängen vt < a >; s ce be'steigen vt < 23 b > накачулв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; накачул|я се, -иш се (-их ce) v 1. 'eine Ka'puze 'aufsetzen < a > 2. (струпвам ce) umg sich 'drängen vr накачул|ям се, -яш се (-ях ce) uv = накачулвам ce накашл|ям се, -яш се (-ях ce) uv; накашл1я ce, -eiu ce (-ax ce) v sich 'aushusten vr <a> наквасв|ам, -am (-ax) uv; наквас|я, -иш (-их) v be'netzen vt < b > наквасям, -яш (-ях) uv = наквасвам наквичав|ам се, -аш се (-ах се) uv; наквич|а се, -йш се (-ах се) v sich 'ausquieken vr <а> какнпр|ям, -яш (-ях) uv; накйпр|я, -иш (-их) V schön 'machen vt, 'putzen vt, Schmücken vt накмив|ам, -am (-ax) uv; накип|я, -йш (-ях) v 1. (чувство) 'aufwallen vi <a/sn> 2. (човек) 'kochen vi <hb> ; z от гняв vor Wut 'kochen O ~ами mir läuft die 'Galle 'über накирлйв|ям, -яш (-ях) uv; накирлйв|я, -иш (-их) v Schmutzig (Speckig] 'ma¬ chen vr; s ce 'speckig 'werden vi < 18 jsn> накйсв|ам, -аш (-ax) uv; накйсн|а, -еш (-ах) V 'einweichen vt < а > накиселяв|ам, -аш (-ах) uv; накисел|ея, -ееш (-ях) v ein 'bißchen Säuerlich sein < B, sn > накйск|ам се, -аш се (-ах се) v sich 'auskichern vr <а> накисна | накисвам накит т, -и pl Schmuck т 1, 'Schmuck¬ stück п 20 накйтв|ам, -аш (-ах) uv; накйт|я, -иш (-их) V 1. (с кйтки) mit 'Blumensträu߬ chen Schmücken vt 2. Schmücken, hübsch 'machen vr накйх|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich 'ausniesen vr <a> накнчв|ам, -аш (-ax) uv; накйч|а, -иш (-их) V Schmücken vt накичурв|ам, -аш (-ах) uv; накичур|я, -иш (-их) V in 'Strähnen 'legen vt наклажд|ам, -аш (-ах) uv; нак|лада, -ладеш (-ладох) v 'Feuer 'anmachen <а>, 'anzünden vr <а> иаклеветв|ам, -аш (-ах) uv = накле- ветявам наклеветяв|ам, -аш (-ах) uv\ накле¬ ветя, -йш (-йх) V 1. verleumden vr <b> 2. (обаждам) denun'zieren vr <d> наклепв|ам, -аш (-ax) uv; наклеп|я, -еш (-ах) v 1. (коса) 'dengeln vt 2. (наклеве- тявам) umg übertr 'anschwärzen vt <a> наклон m, -и pl 'Neigung/17, Ge'falle n 23 Чшклонен adj 1. (път) 'abschüssig 2. (покрив, площ) schräg 3. (наведен) ge'neigt, ge'senkt 4. (плоскост) schief O движа се по ~ ата плоскост sich auf die Schiefe Bahn be'geben 2наклон|ен, -ни adj ge'neigt (към zu 5); s съм към 'eine 'Neigung 'haben < Ajhb > zu 3; ge'neigt sein zu наклонение n, -я pl Gramm Modus m; изявйтелно s 'Indikativ m 1; повелйтелно z 'Imperativ m 1; подчинйтелно z 'Konjunktiv m 1; условно z Konditio'nal m 1 наклонност f, -и pl 'Neigung/17 (към zu J) наклонявам, -аш (-ax) uv; наклон|я, -йш (-йх) V 1. 'neigen vt 2. (слънце, луна) Sinken vi <27/sn> наклопв|ам, -аш (-ах) uv; наклоп|ам, -аш (-ах) V umg 'anschwärzen vr <а> иаклякв|ам, -аш (-ах) uv; накляк|ам, -аш (-ах) V sich 'hinkauern vt <а> иаковав|ам, -аш (-ах) uv; наков |а, -еш
421 накървавявам (-ах) V1. (с пирони) 'annageln vt < а> 2. (набивам) 'einschlagen vt <4а> наковалн|я/, -и pl 'Amboß т 1; между чуки * 'zwischen'Hammerund'Am¬ boß накокорв|ам се, -аш се (-ах се) uv; накокор|я се, -иш се (-их се) v die 'Augen weit'aufreißen <2Ia/AA> накокорчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; накокорч|а се, -иш се (-их се) v sich 'aufplustern vr < а > auch übertr накокор|ям се, -яш се (-ях се) uv = накокорвам се наколв|ам, -аш (-ах) uv; нак|оля, -олиш (-лах od -олих) V 'schlachten vt накол|ен, -ни adj Pfahl-; ~ ни жилища 'Pfahlbauten т \/pl наколенйчв|ам, -аш (-ах) uv; нако- ленйч[а, -иш (-их) v sich hin'knien vr <a> накол£нни|к m, -ци pl 1. Sport Knie¬ schutz m 1 2. Hist 'Kniestück «20 3. volkst 'Beinkleid n 21 накоитв|ам, -аш (-ах) uv; наконт|я, -иш (-их) V her'ausputzen vt <а>; s се sich her'ausputzen, sich gut 'anziehen vr <32a> накопав|ам, -аш (-ах) uv; накопая, -еш (-х) V 1. (издьлбавам) 'ausgraben vt <4а> 2. (прекопавам) 'umgraben vt <4а> накосяв|ам, -аш (-ах) uv; накос|я, -йш (-йх) V 'abmähen vt <а> нак|рада се, -радеш се (-радох се) v ge'nug zu'sammenstehlen vt <20a> накрадв|ам, -аш (-ах) uv; нак|рада, -радеш (-радох) v zu'sammenstehlen vt <20а> накрай adv 1. (накрая) am 'Ende; ~ село am 'Ende des 'Dorfes 2. (най- сетне) 'schließlich накратко adv kurz накрещяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; накрещ|я се, -йш се (-ях се) v ge'nug 'schreien vt <23/Аб> накривее ми | накривява ми накриво adv 1. schief, schräg 2. (погреш¬ но) ver'kehrt О гледам някого ~ jmdn. schief 'ansehen < 19а >; всичко вървй - 'alles geht schief иакрнвяв|ам, -аш (-ах) uv; накрив|я, -йш (-йх) V schief 'aufsetzen vt < а >, schief 'setzen vt O «си шапката übertr 'alle 'fünfe ge'rade sein 'lassen <3Jhb>; кому ще накривйш 'nie¬ mand wird sich 'deshalb 'graue 'Haare 'wachsen 'lassen накривяв|а ми (-а ми) uv; накрив|ее ми (-я ми) V mir ist 'schwermütig zu- 'mute, ich 'fühle mich nicht wohl накрйв|ям, -яш (-ях) uv = накривявам накрояв|ам, -аш (-ах) uv; накро|я, -йш (-йх) v 'zuschneiden vt < 21 а > накръст adv 1. 'über Kreuz 2. (на всйч- ки посоки) kreuz und quer накръстбсв|ам, -аш (-ах) uv; накръс- тос|ам, -аш (-ах) v 'über Kreuz 'legen vt накукурйгв|ам се, -аш се (-ах се) uv; накукурйг|ам се, -аш се (-ах се) v ge'nug 'krähen vt <hb> накуп adv 1. (при събйране) auf 'einen 'Haufen 2. (при стоене) auf 'einem 'Haufen иак^пв|ам, -аш (-ах) uv = какупувам накупув|ам, -аш (-ах) uv; накуп|я, -иш (-их) V 'einkaufen vt < а >, zu'sammen- kaufen vt <а> накусв|ам, -аш (-ах) uv; накус|я, -иш (-их) V pro'bieren vt, 'kosten vt иакуцв|ам, -аш (-ах) uv leicht 'hinken vi <hb> накъде adv wo'hin auch als Konj O няма « 'keinen 'anderen 'Ausweg 'haben < Ajhb >; откъде-« inwie'fern, wie'so накьдбто Konj wo'hin накъдр|ям, -яш (-ях) uv; накъдр|я, -иш (-их) V 'locken vt, in 'Wellen 'legen vt накьлвав|ам, -аш (-ах) uv; какълв|а, -еш (-ах) v 'anhacken vt < а >, 'anpicken vt <а> з се sich satt 'picken <hb> накьлцв|ам, -аш (-ах) uv; накълц|ам, -аш (-ах) V 'hacken vi <hb>, zer'hacken vt <b>, zer'kleinem vt <b> накървавяв|ам, -аш (-ах) uv; накър- вав|я, -йш (-йх) V 'blutig 'machen vt
накърквам се 422 накъркв|ам се, -аш се (-ах се) uv; накърк|ам се, -аш се (-ах се) v umg 1. (ям) sich 'vollessen vr < 15 а > 2. (пия) sich 'vollaufen 'lassen <3jhb> накърм!ям, -яш (-ях) uv; накърм|я, -иш (-их) v 'stillen vr накърнен adj ver'lelzl; ~ o достойнство ver'letzle 'Würde f 16 накърняв|ам, -аш (-ах) uv; накърн|я, -йш (-йх) V ver'letzen vt < b > накъртв|ам, -аш (-ах) uv; накърт|я, -иш (-их) V zu'sammenhacken vt < а > накършв|ам, -аш (-ах) uv; накърш|а, -иш (-их) V 'brechen vt < 16 >, 'abbre¬ chen vt < 16 а > накъсв|ам, -аш (-ах) uv; накъс1ам, -аш (-ах) V1. zer'reißen vt < 21 b > 2. (наби¬ рам) 'pflücken vr; s се zer'reißen vi <2\b/sn> накъсо adv = накратко налав|ям, -яш (-ях) uv; налов|я, -йш (-йх) V 'fangen vt <2>; (риба с въ¬ дица) 'angeln vt, vi <hb>; s се sich 'anfassen vr <a> налаг|ам, -аш (-ах) uv; налбж|а, -иш (-их) V 1. (напластявам) 'legen vt, 'einlegen vt < а >; » зеле Kraut 'einle¬ gen 2. (на рана) 'auflegen vt < a >; ж мокри кърпи на челото od челото с мокри кърпи 'feuchte 'Tücher auf die Stirn 'legen 3. (задача) übertragen vt <4b> (на някого jmdm.) 4. (глоба, данък, наказание) 'auferlegen vt < c >, be'legen vt < b >; « глоба на някого jmdm. 'eine 'Strafe 'auferlegen odjmdn. mit 'einer 'Strafe be'legen 5. (прокарвам насилствено) 'durch¬ setzen vt < a >; ä волята си 'seinen 'Willen 'durchsetzen 6. (изйсквам) vergangen vt <b>, erfordern vt <b>; това ~a das ver'langt, das erfordert 7. (бия) ver'prügeln vt < b >; s cel. (ставам известен od признат) be'kannt 'werden vi <18/sn>, 'aner¬ kannt 'werden 2. (ставам необходим) sich 'notwendig 'machen vt, sich als 'notwendig er'weisen vr < 23 b >, er'forderlich sein vi < B > 3. (прокар¬ вам своята воля) sich 'durchsetzen vr 4. (надделявам) sich 'aufdrängen vr <a> налайв|ам се, -аш се (-ах се) uv; нала|я се, -еш се (-ях се) v sich 'ausbellen vr налапв|ам, -аш (-ах) uv; налап|ам, -аш (-ах) V 'schnappen vr; s се umg sich satt 'essen vr <15, ge'gessen >, sich den Bauch 'vollschlagen vr < a > налбантнн m, -и pl 'Hufschmied m 1 налбантниц|а/, -и pl 'Hufschmiede/16, 'Schmiede налегна ] 2налягам належав|ам се, -аш се (-ах се) uv; належ|а се, -йш се (-ах се) v 'faulenzen vi <hb> належащ adj 'dringend, 'unumgänglich налеп m, -и pl Be'lag m 1 налепвам, -аш (-ах) uv; налеп |я, -йш (-йх) v be'kleben vt <b> (с mit 3); 'kleben vr; » се 'festkleben vi < a/hb > налеп|ям, -яш (-ях) uv = налепвам налетяв|ам, -аш (-ах) uv = налйтам налея t налйвам нали Partikel I. (при запитване, когато се очаква потвърждение) nicht wahr, doch, doch wohl; ще дойдеш, ~ ? du kommst doch, nicht wahr?; ~ ще дойдеш? du wirst doch wohl 'kom¬ men? 2. (за потвърждаване, засйл- ване, възражение) doch; ~ се измих? ich 'habe mich doch ge'waschen! налив ам, -аш (-ах) uv; нал|ея, -ееш (-ях) V 1. 'eingießen vr < 32 а >; (на трапеза) 'einschenken vt <а>; 'gie¬ ßen vt < 32 > (в in 4) 2. (плод) 'reifen vi <sn>, 'saftig 'werden vi <18/sn> O » масло в огъня Öl ins 'Feuer 'gießen; ж вода във воденйцата на някого 'Wasser auf jmds. 'Mühle 'gießen; s ce 1. (пйя много) sich 'vollsaufen vr < 8, f-ff>, sich 'vollaufen 'lassen vo <3jhb>; » се c вйно sich mit Wein 'vollaufen 'lassen 2. (чувство) er'füllt werden vi < 18/.w> (c von 3) 3. (плод) 'saftig 'werden O очите ми се ~ ат c кръв das Blut schießt mir vor Zorn ins Ge'sicht; очите ми се ~ ат mir 'schie¬ ßen die 'Tränen in die 'Augen
423 налягам налйв|ен, -ни adj vom Faß; - на бира Bier п 20 vom Faß, 'Faßbier; ~но вино Wein т 1 vom Faß, 'offener Wein налигав|ям, -яш (-ях) uv; налигав|я, -иш (-их) у be'sabbem vt <b>, 'vollsabbern vt <a>; s ce sich be- 'sabbern vr, sich 'vollsabbern vr налйзв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; налй|жа се, -жеш се (-зах ce) v 1. 'lecken vr, sich satt 'lecken vr 2. umg (напивам ce), sich be'trinken vr < 27 b >, sich be'sau- fen vr <8, f—ff > налйскв|ам, -аш (-ax) uv; налиск|ам, -аш (-ах) V be'spritzen vr < b > налйт|ам, -аш (-ах) uv; налет|я, -йш (-ях) V 1. (нападам като летя) sich 'stürzen vr (на auf 4), 'herfallen vi < 3 a/sn > (върху, на 'über 4) 2. (спус¬ кам ce) sich 'stürzen (нещо auf elw. 4), über'fallen <3b> (нещо etw.) 3. (натъквам се, попадам) 'stoßen vr < 34 > (на auf 4), ge'raten vi < Vojsn > (на in 4, auf 4) O ~ аме един на друг übereinander 'herfallen; все ~ а на бой er ist ein 'Raufbold налйч|ен, -ни adj vor'handen, zur Ver'fügung 'stehend O « състав 'Ist- bestand ml; - ни пари 'Bargeld n 21 налйчи|е n, -я pl Vor'handensein n 23/sg налйчност / nur sg Vor'handensein n 22/sg; Be'stand m 2; касова ~ 'Kassenbestand наловя t налавям налбггл, -зид/'Abgabe/16, 'Steuer/16 наложа t налагам наложен adj 1. (данък, наказание) 'auf¬ erlegt 2, (възложен) Überträgen 3. (прокаран) 'durchgesetzt О ~ пла¬ теж per 'Nachnahme наложйтел|ен, -ни adj er'forderlich наложйтелност / nur sg Erforderlich¬ keit/17, 'Notwendigkeit /17, Verbind¬ lichkeit /17 наложниц|а /, -и pl Konku'bine / 16, Mä'tresse /16 наложничество n nur sg Konkubi'nat n 20 налокв|ам, -аш (-ax) uv; налок|ам, -аш (-ах) od налоч|а, -иш (-их) v 'schlecken vt < hb >; s ce sich satt 'schlecken vr наломйв|ам, -аш (-ax) uv; налом|я, -йш (-йх) V 'brechen vt < 16 > г а • _ налоча у налоквам налудничав adj ver'schroben, verdreht, 'tollköpfig налудничавост/nur sg Verschrobenheit f\ljsg, Verdrehtheit f\ljsg, 'Tollheit f'Vsg налудув|ам ce, -am ce (-ax ce) v sich 'austoben vr <a> 1налучв|ам, -аш (-ax) uv; налуч|а, -иш (-их) v = налучквам 2налучв|ам, -аш (-ах) uv; налуч|а, -иш (-их) V (слагам лук) 'Zwiebel 'beigeben < 15 а >; налучил съм ръцете си die 'Hände 'riechen nach 'Zwiebeln калучкв|ам, -аш (-ax) uv; налучк|ам, -аш (-ах) V 1. (намирам) 'finden vr <21 > 2. (загатвам)er'raten vr <3 b> 3. (попадам) verfallen vr < 3 b/sn >, 'stoßen vi < 24/sn > (нещо auf etw. 4) налучкван е n, -ия pl 1. (намиране) 'Finden n 23jsg 2. (загатване) Er'raten n 23jsg 3. (попадане) 'Stoßen n 23/sg налче n, -та pl 'Schuheisen n 23, 'Absatz¬ eisen налъм m, -и pl 'Holzsandale /16, Holzpantine /16 налюбв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; налюб|я се, -иш се (-их ce) v sich satt 'lieben vr налюбув|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich zur Ge'nüge er'freuen vr < b > налюляв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; налюл|ея се, -ееш се (-ях ce) v zur Ge'nüge 'schaukeln vi <hb> налютен adj ver'ärgert, er'zümt, 'wütend налютяв|ам, -аш (-ax) uv; налют|я, -йш (-йх) V scharf 'würzen vt наляво adv links, nach links Залягам | налягвам 2наляг|ам, -аш (-ax) uv; налегн|а, -еш (-ах) V 1. (натискам) 'drücken vi <hb> (нещо auf od an od 'gegen etw. 4) 2. (връхлйтам) über'fallen vt <3b>, 'heimsuchen vt <a>; болест
налягане 424 ме налегна 'eine 'Krankheit über'fiel mich ['suchte mich heim] 3. übertr Druck 'ausüben <a> (нещо auf etw. 4) O x си парцалите den Schwanz 'einziehen < 32 a, h-g > наляган |e n, -ия pl Druck m l/sg; атмосферно x 'Luftdruck; кръвно x 'Blutdruck налягв|ам, -am (-ax) uv; наляг|ам, -am (-ax) v sich 'legen vr, sich 'hinlegen vr <a> намагнитизйр|ам, -am (-ax) uv, v ma- gneti'sieren vt <d> намазв|ам, -аш (-ax) uv; нама|жа, -жеш (-зах) V 1. 'fetten vt; (със смазка) 'schmieren vt, 'fetten, 'ölen vt; (c масло, олио) 'einfetten vt <a> 2. (боядисвам) be'malen vt <b>, 'streichen vt <21 > 3. (гримирам) 'schminken vt намален adj er'mäßigt, ver'kürzt, ver¬ hindert, redu'ziert намалени |e n, -я pl 1. (снижаване) 'Sen¬ kung/17; x на цените'Preissenkung 2. (отстъпка) Ermäßigung/17; билет c x er'mäßigte 'Fahrkarte / 16 3. Verhinderung / 17, Verkürzung /17, Redu'zierung/17; x на работ¬ ната седмица Verkürzung der 'Ar¬ beitswoche 4. (отслабване) 'Nach¬ lassen n 23jsg; x на облачността Bewölkungsrückgang m 2 ‘намалявам, -am (-ax) uv; намал|ея, -ееш (-ях) v 'kleiner 'werden vi <18/sn>, 'weniger 'werden, 'abneh¬ men vt < 16a./hb > 2намаляв|ам, -аш (-ax) uv; намал|я, -йш (-йх) v 1. (правя по-малък) verkleinern vt <b> 2. (правя по- кратък) ver'kürzen vt <b> 3. re¬ duzieren vt < d >, verringern vt < b > 4. (цени) her'absetzen vt < a >, 'senken vt намаляван|е n, -ия pl Verhinderung /17, Verkürzung / 17, Redu'zierung /17; r на работната седмица Verkürzung der 'Arbeitswoche; x на въоръжените сйли Redu'zierung der 'Streitkräfte O x на напрежението Pol Entspannung /17 намацв|ам, -аш (-ax) uv; намац|ам, -аш (-ах) V be'schmieren vt < b > намачкв|ам, -аш (-ах) uv; намачк|ам, -аш (-ах) V zer'knittern vt < b > наме|к т, -ци pl 'Andeutung /17, 'An¬ spielung/17 (за auf 4) намекв|ам, -аш (-ах) uv; намекн|а, -еш (-ах) V 'anspielen vi < а/hb > (за нещо auf etw. 4). 'andeuten < а > (за нещо etw.) намекван|е п, -ия р! = намек намекна \ намеквам намерени|е п, -я pl 'Absicht / 17 намеря | намирам намес|а/, -и pl 'Einmischung/17 намесв|ам, -аш (-ах) uv; намес|я, -иш (-их) v 1. (вплйтам) hin'einziehen < 32 а, h-g> (някого в нещо jmdn. in etw. 4) 2. (смесвам) ver'wechseln vt <b> 3. (тесто) be'reiten vt <b>, 'kneten vt; x ce sich 'einmischen vr <a> намесван|e n, -ия pl 'Einmischung /17 наместв|ам, -аш (-ax) uv; намест|я, -иш (-их) V zu'rechtrücken vt <а>; (кост) 'einrenken vt < а >; s се sich 'nieder¬ lassen vr <3a> наместнн|к nt, -ци pl Hist 'Statthalter m 4; кметски x der mit den 'Aufgaben 'eines 'Bürgermeisters Be'traute m 7 наместнически adj 'Statthalter- наместничество n nur sg Statthalte'rei /17 наместо präp statt; ~ него statt 'seiner; ~ да statt zu намест|ям, -яш (-ях) uv = намествам намеся f намесвам намета | намйтам наметал|о п, -а pl и. наметк|а / -и pl 'Umhang т 2 наметна | намятам намйг|ам, -аш (-ах) uv; намйгн|а, -еш (-ах) V 'zwinkern vi <hb>, 'zublinzeln vi < а/hb > (на някого jmdm.), mit den 'Augen ein 'Zeichen 'geben < 15 > (на някого jmdm.)
425 намятам намйгв|ам, -аш (-ах) uv — намигам намнгван|е п, -ия pl 'Zwinkern п 23/sg, 'Augenblinzeln п 23jsg намигна | намигам намннав|ам, -аш (-ах) uv; намйн|а, -еш (-ах) V vor'beikommen vi <33 а(sn> (към някого bei jmdm.), be'suchen < b> (y od към някого jmdn.) намннаван|е и, -ия pl Be'such т 1 намйр|ам, -аш (-ах) uv; намер|я, -иш (-их) od найд|а, -еш (-ох) v 1. 'finden vt <27 > 2. (заварвам) 'vorfinden vt <27a> O добре намерил! Antwort auf »добре дошъл« »'Herzlich will¬ kommen«; намери си майстора er hat 'seinen 'Meister ge'funden; не мога да си намеря място ich kann mich gar nicht be'ruhigen; не x мира 'keine 'Ruhe 'finden; s се 1. sich be'finden vr <27b> 2. (пребивавам) sich 'auf¬ halten vr < 3 a > 3. volkst (раждам се) ge'boren 'werden vi < 18jsn > O наме¬ рих се в чудо ich war mit 'meinem La'tein am 'Ende; x се между два огъня 'zwischen zwei 'Feuern 'stehen vi < 10*/A6>; x се между чук и наковалня in der 'Zwickmühle 'sitzen vi < saß, ge’sessen /hb >; zwischen Baum und 'Borke 'stecken vi <hb>\ x се на приказка 'schwätzen vi <hb> \ x се на тясно in der 'Klemme 'sitzen намирйсв|ам, -аш (-ах) uv; намирй|ша, -шеш (-сах) v 'riechen vi < 32/hb>, ein 'wenig 'riechen намнсл|ям, -яш (-ях) uv; намйсл|я, -иш (-их) v beabsichtigen vt < b >, 'Vorha¬ ben vt <A, a> намйт|ам, -аш (-ах) uv; на|мета, -ме¬ теш (-метох) V zu'sammenkehren vt < а >, zu'sammenfegcn vt < а > намокр|ям, -яш (-ях) uv; намокр|я, -иш (-их) V be'feuchten vt <b>, 'an¬ feuchten vt < а >; s се feucht 'werden vi < 18 jsn > нам6рднн|к m, «ци pl 'Maulkorb m 2, 'Beißkorb намотав|ам, -аш (-ах) uv; намота |я, -еш (-х) V 'wickeln vt, 'aufwickeln vt <a> намотк|а /, -и pl 'Wickelung /17 камразв|ам, -аш (-ах) uv; намраз|я, -иш (-их) v 'hassen vt намразяв|ам, -аш (-ах) uv = намраз¬ вам намръщв|ам, -аш (-ах) uv; намръщ|я, -иш (-их) V 'runzeln vt, in 'Falten 'ziehen vt <32, h-g>; » се 1. (чело) die Stirn in 'Falten 'legen; (лице) ein 'finsteres Ge'sicht 'machen 2. übertr sich ver'düstern vr < b > намръщен adj 'finster намръщеност f nur sg 'finsteres 'Ausse¬ hen n 23/sg намръщя | намръщвам намръщ(ям, -яш (-ях) uv = намръщ¬ вам иамусв|ам се, -аш се (-ах се) uv; намус|я се, -иш се (-их се) v = намръщвам се намусен adj = намръщен намусеност / nur sg = намръщеност намушв|ам, -аш (-ах) uv; намуш|а, -иш (-их) V 1. (пробождам) 'stechen vt < 16 >, durchstechen vt < 16 >, durch¬ stoßen vt < 16b> 2. (c рога) 'stoßen vt < 34 >, 'aufspießen vt < a > 3. (вкар¬ вам) 'stecken vt намушкв|ам, -аш (-ах) uv; намушк|ам, -аш (-ах) V = намушвам намъкв|ам, -аш (-ах) uv; намъкн|а, -еш (-ах) v 'schleppen vt; * се sich 'zwän¬ gen vr намърдв|ам се, -аш се (-ах се) uv; намърд|ам се, -аш се (-ах се) v sich 'zwängen vr, sich hin'einzwängen vr <a> намърморв1ам се, -аш се (-ах се) uv; намърмор|я се, -иш се (-их се) v zur Ge'nüge 'schwätzen vi <hb> намърсяв]ам, -аш (-ах) uv; намърс|я, -йш (-йх) V be'schmutzen vt <b>, 'schmutzig 'machen vt намъчв!ам се, -аш се (-ах се) uv; намъч|а се, -иш се (-их се) v sich zur Ge'nüge 'quälen vr иамят|ам, -аш (-ах) uv; наметн|а, -еш
намятка 426 (-ах) V 'Überwerfen vt <16а>; s се 'anziehen vt < 32 a, h-g>, 'Überwerfen (c нещо etw.) нам|ятка /, -етки pl = наметало нанагоре adv berg'auf, berg'an нанагор|ен, -ни adj 1. 'ansteigend; пътят e £ der Weg führt berg'an 2. überir 'schwierig ианаг6рншц|е n, -a pl 'steiler Hang m 2, 'Steigung / 17 нанагорно adv 1. berg'auf 2. übertr 'schwierig нанадол|ен, -ни adj berg'ab, пътят e « der Weg führt berg'ab нанадолнит е n, -a pl 'Abhang m 2 нанадолно и. нанадолу adv berg'ab наназад adv zu'rück; 'rückwärts нанапред adv nach vorn, 'vorwärts нанасам adv 'hierher нанас1ям, -яш (-ях) uv; на|неса, -нессш (-несох) V 1. (вкарвам) 'tragen vt <4>, hin'eintragen vt <4а> 2. (от¬ белязвам, вписвам) 'eintragen vt <4а> 3. (слагам отгоре) 'auftragen V/ <4а> 4. (причинявам) 'zufügen vt <а>; £ щети 'Schaden 'zufügen 5. (река) 'anschwemmen vt < а > О £ удар 'einen Schlag ver'setzen < b >; £ се 'einziehen vt < 32 a, h-gjsn > нане m nur sg 1. (бате) 'älterer 'Bruder m 5 2. (прозвище на селянин) 'Bauer m 7, Ge'vatter m 7 наненде adv = нанякъде нанеса j нанасям нани Interj schlaf, schlaf ein нанижа t нанйзвам наниз m, -и pl 'Kette /16; ~ от бисери 'Perlenkette наийзв|ам, -аш (-ах) uv; нани жа, -жеш (-зах) V 'auffädeln vt, auf 'eine Schnur 'ziehen vt < 32, h-g > наникъде adv 'nirgendwohin нанйс1ам, -аш (-ах) uv = нанасям нанк|ам, -аш (-ах) uv 'schlafen vi <3jhb>, 'schlummern vi <hb> наново adv aufs 'neue, er'neut нанос m, -и pl 'Anschwemmung /17 нанос |ен, -ни adj 'angeschwemmt нанякъде adv 'irgendwohin наобикал|ям, -яш (-ях) uv; наобикол|я, -йш (-йх) V 1. (заставам наоколо) um'geben vt < 15 b >, um'ringen vt <b> 2. (разглеждам, обхождам) 'abgehen vt <13 a/sn >, be'gehen vt < 13b> наоблйч|ам, -аш (-ах) uv; наоб|лека, -лечеш (-лякох) v 'anziehen vt < 32 а, h-g >; s се sich viel 'anziehen vr наобядв|ам се, -аш се (-ах се) v zu 'Mittag 'essen vi < 15, ge'gessen/hb > наоколо adv 'ringsum, 'ringsumher, 'ringsherum наопаки adv 1. (на обратната страна) 'umgekehrt; (на неправилната стра¬ на) ver'kehrt; обувам чорапа ~ den Strumpf ver'kehrt 'anziehen <32 а, h-g> 2. (неправилно) ver'kehrt; falsch; разбирам нещо ~ etw. ver'kehrt [falsch] ver'stehen < 101b> 3. (напротив) im 'Gegenteil O обръ¬ щам къщата ~ das Haus auf den Kopf 'stellen наостр|ям, -яш (-ях) uv; наостр|я, -иш (-их) V 1. (инструмент за рязане) 'schärfen vt 2. (островърхи инстру¬ менти, молив) 'spitzen vt 3. (насъс- квам) 'aufhetzen vt < а >, 'aufstacheln vr < а > О £ уши die 'Ohren 'spit¬ zen на6чнн|к т, -ци pl 'Scheuklappe / 16 auch übertr напад т nur sg 'Ausfall m 2 напада | нападна напад|ам, -аш (-ах) uv; нападн|а, -еш (-ах) V1. über'fallen vt < 3b >, 'angrei¬ fen vt <21a> 2. (c думи)'herfallen vi <3ajsn> (някого 'über jmdn.) 3. Sport 'angreifen, 'stürmen vt нападател (-ят) m, -и pl 1. 'Angreifer m 4 2. Sport 'Stürmer m 4 нападател ен, -ни adj 'Angriffs- нападателк|а / -и pl 'Angreiferin / 18 нападв|а (-a) uv; напад|а (-a) v nur 3. Pers her'unterfallen vi < За.jsn > напалени [е n, -я pl 1. 'Angriff m 1 2. Sport Sturm m 2
427 напирам нападк|а/, -и pl 'Angriff т 1, 'Anschul¬ digung/17 нападна | нападам напазарув ам, -аш (-ах) v 'Einkäufe 'tätigen, 'einkaufen vt < a > напакостяв|ам, -аш (-ах) uv; напа¬ костя, -йш (-йх) V 'Schaden 'zufügen < а > (на някого jmdm.) напалв|ам, -аш (-ах) uv; напал|я, -иш (-их) V 'anzünden vt < а > напал|ям, -яш (-ях) uv = напалвам напапв|ам се, -аш се (-ах се) uv; напап|ам се, -аш се (-ах се) v sich satt 'essen vr < 15a, satt ge'gessen >, sich den Bauch 'vollschlagen vr <a> напарв|ам, -аш (-ах) uv; напар|я, -иш (-их) V1. (стоплям) 'wärmen vt 2. (onäp- вам) ver'brennen vt < 10b> 3. (c коп- рйва)'brennen vi < \0/hb>; s ceübertr sich die 'Finger ver'brennen vr напарфюмйр|ам, -аш (-ах) v parfü'mie- ren vt <d >; « ce sich parfü'mieren vr напарфюмйран adj parfü'miert напаря | напарвам напар|ям, -яш (-ях) uv = напарвам напасв1ам, -аш (-ах) uv; наIпаса, -па¬ сеш (-пасох) V zur Ge'nüge 'weiden vr <hb>; sich satt 'weiden 'lassen < 3/hb>; s ce zur Ge'nüge 'weiden vi напаст /, -и pl 'Übel n 23, 'Plage / 16 напатв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; напат|я се, -иш се (-их ce) v ge'nügend er'leiden vt <21b, d-tt>, viel 'ausstehen vt < 101a>, viel 'durchmachen vt <a> напев m, -и pl Melo'die /16a напев|ен, -ни adj 1. me'lodisch 2. (про¬ точен) 'langgezogen напевно adv 1. me'lodisch 2. (про¬ точено) 'langgezogen напевност / nur sg 'singender 'Tonfall m 2 напека | напйчам наперв|ам, -аш (-ax) uv; напер|я, -иш (-их) v 'strecken vr; * плещите die 'Schultern 'strecken О а ушй die 'Ohren 'spitzen; » се sich 'aufblasen vr < 3 a >, sich 'spreizen vr, 'dicke tun vi <3S/hb> напердашв|ам, -аш (-ax) uv; напер¬ даша, -иш (-их) V ver'prügeln vr < b > наперен adj 1. (бодър) stramm 2. (из¬ правно облечен) fesch 3. (надут) 'auf¬ geblasen, überheblich 4. (суетен) 'eitel 5. (със самочувствие) sehr 'selbstbe¬ wußt напереност / nur sg 'Aufgeblasenheit / \l/sg, Überheblichkeit/ 17 иаперчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; наперч|а се, -иш се (-их ce) v 'großtun vi < 38a/AA> наперя t напервам напет adj 1. (гйздав) schmuck 2. (стро¬ ен) schick, fesch, flott 3. (хубав) schön напето adv schmuck, fesch, forsch напетост/nur sg Schick m 1 /sg, 'Schön¬ heit /17 напечатв|ам, -аш (-ax) uv; напечат|ам, -аш (-ах) od напечат|я, -иш (-их) v 'drucken vr; (с пйшеща машина) mit der 'Schreibmaschine 'schreiben vt, vi <23/hb> напечелв|ам, -аш (-ax) uv; напечел|я, -иш (-их) V viel ver'dienen vt < b > напечен adj 1. (нагрят) er'hitzt 2. übertr ge'spannt; положението e ~ o die 'La¬ ge ist ge'spannt, es ist 'dicke Luft напйв|ам, -аш (-ax) uv; напй|я, -еш (-х) v 1. (пйя малко) ein 'wenig 'trinken vt <27>, 'nippen vi <hb> (нещо von etw. 3) 2. (правя да стане пиян) be'trunken 'machen vr 3. (напоявам) 'tränken vr; s ce 1. sich be'trinken vr <27b> 2. (поемам влага) sich 'voll¬ saugen vr < 8 a, auch schwach > напйвк|а/, -ир/1. (наздравица) 'Trink¬ spruch m 2 2. (напйтка) Ge'tränk n 20 напикав|ам, -аш (-ax) uv; напика|я, -еш (-х) V 'vollpinkeln vr < а >, 'vollpissen vr <а> напипвам, -аш (-ах) uv; напйп|ам, -аш (-ах) V 1. (намйрам с пипане) 'tasten vi <hb>, er'tasten vr <b>, er'fühlen vr <b> 2. (натъквам ce) stoßen vi <34/sn> (нещо auf etw. 4) 3. (хва¬ щам) zu 'fassen be'kommen vr < 33b > напйр[ам, -аш (-ax) uv; нап|ра, -реш
написвам 428 (-рях) V 1. (натискам) 'drücken vi <hb> (нещо odна нещо auf etw. 4), sich 'stemmen vr (no od срещу нещо 'gegen etw. 4) 2. (стремя се към опре¬ делено място) sich 'drängen vr; (нас¬ тъпвам) 'Vordringen vi <27ajsn>, sich 'vorwärtsdrängen vr <a>; (про¬ бивам си път) sich Bahn 'brechen vt <16> 3. (настоявам) be'stehen vt < 10‘b>, 'Nachdruck 'legen (на нещо auf etw. 4) O времето ~ a die Zeit drängt; сълзите ~ ат в очите ми die 'Tränen 'steigen mir in die 'Augen; чувствата ме ~ ат die Ge'fühle über'wältigen mich напйсв!ам, -аш (-ах) uv; напй|ша, -шеш (-сах) V 'schreiben vt < 23/hb > напнтк1а /, -и pl Ge'tränk п 20 О спйртни ~ и Spiritu'osen pl напнч|ам, -аш (-ах) uv; на1пека, -печеш (-пекох) V 1. (хляб) 'backen vt <4> 2. (слънце) er'hitzen vt <b>; слън¬ цето ~а die 'Sonne brennt [sengt, glüht]; s се 1. (нагрявам се) sich er'wärmen vr < b > 2. (правя слънче¬ ва баня) sich in der 'Sonne 'braten 'lassen vi <3/bb> напиша | написвам наплакв|ам се, -аш се (-ах се) uv; напла|ча се, -чеш се (-ках се) v sich 'ausweinen vr <а> напластявам, -аш (-ах) uv; напласт|я, -йш (-йх) V 'aufschichten vt < а >; я се 1. 'aufgeschichtet 'werden vi <18/ sn >, sich 'ablagem vr < a > 2. übertr sich 'ansammeln vr < a >, sich 'auftür¬ men vr <a> наплат m, -и pl 'Radfelge/16 наплатя се f наплащам се наплача се f наплаквам се паплашв|ам, -аш (-ах) uv; наплаш!а, -иш (-их) v Angst 'einjagen <а> (някого jmdm.), 'einschüchtern vt < а >; я се es mit der Angst zu tun be'kommen vt <33b> наплашен adj 'eingeschüchtert, er- 'schreckt наплащ|ам се, -аш се (-ах се) uv; наплат|я се, -йш се (-йх се) v 'auszah¬ len <а> (снякогоjmdn.),'abrechnen vt < а > (с някого mit jmdm.) наплескв!ам, -аш (-ах) uv; наплеск|ам, -аш (-ах) V 1. (измацвам) be'kleckem vt < b >, be'schmieren vt < b > 2. übertr (надумвам) 'sagen vt, 'schleudern vt 3. (давам плесници) 'ohrfeigen vt <b> наплив m nur sg 'Andrang m 2/sg наплйскв|ам, -аш (-ах) uv; наплйск|ам, -аш (-ах) V be'spritzen vt <b> наплйт|ам, -аш (-ах) uv; нап|лета, -летеш (-летох) v 1. (с две куки) 'stricken vt 2. (с една кука) 'häkeln vt 3. (плета още към нещо плетено) 'anstricken vt <а> 4. (сплитам) 'flechten vt < 17 > наплодяв!ам се, -аш се (-ах се) uv; наплод|я се, -йш се (-йх се) v sich vermehren vr <b> напложд|ам се, -аш се (-ах се) uv = наплодявам се наплув|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge 'schwimmen vi < 26jsn > напл|Ьв|ам, -аш (-ах) uv; наплю]я, -еш (-х) V 1, 'anspucken vt <а>, be'spuk- ken vt <b> 2. (муха) 'Eier 'ablegen <a> наллюнчв|ам, -аш (-ах) uv; наплюнч|а, -иш (-их) V mit 'Spucke 'anfeuchten vt <a> няплюскв|ам се, -аш се (-ах се) uv; наплюск|ам се, -аш се (-ах се) v 1. (преяждам) sich den Bauch 'vollschlagen vr < а >, sich 'vollfressen vr < 15a > 2. (напйвам се) sich 'vollau- fen 'lassen vr <3/hb>, sich be'saufen vr < 8, f-ff > напляскв|ам, -аш (-ах) uv; напляск|ам, -аш (-ах) V ver'prügeln vt < b > наподобяв|ам, -аш (-ах) uv; наподоб|я, -йш (-йх) V 1. (прилйчам) 'ähneln vi <hb>, 'ähnlich sein vi < В> (някого jmdm.) 2. (подражавам) 'nachahmen < а > (някого jmdn.) напойтел|ен, -ни adj Be'wässerungs-; я канал Be'wässerungskanal m 2*\ ~ на система Bewässerungssystem и 20*
429 напрежение напо|й (-ят) т, -и pl Tränke / 16 напойв|ам, -аш (-ах) uv — напоявам напокон adv 'schließlich, 'endlich, 'letzten 'Endes напокрйв|ам, -аш (-ах) uv; напокрй|я, -еш (-х) V 'abdecken vr < а > наполеон т, -и pl Zwanzig'frankstück п 20, Napoleon'dor т 1 наполовина adv zur 'Hälfte напомн|ям, -яш (-ях) uv; напомн|я, -иш (-их) V 1. er'innern <b> (някого за нещо jmdn. an etw. 4) 2. (приличам) 'ähnlich sein vi < В > (някого jmdm.) напор nt, -и pl Drang m 2/sg, Druck m 1 /sg, 'Drängen n 22/sg напоследък adv 'unlängst, 'kürzlich напосоки adv aufs Ge'ratewohl напостйл|ам, -аш (-ах) uv; напостел|я, -иш (-их) V 'ausbreiten vr < а > напояв|ам, -аш (-ах) uv; напо|я, -йш (-йх) V 1. (давам пйене) 'reichlich zu 'trinken 'geben vr < b > 2. (животно) 'tränken vr 3. (градйна, нйви) be- 'wässern vr < b >; s се 1. (поемам влага) sich 'vollsaugen vr <8a, auch schwach> 2. (изпълвам се) sich er'füllen vr <b> напояван |e n, -ия pl 1. (животни) 'Tränken n 23jsg 2. (градйна, поле) Be'wässern n 23/sg напра t напирам напран |a / -и pl 1. (изработване) 'An- fertigung/172.(построяване) Baum l 3. (изделие) 'Arbeit /17, Erzeugnis n 27 направление n, -я pl 'Richtung /17 направлявам, -аш (-ах) uv orien'tieren vr < d >, 'richten vr направо adv 1. (точно напред) gera- de'aus 2. (без отбйване) ge'radewegs 3. (непосредно) di'rekt 4. (без извър¬ тания) 'ohne 'Umschweife направяв|ам, -аш (-ах) uv = направ¬ лявам направ|ям, -яш (-ях) uv; направ|я, -иш (-их) v I. 'machen vr, tun vr <38> 2. (изработвам) 'anfertigen vt <a> 3. (построявам) er'bauen vr <b> 4. (накарвам) veranlassen vt < b > O ще го ~ я за смях пред хората ich 'werde ihn vor den 'Leuten 'lächerlich 'machen; той ще ~ и 50 годйни er wird 50 'Jahre; ще ~ я нещо на нещо etw. zu etw. 'machen; s се 1. (прес¬ трувам се) sich ver'stellen vr <b>; той се ~ и на болен er 'stellte sich krank 2. (ставам) 'werden (на zu 3) напраз|ен, -ни adj ver'geblich, 'zwecklos напразно adv um'sonst, 'zwecklos напразнув|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge 'feiern vt напрашв|ам, -аш (-ах) uv; напраш|а, -иш (-их) V 1, mit Staub be'decken vt < b > 2. Bot be'stäuben vr < b > напращяв|ам, -аш (-ах) uv; напращ|я, -йш (-йх) V 'bersten vr < 16jsn >, 'strot¬ zen vi <hb> (от vor 3) напрегна t напрягам напрегнат adj 1. ge'spannt 2. übertr 'angespannt напрегнатост / nur sg 'Angespanntheit flVsg напред adv 1. 'vorwärts; вървя ~ ich 'gehe 'vorwärts; ~ към нови успехи! 'vorwärts zu 'neuen Er'folgen! 2. nach vorn, vor; излез - ! komm vor!, komm nach vorn! 3. (първом) erst O ча¬ совникът вървй ~ die Uhr geht vor; за ~ von jetzt ab; no- - zu'erst; най- ~ zuallererst; ~ -назад hin und her напредв|ам, -аш (-ах) uv; напредн|а, -еш (-ах) V 1. vor'ankommen vi <33аjsn> sich 'vorwärtsbewegen vr <c> 2. übertr 'Fortschritte 'machen, vor'ankommen напреде adv 1. 'vorwärts, nach vorn 2. vor; - ми vor mir; ~ ни vor uns напредна T напредвам напреднал adj 'fortgeschritten напредничав adj 'fortschrittlich напредничавост/nur sg 'Fortschrittlich¬ keit /17/sg напредък nt nur sg 'Fortschritt m 1 напрежени|е n, -я pl 1. (напрегната дейност) 'Anspannung/17; c крайно ä mit 'äußerster 'Anspannung 2. (на-
напреки 430 прегнато състояние) 'Spannung / 17 auch El; намаляване на жто Pol Entspannung / 17; високо х El 'Hochspannung /17 напреки adv 1. quer 2. (направо) quer- feld'ein напреч|ен, -ни adj Quer-; x разрез 'Querschnitt m 1 наприказвам, -аш (-ах) uv; напри- ка|жа, -жеш (-зах) v 'vollschwätzen <а> (на някого jmdn.); е се zur Ge'nüge er'zählen vt < b >, sich 'aus¬ schwatzen vr <a> например Partikel zum 'Beispiel напролет adv 1. (през идната пролет) im 'kommenden 'Frühjahr 2. (през пролетта) im 'Frühjahr, im 'Frühling напротив adv im 'Gegenteil напръскв|ам, -аш (-ах) uv; напръск|ам, -аш (-ах) V be'spritzen vr < b > капръстнв|к m, -ци pl 'Fingerhut m 2 напряг|ам, -аш (-ах) uv; напрег|на, -еш (-ах) V 'anspannen vt < а >; х се sich 'anstrengen vr <а> напсув|ам,-аш(-ах) v'fluchen vi <hb> (някого auf jmdn.) напудр|ям, -яш (-ях) uv; напудр|я, -иш (-их) V 'einpudern vt < а > напук adv zum Trotz; ~ на някого jmdm. zum Trotz напукам ] напуквам напукан adj 'rissig, 'aufgesprungen напукв|ам, -аш (-ах) uv; напук|ам, -аш (-ах) V zum 'Bersten 'bringen vr < 24 >; x се 'springen vi <21/sn>, 'rissig 'werden vr < 1 &/sn > налуск|ам, -аш (-ах) uv; напусн|а, -еш (-ах) v verlassen vt <3b> напусто adv 'sinnlos, um'sonst напухв|ам, -аш (-ах) uv; напух|ам, -аш (-ах) V ver'hauen vr <b, ver- 'hauen > напуию|ам, -аш (-ах) uv; напуш|а, -иш (-их) V 1. (турям нещо на пушек) 'räuchern vr <hb> 2. (напълням с пушек) 'vollräuchern vr <а>; (с тютюнев пушек) 'vollrauchen vr < а >; ~ а ме смях 'einen 'Lachanfall be'kommen < 33b >; x се zur Ge¬ 'nüge 'rauchen vr <hb> напущ|ам, -аш (-ах) uv = напускам напъв|ам, -аш (-ах) uv; напън|а, -еш (-ах) V 1. (напирам) 'anwachsen vr <Azjsn> 2. (напрягам) 'anspannen vt <а>; х се sich 'anstrengen vr <а> напъжд|ам, -аш (-ах) uv; напъд|я, -иш (-их) V 1. ver'jagen vr <b> 2. volkst 'treiben vr <23> напълв|ам, -аш (-ах) uv; напълн|я, -иш (-их) V 'füllen vr, bis oben hin 'füllen <0 x главата някому jmdn. zur Ver- 'nunft 'bringen <24> напълнея f напълнявам напълно adv 'völlig, 'vollkommen напълня | напълвам на(гьлняв|ам, -аш (-ах) uv; напълк|ея, -ееш (-ях) V dick 'werden vr < 18/w>, 'zunehmen vi < 16/hb > напълн|ям, -яш (-ях) uv = напълвам напън m, -и pl 'Anstrengung / 17, 'Kraftanslrengung напъна | напъвам напъпв|ам, -аш (-ах) uv; напъп|я, -иш (-их) V 'Knospen 'treiben < 23 > напържв|ам, -аш (-ах) uv; напърж|а, -иш (-их) V 'braten vr <3/hb> напъстр нм, -яш (-ях) uv; напъстр|я, -иш (-их) V bunt 'machen vt напътв|ам, -аш (-ах) uv; напът|я, -иш (-их) V den Weg 'weisen < 23 > (някого jmdm.) auch übertr, unter'weisen vt < 23b >; x ce sich auf den Weg 'ma¬ chen vr (към zu 3) напътван je и, -ия pl Unterweisung /17 напъти adv 'manchmal, von Zeit zu Zeit, hin und 'wieder иапьтствея adj unter'weisend напътствие n, -я pl Unterweisung /17 напътствув|ам, -аш (-ах) uv unter¬ 'weisen vt <23b> напъхв|ам, -аш (-ах) uv; напъх|ам, -аш (-ах) V 'stecken vt иапяв|ам си, -аш си (-ах си) uv vor sich hin 'singen vr, vi <27jhb>, 'trällern vr, vi <hb>
431 наричам нар(-ът) т, -ове pl 1. (легло) 'Pritsche /16 2. Bot Gra'natapfel т 5 наравно adv (на една височина, на една линия) in 'gleicher 'Höhe, 'neben; вървя - c нея ich 'gehe 'neben ihr; сривам нещо ~ c земята etw. dem 'Erdboden 'gleichmachen <a>; (в еднаква степен) gleich, gleicherma¬ ßen; на жената се осигуряват права ~ с мъжа der Frau 'werden die 'glei¬ chen 'Rechte ge'sicherl wie dem Mann; той ме поставя ~ c нея er setzt mich ihr gleich нарадв|ам се, -аш се (-ах се) v sich ge'nug 'freuen vr (на някого an jmdm.); (на близък човек) sich 'sattse¬ hen vr < 19 а > (на an 3) O не мога да се нарадвам ich weiß mich vor 'Freude nicht zu 'lassen нарамв|ам, -аш (-ах) uv; нарам|я, -иш (-их) V 'schultern vt нар&мък т nur sg 'Bündel n 23; ~ дърва 'Bündel Holz нарамя t нарамвам наранен adj ver'wundet; ver'letzt auch übertr нараняв|ам, -am (-ax) uv; наран|я, -иш (-йх) v ver'wunden vt < b >; ver'letzen vt < b > auch übertr нараняван |e n, -ия pl Verletzung /17 нарасте|ам, -аш (-ax) uv; нарасн|а, -еш (-ах) od нар|аста, -астеш (-астох) v 'anwachsen vi <4аjsn>; Wirtsch sich er'höhen vr <b> (cum'/) нарасл»|к m, -ци pl 'Auswuchs m 2 наргнлб n, -та pl Nargi'leh /15 od n 24, 'Wasserpfeife /16 наред adv 1. (един след друг) der 'Reihe nach 2. (заедно) zu'sammen (c mit 3) O години ~ 'viele 'Jahre hin'durch, 'jahrelang; месеци ~ 'viele 'Monate hin'durch, 'monatelang; дни - 'tage¬ lang; всичко e ~ 'alles ist in'Ordnung наредб|а / -и pl 1. (заповед) 'Anord¬ nung/17, 'Anweisung/17, Verfügung /17 2. (правилник) 'Vorschrift /17 3. (обзавеждане) 'Einrichtung /17 4. (ред) 'Anordnung нареден adj 1. (заповядан) 'angeordnet 2. (предписан) 'vorgeschrieben 3. (об¬ заведен) 'eingerichtet 4. (поставен) 'angeordnet, 'aufgestellt наредя | нареждам нарежа f нарязвам нарежд|ам, -аш (-ах) uv; наред|я, -йш (-йх) V 1. (подреждам) 'anordnen vt <а>, 'aufstellen vt <а> 2. (раз- требвам) 'aufräumen vt <а> 3. (за¬ повядвам) 'anordnen, ver'fügen vt < b > 4. (уреждам) in 'Ordnung 'brin¬ gen v/ < 24 > 5. (настанявам) 'unler- bringen vr < 24 a > 6. (оплаквам) be- 'klagen vt < b >, 'einen 'Toten be'kla- gen O хубаво ще го наредя! dem 'werde ich es 'gründlich 'geben!; ще я наредим das 'bringen wir in 'Ordnung; 8 се 1. (заставам в ред) sich 'aufstel¬ len vr <a>, sich 'einreihen vr <a>, sich in 'eine 'Reihe 'stellen vr 2. (обзавеждам се, настанявам се) sich 'einrichten vr < a > 3. (осигурявам си добри условия) sich das 'Leben 'ein¬ richten O кой както се нареди wie man sich 'bettet, so schläft man нареждан|е л, -ия pl 'Anordnung / 17, 'Anweisung/17, Verfügung/17; по ж на auf 'Anordnung 2 od von 3; до второ ж bis auf 'weiteres нйрез m, -и pl Ge'winde n 23 нарека! наричам нар6чн|е и, -я pl 1. Gramm Ad'verb n 31 2. Ling (говор) 'Mundart /17 нарйв|ам, -аш (-ax) uv; нарйн|а, -еш (-ах) v 'aufschütten vr <а> нарисув|ам, -аш (-ах) v 'zeichnen vr, (с боя) 'malen vr, 'aufzeichnen vr <a>, 'aufmalen vt <a> нарицателен, -ни adj: ~ но йме Gramm Appella'tiv n 20, 'Gattungsname ml а нарйч|ам, -аш (-ax) uv; на|река, -речеш (-рекох) V 1. (назовавам, окачествя¬ вам)'nennen vt < 10 > 2. (определям) bestimmen vr < b > (за für 4) 3. volkst (оплаквам) 'klagen vr, be'klagen vt <b> 4. (орйсвам) 'wahrsagen vr, vi <a/hb> O нарекъл съм го за тебе
наркоза 432 das 'habe ich dir 'zugedacht; z ce 1. (именувам ce) 'heißen vi <22jhb> 2. (намирам предлог) 'einen 'Vor¬ wand 'finden < 27 > (за für 4) наркоз|а / -и pl Nar'kose /16 наркоман т, -и pl 'Rauschgiftsüchtiger m 7 + наркомания / nur sg 'Rauschgiftsucht /14 наркотизйр|ам, -aui (-ax) uv Med nar- koti'sieren vt <d>, be'läuben vt <b>; * ce 'rauschgiftsüchtig sein v; <B> наркотн|к m, -ци pl 1. A/e^Nar'kotikum n 29 2. = наркоман иаркотйч|ен, -ни и. наркотйчески adj nar'kotisch наробув|ам се, -аш се (-ах се) v vom 'Sklavendasein ge'nug 'haben < A > наров adj Gra'natapfel- народ nt, -и pl I. Volk n 22 2. (навалица) 'Menschenmenge /16 народ|ен, -ни adj 1. Volks-; * представител 'Volksvertreter m 4, 'Abgeordneter m 7+2. des 'Volkes; ~ но дело 'Sache / 16 des 'Volkes 3. (свързан c народа) 'volksverbunden O Народно събрание 'Volksver¬ sammlung / 17 (bulgarisches Parla- 'ment); Българска ~ на банка Bul¬ garische Natio'nalbank /17; Народен театър Natio'nalthealer n 23; - ни цени umg 'volkstümliche 'Preise m l/pl нар6днн|к m, -ци pl Hist 'Volkstümler m 4 народннческн adj Hist 'vollkstümle- risch, 'Volkstümler- народнмчество n nur sg Hist 'Volkstüm¬ lerbewegung/17 народнодемократични, -ни и. народно¬ демократически adj 'volksdemokratisch народност /, -и pl 1. Nationali'tät /17 2. (близост до народа) 'Volksverbun¬ denheit /1 Ijsg народностен, -ни adj 1. Nationali'tä- ten-; « въпрос Nationali'tätenfrage /16 2. (народен) Volks- O - на при¬ надлежност Nationali'tät / 17 иароднй|к nt, -ци pl Hist 'Mitglied n 21 der sog. 'Volkspartei народовластие n nur sg 'Volksmacht /14 народовластннчески adj demokratisch народолюбйв adj 'volksverbunden народонаселение n nur sg Be'völkerung /17 народоосвободйтел|ен, -ни adj natio- 'nale Be'freiungs-; - ни борби natio- 'nale Be'freiungskampfe m 2/pl народолйс / nur sg Ethnogra'phie / 16a иародополез|ен, -ни adj dem 'Volke 'die¬ nend; ~ но дело 'eine 'Sache/16, die dem 'Volke dient (die für das Volk 'nützlich ist] народоука/nur sg Ethnogra'phie/16 a наронв|ам, -аш (-ax) uv; нарон|я, -иш (-их) V 1. (грозд) 'abbeeren vt <а>, 'rebeln vt 2. (царевица, клас) 'auskör¬ nen vt < а > 3. (хляб) zer'bröckeln vt <b>; (слагайки в супа od мляко) 'einbrocken vt <а> паросяв|ам, -аш (-ах) uv; нарос|я, -йш (-йх) у 1. (с роса) mit Tau be'decken vt <b> [be'netzen vt <b>] 2. (на¬ влажнявам) be'feuchten vt <b>, be'netzen иароч|ен, -ни adj 1. (специален) be¬ sondere, spezi'ell, Spezi'al-; (извън¬ реден) 'Sonder- 2. (умишлен) absicht¬ lich нарочно adv 1. (умйшлено) absichtlich, mit Absicht 2. (специално) spezi'ell наройв|а ce (-a ce) uv; наро|й се (-Й ce) v nur 3. Pers. 'schwärmen vi <hb> иаругав|ам, -аш (-ax) uv; нару- га|я, -еш (-х) у be'schimpfen vt <b>, 'ausschimpfen vt <a>, 'schelten vt <\6jhb>, 'ausschelten vt < 16a> нарушавам, -аш (-ax) uv; наруш|а, -йш (-йх) v 1. ver'letzen vt < b >, ver'stoßen vi <34b/hb>; z закона das Ge'setz verletzen, 'gegen das Ge'setz ver¬ stoßen; z границата die 'Grenze ver'letzen; ä въздушното прос¬ транство den 'Luftraum ver'letzen 2. (развалям) 'brechen vt < 16 >; z
433 насапунисвам договор 'einen Ver'trag 'brechen; x клетва 'einen Eid 'brechen 3. (сму¬ щавам) 'stören v/; x тишината die 'Ruhe'stören; x обществения ред die 'öffentliche 'Ordnung 'stören нарушаван|е n, -ия pl 1. Verletzung /17; » на закона Ge'setzesverletzung 2. Bruch m 2; x на договор Ver'lrags- bruch 3. (смущение) 'Störung /17 нарушени|е n, -я pl 1. Verletzung /17, Übertretung/17, Ver'stoß nt 2; x на закона Ge'setzesverletzung, Geset¬ zesübertretung 2. Bruch nt 2; x на договор Ver'tragsbruch 3. (смущение) 'Störung /17 нарушител (-ят) m, -и pl 1. Ver'letzer m 4, Über'treter m 4; на закона Ge'setzesverletzer, Ge'setzesübertreter 2. (който смущава) 'Störer m 4 O ~ на договор Ver'tragsbrüchiger nt 1+; ~ на клетва 'Eidbrüchiger 7+ нарцис /и, -и pl Bot Nar'zisse /16 наръгв|ам, -аш (-ах) uv; наръг|ам, -аш (-ах) V 'stoßen vt < 34 > наръкн adv 1. (по-близо) bei der Hand 2. (по-удобно) be'quemer наръсв|ам, -аш (-ах) uv; наръс|я, -иш (-их) V 1. (попръскам) be'spritzen vt <b> 2. (посипвам) be'streuen vt <Ъ> uapiclHM, -яш (-ях) uv = наръсвам наръфв|ам, -аш (-ах) uv; наръф|ам, -аш (-ах) V 1. (разпокъсвам) zer'reißen vt < 21b > 2. (откъсвам) 'ab'reißen vt <21a> наръч m nur sg 'Armvoll nt l/sg; - дърва ein 'Armvoll Holz наръч|еи, -ни adj 1. (наличен) vorhan¬ den 2. (удобен) 'handlich наръчнн|к nt, -ци pl 'Handbuch n 22 нарбд nt, -и pl 1. (в производството) Produktionsauflage /16; (в селското стопанство) Soll n 24, 'Ablieferungs¬ soll 2. (определено количество стоки) 'Zuteilung / 17 3. Mil Dienst nt 1, Komman'dierung/17 O назначавам - Mil zum Dienst 'abkommandieren Г/ <e> нарядко adv 1. (на големи разстояния) in 'großen 'Abständen, ab und an 2. (рядко) 'selten нарязв|ам, -аш (-ах) uv; на|режа, -ре¬ жеш (-рязах) V 1. (с нож, ножица) 'schneiden vt <21, d—tt >, zerschnei¬ den vt < 21 b, d-tt>, 'aufschneiden vt < 21 a, d-lt >; « хляба das Brot 'auf¬ schneiden 2. (c трион) 'sägen vt, zer'sägen vt <b> 3. Ge'winde'schnei¬ den; s винт Ge'winde auf 'eine 'Schraube 'schneiden 4. übertr (скар¬ вам се) 'ausschelten vt <16a>, aus¬ schimpfen vt <a>; x ce umg sich be'saufen vr < 8b, f—ff > насажд|ам, -аш (-ах) uv; насад|я, -йш (-йх) V 1. 'pflanzen vt, 'anpflanzen vt < a >, 'auspflanzen vt < a >, 'anbauen v/ < a >, 'stecken vt; x цветя 'Blumen 'pflanzen; * дърво 'einen Baum 'pflanzen ('anpflanzen]; » тютюн'Ta¬ bak 'anpflanzen ['anbauen]; x разсад 'Setzlinge 'auspflanzen; * картофи Kaftoffeln 'stecken; s грах 'Erbsen 'stecken 2. (площ) be'pflanzen vt < b >, be'bauen vt < b > (c mit J) 3. (разпространявам) verbreiten vt <b>; x заблуди 'Irrtümer ver- 'breiten 4. (внедрявам) 'einbürgern vt < a >, 'einführen vt < a > насаждан|e n, -ияpl 1. 'Pflanzen n 23/sg, 'Anpflanzen n 23/sg, 'Stecken « 23/sg 2. (площ) Be'bauen n 23/sg, Be'pflan¬ zen n 23/sg 3. übertr 'Einbürgern n 23/sg, Verbreiten n 23/sg насаждени |e n, -я pl Be'stand m 2, Kul'tur/17; зеленчуково ä Ge'müse- kultur; трайно x 'Dauerkultur насАм adv 1. (към мене) 'hierher, her; ела ~! komm 'hierher od komm her! 2. (тук) hier; какво ново йма - ? was gibt es hier 'Neues? O от година ~ seit 'einem Jahr; от няколко дни ~ seit 'einigen 'Tagen; - -натам hin und her насаме adv 'unter vier 'Augen насапунйсв|ам, -аш (-ах) uv; насапу- нйс1ам, -аш (-ах) v = насапунявам 28 Wtb. Bulg-Dt
насапунявам 434 иасапуияв|ам, *аш (-ах) uv; насапун|я, -йш (-йх) V 'einseifen vt <а> насвйткв[ам се, -аш се (-ах се) uv; насвятк|ам се, -аш се (-ах се) v umg sich be'saufen vr < 8b, f-ff > насека | насйчам насеком|о n, -и pl In'sekt n 25 насекомойд|ен, -ни adj in'sektenfres- send населв|ам, -аш (-ах) uv; насел!я, -иш (-их) V 'ansiedeln vt <а> населван|е п, -ия pl 'Ansiedlung /17 населен adj be'siedell; гъсто - dicht be'siedelt О - о място а) (град) Stadt /14 b) (село) Dorf п 22 населени]е п, -я pl Be'völkerung /17 населяв|ам, -аш (-ах) uv be'wohnen vt <b> насетне adv 1. ab; от този ден ~ von 'diesem Tag ab 2. (по-късно) 'später, dann насея t насявам насйла adv 1. mit Ge'walt, ge'waltsam 2. (едва) mit Müh und Not иасйлв|ам, -аш (-ах) uv; насйл[я, -иш (-их) V 1. (принуждавам) 'zwingen vt <27 > 2. (упражнявам натиск) 'zusetzen vt <а> (някого jmdm.) 3. (отварям насйла) 'aufbrechen vt <16а> 4. (употребявам сила) Ge'walt 'an wenden < 10а, auch schwach > 5. (изнасилвам) ver¬ gewaltigen vt < b >; s ce sich 'zwin¬ gen vr наснли|е и, -я pl 1. Ge'walt / 17 2. (беззаконие) Gewalttätigkeit / 17 3. (принуда) Zwang m 1 jsg насилни к m, -ци pl Gewalttäter m 4 насилнически adj gewalttätig насйляичество n nur sg Gewalttätigkeit /П насилствен adj 1. Zwangs-; ~ и мерки 'Zwangsmaßnahmen / \6/sg 2. ge'wall- sam; ~ а смърт gewaltsamer Tod m 1 /sg насилствено adv mit Ge'walt, ge¬ waltsam иасйл|ям, -яш (-ях) uv = насилвам насип m, -и pl 1. (на шосе, железопът¬ на лйния, река) Damm т 2 2. (за запълване) 'Aufschüttung/17 3. (прег¬ рада) Wall т 2 иасйпв|ам, -аш (-ах) uv; насйп|я, -еш (-ах) v 1. 'schütten vr; (течност) 'eingie¬ ßen vr < 32а > 2. (правя насип) 'auf¬ schütten vr <а> насита /nur sg 'Sättigung/17, 'Sattsein n 23tsg насйтв|ам, -аш (-ах) uv - насйщам насйтен adj 1. satt, ge'sättigl 2. (раз¬ твор) ge'sättigl, satu'riert 3. übertr durchdrungen, 'inhaltsvoll наситеност / nur sg 1. (на разтвор) 'Sättigung / 17, Saturati'on / 17 2. (съдържателност) Ge'halt nt 1 насйтн|ям, -яш (-ях) uv; насйтн|я, -иш (-их) v zer'kleinern vt < b > насйтя I насйщам насйч|ам, -аш (-ах) uv; на|сека, -сечеш (-сякох) V1. (определено количество) 'hacken vr 2. (на парчета) zer'hacken vr <b> насйщ|ам, -аш (-ах) uv; насйт|я, -иш (-их) v 1. 'sättigen vr 2. übertr (задово¬ лявам) be'friedigen vr <b>, zu'frie- denstellen vt < a > 3. (разтвор) satu'rieren vt <d>, 'sättigen <> x глада си ich 'stille 'meinen 'Hunger; x жаждата си ich 'stille 'meinen Durst; s ce 1. sich 'sättigen vr, satt 'werden vi <li/sn> 2. (задоволявам ce) sich zu'friedengeben vr < 15a > 3. (гледам до насита) sich satt 'sehen vi < 19/AA > (на нещо an etw. 3)0 s се на нещо 'einer 'Sache 'über Werden наскачв|ам, -аш (-ах) uv; наскоч|а, -иш (-их) V 'springen vi < 21jsn > наскйтв|ам се, -аш се (-ах се) uv; наскйт|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge um'herlaufen vi <9ajsn>, zur Ge'nüge um'herwandern vi < a /sn > наскбро adv 1. (неотдавна) 'neulich, 'kürzlich, vor 'kurzem 2. (подир мал¬ ко) bald, in 'Kürze; ~ след това bald da'nach, kur/ dar'auf
435 насмитам наскоча t наскачвам наскубвам, -аш (-ах) uv; наскуб|я, -еш (-ах) V 'rupfen vt наскърбено adv 1. be'trübt, 'traurig 2. (обиден) ge'kränkt, beleidigt наскърбяв|ам, -аш (-ах) uv; наскьрб|я, -йш (-йх) V 1. be'trüben vt <b> 2. (обйждам) 'kränken vt, beleidigen vt <b>; s се 1. 'traurig 'werden vi < 18jsn > 2. (обйждам се) sich belei¬ digt 'fühlen vr, ge'kränkt sein vi < B > наслагв|ам, -аш (-ах) uv; наслаг|ам, -аш (-ах) V od насл6ж|а, -иш (-их) 'auflegen vr <а> наслад|а /, -и pl Ge'nuß т 2 наслаждав ам, -аш (-ах) uv; наелад|я, -йш (-йх) V er'freuen vt < b >; s се ge'nießen <32b> (от нещо etw.), sich er'freuen vr (от an 3) наслаждени е n, -я pl Ge'nuß m 2 наследен adj ge'erbt; übertr er'erbt наследи|e n, -я pl 'Erbe n 30/sg наследни|к m, -ци pl 1. 'Erbe ml 2. (син) 'Stammhalter m 4 3. (заместник) 'Nachfolger m 4 4. (продължйтел) 'Fortsetzer m 4 наследника /, -и pl 1. 'Erbin / 18 2. (заместничка) 'Nachfolgerin /18 3. (продължйтелка) 'Fortsetzerin/18 наследннческн adj Erb- наследодател (-ят) m, -и pl 'Erblasser m 4 наследствен adj Erb-, 'erblich; ~ имот 'Erbbesitz m 1; ~ o право 'Erbrecht и 20; ~ и заложби 'Erbanlagen/16/pl; ~ o предразположение 'erbliche Veranlagung /17 наследственост / nur sg 1. (способност за предаване на физйчески и духовни особености на потомството) 'Erb¬ lichkeit / 17/sg 2. (предаване на физйчески и духовни способности на потомството) Ver'erbung/17/sg О по ~ 'erblich наследете|о п, -а pl 'Erbe п 30/sg, 'Erb¬ schaft / 17, Hinterlassenschaft / 17; културно х kulturelles 'Erbe O пре¬ давам по * ver'erben vt <b> наследяв|ам, -аш (-ах) uv; наслед|я, -йш (-йх) V1. (получавам наследство) 'erben vr 2. (замествам) der 'Nachfol¬ ger sein vi <B> (някого jmds.) наследяван|е п, -ия pl 1. 'Erben п 23/sg 2. (заместване) 'Nachfolge /16 наслйз|ам, -аш (-ах) uv; нас|ляза, -лезеш (-лязох) v der 'Reihe nach her'absteigen vi <23ajsn> наслов m nur sg 'Überschrift /17, 'Titel m 4 наслов ен, -ни adj 'Titel-; - на стра¬ ница 'Titelseite /16 наслоени |e n, -я pl Schicht /17 насложа t наслагвам наслойк|а /, -и pl = наслоение наслояв|ам, -аш (-ах) uv; насло|я, -йш (-йх) V 'schichten vt; Geol 'ablagern vt <a> наслояван|e n, -ия pl 'Ablagerung / 17, 'Schichtung /17 наслука adv 1. (както се случи) aufs Ge'ratewohl 2. (ловджййски поздрав) 'Weidmanns Heil наслуки adv aufs Ge'ratewohl, auf gut Glück наслушв|ам се, -аш се (-ах се) uv; наслуш|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge sich 'anhören vt <a>, sich satt 'hören vt наслюнчв|ам, -аш (-ах) uv; наслюнч|а, -иш (-их) V mit 'Speichel 'anfeuchten vt <a> наемалко adv umg um ein Haar, fast, 'beinahe насмешк|а / -и pl Spott m 1 /sg, Spötte'lei /17 насмешлив adj 'spöttisch насмешливост / nur sg Spott m 1 /sg на]смея се, -смееш се (-смях се) v (до наейта) sich 'lotlachen vr <а> насмйв|ам се, -аш се (-ах се) uv; на|смея се, -смееш се (-смях се) v 'spotten vi <hb>, 'spötteln vi <hb> (на някого 'über jmdn.) насмйт|ам, -аш (-ах) uv; нас [мета, -метеш (-метох) v zu'sammenfegen vt < а >, zu'sammenkehren vt < а >
насмогвам 436 насмогв|ам, -аш (-ах) uv; насмогн|а, -еш (*ах) V 1. (успявам) es 'schaffen vf 2. (надмогвам) 'fertig 'werden vi <18/sn> (на mit 3), be'wältigen vf <b> насмоляв|ам, -аш (-ах) uv; насмол|я, -йш (*йх) v 'pichen vt насмукв|ам се, -аш се (-ах се) uv; насму|ча се, -чеш се (-ках се) v 1. sich 'voilsaugen vr <8a, auch schwach > 2. umg (напивам се) sich 'vollaufen 'lassen vr <3/hb>, sich be’saufen vr <8b, r-fT> насмъдяв|ам, -аш (-ах) uv 'brennen vf < 1 Q/hb >, 'jucken vt, vi <hb>; ~ a ме es juckt mich насмъркв ам се, -аш се (-ах се) uv; насмърк|ам се, -аш се (-ах се) v 1. zur Ge'nüge 'schnupfen vi <hb> 2. umg (напивам cc) sich be'saufen vr <8b, f-ff> HacÖKja /, -и pl 'Richtung /17 масоляв|ам, -аш (-ах) uv; насол|я, -йш (-йх) V 1. 'salzen vt, 'ausreichend 'salzen 2. übertr (нахоквам) 'einheizen vi <z/hb> (някого jmdm.) насополйв|ям, -яш (-ях) uv; насополйв|я, -иш (-их) v mit Rotz be'schmieren vt <b> насочв|ам, -аш (-ах) uv; насоч|а, -иш (-их) V 1. 'richten vt, 'lenken v/; z погледа си към някого ich 'richte ['lenke] den Blick auf jmdn.; * вниманието си към някого ich 'richte ['lenke] 'meine 'Aufmerksamkeit auf jmdn.; z крачките си към нещо ich 'lenke 'meine 'Schritte zu etw. 2. (пътя) den Weg 'weisen <23>; » пътя на някого ich 'weise jmdm. den Weg 3. (пращам) 'schicken vt (към zu 3), ver'weisen vr < 23b > (към някого od нещо an jmdn. od auf etw. 4) 4. (давам наставления) unter'weisen vt <23b> 5. (ориентирам) orientieren vt < d >; s ce 1. (тръгвам) sich be'geben vr < 15b > (към някого od нещо zu jmdm. odetw.) 2. (ориентирам ce) sich orientieren vr (към auf 4) 3. (обръщам ce) sich zu'wenden vr < 10a, auch schwach >; насочих се към него ich 'wandte mich ihm zu насоченост / nur sg Orientierung /17 иаспнв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; насп)я се, -йш ce (-ax ce) v 'ausschlafen vt < 3a >, sich 'ausschlafen vr насттан|с n, -ияpl 'Ausschlafen n 23/sg наспоред präp 1. (според) entspre¬ chend, ge'mäß; ~ условията den 'Umständen entsprechend [ge'mäß] 2. (успоредно) nebeneinander наспоряв|ам, -аш (-ax) uv; наспор|я, -йш (-их) V in 'Hülle und 'Fülle 'geben vt <15> наспротй präp 1. (в сравнение) im Vergleich zu; ~ вчера im Vergleich zu 'gestern; ~ него im Vergleich zu [mit] ihm 2. (според) entsprechend наспя ce f наспивам ce насред 1. präp in'mitten, 'mitten in; ~ селото in'mitten des 'Dorfes, 'mitten im Dorf 2. adv (в средата) in der 'Mitte насреша adv 1. (разположен на проти¬ воположната страна) gegen'über, auf der gegenüberliegenden 'Seite 2. (от отсрещната страна) ent'gegen; - ни идват хора uns 'kommen 'Leute entgegen <0 аз съм ~ ich über'nehme die Verantwortung, ich 'stehe 'dafür ge'rade; не можеш да му излезеш - mit ihm kannst du es nicht 'aufnehmen насрещ|ен, -ни adj 1. (разположен отсреща) gegenüberliegend 2. (който йде срещу нас) 'Gegen-; z вятър 'Gegenwind т 1 наср6чв|ам, -аш (-ах) uv; насроч|а, -иш (-их) V 'anberaumen vt < а >, 'ansetzen vt <а> taacraalaM, -аш (-ах) uv (изправям се) 'aufstehen vi <10 а(sn >, sich er'heben vr < 14b > 2настав|ам, -аш (-ax) uv; настан|а, -еш (-ах) v (врбме, състояние) 'kommen vi <33fsn>, 'nahen vi <hb>; (започ¬ вам) be'ginnen vi <hb> наставен adj unter'wiesen, be'lehrt настави!а/, -и pl 1. Gramm 'Suffix n 20
437 настояване 2. volkst (нещо добавено) 'Ansatz т 2, 'Ansatzstück п 20 наставление и, -я pl Unter'Weisung /17, Belehrung /17 наставни|к m, -ци pl Er'zieher m 4, 'Lehrer m 4; класен ж 'Klassenlehrer наставииц|а /, -и pl Er'zieherin / 18, 'Lehrerin /18 наставнически adj 1. Er'zieher-; ~ задължения Er'zieherpflichten flpl 2. (назидателен) belehrend; ~ тон belehrender Ton m 2 наставннчеств[о n, -a pl Erziehungsar¬ beit /1Ijsg иастав|ям, -яш (-ях) uv; настав|я, -иш (-их) V 1. (удължавам) verlängern vt <b>; (уголемявам) ver'größern vt <b> 2. (в разговор) hin'zufügen vt <a> 3. (поучавам) unter'weisen vt < 23b >, be'lehren vt < b > настанявам, -аш (-ax) uv; настан|я, -йш (-йх) v 1. 'unterbringen vt < 24 a> 2. (осигурявам жйлище) 'eine 'Wohnung ver'schafTen < b > (някого jmdm.) 3. (във временна квартйра) 'einquartieren vt <e> 4, (на рабо¬ та) 'eine 'Stelle ver'schafTen (някого jmdm.); ä се 1. (сядам; установявам се в селище) sich 'niederlassen vr < 3 а > 2. (в жйлище) 'eine 'Wohnung be'ziehen <32b, h-g> 3. (на вре¬ менна квартйра) sich 'einquartieren vr, 'Unterkunft 'finden <27 > 4. (на работа, на служба) 'eine 'Stelle 'finden настаняваме и, -ия pl 1. 'Unterbringung 2. (нанасяне) Be'ziehen n IZjsg, 'Ein¬ ziehen n 23/sg; ж на ново жйлище das Be'ziehen 'einer 'neuen 'Wohnung od das 'Einziehen in 'eine 'neue 'Wohnung 3. (на работа) 'Einstellung /17 настеля | настилам настйв|ам, -аш (-ах) uv; настйн|а, -еш (-ах) V sich er'kälten vr < b > настю'|ам, -аш (-ах) uv; настйгн|а, -еш (-ах) v !. (догонвам) 'einholen vt < а> 2. volkst (наближавам) sich 'nähern vr; ж село П. ich 'nähere mich dem Dorf P 3. (връхлйтам) her'einbrechen vi < 16a jsn> настйл|ам, -аш (-ax) uv; на|стеля, -стелеш (-стлах) v 1. (покрйвам) be- 'decken vt < b > 2. (разгръщам) 'aus¬ breiten v/ <а> О ж улица 'einen 'Straßenbelag 'auftragen <4а>; ж улица с павета 'eine 'Straße 'pflastern; ж пода с дюшеме den 'Fußboden 'dielen; ж стената с плочки die Wand mit'Fliesen be'legen <b>; ж пода c килйми den 'Fußboden mit 'Teppichen 'auslegen <a> настйлк|а/ -и pl 1. (пласт) Schicht/17 2. (на улица, шосе) 'Straßenbeiag т 1; асфалтова ж As'phaltdecke /16 настйна | настивам настйнка /, -и pl Er'kältung /17 иастойни1к /и, -ци pl 'Vormund т 1 od 3 настойниц|а /, -и pl 'Vormund т 1 od 3 настойнически adj 'Vormunds- настойннчеств|о и, -а pl 'Vormundschaft /17 настойчйв adj 1. 'hartnäckig, be'harrlich; - човек ein 'hartnäckiger Mensch m 8 2. (настоятелен) 'nachdrücklich, 'ein¬ dringlich, 'dringend; ~ а молба 'ein¬ dringliche ['dringende] 'Bitte/16 настойчйво adv 1. 'hartnäckig, be'harr¬ lich 2. (настоятелно) 'eindringlich, mit 'Nachdruck вастойчйвост / nursg 1. 'Hartnäckigkeit fMjsg, Beharrlichkeit /17/sg 2. (нас¬ тоятелност) 'Eindringlichkeit /17/sg, 'Nachdruck m 1 /sg наст6л!ен, -ни adj Tisch-; ~ на лампа 'Tischlampe/16 0 - на книга 'Hand¬ buch n 22 настояв|ам, -аш (-ax) uv; насто|я, -йш (-ях) V 1. be'stehen vi < I0lb/hb >, beharren vi < Ъ/hb >; ж на мнението си ich be'stehe [beharre] auf 'meiner 'Meinung; ж на правото си ich be'stehe auf 'meinem Recht 2. (за¬ лягам) sich 'kümmern vr, 'Sorge 'tra¬ gen <4> (за um 4) настоявай|e и, -ия pl 'Drängen n 23/sg, Be'treiben n 23jsg, Veranlassen n
настоятел 438 23/sg; по негово ж auf sein 'Drängen [Be'treiben] hin od auf 'seine Veran¬ lassung настоятел (-ят) m, -и pl veralt: учи¬ лищен -v 'Schulvorsieher m 4, 'Mit¬ glied n 21 des 'Schulvorstandes; цър¬ ковен ~ 'Kirchenvorsteher, 'Mitglied des 'Kirchenvorstandes настоятел|ен, -ни adj 'eindringlich, 'dringend, 'nachdrücklich настоятелно adv 'eindringlich, 'nach¬ drücklich, mit 'Nachdruck настоятелност f nur sg 'Eindringlichkeit / 17/sg, 'Nachdruck m 1 jsg настоятелств|о и, -a pl 'Vorstand m 2 настоящ adj 1. (сегашен) 'gegenwärtig, 'derzeitig 2. (намиращ се пред нас) 'vorliegend; ~ а статия 'vorliegender Ar'tikel т 4 3. (истински) echt, wahr, 'wirklich, 'richtig настояще n nur sg 'Gegenwart / настрад|ам се, -аш се (-ах се) v viel er'leiden vi < 21 b, d-lt>, ge'nug er'leiden настрана adv 1. zur 'Seite, auf die 'Seite, bei'seite; отивам ~ ich 'gehe zur 'Seite [bei'seite]; гледам ~ ich 'schaue zur 'Seite [bei'seite]; дърпам някого ~ ich 'ziehe jmdn. zur 'Seite [auf die 'Seite] 2. (намирам се * ) 'abseits, ent'fernt; селото е ~ от шосето das Dorf liegt 'abseits der 'Fernstraße O държа се [стоя] - от нещо sich 'abseits [fern] 'halten vr < 3 > von etw., 'abseits 'ste¬ hen vi < 101 /hb> von etw.; отделям пари ~ Geld auf die'Seite'legen, Geld auf die 'hohe 'Kante 'legen; шегата ~ ! Scherz bei'seite! настрани adv = настрана настроен adj 1. (имам настроение) ge¬ launt, ge'slimmt 2. (музикален ин¬ струмент) ge'stimmt 3. (склонен) ~ съм 'aufgelegt sein (за für 4, zu 3) <0> ~ съм добре към него ich bin ihm gut ge'sinnt; той е - против мене er hat etw. 'gegen mich настроение n, -я pl 'Stimmung / 17; (склонност)'Laune/16; без ж съм ich bin nicht in 'Stimmung; в ж съм ich bin in 'Stimmung; имам ж ich 'habe 'Stimmung, ich 'habe 'gute 'Laune иастройв|ам, -аш (-ах) mv; настро|я, -иш (-их) V 1. (музикален инстру¬ мент) 'stimmen vr 2. (довеждам в настроение) 'stimmen vr, in 'Stim¬ mung ver'setzen vr < b >; * някого тъжно jmdn. 'traurig 'stimmen; ж някого весело jmdn. froh 'stimmen 3. (възбуждам неприятни чувства) 'einnehmen <16a> (някого срещу някого jmdn. 'gegen jmdn.); (на- съсквам) 'aufwiegeln vr < a > 4. (въз¬ буждам добри чувства) 'einnehmen (някого за някого jmdn. für jmdn.); ж се sich 'einstimmen vr <a> (за auf 4) настръхв|ам, -аш (-ах) mv; настръхва, -еш (-ах) V I. sich 'sträuben vr; кучето настръхна dem Hund 'sträubte sich das Fell; косите ~ ат die 'Haare 'sträu¬ ben sich 2. (за птица) 'plustern vr, sich 'aufpluslem vr <a>; врабчето настръхна der Spatz 'plusterte sein Ge'fieder, der Spatz 'plusterte sich auf 3. 'sträuben vr; кучето настръхна der Hund 'sträubte sein Fell; петелът настръхна der Hahn 'sträubte 'seine 'Federn; таралежът ~ a der 'Igel sträubt 'seine 'Stacheln 4. (изпитвам ужас) sich enl'setzen vr < b > (от über 4, vor 3), er'schauern vi <bjsn> (от vor 3) 5. (обхваща ме злоба) in Wut ge'raten vi < 3bfsn >, 'rasend 'werden vi <18/s/i> vor Zorn O косата ми настръхна mir 'stehen die 'Haare zu 'Berge настудув|ам се, -аш се (-ах се) v zur Ge'nüge 'frieren vi < 32jhb > настъпател|ен, -ни adj offen'siv; (движещ се напред) 'Vorwärts-; - на война Offensivkrieg ml; -но дви¬ жение 'Vorwärtsbewegung /17 настъпателност/nur sg 'Vorwärtsbewe¬ gung/17 настьпв|ам, -аш (-ах) uv; настъп|я, -иш (-их) V 1. (стъпвам) 'treten
439 нататък у/ <15/sn>, vt (нещо auf etw. 4) 2. (годишен сезон, ера, период) 'an¬ brechen vi <16ajsn> 3. (тишина, оживление, смут) 'eintreten vi < 15а/sn> 4. (нощ) 'her'einbrechen vi <16ajsn> 5. Mil (напредвам) 'vor¬ stoßen vi < 34 a/sn >, 'vorrücken vi < a/sn >; (нападам) 'angreifen vt <21 a> O ® някого по крака übertr jmdm. auf die 'Zehen 'treten настъпван|e n, -ия pl 1. (стъпване) 'Treten n23/sg 2. 'Anbruch m 2; ® на нова ера 'Anbruch 'einer 'neuen Zeit 3. 'Einbruch m 2; « на нощта 'Ein¬ bruch der Nacht; ж на зимата 'Ein¬ bruch des 'Winters 4. Mil 'Vorrücken n 23/sg, 'Vorstoßen n 23/sg настъплени е и, -я pl Offen'sive / 16; минавам в » zur Offen'sive 'überge¬ hen vi <13 a/sn > настъпя t настъпвам настьп|ям, -яш (-ях) uv = настъпвам настървен adj 1. 'gierig (за auf 4) 2. (насъскан) 'aufgewiegelt, 'aufgesta¬ chelt, 'aufgereizt настървение n nur sg Gier / O c ~ 'gierig настървеност / nur sg Gier / настървяв|ам, -am (-ax) uv; настърв|я, -йш (-йх) v 'aufstacheln vt < a >, 'auf¬ hetzen vt <a>, 'aufwiegeln vt <a>, 'wütend 'machen vt; (куче) scharf 'ma¬ chen; « се 1. (обхваща ме злоба) 'wütend 'werden vi < 18jsn> 2. (при¬ страстявам се към нещо) 'gierig sein vi < B>, 'gieren vi <hb> (за, на nach 3, auf 4) настърган adj ge'rieben настъргв|ам, -аш (-ax) uv; настър жа, -жеш (-гах) v 'reiben vt < 23 > насукв|ам, -аш (-ах) uv; насу|ча, -чеш (-ках) V 'wickeln vt, 'aufwickeln vt < а >; s се sich satt 'saugen vr < 8, auch schwach>, sich satt 'trinken vr <27 > насушав|ам, -аш (-ax) uv; насуш|а, -йш (-йх) V 'trocknen vt насъбйр|ам, -аш (-ах) uv; насъб|ера, -ереш (-päx) v 'einsammeln vt <а>, 'aufsammeln vt < а >; * се sich 'an¬ sammeln vr <a> насъблнч|ам, -аш (-ax) uv; насъб|ле- ка, -лечеш (-лякох) v 'anziehen vt <32 а, h-g> насълзен adj mit 'Tränen in den 'Augen; c ~ и очй mit 'Tränen in den 'Augen насълзяв|ам, -аш (-ax) uv; насълз|я, -йш (-йх) V = просълзявам насън adv (когато спя) im Schlaf; (когато сънувам) im Traum насърбв|ам се, -аш се (-ах се) uv; на- сърб|ам се, -аш се (-ах се) v 1. (нах- ранвам се) sich 'sattessen vr <15, 'satlgegessen > 2. (напивам се) sich be'trinken vr <27b> насърчав|ам, -аш (-ax) uv; насърч|а, -йш (-йх) V er'muntern vt < b >, 'an¬ spornen <a> (някого jmdn.), Mut 'machen (някого jmdm.); (подпо¬ магам) 'fördern vt насърчаван |e n, -ия pl 'Ansporn m 1 /sg, Er'munterung / 17; (подпомагане) 'Förderung / 11/sg насърчени |e n, -я pl 'Ansporn m 1 jsg, Er'munterung / 17; (подпомагане) 'Förderung/ \l/sg насърчйтел (-ят) m, -и pl 'Förderer m 4 насърчйтел|ен, -ни adj er'munternd, 'anspornend; (подпомагащ) 'fördernd насъскв|ам, -аш (-ax) uv; насъск|ам, -аш (-ах) V 'aufhetzen vt < а > насъщ|ен, -ни adj 'lebensnotwendig, 'dringend; ~ на задача 'dringende 'Aufgabe/16 О « хляб das'tägliche Brot п 20 насяв|ам, -аш (-ах) uv; нас|ея, -ееш (-ях od -еях) V 'säen vt, 'aussäen vt < а > насядв|ам, -аш (-ах) uv; насяд|ам, -аш (-ах) V sich 'setzen vr, sich 'niederlassen vr <3a> натам adv (посока) 'dorthin; (място) dort O насам- ~ hin und her натйтьк adv 1. (натам) 'dorthin, dort 2. ab, aus; от тук ~ von hier ab [aus]; от гората ~ vom Wald aus 3. an, ab; отднес - von'heute an, ab'heute <> и
нататъшен 440 така ~ , АЬк и т. н. und so 'weiter, Abk usw.; от сега ~ von jetzt ab; no- ~ 'weiter; чети по- ~! lies 'weiter!; ела по- ~ komm 'weiter! нататъшен, -ни adj 1. (разположен нататък) ent'femter ge'legen, 'weiter hin ge'legen 2. по- я 'weiter; по- ~ ни подробности 'weitere 'Einzelheiten fMIpl натегв|ам, -аш (-ах) uv; натегн|а, -еш (-ах) V 1. (обтягам) 'spannen vt 2. (ставам тежък) schwer 'werden vi < 18/sn > auch übertr; главата на- тегна der Kopf 'wurde schwer; кра¬ ката натегнаха die 'Beine 'wurden schwer 3. (климам на една страна) sich auf 'eine 'Seite 'neigen vr натегна j натегвам, натягам натегнат adj 'angespannt, ge'spannt auch übertr; положението e ~ o die 'Lage ist 'angespannt [ge'spannt]; ~ a работа 'angespannte 'Arbeit /17 натегнатост f nur sg 'Spannung / 17, Gespanntheit fMjsg натежав|ам, -аш (-ах) uv; натеж|а, -йш (-ах) v 'schwerer 'werden vi <18/sn> auch übertr, краката ~ ат die 'Füße 'werden schwer натякв|ам, -аш (-ах) uv; натйк|ам, -аш (-ах) V 'stecken vt ö ще те я в миша дупка ich 'werde dich in die 'Klemme 'treiben <23> натйрв|ам, -аш (-ах) uv; натйр|я, -иш (-их) V ver'jagen vt < b>, ver'treiben vt <23b>; (на паша) auf die 'Weide 'treiben vt <23> нагйр{ям, -яш (-ях) uv = натнрвам натйсв|ам, -аш (-ах) uv; натйсн|а, -еш (-ах) V 'drücken vt натиск т nur sg Druck m 1 {sg; упраж¬ нявам ~ Druck 'ausüben <a> натйск|ам, -аш (-ах) uv 1. 'drücken vt; 2. übertr Druck 'ausüben < a >; s ce ~1. (в навалица, в трамвая) sich 'drän¬ geln vr, sich 'drängen vr 2. übertr (натрапвам ce) sich 'aufdrängen vr < а > (на някого jmdm.) натискан^ n, -ия pl 1. (натиск) Druck m 1 lsg 2. (в навалица) 'Drängeln n 23/sg 3. (натрапване) 'Anbiedern n 23 /sg натисна | натйсвам натласкв|ам, -аш (-ах) uv; натласк|ам, -аш (-ах) V hin'einstoßen vt <34а>, hin'einschieben vt <32а> натлъстяв|ам, -аш (-ах) uv; натлъст|ея, -ееш (-ях) V dick [fett] 'werden vi < 18 jsn > иатовйрв|ам, -аш (-ах) uv; натовар|я, -иш (-их) V 1. (товаря) be'laden vt <4b>, 'aufladen vt <4a>; я колата c нещо den 'Wagen mit etw. be'laden; я стоката die 'Ware 'aufla¬ den 2. umg übertr (възлагам) beauf¬ tragen vr <b> (c mit 3); (c много задачи) be'lasten vr <b>; s ce 1. (товаря ce) be'laden 'werden vi <18jsn> (c mit 3) 2. umg übertr (заемам ce) über'nehmen < 16 b > (c нещо etw.) натоварван |e n, -ия pl 1. (на кола) Be'laden n 23/sg 2. (на товар) Ver¬ laden n 23/sg 3. (възлагане) Über¬ tragung /17 4. (на машйни и агре¬ гати; заетост) Betastung/17, 'Ausla¬ stung/17; пълно я Tech 'volle 'Ausla¬ stung; върхово я 'Spitzenbelastung, 'Höchstbelastung натовареност / nur sg Betastung / 17, 'Auslastung/17 натовар|ям, -яш (-ях) uv = натовар¬ вам аат6ал|ям, -яш (-ях) uv; натопл|я, -иш (-их) V er'wärmen vt < b > натопйв|ам, -аш (-ах) uv; натоп|я, -йш (-йх) V1. (слагам във вода) 'tauchen vr 2. (пране) 'einweichen vt < а > 3. (на¬ мокрям) 'anfeuchten vr <а> 4. (во¬ сък, сняг) 'schmelzen vt <auch 17 > 5. (мас) zertaufen 'lassen vr <3/hb> наторяв|ам, -аш (-ах) uv; натор|я, -йш (-йх) V 'düngen vr наторйван|е п, -ия pl 'Düngung /17 наточвам, -аш (-ах) uv; наточ|а, -иш (-их) V 1. (течност) 'eingießen vt < 32 а >; (вино) 'einschenken vr < а >; (от бъчва) 'zapfen vr 2. (сечиво, нож)
441 натькавам 'schleifen vr <21 >, 'schärfen vt 3. (тесто) 'ausrollen vt <a>; x ce hinterein'ander 'gehen vi < 13/sn> натрака 1ам, -аш (-ах) uv; натрак|ам, -аш (>ах) V schnell 'tippen vt, her'unter- tippen vt <a> натрапв|ам, -аш (-ах) uv; натрап|я, -иш (-их) V 'aufdrängen vt < а > (на някого jmdm.); х се sich 'aufdrängen vr (на някого jmdm.) натрапят adj 'zudringlich, 'aufdring¬ lich натрапим |к m, -ци pl 'zudringlicher Mann т 3 натрапиш|а/, -и pl 'zudringliche Frau /И натрйпничав adj 'zudringlich, 'aufdring¬ lich натрапнически adj zu'dringlich натрапчив adj 'zudringlich, 'aufdring¬ lich; ~ а миризма 'aufdringlicher Ge'ruch m 2 натрапчивостf nur sg 'Zudringlichkeit /17, 'Aufdringlichkeit /17 натри adv: надве- - ruck, zuck иатрйв|ам, -аш (-ах) uv; натри|я, -еш (-х) V 'reiben vt < 23 >, 'einreiben vt <23a> натриев adj 'Natrium- иатрий m nur sg 'Natrium n 20*/sg натрйя t натривам натрошав|ам, -аш (-ах) uv; натрош|а, -ти (-йх) v 1. zer'stückeln vt <b>, zer'kleinern vt <b> 2. (хляб) zerkrü¬ meln vt <b>, zer'bröckeln vt <b> натроша |ам, -аш (-ах) uv = натроша- вам натрупв|ам, -аш (-ах) uv; натруп|ам, -аш (-ах) V 1, (накуп) 'aufhäufen vt <а>, 'anhäufen vt <а> 2. (богат¬ ства, опит) 'sammeln vt 3. (капитал) akkumulieren vt О ~ а голям сняг es 'bildet sich 'eine 'dicke 'Schneedecke; X се 1. (хора) sich ver'sammeln vr < b > (около um 4, пред vor 3) 2. sich 'anhäufen vr auch iibertr натрупвая|е n, -ия pl 1. 'Anhäufung / 17 2. (на хора)'Ansammlung/17 3. Politök Akkumulation/17; първо¬ начално ж на капитала 'ursprüngli¬ che Akkumulation des Kapitals натруфв|ам, -аш (-ах) uv; натруф|я, -иш (-их) V 'putzen vt, 'anputzen vt < a >; 'aufputzen vt < a > натруфен adj 1. 'aufgeputzt 2. iron 'auf¬ gedonnert натръшкв|ам, -аш (-ах) uv; на- TpiiiiKlaM. -аш (-ах) v 'hinstrecken vt <a>, zu 'Boden 'schleudern vt, 'nie- denverfen vt < 16 a > auch iibertr; % ce sich 'hinwerfen vr < 16 a >, sich lang 'legen vr натряскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; натряск|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich be'saufen vr < 8b, f-ff> натупв|ам, -аш (-ax) uv; натуп|ам, -аш (-ах) v ver'sohlen vt < b >, ver'prügeln vt <b> натур|а /, -и pl Na'tur / 11/sg; no s 'seiner Na'tur nach, von Na'tur aus; рисувам от x nach der Na'tur 'zeich¬ nen vt ['malen vt]; плащам в s in Naturalien 'zahlen vt натурал|ен, -ни adj 1. (естествен) natu'rell, echt 2. Politök Natu'ral-; - но стопанство Naturalwirtschaft /17 натурализация/nur sg Naturali'sierung /17 натурализирам, -аш (-ax) uv, v natura¬ lisieren vt <d> натурална|ъм (-мът) m nur sg Natu¬ ralismus m 11 /sg натуралнст m, -и pl Naturalist m 8 натуралнстнч |ен, -ни и. натурали- стнчески adj naturalistisch натуралност/nur sg 'Echtheit f\l/sg натурфилософня / nur sg Phil Na'tur- philosophie /16 a натьжав|ам, -аш (-ax) uv; натъж|а, -йш (-йх) V be'trüben vt <b>, 'traurig 'machen vt; x ce 'traurig 'werden vt < 18/sn > натъжен adj be'trübt, 'traurig натькав|ам, -аш (-ax) uv; натъ|ка, -чеш (-ках) v 'weben vt <auch 14 >
натъквам 442 натъкв|ам, -аш (-ах) uv; натъкн|а, -еш (-ах) V1. 'aufspießen vt <а>, 'spießen vt (на auf 4) 2. übertr 'stoßen vt < 34> (на auf 4)\ * ce 'stoßen vi < 34/sn > (на auf 4) натькмяв|ам, -аш (-ах) uv; натъкм|я, -йш (-йх) V1. zu'rechtmachen vr < а > 2. (настройвам) 'einrichten vt <а> 3. (приспособявам) 'anpassen vt < а > 4. (настанявам) 'unterbringen vt <24а> натълк»|ам, -аш (-ах) uv; натъп|ча, -чеш (-ках) v 1. 'stopfen vt (в in 4), hin'einstopfen vr <a> (в in 4) 2. (c крака) 'stampfen vt (в in 4) 3. (на¬ пълвам) 'vollstopfen vt < a > (c mit 3) 4. (вкарвам) hin'einstecken vr <a> (в in 4), 'stecken vt (в in 4)\ s ce umg sich 'vollstopfen vr натьркалв|ам, -аш (-ах) uv; изтър¬ калям, -яш (-ях) od натъркол|я, -йш (-йх) V 1. 'hinrollen vt <а>, 'hinwäl¬ zen vr < а > 2. übertr (повалям) 'hin- slrecken vr < a >; a ce sich 'hinlegen vr <a>, sich 'hinwerfen vr <16a>; натъркаляли ca ce sie 'liegen her'um катъркулвам, -аш (-ах) uv = натър- калвам натъртв|ам, -аш (-ах) uv; натърт|я, -иш (-их) V 1. Med (с удар) 'prellen vr; (с притйскане) 'quetschen vt 2. (плод) 'anschlagen vr <4а> 3. (наблягам) 'Nachdruck 'legen (на auf 4), mit 'Nachdruck 'aussprechen vr <16a> ('sagen vr] натъртен adj 1. Med (от удар) ge'prellt, (от притйскане) ge'quetscht; - o als Subst 'Prellung /17, 'Quetschung/17 2. (плод) 'angeschlagen 3. (глас) 'nach¬ drücklich натъртено adv 'nachdrücklich натюрморт m, -и pl Mal 'Stilleben n 23 натяг|ам, -аш (-ах) uv; натегн|а, -еш (-ах) V1. schwer 'werden vi <18/sn> 2. (везни) 'schwerer sein vi <B>, 'sinken vi < 21/sn > 3. (гайки) 'festzie¬ hen vr <32a, h-g> 4. (пружина) 'spannen vr натякв|ам, -аш (-ах) uv; натякн|а, -еш (-ах) V 'vorwerfen vr < 16а> натясно adv be'engt О намирам се ~ in der 'Klemme sein vi <B>; пос¬ тавям някого - jmdn. in die 'Enge 'treiben vr < 23 >, jmdn. in 'Schwierig¬ keiten 'bringen vt < 24 > наук|а /, -и pl 'Wissenschaft / 17; Академия на - ите Akade'mie /16 а der 'Wissenschaften наум adv im Kopf, im Ge'dächtnis; чета ~ 'lautlos 'lesen vr < 19 >; смятам ~ im Kopf 'rechnen vr, 'kopfrechnen vt <a>; две ~ 'merke zwei; ймам си нещо ~ etw.'vorhaben <A, a>,etw. im Sinn 'haben < A > наумяв|ам, -аш (-ах) uv; наум|я, -йш (-йх) V 1. sich 'vornehmen vr < 16a> 2. (припомням) er'innern <b> (ня¬ кому нещо jmdn. an etw. 4) научав ам, -аш (-ах) uv; науч|а, -иш (-их) V 1. 'lernen vr; » наизуст 'aus¬ wendig 'lernen; s роля 'eine 'Rolle 'lernen ['einstudieren <e>] 2. (про¬ фесия, специалност) er'lernen vt < b > 3. (узнавам) er'fahren vr < 4 b > 4. (обучавам) 'lehren (някого нещо jmdn. etw. 4) 5. (навиквам) ge'wöhnen <b> (някого на нещо jmdn. an etw. 4) O ще те науча аз тебе! ich 'werde es dir schon 'beibringen!; s ce sich ge'wöhnen vr (на an 4) науч|ен, -ни adj 'wissenschaftlich; « сътрудник 'wissenschaftlicher 'Mitar¬ beiter m 4 O s работник 'Wissen¬ schaftler m 4 научно adv 'wissenschaftlich научноизследователски adj 'wissen¬ schaftliche 'Forschungs-; « институт 'wissenschaftliches Insti'tut n 20, 'For¬ schungsinstitut; ~a работа 'wissen¬ schaftliche 'Forschungsarbeit /17 научнопопуляр ен, -ни adj populär¬ wissenschaftlich научност / nur sg 'Wissenschaftlichkeit /17/sg научнофантастнч|ен, -ни adj u'topisch наушни|к m, -ци pl 'Ohrenklappen
443 национален / 16jpl; (без шапка) 'Ohrenschützer т 4, 'Ohrenwärmer т 4 нафора / nur sg Rel 'Hostie /16 нафт (-ът) nt nur sg и. нафта f nur sg 1. (нефт) 'Erdöl n 20 2. (за горене) 'Heizöl n 20 нафталйн m Naphtha'lin n 20*/sg нафталйнен и. нафталинов adj Naph- tha'lin- нафтов adj 1. Chem 'Erdöl', Öl- 2. 'Heizöl-; -а печка 'Ölheizung/17, 'Ofen m 5 mit 'Ölheizung 3. (дизелов) 'Diesel- нафтошнсти nur pl Min 'Ölschiefer m 4 иахакан adj dreist, 'ausgekocht нахал m, -и pl — нахалник нахал|ен, -ни adj 'unverschämt, frech нахални |k m, -ни pl 'unverschämter Kerl m 1 нахйлниц|а/ -и pl 'unverschämtes Weib n 21 нахалнич|а, -иш (-их) uv 'unverschämt sein vi <B> нахалност / nur sg 'Unverschämtheit /П нахалост adv umg um'sonst нахалство n nur sg 'Unverschämtheit /17 нахапв|ам, -am (-ax) uv; нахап|я, -еш (-ах) v 1. 'anbeißen vt <2la> 2. (на много места) 'beißen v/ < 21 >, zer- 'beißen vt <21b> нахвърл|ям, *яш (-ях) uv; нахвърл|я, -иш (-их) v 1. (натрупвам) 'aufhäufen vt < а > 2. (разхвърлям) 'hinwerfen vt < 16 а >, her'umwerfen vt < 16 a > 3. skiz'zieren vt; ft скица 'eine 'Skizze 'machen; « ce sich stürzen vr (в in 4, върху auf 4) нахлув|ам, -аш (-ax) uv; нахлу|я, -еш (-х) V 1. 'eindringen vi < 27a/sn>, 'einströmen vi < ajsn > 2. (враг) 'ein¬ fallen vi <3a/s«> 3. (кръв, сълзи) 'steigen vi <23 jsn>; кръвта - а в главата ми das Blut steigt mir zu 'Kopfe; сълзи - ат в очите ми die 'Tränen 'steigen mir in die 'Augen O мисли [спомени] ~ ат в главата ми Ge'danken [Erinnerungen] 'drängen sich in 'meinem Kopf нахлузвам, -аш (-ax) uv; нахлуз|я, -иш (-их) V 'überziehen vi <32 а, h-g>, 'überstreifen vt <a>; ft чехли на краката си in Pan'toffeln 'schlüpfen vi <sn>; x шапката die 'Mütze [den Hut] 'aufstülpen < a > нахлуз|ям, -яш (-ях) uv = нахлузвам нахлупв|ам, -аш (-ах) uv; нахлуп|я, -иш (-их) V 'aufstülpen vt < а >, 'stülpen vt (на auf 4); « до веждите in die Stirne 'ziehen vt < 32, h - g > нахлуп|ям, -яш (-ях) uv = нахлупвам находшц|е п, -а pl 'Fundstätte /16 находк|а /, -и pl Fund т 1 находчив adj 'findig; (при отговор) 'schlagfertig находчиво adv ge'schickt находчивост/nur sg 'Findigkeit/11/sg, Ge'schick n 20/sg нахокв|а1И, -аш (-ax) uv; нахок[ам, -аш (-ах) v 'ausschimpfen vt < а >, 'auszan¬ ken vt < а >, 'schelten vt < 16 > нахраив|ам, -аш(-ах) uv; нахран|я, -иш (-их) V 1. zu 'essen 'geben vt <15> (някого jmdm.), be'wirten 2. (живот¬ ни) 'füttern vt, 'Futter 'geben (c mit 3); s ce sich satt 'essen v/ < 15; ge'gessen>; (животни) sich satt 'fressen vr < 15> нахут m nur sg Bot 'Kichererbsen /ЩР1 ' нахълта|ам, -аш (-ах) uv; нахълт1ам, -аш (-ах) V 'eindringen vi <27 а/sn> нацапв|ам, -аш (-ах) uv; нацап|ам, -аш (-ах) V 1, be'schmutzen vt <Ь> 2. übertr verunglimpfen vt <b> нацепв|ам, -аш (-ax) uv; нацеп|я, -иш (-их) V zer'kleinern vt < b >, 'spalten vt; я дърва Holz zer'kleinern ['spalten]; ft дъската на няколко места das Brett an 'mehreren 'Stellen 'spalten; s ce 'reißen vi <21/4« > нацйз|ъм, (-мът) m nur sg Hist, Pol Na'zismus m 11/sg национал[ен, -ни adj natio'nal; x доход Politök Nationaleinkommen
национализация 444 п 2i/sg; ~ на принадлежност Natio- nali'tät /17 национализация / nur sg Nationalisie¬ rung/ 17, Verstaatlichung /17 национализирам, -аш (-ах) uv, v natio¬ nalisieren vt < d >, verstaatlichen vt <b> национализъм (-мът) m nur sg Natio¬ nalismus m 11 /sg националист m, -и pl Nationalist m 8 националистйч|ен, -ни и. националис¬ тически adj nationalistisch нацноналноосвободител|ен, -ни adj na¬ tionale Be'freiungs-; ~ на борба na¬ tionaler Be'freiungskampf m 2; ~ но движение natio'nale Befreiungsbewe¬ gung/17 националност/ -и pl Nationali'täl/17 нацйст m, -и pl Pol 'Nazi m 6 нацистки adj Pol na'zistisch, 'Nazi- нацн|я/, -и p/Nati'on/16; Организация на обединените нации, А bk ООН Organisation / 17 der Vereinten Nationen, Abk UNO нацупв|ам, -аш (-ах) uv; нацуп|я, -иш (-их) V umg: ж устни 'einen 'Schmoll- mund 'machen, ein Ge'sicht 'ziehen <32, h-g>; s ce ein Ge'sicht'ziehen, 'schmollen vi <hb> нацупеи adj 'mürrisch, finster, 'mi߬ mutig нацепено adv mürrisch, 'mißmutig нацупеност / nur sg 'Mißmut m 1 /sg, 'Übellaunigkeit /17 нацупя t нацупвам нацьфтяв|ам, -аш (-ах) uv; нацъфт!я, -йш (-ях) V voll er'blühen vi < bJsn >, 'aufblühen vi < &/sn >; нацъфтял in 'voller 'Blüte 'stehend нацяло adv im 'ganzen, ganz начал|ен, -ни adj 'Anfangs-; ~ но учи¬ лище 'Unterstufe /16 начални|к m, -ци pl Chef m 6, 'Leiter m 4, 'Vorgesetzter m 7+; ж -отдел Ab'teilungsleiter; ж-влак 'Zugführer m 4; ж гара 'Bahnhofsvorsteher m 4; ж -цех Be'triebsleiter; Ab'teilungs¬ leiter; ж -щаб Mil 'Stabschef началнически adj 'Leiter-, Chef-, 'Vor¬ gesetzten- началннчк|а/, -и pl 'Chefin /18, 'Leite¬ rin /18, 'Vorgesetzte /19 начал|о n, -a pl I. nur sg 'Anfang m 2, Be'ginn m 1 /sg; от самото ж von 'Anfang an; в ~ ото на април 'Anfang A'pril; полагам ж за нещо den 'Grundstein für etw. 'legen 2. (основа) meist pl 'Grundlage /16; на коопе¬ ративни ~ i auf genossenschaftlicher 'Grundlage 3. Prin'zip n 20* od 31; ръководно ж 'Grundprinzip,'Grund¬ satz m 2; по ж im Prin'zip, 'grundsätz¬ lich началств!о n, -a pl umg 'Leitung / 17 началствув|ам, -аш (-ах) uv 'eine 'lei¬ tende 'Stellung 'einnehmen <16 a>, Chef sein vi < B > начев[ам, -аш (-ах) uv; начен|а, -еш (-ах) V volkst be'ginnen vt < 26 b > O ж сладкиша den 'Kuchen 'anschnei¬ den <21a, d-tl>; ж ново буре ein 'neues Faß 'anstechen < 16 a> начело adv an der 'Spitze ; ~ c ... mit... an der 'Spitze начена | начевам наченки nur pl 'Anfänge m 2jpl, 'Ur¬ sprung m 2 начервяв|ам, -аш (-ах) uv; начерв|я, -йш (-йх) V rot 'malen vt, rot 'machen vt; ж си устните sich die 'Lippen 'schminken vr; ж си бузите Rouge 'auflegen < a >; s ce sich 'schminken начерн|ям, -яш (-ях) uv; начерн|я, -иш (-их) V 1.'schwärzen vt, schwarz 'ma¬ chen vt 2. übertr 'anschwärzen vt < a > иачертйв|ам, -аш (-ах) uv; начерта |я, -еш (-х) v 1. 'zeichnen vr, 'fertigzeich¬ nen vt <a> 2. skiz'zieren vt 3. (план, задачи) 'vorzeichnen vt <a>, umrei¬ ßen vt <21b>, ent'werfen vt< 16b> иачертаии|е n, -я pl Bild n 21 начертая } начертавам начесв|ам, -аш (-ах) uv; наче|ша, -шеш (-сах) V 1. 'kratzen vt 2. (реша) 'käm¬ men vt 3. übertr umg (наругавам) den Kopf'waschen <4>
445 нашироко наместо adv 1. (по време) 'häufig, oft 2. (по място) dicht beieinander начет т nur sg Еш'Fehl betrag m 2 начета | начитам начетен adj 1. ge'bildet, be'lesen 2. Fin mit 'einem 'Fehlbetrag belastet начетеност f nur sg Be'lesenheit /17/sg начин m, -npll. 'Weise/16, Art/17 und 'Weise; по такъв ~ auf 'diese 'Weise; по никой ~ auf 'keinen Fall, auf 'keinerlei'Weise; по друг ~ auf'ande¬ re 'Weise; ~ на производство Pro¬ duktionsweise; ~ на употреба Ge- 'brauchsanweisung /17 2. Me'thode /16, Verfahren n 23 начинаещ adj be'ginnend; als Subst 'An¬ fänger m 4 начинани|е n, -я pl 'Vorhaben n 23, Unter'nehmung / 17, Initia'tive /16 начинател|ен, -ни adj Gramm 'inchoativ начйт|ам, -аш (-ах) mv; на|чета, -четеш (-четох) V 1. Fin' einen 'Fehlbetrag 'feststellen < а > (някого bei jmdm.) 2. volkst (наброявам) 'hinzählen vt <a> начудв|ам се, -аш се (-ах се) mv; на- чуд|я се, -иш се (-их се) v 'staunen vi <hb> (на 'über 4); не мога да му се начудя aus dem 'Staunen dar'über ['über ihn] gar nicht her'auskommen v/ <33 a/sn> начукв|ам, -аш (-ах) mv; начук|ам, -аш (-ах) V 1. 'einschlagen vt (в in 4) 2. (надробявам) zer'klopfen vt <b> начумерв|ам, -аш (-ах) mv; начумер|я, -иш (-их) V 'runzeln vr; ~ се die Stirn 'runzeln, ein 'mürrisches Ge'sicht 'ma¬ chen; небето се начумери der 'Himmel hat sich ver'finstert начумерен adj 'mürrisch, 'finster начумер|ям, -яш (-ях) mv = начумер- вам начупв|ам -аш (-ах) uv; начуп|я, -иш (-Hx)vl.in 'Stücke 'brechen vr<16> 2. (нещо неначенато) 'anbrechen vt < 16 a> 3. (правя на чупки) 'brechen начупен adj ge'brochen начуп|ям, -яш (-ях) mv = начупвам наш, -и pron poss 'unser; ~ ите die 'Unsrigen; на ~ гръб auf'unsere'Kos¬ ten; на ~ е място an 'unserer 'Stelle; не е ~ а работа das ist nicht 'unsere 'Sache, das geht uns nichts an нашарв|ам, -аш (-ах) mv; нашар|я, -иш (-их) V 1. bunt be'malen vt <b> 2. (бия) grün und blau 'schlagen vt nauiäpiHM, -яш (-ях) uv = нашарвам нашен|ец m, -ци pl 'Landsmann m 3, 'einer von uns нашенк|а / -и pl Landsmännin / 18, 'eine von uns нашенск|и adj 'heimatlich; no % nach 'unserem Brauch; той говори по ж er spricht in 'unserem Dia'lekt; в ^ o bei uns zu 'Hause нашенско n nur sg 'unsere 'Heimat fll/sg нашепв|ам, -аш (-ах) uv; нашепк|а, -еш (-ах) V 'flüstern vt; 'zuflüstern <a> (някому нещо jmdm. etw.) нашествени|к m, -ци pl 'Eindringling m 1 *,pl Invasoren нашестви|е n, -я pl 'Einfall m 2, 'Überfall m 2, 'Eindringen n 23/sg, Invasi'on/17 нашйбв|ам, -аш (-ах) mv; нашйб|ам, -аш (-ах) V 1. 'auspeitschen vt <а>, ver'prügeln vt <b> 2. (натъпквам) 'vollstopfen vt <a>; ä ceumg 1. (ям) sich 'vollfressen vr < 15 a > 2. (пия) sich 'vollaufen 'lassen vr <3jhb> нашив m nur sg volkst Sticke'rei / 17 нашйв|ам, -аш (-ах) uv; нашй|я, -еш (-х) V 1. 'nähen vt 2. volkst (бродирам) 'sticken vt, be'sticken vt < b > нашйвк|а/ -и pl 'Litze/16, 'Tresse/16 auch Mil; pl Mil Effekten pl нашййни|к m, -ци pl 'Halsband n 22 нашйр adv in die 'Breite; надлъж и ~ weit und breit нашироко adv 1. weit 2. (в помещение) ge'räumig 3. (подробно) des 'langen und 'breiten 4. (навсякъде) in 'großem 'Umfang, über'all O живея ~ auf 'großem 'Fuße 'leben vt <hb>; харча ~ großzügig mit dem Geld 'umgehen vi < 13/i« >; надълго и ~ des'langen und 'breiten
нашумявам 446 нашумяв|ам, -аш (-ах) uv; нашум|я, -йш (-ях) V 'Aufsehen er'regen < b >; нашумяла пиеса 'Aufsehen erregen¬ des Stück n 20 нашъпв1ам, -аш (-ах) uv; нашъпн|а, -еш (-ах) V = нашепвам нащрек adv auf der Hut; - съм auf der Hut sein v/ < B > нащръквам, -аш (-ах) uv; нащръкн|а. -еш (-ах) V sich 'sträuben vr нащърбен adj 'schartig; (стъкло) 'an¬ geschlagen нащърбяв|ам, -аш (-ах) uv; нащърб|я, -йш (-йх) V 'schartig 'machen vt\ (стък¬ ло) 'anschlagen vi < 4 а > наигьрб|ям, -яш (-ях) uv = нащър- бявам наяве adv 'wirklich; излизам ~ an den Tag 'kommen vi < 33/sw > наяден adj 'angebissen; - зъб 'fauler Zahn m 2, Zahn mit 'einem Loch наяжд|ам, -аш (-ах) uv; на|ям, -ядеш (-ядох) V 1. (отхапвам) 'anbeißen vr < 21а > 2. (вземам от ядене) 'anfan¬ gen vi < 2 аjhb > zu 'essen (нещо von etw. 3); « се 1. (човек) sich satt 'essen vr <15; ge'ge$sen>; (животно) sich satt 'fressen vr < 15 > 2. umg (зъб) 'anfangen zu 'faulen наяждан|е n, -ия pl 'Sattessen n 23/sg наякв|ам, -am (-ax) uv; наякн|а, -еш (-ах) v 1. (ставам силен) stark 'werden vi <18jsn> 2. volkst (раста) 'groß 'werden, 'wachsen vi < 4/sn > наям t наяждам не Partikel 1. (като отговор на въпрос) nein; студент ли си? - . bist du Stu- 'dent? nein. 2. (при отричане на част на изречението) nicht; той ~ говори добре er spricht nicht gut 3. (във връзка с неопределйтелен член) kein; той ~ е добър ученик er ist kein 'guter 'Schüler O едва ли - 'beinahe, fast; ~ тй е работа a) das geht dich nichts an b) (при учудване) das kannst du dir nicht'vorstellen; ~ щеш ли'plötzlich; съвсем ~ ganz und gar nicht, auf 'keinen Fall неапетйт|ен, -ни adj 'unappetitlich не|бе n, -беса pl 'Himmel m 4; звездно x 'Sternenhimmel; x то се заоблача- ва der 'Himmel be'zieht [be'wölkt] sich; ясно x 'klarer 'Himmel; разлика от x то до земята 'himmelweiter 'Unter¬ schied; възнасям до х то in den 'Him¬ mel 'heben vt <14>; като гръм от ясно х wie ein Blitz aus 'heiterem 'Himmel; като че от x то падна er ist wie vom 'Himmel ge'fallen; в седмото x im 'siebenten 'Himmel; под открй- то x 'unter 'freiem 'Himmel неб|ен, -ни adj Ling 'Gaumen-, pala'tal; ~ ни съгласни pala'tale Konso- 'nanten m 8 jpl небес|еи, -ни adj 1. 'Himmels-; ä свод Himmelsgewölbe n 23; ~ но тяло 'Himmelskörper m 4; ~ на механика 'Himmelsmechanik f\ljsg\ ~но цар¬ ство 'Himmelreich n 20 2. (цвят) 'him¬ melblau 3. (прекрасен) 'himmlisch небесносин adj 'himmelblau небетшекер m nur sg 'Kandiszucker m 4/sg небивал adj nicht ge'sehen, nicht ’dage- wesen небнвалиц|а /, -и pl Phantasterei / 17; разказвам ~ и die 'unwahrscheinlich¬ sten 'Dinge er'zählen < b > небйл adj: бйли и ~ и 'wahre und er- 'fundene; als Subst било и ~ o 'Mögli¬ ches und 'Unmögliches небитие n nur sg Phil 'Nichtsein n 23/sg, Nichts n неблаговйд|ен, -ни adj 'unschön неблагодар|ен, -ни adj 'undankbar неблагодарни|к m, -ци pl 'undankbarer Mensch m 8 неблагодарниц[а / -и pl 'undankbare Frau/17 неблагодарност f nur sg 'Undank m 1 jsg, 'Undankbarkeit /1 Ijsg неблагозвучен, -ни adj 'mißtönend, 'mißklingend неблагозвучие n nur sg 'Mißklang m 2 неблагонадежден, -ни adj 'unzuver¬ lässig
447 невменяемост неблагонадеждност / nur sg 'Unzuver¬ lässigkeil / П/sg неблагонамерен adj 'übelwollend, 'un¬ lauter неблагополучия, -ни adj 'mißlich, 'un¬ günstig неблагоприлйч|ен, -ни adj ‘unschicklich, 'ungehörig, 'unanständig неблагоприлячн|е n, -я pl 'Unanständig¬ keit / 17/sg, 'Unschicklichkeit / 17/sg неблагоприят ен, -ни adj 'ungünstig неблагоразумия, -ни adj 'unvernünftig неблагоразумие n nur sg 'Unvernunft /12/* неблагороден, -ни adj 'unedel, 'unfein, 'unehrenhaft O - ни метали 'Nicht¬ edelmetalle n 20 */pl неблагоскл6н|ен, -ни adj nicht 'wohl¬ wollend неблагосклонност / nur sg ‘Fehlen n 23/sg von 'Wohlwollen небо n, небеса pl - небе небоеспособ ен, -ни adj nicht 'kampf¬ fähig, 'kampfunfähig небоеспособност / nur sg 'Kampfun/a- higkeit /17 /sg небосвод m nur sg и. небосклон m nur sg 'Himmelszelt n 20 небостъргач nt, -и pl 'Wolkenkratzer m 4 небран adj nicht 'abgeerntet O нами¬ рам се в - o лозе übertr in der 'Tinte 'sitzen vi <saß, ge'sessen/Aö> небреж|ен, -ни adj 1. 'nachlässig 2. (снизходителен) herablassend небрежност / nur sg 'Nachlässigkeit /17/* иебръснат adj 'unrasiert небце n, -та pl 'Gaumen m 4 неваж|ен, -ни adj 'unwichtig невалнд1ен, -ни adj 'ungültig неведение n nur sg = неосведоменост иеведиаж и. неведнъж adv nicht nur 'einmal, öfter неведом adj 'unverständlich, ge'heimnis- voll невеж adj 'ungebildet, ‘unwissend иевеж|а/, -и pV Unwissender m 7+ {f\ 9), 'Ungebildeter m 7 + (f 19); Igno'rant m 8 невежествен adj = невеж невежество n nur sg 'Unwissenheit / 17/jg, 'Ungebildetheit / 17/*; Igno- 'rantentum n 23/sg невежлнв adj 'unhöflich иевежлнвост f nur sg 'Unhöflichkcit /17 невен m, -и pl 'Ringelblume /16 не|вереи, -вярна, -верни adj I. 'un¬ richtig, 'unwahr, falsch; - вярно дви¬ жение 'falsche Be'wegung /17 2. (не¬ сигурен) 'unsicher 3. (коварен) 'heim¬ tückisch 4. (изневеряваш) 'untreu, 'treulos O - верни Тома 'ungläubiger 'Thomas неверие n nur sg 'Unglaube rn 7a/* неверни| кт, -цир/l. 'Ungläubiger m7+ 2. (който изневерява) 'Treuloser m7+ неверност / nur sg I. 'Unrichtigkeit / 17/* 2. (ненадеждност) 'Unzuver¬ lässigkeit / 17/* 3. (изневяра) 'Un¬ treue /16/* невероят|еи, -ни adj 'unwahrscheinlich невероятност / nur sg 'Unwahrschein¬ lichkeit /11/sg невесел adj 'mißmutig, 'unlustig невеста /, -и pl I. (при сватба) Braut /14 2. (млада жена) 'junge Frau/17 3. (съпруга) Frau невестулка /, -и pl 'Wiesel n 23 иеветествен adj nicht 'stofflich, 'un¬ körperlich иевзискател|еи, -ни adj 1. 'anspruchslos 2. (не строг) nicht streng невзискателност / nur sg 'Anspruchs¬ losigkeit /17 /sg невзрач|ен, -ни adj 'unansehnlich иевзрачност f nur sg 'Unansehnlichkeit /17/* невиделица /: из ~ od от - 'unver¬ hofft, 'unerwartet невйдим adj 'unsichtbar невиждан adj 1. nie 'dagewesen 2. (учуд¬ ващ) erstaunlich невйи|ен, -ни adj 'unschuldig невйяност f nur sg 'Unschuld / 17/sg невменяем adj ‘unzurechnungsfähig невменяемост/nur sg 'Unzurechnungs¬ fähigkeit /17/sg
невмешателство 448 невмешателство п пит 5g Nichteinmi¬ schung/ 17(в in 4) невнимание п nursg 'Unaufmerksamkeit /17/sg,'Unachtsamkeit/17; по ~ aus Ver'sehen невнимателен, -ни adj 'unaufmerksam, 'unachtsam невнимателност / nur sg — невнимание невнят|ен,-ни adj 'undeutlich невол|ен, -ни adj 1. 'unwillkürlich, 'unge¬ wollt 2. volksi (нещастен) 'unglücklich неволник m, -ци pl 1. 'Unglücklicher w7f2. (затворник) 'Gefangener m 7+ неволнишки adj Ge'fangenen- неволно adj 'unwillkürlich, 'ohne es zu 'wollen невол|я/,-и/?/'Unglück «20, 'Notlage /16, Be'drängnis/13,Not/I4 Ono » 'notgedrungen невралгйч|ен, -ни adj neu'ralgisch auch übertr; ~ на точка neu’ralgischer Punkt m 1 невралгйчност / nur sg neu'ralgischer Cha'rakler; c ~ neu'ralgisch невралгм|я/, -и pl Neural’gie/ 16a неврастенй|к nt, -ци pl Neurasth'eniker m 4 неврастении|ен, -ни adj neurasth'enisch неврастенйч|ка /, -и pl Neurasth'enike- rin /18 неврастения f nur sg Neurasthe'nie/16a невредйм adj 'unversehrt невредймост / nur sg 'Unversehrtheit /17/sg невредни|к m, -ци pl volkst 'Taugenichts nt 1 невреля-некипели nur pl umg 'dummes Zeug n 20 невроз|а/, -и pl Neu'rose /16 невроло|г m, -зи pl Neuro'loge m 7 неврологичен, -ни adj neurologisch неврология fnur sg Neurolo'gie /16 a jsg невропатоло{г m, -зи pl Neuropatho- 'löge nt 7 невропатологнч|ен, -ни adj neuropa- tho'logisch невропатология / nur sg Neuropatho- lo'gie /16 a/sg невръст|еи, -ни adj 'minderjährig, klein невъзвратим adj unwiederbringlich, unersetzlich невъзвращен|ец m, -ци pl Emi’grant m 8, 'Flüchtling nt 1* невъздържан adj 1. (избухлив) 'unbe¬ herrscht 2. (неограничен) 'unmäßig, 'haltlos O имам ~ език 'eine 'lose 'Zunge 'haben <A> невъздържание n nur sg 'Unmäöigkeit /17Sg, 'Haltlosigkeit / 17/sg невъздържаност / nur sg 1. (избухлй- вост) 'Unbeherrschtheit /17/sg 2. (нео- граниченост) 'Unmäßigkeit / \ljsg, 'Haltlosigkeit /17 jsg невъзмож|сн, -ни adj 'unmöglich auch übertr невъзможност / nur sg 'Unmöglichkeit flVsg невъзмутим adj unerschütterlich, ge¬ lassen иевъзмутймост / nur sg Uner'schütter- lichkeit / 17/sg, Gelassenheit /17jsg невъзпитан adj 'ungezogen, schlecht er- 'zogen, 'unerzogen невъзпйгганост /nur sg 'Ungezogenheit /17, 'Unerzogenheit/17/5g невъзлрнемчйв adj 1. nicht 'aufnahme¬ fähig, begriffsstutzig 2. Med im'mun /(за 'gegen 4) невъзпрнемчнвост / nur sg 1. Begriffs¬ stutzigkeit/ 17 2. A/edlmmuni'tät/(за 'gegen 4) невъобразйм adj 'unvorstellbar, un- 'denkbar невъоръжен adj 'unbewaffnet O c ~ o око mit 'bloßem 'Auge невяра /nur sg 'Unglaube nt 7 a невярване n nur sg 'Unglaube m 7a; за ~ e es ist nicht zu 'glauben невярност / nur sg 1. 'Unrichtigkeit / 17, 'Falschheit / 17 2. (изневяра) 'Untreue / 16/sg нев|яста / -ести pl = невеста нега / nur sg 'Wonne /16 негасен adj 'ungelöscht; ~ а вар 'unge¬ löschter Kalk m 1 негатив m, -и pl 'Negativ « 20*
449 недоброжелател негатив|ен, -ни adj 'negativ негатйвност / nur sg Negativi'tät /17 негде adv = няхъде негладкост /, -и pl 'Unebenheit / 17 неглад!ък, -ки adj 'uneben негласен, -ни adj I. 'unausgesprochen 2. (таен) 'heimlich негласно adv 1. 'schweigend 2. (тайно) 'heimlich неглиже adv 1. im Negli'ge, nicht 'ange¬ zogen 2. als Subst Negli'ge n 24, 'Mor¬ genrock m .2 неглнжйр|ам, -am (-ax) uv, v vernach¬ lässigen vt <b> негов pron pass sein; ~ а милост Hist 'Seine 'Gnaden негод|ен, -ни adj I. untauglich (за für 4) 2. (неупотребяем) 'unbrauchbar, un¬ benutzbar (за für 4) O x за ядене [пиене] ungenießbar; x за военна служба ’wehrdienstuntauglich; х за работа 'arbeitsunfähig негодни|к т, -ци pl 1. 'Taugenichts т 1 2. (неспособен) 'Nichtsnutz т 1 нег6дниц|а /, -и pl = негодник негодност/nur sg 1. 'Untauglichkeit/17 2. (негоден за употреба) 'Unbrauch¬ barkeit /17, 'Unbenutzbarkeit /17 негодув|ам, -аш (-ах) uv em'pört [ent'rüstetj sein vi <B> (от 'über 4) негодуваме и, -ия pl = негодувание негодувание п, -я pl Em'pörung / 17, Ent'rüstung f 17/sg негодй|й (- ят) т, -и pl 'Taugenichts т 1, Ha'lunke т 7 негол|ям, -еми adj nicht sehr groß негостолюбив и. негостоприемен, -ни adj 'ungastlich, 'unwirtlich неграмотен, - ни adj 1. des 'Lesens und 'Schreibens 'unkundig 2. (прост) übertr 'ungebildet, primi'tiv 3. als Subst 'Anal¬ phabet m 8 неграмотност / nur sg 1. Analpha'be- tentum n 22*/sg 2. übertr 'Unwissenheit /17/sg, 'Unbildung /17 нег|ър m, -ри pl 'Neger m 4 иегьрк)а /, -и pl 'Negerin / 18 негърски adj 'Neger- негърче n, -та pl 'Negerlein n 23 недав|ен, -ни u. недавнаш|ен, -ни adj 'neuerlich недалеко, недалеч и. недалече adv 'un¬ weit, in der 'Nähe, nicht fern недалеч|ен, -ни adj nicht fern недалновиден, -ни adj nicht 'weit¬ sichtig, 'kurzsichtig недвижим adj 'unbeweglich; - имот Immo'bilien pl недвижимост/nur sg ' U nbeweglichkei t f\7/sg недвусмислен adj 'unzweideutig недвусмисленост / nur sg 'Unzwei¬ deutigkeit /17 неде[ен, -йни adj 'inaktiv недееспособен, -ни adj akti'onsunfähig, 'handl ungsunfahig недей sg, -те pl 1. tu [tut] es nicht 2. als Partikel zur Bildung negierter Impera¬ tivformen: ~ да спиш! schlaf nicht! недействителен, -ни adj 1. (неистинен) 'unwirklich 2. (невалйден) 'ungültig, 'nichtig; обявявам за x für 'ungültig ['nichtig] er'klären vt < b > неделен, -ни adj 'sonntäglich, 'Sonn¬ tags-; x ден 'Sonntag m 1* неделикатен, -ни adj nicht sehr deli'kat [be'hutsam] неделим adj 1. (неотделим) untrenn¬ bar; -v а част unbrennbarer Bestand¬ teil m 1 2. (неразделим) 'unteilbar неделимост / nur sg 'Unteilbarkeit f 17/sg неделник m, -ци pl Rel 'Predigten¬ sammlung/ 17 недел]я/, -и pl\. 'Sonntag m 1 * 2. volkst (седмица) 'Woche /16 недеятел|ен, -ни adj = недеен недисциплиниран adj 'undiszipliniert неднсцнплннйраиост/nur sg 'Undiszip¬ liniertheit /17 недоблнжйм adj un'nahbar недобре adv 1. nicht gut; чувствувам се - ich 'fühle mich nicht besonders gut 2. (не съвсем) nicht ganz недоброжелател (-ят) m, -и pl ein 'mi߬ günstig gestimmter Mensch m 8 29 Wtb. Bulg-Dt.
недоброжелателен 450 недоброжелател|еи, -ни 'mißgünstig недоброжелателств[о и, -а pl 'Mißgunst /17/5* , недоброкачествен adj 'minderwertig, von 'minderer Quali'tät недоброкачественост / nur sg 'Minder¬ wertigkeit / 17/5* недобросъвестен, -ни adj 1. (човек) 'unzuverlässig 2. (работа) 'nachlässig, ge'schludert недобросъвестност / nur sg 1. (човек) 'Unzuverlässigkeit / 17 2. (работа) 'Nachlässigkeit / 17, 'Ungenauigkeit /17 иедоб|ър, -ри adj 1. (лош) schlecht, nicht gut 2. (зъл) 'böse, 'schlecht 3. (чув¬ ство) 'ungut недовери|е n nur sg 'Mißtrauen n 23/sg, 'Argwohn m 1 jsg недоверчив adj 'mißtrauisch, 'arg¬ wöhnisch недоверчивост f nur sg 'Mißtrauen n 23/5*, 'Argwohn m 1 /sg недовйжд|ам, -аш (-ах) uv; недо|вйдя, -видиш (-видях) V nicht gut 'sehen 'können vt <36fhb> недоволен, -ни adj 'unzufrieden (от mit 3) недоволник m, -ци pl 'ewig 'Unzufrie¬ dener ml* недоволнице/, -и pl 'ewig 'Unzufriede¬ ne/ 19 недов6лств|о n, -a pl 'Unzufriedenheit / 17/r* (от mit 3) недоволствув|ам, -аш (-ах) uv 'unzu¬ frieden sein vi < В > (от mit 3) недов|рял, -рели adj nicht gar недовършен adj 'unvollendet, nicht 'fertig недоглед|ен, -ни adj unübersehbar недоглеждам, -аш (-ах) uv; недог- лед|ам, -аш (-ах) v 1. nicht 'sehen vt < 19 >, nicht be'merken vt < b > 2. (не внимавам) nicht 'aufpassen vi < a > недоглеждаме и, -ия pl 'Unauf¬ merksamkeit/ 17/5*, Ver'sehen n 23; no s aus Ver'sehen, aus 'Unaufmerksam¬ keit недодялан adj 1. nicht zu 'Ende bearbei¬ tet 2. übertr 'ungehobelt; дърво ~ o 'ungehobelter Klotz m 2 недодяланост/лиг sg 'Ungehobeltheit /17/5*, 'Grobheit/17 недоз|рял, -рели adj 'unreif недоязказаи adj 1. nicht zu 'Ende gesprochen 2. übertr 'halbgesprochen недоймъ|к m, -ци pl 'Mangel m 5 недоказан adj 'unbewiesen, nicht be'wiesen иедоказаност / nur sg 'Unbewiesenheit /17/5*; Jur 'Mangel m 5 an Be'weisen; no ~ 'wegen Mangels an Be'weisen недокоснат adj unberührt недоловим adj kaum 'spürbar недомислен adj 'unbedacht, nicht zu 'Ende ge'dacht недомисли|е n, -я pl 'Unbedachtheit /17/5* недомлъвк|а / -и pl 'Andeutung /17 недоносен adj 1. nicht ganz 'aus¬ getragen; ~o дете 'Frühgeburt/17 2. (дреха) nicht ganz 'abgetragen недоносче n, -та pl 1. Frühgeburt /17 2. übertr 'totgeborenes Kind n 21 недооценк| а /, -и pl Unter'schätzung/17 недооценяв|ам, -аш (-ах) uv; недооце- н|я, -йш (-йх) у nicht 'richtig 'einschät¬ zen vt <a>, unter'schätzen vt <b> недопечен adj 1. (тесто) nicht ‘durch¬ gebacken 2. (кафе, фъстъци) nicht 'durchgeröstet 3. (месо) nicht durch¬ gebraten недопнеан adj nicht zu 'Ende geschrie¬ ben недопит adj nicht 'ausgetrunken недопустим adj 'unzulässig недопустимост/nur sg 'Unzulässigkeit /17/5* недоразбран adj 'unverstanden, nicht 'richtig ver'standen недоразвит adj 1. nicht voll ent'wickelt 2. (неразвит) 'unterentwickelt недоразумение n, -я pl 'Mißverständnis n 27 недорас|ъл, -ли adj 1. noch nicht ge'nügend ge'wachsen 2. übertr nicht
451 нежа ge'wachsen, zu klein недосегаем adj unerreichbar недосетлйв adj begriffsstutzig, 'schwer¬ fällig недосетлйвост / nur sg Begriffsstutzig¬ keit/ П/sg недосещан|е n, -ия pl 'Mangel nt 5 an 'Scharfsinn, Begriffsstutzigkeit f\l/sg недоспал adj 'unausgeschlafen недоепйване n 'Mangel m 5 an Schlaf недостагь|к m, -ци pl 1. (сла- 6ocT)'Mangel m 5 2. (грешка) 'Fehler m 43. (несъвършенство) 'Unvollkom¬ menheit / 17/sg 4. (липса) 'Fehlen n 23/sg 5. Fin 'Fehlbetrag m 2 недостатъчен, -ни adj 1. 'ungenügend 2. (със слабости) 'mangelhaft недостатъчност / nur sg 'Mangel m 5 (на an 4), 'Fehlen n 23/sg недостиг m nur sg 1. 'Mangel m 5 (на an 4)2. Fin 'Fehlbetrag m 2, 'Defizit n 20* недостйг|ам, -аш (-ах) uv nicht 'ausrei¬ chen vZ < a/hb > O нещо ми ~a etw. fehlt mir недостижйм adj ~ недосегаем недостижймост / nur sg 'Unerreichbar¬ keit fil/sg недостовер|ен, -ни adj 'unglaubhaft недостоверност / nur sg 'Zweifelhaftig¬ keit f\l/sg, 'Unglaubhaftigkeit/Mjsg недостоен, -йни adj 'unwürdig (за 2) недостойно adv 'unwürdig недостъпен, -ни adj 1. (непристъпен) 'unzugänglich 2. (въздържан) un'nah- bar 3. (неразбираем) 'unverständlich 4. Hdl unerschwinglich; ~ на цена unerschwinglicher Preis m 1 недостъпност / nur sg 1. (непристъп¬ ност) 'Unzugänglichkeit / 17/sg 2. (въздържаност) Unnahbarkeit / ll/sg 3. (неразбираемост) 'Unver¬ ständlichkeit / 17/5g 4. Hdl Uner¬ schwinglichkeit /17/sg недоумение n nur sg 1. Be'fremden n 23/sg 2. (учудване) 'Staunen n 23/sg; изпитвам - Be'fremden emp'finden <27b>, 'staunen v/ <hb>3. (колеба¬ ние) 'Schwanken n 23/sg, 'Zweifel m 4 недоумявам, -аш (-ах) uv 1, be'fremdet sein vZ <B> 2. (учудвам се) 'staunen vZ <hb>, sich 'wundern vr 3. (колебая се) 'schwanken vZ <hb> недоумяване n nur sg = недоумение недоучен adj halb ge'bildet, nicht 'fertig 'ausgebildet недохранен adj 'unterernährt недочув|ам, -аш (-ах) uv; недочу|я, -еш (-х) V 'schwerhörig sein vZ <B>, schlecht 'hören vZ <hb> недочул adj: чул- ~ er hat es 'läuten 'hören, aber nicht zu'sammenschlagen недочуя Iнедочувам недояжд|ам си, -аш си (-ах си) uv; недо|ям си, -ядеш си (-ядох си) v sich nicht 'satt essen vr < 15, 'satt gegessen > недояждан|е n, -ия pl 'schlechte Er'näh- rung/17/sg; Med 'Unterernährung; от ä 'wegen 'Unterernährung не доям сн t не дояж дам си недра nur pl Schoß m 2; 'Inneres n 26+/sg auch übertr недружелюбен, -ни adj 'unfreundlich, nicht 'umgänglich недружелюбност/nur sg 'U nfreundlich- keit /17 недъ|г m, -зи pl Ge'brechen n 23 auch übertr недъгав adj ge'brechlich недъгавост / nur sg Gebrechlichkeit fWsg недълготра1ен, -йни adj 1. nicht 'dauer¬ haft 2. (което се разваля бързо) nicht 'lange 'haltbar неедиак|ъв, -ви adj 'ungleich, 'verschie¬ denartig нееднократен, -ни adj wiederholt нееднократно adv wiederholt, 'mehr¬ mals, nicht nur 'einmal нееднороден, -ни adj 'ungleich, ver¬ schiedenartig неестествен adj 1. 'unnatürlich auch übertr 2. (неистински) 'unecht неестественост f nur sg 'Unnatürlichkeit /17 неестетйч|ен, -ни adj 'unästhetisch неж|а, -иш (-йх) uv Streicheln vt.
нежелан 452 umschmeicheln vt <b> нежелан adj 'unerwünscht нежелание n nur sg 'Unlust/12, 'Wider¬ wille nt 7 a jsg нежелателен, -ни adj 'unerwünscht, 'unliebsam нежели Konj veralt als; als ob; an'stelle неж|ен, -ни adj 1. zart; ~ на кожа 'zarte Haut/14; ~ но здраве 'zarte Gesund¬ heit /1 7/sgi ~ но момиче 'zartes 'Mäd¬ chen n 23; s пол 'zartes Ge'schlecht n 21 2. (ласкав) 'zärtlich; « съпруг 'zärtli¬ cher 'Ehemann m 3 O ~ на възраст 'zartes ' Kindesaller n 23 неженен adj 'unverheiratet, 'ledig auch amtl нежианеспос6б|ен, -ни adj 'lebensunfä¬ hig нежизнеспособност f nur sg 'Lebensun¬ fähigkeit /17 jsg иежнт m nur sg volkst 1. Bot Porst m 1 2. Myth 'Wandergeist m 3 a нежнич|а, -иш (-их) uv Schmusen vi <hb> нежност /, -и/>/ 1. 'Zartheit f\7/sg 2. (ласкавост) 'Zärtlichkeit /17 иезабав|ен, -ни adj 'unverzüglich незабвен adj = незабравим незабележим adj 'unmerklich пезабележймо adv 'unmerklich, kaum Spürbar незабележйтел|ен, -ни adj 'nicht auffal¬ lend, durch nichts 'auffallend незабелязан adj 'unbemerkt незабравим adj 'unvergeßlich незабравк|а/ -и pl Bot Vergißmein¬ nicht n 20 незавиден, -ни adj nicht beneidenswert незавйсим adj 'unabhängig незавйсимо adv 'unabhängig; ~ от това, че... 'unabhängig 'davon, daß..., 'abgesehen 'davon, daß ... независимост fnur sg 'Unabhängigkeit /17/5* незавършен adj 'unvollendet незавършеност/nur sg 'Unvollendetheit /17/sg, 'Unvollkommenheit /17/sg незадоволен adj 'unbefriedigt незадоволеност / nur sg 'Unbefriedigt¬ sein n 23/sg незадоволйтел|ен, -ни adj 'unbefriedi¬ gend незадоволство n nur sg 'Unzufrieden¬ heit/ 17/sg незадължйтел|ен, -ни adj 1. (доброво¬ лен) 'freiwillig 2. (учебни предмети) nicht obliga'torisch, fakulta'tiv 3. Hdl 'unverbindlich незает adj 1. (място) 'unbesetzt, frei 2. (човек) nicht beschäftigt, frei незаетост / nur sg 'Nichtbeschäftigung /17/sg незаздрав|ял, -ели adj nicht ge'heilt, nicht ver'wachsen; «а рана 'offene 'Wunde/16 незаинтересован adj 'uninteressiert (от an J) незаинтересованост / nur sg 'Uninte¬ ressiertheit/ 17/sg (от an 4) незакон|ен, -ни adj 'ungesetzlich; Jur illegi'tim; ~ но дете veralt 'uneheliches Kind n 21 незаконно adv 'ungesetzlich незаконност / nur sg 'Ungesetzlichkeit /П незаконороден adj veralt 'unehelich незаличим adj 'unauslöschlich незаменйм adj unersetzlich, unersetz¬ bar незанимател|ен, -ни adj 'uninteressant, 'langweilig незапалим adj 'nicht 'brennbar, 'feu¬ erfest; ~ а материя 'feuerfestes Mate- ri'al n 31 незаплануван adj 'außerplanmäßig незапомнен adj 'unvordenklich, 'uralt; от ~ и времена aus 'unvordenklichen 'Zeiten незасегнат adj 1. 'unberührt auch übertr 2. (невредйм) 'unversehrt незаслужен adj L 'unverdient 2. (без вина) 'unverschuldet незаслужено adv 1. 'unverdient 2. (не¬ винно) 'unschuldig незачнт|ам, -аш (-ax) uv, незач|ета, -етеш (-етох) v miß'achten vt <b>,
453 неизчерпаем 'nichtachten vt < а > незачитане п nur sg 'Nichtachtung / Mjsg, 'Mißachtung незащитен adj 'ungeschützt, 'schutzlos; ~ от вятъра nicht 'windgeschützt незван adj 'ungerufen, 'ungeladen нездрав adj 'ungesund нездравословен, -ни adj gesundheits¬ schädlich, 'ungesund иезем|ен, -ни adj 'überirdisch, 'himm¬ lisch незлобйв adj 'gutmütig незна|еи, -йни ud/'unbekannt; ~ йният войн der 'unbekannte So'ldat m 8 незнайност f nur sg 'Ungewißheit/1 Ijsg незиаии|е я, -я pl 'Unwissenheit f Mjsg, 'Unkenntnis / 13/sg; по [поради] * aus 'Unwissenheit, 'unwissentlich незначйтел|ен, -ни adj 'unbedeutend, belanglos, geringfügig незр|ял, -ели adj 'unreif незрялост /nur sg 'Unreife f 16 неизбежен, -ни adj 'unvermeidlich, 'un¬ vermeidbar, 'unausweichlich неизбежност/nur sg 'Unvermeidbarkeit /17/sg, 'Unausweichlichkeit /17jsg неизбродйм adj 'endlos неизброим adj 'zahllos неизвестен, -ни adj 'unbekannt; ~ но als Sübst Math 'Unbekannte /19 неизвестност /, -и pl 'Ungewißheit / 17/sg; в ~ съм ver'schoüen sein vi <B> неизгоден, -ни adj 'ungünstig неиздържан adj nicht gelungen, nicht gut ge'macht ненаказан adj 1. nicht 'ausgesprochen, 'unausgesprochen 2. (нейзказен) 'un¬ sagbar нейзказен, -ни adj 'unsagbar неизкореним adj fest ver'wurzelt * неизлечим adj 'unheilbar нензлечймост / nur sg 'Unheilbarkeit / 17 jsg неизличим adj = незаличим неизменен, -ни adj 1. 'unveränderlich, beständig; übertr unabänderlich 2. Math konstant неизменен adj 'unverändert неизменим adj 'unveränderlich неизменност f nur sg 'Unveränderlicll- keit/17/sg; übertr Unab'änderlichkeit / 17/sg неизменяем adj = неизменим неизмерим adj 1. un'meßbar 2. übertr unermeßlich неизмерймост f nur sg übertr Uner'meß- lichkeil / 17/sg ‘неи:1н6с|ен, -ни adj Hdl 'unvorteilhaft, 'nachteilig 2неизн6сен adj noch nicht 'abgetragen, nicht 'abgenutzt неизпйтан adj t. (чувство) noch nicht er'lebt 2. (ученик) noch nicht ge'prüft 3. Tech noch nicht er'probt неизползван adj 'unbenutzt, 'ungenutzt неизправ|ен, -ни adj 1. be'schädigt, ka’pult 2. (човек) nicht ge'wissenhaft неизправност/nur sg beschädigter 'Zu¬ stand m 2; нещо ев ~ etw. ist nicht in 'Ordnung неизпълнени|е л, -я pl 1. 'Nichterfüllung / 17/sg 2. (неизвършване) Unter¬ lassung/ 17 неизпълним adj 1. unerfüllbar 2. (неиз- вършим) nicht 'ausführbar неизразим adj 'unaussprechlich, unsag¬ bar неизразймост / nur sg UnSagbarkeit / 17 /sg неизразителен, -ни adj nicht 'aus¬ drucksvoll, 'ausdruckslos неизразйтелиост / nur sg 'Ausdrucks- losigkeit / iljsg неизречен adj = неизказан неизследван adj nicht er'forscht, 'uner¬ forscht неизтосцен adj 'unerschöpft, nicht erSchöpft неизтощйм adj unerschöpflich; (човек) unverwüstlich неизцелйм и. неизцерйм adj — неизле¬ чим неизцернмост/nur sg = нензлечймост неизчерпаем adj unerschöpflich, un¬ versiegbar
неизчерпателен 454 неизчерпател|ен, -ни 'unvollständig, nicht erschöpfend неизчислим adj 'unzählig, un'zählbar неизяснен adj 'ungeklärt неимоверен, -ни adj un'glaublich, 'un¬ wahrscheinlich неимовериост / nur sg ’Unwahrschein- lichkeit /17 /sg не|аш, -йна, -йно, -йни pron poss ihr неннтерес|еи, «ни adj 'uninteressant нейскрен adj 'unaufrichtig неискреност / nur sg 'Unaufrichtigkeit /17/sg нейстин|а /, *и pl 'Unwahrheit/17jsg неистов adj 'stürmisch, 'ungestüm нейде adv — някъде нейсе Partikel nun ja нека Partikel zur Bildung von Imperativ¬ formen: - влезе 'möge er her'einkom- men; - да отйдем laß [laßt] uns 'hinge¬ hen; - само да посмее! soll er es nur 'wagen!; - дойде утре er soll 'morgen 'kommen; така - да бъде so sei es некадърен, -ни adj 'unfähig некадърни|к m, -ци pl 'Stümper m 4, 'unfähiger Mensch m 8 некадърност/, -и pl 'Unfähigkeit/11 jsg неканен adj 'ungeladen, 'ungebeten неквалифннйран adj 'unqualißziert неколкогодйш|еи, -ни adj 'mehrjährig неколкоднев|ен, -ни adj 'mehrtägig неколкократен adj 'mehrfach неколкокрйтио adv ‘mehrmals иеколкомесечен, -ни adj 'mehrmonatig неколкостотин adj 'mehrere 'Hundert неколкочасов adj 'mehrstündig неколцина пит 'einige, 'mehrere некомпетентен, -ни adj 'inkompetent некооперйран adj nicht vergenossen¬ schaftlicht некоректен, -ни adj 'unkorrekt некоректност / nur sg 'Unkorrektheit / 17/jg некороновак adj 'ungekrönt некраейв adj 'unschön некреднтоспос0б|ен, -ни adj kreditun¬ fähig некроло[г m, -зи pl I. 'Nachruf m I, 'Nekro'log m l* 2. (съобщение за умрял) 'Todesanzeige /16 нскропол m, -и pl Nekro'pole /16 нектар m nur sg 'Nektar m 1 */sg некултурни, -ни adj 'unkultiviert, kul'turlos, 'ungebildet нелегал|еи, -ни adj 'illegal нелегалност / nur sg Illegali'tät /; ми¬ навам в - in die Illegali'tät 'gehen vi < 13 /sn> нелеп adj 'unsinnig, 'sinnlos нелепост f nur sg 'Unsinn m I /sg, 'Sinn¬ losigkeit /17 неловко adj 'peinlich, ver'legen; - мие es ist mir 'peinlich, ich bin ver'legen неловкост f nur sg I, Verlegenheit / 17/sg-, c тези думи той причини всеобща - mit 'diesen 'Worten be'wirkte er 'allgemeine Verlegenheit 2. 'Peinlichkeit / \l/sg; той разбра - та на положението си er be'griff die 'Peinlichkeit 'seiner 'Lage 3. (несръч- ност) 'Ungeschicktheit f \ljsg нелов|ък, -ки adj 1. (несръчен) 'unge¬ schickt 2. (неудобен) 'peinlich нелогйч|ен, -ни adj 'unlogisch иелогйчност / nur sg 'Unlogisches n 26+/sg иелойл|ен, -ни adj 'illoyal, 'nicht loyal нелюбез|ен, -ни adj 'unfreundlich нелюбезност f nur sg 'Unfreundlichkeit /17 нелюбйм adj 'ungeliebt немаи-какво adv: от - aus 'Langeweile немай-къде adv: до - bis 'dorthinaus; от -weil es nicht 'anders gehl, weil man nicht 'anders kann немалко adv nicht 'wenig немара f nur sg = небрежност немарксистки adj 'unmarxistisch немарлив adj = небрежен немарлйвост f nur sg = небрежност немйр|н, -иш (-йх) uv sich nicht 'küm¬ mern vr (за um 4) нем|ец m, -ци pl 'Deutscher ml* нем|ея, -ееш (-ях) uv 'schweigen vi <23/hb> stumm sein vi <B> немйл adj 'ungeliebt, ver'lassen; - -не-
455 необозрим драг ver'stoßen, 'heimatlos немилост / nur sg 'Ungnade / 16jsg; изпадам в ~ in 'Ungnade 'fallen vt < 3 a fsn > немилостив adj 'unbarmherzig неминуем adj 'unvermeidlich, 'unum¬ gänglich немйр|ен, -ни adj 'unruhig, 'ausgelassen, 'lebhaft, 'quecksilbrig немйрни|к m, -ци pl 'unruhiger Geist m 3 a, 'Quecksilber n 23/sg übertr немнрств|о. л, -a pl 'Lebhaftigkeit /17jsg, 'Quecksilbrigkeit / \ljsg немислим adj 'undenkbar немит adj 'ungewaschen немкйн|я/ -и pl 'Deutsche/ 19 немного adv nicht viel, ein 'bißchen, ein 'wenig неморален, -ни adj 'unmoralisch немотйяf nur sg 'Armut/, 'Elend n 20jsg немощ / nur sg 'Kraftlosigkeit / 17, 'Schwäche /16 jsg немощ ен, -ни adj 'kraftlos, schwach немощност / nur sg = немощ немски adj deutsch Немско veralt 'Deutschland od Öster¬ reich немузнкал|ен, -ни adj 'unmusikalisch немц6нк[а/, -и pl umg veralt 'Deutsche /19 ненавйжд|ам, -аш (-ах) uv 'hassen vt, verabscheuen vt < b > ненавист/nur sg Haß m \/sg, 'Abscheu m 1/sg ненавист ен, -ни adj ver'haßt ненавистни|k m, -ци pl 'Hasser m 4 ненавремен ен, -ни adj 1. (не в опреде¬ лено време) nicht 'zeitgemäß, nicht zur 'rechten Zeit, nicht 'rechtzeitig 2. (не¬ уместен) 'unpassend ненаглед|ам се, -аш се (-ах се) v: да му се ~ аш es ist 'eine 'Augenweide, man kann sich 'daran nicht 'satt sehen ненаглед|ен, -ни adj 'herzallerliebst; (хубав) 'wunderschön ненаде|ен, -йни adj 'unverhofft, 'unver¬ mutet ненадежд|ен, -ни adj 'unzuverlässig; 'unverläßlich, 'unsicher ненадейно adv 'unverhofft, 'unerwartet ненадейност / nur sg 'Unverhofftheit /17/sg, 'Plötzlichkeit / 17/sg ненадминат adj 'unübertroffen ненаказуем adj nicht 'strafbar ненакьрнен adj 'unverletzt неиакърнйм adj unverletzbar ненамеса / nur sg 'Nichteinmischung /17; ~ във вътрешните работи 'Nichteinmischung in die 'inneren 'An¬ gelegenheiten ненападение n nur sg: договор за ~ Nichtangriffspakt m 1 неналит adj volkst von dem noch nicht ge- 'trunken 'wurde; ~ а вода 'Wasser n 23, von dem noch nicht ge'trunken 'wurde ненарушим adj 'unverletzlich, 'unver¬ brüchlich ненарушймост / nur sg 'Unzerstörbar¬ keit/ 17/sg, 'Unverletzlichkeit /17/sg ненаселен adj 'unbewohnt, 'unbesiedelt ‘ненаситен adj 'ungesättigt auch Chem 2ненасйт|ен, -ни adj unersättlich ненасйтнн|к m, -ци pl 'Nimmersatt m 1 ненаситност / nur sg Unersättlichkeit /17/sg ненауч|ен, -ни adj 'unwissenschaftlich ненормал|ен, -ни adj 'unnormal, 'anor¬ mal неиорм&лмост /, -и pl Abnormi'tät /17 неиуж|ен, -ни adj 'unnötig необезпокояван adj 'ungestört необелен adj 'ungeschält необикновен adj 'ungewöhnlich необитаем adj 1. 'unbewohnbar 2. (не- обитаван) 'unbewohnt необича1ен, -йни adj = необикновен необичайност /nur sg 'Ungewöhnliches n 26+ необлагаем adj nicht be'legbar, 'unbe¬ legbar (c mit 3) необлечен adj 1. umg nicht 'ordentlich 'angezogen 2. (гол) niqht 'angezogen необмйслен adj 'unbedacht, 'unüberlegt необмйсленост / -и pl 'Unbedachtheit / 17/sg, 'Unüberlegtheit / 17/sg необозрйм adj unübersehbar
необорим 456 необорим adj 1. (неопровержим) unwi¬ derlegbar 2. (непреодолим) unüber¬ windlich необоснован adj 'unbegründet необоснованост/ nur sg 'Unbegründet¬ heit /17 /sg необработен 'unbearbeitet; - а земя 'Brachland n 22/sg необразован adj 'ungebildet необръснат adj 'unrasiert необуздан adj 'unbändig, 'zügellos необузданост/ nur sg 'Ungezügeltheit f\l/sgy 'Zügellosigkeit / \l/sg необут adj 'barfuß; ~ и крака 'bloße 'Füße m 2/pl необучен adj 'unausgebildet, nicht 'aus¬ gebildet необхватни, -ни adj unermeßlich необхватиост / nur sg Unüber'sehbar- keit /17jsg необходим adj 1. 'notwendig, 'nötig 2. (крайно нужен) unerläßlich, 'un¬ umgänglich O нещо ми e ~ o ich be'nötige ('brauche] etw. необходимост/nur sg 'Notwendigkeit/ 17; нещо е от жизнена - etw. ist lebens¬ notwendig; чувствувам - от нещо etw. 'nötig 'brauchen; no ~ 'notwendigerweise; предмети от първа ~ 'Gegenstände m 2/pl des 'täglichen Be'darfs необщйтел|ен, -ни kontaktarm, 'un¬ gesellig необщйтелност / nur sg Kon'taktarmut /, 'Ungeselligkeit /11 jsg необясним adj 'unerklärlich необят|еи, -ни adj 'endlos weit, un¬ ermeßlich, 'unendlich groß необятност / nur sg Uner'meßlichkeit /17 неограничен adj 'unbegrenzt, 'unbe¬ schränkt неограниченост/nur sg 'Unbeschränkt¬ heit /17jsg, 'Unbegrenztheit /11/sg неодобрение n, -я pl 'Mißbilligung неодобрйтел|ен, -ни adj 'mißbilligend неодушевен adj 'unbelebt auch Gramm; 'leblos неодушевеност/ nur sg 'Unbelebtheit /17/sg auch Gramm; 'Leblosigkeit/11/sg неодялан adj 1. 'unbehauen, nicht ge- 'glättet 2. übertr 'ungehobelt, 'unge¬ schliffen, grob неожънат adj nicht 'abgeerntet неокачествйм adj unqualifi'zierbar иеокончйтел|ен, -ни adj nicht 'endgültig неокосеи adj nicht 'abgemähl неолйт m nur sg 'Neolithikum n 23/sg неолйт|ен, -ни adj neo'lithisch иеологйз|ъм (-мът) m, -и pl Neolo'gis- mus m 11 неомъжена adj (für 'Frauen) 'unverhei¬ ratet, 'ledig неон m nur sg 'Neon n 24/sg неонов adj 'Neon- неопетнен adj 'unbefleckt неопечен adj roh; (тестб) 'ungebacken, noch nicht ge'backen неописуем adj 'unbeschreiblich ие6пит|ен, -ни adj 'unerfahren неопитност / nur sg 'Unerfahrenheit fW/sg ' неопнтомен adj ’ungezähmt, wild неоползотворен adj 'ungenutzt неоправдан adj 1. 'ungerechtfertigt, 'un¬ begründet 2. Jur nicht 'freigesprochen иеоправен adj 1. (неподреден) 'unordent¬ lich, nicht in 'Ordnung ge'brachl; ~ o легло 'ungemachtes Bett n 25 2. (не¬ уреден) nicht ge'regelt; - и сметки 'unbeglichene 'Rechnungenf\l/sg неопраи adj nicht ge'waschen, 'schmut¬ zig; ~ o момче 'Junge m 7 mit 'schmutzigen 'Sachen неопределен adj 'unbestimmt, 'ungewiß; ~ член Gramm 'unbestimmter Ar- 'tikel m 4; ~ o наклонение Gramm 'Infinitiv m 1* неопределеност / nur sg 'Unbestimmt¬ heit f\l/sgauch Gramm, 'Ungewißheit /17/ag неопределйм adj 'unbestimmbar, 'unde¬ finierbar неопределнтсл|еи, -ни adj Gramm inde- fi'nit, Indefi'nit-; - но местонмение Indefinitpronomen n 23
457 непогрешим неопровержим adj unwiderlegbar неопровержймост / nur sg Unwider'leg- barkeit/17/sg неорганизиран adj 'unorganisiert, nicht organisiert неорганизираност / nur sg 'Unorgani- siertheit /17/sg неорганйч|ен, -ни adj 'anorganisch; ~ на химия 'anorganische Che'mie /16 a/sg неорганйчески adj - неорганичен неорнентйран adj 1. 'unorientiert, 'keine Orien'tienmg besitzend 2. übertr (не- оправящ се) sich nicht zu'rechtfmdend O ~ и ветрове 'Winde m 1 Ipl aus 'unterschiedlichen 'Richtungen неосведомен adj nicht unterrichtet, 'uninformiert неосведоменост f nur sg 'Uninformiert¬ heit / 17/$g, 'Unkenntnis /13/4g неосветен adj 'unbeleuchtet неосезаем adj ’unmerklich; kaum 'merk¬ lich неосквернен adj = неопетнен неоснователен, -ни adj 'unbegründet, 'grundlos неоспорим adj 'unbestreitbar, 'unstreitig неосъзнат adj 'unbewußt; класово ~ nicht 'klassenbewußl, ohne 'Klassenbe¬ wußtsein неосъществим adj unreali'sierbar, nicht 'durchführbar неотвратйм adj unab'wendbar неотвратимост f nur sg Unab'wendbar- keit flljsg, Unabwendbares n 26+/sg неотдавна adv 'unlängst, vor 'kurzer Zeit, 'neulich, vor 'kurzem неотдавнашен, -ни adj 'kürzlich, 'neu¬ lich неотзивчйв adj 'ungefällig, nicht entge¬ genkommend неотклон|ен, -ни adj beständig, 'unent¬ wegt неотклонение n nur sg Jur. мерки за ~ 'Maßnahmen / 16/p/ zum terminge¬ rechten Erscheinen des 'Angeklagten vor Ge'richt неотклонно adv 1. 'unentwegt 2. (точно) strikt неотколе adv volkst 'kürzlich, 'neulich неотколеш|ен, -ни adj volkst 'kürzlich, neulich неотложен, -ни adj unaufschiebbar, 'dringlich неотлъчен, -ни adj 'unzertrennlich; (постоянен) -'ständig неотменим adj unwiderruflich, unab¬ änderlich неотменймост / nur sg Unabänderlich¬ keit/17/5g неотменно adv unabänderlich неотоплен adj 'ungeheizt неотразйм adj 1. 'keinen 'Widerstand 'duldend 2. (неоспорим) unwiderleg¬ lich 3. (овладяващ) unwiderstehlich неотскоро adv seit 'einiger Zeit неотстъпен, -ни adj 'unablässig неотстъпчйв adj 'unnachgiebig неотчуждаем adj nicht zu ent'eignend неофициален, -ни adj 'inoffiziell неоформен adj 1. (незавършен) nicht 'abgeschlossen, nicht voll'endet 2. (неу¬ реден) nicht in 'Ordnung ge'bracht неохота / nur sg 'Unlust / 12 неохотно adv 'unlustig, 'ungern, 'unwil¬ lig неохранен adj 'ungenügend er'nährt, 'mager неохранен adj 'unbewacht неоценен adj falsch 'eingeschätzt, un¬ ter'schätzt неоценйм adj 'unschätzbar неочакван adj 'unerwartet, 'unverhofft непйпнат adj 'unberührt непйсан adj 'ungeschrieben; ~ закон 'ungeschriebenes Ge'setz n 20 неплатежоспособен, -ни adj 'zahlungs¬ unfähig неплатен adj nicht be'zahlt, 'unbezahlt неплодород|ен, -ни adj 'unfruchtbar неплодородие n nur sg 'Unfruchtbarkeit / П/sg; (неурожай) 'Mißernte /16 иепобедйм adj unbesiegbar непобедймост/nur sg Unbe'siegbarkeit fi'l/sg иеповторйм adj 'einmalig непогрешйм adj 'unfehlbar
неподатлив 458 неподатлив adj unbe'einflußbar неподвижен, -ни adj 'unbeweglich; ~ на звезда 'Fixstern т 1; ж поглед 'starrer Blick т 1 неподвйжност/nur sg 'Unbeweglichkeit / M/sg неподготвен adj 1. 'unvorbereitet 2. nicht qualin'ziert неподдържан adj 1. nicht ge'pflegt, 'un¬ gepflegt 2. Tech nicht ge'wartet 3. (без поддръжка) nicht unterstützt неподкуп|ен, -ни adj 'unbestechlich неподкупност / nur sg 'Unbestechlich¬ keit / \7/sg нелодозйран adj 'unvermutet неподплатен adj 'ungefüttert неподправен adj 'unverfälscht неподражаем adj 'unnachahmlich неподсъд ен, -ни adj Jur nicht der 'Zuständigkeit ... unterliegend; ж на Окръжния съд nicht der 'Zuständig¬ keit des Bezirksgerichts unterliegend неподсъдност/nur sg Jur Nichtzustän¬ digkeit /17/sg неподчинение n, -я pl 'Unbotmäßigkeit / 17/sg, 'Ungehorsam m 1 */sg непозволен adj 'unerlaubt, nicht ge- 'statlet непознаваем adj 'unkenntlich, uner¬ kennbar непознат adj 'unbekannt; als Subst 'Un¬ bekannter ml*', ~ a als Subst 'Unbe¬ kannte /19 непоквйрен adj 'unverdorben непоклатим и. непоколебим adj uner¬ schütterlich непоколебимост / nur sg UnerSchüller- lichkeit / M/sg непокбр ен, -ни adj 'ungehorsam непокорен 'ungebrochen, nicht be'siegt непокорност/nur sg и. непокбрствЮ n, -a pl 'Ungehorsam m 1*1 sg непокътнат adj 'unberührt непокътнатост f nur sg 'Unberührtheit f 11/sg, 'Unversehrtheit/ \l/sg непоносйм adj 'unerträglich нспоносймост/nur sg Uner'träglichkeit fM/sg, 'Unerträgliches n 26+ непонят|ен,-ни aJ;'unverständlich, 'un¬ begreiflich непоправйм adj nicht wieder 'gutzuma¬ chend; irrepa'rabel непопуляр ен, -ни adj 1. 'unpopulär кепороч|ен, -ни adj 1. 'unschuldig, 'sau¬ ber 2. (безупречен) 'untadelig, 'tadel¬ los, 'makellos непорочност / nur sg 'Makellosigkeit /11/sg непорядъчен, -ни adj 'unordentlich непосветен adj nicht 'eingeweiht (в in 4) нелосйл|ен, -ни adj die 'Kräfte über- 'steigend, 'übermenschlich непоследовйтел|ен, -ни adj 1. 'inkonse¬ quent 2. (нередовен) nicht der 'Reihen¬ folge entsprechend, 'unregelmäßig; в s ред in 'unregelmäßiger 'Reihenfolge непоследователност / nur sg 1. 'In¬ konsequenz/17 2. (нередовност) 'Un¬ regelmäßigkeit /17 непослушен, -ни adj 'ungehorsam, 'un¬ folgsam, 'ungezogen непослушник m, -ци pl umg 'ungezoge¬ ner 'Junge m 7 непослушника /, -и pl umg 'ungezoge¬ nes 'Mädchen n 23 иепослушност / nur sg 'Ungehorsam m I */sg, 'Unfolgsamkeit / 11/sg, 'Un¬ gezogenheit / M/sg непосред|ен, -ни u. непосредствен adj 1. unmittelbar 2. (пряк) di'rekt непосредственост/nur sg 'Unmittelbar¬ keit /17/sg, Di'reklheit / M/sg непостйж|ен, -ни u. непостижим adj 'un¬ erreichbar непостижймост / nur sg 'Unerreichbar¬ keit / M/sg непостоянен, -ни adj 'unbeständig auch übertr; veränderlich непостоянств|о n, -a pl 'Unbeständig¬ keit fM/sg непотреб|ен, -ни adj 'unnötig, entbehr¬ lich, 'unnütz непохвйт|ен, -ни adj 'ungeschickt, 'un¬ beholfen непохватност /nur sg 'Ungeschicktheit fM/sg, 'Unbeholfenheit / M/sg
459 неприкосновен непочтен adj 1. 'unehrenhaft 2. (нечес¬ тен) 'unehrlich непочтеност f nur sg I. 'Unehrenhaftig- keit/17/sg 2. (нечестност) 'Unehrlich¬ keit / \lfsg непочтйтел|ен, -ни adj 'unehrerbietig, re'spektlos, 'ehrfurchtslos неправ adj 1. (неверен) 'unwahr; в това отношение той е ~ in 'dieser 'Hin¬ sicht hat er 'Unrecht 2. (несправедлив) 'ungerecht неправд!а/ -и pl 'Ungerechtigkeit /17, 'Unrecht n 20/sg неправдоподобен, -ни и. неправдйв adj nicht 'wahrheitsgetreu неправед|ен, -ни adj 1. 'sündig 2. (нес¬ праведлив) 'unrecht неправилен, -ни adj 1. 'unregelmäßig; ä триъгълник 'unregelmäßiges 'Dreieck n 20; - ни глаголи 'unregelmäßige 'Ver¬ ben n 25* 2. (погрешен) 'unrichtig, falsch неправилно adv 'unrichtig, falsch неправилност / -и pl 2. 'Unregelmäßig¬ keit/17 2. (погрешност) 'Falschheit / 17/sg, 'Unrichtigkeit /17 неправомерен, -ни adj Jur unrechtmä¬ ßig неправомерност / nur sg 'Unrechlmä- ßigkeit / \l/sg неправоспособен, -ни adj 'rechtsunfä¬ hig, nicht 'rechtsfähig неправоспособност/ nur sg' Rechlsun fa- higkeit/ 17/sg непразен, -ни adj 1. nicht ent'leert 2. volkst nur f (бременна) 'schwanger непрактйч|ен, -ни adj 'unpraktisch непран adj 'ungewaschen иепревземаем adj uneinnehmbar непреводйм adj 'unübersetzbar непреглед|ен, -ни adj 'unübersichtlich непрегл&дносг/nur sg 'Unübersichtlich¬ keit /11/sg непредвйден adj 'unvorhergesehen непредвидлйв adj nicht 'umsichtig, nicht vor'ausschauend непреднамерен adj 'unbeabsichtigt непреднамереност / nur sg 'Unabsicht¬ lichkeit / \l/sg непредотвратйм adj unab'wendbar непредпазлив adj 'unvorsichtig непредпазлйвост / nur sg 'Unvorsich¬ tigkeit /17 непредубеден adj 'unvoreingenommen непредубеденост / nur sg 'Unvoreinge¬ nommenheit / \l/sg непрежалйм adj unvergeßlich непреклонен, -ни adj 1. 'unbeugsam 2. (неумолим) 'unerbittlich непреклонност/nur sg 1. 'Unbeugsam¬ keil / ll/sg 2. (неумолймост) 'Uner¬ bittlichkeit / ]l/sg непрекъснат adj 1. 'ununterbrochen 2. kontinuierlich; - o производство [развитие] kontinuierliche Produkti- 'on/17 [Ent'Wicklung / 17] непрекъснатост f nur sg Kontinuität Л7/* . непременно adv 'unbedingt нелреодолйм adj 'unüberwindlich непреодолймост / nur sg 'Unüberwind- lichkeit /ll/sg непрестанен, -ни adj 'unaufhörlich, 'ständig непресторен adj 'aufrichtig, 'ehrlich непретенциозен, -ни adj 'anspruchslos непретенциозност / nur sg 'Anspruchs¬ losigkeit / П/sg непреход|ен, -ни adj Gramm intransitiv; ä глагол 'intransitives Verb n 25* неприветлйв adj 1. (човек) 'unfreundlich 2. (място) 'ungastlich неприветлйвост / nur sg 1. (на човек) 'Unfreundlichkeit / 17 2. (на място) 'Ungastlichkeit fMjsg непрнвйкнал adj nicht da'ran ge'wohnt, nicht ge'wöhnt (c an 4) непривйч|ен, -ни adj 'ungewohnt нспрнгбд|ен, -ни adj 'ungeeignet непригодност / nur sg 'Nichteignung /17, 'Unlauglichkeit /11/sg неприемлйв adj 'unannehmbar непризнат adj ver'kannt непризнател|ен, -ни adj 'undankbar непризнателност f nur sg 'Undank m 1 /sg неприкосновен adj unantastbar, 'unver¬ letzlich
неприкосновеност 460 неприкосновеност/nur sg 'Unantastbar¬ keit f \ljsg, 'Unverletzlichkeit/ П/sg неприкрит adj unverhohlen иеприлйч|еи, -ни adj 'unanständig, 'an¬ stößig неприлична n, -я pl 'Unanständigkeit /17/sg, 'Anstößigkeit / 17/sg неприложим adj 'unanwendbar непримирим adj 'unversöhnlich; - и противоречия 'unversöhnliche 'Wider¬ sprüche m 2 непримиримост/nur sg 'Unversöhnlich¬ keit /17 /sg непринуден adj 'ungezwungen непринуденост /nur sg 'Ungezwungen¬ heit / lljsg непристоен, -йни adj ungebührlich, 'un¬ anständig, 'unflätig непристъпен, -ни adj 1. 'unzugänglich 2. (връх) 'unbesteigbar 3. (крепост) uneinnehmbar неприсъствен adj 'arbeitsfrei; ~ ден 'arbeitsfreier Tag m 1 неприязнен adj 'feindselig неприязън/nur sg и. неприязненост/nur sg 'Feindseligkeit /17 неприятел (-ят) m, -и pl Feind m l неприятели ja / -и pl 'Feindin / 18 неприятелски adj 'feindlich неприятен, -ни adj 1. 'unangenehm 2. (неудобен) 'peinlich неприятност/, -и pl 'Unannehmlichkeit /17 непробиваем adj 'undurchdringlich непробуд|ен, -ни adj: * сън 'tiefer Schlaf m 1 /sg; übertr 'ewiger Schlaf непробудно adv tief, fest непроверен adj nicht über'prüft, nicht ge'prüfl непроветрен adj 'ungelüftet непрогледен, -ни adj 1. 'undurchdring¬ lich; » мрак 'undurchdringliche 'Fin¬ sternis / 13jsg; ~на нощ 'stockfin¬ stere Nacht /14 2. (непрозйрен) 'un¬ durchsichtig непродуктйв|ен, -ни adj 'unproduktiv непродуктйвиост/nur sg 'Unprodukti¬ vität /1 Ijsg непродължнтел!ен, -ни adj nicht 'lange 'dauernd, kurz непрозрачен, -ни adj 'undurchsichtig непронзводйтел|ен, -ни adj = непро¬ дуктивен иепрокопсан adj miß'raten, 'ungeraten непрокопсани|к nt, -ци pl 'Nichtsnutz m 1, 'Taugenichts m 1 непромокаем adj wasserundurchlässig, 'wasserdicht непроницаем adj 1. 'undurchsichtig 2. (мрак, мъгла) 'undurchdringlich auch übertr, ~ o лице 'undurchdringli¬ che'Miene/16; - за в!здух'luftdicht; ~ за вода 'wasserdicht непроннцаемост/ nursg 'Undurchdring¬ lichkeit /17 jsg непропорцнонал{ен, -ни adj 'unpropor¬ tional непростим adj 'unverzeihlich непроходим adj 1. (път) 'unwegsam 2. (гора) 'undurchdringlich; ~ и пъ¬ тища а) (пеша) 'unbegehbare 'Wege m l/р/['Straßen/16//)/] b) (c превозно средство) 'unbefahrbare 'Wege ['Stra¬ ßen] непроходимост/nursg 'Unwegsamkeit /17/sg непряк adj 'indirekt; - а реч Gramm 'indirekte 'Rede / 16/sg; ~ o допъл¬ нение Gramm 'indirektes Ob'jekt n 20 непушач m, -и pl 'Nichtraucher m 4; купе за ~ и 'Nichtraucherabteil n 20 непъл|ен, -ни adj 1. (не пълен) nicht ganz voll; ~ на чаша nicht ganz 'volles Glas n 22 2. (не цял) nicht ganz; ~ на седмица nicht ganz 'eine 'Woche 3. übertr (непълноценен) nicht 'voll¬ ständig, 'unvollständig непълнолетен, -ни adj 'minderjährig, nicht 'volljährig, 'unmündig непълнолетие n nur sg 'Minderjährigkeit /17jsg, 'Unmündigkeit/17jsg непълнота / nur sg 'Unvollständigkeit /17 /sg непълноценен, -ни adj nicht 'vollwertig неработ|ен, -ни adj: % ден 'arbeitsfreier Tag m 1
461 неруден неработоспос6б|ен, -ни adj 'arbeitsun¬ fähig неработоспособност / nur sg 'Arbeitsun¬ fähigkeit /17 Jsg нерав ен, -ни adj 1. (грапав) 'uneben, nicht glatt 2. (неравномерен) ungleich¬ mäßig; s пулс 'ungleichmäßiger Puls m 1; - но дишане 'ungleichmäßige 'Atmung/17 3. (нееднакъв) 'ungleich; ä бой 'ungleicher Kampf m 2 неравенств|о n, -a pl 1.'Ungleichheit /17/sg 2. Math 'Ungleichung /17 неравномерен, -ни adj 'ungleichmäßig иеравномерност /, -и pl 'Ungleichmä¬ ßigkeit /17 иеравноправие n nur sg 'Nichtgleichbe¬ rechtigung /11/sg нерадостен, -ни adj 'freudlos, 'unfroh неразбираем adj 'unverständlich неразборй|я /, -и pl Durchein'ander n 23jsg неразбран adj 1. 'unverstanden2. (свое¬ нравен) stur, 'starrköpfig 3. (неразби¬ раем) 'unverständlich неразвйт adj 'unentwickelt неразгадаем adj 'unergründlich иеразговорлйв и. неразговорчйв adj nicht ge'sprächig, 'schweigsam неразделен, -ни adj 'unzertrennlich неразделим adj 'unzertrennlich неразположен adj 1. 'unpäßlich 2. (без настроение) 'mißgestimmt, 'mißge¬ launt неразполож6нн|е n, -я pl I. 'Unpäßlich¬ keit /17 2. (лошо настроение) 'Mi߬ stimmung/17 неразрешен adj 1. 'ungelöst 2. (непоз¬ волен) 'unerlaubt неразрешим adj 1. 'unlösbar, 'unent¬ scheidbar 2. (непозволен) 'unstatthaft керазрйв|ен, -ни adj 'untrennbar, 'un¬ zerstörbar неразрушим adj 'unzerstörbar неразтребен adj 'unaufgeräumt неразум|ен, -ни adj 'unvernünftig нерв (-vr) m, -иpl Nerv m9od8; това ca само - ите das sind nur die 'Nerven; възпаление на - ите 'Nervenentzün¬ dung / 17; късам някому - ите jmdm. auf die 'Nerven 'gehen vi <13Jsn>; хващат ме ~ ите die Nerven ver'lieren <32 b>; човек c дебели - и ein Mensch m 8 mit 'star¬ ken 'Nerven нервен, -ни adj 1. 'Nerven-; ~ ни клетки 'Nervenzellen / 16//?/; ~ на система 'Nervensystem n 20*; ä възел 'Nervenknoten m 4, 'Ganglion n 28; я припадък 'Nervenzusammenbruch m 2 2. ner'vös; я човек ner'vöser Mensch » смях ner'vöses 'La¬ chen n 23Jsg; ж стомах ner'vöser 'Magen m 4 нервнр|ам, -аш (-ах) uv, v ner'vös 'machen vr; * ce ner'vös 'werden vi <18Jsn> нервнич|а, -иш (-их) uv ner'vös sein vi <B> нервност / nur sg Nervosi'tät /17Jsg иерв6з(ен, -ни adj ner'vös O -ни кюфтета umg sehr scharf ge'würzte Bou'letten /16//?/ нервозност / nur sg = нервност нерейл|ен, -ни adj 1. 'unreal 2. (не¬ действителен) 'irreal, 'unwirklich нереден, -ни adj 'unstatthaft, nicht er¬ laubt нередност/, -и pl 'Mißstand m 2 нередовен, -ни adj 1. (неточен)'ипех- akt, 'unpünktlich, 'unregelmäßig 2. (де¬ фектен) 'Ausschuß-, 'fehlerhaft; - на стока 'Ausschußware/16 C> има - ни документи 'seine Pa'piere sind nicht in 'Ordnung; водя * живот ein'unregel¬ mäßiges 'Leben 'führen нерез m, -и pl volkst (домашна свиня) 'Eber m 4 нерентабилен, -ни adj 'unrentabel, nicht ren'tabel нереитабйлност/nur sg 'Unrentabilität fWfsg нерешнтел|ен, -ни adj 'unentschlossen нерешителност / nur sg 'Unentschlos¬ senheit /17 jsg неруд|ен, -ни adj: ~ ни изкопаеми nicht zu den 'Erzen ge'hörende 'Bodenschät¬ ze/?/*
нерушим 462 иерушйм adj 'unverbrüchlich неръждаем adj 'rostfrei нерядко adj 'nicht 'selten, 'häufig неряд|ък, -Ku adj nicht 'selten несамостоятелни, -ни adj 'unselbstän¬ dig несамостоятелност / nur sg 'Unselb¬ ständigkeit /17/sg несбъднат adj 'unerfüllt не|свестеи, -свястна, -свестни adj 1. (в безсъзнание) 'ohnmächtig 2. (несвър¬ зан) wirr 3. (луд) 'wahnsinnig несвоевременен, -ни adj — ненавре¬ менен несвоевременно adv nicht 'rechtzeitig, nicht zur 'rechten Zeit несвойствен adj nicht 'eigen, fremd (на някого jmdm.); 'untypisch (на някого für jmdn.) несвързан adj wirr, 'ungereimt; zu'sam- menhangslos O ~ говор Ge'stammel n 23/sg, 'Stammeln и 23/sg несвършен adj 'unvollendet; минало ~ o време Gramm Ao'rist m 1; ~ вид Gramm 'imperfektiver ['unvollendeter] As'pekt m 1 несвяст / nur sg 'Ohnmacht / 17jsg, Bewußtlosigkeit/I7/sg; падам в ~ in 'Ohnmacht 'fallen vi <3 lsn>, be'wußtlos 'werden w < 18/sn> несгбвор m nur sg 'Uneinigkeit /17/5g несговор|еи, -ни adj 'uneinig несговорлйв и. несговорнйв adj 'unver¬ träglich, 'ungesellig несг6д|а /, -и pl 1. 'Schwierigkeit / 17, 'Unannehmlichkeit /17 2. (беда) 'Un¬ glück n 20 несгод|ен, -ни adj 'ungünstig несдържан adj 'unbeherrscht несдържаност / nur sg 'Unbeherrscht¬ heit /17 несериозен, -ни adj 1. 'unseriös 2. (ле- комйслен) 'leichtfertig 3. (неважен) nicht 'ernstzunehmend; това е ~ но das kann man nicht ernst 'nehmen 4. (хлапашки) 'kindisch; ти си » du bist ein 'Kindskopf m 2 uececep m, -и pl Neces'saire n 24; ~ за нокти 'Nagelnecessaire; ~ за бръс¬ нене Ra'siernecessaire; - за шевни принадлежности 'Nähnecessaire несетно adv 'unmerklich несйгур|ен, -ни adj 'unsicher несйгурпост / nur sg 'Unsicherheit /17 несмметрйч|ен, -ни adj 'asymmetrisch, 'unsymmetrisch неснметрйчност / nur sg Asymme'trie / 16a неснмпатйч|ен, -ни adj 'unsympathisch несимпатйчност / nur sg 'unsympathi¬ sches 'Wesen n 23 несистем|ен, -ни adj 'unsystematisch, nicht sy'stemhaft несклоняем adj Gramm 'undeklinierbar нескончаем adj 'endlos, nicht 'enden 'wollend нескопос|ен, -ни adj umg 'ungeschickt, 'schludrig, 'schusselig нескопосни|к m, -пи pl umg Mensch m 8 mit zwei 'linken 'Händen нескром|ен, -ни adj 1. 'unbescheiden 2. 'indiskret; x въпрос 'indiskrete 'Frage /16 нескромност/nur sg 1. 'Unbescheiden¬ heit / П/sg 2. 'Indiskretion /17 несломйм adj 'unbeugsam неслужил adj umg nicht ge'dient, 'unge¬ dient несмел adj 'schüchtern, 'ängstlich несменяем adj 'unauswechselbar, 'unab¬ lösbar, 'ständig несмет|ен, -ни adj 'unzählbar, 'zahllos; ~ на тълпа 'zahllose 'Menge / 16; ~ ни богатства 'unzählbare 'Reichtü- mer m 3/pl несмилаем adj 'unverdaulich несмислен adj 'unvernünftig несмущаван adj 'ungestört; (невъз- препятствуван) 'ungehindert иесн0с|еи, -ни adj 'unerträglich неспазване n nur sg 'Nichteinhaltung /17 неспане n nur sg 'Schlaflosigkeit f\1/sg, 'Mangel m 5 an Schlaf неспецифичен, -ни adj 'unspezifisch
463 несъстоятелен неспирен, -ни adj 'unaufhörlich, 'un¬ unterbrochen несподелен adj nicht ge'teilt, nicht er- 'widerl неспокоен, -ни adj 'unruhig; x дух 'unruhiger Geist nt l/sg O -йна съвест 'schlechtes Ge'wissen n 23 неспокойствие n nur sg 'Unruhe /16 несполук|а / -и pl 'Mißerfolg m 1, Mißlingen n 23/sg; той претърпя x er er'litt 'einen 'Mißerfolg; хта на мероприятието das Miß'lingen [der 'Mißerfolg] des Unternehmens несполучлив adj miß'lungen, miß'glückt неспособен, -ни adj 1. 'unfähig 2. (без¬ дарен) 'unbegabt неспособност / nur sg 'Unfähigkeit /17/* несправедлив adj 'ungerecht несправедливост / nur sg 'Ungerechtig¬ keit/ 17 несправян е n, -ия pl 'Nichtbewältigung f 17/sg; x c работата 'Nichtbewälti¬ gung der 'Arbeit несравнен и. несравним adj 'unver¬ gleichlich несрет|а / -и pl volkst 'Unglück n 20 несрет|ен, -ни adj volkst 'unglücklich несретнн|к m, -ци pl volkst 'Unglücksra¬ be m 7, 'Pechvogel m 5 несръчен, -ни adj 'ungeschickt, 'unbe¬ holfen несръчност/nur sg 'Ungeschick n 20/sg, 'Unbeholfenheit /17/sg нестинарк|а/ -и pl 'Feuertänzerin/18, Nesti'narka /15 нестро|ен, -йни adj\. 'ungeordnet 2. 'un¬ harmonisch несхватлйв adj begriffsstutzig несъблюдаване n nur sg 'Nichtbe¬ achtung / 17/sg, 'Nichteinhaltung / 17/sg несъвместим adj unver'einbar несъвместимост / nur sg Unvereinbar¬ keit f \l/sg несъвършен adj 'unvollkommen несъвършенств|о n, -a pl 'Unvollkom¬ menheit /17 несъгласен, -ни adj 1. nicht 'einverstan¬ den (c mit 3), 'uneinig 2. (несъгла- суван) nicht übereinstimmend, 'abwei¬ chend несъгласие n, -я pl 1. 'Uneinigkeit /17/*, Nichtübereinstimmung / 17 2. (раз¬ дор) Zwist m 1, 'Zwietracht /1 l/sg 3. (отказ) 'Ablehnung /17, Nicht'ein- verständnis n 27 несъгласуваност / nur sg 'mangelnde 'Abstimmung /17, Nichtübereinstim¬ mung/17 несъзнание n nur sg = несвяст несъзнателен, -ни adj 1. 'unbewußt 2. Pol nicht 'klassenbewußt, nicht be- 'wußt несънзмерйм adj nicht mit demselben Maß 'meßbar; inkommensurabel несъкрушнм adj 1. 'unzerstörbar, 'uner¬ schütterlich 2. (непобедим) 'unbesieg¬ bar; ~ а сила 'unbesiegbare Kraft/14 несъмнен adj 'unzweifelhaft, offensicht¬ lich несъмнено adv 'zweifellos несъобраз|ен, -ни ^'unbedacht, 'unan¬ gemessen несъобразен adj nicht übereinstim¬ mend, nicht 'abgestimmt (c mit 3) несъобразйтелен, -ни adj 'unüberlegt, nicht 'umsichtig, 'unbedacht; ~ но действие 'unüberlegte 'Handlung/17; x човек nicht 'umsichtiger ['unbe¬ dachter] Mensch m 8 несъобразйтелност/nur sg 'Unüberlegt¬ heit /17/sg, 'Unbedachtsamkeit/17/sg несъответствие n, -я pl Nichtüberein¬ stimmung/ 17, Nichtüber'einstimmen n 23/sg несъразмерен, -ни adj im Maß nicht übereinstimmend, 'unproportional несъразмерно adv 'unverhältnismäßig несъразмерност/, -и pl 'Unproportiona¬ lität/17 несъстоятелен, -ни adj 1. (беден) 'un¬ vermögend, unbemittelt 2. Hdl 'zah¬ lungsunfähig; ставам x Bankrott 'machen 3. übertr (неубедителен) nicht 'stichhaltig, 'haltlos
несъстоятелност 464 несъстоятелност / nur sg 1. Hdl 'Zah¬ lungsunfähigkeit /11/sg, Bank'rott m 1 2. übertr 'Haltlosigkeit / 1 Ijsg несъществен adj 'unwesentlich, belang¬ los нетактйм|ен, -ни adj 'taktlos нетактйчност /, -и pl 'Taktlosigkeit /17 нет|ен, -ни adj 'Netto-; - но тегло 'Net¬ togewicht n 20; ~ на сума 'Nettobe¬ trag m 2 нетл6н1ен, -ни adj 'unvergänglich нето adv 'netto неточ|ен, -ни adj 'ungenau, 'unexakt неточност f -и pl 'Ungenauigkeil /17, 'Unexaktheit / 11/sg нетра|ен, -йни adj 1. vergänglich 2. (бързо развалящ се) nicht 'lange 'halt¬ bar, nicht 'dauerhaft иетрудоспособ|ен, -ни adj 'arbeitsunfä¬ hig ^ нетрудоспособност/ nur sg 'Arbeitsun¬ fähigkeit /17 jsg нетьрпелйв adj 'ungeduldig нетьрпеливост / nur sg и. нетърпение n nur sg 'Ungeduld /12 нетърпим adj 1. 'unerträglich, nicht 'aus¬ zuhalten 2. (нетърпящ) 'unduldsam нетьрпймост / nur sg 1. 'Unerträglich¬ keit /11/sg 2. 'Unduldsamkeit/ 17/sg; проявявам - спрямо нещо'Unduld¬ samkeit gegen'über etw. an den Tag 'legen неубедителен, -ни adj nicht überzeu¬ gend неуважение n nur sg 'Nichtachtung / 1 Ifsg; Respektlosigkeit /17 неуважйтел|ен, -ни adj nicht 'triftig, nicht 'stichhaltig, 'inakzeptabel неуверен adj 'unsicher неуверен adj nicht über'zeugt неувереност / nur sg 'Unsicherheit / \l/sg неугаснм adj l. un'löschbar 2. übertr unauslöschlich неугледен, -ни adj 'unansehnlich неударен adj Ling 'unbetont, ak'zentlos неудач|ен, -ни adj = несполучлив неуд6б|еи, -ни adj 1. 'unbequem; ~ ни кресла 'unbequeme 'Sessel m 4 2. übertr (неприятен) 'unangenehm, 'peinlich; ~ но положение 'unangenehme ['peinliche] 'Lage /16 неудобно adv 1. 'unbequem; седя ~ 'un¬ bequem 'sitzen w <saß, ge'sessen/AA> 2. 'unangenehm, 'peinlich; чувствувам се ~ mir ist es 'unangenehm ['peinlich] неудобств[о n, -a pl I. 'Unbequemlich¬ keit / 17 2. übertr 'Unangenehmes n 26+/sg; «то на положението das 'Unangenehme der 'Lage; изпитвам ä es ist mir 'unangenehm неудовлетворен adj nicht be'friedigt, 'unbefriedigt неудовлетворение n nur sg 'Unbefrie¬ digtsein n 23jsgt 'Nichtbefriedigung / 17/sg; изпитвам ~ 'unbefriedigt sein vi" < В > (от von 3) неудовлетвореност / nur sg — неудо¬ влетворение неудовлетворйтел|ен, -ни adj 'unbefrie¬ digend неудоволствие n, -я pl 'Mißvergnügen n 23/sg неудържим adj I. unaufhaltsam 2. (чув¬ ства, смях) 'unbändig неузнаваем adj nicht 'wiederzuerken¬ nend, 'unkenntlich ge'worden неузнаваемост fnur sg 'Unkenntlichkeit / ll/sg\ до ~ bis zur 'Unkenntlichkeit кеуз|рял, -рели adj 'unreif, nicht reif неук adj 'ungebildet, 'unwissend неукрепнал adj noch schwach неукротйм adj 'unbezähmbar, 'unzähm¬ bar неулегнал adj noch nicht ge'festigt неуловим adj 1. unerreichbar, nicht 'faßbar^ 2. übertr kaum 'spürbar, kaum 'merklich; - за окото für das 'Auge kaum 'sichtbar; ~ за ухото kaum 'hörbar неумел adj непохватен неумение n nur sg = непохватност неумест|ен, -ни adj 'unangebracht неумолим adj uner'bittlich неумолймост / nur sg Unerbittlichkeit fWsg
465 нечестен неумор|ен, -ни и. неуморим adj 'uner¬ müdlich неуправй|я/, -и pl 'Mißwirtschaft f\ljsg неуравновесен adj 'unausgeglichen неуравновесеност / nur sg 'Unausgegli¬ chenheil /11/sg неуред|ен, -ни adj 'unordentlich неуреден adj schlecht ge'regelt, nicht ge'regelt неуредниla/, -и pl 'Unordnung/ M/sg, 'Mißstand m 2 неурожан (-ят) m nur sg 'Mißernte/16 неусет|ен, -ни adj 'unmerklich неуслужлйв adj nicht ge'fällig, 'ungefäl¬ lig неуспех m, -и pl 'Mißerfolg m l, Mißlingen n 23/sg; претърпявам ~ 'einen 'Mißerfolg er'leiden <21b, d-tt >; ~vr на акцията der 'Mißerfolg [das Miß'lingen] der Akti'on неуспеш|ен, -ни adj erfolglos, mißlun¬ gen неустановен adj 1. 'unbeständig 2. (не- констатйран) nicht 'festgestellt неустойк|а /, -и pl 1. (неспазване) 'Nichteinhaltung / 17/sg 2. (глоба) Konventionalstrafe /16 неустойчйв adj 'instabil, nicht sta'bil неустойчивост / nur sg 'Instabilität /17/5* неустрашим adj 'furchtlos, 'unerschrok- ken кеустрашймост/nur sg 'Furchtlosigkeit /\ljsg, 'Unerschrockenheit/11/sg неутеш|ен, -ни и. неутешим adj untröst¬ lich неутолим adj un'stillbar неутрал|ен, -ни adj neu'tral неутрализация f nur sg Neutrali'sierung /17 неутрализйр|ам, -аш (-ах) uv, v neutra¬ lisieren vt <d> неутралнзйране n nur sg = неутра¬ лизация неутралитет m nur sg Pol и. неутрал¬ ност / nur sg Neutralität /17 неутрон m, -и pl 'Neutron n 28 a неутрон|ен, -ни adj Neu'tronen- 30 Wtb. Bulg-Dt. неучтйв adj 'unhöflich неучтйвост / nur sg 'Unhöflichkeit /17 неуязвйм adj 'unverwundbar, 'unver¬ letzlich неуязвймост / nur sg 'Unverwundbar¬ keit /11/sg, 'Unverletzlichkeit / M/sg нефрйт m, -и pl Med Ne'phritis /17/5g, 'Nierenentzündung /17 нефт (-ът) m, nur sg 'Erdöl n 20 нефтен adj 'Erdöl-; ~ и изделия 'Erd¬ ölprodukte n 20//?/; ~ а промишле¬ ност 'Erdölindustrie /16 а; ~ а кула 'Bohrturm m 2; ~ залеж 'Erdöllager¬ stätte /16 нефтопреработвател|ен, -ни adj 'Erdöl- verarbeilungs-; « завод 'Erdölverar¬ beitungsbetrieb m 1 нефтопровод m, -и pl 'Erdölleitung/17, 'Pipeline /15 нефтопроизводнтел (-ят) m.-и p/'Erdöl- erzeuger m 4; страни- ~ и 'Erdöl- er'zeugende 'Länder n 22/pl нефтохимически adj 'erdölchemisch неха|еи, -йни adj 1. (небрежен) 'lieder¬ lich, 'nachlässig 2. (безгрижен)' sorg¬ los неханни|к m, -ци pl 1. (безгрижен чо¬ век) 'sorgloser Mensch m 8 2. (небре¬ жен човек) 'Liederjan m 1 нехайност/ nur sg и. нехайство n nur sg 'Sorglosigkeit /17 неха|я, -еш (-ях) uv 1. (не се грижа) sich nicht 'kümmern vr (за um 4) 2. (живея безгрижно) ein 'sorgloses 'Dasein.'füh¬ ren нехнгиенйч|ен, -ни adj 'unhygienisch нехранймайка m nur sg и. нехра¬ нимайко m, -вци pl 'Tunichtgut m 1, 'Nichtsnutz m 1, Taugenichts m 1 нецелесъобразен, -ни adj 'unzweckmä¬ ßig нецелесъобразност /, -и pl 'Unzweck¬ mäßigkeit / 17/sg нецензур|ен, -ни adj nicht sa'lonfähig, 'unanständig нечакан adj 'unerwartet нечест|ен, -ни adj 'unehrlich, 'unauf¬ richtig; 'unfair auch Sp ort
нечестив 466 нечестив adj 1. 'ehrlos 2. Rel 'gottlos; - ият als Subst der 'Leib'haftige m 7 нечестив |ец m, -ци pl 'Ehrloser m1+ нечестност / nur sg 'Unehrlichkeit / \l/sg,'Unaufrichtigkeit / \l/sg; Sport 'Unfairneß /11/sg 'нечетен adj 1. 'ungelesen 2. (неброен) 'ungezählt 2нечет|ен, -ни adj 1. 'unzählig 2. (циф¬ ри) 'ungerade нечетлив adj 'unleserlich неч|ий, -ия, -ие; -ии pron indef poss 'jemandes, 'irgendjemandes нечист adj 1. (мръсен) 'unsauber auch übertr; ~ и сделки 'unsaubere 'Ma¬ chenschaften pl [Geschäfte n 20/pl] 2. (нееднороден) nicht rein <0 - а сила volkst 'böser Geist m За; ~ а съвест 'schlechtes Ge'wissen n 23 нечмстопл£т|ен, -ни adj 'unsauber, 'un¬ rein нечистоти|я /, -и pl Schmutz m 1 /sg, Dreck m 1 /sg, Unrat m 1 /sg нечовеч|ен, -ни adj 'unmenschlich нечовешки adj 1. (свръхчовешки) 'über¬ menschlich 2. 'unmenschlich нечуван adj 1. noch nicht ge'hört2. (не¬ бивал) noch nicht 'dagewesen нечувствйтел|ен, -ни adj 'unempfindlich (към gegen'über J) нечувствйтелност f nur sg 'Unempfind¬ lichkeit / \l/sg (към gegen'über 3) нечут adj 1. 'ungehört 2. (още нечут) noch nicht ge'hört 3. (необикновен) uner'hört нещаст|еи, -ни adj 1. 'unglücklich 2. 'Un¬ glücks-; s случай 'Unglücksfall m 2 нешастн|е n, -я pl 1. 'Unglück n 20 2. (нещастен случай) 'Unglücksfall m 2 O за s 'unglücklicherweise нещастниIk m, -ци pl 'Unglücklicher m 7*, 'Unglücksmensch m 8, 'Unglücks¬ rabe m 7 нещйстниц|а / -и pl 'Unglückliche /19 нещат|ен, -ни adj 1. (неплатен) 'ehren¬ amtlich 2. (платен) 'außerplanmäßig 3. (хоноруван) Hono'rar-, 'freischaf¬ fend нещичко adj ein 'bißchen, 'etwas нещо n, неща pl 1. pron üide/'etwas 2. als Subst 'Sache /16 3. als adv 'ungefähr, 'annähernd O в реда на нещата е es ist ganz nor'mal нещяло n: щяло- ~ od щяло и ~ 'alles 'Mögliche, 'jede 'Kleinigkeit неявяване n, -ия pl 'Nichterscheinen n 23/sg, 'Abwesenheit /17/sg неяс|ен, -ни adj 'unklar, 'undeutlich; ~ но обяснение 'unklare Erläuterung /17; ä изговор'unklare ['undeutliche] 'Aussprache /16 неясност f -и pl и. неяснот а / -и pl 'Unklarheit /17 'ни Partikel nicht ein'mal, nicht ein, auch nicht ein; нямам ~ стотинка ich 'habe nicht ein'mal 'einen [nicht 'einen, auch nicht 'einen] 'Pfennig; - най- малко nicht im geringsten 2 ни Konj ~ ... <* 'weder... noch; ~ ние ~ вие 'weder wir noch ihr нибелунг m, -и pl meist pl 'Nibelungen m 8 jpl нив|а /, -и od нивя pl Feld n 21, 'Acker m 5 нйвга adv = никога ннвелацн0н!ен, -ни adj Nivel'iierungs- инвелаци|я /, -и pl Nivelle'ment n 24; übertr Nivellierung /17 нивелир m, -и pl Nivellierinstrument n 20; (либела) 'Wasserwaage /16 ннвелйр|ам, -аш (-ах) uv nivel'lieren vt <d> auch übertr нявелир6вк|а/, -и pl — нивелация hhbö n nur sg 1. Ni'veau n 24; жизнено ~ 'Lebensniveau; световно - 'Welt¬ niveau 2. (на вода) 'Wasserstand m 2 нйгде adv = никъде ние pron pers wir; къде [по; у] нас bei uns; между нас да си остане 'unter uns ge'sagt нмед|ин, -ни adj volkst ver'fiixt, ver¬ bucht; по - но време zu 'einer 'un¬ möglichen Zeit нй|жа, -жеш (-зах) uv 1. 'auffädeln vt <a>2. (думи) anein'anderreihen vt <a> O s броеницата den'Rosen-
467 нишадър kranz 'herbeten <a>; x се 'nach¬ einander erscheinen vi < 23b/sn > низ (-ът) m, -и od -ове pl и. нйз|а/ -и pl 1. 'Kette / 16, 'Reihe / 16 2. (венец) Kranz m 2 иизин|а/, -й pl 1. Geogr 'Tiefebene/16, 'Niederung/17 2. nur pl 'arme 'Volks¬ schichten / 11/pl 'untere Schichten низко adv ‘niedrig, ge'mein нязкопоклон|ен, -ни adj 'kriecherisch, unterwürfig низкопоклбнничество n nur sg u. ннзкопоклонство n nur sg Unterwür¬ figkeit /17 низов adj 'untere; ~ и ръководители Funktionäre m 1 *jpl der 'unteren 'Leitungsebene; - а организация 'Grundorganisation /17 нйзост /, -и pl 'Niedrigkeit / 17, Ge'meinheit /17 низходящ adj 'absteigend низш adj 'niedrigste, 'unterste нйз|ък, -ки adj 'niedrig, ge'mein ний pron pers = ние нийде adv = никъде никак adv 1. keines'wegs, ganz und gar nicht 2. (по нйкакъв начин) auf 'keine 'Weise нйкак|вец m, -ъвци pl umg Nichts n, Null/17 ннкак|ъв, -ви adj 'keinerlei, kein; в x случай auf 'keinen Fall; за нищо и ~ во für nichts und 'wieder nichts; няма те x du bist wie ver'schwunden, du kommst überhaupt nicht mehr нйкел m nur sg 'Nickel n 23/sg иикелйр|ам, -аш (-ах) uv, v ver'nickein vt <b> никелйран adj ver'nickelt яикелйран|е n, -ия pl Ver'nickeln n 23jsg никелнрбвка / nur sg 1. = никелиране 2. (пласт от нйкел) 'Nickelauflage/16 нйкелов adj 'Nickel- нйкн|а, -еш (-ах) uv 1. (пускам кълнове) 'keimen vi <hb> 2. (покарвам) 'auf¬ gehen vi < 13 а/sn > ,her'vorsprießen vi < 32 а/sn >; на детето ~ ат зъби das Kind be'kommt 'Zähne 3. (коса) 'wachsen vi < 4jsn >, 'nachwachsen vi < 4 a /sn > нйкога adv 'niemals, nie; като «• wie nie zu'vor яйкогаж adv = нйкога ийк|ой, -оя, -oe; -ои pron indef 1. attri¬ butiv kein; no ~ oe време zur 'un¬ passendsten Zeit; по x начин auf 'kei¬ ne 'Weise 2. 'keiner, 'niemand; x не e дошъл 'niemand ['keiner] ist gekom¬ men нйколко adv 'keine никотйн m nur sg Niko'tin n 20*lsg никотйнов adj Niko'tin- Никулден m 'Nikolaustag m 1 никъде adv 'nirgendwo, 'nirgends O за - не съм ich 'tauge zu nichts нима Partikel denn, wohl нймб|а /, -и pl Rel 'Nimbus m 1 a нймф|а /, -и pl 'Nymphe /16 нйсич|ък, -ки adj 'niedrig ийско adv 1. tief, 'niedrig 2. (тихо) 'leise нискостеблен adj, niederstämmig нйс|ък, -ки adj 1. 'niedrig auch übertr:; x покрив 'niedriges Dach n 20; ~ ки цени 'niedrige 'Preise m 1 Ipl 2. (ръст) klein 3.Mus tief 4. (тих) 'leise нит (-ът) m, -ове pl Tech 'Niete / 16 ’нйто Partikel — 1ни 2нйто Konj noch; ~ ... ~ od ни... *- 'wieder ... noch нитрат m, -и pl Ni'tral n 20 нитроглнцерйн m nur sg Nitroglyze'rin n 20*/sg нитроцелулоза / nur sg Nitrozellulose / 16/jg нихилйз|ъм (-мът) m nur sg Nihilismus m 1 l/sg нихнлйст m, -и pl Nihi'list m 8 ннхнлистйч1ен, -ни u. нихилистйчески adj nihilistisch нихилйстк|а /, -и pl Nihilistin /18 ийчи|й, -и adj 'niemandes; ~ я земя 'Niemandsland n 22/sg нйчком adv volkst mit dem 'Gesicht nach 'unten нйш[а/, -и pl 'Nische / 16 нишадър m nur sg 'Salmiak m 1 */%
нишадърен 468 нишадърен adj 'Salmiak-; ~ спирт'Sal¬ miakgeist т 1 fsg нишан т, -и pl volkst 1. (знак) 'Zeichen п 23 2. (от рана) 'Narbe /16 3. (мишена) 'Schießscheibe / 16 О взимам на ~ aufs Korn 'nehmen vt < 16 > нишесте n nur sg 'Stärke /16/sg нишестен adj 'Stärke- нйшк|а /, -и pl 1. (конец) 'Faden m 5 auch übertr; изгубвам ä та den 'Faden verlieren < 32b >; червена ä 'roter 'Faden 2. (влакно) 'Faser /16 нишковиден, -ни adj 'fadenförmig, 'faserförmig нищ adj arm; ~ духом 'geistig arm нищета /nur sg 'Armut / 'Elend n 20jsg НЙЩН adj — нищ нйщичко n nur sg ganz und gar nichts, überhaupt nichts нйщол nur sg nichts; за - и никакво für nichts und 'wieder nichts; като ~ 'ohne 'Mühe; няма ми ~ es fehlt mir nichts; ~ подобно 'keinesfalls, nichts dergleichen; това на ~ не прилича da hört sich doch 'alles auf, das ist un- er'hört ни(цбж|ен, -ни adj 'unbedeutend, geringfügig нищожества n, -a pl Nichts n, Null /17 нищожност/ nur sg Geringfügigkeit /17 ^ ншця,/иш (-йх) uv 'Fäden 'ziehen < 32, h-g > (нещо aus etw. 3); zer'fasern vt <b>; a ce'ausfransen vi <ajsn>, zer'fasern vi < Ъ/sn > но Konj aber, je'doch; не само ..., <v и nicht nur 'sondern auch нобелов adj No'bel-; ~ а награда No'belpreis m 1 hob adj neu; ~ а година 'neues Jahr n 20, 'Neujahr; ~ а история Ge'schichte / 16/sg der 'Neuzeit; -новенйчък 'fun¬ kelnagelneu; ~ ият свят 'Neue Welt / 17; какво има ~ o [ ~ о-вехто]? was gibt es 'Neues?; по~ому auf 'neue 'Weise нова|к m, -ци pl 'Neuling m 1*, 'Anfän¬ ger m 4 новатор m, -и pl 'Neuerer m 4 новаторк|а /, -и pl 'Neuerer m 4 ^OBaropcKlH adj 'Neuerer-; ~ o движе¬ ние ' Neuererbewegung / 17 2новаторски adv wie ein 'Neuerer, auf 'neue Art новаторство n nur sg 'Neuerertum n 22/sg новел|а/, -и pl 1. Lit No'velle/16 2. Jur Ge'setzesnovelle новин|а /, -й/>/1. 'Neuigkeit /172. (вест) 'Nachricht / 17 auch Radio новобранец nt, -ци pl frisch 'einberufe¬ ner Sol'dat m 8; Re'krut m 8 verali новобрач|ен, -ни adj jungver'heiratet, 'neuvermählt; « заем 'Ehekredit m 1 нововъведен adj neu 'eingeführt нововъведени|е n, -я pl 1. (нововъвеж- дане) 'Neueinführung /17 2. 'Neue¬ rung /17 новогодйшеи, -ни adj 'Neujahrs- новогръцкя adj neugriechisch новодом|ец nt, -ци pl Jungverheirateter m 7+ поводошел, -лй od новодошъл, -лй adj 'neuangekommen новозавет|ен, -ни adj 'neutestamenta¬ risch новолуние n nur sg 'Neumond nt 1 jsg новому I нов новоназначен adj 'neuernannt новообразуван adj neu ge'bildet новооснован adj neu ge'gründet новооткрит adj 1. (магазин) 'neueröff¬ net 2. (откритие) neu ent'deckt новопостроен adj neu ge'baut, 'neu¬ erbaut новопостъпил adj neu 'angefangen 'ha¬ bend новороден adj 'neugeboren; - o als Subst 'Neugeborenes и 26+ новосел|ец m, -ци pl volkst 'Neusiedler m 4 новост /, -и pl 'Neuheit /17 новоучреден adj neu ge'gründet, neu konstituiert но|га /, -зе pl Bein n 20; живея на широка » auf 'großem Fuß 'leben vi
469 нос < hb >; на бойна » 'kampfbereit; на ~ зе 'aufrecht; на равна « auf 'glei¬ cher ['gleiche] 'Stufe; пушка при ~ зе Mil Ge'wehr bei Fuß; Ge'wehr ab ноември m No'vember m 4 ноемврийски adj No'vember- нож (-ът) m, -ове pl 'Messer n 23 O допря ~ът до кокала es geht hart auf hart ножиц|а/, -и pl u. ножици nur pl 'Schere /16 ножички nur pl 'kleine 'Schere /16 ножниц|а /, -и pl 'Scheide /16 нож6вк|а /, -и pl Me'tallsäge /16 ножче n, -та pl 'kleines 'Messer n 23; (джобно -) 'Taschenmesser; - за бръснене Ra'sierklinge / 16 ноздр|а/, -и pl 1. (животно) 'Nüster/16 2. (човек) 'Nasenloch n 22; треперят му ~ ите 'seine 'Nasenflügel 'zittern нокаут m nur sg Sport Knock'oul nt 6, Abk. K.o. HOKTtöpulo n, -и pl Mus Noc'turne [-'tyrn] n 24, Not'turno и 24 hökvt (-ят) nt, нокти pl 1. (човек) 'Nagel nt 5; ~ на ръката 'Fingernagel; ~ на крака 'Zehennagel 2. (животни) 'Kral¬ le/ 16 номад т, -и pl No'made nt 1 иомадскн adj no'madisch, No'maden- номенклатура / nur sg Nomenkla'tur /17 ибмер m, номера pl 1. 'Nummer/16 2. (големина) 'Größe / 17 3. übertr Streich m 1, 'Zicken pl; изигравам му - ihm 'einen Streich 'spielen; това e само ~ das ist nicht ernst zu 'nehmen; на ~ съм 'einen in der 'Krone 'haben <A>; не мй прави номера mach 'keine 'Zicken номератор nt, -и pl Tel 'Sammelnummer /16 номерация / nur sg Numerierung /17 вомерйр|ам, -аш (-ax) uv, v nume'rieren vt <d> номернран|е n, -ия pl Nume'rierung/17 номииал|ен, -ни adj nomi'nal, nomi'nell; Nomi'nal- auch Gramm; ~ на сума Nominalbetrag m 2; » доход No¬ minaleinkommen n 23; ~ на заплата Nomi'nallohn m 2; ~ на стойност No¬ minalwert ml; ~на цена Nominal¬ preis m 1 Норвегия /'Norwegen n 23 норвеж|ец m, -ци pl 'Norweger m 4 норвежк[а / -и pl 'Norwegerin / 18 норвежки adj 'norwegisch норм|а / -и pl Norm / 17; трудова s 'Arbeitsnorm; s на принадената стойност Politök 'Mehrwertsrate / 16 нормал|ен, -ни adj nor'mal, Nor'mal-; s човек nor'maler Mensch m 8; ~ на температура Nor'maltemperatur /17 нормализация /nur sg Normalisierung /17 нормалнзйр|ам, -аш (-ax) uv, v norma¬ lisieren v/ < d >; £ ce vr sich normali¬ sieren нормалност/nur sg Normalität/17/sg иормая|нн m, -и pl Nor'manne m 1 нормански adj nor'mannisch норматйв|ен, -ни adj Norma'liv-, nor¬ me'liv норматйвност / nur sg Normativi'tät / 17 lsg нормйр|ам, -аш (-ax) uv, v 'normen vt, nor'mieren vt <d> нормиран adj ge'normt, nor'miert нормйране n nur sg 'Normung / 17, Nor'mierung/17 нормировач m, -и pl Nor'mierer m 4, 'Normenbearbeiter m 4 нормнровка / -и pl = нормйране нормировчи|к m, -ци pl = нормировач нормировъч|ен, -ни adj 'Normungs-, Nor'mierungs- нос (-ът) т, -ове pl 1. 'Nase/16; вйря ~ die 'Nase hoch 'tragen <4>, 'hoch¬ näsig sein vi < B >; говоря под ~ ä си in 'seinen Bart 'murmeln vt; говоря през ~ durch die 'Nase 'reden vt; затварям някому вратата под ~ä jmdm. die Tür vor der 'Nase 'zuschla¬ gen < 4a >; изваждам някому нещо от es jmdn. 'sauer 'ankommen 'lassen vt <3jhb>; клюмна ~ den
носач 470 Kopf 'hängen 'lassen; натривам някому ~ ä jmdm. den Kopf 'waschen <4>; не вйжда по-далече от ~ ä си er sieht nicht 'weiter als 'seine 'Nasenspitze; под ~ ä на някого vor jtnds. 'Nase; пъхам си ~ ä някъде 'seine 'Nase in etw. 'stecken 2. Mar Bug m2, 'Spitze /16 3. Geogr Kap n 24 4. Tech Nocken nt 4 носач nt, -И pl 'Träger m 4; (на гари) Ge'päckträger носачк|а/, -и pl Landw 'Legehenne/16; кокошка- * 'Legehenne ’iiöcleH, -ни adj 1. 'Nasen-; ~ на кухина 'Nasenhöhle /16; ~ на кърпа 'Ta¬ schentuch n 22 2. Ling na'sal, Na'sal- 2 носен adj ge'tragen носест adj 'langnasig носйлк|а f -и pl 'Trage/16, Tragbahre /16 ' носител (-ят) m, -и pl 'Träger m 4; - на Национална награда Nationalpreis¬ träger; ~ на зараза Bazillenträger носйтелк[а/, -и pl 'Trägerin /18 косй|я /, -и pl Tracht /17; национална ä Natio'naltracht; народна * 'Volkstracht носле n, -та pl 'Naschen n 23 ноелнр adj viel 'Eier 'legend, ertragreich носовост / nur sg 'hohe 'Legeleistung /17 носов adj na'sal, Na'sal- HÖcoBKla / -и pl Ling Na'sallaut m 1, Na'salvokal m 1*; голяма ~ 'hinterer Na'salvokal; малка « 'vorderer Na'salvokal нбсовост/nur sg Ling Nasali'lät/ 17/rg Hocopojr m, -зи pl 'Nashorn n 22 носталгйч[ен, -ни adj nost'algisch носталгия / nur sg 1. Nostal'gie/16 a 2. (за родината) 'Heimweh n 20/sg Hocjfl, -иш (-йх) uv 'tragen v/ <4>; « много viel ver'tragen vt < 4b >; какво те - и насам? was führt dich hier'her?; * се 1. (движа се) 'schweben vi <hb a.sn > 2. (звуча) 'klingen vi < llfhb > 3. (държа се) sich be'nehmen vr < 16b > (c gegen'über J) 4. (обличам се) sich 'anziehen vr < 32 a, h-g >, sich 'kleiden vr O ~ и се слух ein Ge'rücht geht um; ~ и се славата му навсякъде sein Ruhm ist über'all be'kannt, er ist über'all be'rühmt; » се c големи планове ich 'trage mich mit 'großen 'Plänen BOT|a /, -и pl 'Note / 16; по ~ и nach 'Noten; разменям - и 'Noten 'auslau¬ schen <a> ['wechseln]; вербална * Ver'balnote; лична « persönliche 'Note нотарнал|ен, -ни adj notariell; s акт Jur notariell bestätigter 'Grund¬ stücksvertrag m 2 нотариус m, -и pl No'tar m I * нотаци|я / -и pl No'tierung/ 17; чета някому £ jmdm. die Le'vilen 'lesen < 19> нот|ен, -ни adj 'Noten-; s лист 'No¬ tenpapier n 20*; - но пеене 'Singen n 23/sg nach'Noten [vom Blatt]; « знак 'Notenzeichen n 23 нотйр|ам, -am (-ax) uv, v Mus no'tieren vt <d>, in 'Noten 'aufschreiben vt <23 a> нотификация /, -и pl Notifikati'on /17 н6тк[а/,-и pl 'Untenon m 2, Klang m 2 нощ / -и pl Nacht / 14; лека ~! 'gute Nacht! нощви nur pl Trog nt 2, 'Backtrog нощем adv nachts кощ|ен, -ни adj Nacht-, ‘nächtlich; - но време nachts; - на пеперуда 'Nacht¬ falter m 4 auch übertr, s труд 'Nachtarbeit / 17; ~ на лампа 'Nachttischlampe /16; ~ но шкйфче od - на масичка 'Nachtschränkchen n 23, 'Nachttisch nx 1 нощес и. нощеска adv 'diese Nacht; (миналата нощ) vergangene Nacht; (идущата нощ) 'heute nacht нощеш[ен, -ни adj 'nächtlich, in der vergangenen Nacht HÖuiHHitla /, -и pl Nachthemd n 25 нощув|ам, -аш (-ax) uv 'nächtigen vi <hb>, über'nachten vi < Ь/hb> нощувк[а/, -и pl 1. Über'nachtung/17
471 нямам Houiä adv nachts нрав (-ът) m, -и pl l. Cha'rakter m -s, 'Wesen n 23, Tempera'ment n 20 2. nur pl 'Sitten pl, Ge'bräuche pl иравоученне n nur sg 'Sitienlehre / 16, 'Ethik /17/sg нравоучнтел|ен, -ни adj er'baulich, be¬ lehrend ир&аствен adj 'sittlich, mo'ralisch нравственост / nur sg 'Sittlichkeit / 17/**, Mo'ral /17/** нр&в|я се, -иш се (-йх се) uv ge'fallen vi <3b (hb> нугй / nur sg Nougat ['nu-] m 6 odn 24, Nuß-Hal'wa n 23l$g нужд|а/ -и pl 1. (потребност) Bedürf¬ nis n 27; задоволявам ~ ите die Bedürfnisse be'friedigen <b>; имам % от нещо etw. 2 bedürfen vi <41b/hb>, etw. 'brauchen; няма ä das ist nicht 'nötig 2. (беда) Not /14; приятел в * се познава den Freund er'kennt man in der Not; в случай на ä im 'Notfall 3. 'Notdurft /; ходя по « 'seine 'Notdurft ver'richten <b>, 'austreten 'gehen vi < 13/*и> нужда)я се, -еш се (-ех се) uv 1. be'nötigen vt <b>, 'brauchen (от Нешо etw.) 2. (беден съм) in Not 'leben vi <hb>, bedürftig sein vi <B> нуж|ен, -ни adj 'nötig, 'notwendig, erforderlich нужна|k m, -ци pl Klo'sett n 24 н$У1|а /, -и pl Null /17 нулев adj Null-; - а степен 'Nullpunkt m 1 нумизматик m, -ци pl Numis'matiker m 4, 'Münzensammler m 4 нумизматика /nur sg Numis'matik / нумизматичен, -ни adj numis'matisch нуяци|й (-ят) nt, -и pl 'Nuntius m 11 нурк|а / -и pl Nerz m 1 нурк|ам се, -аш се (-ах се) uv = гмуркам се нюанс т, -и pl Nuance [ny'öso]/16 кюансйр|ам, -аш (-ах) uv, v nuan'cieren vt <d> нюанснраност/nur sg и. нюанскровка/ nur sg Nuan'ciertheit / 17/** нюх (-ът) m nur sg 'Spürsinn m \jsg (за für 4); имам (добър) - за нещо für etw. 'eine ('gute) 'Nase 'haben < A > нявга adv = някога някак и. някак си adv 'irgendwie някак]ъв, -ви pron indef 'irgendein някога, някога си и. някогаш adv 'ir¬ gendwann; (едно време) 'einmal, einst някогаш|ен, -ни adj 'einstig, 'ehemalig, damalig няко)й, -и pron indef1. attributiv 'irgendein, ein 2. 'jemand, 'irgendeiner O ~ и хора 'manche 'Leute pl; - е време 'eine Zeillang няколко пит 'einige, 'mehrere; ~ време 'einige Zeit няколкогодишен, -ни adj = неколко- годйшен няколкодневен, -ни adj — неколко- дневен няколкократен adj - неколкократен няколкократно adv - неколкократно няколкомесеч|ен, -ни adj - неколко- месечен няколкостотин adj =* неколкостотин няколкочасов adj - неколкочасов някъде adv 1. (място) 'irgendwo 2. (посока) 'irgendwohin някъде си adv = някъде някьдеш!ен, -ни adj von 'irgendwo 'stammend ням, неми adj stumm няма uv unpers es gibt nicht, es ist nicht da; в кухнята ~ сол in der 'Küche ist kein Salz; ~ го човека der Mann ist nicht da; има ли сапун? - ~ . gibt es 'Seife?-nein.; да те ~ тук! verschwin¬ de!; еша му ~ so gibt es 'keinen 'zweiten; има- ~ 'ungefähr; ~ да я бъде тая daraus wird nichts; - защо 'keine 'Ursache ням|ам, -аш (-ах) uv nicht 'haben vt <A>; s мира'keine'Ruhe'haben; а нищо общо c някого nichts mit jmdm. zu tun'haben; » нищо против nichts da'gegen 'haben; * предвид
нянка 472 nicht berücksichtigen vr <b>; x пръст в нешо 'seine 'Finger nicht im Spiel 'haben bei etw.; x сметка nichts da'von 'haben; x хабер от нещо 'keine 'Ahnung von etw. 'haben нянка /, ненки pl volkst ('weibliche) Brust/14 o *o Interj o, oh 2o präp (към, за, в) an; спънах се ~ камък ich 'stolperte 'über 'einen Stein оазис m, -и pl O'ase/16 оазис|ен, -ни adj O'asen- обагр|ям, -яш (-ях) uv; обагр|я, -иш (-их) v 1. 'färben vt 2. (оцветявам червено) rot ['purpurrot] 'färben обажд|ам, -аш (-ах) uv; обад|я, -иш (-их) V 1. (съобщавам) 'mitteilen vt < а > 2. (известявам) 'melden vt; х се 1. (отговарям) sich 'melden vr 2. (да¬ вам вест) von sich 'hören 'lassen vt < 3jhb > 3. (пиша писмо) 'schreiben vt <23> 4. (по телефона) 'anrufen vt < 39 a > 5. (казвам) 'sagen vt 6. (пре¬ дупреждавам) 'ankündigen vt <a> 7. (куче) 'bellen vt <hb> обййв|ам, -аш (-ах) uv; оба|я, -еш (-ях) v be'zaubem vt <b> обйче Konj allerdings, je'doch, 'aber обаяня[е n, -я pl 'Zauber m 4, 'Anmut /12(sg, 'Liebreiz m l/sg обаятелен, -ни adj be'zaubemd, 'an¬ mutig, ent'zückend обвзем|ам, -аш (-ах) uv; обвзе|ма, -меш (-х) v - обземам обвзбт adj — обзет обвйв|ам, -аш (-ах) uv; обвй|я, -еш (-х) v 1. (опаковам) 'einpacken vt <а>, 'einwickeln vt <а>2. (покрйвам) ver'hüllen vt<b> 3. (обхващам) um'fassen vt <b> 4. (растение) sich 'ranken vr (нещо um etw. 4) обвнв)ен, -ни adj 'Einschlag-; ~ на xap- тйя 'Einschlagpapier n 20*, 'Packpa¬ pier обвйвк|я/, -и pl 'Hülle/16 обвинени|e n, -я pl Beschuldigung/17; Jur 'Anklage /16 обвинител (-ят) my -и pl 'Ankläger nt 4; Jur Ver'treter m 4 der 'Anklage, 'Staatsanwalt m 2 обвинйтел[ен, -ни adj 'Anklage-; x акт 'Anklageschrift /17 обвинял)ам, -аш (-ах) uv; обвин|я, -йш (-йх) v be'schuldigen vt <b>; x някого в престъпление jmdn. 'eines Verbrechens be'schuldigen; 'anklagen vt < a > auch Jur обвиняем m, -и pl 'Angeklagter ml* обвързвам, -аш (-ах) uv; обвър|жа, -жеш (-зах) v I- (с връв) ver'schnüren vt <b>, 'binden-vt <27>2. übertr (задължавам) verpflichten vt <b> (някого jmdn.) 3. übertr Fm bilanzie¬ ren vt < d > обгар|ям, -яш (-ях) uv; обгор|я, -йш (-йх) v 'anbrennen vt < 10 а >, ver'sen- gen vt <b> обгр£жд|ам, -аш (-ах) uv; обград|я, -йш (-йх) V1. (правя ограда) 'einzäu¬ nen vt <а> 2. (обкръжавам) um¬ zingeln vt <b>, 'einkreisen vt < а > 3. übertr um'geben vt < 15 а > (c mit 3) o6rpim|aM, -аш (-ах) uv; обгърн|а, -еш (-ах) v 1. (с ръцете) um'fassen vt < b >, um'armen vt <b> 2. (хващам) erfassen vt <b> 3. (завивам) ver'hül¬ len vt <b> 4. übertr (обхващам) um'fassen обдялв|ам, -аш (-ах) uv; обдял|ам, -аш (-ах) V 'glätten vt обед т, -и pl 1. (храна) 'Mittagessen п 23 2. (време) 'Mittag т 1; преди *» ат 'Vormittag, 'vormittags; след ~ ат 'Nachmittag, 'nachmittags 6бед|еи, -ня adj, 'Mittags- обедввбн adj ver'eint, vereinigt обедни£нн|е n, -я pl Vereinigung /17 обедапвтел (-ят) m, -и pl 'einende Kraft /14
473 обезсилен обединителен, -ни adj vereinigend, Ver'einigungs- обединяв|ам, -аш (-ах) uv; обедин|я, -йш (-йх) V ver'einen vt <b>, vereinigen vt <b> обедияв|ам, -аш (-ах) uv; обедн|ея, -ееш (-ях) V ver'armen vi < Ь/sn > обезател ен, -ни adj 'unbedingt обезателно adv 'unbedingt обезбългаряв)ам, -аш (-ах) uv; обез- българ|я, -йш (-йх) V des bulgarischen Cha'rakters be'rauben vt <b> обезверен adj enttäuscht, desillu- sio'niert обезверяв1ам, -аш (-ах) uv; обезвер|я, -йш (-йх) V enttäuschen vt < b>, desillu- sio'nieren vr <d> обезводнявам, -аш (-ах) uv; обез¬ водни, -йш (-йх) V entwässern vt <d> обезвредйв)ам, -аш (-ах) uv; обезвред|я, -йш (-йх) v 'unschädlich 'machen vt обезвреждам, -аш (-ах) uv = обезвре- дявам обезглавявам, -аш (-ах) uv; обез¬ глави, -йш (-йх) V I. enthaupten vi <b> 2. übertr der 'Führung be'rau- ben vt <b> обездка f nur sg Dressurreiten n Zhfsg обеззаразявам, -аш (-ах) uv; обезза¬ рази, -йш (-йх) v desinfi'zieren vr <d>, entseuchen vt <b> обезземляв|ам, -аш (-ах) uv; обезземл|я, -йш (-йх) v Grund und 'Boden 'nehmen <16> (някого jmdm.) обезкостен adj 'ausgelöst обезкрнляв|ам, -аш (-ах) uv; обез- крил[я, -йщ (-йх) V entmutigen vt <b> обезкуражавам, -аш (-ах) uv; обез¬ куража, -йш (-йх) V ent'mutigen vr <b> обезлесявам, -аш (-ах) uv; обезлес|я, -йш (-йх) V 'roden vr, ent'walden vt <Ь> обезличавам, -аш (-ах) uv; обезлич)а, -йш (-йх) V der Individualität be'rauben vt <b> обезлюден adj 'menschenarm обезлюдяв)ам, -аш (-ах) uv; обезлюд|я, -йш (-йх) v entvölkern vt <b> обезмаслен adj 1. (мляко) entrahmt 2. (растение) ent'ölt обезмаслявам, -аш (-ах) uv; обезмаслил, -йш (-йх) v 1. (мляко) entnahmen vt <b> 2, (растения) entölen vt <b> обезмнтяв]ам, -аш (-ах) uv; обез-мит|я, -йш (-йх) V verzollen vt < b > обезнадеждв|ам, -аш (-ах) uv; обез- надежд|я, -йш (-йх) v ent'mutigen vt <Ъ> обезнаследяв|ам, -аш (-ах) uv; обезнас- лед|я, -йш (-йх) V enterben vt <b> обезобразен adj entstellt обезобразявам, -аш (-ах) uv; обезоб¬ рази, -йш (-йх) V entstellen vt< b> обезоръжавам, -аш (-ах) uv; обе¬ зоръжа, -йш (-йх) V entwaffnen vr<b> обезоръжен adj entwaffnet обезпечавам, -аш (-ах) uv; обезпеч|а, -йш (-йх) V 'sichern vt обезпечаваме п, -ия pl 'Sicherung /17 обезпечен adj gesichert обезплодяв|ам, -аш (-ах) uv; обез- плод|я, -йш (-йх) V 'unfruchtbar 'ma¬ chen vt обезпокоителен, -ни adj beunruhigend обезпокоявам, -аш (-ах) uv; обез¬ покой, ,-йш (-йх) V be'unruhigen vr<b> обезпрйв|ям, -яш (-ях) uv; обезправ|я, -йш (-йх) v entrechten vr<b> обезпрашав|ам, -аш (-ах) uv; обез- праш|а, -йш (-йх) v entstauben vt <b> обезснлв|ам, -аш (-ах) uv; обезсйл|я, -иш (-их) V 1. entkräften vr<b>, er'schöpfen vf<b> 2. übertr 'außer Kraft Setzen vr обезсилен adj 1. (изтощен) er'schöpft, 'kraftlos, entkräftet 2. (невалиден) 'außer Kraft
обезсмъртявам 474 обезсмъртяв|ам, -аш (-ах) uv; обез¬ смъртя, -йш (-йх) V 'unsterblich 'ma¬ chen vt, ver'ewigen vr< b> обезсолен adj ent'salzt обезсоляв[ам, -аш (-ах) uv; обезсол|я, -йш (-йх) V ent'salzcn vt < b > обезсърчав ам, -аш (-ах) uv; обезсьрч|а, -йш (-йх) V entmutigen vr<b> обезсърчйтел|ен, -ни adj entmutigend обезумяв|ам, -аш (-ах) uv; обезум|ея, -ееш (-ях) V den Ver'stand verlieren <32 b> обезформян|ам, -аш (-ах) uv; обез¬ форми, -йш (-йх) V deformieren vr<d> обезцветяв|ам, -аш (-ах) uv; обез- цвет|я, -йш (-йх) v entfärben vt <b>; » се die Farbe ver'lieren <32 b> обезценявам, -аш (-ах) uv; обезцен|я, -йш (-йх) V entwerten vt<b>, 'wert¬ los 'machen vt; « ce 'wertlos 'werden vi < 18 /sn> обезчестяв|ам, -аш (-ах) uv; обезчест|я, -йш (-йх) V 1. (девица) der 'Unschuld be'rauben vr<b> 2. übertr (позоря) entehren vr<b> обезшумяване n nur sg 'Lärmbekämp¬ fung/ 17 обез1иетеми|е n, -я pl Entschädigung /17 обезщетявам, -аш (-ах) uv; обезщет|я, -йш(-йх) ventschädigen <b> (няко¬ го за нещо jmdn. für etw. 4) обект m, -и pl Ob'jekt n 20; пусков ~ Ob'jekt, 'dessen Inbe'triebnahme be- 'vorsteht обектйв m, -и pl Objek'tiv n 20* обектив|ен, -ни adj objek'tiv обективйз|ъм (-мът) m nur sg Ob¬ jektivismus m 11 /sg обективистйч|ен, -ни adj objektivistisch обектйвност / nur sg Objektivität /17 обелв1ам, -аш (-ах) uv; обел|я, -иш (-их) V1. (ябълка, картофи) 'schälen vt 2. (кожа) 'abschaben vr<a>3. (боб, грах) enthülsen vt <b>; не s зъб den Mund nicht 'aufmachen <a>; s ce sich 'schälen vr обелйск m, -и pl Obe'lisk m 8 обеля t обелвам обем m, -и pl 1. Geom Vo'lumen n 23 2. übertr 'Umfang m 2, 'Ausmaß n 20 обемйст adj 'umfangreich, volumi'nös обесв|ам, -аш (-ах) uv; обес[я, -иш (-их) V'hängen vt; «се 1.sicher'hängenvr 2. sich 'hängen (на an 4) обесван|e n, -ия pl 'Hinrichtung / 17 durch den Strang обесен adj ge'hängt, er'hängt обесии|к m, -ци pl umg 'Galgenvogel m 5,'Galgenstrick m 1 обесниц|а/, -и pl umg 'Galgenstrick m 1 обеся t обесвам обет m, -и pl Ge'lübde n 23 обетован adj: ~ а земя das gelobte Land n 22/sg обец|а /, -й pl 'Ohrring m 1 обещав|ам, -аш (-ах) uv; обеша|я, -еш (-х) v 1. ver'sprechen vt <16b> 2. (тър¬ жествено) geloben vr <b> 3. (поемам задължение) sich ver'pflichten vr <b>; « ce versprechen, sich ver'pflichten, die 'Zusage 'geben < 15 > обещани |e n, -я pl 1. Versprechen n 23 2. (тържествено) Ge'löbnis n 24 3. (производствено) Verpflichtung/17 обещая^ обещавам обжалв|ам, -аш (-ах) uv,v Be'rufung 'einlegen <a> (присъда 'gegen ein 'Urteil), 'anfechten vr < 17 a > обжалван |e n, -ия pl Be'rufung /17 обжйрв|ам, -аш (-ах) uv; обжар|я, -иш (-их) V er'hitzen vt <b> обзавежд ам, -аш (-ах) uv; обза|веда, -ведеш (-ведох) v 'einrichten vt < а >, 'ausstatten vt <a>; s ce sich 'ein¬ richten vr <a> обзалаг|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; обзалож|а се, -иш се (-их ce) v 'eine 'Wette 'eingehen < 13 a >, 'wetten vi <hb> обзем|ам, -аш (-ax) uv; обзем|а, -еш (-х) V er'fassen vt <b>, er'greifen vt <2ib> обзет adj er'griffen (от von i)
475 обискирам обзйм|ам, -аш (-ах) uv = обземам обзор т, -и р/ 'Übersicht / 17 обиграв|ам се, -аш се (-ах се) uv; обигра|я се, -еш се (-х се) v sich 'üben vr, sich 'schulen vr; (трупам опит) Erfahrung 'sammeln обигран adj ge'übt, ge'schult; (опитен) er'fahren 1обйд|а/ -и pl Beleidigung/17, 'Krän¬ kung/ 17 2обйда t 2 обиждам ‘обйден adj beleidigt, ge'kränkt 2обйд1ен, -ни adj beleidigend, 'kränkend ’обйжд|ам, -аш (-ах) uv; обйд|я, -иш (-их) V be'leidigen vt <b>, 'kränken v/; x се be'leidigt sein vi <B> (за 'wegen 2) 2обйжд|ам, -аш (-ах) uv; обйд|а, -еш (-ох) V 'aufsuchen vt < а > обикал|ям, -яш (-ях) uv; обикол|я, -йш (-йх) V 1. (кръжа) 'kreisen vi <hb>, um'kreisen vt <b>; космическият кораб ~ я Земята das 'Raumschiff kreist um die 'Erde [um'kreist die 'Erde] 2. (обкръжавам) 'einkreisen vr <a>, um'zingeln vt <b> 3. (правя полукръг) 'einen 'Bogen 'schlagen <4> (нещо um elw. 4) 4. (пеш минавам встранй) um'gehen vr <13b>; vor'beigehen vi <13alsn> (нещо an etw. 3) 5. (c превозно средство минавам встранй) um'fah- геп vt <4а>, vor'beifahren vi <4Ь/ sn> 6. (разположен съм встранй) vor'beiführen vi < zjhb >; шосето - я селото die 'Fernstraße führt am Dorf vor'bei 7. (разположен съм около нещо, опасвам) um'geben vr < 15b> 8. (кръстосвам пеша) 'gehen vi <13fsn>, 'laufen vi <9/sn>, 'wan¬ dern vi <sn>, 'streifen vi <sn>, um'hergehen vi < 1 За/ги >, um'herlau- fen vi <9a/sn>, um'herstreifen vi <&/sn>, um'herwandern vi <afsn>, durch'streifen vi < bjsn >, durch'wan¬ dern vi < bjsn >; x града durch die Stadt 'laufen, in der Stadt um'herlau- fen, die Stadt durch'streifen; x улиците durch die 'Straßen 'laufen, durch die 'Straßen 'wandern ['streifen); x страната durch das Land 'wandern, das Land durch'wandern [durch'strei¬ fen]; x света die Welt be'reisen <b> 9. (кръстосвам c превозно средство) 'fahren vi < 4/sn >, 'reisen vi <sn>, um'herfahren vi <4ajsn>, um'her- reisen vi < 4ajsn >, 'durchreisen vi; x c трамвая mit der 'Straßenbahn um'her¬ fahren; x страната das Land durch'fahren <4b>; im Land um'her¬ fahren 10. (спохождам) 'aufsuchen vt < a > 11. (правя извивки) sich 'schlän¬ geln vr обйкв|ам, -аш (-ах) uv; обйкн|а, -еш (-ах) V 'liebgewinnen vt <26а> обикновен adj ge'wöhnlich, 'einfach обикновено adv ge'wöhnlich обикол|ен, -ни adj-, x път 'Umweg m 1, 'Umleitung/17; x билет'Rundreise¬ fahrkarte /16 обиколк|а/, -и pl 1. (пътуване) 'Rund¬ reise / 16 2. 'Rundfahrt / 17; колоез¬ дачна x 'Radrundfahrt; x c пара¬ ход 'Dampferrundfahrt 3. Geont 'Umfang m 2; x на кръга 'Kreisum¬ fang 4. Sport 'Runde /16 обйл|еи, -ни adj 'reichlich обйлие n nur sg = изобилие обйлно adv im 'Überfluß, reichlich обир m, -и pl 'Einbruch m 2 обйр|ам, -аш (-ах) uv; об|ера, -ереш (-päx) v 1. (бера) 'einsammeln vt < a > 2. (правя обир) be'rauben vt <b>, 'ausrauben vt <a> O x каймака übertr den Rahm 'abschöpfen <a>; ~ ай си парцалите! pack dich! обирач m, -и pl и. обйрни|к m, -ци pl 'Einbrecher m 4 обйрничеств о n, -a pl 'Einbruch m 2, 'Diebstahl m 2 обиск m, -и pl Durchsuchung / 17; лйчен ~ 'Leibesvisitation/17; дома¬ шен ~ 'Haussuchung/17 обискйр|ам, -аш (-ах) uv, v durch'suchen vt <b>;x дом 'eine 'Haussuchung 'durchführen <a>; x някого]mdn.
обистрям 476 'einer 'Leibesvisitation unter'ziehen <32b, h-g> обйстр[ям, -яш (-ях) uv; обйстр|я, -иш (-их) V 'reinigen vt, 'klären vt auch übertr, 'läutern vr обитав|ам, -аш (-ах) uv be'wohnen vt <b> обитаван adj be'wohnt обитаем adj be'wohnbar обнталищ|е n, -a pl 'Aufenthaltsort nt 1 обитател (-ят) nt, -и pl Be'wohner m 4 обитатели |a /, -и pl Be'wohnerin /18 обител /, -и pl 'Kloster n 23 a обнх0д|еи, -ни adj all'täglich обиц а /, -й />/ 'Ohrring гя 1 обич/nur 5g 'Liebe/ 16/sg обича|ен, -йни adj 'üblich, gewöhnlich обича1й (-ят) m, -и pl 1. Brauch m 2, 'Sitte/16 2. (навик) Ge'wohnheit/17 обичййио adv 'üblich, ge'wöhnlich обич ам, -аш (-ах) uv 1. 'lieben vt, gern 'haben vt; £ децата си ich 'liebe 'meine 'Kinder; s музиката ich 'liebe die Mu'sik; тя го ~ a sie liebt ihn, sie hat ihn gern 2. (приятно ми e) gern 'mögen vt < 36,'mochte, ge'mocht>; » цветя ich mag gern 'Blumen 3. (ядене) gern essen vt <15, ge'gessen> 4. (пиене) gern 'trinken vt <27 > O »да чета ich 'lese gern; * да пътувам ich 'reise gern; » да пея ich 'singe gern; какво - ате? was 'wünschen Sie?; както ~ ате! wie Sie 'wünschen!; ако ~ ате! wenn Sie so 'freundlich sein 'möchten!, wenn sie be'lieben!; s ce sich 'lieben vr, sich 'gern haben vt <A> обич|ен, -ни adj 'liebreich, 'liebreizend, sym'pathisch обйч|ен, -ни adj lieb, ge'liebt обичлив adj 'liebreizend, 'liebreich, sym'pahtisch обичлйвост / nur sg 'Liebreiz m l/sg обичниче n, -та pl Bot 'Wiesenraute/16 обкйчвам, -аш (-ах) uv; обкйч|а, -иш (-их) V 'schmücken vt обков т, -и pl Be'schlag т 2 обковав|ам, -аш (-ах) uv; обков|а, -еш (-ах) V be'schlagen vf <4b> обковк|а /, -и pl Be'schlag т 2 обкрачв|ам, -аш (-ах) uv; обкрач|а, -иш (-их) V mit den 'Beinen um'fassen vt <b> обкръжавам, -аш (-ах) uv; обкръж|а, -йш (-йх) V um'geben vt < 15 b>; Mil um'zingeln vt <b> обкръжеии|е n, -я pl 1. Mil Um'zinge- lung/17, 'Einkreisung/17 2. Um'krei- sung /17 3. übertr Um'gebung/ 17/sg облаг|а/, -и pl 'Vorteil m 1, 'Nutzen nt 4 облагаем adj 'steuerpflichtig облаг|ам, -аш (-ах) uv; обл6ж|а, -иш (-их) V be'Jegen vt <b> (c данък mit 'einer'Steuer); s ce'eine'Wette'einge- hen <13a > облаган|е n, -ия pl: » c данък Besteue¬ rung/ 17 облагодетелствув|ам, -аш (-ах) uv, v be'günstigen vr <b> облагородяв ам, -аш (-ах) uv; облаго¬ роди, -йш (-йх) V ver'edeln vt <b> обладав ам, -аш (-ах) uv; облада|к, -еш (-х) V 1. (ймам) besitzen vt <be'saß, bc'sessen>2. (обземам) er'fassen vt < b >, beherrschen vr < b > обладание n nur sg 1. Be'sitz m 1 2. (са¬ мообладание) 'Selbstbeherrschung /17, Beherrschung облажв|ам, -аш (-ах) uv; облаж|а, -йш (-йх) V I. (след пости) nach der 'Fa¬ stenzeit 'Fleischspeisen 'geben <15> 2. (слагам мазнина) Fett 'zugeben < 15a >; « ce 1. 'Fleischspeisen 'essen < 15, ge'gessen > 2. übertr 'Nutzen 'ziehen <32, h-g>, 'etwas 'abbekom¬ men <33c> облазв[ам, -аш (-ах) uv; облаз|я, -иш (-их) V 'kriechen vi <32/sn> (нещо 'über etw. 4) обла|к nt, -ци pl 'Wolke /16 облакътяв ам се, -аш ce (-ax ce) uv; облакът|я се, -йш се (-йх ce) v sich mit dem 'Ellbogen 'aufstülzen vr област f -и pl Ge'biel n 20; в тази ~ auf 'diesem Ge'biet област|ен, -ни adj Ge'biets- облаче «, -та pl 'Wölkchen n 23
477 обнадеждвам 6блач|ен, -ни adj 'wolkig» be'wölkt облачност f nur sg Be'wölkung/17 облегалк|а /, -и pl 'Lehne/16 облег|ало n, -ала pl 'Lehne /16, 'Rückenlehne облегна t облягам облека t облйчам облекл|о n, -ä pl 'Kleidung / 17/sg, Be'kleidung / 17; работно s 'Ar¬ beitskleidung; горно ä 'Ober¬ bekleidung; дамско ж 'Damen¬ kleidung облекчйв|ам, -аш (-ах) uv; облекч|а, -йш (-йх) V 1. erleichtern vt <Ъ> 2. (болки) 'lindern облекчени|е п, -я pl 1. Erleichterung/17 2. (болки) 'Linderung / 17 облекчител ен, -ни adj 1. erleichternd 2. (болки) 'lindernd облепв|ам, -аш (-ах) uv; облеп|я, -йш (-йх) V be'klcben vt <b>; я писмо 'einen Brief fran’kieren облел|ям, -яш (-ях) uv = облепвам облечен adj ge'kleidel (в in 4), be'kleidet (c mit 3) облещв|ам, -аш (-ах) uv; облещ|я, -иш (-их) v: « очй die 'Augen weit 'auf¬ reißen <2la>; s ce die 'Augen weit 'aufreißen облнв|ам, -аш (-ах) uv; обл|ея, -ееш (-ях) V 1. über'gießen vt <32а>; * със студена вода mit 'kaltem 'Wasser über'gießen; потта ме ~ а der Schweiß rinnt; сълзй - ат лицето й ihr Ge¬ richt ist von 'Tränen über'ströml 2. über'fluten vt <b>, um'fluten vt < b >; водата ме ~ a das 'Wasser um'flutet mich; облян от светлина 'lichtüberflutet облигаци|я / -и pl Obligati'on /17 облйзв|ам, -аш (-ах) uv; облй|жа, -жеш (-зах) V 1. (изяждам) 'aufessen vt < 15а, 'aufgegessen > 2. (почиствам с езйка) 'ablecken vt < а >, 'auflecken vt < а > 3. (устни) be'feuchten vt < b >, 'anfeuchlen vt <a> O пръстите си да облйжеш! da'nach kann man sich die 'Finger 'lecken! обли|к m, -ци pl (вид) Ge'stalt / 17; (очертания) Ge'präge n 23 облнцов|ам, -аш (-ах) uv, v ver'kleiden Vt <b> облицовк а /, -и pl Ver'kleidung /17 облицовъч|ен, -ни adj Ver'kleidungs- облйч|ам, -аш (-ах) uv; об|лека, -лечеш (•лякох) V be’kleiden vt <b>, 'anzie¬ hen vt < 32 a, h-g >; s ce sich 'anzie¬ hen vr, sich 'ankleiden vr < a > обло|г m, -зи pl 'Wette /16 обложа t облагам обложен adj (гърло, езйк) be'legt облъхв|а, (-a) uv; облъхн|е, (-а) v nur 3. Pers 1. ent'gegenschlagen vi <4a/ sn>, ent'gegenwehen vi <i/hb> (някого jmdm.) 2. übertr be'see- len vt облъчв|ам, -аш (-ах) uv; облъч|а, -иш (-их) V be'strahlen vt < b > обл|я, -иш (-их) uv 'abrunden vt <a>, rund 'machen vt обляг|ам, -аш (-ах) uv; облсгн|а, -еш (-ах) v 'lehnen vt, 'anlehnen vt <a>; s ce 1. sich 'lehnen vr, sich 'anleh¬ nen vr 2. übertr sich 'stützen vr обмен m nur sg 'Austausch m 1 обменяв|ам, -аш (-ах) uv; обмен|я, -йш (•йх) V 'tauschen vt, 'austauschen vt <a>; ä мисли Ge'danken 'austau¬ schen; ж опит Er'fahrungen 'austau¬ schen; я пари Geld 'Umtauschen vt <a> ['wechseln] обмен|ям, -яш (-ях) uv = обменявам обмислен adj durch'dacht обмйсл|ям, -яш (-ях) uv; обмйсл|я, -иш (-их) v über'legen vt < а >, überden¬ ken vt < 10b, nk - ch> обмнтяв|ам, -аш (-ах) uv; обмит|я, -йш (-йх) V verzollen vt <b> обм|яна/, -Ьнар1 'Austausch nt 1; ft на парй 'Geldwechsel m 4; ft на опит Er'fahrungsaustausch; я на мйсли Gedankenaustausch; ft на вещества¬ та 'Stoffwechsel обнадеждв|ам, -аш (-ах) uv; обна¬ дежди, -йш (-йх) V 'Hoffnung 'machen (някого j mdm.)
обнародвам 478 обнаролв|ам, -аш (-ах) uv, v veröffentli¬ chen vt <b> обнародван[е n, -ия pl Veröffentlichung /17 обнем|ам, -аш (-ах) uv; о6не[ма, -меш (-х) V um'fassen vt < b > обийм|ам, -аш (-ах) uv = обнемам обнова f nur sg Erneuerung /17 обновен adj erneuert обновител (-ят) m, -и pl Er'neuerer m 4 обновйтел|еи, -ни adj er'neuernd обновление n, -я pl Erneuerung /17 обновйв|ам, -аш (-ах) uv; обнов|я, -йш (-йх) v er'neuem vt < b > обноски nur pl 'Umgangsformen pl обобщав|ам, -аш (-ах) uv; обобщ|я, -йш (-йх) V verallge'meinem vt <b>, zu- 'sammenfassen vt <a> обобщени|e n, -я pl Verallge'meinerung /17, Zusammenfassung /17 обобшествяв|ам, -аш (-ах) uv; обоб¬ ществи, -йш (-йх) V vergesellschaften vt <b> обобшествяваМе п, -ия pl Vergesell¬ schaftung /17 обобшйтел|ен, -ни adj verallge'mei- nemd, zuSammenfassend обобщя | обобщавам обогатяв|ам, -аш (-ах) uv; обогат|я, -йш (-йх) V 'reicher 'machen vt, be- 'reichern vt <b> обогатяваме n, -ия pl Be'reichening/17 обоготворяв|ам,-аш (-ах) uv; обо- готвор|я, -йш (-йх) V ver'göuern vt <b> ободрение n nur sg = ободряване ободрйтел|ен, -ни adj 1. er'frischend 2. übertr er'mutigend ободряв|ам, -aui(-ax)uv; ободр|я, -йш (-йх) v 1. er'frischen vt <b> 2. übertr er'mutigen vt <b> ободряване n nur sg 1. Erfrischung/17 2. übertr Ermutigung /17 обожав|ам, -аш (-ах) uv ver'göuern vt <b> обожаван [е n, -ия pl Vergötterung / 17 обожател (-ят) m, -и pl Ver'ehrer m 4, 'Anbeter m 4 обожатели [а / -и pl Ver'ehrerin /18, 'Anbeterin /18 обоз m, -и pl Troß m I обоз|ен, -ни adj Troß- обозиачав|ам, -аш (-ах) uv; обознач|а, -йш (-йх) v 'kennzeichnen vt, markie¬ ren v/ <d> обозначени|е n, -я pl Markierung/17 обойст m, -и pl Obo'ist m 8 обо|й (-ят) m, -и pl O'boe /16 обоняние n nur sg Ge'ruch m 2/sg обонятелен, -ни adj Ge'ruchs- обор m, -и pl Stall m 2 0 Авгиеви - и Au'giasställe оборв1ам, -аш (-ах) uv; обор|я, -иш (-их) v 1, (надвивам, повалям) über- 'winden vt <27b> 2. (доказвам не¬ верността на някое твърдение) wi¬ derlegen vt < b > О s глава den Kopf Sinken 'lassen vt <3]hb> оборк|а /, -и pl 1. (на коне) 'Pferdeput¬ zen n 23/sg 2. (основно почйстване) Groß'reinemachen n 23/jg оборот m, -и pl 1. (обиколка) 'Drehung /17 2. Wirtsch Zirkulati'on /17, 'Um¬ lauf m 2/sg; Hdl 'Umsatz m 2; вън¬ шнотърговски - 'Außenhandels¬ umsatz обордт|ен, -ни adj Wirtsch Zirkula- ti'ons-, 'Umlauf-; « капитал 'Um¬ laufkapital n 20* od 31; Hdl 'Umsatz- оборски adj Stall-; ~ тор 'Stalldung m 1 lag оборудв|ам, -аш (-ах) uv 'ausrüsten vt <a> оборудван|е n, -ия pl 'Ausrüstung / 17 оборя I оборвам обосея t обосявам обосновавам, -аш (-ах) uv; обоснов|а, -еш (-ах) V be'gründen vt < b >, moti¬ vieren vt < d >; » ce argumentieren v? <d/hb> обоснован adj be'gründet, motiviert обоснованост/nur sg Begründung/17, Motivierung /17 обособен adj 'abgesondert O ~ и части в изречението Gramm iso'lierte 'Satz¬ teile m \/pl
479 обрулвам обособеност/nur sg 'Abgesondertheit f\"4sg обособяв|ам, -аш (-ах) uv; обособ|я, -йш (-йх) V 'absondern vt <а>; а се sich 'absondern vr обособяван!е и, -ия p/'Absonderung/17 обосяв1ам, -аш (-ах) uv; обос|ея, -ееш (-ях) V1. die 'Schuhe 'abreißen < 21 а > 2. (кон) die 'Hufeisen ver'lieren < 32 b > 3. übertr her'unterkommen vi <33a/ s«>, ver'armen vt <bjsn> обработваем adj: ~ а земя 'landwirt¬ schaftliche 'Nutzfläche /16 обработвам, -аш (-ах) uv; обработ[я, -иш (-их) V be'arbeiten vt < b >; (дан¬ ни) verarbeiten vt < b > обработван|e n, -ия pl Be'arbeitung/17 O ä на данни 'Datenverarbeitung HVsg обработен adj be'arbeitet обработи ja /, -и pl Be'arbeitung/17 образ m, -и pl 1. Ge'stalt /17 2. (лице) Ge'sicht и 21 3. (буза) 'Wange/16 4. Kunst Bild «215. Phil 'Abbild n 21 образ 1ен, -ни adj 'bildlich, bildhaft образ |ец m, -цй pl 'Vorbild «21, 'Muster n 23 образован adj ge'bildet образование n nur sg 'Bildung / 17/sg; първоначално - 'Grundschulbil¬ dung; средно ~ 'Oberschulbildung; виеше ~ 'Hochschulbildung; профе¬ сионално - Berufsausbildung образованост / nur sg 'Bildung /17/sg образовател|ен, -ни adj 'Bildungs- образувам, -аш (-ах) uv 'bilden vt < b > образцов adj 'beispielhaft, 'muster¬ gültig, 'vorbildlich обрймчв|ам, -аш (-ах) uv; обрамч|а, -иш (-их) V 'schultern vt обрйснал adj bc'wachsen обрасте! ам, -аш (-ах) uv; обрасн|а, -еш (-ах) od обр|аста, -астеш (-астох) v be'wachsen vi <4аjsn>, be'decken vt <b> обрйт «i, -и pl 1. 'Wende ml 1. Ling 'Wendung/17 обрат [ен, -ни adj 1. (противоположен) 'umgekehrt, entgegengesetzt; а смй- съл entgegengesetzter Sinn m 1 2. Rück-; s път 'Rückweg m 1 O - ната страна die 'Kehrseite / 16; c ~ на сила 'rückwirkend; говоря - ното das 'Gegenteil 'sagen обратим adj 'umkehrbar обратно adv 'umgekehrt обращаемост / nur sg 'Geldumlauf m 2jsg oGpaiueimle n, -я pl - обръщение обред m, -и pl Brauch m 2; Ritu'al n 20 od 31 обред|ен, -ни adj ritu'ell обредност/ nur sg 'Ritus m 11 обрежа t обрязвам обрезк|а/, -и pl 'Abfall m 2 обрека t обричам обременителен, -ни adj belastend, erschwerend обременявам, -аш (-ах) uv; обремен|я, -йш (-йх) V be'lasten vt <b> обречен adj be'stimmt (един на друг fürein'ander) О ~ на гйбел zum 'Un¬ tergang verurteilt; - на смърт dem 'Tode ge'weiht обрив m, -и pl 'Ausschlag m 2/sg обрнв|ам се, -аш се (-ах се) uv; обрйн|а се, -еш се (-ах се) v 'Ausschlag be¬ kommen <33b> обрйван|е n, -ия pl 'Ausschlag m 2/sg обрис6вк|а /, -и pl 'Darstellung / 17, 'Schilderung /17 обрисув|ам, -аш (>ax) uv, v darstellen vt <a>, 'schildern vt, beschreiben vt < 23b >; s ce sich 'abzeichnen vr <a> обрнч(ам, -аш (-ах) uv; обр|ека, -ечеш (-екох) V 1. versprechen vt < 16b > 2. (осъждам) ver'urteilen vt <b> (на zu 3); » ce sich 'hingeben vr < 15a>, sich 'weihen vr (на някого jmdm.) обро|к m, -ци pl Ge'lübde n 23 обронв|ам, -аш (-ах) uv; оброн|я, -иш (-их) V 'fallen 'lassen vt <3/АА>, her- 'abfallen 'lassen обр6чищ|е n, -a pl 'Opferstätte /16 обрулв|ам, -аш (-ах) uv; обрул|я, -итп
обръгвам 480 (•их) V 1. (плодове) her'unterschütteln vt < а >, her'unterschlagen vt < 4 а > 2. (вятър) 'wehen vi <hb>\ вятърът ми обрули ушите der Wind blies mir um die 'Ohren обръгв[ам, -аш (-ах) uv; обръгн|а, -еш (-ах) V sich ge'wohnen vr <b> (на нещо an etw. 4) обръсв|ам, -аш (-ах) uv; обръск|а, -еш (-ах) V 1. ra'sieren vt <d> 2. übertr über'vorteilen vt <b>; я ce sich ra'sieren vr обръснат adj ra'siert обръч m, -и pl 1. 'Faßreifen m 4 2. Mil Ring m 1 обръш)ам, -аш (-ах) uv; oöipHia, -еш (-ах) v 1. (извивам, завивам, въртя) 'wenden vt <10, auch schwach >; я главата към вратата den Kopf zur Tür 'wenden; * коня das Pferd 'wen¬ den; я сено Heu 'wenden; я костюм 'einen 'Anzug 'wenden; я ръкава den 'Ärmel 'wenden; я хода на нещата den Gang der 'Dinge 'wenden 2. (за- въртвам) 'drehen vt, 'umdrehen vt <a>; я гърба към стената den 'Rücken zur Wand 'drehen 3. (на¬ сочвам) 'richten vt 4. (катурвам) 'um¬ werfen vt < I6a>, 'umkippen vt <a> 5. (разоравам) 'umpflügen vt <a> 6. (разтършувам) das 'Unterste zu'oberst 'kehren 7. (прелиствам) 'Umschlägen vt <4a> 8. (преобра¬ зувам) ver'wandeln vt <b>, 'umge¬ stalten vf <c> (в in 4) O не s внимание на някого od нещо jmdm. od etw. 'keine 'Aufmerksamkeit 'wid¬ men; я внимание на нещо die 'Auf¬ merksamkeit auf etw.'richten; я гръб някому jmdm. den 'Rücken 'zukehren < a >; я дебелия край 'tätlich 'wer¬ den vi <18jsn>; я думите на някого jmds. 'Worte entstellen <b> ['mi߬ verstehen <10‘b>]; я наопаки auf den Kopf 'stellen, das 'Unterste zu'oberst 'kehren; * чаша 'einen 'kippen vt; я го на молба sich aufs 'Bitten ver'legen vr < b>; я се 1. (из¬ вивам се, завивам се, завъртвам ce) sich 'drehen vr, sich 'umdrehen vr < a >, sich 'wenden vr 2, (вр-ьщам ce) zu'rückkehren vi < üjsn > 3. (насочвам ce), sich 'richten vr (auf 4) 4. (катурвам ce) 'umkippen vi <a/sn>, 'kippen vi <sn> 5. (превръщам ce) sich ver¬ handeln vr (в in 4) 6. (заговорвам) sich 'wenden (към an 4) O времето ce ~a das 'Wetter schlägt um; няма накъде да се обърнеш man kann sich kaum 'rühren, so eng ist cs; я севслух ganz Ohr sein vi < B >; я се наопа¬ ки 'völlig aus den 'Fugen ge'raten vi <3bfsn>; я се на 180 градуса sich um 180 Grad 'drehen; я се c лице към нещо 'sich 'einer 'Sache 'zuwen¬ den vr <10a, auch schwach>; я ce накъдето духа вятърът sein 'Mäntel¬ chen nach dem 'Winde 'hängen; сърцето ми се ~ a mir dreht sich das Herz im 'Leibe um обръщян|е n, -ия pl 'Wendung / 17, 'Drehung /17 обръшени|е n, -я pl 1. Gramm 'Anrede / 16 2. (призив) 'Aufruf m 1 3. Fin 'Umlauf m 2lsg, Zirkulation / 17, 'Umsatz m 2; стоково я 'Warenum¬ satz; парично я 'Geldumlauf O вли¬ зам в я in 'Umlauf 'kommen vi <33/sn>; излизам от я aus dem Ver'kehr ge'zogen 'werden vi < 18 lsn> обрязв|ам, -аш (-ах) uv; обр|ежа, -ежеш (-язах) v beschneiden vt < 21b, d - tt> обсад|а /, -и pl Belagerung /17 обсад|ен, -ни adj Be'lagerungs-; - но положение Belagerungszustand m 2 обсаден adj be'lagert обсажд|ам, -аш (-ах) uv; обсад|я, -йш (-йх) V be'lagern vt < b > обсебв|ам, -аш (-ах) uv; обсеб|я, -иш (-их) у I. 'aneignen vt <а> 2. übertr beherrschen vt <b> обс£б|ям, -яш (-ях) uv = обсебвам обсег т nur sg 'Reichweite / 16, 'Ein¬ zugsbereich m 1
481 обущарски обсегна | обсягам обсерватбрШя /, -и pl Observa'torium и 28 обсяпв(ам, -аш (-ах) uv; обсйп|я, -еш (-ах) V über'schüUen vt < b > О ас целувки mit 'Küssen be'decken vt <b> обскураят nt, -и pl Obsku'rant m 8, 'Dunkelmann m 3 обскурантнз|ъм (-мът) m nur sg Obsku¬ rantismus m II \sg, 'Dunkelmän¬ nertum n 23/sg обскурантство n nur sg Obskurität/17 обследв|ам, -аш (-ах) uv, v untersuchen v/ < b >, über'prüfen vt < b > обслужв|ам, -аш (-ах) uv; обслуж1а, -иш (-их) V be'dienen vt <b> обслужване n nur sg Be'dienung / 17; многомашйнно - 'Mehrmaschinen¬ bedienung; комунално-битово - kommu'nale 'Dienstleistungen /17//?/; културно ~ kulturvolle Be'dienung; медицинско [здравно] - medizini¬ sche Betreuung/17; транспортно - Ver'kehrs- und Beförderungsleistun¬ gen обстановка/, -и pl Situation/17, 'Lage /16 обсто|еи, -йни adj ausführlich обстоятелствен adj 1. 'umständlich 2. Gramm adverbial, Adverbi'al- обстоателств|о n, -a pl 1. 'Umstand m 2; стечение на ~ a ein Zusammentreffen n 23 der 'Umstände 2. Gramm Adver¬ bialbestimmung /17 обстрбл m nur sg Be'schuß m 2 обстр£лв|ам, -аш (-ах) uv; обстрел |ям, -яш (-ях) V be'schießen vt <32b> обструкинон|ен, -ни adj Obstrukti'ons-, obstruktiv обструкци|я /, -и pl Obstrukti'on /17 обсъжд|ам, -аш (-ах) uv; обсъд|я, -иш (-их) V besprechen vt < 16 b >, be- 'raten vt <3b>, be'handeln vt <b>, er'örtern vt < b >, diskutieren vt < d > обсъждан|е n, -ия pl Be'ratung / 17, Erörterung/17, Diskus'sion /17 обсяг|ам, -аш (-ах) uv; обсегн|а, -еш 31 Wtb. Bulg-Dt. (-ах) v umfassen vt < b > обтегна f обтягам обтегнат adj 1. straff 2. übertr gespannt; ~ o положение ge'spannte 'Lage / 16; ~ и отношения ge Spannte Be'zie- hungen pl 3. (нерви) 'angespannt обт6чв|ам, -аш (-ах) uv; обточ|а, -иш (-их) V 'einfassen vt < а >, 'einsäumen vt <а> обточен adj um'säumt, be'setzi обтяг|ам, -аш (-ах) uv; обтегн|а, -еш (-ах) V 1. Spannen vt 2. (протягам) Strecken vt, 'aussirecken vt <a>; s се 1. (изпъвам се) sich 'dehnen vr, sich Spannen vr 2. (протягам се) sich Strecken vr обувалк|а /, -и pl 'Schuhanzieher m 4, 'Schuhlöffel m 4 обув|ам, -аш (-ах) uv; обу|я -еш (-х) v 'anziehen vt <32a, h-g>; s ce sich die 'Schuhe 'anziehen vr обув|ен, -ни adj Schuh- обувка / -и pl Schuh m 1 обуздае|ам, -аш (-ах) uv; обузда|я, -еш (-х) v 'zügeln vt обуслав|ям, -яш (-ях) uv; обуслов|я, -йш (-йх) V be’dingen vt < b >; % се be'dingt sein vi < В > (от durch 4) обусловен adj be'dingt (от durch 4) обусловеност/nur sg 'Abhängigkeit/17 обусловя t обуславям обут adj be'schuht обучав|ам, -аш (-ах) uv; обуч|а, -иш (-их) V unterrichten vt < b >, 'ausbil¬ den vt < a >; *• ащи машини 'Lern¬ maschinen /16 обучаван|е n, -ия pl 'Unterricht m 1 /sg, 'Ausbildung /17 обучен adj 'ausgebildet обученШе n, -я pl 'Ausbildung / 17; военно « militärische 'Ausbildung задочно ä 'Fernstudium n 28jsg обуща nur pl 'Schuhwerk n 20/sg, 'Schu¬ he m 1 jpl обущар (-ят) m, -и pl 'Schuhmacher m 4 обущаринц|а/ -и pl 'Schuhmacherwerk¬ statt /(pl.. statten) обущарски adj 'Schuhmacher-
обущарство 482 обущарство п nur sg 'Schuhmacher¬ handwerk п 20jsg обуя I обувам обхвана | обхващам обхват т nur sg 'Umfang т 2, 'Reich¬ weite /16 обхващ|ам, -аш (-ах) uv; обхван|а, -еш (-ах) V um'fassen vt <b> обход т nur sg Mil Um'gehung/ 17 обход]ен, -ни adj Um'gehungs- обхожд[ам, -аш (-ах) uv; обход|я, -иш (-их) V1. (кръстосвам) durch'wandern vt <b>, durch'streifen vt <b> 2. (спохождам) 'aufsuchen vt <a> 3. (слух) durchlaufen vt <9b>, durch'eilen vt <b> 4. (минавам встрани) um'gehen vt <13b> 5. Mil um'zingeln vt <b>, 'einkreisen vt <a> Os нещо c поглед den Blick 'über etw. 'schweifen 'lassen vt <3/hb> обшнвам, -аш (-ах) uv; обшй|я, -еш (-х) V1. (дреха, кожено изделие) 'säumen vf, 'einsäumen vt <a> 2. Arch, Tech ver'kleiden vr <b> обшйвк|а/, -и pl 1. (на дреха) Saum m 2 2, Arch, Tech Verkleidung /17 обшйр|ен, -ни adj 1. (стая) ge'räumig 2. (гора) 'ausgedehnt 3. übertr aus- 'führlich обшйрност/nur sg 1. Geräumigkeit/17 2. Aus'führlichkeit /17 обшйт adj 'eingesäumt обшия t обшйвам общ adj 1. allge'mein; ~ смях all- ge'meines Gemachter n 23/sg; за - o ползуване für allge'meine 'Nutzung; ~o съгласие allgemeines 'Einver¬ ständnis «27; ~ и приказки allge'mei¬ ne 'Phrasen pl 2. ge'meinsam; ~ o дело ge'meinsame 'Sache /16; - зна¬ менател gemeinsamer 'Nenner m 4; ~ и разноски gemeinsame 'Kosten pl 3. (цялостен) Ge'samt-; ~ o впечат¬ ление Ge'Samteindruck m 2; - o състояние Ge'samtzustand m 2 O в ~ и линии in 'großen 'Linien; намирам ~ езйк c някого 'eine gemeinsame 'Sprache mit jmdm. 'fin¬ den < 27 >; на ~ o основание 'ohne 'weiteres; нямам нйщо «ос някого od нещо mit jmdm. od etw. nichts ge'mein 'haben vt < A >; ~ работник 'Hilfsarbeiter m 4; ~ а работа 'Hilfsar¬ beit /17; ~ а храна Nor'malkost /12Jsg; ~ o взето im allgemeinen, im 'großen und 'ganzen; ~ o образование Allgemeinbildung/17; ~ o събрание 'Vollversammlung /17 общежйти|е и, -я pl 'Wohnheim n 20; студентско ж Studentenwohnheim; s за старци 'Feierabendheim общение n nur sg = общуване обществен adj gesellschaftlich; Ge'sell- schafts-; ~ строй Gesellschaftsord¬ nung /17; ~ и науки Gesellschafts¬ wissenschaften pl; ~ o положение gesellschaftliche 'Stellung /17 общественик m, -ци pl Ver'treter m 4 des 'öffentlichen 'Lebens общественичк|а f -и pl Ver'treterin/18 des 'öffentlichen 'Lebens обществено adv gesellschaftlich общественопол6з|ен, -ни adj gesell¬ schaftlich 'nützlich общественост / nur sg 'Öffentlichkeit /17/* обществ|о «, -ä pl Gesellschaft/ 17; в ж in Gesellschaft; робовладелческо s 'Sklavenhaltergesellschaft; безкла- coBO ж 'klassenlose Gesellschaft; s то на народите Hist 'Völkerbund nt 2 общин|а / -й pl Ge'meinde /16 общйнск|и adj Ge'meinde-; s съвет Gemeindevertretung /17; ~ а земя Gemeindeland n 22jsg общйтел|ен, -ни adj ge'sellig, 'umgäng¬ lich общителност / nur sg Ge'selligkeit /\ljsg, 'Umgänglichkeit/ 17fsg общност / nur sg Gemeinschaft /17; Европейска икономйческа - , Abk ЕИО Euro'päische 'Wirtschaftsge¬ meinschaft, Abk EWG общо adv ge'meinsam
483 овехтявам общовойсковй adj Ar'mee-, die ge'samte Ar'mee be'treffend общоградски adj Stadt-, die ge'samte Stadt be'treffend общодостъпен, -ни adj allge'mein 'zu¬ gänglich общодържйв|еи, -ни adj gesamtstaat¬ lich общоизвестен, -ни adj allge'mein be'kannt общонароден, -ни adj Volks- общообразователен, -ни adj allge- 'meinbildend общопартиен, -йни adj die 'ganze Par'lei be'treffend общополез|ен, -ни adj ge'meinnützig общоприет adj allge'mein 'anerkannt, allge'mein 'üblich общопризнат adj allge'mein 'anerkannt общоселски adj das 'ganze Dorf be¬ 'treffend, Dorf- общославянски adj ge'samtslawisch общочовешки adj allge'meinmenschlich общув|ам, -аш (-ах) uv ver'kehren vi < b/hb > (c mit 3) общуване n, -ия pl Ver'kehr m l/sg, 'Umgang nt 2/sg (c mit 3) 6б|ъл, -ли adj 'abgerundet, rund объркв|ам, -аш (-ах) uv; обърк|ам, -аш (-ах) V 1. ver'wirren vt <b>, durch- ein'anderbringen vt < 24 a > 2. (смес¬ вам) verwechseln <b> (някого c някого jmdn. mit jmdm.); s ce durchein'andergeraten vi < 3 c/sn > обърна t обръщам o6ipce|aM, -аш (-ах) uv; обър|ша, -шеш (-cax) v 'abwischen vt < а > обяв|а/,-ир/ 'Anzeige /16, An'nonce /16 обявен adj 'angekündigt Ос ~ а стойност versichert обявление п, -я pl 'Anzeige / 16, An'nonce /16 обявяв|ам, -аш (-ах) uv; обяв|я, -йш (-йх) v 1. 'ankündigen vt <а>, 'mittei¬ len vt <а> 2. er'klären vt <b>;x събрание за открито 'eine Versamm¬ lung für er'öflfnet erklären; x някого за невинен jmdn. für 'unschuldig er'klären; x нещо за недействително etw. für 'ungültig er'klären 3. (про¬ възгласявам) 'ausrufen vt < 39 a > O x се против някого sich 'gegen jmdn. er'klären обяд m, обеди pl I. (храна) 'Mittagessen n 23 2. (време) 'Mittag nt 1 O преди ~ 'Vormittag,'vormittag; след - 'Nach¬ mittag, 'nachmittag обядв|ам, -аш (-ах) uv zu 'Mittag 'essen vi < 15, ge'gessen> обязаиост /, -и pl Verpflichtung /17 обяздв|ам, -аш (-ах) uv; обязд|я, -иш (-их) V'zureiten vt < 21 а > обяснение п, -я pl Erklärung /17 обясним adj er'klärlich обяснителен, -ни adj erklärend, ег- 'läulemd обясняв[ам, -аш (-ах) uv; обясн|я, -йш (-йх) V er'klären vt < b >; z ce 'aus¬ sprechen vt < 16 a >, ausein'anderset- zen vr < a > O x се някому в любов jmdm. 'eine 'Liebeserklärung 'machen обятия nur pl Um'armung/17 O прие¬ мам някого c отворени ~ jmdn. mit 'offenen 'Armen emp'fangen <2b> обяхв|ам, -аш (-ах) uv; обях[ам, -аш (-ах) V = обяздвам овакантявам, -аш (-ах) uv; овакант|я, -йш (-йх) V frei 'machen vt, 'freiselzen vt <a>; x Ce frei [va'kanl] 'werden vi < 18 jsn> овал m nur sg O'val n 20 овалв|ам, -аш (-ах) uv; овал|ям, -яш (-ях) V 'rollen v/, 'wälzen vt овал|ен, -ни adj o'val овалям | овалвам оваци|я f -и pl Ovati'on / 17 овдовяв|ам, -аш (-ах) uv; овдов]ея, -ееш (-ях) V 'Witwer ['Witwe] 'werden vi < 18/«i> ов|ен nt, -нй pl 'Hammel m 4 овес m nur sg 'Hafer m 4 овесен adj 'Hafer-; - и ядки 'Hafer¬ flocken pl овехтяв|ам, -аш (-ах) uv; овехт|ея, -ееш (-ях) у alt 'werden vi <18/sn>,
овладявам 484 ver'alten vi < b/sn >, ver'fallen vi < 3b jsn> овладяв|ам, -am (-ax) uv; овладе|я, -ееш (-ях) v 1. (превземам) 'einneh¬ men vt < 16 а > 2. übertr beherrschen vr < b >, 'meistern vt; » науката die 'Wissenschaft 'meistern; s чувствата die Ge'fühle beherrschen; s ce sich beherrschen vr 1 овлажнйв|ам, -am (-ax) uv; овлажн|ея, -ееш (-ях) v feucht 'werden vi < 18/sn> 2овлажняв|ам, -аш (-ax) uv; овлажн|я, -йш (-йх) V feucht 'machen vt, 'an¬ feuchten vt <a>; s ce feucht 'werden vi < 18 /sn > ÖBHeuiKlH adj 'Hammel-; ~ o месо 'Hammelfleisch n 20/sg OBÖuiKla /, -и pl 'Obstbaum m 2 овощар (-ят) m, -и pl 'Obstbauer m 7, 'Obstzüchter m 4 овощарски adj Obst- O ~ ножици 'Baumschere /16 овощарство n nur sg 'Obstbau m 1 jsg овощ|ен, -ни adj Obst- овощня nur pl Obst n 20/sg овра|г m, -зи pl Schlucht /17 бвреме adv = навреме овц|а /, -й od -e pl Schaf n 20 овцевъд m, -и pl 'Schafzüchter m 4 овцевъд|еи, -ни adj 'Schafzucht- овцевъдство n nur sg 'Schafzucht /17 овчар (-ят) m, -и pl 'Schäfer m 4 овчарк]а /, -и pl 'Schäferin /18 овчарки |K m, -ци pl 'Schafstall m 2 овчарски adj 'Schäfer- O Sport - скок 'Stabhochsprung m 2 овчарство n nur sg 'Schäferberuf m 1 овчедушие n nur sg 'Engelsgeduld/11 jsg 6вч|н adj Schafs-; ~ е месо 'Schafs¬ fleisch n 20/sg овъгляв|ам, -аш (-ax) uv; овъгл|я, -йш (-йх) V ver'kohlen vt <b>; s ce ver'kohlen vi < b/sn > овързв[ам, -аш (-ax) uv; овър жа, -жеш (-зах) V = обвързвам овършав|ам, -аш (-ах) uv; овърш|ея, -сеш (-ах) V 'dreschen vt, vi < 16/hb > оглавни|к m, -ци pl 'Halfter m 4 od n 23 оглавяв|ам, -аш (-ax) uv; оглав|я, -йш (-йх) V 'führen vt, 'leiten vt огладняв|ам, -аш (-ax) uv; огладн|ея, -ееш (-ях) V 'hungrig 'werden vi < 18 jsn> оглажл|ам, -аш (-ах) uv; оглад|я, -иш (-их) V1. 'glätten vt 2. (с ютйя) 'bügeln vt огласяв]ам, -аш (-ах) uv; оглас|я, -йш (-йх) V 'schallen vi <hb> (нещо durch etw. 4) оглас|ям, -яш (-ях) uv ■ огласявам оглед т, -и pl\. Berichtigung/17 2. (на мома) 'Brautschau /17 О без - на нещо 'ohne 'Rücksicht auf etw.; c ~ на нещо mit 'Rücksicht auf etw. огледал|ен, -ни adj 'Spiegel-; « телес¬ коп 'Spiegelteleskop n 20* огледал |o n, -ä pl 'Spiegel m 4 огледалц|е n, -a pl 'Spiegclchen n 23 оглежд|ам, -аш (-ax) uv; оглед|ам, -аш (-ах) V 1. (разглеждам, изследвам) be'sichtigen vt <b>, unter'suchen vt < b > 2. (гледам) 'ansehen vt < 19 a >, be'trachten vt <b>, 'mustern vt 3. (отразявам) 'spiegeln vt 4. (гледам огледално отражение) das 'Spiegel¬ bild 'ansehen (нещо von etw. 3); s ce 1. sich 'umsehen vr < 19 a> 2. (гледам огледално отражение) das 'Spiegel¬ bild 'ansehen 3. (отразявам ce) sich 'spiegeln vr оглождв|ам, -аш (-ax) uv; огложд|я, -иш (-их) v = оглозгвам оглозгв|ам, -аш (-ах) uv; оглозг|ам, -аш (-ах) V be'knabbem vr <b>, zer'nagen vr <b> оглупявам, -аш (-ax) uv; оглуп|ея, -ееш (-ях) v ver'dummen vi <b/sn>, ver- 'blöden vi < b/sn > 1оглушав|ам, -аш (-ax) uv; оглуш|а, -йш (-йх) V be'täuben vt <b>, taub 'machen vt 2оглушав|ам, -аш (-ax) uv; оглуш|ея, -ееш (-ах) v taub 'werden vi <18/sn> оглушителен, -ни adj 'ohrenbetäubend оглушки nur pl: правя си - sich taub 'stellen vr
485 огъвам огнев|й adj 'Feuer; - а линия 'Feuerli¬ nie /16 огнен adj 'feurig огненочервен adj 'feuerrot огнеоп£с|ен, -ни adj 'feuergefährlich огиепокл6ннн|к m, -ци pl 'Feueranbeter m 4 огнепръскачк|а/, -и pl 'Flammenwerfer m 4 огнестрел|ен, -ни adj: ~ но оръжие 'Feuerwaffe /16, 'Schußwaffe огнеуп6р|ен, -ни adj 'feuerfest огнехвъргачка /, -и pl = огне- пръскачка огннв|о п, -а pl 'Feuerstahl т 2 огннца / nur sg 'Krankheit / 17 mit 'hohem 'Fieber огнйщ|е n, -a pl 1. (място, където се кладе огън) 'Feuerstätte /16; (в дом) Herd т 1 2. (дом, жилище) Heim п 20, 'Heimstatt / О » на болест 'Krank¬ heitsherd; « на война'Kriegsherd; » на земетресението 'Erdbebenherd; z на културата 'Heimstätte der Kul'tur огняр (*ят) т, -и pl 'Heizer т 4 огнярски adj 'Heizer- оголв|ам, -аш (-ах) uv; огол |я, -иш (-их) V ent'bloßen vr < b >; s се sich ent- 'blößen vr оголен adj enl'blößt оголяв|ам, -аш (-ах) uv; огол|ея, -ееш (-ях) V1. die 'Kleidung her'unterreißen <21a>, zer'lumpt her'umiaufen vi < 9 a/jn > 2. (ставам плешив; губя растителността) kahl 'werden vi < 18jsn > 3. übertr her'unterkommen vi < 33 ajsn >, ver'armen vi < Ъ/sn > огол|ял, -ели adj 1. 'abgerissen, zer¬ 'lumpt 2. (плешив; без растителност) kahl 3. (сграда) leer, 'öde огорчав|ам, -аш (-ах) uv; огорч|а, -йш (-йх) V ver'bittem vr <b> огорчен adj ver'bittert огорчени |e n, -я pl Verbitterung /17 ограбв|ам, -аш (-ах) uv; ограб|я, -иш (-их) V be'rauben vt <b>, 'ausplün¬ dern vr <a> оград|а/, -и pl Zaun m 2, 'Einzäunung /17; (мрежа) 'Gitter n 23; (жив плет) 'Hecke /16 ограден adj 'eingezäunt огражд|ам, -аш (-ах) uv; оград|я, -йш (-йх) V 'einzäunen vt < а > огражданяв{ам, -аш (-ах) uv; ограж¬ дан |я, -йш (-йх) V zum 'Städter 'ma¬ chen v/; s се zum 'Städter 'werden vi < 18/5и> ограмотбн adj des 'Lesens und 'Schrei¬ bens 'kundig ограмотявам, -аш (-ах) uv; ограмот|я, -йш (-йх) V das 'Lesen und 'Schreiben 'beibringen <24a> (някого jmdm.) ограничавам, -аш (-ах) uv; огранич|а, -йш (-йх) V be'grenzen vt < b >, 'ein¬ schränken vt <a>; * ce sich 'ein¬ schränken vr; (задоволявам ce) sich be'gnügen vt < b > ограничен adj be'grenzt ограничени |e n, -я pl Begrenzung /17 ограниченост / nur sg Begrenztheit / 17/sg, Borniertheit / 17/sg ограничител|ен, -ни adj 'einschränkend огрев m nur sg 'Heizung /17 огрея t огрявам огрйбк[а /, -и pl 'Schaber m 4 огрйзв|ам, -аш (-ах) uv; огриз|а, -еш (огрйзах) V be'nagen vt <b>,'abna¬ gen vt < a >, zer'nagen vr < b > огрйзк|а /, -и pl Rest ml; z на ябълка 'Apfelrest, 'Apfelgriebs m I огр6м|ен, -ни adj ge'wattig, 'riesig ’orpyßHBlaM, -аш (-ах) uv; огруб|ея, -ееш (-ях) v rauh 'werden vi < 18/sn>, grob 'werden 2огрубяв|ам, -аш (-ах) uv; огруб|я, -йш (-йх) V rauh [grob] 'werden 'lassen vt <3/hb> огруб|ял, -ели adj rauh ge'worden огряв|ам, -аш (-ах) uv; огр|ея, -ееш (-ях) V 1. (озарявам) be'scheinen vt <23b> 2. (изгрявам) 'aufgehen vi < 13а/гя> 3. (стоплям) 'wannen vt огр ян, -ени adj er'leuchtel, be'leuchtet огьв|ам, -аш (-ах) uv; огън|а, -еш (-ах) v 'biegen vr < 32 >; s ce sich'biegen vr; übertr nachgeben vi
огън 486 огън (-ят) т, огньове pl 1. 'Feuer п 23; запалвам - ein 'Feuer 'anzünden < а >; откривам - я das 'Feuer eröff¬ nen < b >, прекратявам ~ я das 'Feuer 'einstellen <a> 2. (висока температура) 'hohes 'Fieber n 23, 'ho¬ he Tempera'tur/17; главата му е в -» sein Kopf brennt wie 'Feuer, sein Kopf glüht O минал през ~ и вода durch dick und dünn ge'gangen; ~ гори на главата ми das 'Wasser steht mir bis zum Hals огърляц|а/, -и pl 'Halskette/ 16 од|а f -и pl 'Ode/16 ода|я / -й pl vollest 'Zimmer n 23 одве adv volkst 'zweifach, 'doppelt; свивам се ~ sich 'krümmen vr одеве adv volkst 'vorhin одевеш|ен, -ни adj volkst 'vorig одежд|а/ -и pl 1. Ge'wand n 22 2. meist pl Rel 'Priestergewand одеколон m, -и pl Kölnisch'wasser n 23 одера t одирам оде|яло n, -яла 'Schlafdecke/16, 'Decke одеяни|е n, -я pl Ge'wand n 22 auch iron; Kleid n 21 оджа|к m, -ци pl volkst 'Rauchfang m 2, 'Feuerstätte /16 одимяв|ам, -am (-ax) uv; одим|я, -йш (-йх) v ver'räuchern vr < b > одйрам, -аш (-ax) uv; одер|а, -еш (одрах) V 1. 'häuten vr, 'abziehen vt <32a, h-g>, das Fell 'abziehen; « животното das Tier 'häuten, dem Tier das Fell 'abziehen; » му кожата ihm das Fell 'abziehen 2. (ожулвам) 'ab¬ schürfen vt <a>, 'schrammen vr O одрал му е кожата er ist ihm wie aus dem Ge'sicht ge'schnillen; z ce sich die Haut 'abschürfen vr одисе|я / -и pl Odys'see / 16 одобрен adj 1. (разрешен) ge'nehmigt, ge'billigt 2. (гласуван) 'angenommen одобрени|е n, -я pl I. (съгласие) Zustim¬ mung/ 17 2. (разрешение) Genehmi¬ gung/17 3. (аплодисменти)'Beifall m 2/sg одобрителен, -ни adj 1. 'zustimmend, 'beifällig 2. (признателен) 'anerken¬ nend одобряв|ам, -аш (-ax) uv; одобр|я, -йш (-йх) V 1. 'gutheißen vt <22а>, 'billi¬ gen vt 2. (разрешавам) ge'nehmigen vr <b> 3. (потвърждавам) bestätigen vt <b> 4. (признавам) 'anerkennen vt < 10 c, auch 10 b > 5. (c гласуване) 'annehmen vt < 16 a > одраскв|ам, -аш (-ax) uv; одраск|ам, -аш (-ах) od одра|щя, -щеш (-сках) v 'kratzen (някого по нещо jmdn. an [in] etw.), zer'kratzen <b> (някого по нещо jmdm. etw.) одребняв|ам, -аш (-ах ) uv; одребн|ея, -ееш (-ях) V 1. kleiner 'werden vi <18fsn>, zu'sammenschrumpfen vi <ajsn> 2. (ставам дребнав) 'klein¬ lich 'werden одремв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; одрем|я се, -еш ce (-ax ce) v 1. 'ein¬ schlummern vi < ajsn > 2. übertr umg den Kopf'hängen 'lassen va <3/hb> одрнпавяв|ам, -аш (-ax) uv; одри- пав|ея, -ееш (-ях) v 1. zer'lumpt 'wer¬ den vi <18jsn> 2. übertr her'unter- kommen vi <33a/sn>, ver'armen vi < b/sn> одрусв|ам, -аш (-ax) uv; одрус!ам, -аш (-ах) V her'unterschütteln vr < а >, 'ab- schülteln vt <a> одумв|ам, -аш (-ax) uv; одум|ам, -аш (-ах) v 'schlechtmachen vr < а >, be're- den vr <b>; z cedar'um her'um reden vi < a./hb >, sich her'ausreden vr < a > одумвач m, -и pl = одумник одумк|а / -и pl meist pl 'üble 'Nachre¬ de / 16, Klatsch m 1* одумни[к m, -ци pl Ver'leumder m 4 одумниц|а / -и pl 'Klatschbase /16 одухотворен adj 1. personifiziert 2. übertr vergeistigt, durchgeistigt одухотворяв ам, -аш (-ax) uv; оду- хотвор|я, -йш (-йх) v 1. be'leben vr <b> 2. personifizieren vr <d> 3. übertr vergeistigen vt <b> одушевен adj be'lebt, be'seell; ~ предмет Gramm 'Lebewesen n 23
487 озверявам од ър т, -ри pl 1. (миндер) 'Wandbank /14 2. (легло) Belt п 25, 'Lager п 23; смъртен х Totenbett одържавен adj verstaatlicht одързостявам, -аш (-ах) uv; одър- зост|я,-йш(-йх) v kühn 'machen vi; s се sich er'kühnen vr < b > одърпан adj zer'lumpt одърпв|ам се, -аш се (-ах се) uv; одърп|ам се, -аш се (-ах се) v 1. (дреха) in 'Fetzen 'gehen vi <13fsn> 2. (човек) in 'Lumpen her'umlaufen vi <9ajsn> одъртяв|ам, -аш (-ах) uv; одърт|ея, -ееш (-ях) V verächtl ver'kalken vi < b/sn > одялв|ам, -аш (-ах) uv; одял|ам, -аш (-ах) V glatt be'hauen vt <b> одялкв[ам, -аш (-ах) uv; одялк|ам, -аш (-ах) V = одялвам ожадняв|ам, -аш (-ах) uv; ожадн|ея, -ееш (-ях) V 'durstig 'werden vi <18/sn>, Durst be'kommen < 33 b > оженв|ам, -аш (-ах) uv; ожен|я, -иш (-их) V ver'heiraten vt <b>; s се (beim Mann) 'heiraten vt, sich ver'hei¬ raten vr ожен|ям, -яш (-ях) uv = оженвам ожесточавам, -аш (-ах) uv; ожесточ|а, -йш (-йх) V er'bittern vt <b>; х се er'bittert 'werden vi <18/sn>, 'grau¬ sam 'werden ожесточен adj er'bittert ожесточение n nur sg Erbitterung /17 ожесточеност / nur sg = ожесточение оживен adj 1. 'lebhaft auch übertr; ~ спор 'lebhafter Streit m 1 2. (прият¬ но възбуден) 'munter, 'aufgeräumt 3. (радостен) froh оживеност / nur sg 'Lebhaftigkeit f\7/sg, Be'lebung/17 оживйтел|ен, -ни adj 'lebenspendend, be'lebend оживление n nur sg 1. Be'lebung / 17, Lebhaftigkeit / 17/sg; ~ в залата Be'wegung/ 17 im Saal 2. (възбуда) 'Munterkeit / 17/sg O внасям ~ в нещо 'Leben in etw. 'bringen < 24 >; по улиците цари - auf den 'Straßen herrscht 'reges 'Leben 1оживяв|ам, -аш (-ах) uv; ожив|ея, -ееш (-ях) V 1. (съживявам се) 'wieder le'bendig 'werden vi < 18/,sn> 2. (въз- нйквам) er'wachen vi < b/.«t > 3. (ос¬ тавам жив) am 'Leben 'bleiben vi < 23/.УИ > 4. (изнйквам) er'scheinen vi < 23bjsn > 5. (оживявам се) sich beleben vr <b> 2ожнвяв|ам, -аш (-ах) uv; ожив|я, -йш (-йх) V be'leben vt < b > auch übertr; s се I. sich be'leben vr 2. (възбуждам се) 'munter 'werden vi < 18/5«> ожребв|ам се, -аш се (-ах се) uv; ожреб|я се, -иш се (-их се) v 'fohlen vi <hb> ожулв|ам, -аш (-ах) uv; ожул|я, -иш (-их) V 1. 'abschürfen vi <а>, zer¬ schrammen vi <b> 2. (дреха) 'ab¬ schaben vi <a> ожулван|е n, -ия pl Med 'Abschürfung /17 > ожул|ям, -яш (-ях) uv = ожулвам ожьнв|ам, -аш (-ах) uv; ожън|а, -еш (-ах) V 'abernten vi < а >, 'ernten vt озаглавявам, -аш (-ах) uv; озаглав|я, -йш (-йх) V be'titeln vt <b> озадачавам, -аш (-ах) uv; озадач|а, -йш (-йх) V1. ver'wundern vt < b >, in Verwunderung ver'setzen vi < b >, verblüffen vi < b > 2. (затруднявам) in Verlegenheit 'bringen vi <24>, ver'legen 'machen vi озадачен adj ver'blüfft, ver'wundert, ver'dutzt озарен adj über'strahlt; ~ o лице Strah¬ lendes Ge'sicht n 21; - от мйсъл von 'einem Ge'danken be'seelt озаряв|ам, -аш (-ах) uv; озар!я, -йш (-йх) V 1. be'scheinen vi <23b>, 'leuchten 'lassen vi <3jhb> 2. übertr er'leuchten vi <b>; озарй го една мисъл ein Ge'danke er'leuchtete ihn O * лице das Ge'sicht er'strahlen 'lassen; s ce er'glänzen vi < b/sn >, er'strahlen vi < b/hb > озверяв[ам, -аш (-ах) uv; озвер|я, -йш (-йх) V 'rasend 'machen vt, zur 'Bestie
озвучавам 488 'machen; s се 'rasend 'werden vi < 18jsn >, zur 'Bestie 'werden озвучав|ам, -аш (-ах) uv; озвуч|а, -йш (-йх) V ver'tonen vt < b > ‘оздравявам, -аш (-ах) uv; оздрав|ея, -ееш (-ях) V 1. ge'sund 'werden vi <18/sn>, ge'nesen vi <11 bjsn> 2. (рана) 'heilen vi <sn> 2оздравяв|ам, -аш (-ах) uv; оздрав|я, -йш (-йх) V 1. ge'sund 'machen vt, 'heilen vt 2. (заздравявам) 'heilen vi <sn>, 'Zuwachsen vi <4 ajsn> оздравяване n nur sg 1. Ge'sundung /1 Ijsg, Ge'nesung/ Mjsg 2. (на рана) 'Heilung/17 озеленяв|ам, -аш (-ах) uv; озелен|я, -йш (-йх) V 'Grünflächen 'anlegen <а> (нещо auf od in etw. 3) озйр|ам се, -аш се (-ах се) uv; озр|а се, -еш се (-ях се) v veralt um'herschauen vi < а/hb > озлобен adj er'bost, er'bittert озлобенне n nur sg Erbitterung / 17/sg, Er'bostheit / Mjsg озлобеност / nur sg = озлобенне озлобление n nur sg = озлобенне озлобявам, -аш (-ах) uv; озлоб|я, -йш (-йх) V er'bosen vt < b >, er'bittern vt < b >, er'zümen vt < b >; s ce 'böse 'werden vi <l&/sn>, er'bittert 'wer¬ den ознаменув|ам, -аш (-ах) uv, v be'gehen vt < 13b >, feiern vt означав|ам, -аш (-ах) uv; означ|а, -йш (-йх) V 1. nur 3. Pers uv be'deuten vt <b> 2. (отбелязвам) bezeichnen vr <b> означени|e n, -я pl Bezeichnung /17 озобв|ам, -аш (-ах) uv; озоб|ам, -аш (-ах) V 1. (човек) 'aufessen vr < 15а, 'aufgegessen > 2. (животно) 'auf¬ fressen vr < 15 а > озовав|ам се, -аш се (-ах се) uv; озов|а се, -еш се (-ах се) v 1. (явявам се) erscheinen vi <23b/sn>, sich Zeigen vr 2. (намйрам ce) ge'raten sein vi < B >, sich 'befinden vr < 27 b > озон m nur sg O'zon n 20*jsg озоннр|ам, -аш (-ах) uv, v ozoni'sieren vt <d> озорв|ам, -аш (-ах) uv; озор|я, -иш (-их) V umg zu 'schaffen 'machen vi < hb> (някого jmdm.); s ce ganz schön in Druck sein vi <B>, es ganz schön schwer 'haben vt <A> озра ce t озйрам ce озъбв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; озъб[я се, -иш се (-их ce) v 1. (животни) die 'Zähne 'fletschen auch übertr 2. (про¬ тивопоставям ce) die 'Zähne Zeigen 3. (сопвам ce) 'fauchen vi <hb>, 'knurren vi <hb> озърт|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; озърн|а се, -еш ce (-ax ce) v nach 'allen 'Seiten 'schauen vi <hb>, sich 'umschauen vr < a//jfr >, um'herschauen vi < а/hb > ой Interj 1. (болка) au 2. (учудване) na'nu ок|а /, -й pl OZa od Ok'ka /(= 1280 Gramm) окадяв|ам, -аш (-ax) uv; окад|я, -йш (-йх) V 1. = одимявам 2. Rel be'weih- räuchern vt <a> оказв|ам, -аш (-ax) uv; ока|жа, -жеш (-зах) V er'weisen vr <23b>, 'zeigen vt; be'zeigen vt < b >, 'leisten vr O » своето действие 'wirken vi <hb>; ж внимание 'Aufmerksamkeit ent'ge- genbringen < 24 a >; ж услуга 'einen Ge'fallen er'weisen; ж влияние 'Ein¬ fluß 'ausüben (върху auf 4); ж помощ 'Hilfe'leisten; ж подкрепа Unterstüt¬ zung ge'währen < b >; ж поддръжка unterstützen <b> (jmdn.); * съдействие 'Beistand ge'währen; ж съпротйва 'Widerstand 'leisten; s ce 1. (съм) sich er'weisen vr (нещо als etw. 7) 2. (показвам ce) sich 'zeigen vr 3. unpers (става очевйдно) sich her'ausstellen vr <a> оказион m nur sg 1. Ge'legenheitskauf m 2 2. (магазйн) umg Kommissionsge¬ schäft n 20 3. als adv 'günstig оказион |ен, -ни adj 'günstig, Ge'legen- heits-; ж магазйн Kommissionsge¬ schäft n 20
489 око окайв|ам, -аш (-ах) uv; ока|я, -еш (-ях) v be'mitleiden vt <b>, be'weinen vt <b>; s ce sich selbst leid tun vr < 38> окалв|ам, -аш (-ах) uv; окал|ям, -яш (-ях) у 1. be'schmutzen vt <b> 2. übertr mit Schmutz be'werfen vt < 16 b > окалпазаняв|ам, -аш (-ах) uv; ©калпа¬ зани, -йш (-йх) V umg ver'derben vt < 16 b>, zum 'Gauner 'machen vt; * ce zum 'Gauner 'werden vi <18jsn> окаменйв|ам, -аш (-ах) uv; окамен|ея, -ееш (-ях) V ver'steinern vr <bjsn> auch übertr оканнц|а f -и pl O'ka-Maß n 20 (1280 dl) окалв|ам, -аш (-ах) uv; окап|я, -еш (-ах) V 1. (листа, цвят, плод) 'abfallen vr <За/sn> 2. (коса) 'ausfallen vr < 3 а/sn> 3. (оцапвам) be'kleckern vt <b> окарнкатуряв|ам, -аш (-ах) uv; окари- катур|я, -йш (-йх) V kari'kieren vt <d> • окарякатур|ям, -яш (-ях) uv = окари- катурявам окарйн|а /, -и pl Oka'rina / 15 od 15 а окастр|ям, -яш (-ях) uv; окастр|я, -иш (-их) V 1. beschneiden vt <2lb, d-tt> auch übertr 2. (отрязвам) 'abschneiden vt < 21a; d-tt>, 'abhak- ken vt <a>; ~ ена пръчка Stock 'ohne 'Äste; « клоните die 'Äste 'ab¬ hacken окача t окачвам окачалк|а f -и pl 'Kleiderständer m 4; (на стена) 'Kleiderrechen m 4, 'Klei¬ derhaken m 4 окачв|ам, -аш (-ах) uv; окач|а, -йш (-йх) v 'aufhängen vt < а > (на an 3), 'hän¬ gen vt (на an J) окачествявам, -аш (-ах) uv; окачес¬ тви, -йш (-йх) v bezeichnen vt < b>, qualifizieren vt <d> окая | окайвам окаян adj bedauernswert, er'bärmlich окаяни|к m, -ци pl 'armer Kerl m 1, bedauernswerter Mensch m 8 океан m, -и pl 'Ozean m 1; Атлантй- чески -v Atlantischer 'Ozean, At'lantik m \/sg; Тйхи ~ 'Stiller'Oze¬ an, Pazifischer 'Ozean, PaZifik nt l/sg океанография / nur sg Ozeanogra'phic /16a/i# океанск|и adj 1. 'Ozean-; s параход 'Ozeandampfer m 4; « кораб 'Über¬ seeschiff n 20; ~ а рйба 'Ozeanfisch m 1 2. oze'anisch; » остров oze'ani- sche 'Insel /16; s водй oze'anische Ge'wässer n 23; » клймат oze'ani- sches 'Klima n 24 окелавяв|ам, -аш (-ах) uv; окелав|ея, -ееш (-ях) V 'grindig 'werden vr < 18/jti> окепазяв|ам, -аш (-ах) uv; окепаз[я, -йш (-йх) v umg bla'mieren vt < d > окирлнв|ям, -яш (-ях) uv; окирлйв|я, -иш (-их) V be'schmutzen vt <b>, 'schmutzig 'machen vt окис m, -и pl Chem O'xid n 20 окисление n nur sg = окисляване окисляв|ам,-аш (-ах) uv; окисл|я, -йш (-йх) V oxydieren vt <d>; s ce oxydieren vr < d/sn > окнсляваи|е «, -ия pl Oxydati'on / 17, Oxydieren n 23/sg окисляем adj oxydierbar окичвам, -аш (-ах) uv; окйч|а,-иш (-их) v 'schmücken vt оклеветяв|ам, -аш (-ах) uv; оклевет|я, -йш (-йх) V verleumden vt < b > оклеветяван|е п, -ия pl Ver'leumden п 23/sg, Ver'leumdung /17 оклеймяв|ам, -аш (-ах) uv; оклейм|я, -йш (-йх) V 'brandmarken vt оклюмв|ам, -аш (-ах) uv; оклюмн|а, -еш (-ах) V den Kopf 'hängen 'lassen vt <3> око n, очй pl 1. 'Auge n 23 2. (поглед) Blick m 1 O бйя на очй in die 'Augen 'fallen vr <3/sn>, 'auffallen vi <3ajsn>\ вадя очите на някого jmdm. auf die 'Nerven 'fallen; някой ми вади очйте jmdn. nicht 'sehen 'können vt < 36 >; взеха ми се очйте die 'Augen 'gingen mir 'über; гарван
оковавам 490 гарвану ~ не вади 'eine 'Krähe hackt der 'anderen kein 'Auge aus; говоря право в очите ins Ge'sicht 'sagen vf; за очи zum Schein, der 'Leute 'wegen; имам дебели очи 'unverschämt sein vi < B >; имам набито ~ 'einen 'schar¬ fen Blick 'haben <A>; на ~ nach 'Augenmaß; на четири очи 'unter vier 'Augen; яйца на очи 'Spiegeleier n 2 \jpl; очите му играят на четири 'seine 'Augen sind über'all; слепи очи 'Schläfen / 16/pl; хващам очи Ge'fal- len er'wecken < b > оковав|ам, -am (-ax) uv; оков|а, -ein (-äx) v 1. in 'Ketten 'legen vt, 'fesseln vt 2. (обковавам) be'schlagen vt < 4b > окови nur pl 'Ketten / 16/pl, 'Fesseln /16//»/ auch übertr окозв|ам,-аш (-ax) uv; окоз|я, -иш (-их) v zur Welt bringen vt <24>; s ce 'zickein vi <hb> ококорвам, -аш (-ax) uv; ококор|я, -иш (-их) V weit 'aufreißen vt <21a>; x очй die 'Augen weit 'aufreißen; z ce die 'Augen weit 'aufreißen ококорен adj 1. mit 'großen 'Augen 2. (опулен) 'glotzend окол|ен, -ни adj 1. 'umliegend 2. (съсе¬ ден) be'nachbart O « път od ~на пътека 'Umweg m 1; по а път auf 'Umwegen околийски adj Kreis-; ~ град 'Kreis¬ stadt /14 околи|я /, -и pl amtl Kreis m 1 околност /, -и pl Um'gebung/ 11/sg около präp 1. um, um ... her'um, rings um; ~ града um [rings um] die Stadt her'um; обикалям ~ града um die Stadt 'einen 'Bogen 'machen; обика¬ лям ~ къщата um das Haus her- 'umlaufen vi <9z./sn>; разговорите се въртят ~ die Ge'spräche 'drehen sich um 2. (приблизително) 'ungefähr, 'zirka; ~ един час 'ungefähr ['zirka] 'eine'Stunde; ~ хиляда човека'unge¬ fähr ['zirka] 'tausend 'Menschen, an die 'tausend 'Menschen околовръст adv 'ringsherum oкoлoвpicт|eн, -ни adj Ring-; « път 'Ringstraße/16, Umgehungsstraße околозем|ен, -ни adj 'erdnah; 'Erdum¬ lauf-; ~ но космическо пространство 'erdnaher 'kosmischer Raum m 2; ~ на орбита 'Erdumlaufbahn /17 околосветски adj um die Welt, Welt-; ~ o пътуване 'Reise/16 um die Welt, 'Weltreise околчест adj volkst rund окончав|ам, -am (-ax) uv Gramm 'enden vi <hb> (на auf 4) окончани1е n, -я pl Gramm 'Endung/17 окончателен, -ни adj 'endgültig; defi- ni'tiv окоп m, -и pl 'Graben m 5; Mil 'Schüt¬ zengraben окопав|ам, -am (-ax) uv; окопа|я, -еш (-x) v Lattdw 'hacken vt, 'pflegen vr; s ce Mil sich 'eingraben vr < 4 a > окопаван|e n, -ия pl 1. Landw 'Hacken n 23/sg, 'Pflegearbeiten pl 2. Mil 'Eingra¬ ben n 23 /sg окопая t окопавам окопвачк|а / -и pl Landw 'Hackwerk¬ zeug n 20 окоп|ен, -ни adj I. 'Graben- 2. Grabe-; ä инструмент 'Grabewerkzeug n 20 3. Landw Hack-; ~ ни култури 'Hack¬ früchte /14/pl окопйтв|ам, -am (-ax) «v; окопйт|я,-иш (-их) v 'wieder zu sich 'bringen vt < 24 >; x ce 'wieder zu sich 'kommen vi < 33/sn > окоравяв|ам, -am (-ax) uv; окорав|ея, -eeiu (-ях) v hart 'werden vi < \ 8/sn> окосяв ам, -аш (-ax) uv; окос|я, -йш (-йх) V 'abmähen vt < а > окотв|ам, -аш (-ах) uv, окот|я, -иш (-их) v 'werfen vt < 16 >; % се 'Katzen 'werfen; 'Junge 'werfen окрадв|ам,-аш (-ax) uv; окр|ада, -адеш (-адох) V 1. 'stehlen vt < 20 > 2. (оби¬ рам) be’stehlen vr < 20 b > окрайнин|а/, -й pl Periphe'rie/16а; x на града Vorstadt /14 окраск|а/, -и pl 'Färbung/17; Nuance [ny'äss]/16
491 окъсвам окраставяв|ам, -аш (-ах) uv; окра- став|ея, -ееш (-ях) v 1. die 'Krätze be'kommen <33b>, 'krätzig 'werden vf < 18fsn> 2. (животни) die 'Räude be'kommen, 'räudig 'werden окрнлйн adj be'flügell окрнляв|ам, -atu (-ax) uv; окрил(я,-йш (-йх) v be'flügeln v/ <b>, be'geistern v/ <b> окрил|ям, -яш (-ях) uv = окрилявам окръ[г m, -зи pl amtl Be'zirk m 1 окръгляв|ам, -аш (-ax) uv; окръгл]я, -йш (-йх) V 1. 'runden vt 2. (цифри) 'abrunden vf < а > окръгл|ям, -яш (-ях) uv = окръглявам окръжав|ам, -аш (-ах) uv; окръж|а, -йш (-йх) V = обкръжавам окръж|ен, -ни adj amtl Be'zirks-; s център Be'zirkshauptstadt /14 окръжи)е п, -я pl МИ Militärbezirk т 1; военно » 'Wehrbezirk окръжн|о и, -и pl 'Rundschreiben п 23 окръжност /, -и pl 'Kreisumfang т 2 оксидацня / nur sg = окисляване оксидйр|ам, -аш (-ах) uv, v = окисля¬ вам оксижеи т, -и pl Tech Auto'gen- schweißapparat т I 2. umg 'Wasser¬ stoffperoxid n 20 оксижен|ен, -ни adj aulo'gen ge- 'schweißt, Auto'genschweiß- оксиженйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. Tech auto'gen 'schweißen vt 2. umg (коса) blon'dieren vt оксиженйст /, -и pl Autogenschweißer m 4 оксиженов adj = оксиженен оксфорл m, -и pl Text 'Oxford m od n, ka'rierter 'Baumwollstoff m 1 октав а /, -и pl Mus Ok'tave /16 октойд|ър m, -ри pl Geom Okta'eder n 23 октойх m, -и pl Rel Ge'sangbuch n 22 für acht 'Stimmen октомври m Oktober m 4 октомврийски adj Oktober- октопод m, -и /»/'Krake m 7, 'Achtfüßler m 4, Okto'pode m 7 окулйст m, -и pl Med 'Augenarzt m 2 окултйз|ъм (-мът) m nur sg Okkultis¬ mus m 11 /sg окултйст m, -и pl Okkultist m 8 окумвам, -аш (-ax) uv; окум|я, -иш (-их) v 1. Volkst zum 'Brautvater 'ma¬ chen vt 2. übertr 'aufpflanzen vf < a >; s се 1. sich 'aufpflanzen vr (пред vor 5) 2. (пристйгам) her'einschneien vi <а/sn>, 'aufkreuzen vi <a/sn> окупатор m, -и pl Okku'pant m 8 окупаторски adj Okkupanten-, ok- kupatorisch окупацион ен, -ни adj Okkupati'ons-; - ни войскй Okkupati'onstruppen f\blpl окупаци|я /, -и pl Okkupation /17 окупйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. Pol ok¬ kupieren vf < d > auch übertr 2. (за¬ нимавам) in 'Anspruch 'nehmen vt < 16>, beschäftigen vf <b> окуражав|ам, -аш (-ax) uv; окураж|а, -йш (-йх) V er'mutigen vf <b>, Mut 'machen (някого jmdm.); s ce Coura¬ ge [kutane] be'kommen <33b>, 'mutig 'werden vi < 18jsn> окуражйтел|ен, -ни adj er'mutigend окуцяв|ам, -аш (-ax) uv; окуц|ея, -ееш (-ях) V 'anfangen vi <2bjhb> zu 'hin¬ ken, lahm 'werden vi < 18jsn > окучв|ам, -аш (-ax) uv; окуч|а, -иш (-их) V 'werfen vf < 16 >; я се 'Welpen 'werfen окълцв|ам, -аш (-ах) uv; окълц|ам, -аш (-ах) V 'abschneiden vt < 21а, d-tt> окьпвам, -аш (-ах) uv; окъп|я, -еш (-ах) V 'baden vf; s се 'baden vi <hb> окьрвавен adj 'blutbefleckt, 'blutig окървавяв|ам, -аш (-ax) uv; окървав|я, -йш (-йх) V mit Blut be'flecken vf < b > окървавям, -яш (-ях) uv = окървавявам окърпв|ам, -аш (-ах) uv; окърп|я, -иш (-их) V 'flicken vf окършв|ам, -аш (-ах) uv; окърш|а, -иш (-их) V zer'knicken vf <b>, zer'bre- chen vf < 16 b > окъсан adj zer' lumpt, zer' fledert окьсв|ам, -аш (-ax) uv; окъс|ам, -аш (-ax) v 1. 'abpflücken vt <a> 2. zer-
окъсявам 492 'fledern vt < b >, zer'reißen vt < 21 b >; s ce 'abgerissen 'werden vi < 18jsn> 'окъсявам, -аш (-ах)uv; окъс|ея,-ееш (-ях) v 'kürzer 'werden vi < 18/лги > 2окъсяя|ам, -аш (-ах) uv; окъс|я, -йш (-йх) V 'kürzen vf окьоравяв|ам, -аш (-ах) uv; окьорав|ея, -ееш (-ях) V volkst blind 'werden vi < 18 jsn > олеаадров adj Ole'ander- олеанд |ър m, -ри pl 1. (видът) Ole'ander m 4 2. (храстът) Ole'anderbusch m 2 олекв|ам, -аш (-ах) uv; олекн|а, -еш (-ах) V1. 'leichter 'werden vi < 18/j«> 2. nur 3. Pers sg: ~ а ми es wird mir 'leichter (на um 4) олеле Interj oh weh, weh mir [uns] олелй|я /, -и pl Ge'jammer n 23/sg, Ge'schrei n 20/sg оливия / nur sg = олио олигав|ям, -яш (-ях) uv; олигав|я,-иш (-их) V be'sabbern vt < b > олигархичен, -ни adj oli'garchisch олигархйческн adj — олигархичен олигархи|я /, -и pl Oligarchie /16 а олйжа t олйзвам олйзан adj 1. 'abgeleckt 2. übertr iron ge'leckt ö ~ човек 'feiner 'Pinkel m 4, 'Lackaffe m 7 олйзв|ам, -аш (-ах) uv; олй|жа, -жеш (-зах) V 1. (изчиствам) 'ablecken vt < а > 2. be'lecken vt < b >, 'lecken vt; кучето ми а ръката der Hund leckt mir die Hand олимпнад1а /, -и pl Olympi'ade /16 олимпй|ец m, -йци pl 1. Myth pl O'lym- pier m 4 auch übertr 2. Sport Olym¬ piateilnehmer m 4 олимпййски adj o'lympisch, ~ игри o'lympische 'Spiele pl; летни ~ игри O'lympische 'Sommerspiele; зймни ~ игри O'lympische 'Winterspiele блно n nur sg 'Speiseöl n 20, Öl олнсяв!ам, -am (-ax) uv; олис|ея, -ееш (-ях) v volkst kahl 'werden vi <\8/sn>, 'eine 'Glatze be'kommen < 33b > олицетворени^ n, -я pl Verkörperung f 17, Personifizierung /17 олицетворяв|ам, -аш (-ax) uv; олицет- вор|я, -йш (-йх) v ver'körpern vt < b >, personifi'zieren vt <d> олов|еи, -ни adj 1. Blei-, 'bleiern 2. (цвят) 'bleigrau оловиодобйв|ен, -ни adj 'Bleigewin- nungs-, Blei- олово n nur sg Blei n 20/sg олтар m, -и pl Al'tar m 2 олу|к m, -ци pl Dachtraufe/16, 'Dach¬ rinne /16 олюляв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; олюл |ея се, -ееш се (-ях ce) v 'anfangen vi < 2ajhb > zu 'schwanken, 'schwan¬ ken vi <hb>, 'wanken vi <sn> олюпв|ам, -аш (-ax) uv; олюп|я, -иш (-их) V 'abschälen vt <а>; х се sich 'schälen vr олющв|ам, -аш (-ах) uv; олющ|я, -иш (-их) V 1. (боб, грах) 'aushülsen vt <а> 2. (мазйлка) 'abblättern vt <а> 3. (издрасквам) zer'kratzen vi <b> 4. (люспи) 'schälen vt ом (-ът) т, -а pl Phys Ohm п 23 омагьосам | омагьосвам омагьосан adj ver'zaubert омагьосвам, -аш (-ах) uv; омагьос|ам, -аш (-ах) V ver'zaubem vt < b > ома|ен, -йни adj be'zaubernd, be'rük- kend O ~ йно бйле 'Wunderblume /16 омазв|ам, -аш (-ax) uv; ома|жа, -жеш (-зах) V 'fettig 'machen vi омйнв|ам, -аш (-ах) uv; ома|я, -еш (-ях) V 1. (очаровам) be'zaubern vt <b>, be'rücken vi < b > 2. (зашеметявам) be'täuben vi <b> омайни|к m, -ци pl 'Zauberer m 4 омайниче n, -та pl Bot 'Nelkenwurz/17 омалея |омалявам омаловажавам, -аш (-ах) uv; омало¬ важа, -йш (-йх) V die Be'deutung her'absetzen < а > (нещо von etw. 3), verniedlichen vt <b> 1омаломощяв|ам, -аш (-ax) uv; омало- мощ|ея, -ееш (-ях) v von 'Kräften 'kommen vi <33/sn>, an Kraft ver'lieren <32b>
493 онакъв 2омаломощяв|ам, -аш (-ах) uv; омало- мощ[я, -йш (-йх) V er'schöpfen vt < b >, ent'kräften vt < b > омаляв|ам,-аш (-ах) uv; омал|ея, -ееш (-ях) v zu klein 'werden vi < 18/jm> оман nt, -и pl Bot A'lantwurzel f 16 омйр m, -и pl Zool 'Hummer m 4 омара f nur sg Dunst m 2 омаскаряв|ам, -аш (-ах) uv; омаскар|я, -йш (-йх) V umg bla'mieren vt <d>, zum Ge'spött 'machen vt, 'lächerlich 'machen; » ce sich zum Ge'spött der 'Leute 'machen vr, sich bla'mieren vr омацв|ам, -am (-ax) uv; омац|ам, -аш (-ах) v 'schmutzig 'machen vt, mit Schmutz be'schmieren vt < b > омачкв|ам, -аш (-ax) uv; омачк|ам, -аш (-ах) vzer'knittem vt < b >, zer'knaut- schen vt < b >, zer'knüllen vt < b > 1 омая / nur sg 'Zauber m 4, Ent'zücken n lijsg 2омая t омайвам омег|а/, -и pl 'Omega n 24; алфа и ж das A und O омекв|ам, -аш (-ax) uv; омекн[а, -еш (-ax) v weich 'werden vi < 18/sn> auch übertr омекотяв|ам, -аш (-ax) uv; омекот|я, -йш (-йх) V I. weich 'machen vt, er'weichen vt < b > 2. übertr 'mildern vt, 'mäßigen vt омекчав|ам, -аш (-ax) uv; омекч|а, -йш (-йх) v = омекотявам омета t омйтам омировскн adj ho'merisch омйт|ам, -аш (-ах) uv; омет|а, -еш (ометох) V 1. 'auskehren vt <а>; ж стаята das 'Zimmer 'auskehren 2. hin- 'wegfegen vi <afsn>; вятърът омете всичко der Wind hat 'alles hin'weg- gefegt 3. umg (изяждам) 'wegputzen vt <a>, leer 'essen vt <15, ge'gessen>; x всичко 'alles 'wegputzen; ж чинйята den 'Teller leer 'essen; s ce umg ver'schwinden vi < 27b/sn > омлет m, -и pl Ome'lett n 20 омнибус m, -и pl 'Omnibus m la омнибус|еи, -ни adj 'Omnibus- омонйм m, -и pl Homo'nym n 20* омонйм|ен, -ни adj homo'nym омонймия/nur sg Homony'mie/ 16a/sg омотав|ам, -аш (-ax) uv; омота[я, -еш (-х) V 1. 'wickeln vt (около um 4), um'wickeln vt < b > (c mit J) 2. übertr (забърквам) ver'wickeln vt < b > (в in 4) омраза / nur sg Haß m 1 jsg (към auf 4) омраз)ен, -ни adj ver'haßt омразни|к m, -ци pl ver'haßter Mensch m 8, 'Ekel n 23 омразяв|ам, -аш (-ax) uv; омраз|я, -йш (-йх) V volkst 1. (правя омразен) ver'haßt 'machen vt 2. (смразявам) gegenein'ander'aufbringen vt <24a> омръзв|ам, -аш (-ax) uv; омръзн|а, -еш (-ах) V 'überdrüssig 'werden vi < 18/s/i >, 'lästig 'werden; аз ви ж ich 'werde euch 'lästig; омръзнал ми e ich bin 'seiner 'überdrüssig; омръзнало ми е това ich 'habe es 'über [satt] омъжв|ам, -аш (-ax) uv; омъж|а, -иш (-их) V (жена Frau) ver'heiraten vt <b>; s ce 'heiraten vi, sich ver¬ 'heiraten vr омърл^шв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; омърлуш|а се, -иш се (-их ce) v 'trübselig 'werden vi <18/sn>, 'gries¬ grämig 'werden, 'schlechte 'Laune be'kommen <33b> омърсявам, -аш (-ax) uv; омърс|я, -йш (-йх) V 1. be'schmutzen vt <b>, 'schmutzig 'machen vt 2. übertr be¬ 'schmutzen (нещо etw.), mit Schmutz be'werfen < 16 b> (някого jmdn.); s ce sich be'schmutzen vr auch übertr омършавяв|ам, -аш (-ax) uv; омър- шав|ея, -ееш (-ях) v 'mager 'werden vi <18/sn>, 'abmagem vi < а/sn > онагледяв|ам, -аш (-ax) uv; онаглед|я, -йш (-ях) V veranschaulichen vt < b > оквзгодйш|ен, -ни adj 'vorjährig опака adv umg: така- ~ so und so, auf 'diese und 'jene 'Weise онак|1в, -ава, -ова; -йва pron dem so ein; такъв- ж so 'einer 'oder so 'einer; als Prädikatsnomen so 'oder so
онанизъм 494 онанйз|ъм, (-мът) т nur sg Ona'nie /16 а/sg онаследяв|ам, -аш (-ах) wv; онаслед|я, -йш (-йх) V 'erben vt, er'erben vt <b> ондулаци|я f -и pl Ondu'lieren n 23/sg, Ondulati'on /17 ондулйр1ам,-аш (-ах) mv, v ondu'lieren vt < d > оневнняв[ам, -аш (-ах) uv; оневин|я, -йш (-йх) V von Schuld 'freisprechen vt < 16 a> оиемяв1ам, -аш (-ах) uv онем|ея, -ееш (-ях) V 1. stumm 'werden vi < 18jsn> 2. (млъквам) ver'stummen vi < b/sn > онзи, онази, онова; онези pron dem 'jener; онази вечер 'vorgestern 'abend; ~ ден 'vorgestern онзиденш|ен, -ни adj 'vorgestrig ohükc m, -и pl 'Onyx m 1 ониксов adj 'Onyx- ономастика/nur sg Ono'mastik fll/sg оня pron dem = онзи; ~ свят'Jenseits« опада |ам, -аш (-ах) uv; опад|ам, -аш (-ах) V1. (листа, цвят, плод) 'abfallen vi < 3 г/sn > 2. (коса) 'ausfallen vi < 3 а Isn > опазв|ам, -аш (-ах) uv; опаз|я, -иш (-их) V 1. be'hüten vt <b>, be'schützen vt < b >, 'schützen vt (от vor J) 2. (за¬ пазвам) er’halten vt <3b> опазване n nur sg Schutz m 1 /sg; ~ на околната среда 'Umweltschutz опазя | опазвам опак adj 1. 'umgekehrt, Rück-; ~ a страна 'Rückseite/16 2. (опърничав) 'querköpfig 3. (особен) ver'kehrt; ~ свят ver'kehrte Welt / 17 опаки n nursg = 1опако 1 опако n nur sg 'Rückseite / 16; übertr 'Kehrseite 2опако adv ver'kehrt опаков|ам, -аш (-ах) mv, v 1. ver'packen vt <b> 2. (завивам) 'einpacken vt <a>, 'einwickeln vt <a> O « ба¬ гажа си sein Ge'päck 'packen опаковк|а /, -и pl Verpackung /17 опаковъчен, -ни adj Ver'packungs-; » материал Verpackungsmaterial «31 опал m, -и pl O'pal m 1 * auch Text опалов adj o'palen опапв|ам, -аш (-ах) uv; опап|ам, -аш (-ах) v umg ver'futtern vt < b > опарв]ам, -аш (-ах) uv; опар|я,-иш (-их) V1. ver'brennen vt < 10 b > 2. (c вода) ver'brühen vt <b>; s ce 1. sich ver¬ 'brennen vr 2. (c вода) sich ver'brühen vr 3. übertr sich die 'Finger ver'brennen опарйчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; опарй- ч|а се, -иш се (-их се) v umg Geld be'kommen <33b>, zu Geld 'kom¬ men vi <33/sn> 'опасв ам, -аш (-ax) uv; on|acä, -асеш (-acox) v 'abweiden vt <a> 2опасв|ам, -аш (-ax) «v; опа|ша, -шеш (-сах) V 1. 'umbinden vt <27а>, um'gürten vt <a>; ä колана den 'Gürtel 'umbinden 2. (заграждам) um'geben vt < 15b > опйс|ен, -ни adj 1. ge'fährlich; ~ но за живота 'lebensgefährlich 2. übertr ge'wieft, ge'rissen O - на работа 'eine ge'fährliche 'Sache /16 опасени|е «, -я pl Be'fürchtung/17 опасност /, -и pl Ge'fahr / 17 (от 2); смъртна * Todesgefahr; излагам се на ~ sich 'einer Ge'fahr 'aussetzen vr <a>; ~ от война'Kriegsgefahr опасяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv be'fürchten < b > (от нещо etw. 4) опаша j 2опасвам опашат adj ge'schwänzt O ~ а звезда Ko'met m 8; ~ а лъжа 'faustdicke 'Lüge/16 . omuiiKla/, -и pl 1. Schwanz m 2, Schweif m 1 2. (дръжка) Stiel m 1 3. (край) 'Ende n 30 4. (чакащи) 'Schlange /16 O влача се в жта umg hinter'her- zotteln vi < a/sn >; има си крушка ж da ist etw. dran; въртя « mit dem Schwanz 'wedeln vi <hb>; навйрвам ä die 'Nase hoch 'tragen <4>; плюнал му е под »та er hat ihn hin'ausgeworfen; стоя на » 'anstehen vi < 10'ajhb>, 'Schlange 'stehen vt <10 l/hb>; нареждам се на » sich 'anstellen vt <a>; подвивам си » та
495 опис den Schwanz 'einklemmen < a >; » на звезда Ko'melenschweif m 1 опашкар (-ят) m, -и pl 'Letzter m 7+ auch übertr опвам, -аш (-ах) uv; 6пн|а, -еш (-ах) v volkst = опъвам опека/nur sg 1. Jur 'Vormundschaft/17 2. übertr Bevormundung /17 опека | опичам опекун m, -и pl 'Vormund m 1 od 3 опекунски adj 'vormundschaftlich, 'Vor¬ mundschafts- опекунство n nur sg = опека опел |ö n, -a pl 'Totenmesse / 16 опепеляв!ам, -am (-ax) uv; опепел[я, -йш (-йх) v 1. (изгарям) in 'Asche ver'wandeln vt <b> 2. (посипвам c пепел) mit 'Asche be'streuen vt < b > önepla /, -и pl 'Oper /16 опера t Опирам оператйв|ен, -ни adj 1. opera'tiv; той работи ~ но er 'arbeitet opera'tiv; ~ но вмешателство opera'tiver 'Ein¬ griff m 1; ~ но ръководство opera'tive 'Leitung /17 2. Operati'ons-; - на лйния Operati'onslinie /16; » отдел Operati'onsabteilung/17 оперативност/nur sg Operativi'täl/17 оператор m, -и pl 1. Operateur m 1* auch Med 2. Tech Ope'rator m 8 (pl ..'oren) 3. Film (който снйма) 'Kame¬ ramann m 3; (който прожектира) 'Filmvorführer m 4 операторски adj Opera'toren- операцнонен, -ни adj Operati'ons-; ~ на зала Operati'onssal m 2 (p/..säle); ~ на маса Operationstisch ml; - на база Operati'onsbasis / 15a операци|я f -и pl Operati'on / 17 оперв|ам,-аш (-ax) uv; опер|я, -иш (-их) v 'heften vt, 'richten vt (в auf 4); » ce die 'Zähne 'zeigen übertr опер|ен, -ни adj 'Opern- оперен adj umg 1. (насочен) ge'richtet, ge'heftet (в auf 4) 2. (горделйв) 'auf¬ geplustert оперет|а /, -и pl Ope'rette /16 оперет|ен, -ни adj Ope'retten- оперйр|ам,-аш (-ax) uv, v ope'rieren vt <d> оперя t опервам опетняв|ам,-аш (-ax) uv; опетн[я, -йш (-йх) V1. be'flecken vt < b >; x честта му 'seine 'Ehre be'flecken 2. (злепос¬ тавям) verunglimpfen vt < b >; 'einen 'Makel 'abhängen <a> (някого jmdm.) опечален adj 1. (в траур) 'trauernd 2. be'trübt, 'traurig опечаленост/nur sg Be'lrübtheit/17/sg, 'Traurigkeit / 17 /sg опечаляв|ам, -аш (-ax) uv; опечал|я, -йш (-йх) V be'trüben vt < b >, 'traurig 'machen vt опея | опявам опйв|ам,-аш (-ax) uv; опй|я, -еш (-х) v 1. be'trunken 'machen vt 2. übertr 'trun¬ ken machen; * се 1. sich be'trinken vr <27b> 2. übertr 'trunken 'werden vi < 18 jsn> опий m nur sg ~ опиум опйлв|ам,-аш (-ax) uv; опил|я,-йш (-йх) v 'abfeilen vt < а >, 'glattfeilen vt < a > опинци nur pl = цървули опйлв|ам, -аш (-ax) uv; опйп|ам, -аш (-ах) v 1. be'tasten vt <b>, be'fühlen vt < b > 2. umg (обирам) 'ausrauben vt <a> опнпом adv 'tastend Опирам, -аш (-ax) uv; on|epä, -ереш (-pax) v'waschen vt <4>; » ce 'seine 'Wäsche 'waschen 2опйр|ам, -аш (-ax) uv; onplä, -еш (-ях) v 1. (подпйрам) 'stützen vt (на auf 4) 2. (облягам) 'lehnen vt (на an 4) 3. (допйрам) be'rühren <b> (до etw. 4) 4. (стйгам) 'kommen vi < 33/sn> (до bis zu 3, bis an 4); x ce 1. (подпйрам ce) sich 'stützen vr (на auf 4) auch übertr 2. (облягам ce) sich 'lehnen vr 3. (до¬ косвам) be'rühren < b > (в нещо etw.) 4. (съпротивявам ce) sich wider'setzen vr <b> опис m, -и pl 1. Jur 'Pfändung / 17, Beschlagnahme / 16 2. спйсък Ver¬ zeichnis n 27, 'Liste / 16
описание 4% описанн|е п, -я pl 1. Be'schreibung/17, 'Schilderung / 17; това не се подава на * das 'spottet 'jeder Be'schreibung 2. (парафраза) Umschreibung /17 описател|ен, -ни adj 1. beschreibend, Schildernd 2. Ling deskrip'tiv 3. (na- рафразйран) um'schreibend описателно adv 1. be'schreibend; Schil¬ dernd 2. (парафразйрайки) um'schrei¬ bend; тази дума трябва да се предаде ~ 'dieses Wort muß umschrieben 'werden опнсв|ам, -аш (-ах) uv; опй|ша, -шеш (-сах) V 1. beschreiben vt <23b>, Schildern vt 2, (правя опис) er'fassen v/ < b >, 'listenmäßig er'fassen 3. Math (начсртавам) 'ziehen vr <32, h - g> auch übertr 4. (парафразйрам) um'schreiben vt <23b> опнсвач nt, -и pl Be'schreiber m 4, 'Schil- derer m 4 опис|ен, -ни adj 'Listen-, Ver'zeichnis- опит m, -и pl 1. VerSuch m 1; първият ~ не успя der 'erste VerSuch miß'lang; ~ за бягство 'Fluchtversuch; правя ~ 'einen VerSuch 'machen 2. (опитност) Er'fahrung/I7 auch Phil; събирам ~ Erfahrung [Erfahrungen] Sammeln; нямам - 'keine Erfahrung 'haben < A >; обменям ~ Erfahrungen 'austauschen <a> опйтв|ам, -аш (-ах) uv; опйт|ам, -аш (-ах) V 1. (правя опит) versuchen vt <b>; й щастието си sein Glück versuchen 2. (проверявам) 'prüfen vt; ä ножа c пръст das 'Messer mit dem 'Finger 'prüfen 3. (изпробвам) 'aus¬ probieren vt < e >, pro'bieren vt < d > 4. (вкусвам) 'kosten vt 5. (чувствувам) Spüren vt; s ce [es] ver'suchen, pro'bieren 6пит|ен,-ни adj 1. erfahren 2. (експери¬ ментален) Ver'suchs-, experimen'tell; -на станция Ver'suchsstation / 17; - ни изследвания experimen'teile Un¬ tersuchungen / \ljpl бпитност / nur sg Erfahrung / 17, Erfahrenheit / \ljsg опнтомяв|ам, -аш (-ах) uv; опитом|я, -йш (-йх) V 'zähmen vt auch übertr опиум m, -и pl 'Opium n 20/sg auch übertr опйч|ам, -аш (-ах) uv; опе|ка, -чеш (опекох) V 1. (месо, риба) 'braten vt <3> 2.(тесто)'backen vt <4> 3.(ка¬ фе, царевица) 'rösten vt О « занаят ein 'Handwerk gut er'lernen <b>; - ай си ума nimm 'deine Ge'danken zu'sammen опйяt опивам опиянение n nur sg 'Trunkenheit /17/sg, Rausch m 2 опиянчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; опиянч|а се, -иш се (-их ce) v umg zum 'Säufer 'werden vi < 18fsn> опиянявам, -аш (-ax) uv; опиян]я, -йш (-йх) V 'trunken 'machen vt, belau¬ schen vt <b> ‘оплаквам, -аш (-ax) uv; оплакн|а, -еш (-ах) V 1. (отвън) 'abspülen vt <а> 2. (отвътре) 'ausspülen vt < а > 2оплакв|ам, -аш (-ах) uv; опла|ча, -чеш (-ках) V be'weinen vt < b >, be'trauern vt < b >, be'klagen vt < b >; жив да го оплачеш er ist er'bärmlich dran; s ce 1. sich be'klagen vr <b>, sich be'schweren vr <b> (на някого от нещо bei jmdm. 'über etw. 4) 2. (боледувам) 'klagen vi <hb>; « ce от ревматйзъм 'über Rheuma'tismus 'klagen оплакван|е n, -ия pl 1. Beschwerde/16 2. (болест) Beschwerden nur pl оплаквател1еи, -ни adj Be'schwerde- оллаквачк|а /, -и pl volkst 'Klagefrau /17, 'Klageweib n 21 оплев|ям, -яш (-ях) uv; оплев|я, -йш (-йх) v 'jäten vt, vi <hb>, vom 'Un¬ kraut befreien vt < b > оплезв|ам, -аш (-ax) uv; оплез|я, -иш (-их) V her'ausstecken vt <а>, her- 'ausstrecken vt <a>; оплезих език übertr mir hängt die 'Zunge her'aus; s ce die 'Zunge her'ausstrecken [her'aus¬ stecken] оплескв|ам, -аш (-ax) uv; оплеск|ам,
497 опортюнистичен -аш (-ах) V I. be'schmiercn vt <b>, be'schmutzen vt <b> 2. umg (изяж¬ дам) 'wegputzen vt <a> O оплес- кахме я jetzt 'sitzen wir in der 'Tinte оплешивее |ам, -аш (-ах) uv; оплеши¬ вея, -ееш (-ях) v kahl 'werden vi < 18jsn >, 'eine 'Glatze be'kommen <33b> опляПам, -аш (-ах) uv; опл|ета, -етеш (-етох) v I. (коса, кошни¬ ца) 'flechten vt <17>, 'fertig- flechlen vt <17a> 2. (обърквам) ver'wirren vt <b>, ver'fitzen vt <b> 3. (c две куки) 'stricken vt, 'fertigstricken vt < a > 4. (c една кука) 'häkeln vt, 'fertighäkeln vt < a >; * ce sich ver’wirren vr, sich ver'wickeln vr <b> оплодяв|ам, -аш (-ах) uv; оплод|я, -йш (-йх) v be'fruchten vt < b > опложд|ам, -аш (-ах) uv = оплодявам оплюв ам, -аш (-ах) uv; оплю|я, -еш (-Х) V 1. be'spucken vt <b>; be'speien vt < b > auch übertr 2. (заплювам) 'anspucken vt <a> оплй>скв|ам) -аш (-ах) uv; оплюск|ам, •аш (-ах) V umg verächtl 'auffressen vt < 15a> оплюя f оплювам опна T опвам опнат adj volkst straff, ge'spannt оловестяв|ам, -аш (-ах) uv; оповест|я, -йш (-йх) V ver'künden vt <b>, 'mit¬ teilen vt <a> опожарявам, -аш (-ах) uv; опожар|я, -йш (-йх) V ]. 'niederbrennen vt < 10 а >, 'einäschern vt < а > 2. (за¬ палвам) in Brand 'setzen vt опозицнон|ен, -ни adj oppositionell, Oppositi'ons-; » вестник oppositio¬ nelle 'Zeitung /17; ~на партия Oppositionspartei /17 опозиционер m, -и pl Oppositioneller m 1* опозйци|я /, -и pl Oppositi'on /17 ипознав|ам, -аш (-ах) uv; опозна1я, -еш (-х) v 1. 'kennenlernen vt < а > 2. (раз- 32 Wtb. Bulg-Dt. познавам)er'kennen vt < 10b>; s ce sich 'kennenlernen vr опозоряв|ам, -аш (-ах) uv; опозор|я, -йш (-йх) v mit 'Schande be'decken vt < b >, ent'ehren vt < b >; s ce sich mit 'Schande be'decken vr оползотворил |ам, -аш (*ax) uv; оползо¬ твори, -йш (-йх) V 'nutzbar 'ma¬ chen vt, verwerten vt < b >, 'nutzen vt оползотворяваме n, -ия pl 'Nutzbarma¬ chung/ 17, Ver'wertung/17, 'Nutzung /17 опомн|ям, -яш (-ях) uv; опомн|я, -иш (-их) v 1. (свестявам) 'wieder zu sich 'bringen vt < 24 >, 'wieder zu sich 'kommen 'lassen vt <3/hb> 2. (вра¬ зумявам) 'wieder zur Ver'nunft 'kom¬ men 'lassen; z ce 1. (свестявам ce) 'wieder zu sich 'kommen vi < 33/ли > 2. (вразумявам ce) 'wieder zur Ver'nunft 'kommen опонент m, -и pl Oppo'nent m 8 опонйрам, -аш (*ax) uv, v oppo'nieren vi <d/hb> (против, срещу gegen 4) опопв|ам, -аш (-ах) uv; опоп|я, -иш (-их) V volkst zum 'Popen 'machen vt опоп|ям, -яш (-ях) uv = опопвам onöpla /, -и pl 1. 'Stütze / 16 auch übertr; той ми е £ er ist mir 'eine 'Stütze 2. (подкрепа) Halt m 1 fsg; търся [намирам] s Halt 'suchen ['fin¬ den < 27 > ]; давам » Halt 'geben < 15 >; намйрам в него здрава « an ihm 'einen Testen Halt 'finden O лйцева » Sport 'Liegestütz m 1 опор|ен, -ни adj Stütz-; - на греда 'Stützbalken m 4 O - на точка 'An¬ haltspunkt m 1 опорочавам, -аш (-ах) uv; опороч|а, -йш (-йх) V 1. (развращавам) verder¬ ben vt < 16 b > 2. (провалям) zum 'Mißerfolg ver'urteilen vt <b> опортюнйз|ъм (-мът) m nur sg Oppor¬ tunismus m l l/sg опортюнист m, -и pl Opportunist m 8 опортюнистйч|ен, -ни u. опортюни- стнчески adj opportunistisch
опра 498 опра Т 2опирам оправдан |ам, -аш (-ах) uv; оправда я, -еш (-х) V 1. Jur 'freisprechen vt < 16 а > 2. (оневинявам) von Schuld 'freisprechen 3. (считам за право) 'rechtfertigen vr; * доверието му sein Ver'lrauen 'rechtfertigen 4. (извиня¬ вам) entschuldigen vt <b> 5. Hdl, Fin belegen vt <b>; « се 1. Jur 'seine 'Unschuld be'weisen <23b> 2. (до¬ казвам, че съм прав) sich 'rechtferti¬ gen vr 3. (извинявам се) sich enl'schuldigen vr, sich her'ausreden vr <a> 4. (потвърждавам се) sich bestätigen vr < b >; опасенията ми се ~ ат 'meine Befürchtungen bestäti¬ gen sich 5. (изплащам се) sich 'lohnen vr, sich ren'tieren vr <d> O целта ~ а средствата der Zweck 'heiligt die 'Mittel оправдай adj 1. Jur 'freigesprochen 2. gerechtfertigt, berechtigt оправдани|e n, -яр1\. Jur 'Freispruch m 2 2. 'Rechtfertigung/17, Berechtigung /17 оправдателен, -ни adj 'rechtfertigend; ~ на присъда 'Freispruch m 2; « документ Hdl, Fin Be'leg m 1 оправдая t оправдавам оправен adj I. (сложен в ред) in 'Ord¬ nung ge'bracht 2. (по вид) er'holt, gut 'aussehend оправй]я /, -и pl volkst 'Ordnung / 17 оправ|ям, -яш (-ях) uv; оправ|я, -иш (-их) v 1. in 'Ordnung 'bringen vt < 24 > auch übertr 2. (ремонтирам) in¬ stand 'setzen vr 3. (разтребвам) 'auf¬ räumen vr < a > 4. (изправям) ge'ra- demachen vr < a > ö * леглото das Bett 'machen; z стаята das 'Zimmer 'aufräumen; s косата си sein Haar in 'Ordnung 'bringen ['glätten]; s шапката den Hut zu'rechtselzen <a>; z масата а) (слагам масата) den Tisch 'decken b) (раздйгам масата) den Tisch 'abräumen < a >; z връзката си 'seinen Schlips ge'rade- rücken <a>; а някого (показвам му пътя) jmdm. den Weg 'zeigen; ще те - я аз тебе! dir 'werde 'ich es schon 'beibringen!; а се 1. (съвземам се) sich er'holen vr < b > 2. (поправям се) 'wieder in 'Ordnung 'kommen vr < 33/sn >; машината се ~ и die 'Ma¬ schine ist 'wieder in 'Ordnung 3. (орие¬ нтирам се) sich zu'rechtfinden vr <27a> 4. (напълнявам) 'zunehmen vi <l6afhb> 5. zu'rechtkommen vr <33afsn> (c някого mit jmdm.) 6. 'besser 'werden, sich 'bessern времето се ~ я das 'Wetter wird 'besser опрйзв|ам, -аш (-ах) uv; опразн[я, -иш (-их) V 1. (изпразвам) 'ausleeren vt <а> 2. (изсипвам) ent'leeren vr < b > 3. (освобождавам) frei 'machen vt; s ce sich 'leeren vr опрази|ям, -яш (-ях) uv = опразвам опрасв|ам, -аш (-ах) uv; опрас|я, -иш (-их) V 'werfen vr < 16>; s се 'ferkeln vr <hb> олрас|ям, -яш (-ях) uv = опрасвам опрашвам, -аш (-ах) uv; опраш|а, -иш (-их) V 1. Bot be'stäuben vr <b> 2. (изцапвам) mit Staub be'schmutzen vr < b >, be'stäuben vr < b > опреда t опрйдам определен adj 1. be'stimml (за zu 3, für 4) 2. (посочен) 'festgelcgt, 'festgesetzt определение n, -я pl 1. Bestimmung/17 2. Definili'on /17 3. Jur Be'schluß m 2; * по доказателствата Be'weis- beschluß 4. Gramm Attri'but n 20; сказуемно » Gramm Prädikatsno¬ men n 23 {pl ..mina) определено adv bestimmt, entschieden; defmi'tiv определеност / nur sg Bestimmtheit / 17 fsg определйтел|ея, -ни adj bestimmend; ~ но изречение Gramm Attri'butsatz m 2; z член Gramm bestimmter Ar'tikel m 4 определ|нм, -яш (-ях) uv; определ|я, -йш (-йх) V 1. bestimmen vt <b> 2. definieren vr <d> 3. (посочвам 'festlegen vr < a >,'festsetzen vr < a >
499 опухвам 4. Jur beschließen vt <32b>; s ce sich Testlegen vr (за auf 4\ като als 1) опреснйтел|ен, -ни adj 'Fortbildungs-, Wieder'holungs-; ~ ни курсове Wie- der'holungskurse pl, 'Fortbildungs¬ kurse опреснявам, -аш (-ах) uv; опресн|я, -йш (-йх) V 1. frisch 'machen vt 2. (знания) 'auffrischen vt <a> опрйд|ам, -аш (-ах) uv; опр|еда, -едеш (-едох) V 'spinnen vt <26>, 'fertig 'spinnen, ver'spinnen vt <26b> оприличавам, -аш (-ах) uv; оприлич|а, -йш (-йх) V1. (сравнявам) vergleichen vt < 21b > (с mit i) 2. (правя подобен) 'ähnlich 'machen vt; s ce 'anfangen vi < lajhb > sich zu 'ähneln опрймчв|ам, -аш (-ах) uv; опрймч|а, -иш (-их) V1. um'schlingen vt < 27 b> 2. übertr 'einfangen vt <2a>, in die 'Falle 'gehen 'lassen vr <3/hb> опровергавам, -аш (-ах) uv; опровер¬ га^, -еш (-х) у 1. widerlegen vt <b> 2. Pol, Юшжяу demen'tieren vt <d> 3. (собствено твърдение) wi¬ derrufen vt <39 b> опровержени е n, -я pl 1. Widerlegung /17 2. Pol, Ztgsw De'menti n 24 3. (на собствено твърдение) 'Wider¬ ruf/« 1 опропастнтел|ен, -ни adj verderben¬ bringend, rui'nierend опропастяв|ам, -аш (-ах) uv; опропас¬ тя, -йш (-йх) V L rui'nieren vt <d>, ver'derben vt < 16b >, zu'grunde 'richten vt 2. (дело, живот) ver'pfu- schen vt <b>; * ce 1. zu'grunde 'gehen vi < 13/sn >, sich zu'grunde 'richten vr 2, (дело, живот) ver'pfuscht 'werden vt < l8/sn> онростйтел|ен, -ни adj um Ver'zeihung 'bittend опростяв|ам, -аш (-ах) uv; опрост|я, -йш (-йх) V vereinfachen vt < b > опротивяв|а (-a) uv; опротив|ее (-я) v zu'wider 'werden vi < 18jsn >; тази работа ми е опротивяла 'diese 'Arbeit ist mir zu'wider ge'worden опрощав|ам, -аш (-ах) uv; опрост|я, -йш (-йх) V !. vergeben vt < 15b >, ver'zeihen vt < 23b > 2. Fin er'lassen vt <3b> опрощаване n nur sg = опрощение опрощени|е л, -я pl 1. Ver'gebung/17 2. Fin Er'laß m 2; s на дълга 'Schuldenerlaß опръскв|ам, -аш (-ах) uv; опръск|ам, -аш (-ах) V be spritzen vt <b>, 'voll¬ spritzen vt <a> опръхв|ам, -аш (-ах) uv; опръхн|а, -еш (-ах) V = изпр!хвам оптй|к т, -ци pl 'Optiker т 4 6птик|а /, -и pl 'Optik / оптнмал1ен, -ни adj opti'mal оптимйз|ъм (-мът) т nur sg Optimis¬ mus т 11 /sg оптимйр|ам, -аш (-ах) uv, v opti'mieren vt <d> оптнмйст m, -и pl Opti'mist m 8 оптимистйч|ен, -ни adj opti'mistisch оптимнстйчески adj — оптимистичен оптимйстк|а f -и pl Opti'mistin /18 оптйч|ен, -ни adj = оптйчески оптйческ|и adj 'optisch; z. уреди 'opti¬ sche Ge'räte n 20//?/; - а измама 'optische 'Täuschung/ 17 опуйчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; олуйч|а се, -иш се (-их ce) v sich 'aulblasen vr <3a> опулв|ам, -аш (-ax) uv; опул|я, -иш (-их) V volkst = ококорвам опустошав|ам, -аш (-ах) uv; опустош|а, -йш (-йх) V 1. ver'wüslen vt <b>, ver'heeren vt <b> 2. (унищожавам) ver'nichten vt <b>, liquidieren vt <d> auch übertr опустошени |e />, -я pl Ver'wüstung/17, Ver'nichtung /17 опустошйтел|ен, -ни adj ver'wüstend, ver'heerend, ver'nichtend опустяв|ам, -аш (-ax) uv; опуст|ея, -ееш (-ях) V ver'öden vi <b/sn> O да опустее! der 'Teufel soll ihn 'holen!; пусто-o пустяло! zum 'Donnerwetter noch 'einmal! опухв|ам, -аш (-ax) uv; опух|ам, -аш
опушвам 500 (-ах) V 1. 'ausklopfen vt <а> 2. (на¬ бивам) ver'sohlen vt <b> опушв|ам, -аш (-ах) uv; onyiula, -иш (-их) V 1. ver'räuchern vt < b > 2. (със сажди) ver'rußen vi < bjsn > 3. (дезин¬ фекцирам) 'ausräuchern vt < a > опущение n nur sg Unterlassung /17, Ver'säumnis n 27 опъв|ам, -аш (-ах) uv; опън|а, -еш (-ах) V1. 'spannen vt 2. (напрягам) 'anspan¬ nen vt < а > 3. (изправям) 'glattziehen vt < 32 a, h - g > 'straffziehen vt < 32 a, h-g> 4. (протягам) 'ausslrecken vt <a>, 'strecken vt 5. (юзди. въже) 'anziehen vt <32a, h - g> 6. umg (трудя се) sich 'anstrengen vr <a> 7. umg (принуждавам) 'zwingen vt <27> 8. volkst (изпивам) 'hinter¬ kippen vt < a > O « палатка ein Zelt 'aufschlagen < 4 a >; а платната die 'Segel 'setzen; а каиша 'Schwerar¬ beit 'leisten; * cel. sich 'spannen vr 2. übertr sich wider'setzen vr <b> 3. (падам) sich 'hinstrecken vr < a > опьлчв|ам, -аш (-ах) uv; опълч|а, -иш (-их) V 'aufwiegeln vt <а>, 'aufbrin¬ gen vt < 24 а > (против 'gegen 4); а се sich er'heben vr < 14 b > (против 'gegen 4) опълченец m, -ци pi'Landwehrsoldat m 8 опълчени |e n, -я pl 'Landwehr /17 опълченски adj 'Landwehr- опъна t опъвам олгьржв|ам, -аш (-ах) uv; опърж|а, -иш (-их) v 'braten vt < 3 > опьрл|ям, -яш (-ях) uv; опърл|я, -иш (-их) v 1. 'absengen vr <а>, sengen vr 2. umg (слънцето) 'bräunen vt опърничав adj 'widerspenstig, 'halsstar¬ rig, 'dickköpfig опърнячавост / nur sg 'Widerspenstig¬ keit / 17/sg, 'Halsstarrigkeit / 17/sg, 'Dickköpfigkeit / \ljsg опгьрпв|ам, -аш (-ах) uv; опърп|ам, -аш (-ах) V zer'reißen vt < 21 b >, zer'fetzen vt <b>; s ce zer'lumpt 'werden vi < 18jsn >; опърпал се e er ist zer'lumpt опяв|ам, -аш (-ах) uv; оп|ея, -ееш (-ях) v 1. Rel die Totenmesse 'lesen <19> (някого jmdm.) 2. umg (дотягам) 'Vorhaltungen 'machen op|ä, -еш (-äx) uv 'pflügen vr оракул m, -и pl O'rakel n 23 ор|ало л, -ала pl volkst = рало оран/nur sg 1. 'Pflügen n 23/sg; дълбока ~ 'Tiefpflügen 2. (земя) ge'pflügter 'Boden m 5, 'Ackerfurche /16 орангутан m, -и pl 'Orang-'Utan m 6 od\* оране n nur sg = оран оранжев adj o'range, o'rangefarben оранжерн|я/ -и pl Ge'wächshaus n 22, Orange'rie /16 a орат|ен, -ни adj Pflug-, 'Pflüge-; ä добитък 'Zugvieh n 20/sg; ~ ни волове 'Pflugochsen m Ijpl ор&тор m, -и pl 'Redner m 4 оратори я / -и pl Ora'torium n 28 ораторк|а /, -и pl 'Rednerin /18 ораторски adj ora'torisch, 'rednerisch ораторствув|ам, -аш (-ах) uv iron 'Re¬ den 'halten < 3 > орахатяв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; орахат|я се, -йш се (-йх ce) v umg zur 'Ruhe 'kommen vi < 33/sn > орач m, -и pl 'Pflüger m 4 орачески adj 'Pflüger- орачк)а/, -и pl 'Pflügerin / 18 орбит|а/, -и pl 1. Astr 'Umlaufbahn/17 2. Anat 'Orbita /17 (/?/ ..ten), 'Augen¬ höhle /16 орган m, -и pl 1. Or'gan n 20 2. Mus 'Orgel/16 организатор m, -и pl Organisator m 9 (pl..Toren) организаторк|а /, -и pl Organisa'torin /18 организаторски adj organisa'torisch организационен, -ни adj organisa'to¬ risch, Organisati'ons-; * въпрос orga¬ nisatorische 'Frage /16; * работник 'hauptamtlicher Funktio'när m 1 * организация / -и pl 1. Organisation /17; масова « 'Massenorganisation; младежка x Jugendorganisation;
501 ориентирам научна « на труда 'wissenschaftliche 'Arbeitsorganisation; професионална ä Berufsorganisation 2. (организи¬ ране) Organisierung / 17 организирам, -аш (-ах) uv, v orga¬ nisieren vt <d> органйз|ъм (-мът) nt, -ми pl Orga'nis- mus m 11 органйст nt, -и pl Orga'nist m 8 органйстк|а f, -и pl Orga'nistin /18 оргаийч|ен, -ни adj = органически органйческ н adj or'ganisch; ~ недос¬ татък organischer 'Fehler т 4; » вещества or'ganische 'Stoffe nt l/pl; ~ a химия or'ganische Che'mie /16a/jg орги|я /, -и pl 'Orgie/16 орд|а /, -и pl 'Horde /16 auch Hist орден m, -и pl 'Orden nt 4 auch Rel орденоносец nt, -ци pl 'Ordensträger nt 4 орденоноск|а /, -и pl 'Ordensträgerin /18 ордииар|ен, -ни adj ordi'när ординар|ец nt, -ци pl veralt 'Bursche nt 7, Offiziersbursche, Ordon'nanz /17 ординатор m, -и pl Stationsarzt m 2 ордннаторк|а /, -и pl Stati'onsärztin/18 ордьов ър m, -ри pl 'Vorspeise / 16, Hors-d’oeuvre n оревйв|ам, -аш (-ах) uv; орев|а, -еш (-äx) v her'umschreien vi, vt < 23 &/hb > O untg « орталъка 'gro¬ ßen Kxa'keel 'machen, ein 'großes Ge'schrei 'anstimmen <a> оредяв|ам, -аш (-ах) uv; оред|ея, -ееш (-ях) V 1. (гора, мъгла) sich 'lichten vr; косата му ~ а sein Haar 'lichtet sich (wird 'dünner] 2. (ставаме по-малко) 'weniger 'werden vi <\S/sn>3. (случ¬ вам се по-рядко) 'seltener 'werden орежа t орязвам орезнлявIам, -аш (-ах) uv; орезил|я, -йш (-йх) V umg bla'mieren vt < d > ор|ел nt, -лй pl 'Adler m 4 6р|ен, -ни adj 'Acker-; - на земя 'Ak- kerboden nt 5 ореол m, -и pl Rel 'Heiligenschein m 1 auch übertr, Aure'ole / 16 брех m, -и pl i. 'Walnuß / 14, Nuß 2. (дърво) 'Walnußbaum m 2, 'Nu߬ baum O кокосов ~ 'Kokosnuß; кос¬ телив ~ übertr 'harte Nuß брехов adj 1. Nuß-, 'Walnuß-; ~ и ядки 'Walnußkerne; nt \/pl; ~a торта 'Nußtorte /16 2. Nußbaum-; ~o дърво 'Nußbaumholz n 22; - фурнир 'Nußbaumfurnier n 20* opexÖBKja /, -и pl 1. Ma'krone /16 2. (ракия) 'Nußschnaps nt 2 орехче n, -та pl 1. 'Nüßchen n 23; индййско ~ Mus’katnuß/14 2. Zool 'Zaunkönig m 1 opeuialK m, -ци pl 'NußbaumWäldchen n 23 орнгв|ам, -аш (-ах) uv; орйгн|а, -еш (-ах) V 'aufstoßen vi <34а/АА>; я се 'aufstoßen орйгван|е п, -ия pl 'Aufstoßen п 23/sg оригинал т, -и pl Origi'nal п 20* auch übertr оригинал|ен, -ни adj 1. origi'nal, Ori¬ gi'nal- 2, (своеобразен) originell оригииалнич|а, -иш (-их) uv originell sein 'wollen vi <hb>, sich als Ori¬ gi'nal 'aufführen vr <a> оригиналност /, -и pl Originalität / 17 орйгиа t орйгвам Ориент nt 'Orient nt 1 /sg ориеитал|ец m, -ци pl Orien'lale nt 7 орненталйз|ъм (-мът) nt nur sg Orienta- 'lismus nt II /sg ориенталнст m, -и pl Orientalist m 8 орненталйстика / nur sg Orienta'listik fV/sg ориентйлк|а /, -и pl Orientalin /18 ориенталски adj orientalisch орненталщин[а /, -и pl verächtl Orien- 'talentum n 23/sg, Orienla'lismus m 11 /sg ориентаци|я/, -и pl Orientierung /17 орнентйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. orien¬ tieren v/ < d > 2. (показвам пътя) den Weg'weisen <23> (някого jmdm.); s се 1. sich orientieren vr (в in 3; за 'über 4; към auf 4) 2. (оправям се) sich zu'rechtfinden vr < 27 a >
ориентировка 502 орнентировк|а /, -и pl = ориентация ориентировъчен, -ни adj orien'tierend, Orien'lierungs-; ~ ни цифри Orien- 'tierungsziffern / 16/р/; х пункт Orientierungspunkt т 1 ориз т nur sg Reis т 1 орйзен adj = оризов орйзнщ|е п, -а pl 'Reisfeld п 21 оризов adj Reis- оризопроизводнтел (-ят) т, -и pl 'Reis¬ produzent т 8 орис/nur sg 'Schicksal п 20, Ge'schick n 20/sg орисй|я f -и pl volkst = орис орйсница/ -и pl 'Schicksalsgötlin /18 оркестрант m, -и pl 'Musiker m 4, Or'chestermitglied n 21 оркестрантски adj Or'chestermusiker- оркестраци|я /, -и pl Orchestrierung /17, Instrumentation /17 оркестрйр|ам, -аш (-ах) uv, v orchestrie¬ ren vt <d>, instrumentieren vt <d> оркестров ddj Or'chester- оркестровк|а / -и pl = оркестрация оркест|ър m, -ри pl Or'chester n 23; (малък x) Ka'pelle / 16 орле n, -та pl 'Adlerjunges n 26* орлйц|а /, -и pl 'Adlerweibchen n 23 орлов adj 'Adler-; ~ hoc 'Adlernase / 16, 'Hakennase орля|к m, -ци pl Schwarm m 2 орманкебап m, -и pl ('gulaschähnliche 'Fleischspeise) Or'man-Ke'bap m орнамент m, -и pl Orna'ment n 20 орнаментацн|я f, -и pl Ornamentierung /17 орнамент|ен, -ни adj Orna'ment- орнаментнк а / -и pl Oma'mentik fWsg орнаментйр|ам, -аш (-ах) uv, v orna¬ mentieren v/ <d> орнитоло г m, -зи pl Ornitho'loge m 7 орнитологйческн adj ornitho'logisch орнитология / nur sg Ornitholo'gie / 16 a jsg ориитоложки adj = орнитологйческн орниц|а /, -и pl 'brachliegendes 'Acker¬ land n 22 оронв|ам, -аш (-ах) uv; орон|я, -иш (-их) V 1. (зърна) 'auskömen vt < а> 2. (плодове) 'abbeeren vt <а> 3. (пластове) 'abbröckeln vt < а > <> ж някому престижа jmdm. das PreStige untergraben <4b>; s се I. (зърна) 'ausfallen vi <3a/sn> 2. 'ab¬ fallen vi <3a/sn> оросйтел|ен, -ни adj Be'regnungs-; ~ на система Beregnungsanlage /16 оросяв|ам, -аш (-ах) uv; орос|я, -йш (-йх) V 1, Landw be'wässern vt <b>, be'regnen vt <b> 2. bc'feuchten vt <b>, feucht 'machen vt 3. (c кръв) durch'bluten vt <b> орта|к m, -ци pl umg 'Teilhaber m 4, 'Partner m 4 орташкн adj umg ge'meinsam ортографйч|еи, -ни и. ортографйчески adj ortho'graphisch ортографи я / -и pl Orthographie/ 16 a, 'Rechtschreibung /17 ортодоксален, -ни adj ortho'dox ортодоксалност / nur sg Orthodo'xie /16 a jsg ортоепйч|ен, -ни adj ortho'episch ортоепия / nur sg Ortho'epie /16 ajsg ортопед m, -и pl 1. Orthopäde m 8 ортопедйст m, -и pl 1. Orthopä'disl m 8 2. = ортопед ортопедйч|ен, -ни и. ортопедйчески adj orthopädisch ортопедия/nur sg Orthopä'die/16 a/sg орхиде|еи, -йни adj Orchi'deen- орхиде|я / -и pl Orchi'dee /16 оръде|ен, -йни adj 1. Ge'schütz-; - йна цев Ge'schützlauf m 2 1. Artille'rie-; « огън Artille'riefeuer n 23; x салют Artille'riesalut ml; x залп Artille- 'riesalve /16 оръди|е n, -я pl 1. 'Werkzeug n 20, Instru'ment n 20 auch übertr 2. Mil Ge'schütz n 20; зенйтни ~ я 'Flieger¬ abwehrgeschütze, Abk 'Fla-Geschütze; противотанково x 'Panzerabwehr- geschülz, 'Panzerabwehrkanone /16 орьже|ен, -йни adj 'Waffen- 0> ~ йна палата Hist 'Zeughaus n 22
503 освобождавам оръжейни|к т, -ци р! 'Waffenmeister т 4 орьженос1ец т, -ци pl Hist 'Knappe т 7, 'Schildknappe оръжн|е п, -я pl 'Waffe /16, 'Waffen pl auch übertr, атомно * A'tomwaffe; ядрено x 'Kernwaffe; хладно * 'Stichwaffe, 'blanke 'Waffe O дрън¬ кам x mit dem 'Säbel 'rasseln vi <hb>; под x 'unter'Waffen; слагам x die 'Waffen 'strecken оръфв1ам, -am (-ax) uv; оръф|ам, -am (-ax) v 1. 'ausfransen vt <a> 2. (на¬ яждам) umg 'anbeißen vt <21a>; x ce 'ausfransen vi <a./sn> орязв|ам, -am (-ax) uv; ор|ежа, -ежеш (-язах) v beschneiden vt < 21 b, d - tt > ос /, -и pl 'Achse /16 auch Math, Pol oc|ä /,-й pl 'Wespe /16 ]осакатяв|ам, -am (-ax) uv; осакат|ея, -ееш (-ях) v zum 'Krüppel 'werden vi < 18 /sn> 2осакатяв|ам, -am (-ax) uv; осакат|я, -йш (-йх) v zum 'Krüppel 'machen vt; verkrüppeln vt < b > auch übertr ocämc|a/, -иplEr'scheinung/17, Fi'gur / 17; велйчествена x majestätische Erscheinung [Fi'gur] осведомен adj 1. infor'miert, unter'richtet 2. umg (знаещ) be'wandert (no in 3) осведоменост/ nur sg 1. Informiertheit fll/sg 2. umg (знание) Beschlagen¬ heit fil/sg (no in 3) осведомйтел (-ят) m, -и pl Infor'mator m 9 a осведомйтел|ен, -HHa<#Informati'ons-; ~ на агенция Informationsdienst m 1, 'Presseagentur /17; x бюлетин a) Informati'onsbulletin n 24 b) (новинй) 'Nachrichten pl, 'Nachrichtendienst осведомявам, -am (-ax) uv; осведом|я, -йш (-йх) v infor'mieren vt < d >, un¬ terrichten vt < b > (за 'über 4, von 5); s ce sich infor'mieren vt < d > освежав|ам, -am (-ax) uv; освеж|а, -йш (-йх) v 1. (ободрявам) er'frischen vt < b > 2. (бой) 'auffrischen vt < a > 3. (охлаждам) 'kühlen vt; s ce sich er'frischen vr освежйтел|ен, -ни adjer'frischend; ~ но питие, Erfrischungsgetränk n 20 освен präp 'außer; ~ ако 'ausgenom¬ men wenn; ~ да od ~ че 'außer daß осветен adj 1. be'leuchtet 2. Rel ge'weiht 3. übertr ge'heiligt осветител ен, -ни adj Be'leuchtungs-; ~ но тяло Beleuchtungskörper m 4 осветлени |e n, -я pl Befeuchtung / 17, Licht n 21 /sg-, електрическо x elek¬ trisches Licht; неоново x 'Neonbe¬ leuchtung осветляв|ам, -am (-ax) uv; осветл|я, -йш (-йх) v 1. (обяснявам) erklären vt <b>, 'klären vt 2. (осведомявам) unterrichten vt <b> 3. befeuchten vt < b >; » ce sich unter'richten vr осветяв|ам, -am (-ax) uv, освет|я, -йш (-йх) v befeuchten vt < b > освещав|ам, -am (-ax) uv; освет|я, -йш (-йх) v 1. Rel 'weihen vt 2. (откривам) 'einweihen vt <a> 3. übertr (узако¬ нявам) 'heiligen vt освндетелствув|ам, -am (-ax) uv, v be- 'weisen vt <23b>, be'zeugen vt <b> освирепяв|ам, -am (-ax) uv; освиреп|ея, -ееш, (-ях) v 'grimmig 'werden vi <18/sn>, er'grimmen vi <a/sn>, 'wütend 'werden освйркв|ам, -am (-ax) uv; освйрк|ам, -am (-ax) v 'auspfeifen vt <21a> освободен adj be'freit, frei освободител (-ят) m, -и pl Be'freier m 4 освободител ен, -ни adj Be'freiungs-; - на война Befreiungskrieg m 1 освободители |a f -и pl Befreierin /18; армия- x Be'freierarmee /16a освобождавам, -am (-ax) uv; освобо¬ ди, -йш (-йх) v 1. befreien vt <b> 2. (пускам на свобода) 'freilassen vt < a > 3. (опразвам) frei 'machen vt 4. (избавям) er'lÖsen vt < b > 5. (полу¬ чавам) freimachen vt < a > 6. (увол¬ нявам) entfassen vt <3b>; x от длъжност von 'einer Funkti'on ent'binden vt < 27 b > 7. Chem 'freiset¬ zen vt <a> O x от данъци jmdm. die 'Steuern erfassen <3b>; « ce
освобождение 504 1. sich be'freien vr 2. übertr (от чувство) sich frei 'machen vr 3. Chem sich 'freisetzen vr O « се от бре¬ менност 'niederkommen vi <33 а/ sn>, ent'binden vi <27hjhb> освобождение n nur sg Befreiung /17 оседлав|ам, -am (-ax) uv; оседла|я, -еш (-x) v 'satteln vt осезав|ам, -am (-ax) uv 'spüren vr, 'füh¬ len vt осезаем adj 'spürbar осезание n nur sg 'Tastsinn m 1 осезателен, -ни adj 1. Tast-, 'Tastsin¬ nes-; ~на брадавичка 'Tastkörper¬ chen n 23; ~ ни органи 'Tastsinnesor¬ gane n 20fpl; ~ но усещане 'Tastwahr¬ nehmung/ 17 2. übertr 'spürbar, 'fühl¬ bar; ~ ни мерки 'spürbare 'Ma߬ nahmen f\6/pl; <v на разлика 'spürba¬ rer ['fühlbarer] 'Unterschied m 1 осенв|ам, -am (-ax) uv; ос|ея, -ееш (-ях od -еях) v be'decken vt < b > осем пит acht осемгодишен, -ни adj 'achtjährig осемдесет пит 'achtzig осемдесепч>днш|ен, -ни adj 'achtzigjäh¬ rig осемдесети пит 'achtzigste осекв|ам, -аш (-ах) uv; осекн|а, -еш (-ах) V 'schneuzen vt; s си носа sich die 'Nase 'schneuzen vr; s ce sich die 'Nase 'schneuzen осеменяв|ам, -аш (-ax) uv; осемен|я, -йш (-йх) V be'samen vt осеменяване п, -ия pl Be'samung /17; изкуствено » 'künstliche Be'samung осеммесечен, -ни adj 'achtmonatig осемнадесет пит 'achtzehn осемнадесетгодишен, -ни adj 'acht¬ zehnjährig осемнадесети пит 'achtzehnte осемнайсет пит = осемнадесет осемнайсетгодишен, -ни adj — осем¬ надесетгодишен осемнайсети пит ~ осемнадесети осемстотин пит 'achthundert осемчасов adj 'Achtstunden-; ~ рабо¬ тен ден 'Achtstundentag т 1 осен т, -и pl Bot 'Esche /16 осеняв|ам, -аш (-ах) uv; осен|я, -йш (-йх) V 1. (засенчвам) be'schatten vt <b> 2. übertr (мйсъл) er'leuchten vt <b> осен!ям, -яш (-ях) uv - осенявам осея t осейвам 6c | и adj 'Wespen-; ~ е гнездо übertr 'Wespennest n 21 осигурител |ен, -ни adj Ver'sicherungs-; ~ но дружество Versicherungsgesell¬ schaft /17 осигуровк|а /, -и pl Versicherung /17 осигуряв|ам, -аш (-ax) uv; осигур|я, -йш (-йх) V1. (обезпечавам) 'sichern vt 2. (застраховам) versichern vt < b > (за 'gegen 4) осигуряван|е n, -ия pl\. (обезпечаване) 'Sicherung/17; ä на мира'Sicherung des 'Friedens 2. (застраховка) Versi¬ cherung / 17; обществено » So¬ zialversicherung осял m, -и pl 'Granne /16 осйлест adj 'grannig осян adj = оси осиновен adj adop'tiert, an 'Kindes Statt 'angenommen, 'angenommen осиновител (-ят) m, -и pl Adop'üvvater m 5; nur pl (двойка) Adop'tiveltern pl , осиновяв|ам, -аш (-ax) uv; осинов|я, -йш (-йх) V adop'tieren vt <d>, an 'Kindes Statt 'annehmen vt <16a>, 'annehmen оснновяваи|е n, -ия pl Adoption /17 осиромашав|ам, -аш (-ax) uv; осиро- маш|ея, -ееш (-ах) v ver'armen vi <b/sn>, arm 'werden vi < 18 fsn> осяротяв|ам, -аш (-ax) uv; осирот|ея, -ееш (-ях) v ver'waisen vi < b/sn> auch übertr, zur 'Waise 'werden vi < \ S/sn> оснчам, -аш (-ax) uv; ос [ека, -ечеш (-якох) V 1. (клони) be'schneiden vt < 21 b, d-tt >2. (гора) 'abholzen vt <a> осняв|ам, -аш (-ax) uv; осия|я, -еш (-х) v be'strahlen vf <b> оскацдаляв|ам, -аш (-ax) uv; оскан-
505 осмоза дал1я, -йш (-йх) V 2um Ge'spött der 'Leute 'machen vt осквернени|е л, -я pl 'Schändung /17 осквернител (-ят) m, -и pl 'Schänder m 4 осквернител|ен, -ни adj 'schändend оскверняв|ам, -аш (-ах) uv; оскверн|я, -йш (-йх) V 1. 'schänden vt 2. (лишавам от святост) ent'weihen vt <b> auch übertr оскотея f 1оскотявам оскотя | 2оскотявам 1 оскотяв|ам, -аш (-ах) uv; оскот|ея. -ееш (-ях) V zum Vieh 'werden vi < 1 %/sn >, ver'tieren vi < b/sn > 2оскотяв|ам, -аш (-ах) uv; оскот|я, -йш (-йх) V zum Vieh 'werden 'lassen vt < 3jhb > , ver'tieren 'lassen оскрежав|ам, -аш (-ах) uv; оскреж|а, -йш (-йх) V mit 'Rauhreif be'decken vt <b> оскубе |ам, -аш (-ах) uv; оскуб|я, -еш (-ах) V 1. (тревй, косми) 'auszupfen vr <а> 2. (птйци) 'rupfen vt auch übertr оскъд|ен, -ни adj 'dürftig, 'spärlich оскъдица f nur sg 1. 'Mangel m 5 (на, от an 3) 2. (бедност) 'Armut / 'Ärmlich¬ keit/ 17/sg оскъдно adv 'spärlich, 'dürftig оскъдиост / nur sg = оскъдица 'оскъпяв|ам, -аш (-ах) uv; оскъп|ея, -ееш (-ях) V sich verteuern vr < b >, 'teurer 'werden vi < 18/5/1 > 2оскьпяв|ам, -аш (-ах) uv; оскъп|я, -йш (-йх) V verteuern vr < b > оскърбителен, -ни adj 'kränkend оскърбленн|е л, -я pl 'Kränkung /17 оскърбяв|ам, -аш (-ах) uv; оскърб|я, -йш (-йх) V 'kränken vt; х се sich ge'kränkt 'fühlen vr 1ослабв|ам, -аш (-ах) uv; ослабн|а, -еш (-ах) V 'schwächer 'werden vi < 1 S/sn > 2ослабв|ам, -аш (-ах) uv; ослаб|я, -иш (-их) V1. 'schwächen vt 2. (разслабвам) 'lockern vt ослабване п nur sg I. 'Schwächung /17 2. (разслабване) 'Lockerung/17 ослаб ям, -яш (-ях) uv = 2ослабвам осланяв ам, -аш (-ах) uv; ослан|я, -йш (-йх) V mit Reif be'decken vt <b> ослан|ям се, -яш се (-ях се) uv; ослон|я се, -йш се (-йх се) v sich 'stützen vr (на auf 4), sich ver'lassen vr <3b> (на auf 4) ослепея j ‘ослепявам ослелнтел|ен, -ни adj 'blendend ослепително adj 'blendend, 'leuchtend ослепнтелност fnur sg 'blendende 'Helle f\6/sg ^cnenHBlaM, -аш (-ах) uv; ослеп|ея, -ееш (-ях) v er'blinden vi <b/sn>, blind 'werden vi <\%/sn>; ослепял er'blindet 2ослепяв|ам, -аш (-ах) uv; ослеп|я, -йш (-йх) V1. 'blenden vt auch übertr 2. Med (болест) zur Er'blindung 'führen vi <hb> ослепяван|е n, -ия pl 1. (насилствено лишаване от зрение) 'Blendung / 17 auch übertr 2. Med Er'blindung / 17, Er'blinden n 23/sg ослушв|ам се, -аш се (-ах се) uv; ослуш|ам се, -аш се (-ах се) v 'horchen vi <hb>, 'lauschen vi <hb> осман|ец m, -ци pl Hist Os'mane nt 1 османли|я m, -и pl umg - османец османски adj os'manisch осмеляв!ам се, -аш се (-ах се) uv; осме- л|я се, -йш се (-йх се) v sich er'kühnen vr < b>, 'wagen vt; как се ~ аш? wie kannst du es 'wagen? осмея t осмивам осмя num 'achte осмнв|ам, -аш (-ах) uv; осм|ея, -ееш (-ях) V sich 'lustig 'machen vr (някого 'über jmdn.), 'auslachen vt <a> ^Manija /, -и pl 1 .Math 'Achtel и23 2. Mus 'Achtelnote/16, 'Achlelton m 2 2осмнва пит acht 'Männer, acht 'Män¬ ner und 'Frauen осмннк|а /, -и pl 'Achtel n 23 осмнсл|ям, -яш (-ях) uv; осмйсл|я, -иш (-их) V 'einen Sinn 'geben < 15 > (нещо etw. 3) осмнц|а /, -и pl Acht /17 auch Kart осмоза / nur sg Os'mose /16
осмокласник 506 осмокласник т, -ци pl 'Schüler т 4 der 'achten 'Klasse осмокласничк|а f -и pl 'Schülerin /18 der 'achten 'Klasse осмоляв|ам, -аш (-ax) uv; осмол|я, -йш (-йх) v 'teeren vt, 'pichen vt осморк|а/, -и pl = осмйца; академйчна s Sport 'Achter m 4 осмостен[ен, -ни adj 'achtflächig осмостеннн|к m, -ци pl Okta'eder n 23, 'Achtflächner in 4 осмочлен|еи, -ни adj 'achtköpflg осмоъгълен, -ни adj 'achteckig осмоъгьлни|к m, -ци pl 'Achteck n 20 осмукв|ам, -аш (-ax) uv; осму|ча, -чеш (-ках) V = изсмуквам оснежавам, -аш (-ах) uv; оснеж|а, -йш (-йх) v mit Schnee be'decken vt <b> оснежен adj 'schneebedeckt ocHOB|a/ -иpl 1. 'Grundlage/16, 'Basis /15 a 2. Arch 'Grundmauer /16 Fun- da'ment n 20 auch übertr 3. Gramm Stamm m 24. Chem' Base /16, 'Lauge /16 5. Text 'Kette /16, 'Kettfäden m 5/pl 6. Math (на повърхност) 'Basis; (на тяло) 'Grundfläche/16 <> в »та си in den 'Hauptlinien, 'hauptsächlich; въз « на auf der 'Grundlage von, auf Grund von; до ~ и bis auf den 'Grund; лежа в ä та на нещо etw. 3 zu'grunde 'liegen основав|ам, -аш (-ax) uv; ochobü, -ein (-äx) v 1. (учредявам) 'gründen vt 2. (аргументйрам) be'gründen vt <b> (на mit J); s ce be'ruhen vt <hjhb> (на auf 3), ba'sieren vt < d/hb > (на auf 3) основани |e n, -я pl 1. Grund m 2; имам всйчки ~ я 'allen Grund 'haben <А>;наобщо s 'ohne'Einschrän¬ kung; на » на auf Grund von; c » aus 'gutem Grund 2. (повод) 'Anlaß m 2; давам » 'Anlaß 'bieten < 32 > основател (-ят) m, -и pl 'Gründer m 4, Be'gründer m 4 основателен, -ни adj be'gründet, gerechtfertigt основателк| а /, -и pl 'Gründerin / 18, Begründerin /18 основателност / nur sg Berechtigung /17 ocHÖsleH, -ни adj 1. Arch Funda'ment- 2. (цялостен) 'gründlich 3. Grund-, Haupt-; « закон 'Grundgesetz n 20, « отрасъл на стопанство 'Hauptzweig m 1 der 'Wirtschaft 4. (съществен) 'wichtig, 'wesentlich 5. Chem 'basisch O ~ но образование 'Grundschulbildung/17/jg; * камък 'Grundstein m 1; - на заплата 'Grundlohn m 2; ~ на мисъл 'Kernge¬ danke m 7 a основно adv 'gründlich основоположник m, -ци pl 'Gründer m 4, Be'gründer m 4, 'Schöpfer m 4 особ|а /, -и pl Per'son /17 особен adj 1. besondere 2. (своеобра¬ зен) 'eigenartig, eigen'tümlich 3. (отде¬ лен) ge'sondert особено adv be'sonders особеност /, -и pl Besonderheit /17 особняЖ m, -ци pl 'Sonderling m 1* осов adj Achs-; ~ а лйния Verk 'Mittel¬ linie /16 осолв|ам, -аш (-ax) uv = осолявам осоляв|ам, -аш (-ах) uv; осол|я, -йш (-йх) V 'einsalzen vt < а >, 'salzen vt осп6рв|ам, -аш (-ах) uv; оспор|я, -иш (-их) V 1. be'streiten vt < 21 b >; » верността [заслугите] die 'Richtigkeit [die Verdienste] be'streiten 2. (право) 'abstreiten vt <21a> 3. (първенство) 'streitig 'machen vt 4. (присъда) 'an¬ fechten vt <17a> оспбрван adj um'stritten оспорйм adj 'anfechtbar, 'strittig осрамв|ам, -аш (-ax) uv; осрам|я, -иш (-их) V volkst = опозорявам осребрен adj 'ausgezahlt; ~ чек 'ausge¬ zahlter Scheck т 6 осребрявам, -аш (-ах) uv; осребр|я, -йш (-йх) V Fin 'auszahlen vt < а >, 'einwechseln vt <a> остав ам, -аш (-ax) uv; остан|а, -еш (-ах) V 1. (стоя на място) 'bleiben vi
507 остроумие < 23/sn >; х назад Zurückbleiben vi < 23 afsn >; * тук 'hierbleiben vi < 23 a/sn >; s да седя 'sitzen 'bleiben; x да лежа 'liegen 'bleiben; x да гледам 'bleiben, um zu 'schauen 2. (в училище) 'Sitzenbleiben vi <23a/sn> 3. (от определен брой) ver'blei- ben vi < 23 Ъ/sn >, 'übrigbleiben vi < 23 a./sn > 4. (завися) 'abhängen vt < а > (на von 3) O малко остана да падна 'beinahe 'wäre ich geTallen; душа не ми остана die 'Zunge hangt mir schon zum 'Halse her'aus; между нас да си остане 'unter uns ge'sagt; не x длъжен nichts'schuldig'bleiben; x жив am 'Leben 'bleiben; x на сухо an der 'Nase her'umgeführt 'werden; * c впечатление den 'Eindruck ge'winnen; X c пръст в устата in die 'Röhre 'gucken vi <hb>\ ~ ат ми очите в нещо etw. sticht mir in die 'Augen; останй със здраве! leb wohl! оставк|а /, -и /»/'Rücktritt m 1; подавам x 'seinen 'Rücktritt ['seine 'Kündi¬ gung) 'einreichen <a> остав|ям, -яш (-ях) uv; остав|я, -иш (-их) v 1. 'lassen vt < 3 >; x вкъщи zu 'Hause 'lassen; x пушенето das 'Rau¬ chen 'lassen; x настрана bei'seite 'lassen; x на мира in 'Ruhe 'lassen; остави това! laß das! 2. (поставям в легнало положение) 'hinlegen vt < а > 3. (поставям в изправено поло¬ жение) 'hinstellen vt <а> 4. (отдале¬ чавам се) zu'rücklassen vt <3а> 5. (предоставям, пораждам) hin- ter'lassen vt <3b>; x някому впечатление bei jmdm. 'einen 'Ein¬ druck hinter'lassen 6. (от определен брой) übriglassen vt <3a> 7. (изо¬ ставям) ver'lassen vt < 3 b > 8. (заряз¬ вам) 'liegenlassen vt < 3a > O x на пътя auf die 'Straße 'setzen vi; x пари на страна Geld auf die 'hohe 'Kante 'legen vi; x се 1. (позволявам) 'las¬ sen; x се да правят c мене каквото искат mit sich 'machen 'lassen, was sie 'wollen 2. (предоставям се) sich über'lassen vt < 3 b > 3. (разделям се) sich 'trennen vr 4. (отказвам се) 'lassen (от нещо etw.) останал adj 'übrige останка /, -иpl l.Rest ml; ~иот вечерята 'Reste des 'Abendessens 2. 'Überrest ml; ~ и от стари жйлища 'Überreste 'alter 'Wohnstätten; тленни ~ и 'sterbliche 'Überreste 3. (развали¬ на) Ru'ine /16 остаряв|ам, -аш (-ах) uv; остар|ея, -ееш (-ях) V 1. 'altern vi <hb,sn>, alt 'wer¬ den vi <18fsn> 2. (вещи, думи) ver'alten vi < Ъ/sn > остар|ял, -ели adj 1. (живо същество) alt 2. (вещи, думи) ver'allet остатъ|к m, -ци pl 1. Rest m 1 auch Fin, Math 2. 'Überrest m 1, 'Überbleibsel n 23; ~ ци от стар морал 'Überreste ['Überbleibsel] 'einer 'alten Mo'ral <C> без x 'restlos остен m, -и pl 'Ochsenstachel m 4 осторож|ен, -ни adj = внимателен острйгв|ам, -аш (-ах) uv; острй|жа, -жеш (-гах) v 1. (коса) 'abschneiden vi <21а, d-tt> 2. (вълна)'scheren vi <14, auch schwach >; s ce sich die 'Haare 'abschneiden 'lassen vr < 3/hb > острие n, -та pl 1. (връх)'Spitze/16 2. (за рязане) 'Schneide /16 0 нож c две -та übertr 'ein 'zweischneidiges Schwert острйжа t остригвам острйл|о n, -a pl 1. 'Schleifstein m 1 2. = острие остров m, -и pl 'Insel / 16 остров|ен, -ни adj 'Insel- островитнн|ин m, -и pl 'Inselbewohner m 4 островръх adj spitz островче n, -та pl 'Inselchen n 23, 'Ei¬ land n 20 ocrpoT|ä /, -й pl 'Schärfe / 16/sg auch übertr остроум|ен, -ни adj 'scharfsinnig, 'geist¬ reich остроуми|е n, -я pl 1. 'Scharfsinn m 1 jsg
остроумнича §08 2. (забележка) 'geistreiche Bemer¬ kung/ 17 остроумннч|а, -иш (-их) uv sich 'geist¬ reich 'geben vr < 15 > остроумност / nur sg 'Scharfsinn m 1 /sg остроъгьл|ен, -ни adj 'spitzwinklig остр|я, -иш (-йх) uv 1. 'spitzen vr, 'an¬ spitzen vr <a>, 'zuspitzen vr <a>; (молив) 'spitzen 2. (наточвам) 'schär¬ fen vr 6ст[ър, -ри adj 1. spitz; * ъгъл 'spitzer 'Winkel m 4 2. scharf auch übertr, « нож 'scharfes 'Messer n 23; « ри зъби 'scharfe 'Zähne m 2/pl; % ръб 'scharfe 'Kante/16; * вятър'scharfer Wind ml;* въздух 'scharfe Luft/14; ~ pa критика 'scharfe Kri'tik/17; ж език 'scharfe ['spitze] 'Zunge/16 O » студ 'strenge 'Kälte /; ~ pa зима 'strenger 'Winter m 4; « спор 'heftiger Streit m 1; осъждам нещо ~ po etw. ent¬ schieden [scharf] verurteilen <b>; чувствувам ~ pa нужда 'dringenden Be'darf 'haben < А > (от an 3) остъргв|ам, -аш (-ах) uv; остър|жа, -жеш (-rax) v 'abkratzen vr <a> осуетяв|ам, -аш (-ах) uv; осует|я, -йш (-йх) V ver'eiteln vt < b >, verhindern vr <b> осъден adj ver'urteilt осъдйтел|ен, -ни adj ver'urteilenswürdig осъдйтелност / nur sg Ver'urteilungs- würdigkeit /17 /sg осъжд[ам, -аш (-ах) uv; осъд|я, -иш (-их) v verurteilen vt < b > (на zu 3) auch übertr осъзнав|ам, -аш (-ах) uv; осъзна|я, -еш (-х) Vsichbe'wußt'werden vi <18jsn> (нещо 'einer 'Sache 2), be'greifen vt < 21 b >, sich 'klarwerden (нещо 'über etw. 4) осъзнат adj be'wußt er'kannt осьзнйя t осъзнавам осъмв|ам, -аш (-ах) uv; осъмн|а, -еш (-ах) v 1. (дочакам) den 'Morgen er'warten <b> 2. (на съмване) im 'Morgengrauen sein vi <B> 3. (съ¬ буждам се) er'wachen vi < bfsn > осъществим adj realisierbar, 'durch¬ führbar осъществявам, -аш (-ах) uv; осъщес¬ тви, -йш (-йх) V 1. verwirklichen vr <b>, realisieren vr <d> 2. (про¬ веждам) 'durchführen vt < a > 3. (из¬ пълнявам) erfüllen vt < b > осяв|ам, -аш (-ах) uv = осейвам отpräp 1. von; ~ Берлин до София von 'Berlin nach 'Sofia; далече ~ тук weit von hier; падам ~ дървото vom Baum 'fallen vi <3/sn>; зависи - него es hängt von ihm ab; писмото e подписано ~ него. der Brief ist von ihm unter'schrieben; - януари до март von 'Januar bis Marz 2. (вместо на) von od Gen; кракът ~ стол das Bein n 20 von 'einem Stuhl, das Bein 'eines 'Stuhles; генерал ~ запаса Ge- ne'ral m 1 * od 2* der Re'serve; студент ~ лайпцигския университет Stu'dent m 8 der 'Leipziger Universi'tät 3. aus; уча се ~ историята aus der GeSchichte 'lernen; той е - Габрово er ist aus'Gabrowo; пия ~ кристални чаши aus Kristallgläsern 'trinken vr < 27 > 4. vor; ~ болка, глад, мъка, радост vor Schmerz, 'Hunger, Leid, 'Freude 5. (при сравнение) als; no- голям ~ мене 'älter als ich 6. in, auf; купих [взех] го ~ книжарницата [пазара] ich 'habe es in der 'Buchhand¬ lung [auf dem Markt] ge'kauft [ge'holt] 7. (чрез) durch; експлоатацията на човека ~ човека die'Ausbeutung/17 des 'Menschen durch den 'Menschen 8. seit; - два месеца seit zwei 'Mo¬ naten; ~ много годйни seit 'vielen 'Jahren отбелязвам, -аш (-ах) uv; отбел|ежа, -ежиш (-язах) v 1. (изтъквам) her'vor¬ heben vr <14a>, be'merken vr <b> 2. (отчйтам) verzeichnen vt <b> 3. (със знак) 'kennzeichnen vr 4. (записвам) no'tieren vr <d>, ver'merken vt <b> отбелязване n nur sg 1. (със знак) 'Kennzeichnung / 17 2. (изтъкване)
509 отварям Hervorhebung / 17 3. (записване) No'tierung /17 О за ~ е es muß her'vorgehoben 'werden, es ist bemer¬ kenswert отбера | отбирам отбив m nur sg Fin 'Abzug m 2 отбйв[ам, -аш (-ах) uv; отбй|я, -еш (-х) v 1. (отблъсвам) 'abwehren vt <а> 2. (отклонявам) 'umleiten vt < а >; » от пътя auf 'einen 'anderen Weg 'um¬ leiten; « река 'einen Fluß in ein 'ande¬ res Bett 'umleiten 3. (дълг) 'ableisten vt < a >; ä военната си служба 'seinen 'Wehrdienst 'ableisten 4. (наказание) 'abbüßen vt < a > 5. (завивам) 'abbie¬ gen vt <32a> 6. (дете) nicht mehr 'stillen vt 7. (малко животно) 'abset¬ zen vt < a > 8. Fin 'abziehen vt < 32 a, h-g>,'einbehalten vt <3c> O » си грйжата 'eine 'Sorge 'loswerden vt < 18/sn>; » се 1. (завйвам) 'abbie¬ gen vi <32a/sn> 2. (заобикалям) 'ausweichen vi <21 aJsn> 3. (проме¬ ням посоката) 'seinen Weg 'ändern 4. (йдвам) auf 'einen Sprung 'kommen vi < 33/sn> (при zu 3) 5. (отйвам) auf 'einen Sprung 'gehen vi < \3/sn> (при zu 3) отбйр|ам, -аш (-ах) uv; отбер|а, -еш (-ах) V 1. 'aussuchen vt <а>, 'aus¬ wählen vt <a> 2. volkst (разби¬ рам) ver'stehen <101b> (от нещо etw.) отбйя t отбивам отблагодарявам се, -аш се (-ах се) uv; отблагодар|я се, -йш се (-йх се) v sich be'danken vr <b>, sich erkenntlich 'zeigen vr отблизо adv 1. aus der 'Nähe, von 'na¬ hem 2. (непосредно) 'unmittelbar, di'rekt отбльсв|ам, -аш (-ах) uv; отблъсн|а, -еш (-ах) V 1. (назад) zu'rückstoßen vt <34а>; (встрани) bei'seite stoßen vt <34> 2. (удар, нападение) 'abweh¬ ren vt <а> 3. (отказвам) zu'rück¬ weisen vt <23а> 4. (отвращавам) 'absloßen vt <34а> отбльскв|ам, -аш (-ах) uv = отблъс¬ вам отблясъ|к т, -ци pl 1. 'Widerschein т 1 /sg 2. überlr 'Abglanz т 1 /sg отбой т nur sg 1. (след тревога) Ent- 'warnungszeichen и 23 2. (за отстъп¬ ление) 'Zeichen zum 'Rückzug; свйря [бйя] zum 'Rückzug 'blasen vi <3/hb> auch übertr 3. (за прекра¬ тяване боя) 'Zeichen zum 'Abbruch des 'Kampfes 1 отбор m, -и pl 'Auslese /16, E'lite/16 2отбор nt, -и pl Sport 'Mannschaft /17 1отбор|ен, -ни adj 1. 'ausgewählt, er'lesen 2отбор|ен, -ни adj Sport 'Mannschafts-; -v но класиране 'Mannschaftswertung /17; » шампионат od ~ но първен¬ ство 'Mannschaftsmeisterschaft / 17 отбран adj 1. (хора) 'auserwählt 2. 'aus¬ gesucht, er'lesen отбрана f nur sg Verteidigung / 11/sg; Министерство на - та Ministe¬ rium n 28 für Verteidigung; граж¬ данска ~ Zivilverteidigung; про¬ тивовъздушна ~ 'Luftschutz m '/sg отбранйтел|ен, -ни adj Verteidigungs- отбраняв|ам, -аш (-ах) uv; отбран|я, -йш (-йх) V verteidigen vt <b> (от gegen 4); % се sich verteidigen vr auch Mil, sich 'wehren vr отброяв|ам, -аш (-ах) uv; отбро|я, -йш (-йх) v 'abzählen vt <а> отбулв ам, -аш (-ах) uv; отбул1я, -иш (-их) V ent'schleiern vt < b > отбягв|ам, -аш (-ах) uv; отб|ягна, -егнеш (-ягнах) v 1. (нещо неприятно) vermeiden vt < 23 b > 2. (някого, място) 'meiden vt <23> 3. (бягам) ent'eilen vi <Ъjsn>, ent'fliehen vi < 32 b jsn > отвара / nur sg 'Absud m 1 отвар|ям, -яш (-ях) uv; отвор|я, -иш (-их) v 1. 'öffnen vt, 'aufmachen vt <a> 2. (откривам) er'öffnen vt <b>; « магазин ein Ge'schäft er'öffnen 3. (включвам) 'einschalten vt < a >; 'anschalten vt < a >; » апетит
отведа 510 Appe'tit 'machen; ä кнйга ein Buch 'aufschlagen < 4a >; » дума er'wäh- nen v/ < b >, ein Ge'spräch be'ginnen < 26 b >; x очите някому jmdm. die 'Augen 'öffnen; s се 1. sich 'öffnen vr, 'aufgehen vi < \3a./sn> 2. umg (не се стеснявам) 'aufgeschlossener 'werden vi < 18jsn > O ~ я се рана eine 'Wun¬ de bricht auf отведа f отвеждам отведнаж adv = отведнъж отведнъж adv 1. (ненадейно) 'plötzlich 2. (веднага) so'fort 3. (наведнъж) auf 'einmal 4. umg (едновременно) 'gleichzeitig отвежд|ам, -am (-ax) uv; отв|еда, -едеш (-едох) v 1. (завеждам на друго мяс¬ то) 'wegbringen vt < 24 а > 2. (завеж¬ дам) 'bringen vt < 24 >; къде отведе гостите? wo'hin hast du die 'Gäste 'gebracht?; влакът ни ~авС. der Zug bringt uns nach S. 3. (насочвам) 'leiten vt 4. (отвличам) ent'führen vt 5. (водя) 'führen vi <hb>; пътят ~ а към полето der Weg führt auf das Feld отверсти|е и, -я pl = отвърстие отвертк|а / -и pl 'Schraubenzieher т 4 отвее т, -и pl Lot п 20 отвее |ен, -ни adj 'senkrecht ответни|к т, -ци pl Verklagter ml+ отвйв|ам, -аш (-ах) uv; отви |я, -еш (-х) v 1. (разпаковам) 'auspacken vr <а>, 'auswickeln vr <а> 2. (върви) 'ab¬ wickeln vt <а> 3. (откривам) 'auf¬ decken vr <а> 4. = отвйнтвам отвнкв|ам, -аш (-ах) uv; отвйкн|а, -еш (-ах) V 1. 'abgewöhnen vr <а> (ня¬ кого от нещо jmdm. etw. 4) 2. verler¬ nen vr < b >, sich 'abgewöhnen; отвйк- нал съм ich bin es nicht mehr ge'wöhnt отвйнтв|ам, -аш (-ax) uv; отвйнт|я, -иш (-их) V 1. 'abschrauben vt < а >, 'los¬ schrauben vt < а > 2. (изваждам) her- 'ausschrauben vr <a> отвия | отвйвам отвлека t отвлйчам отвлечен adj 1. (отмъкнат) ver¬ schleppt, ent'führt 2. ab'strakt отвлеченост / nur sg Abstraktheit /17 отвлйч|ам, -аш (-ax) uv; отвл|ека, -ечеш (-якох) v 1. 'wegschleppen vt < а >, 'fortschleppen vt < a > 2. (хо¬ ра) ent'führen vt < b >, ver'schleppen vr < b > 3. (отклонявам) 'ablenken vr <a> отвличане n nur sg Ent'führung/17; ~ на самолет 'Flugzeugentführung отвод m, -и pl 1. Jur 'Ablehnung / 17; правя - на свидетел 'einen 'Zeugen 'ablehnen < a >; правя си ~ die Kan- dida'tur zu'rückziehen 2. Bot 'Senker m 4 3. Tech 'Ableiter m 4 отвод ен, -ни adj 'Abfluß-; ~ на тръба 'Abflußrohr n 20 отводнителен, -ни adj 'Ent'wässerungs- отводняв|ам, -аш (-ax) uv; отводи |я, -йш (-йх) V ent'wässern vr < b > отвозв|ам, -аш (-ах) uv; отвоз|я, -иш (-их) V 'wegfahren vt <4а>, 'ab¬ transportieren vr <е> отвор т, -и pl 'Öffnung /17 отворен adj 1. ge'öffnet, 'offen 2. (общй- телен) ge'sellig, 'zugänglich, 'auf¬ geschlossen O ~ o писмо 'offener Brief m 1 отворя f отварям отвратителен, -ни adj 'ekelhaft, Scheußlich, 'widerwärtig отвращав|ам, -аш (-ax) uv; отврат|я -йш (-йх) V 'Ekel er'regen < b > (няко¬ го bei jmdm.), 'Widerwillen er'zeugen < b > (някого bei jmdm.), 'abstoßen vr < 34 a >; s ce sich 'ekeln vr (от vor 3), 'Widerwillen emp'finden < 27 b > (от 'gegen 4) отвращение n nur sg 'Ekel m 4/sg 'Widerwille m 1 a/sg отвред adv von 'allen 'Seiten отврмц|ам, -аш (-ax) uv; отвърн|а, -еш (-ах) v 1. er'widern vt < b >, entgegnen vt <b>, 'antworten vr, vi <hb> 2. (отплащам) ver'gelten vt < 16 b > (някому за нещо jmdm. etw.) 3. (пог¬ лед, опасност) 'abwenden vr <10a, auch schwach > 4. volkst (отклонявам) 'abbringen vr <24a>; s се 1. sich
511 отговорен 'abwenden vr 2. umg (време) sich 'wen¬ den vr <10, auch schwach >, sich verändern vr < b > отвсякъде adv von über'all her, von 'allen 'Seiten отвъд 1. präp 'jenseits 2. adv (посока) auf die 'andere 'Seite; (място) auf der 'anderen 'Seite отвъд|ен, -ни adj 'jenseitig; ä свят 'Jen¬ seits n 23/sg отвйжд|ам, -aui (-ax) uv; отвъд|я, -иш (-их) v 1. Landw (животни) 'halten vt <3>, 'zöchten vt; (растения) 'an¬ pflanzen vt <a>, 'ziehen vt <32, h-g > 2. (челяд) 'großziehen vt < 32 a, h-g> отвън adv 1. (място) 'draußen 2. (по¬ сока) von 'draußen 3. (от други места) von 'außerhalb 4. von 'außen 5. als präp (извън) 'außerhalb oTsimca adv = отвън отвързв|ам, -аш (-ax) uv; отвър|жа, -жеш (-зах) v 1. 'losbinden vt < 27 а > 2. (отварям) 'aufbinden vt <27а> отвърна f отвръщам отвърстн|е и, -яpl 'Öffnung/17, Loch и 22 отвърт|ам, -аш (-ах) uv; отвърт|я, -йш (-ях) V 1. 'abschrauben vt <а>, 'los¬ schrauben vt <а> 2. (крушка) her- 'ausschrauben vt < а >, her'ausdrehen vt <a> 3. (разхлабвам) 'locker 'dre¬ hen vt отвъртв|ам, -аш (-ax) uv = отвъртам отвъртяв|ам,-аш (-ах) uv = отвъртам отвйтре adv 1. (място) 'innen, 'drinnen 2. (посока) von 'innen, von 'drinnen O хубав е ~ и отвън es ist von 'innen und von 'außen schön; ~ излезе ... her'aus kam ... отвяв[ам, -аш (-ax) uv; отве|я, -ееш (-еях od -ях) v 1. 'wegwehen vt <а>, 'fortwehen vt <a> 2. Landw 'worfeln vt отгадав|ам, -аш (-ax) uv; отгада[я, -еш (-х) V 1. er'raten vt <3b> 2. (раз¬ гадавам) 'lösen vt 3. übertr (от¬ кривам) ent'rätseln vt < b > отгатв|ам, -аш (-ax) uv; отгатн|а, -еш (-ах) v = отгадавам отгатк|а/ -и pl 1. 'Lösung/17, 'Rätsel¬ antwort/17 2. übertr Enträtselung/17 отгатна f отгатвам отгде adv — откъде оттдето Konj = откъдето отглагол|ен, -ни adj Gramm Ver'bal-; - но съществително Ver'balsubstanliv п 20* отглади adv volkst 'Hungers, vor 'Hun¬ ger отглас m, -и pl 1. 'Echo n 24, 'Widerhall m 1 /sg, Rcso'nanz /17 auch übertr 2. Gramm 'Ablaut m 1 6тглас|ен, -ни adj Gramm 'Ablaut-; ä ред 'Ablautreihe /16 отгледа|ам, -аш (-ax) uv = отглеж¬ дам отглежд|ам, -аш (-ах) uv; отглед|ам, -аш (-ах) V 1. (деца) 'aufziehen vt <32 а, h-g>, 'großzichen vt <32 а, h-g> 2. Landw (животни) 'halten vt < 3 >; (растения) 'anbauen vt < a > 3. (развъждам) 'züchten vt отглеждане n nur sg 1. (деца) 'Großzie¬ hen n 23/sg, 'Aufziehen n 23/sg 2. Landw (животни) 'Haltung / 17; (растения) 'Anbau m 1 /sg 3. (развъждане) 'Züchtung /17 отговар|ям, -яш (-ях) uv; отговор|я, •иш (-их) v 1. (давам отговор) 'ant¬ worten vt, vi <hb>, er'widem vr < b > 2. nur uv (нося отговорност) verant¬ wortlich sein vi <b> (за für 4), ver'antworten <b> (за нещо etw.) 3. (съответствувам) entsprechen vt <16b/A6> 4. (бивам подведен под отговорност) sich verantworten vr (за für 4) отговор m, -и pl 1. 'Antwort/17; в ~ на писмото Ви in Beantwortung 'Ihres 'Briefes; давам му заслужен - ihm 'eine ge'bührende 'Antwort er'teilen < b > 2. Math Ergebnis n 27 отговор|еи, -ни adj 1. verantwortlich; държа s някого jmdn. verantwort¬ lich 'machen (за für 4) 2. (важен)
отговорник 512 verantwortungsvoll; ~на задача verantwortungsvolle 'Aufgabe /16 отговорник т, -ци pl Verantwortlicher т 7+ О прбфгрупов х Ge'werk- schaftsvertrauensmann т 3; квартален х 'Abschnittsbevollmächtigter т 1+; партиен ж Par'teiorganisator т 9 а отговорно adv verantwortungsbewußt отговбрност / -и pl Verantwortung /17/Sg, Verantwortlichkeit f\l/sg отговяв|ам, -аш (-ах) uv; отгов|ся, -ееш (-ях) V nicht mehr 'fasten vi <hb> отголв|ам, -аш (-ах) mv; отгбл|я, -иш (-их) V ent'blößen vt < b > отгоре adv 1. (място) 'oben 2. (посока) von 'oben 3. (допълнително) oben- 'drein 0~ - ~ 'oberflächlich отгражд|ам, -аш (-ах) mv; отград|я, -йш (-йх) V die Um'zäunung beseitigen < b > (нещо von etw. 3) отгребв|ам, -аш (-ах) mv; отгр|еба, -ебеш (-ебах) v 1. 'abschöpfen vt < а >; x каймака den Rahm 'abschöpfen 2. (c гребло) bei'seite 'harken vt 3. (c лопата) 'wegschaufeln 4. (взймам) 'nehmen vt < 16 >; x от брашното etw. vom Mehl 'nehmen отгрйзв|ам, -аш (-ах) uv ; отгр|иза, -изеш (-йзах) v 'abknabbern vt <а> отгръщ|ам, -аш (-ах) mv; отгърн|а, -еш (-ах) V zu'rückschlagen vt <4а>; х одеялото [палтото] die 'Decke [den 'Mantel] zu'rückschlagen отгъв|ам, -аш (-ах) uv; отгън|а, -еш (-ах) V 'aufwickeln vt <а>, 'aufma¬ chen vt <а> отгьрмяв|ам, -аш (-ах) mv; отгърм|я, -йш (-ях) V mit 'Donnern verschwin¬ den vt <27h/sn> отдав|ам, -аш (-ах) mv; отд|ам,-адеш (-адох) V 1. (жертвувам) 'hingeben vt <15а> 2. (оказвам) er'weisen vt < 23 b > 3. (вйждам причина) zu'rück- führen vt < а > (на auf4) 4. (придавам) 'beimessen vt < 15 а > O x чест die 'Ehrenbezeigung er'weisen; x се 1. sich 'hingeben vr 2. (посвещавам се) sich 'widmen vt отдавна adv 1. vor 'langem, vor 'langer Zeit; това беше ~ das war vor 'langer Zeit 2. seit 'langem, 'lange; не си йдвал - du bist 'lange [seit 'langem] nicht zu uns ge'kommen отдавнашен,-ни adj 1.'einstige 2. (стар) alt, alt'hergebracht; x обичай alther¬ gebrachte 'Sitte /16 отдаден adj ge'widmet, 'hingegeben отдалеко adv ~ отдалече отдалеч adv = отдалече отдалечав | нм,-аш (-ах) mv; отдалеч | а, -йш (-йх) V ent'fernen vt <b> отдалече adv 1. von weil her, aus der 'Feme, von 'weitem 2. (за време) schon 'zeitig, früh 3. (със заобикалки) 'vor¬ sichtig, mit 'Umschweifen отдалечен adj weit ent'fernt, ent'fernt отдалеченост / nur sg Ent'fernung /17, Ent'ferntheit /11/sg отдам t отдавам отде adv umg — откъде отдел m, -и pl 1. Ab'teilung/17 2. Ru'brik / 17 3. (част) Teil m 1 4. (в кнйга) 'Abschnitt m 1 отдел|ен,-ни adj 1. (обособен) ge'son¬ dert 2. (единичен) 'einzeln 3. (особен) be'sondere отделени|c n, -я pl 1. Ab'teilung/17 2. (в болница) Stati'on / 17 3. Mil 'Gruppe /16 4. (помещение) Raum m 2 5. (в шкаф) Fach n 22 6. veralt 'Klasse /16; в -ята in der 'Unterstufe от делител |ен, -ни adj Trenn- отдел1ям, -яш (-ях) uv; отдел|я, -йш (-йх) v; 1. 'trennen vt; ж детето от майката das Kind von der 'Mutter 'trennen; ж плявата от зърното die Spreu vom 'Weizen 'trennen 2. (слагам настрана) bei'seite 'legen vt; (в изправено положение) bei'seite Stel¬ len vt 3. (запазвам) zu'rücklegen vt <a> 4. (избйрам) her'aussuchen vt <a>, 'aussondern vt <a> 5. Chem, Physiol 'ausscheiden vt <23a>, 'ab¬ sondern vt < a >, 'freisetzen vt < a >; слюнчената жлеза ~я плюнка die 'Speicheldrüse Sondert 'Speichel ab;
513 отзаран растенията ~ят въглероден двуокис die Pflanzen 'scheiden Kohlen'dioxid aus; тази реакция ~я водород 'diese Reakti'on setzt'Wasserstoff frei O жот устата си sich vom 'Munde 'absparen v/; x от времето си etw. Zeit 'schenken vt; z ce 1. sich 'trennen vr 2. (път, река) 'abzweigen vt <a> 3. (отчуждавам ce) sich ent'fremden vr < b > 4. (yca- мотявам ce) sich 'absondern vr < a > 5. volkst (ставам самостоятелен) 'ei¬ nen 'eigenen 'Hausstand 'gründen, sich 'selbständig 'machen vr 6. (изпъквам) her'vorstechen vi <l6afhb> 7. Client frei 'werden vi <18/sn> отдето Konj = откъдето отдйре adv volkst = отзад отдих m nur sg 1. Er'holung/17 2. 'Pause /16 O без ~ 'ohne Rast, 'rastlos отдолу adv 1. (място) 'unten 2. (посока) von 'unten отдръпв|ам, -аш (-ах) uv; отдръпн|а, -еш (-ах) V 1. 'wegziehen vt < 32 а, h-g>, zu'rückziehen vt <32a, h-g> 2. (мебели) 'wegrücken vt <a> x настрана bei'seite 'rücken vt » ce 1. (ходейки) zu'rückgehen vi < 13 а/ sn> 2. (отстъпвам) sich zu'rückziehen vr 3. (седейки) 'wegrücken отдушни|к m, -ци pl 1. Ent'lüftung/17 2. übertr Ven'til n 20* C> търся x на гнева си übertr 'einen 'Prügelknaben 'suchen vi <hb> отдъхв|ам,-аш (-ах) uv; отдъхн|а, -еш (-ах) v 1. 'aufalmen vi < ъ/hb > auch übertr, 'Atem 'schöpfen 2. (почивам) ver'schnaufen vi < bjhb >, sich er'ho- len vr < b >; s си ver'schnaufen отдясно adv 1. rechts, auf der 'rechten 'Seite 2. (посока) von rechts отегчав|ам, -am (-ax) uv; отегч|а, -йш (-йх) v 1. 'langweilen vt, 'lästig ['über- ■ drüssig]'werden vi <18/sw> (някого jmdm.) 2. (утежнявам) be'lasten vt <b>, erschweren vt <b>; ~ащи обстоятелства erschwerende 'Um¬ stände pl; x ce sich 'langweilen vr, 'Überdruß emp'fmden < 27 b > отегчение n nur sg Lange'weile f 'Über¬ druß m 1 /sg отегчено adv ge'langweilt отегчителен, -ни adj 'langweilig, 'lästig отегчйтелност / nur sg 'Langweiligkeit /11/sg, 'Lästigkeit / \ljsg отеднъж adv = отведнъж отежняв|ам, -аш (-ax) uv; отежн|я, -йш (-йх) V = утежнявам отека | отйчам отекв|ам, -аш (-ах) uv; отекн|а,-еш (-ах) V1. 'schallen vi <hb>, er'schallen vi < h/sn > 2. (отгласявам) 'widerhal¬ len v/ <a /hb> отек|ъл, -ли adj ge'schwollen отелв|ам, -аш (-ax) uv; отел|я,-иш (-их) v zur Welt 'bringen; s ce 'kalben vi <hb> отел|ям, -яш (-ях) uv = отелвам отехтяв|ам, -аш (-ax) uv; отехт|я, -йш (-ях) V ver'hallen vi < Ъ/sn >; s се 'dröhnen vi <hb>, er'dröhnen vi <b lhb> от|ец m, -цй pl 1. Rel 'Pater m 4 2. ver alt 'Vater m 5 отечествен adj 'vaterländisch; Отечест¬ вен фронт 'Vaterländische Front /17 отечество n nur sg 'Vaterland n 22/sg, 'Heimat / ll/sg отечествознание n nur sg 'Heimatkunde /16/sg отжегл|ям, -яш (-ях) uv; отжегл|я, -иш (-их) V volkst 'ausspannen vt <а> отживелнц|а /, -и pl 'Überbleibsel л 23; 'Überrest т 1 der Vergangenheit отжнвяв|ам, -аш (-ах) uv; отжив|ея, -ееш (-ях) V ver'alten vi < Ъ/sn >, 'au¬ ßer Ge'brauch 'kommen vi < 33/sn >; s си 1. (гледам си живота) sein 'Leben ge'nießen < 32 b > 2. (остарявам) alt 'werden vi < 18 jsn >, sein 'Leben ge'lebt 'haben <A> отжнв|ял, -ели adj ver'altet, über'holl отживялocT/nur sg Über'lebtheit/1 Ijsg отзад adv 1. (място) 'hinten 2. (посока) von 'hinten отзаран u. отзарана adv volkst 'heute 'morgen, 'heute früh 33 Wtb. Bulg-Dt.
отзараншен 514 отзаранш|ен, -ни adj von 'heute 'mor¬ gen; * вестник 'Zeitung/17 von 'heute 'morgen отзву|к m, -ци pl 'Widerhall m 1 /sg, 'Echo n 24; намирам ж 'Anklang 'lin¬ den <27 > отзвучавам, -am (-ax) uv; отзвуч|а, -йш (-йх) v ver'klingen vi < 27 b/sn > отзив m, -и pl 1. (мнение) 'Meinungsäu¬ ßerung/17 2. (критика) Kri'tik / 17, 'Urteil n 20; намирам добър ~ eine 'gute Kri'tik 'haben <A>, gut be- 'urteilt 'werden vi <18/sn> 3. (ре¬ цензия) 'Gutachten n 23 4. veralt (отклик) 'Echo n 24, 'Widerhall m 1 /sg auch übertr отзивчив adj 1. 'aufgeschlossen (към für 4) 2. (съчувствен) 'teilnahmsvoll отзивчивост/nur sg 1. 'Aufgeschlossen¬ heit flljsg 2. (съчувствие) 'Mitgefühl n 20 отзовйв|ам, -am (-ax) uv; отзов|а, -ein (-äx) v 'abberufen vt <39c>; s ce 1. (отговарям) 'antworten vi <hb>, er'widern vt <b> 2. (намирам от¬ звук) 'Widerhall 'finden < 27 > 3. (съг¬ ласявам ce) 'Folge 'leisten (на нещо etw. 3) 4. (проявявам съчувствие) 'eingehen vi <13a/sn> (на auf 4) 5. (помагам) 'helfen vi <16jhb> 6. (изказвам ce) sich 'äußern vr (на 'über 4) отзоваване n nur sg 'Abberufung /17 отйв|ам,-аш (-ax) uv; отйд|а, -еш (-ох) v 1. 'gehen vi <13jsn> 2. (c превозно средство) 'fahren vi <4jsn> (за nach 3) 3. (път) 'führen vi <hb> 4. (летя) 'fliegen vi < 32/sn > 5. (река) 'fließen vi <32jsn> 6. (преминавам) ver'gehen vi < 13 b/sn > 7. (напредвам) vor'an- gehen vi <13a/sri> 8. umg (пропа¬ дам) da'hingehen vi <13a /sn> 9. (ставам) 'werden vi <18/jn> O той ~a към шейсетте er wird bald 'sechzig; ж учител в P. als 'Lehrer nach R. 'gehen; за една рокля ~ат три метра плат für ein Kleid braucht man drei 'Meter Stoff; отидоха ми три дена за тази работа drei 'Tage 'habe ich 'wegen 'dieser 'Sache 'eingebüßl; отйдоха ми парйте mein Geld ist hin; отйде ми здравето ich 'habe die Ge'sundheit 'eingebüßt; ж по дяволите rum 'Teufel 'gehen; ж на добре auf dem 'Wege der 'Besserung sein vi < B >; как ~ат работите? wie geht es vor'an?; нещо ~a към края си etw. geht 'seinem 'Ende zu; ж твърде далече c нещо etw. zu weit 'treiben < 23 >; този цвят не ~a на лицето ти 'diese 'Farbe steht dir nicht zu Ge'sicht; тази дреха ми ~a 'dieses 'Kleidungsstück steht mir gut; ж си 1. (напускам) 'gehen, 'weggehen vi < 13ajsn> 2. (заминавам) 'abfahren vi <4a/sn>, 'wegfahren vi <4alsn> 3. (пеша у дома) nach 'Hause 'gehen 4. (c превозно средство у дома) nach 'Hause 'fahren отйч|ам, -аш (-ax) uv; от | ека, -ечеш (-екох) V 'anschwellen vi < 17 а/sn >, dick 'werden vi <18/sn> откажа f отказвам отказ m nur sg 1. 'Ablehnung / 17, 'Absage /16, 'ablehnende 'Antwort/17 2. (да се предостави нещо) Verweige¬ rung/ \l/sg 3. (да се направи нещо) 'Weigerung /17 отказв|ам, -аш (-ax) uv; отка|жа, -жеш (-зах) V 1. (отговарям отрицателно) 'absagen vt 2. (да върша нещо) sich 'weigern vr 3. (не давам) ver'weigern vt <Ъ> 4. (отричам) 'leugnen vr, ver- 'neinen vt <b> 5. (машина) nicht funktionieren vi <hb>\ ж ce 1. ver¬ nichten vi < b/hb > (от auf 4) 2. (от¬ ричам ce) sich 'lossagen vr <a> (от von 5) откак u. откакто Konj seit, seit'dem откарв|ам, -аш (-ax) uv; откар|ам, -аш (-ах) v 1. (някъде) 'bringen vt < 24 > 2. 'wegbringen vt <24a> 3. (c превозно средство) 'wegfahren vr < 4 a > 4. umg (крада) 'stehlen vr < 20 > 5. umg (трая) 'dauern vi <hb>, sich 'hinzie¬ hen vr <32a, h-g> 1откач|ам, -аш (-ax) uv; откач|а, -йш
515 откривам (-йх) V umg nicht ganz nor'mal sein vi <B>, 'eine 'Schraube 'locker 'haben < A >; той откачи bei ihm hat’s 'aus¬ gehakt 2откач|ам, -аш (-ах) uv = откачвам откачв|ам, -аш (-ах) uv; откач|а, -йш (-йх) V 1. (свалям) her'uniernehmen vt < 16а>,'abnehmen vt < 16а> 2.(от¬ делям) 'abhängen vt <а> 3. umg (задигам) 'mitgehen 'lassen vt <3/ hb >; s се 1. (отделям се) sich 'lösen vr 2. umg (отървавам се) 'loswerden < 18 a/sn> (от някого jmdn.) откнсление n nur sg Chem Desoxy- dati'on /17 откисляв|ам, -аш (-ах) uv; откисл|я, -йш (-йх) V Chem dcsoxy'dieren vt < d > отклик m nur sg 1. (отговор) 'Antwort/ 17, Erwiderung / 17 2. (отзвук) 'Wi¬ derhall m 1 /sg, 'Echo n 24 3. veralt (мнение) 'Meinung/17, 'Meinungsäu¬ ßerung/17, Kri'tik /17 отклйкв|ам, -аш (-ах) uv; отклйкн|а, -еш (-ах) V 'antworten vt, vi <hb>;s се 1. 'antworten, 'Antwort 'geben < 15 > 2. übertr mit Inter'esse 'aufneh¬ men < 16 а > (на нещо etw.) отклонение и, -яр! 1. 'Abweichung/17 auch übertr; cs на магнитната игла 'Abweichung der Ma'gnetnadel; cs от правилата 'Abweichung von den 'Re¬ geln 2. 'Ablenkung /17; cs на лъчите 'Ablenkung der 'Lichtstrahlen 3. (от пътя) 'Umweg m 1; Verk 'Umleitung /17 4. (отделяш се път) 'Abzweigung /17 5. (от тема) 'Abschweifung /17 отклоняв|ам, -аш (-ах) uv; отклон|я, -йш (-йх) V 1. (насочвам) 'lenken vt auch übertr 2. (отвръщам) 'abwenden vt < 10 a, auch schwach> 3. Verk 'um¬ leiten vt < a > 4. (отказвам) 'ablehnen vt <a> 5. (възпирам) 'abhalten vr < 3 a >; s ce 1. (от път, посока) 'ab¬ weichen vi <21a/sn> 2. (от тема) 'abschweifen vi < a./sn > 3. Phys (стрелка) 'ausschlagen vt <4a> отключв|ам, -аш (-ах) uv; отключ|а, •иш (-их) V 'aufschließen vt <32а> отковав|ам, -аш (-ах) uv; отков|а, -еш (-ах) V1. 'losmachen vt < а > 2. (ковач) 'losschmieden vr <а> откога adv seit wann откогйто adv seit, seit'dem отколе adv - отдавна отколешен, -ни adj = отдавнашен отколко Konj = отколкото отколкото Konj als откомандиров|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (при служебно пътуване) zu'rück- beordern vr <с>, 'abberufen vt <390 2. MH 'abkommandieren vr <e> откопав|ам, -аш (-ах) uv; откопа|я, -еш (-х) V 'ausgraben vr < 4 а > откопирв|ам, -аш (-ах) uv; откопйр|ам, -аш (-ах) V ko'pieren vr < b >, 'abko¬ pieren vt <e> откопчавам, -аш (-ах) uv; откопча|я, -еш (-х) V 'aufknöpfen vr <а> откопчв|ам, -аш (-ах) uv; откопч|а, -еш (-ах) V I. 'losreißen vr < 21а >, 'trennen vr 2. übertr ent'locken vr <b> (от някого jmdm.), her'ausholen vr <a> (от aus J); s ce sich 'losreißen vr, 'loskommen vi <33ajsn> ötkoc m, -и pl Landw 'Schwade / 16, 'Schwaden m 4 откос m, -и pl Mil 'Feuerstoß m 2; картечен ~ MG-'Feuerstoß откосяв]ам, -аш (-ах) uv; откос|я, -йш (-йх) V 'abmähen vr < а > открйдв|ам, -аш (-ах) uv; открадн|а, -еш (-ах) V 'stehlen vt < 20 >, ent'wenden vt <b> Os момйче ein 'Mädchen ent'führen < b >; s ce volkst sich da'vonslehlen vr <20a> открай adv 1. (време) seit je'her, von 'Anfang an, schon 'immer 2. als präp (място) weit von O ~ време schon seit 'Urzeiten; - -докрай vom 'Anfang bis zum 'Ende; von A bis Z открехв|ам, -аш (*ax) uv; открехн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'öffnen vr, 'einen Spalt 'öffnen открйв|ам, -аш (-ах) uv; откри |я, -еш (-х) V1. (отвйвам) 'aufdecken vr < а >
откривател 516 2. (отбулвам) ent'hüllen vt <b> 3. (слагам начало) er'öffnen vt < b >; » ново училище 'eine 'neue 'Schule er'öffnen; s събрание 'eine Versamm¬ lung er'öffnen; s огън das 'Feuer er'öffnen; s сметка ein 'Konto er'öff¬ nen 4. (доверявам) 'anvertrauen vt <c>, 'offen 'sagen vt 5. (намирам) enl'decken vt <b> 6. (разкривам) 'aufklären vr <a>, 'aufdecken vt <a> O « картите си übertr 'seine 'Karten 'aufdecken; ä някому сърцето си jmdm. sein Herz 'ausschütten < a >; * тайна ein Ge'heimnis 'lüften; s ce 1. (отвивам ce) sich 'aufdecken vr 2. (доверявам ce) sich 'anvertrauen vr 3. (давам да ме познаят) sich zu er'kennen 'geben vr < 15 > 4. (показ¬ вам ce) sich 'zeigen vr, zu 'sehen sein vi < B > 5. (възможности, изгледи) sich er'öffnen vr откривател (-ят) m, -и pl Ent'decker m 4 откриватели la /, -и pl Ent'deckerin /18 откривателски adj Ent'decker- открйв|ка / -ки pl Bergb 'Abraum m 2 открит adj 1. (отвит) 'aufgedeckt 2. (от¬ ворен) 'offen auch übertr, 'offener 'Wa¬ gen m 4; ~ и врата 'offene Tür/17; ~ a борба 'offener Kampf m 2; ~ характер 'offener Cha'rakter m (-s, pl Cha- rak'tere); ~ а вражда 'offene 'Feind¬ schaft /17 3. (свободен) frei; под - o небе 'unter 'freiem 'Himmel 4. (йскрен) 'offenherzig, 'aufrichtig 5. (явен) 'offenkundig, 'offensichtlich 6. (намерен) ent'deckt O ~ лист Pas'sicrschein m 1; c ~ o чело mit 'gutem Ge'wissen; на - o море auf 'hoher See; c ~ а глава 'barhäuptig; при ~ и врата 'öffentlich открити е и, -я pl Entdeckung /17 открйто adv 'offen; на - im 'Freien открия f откривам откровен adj 'freimütig, 'offenherzig, 'aufrichtig откровени|е n, -я pl Offen'barung/17 откровено adv 'offen, 'freimütig, 'auf¬ richtig; ~ казано 'offen ge'sagt откровеност/nur sg 'Offenheit f 11/sg, 'Freimut m 1 /sg, 'Offenherzigkeit / lllsg откройв|ам, -aui (-ax) uv = откроявам открояв|ам, -am (-ax) uv; откро|я, -йш (-йх) v 'deutlich 'zeigen vt, 'abzeichnen vt < a >; s ce sich 'deutlich 'abzeichnen vr бткуп m, -и pl 1. 'Lösegeld n 21 2. (откупуване) 'Loskauf m 2, 'Loskau¬ fen n 23/sg (от von 3) откупа [ам, -am (-ax) uv = откупувам откупув|ам, -аш (-ax) uv; откуп|я, -иш (-их) V 1. (освобождавам) 'freikaufen vr < а > (от von J), 'loskaufen vt < а > (от von 3) 2. (изкупувам) 'aufkaufen vt < а > 3. (от изложба, разпродажба) 'ankaufen vt <а>, 'kaufen vt (от bei J);« ce sich 'loskaufen vr, sich 'freikau¬ fen vr (от von 3) откъде adv wo'her, von wo; ~-накъде inwie'fern, aus 'welchem 'Grunde; ~ (ли) не wer weiß wo'her откъдето Konj von wo, von wo'her откъм präp 1. von, von ... her, aus der 'Richtung; дойдоха ~ площада sie 'kamen vom Platz [vom Platz her, aus der 'Richtung des 'Platzes] 2. (относ¬ но) in be'zug auf, was ... be'trifft; ~ здравето сме добре in be'zug auf die Ge'sundheit [was die Ge'sundheit be'trifft,] geht es uns gut откънт|я, -йш (-ях) v ver'hallen vi < bjsn >, ver'klingen vi < 27 b/sn > откърмв|ам, -аш (-ax) uv — откърмям откърм|ям, -яш (-ях) uv; откърм|я, -иш (-их) V 1. 'großziehen vt < 32 а, h-g> 2. übertr 'nähren vt откъртв|ам, -аш (-ax) uv; откърт|я, -иш (-их) v 1. (отгоре) 'abbrechen vr < 16 а > 2. (извътре) her'ausbrechen vt < 16 а >, her'auslösen vt < а >; ä се 1. sich 'lösen vr, 'abbrechen vi <16a/wi> 2. (въздишка, стон) sich entringen vr <27b> откърт|ям, -яш (-ях) uv; = откъртвам откьршв|ам, -аш (-ах) uv; откърш|а, -иш (-их) V 'abbrechen vt < 16 а >
517 отломка откъс т, -и pl 'Aus2ug m 2, Frag'ment п 20, 'Ausschnitt т 1 откъса|ам, -аш (-ах) uv;; откъсн|а, -еш (-ах) V1. (бера) 'abpflücken vt < а > 2. (късам) 'abreißen vt <2)а> 3. übertr (разделям) 'abschneiden vt <21а, d-tt), 'trennen vt 4. übertr (поглед) 'losreißen vr < 21a > O сякаш че му е откъснал главата er ist ihm wie aus dem Ge'sicht ge'schnitten; ще ти откъсна ушите ich 'reiße dir den Kopf ab; ä ce 1. sich 'losreißen vr, sich 'losmachen vr < a > 2. Sport sich 'lösen vr;« се напред sich vom Feld 'lösen O откг>снаха ми се краката 'seine 'Beine nicht mehr 'spüren откьсле|к m, -ци pl = откъс откъслеч|ен, -ни adj fragmen'tarisch, 'lückenhaft откъсна t откъсвам откъснат adj 1. ge'trennt, 'abgeschnitten 2. = откъслечен откъснатост /nur sg 'Abgeschiedenheit /17/sg отлаг|ам, -аш (-ах) uv; отлож|а, -иш (-их) V 1. 'aufschieben vt < 32 а >, ver'legen vr <b> 2. volkst (свалям) ab'setzen vt <a>, ablegen vt <a> отлаган|е n, -ия pl 1. Verlegung / 17, Verschiebung / 17; s на събранието 'Verlegung [Verschiebung] der Ver¬ sammlung 2. 'Aufschub m 2; това не търпи % das 'duldet 'keinen 'Aufschub; без s 'ohne 'Aufschub 'unverzüglich отлежав ам, -аш (-ах) uv; отлеж|а, -йш (-ах) V 'ablagern vi < г/sn >, 'lagern vi < hb,sn >, 'liegen vi <31 jhb > отлежал adj 'abgelagert; ~o вино 'alter ['abgelagerter] Wein m I отлели |ам, -аш (-ах) uv; отлеп|я -йш (-йх) V'loslösen vt <а>, 'losmachen vt <a>,'lösen v/; » ce sich 'lösen vr отлеп|ям, -яш (-ях) uv — отлепвам отлетя t отлитам отлетял|ам, -аш (-ах) uv = отлйтам отлея Тотлйвам отлял т, -и pl 1.'Ebbe/16; прилив и ~'Ebbe und Flut /17, Ge'zeiten pl 2. übertr Zu'rückgehen n 23/sg, 'Ab¬ schwächung /17 отлнв|ам, -аш (-ах) uv; отл|ея, -eeiu (-ях) v 1. 'abgießen vt <32a> 2. Tech 'gießen v/ <32> отливане n nur sg Tech 'Gießen n 23fsg отлйвк!а /, -и pl Tech 'Gußstück n 20, 'Gußteil n 20, Guß m 2 отлик|а /, -и pl = разлика отлйт|ам, -аш (-ах) uv; отлет|я, -йш (-ях) V 1. 'wegfliegen vi <32 аjsn>, da'vonfliegen vi <32ajsn> 2. Verk 'abfliegen vi < 32 ajsn > 3. (време) ver'fliegen vi <32 bjsn> отличал|ам, -аш (-ах) uv; отлич|а, -йш (-йх) V 1. unterscheiden vt <23 b> 2. (награждавам) 'auszeichnen vr < а >; s се 1. sich unterscheiden vr (от von 3) 2. (изпъквам c проява) sich her- 'vortun vr <38 a> (c durch 4) 3. (лича) sich 'auszeichnen vr (c durch 4) отляч|ен, -ни adj 'ausgezeichnet отлйчи|е n, -я pl 1. 'Auszeichnung/17; c ä mit 'Auszeichnung 2. veralt (от¬ лика) 'Unterschied m 1; в % от zum 'Unterschied von 3 отличителен, -ни adj Unter'schei- dungs-, unterscheidend; charakteri¬ stisch; ~ни черти charakle'ristische 'Züge m 2jpl-, - ни белези Unterschei¬ dungsmerkmale n 20/pl, 'Kennzeichen n 23Ipl отличително adv besonders отличйтелност/nursg Besonderheit /17 отлйчнн|к nt, -ци pl 1. (в учйлище) 'ausgezeichneter 'Schüler m 4 2. (в завод) 'ausgezeichneter 'Arbeiter m 4, 'Bestarbeiter 3. 'Beststudent m 8 отлйчничк|а /, -и pl 1. 'ausgezeichnete 'Schülerin /18 2. 'ausgezeichnete 'Ar¬ beiterin /18, 'Bestarbeiterin 3. 'Beststu¬ dentin /18 отлйчно adv 'ausgezeichnet, hervorra¬ gend отложа t отлагам отломк!а /, -и pl 1. 'Bruchstück n 20 2. übertr 'Überrest m 1
отломък 518 отломъ|к т, -ци р[ 'Bruchstück п 20, 'Brocken т 4 отломяв|ам, -аш (-ах) uv; отлом|я, -йш (-йх) V her'ausbrechen vt < 16 а> (от aus 3), 'abbrechen vt <16а> (от von 3) отлъчв|ам, -аш (-ах) uv; отлъч|а, -иш (-их) V 1. (от стадо) 'aussondern vt < а > 2. (отбйвам) 'absetzen vt < а > 3. übertr (от колектйв) 'ausstoßen vt < 34 а >; я се sich 'trennen vr, sich 'absondern vr <a> отляво adv 1. (място) links, auf der 'linken 'Seite 2. (посока) von links отмала / nur sg volkst = отмалялост отмалняв|ам, -аш (-ах) uv; отмалн|ея, -ееш (-ях) v = отмалявам отмаляв|ам, -аш (-ах) uv; отмал|ея, -ееш (-ях) V schwach 'werden vi < 18jsn >, er'matten vr < bjsn >, 'kraftlos 'werden отмалялост /nur sg 'Schlaffheit/17/sg, 'Kraftlosigkeit / \l/sg, Erschlaffung , /17/* отмар|ям, -яш (-ях) uv = отморявам отмахв|ам, -аш (-ах) uv; отмахн|а, -еш (-ах) V ent'fernen vt < b > отменяв|ам, -аш (-ах) uv; отмен|я, -йш (-йх) V 1. Jur, amtl 'außer Kraft 'setzen vt, 'aufbeben vt < 14 b> 2. (меропри¬ ятие) 'absetzen vr < a > 3. (за¬ мествам) 'ablösen vr < a > отмен|ям, -яш (-ях) uv = отменявам отмерв|ам, -аш (-ах) uv; отмер|я, -иш (-их) V 1. 'messen vr < 15 >, 'abmessen vr < 15 а > 2. (тегло) 'wiegen vr < 32 >, 'abwiegen vr < 32a > 3. (раз¬ пределям) 'zumessen vr < 15a >, 'zu¬ teilen vr <a> O s движенията си 'seine Be'wegungen 'abmessen; % думите си 'seine 'Worte 'abwägen <6 a> отмерен adj 1. ge'messen; c ~ а крачка ge'messenen 'Schrittes 2. 'abgewogen; c ~ и думи mit 'abgewogenen 'Worten 3. (равномерен) 'gleichmäßig, 'regel¬ mäßig отмерено adj 'gleichmäßig, 'regelmäßig отмереиост / nur sg 'Regelmäßigkeit / 17, 'Gleichmäßigkeit /17 отмер|ям, -яш (-ях) uv = отмервам отместв|ам, -аш (-ах) uv; отмест|я, -иш (-их) V 1. (предмети) 'wegrücken vr <а> 2. (с бутане) 'wegschieben vr < 32а > 3. (очи) 'abwenden vr < 10а >; я се 'wegrücken vi, bei'seite 'rücken vi отмест|ям, -яш (-ях) uv = отмествам отмета | отмйтам отметк|а /, -и pl 'Häkchen п 23, 'Zei¬ chen п 23 отметна | отмятам отмнв|ам, -аш (-ах) uv; отмй|я, -еш (-х) у 1. 'wegspülen vr <а>, 'wegschwem¬ men vr <а> 2. (изчиствам) 'abwa¬ schen vr <4a> отмнляв|ам, -аш (-ах) uv; отмил|ея, -ееш (-ях) V volkst 'weniger lieb sein vr < B >; нещо ми е отмиляло etw. nicht mehr lieb 'haben < A > отмннав|ам, -аш (-ах) uv; отмйн|а, -еш (-ах) V 1. vor'beigehen vi <13аjsn> (нещо an etw. 3) 2. (надминавам) über'holen vr <b> 3, (преминавам) vor'übergehen vi <13a/sn>, vor'bei¬ gehen (нещо an etw.) 4. übertr (нямам предвйд) über'gehen vi < 13b/sn> отминув|ам, -аш (-ах) uv = отминавам отмнр|ам, -аш (-ах) uv; отмр1а, -еш (-ях) V 'absterben vi < 16 а/sn>, 'aus¬ sterben vi <16 ajsn > отмирйсв|ам се, -аш се (-ах се) uv; отмирй]ша се, -шеш се (-сах се) v 'aufhören vi < a.jhb > zu 'riechen otmntIsm, -аш (-ах) uv; отм|ета, -етеш (-етох) v 'wegkehren vt <a>; s ce verachtl ver'schwinden vi <27 b/sn> отмй|я t отмивам отмолв|ам, -аш (-ах) uv; отмол|я, -иш (-их) V er'bilten vt <25 b> отмора / nur sg 'Ausruhen n 23/sg, Er'holung/ 17 отморйтел|ен, -ни adj er'holsam, erfri¬ schend отморяв|ам, -аш (-ах) uv; отмор|я, -йш (-йх) V I. er'holsam 'wirken vi <hb> 2. (успокоявам) be'ruhigen vr <b>;
519 относителност s се sich 'ausruhen vr <a>, sich er'holen vr <b> отмотав|ам, -am (-ax) uv; отмота|я, -еш (-x) v 'abwickeln vt < a > отмразяв|ам, -am (-ax) uv; отмраз|я, -йш (-йх) v 'auflauen vr < a > отмъкв|ам, -аш (-ах) ит;отмъкн|а, -еш (-ax) v 1. 'wegschleppen vr < а > 2. umg (крада) 'stehlen vt < 20 >, 'mausen vr 3. (отвличам) ent'führen vt < b >; x ce 'Weggehen vr <13 a/sn> отмъстйтел (-ят) m, -и pl 'Rächer m 4 отмъстителен, -ни adj 'rachsüchtig отмъстителна /, -и pl 'Rächerin /18 отмъстително adv 'rachsüchtig отмъстйтелност / nur sg 'Rachsüchtig¬ keit /17/sg, 'Rachsucht /17/sg отмъстя f отмъщавам отмъстя» ам, -аш (-ах) uv — отмъща¬ вам отмъщав|ам, -аш (-ах) uv; отмъст|я, -йш (-йх) V 'rächen (за нещо etw.), sich 'rächen vr (на някого за нещо an jmdm. für etw. 4); x си sich 'rächen отмъщаван|е n, -ия pl 'Rächen n 23/sg (на някого за нещо an jmdm. für etw. 4) отмъщени|е n, -я pl 'Rache /16/sg отм|яна f -ени pl I. Jur, amtl 'Aufhe¬ bung /17, Außerkraftsetzung /17 2. (на мероприятие) 'Absetzung /17 3. (помощ) 'Hilfe / 16 4. (смяна) 'Ablösung /17 отмйт|ам, -аш (-ax) uv; отметн|а, -еш (-ах) V 1. (назад) zu'rückwerfen v <16 а >; (одеяло) zu'rückschlagen vr <4а> 2. (хвърлям) 'abwerfen vr < 16 а > 3. (правя отметка) 'abhaken vt < а >; х се sich 'lossagen vr < а > (от von 5), zu'rücknehmen <16 а > (от нещо etw. 4) отнапред adv volkst 1. (по-рано) 'früher 2. (от nö-рано) von 'früher отнйс|ям, -яш (-ях) uv; отн|еса, -есеш (-ecox) v 1. 'wegbringen vt <24 а>, 'fortbringen vt <24а>; (с носене) 'wegtragen vr <4а>, 'forttragen vr <4а> 2. (по вода) 'fortspülen vr <а>, fortschwemmen vt <а> 3. (вя¬ тър) 'fortwehen vt <а> 4. (занасям) 'bringen vr <24>, 'tragen vr <4> 5. (крада) 'stehlen vr <20> O x въпроса до някого die 'Frage jmdm. 'vortragen <4 a >; болестта ~ я много жертви die 'Krankheit 'fordert 'viele 'Opfer; x бой 'Prügel be'ziehen <32 b, h-g>; s се 1. (държа ce) sich ver'halten vr <3b> (към zu 3, gegen'über 3) 2. (засягам) be'treffen < 16b> (до, за нещо etw.), sich be'ziehen vr (до, за auf 4); що се ~ я до мене was mich be'trifft 3. (обръщам ce) sich 'wenden vr <10, auch schwach > (до an 4) 4. Math sich ver'halten vr < 3 b > (до zu 3) отначало adv zu 'Anfang, 'anfangs, 'anfänglich отнегде adv = отнякъде отненде adv = отнякъде отнем|ам, -am (-ax) uv; отне | ма, -меш (-х) V1. 'nehmen vr < 16 >, wegnehmen vr < 16 а >; x много време viel Zeit 'wegnehmen 2. Jur, amtl ent'ziehen vt <32b, h-g>; x права някому jmdm. 'Rechte ent'ziehen; x думата някому jmdm. das Wort ent'ziehen O x някому живота jmdm. das 'Leben 'nehmen <16>; * на някого хляба jmdn. um den 'Broterwerb 'bringen отнеса f отнасям отнйгде adv = отникъде отнйкъде adv von 'nirgendwo, von 'nir¬ gendwoher отнйм|ам, -аш (-ax) uv = отнемам отнйс|ам, -аш (-ах) uv volkst = отнасям отново adv 'wieder, von 'neuem, aufs 'neue относйтел|ен, -ни adj rela'tiv, verhält¬ nismäßig; ~ на влажност на въздуха rela'tive 'Luftfeuchtigkeitf 17/sg; ~ на височина rela'tive 'Höhe /16; ~ho изречение Rela'tivsalz m 2; ~ но местоимение Rela'tivpronomen n 23 относйтелно adv rela'tiv, verhältnismä¬ ßig относителност / nur sg Relalivi'tät / 17/sg; теория на ~та Relativi'täts- theorie /16а
относно 520 относно präp 'hinsichtlich 2, bezüglich 2; ~ това 'diesbezüglich отношенн|е n, -я pl 1. Beziehung / 17; международни ~ я internatio'nale Beziehungen pl, търговски ~ я 'Han¬ delsbeziehungen; приятелски ~ я 'freundschaftliche Beziehungen; ди¬ пломатически - я diplomatische Beziehungen; поддържам - я Bezie¬ hungen unterhalten <ЗЬ>;втова z in 'dieser Beziehung; във всяко ~ in 'jeder Beziehung 2. Verhältnis n 27 auch Math, Gramm; производствени ~я Produktionsverhältnisse pl; ня¬ мам s към това kein Verhältnis da'zu 'haben <A>; z 10 към 100 Verhältnis 10 zu 100; имам любовни - я ein 'Liebesverhältnis 'haben 3. (мне¬ ние) 'Stellung / 17; взимам z no [към] нещо 'Stellung zu etw. 'neh¬ men < 16 > [beziehen < 32 b, h-g > ] O no z на in 'Hinsicht auf, in be'zug auf 4 отнякъде adv von 'irgendwo, 'irgendwo¬ her отодеве adv volkst seit 'kurzer Zeit отодевеш|ен, -ни adj = неотдавнашен отождествяв ,ам, -аш (-ах) uv; отож- деств|я, -йш (-йх) V = отъждест¬ вявам ото|к т, -ци pl 'Schwellung / 17, Ge'schwulst /14 отомански adj otto'manisch отопление п nur sg 'Heizung / 17; нафтово - 'Ölheizung; парно ~ 'Dampfheizung отоплителен, -ни adj Heiz- O ~ ho- вентилационна система Tech 'Kli¬ maanlage /16 отопляв|ам, -аш (-ах) uv; отопл|я, -иш (-их) у 1. 'heizen vt 2. (стоплям) 'wär¬ men vf отопл|ям, -яш (-ях) uv ~ отоплявам отпад|ам, -аш (-ах) uv; отпадн|а, -еш (-ах) V 1. (отслабвам) schwach 'wer¬ den vi <18/sn>, auch übertr, ge¬ schwächt 'werden 2. (от състав) 'aus¬ scheiden vi < 23zjsn > (от aus 3) 3. (мероприятие) 'ausfallen vi <3a/ sn>, 'wegfallen vi <3a/sn> O z духом den Mut verlieren <32b> отпаднал adj 'müde, schwach отпадналост/nur sg 1. (умора) 'Müdig¬ keit fMjsg 2. (слабост) 'Schwäche f\6jsg отпадъ|к m, -ци pl meist pl I. 'Abfall m 2, 'Abfallstoff m 1; производствени ~ ци Produkti'onsabfälle pl; полезни -ци verwertbare 'Abfälle 2. (смет) Müll m 1 jsg; кофа за - ци 'Mülleimer m 4 0 кошче за - ци Pa'pierkorb т 2 отпадьч|ен, -ни adj 'Abfall- отпйр|ям, -яш (-ях) uv; отп|оря, -ориш (-päx od-орих) v 1. ’abtrennen vt < а > 2. (разпарям) 'auftrennen vt <а> 3. (откъсвам) 'abreißen vf <21а> отпасв|ам, -аш (-ах) uv; отпа|ша, -шеш (-сах) V 'abbinden vt < 27 а > отпера | отпйрам отпечата|ам, -аш (-ах) uv; отпечат|ам, -аш (-ах) od отпечат|я, -иш (-их) v 1. 'drucken vt 2. (издавам) veröffent¬ lichen vf, her'ausbringen vt <24a> 3. umg (написвам на машина) 'ab¬ tippen vf <a> 4. (оставям следа) 'einen'Abdruck hinter'lassen <3b>; s ce 1. ge'druckt 'werden vi < 18jsn> 2. (оставям следа) 'einen 'Abdruck hinter'lassen 3. = разпечатвам отпечать|к m, -ци pl 1. 'Abdruck m 2; z от стъпало 'Fußabdruck; z от пръст 'Fingerabdruck 2. (следа) Spur/ 17 3. übertr 'Stempel m 4, Ge'präge n 23; оставям своя z върху нещо'einer 'Sache seinen 'Stempel 'aufdrücken O отделен z 'Sonderdruck отпечата | отпечатвам отлив |ам, -аш (-ах) uv; отпй|я, -еш (-х) v 'abtrinken vt < 27 а >, ein 'wenig 'trin¬ ken vf < 27 > (от von 3) отпиляв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; отпил |ея се, -ееш се (-ях се) v umg sich ver'krümeln vr <b> отпйр|ам, -аш (-ax) uv; отп|ера, -ереш (-päx) v 1. 'auswaschen vf < 4 a > 2. = отпарям
521 отпускам отпйсв[ам, -аш (-ах) uv; отпй|ша, -шеш (-сах) V 1. 'ausstreichen vt <21а>, 'streichen vt <21 > 2. (от регистра¬ ция) 'abmelden vt < а > (от bei 3, in 3) О отписал съм го ich 'habe ihn 'abge¬ schrieben; x се sich 'abmelden vr (от bei 3, in 3) отпия t отпивам отллав|ам, -аш (-ах) v = отплувам отплата/nursg I. Lohn т 2, 'Gegenlei¬ stung /17 2. (разплата) Vergeltung /17 отплаш1ам, -аш (-ах) uv; отплат|я, -йш (-йх) V'heimzahlen vt <а>; х се sich revan'chieren vr < d > (на някого bei jmdm.), sich 'abfinden vr < 27 а > (на някого bei jmdm.) отплесв|ам, -аш (-ах) uv; отплесн|а, -еш (-ах) у 1. zu'rückwerfen vt < 16 а > 2. (удар) pa'rieren vt < d > 3. (откло¬ нявам) 'ablenken vt <a> 4. (насоч¬ вам) 'lenken vt; x се 1. (хлъзгам се) 'abrutschen vt <a/sn> 2. (рико¬ ширам) 'abprallen vt <a/sn> 3. (на¬ сочвам се) sich 'richten vr, 'gehen vt < 13/j«> 4. (разсейвам се) sich 'ab¬ lenken 'lassen vt <3/hb>, zer'streut sein vt <B> отплув|ам, -аш (-ах) v 1. (човек) Tort¬ schwimmen vi <26 a/s« > 2. (кораб) 'abfahren vt < 4 a/s« >, (в морето) in See 'stechen vt < 16jhb > отплуван|е «, -ия pl 'Abfahrt / 17 отнодйр adv = отподйре отподйре adv volkst 1. 'später, hinterher 2. = отзад отпойв|ам, -аш (-ах) uv = отпоявам отпор т nur sg 'Widerstand т 2; давам (оказвам] 'Widerstand 'leisten, ent- 'gegentreten vi <15 a/s« > отпорв|ам, -аш (-ах) uv = отпарям отпоря Т отпарям отпбсле adv dann, da'nach, 'später отп0слеш|ен, -ни adj 'spätere отпочнв|ам, -аш (-ах) uv; отпочйн|а, -еш (-ах) V sich er'holen vr <b>, 'ausruhen vi <a./hb> отпочнвка / nur sg 'Ausruhen n 23/sg, Erholungspause /16 отпочйна t отпочйвам отпояв|ам, -аш (-ах) uv; отпо|я, -йш (-йх) V = разпоявам отпрйв|ен, -ни adj 'Ausgangs-; ~ на точка 'Ausgangspunkt т I отлрав|ям, -яш (*ях) uv; отлрав|я, -иш (-их) V 1. (изпращам) 'schicken vt 2. (насочвам) 'richten vt (към, на auf 4, до an 4) О х влак 'einen Zug 'abferti¬ gen < а >; х му укори ihm 'Vorwürfe 'machen; е се 1. (насочвам се) sich 'richten vr (към auf 4) 2. (тръгвам пеша) 'seine 'Schritte 'lenken (към zu 3) 3. (c превозно средство) 'fahren vi < 4/sn > (към nach 3) отпразнувам, -аш (-ах) v 'feiern vt, 'festlich be'gehen vt < 13 b > отпращам, -аш (-ах) uv; отпрат|я, -иш (-их) v 1. 'wegschicken vt <a> 2. (c посочване на цел) 'schicken vt отпрегна ( отпрягам отпред adv 1. (място) vom 2. (посока) von vorn отпреде adv — отпред отпршцв|ам, -аш (-ах) uv; отпрйщ|я, -иш (-их) V 1. den 'Abfluß 'freimachen <а> (нещо für etw. 4) 2. (бент) durch'brechen vt; x се 'aufbrechen vi, 'durchbrechen vi отпряг|ам, -аш (-ах) uv; отпрегн|а, -еш (-ах) V 'ausspannen vt < а > отпуск т, -и pl 'Urlaub т 1 отпуск | а / -и pl = отпуск отлуск|ам, -аш (-ах) uv; отпусн|а, -еш (-ах) V 1. (изпускам) 'loslassen vt <3а> 2. (спускам) 'sinken 'lassen vt <3Jhb> 3. (разхлабвам) 'locker 'lassen vt <3>, 'lockern vt 4. (от¬ слабвам) 'schwächen vt 5. (ос¬ вобождавам) 'freilassen vt <3a> 6. (помощ, кредит) ge'währen vt <b> 7. (средства) zur Ver'fügung 'stellen vt 8. (дреха) verlängern vt < b >, 'auslassen vt < 3a > 9. (пускам свободно да се проявй) 'freien Lauf 'lassen <3> 10. (пускам да расте)
отпускар 522 'wachsen 'lassen O ft глас aus 'vollem 'Halse'singen vi <21/hb> ['rufen vr, vi < 39fhb > ]; » си сърцето es wird mir leicht ums Herz; ft някому юздите jmdm. die 'Zügel 'locker 'lassen; s очи den Blick 'senken; ft ръце die 'Hände in den Schoß 'legen; » си езика aus der 'Schule 'plaudern vi <hb>; от¬ пуснах му края 'leichtsinnig sein vi < B, sn>; » се 1. (отделям се) 'los¬ lassen vt <3 a> 2. (вися) 'hängen vi <5/hb> 3. (на стол, легло) 'sich zu'rückfallen 'lassen vt <3fhb>, zu'rückfallen vi < 3 a/sn > 4. (поглед) sich 'senken vr 5. (лице) sich entspan¬ nen vr < b > 6. (ставам общителен) aus sich 'herausgehen vi <13 a/s« > 7. (преставам да пестя) 'freige¬ big 'werden 8. (губя енергия) sich 'gehen 'lassen 9. (стоплям се) 'wärmer 'werden 10. (глас) er'schallen vi < hjsn > O времето се отпусна das 'Wetter wird 'milder; нервите ми се ~ ат die 'Anspannung läßt nach; сърцето ми се отпусна mir 'wurde 'leichter ums Herz; тестото се ~ a der Teig geht auf отпускар (-ят) m, -и pl 'Urlauber m 4 отпусна t отпускам отпуснат adj 1. (легнал) 'liegend, be'wegungslos 2. (увиснал) her'abhän- gend 3. (ненапрегнат) schlaff 4. (апа¬ тичен) a'pathisch 5. (безизразен) 'aus¬ druckslos 6. (небрежен) 'nachlässig 'unordentlich 7. (разпуснат) 'zügellos 8. (пружина) nicht ge'spannt отпуснато adv schlapp, lasch отпуснатост / nur sg 'Schlappheit / 17/sg, 'Laschheit /11/sg отпушалк|а /, -и pl 'Korkenzieher m 4 отпушв|ам, -am (-ax) uv; отпуш|а, -иш (-их) v 1. 'öffnen vt, 'aufmachen vt < a > 2. (бутилка) entkorken vr < b > 3. (тръби) frei 'machen vr; x ce 'wie¬ der frei 'werden vi < 18/sn> отпущ|ам, -am (-ax) uv = отпускам отпущенн|е n, -я pl Rel = опрощение отпъв|ам, -аш (-ax) uv; отпън|а, -еш (-ах) V I. entspannen vr <b> 2. übertr 'mitgehen 'heißen vr < 22 >, 'stehlen vr <20>; x ce umg 1. 'abgehen vi < 13a/sn > 2. (човек) 'Weggehen vi < 13 a/sn > 3. (засилвам ce) sich 'an¬ strengen vr отпъжд|ам, -аш (-ax) uv; отпъд|я, -иш (-их) V 'wegjagen vt < а >, ver'jagen vt <b> отлгйна | отпъвам отпърво adv volkst zu'ersl, zu'nächst отпървом adv = отпърво отпътув|ам, -аш (-ax) uv, v 1. (човек) 'abreisen vr <a/sn>, 'abfahren vi < 4 a/sn > 2. (влак, кола, кораб) 'ab¬ fahren 3. (трт>гвам) sich auf den Weg 'machen vr, 'aufbrechen vi <16 a/sn> отпътуване n nur sg 1. 'Abreise f 16 2. Verk 'Abfahrt/17 отпяв|ам, -аш (-ax) uv; отп|ея, -ееш (-ях) V volkst 'nachsingen vt < 27 а > отраб6тв|ам, -аш (-ах) uv; отработ|я, -иш (-их) V 'abarbeiten vt < а > 1отрав|ам, -яш (-ях) uv; отров|я, -иш (-их) V (с отрова) ver'giften vr < b > auch übertr 2отрав ям, -яш (-ях) uv; отр6в|я, -иш (-их) v (ровя) 'ausgraben vt <4а> 'freilegen vr <а> 'отравян!е п, -ия pl Ver'giftung/17; ж на кръвта 'Blutvergiftung 2отравяне п nur sg 'Ausgraben п 23/sg, 'Freilegen n 23/sg отрад|ен adj er'freulich отражав|ам, -аш (-ax) uv = отразявам отражени|е п, -яpl 1. 'Widerspiegelung /17 auch übertr; теория на а то 'Wi¬ derspiegelungstheorie / 16 а 2. (в огледало) 'Spiegelbild и 213. (рефлек¬ сия) Reflexi'on/17, 'Rückstrahlung/ 17 4. (изображение) 'Abbild п 21 5. (въздействие) 'Auswirkung / 17; давам * върху 'Auswirkungen 'ha¬ ben < А > auf 4 отразяв|ам, -аш (-ах) uv; отраз|я, -йш (-йх) V 1. 'widerspiegeln vr < а > auch übertr2.(огледало)'spiegeln vt <hb> auch übertr 3. (рефлектирам) re-
523 отричам flek'tieren vt <d>, zu'rückwerfen vt <l6a> 4. (изобразявам) 'wiederge¬ ben vf < 15 a >, 'darstellen vt < a >; s ce 1. sich 'widerspiegeln vr auch übertr 2. (въздействувам) sich 'auswirken vr <a> (върху auf 4) 3. (изобразявам ce) 'wiedergegeben ['dargestellt] 'wer¬ den vi <18jsn> отразяван|e n, -ия pl 'Widerspiegelung /17, 'Spiegelung/17; * на светлина¬ та 'Lichtreflexion /17; * на звука Reso'nanz /17 отракан adj umg 'clever отракв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; отрак|ам се, -аш ce (-ax ce) v umg 'clever 'werden vi < 18/.yn> отрано adv 'zeitig, früh отрапортув|ам, -аш (-ax) v 'melden vt auch Mil отраств|ам, -аш (-ax) uv; отрасн|а, -еш (-ах) od от| раста, -растеш (-растох) v 'aufwachsen vi < а/sn >, groß 'werden vi < 18jsn> ‘отрасъл m, -ли pl Zweig ml; ж на стопанството 'Wirtschaftszweig; про¬ мишлен ж Industriezweig 2отрас|ъл, -ли adj erwachsen, groß ge'worden отред m, -и pl Ab'teilung/17, Trupp m 6; челен - übertr 'Vortrupp; Mil Vorausabteilung; партизански ~ Parti'sanenabteilung отредактйрв ам, -аш (-ax) uv; отредак- тйр|ам, -аш (-ах) v 'durchredigieren vt <е>, redi'gieren vt <d> отред |ен, -ни adj Ab'teilungs-, Trupp-; ж командир Ab'teilungskommandeur m 1* отредя t отреждам отрежа t отрязвам отрежд|ам, -аш (-ах) uv; отред|я, -йш (-йх) V 1. (давам) 'zuweisen vt < 23 а > 2. (определям) be'stimmt sein vi < В > (на някого нещо jmd. für elw. 4) 3. volkst (мъртвец) 'richten vt; 'einen 'Toten 'herrichten vt <a> отрез m, -и pl = отрезка отрезвея | Отрезвявам отрезвите лен, -ни adj 1. ernüchternd 2. (освежйтелен) er'frischend 3. (из- трезнйтелен) 'Ausnüchterungs- 1 отрезвяв|ам, -аш (-ах) uv; отрезв|ея, -ееш (-ях) V = отрезнявам 2отрезвяв|ам, -аш (-ах) uv; отрезв|я, -йш (-йх) V 1. er'nüchtern vt <b> 2. (пиян) 'ausnüchtern vr < а >, 'wie¬ der 'nüchtern 'machen vt отрезвяване n nur sg 'Nüchternheit / \ljsg, Ernüchterung/17 отрезк|а / -и pl 'Stückchen n 23 отрезняв|ам, -аш (-ax) uv; отрезн|ея, -ееш (-ях) V 1. er'nüchtert 'werden vi < 18jsn> 2. (пиян) 'nüchtern 'werden, 'ausnüchtern vt <a> отрека t отричам отретс|а/, -и pl i. 'Lumpen m 4, 'Fetzen m 4, 'Lappen m 4 2. übertr Lump m 8 od 9, 'Abschaum m 2 отри adv volkst 'dreifach 'отрйв|ам, -аш (-ax) uv; отрй|я, -еш (-х) V (изравям) 'ausgraben vt < 4 а >, 'freilegen vt <а> 2отрйв|ам, -аш (-ах) uv; отрй|я, -еш (-х) V 'abwischen vt <а>, 'wegwischen vt < а >; s се 'abgescheuert 'werden vi < 18/sn>, 'schäbig 'werden отривист adj kurz, ab'rupt отрйнв|ам, -аш (-ax) uv; отрйн|а, -еш (-ах) V — Отрйвам отрнтв]ам, -аш (-ах) uv; отрйтн|а, -еш (-ах) V 1. 'forlstoßen vt <34а> 2. übertr ver'stoßen vt < 34 b > отрйтнат adj vertrieben, ver'stoßen отрицав|ам, -аш (-ax) uv = отричам отрицанк|е п, -я pl 1. Ne'gierung/ 17, Ver'neinung/17 2. Phil, Ling Negati'on /17 отрицател|ен, -ни adj 1. (отказващ, отрйчащ) ver'neinend 2. 'negativ auch Phys, Math отрицателно adv 'negativ отрйч|ам, -аш (-ax) uv; отр|ека, -ечеш, (-екох) V1. (не признавам) 'leugnen vt auch Jur; (някого) ver'leugnen vt < b > 2. (отхвърлям) ver'neinen vt <b>, ver'werfen vt < 16b >; ne'gieren vt < d >; s се = отказвам ce
отричане 524 отричане п nur sg 1. Jur 'Leugnung/17, 'Leugnen n 23/sg 2. Ne'gierung /17 отрия t ^трйвам od 2отрйвам отров|а /, -и pl Gift n 20 'отровен, -ни adj 1. 'giftig, Gift-; ~ но вещество 'giftige Sub'stanz/17; ~ на гъба 'Giftpilz m 1; ~на змия 'Giftschlange /16 2. übertr 'grausam, schlimm 2отровен adj ver'giftet отровйтел (-ят) m, -и pl 'Giftmischer m 4 отровйтел |ен,-ни adj veralt = Отровен отровйтелк|а/ -и pl 'Giftmischerin/18 отровно adv 'giftig отровност / nur sg 'Giftigkeit / 1 Ijsg отродяв|ам се, -am се (-ах се) uv; отрод|я се, -йш се (-йх се) v umg die Ver'wandtschaft 'aufkündigen <a> (от някого jmdm.) отро|к m, -ци pl 1. veralt Kind n 21 2. Hist 'Leibeigener m 7+, 'leibeigener 'Bauer m 7 od 10 отронв[ам, -am (-ax) uv; отрон|я, -иш (-их) v 1. 'abbröckeln vt <a>, 'abbre¬ chen vt < 16a > 2. (оставям да падне) her'abrieseln 'lassen vt < 3/hb > O * сълза 'eine 'Träne ver'gießen < 32 b>; äs дума ein Wort 'über die 'Lippen 'bringen <24>; « въздйшка 'einen 'Seufzer von sich 'geben < 15 > отрон|ям, -яш (-ях) uv — отронвам отроче n, -та pl veralt, Rel Kind n 21 отрошав|ам, -am (-ax) uv; отрош|а, -йш (-йх) v 1. zer'kleinern vt < b > 2. (раз¬ валям) zer'schlagen vt <4b> отрошв|ам, -am (-ax) uv = отрошавам отруден adj 1. von der 'Arbeit 'ausge¬ mergelt 2. (уморен) er'müdet, 'müde отрупв|ам, -am (-ax) uv; отруп|ам, -am (-ax) v über'schütten vt < b >, über- 'häufen vt < b > auch übertr отръки adv; йде ми ~ es geht mir von der Hand отръскв|ам, -am (-ax) uv; отръск!ам, -am (-ax) v 'abschütteln vt < a > отряд m, отреди pl = отред отрязв|ам, -am (-ax) uv; отр|ежа, -ежеш (-язах) v 1. 'abschneiden vt <21a, d-tt > auch übertr 2. (разрязвам) zer'schneiden vt <21b, d-tt> 3. (c трион) 'absägen vt <a> 4. (казвам) kate'gorisch 'sagen vt O »си главата übertr 'seine Hand ins 'Feuer 'legen отрязъ|к m, -ци pl 'Abschnitt m 1 отсам adv 1. (място) 'diesseits 2. (по¬ сока) her'über 3. (от тази страна) von 'dieser 'Seite 4. als präp (място) 'dies¬ seits; (посока) auf die 'hiesige 'Seite, auf 'diese 'Seite отсам|ен, -ни adj 'diesseitig отсевки nur pl Spreu /17jsg отсега adv von jetzt ab [an], von jetzt; ~ натйтък 'künftig отседлав|ам, -am (-ax) uv; отседла]я, -еш (-x) v 'absatteln vt < a > отседна f отсядам отсека | отсйчам отсетне adv volkst 'später отсечен adj 1. 'abgehackt auch übertr 2. (рязък) schroff 3. (отвесен) ge'neigt, 'abfallend отсечк|а /, -и pl 'Strecke /16 отсея I отсявам отсйпв|ам, -am (-ax) uv; отсйп я, -еш (-ах) V 'abschütten vt <а>, her'aus- schütten vt < a> отсйч|ам, -am (-ax) uv; отс|ека, -ечеш (-якох) v 1. (c брадва) 'abhacken vt < a >, 'abhauen vt < a, 'abgehauen >; (дървета) 'fallen vt 2. (c нож) 'ab¬ schneiden vt <21a, d-tl>3. (монети) 'prägen vt 4. (противореча) wider¬ sprechen vt <16b/A6> 5. (казвам) schroff'sagen vt; » се I. sich 'abzeich¬ nen vr <a> 2. (звуча) er'klingen vi < 27 Ь/sn > отскач|ам, -am (-ax) uv; отскоч|а, -иш (-их) v 1. 'springen vi <21/sn>, 'wegspringen vi <27a/sn>, zur 'Seite 'springen 2. (издйгам се) 'aufgehen vi < 13 ajsn > 3. (пораствам) groß 'wer¬ den vi < 18jsn > 4. (отбивам се) auf 'einen Sprung 'gehen vi < 13jsn > (y, до zu 3) 5. (отклонявам се) 'überge¬ hen vi <13 a/sn > (към zu 3) 6. (рико-
525 отстъпителен шйрам) 'abprallen vi < i/sn >, zu'rückspringen vi < 27 afsn > отск6|к m, -ци pl Sprung m 2 zur 'Seite отскокв|ам, -аш (-ах) uv; отскокн|а, -еш (-ах) V “ отскачам отскоро adv seit 'kurzer Zeit, seit 'kur¬ zem, nicht 'lange отскоча f отскачам отскубв|ам, -аш (-ах) uv; отскубн|а, -еш (-ах) V her'ausreißen vt <21а> auch übertr; s се sich 'losreißen vr <21 a >, sich 'losmachen vr < a >, ent'wischen vi < b/sn > (от 3) ‘отслабвам, -аш (-ах) uv; отслаби|а, -еш (-ах) V 1. 'nachlassen vi < 3 а/hb>, 'schwächer'werden vi < 18jsn> 2. (му¬ скули) er'schlaffen vi < bjsn > 3. (из- мършавявам) 'abnehmen vi < 16a/A6> 2отслабв|ам, -аш (-ах) uv; отслаб|я, -иш (-их) V 1. (отпускам) 'nachlassen vt < 3 а >, 'lockern vt < 3 а > 2. (нама¬ лявам) 'abschwächen vr < а >, 'schwä¬ cher 'machen vt отсла6ван|е я, -ия pl 1. 'Nachlassen н 23/sg 2. (измършавяване) 'Abnehmen n 23/sg ' отслабя | 2отслабвам отслужв ам, -аш (-ах) uv; отслуж|а, -иш (-их) V 1. 'seinen 'Wehrdienst 'ab¬ leisten <а> 2. Rel'abhalten vt < 3 a> отспйв|ам си, -аш си (-ах си) uv; отсп|я си, -йш си (-ах си) V sich 'ausschlafen vr <3а> отсрамв|ам, -аш (-ах) uv; отсрам|я, -иш (-их) V den 'guten Ruf 'retten [wieder'herstellen] (някого von jmdm.); s ce 1. 'freundlich be'wirten <b>, 'aufmerksam be'handeln vt < b > (пред някого, някому jmdn.) 2. (отблагодарявам се) sich erkennt¬ lich 'zeigen vr, sich revan'chieren vr < d > (пред bei 3) отсрам|ям се, -яш се (-ях се) uv — отсрамвам се отсреща adv 1. (място) gegen'über 2. (посока) von gegen'über отсрещ|ен, -ни adj gegenüberliegend, entgegengesetzt отсрочв(ам, -аш (-ах) uv; отсрбч|а, -иш (-их) V 1. ver'schieben vt <32b>, verlegen vt <b> 2. (продължавам) ver'längern vt < b > 3. (плащане) 'stunden vt отср6чк|а /, -и pl 1. 'Fristverlängerung /17 2. Fin 'Stundung/ 17 отсръбв|ам, -аш (-ах) uv; отсръбн|а, -еш (-ах) V 'abtrinken vt <27а> 1 отстоя t отстоявам 2отсто|я, -йш (-ях) uv en'fernt sein vi < В > (от von 5) отстояв ам, -аш (-ах) uv; отсто|я, -йш (-ях) V 1. verteidigen vt <b>, be¬ haupten vt <b> 2. (устоявам) wi¬ derstehen vi <101b/Ab> (на нещо 'einer 'Sache) 3. (отлежавам) 'abla- gem vi <ajsn> отстрана adv 1. (място) an der 'Seite 2. (посока) von der 'Seite отстранен adj 1. (отдалечен) ent'fernt 2. (изключен) 'ausgeschlossen отстрани adv = отстрана отстранявам, -аш (-ах) uv; отстран|я, -йш (-йх) V I. (премахвам) beseitigen vt < b > 2. (уволнявам) entlassen vt <3b> (от aus 3) 3. (от длъжност) 'absetzen vt <a> 4. (изгонвам) ver- 'treiben vt <23b> 5. (отмествам) bei'seite 'schieben vt < 32 >; « ce sich ent'fernen vr < b > отстраняване n nur sg Beseitigung /17 отстьпател|ен, -ни adj 1. defen'siv, 'Rückwärts- 2. Mil 'Rückzugs- отстьпв|ам, -аш (-ах) uv; отстъп|я, -иш (-их ) v 1. (отмествам се) zu'rück- treten vi <15 a/jn > 2. (отмествам се встрани) zur 'Seite 'treten vi < lS/sn> 3. Mil sich zu'rückziehen vr <32a, h-g> 4. (предоставям) 'abtreten vi < 15а/sn > 5. (правя отстъпка) 'Zuge¬ ständnis 'machen 6. (поддавам ce) 'nachgeben vi < 15a/AA> 7. (отказвам ce) ver'zichten (от auf 4) 8. (в срав¬ нение c друг) 'nachstehen vi < 10lzf hb> (no 'hinsichtlich 2) отстъпител ен, -ни adj Gramm: ~ но
отстъпка 526 изречение Konzessivsatz т 2; ж съюз konzes'sivc Konjunkti'on /17 отстъпк а /, -и pl 1. (предоставяне) Überlassung/17, 'Abtretung /17 2. (концесия) 'Zugeständnis п 27, Konzession /17 3. (в цена) 'Nachlaß т 2, 'Preisnachlaß отстъплеии|е п, -я pl 1, Mil 'Rückzug т 2, Defen'sive / 16 auch übertr 2. (от тема) 'Abweichung / 17, 'Abschwei¬ fung/ 17 отстъпнн|к m, -ци pl 'Abtrünniger m7+, Rene'gat m 8 отстъпнически adj rene'gatenhaft, verräterisch отстъпничество и, -a pl Renegatentum n 22/sg, Ver'rat m 1 /sg отстъпчив adj 'nachgiebig, entgegen¬ kommend отстъпчивост / nur sg 'Nachgiebigkeit / П/sg, Entgegenkommen n 23/sg отстъпя t отстъпвам отстъп]ям, -яш (-ях) uv = отстъпвам отсукв|ам, -аш (-ах) uv; отсу|ча, -чеш (-ках) V 'aufspleißen vt <21а>, aus- ein'anderspleißen vt <21a> отсъжд|ам, -аш (-ах) uv; отсъд|я, -иш (-их) V 1. (давам) 'zusprechen vt < 16 а> auch Jur 2. (решавам) ent- 'scheiden vt <23b> 3. (казвам) ent¬ schieden Sagen vr отсърбв|ам, -аш (-ах) uv; отсърб|ам, -аш (-ах) V = отсръбвам отсърдв|ам се, -аш се (-ах се) uv; отсърд|я се, -иш се (-их се) v 'aufhören vi <a/hb> 'böse zu sein [zu 'zürnen] OTcicTBMle n, -я pl 1. 'Abwesenheit / 17/sg, 'Fehlen n 23/sg-, имам три ~ я 'dreimal ge'fehlt 'haben vt <A/hb>; пиша някому ж jmdn. als 'fehlend 'eintragen <4a> 2. (липса) 'Mangel m 5 (на an 3) отсъствув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'abwesend sein v/ <B> 2. (липсвам) 'fehlen vi <hb> отсяв|ам, -аш (-ах) uv; отс|ея, -ееш (-ях) V 1. (изчйствам) 'aussieben vt <а> 2. Sieben vt, vi <hb> отсяд|ам, -аш (-ах) uv; отседн|а, -еш (-ах) V 1. (за нощуване) 'absteigen vi < 23 а/sn >, Quar'tier 'nehmen < 16 > 2. (от животно) 'absteigen, 'absitzen vi < a, saß ab, ‘abgesessen/hb > отс|янка /, -енки pl Nu'ance [ny'äsd] /16 оттам adv 1. (от място) von dort 2. (през място) dort 3. (поради това) daher; ~ нататък а) (място) von dort ab b) (време) von 'diesem 'Zeitpunkt an; оттук- - von 'allen 'Seiten оттатък adv 1. (място) 'drüben, auf der 'anderen 'Seite 2. (посока) nach 'drü¬ ben 3. als präp 'jenseits 2; отсам- ~ von 'allen 'Seiten оттатъш1ен, -ни adj 'jenseitig; - на страна 'andere 'Seite /16 оттегл|ям, -яш (-ях) uv; оттегл|я, -иш (-их) v 1. 'ziehen vt <32, h-g>; ж настрана zur 'Seite 'ziehen 2. (отде¬ лям) 'trennen vt 3. (назад) zu'rückzie- hen vt <32a, h-g> auch MiT, ж молба 'einen 'Antrag zu'rückziehen 4. (взимам обратно) zu'rücknehmen vt < 16 a >; s се 1. sich zu'rückziehen vr auch Mil 2. (напускам) ver'lassen < 3 b > (от нещо etw.) оттеглян|е n, -ия pl 1. Mil 'Rückzug m 2 auch übertr 2. Jur, amtl Zurückziehung /17 оттенъ|к m, -ци pl — отсянка оттйч|ам, -аш (-ах) uv; отт|ека, -ечеш (-екох) V od ж се 'abfließen vi <32а/sn>, 'wegfließen vi <32a/sn> оттласв|ам, -аш (-ах) uv; оттласн|а, -еш (-ах) V ~ отблъсквам оттласкв|ам, -аш (-ах) uv; оттласк|ам, -аш (-ах) V = отблъсквам оттласна | оттласвам оттогава и. оттогаз adv seit'dem, seit 'dieser Zeit отточв|ам -аш (-ах) uv; отт6ч|а, -иш (-их) V 'abgießen vt <32 а>, 'abfüllen v/ <а> оттрошав|ам, -аш (-ах) uv; оттрош|а, -йш (-йх) V = отчупвам оттук м. оттука adv 1. (място) hier
527 отчета 2. (посока) von hier 3. (през място) hier vor'bei, hier hin'durch 4. (от това) 'hieraus O ~ нататък а) (място) von hier ab b) (време) von 'diesem 'Zeit¬ punkt an оттулв|ам, -am (-ax) uv; оттул|я, -иш (-их) v volkst = отпушвам оттул|ям, -яш (-ях) UV volkst = от- тулвам отупв|ам, -аш (-ах) uv; отуп|ам, -аш (-ах) V 1. 'ausklopfen vt <а> 2. (бия) 'durchprügeln vt <а> отучв|ам, -аш (-ах) uv; отуч|а, -иш (-их) v'abgewöhnen <с> (някого от нещо jmdm. etw.); ще те отуча аз тебе! ich 'werde es dir schon 'abgewöhnen!; s ce sich 'abgewöhnen vr (от нещо etw.) отхапв|ам, -аш (-ax) uv; отхап|я, -еш (-ах) V 'abbeißen vt <21а> отхвръкв|ам, -аш (-ах) uv; отхвръкн|а, -еш (-ах) V 1. 'wegfliegen vi < 32 аjsn >, da'vonfliegen vi <32 a jsn> 2. (отскачам) 'abprallen vi <a./sn>, zu'rückprallen vi <a/sn>, zu'rück- springen vi < 27 ajsn > отхвърл|ям, -яш (-ях) uv; отхвърл|я, -иш (-их) v 1. 'werfen vt <16>, 'schleudern vt; » назад zu'rückwer- fen vt <16a>, zu'rückschleudern vt < a >; ä настрана zur 'Seite 'werfen ['schleudern] 2. (отблъсвам) zu'rück- schlagen vt < 4 a > auch Mil; zu'rück- weisen vt < 23 a >, 'ablehnen vt < a >; * молба 'eine 'Bitte zu'rückweisen ['ablehnen]; s любовта му'seine'Lie¬ be zu'rückweisen 3. umg (свършвам) 'schaffen vt < 1 > отхвърчав|ам, -аш (-ax) uv; отхвърч|а, -йш (-ах) V = отхвръквам отхвърч|ам, -аш (-ах) uv = отхврък¬ вам отхлупв|ам, -аш (-ах) uv; отхлуп|я, -иш (-их) V 'abdecken vt < а >, den 'Deckel 'abnehmen < 16 а > (нещо von etw. 3) отход|ен, -ни adj: ~ но място Klo'sett п 20 od 24 отхранв|ам, -аш1(-ах) uv; отхран|я, -иш (-их) у 'großfüttern vt < а > още ден adj ent'wässert, 'ausgetrocknet отцежд|ам, -аш (-ах) uv; отцед|я, -йш (-йх) V1. 'ablaufen 'lassen vt <3jhb>; » водата от нещо etw. ent'wässern <b> 2. (пускам да тече) 'fließen 'lassen; s ce 'abtrocknen vi отцепв|ам, -аш (-ax) uv; отцеп|я, -иш (-их) V 'abspalten vt <а, auch 'abge¬ spalten >, 'abtrennen vt <a> auch übertr; s ce sich 'abspalten vr отцепване n nur sg 'Spaltung /17, 'Ab¬ spaltung/17 отцепни|к m, -циpl 1. 'Abtrünniger m 7+ 2. Pol, Rel Sek'tierer m 4 3. Pol Re- ne'gat m 8 4, Rel Schis'matiker m 4 отцепнически adj 'Spaltungs- отцепничество n nur sg 1. 'Spaltung/17 2. Rel 'Schisma n 28 a 3. (стремеж към отцепване) 'Spaltungsbestrebungen pl отцепя t отцепвам отцеубй|ец m, -йци pl 'Vatermörder m 4 отцеубййств|о m, -a pl 'Vatermord m 1 отчайв|ам, -аш (-ax) uv; отча|я, -еш (-ях) V zur Verzweiflung 'bringen vt < 24 >, 'mutlos 'machen vt; e ce den Mut ver'lieren < 32 b >, ver'zweifeln vi < b/sn > отчасти adv zum Teil, Abk z. T, 'teilweise отчая t отчайвам отчаян adj ver'zweifelt отчаяние n nur sg Verzweiflung f\ljsg отчаяно adv ver'zweifelt отчаяност / nur sg = отчаяние отче m, -та pl 1. Anrede 'Pater m 4 2. umg 'Pastor m 9 a, 'Pfarrer m 4 отчекв|ам, -аш (-ax) uv; отчекн|а, -еш (-ах) V 'abbrechen vt <16а> отчет т, -и pl 1. Fin 'Abrechnung/17 2. 'Rechenschaft / 17/sg; давам - 'Rechenschaft 'ablegen vt <a>; дължа ~ 'rechenschaftspflichtig sein vi <В>;йскам ~ 'Rechenschaft'for¬ dern; давам си ~ за нещо sich 'über etw. 'Rechenschaft 'geben vr < 15 > 3. (доклад) 'Rechenschaftsbericht m 1, Be'richt; годишен ~ 'Jahresbericht; ~ за дейността 'Tätigkeitsbericht отчета | отчйтам
отчетен 528 отчет|ен, -ни adj 1. Fin 'Abrechnungs- 2. 'Rechenschafts-; в доклад 'Re¬ chenschaftsbericht »1 1 3. (докладен) Be'richts-; - на година Berichtsjahr п 20; ~ но-йзборно събрание 'Wahl¬ berichtsversammlung /17 отчетлив adj 'deutlich, klar отчетлйвост / nur sg 'Deutlichkeit / 17, 'Klarheit/17 отчетии|к m, -ци pl 'Rechnungsführer m 4 отчетничк|а/, -и pl 'Rechnungsführerin /18 отчетност/nur sg 1. 'Buchführung/17, 'Rechnungsführung 2. (отчитане) 'Re¬ chenschaftslegung/17 отчнслени|е n, -я pl Fin 'Abschreibung /17, 'Abführung/17 отчнслйтел|ен, -ни adj 'Abschreibungs- отчнсляв[ам, -аш (-ах) uv; отчисл|я, -йш (-йх) V 1. veralt (уволнявам) entlassen vt < 3b > 2. Fin 'abschreiben vt <23 a> отчит ам, -аш (-ах) uv; отч|ета, -етеш (-етох) V 1. 'Rechenschaft 'ablegen <а> (нещо 'über etw. 4) 2. Fin 'ab¬ rechnen vt <a> O в грешката си 'seinen 'Fehler er'kennen < 10 b >; s ce 1. 'Rechenschaft 'ablegen, be'richten vi < bjhb> (за 'über 4)2. Fin 'abrech¬ nen (за нещо etw.) отчйтан|е «, -ия pl Fin 'Abrechnung/17 auch übertr бтчов m, -и pl 'Stiefvater m 5 отчопл|ям, -яш (-ях) uv; отчопл|я, -иш (-их) v 'abkratzen vt <a>, 'abknau¬ peln vr <a> отчуждав|ам, -аш (-ах) uv; отчужд|я, -йш (-йх) V 1. ent'fremden vt <b> (от von 3) 2. (имот) ent'eignen vt < b >, verstaatlichen; * се 1. verstaatlicht werden 2. sich ent'fremden vr отчуждаване n nur sg 1. Entfremdung/ 17 2. (имдт) Ent'eignung/17, Verstaat¬ lichung/ 17 отчуждение n nur sg Entfremdung /17 auch Phil отчуждено adv fremd отчужденост/ nur sg Entfremdung/17 отчуждя t отчуждавам отчукв|ам, -аш (-ах) uv; отчук|ам, -аш (-ах) V 'abklopfen vt < а >, 'abschlagen vt <4а> отчупв|ам, -аш (-ах) uv; отчуп|я, -иш (-их) v 'abbrechen vt < 16а> отшелни|к т, -ци pl 'Einsiedler т 4 отшелник!а /, -и pl 'Einsiedlerin /18 отшелнически adj 'Einsiedler-, 'einsied¬ lerisch отшелничество п nur sg 'Einsiedlerleben n 23 отшйв|ам, -аш (-ах) uv; отшй|я, -еш (-x) v 'auftrennen vt отшумяв|ам, -аш (-ах) uv; отшум|я, -йш (-ях) V ver'klingen vi < 27 Ъ/sn >, 'abklingen vi <27 a/s« > O бурята отшумя der Sturm hat sich 'ausgetobt; стъпките му ~ ат Seine 'Schritte ver'hallen; славата му отшумя sein Ruhm ist verglichen; тържествата отшумяха die 'Feiern sind vor'bei отще ми се | отщява ми се отщйпв|ам, -аш (-ах) uv; отщйп!я, -еш (-ах) V 'abkneifen vt <21 а>, 'ab¬ knipsen vt <а> отщяв|а ми се (-а ми се) uv; отиЦе ми се (-я ми се) v nur 3. Fers die Lust ver'lieren <32b>, 'überdrüssig 'wer¬ den vi < 18Jsn> (нещо etw. 2) отъждествявам, -аш (-ах) uv; отъж- деств|я, -йш (-йх) V identifizieren vt <d>, 'gleichsetzen vt <a> (c mit 3) отьждествяваие n nur sg Identifizie¬ rung/17, 'Gleichsetzung/17, 'Gleich¬ setzen n 23/sg 'oTbHflBlaM, -аш (-ах) uv; отън|ея, -ееш (-ях) v 'dünner 'werden vi < 18/sn> 2отъняв|ам, -аш (-ах) uv; отън1я, -йш (-йх) V ver'dünnen vi <b>, dünn 'machen vt отъпкв|ам,-аш (-ах) uv; отъпк|ам, -аш (-ах) v 1. 'festtreten vt <15a>, 'fest¬ trampeln vt <a> 2. (смачквам) 'nie¬ dertreten vi < 15 a >, zer'treten vt < 15 b >, zer'trampeln vt < b > отъня Т2отъпявам
529 охвач 'отъпяв|ам, -аш (-ах) uv; отъп]ея, -ееш (-ях) V 1. stumpf 'werden vi < 18[sn> 2. übertr 'stumpfsinnig 'werden, dumm 'werden 2отъпяв|ам, -аш (-ах) uv; отъп|я, -йш (-йх) V 1. stumpf 'machen vt 2. übertr 'stumpfsinnig 'werden 'lassen va < 3lhb >, ver'dummen vi < h/sn > огьр|ва ми (-ва ми) uv nur 3. Pers 'passen vi <hb>; това не мй ~ ва das paßt mir nicht отьрвав|ам, -аш (-ах) uv; отърв|а, -еш (-ах) V I. ent'reißen vt <21 b > 2. (спа¬ сявам) 'retten vt (нещо vor etw. 3); g се 1. (освобождавам се) sich be'freien vr < b > 2. (откопчвам се) sich 'losrei¬ ßen vr <21a> 3. (отбяг¬ вам) sich entziehen vr <32b, h-g> (от нещо 'einer 'Sache) 4. (спасявам се) sich 'retten (от vor 3) огьркал|ям, -яш (-ях) v 'wälzen vt огьркв|ам, -аш (-ах) uv; отърк|ам, -аш (-ах) V 'abreiben vr <23а>, 'ab¬ scheuern vt <a> O отъркана дреха 'abgeschabtes 'Kleidungsstück n 20 отьрсв|ам, -аш (-ах) uv; отърс|я, -иш (-их) V 1. 'abschütteln vt <а> auch übertr 2. 'abklopfen vt < a >; g ce sich be'freien vr <b> отьрчав|ам, -аш (-ах) uv; отърч|а, -йш (-ах) V volkst 'laufen vi <9jsn> отявлен adj 'ausgesprochen, er'klärt отяжд[ам, -аш (-ах) uv; от|ям, -ядеш (-ядох) V 1. 'abbeißen vt < 21 а > 2. übertr 'abzwacken vt < a > O «ами ce den Appe'tit ver'lieren <32b> (не¬ що auf etw. 4); g си sich 'satt 'essen vt (нещо an etw. 3) офанзйв|а / -и pl Offen'sive /16 офанзйв|ен, -ни adj Offen'siv-, offen'siv офеякв|ам, -аш (-ах) uv; офейк|ам, -аш (-ах) V umg 'ausreißen vi <21 a/s« > оферир|ам, -аш (-ах) uv, v Hdl 'anbieten v/ <32a>, 'ofle'rieren vr <d> оферт|а / -и pl Hdl Offerte /16 офицер m, -и pl Offi'zier m 1*; (шах) 'Läufer m 4 действуващ ~ ak'tiver Offi'zier; запасен ~ Reserveoffizier; 34 Wtb. Bulg-Dt. дежурен ~ Offi'zier vom Dienst, Abk OvD; младши ~ и 'Leutnante m 1 *jpl und 'Hauptleute m 3jpl; старши ~ и 'Stabsoffiziere офицерски adj Offi'ziers- офнцерство n nur sg 1. (професия) Of- fi'zierslaufbahn /17 2. (съсловие) Of- fi'zierskorps [,.ko:r] n офнциал1ен, -ни adj offizi'ell; ~ ни лииа offizi'elle Persönlichkeiten fYljpl; ~ но съобщение offizielle 'Mitteilung /17 официално adv 1. offizi'ell 2. 'förmlich; държа ce ~ sich 'förmlich 'geben vr < 15> офяциалност/ -и pl 1. Formali'tät /17 2. (в обноските) 'Förmlichkeit /17 официоз ен, -ни adj offizi'ös; s орган offiziöses Or'gan n 20; « вестник offiziöses Blatt n 22 оформление n nur sg 1. Gestaltung/17 2. 'Abfertigung/17 оформяв|ам, -аш (-ах) uv; оформ|я, -йш (-йх) v 1. for'mieren vr <d> 2. (давам форма) 'formen vt; (давам 3aBipuieH вид) gestalten vt <b>; 'ausprägen vt < a > 3. Jur, amtl 'rechts¬ kräftig 'machen vr 4. (багаж) 'abferti¬ gen vr <a> оформяване n nur sg 1. Gestaltung /17 2. (характер) 'Formung /17 3. Jur, amtl Erledigung/17 der Formalitäten 4. (на багаж) 'Abfertigung /17 оформ|ям, -яш (-ях) uv; оформ!я, -иш (-их) V = оформявам оформяне п nur sg — оформяване офорт т, -и pl Ra'dierung/17 офсет т, -и pl 1. 'Offsetdruck т 1 2. (хартйя) 'OlTsetpapier п 20* офталмоло|г т, -зи pl Ophthalmo'loge т 1, 'Augenarzt т 2 ох Interj 1. (болка) au 2. oh охарактеризирам, -аш (-ах) uv, v cha¬ rakterisieren vr <d> охарчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; охарч[а се, -иш се (-их се) v umg das 'ganze Geld 'ausgeben < 15 a > охв|ам, -аш (-ах) uv; охн|а, -еш (-ix) v = охкам
охкам 530 охк|ам, -аш (-ах) uv 'ächzen vi <hb>, 'stöhnen vi <hb> ^ охкаи|е n, -ия pl 'Ächzen n 22fsg, 'Stöhnen n 23/sg охлабв|ам, -аш (-ах) uv; охлаб|я, -иш (-их) у 'lockern vt, 'locker 'lassen vi <3> охладител (-ят) m, -и pl Tech 'Kühler m 4 охладителен, -ни adj Kühl- охладняв|ам, -аш (-ах) uv; охлад¬ нея, -ееш (-ях) V kühl 'werden vi <18jsn> (към gegenüber 3), gleich¬ gültig 'werden (към gegen'über 3) охладяв ам, -аш (-ах) uv; охладя, -йш (-йх) V I. 'kühlen vt 2. übertr 'abkühlen vt <a> охлажд|ам, -аш (-ах) uv; охлад|я, -йш (-йх) V 'abkühlen vt <а> auch übertr охлаждане n nur sg 1. 'Abkühlung/17 auch übertr 2. Tech 'Kühlung / 17 охлузи |ам, -аш (-ах) uv; охлуз|я, -иш (-их) V 'abschaben vt < а > охлюв т, -и pl Zool Schnecke /16 охна t охвам охо Int erj a'ha охол|ен, -ни adj 1. (удобен) be'haglich 2. (богат) 'üppig; ж живот 'üppiges 'Leben«23 O « господин gut'leben¬ der Herr m 8 охолни |к /и, -ци pl Mensch m 8 mit 'üppigem 'Leben; 'Reicher m 7+, 'Wohlhabender m 7 + охолно adv gut, 'üppig, im 'Überfluß околност / nur sg 'Reichtum m 3, Be'haglichkeit/17, 'Wohlleben « 23/sg охолств|о «, -a pl 'Wohlleben n 23/sg, 'Überfluß m 2/sg; живея в » im 'Über¬ fluß 'leben vi < hb> охота/nur sg 1. Lust /14/sg 2. Appe'tit m 1 (за auf 4) охотлнво u. охотно adv gern охра / nur sg 'Ocker m 4 охрабряв|ам, -аш (-ах) uv; охрабр|я, -йш (-йх) V er'mutigen vt < b >; s се 'wagen vt охран|а /, -и pl 1. Be'wachung / 17, 'Wache / 16; под засйлена » 'unter verstärkter Be'wachung; поставям ft 'Wachen 'aufstellen < a > 2. Schutz m l jsg; за лична » zum persönlichen Schutz; Ж на труда 'Arbeitsschutz охранв|ам, -аш (-ах) uv; охран|я, -иш (-их) V gut her'ausfüttem vt < а >, gut er'nähren vt < b >; s ce dick 'werden vi < 18jsn> охранен adj 'wohlgenährt охранйтел|ен, -ни adj Schutz-; ~ ни мерки 'Schutzmaßnahmen pl охраняв|ам, -аш (-ах) uv 1. 'schützen vt 2. (стоя на пост) be'wachen vt < b > 3. (обезпечавам) 'sichern vt охраняване n nur sg = охрана охров adj 'ockerfarben öxTHKla f -и pl volkst 'Schwindsucht /14/sg охтикясв|ам, -аш (-ах) uv; охтикяс|ам, -аш (-ах) V volkst 'schwindsüchtig 'wer¬ den vi <18/sn>, die 'Schwindsucht be'kommen <33b> охтичав adj volkst 'schwindsüchtig охулв|ам, -аш (-ах) uv; охул|я, -иш (-их) V be'schimpfen vt <b>, ver¬ leumden vt <b>, 'schmähen vt оцапв|ам, -аш (-ах) uv; оцап|ам, -аш (-ах) V be'schmutzen vt < b > О ж с кръв mit Blut be'sudeln vt <b>; оцапахме я umg jetzt 'sitzen wir in der 'Tinte оцветен adj geTärbt оцветител (-ят) m, -и pl 'Farbstoff m 1 оцветителен, -ни adj Farb- оцветяв|ам, -аш (-ах) uv; оцвет|я, -йш (-йх) V 'färben vt auch übertr оцветяван|е n, -ия pl 'Färbung /17 оцежд|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; оцед|я ce -йш се (-йх ce) v 'langsam 'abfließen vt <32a/j«>, 'sickern vi <sn> оцеляв|ам, -аш (-ax) uv; оцел|ея, -ееш (-ях) V 1. 'unversehrt 'bleiben vi <23/ sn > 2. (оставам жив) am 'Leben 'blei¬ ben оценител (-ят) m, -и pl Ta'xator m 9 a, 'Schätzer m 4 оценител|ен, -ни adj 1. Schätz-, Ta'xier- 2. übertr 'abschätzend
531 очиствам оценк|а /, -и pl 1. Wirtsch 'Schätzung /17, Veranschlagung/17, Be'wertung /17 2. übertr 'Einschätzung, Beurtei¬ lung/ 17 3. Schulw 'Note /16 оценяв|ам, -аш (-ах) uv; оцен|я, -йш (*йх) V 1. Wirtsch 'schätzen vt, ta'xieren vi <d> 2. (давам преценка) 'ein¬ schätzen vt <a>3. übertr 'schätzen, 'würdigen vt оцет m nur sg 'Essig m 1*; винен ~ 'Weinessig оцетар (-ят) m, -и pl 'Essighändler m 4 ‘ouäTleH, -ни adj 'Essig-; ~ на киселина 'Essigsäure /16 2оцетен adj 'Essig-; ~ o шише 'Essigfla¬ sche /16 оцйкл|ям се, -яш се (-ях се) uv; оцъкл|я се, -иш се (-их се) v 'einen 'gläsernen Glanz be'kommen <33b>; starr 'werden vi < 18/sn> очакв|ам, -аш (-ах) uv er'warten vt <b> очакван|е n, -ия pl Erwartung /17; в ä in Erwartung очаквателен, -ни adj erwartungsvoll очаровав1ам, -аш (-ах) uv; очаров|ам, -аш (-ах) V be'zaubern vt < b >, ent¬ zücken v/ <b> очарование n, -я pl 'Zauber m 4, Reiz m 1 очаровател|ен, -ни adj be'zaubernd, 'reizend, ent'zückend очарователно adv be'zaubernd, enl'zük- kend очарователност f nur sg = очарование очебиен, -йни adj 'augenfällig, 'offen¬ sichtlich O по най- ä начин 'weithin 'sichtbar; ganz offensichtlich очебол m nur sg volkst 'Augenkrankheit /17 очевйд|ен, -ни adj 'offensichtlich, 'offen¬ kundig очевидец m, -ци pl 'Augenzeuge m 7 очевидн а / -и pl 'Augenzeugin /18 очевйдност / nur sg 'Offensichtlichkeit / 17/sg очегьртв ам, -аш (-ах) uv; очегьрт|ам, -аш (-ах) V volkst 1. 'abkratzen vr <a>; (отвътре) 'auskratzen vt <a> 2. (повреждам) zer'kratzen vt <b> очен, -ни adj'Augen-; s лекар'Augen¬ arzt m 2; ~ ни болести 'Augenkrank¬ heiten / 17jpl O *»на ставка Jur Gegenüberstellung / 17 очервйв|ям, -яш (-ях) uv; очервйв|я, -еш (-ях) v madig 'werden 'lassen vt; s ce 'madig 'werden < 18fsn> очер|к nt, -ци pl 1. 'Skizze/162. (книга) 'Abriß m I очерн1ям, -яш (-ях) uv; очерн|я, -иш (-их) V 1. schwarz 'schmieren vr 2. übertr 'anschwärzen vr <a>, 'schlechtmachen vr <a> очертав|ам, -аш (-ах) uv; очерта|я, -еш (-х) V 1. (отбелязвам) um'reißen vr <21 b> 2. (подчертавам) her'vorhe- ben vr < 14 а >, 'abzeichnen vt < a > 3. (характеризирам) charakterisieren vr <d> 4. (опйсвам) beschreiben vr <23b>, skiz'zieren vt <d>; » ce sich 'abzeichnen vr очертани|е n, -яpl Kon'tur/17,'Umriß m 1 очертая t очертавам очесв|ам, -аш (-ах) uv; оче|ша, -шеш (-сах) V 'kämmen vr, 'fertigkämmen vr <a> очеткв|ам, -аш (-ах) uv; очетк|ам, -аш (-ах) V 'abbürsten vr < а >, 'ausbürsten vt <а> очеша | омесвам очила nur pl 'Brille /16; ~ за слънце 'Sonnenbrille; предпазни - 'Schutz¬ brille; гледам на нещата през розови -V die 'Dinge durch 'eine 'rosarote 'Brille be'trachten <b> очилар (-ят) m, -и pl umg 'Optiker m 4 очиларк|а / -и pl Zool 'Brillenschlange /16 очилат adj umg 'eine 'Brille 'tragend; als Subst 'Brillenträger m 4 очйств|ам, -аш (-ах) uv; очйст|я, -иш (-их) V 1. 'saubermachen vr <а>, 'putzen vr, 'reinigen vt 2. (изкормвам) 'ausnehmen vt < 16 a> 3. übertr (убй- вам) 'umbringen vr <24a> 4. übertr
очистителен 532 (изяждам) umg 'wegputzen vr <a>; s се 1. sich 'säubern vr 2. (осво¬ бождавам се)frei 'werden vi <18/sn> 3. übertr (избягвам, отивам си) sich aus dem 'Staube 'machen vr очистителен, -ни adj 'Abführ-; ~ но als Subst 'Abführmittel n 23 очистя t очиствам очйст|ям, -яш (-их) uv — очиствам очовечав|ам, -аш (-ах) uv, очовеч а, -йш (-йх) V vermenschlichen vt < b >, 'menschlich 'machen vt, zum 'Men¬ schen 'machen; » ce zum 'Menschen 'werden vi < 18/sn> , очовечв|ам, -аш (-ах) uv = очовеча¬ вам очув|ам, -аш (-ах) uv 1. be'wahren vr <b>, be'hüten vt <b>2. (отглеж¬ дам) 'großziehen vr < 32 a, h-g > очукв|ам, -аш (-ах) uv; очук|ам, -аш (-ах) v 1. (камък) be'hauen vt < b > 2. (метал) 'schmieden vr, hämmern vr 3. (повреждам) 'anschlagen vr < 4 a > 4. (унищожавам) ver'nichten vt < b > 5. (бия) 'Schläge ver'passen <b> (някого jmdm.) auch übertr 6. (вър¬ шея) 'dreschen vt <16> 7. volkst (изчиствам) 'abklopfen <a> (от нещо etw.) ошав m nur sg 1. 'Dörrobst n 20jsg 2. Kom'pott n 20 aus 'Dörrobst ‘ошугавяв1ам, -аш (-ах) uv; ошугав|ея, -ееш (-ях) V 1. (човек) die 'Krätze be'kommen < 33 b > 2. (животно) die 'Räude be'kommen, 'räudig 'werden vi < \8/sn> 2ошугавяв|ам, -аш (-ах) uv; ошугав|я, -йш (-йх) V 1. (човек) mit der 'Krätze 'anstecken vt <a> 2. (животно) mit der 'Räude 'anstecken ошутв|ам, -аш (-ах) «v; ошут|я, -иш (-их) V 1. (рога, коса) 'stutzen vt 2. übertr ver'unstalten vt < b > ошушкв|ам, -аш (-ах) uv; ошушк|ам, -аш (-ах) V volkst 1. 'wegschleppen vr <a> 2. (ядене) 'wegputzen vt <a> ощавям, -яш (-ях) uv; ощав|я, -иш (-их) v 'gerben vr; ще ти ~ я кожата übertr ich 'werde dir das Fell 'ger¬ ben ощастливяв|ам, -аш (-ах) uv; ощаст¬ ливи, -йш (-йх) V be'glücken vt < b>, 'glücklich 'machen vt; s ce 'glücklich 'werden vi <18 /sn> още adv 1. noch; ~ малко noch ein 'wenig; ~ два дена noch zwei 'Tage; йма ~ време es ist noch Zeit; ~ повече noch mehr; ~ спи er schläft noch; ~ не го е видял er hat ihn noch nicht ge'sehen; йма ~ xöpa es sind noch 'Leute da 2. schon; ~ тогава schon'damals; ~ предй годинй schon vor 'Jahren; ~ като дете schon als Kind 3. als Partikel (отгоре на това) oben'drein; и - иска да спи у нас und oben'drein will er noch bei uns 'schla¬ fen 4. (повече) mehr, noch mehr O все ~ noch 'immer; ~ повече, че той zu'mal er ощетяв|ам, -аш (-ах) uv; ощет|я, -йш (-йх) V 'Schaden 'zufügen < а > (някого jmdm.), 'schädigen vt; е се 'Schaden er'leiden <21b, d-tt> ощетяване n nur sg 'Schädigung /17 ощиив|ам, -am (-ax) uv; ошйп|я, -еш (-ах) v 'kneifen vt <21 >, 'zwicken vt (no in 4) ^urbpÖHBlaM, -аш (-ax) uv; ощърб|ея, -ееш (-ях) v 1. 'schartig 'werden vi <18/sn> 2. (зъби) 'lückenhaft 'wer¬ den 3. (човек) 'Zahnausfall be'kom¬ men <33b> 3ощърбяв|ам, -аш (-ax) uv; ощърб|я, -йш (-йх) V 1. 'schartig 'machen vt ['werden 'lassen vt <3jhb>] 2. (пор¬ целан) 'anschlagen vt < 4 a > 3. (зъби) 'ausfallen 'lassen; 'Zahnlücken verur¬ sachen (някого bei jmdm.) ояжд|ам, -аш (-ax) uv; о|ям, -ядеш (-ядох) v 'ringsherum 'abfressen vt < 15 а >; s се 1. sich satt 'essen vr (на an 3) 2. (животно) sich satt 'fressen vr (на an 3) 3. übertr 'hochnäsig 'werden vi < 18 jsn >
533 падам П 'na Konj I. (и тогава) und dann 2. (и, пък, та) und; па защо?; und wa'rum?; vva'rum denn?; na ти какво искаш? und was willst du?, was willst du denn? 3. (а, пък) doch 2na Partikel zur Bekräftigung der Aussa¬ ge паваж m, -и pl 1. (каменна настилка) 'Straßenpflaster n 23 2. (настилка) 'Straßendecke / 16; асфалтов - As- 'phaltbelag m 1; бетонен - Be'ton- slraßendecke; едър - 'Kopfsteinpfla¬ ster паваж |ен, -ни adj 'Pflaster-; - на на¬ стилка 'Slraßenpflaster n 23, 'Pflaster¬ decke /16 паве n, -та pl 'Pflasterstein m 1 павиан m, -и pl Zool 'Pavian m I * павилион m, -и pl 1. 'Pavillon m 6; изложбен - 'Ausstellungshalle / 16; панаирен - 'Messehalle 2. (магазин¬ че) Ki'osk m 1 павир|ам, -am (-ax) uv, v 'pflastern vt павликянин m, -и pl Hist Pauli'kaner m bulgarischer Katholik павурче n, -та pl 'flache 'Trinkflasche / 16 für Schnaps, 'Schnapsflasche павьор m, -и pl 'Steinsetzer m 4 пагон m, -и pl 'Schulterstück n 20, 'Schulterklappe f 16 пагуб|ен, -ни adj 'unheilvoll, verhäng¬ nisvoll; - ни последици verhängnis¬ volle 'Folgen /16jpl пад (-vr) m, -ове pl Ge'lalle n 23 пйд|ам, -am (*ax) uv; падн|а, -еш (-ax) v 1. 'fallen vi < 2/sn >; (гледано отгоре) hin'unterfallen vi <3а/sn>; (гледано отдолу) her'unterfallen vi <3ajsn> (от von J); ss в немилост in 'Ungnade 'fallen; * в безсъзнание in'Ohnmacht 'fallen; крепостта -на die 'Festung fiel 2, (строполявам се) 'stürzen vi <sn>, 'hinfallen vi < 3 z/sn >, 'hin¬ stürzen < a/sn >; (загйвам) 'fallen; « в бой im Kampf 'fallen 3. (капя) ausfallen vi < 3a/sn >; косата му - а sein Haar fallt aus; - ат му зъбите ihm 'fallen die 'Zähne aus; (откъсвам се) 'abfallen vi <3afsn>\ листата -ат die 'Blätter 'fallen ab 4. (спадам) 'sin¬ ken vi <27/j/j>; водата -a das 'Wasser sinkt; цените - ат die 'Preise 'sinken ['fallen]; температурата -a die Tempera'tur lallt [sinkt] 5. (нощ, вечер, мъгла) sich her'absenken vr <a> 6, (изпадам) ge'raten vi < 3b/sn >, verfallen vi < 3b/jn >; s в лошо настроение in 'schlechte 'Stim¬ mung verfallen [ge'raten]; s в униние in 'Schwermut verfallen; той - а в умиление 'Rührung er'greift ihn 7. (отпадам) 'wegfallen vi < 3 г/sn >, 'fallen gelassen 'werden vi < 1 %/sn > 8. umg (съм, явявам се) sein vi < B >; той - а ловец er ist 'Jäger, er liebt die Jagd; ge'hören vi < 6fhb >; той - а от мързеливите er ge'hört zu den 'Fau¬ len, er ist faul; той - а малко писател er ist 'eine Art 'Schriftsteller, er hat 'eine 'schriftstellerische 'Ader 9. umg (йма) 'anfallen vi < 3a/sn >, es gibt; ще - не много работа es wird viel 'Arbeit 'geben ['anfallen] 10. umg (случва се да йма) 'haben vt < А >; когато ти - не сгода wenn du Gelegenheit hast; (случва се) pas'sieren vi <djsn> O гръм - a es blitzt; косъм да не - не от главата на някого cs darf jmdm. kein Haar ge'krümml 'werden; кру¬ шата не - а далеч от корена der 'Apfel fallt nicht weit vom Stamm; не « по-долу от някого nicht 'schlechter sein als jmd., jmdm. nicht 'nachstehen vi clCFalhb>; не s по гръб nicht 'aufstecken vt <a>, immer recht 'ha¬ ben vt <A>; s болен schwer er'kranken vi < b/sn >; ä духом den Mut ver'lieren <32b> ; * на колене auf den Knien 'bitten vi < 25/hb >; * от небето aus 'allen 'Wolken 'fallen; - а сняг es schneit; - нала жена 'Dir¬ ne / 16;-на в очите ми er ist in 'meinen 'Augen (in 'meiner 'Achtung]
падане 534 ge'sunken; ~ на ми нещо на сърце etw. ge'fällt mir sehr; ~ на ми сърце на място mir 'wurde froh ums Herz; ~ на ми товар от гърба mir fiel ein Stein vom 'Herzen; ще ми ~ неш! du wirst mir schon noch 'zwischen die 'Finger 'kommen!; * се 1. (получавам) 'fal¬ len; ent'fallen vi < 3bjsn >; 'zufallen vi < 3ajsn >; жребият се ~ на на мене das Los fiel auf mich; на всекиго се ~ ат по десет марки auf 'jeden ent'fallen zehn Mark; къщата ни се ~ на по наследство das Haus fiel uns als 'Erbe zu; на мене се ~ на голямата чест... auf mich fiel die 'große 'Ehre..., mir 'wurde die 'große 'Ehre zu'teil... 2. (намирам се) 'liegen vi < 31 jhb >; езерото се на изток der See ist 'östlich ge'legen 3. (случвам се) 'fallen; рожденият ми ден се <* а в четвъртък mein Ge'burtstag fällt auf'einen 'Don¬ nerstag 4. (съм) sein vi < B >; той ми се ~ а братовчед er ist mein Cou'sin 5. (заслужавам) ver'dienen vt <b>; 'zukommen vi < 33 afsn >; така му се ~ a! das geschieht ihm recht! 6. (по¬ лага се) 'zukommen (на някого jmdm.) падай|е п, -ия pl 'Fallen и 23; при ж im 'Fallen; Fall т 2 auch Phys, übertr падеж m, -крИ. Gramm Fall m 2, 'Kasus m 2. Fin Ter'min m l; полицата ec » на 1 юли der 'Wechsel ist am 1. 'Juli 'fällig падеж |ен, -ни adj Gramm 'Kasus-; ~ но окончание 'Kasusendung/17 паденн|е n, -я pl moralischer Ver'fall m 2 jsg паднн|а /, -й pl 'Senke /16, 'Mulde /16 падиша|х m, -си pl 'Sultan m 4 падна t падам паж (-ът) m, -ове pl Page m 7 ['ра:зз] пазар m, -и pl Markt m 2; външен ~ 'Außenmarkt; вътрешен ~ 'Binnen¬ markt O бит ~ 'Flohmarkt; отивам на ~ 'einkaufen 'gehen vi <13jsn> пазар|ен, -ни adj Markt-; ж ден 'Markt¬ tag m 1; -»на цена 'Marktpreis m 1 пазарните n, -a pl 'Marktplatz m 2, Markt m 2 пазарлъ|к m, -ци pl 1. Feilschen n 23; правя ж 'feilschen vi <hb> 2. (уго¬ ворена сделка) 'Abmachung /17 3- übertr pl Geschäfte n 20jpl пазарск|и adj 1. Markt-; ж певец 'Marktsänger m 4; ~ а чанта 'Ein¬ kaufstasche/ 16 2. (купешки) ge'kaufl, auf dem Markt ge'kauft пазарув|ам, -аш (-ах) uv 'einkaufen vt < a >, 'Einkäufe 'machen пазар1я, -йш (-йх) uv, v 1. (уговарям се за цената) 'einen Preis vereinbaren < b > ['aushandeln < a > ] 2. (наемам) 'dingen vt, in den Dienst 'nehmen vt <16>; s се 1. (правя пазарлък) 'feilschen vi <hb> 2. (уславям се да служа) sich ver'dingen vr <b> пазач m, -и pl 'Hüter m 4, 'Wächter m 4; (надзирател) 'Aufseher m 4 пазв|а/ -и pl 'Busen m 4; пъхам нещо в ~ата си (жена) etw. in den 'Busen 'stecken; (мъж) etw. an der Brust ver- 'bergen < 16b>, etw. in die 'Brustta¬ sche 'stecken пазител (-ят) m, -и pl 'Hüter m 4. Be'wahrerm4; - на закона'Hüter des Ge'setzes; ~ на реда 'Ordnungshüter; ангел- ~ 'Schutzengel m 4 паз|я, -иш (-йх) uv 1. be'hüten vt <b>, 'schützen, be'schützen <b> (някого от нещо jmdn. vor etw.) 2. (запазвам) 'wahren vt, be'wahren vt <b>; ж тайна ein Ge'heimnis be'wahren; ж честта си 'seine 'Ehre be'wahren ['wahren]; ж мълчание 'Stillschwei¬ gen be'wahren ['wahren] 3. (старая се да не се повреди) 'schonen vt 4. (съх¬ ранявам) 'aufbewahren <с> (нещо за някого etw. für jmdn.) 5. (спазвам) 'einhalten vt < 3 а >, be'folgen vt <b>; ж нареждането die 'Anord¬ nung be'folgen 6. (тача) 'hüten vt, be'wahren; ж традйциите die Tra- diti'onen be'wahren ['hüten] 7. (скъпя) 'sparen vt; ж всяка стотинка mit 'jedem 'Pfennig 'sparen; ж сйлите си
535 палка mit 'seinen 'Kräften 'haushalten 8. (дебна) 'auflauern vi < г/hb > (някого jmdm.) O пази боже! Gott be'hüte!; s стаята das 'Zimmer 'hüten; * ce 1. 'aufpassen vi <&/hb>, sich 'vorse¬ hen vr < 19a>, 'vorsichtig sein; пази ce! 'Vorsicht!, 'Vorsehen!; пази се от него! 'hüte dich vor ihm!, sieh dich mit ihm vor!; ä се от настинка sich vor 'einer Er'kältung 'schützen vr; пазй ce от боята! frisch ge'strichen! 2. (гледам си здравето) sich 'schonen vr па|й, (-ят) m, -йове /»/Teil m I, 'Anteil O лъвски « 'Löwenanteil пак adv 1. (отново) 'wieder 2. (също) 'ebenso 3. (въпреки) 'dennoch O все ~ 'dennoch, 'trotzdem пакет m, -и pl Pa'ket n 20 пакетйр|ам, -аш (-ах) uv, v ver'packen vr < b >, 'einpacken vi < a > пакост f -и pl 1. (вреда) 'Schaden m 5 2. (повреда) Beschädigung / 17 3. (злина) 'Unheil n 20 4. pl 'dumme 'Streiche m I jpl, 'Dummheiten /17//»/; децата са направили ~ и die 'Kinder 'haben 'Dummheiten 'angestellt пакост!ен, -ни adj schlimm пакостлйв adj schlimm пйкостии|к nt, -ци pl 1. 'Übeltäter m 4 2. 'Schadenstifter nt 4, 'Schädling ml*; вълкът е голям пакостник der Wolf fügt 'großen 'Schaden zu 3. (за дете) 'Schlingel m 4, 'Range nt 7 odf 16 пакост|й, -йш (-йх) uv 'schädigen (на някого jmdn.): 'Schaden 'zufügen <a> (на някого jmdm.); 'Schaden 'anrichten <a> пакт (-ът) m, -ове pl Pakt ml; ~ за ненападение Nichtangriffspakt; вое¬ нен ~ Militärpakt палав adj 'ausgelassen, 'ungestüm; ~ o дете 'wildes Kind n 21 палав|ец m; -ци pl 'Wildfang m 2, 'wilder 'Knabe m 7 пйлавк|а/, -и pl 'Wildfang m 2, 'wildes 'Mädchen n 23 палавни|к m, -ци pl 'Wildfang m 2, 'wilder 'Knabe m 7 палавост / nur sg 'Wildheit /17, 'Unruhe /16, 'Ausgelassenheit /17 паламйц|а /, -и pl Bot 'Ackerdistel /16 паламуд m, -и pl (Fisch) Pela'mide m паланк|а /, -и pl 1. (градче) 'Städtchen n 23, 'Kleinstadt/14 2. (село) 'Ortschaft /17 паласк|а /, -и pl Patronentasche /16 палат m, -и pl Pa'last nt 2 палат|а /, -и pl 1. Pa'last m 2; съдебна » Ju'stizpalast; пощенска * 'Post¬ amt n 22, 'Hauptpost/17; изложбена % 'Ausstellungshalle /16 2. 'Kammer /16; търговска » 'Handelskammer палатал|ен, -ни adj Ling palatal палаталнзаци|я f -и pl Ling Paiata- li'sierung /17 палатк|а /, -и pl Zeit n 20 палач m, -и pl 'Scharfrichter m 4; 'Hen¬ ker m 4 auch übertr палачйнк|а /, -и pl 'Eierkuchen m 4 палаш m, -и pl 'kleiner 'Jagdhund m 1 палв|ам, -аш (-ах) uv; палн|а, -еш (-ах) V 'anbrennen vt < 10 а >, 'anzünden vr <a> пале и, -та pl 'Hündchen n 23 палеж nt, -и pl 'Brandstiftung / 17; 'Brandschatzung /17 палеограф m, -и pl Paläo'graph m 8 лалеографяя / nur sg Paläogra'phie / 16 a lsg палеографски adj paläo'graphisch палеолйт m nur sg Paläo'lithikum n, 'Altsteinzeit fMjsg палеонтология /nur sg Paläontolo'gie /16*/* Палестина /Palästina n палестйн|ец m, -ци pl Palästinenser m 4 палестински adj palä'stinisch, palästi¬ nensisch, Palä'stina- пал|ец m, -ци pl I. (ръка) 'Daumen m 4 2. (крак) 'große Zehe/16 O стискам палци die 'Daumen 'drücken (на някого für jmdn.) лалешни|к m, -ци pl 'Pflugschar n 20 палйтр|а/ -и pl Pal'lette /16 палк|а / -и pl 'Knüppel m 4, Stock m 2; полицейска * 'Gummiknüppel O
палма 536 диригентска ж Diri'gentenstab т 2; барабанни ~ и Trommelschlegel т 4jpl палм|а /, -и р( 'Palme /16 палмов adj Palm-, 'Palmen-; ~ о клонче 'Palmenzweig т 1 палт|о л, -ä pl 1. 'Mantel т S; дамско ж 'Damenmantel; кожено ж а) 'Leder¬ mantel b) (от кожа с космите) 'Pelz¬ mantel; м4жко ж 'Herrenmantel 2. umg (сако) 'Jacke /16 ninaa | палвам лалуб|а /, -и pl Deck п 20 od 24, 'Schiffsdeck; горна ж 'Oberdeck пал|я, -иш (-йх) uv 1. 'anbrennen vt <10а>, 'anzünden vt <а>; ж огън 'Feuer 'machen; ж свещ 'eine 'Kerze 'anzünden 2. (натоплям) 'heizen vt, 'anheizen vt < a >; ж печка den 'Ofen 'heizen 3. (пускам в действие) 'an¬ lassen vt < 3a >; ж мотора den 'Motor 'anlassen 4. (горя) 'brennen vt < \0/hb> auch übertr, слънцето ~ и die 'Sonne brennt; « ce umg 1. 'anbrennen vt <10 ajsn> 2. übertr sich er'eifem vr < b >, sich er'hitzen vr < b >,'Feuer und 'Flamme sein vt <B> лалячо nt, -вци pl Clown [klaun] m 6, 'Possenreißer m 4, Ba'jazzo m 6 палячовски adj 'clownhaft, Clowns- памет / nur sg 1. Ge'dächtnis n 27; добра ~ 'gutes ['zuverlässiges] Ge'dächtnis; зрителна ~ visu'elles Ge'dächtnis; слухова ~ audi'tives Ge'dächtnis; казвам нещо на ~ etw. aus dem Ge'dächtnis [aus dem Kopf, 'auswen¬ dig]'hersagen <a>; смятам на ~ im Kopf'rechnen 2. (спомен) Erinnerung /17, 'Andenken n 23, Ge'denken n 23; в ~ на някого zur Erinnerung [zum Ge'denken] an jmdn. O вечна му ~ ! 'Friede 'seiner 'Asche! памет|еи, -ни adj 1. 'denkwürdig; ~ ни години 'denkwürdige 'Jahre n 20jpl 2. (споменателен) Ge'denk-; Er'inne- rungs-; ~ на плоча Erinnerungstafel /16; Ge'denktafel O ~ на бележка Fol Memo'randum n 28 od 20 ламетлнв adj 1.: той е много ~ er hat ein 'gutes Ge'dächtnis 2. umg (умен) klug, hell, ge'scheit паметня|кт, -цир/l. 'Denkmal n 22; ж на Иван Вазов Ivan-'Wasow-'Denk- mal; ж на културата Kul'turdenk- mal; писмен ж 'Schriftdenkmal 2. (надгробен камък) 'Grabstein m 1 памид т nur sg ('Weinsorte) Pa'mid m 1 памидов adj Pa'mid-; ~ o вино Pa'mid- wein nt I памтивека adv: от - seit 'Menschenge¬ denken паму|к m, -ци pl 1. Landw, Text 'Baum¬ wolle /16 2. Med 'Watte /16; книжен ж 'Zellstoffwatte O вадя някому душата c ж jmdm. 'sachte 'zusetzen vt < a jhb > памуклййк|а /, -и pl 'Wattejacke / 16, 'Steppjacke памукоберач m, -и pl 'Baumwollpflük¬ ker m 4 памуков adj 'Baumwoll- памукопредач|ен, -ни adj 'Baumwoll¬ spinn-; ~ на фабрика 'Baumwollspin¬ nerei /17 □амуколредачннц|а /, -и pl 'Baum¬ wollspinnerei/ 17 ' памукопроизводнтел (-ят) т, -и р! 'Baumwollproduzent т 8 памукопроизводство п nur sg 'l^aum- wollproduktion /17, 'Baumwollerzeu- gung/17 памукотъкачняц|а /, -и pl 'Baumwoll¬ weberei /17 памуч|ен, -ни adj 'Baumwoll-; 'baum¬ wollen; ~ на тъкан 'Baumwollgewebe n 23; ~ ни панталони 'baumwollene 'Hosen / 16/p/ памфлет m, -и pl Pam'phlet n 20 панаир m, -и pl 1. (събор) 'Jahrmarkt m 2 2. (изложба) 'Messe/16; мострен ~ 'Mustermesse; Лайпцигски пролетен ~ 'Leipziger 'Frühjahrsmesse; Плов¬ дивски ~ 'Plowdiwer 'Messe панаирджийски adj übertr 'markt¬ schreierisch панаирджия m, -и pl 1. (на събор)
537 парад 'Jahrmarktbesucher m 4 2. (на из¬ ложба) umg 'Messebesucher пананр|ен, -ни adj 1. 'Jahrmarkts- 2. 'Messe-; - на палата 'Messehalle / 16; ^ но градче 'Messegelände n 23 пананрски adj | панайрен панам|а /, -и pH. (плат) 'Panama m 6 2. (шапка) 'Sommerhul m 2, 'Panama¬ hut панделк|а /, -и pl Band n 22; (в косата) 'Schleife/16 пандишпан m, -и pl Bis'kuit m 1 od 6, n 20 od 24 пане adj unv umg pa'niert; кашкавал ~ pa'nierter 'Balkanhartkäse m 4; шни¬ цел - pa'niertes 'Schnitzel n 23 панел m, -и pl Bauw 'Platte / 16 панел|ен, -ни adj 'Platten-; ~ но строи¬ телство 'Plattenbauweise /16, 'Gro߬ blockbauweise пан£р m, -и pl 'Henkelkorb m 2, 'Wä¬ schekorb паник|а f -и pl 'Panik /17; изпадам в x in 'Panik ge'raten vi <3bjsn> паннр|ам, -аш (-ах) uv, v pa'nieren vt <d> панихйд|а f -и pl 'Seelenmesse / 16, 'Totenmesse naHHuja / -и pl 1. 'Schüssel /16 2. (за пйене) 'Schale /16 0 стъпвам като в - и wie auf 'Eiern 'gehen vi < 13/sn > панйческн adj 'panisch; ~ страх 'pani¬ sche Angst /14 панорам|а /, -и pl Pano'rama n 28 a; (изглед) 'Rundblick m 1 панорам|ен, -ни adj Pano'rama-; x път Pano'ramaweg m 1 пансион m, -и pl I. (за ученици) Pen- sio'nat n 20 2. (квартира c храна) Pensi'on / 17; 'Fremdenheim n 20; пълен - 'Vollpension пансион|ен, -ни adj 1. Pensio'nats-; x режим Pensio'natsordnung/17 2. Pen- 'sions-; x живот Pen'sionsleben n 23 пансионер m, -yiplA. (ученик) 'Zögling «1*2. Be'wohner m 4 'eines 'Frem¬ denheimes, Pensio'nar m 4 naorla /, -и pl Schar'nier n 20*; (на врата) 'Türangel / 16; (на прозорец) 'Fensterangel панталон m, -и pl 'Hose /16 пантейз|ъм (-мът) m nur sg Pantheis¬ mus m 11 lsg пантер|а /, -и pl Zool 'Panther m 4 пантомйм|а / -и pl Panio'mime /16 пантоф m, -и pl 'Hausschuh m 1; лачени ~ и 'Lackschuhe пап|а m, -и pl Papst m 2 папагал m, -и pl Zool Papa'gei m%od\ auch übertr namcla /,-и pl 'Mappe /16; 'Heftmappe паплач/nur sg Ge'sindel n 23; човешка - 'Menschenauflauf m 2, 'Menschen¬ menge /16 папрат /, -и pl Bot Farn m 1 паприкаш m nur sg 'Paprikagemüse n 23 mit Fleisch папски adj 'päpstlich папуня|к m, -ци pl Zool 'Wiederhopf m 1 папур m, -и pl 1. Bot 'Rohrkolben m 4 2. volkst (царевица) Mais m 1 napla/, -и pl Dampf m 2; отработена a 'Abdampf; под s 'unter Dampf; c пълна x mit 'Volldampf O под x съм umg mit 'Hochdruck ['Volldampf] 'arbeiten vi <hb>; in Druck sein vi <B> napla/, -u pH. (монета) 'Geldstück n 20, 'Münze/162. umg (парй) Geld и 21 3. Hist 'eine 'halbe Sto'tinka / O нямам пукната x umg 'keinen 'roten 'Heller 'haben < A >; пет - й не давам за това umg da'für 'gebe ich 'keinen 'Pfifferling парабел m, -и pl Para'bellumpistole/16 парабол|а/, -и pl 1. Math Pa'rabcl/16, 'Kegelschnitt m 1 2. Lit Pa'rabel параван m, -и pl 1. 'spanische Wand/14, 'Wandschirm m 1 2. übertr 'Deck¬ mantel m 5 парагва|ец m, -йци pl Paraguayer m 4 Парагвйй m Paragu'ay n 23 парагвайски adj paragu'ayisch параграф m, -и pl Para'graph m 8 парад m, -и pl Pa'rade /16; приемам ~ die Pa'rade 'abnehmen <16a>:
параден 538 военно-морски ~ 'Flottenparade; военен - Mili'tärparade; полеви ~ 'Feldparade парад|ен, -ни adj Pa'rade-; - на униформа Paradeuniform /17 0 ж вход 'Haupteingang т 2 парадйр|ам, -аш (-ах) uv 1. para'dieren vi < d/hb > 2. (хваля се) 'prahlen vi <hb>, 'prunken vi <hb>, 'protzen vi <hb> (c нещо mit etw., пред някого vorjmdm.); s c богатството си mit 'seinem 'Reichtum 'prunken ['protzen] 3. (изтъквам се) 'glänzen vi <hb>, bril'lieren vi < d/hb >; s c красноре¬ чието си mit 'seiner 'Redekunst bril¬ 'lieren ['glänzen] парадокс m, -и pl Para'dox n 20, Pa'radoxon n парадоксален, -ни adj para'dox парадоксалност / nur sg Parado'xie / 16a паразит m, -и pl Para'sit m 8, Schma¬ rotzer m 4 auch übertr паразйт|ен, -ни adj parasi'tär, Para¬ siten-, Schma'rotzer-; ~ но растение Schmarotzerpflanze /16; « живот Schma'rotzerleben n 23, parasi'täres 'Leben паразитйз|ъм (-мът) m nur sg Parasitis¬ mus nt 11 jsg; übertr Schmarotzertum n 20/sg параклис m, -и pl Rel Ka'pelle / 16 паралел m, -npll. Math Parallele /16 2. (сравнение) Parailele, Vergleich m 1, Gegenüberstellung / 17 3. Geogr 'Breitengrad m 1 паралел|ен, -ни adj paral'lel парал£лк|а /, -и pl 1. (в училище) 'Klasse /16; друга * Parallelklasse 2. Sport veralt 'Barren m 4 паралелно adv paral'lel (c mit 3 od zu 5) паралблност/nur sg Paralleli'tät f\l/sg паралелограм m, -и pl Parallelo'gramm n 20* парализ|а /, -и pl Med Para'lyse / 16, 'Lähmung /17 парализацн|я/ -и pl Med Para'lyse/16, Paraly'sierung/17, 'Lähmung /17 парализир1ам, -аш (-ах) uv, v para¬ lysieren vr <d>, 'lähmen vt auch übertr; ä движението den Ver'kehr 'lahmlegen < a >; s ce ge'lähmt 'wer¬ den vi < 18/jh>; а се от страх vor Angst wie ge'lähmt sein vi < B > паралитичен, -ни adj paralytisch парйлич m nur sg Med Para'lyse / 16, 'Lähmung/17; детски ~ Med'Kin¬ derlähmung паралй|я, -и adj im sg unv umg reich, ver'mögend; а човек ein 'reicher Mann m 3 парапет m, -и pl Ge'länder n 23 паратйф m nur sg Med 'Paratyphus m параф m, -и pl Pa'raph m 1*, 'Namens¬ zeichen n 23, 'Signum n 29 парафйи m nur sg Paraffin n 20* парафйнов adj Paraffin- парафйр|ам, -аш (-ах) uv, v paraphieren vi <d> парафрйз|а /, -и pl Paraphrase /16 парафразйр|ам, -аш (-ах) uv, v para- phra'sieren vr <d> парахбд m, -и pl 1. 'Dampfer m 4, 'Dampfschiff n 20 2. umg Schiff параход|ен, -ни adj 'Dampfer-, 'Dampf¬ schiff-; - но дружество 'Dampfschiff¬ gesellschaft /17 парашут m, -и pl 'Fallschirm m 1 парашут|ен, -ни adj 'Fallschirm-; - ни войски 'Fallschirmtruppen / 16/p/; « десант а) (войски) 'Fallschirmlande¬ truppe / 16 b) (операция) 'Fallschirm¬ landung /17 парашутизъм (-мът) m nur sg 1. 'Fall¬ schirmwesen n 23 2. (парашутен спорт) 'Fallschirmsport m 1 парашутист m, -и pl 1. (спортист) 'Fall¬ schirmspringer m4 2. (войник) 'Fall¬ schirmjäger m 4 парв|ам, -am (-ax) uv; парн|а, -еш (-ах) v 'brennen vt, vi < 10/hb> парвеню n, -та pl Parve'nü m 6, Emporkömmling m I* пардесю n, -та pl 'Übergangsmantel m 5 пардон unv Par'don m 6, Ver'zeihung/17 пар|еи, -ни adj Dampf-; ~ на баня
539 партньор 'Dampfbad п 22; ~ на машина 'Dampfmaschine /16; ~ но отопление 'Dampfheizung /17 парй nur pl Geld п 21; дребни ~ 'Klein¬ geld О бели ~ за черни дни 'Not¬ pfennig т 1; сухи ~ 'Bargeld Париж т Pa'ris п парижан|нн т> -и pl Pa'riser т 4 парижки adj Pa'riser пари|й (-ят) т, -и pl 'Paria т 6 парйр|ам, -аш (-ах) wv, v pa'rieren vi <d/hb> парйч[ен, -ни adj Geld-; ** на награда 'Geldprämie /16 парйчк|а /, -и pl Bot 'Gänseblümchen n 23 ‘парк (-ът) m, -ове pl Park m 6 od 1; градски ~ 'Stadtpark 2парк (-ът) m, -ове pl Park m 6; авто¬ мобилен ~ Kfz-Park; боен - Mil Ge'fechtspark паркет m, -и pl Par'kett n 20, Parkett¬ fußboden m 5 паркетйи m nur sg 'Bohnerwachs n 20, 'Fußbodenpflegemittel n 23 паркинг m, -и pl 'Parkplatz m 2 парков adj Park- парламент m, -и pl Parla'ment n 20 парламентарен, -ни adj 1. parla¬ mentarisch; x режим pariamen'tari- sches Re'gime n 24 od 23 2. Par¬ laments-; - ни избори Parla'ments- wahlen /11/pl парламентарйз|ъм (-мът) m nur sg Par¬ lamentarismus m 11/sg * парламентарйст m, -и pl Parlamenta¬ rier m 4 парламентьор m, -и pl Parlamen'tär m 4 парлйв adj 'brennend auch übertr; - въпрос 'brennende 'Frage/16, 'heikle 'Frage парна t парвам парни|к m, -ци pl 'Treibhaus n 22 парников adj 'Treibhaus-; ~ а леха 'Frühbeet и 20; ~ и растения 'Treib¬ hauspflanzen / I6/p/; ~и домати 'Treibhaustomaien / \6jpl пароди|я/, -и pl Paro'die /16 а парол|а / -и pl Pa'role /16 паропровбд m, -и pl 'Dampfleitung/17 napca / nur sg 'Trinkgeld «21, 'Spende /16,'Gabe/16; O обирам ~ та umg das Fett 'abschöpfen < a > партенк|а / -и pl 'Fußlappen m 4 партер m nur sg 1. Par'terre n 24, 'Erdge¬ schoß n 20 2. (кино, театър) Par'kett n 20 партер|ен, -ни adj Par'terre-, 'Erdge¬ schoß-; » етаж 'Erdgeschoß n 20 партйд|а / -и pl Par'tie/16 a, 'Posten m 4, 'Stückzahl /17 партйд|ен, -ни adj Par'tie-, 'Posten- партй|ен, -йни adj 1. Par'tei-; » секретар Par'teisekretär m 1*; « билет Parteidokument n 20, Partei¬ buch n 22; ~ йна организация Par'leiorganisation /17; ж член Par- 'teimitglied и 21 2. parteilich, partei¬ mäßig; ж подход par'teiliches Her'angehen n 23; ж дух par'teilicher [parteimäßiger] Geist m За; ~ йно поведение parteimäßiges Ver'halten n 23 партй|ец m, -йци pl umg Parteimitglied n 21, Ge'nosse m 7 партизан|ин m, -и pl 1. Parti'san m 9* od 8 2. veralt (привърженик od член на буржоазна партия) Parteigänger т 4 3. veralt (привърженик) 'Anhänger т 4, Ver'fechter т 4 партизани|а / -и pl Parti'sanin /18 партнзанск|и adj Partisanen-; ~ о дви¬ жение Parli'sanenbewegung /17; ж отред Parti'sanenabteilung /17; ~ а война Partisanenkrieg т 1 партизанщина/, -и pl Par'tei gängertum п 20/sg, Par'teienhader m 4, politische Ge'schäftemacherei /17 партййност/nur sg Parteilichkeit f\7jsg партитур|а /, -и pl Parti'tur /17 ‘партн[я /, -и pl Par'tei /17 2парти|я / -и pl Par'tie /16 а; * шах 'eine Par'tie Schach; добра ж 'eine 'gute Par'tie партньор m, -и pl 'Partner m 4; (съиграч) 'Mitspieler m 4
партньорка 540 партньорк|а / -и pl 'Partnerin / 18 партушйн|а/, -и pl Kram т l/sg, 'Habse¬ ligkeit /17 О събирай си ~ ите! pack 'deinen 'Krempel zu'sammen! парфюм m, -и pl Par'füm n 20* парфюмен adj Par'füm-; ~ o шишенце Par'fümfläschchen n 23 парфюмериен, -йни adj Parfüme'rie-; s магазин Parfüme'riegeschäft n 20 парфюмери|я / -и pl Parfüme'rie /16 a парфюмйр|ам, -аш (-ах) uv, v parfümie¬ ren vt < d >; s ce sich parfü'mieren vr парцал nt, -и pl 1. (парче плат) 'Lappen m 4, 'Flecken m4 2. (за чистене на пода) 'Scheuerlappen, 'Hader m 4 3. (отпадъци) 'Lumpen m A/pl 4. (дрипи) 'Lumpen, 'Fetzen m A/pl O вдигам си ~ ите 'seinen 'Krempel zu'sammen- packen <a>, sein 'Bündel 'schnüren; налягам си ~ ите schön brav 'bleiben vi <23jsn> парцален adj 'Lumpen- парцалйв adj 'abgerissen, zer'lumpt парцел m, -и pl Par'zelle /16 парцелйр|ам, -аш (-ах) uv, v parzellie¬ ren vr < d >, 'aufteilen vt < a > парче n, -та pl Stück n 20; - хляб Stück Brot; работя на ~ im 'Stücklohn 'arbeiten vi <hb> пар|я, -иш (-йх) uv 1. (попарвам) 'brü¬ hen vr, 'abbrühen vr < a >; (поливам c вряла вода) mit 'kochendem 'Wasser über'gießen vt < 32 a >; » пране 'Wä¬ sche 'brühen 2. (горя, лютя) 'brennen vi < 10jhb> парясниЩа /, -и pl ver'lassene ['sitzenge¬ lassene] Frau /17 пас od naco Interj ich 'passe nacla, -еш (пасох) uv 1. 'weiden vi <hb>, 'grasen vi <hb>; кравите «•' ат die 'Kühe 'weiden 2. (пазя) 'wei¬ den vr,'hüten vr; s овце'Schafe'hüten пасажт,-ир/l.'Abschnitt m 1, 'Stelle /16; труден ~ 'schwieriger'Abschnitt; Mus Pas'sage / 16 2. (проход) Pas- 'sage 3. Schwann ш 2; * риби ein Schwarm 'Fische; Zug m 2; ~ птици ein Zug 'Vögel пасажер m, -и pl Passa'gier ml* пасажерски adj Passa'gier-, 'Fahrgast- пасати nur pl Pas'sate m 1 /pl, Pas'satwin- de m 1 /pl пасбищ е n, -a pl 'Weide /16 пасбищ|ен, -ни adj 'Weide- пасианс m, -и pl Kart Pa'tience / 16; хвърлям ~ Pa'tiencen 'legen пасйв m nur sg 1. Fin Pas'siva pl 2. Gramm 'Passiv n 20* auch übertr пасйв|ен, -ни adj 'passiv; s баланс 'passive Bi'lanz /17; ~ на съпротива 'passiver 'Widerstand m 2 пасивност / nur sg Passivi'tät /17 пасшц|е n, -a pl 'Weide/16; планинско « Ge'birgsweide пасищ|ен, -ни adj 'Weide- пасмантерия / nur sg 1. (предмети) Posa'menten pl 2. (производство) Posamente'rie/16 a, Be'satzartikelher- stellung / 17; (продажба) Posa- mente'rie пасмин|а /, -и pl 1. Ge'sindel «23 2. (животни) 'Viehzeug n 20 паспорт m, -и pl 1. 'Ausweis m 1; личен ~ Personalausweis 2. Paß m 2, 'Reisepaß; задграничен - 'Reisepaß паспорт|ен, -ни adj 1. Perso'nalausweis- 2. Paß- паст|а f -и pl I. (сладкиш) 'Tortenge¬ bäck n 20, Ge'bäck; шоколадова ä Schoko'ladengebäck 2. (тестообразно вещество) 'Paste /16; ä за зъби 'Zahnpaste; (мехлем) 'Salbe /16 пастел m, -и pl 1. (цветен молив) Pa'stellstifl m 1 2. (рисунка) Pa'stell n 20* пастел |ен, -ни adj Pa'stell-; ~ на живо¬ пис Pastellmalerei /17 пастет m, -и pl Pa'stete /16 пастйр m, -и pl Hirt m 8 auch Rel, übertr пастйрскн adj 'Hirten- пастро|к m, -ци pl umg 'Stiefvater m 5 пастьрм|а /, -й pl 'Dörrfleisch n 20 пастьоризация /nur sg Pasteuri'sierung /17 пастьоризйр|ам, -аш (-ах) uv, v pasteu¬ risieren vt <d>
541 пачка пасув|ам, -аш (-ах) uv 'passen vi <hb> пате ny -та pl 'Entlein п 23 патент т, -и pl Pa'tent п 20 патентов|ам, -аш (-ах) uv paten'tieren vt <d> патернц|а/, -и pl 1. Krücke/16 2. (тояга за подпйране) 'Krückstock т 2 3. (вла- дишки жезъл) 'Bischofsstab т 2 О на ® übertr 'nachträglich латетйч|ен, -ни adj pa'thetisch патетичност / nur sg 'Pathos n патешки adj 'Enten- патйлои, патила р/Leid л 20,'Mühsal /12 патйна / nur sg 'Patina / патнЩа / -и pl u. nancja/, -и pl' Ente /16 патладжан m, -и pl Auber'gine / 16, 'Eierfrucht /14, 'blaue To'mate /16 пато|к m, -ци pl Zool 'Erpel m 4 патоло|г m, -зи pl Pathologe m 1 патологйч!ен, -ни adj pathologisch патолбгия/nur sg Patholo'gie/ \6a/sg патос m nur sg 'Pathos n патриар х m, -си pl Patri'arch m 8 патриархал ен, -ни adj patriarchalisch патриархат m nur sg Patriar'chat n 20 патриаршески adj Patri'archen- патриариш|я f -и pl Patriar'chat n 20 патриот ту -и pl Patri'ot m 8 патрнотйз|ъм (-мът) m nur sg Patrio- 'tismus m 11 fsg патриотйч|ен, -ни adj patriotisch патрйцн|й m, -и pl Pa'trizier m 4 'патрон m, -и pl Pa'trone / 16; лов¬ джийски ~ 'Jagdpatrone; боен ~ 'scharfe Pa'trone; хал остен ~ 'Platz¬ patrone 2патрон m, -и pl 1. (покровител) Pa'tron m 1 *, 'Schutzherr nt 8, 'Schirm¬ herr 2. (светец) 'Schutzheiliger ml* 3. 'Namensgeber m 4; ~ на училище Persönlichkeit / 17, 'dessen 'Namen 'eine 'Schule trägt патронаж /л, -и pl 'Schirmherrschaft / 17; под ~ на някого 'unter der 'Schirmherrschaft von jmdm. 1 патрон |ен, -ни adj Mil Pa'tronen-; ~ на лента Pa'tronengurt m 1 2патрон|ен, -ни adj Patro'nats-; « празник на училище 'Festtag m 1 'einer 'Schule zu 'Ehren der Persön¬ lichkeit, 'dessen 'Namen sie trägt; (светец) * празник 'Schutzheiligen¬ fest n 20 патронни|к m, -ци pl Mil Patronenla¬ ger n 23 патронташ m, -и pl Pa'tronengürtel m 4 патрул w, -ци pl 'Streife /16, Patrouille [..truljaJ/16 патрул|ен, -ни adj 'Streifen-, Pa'trouil- len- патрулйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'Streife 'gehen vi <13/sn>, 'Streifendienst ver'sehen <19b>, patrouil'lieren vi <d/hb> пат|я, -иш (-йх) uv 'leiden vt <21, d-tt>, er'leiden vi <21b, d-tt>, 'durchmachen vt <a>, er'dulden vt <b>; z много от някого von jmdm. viel erleiden O ~ила му е много главата er hat viel 'durchgemacht пауз|а /, -и pl 'Pause /16 паун m, -и pl Zool Pfau m 9 паунов adj 'Pfauen-; ~ o перо 'Pfauen¬ feder /16 пафт|а /, -и pl 'Gürtelschnalle / 16, A'graffe /16; 'Fibel /16 пациент m, -и pl Patient m 8 пациентк|а/ -и pl Patientin/18 пацнфйз|ъм (-мът) m nur sg Pazi'fismus m 11 /sg пацифйст m, -и pl Pazi'fist m 8 пацифистйч|ен, -ни adj pazi'fistisch пача / nur sg 'Sülze / 16; топла - 'Schweinsknochensuppe /16 пачйвр|а / -и pll. (кърпа) 'Wischtuch n 20, 'Lappen m 4 2. (паднала жена) 'Dirne /16 пачи adj 'Enten-; ~ яйца 'Enteneier n 2\jpl O насаждам някого на ~ яйца jmdn. in des 'Teufels 'Küche 'bringen <24>; паче перо 'Federkiel m 1, 'Gänsekiel; ~ крак а) (гъба) 'Pfiffer¬ ling m 1 b) pl (бръчки) 'Krähenfüße pl пачк|а/ -и pl 1. (пакетче) 'Bündel n 23, 'Päckchen и 23, 'Packen m 4; «?•
паша 542 банкноти ein 'Bündel 'Banknoten 2. Mil Patronenstreifen m 4, 'Ladestrei¬ fen näiu]a f -и pl 'Weide / 16 naui|a m, -й pl 'Pascha m 6 пашкул m, -и pl 'Seidenraupenpuppe / 16, Ko'kon m 6 пащърнак m nur sg Bot Pasti'nake /16 паяжнн|а/, -и pl 'Spinnwebe/16 пая|к m, -ци pl 'Spinne /16 паянтов adj 1. (сграда) 'Fachwerk-; ~ a къща 'Fachwerkhaus n 22 2. (несо- лйден) 'unsolide, schwach; това е ~ a работа das steht auf 'schwachen ('tö¬ nernen] 'Füßen певачк!а/, -и pl 'Tingeltangelsängerin /18 пев|ец m, -цй pl 'Sänger m 4; оперен s 'Opernsänger певйц[а /, -и pl 'Sängerin /18 певческ|и adj Ge'sang-; - o дружество Ge'sangverein wl; »o изкуство Ge- 'sangskunst /14 педаго|г m, -зи pl Päda'goge m 7 педагогика / = педагогия педагогически adj päda'gogisch педагогия/nur sg Päda'gogik/\ljsg педагожк|а /, -и pl 'Päda'gogin /18 педагожки adj päda'gogisch педал m, -и pl Pe'dal n 20* педант m, -и pl Pe'dant m 8 педантйз|ъм (-мът) m nur sg Pedante'rie /16a педантичен, -ни adj pe'dantisch педиатрия / nur sg Pädiatrie / \6a.jsg, 'Kinderheilkunde /16 /sg педикюр my -и pl iPedi'küre /16 пед|я /, -и pl 'Handbreit / O « човек Drei'käsehoch m 1 * пейзаж m, -и pl 1. 'Landschaft /17 2. (рисунка) 'Landschaftsbild n 21 3, (описание) 'Landschaftsschilderung /17 пейзаж|ен, -ни adj 'Landschafts-; ~ на живопис 'Landschaftsmalerei /17 пейзажйст m, -и pl 'Landschaftsmaler m 4 пейк|а /, -и pl Bank /14 пек (-ът) m, -ове pl 'Hitze /16 пе|ка, -чеш (пекох) uv 1. 'backen vt <4>; » хляб Brot'backen 2.'braten vt < 3 >; s месо Fleisch 'braten; ж на скара 'grillen vt 3. 'rösten v/; » кафе 'Kaffee 'rösten 4. (тухли) 'bren¬ nen vt < 10>; z грънци 'Tongeschirr 'brennen 5. (излагам на слънце) be'scheinen 'lassen vt < 2/hb >; » лицето си на слънце sich das Ge'sicht 'bräunen 'lassen 6. (грея силно) 'bren¬ nen vi <10jhb>\ слънцето ~че die 'Sonne brennt; s се 1. sich 'bräunen 'lassen vr; « се на слънце sich 'sonnen vr, sich von der 'Sonne braun 'brennen 'lassen 2. (зрея) 'reifen vi <sn>\ хлябът се ~ че das Korn reift пекар (-ят) m, -и pl 'Bäcker m 4 пекарниц[а f -и pl Bäcke'rei /17 лекарски adj 'Bäcker- пекв|ам, -аш (-ах) uv; пекн|а, -еш (-ах) v 'anfangen vi <2afhb>, zu 'brennen пектйн m nur sg Pektin n 20 пелеи|а/, -йpl 'Windel /16; übertr бяла z 'Schneedecke/16 пеленаче n, -та pl 'Wickelkind n 21; 'Säugling m 1 * пелерйн|а f -и pl Pele'rine / 16; Cape [ke:p] n 24 пеликан m, -и pl Zool 'Pelikan nt 1 * пелин m nur sg I. Bot 'Wermut m I 2. (вино) 'Wermutwein m 1 пелинов adj 'Wermut-; ~ o вино 'Wer¬ mutwein m 1 пелте n, -та pl Ge'lee [зе..] n 24 пелте|к m, -ци pl 'Stotterer m 4 пелтеч|а, -иш (-йх) uv 'stottern vt, vi <hb> пемза / nur sg 'Bimsstein m 1 пендар[а f -и р/'große 'goldene 'Münze /16, 'Goldmünze; 'Münze пенест adj 'schäumend O ~ o вино 'Schaumwein m 1, Sekt m 1 пеницилин m nur sg Med Penizil'lin n 20* пеницилинов adj Med Penizil'lin-; ~ a паста Penizil'linsalbe /16 пенлйв adj 'schäumend
543 перка пенобетбн т nur sg 'Schaumbeton т 6 od т l* пеносгьклб п nur sg 'Schaumglas n 22 пенси6н|ен, -ни adj 'Renten- пенсионер m> -и pl 'Rentner m 4 пенсионир ам, -аш (-ах) uv, v in den 'Ruhestand ver'setzen vt <b>, pen- sio'nieren vt <d>; * ce in die 'Rente 'gehen vi < 13/sn >, in den 'Ruhestand 'treten vi < l5/sn> , sich pensio'nieren 'lassen vr <3> пенси|я /, -и pl 'Rente /16; * за старост 'Altersrente; z за инва¬ лидност Invalidenrente; Pensi'on /17 пенснб n, -та pl 'Kneifer m 4 пеньоар m, -и pl 'Morgenrock m 2, 'Morgenmantel m 5 пен|я, -иш (-йх) uv 'schäumen 'lassen vt <3/hb>; z ce 'schäumen vi <hb> auch iibertr, z се от яд vor Wut 'schäumen пепел / nur sg 1. 'Asche / 16 2. (прах) Staub m I O посипвам главата си c ~ sich 'Asche aufs Haupt 'streuen vr пепелнш|е n, -a pl 'Brandstätte /16 пепелнн|к m, -ци pl 1. 'Aschenbecher m 4 2. (на печка) 'Aschenkasten m 5 пепелник ja /, -и pl 'Aschenbecher nt 4 пепеляв adj 'aschgrau пепелянк|а /, -и pl Zool 'Kreuzotter /16 пепеляшк|а /, -и pl auch Mäpa z 'Aschenbrödel n 23, 'Aschenputtel n 23 auch iibertr пеперуд!а /, -и pl Zool 'Schmetterling m 1* пепит m nur sg Text Pe'pita m пепитен adj Pe'pita- пепсйн m nur sg Pep'sin n 20* пер а, -еш (прах) uv 'waschen vt < 4 >; тя го ~ e sie wäscht für ihn перал|ен, -ни adj Wasch-; - на машина 'Waschmaschine /16 пер£лк|я /, -ир/I. (помещение) 'Wasch¬ küche / 16 2. (работилница) Wä¬ scherei /17 3. (машина) 'Waschma¬ schine /16 перачк|а /, -и pl 'Wäscherin /18 пер£чннц|а /, -и pl Wäsche'rei /17 перваз m, -и pl Sims m 1 od n 20; ~ на прозорец 'Fenstersims, 'Fensterbrett n 21; - на камината Ka'minsims перв|ам, -аш (-ах) uv; перн|а, -еш (-ах) v 'einen Schlag ver'setzen < b > (някого jmdm.), 'schlagen vt < 4 > пергамент m, -и pl Perga'ment n 20 пергамент|ен, -ни adj Perga'ment-; ~ на хартия Perga'mentpapier n 20 пергаментов adj - пергаментен пергел m, -и pl 'Zirkel m 4 пердах m nur sg umg 'Prügel m 4 пердаш а, -иш (-йх) uv 1. ver'prügeln vr <b> 2. (мазилка) 'glattmachen vt < a >, ver'putzen vr < b > перде n, -та pl 1. Gar'dine /16, 'Vorhang ml 2. Med 'grauer Star m 1 перест adj 1. (пернат) be'fiederl 2. (лист) ge'fiedert O ~ облак 'Feder¬ wolke/ 16 перикардит m nur sg Med Perikar'ditis /, 'Herzbeutelentzündung /17 перило n, перила pl Ge'länder n 23 перим£т1ърт, -ри pl 1. Math 'Umfang m 2 2. (местност) Ge'biet n 20, Ge'lände n 23 период m, -и pl Peri'ode / 16; инку¬ бационен ~ Inkubationszeit/17; ~ от време 'Zeitspanne /16 пернодизаии|я /, -и pl Periodi'sierung /17 пернодйч|ен, -ни adj periodisch; ~ на дроб periodischer Bruch m 2; z печат periodische Presse /16 периодически adj periodisch периодичност /nur sg Periodizi'tät /17 перяпбтия f -и pl Lit Peripe'tie /16 a; iibertr 'unvorhergesehene 'Wendung /17, Komplikation/17, 'Schwierigkeit /17 перископ m, -и pl Peri'skop n 20*; окопен ~ 'Scherenfernrohr n 20 перитонит nt, -и pl Med Perito'nilis /, 'Bauchfellentzündung /17 пернфер|ен, -ни adj peri'pher; Rand- пернферн|я /, -и pl Periphe'rie / 16 a; в ~ ята на града am 'Stadtrand перк|а /, -и pl 1. (рйба) 'Flosse /16 2.
перкам 544 (воденично колело) 'Radschaufel /16 3. (самолет) Pro'peller ти 4 4. (кораб) 'Schiffsschraube /16 перк|ам, -аш (-ах) uv 'schlagen vr <4> перл|а /, -и pl 'Perle /16 перманентен, -ни adj perma'nent перна Т первам парнат adj umg auf den Kopf ge'failen пернат adj ge'fledert; ~ дивеч 'Feder¬ wild n 20; ~ Ото царство das 'Vogel¬ reich «200 ~ облак 'Federwolke/16 neplo m, -a pl 1. (птица) 'Feder / 16; орлово ж 'Adlerfeder 2. (nepo- дрт>жка) 'Federhalter m 4; паче ж 'Gänsekiel m 1 3. (писец) 'Schreibfeder 4. übertr (начин на писане) 'Schreib¬ weise / 16; имам леко ж 'eine ge'wandte 'Feder 'führen 5. pl (лук) Lauch m 1 6. Fin 'Posten m 4; пера на сметка 'Posten 'einer 'Rechnung перодръжк|а / -и pl 'Federhalter m 4 перон m, -и pl (на гара) 'Bahnsteig nt 1 перон|ен, -ни adj 'Bahnsteig-; * билет 'Bahnsteigkarte /16 перпендикуляр m, -и pl Perpen'dikel m 4 odn 23, 'Senkrechte/16, 'Lotrechte /16 перлендякуляр|ен, -ни adj perpendi- ku'lar, 'senkrecht, 'lotrecht персй|ец m, -йци pl 'Perser m 4 нерснйк|а / -и pl 'Perserin / 18 персийски adj 'persisch; - килим 'Perserteppich m 1 * персонаж nt Lit 'handelnde Per'sonen / 17/pl, literarische Fi'guren / M/pl [Gestalten /17 jpl\ персонал m nur sg Perso'nal и 20*; медицински - medizinisches Per¬ so'nal персонал 1ен, -ни adj 1. Perso'nal-; ж състав Personalbestand ml 2. 'eigen, per'sönlich 3. personengebunden перспектнв|а /, -и pl Perspektive /16 перспективен, -ни adj 1. perspekti¬ visch; Perspek'tiv-; * план Perspek¬ tivplan m 2 2. (имащ добра пер¬ спектива) perspek'tivreich, 'aussichts¬ reich, 'aussichtsvoll перспективност/nur sg Perspektive/16 перОДа /, -и pl Pe'rücke /16 перунйк|а / -и pl Bot 'Schwertlilie /16 nepyuiHHla /, -и pl 1. (пера на птица) Ge'fieder n 23, 'Federn f \6jpl2. (дреб¬ но перо) 'Flaumfeder /16, 'Daune /16 3. (дребни пера за възглавница) 'Bettfedern, 'Daunen перушинен adj 'Feder-, 'Flaum-, 'Dau¬ nen-; ~ а възглавница 'Daunenkopf¬ kissen n 23 перфект m nur sg Gramm Per'fekt n 20 перф£кт|ен, -ни adj per'fekt перфектни |ен, -ни adj Gramm perfektiv перфоратор m, -и pl 1. (машина) Per- fo'riermaschine / 16 2. (канцеларски прибор) 'Locher m 4 перфорация / -и pl Perforation / 17 перфорйр|ам, -аш (-ах) uv, v perforie¬ ren vt <d>, 'lochen vt перч|а се, -иш се (-йх се) uv sich 'aufplu¬ stern vr < а >, sich 'brüsten vr, 'prahlen v/ <hb>\ (ходейки натам насам) stoizieren vi < d/sn >, einherstolzie¬ ren vi <e/sn> перчем m, -и pl\. (на теме) 'Haarschopf m 2 2. (кичур) 'Stirnlocke / 16, 'Haartolle /16 пер|я, -иш (-йх) «v 'spreizen vt; s cesich 'brüsten vr; (ходейки натам насам) einherstolzieren vi < ejsn >, stoizie¬ ren vi <d/s«>; sich 'spreizen vr пес (-vr) m, -ове pl 'Köter m 4 пес|ен /, -ни pl Lied «21; люлчена ж 'Wiegenlied; народна ж 'Volkslied; естрадна ж 'Schlager m 4; (стихо¬ творение) Ge'dicht« 20 O моята ж e изпята а) (умйрам) mit mir ist es aus b) (нямам успех) mit mir geht es 'abwärts; лебедова ж 'Schwanen¬ gesang m 2; пее една и съща ж es ist 'immer das 'alte Lied песен1ен, -ни adj Lied-; 'Lieder-; ~ но творчество 'Liedschaffen и 23 песимйз|ъм (-мът) т nur sg Pessimis¬ mus m 11/sg песимист m, -и pl Pessi'mist m 8 песимистичен, -ни adj pessimi¬ stisch
545 петорка песнопойка f -и pl (сборник) 'Lieder¬ buch п 22, 'Liedersammlung /17 пестелив adj 'sparsam пестелйвост / nur sg 'Sparsamkeit /17 lsg пестил m nur sg ge'trocknetes Mus и 20 O правя някого на « umg jmdn. 'windelweich 'hauen пестнй|к m, -ци pl Faust / 14 пест|я, -йш (-йх) uv 'sparen vt песъчйнк|а /, -и pl 'Sandkörnchen n 23 песъчлйв adj Sand-; 'sandig; ~ а почва 'Sandboden nt 5, 'sandiger 'Boden пет пит fünf; O ~ пари не давам da'für 'gebe ich 'keinen 'Pfifferling пет[а f, -и pl 'Fünftel n 23 пет|а /, -и pl 'Ferse /16<0 Ахилесова ж A'chillesferse; от главата до ~ йте von Kopf bis Fuß; плюя си на ~ йте 'Fersengeld 'geben < 15 > петвековен, -ни adj 'fünfhundertjährig петгодйш|еи, -ни adj 'fünfjährig петдесет пит 'fünfzig петдесеттодйш|ен, -ни 'fünfzigjährig петдесетгодйшнии|а /, -и pl 'fünfzigster 'Jahrestag m 1 петдесетина пит 'ungefähr 'fünfzig Петдесетница/'Pfingsten n odpl петдесетол£bk|а /, -и pl umg 'Fünfzig- 'Lewa-Schein m I петдн£в|ен, -ни adj 'fünftägig; «на работна седмица Fünf-Tage-'Ar- beitswoche /16 пет|ел m, -лй pl 'Hahn m 2 петелк|а /, -и pl 'Knopfloch n 22 пететаж|ен, -ни adj 'fünfgeschossig, 'fünfstöckig пет|и пит 'fünfte O « а колона 'fünfte Ko'lonne/16; « o колело 'fünftes Rad n 22 am 'Wagen петилети|е n, -я pl Jahr'fünft n 20 петима пит fünf; ~ души fünf Mann; zu fünft; нйе сме « wir sind zu fünft петим|ен, -ни adj be'gierig (за auf 4) петйт m nur sg Buchw Pe'tit / петйЩа /, -и pl 1. (цифра, бележка) Fünf /17 2. (трамвайна лйния) Fünf, die 'Linie 5 ” петици|я /, -и pl Petiti'on /17 петле n, -та pl 1. 'Hähnchen n 23 2. (пушка, револвер) 'Abzug m 2, 'Schlagstück n 20 петлйц|а /, -и pl 'Kragenspiegel m 4 петмез m nur sg 'Sirup m 1 * петмесечен, -ни adj 'fünfmonatig петмнлиоя|еи, -ни adj Fünfmilli'onen- петнадесет od петнайсет пит 'fünfzehn петиадесетгодйш|еи, -ни od петнай- сетгодйццен, -ни adj 'fünfzehnjährig петнадесетднев1ен, -ни od петнййсет- днев|ен, -ни adj 'fünfzehntägig петнадесети od петнайсети пит 'fünf¬ zehnte петнадесетина od петнайсетйна пит 'ungefähr 'fünfzehn петнайсет | петнадесет петнайсетгодйшеи j петнадесетгоди¬ шен петнайсетдневен | петнадесетдневен петнайсети Т петнадесети петнайсетйна | петнадесетина петнйст adj 'fleckig О - тиф 'Fleckty¬ phus т петн|о п, -kpl 1. Fleck т I; мастилено s 'Tintenklecks т 1; маслено £ 'Fettfleck 2. (недостойна постъпка) öbertr 'Makel т петн|а, -йш (-йх) uv be'flecken vt <b>, be'schmutzen vt < b> петобал|ен, -ни adj « на система fünf¬ stufige Zen'surskala /15 a od 15 петобб1н (-ят) m nur sg Sport 'Fünf¬ kampf m 2; модерен » mo'demer 'Fünfkampf петокласнн|к m, -ци pl 'Schüler m 4 der 5. 'Klasse петолевк|а /, -и р/1, (банкнота) Fünf- 'Lewa-Schein m 1 2. (монета) Fünf- 'Lewa-Stück n 20 летолйст|ен, -ни adj 'fünfblättrig петолъч1ен, -ни adj 'fünfzackig петолъчк|а/, -иpl 'fünfzackiger Stern m 1 петор|ен, -ни adj 'fünffach петорк|а /, -и pl 1. (цйфра, бележка) Fünf / 17 2. (група от пет души) 'Fünfergruppe /16 35 Wtb Bulg-Dl.
петосричен 546 петосрйч|ен, -ни adj 'fünfsilbig петостенен, -ни adj fünfflächig петочлен[ен, -ни adj 'fünfgliedrig петоъгьл|ен, -ни adj 'fünfeckig петоъгьлни|к т, -ци pl 'Fünfeck п 20 Петровден т 'Peter-und-Pauls-Tag т 1 (29. Juni) петр6вк1а /, -и pl 'Sommerapfel т 5, 'Weizenapfel петрографнй / nur sg Petrogra'phie /16 й/sg, Ge'steinskunde /16/sg петрол m nur sg Pe'troleum n 20*/sg; 'Erdöl n 20 петр6л|ен, -ни adj Pe'troleum-, 'Erdöl- петролопровод m, -и pl 'Erdölleitung f\l r петстотин пит 'fünfhundert петстотннгодйш|ен, -ни adj 'fünfhun¬ dertjährig; - но робство 'fünfhun¬ dertjähriges Joch n 20 петуни|я/, -и pl Bot Pe'tunie/16 петь|к m, -ци pl 'Freitag m 1; в x am 'Freitag; всеки s 'jeden 'Freilag, 'freitags; в * вечерта am 'Freitag 'abend O Разпети * Kar'freitag петьч|ен, -ни adj 'Freitag-; x ден 'Freitag m 1; в x ден 'freitags пехливан|ин odпехливан m, -и pl 'Ring¬ kämpfer m 4 nexörla/, -и pl 'Infanterie/16а; морска - Ma'rineinfanterie пехот|ен, -ни adj 'Infanterie- пехотйи|ец m, -ци pl 'Infanterist m 8 пехотннскн adj 'Infanterie- печал / nur sg Trauer /16, Schmerz m 9 печалб|а /, -и pl 1. Ge'winn m 1; чиста x 'Reingewinn; x на лотария Lotte'riegewinn 2. Politök Pro'fit m 1 3. (предимство) 'Vorteil m 1, 'Vorzug m 2 4. (печелене) Verdienst m 1; на x zum 'Geldverdienen печал|ен, -ни adj 'traurig печат m, -и pl 1. 'Stempel m 4; пощенски ~ 'Poststempel; 'Siegel n 23; служебен ~ 'Dienstsiegel 2. (за червен восък) 'Petschaft n 20, 'Siegel 3. übertr (сле¬ да) 'Abdruck m 1, 'Spuren f\l/pl 4. (книгопечатане) Druck m 1, 'Druck¬ legung / 17; готов за ~ 'fertig zum Druck, 'druck fertig 5. (преса) 'Presse / 16; периодичен ~ peri'odische 'Presse печат|ам, -аш (-ах) uv 'drucken vt; (публикувам) veröffentlichen vt <b> печатар (-ят) m, -и pl 'Drucker m 4 печатарск|и adj 'Drucker-; Druck-, Drucke'rei-; x работник Drucke'rei- arbeiter m 4; ~ а машина 'Druckma¬ schine /16; ~o мастйло 'Druk- kerschwärze /16 печатарство n nur sg 'Buchdruck m 1 печат |ен, -ни adj 1. Druck-; ~ на грешка 'Druckfehler m 4; ~ на буква 'Druckbuchstabe m 7 2. ge'druckt; - но издание ge'druckle 'Ausgabe/16 печатниц|а /, -и pl Drucke'rei /16 печат|я, -иш (-йх) uv - печатам печелйвш adj 1. Ge'winn-; - номер Ge'winnzahl /17 2. als Subst Ge'winn m l, Ge'winner m 4, 'Treffer m 4 печел|я, -иш (-йх) uv 1. ge'winnen vt <26b>; ä облог'eine'Wette ge'win¬ nen; я битка 'eine Schlacht ge'win¬ nen; x прив4ржекици 'Anhänger ge'winnen; x на лотария in der Lotte'rie ge'winnen; x време Zeit ge'winnen 2. (изкарвам) ver'dienen vt <b>; x парй Geld ver'dienen; x хляба си sich sein Brot ver'dienen vr, 'seinen 'Lebensunterhalt ver'dienen 3. Pro'fit 'machen 4. (в резултат на добра стопанска дейност) Ge'winn erwirtschaften <b> печен adj 1. (хляб) ge'backen 2. (месо) ge'braten 3. (кафе) ge'röstet 4. (тухли) ge'brannt печене|г т, -зи pl Petsche'nege т печено п nur sg 'Braten т 4; свинско ~ 'Schweinebraten; телешко ~ 'Kalbs¬ braten; агнешко ~ 'Lammbraten печнво п, печиваpl 1. (тестено изделие) Ge'backenes п 26, 'Backware / 16 2. (ястие) in der 'Backröhre [im 'Back¬ ofen] 'zubereitetes Ge'richt n 20 печк!а /, -и pl 'Ofen m 5; Herd m 1;
547 пиле зидана ж 'Kachelofen; готварска [кухненска] ж 'Küchenherd; газова ж (в кухня) 'Gasherd; електрическа ж elektrischer 'Heizofen; (в кухня) E'lektroherd; нафтова ж 'Ölheizung /17 печурк|а /, -и pl 'Champignon т 6 пеш (-ът) т, -ове pl 'Rockschoß т 2 пеш и. пеша adv zu Fuß; ходя ~ zu Fuß 'gehen vi <13/sn> пеша|к m, -ци pl 'Fußgänger m 4; pl Hist, Mil 'Fußtruppen / 16Ipl пешеход|ец m, -ци pl 'Fußgänger m 4 пешк|а /, -и pl Schach 'Bauer ml od 10 пешкир m, -и pl 'Handtuch n 22 O той опра ~ a er 'mußte es 'ausbaden iieuiKÖM adv zu Fuß пещ / -и pl' Ofen m 5; (домашна фурна) 'Backofen; (за печене на тухли) 'Brennofen; висока [доменна] ~ 'Hochofen; мартенова ~ 'Martins¬ ofen; рингова ~ 'Ringofen пешцар (-ят) т, -и pl 'Heizer т 4 пещер а/, -й pl 'Höhle/16, 'Grotte/16 пещер|ен, -ни adj 'Höhlen-; ж човек 'Höhlenmensch т 8 пе|я, -еш (пях) uv 1. 'singen vt, vi <21jhb>; ж песен ein Lied 'singen; птйците ~ ят die 'Vögel 'singen; 'Vor¬ singen vt < 27 а > (на някого jmdm.) 2. (петел) 'krähen vi <hb> 3. umg (дрънкам) er'zählen vt < b > пианйснмо adv pia'nissimo пианист m, -и pl Pia'nist m 8 ‘пиано n, пиана pl Pi'ano n 24, Kla'vier n 20 2пиано adv pi'ano пиац|а/, -и р/Platz m 2, Stand m 2; ж за таксита 'Taxi stand пйвкост / nur sg 1. (напйтка) 'Wohl¬ geschmack m 2 2. (вода) 'Trinkbarkeit fWtsg пйвннц|а/ -и pl 'Trinkstube /16, 'Wein¬ stube, 'Schenke /16 пйв|о n, -a pl Bier n 20 пивовар (-ят) m, -и pl 'Brauer m 4, 'Bierbrauer пивовар|ен, -ни adj Brau-, BraueTei-; ж ечемик 'Braugerste/16; ~ на фабрика Braue'rei /17 пйв|ък, -ки adj 1. (напйтка) 'süffig 2. (вода) 'trinkbar; ~ ка вода 'Trink¬ wasser n 23 пнгме|й (-ят) m, -и pl Pyg'mäe m 8 пигмент m, -и pl Pig'ment n 20 пиедестал m, -и pl Posta'ment n 20 пиене n nur sg 1. 'Trinken n 23; вода за ~ 'Trinkwasser n 23 2. (питие) Ge- 'tränk n 20 пиес|а /, -и pl Theat, Mus Stück n 20; едноактна ж 'Einakter m 4 пиетет m nur sg Pie'tät / пижам|а/, -и pl 'Schlafanzug m 2, Pyja¬ ma [..'3a:..] mb od n 24 пййв|ам, -аш (-ах) uv; пййн|а, -еш (-ах) V 1. ein 'wenig 'trinken vt, vi <21jhb> 2. (бих пил) ich 'würde 'trinken пйк|а /, -и pH. (вид копие) 'Pike/16 2. (карта за игра) Pik п 24, Pique п 24; Grün п 23 пикант|ен, -ни adj pi'kanl пнка|я, -еш (-х) uv 'Wasser 'lassen < 3 >, uri'nieren vi <d/hb> пике n nur sg Text Pi'kee m 6 пикет m nur sg Pi'kett n 24 пикйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (самолет) im 'Sturzflug 'niedergehen v/ <13 ajsn > 2. (разсад) pi'kieren vt <d> пйкнй|к m, -ци pl 'Picknick n 20* пйкол|а /, -и pl Mus 'Pikkolo m 6, 'Pikkoloflöte /16 пйколо n nur sg 'Pikkolo m 6, 'Kellner¬ lehrling m 1 * пикоч / nur sg U'rin m 1*, Harn m 1 пикоч ен, -ни adj Harn-, U'rin-; ж канал 'Harnleiter m 4; ж мехур'Blase /16, 'Harnblase пикьор m, -и pl 'Straßenaufseher m 4 пил|4/, -й pl 'Feile/16 пилаф m, -и pl 'Butterreis m 1 пйл|е n, -ета od -ци pl 1. (малкото на кокошка) 'Kücken n 23, 'Küchlein n 23 2. (петле) 'Hähnchen n 23; (млада кокошка) 'Hühnchen n 23; печено ж ge'bratenes 'Hähnchen ['Hühnchen] 3. (малка птица) 'Vögelchen n 23
пилешки §48 4. (обръщение) mein 'Lieber, mein "Täubchen, mein 'Herzchen O не дава ж да прехвръкне er läßt 'keinen durch, er paßt auf wie ein 'Schießhund; от ä мляко die 'seltensten'Sachen /16/р/ пйлешк|и adj 'Hühner-; ~ а чорба 'Hüh¬ nersuppe /16; (петльов) 'Hähnchen- пнл|ея, -ееш (-ях) uv 1. (мятам на разни страни) 'streuen vt, ver'streuen vt <b> 2. (прахосвам) verschwenden vt < b >, ver'geuden vt < b >; s ce sich her'umtreiben vr < 23 a > пилон m, -и pl Py'lone /16 пилот m, -и pl Pi'lot m 8, 'Flugzeugfüh¬ rer m 4 пилотаж m nur sg 'Kunstflug m 2 пнлотйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'führen vt, 'steuern vt, 'lenken vt пилчар (-ят) m, -и pl 'Hühnerhund m 1 пилчарни|к m, -ци pl (кокошарник) 'Hühnerslall m 2; (c промишлена технология) 'Hühneranlage /16 пил|я, -йш (-йх) uv 'feilen vt пингвйн m, -и pl Zool 'Pinguin m 1 * пйнг-понг m nur sg 'Tischtennis n пйнн|я / -и pl Bot 'Pinie /16 пинцет m, -и pl Pin'zette /16 пионк а /, -и pl 1. Schach 'Bauer m 7 2. übertr 'Schachfigur /17 пйпав adj = пйпкав пипало n, пипала pl 'Fühle»- m 4 пйп|ам, -аш (-ах) uv 1. (хващам) 'an¬ fassen vt < a >; не ~ ай кнйгата c нечйсти ръце faß das Buch nicht mit 'schmutzigen 'Händen an; (докосвам) be'rühren vt <b>; « някого по рамото jmdn. an der 'Schulter be'rüh¬ ren; не ~ ай стоките! die 'Waren 'bitte nicht be'rühren!; не я - ай! 'fasse [rühr] sie nicht an! 2. (опипвам) be'tasten vt < b > 3. umg (крада) 'stehlen vt < 20 >, lange 'Finger 'machen 4. umg (работя) 'zupacken vi <a/hb>, 'zu¬ fassen vi < a.fhb >; здраво ~ aer packt [faßt] gut zu O ж някого c кадифени ръкавици übertr jmdn. mit 'Samthand¬ schuhen 'anfassen пйпв|ам, -аш (-ах) uv; пйпн|а, -еш (-ах) V 1. (хващам) kurz 'anfassen vi < а >; (докосвам) kurz be'rühren vt < b > 2. übertr (залавям) er'greifen vt < 21 b > , 'fassen vt пйпе n nur sg umg Ver'stand m 1, umg Grips m 1 O сече му ~то er hat 'Köpfchen пипер m, -ирИ. (зеленчук) 'Paprika m 6, 'Paprikaschoten/16//?/2. (подправка) 'Pfeffer m 4; чер ~ 'schwarzer 'Pfeffer; червен ~ Toter 'Pfeffer, 'Paprika пиперк|а / -и pl 'Paprikaschote / 16 пиперлйв adj ge'pfeffert, scharf пиперлй|я, -и adj im sg unv ge'pfeffert, scharf auch übertr, ж човек ein 'auf¬ brausender Mensch m 8 пнпетк а /, -и pl Pi'pette / 16 пйпкав adj 'schwerfällig, 'ungeschickt пйпк|ам се, -аш ce (-ax ce) uv her'umtrö- deln vi <ajhb>, 'schwerfällig ['lang¬ sam] 'arbeiten vi <hb> пипнешката u. пипнешком adv 'tastend пипон m, -и pl volkst = пъпеш пир (-ът) m, -ове pl 'Festmahl n 20, Ge'lage n 23 пирамйд|а /, -и pl Pyra'mide /16 пирамидовйд|ен, -ни adj pyramiden¬ förmig, pyrami'dal пират m, -и pl 'Seeräuber m 4, Pi'rat m 8 пиратски adj 'Seeräuber-, Pi'raten-; ~ кораб 'Seeräuberschiff n 20, Pi'raten- schiff пиратств|о n, -a pl Seeräube'rei / 17, Pi'ratentum n 20/Tg пйре|й (-ят) m, -и pl Bot 'Quecke / 16 пирйнч m nur sg 'Messing n 20* пирйнчен adj 'Messing- пирйт m, -и pl Py'rit m 1 пйров adj: - а победа 'Pyrrhussieg m 1 пнрограф|ен, -ни adj pyro'graphisch пирографйр|ам, -аш (-ax) uv, v 'eine 'Brandmalerei 'anferligen <a>; mit 'Brandmalerei ver'sehen vt < 19 b > (нещо elw.) пнрографи я / -и pl Pyrogra'phie /16 a /sg, 'Brandmalerei /17 пнрографски adj pyro'graphisch
549 писък пирожк|а /, -и pl Pi'rogge / 16 пирон т, -и pl 'Nagel т 5 пирув|ам, -аш (-ах) uv 'tafeln vi <hb>, ein Ge'lage ['Festmahl] verunstalten < b>, 'schmausen vi <hb>, 'zechen vi <hb> пйршеств|о n, -a pl 'Tafel/16, 'Festmahl n 20, Ge'lage n 23 пие Interj miez писал ищ Je n, -a pl l. 'Schreibtisch m 1 2. (канцелария) Kanz'lei /17 писалжц|ен, -ни adj Schreib-; ~ ни пот¬ ребности 'Schreibutensilien pl; ~ на маса 'Schreibtisch m I пнсалк|а/ -и pl 'Federhalter m 4; автоматична ж 'Füllfederhalter писан adj 1. geschrieben; ~ и закони geschriebenes Recht n 20 2. (рисуван) ge'malt, be'malt; ~ а стомна be'malter Krug m 2 3. (шарен) bunt; ~ и черги 'bunte 'Teppiche m \jpl 4. (орисан) be'schieden; така му било ~ o es ist ihm vom 'Schicksal so be'schieden O гледам някого като - o яйце jmdn. wie ein'rohes Ei be'handeln <b>; ~и вежди 'nachgezogene 'Augenbrauen /16/р/ писани |e л, -я pl Schrift/17; Свещено ж 'Heilige Schrift писар (-ят) w, -и pl 'Schreiber m 4 писарушк[а /, -и pl 'Schreiberseele /16 писател (-ят) nt, -и pl 'Schriftsteller m 4 писателк|а /, -и pl 'Schriftstellerin /18 писателск|и adj Schriftstellerisch, 'Schriftsteller-; ~ а дейност 'schrift¬ stellerische 'Tätigkeit /17; ж съюз 'Schriftstellerverband m 2 писателствув|ам, -аш (-ах) uv Schrift¬ steilem vi <hb> писач m, -и pl 1. (автор) 'Schreiber m 4, Ver'fasser m 4 2. (бездарник) 'Schrei¬ berling m 1 * пнсв|ам, -аш (-ах) uv; пйсн|а, -еш (-ах) v 1. (плача) 'heulen vi <hb>, 'aufheulen vi <a/hb> 2. (крещя) 'aufschreien vi <23 а/hb> 3. (гайда) 'aufschrülen vi < ajsn >, Tospfeifen vi <21 a/hb > 4. (птица) 'piepen vi <hb> O писна ми главата ich 'habe die 'Nase voll; тази работа ми писна ich 'habe 'diese 'Sache satt ['über]; писнало ми е от това das hängt mir zum 'Halse her'aus пис|ец m, -цй pl 1. (перо) 'Schreibfeder /16 2. (писател) 'Schriftsteller m 4 3. (писар) 'Schreiber m 4 пискал|о n, -a pl 'Schreihals m 2 пнск|ам, -аш (-äx) uv 1. (плача) 'heulen v/ <hb>, 'weinen vi <hb> 2. (крещя) Schreien vi <23jhb> 3. (гайда; сви¬ стя) 'pfeifen vt, vi <21 jhb > 4. (птйца) 'piepen vi <hb> писклив adj 1. (глас) schrill, 'kreischend 2. (плачлйв) 'weinerlich лискун m, -и pl 1. (свирка) 'Pfeife/16 2. (писклйво дете) 'Schreihals m 2 пискюл m, -и pl Troddel /16, 'Quaste /16 писмен adj 1. 'schriftlich; ~ изпит Schriftliche 'Prüfung /17 2. Schrift-; ~ паметник 'Schriftdenkmal n 22 3. Schreib-; - маса 'Schreibtisch m 1 4. (грамотен) des 'Lesens und 'Schrei¬ bens 'kundig писменост / nur sg Litera'tur / 17, 'Schrifttum n 20 писм|о«, -ар/1. Briefm 1; отворено ж 'offener Brief; препоръчано * 'Ein¬ schreibebrief 2. (грамотност) 'Schrei¬ ben n 23jsg; четмо и ж 'Lesen n 23/sg und 'Schreiben 3. (почерк) 'Hand¬ schrift / 17 4. (начин на пйсане) Schrift; клинообразно ® 'Keilschrift; стенографско ж 'Schnellschrift, Ste- nogra'fie/ 16 a пйсна | пйсвам писоар m, -и pl Pis'soir n 20* od n 24 пйст|а/, -и pl 'Piste/16, 'Rennbahn/17, Bahn; Flugw Start- und 'Landebahn пйстов adj Bahn-; ~ и надбягвания 'Bahnrennen n 23 пистолет m, -и pl Pi Stole /16 пистолет|ен, -ни adj Pi'stolen- пнсукам, -аш (-ах) uv 1. (щурцй) 'zirpen vi <hb> 2. (птици) 'piepen vi <hb>, 'zwitschern vi пйсъ|к m, -ци pl 1. (вик) Schrei m 1
пита 550 2. (свистене) 'Pfeifen п 23; (изсвирва¬ не) Pfiff т 1 3. (птици) 'Piepen п 23 4. (щурци) 'Zirpen п 23 пйт|а /, -и pl 1. (хляб) 'Rundbrot п 20; (обреден хляб) Ritu'albrot 2. (печиво) 'Kuchen т 4; медена х 'Honigkuchen 3. (самун) Laib ml;« хляб Laib Brot; х кашкавал Laib 'Balkanhart¬ käse 4. (пчеларство) 'Wabe/16; меде¬ на x 'Honigwabe O ставам на' x zu Mus 'werden vi < 18/sn> пйт|ам, -am (-ax) uv 1. 'fragen (някого jmdn., за някого nach jmdm.) 2. (из¬ питвам) 'abfragen vt <a>; x no химия in Che'mie 'abfragen пйтан|е n, -ия 'Frage /16, 'Fragen n 23 O иска ли x od не ще x das be'darf 'keiner 'Frage пнтател|ен, -ни adj 'nahrhaft пита|я, -еш (-x) uv 'hegen vi, 'fühlen vt, emp'finden vt < 27 b >; x омраза Haß emp'finden (към някого 'gegen jmdn.); * приятелски чувства 'freundschaftliche Ge'fühle 'hegen (към някого für jmdn.) пите1ен, -йни adj Trink-; ~ йна вода 'Trinkwasser n 23; - йно заведение 'Trinkstube /16, 'Ausschank m 2 питие n, -a pl Ge'tränk n 20; разхла- дйтелно ~ Er'frischungsgetränk пйтк|а /, -и pl 'kleines 'Rundbrot n 20 пйтом|ен, -ни adj 1. ge'zähmt, zahm; - ни животни 'Haustiere n 20/pl; ~ ни плодове [ver'edeltes] Obst n 20 2. (цивилизован) zivilisiert пйтом ец m, -ци pl 'Zögling m I* пйу Interj piep пиук|ам, -am (-ax) uv 'piepen vi <hb> пихтиест adj 'gallertartig, 'breiig пихтй|я f -и pl 'Gallert n 20, Ge'lee n 24 O ставам на x zu Brei 'werden vi < 18 jsn> пй|ша, -шеш (-cäx) uv 1. 'schreiben vt, vi < 23 jhb >; x писмо на някого jmdm. 'einen Brief 'schreiben; x роман 'ei¬ nen Ro'man 'schreiben; вестникът ~ tue die 'Zeitung schreibt 2. (рису¬ вам) 'malen vt; (шаря) be'malen vt < b > O x някого свидетел jmdn. als 'Zeugen 'angeben <15a>; пиши го умрял den kannst du 'abschreiben; x се болен sich für krank 'ausgeben vr < 15 a >; x си веждите sich die 'Au¬ genbrauen 'nachziehen vr < 32 a, h-g > пйшещ adj 'schreibend; ~ ият тези редове der Ver'fasser m 4 'dieser 'Zei¬ len; ~ а машина'Schreibmaschine/16 пишман adj unv volkst: ставам ~ es be'reuen vt <b> пншман|я се, -йш се (-йх се) uv es be'reuen vt <b> пйщ|ен, -ни adj 'prächtig, 'prunkvoll пйщност/ nur sg Prunk m 1, Pracht/17 пищов m, -и pl umg Pistole / 16; кремъклйя ~ 'Steinschloßpistole шш1|й, -йш (-ях) uv L (плача) 'heulen vi <hb>, 'weinen vi <hb> 2. (крещя) 'schreien vi < 23/hb>, 'brüllen vi <hb>, 'kreischen vi <hb> 3.(свистя, свиря) 'pfeifen w <21 jhb> 4. (карам се) 'schimpfen vi <hb> O ~ ят ми ушйте mir 'klingen die 'Ohren пищял m, -и pl 'Schienbein n 20 пищялк|а /, -и pl 1. (свирка) 'Pfeife /16, 'Flöte/16 2. (пищял) 'Schienbein n 20 пнмж|ам, -аш (-ax) uv 'piepen vi <hb> пй|я, -еш (-x) uv 1. 'trinken vt <27 > 2. (за животно) 'saufen vt, vi <8, {-[f/hb > O ~ е ме мъка ein 'Kummer zehrt an mir; x наздравица за някого das Glas er'heben <14b> auf jmdn.; x някому кръвта jmdm. das Blut 'aussaugen <a>; x тютюн 'Tabak Tauchen пиявиц|а /, -и pl 'Blutegel m 4 пиян adj 1. be'trunken; ~ човек Be- 'trunkener m 7+; umg be'soffen 2. (пи¬ янски) 'Trinker-; ~ o лице Trinker¬ gesicht n 20 3. (опиянен) be'rauscht; ~ съм от щастие vor Glück be'rauscht sein vt <Bjsn> пияниц|а m, -и pl 'Trunkenbold m 1, 'Trinker m 4, umg 'Säufer m 4 пиянски adj 'Trinker-; umg 'Säufer-; ~ глас 'Trinkerstimme / 16, 'Säufer¬ stimme
551 планетарий пиянство п nur sg 1. 'Trunksucht / 17, 'Trinken n 23, umg 'Saufen n 23 2. (опиянение) Rausch m 2, 'Taumel m 4 пиянствув|ам, -аш (-ах) uv 'trinken vi <21jhb>, sich dem Trunk er'geben vr <15b>, umg 'saufen vt, vi <8, f-ff/AA> пияч m, -и pl 'Zecher m 4 плавали |я/, -и pl 'Schwimmbecken n 23 плав|ам, -аш (-ах) uv = плувам плавателен, -ни adj 1. Schwimm-; -на ципа Zool 'Schwimmhaut /14 2. 'schiffbar; реката е - на der Fluß ist 'schiffbar O x съд Schiff n 20 плавателност/nur sg 'Schiffbarkeit/17 плав|ен, -ни adj 'fließend 'gleichmäßig, leicht плавност f nur sg 'Gleichmäßigkeit /17 плав|я, -иш (-йх) uv 'spülen vr плагиат m, -и pl Plagi'at n 20 плагиатор m, -и pl Plagi'ator m 9 a плагиаторств|о n, -a pl Plagi'at n 20 пладне n nur sg 1. (време за обед) 'Mittag m 1 2. (обед) 'Mittagessen n 23 3. umg (юг) 'Süden m 4 O ден до - von 'kurzer 'Dauer пладнешки adj 'Mittags-; - зной 'Mittagsschwüle/16 O - разбойник 'Straßenräuber m 4 пладнув|ам, -аш (-ах) uv 1. (обядвам) zu 'Mittag 'essen vi < 15, gegessen/AA > 2. (почивам) sich 'ausruhen vr < a >, 'Mittagsruhe 'halten < 3 > плаж (-ът) m, -ове pl (c плувен басейн) 'Freibad n 22; (на море, на езеро) 'Strandbad, 'Badestrand m 1; на - am Strand; отивам на - 'baden 'gehen vi < 13 jsn> плаз (-ът) m, -ове pl 'Kufe /16 плазма / nur sg 'Plasma n 28 a плак|а /, -и pl Foto 'Platte /16 плакат m, -и pl Pla'kal n 20; (c лозунг) Transpa'rent n 20 плакат|еи, -ни adj 1. Pla'kat-; -на хартия Pla'katpapier n 20 2. (шабло¬ нен) schablonenhaft плакй я / -и pl in der 'Röhre Gebrate¬ nes n 26+ [Gebackenes n 26+, Ge'dünstetes n 26+]; риба x in der 'Röhre ge'dünsteter Fisch m 1; гъби x in der 'Röhre ge'dünstete 'Pilze m 1 jpl плакн|а, -еш (-äx) uv 'spülen vt, 'ausspü¬ len vr < a >; x си устата den Mund 'ausspülen; x чинии'Teller'spülen; x ce 'plätschern vi <hb> пламв|ам, -аш (-ах) uv; пламн|а, -еш (-äx) v 1. (започвам да горя) 'aufTlam- men vi < zjsn >, 'auflodern vi < &/sn > auch iibertr 2. (блестя) 'aufleuchten vi < a./hb > 3. (зачервявам ce) er'röten vi <b/sn>, 'feuerrot 'werden vi <18fsn> 4. (кипвам) 'aufbrausen vi <a./sn> O пламнала ми е главата ich weiß nicht, wo mir der Kopf steht пламен |ен, -ни adj 'glühend 'feurig, 'lei¬ denschaftlich пламен |6я, -ееш (-ях) uv 1. (горя) bren¬ nen vi < 10/hb>, mit 'großer 'Flamme brennen 2. (светя) 'leuchten vi <hb> 3. (зачервявам ce) er'glühen vi <sn>, 'glühen vi <hb> пламенност/nur sg 'Leidenschaft/ 17, 'Feuer n 23 пламтеж m, -и pl 1. (вълнение) Er're- gung/17 2. (въодушевление) Begei¬ sterung/ 17 пламт|я, -йш (-ях) uv 1. (горя) brennen vi <10/AA>, in 'Flammen 'stehen vi <10l/hb> 2. (блестя) 'glänzen vi <hb>, 'leuchten vi <hb> 3. (зачер¬ вил съм ce) 'glühen vi <hb> 4. (обзет съм от силно чувство) brennen (за für 4) пламъ|к т, -ци pl 1. 'Flamme /16 2. übertr (страст) 'Leidenschaft / 17, Feuern23 О огъни х съм'Feuer und 'Flamme sein vi < B > план (-ът) m, -ове pl 1. Plan m 2; - на града 'Stadtplan; учебен - 'Lehrplan 2. (кратка програма) Dispositi'on /17 O на заден - an 'zweiter 'Stelle, im 'Hintergrund; на преден - im 'Vor¬ dergrund; zu'erst планет|а /, -и pl Pla'net m 8 планетарий (-ят) m, -и />/Plane'tarium n 28
планетен 552 планет|ен, -ни adj Pla'neten-; ~ на система Pla'netensystem п 20* планин|а /, -й pl 1. Ge'birge л 23; Стара я 'Balkangebirge 2. übertr (куп) 'Berge т 1 /р/; 'Haufen т 4/р/ О я се смъкна от гърба ми mir fiel ein Stein vom 'Herzen; я човек ein 'Riese m 7 von Ge'stalt плаиинар (-ят) m, -и pl 'Bergsteiger m 4 плаиииарство n nur sg Alpi'nistik /17 планйн|ец m, -ци pl Ge'birgsbewohner m 4, Ge'birgler m 4 планйнск|н adj Ge'birgs-; я въздух Ge'birgslufl /14, 'Höhenluft; ~ o село Ge'birgsdorf n 22; я курорт Ge'birgs- kurort m 1, 'Höhenkurort планйр|ам, -am (-ax) uv, v 1. 'planen vt 2. Flugw im 'Gleitflug 'landen vi планиране n nur sg 'Planung /17 планов adj Plan-; ~ o стопанство 'Plan¬ wirtschaft /17 плановй|к m, -ци pl 'Planungsfachmann m 3, 'Planer m 4 плановост / nur sg 'Planmäßigkeit /17 планомер|ен, -ни adj 'planmäßig плапомерност/ nur sg 'Planmäßigkeit /17 плантатор m, -и pl Plan'tagenbesitzer m 4 плантаци|я /, -и pl Plan'tage /16 пласйр|ам, -аш (-ax) uv, v (стока) 'abset¬ zen vt < a >; s се (заемам място) sich pla'zieren vr <d>; (стока) sich 'absetzen 'lassen vr < 3jhb > пласмент m, -и pl 'Absatz m 2 пласмент|ен, -ни adj 'Absatz-; я отдел 'Absatzabteilung /17 пласт (-ът) т, -ове pl 1.(слой) Schicht / 17; дебел - сняг 'dicke 'Schnee¬ schicht 2. Flöz л 20; въглищен ~ 'Kohlenflöz 3. (купчина сено) 'Heu¬ haufen т 4 пластика /, -и pl 'Plastik /17 пластилйн т, -и р/ Plasti'lina /, 'Knet¬ masse /16 пластйнк|а /, -и р/ 'Plättchen л 23; медна я 'Kupferplätchen; La'melle /16 пластйр т, -и р/ 'Pflaster я 23, 'Heftpfla¬ ster; ~ за мазоли 'Hühneraugenpfla¬ ster пластйч|ен, -ни adj 'plastisch; - но из¬ куство 'Bildhauerkun>i /14 пластнческ|н adj 'plastisch; ~ а хирур¬ гия 'plastische Chirur'gie /16 а; ~ а операция 'plastische Operati'on /17 пластичност / nur sg Plastizität /17 пластмас|а /, -и pl Plast m I пластмасов adj Plast- пласт|я, -йш (-йх) uv 1. (сено) 'häufeln vt, auf 'Haufen 'setzen vt 2. (наплас¬ тявам) 'schichten vf, 'aufschichten vt <a> пласьор m, -и pl 'Handelsvertreter m 4 плат (-ът) m, -ове pl Stoff m 1; вълнен - 'Wollstoff платан m, -и pl Platane / 16 платеж m, -и pl Be'zahlung/17, 'Zahlung /17 O наложен *» per'Nachnahme платеж!ен, -ни adj 'Zahlungs-; я баланс 'Zahlungsbilanz / 17; ~ ни средства 'Zahlungsmittel n 23/p/ платежоспособ ен, -ни adj 'zahlungsfä¬ hig платежоспособност f nur sg 'Zahlungs¬ fähigkeit /17 платен adj be'zahlt; ~ отпуск be- 'zahller 'Urlaub m 1 плат|ец m, -цй pl (длъжнйк) 'Schuldner m 4 0 касиер- я 'Zahlmeister m 4 платйм adj 'zahlbar платйна / nur sg 'Platin n 20* платинен adj 'Platin- платйиов adj 'Platin- платк|а /, -и pl 'Passe /16 платнен adj Stoff-, Tuch- платиенк|а /, -и pl 1. (обувка) 'Stoff¬ schuh m 1, 'Leinenschuh 2. (гащи) 'Leinenunterhosen / 16/p/ платнйщ|е n, -a pl 'Plane/16; (палатка) 'Zeltbahn/17 плвтн|6 л, -ä pl 1. Stoff m 1 2. (ленено) 'Leinen л 23, 'Leinwand / 14 3. (на кораб) 'Segel л 23 4. (картйна) Bild л 21, Ge'mälde л 23 5. (на улица) 'Fahrdamm т 2, 'Fahrbahn / 17
553 плен платноход т и. платноходи!а / -и pl 'Segelboot я 20, 'Segelschiff и 20 плат|о я, -а pl Plateau [.Ло:] я 24 платоннч|ен, -ни adj pla'lonisch; ~ на любов pla'tonische 'Liebe / 16 платформ|а / -и pl I. (перон) 'Bahnsteig nt 1 2. (за товарене) 'Rampe/16 3. (на вагон) 'Plattform /17 4. (конска ка¬ руца) 'Tafelwagen т 4 5. Pol 'Plattform платя t плащам плах adj 1. (страхлив) 'ängstlich, 'furcht¬ sam 2. (стеснителен) 'schüchtern плац (-ът) т, -ове pl Mil Platz т 2; учебен - 'Übungsplatz, 'Übungsge¬ lände п 23 плацдарм nt, -и pl Mil 'Brückenkopf т 2; 'Aufmarsch basis /15 а плацент|а /, -и pl Pla'zenta /15, 'Nach¬ geburt /17 плач (-ът) т, -ове pl 'Weinen п 23 пла|ча, -чеш (-ках) uv 'weinen vi <hb>\ (хълцам) 'schluchzen vi <hb> плачев|ен, -ни adj 1. 'klagend, 'weiner¬ lich, 'kläglich; c * глас mit 'weinerli¬ cher 'Stimme 2. 'mitleiderregend; bedauernswert; ~ на гледка 'mitleid¬ erregender 'Anblick nt 1 3. (нищожен) 'kläglich, 'jämmerlich; * резултат 'klägliches Resul'tat n 20 плачешком adv 'weinend плачещ adj 'weinend O ~ а върба Bot 'Trauerweide /16 плачлйв adj 'weinerlich плачльо m, -вци pl 'Heulpeter nt 4 плаш|а, -иш (-йх) uv 'schrecken vt, er'schrecken vt < b >, Angst 'einjagen < a >; (заканвам се) 'drohen vi <hb> O ~ иш гаргите 'Bange 'machen gilt nicht; s се 1. (изплашвам се) er'schrecken vi < Ь/hb > 2. (страхувам се) sich 'fürchten vr (от vor 3) плашило я, плашила pl 'Vogelscheuche / 16 auch übertr плашлив adj 'schreckhaft, 'furchtsam плашлйвост / nur sg 'Schreckhaftigkeit /11/sg, 'Furchtsamkeit / 17/sg- плащ (-ът) m, -ове pl 'Umhang m 2, Cape [ke:p] n 24 плащ|ам, -am (-ax) «v; плат|я, -йш (-йх) v 'zahlen vt, be'zahlen vt <b>; * стоката die 'Ware be'zahlen; s данъци 'Steuern 'zahlen; * c живота си mit 'seinem 'Leben 'zahlen O » дан на нещо für etw. Tri'but 'zahlen, für elw. 'büßen vi <hb>; « от джоба си aus der 'eigenen 'Tasche be'zahlen; моля, ~ a! 'bitte 'zahlen! плащан|e n, -ия pl 1. 'Zahlen я 23, Be'zahlen и 23 2. pl (сума) 'Zahlungen f\l/pl плебе|й (-ят) m, -и pl Ple'bejer m 4 плебейски adj ple'bejisch плебисцнт m, -и pl Plebis'zit n 20, 'Volksentscheid m 1, 'Volksbefragung /17 плевачк|а/, -и pl 1. (жена) 'Jäterin /18 2. (машйна) 'Jätemaschine /16 плевел m, -и pl 'Unkraut я 22 плевел|ен, -ни adj 'Unkraut-; ~ни растения 'Unkrautpflanzen /16jpl плевни к m, -ци pl 'Scheune /16 плевн|я / -и pl = плевник плевр|а /, -и pl 'Pleura/15 а, 'Brustfell я 20 плеврит т, -и р/Pleu'ritis/ 'Rippenfell¬ entzündung/ 17, 'Brustfellentzündung плев|я, -йш (-йх) uv 'jäten vt пледнр|ам, -аш (-ах) uv plädieren vi <d jhb> пледоари|я / -и pl Plädoyer [..doa'je:] n 24 плез1я, -иш (-йх) uv: л си езйка die 'Zunge her'ausslrecken <a>; * се die 'Zunge her'ausstrecken племе я, племена pl 1. Stamm nt 2; тракийски племена 'thrakische 'Stäm¬ me pl 2. übertr (поколение, народ) Ge'schlecht n 213. übertr (група хора) 'Sippschaft/17; лъжлйво ~ verloge¬ ne 'Sippschaft племен|ен, -ни adj 'Slammes- племенни|к nt, -ци pl 'Neffe m 1 племенника/ -и pl 'Nichte/16 плен (-ът) nt nur sg 1. Ge' fangenschaft /17; в ~ съм in Ge'fangenschaft sein vi < B>; държа в ~ in Ge'fangenschaft
1ленарен 554 'halten vt <3> 2. überir Bann m I; държа някого в ~ jmdn. in 'seinem 'Banne 'halten; в ~ съм на нещо im 'Banne von etw. sein <1ленар|еи, -ни adj Ple'nar-; - но засе¬ дание Plenarsitzung / 17 оленйтел|ен, -ни adj be'zaubemd плении|к ж, -ци pl Ge'fangener ж 7+ плеиии|ца / -ци pl Ge'fangene /19 •|л£нннчески Gefangenen-; ~ лагер Gefangenenlager n 23 ii.ieHHineeTBO n nur sg Gefangenschaft /17 лленничк|а /, -и pl = пленница пленум ж, -и pl 'Plenum n 29 пленяв|ам, -am (-ax) uv; плен|я, -йш (-йх) v 1. (вземам в плен) ge'fangen¬ nehmen vt <16а> 2. übertr (омай¬ вам) in 'seinen Bann 'schlagen vt <4>, be'zaubern vt <b>; тя ме е пленйла sie hat es mir 'angetan плеоназ|ъм (-мът) ж, -ми pl Pleo'nas- mus m 11 плесен ж, -и pl 'Schimmel m 4 плесенясал adj 'schimmelig плесеняса|ам, -аш (-ax) uv; плесе¬ нясам, -аш (-ах) V 'schimmeln vi <hb> плеск|ам, -аш (-ах) uv 1. (цапам) 'schmutzig 'machen vt 2. (рисувам лошо)'klecksen vt <hb> 3.(пляскам) 'klatschen vi <hb> 4. (дърдоря) 'schwätzen vi <hb> плесн а, -ein (-äx) v | плясвам плеснй|к ж, -ци pl 'Ohrfeige /16 плеснйц|а /, -и pl 1. 'Ohrfeige / 16, 'Backpfeife / 16 2. übertr (обида) Beleidigung /17 плет (-ът) ж, -ове od -йща pl 1. Zaun ж 2; (от сплетени пръти) 'Flechtzaun 2. (жив плет) 'Hecke / 16; жив ~ 'Hecke плет | а, -еш (плетох) uv 1. (с две игли) 'stricken vi, vt <hb>\ z чорапи 'Strümpfe 'stricken 2. (c една кука) 'häkeln vi, vt <hb>; z дантела 'eine 'Spitze 'häkeln 3. (мрежа) 'knüpfen vt 4. (кошница, плйтка) 'flechten vt <17> O z мрежа übertr 'Ränke 'schmieden; z си кошницата übertr sein 'Schäfchen ins 'trockene 'bringen <24> плетачи |a /, -и pl 'Strickerin /18 плетйчняц|а /, -и pl Stricke'rei /17 плбтеи adj I. (c две игли) ge'strickt 2. (c една кука) ge'häkelt 3. (мрежа) ge'knüpft 4. (кошница, коса) ge'floch¬ ten плетенйц|а /, -и pl 1. (плйтка) Zopf ж 2; z чесън 'Knoblauchzopf 2. (орна¬ мент) 'Flechlornament n 20 плетив|о n, -ä pl 'Handarbeit / 17; (за плетене c две иглй) 'Strickzeug n 20; (за плетене c една кука) 'Häkel¬ zeug плетк|а / -и pl (направена с две иглй) 'Strickmuster п 23; (направена с една кука) 'Häkelmuster плешив adj 1. 'glatzköpfig, kahl 2. (връх 'Berggipfel) kahl плешивеем, -ееш (-ях) uv eine 'Glatze be'kommen < 33 b >, die 'Haare ver- 'lieren <32b> плешивост / nur sg 'Kahlköpfigkeit /17jsg, 'Glatzköpfigkeit /17/sg luieiuKla /, -и pl 1. Anat 'Schulterblatt n 22 2. (месо за храна) 'Schulterstück n 20 плещест adj 'breitschultrig плещи nur pl 'Schultern /16jpl плещ]я, -еш (плещих) uv 'schwätzen vi <hb> плеяд|а /, -и pl 1. Astr Ple'jaden pl 2. übertr 'Reihe / 16 плик (-ът) m, -ове pl 1. Briefumschlag m 2, Ku'vert n 24; ~ за писмо 'Brief¬ umschlag 2. (кесй я) 'Tüte/163. (долни гащи) Slip ж 6 плйсв|ам, -аш (-ах) uv; плйсн|а, -еш (-ах) v 1. (излйвам) mit 'einem Schwapp 'ausschütten vt < a > ('schüt¬ ten vrj 2. (пръскам) be'spritzen vt <b>/spritzen vi <hb> 3. (пре¬ ливам) ver'schwappen vt < b >, ver'schütten vt <b> 4. (полйвам) über'schütten vt <a> 5. (удрям се)
555 плоскост 'plätschern vi <hb> 6. (бия по вода) 'klatschen vi <hb>, 'platschen vi <hb> 7. (вали) 'losprasseln vi <a/hb>, sich er'gießen vr <32b>; плисна дъжд der 'Regen 'prasselte los [er'goß sich]; « се 1. (пръскам се) sich be'spritzen vr 2. (преливам се) 'über¬ schwappen vi < a/sn >; водата се плисна от кофата das 'Wasser 'schwappte 'über den 'Eimerrand [aus dem 'Eimer] плисе n, -та pl Plis'see n 24 плнсйр|ам, -am (-ax) uv plis'sieren vt <d> плиск ам, -am (-ax) uv 1. (изливам шумно) 'schütten vt, 'ausschütten vr <a> 2. (пръскам) 'spritzen vi <hb>; be'spritzen <b> (някого jmdn.) 3. (преливам) ver'schwappen vt < b >, ver'schütten vt <b>, ver'gießen vt < 32 b >; * вода от чашата 'Wasser aus dem Glas ver'schütten 4. (поли¬ вам) über'schütten vt < a >, über'gie- ßen vt <32a> 5. (удрям се) 'plät¬ schern vi <hb>\ водата - а брега das 'Wasser 'plätschert ans 'Ufer 6. (бия по вода) 'klatschen vi <hb>, 'platschen vi <hb> 7. (вали) her'niederprasseln vi < a/sn >, sich er'gießen vr < 32 b >; ~ а дъжд der 'Regen 'prasselt her- 'nieder [er'gießt sich]; s се 1. (пръс¬ кам се) sich 'vollspritzen vr <a>; (малко) sich be'netzen vr < b > 2. 'überschwappen vi < a/sn >; вода¬ та ce ~ а от кофата das 'Wasser schwappt aus dem 'Eimer плисък m nur sg 'Plätschern n 23 плйтк|а / -и pl 1. (коса) Zopf m 2 2. (сплит) Zopf, Schnur / 17, Kranz m 2; ä чесън Zopf 'Knoblauch; « лук Zopf 'Zwiebeln плиткоскроен adj 'durchsichtig, 'faden¬ scheinig плйткост/лиг sg 1. (на река) 'Untiefe /16, 'ungenügende 'Tiefe 2. übertr 'Oberflächlichkeit /17 плиткоум|ен, -ни adj 'oberflächlich, dumm; » човек 'Flachkopf m 2 плиткоумие n nur sg 'Oberflächlichkeit / 17, 'Seichtheit / 11/sg, 'Flachköpfig- keit /17 плитчин|а /, -й pl 'Untiefe / 16, 'flache ['seichte] 'Stelle /16 плйт|ък, -ки adj 1. flach, seicht; ~ ка вода 'flaches ['seichtes] 'Wasser n 23; ~ ка река 'seichter Fluß m 2; ~ ка чиния 'flacher 'Teller m 4 2. übertr (повърхностен) 'oberflächlich, seicht, 'geistlos; « ум 'oberflächlicher Ver- 'stand m 1; ä човек ein 'oberflächli¬ cher Mensch плод (-ът) m, -ове pl 1. Frucht /14 2. pl (овощия) Obst n 20 3. (резултат) Er'gebnis n 27, Frucht плод|ен, -ни adj 1. Frucht-, Obst-; ~ но дръвче 'Obstbaum m 2 2. (плодо¬ роден) 'fruchtbar плодни|к m, -ци pl Bot 'Stempel m 4 плодов adj Frucht-, Obst-; - а ракия 'Obstbranntwein m 1, 'Fruchtbrannt¬ wein; ~ сок 'Fruchtsaft m 2, 'Obstsaft плодовйт adj 'fruchtbar плодовйтост f nur sg 'Fruchtbarkeit/17 плодоносен, -ни adj 'fruchtbar auch übertr плодород|ен, -ни adj 'fruchtbar плодородие n nur sg 'Fruchtbarkeit /17/sg; ~ на почвата'Bodenfrucht¬ barkeit плодородност / nur sg 'Fruchtbarkeit fll/sg плодотворен, -ни adj 'fruchtbar, er¬ sprießlich плодотворност / nur sg 'Fruchtbarkeit / П/sg, Ersprießlichkeit / 17, 'Nütz¬ lichkeit /17 плодохранйлище n, -a pl Obst- und Ge'müselagerhaus n 22 плод|я, -йш (-йх) uv her'vorbringen vt <24 a>; s ce sich vermehren vr <b> пломб|а /, -и pl 'Plombe / 16 пломбйр|ам, -аш (-ax) uv,v plom'bieren v/ <d> плоскост /, -и pl 1. 'Ebene/16, 'Fläche / 16; каменйста ~ Steinige 'Ebene
плосък 556 ['Fläche]; Math, übertr 'Ebene; накло¬ нена ~ 'schiefe 'Ebene 2. (плоча) 'Plalle / 16; дървена ~ 'Preßspan¬ platte, 'Holzfaserplatte 3. übertr pl (плиткоумни приказки) 'Plattheiten / \llpl Ь тръгвам по наклонена ~ auf die 'schiefe Bahn ge'raten vi < 3 b l$n > плос|ък, -ки adj flach, platt auch übertr плох|а /, -й pl 'Falte /16 плоч|а/, -и pl 1. 'Platte/16; желязна z 'Eisenplatte; бетонна z Be'tonplatte; каменна z 'Steinplatte, 'Platte; гра¬ мофонна z 'Schallplatte; надгробна « 'Grabplatte 2. 'Tafel /16; паметна z Ge'denktafel; (за писане) 'Schie¬ fertafel 3. (фаянсова плочка за облицовка на стени) 'Kachel / 16, 'Fliese /16 плочен od плоч|ен, -ни adj 'Platten- плочест adj 1. 'plattenförmig, 'tafelför¬ mig 2. (плочен) 'Platten-, 'Tafel- ппочк|а / -и pl 1. 'kleine 'Platte / 16; желязна z 'kleine'Eisenplatte 2.'klei¬ ne 'Tafel / 16 3. (фаянсова)'Kachel /16, 'Fliese/16 O облицовам c ~ и 'kacheln vt, 'fliesen ut плочни|к m, -ци pl 'Gehsteig m 1, Trot¬ toir [,.o'a:r] n 20* площ / -и pl 1. 'Fläche / 16; обра¬ ботваема - 'Nutzfläche; зелени ~ и 'Grünflächen pl 2. Raum m 2; жилищ¬ на ~ 'Wohnraum 3. Land n 22; орна ~ 'Ackerland; тревни - и 'Grünland площад m, -и pl Platz m 2 площад|ен, -ни adj 'Straßen-, Boule- 'vard-; trivi'al; ~ ни изрази 'abgegrif¬ fene 'Redensarten ftfjpl площадк|а/, -и pl 1. Platz m 2; спортна z 'Sportplatz; волейболна z 'Vol¬ leyballplatz; строителна z 'Baustelle / 16, 'Bauplatz; детска z 'Kinder¬ spielplatz 2. (на стълбище) 'Treppen¬ absatz m 2 3. (платформа) 'Rampe/16 плув]ам, -am (-ax) uv 1. 'schwimmen vi <26jsn> auch übertr 2. (пътувам) 'fahren vi <4/sn> плуване n nur sg 'Schwimmen n 23jsg плувв|ам, -am (-ax) uv; плувн|а, -еш (-äx) v be'ginnen vi <26h/hb> zu 'schwimmen, 'losschwimmen vi <26ajsn> O очите й плувнаха в сълзи 'ihre 'Augen be'gannen in 'Trä¬ nen zu 'schwimmen плув|ен, -ни adj Schwimm-; z басейн 'Schwimmbecken n 23; закрйт z басейн 'Schwimmhalle/16; «ни със¬ тезания 'Schwimmwettkämpfe m 2Ipl; z спорт 'Schwimmsport m 1 плув|ец m, -цй pl 'Schwimmer m 4 плувна t плуввам плуг (-ът) m, -ове pl Pflug m 2 плу|я, -еш (-x) uv 1. (гния) ver'faulen vi <bjsn>, 'faulen vi <hb> 2. übertr (кйсна) her'umsitzen vi <hb>, her- 'umhocken vi <&jhb> плъзв|ам, -am (-ax) uv; плъзн|а, -am (-ax) v 1. 'gleiten 'lassen vt <3//i6> (по, върху 'über 4)\ z поглед den Blick 'gleiten 'lassen; z ръката die Hand 'gleiten 'lassen 2. (плъпвам) 'wimmeln vi <hb> 3. (плъзвам се) 'rutschen vi <sn>, 'gleiten vi <21/ sn> 4. (падам) 'ausrutschen vi <а/5и>; z се 1. (сянка, лъч, змия) 'huschen vi <sn>, 'gleiten; «a ce усмйвка по устните му ein 'Lächeln huscht 'über 'seine 'Lippen 2. (под- хлъзвам ce) 'ausrutschen плъзгав adj glatt, 'glitschig плъзг|ам, -am (-ax) uv 'gleiten 'lassen vt <3/hb> (по, върху 'über 4); z ce 1. 'gleiten vi <2\/sn> 2. (пързалям ce) 'rutschen vi <sn>; z се c шейна 'Schlitten 'fahren vi < 4/sn > 3. 'hu¬ schen vi < sn >; по устните му се ~ а усмйвка ein 'Lächeln spielt um 'seine 'Lippen [huscht 'über 'seine 'Lippen] 4, (подхлъзвам ce) 'ausrutschen vi < a/sn > 5. (плъзгав съм) 'rutschen vi <sn> плъзна t плъзвам плънк|а /, -и pl 'Füllung / 17 плълв|ам, -аш (-äx) uv; плъпн|е, (-ä) v nur 3. Pers 'wimmeln vi <hb>\ sich 'drängen vr
557 по плъст / nur sg Filz m 1 пльстен adj Filz- плът f nur sg Fleisch n 20 O добивам - и кръв übertr le'bendige Ge'stalt 'an¬ nehmen; от - та му von 'seinem Fleisch und Blut плът|en, -ни adj 1. (здрав) fest, kom- 'pakt 2. (гъст) dicht 3. (гъсто изтъкан) 'engmaschig 4. (напълнен) 'vollge¬ stopft, ge'füllt 5. (глас) 'kräftig, voll плътност/nur sg t. (здравина) 'Festig¬ keit /17 2. (гъстота) 'Dichte / 16 auch Phys 3. (тъкан) 'Maschendichte 4. (глас) 'voller Klang m 2 плътояд|ен, -ни adj Raub-; ~ ни жи¬ вотни 'Raubtiere n 20/pl плътски adj 'Fleisches-, 'Sinnes-, 'fleischlich, 'sinnlich плъх (-ът) m, -ове pl Zool 'Ratte / 16 пльосв|ам, -am (-ax) uv; пльосн|а, -еш (-ax) v 'hinplumpsen 'lassen; » се 1. 'hinklatschen vi <ajsn> 2. (сядам) sich laut 'niederlassen vr <3a>, sich 'hinplumpsen 'lassen <3/hb> плювални|к m, -ци pl 'Spucknapf m 2 плювам I плюя пл|Ьиа t плюя плюнк|а /, -и pl 'Speichel т 4, umg 'Spucke /16 №1юнч|а, -иш (-йх) uv mit 'Spucke 'an¬ feuchten vt <a> плюс (-ът) m, -ове pl I. (математически знак +) plus 2. (название на мате¬ матическия знак +) 'Pluszeichen п 23 3. (положителна величина) 'Plusgrö¬ ße / 16, 'positive 'Größe 4. (поло- жйтелно явление, плюсова точка) Plus пл!оск|а / -и pl 'Blase /16 плюск|ам, -аш (-ах) uv umg 'einhauen vi <zjhb>, sich den Wanst 'vollschla¬ gen vr < 4 a >; (ям) 'fressen vt < 15 >; (пия) 'saufen vt, vi < 8, f—ff)hb > плюш (-ът) m, -ове pl Plüsch m 1 плюшен adj Plüsch- плющ|я, -йш (-ях) uv 1. 'klatschen vi <hb> 2. (знаме 'Fahne) 'knattern vi <hb> плю|я, -еш (-x) u. плюв|ам, -аш (-ах) uv; плюн|а, -еш (-ах) v 'speien vi <23/hb>, 'spucken vi <hb>, 'aus¬ spucken vt <a>; O плюя си на краката die 'Beine unter den Arm 'nehmen < 16 >; x си на ръцете in die 'Hände 'spucken, sich an die 'Arbeit 'machen плява / плеви pl Spreu / 17 пляк[а/, -и pl 'minderwertige 'Kohle/16 плямпало n, плямпала pl 'Schwätzer m 4 плямп ам, -аш (-ax) uv 'schwätzen vi <hb> пляс Interj platsch плясв|ам, -аш (-ax) uv; плесн|а, -еш (-ах) у t пляскам пляск|ам, -аш (-ах) uv 1. 'klatschen vi <hb>; « c ръце in die 'Hände 'klat¬ schen 2. (бия) 'hauen vt; x шамар 'eine 'Ohrfeige her'unterhauen <a/ hb> 3. 'knallen vi <hb>; а c кам¬ шик mit der 'Peitsche 'knallen 4. 'schla¬ gen vi < 4/hb >; * c криле mit den 'Flügeln 'schlagen 5. (вода) 'plätschern vi <hb>, 'platschen vi <hb> плясъ к m, -ци pl 1. (вода) 'Plätschern n 23 2. (камшик) 'Knallen n 23 плячк|а /, -и pl 'Beute /16 плячкаджийство n nur sg 'Plünderung / 17; 'Beutemacherei / 17 плячкаджи|я m, -и pl 'Plünderer m 4, 'Räuber m 4, 'Beutemacher m 4 плячкосв!ам, -аш (-ax) uv; плячкбс|ам, -аш (-ах) V 'plündern vt пневматичен, -ни adj pneu'matisch; х чук 'Preßlufthammer т 5; - на поща 'Rohrpost / 17; ~ но задвижване pneu'matischer 'Antrieb т 1 пневмони|я / -и pl Med Pneumo'nie /16 а, 'Lungenentzündung /17 пневмоторакс т, -и pl Med Pneu- mo'thorax т 1 по präp 1. (повърхност, върху която става едно действие; на, върху) auf, 'über; чукам - масата auf den Tisch 'klopfen vi <hb> ['trommeln vi <hb>]; вървя - улицата auf der
по 558 'Straße 'gehen vi <13jsn>, 'über die 'Straße 'gehen; работя ~ полето auf dem 'Felde 'arbeiten vi <hb>; отиваме ~ полетата wir 'gehen 'über die 'Felder; ~ покрива има сняг auf dem Dach liegt Schnee 2. (простран¬ ство, места на действие Raum od 'Orte der 'Handlung; из) in; търся ~ гората im 'Walde 'suchen vt; ~ градове и села in Stadt und Land; ~ нашите места а) (тук) 'hierzulande b) (у нас) bei uns zu 'Hause, in 'unserer 'Gegend; какво става ~ света was pas'siert in der Welt; разотиваме се ~ домовете wir 'gehen nach 'Hause; оти¬ вам ~ познати zu Be'kannten 'gehen, Be'kannte be'suchen < b > 3. (посока 'Richtung; след) nach, auf; един ~ един 'einer nach dem 'anderen; хвърлям камъни ~ някого mit 'Stei¬ nen nach jmdm. 'werfen vi < 16jhb>; ~ следите му auf 'seinen 'Spuren; übertr той чезне ~ нея er ver'zehrt sich nach ihr; тъга ~ родината 'Sehnsucht / 14 nach der 'Heimat 4. (време, времетраене Zeit, 'Zeitdauer; през) während, zu; ~ време на 'wäh¬ rend; ~ това време zu'dieser Zeit; ~ гроздобера 'während der 'Weinlese, zur 'Weinlese; ~ празниците 'wäh¬ rend der 'Feiertage, zu [an] den 'Fei¬ ertagen; ~ цели дни 'tagelang 5. (природни условия) bei, in; ~ дъжд и вятър bei 'Regen und Wind; ~ хладина im 'Kühlen; ~ слънце bei 'Sonnenschein; ~ тъмно im 'Dunklen 6. (количество 'Menge) zu, je; вървим ~ двама wir 'gehen zu zweit; двама - двама zu zweit; ~ една чаена лъжичка на час ein 'Teelöffel pro [in der]'Stunde; всяка група - пет души 'jede 'Gruppe zu fünf Mann [Per'so- nen]; давам - една ябълка je 'einen 'Apfel 'geben < 15 >; гроздето струва [е] ~ четирййсет стотинки кило¬ грамът die 'Weintrauben 'kosten 'vier¬ zig Sto'tinki das 'Kilo; Math mal (x ); две ~ три прави шест zwei mal drei ist gleich sechs (2 x 3 = 6) 7. (средство 'Mittel, 'Medium; чрез) 'über, durch, mit, per; изпращам ~ пощата mit der Post [per Post] 'schicken vt; предавам ~ радиото 'über den 'Rundfunk 'sen¬ den vt; съобщавам ~ телефон per 'Telefon [tele'fonisch] 'milteilen vt < a >; изпращам нещо ~ човек на някого mit 'jemandem an jmdn. etw. 'schicken ['mitschicken < a > ]; 'jeman¬ dem etw. 'mitgeben < 15 a> für jmdn. 8. (начин Art und'Weise) auf; - какъв начин auf'welche Art und 'Weise; чета ~ български auf bul'garisch 'lesen vi <l9/hb>, in Bul'garisch 'lesen; ~ войнишки auf Sol'datenart, mili'tä- risch; ~ изкуствен начин auf'künstli¬ chem 'Wege; викам ~ име dem 'Na¬ men nach 'aufrufen vt < 39 a >, 'na¬ mentlich 'aufrufen, mit dem 'Namen 'rufen vt < 39 >; ~ права линия in ge'rader 'Linie; ~ новому auf 'neue Art; седя ~ турски im 'Türkensitz 'sitzen vf <hb>; дума ~ дума Wort für Wort; крачка ~ крачка Schritt für Schritt 9. (състояние 'Zustand) auf, in; - риза im Hemd; ходя ~ чорапи in 'Strümpfen um'herlaufen vi < 9 ajsn >; ~ ръкави in 'Hemdsärmeln; ~ халат im 'Morgenrock, im 'Hausrock; лежа ~ гръб auf dem 'Rücken 'liegen vi <31/Af>> 10. (причина 'Ursache; по¬ ради) 'wegen, aus; отсъствувам ~ болест 'wegen 'Krankheit 'fehlen vi <hb>; ~ стар навик aus 'alter Ge'wohnheit; ~ тази причина aus 'diesem 'Grunde; ~ погрешка aus Ver'sehen; ~ тези съображения aus 'diesen 'Gründen, aus 'diesen Über¬ legungen her'aus 11. (в съответствие c in Übereinstimmung mit; според) nach, auf; ~ външносг dem 'Äußeren nach; ~ закон и право nach Recht undGe'setz; - заповед auf Be'fehl; ~ мярка nach Maß; ~ нареждане на auf 'Anordnung von; ~ последната мода nach der 'letzten 'Mode; ~ ред der 'Reihe nach 12. (цел, във връзка c )
559 побойник 'wegen, für, um; грижи ~ децата 'Sorgen / 16jpl um die 'Kinder; харча парй ~ него Geld für ihn 'ausgeben < 15 a >; ~ важна работа 'wegen 'einer 'wichtigen 'Angelegenheit; тръгвам ~ покупки 'einkaufen 'ge¬ hen; - служба 'dienstlich 13. (про¬ фесия, свойство, признак) nach; ~ професия dem Be'ruf nach; какъв сте ~ професия? was sind Sie von Be'ruf?; учител ~ математика Mathema'tik- lehrer m 4; студент ~ медицина Me¬ dizinstudent m 8, Stu'dent der Me¬ dizin; учебник ~ немски език 'Lehr¬ buch n 22 der 'deutschen 'Sprache, 'Deutschlehrbuch; другар - съдба 'Schicksalsgefährte m 7; братя ~ оръжие 'Waffenbrüder m 5/pl; - народност der Nationali'tät nach; какъв сте - народност?'welcher Na¬ tionali'tät sind Sie; ~ характер dem Cha'rakter nach; - възраст dem 'Alter nach; - качество der Quali'tät nach, in der Quali'tät; роднини ~ майка Ver'wandte pl 'mütterlicherseits O - едно време da, 'plötzlich; ~ начало im Prinzip; малко ~ малко nach und nach; ходя - голяма [малка] нужда auf die 'große ['kleine] 'Seite 'gehen, 'austrelen 'gehen побав|я, -иш (-их) v ein 'wenig 'auf¬ passen vi <2i/hb> (някого auf jmdn.) побав|ям се, -яш се (-их се) uv; побав|я се, -иш се (-их се) v sich ein 'wenig 'aufhalten vr <3a> поб6рв|ам, -аш (*ax) uv; побар|ам, -аш (-ах) V 'tasten vi <hb>; be'tasten vr < b >; be'fühlen vt < b > побед|а /, -и pl Sieg m 1 побед|ен, -ни adj 1. 'Sieges-; ~ ни знамена 'Siegesfahnen/16/р/ 2. (побе¬ доносен) 'siegreich победител (-ят) /и, -и pl 'Sieger т 4 auch Sport победонос|ен, -ни adj 'siegreich победоносец т, -ци pl 'Sieger т 4 побеждав|ам, -аш (-ах) uv; побед|я, -йш (-йх) V 'siegen vi < hb > (някого 'über jmdn.), be'siegen <b> (някого jmdn.) побеляв|ам, -аш (-ах) uv; побел|ея, -ееш (-ях) v weiß 'werden vi < l8/sn> побера |побирам побесняв ам, -аш (-ах) uv; побесн|ея, -ееш (-ях) V 1. (куче Hund) 'tollwütig 'werden vi < 18/sn> 2. iibertr 'wütend 'werden побйв|ам, -аш (-ах) uv; побй|я, -еш (-х) V 'einschlagen vt <4 г/hb > О - ат ме тръпки ein 'Schauder über'läuft mich, mich 'schaudert побйр|ам, -аш (-ах) uv; побер|а, -еш (побрах) V 1. (събирам) 'fassen vt 2. (отк-ьсвам малко) ein 'wenig 'pflük- ken vt O yMiT ми не го ~ a ich kann es nicht 'fassen; s ce hin'eingeben vi < 13 a/sn >, hin'einpassen vi <&jhb >; не мога да се побера в кожата си ich 'könnte aus der Haut 'fahren побия T побивам поблагодаряв|ям, -аш (-ах) uv; поблагодар|я, -йш (-йх) v 'danken vi <hb> (на някого jmdm.), sich be'danken vr <b> (на някого bei jmdm.) побледнявам, -аш (-ах) uv; по- бледн|ея, -ееш (-ях) v er'blassen vi < Ь/sn >, blaß 'werden vi <18/rn>, er'bleichen vi < b/sn > поблнзв|ам, -аш (-ах) uv; поблйж|а, -еш (поблйзах) v 1. ein 'wenig 'lecken vi < hb> (нещо an etw. 3) 2. (от време на време) ein 'wenig her'umlecken vi<a/A6> (нещо an etw.i) поблъскв|ам, -аш (-ах) uv; поблъск|ам, -аш (-ах) V 1. (чукам) kurz' klopfen vi <hb> ; (от време на време) ab und zu 'klopfen 2. (бутам) ein 'wenig 'stoßen vt < 34 > ; (от време на време) ab und zu 'stoßen побо|й (-ят) m, -и od -ища pl 'Hiebe m 1 jpl, 'Prügel pl O нанасям s 'schlagen vt <4> ver'prügeln <b> (на някого jmdn.) побоини|к m, -ци pl 'Prügelheld m 8, 'Raufbold m l
побойнически 560 побойнически adj 'Raufbold- поб6йничеств|о «, -а р! Prüge'lei / 17, Raufe' rei /17 поболедув|ам, -аш (-ах) v (малко) ein 'wenig krank sein vi <B>; (кратко време) 'kurze Zeit krank sein поболяв|а (-a) uv; побол|й (-я) v ein 'bißchen weh tun vi <38/hb>, ein 'bißchen 'schmerzen vr, vi <hb> поболяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; побол1ея се, -ееш се (-ях се) v er'kranken vi < bjsn >, krank 'werden vi < 18jsn> (от нещо an etw. 3) поборни к m, -ци pl 'Kämpfer m 4 (за für 4) побояв|ам се, -аш се (-ах се) uv; побо|я се, -йш се (-ях се) v sich 'fürchten vr, Angst 'naben < А > (от vor 3) побратим m, -и pl 1. 'Wahlbruder m 5 2. (другар) Ge'fährte m 7 3. (обръ¬ щение) 'Bruderherz n побратимство n nur sg 'Brüderschaft /17 побратимяв|ам, -аш (-ах) uv; побра¬ тим^, -йш (-йх) V ver'brüdern vt < b >; ж се sich ver'brüdern vr побутв|ам, -аш (-ах) uv; побут|ам, -аш (-ах) od побутн|а, -еш (-ах) v 1. (леко) 'anstoßen vt < 34 а >, leicht 'stoßen vt < 34 > 2. nur uv (от време на време) ab und zu leicht 'stoßen побуяв|ам, -аш (-ах) uv; побуя|я, -еш (-х) V 1. 'ausgelassen 'werden vi <18/ sn>, 'anfangen <2a/AA>zu 'tollen, 'außer Rand und Band ge'raten vi <3b/sn> 2- (коне 'Pferde) 'durchge¬ hen vi <13 a/s« >, scheu 'werden vi <18 jsn> побъбр|ям, -яш (-ях) uv; побъбр|я, -еш (-ах) v ein 'wenig er'zählen vi < b/hb >, ein 'wenig 'plaudern vi <hb>, ein 'wenig 'schwatzen vi <hb> побългарявам, -аш (-ах) uv; побългар|я, -иш (-йх) v bulgari'sieren; (за човек) zu 'einem Bul'garen 'machen vr; (приспособявам към българския обществен живот) den bulgarischen Verhältnissen 'anpassen vt <a>; (за езиково явление) der bulgarischen 'Sprache 'anpassen; » се (за човек) zu einem Bul'garen werden vi <18/sn>; (приспособявам се към българския живот) sich den bul'garischen Verhält¬ nissen 'anpassen; (за езиково явление) sich in die bul'garische 'Sprache 'einfügen побърборв|ам, -аш (-ах) uv; побър- бор|я, -иш (-их) V ein 'wenig 'plaudern vi <hb> побързв|ам, -аш (-ах) uv; побърз|ам, -аш (-ах) V sich be'eilen vr < b > побъркам t побърквам побъркан adj 'geistesgestört, ver'rückt, 'irre побъркв|ам, -аш (-ах) nv; побърк|ам, -аш (-ах) v 1. (размесвам) ein 'wenig 'rühren vi <hb> 2. (бърнйкам) her- 'umwühlen vi <a/hb> 3. untg (про¬ валям) durch'kreuzen vt < a > 4. umg (сбърквам) verfehlen vr <b> 5. umg (подлудявам) ver'rückt 'machen vr, um den Ver'stand 'bringen vr <24>; s ctl. (намерение 'Absicht, сметка 'Rechnung) durchein'anderkommen vi <33 a/sn> 2. (полудявам) um den Ver'stand kommen < 33jsn >, ver¬ 'rückt 'werden vi <18/511 > побягв|ам, -аш (-ах) uv; побягн|а, побегнеш (-ах) v 1. (отдалечавам се) 'weglaufen vi < 9 zjsn >, 'fortlaufen vi<9a/sn> 2. (втурвам се) 'loslaufen vi < 9 a/sn >, 'anfangen < 2 a/hb > zu 'laufen поваляв|а (-ах) uv; повал|и (-я) v ein 'wenig 'regnen vi <hb> повал|ям, -яш (-ях) uv; повал|я, -йш (-йх) V 1. (катурвам) 'umwerfen vt <16а> 2. (свалям с удар) 'nieder¬ schlagen vt <4а>, 'niederstrecken vr < а >; (със стрелба) 'niederschießen vr < 32 а > 3. (побеждавам) be'siegen vr <b>; ж се 1. (падам) 'umfallen vi < 3 a/s« > 2. (наклонявам се) sich 'neigen vr 3. (падам мъртъв) tot 'um¬ fallen поваряв|ам, -аш (-ах) uv; повар|я, -йш (-йх) v ein 'wenig 'kochen vi < hb >
561 повеселявам повдйг|ам, -аш (-ах) uv; повдйгн(а, -еш (-ах) V 1. (вдигам на неголяма висота) ein 'wenig 'heben vt < 14 >, 'anheben vt < 14 a >; тя ~ на лицето си sie hob das Ge'sicht 2. (изправям) 'aufbeben vt <14a>, 'aufrichten vt <a>, em'porrichten vt <a> 3. (уве¬ личавам, повишавам) 'anheben, 'he¬ ben; ä нивото на реката den 'Pe¬ gel 'anheben; x благосъстоянието den 'Wohlstand 'heben; x настро¬ ението die 'Stimmung 'heben 4. (раз¬ бунтувам) 'aufwiegeln vt <a> 5. umg (започвам)'anfangen vt <2a> <0 x въпрос 'eine 'Frage 'aufwerfen < 16 a >; x глава a) den Blick 'heben b) übertr das Haupt er'heben < 14b >; x духа на някого jmds. 'Selbstver¬ trauen 'stärken, jmdm. Mut 'machen; » на някого дертовете jmdn in 'Un¬ ruhe ver'setzen < b >; x рамене mit den Schultern zucken vi <hb>; x се 1. (ставам, изправям се) 'aufstehen vi <ajsn>, sich er'heben vr, x се на пръсти sich auf die 'Zehenspitzen 'stel¬ len vr 2. (увеличавам се, повишавам се) sich 'heben vr, 'steigen vi < 23/sn >; реката се «a der Fluß steigt; производителността на труда се ~ а die 'Arbeitsproduktivität sleigt 3. übertr (въздйгам се) sich 'höher entwickeln vr <b> 4. (въставам)sich er'heben; x се на бунт sich zum 'Aufstand er'heben O - а ми се mir ist schlecht, ich muß 'brechen ловдйган!е n, -ия pl I, Hebung / 17; 'Hebung des 'Wohlstandes 2. (ставане) 'Aufstehen n 23/sg, 'Aufrichten n 23fsg 3. Med 'Brechreiz m 1 повдигна t повдигам поведа f повеждам поведение n nur sg Be'tragen n 23/sg, Be'nehmen n 23/sg, Verhalten n 23/jg O правя ~ пред някого vor jmdm. 'seine 'besten 'Seiten her'auskehren <a> повежд|ам, -аш (-ах) uv; повед|а, -еш (поведох) V 1. 'führen vt 2. (започвам) 36 Wib. Bulg-Dt. 'anfangen vi <2afhb>, be'ginnen vt <26 b>; x разговор ein Ge'spräch be'ginnen; x борбата den Kampf be'ginnen O x хорото a) den 'Rei¬ gentanz 'anführen < a > b) übertr mit 'gutem 'Beispiel vor'angehen vi <13a/sn>; x се 1. (ходя заедно) ge'meinsam 'gehen vi < 13/j/i > 2. (трйгвам подйр някого) 'folgen vi <sn> (подир някого jmdm.) O x ce по ума на някого nach jmds. 'Pfeife 'tanzen повейв|ам, -аш (-ах) uv; повейн|а, -еш (-ах) V 1. (започвам) 'anfangen <2 а/ hb> zu 'wehen ['blasen] 2. (малко от време на време) hin und 'wieder 'we¬ hen vi <hb> ['blasen vi <3jhb>] повелнтел (-ят) m, -и pl Ge'bieter m 4 повелйтел|ен, -ни adj ge'bieterisch O ~ но наклонение Gramm 'Imperativ m 1* повелително adv ge'bieterisch, befeh¬ lend повел|я /; -и pl Ge'bot n 20; ~ ята на деня das Ge'bot der 'Stunde повеляв|ам, -аш (-ах) uv; повел|я, -йш (-йх) V ge'bieten vt, vi <32 b/hb> поверен adj 'anvertraut; (подведомс¬ твен) unterstellt поверени |k m, -ци pl 1. (довереник) Ver'trauter m 4 2. (пълномощник) Vertreter m 4, Bevollmächtigter ml* повери|е n, -я pl 1. (суеверие) 'Aberglau¬ be m 7 a 2. (предание) Überlieferung /17 поверйтел|ен, -ни adj vertraulich поверително adv vertraulich; строго ~ streng vertraulich поверяв[ам, -аш (-ах) uv; повер|я, -йш (-йх) V 'anvertrauen vt < с > (на някого jmdm.) 1повеселяв|ам, -аш (-ах) uv; повеселея, -ееш, (-ях) V 'lustig 'werden vi <l 8/sn >, in 'Stimmung 'kommen <33 jsn> 2 повеселяв|ам, -аш (-ах) uv; повесел|я, -йш (-йх) V ein 'wenig unterhalten vt < 3b>; * ce sich unterhalten vr, sich
повест 562 amü'sieren vr <d> повест/,-и pl 'größere Er'zählung/17, 'Kurzroman m 1* повествовшн|е n, -я pl Er'zählung /17; Er'zählen n 23/sg повествовател (-ят) m, -и pl Er'zähler m 4 повествовател ]ен, -ни adj er'zählend поветиц|а /, -и pl Bot 'Ackerwinde /16 повехна | повяхвам повехнал adj welk повече adv 1. mehr; това струва ~ das 'kostet mehr 2. (най-често) 'meistens 3. (мнозинство) 'meiste; ~ то от тях die 'meisten von ihnen; ~ то време die ' meiste Zeit Ob <• zu viel; все ~ и ~ 'immer mehr; колкото - je mehr; ни ~ ни по-малко nicht mehr und nicht 'weniger; нещо ~ mehr noch; нищо ~ mehr nicht; още ~ че um so mehr als; ~ или по-малко mehr'oder'weni¬ ger; толкова - че zu'mal повечер|ям, -яш (-ях) v ein 'wenig zu 'Abend 'essen vi <15, gegessen/Aö> повечко adv 'etwas mehr повзйр|ам се, -аш се (-ах се) uv; повзр|а се, -еш се (-ях се) v ein 'wenig 'an¬ schauen vt <a> (внещоetw.),'seinen Blick 'heften (в auf 4) повйв|ам, -аш (-ах) uv; повй|я, -еш (-х) v 1. (вйя) ein 'wenig'heulen vi <hb> 2. (бебе 'Säugling) 'wickeln vt; x ce (кръжа) ein 'wenig 'kreisen vi <hb> повик m, -ци pl Ruf m 1 повйкв|ам, -аш (-ах) uv; повйк|ам, -аш (-ах) V 'rufen vt, vi < 39/ИЬ > повиквателен, -ни adj 'Einberufungs-; ~ на заповед 'Einberufungsbefehl m 1 поввквателн|о и, -и pl 'Einberufungs¬ befehl m 1 повйнност / -и pl Pflicht / 17, Ver¬ pflichtung/ 17; военна - 'Wehrpflicht повйсв|ам, -аш (-ах) uv; повйсн|а, -еш (-ах) V 'hängen vi < S/hb > повие |я, -йш (-ях) V ein 'wenig 'hängen vi <5jhb>; x на опашка übertr ein 'wenig 'Schlange 'stehen vi < Wl/hb> повншав|ам, -аш (-ах) uv; повиш|а, -йш (-йх) V 1, er'höhen vr <b>, 'heben vt <14> 2. (в службата) be'fördern vr <b>, 'aufrücken 'lassen vt <3jhb> O x глас die'Stimme'heben; x духа на някого jmdm. Mut 'machen; x ce 'steigen vi <23/sn> повишен adj 1. er'höht; c — глас mit er'höhter 'Stimme; ~o настроение ge'hobene 'Stimmung /17 2. (в служ¬ бата) befördert повишенн|е n, -я pl 1. Er'hÖhung/ 17 2. (в службата) Be'förderung /17 повия t повивам повлека ] повлйчам повлекан т, -овци pl 'Liederjan т 1 повлекан |а /, -и pl 'Schlampe /16 повлйз|ам, -аш (-ах) uv; по|вляза, -влезеш (-влязох, -влезе) v (гледано отвън) für 'kurze Zeit hin'eingehen vi < 13a/sn>; (гледано отвътре) für 'kurze Zeit her'einkommen vi <33a jsn> повлйч|ам, -аш (-ах) uv; по|влека, -влечеш (-влякох) v 1. (тегля)' hinter sich 'herziehen vr <32a, h-g>; x колата den 'Wagen 'hinter sich 'herzie¬ hen; (нося) 'mitschleppen vr < a >; (no земята, по пода) 'mitschleifen vr < a >; конят ме ~ a das Pferd schleift mich mit 2. (заставям някого да вър- вй с мене) 'mitzerren vr <а>3. (от¬ насям) 'mitreißen vt <21a>; течени¬ ето ме ~ a die 'Strömung reißt mich mit; навалицата ме ~ a die 'Menge reißt mich mit 4. umg (домъквам) 'angeschleppi 'bringen vt <24>, 'an¬ schleppen vr <a>; x неприятни гости 'unangenehme 'Gäste 'anschleppen 5. (предизвйквам) mit sich 'bringen, nach sich 'ziehen < 32, h-g >; първата отстъп¬ ка ~ а други das 'erste 'Zugeständnis zieht 'andere nach sich O x крак übertr den 'Anfang 'machen; x крака die 'Füße 'schleppen ['nachziehen <32a, h—g>]; x ce 1. (започвам да се влача) be'ginnen vi < 26 bfhb > sich zu 'schleppen 2. (про¬ точвам ce) sich 'ausbreiten vr <a> 3. (едва вървя от умора) sich 'schleppen vr
563 повървявам 4. (тръгвам) 'herlaufen w <9аjsn> (подир od след някого 'hinter jmdm.) 5. umg (дружа, скитам), sich her'umtreiben vr < 23 a> (c някого mit jmdm.) 6. umg (подражавам) 'nachahmen < a > (no някого jmdn.); x се по някого sich nach jmdm. 'richten vr O x се по ума на някого sich nach jmds. 'Meinung 'richten повлияв|ам, -аш (-ах) uv; повлия|я, -еш (-х) v beeinflussen <b> (на някого jmdn. ), 'Einfluß 'ausüben <a> (на някого auf jmdn.) повод m, -и р/1. Anlaß m 2; давам ~ 'einen'Anlaß'geben <15>;по ~ на 'anläßlich 2 2. (ремък) 'Zügel m 4 повод |я, -иш (-их) v ein 'wenig 'führen vt повозв!ам, -аш (-ах) uv; повоз|я, -иш, (-их) V 1. (малко) ein 'wenig 'fahren vi <4/sn> 2. (от време на време) hin und 'wieder 'fahren пово|й (-ят) m, -и pl 'Wickelband n 22 поврага! adv zum 'Teufel!, hol's der 'Kuckuck! поврат m, -и pl 1. (връщане) 'Rückkehr / 17fsg; ~ към старото 'Rückkehr zum 'Alten 2. (обрат) 'Wende / 16, 'Wendepunkt m \ поврат|ен, -ни adj 'Wende-; - на точка 'Wendepunkt m I повред|а/, -и pl 'Schaden m 5 (на an 3) поврежд|ам, -аш (-ах) uv; повред|я, -иш (-их) V1. (развалям) be'schädigen vt < b >; х машината die Ma'schine beschädigen 2. 'schaden vi <hb>, 'Schaden zu'fügen <ajhb> (на ня¬ кого od на нещо jmdm. od etw. 3), 'schädigen (нещо etw.); x здравето der Ge'sundheit 'schaden ['Schaden 'zufügen], die Ge'sundheit 'schädigen; x на престижа си 'seinem 'Ansehen 'schaden, sein 'Ansehen 'schädigen 3. (наранявам) ver'letzen vt <b>; s cel. (развалям се) ent'zwei 'gehen vi < 13fsn>; машината се -a die 'Maschine geht ent'zwei 2. 'Schaden er'leiden <21, d-tt>; от това здра¬ вето се «а die Ge'sundheit 'leidet dar'unter 'Schaden 3. (нараня¬ вам се) sich ver'letzen vr повръщ|ам, -аш (*ax) uv; повърн|а, -еш (-ах) v 1. 'brechen vi <16jhb>, sich er'brechen vr < 16 b >, 'speien vi <23jhb>; г от преливане sich vom zu 'vielen 'Trinken er'brechen; her'aus- brechen vt <l6a>; ä яденето die 'Speise 'wieder her'ausbrechen; x кръв Blut 'speien 2. umg (пращам обратно) zu'rückschicken vt <a>; (давам обратно) zu'rückgeben vt < 15a >; (викам да се върне) zu'rück- rufen vt <39a>; x cezu'rückkehren vi < ajsn >; (идвам обратно) zu'rück- kommen vi < 33 a/sn >; (отивам обратно) zu'rückgehen vi < 13 a jsn> O ~ а ми ce ich ver'spüre 'Brechreiz, mir ist schlecht повсеместен, -ни adj allge'mein повсеместно adv 'überall повслушв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; повслуш|ам ce, -am ce (-ax ce) v ein 'wenig 'zuhören vi < л/hb > повтарач m, -и pl umg 'Sitzenbleiber m 4 повтар|ям, -яш (-ях) uv; повтор|я, -иш (-их) V wiederholen vt < а > О х класа 'sitzenbleiben vi <23 a/sn >; х се sich wieder'holen vr < a >, 'wie¬ derkehren vi <afsn> повторен, -ни adj wieder'holt повторели|e и, -я pl Wiederholung /17 noBTÖpleu m, -ци pl 'zweiter 'Ehemann m 3 повторния^ ft -и pl 'zweite Frau / 17 повторя t повтарям повтрйс|а ме (-а ме) uv; повтресе ме (повтресе ме) v ein 'wenig 'Schüttel¬ frost ['Fieber] 'haben < A > повъздърж|ам, -аш (-ax) uv; повъз- държ!4, -йш (-äx) V ein 'wenig 'zu- 'rückhalten vt < 3 a >; x ce sich ein 'wenig zu'rückhalten vr повън adv 'draußen O отивам ~ 'aus¬ treten 'gehen vi <13jsn> повънка adv 'draußen O излизам ~ 'auslreten 'gehen vi < 13/sn > повървяв|ам, -аш (-ax) uv; повърв|я, -йш (-ях) v 1. (пеша) 'gehen vi < 13/sn>, ein 'wenig 'gehen 2. (c npe-
повърна 564 возно средство) ein 'wenig 'fahren vi < 4/sn > O ~ а ми а) (повървява ми наопаки) mir pas'siert 'Ungemach b) (преуспявам) Glück 'haben <A> повърна t noBpiiuaM повъртяв|ам, -аш (-ах) uv; повърт[я, йш, (-ях) V I. (движа Kpiroeo) ein 'wenig'drehen vt <hb> 2.(махам)ein 'wenig 'schwingen vi <21/kb> 3. (за¬ нимавам се) ein 'wenig ['bißchen] '(rei¬ ben vt < 23 >, 'etwas betreiben vt <23b>; * търговия ein'wenig ['et¬ was] 'Handel 'treiben 4. (обръщам на разни страни) ein 'wenig hin und her 'wenden vt, ein 'wenig hin und her 'drehen vt 5. (протакам) ein 'wenig in die 'Länge 'ziehen vt < 32, h-g>; s ce 1. (движа се кръгово) sich ein 'wenig 'drehen vr 2. (движа ce Kpiroeo от време на време) sich hin und 'wieder ein 'wenig 'drehen 3. (суетя се за малко време) sich ein 'wenig 'auf¬ halten vr < 3 a/hb >; (стоя) ein 'wenig her'umstehen vi < 101/hb>; (ходя) ein 'wenig her'umgehen vi < 13 ajsn >; (седя) ein 'wenig her'umsitzen vi < a/hb > 4. (прекарвам времето) die Zeit ver'bringen <24b> 5. (скитам, лутам ce) sich her'umtreiben vr <23a> повърхнина /, -й pl 'Oberfläche /16 повърхност/, -и pl 'Oberfläche/16 O на ~ та an der 'Oberfläche; плъзгам ce по ~ та на нещо übertr an der 'Ober¬ fläche von etw. 'bleiben v/<23/sn> повърхност |ен, -ни adj 1. (горен) an der 'Oberfläche ge'legen 2. übertr (несе¬ риозен) 'oberflächlich повърхиостност f nur sg 'Oberflächlich¬ keit /17 повяв|ам, -аш (-ах) uv; пов|ея, -ееш (-ях) V 1. (започвам да вея) 'anfangen vi <2a/hb> zu 'wehen 2. (вея леко) ein 'wenig'wehen vi <hb> 3. (вея леко понякога) hin und 'wieder ein 'wenig 'wehen повярв[ам, -аш (-ах) v 'glauben vt, vi <hb> O не мога да ä на очите си ich 'traue 'meinen 'Augen nicht повяхв|ам, -am (-ax) uv; повехн|а, -еш (-ах) v 1. 'welken vi <sn>, ver'welken vi < b/sn> 2. (полинявам) verfallen vi < 3b/sn >, er'schlaffen vi < b/sn > погавр|ям се, -яш се (-ях ce) uv; по¬ гаври се, -иш се (-их ce) v ver'höhnen vt <b>, verunglimpfen vt <b> (c някого jmdn.) погажд|ам, -аш (-ax) uv; погод|я, -йш (-йх) V 1, (помирявам) ver'söhnen vt <b>, 'aussöhnen vi <a> 2. (улуч¬ вам) 'finden vi <27>, 'treffen vt < 16 > 3. (устройвам нещо неприят¬ но) 'einen Streich 'spielen (на някого jmdm.) O « номер на някого jmdm. eins 'auswischen < a >, jmdm. 'einen Streich 'spielen; ä ce 1. (одобрявам ce) sich ver'söhnen vr, sich 'aussöhnen vr 2. (водя задружен живот) sich ver'tragen vr <4b> (c mit 3) погазв|ам, -аш (-ax) uv; погаз|я, -иш (-их) V 1. ein 'wenig 'waten vi <sn>; ein 'wenig 'stapfen vi < sn >; погазих¬ ме в снега wir sind ein 'wenig durch den Schnee ge'watet; погазихме из тревата wir sind ein 'wenig durch das Gras ge'stapfl 2. (смачквам) 'nie¬ dertreten vt <15a>, zer'treten vt <15b>, zer'trampeln vt <b> 3. (пренебрегвам) mit 'Füßen 'treten vt < 15 >; % правата на някого jmds. 'Rechte mit 'Füßen 'treten O « клетва 'einen Eid 'brechen < 16 > погалв|ам, -аш (-ax) uv; погал|я, -иш (-их) V ein 'wenig 'streicheln vt, ein 'wenig 'liebkosen vi; z ce sich ein 'wenig 'anschmiegen vr <a>; umg 'schmusen vi <hb> поган|ец m, -ци pl 1. umg (неверник) 'Heide m 7, 'Andersgläubiger m7 + 2. umg (долен човек) Strolch ml, 'Lumpenkerl m 1 погакски adj 'heidnisch погаснем, -аш (-ax) uv; погаси ja, -еш (-ax) v ver'löschen vi <Ь/ги> погасим adj Fin 'tilgbar, 'zahlbar □огасйтел (-ят) m, -и pl 'Tilger m 4
565 погнуса погасйтел|ен, -ни adj Tilgungs-; » на вноска 'Abzahlungsrate /16 погасна ] погйсвам погасяв|ам, -аш (-ах) uv; погас я, -йш (-йх) V 1. (изгасявам) 'löschen vr 2. (из¬ плащам на части) 'abzahlen vt <а> погйч|а /, -и pl 'ungesäuertes 'rundes 'Weizenbrot п 20 погашени|е и, -я pl 'Abzahlung/ 17 ибгв|ам, -аш (-ах) uv; погн|а, -еш (-ах) v 1. (започвам да гоня) 'jagen vt, ver'jagen vt <b>, 'wegjagen vt <a/ hb > 2. (започвам да преследвам) ver'folgen vt <b>, 'jagen погйв|ам, -аш (-ах) uv; погйн|а, -еш (-ах) V 'umkommen vi < 33 а/sn > поглажд|ам, -аш (-ах) uv; поглад|я, -иш (-их) V1. (малко изглаждам с ютйя) ein 'bißchen 'bügeln vt 2. (малко изглаж¬ дам с ръка) ein 'bißchen 'glattstreichen v/ <2la> 3. (милвам) ein 'bißchen 'streicheln vt 4. (гладя от време на време с ръка) hin und 'wieder 'streichen v/ < 21 /hb > (по нещо über etw. 4) O * c перо някого übertr jmdn. mit 'Samt¬ handschuhen 'anfassen < a >; » ce sich 'streichen vr <21 > (по нещо über etw. 4) поглед m, -и pl Blick m I; вдигам ~ den Blick nach 'oben 'richten, den Blick 'heben < 14 >; вдйгам - от някого od от нещо den Blick 'abwenden < 10a> von jmdm. od etw.; впйвам ~ в някого od нещо den Blick 'heften auf jmdn. od etw.; далеч от ~a на някого aus jmds. 'Blickfeld; догдето стига - so weit das 'Auge reicht; забйвам ~ в някого od в нещо den Blick auf jmdn. od etw. 'heften; зашарвам c ~ den Blick um'herschwei- fen 'lassen vt < Ъ/hb >; изгубвам някого od нещо от ~ а си jmdn. od etw. aus den 'Augen verlieren < 32 b >; изплъзвам се от «ана някого sich jmds. 'Blicken ent'ziehen vr < 32 b, h - g >; на пръв ~ auf den 'ersten Blick; не изпускам някого от -а си jmdn. nicht aus den 'Augen 'lassen <3>; не снемам - а си от някого od от нещо jmdn. od etw. 'unverwandt 'ansehen < 19a>; обръщам ~a си към някого 'seinen Blick auf jmdn.'richten; откъсвам - от някого od от нещо den Blick von jmdm. od etw. 'abwenden < 10 a >; от птйчи ~ aus der 'Vogelperspektive; ~ът ми пада на някого mein Blick falt auf jmdn.; поглъщам някого c — jmdn. mit 'seinen 'Blicken ver'schlingen < 27 b >; приковавам - на някого den Blick auf jmdn. 'heften; спйрам ~ а на някого върху себе си jmds. 'Blicke auf sich 'ziehen <32, h - g> ; спйрам - а си върху някого 'seinen Blick auf jmdm. ver'weilen 'lassen vr <3/hb>; стрелвам c - някого jmdn. scharf 'ansehen поглед|ам, -аш (-ах) v ein 'wenig 'schau¬ en vi <hb>, umg ein 'wenig 'gucken vi <hb> поглежд|ам, -аш (-ах) uv; погледи | а, -еш (-ах) V 1. 'schauen vi <hb>, 'blicken vi <hb> (някого auf jmdn.), 'anschauen <a>, 'anblicken <a> (някого jmdn.) 2. nur uv (от време на време) ab und zu 'hinschauen vi < 2t/hb >, dann und wann 'hinsehen vi <19ajhb> 3. (погрйжвам ce) sich 'kümmern vr (някого um jmdn.) 4. übertr (отнасям ce) sich ver'halten vr <3b> (на нещо zu etw. 3)0» изпод вежди някого а) (скришно) jmdn. ver'stohlen 'ansehen <19a> b) (сърдйто) jmdn. scheel 'ansehen; » някого накрйво jmdn. scheel 'anse¬ hen; » ce sich 'ansehen vr, sich 'an¬ blicken vr <a> поглезв|ам, -аш (-ах) uv; поглез|я, -иш (-их) V ein 'bißchen ver'wöhnen vr < b >; » ce sich ein 'bißchen 'zieren vr поглъщ|ам, -аш (-ах) wv; погълн|а, -еш (-ах) v 1. 'schlucken vr, ver'schlucken vt < b >, ver'schlingen vr < 27 b > 2. (no- пйвам) 'aufnehmen vr < 16a > 3. (увли¬ чам) ganz in 'Anspruch 'nehmen vt <16> погна t погвам погнуса fnur sg Ekel m 4jsg,' Widerwille m 7a/sg, 'Abscheu m 1 jsg od f \2jsg
погнусявам 566 погнусяв1ам, -аш (-ах) uv; погнус|я, -йш (-йх) V 'anekeln < а >, 'anwidern <а> (някого jmdn.), 'Ekel her'vorru- Геп <39а > (някого bei jmdm.); ~ се sich 'ekeln vr (от vor 3), 'Ekel ['Wider¬ willen, 'Abscheu] emp'finden <27b> (от vor 3) поговорв|ам, -am (-ax) uv; поговор|я, -иш (-их) v ein 'Weilchen 'sprechen vi < 16/hb >, kurz 'sprechen поговори la f -и pl 'Sprichwort n 22, 'Redensart / 17 поговоря t поговорвам погодя | погаждам поголов|ен, -ни adj 1. 'allgemein, um- 'fassend 2. (без изключение) 'aus¬ nahmslos поголовно adv alle'samt, samt und 'son¬ ders, 'ohne 'Ausnahme погостув|ам, -am (-ax) v 1. (гост) ein 'Weilchen zu Be'such 'bleiben vi < 23/sn > 2. (актьор) 'eine 'Weile 'eine 'Gastrolle 'geben < 15 > погощав|ам, -am (-ax) uv; погост|я, -йш (-йх) v ein 'bißchen be'wirten <b> (някого jmdn.), 'eine 'Kleinigkeit 'vor¬ setzen <a> (някого jmdm.) погражданен adj zum 'Städter ge'wor- den погражданяв|ам, -am (-ax) uv; no- граждан|я, -йш (-йх) v 'städtische Ge- 'wohnheiten 'beibringen <24a> (ня¬ кого jmdm.); * ce 'städtische Ge- 'wohnheiten 'annehmen < 16a> пограннч|ен, -ни adj Grenz-; » ни войски 'Grenztruppen / 16jpl; »на застава 'Grenzwache /16; * инцидент 'Grenzzwischenfall m 2; « район 'Grenzgebiet n 20; » пост 'Grenzposten m 4 погреб m, -и pl Muniti'onsbunker m 4 O барутен » übertr 'Pulverfaß n 22 погреба t погребвам погребал|еи, -ни adj Be'gräbnis-, 'Lei¬ chen-, 'Trauer-; » на церемония Be¬ gräbnisfeier /16; »но шествие 'Lei¬ chenzug m 2, 'Trauerzug; »на ко- леснйца 'Leichenwagen m 4 погребе |ам, -am (-ax) uv; погреб |i, -еш (погребах) v be'graben vr < 4b >; ä ce be'graben 'werden vi <18/sn> погребени|е n, -я pl Be'gräbnis n 27 погрешен, -ни adj falsch погреши la /, -и pl 1. (недоразумение) Ver'sehen n 23, 'Irrtum m 3; по к aus Ver'sehen 2. (грешка) 'Fehler m 4 norpeniHOCT / nur sg 'Fehlerhaftigkeit / 17/5*. 'Falschheit/ \l/sg погрижа |ам се, -аш се (-ах се) uv; по- грйж|а се, -иш се (-их се) v sich 'sorgen vr, sich 'kümmern vr (за um 4) погрозняв|ам, -am (-ax) uv; погрозн|ея, -ееш(-ях) v 'häßlich'werden vi < 18/5И > погром nt, -и pl 1. (разгром) Zu'sammen- bruch m 2, 'Niederlage /16 2. (изстъпле¬ ние) Po'grom m 1 погромаджийски adj Po'grom- погр6маджи|я m, -и pl 1. (причинител на разгром) 'Schuldiger ml+ 2. (подстре- кател на изстъпления) Po'gromanstifter m4 3. (участник в изстъпления) Ро- 'gromheld т 8 погряв|ам, -аш (-ах) uv; погр|ея, -ееш (-ях) V 1. (светя малко) ein 'bißchen 'leuchten vi <hb>; (слънцето) ein 'bißchen 'schei¬ nen vi <23jhb> 2. (топля) ein 'bißchen 'wärmen vt; as ce sich ein 'bißchen 'wär¬ men vr; sich be'scheinen 'lassen vt <3/hb>; асе малко на слънце sich ein 'bißchen von der 'Sonne be'scheinen 'lassen погубв|ам, -am (-ax) uv; погуб|я, -иш (-их) v 1. (убивам) 'umbringen vt <24a> 2. (съсипвам) 'unglücklich 'machen vt, zu- 'grunde 'richten vt; » ce 1. (убивам ce) sich 'umbringen vr 2. (съсипвам ce) sich zu'grunde 'richten vr погуляв|ам, -аш (-ax) uv; погуля[я, -еш (-х) V1. (гуляя малхо) ein 'wenig 'feiern vi <hb> ['zechen vi <hb>], ein 'kleines Ge'lage verunstalten <b> 2. nur uv (от време на време) hin und 'wieder ein 'wenig 'feiern ['zechen), hin und 'wieder ein 'kleines Ge'lage verunstalten погълна t поглъщам потърчи|ам, -аш (-ах) uv; погърч|а, -иш
567 подарявам (-их) V Hist gräzi'sieren vt <d>; (за човек) zu 'einem 'Griechen 'machen vt; (приспособявам към гр-ьцкия общест¬ вен живот) den 'griechischen Verhält¬ nissen 'anpassen vt <a>; » се (за човек) zu 'einem 'Griechen 'werden vi <18/sn>; (приспособявам се към гръцкия живот) sich den 'griechischen Verhältnissen 'anpassen ‘под präp 1. 'unter; стоя ~ дърво 'unter 'einem Baum 'stehen vi <lQl/hb>; за¬ ставам - дърво sich 'unter 'einen Baum 'stellen vr; ~ морското равнище 'unter dem 'Meeresspiegel; ~ влияние съм на някого 'unter jmds. 'Einfluß sein vi < B >; попадам - влияние на няко¬ го 'unter jmds. 'Einfluß ge'raten vi < 3 b/sn >; «v неговата защита съм 'unter 'seinem Schutz sein; вземам ~ своята защита 'unter 'meinen Schutz 'nehmen vt <16>; ~ контрол съм 'unter Kon'trolle sein; вземам » контрол 'unter Kon’trolle 'nehmen; ~ лекарски надзор съм 'unter 'ärztlicher Kon'trolle ['Aufsicht] sein; - ръковод¬ ството на а) (водитепсгво) 'unter der 'Führung von b) (началство) 'unter der 'Leitung von; - председателството на 'unter dem 'Vorsitz von; ~ надслов 'unter der 'Überschrift; ~ тая дума се разбйра ... 'unter 'diesem Wort versteht man ...; ~ това се разбйра dar'unter versteht man; ~ натиск на'unter Druck von; ~ налягане Tech 'unter Druck 2. (по-ниско и малко настрана) 'unterhalb; - върха има хижа 'unterhalb des 'Gip¬ fels ist 'eine 'Berghütte O вземам ~ концесия in Konzession 'nehmen; държа ~ ключ ver'schlossen 'halten vt <3>, ver'schlossen 'aufbewahren vt <c>; усмихвам се - мустак in den Bart 'schmunzeln vi <hh>; ~ лихва 'gegen 'Zinsen; ~ ред der 'Reihe nach; ~ строй in Reih und Glied 2под (-ът) ти,-ове pl 'Boden m 5, 'Fußbo¬ den; дъсчен - 'Dielen /16//?/ подавам, -am (-ax) uv; под|ам, -адеш (•адох) v 1. (давам) 'geben vr <15>, 'reichen vt 2. (връчвам) 'nusliändigen vt < a >, 'überreichen vt < h 3. (предла¬ гам) 'anbieten vt < 32 a > 4. 'einreichen vt <a>, 'stellen vr; ä заявление [молба] 'einen 'Antrag 'stellen ('einreichen] 5. 'auf¬ geben vr <15a>, 'absenden vr < 10a, auch schwach >; z писмо [колет, телег¬ рама] 'einen Brief [ein Pa'ket, ein Te- le'gramm] 'aufgeben 6. (показвам навън) 'zeigen vt; (гледано отвън) her'ausstek- ken vr <a>, (гледано отвътре) 'hin- 'ausstecken vt < a > 7. (топка Ball) 'Zu¬ spielen vt <a> O не * носа си навън 'keinen Schritt aus dem 'Hause tun <38>; « глас die 'Stimme 'abgeben <15a>, 'stimmen vi <hb> (за für 4); s оставката си'seinen'Abschied'einrei¬ chen; s ръка die Hand 'reichen (на някого jmdm.); - аме си ръце sich die 'Hände'reichen vr; s се 1. (показвам ce, приближавам се) sich 'zeigen vr, 'näher¬ kommen vi <33a/sn>, 'kommen vi <33/571 >2. (издйзам) her'austreten vi <15a/sn>; (показвам се йзпод не¬ що) her'vorschauen vi <hb>, her'aus- schauen vi <hb> 3. (изкривявамсе)sich ver'ziehen vr < 32 b, h-g>, 'nachgeben vi <15a/A6> 4. (пониквам) her'vor- sprieOen vi < 32 a/sn >, 'sprießen vi < 32/571 >, 'wachsen vi <4/sn> 5. (пов¬ лиявам oe) sich beeinflussen 'lassen vr < 3 > (на някого von jmdm.), 'nachge¬ ben vi < 15ajhb> (на някого jmdm.) O нещо ми се ~ a etw. geht mir von der Hand, etw. liegt mir подагра / nursg Gicht/ 1 Ijsg, 'Podagra n 24/sg, 'Zipperlein n 23 подагрен adj Gicht-, 'gichtig, 'Podagra- подам t подавам п0дани|к тя, -ци pl umg 'Bürger m 4; veralt 'Untertan m 9 *; покорен » er'gebener 'Untertan подаииц|а/, -и pl umg 'Bürgerin/18; veralt 'Untertanm /18 поданство Ti nur sg 'Staatsbürgerschaft/17 подаръ|к 77t, -ци pl Ge'schenk n 20 подаряв ам, -am (-ax) uv; подар|я, -йш (-йх) v 'schenken vt (на някого jmdm.)
подател 568 подател (-ят) т, -и pl 'Absender т 4 податлив adj 1. (отстъпчив) ge'fugig, 'nachgiebig; (послушен) 'lenksam Z (въз¬ приемчив) leicht'zugänglich; ~ на чуж¬ ди влияния 'fremden 'Einflüssen leicht 'zugänglich 3. (свикваш леко) 'anpas¬ sungsfähig подаяни|е n, -я pl 'Almosen n 23 подбалканск|и adj an den 'südlichen 'Hängen des 'Balkangebirges gelegen; - а линия am 'Südhang des 'Balkange¬ birges ent'langführende 'Strecke /16 подбел m nur sg Bot 'Huflattich m 1* подбив m nur sg Spott m 1 O взимам на ~ някого mit jmdm. 'seinen Scherz 'treiben <23> подбив ам, -аш (-ах) uv; подби|я, -еш (-х) v 1. (чукам) 'klopfen vt, vi <hb> ; (чукам да не стърчй) 'umklopfen vt < а >, 'Um¬ schlägen vt <4а> 2. (натъртвам стъ¬ пала) 'auflaufen vi <9а/ги>, 'wundlau¬ fen vi <9а/sn> 3. (осмивам) ver¬ spotten vf < b > 4. (уронвам) 'schädigen vf; das 'Ansehen 'schädigen (нещо von etw. 3); herabsetzen vt <a>; * авторитета на някого jmds. Autori'tät her'absetzen O x цената на нещо den Preis von etw. her'absetzen, den Preis von etw. verderben <16b>; z се 1. (на¬ търтвам се) sich die Füße 'wundlaufen vr Z (подигравам се) 'spotten vi <hb>, 'seinen Scherz'treiben <23> O ~ атми се краката mir tun die 'Fußsohlen vom 'Laufen weh подбирам, -аш (-ах) uv; подбер|а, -еш (подбрах) V 1. (избирам) 'wählen vf, 'auswählen vt < a> 2. (подкарвам) 'trei¬ ben vf < 23 >; (водя със себе си) 'führen vf 3. (повдигам пола, рокля) 'heben vf < 14 >, 'hochheben vf < 14 a> 4. (под¬ хващам) 'anfangen vi <2a/hb> подбия t подбивам подбор m nur sg 1. 'Auswahl / 17; ~ на кадрите 'Kaderauswahl 2. (селекция) 'Auslese /16, Selekti'on /17; естествен - na'türliche 'Auslese подбрадни|к m, -ци pl 1. (на шапка) 'Ohrenschützer m 4jpl, 'Ohrenklappen / 16jpl 2. (на шлем) Vi'sier n 20 * 3. (ремък) 'Kinnriemen m 4 4. (на цигулка) 'Kinnhalter m 4 подбуд|а/, -и pl 'Antrieb m 1, Beweg¬ grund m 2 подбудител (-ят) m, -и pl 'Anstifter m 4; Jur 'Urheber m 4 подбудител|ен, -ни adj Be'weg-; ~ ни причини Beweggründe m 21 pl подбужд|ам, -аш (-ах) uv; подбуд1я, -иш (-их) V 'anstiften vt <а> подбутв|ам, -аш (-ах) uv; подбутн|а, -еш (-ах) V 1. (тйкам) ein 'bißchen 'schieben vt < 32 >, ein 'bißchen 'weg¬ schieben vf < 32 a > 2. (блъсвам) 'an¬ stoßen vf <34a> 3. (пипам малко) ein 'bißchen 'anfassen vt < a > 4. (под¬ буждам) 'anstiften vt < a > подбягв|ам, -аш (-ах) uv; под|бягна, -бегнеш (-бягнах) v 'laufen vi < 9/sn > und da'bei ab und an kurz 'stehenblei¬ ben vi < 23 ajsn >, mit Unterbrechun¬ gen 'laufen подведа f подвеждам подведомствен adj unterstellt, 'unter¬ geordnet подвежд|ам, -аш (-ах) uv; подвел|ä, -еш (подведох) v 1. (включвам, до¬ веждам) 'bringen vf <24>; z под една категория 'unter 'eine Katego'rie 'bringen; z под общ знаменател auf 'einen ge'meinsamen 'Nenner 'bringen 2. (измамвам) her'einlegcn vf < a >, 'irreführen vf <a>, 'anführen vt <a> 3. (подхващам) 'anfangen vt < 2 a >, 'anpacken vf <a> O x под отго¬ ворност zur Verantwortung 'ziehen vf <32, h-g> лодвзем|ам, -аш (-ах) od подвзйм|ам, -аш (-ах) uv; подвзе|ма, -меш (-х) v 1. (започвам) 'anfangen vf <2а>, be'ginnen vf <26b> 2. (продължа¬ вам, подемам) 'fortsetzen vt <a>, 'aufnehmen vf < 16 b >; z разказа си 'seine Er'zählung 'fortsetzen ['wieder 'aufnehmen] 3. (подигравам се) ver¬ spotten vf <b> подвнв|ам, -аш (-ах) uv; подвй|я, -еш
569 подготвям (-х) V 1. 'beugen vt; 'knicken vt; x крака die 'Beine 'unterschlagen < 4 a >; кучето подви опашката der Hund 'klemmte den Schwanz ein; « вестник 'eine 'Zeitung Zusammenle¬ gen <a> 2. (суча) 'drehen vt; x мустак den 'Schnurrbart 'drehen; x ръкави die 'Ärmel 'hochkrempeln <a> O не x крак цял ден den 'ganzen Tag auf den 'Beinen sein vi <B>; * врат übertr den 'Nacken beugen, sich 'ducken vr; * опаш¬ ката übertr den Schwanz 'einziehen <32a, h-g> подви|г m, -зи pl 'Heldentat / 17, 'Großtat подвйжв|ам, -аш (-ах) uv; подвйж|а, -иш (-их) V ein 'bißchen be'wegen vt <b>; x ce sich ein 'bißchen be'wegen vr подвйж|ен, -ни adj 1. (който може да се превозва) transportabel, 'fahrbar; ~ но кино 'Wanderkino п 24; х мост Hist 'Zugbrücke / 16; Mil Pon'tonbrücke; - на работилница 'fahrbare 'Werk¬ statt / (-..statten) 2. (който може бързо да се движи) be'weglich 3. (пър¬ гав) flink, be'weglich подвйжност / nur sg Be'weglichkeit f 17/5* ' подвнзйв|ам се, -аш се (-ах се) uv 1. sich be'tätigen vr <b> 2. umg (без успех) sich ver'geblich versuchen vr <b>; iron sich her'vortun vr <38a> подвнкв|ам, -аш (-ах) uv; подвйкн|а, -еш (-ах) v 1. (извйкам) 'rufen vt <39> , 'ausrufen vt <39а> 2. nur uv (викам от време на време) ab und zu 'rufen 3. umg (нахоквам) 'ausschimp¬ fen < а > (на някого jmdn.), 'schimp¬ fen vi <hb> (на някого mit jmdm.) подвикван|e n, -ия pl Ruf m 1, 'Rufen n 23/sg, 'Zuruf m подвйр|ам, -аш (-ах) uv; подвр|а, -еш (-ях) V 'stecken vi (под 'unter 4), dar'unterstecken vr <a> подвия t подвивам подвластен, -ни adj unter'geben, un¬ terstellt подвод!ев, -ни adj 'Unterwasser-, 'Un¬ tersee-; ~ на лодка 'Unterseeboot n 20; ~ на скала Klippe /16; ~ но течение 'Unterströmung / 17; ~на снймка Unter'wasserfoto n 24 подводниц|а/, -и pl 'Unterseeboot n 20, U-Boot; атомна x A'tom-U-Boot подвоз m, -и pl и. подвозване n nur sg 'Antransport m 1, 'Zufuhr /17 подвоумяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; подвоум|я се, -йш се (-йх ce) v ein 'bißchen 'zaudern vi <hb>, ein 'bi߬ chen 'zögern vi <hb> подвързвам, -аш (-ax) uv; подвър|жа, -жеш (-зах) v 1. 'binden vt <27>, 'einbinden vt <27a>; * книга ein Buch 'binden 2. ’einschlagen vt < 4a >; » тетрадка в сйня хартия ein Heft in 'blaues Pa'pier 'einschlagen 3, (върз- вам отдолу) 'zubinden vt < 27a > подвързван ш, -и pl 'Buchbinder m 4 подвързй|я / -и pl 1. 'Einband m 2; кожена x 'Ledereinband; платнена * 'Leineneinband; мека x Bro'schur /17 2. (на тетрадка) 'Umschlag m 2 подгласни к m, -ци pl Ersatzkandidat m 8, 'Nachfolgekandidat подгонв|ам, -аш (-ax) uv; подгон|я, -иш (-их) V 1. (погвам, преследвам) ver'folgen vt <b>,'jagen vt 2. (про¬ пъждам) ver'jagen vt < b > подгбн|ям, -яш (-ях) uv; подгон|я, -иш (-их) v = подгонвам подгорн|е пу -я pl Ge'birgsvorland п 22 подготвен adj 1. 'vorbereitet; - съм за най-лошото auf das 'Schlimmste 'vor¬ bereitet sein vi < B >; ~ съм за изпи¬ та auf die 'Prüfung 'vorbereitet sein 2. (обучен) 'ausgebildet; добре ~и кадри gut 'ausgebildete 'Kader m 4/pl подготвителен, -ни adj 'Vorberei- tungs-; x период 'Vorbereitungspe¬ riode /16, 'Vorbereitungsabschnitt m 1 подготв|ям, -яш (-ях) uv; подготв|я, -иш (-их) v 1. (тъкмя, приготвям) 'vorbereiten vt <с>; х въстание 'einen 'Aufstand 'vorbereiten; * уче- нйците за йзпит die 'Schüler auf die
подготовка 570 'Prüfung 'vorbereiten 2. (обучавам) 'ausbilden vt <a>; z кадри 'Kader 'ausbilden O * почвата за нещо übertr den 'Boden für etw. be'reiten; z ce sich 'vorbereiten vr (за auf 4) подготовк а f -и pl 1. 'Vorbereitung/17 2. (квалификация) 'Ausbildung /17; следдипломна * 'postgraduale'Aus¬ bildung, 'Weiterbildung /17 подгражд|ам, -аш (-ах) uv; подград|я, -йш (-йх) V untermauern vr < а > подгрея Т подгрявам подгруп|а /, -и pl 'Untergruppe /16 подгряв|ам, -аш (-ах) uv; подгр|ея, -ееш (-ях) V 'wärmen vr, warm 'machen vr, 'aufwärmen vt <a> подгъв m, -и pl Saum m 2 подгьв|ам, -am (-ax) uv; подгън|а, -еш (-ах) v 1. (правя подгъв) 'säumen vr, 'einsäumen vr <a> 2. (прегъвам) knik- ken vr, 'Umschlägen vr < 4 a >; (крака) 'unterschlagen vr < 4 a > O не z крак den 'ganzen Tag auf den 'Beinen sein vr <B> подлав|ам, -am (-ax) uv; под|дам, -дадеш (-дадох) v umg 'nachgeben vr <15a/A6>, nicht fest sein vi <B>, nicht 'halten vi < 3/hb >; дъската ~ a das Brett gibt nach [hält nicht]; z се 1. (отстъпвам, подчинявам ce) 'nachge¬ ben, er'liegen vi <31b/sn>; z се на натиска dem Druck 'nachgeben; z ce на протйвника dem 'Gegner er'liegen; z се на изкушението der Ver'suchung er'liegen ['nachgeben]; z се на чужди влияния 'fremden 'Einflüssen er'liegen ['nachgeben]; z се на увещанията му 'seinem 'Zureden 'nachgeben 2. (би¬ вам обхванат) er'griffen 'werden vi < 18jsn >; z се на паника von 'Panik er'griffen 'werden; % сена страх von Angst er'griffen'werden; z сена чара й von 'ihrem 'Charme be'strickt [ge'packt] 'werden, 'ihrem 'Charme er'liegen; * се на провокация 'einer Provokati'on er'liegen, sich provozie¬ ren 'lassen vr <3jhb> 3. (огъвам ce) 'nachgeben; стената се е поддала die Wand hat 'nachgegeben 4. (податлив съм) sich nicht ent'ziehen vr <32b, h-g >; това не се ~ а на описание das ent'zieht sich 'jeder Beschreibung; това не се -а на изчисление das ent'zieht sich der Berechnung O това ми се ~ a das liegt mir поддиректор m, -и pl 'stellvertretender Di'rektor m 9a поддръжк|а /, -и pl 1. Unterstützung /17, 'Hilfe /16, 'Beistand m 2; оказ¬ вам z на някого jmdm. 'Beistand er'weisen <23b> 2. (поддържане в изправност) Unterhaltung / 17; (машини) 'Wartung/17 3. (издръжка) 'Unterhalt m 1 поддръжни|к m, -ци pl 'Anhänger m 4 поддърж|ам, -am (-ax) uv 1. (държа да не падне) halten vr < 3 >, 'feslhalten vt <3a> 2. (оказвам помощ, под¬ крепям) 'helfen vi < 16jhb > (някого jmdm.), unterstützen vr <a>; z приятеля си Seinem Freund 'helfen, 'seinen Freund unterstützen; z предложение 'einen 'Vorschlag un¬ terstützen 3. (издържам) unter¬ halten vr <3a>; z семейството die Fa'milie unterhalten; 'aushalten vr <3a>; z любовница'eine Ge'liebte 'aushalten 4. (не позволявам да се прекъсне, пазя) unterhalten, halten, 'wahren vt, 'aufrechterhalten vr < 3c>; z огъня das 'Feuer unterhalten; z ред'Ordnung'halten; z дисциплина Diszi'plin 'wahren; z обществения ред die 'öffentliche 'Ordnung 'auf¬ rechterhalten 5. (държа в изправност) unterhalten, in'stand halten; (гледам) 'pflegen vt; (машина Ma'schine) 'warten vt; z външността си sein 'Äußeres 'pflegen; « пътищата die 'Straßen unterhalten 6. (твърдя) behaupten vi <hjhb> O z връзки c някого mit jmdm. in Verbindung 'ste¬ hen vi <101/hb>, 'Umgang mit jmdm. 'pflegen; z духа на някого jmdn. bei 'guter 'Stimmung 'halten; z в изправност in'stand 'halten; z
571 подкана голям разкош auf 'großem 'Fuße 'leben поддържане n nur sg 1. (помощ) 'Hilfe/ 16, Unterstützung/17 2. (издръжка) 'Unterhalt m 1 3. (в изправност) Un¬ terhaltung/ 17, Instandhaltung/ 17; (машина) 'Wartung / 17; 'Pflege / 16; - на почвата 'Bodenpflege подезйч|ен, *ни adj 'unter der 'Zunge be'flndlich <0 ~ на кост Anat 'Zungen¬ bein n 20 подействув|ам, -аш (-ах) v 1. 'einwirken vi < a/hb > (на някого auf jmdn.) 2. (давам резултат) 'wirken vi <hb>; думите му ~ аха 'seine 'Worte 'wirkten; (лекарство) 'anschlagen vi < Aa/hb > поделени|е n, -я pl Mil 'Einheit / 17 подел|ям, -яш (-ях) uv; подел|я, -иш (-йх) v 1. (разделям) 'teilen vt, 'auftei¬ len vt < a > 2. (споделям) sich 'mitlei- len vr < а > (c някого jmdm.); ж ce das 'Erbe [den Be'sitz] unterein'ander 'aufteilen подем m nur sg 'Aufschwung m 2 подем|ам, -аш (-ах) uv; поде|ма, -меш (-х) V1, (започвам) 'anfangen vt < 2 а>; ж песен ein Lied 'anstimmen <а>; ж работа 'eine 'Arbeit 'anpacken <а>; ж почин die Initiative er'grei- fen < 21 b > 2. (продължавам) 'fort¬ führen vt <a> 'fortsetzen vt <a>; 'aufgreifen vr <21a>, ж песента das Lied 'aufnehmen < 16 a>; ж делото му sein Werk 'fortführen; ж разказа die Er'zählung 'wieder 'aufgreifen 3. (дигам) 'aufheben vt < 14a >, 'heben vt < 14 > 4. übertr (издигам) er'heben vt <14b> O ж път sich auf den Weg 'machen vr подем|ен, -ни adj 'Hebe-; ж кран 'He¬ bekran m 1* подемни |k nt, -ци pl 'Aufzug m 2 подзаглавие n, -я pl 'Untertitel m 4 подзем|ам, -аш (-ах) uv; подзе|ма, -меш (-х) v = подвземам подзем|ен, -ни adj 'unterirdisch; ж ход 'unterirdischer Gang nt 2; ~ ни богатства 'Bodenschätze pl; ~ на железница 'Untergrundbahn /17 подземи|е л, -я pl 'unterirdisches Ge'wölbe п 23, Ge'laß л20; (затвор) Ge'fangnis п 27 подзйжд[ам, -аш (-ах) uv; подзйд|ам, -аш (-ах) v untermauern vt <а> подивяв|ам, -аш (-ах) uv; подив|ея, -ееш (-ях) V ver'wildern vi < b/sn > иодйг|ам, -аш (-ах) uv, подйгн|а, -еш (-ах) V = повдйгам подиграе|ам, -аш (-ах) uv; подигра|я, -еш (-х) V verspotten vt < b >; ж се Seinen Spott 'treiben < 23 > (c mit 3); sich 'lustig 'machen vr (c някого 'über jmdn.) подигравател|ен, -ни adj Spöttisch подигравателност/nur sg Spott m 1 /sg подигравач m, -и pl 'Spötter m 4 поднгрйвк|а / -и pl 1. (остра нас¬ мешка) Spott m 1; (обидна насмешка) Hohn m 1 2. (шега) Scherz m 1 подиграя I подигравам подир präp 1. nach; - една година nach 'einem Jahr; ~ яденето nach dem 'Essen; - малко kurz da'nach; един ~ друг 'einer nach dem 'anderen 2. 'hinter; вървя [крача] - някого 'hinter jmdm. 'hergehen vi < 13a/sn> 3. adv (после) hinterher, nach'her подйрв|ам, -аш (-ах) uv; подйр|я, -иш (-их) V 1. (търся) Suchen vr 2. (по¬ следвам) 'folgen vi <sn> (някого jmdm.) подвре 1. präp 'hinter; ~ му 'hinter ihm; тйчам ~ й 'hinter ihr 'herlau¬ fen vi <9&/sn>, ihr 'nachlaufen vi <9a/sn >; гледам - му ihm 'nachse¬ hen vi <\9a/hb> 2. adv (после) nach'her, da'nach подиря | подйрвам подйр|ям, -яш (-ях) uv = подйрвам подиум т, -и pl 'Podium л 28 подйшв|ам, -аш (-ах) uv; подйш|ам, -аш (-ах) V ein 'bißchen 'atmen vr, vi <hb>, ein 'bißchen 'einatmen vt; ж свеж въздух 'frische Luft Schöpfen подкан|а /, -и pl 'Aufforderung /17
подканвам 572 подкана ам, -аш (-ах) uv; подкан я, -иш (-их) V1. (карам)' auffordern vr <а> 2. (подсещам) er'innern vr < b > подкан|ям, -яш (-ях) uv = подканвам подкарв!ам, -аш (-ах) uv подкар|ам, -аш (-ах) V 1. (започвам да карам) 'anfangen vi <2аjhb> zu 'treiben; äs добитъка das Vieh 'antreiben <23a>; (превозно средство) 'anfan¬ gen zu 'fahren; Kfz 'starten vi <sn> 2. (започвам) 'anfangen vt <2a>; я двадесетата година ins 'zwanzigste 'Lebensjahr 'treten vi <15jsn>\ as песен ein Lied 'anstimmen <a>; * работа 'eine 'Arbeit 'anpacken <a> 3. (пониквам) 'wachsen vi <sn>, 'sprießen vi <32jsn> подкастр|ям, -яш (-ях) uv; подкастр|я, -иш (-их) v (клончета) beschneiden vt <21b, d-tt>; (дърво) 'ausschneiden v/ < 21 a, d - tt >; übertr (коса) 'stutzen vt подкач|ам, -аш (-ах) uv; подкач|а, -йш (-йх) V 1. (шегувам се с някого) 'nek- ken vt 2. (загатвам) 'eine 'Anspielung 'machen, 'anspielen vi <ajhb> 3. (за¬ почвам) 'anfangen vt <2a>; я десетата годйна ins 'zehnte 'Lebens¬ jahr 'treten v/ < 15/sn >, zehn 'Jahre alt 'werden vi < 18/sn>; я ce sich 'necken vr (c mit 3) подкваса /, -и pl 1. 'Joghurtferment n 20 2. (за хляб) 'Sauerteig nt 1; übertr Geist m 3a подквасв|ам, -аш (-ах) uv; подквас|я, -иш (-их) V 1. (мляко Milch) 'ansetzen vr <а> zum 'Eindicken; я мляко 'Joghurt 'ansetzen 2. (хляб Brot) 'säuern vi < hb > /Sauerteig hin'zufü- gen < а > (нещо etw. i) подкиселяв|ам, -аш (-ах) uv; подки¬ сели, -йш (-йх) V 'säuern vi <hb>; (слагам оцет) 'Essig hin'zufügen <a> подкладк|а /, -и pl 1. (тенденция) Ten'denz /17 2. (основа)'Grundlage /16 3. (подбуда) 'Antrieb nt 1 подклаждам, -аш (-ах) uv; подклад|а, -еш (подкладох) v 1. (запалвам) 'an¬ zünden vt < а >, 'anmachen vt < а >, 'schüren v/; я огъня das 'Feuer 'schü¬ ren; я огнището 'Feuer im Herd 'machen 2. übertr (подстрекавам) ent'fa- chen vr <b> , 'aufhetzen vr <a> , 'anhei¬ zen vr <a> подклякаам, -аш (-ах) uv; подклекн|а, -еш (-ах) V 1. sich ein 'wenig 'hin¬ hocken vr < a >, sich ein 'wenig 'kau¬ ern vr 2. (подгъвам колене) in die Knie 'gehen vi < 13/sn> подков|а f -и pl 'Hufeisen n 23 подковав|ам, -аш (-ах) uv; подков а, -еш (-äx) v be'schlagen vr <4b> подкован adj be'schlagen; ~ и обувки 'Nagelschuhe m 1 /pl подковач m, -и pl 'Hufschmied nt 1 подковообраз|ен, -ни adj 'hufeisenför¬ mig подкож|ен, -ни adj subku'tan; 85 кръ- войзлив 'Bluterguß nt 2; ~ на инжекция subku'tane Injekti'on / 17 подкокоросв|ам, -аш (-ах) uv; подко- корос|ам, -аш (-ах) v umg 'aufhetzen vt <a> , 'aufstacheln vt, 'anstiften vr <a> подкомиси|я / -и pl 'Unterkommission /17, 'Unterausschuß nt 2 подкоп m, -и pl 'Loch n 22 подкопавам, -аш (-ах) uv; подкопа|я, -еш (-х) V untergraben vr < 4 а > auch übertr подкоп |ен, -ни adj: ~ на машйна 'Schrämmaschine /16 подкорен|ен, -ни adj 'Wurzel- подкосяв ам, -аш (-ах) uv; подкос|я, -йш (-йх) V (крака) 'einlcnicken 'lassen va <3jhb>\ (човек) zu'sammenbrechen 'lassen; übertr untergraben vt <4 a>, er'schüttern vt <b>; « ce'einknicken vr < <ifsn >, zu'sammenknicken vi < г.1 sn >; ~ ат ми се краката ich 'bre¬ che in die Knie, ich 'knicke zu'sammen подкрадв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; подкрадн|а се, -еш ce (-ax ce) v sich 'heimlich 'nähern vr (до някого jmdm.) подкреп|а f -и pH. (помощ) Unter'stüt-
573 подливам zung / 17,'Hilfe / 16, 'Beistand m 2 2. (довод) Bekräftigung/17; в ж zur Bekräftigung (на нещо von etw. 2) 3. (закуска) 'Stärkung / 17; Er'quik- kung/17;3a * zur'Stärkung подкрепвам, -am (-ax) uv; подкреп я, -йш (-йх) v 1. (подпйрам) 'stützen vr; ж зида die 'Mauer 'stützen; (под- сйлвам) be'festigen vr <b> 2. (под¬ помагам)'helfen vi < 16/hb > (някого jmdm.); 'unter die 'Arme 'greifen vi <2\/hb> (някого jmdm.); unter¬ stützen <a> (някого jmdn.); ж изпадналия в нужда dem in Not Geratenen 'unter die 'Arme 'greifen; ж тезата му ich unterstütze 'seine 'These 3. (придавам сила) kräftigen v/, stärken vr, 'er'frischen vr <b>; сънят го подкрепй der Schlaf hat ihn ge'kräftigt [er'frischt]; ж здравето си 'seine Ge'sundheit 'stärken [kräftigen] 4. (потвърждавам) bekräftigen vr < b >, be'stärken vr < b >; някого в намерението му jmdn. in 'seiner 'Ab¬ sicht be'stärken; ж твърдението си 'seine Be'hauptung bekräftigen; ж се (похапвам си) sich Stärken vr, etw. zu sich 'nehmen vr < 16 > подкрепйтел|ен, -ни adj 'stärkend; ж сън ein Stärkender [er'frischender] Schlaf nt 1; ~ но лекарство 'Stär¬ kungsmittel n 23; ж пункт 'Imbißstube /16, Er'frischungspavillon m 6 подкреплени е n, -я pl 1. Mil Verstär¬ kung/172. (помощ) Unterstützung / 17, 'Hilfe / 16 3. (довод) Bekräf¬ tigung /17; в ж zur Bekräftigung 4. (закуска) 'Stärkung / 17; за ж zur 'Stärkung подкрепя t подкрепвам подкрепян |ам, -am (-ax) uv = под¬ крепвам подкреп|ям, -яш (-ях) uv — под¬ крепвам подкултур|а / -и pl 'Untersaat / 17, 'Unterfrucht /14 подкуп т, -и pl Bestechung/17; (парй) Be'slechungsgeld п 21, 'Schmiergeld подкупв|ам, -am (-ах) uv; подкуп|я,-иш (-их) V be'stechen vr < 16b> подкупвач т, -и pl jmd., der Be'ste- chungsgeld gibt подкуп|еи, -ни adj bestechlich, käuflich подкупни |k m, -ци pl 'käuflicher [gekaufter] Mensch nt 8 подкулничество n nur sg Bestechung /17, Korruption /17 подкупя t подкупвам подкърпвам, -am (-ax) uv; подкърп|я, -иш (-их) v 'flicken vr подлаПам, -am (-ax) uv; подлож1а, -иш (-их) v 1. (слагам отдолу) 'legen vt; ж ръцете под главата die 'Hände 'unter den Kopf'legen; (бутайки) 'schieben vr <32>; ж лост под нещо'eine'Hebe¬ stange 'unter etw. 'schieben; 'unterle¬ gen <a> (нещо etw.) 2. (поднасям) 'anbieten vt <32a>, 'vorlegen vt <a> 3. unter'ziehen vt <32b, h-g>; ж на критика 'einer Kri'tik unter'zie¬ hen; ж на унищожение ver'nichten vr <b>; ж на обсъждане disku'tieren vr < a > O ж врат übertr sich 'ducken vr; ж гръб übertr sich 'anbiedern vr < a >; ж динена кора на някого übertr jmdn. her'einfallen 'lassen vr <3/hb>; ж ръка 'betteln vi <hb>; ж ce sich unterwerfen vr < 16b>, sich unter'ziehen vr <32a, h-g>; ж сена операция sich 'einer Operati'on un¬ ter'ziehen подлеж|а, -йш (-äx) uv unterliegen vi < 31 Ь/sn >; това не ~ й на съмнение das unter'liegt keinem 'Zweifel; присъдата не ~ й на обжалване das 'Urteil ist 'endgültig; това «й на наказание das ist Strafbar; стоката ~й на развала die 'Ware ver'dirbt leicht [ist leicht verderblich] подлез nt, -и pl Unterführung /17 подлец m, -и pl Schuft m 1, 'Schurke m 7 подлйв|ам, -am (-ax) uv; подл1ея, -eem (-ях) v 1. (сйпвам течност) be'gießen vt < 32b >, 'schütten vt (под 'unter 4, на, по auf 4); be'sprengen vr <b>; ж пода den 'Fußboden mit 'Wasser
подлизвам 574 be'sprengen 2. (наливам) 'zugießen vt <32a> 3. (изтичам) 'auslaufen vi <9a/sn> O x някому вода übertr jmdn.'ausstechen <16a> подлнзв|ам, -аш (-ах) uv; подлй|жа, -жеш (-зах) v da'nebenlaufen vi <9a/sn>, 'überschwappen vi <a/ s/j>; x ce sich 'einschmeicheln vr < a >, sich 'anbiedern vr < a > подлизурк|а m od.f, -и pl 'Kriecher m 4, 'Speichellecker m 4 подлнзурскн adv 'kriecherisch, 'spei¬ chelleckerisch подлйстни|к nt, -ци pl 1. (във вестник) Feuille'ton n 24 2. (чертан лист) 'Lini¬ enblatt n 22 подло Ir m, -зи pl Gramm Salz'gegen- stand m 2, Sub'jekt n 20 подлог|а /, -и pl I. (в цървул) 'Einlage /16 ; (в обувка) 'Einlegesohle / 16 2. Med 'Schieber m 4 подложа f подлагам подложк|а /, -и pl 1. 'Unterlage /16 2. (в обувка) 'Einlegesohle /16; Med 'Ein¬ lage /16 3. Bot 'Pfropfunterlage, 'Un¬ terlage подлост / -и pl Ge'meinheil/17, 'Nie¬ derträchtigkeit /17 подлоств|ам, -аш (-ах) uv; подлост |я, -иш (-их) V 1. (затварям) ver'riegeln vt <b>, 'zuriegeln vt <a> 2. (подла¬ гам лост) 'eine 'Hebestange 'unter¬ schieben <32a> 'подлудявам, -аш (-ах) uv; подлуд|ея, -ееш (-ях) V 'wahnsinnig 'werden vi <18/j/j>, 'außer sich ge'ralen vi < 3 Ъ/sn > 2подлудяв|ам, -аш (-ах) uv; подлуд|я, -йш (-йх) V 'wahnsinnig 'machen vr, 'außer sich ge'raten 'lassen vt < 3/hb> подлучв|ам, -аш (-ах) uv; подлуч|а, -иш (-их) V (със стрит чесън) mit 'Knob¬ lauch 'würzen vr; (c лук) mit 'Zwiebel 'abschmecken vt <a> подлъгвам, -аш (-ах) uv; подлъж|а, -еш (подлъгах) v (измамвам) be'lrü- gen vr <40b>; (прелъстявам, изку¬ шавам) ver'locken vt < b >, verfüh¬ ren vr <b>, x ce her'einfallen vi < 3 a /sn > (по някого auf jmdn.); (rpe- mä)'einen 'Fehler be'gehen < 13b> подлютяв|ам, -аш (-ах) uv; подлют|я, -йш (-йх) v 1. (подправям) scharf 'würzen vr; (с чер пипер) 'pfeffern vt 2. (рана 'Wunde) 'reizen vt 3. übertr (разгневявам) 'reizen, er'zürnen vt < b >; x ce 1, (рана 'Wunde) 'schlim¬ mer 'werden vi <18jsn> 2. (разгне¬ вявам ce) 'zornig [ge'reizt] 'werden vr < 18/5/1 > подмазв|ам, -аш (-ах) uv; подма|жа, -жеш (-зах) v 1. (мажа) 'schmieren vr, 'einschmieren vt < a > 2. (мажа c ма¬ зилка) ver'putzen vt <b> 3. übertr (подкупвам) be'stechen vt < 16b>; x ce sich 'einschmeicheln vr < a >. sich 'anbiedern vr <a> (на някого bei jmdm.) подмамв|ам, -аш (-ах) uv; подмам|я, -иш (-их) V 1. (мамя да дойде при мене) 'locken vr, 'anlocken vt < а > 2. (подлъгвам) 'täuschen vt, be'trügen vt <40b> (изкушавам) ver'locken vr <b>; ver'leiten vt <b>; x ce sich 'täuschen vr; her'einfallen vi <3a/sn> (по нещо auf etw./) подмам|ям, -яш (-ях) uv = подмам- вам подменявам, -аш (-ах) uv = подменям подмен|ям, -яш (-ях) uv; подмен|я, -йш (-йх) V 'austauschen vr <а>, 'aus¬ wechseln <а> (нещо с нещо etw. mit etw. J); (c лошо намерение) unterschieben <32ajhb> (c нещо etw.) подмесв|ам, -аш (-ах) uv; подмес|я, -иш (-их) V (тесто Teig) 'anrühren vt < а > подмес|ям, -яш (-ях) uv = подмесвам подмета | подмитам подметк|а /, -и pl 1. (на обувка) 'Sohle /16, 'Schuhsohle 2. Landw 'Schälen n 23jsg; x на стърнйщето 'Stoppel¬ sturz m 2 подметна T подмятам лодмйв|ам, -аш (-ах) uv; подмй|я, -еш (-х) V 1. (подкопавам) unter'spülen vt
575 подносвам < b > 2. (мия отдолу) 'unten 'waschen vt <4> подмйгв|ам, -аш (-ах) uv; подмйгн|а, -еш (-ах) V 'zublinzeln vi <a/hb> (на някого jmdm.) подмнлкв|ам се, -аш се (-ах се) uv sich 'einschmeicheln vr < а > подминавам, -аш (-ах) uv; подмйн|а, -еш (-ах) V 1. (продължавам пътя си) den Weg 'fortsetzen <а> 2. (над¬ минавам) über'holen vt < b> 3. (прес¬ качам) 'auslassen vt <3a>, über¬ springen vt <27b> подмит|ам, -аш (-ах) uv; подмет|а, -еш (подметох) V 1. (мета отдолу) 'fegen vt (под нещо 'unter elw. 3) 2. (мета малко) ein 'bißchen 'fegen; (бегло) 'flüchtig 'fegen подмия t подмйвам подмладен adj ver'jüngt подмладйтелен, -ни adj verjüngend, Ver'jüngungs- 1подмладяв|ам, -аш (-ах) uv; под¬ младен, -ееш (-ях) V sich verjüngen vr <b> 2подмладяв|ам, -аш (-ах) uv; под¬ млади, -йш (-йх) V verjüngen vt < b >; * се sich verjüngen vr, 'jünger 'werden vi < 18/sn> подмокр|ям, -яш (-ях) uv; подмокр|я, -иш (-их) v feucht 'machen vr, naß 'machen; « пелените in die 'Windeln 'machen; » се (бебе 'Säugling) sich 'einmachen vr < hb> подмол m, -и pl 1. (вдлъбнатина) Loch n 22, 'ausgewaschenes 'Ufer n 23 2. (подводна скала) 'Klippe / 16, Riff n 20 3, übertr 'Untergrund m2, Illega¬ lität /17 jsg подмол |ен, -ни adj illegal, 'Untergrund-; ~ на организация 'Untergrundorga¬ nisation /17 под|мяна/, -мени pl 'Auswechslung/17, 'Austausch m 1, Er'satz m 2; (c лошо намерение) Unterschiebung/17 подмит)ам, -аш (-ах) uv; подметн|а, -еш (-ах) V 1. (подхвърлям) 'werfen vt <16>, 'hochwerfen vt <16а>; (насам-натам) hin- und 'herwerfen vt <16a> 2. (загатвам) 'andeuten vt < a > 3. umg (шегувам се) 'necken vt, 'hänseln vr 4. Landw 'umpflügen vr < a >, Schälen vt поднас|ям, -яш (-ях) uv; поднес|а, -еш (поднесох) v 1. (предавам, връчвам) überreichen vr <Ъ>, über'geben vr <15b>; « подарък ein Ge'schenk über'reichen 2. (донасям) 'tragen vr <4jhb>, 'hintragen vt <4a> (към ' ■ 3); (държа отблйзо) 'halten vr < 3 (поставям) 'stellen vt 3. (предлагах 'anbieten vt <32a>, unter'breiten ■ < b >; s оставката си Seinen 'Rück tritt 'anbieten ['einreichen <a>]: (подавам) 'reichen vt 4. (изказвам) über'mitteln vr <b>, über'bringen vr <24b>; « благопожелания'Glück¬ wünsche über'bringen [übermitteln]; ж съболезнования sein 'Beileid 'aus¬ sprechen < 16a > 5. (слагам ядене и пиене на маса) 'vorsetzen vr <а>, 'auftischen vr < а >; (сервйрам) ser'vieren vt <d> 6. 'führen vt; « лъжицата до устата den 'Löffel zum 'Munde 'führen 7. (шегувам се) 'nek- ken vr, 'hänseln vr O «на някого нещо на тепсйя übertr jmdm. etw. auf dem Präsentierteller ser'vieren подначални|к m, -ци pl Stellvertretender Chef m 6 ['Vorgesetzter m 7+] подиебес|ен, -ни adj 'himmlisch поднеса ] поднасям подниц|а f -и pl 'Backschüssel /16 подновен adj er'neuert подновяв|ам, -аш (-ах) uv; поднов|я, -йш (-йх) у 1. er'neuem vt < b > 2. (за¬ почвам отново) 'wieder 'aufnehmen vr <16a>; s разговора das Ge'spräch 'wieder 'aufnehmen; « старо поз¬ нанство 'eine 'alte Be'kanntschaft 'wie¬ der 'auffrischen < a > подножи|е n, -я pl Fuß m 2; в ~ ето на планината am 'Fuße des Ge'birges поднос m, -и pl Ta'blett n 20 подносв|ам, -аш (-ах) uv; поднос|я, -иш (-их) V be'ginnen vi < 26 bfhb > zu
подобавам 576 'tragen,' be'ginnen immer 'anzuziehen подобав|ам, -аш (-ах) uv sich 'ziemen vr, sich ge'hören vr <b>, sich ge'bühren vr < b >; както ~ a wie es sich ge'hörl; това не ти - a das ziemt sicht nicht für dich; ~ ащ отговор 'eine ge'bührende 'Antwort /17 подоб|ен, -ни adj 'ähnlich, 'gleichartig лодоби|е n, -я pl 1. (прилика) 'Ähnlich¬ keit / 17, 'Gleichartigkeit / 17 2. (по¬ добен човек) 'Abbild n 21, 'Ebenbild; (предмет) 'Abbild подобно adv 'ähnlich (на нещо etw. J) подобрени|e n, -я pl Ver'besserung/17; ä на международното положение Ver'besserung der internatio'nalen 'Lage; (здравословно състояние) 'Besserung /17 подобрен |ам, -аш (-ах) uv; подобр|я, -йш (-йх) V 1. ‘bessern vt <hb>, verbessern vt <b> 2. (помирявам) ver'söhnen vt <b>; а се 1. sich verbessern vr <b>, sich 'bessern vr, 'besser 'werden vi < lSjsn>; времето се ~ a das 'Wetter wird 'besser ['bessert sich] 2. (по-добре съм) mir gehl es 'besser, mein 'Zustand 'bessert sich 3. (одобрявам се) sich ver'söhnen vr подобря|ва ми (-ва ми) uv; подобр|ее ми (-я ми) v ich 'fühle mich 'besser, mir geht es 'besser подов adj 'Fußboden-; ~ и дъскй 'Die¬ len /16lpl\ ~ o масло 'Fußbodenöl n 20; ~ а настилка 'Fußbodenbelag m 1 подовършвам, -аш (-ах) uv; подо- върш|а, -иш (-их) V fast 'abschließen vt <32а> [be'enden vt <b>], 'nahezu 'abschließen [be'enden] подозйр|ам, -аш (-ах) uv подозр|а, -еш (-ях) v 1. (допускам, предполагам) ver'muten vt < b >, 'ahnen vt 2. (имам подозрение) verdächtigen < b > (ня¬ кого в нещо jmdn. 'wegen etw. 2) подозрени е n, -я pl Ver'dachl m 1; будя s Ver'dacht her'vorrufen <39a>; pl Verdächtigung /17, Verdächtigungen /17/р/ подозрителен, -ни adj I. verdächtig; - на постъпка verdächtige 'Hand¬ lung/17 2. (мнйтеден) 'argwöhnisch, 'mißtrauisch подозрителност / nur sg 'Argwohn m 1 /sg, 'Mißtrauen n 23/sg, Verdäch¬ tigung/17 подойда t подохождам подокарв|ам, -аш (-ах) uv; подокар|ам, -аш (-ах) V 1. (докарвам малко) ein 'bißchen 'bringen vt <24> 2. (no- нагласявам) ein 'bißchen zu'rechtma- chen vt <a>; я се 1. (понагласявам се) sich zu'rechtmachen vr 2. (под- мазвам се) sich 'anbiedern vr <a> (пред някого bei jmdm.) подопаш|ен, -ни adj Schwanz-; £ ремък 'Schwanzriemen m 4 по допита |ам се, -аш се (-ах се) uv; подопйт|ам се, -аш се (-ах се) v sich ein 'bißchen be'raten vr <3b> (до някого mit jmdm.) подосещ|ам се, -аш се (-ах се ) uv; подосет|я се, -иш се (-их се) v sich bis zu 'einem ge'wissen 'Grade er'innern vr < b> (за някого an jmdn.) подостр|ям, -яш (-ях) uv; под6стр|я, -иш (-их ) v 'spitzen vt, 'anspitzen vt <a> подотдел m, -и pl 'Unterabteilung / 17 подофицер m, -и pl 'Unteroffizier m 1 * подофицерски adj 'Unteroffiziers-; ~ чин 'Unteroffiziersgrad m 1 подохажд|ам, -аш (-ах) uv = подо- хождам подоход|ен, -ни adj 'Einkommens-; * данък 'Einkommenssteuer/16 подохожд|ам, -аш (-ах) uv; под6йд|а, -еш (подойдох) V (за малко) für 'kurze Zeit 'kommen vi < 33/sn >; (понякога) ab und zu 'kommen подоч|ен, -ни adj 'Augen-; s нерв'Au¬ gennerv m 8; ~ ни сенки 'Augenringe m l/pl подочув1ам, -аш (-ах) uv; подочу|я, -еш (-х) V 1. (научавам откъслечно) ver'nehmen vt < 16b>, hören vt, zu 'Ohren 'kommen vt <33/sn>; подо- чул съм нещо mir ist etw. zu 'Ohren
577 подпомагам ge'kommen 2. (чувам лошо) schlecht 'hören vi, vt <hb>, kaum 'hören подпад|ам, -am (-ax) uv; подпадн|а, -еш (-ах) v = ‘попадам подпали] ам, -аш (-ах) uv; подпал|я, -иш (-их) v 'anzünden vt < а >, 'anbrennen v/ < 10а>; (пожар) in Brand'stecken О я война 'einen Krieg ent'fachen < b >; я някому чергата übertr jmdm. 'Schaden 'zufügen <a> подпалвач m, -и pl 'Brandstifter m 4; ~ на война 'Kriegsbrandstifter подпалк|а /, -и pl Holz n 22 zum 'Anbren¬ nen, 'Anfeuerholz, 'Feuerholz подпаля t подпалвам подпетявам, -аш (-ax) uv; подпет|я, -йш (-йх) V 'niedertreten vt < 15 а >; я обувките си die 'Schuhe 'niedertreten подпечата|ам, -аш (-ах) uv; подпе¬ чатам, -аш (-ах) od подпечат|я, -иш (-их) V I. 'stempeln vt, 'abstempeln vt < а > 2. (c червен восък) ver'siegeln vt < b >; übertr be'siegeln vt < b > подпирам, -аш (-ax) uv; подпр|а, -еш (-ях) V I. (държа) 'stützen vt 2. (сла¬ гам) 'lehnen vi <hb>, 'anlehnen vt <a> 3. (залостям) ver'rammeln vt < b >; я се (опйрам се) sich 'stützen vr (на някого auf jmdn.); (при стоене) sich 'lehnen vr (на някого an jmdn.) подпис m, -и pl 'Unterschrift / 17; слагам ~ а си под нещо 'seine 'Unter¬ schrift 'unter etw. 4 'setzen; събирам ~ и 'Unterschriften 'sammeln подписв|ам, -аш (-ax) uv; подпй[ша, -шеш (-сах) v unter'schreiben vr <23b>, unterzeichnen vt <b>; я се 1. unter'schreiben (под нещо etw.) 2. (абонйрам) abon'nieren vt < d >; я се за списание 'eine 'Zeit¬ schrift abon'nieren 3. (заем 'Anleihe) 'zeichnen vt подписки, -ни adj 'Unterschrifts-; * лист 'Unterschriftsliste /16 подписк|а / -и pl 1. (събйране на абонати) 'Einschreibung / 17 von Abon'nenten, Entgegennahme / 16 von Abonne'mentsbestellungen; я за 37 Wtb. Bulg-Dt. ново списание Entgegennahme von Abonne'mentsbestellungen für 'eine 'neue 'Zeitschrift 2. 'Zeichnung/17; я за заем 'Zeichnung 'einer 'Anleihe; (събйране на парй със спйсък) 'Li¬ stensammlung /17 подпйтв|ам, -аш (-ах) uv; подпйт|ам, -аш (-ах) V 1, 'ausfragen vt <а>, 'aushorchen vt <а> 2. (пйтам от време на време) hin und 'wieder 'fra¬ gen vt подпиша t подписвам подпланннски adj am 'Fuße des Ge'birges ge'legen подплат а /, -и pl Text 'Futter n 23, 'Fütterung /17 подплатяв|ам, -аш (-ax) uv; подплат|я, -йш (-йх) V Text 'füttern vt подплашв[ам, -аш (-ах) uv; подплаш|а, -иш (-их) V 'aufschrecken vr <а>; (животни 'Tiere) 'aufscheuchen vt <а>; (кон Pferd) scheu 'machen vr; я се 'aufschrecken vi < a./sn >; (изплашвам се) er'schrecken vi < 16 bjsn >; конете се ~ ат die 'Pferde 'gehen durch лодплащ|ам, -аш (-ax) uv = подпла- тявам подплйсв|ам, -аш (-ах) uv; подплйсн|а, -еш (-ах) V 1. (плискам малко) ein 'bißchen be'spritzen vr <b> 2. (от време на време) ab und zu ein 'bißeben 'spritzen vi <hb> 3. (река Fluß, море Meer) 'plätschern vi <hb>, 'leise 'plät¬ schern подплйскв|ам, -аш (-ax) uv; под- плйск|ам, -аш (-ах) v = подплйсвам подплйсна | подплйсвам лодплъзв[ам се, -аш се (-ах се ) uv; подплъзн]а се, -еш се (-ах се) v 'aus¬ rutschen vi <а jsn> подплънк ja f -и pl 'Polster n 23, 'Polster¬ watte /16 подполковник m, -ци pl 'Oberstleut¬ nant m 1* od 6 подполковиишки adj' Oberstleutnants¬ no дпомаг|ам, -аш (-ax) uv; подпо¬ могна, -еш (-ах) v'helfen vi < l6J.hb>
подпора 578 (някого jmdm.), unterstützen vt <Ь> подпор|а/, -и pl 1. 'Stütze/16, 'Pfeiler т 4, 'Stützpfeiler; наклонена ж 'Stre¬ be / 16; «на мост 'Brückenpfeiler; (като съоръжение) 'Stützung /17 2. (подкрепа) 'Unterstützung/17, 'Stüt¬ ze; той ми е « er ist mir 'eine 'Stütze подпор|ен, -ни adj Stütz-; ~ на греда 'Stützbalken m 4 подпори |a/ -и pl 'Stütze/16, 'Stützpfei¬ ler m 4, 'Pfeiler подпоручи|к m, -ци pl veralt 'Leutnant m 1 * od 6 подпочвен adj 'Boden-; Grund-; ~ и води 'Grundwasser n 23 подпра t подпирам подправк|а / -и pl 1. (фалшификация, фалшификат) 'Fälschung/17 2. (при¬ бавка към ядене) Ge'wünz п 20 подправ|ям, -яш (-ях) uv; подправ|я, -иш (-их) V 1. (фалшифицирам) 'fäl¬ schen vt 2. (слагам подправка в ядене) 'würzen vt подпредседател (-ят) т, -и pl Stellver¬ tretender 'Vorsitzender т 7+. 'Vize¬ präsident т 8 подпретвам, -аш (-ах) uv; подпретн|а, -еш (-ах) V1. 'hochschlagen vt <4а>; ж ръкави die 'Ärmel 'hochkrempeln < а >; ж се übertr (залавям се) da'rangehen vi < 13аjsn> подпрйпкв|ам, -аш (-ах) uv Strecken¬ weise 'laufen vi < 9/sn > ['rennen vi < 10/j«>] подпухв|ам, -аш (-ах) uv; подпухн|а, -еш (-ах) v Schwellen vi <\ljsn>, 'aufschwellen vi <17a/s«>; 'auf¬ dunsen vi <18/sn> подпухнал adj 1. (от затлъстяване, болест, пиене) ge'dunsen, 'aufge¬ dunsen; *оот пиене лице ein vom 'Trinken 'aufgedunsenes Ge'sicht « 20 2. (временно) ge'schwollen; «и от многото ходене крака vom 'vielen 'Laufen ge'schwollene 'Füße m 21 pl] ~ съм от плач ver'weinte [ge'schwollene] 'Augen 'haben <A> подпухналост / -и pl 1. 'Aufgedunsen¬ heit /172. (подутина) 'Schwellung/17 подпълв|ам, -аш (-ах) uv; подпълн|я, -иш (-их) V1. (яма 'Grube) 'zuschütten vt <а>; (ниско място 'niedrige 'Stel¬ le) 'einebnen vt < a>; (пукнатина Riß, дупка Loch) 'zustopfen vt <a>, ver'stopfen vt <b> 2. (дреха 'Klei¬ dungsstück) 'füttern v/ 3. (допълвам) 'nachfüllen vt <a> подпьлн|ям, -яш (-ях) uv = подпълвам подпържв|ам, -аш (-ах) uv; подпърж|а, -иш (-их) V 'anbraten vt < За > подпъхв|ам, -аш (-ах) uv; подпъхн|а, -еш (-ах) v 1. (пъхам) Stecken vt (под 'unter 4) 2. (да¬ вам) 'zuslecken vt <а>, 'zuschieben v/ < 32> подпяв|ам, -аш (-ах) uv 'trällern vt, vor sich hin 'singen vt, vi < 27 ajhb > подработв|ам, -аш (-ах) uv; подра- бот|я, -иш (-их) v 'ausarbeiten vt <а>, 'vorbereiten vt <с> подработван|е п, -ия pl 'Ausarbeitung /17, 'Vorbereitung/17 подравнявам, -аш (-ах) uv; подравн|я, ;йш (-йх) V ge'rademachen vt <а>; (площ 'Fläche) 'einebnen vt <а>; (редица 'Reihe) 'ausrichten vt <a>; (чрез рязане) ge'radeschneiden vt <21a, d -tt>; ж се sich 'ausrichten vr, sich in 'einer ge'raden 'Reihe 'auf¬ stellen vr <a> подравн|ям, -яш (-ях) uv = подрав¬ нявам подрав|ям, -яш (-ях) uv; подров|я, -иш (-их) V untergraben vt <4Ь>; (река Fluß) unter'spülen vt <b>; übertr unter'graben; ж влиянието на някого jmds. 'Einfluß untergraben подражав|ам, -аш (-ах) uv 'nachahmen vt <a>, 'nachmachen vt <a> (на някого jmdn.) подражани|е n, -я pl 'Nachahmung/17 подражател (-ят) nt, -и pl 'Nachahmer m 4 подражателк|а /, -и pl 'Nachahmerin /18 подражател |ен, -ни adj 'nachahmend
579 подронвам подражателство п nur sg 'Nachahmung /17 подразбйр|ам, -аш (-ах) uv; под¬ разбера, -ереш (-päx) v 1. (досе¬ щам се) be'greifen vt <2lb> 2. (ймам предвид) 'meinen vi <hb>, vor 'Augen 'haben vt <A>; x се 1. (до¬ сещам се) zu ver'stehen sein vi < B > 2. (имане предвид) ge'meint 'werden vi < 18/sn> подразделени^ n, -яр11. (част) 'Unter¬ abteilung/ 17 2. (преградено място) Fach n 22 3. Mil 'Einheit /17 подраздел|ям, -яш (-ях) uv; под- раздел |я, -йш (-йх) V 'gliedern vt, 'ein¬ teilen vf <a>; untergliedern vf <b> (на in 4); x ce sich 'gliedern vr подразням, -яш (-ях) uv; подразн|я, -иш (-их) v ein 'bißchen 'reizen vt подраяяв|ам, -аш (-ах) uv; подран|я, -йш (-йх) V 1. (ставам рано) früh ['früher] 'aufstehen vi < 10la/hb> 2. (ид¬ вам, пристйгам по-рано) ver'früht 'kommen vi <33/sn> ['ankommen vi <33z/sn>]; (излйзам по-рано) ver¬ 'früht her'auskommen vi <33ajsn>; (растение 'Pflanze) sich verTrühen vr < b >; (много рано) früh 'sprießen vi < 32/sn > подраскв|ам, -аш (-ах) uv; подраск|ам, -аш (-ах) у 1. ein 'bißchen 'kratzen vi <hb> 2. (попйсвам) ab und zu ein 'wenig 'schreiben vt < 23 > подраств|ам, -аш (-ах) uv; подраст!а, -еш (подрастох) и. подрасн|а, -еш (-ах) V her'anwachsen vi <4zjsn>; ~ ащо поколение her'anwachsende Gene- rati'on /17 подращ|я, -иш (-их) v \ подрасквам подребрен ad) 'Rippen- подред|ен, -ни ad) 'Zeilen- подредя \ подреждам подрежа \ подрязвам подрежд|ам, -аш (-ах) uv; подред|я, -йш (-йх) V 1. (редя) 'ordnen vt; х по азбучен ред nach dem Alpha'bet 'ord¬ nen; x книжата die 'Schriftstücke 'ordnen 2. (поставям в редица) in 'eine 'Reihe 'stellen; in 'einer 'Reihe 'anord¬ nen vt <a>, 'aufstellen vt <a> 3. (разтребвам) 'aufräumen vf < a >, in 'Ordnung 'bringen vt <24>; x стаята das 'Zimmer 'aufräumen; » масата den Tisch 'abräumen <a> ['aufräumen] 4. (обзавеждам) 'ein¬ richten vt <a>; » жилище 'eine 'Woh¬ nung 'einrichten; x се 1. (заставам в ред) sich 'aufstellen vr 2. (обза¬ веждам ce) sich 'einrichten vr O добре се подредйх a) ich 'habe mich gut 'eingerichtet b) iron da 'habe ich mir ja 'etwas 'eingebrockt подремвам, -аш (-ах) uv; подрем|я, -еш (подрямах) и. подремн|а, -еш (-ах) V ein 'bißchen 'schlummern vi <hb>, ein 'bißchen 'schlafen vi <3/hb> подрйв|ам, -аш (*ax) uv; подрйн|а, -еш (-ах) и. подрй|я, -еш (-х) v 1. un¬ tergraben vt <4b>, unter'wühlen vt <b> auch übertr; (вода 'Wasser) unter'spülen vt <b> 2. (изчйствам тор) den Mist bei'seite 'schaffen, 'aus¬ misten подрйа|ен, -ни ad) Wühl-; - на дейност 'Wühltätigkeit /17 подрнна t подрйвам подрмп|ам, -аш (-ах) uv; лодрйпн|а, -еш (-ах) V 'hüpfen vi <sn> подрнтв|ам, -аш (-ах) uv; подрйтн|а, -еш (-ах) V 1. ein 'wenig 'stoßen vt <34>, 'anstoßen vt <34a> 2. (c крак) leicht 'treten vt < 15 > 3. übertr (занемарявам) vernachlässigen vt < b > 4. (унижавам; карам се сйлно) her'umtrampeln vi <a/hb> (някого auf jmdm.) подрй|я, -еш (-x) v t подрйвам подроб|ен, -ни ad) aus'führlich, 'einge¬ hend подробност / -и pl 1. (детайл) 'Einzel¬ heit /17, De'tail n 24 2. (изчерпател¬ ност) Aus'führlichkeit /17 подровя t подравям подронв|ам, -аш (-ах) uv; подрон|я, -иш (-их) V unter'graben vf < 4b > .
подругарувам 580 unter'wühlcn vt < b >; (вода 'Wasser) unter'spülen vt < a> подругарув|ам, -аш (-ах) v ein 'wenig be'freundet sein vi <B>, ein 'wenig ver'kehren vi < bjhb> (c mit 3) подрумиче n, -та pl Bot 'Hundskamille /16 подрумче n, -та pl = подрумиче подрусв|ам, -аш (-ах) uv; подрус|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'schütteln vt подръка adv 'unter dem [den] Arm; хващам се ~ sich 'einhängen vr < a >, sich 'unterhaken vr < a >; ходя ~ 'eingehakt [Arm in Arm] 'gehen vi < 13fsn > O ~ e es ist bei der Hand подрънв[ам, -аш (-ах) uv; подрънн|а, -еш (-ах) V I. (звънец) 'einmal ('leise) 'klingeln vi <hb> ['läuten vi <hb>]\ (от време на време) ab und zu 'klin¬ geln ['läuten] 2. (дрънкалка; съдове) ein 'wenig 'klappern vi <hb> подрънквам, -аш (-ах) uv; подрънк|ам, -аш (-ах) V 1. (звънец 'Klingel) 'leise 'klingeln vi <hb>; (от време на време) ab und zu 'klingeln 2. (дрън¬ калка; съдове) ein 'bißchen 'klappern vi <hb> 3. übertr (поприказвам) ein 'bißchen 'plaudern vi <hb> ['schwat¬ zen vi <hb>\ подрънна f подрънвам подръпв ам, -аш (-ах) uv; подърп|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'ziehen vt < 32, h-g> (нещо an etw. 3); s се 1. (из¬ теглям се назад) sich ein 'wenig zu'rückziehen vr < 32a, h-g >, ein 'we¬ nig zu'rücktreten vi < 15ajsn> 2. sich ver'ziehen vr <32b, h—g >; устата му се ~ аше sein Mund ver'zog sich подрьч|еи, -ни adj 1. Hand-; ~ на книга 'Handbuch n 22 2. ver'fügbar; » материал verfügbares Materi'al «31, zur Verfügung 'stehendes Materi'al подрязв|ам, -аш (-ах) uv; под|режа, -режеш (-рязах) v 1. (отрязвам) 'ab¬ schneiden v/ < 21а, d-tt>, kurz 'schneiden vt <21, d - tt >, 'stutzen v/; « нокти 'Fingernägel 'schneiden; 2. (окастрям) be'schneiden vt <21b, d- tt >, ver'schneiden vt < 21 b, d-tt >; ä дърво einen Baum be'schneiden 3. (c трион) 'absägen vt подрямвам = подремвам лодсвйрв|ам, -аш (-ах) uv; подсвйрн|а, -еш (-ах) у 'pfeifen vi <2\/hb> подсвйркам, -аш (-ах) uv = под- свйрвам подсвирквам, -аш (-ах) uv (кратко) ein 'wenig 'pfeifen vi <21 /hb>; (от време на време) hin und 'wieder 'pfeifen подсвирна t подсвйрвам подсека ] подсйчам подсекретар (-ят) т, -и pl 'Untersekretär т 4 подсекци|я /, -и pl 'Untersektion / 17, 'Unterabteilung /17 подсечен adj 1. (колене Knie, крака 'Bei¬ ne) vor 'Schwäche 'eingeknickt; 'wan¬ kend; c - и колене mit 'wankenden 'Knien 2. (рана 'Wunde) ent'zündet, ge'reizt 3. (кожа Haut) wund подсещ ам, -аш (-ах) uv; подсет|я, -иш (-их) V 1. er'innem <b> (някого за нещо jmdn. an etw.) 2. (подсказвам) auf den Ge'danken 'bringen vt <24>, dar'auf 'bringen; s за нещо auf etw. 'bringen подсйлв|ам, -аш (-ах) uv; подсйл|я, -иш (-их) V 'stärken vt, verstärken vr <b> подснл|ям, -яш (-ях) uv = подсилвам подсирв|ам, -аш (-ах) uv; подсйр|я, -иш (-их) V verkäsen vt <b> подснр]ям, -яш (-ях) uv = подсйрвам подсйчам, -аш (-ах) uv; под|сека, -сечеш (-сякох) V äbhacken vt <а>; » се wund 'werden vi < 18/ли >, sich ent'zünden vr<b> O -атмисе краката 'meine 'Beine 'werden schwach подсказв|ам, -аш (-ах) uv; подска|жа, -жеш (-зах) v 1. 'vorsagen vt <a> 2. (подсещам) dar'auf 'bringen vt <24>; auf den Ge'danken 'bringen; * му нещо ihn auf etw. 'bringen подсказван m, -и pl 'Vorsager m 4 подскач|ам, -аш (-ах) uv; подскоч[а, -иш (-их) V 1. (скачам) 'hüpfen vi <sn>, 'springen vi <27jsn>, 'hochspringen vi
581 подстригвам < 27а/sn > 2. (правя внезапно движе¬ ние) 'aufTahren vi <4а/sn> 1юдск6|к т, -ци pl Sprung m 2, Satz m 2 подскокв|ам, -аш (-ax) uv; подскокн|а, -еш (-ax) v = подскачам подскоча | подскачам подслад|а /, -и pl übertr 'Süße / ] 6 nur sg подсладен adj ge'süßt поделадп{ам, -аш (-ах) uv = под¬ слаждам подслажд|ам, -аш (-ах) uv; подслад|я, -йш (-йх) V 1. 'süßen vt; ж кафето den 'Kaffee 'süßen 2. übertr ver'süßen vt <b>; * живота das'Leben ver'süßen; ж ce etw. 'Süßes 'essen < 15, ge'gessen>;sichanetw. 'Süßem 'gütlich tun vr < 38 >; ж си = г ce подслон m, -и pl 'Obdach n 20, 'Unter¬ schlupf m 2, 'Unterkunft /14 подслоняв|ам, -аш (-ax) uv; подслон|я, -йш (-йх) V 'Obdach ge'währen <b>, 'Unterkunft ge'währen (някого jmdm.); ж излетниците den 'Ausflüglem 'Ob¬ dach ['Unterkunft] ge'währen; 'unter¬ bringen vt <24a>; ж добйтька [машините] das Vieh [die Ma'schinen] 'unterbringen ['unterstellen < a > ]; ж ce 'Unterkommen vi <33/sn>, 'unter¬ schlüpfen vi < а/sn >; (под навес) sich 'unterstellen vr подслуша|ам, -аш (-ax) uv; подслу- ш|ам, -аш (-ах) v 'lauschen vi <hb>, 'heimlich 'zuhören vi < а/hb > (някого jmdm. ), belauschen <b> (някого jmdn. ), 'abhören vi <a> подслушван |e n, -ия pl 'Lauschen n 23/sg, Be'lauschen n 23/sg; 'Zuhören n 23/sg, 'Abhören n 23/sg; устройство за ж 'Abhöranlage /16 поделушвач m, -и pl 'Lauscher m 4, 'Horcher m 4 нодсмнв1ам се, -аш ce (-ax ce) uv; под¬ ем |ея се, -ееш се (-ях се) v 1. 'lächeln vi <hb> (на някого 'über jmdn.) 2. (присмивам ce) sich 'lustig 'machen vr <hb> (на някого 'über jmdn.); 'spötteln vi <hb> (на über 4) O ж под мустак 'schmunzeln vi < hb> , подсмихв|ам се, -аш ce (*ax ce) uv; подсмйхн|а се, -еш ce (-ax ce) v 'lä¬ cheln vi <hb>, 'schmunzeln vi <hb> подсмъркв1ам, -аш (-ax) uv; подсмър- кн|а, -еш (-ах) v 'schnupfen vi <hb>, 'schnaufen vi <hb> подсмърч|ам, -аш (-ax) uv 1. (вдишвам) 'schnupfen vi <hb>, 'schnaufen vi <hb>, 'hochziehen vt, vi <32a/hb> 2. (хълцам) 'schluchzen vi <hb> 3. wng (от нямане) 'zusehen 'müssen vr < 42/hb> подсоляв|ам, -аш (-ax) uv; подсол|я, -йш (-йх) V 'salzen vt подставен adj 'vorgeschoben; ~ o лице Mario'nette /16, 'Strohmann m 3 подстави|a /, -и pl 'Untersatz m 2, Ge'stell n 20, 'Ständer nt 4 подстанция /, -и pl 'Umschaltstation /17 подстомаш|ен, -ни adj 'Magen-; - на жлеза 'Bauchspeicheldrüse /16 подсторв|ам, -аш (-ax) uv; подстор|я, -иш (-их) V 'aufhetzen vt <а>, 'auf¬ wiegeln vt <а>, 'anstiften vt <a> (към zu 3) подсторнн|к nt, -ци pl 'Aufheizer m 4, 'Aufwiegler m 4, 'Anstifter m 4 подсторя t подсторвам подстрекавам, -аш (-ax) uv = под¬ сторвам подстрекаваме п, -ия pl 'Aufhetzen п 23/sg подстрекател (*ят) т, -и pl 'Anstifter т 4, 'Aufwiegler т 4, 'Rädelsführer т 4 подстрекател ен, -ни и. подстрекателски adj 'aufwieglerisch подстрекателств|о п, -а pl 'Aufwiege¬ lung / 17, 'Anstiftung / 17; анти- държавно ж 'staatsfeindliche 'Hetze/16 подстрнгв|ам, -аш (-ах) uv; под¬ стрижа, -жеш (-rax) v 1. die 'Haare 'schneiden <21, d - tt>; (някого jmdm.) 2. 'scheren vt < 14 >; ж овца ein Schaf 'scheren 3. (подкастрям) be’schneiden vt < 21 b, d -tt >; ж ce 1. (коса Haar) sich die 'Haare 'schneiden 'lassen vt < 3/hb > 2. (ставам калугер 1
подстъп 582 ins 'Kloster 'gehen vi < 13/sn>; x ce за калугер ins 'Kloster 'gehen подстъп от, -и pl 1. (подход) Herange¬ hen n 23 (към кешо an etw. 4) 2. Mil 'Zugang m 2 auch übertr (към zu J) подсукв|ам, -аш (-ах) uv; подсу[ча, -чеш (*ках) v 1. (мустаци 'Schnurr¬ bart) 'zwirbeln, vt, 'hochzwirbeln vt <a> 2. (ръкав 'Ärmel) 'hochkrem¬ peln v/ < a >, 'hochschlagen vf <4a >, 'hochrollen vt <a> подсушавам, -аш (-ах) uv; подсуш|а, -йш (*йх) V 'abtrocknen vt <a>, 'trocknen'lassen vt <3jhb>\ x cesich 'abtrocknen vr, sich 'trocknen 'lassen подсъд|ен, -ни adj 1. (наказуем) 'straf¬ bar 2. (подлежащ на дадена съдебна инстанция) der Ge'richtsbarkeit un¬ terworfen (на 2) подсъдйм adj als Subst 'Angeklagter от 7+ O на -ата скамейка auf der 'Anklagebank подсъдност / nur sg Ge'richtsbarkeit /17 fsg подсъзнание n nur sg 'Unterbewußtsein n 23/sg подсьзнател|ен, -ни adj 'unterbewußt п6дтн|к от, -ци pl Im'puls m 1, 'Anre¬ gung/ 17, 'Antrieb от 1 подтикв|ам, -аш (-ах) uv; подтйкн|а, -еш (-ах) V 1. (бутам) 'stoßen vt < 34 >, 'schieben vt < 32 > 2. (насър¬ чавам) 'anregen vt <a>, 'treiben vt <23>, er'muntern vr <b> кодтяск|ам, -аш (-ах) uv; подтйсн|а, -еш (-ах) V = потискам подтйснатост / nur sg = потиснатост подтнсни|к от, -ци pl = потисник подтисничество п nur sg = потисничество подткчв|ам, -аш (-ах) uv 'trippeln vi <sn>, 'laufen vi <9/sn> подточк|а /, -и pl 'Unterpunkt m 1* подтропически adj 'subtropisch подув[ам, -аш (-ах) uv; поду|я, -еш (-х) V 'aufblähen vt <а>, erweitern vt < b >, 'weiten vt; x ce 'schwellen vi < \1jsn>, 'anschwellen vi < 17a/jn> подуправител (-ят) от, -и pl 1. (на за¬ ведение) 'stellvertretender Ver'walter от 4 2. (на околия) veralt 'Unterpräfekt от 8 подут adj ge'schwollen подутии|а /, -й pl 'Schwellung /17 нодутост /, -и pl 'Schwellung / 17 подухв|ам, -аш (-ах) uv; подух|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'blasen vi <l/hb>; (вятър) leicht 'wehen vi <hb> подучв|ам, -аш (-ах) uv; подуч|а, -иш (-их) V 'beibringen < 24а > (някого на нещо jmdm. etw.) 4 подули|ам, -аш (-ах) uv; подуш|а, -иш (-их) V 1. (помирйсвам) be'schnüffeln vr <b> 2. (откривам чрез душене) 'wittern vt 3. übertr (открйвам) 'auf¬ spüren vf <a>; (догаждам се) her'ausbekommen vt <33c>; x ce 1. (открйваме се чрез душене) sich riechen vr <32>, sich 'wittern vr 2. (помирйсвам се взаимно) sich be'schnüffeln vr <b> O краставите магарета през девет баира се - ат gleich und gleich ge'seltt sich gern подуя t подувам подхващ[ам, -аш (-ах) uv; подхвак[а, -еш (-ах) V 1. (хващам) 'fassen vr, 'packen vr, er’greifen vr <21b> 2. (хва¬ щам отдолу) von 'unten er'greifen 3. (започвам) be'ginnen vt <26b>, 'anfangen vr <2a>; x работа 'eine 'Arbeit be'ginnen ['anpacken < a > ) 4. (започвам отново) 'aufnehmen vr <16a >; x прекъснатия разговор das unterbrochene Ge'spräch 'wieder 'aufnehmen 5. (заговорвам) ein Ge¬ 'spräch be'ginnen (някого mit jmdm.) подхвърл|ям, -яш (-ях) uv; подхвърл|я, -иш (-их) v 1. 'werfen vr <16>; (пренебрежително) 'hinwerfen vt < 16a>; x топка 'einen Ball 'zuwer¬ fen < 16a>; x шапката die 'Müt¬ ze 'hochwerfen <16a> 2. (тайно оставям) 'zuspielen vt <a>; 'unter¬ schieben vt < 32a >; x писмо на някого jmdm. 'einen Brief 'zuspielen 3. übertr (загатвам) 'anspielen vi < &/hb > (за auf 4) 4. übertr (обаждам
583 подяждам се) 'einwerfen vt <!6а> 5. übertr unter'ziehen vt <32a, h — g>; ж на критика 'einer Kri'tik unter'ziehen; ж на преценка 'einer 'Einschätzung unter'ziehen; ж на унищожение vernichten vt <b> <0 ж дете ein Kind 'aussetzen <a> подхлъзв|ам, -аш (-ах) uv; подхлъзн|а, -еш (-ах) V ver'führen vt <b>, 'täu¬ schen v/; ж се 1. 'ausrutschen vi <a/sn>, 'ausgleiten vi <21 a/sn> 2. (измамвам се) her'einfallen vi < 3 a jsn > подхльзван1е и, -ия pl 'Ausrutscher m 4 auch übertr подхлъзна t подхлъзвам подход m, -и pl Her'angehen n 23jsg (към an 4) подход|ен, -ни adj 'passend, entspre¬ chend подходящ adj 'passend, entsprechend, recht подхожд|ам, -аш (-ах) uv 1. (съответ- ствувам) entsprechen vi < 16hjhb > (на нещо 'einer 'Sache); 'passen vi <hb>(на нещо zu etw. 5) 2. (пос¬ тъпвам) her'angehen < 13 z.jsn > (към нещо an etw. 4) подхождащ adj = подходящ подхранв|ам, -аш (-ах) uv; подхран|я, -иш(-их)у1. (с храна) er'nähren vr2. (с енергия) Speisen vi <hb> 3. (с фураж) 'füttern vt 4. (с тор) 'düngen vt 5. übertr (подсилвам) 'Nahrung 'ge¬ ben < 15 >; ж подозрение 'einem Ver'dacht 'neue 'Nahrung 'geben подцентрал|а/, -и pl 'Nebenstation/17 подценяв|ам, -аш (-ах) uv; подцен[я, -йш (-йх) V unter'schätzen vt < а > подчертавам, -аш (-ах) uv; под- черта|я, -еш (-х) v unterstreichen vt <21b> O ж дебело dick unterstrei¬ chen auch übertr подчертан adj be'tont подчинен adj 1. unter'geben, unterstellt 2. (завйсим) 'abhängig O ~ o изрече¬ ние Gramm 'Nebensatz m 2 подчинени|е n, -я pl 1. 'Unterordnung /17 2. (зависимост) 'Abhängigkeit/17 3. (послушание) Ge'horsam m 1 jsg подчиненост fnur sg 1. 'Unterordnung / 17, Unterstellung / 17 2. (зависи¬ мост) 'Abhängigkeit /17 подчинител|ен, -ни adj Gramm subor¬ dinierend; ж съюз subordi'nierende Konjunkti'on /17 подчиняв|ам, -аш (-ах) uv; лодчин|я, -йш (-йх) V 'unlerordnen vt <а>, unterwerfen vt < 16b> (на някого jmdm.); ж се sich 'unterordnen vr, sich unter'werfen vr (на някого jmdm.) подшепв|ам, -аш (-ах) uv; подшепн|а, -еш (-ах) V 'zuflüstern vt < а > подшйв|ам, -аш (-ах) uv; подшй|я, -еш (-х) V1. (заръбвам) 'einnähen vt < а >, 'einsäumen vt < а > 2. (подплатявам) 'füttern v/ 3. (шия) 'nähen vt 4. (при подвързване) 'heften vt подшушв|ам, -аш (-ах) uv; подшушн|а, -еш (-ах) v 'zuflüstern vt < а > подъвкв|ам, -аш (-ах) uv; подъвк|ам, -аш (-ах) v (малко) ein 'wenig 'kauen vt, vi <hb>; (от време на време) ab und zu ein 'wenig 'kauen под|ъл, -ли adj ge'mein, Schurkisch, 'niederträchtig подърж|а, -йш (-ах) v ein 'wenig 'halten vt <3> подърпам t подръпвам подъхв|ам, -аш (-ах) uv; подъх|ам, -аш (-ах) и. подъхн|а, -еш (-ах) v ein 'wenig 'atmen vi <hb> подяжд|ам, -аш (-ах) uv; лод|ям, -ядеш (-ядох) V 1. zer'fressen vt <15b>; червеи ~ ат корените 'Würmer zer¬ 'fressen die 'Wurzeln; ръждата - a желязната подставка der Rost zer'frißt das 'Eisengestell 2. (вода 'Wasser) unter'spülen vt < b > 3. umg (започвам да ям) 'anfangen vi <2ajhb> zu ver'brauchen [zu 'essen] 4. übertr (разрушавам) unter'graben vt <4b>, zer'stören vt <b>; тайна скръб ~ а здравето ми ein ge'heimer 'Kummer unter'gräbt 'meine Gesund¬ heit; ж ce sich Streiten vr <21 > (cmil
подялба 584 5), wie Hund und 'Katze sein vi < B > (c mit 3) подялба /, поделби pl 'Teilung /17 подялкЩам, -аш (-ах) uv; подялк|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'schnitzen vt подям t подяждам поевропейчв|ам, -аш (-ах) uv; поевро- пейч|а, -иш (-их) v europäi'sieren vt <d>; ж се sich europäi'sieren vr 1 поевтинявам, -аш (-ах) uv; поев¬ тинея, -ееш (-ях) v 'billiger 'werden vt < 18/m> Поевтинявам, -am (-ах) uv; поев¬ тиня, -йш (-йх) V ver'billigen vt <b> поединично adv 'einzeln, 'einer nach dem 'andern поези|я/, -и pl Poe'sie/16a auch übertr, 'Dichtung /17, 'Dichtkunst / 14 поем|а /, -и pl Po'em n 20* поем|ам, -аш (-ах) uv; пое | ма, -меш (-х) V 1. (вземам) 'nehmen vt < 16 > 1 (нато¬ варвам се) über'nehmen vt < 16 b >; ж задължение 'eine Verpflichtung über'nehmen; ж отговорност Verant¬ wortung über'nehmen; ж властта die Macht über'nehmen 3. (приемам) 'auf¬ nehmen vt <16a>; ж храна'Nahrung 'aufnehmen 4. (вдишвам) 'einatmen vi < z/hb >, 'Atem 'holen ['schöpfen], Luft 'holen ['schöpfen]; ж свежия въздух die 'frische Luft 'einatmen; ж дъх Luft 'schöpfen auch übertr 5. (тръгвам) sich auf den Weg 'machen vr, 'aufbrechen vi < 16a/sn> (за нещо nach etw. 3); ж път sich auf den Weg 'machen 6. (за¬ почвам) 'anfangen vt < 2a >, be'ginnen vt <26b>, 'aufnehmen vt < 16a>; ж борбата den Kampf be'ginnen ['aufneh¬ men]; ж работата die 'Arbeit be'gin¬ nen; ж службата си 'seinen Dienst be'ginnen ['aufnehmen] 7. (заговорвам) 'anfangen zu 'sprechen 8. (продъл¬ жавам) 'fortführen vt <a>, 'aufneh¬ men; ж прекъснатия разговор das unterbrochene Ge'spräch 'fortführen ['aufnehmen] поем|ен, -ни ad/. ~ ни условия 'Annah¬ mebedingungen f\ljpl 1ю|ен, -йни adj: ~ йна птйца 'Singvogel m 5 поергенув|ям, -аш (-ах) v ein 'Weilchen als 'Junggeselle 'leben vi <hb>, eine 'Weile 'Junggeselle 'bleiben vi < lljsn > поет m, -и pl 'Dichter m 4, Po'et m 8 поетес|а /, -и pl 'Dichterin /18 поеп13мр|ам, -аш (-ах) uv poeti'sieren vt <d> поетика / nur sg Po'etik /17 поетнч|еи, -и и. поетически adj 'dichte¬ risch, po'etisch поетичност f nur sg Poe'sie / 16a поехтяв|ам, -аш (-ах) uv; поехт|я, -йш (-ях) V (кънтя малко) ein 'wenig 'dröh¬ nen vi <hb>, kurz er'tönen vi < bjsn >; (вятър Wind) ein 'wenig 'brausen vi <hb>; (от време на време) hin und 'wieder 'dröhnen, er'tonen; (вятър Wind) hin und 'wieder 'brausen пожабуркв|ам, -аш (-ах) uv; пожа- бурк|ам, -аш (-ах) v I. ein 'bißchen 'gluckern vt <hb> 2. (пеня)ein'bißchen 'schäumen vi <hb> 3. (в устата) 'spülen vt, 'gurgeln vt; пожабуркай c лайкучка! 'spüle 'deinen Mund mit Ka'mille!, 'gurgele mit Ka'mille! пожадув|ам, -аш (-ах) v (малко) ein 'wenig 'dürsten vi <hb>, ein 'bißchen Durst er'leiden < 21b, d - tl>; (кратко време) 'eine 'Weile 'dürsten, 'eine 'Weile Durst er'leiden (за nach 3) пожалв|ам, -аш (-ах) uv; пожал|я, -иш (-их) V 1. (имам съчувствие) 'Mitleid [Erbarmen] 'haben < А > (някого mit jmdm. ). bemitleiden <b> (някого jmdn. ) 2. (жаля кратко време) 'kurze Zeit 'trauern vt <hb> (някого um jmdn.); 'kurze Zeit be'trauem <b> (някого jmdn.) O не ж сйлитесй 'seine 'Kräfte nicht 'schonen; не ж средства 'keine 'Mittel 'scheuen пожар m, -и pl 'Feuer n 23, Brand m 2, 'Feuersbrunst /14 пожар|ен, -ни adj Brand-, 'Flammen-O ~ на команда 'Feuerwehr/17; ж кран Hy'drant m 8 пожаршц|е n, -a pl 'Brandstätte /16
585 позавивам пожарн|а/ -и pl 'Feuerwehr /17 пожарникар (-ят) т, -и pl 'Feuerwehr¬ mann т 3 пожарникарски adj 'Feuerwehr-; «а стълба 'Feuerwehrleiter /16; ~ а служба 'Feuerwehr /17 пожарогасител (-ят) т, -и pl 'Feuerlö¬ scher т 4 пожарогасител! ен, -ни adj 'Feuerlösch- пожелав|ам, -аш (-ах) uv; пожела|я, -еш (-х) V 'wünschen (на някого нещо jmdm. etw.) пожелани е п, -я pl Wunsch т 2 пожелая | пожелавам поженвам, -аш (-ах) uv; пожен|а, -еш (-ах) V = пожънвам пожерпгвовани|е п, -я pl 'Spende /16 пожертвовател (-ят) т, -и pl 'Spender т 4 пожертвовател|ен, -ни adj 'opferfreudig пожертвователност / nur sg 'Opferfreu¬ digkeit /17 пожертвув|ам, -аш (-ах) v 'opfern vt пожнвяв|ам, -аш (-ах) uv; пожив|ея, -ееш (-ях) V 1. (прекарвам малко) 'eine 'Zeitlang 'leben vi <hb> 2. (на квар- тйра съм, имам жилище) 'eine 'Zeitlang 'wohnen vi <hb> 3. (прекарвам добре) gut 'leben пожйв|ям, -яш (-ях) uv; пожив|я, -иш (-йх) V am 'Leben er'halten vt <3b>; бог да те ~ й 'gebe dir Gott Gesund¬ heit, 'möge dich Gott be'hüten пожизнен adj 'Lebens-; 'lebenslänglich; ~ а пенсия 'lebenslängliche 'Rente/16, 'Rente auf 'Lebenszeit ‘пожълтяв ам, -аш (-ах) uv; пожълт|я, -йш (-йх) V gelb 'färben vt 2пожьлтяв|ам, -аш (-ах) uv; пожълтея, -ееш (-ях) V gelb 'werden vi <18/sn>, ver'gilben vi <bjsn> пожънв|ам, -аш (-ах) uv; пожън|а, -еш (-ах) V 1. 'mähen vt, 'abmähen vt < a >; * пшеницата den 'Weizen 'mähen; a нивата das Feld 'abmähen 2. (при- бйрам) 'ernten vt, 'abemten vt < a >; a зърнените култури das Ge'treide 'ernten; а нивата das Feld 'abem¬ ten 3. (жъна малко) ein 'bißchen 'mähen п6з|а /, -и pl 1. 'Pose / 16 2. Film 'Einstellung /17, 'Aufnahme/ 16 позабав ям, -яш (-ях) uv; позабав|я, -иш (-их) V 1. (карам бавно) ein 'wenig verlangsamen vt < b >; а стъпките си 'seine 'Schritte ein 'wenig verlangsamen 2. (задържам чрез кратко спиране) ein 'wenig 'aufhalten vt < 3a >; непред¬ видени работи ме ~ иха 'unvorher¬ gesehene 'Dinge 'haben mich ein 'wenig 'aufgehalten 3. (протакам) ein 'wenig ver'zögern vt < b>; лошото време - я жътвата das 'schlechte 'Wetter ver'zÖ- gert ein 'wenig die 'Ernte; a ce sich ein 'wenig ver'zögern vr позабогатнв[ам, -аш (-ах) uv; поза- богат|ея, -ееш (-ях) v ein 'bißchen reich 'werden vi < 18/^w> позаболяв|ам, -аш (-ах) uv; позабол|ея, -ееш (-ях) V ein 'wenig krank 'werden vi < 18/зи >, ein 'wenig er'kranken vi <b/su>, sich 'eine leichte 'Krankheit 'zuziehen vr <32 a, h - g> позаболя|ва ме (-ва ме) uv; позабо|лй ме (-ля ме) V nur 3. Pers (малко) ein 'bißchen weh tun vi < 'iS/hb >, ein bi߬ chen 'schmerzen vi <hb>; (от време на време) ab und zu weh tun, ab und zu 'schmerzen позабрав|ям, -яш (-ях) uv; позабрав|я, -иш (-их) V ein 'wenig [hin und 'wieder] ver'gessen vt < 15b >; nur uv ein 'wenig ver'geßlich sein < B, sn > позабърсв|ам, -аш (-ах) uv; позабър|ша, -шеш (-сах) v (малко) ein 'wenig 'wi¬ schen vt, ein 'wenig 'abwischen vt < a >; (от време на време) ab und zu ein 'wenig 'wischen, ab und zu ein 'wenig 'abwi¬ schen позаваля|ва (-ва) uv; позава|лй (-ля) v nur 3. Pers 'anfangen vi <2a/A6> ein 'bi߬ chen zu 'regnen ['schneien] позавйв|ам, -аш (-ах) uv; позавй|я, -еш (-х) V 1. (увивам) ein 'bißchen 'einwik- keln v/ <a> 2. (покривам) ein'bißchen 'zudecken vr <a>3. (коса Haar) ein 'wenig 'wickeln vr 4, (бурма 'Schraube) ein 'bißchen 'festschrauben vr <a> 5.
позавиждам 586 (посока 'Richtung) ein 'wenig 'abbiegen vr <32a/sn> позавйжд|ам, -am (-ax) uv; позавйд|я, -иш (позавидях) v ein 'wenig be'neiden <b> (на някого jmdn.) позавйя | позавйвам по-завчера adv 'vorvorgestern позагазв ам, -аш (-ах) uv; позагаз|я, -иш (-их) V in die 'Klemme [Tatsche] ge'raten vi < 3 Ъ/sn > позагарям, -яш (-ях) uv; позагор|я, -йш (-ях) V 1. ein 'wenig ver'brennen vt <10b> 2. (ядене 'Essen) ein 'wenig 'anbrennen vi < 10ajsn> 3. (кожаHaut) ein 'bißchen braun 'werden vi < \ &/sn> позагатв|ам, -аш (-ax) uv; позагатн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'andeuten vt < a >, leicht 'andeuten (за нещо etw.) позаглйжд|ам, -аш (-ax) uv; позаглад|я, -иш (-их) v 1. ein 'wenig 'glätten vt auch übertr 2. (c ютия) über'bügeln vt <a> ['plätten vt] 3. (точа) ein 'wenig 'schärfen vt ['schleifen vr] 4. (уреждам) ins 'reine 'bringen < 24 >; ж се 1. ein 'wenig glatt 'werden vj <18(sn>, sich ein 'wenig 'glätten vr 2. (напълнявам) ein 'wenig 'zunehmen vi < 16a/hb>,ein 'bißchen rund 'werden vi <18/sn> 3. (уреждам се) ins 'reine 'kommen vi <33Jsn>, ins 'rechte Lot 'kommen позаглежд|ам, -аш (-ax) uv; поза¬ пея! ам, -аш (-ах) v ein 'wenig 'an¬ schauen v/ < а >, ein 'wenig 'angucken vt < a >, ein 'wenig 'anstarren vr < a >; ж ce ein 'wenig 'starren vi <hb>, ein 'wenig 'schauen vi <hb>, ein 'wenig 'gucken vi <hb>, ein 'wenig 'gaffen vi <hb> (в auf 4) позаголв|ам, -аш (-ax) uv; позагол|я, -иш (-их) V ein 'wenig ent'blößen vt <b> позагоря | позагарям позагрея f позагрявам позагрйжв|ам се, -аш се (-ах се) uv; позагрйжа се, -иш се (-их се) v sich ein 'bißchen 'Sorgen 'machen vr, sich ein 'wenig 'sorgen vr (за някого um jmdn.) позагрозявам, -аш (-ax) uv; поза- гроз|я, -йш (-йх) V ein 'bißchen 'hä߬ lich 'machen vt, ein bißchen verunzie¬ ren vr < b>, ein 'bißchen verunstalten vt <b> позшгрубяв|ам, -аш (-ax) uv; поза- груб|ея, -ееш (-ях) v ein 'bißchen rauh 'werden vi < 18jsn > позагръщ|ам, -аш (-ax) uv; позагърн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'einhüilen vr <a> позагряв|ам, -аш (-ax) uv; позагр|ея, -ееш (-ях) V ein 'bißchen warm 'machen vr, ein 'bißchen er'wärmen vt < b >, ein 'bißchen 'wärmen vr позагьрна | позагръщам позадремв|ам, -аш (-ax) uv; поза- дрем|я, -еш (позадрямах) v ein 'we¬ nig 'einschlummern vi <ajsn> позадр!ств|ам, -аш (-ax) uv; поза- дръст1я, -иш (-их) v ein 'wenig ver- 'stopfen vr < b>, (от време на време) ab und zu ver'stopfen позадрямв|ам, -аш (-ax) uv = поза- дремвам позадушав|ам, -аш (-ах) uv; позадуш|а, -йш (-йх) v ein 'wenig 'schmoren vt, ein 'wenig 'dünsten vr, ein 'wenig 'dämpfen vt; ж месо Fleisch ein 'wenig 'schmo¬ ren; ж моркови 'Möhren ein 'wenig 'dünsten; ж картофи Kartoffeln ein 'wenig 'dämpfen позадълбочав|ам, -аш (-ax) uv; поза- дълбоч|й, йш (-йх) V ein 'wenig ver- 'tiefen vt <b> позадърж|ам, -аш (-ax) uv; позадърж|а, -йш (-ах) V 1. (възпйрам, забавям) 'eine 'Zeitlang 'aufhalten vt <3a> 2. (арестувам) 'eine 'Zeitlang 'festneh¬ men vr < 16 a> 3. (държа у себе си) 'eine 'Zeitlang bei sich be'halten vt <3b> позадъхв]ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позадъх|ам се, -аш ce (-ax ce) v ein 'wenig 'außer 'Atem ge'raten vi <3bjsn> позаекв ам, -аш (-ax) uv; позаекн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'stottern vi <hb> позаздравяв[ам, -аш (-ax) uv; позаз-
587 позапичам драв|ея, -ееш (-ях) v (рана) ein 'wenig ver'heilen vi < b/sn > позаинтересув|ам се» -аш се (-ах се) v sich ein 'wenig interessieren vr < d > (от нещо für etw. 4) позакаляЩам, -аш (-ах) uv; позакал|я, -йш (-йх) V ein 'wenig 'abhärten vt < a >, ein 'wenig 'stärken vt позакач|ам, -аш (-ах) uv; позакач|а, -йш (-йх) у ein 'wenig 'necken vt; ж ce sich ein 'wenig 'necken vr (c mit J) позакашл|ям се, -яш се (-ях ce) v sich 'räuspern vr, 'hüsteln vi <hb> позакрйв|ам, -аш (-ах) uv; позакрй|я, -еш (-х) V 1. (притварям) ein 'wenig 'zumachen vt < а > 2. (покривам) ein 'wenig be'decken vt <b>, ein 'wenig 'zudecken vr < a >, ein 'wenig ver'dek- ken vt < b> 3. (крия от чужд поглед) ein 'wenig ver'bergen vt < 16b >; ж ce sich ein 'wenig 'zudecken vr, sich ein 'wenig be'decken vr позакусв|ам, -аш (-ах) uv; позакус|я, -иш (-их) V 'eine 'Kleinigkeit 'essen < 15, ge'gessen >, 'einen 'kleinen 'Im¬ biß zu sich 'nehmen < 16 >; (сутрин 'morgens) 'eine 'Kleinigkeit [ein 'bi߬ chen] 'frühstücken позакърпя|ам, -аш (-ах) uv; поза¬ кърпя, -иш (-их) V ein 'wenig 'stopfen vt, ein 'wenig 'flicken vt; (от време на време) ab und zu 'stopfen, ab und zu 'flicken позакьсняв|ам, -аш (-ах) uv; поза- късн|ея, -ееш (-ях) v ein 'wenig zu spät 'kommen vi <33/sn>, sich ein 'wenig ver'späten vr <b> позалъгв|ам, -аш (-ах) uv; позалъ|жа, -жеш (-гах) v 1. (забавлявам) ein 'wenig die Zeit vertreiben <23b> (някого jmdm.), ein 'wenig unter- 'halten vt <3b> 2. (уталожвам) ein 'wenig 'stillen vt; ж глада den 'Hunger ein 'wenig 'stillen 3. (измамвам) ein 'wenig 'vormachen vt < a >, ein 'wenig 'vorschwindeln <a> (някого jmdm. etw.); ж някого c хубави думи jmdm. mit 'schönen 'Worten etw. 'vormachen; (като протакам нещо) 'hinhalten vt <3a>; ж някого c обещания jmdn. mit Versprechungen 'Hinhalten; (кан- дърдйсвам) ein 'wenig be'schwatzen vt <b>; ж ce 1. (забавлявам ce) sich ein 'wenig beschäftigen vr < b >, sich ein 'wenig die Zeit vertreiben vr 2. (глад 'Hunger) den 'Hunger ein 'wenig Stillen; (жажда Durst) den Durst ein 'wenig 'stillen 3. (мамя ce) sich etw. 'vormachen vr позамазв|ам, -аш (-ах) uv; позама|жа, -жеш (-зах) v 1. (запълвам) ein 'wenig 'zuschmieren vt <a>, ж c маджун ein 'wenig 'kitten vt; ж дупка ein Loch ein 'wenig 'zuschmieren 2. (мазилка Putz) ein 'wenig ver'putzen vt <b>, ein 'wenig ver'schmieren vt <b> 3. übertr (потулвам) ein 'wenig vertu¬ schen vt <b> лозамйсл|ям се, -яш се (-ях ce) uv; позамйсл|я се, -иш се (-их ce) v ein 'wenig 'nachdenken vi < 10a, nk-ch/ hb> позамогв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позамогн]а се, -еш ce (-ax ce) v sich ein 'kleines Ver'mögen 'schaffen vr < 1 > позаморяв|ам, -аш (-ax) uv; поза- мор|я, -йш (-йх) v ein 'wenig er'müden vr < b >, ein 'wenig 'müde 'machen vt; ж ce ein 'wenig er'müden, ein 'wenig 'müde 'werden vi <18/sn> позамотав|ам, -аш (-ax) uv; поза- мота|я, -еш (-х) v 1. ein 'wenig 'auf¬ wickeln vr < a >, ein 'wenig 'wickeln vr 2. übertr (забърквам) ein 'wenig durchein'ander 'bringen vr <24a>, ein 'wenig ver’wirren vr < b > позамърсяв[ам, -аш (-ax) uv; поза- мърс|я, -йш (-йх) V ein 'wenig ver- 'schmutzen vr < b >, ein 'wenig 'schmut¬ zig 'machen vt, ein 'wenig verun¬ reinigen vr <b> позанимав|ам, -аш (-ax) uv; позани- мй|я, -еш (-х) V ein 'wenig beschäfti¬ gen vr <b>; ж ce sich ein 'wenig beschäftigen vr (c mit 3) позапйч|ам, -аш (-ax) uv; позапе|ка.
позаплесвам се 588 -чеш (позапекох) v (ядене 'Essen) ein 'wenig über'backen vt <46> позаплесв|ам се, -аш се (-ах се) uv; позаплесн|а се, -еш се (-ах се) v 'gaffen vi <hb>,'starren vi <hb> (nonach3) позапознав|ам, -аш (-ах) uv; поза- позна|я, -еш (-х) v ein 'wenig be- 'kannt 'machen vr (c mit) позап0мн|ям, -яш (-ях) uv; позапомн|я, -иш (>их) v (повърхностно) sich 'flüchtig 'merken vr; (откъслечно) sich 'teilweise ('bruchstückweise] 'merken позапотяв|ам, -аш (-ах) uv; позапот|я, -йш (*йх) V ein 'wenig ins 'Schwitzen 'bringen vt < 24 >; s ce ein 'wenig ins 'Schwitzen 'kommen vi < 33/sn > позапърясв|ам, -аш (-ах) uv; поза- пърж1а, -иш (-их) V ein 'wenig 'an¬ braten vt <3a>, ein 'wenig braun 'werden 'lassen vr < 3jhb > позапъхтяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позапъхт|я се, -йш се (-ях ce) v ein 'wenig 'außer 'Atem 'kommen vi < 33 jsn > позарадв|ам, -аш (-ax) v ein 'wenig 'Freude be'reiten <b> (някого jmdm.); ein 'wenig er'freuen vr <b>; » ce sich ein 'wenig 'freuen vr позараств|ам, -аш (-ax) uv; позарасн|а, -еш (-ах) и. позараст|а, -еш (поза- растох) V ein 'wenig ver'heilen vi < b/sn >, ein 'wenig 'Zuwachsen vi < 4 jsn > позаседяв|вм се, -аш ce (-ax ce) uv; позасед|я се, -йш се (-ях ce) v ein 'wenig 'sitzen vi <25xjhb>, eine 'Zeit¬ lang 'sitzen 'bleiben vi <23jsn> позасйлвам, -аш (-ax) uv; позасйл|я, -иш (-их) V1. (подсйлвам) ein 'wenig 'stärken vr, ein 'wenig verstärken vt <b> 2. (ускорявам) ein 'wenig be¬ schleunigen vr <b>; ä ce 1. (ста¬ вам по-силен) sich ein 'wenig 'kräftigen vr, sich ein 'wenig Stärken vr 2. (затйчвам ce) ein 'wenig Schneller 'laufen vi <9jsn> 3. (c превозно средство) ein 'wenig Schneller 'fahren vi < 4/sn > позаснщ|ам, -аш (-ax) uv; позасйт|я, -иш (-их) V ein 'wenig Sättigen vr, ein 'wenig satt 'machen vr; % ce sich ein 'wenig 'sättigen vr позаслажд|ам си, -аш си (-ах си) uv; позаслад|я си, -йш си (-йх си) v sich ein 'wenig 'gütlich tun < 38 > (c an 3) позаслуив|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позаслуш|ам се, -аш ce (-ax ce) v ein 'wenig 'horchen vi <hb>, ein 'wenig 'lauschen vi <hb> позасмнв ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позасм|ея се, -ееш се (-ях ce) v ein 'wenig 'lachen vi <hb>\ (от време на време) ab und zu 'lachen, ab und zu 'auflachen vi <ajhb> позасоляв|ам си, -аш си (-ах си) uv; позасол|я си, -йш си (-йх си) v ein 'wenig von etw. Ge'salzenem 'essen vt < 15, ge'gessen> позаспйв|ам, -аш (-ax) uv; позасп|я, -йш (-ях) V ein 'wenig 'einschlummern vi <a(sn>, 'einnicken vi <a/sn> позасрамв|ам, -аш (-ax) uv; поза- срам^, -иш (-их) V ein 'wenig be¬ schämen vr <b>, ein 'wenig 'blo߬ stellen vt < a >;« ce sich ein 'wenig 'schämen vr позастаряв|ам, -аш (-ax) uv; позас- тар|ея, -ееш (-ях) v (ставам стар) ein 'wenig alt 'werden vi < I &/sn >; (ставам по-стар) ein 'wenig 'älter 'wer¬ den позастйв|ам, -аш (-ax) uv; позастйн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'auskühlen vr <a>, sich ein 'wenig 'abkühlen vr <a> позастояв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; позасто|я се, -йш се (-ях ce) v ein 'wenig Stehen 'bleiben vi <23/sn>, 'eine 'kurze 'Zeitlang Stehen 'bleiben, sich ein 'wenig 'auflialten vr <3a> позастудя|ва се, (-ва ce) uv; позастуд|й се (-Й ce) v unpers (става студено) ein 'wenig kalt 'werden vi < 1 %/sn >; (става по-студено) ein 'wenig 'kälter 'werden лозатвар|ям, -яш (-ях) uv; позатвор|я.
589 поздравителен -иш (-их) V 1. (врата) 'anlehnen vt <а> 2. (очи) 'blinzeln vi <hb>, 'etwas zu'sammenkneifen vt <21a>; s очите mit den 'Augen 'blinzeln, die 'Augen zu'sammenkneifen позат лъстяв| ам, -аш (-ах) uv; поза- тлъст|ея, -ееш (-ях) v ein 'wenig fett 'werden vi < 18jsn >; (ставам дебел) ein 'wenig dick 'werden позатопл|ям, -яш (-ях) uv; позатопл|я, -иш (-их) v ein 'wenig er'wärmen vr < b >, 'etwas 'wärmen vt; s ce 'etwas 'wärmer 'werden vi < 18/sn>, sich 'et¬ was er'wärmen vr позатреперв|ам, -аш (-ах) uv; поза- трепер|я, -еш (-ах) v 'anfangen vi <2аfhb> leicht zu 'zittern позатрй|са ме (-са ме) uv; позатресе ме (позатресе ме) v unpers 'einen 'leichten 'Schüttelfrost be'kommen < 33b > позатрогв|ам, -аш (-ах) uv; поза- трогн|а, -еш (-ах) v ein 'wenig 'rüh¬ ren vt, ein 'wenig in 'Rührung ver¬ hetzen yt < b > позатрудняв|ам, -аш (-ах) uv; поза- трудн|я, -йш (-йх) V in 'eine 'etwas 'schwierige 'Lage 'bringen vr <24>; s ce in 'eine 'etwas 'schwierige 'Lage ge'raten vi <3bjsn> позатрупв|ам, -аш (-ах) uv; поза- труп|ам, -аш (-ах) v ein 'wenig 'zu¬ schütten vt <a> позахабяв|ам, -аш (-ах) uv; позахаб|я, -йш (-йх) V 1. (сечиво) ein 'wenig 'abstumpfen vt <a> 2. (дрехи) ein 'wenig 'abtragen vt <4a> позахладя|ва се (-ва ce) uv; позахла!дй се (-дй ce) v unpers es kühlt sich ein 'wenig ab, es wird 'etwas 'kühler позацапв|ам, -аш (-ах) uv; позацап|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig be'schmutzen vt <b>; (c боя, c мастйло) ein 'wenig be'klecksen vr <b>; » ce sich ein 'wenig be'schmutzen vr; (c боя, c мастйло) sich be'klecksen vr позачервяв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; позачерв|я се, -йш се (-йх ce) v ein 'wenig rot 'werden vi <18/sn>, ein 'wenig ['etwas] er'röten vi < Ъ/sn > позачестявам, -аш (-ax) uv; позачес- т|я, -йш (-йх) v 1. (върша по-често) ein 'wenig ['etwas] 'häufiger tun vr < 38 >; пеенето на петлйте - a die 'Hähne 'krähen 'etwas 'häufiger 2. (ставам по-често) 'etwas 'zunehmen vi < 16a/hb>, 'etwas 'häufiger 'Vorkom¬ men vi < 33 a/s« >; валежите no- зачестйха es 'regnete 'etwas 'öfter ['häufiger] позашеметяв|ам, -аш (-ax) uv; поза- шемет |я, -йш (-йх) v ein 'wenig 'schwindlig 'machen vt позаяквам, -аш (-ax) uv; позаякн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'kräftig ['kräfti¬ ger] 'werden vi < 18/sn>; ein 'wenig 'stärker 'werden позволени|е n, -я pi Erlaubnis / 13, 'Einwilligung/17;cMoe s mit'meiner Erlaubnis; без мое x 'ohne 'meine Er'laubnis позволйтел ен, -ни ad) 1. Er'laubnis-, 'Zulassungs-; » билет Erlaubnis¬ schein m 1, 'Zulassungsschein 2. als Subst ~ но Erlaubnisschein, 'Zulas¬ sungsschein позволяв|ам, -аш (-ax) uv; позвол|я, -йш (-йх) v erlauben vt < b >, ge'statten vt < b > O s си sich er'lauben vr, sich her'ausnehmen vr < 16a >, sich er'kühnem vr < b >; « си лукса ich 'leiste mir den 'Luxus 1 позвъняв | ам, -аш (-ax) uv; позвън|я, -йш (-йх) V 'läuten vt, 'klingeln vi; някой ~ а на вратата 'jemand 'klin¬ gelt an der Tür 2позвъняв|ам, -аш (-ax) uv; позвън|я, -йш (-ях) V 'läuten vi <hb>, 'klingeln vi <hb>; телефонът позвъня das Tele'fon 'klingelte поздрав m, -и pl Gruß m 2; поднасям ~и 'Grüße über'bringen <24b>; много ~ и! 'viele 'Grüße! поздравител ен, -ни adj 1. Be'griißungs-, Gruß-; ~ на реч Be'grüßungsrede /16; ~ но писмо 'Grußschreiben n 23 2. (чес- титене) 'Glückwunsch-; ~ на теле-
поздравление 590 грама 'Glückwunschtelegramm п 20 поздравление п, -я pl 1. (поздрав) Gruß т 2 2. (честитка, благопожелание) 'Glückwunsch т 2 поздравявам, -аш (-ах) uv; поздрав|я, -йш (-йх) V 1. 'grüßen vr, be'grüßen vt < b > 2. (честитя) beglückwünschen vt < b >, gratulieren vi < djhb > (c zu S) позеленяв|ам, -аш (-ах) uv; позелен|ея, -ееш (-ях) V grün 'werden vi <18/sn>; überlr (л\ще) grün 'anlaufen vi < 9a/s«> поземлен adj 'Boden-; ~ а реформа 'Bo¬ denreform /“17; ~ а рента 'Bodenrente /16 позив m, -и pl 1. 'Aufruf m 1 2. (малък печатан лист) 'Flugblatt n 22 позир|ам, -аш (-ах) uv 1. Mo'dell 'stehen < 101 > (на някого jmdm.) 2. umgübertr sich in Posi'tur 'werfen vr < 16> позитив nt, -и pl Foto 'Abzug m 2 позигйв|ен, -ни adj 'positiv позитивнз|ъм (-мьт) m nur sg Posi- ti'vismus m 11/sg познтивнст m, -и pl Positi'vist m 8 познцнон|ея, -ни pl Positi'ons- O ~ на война 'Stellungskrieg m 1 позйцн|я f -и pl Positi'on /17; Mil 'Stel¬ lung /17 O заемам » Positi'on be'ziehen <32b, h-g>; ключова x 'Schlüsselstellung, 'Schlüsselposition позлат|а/, -и pl Ver'goldung/17 позлатяв ам, -аш (-ах) uv; позлат|я, -йш (-йх) V ver'golden vr <b> auch übertr позлослов я, -иш (-hx) v ein 'wenig 'her¬ ziehen vi < 32a, h - gjsn > (за някого 'über jmdn.) познаваем adj er'kennbar познаваемост / nur sg Erkennbarkeit /17 /sg 'познавам, -аш (-ах) uv 'kennen vr < 10 >; » много добре работата ich 'kenne die'Angelegenheit sehr gut; z ro ich 'kenne ihn; z се 1. be'kannt sein vi <B>, sich 'kennen vr <10>; ~ аме се wir 'kennen uns; ~ аме се c брат ти ich 'kenne 'deinen 'Bruder 2. (вижда се) er'kennen vr <10b>, 'sichtbar 'werden vi < 18/sn > ; прия¬ тел в нужда се ~ a den Freund er'kennt man in der Not 2познав|ам, -аш (-ах) uv; позна|я, -еш (-х) V 1. (схващам, открйвам) be'greifen vr < 21 b >, er'kennen vr < 10 b >, 'feststel¬ len vr < a > 2. (отгадавам) er'raten vt <3b> познавател|ен, -ни adj Er'kenntnis-; » процес Erkenntnisprozeß m 1; (от¬ насящ се до теорията на познанието) er'kenntnistheoretisch; kogni'tiv познавач т, -и pl 'Kenner т 4 познаиш|к т, -пи pl Be'kannter т 7+ познани|с п, -ярИ. nur sg Phil Er'kenntnis /13; теория на « то Erkenntnistheorie / 16а 2. nur pl (знания) 'Kenntnisse познанствЮ п, -а pl Be'kanntschaft / 17 познат adj 1. be'kannt 2. als Subst Be'kannter m 7+-, ~ a Be'kannte /19 позная t 2познавам позовавам, -аш (-ах) uv; позов|а, -еш (-ах) V 'rufen vr <39>; « се sich be'rufen vr <39b> (на auf 4) позор m nur sg 'Schande/16/sg, Schmach fWsg позор|ен, -ни adj 'schändlich, 'schmach¬ voll O z стълб 'Pranger nt 4 лозор|я, -йш (-йх) uv I. (безчестя) 'schän¬ den vr, ent'ehren vr <b> 2. (зле¬ поставям) in Ver'ruf 'bringen vr <24> позянв ам, -аш (-ах) uv; позяп|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'gucken vi <hb>, ein 'wenig 'gaffen vi <hb> поиграв|ам, -аш (-ах) uv; поигра|я, -еш (-х) v 1. ein 'wenig 'spielen vi <hb> 2. (танцувам) ein 'wenig 'tanzen vi <hb> 3. (правя гимнастика) ein 'we¬ nig 'turnen vi < hb > поизбеляв|ам, -аш (-ах) uv; поизбел|ея, -ееш (-ях) V 1. (губя своя цвят) ein 'wenig ver'blassen vi < bjsn >, ein 'we¬ nig 'ausbleichen vi <21 a/s« > 2. (по¬ белявам) weiß 'werden vi < 18/sn> поизбйв|ам, -аш (-ах) uv; поизбй|я, -еш (-х) V 1. (изкарвам с биене) ein 'wenig her'ausschlagen vt <4a> 2. (убивам) 'umbringen vr <24a> 3. (мляко) 'et¬ was 'buttern vi <hb>
591 поизплашвам понзбнкал|ям, -яш (-ях) uv; поиз- бикол|я, -йш (-йх) V 'einen 'kleinen 'Bogen 'machen поизбйр|ам, -аш (-ах) uv; поизбер|а, -еш (поизбрах) v ein 'wenig 'auswäh¬ len vt <a> поизбледннвам, -аш (-ах) uv; поизбледн|ся, -ееш (-ях) v 1. (лицето) ein 'wenig blaß 'werden vt <18/sn>, ein 'wenig er'blassen vt < bjsn> 2. (гу¬ бя своя цвят) ver'blassen vt < b/sn > поизбързв|ам, -аш (-ах) uv; поиз- 6ърз|ам, -аш (-ах) v 1. sich ein 'wenig be'eilen vr <b> 2. (часовник) ein 'wenig Vorgehen vt < 13a/sn> 3. (пре¬ кадено бързам) sich ein 'wenig über'eilen vr <b> поизбърсвам, -аш (-ах) uv; поиз- бър[ша, -шеш (-сах) v ein 'wenig 'ab¬ wischen vt <a>; (прах) ein 'wenig Staub 'wischen поизветряв|ам, -am (-ax) uv; поиз- ветр|ея, -ееш (-ях) v 1. (изпарявам се) ein 'wenig ver'dunsten vi<b/sw> 2. (вино, подправка) ein 'wenig schal 'werden vt <18jsn>, 'seinen Ge- 'schmack ver'lieren <32b> 3. (дреха) ein 'wenig 'auslüften vt < a > понзглупяв|ам, -аш (-ax) uv; поиз- глуп|ея, -ееш (-ях) v ein 'bißchen ver'dummen vt < b/sn >, ein 'bißchen ver'trotteln vt < b/sn > поизгнив|ам, -аш (-ax) uv; поизгнй|я, -еш (-х) V 'anfaulen vt < аJsn > поиздйг|ам, -аш (-ах) uv; поиздйгн|а, -еш (-ах) V 1. (вдигам нагоре) ein 'wenig 'hochheben vt < 14 a >, ein 'we¬ nig 'anheben vt <14a> 2. (възпра¬ вям) ein 'wenig 'aufrichten vr <a> поизжулв|ам, -аш (-ax) uv; поизжул|я, -иш (-их) V 1. (ръцете, кожата) ein 'wenig 'reiben vr < 23 >, 'etwas 'aufrei¬ ben vr <23a> 2. (чйстя) ein 'wenig 'scheuern vr понзкашл|ям се, -яш се (-ях се) uv; поизкашл1я се, -еш се (-ях се) v sich 'räuspern vr поязлежав|ам се, -аш се (-ах се) uv; поизлеж|а се, -йш се (-ах се) v sich ein 'wenig 'ausruhen vr < a >, umg ein 'wenig 'faulenzen vt <hb> поизлекув|ам, -аш (-ax) v be'handeln vr < b >, ku'rieren vr < d >; « ce sich ein 'wenig ku'rieren поизлнз|ам, -аш (-ax) uv; лоизл|яза, -езеш (-язох) v ein 'wenig hin'ausge- hen vi <13a/5/t>; (на разходка) ein 'wenig 'ausgehen vt <13a/sn>; (появявам ce) sich für 'kurze Zeit 'zeigen vr поизмен|ям, -яш (-ях) uv; поизмен|я, -йш (-йх) V ein 'wenig verändern vr < b>; ein 'wenig 'ändern vt; s ce sich ein 'wenig verändern ['ändern] поизместв|ам, -аш (-ax) uv; поизмест|я, -иш, (-их) V bei'seite 'rücken vr, bei'seite 'schieben vr <32>; » ce 'etwas Platz 'machen понзмйв|ам, -аш (-ax) uv; поизмй|я, -еш (-х) v ein 'wenig 'waschen vr <4> ['abwaschen vr <4a>, 'abspülen vt <a>] понзмйт|ам, -аш (-ax) uv; поизмет|а, -еш (поизметох) v ein 'wenig 'aus¬ fegen vr <a> понзморяв|ам, -аш (-ax) uv; поизмор|я, -йш (-йх) V ein 'wenig 'müde 'machen vt [er'müden vt < b> ]; « ce ein'wenig 'müde 'werden vt < 18/j«> поизносен adj I. (дреха) 'abgetragen 2. (машина) ver'schlisscn 3. (инстру¬ мент) 'abgenutzt понзостав|ам, -аш (-ax) uv; поизос- тйн|а, -еш (-ах) v ein 'wenig Zurück¬ bleiben vt <23ajsn> понзпад|ам, -аш (-ax) uv; поизпадн|а, -еш (-ах) V 'etwas her'Unterkommen vi <33a/sn>; (ставам беден) 'etwas ver'armen vi < b/sn > поизпадв|а (-ax) uv; поизпад|а (-ax) v nur 3. Pers (коса) ein 'wenig 'ausfal¬ len vi <3a/sti> понзплашв|ам, -аш (-ax) uv; поиз- плйш|а, -иш (-их) V ein 'wenig er- 'schrecken vr <b>; ft ce ein 'wenig er'schrecken vi < b/sn >
поизправям 592 поизправим, -яш (-ях) uv; поизправ)я, -иш (-их) V ein 'wenig ‘aufrichten vt <a> поизпращам, -аш (-ах) uv; поизпрат|я, -иш (-их) V ein 'Stückchen be'gleiten vt <Ъ> поиз1п»ржв|ам, -аш (-ах) uv; поиз- пг>рж|а, -иш (-их) V ein 'wenig 'braten V/ <3> поизстнв|ам, -аш (-ах) uv; поизстйн|а, -еш (-ах) V 1. (ставам студен) 'abküh¬ len vi <a/sn>, 'kälter 'werden vt < 18/гп> 2. (простудявам се) sich ein 'wenig er'kälten vr <b> понзтрезняв |ам, -аш (>ax) uv; поиз- трезн|ея, -ееш (-ях) v ein 'wenig 'nüchtern 'werden vi <18/sn>, ein 'wenig 'ausnüchtern vi <a/sn> понзхабяв|ам, -аш (-ах) uv; поизхаб|я, -йш (-йх) V 1. (правя нещо тъпо) 'etwas stumpf 'machen vt, 'etwas 'ab¬ stumpfen vt <a> 2.(развалям)'etwas ver'derben vt <!6b>, umg 'teilweise vcr'pfuschen vt < b > 3. (пропилявам) 'teilweise ver'geuden vt <b> ver- 'zetteln vt <b> поизцйлв!ам, -аш (-ах) uv; поизцап)ам, -аш (-ах) V ein 'wenig be'schmutzen vt < b >, ein 'wenig be'klecksen vt < b >, umg ein 'wenig be'kleckern vt <b> поючакв|ам, -аш (-ах) uv; поизчак|ам, -аш (-ах) V ein 'Weilchen 'warten vi <hb>, ein 'Weilchen 'abwarten vt <a> понзчервяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; поизчерв|я се, -йш се (-йх се) v ein 'wenig rot 'werden vi <18jsn>, ein 'wenig er'röten vi < bjsn > поизчйств|ам, -аш (-ах) uv; поизчйст|я, -иш (-их) V ein 'wenig 'sauber 'machen vt; 'etwas 'säubern vt пойлк|в f -и pi 'Tränke /16 поймеи|еи, -ни adj 'namentlich; з списък 'Namensliste /16 пойскв|ам, -аш (-ах) uv; пойск|ам, -аш (-ах) V 'wollen vt, vergangen vt <b>; (пожелавам) 'wünschen vt поискваме n, -ия pl Vergangen n 23/sg, Wunsch m 2 O до s 'postlagernd покажа ] показвам показ m nur sg Schau/17 0 изнасям на ~ zur Schau 'stellen vr; само за - nur zur Schau [zum Schein) показалец m, -ци pl I. (пръст) 'Zeige¬ finger m 4 2. (спйсък) Re'gister n 23, Verzeichnis n 27; йменен s 'Namens¬ register, Per'sonenverzeichnis; предме¬ тен з 'Sachregister показалк|а f -и pl 'Zeigestock m 2 показани!е n, -я pl 'Aussage/16; правя s eine 'Aussage 'machen показател (-ят ) m, -и p! 1. 'Kennziffer /16; ~ и на плана 'Kennziffern des 'Planes 2. (белег) 'Merkmal и 20 3. Math 'Index m 1 O степенен - Math Expo'nent m 8 4. Tech (уред за сигнализиране) 'Anzeigegerät n 20, 'Anzeige /16 показателен, -ни adj be'redt, 'vielsa¬ gend O ~ko местоимение Gramm Demonstrativpronomen n 23 показв|ам, -аш (-ах) uv; пока|жа, -жеш (-зах) V 'zeigen vt О не смея да си покажа носа навън ich 'traue mich nicht, die 'Nase hin'auszustecken; % някому вратата jmdm. die Tür 'weisen <23>; 3 си рогата sich von der 'schlechten 'Seite 'zeigen; s се 1. sich 'zeigen vr; з се на прозореца sich am 'Fenster 'zeigen; з се мъж sich als Mann 'zeigen; з се любезен sich 'freundlich 'zeigen 2. (изглеждам) 'scheinen vi <23/hb> показ!ен, -ни adj 'Muster-; з магазин 'Mustergeschäft n 20 покаяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; пока|я се, -еш се (-ях се) v 'Buße tun < 38 > покалугеряв1ам, -аш (-ах) uv; пока- лугер1я, -йш (-йх) v (правя калугер) zum Mönch 'machen vt; (правя калугерка) zur 'Nonne 'machen; s ce (калугер) Mönch'werden vi < 18/jn>; (калугерка) 'Nonne 'werden покан|а/, -и pl 'Einladung / 17; (no- настойчива покана) 'Aufforderung /17
593 покорявам покапе!ам, -аш (-ах) uv; покан[я, -иш (-их) V 'einladen vt <4а>; (пб- настойчиво) 'auffordem vt <а> покарв|ам, -аш (-ах) uv; покар|ам, -аш (-ах) V 1. ein 'wenig 'fahren vi < 4/sn >; z колелото ein 'wenig mit dem Rad 'fahren 2. (гоня) 'treiben vr <23> 3. (брада, трева, клонче) 'sprießen vi <32/sn>, 'wachsen vi <4jsn> локатерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; покатер|я се, -иш се (-их се) v hin- 'aufklettern vi <a/sn>, 'klettern vi <sn> покача |ам, -аш (-ах) uv; покач|а, -йш (-йх) V 1. (на по-високо място) 'heben vt < 14 > (на auf 4) 2. (повишавам) er'höhen vt < b >; z цените die 'Prei¬ se er'höhen; z ce 1. (на по-високо място) hin'aufsteigen vi <23a/sn> 2. (ценй, резултат) steigen vi <23/ sn >; er'höhl 'werden vi < 18/sn >, sich er'höhen покашл|ям, -яш (-ях) uv; покашл(я, -еш (-ях) v sich 'räuspern vr; * ce sich 'räuspern покая се | покайвам ce покаян adj 'reumütig покаянн|е n, -я pi 'Buße / 16 покйянн|к m, -ци pl 'Büßer m 4 поквара /, -и pl Ver'derbnis / 13, Verdorbenheit / 17/sg, Verkommen¬ heit/ 17/sg; z на нравите 'Sittenver¬ fall m 2/sg покварен adj ver'dorben, verkommen поквареност / nur sg Verdorbenheit / 17fsg, Verkommenheit / \ljsg поквар|ям, -яш (-ях) uv; поквар|я, -иш (-их) v verderben vr < 16b> покер m nur sg 'Poker n 23/sg покйсв|ам, -аш (-ах) uv; покйсн|а, -еш (-ах) V 1. (слагам във вода) 'weichen vr, 'weichen 'lassen vr <3jhb>; (пра¬ не) 'einweichen vt <a> 2. (обез- солявам) 'wässern vr поклан|ям се, -яш се (-ях ce) uv; поклон|я се, -йш се (-йх ce) v 1. sich verbeugen vr <b>, sich ver'neigen vr < b > (пред някого vor jmdm.) 2. nur 38 Wtb. Bulg-Dt. uv (почйтам като божество) 'anbeten <a> (на някого jmdn.) поклйщ|ам, -аш (-ах) uv; поклат|я, -иш (-их) V ein 'wenig 'schütteln vr; z ce 'wackeln w <hb> поклон m, -и pl Ver'beugung /17 поклонение л, -я pl 1. 'Anbetung/ 17, Ver'ehrung /17; z на природата 'Anbetung der Na'tur 2. Ge'denken n 23/sg; отивам на z historische 'Stätten 'aufsuchen <a>; Rel sich auf 'eine 'Wallfahrt be'geben vr < 15 b > O z пред смъртник 'Abschiednehmen von 'einem 'Toten поклоним[K m, -ци pl 1. Ver'ehrer m 4; 'Liebhaber m 4; z на живописта ein Ver'ehrer ['Liebhaber] der Male'rei 2. (хаджйя) 'Pilger m 4, 'Wallfahrer m 4 поклонничество n nur sg 1. 'Anbetung/ 17, Ver'beugung/17; » предсйлните на деня die 'Anbetung der 'Starken des 'Tages 2. (ходене на поклонение) 'Wallfahrt/17, 'Pilgerfahrt поклоня се I покланям се noKÖjeH, -йни adj 1. verstorben 2. als Subst ~ йният der Verstorbene m 7 + ; ~ ината die Verstorbene /19 покои m nur pl Ge'mach n 22, Ge- 'mächer pl noKÖjü (-ят) m nur sg 'Ruhe / 16/sg auch Phys покойни |k m, -ци pl Verstorbener ml+ покойниц|а /, -и pl Verstorbene /19 поколебай |ам, -аш (-ах) uv; поко¬ леба^, -еш (-х) V ins 'Schwanken 'brin¬ gen vt <24>, 'unschlüssig 'werden 'lassen vr < 3/hb >; « ce Schwankend 'werden vi <18 /sn>, 'unschlüssig 'werden поколени[е и, -я pl Generati'on /17 noKopjen, -ни adj ge'horsam, er'geben покорен adj be'siegt, unterworfen покорйтел (-ят) m, -и pl Be'zwinger m 4, Er'oberer m 4 покорност/nur sg и. покорство n nur sg Ergebenheit /17, Ge'horsam m 1 покоряв|ам, -аш (-ах) uv; покор|я, -йш (-йх) V1.(завоювам)еГоЬегп vr < Ь>
локосявам 594 2. (подчинявам) unterwerfen vt < 16b>,be'zwingen vt <27b> 3.(прив¬ личам) 'mitreißen vt <23a>; ж се sich unter'werfen vr покосяв|ам, -аш (-ах) uv; покос|я, -йш (-йх) V 1. (кося малко) ein 'wenig 'mähen vt 2. (окосявам докрай) 'ab¬ mähen vt <a> 3. übertr (убивам) 'niedermähen vt <a>, hin'wegrafTen vt <a> покрай präp 1. (край) ent'lang, längs; вървя ~ реката ich 'gehe den Fluß ent'lang, ich 'gehe längs des 'Flusses 2. vor'bei; минах ~ тебе ich ging an dir vor'bei; ела ~ нас! komm bei uns vor'bei! 3. (заедно c) zu'sammen mit; ~ тебе и аз ще успея zu'sammen mit dir 'werde ich es auch 'schaffen 4. (поради) 'wegen; - него имам неприятности 'seinetwegen 'habe ich 'Unannehmlichkeiten O ~ другото neben'bei, am 'Rande покрайнин|а /, -й pl 1. (област) 'Gegend / 17, Ge'biet n 20 2. (предградие) 'Vorstadt / 14, 'Stadtrand m 3 покрив m, -и pl Dach n 22 покривал|о «, -a pl 1. (кърпа) Tuch n 20 2. 'Decke/16; конско я 'Pferdedecke покрив |ам, -аш (-ах) uv; покри я, -еш (-х) V 1. (завивам) be'decken vt < b >, 'zudecken vt < a >, я някого c одеяло jmdn. mit 'einer 'Decke 'zu¬ decken; я масата c покривка den Tisch mit 'einer 'Tischdecke be'decken 2, ein Dach 'aufsetzen <a>; ж къщата das Haus 'decken 3. (засти¬ лам) be'decken; облаци покриха небето 'Wolken be'decklen den 'Him¬ mel 4. (захлупвам) 'zudecken 5, (облицовам) ver'kleiden vt < b >, 'auslegen vt <a> (c mit 3) 6. (компенсирам) 'ausgleichen vt <21a>; я загубите die Ver'luste 'ausgleichen 7. (съвпадам) zu'sam- menfallen vi <3afsn> (нещо mit etw. 3) 8. Sport 'decken 9. (оплождам) 'decken O я нормата die Norm er'füllen < b >; я си разноските die 'Ausgaben 'decken < a > [kompensie¬ ren vt <d>); я се 1. (съвпадам) zu'sammenfallen, i'dentisch sein vi <B>; Math 'deckungsgleich sein 2. (застилам се) sich be'decken vr; земята се покри със сняг die 'Erde be'deckte sich mit Schnee покрнв|ен, -ни adj Dach-; ~ на кон¬ струкция 'Dachkonstruktion /17 покрив |ен, -ни adj zum 'Zudecken ['Ab¬ decken) be'stimmt покрнвк|а / -и pl 1. (на маса)'Decke /16, 'Tischdecke 2. (кърпа) Tuch n 20 3, (обвивка) 'Hülle /16 4. (от по¬ лиетилен) 'Folie /16, 'Folienzelt n 20 5. (пласт) 'Decke; снежна ж 'Schnee¬ decke покрит adj über'dacht; ~ мост über¬ wachte 'Brücke /16 покрйти|е n, -я pl 'Deckung /17; злат¬ но я Fin 'Golddeckung покров m, -и pl (саван) 'Leichentuch n 22 покровител (-ят) m, -и pl Be'schützer m 4, 'Gönner m 4 покровйтелски adj 'gönnerhaft покровителствен adj 'gönnerhaft, be¬ schützend O ~ o мито 'Schutzzoll m 2 покровнтелств|о n, -a pl Schutz m \/sg; 'Schirmherrschaft / 11/sg; под ~ото на 'unter der 'Schirmherrschaft 2 покровйтелствувам, -аш (-ах) uv be'schützen vt <b>, Schützen vt; ж ro er steht 'unter 'meinem Schutz покруса / nur sg 'Niedergeschlagenheit f^/sg покръств|ам, -аш (-ах) uv; покръст|я, -иш (-их) V zum 'Christentum be'keh- ren vt <b>; ж се das 'Christentum 'annehmen <a> покръстван |e п,-ияр1 'Annahme/16 des 'Christentums покупател (-ят) m, -и pl 'Käufer m 4 покупателен, -ни adj Kauf-; ~на сила od ~ на възможност 'Kauf¬ kraft / \Ajsg покупен, -ни adj 'Einkaufs-; ~ на цена 'Einkaufspreis m 1
595 полелявам се покупк|а/, *и pl Kauf т 2, 'Einkauf т 2; правя ~ и 'Einkäufe 'tätigen; отивам на «и 'einkaufen 'gehen vi <13jsn> покупко-продажб!а /, -и pl 'An- und 'Verkauf m 2 покушени е n, -я pl Atten'tat n 20; терористично s terro'ristischer 'An¬ schlag m 2 покъртв|ам, -аш (-ах) uv; покьрт|я, -иш (-их) V 'rühren vt; in 'Rührung verhet¬ zen v/ <b> покьртител|ев, -ни adj 'rührend, ergrei¬ fend локършв|ам, -аш (-ах) uv; покърш!а, -иш (-их) V 'abbrechen vt <16а>, 'umbrechen vt < 16a>, 'umknicken vt <a> покътв|ам, -аш (-ах) uv; покьтн|а, -еш (-ах) v be'rühren vt < b >, 'antasten vt <a> покъщнина / nur sg 'Hausrat m 1 пол (-ът) m, -ове pl Ge'schlecht n 21 пол|а /, -й pl 1. (долна част на дреха) 'Rockschoß m 2 2. (женска дреха) 'Rock т 2 3. nur pl (подножие) Fuß m 2; в ~ йте на планината am 'Fuße des Ge'birges 4. (периферия на шап¬ ка) 'Krempe /16 полагаем adj 1. enl'sprechend; ~ото старание das entsprechende Be'mü- hen n 23/sg 2. ~ ce 'zustehend; ~ oto ми се възнаграждение die mir 'zuste¬ hende Vergütung /17 полаг|ам, -аш (-ах) uv; полож|а, -иш (-их) V 'hinlegen vt < а >, 'niederlegen v/ < а > О s грйжи за sich 'sorgen vr um 4; » изпит 'eine 'Prüfung 'ablegen < a >; » клетва 'einen Eid 'ablegen; » основи die 'Grundlagen er'richten <b>; den 'Grundstein 'legen; ж старание od « усилия sich be'mühen; sich 'Mühe 'geben; ж труд 'arbeiten vi <hb>; « ce 'zustehen vi < zjhb> (на някого jmdm.) полазв|ам, -аш (-ах) uv; полаз|я, -иш (-их) V 1. 'kriechen vi < 32jsn > 2. (дви¬ жа се бавно) sich 'langsam be'wegen vr < b >; (превозно средство) 'langsam 'anfahren vi <4a/sn> O тръпки ме - ат mich über'läuft ein 'Schauer полакомяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; полаком|я се, -йш се (-йх ce) v 'gieren vi <hb>, ge'lüsten vi <b/hb> (за nach 3) поламтяв|ам, -аш (-ax) uv; поламт|я, -йш(-hx).v'gieren vi <hb> (заnach3) пблани adv im 'vorvorigen Jahr; vor zwei 'Jahren полански adj 'vorvorjährig, von vor zwei 'Jahren поланш|ен, -ни adj = полански полапв|ам, -аш (-ах) uv; полап|ам, -аш (-ах) v hin'unterschlingen vt <27а>, ein 'wenig 'essen vr <15, ge'gessen>; (животно) ein 'wenig 'fressen vr < 15 > поласкае|ам, -аш (-ax) uv; поласка|я, -еш (-х) V 1. (доставям радост) 'schmeicheln vi <hb> (някого jmdm.), Genugtuung ['Freude] be'reiten <b> (някого jmdm.) 2. (лаская малко) ein 'wenig 'schmeicheln (някого jmdm.) поле и, -та od поля pl 1. (равнина) 'Ebene/16 2. (нйва, ливада) Feld п 21 3. (фон) 'Hintergrund т 2, Feld 4. (поприще) Be'tätigungsfeld, Feld О електрическо ~ elektrisches Feld; магнитно ~ Ma'gnetfeld; бойно ~ 'Schlachtfeld; минно ~ Mil 'Minen¬ feld полеви adj Mil Feld- О военно- ~ съд 'Feldgericht полеввд т, -и pl 'Feldbauspezialist т 8 полевъд|ен, -ни adj 'Feldbau-; ~ на бригада 'Feldbaubrigade /16 полевъди!а /, -и pl Feldbauspezia'listin /18 полевъдство п nur sg 'Feldbau т \/sg полегат adj 'abschüssig полегатост / nur sg 'Neigung / 17, 'Schräge /16 полегна | полягам поледиц|а /, -и pl 'Glatteis n 20/sg поледяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; полед|я се, -йш се (-йх ce) v ver'eisen vi < Ъ/sn >, sich mit 'Glatteis be'ziehen vr < 32 b, h-g > [be'decken vr < b > ]
полежавам 596 полежав|ам, -аш (-ах) uv; полеж1а, -йш (-ах) V 'kurze Zeit 'liegen vi <3ljhb> полезащитен, -ни adj 'Feldschutz-; - ни насаждения od ~ ни пояси 'Feldschutzstreifen m 4jpl полез|ен, -ни adj 'nützlich, ‘nutzbrin¬ gend O z товар 'Nutzlast /17 полезност / nur sg 'Nützlichkeit /17 полека adv Ь (бавно) 'langsam 2. (вни¬ мателно) be'hutsam 3. umg (тихо) 'leise; - -лека od лека- - all'mählich, umg 'sachte полекув|ам, -аш (-ах) v 'heilen vt, be- 'handeln v/ < b >, ku'rieren vt < d > лолемизйр|ам, -аш (-ах) uv, v pole¬ misieren vi <d/hb> лолемик|а /, -и pl Po'lemik /17 полемнст m, -и pl Polemiker m 4 полемйч|ен, -ни adj polemisch полемйчески adj ~ полемйчен полемйчност/nur sg 'Streitbarkeit /17 1полепв|ам, -аш (-ах) uv; полепн а, -еш (-ах) V 'kleben vi, 'klebenbleiben vi < 23jsn > (no auf 4) 2полепв|ам, -аш (-ах) uv; полеп|я, -йш (-йх) V 'kleben vt, 'ankleben vt <a>; z ce 'kleben vi <hb> полепна f ‘полепвам полепя t 2полепвам полеп|ям, -яш (-ях) uv = ‘полепвам полесражение п, -я pl 'Schlachtfeld п 21, 'Kampffeld полет т, -и pl 1. Flug т 2; космйчески ~ 'Raumfiug 2. (размах) 'Schwung m 2 полетяв|ам, -аш (-ах) uv; полет|я, -йш (-ях) V 'fliegen vi < 32jsn > полея Т поливам пола|а /, -и pl 'Nutzen т 4; в своя z zum 'eigenen 'Nutzen ползв|ам, -аш (-ах) uv = ползувам ползотворен, -ни adj 'nützlich, 'fruchtbringend ползуа|ам, -аш (-ах) uv 'Nutzen 'brin¬ gen <24>, 'nützen vi <hb> (някого, jmdm.); z нещо etw.'nutzen vi; z ce 1. (използувам) 'nutzen vt, 'ausnutzen vt < a >, be'nutzen vi < b >; z се от случая die Gelegenheit 'nutzen ['aus¬ nutzen); z се от обстоятелство den 'Umstand 'ausnutzen['nutzen]2. (упот¬ ребявам) be'nutzen (от нещо etw.) 3. (притежавам) ge'nießen vt <32b>, er'freuen vi <b>; z cec добро йме 'einen 'guten Ruf ge'nießen, sich 'eines 'guten Rufs er'freuen vr поливйлк|а /, -и pl 'Gießkanne / 16 полйв|ам, -аш (-ах) uv; пол1ея, -ееш (-ях) V 1, be'gießcn vi <32b>, über¬ ' gießen vi <32a>, 'gießen vt <32>; полях си рйзата c кафе ich 'habe mir 'Kaffee aufs Hemd ge'gossen 2. (улица) 'sprengen vt 3. (цветя, растения) 'gießen vi <32> 4. (нйви) be'wässern vt < b > O « му вода да се умйе ich 'gieße ihm'Wasser auf die 'Hände, da'mit er sich 'waschen kann поливан, -ни adj 1. Be'wässerungs-; - ни съоръжения Bewässerungsanla¬ gen /16/р/ 2. bc'wässert; ~ ни пло¬ щи be'wässerte 'Flächen pl\ - на царевица bc'wässerter Mais m 1 поливк|а /, -и pl Be'wässerung /17 политам |ен, -ни adj poly'gam полигамия/ nur sg Polyga'mie f\6z./sg полиглот m, -и pl Poly’glotte m 7 полигон m, -vi pl Mil 'Truppenübungs¬ platz m 2 полнграфйч|ен, -ни и. полиграфйчески adj poly'graphisch полиграфия f nur sg Polygra'phie /16 a полиграфски adj = полиграфичен полнеле|й (-ят) m, -и pl — полилей полиетиленов adj Polyäthy'len-; - а оранжерия 'Foliengewächshaus п 22 полнклйник|а / -и pl 'Poliklinik /17 поликлиничен, -ни adj 'poliklinisch полнклинйчески adj — поликлиничен полиле1й (-ят) т, -и pl 'Kronleuchter т 4 полиморфизъм (-мът) т nur sg Poly- mor'phismus m 1 \jsg полиняв|ам, -аш (-ах) uv; полин|ея, -ееш (-ях) v 1. (ставам блед, по- сървам) blaß Werden vi <18]sn>, verfallen vi < 3 bjsn > 2. (животно)
597 половинчат sich 'haaren vr, das Fell 'wechseln; (птица) sich 'mausern vr полип m, -и pl Po'lyp m 8 иолйр|ам, -аш (-ах) uv, v po'lieren vt <d> полиров|ам, -аш (-ах) uv — полирам полнровач /и, -и pl Po'lierer т 4 полировк[а / -и pl Politur / 17 полировъч|ен, -ни adj Poli'tur- полйт|ам, -аш (-ах) uv; полет|я, -йш (-ях) V I. 'fliegen vr < 32 > 2. (спускам се бързо) 'sausen vr <hb> 3. (падам) 'hinfallen vr <3ajsn>, 'hinstürzen vr < a jsn > полйтв|ам, -аш (-ах) uv; полйтн|а, -еш (-ах) V = политам политемигрант т, -и pl Po'litemigrant т 8, politischer Emi'grant политемигранти|а /, -и pl Po'litemi- granlin / 18, politische Emi'grantin полйтемиграция / nur sg politisches E'xil n 20* политехнизация / nursg 'Einführung /17 des poly'technischen 'Unterrichts политехник|а f, -и pl Polytechnikum n 29 политехнически adj polytechnisch; ~ o училище polytechnische 'Schule /16 политзаняти|е и, -я pl Po'litunterricht m I полйтзатворник m, -ци pl politischer 'Häftling m 1 полйтзатворничк|а / -и pl po'litische Ge'fangene /16 политй|к m, -ци pl Po'litiker nt 4 политйк|а/, -и pl Politik/17; вътрешна ss 'Innenpolitik; външна ss 'Au¬ ßenpolitik; икономическа s 'Wirt¬ schaftspolitik O бистря ж politisie¬ ren vt < djhb >; 'Stammtischpolitik betreiben < 23b >; правя ss Politik 'machen auch übertr политикан m, -и pl Politi'kaster m 4 политикански adj politi'kasterhaft политиканство n nur sg Politi'kastertum n 22 полнтиканствув|ам, -аш (-ах) uv 'Bier¬ tischpolitik betreiben <23b> полйтикономия/nur sg Politökonomie / 16a /sg полйтннформаци|я / -и pl po'litische Informati'on /17 политйч|ен, -ни adj po'litisch политйческ|и adj po'litisch; - а иконо¬ мия po'litische Okono'mie /16a/.*g политна | полйтвам политур|а /, -и pl Politur / 17 полифонйч|ен, -ни adj poly'phon полифони|я / -и pl Polypho'nie / 16a /sg полнц|а /, -и pl 'Wechsel m 4; протестйрам ж 'einen 'Wechsel 'ein¬ klagen <a> O застрахователна x Versicherungspolice /16 полйц|а /, -и pl 'Wandbrett n 21 полица|й (-ят) m, -и pl Poli'zist m 8, 'Schutzmann m 3 полицейски adj Polizei-; ~ час Poli- 'zeistunde / 16 полицейщин[а / -и pl Poli'zeiregime n 24 полйци]я / -и pl Poli'zei /17 поличав|ам, -аш (-ах) uv; полич(а, -йш (-ах) V klar 'werden vr < 18/s« >, 'deut¬ lich ['sichtbar] 'werden полйчб|а /, -и pl 'Vorzeichen n 23 полк (-ът) m, -ове pl Regiment n 20; (военновъздушни сили) Ge'schwader n 23 полк|а f -и pl 'Polka / 15 полкови adj Regi'ments- полковни|к m, -ци pl 'Oberst m ß полковнически adj 'Oberst- полковнишки adj — полковнически полов adj geschlechtlich, Ge- 'schlechts-; ~ а зрялост Geschlechts¬ reife /16; ~ o сношение Geschlechts¬ verkehr m 1 половин adjunv halb; <* час'eine'halbe 'Stunde; ~ кило ein 'halbes 'Kilo O ~ човек nur ein 'halber Mensch; c ~ глас mit 'leiser 'Stimme, 'halblaut; c ~ уста 'unlustig половйн|а/, -и pl 'Hälfte/16; четири и * halb fünf Uhr, 4 Uhr 30 половйнки nur pl 'Halbschuhe pl половинчат adj halb, 'unbestimmt; ~ и мерки 'halbe 'Maßnahmen pl, 'Halb-
половница 598 heiten pl O ~ а работа nichts 'Halbes und nichts 'Ganzes половнйц|а /, -и pl Halb'literflasche /16 поло|г m, -зи pl 1. (място) Nest »21 2. (яйце) 'Nestei n 21 положа t полагам положени |e n, -я pl 1. (местопо¬ ложение, състояние) 'Lage / 16; географско * geographische 'Lage; икономическо a öko'nomische'Lage 2. (поза) 'Stellung/17, 'Haltung/17 3, (обстановка) 'Lage, 'Zustand m 2; обсадно * Belagerungszustand 4. (твърдение) 'Grundsatz m 2; (извод) 'Schlußfolgerung/17 O влизам в а на някого sich in jmds. 'Lage ver'setzen vr <b>; в a in 'anderen 'Umständen; в а съм да die'Möglich¬ keit 'haben zu положителни, -ни adj 1. 'positiv 2. (одо¬ бряващ) be'jahend 3. (сигурен) be'stimmt положителност / nur sg Ge'wißheit / 17/jg, Bestimmtheit /Mjsg; c ~ mit Bestimmtheit поломяв|ам, -atu (-ax) uv; полом|я, -йш (-йх) v 'umbrechen vi < 24a >, 'nieder¬ brechen v/ < 24 a > полонез|а/ -и pl Polonaise [..'ne:za]/16 *п6лск|и adj Feld-; а пазач'Feldhüter m4; *a мйшка 'Feldmaus/14 2полскм adj 'polnisch полувеков|ен, -ни adj ein 'halbes Jahr'hundert um'fassend, 'fünfzigjäh¬ rig полувисок adj 'halbhoch полувисш adj 'Fachschul-; ~ е образо¬ вание 'Fachschulbildung/17 полувнсшйст m, -и pl 'Fachschulabsol¬ vent m 8, 'Fachschulkader m 4 полувреме n, -на pl 'Halbzeit /17 полугласни, -ни adj 'halblaut полугоди|е n, -я pl 'Halbjahr n 20 полугодйшНн, -ни adj 'Halbjahres-; а абонамент 'Halbjahresabonne¬ ment n 24; а курс 'Halbjahreslehr¬ gang m 2 полугол adj 'halbnackt полуграмотни, -ни adj kaum des 'Lesens und 'Schreibens 'kundig полуграмотност / nur sg ge'ringe 'Kenntnisse im 'Lesen und 'Schreiben, übertr 'Halbbildung /17/sg полуд|а / -и pl 'Wahnsinn m 1 O до a bis zum 'Wahnsinn; zum 'Wahnsinnig¬ werden полу|ден (-денят) m, -днй pl 'halber Tag m 1 полудея | полудявам полудневни, -ни adj 'Halbtags- O a интернат 'Schulhort m 1 полудрямка/nur sg 'Halbschlaf m 1 /sg, 'leichter 'Schlummer m 4/sg полудяв|ам, -am (-ax) uv; полуд|ея, -ееш (-ях) v ver'rückt ['wahnsinnig] 'werden vi <18jsn> полуетаж m, -и pl 'Halbgeschoß n 20 полужйв adj 'halbtot полуздрач m nur sg 'Halbdunkel n 23/sg полуинтелигентни, -ни adj 'halbintelli¬ gent полуколони|я/ -и pl 'Halbkolonie/16a полукръг m, -ове pl 'Halbkreis m 1 полукръгъл, -ли adj 'halbrund, 'halb¬ kreisförmig полукултур|ен, -ни adj mit 'niedriger Kul'tur; а човек ein Mensch m 8 mit 'niedriger Kul'tur; 'nalbgebildet полукълб|о n, -ä pl 'Halbkugel /16 полумесец m nur sg 'Halbmond tn 1 O Червен ~ 'Roter 'Halbmond полумесеч|ен, -ни adj 'Halbmonats-; ~ но списание 'Halbmonatszeit¬ schrift /17 полумрак m nur sg 'Halbdunkel n 23/sg, 'Dämmerung /17 полумърт|ъв, -ви adj 'halbtot полум1ярка/, -ерки p/'eine 'halbe 'Ma߬ nahme /16 полунаучНн, -ни adj 'weitgehend 'un¬ wissenschaftlich полунощ/nur sg 'Mitternacht / 14/sg полунощ|ен, -ни adj 'mitternächtlich полуобработен adj halb be'arbeitet, zur 'Hälfte be'arbeitet O ~ и про¬ изведения 'Halbfabrikate pl
599 помагам полуобразован adj 'halbgebildet полуостров т, -и pl 'Halbinsel /16 полуофициален, -ни adj 'halboffiziell полуразрушен adj halb zer'stört полусериоз|ен, -ни adj halb 'ernsthaft, halb im Emst; казвам нещо ~ но, полушеговйто etw. halb im Emst, halb im Scherz 'sagen полусляп adj halb blind полусуров adj halb roh полусфер|а /, -и pl 'Halbkugel /16 полусферйч|ен, -ни adj 'halbkugelförmig полусъзнание n nur sg 'halbes 'Unterbe¬ wußtsein n 23Jsg полусъзнател|ен, -ни adj halb 'unterbe¬ wußt полусън m nur sg 'Halbschlaf m 1 jsg полу|сянка /, -сенки pl 'Halbschatten m 4 полутв ам се, -аш се (-ах се) uv; по- лут|ам се, -аш се (-ах се) v ein 'wenig hin und her 'irren [um'herstreifen] полутон m, -ове pl 'Zwischenton m 2 полуфабрикат m, -и pl 1. 'Halbfabrikat n 20, 'Halbfertigerzeugnis n 27 2. (хра¬ нителни продукти) 'küchenfertige 'Lebensmittel pl полуфинал m, -и pl 'Halbfinale n 23 полуфинал|ен, -ни adj 'Halbfinal-; » мач 'Halbfinalspiel n 20; - но бягане 'Halbfinallauf m 2 получав|ам, -аш (-ах) uv; получ|а, -иш (-их) V er'halten vt < 3b> .be'kommen vt <33b>; ж пари Geld be'kommen [er'halten]; « писмо 'einen Brief be'kommen [er'halten]; s заповед 'einen Be'fehl be'kommen [er'halten]; » заплата Ge'halt [Lohn] be'kom¬ men; « връзка 'Anschluß be'kommen O « известност be'kannt 'werden vr <18/s«>; » ce sich er'geben vr < 15b>; и какво ce ~a? und was er'gibt sich (dar'aus)? получател (-ят) m, -и pl Emp'fänger m 4 полушеговйт adj halb 'scherzhaft полушубк|а /, -и pl 'Joppe /16 Полша / 'Polen n полъгв|ам, -аш (-ах) uv; полъ|жа, -жеш (-гах) V 'lügen vi <40/hb>, 'schwin¬ deln vi <hb>; « ce her'einfallen vi < 3 а/sn > (по нещо auf etw. 4) полъх m nur sg Hauch m 1, auch übertr; 'Windhauch полъха |ам, -аш (-ах) uv; полъхн|а, -еш (-ах) v 'leise 'wehen vi <hb> полюбопитствувам, -аш (-ах) v 'neu¬ gierig sein vi < B > полюбув|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich er'freuen vr < b > (на an 3) полюляв|ам, -аш (-ax) uv; полюл|ея, -ееш (-ях) V ein 'wenig 'schaukeln vi, ein 'wenig 'wiegen vr полюс m, -и pl Pol m 1*; магнитен ~ Ma'gnetpol; отрицателен ~ 'Minus¬ pol; Северен ~ 'Nordpol; Южен ~ Südpol полюс ен, -ни adj Pol- полюшв|ам, -аш (-ax) uv; полюшн|а, -еш (-ах) V hin und her 'schaukeln vt ['wiegen vr] полят|ам, -аш (-ax) uv; полегн|а, -еш (-ах) V 1. (лягам) sich 'hinlegen vr <а>, ein 'wenig 'ruhen vi <hb> 2. (навеждам ce) sich 'neigen vr O по¬ легнали жита 'Lagergetreide n 23 поля|к m, -ци pl Pole m 7 полякйн|я /, -и pl 'Polin /18 полян|а f -и pl 'Wiese / 16; горска « 'Waldwiese полян|ец m, -цй pl Be'wohner m 4 der 'Ebene полян|нн m, -и pl = полянец полянк|а /, -и pl 'Wiese /16, 'Waldwiese полянски adj 'Wiesen-, 'Waldwiesen- поляр|ен, -ни u^po'lar, Po'lar-; » кръг Po'larkreis ml; ~ на звезда Polar¬ stem ml O -на мечка 'Eisbär m 8 поляризация /, -и pl Polari'sierung/17; Phys Polarisa'tion /17/sg поляризйр|ам, -аш (-ax) uv, v polari'sieren vt <d> помаг|ало m, -ала pl 'Hilfsmittel n 23; учебно » 'Lehrmittel помаг|ам, -аш (-ax) uv; помогн|а, -еш (-ах) V 'helfen vi < 16jhb> (на някого jmdm.)
помагач 600 помагач т, -и pl 'Helfer т 4 помад|а /, -и pl Po'made /16 помад|ен, -ни adj po'madig, Po'maden- помазв|ам, -аш (-ах) uv; пома|жа, -жеш (-зах) V 1. (с вар) 'kalken vt 2. (с боя) 'tünchen vt, 'streichen vt <21 > 3. (c мазйлка) ver'putzen vt <b> 4. (c паста, мехлем) 'einschmieren vt <a> 5, Rel 'salben vt пома|к m, -ци pl veralt Po'make m 7 помакйн|я /, -и pl veralt Po'makin /18 помамв|ам, -аш (-ах) uv; помам|я, -иш (-их) V 'anlocken vt < а > помахв|ам, -аш (-ах) uv; помах|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig 'winken vi <hb> помаца |ам, -аш (-ах) uv; помац|ам, -аш (-ах) V ein 'wenig be'schmieren vt < b >, be'sudeln vt < b >, be'klecksen vt <b> помачкв|ам, -аш (-ах) uv; помачк|ам, -аш (-ах) V 1. (повалям) 'niederdrük- ken vt < а >, 'niedertrampeln vt < а > 2. (малко мачкам) 'drücken vt, 'quet¬ schen vt помашки adj veralt Po'maken- помежду präp 1. (за място) 'zwischen 2. 'unter, unterein'ander; разпределиха парите ~ си sie'teilten das Geld'unter sich auf; все се карат ~ си 'immer 'streiten sie sich unterein'ander 3. adv dazwischen; ти седни - ! setz dich dazwischen! помен m, -и pl (за покойник) Ge'denk- feier / 16 für 'einen 'Toten, Rel 'See¬ lenamt 2. (спомен) Er'innerung/17 O ни ~ 'keine Spur поменав|ам, -аш (-ах) uv; помен|а, -еш (-ах) V 1. ge'denken vt < 10b//t6> (ня¬ кого jmds.) 2. (правя помен) eine 'Totenmesse'lesen < 19 > ['lesen'lassen vt <3/hb>] (някого für jmdn.) помени |k m, -ци pl Re'gister n 23 поменувам = поменавам поместв|ам, -аш (-ах) uv; помест|я, -иш (-их) V 1. (местя) 'rücken vt; (встрани) zur 'Seite 'rücken; (напред) 'vorrücken vt <a> 2. (отпечатвам) veröffentli¬ chen vt < b >; s ce Platz 'finden помета | помитам пометна | помятам помешчи|к т, -ци pl 'Großgrundbesitzer т 4 ломешчиц|а /, -й pl 'Großgrundbesitze¬ rin /18 помешчнчески adj 'Großgrundbesitzer- номещавам се, -аш се (-ах се) uv; помест|я се, -иш се (-их се) v 1. nur uv (намирам се) sich be'finden vr <27b>, 'untergebracht sein vi <B> 2. (настанявам ce) 'untergebracht 'wer¬ den vi < 18/sn > помещени|е n, -я pl Raum m 2 помй|ен, -йни adj 'Abwasch-, 'Spülicht-; ~ йна яма 'Gosse /16; *» йна вода 'Spülicht n 20 помййнн|к m, -ци pl 'Gosse /16 помйлв|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (опро¬ щавам) be'gnadigen vt < b > 2. (мил¬ вам малко) ein 'wenig 'streicheln vt, ein 'wenig 'kosen vt помйлван|е n, -ия pl 1. (опрощение) Begnadigung /17 2. (милувка) Lieb'kosung/17, 'Streicheln n 23/sg помйлуй, - те nur Imperativ Rel er- 'barme dich! помина | поминавам помии | а се, -еш се (-ах се) v versterben vt < 16 Ь/sn > помннав|ам, -аш (-ах) uv; помйн1а, -еш (-ах) V 1. (отбйвам се, посещавам) vor'beikommen vi <33аjsn> (към ня¬ кого, край някого bei jmdm.) 2. (от¬ минавам) vor'beigehen vi < 13аjsn>; Nachlassen vi <3ajhb>; болките no- мйнаха die 'Schmerzen 'haben 'nachgelassen 3. (преживявам) 'leben vt <hb>; (оскъдно) sein 'Leben 'fri¬ sten; едва s ich 'friste 'kümmerlich mein 'Leben поминув|ам, -аш (-ах) uv = поми¬ навам; « ce nur uv 'leben vt <hb>; (оскъдно) sein 'Leben 'fristen помйиь|к m, -ци pl 'Lebensunterhalt m 1; изкарвам гаси sich 'seinen 'Le¬ bensunterhalt [sein Brot] ver'dienen <b>
601 помрачавам номннъчен, -ни adj 'Lebensunterhalts-, Er'werbs- noMHpeHuje n, -я pl 1. Verhöhnung/17, 'Aussöhnung/17 2. Jur Vergleich m 1 помирнсв|ам, -am (-ax) uv; помирй|ша, -шеш (-cax) v 1. 'riechen vi <32jhb> (нещо an etw. 3), be'riechen vt < 32b > 2. iibertr (предугаждам) 'ahnen vt; Wind be'kommen <33b> (нещо von etw. 3) 3. iibertr (познавам) 'Ahnung 'haben < A >; не съм го и помирисал ich 'habe 'keine 'Ahnung da'von помирител (-ят) m, -и pl 'Friedensstifter nt 4 помирителен, -ни adj 'Aussöhnungs- помирйша | помирйсвам помиряв|ам, -аш (-ах) uv; помир|я, -йш (-йх) V 1. 'aussöhnen vt <а>, ver¬ söhnen v/ < b > (някого jmdn.) 2. Jur 'einen Ver'gleich her'beiführen (ги 'zwi¬ schen 'ihnen); « се 1. sich 'aussöhnen vr, sich verhöhnen vr 2. Jur 'einen Ver'gleich er'zielen <b> 3. (прими¬ рявам се) sich 'abfmden vr < 27a > (c mit 3) помнелIям, -яш (-ях) uv; помйсл|я, -ИШ (-их) v 1. (обмйслям) 'nachdenken vi <10a/A6> (за 'über 4) 2. (предпо¬ лагам, грйжа се, мисля) 'denken vi < 10/hb > (за an 4) 3. (имам предвйд) be'denken <10b> (за нещо etw.) O веднага си ~ их това das 'habe ich mir gleich ge'dacht; как можа да ~ иш такова нещо за мене? wie 'konntest du so 'etwas von mir 'denken? помис|ъл m, -ли pl 'Absicht /17 помйт|ам, -аш (-ax) uv; по|мета, -ме¬ теш (-метох) V 1. (изчйствам) 'fegen vt, 'ausfegen vt <a>, 'kehren vt 2. iibertr (премахвам) hin'wegfegen vt <a> помй|я/, -и pl 'Spülicht n 20, 'Spülwasser n 23 помниче n, -та pl 'Vergißmeinnicht n 20 1юмн|я, -иш (-их) uv sich er'innern vr < b > (нещо an etw. 4); sich be'sinnen vr <26b> (нещо auf etw. 4); im Ge'dächlnis be'halten (нещо etw.) O доколкото » so'viel ich mich er'inne- re ...; помнй думите ми! denk an 'meine 'Worte!, merk dir 'meine 'Worte! помогна t помагам помозн! nur Imperativ ~ бог! Gott 'möge dir 'beislehen! помолв|ам, -аш (-ax) uv; помол|я, -иш (-их) V 'bitten vt <25>, erhuchen <b> (някого за нещо jmdn. um etw. 4); z се 1. (моля) ein'wenig'bitten (на някого jmdn.) 2. (на бога) ein 'wenig 'beten vi <hb> поморие n nur sg 'Küstengebiet n 20 помощ/, -и pl 'Hilfe/16, Unterstützung /П O бърза ~ а) (служба)'Rettungs¬ dienst m 1 b) (кола) 'Rettungswagen m 4; c ~ та на mit 'Hilfe 2 od von 3 помощ|ен, -ни adj Hilfs-; - на акция 'Hilfsaktion /17; ~ ни материали 'Hilfsmaterialien pl; z персонал 'Hilfspersonal n 20* помощни|к m, -ци pl 1. (помагач) 'Hel¬ fer m 4; z -машинист 'Hilfsmaschi¬ nist m 8; 2. (заместник) 'Stellver¬ treter m 4; z командйр 'stellvertreten¬ der Komman'deur m 1*; z майстор 'stellvertretender 'Meister m 4 noMÖummija /, -и pl Helferin / 18 пом6щничк|а / -и pl = помощница; домашна z 'Hausgehilfin /18 помп|а /, -и pl 'Pumpe /16 помп|ам, -аш (-ax) uv 'pumpen vi <hb> помпен adj Pump-; ~ а станция 'Pump¬ station -/17; ~ o -акумулаторна водна електроцентрала 'Pumpspei¬ cherwerk n 20 помпоз|ен, -ни adj pom'pös помпозност / nur sg 'Pomphaftigkeit f'Hsg помпен m, -и pl Pom'pon m 6, 'Quaste /16 помрачав|ам, -аш (-ax) uv; помрач|а, -йш (-йх) v 1. (затъмнявам) ver'dun- keln vt < b >, verfinstern vt < b > 2. iibertr (настроение) 'trüben vt O z разсъдъка на някого jmdm. den Ver'stand 'trüben; ~ a ce nur 3. Pers 1. (става мрачен) 'dunkel 'werden vi
помръдвам 602 <18/гл>; 'trübe 'werden 2. (бива мрачен) ver'dunkelt 'werden, ge'trübt 'werden O умът му се ~ a er wird von 'geistiger Um'nachtung be'fallen; лицето му се - a sein Ge'sicht ver- 'düsterl sich оомръдв|ам, -аш (>ax) uv; помръдн|а, -еш (-ах) V1. (движа се) sich be'wegen vr <b>, sich 'rühren vr 2. (движа) be'wegen vt <b> 3. Platz 'machen, rücken vi <sn>\ помръдни малко! rück ein 'Stückchen! O не си s пр-ьста 'keinen 'Finger 'rühren [krumm 'machen] noMpisBlaM, -am (-ax) uv; помръзн|а, -еш (-ax) v 1. 'frieren vi <32fhb> 2. (замръзвам) er'frieren vi <32bfsn>, zu Eis er'starren vi < bjsn > помръкв|ам, -am (-ax) uv; помръкн|а, -еш (-ax) v 1. (загьмнявам) 'dunkel 'werden vi <\S/sn> 2. übertr (по¬ мрачавам се) sich ver'düstem vr < b > помъкв|ам, -аш (-ax) uv; помъкн|а, -еш (-ах) V 'schleppen vr; « се sich 'schleppen vr помъртвяв|ам, -аш (-ax) uv; по- мъртвия, -ееш (-ях) v 'leichenblaß 'werden vi < 18/sn>, ein 'leichenähnli¬ ches 'Aussehen 'annehmen <a> помьршавяв|ам, -аш (-ax) uv; помър- шав|ея, -ееш (-ях) v 'abmagern vi < a/sn > помгьтв|ам, -аш (-ах) uv; помът|я, -иш (-их) V 'trüben vr auch übertr помътняв|ам, -аш (-ах) uv; помътн|ея, -ееш (-ях) v 1. 'trübe 'werden vi < 18jsn > auch übertr 2. (от пара) 'anlaufen vi <9ajsn>, be'schlagen vr <4b/rn>; стъклата на прозореца ~ат die 'Fensterscheiben 'laufen an [be'schlagen] помътя t помътвам помъчв|ам, -аш (-ax) uv; помъч|а, -иш (-их) V ein 'wenig 'zusetzen vi < а/hb > (някого jmdm.), ein 'wenig 'quälen vr; * ce sich be'mühen vr <b>, sich 'anstrengen vr <a> помят!ам, -аш (-ax) uv; пометн|а, -еш (-ах) V abor'tieren vi <d/hb>; (раж¬ дам преждевременно) 'vorzeitig ge- 'bären vt < 1 > помятан|е и, -ия pl Ab'ortus m, 'Fehlge¬ burt /17; (преждевременно раждане) 'Frühgeburt лонабав|ям, -яш (-ях) uv; понабав|я, -иш (-их) V sich in 'kleiner 'Menge ver'schaffen vt <b> [anschaffen vt <a>, be'sorgen vt <b>) понас ям, -яш (-ях) uv; понес|а, -еш (понесох) v 1. (нбся) 'tragen vt <4> 2. (отнасям) 'wegtragen vt < 4a > 3. (но¬ ся със себе си) mit sich 'tragen 4. (издържам, търпя) er'tragen vt <4b>, 'ausstehen vt < 10'a>; « големи болки ich er'trage 'große 'Schmerzen; не мога да » този човек ich kann 'diesen 'Menschen nicht er'tragen ['ausstehen]; не s това безредие ich er'trage 'diese 'Unord¬ nung nicht 5. (изпитвам, търпя) erleiden vr <21b, d—tt >; ~яме големи щети wir er'leiden 'großen 'Schaden 6. (изгодно ми e) bekom¬ men vr <33b>; ver'tragen vr <4b>; яденето не ми ~ я das 'Essen bekommt mir nicht, ich ver'trage das 'Essen nicht 7. (нрави ми ce) 'passen vi <hb>; това не му ~ я das paßt ihm nicht; ж ce 1. (летя) 'fliegen vi < 32/sn >, 'losfliegen vi <32a/rw> 2. (бягам) 'lossausen vi < a/sn >, 'rennen vr < 10/sn > 3. (превозно средство) 'losfahren vi < 4 ajsn > < 'fahren vi <4/sn > 4. (звук, шум, песен) er'tönen vr < bjsn >; (мелодия) erklingen vr < 21 bjsn > 5. (спогаждам ce) sich 'ver¬ tragen vr < 4b >, sich 'leiden 'können поне adv 'wenigstens понеделник m, -ци pl 'Montag ml;e s am 'Montag понеделннч|ен, -ни и. понеделнишкн adj 'Montags- понеже Kanj da, weil понемчв|ам, -аш (-ax) uv; понемч|а, -иш (-их) V verdeutschen vr <b>, germani'sieren vr <d>
603 попарвам понеса Т понасям понечв|ам, -аш (-ах) uv; понеч|а, -иш (-их) V sich 'anschicken vr <а>, in Be'griff sein < B >; понечих да тръгна ich war im Be'griff 'aufzubrechen пони и, -та pl 'Pony m 6 понижав|ам, -аш (-ах) uv; пониж|а, -йш (-йх) vl.'senken vr; а температурата die Tempera'lur'senken; * цените die 'Preise 'senken; а водното равнйще den 'Wasserspiegel 'senken; а гласа die 'Stimme 'senken 2. (настроение, глас) 'dämpfen vr 3. (длъжност, чин) zu'rückstufen vt < a >, degra'dieren vr < d >; a ce sinken vr < 27/sn >, 'fallen vr < 3jsn > понижени|e я, -я pl 1. 'Senkung/17; a на ценйте 'Preissenkung / 17; а на водното равнйще 'Senkung des 'Wasserslandes 2. (на настроение) 'Dämpfung / 17 3. (по длъжност, по чин) Zu'rückstufung / 17, Degra'die- rung /17 поннзяв|ам, -аш (-ах) uv - понижавам пони|к т, -ци pl Keim т 1 поникв ам, -аш (-ах) uv; понйкн1а, -еш (-ах) V 'wachsen vr <4jsn> поносим adj er'lräglich понрав|ям се, -яш се (-ях се) uv; понрав|я се, -иш се (-их се) v ge'fallen vr <3bjhb> (на някого jmdm.) понтон nt, -и pl Pon'ton m 6 понтон|ен, -ни adj Pon'ton-; а мост Pon'tonbrücke /16 понуд|а/, -и pl 1. (за болен) 'Kranken¬ kost/ 12/sg 2. (за родилка) 'Wöchne¬ rinnenkost понявга adv 'manchmal понякога u. понякогаш adv 'manchmal, ab und an, dann und wann понят|ен, -ни adj verständlich, begreif¬ lich; по *» ни причини aus begreifli¬ chen 'Gründen поняти|е я, -я pl 1. Phil Be'griff m 1 2. (представа) 'Vorstellung / 17; нямам а от нещо 'keine 'Vorstellung von etw. 3 'haben 3. (схващане) 'Auf¬ fassung/17 поотделно adv 'einzeln поощрени|е л, -я pl 1. Aufmunterung / 17, 'Förderung/17 2. (награда) 'För¬ derungsprämie / 16, 'Anerkennungs¬ prämie поощрнтел|ен, -ни adj 'Förderungs- поощряв|ам, -аш (-ах) uv; поощр|я, -йш (-йх) V 'aufmuntern vr < а >, 'fördern vr, 'anfeuern vr < a > поп (-ът) m, -ове pl 'Pope m 7, 'Pfarrer m 4 1попйд|ам, -аш (-ах) uv; попадн|а, -еш (-ах) v 1. (озовавам се) ge'raten vi <3b/sn> 2. (улучвам) 'treffen vr < 16 > O а- на следа auf 'eine Spur 'stoßen <34>; а на човек 'einen 'Menschen'treffen; а в чужди ръце in 'fremde 'Hände 'fallen vr <3jsn> 2попад|ам, -аш (-ах) v 'fallen vi < 3/sn >, 'abfallen vi <3a.jsn>, her- 'unterfallen vi' <3&/sn>; крушите ~ axa die 'Birnen sind 'abgefallen [her'untergefallen] поладени|е n, -я pl 'Treffer m 4; директно a 'Volltreffer попадиин adj der 'Popenfrau; ~ и дрехи die 'Kleider n 21 jpl der Popenfrau поладийк|а /, -и pl 1. Bot Ka'mille/16 2. Zool 'Kaulquappe/16 попади!я / -и pl 'Popenfrau /17,'Popin /18 попадна t попадам nonapia/ -иpl 'Eingebrocktes n 23/sg O дробя а на някого ich'brocke jmdm. 'eine 'schöne 'Suppe ein; сърбам а та на някого ich muß jmds. 'Suppe 'aus¬ löffeln; сърбам а та, която сам съм си надробил ich muß die 'Suppe 'auslöffeln, die ich mir selbst 'einge¬ brockt 'habe; сърбал съм му а та ich 'kenne ihn zur Ge'nüge попарв|ам, -аш (-ах) uv; попар|я, -иш (-их) v 1. brühen vr; а чай Tee'brühen; 'abbrühen vt <a>; а кокошка ein Huhn 'abbrühen; ver'brühen vr <b>; а си ръцете sich die 'Hände ver'brü¬ hen 2. (слана) 'fallen vi < 3/sn > (нещо auf etw. 4), 'welken 'lassen vr < 3 jhb > ;
попарен 604 слана попари цветята Reif fiel auf die 'Blumen, Reif ließ die 'Blumen 'welken 3. übertr (правя да посърне) 'knicken vf, 'welken 'lassen, ent'täuschen vt <b>; слана попари надеждите ми 'meine 'Hoffnungen 'wurden ent¬ täuscht; слана го е попарила er ist ganz ge'knickt; * се 1. sich ver'brühen \>r <b> (от an 3) 2. (в подтиснато настроение съм) von 'Niedergeschla¬ genheit er'griffen 'werden vi < 18jsn> попарен adj 1. (залят c вряла вода) ge'brüht; über'brühl, ver'briiht; -и ръце ver'brühle 'Hände / 14//?/ 2. (от слана) ge'knickt, ver'welkt 3. übertr ge'knickt, 'niedergeschlagen O стоя като ~ wie vom 'Donner ge'rührt 'dastehen vi < \01a/hb>; скачам като ~ 'auffahren vi <4ajsn> wie von der Ta'rantel ge'stochen nonäplHM, -яш (-ях) uv = попарвам поиечеии|е n, -я pl 'Sorge/16, 'Fürsorge попечител (-ят) nt, -и pl 'Vormund m 1 попечнтелк|а /, -и pl 'Vormund m 1 попечйтелств|о n, -a pl 'Vormundschaft /17, Kura'tel/17; под « на 'unter der 'Vormundschaft von 3 попйв1ам, -atu (-ax) uv; попй[я, -еш (-x) v 1. 'aufsaugen vt <a> 2. (изсуша¬ вам) 'abwischen vt < a > , 'abtrocknen v/ <a> 3. (c попивателна) 'löschen vf, 'auslöschen vt <a> попнвател|ен, -ни adj: ~ на хартия od als Subst ~ на 'Löschpapier n 20; (отделен лист) 'Löschblatt n 22 попйвк|а /, -и pl 1. (преса) 'Löscher m 4, 'Tintenlöscher 2. (хартия) 'Löschblatt n22 лопяйв|ам, -аш (-ax) uv 1. (пия малко повече) 'einen 'über den Durst 'trinken <21 > 2. (по-често) gern 'einen 'trin¬ ken, gern 'einen 'heben < 14 > попиляв|ам, -аш (-ax) uv; попил|ея, -ееш (-ях) v 1. (пръскам) ver'streuen vt <b> 2. (прахосвам) ver'geuden vt <b> попйпв|ам, -аш (-ax) uv; попйп|ам, -аш (-ах) V 1. 'anrühren vt <а>, be'rühren vt <b> 2. umg nur uv 'stehlen vt < 20 >, 'lange 'Finger 'haben < A > O нйщо не «v a er macht 'keinen 'Finger krumm попятв|ам, -аш (-ax) uv; попйт|ам, -аш (-ах) V 'fragen vf попия t попйвам поплин т, -и pl Pope'lin т I, Popeline /16 поплйнен adj Pope'line- поплюв!ам, -аш (-ах) uv; поплк>|я, -еш (-х) v 'spucken vi <hb> О не си * nicht viel 'Federlesens 'machen, nicht 'lange 'fackeln vi <hb> поплювко m, -вци pl umg 'Waschlappen m 4 . попов adj 'Popen- O ~ а лъжичка 'Kaulquappe /16; ~ o прасе 'Maul¬ wurfsgrille /16 поправим adj 1. korrigierbar; грешката е ~ a der 'Fehler ist korrigierbar 2. läßt sich 'wieder 'gutmachen; щетйте са ~ и der 'Schaden läßt sich 'wieder 'gutmachen 3. (поведение, характер) 'besserungsfähig поправйтел|ен, -ни adj Wieder'ho- lungs-; s изпит Wiederholungsprü¬ fung /17 поправк|а/, -и pl 1. (на повреда) Repa- ra'tur/17; давам нещо на r etw. zur Repara'tur 'geben < 15 > ('bringen < 24 > ] 2. (на грешка) Korrek ’tur/17, Ver'besserung /17; « на класното Verbesserung der 'Klassenarbeil 3. (на здравето) Wiederherstellung /17 поправ|ям, -яш (-ях) uv; поправ|я, -иш (-их) V 1, (повреда) repa'rieren vt < d > 2. (грешка) korrigieren vf, verbessern vf < b > 3. (подобрявам) ver'bessern 4. (привеждам в ред) zu'rechtmachen vf < a >, in 'Ordnung 'bringen vf <24> 5. (здравето) wie- der'herstellen vf <a>; » cc 1. (из¬ правям своите грешки) sich korrigie¬ ren vr < d >, sich verbessern vr < b > 2. sich 'bessern, 'besser 'werden vi < 18fsn>; времето се - я das 'Wetter 'besserte sich 3. (оздравявам) ge'sund
605 поразявам 'werden, ge'nesen vi < 1 lb/s«> 4. (на- пълнявам) 'zunehmen vi < 16ajhb> поправян|е n, -ия pl 1. (ремонт) Repa- ra'tur/17 2. (коректура) Ver'besserung /17, Korrektur/17 3. (подобряване, оздравяване) 'Besserung / 17 попречв|ам, -аш (-ах) uv; попреч|а, -иш (-их) V 'hindern (на някого jmdn.), (осуетявам) verhindern vt < d > поприщ[е «, -а pl 1. Betätigungsfeld « 21 2. (професия) 'Laufbahn/17 попръжн|я / -й pl Fluch т 2, 'Schimpf¬ wort п 20 п6пск|и adj 'Popen- О ~ а яхния Fleisch п 20 mit 'Zwiebelgemüse попукв1ам, -аш (-ах) uv; попук|ам, -аш (-ах) V 'krachen vt <hb>, 'bersten vi <16/s«>; x се 1. (устни) 'aufsprin¬ gen v/ <27 a/s« > 2. (стъкло) zersprin¬ gen vi <27b/s«> популяр|ен, -ни adj popu'lär популяризатор m, -и pl Propagandist m 8 популяризация/ -и pl Popularisierung /17 популяризйр|ам, -аш (-ах) uv, v popula¬ risieren vi <d> популяризиране « nur sg Popularisie¬ rung /17 популярност/nur sg Popularität f\l/sg попче n, -та pl Zool 'Kaulkopf m 2 попщина /nur sg 'Pfaffentum n 22/sg попълв|ам, -аш (-ах) uv; попълн|я, -иш (-их) V 1. (допълвам) er'gänzen vt < b >, komplettieren vt < d >; (числе¬ ния състав) 'auffüllen vt < a >; (праз¬ нина) 'ausfüllen vt <a> 2. (запъл¬ вам) 'füllen vt, 'auffüllen 3. (фор¬ муляр) 'ausfüllen попълван|е «, -ия pl 1. (допълване) Er'gänzung/17; (на числения състав) 'Auffüllung/17; (на празнина) 'Aus¬ füllung/17 2. (на формуляр) 'Ausfül¬ len п 23jsg по1гьлзяв|ам, -аш (*ах) uv; попълз|я„ -йш (-ях) V 1. (насекомо, движа се по корем) 'kriechen vi < 32/sn > 2. (плъз¬ гам се) 'rutschen vi <sn> ; (па¬ дам) 'ausrutschen vi < a/s« > попълним = попълвам попьрж|ам, -аш (-ах) uv 'fluchen vi <hb> попържн|я/, -й pl Fluch m 2, 'Schimpf¬ wort « 20 попът|ен, -ни adj: « вятър Mar 'Rück¬ wind m 1; 'günstiger Wind пор (-ьт) m, -ове pl 'Iltis m 1 a nöp|a / -и pl 'Pore / 16 поради präp 'wegen 2; ~ това 'deswe¬ gen; ~ него Seinetwegen; - мене 'meinetwegen поражд|ам, -аш (-ах) uv; пород|я, -йш (-йх) V1. (създавам) her'vorbringen vt <24а>; (предизвиквам) her'vorru- fen vt <39а> 2. (раждам) ge'bären vt < 7 >; ä се entstehen vi < b/sn > поражен|ец m, -ци pl Defätist m 8 пораженн|е «, -я pl 1, 'Niederlage /16; нанасям s 'eine 'Niederlage 'zufügen <a> 2. nur pl (щета) 'Schaden«!5 3. nur sg 'Mitleidenschaft / 17/sg; болестта даде ж в сърцето die 'Krankheit zog das 'Herz in 'Mitlei¬ denschaft пораженски adj defätistisch пораженство n nur sg Defä'tismus «i 11 /sg поразени|к m, -ци pl = поразник поразениц|а /, -и pl = поразница поразителен, -ни adj erstaunlich, verblüffend, über'raschend, 'auffal¬ lend O ~но впечатление ein 'tiefer 'Eindruck m 2 поразйтелност /nur sg 'Auffälligkeit/17 поразй|я/, -и pl 1. (пакост) 'Unheil« 20 2.(човек)'Unheilstifter«!4 O на « zu 'allem 'Unheil поразни|к m, -ци pl 'Unheilstifter m 4 поразниц|а/ -ци pl 'Unheilstifterin/18 поразяв|ам, -аш (-ах) uv; пораз|я, -йш (-йх) V 1. (унищожавам) vernich¬ ten vt <b>; (побеждавам) be'siegen vt <b>; (разбйвам) zer'schlagen vt <4b> 2. (повреждам) beschädigen vt <b>; (разрушавам) zer'stören vt <b> 3. (за болест) be'fallen vt
пораствам 606 <3b>, in Mitleidenschaft 'ziehen vt <32, h - g >; болест ме ~ a 'eine 'Krankheit be'fällt mich; болестта ~ а сърцето die 'Krankheit schlägt auf das Herz 4. (смайвам) verblüf¬ fen vt < b >, in Er'staunen verset¬ zen <b> 5. (съкрушавам) dep¬ rimieren vt < d >, erschüttern vt <b> порасте |ам, -am (-ax) uv; порасн|а, -еш (-ax) od пораста, -еш (порас¬ тох) V 1. 'wachsen vi <4/sw> 2. (въз- мъжавам) groß 'werden vi < 18jsn > 3. (прекарвам детството) 'aufwach¬ sen vi < Az.jsn > O ~ ат ми крила mir 'wachsen 'Flügel; порасна му работата er ist ein 'großes Tier ge'worden; ~ ат му ушите ihm schwillt der Kamm, es steigt ihm zu Kopf; ~ ат ми акциите 'meine 'Aktien 'steigen порв|ам, -am (-ax) uv; порн|а, -еш (-ах) v 1. (разрязвам) 'aufschlitzen vt <a>; 'auftrennen vt <a> 2. (нещо шито) 'auftrennen 3. (разплитам) 'auf¬ flechten vt <17a> 4. (прерязвам) 'durchschneiden vt <21a, d - tt> поред adv der 'Reihe nach; hinter¬ ein'ander; пет дена ~ fünf Tage hin¬ tereinander поред |ен, -ни adj 1. aufein'anderfolgend; ж номер 'laufende 'Nummer /16 2. 'fällig; - ният скандал der 'fällige Skan'dal m 1*3. 'turnusmäßig поредиц|а f -и pl 1. 'Reihe / 16 2. (серия) 'Serie / 16 поредом adv. ред ~ hinterein'ander, nacheinander, der 'Reihe nach порежа t порязвам порив m, -и pl 1. Drang m 2/sg, 'Streben n23jsg, 'Aufwallung /17, 'Regung/ 17 2. (напор) Druck m 1 jsg, Stoß m 2 O следвам първия der 'ersten 'Regung 'folgen vi <sn>; в ~ на гняв in 'einem 'Wutanfall поривйст adj 'heftig, 'stürmisch порицавам, -аш (-ax) uv; порица|я, -еш (-х) v 'tadeln vt, 'rügen vt порицани|е и, -я pl 'Tagei m 4, 'Rüge/16 порна t порвам порнографии |ен, -ни, порнографйчески и. порнографски adj pornographisch поробв|ам, -аш (-ах) uv; пороб|я, -иш (-их) V unterwerfen vt < 16b >, ver'sklaven vt <b>, unter'jochen vt <b>; ж ce sich zum 'Sklaven 'ma¬ chen vr поробване n nur sg Unterwerfung /17, Versklavung/17, Unterjochung/17 поробйтел (-ят) m, -и pl Unterdrücker m 4 поробйтелк|а / -и pl Unter'drückerin /18 поробя | поробвам поров adj 'Htis- порбд|а/, -и pl 1. (раса) 'Rasse/16 2. (сорт) 'Sorte / 16 породен adj 1. (създаден) her'vorge- bracht; (предизвикан) her'vorgerufen 2. (за деца) nacheinander [hinter¬ ein'ander] ge'boren породйст adj 1. (животно) 'rassig, 'Rasse-; ~ кон 'Rassepferd n 20 2. (плод, растение) Zucht-, von 'guter 'Sorte; ~ а ябълка ein 'Apfel m 5 von 'guter 'Sorte, ein 'Edelapfel породя f пораждам пор0|ен, -йни adj 1. (проливен) 'strö¬ mend, 'anhaltend 2. (изровен) 'aus¬ gespült порозовяв|ам, -аш (-ax) uv; порозов|ея, -ееш (-ях) V 1. sich 'rosa' färben vr 2. (небе, лице, бузи) sich 'röten vr пороилце и, -a pl Bett n 25 'eines 'Gie߬ bachs ■ nopö|ii m, -и pl I. (дъжд) 'anhaltender 'Regen nt 4 'Platzregen, 'Wolkenbruch m 2 (поток) 'Gießbach m 2 пор6|к nt, -ци pl 'Laster n 23 O s на сърцето 'Herzfehler m 4 поронв|ам, -аш (-ax) uv; порои |я, -иш (-их) v 1. zer'bröckeln vt <b>, ver- 'streuen vt <b> 2. (зърнен клас) 'auskörnen vt <a> O ж сълзи'Trä¬ nen ver'gießen <32b> порои |ен, -ни adj 1. (неморален) 'laster-
607 поръсвам haft 2. (осъдителен) 'schädlich, ver- 'urteilungswürdig порочност / nur sg 1. (поквареност) 'Lasterhaftigkeit / 17 2. (осъдйтел- ност) 'Schädlichkeit /1 Ijsg порт (-ът) m, -ове pl 'Hafen m 5 порт|а /, -и pl 'Pforte/16 0 Високата s Hist die 'Hohe 'Pforte портал m, -и pl 1. Por'tal n 20* 2. (широка стъклена врата) 'breite 'Glastür/17 портативен, -ни adj 'tragbar O ~ на пишеща машина 'Reiseschreibma¬ schine/ 16; * радиоапарат'Kofferra¬ dio n 24 портиер m, -и pl 'Pförtner m 4, Por'tier m 6 портиерк|а /, -и pl 'Pförtnerin / 18, 'Pförtnersfrau /17, Por'tiersfrau портиерски adj 'Pförtner- порти|к m, -ци pl 'Säulenhalle / 16; (колонада) 'Säulengang m 2 портмоне я, -та pl Portemon'naie n 24, 'Geldbörse /16 порто n nur sg 'Porto n 24 портокал m, -и pl Apfel'sine / 16, O'ränge /16 портокален adj (цвят) o'rangenfarben портокалов adj 1. O'rangen-, Apfel'si- nen-; - сок O'rangensaft m 2 2. (цвят) o'rangenfarben портофел m, -и pl = портфейл портрет m, -и pl Por'trät n 24 портрет|ен, -ни adj Por'trät- портретйст m, -и pl Porträ'tist m 8, Por'trätmaler m 4 португалец m, -ци pl Portu'giese m 7 Португалия / 'Portugal n португалк|а /, -и pl Portugiesin /18 португалски adj portugiesisch портуле|й (-ят) m, -и pl Bajo'nettriemen m 4 портфейл m, -и pl 'Brieftasche / 16 O министерски ~ Mi'nisterposten nt 4; министър без ~ Mi'nister m 4 'ohne Geschäftsbereich поругав|ам, -аш (-ах) uv, nopyräla, -еш (-x) v be'schimpfen vt < b >, 'schänden vt, ent'ehren vt <b>; Schimpf'antun <38a> (някого jmdm.); « ce'schän¬ den (c нещо etw.), ent'ehren (c нещо elw.) поругание n, -я pl Schimpf m 1, 'Schan- de/16 O излагам на % dem Schimpf 'preisgeben vt < 15a>, an den 'Pran¬ ger 'stellen vt поруменяв|ам, -аш (-ах) uv; пору¬ менея, -ееш (-ях) V rot 'werden vi <18fsn>, sich 'röten vr, er'röten vi < b Isn > порумънчв|ам, -аш (-ах) uv; пору- мънч|а, -иш (-их) V rumäni'sieren vt < d >; s ce sich rumäni'sieren vr порусв|ам, -аш (-ах) uv; порус|я, -иш (-их) V russifi'zieren vt < d >; ж ce sich russifi'zieren vr □орусяв|ам, -аш (-ах) uv; порус|ея, -ееш (-ях) V 1. blond 'werden vi < 18fsn> 2. (избледнявам) 'ausbleichen vi <21a fsn> порути|ам, -аш (-ах) uv; порут|я, -иш (-их) V 'einreißen vt <21а>, 'Um¬ stürzen vt <а>; ä се 'einstürzen vi < а/гя >, zu'sammenbrcchen vi < 16a jsn> поручи|к m, -ци pl veralt 'Oberleutnant m 1* порфйр nt nur sg 'Porphyr m 1 * порфир|а /, -и pl 'Purpumianlel m 5 порфнр|ен, -ни adj 1. (от порфйр) 'Por¬ phyr- 2, (пурпурен) 'purpurfarben, 'purpurrol порцелан m nur sg Porzel'lan n 20* порцеланов adj Porzel'lan порцеланен adj = порцеланов порцион nt, -и pl Ver'pflegungsgeld n 21, 'Tagessatz m 2, Di'äten pl порцион|еи, -ни adj Ver'pflegungs-, 'Ta¬ ges-; - ни пари 'Tagesgeld n 21, Ver¬ 'pflegungsgeld für 'einen Tag порци|я/ -и pl Porti'on /17 поръбв1ам, -аш (-ах) uv; поръб|я, -иш (-их) v 'säumen vr, 'einsäumen vt < a> поръб|ям, -яш (-ях) uv = поръбвам порък|а / -и pl 'Auftrag nt 2 поръсв|ам, аш (-ах) uv; поръс|я, -иш
поръсям 608 (-их) V 1. (с течност mit 'Flüssigkeit) be'spritzen vt <b>, be'sprengen vr <b> (нещо c нещо etw. mit etw. 3), 'spritzen vt, 'sprengen vt (нещо auf etw. 4, c нещо etw.) 2. (със сол, прах) be'streuen vt < b > (нещо c нещо etw. mit etw. 3), 'streuen vt (нещо auf. etw. 4, c нещо etw.) поръс|ям, -яш (-ях) Mv = поръсвам поръчв|ам, -аш (-ах) uv; поръч|ам, -аш (-ах) у I. bestellen vt < b > (на някого jmdm.); » обяда ich be'stelle das 'Mittagessen 2. (възлагам задача) be'auftragen <b> (на някого jmdn.) лоръчени|е n, -я pl 'Auftrag m 2; no ä на im 'Auftrag 2 od von 3 поръчител (-ят) m, -и pl 'Bürge m 7 поръчитслк|а / -и pl 'Bürgin /18 поръчйтелств|о n, -a pl 'Bürgschaft /17 поръчителствувам, -аш (-ах) uv 'eine 'Bürgschaft über'nehmen <b>, 'bür¬ gen VI <hb> (за някого für jmdn.) поръчк|а /, -и pl 'Auftrag m 2; Be¬ stellung/ 17 пор|я, -иш (-йх) uv 1. (разрязвам) 'durch schneiden vt <21a. d-tl> 2. (разшйвам) 'auftrennen vt <a> 3. (разплитам) 'aufflechten vt < 17a > 4. (разоравам, opä) 'pflügen vt O ж въздуха durch die Luft 'segeln vt <sn>; » вълните die 'Wellen durch'schneiden < 21 b > поряд|ък m, -ки pl 'Ordnung /17 порядъч|ен, -ни adj 'ordentlich порядъчност/nur sg 'Anständigkeit/17 порязани|к m, -ци pl Stück n 20, Stück Brot, 'Scheibe / 16, 'Scheibe Brot порязаниц| a/, -и pl 'Scheibe /16, 'Schei¬ be Brot, 'Schnitte / 16 порязвам, -аш (-ах) mv; по | режа, -ре¬ жеш (-рязах) V 1.'schneiden V/<21, d — tt >; порязах си пръста ich 'habe mich in den 'Finger ge'schnitten 2. (отрязвам по малко) sich ein 'wenig 'abschneiden <21 a, d—tt > 3. (лозе) ver'schneiden vt <21b, d-tt>, be¬ schneiden vt < 21b, d - tt> посадъч|ен, -ни adj Pflanz-, Setz-; s материал 'Pflanzgut n 22 посажд|ам, -аш (-ах) uv, посад|я, -йш (-йх) V1. (растение) 'pflanzen vt 2. (се¬ ме) Säen vt 3. (за боб, картофи) Stecken vt посаждан! е п, -ия pl 1. (на растения) 'Pflanzen п 23Isg 2. (със семе) 'Aus¬ saat /17 3. (за боб, картофи) 'Stecken п 23/sg посаждени|е п, -я pl 'Anpflanzung / 17 посветен adj 1. ge'widmet (на някого jmdm.) 2. 'eingeweiht (в нещо in etw. 4) посветяв|ам, -аш (-ах) uv = посве¬ щавам посвещав|ам, -аш (-ах) uv; посвет|я, -йш (-йх) V 1. 'widmen (на някого нещо jmdm. etw.) 2. 'einweihen vt <a>; ж някого в тайна jmdn. in ein Ge'heimnis 'einweihen; * ce sich 'wid¬ men vr; ä се на науката sich der 'Wissenschaft 'widmen посвещени|е n, -я pl 'Widmung / 17, 'Zueignung /17 посев m, -и pl Saat /17 посев|ен, -ни adj 1. (сейтбен) 'Aussaat- 2. (за сеене) Saat- посегател (-ят) т, -и pl Feind т 1 посегателств|о п, -а pl 'Anschlag т 2 поселв|ам, -аш (-ах) mv; посел|я, -иш (-их) V 'ansiedeln vt <а>; « се sich 'ansiedeln vr, sich 'niederlassen vr <3a> поселени |e n, -я pl 'Ansiedlung /17 поселища n, -a pl 'Ortschaft /17 поселнн|к m. -ци pl 'Einwohner m 4, Be'wohner m 4 поселя t поселвам посестрнм|а f -и pl 'Wahlschwester /16 посетител (-ят) m, -и pl Be'sucher m 4 посетители ja f -и pl Be'sucherin /18 посещав|ам, -аш (-ах) uv; посет|я, -йш (-йх) v be'suchen vt < b > посещение n, -я pl Be'such m 1 посинявам, -аш (-ах) mv; посив|ея, -ееш (-ях) V grau 'werden vi < 18/sn>, er'grauen vi <b/sn>
609 послесловие посиня [ам, -аш (-ах) uv; посйн|я, -иш (-их) V blau 'machen vt посиняв|ам, -аш (-ах) uv; посин|ея, -ееш (-йх) blau 'werden vi < 18/sn> поснпв|ам, -аш (-ах) uv; посйп|я, -еш (-ах) V be'streuen vt <b> (нещо с нещо etw. mit etw. 3); streuen vt; « хляба със сол Salz auf das Brot 'streu¬ en O * си главата c пепел sich 'Asche aufs Haupt 'streuen; « ce 'abfallen vi - < 3ajsn > , her'unterfallen vi < Ъа/sn > лоснч|ам, -аш (-ах) uv; пос|ека, -ечеш (-якох) V 1. (убивам) 'niederhauen vt <а>, 'niedenmetzeln vt <а> 2. (нара¬ нявам) ver'letzen vt <b>, 'schnei¬ den vr <21, d-tt> 3- (изсичам) 'ab¬ hauen vt <a>, 'abschlagen vt <a> 4. (обезглавявам) 'köpfen vt лоск|ам, -аш (-ах) uv=пощя лоскъпв|ам, -аш (-ах) uv; поскъпн|а, -еш (-ах) V 'teurer 'werden vi <18jsn>, sich verteuern vr < b > поскъпвай |e n, -ия pl Ver'teuerung /17 поскъпняв|ам, -аш (-ах) uv; поскъпн|ея, -ееш (-ях) V = поскъпвам поскъпявам, -аш (-ах) uv; поскъп|й, -йш (-йх) V verteuern vt <b>, 'teurer 'machen vt; * ce 'geizig sein vi < B >, 'knausern vi <hb> пославянчв|ам, -аш (-ах) uv; поела- вйнч|а, -иш (-их) V slawi'sieren vr <d> пославянчване n nur sg Slawi'sierung /17 лослаии|е и, -я pl 1. 'Botschaft / 17, 'Sendschreiben n 23 2. Rel A'postel- brief m 1 послани|к m, -ци pl 'Botschafter m 4; извънреден и пълномощен » 'außer¬ ordentlicher und bevollmächtigter 'Botschafter посланнчески adj 'Botschafter- после adv 1. dann, später; и ~ ? und dann?; ела - ! komm 'später! 2. (освен това) 'außerdem O най- - 'schließlich последв|ам, -аш (-ах) v 1. 'folgen vi <sn> (някого jmdm.); « примера му 'seinem 'Beispiel 'folgen 2. (уча) 39 Web. Bulg-Dt. 'kurze Zeit stu'dieren vt <d> послед|ен, -ни adj 'letzte; в ~ но време in der 'jüngsten ['letzten] Zeit; до ~ на капка кръв bis zum 'letzten 'Blutstrop¬ fen; до - ния си дъх od до - ния си миг bis zum 'letzten 'Atemzug; за пръв и x път zum 'ersten und 'letzten Mal; имам - на дума ich 'habe das 'letzte Wort; ~ на дума на техниката der 'letzte Schrei m 1 der 'Technik; - но желание 'letzter 'Wille m 7a; - на воля 'letzter Wunsch m 2 лоследиц|а / -и p! 'Folge /16 последовател (-ят) m, -и pl 'Anhänger m 4, 'Schüler m 4 последовател|ен, -ни adj 1. (следващ едйн след друг) aufein'anderfolgend; три ~ ни изстрела drei aufeinander¬ folgende 'Schüsse т 2/pl 2. (не¬ престанен) kontinuierlich, beständig 3. (закономерен) 'folgerichtig 4. (прин¬ ципен) konse'quent последователи|a f, -и pl 'Anhängerin /18, 'Schülerin/18 последователно adv 1. (едно след друго) hinterein'ander, 'nacheinander 2. (непрестанно) kontinuierlich 3. (за¬ кономерно) 'folgerichtig, mit 'Folge¬ richtigkeit 4. (принципно) konse¬ 'quent, mit Konse'quenz последователност / nur sg 1. Zusam¬ menhang m 2; логйческа ~ 'logischer Zusammenhang 2. (приемственост) Kontinui'tät /17 3, (закономерност) 'Folgerichtigkeit/! 7 4. (прйнципност) Konse'quenz /17 последствие n, -я pl 'Folge/16; (резул¬ тат) Er'gebnis n 27, 'Auswirkung/17 Ob« 'später, in der 'Folge; без « ergebnislos последяв|ам, -аш (-ах) uv; послед|й, -йш (-йх) V1. ein Stück be'gleiten < b > (някого jmdn.) 2, (гледам) ein 'Weil¬ chen 'nachschauen vi < ajhb > (някого jmdm.) послепис m, -и pl Post'skriptum n 29 послеслов m nur sg 'Nachwort n 20 послесловн|е n, -я pl = послеслов
послешен 610 послеш[ен, -ни adj 1. 'später; в - ните му работи in 'seinen 'späteren 'Ar¬ beiten 2. (второстепенен) 'weniger be'deutsam, 'zweitrangig пословик|а /, -и pl 'Sprichwort n 22 пословичен, -ни adj 'sprichwörtlich пословичност / nur sg 'Sprichwörtlich- keit /17 послужв|ам, -am (-ax) uv; послуж|а, -иш (-их) v 1. 'dienen vi <hb> (на някого jmdm.) 2. (прислужвам) be'dienen <b> (на някого jmdn.) 3. umg (почерпвам) be'wirten vt < b> послушание n nur sg Ge'horsam m 1 /sg послушв|ам, -am (-ax) uv; послуш|ам, -am (-ax) v 1. (послушен съм) ge- 'horchen vi <b> (някого jmdm.) 2. (вслушвам се в съвет) 'hören vt (някого auf jmdn). 3. (слушам малко) ein 'wenig 'zuhören vi <a/hb>, ein 'wenig 'anhören vt < a > послушан, -ни adj ge'horsam, 'folgsam послушни|к m, -ци pl No'vize m 7 послушник |a / -и pl No'vizin /18 послушност / nur sg Ge'horsam m 1 /sg посмешище n, -a pl Ge'spött n 20/sg, 'Gegenstand m 2 des Ge'spötts O за * zum Spott, zum Ge'spött посмъртен, -ни adj post'hum; ~ на награда post'hume 'Auszeichnung/17 O ~ на слава 'Nachruhm m 1; ~ на помощ 'Sterbehilfe /16 посмяв|ам, -am (-ax) uv; посм|ея, -eem (-ях) v 'wagen vr, sich 'wagen vr пособие n, -я />/'Lehrmittel n 23; учебни ~ я pl 'Lehrmittel nocÖK|a/, -и pl 'Richtung/17 O на ~ и aufs Gerate'wohl, auf gut Glück посолв|ам, -am (-ax) uv = посолявам посолств|о и, -a pl 'Botschaft/17 посоляв|ам, -am (-ax) uv; посол|я, -йш (-йх) V1. (със сол) 'salzen vt, mit Salz be'streuen vr < b > 2. (сйпя) be'streu- en; » със захар mit'Zucker be'streuen посочв|ам, -am (-ax) uv; посоч|а, -иш (-их) v 1. (показвам, соча) 'zeigen vt, 'weisen vt <23>; » пътя den Weg 'zeigen ['weisen]; s грешките die 'Fehler 'zeigen 2. (набелязвам) 'ange¬ ben vr <15a> (като als 4) Os някому вратата jmdm. die Tür 'weisen поспалйв adj dial ver'schlafen посрамв|ам, -am (-ax) uv; посрам|я, -иш (-их) v 1. (осрамвам) 'Schande be'reiten < b > (някого jmdm.) 2. (за¬ срамвам) be'schämen <b> (някого jmdn.); » ce sich'bloßstellen vr <a> посрамяв[ам, -am (-ax) uv = пос¬ рамвам посрам|ям, -яш (-ях) uv = посрамвам 1 посребрявам, -am (-ах) uv; посребр|ея, -ееш (-ях) v 'silberfarben 'werden vi < 18/sn >; (коса) grau 'wer¬ den 2посребряв|ам, -am (-ax) uv; посребр|я, -йш (-йх) v ver'silbern vt <b> посред präp 1. 'mitten; - гората 'mit¬ ten im 'Walde; ~ нощта 'mitten in der Nacht 2. (сред) 'unter; ~ тези хора 'unter 'diesen 'Menschen O ~ бял ден am 'hellichten 'Tage посредни|к m, -ци pl Vermittler m 4 посредник!а /»-и pl Vermittlerin /18 посреднич|а, -иш (-их) uv ver'mitteln vt < b > (между 'zwischen 3) посреднически adj vermittelnd, Ver- 'mittler- посредничесгв|о n, -a pl Ver'mittlung /17 посредствен adj 'mittelmäßig посредственост/ -и pl 'Mittelmäßigkeit /П посредством präp 'mittels; ~ езика 'mittels der 'Sprache посрещ|ам, -am (-ax) uv; посрещна, -em (-ax) v 1. (отйвам, йдвам насреща) ent'gegengehen vi < 13 а/ sn>, enl'gegenkommen vi <33a/sn> 2. (дочаквам) 'abholen vt <a> 3. (приветствувам) be'grüßen vt < b > 4. (приемам) emp'fangen vr <2b>; » гости 'Gäste emp'fangen 5. (под¬ готвям се) sich 'vorbereiten vr <c>; » 24 май sich auf den 24. Mai 'vorbe¬ reiten 6. (възприемам) 'aufnehmen vr < a >; кнйгата се ~ а добре das Buch
611 постилка wird gut 'aufgenommen; той ~на тази новина спокойно er nahm 'diese 'Nachricht 'ruhig auf 7. (покривам) be'streiten vt < 21b >; z разноски 'Unkosten be'streiten посрещан|е n, -ия pl 1. (прием) Emp'fang m 2 2. (приветствуване) Be'grüßung/17 3. (подготовка) 'Vor¬ bereitung/ 17 (на auf 4) посрещан m, -и pl 'Abholer m 4 посрещачк|а /, -и pl 'Abholerin /18 посрещна t посрещам посръбв|ам, -аш (-ах) uv; посръбн|а, -еш (-ах) у 1. (сръбвам малко) ein 'wenig 'trinken vt <27>, ein 'wenig 'schlürfen vt 2. (попййвам) gern 'einen 'über den Durst 'trinken 1 пост (-ът) m,-овер/ 'Posten m 4 O стоя на »a си auf 'Posten 'stehen vi < \Qllhb>; телефонен ~ Tele'fonan- schluß m 2 2пост (-ът) m, -и pl 1. (постене) 'Fasten n 23 2. nur pl 'Fastenzeit /17 поставк|а /, -и pl Ge'stell n 20 постав|ям, -яш (-ях) uv; постав|я, -иш (-их) v 1. 'stellen vt; z стола в ъгъла ich 'stelle den Stuhl in die 'Ecke 2. (слагам) legen vt; я книгата на масата ich lege das Buch auf den Tisch 3. (турям, давам) 'geben vt <15>, 'vorlegen vt <a> 4. (инсгалйрам) installieren vt <d>, 'anschließen vt <32a>, legen vt; z телефон Tele'fon legen; z бойлер'einen 'Boiler installieren S. Theat insze'nieren vt <d> O z пост'einen'Posten'aufstel¬ len < a >; ä под надзор 'unter 'Aufsicht 'stellen; z под наблюдение 'unter Beobachtung 'stellen; * на изпитание 'einer 'Prüfung unter'ziehen vt <32b, h-g>; z под съмнение in 'Zweifel 'riehen vt <32, h-g>; z някого в сложно положение jmdn. in 'eine kom- pli'zierte'Lage'bringen <24>; z срок 'einen Ter'min 'setzen; z условие 'eine Be'dingung 'stellen; z удивителен знак ein 'Ausrufezeichen 'setzen; z бележка 'eine Zen'sur 'geben; z край 'abschlie¬ ßen vt <32a>, ein 'Ende 'setzen; z началото на нещо den 'Anfang mit etw. 'machen; ж някого на мястото му jmdn. in 'seine 'Schranken 'weisen < 23 >; z основите на нещо etw. be'gründen <b>, den 'Grundstein für etw. legen; » на дневния ред auf die 'Tagesordnung 'setzen; z ee (добивам обществено положение) sich 'einrichten vr <a>, sich 'eine Positi'on er'arbeiten <b> O z се в службата на нещо sich in den Dienst 'einer 'Sache 'stellen постамент m, -и pl Posta'ment n 20 постан6вк1а f -и pl 1. Theat Inszenierung /17 2.'Fragestellung/17; « на въпроса die 'Fragestellung 3. (положение) These /16; (принцип) 'Grundsatz m 2 постановлени|е n, -я pl Be'schluß m 5 посган0вчи|к m, -ци pl Regis'seur m 1* постановъч ен, -ни adj Re'gie- постановяв ам, -аш (-ах) uv; постанов|я, -йш (-йх) V be'schließen vt <23b> постарав1ам се, -аш се (-ах се) uv; постара|я се, -еш се (-х се) v sich be'mühen vr <b> постелк a f -и pl 'Bettzeug n 20 ‘постел|я f -и pl 'Lager n 23, 'Schlafstätte /16 2постеля t постилам пост|ен, -ни adj 1. 'Fasten-; z ден 'Fa¬ stentag m 1, 'Fasttag 2. (безмесен) 'fleischlos; ~ но ядене 'fleischloses 'Essen n 23 3. übertr (сух, скучен) 'mager, lang¬ weilig O ~ ни бой 'Leimfarben/ \6jpl постене n nur sg 'Fasten n 23 постепен ен, -ни adj all'mählich постепенност f nur sg All'mählichkeit /17 постилам, -аш (-ах) uv; постйгн|а, -еш (-ах) V erreichen vt <b> поспокеии|е n, -я pl Er'gebnis n 27 постижим adj erreichbar ПОСТИЖЙМОСТ / nur sg Erreichbarkeit / 17 /sg t постил ам, -аш (-ах) uv; пос|теля, -телеш (-тлах) V 1. (разгъвам) 'ausbreiten vt <а> 2. (маса) 'decken vt 3. (легло) zu'rechtmachen vt <а> 4. (покривам) be'decken vt <b> постнлк|а /, -и pl = постелка
постник 612 nöciioilK т, -ци pl 'Einsiedler т 4 постница/, -и pl 1. (жена) 'Einsiedlerin/18 2. (жилище) Einsiedelei /17 постнически adj 'Einsiedler- постничество п nur sg 'Einsiedlerleben п 23 постнич|ък, -ки adj ein 'wenig 'mager лостов и. лостови adj 'Posten- постоянен, -ни adj 1. (непрестанен) 'ständig 2. (непрекъснат) 'ununter¬ brochen 3. (непроменлив) beständig, kon'stant 4. (редовен) 'regelmäßig 5. (повтарящ се) 'immer 'wiederkehrend 6. (издръжлив) 'ausdauernd О Постоянно присъствие на БЗНС Präsidium п des Zen'tralVorstands des Bulgarischen 'Bauernbundes постоянство n nur sg 'Ausdauer / \6/sg, Beständigkeit fMjsg постоянствув|ам, -am (-ax) uv 'aus¬ dauernd sein vi < B >, beständig sein пострадв|ам, -am (-ax) uv; пострад|ам, -am (-ax) v 'Schaden 'nehmen < 16 > пост-рестант m um 'postlagernd построени|е n, -я pl Gebilde n 23 постронк|а /, -и pl Ge'bäude n 23 построявам, -аш (-ax) uv; постро|я, -йш (-йх) v 'bauen vt, 'aufbauen vt <a> постскрйптум nt Post'skriptum n 29, Abk P.S. постулат m, -и pl Postu'lat n 20 постьпв|ам, -аш (-ax) uv; постъп|я, -иш (-их) V1. (действувам) 'handeln vi <hb>; (боравя) ver'fahren vi <4bjsn> 2. (документ, писмо) 'ein¬ gehen vi <13ajsn> O s в армията zur Ar'mee 'gehen vi <13/sn>; » в партията in die Par'tei 'eintreten vi < ISsi/sn >; s на работа 'eine 'Arbeit 'antreten vi <15a/sn>; « на служба 'einen Dienst 'antreten, 'einen 'Posten 'antreten; « в театъра zum The'ater 'gehen; » в университета auf die Universi'tät 'gehen постъпк|а / -и pl 1. (действие) Tat /17, 'Handlung / 17, Schritt nt 1 2. (по¬ ведение) Ver'halten n 23jsg, 'Auftreten n 23/sg O правя ~ и 'Schritte un¬ ternehmen <b> постьплени|е n, -я pl 'Einnahmen pl, 'Einkünfte pl постъпим, -яш (-ях) uv = постъпвам пост|я, -иш (-йх) uv 'fasten vi <hb> посъветвам, -аш (-ax) v 'raten vt < 3 >, 'einen 'Ratschlag 'geben <15> (ня¬ кого jmdm.); s ce sich be'raten vr < 3b > (c mit 5) посърв|ам, -аш (-ax) mv; посърн|а, -еш (-ах) V 1. (лице) er'blassen vi < bjsn >, bleich 'werden vi <\%jsn> 2. (цвете) ver'welken vi <b/sn> лосяв|ам, -аш (-ax) uv; по|сея, -сееш (-сях) v Säen vr по|сявка /, -севки pl Bak'terienkultur /17 посяг|ам, -аш (-ax) uv; посегн|а, -еш (-ах) V 1. (протягам ръка) 'langen vi <hb> (за nach 3) 2. (опитвам се) versuchen vt <b> 3. (бйя) Schlagen <4> (на някого jmdn.) 4. (безчестя) Schänden vr, ent'ehren <b> (на някого jmdn.) 5. (заграбвам) 'rauben (на od върху нещо etw.) ö * на живота си sich das 'Leben 'nehmen < 16> пот / nur sg Schweiß m 1 /sg пота|ен, -йни adj 1. (място, време) geheimnisvoll 2. (човек) ver'schlossen O ~ йна доба in verschwiegener Nacht потайв|ам, -аш (-ax) uv; пота|я, -йш (-йх) V ver'bergen vr < 16b >; » се 1. sich ver'bergen vr 2. (утйхвам) ver'stummen vi < b/sn > потайни|k nt, -ци pl ein 'zugeknöpfter [verschlossener] Mensch m 8 потайниц|а /, -и pl 'eine ver'schlossene ['zugeknöpfte] Frau /17 потайниче n, -та pl Bot 'Leberblüm¬ chen n 23 потайност /, -и pl Geheimnis n 27 потап|ям, -яш (-ях) uv; потоп|я, -йш (-йх) v 1. (поставям във вода) 'tau¬ chen vr, 'einlauchen vt < а > (в in 4) 2. (правя да потъне кораб) ver'senken vt
613 потребен < b > 3. (преливам) überschwemmen vi < b >, über'fluten vt < b > 4. übertr (пренасям) 'tauchen; ver'setzen vt <b> (в in 4) <0 »в кръв in Blut er'tranken vt <b>, 'blutig 'nieder* schlagen vt <4a>; « се 1. (влизам във вода) ins 'Wasser 'gehen vi <13/sn>; s се до пояс bis zum 'Gürtel ins 'Wasser 'gehen 2. (потъ- вам/lauchen, ver'sinken vi < 27b/ sn >, 'eintauchen vi < a/sn > поташ m nur sg 'Pottasche / 16jsg потаиюв adj 'Potlaschen- потая t потайвам потаяв|ам, -аш (*ax) uv = потайвам потвърдяв|ам, -аш (-ах) uv = потвър¬ ждавам потвърждавам, -аш (-ах) uv; по- твърд |я, -йш (-йх) V bestätigen vt < b >; bekräftigen vt < b >; s ce sich bestätigen vr; (бйвам потвърден) be¬ stätigt 'werden vi < 18jsn> потвърждение n, -я pl Bestätigung/17 потегл|ям, -яш (-ах) uv; потегл|я, -иш (-их) v 1. (дърпам, тегля) 'ziehen vt <32, h-g>; (малко, леко) 'zupfen vt 2. (започвам да тегля) 'anfangen vi <2ajhb> zu 'ziehen 3. (търпя) 'aus¬ hallen vt <3a>, er'dulden vt <b> 4. (тръгвам) 'aufbrechen vi <16a/jw>; (пеш) 'losgehen vi < 13 a/sn>\ (c пре¬ возно средство) 'losfahren vi <4a/ sn>, 'abfahren vi <4a/sn> потегна | потягам потекло n nur sg 'Herkunft / 14/sg, 'Abstammung/ 17 пот|ен, -ни adj 1. (изпотен) ver'schwitzt 2. (покрит c пот) Schweißbedeckt 3. (от пот, за пот) 'Schweiß-; ~ ни капки 'Schweißtropfen т 4jpl\ ~ ни жлези 'Schweißdrüsen / 16jpl 4. (покрит с капчици) be'schlagen, feucht; ~ на чаша be'schlagenes Glas п 22; ~ на стена 'feuchte 'Mauer / 16 потене п nur sg 'Schwitzen п 23/sg потенциал m, -и pl Potenti'al n 20* потенциал |ен, -ни adj potentiell потер|я / -и pl Ver'folgungstrupp m 6 потйлн|я / -и pl 'Schwitzstube / 16 потир m, -и pl Kelch m 1 потйрв|ам, -аш (-ах) uv; потйр|я, -иш (-их) V 'jagen vt потйск|ам, -аш (-ах) uv; потйсн|а, -еш (-ах) V 1. unterdrücken vt <b> 2. (създавам тежко настроение) be'drücken vt <b> потиснатост / nur sg Ge'drücktheit f 17jsg, 'Niedergeschlagenheit/\ljsg потисни|k m, -ци pl Unter'drücker m 4 потйсниц|а /, -и pl Unter'drückerin /18 потисничеств1о n, -a pl Unter'drückung /17 потйч!ам, -аш (-ах) uv; по|тека, -течеш (-текох) V be'ginnen vi < 26 b/hb > zu 'fließen; сълзйте потекоха die 'Tränen be'gannen zu 'fließen потни|к nt, -ци pl 1. (фланелка) 'Turn¬ hemd n 25 2. (под седло) 'Woilach m 1 пото|к m, -ци pl 1. (ручей) Bach m 2, 'Bächlein n 23 2. (непрекъснато дви¬ жение) Strom m 2; ä от хора ein 'Menschenstrom потом|ец m, -ци pl = потомък потомк!а / -и pl 'Nachfahre m 1 потомство n nur sg 'Nachkommen¬ schaft/ 17 потом|ък m, -ци pl 'Nachkomme m 7, 'Nachfahre m 7 потон m, -и pl 1. (таван) 'Zimmerdecke / 16, 'Decke / 16 2. (стаичка) 'Dach¬ kammer /16 потоп m nur sg 1. Rel 'Sintflut /17 2. (наводнение) 'große Überschwem¬ mung/ 17 потопяв|ам, -аш (-ах) uv; потоп|я, -йш (-йх) V = потапям потпури nur pl 'Potpourri п 24 потра|я, -еш (-ях) v 1. (чакам) ein 'wenig 'warten 2. (мълча) ein 'bißchen still sein <B> потреб|а /, -и pl 1. Be'darf m 1 jsg (от an 3), Be'dürfnis n 27 (от nach 3) 2. nur pl 'Zubehör n 20, Ge'räte pl\ домашни - и 'Haushaltgeräte pl потреб|ен, -ни adj 'nötig, 'notwendig; » съм на някого jmd. braucht mich
потребител 614 потребйтел (-ят) т, -и pl Verbraucher т 4 потребител |ен, -ни adj KonSum-, Ver- 'braucher-; - на кооперация Kon¬ sumgenossenschaft / 17; (изобщо) Verbrauchergenossenschaft; - ни сто¬ ки KonSumgüter pl потребителен | и adj Verbraucher-; ~ o търсене Ver'brauchernachfrage /16 потребление n nur sg Ver'brauch m 1 /sg\ народно - 'Massenkonsum m l */sgi стоки за широко - 'Massenbedarfs- güier pl потребност /, -и pl 1. 'Notwendigkeit /17, Be'dürfnis n 27 2. nur pl 'Zubehör n 20 потрепвам, -аш (-ах) uv; потрепн|а, -еш (-ах) V er'schauern vi < b/sn >, er'zittern vi <bjsn> потрепервам, -аш (-ах) uv; потре¬ пери, -иш (-ах) v 1. (започвам да треперя) be'ginnen vi < 26b jhb > zu 'zittern 2. (потрепвам) er'schauern vi < b/sn >, er'zittern vi <b/sn> потрес m, -и pl Erschütterung/17 auch übertr noTpecejaM, -аш (-ах) uv; потрес |ä, -еш (потресох) v erschüttern vi < b/sn > п6трес|ен, -ни adj erschütternd потресен adj erschüttert потретв|ам, -аш (-ах) uv; потрет|я, -иш (•их) V 1. es zum 'dritten Mal tun < 38 > 2. (казвам) es zum 'dritten Mal 'sagen 3. (женя се) гшп 'dritten Mal 'heiraten vi <hb> потрет ям, -яш (-ях) uv = погретвам потрйв|ам, -аш (-ах) uv; потрй|я, -еш (-х) у 'reiben vr < 23 >; sich die 'Hände 'reiben auch übertr, ä ce nur uv her- 'umstehen vi < а/hb >, 'untätig sein vi <B> потрнс|ам, -аш (-ax) uv = потресвам потрня t потривам иотрошав|ам, -аш (-ах) uv; noTpouilä, -йш (-йх) V 1. (счупвам) zer'brechen vt < 16b > 2. (разбивам) zer'schlagen vt < 4b > 3. (пари) 'ausgeben vi < 15 a > потрудв[ам се, -аш ce (-ax ce) uv; потруд|я се, -иш се (-их ce) v 1. (по¬ работвам) 'etwas tun < 38 > 2. (ста¬ рая ce) sich be'mühen vr < b > потръгвам, -аш (-ax) uv; потръгн|а, -еш (-ах) V1. sich in Be'wegung Setzen vr 2. (започвам добре) nur 3. Pers gut be'ginnen vt <26b>, 'einen 'guten 'Anfang'nehmen < 16 > 3. unpers: - a ни es geht uns 'besser; (започваме да ймаме късмет) wir be'ginnen, Glück zu 'haben потръпЩам, -аш (-ax) uv; потръпн|а, -еш (-ах) V 'zucken vi <hb>; zu'sam- menzucken vi < ajsn >, er'schauern vi < b/sn > потръсв|ам, -аш (-ax) uv; потърс|я, -иш (-их) v 1. er'zittern 'lassen vt <2a/hb> 2. (глава) Schütteln vi; ~ а ми ce sich 'ekeln vr (от vor 3 ) потръсван|е n, -ия pl 1. (треперене) 'Zittern n 23/sg 2. (гадене) 'Ekel m 4/sg потрябв|ам, -аш (-ax) v ge'braucht 'wer¬ den vi < IS/sn >; ако ми - аш, ще те извикам wenn ich dich 'brauche, 'wer¬ de ich dich 'rufen O - ало ми e das hat mir ge'rade noch ge'fehit потулвам, -аш (-ax) uv; потул|я, -иш (-их) V1, ver'bergen vt < 16b > 2. (пазя в тайна) verheimlichen vt <b> потул|ям, -яш (-ях) uv — потулвам потупЩам, -аш (-ах) uv; потуп|ам, -аш (-ах) V I. 'klopfen vi <hb>; s по ра¬ мото някого jmdm. auf die 'Schulter 'klopfen 2. (по бузата) 'tätscheln (някого jmdn.; някого по нещо jmdm. etw.) потуран m, -овци pl 'Bauerntoffel m 4 потури nur pl 'Pumphosen pl потуркйи|я/, -и pl mohammedaniSicrle Frau /17 потурна|к m, -ци pl mohammedani- Sierter Mann m 3 потурчв|ам, -аш (-ax) uv; потурч|а, -иш (-их) у 1. mohammedani'sieren vt < d > 2. (крада) umg 'mitgehen 'lassen vt <3/hb>; * ce sich mohammeda¬ ni'sieren 'lassen
615 похват потурчване п, -ия pl Mohammeda- ni'sierung /17 потушав ам, -аш (-ах) uv; потуш|а, -йш (-йх) V 1. (гася) 'löschen vt 2. (усми- рявам)'niederwerfen vt < 16 а > 3. (по¬ тискам) unterdrücken vt < b > потьв|ам, -аш (-ах) uv; потън|а, -еш (-ах) V1. ver'sinken vi <27 b/sn> auch übertr; x в сън in Schlaf ver'sinken; x в мечти in 'Träume ver'sinken 2. (изчезвам) ver'schwinden vi < 27b /sn > 3. (кораб) 'sinken vi < 21/sn > O потънал съм в пот 'schweißüberströmt sein vi <B>; потънал съм в кръв 'blutüberströmt sein; x в земята vom 'Erdboden ver'schlungen 'werden vi < 18/sn >; * в земята от срам vor Scham im 'Erd¬ boden ver'sinken; потънал съм в дългове bis zum Hals in 'Schulden 'stecken vi <hb>; потънали му гемиите übertr ihm ist 'eine Laus 'über die 'Leber ge'laufen потьван|ел, -ияр/ 'Sinken n23/sg; x на кораб 'Sinken 'eines Schiffs, 'Schiff¬ bruch m 2 потъкв|ам, -аш (-ах) uv; потъкн|а, -еш (-ах) V 'schüren vt 'потъмнявам, -аш (-ах) uv; потъмн|ея, -ееш (-ях) V 1. 'dunkel 'werden vi < 18/sn> 2. übertr sich ver'finstern vr <b>, 'finster 'werden 2потьмняв|ам, -аш (-ах) uv; потьмн|я, -йш (-йх) V ver'finstern vt < b >, 'fin¬ ster 'machen vt потъна f потъвам потънко adv mit 'allen 'Einzelheiten потъпкв|ам, -аш (-ах) uv; потъп|ча, -чиш (-ках) V 1. (сгазвам) zer'treten vt < 15 b > 2. (потушавам) unter¬ drücken vt <b>, unter'werfen vt < 16b > 3. übertr mit 'Füßen 'treten vt < 15 > 4. (потулвам) umg Gras 'wachsen 'lassen vt <3/hb> (нещо 'über etw.) 'потьрсв|ам, -аш (-ах) uv; потърс|я, -иш (-их) V 1. 'suchen vt 2. (на¬ вестявам) 'aufsuchen vt <a> 3. (по телефона) 'anrufcn vt < 39 a > 2потърсв|ам, -аш (-ах) uv; потърс|я, -иш (-их) V 'schütteln vt; х се sich 'schütteln vr потътрям, -яш (-ях) uv; потътр|я, -еш (-ах) V 'schleppen vt пот|я се, -йш се (-йх се) uv 1. 'schwitzen vi <hb> 2. (прозорец) 'anlaufen vi <9a/sn> потяг1ам, -аш (-ах) uv; потегн|а, -еш (-ах) V in 'Ordnung 'bringen vt < 24 > поук а /, -и pl 1. Belehrung /17 2. (из¬ вод) 'Lehre / 16; извличам »и от 'Lehren 'ziehen aus 3 поумняв|ам, -аш (-ах) uv; поумн|ея, -ееш (-ях) V klug 'werden vi < \S/sn>, 'klüger 'werden поучав|ам, -аш (-ах) uv; поуч|а, -иш (-их) V be'lehren vt < b > поучени|е n, -я pl Belehrung /17 поучителен, -ни adj be'lehrend, 'lehr¬ reich похабен adj 'abgenutzt, verbraucht O ~ o лице verbrauchte 'Züge pl похабеност / nur sg 'Abgenutztheit /17 похабяв|ам, -аш (-ах) uv; похаб|я, -йш (-йх) V 1. (развалям) verderben vt < 16 b> auch übertr 2. (изразходвам) verbrauchen vt <b> 3. (износвам) 'abnutzen vt <a> похапв|ам, -аш (-ах) uv; похапн|а, -еш (-ах) 1. ein 'bißchen 'essen vi <15, ge'gessen/A6> 2.'essenvt < 15>; sch es sich 'schmecken 'lassen похарча |ам, -аш (-ах) uv; похарч|а, -иш (-их) v 1. (парй) 'ausgeben vt < 15 а> 2. (употребявам) verbrauchen vt < b > 3. (стока) 'ausverkaufen vt <c> похвал|а /, -и pl Lob n 20, 'Lobesworl n 22; изказвам [раздавам] ~и Lob 'spenden похвалв|ам, -аш (-ах) uv; похвал|я, -иш (-их) v 'loben vt; х се sich 'rühmen vr похвал|ен, -ни adj 1. 'lobenswert 2. (хва¬ лещ) 'lobend noxBanÄB|aM,-aiu(-ax)uv = похвалвам похвал|ям, -яш (-ях) uv = похвалвам похват т, -и pl 1. Verfahren п 23,
похватен 616 Me'thode /162. (трик) К ni ff т 1, Trick т 6 3. (cpiHHOCT) nur sg Ge'schick n 20 похват |ен, -ни adj ge'schickt похватност f nur sg Ge'schick n 20 похващ|ам, -atu (-ax) uv; похван|а, -еш (-ах) v 1. er'greifen vt <21b>, in die Hand 'nehmen vt <I6> 2. (крада) umg 'lange 'Finger 'machen O не e нйщо 'keinen 'Finger krumm 'machen похшген adj 1. ge'raubt 2. (отвлечен) ent'führt похитител (-ят) m, -и pl 1. 'Räuber m 4 2. (отвлякъл човек) Ent'führer m 4; ~ на самолет 'Flugzeugentführer похтцав|ам, -аш (-ax) uv; похит|я, -йш (-йх) V 1. 'rauben vt 2. (отвличам) ent'führen vt <b> похищени|е n, -я pl 1. Raub m 1 2. (or- влйнане) Ent'führung/17 похлупа|к m, -ци pl 'Deckel m 4 0 той e на всяко гърне * er steckt'seine'Nase in 'alles; търкблила се тенджерата, та си намерила я а 'jeder Topf 'findet 'seinen 'Deckel похлупв|ам, -аш (-ax) uv; похлуп|я, -иш (-их) V 1. (съд) den 'Deckel 'auflegen <а> 2. (покрйвам) be'decken vt < b >, 'zudecken vt < a > 3. (скривам) ver'bergen vt < I6b> 4. (обръщам) 'umdrehen vt <a>; s ce sich (mit dem Ge'sicht nach 'unten) 'werfen vr < 16> (на auf 4) похлупк1а /, -и pl = похлупак похлупци nur pl volkst 'Salznapf m 2 mit 'Deckel похлупя t похлупвам похлуп|ям, -яш (-ях) uv = похлупвам поход т, -и pl 1. Mil 'Feldzug т 2 auch übertr; кръстоносен ~ 'Kreuz¬ zug т 2 2. (предвйжване) Marsch т 2 3. (пътешествие) 'Wanderung / 17; гребен ~ 'Bootswanderung; туристи¬ чески - 'Marschwanderung иоход|ен, -ни adj 1. Marsch-; ~ на ко¬ лона 'Marschkolonne /16; я строй 'Marschordnung /17 2. (туристичес¬ ки) 'Wander-; ~ но облекло 'Wander¬ kleidung /17 0 ~ но легло 'Feldbett п 25, 'Campingbett; ~ на кухня МИ 'Feldküche / 16 походк|а / -и pl Gang т 2; войнишка я mili'lärischer Schritt т 1 похождени|е п, -я pl 'Abenteuer п 23; любовни * я 'Liebesabenteuer похот/ nur sg 'sinnliche Be'gierde / 16, 'Lüsternheit /17, 'Wollust / 14/sg похотлив adj 'lüstern, 'wollüstig похотливост / nur sg 'Lüsternheit /17, Be'gier /16 пох;улв|ам, -аш (-ax) uv; похул|я, -иш (-их) V 1. 'schimpfen vt <hb>, 'lästern vi <hb> 2. be'schimpfen vt <b>, verleumden vt <b> похулни|к m, -ци pl Ver'leumder m 4 похулям, -яш (-ях) uv = похулвам поцапв|ам, -аш (-ах) uv; поцап|ам, -аш (-ах) V 1. (изцапвам) 'schmutzig 'ma¬ chen vt, be'schmieren vt <b> 2. (във вода) ein 'bißchen 'plätschern vi <hb> поцепв|ам, -аш (-ax) uv; поцеп|я, -иш (-их) v zer'schlitzen vt < b > поцннков|ам, -аш (-ах) uv, v ver'zinken vt <b> поцинковане n nur sg Ver'zinken n 23/sg почакв|ам, -аш (-ax) uv; почак|ам, -аш (-ах) V 'warten vi <hb>; ein 'bißchen 'warten почв|а /, -и pl 1. 'Boden m 5 auch übertr 2. (причйна) 'Basis / 15a 3. (опора) Grund m 2; стоя на здрава я auf 'festem Grund 'stehen vi <10'/hb>; на нервна я 'nervlich be'dingt почв|ам, -аш (-ax) uv; почн|а, -еш (-ах) 'anfangen vt < 2 а >, be'ginnen vt <26b> почвен adj 'Boden-; - а фреза 'Boden¬ fräse /16 почвознанне n nur sg 'Bodenkunde flb/sg почвообработка / nur sg 'Bodenbear¬ beitung/ 17 почек m nur sg Hdl: на ~ auf Kre'dit почервеняв|ам, -аш (-ax) uv; почер¬ вен |ея, -ееш (-ях) v rot 'werden vi
617 почтителен <18/sti>; (в лицето) er'röten vi < b jsn > почервяв|ам, -аш (-ах) uv; почерв|я, -йш (-йх) V rot 'färben vt, 'röten vt почер1к m, -ци pl 'Handschrift / 17 почерияв|ам, -аш (-ах) uv; почерн|ея, -ееш (-ях) V 1. schwarz 'werden vi <18/sn> 2. (човек) braun 'werden; почернял съм от слънцето braun von der 'Sonne sein vi <B> 3. (от мъка) volkst 'unglücklich 'werden почерн|ям, -яш (-ях) uv; почерн|я, -иш (-их) v 1. schwarz 'machen vt 2. (помрачавам) ver'düslern vt <b> 3. (опетнявам) be'flecken vt <b> 4. (зачерням) 'unglücklich 'machen 5. (облйчам в черно) in Schwarz 'klei¬ den vt почерпв|ам, -аш (-ах) uv; почерп|я, -иш (-их) V I. be'wirten vt <b> 2. (c пйене в ресторант) 'einen 'ausgeben < 15 а > 3. (давам) 'geben vt < 15 >; почерпй ме една цигара gib mir 'eine Zi- ga'rette; s се 1. (ям) 'essen vt <15, ge'gessen > 2. (пйя) 'trinken vt <27 > почерпване n nur sg Be'wirtung/ 17 почерпк|а /, -и pl Be'wirtung /17; парй за ж 'Trinkgeld n 21 почерпушк|а /, -и pl = почерпка почерпя t почерпвам почерп|ям, -яш (-ях) uv = почерпвам почесв|ам, -аш (-ах) uv; поче|ша, -шеш (-сах) V 1. (с гребен) 'kämmen vt; (добйтък) 'striegeln vt 2. (с нокът) 'kratzen vt; ж си нещо sich elw. 4 od an etw. 3 'kratzen почест /, -и pl 'Ehrenbezeigung / 17, 'Ehrung/I7;3a - ! Milpräsen'tiert das Ge'wehrl; c военни ~ и mit mili'täri- schen 'Ehren почет m od f = почит почета | почйтам почет|ен, -ни adj 1. 'ehrbar; - на ста¬ рост 'ehrbares 'Alter п 23 2. 'Ehren-; ж председател 'Ehrenpräsident т 8; * презйдиум 'Ehrenpräsidium п 28; * гражданин 'Ehrenbürger т 4; ~ на рота 'Ehrenkompanie /16 а; ~ но звание 'Ehrentitel т 4; - на значка 'Ehrenabzeichen п 23 О на ~ но разстояние in respektvollem 'Ab¬ stand почетно adv 'ehrerbietig, 'ehrfürchtig почетък m nur sg volkst 'Anfang m 2, Be'ginn m 1 /sg почеша t почесвам почйв|ам, -аш (-ах) uv; почйн|а, -еш (-ах) V 1. meist mit си sich 'ausruhen vr < а >, sich er'holen vr < b > 2. (лежа) 'ruhen vi <hb> auch übertr 3. be'ruhen vi < Ъ/hb >; ~ а върху нешо es be'ruht auf etw. 3 4. nur v (умйрам) versterben vi < 16b/sn> почйв|ен, -ни adj 'Ruhe-, Er'holungs-; ~ на станция od ж дом Erholungs¬ heim n 20; ж ден 'Ruhetag m 1 лочнвк|а /, -npl 1. 'Ruhepause /16, Rast / 17 2. (пауза) 'Pause 3. (отпуска) 'Urlaub m 1 4. (отмора) Er'holung/17 почин m, -и pl Initia'live/16; подемам ~ die Initia'tive er'greifen < 21 b >; по ~ на auf Initia'tive 2 почина t почивам починал adj (умрял) verstorben почйств1ам, -аш (-ах) uv; почйст|я, -иш (-их) Säubern vt почйст|ям, -яш (-ях) uv = почйствам почит/nur sg 'Achtung /17/^, 'Hoch¬ achtung/ 17 Ос * 'hochachtungsvoll почитаем adj ver'ehrt почйт|ам, -аш (-ах) uv; почет|а, -еш (почетох) V 1. 'achten vt, 'schätzen vt 2. (отдавам почит) 'ehren vt; ж паметта му sein 'Andenken 'ehren почитани|е n, -я pl 'Hochachtung / 17, Ver'ehrung/17; приемете мойте - я 'meine Ver'ehrung почитател (-ят) m, -и pl Ver'ehrer m 4 почитатели |a /, -и pl Ver'ehrerin /18 почитателно adv = почтително почна t почвам почтен adj 1. 'ehrbar 2. (честен) 'anstän¬ dig 3. (голям) 'stattlich почтеност / nur sg 'Anständigkeit / 17 почтй adv fast, bei'nahe почтйтел|ен, -ни adj 'achtungsvoll.
почтително 618 respektvoll, 'ehrerbietig почтително adv respektvoll, 'ehr¬ fürchtig почтителност / nur sg Re'spekt m 1 /sg, 'Ehrerbietung/\7/sg, 'Ehrfurcht/14 почувствувам, -аш (-ах) uv Spüren vt, 'fühlen vt почуда / nur sg Verwunderung /17, ErStaunen n 23/sg почудв|ам се, -аш се (-ах се) uv; почуд|я се, -иш се (-их се) v sich 'wundern vr, Staunen vi <hb> почукв|ам, -аш (-ах) uv; почук|ам, -аш (-ах) V 'klopfen vi <hb> почупв|ам, -аш (-ах) uv; почуп|я, -иш (-их) V 1. (счупвам) zer' brechen vt < 16 b> 2. (разбивам) zer'schlagen vt <4b> пошегув|ам се, -аш се (-ах се) v 1. Scher¬ zen vi <hb>, 'einen Scherz ['Scherze] 'machen 2. (подигравам се) Seinen Scherz 'treiben < 23 > (c mit 3) пошепв|ам, -аш (-ах) uv; пошепн|а, -еш (-ах) V 'flüstern vi <hb> (на ухото ins Ohr) поишв|ам, -аш (-ах) uv; пошй|я, -еш (-х) V1. (поръбвам) volkst Säumen vt 2. ein 'wenig 'nähen vt пбшлост /, -и pl 'Abgeschmacktheit /17, 'Plattheit /17 пошуиш|ам, -аш (-ах) uv; пошушн|а, -еш (-ах) V = пошепвам пошъпв|ам, -аш (-ах) uv; пошъпн|а, -еш (-ах) V = пошепвам nöui[a/, -и pl Post/17; по ® та mit der Post, per Post; въздушна x 'Luftpost; c бърза x per 'Eilboten пощада /nur sg 'Gnade/16, Er'barmen n 23/sg пощаджн|я/, -и pl umg 'Briefträger m 4 пощадяв|ам,-аш (-ах) uv; пощад|я, -йш (-йх) v 'schonen vt, verschonen <b>; оставам пощаден ver'schont bleiben vi < 23/5« > (от von 5) пощальон m, -и pl 'Postillion m 1 * □6щен|ец m, -ци pl 'Postangestellter m 7+ пощенк[а / -и pl 'Postangeslellte /19 пощенск|и adj Post-; - а станция'Post¬ amt m 22; ~ а кутия a) 'Briefkasten b) Abk. п. K. 'Postschließfach, Abk PSF; ~ а марка 'Briefmarke/ 16; x служйтел 'Postangestellter m 7+ пощо-защо adv umg 1. (за нйщо) für nichts und 'wieder nichts 2. (отгоре- отгоре) 'oberflächlich пощрькляв|ам, -аш (-ах) uv; пощрък- л|ея, -ееш (-ях) v wild 'werden vi < 18/sn > O като пощръклели wie wild пощръкл|ял, -ели adj wild, toll пощуряв|ам, -аш (-ах) uv; пощур|ея, -ееш (-ях) v ver' rückt 'werden vi < 18 jsn> п6|щя, -щеш (-сках) uv 'lausen vt пощя|ва ми се (-ва ми се) uv; пощ|е ми се (-я ми се) v Vergangen Spüren (нещо nach elw. 3) поицявка / nur sg umg Appe'tit m 1 (за auf 4), 'Heißhunger m 4 (за auf 4); взимам го само за ~ ich 'nehme es nur, um 'meinen Appe'tit zu Stillen по|я, -йш (-йх) uv 1. 'tranken vr 2. (земя) be'wässern vr < b > 3. (c алкохол) umg 'vollaufen 'lassen vt <3/hb> появ|а / -и pl 1. Erscheinen n 23/sg 2. (възнйкване) Entstehen n 23/sg появление n nur sg = поява появяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; появ|я се, -йш се (-йх се) v 1. (излйзам) erscheinen vi <23 Ь/sn> 2. (изнйк- вам) 'auftauchen vi < а/sn > 3. (въз- нйквам) entstehen vi < 101Ь/ли>, 'aufkommen vi <33 а/sn> поядв|ам, -аш (-ах) uv 1. iron ganz schön 'futtern vt 2. ein 'bißchen 'essen vr <15, ge'gessen> лоялни|k m, -ци pl 'Lötkolben m 4 пояс m, -и pl 1. 'Gürtel m 4 auch übertr; климатичен ~ 'Klimagürtel; тропи¬ чески - 'Tropengürtel 2. (насажде¬ ния) 'Streifen m 4; полезащйтен - Windschutzstreifen; горски ~ 'Waldstreifen O спасйтелен - 'Rettungsring m 1; (за облйчане) 'Schwimmweste / 16; разпасвам си ~ a 'über die 'Stränge Schlagen vr < 4/hb >
619 право нояснени|е п, -я pl 1. Er'läuterung/17 2. Gramm Bestimmung/17 пояснйтел|ен, -ни adj er'läuternd; ~ ни бележки er'läutemde Bemerkungen f\llpl поясняв(ам, -аш (-ах) uv; поясн|я, -йш (-йх) ver'läutern vt <b> прабаб|а /, -и pl 'Urgroßmutter / 14 а прабългарин m, -и pl 'Protobulgare т 7 прабългарски adj 'protobulga risch прав adj 1. ge’rade; ~ а линия ge'rade 'Linie / 16; стоя - ge'rade 'stehen vi <10l/hb> 2. (изправен) 'aufrecht 3. (правилен) 'richtig 4. (йстински) wahr 5. (пряк) di'rekt 6. (справедлив) volkst ge'recht O ~ съм recht 'haben < A >; смятам се за ~ ich 'denke, daß ich recht 'habe; вървя по - ия път den 'rechten Weg 'gehen vi < 13/sn >; на ~ път съм; auf dem 'richtigen Weg sein vi < B > ти път! volkst laß dich nicht 'aufhalten!; ~ ъгъл 'rechter 'Winkel m 4; ~ ток 'Gleichstrom m 2 правата adv 'offen her'aus правда / nur sg 1. 'Wahrheit / 17 2. (справедлйвост) Gerechtigkeit /17 3. (право) Recht n 20 правдйв adj 1. 'wahrheitsliebend 2. (ис¬ тинен) 'wahrheitsgetreu 3. (справед- лйв) ge'recht правдивост/nur sg 1. Wahrhaftigkeit/ 17/sg, 'Wahrheilslreue /16/sg 2. (спра¬ ведлйвост) Gerechtigkeit / 17/sg правдииа f nur sg volkst — правда правдинй nur pl 'Rechte pl; човешки ~ 'Menschenrechte правдолюбйв adj 1. 'wahrheitsliebend 2. ge'rechtigkeitsliebend правдолюбне n nur sg 1. 'Wahrheitsliebe /16/sg 2. Ge'rechtigkeitsliebe правдоподоб|ен, -ни adj 'glaubwürdig, wahrscheinlich иравдоподббност / nur sg 'Glaubwür¬ digkeit /11/sg правед ен, -ни adj Rel ge'recht праведни|к m, -ци pl Rel Gerechter m 7+ праведник|a /, -и pl Ge'rechte /19 прав|ен, -ни adj ju'ristisch, 'rechtlich; Rechts-; я факултет juristische Fa- kul'tät /17; <• ни отношения 'rechtli¬ che Beziehungen pl; x спор 'Rechts¬ streit m I правил |ен, -ни adj L 'richtig 2. (съ¬ размерен) 'regelmäßig; ~ни черти 'regelmäßige Ge'sichtszüge pl; ~ ни глаголи 'regelmäßige 'Verben n 25*/pl 3. (редовен) 'ordnungsgemäß, 'ordent¬ lich 4. Geom 'gleichseitig лравилнн|к m, -ци pl 1. 'Ordnung /17; x за уличното движение 'Straßen¬ verkehrsordnung; я за брачното съдопроизводство Fa'milicnverfah- rensordnung 2. 'Vorschrift /17; я за вътрешния ред 'Dienstvorschrift 3. (устав) Sta'tut n 25 O no »a 'ordnungsgemäß правилност/nur sg 'Richtigkeit / ll/sg правило n, правила pl 'Regel/16; имам за я es sich zur 'Regel ge'macht 'haben <A>; просто тройно я Math 'Dreisatzrechnung/17 O по я ge'wöhnlich правист m, -и pl Ju'risl m 8; студент- - 'Jurastudent m 8 правителствен adj Re'gierungs-; ~ говорйтел Regierungssprecher m 4 правйтелств|о n, -a pl Re'gierung/ 17 правни|k m, -ци pl — правист правнически adj Ju'risten- правиу|к m, -ци pl 'Urenkel m 4 правиучк|а /, -и pl 'Urenkelin /18 'право n, права pl 1. Recht n 20; избирателно - 'Wahlrecht; граждан¬ ско ~ 'Zi'vilrecht; наказателно ~ 'Strafrecht; законно ~ legi'times Recht; ~ на гласуване 'Stimmrecht; ~ на работа Recht auf 'Arbeit; граждански права 'Bürgerrechte; запазвам си - то sich das Recht Vor¬ behalten <3c>; давам ~ на някого jmdm. recht 'geben < 15 >; имам ~ recht 'haben < A > 2. (наука) 'Rechts¬ wissenschaft / 17; студент по ~ Stu'dent m 8 der 'Rechtswissen¬ schaften; следвам ~ 'Rechtswissen¬ schaften stu'dieren < d >
право 620 2право adv 1. di'rekl; ~ над нас di'rekt 'über uns; ~ срещу нас di'rekt uns gegen'über; отивам ~ у дома ich 'gehe di'rekt nach 'Hause 2. (веднага) gleich; от банята ~ в леглото aus dem Bad gleich ins Bett 3. (правилно) 'richtig 4. (по права линия) ge'rade; ~ нагоре ge'rade nach 'oben O да си кажа ~ то 'offen ge'sagt; казвам ~ в очите ins Ge'sicht 'sagen vt правов adj Rechts-; ~ а държава 'Rechtsstaat m 9; ~ ред 'Rechtsord¬ nung/ 17 правовер ен, -ни adj 'rechtgläubig лравоговор m nur sg Orthoe'pie/16а/sg правоговор|ен, -ни adj ortho'episch праволине ен, -йни adj 1. ge'radlinig 2. übertr 'aufrichtig, 'aufrecht праволняейност/nur sg Ge'radlinigkeit f \lfsg, 'Aufrichtigkeit/ 17/sg правомер|ен, -ни adj 'rechtmäßig правомерност /nur sg 'Rechtmäßigkeit /17 правонарушение n, -я p! 'Rechtsverlet¬ zung/ 17 правопис m, -и pl 'Rechtschreibung/17, Orlhogra'phie /16 a правописанн|е n, -я pl = правопис правопис|ен, -ни adj orlho'graphisch, 'Rechtschreibungs-, Orthogra'phie-; a речник ortho'graphisches 'Wörterbuch n 22 правораздаване n nur sg 'Rechtspre¬ chung/17 православен, -ни adj Rel ortho'dox; 'griechisch-ortho'dox православие n nur sg ortho'doxer 'Chri¬ stenglaube ml а правоспособен, -ни adj berechtigt, ge- 'prüft, 'zugelassen; а лекар appro¬ bierter Arzt m 2; а адвокат 'zuge¬ lassener 'Rechtsanwalt m 2; а техник ge'prüfter 'Techniker m 4 правоспособност f nur sg Berechtigung / 17; свидетелство за ~ Berechti¬ gungsschein m 1 правостоящ adj 'stehend; място за ~ и 'Stehplatz m 2 правосъдие n nur sg 'Rechtsprechung / 17, Ju'stiz / 17; министерство на - то Mini'sterium n 28 für Ju'stiz правота / nur sg 'Richtigkeit / 17/sg, Berechtigung /17 правоучастие n nur sg 'Teilnahmebe¬ rechtigung /17 правоъгълен, -ни adj 'rechteckig, 'recht¬ winklig правоъгълни!k m, -ци pl 'Rechteck n 20 прав|я, -иш (-их) uv 1. tun vt <38>, 'machen vt; той го - и er tut (macht] es; какво ~ иш? was tust [machst] du?; не а нищо nichts tun ['machen] 2. 'machen; а гимнастика ich 'mache Gym 'nastik; той ~ и обувки er macht 'Schuhe; а сватба 'Hochzeit 'machen; а някого болен jmdn. krank 'ma¬ chen; а разходка [посещение] 'einen Spa'ziergang ['einen Be'such] 'machen; пет по пет ~ и двайсет и пет fünf mal fünf macht fünfund'zwanzig 3. (по¬ ръчвам да правят) 'machen 'lassen vt <3jhb>; а палто при най-добрия крояч beim 'besten 'Schneider 'einen 'Mantel 'machen 'lassen 4. (про¬ веждам) 'durchführen vt <a>; a избори 'Wahlen 'durchführen 5. (образувам) 'bilden vt; реките - ят езеро die 'Flüsse 'bilden 'einen See O а добре gut dar'an tun; а някому добро jmdm.'Gutes tun; какво ~ иш? (как си?) wie geht es dir?; а въпрос от нещо elw. 'hochspielen < a >, etw. zur 'Staatsaktion 'machen; а впе¬ чатление a) 'Eindruck 'machen b) 'auf¬ fallen vi <3a/sn>; а изключение 'eine 'Ausnahme 'bilden ['darstellen < a > ]; а мили очи някому jmdm. um den Bart 'gehen vi < 13jsn>; ~ и ми чест es ge'reicht mir zur 'Ehre; a пари Geld 'scheffeln; а политика на някого sich vor jmdm. her'auskehren vr <a>; а път на някого jmdn. vor'beilassen <3a>; аси илюзия sich der Illusi'on 'hingeben vr < 15 a >; а си оглушки sich taub 'stellen vr; а-струвам umg 'alles unternehmen
621 практичност < 16 b >; х температура 'Fieber be'kommen < 33 b >; s се 1. so tun; - и се, че не вижда er tut so, als 'sähe er nichts; « и се на глупак er tut so, als 'wäre er ein 'Dummkopf 2. sich 'stel¬ len; x се на глупав sich dumm 'stel¬ len . праг (-ът) m, -ове pl 'Schwelle /16; übertr на [пред] - a an der 'Schwelle O изтривам « а някому jmdm. die Tlic 'einrennen <10a> Прага /Prag n прагматйз|ъм (-мът) m nur sg Prag- ma'tismus m \ \/sg прагматичен, -ни adj prag'matisch прадеди nur pl 'Urahnen pl прадядо m, -вци pl 'Urgroßvater m 4 прадядов adj 'Urgroßvaters; « ата къща 'Urgroßvaters Haus n 22 ирадядовски adj = прадядов праези|к m, -ци pl 'Ursprache /16 праезич]ен, -ни adj 'ursprachlich праз (-ът) m nur sg 'Porree m 6 Мразен adj 'Porree- 2праз|ен, -ни adj I. leer; - ни бутилки 'leere 'Flaschen / 16/pl; « ни думи 'leere 'Worte pl; « на стая 'leeres 'Zim¬ mer n 23; s влак 'leerer Zug m 2 2. (свободен) frei; « но място 'freier Platz m 2; x стол 'freier Stuhl m 2 3. (кух) hohl O - на работа 'eine 'unnütze 'Sache/16; «ни приказки 'leeres ['faules] Ge'rede n 23/sg; на x стомах auf 'nüchternen 'Magen; наливам от пусто в «но das ist ver'gebliche 'Liebesmüh; « на глава 'Hohlkopf m 2 иразнеиств|0 n, -ä pl 'Feierlichkeit /17, 'Festlichkeit/17 празин|к m, -ци pl 1. 'Feiertag m 1 2. (свободен ден) 'freier Tag 3. (тър¬ жество) Fest n 20 празнин|а / *й pl 1. (пространство) 'freier Raum m 2 2. (място) 'freie ['leere] 'Stelle /16 празиич]ен, -ни adj 'festlich, Fest-; % ден 'Feiertag m 1, 'Festtag празничност/nur sg 'Feierlichkeit/17, 'Festlichkeit /17 празноглав adj 'hohlköpfig празноглав|ец m, -ци pl 'Hohlkopf m 2 празнодум|ец m, -ци pl 'Schwätzer m 4 празнадумство n nur sg Ge'schwätz n 20/sg празносл6в|ен, -ни adj 1. (човек) ge- 'schwätzig 2. (текст) 'inhaltslos празнослов|ец m, -ци pl = празно- думец празиослови|е n, -я pl 'leeres Ge'schwätz n 20/sg празнот|а /, -й pl 1. 'Leere / 16/sg auch übertr 2. (пропуск) 'Lücke /16 празнув|ам, -am (-ax) uv I. 'feiern vt, 'feierlich be'gehen vt < 13 b > 2. (тър¬ жествувам) triumphieren W <hb> 3. (почивам) sich er'holen vr <b>, 'ausruhen vi < ajhb > празн|я, -иш (-йх) uv 'leeren vt, ent- 'leeren vt <b> пранзвор m, -и pl 'Urquelle / 16, 'ur¬ sprüngliche 'Quelle праистория|ен, -ни и. праисторически adj 'vorgeschichtlich, 'urgeschichtlich праистория / nur sg 'Vorgeschichte /16 практн|к m, -ци pl 'Praktiker nt 4 практик (а / -и pl 1. 'Praxis / 15 a/sg; теория и x Theo'rie/16а und 'Praxis; в x та od на x in der 'Praxis; имам x'über 'Praxis ver'lugen vi < Ь/hb >; на частна x mit Pri'vatpraxis; ~ ите на някого jmds. 'Praktiken 2. (учебна) 'Praktikum n 29 практикант m, -и pl Prakti'kant m 8 практиканти |a /, -и pl Prakti'kantin /18 практикув ам, -аш (-ax) uv praktizieren vt, vi < d >; « ащ лекар 'praktischer Arzt m 2 практикуване n nur sg Praktizieren n 23/sg, 'Praxis /15 z/sg практицнз|ъм (-мът) m nur sg Prak¬ tizismus m 1l/sg практичен, -ни u. практйчески adj 'praktisch практйчиост / nur sg 1. (качество) 'Zweckdienlichkeit/ 17/^g 2. (проява) 'praktischer Sinn m 1
праматар 622 праматар (-ят) т, -и pl veralt аш- bu'lanter 'Händler т 4 пранги nur pl volkst 'Ketten pl пране n, -та pl 1. 'Wäsche / 16; прос¬ тирам ~ 'Wäsche 'aufhängen < a >; имам голямо - 'große 'Wäsche 'ha¬ ben <A> 2. 'Waschen n 23; чар¬ шафът издържа само три - та das 'Laken ver'trug nur drei 'Wäschen; прах за ~ 'Waschpulver n 23; сапун за ~ 'Kernseife /16 npäoTleu nt, -ци pl 'Urvater nt 4, 'Urahn m 9 праотечество n nur sg и. прароднна / nur sg 'Urheimat / \ l/sg прародител (-ят) nt, -и pl 'Urvater m 4, 'Urahn m9;pl 'Ureltem pl, 'Urahnen pl прародителски adj 1. der 'Ureltem ['Ur¬ ahnen]; - портрети Por'träts n 24jpl der 'Ureltem ['Urahnen] 2. 'urväter- lich npac Interj krach, knack прасвам, -am (-ax) uv; прасн|а, -еш (-äx) v 1. 'krachen vi <hb>, 'knacken vi <hb> 2. 'einen Hieb ver'selzen <b>; » го по главата ihm 'einen Hieb auf den Kopf ver'setzen, ihm eins 'über den 'Schädel 'ziehen < 32, h-g > прасе n, -та pl 1. 'Ferkel n 23 auch übertr 2. (свиня) Schwein n 20 auch übertr 3. (прасец) umg 'Wade /16 лрасенц|е n, -a pl 'Ferkelchen n 23, 'Schweinchen n 23 auch übertr прас|ец nt, -ци pl 1. Лпаг'Wade/16 2. nur pl volkst 'Ferkel n 23/pl, 'Schwei¬ ne n 20jpl прасило n nur sg volkst ein Wurf nt 2 'Ferkel лраск|ам, -аш (-ax) uv - прасвам прасков|а /, -и pl I. 'Pfirsich nt 1 2. (дър¬ во) 'Pfirsichbaum m 2 драсна | прасвам 2ирас|на, -ни adj 'trächtig (nur beim Schwein) прастар adj 'uralt прасък m nur sg 'Krachen n 23/sg, 'Knacken n 23/sg прас|я, -иш (-их) uv; zur Welt 'bringen vt; s cel. (свиня) 'ferkeln vi <hb> 2. (прасета) ge'worfen 'werden vi < 18 jsn> пратени |k nt, -ци pl Ge'sandter nt 7 + auch Pol, 'Abgesandter, 'Bote nt 7 прйтенически adj Ge'sandten-, 'Boten- иратеничеств | o n, -a pl Gesandtschaft /17, Missi'on /17 пратк|а/, -и pl 'Sendung /17 ирйтя t пращам прах (-ът) m, -ове pl od прах (-та) / 1. Staub m 1 /sg 2. nur nt 'Pulvern 23; ~ за пране 'Waschpulver; ~ за зъби 'Zahnpulver; комбиниран ~ 'Kopf¬ schmerzpulver 3. (на покойник) nur nt 'Asche / 16; мир на ~ ä му 'Friede 'seiner 'Asche; не давам ~ да падне на някого nicht 'zulassen vt <3a>, daß jmdm. ein Haar ge'krümmt wird; разбивам на пух и ~ kurz und klein 'schlagen vt <4>; счуквам на ~ pulveri'sieren vt < d >; хвърлям ~ в очите на някого jmdm. Sand in die 'Augen 'streuen прахавнц|а /, -и pl 'Bovist m 1 npäxan / nur sg 'Zunder nt 4 прахообразен, -ни adj 'pulverförmig, 'staubförmig прахосв|ам, -am (-ax) uv; прахос|ам, -аш (-ax) v 1. (пари) verschleudern vt <b> 2. ver'geuden vt <b>, ver¬ schwenden v/ <b> прахосмукачка /, -и pl 'Staubsauger nt 4 прахосни к nt, -ци pl Verschwender nt 4 прахоснища/, -и pl Verschwenderin/18 прахоснически adj verschwenderisch прахосничество n nur sg Verschwen¬ dung/ 17 /sg прахуля|к nt, -ци pl Staub m l/sg; (облак) 'Staubwolke /16 прахутка / -и pl — прахавица npäuila, -иш (-йх) uv 1. (дигам прах) Staub 'aufwirbeln <a> 2. (напраш- вам) Staubig 'machen vt <A>, be'stauben vt <b> праш|ен, -ни adj Staubig прашене n nur sg 'Stauben n 23/sg
623 пребърсвам прашец т nur sg 'Stäubchen п 23; цветен od тйчинков ~ 'Blütenstaub т Ijsg прашннк|а /, -и pl 'Staubkorn п 22 прашк|а/, -и pl 'Schleuder /16 пращ|ам, -аш (-ах) uv; прат|я, -иш (-их) V 'schicken vr, 'senden vr; x за някого [нещо] hach jmdm. [etw.] 'schicken vi <hb>; x да извикат някого jmdn. 'rufen 'lassen vt < 3]hb>; x му хабер по някого umg ihm durch jmdn. 'eine 'Nachricht 'senden <0 x някого за зелен хайвер jmdn. 'anschmieren <a>; x по дяволите zum 'Teufel 'schicken ['wünschen vt] пращйиа f, -и pl 'Trester pl+ пращ|я, -йш (-ях) uv 1. 'knacken vi <hb>, 'knistern vi <hb>, 'krachen vi <hb> 2. iibertr umg 'platzen vi <sn> (от vor 3)0 x от здраве vor Ge¬ sundheit 'strotzen преамбюл m, -и pl Prä'ambel /16 пребежк!а /, -и pl Mil 'sprungweises 'Vorgehen n 23 пребивав|ам, -аш (-ах) uv sich 'auf¬ halten vr <3a>, 'weilen vi <hb> пребивавай|e n, -ия pl 'Aufenthalt m 1, Ver'weilen n 23/sg пребйв|ам, -am (-ax) uv; пребй|я, -еш (-x) v 1. (смазвам) halb tot 'schlagen vt <4> 2. (убивам) 'totschlagen vr <4a>, er'schlagen vt <4b> пребивание n nur sg = пребиваване пребит adj 1. ver'prügelt, ge'prügelt; ходи като ~ o куче er geht da'her wie ein ge'prügelter Hund 2. (уморен) halb tot 3. (убит) er'schlagen пребия t пребивам преблаг adj 'gütig, sehr 'gütig преблажен adj ganz 'selig пребледнявам, -am (-ax) uv; пре¬ бледнея, -ееш (-ях) v ganz bleich [blaß] 'werden vi <18 /sn> пребогат adj 'steinreich преболедувам, -аш (-ax) v ('Krankheit) 'hinter sich 'bringen vt <24>, 'durch¬ stehen vt < 10xa>; той - а тежък грип er hat 'eine 'schwere 'Grippe 'hinter sich ge'bracht ['durchgestan¬ den]; тази зима той ~ а тежко 'diesen 'Winter hat er 'eine 'schwere 'Krank¬ heit 'hinter sich ge'bracht ['durchge¬ standen] преболяв|а ме (-а ме) uv; пребол|й ме (-я ме) v nur 3. Fers 'aufhören vi <ajhb> 'wehzutun; раната ме пре¬ боля die 'Wunde hat 'aufgehört, mir 'wehzutun преборв|ам, -аш (-ax) uv; пребор|я, -иш (-их) V über'winden vt <27b>, be¬ siegen vt <b> пребоядисвам, -аш (-ax) uv; пребо- ядйс|ам, -аш (-ах) v 1. (текстйл) 'um¬ färben vt <а> 2. (стенй) neu Strei¬ chen vt <21 > пребрадк|а/, -и pl 'Kopftuch п 20 пребражд|ам, -аш (-ах) uv; пребрад|я, -йш (-йх) V um den Kopf 'binden <27 > (c нещо etw.); x се 1. sich ein Tuch um den Kopf'binden vr 2. sich um den Kopf 'binden (c нещо etw.) пребр6жд|ам, -аш (-ax) uv; преброд|я, -иш (-их) V durch'wandern vt <b>, durchstreifen vr <b> пребройтел (-ят) m, -и pl 'Zähler m 4 преброител ен, -ни adj Zähl-; x лист 'Zählliste/16 .. преброявам, -аш (-ax) uv; пребро|я, -йш (-йх) V 1. 'zählen vt 2. (броя отново) 'nachzählen vt <а> 3. Mil 'abzählen vt <a> преброяван|e n, -ия pl 'Zählung/17; x на населението 'Volkszählung пребулв|ам, -аш (-ax) uv; пребул[я, -иш (-их) V 'einen 'Schleier 'umlegen < а > (някого jmdm.); übertr in 'einen 'Schleier 'hüllen vr пребъдв1ам, -аш (-ax) uv; пребъд|а, -еш (-ох) V 'ewig 'fortdauem vi < я/hb > пребъркв|ам, -аш (-ах) uv; пребърк|ам, -аш (-ах) v 1. durch'stöbern vt <b>, durch'wühlen vr <b> 2. (течност) 'umrühren vr <a> пребърсв|ам, am (-ax) uv; пребърш|а, -шеш (-cax) v 1. 'abwischen vt <a> 2. (бърша отново) 'nachwischen vt < a>
пребягвам 624 пребягв|ам, -аш (-ах) uv; пребяг|ам, -аш (-ах) od пребяг|на, пребегнеш (-нах) V 1. 'laufen vi <9/sn>; х открито място 'über 'eine 'unge¬ schützte 'Stelle 'laufen; x от един на друг von 'einem zum 'anderen 'laufen 2. (c пребежки) 'sprungweise 'Vorge¬ hen vi < 13a.jsn > преважд|ам, -аш (-ах) uv; лревад|я, -иш (-их) V umg ko'pieren vt <d>, 'durchpausen vt < a> превал m, -и pl Ge'birgspaß m 2, Paß преваля|ва (-ва) uv; прева|лй (-ля) vnur 3. Pers 1. (преставам) 'aufhören vi < z/hb > (дъжд) zu 'regnen, (сняг) zu 'schneien, (градушка) zu 'graupeln 2, ab und zu (дъжд) 'regnen vi <hb>, (сняг) 'schneien vi <hb>, (градушка) 'graupeln vi <hb> преваляв|ам, -аш (-ах) uv = превалим превал|ям, -яш (-ях) uv; превал|я, -иш (*йх) V 1. (планина) über'queren vt <b> 2. (отминавам) 'seinem 'Ende 'zugehen vi <13 ajsn > превантйв|ен, -ни adj 'vorbeugend, prä- ven'tiv; 'Vorbeugungs-, Präven'tiv-; - на война Präventivkrieg m 1; - ни мерки 'vorbeugende 'Maßnahmen f\6lpl преванторнум m, -и pl Med Präven'to- rium n 28 превапсв|ам, -аш (-ах) uv; превапс|ам, -аш (-ах) V umg = пребоядисвам преваря f nur sg: в - um die 'Wette преварвам, -аш (-ах) uv; превар|я, -иш (*их) V 1. über'holen vt <b>; колата ни превари der 'Wagen über'holte uns; преварихме всйчки бригади и станахме първенцй wir über'holten 'alle Bri'gaden und 'wurden 'Sieger 2. zu'vorkommen vi < 33 ajsn > (някого jmdm.); той щеше да каже нещо, но аз го преварих er 'wollte 'etwas 'sa¬ gen, 'aber ich kam ihm zu'vor преваряв|ам, -аш (-ах) uv; превар|я, -йш (-йх) v 1. zu 'lange 'kochen 'lassen v/ <3/hb> 2. (варя отново, дезин- фекцйрам) 'abkochen vt < а > превар|ям, -яш (-ях) uv = превар¬ вам превежд|ам, -аш (-ах) uv; превед|а, -еш (преведох) v 1. (през река) 'übersetzen vi < а/sn > (през 'über 4) 2. 'führen vt (през 'über 4), hin'überführen vt <a> (през 'über 4); x го през планината ihn 'über das Ge'birge 'führen [hin'überführen] 3. 'führen (през durch 4), hin'durchführen vt <a> (през durch 4); x го през гората (градй- ната, тунела] ihn durch den Wald [den 'Garten, den 'Tunnel] 'führen 4. vor'überführen vt <a> (покрай an J) S. (от езйк) über'setzen vf < b> (от... на von 3 ... in 4), 'dolmetschen vt 6. Fin über'weisen vt <23b> 7. (на служба) 'umsetzen vt <a> превес m nur sg 'Übergewicht и 20; взймам ~ das 'Übergewicht ge'win- nen < 26 b >, zu über'wiegen be'ginnen vi < 26 bjhb > превзем|ам, -аш (-ах) uv; превзе|ма, -меш (-х) V 'einnehmen vt <а>, ег- 'obern vt < b >; s се sich 'zieren vr, ge'ziert tun vi < 38/AA > превземк|а /, -и pl meist pl Ge'tue n 23 /sg превзет adj 1. (човек) affek'tiert 2. (държание) ge'ziert превзетост/, -и pl Gespreiztheit/1 Ijsg, Affek'tierlheit /17 превзнм|ам, -аш (-ах) uv = превземам превйв|ам, -аш (-ах) uv; превй|я, -еш (-x)v 1. (прегъвам) 'biegen vr <32> 2. (навеждам) 'beugen vt 3. (пренавй- вам) 'umwickeln vt < а > О цял ден не х крак den 'ganzen Tag auf den 'Beinen sein vi < B >; x врат а) (по¬ корявам се) sich 'beugen vr b) (угод¬ нича) den 'Buckel krumm 'machen; s ce 1. sich 'biegen vr, sich 'beugen 2. (от смях, болка) sich 'krümmen vr (от vor J) 3. (покорявам ce) sich 'beugen превйр|ам, -аш (-ах) uv; превр|я, -йш (-ях) v zer' kochen vi < Ъ/sn > превишав|ам, -аш (-ах) uv; превиш|а, -йш (-йх) v I. (преизпълнявам) über- 'treffen vt <16b> 2. (надминавам)
625 превъоръжавам über'steigen vt <23b> 3. (права) über'schreiten vt <21b> превишение n nur sg 1. (преизпълня- ване) Über'treffen n 23/sg 2. (надми- наване) Über'steigen n 23/sg 3. Über¬ 'schreiten n 23/sg-, ~ на власт 'Machtüberschreitung /17 превлйч|ам, -аш (-ах) uv; пре|влека, -влечеш (-влякох) v 1. 'schleppen vt (от ... до [на] von 3 ... nach 3) 2. volkst Landw 'eggen vt превод m, -vipl 1. (от език) Übersetzung / 17 (от ... на von 3 ... in 4) 2. (на служба) 'Umsetzung /17 3. Fin Überweisung /17 преводач m, -и pl 1. (писмено) Über'setzer m 4 2. (устно) 'Dolmet¬ scher m 4 3. Ling 'Sprachmittler m 4 преводачески adj I. (пйсмено) Über¬ 'setzer- 2. (устно) 'Dolmetscher- 3. Ling 'Sprachmittler-, 'sprachmittle¬ risch преводачество n nur sg 'Sprachmittler¬ beruf m 1 преводачк а / -и pl 1. (пйсмено) Übersetzerin /18 2. (устно) 'Dolmet¬ scherin /18 3. Ling 'Sprachmittlerin /18 ' .. превод|еи, -ни adj 1. Übcr'setzungs- 2. Fin Über'weisungs-; ~ на рубла transferabler 'Rubel m 4 превоз m, -и pl Trans'port m 1 превозв|ам, -аш (-ах) uv; превоз|я, -иш (-их) V 'fahren vt < 4>, transpor'tieren vt <d> превозвач m, -и pl Transpor'teur m 1* превоз|ен, -ни adj Trans'port-; ~ но средство Transportmittel n 23, 'Fahr¬ zeug n 20 превозя t превозвам преврат m, -и pl I. 'Umschwung m 2, 'Umwälzung/17 2. Pol 'Umsturz m 2, Putsch m 1; военен ~ Mili'tarputsch превратаджия/, -и pl 'Umstürzler m 4, Putschist m 8 преврат ен, -ни adj 1. (променлив) 'wandelbar, 'unbeständig 2. (погре¬ шен) ver'kehrt 40 Wib. Bulg-Dl. превратност/, -и pl 1. 'Wandlung / 17, 'Wandel m 4/sg 2. (непостоянност) 'Unbeständigkeit /1 Ijsg превращенн|е л, -я p/'Umwandlung/l 7, Verwandlung/17 преврьзк|а /, -и pl 1. Ver'band m 2 2. (бинт) 'Binde /16 3. (превързване) Verbinden n 23/sg; ходя всеки ден на ä 'jeden Tag zum Verbinden 'gehen vi < 13 jsn> превръщ ам, -am (-ax) uv; превърн|а, -еш(-ax) vver'wandeln vt < b> (Bin 4) превря f превирам превъзмогвам, -аш (-ax) uv; превъзмог¬ ва, -еш (-ах) V über'winden vt < 27b > превъзмогване п nur sg Über'windung /17/sg # превъзмогна ] превъзмогвам превъзнасям, -яш (-ях) uv; превъз|не- са, -несеш (-несох) v 'lobpreisen vt < 23 >, sehr 'loben vt; in den 'Himmel 'heben umg vt < 14 >; s ce sich selbst 'über den 'grünen Klee 'loben vr превъзпитавам, -аш (-ax) uv; пре¬ възпитам, -аш (-ах) V 'umerziehen vt < 32 а, h-g > превъзпитават п nur sg и. превъз¬ питание п nur sg 'Umerziehung /17 превъзпитател |ен, -ни adj 'Umerzie- hungs- превъзсъздав|ам, -аш (-ах) uv; пре- възсъздйм, -дадеш (-дадох) v 'wie¬ dergeben vt < 15 а > превъзходен, -ни adj hervorragend, 'vorzüglich О - на степен Gramm 'Superlativ т 1* превъзходителства п, -а pl Exzel'Ienz Л7 .. превъзходство nnursg Überlegenheit fH/sg превъзхождам, -аш (-ах) uv über'legen sein v/ <В> (някого jmdm.); « по всйчко in 'allem über'legen sein; s по численост 'zahlenmäßig über'legen sein превъоръжавам, -аш (-ax) uv; превъ- оръж|а, -йш (-йх) V neu 'ausrüslen vt <а> auch übertr
превъоръжаване 626 превъоръжаване п nur sg 'Neuausrü¬ stung/ 17 превъплощав|ам, -аш (-ах) uv; превъп- лот|я, -йш (-йх) V = превъплътявам превъплътяв|ам, -аш (-ах) uv; превъп¬ лътя, -йш (-йх) v 1. ver'wandeln vf < b > 2. (изобразявам) 'darsteüen vf <a> превъп.тьщйв|ам, -аш (-ах) uv = пре¬ въплътявам превървяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; превървЯ се, -йш се (-ях се) v 'strö¬ men vi <sn>, sich 'drängen vr превървЯм, -яш (-ях) uv; превървЯ, -иш (-их) v 1. (надявам) 'stecken vt (на auf 4) 2. neu um'schnüren vt < b > превързв|ам, -аш (-ах) uv; превър|жа, -жеш (-зах) v 1. (рана) ver'binden vt <27b> 2. (c връв) zu'sammenbin- den vr <27a>, 'binden vt <27> 3. (вържа отново) neu 'binden O x главата c кърпа ein Tuch um den Kopf 'binden превързочен, -ни adj Ver'band-, Ver- 'bands-; » материал Verbandmate¬ rial n 31; * пункт Mil Versandplatz m 2 превърна } превръщам превърт|ам, -аш (-ах) uv; превърт|я, -йш (-ях) V 1. 'drehen vt 2. (въртя повече) über'drehen vf <b> превъртан|е п, -ия pl 'Drehung /17 нревъртв|ам, -аш (-ах) uv = превъртам превъртян |ам, -аш (-ах) uv = пре¬ въртам превяв|ам, -аш (-ах) uv; прев|ея, -ееш (-ях od -еях) V 1. (проветрявам) 'aus¬ lüften vf < а > 2. (преставам да вея) 'aufhören vi < аjhb > zu 'wehen прегазв|ам, -аш (-ах) uv; прегаз|я, -иш (-их) V 1. (вода) dutch'waten vt <b> 2. (с кола) über'fahren vf < 4 b > 3. (уни¬ щожавам) übertr 'niederwalzen vf <a> прегар|ям, -яш (-ях) uv; прегоря, -йш (-ях) V1. ver'brennen vi < 10 b > 2. (яде¬ не) 'anbrennen vi < 10a/sn> 3. (дога¬ рям) ver'glühen vi < bfsn > прегладняв|ам, -аш (-ах) uv; пре- гладн|ея, -ееш (-ях) v 1. den 'Hunger über'gehen <13b> 2. (изгладнявам) 'tüchtigen 'Hunger be'kommen < 33b >; прегладнял съм 'tüchtigen 'Hunger 'haben <A> преглажд|ам, -аш (-ах) uv; преглад|я, -иш (-их) V über'bügeln vf < b > преглас m, -и pl Ling 'Umlaut m 1 прегласявам се, -аш се (-ах се) uv; преглас |я се, -йш се (-йх се) v Ling 'umgelautet 'werden vi < 18/j«> преглас|ям се, -яш се (-ях се) uv = прегласявам се преглед т, -и pl 1. 'Übersicht /172. Med Untersuchung /17 3. (оценка) 'Ein¬ schätzung/17 4. (конкурс) 'Leistungs¬ schau /17 5. Film 'Wochenschau /17, in 'Augenzeuge/166. Tech 'Durchsicht /17 прегледам t преглеждам преглед|ен, -ни adj 'übersichtlich прегледност / nur sg 'Übersichtlichkeit /17/ig преглежд|ам, -аш (-ах) uv; преглед|ам, -аш (-ах) V 1. Med untersuchen vt <b> 2. 'durchsehen vt <19a> auch Tech 3. (оценявам) 'einschätzen vt <a> O x се на лекар sich von 'einem Arzt untersuchen 'lassen vf <3/hb> преглеждан |e n, -ия pl — преглед преглулав adj 'äußerst dumm ['töricht] преглъид|ам, -аш (-ах) uv; преглътн|а, -еш (-ах) V 'schlucken vf auch übertr, x горчйвия хап die 'bittere 'Pille 'schluk- ken O * думите си sich die 'Antwort ['Worte] ver'kneifen <21b> ‘преговарям, -яш (-ях) uv; преговоря, -иш (-их) V (повтарям) wiederholen vf < b >, гере'deren vt < d > ‘преговарям, -яш (-ях) uv verhandeln vf < b >, Verhandlungen 'führen преговор m, -и pl 1. nur sg (повторение) Wiederholung / 17 2. Verhandlung/ 17; водя ~ и Verhandlungen 'führen преговор|ен, -ни adj Wieder'holungs- преговоря t ‘преговарям
627 преда прегол|ям, -еми adj 'übergroß прегоряв|ам, -аш (-ах) uv = прегарям преграбчвам, -аш (-ах) uv; преграбч1а, -иш (-их) V mit 'beiden 'Armen er'greifen vt <21b> преград|а /, -и pl 1. (междинна стена) 'Zwischenwand / 14 2. (пречка) 'Hin¬ dernis n 27 3. (бариера) 'Schranke/16 auch übertr 4. (отделение) Ab'teil n 20* 5. (в шкаф) Fach n 22 преград|ен, -ни adj Trenn-; я огън Mil 'Sperrfeuer n 23 преградк|а /, -и pl Fach n 22, Un¬ ter'teilung /17 преграждам, -аш (-ах) uv; преград|я, -йш (-йх) V 1. 'abtrennen vt <а> 2. (препречвам) ver'sperren vt <b> O а пътя на някого jmdm. den Weg ver'sperren; übertr jmdm. den Weg ver'legen <b> прегракв|ам, -аш (-ах) uv; прегракн|а, -еш (-ах) V 'heiser 'werden vi < 18jsn >; прегракнал съм ich bin 'heiser прегрешав|ам, -аш (-ах) uv; прегреш|а, -йш (-йх) v I. sich ver'sündigen vr <b>, 'eine 'Sünde be'gehen < 13b> 2. (провинявам се) sich zu'schulden 'kommen 'lassen vt <3/hb> (в нещо etw.); sich etw. zu'schulden 'kommen 'lassen прегреш6ин|е n, -я pl 1. 'Sünde / 16 2. (провинение) Ver'gehen n 23 прегрея | прегрявам прегрнзв|ам, -аш (-ах) uv; прегриз|а, -еш (прегрйзах) v 1. zer'nagen vt <b>, 'durchnagen vt <a> 2. (npe- хапвам) 'durchbeißen vt < 21 a > прегрупйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'umgrup¬ pieren vt <e> прегръдк|а / -и pl 1. (обятия) Um- 'armung /17 2. (ръце) 'Arme pl 3. übertr Um'fassung/17 O c отворени ~ и mit 'offenen 'Armen прегр£щ|ам, -аш (-ах) uv; прегърн|а, -еш (-ах) V 1. um'armen vt <b> 2. (об¬ хващам) um'fassen vt <b> 3. (от¬ давам се) übertr 'aufnehmen vt < a >, sich 'hingeben vr < 15 a> (нещо etw. 3) прегръщан|e n, -ия pl Um'armung/ 17 прегряв|ам, -аш (-ах) uv; прегр|ея, -ееш (-ях) v 1. über'hitzen vt < b> 2. (стоп¬ лям) warm 'machen vt прегъв|ам, -аш (-ах) uv; прегън|а, -еш (-ах) V 1. (сгъвам) zu'sammenfalten vt < а >, zu'sammenlegen vt < а >; а на четири 'zweimal zu'sammenlegen 2. (превивам) 'biegen vt <32>; (гръб, крак) 'beugen vt; s се 1. sich 'biegen vr 2, (тяло) sich 'beugen vr 3. (крак) 'einknicken vi <a/sn> прегьван|е n, -ия pl 'Biegen n 23jsg прегьвк|а/, -и pl Knick m 1, 'Falte/16 прегьлт|ам, -аш (-ах) uv = преглъщам прегьна f прегъвам прегънк|а /, -и pl = прегъвка прегьрбв|ам, -аш (-ах) uv; прегърб|я, -иш (-их) V 'beugen vt; s се 1. 'einen 'Buckel be'kommen <33b>, krumm 'werden vi < \ &/sn> 2. (навеждам се) sich 'bücken vr прегърбим, -яш (-ях) uv — прегърбвам прегърна | прегръщам пред präp 1. vor (Ort, Zeit) auch übertr; - вратата vor der Tür; - нас стой нова задача vor uns steht 'eine 'neue 'Aufgabe; виждам се [стоя] изправен «- нещо sich vor etw. ge'steüt 'sehen < 19 >; не спирам - нищо vor nichts 'haltmachen; равен ~ закона gleich vor dem Ge'setz; затйшие ~ буря 'Ruhe/16/sg vor dem Sturm; врагът e ~ капитулация der Feind steht vor der Kapitulation; ~ Великден vor 'Ostern 2. (спрямо) gegen'über; виновен съм ~ него ihm gegen'über 'schuldig sein vt < B >; изпитвам срам ~ някого jmdm. gegen'über (vor jmdm.) Scham emp'finden < 27b > 3. (поради)'angesichts; ~ внушителния вид на сградата той се почувства много малък 'angesichts des beein¬ druckenden 'Äußeren des Ge'bäudes 'fühlte er sich sehr klein O ймам ~ вид be'rücksichtigen vt < b >; ~ вид на 'angesichts 2 пред|а, -еш (предох) uv 1. 'spinnen vt. i
предавам 628 <26> 2. (мъркам) übertr 'schnurren vi <hb>, 'spinnen O тънко « knapp bei 'Kasse sein vi < B > предав|ам, -аш (-ах) uv; пре|дам, -дадеш (-дадох) v 1. über'geben vt < 15 b>, überreichen vt <b>; » му писмото ihm den Brief über'geben; ä акредитйвните си писма Pol sein Beglaubigungsschreiben überreichen 2. (предоставям) 'abgeben vt < 15 a >; * багажа на съхранение das Ge'päck zur 'Aufbewahrung 'abgeben; « оръ¬ жието die 'Waffen 'abgeben 3. (професия, знания) 'weitergeben vt < 15 a > 4. (казвам от един на друг) 'weitersagen vt <а> 5. (възпроиз¬ веждам) 'wiedergeben vt < 15а> 6. (пре¬ подавам) 'lehren vr 7. Radio 'senden vr, Überträgen vt < 4 b >; » по радиото [по телевизията) im 'Rundfunk [im 'Fernsehen] übertragen 8. (заразявам) 'anstecken vt <a> (някому нещо jmdn. mit etw. 3) 9. (върша преда¬ телство) ver'raten vt <3b> 10. (no предание) überliefern vr <b> O « на огън den 'Flammen über'geben; » на смърт dem Tode 'ausliefem < a >; ä на изтребление der Verrichtung 'preisgeben vr < 15 a >; » богу дух den Geist 'aufgeben < 15a >; а no високоговорйтеля (no телефона) 'über 'Lautsprecher (tele'fonisch) 'durchgeben vr <l5a>; a ce 1. (на неприятел) sich er'geben vr < 15 b > 2. (отдавам ce) sich 'hingeben vr < 15a > 3. übertr 'aufgeben; стар е, но не се ~ a er ist alt, gibt 'aber nicht auf предаванle n, -ия pl 1. Radio 'Sendung / 17; телевизионно a 'Fernsehsen¬ dung; обедно a 'Mittagssendung; актуално a aktu'elle 'Sendung; детско a 'Kindersendung 2. (връч¬ ване) 'Übergabe/ 16, Überreichung /17 3. (предоставяне) 'Abgabe/16 4. (преподаване) 'Lehre / 16, Ver¬ mittlung /17 5. (предателство) Ver'rat m 1 6. (предание) Überliefe¬ rung/ 17 предавател (-ят) m, -и pl 'Sender m 4 предавател |ен, -ни adj 'Sende-; - на станция od а апарат 'Sender m 4; ~ ни съоръжения 'Sendeanlagen /16//»/ предам t предавам предан adj er'geben преданн|е n, -я pl 1. Überlieferung/ 17 2. (легенда) Le'gendc / 16 преданост / nur sg Ergebenheit / 17jsg (към някого gegen'über jmdm.) предател (-ят) m, -и pl Ver'räter m 4 предателк а /, -и pl Ver'räterin /17 предателски adj verräterisch предателств|о n, -a pl Ver'rat m 1 /sg (към an 3) предателствув|ам, -аш (-ах) uv Ver'rat 'üben предач m, -и pl 'Spinner m 4 предач|ен, -ни adj Spinn-; - но пред¬ приятие od ~ на фабрика Spinne'rei/ 17; - на машина 'Spinnmaschine/16 предачк|а /, -и pl 'Spinnerin /17 □редачниЩа / -и pl Spinne’rei /17 предваканцион|ен, -ни adj 'Vorferien- предвйрвам, -аш (-ах) uv; предвар|я, -иш (-их) V zu'vorkommen vi < 33 а/sn > (нещо etw. 3) предвардв|ам, -аш (-ах) uv; предвар- д|я, -иш (-их) V 1. (предотвратявам) verhindern vt <b> 2. (предпазвам) be'hüten vt < b >, be'schützen vr < b > (от vor 5); * се 1. (предпазвам ce) sich 'hüten vr, sich 'schützen vr (от vor 3) 2. (предотвратявам ce) verhindert 'werden vi < 18jsn > предварйтел|ен, -ни adj 1. vorherig; no ~ но съгласие nach vorheriger 'Ab¬ sprache 2. (временен, несигурен) 'vor¬ läufig; ~ ни данни 'vorläufige 'Anga¬ ben / 16lpl\ ~ ни мерки 'vorläufige 'Maßnahmen / 16/p/; s арест Un¬ tersuchungshaft / 17 3. Vor-; ~ на продажба 'Vorverkauf m 2; ~ на забележка 'Vorbemerkung / 17; ~но следствие'Voruntersuchung/17; - ни преговори 'Vorverhandlungen pl; - но съобщение 'Vorinformation /17
629 предизборен предварително adv im vor'aus предваря j предварвам предвести|е n, -я pl 'Vorankündigung /17; (знамение) 'Vorzeichen n 23 предвестник m, -ци pl 'Vorbote /16 предвестника / -и pl 'Vorbotin / 18 предвестяв|ам, -аш (-ах) uv; предве- ст|я, -йш (-йх) V 'ankündigen vt <а> лредвеч|ен, -ни adj 'ewig предвечер|ен, -ни adj vor 'Anbruch des 'Abends; - ните часове die 'Stunden vor 'Anbruch des 'Abends лредвечерие n nur sg 'Vorabend и1;в ~ то am 'Vorabend предвещавам, -аш (-ах) uv; прелее¬ ща^, -сш (-х) V1. 'ankündigen vt < а > 2. (предсказвам) vor'aussagen vt < а > О това не ~ а нищо добро das ver'spricht nichts 'Gutes предвещател (-ят) т, -и pl = пред¬ вестник предвещая | предвещавам предвзет adj 'vorgefaßt предвзетост / nur sg 'vorgefaßte 'Mei¬ nung/ 17 предвидлйв adj vor'ausschauend, 'vor¬ sorglich предвидлйвост j nur sg 'Vorsorglichkeit /17jsg, Voraussicht / \ljsg предвидя t предвйждам предвйжв|ам, -аш (-ах) uv; предвйж|а, -иш (-их) V 'bringen vt < 24 >; « напред 'vorwärtsbringen vt <24а>, 'vorwärts be'wegen vt предвйжд|ам, -аш (-ах) uv; предвйд|я, -иш (предвидих) v 1. vor'aussehen vt < 19 а > 2. (имам предвид) 'vorsehen v/ < 19а>; предвиден съм за нещо für etw. 'vorgesehen sein vi <B>; s ce 'vorgesehen sein предвкусвам, -аш (-ах) uv; предвкус|я, -иш (-их) V sich 'freuen w (нещо auf etw. 4) предводител (-ят) m, -и pl 'Führer m 4; (на група) 'Anführer предводйтелк|а /, -и pl 'Führerin / 18; (на група) 'Anführerin предводйтелски adj 'Führer- предводйтелствув|ам, -аш (-ах) uv veralt = предвождам предвоенен, -ни adj 'Vorkriegs- предвожд|ам, -аш (-ах) uv 'führen vt, 'anführen vt <a> предговор m, -и pl 'Vorwort n 20 предградие n, -я pl 'Vorort m 1 преддвери|е n, -я pl 'Vorhalle / 16, Vesti'bül n 20* предел m,-u pl 'Grenze/16; до краен - bis zur 'äußersten 'Grenze; стйгам своя ~ das 'Höchstmaß erreichen < b >; оставам в ~ ите си in 'Grenzen 'bleiben vi < 25/sn >; докарвам нещо до своя ~ etw. auf die 'Spitze 'treiben <23>; слагам - на нещо etw. 3 'Grenzen 'setzen; в - ите на in den 'Grenzen 2 od von 3 предел ен, -ни adj l. Grenz-; - на линия 'Grenzlinie /16; ä случай 'Grenzfall ml 2. (краен) höchst; 'äu¬ ßerst; - на яснота 'äußerste 'Klarheit /17; - на сигурност 'höchste 'Sicher¬ heit /173. (последен) End-; - на дата 'Endtermin m 1 пред|ен, -ни adj 1. 'vordere, 'Vorder-, Vor-; ~ ният двор der 'vordere Hof m 2, der 'Vorhof; - ната част das 'vordere Teil n 20, das 'Vorderteil 2. (предишен) vorhergehend, Vor-, -ната година das vorhergehende Jahr n 20, das 'Vorjahr 3. (челен) 'führend; « отряд 'Vortrupp m 6 O стоя на x план im 'Vordergrund 'stehen vi < 101/hb> предене n nur sg 'Spinnen n 23/sg предзнаменование n, -я pl 'Vorzeichen n 23 предй 1. adv 'früher; no- - 'früher 2. präp vor; - време vor der Zeit; - всичко vor 'allem; - да be'vor предивременен, -ни adj 'vorzeitig предизборен, -ни adj I. Wahl-; - на кампания 'Wahlkampagne /16; - ни събрания 'Wahlversammlungen pl; - на агитация 'Wahlagitation / 17 2. vor der Wahl; - ни дни 'Tage m 1 Ipl vor der Wahl
предизвестие 630 предизвестие п, -я pl 1. (вест) 'Voran¬ zeige /16, Vor'ausmeldung/17 2. (знак) 'Anzeichen п 23, 'Vorzeichen п 23 предизвестявам, -аш (-ах) uv; пред¬ известя, -йш (-йх) v I. 'vorher be- 'nachrichligen vt <b> 2. (предупреж¬ давам) 'vorher 'warnen vt предизвясам f предизвиквам преди звнкател (ят) т, -и pl 1. 'Urheber т 4 2. Provokateur |..ое:г] т 1*, Herausforderer т 4 предизвикателен, -ни adj herausfor¬ dernd, provokatorisch предизвикателно adv herausfordernd, provokatorisch предизвикателства n, -a pl Herausfor¬ derung/ 17, Provokati'on /17 предизвиквам, -аш (-ах) uv; пре- дизвйк|ам, -аш (-ах) v 1. (причи¬ нявам) her'vorrufen vt < 39 а >, ver¬ ursachen vr < b >; а апетйт Appetit 'machen; * подозрение Verdacht er'regen <b> 2. (провокйрам) her'ausfordem vt <a> (c durch 4) предикат m, -и pl Prädi'kat n 20 предикатйв|ен, -ни adj prädikativ предикатйвиост /nur sg Prädikativi'tät /17 предймно adv 'hauptsächlich, vor 'al¬ lem, 'vorwiegend предймств|о n, -a pl 1. 'Vorteil nt I auch Sport; 'Vorzug ml 2. Verk 'Vorfahrt /17 предйпл|ям, -яш (-ях) uv; предйпл|я, -иш (-их) v zu'sammenfalten vt < а > предислови е и, -я pl 1. (предговор) 'Vorwort п 20 2. (предварителни думи) umg 'Vorrede /16 предисторйч|ен, -ни и. предисторйчески adj 'prähistorisch, 'vorgeschichtlich предистория/nur sg 'Vorgeschichte/16, 'Prähistorie /16 предйш|ен, -ни adj 'früher предлаг|ам, -аш (-ах) uv; предлож|а, -иш (-их) V 1. 'vorschlagen vt <4 а > 2. (готов съм да дам) 'anbieten vt < 32 а > 3. (ядене, пиене) 'vorsetzen vt <а> 4. abstrakt 'bieten vt <32>; местността - а добра възможност die 'Gegend 'bietet 'eine 'gute 'Mög¬ lichkeit предлаган le n, -ия pl 'Angebot n 20; ä и търсене 'Angebot und 'Nachfrage/16 предло|г /и, -зи pl 1. Gramm Prä¬ position /17 2. 'Vorwand m 2; под « 'unter dem 'Vorwand предложа | предлагам предложени |e n, -я pl I. 'Vorschlag m 2 2. (за женйтба) 'Antrag m 2; правя й Zr ihr 'einen 'Antrag 'machen; % за женйтба 'Heiratsantrag предмет m, -и pl 1. (нещо, тема) 'Ge¬ genstand m 2; -и от първа не- обходймост 'Gegenstände des tägli¬ chen Be'darfs; ~ на изследването 'Gegenstand der Untersuchung 2. (учебна материя) Fach n 22; имам йзпит по два - а in zwei 'Fächern 'Prüfung 'haben предмет|ен, -ни adj 'gegenständlich O % указател 'Sachregister n 23 предметиост/nur sg 'Gegenständlichkeit /17/« предмости|е n, -я pl Mil 'Brückenkopf m 2 предмбстов adj Mil 'Brückenkopf- прелназначав|ам, -am (-ax) uv; предназнач|а, -йш (-йх) v 'vorsehen < 19a > (нещо за elw. für 4), bestim¬ men <b> (нещо за etw. zu 3) предназначение n nur sg Bestimmung /17, Zweck m 1 преднамерен adj ab'sichtüch, 'vorsätzlich преднамерено adv absichtlich, 'vorsätz¬ lich преднамереност /nur sg 'Vorsätzlichkeit /17fsg, 'Absicht /17 предначертае |ам, -аш (-ax) uv; пред¬ начертая, -еш (-х) v 'vorzeichnen vt <а>, um'reißen vt <21b> предни|к /и, -ци pl = предница преднина/nur sg umg 1. 'Vorsprung m 2 2. übertr 'Vorrangm2/sg, 'VorzugmlO вземам - an 'Vorsprung ge'winnen vt <26b fhb> предннц|а /, -и pl 'Vorderteil n 20
631 предпочтителен предобед т, -и pl 'Vormittag т 1 иред6бед|ем, -ни adj 'vormittäglich, 'Vor¬ mittags- предоб|ър, -ри adj zu gut пр£довол|ен, -ни adj 'äußerst zu'frieden (от mit 3) предоволно adv viel zu viel предопределен adj vor'ausbestimmt, prädestiniert (за zu i) предопределение n nur sg 'Vorbcstim- mung/17, 'Vorsehung /17 лредопред£л|ям, -яш (-ях) uv; пре- допредел|я, -йш (-йх) v 'vorsehen vt < 19а>, vor'ausbestimmen vt <c> (за zu 3) предосвободйтел|ен, -ни adj vor der Be'freiung (Bul'gariens 1878); ~ните години die 'Jahre n 20/pl vor der Be'freiung предоставим, -яш (-ях) uv; предоста¬ ви, -иш (-их) V über'lassen vt <3 b>; s на него да реши es ihm über'lassen zu entscheiden предостатъчен, -ни adj mehr als ge'nug предостатъчно adv mehr als ge'nug, 'reichlich предотвратим adj ver'meidbar предотвратявам, -аш ( ах) uv; пре¬ дотвратя, -йш (-йх) V verhindern vt <b>, 'abwenden vt < 10a>, ver'hü- ten v/ < b > предотвратяване n nur sg Verhinderung /17, Verhütung/17, Vermeidung/17 лредотчйт|ен, -ни adj vor der 'Rechen¬ schaftslegung; ~ното време die Zeit /17 vor der 'Rechenschaftslegung предохранителен, -ни adj = предпа¬ зителен предохранйтелност / nur sg 'Sicherung /17, Schutz m 1 /sg предохраняв|ам, -аш (-ах) uv; пре- дохран|я, -йш (-йх) V = предпазвам предпазв|ам, -аш (-ах) uv; предпаз|я, -иш (-их) V 'schützen vt (от vor 3), be'schützen vt < b > (от vor 3, 'gegen 4); 8 ce sich 'schützen vr (от vor 3, 'gegen 4) предпаз ен, -ни adj - предпазителен предпазител (-ят) т, -и pl 'Sicherung /17; вдигам «я на opixcnexo die 'Waffe entsichern < b > предпазителен, -ни adj 1. 'Schutz-, 'Si¬ cherungs-, 'Sicherheits- 2. Med 'vor¬ beugend, prophylaktisch O s кон¬ такт 'Schutzkontaktsteckdose / 16, 'Schukodose предпазлив adj 'vorsichtig, be'hutsam предпазливо adj 'vorsichtig, be'hutsam, 'aufmerksam предпазливост f nur sg 'Vorsicht fMjsg предпазя T предпазвам предписание n, -я pl 'Vorschrift /17; no 8 nach 'Vorschrift предписвам, -am (-ax) uv; предпи|ша, -шеш (-cax) v 1. 'vorschreiben vt < 23 a >, 'anweisen vt <23a> 2. Med verschrei¬ ben vt < 23 b >, verordnen vt < b > предпланин|а /, -й pl 'Vorgebirge /16 предллат|а/, -и pl Vorauszahlung/17; в ä als Vorauszahlung предплащ|ам, -аш (-ax) uv; предплат|я, -йш (-йх) V im 'voraus 'zahlen vr предплужни|к m, -ци pl Landw 'Vor¬ schäler m 4 предполагаем adj 1. vermutlich, 'mut¬ maßlich 2. (предвиден) voraussicht¬ lich предполагам, -аш (-ax) uv; пред¬ положа, -иш (-их) V 1. 'annehmen vt < 16а>, ver'muten vt <b> 2. (изис¬ квам) vor'aussetzen vt < a > предположение я, -я pH. Vermutung /17, 'Annahme /16 2. (условие) Vor¬ aussetzung/17 предпоследен, -ни adj 'vorletzte предпостави |a /, -и pl Voraussetzung /17 предпочитам, -аш (-ax) uv; пред¬ почета, -четеш (-четох) v 'vorziehen vt < 32 a, h-g >; be'Vorzügen vr < b >; 8 да мълча ich 'ziehe es vor zu 'schweigen предпочитани|e n, -я pl Bevorzugung /17 предпочтйтел|ен, -ни adj 1. 'vorzuzie¬ hende, zu bevorzugende; - на книга
предпразничен 632 'vorzuziehendes [zu bevorzugendes] Buch n 221. 'vorzuziehen, zu bevorzu¬ gen; книгата е ~ на das Buch ist Vorzuziehen [zu bevorzugen] предпразничен, -ни adj vor dem 'Fei¬ ertag; ~ ните часове die 'Stunden vor dem 'Feiertag предпрнем|ам, -am (-ax) uv; пред¬ прие! ма, -меш (-x) v unternehmen vt <b> предприемач m, -и pl Unternehmer m 4 предприемачески adj Unter'nehmer- предприемчйв adj 'rührig, unterneh¬ mungslustig предприемчивост / nur sg Unterneh¬ mungsgeist m 3 a предприятие n, -я pl Unternehmen n 23, Be'lrieb m 1 предпролетен, -ни adj 'Vorfrühlings- предразполаг|ам, -am (-ax) uv; пред¬ разположа, -иш (-их) v 1. verleiten vt <b> (към zu 3); ж към сън zum Schlaf ver'leiten 2. (поощрявам) 'anre¬ gen v/ < а > (към zu 3); ж към труд zur 'Arbeit 'anregen 3. (симпатичен съм) ge'winnen vt < 26 b >, 'einen 'an¬ genehmen 'Eindruck 'machen (някого auf jmdn.) предразположен adj 1. (склонен) ge- 'neigt (към zu 3) 2. (към болест или порок) 'anfällig (към für 4) 3. (на¬ дарен) veranlagt (към zu 3) предразположени^ п, -я pl 1. 'Anfällig¬ keit / 17 (към für 4) 2. (наклонност) 'Neigung /17 (към zu 3) предразсъдък т, -ци pl 'Vorurteil п 20 предреволюционен, -ни adj 'vorrevolu¬ tionär предрека f предричам предремв|а ми се (-а ми се) uv; пре|дреме ми се (-дряма ми се) v die 'Schläfrigkeit ver'geht mir предреша се t предрешвам се предрешавам, -аш (-ах) uv; предреш|а, -йш (-йх) V im 'vorhinein [Vorher] entscheiden <23b> предрешв|ам се, -аш се (-ах се) uv; предреш|а се, -иш се (-их се) v sich ver'kleiden vr <b> предрйч|ам, -аш (-ax) uv; пред|река, -речеш (-рекох) v vor'hersagen vt < а >, 'ankündigen v/ <f a»> предрямва ми се = предремва ми се председател (-ят) т, -и pl 'Vorsitzender т 7+, Präsident т 8; ~ на Акаде¬ мията Akade'miepräsidenl; - на републиката Präsident der Repu'blik; ~ на Министерския съвет 'Vorsit¬ zender des Mi'nisterrats; - на Държавния съвет 'Vorsitzender des 'Staatsrats председатели I а/, -и pl 'Vorsitzende/19, Präsi'dentin /18 председателск|н adj Präsidenten-, 'Vor¬ sitzenden-; ~ o място Platz m 2 des 'Vorsitzenden; 'Vorsitz m 1; заемам - oto място den 'Vorsitz 'führen председателсте|o n, -а pH. 'Vorsitz m 1 2. Pol Präsidentschaft /17 3. (съвет) Präsidi'alrat m 1 председателствув|ам, -аш (-ax) uv den 'Vorsitz 'führen (нещо bei etw. 3, in elw. 3); 'leiten vt предсеитбен adj vor der 'Aussaat; - ите дни die 'Tage m 1 jpl vor der 'Aussaat предскажа | предсказвам предсказани |e л, -я pl Prophezeiung/17 предсказател (-ят) m, -и pl Pro'phet m 8 предсказвам, -аш (-ax) uv; предска|жа, -жеш (-зах) v prophe'zeien vt <d>, vor'aussagen vt <a> предсказван m, -и pl = предсказател предсмъртен, -ни adj vor dem 'Tode, 'Todes-; ж час 'Todesstunde/16 предсроч|ен, -ни adj Vorfristig представ|а/, -и pl 'Vorstellung/17 (за von 3) представител (-ят) m, -и pl 1. Vertreter m 4; народен ~ 'Volksvertreter, 'Ab¬ geordneter m 7+, (in Bulgarien) 'Mit¬ glied n 21 der 'Volksversammlung 2. Repräsen'tant m 8 представител|ен, -ни adj 1. 'ansehnlich, 'stattlich 2. (репрезентатйвен) reprä- senta'tiv auch Pol <C> ж отбор 'Aus¬ wahlmannschaft /17
633 предъвквам представителка / -и pl Vertreterin /18 представителност/лиг sg 1. 'Stattlich- kcit/ 17, 'Ansehnlichkeit / 17 2. Re¬ präsentativ!'tat /17 представителски adj Repräsen'tanten- представителств|о n, -a pl Vertretung / 17; търговско » 'Handelsvertre¬ tung; дипломатическо * diploma¬ tische Vertretung представк а f -и pl Ling 'Präfix n 20, 'Vorsilbe/16 представление n, -я pl 'Vorstellung /17 представлявам, -аш (-ах) uv; пред¬ става, -иш (-их) V = представям представяв|ам, -аш (-ах) uv = пред¬ ставям представ|ям, -яш (-ях) uv; представ|я, -иш (-их) V 1. (документ) 'vorlegen vr <а> 2. (казвам име) 'vorstellen vr <а> 3. (предлагам) 'vorschlagen vr < 4 а > 4. Theat 'geben vr < 15 >, 'spie¬ len vr 5. (изобразявам) 'darstellen vr < a >; * ce sich 'vorslellen vr; s си sich 'vorstellen (нещо etw.) предсто|н (-я) uv nur 3. Pers be'vorstehen vi <10Jajhb> предстоящ adj bevorstehend предтеч|а / -и pl 'Vorläufer m 4 предубеден adj 'voreingenommen предубеденост / nur sg 'Voreingenom¬ menheit f \ljsg предубеждени е n, -я pl 'vorgefaßte 'Mei¬ nung/17, 'Vorurteil n 20 предуведомяв|ам, -аш (-ах) uv; пред- уведом|я, -йш (-йх) v 'vorinformieren vr <е> предугажд|ам, -аш (-ах) uv; предугад|я, -иш (-их) V vor'ausahnen vt < а > предумв|ам, -аш (-ах) uv; предум|ам, -аш (-ах) V1. (увещавам) über'reden vr < b > 2. (одумвам) volkst 'schlechtma¬ chen vt <a> предумисъл nt nur sg 'Vorsatz m 2, 'Ab¬ sicht /17, 'Vorbedacht m предумишлен adj 'vorsätzlich, absicht¬ lich предумишлено adv 'vorsätzlich, absicht¬ lich предумишленосг / nur sg = предуми¬ съл предумк]а f -и pl 1. (увещаване) Über'redung /17, Über'reden n 23/sg 2. (одумка) 'Schlechtmachen n 23/sg предупредителен, -ни adj 1. 'ankündi¬ gend 2. (за нещо лошо) 'warnend, Warn-; ж сигнал 'Warnsignal n 20*; » знак 'Warnzeichen n 23 предупредително adv 'warnend предупреждав|ам, -аш (-ах) uv; пре¬ дупреди, -йш (-йх) V 1. (съобщавам) 'vorher benachrichtigen (за von J) vr < b > 2. (за нещо лошо) 'warnen vr (за vor 3) 3. (наказвам) ver'warnen vr < b > 4. (правя бележка) er'mahnen vr <b> предупреждени е n, -я pl I. (предва- рйтелно съобщение) 'Vorankündi¬ gung/17 2. (за нещо лошо) 'Warnung /17 (за vor 3) 3. (забележка) 'Mah¬ nung/17 4. (наказание) Ver'warnung /17 предуречен adj vor'ausbestimmt предусещам, -аш (-ах) uv; предусет|я, -иш (-их) V vor'ausahnen vt < а > предусещан| е п, -ия pl 'Vorahnung /17 предутрии|ен, -ни adj 'vormorgendlich предучилищен, -ни adj 'Vorschul- предход|ен, -ни adj 'vorig, vorhergehend предходни |к т, -ци pl = предшест¬ веник ' предхожд|ам, -аш (-ах) uv = пред- шествувам предхристиянски adj 'vorchristlich предци nur pl 'Ahnen pl предчувствие n, -я pl 'Vorgefühl n 20, 'Vorahnung /17 предчувствув|ам, -аш (-ах) uv vor'aus- fühlen vr < a >, vor'ausahnen vt < a >, 'ahnen vt предшествени|к m, -ци pl 'Vorgänger m 4 предшественице / -и pl 'Vorgängerin /18 предшествув|ам, -аш (-ах) uv vor'ausge- hen vi <13a/sn> (някого jmdm.) предшествуващ adj vor'ausgehend предъвкв|ам, -аш (-ах) uv; предъв|ча.
предълъг 634 -чеш (-ках) v 1. zer'kauen vf <b> 2. iibertr 'durchkauen vt <a> пр6дьл|ъг, -ги adj 'überlang; дълъг-a viel zu lang предявител (-ят) m, -и pl 1. Überbringer m 4 2. (на молба) 'Antragsteller m 4 предявители ia /, -ир/l.Überbringerin /18 2. (на молба) 'Anlragslellerin /18 предяхйв|ам, -аш (-ах) uv; предяв|я, -йш (-йх) V Vorbringen vt <24а> О а иск Jur 'Klage erheben; beantragen vt <b>; а претенции'Ansprüche erhe¬ ben < 14 b > ['stellen]; а правата си върху нещо 'seine 'Rechte auf etw. 'geltend 'machen прежадняв|ам, -аш (-ах) uv; прежадн|ея, -ееш (-ях) V den Durst über'gehen <13b> прежалв|ам, -аш (-ах) uv; прежал|я, -иш (-их) v 1. (човек) ver'gessen vt < 15 b > 2. (пожертвувам) verschmer¬ zen vr <b> прежд|а / -и pl Garn n 20 преждевременен, -ни adj 'vorzeitig преждевременно adv 'vorzeitig преждевремеяност / nur sg 'Vorzeitigkeit /17 прежеив|ам, -аш (-ах) uv; прежен! я, -иш (-их) V volkst vor der 'älteren 'Schwester (dem 'älteren 'Bruder] ‘heiraten vi <hb> преживелица / -и pl Erlebnis n 27 прежнв|ен, -ни adj 'wiederkäuend; ~ но животно 'Wiederkäuer m 4 прежнвяв|ам, -am (-ax) uv; прежив]ея, •ееш (-ях) v 1. (участвувам) er'leben vt < b > ; (беди) 'durchmachen vf < a > 2. (чувства) durchleben vt <b> 3. (прекарвам си живота) sein 'Leben 'fristen 4. (надживявам) über'leben vt <b> 5. (издържам) 'aushalten vt <3a> прежив|ям, -яш (-ях) uv 'wiederkäuen vi <a jhb> преживяне n nur sg 'Wiederkäuen n 23/sg прежйлв|ам, -аш (-ax) uv; прежйл|я, -иш (-их) V 'einschneiden vi <21а, d-tt/hb> (нещо in etw. 4) прежнл1ям, -яш (-ях) uv= прежйлвам прежулв1ам, -аш (-ах) uv; прежул|я, -иш (-их) V 'durchscheuern vt < а > прежул|ям, -яш (-ях) uv = прежулвам прежур|нм, -яш (-ях) uv; прежур|я, -иш (-их) V 1. 'brennen vi < 10/А6> 2. umg Kochk ver'brennen 'lassen vt < 3/hb > прежьдняв|ам, -аш (-ax) uv; пре¬ жълтея, -ееш (-ях) V - прежаднявам прежълтяи|ам, -аш (-ах) uv; пре¬ жълтея, -ееш (-ях) V ganz blaß 'werden vi < 18fsn>, ganz bleich 'wer¬ den през präp 1. durch 4 2. (пряко) 'über 4 3. (над) 'über 3, 'über ... hin'weg 4. (около) um 4 5. (по време на) in 3, 'während 2 O той живее - една къща er wohnt im 'übernächsten Haus; ~ ден 'einen Tag um den 'anderen; ~ деня am Tag; ~ нощта in der Nacht; едйн -v друг a) 'einer um den 'anderen b) übertr durcheinander презалесявам, -аш (-ax) uv; презалес|я, -йш (-йх) v 'wieder 'aufForsten vt < а > презаписвам, -аш (-ах) uv; презапй|ша, -шеш (-сах) v sich 'nochmals 'einschrei¬ ben 'lassen vr < 3/hb>\ wiederholen vt <a> презастрахов|ам, -аш (-ax) uv 'rück¬ versichern vf <b> презастрахбваие n nur sg 'Rückversi¬ cherung /17, 'Rückversichern n 23/sg презастрахователни, -ни adj 'Rück- versicherungs- npesacTpaxÖBKla /, -и pl 'Rückversiche¬ rung/ 17 презвйтер m, -и pl Rel 'Presbyter m 4, 'Priester m 4 презвйтерскн adj Rel 'Priester-; - сан 'Priesterwürde /16 презглава adv kopfüber O завивам се ~ sich bis 'über den Kopf 'zudecken vr <a> презерватив m, -и pl Präserva'tiv n 20 президент m, -и pl Präsi'dent m 8 президентски adj Präsidenten-; - пост Amt n 22 des Präsidenten; избори Präsidentenwahlen /17 /pl
635 прекарвам президентство п nur sg Präsidentschaft /17 презйдиум т, -и pl Präsidium n 28 презиме n, презимена pl 'Zuname m 7 a презнм^вам, -am (-ax) uv, v über- ’wintern vi <b/hb> презйр|ам, -аш (-ax) uv; презр|а, -еш (-ях) v 1. nur uv ver'achten vt <b> 2. (пренебрегвам) miß'achten vt < b >, nicht 'achten vt презморски adj 'überseeisch, 'Übersee- презнощ 1./ nur sg 'tiefe Nacht / 14 2. adv nachts, in der Nacht презполовен adj halb презполовяв|ам, -аш (-ax) uv; презпо- лов1я, -йш (-йх) V 1. in zwei 'Hälften 'teilen vt, hal'bicren vt < d > 2. (свър¬ швам до половина) zur 'Hälfte verbrauchen vt < b >; x яденето das 'Essen halb 'aufessen <15a, 'aufge¬ gessen >; s пътя die 'Hälfte des Wegs zu'rücklegen <a>; x чашата das Glas halb 'austrinken < 27 a > презра t презйрам презрамк|а /, -и pl 'Träger m 4 презрамчв|ам, -аш (-ax) uv; през¬ рамча, -иш (-их) V 'über die 'Schulter 'legen vt ['hängen vt) презрение n nur sg Ver'achtung /17/sg презрея t презря вам презрйтел|ен, -ни adj ver'ächtlich презряв|ам, -аш (-ах) uv; презр|ея, -ееш (-ях) V 'überreif 'werden vi < 18jsn> презр|ял, -ели adj 'überreif пре1зрян, -зрени adj ver'achtet; ver- 'achtungswürdig презумиц|а /, -и pl: на x wie es mir ge'rade 'einfällt, 'ohne 'nachzudenken преизбера | преизбирам преизбираем adj 'wieder 'wählbar прензбираемост / nur sg 'Wiederwähl¬ barkeit / 17/sg преизбйр|ам, -аш (-ax) uv; преизб|ера, -ереш (-päx) v 'wiederwählen vt <a> преиздавам, -аш (-ax) uv; преиз|дам, -дадеш (-дадох) v 'wieder 'auflegen vt <a> преизподен, -ни adj 'höllisch преизподн|я /, -и pl 1. (ад) 'Hölle /16, 'Unterwelt / 17 2. (дълбочина) 'Ab¬ grund m 2, 'tiefste Tiefe / 16 преизпълв|ам, -аш (-ax) uv; преиз¬ пълня, -иш (-их) V 1. 'füllen vt, er- Tüllen v/ < b > 2. = преизпълнявам преизпълнение n nur sg 'Übererfüllung /17 преизпълияв|ам, -аш (-ax) uv; пре¬ изпълни, -иш (-их) V 'übererfüllen vt <с> преизпълним, -яш (-ях) uv = преиз¬ пълнявам преименувам, -аш (-ах) uv; 'umbenen¬ nen vt < 10с> (in 4) преимуществено adv 'überwiegend преимущества и, -а pl 1. 'Vorteil т 1 2. (привилегия) 'Vorrecht п 20 преиначавам, -аш (-ах) uv; преинач|а, -йш (-йх) V ver'drehen vt <b>; ver¬ ändern vt; s ce sich verändern vr <b> преиначеио adv ver'dreht, verändert прекадяв1ам, -аш (-ax) uv; прекад|я, -йш (-йх) V mit 'Weihrauch 'weihen vt прекаден adj übertrieben прекалеиост /, -и pl Über'triebenheit /17, Übertreibung/17 прекалявам, -аш (-ax) uv; прекал|я, -йш (-йх) V es übertreiben <23b> ‘npeKänelaM, -аш (-ax) uv; прекап|я, -еш (-ах) о</прекапн|а, -еш (-ах) v tröpfeln vi <hb> 2прекалв|ам, -аш (-ах) uv; прекап|я, -еш (-ах) V er'schöpft sein vi < В > прекапна ] ‘прекапвам прекаля | 'прекапвам od 2прекапвам прекарал adj 1. er'fahren 2. (стар) betagt прекарв|ам, -аш (-ах) uv; прекар|ам, -аш (-ах) v 1. (водя) 'führen vt 2. (превозвам) transportieren vt <d> 3. (промушвам) 'durchstecken vt <a>, hin'durchführen vt <a> 4. (през ухо) 'einfädeln vt <a> 5. (движа)'fahren vt <4> (нещопо нещо mit etw. 3 über etw. 4) 6. (про¬ водник) 'legen vt 7. (преминавам
прекарване 636 времето) ver'bringen vt <24b> 8. (болест) über'stehen vt < 10* b> O ж през ума си sich durch den Kopf 'gehen 'lassen vt < 3(hb >; ж под нож 'niedermetzeln vt <a>; ж през две води 'zweimal 'waschen vt <4> прекарване n nur sg: приятно ~ на празниците! 'angenehme 'Feiertage!; приятно ~ ! viel Spaß! прекатерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; прекатер|я се, -иш се (-их се) v hin'überklettem vi < a/sn >, 'klettern i7 <sn> (през 'über 4) прекатурв|ам, -аш (-ах) uv; пре- катурн|а,-еш (-ах) о^прекатур|я, -иш (-их) V 'umwerfen vt <16>; ж се 'umfaßen vi < 3 a./sn > прекатур|ям, -яш (-ях) uv = прека- турвам прекачв|ам, -аш (-ах) uv; прекач|а, -иш (-их) V 'umladen vr <4а>; ж се 'umsteigen vi <23аjsn> прекачван|е и, -ия pl 1. 'Umladen п 23jsg 2. 'Umsteigen п 23jsg; билет с ж 'Um¬ steiger т 4, 'Umsteigekarte /16 преквалификация / nur sg 'Umqualifi¬ zierung /17 преквалифицирам, -аш (-ах) uv, v 'um¬ qualifizieren vt <e> прекипяв|ам, -аш (-ах) uv; прекип|я, -йш (-ях) V 1. (вино) 'fertig fer¬ mentieren vt 2. (изкипявам) 'über¬ kochen vi <a jsn> 3. (чувство) vor'übergehen vi <13 ajsn > 4. (пре¬ пълнен съм) 'übervoll sein vi < В > (от von 3) прекиселяв|ам, -аш (-ах) uv; преки- сел|я, -йш (-йх) v ver'säuern vt <b> преклан|ям, -яш (-ях) uv; преклон|я, -йш (-йх) V 'neigen vt, 'beugen vt; ж глава sein Haupt 'neigen, sich ver- 'beugen vr < b >; s ce 1. sich 'neigen vr 2. (от учтивост) sich ver'beugen преклон|ен, -ни adj 'vorgerückt; ~ на възраст 'vorgerücktes 'Alter n 23 преклонение n nur sg 'Ehrung / 17; Ver'ehrung преклоня I прекланям преклонна |ам, -аш (-ах) uv — прекла¬ ням преко präp 1. (за посока) 'über 4 2. (за мярка) 'über 4; ~ сили 'über 'seine ('ihre] 'Kräfte; - мяра 'über 'alle 'Ma¬ ßen преком6р|ен, -ни adj 'übermäßig прекомерно adv zu sehr; (c прила¬ гателно) zu прекоп m, -и pl Verbindungsgraben m 5, 'Anschlußgraben прекопавам, -аш (-ах) uv; прекопа|я, -еш (-х) V I. 'umgraben vt <4а> 2. (с мотика) 'hacken vt <hb> прекопира |ам, -аш (-ах) uv; преко- пйр|ам, -аш (-ах) v ko'pieren vt <d> прекоросв|ам, -аш (-ах) uv; преко- рос1ам, -аш (-ах) v mit 'Spitznamen 'nennen vt < 10 > прекосв|ам, -аш (-ах) uv = прекосявам прекослови|е п, -я pl veralt: без ж 'ohne 'Widerrede прекосяв|ам, -аш (-ах) uv; прекос|я, -йш (-йх) V1. über'queren vt < b >; ж улицата die 'Straße über'queren 2. durch'queren vt < b >; ж селото das Dorf durch'queren 3. (болка) 'einen Stich be'kommen < 33 b>; сърцето й се прекоси ihr Herz be'kam 'einen Stich; ж ce weich 'werden vi <18a/sn>, 'einknicken vi <a/sn>; ~ ат ми се краката mir 'werden die Knie weich, mir 'knicken die 'Beine ein прекрас|ен, -ни adj 1. 'herrlich, 'wunder¬ bar 2. (отлйчен) 'ausgezeichnet, her¬ vorragend 3. (красив) schön; ~ hoto в изкуството das 'Schöne n 26 + in der Kunst; едйн ж ден 'eines 'schönen 'Tages прекрасно adv 1. wunderbar, 'herr¬ lich 2. (отлично) her'vorragend, 'aus¬ gezeichnet прекратявам, -аш (-ах) uv; прекрат|я, -йш (-йх) v I. (прекъсвам) unterbre¬ chen vt < 16b> 2. (спйрам) 'abbre¬ chen vt <16a>, 'einstellen vt <a>; ж да 'aulhören vi <a./hb> zu; ж делото Jur das Verfahren 'einstellen
637 преливам прекрачв|ам, -аш (-ах) uv; прекрач|а, -иш (-их) V 1. überschreiten vt <21b> auch übertr 2. (отивам) 'gehen vr < 13/sn>, 'schreiten vr <21 jsn> прекр6нв|ам, -аш (-ах) uv = прекро¬ явам прекроявам, -аш (-ах) uv; прекро|я, -йш (-йх) V 1. Text 'ändern vt, 'umar¬ beiten vt < a > 2. übertr verändern vt <b>, 'umgestalten vt <c> прекрояван!е n, -ия pl 'Änderung/17 прекръствам, -аш (-ах) uv; прекръст|я, -иш (-их) V 1. (преименувам) 'umtau¬ fen vt <а>; 'einen 'neuen 'Namen 'geben (някого jmdm.); x на йме ... den 'neuen 'Namen ... 'geben < 15> 2. (преименувам; нещо) 'umbenennen vt < 10 c> (in 4) 3. Rel be'kreuzigen vt < b >; s ce 1. Re! sich be'kreuzigen vr 2. sich 'umtaufen 'lassen <3>, 'einen 'neuen 'Namen 'annehmen <16a>; den 'neuen 'Namen ... 'annehmen прекръстван^ n, -ия pl 1. (преиме¬ нуване) 'Umbenennung / 17 2. Rel Be'kreuzigung/17 прекръстя | прекръствам прекръстим, -яш (-ях) uv - пре¬ кръствам прекръщйв|ам, -аш (-ах) uv 'umbenen¬ nen vt <10с>, 'umtaufen vt <a> прекупв|ам,-аш(-ах)ии = прекупувам прекупвач m, -и pl 'Aufkäufer nt 4; 'Zwischenhändler m 4 прекупув|ам, -аш (-ах) uv; прекуп|я, -иш (-их) V 'aufkaufen vt <а> прекърпвам, -аш (-ах) uv; прекърп|я, -иш (-их) V 'flicken vr прекърша |ам, -аш (-ах) uv; прекърш|а, -иш (-их) V1. (откъртвам) 'abbrechen vt < 16 а > 2. (счупвам) zer'brechen vr < 16b>,'brechen vr < 16>; * клона den Zweig zer'brechen; x волята някому jmds. 'Willen 'brechen прекьсв|ам, -аш (-ах) uv; прекъсн|а, -еш (-ах) V1, unterbrechen vt < 16 b >; x проводника die 'Leitung unter- 'brechcn; x събранието die Ver¬ sammlung unterbrechen; x някого jmdn. unterbrechen 2. (спирам) 'ab¬ brechen vr <16a>, be'enden 3. (преставам) 'aufhören vr <a/A£> (да zu mit Inf), be'endet 'werden vr < 18 /sn > прекъсван|e n, -ия pl Unterbrechung /17; без x 'ohne Unterbrechung, 'un¬ unterbrochen; изкуствено x на бре¬ менността 'Schwangerschaftsunter¬ brechung прекъсвач m, -и pl Tech 'Schalter m 4 прекъслек m, -ци pl: на ~ци mit Unterbrechungen прекъслеч|ен, -ни adj 'unregelmäßig, 'unbeständig прекъсна T прекъсвам прелазв|ам, -аш (-ах) uv; прелаз|я, -иш (-их) у 'kriechen vr <32Jsn> (през durch 4, über 4) прележа» |ам, -аш (-ах) uv; прележ|а, -йш (-äx) V 1. (на легло) 'liegen vr <31 lhb> 2. (в затвор) 'absitzen vr <аjsn> 3. (нйва) volkst 'brachliegen vr <31ajhb> O прележах си крака volkst mein Bein ist vom 'Liegen 'ein¬ geschlafen прелез m, -и pl 1. 'Durchgang m 2 2. (мост) 'Brücke / 16 3. Verk Über'führung /17 прелест f -и pl 1. Reiz m I 2. nur sg (привлекателност) 'Anmut / 12/sg, 'Zauber m 4 прелест|ен, -ни adj 'reizend, ent'zük- kend, 'wunderschön прелет|ен, -ни adj Zug-; - на птица 'Zugvogel m 5 прелетув|ам, -аш (-ах) v den 'Sommer verbringen <24b> прелетяв|ам, -аш (-ах) uv = прелйтам прелнв|ам, -аш (-ах) uv; прел|ея, -ееш (-ях) V 1. (в друг съд) 'umfüllen vt < а >, 'gießen vt < 32 > (в in 4) 2. (чув¬ ство) Überträgen vt <4b> (на ня¬ кого auf jmdn.) 3. (кръв) Med trans- fun'dieren vt <d> 4. (препълвам) zum 'Überlaufen 'bringen vt < 24 >, zu voll 'gießen 5. (съд) 'überlaufen vr <9a/sn> 6. (река, езеро) 'über die
преливане 638 'Ufer'treten v/ <15jsn> O я кръв 'eine 'Bluttransfusion 'vornehmen < a >; чашата на търпението преля überir der Ge'duldsfaden ist ge'rissen; x ce 'übergehen vi < 13 ajsn> (от в von 3 in 4) прелйван|е я, -ия pl 1. 'Umfüllung/17, 'Umfüllen n 23 /sg 2. 'Überfüllen n 23 jsg 3. (река) 'Hochwasser n 23 4. (съд) 'Überlaufen n 23jsg 5. Med Trans- fusi'on /17; я на кръв 'Bluttransfu¬ sion прелйв|ен, -ни adj 'fließend, ineinander 'übergehend прелйвни|к m, -ци pl Tech 'Überströ¬ mung/17 прелйств|ам, -аш (-ах) uv; прелйст|я, -иш (-их) V 1. (страница) 'umblättern vt < а > 2. (цяла книга) 'durchblättern у/ <а> прелйстям,-яш (-ях) uv = прелиствам прелйПам, -аш (-ах) uv; прелет|я, -йш (-ях) V 1. 'fliegen vi <32jsn> (от ... до von 3 ... zu 3 [nach 3]) 2. (без посока) 'schweben vi <sn> 3. (минавам над) über'fliegen <32b> (над нещо etw.) 4. (бързо минавам) vor'beifliegen vi <32a/sn>, vor'beiflitzen vi <ajsn> (покрай an 3) 5. (долйтам) her'über- kommen vi <33a/sn> прелом m, -и pl 'Umschwung m 2, 'Wen¬ de/ 16 прелом |ен, -ни adj 'Wende-; я момент od ~ на точка 'Wendepunkt m 1 преломяв ам, -аш (-ах) uv; прелом |я, -йш (-йх) v = прекършвам прелъгв|ам, -аш (-ах) uv; прелъ|жа, -жсш (-rax) V 'ablenken vt < а >, 'ein¬ lullen vt <а> прелъстител (-ят) т, -и pl Ver'führer т 4 прелъстител |ен, -ни adj verführerisch прелъстявам, -аш (-ах) uv; прелъст|я, -йш (-йх) v ver'führen vt < b > прелюбоде|ен, -йни adj 'ehebrecherisch прелюбоде|ец m, -йци pl 'Ehebrecher m 4 прелюбодеяние я, -я pl 'Ehebruch m 2 прелк>дн|я/, -и pl Mus Prä'ludium n 28, 'Vorspiel я 20 auch übertr премазв|ам, -аш (-ах) uv; према|жа, -жеш (-зах) v 1. zerquetschen vt < b> 2. (убивам) er'schlagen vt < 4 b > 3. (c кола) über'fahren vt <4b> премаляв|ам, -аш (-ах) uv; премал|ея, -ееш (-ях) V schwach 'werden vi < 18jsn >; - а ми от глад vor 'Hunger ganz schwach 'werden премалялост / nur sg 'Schwäche / 16 премахв|ам, -аш (-ах) uv; премахн|а, -еш (-ах) V beseitigen vt < b > премахван |e я, -ия pl Be'seitigung /17 премахна ] премахвам премачкв|ам, -аш (-ах) uv; премачк|ам, -аш (-ах) V = премазвам премежди|е я, -я pl ge'fährliche Situa¬ tion /17, Ge'fahr/17 пременян [ам, -аш (-ах) uv; премен|я, -йш (-йх) V 'kleiden vt (с in 4); schön 'anziehen vt < 32 a, h—g >; * се 1. sich schön 'ankleiden vr < a > (c in 3, mit J) 2. übertr sich 'kleiden vr (c in 4) премен|ям, -яш (-ях) uv = пременявам премерв|ам, -аш (-ах) uv; премер|я, -иш (-их) v 1. (с поглед) 'messen vt < 15 > auch übertr 2. (c везни) 'wiegen vt < 32 >, 'abwiegen vt < 32a > 3. (проб¬ вам) 'anprobieren vt <e> O » на око 'schätzen vt; я си думите sich über'legen vt < b >, was man sagt; я си силите c някого 'seine 'Kräfte mit jmdm. 'messen; s ce sich 'messen vr, sich vergleichen vr <21b> (c mit i) премесв|ам, -аш (-ах) uv; премес|я, -иш (-их) V 1. hin'einmischen vt <а> 2. (меся повторно) 'nachmischen vt <а> премествам, -аш (-ах) uv; премест|я, -иш (-их) V 1. rücken vt, beiseite 'rük- ken; премести стола до прозореца 'rücke den Stuhl an das 'Fenster; я напред 'vorrücken vr < a >; я назад zu'rückrücken vt < a >, zu'rückstellen vt < a >; премести малко стола 'rük- ke den Stuhl ein 'wenig beiseite 2. ver'setzen vt <b>; я на друга ра¬ бота an 'eine 'andere 'Arbeitsstelle
639 премия ver'setzen; ж планини 'Berge verset¬ zen 3. (в друго жилище) 'umsiedeln vt <а> 4. (поставям) 'stellen vt, 'legen vt\ премести вазата от масата на шкафа 'stelle die 'Vase vom Tisch auf den Schrank; премести книгата от масата на шкафа 'lege das Buch vom Tisch auf den Schrank 5. (махам) 'weglegen vt < a >, 'wegstellen vt <a>; премести книгата (от масата) nimm das Buch (vom Tisch); премести вазата (от масата) 'stelle die 'Vase (vom Tisch) weg 6. Mil ver'schieben vt <32 b>; sce 1. (отмествам се) zur 'Seite 'rücken, 'rücken 2. (в друго жилище)'umziehen vt <32ajsn> 3.(в друг град, село) 'umsiedeln 4. (по работа) ver'setzt 'werden vi < 18jsn> премест|ям, -яш (-ях) uv = премествам премеся t премесвам преметна | премятам премйв|ам, -аш (-ах) uv; премй|я, -еш (-х) V 'waschen vt < 4 >, 'spülen vt премнг|ам, -аш (-ах) uv = премйгвам премнгв1ам, -аш (-ах) uv; премйгн|а, -еш (-ах) v 'zwinkern vt <hb>, die 'Augen zu'sammenkneifen <21a> преми!ен, -йни adj Prämien- премиер|а /, -и pl 'Premi'ere /16 премиер1ен, -ни adj Premi'eren-; - но представление Premi'ere /16 преминав|ам, -аш (-ах) uv; премйн|а, -еш (-ах) v 1. (с ходене) 'gehen vi < 13/sn>; ж през улицата 'über die 'Straße'gehen; ж през селото durch das Dorf 'gehen; z през вратата durch die Tür 'gehen; ж на сянка in den 'Schatten 'gehen 2. (c возене) 'fah¬ ren vt < 4/sn >; ж през реката 'über den Fluß 'fahren; ж през селото durch das Dorf 'fahren; ж през вратата durch das Tor 'fahren 3. (c езда) 'reiten vi <21 /sn>; ж през полето 'über das Feld 'reiten; ж през селото durch das Dorf 'reiten 4. (c плуване) 'schwimmen vi < 26/5« >; ж през реката 'über [durch] den Fluß 'schwimmen 5. (покрай нещо) а) (c ходене) vor'beigehen (покрай an 3) b) (c возене) vor'beifahren (покрай an 3) c) (c езда) vor'beireiten (покрай an 3) d) (c плуване) vor'beischwimmen (покрай an 3) 6. (при врага) über¬ laufen vi <9ajsn> 7. 'übergehen vi < 13 a jsn >; имотът - а в ръцете на друг der Be'sitz geht in die 'Hände 'eines 'anderen 'über; ~ аме към дис¬ кусията wir 'gehen zur Diskussi'on 'über; разговорът премина към друга тема das Ge'spräch ging zu 'einem 'anderen 'Thema 'über; ж в настъп¬ ление zum 'Angriff 'übergehen; дъж¬ дът ~a в сняг der 'Regen geht in Schnee 'über 8. (време) ver'gehen vi <13b/5«>, zu 'Ende 'gehen 9. (про¬ тичам) verkaufen vi <9 bjsn> 10. (прекарвам) ver'bringen vt <24 b> 11. (свършвам, отминавам) vor'übergehen vi <13 а jsn >; опас¬ ността ~ а [е преминала] die Ge'fahr geht vor'über [ist vor'über] 12. (цвят) volkst ver'blühcn vi <bjsn> 13. (насам) her'beikommen vi < 33 ajsn >, 'kommen vi <33jsn> преминув|ам, -аш (-ах) uv = преми¬ навам 'премирам, аш (-ах) uv; премр|а, -еш (-ях) V 1. (припадам) 'ohnmächtig 'werden vi < 18/5« > 2. übertr erstar¬ ren vi < bjsn > O ж от смях sich halb tot 'lachen vi <hb>; ж от страх vor Angst fast 'sterben vi < 16jsn > гпремнр ам, -аш (-ах) uv, v 1. prä¬ miieren vt <d>; mit 'einer 'Prämie 'auszeichnen vt <a> 2. (награжда¬ вам) 'auszeichnen премйсл|ям, -яш (-ях) uv; премйсл|я, -иш (-их) V 1. über'denken vt < 10 b> 2. (c безпокойство) durch den Kopf 'gehen vi < 13jsn>; ж нещо etw. geht mir durch den Kopf премкт|ам, -аш (-ах) uv; пре|мета, -метеш (-метох) v schnell 'fegen vt, 'fegen преми|я /, -и pl 'Prämie f 16 премия I премйвам
прсмлясквам 640 премляскв|ам, -аш (-ах) wv; премляс- к|ам, -аш (-ах) v kurz 'schmatzen vt <hb> премного adv 1. (за степен) zu sehr 2. (за количество) zu viel премотав|ам, -аш (-ах) uv; премота|я, -еш (-х) V 'umwickeln vt <а>, neu 'wickeln vt премра t Премирам премрежв|ам, -аш (-ах) uv; премреж|а, -иш (-их) V ver'schleiem vt < b >; ж очи die 'Augen 'schließen < 32 >; * се sich ver'schleiem; - ат му се очите sein Blick ver'schieiert sich премръзв|ам, -аш (-ах) uv; премръзн|а, -еш (-ах) V er'frieren vt < 32 ЬДш> премъдрост/, -и pl 'Weisheit / 17 auch iron премъд|ър, -ри adj veralt klug und 'weise премълчавам, -аш (-ах) uv; премълч|а, -йш (-ах) V verschweigen vt <23b> прем|яна /, -ени pl 1. Kleid и 21, 'Klei¬ dung f\ljsg 2. (комплект) Garni'tur /П , премятам, -аш (-ах) uv; преметн|а, -еш (-ах) V 1. 'legen vt, 'werfen vr <16> (през. над 'über 4) 2. (дреха) 'umhän¬ gen vt < a >, 'Überwerfen vt < 16 a > 3. (преобръщам) 'umwerfen vf <16a> 4. (въртя) 'schleudern vt (през, в durch 4) 5. (люшкам) hin- und 'herwerfen vt < 16 a > 6. (едно въз друго) über- ein'anderlegen vt <a>; ж крак въз крак die 'Beine überein'anderschla- gen < 4 a > 7. (прехвърлям от място на място) von 'einem Platz auf den 'anderen 'legen 8. (от ръка на ръка) von 'einer Hand in die 'andere 'neh¬ men vt < 16 > 9. umg (излъгвам) be'schwindeln vt <b>; s се 1. sich Überschlägen vr <4b> 2. (през нещо) 'springen vt <21jsn> (през 'über 4) 3. (преобръщам се) 'Umstür¬ zen vt < ajsn >, 'umkippen vi < a/sn > O ж се през глава a) 'einen 'Purzel¬ baum 'schießen <32> ['schlagen <4>] b) Sport die 'Rolle 'machen; сърцето ми се преметна mein Herz 'machte 'einen Sprung пренаем|ам, -аш (-ах) uv; пренае|ма, -меш (-х) V (квартира) als 'Unter¬ mieter 'mieten пренаемател (-ят) т, -и pl 'Untermieter т 4 преназначавам, -аш (-ах) uv; преназ¬ нача, -йш (-йх) v wieder'einstellen vf <а> преназначение п, -я pl Wieder'einstel- lung /17 пренаселен adj über'völkert пренаселеност /nur sg Übervölkerung fWsg пренасочвам, -аш (-ах) uv; пренасоч|а, -иш (-их) V 'umorientieren vf <е> пренае!ям, -яш (-ях) uv; прен|еса, -есеш (-ecox) v 1. 'tragen vt <4>, transportieren vt <d>. (c кола) 'fah¬ ren vf <4> (от до von.? zu 3 [bis zu]; през 'über 4, durch 4); ж от едйния край до другия von 'einem 'Ende zum 'anderen 'tragen [transportieren, 'fah¬ ren]; ж през реката 'über den Fluß 'tragen [transpor'tieren, 'fahren]; ж през тунела durch den 'Tunnel 'tragen [transpor'tieren, 'fahren] 2. (насам през нещо) her'übertragen vf <4a>, her'übertransportieren vt <e>, her- 'überfahren vf <4a> 3. (натам през нещо) hin'übertragen vf <4a>, hin'übertransportieren vf < e >. hin'überfahren vf <4a> 4.(донякого od нещо) hintragen vf <4a>, 'hin¬ transportieren vf <e>, 'hinfahren vf <4a> 5. (до тук) 'hertragen vf < 4 a >, her'beitragen vt < 4 a > , 'her¬ transportieren vf < e >, 'herfahren vf < 4a > 6. (през нещо) hin'durchtragen vf, hin'durchfahren vf 7. (премествам) ver'legen vf 8. Ling 'abteilen vt < a > 9. Fin 'einen 'Übertrag 'machen 10. (по¬ насям) er'tragen vt <4b> 11. (зара¬ за) übertragen vf <4b> s се 1. 'umziehen vt < 32 a, h-g/sn > 2. übertr (унасям се) 'träumen vt <hb> (в von 3) пренасян е n, -ия pl 1. Trans'port m 1,
641 преобръщам Be'förderung/17 2. (в ново жилище) 'Umzug т 2 пренебрегв ам, -аш (-ах) uv;; пренеб¬ регва, -еш (-ах) V1. miß'achten < b > (някого, нещо jmdn., etw.) 2. (ня¬ мам предвйд) 'unberücksichtigt 'lassen vr <3>, vernachlässigen vt <b> пренебрегван|e n, -ия pl 'Mißachtung /17; Vernachlässigung /17 пренебрегна ] пренебрегвам пренебрежение n, -я pl 1. (незачитане) Geringschätzung /17 2. (презрение) 'Mißachtung /17 лренебрежйтел|ен, -ни adj ge'ringschät- zig пренебрежително adv geringschätzig пренебрежйтелност / nur sg Gering¬ schätzigkeit /17 пренеса | пренасям прение n, -я pl verall Streit m 1, Dis'put m 1 преномернр|ам, -аш (-ах) uv, v 'umnu¬ merieren vt <e> пренос m, -vtpl 1. Trans'port m 1; служба ~ -превоз Trans'portabteilung / 17 2. Fin 'Übertrag m 2 преносвач m, -и pl 'Träger m 4 пренос!ен, -ни adj Ling Überträgen, meta'phorisch преносим adj 1. 'tragbar, transportier¬ bar 2. Jur übertragbar преносител m, -и pl Med Bazillenträger m 4 преиосйтелн|о n, -и pl Trans'porter- laubnis n 21 преносно adv im übertragenen 'Sinne, meta'phorisch пренощув|ам, -аш (-ах) uv, v über- 'nachten vi < b/hb > пренощуван|е л, -ия p/Über'nachlung /17 преобладавам, -аш (-ах) uv über'wie- gen vi < 32 b/hb >, 'vorherrschen vi < a/hb >; ~ а слънчево време Meteor es ist überwiegend 'sonnig преобладаване n nur sg Über'wiegen n 23/sg, 'Vorherrschen n 23/sg 41 Wtb. Bulg-Dt. преоблйч|ам, -аш (-ах) uv; преоб|лека, -лечеш (-лякох) v 1. 'umziehen vt <32 a, h-g> 2. (маскирам) ver'klei- den v/ <b> (като als 4)\ * се 1. sich 'umziehen vr 2. (маскирам се) sich ver'kleiden vr (като als) преоблйчан|е n, -ия pl 1. 'Umkleiden n 23/sg, 'Umziehen n 23/sg; кабина за s 'Umkleidekabine /16 2. (маскиране) Verkleidung / 17 преображение n, -ия pl 1. Verwandlung / 17, 'Wandlung / 2. Rel Verklärung 'Christi преобразование n, -я pl 1. (промяна) Veränderung /17; демократични ~ я demokratische Veränderungen 2. (пре¬ устройство) 'Umgestaltung/17, 'Um¬ wandlungen; (рефбрма) Re'form/17 преобразовател (-ят) m, -и pl 'Umge¬ stalter m 4, Ver'änderer m 4; Re'former m 4 преобразователен, -ни adj verändernd, 'Wandlungs-, 'Umwandlungs-; ä про¬ цес 'Wandlungsprozeß m 1 преобразователна /, -и pl 'Umgestalte- rin /18, Re'formerin / 18 преобразователски adj 'umgestalte¬ risch; re'formerisch преобразувам, -аш (-ах) uv, v 1. 'um¬ wandeln vr < a >, 'umgestalten (в in 4) 2. (реформирам) reformieren vt <d> преобразуване n, -ия pl = преобра¬ зование преобразяв|ам, -аш (-ах) uv; пре¬ образи, -йш (-йх) v 1. verändern vr < b >, 'wandeln vt 2. (преустройвам) 'umgestalten vt <c> (в zu 3) 3. (превръщам) ver'wandeln vt < b > (в in 4); « ce sich verändern vr, sich 'wandeln vr преобръщ|ам, -аш (-ах) uv; преобърн|а, -еш (-ах) V 1. um und um 'wenden vt < 10>, drehen vt 2. (прелйствам) 'umblättern vt <a> 3. (претър- шувам) durch’wühlen vt <b>; ä наопаки auf den Kopf 'stellen vr 4. (превръщам) ver'wandeln vt (в in 4);
преобръщане 642 z се (при падане, скачане) sich Überschlagen vr <4b> преобръщан|е п, -ия pl 1. 'Umwenden п 23/sg 2. (прелистване) 'Umblättern п 23fsg 3. (претършуване) Durch- 'wühlen п 23jsg 4. (превръщане) Verwandlung /17 преобув|ам, -аш (-ах) uv; преобу|я, -еш (-х) V 1. (обувки) 'andere 'Schuhe 'an¬ ziehen < 32 a, h-g > (някого jmdm.) 2. (чорапи) 'andere 'Strümpfe'anzie- hen (някого jmdm.); z се 1. (обувки) sich 'andere 'Schuhe 'anziehen vr 2. (чорапи) die 'Strümpfe 'wechseln преобърна f преобръщам преодолея f преодолявам преодолим adj über'windbar, über- 'windlich преодолян|ам, -аш (-ах) uv; преодо¬ лея, -ееш (-ях) v 1. über'winden vt <27b> 2. (надделявам) veralt die 'Oberhand ge'winnen < 26 b > преодоляван|e и, -ия pl Überwindung fV/sg преокачествяв|ам, -аш (-ах) uv; пре- окачеств|я, -йш (-йх) v neu be'werten vr, neu 'einschätzen vt преорав|ам, -аш (-ах) uv; npeoplä, -еш (-äx) v 1. durch'pflügen vr < b > 2. (opa повторно) 'nachpflügen vt < a > 3. (от съседна нива) hin'zupflügen vt < a > преориентация f -и pl = преориен- тйране преоркентйрв|ам се, -аш се (-ах се) uv; преориентирам се, -аш се (-ах се) v sich 'umorientieren vr < е >, sich neu orien'tieren преориентиран|e n, -ия pl 'Umorientie¬ rung/ 17 преосвещенства n, -a pl Rel Emi'nenz/ 17; Ваше z 'Eure Emi'nenz, Abk Ew. Emi'nenz; Негово z 'Seine Emi'nenz преотстъпвам, -аш (-ах) uv; пре¬ отстъпя, -иш (-их) V 'abtreten vr < 15а>, Überträgen vt <4b> преотстъпим, -яш (-ях) uv = преотстъпвам преоценк|а / -и/7/1.'Neueinschätzung / 17, 'Umbewertung / 17; подхвър¬ лям на z 'einer 'Neueinschätzung unter'ziehen vr <32b, h-g> 2. (за стойност) Wirtsch 'Neubewertung/17, 'Neuschätzung/17 3. (твърде висока оценка) Überschätzung /17 преоценяв|ам, -аш (-ах) uv; преоцен|я, -йш (-йх) V neu 'einschätzen vr < а >, 'umbewerten vr <c>; Wirtsch neu 'schätzen vt препарат m, -и pl Präpa'rat n 20, 'Mittel n 23; противонасекомен ~ In'sek- tenvertilgungsmittel; перйлни ~ и 'Waschmittel препаратор m, -и pl Präpa'rator m 9 препараторскн adj Präpa'rier-, Präpa- ra'toren- препарир|ам, -аш (-ах) uv, v präpa'rieren vr < d > O стоя като - ан umg 'daste¬ hen vr < 10la/hb> wie ein be'gossener 'Pudel препасв|ам, -аш (-ах) uv; препа|ша, -шеш (-сах) v 1. 'umbinden vt < 27 a>, 'binden vr <27> (около um 4) 2. (оръжие) 'anlegen vt <a>, um'gürten vt <b> препека \ препичам препера f препйрам препечата! ам, -аш (-ах) uv; пре¬ печатам, -аш (-ах) V 1. 'nachdrucken vr < а > 2. umg (на пйшеща машйна) 'abschreiben vr <23а> препйв|ам, -аш (-ах) uv; препй|я, -еш (-х) V zu viel 'trinken vt <27 > препинател|ен, -ни adj Ling: z знак 'Satzzeichen n 23 препйпв|ам, -аш (-ах) uv; препйп|ам, -аш (-ах) v 1. umg 'abtasten vr <а> 2. umg (преравям) durch'wühlen vr <b> 3. umg (крада) be'klauen vt <b> препйр ам, -аш (-ах) uv; npenepjä, -еш (-äx) v durchwaschen vr < а > препйр|ам се, -аш се (-ах се) uv sich 'streiten vr <21 > , sich 'zanken vr препирн|я/, -й pl Streit m 1, Zank m 1 jsg препис m, -й pl 'Abschrift /17; заверен ~ beglaubigte 'Abschrift
643 препоръчвам преписв ам, -аш (-ах) uv; препй|ша, -шеш (-сах) v 1. 'abschreiben vt <23а> 2. Jur über'schreiben vr <23b> преписван m, -и pl 'Abschreiber m 4 auch iron, Ko'pist m 8 иреписк|а/, -и pl 1. nur sg 'Briefwechsel m 4, Korrespondenz /17; водя « 'ei¬ nen 'Briefwechsel 'führen 2. amtl 'Akte /16, 'Akten pl; 'Schriftwechsel m 4 препитан|ам се, -аш се (-ах се) uv sich er'nähren vr <b>, 'seinen 'Lebensun¬ terhalt verdienen vt <b> препитаване n nur sg 'Lebensunterhalt m 1 препитам f препйтвам препитани|е n, -я pl = препитаване препйтв|ам, -аш (-ах) uv; препйт|ам, -аш (-ах) V1. 'wieder 'fragen vt 2. (урок) 'abfragen vt <a> препйч|ам, -аш (-ах) uv; препека, -печеш (-пекох) v 1. (на фурна) scharf 'backen vt < 4 > 2. (на скара, в тиган) scharf 'braten vt <3> 3. (ракйя) doppelt 'brennen vt < 10 > 4. nur uv (слънцето) 'brennen, 'stechen vt < 16 >; ж ce sich 'sonnen vr, sich in der 'Sonne 'braten 'lassen vr <3/hb> препия t преливам преплав|ам, -аш (-ах) v durch'schwim- men vr <26b>, 'schwimmend über- 'queren vt < b > преплав|ям, -яш (-ях) uv; преплав|я, -иш (-их) V I. 'spülen vt, 'durchspülen vr <a> 2. (плавя повторно) 'nach¬ spülen vr <a> преплакв|ам, -аш (-ах) uv; преплакн|а, -еш (-ах) у 'nachspülen vr < а > преплнт|ам, -аш (-ах) uv; преп|лета, -летеш (-летох) v 1. zu'sammenflech- ten vt < 17 а >; ж две пръчки zwei 'Reiser zu'sammenflechten 2. übertr verflechten vr < 17 b > 3. (кръстос¬ вам) 'kreuzen vr, umein'anderschlin- gen vr <27a>; * ръце die 'Hände ['Arme] verschränken 4. (плета c две кутси) neu 'stricken vt; (c една кука) neu 'häkeln vt 5, (разбърквам) durch¬ ein'anderbringen vt <24a> O * нозе 'torkeln vi <sn>, 'stolpern vi <sn>; s ce 1. sich verflechten vr < 17 b> (c, в mit 3) 2. (обърквам ce) sich ver'heddem vr <b>, sich ver- ’fitzen O езйкът ми се ~ a 'eine 'schwere 'Zunge 'haben <A>; кра¬ ката ми се ~ ат 'torkeln vi <sn> преплйтан|е n, -ия pl Verflechtung /17 преплув|ам, -аш (-ах) v = преплавам преповтарям, -яш (-ях) uv; препов¬ таря, -иш (-их) V 'nochmals wieder- 'holen vr < b > преподавам, -аш (-ах) uv; прело|дам, -дадеш (-дадох) v 'lehren vr, unter¬ richten vr <b> преподавател (-ят) m, -и pl 1. (в учйлище) 'Lehrer и 4 2. (във вуз) 'Lehrer im 'Hochschuldiensl, 'Lektor m 9a преподавателка/, -и pl 1. (в учйлище) 'Lehrerin /18 2. (във вуз) 'Lehrer im 'Hochschuldienst, 'Lektorin /18 преподавателски adj 'Lehrer-, Lek'to- ren- преподам } преподавам преподобен, -ни adj Rel 'ehrwürdig, ge'recht преподобн|е n, -я pl Rel 'Hochwürden; Ваше ж 'Euer 'Hochwürden, Abk Ew. 'Hochwürden; Негово « 'Seine 'Hochwürden препокривам, -аш (-ах) uv; препо- крй|я, -еш (-х) v neu decken vr преполовяв|ам, -аш (-ах) uv; препо¬ ловя, -йш (-йх) V1. hal'bieren vt < d > 2. (правя наполовйна) halb tun vr < 38 > 3. (изпйвам наполовйна) halb 'austrinken vt < 27 a > 4. (изяждам наполовйна) halb 'aufessen vt < 15 a, 'aufgegessen > препорък|а /, -и pl Emp'fehlung /17 препоръчан adj emp'fohlen; Post 'Ein¬ schreibe-; - а пратка 'Einschreibesen¬ dung/ 17; ~ o писмо 'Einschreibebrief ml; *o (надпис) 'Einschreiben препоръчвам, -аш (-ах) uv; препо¬ ръчам, -аш (-ах) v emp'fehlen vt
прелоръчител 644 < 20 b >; ж се 1. sich emp'fehlen vr 2. veralt (представям се) sich 'vorstel¬ len vr < a > прелоръчител (-ят) m, -и pl 'Bürge m 7 препоръчителен, -ни adj 1. emp'fehlens- wert 2. Emp'fehlungs-; ~ o писмо Empfehlungsschreiben n 23 преправк]а/, -и pl 'Änderung/ 17 преправ|ям, -яш (-ях) uv; преправ|я, -иш (-их) V 'ändern vr, ver'ändern vr < b >; ж ce sich ver'stellen vr < b > (на als 1) препразв|ам, -am (-ax) uv; препразн я, -иш (-их) v 'umfüllen vr < a > препразн|ям, -яш (-ях) uv = препраз- вам препрати | а / -и pl Ver'weis т 1 (към auf 4) препращ|ам, -аш (-ах) uv; препрат я, -иш (-их) V 1. 'schicken vr 2. (правя препратка) ver'weisen vr < 23 b > (на auf 4) препречвам, -аш (-ах) uv; препреч|а, -иш (-их) v 1. (поставям напреки) 'querslellen vt < а > 2. (преграждам) ver'sperren vr < b >; ж пътя den Weg ver'sperren; ж ce sich in den Weg 'stellen vr препроводйтел|ен, -ни adj\ ~ но писмо Begleitschreiben n 23 препровожд|ам, -аш (-ax) uv; препро- вод|я, -иш (-их) V = препращам препродавам, -аш (-ах) uv; пре¬ продам, -дадеш (-дадох) v 'wieder¬ verkaufen vr <а> препродавам т, -и pl 'Wiederverkäufer т 4, 'Zwischenhändler т 4 препродажб|а /, -и pl 'Wiederverkauf т 2, 'Ankauf und Ver'kauf препродам | препродавам препрочйт|ам, -аш (-ах) uv; пре- про|чета, -четеш (-четох) v 'nochmals 'durchlesen vt <19a> препуск|ам, -аш (-ax) uv; препусн|а, -еш (-ах) v 1. die 'Zügel 'schießen 'lassen vt <3/hb> (коня dem Pferd) 2. (тичам) 'rennen vr < 10 >, 'laufen vr < 9/sn > auch iron; (кон) galop'pieren vr < d jsn > 3. (c кола) 'rasen vr <hb> препусканиц|а /, -и pl Rase'rei /17 препущ|ам, -аш (-ax) uv = препускам препъв|ам, -аш (-ах) uv; препън|а, -еш (-ах) V 1. 'stolpern 'lassen vr <3/hb>, zum 'Stolpern 'bringen vt <24>; (поставям крак) ein Bein 'stellen (някого 3) 2. übertr be'hin- dern vt < b >, ein Bein 'stellen; ж ce 1. 'stolpern vr <sn> 1. (при говорене) 'stottern vr <hb>, 'stammeln vr <hb> препълв|ам, -аш (-ax) uv; препълн|я, -иш (-их) v 1. überfüllen vr <b> 2. übertr 'übervoll 'machen vr препълнен adj 1. (помещение) überfüllt 2. (съд) zu voll 3. übertr 'übervoll препъна } препъвам препържв|ам, -аш (-ах) uv; препърж|а, -иш (-их) v 1. (пържа добре) 'durch¬ braten vt <3а>, 'braten vt <3> 2. (прегарям) 'anbrennen 'lassen vr < 3/A6 > препъхв|ам, -аш (-ах) uv; препъх|ам, -аш (-ах) od препъхн|а, -еш (-ах) v 'stecken vt (през durch 4); 'durchslek- ken vt <a> препятстви|е n, -я pl 1. 'Hindernis n 27; бяганеc *я Sport 'Hindernislauf m 2 2. abstrakt 'Hemmnis n 27 препятствув|ам, -аш (-ax) uv 1. be'hin- dern < b > (на някого jmdn.) 2. ab¬ strakt 'hemmen (на някого jmdn.) преработвам, -аш (-ax) uv; преработ|я, -иш (-их) v 1. (преправям) 'umarbeiten vt < а > 2. verarbeiten vt < b >; фаб¬ риката - а кожа die Fa'brik verarbei¬ tet 'Leder преработвателен, -ни adj Ver'arbei- lungs-; ~ ни машини Ver'arbeitungs- maschinen / 16/p/; ~ на индустрия Verarbeitungsindustrie / 16a цреработк|а /, -и pl Verarbeitung /17 прерав|ям, -яш (-ях) uv; преров|я, -иш (-их) V durch'wühlen vr < b > преражд|ам, -аш (-ах) uv; прерод|я, -йш (-йх) V 'grundsätzlich 'wandeln vt; ж се 'wieder ge'boren 'werden vi
645 пресен < 1 S/sn >, neu ge'boren 'werden auch übertr преразглеждам, -аш (-ах) uv; преразгледам, -аш (-ах) v 'nochmals untersuchen vt <b>; Jur neu verhandeln vt <b> преразкажа t преразказвам преразказ m, -и pl 'Nacherzählung /17 преразказвам, -аш (-ах) uv; пре¬ разказа, -жеш (-зах) v 'wiedererzäh¬ len vt <a>; (урок) 'nacherzählen vt <a> преразпределение n nur sg 'Umvertei¬ lung/ 17 преразпределим, -яш (-ях) uv; пре¬ разпредели, -йш (-йх) v 'umverteilen vt <а> преразход т, -и pl 'Mehrverbrauch т 1 )sg; (пари) 'Mehrausgabe /16 преразх6дв|ам, -аш (-ах) uv mehr verbrauchen vt <b>; (парй) mehr 'ausgeben vt < 15 a > прерйств|ам, -аш (-ах) uv; пре|раста, -растеш (-растох) od прерасн|а, -еш (-ах) V hin'überwachsen vi <4аlsn> пререгистрйр|ам, -аш (-ах) uv, v neu registrieren vt <d> прережа f прерязвам прережд|ам, -аш (-ах) uv; преред|я, -йш (-йх) V 1. (редя отново) 'umstellen vt <а>, neu 'ordnen vt 2. (в опашка) sich 'vordrängen vr <a> 3. (надми¬ навам) über'holen vt <b> пререкаим|е л, -я pl 'Wortwechsel m 4, Streit m 1 прерн|я / -и pl Prä'rie /16 a прерогатйв m, -и pl Präroga'tiv n 20, 'Vorrecht n 20 преровя | преравям преродя t прераждам преросяв|а (-а) uv; прерос|й (-й) vunpers 1. 'nieseln vi <hb> 2. (преставам) 'aufhören vi <a/hb> zu 'nieseln преръмяв|а (-a) uv; преръм|й (-я) v unpers = преросява ярерйзв|ам, -аш (-ах) uv; пре|режа, -режеш (-рязах) v zer'schneiden vt < 21b, d-tt>, 'durchschneiden vt <21a, d—tt> O «аме нещо 'einen Schneidenden Schmerz ver'spüren <b> auch übertr *npec|a/, -и pl 1. Tech 'Presse/16 2. (за поливане) 'Löscher m 4 hipeca / nur sg (печат) 'Presse/16 пресйжд|ам, -аш (-ах) uv; пресад|я, -йш (-йх) V1. Bot 'umsetzen vt < а > 2. (пре¬ насям) Überträgen vt <4b> 3. Med transplantieren vt <d> пресаждан|е n, -ия pl 1. Bot 'Umsetzen n 23/sg 2, (пренасяне) Überträgen n 23/sg 3. Med Transplantation / 17; s на органи Organtransplantation пресветй adj Rel aller'heiligste пресегна f пресягам преседне | пресяда преседяв|ам, -аш (-ах) uv; пресед|я, -йш (-ях) V 1. sich 'aufhalten vr <3а>, 'bleiben vi <23/sn> 2.(тесто)zu'sam- menfallen vi <2z/sn> пресека t пресичам пресекв|ам, -аш (-ах) uv; пресекн|а, -еш (-ах) V 1. (преставам) 'aufhören vi < г/hb > 3. (св!ршвам се) versiegen vi < b/sn > пресеклйв adj 'ungleichmäßig пресекна | пресеквам пресекулк|а /, -и pl: на ~ и mit Un- ter'brechungen, 'ungleichmäßig преселв|ам се, -аш се (-ах се) uv; пресел|я се, -иш се (-их се) v 'übersie¬ deln vi < а/sn >; s във вечността in die 'Ewigkeit 'abberufen 'werden vi < 18 jsn> преселван е n, -ия pl Übersiedelung/17 преселени|е n, -я pl Übersiedelung/17 O ä на народите Hist 'Völkerwande¬ rung /17 преселнн |k m, -ци pl 'Umsiedler m 4, 'Übersiedler m 4 преселниц|а /, -и pl 'Umsiedlerin / 18, 'Übersiedlerin /18 преселннческн adj 'Übersiedlungs-, 'Übersiedler- преселя се f преселвам се прес|ен, прясна, -ни adj frisch; прясна пйта 'frisches 'Rundbrot п 20; прясно
пресечен 646 масло 'frische 'Butter / 16; прясно мляко 'Frischmilch /12 пресеч|ен, -ни adj 'kreuzend, über- 'schneidend; ~ на точка 'Schnittpunkt ml; ~ на улица 'Querstraße /16 пресечк|а / -иpl 1. (улица) 'Querstraße /16 2. (кръстопът) 'Kreuzung /17 пресея | пресявам пресйлв|ам, -аш (-ах) uv; пресйл|я, -иш (-их) V 1. über'anstrengen vt <b> 2. (прекалявам) über'treiben vt < 23 b >; £ се 1. sich über'anstrengen vr 2. (налагам си) sich über'winden vr <27b> пресилен adj 1. über'anstrengt 2. (npe- кален) über'trieben пресиля f пресилвам пресйл|ям, -яш (-ях) uv = пресилвам ^pecMiBlaM, -аш (-ах) uv; пресйпн|а, -еш (-ах) V 'heiser 'werden vi < 18jsn> 2пресйпв|ам, -аш (-ах) uv; пресйпя, -еш (-ах) V (сипвам) 'umfüllen vt < а > пресйпна | 1 пресилвам пресйпнал adj 'heiser пресйпя | 2 пресилвам пресйта/nur sg Übersättigung/17; до ~ bis zur Übersättigung пресйтеност / nur sg Übersättigung пресйтя t пресищам пресйч|ам, -аш (-ах) uv; пре|сека, -сечеш (-сякох) v 1. (разсйчам) 'durch¬ hauen vr <а>, zer'hauen vr <b> 2. (разделям) 'teilen vr, zer'teilen vt <b> 3. (преминавам) durch'queren vr < b > 4. (преграждам) 'abschneiden vr <21a, d—tt > 5. (прекъсвам) un- ter'brechen vr < 16 b > 6. (мляко, яйца) ge'rinnen 'lassen vr <i/hb> 7. (вино) die 'Gärung unterbrechen (виното des 'Weines) 8. (улица) 'kreuzen vt O нещо ме пресече ich 'habe 'einen Stich be'kommen [Schneidenden Schmerz ver'spürt]; пресече ми котка път mir ist 'eine Schwarze 'Katze 'über den Weg ge'laufen; z улицата die 'Straße über'queren <b>; z се 1. (линии) sich Schneiden vr <21, d—tt > 2. (улици) sich 'kreuzen vr 3. (прясно мляко) ge'rinnen vr < 26 b/sn > O ат ми се краката die 'Beine 'knicken mir ein, nicht auf den 'Beinen Stehen 'können пресйщ|ам, -аш (-ах) иу;пресйт|я, -иш (-их) v über'sättigen vt < b >; z ce 1. sich über'essen (на нещо an etw.) 2. übertr 'überdrüssig 'werden vr < 18/rn> (на нещо einer Sache 2) прескач ам, -аш (-ах) uv; прескоч|а, -иш (-их) od преск6кн|а, -еш (-ах) v 1. überspringen vt < 27 b >, 'springen vr <21/sn > (през 'über 4, от ... до von 3 ... zu 5) 2. (пропущам) vt übersprin¬ gen; es 'einmal sein 'lassen (да zu) 3. (отбивам ce) 'einen 'Abstecher 'ma¬ chen (до zu 3), auf'einen Sprung 'gehen vr <13/sn> (до zu 3) O прескочих трапа dem Tod von der 'Schippe ge'sprungen sein vr < B > прескачаница / -и pl 'Bockspringen n 23/sg ' прескокна f прескачам пресконференция /, -и pl 'Pressekonfe¬ renz /17 прескоча j прескачам прескочйкобила / nur sg = преска¬ чаница прескъп adj 1. mehr als 'teuer, zu 'teuer 2. übertr sehr lieb, sehr 'teuer преследв|ам, -аш (-ах) uv 1. ver'folgen vr <b> auch übertr 2. (задйрям) her sein vr < В > (някого 'hinter jmdm.) преследван |e n, -ия pl Verfolgung /17; мания за « Verfolgungswahn m 1 /sg; съдебно « ge'richtliche Verfolgung преследвач m, -и pl Verfolger m 4 преслушв|ам, -аш (-ах) uv; преслуш]ам, -аш (-ах) V 'abhorchen vt < а >, 'abhö¬ ren vt <a> пресметлив adj Be'rechnend пресметливост/nur sg Berechnung/17 пресмят ам, -аш (-ах) uv; пресметн|а, -еш (-ах) V 1. (смятам) 'rechnen vt, 'ausrechnen vr < а >, über'rechnen vr < b > 2. (предвиждам) sich 'ausrech¬ nen преснем|ам, -аш (-ах) uv = преснимам
647 преструвам пресннм|ам, -аш (-ах) uv; пресне|ма, -меш (-х) V 1. fotoko'pieren vt <d> 2. (магнетофон) überspielen vt < b >, ko'pieren vt <d> пресновод|ен, -ни adj 'Süßwasser- пресносол|ен, -ни adj frisch 'eingesalzen пресяота/nur sg 'Frische/ \6/sg пресов adj Preß- пресов1ам, -аш (-ах) uv, v 'pressen vt пресоване n nur sg 'Pressen n 23/sg пресол m nur sg volkst 'Sauerkohl m 1 /sg пресоляв|ам, -аш (-ах) uv; пресол[я, -йш (-йх) V ver'salzen vt < b > 2. (пре¬ калявам) über'treiben vt < 23b > npecnla /, -и pl = пряспа преспнв|ам, -аш (-ах) uv; пресп|я, -йш (-ах) v 1. über'nachten vt < Ъ/hb > 2. (спя) 'schlafen vi <3/hb> преспокоен, -йни adj 'völlig 'ruhig преспя t преспивам пресрамв|ам се, -аш се (-ах се) uv; пресрам|я се, -иш се (-их се) v 'seine 'Schüchternheit über'winden < 27 b > пресрещам, -аш (-ах) uv; пресрещн|а, -еш (-ах) V ent'gegengehen vi <13 а/ sn >, ent'gegenkommen vi < 33 a/sn > (някого jmdm.) пресрочвам, -аш (-ах) uv; пресроч|а, -иш (-их) V über'ziehen vt <32b, h-g>; пресрочено e es ist 'abgelaufen престав|ам, -аш (-ах) uv; престан|а, -еш (-ах) V 'aufhören vi < a,/hb > престар adj 'uralt престарая ам се, -аш се (-ах се) uv; престара |я се, -еш се (-х се) v es über'treiben <23b> (в, c mit 3), sich übertrieben viel 'Mühe 'geben vt < 15> престаряв)ам, -аш (-ах) uv; престар|ея, -ееш (-ях) V zu alt 'werden vi < 18 jsn >, 'uralt 'werden; престарял съм за нещо für etw. zu alt sein vi < B > престарялост / nur sg Überalterung /17; 'hohes 'Alter n 23 престиж m nur sg 'Ansehen n 23/sg, Pre'stige n 23/sg престйлк|а / -и pl 1. 'Schürze / 16 2. (работна, ученйческа) 'Kittel m 4 престо й m, -и pl 1. 'Aufenthalt m 1 2. 'Stillstandszeit/17; «ина машйните 'Stillstandszeiten der Ma'schinen престол m, -и pl 1. Thron m 1 2. Rel Al'tartisch m 1 престол|ен, -ни adj 1. Thron- 2. Rel Al'tartisch- O » град 'Hauptstadt /14 престолния|a /, -и pl 'Hauptstadt / 14 ('einer Monarchie) престолонаследни|к m, -ци pl 'Thron¬ folger m 4 престолонаследнически adj 'Thronfol¬ ger- ^ ^ престорв|ам, -аш (-ах) uv; престор|я, -иш (-их) V 1. ver'wandeln vt <b> (на in 4) 2. (препознавам) 'halten vt < 3 > (някого за jmdn. für 4); * се = прес¬ трувам се престорен adj ver'stellt, falsch престорено adv 'angeblich престореиост / nur sg Verstellung /17 престоря | престорвам престоря се f преструвам се престояв1ам, -аш (-ах) uv; престо|я, -йш (-ях) V 1. (прекарвам) sich 'auf¬ halten vr < 3 а > 2. (развалям се) zu 'lange 'stehen vi <\Ö1/hb>, schlecht 'werden vi <18jsn> престрашен |ам се, -аш се (-ах се) uv; престраш|а се, -йш се (-йх се) v 1. (преодолявам страх) die Furcht über'winden <27b> 2. (преодоля¬ вам срам) die Scheu über'winden престрелк[а/, -и pl 'Schußwechsel tn 4 престройк а /, -и pl 'Umbau m 1 престроявам, -аш (-ах) uv; престро|я, -йш (-йх) V 1. 'umbauen vt < а > 2. Mil 'anders 'antreten 'lassen vt <3/hb> преструв|ам се, -аш се (-ах се) uv; престор|я се, -иш се (-их се) v 1. so tun vt < 38 >; ж , че не чувам ich tue so, als ob ich nichts 'höre 2. sich 'stellen vr; ж на болен sich krank 'steilen 3. sich ver'stellen vr < b >; той само се - a er ver'stellt sich nur преструвам m, -овци pl Simu'lant m 8; (лицемер) 'Heuchler m 4
преструвка 648 преструвк|а / -и pl Verstellung / 17, Heuchelei /17 престьпв|ам, -аш (-ах) uv; престъп|я, -иш (-их) V 1. (преминавам) über¬ schreiten vt <21b> 2. (нарушавам) ver'letzen vt <b>, übertreten vt < 15b> престъп|ен, -ни adj verbrecherisch; ~ но деяние Jur Ver'brechen n 23 престьплени|е n, -я pl Ver'brechen n 23 престьпни|к m, -ци pl Verbrecher m 4 престъпник la /, -и pl Ver'brecherin /18 престьпннчески adj Ver'brecher-, ver- 'brecherisch престъпно adj auf verbrecherische 'Weise престъпност/nur sg Kriminali'tät /17; детска и юношеска - 'Kinder- und 'Jugendkriminalität; борба против престъпността Verbrechensbekämp¬ fung/ 17 престъпя t престъпвам престъпям, -яш (-ях) uv = престъпвам престъргв|ам, -аш (-ах) uv; престър|жа, -жеш (-гах) v 1. (с ренде) 'nachhobeln vt < а >; (с пила) 'nachfeilen vt < а >; (наструг) 'nachdrehen vt <а> 2. (твър¬ де много) 'durchschaben vt <а> 3. (изчиствам) 'abschaben vt < а > пресув|ам, -аш (-ах) uv, v = пресовам пресукв|ам, -аш (-ах) uv; пресу|ча, -чеш (-ках) V 1. (конци) ver'spinnen vt < 26 b > , 'zwirnen vt 2. (бозая) zu viel 'trinken v/ <27 > пресуквачк|а /, -и pl 'Zwirnerin /18 пресушавам, -аш (-ах) uv; прссуш|а, -йш (-йх) V 1. (блато) 'trockenlegen vt <а> 2. (суша премного) zu 'lange 'trocknen'lassen vt < 3/hb> 3.(изпраз¬ вам) 'leeren vt пресъздавам, -аш (-ах) uv; пресъз|дам, -дадеш (-дадох) v 'wiedergeben vt < 15 а >, 'darstellen vt < a > пресъздаване n nur sg 'Wiedergabe /16, 'Darstellung /17 пресъздам | пресъздавам пресъхв|ам, -аш (-ах) uv; пресъхн!а, -ein (-ах) v 1. 'austrocknen vi <ajsn> 2. übertr (свършвам се) ver'siegen vi <bjsn> 3. (суша се премного) zu 'trocken 'werden vi <18/jn> O съл¬ зите й са пресъхнали 'ihre 'Tranen sind ver'siegt; гърлото ми пресъхна die 'Kehle ist mir 'ausgelrocknet пресяв|ам, -аш (-ах) uv; прес|ея, -ееш (-ях) V 'sieben vt auch übertr пресяг|ам, -аш (-ах) uv; пресегн|а, -еш (-ах) V die Hand 'ausstrecken < а > (за nach 3); » се = пресягам пресяд[а (-а) uv; преседн|е (-а) v nur 3. Pers im Hals 'stecken bleiben vi < 23 ajsn >; » ми etw. bleibt mir im 'Halse 'stecken O ще ти преседне нещо übertr etw. wird dich 'teuer zu 'stehen 'kommen претак|ам, -аш (-ах) uv; преточ|а, -иш (-их) v 1. (прелйвам) 'umfüllen vt < а > 2. (туршия) die 'Lake 'ausgießen < 32 а > und wieder'einfüllen < а > претап|ям, -яш (-ях) uv = претопявам претарашув|ам, -аш (-ах) uv = пре- тьршувам претворявам, -аш (-ах) uv; претвор|я, -йш (-йх) V 'umgestalten vt <с>, ver'wandeln vt <b> претегл|ям, -яш (-ях) uv; претегл|я, -иш (-их) V1. 'abwiegen vt < 32 а >, 'wiegen v/ < 32 > 2. übertr 'abwägen vt < 6 a >; ä си думите 'seine 'Worte 'abwägen претегна | претягам претеж|ък, -ки adj sehr [zu] schwer претекст m, -и pl 'Vorwand m 2 претендент m, -и pl Be'werber m 4 (за um 4), Präten'dent m 8 (за auf 4) претендентк|а / -и pl Be'werberin / 18 (за um 4), Präten'dentin /18 (за auf 4) претендирам, -аш (-ах) uv 'Anspruch erheben < 14 b > (за auf 4) претендираме n, -ия pl 'Stellen n 23 'eines 'Anspruchs (за auf 4) претенциоз ен, -ни adj 'anspruchsvoll претенциозност / nur sg 'Stellen n 23(sg von 'hohen 'Ansprüchen претеицн|я/ -и pl 'Anspruch m 2 (за auf 4); предявявам ~ и за нещо 'Ansprü¬ che auf etw. 'anmelden <a>; ймам
649 претягам ~ и 'anspruchsvoll sein vi < В > претйчвам, -аш (-ах) uv; претйч|ам, -аш (-ах) V = пребягвам претоварвам, -аш (-ах) uv; претовар|я, -иш (-их) V I. über'laden vt <4b>, 'überlasten vt < b > auch übertr 2. (от едно място на друго) 'umladen vt <4а> лрет6пл|ям, -яш (-ях) uv; претопл|я, -иш (-их) V 1. (топля повече) über'hilzen vt <b>, zu warm 'machen vf 2. (топля отново) 'aufwärmen vt <a> претопявам, -аш (-ах) uv; претоп|я, -йш (-йх) V 1. 'schmelzen vt 2. (мас, маслб) zer'lassen vt <3b> 3. übertr verschmelzen vt < 17 b >, assimilieren v/ <d> претопяване n nur sg 'Schmelzen n 23 fsg; übertr Verschmelzung /17 претори&Щец m, -ци pl Prätori'aner m 4 преториански adj prätori'anisch преточа | претакам od2 преточвам 1прет6чв|ам, -аш (-ах) uv = претакам 2преточв|ам, -аш (-ах) uv; преточ|а, -иш (-их) V zu scharf 'machen vf претрепе|ам, -аш (-ах) uv; претреп|я, -еш (-ах) V volkst 1. (убйвам) 'totschla¬ gen vt <4а> 2. (преуморявам) zu 'Tode er'schöpfen vt < b > претрйв|ам, -аш (-ах) uv; претрй|я, -еш (-х) V 1. (с трион) ’durchsägen vt <а> 2. (с пила) 'durchfeilen vt <а> 3. (наранявам) 'durchscheuem vt <а> 4. (през сито) 'durchrühren vt <а> претрополяв|ам, -аш (-ах) uv; претро- пол|я, -йш (-ях) v 1, (покрай нещо) vor'beipoltem vi <а/sn> 2. (през нещо) hin'durchpoltern vi <аjsn> претрошав|ам, -аш (-ах) uv; претрош|а, -йш (-йх) V 1. zer'brechen vt < 16 b > 2. (кости) 'brechen vt < 16 > претрупвам, -аш (-ах) uv; претруп|ам, -аш (-ах) V über'häufen vt <b>, über'laden vt <4b> претръпв|ам, -аш (-ах) uv; претръпн|а, -еш (-ах) V 1. (болка) 'nachlassen vt <3а> 2. (чувство) 'abstumpfen vt < а > auch übertr претупа |ам, -аш (-ах) uv; претуп|ам, -аш (-ах) V1. umg (убйвам) er'schlagen V/ <4Ь> 2. umg (върша набързо) auf die 'Schnelle erledigen vf < b > 3. (ту¬ пам отново) 'ausklopfen vt < a > претурв|ам, -аш (-ах) uv; претур|я, -иш (-их) volkst 'Umstürzen vt < а > претур|ям, -яш (-ях) uv = претурвам преп>лкув|ам, -аш (-ах) v 'willkürlich 'deuten vt <a>, falsch 'deuten vf претьн)ък, -ки adj zu dünn претъпкв|ам, -аш (-ах) uv; претъп|ча, -чеш (-ках) v 1. 'vollstopfen vf <а> 2. (помещение) über'füllen vt < b > претъляв|ам, -аш (-ах) uv; претъп|я, -йш (-йх) v stumpf 'machen vf auch übertr, stumpf 'werden vi < l8/sw> auch übertr претъркв|ам, -аш (-ах) uv; претърк|ам, -аш (-ах) V = претрйвам претьркулв[ам, -аш (-ах) uv; претър- кол|я, -йш (-йх) V od прегьркулн|а, -еш (-ах) V 'wegrollen vt < а >; 'rollen vf (от... до... von ... 3 zu... 3); * се 1. sich Überschlagen vr <4b> 2. umg (време) 'unbemerkt ver'gehen vi < 13bJsn > претърпявам, -аш (-ах) uv; претърп|я, -йш (-ях) V 1. (понасям) er'dulden vt <b> 2. er'leiden vf <21b, d-lt>, er'fahren vt <4b>; » поражение [неуспех, щети) 'eine 'Niederlage ['ei¬ nen 'Mißerfolg, 'Schaden] er'leiden; книгата е претърпяла няколко из¬ дания das Buch hat 'mehrere 'Auflagen er'lebt прегьрсв1ам, -аш (-ах) uv; претърс|я, -иш (-их) V durchsuchen vf < b > претьрчав|ам, -аш (-ах) uv; претърч|а, -йш (-ах) V = пребягвам претьршув[ам, -аш (-ах) uv durch'wüh- len vf < b >, durch'stöbem vf < b > претяг|ам, -аш (-ах) uv; претегн|а, -еш (-ах) V 1. 'festschnüren vt <а>, 'fest¬ binden vf < 27 а > 2. (винт) überdre¬ hen vt < b >
преувеличавам 650 преувеличал |ам, -аш (-ах) uv; пре¬ увелича, -йш (-йх) V übertreiben vt < 23 b >, übersteigern vt < b > преувеличениle n, -я pl Über'treibung /17 преумора / nur sg Übermüdung /17 преуморен adj über'müdet, über- 'anstrengl преуморяв ам, -аш (-ах) uv; преумор|я, -йш (-йх) V über'müden vt <b>, über'anstrengen vt; « ce sich über'an- strengen vr преуспяв|ам, -аш (-ах) uv; преусп1ея, -ееш (-ях) V1. (дело, фирма) ge'deihen vi <23 b/sn>2. (човек) erfolgreich sein vi < В>, Er'folg 'haben преуспяван|е л, -ия pl erfolgreiche Entwicklung /17 преустановявам, -аш (-ах) uv; пре¬ установи, -йш (-йх) V 'einstellen vt <а>, 'abbrechen vt <16а>; » де¬ лото Jur das Verfahren 'einstellen; ~ събранието [съдебното заседание] die Versammlung [die Ge'richtsver- handlung] 'abbrechen преустановяван | е n, -ия pl 'Abbruch m 2 auch Jur; 'Einstellung/17 преустройвам, -аш (-ах) uv; преу¬ строй, -йш (-йх) V 1. 'umgestalten vt < а >; 'umorganisieren vr < а > 2. (про¬ изводство) 'umstellen vt <a>; s ce sich 'umstellen vr преустройств|о n, -a pl 1. 'Umstellung / 17 2. Reorganisation / 17, 'Umge¬ staltung/ 17 преустроя t преустройвам преустроявам, -аш (-ах) uv = пре¬ устройвам префасонирам, -аш (-ах) uv, v 'um¬ pressen vt <a> префасониране л nur sg 'Umpressen n 23Jsg префект m, -и pl Prä'fekt m 8 префектура /, -и pl Präfek'tur /17 преферанс m nur sg Kart Preference [..'ras]/16 префикс m, -и pl Ling 'Präfix n 20 префйнен adj 1. sehr fein 2. raffiniert префйненост / nur sg Raffinesse /16 префучав|ам, -аш (-ах) uv; префуч|а, -йш (-ах) V 1. (покрай нещо) vor- 'beibrausen vi <аjsn> 2. (през нещо) hin'durchbrausen vi < z/sn > префъркунен adj umg iron 'eingebildet npexänBiaM, -аш (-ах) uv; прехап|я, -еш (-ах) v 1. (нарочно) 'zwischen die 'Zäh¬ ne 'klemmen vt 2. (неволно) 'beißen vt <21 >; ж си езика (бузата) sich in die 'Zunge [die 'Backe] 'beißen vr 3. (отхапвам) 'abbeißen vt <21a> 4. (прегрйзвам) zer'beißen vt < 21b > O x устни sich auf die 'Lippen 'bei¬ ßen прехвалв|ам, -аш (-ах) uv; прехвал|я, -иш (-их) V zu'viel 'loben vt прехвален adj 1. zu'viel ge'lobt 2. iron ge'priesen, ge'lobhudelt прехваля t прехвалвам прехващ ам, -аш (-ах) uv; прехван|а, -еш (-ах) v 1. (обгръщам) um'fassen vt <b> 2. (хващам) er'greifen vt <21b> прехвръкв|ам -аш (-ах) uv; пре- хвръкн|а, -еш (-ах) v 1. 'fliegen vi <32/sn> (от ... до von 3 zu 3, през 'über 4); über'fliegen vt < 32 b/hb> 2. (летя малко) 'fliegen ein'her fliegen vi <32a/sn> 3. (покрай нещо) vor'überfliegen vi < 32 z/hb > (покрай an J) O ~ а сняг es schneit ein 'bi߬ chen; не давам пйле да прехвръкне übertr 'aufpassen vi <a/hb> wie ein 'Heftelmacher . прехвърл|ям, -яш (-ях) uv; прехвър|ля, -иш (-их) v 1. (хвърлям през нещо) 'werfen vr < 16 > (през 'über 4), hin- 'überwerfen vt < 16 a > 2. (премест¬ вам) 'umlagern vr < b >, an 'eine 'an¬ dere 'Stelle 'bringen vt <24>; 'bringen (от ... на, в von 3 nach 3) 3. (преминавам) überschreiten vr < 21 b >; ~ ихме баира wir sind 'über den Berg 4. (прескачам) überspringen vr <27 b> 5. (приписвам) übertra¬ gen vt <4 b> 6. (вина) 'abwälzen vr < а > (върху auf 4) 7. (пари)
651 преценка über'weisen vt <23 b> 8. (работна ръка) 'umsetzen vt <a> O * крак върху крак die 'Beine überein- 'anderschlagen <4a>; я ръката през рамото му den Arm um 'seine 'Schulter 'legen; я страниците на кнйга in 'einem Buch 'blättern vi <hb>; я мярката 'über die 'Stränge 'schlagen vi < 4/hb >; ~ ил съм малко ein 'bißchen zu viel ge'trunken 'haben <A>; я мост'eine'Brücke'schlagen <4> (през 'über 4); я се 1. (преска¬ чам) 'setzen vi <hb>, 'steigen vi < 23jsn > (през 'über 4, durch 4); » се през оградата 'über den Zaun 'setzen ('steigen]; я сепрез планина¬ та 'über das Ge'birge 'steigen; я ce през прозореца durch das 'Fenster 'steigen ['setzen] 2. (премествам ce c ходене) 'gehen vi < 13/sn>, (от ... на, в von 3 nach 3, in 4; през 'über 4) 3. (прекатервам ce) 'steigen (от ... на, в von 3 auf 4, in 4) 4. (на превозно средство) 'umsteigen vi < 23 z/sn > (на in 4) прехвърчавам, -am (-ax) uv = пре¬ хвърчам прехвърч[ам, -am (-ax) uv; прехвърч|а, -йш (-ax) v 1. (покрай нещо) vor'über- fliegen vi < 32 ajsn > (покрай an 3) 2. (през нещо) 'durchfliegen vi < 32 а/ sn >, 'fliegen vi < 32jsn >, (през durch 4) 3. nur uv (без посока) um'herfliegen vi < 32 a/sn > 4. (сняг, снежинки) 'fallen v/ < 3/sn >; снежинки ~ат през въздуха 'Schneeflocken 'tanzen durch die Luft прехлас m nur sg Ver'sunkenheit /11/sg, Versonnenheit fll/sg; в ~ in Ver'sun¬ kenheit прехласв|ам, -am (-ax) uv; прехласн|а, -еш (-ax) v 'fesseln vt übertr; я ce 1. (при гледане) in Be'trachtung versin¬ ken vi <21h/sn> 2. (при слушане) sich ganz dem 'Zuhören 'hingeben vr < 15a > 3. (замислям ce) in Ge'dan- ken ver'sinken O я се от смях sich fast 'totlachen vr < a > прехласнато adv ge'fesselt, ver'sunken, ver'lieft преход m, -и pl 1. 'Übergang m 2 (от ... към von 3 ... zu 3; между 'zwischen 3) 2. MH Marsch m 2 преход|ен, -ни adj 1. Übergangs-; « период 'Übergangsperiode /16; я етап 'Übergangsetappe / 16 2. (вре¬ менен) 'zeitweilig, vergänglich 3. Gramm 'transitiv O ~ но знаме 'Wan¬ derfahne/! 6; ~ на купа 'Wanderpokal m 1 преходност / nur sg 1. 'Zeitweiligkeit / 17/sg, Vergänglichkeit / 11/sg 2. Gramm Transitivi'tät / 17/sg прехожд|ам, -am (-ax) uv 'hingehen vr <13a/sn>, hin'übergehen vi <! За/ sn> (до zu 3) прехран а /, -и pl 1. Verpflegung / 17, 'Essen n 23 2. (препитание) 'Lebens¬ unterhalt m 1; изкарвам я та си 'seinen 'Lebensunterhalt ver'dienen <b> прехранвам, -am (-ax) uv; прехран|я, -иш (-их) v 1. er'nähren vt <b> 2. (храня прекомерно) über'füttern vt <b>; я се L sich er'nähren vr <b> 2. (храня се прекомерно) sich über- 'essen vr < 15 b> прехрипв|ам, -am (-ax) uv; прехрйпн|а, -еш (-ax) v 'heiser 'werden vi < 18/sn> прехубав adj 'wunderschön; (преко¬ мерно хубав) zu schön прецапв|ам, -am (-ax) uv; прецап|ам, -am (-ax) v durch'waten vt <b>, 'waten vi <sn> (през durch 4) прецедент m, -и pl Pfräze'denzfall m 2 прецеждам, -am (-ax) uv; преиед|я, -йш (-йх) v 'durchseihen vt < a >; 'seihen vt (през durch 4) O я през зъби 'zwi¬ schen den 'Zähnen her'vorstoßen vr <34a> прецеждане n nur sg 'Seihen n 23/sg прецени|a / -и pl 'Einschätzung / 17; правя я 'eine 'Einschätzung 'treffen <16>; подлагам на я 'einschätzen vt <а>;помоя я 'meiner'Einschät¬ zung nach
преценявам 652 преценявам, -аш (-ах) uv; прецен|я, -йш (-йх) V 1. (правя преценка) 'ein¬ schätzen V/ <а>, be'urteilen vt <b> 2. (заключавам) zum Schluß 'kommen vt < 3>3jsn> 3. (оценявам) 'schätzen vt, ta'xieren vt < d > прецйз1ен, -ни adj pra'zise, ex'akt прецизир ам, -am (-ax) uv, v präzi'sieren vt <d> прецизно adv pra'zise, ex'akt прецизност / nur sg Präzisi'on /17, Ex'aktheit /1 Ijsg прецъфтяв|ам, -аш (-ax) uv; прецъфт|я, -йш (-ях) V ver'blühen vt < Ь/sn > прецъфтял, -тели adj ver'blüht auch übertr преч)а, -иш (-йх) v 1. 'stören vt, be'hin- dern <b> (на някого jmdn.) 2. (съз¬ давам спънки) 'hinderlich sein vi <B> (на някого jmdm.), 'hemmen (на някого jmdn.); * ce = пречкам ce пречест|ен, -ни adj 'ehrwürdig пречист adj 1. sehr rein 2. Rel 'heilig пречйств|ам, -аш (-ax) uv; пречист |я, -иш (-их) V 'reinigen vt, 'säubern vt пречйстван|е n, -ия pl 'Reinigiing/17, 'Säuberung /17 пречк|а /, -и pl 'Hindernis n 27 пречк|ам се, -аш ce (-ax ce) uv im 'Wege sein vi <B> (на някого jmdm.) пречукв1ам, -аш (-ax) uv; пречук|ам, -аш (-ах) V1. (наранявам) 'wundschla¬ gen vt < 4 а > 2. (прекъсвам с чукане) 'durchschlagen vt <4а> 3. umg (убивам) 'totschlagen vt <4а>; den 'Garaus 'machen (някого jmdm.) пречупв ам, -аш (-ax) uv; пречуп|я, -иш (-их) V zer' brechen vt; übertr, Phys 'brechen vt <16>; » волята на някого jmds. 'Willen 'brechen; * кръст 'seinen 'aufrechten Gang ver¬ lieren <32b> npeumpoK adj 'überbreit прешлен m, -upl\. (кост от гръбначния стълб) 'Wirbel т 4; гръбначен ~ 'Rückenwirbel 2. Bot 'Knoten т 4, 'Stengelknoten прещнпв|ам, -аш (-ах) uv; прещйпн|а, -еш (-ах) V I. (прекъсвам) 'durchdrük- ken vt <а>, zer'drücken vt <b>, zer'quetschen vt < b > 2. (наранявам) 'quetschen vt прещяв|а ми се (-а ми се) uv; прещ|е ми се (-я ми се) v nur 3. Pers nicht mehr 'mögen vt <36> ['wollen vt] преяжд|ам, -аш (-ax) uv; пре|ям, -ядеш (-ядох) v 1. sich beim 'Essen über- 'nehmen vr <b>, zu'viel 'essen vt <15, ge'gessen/Aö > 2. (прегрйзвам) 'durchbeißen vt <2la> 3. übertr (съсипвам) 'übel 'milspielen vi <b/ hb> (някого jmdm.) преяждате n, -ия pl zu 'reichliches 'Essen преям T преяждам при präp 1. (до, край, около, между, сред, порадй) bei 3; той е ~ нас er ist bei uns; бях ~ лекар ich war beim Arzt; той работи ~ нас er'arbeitet bei uns; ~ такава опасност bei 'einer 'solchen Ge'fahr; ~ пороен дъжд bei 'strömendem 'Regen; ~ дневна светлина bei 'Tageslicht 2. an 3; ~ гората am 'Walde; - катедрата am Lehrstuhl; институт ~ Академията на науките Insti'tut n 20 an der Akade'mie der 'Wissenschaften 3. (за означаване на посока, на прибли¬ жаване, на прибавяне) zu 3; ела ~ нас! komm zu uns!; отйвам ~ езерото ich 'gehe zum See; сложих кнйгата ~ другите ich 'legte das Buch zu den 'anderen 4. (за означаване на обстоятелства) 'unter 3; ~ дълбоко мълчание 'unter 'tiefem 'Schweigen; - такйва условия 'unter 'solchen Bedingungen 5. (в сравнение с) im Vergleich mit [zu] 3 O ~ все това da'bei, 'dennoch; - всичко че ob¬ gleich; - това da'bei прибавк|а/, -и pl 1. Er'gänzung/17 2. (в концерт) 'Zugabe / 16 прибав|ям, -яш (-ях) uv; прибав|я, -иш (-их) V hin'zufügen vt < а > (към zu 5) прнбежшц|е п, -а pl 'Unterschlupf т 2. 'Zufluchtsort т 1
653 привързаност прибежка/, -и р( 'sprunghaftes 'Vorge¬ hen п 23 прнбнр|ам, -аш (-ах) uv; приб|ера, -ереш (-päx) v 1. (поставям нещо на мястото му, подреждам) 'aufräu¬ men vt <а> 2. (събирам, събирам разхв-ьрляни неша) 'einsammeln vt <а>; (от пода, от земята) 'aufiesen 3. (събйрам в чанта, куфар) 'einpak- ken vt < а > 4. (слагам в джоб) 'ein¬ stecken vt <а> 5. (реколта, жътва) 'einbringen vt <24а> 6. (докарвам у дома) nach 'Hause 'holen vt; x децата die 'Kinder nach 'Hause 'holen 7. (до¬ карвам в обора) in den Stall 'treiben vt <23> 8. (давам подслон) 'aufneh¬ men vt < 16a>, zu sich 'nehmen vt <I6> 9. (скривам) ver'stecken vt < b > O x косата das Haar in 'Ord¬ nung 'bringen <24>, das Haar 'glätten; x прането die 'Wäsche von der 'Leine 'nehmen; s полите die 'Rockschöße 'hochnehmen < 16 a > (zu'sammenraffen <a>]; x краката die 'Beine 'anziehen <32a, h-g> [zu'rücknehmen <16a>]; x ръцете die 'Arme an den Leib 'legen; « се 1. 'heimkehren vi <afhb>; (отивам y дома) nach 'Hause 'gehen vi < 13/sn >; (йдвам у дома) nach 'Hause 'kommen vi < 33/sn > 2. (образувам семейство) sich zu'sammenlun vr <38a>, 'hei¬ raten vt O реката се ~a der Fluß kehrt in 'seine 'Ufer zu'rück прибиране n nur sg 1. (подреждане) 'Aufräumen n 23 /sg 2. (събиране) 'Ein¬ sammeln n 23/sg 3. 'Einbringen n 23/sg - на реколтата das 'Einbringen der 'Ernte приближавам» -аш (-ах) uv; прибли- ж|а, -йш (-йх) V 1. (премествам по- близо) 'näher 'rücken vt, 'näher 'brin¬ gen vt <24> (към някого jmdm.) 2. (наближавам) sich 'nähern vr, 'nä¬ herkommen vi <33a/sn>, 'näherrük- ken vi <z/sn> (някого jmdm.) 3. (доближавам се) sich 'nähern <0 s нещо до светлината etw. 'näher ans Licht 'halten <3>; s се 1. (доб¬ лижавам се) sich 'nähern 2. (сбли¬ жавам се) sich 'nahekommen vi <33a/sn>, sich 'näherkommen vi < 33 a jsn > приближаване n nur sg 1. (сближаване) 'Annäherung / 17 2. (на срок) Нег- 'anrücken n 23/sg; ~ то на празника das Her'annahen des 'Feiertags приближени nur pl als Subst Ver'traute m 7*/pl; 'Anhang m 2 приблнженост f nur sg Ver'traulheit /17 приблизйтел|ен, -ни adj 'annähernd, 'ungefähr O ~на стойност 'Nähe¬ rungswert m 1 приблизйтелно adv 'ungefähr, 'zirka, 'et¬ wa приблизителност / nur sg 'Ungefähres n 23+ O c - 'ungefähr прибожд|ам, -аш (*ax) uv; при | бода, -бодеш (-бодох) v 'anstecken vr < a >, 'feststecken vt <a> приболяв|а ме (-а ме) uv; прибол|й ме (-я ме) v nur 3. Pers 1. (изведнъж) 'plötzlich 'schmerzen vi <hb>, 'plötz¬ lich weh tun vi < 3%/hb> 2. (от време на време) 'manchmal weh tun; x зъб der Zahn tut mir 'manchmal weh прибор m, -и pl 1. Ge'rät n 20, 'Vor¬ richtung/ 17 2. (лъжйца, нож, вйлица) Be'sleck n 20 3. (куверт) Ge'deck n 20 O - и за пйсане 'Schreibutensilien pl; тоалетни ~ и Toi'lettengegenstä nde pl приборостроене n nur sg Ge'rätebau m l/sg прибран adj 1. (спретнат) 'ordentlich 2. (скромен) be'scheiden 3. (почтен) so'lide 4. (свит, събран) 'anliegend прибреж|еи» -ни adj 'Ufer-, am 'Ufer gelegen прибрежие n nur sg - крайбрежие прнбутв|ам, -аш (-ах) uv; прибут|ам, -аш (-ах) V 'schieben vt < 32 > прнбълв|а мн се (-а ми се) uv unpers 'einen 'Brechreiz ver'spüren < b > прибързан adj über'eilt привързаност /nur sg Über'eilung/17, Hast /17/sg
прибързвам 654 нрибързв|ам, -аш (-ах) uv; прибърз|ам, -аш (-ах) V über'eilen vt <b>; sich über'eilen vr (c нещо mit 3) ’прибягв|ам, -аш (-ах) uv; прибяг|ам, -аш (-ах) od при|бягна, -бегнеш (-бяг- нах) V(бягам)'laufen vi <9/sn> (от... до [на] von 3... bis zu 3), hin'überlaufen vi <9ajsn> 2прибягв|ам, -аш (-ах) uv при|бягна, -бегнеш (-бягнах) v 1. (обръщам се за помощ) 'Hilfe 'suchen (до, към bei 3) 2. (използвам) 'anwenden vt < 10 а >, be'nutzen <b> (до etw.) О ® към насилие zur Ge'walt 'greifen vi < 21 /hb >; x към последното сред¬ ство zum 'letzten 'Mittel 'greifen; x към строги мерки zu 'harten 'Ma߬ nahmen 'schreiten vi <21 jsn> прнвдйг|ам, -аш (-ах) uv; привдйгн|а, -еш (-ах) v 1. (повдигам) ein 'wenig 'anheben vt <14a> 2. (излекувам) auf die 'Beine 'bringen vt < 24 >; x ce 1. (изправям се малко) sich ein 'wenig 'aufrichten vr <a> 2. (пооздравя- вам) auf die 'Beine 'kommen vi <33 Jsn> приведен adj (наведен) ge'beugt O ~ и деца'Stiefkinder и 21/p/; ~ зет'einge¬ heirateter 'Schwiegersohn m 2 приведени |к m, -ци pl 'Stiefkind n 21 привежд|ам, -аш (-ах) uv; при|веда, -ведеш (-ведох) v 1. (навеждам) 'beu¬ gen vt 2. 'anführen vt <a>; x до¬ казателства Be'weise 'anführen; ä факти 'Fakten 'anführen 3. (цитирам) zi'tieren vt < d > 4. (завеждам децата от първия брак в новото семейство) in die 'zweite 'Ehe 'mitbringen vt <24a> O ä в известност 'feststel¬ len vt < a >; x всъответствие in Über¬ einstimmung'bringen vf <24>; x в изпълнение'ausführen vt <a>; x в движение in Be'wegung 'setzen vt <b>; * във възторг in Begeisterung ver'setzen; x в ужас in 'Schrecken 'stürzen vt; x под общ знаменател auf 'einen 'Nenner 'bringen; x ce sich 'beugen vr, sich 'bücken vr (над 'über 4) привет m, -и pl Gruß m 2 привет|en, -ни adj Be'grüßungs-, 'grü¬ ßend; x поглед 'grüßender Blick m 1 приветлив adj 'freundlich приветливо adv 'freundlich приветлйвост / nur sg 'Freundlichkeit /17 приветствен adj Be'grüßungs-; Gruß-; ~ а реч Begrüßungsrede /16, Begrü¬ ßungsansprache /16; ~a телеграма 'Grußtelegramm n 20* приветствие n, -я pl 1. Be'grüßung /17 2. (писмо) 'Grußschreiben n 23 приветствув|ам, -аш (-ах) uv be'grüßen vt <b> Привечер / nur sg 'Spätnachmittag m 1 2прйвечер adv am 'späten 'Nachmittag, 'gegen 'Abend привйд|ен, -ни adj 'scheinbar привидени|е n, -я pl Ge'spenst n 21, Erscheinung /17 привйжд[а ми се (-а ми ce) uv; при|вйди ми се (-видя ми се) v nur 3. Pers vor 'Augen 'haben vt < A >, 'vorschweben vi < а/hb >; x нещо ich 'habe etw. vor 'Augen, mir schwebt etw. vor 1привйкв|ам, -аш (-ах) uv; привйк|ам, -аш (-ах) V 'rufen vt < 39 >, 'ausrufen vt <39a> 2привйкв|ам, -аш (-ах) uv; привйкн|а, -еш (-ах) V (навиквам) sich ge'wöhnen vr < b > (на, към an 4) привилегировам, -аш (-ах) uv, v privi- le'gieren vt <d> привилегирован adj privilegiert привилеги|я / -и pl Privileg n 31 привйч|ен, -ни adj ge'wohnt привйч[ка /, -и pl Ge'wohnheit /17 привлека | привличам привлекател ен, -ни adj 'anziehend привлекателност / nur sg 'Anziehungs¬ kraft /14 привлйч|ам, -аш (-ах) uv; при|влека, -влечеш (-влякох) v 1. 'anziehen vt < 32 a, h-g >; магнитът ~ а желязо der Ma'gnet zieht 'Eisen an; тя ~ a мъжете sie zieht die 'Männer an 2. her- 'anziehen vt < 32a, h-g >; x стол към
655 придавам себе си 'einen Stuhl zu sich her'anzie- hen; той го привлече за участие er zog ihn zur Teilnahme her'an 3. (привле¬ кателен съм) 'Anziehungskraft 'aus¬ üben <a> O я вниманието die'Auf¬ merksamkeit auf sich 'ziehen <32, h-g>; « любопитството die'Neugier auf sich 'ziehen; s погледите върху себе си die 'Blicke auf sich 'lenken; това не ме ~ a das lockt mich nicht привнас|ям, -яш (-ях) uv; прив|неса, -несеш (-несох) v 'einbringen vt <24a> прйвод m nur sg: зет на ~ 'eingehei¬ rateter 'Schwiegersohn m 2 привременен, -ни adj provisorisch, 'zeitweilig привържени|к m, -ци pl 'Anhänger m 4 привърженац|а /, -и pl и. привърже¬ ничке / -и pl 'Anhängerin /18 привързан adj ver'bunden (към mit 3), 'anhänglich; той е много ~ към него er hängt sehr an ihm привързаност f nur sg 'Anhänglichkeit / 17/sg, Ver'bundenheit / 17/sg привързв|ам, -аш (-ах) uv; привър|жа, -жеш (-зах) v 1. 'anbinden vt <27a>, 'festbinden vt < 27 a > 2. übertr 'binden vt < 27 >, 'fesseln vt (към an 4); « ce 'liebgewinnen <26b> (към някого jmdn.) привършв|ам, -аш (-ах) uv; привърш|а, -иш (-их) V 1. (завършвам) 'fertigstel¬ len vt <а>, zu 'Ende 'bringen vt <24>; ä къщата das Haus 'fertig 'bauen ['fertigstellen]; * разказа die Er'zählung zu 'Ende 'bringen [zu 'Ende er'zählen < b > ] 2. (приключвам) 'ab¬ schließen vt <32a>, be'enden vt < b >; * работа die 'Arbeit 'abschlie¬ ßen <32a> 3. (изразходвам) 'auf¬ brauchen < a >; « ce zu 'Ende 'gehen vt < 13/sn> привършване n nur sg 'Abschluß m 2, 'Ende n 30; нещо е на ~ etw. geht 'seinem 'Ende zu пригажд|ам, -аш (-ах) uv; пригод|я, -йш (-йх) V 1. (помещение, сграда) 'umbauen vt < а > (за zu 3), 'einrich¬ ten vt <а> (за als 4) 2. (предмет) zu'rechtmachen vt <а> (за als 4) 3. übertr (приспособявам) 'anpassen vt <a> (на, към an 4); ä ce sich 'anpassen vr прнгладняв1а ми (-а ми) uv; при¬ гладите ми (-Я ми) V nur 3. Pers 'Hunger be'kommen < 33b>, 'hungrig 'werden vi < 18/sn> приглажд|ам, -аш (-ах) uv; приглад]я, -иш (-их) V 'glätten (нещо etw.), 'strei¬ chen vi <21 lhb> (нещо 'über 4) приглас|ям, -яш (-ях) uv 'einstimmen vi < г/hb > приглашенн|е n, -я pl 'Einladung /17 приглежд|ам, -аш (-ах) uv; приглед|ам, -аш (-ах) V 'sorgen vi <hb> (някого für jmdn.) лриг6д|ен, -ни adj ge'eignet пригодя f пригаждам приготвим, -яш (-ях) uv; приготв|я, -иш (-их) V 1. 'vorbereiten vt <а> 2. (ястия) 'zubereiten vt <а>, 'kochen vt; ä ce sich 'vorbereiten vr, sich 'fertigmachen vr < а > (за für 4) O ж си уроците die 'Schulaufgaben gut 'machen прнготовлени|е n, -я pl 'Vorbereitung /17 (за für 4, auf 4) приготовлявам, -аш (-ах) uv = при¬ готвям прнготовяв|ам, -аш (-ах) uv = при¬ готвям прягърмяв|а (-а) uv; пригърм|й (-я) v nur 3. Pers 'anfangen vt <2a)hb> zu 'donnern придав|ам, -аш (-ах) uv; при|дам, -дадеш (-дадох) v 1. (при пазарене) 'zugeben vt < 15 а >, 'zuzahlen vt <а> 2. (прибавям) hin'zufügen vt <а> (към zu 3) 3. (увеличавам теглото си) 'zunehmen vi < 16а/АА> 4. verleihen vt <23b>, 'geben vt <15> (на някого jmdm.); « хубост 'Schönheit verleihen; « особен смисъл 'einen besonderen Sinn ver'leihen ['geben]; s особена
придавка 656 красота 'einen besonderen Reiz verleihen; ж добродушен вид ein 'gutmütiges 'Aussehen ver'leihen O » значение на нещо etw. Be'deutung 'beimessen < 15a >; ж си важност sich 'wichtig tun vi <3%/hb>; ж си самоуверен вид 'selbstsicher 'auflre- ten w <15a/sn>, 'eine 'selbstsichere 'Miene 'aufsetzen <a>; ж смелост Mut 'einflößen <a> придавк|а / -и pl 'Zugabe /16 придам t придавам придать|к m, -ци pl 1. 'Anhängsel n 23 2. Anat 'Auswuchs m 2 придатъчен, -ни adj 1. 'zusätzlich 2. Anal 'Neben- придвйжв|ам, -аш (-ах) uv; придвйж|а, -иш (-их) V be'wegen vt < b > (към auf 5, zu 5); ж се sich be'wegen vr (към auf 3, zu J) придвор|ен, -ни adj Hof- придйг|ам, -аш (-ах) и. приднгв|ам, -аш (-ах) uv; придйгн|а, -еш (-ах) v = прив дигам придйрв|ам, -аш (-ах) uv 'Anforderun¬ gen 'stellen (на някого an jmdn.) лрцднрчнв adj 'anspruchsvoll прмдирчнвост / nur sg 'Stellen n 23/sg von 'Anforderungen придйр|вм, -яш (-ях) uv - придйрвам придихани|е n, -я pl Aspirati'on / 17, Be'hauchung/17 придихателен, -ни adj Ling be'haucht прндобйв|ам, -аш (-ах) uv; придоби|я, -еш (-х) V 1. (добивам, спечелвам) er'werben vt <16b>, er'ringen vt <27b> 2. (получавам) er'halten vt <3b>, be'kommen vt <33b>; ж възможност die 'Möglichkeit er¬ 'halten; ж правото das Recht er¬ 'halten [be'kommen]; ж нов вид ein 'neues 'Aussehen er'halten [be'kom¬ men]; O ж значение Be'deutung er¬ 'halten [ge'winnen <26b>]; ж лоши навици 'schlechte Ge'wohnheiten 'an¬ nehmen <16a>; ж влияние върху някого 'Einfluß auf jmdn. ge'winnen; работата ~ а друг вид die 'Sache be'kommt ein 'anderes Ge'sicht придобйвк|а /, -и pl Er'rungenschaft/17 придобия | придобивам придохажд|ам, -аш (-ах) uv = при¬ иждам прцдреме ми се t придрямва ми се првдружав(ам, -аш (-ах) uv; придру¬ жа, -йш (-йх) V be'gleiten vt <b> придружител (-ят) m, -и pl Be'gleiter m 4 придружители ja/ -и pl Begleiterin /18 придръпвам, -аш (-ах) uv; при¬ дърпам, -аш (-ах) od придръпва, -еш (-ах) v her'anziehen vt <32 а, h-g> (към zu 3) прндрямв|а ми се (-а ми се) uv; придр|еме ми се (-яма ми се) v unpers 'schläfrig 'werden vi < 18fsn> придума|ам, -аш (-ах) uv; придум|ам, -аш (-ах) V über'reden vt < b > прндунавски adj an der 'Donau ge'legen прндърж|ам, -аш (-ах) uv; придърж|а, -йш (-ах) V 1. (подпирам) 'stützen vt 2. (повдйгам, държа) 'halten vt < 3 >; ж се 1. sich 'halten vr, sich 'festhalten vr < 3a > 2. übertr nur uv sich 'hal¬ ten vr (към нещо an etw. 3) придърпам | придръпвам прием m, -и pl 1. Emp'fang m 2; давам - 'einen Emp'fang 'geben < 15 >; оказвам добър ~ 'einen 'gu¬ ten Emp'fang be'reiten < b > 2. (при¬ емане в известна среда) 'Aufnahme Я 6 прием|ам, -аш (-ах) uv; прие|ма, -еш (-ах) V1. (вземам) ent'gegennehmen vt <16а>, 'annehmen vt < 16а>; ж покана 'eine 'Einladung 'annehmen; ж подарък ein Ge'schenk ent'gegen¬ nehmen ['annehmen] 2. (в орга¬ низация) 'aufnehmen vt < 16 a> (в in 4) 3. (предполагам) 'annehmen vt 4. (в учебно заведение) 'annehmen (в an i); (на работа) 'einstellen vt <a> 5. (гости) be'grüßen vt <b> 6. (да¬ вам подслон, оказвам гостоприем¬ ство, реагирам на вест)'aufnehmen 7. (имам приемни часове) emp'fan- gen vt <2b>, 'Sprechstunde 'haben
657 призовавам <А> (от ... до ... voni ... bisi) 8. (одобрявам) 'annehmen; * резо¬ люция 'eine Resolution 'annehmen; ж поръчка 'einen 'Auftrag 'anneh¬ men; ж предложение 'einen 'Vor¬ schlag 'annehmen 9. (преценявам изпълнението на поръчка) 'abneh¬ men vf <16a> O ж парад die Pa'rade 'abnehmen; ж рапорт 'Mel¬ dung ent'gegennehmen; ж друг вид ein 'anderes 'Aussehen 'annehmen; ж закон ein Ge'setz verabschieden < b > приеман|е n, -ия pl I. 'Annahme/16 2. 'Abnahme/16; ж на обект 'Abnah¬ me 'eines Ob'jekts приемател (-ят) m, -и pl Emp'fänger m 4 приемателен, -ни adj 'Annahme-; 'Auf¬ nahme-; 'Abnahme-; ж пункт 'An¬ nahmestelle /16; ~ на комисия а) (за приемайе на кандидати) 'Aufnahme¬ kommission / 17 b) (за преценка на изпълнена поръчка) 'Abnahmekom¬ mission /17; ж протокол 'Abnahme¬ protokoll п 20* приемач т, -и pl 'Abnehmer т 4 прием 1ен, -ни adj Emp'fangs-; 'Aufnah¬ me-; ~ на стая Empfangszimmer и 23; ж изпит'Aufnahmeprüfung/17 О ж час 'Sprechstunde /16 приемлив adj 'annehmbar, akzep'tabel приемлйвост / nur sg 'Annehmbarkeit /17 приемн|а /, -и pl 1. (гостна) Empfangs¬ zimmer n 23 2. (в учреждение) Be'sucherzimmer n 23 прнемнн|к m, -ци pl 1. (наследник) 'Nachfolger m 4 2. Tech Emp'fänger m 4 приемник! а /, -и pl 'Nachfolgerin /18 лриемничество n nur sg 'Nachfolge /16 приемственост / nur sg Kontinui'tät /17 lsg приживе adv zu 'Lebzeiten призван adj be'rufen призвание n nur sg Be'rufung /17 призвезд|ен, -ни adj 'Sternen- призем|ен, -ни adj zu 'ebener 'Erde gelegen, Par'terre-, 'Erdgeschoß- приземи|е л, -я pl Par'terre n 24, 'Erdge¬ schoß n 20 призив m, -и pl 'Aufruf m 1 призив!ен, -ни adj 1. (наборен) 'Einbe- rufungs- 2. (призоваващ) appel'lie- rend 3. (разтърсващ) 'aufrüttelnd 4. (примамващ) Lock- призляв|а ми (-а ми) uv; призл|ее ми (-я ми) V nur 3. Pers mir wird schlecht прнзм|а/, -и pl 'Prisma n 28 a O гледам през ж та на някого etw. durch jmds. 'Brille 'sehen < 19 > призматичен, -ни adj pris'malisch признав| ам, -аш (-ах) uv; призна|я, -еш (-х) V 1. (не отричам) 'zugeben vf < 15 а >, ge'stehen vf <10*b > 2. (съг¬ ласявам се) 'zugeben, 'einräumen vf <a> 3. (приемам като законно, зачитам) 'anerkennen vf <10c> (за als 4) 4. (благодарен съм) 'dankbar sein vf <B> (на някого jmdm.) 5. (считам) 'halten vf, vf <3> (за für); ж се I. 'zugeben, be'kennen vf < 10 b >; ж се за победен sich für be'siegt er'klären vr <b>; ж се за виновен sich 'schuldig be'kennen vr; ж се в любов на някого jmdm. 'eine 'Liebeserklärung 'machen 2. (държа¬ ва) 'anerkannt 'werden vf < 18jsn> O трябва да се признае man muß 'zuge¬ ben ['einräumen]; това трябва да му се признае das muß man ihm 'lassen признаван|е л, -ия pl 'Anerkennung / 17; международноправно ж 'völ¬ kerrechtliche 'Anerkennung прйзна|к m, -ци pl 'Kennzeichen n 23, 'Merkmal n 20; отличителни - ци Unterscheidungsmerkmale признани|е и, -я pl 1. 'Anerkennung/17 2. (на вина) Ge'ständnis п 27 признателен, -ни adj 'dankbar признателност / nur sg 'Dankbarkeit /П/jg призная f признавам призовав|ам, -аш (-ах) uv; призов|а, -еш (-ах) V I. (зова, викам) 'rufen vf < 39 >, her'beirufen vf < 39 а >; ж на помощ zu 'Hilfe 'rufen 2. (подканвам) 42 Wtb. Bulg-Dt.
призоваване 658 'aufTordern vt < а > 3. (отправям призив) 'aufrufen vt <39а>; я на борба zum Kampf 'aufrufen 4. (пре¬ дупреждавам) er'mahnen vt <b>, 'mahnen vt\ я към ред zur 'Ordnung 'mahnen 5. Jur 'laden vt <4>, 'vorla¬ den vt <4a> призоваван|e n, -ия pl 1. 'Aufrufen n 23/sg 2. Jur 'Ladung /17 првзовк|а /, -и pl 'Vorladung / 17; Jur 'Ladung/17 призори adv im 'Morgengrauen прйзра|к m, -ци pl Ge'spenst n 21 прйзрач|ен, -ни adj gespenstisch, 'sche¬ menhaft прйзрачност / nur sg 'Schemenhaftigkeit /17 прийжд|ам, -am (*ax) uv; при | дойда, -дойдеш (-дойдох) v 1. (река) 'über die 'Ufer 'treten vt < 15/sn > 2. (навалица) 'angeströmt 'kommen vi <33jsn> прийска ми се | приисква ми се прийскв|ам, -аш (-ах) uv; прийск|ам, -аш (-ах) V vergangen vt <b>, 'for¬ dern vr прийскв|а ми се (-а ми се) uv; при|йска ми се (-иска ми се) v nur 3. Pers den Wunsch ver'spüren <b> (нещо nach 3) прнкадяв ам, -аш (-ах) uv; прикад|я, -йш (-йх) V be'weihräuchern vt < b > прнка жа, -жеш (-зах) v volkst 'sagen vt прйказ m nur sg: за чудо и - ! 'mär¬ chenhaft! приказв|ам, -аш (-ах) uv 1. (говоря) 'sprechen vt < 16 >, 'reden vt 2. (раз¬ говарям) sich Unterhalten vr < 3b > (c mit 3) 3. (на чужд език) 'sprechen (на in 3, auf) O не си ~ аме wir 'reden nicht mitein'ander приказване n nur sg 'Reden n 23/sg, Er'zählen n 23/sg O не е за ~ man kann es gar nicht er'zählen прйказ|ен, -ни adj 'märchenhaft прйказк|а/, -иpl 1. 'Märchen n 23 2. nur pl Ge'rede n 23/sg, 'Reden n 23/sg O големи ~и 'große 'Worte pl, 'große "Töne pl; има една я wie man so sagt; wie man so zu 'sagen pflegt; на ~ и zum Er'zählen, zum 'Plaudern; не ми е до ~ и ich bin nicht zum Er'zählen 'aufgelegt; празни ~ и 'leeres Stroh n 20/sg; хорски ~ и das Ge'rede n 23/sg der 'Leute прнказлйв adj 'redselig, ge'sprächig приказлйвост / nur sg 'Redseligkeit / 17/sg, Gesprächigkeit / 17/sg прнкаив|ам, -аш (-ах) uv; прикан|я, -иш (-их) v 1. (поканвам) 'einladen vt <4а> 2. (подканвам) 'auffordern vt <а> 3. (предупреждавам) er'mah¬ nen vt <b>; я към ред zur'Ordnung er'mahnen прикан|ям, -яш (-ях) uv = приканвам прикачв|ам, -аш (-ах) uv; прикач|а, -йш (-йх) V 'anhängen vf < а > (към an 4) auch übertr прикачван nt, -и pl 1. Eisenb Ran'gierer m 4 2. Kfz, Landw 'Beifahrer m 4 прикачен adj 'Anhänge-; ~ инвентар 'Anhängegeräte n 20/pl приютял |a ми (-а ми) uv; прикип|й ми (-я ми) v nur 3. Pers mir läuft die 'Galle 'über приклад m, -и pl 'Kolben m 4, Ge'wehrkolben приклажд|ам, -аш (-ах) uv; при|клада, -кладеш (-кладох) v 'zulegen vt < а > приклекна | прикляквам приклещв|ам, -аш (-ах) uv; при- клещ|я, -иш (-их) v 'einklemmen vt <а> приключи |ам, -аш (-ах) uv; приключ|а, -иш (-их) V1. 'abschließen vt < 32 а >, be'enden vt <b>; я изследването die Untersuchung be'enden ['abschlie¬ ßen]; я спор 'einen Streit be'enden ['abschließen]; я дискусия 'eine Dis- kussi'on be'enden ['abschließen] 2. (бй- вам завършен) zu 'Ende 'gehen vi <13jsn>, 'abgeschlossen [be'endet] 'werden vi <18/sn>; конференцията ~ a die Konfe'renz geht zu 'Ende, die Konferenz wird 'abgeschlossen 3. Fin abschließen; я изчисленията die Be'rechnungen 'abschließen
659 прилив приключение и, -я pl 'Abenteuer п 23 приключенски adj 'abenteuerlich; ~ а литература 'Abenteuerliteratur / 17; ä филм 'Abenteuerfilm т I приклякв|ам, -аш (-ах) uv; приклекн|а, -еш (-ах) V sich 'hocken vr, sich 'hin¬ hocken vr < a >; (на колене) sich knien vr, sich 'niederknien vr < a > прикован|ам, -аш (-ах) uv; приков|а, -еш (-ах) V 1. 'annageln vt <а>, 'festnagelnvt <а> 2.übertr'festhalten v/ < 3 a > O s погледа си върху нещо 'seinen Blick auf etw. 'heften; x погледите върху себе си die 'Blicke auf sich 'lenken; болестта ме ~ а към леглото die 'Krankheit 'fesselt mich ans Bett; x вниманието на зри¬ телите die 'Aufmerksamkeit der 'Zu¬ schauer 'fesseln прнкоманднров ам, -аш (-ах) uv, v 'ab¬ kommandieren vt <e> (към някого zu jmdm.); 'zuweisen vt <23a>, 'bei¬ ordnen <a> (някого към някого jmdn. jmdm.) лрикосновени|е n, -я pl Be'rührung/17 прикоткв|ам, -аш (-ах) uv; прикотк|ам, -аш (-ах) V1. (привлйчам) 'anlocken vt < а >, 'locken vt 2. (усмирявам) be'ruhigen vt <b> прикрепвам, -аш (-ах) uv; прикреп|я, -йш (-йх) V 1. (закрепвам) be'festigen vt <b> 2. (подпирам, поддържам) 'stützen vt, 'halten vt < 3 > прикреп|ям, -яш (-ях) uv = при¬ крепвам прикрйв|ам, -аш (-ах) uv; прикрй|я, -еш (-х) V 1. (покривам) ver'decken vt < b >, 'zudecken vt < a >, ver'bergen vt<16b> 2. (скривам) ver'stecken vt < b >, ver'bergen 3. übertr (по¬ тулвам) ver'bergen, verheimlichen vt < b >; x намеренията си 'seine 'Ab¬ sichten verheimlichen [ver'bergen] 4. Mil 'decken vt; x се 1. (покривам се, скривам се) sich ver'bergen vr2.Mil in 'Deckung 'gehen vt < 13/sn> прикриван |e n, -ия pl Ver'bergen n 23/sg, Verheimlichen n 23/sg, 'Decken n 23 jsg; Mil 'Deckung /17 прикрит adj 1. (затулен) ver'bor¬ gen, ver'deckt 2. (нейскрен) 'heuchle¬ risch прикрити|e n, -я pl 1. (място) 'Unter¬ schlupf m 2, Ver'steck n 20 2. (защйта) Schutz m 1 3. Mil 'Deckung / 17 прикрйтост / -и pl 1. Verborgenheit/17 2. (нейскреност) Heuchelei /17 прикрия | прикривам прикулув|ам, -аш (-ах) uv; прикуп|я, -иш (-их) V 'zukaufen vt <а>, hin- 'zukaufen vt <a> прикътв|ам, -аш (-ах) uv; прикът|ам, -аш (-ах) V ver'bergen vt < 16 b > прилаг|ам, -аш (-ах) uv; прилож|а, -иш (-их) V 1. (употребявам) 'anwenden vt < 10 а > 2. (прибавям) hin'zufügen vt <а>, 'beilegen vt <а> прилагателно п, -и pl Gramm 'Adjektiv п 20, 'Eigenschaftswort п 22 прилазв|ам, -аш (-ах) uv; прилаз|я, -иш (-их) V 'kriechen vt < 32/ги >, 'näher¬ kriechen vt <32a/sn> приласкан |ам, -аш (-ах) uv; приласка|я, -еш (-х) V 'kosen vt прилегна | прилягам прилежание п nur sg Fleiß т 1 /sg прилеж|ен, -ни adj 'fleißig прилежност / nur sg — прилежание прилеп т, -и pl 'Fledermaus /14 hipHnenelaM, -аш (-ах) uv; прилеп|я, -йш (-йх) V 'kleben vt, 'ankleben vt < а >, 'festkleben vt < а > 2прнлепв|ам, -аш (-ах) uv; прилепн|а, -еш (-ах) V J. 'kleben vt < hb> 2. (дре¬ ха, обувки) wie 'angegossen 'passen vi <hb> ['sitzen vi <251jhb>; s cesich ge'wöhnen vr < b > (към an 4) прилепов adj 'Fledermaus- прилепчив adj 'ansteckend прилепя t Прилепвам прилеп|ям, -яш (-ях) uv = 1 прилепвам прилетяв|ам, -аш (-ах) uv; прилет|я, -йш (-ях) V 'angeflogen 'kommen vt < 33 jsn> прилея t прилйвам прилив т, -и pl 1. Flut / 17 2. übertr
приливам 660 'Ansturm т 2 прилйв[ам, -аш (-ах) uv; прил|ея, -ееш (-ях) V 'zugießen vt < 32 а > прилика / nur sg 'Ähnlichkeit /17 прилика fnursg 1. (приличие) 'Anstand т 2/sg, 'gute 'Sitte / 16 2. (удобен случай) 'günstige Ge'legenheit /17 0 те са лика ~ sie 'gleichen ein'ander wie ein Ei dem 'anderen; ~ му е тя sie paßt zu ihm прмлйт|ам, -аш (-ах) uv; прилет|я, -йш (-ях) V — прилетявам прнлйч|ам, -аш (-ах) uv 1. (подобен съм) 'ähnlich sein vi < В> (на някого jmdm.) 2. (дреха, накит) gut 'stehen vi < IO1/hb>, gut 'passen vi <hb> (на някого jmdm.) 3. (подхождам) 'passen (на някого zu jmdm.) 4. (при¬ ето e) sich ge'hören vr < b >; - а ли за ge'hört es sich für 4 O на какво ~ a това? was ist das für 'eine Art?; това на нищо не ~ а! da hört sich doch 'alles auf! прилйч|ен, -ни adj 1. (подобен) 'ähnlich (на някого jmdm.) 2. (както трябва) 'angemessen; - но държане 'ange¬ messenes Be'nehmen п 23/sg 3. (кра¬ сив)'stattlich, schön; * мъж ein'statt¬ licher Mann m 3; - ни дрехи 'schöne 'Kleidung / \ljsg 4. (съответен, обичаен) 'üblich, ge'bührend прнлйчне n nur sg 'Anstand m 2/sg приложа t прилагам прилож ен, -ни adj 'angewandt; ~но изкуство 'angewandte Kunst/14 приложени|е n, -я pl 1. (използване) 'Anwendung /17 2. (притурка) 'Bei¬ lage / 16 3. (в писмо) 'Anlage /16 4. Gramm Attri'but n 20 приложйм adj 'anwendbar приложймост / nur sg 'Anwendbarkeit /17 , , прнлошав|а ми (-а ми) uv; прилош|ее ми (-а ми) V nur 3. Pers mir wird schlecht [übel] прилошавай|e n, -ия pl 'Übelkeit/\7jsg прилошее ми t прилошава ми прклютяв|а ми (-а ми) uv; прилют|ее ми (-я ми) V nur 3. Pers ein 'Brennen ver'spüren <b> приляг ам, -аш (-ах) uv; прилегн|а, -еш (-ах) V 1. (лягам) sich 'legen vr (до zu 3, 'neben 4) 2. (плътно) 'anliegen vi <31a/A6>, fest 'anliegen 3. (дреха) 'passen vi <hb>, gut 'stehen vi < 101 /hb > (на някого jmdm.) 4. (под¬ хождам) 'passen (на някого jmdm.) O «амиа) (стой ми добре) es paßt mir gut b) (подхожда на мене) das paßt zu mir 5. (йде ми отръки) es geht mir von der Hand прйма adj unv 'prima, Prima-; ~ -бале- рйна Primaballe'rina /16 примадон|а/, -и pl Pfrima'donna/16 примазв|ам, -аш (-ах) uv; прима|жа, -жеш (-зах) v zer'drücken vt < b > прималяв|ам, -аш (-ах) uv; примал|ея, -ееш (-ях) V schwach 'werden vi <18/sn>; «а ми mir wird schlecht ['übel] примамв|ам, -аш (-ах) uv; примам|я, -иш (-их) V 1. 'locken vt, 'anlocken vt < a > (c mit 3) 2. (съблазнявам) ver¬ locken vt <b> 3. (отвербувам) 'ab¬ werben vt < 16 a> примамен, -ни adj ver'lockend прнмамк|а / -и pl 1. (стръв) 'Köder m 4, 'Lockspeise / 16 2. (съблазън) Verlockung /17 примамлйв adj ver'lockend примамлйвост fnursg 'Anziehungskraft /14 примамя | примамвам примам|ям, -яш (-ях) uv = примамвам прймер т, -и pl 'Beispiel п 20; давам ~ ein 'Beispiel 'geben < 15 >; посочвам някого за ~ jmdn. als 'Beispiel 'hin¬ stellen < а >; на ~ ver alt zum 'Beispiel прймерв|ам се, -аш се (-ах се) uv; пример |я се, -иш се (-их се) v 'zielen vi <hb> (в auf 4) пример|ен, -ни adj 'beispielhaft О « устав 'Musterstatut п 25; ~ ни поло¬ жения 'Musterbestimmungen fWjpl прймерно adv 1. 'beispielhaft 2. (напри¬ мер) zum 'Beispiel, 'beispielsweise
661 принадлежност примера се f примервам сс прймес т, -и pl 'Zusatz т 2, 'Beimi¬ schung /17 примесвам, -аш (-ах) uv; примес[я, -иш (-их) V 'beimischen vt < а >, 'zufügen vt < а >, 'zusetzen vt < а > примес|ям, -яш (-ях) uv = примесвам примйгв|ам, -аш (-ах) uv; примйг|ам, -аш (-ах) od примигн|а, -еш (-ах) v 1. (с очй) 'anfangen vi < 2 a/hb > zu 'blinzeln 2, (c лампа) 'anfangen zu 'blinken [zu 'flackern] 3. (свещ) 'anfan¬ gen zu 'flackern примижав|ам, -am (-ax) uv; примиж|а, -йш (-ax) v 'blinzeln vi <hb>, die 'Augen zu'sammenkneifen <21a> примйр|ам, -аш (-ax) uv; прим|ра, -еш (-ях) v 1. (става ми зле) mir wird schlecht ['übel] 2. (изгубвам съзнание) 'ohnmächtig 'werden vi <18/sn> O а от жажда übertr vor Durst fast 'umkommen vi < 32 a jsn >; а от глад vor 'Hunger bald 'umkommen; а от смях sich 'totlachen; а от страх in 'Todesangst 'schweben примирен adj 1. ver'söhnl, 'ausgesöhnt 2. (понасящ безропотно) er'geben, 'schicksalsergeben примирение n nur sg 'Aussöhnung /17, Verhöhnung / 17 (пред, c mit 3), Ergebenheit / 17/sg, 'Schicksalserge¬ benheil (пред vor 3) примиренчество n nur sg Versöhnlertum n 221 sg примирие n nur sg 'Waffenstillstand m 2, 'Waffenruhe / \bjsg прнмирител1ен, -ни adj versöhnlich примирителност / nur sg Versöhnlich¬ keit /17jsg □римнряв|ам, -аш (-ax) uv; примир|я, -йш (-йх) V verhöhnen vr <b>, 'aussöhnen vt <a>; а се 1. (поко¬ рявам се, задоволявам се) sich 'abfin¬ den vr <27a> (c mit 3) 2. (по¬ мирявам се) sich verhöhnen vr, sich 'aussöhnen vr примиряваме n, -ия pl 1. (задово¬ ляване, покоряване) 'Dulden n 23/sg (c von 3) 2. (помиряване) Verhöhnung /17 , примитив|ен, -ни adj primi'tiv примитйвност / nur sg Primitivi'tät /17/jg примка/ -и pl 'Schlinge/16 auch übertr лримокряв|а ми (-а ми) uv; примокр|ее ми (-я ми) V nur 3. Pers 'plötzlich spüren, wie es feucht wird; 'plötzlich 'Feuchtigkeit ver'spüren <b> примолв|ам се, -аш се (-ах се) uv; примбл|я се, -иш се (-их се) v 'bitten vt <25>, 'herzlich 'bitten (на някого jmdn.) примори|е п, -я pl 'Küstenland п 22, 'Küstengebiet п 20 приморски adj 'Küsten-, an der 'Küste ge'tegen; See-; ~ град 'Seestadt /14 примра t примйрам примрачав|а се (-а се) uv; примрач|й се (-й се) v nur 3. Pers 'dunkel 'werden vi < 18/sn>, sich ver'düstern vr <b> прнмул|а / -и pl 'Primel /16 прймус m, -и pl Pe'troleumkocher m 4 примъквам, -аш (-ax) uv; примъкн|а, -еш (-ах) V (нося, влача) 'schleppen V/, her'anschleppen vt < а >; (премест¬ вам) her'anrücken (до zu 3, an 4); х се sich her'anschleichen vr <21 a>, 'un¬ bemerkt her'ankommen vi <33a/sn> примъчняв|а ми (-а ми) uv; примъчн|ее ми (-я ми) V nur 3. Pers 'traurig 'werden vi < 18jsn >, von 'Schwermut be'fallen 'werden принаден adj Mehr-; - а стойност 'Mehrwert m 1 прниадлеж|а, -йш (-äx) uv 1. (собс¬ твеност съм) ge'hören vi < Ъ/hb > (на някого jmdm.) 2. (отнасям се, числя се) ge'hören (към zu 3) принадлежност / -и pl 1. nur sg 'Zuge¬ hörigkeit / П/sg; партййна ~ Par- 'leizugehörigkeit 2. nur pl 'Zubehör n 20; 'Gegenstände m 2/pl; тоалетни ~ и Toi'lettengegenstände; c всички ~ и mit 'allem 'Zubehör O спортни ~ и 'Sportartikel nt 41 pl; писмени - и 'Schreibwaren pl; препращам по ~ an
принаждам 662 die 'zuständige 'Stelle 'weiterleiten <a> принажд ам, -am (-ax) uv; принад|я, -иш (-их) v hin'zufügen vr < a > принас|ям, -яш (-ях) uv; при|неса, -несеш (-несох) v 'bringen vt <24> auch übertr O x жертви 'opfern vr; x се в жертва sich 'opfern vr принижан ам, -am (-ax) uv = при¬ низявам принизен adj 1. (сведен ниско) ge'beugt, ge'bückt 2. (унижен) er'niedrigl; (подценен) her'abgewürdigt 3. (плах, покорен) 'unterwürfig 4. (глас) ge- 'dämpft принизеност / nur sg Unter'würfigkeit fMtsg ' t принизяв|ам, -am (-ax) uv; приниз|я, -йш (-йх) v 1. (свеждам ниско) tief'beugen vt 2. übertr (човек) erniedrigen vt <b>; (дело на човек) her'abwürdigen vt < a >, her'absetzen vt < a >;' schmälern vt; x заслугите му 'seine Verdienste 'schmälern3.(глас) <21jsn> vt; x ce 1. her'absinken vi 'senken (до auf 4) 2. (навеждам ce) sich 'ducken vr принос m, -и pl 'Beitrag m 2 (към, за zu 5); давам ~ 'einen 'Beitrag 'leisten приносител (-ят) m, -и pl Überbringer m 4 приносители |a / -и pl Überbringerin /18 приношенн|е n, -я pl Ge'schenk n 20, 'Gabe/16 принуд|а / -и pl Zwang m 1 O no x notgedrungen, 'zwangsweise прииудйтел|ен, -ни adj Zwangs-; - ни мерки 'Zwangsmaßnahmen / 16/pl нринуднтелност / nur sg Zwang m 1 принуждав ам, -am (-ax) uv; принуд|я, -иш (-их) v 'zwingen vt <27 > принуждаване n nur sg Zwang m 1, Nötigung /17 принуждени|е n, -я pl Zwang m 1 принц (-vr) nt, -ове pl Prinz m 8 npmmecla /, -и pl Prin'zessin / 18 принцип m, -и pl Prin'zip n 20*; no ~ im Prin'zip принцип]ен, -ни adj prinzipi'ell, 'grund¬ sätzlich принципиал|ен, -ни adj prinzipi'ell принципиално adv prinzipi'ell, 'grund¬ sätzlich, im Prin'zip принциниалност/nur sg 'Grundsätzlich¬ keit /17, Prinzipienfestigkeit /17 прйнципност / nur sg Prinzipienfestig¬ keit flljsg приобщавам, -am (-ax) uv; приобщ|я, -йш (-йх) v 1. (включвам) 'einbeziehen vr < 32 c, h-g > (към in 4) 2. (осведо¬ мявам) ver'traut 'machen vr (към mit 3); x ce sich 'anschließen vr < 32 a > (към an 4) приоритет m, -и pl Priori'tät /17 приохкв|ам, -am (-ax) uv; приохк|ам, -am (-ax) v 'anfangen vi < 2 z.jhb > zu 'stöhnen припад|ам, -am (-ax) uv; припадн|а, -em (-ax) v 1. (изгубвам съзнание) 'ohn¬ mächtig 'werden vi < 18/sn>, in 'Ohn¬ macht 'fallen vi <3jsn> 2. volkst (моля) 'bitten vr <25>, 'betteln vi <hb> 3. (припадам ce) Zufällen vi < 3 а/5и > O ~ а нощта die Nacht sinkt her'nieder; ~ а мъгла es fallt 'Nebel; ~ а здрач die 'Dunkelheit tritt ein; x ce Zukommen vi <33ajsn> (на някого jmdm.) припадъ|к m, -ци pl 1. (изгубване съзнание) 'Ohnmacht / 17, 'Ohn¬ machtsanfall 2. (пристъп ) 'Anfall m 2 прнпарв|ам, -am (-ax) uv; припар|я, -иш (-их) v sich 'nähern vr лрипарв|а ми (-а ми) uv; припар|и ми (-и ми) V nur 3. Pers heiß 'werden vi <18/sn>, 'anfangen vi <2ajhb> zu 'brennen црипаря | припарвам припар|ям, -яш (-ях) uv = припарвам припас т, -и pl 'Vorrat т 2; хранйтелни ~ и 'Lebensmittelvorräte; бойни - и Muniti'on /17 прйпв|ам, -am (-ах) uv; прйлн|а, -еш (-ах) V 'laufen vi < 9/sn >, loslaufen vi < 9 a/s« > припев m, -и pl 1. Re'frain [..I] m 6,
663 припушва ми се 'Kehrreim т 1 2. (оплакване на мъртвец) 'Totenklage /16 припев 1ен, -ни adj me'lodisch прйпе|к т, -ци pl 1. (място) 'Sonnenseite / 16, von der 'Sonne be'schienener Platz m 2 2. (припйчане) 'Sonnen¬ schein m \/sg O на ä in der 'Sonne припека f приличам припечелвам, -аш (-ах) uv; припечел|я, -иш (-их) V (малко) ver'dienen vt <b>, 'etwas ver'dienen; (допълни¬ телно) hin'zuverdienen vt <c>, 'et¬ was hin'zuverdienen пряпйв|а ми се (-а ми се) uv; при|пйе ми се (-пй ми се) v nur 3. Pers Appe'tit 'haben < А > (нещо auf etw. 4); 'trin¬ ken 'wollen vt <präs/sg will, willst, will> припнр|ам, -аш (-ax) uv; припр|а, -еш (-ях) v 1. (натйскам) 'drücken vt 2. (нас¬ тоявам) 'zusetzen vt <afhb> приписвам, -аш (-ax) uv; припй|ша, -шеш (-сах) v I. 'zuschreiben vt < 23 а > (на някого jmdm.) 2. (имот) über'tragen vt <4b>, über'schreiben vt <23a> 3. (придавам) 'beimessen vf <15a>, 'beigeben vt < 15a> прнписк|а/, -и pl 'Randbemerkung/17, 'Glosse /16 припйч|ам, -аш (-ax) uv; при|пека, -печеш (-пекох) v I. (слънцето) 'bren¬ nen vf <10>, 'stechen vt <16> 2. (огън) 'wärmen vt 3. (излагам на прйпек) von der 'Sonne be'scheinen 'lassen vf < 3 >, 'sonnen vf 4. (държа срешу огън) 'wärmen 'lassen 5. (пе¬ ка) 'knusprig 'braten vt < 3 >; (пе¬ ка допълнително) über'backen vt < 4b >; (филия хляб) 'rösten vt; » ce 1. (на прйпек) sich 'sonnen vr 2. (сре¬ щу огъня) sich 'wärmen vr прйпк|ам, -аш (-ax) uv; прйпн|а, -еш (-ах) v 'hüpfen vt <sn> приплака |ам, -аш (-ах) uv; припла|ча, -чеш (-ках) v 1. (започвам да плача) 'anfangen vi <2a/Aö> zu 'weinen 2. (от време на време) hin und 'wieder 'weinen vi <hb> 3. (моля) 'bitten < 25 > (на някого jmdn.) приплакв|а ми се (-а ми се) uv; припла|че ми се (-ка ми се) v nur 3. Pers mir kommt das 'Weinen an припламвам, -аш (-ax) uv; припламн|а -еш (-ах) V 'аиГПаттеп vi <a/sn>, 'aufflackern vi < a/sn > приплача t приплаквам приплескв|ам, -аш (-ах) uv; при¬ плескам, -аш (-ах) od приплесн|а, -еш (-ах) V 1. (правя нещо плоско) platt 'drücken vt 2. (натйскам) 'nieder¬ drücken vf < a >, er'drücken vf < b > припна I припвам прнповднг|ам, -аш (-ах) uv; при- повдйгн|а, -еш (-ах) v 'anheben vf < 14а> прнподпйсвам, -аш (-ах) uv; при- подпй|ша, -шеш (-сах) v 'gegenzeich¬ nen vf <а> припознавам, -аш (-ах) uv; припозна|я, -еш (-х) V 1. (зачитам) 'anerkennen vt < 10 с> 2. (признателен съм) 'dank¬ bar sein vi < В > О » дете за свое die 'Elternschaft 'anerkennen; а се verwechseln vt < b >, für 'einen 'an¬ deren 'halten vf < 3 >; « се в него ich ver'wechsle ihn, ich 'halte ihn für 'einen 'anderen прии6ми|ям, -яш (-ях) uv; припомн|я, -иш (-их) v er'innern vt <b>, in Er'innerung'rufen <39> (на някого нещо jmdm. etw. 4); « ce sich er¬ 'innern vr припра t припйрам припрян, припрени adj 1. (нетърпелив) 'ungeduldig, ner'vös, 'hastig 2. (неот¬ ложен) 'unaufschiebbar, 'dringend, 'dringlich припряност/ nur sg Hast /17/*,'Eile /16/* припукв1ам, -аш (-ax) uv; припук|ам, -аш (-ах) V 'anfangen vi < 2 л/hb > zu 'knallen припушв|а ми се (-а ми се) uv; припуш|и ми се (-и ми се) v nur 3. Pers Appe'tit auf etw. zum Rauchen be'kommen <33b>
припълзявам 664 припълзявам, -аш (-ах) uv; при- пълз|я, -йш (-ях) V 'kriechen vi <32jsn>; (натам) 'hinkriechen vi <32 а/5и>; (насам) 'herkriechen vi < 32 a/sn > приляв|ам, -аш (-ах) uv; прип|ея, -ееш (-ях) V 1. (плача над мъртвец или гроб) 'einen 'Toten be'klagen <b>, die 'Totenklage 'anstimmen < a > 2. (съ¬ провождам c песен) be'gleiten vt < b >, 'mitsingen vi < 27 a > приравнявам, -аш (-ах) uv; приравн|я, -йш (-йх) v 'angleichen vt <а>, 'gleichmachen vt <a>, (социално) 'gleichstellen vt <a>; ж ce 1. (правя равен) sich 'angleichen vr 2. (нас¬ тигам) 'einholen vt <a> приражд|ам, -аш (-ах) uv; природ|я, -йш (-йх) V zur Welt 'bringen vt < 24 >, ge'bären vt <1> ('zusätzlich zu den aus der vor'angegangenen 'Ehe vor¬ handenen 'Kindern) прирасна | прираствам прираст m, -и pl 'Zuwachs m l/sg прнраств|ам, -аш (-ах) uv; при|раста, -растеш (-растох) и. прирасн|а, -еш (-ах) V sich vergrößern vr <b>, 'zu¬ nehmen vi <16a/A6>, 'wachsen vi < 4/sn > прирйтв|ам, -аш (-ах) uv; прирйт|ам, -аш (-ах) V1. 'anfangen vi < 2 a/hb > zu 'strampeln 2. umg (умирам) 'alle 'viere von sich 'strecken, 'sterben vi < 16/sn > природа / nur sg Na'lur / 17 C> всред ~ та 'mitten in der Na'lur, im 'Grünen; нещо ми е станало втора ~ etw. ist mir in Fleisch und Blut 'übergegan¬ gen; игра на - та ein Spiel der Na- 'tur; мъртва ~ a) 'anorganische Na¬ 'lur b) (натюрморт) 'Stilleben n 23 природен, -ни adj 1. na'türlich, Na'tur-; ~ но явление Na'turerscheinung/17; ~ но бедствие Na'turkatastrophe /16 2. (вроден) 'angeboren; ~ ни дарби 'angeborene Ta'lente n 20jpl O ж газ 'Erdgas n 20 природен adj in der 'zweiten 'Ehe ge'boren природознание n nur sg Na'turwissen- schaft /17 нриродонаум|еи, -ни adj na'turwissen- schaftlich природя t прираждам прнросяв|а (-a) uv; прирос|й (-Й) v nur 3. Pers 'nieseln vi <hb> присад m, -и pl 1, ge'pfropfter 'Obst¬ baum ml 2. (круша) 'Birnbaum m 2 присадк|а /, -и pl 'Pfropfreis « 21 присажд|ам, -аш (-ах) uv; присад|я, -йш (-йх) V 1. Gartenb 'pfropfen vr, ver'edeln vt < b > 2. Med ver'pflanzen vt < b >, über'tragen vt < 4 b > 3. (вак¬ синирам) 'impfen vr 4. (всаждам) ver'breiten vt <b>, 'aufnehmen vr < 16a> присаждан|е n, -ия pl 1. Gartenb 'Pfrop¬ fen n 23fsg, Ver'edelung / 17 2. Med Verpflanzung /17, Übertragung /17 присвнв|ам, -аш (-ах) uv; присвй|я, -еш (-х) V 1. 'einziehen vr <32 а, h-g>, 'anziehen vr < 32 a, h-g >; ж краката die 'Beine 'anziehen; ж главата den Kopf 'einziehen 2. übertr (притес¬ нявам) be'drängen vr < b >, 'zusetzen vi <a/hb> O ж очй die 'Augen zu'sammenkneifen < 21a >; ж cesich zu'sammenziehen vr < 32 a, h-g > прнсвнв|а ме (-а ме) uv; присв|йе ме (-й ме) V nur 3. Pers 'schmerzen vi <hb>, weh tun vi <38/hb> присвоявам, -аш (-ах) uv; присво|я, -йш (-йх) V sich 'aneignen vt < а > присйпв|ам, -аш (-ах) uv; присйп|я, -еш (-ах) v 'zugießen vt <32а>, 'zuschütten vt <а> прискърб|ен, -ни adj' traurig прнскърбие п nur sg ' Trauer /16/sg присламча |ам се, -аш се (-ах се ) uv; присламч|а се, -иш се (-их се) v sich 'hängen vr, sich 'kleben vr (към an 4) приел ан |ям, -яш (-ях) uv = прислонявам прислоняв|ам, -аш (-ах) uv; прислон|я, -йш (-йх) V 'stützen vr, 'legen vr; ж се 1. (заставам плътно) sich 'lehnen vr (до an 4) 2. (намирам подслон) 'Un-
665 пристигане terkunft ['Obdach] 'finden <27 > прислуга/ -и/з/1. (персонал) 'Dienst¬ personal п 20*/sg 2. (прислужване) Be'dienung/17 3. Mit Be'dienung пряслужв|ам, -аш (-ах) uv; прислуж|а, -иш (-их) V be'dienen vt < b >, 'aufwar¬ ten vi <a/hb> прислужване n nur sg Be'dienung /17 прнслужни|к m, -ци pl 'Diener m 4 прислужника /, -и pl 'Dienerin / 18; домашна x 'Dienstmädchen n 23 прислужници |a/, -и pl = прислужница прислушвам, -аш (-ах) uv; прислу- ш|ам, -аш (-ах) v 1. belauschen vt < b >, 'lauschen vi <hb> 2. Med 'ab¬ hören vt <a> присмех m, -и pl Spott m 1 /sg, Ge'spött n 20/sg. Gemachter n 23/sg присмехулен, -ни adj 'spöttisch присмехулни|к m, -ци pl 'Spötter m 4 присмехулническн adj 'spötterhaft нрисмехулство n nur sg Spott m 1 /sg нрисмйв|ам се, -аш се (-ах се) uv; присм|ея се, -ееш се (-ях се) v 'aus¬ lachen <а> (на някого jmdn.),'spot¬ ten vi <hb> (на някого 'über jmdn.), verspotten <b> (на някого jmdn.) присмйвк|а /, -и pl = присмех приснопамет!ен, -ни adj 'unvergessen присбе п nur sg der 'Sonne 'zugewandter 'Felsabhang m 2 'sonnenbeschie¬ nener 'Felsabhang прис6|еи, -йни adj der 'Sonne 'zu¬ gewandt, von der Sonne be'schienen приспад|ам, -аш (-ах) uv; приспадн|а, -еш (-ах) V 'abziehen vt < 32 а, h-g >; « разноските die 'Kosten 'abziehen; x дължимата сума die geschuldete 'Summe 'abziehen лрнспнв|ам, -аш (-ах) uv; присп|я, -иш (-ах) v 'einschläfern vt < а >; * дете ein Kind 'schlafen 'legen; (като пея) ein Kind in den Schlaf 'singen < 27 > приспйв|а мя се (-а ми се) uv; присп|й ми се (-а ми се) v nur 3. Pers 'müde 'werden vi < 1 %/sn >, 'schlafen 'wollen vi <hb> приспяване n nur sg 'Einschläfern n 23/sg прнспивател|еи, -ни adj 'einschläfernd O » ни als Subst 'Schlafmittel n 23 приспйв|ен, -ни adj 'einschläfernd O ~ на песен 'Wiegenlied n 21 прнспособен|ец m, -ци pl Opportunist m 8. Konjunk'turritter m 4 приспособенчески adj opportunistisch приспособйм adj 'anpaßbar лриспособймост / nur sg 'Anpassungs¬ fähigkeit / \l/sg приспособлени е n, -я pl 'Vorrichtung /17 приспособявам, -аш (-ах) uv; приспо¬ соби, -йш (-йх) V1. 'anpassen vt < а > 2. (стая, сграда) 'umbauen vt < а > (за zu 3), 'einrichten vt < а > (за als 4); х се sich 'an passen vr (към an 4) приспя T приспйвам прйстав т, -и pl veralt 'Wachtmeister m 4 <0 съдебен ~ Ge'richtsvollzieher т 4 пристав|ам, -аш (-ах) uv; пристан|а, -еш (-ах) V1. (за мома) 'heiraten 'ohne 'Einwilligung der 'Eltern (на някого jmdn.) 2. (скланям) 'einwilligen vi < a jhb > прнставк|а / -и pl 1. (приспособление) 'Zusatzgerät n 20 2. (удължение) Verlängerung/17 3. (кръпка) 'Flecken m 4 (zum 'Flicken) 4. Gramm 'Affix n 20 пристав|ям, -яш (-ях) uv; прнстав|я, -иш (-их) v 1. (снаждам) verlängern vt < b > 2. (ратай) 'dingen vr; * се sich ver'dingen vr <b> пристан m, -и pl 1. (прибежище) 'Zu¬ flucht /142. (пристанище) 'Hafen m 5 пристана | приставам пристанищ|е n, -a pl 'Hafen m 5 пристанищ ен, -ни adj Hafen-; x град 'Hafenstadt/14; s работник'Hafen¬ arbeiter m 4 пристанк|а /, -и pl — пристануша прнстануш|а/, -и pl 'Mädchen n 23, das 'ohne 'Einwilligung der 'Eltern gehei¬ ratet hat пристегна \ пристягам пристйг|ам, -аш (-ах) uv; пристйгн|а, -еш (-ах) V 'ankommen vi < 33 а/sn > пристигане п nur sg 'Ankunft /14
пристигна 666 пристигна t пристигам прнстискв|ам, -ат (-ах) uv; пристйсн|а, -еш (-ах) V ein 'wenig 'drücken vt прието(ен, -йни adj 'würdig пристойно adv 'würdig присторв|а ми се (-а ми се) uv; при- стор|и ми се (-и ми се) v nur 3. Pers es scheint mir пристрастен, -ни adj 'voreingenommen пристрастие n nur sg 'Voreingenommen¬ heit/ 17 jsg пристрастявам се, -am се (-ах се) uv; пристраст|я се, -йш се (-йх се) v von der 'Leidenschaft er'faßt 'werden vi <18/sn> (към нещо zu etw. 3,2) пристройв|ам, -am (-ax) uv; пристро|я, -йш (-йх) v 'anbauen vt < a > пристройк|а / -иpl Arch 'Anbau m 1 (pl -ten) пристроявам, -аш (-ax) uv = прис- тройвам прйстъп т, -и pl 1. (атака) 'Ansturm т 2 2. (припадък) 'Anfall т 2 3. (достъп) 'Zutritt т 1 пристъпвам, -аш (-ах) uv; пристъп |я, -иш (-их) V 1. (двйжа се стъпка по стъпка) 'schreiten vi <2\/sn> 2.(приближавам се) sich 'nähern vr, her'antreten vi <15 a/sn > O x към работата zur 'Arbeit 'schreiten; x към темата zum 'Thema 'kommen vi <32/sn>; x към разрешаване на задачата zur 'Lösung der 'Aufgabe- 'schreiten пристън|ям, -яш (-ях) uv ~ пристъп¬ вам пристяг|ам, -аш (-ax) uv; пристегн|а, -еш (-ах) V 1. straff 'ziehen vr <32, h-g> 2. (пояс, колан) um'gürten vt <b> прнсъд|а f -и pl 'Urteil n 20 присъдя | присъждам присъединени |e n, -я pl Vereinigung/17 (към mit 3), 'Anschluß m 2 (към an 4), 'Angliederung /17 (към an 4) присъединителен, -ни adj Ver'eini- gungs- присъединяв|ам, -am (-ax) uv; присъе¬ диня, -йш (-йх) v 'anschließen vt <32a>, vereinigen vt <b>; x ce sich 'anschließen vr (към an 4) присъжд|ам, -аш (-ax) uv; присъд|я, -иш (-их) V 1. Jur 'Urteil 'fällen, 'zuer¬ kennen vt <10c>, verurteilen vt < b >; съдът ~ а нйвата на мене das 'Gericht er'kennt den 'Acker mir zu; присъдиха му да заплатй щетйте er wurde ver'urteilt, den 'Schaden zu be'zahlen 2. 'zusprechen vr <16a>, ver'leihen vr <23b>, 'zuerkennen vt <10c>; x на някого първата наг¬ рада jmdm. den 'ersten Preis 'zu¬ sprechen ['zuerkennen, ver'leihen] присънв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; при¬ съдя се, -иш се (-их се) v im Traum erscheinen vi <23bjsn> присърце adv: вземам ~ sich zu 'Her¬ zen 'nehmen vr < 16 >; ~ мие es liegt mir am 'Herzen присъствен adj 1. (работен) 'Ar¬ beite-; ~ ден 'Arbeitstag m 1 2. 'An- wesenheits -; ~ а кнйга 'Anwesenheits¬ buch n 22 присъствие n nur sg 1. 'Anwesenheit fil/sg 2. (налйчност) Vorhandensein n 23/sg; O Постоянно ~ на БЗНС Präsidium n 28 des Zen'lralvorstandes der Bul'garischen'Bauernpartei; ~ на духа 'Geistesgegenwart f\7/sg присъствув|ам, -am (-ax) uv 'anwesend sein vi < B > нрисъствуван|е n, -ия pl 'Anwesenheit fMlsg ■ присъщ adj 'eigen; c ~ ия му хумор mit dem ihm 'eigenen Hu'mor присяд|ам, -аш (-ax) uv; приседн|а, -еш (-ах) V sich 'niederlassen vr < 3 а >, sich 'setzen vr O «ами нещо etw. bleibt mir im 'Halse 'stecken притайв|им, -аш (-ax) uv = притаявам прнтаяв|вм, -аш (-ах) uv; прита|я, -йш (-йх) v 1. 'anhalten vt <3а>; х дъх den 'Atem 'anhallen 2. unterdrücken vt < b >; x скръб den 'Kummer un¬ terdrücken; x ce 'stillhalten vr < 3 а/hb >, sich nicht 'rühren vr
667 притисквам прнтвар|ям, -яш (-ях) uv; притвор|я, -иш (-их) V 1. (затварям) 'schließen vt < 32 >, 'zumachen vt < а > 2. (затва¬ рям отчасти) 'anlehnen vt <а>; ж вратата die Tür 'anlehnen О ж очите die 'Augen 'zumachen ['schließen] притвор m, -и pl 'Vorhalle / 16 притегателен, -ни adj 'anziehend O ~ на сила 'Anziehungskraft /14 притегателиост / nur sg 'Anziehungs¬ kraft /14 притегл|ям, -яш (-ях) uv; притегл|я, -иш (-их) v 1. (дърпам) 'ziehen vt < 32, h-g> (до zu 3) 1. (премествам) her'anziehen vr <32a, h-g> 3. 'anzie¬ hen vt < 32 a, h-g >; магнитът ~ я желязо der Ma'gnet zieht 'Eisen an притегляне n nur sg 'Anziehung / 17; земно - 'Erdanziehung притегна t притягам притежав|ам, -аш (-ах) uv be'sitzen vt притежаване n nur sg Be'sitz m 1 притежание n nur sg Be'sitz m 1, Eigen¬ tum n 22 притежател (-ят) m, -и pl Be'sitzer m 4 притежател ен, -ни adj Gramm pos- ses'siv, Posses'siv-, besitzanzeigend притежатели [а /, -и pl Besitzerin /18 притека | притйчам притеснен adj 1. (отруднен, измъчен) ge'plagt 2. (подтиснат) unterdrückt 3. (чувствуващ се неудобно) ver'legen 4. (за жилище) be'engt 5. (безпокоен) be'unruhigt 6. (загрйжен) be'sorgt, be'drückl притеснени е п, -я pl 1. (оскъдица) 'Armut /2. (лоши жилищни условия) be'engle Verhältnisse pl 3. (гнет) Unterdrückung /17 4. (чувство на неудобство) Verlegenheit / 11/sg 5. (безпокойство) 'Unruhe /16 6- (загриженост) Besorg¬ nis/13, Bedrücktheit /17 7. (сложно положение) Be'drängnis /13 притеснено adv 1. (при лоши жилищни услбвия) be'engt, 'unter be'engten Ver- 'hältnissen 2. (c чувство на неудоб¬ ство) ver'legen 3.(загрйжено) be'sorgt, mit Be'sorgnis 4. (c безпокойство) be'unruhigt, mit Beunruhigung притеснител (-ят) m, -и pl Unter¬ drücker m 4, 'Peiniger m 4 притеснител|ен, -ни adj bedrückend притесняв|ам, -аш (-ах) uv; пригесн|я, -йш, (-йх) V 1. (преча) Stören vt, beteiligen vt <b> 2. (създавам неприятности) belästigen vt <b> 3. (подтискам) unterdrücken vt <b> 4. (безпокоя) be'unruhigen vt <b> 5. (предизвиквам загриженост) be'sorgt 'machen 6. (не давам простор) be'engen vt < b > 7. (поставям в неу¬ добно положение) ver'legen 'machen vr; s се 1. (чувствувам се неудобно) sich ge'nieren vr < d >, ver'legen sein vi < B>, sich 'unbehaglich 'fühlen vr 2. (безпокоя се) sich be'unruhigen 3. (загрйжен съм) sich 'Sorgen 'ma¬ chen vr притесняване n nur sg 1. (чувство на неудобство) Verlegenheit / 17 2. (смущаване) Beunruhigung /17 3. (създаване неприятности) Belä¬ stigung /17 4. (загриженост) Be'sorg¬ nis/13 5. (стесняване) Be'engung/ 17А* притнсв|ам, -аш (-ах) uv; притйсн[а, -еш (-ах) V 1. (прегръщам) um'armen V/ < b >, an sich 'drücken 2. (притес¬ нявам) Druck 'ausüben < а > (някого auf jmdn.) 3. iibertr bedrücken vt <b> прнтнск|ам, -аш (-ах) uv 1. (затискам) drücken v/; ж носа в стъклото на прозореца die 'Nase an die 'Fen¬ sterscheibe 'drücken; ж някого до сърцето си jmdn. ans Herz 'drücken; ж някого до стената übertr jmdn. an die Wand 'drücken 2. (наранявам) 'einklemmen vr <a>, 'quetschen vt; ж пръста си sich den 'Finger 'einklem¬ men vr ['quetschen vr] 3. (притйскам от двете страни) zu'sammcndrücken vt < а > 4. (притеснявам) 'zusetzen vt <b> (някого jmdm.) 5. übertr (no- тйскам) bedrücken vr <b> прнтйскв|ам,-aiu(-ax)uv = притйсвам
притисна 668 притисна Т притйсвам притйхв|ам, -аш (-ах) uv; притйхн|а, -еш (-ах) V ver'stummen vi < b/sn > притйч|ам, -аш (-ах) uv; при|тека, -течеш (-текох) v (река) 'über die 'Ufer 'treten vi <15)sn>; x се 1. 'laufen vi <9jsn>; (до определено място) 'hinlaufen vi < 9 a/sn >; (ид¬ вам) ge'laufen 'kommen vi <33/sn> 2. (отзовавам се) 'kommen, 'eilen vi <sn>; x се на помощ zu 'Hilfe 'kommen ['eilen) притйчв|ам, -аш (-ах) uv; притйч|ам, -аш (-ах) V 'laufen vi <9/sn>, 'hin¬ laufen vi <9a/sn>; (йдвам) ge'lau¬ fen 'kommen vi <33/sn> прйто|к m, -ци pl 1. (река) 'Nebenfluß m 2 2. (прйлив) 'Zustrom m 2 нритома /nur sg 'Mattigkeit /17jsg прнтрел6рв|ам, -аш -(ах) uv; притре- пер|я, -иш (-их) V 'anfangen vi <2z/hb> zu 'zittern притрябв|ам, -аш (-ах) uv ge'braucht 'werden vi <1 S/sn> O ~ ал си ми iron du hast mir ge'rade noch ge'fehlt притулв|ам, -аш (-ах) uv; притул|я, -иш (-их) V 1. ver'bergen vt < 16 b > 2. (покрйвам) ver'decken vt < b > прнтул|ям, -яш (-ях) uv = притулвам прнтурв|ам, -аш (-ах) uv; притур|я, -иш (-их) V hin'zufügen vt < а > (на, към zu i) притурк а /, -и pl 'Beilage /16 притур|ям, -яш (-ях) uv = притурвам притурят п nur sg Hin'zufügung /17 прйтч|а /, -и pl 'Gleichnis п 23, Pa'rabel /16 прнтькв|ам, -аш (-ах) uv; притъкн|а, -еш (-ах) v 'schüren vt притькмяв | ам, -аш (-ах) uv; притъкм|я, -йш (-йх) V zu'rechtmachen vt < а > притъмнявам, аш (-ах) uv; притъмн|ея, -ееш (-ях) v 1. sich ver'düstern vr <b> 2. (стъмва се) 'dunkel 'werden vi <18/sn> O - a ми пред очйте mir wird schwarz vor den 'Augen прнтъпкв|ам, -аш (-ах) uv; притъп|ча, -чеш (-ках) v 'festklopfen vt <a>; (c крак) 'festtreten vt < 15 a > притьпяв|ам, -аш (-ах) uv; притъп|я, -йш (-йх) V 'abstumpfen vt <а>, stumpf 'machen vt auch übertr прнтьрчав|ам, -аш (-ах) uv; притърч|а, йш (-ах) V = притйчвам притяг|ам, -аш (-ах) uv; притегн|а, -еш (-ах) v 'festmachen vt < а >, 'festziehen vt < 32 а, h-g> прнумнц]а /, -и /»/'Einfall m 2, l'dee/16a приучв|ам, -аш (-ах) uv; приуч|а, -иш (-их) v ge'wöhnen vr < b > (към an 4), 'beibringen <24a> (някого към не¬ що jmdm. etw.) прйхв|ам, -аш (-ах) uv; прйхн|а, -еш (-ах) V in Ge'lächler 'ausbrechen vi <16 a/sn>; x да се смея od х в смях in Gemachter 'ausbrechen прихвана | прихващам прихватлйв adj umg 'ansteckend прихващ| ам, -аш (-ах) uv; прихван|а, -еш (-ах) v 1. (подхващам) 'aufhalten vr < 3 а >, 'halten vr < 3 > 2. (хващам) er'greifen vt <21b> 3. Fin'abziehen vt <32a, h-g> 4. (заразявам се) sich 'anstecken vr <a> (нещо mit etw. J) 5. nur 3. Pers nicht in 'Ordnung sein vi <B>, los sein; нещо го ~a etw. ist mit ihm nicht in 'Ordnung, es ist etw. mit ihm los; s ce 'Wurzel 'fassen прихлупв|ам, -аш (-ах) uv; прихлуп|я, -иш (-их) V 1. be'decken vr <b> 2. (шапка) 'schieben vr < 32 > прихлупен adj 1. be'deckt 2. (шапка) (in die Stirn) ge'schoben 3. (къща) 'niedrig, ge'duckt прнхлуп|ям, -яш (-ях) uv = прихлуп¬ вам прйхна t прйхвам прйход m, -и pl 'Einnahme /16; ~ и разход Fin 'Einnahmen und 'Aus¬ gaben прйход|ен, -ни adj 'Einnahme- прнхолон0с|ен, -ни adj 'einträglich приходоразход|ен, -ни adj 'Einnahme- und 'Ausgabe- прнхожд|ам, -аш (-ах) uv 1. 'kommen vi
669 приют < 33/sn > 2. (пристигам) 'ankommen у/ <33z/sn>, 'eintreffen vi <l6a/ sn > 3. übertr (настъпвам) her'ankom- men vi < 33 я/sn >, her'einbrechen vi < I6a.jsn> прицел m, -и pl Ziel n 20; вземам на ~ aufs Korn 'nehmen vt < 16 > прицели |ам се, -аш се (-ах се) uv\ при¬ цел |я се, -иш се (-их се) v 'zielen vi <hb> (в auf 4) прицелвай!е п, -ия pl 'Zielen и 23/sg прицел |ен, -ни adj Ziel-; ~ на точка Vi'sierpunkt т 1 прицеля се j прицелвам се прйцеп т, -и Kfz 'Auflieger т 4; камион с - 'Sattelschlepper т 4 причакв[ам, -аш (-ах) uv; причак|ам, -аш (-ах) V1. (пресрещам) 'abpassen vt < а > 2. (с враждебна цел) 'auflauern vi < г/hb > (някого jmdm.) причаст|еи, -ни adj Ling 'Adjektiv- причасти|е п, -я pl 1. Ling 'Adjektiv п 20 2. Rel 'Abendmahl и 20 причерняв|а ми (-а ми) uv; причерн|ее ми (-я ми) V unpers mir wird schwarz vor 'Augen причесв|ам, -аш (-ах) uv; приче|ша, -шеш (-сах) v 'kämmen vt прическ|а /, -и pl Fri'sur f 17; (мъжка) 'Haarschnitt m 1 причестявам, -аш (-ах) uv; причест|я, -йш (-йх) V Rel das 'Abendmahl 'reichen (някого jmdm.); s ce das 'Abendmahl 'nehmen < 16 > причестяваме и, -ия pl 'Abendmahl n 20 причеша } примесвам причйн|а /, -и pl 'Ursache/16, Grund m 2 причйн|ен, -ни adj 'ursächlich, kau'sal; ~ на връзка Kau'salverbindung /17 причинйтел (-ят) m, -и pl 'Urheber m 4 причйнност/ nur sg 'Ursächlichkeit f 11/sg, Kausali'tät / 11/sg причиняв|ам, -аш (-ах) uv; причин[я, -йш (-йх) V 1. verursachen vt <b> 2. (неприятности) 'antun < 38 а > (на някого нещо jmdm. etw.) причисляв|ам, -аш (-ах) uv; причисл|я. -йш (-йх) V 1. 'zählen vt (към zu 3) 2. Mil 'zuteilen vt <a>, 'zuordnen vt <a> прнчув а ми се (-а ми се) uv; прич|уе ми се (-у ми се) v nur 3. Pers zu 'hören 'glauben vt причудлив adj 'seltsam, bi'zarr причуе ми ce j причува ми се прншел!ец т, -цй pl 'Ankömmling т 1 *; (преселник) 'Neusiedler т 4, 'Um¬ siedler т 4 прншепв|ам, -аш (-ах) uv; пришепн|а, -еш (-ах) V 'zuflüstern vt <а> пришествие п nur sg Rel: второ ~ das 'Jüngste Ge'rieht n 20 пришйв|ам, -аш (-ах) uv; пришй|я, -еш (-х) V 'annähen vt < а > (на. въз, към an 4) прйшк|а f -и pl 'Pickel т 4 пришпоря|ам, -аш (-ах) uv; пришпор|я, -иш (-их) v die 'Sporen 'geben < 15 > (коня dem Pferd) пришушв|ам, -аш (-ах) uv; пришушн|а, -еш (-ах) V 1. 'zuflüstern vt <а> 2. (пошушвам) 'flüstern vi <hb> пришъл[ец m, -цй pl = пришелец приигьпв|ам, -аш (-ах) uv; пришъпн[а, -еш (-ах) V = пришепвам прище ми се | прищява ми се прищйпв|ам, -аш (-ах) uv; прищйпн[а, -еш (-ах) V 1. 'einklemmen vt <а> 2. (стягам ейлно) fest 'einschnüren vt < а >, zu'sammendrücken vt < а > <> прищйпната е в кръста sie hat 'eine 'Wespentaille прищьпв|ам, -аш (-ах) uv; прищьпн[а, -еш (-ах) V = прищйпвам прнщ[я се, -иш се (-йх се) uv 'Pickel ['Ausschlag] be'kommen <33b> пршцяв[а ми се, (-а ми ce) uv; прищ|е ми се (-я ми се) v nur 3. Pers Lust 'haben <A> (нещо auf etw. 4); gern 'haben, 'mögen vt < 36, g-ch>; Appe'tit 'haben (нещо auf etw. 4) при'щявка /, -щевки pl 'Laune /16 приют m, -и pl 1. A'syl n 20*; старчески -v 'Altersheim n 20; детски ~
приютявам 670 'Waisenhaus п 22 2. (подслон) 'Ob¬ dach п 20/sg приютяв|ам, -аш (-ах) uv; приютя; -йш (-йх) V be'herbergen vt <b>; s се 'Unterkunft'finden <27> приядка / nur sg volkst 'Nachtisch m 1 прияжда ми се (-а ми се) uv; при|яде ми се (-яде ми се) v Appe'tit be'kommen <33b> (нещо auf etw. 4) приятел (-ят) m, -и pl Freund m I приятели|a /, -и pl 'Freundin /18 приятелски adj 'freundschaftlich приятелствЮ n, -a pl 'Freundschaft/17 прият|ен,-ни adj 'angenehm; ж на вкус 'wohlschmeckend; - на закуска [вечеря], ж обяд! 'guten Appe'tit! приятиост / nur sg 'Angenehmes и 23 ■* проагнтйр|ам, -аш (-ах) v durch Agitation ge'winnen vt <26b> проамерикански adj 'proamerikanisch np66|a/, -и pl 1. 'Probe/16; кръвна ж 'Blutprobe 2. (при шивач) 'Anprobe пробв|ам, -аш (-ах) uv 1. er'proben vt < b >, 'ausprobieren vt < e > 2. (дре¬ ха) 'anprobieren vt <e> 3. (ядене) 'kosten v/ пробване n nur sg 1. Erprobung/17 2. (дрехи) 'Anprobe /16 npö6e|r m, -зи pl 'Rennen и 23, Fahrt / 17; колоездачен ж 'Radrundfahrt; колоездачен ж на мира 'Friedens¬ fahrt проб|еи, -ни adj 'Probe-, Ver'suchs- O ж камък 'Prüfstein m 1 пробера t пробйрам прббив m, -и pl 1. 'Durchbruch m 2 2. (дупка) Loch n 22, Öffnung /17 пробив |ам, -аш (-ах) uv; пробй|я, -еш (-х) V1.durch'bohren vt <b>; куршу¬ мът пробй гърдйте му das Ge'schoß durch'bohrte 'seine Brust 2. 'bohren vt; ж дупка ein Loch 'bohren 3. (правя прббив) durch'brechen vt <16b> auch Mil; ж си път sich 'einen Weg 'bahnen пробир|ам, -аш (-ах) uv; про|бера, -береш (-брах) v 'auswählen vt <a>, 'aussuchen vt <a> пробия t пробйвам проблейв|ам, -аш (-ах) uv; пробл|ея, -ееш (-ях) V 'blöken vi <hb> проблем т, -и pl и. проблем ja /, -и pl Pro'blem п 20 проблематика / nur sg Proble'malik fWsg проблематични, -ни adj proble'matisch проблем|еи, -ни adj Pro'blem- проблясв|ам, -аш (-ах) uv; проблесн|а, -еш (-ах) v 1. 'aufleuchten vt <аfhb> 2. übertr (проявявам се) 'auflauchen vi < a/s« > 3. nur 3. Pers; ~ ами mir wird klar проблясъ|к «i, -ци pl 'Schimmer m 4 пробно adv 'probeweise проббжд|ам, -аш (-ах) uv; про|бода, -бодеш (-бодох) V durch'bohren vt <Ь> пробождан|е п, -ия pl Durch'bohren л 23 /sg пробо|й т, -и pl 1. Tech 'Bohrer т 4, 'Locheisen и 23 2. (дупка) 'Durchbruch т 2 пробуда / nur sg Er'wachen n 23/sg пробужд|ам, -аш (-ах) uv; пробуд|я, -иш (-их) V 1. 'aufwecken vt <а>, er'wachen 'lassen vt < 2/hb> auch übertr 2. (възкресявам) er'wecken vt < b > 3. (предизвиквам) her'vorrufen vt <39a>; s се 1. er'wachen vi < b/sn > auch übertr 2. (възниквам) entstehen vi < IO1 bjsn> пробутв ам, -аш (-ах) uv; пробут|ам, -аш (-ах) V 1. (бутам през) hin'durch- schieben vt < 32 а >, 'schieben vt < 32 > (през durch 4) 2. (прекарвам незабелязано) hin'durchschmuggeln vt < а >, 'schmuggeln vt (през durch 4) 3. umg (продавам) 'andrehen vt <a> пробъбр|ям, -яш (-ях) uv; пробъбр|я, -еш (-ах) V 'losplappern vi <аfhb> пробягв|ам, -аш (-ах) uv; пробяг|ам, -аш (-ах) V1. zu 'sehen sein vi <В> 2. 'laufen vi <9/sn> (от... на ... von 3 zu 5) auch Sport пробягван е n, -ия pl Lauf m 2 провал m nur sg 1. 'Scheitern n 23/sg.
671 проводница 'Mißerfolg tn 1 2. (предателство) Ver'rat nt l/sg провала / nur sg 1. 'Mißerfolg m 1, 'Scheitern n 23 /sg 2. (пропаст) 'Schlucht /17, 'Abgrund т2 0на ~ 'maßlos, bis zur 'äußersten 'Grenze провал[ям, -яш -(ях) uv; провал|я, -йш (-йх) v 1. 'durchbiegen vt < 32 а > 2. (причинявам неуспех) zum 'Schei¬ tern 'bringen vt <24>, 'scheitern 'lassen vt <3lhb>, miß'lingen 'las¬ sen; s се 1. hin'abstürzen vi <ajsn> 2. (претърпявам неуспех) 'scheitern vi <sn>, miß'lingen vi < 27 b/sn > 3. (на изпит) 'durchfallen vi < 3 a/sn > 4. (излагам се) sich bla'mieren vr <d> провежд|ам, -аш (-ax) uv; про|веда, -ведеш (-ведох) v 1. 'durchführen vt <a> 2. (водя през) 'führen vt (през durch 4) проверител (-ят) m, -и pl 'Prüfer m 4 проверител|ен, -ни adj Kon'troll-, Prüf- проверйтелк|а /, -и pl Prüferin /18 проверк1а /, -и pl 'Prüfung / 17, Kon'trolle / 16, Überprüfung; * на паспортите 'Paßkontrolle; вечерна а Mil 'Abendappell m 1 * провер6ч|еи, -ни adj Über'prüfungs-, Kon'troll-; а изпит Kontrollprüfung /17 проверявам, -аш (-ax) uv; провер|я, -йш (-йх) V 'prüfen vt, über'prüfen vt <b>, kontrollieren vt <d> провесв|ам, -аш (-ax) uv; провес|я, -иш (-их) V 'hängen 'lassen vt <3jhb> проветрив |ам, -аш (-ах) uv; проветр|я, -йш (-йх) V 1. 'lüften vt 2. (дрехи) 'auslüften vt <а> проветр|ям, -яш (-ях) uv = проветря¬ вам провидение п nur sg Rel 'Vorsehung /П/sg провиждам, -аш (-ax) uv; про|вйдя, -вйдиш (-видях) V 1. 'wieder 'sehen 'können vt <3bjhb> 2. (през нещо) 'sehen vt < 19 >; s ce 'sichtbar sein vi <B> провизии nur pl Verpflegung /17/sg провизор|ен, -ни adj provi'sorisch провикв ам се, -аш ce (-ax ce) uv; npo- вйкн[а се, -еш ce (-ax ce) v laut 'rufen vi < 39/hb > провиибм adj 'schuldig провинени |e n, -я pl Ver'gehen n 23 провннцнал|ен, -ни adj 1. provinziell; - но държание provinzielles Be'neh- men n 23lsg 2. Pro'vinz-; ä град Pro'vinzstadt /14 провинииалнз|ъм (-мът) m, -ми pl Provinzialismus m 11 /sg провинциалист m, -и pl Pro'vinzler m 4 провинциалйстк|а /, -и pl Pro'vinzlerin /18 провйнцн|я /, -и pl Pro'vinz /17 провиияв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; провин|я се, -йш се (-йх ce) v sich zu'schulden 'kommen lassen vt <3fhb> (в нещо ctw. 4), 'schuldig 'werden vi < 18/$и> (пред an 3) провйр|ам, -аш (-ax) uv; провр|а, -еш (-ях) v 'stecken vt (в in 4; през durch 4)\ s ce sich 'durchschlängeln vr < a > 1провйсв|ам, -аш (-ax) uv; провйсн|а, -еш (-ах) v (вися) her'unterhängen vi < 5 а /hb > 2провйсв|ам, -аш (-ах) uv; провйс|я, -иш (-их) V (провесвам) 'hängen 'las¬ sen vt <3(hb> провйсна t ‘провйсвам провйся | 2провйсвам провла|к т, -ци pl 'Landenge /16 провлека | провлйчам провлечен adj ge'dehnt, 'schleppend провлечено adv 'schleppend провлич|ам, -аш (-ах) uv; пров|лека, -лечеш (-лякох) v 1. ' schleppen vt 2. (протакам) 'hinschleppen vt <a>, 'ausdehnen vt <a> O а глас mit 'schleppender 'Stimme 'sprechen vi <16/hb>; s ce sich 'schleppen vr, 'kriechen vi < 32fsn > пров0днн|к m, -ци pl 1. Phys 'Leiter m 4 2- El (жйца) 'Leitung / 17 3, übertr Ver'mittler m 4 пров6дниц|а/, -и pl Vermittlerin /18
провождам 672 провожд|ам, -аш (-ах) uv; провод|я, -иш (-их) V 1. (изпращам) 'schicken vt (за nach i) 2. (съпровождам) be'gleilen vt <b> провокатор m, -и pl Provoka'teur m 1 *; агент- -v 'Lockspitzel m 4 провокатори la f -и pl Provoka'teurin /18 провокаторскн adj provoka'torisch провокаторств|о n, -a pl Provokati'on /17 провокацнон| ен, -ни adj provoka'torisch провокаци|я /, -и pl Provokati'on / ] 8 провоккр|ам, -аш (-ах) uv, v provo- 'zieren vt <d> провокиране n nur sg Provokati'on/17, Provo'zieren n 23/sg провра T провирам провъзгласявам, -аш (-ах) uv; провъзглася, -йш (-йх) v pro¬ klamieren vt <d>, ver'künden vt < b >. 'ausrufen vt < 39 а > (за zu 5) провъзгласяваме n, -ия pl Proklama¬ tion /17, 'Ausrufung /17 провървявам, -аш (-ах) uv; провърв|я, -йш (-ях) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'laufen провървяв!а ми (-а ми) uv; провърв;й ми (-я ми) V nur 3. Pers be'ginnen vi <26bfhb> Er'folg zu 'haben (в, на bei 3) провърт|ам, -аш (-ах) uv = провъртя- вам • провъртяв|ам, -аш (-ах) uv; провърт1я, -йш (-ях) V 'durchbohren vt < а > прогар|ям, -яш (-ях) uv; прогор|я, -йш (-йх) у 'durchbrennen vt < 10 а > прогермански adj 'deutschfreundlich прогйзв|ам, -аш (-ах) uv; прогйзн|а, -еш (-ах) V 'völlig naß 'werden vi < 18 jsn> прогимназиален, -ни adj Progym- nasi'al-,' Mittelstufen- прогимиази|я /, -и pl 'Progymnasium, 'Mittelstufe /16 прогласявам, -аш (-ах) uv; проглас|я, -йш (-йх) V = провъзгласявам проглежд|ам, -аш (-ах) uv; прогледн|а, -еш (-ах) V 1. be'ginnen vi <26bjhb> zu 'sehen; iibertr 'sehend 'werden vi <18/sn> 2. (вйждам се) 'sichtbar sein vi < B > проглушавам, -аш (-ах) uv; иро- глуш|а, -йш (-йх) v: « ушй 'ohrenbe¬ täubenden Lärm 'machen; x на някого ушите übertr jmdm. in den 'Ohren 'liegen O x света in die Welt po'saunen vt прогние [ам, -аш (-ах) uv; прогни |я, -еш (-х) V 'faulen vi <sn>, ver'faulen vi <bjsn> auch übertr прогноз|а/, -Hp/Pro'gnose/16 O x за времето 'Wettervorhersage /16, 'Wet¬ terbericht m 1 npoi oaäpiHM, -яш (-ях) uv; проговор|я, -иш (-их) v be’ginnen vi < 26 b/hb > zu 'sprechen прогонв|ам, -аш (-ах) uv; прогон|я, -иш (-их) V ver'treiben vt <23b> прогонване n nur sg Vertreibung /17 прогоня t прогонвам прогоря t прогарям програм|а /, -и pl Pro'gramm n 20* програм|ен, -ни adj Pro'gramm-, pro¬ grammatisch; ~ на декларация pro¬ grammatische Erklärung /17 програмист m, -и pl Programmierer m 4 прогрес m nur sg 'Fortschritt m 1 прогресивен, -ни adj 'fortschrittlich, progressiv прогреснвност / nur sg 'Fortschritt¬ lichkeit/ 17 прогресиране n nur sg Vor'ankommen n 23Jsg прогресйст m, -и pl Hist 'Mitglied n 21 der libe'ral-progres'siven Partei прогреси1я /, -и pl Progres'sion /17 прогрйзв|ам, -аш (-ах) uv; прог[риза, -ризеш (-рйзах) v zer'nagen vt < b >, 'durchnagen vt <a> прогуляв[ам, -аш (-ах) uv; прогуля|я, -еш (-х) V 'durchbringen vi < 24 а > прогьрмяв|ам, -аш (-ах) uv; прогърм|я, -йш (-ях) V 1. be'ginnen vi <2bb/hb> zu 'donnern 2. (гърмя силно) laut
673 продължителност 'donnern vt <hb> 3. übertr (прочувам се) in 'aller 'Munde sein vi <B> продавам, -аш (-ах) uv; про|дам, -дадеш (-дадох) v 1. verkaufen vt <b> 2. übertr umg 'predigen vt, vi <hb> O на краставичар крастави¬ ци не ~ ай 'bringe nichl der 'Nach¬ tigall das 'Singen bei продаван|е n, -ия p/ Ver'kauf m 2 предавател |ен, -ни adj Ver'kaufs-, Kauf-; * акт 'Kaufvertrag m 2 продавач m, -и pl Verkäufer m 4 продавачиla /, -и pl Verkäuferin /18 лродажб|а / -и pl Ver'kauf m 2 продажбен adj Ver'kaufs- продаж|ен, -ни adj 'käuflich; ~ на жена 'käufliche Frau /17 O - на цена Verkaufspreis m 1 продажни|k m, -ци pl bestechlicher Mensch m 8 продажнически adj kor'rupt продажничество n, -a pl Kor'ruptheit f 17 fsg, Bestechlichkeit /17/sg продажност / nur sg = продажничес¬ тво продам t продавам продан/nur sg Ver'kauf m 2; за ~ zum Ver'kauf, verkäuflich продемонстрйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'vor¬ führen vi <a>; demonstrieren vt <d> лродера t продйрам продиктувам, -аш (-ах) v dik'tieren vt <d> проднр|ам, -аш (-ах) uv; прод|ера, -ереш (-päx) v zer'reißen vt <21b> auch übertr, 'aufreißen vt <21a> продоволствен adj 'Lebensmittel-; ~ магазин 'Lebensmittelgeschäft n 20; ~ и стоки 'Lebensmittel pl продов6лстви|е n, -я pl 1. 'Lebensmittel¬ versorgung/17 2. (продукти) 'Lebens¬ mittel pl Mil Provi'ant m 1 продов6лствун|ам, -аш (-ах) uv mit 'Lebensmitteln ver'sorgen vt < b > продукт nt, -и pl Pro'dukt n 20, Erzeugnis n 27 продуктйв[ен, -ни adj produk'tiv 43 Wtb. Bulg-Dl. продуктивност fnur sg Produktivi'lät /17/sg продукци|я /, -и pl Produkti'on / 17, Erzeugung /17 продумв|ам, -аш (-ах) uv; продум[ам, -аш (-ах) V 1. Sagen vt 2. be'ginnen vi <26b/hb> zu Sprechen продупчв|ам, -аш (-ах) uv; продупч|а, -иш (-их) V durch'lochem vt <b>; (билет) 'knipsen vt, 'lochen vt продухв|ам, -аш (-ах) uv; продух|ам, -аш (-ах) V 'durchblasen vt <3а> продухваме п, -ия pl 'Durchblasen п 23 jsg продълговат adj 'länglich продълговатост fnursg 'längliche Form /17 продължавам, -аш (-ах) uv; про¬ дължа, -йш (-йх) V 1. (удължавам) verlängern vt <b> 2. (след прекъсва¬ не) 'fortsetzen vt < а >; * събрание¬ то die Versammlung 'forlsetzen; « разходката den Spa'ziergang 'fort¬ setzen 3. (върша по-нататък) 'fortfah¬ ren vi <4a/A6>; той продължй да пише er fuhr fort zu Schreiben, er schrieb 'weiter; (говоря по-нататък) 'fortfahren; (ходя по-нататък) 'weitergehen vi < 13 aJsn >; (превозно средство) 'weiterfahren vi <4a/sn>; (чета ло-нататък) 'weilerlesen vi < I9a/A6> 4. (трая) 'andauem vi <ajhb>, 'fortdauern vi <г/ИЬ>, 'dauern vi <hb> O * да съм [бъда] 'bleiben vi <23fsn> продължени|e n, -я pl 1.'Fortsetzung / 17 2. (по-нататъшно траене)'Fort¬ dauer / 16/sgO в » на im Ver¬ lauf 2 продължител (-ят) m, -и pl 'Fortsetzer m 4, 'Fortführer m 4 продължйтелк| a /, -и pl 'Fortselzerin Я8 . , продължителен, -ни adj lang 'an¬ dauernd, 'anhaltend продължително adv 'lange, 'andauernd продължителност / nur sg 'Dauer /16/*
продънвам 674 продънв|ам, -аш (-ах) uv; продън|я, -иш (-их) V 1. (избивам дъно) den 'Boden 'ausschiagen < 4 а > (нещо von etw.) 2. (панталони) 'ausbeulen vt < а > 3. (изкривявам) 'durchbiegen vt < 32 а >; е се I. 'einstürzen vi <а/sn>, 'durchbrechen vi <16а/ sn>2. (дрехи) 'durchgescheuert 'wer¬ den vi < 18 Jsn > лродън|ям, -яш (-ях) uv = продънвам проект m, -и pl 1. Pro'jekt n 20 auch Tech 2. (за стопански план) Ent'wurf m 2 0 имам ~ и umg ich 'habe elw. ['einiges] vor проектант m, -и pl Projek'tant m 8 проектанти |a / -и pl Projek'tantin /18 проектантска adj Projek'tierungs-; ~а организация Projek'tierungsbüro «24 проектвр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. beab¬ sichtigen vt <b>, 'vorhaben vi <A, a> 2. Tech projek'tieren vt <d> 3. Math proji'zieren vt < d > проектиран |e n, -ия pl 1. Tech Pro¬ jektierung /17 2. Math Projekti'on /17 проектодоговор m, -и pl Vertragsent¬ wurf m 2 проектоплан m, -ове pl 'Planentwurf m 2 проектолрограм | а /, -и pl Programm¬ en twurf m 2 проекторезолюция /, -и pl Resoluli- 'onsentwurf m 2 проекторешенн|е n, -я pl Be'schlußent- wurf m 2 проектосметен, -ни adj: ~ на доку¬ ментация 'Kostenvoranschlag m 2 проекцн6н|ен, -ни adj Projekt!'ons-; ä апарат Projektionsapparat m 1, 'Diaprojekior m 9 a, Dia'skop n 20* проекцн|я /, -и pl Math Projekti'on /17 проехтяа|ам, -аш (-ах) uv; проехт]я, -йш (-ях) V ertönen vi < Ь/sn >, er'schallen vi < Ь/sn >,'donnern vi <hb> проечйв|ам, -аш (-ах) uv; npoenla, -йш (-ах) V 'widerhallen vi <a./hb>, er'schallen vi < b/sn > прожектйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. 'vor¬ führen vt < a >, 'zeigen vt 2. (филм) 'spielen vt прожектйран|е n, -ия pl = прожекция прожектор m, -и pl 'Scheinwerfer m 4 прожектор!ен, -ни adj ’Scheinwerfer- прожекцн|я/, -и pl 'Vorführung/17; ж на филм 'Filmvorführung прожнвяв|ам, -аш (-ах) uv; прожив|ея, -ееш (-ях) v ver'bringen vt <24b>, ver'leben vt <b> прожулв|ам, -аш (-ах) uv; прожул|я, -иш (-их) V 'durchscheuern vt <а> проз|а / -и pl 'Prosa /16/sg auch übertr прозай1к m, -ци pl 1. 'Prosaschriftsteller m 4 2. übertr Pro'saiker m 4 прозаичен, -ни adj 1. pro'saisch 2. selten 'Prosa- прозайчност / nur sg 'Prosa /16/sg пр6звнщ|е n, -a pl 'Beiname m 7 a; iron 'Spottname, 'Spitzname прозвучавам, -аш (-ах) uv; прозвуч|а, -йш (-ах) V er'klingen vi < 27 Ь/sn >, ertönen vi < b/sn > прозвънтяв|ам, -аш (-ах) uv; проз¬ вънтя, -йш (-ях) V 1. 'klirren vi <hb>, 'klingen vi <21jhb> 2.(звъ¬ нец) ertönen vi <b/sn> прозвъняв|ам, -аш (-ах) uv; прозвън|я, -йш (-ях) V er'klingen vi < 27 bJsn >, er¬ tönen vi < Ь/sn>, tönen vi <hb> прозея се T прозявам се прозйна се Т прозявам се прозйр|ам, -аш (-ах) uv; прозр|а, -еш (-ях) V 1. hin'durchschimmern vi <аjhb> 2. (виждам се) 'sichtbar sein vi <В>, zu 'sehen sein 3. (вйждам едва) er'kennen 'können vt < 3b/hb > 4. (предвиждам) vor'aussehen vt <19a>, er'ahncn vt <b> 5. (внйк- вам) 'eindringen vi < 27 a/sn > 6. (разбирам) be'greifen vt <21 b>, durch'schauen vt <a> прозйр|ен, -ни adj 'durchsichtig прозодйч|ен, -ни adj pro'sodisch прозодиа / nur sg Proso'die /16 a
675 произлизам прозор|ец т, -ци pl 'Fenster и 23; мия - ци 'Fenster 'putzen; ~ ците се изпо¬ тяват die 'Fensterscheiben 'laufen an прозорлйв adj 'weitblickend прозорлйвосг / nur sg 'Weitblick m 1 jsg прозра t прозирам прозрач|ен, -ни adj 'durchsichtig auch übertr прозрачюст / nursg 'Durchsichtigkeit f\7/sg прозрените n, -я pl 'Weitsicht / 17/sg, Voraussicht f 17/sg прозяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; прозйн|а се, -еш се (-ах се) о^проз|ея се, -ееш се (*ях се) V gähnen vi <hb> про|зявка / -зевки pl 'Gähnen п 23jsg проигравам, -аш (-ах) uv; проигра |я, -еш (-х) V ver'spielen vt <b> произведа f произвеждам ■фоизведени|е п, -я pl 1. Werk п 20; избрани (събрани] ~я 'ausgewählte [gesammelte] 'Werke 2. Erzeugnis n 27; печатни ~ я 'Druckerzeugnisse; - я на леката промишленост Erzeugnisse der 'Leichtindustrie произвеждам, -аш (-ах) uv; произ|веда, -ведеш (-ведох) v 1. produ'zieren vt <d>,er'zeugen vt <b>, 'hersteilen vt <a> 2. (провеждам) 'durchfuhren vt <a> 3. (причинявам) her'vorrufen vt < 39 a >, ver'ursachen vt < b > 4. (пови¬ шавам) be'fördem vt < b >, er'nennen vt <10b>; ä го лейтенант ihn zum 'Leutnant be'fördem O s следствие Jur 'eine Untersuchung 'einleilen <a>; ä добро впечатление 'einen 'guten 'Eindruck 'machen пронзв£ждян|е n, -ия pl 1. Produktion /17, Erzeugung/17 2. Mil Be'förde- rung/17 пронзв6д|ен, -ни adj 'abgeleitet auch Gramm O ~но съединение Chem Derivat n 20; а суфикс Gramm 'Ab- leiiungssuflix n 20 производител (-ят) m, -и pl Produzent m 8, Er'zeuger m 4, 'Hersteller m 4 производител ен, -ни adj produk'tiv; - ни сили Politök Produk'tivkräfte pF пронзводнгелк|а / -и pl Produ'zen- tin /18, 'Herstellerin /18 производителност/ nur sg Produktivität / 17/sg\ ~ на труда Politök 'Arbeits¬ produktivität производствен adj Produktions; ~ план Produkti'onsplan m 2; ~ стаж Produkli'onspraktikum «29; - o съве¬ щание Produktionsberatung /17; ~ и отношения Politök Produktionsver¬ hältnisse pF пронзв6дствени|к m, -ци pl Produkti¬ onsarbeiter m 4 производственик!а / -и pl Produkti- 'onsarbeiterin /18 производств|о n, -apl 1. Produktion/17 auch Politök; 'Herstellung / 17, Erzeugung / 17; промишлено a Industrieproduktion; стоково a 'Wa¬ renproduktion; масово a 'Massen¬ produktion; отивам в а то in die Produktion 'gehen vi < 13/j« >; работя в а то in der Produktion 'arbeiten vi <hb>; средства за a Politök Produktionsmittel pl; оръдия за а Politök Produktionsinstrumente pl 2. Mil Beförderung/17 (от... за von 3 zu 3) O съдебно a Jur Gerichtsverfahren «23 произвол m, -и pl 'Willkür / 12/sg O оставам на ~ а на съдбата dem 'Schicksal überlassen sein vi <B> произв6л|ен, -ни adj 1. 'willkürlich, 'ei¬ genmächtig 2. (случаен) 'zufällig; - на цена beliebiger Preis ml; ~ на точка beliebiger Punkt m 1 пронзволннч(а, -иш (-их) uv, v 'willkürlich 'handeln vi <hb> произволно adv 'willkürlich, 'eigenmäch¬ tig произлиз|ам, -аш (-ах) uv; произ|ляза, -лезеш (-лязох) v 1. (произхождам) 'abstammen vi < &/hb > (от von 3), Stammen vi <hb> (от von 3, aus 3) 2. heivorgehen vi < 13 г/sn > (от ausi) 3. (ставам) vor sich 'gehen vi < 13/sn>. geschehen vi < 19b/sn>
произнасям 676 пронзнас|ям, -яш (-ях) uv; произ|неса, -несеш (-несох) v 1. 'aussprechen vt < 16 а >, artikulieren vt < d > 2. Jur ver'lesen vt < 19b>, 'sprechen vt < 16 >; * присъдата das 'Urteil 'sprechen [ver'lesen]; s ce sich 'aüßern vr (за zu 3, 'über 4), eine 'Meinung 'aussprechen произношение n, -я pl 'Aussprache/16, Artikulali'on /17 произтич|ам, -аш (-ах) uv; произ|тека, -течеш (-текох) v 1. 'ausgehen vi < 13 ajsn > (от von 3) 2. (произхож¬ дам) 'abstammen vi < a/hb > (от von 3), 'stammen vi <hb> (от von 3, aus 3) 3. (резултирам) sich er'geben vr < 15 b> (от aus 3) произход m, -и pl 1. 'Abstammung/17, 'Herkunft / 14jsg 2. (начало) 'Ur¬ sprung m 2 произхождам, -am (-ax) uv 1. (водя потеклото си) 'abstammen vt < a/hb > (от von J), 'stammen vi <hb> (от von 3. alis 3) 2. (водя началото си) 'seinen 'Ursprung 'haben < A> (от in 3) произхождение n nur sg = произход произшествие и, -я pl 1, 'Vorfall m 2, 'Zwischenfall m 2 2. (нещастен слу¬ чай) 'Unfall m 2; автомобилно x, пътно-транспортно x Ver'kehrsunfall проядох |a / -и pl 'Tunichtgut nt 1 прокажен adj 'aussätzig прокажени|к m, -ци pl 'Aussätziger m 7 + проказа/nur sg 'Aussatz m 2, 'Lepra/15 прокапв!ам, -аш (-ax) uv; прокап|я, -еш (-ах) V 1. be'ginnen vt < 26 Ъ/hb > zu 'tropfen ['tröpfeln] 2. (покрив) 'undicht 'werden vi < 18jsn> прокарв|ам, -аш (-ax) uv; прокар|ам, -аш (-ах) V 1. (през дупка) 'durchstecken vt <а>, 'durchschieben vt <32а> 2. (превеждам) 'durchführen vr <а>, hin'durchführen vt <a>, ge'leilen vt < b > (през durch 4) 3. (правя движе¬ ние) 'fahren vt <4lsn> 'streichen vi <21 /sn> (по, над, през 'über 4) 4. (тегля) 'ziehen vt <32, h-g> 5. (пос¬ троявам път) 'anlegen vt <a>, 'bauen vr 6. (инсталации) 'legen vt; x електри¬ чество Licht 'legen 7. (налагам) 'durch¬ setzen vt <a> 8. umg (стока) an den Mann 'bringen vt <24> 9. umg (раз- слабвам) 'abführende 'Wirkung 'haben < A > O x закон ein Ge'setz 'durch¬ bringen <24a> прокашл|ям се, -яш се (-ях ce ) v sich 'räuspern vr прокйсв|а (-a) uv; прокйсн|е (-a) v nur 3. Pers 'sauer 'werden vi <18/sn> прокламаци]я /, -и pl Proklamati'on /17 прокламирам, -аш (-ax) uv, v prokla- 'mieren vt < d >, ver'künden vt < b > проклев|ам, -аш (-ax) uv = проклинам проклет adj 1. ver'flucht, ver'wünscht 2. (зъл) 'boshaft 1фоклетй|я/ -и pl 1. (злоба) 'Boshaftigkeit /17 2. (жена) verwünschtes [ver'flixtes] 'Frauenzimmer n 23 3. (нещастие) 'Unglück n 20, Pech n 20/sg; за x zum 'Unglück , zu 'allem 'Unglück проклетии[к m, -ци pl 'Bösewicht m 1, ver'flixter Kerl m 1 проклетниц|а /, -и pl ver'flixtes Weib n 21 ['Frauenzimmer n 23] проклнн|ам, -аш (-ax) uv; прокълн|а, -еш (-ах) od (проклех) v ver'fluchen vt < b >, ver'wünschen vt < b > прокляти|е n, -я pl Fluch m 2, Ver¬ wünschung/17; x ! ver'dammt!, ver¬ 'flucht! прок6б|а /, -и pl Ver'kündung /17 von 'Unheil, 'schlimme 'Weissagung / 17; изричам x 'Unheil ver'künden <b> прокобв|ам, -аш (-ax) uv = прокобя- вам прокоб|ен, -ни adj 'unheilverkündend прокобни1к т, -ци pl 'Unheilverkünder т 4 прокобнпц!а /, -и pl 'Unheilver'künde- rin /17 прокоб6в|ам, -аш (-ах) uv; прокоб|я, -йш (-йх) V 'Unheil ver'künden <b> проконтролир ам, -аш (-ах) uv, v 'durch¬ kontrollieren vt <e>, über'prüfen vt <b> прокоп m, -и pl 'Grube /16
677 променлив прокопае|ам, -аш (-ах) uv; прокопа|я, -еш (-х) V 'graben vt <4/hb> прокопсв|ам, -аш (-ах) uv; прокопс|ам, -аш (-ах) V volkst auf 'keinen 'grünen Zweig 'kommen vi < 33/s«> прокопсйя / nur sg volkst Er'folg m 1, Vor'ankommen n 23/sg, Sinn m 1; няма ~ ! es führt zu nichts! прокрадв|ам, -аш (-ах) uv; прокрадн|а, -еш (-ах) V 'durchschmuggeln vt <а>; s се sich 'einschleichen vr <21 a> ('stehlen < 20 > ] (в in 4)\ sich 'schlei¬ chen vr <21 > ['stehlen] (от aus 5) прокудя / nur sg Vertreibung / 17, Vertagung / 17 прокужд|ам, -аш (-ах) uv; прокуд|я, -иш (-их) V volkst vertreiben vt < 23b >, ver'jagen vt < b > прокуратур|а /, -и pl 'Staatsanwalt¬ schaft /17 прокурйст m, -и pl Proku'rist m 8 прокурор m, -и pl 'Staatsanwalt m 2; главен ~ Gene'ralstaatsanwalt прокурорски adj 'Staatsanwalts-; ~ надзор 'Aufsichtspflicht / 17 des 'Staatsanwalts прокълна t проклинам прокьлнав|ам, -аш (-ах) uv = прокли¬ нам прокьлняв|ам, -аш (-ах) uv; прокълн|я, -йш (-йх) V 'keimen vi <hb> прокънтяв|ам, -аш (-ах) uv; прокънт|я, -йш (-ях) V tönen vt <hb> прокьсв|ам, -аш (-ах) uv; прокъс|ам, -аш (-ах) V 'durchscheuern vt <а>, zer'reißen vt < 21 b > пролазв|ам, -аш (-ах) uv; пролаз|я, -иш (-их) V 1. be'ginnen vi <26 Ъ/hb> zu 'kriechen 2. 'kriechen vi <32/sn> пролежав|ам, -аш (-ах) uv; пролеж|а, -йш (-ах) V 1. 'liegen vi <2\/hb> 2. (в затвор) 'sitzen vi <25ljhb> пролет /, -и pl 'Frühling m 1* auch übertr, 'Frühjahr n 20; als adv im 'Frühling пролетариат m, -и pl Proletariat n 20/sg пролетаризацня / nur sg Proletari'sie- rung/17 пролетаризйр1ам, -аш (-ах) uv, v prole- tari'sieren vt <d>; s ceproletari'siert 'werden vi < 18/sn > пролетари|й (-ят) m, -и pl Proletarier nt 4 пролетарски adj proletarisch пролетен, -ни adj 'Frühlings-, 'Früh¬ jahrs-; ~ ни дрехи 'Frühjahrsbeklei¬ dung /17; «-на умора 'Frühjahrs¬ müdigkeit /17/sg; ~ ни култури 'Som¬ merkulturen /17//?/ пролетес adv 'voriges 'Frühjahr пролети adv im 'Frühling пролетниц|а/, -и pl 'Sommerkultur/17 пролетя t пролйтам пролея | пролйвам пролив т, -и pl 'Meerenge /16 пролйв|ам, -аш (-ах) uv; прол|ея, -ееш (-ях) V ver'gießen vt <32b> auch übertr, ver'schütten vt < b >; x кръв Blut ver'gießen; x сълзи 'Tränen ver'gießen пролив|ен, -ни adj 'heftig; x дъжд 'Regenguß m 2, 'heftiger 'Regen m 4 лролйт|ам, -аш (-ах) uv; пролет|я, -йш (-ях) V 1. (минавам) vor'überfliegen vi <32аjsn> auch übertr 2. (из¬ минавам) zu'rücklegen vt < a > 3. (за определено време) 'fliegen vi < 32 /sn> проличав|ам, -аш (-ах) uv; пролич|а, -йш (-ах) V er'sichtlich sein vi <B>, 'sichtbar 'werden vi < 18/sn >; 'spür¬ bar sein проло|г m, -зи pl Pro'log m 1 пролом m, -и pl 1. Schlucht /17 2. (проход) Paß m 2 3. (отвор) 'Öff¬ nung/ 17 проломотв|ам, -аш (-ах) uv; проло- мбт|я, -иш (-их) v 'murmeln vi <hb>, 'nuscheln vi <hb> пролук|а /, -и pl 'Ritze /16, Spalt m 1 промеждутък m, -ци pl 1. (време) 'Zeit¬ raum m 2, 'Zwischenzeit/17 2. (място) Zwischenraum m 2 промеждутъчен, -ни adj 1. 'Zwischen- 2. (преходен) 'Übergangs- промеилйв adj 1. veränderlich 2. (не¬
промспливост 678 постоянен) 'unbeständig, 'wechselnd; ~ ток 'Wechselstrom т 2; ~ о дви¬ жение Phys 'ungleichförmige Be'we- gung/17 променлйвост / nur sg 'Unbeständig¬ keit / 17/sg, 'Wechselhaftigkeit /17, Veränderlichkeit /17 променчйв adj 'unbeständig променчйвостfnur sg = променлйвост промен|ям, -яш (-ях) uv; промен|я, -йш (-йх) V 1. 'ändern vr, ver'ändern vt < b > 2. (сменям) 'wechseln vr; « ce sich 'ändern vr, sich ver'ändern vr прометеев adj prome'theisch промйв|ам, -аш (-ах) uv; промй|я, -еш (-х) V 'auswaschen vt <4а>, 'aus¬ spülen vt < а > O » злато Gold 'wa¬ schen < 4 >; » филм 'einen Film ent'wickeln <b> промиване n nur sg 1. 'Auswaschen n 23/sg, 'Ausspülen n 23/sg 2. Film Ent'wickeln n 23/sg промйвк|а/, -и pl 'Auswaschen n 23/sg, 'Ausspülen n 23jsg промиел|ям, -яш (-ях) uv; промиел|я, -иш (-их) V über'denken vt < 10b, nk-ch> промие |ъл m, -ли 'Vorsehung / П/sg; божи * 'göttliche 'Vorsehung промишлен adj industriell, Industrie-; ~и стоки Indu'striewaren /16//»/, ~ и предприятия Industriebetriebe m \/pl, ~o производство Industrie¬ produktion /17; ~ център Indu¬ striezentrum n 28; ~ o стоково производство industrielle 'Waren¬ produktion O работа c ~ и методи 'Arbeit / 17 mit industriemäßigen Me'thoden промйшлени|к m, -ци pl Industrieller m 7+ промишленост /nur sg Industrie /16 a; лека ~ 'Leichtindustrie; тежка ~ 'Schwerindustrie промйя t промивам промовйр|ам, -аш (-ах) uv v promo¬ vieren vr <d/hb> пром6цн|я /, -и pl Promoti'on /17 промучав|ам, -аш (-ах) uv; промуч|а, -йш (-ах) v muh 'rufen vt < 39/hb > промушв|ам, -аш (-ах) uv; промуш|а, -иш (-их) V 1. durch'bohren vr <а> 2. (провйрам) Stecken vr (през durch 4); s се sich 'durchschlängeln vr < а > промъкв|ам, -аш (-ах) uv; промъкн|а, -еш (-ах) V 1. 'durchziehen vr <32 а, h-g>, 'durchschleppen vr <a> 2. (тайно прокарвам) 'durchschmuggeln vr <a>; s ce 1. 'durchkriechen vr <32a/sn>, 'durchdringen vi <27а/ sn> 2. (тайно) sich 'einschleichen vr <21 a>, 'heimlich 'eindringen vt <27a/sH> auch übertr промълвяв|ам, -аш (-ах) uv; про¬ мълви, -йш (-йх) V 'leise 'flüstern vt; не » нйто думица kein Wort her'vor- bringen <24> промълв|ям, -яш (-ях) uv = промълвя- вам промърморя!ам, -аш (-ах) uv; промър¬ мори, -иш (-их) V 'murmeln vr про|мяна /, -мени pl 'Änderung / 17, Veränderung/17, 'Wechsel т 4, 'Wan¬ del т 4 проннзв|ам, -аш (-ах) uv; пронй|жа, -жеш (-зах) v (с нож, острие) durch¬ 'bohren vr < b >; übertr (звук) durch- 'dringen vr < 27 b > O ~ а ме остра болка 'einen Siechenden Schmerz ver'spüren < b >; ~ а ме студ 'schnei¬ dende 'Kälte ver'spüren; « ro c погледа си ihn mit 'Blicken durch¬ 'bohren; шумът ~ а ушите der Lärm ist 'ohrenbetäubend; вик ~ а въздуха ein Schrei zer'reißl die Luft проннзйтел|ен, -ни adj 'gellend, 'ohren¬ betäubend, 'durchdringend; s пог¬ лед 'durchdringender [Stechender] Blick m 1 пронизйтелно adv 'durchdringend, 'gel¬ lend, 'ohrenbetäubend пронизйтелност /nur sg 'durchdringen¬ de Kraft/14; (звук) 'gellende [Schrille] 'Lautstärke /16 пронйкв|ам, -аш (-ах) uv; пронйкн|а, -еш (-ах) VI. 'eindringen vi < 27 аjsn >
679 проповедник auch übertr 2. (изпълвам, разпростра¬ нявам се) durch'dringen vt <27b>; s се er'föllt 'werden vi < 18/sn> проникнат adj durchdrungen, er'füllt (c, от von 3) проникновен adj 1. 'tiefgreifend, 'tief¬ schürfend 2. (задушевен) 'eindringlich, zu 'Herzen 'gehend проникновете n nur sg 1. 'Weitsicht / \ljsg, Voraussicht / 17jsg 2. (заду¬ шевност) 'Eindringlichkeit f 11/sg проникновено adv 1. 'tiefgreifend, 'tief¬ schürfend, in die 'Tiefe 'gehend 2. (заду¬ шевно) zu 'Herzen 'gehend, 'eindringlich проникновеност f nur sg = проникнове¬ ние проницаем adj 'durchlässig проницаемост / nur sg 'Durchlässigkeit /17/* проницател ен, -ни adj 'scharfsinnig, 'weitblickend; « ум 'scharfer Ver'stand m 1 /sg; ft поглед 'durchdringender Blick m 1 проницателност / nur sg 'Scharfblick m 1 /sg, 'Scharfsinn m \jsg, 'Weitblick m l lsg прононсйран adj 'ausgesprochen пропаганда /, -и pl Propaganda / 15; партййна « Par'teipropaganda пропагандатор nt, -и pl Propagandist m 8 пропагандатори !a / -и pl Propagan'di- stin /18 пропагандаторски adj propagandistisch пропаганд ен, -ни adj Propaganda-, propagandistisch; ft материал Pro- pa'gandamaterial n 31 пропагандирам, -am (-ax) uv, v pro- pa'gieren vt <d> v пропагандйране n nur sg Propa'gierung /17 пропагандйст m, -и pl = пропагандатор пропад|ам, -аш (-ax) uv; пропадн|а, -еш (-ах) V1. 'fallen vi <3/т>, ver'sinken vi <27bfsn>, 'sinken vi < lljsn >; ft b дупка in ein Loch'fallen; * в дълбокия сняг im 'tiefen Schnee 'einsinken vi < 27 ajsn >; вълната се дига и ~ а die 'Welle steigt und sinkt 2. (изчезвам) ver'schwinden vi < 27 b/sn > 3. (заги¬ вам) 'untergehen vi <13a/sn> 4. (не успявам) mißlingen vi < 27 bjsn > 5. (морално) ver'kommen vi < 33 b/sn > 6. (на изпит) durchfallen vi <3a/sn> O s в дън земя wie vom 'Erdboden ver'schwunden sein пропаст / -и pl 1. Geogr 'Abgrund m 2, Schlucht/172. übertr Kluft / 14; разделя ни дълбока ~ uns trennt eine 'tiefe Kluft 3. (гибел) 'Untergang m 2 пропедевтика/nur sg Propädeutik/11/sg пропера ] пропирам пролив |ам, -аш (-ах) uv; пропй|я, -еш (-х) V 1. be'ginnen vi < 26 bfhb > zu 'trinken 2. (пари) ver'trinken vt < 27 b > 3. (про¬ никвам) durch'dringen vt < 27 b >; « ce zum Trinker 'werden vi < 18/sn> пропиляв ам, -аш (-ax) uv; пропил|ея, -ееш (-ях) V 1. (средства) verschleudern vt <b> 2. (време, пари) ver'geuden vt <b> O ä живота си sein 'Leben 'nutzlos ver'bringen <24b>; ft ce ver'schwinden vi < 27 bjsn > пропйр|ам, -аш (-ax) uv; про|пера, -переш (-прах) v durchwaschen vt < 4 > пропнсв|ам, -аш (-ах) uv; пропй|ша, -шеш (-сах) v 1; be'ginnen vi <26 b/hb> zu 'schreiben 2. (отново) 'wieder be'gin¬ nen zu 'schreiben протицяв|ам, -аш (-ax) uv; пропищ|я, -йш (-ях) V I. (прозвучавам) er'tönen vi <bfsn> 2. (започвам да крещя) 'anfagen vi < 2 г/hb > zu'schreien 3. (минавам със свистене) vor'beipfei- fen vi <21 a/sn>, vor'beisausen vi <a/sn> 4. (оплаквам ce) 'wehklagen vi <hb>, 'klagen vi <hb>, 'schreien vi <23 jhb> ]проплакв|ам, -аш (-ax) uv; пропла|ча, -чеш (-ках) v 'weinen vi <hb>, 'klagen vi <hb> 2пропл£кв|ам, -аш (-ax) uv; проплахн|а, -еш (-ах) V 'ausspülen vt < а >, 'spülen vt проповед/ -и pl 'Predigt/17 проповедни|к m, -ци pl 1. 'Prediger m 4 2. übertr (разпространител) Verbreiter m 4
проповедница 680 проповедника/, -и pl Verbreiterin/18 проповеднически adj 'Prediger-; - тон 'Predigerton т 2 проповедничество п nur sg 'Predigen и 23/sg проповядв1ам, -аш (-ах) uv 1. 'predigen vt 2. (разпространявам) verbreiten vt <b> 3. (поучавам) 'lehren vt пропорцнонал|ен, -ни adj proportio'nal пропорционално adv proportio'nal пропорционалност / nur sg Proportiona¬ lität/17 пропорци я / -и pl Proportion /17 проправ|ям, -яш (-ях) uv; проправ|я, -ши (-их) v: х път 'einen Weg 'bahnen auch übertr; x пъртина 'einen Pfad 'bahnen пропукв ам, -аш (-ах) uv; проггук|ам, -аш (-ах) V 1. (правя пукнатини) zer'schla- gen v/ <4Ь>2. (започвам да пращя) Tcnistem vi <hb>, 'knacken vi <hb>; » ce 'bersten vi <l6/sw>, 'platzen vi <sn>; (стъкло, чаша) 'springen vi < 21/sn >, zer'springen vi < 27 bjsn > пропуск m, -и pl 1. (документ) Passier¬ schein tn 1, 'Ausweis m 1 2. (портиерна) 'Einlaß m 2 3. (пропускане) 'Durchlaß m 2 4. (нещо пропуснато) 'Lücke /16, Ver'säumnis n 27 5. Mil (парола) Pa’role /16 пропускаемост / nur sg 'Durchlaßfähig¬ keit /17 пропуск|ам, -аш (-ах) uv; пропусн|а, -еш (-ах) v I. (оставям да мине, оставям да премине, оставям да проникне, не за¬ държам) 'durchlassen vt < 3 а > 2. (оставям да отмине) vor'beilassen vt < 3 а > 3. (изтървавам) ver'säumen vt < b >, ver'passen vt < b >; x удобния момент den 'günstigen Mo'ment ver¬ 'passen [ver'säumen); x трамвая die 'Straßenbahn ver'säumen [ver'passen] 4. (изпускам, прескачам) 'auslassen vt < 3 a >, überspringen vt < 27 b > 5. (не чувам) über'hören vt <b> 6. (не виждам) über'sehen vt <19b>7. (не правя нещо) unterlassen vt <3b>; пропуснах да се обадя ich unterließ es, mich zu 'melden 8. (не забелязвам) ent'gehen vi < 13b/sn >; x нещо mir ent'geht etw. 9. (лишавам се без да искам) sich ent'gehen 'lassen vt < 3jhb > 10. (отказвам ce) ver'zichten vi < hjhb > пропускателен, -ни adj: x билет Pas¬ sierschein/и 1; x пункт Kontrollpunkt m 1; Passierstelle /16; ~ на бележка Passierschein пропушв|ам, -аш (-ах) uv; пропуш|а, -иш (-их) V 'anfangen vi <2аjhb> zu 'rau¬ chen пропупцам, -аш (-ах) uv = пропускам пропъжд ам, -аш (-ах) uv; пропъд|я, -иш (-их) V ver'jagen vt <b> пропълзявам, -аш (-ах) uv; пропълз|я, -йш (-ях) V 1. 'kriechen vi <32jsn> 2. (започвам да пълзя) ’anfangen vi <2а/hb> zu 'kriechen пропгьтув|ам, -аш (-ах) v durch'reisen vt <b>, durch'fahren vt <4b> пролив ам, -аш (-ах) uv; проп|ея, -ееш (-ях) v 1. 'anfangen vi < 2 z/hb > zu 'singen 2. (петел) 'krähen vi <hb> проработи|ам, -аш (-ах) uv; проработ|я. -иш (-их) V 'anfangen vi <2аjhb> zu 'arbeiten O ~ а ми щастието ich 'habe Glück прораств)ам, -аш (-ах) uv; прорасн|а, -еш (-ах) od про| раста, -растеш (-растох) v 1. (раста) 'wachsen vi <4/sn> 2. (пус¬ кам кълнове) 'keimen vi <hb> 3. (пус¬ кам листа) 'Blätter 'treiben <23> 4. (пускам корени) 'Wurzeln 'treiben проревав|ам, -аш (-ах) uv; прорев|а, -еш (-ах) V 'anfangen vi <2а/hb> zu 'schreien проредяв|ам, -аш (-ах) uv; проред|ея, -ееш (-ях) v 1. (намалявам) 'abnehmen vi <16 аjhb>, 'seltener 'werden vi <18/sm> 2. (за коса) Ausfallen vi <3a jsn> прорежа t прорязвам прорез nt, -и pl 'Öffnung/17, 'Einschnitt m 1, Spalt m 1 прорндав|ам, -аш (-ах) uv; проридй|я, -еш (-х) v 'anfangen vi <2аjhb> zu 'schluchzen, ’aufschiuchzen vi < &/hb > прорицавам, -аш (-ах) uv; прорица1я.
681 просия -еш (-х) V 'wahrsagen vi <&/hb> нрорицани|е п, -я pl Prophe'zeiung /17 прорицател (-ят) т, -и pl 'Wahrsager т 4 прорицателк а / -и pl 'Wahrsagerin /18 прорицая t прорицавам npopölK т, -ци pl Pro'phet т 8 пророкувам, -аш (-ах) uv prophe'zeien vt <d> проронв|ам, -аш (-ах) uv; пророн|я, -иш (-их) v: « сълзи 'Tränen ver'gießen < 32 b >; * думи 'sprechen vt < 16 >; не » дума kein Wort 'über die 'Lippen 'bringen <24>, kein Wort ver'lieren <32b> пророчески adj pro'phetisch пророчество n, -a pl Prophe'zeiung /17 пророчиц|а /, -и pl Pro'phetin /18 ироръмжав|ам, -аш (-ах) uv; проръмж|а, -йш (-ах) V 'anfangen vi < 2 a.jhb > zu 'knurren; (от време на време) hin und 'wieder 'knurren vi < hb > прорязвам, -аш (-ах) uv; про|режа, -режеш (-рязах) v 'durchschneiden vt <2la, d-U> просб а / -и pl veralt 'Bitte / 16 просв|ам, -аш (-ах) uv; просн|а, -еш (-ах) v 1. (разстилам) 'ausbreiten vt <а> 2. (заканвам) 'aufhängen vt <а> 3.(опъ¬ вам) 'ausstrecken vt < а >, 'strecken vt; s се 1. (изтягам се) sich 'strecken vr, sich 'hinstrecken vr <a> 2. (сядам небрежно) sich 'hinsetzen vr < a >, sich 'hinlümmeln vr <a>, sich auf den Stuhl 'fallen 'lassen vi <l/hb> 3. (лягам) sich 'hinfallen 'lassen просвета / nur sg 1. 'Aufklärung / 17, 'Bildung/17; народна - 'Volksbildung 2. (образователно дело) 'Volksbildung просветв aw, -аш (-ах) uv; просветн|а, -еш (-ах) V 'aufleuchten vi < a/hb>, hell 'werden vi < 18jsn > просвет|ен, -ни adj 'Aufklärungs-, 'Bil- dungs- просветен adj 'aufgeklärt просветекост/nur sg 'Aufgeklärtheit /17 просветител (-ят) m, -и pl\. Hist 'Aufklä¬ rer m 4 2. (учител) übertr 'Lehrer m 4 просветител сн, -ни adj 'Aufklärungs- просветителк[а / -и pl 'Aufklärerin /18 просветителски adj 'aufklärerisch просветлен adj hell, er'leuchtet просветление n nur sg Er'leuchtung/17 1просветляв|ам, -am (-ax) uv; просвет¬ лея, -ееш (-ях) v hell 'werden vi < 18 Jsn > 2просветляв|ам, -аш (-ax) uv; просветл|я, -йш (-йх) V er'hellen vr < b > просветна f просветвам просветнвам, -аш (-ах) uv = просвеща¬ вам просвещав1ам, -аш (-ах) uv; просвет|я, -йш (-йх) V 'aufklären vt < а > auch Hist, 'bilden vt; s ce sich 'aufklären vr, sich 'bilden vr просвещение nnur sg Hist 'Aufklärung /17 просвйрв|ам, -аш (-ax) uv; просвйр|я, -иш (-их) V 1. (на музикален инстру¬ мент) 'anfangen vi <2z/hb> zu 'spielen 2. (музикално произведение) 'durch¬ spielen vt <a> 3. (свирка, сигнал, куршум) 'pfeifen vr <2I> проседяв ам, -аш (-ax) uv; просед|я, -йш (-ях) V 'sitzen vi <25*/hb>; (пре¬ карвам) ver'bringen vt < 24 b > пр6сек|а / -и pl 'Schneise /16 просека f просйчам прост adj 'Hirse- просет|к m, -ци pl 1. (от царевично брашно) 'Maisbrot n 20 2. (от просо) 'Hirsebrol n 20 просенйч|ен, -ни adj 1. (царевичен) Mais- 2. (просен) 'Hirse- просешки adj = просяшки просея f просявам просител (-ят) т, -и pl 'Bittsteller т 4 просителк а /, -и pl 'Bittstellerin /18 просйч|ам, -аш (-ах) uv; про|сека, -сечеш (-сякох) v 1. (правя отвор) 'aufschlagen vt <4а> 2. (прерязвам) 'durchschnei¬ den vt <21а, d-tt> 3, (с трион) 'durchsägen vr <а> 4. (разсйчам) 'durchschlagen vr <4а> О s път 'einen Weg 'schlagen < 4 > просия/ nur s g 'Betteln n 23/sg. Bette'lci /17
просиявам 682 просияе! ам, -аш (-ах) uv; просия|я, -еш (-х) V 'aufleuchten vi <b>,er'strahlen vi < b/sn > auch übertr проскнмтяв! ам, -аш (-ах) uv; проскимт|я, -йш (-ях) V 'anfangen v; <2а/hb> zu 'winseln, 'aufwinseln vi <a/hb>; (от време на време) hin und 'wieder 'winseln vi <hb> проскубщам, -аш (-ах) uv; проскуб|я, -еш (-ах) V 1. (пера) 'stellenweise 'rup¬ fen vt 2. (коса) 'stellenweise her'ausrei- ßen vt <23a> 3. (гъст посев) ver¬ liehen vt < 32b, h-g >; ж ce 'stellen¬ weise 'ausfallen vi < 3&/sn > проскърцвам, -аш (-ах) uv; про- скьрц|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2а/hb> zu 'knirschen; (врата) 'an¬ fangen zu 'knarren прослава / nur sg 'Lobpreisung / 17, Verherrlichung /17 прославен ad) be'rühmt прослав|ям, -яш (-ях) uv; прослав|я, -иш (-их) v 'rühmen vt, be'rühmt 'ma¬ chen vt; z ce be'rühmt 'werden vi < 18 jsn >, zu Ruhm ge'langen vi < b/sn > проследявам, -аш (-ах) uv; прослед|я, -йш (-йх) V ver'folgen vt < b > прословут adj berüchtigt прослойк|а /, -и pl Schicht /17 прослужвам, -аш (-ах) uv; прослуж|а, -иш (-их) V 'dienen vi <hb> прослужен adj ge'dient, Dienst-; ~ и годйни 'Dienstjahre n 20/pl прослушвам, -аш (-ах) uv; прослу- ш|ам, -аш (-ах) v 1. (започвам отново да слушам, да чувам) 'wieder 'hören vt 2. (музикално произведение) 'ап- horen vt <а> просмукв|ам, -аш (-ах) uv; просму|ча, -чеш (-ках) v 'aufsaugen vt < а >; я се 'eindringen vi <21a/sn> просна t просвам npoclö п, -ä pl 'Hirse/16 0 карам през «то 'über die 'Stränge 'schlagen vi <4/hb >; на бйвола окото в я то er ist 'immer auf 'seinen 'Vorteil be'dacht; сея на дъното му ж den'Kümmel aus dem 'Käse 'bohren проспект m, -и pl Pro'spekt m 1 проспйв|ам, -am (-ax) uv; просп|я, -йш (-äx) v ver'schlafen vt < 3b > просрочв|ам, -аш (-ax) uv; просроч|а, -иш (-их) V den Ter'min ver'säumen < b > (нещо für etw. 4) npocpoHKla /, -и pl Ter'minüberschrei- tung/17 прост adj 1. (обикновен, лесен, несло- жен) 'einfach 2. (глупав) dumm 3. (необразован) 'unwissend О ~ а дроб 'einfacher Bruch m2;c ~ о око mit 'bloßem 'Auge проста|к m, -ци pl 'Tölpel m 4, 'Flegel m 4, 'ungehobelter Klotz m 2 простакнн я /, -и pl 'Trine / 16 простат|а / -и pl 'Prostata / простат|ен, -ни adj 'Prostata-; ~на жлеза 'Vorsteherdrüse /16 простачк|а /, -и pl = простакйня просташки adj 'tölpelhaft, 'flegelhaft, 'ungehobelt npocTaimmla /, -и pl 'Tölpelhaftigkeit / 17, 'Rüpelhaftigkeit /17, Flege'lei /17 простене|ам, -аш (-ax) uv; простен|а, -еш (-ах) V 'stöhnen vi <hb>, 'auf¬ stöhnen vi < a/hb> проствв|ам, -аш (-ax) uv; простйн|а, -еш (-ах) V sich er'kälten vr < b > простим adj ver'zeihlich, entschuldbar простйр|ам, -аш (-ax) uv; простр|а, -еш (-ях) v 1. (постилам, разпространя¬ вам) 'ausbreiten vt <a> 2. (закачам) 'aufhängen vt < a >; « пране 'Wäsche 'aufhängen 3. (протягам) 'ausstrecken vt < a >, 'strecken vt 4. (слагам) 'legen vt, 'hinlegen vt <a>; я ce 1. (разсти¬ лам се, заемам) sich er'strecken vr <b>, sich 'ausdehnen vr <a> 2. (обхващам) er'greifen vt <21 b >, er'fassen vt < b > 3. (лягам) sich 'hin¬ legen vr 4. (падам) der 'Länge nach 'hinfallen vt < 3 ajsn > O ~ ай ce според чергата си man muß sich nach der 'Decke 'strecken; ä се надълго и нашироко върху нещо des 'langen und 'breiten auf etw. 'eingehen vi
683 пресъхвам < 13а/sn>, sich über etw. verbreiten vr <b> проституйр|ам, -аш (*ax) uv, v prosti¬ tuieren vt <d> проститутка /, -и pl Prostituierte /19 проституция f nur sg Prostitution /17 ‘просто adv 'einfach O чисто и ~ schlicht und 'einfach 2пр6сто adj unv volkst ver'ziehen, ver'geben; ~ да ти e es sei dir ver'ziehen [ver'geben] простоват adj 'einfältig простодушия, -ни adj 'bieder, 'guther¬ zig простодушие n nur sg 'Biederkeit/17/sg, 'Gutherzigkeit /17 jsg простодушие adv 'bieder, 'gutherzig простодушност / nur sg = простоду¬ шие простолюдие n nur sg des 'einfaches Volk n 22 простонароден, -ни adj des 'einfachen 'Volkes; -ни нрави 'Sitten pl des 'ein¬ fachen 'Volkes простор m, -и pl 1. 'Weite / 16; небес¬ ният - die 'Himmelsweite 2. (сво¬ бодно място) Raum m 2 3. (възмож¬ ности) 'Möglichkeiten / 17/p/, 'Spiel¬ raum; богати ~ и 'reiche 'Möglich¬ keiten, 'großer 'Spielraum 4. volkst 'Wäscheleine / 16 O давам ~ на фантазията der Phanta'sie 'freien Lauf ge'währen < b >; ~ на дейност ein 'weites Be'tätigungsfeld; на - im 'Freien прост6р|ен, -ни adj ge'räumig, weit простосмъртен, -ни adj: ~ ни хора ge'wöhnliche 'Sterbliche pl простосьрдеч|ен, -ни adj 'treuherzig, 'aufrichtig простосърдечие n nur sg и. простосьр- дечност / nur sg 'Treuherzigkeit / 17, 'Aufrichtigkeit /17 простота / nur sg 1. (отсъствие на сложност) 'Einfachheit / П/sg 2. (бе- зизкуственост) 'Einfachheit / 17/sg, 'Schlichtheit / 17/sg 3. (простотия) 'Einfalt /14 jsg простотйя / nur sg 'Einfalt / 14/sg, 'Dummheit /17 простра t простирам пространен, -ни adj 1. 'ausgedehnt, 'weitläufig, weil 2. (обширен) 'um¬ fangreich; (подробен) aus'führlich пространно adv 'weitläufig; (подробно) aus'führlich пространствен adj 'räumlich пространств|о n, -a pl Raum m 2 прострелвам, -аш (-ах) uv; простре¬ лям, -яш (-ях) V 'durchschießen vl < 32 а >; (човек) er'schießen vr простуда / nur sg Er'kältung /17 простуден, -ни adj Er'kältungs-, ~ ни болести, ~ ни заболявания Erkäl¬ tungskrankheiten /17 Ipl простудявам, -аш (-ах) mv; простуд|я, -йш (-йх) v: простудих си гърлото ich 'habe mir den Hals er'kältet; s ce sich er'kälten vr простудяван |e n, -ия pl Er'kältung /17 простъпк|а / -и pl Ver'fehlung / 17, 'Fehltritt m 1 простя | прощавам просушав|ам, -аш (-ах) mv; npocymlä, -йш (-йх) у ein 'wenig 'trocknen vt просълзено adv mit 'Tränen in den 'Au¬ gen просълзяв|ам, -аш (-ах) mv; просълз|я, -йш (-йх) v die 'Tränen in die 'Augen 'treiben < 23 >; (трогвам) zu 'Tränen 'rühren v/; s ce mir 'treten die 'Tränen in die 'Augen; той се просълзй ihm 'traten die 'Tränen in die'Augen; очй- те му се просълзйха 'seine 'Augen 'füllten sich mit 'Tränen; (от умиление) zu 'Tränen ge'rührt sein vi < B > просьница / nur ^'Schlaftrunkenheit /17/.sg просъскв|ам, -аш (-ах) mv; про- съск|ам, -аш (-ах) v 1. (започвам да съскам) 'anfangen vi <2a./hb> zu 'zischen 2. (минавайки съскам) vor'beizischen vi < ь/sn > 3. (казвам) 'zischen vi <hb> просъхв|ам, -аш (-ах) uv; просъхн|а, -еш (-ах) v ein 'wenig 'trocken 'werden
просъществувам 684 vi <lS/sn>, 'stellenweise 'trocknen vi <sn> просъществувам, -аш (-ах) v existie¬ ren vi <d/hb> прос|я, -иш (-йх) uv 1. 'betteln vi <hb> (за um 4) 2. (измолвам) 'bitten vi <25/hb> (за um 4), er'bitten vt просяв|ам, -аш (-ах) uv, прос|ея, -ееш (-ях) V 'sieben vt, 'seihen vt прося|к m, -ци pl 'Bettler m 4 просякйи|я /, -и pl 'Bettlerin /18 пр6сяшк|н adj 'Bettler- O стигам ло - а тояга an den 'Bettelstab 'kommen vi <33jsn> протакам, -аш (-ах) uv; проточ|а, -иш (-их) V 1. (протягам) 'ausstrecken vt <а> 2. (забавям) ver'zögern vt <b>, in die 'Länge 'ziehen vt <32, h-g>, ver'schleppen vt <b> 3. (пе¬ сен, думи) in die 'Länge 'ziehen; * ce 1, (простирам ce) sich er'strecken vr <b> 2. (пояс, нишка) her'unter- hängen vi <5ajhb>, sich 'lockern vr 3. (работа, време, колона, песен) sich in die 'Länge 'ziehen vr протакан|е n, -ия pl (забавяне) Hin'ausschieben n 23/sg, Ver'zögem n 23/sg протегна f протягам протегнато adv ge'dehnt, 'anhaltend протеже n, -та pl Prote'ge m 6, Günst¬ ling m 1 * протежение n nur sg 'Länge /16 протежнр|ам, -аш (-ах) uv, v prote- 'gieren vt <d> протез|а / -и pl Pro'these / 16 протеин m, -и pl Prote'in n 20* протеинов adj Prote'in- протекторат m, -и pl Protektorat n 20 протекци6н|ен, -ни adj Protekti'ons- протекционнз|ъм (-мът) m nur sg Protektio'nismus m 11/sg протекционнст m, -и pl Protektio'nist m 8 протекци|я /, -и pl Protekti'on /17 протест m, -и pl Pro'test m 1 протестант m, -и pl = протестантин протестантйз1ъм (-мът) m nur sg Prote¬ stantismus m W/sg протестант |нн m, -и pl Protestant m 8 протестантк|а/ -и pl Protestantin/18 протестантски adj protestantisch протестантство n nur sg Prole'stan- tentum n 22/sg прот£ст|ен, -ни adj Protest-; ä митинг Protestkundgebung / 17 протестирам, -аш (-ах) uv, v prote¬ stieren vi < djhb > (против 'gegen 4) против präp 'gegen 4; боря ce ~ неправдата 'gegen das 'Unrecht 'kämpfen vi <hb>; ~ течението 'ge¬ gen den Strom; ~ волята ми 'gegen 'meinen 'Willen O за и ~ Für und 'Wider; аз съм ~ ich bin da'gegen; ~ всяко очакване 'wider 'alle Erwartung против |ен, -ни adj 1. (срещуположен) entgegengesetzt; ~ на посока ent¬ gegengesetzte 'Richtung / 17 2, (про¬ тивоположен) 'gegenteilig; ~ но мне¬ ние 'gegenteilige 'Meinung/17 3. (от¬ вратителен) 'widerwärtig 4. (против¬ ников) 'gegnerisch 5. (несъгласен) zu'wider; върша действие, - но на моите разбирания ich be'gehe 'eine 'Handlung, die 'meinen 'Auffassungen zu'widerläuft O x вятър 'Gegenwind m I; в « случай 'andernfalls, 'widri¬ genfalls противене n nur sg 'Widerstand m 2, 'Sträuben n 23/sg протйвнн|к m, -ци pl 'Gegner m 4 противников adj 'gegnerisch протнвниц|а /, -и pl и. протйвннчк|а / -и pl 'Gegnerin /18 противно adv 1. (в противовес) im 'Un¬ terschied (на zu 3) 2. (в контраст) im 'Gegensatz (на zu 3) 3. (в несъгласие) im 'Gegensatz, 'gegen; » на закона 'gegen das Ge'setz, gesetzwidrig 4. (отвратително) zu'wider; ~ мие es ist mir zu'wider O твърдя - то das 'Ge¬ genteil be'haupten <b>; убеждавам се в »то sich vom 'Gegenteil über¬ zeugen vr <b> протйвност / nur sg 'Widerwärtig¬ keit /17
685 противя се противоалкохол|ен, -ни adj 'antial¬ koholisch противобронев|й adj 'Panzerabwehr-; я снаряд 'Panzergranate /16; ~ 6 оръдие 'Panzerabwehrkanone /16 протнвобългарски adj 'antibulgarisch противовес т nur sg 'Gegengewicht n 20 Ob v на това 'demgegenüber; в ~ на im 'Gegensatz zu 3 противовъздушен, -ни adj 'Luftab¬ wehr-; ~ на артилерия 'Flakartil¬ lerie/16a; ~ на защита'Luftschutz m l/sg; ~ на отбрана 'Luftverteidi¬ gung/ 17 противогаз m, -и pl 'Schutzmaske /16 противогазов adj Gas-; - а маска 'Gas¬ maske /16 противодействие «, -я pl 'Gegenwir¬ kung/ 17 противодействув|ам, -аш (-ах) uv ent'gegenwirken vi <a/hb> противоднфтерйт|ен, -ни adj 'gegen Diphthe'rie ge'richtet противодържав|ен, -ни adj 'staats¬ feindlich противоепидемичен, -ни adj antiepi- 'demisch противоестествен adj 'widernatürlich противозаконен, -ни adj gesetzwidrig, 'ungesetzlich противозаконно adv gesetzwidrig, 'un¬ gesetzlich противозаконност / nur sg Gesetz¬ widrigkeit /17, 'Ungesetzlichkeit /17 противоконституционен, -ни adj ver¬ fassungswidrig, ver'fassungsfeindlich противомаларйчен, -ни adj 'gegen Ma'laria ge'richtet противо|мярка/ -мерки pl 'Gegenma߬ nahme /16 противонападени|е «, -я pl 'Gegenan¬ griff m 1 противонароден, -ни adj 'volksfeindlich противоотр6в|а /, -и pl 'Gegengift n 20 протнвоотрбвен, -ни adj 'Gegengift- противопожар|еи, -ни adj 1. 'Brand¬ schutz-; ~ ни мерки 'Brandschutz¬ maßnahmen f \6jpl 2. 'Feuerwehr-; ~ на помпа 'Feuerwehrpumpe / 16 O ~ на команда 'Feuerwehr / 17; ~ на охрана 'Brandschutz m 1 /sg протнвополаг ам, -аш (-ах) uv; проти¬ воположа, -иш (-их) V = противо¬ поставям противоположен, -ни adj entgegen¬ gesetzt противоположност / -и pl 1. (коренно различие) 'Gegensatz т 2 2. (лице или предмет с противоположни качества) 'Gegenteil п 20 <С> в ~ на im 'Gegensatz zu 3 противопоставим, -яш (-ях) uv; противопостави, -иш (-их) v gegen- 'überstellen vt <a>, ent'gegenstellen vt <a> противопоставим се, -яш се (-ях се) uv; противопостав|я се, -иш се (-их се) v sich wider'setzen vr <b>, ent'gegen¬ treten vi <15 a/s« > противоправйтелствен adj regierungs¬ feindlich противореч|а, -йш (-йх) uv wider¬ sprechen vi <I6b/A6> противоречив adj 'widersprüchlich противоречйвост/nur sg 'Widersprüch¬ lichkeit /17 противоречие и, -я pl 'Widerspruch m 2 противосто|й, -йш (-ях) v Standhalten vi <3a./hb>, widerstehen vi < I0‘b/A6> противотанков adj 'Panzerabwehr-; ~ o оръдие 'Panzerabwehrgeschütz n 20 O ~ а артилерия 'Panzerjägerartillerie /16 а; ~o препятствие'Panzersperre /16 протнвотйфус|ен, -ни adj 'gegen den 'Typhus ge'richtet; ~ на имунизация 'Typhusschutzimpfung / 17 лротнвотуберкул6з|ен, -ни adj 'ge¬ gen die Tuberku'lose ge'richtet; я диспансер Tbk-Dispensaire [..pä- Se:r] « противоудар m, -и pl Gegenschlag m 2 противочум|ен, -ни adj 'gegen die Pest ge'richtet против|я се, -йш се (-йх се ) uv sich Sträuben vr, sich wider'setzen vr < b >
протичам 686 протйч|ам, -аш (-ах) uv; про|тека, -течеш (-текох) v 1. (започвам да тека) 'anfangen vi <2a.jhb> zu 'flie¬ ßen, 'anfangen zu 'rinnen 2. (тека) 'fließen vi <32 a/sn >, 'durchfließen vi <32а/ги> 3. (пропущам) 'undicht 'werden vi < 18/sn> 4. übertr (преми¬ навам) verkaufen vi < 9 b/sn > протодякон m, -и pl 'Protodiakon m 1 * протойерей (-ят) m, -и pl 'Erzpriester m 4 проток m, -ци pl 'Meerenge /16 протокол m, -и pl Proto'koll n 20* протокол |ен, -ни adj 'Proto'koll-, proto¬ kollarisch протоколирам, -am (-ax) uv, v proto¬ kollieren vt <d> протоколист m, -и pl Protokol'lanl m 8, Protokollführer m 4 протоколисти|a / -иplProtokol'lantin /18 протон m, -и pl 'Proton n протоллазм|а /, -и pl Proto'plasma n 28 ajsg протоплазмен adj Proto'plasma- протопрезвйтер m, -и pl Proto'presbyler m 4 протосингел m, -и pl 'Bischofsvikar m 1 * прототип m, -ове pl Prolo'typ m 1 проточа t протакам od проточвам проточв|ам, -am (-ax) uv; проточа, -иш (-их) v 1. (опъвам, протягам) 'strek- ken vt, 'ausstrecken vt <a> 2. (оста¬ вям да виси) 'hängen 'lassen vt < 3/hb> 3. (удължавам) in die 'Länge 'ziehen vt <32, h-g> 4. (забавям) ver'schleppen vt <b>; * се 1. (изоп¬ вам се) sich 'strecken vr 2. (вися) her'abhängen vi <5a/hb> 3. (удъл¬ жавам се)'länger 'werden vi < 18/sn> 4. (забавям се) sich 'hinziehen vr < 32 a, h-g > протрие |ам, -аш (-ax) uv; протри |я, -еш (-х) V 1. (прокъсвам) 'durchreiben vt < 23 а >, 'durchwetzen vt < а > 2. (на¬ ранявам) wund 'reiben vt <23> 3. (трия) 'reiben vt < 23 > протръбяв|ам, -аш (-ax) uv; протръб|я, -йш (-йх) V 1. 'blasen vi < 3/hb > 1. übertr 'ausposaunen vt < a > протръсв|ам, -аш (-ax) uv; протръс|я, -иш (-их) V ein 'wenig 'schütteln vt протьняв|ам, -аш (-ax) uv; протън|ея, -ееш (-ях) V dünn 'werden vi < 18/sn> протьркв|ам, -аш (-ах) uv; протърк|ам, -аш (-ах) V 1. (прокъсвам) 'durchrei¬ ben vt < 23 а >, 'durchwetzen vt < а > 2. (ожулвам) wund 'reiben vt < 23 > 3. (търкам) 'reiben; s се sich 'abnut¬ zen vt <a> протйг|ам, -аш (-ax) uv; протегн|а, -еш (-ах) V1. (onieaM, изопвам) 'strecken vt, 'ausstrecken vt <a>; » краката die 'Beine 'ausstrecken 2. (подавам) 'reichen vt; * ръка на някого jmdm. die Hand 'reichen auch übertr 3. (въже) 'ziehen vt <32, h-g>; s се 1. (опъ¬ вам се, изопвам се) sich 'strecken vr, sich 'ausstrecken vr <a> 2. (прос¬ тирам се) sich er'strecken vr < b > 3. (издйгам се) em'porragen vt < a/iti > проумявам, -аш (-ax) uv; проум|ея, -ееш (-ях) V be'greifen vt <21b> проучв|ам, -аш (-ах) uv; проуч|а, -иш (-их) v untersuchen vt < b > профашнстки adj 'profaschistisch лрофгруп|а / -и pl Ge'werkschafls- gruppe /16 профгруп|ен, -ни adj Ge'werkschafts- gruppen- профдеятел (-ят) m, -и pl Gewerk¬ schaftsfunktionär m 1 * профдружествю n, -a pl 'Ortsverband m 2 der Gewerkschaft професионален, -ни adj Be'rufs-; be- 'ruflich; professionell; ~ на подготов¬ ка Berufsausbildung/17; ~ на болест Berufskrankheit / 17 O ж съюз Ge'werkschaftsbund m 2 професионалйст m, -и pl Sport Pro¬ fessional m 20*, 'Profi m 6, Berufssportler m 4 професионално adv be'ruflich професи|я / -и pl Be'ruf m 1 O по ж съм... von Be'ruf bin ich...; най-добър
687 процентно в * та 'Bestarbeiter т 4; свободна « 'freischaffend професор т, -и pl Pro'fessor т 9 а професорски adj Professoren- професур|а / -и pl Profes'sur /17 профил т, -и pl Pro'fil п 20ф профилактика / nur sg Prophylaxe /16 профилактичен, -ни adj prophylak¬ tisch прбфилен, -ни adj Pro'fil- профнлнр|ам, -аш (-ах) uv, v profilieren vt <d> профкомитет m, -и pl Ge'werkschafts- leitung /17 профкомитетски adj Ge'werkschafts- leitungs- пр6форганизацнон|ен, -ни adj Ge’werk- schaflsorganisations- профорганизаци|я / -и pl Ge'werk- schaftsorganisation /17 профотговорни|к nt, -ци pl Ge'werk- Schaftsvertrauensmann m 3 прбфпредседател (-ят) m, -и pl 'Vorsit¬ zender m 7+ der Gewerkschafts¬ leitung, Ge' wer k Schaftsvorsitzender профръководств|о n, -a pl Gewerk¬ schaftsleitung/ 17 профсекретар (-ят) m, -и pl Ge'werk- schaftssekretär профсъбрани|е n, -я pl Gewerkschafts¬ versammlung/ 17 прбфсъюз m, -и pl Gewerkschaft /17 профсъюзен, -ни adj Ge'werkschafts-; ~но движение Gewerkschaftsbewe¬ gung/17 профучав|ам, -аш (-ах) uv; профуч|а, -йш (-ах) V vor'beisausen vi < аjsn >, vor'beibrausen vi < z/sn > прохлйда f nur sg 'Kühle / 16/jg прохлАд|еи, -ни adj 'kühl прохладя t прохлйждам прохладйв|ам, -аш (-ах) uv = прохлаж¬ дам прохлАжд|ам, -аш (-ах) uv; прохлад[я, -йш (-йх) V 'kühlen vr; 'abkühlen vt < а >; er'frischen vt < b >; s ce sich 'abkühlen vr, sich er'frischen vr проход m, -и pl 'Durchgang m 2 2. (планйнски) Paß m 2 проход[ен, -ни adj 'Durchgangs-; ~ на стая 'Durchgangszimmer n 23 проходим adj pas'sierbar, 'gangbar проходимост f nur sg 1. (на местност) Pas'sierbarkeit/17, 'Befahrbarkeit/17 2. (на превозни средства) Gelände¬ gängigkeit/17 прохожд|ам, -аш (-ах) uv; проход|я, -иш (-их) V 'anfangen vi <2&/hb> zu 'laufen [zu 'gehen] прохъркв1ам, -аш (-ах) uv; про- хърк|ам, -аш (-ах) v 'anfangen vi <2а/hb> zu 'schnarchen; (от време на време) ab und zu 'schnarchen vi <hb> процвйлв|ам, -аш (-ах) uv; процвйл|я, -иш (-их) V 'anfangen vi < 2 аjhb > zu Wiehern; (от време на време) hin und Wieder Wiehern vi <hb> процеднр|ам, -аш (-ах) uv, v ver'fahren vi <4bjsn> процедур|а/ -и pl Proze'dur/17 O no кратката s 'ohne Formali'täten процедур[ен, -ни adj Verfahrens-; г въпрос Verfahrensfrage /16 процедя t процеждам процедяв|ам, -аш (-ах) uv = процеж¬ дам процежд|ам, -аш (-ах) uv; процед|я, -йш (-йх) v 1. (пия) 'schlürfen vt 2. (пронйквам) durch'dringen vt <27 b> 3. (говоря злобно) 'zischen vi <hb>, 'ausstoßen vt <34a> 4. (c цедилка) 'durchseihen vi < a >; s ce 'durchdringen vi <27 a/sn> прецеждане n nur sg 1. Durch'dringen n 23/sg 2. (говорене) 'Zischen n 23/sg процент т, -и pl 1. (една стотна) Pro¬ zent n 20 2. (проценти) Pro'zentsatz m 2 3. (лйхва) 'Zinsen pl 4. (печалба) prozentualer 'Anteil m I процент|ен, -ни adj 1. Pro'zent-, pro¬ zentual 2. ...pro'zentig; петпроцент- Ho участие 'fünfprozentige Beteili¬ gung/17 процентно adv prozentual, in Prozenten
процентов 688 процентов adj — процентен процеп т, -и pl I. (пролука) Spalt т 1, Schlitz т 1 2. (теглйч) 'Deichsel /16 лроцепв|ам, -аш (-ах) uv; процеп|я, иш (-их) V1. (правя цепнатина) 'spalten vt 2. (глас, вик) durch'dringen vt < 27b > процеп|ям, -яш (-ях) uv = процепвам процес т, -и pl Pro'zeß т ) О в ~ на im Pro'zeß 2 процесн|я /, -и pl Prozessi'on/17 процесуален, -ни adj prozessu'al О ж кодекс Prozeßordnung /17; ~ но право Ver'fahrensrecht п 20: ж пълномощник ProZeßbevollmäch¬ tigter т 7+ процъфтявам, -аш (-ах) uv; процъфт|я, -йш (-ях) V ’aufblühen vi < а/sn >, er'blühen vi < bjsn >, 'blühen vi <hb>, sich gut entwickeln vr <b> процъфтяван[е n, -ия pl 'Aufblühen n 23Jsg, Entwicklung/ 17 прбчее adv 'also прочета f прочитам прочие adj unv: и ~ und so 'weiter прочйств|ам, -аш (-ах) uv; прочйст|я, иш (-их) V 'reinigen vt, 'säubern vt прочистване и,-ия pl 'Reinigen n 23/sg; ж на сортовете 'Sortenbereinigung /17 прочнст|ям, -яш (-ях) uv = прочйствам прочит т nur sg Lek'türe /16 0 кнйги за ~ Lek'türe, 'Lesestoff т 1 прочйт|ам, -аш (-ах) uv; прочета, -четеш (-четох) v 'lesen vt < 19 > О ж доклад 'einen 'Vortrag 'halten < 3 > прочит ен, -ни adj: ~ ни кнйги Lek'türe /16, 'Lesestoff т 1 прочув|ам, -аш (-ах) uv; прочу|я, -еш (-х) v'anfangen vi <2 а/sn> zu'hören, 'wieder 'hören w; s ce be'rühmt, 'wer¬ den vi < 18/sn>, be'kannl 'werden прочувствен adj ge'fühlvoll; (трогате¬ лен) 'rührend; (трогнат) ge'rührt прочут adj be'rühmt, be'kannt прочуя t прочувам прошарв|ам, -аш (-ах) uv; прошар|я, иш (-их) V 1. bunt 'machen vt 2. (коса) grau 'werden 'lassen vt < 2/hb >; s ce 1. bunt 'werden vi < l8/sn> 2. (коса) grau 'werden, er'grauen vi < bjsn > 3. (грозде) 'reifen vi <sn> прошенн|е n, -я pl 'Bittgesuch n 20 прошенопйс|ец m, -ци pl VerTasser m 4 von 'Bittgesuchen протепв|ам, -аш (-ах) uv; прошепн|а, -еш (-ах) V flüstern vt, vi <hb> прошйв|ам, -аш (-ах) uv; прошй|я, -еш (-х) у 'nähen vt прошк|а /, -и pl Ver'gebung/ 17, Ver¬ zeihung 17 прошнуровам, -am (-ах) uv, v ver¬ schnüren vt < b >, 'schnüren vt прошумолнв1ам, -аш (-ах) uv; про- шумол|я, -йш (-йх) v ein 'wenig 'ra¬ scheln vi <hb>; (от време на време) hin und 'wieder 'rascheln прошумяв|ам, -аш (-ах) uv; прошум|я, йш (-ях) V I. (шумя малко) ein 'wenig laut sein vi < B >; (от време на време) hin und 'wieder 'etwas Lärm 'machen vt 2. (минавам със шум) mit Ge'töse vor'beifahren vi < 4 а/sn >; vor'beirau- schen vi <a/sn> 3. übertr (събйтие) vor'übergehen vi < 13 а/sn > прошушв|ам, -аш (-ах) uv; прошушн|а, -еш (-ах) V 'flüstern vt, vi <hb> прошьпв|ам, -аш (-ах) uv; прошъпн|а, -еш (-ах) V 'flüstern vt, vi прощав|ам, -аш (-ах) uv; прост|я, -йш (-йх) V 1. (извинявам) ver'zeihen vt < 23 b >, ver'geben vt < 15 b > (на някого jmdm.); entschuldigen vt <b> 2. (не държа сметка) 'nachse¬ hen vt < 19a>, 'durchgehen 'lassen vt <3jhb> (нещоetw.); 'nachsichtigsein vi <B> (нанякогоgegen'überjmdm.) 3. (отстъпвам дълг) er'lassen vt <3b> O простете! entschuldigen Sie 'bitte!; Бог да го прости! Cott hab ihn Selig!; да ~ аш! (не е така) da irrst du dich 'aber ge'waltig!; не му ж ich 'bleibe ihm nichts Schuldig; x ce sich verabschieden vr <b> (c von 3) прощвл|ен, -ни adj 'Abschieds- проил>пални|к m, -ци pl 'Kuchen m 4, der 'anläßlich der 'ersten 'Schritte des
689 пръскам 'Kindes ge'backen wird прояв|а /, -и pl 1. (признак) 'Anzeichen n 23; ~ и на грип 'Anzeichen für 'eine 'Grippe 2. (изява) 'Äußerung / 17; (жест) 'Geste/16; x на великодушие 'Geste des 'GroÖmuts проявител (-ят) m, -и pl (за филм) Entwickler m 4 проявление n, -я pl 'Äußerung / 17, 'Regung / 17 проявяв|ам, -аш (-ах) uv; прояв|я -йш (-йх) у 1. an den Tag 'legen vt, be¬ funden vt < b > 2. филм entwickeln vt <b> x ce zu'tage 'treten vi < ]5/sn>, sich offen'baren vr <b>; sich er'weisen vr <23b> (като als 1) ироявяван|е n, -ия pH. 'Äußerung/17 2. (на филм) Ent'wickeln n 23jsg иройжд|ам, -аш (-ах) uv; про|ям, -ядеш (-ядох) V 1. (ям за пръв път) zum 'erstenmal 'essen vr 2. (разрушавам) zerfressen vt < 15 b > проясиени|е «,-я pl (за време) 'Aufhei¬ terung / 17 auch übertr прояснявам, -аш (-ах) uv; проясн|я, -йш (-йх) v 'aufheitern vt < а >; х се 1. (небе, настроение) sich 'aufheitern vr 2. (мисли) klar 'werden vr < 18 jsn > пружйн|а/ -и pl 1. 'Feder/16 2. übertr Triebfeder 3. (на легло) 'Stahlmatrat¬ ze /16 4. umg (кушетка) 'Liege /16 пружйиен adj 'Feder- пружинйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'federn vi <hb> npycalK m, -ци pl 'Preuße m 7 пруейшки adj iron 'preußisch Прусия / 'Preußen n 23 пръски adj 'preußisch пруст (-ът) m, -ове pl I. (отвод) Ve'randa /15а, 'Vorbau m 1 2. (кори¬ дор) Gang m 2, 'Korridor m 1* 3. (междинна стая) 'Durchgangszimmer n 23 прухтен|е n, -ия pl 'Schnauben n 23/sg прухт|й, -йш (-ях) uv 'schnauben vi <hb> пръв пит = първи пръдн|я /, -й pl vulg Furz m 2 пръждома f nur sg: идете - schert euch zum 'Teufel пръждосв|ам, -аш (-ах) uv; пръж- дос|ам, -аш (-ах) v zum 'Teufel 'schik- ken vt ['jagen vr); x ce sich zum 'Teufel 'scheren vr пръжк|а / -и pl 'Fettgriebe /16 пръкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; пръкн|а ce. -ein ce (-äx ce) v volkst auf die Welt 'kommen vi <33/sn> пръсв{ам, -аш (-ax) uv; пръсн|а, -еш (-ах) V 1. (с вода) be'spritzen vt <b>, be'sprengen v/ < b > 2. (разхвърлям) um'herwerfen vt <16a> 3. (разгон¬ вам) ausein'anderjagen v/ <a> 4. (скъсвам) 'sprengen vt, zer'sprengen vt < b >; z веригите die 'Ketten 'spren¬ gen 5. (харча) hin'auswerfen vr < 16a>; 'ausgeben vt <15a> O x съмнения 'Zweifel zer'streuen <b>; x ce 1. (разпадам) ausein'anderfallen vi <3a/sn> 2. (експлодйрам) ex- plo'dieren vi < djsn > 3. (разпокъсвам ce) zer'reißen vr <21 b> 4. (раз¬ отиваме ce) ausein'anderlaufen vi <9ajsn>, ausein'andergehen vr < 13 n/sn> 5. (изчезвам) ver'fliegen vi < 32 b/sn >, ver'gehen vr <13 hjsn > 6. (шев) 'platzen vi <sn> O ще ce пръсна ich 'platze; x а се между хората sich 'unter die 'Leute 'mischen vr; мъглата се пръсна der 'Nebel ver'zog sich; вълната се ~ a die 'Welle zer'stiebt; съдът ce - a das Gefäß zer'springt прьсван|е n, -ия pl Zer'springen n 23/sg: сърцето бйе до x das Herz pocht zum Zer'springen лръск|а f -и pl 'Spritzer m 4 пръскали la /, -и pl и. пръскал|o n, -a pl 'Spritze /16, 'Spritzgerät n 20 пръск|ам, -аш (-ax) uv 1. (намокрям) naß 'machen vt, 'spritzen vr, 'sprengen vr 2. (c пръскачка) 'spritzen 3. (по¬ ливам) 'sprengen, 'gießen vr <32> 4. (разхвърлям) um'herwerfen vt <!6a> 5. (разпространявам) 'aus¬ streuen vt <a> 6. (раздавам) 44 Wtb. Bulg-Dt.
пръскане 690 ver'teilen vt <b> 7. (издавам) 'aus- stromen vi < ajsn > 8. (харча) 'ausge¬ ben vt < 15 a >, verschleudern vt <b> 9. (за дъжд) 'nieseln vi <hb>; s се 1. (раздробявам се) zer'fallen vi < 3 b/sn >, ausein'anderfallen vi < 3 ajsn > 2. (експлодйрам) explo'die- ren vi <d/sn> 3. (разпокъсвам се) zer'reißen vi < 23 bjsn > 4. (изчезвам) ver'schwinden vi <27b/sn> 5. (раз¬ сейвам се) sich zer'streuen vr <b>; ~ а се мълвата es geht das Ge'rücht; ~амисе главата mir zer'springt der Kopf; x се във верига in 'einer 'Kette 'ausschwärmen vi <a/sn>; x сеотяд 'wütend sein vi <B>, vor Wut 'plat¬ zen vi <sn>; x се от мъка vor Gram ver'gehen vi < 13b/sn>; s сеот смях sich 'totlachen vr < a > пръскан |e n, -ия pl 'Spritzen n 23/sg пръскач m, -и pl 'Bauer m 7, der das Obst spritzt пръскачк|а/, -и pl 'Spritze /16, 'Spritz¬ gerät n 20; ръчна x 'Handspritze; тръбна x 'Rückenspritze r * f пръсна у пръсвам пръснат adj ver'streut ‘пръст (-ът) m, -иpl 1. (на ръка) 'Finger т 4 2. (на крак) 'Zehe /16 0 безиме¬ нен ~ 'Ringfinger; без да си мръдна ~ а 'ohne 'einen 'Finger krumm zu 'machen; броят се на ~ и man kann sie an den 'Fingern 'einer Hand 'abzählen; гледам на нещо през ~ и 'alle 'Fünfe ge'rade sein 'lassen vt <3/hb>; из¬ смуквам из ~ ите си нещо sich etw. aus den 'Fingern 'saugen <8, auch schwach>\ ймам - в някоя работа ich 'habe 'meine 'Hände im Spiel bei 3 карам през ~ и sich kein Bein 'ausrei¬ ßen <21 a >; навивам нещо на ~ sich etw. in den Kopf'setzen vr; не съм го бутнал с ~ ich 'habe ihn nicht ein'mal mit dem 'kleinen 'Finger be'rührt; оставам c ~ в устата das 'Nachsehen'haben <A>;турям ~ в раната den 'Finger auf die 'Wunde 'legen; сочат ме c ~ man zeigt mit dem 'Finger auf mich 2пръст f nur sg 'Erde /16 ‘npicreu m, -и pl Ring m 1; годежен ~ Ver'lobungsring; венчален ~ 'Trau¬ ring 2npicren adj 'irden, 'tönern пръстеновнд|ен, -ни adj 'ringförmig пръстче n, -та pl 'Fingerchen n 23 прът(-ът) m, -ове pl Stab nt 2, 'Stange Я6 пръхв ам, -am (-ax) uv; пръхн а, -eni (-ax) v 1. laut 'lachen vi <hb>; x да се смея in Ge'lächter 'ausbrechen vi <16a/sn> 2. (кихам) 'niesen vi <hb> 3. (пръхтя) 'schnauben vi <hb> 4. (подскачам) 'hüpfen vi < sn > 5. (c криле) 'schlagen vi <hb> 6. (хуквам) 'weglaufen vi <9ajsn> пръхкав adj 'bröckelig пръхтен|е n, -ия pl 'Schnauben n 23/sg пръхт|я, -йш (-ях) v 'schnauben vi <hb> пръч (-ът) m, -ове pl 'Ziegenbock m 2 пръчк|а /, -и pl 1. 'Rute / 16; върбова ж 'Weidenrute 2. (метална) Stab m 2, Me'tallstab пръщй<|е n, -ия pl 'Knistern n 23/sg, 'Krachen n 23/sg пръи|нн|а /, -и pl — пращйна пръщ|я, -йш (-ях) uv 'knistern vt <hb>, 'krachen vi <hb> пряк, преки adj 1. (най-кратък) 'kür¬ zest 2. (непосреден) di'rekt, 'unmittel¬ bar 3. iibertr (откровен) 'offen, 'ehrlich 4. volkst (напречен) Quer-; ~ а улица 'Querstraße / 16 O ~ данък di'rekte 'Steuer и 23; ~ а реч Gramm di'rekte 'Rede / 16, 'wörtliche 'Rede; ~o допълнение Gramm di'rektes Ob'jekt n 20 пряко 1. adv (непосредно) di'rekt, 'un¬ mittelbar 2. präp (през) 'über; - рова über den 'Graben 3. präp (отвъд) 'jenseits; ~ планината 'jenseits des Ge'birges O това е ~ сйлите на някого es gehl 'über jmds. 'Kräfte; ~ мярка 'über 'jedes Maß прякор m, -и pl 'Spitzname /16
691 публицистика прям adj 1. (пряк) 'unmittelbar, di'rekt 2. (откровен) 'ehrlich, 'offen, 'auf¬ richtig прямо adv gerade'zu, 'offen прямолине|ен, -йни adj = праволинеен прямота / nur sg Ge'radheit / 17/sg, 'Offenheit/17 пряпор[ец m, -ци pl Banner n 23 прясно adv frisch пряспа /, преспи pl 'Schneewehe / 16 псалм (-ът) m, -и pl. и псал|ом m, -мй od -оми pl Psalm m 9 псалт (-ът) m, -ове pl 'Kirchensänger m 4 псалтикй|я / -и pl 'Kirchengesangbuch n 22 лсалтйр m, -и pl 'Psalter m 4 псе n, -та pl 'Köter m 4, Hund m 1 псевдоним m, -и pl Pseudo'nym n 20* псешки adj — кучешки психиатричен, -ни и. психиатрически adj psychi'alrisch психиатрия fnur sg Psychia'trie /16a/sg психиат|ър m, -ри pl Psychiater m 4 психика / nur sg 'Psyche / 16 пснхйч|ен, -ни и. психически adj 'psy¬ chisch психоз[а/, -и pl Psy'chose/16; масова ж 'Massenpsychose психоло|г т, -зи pl Psycho'loge m 4 психологиз ъм (-мът) m nur sg Psycho- lo'gismus m 11 /sg психологйч|ен, -ни и. психологйчески adj psychologisch психолбгня / nur sg Psycholo'gie f \6&fsg психопат m, -и pl Psycho'path m 8 психопатия / nur sg Psychopa'thie / 16 a jsg психопатоло|г m, -зи pl Psychopa- tho'loge m 7 психопатологйчен, -ни и. психопатоло- гйчески adj psychopatho'logisch психопатология / nur sg Psychopalho- lo'gie /16 a/sg психотерапия / nur sg Psycho the ra'pie /16 ajsg пет Interj pst псув|ам, -аш (-ах) uv 'fluchen vi <hb>; be'schimpfen vt <b> псувн|я/, -й pl Fluch m 2, 'Schimpfwort n 22 птйц|а /, -и pl Vogel m 5; пойна » 'Singvogel; домашни ~ и od nur ~ и Ge'flügel n 23/5g; граблива ä 'Raub¬ vogel; прелетна « 'Zugvogel O камилска s Zool Strauß m 1; той e важна ä untg er ist ein 'hohes Tier птицевъд m, -и pl Ge'flügelzüchter m 4 птицевъдки, -ни adj Ge'flügelzucht-; ~ на ферма Ge'flügelfarm / 17, Ge- 'flügelzuchtanlage /16 птицевъдство n nur sg Ge'flügelzucht /17/* птицегледач m, -и pl = птицевъд птнцегледачк|а/, -и pl Ge'flügelzüchte- rin /18 птнцепродав|ец m, -ци pl 'Vogelhändler m 4; (на домашни птици) Ge'flügel- händler m 4, Ge'flügelverkäufer m 4 птицеферм|а /, -и pl Ge'flügelfarm /17, Ge'flügelzuchtanlage /16 птичар (-ят) m, -и pl 1. veralt Ge'flügel¬ züchter m 4 2. (куче) 'Hühnerhund m 1 птичарни|к m, -ци pl = птицеферма птйче и, -та pl и. птйченц|е п, -а pl 'Vögelchen п 23 птйч|и adj 1. 'Vogel-; ~ е перо 'Vogelfe¬ der / 16; от ä поглед aus der 'Vo¬ gelperspektive 2. Ge'flügel-; ~ е месо Ge'flügelfleisch n 20/sg птичк а / -и pl = птйче пубертет m nur sg Puber'tät /17/sg пубертетен, -ни adj Puber'täts- публика/nur sg 1. (зрйтели) 'Publikum n 20*/sg, 'Zuschauer m 4 2. (посетйте- ли) Be'sucher m 4 0 пб-широка - 'breitere 'Öffentlichkeit /17/sg публикаци|я /, -и pl Veröffentlichung /17, Publikati'on /17 публикув|ам, -аш (-ах) uv, v veröffent¬ lichen vt <b>, publi'zieren vt <d> публикуване n, -ия pl Veröffentlichung / 17, Publi'zierung / 17 публицйст m, -и pl Publi'zist m 8 публицистика/nur sg Publizistik/17/.«.'
публицистичен 692 публицистичен, -ни и. публицистй- ческн adj publizistisch публицисти|а /, -и pl Publizistin /18 публич|ен, -ни adj 'öffentlich; на - но място in 'aller 'Öffentlichkeit; я дом 'öffentliches Haus п 22, Bor'dell п 20*; ~ на жена 'Dirne /16, Prostituierte /16 публичност / nur sg Publizi'täl /17 пудел m, -и pl 'Pudel m 4 пудииг m, -и pl 'Pudding m 1* (nach 'englischer Art) лудр|а /, -и pl 1. Pharm 'Puder m 4; захарна я 'Puderzucker m 4/sg 2. (прах) 'Pulver n 23 пудриер|а /, -и pl и. пудриери|a /, -и 'Puderdose /16 пудр|я, -иш (-йх) uv 'pudern vt, 'einpu¬ dern v/ < a >; s ce sich das Ge'sicht 'pudern vr пуздра / -и pl volkst Zähes 'mageres Fleisch n 20/sg nj'ÜKla/, -и pl 'Truthenne/16; 'Pute/16 auch Kochk пуйчи adj 'Puten- пук Interj knack пук|ам, -аш (-ах) uv 1, 'rissig 'machen vr, Zum 'Platzen 'bringen vr <24> 2. (счупвам) zer'brechen vr <16b>, zer'schlagen vt <4b> 3. (царевица) 'rösten vr; я царевица 'Puffmais 'ma¬ chen 4. (шум при счупване) 'knacken vi <hb> 5. (пушка)'knallen vx <hb> 6. (мотор) 'knattern vi <hb> 7. (пре¬ пълнен съм) 'platzen vi <sn> (от vor 3) 8. vulg (ям) 'fressen vr < 15 >; (пия) 'saufen vr <8> 9. verächtl (умирам) ins Gras 'beißen vi <2\/hb> O не ми - a! es ist mir e'gal!; s ce 1. 'platzen vx <sn>, zer'springen vi <27b/sn> auch übertr 2. (започвам) volkst be'ginnen vi <26bjhb> 3. (пъпки) 'aufspringen vi < 27 а/sn > 'aufplatzen vi < a/sn > O дърво и камък се ~ а es friert Stein und Bein; я се от яд vor Wut 'platzen пуканк|а/, -и pl meist pl 'Puffmais m 1 пукв[ам, -аш (-ах) uv; пукн|а, -еш (-ах) v = пукам О я от смях sich 'totlachen vr <а>; s се = пукам се О жлiчкaтa ми се - а umg vor Angst 'sterben vi <16/sn>; сърцето ми се - a volkst 'einen 'Herzschlag bekom¬ men <33b> пукнат adj ge'platzt, ge'sprungen, ge'rissen O не давам ~ грош 'keinen 'Pfennig 'geben < 15 >; не струва - грош 'keinen 'Heller wert sein vi <B>; нямам ни ~ грош 'keinen 'lumpigen'Heller be'silzen <25‘b> пукнатин|а /, -й pl 1. Riß m I, Sprung m 2 2. (процеп) 'Ritze/16, Spalt m 1 пукница / nur sg iron umg Schnaps m 2 пукот m nur sg 1. (слаб) 'Knacken n 23/jrg 2. (сйлен) Knall m 1 3. (пуко- тевица) Geknatter n 23/sg пукотевиц|а/, -и pl Geknatter n 23/sg пул (-ът) m, -ове pl 1. Knopf m 2 2. (за табла) Stein m 1 пулверизатор m, -и pl Zer'stäuber m 4 пулест adj her'vorslehend пуловер m, -и pl Pull'over m 4 пулп (-ът) m, -ове pl 'Pulpe /16 пулпйр|ам, -аш (-ах) uv, v zu 'Pulpe verarbeiten vt < b > пулпов adj Pulp- пулс (-ът) m nur sg Puls m I; übertr 'Pulsschlag m 2 пулсйр|ам, -аш (-ах) uv pul'sieren vi < d/hb > пулт (-ът) m, -ове pl Pult n 20 пул|я, -иш (-йх) uv: я очй die 'Augen 'aufreißen <21a>; s ce die 'Augen 'aufreißen пумпал m, -и pl 'Kreisel m 4 пунгаш m, -и pl volkst 'Schurke m 7 пунгйя/, -Yipll. 'Tabaksbeutel m 42. (за парй) 'Geldbeutel m 4 пункт (-ът) m, -ове pl 1. Punkt m 1 2. (място) 'Stelle / 16; сборен ~ 'Treffpunkt; подкрепителен - 'Im¬ bißstand m 2, 'Imbißpavillon m 6; пре¬ вързочен - Mil Ver'bandplatz m 2 пунктйр m, -и pl punk'tierte 'Linie /16 пунктйр|ам, -аш (-ах) uv, v punk'tieren vr <d>
693 пусто пуиктуацн |я /, -и pl 'Zeichensetzung/16, Interpunktion / 17 пункцн|я /, -и pl Punkti'on / 17 пунш (-ът) т nur sg Grog т 6, Punsch т 1 пур|а /, -и pl Zi'garre / 16 пургатив m, -и pl 'Abführmittel n 23 пургатив|ен, -ни adj Med 'Abführ- пурйз|ъм (-мът) nt nur sg Pu'rismus m 11 jsg пурнст m, -и pl Pu'risl m 8 пурпстк|а /, -и pl Pu'ristin /18 пуритан m, -и pl Puri'taner m 4 пурнтанк|а /, -и pl Puri'tanerin / 18 пуритански adj puri'tanisch пурятанство n nur sg Purita'nismus m 11 fsg пурпур m, -и pl 1. 'Purpur m 1 2. (плат) 'purpurfarbener Stoff m 1 пурпур |ен, -ни adj 'purpurfarben пусй|я f, -и pl 1. veralt 'Hinterhalt m 1 2. (на лов) 'Ansitz m 1, 'Anstand m 2 пуск|ам, -аш (-ах) uv; пусн|а, -еш (-ах) v 1. 'loslassen vt <3a> 2. (оставям) 'lassen vt <3> 3. (да падне) 'fallen¬ lassen vt <3a>4. (освобождавам) 'freilassen vt <3a> 5. (да излезе) her'auslassen vt < 3 a >, hin'auslassen vt < 3 a > 6. (да влезе) her'einlassen vt < 3 a >, hin'einlassen vt < 3 a > 7. (на¬ долу) her'unterlassen vt < 3 a >, hin- 'unterlassen vt <3a> 8. (пращам) 'senden vr < 10 >, schicken vt 9. (свър¬ шено e) zu 'Ende sein vi <B> 10. (мотор) 'anlassen vt <3a> 11. (в експлоатация) in Be'trieb 'nehmen vt <16> 12. (коса, брада) 'wachsen 'lassen vr <3/hb> 13. (да замине) 'fahren 'lassen 14. (да вървй) 'laufen ['gehen] 'lassen 15. (пара, въздух) 'ab¬ lassen vt < 13 a> 16. (филйзи, пъпки) 'treiben vt <23>, 'ansetzen vr <a> 17. (от бъчва) 'zapfen vt 18. (издавам) her'ausbringen vr <24a> 19. (хвър¬ лям) 'werfen vr < 16 > 20. (изстрел¬ вам) 'abschießen vt < 32 a > 21. (раз- слабвам) 'lockerlassen vi <3a/hb>, 'lockern vt 22. (разказвам) er'zählen vt < b>, ver'breiten vr < b > 23. (давам) 'geben vr < 15 >, 'spenden vr O * искри 'funkeln vi <hb>\ x пушек 'rauchen vi <hb>; ä näpa 'dampfen vi<hb>\ я в продажба verkaufen vt <b>; « чешмата den'Wasserhahn 'aufdrehen < a >; x радиото das'Ra¬ dio 'einschallen < a >; x филм 'einen Film 'zeigen; x кораб ein Schiff vom 'Stapel 'laufen 'lassen; x вода 'Wasser 'lassen; платът - a der Stoff (arbt [ist nicht 'farbecht]; x в обръщение in 'Umlauf 'setzen; x ракета 'eine Ra'kete 'starten; x в ход in Be'trieb 'setzen ['nehmen]; x глас a) 'seine 'Stimme er'schallen 'lassen b) (при гласуване) 'abstimmen vi <a/hb>, 'stimmen vi <hb>; x корени 'Wur¬ zeln 'schlagen; ä котва vor 'Anker 'gehen vi <13/sn>; x на свобода 'freilassen; x на някого кръв volkst jmdn. zur 'Ader 'lassen; x края die 'Zügel 'schießen 'lassen; x писмо umg 'einen Brief'einwerfen <16a>; s ce 1. 'loslassen vt < 3 a > 2. (хвърлям ce) sich 'stürzen vr (върху auf 4) пуст adj 1. (празен) leer auch übertr 2. (пустинен) 'öde, wüst; ~o място 'Einöde / 16 3. (злочест) bedauerns¬ wert, arm 4. (противен) volkst ver'flixt, vermale'deit 5. (напразен) 'nutzlos; наливам от ~ o в празно vergebliche ['nutzlose) 'Arbeit tun nycT|a /, -и pl 'Pußta /15a пустеещ adj 'öde; - и земи 'Ödland n 22 пуст|ея, -ееш (-ях) «v ver'öden vi < blsn >; (помещение) leer sein vi <B> ['stehen vi <10l/hb>] пустнн|ен, -ни adj 1. 'Wüsten- 2. (див) wüst, 'öde пустйнни|к m, -ци pl Rel 'Einsiedler m 4, Ere'mit m 8 пустйннически adj 'Einsiedler- пустйнннчество n nur sg 'Einsiedler¬ leben n 23 пустйнно adv 'Öde, wüst пустйи|я / -и pl 'Wüste /16 пусто adv 1. (празно) leer 2. (пустйнно)
пустосвам 694 'öde, wüst 3. als Partikel ver'flixt пуст6св|ам, -am (-ax) uv, пустос|ам, -am (-ax) v ver'fluchen vt <b>, ver- 'wünschen vt <b> пустославне n nur sg 'Eitelkeit / 17 пустословк|е n, -я pl 'leeres Ge'rede n 23/sg nyCTOT|a /, -й pl 'Leere / 16/sg пустотия / nur sg volkst 'öde'Stelle /16,'Öde/16 пустош / -и pl 1. (пущинак) 'Öde/16 2. (празнота) 'Leere/ 16jsg пуфк|ам, -am (-ax) uv 'zischen vi <hb> пуфт|я, -йш (-ях) uv = пухтя *пух (-ът) m, -ове pl 1. nur sg Flaum m 1 /sg; (само при птица) 'Daunen/16/pl 2. (завивка) 'Federbett n 25 O разби¬ вам на ~ и прах kurz und klein 'schlagen vt <4> 2nyx Interj plumps, bums пух|ам, -am (-ax) uv 1. (тупам) 'klop¬ fen vr 2. (бия) ver'sohlen vt <b> 3. (хвърлям) 'werfen vr < 16 > пухв|ам, -am (-ax) uv; пухн1а, -ein (-äx) v 1. = пухам 2. (бухам) 'plumpsen vi <sn> пухен adj 'Feder-, 'Daunen-; - а въз¬ главница 'Federkissen n 23, 'Daunen¬ kissen; -а завивка 'Federbett n 25, 'Daunendecke /16 пухест adj 1. 'flaumig 2. übertr 'Feder-; - облак'Federwolke/16 3. = пухен пухкав adj 1. weich 2. (покрит c пух) 'flaumig пухкавина f nur sg и. пухкавост/nur sg 'Weichheit /17/sg, 'Flaumweiche /16 пухк|ам, -am (-ax) uv = пухам пухна t пухвам пухов adj = пухен пухтен|е п, -ия pl 'Schnaufen п 23/sg auch übertr пухт|я, -йш (-ях) uv 'schnaufen vi <hb> auch übertr njrxne n, -та pl 'Quaste / 16 nyiu|а, -иш (-йх) uv 1. 'rauchen vi <hb> 2. (със силен дим) 'qualmen vi <hb> 3. (салам) 'räuchern vt пушалн|я /, -и pl 'Rauchsalon m 6, 'Raucherecke /16 пушач m, -и pl 'Raucher m 4 пушачк|а /, -и pl 'Raucherin /18 nyuielK m, -ци pl 1. Rauch m 1; (сйлен) Qualm m 1 2. (пушилка) Dunst m 2, 'Staubwolke/16 O та * се вдига daß es nur so raucht пушен adj (сланина) ge'räuchert O ~a рйба 'Räucherfisch m 1; ~ а херинга 'Bückling ml*; ~a скумрия ge'räu- cherte Ma'krele/16; ~ а шунка 'roher 'Schinken m 4; - салам ‘Räucher¬ wurst /14 пушене n nur sg 'Rauchen n 23/sg; ~ тое забранено 'Rauchen ver'boten пушеч|ен, -ни adj Ge'wehr-; -на стрелба Ge'wehrfeuer n 23 O - но месо Ka'nonenfutter n 23/sg пушйлк|а /, -и pl 1. Qualm m 1 2. (от прах) 'Staubwolken fl6/pl пушк а/, -и pl Ge'wehr n 20; ловджийс¬ ка « 'Jagdgewehr; спортна « 'Sport¬ gewehr; въздушна s 'Luftgewehr; малокалибрена * 'Kleinkaliberge¬ wehr; кремъклйя * 'Feuersteinge¬ wehr O гол като s arm wie 'eine 'Kirchenmaus пушк|ам, -am (-ax) uv veralt 'schießen vi <32/hb> лушкар (-ят) m, -и pl 1. (занаятчйя) 'Büchsenmacher m 4 2. volkst (човек c пушка) Mann m 3 mit Ge¬ 'wehr пушлйв adj 'qualmend nyiublK m, -ци pl = пушек пущ|ам, -am (-ax) uv = пускам пущин|а /, -и pl volkst 1, (неприятна) 'Kroppzeug n 20jsg 2. (приятна) Zeug n 20 пущина|к m, -ци pl 'Einöde /16 пуя|к m, -ци pl 'Puter m 4, 'Truthahn m 2 пфу и. пфю и. пхюй Interj pfui пчел|а /, -й pl 'Biene / 16; рояк ~й 'Bienenschwarm m 2 пчелар (-ят) m, -и pl 'Imker m 4 пчелйрни1к nt, -ци pl 'Bienenstand m 2 пчеларство n nur sg Imke'rei /17, 'Im¬ kerhandwerk n 20
695 пълновластен пчел|ен, -ни adj 'Bienen-; ж мед 'Bie¬ nenhonig т 1 пчелин т, -и pl - пчеларник пчелни|к т, -ци pl 1. 'Bienenstand т 2 2. (рояк) 'Bienenschwarm т 2 3. (ко¬ шер) 'Bienenstock т 2 пчеловъд т, -и pl 'Bienenzüchter т 4 пчеловъдство п nur sg 'Bienenzucht/17 пчелояд т, -и pl Zool 'Bienenfresser т 4 пшенйц|а /, -и pl 'Weizen т 4; зимна ж 'Winterweizen; пролетна ж 'Sommer¬ weizen пшенйчен adj 'Weizen- пшт и. пшът Interj pst пъдар (-ят) т, -и pl и. пъдар|ин тл -и pl 'Feldhüter т 4 пъдарлък т nur sg volkst 1. 'Feldhüterei /17 2. (заплата) 'Feldhüterlohn m 2 пъдарница / -и pl 'Feldhüterhütte /16 лъдарски adj 'Feldhüter- пъдпъдък m, -ци pl Zool 'Wachtel /16 пъдлъдъчен и. пъдпъдъчи adj 'Wachtel- пъд|я, -иш (-йх) Mv 1. 'wegjagen vt < a >, 'fortjagen v/ <a> 2. (пропъждам) ver'treiben vt <23b> пъзл|а /, -и pl iron 'schreckhaftes Weib n 21, A'ngsthase nt 7 пъзлйв adj 'ängstlich, 'schreckhaft лъзльо m, -вци pl 'Angsthase m 7 пъй Interj volkst he'he, ho'ho ‘пък Konj 1. 'aber, je'doch 2. (и) und 2пък Partikel zur Verstärkung der Be¬ deutung eines Satzteils пък|а (-a) uv nur 3. Fers 1. 'wimmeln vi <hb> 2. (показва се) 'sichtbar 'wer¬ den vi < 18/ли> пъква (-a) uv; пъкн|е (-a) v nur 3. Pers erscheinen vi < 23 b/sn >, 'auftauchen vi <ajsn> пъклен adj 'teuflisch, 'höllisch, 'Höllen-; ~ план 'teuflischer Plan m 2; ~a омраза 'teuflischer Haß m 1 /sg; -и MiKH 'Höllenqualen / 17//?/; - а жега 'höllische 'Hitze f\6/sg пъкъл m nur sg 'Hölle /16 пъл|ен, -ни adj 1. voll auch übertr, ge'füllt (c mit 3) 2. (изпълнен) er'füllt (c von 3) 3. (неограничен) 'vollständig 4. (окончателен) 'endgültig 5. (съвър¬ шен) 'vollkommen 6. (дебел) 'füllig, korpu'lent Ob» ход а) (c максимал¬ на скорост) mit 'Höchstgeschwindig¬ keit b) übertr in 'vollem 'Gange; в ~ ния смисъл на думата im 'wahrsten 'Sinne des 'Wortes; дишам c -ни гърди mit 'voller 'Lunge 'atmen vi <hb>; под ~ на пара 'unter 'Voll¬ dampf; » пансион'Vollpension/17; ~на пушка ge'ladenes Ge'wehr n 20; s член Gramm 'Vollform/17 des 'maskulinen 'Artikels; -но съб¬ рание на съчиненията 'sämtliche 'Werke n 20//?/; c » глас aus 'vollem 'Halse пьлзач m, -и pl 'Kletterer m 4 пълзене n nur sg 'Kriechen n 23/sg; übertr Krieche'rei /17 пълзешката и. пълзешком adv 'krie¬ chend, im 'Kriechen пгьлз|я, -йш, (-ях) му 1. 'kriechen vi <32jsn> auch übertr 2. (лъкатуша) sich da'hinschlängeln vr <a> 3. (раз¬ пространявам се) sich 'ausbreiten vr <a> 4. (бебе) 'krabbeln vi <sn> пълноводия m> -ци pl 'Heerführer m 4 пълководски M. пълководчески adj 'Heerführer- пълнач m, -и pl 1. Mil 'Ladeschütze m 7 2. 'Abfüller m 4, 'Füller пълнйч|ен, -ни adj 'Abfüll- пълначк|а / -и pl 1. 'Abfüllmaschine /16 2. (работничка) 'Abfüllerin /18 пълнеж m, -и pl 1. 'Füllung / 17 2. El 'Ladung/17 пълнен[е n, -ия pl 1. 'Füllen n 23/sg; чушки за » 'Paprika m 6 zum 'Füllen 2. Mil 'Laden n 23 пълн|ея, -ееш (-ях) uv 'zunehmen vi < 16 ajhb >, dick 'werden vi < 18 jsn > пълнител (-ят) m, -и pl Mil Maga'zin n 20* пълнишав adj volkst; пълен-- 'rand¬ voll, voll bis zum 'Überlaufen пълно adv 1. voll 2. (напълно) 'voll¬ ständig пълновласт|ек, -ни adj 'uneinge-
пълиовластие 696 schränkt, 'uneingeschränkte Macht besitzend пьлновластне n nur sg 'uneinge¬ schränkte Macht /14/sg пълповод|ен, -ни adj 'wasserreich пълнов6ди|е n, -я pl 'Wasserreichtum m 3 пълновръст|ен, -ни adj — пълнолетен пьлиогръд adj 'vollbusig 1гълно)в5гч|ея, -ни adj 'volltönend пьлнокръв|ен, -ни adj 'vollblütig пълнокръвие n nur sg 'Vollblütigkeit /17/* пьлнолет|ен, -ни adj 'volljährig, 'mün¬ dig пълнолетие n nur sg 'Volljährigkeit /11 (sg, 'Mündigkeitf llfsg пьлнолйк adj 'vollgesichtig, 'rundbäckig пьлнолун|еи, -ни adj 'Vollmond-; тази нощ е - на 'diese Nacht ist 'Vollmond пълнолуние n nur sg 'Vollmond m 1 пълномаслен adj ‘Vollfett- пълнометраж|ен, -ни adj 'abendfüllend пълномощен, -ни adj bevollmächtigt; ж министър bevollmächtigter Mini¬ ster m 4 пьлномощя|е n, -я pl Vollmacht /17 пълном6щня|к m, -ци pl I. Bevoll¬ mächtigter m 7+ 2. anul (пред¬ ставител) Vertreter m 4 des Ge'mein- derats in 'abgelegenen 'Ortsteilen пълномощнически adj 'eines [des] Be¬ vollmächtigten; ~ права die 'Rechte n 20jpl 'eines Bevollmächtigten пьлномбщннчеств o n, -a pl amil Ver'tretung/ 17 des Ge'meinderats in 'abgelegenen 'Ortsteilen пьлиом0щи[о n, -и pl 'Vollmacht /17 пълноправен, -ни adj 'vollberechtigt пълноправие n nur sg 'Vollberechtigung /П пълнота f nur sg 1. 'Fülle/16/sg 2. (из¬ черпателност) ' Vollständigkei tf\l/sg 3. (на човек) Korpu'lenz / 11/sg пьлноцен|ен, -ни adj Vollwertig пълн|я, -иш (-йх) uv 1. 'füllen.vt 2. (изпълвам) er'füllen vt < b > 3. Mil 'laden и <4>; s се 1. sich 'füllen vr; залата се ~еше der Saal'füllte sich 2. er'füllt 'werden vi < l%/sn >; душата й се ~ еше със страх 'ihre 'Seele 'wurde von Angst er'füllt пълчнп||е n, -a pl 'Horde /16 пън (-ът) m, -ове pl 1. (c корен) 'Wurziel- stock m 2, 'Baumstumpf m 2 2. (труп¬ че) Klotz m 2 auch übertr 3. (дънер) Stamm m 2; лозов ~ 'Rebstock m 2; мълча като - stumm sein vi <B> wie ein Fisch; спя като - 'schlafen vi <3/hb> wie ein Ratz; стоя като ~ 'dastehen vi <10,a/AA> wie ein 'Holzklotz пъп (-ът) m, -ове pl 'Nabel m 4; там му е хвърлен ~ ът dort ver'weilt er gern пьп|еи, -ни adj 'Nabel-; ж бандаж 'Nabelbinde /16; -на връв 'Nabel¬ schnur /14 пъпеш m, -и pl 'Zuckermelone /16 пъпешов adj 'Zuckermelonen- пьпк|а/, -иpl 1. Bot 'Knospe/16 2. Med 'Pickel m 4 3. (подутина) 'Buckel m 4 O синя ж 'Milzbrand m 2/sg пьил|я, -eui (-äx) uv 1. 'krabbeln vi <sn>, 'kriechen vi < 32/sn > 2. (вла¬ ча се) sich 'schleppen vr 3. (разпрос¬ транявам се) sich 'ausbreiten vr 4. (гъмжа) 'wimmeln vi <hb> \ ~ ят хора es 'wimmelt von 'Menschen 5. (вйя се) sich 'winden vr <27 > nunäcnjaM, -аш (-ax) uv; пъпчас;ам, -am (-ax) v umg 'Pickel be'kommen < 33b >, 'pickelig 'werden vi < 18/sn > пъпчив adj 'pickelig пьрва| K -uh pl 'hochprozentiger Schnaps m 2 първачеп, -та pl 1. 'erstes Kind n 21 2. (в училище) umg ABC- 'Schütze m 7 пьрвен|ец m, -цй pl 1. 'angesehener Mann m 3; pl Honorati'oren pl 2. (no- бедйтел) 'Sieger m 4 3. (шампион) 'Meister m 4 4. (дете) 'Erstling m 1*, 'erstgeborenes Kind n 21 първенств|о n, -ä pl 1. Spitzenposition / 17 2. Sport 'Meisterschaft / 17; све¬ товно s 'Weltmeisterschaften; евро¬ пейско s Europameisterschaften
697 първоучител първенствув|ам, -аш (-ах) uv an der 'Spitze 'stehen vi <10'jhb> първескнн|я / -и pl 1. (жена) Frau, die zum 'erstenmal ein Kind zur Weit bringt 2. (крава) Kuh, die zum 'ersten¬ mal kalbt първ|и пит 'erste; »a любов 'erste 'Liebe / 16; цар Борис Първи Zar Bo'ris der 'Erste; том ж 'erster Band m 2 O на ж план im 'Vordergrund auch übertr; на - а линия in der 'vor¬ dersten 'Linie; на - o време 'vorläu¬ fig, zu'nächst; на - o място an 'erster 'Stelle; стоки от »a необходимост 'Waren f \6/pl des 'täglichen Be'darfs; ■v а помощ 'Erste 'Hilfe/16; » а ръка човек 'einflußreicher Mann m 3; ~a цигулка 'erste 'Geige/16 auch übertr; ж братовчеди 'Vettern m 10/p/ 'ersten 'Grades; ж глас'erste'Stimme/16; ж май 'Erster Mai m 1; ж петли 'erster 'Hahnenschrei ml; ж сън 'erster Schlaf m 1; » o венчило a) 'erste 'Ehe /16, b) 'erster 'Gatte m 7, 'erste 'Gattin /18; »o лице 'erste Per'son / 17 първнч|ен, -ни adj 'ursprünglich; ele- men'tar; - на партийна организация 'Grundorganisation /17 der Par'tei първо adv 1. 'erstens 2. (най-напред, по-рано) zu'erst 3. volkst (за пръв път) zum 'ersten Mal лървобйт|ея, -ни adj primi'tiv; ж човек Hist 'Urmensch m 8; «-но общество Hist 'Urgesellschaft f 17 първобйтнообщйпен adj Hist: » строй 'Urgesellschaft /17 първобйтност / nur sg Primitivität /17/sf първобългар|нн m, -и pl = прабъл¬ гарин ■гьрвобългарски adj = прабългарски лървограждан|ин m, -и pl 'angesehener 'Bürger m 4; pl Honorati'oren pl първожрец m, -Й pl 'Obeipriester m 4 първонзвор m, -и pl и. първойзточни|к m, -ци pl 'Urquell m 1 nur sg пьрвокйчествен adj 'erstklassig, 'erster Qualität; «и мебели 'erstklassige 'Möbel pl, 'Möbel 'erster Qualität първокласен, -ни adj 1. 'erstklassig 2. (категория) 'erster 'Klasse; ж вагон 'Wagen m 4 'erster 'Klasse първокласни |k m, -ци pl 'Schulanfänger m 4 първокласничк|а/, -и pl 'Schulanfange- rin/18 първокурснн|к m, -ци pl Slu'dent m 8 im 'ersten 'Studienjahr пьрвокурсничк|а/, -и pl Stu'dentin /18 im 'ersten 'Studienjahr първолаче n, -та pl umg 'Schulanfänger m 4 първом adv volkst zu'erst първомайска adj Mai-; - а манифе¬ стация 'Maidemonstration / 17; ж тържества 'Maifeiern / 16jpl, 'Fei¬ erlichkeiten pl 'anläßlich des 'Ersten Mai първомайстор m, -и pl 'Obermeister m 4; übertr 'bester 'Meister първоначален, -ни adj 1. 'ursprünglich; »но натрупване на капитала 'ur¬ sprüngliche Akkumulation / 17 des Kapitals 2. (основен) Grund-; »на цен£'Grundpreisml; »нообразова¬ ние 'Grundschulbildung /17 първоначално adv 'ursprünglich, zu¬ 'nächst, zu'erst първообраз m, -и pl 1. 'Urbild n 21; Lit 'Prototyp m I 2. Original n 20* пьрвообраз|ен, -ни adj 'ursprünglich, original пьрвопрестол|ен, -ни adj: ж град 'erste 'Hauptstadt /14 пръвопричйн|а / -и pl 'ursprünglicher Grund m 2, 'Hauptursache /16 първоразред|еи, -ни adj 'erstklassig пьрвород|ен, -ни adj 'erstgeboren пьрворбдство n nur sg 'Status m des 'Erstgeborenen първосвещенн|к m, -ци pl 'Erzpriester m 4 първосвещбинческя adj 'Erzpriester-, 'erzpriesterlich пьрвост£пен|ен, -ни adj 'erstrangig първоучптел (-ят) m, -и р/'erster 'Lehrer
пъргав 698 т 4; славянските ~и Кирил и Мето¬ дий die 'Slawenapostel Ky'rill und Me'thod пъргав adj 1. (бръз) Hink 2. (сръчен) ge'wandt 3. (гъвкав) elastisch auch übertr пъргавнна /nur sg и. пъргавост / nur sg 1. Ge'wandtheit / 17/sg 2. (подвиж¬ ност) Beweglichkeit /17/sg 3. Elasti¬ zität /1 Ijsg пърд я, -йш (-ях) uv vulg 'furzen пърж1а, -иш (*йх) uv 1.'braten v/< 3 > 2. (c капак) 'schmoren vt; x ce übertr 'schmoren w <hb> пържене n nur sg 1. 'Bratennlijsg 2. (c капак) 'Schmoren n 23Jsg льрж6л|а /, -и pl Kotelett n 20; х на скйра ge'grilltes Kote'lett пързалк|а /, -и pl 'Eisbahn /17 пързал|ям, -яш (-ях) uv 1. (возя) 'fahren v/ <4> 2. 'gleiten 'lassen vt <3/hb>; s ce 'gleiten vt <21 jsn >; (на пързал¬ ка)'schlittern vi <sn>; « cecшейна 'Schlitten 'fahren w < 4/sn >; x се със ски Schi 'fahren; x cec кънки 'Schlitt¬ schuh 'laufen vi < 9jsn > лърл|я, -иш (-йх) ab'sengen vt < a > nipnlaM, -atu (-ax) uv — пърхам яьрлФл|я, -иш (-их) uv и. пьрпор|я, -иш (-их) uv 1. (огън) 'knistern vi <hb> 2. (с крила) 'flattern vi <hb> пърр Interj schwirr пьртйн|а /, -и pl Weg m 1 im Schnee пьртушйн|а /, -и pl = партушйна пърх|ам, -аш (-ax) uv 1. 'schnauben vt <hb> 2. (c крила) 'flattern vi <hb> пърхот m nur sg 'Schuppen /16/pl пърхутк|а /, -и pl = прахавица иърцуца f nur sg umg 'schwacher Schnaps m 2 пърчов adj Bocks- пьрчовйна/nur sg 'Bocksgestank m 1 /sg пьрше|й (*ят) m, -и pl 'Flechte /16 пършйв adj 1. mit 'Flechten be'deckt, 'grindig 2. übertr (нищожен) 'lumpig, 'lausig пъстр|ея, -ееш, (-ях) adj I. bunt 'schim¬ mern vi <hb>, bunt 'leuchten vi <hb> 2. (ставам пъстър) bunt 'wer¬ den vi <18/sn>; s ce bunt 'schim¬ mern, bunt 'leuchten пьстрйл|о n, -a pl umg 'Buntheit/17/sg пъстрила / nur sg — пъстро та пъстрокож adj 'farbig пъстрокрйл adj 'buntdügelig пъстроок adj 'helläugig пъстрот|а /, -й pl 'Buntheit /17 пъстроцветни, -ни adj bunt, verschie¬ denfarbig пъструга/, -и pl Zool 'Slernhausen m 4 пъстр]я, -иш (-йх) uv bunt 'färben vt, bunt 'machen vt пьст|ър, -ри adj bunt, verschiedenfarbig O ~ри очи 'helle 'Augen n 30//?/ пьсгьрв|а /, -и pl Zool Fo'relle /16 ‘път (-ят) m, -ища pl 1. Weg m 1; въздушен ~ 'Luftweg; морски ~ 'Seeweg; горски ~ 'Waldweg; воден - 'Wasserweg; околен - 'Umweg; no околен - auf 'Umwegen; вкарвам в правия ~ auf den 'rechten Weg 'brin¬ gen vt <24> 2. (шосе) 'Straße / 16; млечен ~ 'Milchstraße 3. (трасе) Bahn / 17; железен ~ 'Eisenbahn; пробивам си - sich Bahn 'brechen vt < 16 > 4. (пътуване) 'Reise / 16; на добър ~! 'gute 'Reise!; на ~ съм ich bin auf der 'Reise O на ~ и под ~ über'all 2път m, -и pl Mal n 20; един - 'einmal; десет ~и 'zehnmal; много ~ и 'viel¬ mal; всеки - 'jedesmal; този - 'dies¬ mal; десетки - и 'dutzendemal; мно¬ го хйляди - и viel'lausendmal; друг ~ ein 'anderes Mal, ein 'andermal; из едйн - auf 'einmal; нйкой ~ 'niemals; някой - 'irgendwann 'ein¬ mal, 'manchmal; по някой - 'manch¬ mal пътев0д|ен, -ни adj 'wegweisend; ~на звезда 'Leitstern m 1; -ни указания 'Richtlinien fl 6/pl пътеводител (-ят) m, -и pl 'Reiseführer m 4 пътек[а f -и pl 1. Weg m 1, Pfad m 1 2. (килим) 'Läufer m 4
699 работа пътем adv im Vor'beigehen път|ен, -ни adj 1. 'Reise-; -ни вещи 'Reisesachen pl; - на чанта 'Reiseta¬ sche / 16; -ни пари 'Reisegeld n 21; -ни разноски od -ни 'Reisekosten pi, « лист a) Passa'gierliste / 16 b) (пропуск) Pas'sierschein m 1; -ни бележки 'Reisenotizen / Mjpl 2. (ули¬ чен, шосеен) 'Straßen-, 'Wege-; -но стройтелство 'Straßenbau m 1, 'Wege¬ bau; - на врата Tür/17 zur 'Straße; « праг 'Schwelle / 16 zur 'Straße пътепис m, -и pl 'Reisebeschreibung/17 пътепйс|ен, -ни adj 'Reise- пътепоказател (-ят) m, -и pl 'Wegweiser m 4 1П>тешествени|к m, -ци pl 'Reisender m 1* пътешествениц|а /, -и pl 'Reisende /19 пътешестви|е n, -я pl 'Reise /16; око¬ лосветско * 'Weltreise лгьтешествув|ам, -am (-ax) uv 'reisen vi <sn> пътни|к m, -ци pl 1. 'Reisender m 7 + 2. (пътуващ пеша) 'Wanderer m 4 пътница / -и pl 'Reisende/19 пътническ и adj 1. 'Reise-; - а чанта 'Reisetasche /16; « дрехи 'Reisebe¬ kleidung/17 2. Per'sonen-, Passa'gier-; x влак Per'sonenzug; x вагон Personenwagen m 4, 'Reisezugwagen; * параход Passa'gierdampfer m 4; at самолет Passagierflugzeug n 20 пътничк|а /, -и pl = пътница пътиишкн аф = пътнически пътув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'reisen vi <sn> 2. (движа се, возя се) 'fahren vi <4/sn> 3. (ходя) 'wandern vi <sn> пътувай|e n, -ия pl 1. 'Reise / 16 2. (возене) Fahrt /17 3. (пеша) 'Wan¬ derung /17 пътьом adv - пътем пъх|ам, -аш (-ax) uv 'stecken vt O «си гагата в нещо 'seine 'Nase in etw. 4 'stecken пъхв|ам, -аш (-ax) uv; пъхн|а, -еш (-ах) V 'stecken vt пъхт|я, -йш (-ях) uv 'schnaufen vi <hb>, 'keuchen vi <hb> пъч|а, -иш (-йх) uv her'ausstrecken vt < a >; 'vorstrecken vt < a >; « гърди die Brust her'ausstrecken, übertr sich in die Brust 'werfen vr < 16 > ; x корем den Bauch 'vorstrecken; s ce sich in die Brust 'werfen пъшк|ам, -аш (-ax) uv 1. 'stöhnen vi <hb>, 'ächzen vi <hb> 2. (от душевно притеснение) 'seufzen vi <hb> m»uiT Interj kusch, husch пюре n, -та pl Pü'ree n 24, Mus n 20; - от картофи Kartoffelpüree; грахово - 'Erbspüree; доматено - To'ma- tenmark n 20; - от ябълки 'Apfelmus пяна / nur sg Schaum m 2; морска - 'Meerschaum пясъ1к m, -ци pl Sand m 1; захар на « 'klarer 'Zucker m 4/sg; строя на « übertr auf Sand 'bauen vi <hb> пясъч|ен, -ни adj Sand-; -но зърно 'Sandkorn n 22 пясъчни|к m, -ци pl 'Sandstein m 1 P рабт, -vipl 'Sklave nt 7; - божи'Diener 'Gottes рабйи|я/, -и pl 'Sklavin / 18 раболеп|ен, -ни adj 'liebedienerisch, 'kriecherisch, unterwürfig, 'knechtisch, ser'vil раболепие n nur sg Unterwürfigkeit / 17/sg, Speichelleckerei / 17, 'Skla¬ vensinn m 1 раболепнич|а, -иш (-йх) uv 'liebedienern vi <hb>, 'katzbuckeln vi <a/A6>, 'kriechen vi <32/sn> раболепств о n, -a pl = раболепие работ|а /, -и pl 1.'Arbeit/17; физи¬ ческа x 'körperliche 'Arbeit; умстве¬ на x 'geistige 'Arbeit; полска x 'Feldarbeit; отивам на x auf [zur]
работен 700 'Arbeit 'gehen vi < \ 3/sn>; на « съм auf 'Arbeit sein vi < B >, beschäftigt sein (в in 3, bei 5); дипломна « Di'plomarbeit; чиста « 'saubere 'Ar¬ beit 2. (вещ) Ding n 20, 'Sache / 16, 'Gegenstand m 2 3. (въпрос) 'Frage / 16, 'Angelegenheit / 17; Министер¬ ство на външните ~и Ministerium п 28 für 'Auswärtige 'Angelegenheiten; Министерство на вътрешните »-и Ministerium des 'Innern 4. (задача) 'Aufgabe/16; домашна « 'Hausauf¬ gabe 5. (условия) Bedingungen /17/р/, Verhältnisse pl 6. (явление) Erschei¬ nung / 17; (случка) 'Vorfall m 2, Er'eignis n 27 O влиза ми в «та umg das geht mich an, das interessiert mich; вятър x umg 'nutzloses Zeug n 20, 'Unsinn m 1 {sg‘, гледай си «та umg а) 'kümmere dich um 'deine 'eigenen 'An¬ gelegenheiten b) mach dir 'keine 'Sor¬ gen; гледам си «та umg Seiner 'Ar¬ beit 'nachgehen vi <13 ajsn >; голяма x iron das ist doch 'eine 'Kleinigkeit, das ist nicht der 'Rede wert; дяволът си няма x umg weiß der 'Teufel, was pas'sieren kann; лесна x umg das ist ein 'Kinderspiel, das ist 'eine 'Kleinig¬ keit; не ми е « umg das geht mich nichts an; не му е чиста « та umg bei ihm stimmt etw. nicht; не ти e x umg und was für ein ... ['eine ...]; отварям x на някого umg jmdm. 'Unan¬ nehmlichkeiten [Schere'reien] be'reiten <b>; празна « umg a) 'unnützes Zeug n 20, GeSchwätz n 20/sg b) das wird 'sowieso nichts!, 'Unsinn!; x та e опечена umg die 'Sache geht in 'Ord¬ nung; ръчна « 'Handarbeit; спукана ми е «та umg es steht schlecht um mich; страшна s umg a) 'eine Schreckliche 'Sache, Schrecklich! b) iron was ist da schon da'bei; там е x та umg das ist es ja, da liegt der Hund be'graben; това е моя « das ist'meine 'Sache; хубава «! iron sehr schön!; чиста * (отлично) 'ausgezeichnet, 'einmalig; (здрава работа) 'eine so'lide 'Sache; ще си имам x c някого umg ich 'werde mit jmdm. 'Unannehmlich¬ keiten 'haben работ|ен, -ни adj 1. (прилежен) 'ar¬ beitsam, 'arbeitsliebend, 'fleißig 2. 'Ar¬ beite-; ~ на заплата 'Arbeitslohn m 2; ~на ръка 'Arbeitskraft/14, 'Arbeits¬ kräfte pl работилница /, -и pl 'Werkstatt / (pl -statten); авторемонтна x Autorepa- ra'turwerkstatl работлив adj 'arbeitsam, 'arbeitslie¬ bend, 'fleißig работлйвост / nur sg 'Arbeitsamkeit / 17jsg, 'Arbeitsliebe/16/sg, Fleiß m 1 /sg раббтни к m, -ци pl 1. 'Arbeiter m 4; земеделски s 'Landarbeiter; научен x 'Wissenschaftler m 4; партиен x Parteiarbeiter, Par'teifunktionär m 1 *; промишлен « Indu'sriearbeiter; строителен « 'Bauarbeiter 2. (приле¬ жен човек) 'arbeitsamer ['fleißiger] Mensch m 8 раб6тннц|а /, -и pl 1. (работничка) 'Arbeiterin / 18 2. (прилежна жена) 'arbeitsame ['fleißige] Frau / 17 работнически adj 'Arbeiter-; ~o дви¬ жение 'Arbeiterbewegung /17; ~a партия 'Arbeiterpartei /17 работничество n nur sg 'Arbeiterschaft /17/sg работннчк|а /, -и pl 'Arbeiterin / 18 работиншки = работнически работиост f nur sg = работлйвост работодател (-ят) m, • и pl 'Arbeitgeber m 4 работоспособен, -ни adj 'arbeitsfähig работоспособност/nur sg 'Arbeitsfähig¬ keit f\l\sg работя, -иш (-их) uv 1. 'arbeiten vi . <hb> (за für 4); sich be'fassen vr < b >; x на някого jmdm. 'dienen vi <hb>; x градинарство sich mit 'Gartenbau be'fassen; x като учител als 'Lehrer 'arbeiten ['tätig sein], den 'Lehrerberuf'ausüben vr <a> 2. (ма¬ шина) 'laufen vi <9/sn>, funktio¬ nieren vi < d/hb >; in Be'trieb sein vi
701 равнявам се < В >; часовникът ми работи точно 'meine Uhr geht ge'nau 3. (гише, магазин) ge'öffnet sein (от ... до von ... bis) 4. umg'machen vt, tun vt < 38 >; какво ~ите? was 'machen Sie?, was macht ihr? 5. volkst (нива, градина) be'arbeiten vt <b>, 'umgraben vt <a>, bestellen vt <b> O ~и му късметът umg das Glück ist auf'seiner 'Seite рабски adj 'kriecherisch, 'unterwürfig, 'liebedienerisch, 'sklavisch, ser'vil рав ен, -ни adj I. (водоравен) 'eben, flach; ~ на местност 'flaches Ge'lände n 23; ж път 'ebener Weg m 1 2. (гладък) glatt; ~на дъска 'glattes Brett «213. (прав) ge'rade 4. (една¬ къв) gleich; на ~ на нога 'gleichgestellt 5. (равномерен) 'gleichförmig; c ж глас mit mono'toner 'Stimme равенств|о n, -a pl 'Gleichheit/17/sg; ж на силите 'Gleichheit ['Gleichgewicht n 20/sg] der 'Kräfte; ж пред закона 'Gleichheit vor dem Ge'selz; знак на ж Math 'Gleichheitszeichen n 23 равйн m, -и pl Rab'biner m 4 равнени|e n, -я pl 1. Mil 'Ausrichtung /17, For'mierung/17; ж на редици¬ те 'Ausrichtung der 'Reihen ['Linien]; ж на дясно! 'Augen rechts! 2. volkst Rel 'Grabfeier /16 am 40. Tag nach dem 'Tode равнец m nur sg 'Schafgarbe / 16 равнин|а / -й pl 1. Geogr 'Ebene / 16, 'Flachland n 22 2. Math 'Ebene, 'Flä¬ che/ 16 равнйи||е и, -a pl 1. freies Feld n 21, 'Ebene/16; 'freier Platz m 2 2. Ni'veau n 24; жизнено ж 'Lebensstandard m 6; над морско ж 'über dem'Meeres¬ spiegel; ~ ето на водата 'Wasserstand m 2, 'Pegelstand; световно научно- техническо ж 'wissenschaftlich-'tech- nisches 'Weltniveau O на най-високо ж Pol auf 'höchster 'Ebene равнобедрен adj Math 'gleichschenklig равнобедрени|к m, -ци pl Math 'gleich¬ schenkliges 'Dreieck n 20 равновесие n nur sg 'Gleichgewicht n 20/sg auch übertr, душевно - 'seeli¬ sches 'Gleichgewicht, 'Ausgeglichen¬ heit/ 17 равногласие n, -я pl 'Stimmengleichheit fWsg равноденствие n nur sg Tagundnacht¬ gleiche /16 равно душ 1ен, -ни adj 'gleichgültig (към zu 3); (безучастен) 'unbeteiligt, 'teil¬ nahmslos равнодушие n nur sg'Gleichgültigkeit / 17/sg; 'Teilnahmslosigkeit / 17/sg равнозначен, -ни adj 1. 'gleichbe¬ deutend 2. Math 'gleichgestellt равномерен, -ни adj 'gleichmäßig; (ли¬ це) 'regelmäßig равномерност /nur sg 'Gleichmäßigkeit /17, 'Gleichförmigkeit/ 17/sg; 'Regel¬ mäßigkeit /17 равноправен, -ни adj 'gleichberechtigt равноправие n nur sg 'Gleichberechti¬ gung/17 равнораменкн, -ни adj (лост, везни) 'gleicharmig равносйлен, -ни adj 'gleichbedeutend (на mit 3) равносметк|а /, -и pl Fin Bi'lanz /17; правя ж Bi'lanz'ziehen <32, h-g> равностоен, -йни adj 'gleichwertig (на някого jmdm.); übertr 'ebenbürtig (на някого jmdm.) равностойност/nur sg 'Gleichwertigkeit / 17; 'Ebenbürtigkeit / 17/sg равностранен, -ни adj Math 'gleich¬ seitig; ж многоъгълник 'gleichseitiges 'Vieleck n 20 равноценен, -ни adj 'gleichwertig; übertr 'ebenbürtig равноъгьл1ен, -ни adj Math 'gleichwin¬ kelig рави|я, -йш (-йх) uv (изравнявам) 'glätten vt, 'einebnen vt <a> равняв|ам се, -аш се (-ах се)ну;равн|я се, -йш се (-йх се) v 1. 'gleichen vi <2\/hb>, 'gleichkommen vi <33а/ sn> (c od на нещо etw. 3);'gleich sein vi <B>; едйн лев се «а ка сто
paiy 702 стотинки ein Lew ist gleich 'hundert Sto'tinki 2. (меря се) sich 'messen vr <15>, sich vergleichen vr <21b> (c някого mit jmdm.) 3. Mil sich 'aus¬ richten vr < a >; равни c’! Riehl’ 'euch! pary n, -та pl Ragout [..'gu:] n 24 рад adj volkst 'freudig, froh, lieb O на ~ o сърце 'frohen 'Herzens, bereitwil¬ lig, gern радар nt, -и pl 1. (способ) Ra'dar m 6 od n 24, 'Funkmeßtechnik / 17 2. (уред) Ra'dar, Ra'dargerät n 20, 'Funkme߬ gerät радар|ен, -ни adj Ra'dar-, 'Funkmeß-; ä уред Ra'dargerät n 20, 'Funkme߬ gerät радв|ам, -аш (-ах) uv er'freuen vt < b >, 'freuen vt (някого jmdn.); s ce sich 'freuen vr (на 'über 4), sich er'freuen vr (на an 3) радетел (-ят) m, -и pl 'Förderer m 4, Ver'fechter m 4, Freund m 1 рад|ея, -ееш (-ях) uv sich 'sorgen vr, sich 'kümmern vr, sich be'mühen vr <b> (за um 4) раднал|ен, -ни adj radi'al, den 'Radius be'treffend, 'strahlenförmig радиатор nt, -и pl 1. (на отопление) 'Heizkörper nt 4 2. Kfz 'Kühler nt 4 радиаци|я f -и pl 'Strahlung /17 радиев adj 'Radium- радий m nur sg 'Radium n 20/sg радйк|а / -и pl Bot 'Löwenzahn m 2 радикал|ен, -ни adj radi'kal ради|о n, -a pl 1. 'Radio n 24 2. (ра¬ диостанция) 'Rundfunksender m 4 3. (радиоприемник) 'Rundfunkgerät n 20, 'Radioapparat nt 1 радиоабонамент nt, -vt pl 'Rundfunkge¬ bühren / \7/pl радиоактйв|ен, -ни adj radioak'tiv радиоактивност / nur sg Radioakti- vi'tät /17 радиоапарат nt, -vt pl 'Radioapparat nt 1 радиовестнн|к m, -ци pl aktu'elle 'Sen¬ dung/ 17 радиовръзка f, -и pl 'Funkverbindung /17 ' радновъз|ел m, -ли pl 'Funkzentrale/16 2. (в предприятие) Be'triebsfunkanla- ge/16 радиовълн а /, -й pl 'Funkwelle / 16; 'Radiowelle; дължината на ж 'Radio¬ wellenlänge / 16, 'Rundfunkwellen¬ länge радиоговорйтел (-ят) nt, -и pl 'Rund¬ funksprecher m 4, 'Rundfunkansager m 4 радиограм|а / -и pl Radio'gramm n 20*, 'Funkspruch nt 2 радиоемйсн|я f -и pl 'Rundfunksendung /П радиозасечни|к m, -ци pl 'Funkpeiler nt 4 радноламп а / -и pl 'Radioröhre /16 радиолокацион|ен, -ни adj 'Funkmeß- beobachtungs- радиолокация /'Funkmeßortung / 17, 'Funkmeßwesen n 23 радиолюбйтел (-ят) nt, -vt pl 'Radio- amaleur m 1, 'Radiobastler nt 4; (слушател) 'Rundfunkfreund m 1 радиомонтаж m, -и pl 'Hörbericht m 1 радиомреж|а /, -и pl 'Funknetz n 20 радиопеленгатор m, -и pl 'Funkpeiler m 4 радиопнес|а/, -и pl 'Hörspiel n 20 радиопостановк|а / -и pl 'Rundfunkin¬ szenierung /17 радиопредаване n, -ия pl 'Rundfunk¬ sendung/17 радиопредавател (-ят) nt, -и pl 'Rund¬ funksender nt 4 радиоприемник m, -ци pl 'Rundfunk¬ empfänger nt 4 радиопрограм|а / -и pl 'Rundfunk¬ programm n 20* радиоразпръскване n nur sg 'Ausstrah¬ lung/17 von 'Rundfunksendungen раднослушалк|а/ -и pl 'Kopfhörer m 4 für 'Rundfunkempfang радиослушател (-ят) nt, -и pl 'Rund¬ funkhörer m 4 радиостанция /, -и pl 'Rundfunkstation /17 ' радиотелеграм|а /, -и pl 'Funkte-
703 разбивам legramm п 20* радиотелеграф m, -и pl 'Funktelegraf т 8 радиотелеграфен, -ни adj 'funktelegra¬ fisch радиотелеграфист т, -и pl 'Funker т 4 радиотелефон т, -и pl 'Sprechfunk т 1*; (уред) 'Sprechfunkgerät п 20 радиотерапия / nur sg 'Radiotherapie /16 а jsg радиотехник т, -ци pl 'Rundfunkme¬ chaniker т 4 радиотехника / nur sg 'Rundfunktech¬ nik /17, 'Funktechnik радиотехнически adj 'rundfunktech¬ nisch, 'funktechnisch радяоточк|а /, -и pl 'Funkstudio n 24 радиоуредба / -и pl 'Funkanlage /16, 'Lautsprecheranlage; заводска » Be¬ triebsfunk m 1 /sg; градска ж 'Stadt¬ funk радиофикация / nur sg (снабдяване c радиовъзел) Versorgung / 17 ('Aus¬ stattung/17] mit 'Drahtfunkanlagen; (снабдяване c радиоапарати) 'Aus¬ stattung mit 'Rundfunkgeräten радиофицирам, -am (-ax) uv, v radio- fi'zieren vt <d>; (c радиовъзел) mit 'Drahtfunkanlagen ver'sorgen vt <b>; (c радиоапарати) mit 'Rund¬ funkempfängern ver'sorgen радиоцентрала /, -и pl 'Funkstation /17, 'Sender m 4 радночйс m, -ове pl eine bestimmte 'Rundfunksendung/17; ~ за жената 'Frauenfunk m 1 /sg; ~ за селото 'Landfunk радйст m, -и pl 'Funker m 4 радиус m, -и pl 'Radius m 11 радост/, -и pl 'Freude/16 (от, за 'über 4) радост|ен, -ни adj 1. 'freudig, froh 2. (отраден) er'freulich радуш|ен, -ни adj 'herzlich, 'freudig, entgegenkommend раждаемост / nur sg Ge'burtenziffer /16, Ge'burtenentwicklung /17 ражд|ам,-am (-ax) uv; род|я, -йш (-йх) v 1. ge'bären vt < 7 >, zur Well 'bringen vt < 24 >; тя родй момче sie 'brachte 'einen 'Jungen zur Welt 2. (животни) 'werfen vt < 16 > 3. (растение, дърво) 'tragen vt <4>, 'Früchte 'tragen; (земя) her'vorbringen vt <24a> 4. iibertr (създавам) her'vorbringen, er'zeugen vt < b >, entstehen 'lassen vt <3/hb>; s ce 1. ge'boren 'werden vi <18/sti>, zur Welt 'kommen vi <33/sn>, das Licht der Welt er'blik- ken <b> 2. (плодове, растения) ge'deihen vi <23jsn>, 'wachsen vi <4 jsn> 3. iibertr entstehen vi <101b/sn>, sich her'ausbilden vr <a>; 'auftauchen vi <a/sn> раждан| e n, -m pl Ge'burt /17; акт за ж Ge'burtsurkunde / 16; (виреене) Ge'deihen n 23/sg, 'Wachsen n 23/sg; iibertr Her'ausbildung / 17 раз adv eins!, hopp!; ~ , два, три a) eins, zwei, drei b) Mil links-zwei-drei-vier разбера | разбйрам разбесняв|ам ce, -am се (-ах се) uv; разбесне|я се, -еш се (разбеснях се) v in Wut [Zorn, Rase'rei] ge'raten vi < 3 bjsn >, 'wütend ('rasend, 'zornig] 'werden vi < 18/s/i > разбесув|ам ce, -am ce (-ax ce) v Zool 'läufig 'werden vi < 18Jsn> разбнв|ам, -аш (-ax) uv; разбй|я, -еш (-х) V 1. zer'schlagen vt <4b>, zer'brechen vt < 16b>; ж на пух и прах kurz und klein Schlagen vt < 3 > 2. iibertr zu'grunde 'richten vt, zerstö¬ ren vt < b >; ж живота си sich sein 'Leben zer'stören 3. 'aufbrechen vt <16a>, 'einschlagen vt <4a>; ж вратата die Tür 'aufbrechen; ж стъклото die 'Scheibe 'einschlagen 4. 'blutig Schlagen; разбйха му носа man hat ihm die 'Nase 'blutig ge'schla- gen; ж главата на някого jmdm. den Kopf ['Schä'del] 'einschlagen 5. besie¬ gen vt < b>, vernichten vt <b>, 'schla¬ gen vt < 3 >; разбихме врага wir ЪаЬеп den Feind ge'schlagen [ver'nichtet, be'siegt] 6. 'rühren vt, ver'rühren vt < b >,
разбинтовам 704 mischen vt; x яйца Eier 'schlagen [ver'rühren], 'Rührei 'machen 7. (правя меко) 'klopfen vt, weich 'klopfen O « пари Geld 'wechseln ('großes Geld 'gegen'Kleingeld); x ce zer'springen vi <27Ъ/sn>, zer'schlagen vi, zerschel¬ len vi <b/sn>, 'bersten vi <16jsn> разбинтов|ам, -аш (-ах) uv, v den Ver'band [die 'Binde] 'abnehmen < 16a> (нещо von 3) разбираем adj verständlich, be'greiflich, 'einleuchtend разбйр|ам, -аш (-ах) uv, разбе|ра, -еш (разбрах) V 1. ver'stehen vt < 101 b >, be'greifen vt < 21 b >; ~ате ли бъл¬ гарски? ver'stehen Sie Bul'garisch?; « урока die Lekti'on ver'stehen [be¬ 'greifen] 2. (имам познания) 'etwas ver'stehen (от von J); x от техниката 'etwas von der 'Technik ver'stehen 3. (схващам, оценявам) 'auffassen vt < a >, be'urteilen vt < b > 4. umg (имам полза) 'Nutzen 'haben < A >; 'etwas 'haben (от von 3); нищо не разбра от младостта си er hat nichts von 'seiner 'Jugend ge'habt 5. umg (усещам) 'merken vt, 'mitbekom¬ men vt < 33 a >; няма да разбереш, колко бързо ще мине всичко du wirst gar nicht 'merken, wie schnell 'alles vor'beigeht 6. volkst (получавам из¬ вестие) 'Nachricht er'hallen <3b>, etwas erfahren <4b> (някого 'über jmdn.) 7. volkst (признавам) 'anerken¬ nen v/ < I0c> (нещо als etw. 4) O това го x работа! das 'nenne ich 'Arbeit!; ще му дам да разбере ich 'werde es ihm schon 'zeigen; -*a ce ver'steht sich, selbstverständlich; s ce sich ver'stehen vr, sich verständigen vr <b> разбиран |e n, -ия pl 1. Ver'stehen n 23 jsg (на нещо von etw. 3), Verständnis n 27jsg (за für 4) 2. pl (идеология) 'Auffassungen / 17//?/ (за von 3), 'An¬ sichten /17//?/ (за 'über 4) разбирателство n nur sg Verständigung /17 разбит adj 1. zer'schlagen, zer'brochen 2. 'eingeschlagen, 'aufgebrochen; ~a врата 'aufgebrochene Tür / 16; ~ o стъкло 'eingeschlagenes 'Fenster n 23 3. (разкървен) 'blutig ge'schlagen 4. (победен) be'siegt, ge'schlagen 5. übertr zer'brochen, zer'schlagen; 'nie¬ dergeschlagen, ge'brochen; ~ и надеж¬ ди zer'schlagene 'Hoffnungen/17//?/; c ~ o сърце mit ge'brochenem 'Herzen разбия f разбивам разблейв|ам се, -аш се (-ах се ) uv; разбле|я се, -еш се (-ях се od разблях се) V 'anfangen vi < 2 аfhb > zu 'blöken разбленув|ам се, -аш се (-ах се) v in 'Träume ver'sinken vi < 27 bjsn >, sich Träume'reien 'hingeben vr < 15 a > резблея се f разблейвам ce разблуд|ен, -ни adj 1. 'lasterhaft, 'aus¬ schweifend, ver'derbt 2. volkst 'unru¬ hig, be'wegt; ~но време 'unruhige Zeit /17 разблъскв{ам, -аш (-ах) uv; раз¬ блъскам, -аш (-ах) V ausein'andersto- ßen vt <34a>; bei'seite 'schieben vt < 32 >, ausein 'andersprengen vt < a >, ausein'anderjagen vt <a> разбляв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv = разблейвам ce разбогатяв!ам, -аш (-ax) uv; разбога- те|я, -еш (разбогатях) v reich 'werden vi < 18jsn> разбо|й (-ят) m, -и pl 'Webstuhl m 2 разбойни к m, -ци pl 1. 'Räuber m 4, 'Wegelagerer m 4 2. (злосторник) 'Gauner m 4 0 пладнешки « 'skrupelloser Verbrecher m 4 разбойнически adj räuberisch, 'Räuber-; 'Gauner- разбойничеств[о n, -a pl Räube'rei /17, 'Raubüberfall m 2 разболяв ам, -аш (-ax) uv; разбол|я, -йш (-ях) V krank 'machen vt разболян|ам се, -аш се (-ах се) uv; разболе|я се, -еш се (разболях се) v krank 'werden vi < 18jsn >, er'kranken vi < b/sn > разбор m, -и pl 'Einschätzung / 17.
705 разбърквам Ana'lyse / 16; граматически ~ gram'matische Ana'lyse; ~ на книга 'Buchbesprechung/17 О без ~ 'wahl¬ los разборня f nur sg 'Ordnung /17 разбражд|ам, -аш (-ах) uv; разбрад|я, -йш (-йх) V das 'Kopftuch 'abbinden < 27 а >, 'abbinden; » се das 'Kopf¬ tuch 'abbinden разбран adj 1. (понятен) verständlich 2. (разумен) ver'ständig, ver'nünftig, 'einsichtig разбрано adv 1. (понятно) verständlich 2. (разумно) ver'ständig 3. (ясно) klar, ver'standen разбръмчан|ам се, -аш се (-ах се) uv; разбръмч I а се, -йш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2а/hb> zu 'brummen [zu 'summen, zu 'surren] разбръскв|ам, -аш (-ах) uv; раз¬ връщам, -аш (-ах) v (размитам) aus- ein'anderkehren vt <а>, bei'seite 'kehren vt; (прах) 'aufwirbeln vt, vi <ajhb> разбръщолев|ям се, -яш се (-ях се) uv; разбръщолев|я се, -иш се (-их се) v 'anfangen vi <2аjhb> zu 'schwatzen [zu 'plappern] разбужд|ам, -аш (-ах) uv; разбуд|я, -иш (-их) v 'aufwecken vt < а >, 'wecken vt; 'wachrütteln vt < a > auch übertr; » ce 'aufwachen vi <a/sn>, er'wachen vi < b/sn >, wach 'werden vi <li/sn> auch übertr разбуждан |e n, -ия pl 1. (разбуждам) 'Wecken n 23/sg, 'Wachrütteln n 23/sg auch übertr 2. (разбуждам ce) 'Aufwa¬ chen n 23/sg, Er'wachen n 23/sg auch übertr разбулв|ам, -аш (-ах) uv; разбул|я, -иш (-их) v ent'schieiern vt <b> auch übertr; s ce den 'Schleier 'ablegen <a> разбул|ям, -яш (-ях) uv = разбулвам разбумтяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разбумт|я се, -йш се (-ях се) v 'an¬ fangen vt <2а)hb> zu 'dröhnen [zu 'prasseln] 45 Wtb. Bulg-Dt. разбунв|ам, -аш (-ах) uv; разбун|я, -иш (-их) V volkst 'aufwiegeln vt <а> разбунтувам, -аш (-ах) uv, v 'aufwie¬ geln vt <a>, zum 'Aufstand mobi¬ lisieren vt, vi <&/hb>; s ce sich er'heben vr <14b>, 'einen 'Aufstand 'durchführen vt <a>, 'aufstehen vi < 10*a/sn> разбутв|ам, -аш (-ах) uv; разбут|ам, -аш (-ах) 1. (разтласквам) ausein'an- derstoßen vt <34а>, ausein'ander- - schieben vt < 32 а >, bei'seite 'schieben vt < 32 >, ver'drängen vt < b >, 'weg¬ schieben vt <32a> 2. (ред) durch- ein'anderbringen vt <24a> разбучав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разбуч|а се, -йш ce (-äx ce) v 'anfangen vt < 2 zjhb > zu 'rauschen [zu 'dröh¬ nen, zu 'tosen] разбушув|ам се, -аш ce (-ax ce) v (при¬ родна стихия) 'anfangen vi < 2 a/hb > zu 'tosen [zu 'brausen, zu 'toben, zu 'wüten]; (море) 'hochgehen vi < 13 a/sn >; (вълнй) 'hochschlagen vi <3a/hb>, 'branden vi <hb> разбъбр|ям се, -яш се (-ях ce) uv; раз- бъбр|я се, -еш се (-ах се) v 'anfangen vi <2a/hb> zu 'schwatzen, ins 'Schwat¬ zen [Er'zählen] 'kommen vi < 33/sn > разбърза |ам се, -аш се (-ах се) uv; разбърз|ам се, -аш се (-ах се) v sich be'eilen vr < b >; es 'eilig haben < A > разбърканост / nur sg Durchein'ander n 23/sg, Ver'wirrung /17 разбърка|ам, -аш (-ax) uv; разбърк|ам, -аш (-ах) V 1. (размествам, раз¬ хвърлям) durchein'anderbringen vt < 24 а > 2. (правя смес) 'mischen vt 3. (разм-ьтвам) 'trüben vt; « водата das 'Wasser 'trüben; (разклащам) 'schütteln vt 4. (c маша) 'schüren vt <hb>; ä огъня das 'Feuer 'schüren 5. (c лъжйца) 'umrühren vt <a>; ver'mischen vt <b>; « яденето das 'Essen 'umrühren 6. übertr (създавам смут) ver'wirren vt <b>, in 'Unruhe [Er'regung] 'stürzen vt O ж планове¬ те на някого jmds. 'Absichten durch-
разбърниквам 706 'kreuzen <b>; s се durcheinander ge'raten vi <3b/sn> разбърнйкв|ам, -аш (-ах) uv; разбър- нйк|ам, -аш (-ах) v umg durchein'an- derbringen vt < 24 a >, her'umwühlen vi < ajhb > (нещо in etw. 3) разбяга|ам се, -аш се (-ах се) uv; раз¬ бягам се, -аш се (-ах се) v 1. (раз¬ пръсквам се) ausein'anderlaufen vi <9а/sn> 2. (насам-натам) um'her- laufen vi < 9a/sn >, hin und her [auf und ab] 'laufen vi < 9/stt > развййкв|ам се, -аш се (-ах се ) uv; развайк|ам се, -аш се (-ах се) v 'ап- fangen vi <2аjhb> zu 'jammern [zu 'klagen] развйла / nur sg 1. (влошаване) Ver- 'derb m 1 jsg 2. (поквара) Ver'derbtheit / 17/sg, 'Sittenverfall m 1 jsg 3. volkst (разтуряне) 'Aufhebung / 17, 'Rück¬ gängigmachung /17; ~ на годеж 'Aufhebung 'einer Ver'lobung, Ent'lo- bung /17 4. (разрушаване) Zerstö¬ rung/ 17 развален adj 1. zer'stört; (сграда) ver'fallen 2. (уред) be'schädigt; (ядене, стомах) ver'dorben 3. übertr (поква¬ рен) ver'kommen, ver'derbt 4. (осуе¬ тен) ver'eitelt 5. (език) ge'brochen развалянlä /, -й pl Ru'ine / 16 auch übertr развал|ям, -яш (-ях) uv; развал|я, -йш (-йх) V I. (разрушавам) zer'stören vt <b>; (събарям) 'niederreiflen vt <21 a>, 'abreißen vt <21a>, 'einrei¬ ßen v/ <21a> 2. (повреждам) be¬ schädigen vt <b>, ver'derben vt <16b>; (стомах, ядене) ver'derben vi; übertr (изопачавам) entstellen vt < b >; печатната грешка ~ я сми¬ съла на текста der 'Druckfehler т 4 entstellt den Sinn des 'Textes 3. übertr (разстройвам) zer'stören, Stören vi; ver'derben, 'trüben vi; « спо¬ койствието на някого jmds. 'Ruhe stören; настроението на някого jmdm. die 'Stimmung ver'derben 4. (осуетявам) ver'eiteln vi <b>, verhindern vt <b> 5. (покварям) ver'derben O x пари Geld 'wech¬ seln; ; ce 1. (сграда) verfallen vi <3b/sn>; zer'fallen vi <3bjsn> 2. (повреждам ce) ent'zwei 'gehen vi <13/«?>; (ставам негбден)'un¬ brauchbar 'werden vi <18 jsn> 3. (ядене) schlecht 'werden 4. (вън¬ шността) 'häßlich ['unansehnlich] 'werden 5. (разстройвам ce) zer'stört [geStörl, ver'dorben] 'werden; настро¬ ението ми се развали 'meine 'Stim¬ mung war da'hin [ver'flogen] 6. (пла¬ нове) Scheitern <sn> 7. (поква¬ рим ce) ver'kommen vi <33b jsn> 8. (време) sich verschlechtern vr <b>; времето се развалй wir 'haben 'schlechtes 'Wetter bekom¬ men разваряв|ам, -аш (-ах) uv; развар|я, -йш (-йх) V zerkochen vi < b >, zu Brei 'kochen vi; s ce zerkochen vi < b/sn >, zu Brei kochen vi <sn> разведа f 1 развеждам od 2 развеждам разведен adj ge'schieden разведрявам, -аш (-ах) uv; разведр|я, -йш (-йх) V 'aufheitem vi <а/Аb>\ (въздух) Säubern vi; s ce 1. (небе, лице) 'aufklaren vi <a/hb>, sich 'auf¬ heitern 2. (въздух) klar [frisch] 'wer¬ den 3. (напрегнато положение) sich entspannen разведряване n nur sg Pol Entspannung /17 разведр|ям, -яш (-ях) uv = разведря¬ вам 'развеждам, -аш (-ах) uv; развед|а, -еш (разведох) v (насам-натам) um 'herführen vi < а >, hin und her 'füh¬ ren vi 2развежд|ам, -аш (-ах) uv; развед|а, -еш (разведох) v Jur Scheiden vt < 23 >; « ce sich 'scheiden 'lassen vr <3 jhb> развейплява m nur sg и. развейпрах m nur sg 'Bruder m 5 'Leichtsinn, 'Lufti¬ kus m la развенчавам, -аш (-ах) uv; развенча!я.
707 разводнявам -еш (развенчах) v ent'thronen <b> (някого като jmdn. als 4), den 'Nimbus 'nehmen <16>; ä го като поет ihm den 'Nimbus 'eines 'Dichters 'nehmen; s ce ent'thront 'werden vi < 18jsn > (като als 1) , 'seines 'Nimbus ent'klei- det 'werden развеселявам, -аш (-ах) uv; развесел|я, -йш (-йх) V er'heitern vt <b>, be- 'lustigen vr <b>; s ce sich er'hei¬ tern vr, 'lustig 'werden vi <18/sn> разветр]ям, -яш (-ях) uv; разветр|я, -иш (-их) V volkst dem Wind 'aussetzen vt <a>, im 'Winde 'wehen 'lassen vt <3lhb>; s ce sich dem Wind'ausset¬ zen vr развйв|ам, -аш (-ах) uv; развй|я, -еш (-х) V1. ent'wickeln vt < b > 2. (размо¬ тавам) 'aufwickeln vt < a >, abwickeln vt < a >, 'loswickeln vt < a >; (разпо- вйвам) 'aufwickeln, 'auswickeln vt <a> 3. (развйнтвам) 'aufschrauben vt <a>, 'aufdrehen vt <a>, 'ab¬ schrauben vt <a> 4. (знаме) ent- 'falten vt <b>, 'flattern 'lassen vt <3/hb> 5. (листа, пъпки) 'treiben vt <23>; (класове) 'ansetzen vt <a>; her'vorbringen vt <24a>, zum 'Grü¬ nen 'bringen vt <24>; пролетният вятър ~a дърветата der 'Frühlings¬ wind bringt die 'Bäume zum 'Grünen O « скорост umg Geschwindigkeit ent'wickeln; s ce 1. sich ent'wickeln vr 2. (растение) 'Knospen ('Blüten, Blätter] 'treiben; (пъпка, листа) 'sprie¬ ßen vi <32/sn> O развйващи ce страни Pol Entwicklungsländer развигор m nur sg 'warmer 'Frühlings¬ wind m 1 развиделя [ва се (-ва се) uv; развиде|лее се (-ля се) v unpers es 'dämmert, es wird hell, es lagt, der 'Morgen zieht her'auf развйкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз- вик] ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vt <2аjhb> zu 'schreien [zu 'brüllen], 'losschreien vi <23a/hb>, 'losbrüllen vt <afhb> развнлняв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; развилн|ея се, -eeui се (-ях ce) v 1. (природна стихйя) 'anfangen vi <2ajhb> zu 'toben [zu 'rasen, zu 'wüten] 2. (човек) in Rase'rei ver¬ fallen vi < ybjsn >, 'wütend 'werden vi < 18 /sn> развйнтв|ам, -аш (-ax) uv; развйнт|я, -иш (-их) v 'aufschrauben vt <а>, 'abschrauben vt <a>, 'losschrauben vt < a > O развинтена фантазия umg 'zügellose Phanta'sie /16 a развит adj entwickelt развитие n nur sg Entwicklung / 17 развйхр|ям, -яш (-ях) uv; развйхр|я, -иш (-их) V entfachen vt < b >, aus¬ einander blasen vt 3; 'aufbauschen vt <a>; s ce 'toben vi <hb>, 'auflo- dem vi < a/s«>; übertr entflammen vi <b> развия | развивам развлечение n, -я pl Zerstreuung /17, 'Ablenkung /17, Unterhaltung / 17 развлйч|ам, -аш (-ax) uv; развле|ка, -чеш (развлякох) v 1. (разхвърлям) um'herstreuen vt < а >, ver'streuen vt < b >; (разнасям) ausein'anderschlep- pen vt <a>, ausein'anderzerren vt <a> 2. übertr (забавлявам) zer¬ streuen vt <b>, unterhalten vt <3b>; (разсейвам) 'ablenken vt <a> 3. übertr (разтакавам) in die 'Länge 'ziehen vt <32, h-g>; s ce 1. (забавлявам ce) sich zer'streuen vr, sich unterhalten vr; (разсейвам ce) sich 'ablenken vr 2. (разтакавам ce) sich in die 'Länge 'ziehen vr развод m, -и pl 1. (брак) 'Ehescheidung /17, 'Scheidung 2. (караул) 'Wachab¬ lösung /17 разводач m, -и pl I. 'Fremdenführer m 4 2. Mil 'Wachaufführender m 1* разводняв|ам, -аш (-ax) uv; разводи |я, -йш (-йх) V 1. (разреждам с течност) ver'dünnen vt <b>; * боя 'Farbe ver'dünnen 2. übertr (съдържанието на нещо) ver'wässern vt < b > 3. übertr (правя нещо да стане бледо) ver'blassen 'lassen vt < 3/Aö >
развоен 708 разво|ен, -йни adj Ent'wicklungs- развозвам, -аш (-ах) uv; развоз|я, -иш (-их) V 'ausfahren vt <4а>, 'breitfah¬ ren vt <4а>, 'abfahren vt <4a>, 'wegbringen vt <24a> разво|н (-ят) nt nur sg Entwicklung/17 развоняв|ам, -аш (-ах) uv; разноне|я, -еш (развонях) v ver'pesten vt <b>; s ce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'stin¬ ken разврат m nur sg 1. (разпуснат полов живот)'Unzucht f\l/sg 2. (морал¬ но разложение) 'Sittenverderbtheit / П/sg 3. (порок) 'Laster n 23 развратен, -ни adj 1. (покварен) 'laster¬ haft, ver'derbt 2. (водещ към разврат) 'ausschweifend; s живот 'ausschwei¬ fendes 'Leben n 23 развратйтел (-ят) nt, -и pl Ver'derber m 4, Ver'führer nt 4 развратни|к m, -ци pl 'Wüstling nt 4 развратнмц|а / -и pl Dirne / 16 развратнич а, -иш (-их) uv 1. (върша развратни деяния) 'Unzucht 'treiben <23> (с mit 3) 2. (водя развратен живот) ein 'lasterhaftes 'Leben 'führen развращавам, -аш (-ах) uv; разврат|я, -йш (-йх) V zu 'einem 'lasterhaften ['ausschweifenden] 'Leben ver'führen vt <b>, 'sittlich ver'derben vt < 16 b>; s ce zu 'einem 'lasterhaften ['ausschweifenden] 'Leben ver'führl 'werden vi < l8/sn>, 'sittlich verkom¬ men vi <33b/sn> разврежд|ам, -аш (-ах) uv; развред|я, -йш (-йх) v: (рана) 'aufreißen vt <21 а > auch übertr; % се (рана) 'aufbrechen vi <16 a/sn> развръзв|ам, -аш (-ах) uv = развър¬ звам развръзк|а/ -и pl 'Lösung/17 auch Lit, 'Ausgang nt 2 развръщам, -аш (-ах) uv; развърн|а, -еш (-ах) V 1. (разгонвам) ausein'an- dertreiben vt <23а>;(развявам)aus- ein'anderwehen vt <a> 2. Mil (раз¬ гръщам) ent'falten vt < b >, 'aufmar¬ schieren 'lassen vt <3jhb>; s ce Mil sich 'entfalten vr, 'aufmarschieren vi < cjsn > развряквам се, -аш ce (-ax ce) uv; развряк|ам се, -аш ce (-ax ce) v ein 'großes Ge'schrei er'heben <14b>, 'anfangen vi <2a/hb> zu 'zetern, in 'Jammern 'ausbrechen vi < 16 a/sn> развряскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; развряск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2afhb> 2u 'kreischen; (коза) 'anfangen zu 'meckern развъд|еи, -ни adj Zucht-, 'Aufzucht-; « добитък 'Zuchtvieh n 20fsg; горски « участък Forstw 'Baumschule / 16, 'Zuchtgarlen m 5, 'Pflanzgarten развъдни|к m, -ци pl 1. (за дйвеч) 'Wildreservat n 20 2. (за риба) 'Zucht¬ teich m 1 3. (за фиданки) 'Baumschule /16, 'Pflanzgarten m 5 4. übertr 'Nähr¬ boden m 5 развъжд|ам, -аш (-ax) uv; развз>д|я, -ИШ (-их) V 1. (породйсти животни) 'züchten vt 2. (отглеждам, държа) 'halten vr <3>, 'aufziehen vt <32а, h-g> 3. (размножавам) vermehren vr <b>; s ce nur 3. Pers sich ver'mehren vr, sich 'fortpflanzen vr <a> развъжда|не n, -ния pl 'Aufzucht / 17, Zucht / развълнувам, -аш (-ax) v 1. (море) 'aufwühlen vt <a> 2. übertr (причиня неспокойствие) 'aufregen vt <a>, be'unruhigen vt <b> 3. (причиня грижи) 'Sorgen 'machen [be'reiten <b>] (някого jmdm. 3) 4. (възбуж¬ дам) er'regen vt <b> 5. (трогвам) 'rühren vr, be'wegen vt <b> 6. (раз¬ бунтувам) 'aufwiegcln vt < a >, 'auf¬ rühren vt <a>; s ce 1. (обезпокоя ce) sich 'aufregen vr, sich be'unruhigen vr 2. (грижа ce) sich 'Sorgen 'machen vr (за, от 'über 4) 3. (възбуждам ce) sich erregen vr 4. (трогвам ce) ge'rührt sein vi < B >, von 'Rührung er'griffen 'wer¬ den vi <18jsn> 5. (разбунтувам ce) sich er'heben vr < 14 b > 6. (море) 'hochgehen vi <13 a.jsn>
709 разгащеност развълнувано adv 1. (обезпокоено) 'aufgeregt, be'unruhigt 2. (възбудено) er'regt 3. (трогнато) ge'rührt 4. (заг- рйжено) be'sorgl развървяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; развърв1я се, -йш се (-ях се) v 'aus¬ schreiten v/ <21 а/sn>, 'anfangen vi <2a/hb> 'schneller zu 'gehen [zu 'laufen] развързв|ам, -аш (-ах) uv; развърж|а, -еш (развързах) v 1. (отварям) 'auf¬ binden vt <27а>; s чувал 'einen Sack 'aufbinden 2. (освобождавам) 'losbinden vt <17a>, 'losmachen vt < a >; » кучето den Hund 'losbinden O <s ги übertr ins Br'zählen 'kommen vi <33/sn>; ж езйка die 'Zunge 'lö¬ sen, be'redt 'machen vt; езикът се ~a die'Zunge löst sich; ä ръцете някому jmdm. 'freie Hand 'lassen <3> развърт|ам, -аш (-ах) u. развъртв|ам, -аш (-ах) и. развъртяв|ам, -аш (-ах) uv; развърт|я, -йш (-ях) v 1. (освобож¬ давам нещо завйнтено) 'abschrau¬ ben V/ < а >, 'losschrauben vt < а > 2. (отварям) 'aufschrauben vt < а > 3. (разхлабвам) 'lockern vt 4. (ма¬ кара) 'abwickeln vt < а >, 'loswickeln v/ <а> 5. (размахвам) 'ausholen vi <a./hb> (нещо mit etw. i) 6. übertr (започвам) 'anfangen vt, vi < 2 a/hb >; s се 1. (извършвам бързо) sich da'zuhalten vr <3a> 2. (размахвам) 'ausholen (нещо mit etw. 3) 3. (раз¬ хлабвам се) sich 'lockern vr развяв|ам, -аш (-ах) uv; разве|я, -еш (-ях и. развях) V 1. (знаме) 'wehen 'lassen vt <3/hb>, 'flattern 'lassen 2. (махам) 'wedeln vi <hb> (нещо mit etw. 3), 'schwenken vt 3. (разпъвам) 'bauschen vi <hb> 4. (разпилявам) ausein'anderblasen vt < 3 a >, aus- ein'andertreiben vt < 23 a > O « байрака übertr 'mannstoll sein vi <B>; s се 1. (знаме) 'wehen vr <hb>, 'flattern vi <hb, sn>, 'wedeln vi <hb> 2. (разпъвам се) sich 'bau¬ schen vr <hb> 3. übertr (скйтам) 'streifen vi <sn> (из durch 4), um- 'herziehen vi <32a, h-g/sn>, sich her'umtreiben vr <23a> (no in 3, auf i) разгадае|ам, -аш (-ах) uv; разгада|я, -еш (разгадах) v 1. (отгатвам) ent¬ rätseln vt < b > , er'raten vt < 3b > 2. (лош почерк) ent'ziffem vt < b > 3. (сън) 'deuten vr разгадк|а /, -и pl Lösung / 17, Er¬ klärung /17 разгалв ам, -аш (-ах) uv; разгал|я, -иш (-их) V ver'wöhnen vt < b >, ver'zärteln vt <b>, ver'hätscheln vt <b>; s ce ver'wöhnt 'werden vi <18/sn>, ver- 'hätschelt 'werden ‘разгал|ям, -яш (-ях) uv = разгалвам 2разгал|ям, -яш (-ях) uv = разголвам разгар т nur sg 'Höhepunkt т!;в ~ а на борбата in der 'Hitze des Ge'fechts [des 'Kampfes]; в «ана сезона in der 'Hochsaison; в ^a си in 'vollem 'Gan¬ ge разгар|ям, -яш (-ях) uv; разгор|я, -йш (-йх) V ent'fachen vt < b >, 'schüren vr, vi <hb> auch übertr разгар|я се (-я ce) uv; раз|горй ce (-горя ce) nur 3. Pers (огън) 'auflodern vi <a/A6>; übertr ent'brennen vi <10b !hb> разгатв|ам, -am(-ax)uv = разгадавам разгащв|ам, -аш (-ах) uv; разгащ|я, -иш (-их) V 1. (свлйчам гащи) die 'Hosen her'unterziehen <32 а, h-g> (някого jmdm. 3) 2. übertr (разпущам) 'vieles 'nachsehen vr <19a> (някого jmdm. 3), die 'Zügel 'schleifen 'lassen vr <3/hb> (някого bei jmdm. 5); (деморализирам) demorali'sieren vr < d >; s ce 1. (съблйчам гащи) die 'Hosen her'unterlassen <3a> ['aus¬ ziehen <32a, h-g>]; (разкопчавам гащи) die 'Hosen 'aufknöpfen < a > 2. (отпущам ce) sich 'gehen 'lassen vr <3 a> разгащеност f nur sg Schlampe'rei /17, Disziplinlosigkeit / 17, 'Rücksichts¬ losigkeit /17, 'Zügellosigkeit /17
разгашям 710 разгащ|ям, -яш (-ях) uv = разгащвам разгеле adv ge'rade zur 'rechten Zeit, ge'rade im 'rechten Mo'ment, im 'rechten Augen'blick разгласа / nur sg Bekanntgabe /16/sg разгласявам, -аш (-ах) uv; разглас|я, -йш (-йх) V 1. (съобщавам) 'mittei¬ len vf <а>, verkünden vt <b>, bekanntgeben vt < 15 a > 2. (раз¬ стройвам) durchein'anderbringen vt < 24 a >; Mus ver'slimmen vt < b > разглас|ям, -яш (-ях) uv = разглася¬ вам разглежд ам, -аш (-ах) uv; разглед|ам, -аш (-ах) V 1. (наблюдавам) 'ansehen vf <19а>, 'anschauen vt <а>, be- 'trachten vf <b> 2. (проучвам) un¬ tersuchen vt <b>, be'handeln vt < b > O * дело Jur 'eine Verhand¬ lung 'führen, 'einen Pro'zeß führen, in der 'Sache ... ver'handeln vi < b/hb> разглезв|ам, -аш (-ах) uv; разглез|я, -иш (-их) V ver'wöhnen vf <b>, ver'hätscheln vt <b>, ver'zärteln vt <b>; s ce sich ver'hätscheln vr, ver'wohnt 'werden vi <18/sn>, ver- 'zärtelt 'werden разглезен adj ver'wöhni, ver'zärtelt разглезеиост / nur sg Ver'wöhntheit /17/* разглезя | разглезвам разглез|ям, -яш (-ях) uv = разглезвам разглобв|ам, -аш (-ах) uv = разглобя¬ вам разглобявам, -аш (-ах) uv; разглоб|я, -йш (-йх) V ausein'andernehmen vf < 16 а >, zer'legen vt < b >; (машина) demon'tieren vf <d> разглобяем adj zer'Iegbar разгневяв[ам, -аш (-ах) uv; разгнев|я, -йш (-йх) v er'zürnen vt < b >, in Zorn 'bringen vt < 24 >, in 'Harnisch 'brin¬ gen; 'reizen vt; a ce vom Zorn ge'packt 'werden vi < 18fsn >, in 'Harnisch ge'raten vi <3b/sn> ‘разговарям, -яш (-ях) uv (беседвам) sich unterhalten vr <3b>, ein Ge- 'spräch 'führen, 'sprechen vi < \6/hb>, 'plaudern vi <hb>; (брътвя) 'schwät¬ zen vi <hb> 2разговар|ям, -яш (-ях) uv; разговор|я, -иш (-их) V1. (започвам разговор) ein Ge'spräch 'anknüpfen <а> (някого mit jmdm.) 2. (раздумвам) auf 'ande¬ re Ge'danken 'bringen vt < 24 >, 'ab¬ lenken vf <a>; * се 1. (беседвам) sich unterhalten vr < 3 b >, 'sprechen vi < 16/AA> (c mit 3) 2. (разприказ¬ вам ce) ins Er'zählen 'kommen vi < 33/ sn >, des 'Langes und 'Breiten er'zäh¬ len vt, vi <b/hb> разговор m, -и pl Ge'spräch n 20, Un¬ terhaltung / 17; (дискусия) Diskus- si'on f 17 разговорен, -ни umg 1. (говорим) 'um¬ gangssprachlich, 'Umgangs-; s език 'Umgangssprache /16 2. (във вид на разговор) Ge'sprächs-; в - на форма in Gesprächsform 3. (приказлив) ge'sprächig разговори|а /, -и pl 1. (разговор) ein 'angenehmes Ge'spräch п 20, Plau- de'rei /172. (жйва душа) 'Zuhörer т 4, Ge'sprächspartner т 4 разговорлнв adj ge'sprächig, er'zähl- freudig, zum 'Plaudern 'aufgelegt; (дърдорко) 'schwatzhaft, ge'schwälzig разговорлйвост/nur sg Gesprächigkeit /17/sg; (дърдорко) 'Schwatzhaftigkeit /17/* разговорни|K m, -ци pl GeSprächsbuch n 22, Konversati'onslehrbuch разговорчйв = разговорлнв разговорчйвост/nur* = разговорлй¬ вост разговбря f 2разговарям разгодявам, -аш (-ах) uv; разгод|я, -йш (-йх) vdie Ver'lobung 'lösen (няко¬ го jmds.); * се sich enl'loben vr <b>, Seine Ver'lobung 'lösen разго[дявка/, -девки pl Ent'lobung/17 разголв|ам, -аш (-ах) uv; разгол|я, -иш (-их) v 1. (свалям дреха) ent'blößen vf <b> 2. (облйчам леко) leicht 'anzie¬ hen vf < 32 a, h-g > 3. übertr (разобли¬ чавам) ent'larven vf < b >, ent'hüllen vt
711 разгрявам <b>; 9 се 1. (свалям дрехите) sich ent'blößen vr 2. (обличам се леко) sich leicht ['luftig] 'anziehen vr разгол|ям, -яш (-ях) uv = разголвам разгонв[а се (-а се) uv; разгон|и се (-и се) V nur 3. Pers Zool 'brünstig 'werden vi < 18/^n> разгони |ам, -аш (-ах) uv; разгон|я, -иш (-их) V 1. ausein'anderjagen vr <а>, ver'jagen vt < b > 2. übertr (отблъск¬ вам) 'abstoßen vt < 34 a >, ver'treiben vt <23b> разгонваме n, -ия pl 1. Ver'treibung/17 2. Zool Brunst /14 разгон|ям, -яш (-ях) uv = разгонвам разгорещен adj heiß, er'hitzt; übertr 'hit¬ zig, 'feurig; (въодушевен) enthusi¬ astisch; (страстен) 'leidenschaftlich; (неврозен) ner'vös; (възбуден) er'regt разгорещеност / nur sg 'Feuer n 13; (въодушевеност) Enthusiasmus m 11 /sg; (страст) 'Leidenschaft / 17; (възбуденост) Er'regung / 17 разгорещяв|ам, -аш (-ах) uv; раз¬ горения -йш (-йх) V 1. (затоплям) er'hitzen vt <b> 2. übertr (разпал¬ вам) ent'zünden vt < b >, ent'flammen vt < b >, er'hitzen; s се 1. (затоплям се) sich er'hitzen vr 2. (разпалвам се) in 'Feuer ge'raten vi < ЗЪ/sn >, in 'Eifer ge'raten разгоря I разгарям разгоряв|ам, -аш (-ах) uv = разгарям разграбв|ам, -аш (-ах) uv; разграб|я, -иш (-их) V1. (обйрам) 'ausplündern vt <а>, 'plündern vt, vi <hb>, 'ausrau¬ ben vt <a>, 'rauben vt, vi <hb> 2. (купувам бързо) 'aufkaufen vt < a >, schnell 'greifen vi <2\/hb> (нещо nach etw. 3); (вземам бързо) 'grap¬ schen vt; 9 се (стока) umg 'abgehen vi < 13 ajsn > ['weggehen vi <13 afsn > ] wie 'warme 'Semmeln разграждам, -аш (-ах ) uv; разград! я, -йш (-йх) V 'einen [den] Zaun 'abrei¬ ßen <21 a>, 'eine [die] 'Einfriedung beseitigen < b > (нещо von etw. 3) разгракв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разграк|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2аjhb> zu 'krächzen, 'los¬ krächzen vi <a/hb> разграничавам, -аш (-ах) uv; раз¬ гранича, -йш (-йх) V 'abgrenzen vr <а> (от von 3) auch übertr, unter¬ scheiden vr < 23b > (между 'zwischen 5), differen'zieren vt < d > разграничени|e n, -я pl 'Abgrenzung/17, Unterscheidung /17, Differen'zierung /17 разграничителен, -ни adj UnterSchei- dungs-, Differen'zierungs- разграфеи adj in 'Spalten 'eingeteilt; ~ лист in 'Spalten 'eingeteiltes Blatt n 22 разграфяв|ам, -аш (-ах) uv; разграф|я, -йш (-йх) V in 'Spalten 'einteilen vr <a> разграчв]ам се, -аш се (-ах се) uv; разграч|а се, -иш се (-их се) v 'anfan¬ gen vi <2a/hb> zu 'krächzen [zu 'schnattern] разгрея t разгрявам разгром m, -и pl Zerschlagung / 17, Vernichtung /17 разгромявам, -аш (-ах) uv; разгром[я, -йш (-йх) V ver'nichten vt <b>, zerschmettern vt < b >, zer'schlagen vr <4b>, 'niederwerfen vr <16a> разгрьщ|ам, -аш (-ах) uv; разгърн|а, -еш (-ах) V 1. (вързоп) 'aufwickeln vt <а>, 'aufpacken vt <а>; (кнйга, вестник) 'aufschlagen vr < 4 а > 2. (криле, ръце) 'ausbreiten vt < а >; (чувал) 'aufhalten vr < 3 а > 3. (отмахвам) ausein'anderschieben vr <32а> 4. übertr (излагам) 'aus¬ breiten vr <a>, 'darlegen vr <a> 5. übertr (развйвам) ent'wickeln vt <b>, enl'falten vt <b> разгряв|ам, -аш (-ах) uv; разгре|я, -еш (-ях od разгрях) V 1. (размразявам) 'auftauen vt <а> 2. (затоплям) er'hitzen vr <b>, warm 'machen vr, er'wärmen vr <b>; » се 1. (раз¬ мразявам се) 'auftauen vi <ajsn> 2. (затоплям се) sich er'wärmen vr
разгулен 712 разгул|ен, -ни adj verschwenderisch, 'üppig разгуляв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разгуля|я се, -еш се (-х се) v 'anfangen vi <2zjhb> zu 'zechen [zu 'prassen] разгьв|ам, -аш (-ах) uv; разгьн|а, -еш (-ах) V 1. (разтварям) Aufschlagen vt <4а>, ausein'anderschlagen vt <4а>, 'ausbreiten vt <a>, ausein- 'anderfalten vt <a>; (нещо свито) 'aufrollen vt <a>; » вестника die 'Zeitung Aufschlägen 2. Mil ent'fal- ten vt < b > 3. übertr (развивам) ent¬ halten, entwickeln vt < b > разгьлчав|ам се, -аш се (-ах се) uv; разгьлч|а се, -йш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2а/hb> zu 'schelten [zu 'schimpfen], 'lospoltern vi <a/hb> разгьрдв|ам, -аш (-ах) uv; разгьрд|я, -иш (-их) V 'über der Brust 'auflcnöpfen vt <a> ['aufreißen vt <21 a>]; s ce sich die Brust entblößen vr < b >, sich das Hemd [das Kleid, den 'Mantel] 'über der Brust 'aufknöpfen vr ['öffnen vr, 'aufreißen vr] разгьрд|ям, -яш (-ях) uv = разгърдвам раздав1ам, -аш (-ах) uv; раздам, -дадеш (-дадох) v 'ausgeben vt < 15 а >, 'austeilen vt < а >, verheilen v/ < b > (на някого an jmdn., 'unter jmdm.); s се 1. (звук) er'tönen vi < Ъ/sn >, er'klingen vi < 27 b/sn >, er- 'schallen vi < bjsn > 2. übertr (отдавам ce) sich 'hingeben vr < 15a> (на für 4), sich 'aufopfern vr < а > (на für 4) раздавач m, -и pl 'Briefträger m 4, 'Briefzusteller m 4, 'Postbote m 7; (за телеграми) Tele'grammbote, Te- le'grammzusleller раздавачи |a / -и /»/'Briefzustellerin/18, 'Briefträgerin /18 раздав&чески adj 'Briefträger-, 'Zustel¬ ler- раздалечав|ам, -аш (-ах) uv; раз¬ даден [а, -йш (-йх) V 1, ausein'ander- rücken vr, vi < а/hb >; (едно от друго) voneinander ent'fernen vr <b>, ent'fernen < b > (нещо от нещо etw. von etw. 3) 2. übertr (отчуждавам) ent'fremden vr < b >; s ce übertr sich cnt'fremden vr (от von 5) раздалеченост/nur sg Entfernung/17, 'Abstand m 2 раздам I раздавам раздвйжв|ам, -аш (-ах) uv; раздвйж|а, -иш (-их) V 1. be'wegen vr <b>, 'rühren vr, in Be'wegung verhetzen vt < b > 2. übertr 'aufrütteln vt < a >, Be'wegung 'auslösen <a>; s ce in Be'wegung ge'raten vi < 3 b)sn > auch übertr раздвйженост / nur sg Be'wegung /17, Be'wegtheit / 17jsg, Dy'namik flVsg раздвоен adj 1. (разцепен) ge'spalten, ent'zweit 2. (вътрешно неедйнен) zer'rissen, 'zwiespältig раздвоение n nur sg 1. (разцепление) 'Spaltung/17, Bruch m 2, Entzweiung / 17 2. (раздвоеност) Zerrissenheit /17/sg, 'Zwiespältigkeit /17 раздвоено adv 1. (скарано)'uneinig 2. (вътрешно неедйнно) 'zwiespältig раздвоеност / nur sg 'Zwiespalt m 1, 'Zwiespältigkeit /17 раздвонв|ам, -аш (-ах) uv; раздво|я, -йш (-йх) V 1. (деля на две) 'halbieren vt <d>, in zwei 'Teile 'teilen vr; (разцепвам) 'spalten vr 2. übertr (скарвам) ent'zweien vr < b >, 'spalten 3. übertr (внасям раздвоеност) in 'Zwiespalt 'stürzen (някого jmdn.); s ce 1. (разделям се на две) hal'biert (geheilt) 'werden vi < 18jsn >; (разцеп¬ вам ce) sich 'spalten vr 2. (скарвам ce) sich ent'zweien vr 3. übertr (изпадам в раздвоеност) in 'Zwiespalt ge'raten vi < 3b jsn > раздел m, -и pl 'Abschnitt m 1, Teil m 1 раздел |ен, -ни adj 'Abschieds-, 'Tren- nungs- O ~но писане Ge'trennt- Schreibung /17 разделение n nur sg 1. 'Teilung /17; ~ на труда 'Arbeitsteilung 2. (отделяне) 'Trennung/17 3. (разпределяне) 'Ein¬ teilung
713 раздремвам разделител |ен, -ни adj 1. Trennungs- 2. Gramm disjunk'tiv раздел|ям, -яш (-ях) uv; раздел |я, -йш (-йх) V 1. (деля на части) 'teilen vt (на in 4) 2. (разпределям) 'einteilen vt <а>, 'aufteilen vt <a> (на auf 4, помежду си untereinander) 3. Math divi'dieren vt < d > 4. (отделям) 'tren¬ nen vt 5. übertr (разединявам) 'spalten vt, ent'zweien vt <b>, ausein'ander- bringen vt < 24 a > 6. (брак) 'scheiden vt < 23 >; s се I. (деля се на части) sich 'teilen vr (на in 4) 2. (разпределям се) sich 'einteilen vr, sich 'aufteilen vr (на in 4) 3. (отделям се) sich 'trennen vr; пътищата ни се - ят 'unsere 'Wege 'trennen sich; нашите схващания се ~ ят 'unsere 'Auffassungen 'gehen aus¬ einander разджавквам се, -аш се (-ах се) uv; разджавк|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi <2аjhb> zu 'kläffen, 'loskläüen vi <a/hb> разднг|ам, -аш (-ах) uv 1. (маса, трапе¬ за) 'abräumen vt < а > 2. (стая) 'aus¬ räumen vt <a> 3. (прибирам) 'auf¬ räumen vt <a> раздйгв|ам, -аш (-ах) uv; раздйг|ам, -аш (-ах) od раздйгн|а, -еш (-ах) v 1. (маса, трапеза) 'abräumen vt < а> 2. (прибйрам) 'aufräumen vt <а> раздйпл|ям, -яш (-ях ) uv; раздйпл|я, -иш (-их) у 'ausbreiten vt < а >, aus- ein'anderlegen vt < а >, ausein'ander- falten vt < a >; s ce sich 'ausbreiten vr раздйр|вм, -аш (-ах) uv; раздер|а, -еш (раздрах) V 1. (разкъсвам) zer'reißen vt <21b>, zer'fetzen vt <b>, aus- ein'anderreißen vt <21a>; вик ~ аше нощната тишина ein Schrei zer'riß die 'nächtliche 'Stille 2. (одрасквам zer'kratzen vt <b> 3. übertr (из¬ мъчвам) 'quälen vt; силна кашлица ~ а гърдите му 'starker 'Husten quält 'seine Brust разднрател|ен, -ни adj 'durchdringend, 'herzzerreißend, 'markerschütternd раздомяв|ам, -аш (-ах) uv; раздом|я, -йш (-йх) V um Haus und Herd 'bringen vt <24> раздор m, -и pl Zank m 1 /sg, Ge'zänk n 20/sg, 'Zwietracht / 17/sg, 'Hader m 4/sg, 'Zwistigkeit /17 0 ябълка на - a 'Zankapfel m 5 раздор|ен, -ни adj 'Hader und 'Zwie¬ tracht her'vorrufend раздорннк m, -ци pl 'Friedensstörer m 4, 'Unruhestifter m 4, Intri'gant m 8 раздорница /, -и pl 'Friedensstörerin / 18, 'Unruhestifterin/18, Intri'gantin /18 раздразв ам, -аш (-ах) uv = раздраз¬ ним раздразнение п, -я pl 1. (дразнене) 'Reizung / 17 2. (сйлна възбуда) Gereiztheit / 17/sg, Er'regung / 17, Nervosi'lät / 17/sg раздразнено adv ge'reizt, 'ärgerlich, 'zornig, er'regt раздразненост / nur sg Ge'reiztheit f 17/sg, Er'regtheit /"17/sg, Nervosi'tät /17/sg ' раздразнимост / nur sg 'Reizbarkeit /17/sg раздразнител (-ят) m, -и pl Er'reger m 4 раздразнител|ен, -ни adj 1. (чувстви¬ телен, избухлйв) 'reizbar, er'regbar 2. (дразнещ) 'aufreizend, er'regend раздразнителност /nur sg 'Reizbarkeit / 17/sg, Nervosi'tät / 17/sg раздразняв|ам, -аш (-ах) uv = раздраз¬ ним раздразним, -яш (-ях) uv; раздраз¬ ня, -иш(-их) V 1. (дразня)'reizen vt 2. (разгневявам) er'zürnen vt <b> 3. (разсърдвам) ver'ärgern vt <b> 4. (възбуждам) er'regen 5. (нервйрам) ner'vös 'machen vt; » се 1. (ядосвам ce) sich 'ärgern vr 2. (ставам нервозен) ner'vös 'werden vi < 18/sn> раздран adj 1. zer'rissen, zer'fetzt 2. (глас) 'heiser раздремв|ам, -аш (-ах) uv; раздрем|я, -еш (раздрямах) v 'munter 'machen vt, die 'Müdigkeit [den Schlaf] ver'treiben
раздробен 714 vt <23b> (някого jmdm.); » се 'munter 'werden vi <18/sn>, 'meine 'Müdigkeit ver'fliegt раздробен adj 1. (на дребни части) zer'bröckelt, zer'stückelt 2. (разеди¬ нен) ge'spalten, zer'splittert раздробеност /nur sg 1. Zersplitterung /17, Zerrissenheit f\7/sg; Zerstücke¬ lung /17 2. (разединеност) 'Spaltung /П раздробяв ам, -аш (-ах) uv; раздроб|я, -йш (-йх) V zer'bröckeln vt <b>, zer'stückeln vt <b>, zer'splittern vt <b>, zer'reißen vt <21 b> раздруса|ам, -аш (-ах) mv; раздрус|ам, -аш (-ах) V Schütteln vt, 'durch¬ schütteln vt <a>, 'rütteln v/, 'durch¬ rütteln vt <a>, erschüttern vt <b>, er'beben 'lassen vt <3jhb> раздрънка ам, -аш (-ах) uv; раз¬ дрънкам, -аш (-ах) V 1. (правя да дрънка) 'anfangen vi < 2а/hb> zu 'klap¬ pern; (правя да звънй) 'anfangen zu 'klingeln; (правя да звънтй) 'anfangen zu 'klirren (нешо mit etw. 3) 2. umg (разгласям) 'ausposaunen vt <a> 3. umg (развалям) ka'puttmachen vt <a>; (музикален инструмент Mu¬ sikinstrument) ver'stimmen vt <b> 4. (раздрусвам) 'durchschütteln vt <a>; s се 1. (почвам да дрънча) 'anfangen zu 'klappern; (почвам да звъня) 'anfangen zu 'klingeln; (поч¬ вам да звънтя) 'anfangen zu 'klirren 2. (разприказвам се) 'anfangen zu er'zahlen, ins 'Reden [Er'zählen] 'kom¬ men vi < 33/r«>, 'anfangen 'auszu¬ plaudern раздрънчан|ам, -аш (-ах) mv; раз¬ дрънча, -йш (-ах) V 'klappern vi <hb>, 'klirren vi <hb> (нещо mit etw. 3) раздрямв|ам, -аш (-ах) uv = раздрем- вам раздув|ам, -аш (-ах) uv; разду|я, -еш (раздух) V 1, (издувам) 'aufblasen vt <3а>, 'aufblähen vt <а> 2. übertr (преувеличавам) 'aufbauschen vt < а >, über'treiben vt < 23 b > раздумв|ам, -аш (-ах) uv; раздум|ам, -аш (-ах) V 1. (утешавам) 'einreden vi <a/hb> (някого auf jmdn.), 'ablen¬ ken vt < a >, auf 'andere Ge'danken 'bringen vt <24> 2. (разубеждавам) 'abraten vi < 3 a/hb > (някого jmdm.); » ce es sich 'anders über'legen vt < b > раздумкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раздумк|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'an¬ fangen vi <2ajhb> zu 'klopfen [zu 'bumsen] раздухв|ам, -аш (-ax) mv; раздух|ам, -аш (-ах) V 1. (огън) 'anblasen vt < 3 а >, ent'fachen vt < b > 2. übertr (разпалвам) ent'fachen, Schüren vt, vi <hb>, 'anstacheln vt <a> 3. übertr (преувеличавам) über'treiben vt < 23 b >, 'aufbauschen vt < a > 4. (раз¬ пръсквам) ausein'anderblasen vt < 3 a >, ausein'anderwehen vt < a > раздуя t раздувам раздъвкв|ам, -аш (-ax) uv; раздъвк|ам, -аш (-ах) od раздъвч]а, -еш (раз- дъвках) V zer'kauen vt < b >, zer'bei- ßen vt <21b> раздърдорв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv раздърдор|я се, -иш се (-их ce) v ins 'Schwatzen 'kommen vi <33jsn> раздърпв|ам, -аш (-ax) uv; раздърп|ам, -аш (-ах) v 1. (дърпам на разни страни) ausein'anderziehen vt < 32 а, h-g >; (прибирам) auf die 'Seite [zur 'Seite] 'räumen vt 2. (косата) 'zausen vt, Strobeln vt 3. (мачкам) zer'knittem vt <b> 4. (разкъсвам) zer'reißen vt <21b> 5. (купувам бързо) 'auskau¬ fen vt < a >; стоката се раздърпа die 'Ware fand 'reißenden 'Absatz раздяла / nur sg 1. (разделяне) 'Ab¬ schied m 1 2. (време, прекарано далеч от близки) Trennung / 17 разединен adj 'uneinig, ge'trennt, ge'spalten разединени|е n, -я pl 'Uneinigkeit /17/sg, 'Trennung/17, 'Spaltung/17 разединеност / nur sg 'Uneinigkeit f\7/sg
715 разказен разединявам, -аш (-ах) uv; разедин|я, йш (-йх) V ent'zweien vt < b >, 'trennen vt; 'spalten vt, ausein'anderbringen vt < 24 a >; « хората 'Zwietracht 'stif¬ ten 'zwischen ['unter] den 'Menschen разезд m, -и pl Mil be'rittener 'Späh¬ trupp m 6 раз|ен, -ни adj 'unterschiedlich, ver¬ schiedenartig, verschieden, 'allerlei O ~ ни als Subst (дневен ред) Verschie¬ denes n 26 'разжалв|ам, -аш (-ах) uv; разжал|я, -иш (-их) V 'traurig 'machen vt, in 'Trauer ver'setzen vt <b>; Schmerz her'vorrufen <39a> (някого bei jmdm.); « ce in 'Trauer ver'sinken vi < 27 Ъ/sn >, von Schmerz er'griffen 'werden vi < 18 /sn > 2разжалв|ам, -аш (-ах) nur uv Mil de¬ gradieren vt <d> разжаряв|ам, -аш (-ах) uv; разжар|я, -иш (-их) V 1. (превръщам в жар) zu Glut ver'brennen vt < 10b > 2. (сил¬ но нагорещявам) zum 'Glühen 'brin¬ gen vt < 24 >; s се 1. (превръщам ce в жар) zu 'Glut ver'brennen vi 2. (сил¬ но се нагорещявам) 'anfangen vi <2a/hb> zu 'glühen, sich in Glut ver'wandeln vr <b> раззаря се (-я ce) uv; раззар|и се (-Й ce) od раззор|й се (-Й ce) v unpers die 'Morgendämmerung bricht an, der 'Morgen 'dämmert, der 'Morgen graut, das 'Morgenrot zieht her'auf раззеленявам, -аш (-ах) uv; раззелен|я, -йш (-йх) V zum 'Grünen 'bringen vt <24>, mit Grün bedecken vt <b> раззеленяв ам ce, -am ce (-ax ce) uv; раззелен|ея се, -ееш се (-ях ce) v 'grünen vi <hb>, grün 'werden vi <18jsn>, sich mit Grün über'ziehen vr <32b, h-g>; (разлйствам ce) sich be'lauben vr <b> раззем|ам, -аш (-ax) uv; раззем[а, -еш (раззех) V 'wegnehmen vt < 16 а >, 'mitnehmen vt < 16 а > раззйм|ам, -аш (-ах) uv = разземам раззйнв|ам, -аш (-ах) uv; раззйн|а, -еш (-ах) V (устата) 'aufreißen vt <21а>, 'aufsperren vt < а >, 'öffnen vt; s ce 1. (отварям устата) den Mund 'aufsperren; (животно) das Maul 'auf¬ reißen; (прозявам ce) 'gähnen vi <hb> 2. übertr (пропаст) 'gähnen разигравам, -аш (-ax) uv; разигра|я, -еш (-х) V 1. (карам да играе) zum 'Tanzen 'bringen vt <24>, 'tanzen 'lassen v/ <3/hb>2. (карам да скача) zum 'Springen 'bringen, 'springen 'lassen 3. (разтуптявам) 'höher ['schneller] 'schlagen 'lassen 4. (раз¬ карвам) zum 'besten 'halten vt < 3 >, hin und her 'schicken vt, hin und her 'jagen v/ O а лотария Lotte'riege- winn 'auslosen <a> ['ziehen <32, h-g > ]; « си коня nach 'Gutdünken Schalten vi <hb> und 'walten vi <hb>; 'machen, was man will; s cel. (ставам, случвам ce) sich 'abspielen vr < a >, sich er'eignen vr < b >, gesche¬ hen vi < 19b/sn> 2. (отдавам се на играта) sich ins Spiel ver'tiefen vr < b > 3. (започвам да скачам) 'anfan¬ gen vi < 2 ttjhb > zu 'springen [zu 'hüp¬ fen, hin und her zu 'springen] разйскв|ам, -аш (-ax) uv disku'tieren vt < d >, be'raten vt < 3b >, er'örtern vt <b>, be'sprechen vt < 16 b > разйскрям, -яш (-ях) uv; разйскр|я, -иш (-их) v 'Funken 'schlagen <3>, 'aufblitzen 'lassen vt <3jhb>, zum 'Funkeln 'bringen vt <24>; s ce 'Funken Sprühen vi <hb>, 'funkeln vi <hb>; (очи) 'blitzen vi <hb> разкажа \ разказвам разказ m, -и pl Er'zählung / 17 разказв|ам, -аш (-ax) uv; разкаж|а, -еш (разказах) v er'zählen vt < а >, be- 'richten vt <a> разказвателен, -ни adj er'zählend, Er'zähl- разказвач m, -и pl Er'zähler m 4 разказвачи |a /, -и pl Er'zählerin /18 разказ|ен, -ни adj er'zählend, Er'zähl- O Gramm - но изречение 'Aus¬ sagesatz m 2, 'Feststellungssalz
разкайвам се 716 разкрие |ам се, -аш се (-ах се) uv; разка|я се, -еш се (-ях се) v be'reuen vt <b>, be'dauem vt <b> (за нещо etw. 4) разкалв|ам, -am (-ах) uv; разкал|ям, -яш (-ях) v 1. (замърсявам) 'schmutzig 'machen vt, mit Schmutz be'decken vt < b > [be'spritzen vt < b >) 2. (размек¬ вам) 'aufweichen vt < a >, 'schlammig [mo'rastig] 'machen; s се (път) 'auf¬ weichen vi <ajsn>, 'schlammig [mo'rastig] 'werden vi < ]&/sn> разкалугеряв|ам, -аш (-ах) uv; разка- лугер|я, -йш (-йх) V aus dem 'Kloster 'aussloßen vt < 34 a >; » ce aus dem 'Kloster 'austreten vi <15a/jf«>, die 'Kutte 'ablegen <a> разкалям t разкалвам разкапаи adj ver'fault, ver'kommen, ver'rottet разкапаност / nur sg Ver'faultheit / 17jsg, 'Fäulnis /13fsg, Ver'fall m 2jsg разкйпв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разкап я се, -еш ce (-ax ce) v 1. ver- 'faulen vi <bjsn>, zer'fallen vi <3b/sn>, ver'wesen vi <sn>, ver- 'modern vi < Ъ/sn > 2. übertr ver'fallen vi < 3b/s« > разкарв|ам, -аш (-ax) uv; разкар|ам, -аш (-ах) V 1. (развозвам) 'ausfahren vt < 4 а >, 'fahren vt < 4 > 2. (разгон¬ вам) ausein'anderjagen vt < а >; (на¬ валица) zer'streuen vt < b >; (облаци) ver'treiben vt <23b> 3. (отстраня¬ вам) beseitigen vt < b >, ent'fernen vt <b> 4. (раздвижвам) 'antreiben vt <23a>, in Be'wegung ver'setzen vt <b> 5. (разигравам, въртя) hin und her 'schicken vt, 'hinhallen vt < 3 a >, an der 'Nase her'umfüh- ren vi <a> 6. (разширявам) erweitern vt <b>, 'weiten vt; (раз¬ хлабвам)'lockern vi; s cel. (скитам) um'herstreifen vi <ajsn>, um'her¬ spazieren vi <cjsn> 2. (махам ce) 'weggehen vi < 13 &jsn > O времето ce разкара umg das 'Wetter hat sich 'auf¬ geklärt разкахъряв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; разкахър|я се, -йш се, (*йх ce) v 'anfan¬ gen vi < 2 &/hb > sich 'Sorgen zu 'ma¬ chen разкаижв|ам, -аш (-ax) uv; разкаш- к[ам, -аш (-ах) v zu Mus zer'drücken vi <b>, 'breiig 'werden 'lassen vt < 3/hb >, zu Brei 'machen vt; s ce 'breiig 'werden vi <18/j«>; (почва) 'matschig 'werden; (картофи) zer- 'kochen vi <bJsn> разкашл|ям се, -яш се (-ях ce) v 'anfan¬ gen vi < 2 ajhb > zu 'husten разкая ce t разкайвам ce разкаяние n nur sg 'Reue / 16/sg, 'Reumütigkeit/17jsg, 'Buße /16 разкаянк|к m, -ци pl 'Reumütiger ml+, 'Büßer m 4 разквакв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разквак|ам се, -аш ce (-ax ce) 'anfan¬ gen vi < 2 а.jhb > zu 'quaken, 'los¬ quaken vi < hb> разквартирувам, -аш (-ax) uv, v 'ein¬ quartieren vt <e>, 'unterbringen vt <24a> разкваса / nur sg Erfrischung /17 разквасв|ам, -аш (-ax) uv; разквас|я, -иш (-их) V er'frischen vt <b>; (устни) 'anfeuchten vt <a> разквнчав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разквич|й се, -йш се (-йх ce) v 1. (прасе) 'anfangen vi < 2 a/A6 > zu 'quietschen 2. (куче) 'anfangen zu 'jaulen разкикотв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разкикот|я се, -иш се (-их ce) v 'los¬ lachen vi <ajhb>, in Gemachter 'aus¬ brechen vi <16a/jn> разкксв(ам, -аш (-ax) uv; разкйсн[а, -еш (-ах) V (топя във вода) 'einweichen vt <а>; (размеквам) 'aufweichen vt <а>; s се 1. (размеквам се) 'auf¬ weichen vi; (лежа във вода) 'weichen vi 2. übertr (ставам мързелйв) sich 'gehen 'lassen vt <3/hb>, faul und 'träge 'werden vi < 18/j«> 3. übertr (разкиселявам ce) 'schlechte 'Laune be'kommen <33b>
717 разкрачвам разкйск|ам се, -аш се (-ах се ) v 'anfan¬ gen vi <2а/hb> zu 'kichern, 'los¬ kichern vi <a/A6> разкйхв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разкйх|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2аfhb> zu 'niesen разкладк|а /, -и pl Verpflegungssatz m 2, 'Tagesration /17 разклйжд|ам, -аш (-ах) uv; разклад|а, -еш (разкладох) v 1. (развалям) ausein'andernehmen vt <16а>, aus- ein'andenverfen v/ <16a>, 'aus¬ breiten vt <a> 2. (разпалвам) 'an¬ fachen vi <a>, ent'fachen vt <b>, 'schüren vt, vi <hb> auch übertr O ä огън а) (загасвам) das 'Feuer aus¬ machen < a > b) (разпалвам) ein 'Feuer 'anfachen разклащ|ам, -аш (-ах) uv; разклат|я, -иш (-их) v 1. (разлюлявам) er'schüt- tern vt < b >, ins 'Wanken 'bringen vt <24>, 'rütteln vt, vi <hb> (нещо an etw. 5); (течност) 'schütteln vt 2. (раз¬ хлабвам) 'lockern vi, 'locker 'machen vt 3. übertr (влошавам) zer'rütten vt <b>, rui'nieren vt <d>; (доверие) unter'graben vt <4b> разклонени)« n, -я pl 'Gabelung / 17, Ver'zweigung / 17, Verästelung / 17; (тръбопровод, път) 'Abzweigung / разклонител m, -и pl 1. El Verteilerdose /16 2. (тръба) Ver'teilungsstück n 20 разклоняв|ам, -аш (-ах) uv; разклон|я, -йш (-йх) V 'abzweigen vt < а >, 'eine 'Abzweigung 'anbringen <24a>; * ce sich ver'zweigen vr <b>, sich 'gabeln vr, sich ver'ästeln vr <b> разклон» |ам, -аш (-ах) uv; разклоп|ам, -аш (-ах) V 'abnutzen vt < а >, ka'putt 'machen vt; * ce 'klapprig 'werden vi < 18/sn >, 'kaputtgehen vi <13 a/sn > разковав|ам, -аш (-ах) uv; разков|а, -еш (-ах) v die 'Nägel her'ausziehen <32a, h-g>, 'aufmachen vt <a>, 'aufschlagen vt <4a>; s ce sich 'öffnen vr, 'aufgehen vi < 13 a/s?i> разкбвннче n, -та pl 'vierblättriges 'Kleeblatt n 22, 'Glücksblume / 16 разкол m nur sg 1. (разцепление) 'Spal¬ tung /17 2. (раздор) 'Zwietracht /17/jg; внасям ~ 'Zwietracht'säen 3. Rel 'Schisma n 28 a 4. (кръстопът) 'Kreuzweg m 1, 'Wegkreuzung /17 разколебйв|ам, -аш (-ах) uv; разколе¬ ба |я, -еш (-х) V 'schwankend 'machen vt, in 'Zweifel 'stürzen vt, 'unsicher 'machen, erschüttern vt <b>; s ce 'schwankend 'werden vi <18/sn>, 'schwanken vi <hb>, 'unentschlossen ['unsicher) 'werden разкблня|к m, -ци pl 1. Pol 'Spalter m 4 2. Rel 'Kirchenspalter, 'Sektenanhän¬ ger m 4 разк6лническ|и adj 'spalterisch, 'Spal¬ ter-; ~ а дейност 'Spaltertätigkeit/17 разкопавам, -аш (-ах) uv; разкопа|я, -еш (-х) V1. (разбйвам почвата) 'um¬ graben vt < 4 а > 2. (откопавам) 'graben vt < 4 >, 'aufgraben vt < 4 а >, 'ausgraben vt <4a> разкопки nur pl Arch 'Ausgrabungen fV/sg разкопчавам, -аш (-ах) uv; разкопча|я, -еш (-х) V 'auflcnöpfen vt < а >, 'öffnen vt; * ce sich die 'Kleider 'aufknöpfen vr разкбш m nur sg I. Pracht/14/sg, Prunk m 1 /sg 2. 'Luxus m 11 /sg 3. (разто- чйтелство) Verschwendung /17/sg разкошен, -ни adj 1. 'prunkvoll, 'präch¬ tig, luxuri'ös 2. (разточйтелен) ver¬ schwenderisch разкрасявам, -аш (-ах) uv; разкрас|я, -йш (-йх) V 1. ver'schönem vt <b>, 'schmücken vt 2. übertr be'schönigen vt <b>, 'schönfärben vt <a>; s ce sich ver'schönem vr, schön 'werden vi < 18 /sn > разкрач m, -и pl 1. (крачка) 'Schrittweite / 16 2. (мярка) Schritt m 1 3. Sport 'Grätsche /16 разкрйчв|ам, -аш (-ах) uv; разкрач|а, -иш (-их) V die 'Beine ausein'ander- schieben <32a> ['spreizen] (нещо 2); s сгъваемо столче 'einen 'Klapp- stuhl'aufstellen <a>; z ce die'Beine
разкрачен 718 'spreizen ['grätschen]; (заставам раз¬ крачен) sich 'breitbeinig 'hinstellen vr <a> разкрачен adj 1. 'spreizbeinig, 'breit¬ beinig, mit ge'spreizten 'Beinen 2. (по¬ черк) ‘ungleichmäßig, 'krakelig разкрепостяв|ам, -аш (-ах) uv; разкре- пост|я, -йш (-их) у 1. Hist von der 'Leibeigenschaft be'freien vt <b> 2. übertr be'freien, 'freisetzen vt <a> разкрепостяван|е n, -ия pl 1. Hist Befreiung / 17 von der 'Leibeigen¬ schaft, 'Aufhebung/17 der 'Leibeigen¬ schaft 2. übertr Be'freiung, 'Freisetzung /17 разкрещяв|ам се, -аш се (-ах се ) uv; разкрещ|я се, -йш се (-ях се) v 'anfan¬ gen vi < 2 аIhb > zu 'schreien, 'losbrül¬ len vi <hb> разкрйв|ам, -аш (-ах) uv; разкрй|я, -еш (-х) V L (откривам, разузнавам) 'auf¬ decken vt <а>, ent'hüllen vt <b>; (разбулвам) ent'schleiern vt <b>, 'bloßlegen vt < a >; (показвам) 'zeigen vt, 'aufzeigen vt < a > 2. (съобщавам) offenbaren vt <b>, er'öffnen vt < b >; * на някого тайна jmdm. ein Ge'heimnis 'anvertrauen <a> [of- fen'baren]; z картите си übertr 'seine 'Karten 'aufdecken; s ce 'sich 'zeigen vr, 'sichtbar 'werden vi < 18/5w>, sich offenbaren vr разкрйти|е n, -я pl 'Aufdeckung / 17, Hnt'hüllung /17, Entschleierung /17, Offen'barung /17 разкритикувам, -аш (-ах) v kritisieren vr <d>, 'einer 'kritischen Ana'lyse unter'ziehen vt <32b, h-g> разкр6нв|ам, -аш (-ах) uv = разкроя- вам разкроявам, -аш (-ах) uv; разхро|я, -йш (-йх) V 'zuschneiden vt <21 а, d-tt> разкрякв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разкряк|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2аjhb> zu 'gackern [zu 'krächzen, zu 'quaken, zu Schnattern] разкряскв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; разкряск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'kreischen [zu Schreien] разкудкудякв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разкудкудяк|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2a/AA> zu 'gackern разкукурйгв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; разкукурйг|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2a/A6> zu 'krähen, 'loskrähen vi <ajhb> разкупв|ам,-аш(-ах)иг = разкупувам разкупув|ам, -аш (-ах) uv; разкуп|я, -иш (-их) V 'aufkaufen vt < а >, 'aus¬ kaufen vf <а> разкълвав|ам, -аш (-ах) uv; разкълв|а, -еш (-äx) V zer'picken vt < b > разкървавявам, -аш (-ах) uv; раз¬ кървави, -йш (-йх) у (удрям) 'blutig Schlagen vt <3> ['stoßen vt <34>]; (дращя) 'blutig 'kratzen vf; (цапам) mit Blut be'flecken vt <b>; (нара¬ нявам) verletzen vt <b>; z ce (удрям ce) sich 'blutig Schlagen vr [Stoßen vr]; (дращя ce) sich 'blutig 'kratzen vr; (цапам ce) sich mit Blut be'flecken vr; (наранявам ce) sich ver'letzen vr разкървяв|ам, -аш (-ax) uv; разкърв|я, -йш (-йх) V = разкървавявам разкъртв|ам, -аш (-ах) uv; разкърт|я, -иш (-их) V 'losbrechen vt <16а>, 'aufbrechen vt <16а>, her'ausbre- chen vf <16a>, hcr'ausschlagen vt <3a>, her'auszerren vf <a>, 'aus¬ brechen vf < 16 a> разкьршвам, -аш (-ax) uv; разкърш|а, -иш (-их) V1. (разчупвам) zer'brechen vt <16 b >; (разтрошавам) zerstückeln vf <b> 2.(протягам) Strecken vf,'deh¬ nen vi; z ce 1. (протягам ce) sich 'strecken vr, sich 'dehnen vr, sich 'recken vr 2. (ходя) e'lastisch 'gehen vi < 13/sn > разкъсв|ам, -аш (-ax) uv; разкъс|ам, -аш (-ах) V zer'reißen vf <2lb>; z нервите übertr an den 'Nerven 'zer¬ ren vi <hb>; z ce sich zer'reißen vr; « се от работа übertr sich vor 'Arbeit zer'reißen
719 разлудувам се разлаг|ам, -аш (-ах) uv; разлож|а, -иш (-их) V 1. (разделям) zer'legen vt < b > 2. (разтварям) 'auflösen vt <a> 3. übertr (подкопавам) unter'graben vt < 4 b >, zer'setzen vt < b >, demora- li'sieren vt <d>; s се 1. (разпадам) zer'fallen vi < 3bjsn >, sich zer'setzen vr 2. (разтварям се) sich 'auflösen vr 3. (разтлявам) ver'wesen vi < Ъ/sn > 4. übertr verfallen vi < 3bjsn >, sich zer'setzen разлайв|ам, -аш (-ах) uv; разла|я, -еш (-ях) V zum 'Bellen 'bringen vt < 24 > ['reizen vt]; « ce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'bellen, 'losbellen vi < ajhb > разлат adj flach; ausein'andergezogen разлая t разлайвам разлежав|ам се, -аш се (-ах се) uv; разлеж|а се, -йш се (-ах се) v 'liegen vi <31 jhb>, 'faulenzen vi <hb>, auf der 'Bärenhaut 'liegen разлепв|ам, -аш (-ах) uv; разлеп|я, -йш (-йх) V 1. (афйши) 'kleben vt, 'ankleben vt < а > 2. (отделям нещо слепнало) 'lösen vt, ausein'andermachen vt < а >, 'öffnen vt разлепяв|ам,-аш (-ах) uv = разлепвам разлеп|ям, -яш (-ях) uv = разлепвам разлетйв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разлет|я се, -йш се (-ях се) v aus- ein'anderfliegen vi < 32 а/sn >, ausein- 'anderflattern vi < а jsn >, um'her- fliegen vi < 32 ajsn >, um'herflattern vi < а/sn > разлея f разливам разлив m, -и pl 1. (разливане) Über¬ schwemmung/ 17 2. (място) 'seichte 'Stelle/16; 'Stelle, an der ein Ge'wässer 'über die 'Ufer tritt разлйв|ам, -аш (-ах) uv; разле|я, -еш (разлях) V1. (излйвам) ver'schütten vt < b >, 'ausschütten vt < a > 2. (налй- вам) 'eingießen vt < 32 a >, 'ausschen¬ ken vt <a> 3. (лея нашироко) er'gießen vt < 32 b > auch übertr; s ce 1. (река) 'über die 'Ufer 'treten vi <15lsn> 2. (течност) 'überlaufen vi <9ajsn> 3. (разнасям ce) sich er¬ 'gießen vr auch übertr разлигав|ям се, -яш се (-ях ce) uv; разлигав|я се, -иш се (-их ce) v 1. sich be'geifern vt < b >, sich be'sabbern vr < b > 2. übertr umg sich 'anbiedern vr < a >, schön tun vi < 38/hb > разлик|а /, -и pl 'Unterschied m 1, Difle'renz /17 разлйскв|ам, -аш (-ах) uv; разлйск|ам, -аш (-ах) V 'ausschütten vt < а >, 'aus¬ gießen vt <32a> разлиствам, -аш (-ах) uv; разлйст|я, -иш (-их) V 'umbläUern vt, vi < аjhb >; ä кнйга im Buch 'blättern vi <hb>; s се (дърво) sich be'lauben vr < b > разлйст[ям, -яш (-ях) uv = разлйствам разлйт|ам се, -аш се (-ах се) uv = разлетявам се различав|ам, -аш (-ах) uv; различ|а, -йш (-йх) V1. unterscheiden vt < 23b > (по нещо an etw. 3, от някого odнещо von jmdm. cuf etw. 3) 2. (разпознавам) 'wahrnehmen vt < 16a>, er'kennen vt < 1 Ob >; ä ce sich unterscheiden vr (по нещо in etw. 3 od durch etw. 4, от нещо od някого von etw. 3 od jmdm.) разлйч|ен, -ни adj 'unterschiedlich; verschiedenartig, verschieden разлйчи|е n, -я pl 'Unterschied m 1, Difle'renz /17 различйм adj 1. unter'scheidbar 2. (раз¬ познаваем) er'kennbar, 'wahrnehm¬ bar разлнчйтел|ен, -ни adj unterscheidend, Unter'scheidungs- разложени|е w, -я pl 1. 'Fäulnis /13jsg, Ver'wesung / 17, Zer'setzung/17 2. übertr Ver'fall m 1 jsg; бйтово s 'Unsittlichkeit /17; 'Sittenverfall разложйтел|ен, -ни adj 'Fäulnis-, zer¬ setzend auch übertr разломяв|ам, -аш (-ах) uv; разлом|я, -йш (-йх) V zer'brechen vt <16b>, zer'schlagen vt <4b>; s ce zer¬ 'brechen vi < 16bjsn> разлудув]ам се, -аш ce (-ax ce) v 1. 'anfangen vi <2a/hb> zu 'toben
разлудявам се 720 2. (деца) 'anfangen um'herzutollen, 'ausgelassen sein vi < B > разлудяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разлуде|я се, -еш се (разлудях се) v 'anfangen vi <2аjhb> zu 'toben разлъка / nur sg 1. 'Trennung/17 2. (прощаване) 'Abschied m 1 разлъчв|ам, -аш (-ах) uv; разлъч|а, -иш (-их) V 1. (разделям) 'trennen vt 2. (отделям) 'absondern vt разлюбв|ам, -аш (-ах) uv; разлюб]я, -иш (-их) V 'aufhören vi <&/hb> zu 'lieben, nicht mehr 'mögen vt <36, g—ch > разлюляв|ам, -аш (-ах) uv; разлюле|я, -еш (разлюлях) v hin und her 'bewe¬ gen vt <a>, erschüttern vt <b>, 'schwenken vt; s ce sich hin und her be'wegen vr, 'schwanken vi <hb>, er'zittern vi < bjsn >, sich 'wiegen vr разлютв|ам, -аш (-ах) uv -- разлютя- вам разлютено adv er'zürnt, 'zornig, 'wütend разлютяв|ам, -аш (-ах) uv; разлют|я, -йш (-йх) V 1. (подлютявам) scharf 'würzen vr, 'pfeffern vt 2. (рана) verschlimmern vr < b > 3. übertr (pa- зядосвам) 'reizen vr, er'zümen vr <b>; s се 1. (разядосвам ce) in Zorn ge'raten vi < ЗЪ/sn >, 'böse 'wer¬ den vi < 18/5w> 2. (рана, болки) sich verschlimmern vr, 'schlimmer 'werden разлюшкв|ам, -аш (-ах) uv; раз- люшк|ам, -аш (-ах) v 'schütteln vt, 'rütteln vr, erschüttern vt <b>, 'schaukeln vt, vi <hb> раз|лят, -лети adj 1, flach 2. übertr (проточен) 'langgezogen, ge'dehnt размазв|ам, -аш (-ах) uv; размаж|а, -еш (размазах) v 1. (мажа) 'breit¬ streichen vr < 21а >, 'breitschmieren vt < а >, ver'schmieren vt < b > (върху, по auf 3, in 3) 2. (размачквам) zerquetschen vr < b >, zer'drücken vt < b > 3. übertr (разказ) 'ausmalen vr <a>, zer'reden vt <b>; * ce 1. ver¬ schmiert 'werden vi <l8/sn> 2. (раз¬ мачквам ce) zer'quetscht 'werden размах nt nur sg 1. Schwung m 22. übertr Wucht / 17, Schwung, Kraft /2 размахв|ам, -аш (-ах) uv; размах|ам, -аш (-ах) V 'ausholen vr < а/hb > (нещо mit etw. 3), 'schwingen vr <27>, 'schwenken vt; s ce 1. (правя жесто¬ ве) gestikulieren vi <djhb>, mit den 'Händen 'fuchteln vi <hb> 2. (удрям) um sich 'schlagen vi <4/hb> размацв|ам, -аш (-ах) uv; размац|ам, -аш (-ах) v (боя) ver'schmieren vr <b>; 'klecksen vi <hb> (нещо mit etw. 3) размачкв|ам, -аш (-ах) uv; размачк|ам, -аш (-ах) V zer'drücken vr <b>, zer'quetschen vr <b>, zer'treten vr <15b> размекв|ам, -аш (-ах) uv; размекн|а, -еш (-ах) V 1. 'aufweichen vr <2> 2, übertr er'weichen vr <b>, 'mildern vr; s ce 1. 'aufweichen vi <ajsn> 2. übertr sich er'weichen 'lassen vt <3jhb>, weich 'werden vi <18jsn>, sich er'barmen vr < b > размен|ен, -ни adj Tausch-, 'Austausch-, 'Wechsel- O ~на монета übertr Preis m 1, 'Tauschobjekt n 20; - ни средства 'Austauschmiltel n 23, 'Zahlungsmittel разменяв|ам, -аш (-ах) uv = разменям размен[ям, -яш (-ях) v; размен|я, -йш (-йх) V 1. 'tauschen vt, Eintauschen vt <a>, Austauschen vt <a> (за, cpe- щу 'gegen 4); s круши срещу [за] ябълки 'Birnen 'gegen 'Äpfel Eintau¬ schen; разменихме' си местата wir 'haben 'unsere 'Plätze 'ausgetauscht; хе си любезности 'Liebenswürdig¬ keiten Austauschen; s погледи 'Blicke Austauschen; s мйсли Ge- 'danken Austauschen 2. (вземам no погрешка) verwechseln vt <b>, ver'tauschen vt <b> 3. (пари) 'wech¬ seln vr размер m, -и pl 'Ausmaß n 20, Dimen- si'on/17, 'Größe/16, 'Höhe /16, Grad m 1; Lit ~ на стиха 'Metrum n 28, 'Versmaß n 20
721 размотавам размерв!ам, -аш (-ах) uv; размер|я, -иш (-их) V 'messen vt < 15 >, 'abmessen v/ <15а>, 'ausmessen v <15a>, ver'messen vt < 15b> размер|ен, -ни adj ge'messen размерна / nur sg Schwund m l/sg, 'Wiegeverlust nt 1 размеря | размервам размесв|ам, -аш (-ах) uv; размес|я, -иш (-их) V 1. ver'mischen vt <b>, ver'mengen vt <b>, ver'rühren vt < b > 2. (тесто, хляб) 'kneten vt разместв|ам, -аш (-ах) uv; размест|я, -иш (-их) V 'umstellen vt <а>, ver'rücken vt < b >, 'anders 'stellen vt, bei'seite 'stellen; s ce nur pl bei'seite 'rücken vi <sn>, Platz 'machen размест|ям,-яш(-ях) uv = размествам размес!ям, -яш (-ях) uv = размесвам размйв|ам, -аш (-ах) uv; размй|я, -еш (-х) V 1. (разтварям) 'aufweichen vt < а >, 'auflösen vt < а > 2. (отмивам) unter'spülen vt <b>, 'wegspülen vt <a>, 'abtragen vt <4a>; s ce 1. sich 'auflösen vr, 'aufweichen vi <a/sn> 2. (отмивам ce) 'abgetragen 'werden vi < 18jsn > разминав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; размйн|а се, -еш ce (-ax ce) vl.(ми¬ навам покрай някого) aneinander vor'übergehen vi < 13 ajsn>, aneinan¬ der vor'beigehen vi < 13ajsn> 2. (не се виждаме) sich ver'fehlen vr <b> 3. (минава без последици) 'ohne 'Folgen vor'beigehen, ohne 'Folgen 'bleiben vi <23/sn> размйн|е (-a) vnur3. Pers 1. ver'gehen vi < 13 Ъ/sn >, ver'fliegen vi < 32 h/sn >, vor'übergehen vi < 13ajsn > 2. (отми¬ нава без да ме засегне) ver'schonen vt <b>, er'spart 'bleiben vi <23fsn> размйр|ен, -ни adj 1. (неспокоен) 'un¬ ruhig, 'stürmisch, 'unheilvoll, be'wegt 2. (бунтовен) 'aufrührerisch, re'bel- lisch размйри|е n, -я pl 1. 'Aufruhr m 1, 'Unruhe / 16 2. (война) Krieg m 1, 'Unfriede m l&jsg 46 Wtb. Bulg-Dt. размирйсв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; размириш |a се, -еш се (размирисах ce) v 'anfangen vi < 2 ajhb > zu 'duften, 'anfangen zu 'riechen размйриц|а /, -и pl 'Unruhe /16 размириша ce f размирйсвам ce размйрнн|к tn, -ци pl 1. 'Aufrührer m 4 2. (немирник) 'Unruhestifter m 4 размнряв|ам, -аш (-ax) uv; размир|я, -йш (-йх) V 'aufwiegeln vt < а >, 'Un¬ frieden 'stiften; ж хората die 'Leute 'aufwiegeln, 'Unruhe 'stiften 'unter den 'Leuten размйр|ям, -яш (-ях) uv = размирявам размйсл|ям, -яш (-ях) uv; размйсл|я, -иш (-их) V 'nachdenken vi <а, nk-ch/Ab >, über'legen vt < b > (по, за 'über 4); s ce 'nachdenken, in 'Nach¬ denken ver'sinken vi <27bjsn> (за 'über 4), 'grübeln vi <hb> размие |ъл m, -ли pl 'Nachdenken n 23jxg, Über'legung/17 размйт|ам, -аш (-ax) uv; размет|а, -еш (разметох) v 'fegen vt, 'wegfegen vt <a>, bei'seite 'kehren vt размишлени|е n, -я pl 'Nachdenken n 23/sg, Überlegung/ 17 размишлявам, -аш (-ax) uv 'nachden¬ ken vi <a, nk-ch/AA>, über'legen vt < b >, 'grübeln vi <hb> размляскв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; размляск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'schmatzen размножавам, -аш (-ax) uv; раз¬ множа, -йш (-йх) v 1. (семена, живот¬ ни) vermehren vt < b >, 'fortpflanzen vt <a> 2. (отпечатвам в много бройки) vervielfältigen vt <b>; * ce 1. sich vermehren vr, sich 'fort¬ pflanzen vr 2. sich vervielfältigen vr размножение n nur sg 1, Biol Vermeh¬ rung / 17, 'Fortpflanzung /17 2. (на циклостйл) Vervielfältigung /17 размножителен, -ни adj Ver'mehrungs, 'Fortpflanzungs- размотав|ам, -аш (-ax) uv; размота|я, -еш (-х) V 'abwickeln vt <а>, 'los¬ wickeln vt < а >, 'abspulen vt < а >
размразявам 722 размразявам, -аш (-ах) uv; размраз|я, -йш (-йх) V 'auftauen vt <а>; s се 'auftauen vi <аjsn> размрьзв|ам се, -аш се (-ах се) uv; размръзн|а се, -еш се (-ах се) v 'auf¬ tauen vi < ajsn >, 'tauen vi <sn> размърдв|ам, -аш (-ах) uv; раз¬ мърдам, -аш (-ах) V 1. (двйжа) be'wegen vt < b > 2. (накарвам някого да се двйжи) 'aufrütteln vt <а>; z се 1. (двйжа се) sich be'we¬ gen vr\ (започвам да се двйжа) sich 'aufrappeln vr < а > 2. (заемам се да работя) sich an die 'Arbeit 'machen vr, sich 'anschicken vr < a > zu 'arbeiten размърморв|ам се, -аш се (-ах се) uv; размърмор|я се, -иш се(-ихсе)г 1. 'anfangen vi < 2 a/hb > zu 'murmeln [vor sich 'hinzubrummen] 2. (хокам) 'anfangen zu 'schimpfen размътв|ам, -аш (-ах) uv; размът|я, -иш (-их) V 'trüben vi auch übertr O ж главата на някого jmdm. den Ver'sland 'trüben; z ce sich 'trüben vr, 'trübe 'werden vi < \8/sn> раз|мяна /, -мени pl 'Austausch m 1, 'Wechsel m 4, Tausch размят|ам, -аш (-ах) uv; разметн|а, -еш (-ах) v 1. ausein'anderwerfen vt < 16 а >, ausein'anderschleudern vt < а >, um'herwerfen vt < 16 a > 2. (дрехи) 'ausbreiten vt <a>, 'auf¬ hängen vt <a> разнас|ям, -яш (-ях) uv; разнес|а, -еш (разнесох) v 1. (нося на разни места) um'hertragen vt <4а> 2. (раздавам) 'austragen vt <4а>, 'austeilen vt <а>; ж писма 'Briefe 'zuslellen <а> (на an 4) 3. (разсейвам) aus- ein'anderwehen vt <а>, um'her- streuen vt < a > 4. (разпространявам) ver'breiten vt <b> ж слух ein Ge'rücht ver'breiten 5. (одумвам) be'reden <b> (някого jmdn.); s ce 1. (разсейвам ce) sich zer'streuen vr <b>; (облаци) sich ver'ziehen vr <32b, h-g>; (болки) ver'gehen vi < 13bjsn> 2. (разпространявам ce) 'umlaufen vi <9a/sn>; слухове ce ~ ят Ge'rüchte 'laufen um ['gehen um] разнебйтв|ам, -аш (-ах) uv; разнебйт|я, -иш (-их) 1. (разрушавам, съсйпвам) zer'stören vt <b>, zer'schlagen vt < 4 b >, zu'grunde 'richten vt 2. übertr (разстройвам) zer'rütten vt <b>, rui'nieren vt <d>; ж здравето си 'seine Ge'sundheit rui'nieren; s ce 1. zu'grunde 'gehen vi < 13/sn>, sich zu'grunde 'richten vr, sich rui'nieren vr 2. (разпадам ce) zer'fallen vi < ЗЪ/sn >, ver'fallen vi < ЗЪ/sn > разнежвам, -аш (-ах) uv; разнеж1а, -иш (-их) v 'rühren vt, er'weichen vt < b >, weich ['zärtlich] 'stimmen vt; z ce ge'rührt sein vi <B>, ge'rührt'wer¬ den vi < 18/л71>, 'zärtlich 'werden разнежен adj ge'rührt, 'zärtlich разнеженост / nur sg 'Rührung /11/sg разнйзв|ам,-аш (-ах) uv; разнй|жа, -жеш (-зах) v 'abfädeln vt < a >, 'los¬ fädeln vt < a >, 'ausfadeln vt < a > разнйщв|ам, -аш (-ах) uv; разнйщ|я, -иш (-их) V 1. (нишки, тъкан) zer'fa¬ sern vt <b>, zer'zausen vt <b>, zer'fransen vt <b> 2. übertr (раз- крйвам) ent'hüllen vt <b>, 'auf¬ decken vt <a> 3. übertr (съсйпвам) zu'grunde 'richten vt, rui'nieren vt <d>; z ce 1. (тъкан) zer'fallen vi <3b/sn>, 'faserig ['fadenscheinig] 'werden vi < 18/sn> 2. (излйзам ная¬ ве) zu'tage 'treten vi < 15/sn>, 'sicht¬ bar 'werden разннщ|ям, -яш (-ях) uv = разнищвам разнобагрен adj verschiedenfarbig разновнд|ен, -ни adj verschiedenartig разновидност / nur sg 'Abart / 17, 'Spielart разновремен|ен, -ни adj zu verschie¬ denen 'Zeitpunkten разноглас|ен, -ни adj 1. 'vielstimmig 2. (несговорен) 'uneinig разногласи|е n, -я pl 'Uneinigkeit / 17, 'Meinungsverschiedenheit /17 разноглед adj 'schielend разиогледство n nur sg 'Schielen n 23/sg
723 разоръжавам разноезйч[ен, -ни adj 1. 'mehrsprachig 2. übertr (несговорен) 'uneinheitlich разноезйчне п nur sg 1. 'Zweispra¬ chigkeit/ 17, 'Mehrsprachigkeit /17 2. (разногласие) 'Uneinigkeit /17 разноймен|еи, -ни adj 'ungleichnamig, ver'schiedennamig разнокалйбрен adj 1. von verschiede¬ nem Kaliber; - и оръдия Ge'schülze n 20/pl von verschiedenem Kaliber 2. von verschiedener 'Stärke ['Dicke]; -и ламарйни 'Bleche n 20/pl von verschiedener 'Stärke ['Dicke] разнолйк adj bunt, 'vielgestaltig разномйсли е n, -я pl 'Meinungsver¬ schiedenheit /17 разнообразен, -ни adj 1. verschiedenar¬ tig, 'mannigfaltig, 'vielfältig 2. (заба¬ вен) 'abwechslungsreich, unterhalt¬ sam разнообразие n nur sg 1. Ver'schiedenar- tigkeit/17, 'Vielfalt fMjsg, 'Vielgestal¬ tigkeit / 17/sg, 'Mannigfaltigkeit/17 2.'Abwechslung/17; (обичам -то die 'Abwechslung 'lieben разнообразност/nur sg Ver'schiedenar- tigkeit /17, 'Mannigfaltigkeit / 17 разнообразя»|ам, -аш (-ах) uv; разно¬ образи, -йш (-йх) V 'abwechslungs¬ reich gestalten vi < b >; 'Abwechslung hin'einbringen < 24 а > (нещо in elw. 4); z ce 'abwechslungsreich 'werden vi < 18/sn>, sich 'abwechslungsreich(er) gestalten vr разноплемен|ен, -ни adj aus verschiede¬ nen 'Volksstämmen bestehend разнороден, -ни adj verschiedenartig, hetero'gen разносвач m, -и pl 'Bote m 8; (пощенски -) 'Zusteller m 4, 'Briefträger m 4 разносвачк|а / -и pl 'Botenfrau / 17; (пощенска - ) 'Zustellerin/18, 'Brief¬ trägerin /18 разнос|ен, -ни adj: -на книга 'Ein¬ gangsbuch n 22, 'Ausgangsbuch, 'Quit¬ tungsbuch; -на търговия a) veralt Hausierhandel m 4/sg b) ambu'lanter 'Handel разноски nur pl 'Kosten p/,'Ausgaben /16//?/, 'Unkosten pl, 'Spesen pl разностранен, -ни adj 1. ‘vielseitig; - ни интереси 'vielseitige Inter'essen n 20/pl 2. Math 'ungleichseitig; s триъ¬ гълник 'ungleichseitiges 'Dreieck n 20 разноцветен, -ни adj verschiedenfar¬ big, 'vielfarbig, bunt разобйкв|ам, -аш (-ах) uv; разобйкн|а, -еш (-ах) V 'aufhören vi <а/hb> zu 'lieben, nicht mehr 'mögen vr <g~ch> разоблача ва се (-ва ce) uv; раз6блач|и се (-и ce) v unpers Meteor sich 'auf¬ heitern vr < a >, 'aufklaren vi < zjhb > разобличавам, -аш (-ах) uv; разоб¬ лича, -йш (-йх) V ent'larven vt < b >, 'bloßstellen vr <a>, über'führen vt < b > (като als 4); z ce sich ent'larven vr, enl'larvt 'werden vr < 18/sn> разоблйч|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разобле|ка се, -чеш се (разоблякох ce) v 'anfangen vi < 2 &/hb > sich 'aus¬ zuziehen [sich zu ent'kleiden] разобличени е и, -я pl Entlarvung/17, Ent'hüllung / 17, 'Bloßstellung / 17, Überführung /17 разобличйтел (-ят) m, -и pl 'Ankläger m 4 разоблнчйтел|ен, -ни adj entlarvend, 'bloßstellend разопаков|ам, -аш (-ax) uv, v 'aus¬ packen vr <a> разорав|ам, -аш (-ax) uv; разор|а, -еш (-ах) V ’umpflügen vr <b>, 'um¬ brechen vr <16a>, 'unter den Pflug 'nehmen vt < 16 > разоренн|е n, -я pl 1. (опустошение) Ver'wüstung / 17, Ver'heerung / 17, Zerstörung /17 2. (опропастяване) Ru'in m 1 */sg, Ver'armung/17 разорйтел|ен, -ни adj 1. ver'heerend, ver'wüstend; -ни войни verheerende 'Kriege m 1 /pl 2. verlustbringend; -на сделка verlustbringendes GeSchäft n 20 разоръжавам, -аш (-ax) uv; разоръж|а, -йш (-йх) V 1. (обезоръжавам) ent-
разоръжаване 724 'wafTnen vr <b> auch übertr 2. Pol 'abrüsten vr, \>i <a/hb>; s ce Pol 'abrüsten vi разоръжаваме n, -ия pl и. разоръженн|е n, -я pl 1. (обезоръжаване) Entwaff¬ nung/ 17 2. Pol 'Abrüstung / 17 разоряв|ам, -am (-ax) uv; разор|я, -йш (-йх) v 1. (опустошавам) ver'wüslen vt < b >, ver'heeren vt < b >, zer'stören v/ <b> 2. (опропастявам) rui'nieren vt <d>, zu'grunde 'richten vt; s ce sich rui'nieren vr, sich zu'grunde 'rich¬ ten vr; (пропадам) her'unterkommen vi <33a/s/i> разотив ам ce, -am ce (-ax ce) uv; разо¬ тида се, -деш се (-дох ce) v ausein- 'andergehen vi <13 ajsn > разохкв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; ра- зохМам ce, -am ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'stöhnen, [zu 'weh¬ klagen] разочаровам, -аш (-ax) uv, v ent'täu- schen vr < b >; s ce ent'täuscht sein vi <B> разочарован adj ent'täuscht разочарование n, -я pl и. разочарован- HOCT f nur sg Ent'täuschung/ 17 разпад|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз¬ пада |a се, -еш ce (-ax ce) v 1, (раз¬ пръсквам се, разлагам ce) ausein'an- derfallen vi <3a/sn>, zer'fallen vi < 3 b/sn > (на in 4) auch übertr 2. (деля ce) sich 'gliedern vr, 'eingeteilt 'werden vi < 18fsn>, zer'fallen (на in 4) разлаков|ам, -аш (-ax) uv, v 'auspacken vt <a> разпалвам, -аш (-ax) uv; разпал!я, -иш (-их) v (огън) entfachen vt <b>, 'anfachen vt <a>, 'schüren vr, vi <hb>; entzünden vr <b>; s страстите die 'Leidenschaften 'schü¬ ren [ent'fachen, entzünden]; s ce 1. (огън, страсти) 'auflodern vi < а/ hb >, sich entzünden vr; entflammen vi < b/sn > 2. (въодушевявам ce) sich be'geistem vr <b>, 'Feuer und 'Flamme sein vi <B> (за für 4) разпалено adv heiß, 'feurig, be'geistert, 'leidenschaftlich разпаленост/nur sg Begeisterung/17, 'Leidenschaft /17, 'Feuereifer m 4/sg разпалк|а /, -и pl 'Feueranzünden n 23/sg, 'Feuermachen n 23/sg разпал|ям, -яш (-ях) uv = разпалвам разпарцаляв|ам, -аш (-ах) uv; разпар¬ цали. -йш (-йх) V zer'reißen vt <21 b>, zer'fetzen vr <b> разп£р|ям, -яш (-ях) uv; разпбр|я, -иш (-их) v 1. (шев) 'auftrennen vt <а> 2. (разкъсвам) ausein'anderreißen vr <21а>, zer'reißen vr <21b>; (раз¬ рязвам) zer'schneiden vr < 21b, d-tt >, 'aufschlitzen vr <a> разпасан adj 1. 'undiszipliniert, 'lieder¬ lich 2. (безнравствен) 'zügellos, 'zucht¬ los разпасаност/nur sg 1. 'Undiszipliniert¬ heit / 17/sg, 'Ausgelassenheit / 17 2. (поквара) 'Zügellosigkeit /17 разпасв|ам, -аш (-ax) uv; разпа|ша, -шеш (-сах) v 1. (пояс) 'lösen vr; (пояс, сабя) 'abschnallen vr <а>,'ablegen vr < а > 2. übertr (разпускам) die 'Zü¬ gel 'locker 'lassen <3> (някого bei jmdm. i) O ä пояса 'seinen 'Launen die 'Zügel 'schießen 'lassen vt < 3/hb >; s ce 1. (пояс) den 'Gürtel 'ablegen ['abschnallen]; (сабя) den 'Säbel 'ab¬ schnallen 2. übertr (разпускам ce) 'seinen 'Launen die 'Zügel 'schießen 'lassen 3. (женско животно) 'brünstig 'werden vi < 18jsn > разпенв|ам, -аш (-ax) uv; разпен|я, -иш (-их) V mit Schaum be'decken vr < b >, 'schaumig 'werden 'lassen vr <3/hb>; s ce 1. 'aufschäumen vi <ajhb>, sich mit Schaum be'decken vr 2. übertr 'aufschäumen, 'aufbrausen vi < ajsn > разпен|ям, -яш (-ях) uv * разпенвам разперв|ям, -аш (-ах) uv; разпер|я, -иш (-их) V (ръце, крила) 'ausbreiten vt < а >; (перушина) 'spreizen vr разпердушннв|ам, -аш (-ах) uv; разпер- душйн|я, -иш (-их) V1. (скубя) 'zausen vr, 'rupfen vr 2. (разк-ьсвам) zer’fetzen vt <b>, zerstückeln vt <b>
725 разплисквам разпер|ям, -яш (-ях) uv = разпервам разпети adj: Разпети петък Kar'freitag т 1* разпечатвам, -аш (-ах) uv; разпе¬ чатам, -аш (-ах) v od разпечатя, -иш (-их) V 1. (печат) 'aufbrechen vi <16а>, er'brechen vt <16b>, 'brechen vt < I6>, 'lösen vt 2. (нещо запечатано) ent'siegeln vr <b>, das 'Siegel 'lösen (нещо von etw. 3) разпея се | разпявам се разпилявам, -аш (-ах) uv; разпилея, -ееш (-ях) V 1. um'herstreuen vt <а>, um'hersprühen vt <а>, ver'streuen vt <b>, 'ausstreuen vt <a> 2. (харча) ver'geuden vt <b>, ver'prassen vt < b >, 'durchbringen vt < 24 a > разпие m, -и pl 'Vorlesungsprogramm n 20*; - на лекциите 'Vorlesungsver¬ zeichnis n 27 разписани|е u, -npl 'Fahrplan m 2; ä на влаковете 'Eisenbahnfahrplan; (кни¬ га) 'Kursbuch n 22 разпйсв|ам, -аш (-ах) uv; разпй|ша, -шеш (-сах) v (документи, писма) unter'schreiben vt <23b>, 'unter¬ zeichnen vt <b>; s се 1. (доку¬ менти) unter'schreiben 2. (раз¬ писка) quit 'deren vt < d > 3. (пиша усилено) ins 'Schreiben 'kommen vi < 33 jsn >, viel zu'sammenschreiben vi <23 a /hb> разпнс|еи, -ни adj O ~ на книга 'An¬ wesenheilsbuch n 22 разписк|а/, -и pl 'Quittung/17 (за für 4), Emp'fangsbestätigung/17, 'Einzah¬ lungsbestätigung, Be'scheinigung /17; срещу » 'gegen 'Quittung; обратна s 'Gegenquittung разпйскв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разпйск|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi < 2 z/ftb > zu 'weinen [zu 'schreien, zu 'klagen, zu 'jammern] разпит nt, -и pl Ver'hör n 20, Verneh¬ mung /17; кръстосан ~ Jur 'Kreuz¬ verhör; подлагам на ~ Jur 'einem Ver'hör unter'ziehen vt <32b, h-g>, ver'hören <b> (някогоjmdn.); - на свидетелите Jur 'Zeugenvernehmung разпити |ам, -аш (-ах) uv; разпит |ам, -аш (-ах) 1- 'ausfragen vt <а> (за 'über 4), 'fragen vi <hb> (за nach 3), sich er'kundigen vr < b > (някого за нещо bei jmdm. 3 nach etw. 3) 2. Jur ver'hören vt <b>, ver'nehmen vt < 16b> разпмиа | разпйсвам разпищоли |ам се, -аш се (-ах се) uv; разпищол|я се, -иш се (-их се) v umg 1. sich 'nachlässig 'kleiden vr 2. übertr (парйте си) sein Geld ver'pulvern <b> разпнщяв|ам, -аш (-ах) uv; разпищ|я, -йш (-ях) V zum 'Weinen [zum 'Schreien] 'bringen vt < 24 >, in 'Schrei¬ en 'ausbrechen 'lassen vt < 2jhb >; % ce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'weinen [zu 'schreien], in 'lautes 'Weinen 'aus¬ brechen vi < 16 a/sn> разплакв|ам, -аш (-ах) uv; разпла|ча, -чеш (-ках) v zum 'Weinen 'bringen vt < 24 >; übertr 'unglücklich 'machen vt O s дете в майка 'Unheil und 'Schrecken verbreiten <b>; s ce in 'Weinen 'ausbrechen vi < 16a/s«> разплата / nur sg Vergeltung / 17, 'Abrechnung / 17, 'Rache / 16/sg, 'Sühne/16 разплатя | разплащам разплача j разплаквам разплащ|ам, -аш (-ах) uv; разплат|я, -йш (-йх) V 'auszahlen vt < а >, 'zahlen vt <hb>, be'zahlen vt < b >; (дълго¬ ве) begleichen vt <21b>; s ce 1. die 'Rechnung begleichen, den 'gegen¬ seitigen finanzi'ellen Verpflichtungen 'nachkommen vi < 33 a/s« > 2. übertr (отмъщавам) 'abrechnen vi <ajhb> (c някого за нещо mit jmdm. 'wegen etw. 2), Vergeltung 'üben; es sich 'ge¬ genseitig ver'gelten vr <16b> разплескв|ам, -аш (-ах) uv; раз- плеск|ам, -аш (-ах) v platt 'drücken vr, 'platt 'schlagen vt < 3 >, 'abplatten vt <a> разплнскв| ам, -аш (-ах) uv; раз-
разплитам 726 плйск|ам, -аш (-ах) v ver'schütten vt < b >, ver'spritzen vr < b >, ver'gießen vt <32b> разплйт|ам, -аш (-ах) uv; разплет|а, -еш (разплетох) v 1. (плитка) 'auf¬ flechten vt <14а>; (пуловер) 'auf¬ trennen vt <a> 2. übertr (нещо заплетено) her'ausbekommen vt <33a>; (тайна) ent'hüllen vt <b>; (загадка) 'lösen vt разплод m nur sg Ver'mehrung / 17, Zucht /17 /sg разплод|ен, -ни adj Zucht-; я добитък 'Zuchtvieh n 20*/sg разплодни к m, -ци pl I. (животно) 'männliches 'Zuchttier n 20 2. (развъд¬ ник) 'Tierzuchtbetrieb m 1, 'Zuchtgut n 22 разплодяв|ам, -am (-ax) uv и. раз- пложд|ам, -am (-ax) uv; разплод|я, -йш (-йх) у vermehren vt < b >, 'züch¬ ten vt, 'ziehen vt < 32, h-g >; s ce sich vermehren vr, sich 'fortpflanzen vr <a> разплув|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; раз¬ плел се, -еш се (разплух се) v ver'faulen vi < Ъ/sn >, zer'fallen vi <3b/sn>, sich zer'setzen vr <b> auch übertr разплут adj ver'fault, zer'setzt, zer'fallen auch übertr разпляскв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; разпляск|ам ce, -am ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2a/hb> zu 'klatschen; (c криле) 'anfangen zu 'schlagen; (теч¬ ност) 'anfangen zu 'plätschern разповйв|ам, -аш (-ax) uv; разпов|йя, -йеш (-йх) v (пеленаче) 'auswickeln vt <а> разподел ям, -яш (-ях) uv; разподел|я, -йш (-йх) V 'aufteilen vt < а > (между 'unter S) разподялба /, разподелби р/ 'Auf¬ teilung /17 разпознавам, -am (-ах) uv; разпозна|я, -еш (-х) V er'kennen vt < 10b >, un¬ terscheiden vt <23b> разпойв|ам, -аш (-ax) uv = разпоявам разпокъсвам, -аш (-ах) uv; раз¬ покъсам, -am (-ах) V zer'reißen vt <21 b>, zer'fetzen vt <b>, zer¬ stückeln vr <b> разполагаем adj ver'fügbar, zur Ver- 'fügung Stehend ‘разполагам, -аш (-ax) uv; разпо¬ ложа, -иш (-их) v 1. (поставям) 'auf¬ stellen vt <a>, 'hinstellen vt <a>; (слагам) 'hinlegen vt <a>; (под¬ реждам) 'anordnen vr <a> 2. übertr (предразполагам) 'einnehmen vr < 16 а > (към себе си für sich); 'stim¬ men vr; новината го ~ а радостно die 'Nachricht Stimmte ihn froh; s ce (настанявам ce) sich 'niederlassen vr <3a>; es sich be'quem 'machen vt; (сядам) Platz 'nehmen < 16 > 2разполаг|ам, -am (-ax) uv 1. ver'fügen vr < bjhb > (c 'über 4) 2. umg (живея охолно) 'großzügig 'leben vr <hb>; s ce sich wie ein Herr 'aufführen vr <a> разполовявам, -аш (-ax) uv; раз- полов|я, -йш (-йх) V hal'bieren vr < d >, in zwei "Teile Spalten vr; s ce sich 'teilen vr, sich in zwei 'Teile 'spalten vr разположен adj 1. (намиращ ce) gele¬ gen; (подреден) 'angeordnet 2. (в добро настроение) gut ge'launt, wohl ge'stimmt 3. (благосклонен) ge'wogen (към някого jmdm.) 4. (готов да извърша нещо) 'aufgelegt (за нещо zu etw. 3) разположение п nur sg 1. (място) 'Lage / 16; (разпределение) 'Anordnung / 17 2. (право да се разпореждам) Verfügung / 17; ймам на ~ zur Verfügung 'haben vt < А >; на ~ съм на някого jmdm. zur 'Verfügung 'stehen vr <10 l/hb> 3. Mil Statio¬ nierung f 17, 'Stellung / 17 4. (нас¬ троение) 'Stimmung /17 5. (симпа¬ тия) Sympa'thie/ 16 a (към някого für jmdn.) разпопвам, -am (-ax) uv; разпоп|я, -иш (-их) v 'seines 'Amtes als 'Pope
727 разпридам ent'heben vt < 14b >; « се den 'Popen¬ rock 'ausziehen vt < 32 a, h-g >, sein Amt als 'Pope 'niederlegen < a > разпорвам, -аш (-ах) uv = разпарям разпоредба / -и pl 1. (заповед) Verordnung / 17, Verfügung /17 2. (ред) 'Anordnung/17, 'Reihenfolge /16 разпоредител (-ят) т, -и pl 1. (госпо¬ дар) Herr т 8, Be'herrscher т 4 2. (служител в кино, театър) 'Platzan¬ weiser т 4; (на мйтинг) 'Ordner т 4; (на голямо празненство) 'Festordner разпоредител|ен, -ни adj 1. 'umsichtig, ge'schickt; я човек ein mit Orga¬ nisationstalent be'gabter Mensch m 8 2. vollziehend, Vollzugs-, 'ausführend; - ни органи Vollzugsorgane n 20*/pl, 'ausführende Or'gane разпоредители |a /, -и pl 1. Beherr¬ scherin / 18, 'Herrin /18 2. (слу¬ жителка в кино, театър) 'Platzan¬ weiserin /18 разпореждам, -аш (-ах) uv; раз¬ порел |я, -йш (-йх) V 1. (заповядвам) 'anordnen vr <а>; be'fehlen vr <20b> (на някого jmdm.); ver'fügen v/ < b > 2. (разпределям) 'ordnen xt, 'anordnen; s ce'Anordnungen'geben < 15 >, be'fehlen, ver'fügen (c über 4)\ bestimmen xt <b> разпореждаме n, -ия pl 'Anordnung / 17, Verordnung /17, Verfügung /17, Be'fehl m 1 O до второ я bis auf 'Widerruf разпоря | разпарям разпояв|ам, -аш (-ах) uv; разпо|я, -йш (-йх) V 'eine 'Lötung 'trennen päanpla / -и pl 'Streitigkeit/17, Streit m 1, Zank m \/sg, 'Zwistigkeit /17 разправ|а /, -и pl 1. (препирня) 'Streitig¬ keit / 17, Streite'rei / 17, Zwist m 1, Auseinandersetzung / 17 2. (бйтка) Kampf m 2, Schlacht /17 3. (жесто¬ кост) Ge'walttat /17, Gewalttätigkeit /17 разправй|я/ -и pl 1. (караница) Streit m 1, Zank m 1 /sg, Auseinandersetzung /17 2. (неприятност) Schere'rei / 17, 'Unannehmlichkeit /17 разправ|ям, -яш (-ях) uv; разправ|я, -иш (-йх) V 1. (разказвам) er'zählen vt, vi < Ъ/hb >, 'schildern vt, 'darlegen vt <a> 2. (оправям) in 'Ordnung 'brin¬ gen v/ <24>, 'ordnen vr; ® се 1. (влй- зам в препирня) sich ausein'anderset- zen vr < a >, sich 'streiten vr < 21 > (c mit 3) 2. (занимавам ce) sich be'fassen vr <b>, sich beschäftigen vr <b> (c mit 3)3. (уреждам сметките) 'abrechnen vi <a/A6> (c mit 3) 4. (справям ce) 'fertig 'werden vr < 18/jf и >, zu'rechtkommen vi <32a/sn> (c mit 3) разпращ|ам, -аш (-ах) uv; разпрат|я, -иш (-их) V verschicken vt <Ь>, 'schicken vt, 'aussenden vt <10a> разпращяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разпращ|я се, -йш се (-ях ce) v 'anfan¬ gen v/ <2ajhb> zu 'prasseln [zu 'knis¬ tern, zu 'krachen] разпределени|e n, -я pl Verteilung / 17 auch Politök’, 'Einteilung / 17, 'Auf¬ teilung /17, 'Anordnung / 17 разпределител (-ят) m, -и pl Ver'teiler m 4 разпределител [ен, -ни adj 1. Ver- 'teilungs-, Ver'teiler-; я пункт Ver'tei- lerstelle / 16 2. 'Schaltungs-, Schalt-; ~ но табло 'Schalttafel /16 разпреден |ям, -яш (-ях) uv; разпре¬ дели, -йш (-йх) v verteilen vt <b>; 'aufteilen vr <a>, 'austeilen vr <a> (между an 3; 'unter 4); s ce sich verteilen vr, sich 'aufteilen vr разпредялба /, разпределби pl Ver¬ seilung / 17, 'Einteilung / 17, 'Auf¬ teilung/ 17, 'Anordnung/17 разпречв|ам, -аш (-ax) uv; разпреч|а, -иш (-их) v in den Weg 'stellen vr, 'unordentlich um'herwerfen vr <16a>; я ce im 'Wege 'stehen vi < 10 l/hb> разпрйд1ам, -аш (-ax) uv; раз|преда, -предеш (-предох) v 'auftrennen vr <a>, zer'spleißen vt <21b>; я ce
разприказвам 728 zer'spleißen vi, sich 'aufdrehen vr <a> разприказвам, -аш (-ах) uv; раз- прика|жа, -жеш (-зах) v in ein Ge- 'spräch 'ziehen vr <32, h-g>, ge¬ sprächig 'machen vr; z ce ins Er- 'zählen 'kommen vi <33/sn> разпрйлкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз- прйпк|ам се, -аш се, (-ах се) v 'anfan¬ gen vi < 2 a/hb > zu 'laufen [zu 'hüpfen, zu 'eilen] разпродавам, -аш (-ax) uv; разпро¬ дам, -адеш (-адох) v verkaufen vr < b >, 'ausverkaufen vt < c > разпродаден adj 'ausverkauft, vergrif¬ fen разпрод&жб|а /, -и pl 'Ausverkauf m 2; лятна z Sommerschlußverkauf разпростйр|ам, -аш (-ax) uv; раз¬ простра, -еш (-ях) V 1. 'ausbreiten vt < а >, 'ausdehnen vr < а >, 'aus¬ strecken vr <a> 2. übertr (раз¬ пространявам) ver'breiten vr <b>; (разширявам) er'weitern vt < b >; » ce 1. (разстилам ce) sich er'strecken vr < b > (no 'über 4), sich 'dehnen vr 2. (разпространявам ce) sich 'ausbreiten vr (из, по in, 'über 4) 3. (излагам подробно) aus'führlich eingehen vi < 13 a(sn > (върху нещо auf etw. 4), sich verbreiten (върху нещо 'über etw. 4) разпространен adj ver'breitet, 'häufig O ~ o изречение Gramm erweiterter Satz m 2 разпространение n nur sg 1. Verbreitung / 17/sg, 'Ausbreitung /17 2. (печат) Vertrieb m 1 /sg; ~ на печата 'Pres¬ severtrieb разпространител (-ят) m, -и pl 1. Ver¬ breiter m 42. (на вестници) 'Zeitungs¬ verkäufer m 4 разпространявам, -аш (-ax) uv; раз¬ прострян |я, -йш (-йх) V 1. (разнасям) verbreiten vt <b>; z слухове Ge'rüchte verbreiten 2. (раздавам) verteilen vt <b> 3. (разширявам) erweitern vt <b>, 'ausdehnen vt <a>; z ce 1. (прониквам наширо¬ ко) sich 'ausbreiten vr <a>, sich verbreiten vr, sich 'ausdehnen vr, um sich 'greifen vt <21 >; (звук) sich 'fortpflanzen vr <a> 2. (излагам подробно) aus'führlich 'darsteilen <a> (върху нещо etw.), sich verbreiten (върху нещо 'über etw. 4) разпръсв|ам, -аш (-ax) uv; разпръсн|а, -еш (-ах) V zerStreuen vt <b>, 'auf¬ wirbeln vt <a> разпръсквам, -аш (-ax) uv; разпръс¬ вам, -аш (-ах) V 1. (разпилявам) ver'streuen vt <b>, zerStreuen vt <b>, verteilen vt <b> 2. (течност) ver'spritzen vt <b>, ver'sprühen vt <b> 3. (разгонвам) vertreiben vt <23b>, ver'jagen vt <b> auch übertr, z съмнения'Zweifel zerstreu¬ en 4. (разнасям) 'ausstreuen vt < a >, verbreiten vt <b>; z слухове Ge¬ 'rüchte verbreiten разпряг|ам, -аш (-ax) uv; разпрегн|а, -еш (-ах) V 'ausspannen vt < а >, 'ab¬ schirren vt <а> разпсув|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi < 2 а/hb > zu 'fluchen разлукв|ам, -аш (-ах) uv; разпук|ам, -аш (-ах) od разпукн|а, -еш (-ах) v zum 'Bersten 'bringen vt<24>, zerspren¬ gen vt <b>; z ce 1. zer'springen vi < 27 Ъ/sn >, zerplatzen vi < Ъ/sn >, 'bersten vi < 16/sn >; 'Sprünge be¬ kommen <33b> 2. (пъпка) sich 'öff¬ nen vr, 'anfangen vi <2a/hb> zu 'blü¬ hen [zu 'grünen] разпуск|ам, -аш (-ах) и. разпущ|ам, -аш (-ах) uv; разпусн|а, -еш (-ах) V 1. (събрание) ausein'andergehen 'lassen vt <3/hb>, 'auflösen vt <a> 2. (ученици) beurlauben vt <b>; (за ваканция) in die 'Ferien Schicken vt 3. (уволнявам) ent'lassen vt <3b> 4. (разхлабвам) 'lockern vt 5. übertr (държа без строгост) die 'Zügel Schie¬ ßen 'lassen (някого bei jmdm.); z ce 1. (ставам по-широк) sich 'wei¬ ten vr, sich 'ausdehnen vr <a> 2. (отпускам ce) sich entspannen vr
729 разранявам < b >, sich 'lösen vr 3. (разхлабвам се) sich 'lockern vr 4. (живея нашироко) 'seinen 'Launen die 'Zügel 'schießen 'lassen, 'großzügig 'leben vi <hb> разпуснат adj I. (нестегнат, немарлив) 'nachlässig, 'unordentlich 2. (недис¬ циплиниран) 'undiszipliniert; (раз- хайтен) 'zügellos; 'ausschweifend разпуснатост / nur sg 1. (небрежност) 'Nachlässigkeit/17, 'Unordentlichkeit / 17 2. (недисциплинйраност) Dis¬ ziplinlosigkeit / 17; (разхайтеност) 'Zügellosigkeit / 17, 'Ausschweifung /17 разпухтяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разпухт|я се, -йш се (-ях се) v 'anfan¬ gen vi < 2 a./hb > zu 'schnaufen [zu 'prusten] разпущ|ам, -аш (-ах) uv = разпускам разпьв|ам, -аш (-ах) uv; разпън|а, -аш (-ах) V 1. 'spannen vT, 'aufspannen vr <a>; (палатка) 'aufschlagen vr <4a> 2. Hist 'kreuzigen vr; * на кръст ans Kreuz 'schlagen vr < 3 >, 'kreuzigen vr; übertr 'quälen vr; s ce sich 'spannen vr, sich 'straffen vr разгльжд|ам, -аш (-ах) uv; разпъд|я, -иш (-их) V ausein'anderjagen vr <а>, ver'jagen vr < b >, 'wegjagen vr < a >, ausein'anderscheuchen vr <a>, ver¬ scheuchen vr <b> разпъна f разпъвам разпът|ея, -ни adj 'ausschweifend, 'lie¬ derlich, 'unsittlich, 'unmoralisch разпътство n nur sg 'Ausschweifung / 17, 'Liederlichkeit/17/sg,'Unmoral /17/sg разпъхтяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разпъхт|я се, йш се (-ях ce) v 'anfan¬ gen vi <2a/hb> zu 'keuchen, 'außer 'Atem 'kommen vi <33/sn> разпъшкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разпъшк|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'an¬ fangen vi <2ajhb> zu 'stöhnen [zu 'ächzen] разпяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разпе|я се, -еш се (разпях ce) v 'anfangen vi < 2 г/hb > laut ['eifrig] zu 'singen, 'hin¬ gebungsvoll 'singen vi <27jhb> разпяти е и, -я pl 'Kreuzigung / 17; (кръст) Kruzifix n 20 разработвам, -аш (-ax) uv; разработя, -иш (-их) V 1. (земя) be'arbeiten vr < b >, 'urbar 'machen vr, kultivieren vr < d >; Bergb (мина) erschließen vr < 32 b >, 'aufschließen vr < 32 a > 2. (машйна) 'einlaufen 'lassen vr <3/hb>; (автомобил) 'einfahren vt <4a> 3. (музикален инструмент) 'einspielen vt < a > 4. (глас) 'ausbilden vr <a> 5. (търговйя, предприятие) in Schwung 'bringen vt <24> 6. (те¬ ма) 'ausarbeiten vr < a >, be'arbeiten, untersuchen vt < b>; s ce 1. (машй¬ на) sich 'einlaufen vr <9a>, sich 'einfahren vr <4a> 2. (механйзъм, музикален инструмент) sich ein¬ Spielen vr 3. (предприятие, търго¬ вйя) in Schwung 'kommen vi < 33/sn > 4. (почвам усилено да pa- богя) sich in die 'Arbeit ver'tiefen vr < b > разработи|a /, -и pl 1. (на земя) Be- 'arbeitung / 17, 'Urbarmachung / 17, Erschließung / 17; Bergb (на мйна) 'Aufschließung /17 2. (на машина) 'Einlaufen n 23/sg; (на автомобйл) 'Einfahren n 23/sg 3. (на музикален инструмент) 'Einspielen n 23/sg 4. (на глас) 'Ausbildung /17 5. (на тема) 'Ausarbeitung/17, Bearbeitung, Un¬ tersuchung/17 разрав|ям, -яш (-ях) uv; разров|я, -иш (-их) v 1. 'aufwühlen vt < а >, 'um¬ wühlen vr < а > 2. (огън) schüren vt 3. (изравям) 'ausgraben vr <4a>, 'ausbuddeln vr < a > 4. (разбърквам) 'durchwühlen vr <a>; « ce'anfangen vi < 2 z/hb > zu 'wühlen [zu 'buddeln, zu 'graben] разразяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разраз|я се, -йш се (-йх ce) v 'ausbre¬ chen vi < 16 a/sn >; (буря) 'losbrechen vi <16a/Aö>; % в плач in Tränen 'ausbrechen разраняв|ам, -аш (-ax) uv; разран|я, -йш (-йх) V1. ver'letzen vr < b >; (чрез
разраствам се 730 търкане) wund 'reiben vt < 23 >; (при ходене) wund 'laufen vi <9/sn>; (чрез драскане) zer'kratzen vt <b> 2. (рана) 'wieder 'aufbrechen vi < 16a/j/j>; übertr (отново въз* буждам); % болки 'einen 'alten Schmerz 'wieder 'wachrufen < 39 a >; « рана 'eine 'alte 'Wunde 'wieder 'aufreißen <21 a>; s се 1. sich verletzen vr; (чрез търкане) sich wund 'reiben vr <23>; (при ходене) sich wund 'laufen vr < 9 >; (чрез драска¬ ме) sich zer'kratzen vr 2. (рана) 'wieder 'aufbrechen разраств ам се, -am се (-ах се) uv; разрасн|а се, -еш се (-ах се) v od разраст|а се, -еш се (разрастох се) v 'wachsen vi < 4/sn >, 'größer 'werden vi < 18/sn >, sich vergrößern vr < b >; (разширявам се) sich 'ausbreiten vr < a >; (увеличавам се) 'zunehmen vi < 16 a/A6 > разревавам, -аш (-ах) uv; разрев|а, -еш (-ах) V zum 'Weinen ['Schreien, 'Brül¬ len] 'bringen vt < 24 >; s ce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'schreien [zu 'brüllen, zu 'heulen, zu 'weinen], 'losheulen vi <a/hb> разред m, -и pl 1. (категория) Kate- go'rie / 16 a, 'Klasse / 16 2. (група) 'Gruppe /16 3. (на заплатата) 'Lohn¬ stufe / 16, 'Lohngruppe 4. Biol 'Ord¬ nung/17 разреден adj 1. (по-рядък) ver'dünnt; ~ eianyx ver'dünnte Luft /14; - o мляко ver'dünnte Milch /2. (разсад) vereinzelt, ver'zogen; (ropä) ge'lichtet 3. Typ ge'sperrt; ~ текст gesperrter Text m 1 4. (разбъркан, разхвърлян) durchein’andergeworfen разредк|а / -и pl Typ 'Spatium n 29; текстът се дава ss der Text wird ge'sperrt [spatio'niert] разрежа t разрязвам разредяв|ам, -аш (-ах) uv = разреж¬ дам разрежд|ам, -аш (-ах) uv; разред|я, •йш (-йх) v 1. (редица лица od предмети) ausein'anderrücken vt <а>, ausein'anderziehen vt <32а, h-g > 2. (разсад) ver'ziehen vt < 32 b, h-g>, ver'einzeln vt <b>; (гора) 'lichten vt 3. (въздух, течност) ver'dünnen vt <b> 4. (разбърквам, разхвърлям) durchein'anderwerfen vt < 16 a >, durchein'anderbringen vt <24a>; s се 1. (заставам на по- голямо разстояние) ausein'anderrük- kenvt <a/hb> 2. (оредявам) 'seltener 'werden vi < 18/sn > 3. (ставам no- npoHHnäeM) 'dünner 'werden, sich ver'dünnen vr; (мъгла) sich 'lüften vr разрез m, -и pl 1. Schnitt m 1; напречен ~ 'Querschnitt; надлъжен ~ 'Längs¬ schnitt 2. (дреха) Schlitz m 1, 'Ein¬ schnitt, 'Öffnung /17 O в ~ c im 'Gegensatz zu i; im 'Widerspruch zu разрешав|ам, -аш (-ах) uv; разреш|а, -йш (-йх) V 1. (позволявам) erlauben vt < b >, ge'statten vt < b >, genehmi¬ gen vt < b > 2. (задача, въпрос) 'lösen vt 3. (уреждам) 'regeln vt 4. (вземам окончателно решение) entscheiden vt <23b> разрешв|ам, -аш (-ах) uv; разреш|а, -иш (-их) V 'auskämmen vt <а>, 'durchkämmen vt <а> разрешени | е п, -я pl 1. (позволение) Erlaubnis / 13/sg, Genehmigung /17 2. (на задача, въпрос) 'Lösung/17 3. (уреждане) 'Regelung/17 4. (оконча¬ телно решение) Entscheidung /17 разрешйтелн|о п, -и pl umg Erlaubnis¬ schein m 1, Genehmigung / 17; (за търговец) Gewerbeschein разрив т nur sg 1. Riß ml; ~ на сърцето 'Herzschlag m 2 2. übertr (прекъсване връзките) Bruch m 2; (раздяла) 'Trennung /17 разрйв|ам, -аш (-ах) uv; разрйн|а, -еш (-ах) V 1. (разкопавам) 'aufgraben vt < 4 а >, 'aufwühlen vt < а > 2. (преко¬ павам) 'umgraben vt < 4 а > 3. (хвър¬ лям настрана) 'wegschaufeln vt <а> 4. (жарава, огън) 'schüren vt разрндйв|ам се, -аш се (-ах се) uv;
731 разсейвам разрида|я се, -еш се (-х се) v 'anfangen vi <2a./hb> zu 'schluchzen [zu 'wei¬ nen, zu 'wehklagen] разрйна t разривам разрйпв!ам се, -аш се (-ах се) uv; раз- рйл|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi <2а/hb> zu 'springen [zu 'hüpfen] разрйтв|ам, -аш (-ах) uv; разрйт|ам, -аш (-ах) V 'stoßen vt <34>, 'trelen < 15 > (нещо 'gegen eiw. 4, някого jmdn.); (давам ритници) 'Fußtritte 'austeilen <a> (някого an jmdn.); s ce 1. 'anfangen vi <2a./hb> zu 'treten [zu 'stoßen], 'Fußtritte 'auszu¬ teilen 2. (бебе) 'anfangen zu 'strampeln разровя t разравям разронв!ам, -аш (-ах) uv; разр6н|я, -иш (-их) V zer'bröckeln vt < b > zer'krü- meln vt <b>, ver'streuen vt <b>, 'bröseln vt; s ce zer'bröckeln vi < b/hb >, zer'fallen vi < 3 b/sn >, 'brö¬ seln vi <hb> разрохкв|ам, -аш (-ах) uv; разрохк[ам, -аш (-ах) V 'lockern vt, 'locker 'machen v/; » ce 'locker 'werden vi < 18/sn>, sich 'lockern vr разрошв|ам, -аш (-ах) uv; разрош|а, -иш (-их) V 'zausen vt, zer'zausen vt < b >, 'strobein v/, 'struppig 'machen vt; 9 ce zer'zaust 'werden vi < 18fsn >, 'slrobeln v/ <hb>, 'struppig 'werden разруменяв|ам, -аш (-ах) uv; разру- мен|я, -йш (-йх) V er'röten 'lassen vr < 3fhb>; rot 'machen vt; 9 ceer'röten vi <b/sn>, rot 'werden vi <l8/sn>, sich 'röten vr • разрух|а /, -и pl Zer'störung / 17, Zer'rüttung / 17, Ver'fall m 2/sg разрушавам, -аш (-ах) uv; разруш|а, -йш (-йх) V1. zer'stören vr < b >; ä до основи dem 'Erdboden 'gleichmachen vt <a>, 'niederreißen vt <21a> 2. übertr (съсйпвам) zu'grunde 'richten vr, rui'nieren vt <d> 3. (опустоша¬ вам) ver'heeren vr < b>, ver'wüsten vt < b > 4. (унищожавам) ver'nichten vr <b> разрушени е n, -я pl 1. Zer'störung /17 2. (опустошаване) Ver'heerung / 17, Ver'wüstung /17 3. (onponac- тяване) Ru'in m 1 */sg 4. (унищо¬ жение) Vernichtung/17 разрушител (-ят) m, -и pl Zer'störer m 4 auch Mil разрушител|en, -ни adj 1. zer'störend, zerstörerisch 2. (опустошаващ) ver- 'heerend; ~ но земетресение ein ver¬ heerendes 'Erdbeben n 23 3. (onponac- тяващ) ver'derblich 4. (унищожите¬ лен) ver'nichtend разрушнтелност / nur sg Zerstörungs¬ kraft / 2, Ver'nichtungskraft разръфв|ам, -аш (-ах) uv; разръф|ам, -аш (-ах) V (със зъбите) zer'reißen vr < 21 >, zer'fetzen vt < b >; s се (дре¬ ха) 'ausfransen vi <a/sn> раз|ряд m, -реди pl = разред разрязв|ам, -аш (-ах) uv; разреж|а, -еш (разрязах) v zer'schneiden vr < 21 b, d-tt >, zer'teilen vr < b >; s на две in zwei 'Teile 'schneiden vr <21, d-tt>, ausein'anderschneiden <21a, d-tt> разсад m nur sg 'Setzlinge m I jpl, 'Säm¬ linge m Ijpl разсадим |к m, -ци pl 1. 'Baumschule/16, 'Pflanzgarten m 5 2. übertr 'Pflanzstätte /16; 'Brutstätte; Herd m 1 разсадопосадьч|ен, -ни adj: ~ на ма- шйна 'Pflanzmaschine / 16, 'Pflan¬ zensetzmaschine разсажд|ам, -аш (-ах) uv; разсад|я, -йш (-йх) V 1. 'pflanzen vr, 'setzen vr, 'stek- ken vr, 'auspflanzen vr < a >, 'umset¬ zen vr <a> 2. übertr verbreiten vr < b >, 'aussäen vt < a >, 'auspflanzen vt <a> разсвйрв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разсвйр|я се, -иш се (-их ce) v 'anfan¬ gen vi < 2 a/A£> > 'hingebungsvoll ['eif¬ rig] zu 'spielen [zu 'blasen, zu 'pfeifen] разседлав|ам, -аш (-ax) uv; разседла|я, -еш (-х) V 'absatteln vt < а > разсенв|ам, -аш (-ах) uv; разсе[я, -еш (-ях) V 1. (разпилявам) 'streuen vr, 'ausstreuen vt <a>, ver'streuen vt <b> 2. (разгонвам) ausein'anderja-
разсейване 732 gen vt <a>, ver'treiben vt <23 b>. zer'streuen vt <b> auch übertr; » грижите си 'seine 'Sorgen ver'lreiben <23b> 3. übertr (развличам) zer¬ 'streuen, auf 'andere Ge'danken 'brin¬ gen vt < 24 > 4. (смущавам) 'ablenken vt <a>, 'stören vt, an der Konzen¬ tration 'hindern vt; s се 1. (раз¬ пилявам се) sich zer'streuen vr; (разотивам се) ausein'andergehen vi < 13&jsn >; übertr (скръб) ver'fliegen vi <32b/sn> 2. (развличам се) sich zer'streuen, sich 'ablenken vr, auf 'an¬ dere Ge'danken 'kommen vi < 33/sn> 3. (ставам разсеян) zer'streut [ner'vös] 'werden vi <18jsn> разсейване n Phys Dispersi'on / 17 разсека | разсйчам разселв|ам, -аш (-ах) uv; разсел|я, -иш (-их) V 1. (заселвам) an verschiedenen 'Orten 'ansiedeln vr <a> 2. (изсел¬ вам) 'aussiedeln vt < a > разсея | разсейвам u. разсявам разсеян adj ver'streut, zer'streut auch übertr; Phys (светлина) diffus разсеяност /, -и pl Zerstreutheit /17 разсйл|ен m, -ни pl veralt 'Amtsdiener m 4, 'Amtsbote m 7, Bü'rodiener; (учй- лище) 'Schuldiener разсйпв|ам, -аш (-ах) uv; разсип я, -еш (-ах) V 1. (пилея) ver'gießen vr <32b>, ver'schütten vr <b>, 'aus¬ schütten vr <a> 2. (наливам) 'aus¬ schenken vt < a >, 'einschenken vt < a >, 'eingießen vr < 32 a >, 'austeilen vt < a > 3. übertr (прахосвам) ver'geuden vr < b >, verschleudern vr <b> 4. (разоравам) zerstören vr <b>, ver'nichten vt <b>; übertr ruinieren vt < d >, zu'grunde 'richten vt; x се 1. (пилея се) her'ausfallen vi < 3 2. jsn > (от aus 3), ver'schüttet [ver- 'gossen] 'werden vi < 18jsn > 2. (чупя се) zer'brechen vi < 16 b/sn>, zersplittern vi < Ъ/sn > 3. (провалям се) zu'grunde 'gehen vi <l3/sn>, verfallen vi < 3 bjsn >, 'untergehen vi < 13 ajsn > 4. übertr (разорявам се) sich zu'grunde 'richten vr, sich ruinie¬ ren vr <d> разсипй|я/, -и pl 1. Ver'geudung/\7jsg, Verschwendung/11/sg; ударям на « 'anfangen vi < 2 ajhb > zu verschwen¬ den [zu ver'geuden], 'anfangen ver¬ schwenderisch zu 'leben 2, nur pl Ru'inen /16 /pl разсипии|k m, -ци pl Verschwender m 4. Ver'geuder m 4 разснпниц|а /, -и pl Verschwenderin /18, Ver'geuderin / 18 разсйпничеств|о и, -a pl Verschwen¬ dung/ 17/sg, Ver'geudung/ \ljsg разсипя t разсипвам разсйч|ам, -аш (-ах) uv; раз|сека, -сечеш (-сякох) v zer'schneiden vt < 21 b, d-tt >, zer'teilen vr < b >; (със секйра) zer'hacken vt <b>, Spalten vt, 'durchschlagen vr <4a> разскачв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разскач1ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi < 2 -а.jhb > 'kräftig zu 'springen [zu 'hüpfen] разскърцв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разскърц|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'knarren, 'anfangen zu 'knirschen разслабв|ам, -аш (-ах) uv; разслаб|я, -иш (-их) v 1. (колан, дисциплина) 'lockern vr 2. (сили, воля) Schwächen vr, schlaff 'machen vt 3. Med 'abfüh¬ ren vr <a>; s се 1. (колан, дис¬ циплина) sich 'lockern vr 2. (сили, воля) er'schlaffen vi < Ъ/sn > разслабван е n, -ия pl 'Lockerung /17; x на дисциплината 'Lockerung der Diszi'plin; (сили, воля) Erschlaffung /17, 'Schwächung /17 разслабйтел|ен, -ни adj 1. 'lockernd 2. (сили) 'schwächend 3. Med 'abführend разслабйтели|о n, -и pl Med 'Abführ¬ mittel n 23 разслабя | разслабвам разслаб|ям, -яш (-ях) uv = разслабвам разследв|ам, -аш (-ах) uv untersuchen vt <b>; Jur 'eine Untersuchung 'führen; (разпитвам) ver'nehmen vt
733 разстудявам <I6b>; (опознавам) 'kennenlernen vt <a> разследван е я, -ия pl (разглеждане) Untersuchung / 17; съдебно я Jur gerichtliche Untersuchung; (разпит¬ ване) Jur Vernehmung/ 17 разслоени|е n, -я pl I. 'Schichtung /17, 'Abschichtung 2. 'Gliederung / 17, 'Teilung / 17, Differenzierung / 17; класово я 'KlassendilTerenzierung разслояв|ам, -aui (-ax) uv: разсло|я, -йш (-йх) v 1. (пластове) Schichten vt, 'abschichten vt <a>, 'abstufen vt <a> 2. übertr (обществото) in so¬ ziale 'Schichten [in 'Klassen] 'teilen; s ce sich 'gliedern vr, sich 'abstufen vr <a>; (общество Gesellschaft) sich differenzieren vr <d>, in sozi'ale 'Schichten ['Klassen] zer'fallen vt < 3 b/sn> разсмйв|ам, -аш (-ax) uv; разсм|ея, -ееш (-ях) V be'lustigen vt <b>, zum 'Lachen 'bringen vr <24>; a ce in 'Lachen 'ausbrechen vt <16a/sn>, 'loslachen vt <a./hb>, 'auflachen vt < a jhb > разсмърдявам се, -аш ce (-ax ce) uv; разсмърд[я се, -йш се (-ях ce) v 'anfan¬ gen vr <2zjhb> zu Stinken разсол m nur sg 1. (кисело зеле) 'Sauer¬ kraut n 22/sg 2. (саламура) 'Lake/16, 'Salzlauge/16 3. (варено месо) 'Well¬ fleisch n 20fsg разсополнв|ям се, -яш се (-ях ce) uv; разсополйв|я се, -иш се (-их ce) v 1. 'eine 'laufende 'Nase ['Rotznase] be'kommen <33b> 2. umg (разхлен- чвам ce) 'anfangen vt <2a/hb> zu 'heulen разсрочв|ам, -аш (-ax) uv; разсроч|а, -иш (-их) V1. 'Zwischentermine 'stellen (нещо für etw. 4) 2. (плащане) Stun¬ den vr разсрочк|а /. -и pl 1. 'Zwischentermin m I 2. (отсрочка) Terminverlängerung / 17; Fin 'Stundung /17 разстйл|ам, -аш (-ax) uv; раз|стеля, -стелеш (-стлах) v 'ausbreiten vt <a>; s ce sich 'ausbreiten vr, sich er'strecken vr < b >, sich 'dehnen vr разстояни|е n, -я pl 1. 'Abstand m 2, Ent'fernung/17; на известно я от in ge'wissem 'Abstand von 3 2. Ver'lauf m 2; в я на два дена im Verläufe von zwei 'Tagen O държа се на я от някого übertr 'Abstand [Di'stanz] 'wahren zu jmdm. разстрел m, -и pl Er'schießung/17 разстрелвам, -аш (-ax) uv; раз¬ стрел! ям, -яш (-ях) V er'schießen vt < 32 b >, 'niederschießen vt < 32 a > разстроен adj durchein'andergebracht, durchein'andergeralen; (здраве) zer- 'rüttet; (музикален инструмент) ver¬ stimmt; (стомах) vcr'dorben; (обър¬ кан) ver'wirrt, erschüttert; (c лошо настроение) 'mißmutig разстройвам, -аш (*ax) uv; разстро|я, -йш (-йх) v durchein'anderbringen vr <24a>, desorganisieren vt <d>; (здраве, финанси) zer'rütten vt < b >; (музикален инструмент) ver'stimmen vt <b>; (стомах) verderben vt < 16 b >; (душевно състояние) erschüttern vt <b>, ver'wirren vt <b>; s cedurchein'andergeratenvt <3a/sti>; (строй) sich 'auflösen vr <a>; (здраве, финанси) zer'rüttet 'werden vt < 18fsn>; (музикален инс¬ трумент) sich ver'stimmen vr; (сто¬ мах) ver'dorben 'werden vt < 18jsn >; стомахът ми се разстрой ich 'habe mir den 'Magen ver'dorben; (душевно състояние) in Ver'wirrung ge'raten vt <3b/sn>, erschüttert 'werden vt < 18/jti> разстройств|о n, -a pl 1. Durcheinander n 23/sg, 'Unordnung / 17/jg, Zer¬ rüttung / 17 2. (душевно състояние) Erschütterung / 17, Ver'wirrung /17; нервно я 'Nervenzusammenbruch m 2, 'Nervenzerrüttung 3, Med 'Durch¬ fall m 1 /sg: я на стомаха 'Magenver¬ stimmung/ 17 разстудяв|ам, -аш (-ax) uv; разстуд|я, -йш (-йх) V 'kaltes 'Wasser 'zugießen
разстъпвам се 734 < 32 а > (нещо zu 3 od in etw. 4) разстъпв|ам се, -аш се (-ах се) uv; раз¬ слоя се, -иш се (-их се) v 1. zur 'Seite 'treten vi <l5/sn>, Platz 'machen 2. volkst hin und her 'gehen vi <13jsn>, sich die 'Füße ver'treten vr < 15b> разсукв|ам, -аш (-ах) uv; разсу|ча, -чеш (-ках) V 1. 'abwickeln vt <а>, 'auf¬ wickeln vf <a>, 'loswickeln vf <a> 2. volkst (кори за баница) 'ausrollen vf <a> разсъбличам, -аш (-ах) uv; разселе¬ ха, -съблечеш (-съблякох) v 'ausklei¬ den vf <а>, 'ausziehen vf <32а, h-g >, ent'kleiden vf < b >; s ce sich 'auskleiden vr, sich 'ausziehen vr, sich ent'kleiden vr разсьдйтел|ен, -ни u. разсъдлив adj be'dächlig, klug, ver'nünftig разсъдлнвост f nur sg Bedächtigkeit / 17/sg, Ver'nünftigkeit / 17/sg, 'Um¬ sichtigkeit /17/sg разсъдък m nur sg Ver'nunft / 14jsg, Ver'stand m 1 jsg разсъдъч|еи, -ни adj 1. ver'slandesmä- ßig, ratio'nal, vernunftgemäß 2. Ver- 'nunfls-, Ver'standes- разсъдъчност / nur sg Ver'nünftigkeit / 17/sg, Ver'nunft/ 14/sg разсъждавам, -аш (-ах) uv; разсъд|я, -иш (-их) v'urteilen vi <hb> (за 'über 4); er'wägen vf <6b>, über'legen <a> (за нещо etw.) 'sprechen vi < 16jhb > (за 'über 4), er'örlem < b >, (за нещо etw.) разсъждени е n, -я pl Überlegung/17, Er'wägung /17 (за 'über 4) разсъм|ва се (-ва ce) uv; разсъм|не ce (-на ce) v unpers es 'dämmert, es tagt, der 'Morgen bricht an разсъмване n nur sg 'Morgengrauen n 23jsg, 'Tagesanbruch m 2; на ~ bei 'Tagesanbruch разсънв|ам, -аш (-ах) uv; разсьн|я, -иш (-их) V wach ['munter] 'machen vf, aus dem Schlaf 'reißen <23> ['rütteln] (някого jmdn.), den Schlaf ver'treiben < 23 b > (някого jmdm.); s ce wach ['munter] 'werden vi <18jsn> разсъним, -яш (-ях) uv = разсънвам разсърдв|ам, -аш (-ах) uv; разсър¬ ди, -иш (-их) V 'ärgern vt, ver'ärgern vf <b>, er'zürnen <b> (някого jmdn.); » ce sich 'ärgern vr, sich 'aufregen vr < a >, in Zorn ge'raten vi < 3 bjsn >; той ми се е разсърдил er ist mir 'böse разсъскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разсъск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfan¬ gen vr <2alhb> zu 'zischen разсъхв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз- съхн|а се, -еш се (-ах се) v 'austrocknen vi <a./sn>; (дървено корито) sich ver'ziehen vr < 32 b, h-g >, 'rissig 'wer¬ den vr < 18/sn > O работата се ~ a umg aus der 'Sache wird nichts разсяв|ам, -аш (-ax) uv; разсе|я, -еш (разсях) V 1. 'ausstreuen vf <а>, 'aussäen vf < а >, ver'streuen vf < b > 2. übertr (скръб) ver'treiben vt < 23 b >, zer'streuen vf < b > разтакавам, -аш (-ax) uv u. разтак|ам, -аш (-ax) uv 1. (бавя) 'hinziehen vf <32 a, h-g>, hin'ausschieben vf <32 a>, auf die 'lange Bank 'schie¬ ben vf < 32 > 2. (разкарвам) 'unnütz hin und her 'schicken vf; s ce 1. (бавя ce) sich 'hinziehen vr, sich in die 'Länge 'ziehen vr <32, h-g> 2. (шляя ce) sich her'umlreiben vr < 23 a > разтап]ям, -яш (-ях) uv; разтоп|я, -йш (-йх) V 1. (лед) 'auftauen vt <а>; (метал) 'schmelzen vf < 17 >; (масло) zer'lassen vf <3b> 2. übertr erwei¬ chen vf <b>; s ce 1. (сняг, лед) 'tauen vi <sn>, 'schmelzen vi < 17jsn >; (метал) 'schmelzen; (мас¬ ло) zer'laufen vi < 9bjsn >, zer'gehen vi < 13 b/sn > 2. übertr (разнежвам ce) sich er'weichen 'lassen vr <3/hb>, von 'Rührung er'griffen 'werden vi <18fsn> 3. übertr (чувства) da'hin- schmelzen vr <17 г/sn >, 'schwinden vi < 21 jsn > разтарашув|ам, -аш (-ax) v = разтър- шувам
735 разтопявам 'разтварям, -яш (-ях) uv; разтвор|я, -иш (-их) V 'aufmachen vt < а >, 'öff¬ nen v/; (книга) 'aufschlagen vt < 4 а >; (ръцете) 'ausbreiten vt <а>; iibertr (перспектйви) er'öffnen vt < b > O ä душата си sein Herz 'öffnen, sein Herz 'ausschütten < a >; c разтворени обятая mit'offenen'Armen; ж пергела wngiron 'große'Schritte machen; s ce sich'öffnen vr, 'aufgehen vi < 13а/ли> 2разтвар|ям, -яш (-ях) uv; разтвор|я, -иш (-их) V 'lösen vt, 'auflösen vt < а >; 'eine 'Lösung 'bilden (нещо mit etw. 3); s ce sich 'lösen vr, sich 'auflösen vr разтвбр nt, -и pll. Chent 'Lösung/17 2. (хоросан) 'Mörtel m 4 разтворим adj 'löslich разтворймост / nur sg 'Löslichkeit fWsg разтворител (-ят) m, -и pl 'Lösungs¬ mittel n 23 разтворител|ен, -ни adj 'Lösungs- разтворя t ‘.2 разтварям разте|г m, -зи pl 'Klafter m 4 разтегаем и. разтегателен, -ни adj e'la- stisch, 'dehnbar; разтегателна маса 'Ausziehtisch nt 1 разтеглйв adj 'dehnbar auch übertr; ~ o понятие 'dehnbarer Be'griff m 1; (теч¬ ност) 'zähflüssig разтеглявост / nur sg 'Dehnbarkeit /17/sg разтегл|ям, -яш (-ях) uv; разтегл|я, -иш (-их) V 1. 'ausdehnen vt <а>, 'dehnen vt, 'strecken vt; (удължавам) 'langzie¬ hen vt <32a, h-g>; (разширявам) 'breitziehen vt < 32 a, h-g >; (опъвам) 'spannen vt; übertr (думи) 'dehnen 2. (на теглилка) 'abwiegen vt < 32a >; * ce sich 'ausdehnen vr, sich 'dehnen vr, sich 'strecken vr, sich 'spannen vr разтегна ] разтягам разтегнато adv ge'dehnt, 'langgezogen разтйкв|ам, -am (-ax) uv; разтйк|ам, -аш (-ax) v ausein'anderstoßen vt < 34 a >, ausein'anderschieben vt <32a> разтича [ам се, -аш се (-ах се) uv; раз¬ тичам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vt <2а/А£> zu 'rennen, 'anfangen hin und her zu 'laufen, 'laufen vt <9/sn> (по някого od нещо nach jmdm. od etw.) разтласкв|ам, -аш (-ax) uv; раз- тласк|ам, -аш (-ах) v ausein'andersto¬ ßen vt <34а>, ausein'anderschieben vt <32a>; s ce 'anfangen vi <2ajhb> zu 'stoßen разтлейв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разтл|ея се, -ееш се (-ях ce) v 1. 'anfan¬ gen vi <2 a/A6> zu'glimmen 2. (про¬ падам нравствено) 'sittlich verfallen vi <3b/m>, ver'derben vt < 16/jrt>, ver'faulen vi < Ъ/sn > разтление n nur sg Ver'wesung /17; 'Fäulnis f 13 jsg, Zerfall m 2/sg, 'Sitten¬ verfall m 2 jsg разтляв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv = разтлейвам ce разтоварвам, -аш (-ax) uv; разтовар|я, -иш (-их) V 'abladen vt < 4 а>, 'ausla¬ den vt <4a>, ent'laden vt <4b>; Mar (корабен товар) löschen vt; übertr ent'binden <27b> (някого от задължение jmdn. von 'einer Ver¬ pflichtung) разтоварйтел|ен, -ни adj Ent'lade-; Mar Lösch- разтоварищ|е n, -a pl Entladestelle /16 разтовар|ям, -яш (-ях) uv = разтовар¬ вам разтопя t разтапям od разтопявам разтопяв|ам, -аш (-ах) uv; разтоп|я, -йш (-йх) V 1. (лед) 'auftauen vt <а>; (метал) 'schmelzen vt 17; (масло) zer'lassen vt < 3b > 2. übertr (кораво сърце) er'weichen vt < b >, 'rühren vt; s ce 1. (лед) 'auftauen vi < а/sn >; (метал) 'schmelzen vt < \ ljsn>; (мас¬ ло) zer'laufen vt < 9 Ъ/sn >, zer'gehen vi < 13 Ъ/sn > 2. übertr (изчезвам) da- 'hinschmelzen vi <l7a/sn>, verflie¬ gen vi < 32 b/sn >, ver'gehen vi < 13b/ sn>, 'schwinden vi <21jsn> 3. übertr (разнежвам ce) von 'Rührung ergrif¬ fen 'werden vi < 18/sh> , 'Rührung
разточвам 736 emp'fmden <27b> разточв|ам, -аш (-ах) uv; разточ|а, -иш (-их) v 1. 'ausbreiten vr <а>, 'aus¬ wickeln vt < а >, 'ausstrecken vt < а > 2. (тесто Teig) 'ausrollen vr <a>; (баница) 'zubereiten vt разточйтел (-ят) m, -и pl Verschwender m 4, Ver'geuder m 4, 'Prasser m 4 разточйтел|ен, -ни adj verschwende¬ risch разточнтелкост / nur sg Verschwen¬ dungssucht / 14/jg; übertr (реч) 'Schwülstigkeit / 11/sg разточйтелctb<o n, -a pl Verschwen¬ dung / 17, Ver'geudung / 17; Kunst Über'ladenheit /17 разточйтелствув j ам, -аш (-ах) uv verschwenden vt <a>, ver'geuden vt <a> разтрйкв|ам, -am (-ax) uv; разтрак|ам, -atu (-ax) v 1. 'anfangen vt <2ajhb> zu 'klappern [zu 'klopfen, zu 'schlagen] (нещо mit etw. i) 2. (повреждам) 'klapprig [ent'zwei, 'locker] 'machen vt, 'ausleiern vt <a>; s се 1. 'anfangen zu 'klappern [zu 'klopfen, zu Schlagen] 2. (повреждам се) 'klapprig ['locker] 'werden vi < 1 %/sn >, ent'zwei 'gehen vt < \3/sn>, sich 'ausleiem vr <a> разтр6бв|ам, -аш (-ax) uv; разтреб|я, -иш (-их) V 'aufräumen vt < а >; (ма¬ сата) 'ablragen vt < 4 а >, 'abräumen vr <а> разтребям,-яш (-ях) uv = разтребвам разтревожв|ам, -аш (-ах) uv; разтре¬ вожа, -иш (-их) V be'unruhigen vt <b>, 'aufregen vr <a>, in 'Sorge ver'setzen vr <b>; s cesich be'unru¬ higen vr <b>, sich 'aufregen vr, in 'Sorge ge'raten vi < 3 b/sn > разтревожен adj be'unruhigt, 'aufge¬ regt, be'sorgt разтревоженост / nur sg Beunruhigung / 17, 'Unruhe / 16, 'Aufregung / 17, Be'sorgtheit / ll/sg разтреперан adj 'zitternd, 'bebend разтреперв|ам, -аш (-ax) uv; разтре- пер|я, -еш (-ах) v er'zittern [er'beben] 'lassen vt <3/hb> auch übertr (от vori); s ce 'anfangen vi <2a/Ah> zu 'beben [zu 'zittern], er'beben vi < b/sn >, er'zittern vi < b/sn >; s ce от студ vor 'Kälte 'anfangen zu 'zit¬ tern; (от погнуса) sich 'schütteln vr разтрептйв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разтрепт|я се, -йш се (-ях ce) v 'anfan¬ gen vi <2a/Ab> zu 'zittern [zu 'beben, zu vi'brieren, zu Schwingen; zu 'flim¬ mern, zu 'blinken] разтреса f разтрисам разтрещяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разтрещ|я се, -йш се (-ях се) v 'anfan¬ gen vr < 2 г/hb > zu 'krachen [zu 'dröh¬ nen, zu 'donnern] разтрйв|ам, -аш (-ax) uv; разтрй|я, -еш (-х) V 1. (чело) 'reiben vt < 23 > 2. (правя разтривка) 'einreiben vr <23а>, mas'sieren (някого jmdn.), 'eine 'Einreibung 'machen (някого jmdm.) 3. (смачквам) zcr'reiben vt < 23 b >, zer'drücken vt < b > 4. (paa- мазвам) breit 'schmieren vr, ver'reiben vr <23b> разтрйван|е л, -ия pl и. разтрйвк|а/, -и pl 'Einreibung / 17; Massage [... Sa:33 ]/16 разтрйс|ам, -аш (-ax) uv; разтрес|а, -еш (разтресох) v 1. (раздрусвам, разкла¬ щам) 'schütteln vr; ~а ме треска das 'Fieber 'schüttelt mich, ich 'habe 'Schüttelfrost 2. (разтърсвам) er¬ schüttern vt <b> auch übertr, s ce (от страх) er'beben vr < b/sn >, er'zittern vi < b/sn >; sich Schütteln vr; той се ~ а от смях er Schüttet sich vor 'Lachen aus разтрйя t разтривам разтрог|а/, -и pl 'Ritze /16, Spalt m 1, 'Lücke /16 разтр6гв|ам, -аш (-ax) uv; разтрогн|а, -еш (-ах) V 'rühren vt, be'wegen vt <b>, er'greifen vr <2lb>, be'ein- drucken vr <b> O ä брак 'eine 'Ehe Scheiden < 23 >; s ce von 'Rührung er'griffen 'werden vr < 18/jn>, ergrif¬ fen sein vi < B >
737 разтушвам разтропан adj umg 'aufgeweckt, ge- 'weckt, ge'scheit, hell разтропвам се, -аш се (-ах се) uv; разтроп|ам се, -аш се (-ах се) v 1. 'anfangen vi <2а/hb> zu 'klopfen [zu 'pochen]; (каруца) 'anfangen zu 'rattern; (c краката) 'anfangen zu 'trampeln [zu 'stampfen] 2. (играя) 'anfangen zu 'tanzen разтрошав|ам, -аш (-ах) uv; разгрош|а, -йш (-йх) V zer'brechen vt <16b>, zer'kleinem vt <b>, zer'schlagen vt <4b>, zer'stückeln vt <b>; s ce zer'brechen vi < 16 b/sn>, zerschla¬ gen vi < 4 b/sn >, in 'Stücke 'gehen vi < 13 /sn > разтръбявам, -аш (-ах) uv; разтръб|я, -йш (-йх) V ver'künden vt <b>, 'aus¬ posaunen v/ <a> разтръгв|ам, -аш (-ах) uv; разтръгн|а, -еш (-ах) V ausein'anderziehen vt <32 а, h-g>, 'trennen vt, voneinan¬ der 'lösen v/ разтръскв|ам, -аш (-ах) uv; раз- тръск|ам, -аш (-ах) v 'schütteln vt, 'rütteln v/; s ce 'beben vi <hb> er'beben vi <Ь/sn>, 'zittern vi <hb>, er'zittern vi < b/sn >, 'schwanken vi <hb> разтряскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разтряск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi < 2 г/hb > zu 'krachen [zu 'donnern, zu 'poltern] разтупв|ам, -аш (-ax) uv; разтуп|ам, -аш (-ах) V laut [stark, 'schneller] 'schlagen ['pochen, 'klopfen] 'lassen vt <3/hb>; s ce 'anfangen vi <2ajhb> laut [stark, 'schneller] zu 'schlagen [zu 'pochen, zu 'klopfen] разтупкв|ам, -аш (-ax) uv; разтупк|ам, -аш (-ах) V (сърце) 'lauter ['schneller, 'stärker] 'schlagen ['klopfen, 'pochen] 'lassen v/ <3/hb>; а се (сърце) 'an- fangcn vi <2ajhb> 'lauter ['schneller, 'stärker] zu 'schlagen [zu 'klopfen, zu 'pochen] разтуптявам, -аш (-ax) uv; разтупт|я, -йш (-ях) V (сърце) 'schneller ['stärker] 47 Wtb. Bulg-Dt. 'schlagen ['pochen, 'klopfen] 'lassen vt <3/hb>; (кръв) 'schneller pul'sieren 'lassen; s се (сърце) 'anfangen vi <2a lhb> 'schneller ['stärker] zu 'schlagen [zu 'pochen, zu 'klopfen]; (кръв) 'anfangen 'schneller zu pulsie¬ ren разтурв|ам, -аш (-ax) uv; разтур|я, -иш (-их) V 1. (разбърквам) durchein'an- derbringen vt <24а> 2. (събарям) 'niederreißen vt <23а>; (разруша¬ вам) zer'stören vt <b> 3. (осу¬ етявам) verhindern vt <b>; (нару¬ шавам) ver'stoßen vi < 34b/hb> (нещо 'gegen etw. 4) 4. (разделям) 'trennen vt; s събрание 'eine Ver¬ sammlung 'auflösen < a >; (правя не¬ действителен) 'aufheben vt <14a>, 'lösen vt < a > 5. (разпределям) 'auf¬ teilen v/ < a >; ä по равно zu 'glei¬ chen 'Teilen 'aufteilen 6. (разстилам) 'ausbreiten vt <a>; (разпръсквам) ver'streuen vt <b> 7. (прахосвам) 'aufbrauchen vt <a>, verschwenden vt < b >; я ce 1. (разбърквам ce) durchein'andergeraten vi < 3 a/sn > 2. (събарям ce) Zusammenstürzen vi <a fsn>, 'einstürzen vi <a/sn> 3. (осуетявам ce) Scheitern vi <sn> 4. (разделям ce) sich 'trennen vr, aus- ein'andergehen vi <13ajsn>; (съб¬ рание) sich 'auflösen vr <a> 5. (разпадам ce) zer'fallen vi <3b/ sn > 6. (разстйлам ce) sich 'ausbreiten vr <a>; (разпределям ce) sich ver'teilen vr < b >, sich ver'streuen vr <b> разтурни|к m, -ци pl 'Unheilstifter m 4, 'Störenfried m 1 разтур|ям, -яш (-ях) uv; разтур|я, -иш (-их) v = разтурвам разтуха/nur sg Trost т 2/sg, 'Zuspruch m 2/sg разтушав!ам, -аш (-ax) uv; разтуш|а, -йш (-йх) V 'trösten vt; s ce sich 'trösten vr разтушв|ам, -аш (-ax) uv = разтуша- вам
разтъжавам 738 разтъжав|ам, -аш (-ах) uv; разтъж|а, -йш (-йх) V 'traurig 'machen vt, be¬ grüben vt <b>, 'Kummer 'machen (някого jmdm.); * ce 'traurig 'werden < 18/5« >, be'trübt 'werden < 18/s/i >, 'Kummer emp'finden <27b> (за 'über 4) разтъкав|ам, -аш (-ах) uv; разтъ|ка, -чеш (-ках) v den 'Schußfaden her- 'ausziehen < 32 a, h-g > (нещо aus i) разтъкмяв|ам, -аш (-ах) uv; разтъкм|я, -йш (-йх) V durchein'anderbringen vt < 24 а >, 'absetzen vt < а > ver'eiteln vt <b> разтълкувам, -аш (-ах) v 'auslegen vt <a>, 'deuten vt, erklären vt <b> interpre'tieren vt <d> разтъпка |ам, -аш (-ах) uv; разгьп|ча, -чсш (-ках) v (сняг Schnee) 'fest¬ trampeln vt <а>, 'festtreten vt <15a>; (трева Gras) zer'treten vt < 15b>, zer'trampeln vt <b>; s ce sich die 'Beine ver'treten vr < 15 b> разтьрбушв|ам, -аш (-ах) uv; разтър- буш|а, -иш (-их) V 1. her'ausholen vt < а >, her'auszerren vt < а > 2. (раз- порвам) 'aufschlitzen vt <а>, 'auf¬ schneiden vt <21 а, d-tt> разтървавам, -аш (-ах) uv; разтърв|а, -еш (-ах) v 1. (бйещи се 'Raufende) 'trennen vt, ausein'anderbringen vt <24a> 2. (разсйпвам) ver'schütten vt <b>, ver'slreuen vt <b>, ver¬ lieren vt < 32 b > разтъркв|ам, -аш (-ах) uv; разтьрк|ам, -аш (-ах) V 1. (трия) 'reiben vt <23 > 2. (правя разтривка) 'einreiben vt < 23 а >, mas'sieren vt < d > 3. (раз- мазвам) ver'reiben vt <23b>, ver¬ schmieren vt <b>; (смачквам) zer- 'reiben vt <23b> разтърсв|ам, -аш (-ах) uv; разтърс|я, -иш (-их) V 1. (разклащам) ег- 'schüttem vt < b >, 'schütteln vt, 'rüt¬ teln vt auch übertr 2. (претърсвам) durch'suchen vt <b>; s ce 1. sich Schütteln vr; (разклащам ce) er'zittem vi < b/sn >, er'beben vt < bjsn > auch übertr 2. (почвам да диря) 'anfangen vi < 2 ajhb > 'überall zu 'suchen разтьрс|ям, -яш (-ях) uv = разтърсвам разтърчав|ам се, -аш се (-ах се) uv; разтърч|а се, -йш се (-ах се) v 1. (почвам да търча) 'anfangen vi <2а/hb> zu 'laufen [hin und her zu 'laufen, um'herzulaufen] 2. (тичам натам-насам) um'herlaufen vi <9 а/ sn > (за някого für jmdn.) 3. (грйжа ce) um'sorgen <b> (около някого jmdn.) разтършув|ам, -аш (-ах) uv, v 'wühlen vi <hb>, Stöbern vt <hb>, Suchen vi <hb>, durch'wühlen vt <b>, durchsuchen vt < b >; z ce 'anfangen vi < 2 ajhb > zu 'wühlen [zu Suchen, zu Stöbern] разтн>хкв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разтюхк1ам се, -аш ce (-ax ce) v 'an¬ fangen vi < 2 ajhb > zu 'jammern разтяг|ам, -аш (-ax) uv; разтегн|а, -еш (-ах) V 1. 'dehnen vt, 'ausdehnen vt < a >, Strecken vt, 'ausein'anderziehen vt < 32 a, h-g >; (разпъвам) Spannen vt; (удължавам) verlängern vt < b >; (разширявам) verbreitern vt <b>; (маса) Ausziehen vt <32a, h-g> 2. (разхлабвам) 'lockern vt; s ce 1. sich 'dehnen vr, sich 'strecken vr, sich Spannen vr; (удължавам ce) sich verlängern vr < b >; (разширявам ce) sich verbreitern vr <b> 2. (разхлаб¬ вам ce) sich 'lockern vr, 'locker 'werden vt < 18 /sn> разубеждавам, -аш (-ax) uv; разубед|я, -йш (-йх) V wider'ralen vt < 3 а jhb >, 'abraten vt <3a/hb>, 'abbringen <24a> (някого в нещо jmdn. von etw. 3) 'ausreden < а > (някого в не¬ що jmdm. etw.); * ce 'absehen vi < 19a/A6> (в нещо von etw. 3), sich 'anders be'sinncn vr <26b>, cs sich 'anders überlegen vr < b > разуверяв|ам, -аш (-ax) uv; разувер|я, -йш (-йх) V 'abraten vi <3a/AÄ>, 'abbringen vt <24a> (в нещо von etw. J), von Seiner Überzeugung 'ab-
739 разхвьрчавам се bringen; s се nicht mehr 'glauben vi <hb> (в нещо an ctw 4), 'absehen vr < 19 a/hb> (в нещо von etw. 3), von 'seiner Überzeugung 'abgehen vi < 13 ajsn > разузнавам, -аш (-ах) uv; разузна|я, -еш (-х) у er'kunden vt < b >, 'aus¬ kundschaften vt <a>, er'mitteln vt <b>; Mil 'aufklären vt <a> разузнавай!« n, -ия pl Er'kundung/17, Er'mittlung/17; Mil 'Aufklärung/17 разузнавателен, -ни adj Er'kundungs-; 'Kundschafter-; Mil 'Aufklärungs-; ~ на служба 'Aufklärungsdienst m 1, Ge'heimdienst разузнавач m, -и pl 'Kundschafter m 4; Mil 'Aufklärer m 4 разузная f разузнавам разум m nur sg Ver'nunft / 14/sg, Ver'stand m I fsg разумен, -ни adj ver'nünftig, verstän¬ dig разумност / nur sg Verständigkeit / 17/sg, 'Klugheit/17/sg, Besonnenheit /17/* разумяв|ам, -аш (-ах) uv; разум|ея, -ееш (-ях) V volkst ver'stehen vt <101b>, be'greifen vt <21 b>, er¬ fassen v/ <b> разучав|ам, -аш (-ах) uv; разум [а, -иш (•их) V 1. (проучвам) untersuchen vt <b>, stu'dieren vt <d> 2. (роля, песен) er'lernen vt < b >, 'einüben vt <a>, 'einstudieren vt <c> разучв ам, -аш (-ах) uv = разучавам разфнлософствув|ам се, -аш се (-ах се) V umg 'anfangen vi < lajhb > her'um- zuphilosophieren (zu Spinnen] разформирам, -аш (-ах) uv, v = раз¬ формировам разформнрув|ам, -аш (-ах) uv, v Mil (войскова част) 'auflösen vt < а > разфучан 1ам се, -аш се (-ах се) uv; разфуч|а се, -йш се (-ах се) v 1. (вятър) 'anfangen vi < lajhb > zu 'brausen [zu Sausen, zu 'toben] 2. umg 'anfangen zu 'toben, 'aufbrausen vi <a/sn> разфъфл|ям се, -яш се (-ях се) uv; разфъфл|я се, -еш се (ах се) v 'anfan¬ gen vi < lajhb > zu 'murmeln [zu 'lispeln, zu 'nuscheln] разхайтв|ам, -аш (-ах) uv; разхайт|я, -иш (-их) V verderben vt < 16b >, zum 'Nichtstuer [Taugenichts] 'machen vr; s ce zum 'Nichtstuer [Taugenichts] 'werden vi <18/sn>, ver'gammeln vi < Ь/sn > разхайтеи adj verdorben, ver'kommen, 'zügellos, 'nachlässig, 'lässig разхалтав|ям, -яш (-ях) uv; разхал- тав|я, -йш (-йх) V 'lockern vt, 'locker 'machen vt, 'ausleiern vt < a > разхапв|ам, -аш (-ах) uv; разхап|я, -еш (-ах) V zer'beißen vi <2Ib>; s ce 'anfangen vi <lajhb> zu 'beißen [sich zu 'beißen] разхарчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разхарч|а се, -иш се (-их ce) v ver¬ schwenderisch 'werden vi <18fsn>, 'anfangen vi < lajhb > mit dem Geld um sich zu 'werfen разхвъркв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разхвърк|ам се, -аш ce (ax ce) v 1. (разпръсквам ce) ausein'anderfliegen vi <32ajsn>, ausein'anderstieben vi <32ajsn> 2. (насам-натам) 'anfan¬ gen vi < lajhb > hin und herzu 'fliegen [um'herzuflattern] разхвърл|ям, -яш (-ях) uv; разхвърл|я, •иш (-их) V 1. (разстилам) ausein'an- derwerfcn vt <16 а>, 'ausbreiten vt < а >, 'ausstreuen vt < a >, verteilen vt <b> 2. (оставам в безредие) um'herwerfen vt <16 a>, um'her- streuen vt < a > 3. (разпределям) 'auf¬ teilen vt < a >, verteilen vt < b > (между 'unter 3, auf 4); » ce 1. (раз¬ полагам ce) es sich be'quem 'machen vr, 'ablegen vt <a> 2. (хвърлям) 'anfangen vi <2ajhb> zu 'werfen разхвърлян adj 1. (пръснат) verSlreut, um'herliegend 2. (неподреден) 'unor¬ dentlich; (разчорлен) zer'zaust, 'lieder¬ lich 3. (несвързан) nicht zusammen¬ hängend, ver'einzelt разхвърчав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv;
разхитител 740 разхвърч|а се, -йш се (-ах се) v 1. (раз¬ пръсквам се) ausein'anderflatlern vi < аjsn >, ausein'anderfliegen vi < 32а/ sn> 2. (натам-насам) 'anfangen vi < 2a/hb > hin und her zu 'fliegen (um'herzufliegen, um'herzuflaUem) разхитител (-ят) m, -и pl Verschwender m 4, Ver'geuder m 4 разхищавам, -аш (-ах) uv; разхит|я, -йш (-йх) V verschwenden vt <b>, ver'geuden vt < b >, ver'schleudem vt < b >, 'durchbringen vr < 24 a > разхищение n, -я pl Verschwendung /17, Ver'geudung /17 разхлаби |ам, -аш (-ах) uv; разхлаб|я, -иш (-их) V 'lockern vt, 'locker 'lassen vr <3/hb>, er'schlaflen 'lassen vt; s ce sich 'lockern vr, er'schlaffen vi < b/sn > разхлаб|ям, -яш (-ях) uv = разхлабвам разклада / nur sg 'Kühlung / 17/sg, 'Abkühlung/17, Erfrischung/17 разхладйтел|ен, -ни adj 'kühlend, er'frischend, Er'frischungs- разхладйтелн|о n, -и pl Erfrischungs¬ getränk n 20, Erfrischung/ 17 разхладяв1ам, -аш (-ах) uv = раз- хлаждам разхлажд|ам, -аш (-ах) uv; разхлад|я, -йш (-йх) V 'kühlen vt, 'abkühlen vt < а >; er'frischen vt < b > s ce sich 'abkühlen vr < a >, sich er'frischen vr <b>; kühl 'werden vi < 18/sn> разхленчв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разхленч|а се, -иш се (-их ce) v 'anfan¬ gen vi < 2a/A6 > zu 'heulen [zu 'weinen, zu Schluchzen, zu 'jammern] разхлипа |ам се, -аш се (-ах се) uv; разхлйл|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2а/hb> zu Schluchzen [zu 'jammern, zu 'heulen] разхлопа|ам се, -аш се (-ах се) uv; разхлоп|ам се, -аш се (-ах се) v 1. 'anfangen vi <2аjhb> zu 'klopfen (zu 'klappern, zu 'pochen] 2. umg (пов¬ реждам ce) ka'puttgehen vi < 13a./ sn>, cnt'zweigehen vi < \3z/sn> разход m, -и pl 'Ausgaben / 16/pl, Ver'brauch m i/sg, 'Kosten pl, 'Auf¬ wand m 2jsg, - на труд 'Arbeitsauf¬ wand; ~ на средства 'Aufwand an 'Mitteln; производствени - и Pro¬ duktionskosten разхода |ам, -аш (-ах) uv 'ausgeben vt < 15a >, ver ausgaben vr < b >, ver- 'brauchen vr <b> разх6д|ен, -ни adj Ver'brauchs-, 'Ko¬ sten-, 'Ausgaben-; - на кнйга 'Ausga¬ benbuch n 22 разхбдк|а /, -и pl (пеш) Spa'ziergang m 2; (c превозно средство) Spazier¬ fahrt/ 17 разхожд|ам, -аш (-ax) uv; разход|я, -иш (-их) V (пеша) spa'zierenführen vr; (с превозно средство) spa'zierenfah¬ ren vt < 4/sn >; s се 1- (пеша) spa'zie- rengehen vi < 1 За/sn >; (c превозно средство) spa'zierenfahren 2. (ходя натам-насам) auf und ab 'gehen vi <13/sn>, hin und her 'gehen vi < 13/sn> 3. (шляя ce) um'herlaufen vi <9a jsn>, sich her'umtreiben vr <23a> разхокв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз- хок|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi <2аjhb> zu schimpfen [zu Schelten, zu 'tadeln] разхрачв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разхрач|а се, -иш се (-их ce) v 'anfan¬ gen vi < 2a/hb > zu 'spucken [zu 'spei¬ en] разхрупв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; разхруп|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfan¬ gen vi < Izjhb > zu 'knabbern [zu 'knuspern] разхрускв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разхруск|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi <2&/hb> zu 'kauen [zu 'knabbern, zu zer'bciOen] ‘разхубавна|ам, -аш (-ах) uv; разху¬ бавея, -ееш (-ях) V Schön[er] 'werden vi < li/sn> 2 разхубавявам, -аш (-ах) uv; разху¬ бави, -йш (-йх) V Schönfer] 'machen vt, verschönern vt <b>; s ce Schön[er] 'werden vi <18jsn> разхълца!ам се, -аш се (-ах се) uv;
741 разчиствам разхълц|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi <2a.jhb> zu 'schluchzen, in 'Schluchzen 'ausbrechen vi < 16 a/sn> разхъркв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разхьрк|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfan¬ gen vi < 2а/hb > laut zu 'schnarchen разцапв|ам, -аш (-ах) uv; разцап|ам, -аш (-ах) V ver'schmieren vi <b>; 'klecksen vi <hb> (нещо mit etw. 3) разцвет m nur sg 'Blüte /16,'Blütezeit /17 разцветк|а/, -и pl Text 'Farbzusammen¬ stellung/17 разцвйлв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разцвйл1я се, -иш се (-их се) v 'anfan¬ gen vi < 2a/hb> zu 'wiehern, in 'Wie¬ hern 'ausbrechen vi < 16a/sn> разцвйлям се, -яш се (-ях се) uv = разцвйлвам се разцвъркв|ам се, -аш се (-ах се) uv; разцвърк|ам се, -аш се (-ах се) v 'anfangen vi <2ajhb> zu 'zwitschern разцелув|ам, -аш (-ах) uv, v 'abküssen vt < a >, 'mehrmals 'küssen vt, 'mehrere 'Küsse 'geben <15>; s ce sich 'küssen vr, 'Küsse 'austauschen < a > разценк[а /, -и pl 1. Taxierung / 17, 'Preisfestsetzung/17 2. Politök 'Stück¬ lohn m 2; заплащане по « Be'zahlung /17 nach 'Stücklohn разцентров|ам, -аш (-ах) uv, v den 'Mittelpunkt verschieben <32b> (не¬ що von etw. 5) разцепв|ам, -аш (-ах) uv; разцеп|я, -иш (-их) V1. zer'teilen vt < b >, zer'spalten vt < b >, 'spalten vt 2. (разединявам) ent'zweien vt <b>; Pol 'spalten; ä ce (разделям ce) sich 'spalten vr (на in 4); (пръсвам ce) 'bersten vi < 16/s«>, zer'springen vi <21h/sn> разцепление n nur sg Pol 'Spaltung /17 разцйвр|ям се, -яш се (-ях ce) uv; раз- цйвр|я се, -иш се (-их се) v umg 'anfangen vt < 2a/hb > zu 'flennen [zu 'heulen, zu 'greinen] разцьркв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разцърк|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfan¬ gen vt <2a/hb> zu 'zwitschern разцъфв|ам, -аш (-ax) uv; разцъфн|а, -еш (-ах) V 1. (цвете) 'anfangen vi <2a(hb> zu 'blühen, er'blühen vi < Ъ/sn >; (пъпка) sich 'öffnen vr; (yc- мйвка) er'strahlen vi < Ъ/sn > 2. übertr 'aufblühen vi <a/sn>, 'schöner 'wer¬ den vi < 18/sn>, er'strahlen; » ce = разцъфвам разцъфтявам, -аш (-ax) uv; разцъфт|я, -йш (-ях) v 1. (цвете) er'blühen vi < Ъ/sn >, 'aufblühen vt < a/sn >; (пъп¬ ка) sich 'öffnen vr 2. übertr 'aufblühen, zur 'Blüte ge'langen vt <Ъ/sn>; s ce = разцъфтявам разчекв|ам, -аш (-ax) uv; разчекн|а, -еш (-ах) V 1. (устата) 'aufreißen vt < 21 а >, 'aufsperren vt < а > 2. (раз¬ късвам) ausein'anderreißen vt <21а>, in 'Stücke 'reißen vt <21>; s ce zer'reißen vi <2lb/sn> разчепквам, -аш (-ax) uv; разчепк|ам, -аш (-ах) V 1. (памук) 'hecheln vt 2. (шушулка) 'aufmachen vt <а>, ent'hülsen vt <b> 3. übertr (раз¬ глеждам) untersuchen vt < b > разчервяв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разчерв|я се, -йш се (-йх ce) v 'dunkel¬ rot 'werden vt < 18/sn >, stark er'röten vt < b/sn > разчерв|ям се, -яш се (-ях ce) uv — разчервявам ce разчертав1ам, -аш (-ax) uv; разчерт|ая, -аеш (-ах) v 'Linien 'ziehen <32, h-g>, 'Spalten 'anbringen <24a> (нещо in od auf etw. 3) разчесв|ам, -аш (-ax) uv; разчеш|а, -еш (разчесах) v 1. 'durchkämmen vt <а> 2. (раздразвам) 'aufkratzen vt <a> 3. (вълна) 'hecheln vt; s ce 'anfangen vt <2a/hb> zu 'kämmen [zu 'bürsten] разчет m, -и pl 1. 'Rechnung / 17, Berechnung / 17 auch übertr 2. Mil Bedienungsmannschaft /17 разчета | 1 разчйтам разчиств|ам, -аш (-ax) uv; разчйст|я, -иш (-их) V (чистя) 'säubern vt, 'sauber¬ machen vt <a>; (разтребвам) 'auf¬ räumen vt < a >; (площад) 'räumen vt,
разчистим 742 'freimachen vt < а >; s пътя den Weg 'bahnen [be'reitcn <b>] auch übertr; (развалини) beseitigen vt < b >, 'weg¬ räumen vt <a>; вятърът разчисти облаците der Wind ver'trieb die 'Wol¬ ken O * си сметките c някого 'seine 'Rechnung mit jmdm. begleichen < 21b > auch übertr разчйст|ям, -яш (-ях) uv = разчйствам ‘разчит ам, -аш (-ах) uv; разчет|а, -еш (разчетох) v 1. (надпис, ръкопис, по¬ черк) entziffern vt <b>; (шифър) dechiffrieren vt < d >; (разбирам) ver'stehen vt < 101 b >; (тълкувам) 'auslegen vt <a> 2. (планирам) be'rechnen vt <b>, 'planen vt; s ce 'anfangen vi < 2a./hb > viel zu 'lesen гразчйт|ам, -аш (-ах) uv 'rechnen vi <hb> (на mit J),'bauen vi <hb> (на auf 4), 'hoffen vi <hb> (на auf 4) разчленен adj 1. zer'gliedert, zer'teilt, ver'zweigt 2, (реч) artikuliert разчленени|e n, -я pl 1. Zergliederung / 17, 'Aufteilung / 17, 'Gliederung 2. (реч) Artikulati'on /17 разчленявам, -аш (-ах) uv; разчлен|я, -йш (-йх) V 1. zer'gliedern vt <b>, zer'legen vt < b >, zer'teilen vt < b > 2, (реч) artikulieren vt < d > разчовъркв|ам, -аш (-ах) uv; раз- човьрк|ам, -аш (-ах) v 1. (издъл- бавам) 'aufkratzen vt <а>, 'aufsto¬ chern vt < а >; her'umstochern vi <a/hb> (нещо in etw. 3); а стара рана übertr in 'einer 'alten 'Wunde 'wühlen vi <hb>, 'eine 'alte 'Wunde 'aufreißen <23a> 2. übertr (раз¬ глеждам) 'durchhecheln vt < a > , 'durchgehen vi <13ajsn> разчопл|ям, -яш (-ях) uv; разчопл|я, -иш (-их) v = разчовърквам разчорлен adj zer'zaust, Struppig, wirr разчорл|ям, -яш (-ях) uv; разчорл|я -иш (-их) V zer'zausen vr <b>, zer'raufen vt <b>, Strobeln vt; s ce zer'zaust 'werden vi <18/sn> разчув|а ce (-a ce) uv; разчуе се (разчу ce) v nur 3. Pers be'kannt 'werden vi < 18fsn >, 'umlaufen vi < 9ajsn >, sich her'umsprechen vr < 16 a> разчувствув|ам, -аш (-ах) uv, v 'rühren vf, in 'Rührung ver'setzen vt <b>, er'greifen vt <21b>, be'wegen vt <b>; s ce in 'Rührung ge'raten vi < ЗЬ/sn >, er'griffen 'werden vi < 18 )sn> разчувствуваи adj ge'rührt, be'wegt, er'griffen разчукв|ам, -аш (-ах) uv; разчук|ам, -аш (-ах) V zer'klopfen vt <b>, zer'kleinern vt <b>, zer'slückeln vt < b >; übertr zer'brechen vf <16 b >; s ce in 'Stücke 'gehen vi <13fsn>; zer'brechen vi <16 bjsn> разчупв ам, -аш (-ах) uv; разчуп|я, -иш (-их) V zer'brechen vt < 16b>, in 'Stük- ke 'brechen vt <16>; s ce zer'bre¬ chen vi < \ bhjsn >, in 'Stücke 'brechen vi < 16/i«> разчурулйкв ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разчурулйк|ам се, -аш ce (-ax ce) v 'anfangen vi < 2а/hb > zu 'zwitschern [zu Singen] разшав|ам, -аш (-ax) v be'wegen vt < b >; s ce in Be'wegung ge'raten vi < 3bfsn >, sich be'wegen vr < b >, sich 'rühren vr разшетв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; раз- шет|ам се, -аш се (-ах се) v 1. 'anfan¬ gen vz <2а/hb> zu 'wirtschaften ['Hausarbeit zu ver'richten] 2. (ходя насам-натам) auf und ab 'gehen vi < l3/sn>, hin und her 'gehen, hin und her 'laufen vi <9jsn> разшйв|ам, -am (-ax) uv; разши|я, -еш (разших) v 'auftrennen vt < а >; е се 'anfangen vi <2аjhb> 'emsig zu 'nä¬ hen разширени|е n, -я pl 'Ausdehnung/17, Verbreiterung / 17, 'Zunahme / 16, Erweiterung/ 17; Med » на вените 'Venenerweiterung разширочав|ам, -аш (-ax) uv; разши- роч|а, -йш (-йх) V = разширявам разширяв|ам, -аш (-ах) uv; разшир|я, -йш (-йх) V 1. (правя по-широк)
743 район erweitern vt <b>, 'ausdehnen vt <a>; (увеличавам) vergrößern vt <b> 2. (разпространявам) ver- 'breiten vt < b > O » очи 'große 'Au¬ gen 'machen; x се 1. (ставам по- широк) sich er'weitern vr, sich 'ausdeh¬ nen vr; (увеличавам се) sich vergrö¬ ßern vr 2. (разпространявам се) sich verbreiten vr разширяем adj 'ausdehnbar разширяемост f nur sg Phys 'Dehnbar¬ keit / 11/sg разшифровам, -аш (-ах) uv v de¬ chiffrieren vt <d> разшия f разшйвам разшумв|ам, -am (-ах) uv; разшум|я, -иш (-их) v zum 'Grünen 'bringen vt <24>, er'grünen 'lassen vt <3/hb>; x ce er'grünen vi < b/sn > разшумяв ам се, -аш ce (-ax ce) uv; разшум|я се, -йш се (-йх ce) v 'anfan¬ gen vi <2ajhb> zu 'lärmen [zu 'rau¬ schen], laut 'werden vi < 18/sn> разигьтв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv = разшетвам ce разщракв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; разщрак|ам ce, -am ce (-ax ce) v 'an¬ fangen vi <2ajhb> zu 'klappern разщръкляв|ам ce, -am ce (-ax ce) uv; разщръкл|ея се, -ееш се (-ях ce) v 'anfangen vi < Izjhb > er'schreckt [wie toll] hin und her zu 'laufen разюздае |ам, -am (-ax) uv; разюзд|ая, -dem (-ax) v 'abzäumen vt < a > разюздан adj 'zügellos, 'ungestüm разюзданост/nur sg 'Zügellosigkeit/17 разюздая f разюздавам разюзд|вам, -am (-ax) uv; разюзд|ам, -аш (-ax) v 1. (кон) 'abzäumen vr <a> 2. übertr die 'Zügel 'schießen 'lassen vt <3/hb> (някого jmdm.); » ce übertr 'zügellos 'werden vi < 18jsn >, ver- 'kommen vi <33bjsn>, ver'wildern vi < b/sn > разяд|ам, -am (-ax) uv = разяждам разядлнв adj 'ätzend разядбсв|ам, -am (-ax) uv; разядос|ам, -аш (-ax) v in Wut ['Rage, Zorn] 'brin¬ gen vt <24> [ver'setzen vr <b>], 'aufbringen vt <24 a>; 'aufregen vt <a>; s ce in Wut ['Rage, Zorn] ge'raten vi < 3bjsn >, sich 'aufregen vr <a> разяжд|ам, -аш (-ax) uv; раз|ям, -ядеш (-ядох) V 1. (червеи) zer'fressen vt < 15b>; (мйшки) zer'nagen vt <b> 2. Chem zer'setzen vt < b >, 'ätzen vr, zer'fressen 3. übertr (мъча) 'quälen vr, 'nagen vi <hb>; x ce 1. (при ядене¬ то) auf den Appe'tit 'kommen vi <33jsn> 2, übertr (от злоба) sich ver'zehren vr <b>; (от противоре¬ чия) zer'rissen sein vi < B > разярен adj 'wütend, 'rasend, 'aufge¬ bracht разяреност / nur sgWut/12/jg, 'Rage /16/sg разяряв|ам, -am (-ax) uv; разяр|я, -йш (-йх) v in Wut ver'setzen vr <b>, 'rasend ['wütend] 'machen vt; x ce in Wut ge'raten vi <3b/sn>, 'rasend ['wütend] 'werden vi < 18/sn> разяснени|е n, -я pl Erklärung / 17, Erläuterung /17, 'Aufklärung /17 разяснителен, -ни adj er'läuternd, erklärend, 'Aufklärungs-; ~ на рабо¬ та 'Aufklärungsarbeit /17 разясняв|ам, -аш (-ax) uv; разясн|я. -йш (-йх) v 1. (обяснявам) erklären vr <b>, er'läutem vr <b>, 'aufklären vr < а > (нещо 'über etw. 4) 2. 'aufhel¬ len vr < a > O вятърът ~ а небето der Wind ver'treibt die 'Wolken am 'Him¬ mel; вятърът ~ а мъглата der Wind löst den 'Nebel auf; x ce 1. (небе) sich 'aufklären vr, klar 'werden vi < 18/sn> 2. übertr (лицето) sich 'aufhellen vr райран adj ge'streift pa|ü (-ят) m nur sg Para'dies n 20 O магарешки x umg 'Kittchen n 23 райбер m, -и pl 'Riegel m 4, 'Haken m 4 райграс m nur sg Bot 'Raigras n 22, Lolch m 1, 'Weidelgras райе n, -та pl 'Streifen m 4; плат на ~ та ge'streifter Stoff m 1 район m, -и pl 1. Ra'yon m 6; (област)
районен 744 Ge'biet п 20; (край) Raum; Gelände п 23; строителен ~ 'Baugelände 2. (в град) 'Stadtbezirk т 1 район|ен, -ни adj 1. (областен) Ge'biets-, Ra'yon- 2. (градски район) 'Stadtbezirks-; ж комитет 'Stadtbe¬ zirkskomitee п 24 районйр|ам, -аш (-ах) uv, v in Ge'biete [Be'zirke, Be'reiche] 'einteilen vt <a> райск|и adj paradiesisch, 'himmlisch, 'überirdisch O ~ а градина 'Garten m 5 'Eden *рак (-ът) m, раци pl Krebs m 1 O запънал съм се като ~ на бързей sich 'gegen etw. 'stemmen vr, 'dickschädlig sein v/ <B>; знае где зимуват раците er weiß, wo 'Barthel den Most holt; ни риба - ни ~ 'weder Fisch noch Fleisch; ~ -пустинник Zool 'Ein¬ siedlerkrebs m 1; червен като ~ rot wie ein Krebs 2рак m nur sg Med Krebs m 1 ’ракет|а /, -и pl 1. Ra'kete / 16; меж- дуконтинентална ж 'interkontinenta¬ le Ra'kete; междупланетна ж 'inter¬ planetare Ra'kete, 'kosmische Ra'kete; ж -носител 'Trägerrakete; балис¬ тична ж bal'listische Rakete; мно- гостепенна ж 'Mehrstufenrakete; про¬ тивовъздушна ж 'Luftabwehrrakete 2. (сигнал Si'gnal) 'Leuchtkugel/16 2ракет|а / -и pl Sport 'Tennisschläger m 4, 'Schläger ракет|ен, -ни adj 1. Ra'keten-; ~ на площадка Raketenabschußrampe/16 2. 'Leuchtkugel- ракиджййниц|а /, -и pl 'Schnapsbren¬ nerei /17 ракиен adj 'Schnaps- ракйнк|а/, -и pl 'Schnäpschen n 23 ракйт]а /, -и pl Bot 'Purpurweide /16 ракита|к m, -ци pl 'Weidengebüsch n 20 ракйтов adj 'Purpurweiden-, 'Weiden- ракй|я/ -и pl Schnaps m 2, 'Branntwein m 1 O блага ж ge'süßter Schnaps (am 'Morgen nach der 'Hochzeit zu 'trin¬ ken); греяна ж er'hitzter und ge'süßter Schnaps ракл|а /-и pl 1. (дрехи)'Kleidertruhe /16 2. (долап) 'Wandschrank m 2 3. (хамбар) 'Banse/164. Mil (сандък) Muniti'onskiste / 16; (каруца) Muni- ti'onswagen m 4 раков adj Krebs- auch Medy 'krebsartig; ~ и заболявалия 'Krebserkrankun¬ gen/17//?/ раковйд[ен, -ни adj 'krebsartig раковйн|а / -и pl Zool Ge'häuse n 23, 'Schale / 16; (мида) 'Muschelschale; (охлюв) 'Schneckenhaus n 22 ракообразен, -ни adj 'krebsartig O ~ ни als Subst Zool 'Krebstiere n 20//?/ ракурс m nur sg perspektivische Verkürzung /17 ралиц|а/, -и pl 1. 'Pflugsterz m 1 2. Astr Or'ion m 4jsg 3. Bot 'Rittersporn m 1 ралин|к m, -ци pl 'Pflugschar n 20 рало и, рала pl 1. 'Pflug m 2 2. Ge'spann n 20, Paar n 20; ~ волове ein Joch n 20 'Ochsen 3. 'Morgen m 4, Joch n 20 (площ от около 2 декара са 0,2 ha) рамазйн т nur sg Rel Rama'dan m рамеи|ен, -ни adj 'Schulter- раменоног adj, meist als Subst ~ и Zool 'Muscheltiere n 20/pl рамк|а/, -и pl 'Rahmen m 4 auch übertr; ~ и за очила 'Brillengestell n 20 рамо n, рамена pl od рамене pl 1. 'Schulter / 16, 'Achsel /16 2. Phys 'Hebearm m 1, 'Lastarm 3. Math (ъгъл) 'Schenkel m 4 4. (планина) Hang m 2 0 вдигам рамене mit den 'Schultern 'zucken vi <hb>; падна ми товар от раменете mir ist ein Stein vom'Herzen ge'fal len; ~ до ~ 'Schul¬ ter an 'Schulter; свивам рамене mit den 'Achseln 'zucken рамп|а /, -и pl 'Rampe/16, 'Auffahrt/ 17, Verladebühne /16; Theat 'Rampe рамстек m nur sg 'Rumpsteak n 24 ран = ранен ран|а /, -и pl 'Wunde / 16 auch übertr, Verletzung /17 0 слагам пръст в ж та den 'Finger auf die 'Wunde legen ранг (-ът) m, -ове pl Rang m 2 übertr 'Größe / 16, 'Ordnung /17
745 растителност рандеман т,-ир1 'Ausbeute /16, Er'trag т 2 ран|ен, -ни adj 1. früh, 'zeitig 2. (преж¬ девременен) 'vorzeitig, 'allzufrüh 3. (първи) 'erste; ~ ни картофи 'Früh¬ kartoffeln /16 Ipl ранен adj 1. ver'wundet, ver'letzl auch übertr 2. als Subst Verwundeter m 7+, Verletzter ml* ранина / nur sg: на od no - früh- 'morgens, in der Früh рйниц|а /, -и pl 1. 'Rucksack m 2 2. 'Ranzen m 4; Mil Tor'nister m 4 рано adv 1. früh, 'zeitig 2. (преж¬ девременно) 'vorzeitig O за кое по- ~ ? wo'für zu'erst?; ~ e es ist noch zu früh; - или късно 'früher 'oder 'später, 'über kurz 'oder lang ранобуд|ен, -ни adj früh 'aufstehend, früh er'wachend ранобуднице m, -ци pl 'Frühaufsteher m 4 ранобудника / -и pl 'Frühaufsteherin /18 ранозре|ен, -йни at#früh 'reifend, Früh- ранозрейка / -и pl 1. (овощно дърво) 'Obstbaum m 2, 'dessen 'Früchte früh 'reifen 2. (плод) früh'reifende Frucht /14; круша x 'Frühbirne/16; ябъл¬ ка x 'Sommerapfel m 5 раноI зрял, -зрели adj früh ge'reift, 'frühreif ранш|ен, -ни adj: по- x 'früher 1 раняв|ам, -am (-ax) uv; ран|я, -йш (-йх) v ver'wunden vt <b>, ver'letzen vt <b> auch übertr 2раняв|ам, -аш (-ax) uv; ран|я, -йш (-йх) V 1. früh 'aufstehen vi <10xajsn>, früh'morgens tun vt < 38 >; ранил съм на път ich 'habe mich am 'frü¬ hen 'Morgen auf den Weg ge'macht 2. (подранявам) 'zeitig erscheinen vi <23bjsn>, 'vorzeitig 'kommen vi <ЪЪ^п> рапнр|а /, -и pl Flo'rett n 20 ралиц|а /, -и pl Bot Raps m 1 рапич|ен, -ни adj Raps-; -но масло 'Rapsöl n 20, 'Rüböl; * бръмбар Zoo! 'Rapskäfer m 4 рапорт m, -и pl Rap'port m 1, Be'richt m 1, 'Meldung/17 auch Mil; приемам ~ 'eine 'Meldung ent'gegennehmen < 16a> рапортув|ам, -аш (-ax) uv rappor'tieren vt < d >, be'richten vt < b >, 'melden vr рапсоди|я /, -и pl Mus Rhapso'die / 16a рйс|а /, -и pl 'Rasse /16 расйз|ъм (-мът) m nur sg Rassismus m 11 расист m, -и pl Ras'sist m 8, 'Rassenhet¬ zer m 4 расистки adj rassistisch рйсн|а, -ein (-ax) uv 1. 'wachsen vi <4/sn> 2. (подраствам) her'an- wachsen vi <4a jsn> 3. übertr (развйвам се) sich ent'wickeln vr <b> pac|o n, -ä pl 'Mönchskutte / 16, 'Prie¬ sterrock m 2, 'Popenrock O хвърлям ~ oto übertr die 'Mönchskutte [den 'Priesterrock, den 'Popenrock] 'ablegen <a> расов adj 'Rassen-; ~ а дискриминация 'Rassendiskriminierung /17 panrlä, -ein (растох) uv 'wachsen vt <4/sn>; übertr sich ent'wickeln vr <b> O x вочйте на някого in jmds. 'Augen 'wachsen растеж m nur sg 'Wachstum n 22/ sg, Wuchs nt 2, 'Wachsen n 23jsg, 'Anwachsen n 23/sg; Entwicklung/17 растеня|е n, -я pl 'Pflanze/16, Ge'wächs n 20; маслодайни ~ я 'Ölpflanzen pl; културни ~ я Kul'turpflanzen растенневъд m, -и pl 1. Landw im 'Pflan¬ zenbau ['Feldbau] Beschäftigter m 7+ 2. (научен работник) 'Pflanzenzüchter m 4 растениевъдство n nur sg 1. Landw 'Pflanzenbau m 12. (наука) 'Pflanzen¬ züchtung/17 растйтел|ен, -ни adj 'pflanzlich, 'Pflan¬ zen-; ~ но производство 'pflanzliche Produktion /17 растителност / nur sg Vegetati'on / 17.
рат 746 'Pflanzenwelt/ \ljsg, 'Flora/15 а рат f nur sg 1. Schlacht/17, Krieg m 1 2. (войници) Sol'daten m 8jpl рата|й (-ят) m, -и pl Knecht m 1 ратайкйн|я f -и pl Magd / 14 ратайски adj Knechts-, 'knechtisch ратайство n nur sg 'Knechtsstand m 2 ратайствув|ам, -аш (-ax) uv als Knecht 'arbeiten vi <hb> ['dienen vi <hb>\ ратификационен, -ни adj Ralifikati- 'ons-, Ratifi'zierungs-; - ни докумен¬ ти Ratifikati'onsurkunde /16 ратификация /, -и pl Ratifi'zierung/17, 'Ratifikation/17 ратифицйр|ам, -аш (-ax) uv, v rati- fi'zieren vt <d> ратии|к nt, -ци pl 'Kämpfer m 4, 'Streiter m 4, Ver'fechter m 4 рйтнишкн adj 'Kämpfer- ратув|ам, -аш (-ax) uv, 'kämpfen vi <hb>, 'streiten vi <2\jhb>, Ein¬ treten vi < 1 Sa/jn > (за für 4) рафннери|я f -и pl Raffine'rie / 16a рафннйр|ам, -аш (-ax) uv, v raffinieren vt <d> рафиниран adj rafTi'niert auch übertr, ge'reinigt, ver'feinert рафт (-ът) nt, -ове pl 'Wandbrett n 21, Re'gal n 20*, 'Bücherbord n 20 рахат nt nur sg 1. 'Ruhe / 16jsg, Beschaulichkeit/17/sg, Behaglichkeit / 17/sg 2. als adj 'ruhig, be'ruhigt, 'sorglos; бъди ~ ! volkst du kannst be'ruhigt sein рахатлок^м m nur sg 'türkischer 'Honig m 1*/sg рахатлък m nur sg Behaglichkeit / П/sg, Beschaulichkeit /17/sg рахатув|ам, -аш (-ax) uv behaglich [beschaulich, be'quem] 'leben vi <hb> рахатясв ам, -аш (-ax) uv; рахатяс|ам, -аш (-ах) V zur 'Ruhe 'kommen vi < 33 /sn > рахит nt nur sg Med Ra'chitis / рахиггйч|еи, -ни adj Med ra'chitisch рацнон4л|ен, -ни adj 1. (целесъобразен) ratio'nell 2. (разумен) ratio'nal; - ни числа Math ratio'nale 'Zahlen / 17/p/; ~ на функция Math ratio'nale Funkti'on /17 рационализатор m, -и pl Rationalisator m 9 a рационализатори la /, -и pl Rationa- lisa'torin /18 рационализаторски adj Rationali'sie- rungs-, Ver'besserungs-; ~ o пред¬ ложение Ver'besserungsvorschlag m 2 рационалнзаторств|о n, -a pl Er'fin- dungs- und Ver'besserungswesen n 23 рационализация /, -и pl Rationalisie¬ rung / 17; umg (рационализаторско предложение) Ver'besserungsvor¬ schlag m 2 рационализирам, -аш (-ax) uv, v ra¬ tionalisieren vr <d> рацноналйз|ъм (-мът) m nur sg Ratio¬ nalismus m 11 /sg рационалйст m, -и p! Rationa'list m 8 рационалистйч|ен, -ни u. рацнона- листйчески adj rationalistisch рационалност / nur sg Rationali'tät fXljsg, 'Zweckmäßigkeit/ \7/sg, Ver- hünftigkeit /17/sg рачел m nur sg 'eingedickter 'Trauben¬ saft mit 'Obststücken рачешката adv im 'Krebsgang рачешки adj Krebs-; übertr 'rückwärts¬ gehend, nicht vor'anschreitend, nicht vorangehend; работата върви - die 'Arbeit geht im 'Krebsgang рачи = рачешки рая / nur sg Hist Ra'jah nt, pl (nicht¬ mohammedanische Untertanen im Os- manischen Reich) реабилитация /, -и pl Rehabilitation /17, Rehabilitierung /17 реабнлнтйр|ам, -аш (-ax) uv, v rehabi- li'tieren vt <d> реагйрам, -аш (-ax) uv, v rea'gieren vi <djhb > реактив m, -и pl Chent Rea'gens n реактив|ен, -ни adj reak'tiv; Rcakti- 'ons-, Rea'genz- O z самолет 'Düsen¬ flugzeug n 20; « двигател 'Strahl-
747 ревизирам triebwerk п 20 реактивност/nur sg Reaktivi'tät/17/sg реактор m, -и pl Re'aktor m 9a; атомен A'tomreaktor; ядрен - 'Kernreak¬ tor реакцион|ек, -ни adj reaktionär реакцнонер m, -и pl Reaktionär m 1 * реакционерски adj Reaktionärs-, reak¬ tionär реакционност / nur sg 'Rückschrittlich¬ keit /17 реакци|я /, -и pl Pol, Chem, Psych 'Reakti'on /17 реал|ен, -ни adj 1. (действителен) re'al, Re'al-; ~ на заплата Re'allohn m 2 2. (надежден) re'ell реализация / nur sg Realisierung / 17 auch Hdl; Verwirklichung / 17 реализйр|ам, -аш (-ах) uv, v realisieren vt <d> auch Hdl; verwirklichen vi <b> реалйз|ъм (-мът) m nur sg Rea'lismus m 11jsg auch Kunst, Lit реалист nt, -и pl Rea'list m 8 auch Kunst, Lit реалнстйч|ен, -ни и. реалистйчески adj realistisch auch Kunst, Lit реалистйчност / nur sg Rea'lismus nt 11 /sg, 'Nüchternheit / 17 jsg\ Kunst, Lit das Realistische n 26 ■H, Rea'lismus реалйстк|а / -и pl Rea'listin /18 реалност /nur sg Reali'tät /17 ребрен adj 'Rippen-; ~ а кост 'Rippen¬ knochen m 4 ребрест adj 'rippig, 'großrippig, 'breit¬ schultrig ребр|6 n, -k pl 1. Anat 'Rippe / 16 2. (склон на планина) Hang m 2, 'Abhang 3. (ръб) 'Kante /16, 'Schmals¬ eite / 16, 'Längsseite O на ä auf die [der] 'Seite ['Kante], 'hochkant р£бром adv 'seitwärts, quer O поставям въпроса ~ die 'Frage scharf 'stellen ребр|я се, -иш се (-йх се) uv sich 'seit¬ wärts [quer] 'stellen vr ['hinstellen vr <a>] ребус m, -и pl 'Bilderrätsel n 23, 'Rebus nt od n; разчитам ~ и 'Bilderrätsel 'auflösen <a> рев (-ът) nt, -ове pl 1. (вик) 'Brüllen n 23jsg, Ge'brüll n 20/sg, Ge'schrei n 20/sg; надавам ~ 'einen Schrei 'aus¬ stoßen <34a> 2. (плач) 'Weinen n 23jsg, 'Heulen n 23/sg, 'Klagen n 23jsg 3. (шум) 'Tosen n 23jsg, 'Ge'töse n 23jsg, 'Brausen n 23/sg, 'Sausen n 23/sg рев|а, -еш (-äx) uv 1. (викам)'schrei¬ en vi <23/hb>, 'brüllen vi <hb> 2. (плача) 'heulen vi <hb>, 'weinen vi <hb>, 'flennen vi <hb> 3. (шумя) 'tosen vi <hb>, 'brausen vi <hb>, 'sausen vi <hb> реваксинаци я /, -и pl Wieder'holungs- schutzimpfung / 17, 'Revakzinati'on /17 реваксинйр|ам, -аш (-ах) uv, v revak- zi'nieren vi < d >, 'einer Wieder'ho- lungsimpfung unter'ziehen vi <32b, h-g> реване n, -та pl 'Sirupkuchen m 4 реванш m nur sg Re'vanche / 16 реваншйр|ам се, -аш се (-ах се) uv, v sich revan'chieren vr <d> реваншйст nt, -и pl Revanchist nt 8 реваншйстки adj Re'vanche-, Revan¬ chisten-, revanchistisch ревв|ам, -аш (-ах) uv; ревн|а, -еш (-ах) v 'anfangen vi <2a/hb> zu 'schreien [zu 'brüllen], 'ausrufen vt <39a>, 'einen Schrei ['Schreie] 'ausstoßen < 34a > ревер m, -и pl (палто, сако) 'Aufschlag nt 2, Revers [ra've:r] n 20 реверанс m, -и pl Reve'renz /17, 'Ehrer¬ bietung/17; Ver'beugung/17, Knicks m 1 ревизион|ен, -ни adj Revisi'ons- ревизионйз ъм (-мът) m nur sg Revi¬ sionismus m 11 jsg ревизионйст nt, -и pl Revisionist m 8 ревнзионистйч ен, -ни и. ревизионйстки adj revisionistisch ревизйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (про¬ верявам) über'prüfen vt <b>, 'einer Revisi'on unter'ziehen vi <32b, h-g> 2. (поправям) revi'dieren vt < d >
ревизия 748 ревйзи|я у; -и pl Revisi'on / 17, Über- 'prüfung/ 17; Hdl Inven'tur /17 ревизор m, -и pl Re'visor m 9a ревнзорски adj Revi'soren- ревл|а /, -и pl 'Heulsuse /16 ревлйв adj 'weinerlich ревльо nt, -вци pl 'Schreihals m 2, 'Heul¬ meier m 4 ревматйз|ъм (-мът) nt, -ми pl Rheu¬ matismus m 11 ревматйч|ен, -ни adj rheu'matisch, 'Rheuma- ревиа t реввам ревнив adj 1. 'eifersüchtig 2. (завистлив) 'neidisch, 'mißgünstig ревнйв|ец nt, -ци pl 'eifersüchtiger Mann m 3, 'Eifersüchtiger ml + ревнйвк|аf -и pl'eifersüchtige Frau/17, 'Eifersüchtige /19 ревнйвост / nur sg 'Eifersucht /14 ревнйтел (-ят) m, -и pl veralt 'Streiter nt 4 (за für 4), Ver'fechter nt 4 (за нещо von etw. J), 'Eiferer nt 4 ревност / nur sg 1. 'Eifersucht / 14 2. (завист) Neid m 1 /sg, 'Mißgunst/14 3. (усърдие) 'Eifer m 4/sg ревност|ен, -ни adj 'eifrig; ge'wissenhaft ревнувам, -am (-ax) uv 1. 'eifersüchtig sein v! < B >; той ~ а жена си от приятеля си er ist 'wegen 'seines 'Freundes auf 'seine Frau 'eifersüchtig 2. (завиждам) be'neiden vt < b > револвер nt, -и pl Re'volver m 4 револвер|ен, -ни adj Re'volver- революцион|ен, -ни adj revolutionär, Revoluti'ons- революционер m, -и pl Revolutionär m 1 * революционери)а / -и pl Revolutionä¬ rin /18 революционерски adj Revolutio'närs- революционерство n nur sg revolu¬ tionäre 'Tätigkeit /17 революциоиизйр|ам, -aui (-ax) uv, v re¬ volutionieren vt <d> революционноосвободйтел|ен, -ни adj revolutionärer Be'freiungs-; ~ но движение revolutionäre Befreiungs¬ bewegung /17 революци|я / -и pl Revolution/ 17; научно-техническа x 'wissenschaft¬ lich-technische Revoluti'on ревю n, -та pl 1. Theat Re'vue /16 2. (списание) Illustrierte /19, Maga- 'zin n 20*, Re'vue /16 <C> модно ~ 'Modenschau /17 регал m, -и pl 1. 'Bierglas n 22 2. Typ Re'gal n 20*, 'Schriftkastengestell n 20 регат|а /, -и pl Sport Re'gatta /15 a регент m, -и pl Re'gent m 8 регентски adj Re'gentschafls-, Re- 'genten- регентств|о и, -a pl Regentschaft /17 регентствув|ам, -аш (-ax) uv Re'gent sein vi < B >, die Regentschaft 'aus¬ üben <a> регионален, -ни adj regio'nal, Re- gio'nal- регистратор m, -и pl 1. Re'gisterfüh- rer nt 4, Registrator m 9 a auch übertr 2. (апарат) Regi'strierapparat nt 1 регистраторски adj Regi'strier- регистратур|а / -и pl Registratur /17 регистрационен, -ни adj Regi'strier- регистрация/nur sg Registrierung/17 регистрйр|ам, -аш (-ax) uv, v registrie¬ ren v/ <d> регйст|ър nt, -ри pl Re'gisler n 23 auch Mus регламент m, -и pl I. Regle'ment n 24, 'Dienstvorschrift / 17 2. (събрание) Geschäftsordnung / 17 регламентация / nur sg 'Ausarbeitung /17 'einer Geschäftsordnung ['Dienst¬ vorschrift] регламентен, -ни adj 'vorschriftsmäßig, dem Regle'ment entsprechend регламентирам, -аш (-ax) uv, v regle¬ mentieren v/ <d> регрес m nur sg 'Rückschritt m 1, Re¬ gression /17 регресйв|ен, -ни adj 'rückschrittlich, zu'rückschreitend, regres'siv регресйвност / nur sg 'Rückschrittlich¬ keit /17, Regressivi'täl / 17 регресйр|ам, -аш (-ax) uv, v zu'rück-
749 редя schreiten vi <21 a/sn>, sich zu'rück- entwickeln vr <c> регресия / nur sg Regressi'on / 17, Zu'rückschreiten n 23/sg регулатор m, -и pl Regu'lator m 9 a, 'Regler m 4 регулационен, -ни adj Regu'lierungs- регулация / nur sg Regulierung /17, Regulati'on /17, 'Regelung /17 регулйр|ам, -аш (-ах) uv, v regulieren vt <d> регулировъч[ен, -ни adj regulierend, Regu'lierungs- ред (-ът) m, -ове pl 1. 'Reihe/16; на [по, под] ~ der 'Reihe nach; на - съм, мой ~ e ich bin an der 'Reihe; идва ми ~ ът ich 'komme an die 'Reihe; сега идва - ът до [за] него jetzt ist er an der 'Reihe 2. (книга) 'Zeile /16 3. (тет¬ радка) 'Linie /16 4. (ивица) 'Streifen m 4 5. (пласт) Schicht/17 6. 'Ordnung / 17; (обществен строй) Gesell¬ schaftsordnung; обществен ~ 'öffent¬ liche 'Ordnung; в ~ in 'Ordnung; в -ä на нещата in der 'Ordnung der 'Dinge, ge'wöhnlich; дневен ~ 'Tages¬ ordnung /17 7. Verfahrensweise /16; 'Sitte /16; Zeremoniell n 20*; както му [си] e *v ът wie es 'üblich ['Sitte] ist редактнр|ам, -аш (-ах) uv, v redigieren vt <d> редактор m, -и pl Redak'teur m 1* O главен ~ 'Chefredakteur редакторк|а/ -и pl Redak'teurin / 18 редакторски adj Redak'teurs- редакционен, .ни adj redaktionell редакци[я / -и pl Redakti'on / 17 ред|ен, -ни adj richtig, recht, 'passend, 'ordnungsgemäß, 'ordentlich ред|ея, -ееш (-ях) uv 'selten ['seltener, 'immer 'seltener] 'werden vi <18/sn>; (гора, коса) sich 'lichten vr; (мъгла) 'dünner 'werden vi < 18/rn> редйц|а/, -и pl 'Reihe /16 редкопръст adj verschwenderisch редни|к m, -ци pl 1. Mil Soidat m 8; Ge'meinerm 7+ veralt 2. umg 'einfaches 'Mitglied n 21 редническн adj Soidaten- редно adv. ~ e es gehört sich редов adj 'Reihen-; - а сеитба 'Rei¬ hensaat / 17, 'Drillsaat; ~a сеялка 'Drillmaschine /16 редов|ен, -ни adj 1. (постоянен, регулярен, нормален) 'regelmäßig; ж влак 'fahrplanmäßiger Zug m 2; * конгрес 'ordentlicher Kon'greß m 1 [Parteitag m 1]; s посетител 'regel¬ mäßiger Be'sucher m 4 2. (изпра¬ вен) 'ordentlich; ~ живот 'ordentli¬ ches 'Leben n 23; ~ на стока 'ein¬ wandfreie 'Ware / 16; ~ни лични документи 'ordnungsgemäße 'Aus¬ weispapiere pl 3. (равномерен) 'gleich¬ mäßig 4. (точен) 'pünktlich 5. (обик¬ новен) ge'wöhnlich O ~ на военна служба Mili'tärdienstpflicht / 17; ~ на войска regu'läre 'Streilkräfte pl\ * професор 'ordentlicher Pro'fessor m 9a редовно adv 1. (регулярно, постоянно) 'regelmäßig 2. (нормално, акуратно) 'ordentlich; (в изправност, както трябва) 'ordnungsgemäß 3. (равно¬ мерно) 'gleichmäßig 4. (точно) 'pünkt¬ lich редом adv 1. (един до друг) 'nebenein¬ ander 2. (наред) 'neben (с някого jmdm.) 3. (по ред) der 'Reihe nach 4. (всички по ред) 'alle der 'Reihe nach 5. (навред) 'überall, ringsum'her O ~ по ~ der 'Reihe nach редосеялк|а/, -и pl 'Drillmaschine/16 редув|ам, -аш (-ах) uv 'ablösen vt < a >, etw. der 'Reihe nach tun < 38 >; « ce sich 'abwechseln vt < a >, sich 'ablösen vr <a> редукция/nur sg Chem Redukti'on/17; Ling Reduzierung/17 редут m, -и pl Mil Re'doute/16, 'Schan¬ ze /16 редуцир|ам, -аш (-ах) uv, v reduzieren vf <d> редушк|а / -и pl 'umlaufende 'Krank¬ heit /17, Epide'mie / 16a ред|я, -йш (-йх) uv 1. (подреждам)
режа 750 'ordnen vr; 'schichten vt, 'aufsteilen vt <a> 2. (разтребаам) in 'Ordnung 'bringen v? < 24 >, 'aufräumen vt <a> 3. (тъкмя) zu'rechtmachen vr < a >, zu'rechtrücken vr < a > 4. (уреж¬ дам) 'einrichten vr < a >, gestalten vr <b> 5. umg (изреждам) 'aufsagen vr <a>, 'sprechen vr < 16>; ä над умрял 'einen 'Toten be'klagen <b> 6. umg (заповядвам) 'anordnen vr < a >, be'fehlen vr <20b>; « се 1. (обра¬ зувам редица) in 'einer 'Reihe 'stehen vr < 10 l/hb>, (c mit 3) 2. (изреждам се) aufeinander 'folgen vr <sn>, 'fol¬ gen (c auf 4) 3. (на опашка) sich 'anstellen реж|а, -еш (рязах odpeaäx) uv 1. 'schnei¬ den vr <21, d - tt>, zer'schneiden vr < 21 b, d - tl >, 'abschneiden vr < 21 a, d - U > (от von 3), (овощни дървета) 'ausschneiden vr <21a, d - tt>,ver¬ schneiden vr < 21 b, d - lt > 2. (дърва) 'sägen vr 3. (резба) 'schnitzen vr 4. (за питие) 'prickeln vi <hb> 5. übertr (за вятъра) 'schneiden vr <21, d-tt>, 'beißen vr < 21 jhb > 6. übertr zer'reißen vr <23b>; залпове ~ат въздуха 'Salven zer'reißen die Luft 7. (говоря остро) umg 'eine 'scharfe 'Zunge 'füh¬ ren (някого 'gegen jmdn.) 8. umg 'durchfallen 'lassen vr < 3/A6> (на йзпит) O късо го - й! mach’s kurz!, faß dich kurz!, mach nicht so 'viele 'Umstände! режй|ен, -йни adj Re'gie-; ~ йни разноски Regiekosten pl, Ver'wal- tungskosten режим m, -и pl 1. Re'gime n 24 odn 23 auch Pol 2. (начин на живеене) 'Le¬ bensweise /16; лекарски ~ 'ärztliche Ver'haltensregeln/ \6/pl 3. 'Regeln pl, 'Vorschrift /17, 'Ordnung/17; ~ на хранене Er'nährungsvorschrift / 17; диетичен ~ Di'ätordnung, Di'ät- vorschrift; болничен - 'Kranken¬ hausordnung 4. (условия) Bedingun¬ gen / Mjpl O воден ~ 'Wasserhaus¬ halt m 1 режисир ам, -am (-ax) uv, v Regie, [..'зй] 'führen режисура /nur sg Re'gie/16a; Re'giear- beit /17 режисьор m, -и pl Regis'seur m 1 * режисьорски adj Re'gie-, Regis'seurs- рез (-ът) ги, -ове pl 'Messerschneide/16 резанк|а/, -и pl 'Stückchen n 23, 'Schei¬ be / 16, 'Scheibchen n 23 резач m, -и pl 'Schneidender m 7+; Landw Ver'schneider m 4 резач|ен, -ни adj 'Schneide-, 'Säge-; ~ на машйна 'Schneidemaschine/16, 'Kreissäge /16 резачк а/ -и pl 'Schneidemaschine/16, 'Kreissäge /16 резб|а /, -й pl SchnitzeTei / 17; (изкуство) 'Schnitzkunst /14 резбар (-ят) m, -и pl 'Holzschnitzer m 4 резбарски adj Schnitz-, 'Schnitzer- резбарство n nur sg 'Schnitzkunst /14, 'Holzschnitzerei /17 резе n, -та pl 'Eisenriegel m 4, 'Riegel резед|а / -й pl 1. Bot Re'seda/15a 2. (цвят) Re'sedagrün n 23; цял в s ganz in Re'seda резедав adj Re'seda-, re'sedagrün резен m, -и pl 'Scheibe/16, 'Schnitte /16, Stück n 20 резерв m и. резерв|а /, -и pl\, Re'serve / 16 auch Wirt sch, Mil, скрйти -и ver'borgene Re'serven; трудови ~ и 'Arbeitskräftereserven 2. übertr 'Vorbe¬ halt m I; под ~ a 'unter 'Vorbehalt резерват m, -и pl Reser'vat n 20*, 'Schutzgebiet n 20 резерв |ен, -ни adj Re'serve- резервйр|ам, -аш (-ax) uv, v reservie¬ ren vt <d>; s ce zurückhaltend [be'herrscht, reser'viert] sein vi < B >, sich zu'rückhalten vr < 3a > резервираност / nur sg Reser'viertheit / 11/sg, Zurückhaltung /11/sg резервоар m, -и pl Reser'voir n 20*, 'Sammelbecken n 23, 'Speicherbecken рез|ец m, -цй pl 1. (острие) 'Schneide / 16 2. (инструмент) 'Schneidewerk¬ zeug n 20 3. (зъб) 'Schneidezahn m 2
751 рекламация резигнация / nur sg Resignati'on /17 резиденци|я /, -и pl Resi'denz /17 резил m, -и /»/'Schande /16, Bla'mage/16; 'Gegenstand m 2 des Ge'spötts; ставам за - пред хората zum Ge'spött der 'Leute 'werden vi < 18jsn>, sich vor den 'Leuten bla'mieren vr < d > резил я -йш (-йх) uv umg bla'mieren vt < d >, zum 'Gegenstand des Ge'spötts 'machen (някого jmdn.); s ce umg zum Ge'spött 'werden vi <18/sn>, sich bla'mieren vr < d > резйтба / nur sg (лози, овощни дървета) 'Ausschneiden и 23/sg, Ver'schneiden n 23>/sg, Schnitt m 1 резлйв adj 1. (нож) scharf 2. (питие) 'prickelnd 3. (звук) 'schneidend, 'durchdringend 4. (вятър) 'beißend, 'schneidend резняк m nur sg 'Federweißer m 7+, 'Heuriger ml* резолйр|ам, -аш (-ах) uv, v beschließen vr <32b>, mit 'einem Be'schlußver- merk ver'sehen vf < 19b> резолюци|я f -и pl Resoluti'on / 17, Entschließung / 17, Be'schluß m 2 резон m, -иpl Ver'nunftfXAjsg, 'Einsicht /17 резонанс m nur sg Phys Reso'nanz /17 auch übertr резонатор m, -и pl Phys Reso'nator m 9 a; Mus Reso'nanzboden m 5 резон|ен, -ни adj ver'nünftig, 'einsichtig 'резонйр|ам, -аш (-ах) uv, v Phys 'mit¬ tönen vi <%/hb>, 'widerhallen vi <ajhb>, reso'nieren vi <d/hb> 2резонйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. 'nörgeln vi <hb>, räso'nieren vi <d/hb>, 'klü¬ geln vi <hb> 2. ver'nünftig über'legen vt <a> резоньбр m, -и pl 1. 'Besserwisser m 4, 'Nörgler m 4, Räso'neur m 1* 2. Lit 'Sprachrohr n 20 des 'Autors резултат m, -и pl Resul'lat n 20, Er'gebnis n 21 резултатен, -ни adj ergebnisreich, er'sprießlich, 'fruchtbringend, 'wirk¬ sam резултатност/nur sg 'Wirksamkeit/17, Ersprießlichkeit / 17, 'Fruchtbarkeit f'lisg резюме n, -та pl Resü'mee n 24, Zusammenfassung /17 резюмйр|ам, -аш (-ах) uv, v resü'mieren vt < d >, zu'sammenfassen vt < a > 'рейд (-ът) m, -ове pl Mar' 'Reede/16 2рейд (-ът) m, -ове pl 1. Mil 'Überfall m 2, 'Einfall, überraschender 'Angriff m 1 im 'Rücken ['Hinterland] des 'Geg¬ ners 2. über'raschende Kon'trolle /16, Überprüfung /17 рейс (-ът) m, -ове pl 1. (линия) 'Reise¬ route /16, 'Linie/16; (пътуване) Fahrt /17, 'Reise/162. (автобус) 'Linienbus m la, Bus рейсов adj 'Reise-, 'Linien-; ~ а кола 'Linienbus m la; ~ самолет 'Linien¬ flugzeug n 20 'рек|а/, -й pl Fluß m 2, Strom m 2; übertr Strom, 'Menge / 16, 'Masse / 16 O каменна ä Mo'räne/16 2ре|ка, -чеш (рекох) v 1. 'sagen vf <hb> (на някого jmdm., zu jmdm.) 2. sich 'sagen vr 3. sich 'anschicken vr < a> (да zu 3) Оако е ~ къл господ so Gott will; ако е ~ чено wenn es so be'schieden ist; да ~ чеш 'nehmen wir an, 'sagen wir; дето го ~ кли wie man so sagt; кажй-речй u. току-речй fast, 'sozusagen, 'gleichsam, 'ungefähr; не било - чено es hat nicht 'sollen sein; ~ Kox си mir schien; речено-сторено ge'sagt, ge'tan; ще ~ че das heißt рекапитулация f -и pl Rekapitulati'on /17, Wiederholung /17 реквием m, -и pl 'Requiem n 24, 'Seelen¬ messe /16, 'Totenmesse реквизйр|ам, -аш (-ах) uv, v requi'rieren vt <d> реквизиционен, -ни adj Requi'rierungs- реквизйци|я / -и pl Requisition / 17, Beschlagnahme /16 реклйм|а / -и pl Re'klame / 16, 'Wer¬ bung /17 (за für 4); светлйнна » 'Leuchtreklame рекламаци|я/ -и pl Reklamati'on/17,
рекламен 752 Beanstandung/17, Beschwerde/16 реклам|ек, -ни adj Re'klame-, 'Werbe- рекламйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. re- kla'mieren vr <d>, be'anstanden < b > (нещо etw.), sich be'schweren vr < b> (нещо 'über etw. 4), 'Einspruch er'heben < 14b > (нещо 'gegen etw. 4) 2. (правя реклама) Re'klame 'machen (нещо für etw. 4)> 'werben (за für 4) рекогносцир!ам, -аш (-ах) uv, v Mil rekognos'zieren vr <d>, 'auskund¬ schaften vr < a >, 'aufklären vt < a >, er'kunden vr <b> рекогносцнровк|а /, -и pl Mil Reko- gnos'zierung /17 рекогносцировъч|ем, -ни adj Mil Reko- gnos'zierungs- реколт|а f -и pl 'Ernte/16, Er'trag m 2 рекомендаци|я /, -и pl Emp'fehlung/17, EmpTehlungsschreiben n 23 рекоивалесцент m, -и pl Med Rekonva- les'zent m 8, Ge'nesender ml* реконвалесценция /nur sg Med Rekon- vales'zenz/ lljsg, Ge'nesung/ 17 реконструйр|ам, -аш (-ах) uv, v rekon- stru'ieren vr <d> реконструктивен, -ни adj Rekon- strukti'ons- реконструкци|я /, -и pl Rekonstrukti'on / 17 auch Wirt sch рекорд m, -и pl Re'kord m 1, 'Spitzenlei¬ stung/17 рекорд|ен, -ни adj Re'kord-, 'Spitzen- рекордьор m, -и pl Rekordhalter m 4 рекрутйр|ам, -аш (-ах) uv, v Mil re- kru'tieren vr <d>, 'ausheben vr < 14a >; (вербувам) 'werben vr <16>, gewinnen vr <26b>; s ce sich zu'sammensetzen vr < а > (от aus 3) ректификация / nur sg Chem Rektifi- kati'on /17 ректор m, -и pl 'Rektor m 9 a ректорат m, -и pl Rekto'ral n 20 ректорски adj Rek'toren- релатйв|еи, -ни adj rela'tiv релатнвйз|ъм (-мът) m nur sg Phil Re¬ lativismus m 11 /sg релативност/ nur sg Relativi'tät /17 релацн|я /, -и pl Mil 'Lagebericht m 1, 'Mitteilung / 17 реле л, -та pl El Relais [..'le:] n 24; -- - станция Relaisstation /17 релеф m, -и pl 1. Geogr 'Oberfläche/16, 'Oberflächenform / 172. Kunst Relief n 24 od 20* релеф|ен, -ни adj Relief-, reli'efartig; übertr 'plastisch, 'anschaulich религиозен, -ни adj religi'ös; 'gläubig религиозиост / nur sg Religiosi'tät flVsg релйгн|я /, -и pl Religi'on / 17 релйкв|а /, -и pl Re'liquie /16 релс|а/, -и pl 1. 'Schiene/16, Gleis n 20 2. (греда) 'Stahlschiene, 'Stahlträger m 4 3. übertr Bahn / 17, Ent'wicklungs- richtung /17 релсов adj 'Schienen-; ~ транспорт 'Schienentransport m 1 ремарке n, -та pl 'Hänger m 4, 'Anhän¬ ger m 4; (на трамвай) 'Beiwagen m 4 реми n, -та pl Remis (..'mi:] n ремилитаризация / nur sg Remilita¬ risierung /17 ремнлнтарнзнр|ам, -аш (-ах) uv, v remi- litari'sieren vr <d> реминисценци|я/, -и pl Reminis'zenz/17 ремонт m, -и pl Repara'tur / 17, Instandsetzung / 17, 'Ausbesserung / 17; капитален ~ Generalreparatur /17 ремоит|еи, -ни adj 'Ausbesserungs-, Repara'tur-; « завод In'standset- zungsbetrieb ml; ~ на работилница Repara'turwerkstatt / (-, -statten) ремонтнр|ам, -аш (-ах) uv, v repa'rieren vr <d>, 'ausbessern vr <a>, in¬ Standsetzen vt <a> ремъ|к m, -ци pl 'Riemen m 4, 'Leder¬ gürtel m 4, 'Ledergurt m 1 ремъч|ен, -ни adj 'Riemen-, 'Gürtel- ренде n, -та pl 1. 'Hobel m 4 2. (стър¬ гало) 'Reibeisen n 23, 'Reibe /1 рендосв|ам, -аш (-ах) uv; рендос|ам, -аш (-ах) v 'hobeln vr, 'glatthobeln vr <a>
753 републиканец ренегат т, -и pl Rene'gat т 8 ренегатски adj Rene'gaten-, rene'gaten- haft ренегатство n nur sg Renegatentum n 221 sg ренесанс m nur sg 1. Hist Renaissance [rane'sä:sJ/I6/jg 2. Arch Renaissance¬ stil m 1 /sg реноме n nur sg Renom'tnee n 24, Repu¬ tation /17 /sg рент|а/, -и pl 'Rente/16; поземлена * 'Grundrente рентабйл|ен, -ни adj ren'tabel рентген m nur sg 1. (уред) 'Röntgen¬ apparat m 1 2. (лъчи) 'Röntgen¬ strahlen pl 3. (способ) 'Röntgen n 23/sg, Durchleuchten n 23/sg O преглеждам се на ~ sich 'röntgen 'lassen vt < 3/hb > рентгенов adj 'Röntgen-; ~ апарат 'Röntgenapparat m 1; - и лъчи 'Rönt¬ genstrahlen pl, - преглед 'Röntgen- untersuchung/17, 'Schirmbilduntersu¬ chung рентгеноло|г m, -зи pl Röntgeno'loge m 7 рентгенология / nur sg Röntgeno lo'gie / 16a/ig ректгекоскопия /nur sg Röntgenunter¬ suchung/17 рентгенотерапия / nur sg 'Röntgenthe¬ rapie /16 a рентиер m, -и pl Wirtsch Renti'er m 6, 'Rentenbesitzer nt 4 рентибрски adj Renti'ers- реорганизаци|я /, -и pl Reorganisation /17 реорганизйр|ам, -am (-ax) uv, v reorga¬ nisieren vr <d> реостат m, -и pl El Rheo'stal m 8 репарации nur pl Reparationen pl, Wie¬ dergutmachung/ 17 penapaimÖHjeH, -ни adj Reparati'ons-, Wieder'gutmachungs- репатрйр|ам, -аш (-ax) uv,v repatriieren vf <d> pene|ü (-ят) m, -и pl Bot 'Klette / 16 репертоар m, -и pl Reperto'ire n 24; 48 Wtb. Bulg-Dt. Theat 'Spielplan m 2 репертоарен, -ни adj Reperto'ire-; ä план 'Spielplan m 2 репетект m, -и pl 'Sitzenbleiber m 4, Repe'tent m 8 репетйр|ам, -аш (-ax) uv, v repe'tieren vt <d>, wiederholen vt <a>, 'einüben vt < a >; Theat 'proben vt репетйтор m, -и pl Repe'titor m 9 a; 'Hauslehrer m 4 репетицнон|ен, -ни adj Wieder'holungs-, 'Übungs-; Theat 'Proben- репетйцн|я / -и pl Repetiti'on / 17, Wiederholung/17; Theat 'Probe /16; генерална » Gene'ralprobe репица / nur sg Bot 'Rübsen m 4/sg репнч|ен, -ни adj 'Rübsen- репичк|а /, -и pl 'Ra'dieschen n 23 реплик|а /, -и pl 1. 'Replik / 17, Erwiderung / 17 2. (на събрание) 'Zwischenruf m 1 3. Theat 'Stichwort n 20, 'Einsatz m 2 репортаж m, -и pl Reportage [..Ча:зз] /16 репортаж|ен, -ни adj Repor'tage- репортьор m, -и pl Re'porter m 4 репрезентативни, -ни adj repräsenta'tiv репресалии nur pl Repressalien pl репресйв|ен, -ни adj repressiv репресйвност fnursg Repressivi'tät/17 репресирам, -аш (-ax) uv Repressalien unter'werfen vt <16b> репреси|я / -и pl Repressi'on / 17, Ent'gegenwirken n 23/sg, 'Hemmung /17, Unterdrückung /17 репрйз m, -и pl 1. Re'prise /16 2. Text 'Stopfen n 23/sg; правя - 'stopfen vt репродукционен, -ни adj Repro¬ duktion-; ä апарат 'Bildwerfer m 4 репродукция /, -и pl 1. Typ (картина) Reproduktion/ 17,'Wiedergabe/16 2. Foto, Typ Vervielfältigung / 17 3. 'Wiedergabe републнк|а /, -и pl Repu'blik / 17; народна s 'Volksrepublik; а Бълга¬ рия Republik Buigarien републиканец m, -ци pl Republikaner m 4
републикански 754 републикански adj 1. republikanisch 2. Repu'bliks-, 'Landes-; ~ първенец Repu'bliksieger m 4, 'Sieger ['Bester nt 7*] im Repu'blikmaßstab; Sport 'Landesmeister m 4 репутаци|я /, -и pl Reputati'on / 17, 'Ansehen n 23/sg; ползувам се c добра ж 'hohes 'Ansehen be'silzen <b> pecu(ä /, -й pl 'Franse/16, 'Troddel/16, 'Quaste / 16, 'Klunker /16 реснйц|а/, -и pl 'Wimper /16 ресор nt, -и pl 1. Res'sort n 24, 'Aufga¬ benbereich m 1 2. Kfz 'Feder /16 ресор|ен, -ни adj 'Federungs-, 'Feder-; ~ на пружина 'Feder /16 респект m nur sg Re'spekt nt 1; вдъхвам ~ Re'spekt 'einflößen < a > респективен, -ни adj entsprechend, 'je¬ weilig; (надлежен) 'zuständig респектйр|ам, -аш (-ах) uv, v Re'spekt 'einflößen < а > (някого jmdm.) реставрация / nur sg Pol, Kunst, Arch Restauration /17, Wiederherstellung /17 реставрйр|ам,-аш (-ах) uv, v Pol, Kunst, Arch restau'rieren vt <d> ресто n nursg 1. Fin Rest nt 1, 'Restsum¬ me/16, 'Restbetrag m 2, Diffe'renz /17 2. umg als Interj zu'rück!, nicht 'nötig!, fallt weg! ресторант nt, -и pl Reslau'rant n 24, 'Gaststätte /16 ресурси nur pl Ressourcen pl реторт|а /, -и pl Re'torte /16 ретровнзьор nt, -и pl Kfz 'Rückspiegel nt 4 ретрограден, -ни adj 'rückschrittlich, 'rückwärtsgewandt ретроградство n nur sg 'Rückschrittlich¬ keit /17 ретушнр|ам, -аш (-ах) uv, v retuschieren vt <d> рефер nt, -и pl Sport 'Schiedsrichter nt 4, 'Kampfrichter, 'Punktrichter реферат m, -и pl Refe'rat n 20 референдум m nur sg Referendum n 29, 'Volksentscheid nt 1,'Volksbefragung Л7 референт m, -и pl Verw RefeTeni m 8 рефернр|ам,-аш (-ах) uv,v 1. refe'rieren vi <d/hh> 2. Sport 'Schiedsrichter ['Kampfrichter, 'Punktrichter] sein vi <B> реферски adj Sport 'Schiedsrichter- рефлекс nt, -и pl Re'flex m 1 рефлекс|ен, -ни adj Re'flex- рефл£ксн|я/, -и pl Phys, Phil Reflexion /17 рефлектирам, -аш (-ах) uv,v Phys re- flek'tieren vt <d> auch übertr; zu'rückstrahlen vt <a>, Spiegeln vt рефлектор nt, -и pl 1. Phys Re'flektor m 9 a, 'Hohlspiegel nt 1 2. Kfz 'Rück¬ strahler m 4 реформ|а /, -и pl Re'foim /17 реформация f nur sg Hist Reformation /17 реформен adj Re'form- реформйз|ъм (-мът) m nur sg Pol Re¬ formismus nt 11 /sg реформйр|ам, -аш (-ах) uv, v reformie¬ ren vt <d> реформйст nt, -и pl Pol Reformist m 8 реформйстки adj Pol reformistisch рехав и. рехкав adj 1. (рядък) dünn; (пръст) 'locker, 'bröckelig; (мрежа) 'weitmaschig 2. (коса) zer'zaust рецензент m, -и pl Rezen'sent m 8; (на дисертация, ръкопйс) 'Gutachter nt 4 рецензнр|ам, -аш (-ах) uv, v rezensieren vt <d>; (дисертация, ръкопйс) be'gutachten vt <b> рецензн|я / -и pl Rezension / 17; (за дисертация, ръкопйс) 'Gutachten и 23 рецепт|а /, -и pl Re'zept п 20 рецепт|ен, -ни adj Re'zept- рецндйв т, -и pl 1. Med Rezi'div п 20, 'Rückfall т 2 2. Jur Rückfall рецидивнз|ъм (-мът) т nur sg Med, Jur 'Rückfalligkeit /17 рецидивист nt, -и pl Jur 'Rückfälli¬ ger nt 7+, 'rückfällig Gewordener m 1* реципрочен, -ни adj Math reziprok рецитатор m, -и pl Rezi'tator nt 9 a рецитаци|я / -и pl Rezitati'on / 17
755 риби рецнтйр|ам, -аш (-ах) uv, v rezi'tieren vr, v/ <b/hb> реч/, -и р/1. 'Rede/16, 'Ansprache/16; произнасям - 'eine 'Rede 'halten <3>; защитна - Plädo'yer n der Verteidigung 2. 'Sprache; родна ~ 'Muttersprache 3. (начин на говорене) 'Redeweise / 16 4. umg (разговор) Ge'sprach n 20 5. umg (дума) Wort n 22 O пряка - Gramm di'rekte Rede; непряка ~ Gramm 'indirekte 'Rede; части на ~ та Gramm 'Wortarten ftflpl реч|ен, -ни adj Fluß-, Strom-; ~ но плаване 'Flußschiffahrt /17; ж транспорт'Flußtransport m 1; ж кон 'Flußpferd n 20 речитатйв m, -и pl Mus Rezita'tiv n 20 речйш|е и, -a pl 'ausgetrocknetes 'Flu߬ bett n 25 речни|к m, -ци pl 'Wörterbuch n 22, 'Lexikon n 29 od 28 речникар (-ят) m, -и pl Lexiko'graph m 8 речникарски adj lexiko'graphisch речников adj 'Wörterbuch-, 'Lexikon- peiu|a, -иш (ресах) uv 'kämmen vr; (кон) 'striegeln vr решав|ам, -аш (-ах) uv; реш|а, -йш (-йх) V 1. entscheiden vt <23b>, beschlie¬ ßen vt <32b>2. (задача) 'lösen vt, 'auflösen vt < a > 3. (съдба) be'siegeln vt <b>; «се 1. (въпрос 'Frage) sich entscheiden vr <23b>, entschie¬ den 'werden v/ <18jsn> 2. sich entschließen vr < b > (за für 4, против 'gegen 4) решеии|е n ,-я pl 1. Entscheidung/17, EntSchluß m 2, Be'schluß, Entschlie¬ ßung / 17; Jur 'Rechtsspruch m 2 2. 'Lösung/17; Math 'Lösungsweg m 1 решетест adj ver'gittert решетк|а / -и pl 1. 'Gitter n 23 2. umg (цедилка) Sieb n 20 O зад - ите 'hinter 'Gittern решет|о n, -a pl Sieb n 20 O направим на ж durch'löchern vt <b>, 'über und 'über mit 'Löchern be'decken vt <b> решетъчен, -ни adj = решетест решйтел|ен, -ни adj 1. entschlossen, entschieden, 'unerschütterlich 2. (ре¬ шаващ) en'scheidend, Ent'scheidungs- решйтелност / nur sg Entschlossenheit /17/sg, Entschiedenheit /17/sg; 'Un- erschütterlichkeit / 17/rg ре|я, -еш (рях и. реях) uv; ж поглед die 'Blicke um'herschweifen (um'herirren] 'lassen vt <3jhb>; z се 1. um'her- streifen vi < tt/sn >; (поглед) um'her¬ irren vr <a/sn> 2. (птици, облаци) 'fliegen vi < 32jsn >, Schweben vi < hb, sn >, 'ziehen vi < 32,h-gjsn > рйб|а /, -и pl Fisch m 1; бяла ж Zool 'Zander m 4; морска Ж 'Seefisch; прясна ж 'Frischfisch; пушена ж 'Räucherfisch O в мътна вода ж ловя im 'trüben 'fischen vr, vi <hb>; ни рак, ни ж 'weder Fisch noch Fleisch рибар (-ят) m, -и pl 1. 'Fischer m 4; (въдичар) 'Angler w 4 2, Hdl 'Fisch¬ händler m 4 3. Zool 'Fischreiher m 4 рибарк|а /, -и pl 1. 'Fischerin / 18; (въдичарка) 'Anglerin /18 2. 'Fisch¬ händlerin / 18 3. (жена на рибар) 'Fischersfrau /17 рнбарии|к m, -ци pl 'Fischteich m I рибарниц|а/ -и pl 'Fischhandlung/17, 'Fischgeschäft n 20 рибарски adj Fische'rei-, 'Fischer-; (въдичарски) 'Angler- рибарство n nur sg 1. (риболов) Fi¬ sche'rei / 17, 'Fischfang m 2 2. (ри¬ бовъдство) 'Fischzucht / 17, 'Fisch¬ wirtschaft/! 7 3. Hdl 'Fischhandel m 4 рибен и. рнб[ен, -ни adj Fisch-; рибна консерва 'Fischkonserve / 16; рибна промишленост 'Fischverarbeitungs¬ industrie /16a; рибена кост a) 'Fisch¬ grätenmuster п 23 b) Landw 'Fisch¬ grätenmelkstand m 2; рибено масло 'Lebertran m 1 рибешки adj 'fischartig, Fisch- рйб|и, -я, -е, -и adj Fisch-; - я кост 'Fischgrätenmuster n 23
рибица 756 рйбиц|а /, «и pl Kochk Fi'letstück п 20 рйбни|к т, -ци pl 1. Kochk ge'backe- пег Fisch т 1 mit Reis, Kraut usw. 2. 'Fischteich m I рибовйд|ен, -ни adj Tischartig, Tisch¬ ähnlich рибогьл|еи, -ни adj 'Fischzucht-, 'Fisch¬ wirtschafts- рибовълство n nur sg 'Fischzucht /17, 'Fischwirtschaft /17 риболбв m nur sg Fischfang m 2 риболбв |ен, -ни adj 'Fischfang-, Fi- sche'rei-; » кораб Fischereischiff и 20 риболбв |eu m, -ци pl 'Fischer m 4 риболбвство n nur sg 'Fischfang m 2 ркванбл m nur sg Med Riva'nol n 23/sg рйгаи m nur sg Bot Dost m I рид (-ът) m, -овеpl 'Hügel m 4, 'Erderhe¬ bung/ 17, 'Anhöhe /16 рндйни|е n, -я pl 'Schluchzen n 23/sg рнд|ая, -аеш (-ах) uv 'schluchzen vi <hb> риж adj 'rostfarben O « кон (кон) Fuchs m 2 рижд adj = риж рйз|а /, -и pl Hemd n 25 O взели му - ата от гърба übertr man hat ihm das 'letzte Hemd vom 'Leibe ge'zogen; кирливите «ина някого übertr \mAs. 'schmutzige 'Wäsche; нямам ж на гърба си kein Hemd auf dem 'Lei¬ be 'haben <A>; усмирителна » 'Zwangsjacke /16 рй)ниц|а /, -и pl Hist 'Panzerhemd n 25, 'Panzer m 4 рякошбт m, -и pl (куршум) 'Abpraller m 4, 'Querschläger m 4 рикошйр|ам, -аш (*ax) uv, v 'abprallen vi < 2,/sn > Рила/'Rilagebirge n 23 рйлски adj 'Rila-; Рилски манастир 'Rilakloster n 23 a Рим m Rom n 23 рйм|а /, -и pl Reim m 1 рймлян|ии m, -и pl Römer m 4 рймлянк|а /, -и pl 'Römerin /18 рймски adj 'römisch; Римска империя 'Römerreich n 20; - цифри 'römische 'Ziffern pl римув|ам, -аш (-ах) uv 'reimen vi; « ce sich 'reimen vr рйн|а, -еш (-äx) uv 'schaufeln vt, 'aus¬ schaufeln vt <a>, 'wegschaufeln vt <a> C> c лопата да ги «еш in'Hülle und 'Fülle vor'handen sein vi <B> ['haben vt <A>J ринг (-ът) m, -ове pl 1. Sport Ring m 1, 'Boxring 2, (играчка) 'Gummiring, 'Wurfring 3. Techn (рингова пещ) 'Ringofen m 5 4. Text (рингова предачна машина) 'Ringspinnmaschi¬ ne /16 рингов adj Ring-; Tech « а пещ 'Ring¬ ofen m 5; Text « а предачна машина 'Ringspinnmaschine / 16 рнп|ам, -аш (рипах) uv 'springen vi <lljsn>,'hüpfen vi <sn> рйпв ам, -аш (-ах) uv; рйпн|а, -еш (-ах) V auf die 'eine und dann auf die 'andere 'Seite 'springen vi <21jsn> ['hüpfen vi <sn>]; 'auf¬ springen vi <27ajsn>, 'hochspringen vi <27a/s/i> рипс (-ът) m, -ове pl Rips m I рипсен adj Rips- рис (-ът) m, -ове pl Zool Luchs m I риск (-ът) m, -ове pl 'Risiko n 24 od 28a; йзлагам на « 'einem 'Risiko 'ausset¬ zen vr <a>; нося « das 'Risiko 'tragen <4>; поемам « das'Risiko auf sich 'nehmen < 16 > рискован adj ris'kant, ge'wagt рнскув|ам, -аш (-ах) uv ris'kieren vi <d> рисов adj Luchs- рисувал|ен, -ни 'Zeichen-, Mal-, Ma- le'rei-; ä кръжок 'Malzirkel m4; «но училище 'Schule /16 für Male'rei рнсув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'zeichnen vt, 'malen vt 2. übertr 'darstellen vt <a>, 'schildern vt, 'ausmalen vi; въображението му « аше страшни картини in 'seiner Phanta'sie 'malte er sich 'furchtbare 'Bilder aus рисувател|ен, -ни adj 'Zeichen-, Mal- рнсунк|а /, -и pl 'Zeichnung/17, Bild
757 ровя п 21, 'Abbildung/17, Illustration/17 рисунък т nur sg 1. (на картйна) Kon'turen f\ljpl, 'Linienführung/17 2. (десен, шарка) 'Zeichnung / 17, 'Muster n 23 рит m, -ове pl Rel 'Ritus m 11 рйт|ам, -аш (-ах) uv 1. mit den 'Füßen 'stoßen vt < 34 >, 'wegstoßen vt < a >, 'treten vt < 15 > (нещо 'gegen etw.) 2. (бебе) 'strampeln vi <hb> 3. (кон) 'ausschlagen vi <4a/Ab>; s топка umg 'Fußball 'spielen; срещу ръжен не се ~ а man lockt nicht 'wider den 'Stachel рйтв|ам, -аш (-ах) wv; рйтн|а, -еш (-äx) v 'einmal ['mehrere 'Male nacheinander] mit den 'Füßen 'stoßen vt <34>, 'treten vi < \ 5jhb> (нещо 'gegen odin etw. 4), 'ausschlagen vi <4a/hb> рйтл|а /, -и pl 'Wagenleiter /16 ритлйв adj: «* кон ein Pferd, das oft 'ausschlägt рйтмкк|а /, -и pl 'Rhythmik / 'Rhyth¬ mus m 11 рнтмйч[ен, -ни и. ритмйчески 'rhyth¬ misch ритмичност / nur sg 'Rhythmus m 11, 'Rhythmik/ ритнй|к m, -ци pl 'Fußtritt m 1, Tritt риторика f nur sg Rhe'torik / риторйч|ен, -ни и. риторически adj rhe'torisch ритуал m, -и pl Rel Ritu'al n 20 od 3] рйт|ъм hi, -ми pl 'Rhythmus m 11 риф (-ът) hi, -ове pl Riff n 20 рйцар (-ят) m, -и pl 1. Hist 'Ritter hi 4 2. übertr (борец) 'Kämpfer m 4 3. (кавалер) Kava'lier m 1* рйцарскн adj 1. Hist 'Ritter- 2. übertr 'ritterlich рйцарство n nur sg 1. Hist 'Rittertum n 22*/sg 2. übertr 'Ritterlichkeit /17 рицйи m nur sg Bot 'Rizinus n рицинов adj 'Rizinus-; ~ o масло 'Rizi¬ nusöl n 20 рй|я, -еш (-x) uv 'graben vt <4>, 'auf¬ graben vt <4a>, 'wühlen vi <hb>, 'aufwühlen vt <a>, 'umwühlen vt <a>; ~ ce übertr sich ver'tiefen vr <b>, ver'senken vr <b> роб (-ът) hi, -и pl I, Hist 'Sklave m 1 2. 'Sklave, Knecht и? 1 3. (пленник) Ge'fangener hi 7 + lp66[a/ -и pl 'Hauskleid n 21, 'Morgen¬ rock m 2 2po6|a /, -и pl dial 'Schubkarre /16 робйи|я /, -и pl 'Sklavin / 18 робйя / nur sg Sklave'rei /17, Verskla¬ vung/ \l/sg, 'Knechtschaft / \l/sg робовладелец hi, -ци pl Hist 'Sklaven¬ halter hi 4 робовладелски adj Hist 'Sklaven¬ halter-; » строй 'Sklavenhalterord¬ nung/ 17 робовладелство и nur sg 'Sklavenhalter¬ gesellschaft /17 робовладелчески = робовладелски робот hi, -и pl Tech 'Roboter hi 4 робски adj 1. 'Sklaven- 2. (поробен) ver'sklavt 3. übertr 'knechtisch, 'skla¬ visch, 'sklavenhaft робство n nur sg l. Sklave'rei / 17, 'Knechtschaft / \l/sg, Versklavung fll/sg 2. (тежъктруд)'Sklavenarbeit /17 робув|ам, -аш (-ах) uv 1, 'Sklave sein vi < В > (на някого od на нещо jmds. od von etw. 3) auch übertr 2. (робски труд) 'Sklavenarbeit ver'richten <b> (на някого für jmdn.) ров (-ът) hi, -ове pl 'Graben m 5 рбвкав adj (пръст) 'locker, leicht, weich, ров|ък, -ки adj 1. (пръст) 'locker, leicht, 'bröckelig; s сняг 'lockerer ['pulvri¬ ger] Schnee hi 6 2. (яйце) weich ge'kochl O гледам го като - ко яйце ihn wie ein 'rohes Ei be'handeln < b > рбв|я, -иш (-их) uv 1. 'graben vt <4>, 'kratzen vt, 'scharren vi <hb>, 'wüh¬ len vi <hb>, um'herwühlen vi < a/hb> (из, по in 3, auf 3) 2. 'aufgraben vt <4a>, 'auflcratzen vt <4a> 'auf¬ scharren vt <a>, 'aufwühlen <a> (нещо etw.); (opä) 'pflügen v/ 3. (река) 'ausschwemmen vr <a>, unter'spülen vt < b >, 'abtragen vt < 4a >, ver'tiefen
рог 758 vt <b> 4. be'graben vt <4a> 5. 'stöbern vi <hb>, durch'wühlen vt < b >, kramen vi <hb> auch übertr, z в паметта си sein Ge'dächtnis durch'forschen <b>, versuchen vt <b> sich ins Ge'dächtnis zu 'rufen (sich zu er'innem] 6. (книга) 'blättern vi <hb> 7. übertr 'schnüffeln vi <hb>; z ce 1. sich 'einmischen vr < а > (в in 4) 2. sich ver'senken vr < b >, sich ver'tiefen vr < b > (в, из in 4) рог (рогът) m, рогове odрога pl 1. Horn n 22; pl auch Ge'weih n 20 2. (на охлюв) 'Fühler m 43. (на рогач) 'Oberkiefer m 4 4. umg 'Beule /16 5. Mus Horn; ловджийски ~ 'Jagdhorn 6. (луна) 'Sichel /16 7. (на вила) 'Zinke /16 O показвам си ~ ата 'seine 'Hörner 'zei¬ gen; ~ на изобилието 'Füllhorn n 22; слагам някому ~ ä jmdm. 'Hörner 'aufsetzen <a>; тъмно като в ~ 'stockfinster; Златният ~ Geogr das 'Goldene Horn рогалк а/, -и pl Bot 'Mutterkornpilz m 1 рогат adj 1. Horn-, ge'hömt; ~ добитък 'Hornvieh n 20 2. übertr 'dick- schädelig O ~ ият als Subst der Ge'hörnte nt 7, der 'Teufel m 4 рогатк|а /, -и pl Mil 'Scherenfernrohr n 20 рогач m, -и pl 1. Hirsch nt 1 2. (бръм¬ бар) 'Hirschkäfer m 4 3. (фасул) 'Gartenbohne/16 4. umg (опак човек) 'Querkopf m 2 Оправя ~ 'einen 'Handstand ['Überschlag] 'machen рогов adj Horn-, 'hörnern роговйд|ен, -ни adj 'hörnerartig, 'horn¬ artig роговица/, -и pl (на окото des 'Auges) 'Hornhaut /14 рогоз m nur sg 'Schilfrohr n 20 рогозк|а /, -и pl 'Schilfmatte / 16 рогонос|ец m, -ци pl 'Hahnrei m 1 рогче «, -та pl 'kleines Horn n 20, 'Hörnchen n 23 O мораво ~ Bot 'Mutterkornpilz m 1 род (-iT) m, -ове pl 1. Hist Gens/ 'Sippe /16, Ge'schlecht «212. (народ) Volk n 22; (племе) Stamm m 2 3. (по¬ коление) Generati'on / 17 4. (се¬ мейство) Fa'milie / 16; (потекло) 'Herkunft /14; (роднини) Verwandt¬ schaft / 17, Ver'wandte pl 5. (плод) Frucht /14, 'Früchte pl 6. (сорт) 'Sorte /16, Art /17; Bot, Zool 'Gat¬ tung / 17; Mil - войска 'Waffen¬ gattung 7. Gramm Ge'schlecht Oot ~ а) (потекло) aus 'guter 'angesehener Fa'milie; von 'guter 'Herkunft b) (по¬ рода) von 'guter 'Rasse; от ~ ä на in der Art von, 'ähnlich wie; своето рода 'eigenartig, auf 'seine Art; човешки ~ 'Menschengeschlecht n 21 рода / nur sg Generati'on / 17, Ge'schlecht n 21; от ~ в ~ von Ge'schlecht zu Ge'schlecht; до девета ~ bis ins 'neunte Glied рода /, ohne pl volkst 1. (семейство) Fa'milie /16 2. Verwandtschaft / 17; Verwandter m ~ мие er ist mein Verwandter; - сме си wir sind mit¬ einander ver'wandt род|ен, -ни adj 1. 'leiblich, 'eigen; ~ ният брат der 'leibliche 'Bruder m 5 2. (свиден) lieb, nah, ver'lraut 3. 'hei¬ matlich, 'Heimat-; z град Ge'burts- stadl/14, 'Heimatstadt, 'Vaterstadt; z езйк 'Muttersprache /16; z край 'Heimat / 17, 'Heimatland n 22; - на къща 'Vaterhaus и 22; ~но място Ge'burtsort т 1; ~но село 'Heimat¬ dorf и 22; ~ на страна 'Heimatland, Ge'burtsland 4. 'einheimisch; - на промишленост 'einheimische Indu¬ strie / 16а роден adj ge'boren; - артист ein ge'borener 'Schauspieler m 4 род|ея се, -ееш се (-ях ce) uv ent'fernt ver'wandt sein vi < B > (c mit 3) родил|ен, -ни adj Ge'burls-, Ent'bin- dungs-; z дом Med Entbindungsan¬ stalt/17, Entbindungsheim n 20; - на треска Merf'Kindbettfieber n 23; ~ ни мъки Ge'burtswehen pl auch übertr родйлк|а f -и pl 'Wöchnerin /18 родйна fnursg 1. 'Heimat/17, 'Heimat-
759 ролка land п 22, 'Vaterland, Ge'burtsland 2. übertr 'Ursprungsland родител (-ят) m, -и pl 1. 'Vater m 5 2. pl 'Eltern pl родйтел|ен, -ни adj 'genitivisch; » падеж Gramm 'Genitiv m 1* роднтелк|а / -и pl 'Mutter /14 a родйтелск|н a#'Eltern-, 'elterlich O * комитет 'Elternbeirat m 2; ~ а среща 'Elternversammlung /17 роднйн|а m u. / -и Verwandter m 1*, Verwandte /19 роднински adj Ver'wandtschafts-, verwandtschaftlich O ~ съвет Fa'mi- lienrat m 1 /sg роднйнство n nur sg Verwandtschaft / 17, verwandtschaftliche Beziehun¬ gen f\l!pl родов adj 1. Hist Gen'til-, 'Sippen-, 'Stammes- 2. (роднински) Ge¬ schlechts-, Fa'milien-, Ver'wandt¬ schafts- 3. Biol 'Gattungs- родовйгг adj 1. (плодовйт) 'fruchtbar 2. 'eine 'große Verwandtschaft be'sitzend родозащйтни|к m, -ци pl Ver'teidiger m 4 der 'Heimat родолюб|ец m, -ци pl Patri'ot m 8 родолюбив adj patriotisch родолюбие n nur sg Patrio'tismus m 11 jsg, 'Vaterlandsliebe f\6/sg родолюбк|а f -и pl Patri'otin /18 родом adv ge'bürtig (от aus 3), ge'boren (от in 3) родоначалник m, -ци pl 1. 'Stammvater m 5, 'Ahne ml 2. übertr Be'grönder m 4 родоотстьпии|к m, -ци pl 'Vaterlands¬ verräter m 4 родоотстьпническн adj ver'räterisch- родослов|ен, -ни adj Stamm-, 'Stamm¬ baum-; ~ но дърво 'Stammbaum m 2; ~ на книга 'Stammbuch n 22 родословие n nur sg 'Stammbaum m 2; Genealo'gie /16 a родствен adj verwandtschaftlich, Ver'wandtschafts-; ~ а връзка verwandtschaftliche 'Bindung / 17; и отношения verwandtschaftliche Beziehungen / M/pl родствени|кm, -циplVer'wandterml* родствениц|а f -и pl Verwandte / 19 родство n nur sg Verwandtschaft /17 родя t раждам рожб|а /, -и pl 1. (дете) Kind n 21, 'Leibesfrucht / 14 2. (плод) Frucht; (реколта) 'Ernte / 16; (плодородие) 'Fruchtbarkeit / 17,'Fruchtfülle/16 3. übertr (създание) Ge'schöpf n 20; (дело) Werk n 20 рожден adj 'leiblich, 'eigen O ~ ден Ge'burtstag m 1 рождение n nur sg 1. Ge'burt / 17 2. übertr Ent'stehung/17, Erscheinen n 23/sg Рождество, Рождество Христово n nur sg Rel 'Weihnachten n od pl роз|а/ -и pl 1. (храст) 'Rosenstock m 2 2. (цвят) 'Rose /16 розетк|а /, -и pl 1, Ro'sette / 16 2. 'Ordensschleife /16 розобер m nur sg 'Rosenernte /16 розов adj 1. 'Rosen-; - o масло 'Rosen¬ öl n 20 2. 'rosa 3. übertr 'rosig O гледам през ~ и очила durch 'eine 'rosarote 'Brille Schauen vi <hb>; Розова долина Geogr Tal n 22 der 'Rosen розоварница / -и pl 'Rosenöldestilla¬ tion /17 розов |ея, -ееш (-ях) uv 'rosa 'werden vi < 18/.wa>, sich mit.'Rosa über'ziehen vr<32b/h-g>; s ce 'rosa 'aussehen vi <\9a/hb> розовина / nur sg 'Rosa n розопроизводител (-ят) m, -и pl 'Rosen¬ bauer m 7 od 10, 'Rosenölproduzent m 8, 'Rosenölhersteller m 4 ро|й (-ят) m, -еве pl 1. (пчели) 'Bie¬ nenschwarm m 2 2. Schwarm auch übertr рокад|а / -и pl Schach Ro'chade / рокл|я /, -и pl Kleid и 21; вечерна « 'Abendkleid; сватбена s 'Hoch¬ zeitskleid ролетк|а/, -и pl I. 'Rolladen m 5 2. (из¬ мерителна лента) 'Bandmaß n 20 ролк|а / -ир/l.'Rolle/16,'Spule/16 2. El Iso'lierrolle
роля 760 рол|я / -и pl Theat 'Rolle / 16 auch übertr; играя « 'eine 'Rolle 'spielen auch übertr; изигра си ~ ята übertr es [er] spielt 'keine 'Rolle mehr; коронна s 'Glanzrolle ром (-ът) m nur sg Rum m 6 od 1 * роман m, -и p/ Ro'man m 1 * романнзйр|ам, -am (-ax) uv, v 1. Hist romani'sieren vt <d> 2. Lit in Ro'manform gestalten vt < b > романнзув|ам, -am (-ax) uv = po- манизйрам романйст m, -и pl 1. Lit Romanci'er m 6, Romanschriftsteller m 4 2. (филолог) Roma'nist m 8 романс m, -и pl Lit, Mus Ro'manze/16 романски adj ro'manisch; ~ стил ro'manischer Stil m 1 романтйз|ъм (-мът) m nur sg Ro- 'mantik/17 романтй|к m, -ци pl Ro'mantiker m 4 романтика f nur sg Ro'mantik /17 романтйч|ен, -ни и. романтнческн adj ro'mantisch ромб (-ът) m, -ове pl 'Rhombus т 11 ромбйч|ен, -ни и. ромбовиден adj 'rhombisch ромбойд т, -и pl Rhombo'id п 20 роме|ец т, -йци od -р pl Byzan'tiner т 4 ромейк|а/, -и pl Byzantinerin /18 роменскн adj byzan'tinisch ромол - ромон ромол|я, -йш (-йх) uv = ромоня ромон т nur sg 'Murmeln п 23/sg, 'Rau¬ nen n 23/sg, 'Rauschen n 23/sg, 'Plät¬ schern n 23/sg, verhaltenes 'Läuten ['Klingen] n 23/sg ромонлйв adj 'murmelnd, 'raunend, 'rauschend, 'plätschernd, ver'halten 'läutend ['klingend] ромон|я, -иш (-их) uv 'murmeln vi <hb>, 'raunen vi <hb>, 'rauschen vt <hb>, 'plätschern vi <hb> ронйчк|а / -и pl Entkörnungsmaschine /16, 'Maisrebler m 4 ронлйв adj 'bröckelig, 'locker рон|я, -иш (-их) uv 1. (пръскам) 'aus¬ streuen vt <a>, ver'streuen vt <b> O z. сълзи 'Tränen ver'gießen <32b> 2. (откъсвам) 'abreißen vt <23a>; ж грозд 'eine 'Traube 'ab¬ beeren < a >, rebeln vt; ж клас 'eine 'Ähre entkörnen <b>; * грах 'Erbsen enthülsen <b> 3. (буца, хляб) zer'bröckeln vt <b>; (бряг) 'abtragen vt <4a>; s се 1. (лис¬ та) 'abfallen vi <3a./sn>; (клас) 'ausfallen vi < 3a/sn >; (капки) 'trop¬ fen vi <hb>, 'fallen vi < 3/sn> 2. (бу¬ ца) zer'bröckeln vi <bjsn>; (сйпей) 'abgetragen 'werden vi <18/sn> ропот m nur sg и. роптани|е n, -я pl 'Murren n 23, 'Unzufriedenheit / 17, Pro'test m 1 ропта |я, -em (-x) uv 'murren vi <hb> (против 'über 4), protestieren vi < d/hb >, 'aufbegehren vi <c/hb> (против 'gegen 4) роса / nur sg 1. Tau m 1 2. (пот) 'Schweißtropfen m 4 3. (дъждец) 'Sprühregen m 4 1рос1ен, -ни adj Tau-, 'taubedeckt, be'taut, 'tauig 2росен m, -и pl Bot 'Diptam m pocln (-Й) uv nur 3. Pers 'nieseln vi <hb>; дъжд ~и es 'nieselt ростбиф m nur sg Kochk 'Roastbeef n 24 pÖT|a/, -и pl Mil Kompa'nie / 16 a ротатив|еи, -ни и. ротационен, -ни adj Rotati'ons-; - на машина Rotati'ons- maschine /16 рот|ен, -ни adj Mil 1. Kompa'nie- 2. als Subst Kompaniechef [fef] m 6 ротмистър (-ът) m, ротмистри pl Mil veralt 'Rittmeister m 4 рбхав и. рохкав adj 'bröckelig, 'krüme¬ lig, 'locker, weich 'pulverig рох|ък, -ки adj 'bröckelig, 'krümelig, 'locker, weich O ~ ко яйце 'weichge¬ kochtes Ei n 21 pötu|a, -иш (-йх) uv zer'zausen vt < b >, 'strobein vt; 'zausen vt рошав adj zer'zaust, 'strobelig; 'unge¬ kämmt; 'zottig рошл|а/ -и pl 'Schlampe /16
761 рунтав рошльо т, -вци pl 'Slrubbelkopf т 2, 'Liederjan т 1 ро|я, -йш (-йх) uv 'schwärmen vi <hb>; st се 1. (пчели) 'schwärmen auch übertr 2. (множа се) sich vermehren vr < b >, sich vergrößern vr < b > роя|к m, -ци pl (насекоми, птйци) Schwarm m 2 auch übertr роял m, -и pl Mus 'Flügel m 4 роялист m, -и pl Pol Roya'list m 8 рубашк|а /, -и pl Hemd n 25 рубеола / nur sg Med 'Röteln pl рубин m, -и pl Min Ru'bin m 1* рубинен и. рубинов adj 1. Min Ru'bin* 2. ru'binrot рубл1а /, -и pl 'Rubel m 4 рубрик|а /, -и pl (във вестник) Ru'brik /17, 'Spalte/16 ругател|ен, -ни adj Schimpf-, Schmäh- ругатн|я /, -й pl 'Schimpfwort n 22, 'Schimpfen n 23 /sg, Ge'schimpfe n 20/sg, 'Schmähung /17 руга|я, -ein (-x) uv 'schimpfen vi <hb>, be'schimpfen vt <b>, 'schmähen vt руд|а /, -й pl Erz n 20; желязна x 'Eisenerz руд|ен, -ни adj Erz-; ~ на жила 'Erzader /16; ~ ни находища 'Erzvorkommen n 23 рудни Ik m, -ци pl 1. 'Bergwerk n 20, 'Erzgrube/16;открит x 'Tagebaum 1 2. übertr 'Fundgrube / 16 рудников adj 'Bergwerks-, 'Gruben- рудннчар (-ят) m, -и pl 'Bergmann m 3 рудничарски adj 'bergmännisch, 'Berg¬ manns- руднич|ен, -ни adj 'Bergwerks-, 'Gru¬ ben- рудодобив m, -и pl 'Erzgewinnung/17, 'Erzförderung /17 рудокопач m, -и pl 'Bergmann m 3 ру|ен, -йни adj 1. (река, вода) 'unge¬ stüm, 'rauschend, 'schäumend; ~ йно вйно 'schäumender ['feuriger, 'spritzi¬ ger] Wein nt 1 2. (език) 'klangvoll, 'klingend, 'wohlklingend 3. (плод) 'rei¬ fend, her'anreifend руж|а / -и pl Bot 1. 'Stockrose / 16, 'Eibisch m 1 2. dial 'Rose руйн|а / -и pl Ru'ine /16 рукв|ам, -аш (-ах) uv; рукн|а, -еш (-ах) v 1. (течност) 'anfangen vi <2аjhb> zu 'fließen [zu 'gießen, zu 'laufen, zu 'strö¬ men], sich er'gießen vr <32b>, her'vorbrechen vi < 16a/sn>, her'vor¬ sprudeln vi < а/sn >, her'ausströmen vi <a/sn>, по челото му рукна пот Schweiß trat auf 'seine Stirn; übertr порой думи рукна от устата му ein 'Wortschwall 'sprudelte aus 'seinem Mund 2. (навалица) sich er'gießen, 'strömen vi <sn>, sich 'drängen vr <hb> 3. (пламък) em'porlodern vi < &/sn >, em'porschlagen vi < 4ajsn > рулетк|а /, -и pl Rou'lett n 20 od 24 рул|о n, -ä pl 1. 'Rolle /16; ä хартйя Pa'pierrolle, 'Rolle Pa'pier; коса на x 'Haarrolle 2. Ge'richt n 20 aus 'einer ge'rollten 'Scheibe Fleisch mit 'Füllung, Rou'lade 3. (слад¬ киш) 'Röllchen n 23, 'Rolle O на s ge'rollt, 'aufgerollt, 'eingerollt, in 'Rol¬ lenform румб|а /, -и pl Mus 'Rumba f od m румелййскн adj ru'melisch Румелия/Hist Ru'melien n, Süd'ostbul- garien n румен adj rot, 'hellrot, ge'rötet румен|ея, -ee (-ях) uv sich 'röten vr, rot 'werden vi <18 /sn>, er'röten vi <b/s«>; rot sein vi <B>, von Rot über'zogen sein, rot 'aussehen vi <19ajhb>\ x ce rot sein, von 'Röte über'zogen sein, rot 'aussehen руменина /nur sg 'Röte /16/sg румън1ец m, -ци pl Ru'mäne m 7 Румъния / Ru'mänien n румънски adj ru'mänisch рунд (-ът) m, -ове pl Sport 'Runde/16 рунест adj 'wollig, dicht be'haart, 'zottig руно л, руна pl Vlies n 20; 'Rohwolle/16; (козина) Fell n 20; Златното ~ Myth das 'Goldene Vlies O от влакното прави ~ aus 'einer 'Mücke einen Ele'fanten 'machen рунтав adj 1. 'zottig, dicht be'haart.
рунтавея 762 'wollig 2. (планина) be'waldet, mit Wald be'deckt рунтав|ея, -ееш (-ях) uv 'zottig ['struppig] 'werden vi <18jsn> рупор m, -и pl 'Sprachrohr n 20 auch übertr pyc ad) blond русалк1а /, -и pl 1. Myth 'Waldfee /16, 'Nymphe / 16, 'Nixe / 16 2. Zool 'Eintagsfliege/16 3. Sport 'Kajak m 1 * od 6 рус|ея, -ееш (-ях) uv blond 'werden vi <18 jsn>, 'bleichen pyclMH m, -и pl 'Russe m 1 Русия / Rußland n руски adj 'russisch рускйн|я / -и pl 'Russin / 18 русна|к m, -ци pl umg 'Russe m 7 русокбс adj blond, 'blondhaarig русофйл m, -и pl Russo'philer m 7+ русофйлски adj russo'phil рутина / nur sg Rou'tine /16; Scha'blone /16 рутинбр m, -и pl Routini'er m 6 рутинйран adj routiniert рухв|ам, -аш (-ах) uv; рухн|а, -еш (-ах) v 1. (падам) 'stürzen vi <sn>, 'Umstür¬ zen vi < ajsn >; (събарям се) 'einstür¬ zen vi <z/sn>, Zusammenstürzen auch übertr vi <a/sn> 2. übertr (грохвам) zu'sammenbrechen vi < 16a/sn > руч|а, -йш (-äx) uv (вода) 'rauschen vi <hb>; (мотор) 'summen vi <hb>, 'brummen vi <hb>; (музикален инструмент) 'tönen vi <hb>, 'klingen vi <21jhb>; 'dröhnen vi <hb>\ (сирена) 'heulen vi <hb>; (автомо¬ билна сирена) 'hupen vi < hb > руче|й (-ят) m, -и pl Bach m 2 ручйл|о n, -a pl Mus 'Baßpfeife /16 des 'Dudelsacks руш|а, -йш (-йх) uv 'einreißen vt <23a>, 'niederreißen vt <23a>, zer'stören vt < b > auch übertr, s ce 'einfallen vi <3ajsn>, 'einstürzen vi < a /sn > рушвет m, -и pl Bestechung / 17, BeStechungsgeld n 21, 'Schmiergeld рушветчййство n nur sg Bestechung /17, Bestechlichkeit /17 рушветчй|я nt, -и pl bestechlicher Mensch m 8 рушител (-ят) m, -и pl Zerstörer m 4; Ver'letzer m 4 ръб (ръбът) m, ръбове pl 1. 'Kante/16, Rand m 3 2. (чупка на панталон) 'Bügelfalte / 16 3. (шев) Naht / 14; (обшит край на дреха) Saum т 2 0 чорапи без ~ 'nahtlose 'Strümpfe т 2/pl ръбат adj 1. 'kantig 2. übertr 'böse, 'ruppig ръбест adj 'kantig, 'vielkantig ръб|я, -иш (-йх) uv Säumen vt, umSäu¬ men vt <b>, 'einsäumen vt <a>,mit 'einem Saum ver'sehen vt < 19b > ръв|а, -еш (-äx) uv - ръфам ръв|ам, -аш (-ах) uv = ръфам pir|aM, -аш (-ах) uv Stoßen vf < 34 >, 'stechen vt < 16 >; « ce sich Stoßen vr <34>, sich Stechen vr < 16 > ръгби n nur sg Sport 'Rugby n ръгв|ам, -аш (-ах) uv; ръгн|а, -еш (-äx) v Stoßen vt <34>, Stechen vt <16> ръж / nur sg Bot 'Roggen m 4 ръжда / nur sg Rost m 1 /sg auch Bot ръждав|ея, -ееш (-ях) uv = ръждясвам ръждив adj 1. 'rostig, 'rostbedeckt, ver'rostet 2. (цвят) 'rostfarben ръждясал adj ver'rostet, 'rostig ръждясв|ам, -аш (-ах) uv; ръждяс1ам, -аш (-ах) V 'rosten vi <hb>, ver'rosten vi < Ь/sn > ръжен adj 'Roggen- ръжен m, -и pl I. 'Feuerhaken m 4, 'Schürhaken 2. (шиш) 'Bratspieß m 1 O пека някого на ~ jmdn. 'zappeln 'lassen vt <3/hb>; jmdm. die 'Hölle heiß 'machen; срещу ~ не се рйта man soll nicht 'wider den 'Stachel 'lök- ken ръженй к m, -ци pl 'Roggenbrot n 20 ръженица /nur sg 'Roggenstroh n 20/sg ръ|ка /, -це pl 1. (кйтка) Hand / 14 2. (крайник) Arm m 1 3. (почерк) 'Hand-
763 ръкомахам schrift / 17 4. (имотно положение) Stand т 2; човек от долна * ein Mann т 3 'niederen 'Standes, ein 'klei¬ ner Mann 5. Wiederholung/17 'eines 'landwirtschaftlichen 'Arbeitsganges; беритба втора » 'zweite 'Lese/16 O вдигам s a) die Hand'heben <14> b) (ученик) sich 'melden vr; вдигам a срещу някого die Hand 'gegen jmdn. er'heben < 14b >; вдигам а от някого iibertr die Hand von jmdm. 'nehmen < 16 >; вдигам ръце die 'Hände 'heben, sich er'geben vr < 15b >; връзвам ръцете на някого iibertr jmdm. die 'Hände 'binden < 27 >; вързан в ръцете 'ungeschickt; горе ръцете! 'Hände hoch!; дясна а съм на някого jmds. 'rechte Hand sein vi < B >; едно на a umg ganz ge'wiß; здрава a iibertr 'eine 'feste Hand; идвам c празни ръце mit 'leeren 'Hän¬ den 'kommen vi <33/sn>; измивам си ръцете iibertr 'seine 'Hände in 'Un¬ schuld 'waschen < 4 >; имам златни ръце umg 'goldene Hände 'haben < A >; имам лека a ge'schickte 'Hände 'haben; махвам а от нещо umg von etw. 'ablassen vi <3a/hb>, die 'Finger von etw. 'lassen <3>; минава ми през ръцете durch 'meine 'Hände 'gehen vi < 13/sh>; на бърза a umg auf die 'Schnelle, in 'aller 'Eile, im 'Handumdrehen; нося някого на ръце iibertr jmdn. auf'Händen 'tragen < 4 >; от втора a aus 'zweiter Hand; отпускам ръце iibertr den Mut 'sinken 'lassen vi < 3/hb >; подавам a iibertr die 'Hände 'reichen; под а ми c od имам нещо под a iibertr etw. bei der Hand 'haben; потривам ръце iibertr sich die 'Hände 'reiben vr <23>, 'schadenfroh sein; работна a 'Ar¬ beitskräfte / 14//?/; подлагам a 'betteln vi <hb>\ работя на a ma- nu'elle 'Arbeit 'leisten, 'handwerklich produzieren vt <d>; развързвам ръцете на някого jmdm. freie Hand 'lassen; а за a Hand in Hand auch iibertr, c голи ръце mit 'bloßen Hän¬ den; c две ръце iibertr mit 'beiden 'Händen, gern, bereitwillig; скръст¬ вам ръце iibertr die 'Hände in den Schoß 'legen; die 'Arme verschrän¬ ken; турям а на нещо iibertr die Hand auf etw. 'legen, sich etw. 'aneig¬ nen vr <a>; човек c широка a 'großzügiger Mensch m 8, 'freigebiger Mensch ръкав m, -и pl 1. 'Ärmel m 4 2. (на река) Arm m 1, 'Flußarm O вали дъжд като из ~ es gießt wie aus 'Kannen; запретвам ~ и iibertr die 'Ärmel 'hochkrempeln < a >, sich an die 'Ar¬ beit 'machen vr; ни в клин, ни в ~ nichts 'Halbes und nichts 'Ganzes ръкавел|а / -и pl 1. (маншета) Man'schette /16 2. (ръкав) 'Ärmel¬ schoner m 4 ръкавнц|а /, -и pl 'Handschuh m 1 O пипам c ~ и iibertr mit Glacehand¬ schuhen 'anfassen vt <a>; хвърлям ~ ата iibertr den 'Fehdehandschuh 'werfen < 16 >; ~ и c един пръст 'Fäustlinge pl ръковод|ен, -ни adj 'führend, 'leitend; - ни кадри 'leitende 'Kader pl, 'Füh¬ rungskader; ~ но начало 'Leitprinzip n 20’" ой/ 31; ä пост 'leitende'Stellung /17 ръководител (-ят) m, -и pl 'Leiter m 4, 'Führer m 4 ръководители|a f -и pl 'Leiterin / 18, 'Führerin /18 ръководете[o n, -a pl 'Leitung / 17, 'Führung / 17, 'Leitungsorgan n 20* ръковод|я, -иш (-их) uv 'leiten vt, 'füh¬ ren vr; s ce geleitet [ge'führt] 'werden vi <18/sn>; sich 'leiten 'lassen vr < 3 > (от von J) ръкодел|ен, -ни adj 'Handarbeits-, 'Na- delarbeits- ръкодели|е n, -я pl 'Handarbeit / 17, 'Nadelarbeit /17 ръкойк|а / -и pl Ge'treidebündel n 23, 'Garbe /16; (слама) 'Handvoll / Stroh ръкомах|ам, -am (-ax) uv 1. (жести-
ръкопашен 764 кулйрам) gestikulieren vi < d/hb > 2. (за поздрав) 'winken vi <hb>, zum Gruß 'winken, 'zuwinken vi <zjhb> (на някого jmdm.) ръкопаш|ен,-ни adj: » бой'Nahkampf m 2 ръкопйс nt, -и pl 1. Manu'skripl n 20; (оригинален текст) Originaltext m 1 2. (литературен паметник) 'Hand¬ schrift /17 ръкопис|ен, -ни adj 'handschriftlich, 'Handschriften-; ~ на буква 'Schreib¬ buchstabe m 7 ръкопляскам, -аш (-ах) uv applau- 'dieren vi < djhb > (на някого jmdm.), 'Beifall 'klatschen, 'klatschen vi <hb> ръкопляскан е n, -ия pl Ap'plaus nt 1, 'Beifall m 2/sg, 'Klatschen n 23Jsg ръкополаг ам, -аш (-ах) uv, ръкопо¬ ложа, -иш (-их) V Rel 'segnen vt, 'weihen vt (за zu 5) ръкостискан е n, -ия pl 'Händedruck m 2, 'Händeschütteln n 23jsg ръкув|ам се, -аш се (-ах се) uv die Hand 'geben < 15 > (c някого jmdm.), sich die 'Hände 'schütteln vr (c някого mit jmdm.) ръкуван|е n, -ия pl 'Händeschütteln n 23jsg, 'Händedruck m 2 ръмеж nt nur sg (дъжд) 'leises 'Rauschen n 23/sg ръмж|а, -йш (-äx) uv (куче) 'knurren vi <hb>, 'anknurren <a> (протйв някого jmdn.) auch übertr ръм|й (-я) uv unpers es 'nieselt, es 'tröp¬ felt . ръмол|й, -ят (-я, -яха) uv nur 3. Pers 1. (вода) 'raunen vi <hb> 2. (дъжд) 'nieseln vi <hb>, 'sprühen vi <hb>, 'tröpfeln vi <hb> ръсв|ам, -аш (-ах) uv; ръсн|а, -еш (-ах) v 1. (течност) 'spritzen vi <hb>, 'sprü¬ hen vi <hb>, be'spritzen vt <b>, be'sprengen vt <b>, be'sprühen vt <b> 2. (със сйтно) be'streuen vt <b> ръст (-ът) m, -ове pl 1. 'Größe / 16, Wuchs nt 2; нйсък на ~ klein von Wuchs 2. (при готово облекло) 'Grö¬ ße 3. 'Wachstum n 22/sg ръс|я, -иш (-их) uv 1. (c течност) 'sprit¬ zen vt, 'sprengen (нещо od c нещо etw. od mit etw. 3); be'spritzen vt <b>, be'sprühen <b> (нещо c нещо etw. mit etw. 3) 2. (c нещо сйтно) be'streuen <b> (c mit 3), 'streuen (нещо върху нещо etw. auf etw. 4) 3. umg (пилея) ver'streuen vt < b >, verlieren vt <32b>, 'fallenlassen vt <18a> рът (-ът) m, -ове pl — рид рътлйн|а /, -и pl 'kleiner 'Hügel m 4, 'kleine 'Anhöhe/16, 'kleine Er'hebung /17 ръф|ам, -аш (-ах) uv zer'beißen vt < 21 b >; (със зъбите mit den 'Zähnen) zer'reißen vt <21b>, zer'fetzen vt < b >, zer'stückeln vt < b >; ä ce 'ausfransen vi < zjsn > ръч ен, -ни adj Hand-; mit der Hand 'angefertigt, manu'ell ge'fertigt; ~ на работа 'Handarbeit/17; » часовник 'Armbanduhr /17; ~на продажба 'Straßenverkauf m 2, ambulanter Ver'kauf ръченйц|а / -и pl 1. Ratsche'niza /, bulgarischer 'Reigentanz m 2 2. Me- lo'die / 16 für 'einen bul'garischen 'Reigentanz ръчк|а /, -и pl Griff m 1, 'Handgriff; (лост) 'Hebel m 4 ръчк[ам, -аш (-ах) uv = ръгам ръчно adv manu'ell, mit der Hand рьонтген m nur sg = рентген рядко adv 1. 'selten; übertr 'außerge¬ wöhnlich; 'ungewöhnlich; ~ даровйт ученйк 'ungewöhnlich ['selten] be'gab- ter 'Schüler m 4 2. dünn, 'wäßrig; ~ сварена каша dünn ['wäßrig] ge'kochter Brei m 1 3. dünn, 'spärlich, in 'größeren 'Abständen рядкост /, -и pl 'Seltenheit / 17, Ra- ri'täl /17 рядък, редки adj 1. (честота) 'selten; рядко растение 'seltene 'Pflanze /16; ~ гост 'seltener Gast m 2; (единйчен) vereinzelt; редки минувачи ver'ein-
765 сабя zelte Pas'santen m S/pl 2. 'wäßrig, dünn, ver'dünnt; рядка каша 'dünner Brei ml; ~ разтвор'wäßrige'Lösung /17 3. dünn, mit 'größeren 'Zwischen¬ räumen ver'sehen, 'spärlich, 'schütter; рядка гора 'lichter Wald m 3; редки зъби 'unregelmäßige 'Zähne pl; 'lük- kenhaftes Ge'biß n 20; рядка брада 'dünner ['spärlicher, 'schütterer] Bart m 2; рядка мрежа 'weitmaschiges Netz n 20; рядко платно 'lockeres Ge'webe n 23 рязан adj 1. ge'schnitten, zer'schnitten; ~o зеле ge'schnittenes Kraut n 22; Gartenb, Landw ver'schnitten; ~ o лозе 'Weinberg m 1 ['Weinanpflanzung /17] mit verschnittenen'Rebstöcken 2. zer'sägt, ge'sägt; ~ и дърва 'Schnitt¬ holz n 22 3. ge'schnitzt; - таван ge'schnitzte 'Decke /16 рязанка /, -и pt = резанка рязв|ам, -аш (-ах) uv; рязна, резнеш (рязнах od резнах) v 1. 'schneiden vt <21, d-tt>, 'einen Schnitt 'machen; (бодна) 'stechen vt <16>; нещо го ~ а през кръста es sticht ihm im Kreuz 2. (правя драскотина) 'ritzen vt, 'einen 'Kratzer 'beibringen <24a> (някого jmdm.) 3. (отрязвам) ein 'wenig [ein 'kleines Stück] 'abschneiden vt <21a, d-tt>; резни ми от салама! 'schneide mir ein 'Stückchen von der Wurst ab! рязка/ резки pl 1. (драскотина) 'Krat¬ zer m 4; (белег) 'Kerbe /16, 'Einschnitt m 1 2. (по лицето im Ge'sicht) 'Falte /16, 'Furche /16 3. (черта) Strich m 1 4. (белег по кожата) 'Narbe / 16 5. (пролука) Spalt m 1 рязък, резки adj 1. (за звук, глас) schrill, 'schneidend, 'gellend 2. (за цвят) grell, 'schreiend 3. 'deutlich, kraß, scharf; рязка граница 'scharfe 'Grenze /16; в рязко противоречие c in 'krassem 'Widerspruch mit 3; ~ профил Scharfgeschnittenes Pro'fil n 20* 4. 'heftig, über'raschend, plötz¬ lich, scharf, 'stechend; рязко движение 'heftige Be'wegung /17; ~ завой 'scharfe 'Kurve/16; резки болки 'ste¬ chende 'Schmerzen m 9jpl; рязка миризма 'stechender ['beißender] Ge'ruch m 2; рязко падане на цените 'Preissturz т 2 5. übertr grob, schroff, scharf; c ~ тон in 'scharfem Ton; ~ езйк übertr 'scharfe 'Zunge /16; ~ отговор 'schroffe 'Antwort / 17 рязън m, -и pl = резен ряпа /, репи pl 'Rettich m 1 O сея на корена му - umg den 'Kümmel aus dem 'Käse 'bohren ['klauben] c c (od със, wenn das folgende Wort mit c od 3 anfängt) präp 1. mit 3 2. (обиколен от) von O пълно ~ картофи voll Kar'toffeln; ~ намерение in der 'Ab¬ sicht; не съм добре със здравето mir geht es gesundheitlich nicht gut; ~ яденето сме добре mit dem 'Essen sind wir zu'frieden; ~ време mit der Zeit; zur 'rechten Zeit; ~ дни 'tage¬ lang; ~ хиляди zu 'Tausenden; гърди ~ гърди Brust an Brust; лице - лице von 'Angesicht zu 'Angesicht; съгласно ~ im 'Einklang mit 3; entsprechend 2; съобразно - ent¬ sprechend 2; 'unter Be'rücksichtigung von 3; оглед на im 'Hinblick auf 4; очи ~ очи 'Auge in 'Auge; - часове 'stun¬ denlang; ~ осем години по-голям um acht 'Jahre 'älter; часовникът е ~ един час напред die Uhr geht 'eine 'Stunde vor; хайде със здраве! bleib ge'sund!; мошеник - мошеник! so ein 'Schurke!; ver'flixter 'Gauner! саботаж m, -и pl Sabo'tage /16 саботаж|ен, -ни adj Sabo'tage- саботйр|ам, -аш (-ах) uv, v sabo'tieren vt <d> саботьор m, -и pl Saboteur [..'tor] m 1 * саботьорски adj Sabo'teur-; Sabo'tage- саб|я / -и pl 'Säbel m 4
саварина 766 саварйи|а /, -и pl mit 'Zuckersirup ge'tränktes Ge'bäck n 20 cär|a /, -и pl 'Saga/15 садйз[ъм (-мът) m nur sg Sa'dismus m 11 jsg садил Io n,-zpl Gartenb 'Pflanzholz n 22 садйст m, -и pl Sa'dist m 8 садистйч|ен, -ни и. садйстки adj sadi¬ stisch садйстк|а/, -и pl Sa'distin/18 сад|я, -йш (-йх) uv 1. (семе) 'säen vt 2. (разсад) 'setzen vt, 'pflanzen 3. (гра¬ дина) 'anlegen vt < a > сажд|а /, -и pl 'Rußflocke / 16; nur pl Ruß m 1 саждйв adj ver'rußt, rußig саз m, -овеpl Schilf n 20, 'Schilfrohr n 20 саздърм|а / -й pl in 'Schafmagen ge'fülltes ge'bratenes Fleisch n 20, 'eine Art 'Preßkopf сайбййк|а / -и pl veralt 'Herrin / 18, Besitzerin / 18; 'Wirtin /18 сайбй|я/ -и pl veralt Herr m 8, Be'sitzer m 4; Wirt m 1 сайвант m, -и pl 1. 'Vordach n 22; Ter'rasse / 16 2. 'Schuppen m 4 3. 'Schutzdach сайдер m, -и pl alkoholfreies, ge'zuk- kertes und aromati'siertes Ge'tränk n 20 сак m, -ове pl 1. 'Beutel m 4; 'Camping¬ beutel 2. Fischerei 'Kescher m 4 сакат adj 1. verkrüppelt, lahm, ge'lähml, 'körperbehindert 2. übertr halb, ver'pfuscht сак|о n, -ä pl 'Sakko m 6 odn 24, 'Jacke /16, Jackett n 20 od 24 саксй|я/, -и pl 'Blumentopf m 2 O расъл в x verhätschelt саксофон m, -и pl Saxo'phon n 20 сакъз m, -и pl umg 'Kaugummi m 6 сакън Interj umg 1. paß auf, 'Achtung! 2. es hat 'keinen Zweck; 'lassen wir das! Чал m, -ове pl Floß n 20a; 'Fähre/ 16 2сал adv volles t nur, bloß салам m, -и pl Wurst /14; cyx ~ harte Wurst, 'Dauerwurst саламанд|ър m и. саламанд|ра / -ри pl Zoo! Sala'mander m 4 саламджййннц|а/, -и pl 'Wurstgeschäft n 20, 'Fleischerladen m 5 саламджййскн adj 'Fleischer-, Wurst- саламджй я / -и pl 'Wurstmacher m 4, 'Fleischer m 4 саламур|а / -и pl 'Salzlake / 16, 'Salz¬ wasser n 23 саламурен adj 'Salzwasser-, 'Salzlaken- салат а /, -и pl Sa'lat m 1; 'Kopfsalat, 'Staude / 16 Sa'lat O руска x Kar- 'toffelsalat mit Mayon'naise, Fleisch und Ge'müse салат|ен, -ни adj Sa'lat- салдо n, салда pl Fin 'Saldo m салеп m, -и pl 1. Bot 'Knabenkraut n 22 2. (питие) Sa'lepschleim m 1 салицйл m nur sg Sali'zyl n 20; umg Sali'zylsäure /16 салицйлов adj Sali'zyl-; ~ а киселина Sali'zylsäure /16 салкъм m, -и pl umg A'kazie / 16 салкъмен adj umg A'kazien- сало n nur sg Schmer m 1 od n 20 салон m, -и pl Sa'lon m 6; Saal ml{pl Säle) салон|ен, -ни adj Sa'lon- салтамарк|а /, -и pl 'Jäckchen n 23, 'Pelzjäckchen салтанат m, -и pl umg Prunk m 1, Glanz m 1 салтомортале n nur sg 'Salto mor- 'tale m салфетк|а / -и pl Servi'ette /16 салца / nur sg To'malenpüree n 24 od f 15; To'matensoße /16 салют m, -и pl Sa'lutm 1; Sa'lutschuß m 2 салютйр|ам, -am (-ax) uv, v Mil sa¬ lutieren vi < d/hb >, grüßen vi < hb > сам 1. allein, al'leinstehend l.pron selbst O от само себе си von selbst; ~ по себе си a) an sich b) von selbst; ~ -самйн ganz al'lein, mutterseelenal'lein; ~ -самйчък u. ~ -саменйчък ganz al'lein самар m, -и pl 'Tragsattel m 5, 'Sattel самарджй|я/, -и pl 'Sattler m 4 самарян|ин m, -и pl Sama'riter m 4; милостивият « der barmherzige Sa¬ ma'riter
767 самоиздържам се самарянк|а /, -и pl Sama'riterin / 18; veralt 'Krankenschwester /16 самарянски adj 'Schwestern- сам|ец m, -цй pl 1. Al'leinstehender ml*; 'Einzelgänger m 42. (животно Tier) 'Männchen n 23 самнч|ък, -ки adj al'lein; ganz al'lein самк|а / -и pl (Tier) 'Weibchen n 23 само adv nur, bloß; ~ и ~ да nur um zu; ~ да nur um zu; стига ~ да wenn nur; станал съм ~ кал voll Schmutz sein vt <B> самобйтен, -ни adj origi'nell; 'eigen¬ ständig самобитност / nur sg Originali'tät / ll/sg; 'Eigenart/17; 'Eigenständigkeit /17lsg самобръсначка / -и pl Rasierapparat m 1; електрическа » elektrischer Rasierapparat m 1 самовар m, -и pl Samo'war m 1*, 'Tee¬ maschine /16 самовйл|а/, -и pl = самодива самовлйст|ен, -ни adj Selbstherrlich самовластие n nur sg 'Selbstherrschaft /17 самовнушени [е n, -я pl 1.'Einbildung /17 2. Autosuggesti'on /17 самов6л|ен, -ни adj 'eigenmächtig самовъзпитав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самовъзпйт|ам се, -аш се (-ах се) v sich selbst er'ziehen vr < 32b, h-g > самовъзпитаяие n nur sg 'Selbsterzie¬ hung/17 самодеен, -йни adj 1. Schöpferisch; Selbsttätig 2. 'Laien-; Ama'teur- самоде|ец m, -йци pl Mus, Theat 'Laien¬ künstler m 4 самодейност / nursg 1. Eigeninitia'tive / 16 2. 'Laienkunst / 14; худо¬ жествена ~ 'künstlerische 'Selbst¬ betätigung /17; 'Laienkunst самодйв|а /, -и pl Myth 'Waldfee / 16; 'Bergfee самодйвски adj 'Feen-; 'feenhaft самодоволен, -ни adj 'selbstzufrieden самодоволство n nur sg 'Selbstzufrie¬ denheit /17 самодържав|ен, -ни adj 'Selbstherr¬ schafts-; Selbstherrlich самодържавие n nursg 'Selbstherrschaft /17 саможертв|а/, -и pl 'Selbstaufopferung саможйв adj 'eigenbrötlerisch; ver¬ schlossen самозабрава / nur sg 'Selbstvergessen¬ heil /17 самозабравим се, -яш се (-ях се) uv; самозабрав|я се, -иш се (-их се) v sich ver'gessen vr < 15b >; sich selbst ver'gessen самозадоволство n nur sg 'Selbstzufrie¬ denheit /17; 'Selbstgefälligkeit /17 самозадоволявам се, -аш се (-ах се) uv; самозадовол|я се, -йш се (-йх се) v sich selbst ver'sorgen vr < b > самозалъгвам се, -аш се (-ах се) uv; самозалъж|а се, -сш се (самозалъгах се) V sich selbst be'trügen vr < 40b > самозапалвам се, -аш се (-ах се) uv; самозапал1я се, -иш се (-их се) v sich selbst ent'zünden vr < b > самозастрелв1ам се, -аш се (-ах се) uv; самозастрел|ям се, -яш се (-ях се) v sich er'schießen самозащита /nur sg 'Selbstverteidigung /17 самозашнтяв|ам се, -аш се (-ах се) uv = самозашишавам се самозащищав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самозащит|я се, -йш се (-йх се) v sich selbst verteidigen vr < b > самозван adj 'Pseudo-, 'falsch; usurpa'torisch самозван ец m, -ци pl Usur'pator m 9a самоиздръжка /, -и pl 'Selbstversor¬ gung / 17; Wirtsch materielle 'Eigen¬ verantwortlichkeit / 17, materielle 'Eigenständigkeit / 17; 'Eigenerwirt¬ schaftung/ 17 der 'Mittel; на « съм materiell 'eigenverantwortlich sein vi <B> самоиздърж ам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst ver'sorgen vr <b>, mate¬ riell auf 'eigenen 'Füßen 'stehen vi < I0l//i6 >
самоизключвам се 768 самоизключвам се, -аш се (-ах се) uv; самоизключ|а се, -иш се (-их се) v sich 'ausschlieOen vr <32a>, sich selbst 'ausschließen самоизлъгв|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоизлъж|а се, -еш се (самоиз- лъгах се) v sich selbst be'trügen vr <40b> самоизмам|а /, -и pl Selbsttäuschung /17, 'Selbstbetrug m 2 самоизмамвам се, -аш се (-ах се) uv; самоизмам|я се, -иш се (-их се) v sich selbst 'täuschen vr, sich selbst be'trügen vr <40b> самоизм1чв|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоизмьч|а се, -иш се (-их се) v sich selbst 'quälen vr самоизобличав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоизоблич|а се, -йш се (-йх се) v sich selbst ent'larven vr <b>, sich selbst 'bloßstellen vr <a> самоизтезав|ам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst 'quälen vr самоизтреблеия|е n, -я pl 'Selbstver¬ nichtung /17, 'Selbstausrottung f 17 самоизяжд|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоизям се, самоизядеш се (само- изядох се) V sich 'gegenseitig ver- 'schlingen vr < 27b >; sich 'gegenseitig 'auftressen vr < 15a > самоинициатйв1а /, -и pl 'Eigeninitiative /16 самоконтрол m nur sg 'Selbstkontrolle /16 самокрйтик|а /, -и pl 'Selbstkritik /17 самокритикув|ам се, -аш се (-ах се) uv 'Selbstkritik 'üben; sich selbst kritisie¬ ren vr <d> самокритйч|ен, -пи adj 'selbstkritisch самолет nt, -и pl 'Flugzeug n 20; разузнавателен - 'Aufklärungsma¬ schine /16, 'Aufklärer m 4; ггьтнически ~ Passagierflugzeug; боен - 'Kampfflugzeug; реактивен ~ 'Düsenflugzeug; селскостопански ~ Ag'rarflugzeug самол£т|ен, -ни adj 'Flugzeug-; 'Luft¬ fahrt- самолетоносач m, -и pl Mil 'Flugzeug¬ träger m 4 самолйчно adv in 'eigener Per'son; persönlich самоличност f nur sg 'Angaben / 16//»/ zur Per'son; Identi'tät / 17; устано- . вяпам — та identifl'zieren vr < d > (на някого jmdn.) самолюбйв adj 1. ego'islisch, 'selbst¬ süchtig 2. 'ehrgeizig; 'selbstgeläl- ,ig . . самолюбие n nur sg 'Eigenliebe /16 самомнение n nur sg 'Eigendünkel m 4, 'Einbildung/17 самомнйтел|ен, -ни adj 'eingebildet самонаблюдав|ам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst be'obachten vr < b > самонаблюд£ни|е n, -Я pl 'Selbstbeo¬ bachtung/ 17 самонадеян adj 'selbstgefällig, über- 'heblich; (самоуверен) 'selbstbe¬ wußt самонадеяност f nur sg 'Selbstgefällig¬ keit / \l/sg, Überheblichkeit / 17; (самоувереност) 'Selbstbewußtsein n 23, 'Selbstvertrauen n 23 самонараняв|ам се, -аш се (-ах се) uv; самонаран|я се, -йш се (*йх се) v sich selbst verletzen vr < b > [ver'wunden vr <b>) самообвинение n, -я pl 'Selbstbeschul¬ digung / 17 самообвинявам се, -аш се (-ах се) uv; самообвин|я се, -йш се (-йх се) v sich selbst be'schuldigen vr <b> [Ankla¬ gen vr < a > ] auch Jur самообесв|ам се, -аш се (-ах се) uv; самообес(я се, -иш се (-их се) v sich er'hängen vr <b> ['aufhängen vr <a>] самооблаг|ам се, -аш се (-ах се) uv; самооблож|а се, -иш се (-их се ) v Wirtsch sich frei'willig 'eine 'Abgabe (für 'öffentliche 'Zwecke) 'auferlegen vr <c> самооблагане n, -ия pl Wirtsch 'Selbst¬ besteuerung/ 17 самообладав|ам се, -аш се (-ах се) uv;
769 самороден самооблада|я се, -еш се (-х се) v sich beherrschen vr <b> самообладание n nur sg 'Selbstbeherr¬ schung / \l/sg, 'Fassung / 17, Beherrschtheit /17/sg самообладая се t самообладавам се самообложа се f самооблагам се самообразовам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst 'bilden vr самообразование n nur sg 'Selbststu¬ dium n 28, 'Selbstunterricht m I/sg самообразовател|ен, -ни adj 'Selbststu¬ dien-; autodi'daktisch самообслужване n nur sg 'Selbstbedie¬ nung / 17/sg; магазйн на - Hdl 'Selbstbedienungsgeschäft n 20 самоограничавам се, -аш се (-ах се) uv; самоогранич|а се, -йш се (-йх се) v sich selbst beschränken vr <b>; (материално) sich selbst 'einschrän¬ ken vr <a> самоопознав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоопознй|я се, -еш се (-х се) v sich selbst 'kennenlernen vr <a> самооправдав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самооправда|я се, -еш се (-х се) v sich 'rechtfertigen vr самоопределение и, -я pl Pol 'Selbstbe¬ stimmung/17; право на * Recht и 20 auf 'Selbstbestimmung самоопределим се, -яш се (-ях се) uv; самоопредел|я се, -йш се (-йх се) v seine 'eigenen Entscheidungen 'fällen, 'über sich selbst bestimmen самоосъзнав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоосъзна1я се, -еш се (-х се) v sich 'seiner selbst be'wußt 'werden vi < 18 jsn> самоотбрана /nur sg 1. 'Selbstverteidi¬ gung/ 17 2. Jur 'Notwehr / 17jsg самоотвержен adj 'selbstlos, 'aufop¬ fernd, 'aufopferungsvoll самоотверженост / nur sg 'Selbstlosig¬ keit / 17/sg, 'Aufopferung / 17/sg самоотлъчв|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоогтьч|а се, -иш се (-их се) v 'eigenmächtig ver'lassen <ЗЬ> (от нещо etw. 4) 49 Wtb. Bulg-Dt. самоотлъчка / nur sg 'eigenmächtiges Ver'lassen n 23jsg (от нещо von etw. J) самоотрицание n nur sg 'Selbstlosigkeit HUsg самоотрйч|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоотрека се, самоотречеш се (самоотрекох се) v 'selbstlos sein vi <B>; sich von 'allen 'irdischen 'Gütern 'lossagen vr <a> самопйск|а /, -и pl umg 'Füllfederhalter m 4, 'Füller m 4 самопожертвовател|ен, -ни adj 'selbst¬ aufopfernd, 'selbstlos, 'aufopferungs¬ voll самопожертвователност / nur sg 'Selbstaufopferung / 17, 'Selbstlosig¬ keit/ 17/sg самопожертвувам се, -аш се (-ах се) uv sich 'aufopfern vr < а >, sich 'hingeben vr < 15a > (за für 4); sich 'opfern vr (за für 4) самопризнание n, -я pl Ge'ständnis n 27 auch Jur саморазкрнтикув|ам се, -аш се (-ах се) V 'gründlich 'Selbstkritik 'üben саморазобличав|ам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst ent'Iarven vr <b> саморазправа /, -и pl 1. Jur 'eigen¬ mächtige 'Abrechnung /17, 'ungesetz¬ liche 'Rechtshandlung / 17 2. (от¬ мъщение) 'Racheakt m 1 саморазправим се, -яш се, (-ях се) uv; саморазправ|я се, -иш се (-их се) v Jur 'eine 'eigenmächtige ('ungesetzliche] 'Rechtshandlung 'vornehmen < 16a >; 'abrechnen vi < z/hb > (c някого mit jmdm.); (отмъщавам се) sich 'rächen vr (c an 3) саморазпускам се, -аш се, (-ах се) uv; саморазпуска се, -еш се (-ах се) v sich selbst 'auflösen vr <a>; von selbst ausein'andergehen vi <13a/sn> саморазтур|ям се, -яш се (-ях се) uv; саморазтур|я се, -иш се (-их се) v sich selbst 'auflösen vr <a> саморас|ъл, -ли adj wild ge'wachsen; von selbst ge'wachsen самород|ен, -ни adj 1. Min ge'diegen;
самородност 770 2. übertr (майстор) ge'boren 3. (ориги¬ нален) 'urwüchsig самородност / nur sg Min Gediegenheit /17/sg; übertr 'Urwüchsigkeit /17/sg саморъч|ен, -ни adj 'eigenhändig самоснимачк|а /, -и pl Foto 'Selbstaus¬ löser m 4 самосто|ен, -йни adj 'selbständig; 'besondere самостонност / nur sg = самостоя¬ телност самостоятелен, -ни adj = самостоен самостоятелност / nur sg 'Selbständig¬ keit / \l/sg, 'Eigenständigkeit/17 самосъзнание n nursg 'Selbstbewußtsein n 23 самосъхранение n nur sg 'Selbster¬ haltung/ 17/sg; инстинкт за ~ 'Selbst¬ erhaltungstrieb m 1 самота / nur sg 'Einsamkeit f Ml sg самот|ен, -ни adj 'einsam, allein самотни |к m, -ци pl 'Eigenbrötler m 4, 'Sonderling m 1* сам6тинц|а /, -и pl 'Eigenbrötlerin /18 самотност / nur sg 'Einsamkeit /11/sg, Verlassenheit / \ l/sg самоубие |ам се, -am се (-ах се) uv; самоубия се, -еш се (-х се) v 'Selbst¬ mord be'gehen < 13b>, sich das 'Le¬ ben 'nehmen vr < 16 > самоубн|ец m, -йциpl 'Selbstmörder m 4 самоубнйств|о n, -a pl 'Selbstmord m 1 самоуважав|ам се, -аш се (-ах се) uv 'etwas auf sich 'halten vr <3>, sich selbst 'achten vr, 'Achtung vor sich selbst 'haben < A > самоуважение n nur sg 'Selbstachtung /17/5* самоуверен adj 1. 'selbstsicher 2. (ca- монадеян) 'selbstgefällig, überheblich самоувереност / nur sg 1. 'Selbstsicher¬ heit / 17 2. (самонадеяност) 'Selbst¬ gefälligkeit /17/5*, Überheblichkeit / 17 ‘самоук adj autodi'daktisch 'ausgebil¬ det 2самоук m, -и pl Autodidakt m 8 самоунижав ам се, -аш се (-ах се) uv; самоуниж|а се, -йш се (-йх се) v sich selbst erniedrigen vr < b > самоунижени|е n, -я pl 'Selbsterniedri¬ gung/17 самоуннпюжав|ам се, -аш се (-ах се) uv; самоунищож|а се, -йш се (-йх се) v sich selbst verdichten vr <b> [zu- 'grunde 'richten vr] самоунищожение n nur sg 'Sei bst Ver¬ nichtung /11/sg самоуправление n, -я pl 'Selbstver¬ waltung/ 17 самоуправлявам се, -аш се (-ах се) uv sich selbst ver'walten vr < b >; Pol sich selbst re'gieren vr <d> самоупрекв ам се, -аш се (-ах се) uv; самоупрекн|а се, -еш се (-ах се) v sich selbst 'Vorwürfe 'machen vr; sich selbst den 'Vorwurf 'machen (в нещо 2) самоуспокоение n nur sg 'Selbstberuhi¬ gung/ 17/j* самоуспокояв]ам се, -аш се (-ах се) uv; самоуспокой се, -йш се (-йх се) v sich selbst be'ruhigen vr <b>; sich be'schwierigen vr < b >; übertr (за¬ блуждавам се) sich 'etwas 'vormachen vr <a> самоусъвършенствув|ам се, -аш се (-ах се) uv sich vervollkommnen vr < b >; sich 'selbständig 'weiterbilden vr < a > (в професията im Be'ruf) самоусъвършенствуване n nur sg 'eige¬ ne Vervollkommnung/17; (професия) Qualifizierung /17 самоучнтел (-ят) m, -и pl 'Lehrbuch n 22 zum 'Selbstunterricht; ~ по бъл¬ гарски езйк Bul'garischlehrbuch zum 'Selbstunterricht; ~ за акордеон 'Lehrbuch für Ak'kordeon zum 'Selbst¬ unterricht самохвал|ец m, -ци pl 'Angeber m 4, 'Prahlhans m 2 самохвалко m, -вци pl 'Prahlhans m 2 самохвалствЮ n, -a pl 'Eigenlob n 20; Prahle'rei /17, 'Angabe /16 самоходен, -ни adj Tech 'selbstfahrend; 'Selbstfahr-; «v но шасй Ge'räteträger m 4
771 сарказъм самоцел f nur sg 'Selbstzweck m Ifsg самоцел|ен, -ни adj sich selbst genü¬ gend; als 'Selbstzweck самочувствие n nur sg 1. 'Selbstgefühl n 20/sg, 'Selbstbewußtsein n 23; голямо [високо] - 'hohes 'Selbstbewußtsein 2. Ge'mütszusiand m 2 Окак е ~ то? umg wie fühlst du dich [fühlt ihr euch, 'fühlen Sie sich]? самси nur msgl. pron selbst, per'sönlich 2. adj (сам) al'lein, ganz al'lein самум m, -и pl Meteor 'Samum m6odl* самун m, -npl volkst \.La\bm 1; - хляб ein Laib Brot 2. (хляб) 'Brotlaib сам^р m, -и pl 1. Zool 'Zobel m 4 2. 'Zobelfell n 20, 'Zobelpelz m 1 самурен adj 'Zobel-; 'Zobelfell-; 'Zo¬ belpelz- сан (-ът) m, -ове pl veralt 'Titel m 4, 'Würde/16 санат6р|ен, -ни и. санаториален, -ни adj Sana'toriums- санаториум т, -и pl Sana'torium п 28, 'Heilstätte /16 сангвиий|к т, -ци pl Sangu'iniker т 4 сангвинйчен, -ни adj sangu'inisch саигвинйчк|а/, -и pl Sangu'inikerin/18 сандал /и, -и pl San'dale / 16 сандвич т, -и pl belegtes Brot п 20, 'Sandwich п саидъ|к т, -ци pl 1. (мебел) 'Truhe /16 2. (амбалаж) 'Kiste/16, 'Kasten т 4 3. (кола) 'Kasten 4. volkst (ковчег) Sarg т 2 санитар (-ят) т, -и pl Sani'täter т 4; (болногледач) 'Krankenwärter т 4, 'Krankenpfleger т 4 санитарки, -ни adj Sanitäts- саннтарк|а /, -и pl Sani'täterin / 18; (болногледачка) 'Krankenwärterin /18, 'Krankenpflegerin / 18 санким Partikel volkst 1. (всъщност) 'eigentlich 2. (тоест) das heißt 3. (най- после) 'schließlich, 'eigentlich 4. (сиреч) als ob санкционйр|ам, -am (-ax) uv, v sank¬ tionieren vf <d> сйнкци|я /, -и pl Sankti'on /17; налагам ~ и Sankti'onen ver'hängen < b > (на 'über 4) cauoBHHlK m, -ци pl veralt'Würdenträger m 4 сактасе и, -та pl (игра) Sechsundsech¬ zig n сантиментален, -ни adj sentimen'tal; 'rührselig сантименталнич]а, -иш (-их) uv 'rührse¬ lig sein vi <B>, sich ge'fühlsselig be'nehmen vr < 16b >; umg sich ge'fühlsduselig be'nehmen сантименталност / -и pl Sentimenta- li'täl /17; umg Ge'fühlsduselei /17 сантиметров adj 1. Zenti'meter- 2. zenti- 'meterlang; пет ~ винт fünf Zenti'meter 'lange 'Schraube / 16 саиткмет[ър m, -ри pl 1. (мярка) Zenti'meter n 23, Abk cm Abk cm 2. (инструмент за мерене) 'Metermaß n 20; 'Zollstock m 2, 'Schmiege /16 сапун m, -и pl 'Seife /16; ~ за пране 'Kernseife сапуиар (-ят) m, -и pl 'Seifensieder m 4 сапуиарски adj 'Seifensieder- сапуиджййниЩа /, -и pl 'Seifensieder¬ werkstatt / (-, -Stätten) сапунджййски adj 'Seifensieder- сапунджй|и m, -и pl ~ сапунар сапунен adj 'Seifen- сапуниер|а/ -и pl и. сапуннерк|а/, -и pl 'Seifendose /16 сапунйсв|ам, -aui (-ax) uv; сапунйфм, -аш (-ax) v 'einseifen vf < а > сапфйр in, -и pl Min 'Saphir m \* сапфйр|еи, -ни adj 1. Min 'Saphir 2. (цвят) 'saphirblau сапьор m, -и pl Mil Pio'nier m 1* сара|й (-ят) /п, -и pl volkst Se'rail n 24 сарач /Ti, -и pl 'Sattler m 4 сарачннц|а /, -и pl 'Sattlerwerkstatt / (-, -Stätten), Sattle'rei / 17 сарашки adj Sattler- сардел|а/ -и pl 1. (риба) Sar'dine/16 2. (консерва) 'Dose/16 'Ölsardinen O като - и umg wie die 'Heringe сарделен adj Sar'dinen- сарказъм (-мът) m, -ми p/Sar'kasmus m 11
саркастичен 772 саркастнч|ен, -ни adj sarkastisch сарком|а / -и pl Med Sar'kom n 20* саркофа|г m, -зи pl Sarko'phag m 1* сарм|а / -й pl Kochk Rou'lade / 16; зелеви ~ й 'Kohlrouladen / 16 pl\ лозови ~ й 'Weinblattrouladen O дроб « 'Reisspeise/16 mit 'Lammle¬ ber сатан|а m, -й pl 'Satan m 1*, 'Teufel m 4 сатанкнски, adj sa'tanisch, 'teuflisch сателит m, -и pl Astr Satel'lit m 8 auch übertr сателйт|ен, -ни adj Satel'liten- сатен m, nur sg Text Satin [..'te ] m 6 сатенен adj Text Sa'tin- [..'te-J сатир m, -и pl Mith 'Satyr m 7 od 10 сатир а /, -и pl Lit Sa'tire /16 сатири|к nt, -ци pl Sa'tiriker m 4 сатирйч|ен, -ни adj Lit sa'tirisch; a театър satirisches The'ater сатър m, -и pl 'Fleischerbeil n 20 сафрид m, -и pl Zool 'Stöcker m 4 сахан m, -и pl volkst 'Kupferschüssel/16 сахат m, -и pl volkst 1. (час) 'Stunde/16 2. (часовник) Uhr /17 сачм|а /, -йр/1. (мунйции) 'Schrolkugel /16 2. Tech 'Stahlkugel сачмен adj Schrot- O ~ лагер Tech 'Kugellager n 23 сащйсв|ам, -аш (-ах) uv; сащйс|ам, -аш (-ах) V umg durchein'anderbringen vr < 24 >, ver'wirren vt < b >; * ce durchein'andergeraten vi < 3bfsn >, ver'wirrt sein vi < B > сбабв|ам ce, -aui ce (-ax ce) uv; сбаб|я ce, -иш се (сбабйх ce) v, 'schrumpelig 'werden vi < 18jsn>, 'faltig 'werden сбабичасв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; сбабичас[ам се, -аш ce (-ax ce) v = сбабвам ce сбарв|ам, -аш (-ax) uv; сбар|ам, -аш (-ах) V er'greifen vt < 21 b >, 'fassen vt, 'fangen vt <2> сбйв|ам, -аш (-ax) uv; сбйя, сбйеш (сбих) V (прах) zu'sammendrücken vt <а>, zu'sammenstauchen vt <а>; (предмети) zu'sammenrücken vr < а >, ver'dichten vt < b >, kon¬ zentrieren vt <d>; s ce 1. sich ver'dichten vr <b>2. fest 'werden vi < 1 S/sn > 3. Text 'einlaufen vi <9a/sn>, sich ver'filzen vr <b> 4. (xöpa) sich zu'sammendrängen vr < a > 5. (побой) 'eine Prüge'lei 'anfan¬ gen < 2a >, 'anfangen sich zu 'prügeln сбйван|е n, -ия pl 1. (сгъстяване) Zu'sammendrängung/17, Konzentrie¬ rung/17 2. (пръст) Ver'härtung/17 3. (плат) 'Einlaufen n 23fsg 4. (бой) Schlage' rei /17 сбнрк|а/, -и pl 1. 'Sammlung/17; ä ot марки 'Markensammlung; ж от картини'Bildersammlung; « стйхове Gedichtsammlung; лирйческа * 'Ly¬ riksammlung, 'Lyrikband m 2 2. (съб¬ рание) Versammlung /17,'Sitzung /П сбирщин|а /, -и pl I. 'Haufen m 4 2. (xöpa) Ge'sindel n 23, Pack n 23/sg сбит adj 1. (ricTo събран) zu'sammen- gedrängt, eng, dicht; ~ а редица 'dichte 'Reihe /16; ~ едйн до друг 'einer an den 'anderen gedrängt; - a верйга 'dichte 'Kette /16 2. (кратък) kurz, straff; ~ o изложение 'kurze l'straffe] 'Darlegung / 17 3. (затвър- ден) fest сбнтост/nur sg 1. (гъстота) 'Enge/16, 'Dichte/16 2. (кратко) 'Kürze/16/sg, 'Straffheit /17 3. (твърдост) 'Festig¬ keit /17/sg, Verhärtung /17 сбия | сбйвам сблнжав|ам, -аш (-ах) uv; сближ|а, -йш (-йх) v 'annähern vt < а >, 'nahebrin¬ gen vt < 24а >; е се ein'ander 'näher¬ kommen vi <33a/su>, sich 'näher¬ kommen vr <33ajsn> сблъскв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; сблъск[ам се, -аш ce (-ax ce) v 1. Zusammenstößen vi <34a/sn>, zu'sammenprallen vi < a./sn > (c, в mit 5); две коли се сблъскаха zwei 'Autos 'stießen zu'sammen 2. (натъквам ce) 'stoßen vi < 34/sn > (c auf 4); 3. (войс- кй) aufein'anderprallen vt <a/sn>, Zusammenstößen (c mit i)
773 сбърчвам сблъсъ к т, -ци pl Zusammenstoß т 2, Zu sammenprall т 1; übertr Kon'flikt m l сбогом adv 'lebe wohl; вземам си ~ Le- be'wohl 'sagen, sich verabschieden vr < b > (c von J) сбогув|ам се, -am се (-ах се) uv sich verabschieden vr <b> (c von 3); Lebe'wohl 'sagen (c някого jmdm.); 'Abschied 'nehmen < 16 > (c von i) сбор (-ът) m, -ове od -ища pl 1. (съб¬ рание) Versammlung / 17, Zusam¬ menkunft /14; (среша) 'Treffen n 23 2. volkst (събор) 'Jahrmarkt m 2 3. Mil 'Zapfenstreich m 1 4. Math 'Summe / 16; пълен ~ Theat 'volle 'Kasse /16; при пълен ~ vor 'ausverkauftem 'Hause сбор|еи, -ни adj 'Sonder-, ge'mischt; x тим 'Auswahlmannschaft /17; * отряд'Sonderableilung / 17; x хор ge'mischter Chor m 1 * od 2*; x пункт 'Treffpunkt m 1, 'Sammelpunkt сборичкв|ам се, -аш се (-ах се) uv; сборйчк|ам се, -аш се (-ах се) v sich 'balgen vr сборищ|е n, -a pl 1. 'Sammelplatz m 2, 'Treffpunkt m 1 2. (тълпа) 'Menge/16, 'Haufen m 4 сборни|k m, -ци pl 'Sammelband m 2; юбилеен x Jubi'läumsband; x статии 'Aufsatzband, 'Sammelband; x от стихотворения 'Gedichtband, Gedichtsammlung/17; x от закони Gesetzessammlung; x от задачи 'Aufgabensammlung, 'Aufgabenbuch n 22 сбратимяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; сбратим|я се, -йш се (-йх се) v sich ver'brüdern vr < b > (c mit 3) сбръчв|ам, -аш (-ах) uv; сбърч|а, -иш (-йх) V = сбърчвам сбръчкай adj 'faltig, 'runzelig сбръчкв|ам, -аш (-ах) uv; сбръчк|ам, -аш (-ах) V 'runzeln vr, in 'Falten 'legen vr; x вежди die 'Brauen zu'sammen- ziehen < 32a, h — g >; x чело die Stirn 'runzeln [in 'Falten 'legen]; x ce 'run¬ zelig 'werden vi < 18 jsn >, sich 'runzeln vr; лицето му се сбръчка sein Ge'sicht war 'faltig ['runzelig] ge'worden сбутам t сбутвам сбутан adj 1. eng, be'engt, 'unwirtlich 2. (ограничен) beschränkt сбутв|ам, -аш (-ах) uv; сбут|ам, -аш (-ах) V 1. 'anstoßen vr <34а> 2. (пра¬ вя нещо как да е) auf die 'Schnelle 'machen vr, s ce 1. sich 'anstoßen vr < 34a > 2. (сгъстявам ce) sich zu'sam- mendrängen vr <a> сбъд|ва се (-ва ce) uv; сбъд|не се (-на ce) v 'Wirklichkeit 'werden vr < 18jsn >, in Erfüllung 'gehen vr < 13lsn>; (нещо предсказано) 'eintreffen vi < 16a/sn> сбъднат adj er'füllt, in Er'füllung ge'gangen сбъркв|ам, -аш (-ах) uv; сбърк|ам, -аш (-ах) V1, (правя грешка) 'einen 'Fehler 'machen, sich 'irren vr 2. (обърквам) verwechseln vt <b>; сбърках им имената ich 'habe 'ihre 'Namen ver'wechselt; сбъркал адреса er ist an die 'falsche Adresse ge'raten vi <3bfsn> O x пътя a) den Weg ver'fehlen <b> sich verlaufen vr <9b> b) (c превозно средство) sich ver'fahren vr < 4b >; x ce 1. sich 'irren vr 2. volkst (уплашвам ce) ver'stört 'werden vi <18fsn> 3. (учудвам ce) Staunen vi <hb> 4.umg(правя нещо необичайно) den 'Einfall 'haben <A>, auf die Idee 'kommen vi <33/sn>; как се сбърка да ни дойдеш на гости? wie bist du auf die Idee ge'kommen, uns zu be'suchen? сбърчв|ам, -аш (-ах) uv; сбърч|а, -иш (-йх) V 'runzeln vr, in 'Falten 'legen vr; x чело die Stirn 'runzeln [in 'Fallen 'legen]; x вежди die 'Brauen zu'sam- menziehen <32a, h — g >; s ce sich 'runzeln vr, sich in 'Falten 'legen vr, 'runzelig 'werden vi < \ S/sn>, лицето й се бе сбърчило ihr Ge'sicht war 'runzelig ge'worden; челото му се сбърчи Seine Stirn 'runzelte sich ['legte sich in 'Falten]
свада 774 свад|а /, -и pl Streit т 1, Zank т 1; вдигам * 'einen Streit vom 'Zaune 'brechen < 16 > свадлйв adj 'streitsüchtig, 'zänkisch свадлнвост /nur sg 'Streitsucht / \4/sg сважд|ам се, -аш се (-ах се) uv; свад|я се, -йш се (йх се) v sich 'streiten vr < 21 >, sich 'zanken vr свал|ям, -яш (-ях) uv; свал |я, -йш (-йх) v 1. (снемам) her'unternehmen vt < 16а >; ж пушката от рамо das Ge'wehr von der 'Schulter 'nehmen < 16 >; ж кутйята от рафта die 'Dose vom Re'gal her'unternehmen ['nehmen] 2. (донасям от горе) her'un- terholen vr < a >; * сено от тавана Heu vom 'Boden her'unterholen ['ho¬ len] 3. (разтоварвам) 'abladen vr < 4a > (от von 3) 4. (самолет, дйвеч) 'abschießen vr <32a> 5- (повалям) 'umlegen vr <a>, 'hinwerfen vr < 16a > 6. (шапка, бижу, очила) 'ab¬ nehmen vr < 16a >; (дрехи) 'ablegen vr < a >, 'ausziehen vr < 32a, h - g > 7. (от пост) 'absetzen vt <a>; (правйтелство) 'stürzen vt O не x очи от някого kein 'Auge von jmdm. 'wenden <I0>; ж звездйте от небето а) das 'Blaue vom 'Himmel versprechen < 16b> b)Tod und 'Teu¬ fel als Be'weis 'anführen <a>; ж шапка на някого vor jmdm. den Hut 'ziehen <32, h-g> свйрв|ам, -аш (-ах) uv; свар]я, -иш (-их) V1. 'antreffen vt < 16а >, 'vorfinden vt <27a> 2. (успявам да срещна) erreichen vr < b > 3. (смогвам) noch 'können vr < 36 > ;сварих да се облека ich 'konnte mich noch 'anziehen; es ge'lang mir, mich 'anzuziehen сваряв|ам, -аш (-ах) uv; свар|я, -йш (-йх) V 'kochen vt, gar 'kochen, weich 'kochen; x ce weich 'kochen, vi <sn>, gar 'kochen, 'kochen; сварйх ce übertr ich 'komme vor 'Hitze um, ich bin in Schweiß ge'badet свастик а / -и pl 'Hakenkreuz n 20 сват (-ът) in, -ове pl 1. Vater m 5 des 'Schwiegersohnes 2. (бащата на снахата) 'Vater der 'Swiegertochter 3. (роднйна по сватовство) 'angehei¬ rateter ent'femter Ver'wandter m 7+ 4. (годежар) 'Brautwerber m 4 5. (обръщение) Ge'vatler m 4 O ще вйдим кой е кум, кой е ~ übertr wir 'werden schon 'sehen, wer 'etwas zu 'sagen hat сватбар (-ят) m, -и pl 'Hochzeitsgast nt 2 сватбарк|а f, -и pl Be'sucherin /18 zur 'Hochzeit, 'Hochzeitsgast m 2 сватбарски adj 'Hochzeits- сватбен adj 'Hochzeits-; ~ ден 'Hoch¬ zeitstag»! 1; ~ подарък'Hochzeitsge¬ schenk n 20; ~ венец 'Hochzeitskranz m 2, 'Brautkranz; ~ а рокля 'Braut¬ kleid »21; ~ обичай 'Hochzeitsb¬ rauch m 2; ~ а песен 'Hochzeitslied » 21; ~o пътешествие 'Hochzeits¬ reise /16 сватов adj (за бащата на зетя) des 'Vaters des 'Schwiegersohnes; (за бащата на снахата) des 'Vaters der 'Schwiegertochter; ~ ият син der Sohn des 'Vaters des 'Schwiegersohnes [der 'Schwiegertochter] сватовии|к m, -ци pl 'Brautwerber m сватосв|ам, -аш (-ах) uv; сватос|ам, -аш (-ах) V ver'heiraten vt <b>; als Braut 'werben vi < \bjhb> (c für 4); s ce durch 'Heirat ver'wandt 'werden vi < 18 fsn > сват|я /, -и pl 1. (майка на зетя) 'Mutter /14 а des 'Schwiegersohnes 2. (майка на снахата) 'Mutter der 'Schwiegertochter 3. (роднйна по сватовство) 'angeheiratete, enl'fernte Verwandte /19 4. (сватовница) 'Brautwerberin / 18 5. (обръщение 'Anrede) Ge'vatlerin/18 сведа | свеждам сведеня|е п, -я pl 1. (информация) 'Nachricht/17, 'Auskunft/14, 'Anga¬ ben f\6/pl, Information/17, 'Mittei¬ lung / 17; събйрам ~ я a) Infor¬ mationen ['Auskünfte] 'einholen < a > b) Jur er'mitteln vt < b > (за 'über 4)\
775 светица давам ~ я 'Auskünfte er'teilen < b > (за 'über 4\ 'Angaben 'machen (за 'über 4), за z zur Informati'on, zur 'Kenntnisnahme 2. (отчет, доклад) Be'richt m 1 (за 'über 4) 3. (знание) 'Kenntnis /13; pl (познания) 'Kennt¬ nisse свеж adj frisch свежд|ам, -am (-ax) uv; свед|а, -еш (сведох) v 1. 'beugen vr, 'neigen vt, 'senken vr; z клони die 'Zweige 'nei¬ gen; z глава den Kopf 'beugen ['nei¬ gen]; z поглед [очи] den Blick 'senken 2. (приравнявам) zu'rückführen vt <a> (към auf 4) O z глава übertr den Kopf'hängen 'lassen vt <3/hb>\ въпросът се ~ а до следното die 'Frage ['Sache] läuft auf 'folgendes hin'aus свежест f nur sgl. 'Frische/16/sg; ~ на младостта 'Jugendfrische 2. (свеж въздух) 'kühles 'Lüftchen n 23 свезк|а /, -и pl Heft n 20 свекров adj des 'Schwiegervaters, ~ a къща das Haus n 22 des 'Schwieger¬ vaters свек|ър m, -ри pl 'Schwiegervater m 5 свекъра |a /, -и, pl 'Schwiegermutter / 14a свекървин adj der 'Schwiegermutter; ~ият чеиз die 'Mitgift / 17 der 'Schwiegermutter свенлив adj 'schüchtern, 'schamhaul свенлйвост / nur sg 'Schüchternheit / 17/sg, 'Schamhaftigkeit / \7/sg свен|я се, -йш се (-йх се) uv sich 'schä¬ men vr, sich ge'nieren vr < b >, 'schüchtern sein vi < B >; * да кажа ich ge'niere mich zu 'sagen сверяв]ам, -аш (-ax) uv; свер|я, -йш (-йх) v vergleichen vt < 21 b > (c mit 3); z часовника die Uhr 'stellen свестен, свястна, свестни adj 1. (разу¬ мен, уместен) ver'nünflig 2. (при- лйчен) 'anständig свестяв|ам, -аш (-ах) uv; свест|я, -йш (-йх) V 1. 'wieder zu Be'wußtsein 'brin¬ gen vt < 24 >, 'wieder zu sich 'bringen 2. übertr zur Ver'nunft 'bringen; s ce 1. zu sich 'kommen vi <33/sn>, das Be'wußtsein 'wieder er'langen <b> 2. übertr zur Ver'nunft 'kommen, zu sich 'kommen свет и. светй adj 'heilig; Светй синод 'Heiliger Sy'nod m 1; света светйх das Aller'heiligste n 26 auch übertr светв|ам, -аш (-ax) uv; светн|а, -еш (-ах) V 1. 'aufleuchten vi < а/hb >; в тъмното светна светкавица im 'Dunklen 'leuchtete ein Blitz auf 2. er- 'hellt 'werden vi <18/sn>, sich er- 'hellen vr <b>; градът светна от неонови реклами die Stadt 'wurde von 'Leuchlreklamen er'hellt; лицето му светна sein Ge'sicht er'hellte sich 3. 'anzünden vt < a >; светни лампата! 'zünde die 'Lampe an! 4. 'leuchten vi <hb>; светнй ми c фенерчето! 'leuchte mir mit der 'Taschenlampe! 5. 'schlagen vr < 4 >; ще ти светна един ich 'haue dir 'eine her'unter; ще те светна по главата ich 'werde dir 'eine auf den 'Schädel 'geben O светна ми пред очйте mir 'wurde 'leichter ums Herz, mir 'wurde 'wohler светен adj Rel ge'weiht-; Weih-; ~ a вода 'Weihwasser n 23 светец /и, -цй pl Rel 'Heiliger m 7+ свети | свет светнл|ен, -ни adj 'Leucht-; z газ 'Leuchtgas n 20 светйлищ|е n, -a pl 'Tempel m 4, 'Heilig¬ tum n 22 светйлни|к m, -ци pl 1. 'Leuchter m 4 2. übertr 'leuchtendes 'Beispiel n 20 светйло n, светила pl 1. 'Himmelskör¬ per m 4 2. Licht n 213. übertr (човек) 'Leuchte / 16, Licht; ~ на науката 'Leuchte der 'Wissenschaft; той е голя¬ мо - er ist ein'großes Licht 4. (лампа) 'Lampe /16, Licht светйн|я/, -и pl 'Heiligtum n 22 светйтел (-ят) m, -и pl Rel Ge'heiligter m 7+ светйц|а/, -иp/'Heilige/16; правя се на z tun vi <38/A6> wie'eine 'Heilige
светия 776 светй|я m, -и pl 'Heiliger ml+ светкавица/ -и pl Blitz т 1;пада ж ein Blitz schlägl ein светкавич|еи, -ни adj 'blitzartig; ~ на бързина 'Blitzesschnelle / 16/sg светкавично adv 'blitzschnell, 'blitz¬ artig светл|ея, -ееш (-ях) uv 1. hell 'werden vi < 18jsn> 2. (изглеждам светъл) hell 'scheinen vi <23jhb>t hell 'leuchten vi <hb> 3. nur 3. Pers hell sein vi < B> светлйв adj 'leuchtend; ~ а картина 'Lichtbild n 21 светлян|а /, -й pl 1. Licht n 21 auch übertr; скорост на ~ ата 'Lichtge¬ schwindigkeit / 17; дневна »'Tages¬ licht; електрическа » elektrisches Licht 2. (от лампа) Schein m 1 /sg; лунна % 'Mondschein; слънчева » 'Sonnenschein 3. 'Helle / 16/sg auch übertr; на » im 'Hellen; 'Helligkeit / 17/sg; очите му се изпълниха със ж 'seine 'Augen 'wurden hell O в истинска » im 'wahren 'Licht; в ~ ата на im 'Lichte von 3; в друга x in 'einem 'anderen Licht; хвърлям » върху нещо etw. beleuchten < b > светлйн|ен, -ни adj Licht-; s лъч 'Lichtstrahl m 9; x източник 'Licht¬ quelle /16; ~ на година 'Lichtjahr n 20; ~ на енергия 'Lichtenergie / 16a; ~ на картина 'Lichtbild «210 ~ на реклама 'Lcuchlreklame /16 светлозелен adj 'hellgrün светлокос adj blond; 'hellhaarig, mit 'hellen 'Haaren; - o момиче ein 'Mäd¬ chen n 23 mit 'hellen 'Haaren светлолйк adj 'hellgesichtig светлоок adj 'helläugig светлорус adj 'hellblond светлосив adj 'hellgrau светлосигнализаци|я / -и pl Tech Lichtsignali'sierung /17 светлосйн adj 'hellblau светлотехннка / nur sg 'Lichttechnik /17 светлочувствителен, -ни adj 'lichtemp¬ findlich светнал adj 'leuchtend свет6в|ен, -ни adj Welt-; ~ на литература 'Weltliteratur /17; x съвет на мира 'Weltfriedensrat m 1; Световна федерация на проф¬ съюзите, А bk СФПС 'Weltgewerk¬ schaftsbund, Abk WGB; х шампион 'Weltmeister т 4; - но първенство 'Weltmeisterschaft / 17 (по in 3); в х мащаб [размер] im 'Weltmaßstab О ~ на неправда 'Ungerechtigkeit / 17 der Welt; ~ ните несгоди die 'Mühsal /12 der Welt световноизвест|ен, -ни adj 'weltbe¬ kannt; 'weltberühmt светоглед m, -и pl 'Weltanschauung /17 светозар|еи, -ни adj 'strahlend светост / nur sg 'Heiligkeit /17Jsg светотатски adj 'gotteslästerlich светотатств|о и, -а pH. (поругание) Rel 'Gotteslästerung / 17; übertr Enl'wei- hung / 17, 'Frevel m 4 2. (кражба) 'Kirchenraub m 1 светотатствув|ам, -am (-ax) uv 1. 'lä¬ stern vt, vi <hb>, 'freveln vi <hb> 2. Rel 'Gotteslästerung be'gehen < 13b>, 'Kirchenfrevel be'gehen светофар m. -и pl Verkehrsampel /16 светск|и adj 1. 'weltlich; - o училище 'weltliche 'Schule /16 2. (от вйсшето общество) Welt-, von Welt; x мъж Mann m 3 von Welt, 'Weltmann; ~ a дама 'Dame /16 von Well светув|ам, -аш (-ax) wv J. (същест¬ вувам) exi'stieren vi < djhb >; докато свят ~ a so'lange die Welt sich dreht 2. (добрувам) gut 'leben vi <hb>; той ~ a es geht ihm gut светулк|а / -и pl Zool 'Leuchtkäfer m 4, 'Glühwürmchen n 23 св£т|ъл, -ли adj 1. hell auch übertr; x ум 'heller Ver'stand ml; ~ ло лице 'helles Ge'sicht« 20; на ~ ло a) im 'Hellen b) ins 'Helle; по ~ ло im 'Hellen, bei Licht 2. (свят) 'heilig; ~ла памет 'heiliges 'Andenken n 23; - ло чувство 'heiliges Ge'fühl n 20 3. (високопоставен) Hist
777 свивам durchlauchtig свет|я, -иш (-йх) uv 1. 'leuchten vi <hb>; лампата - и die 'Lampe 'leuchtet [brennt]; тя му ~ и c лампата sie 'leuchtet ihm mit der 'Lampe; диамантите ~ ят die Dia'manten 'leuchten; очите му ~ ят 'seine 'Augen 'leuchten; - и от чистота es blitzt vor 'Sauberkeit 2. (слънце, луна) 'scheinen n < 23/A6 > O какъв си ~ нал du bist ganz her'untergekommen; стига си ми светил du hast nun ge'nug 'Maulaffen 'feilgehalten свет[я, -йш (-йх) v 'weihen n <0 ще му x маслото ich 'werde ihn beseitigen ['umbringen, ins 'Jenseits 'schicken] свечеряв1а (-a) uv; свече1рй (-рй) v unpers es wird 'Abend, die 'Abend¬ dämmerung bricht her'ein; s ce = свечерява свещ/, свещйpl 1. 'Kerze/16, Licht n 21 2. Tech (мотор) 'Kerze; (ват) Watt n O търся някого със ~ jmdn. mit der La'terne 'suchen свещар (-ят) m, -и pl 1. 'Kerzenmacher m 4 2. (търговец) 'Kerzenhändler m 4 свещен adj 'heilig свещени|к m, -ци pl 'Priester m 4, 'Geist¬ licher m 7+, 'Pfarrer nt 4 свещенически adj 'Priester-, 'priesterlich свещеиодеяствув|ам, -аш (-ах) uv 1. Rel 'Messe zele'brieren <d>, Gottes¬ dienst 'halten < 3 > 2. übertr zele'brie¬ ren, 'eine 'feierliche 'Handlung 'aus¬ führen v/ <a> свещки!к m, -ци pl 'Leuchter nt 4 свйв|ам, -аш (-ах) uv; свй1я, -еш (-х) v 1. 'biegen vt < 32 >; x обръч 'einen 'Reifen 'biegen 2. (навивам) zu'sam- menrollen vt <a>; x байрака die 'Fahne 'einrollen <a> 3. (сгъвам) zu'sammenlegen vt < a >; x картата die 'Karte Zusammenlegen 4. (опа¬ ковам) 'einwickeln vt < a > 5. (венец, кйтка) 'binden vt <27 > 6. zu'sam- menziehen vt < 32a, h — g >; x вежди die 'Brauen zu'sammenziehen; * устни die 'Lippen zu'sammenziehen 7. (правя завой) 'abbiegen vi < 32ajsn >; x наляво links 'abbiegen 8, (съби¬ рам, стягам) zu'sammenziehen; x си краката die 'Füße ['Beine] 'anziehen <32a, h — g>; x юмрук die Faust 'ballen; мъката ми ~а сърцето die Qual zieht mir das Herz zu'sammen 9. nur S. Pers (болй) weh tun vi <38/hb>; -а ме коремът 'Bauch¬ weh 'haben <A> 10. (при плетене beim 'Stricken) 'abnehmen vi <16a/A6> 11. (буря)'aufkommen vi < tta/sn > O ~ ай си устата! halt dein 'Mundwerk im 'Zaume!; x гнездо ein 'Nest bauen; « му сърмйте umg ihm die Le'viten 'lesen < 19 >; s знамената übertr den Kampf'abbrechen <16a> ['abblasen < 3a >;] s рамена mit den 'Schultern 'zucken vi <hb>; ~a студ es wird kalt; x цигара 'eine Ziga'rette 'dre¬ hen; s се 1. (намалявам) 'kleiner 'werden vi < 18jsn >; Text 'eingehen vi < 1 За/тл > 2. (прегъвам ce) sich 'krümmen vr, sich zu'sammenkrüm- men vr < a >; x се от болка sich vor Schmerz 'krümmen 3. (сгушвам ce) sich zu'sammenrollen vr < a >; беше ce свил в ъгъла er 'hatte sich in der 'Ecke zuSammengerollt; (клякам) sich zu'sammenkauern vr <a> 4. sich zu'sammenziehen vr; веждите му се ~ ат seine 'Brauen 'ziehen sich zu'sam¬ men; лицето се «а на плач das Ge'sicht ver'zieht sich zum 'Weinen; сърцето се ~ a das Herz zieht sich zu'sammen 5. (органи) sich zu'sam- menkrampfen vr <a>; ~a ми ce стомахът der 'Magen krampft sich mir zu'sammen 6. (птица) 'kreisen vi <hb> 7. (на малко място) sich zu- 'sammendrängen vr <a> 8. (сраму¬ вам ce) sich ge'nieren vr <d> 9. (пестя) 'geizig sein vi <B> 10. (буря) 'losbrechen vi < 16ajsn> O -ат ми се краката die Knie 'werden mir weich; x се в черупката си sich in sein 'Schneckenhaus zu'rückziehen »v
свивка 778 < 32а, h-g >; свйла се змия в кесията му volkst er ist ein 'alter 'Geizkragen свйвк|а /, -и pl 1. (на крака) 'Kniekehle /16 2. (на ръката) 'Ellenbogengelenk п 20 3. (при плетене beim 'Stricken) 'Armausschnitt т 1, 'Ausschnitt свйд|ен, -ни adj lieb, 'teuer свидетел (-ят) т, -и pl 'Zeuge т 7 auch Jur; ~ на обвинението Belastungs¬ zeuge; ~ на защитата Entlastungs¬ zeuge; ~ при бракосъчетание 'Trau¬ zeuge свндетелк|а /, -и pl 'Zeugin / 18 auch Jur свидетелств|о п, -а pl 1. (потвърж¬ дение) 'Zeugnis п 27; зрелостно ж od ж за зрелост 'Reifezeugnis; мах¬ ленско ж 'Leumundszeugnis; меди¬ цинско ж ärztliche Bescheinigung /17, Attest п 20; кръщелно * 'Tauf¬ schein т 1 2. Jur 'Aussage / 16, 'Zeugenaussage 3. übertr (доказа¬ телство) 'Zeugnis, Be'weis m 1 (за, на für 4) свидетелствувам, -аш (-ах) uv 1. Jur 'zeugen vi <hb> (за für 4; против 'gegen 4); be'zeugen <b> (за нещо etw.) 2. übertr (доказвам) 'zeugen (за für 4), 'Zeugnis 'ablegen < а > (за für 4) 3. (бивам свидетел) 'Zeuge sein vi <B> свид и ми cc (свидя ми се) uv unpers es tut mir leid (за um 4); свиди му се за парите das Geld tut ihm leid; свидя му се за момата das 'Mädchen tat ihm leid свидлйв adj 'geizig, 'knauserig свидно adv: ~ ми е = свиди ми се свйжд|ам се, -аш се (-ах се) uv zu'sammenkommen vi < 33a./sn>, sich 'treffen vr < 16 > (c mit 3) свйждан|е и, -ия pl 1. (среща) Verabre¬ dung / 17 (c mit i) 2. (посещение c разрешение) Be'such m 1; разрешение за x Besuchserlaubnis/13; време за ж Be'suchszeil/17 ’cBÜKBlaM, -аш (-ах) uv; свйк|ам, -аш (-ах) v 1. (хора) zu'sammenrufen vt <39а> 2. (събрание) 'einberufen vt <39с>; ж под знамената zu den 'Fahnen 'rufen vr < 39 >, 'einberufen 2свйкв|ам, -аш (-ах) uv; свйкн|а, -еш (-ах) V sich ge'wöhnen vr < b > (c an 4); свикнал съм es ge'wohnt sein < B >; « да върша нещо sich da'ran ge'wöh¬ nen, etw. zu tun; свикнал съм на много ich bin 'gutes 'Leben ge'wöhnt свйла / nur sg 'Seide /16 свиларство n nur sg 'Seidenverarbeitung /17 свйлен adj Seiden, aus 'Seide свннак m nur sg Bot Orient- 'Hainbuche /16 свинар (-ят) /л, -и pl 'Schweinehirt m 8 свинарк а / -и pl 'Schweinehirtin /18 свинарни|к m, -ци pl 'Schweinestall m 2 свинарскн adj 'Schweinehirten- свиневъд m, -и pl 'Sweinezüchler m 4 свиневъд|ен, -ни adj 'Schweinezucht-; ~ на ферма 'Schweinefarm /17 свнневъдк|а /, -и pl 'Schweinezüchte¬ rin/ 18 свиневъдство / nur ^'Schweinezucht /17 свннегледач m, -и pl 'Schweinepfleger m 4 свинегледачк1а /, -и pl 'Schweinepflege¬ rin /18 свинемййк|а f -и pl 'Muttersau/17 свинеферм|а f -и pl 'Schweinefarm /17 свйнк|а/, -и pl 'Zuchtsau / 17 свйнск|и adj 1. 'Schweine-, Schweins-; ~ а кожа 'Schweinsleder n 23; - a четина 'Schweinsborsten / 16/pl; ~ a пържола 'Schweinekotelett n 20 od 24; - а кочина 'Schweinestall m 2; ~ o месо od ~o 'Schweinefleisch n 20/sg 2. übertr (мръсен, долен) 'schweinisch свинче n, -та pl 'Schweinchen n 23; морско ~ Zool 'Meerschweinchen свйнщин|а / -и pl Schweine'rei / 17, Saue'rei /17 auch übertr свин|я/, -e od -Й pl Zool 1. Schwein n 20 auch übertr 2. (женска) Sau /14 od 17 auch übertr; дйва ж 'Wildschwein; 'Wildsau; ж -майка 'Zuchtsau O
779 свободомислеш прилича му като на ж звънец er sieht da'mit aus wie ein 'Pfingstochse свйр|ам, -am (-ax) uv; свра, свреш (сврях) v 'stecken vt, hin'einstecken vt <a> свирач m, -и pl volkst Musi'kant m 8 свирв|ам, -am (-ax) uv; свйрн|а, -еш (-ax) v 1. 'pfeifen vi <21 jhb> 2. (клак¬ сон) 'hupen v» <hb> 3. (кораб) Si'gnal 'geben < 15 > свирджйя m, -и pl = свирач свиреп adj 1. (яростен) 'wütend, 'rasend 2. (жесток) 'grausam, wild свиреп|ея,-ееш (-ях) uv 'wüten vt <hb> auch übertr свирепост /, -и pl I. (ярост) Wut / 12/sge, Grimm m 1 jsg 2. (жестокост) 'Grausamkeit / 17 'Wildheit /17 свирепств|о n, -a pl 'Grausamkeit / 17 свирепствув|ам, -аш (-ax) uv wüten vi <hb> свйрк | а /, -и p/1. Mus' Flöte/16, 'Pfeife /16 2. (пищялка) 'Pfeife 3. Si'rene /16; фабрична ж Fabriksirene /16 4. Anat volkst 'Schienbein n 20 свйрк |ам, -аш (-ax) uv 1. ( с уста, пищялка) 'pfeifen vi <21 jhb> 2. Mus 'spielen vt свирн|я / -й pl (на музикален инструмент) Spiel n 20; (c уста) 'Pfei¬ fen n 23 свирук|ам, -аш (-ax) uv vor sich 'hin¬ pfeifen vt <21 jhb> свйр|я, -иш (-йх) 1. Mus 'spielen vt; ж песен ein Lied 'spielen; ж на цигулка 'Geige 'spielen; радиото ~ и das 'Ra¬ dio spielt 2. (c уста) 'pfeifen vi <21 /hb>; ж песничка ein'Liedchen 'pfeifen; локомотивът ~ и die Loko- mo'tive pfeift; куршумът ~ и die 'Ku¬ gel pfeift; бичът ~ и die 'Peitsche pfeift 3. (клаксон) 'hupen vi <hb> 4. (на¬ секоми) 'zirpen vt <hb> 5. (фуча) 'heulen vi <hb>; вятърът ~и der Wind heult; сирената ~ и die Si'rene heult; гранатата ~ и die Gra'nate heult 6. (птйци) 'singen vt, vt < 21/hb >, 'pfeifen 7. (хриптя) 'pfeifen O както ти - ят, така ще играеш wie man dir pfeift, so wirst du 'tanzen; ж първа цигулка die 'erste 'Geige 'spie¬ len auch übertr свист|я, -йш (-ях) uv 1. (свиря) 'pfeifen vt <2\jhb>; вятърът свистй над покривите der Wind pfeift 'über die 'Dächer 2. (съскам) 'zischen vi <hb> свит 1. Partizip f свйвам 2. adj 'schüch¬ tern, zurückhaltend O със ~ o сърце mit 'klopfendem ['bangem] 'Herzen, mit Angst und 'Bangen свйт|а/ -и pl Ge'folge n 23jsg свйть|к m, -ци pl 1. (ролка) Pa'pierrolle /16; пергаментен ж Perga'mentrolle 2. veralt (свезка) Heft n 20 свйя t свйвам свлйч|ам, -аш (-ax) wv; свлека, свлечеш (свлякох) V 1. (с влачене) her'unter- schleppen vt <а> 2. (дрехи) her'un- terziehen vt < 32a, h-g >; ж а рйзата от гърба му übertr jmdn. bis aufs Hemd Ausziehen <32a, h-g>; s ce 1. (плъзгам ce) her'unterrutschen vi < &/sn > 2. (падам) 'sinken vi <sn>; болният се свлече на земята der 'Kranke sank zu 'Boden свобод|а / -й pl 'Freiheit /17; ж на мисълта Gedankenfreiheit; ж на волята 'Willensfreiheit; борец за ж 'Freiheitskämpfer т 4; бой за ж 'Frei¬ heitskampf т 2; пускам на ж 'frei¬ lassen vt <3а> свобод ен, -ни adj 1. frei; ~ на воля 'freier 'Wille т 7а; ~ на маса 'freier Tisch т 1; ~но време 'Freizeit / 17, 'freie Zeit; ж ден 'freier Tag т 1; ж удар Sport 'Freistoß т 2; ж превод 'freie Übersetzung/17; вход ж 'Ein¬ tritt frei; - на професия 'freier Be'ruf ml; ~ на цена 'freier Preis т 1 2. (без пречки) 'ungehindert; ~ ни движения 'ungehinderte Be'wegungen flljpl; 3. (непринуден) 'unbeschwert 4. (широк) weit О свободно! Mil rührt euch! свободолюбйв adj 'freiheitsliebend свободолюбив n nur sg 'Freiheitsliebe / 16 jsg свободомйслещ adj 1. 'freisinnig 2. Rel
свободомислие 780 'freidenkend свободомислие п nur sg 1. 'Freisinn m 1 jsg 2. Rel 'Freidenkertum n 22*/sg свод (-ът) m, -ове pl Arch 1. (таван) Ge'wÖlbe n 23 2. (над врата) 'Bogen m 4 od 5; небесен ~ 'Himmelsbogen, 'Himmelsgewölbe сводест adj ge'wölbt, ge'bogen сводни |к m, -ци pl 'Kuppler m 4 сводниц|а /, -и pl 'Kupplerin /18 своднич|а, -иш (-их) uv Kuppe'lei 'trei¬ ben <23> своевол|ен, -ни adj I. (вироглав) 'eigen¬ sinnig, 'eigenwillig 2. (произволен) 'willkürlich 3. (незачйтащ установен ред) 'eigenmächtig своеволи|е n, -я pl 1. (незачитане установен ред) 'Eigenwilligkeit / 17, 'Eigenmächtigkeit / 17 2. (произвол) 'Willkür / 12/sg 3. (вироглавост) 'Ei¬ genwille m 7a, 'Eigensinn m 1 jsg своеволнич|а, -иш (-их) uv 1. 'Eigen¬ mächtigkeiten be'gehen <13b> 2. (ви¬ роглав съм) 'eigenwillig sein vi <B> своевременен, -ни adj 'rechtzeitig своего pron poss rej7: ~ рода 'eine Art своему pron poss rejl: no ~ nach 'eige¬ nem Er'messen; auf 'eigene Art своенравен, -ни adj 'eigenwillig, 'eigen¬ sinnig своенравие n nur sg 'Eigenwille m 7a, 'Eigensinn m 1 /sg своеобразен, -ни adj'eigenartig, 'eigen¬ tümlich, origi'nell своеобразие n, -я pl 'Eigenart / 17, Eigen'tümlichkeit /17 cboIü, -я, -е -и pron poss refl auf das Subjekt des Satzes bezogen 1. mein, dein, sein, 'unser, 'euer, ihr 2. (соб¬ ствен) 'eigen; като ж син wie den 'eigenen Sohn 3, (близък) 'naheste¬ hend; тук сме все ~ и хора hier sind wir 'unter uns 4. (сродник) Ver'wandter m7+, 'Angehöriger m7+, O за ~ я сметка а) (в полза) zum 'eigenen 'Nutzen b) (във вреда) zum 'eigenen 'Schaden; на ж ред 'meiner¬ seits, 'deinerseits, 'seinerseits, 'ihrers¬ eits, 'unsererseits, 'euererseits, 'ihrer¬ seits; на ~ я глава nach 'eigenem Er'messen, (своеволно) 'eigenmächtig; от ~ я страна = на * ред свойски 1. adj 'famili'är, ver'traut 2. adv: държа се ~ sich famili'är be'nehmen vr <16b>, ver'traut tun vi <3%jhb> свойствен adj 'eigen (на някого od нещо jmdm. od etw.) свойств|о n, -a pl 'Eigenschaft / 17; главно ж 'Haupteigenschaft свра | свирам сврак|а f -и pl Zool 'Elster / 16 сврачи adj Zool 'Elster- свредел m, -и pl Tech 'Bohrer m 4 CBpi3K|a/ -и pl 1. Mil Ordon'nanz/17, 'Melder m 4 2. (в нелегалната борба) Verbindungsmann m 3 3. (връзка) Verbindung/17, Zusammenhang m 2; в s c in Verbindung [Zusammen¬ hang] mit 3 4. Tech (детайл) Verbin¬ dungsstück n 20 свръхpräp 'über, 'über... hin'aus; това e - неговите възможности [сили] das geht 'über Seine 'Möglichkeiten ['Kräfte] свръхестествен adj 'übernatürlich свръхзвуков adj 'Überschall-; ~ самолет 'Überschallflugzeug n 20; ~ a скорост 'Überschallgeschwindigkeit /17 сврьхзем|ен, -ни adj 'überirdisch сврьхпечалб|а /, -и pl 'Extraprofit nt 1 свръхпланов adj 'über den Plan, 'über¬ planmäßig; ~ o производство 'über¬ planmäßige Produkti'on / 17, 'Pro¬ duktion 'über den Plan свръхлроизводство n nur sg Politök 'Überproduktion /17 свръхсилн|е n, -я pl 'höchste 'Anstren¬ gung/17; полагам ~ я 'höchste 'An¬ strengungen unternehmen < 16b > свръхсрочен, -ни adj Mil 'längerdie¬ nend; - на военна служба Militär¬ dienst m 1 als 'Längerdienender; ж сержант 'längerdienender Ser'geant m 8
781 свъсвам свръхчовек т, -ци pl 'Übermensch т 8 свръхчовешки adj 'übermenschlich сврьхчувствйтел|ен, -ни adj 'überemp¬ findlich свръщ|ам, -аш (-ах) uv; свърк|а, -еш (•ах) V 1. (завивам) 'abbiegen vi < 32ü/sn >; колата свърна в посока към селото der 'Wagen bog in 'Richtung auf das Dorf ab; 'einbiegen w < 32afsn >; той свърна в странична улица er bog in 'eine 'Seitenstraße ein 2. (изминавам) 'einen 'Abstecher 'ma¬ chen (при, y bei 3, zu 3; в in 4) 3. (добитък) 'eintreiben vt < 23a > 4. nur v (сварвам) er'wischen 'können vt <36/hb> свърдел m, -и pl = свредел свързв|ам, -аш (-ах) uv; свър|жа, -жеш (-зах) V1. (завързвам) zu' sammenbin- den vt < 27а >; * двата края 'beide 'Enden zu'sammenbinden; х в сноп zu 'einem 'Bündel zu'sammenbinden 2. (съединявам) verbinden vt < 27b >; свързаха го по телефона c шефа man ver'band ihn per 'Telefon mit dem Chef; x теорията c практиката die Theo'rie mit der 'Pra¬ xis ver'binden 3. (установявам връзка) in Verbindung 'bringen vt <24> (c mit 3) 4. (вържа c въже) 'fesseln v/, 'binden vt <27 > O едвам x двата края sich nach der 'Decke 'strecken 'müssen vt <42/hb>, kaum 'auskommen vi < ЗЗг/sn >; x някому ръцете jmdm. die 'Hände 'binden; s се 1. (сближавам се) sich ver'binden vr (c mit 3) 2. (влизам във връзка) in Verbindung 'treten v; < 15fsn > (c mit 3), sich in Ver'bindung 'setzen vr (c mit 3) свързоч|ен, -ни adj Mil 'Nachrichten-; ~ на рота 'Nachrichtenkompanie /16а; -ни войски 'Nachrichtentruppen /16/р/ свърз6чни|к т, -ци pl Mil 'Angehöriger ml* der 'Nachrichtentruppen, 'Nach¬ richtensoldat m 8 свърна t свръщам свърталяш|е n, -a pl 1. 'Treffpunkt m I, 'Aufenthaltsort m 1 2. (убежище) 'Schlupfwinkel m 4 свърт|ам, -аш (-ах) uv; свърт|я, -йш (-ях) v 1. um sich 'sammeln vt [ver'sammeln vt <b>] 2. (запазвам) Zusammenhalten vt < 3a >; не ме ~ a 'keine 'Ruhe 'haben < A >; не мога да свъртя къща sich kein Dach 'über den Kopf 'schaffen 'können vt < 36jhb >; s ct I. sich 'aufhalten vr <3a>, 'bleiben vi < 23/sn > 2. (събйрам се) sich ver'sammeln vr < b > свърша|ам, -аш (-ах) uv; свърш|а, -иш (-йх) v 1. (направям) 'ausführen vt <а>, 'machen vt, erledigen vt <b> 2. (зав4ршвам) be'enden vt <b>, vollenden vt < b >; * университета das Universi'tätsstudium be'enden; x си делото sein Werk voll'enden; x представлението die 'Vorstellung be'enden; * седемдесет годйни das 'siebzigste 'Lebensjahr voll'enden 3. (преставам) 'enden vi < hb >, zu 'Ende 'gehen v/ <13/sn>; пътят свърши при реката der Weg 'endete am Fluß; нощта - a die Nacht geht zu 'Ende; представлението свърши die 'Vorstel¬ lung ist zu 'Ende 4. (умирам) 'sterben vi < 16/sn >; дядото свърши der 'Großvater ist tot O x живота си sein 'Leben be'enden <b>; свърших някого jmdn. auf dem Ge'wissen 'ha¬ ben <A>; x c някого Schluß 'ma¬ chen mit jmdm.; свърши се нашата mit uns ist es aus; свършил я като кучето на нйвата er hat gar nichts 'fertiggebracht; свършихме я! es ist aus! свърше|к m, -ци pl 'Ende n 30 свършен adj voll'endet, be'endel; минало - o време Gramm Ao'rist m 1; ~ вид Gramm 'perfektiver A'spekt m 1; речено - o ge'sagt - ge'tan; - o! Schluß! свъсв|ам, -аш (-ах) uv; свъс|я, -иш (-йх) у 'runzeln vt; з чело [вежди] die Stirn ['Brauen] 'runzeln; s се die Stirn ['Brauen] 'runzeln
свьсен 782 ceiceH adj 1. ge'runzelt; ~ и вежди ge'runzelte 'Brauen f\6/pl 2. (навъсен) 'mürrisch; има «■ вид er sieht 'mür¬ risch drein свян (свенът) m nur sg 1. (стеснение) 'Schüchternheit / 17jsg 2. (срам) Scham / П/sg свяст (свестта) / nur sg 1. (съзнание) Be'wußtsein n 23/sg-, губя - das Be'wußtsein verlieren <32b> 2. (съ¬ вест) veralt Ge'wissen n 22 O ~ ми се вие mir ist (es) 'schwindlig 'свят (светът) m, светове pl Welt / 17; искам да видя ~ ein 'menschliches 'Leben 'führen 'wollen vt; бял ~ ein 'gutes ['menschliches] 'Leben n 23; видял съм - die Welt ge'sehen 'haben <А>;вйемисе ~ mir wird'schwind¬ lig, es 'schwindelt mir; виждам бял ~ das Licht der Welt er'blicken <b>; изваждам нешо на бял ~ etw. ans 'Tageslicht 'bringen < 24 >; като - wie es sich ge'hörl; онзи ~ 'Jenseits n 20/sg\ този - 'Diesseits n 20/sg; от край света aus der 'weiten Welt; половин - nur ein 'halber Mensch; хващам света in die Welt 'ziehen vi < 32, h - g/sn > 2свят adj = свет святк|ам, -аш (-ах) uv 'blitzen vi <hb> святка се ohne Aorist uv unpers es blitzt сгазв|ам, -аш (-ах) uv, сгаз|я, -иш (-йх) V 1. (с крака) zer'slampfen vt <b>, zer'treten vt < 15b > 2. (c кола) über'fahren vt <4b>3. (залавям) er'wischen vt <b> 4. (болест, не¬ щастие) 'heimsuchen vt <a> O сгазил лука er hat etw. 'angestellt сган, сганта/nur sg 'Pöbel m 4/sg, Pack n 20/sg, Ge'sindel n 23/sg сгащв|ам, -аш (-ах) uv, сгащ|я, -иш (-йх) ver'greifen vt <21b>, 'fassen vt сглйб|ям, -яш (-ях) uv; сглоб|я, -йш (-йх) v = сглобявам сгласяв|ам, -аш (-ах) uv; сглас|я, -йш (-йх) V vereinbaren vt < b >, 'abspre¬ chen vt <16a>; s ce Übereinkom¬ men vi <33a/sn> сглобяв|ам, -аш (-ах) uv; сглоб|я, -йш (-йх) Vzu'sammensetzen vt <а>; Tech mon'tieren vt <d> сглобяем adj zusammensetzbar; ~ и части 'Fertigteile pl сглупяв[ам, -аш (-ах) uv; сглуп|я, -йш (-йх) V 'eine 'Dummheit be'gehen <13b> сглъхв|ам, -аш (-ах) uv; сглъхн|а, -еш (-ах) V ver'stummen vi <bjsn>, ver'klingen vi <21/sn> сговар!ям, -яш (-ях) uv; сговор|я, -иш (-их) v 1. (сдобрявам) ver'söhnen vt <b> 2. (уговарям) über'reden vt < b >; s се 1. (разбйрам ce) in 'Ein¬ tracht 'leben vi <hb>, sich ver'stehen vr < 10>b> 2. (уговарям ce) sich 'eini¬ gen vr сговор m nur sg 1. 'Eintracht/ \l/sg 2. (уговаряне) Vereinbarung / 17, 'Absprache /16 crÖBÖpleH, -ни adj 'einträchtig, 'einig; O сговорна дружина планина повдйга ver'einte Kraft ver'setzt 'Berge сговорлнв u. сговорчив adj verträglich сговоря | сговарям сгод|а /, -и pl L (удобство) Bequem¬ lichkeit / 17 2. (удобен случай) Ge¬ legenheit / 17, 'günstiger 'Zufall m 2; на ä bei'einer'günstigen Ge'legenheit; x ми e es paßt mir gut 3. (сговор) 'Eintracht / 17jsg сгод|ен, -ни adj 1. (подходящ) ge'eignet, 'passend 2. (удобен) 'günstig сгоден adj ver'lobt . сгодност fnur sg 'günstige Situati'on/17 сгодяв|ам, -аш (-ах) uv; сгод|я, -йш (-йх) V ver'loben vt < b >; s ce sich ver'loben vr сгорещяв1ам, -аш (-ах) uv; сгорещ|я, -йш (-йх) V er'hitzen vt <b>; x ce heiß 'werden vi < 1 Z/sn >, sich er'hit¬ zen vr <b> сготв|ям, -яш (-ях) uv; сготв|я, -иш (-йх) V 'kochen vt, 'zubereiten vt <c> сграбчв|ам, -аш (-ах) uv; сграбч|а, -иш (-их) V erfassen vt < b >, 'packen vt, er'greifen vt <2lb>
783 сгъстявам сград|а/, -и pl Ge'bäude п 23, Bau т 1; жилищна « 'Wohnhaus п 22, 'Wohn¬ gebäude сградостроител (-ят) т, -и pl 'Hoch¬ bauer т 4 сградостроител|ен, -ни adj 'Hochbau- сгражд|ам, -am (-ах) uv; сград|я, -йш (-йх) V 'bauen vt, 'aufbauen vt < а >, er'bauen vt < b > сгрешав|ам, -am (-ax) uv; сгреш|а, -йш (-йх) v 1. (правя грешка) 'einen 'Feh¬ ler 'machen [be'gehen vt < 13b > ] 2. (сбърквам) verwechseln vt <b>; сгрешйл е ймето er hat den 'Namen ver'wechselt 3. Rel 'sündigen vi <hb> (протйв 'wider 4) 4. (заблуждавам се) sich 'irren vr сгрея T сгрявам сгрйзв|ам, -am (-ax) uv; сгриз|а, -еш (сгрйзах) v 1. (изяждам) 'aufknab¬ bern vt < а >, 'auffressen vt < 15a > 2. (повреждам c грйзане) 'anknab¬ bern vt < a >, zer'fressen vt < 15b > 3. übertr (скарвам се) 'anschreien vr <23a> сгромолясвам, -am (-ax) uv; сгро¬ молясам, -am (-ax) v hin'abstürzen vr <a>, hin'unterstürzen vt <a>; той сгромоляса камъка долу er 'stürzte den Stein hin'ab [hin'unter]; » се 1. (видяно отгоре) hin'abstürzen vi < ajsn >; hin'unterstürzen vt < s/sn >; скалата се сгромоляса [долу] der 'Felsen 'stürzte hin'ab [hin'unter] 2. (видяно от долу) her'abstürzen vi < ä/sn >; her'unterstürzen vi < ajsn >; скалата се сгромоляса [долу] der 'Felsen 'stürzte her'unter [her'ab] 3. (срутвам се) 'einstürzen vi < ajsn > 4. (човек) 'stürzen vi <sn>, zu'sam- menbrechen vi < \ba./sn> сгрупйрв|ам, -am (-ax) uv; сгрупйр|ам, -am (-ax) v grup'pieren vr < d > сгрухвам, -am (-ax) uv; сгрух|ам, -am (-ax) v ent'hülsen vr < b > сгряв|ам, -am (-ax) uv; сгр|ея, -ееш (-ях) v 1. (стоплям) 'anwärmen vr <a>, 'aufwärmen vt <a> 2. (за човек) 'wärmen vt 3, übertr (за чувство) er'wärmen vr <b> сгурйя / nur sg 'Schlacke /16 сгушв|ам, -am (-ax) uv; crym|a, -иш (-их) v (притйскам до себе си) an sich 'drücken vr, in die 'Arme 'nehmen vr < 16 >, an sich 'schmiegen vt; s се 1. (притйскам се) sich 'schmiegen vr (до an 4), sich 'anschmiegen vr <a> (до bei 3) 2. (свйвам се) sich 'ducken vr, sich 'kauern vr сгъваем adj zusammenlegbar, zusam¬ menklappbar; Klapp-; - o легло 'Klappbett n 25; ~ нож 'Klappmesser n 23; ~ стол 'Klappstuhl m 2; ~ чадър 'Taschenschirm m 1 сгъв|ам, -am (-ax) uv; сгън|а, -еш (-ax) v 1. (свйвам) Zusammenlegen vt <a>, zu'sammenfalten vr <a>2. (увйвам) 'einwickeln vt < a >; s ce sich 'krüm¬ men vr сгълчан |ам, -am (-ax) uv; сгълч|а, -йш (-äx) v 'ausschimpfen vt <a>, Schelten vr, vi < 16jhb >, 'schimpfen vt <hb> (някого mit jmdm.) сгъна t сгъвам сгърбв|ам ce, -am се (-ах се) uv; сгърб|я се, -иш се (-их се) v 'einen ge'beugten 'Rücken be'kommen <33b>, sich 'krümmen vr сгърбен adj ge'beugt сгърчв|ам, -am (-ax) uv; сгьрч|а, -иш (-их) v 1. (кожа) 'runzeln vt 2. (плат od хартйя) zer'knitlern vt < b > 3. (лице от болка) ver'zerren vr < b > 4. (свй¬ вам от болка) zuSammenkrampfen vt < a >; s ce 1. (набръчквам ce) sich zu'sammenziehen vr <32a, h - g>; (лице от болка) sich ver'zerren vr 2. (свйвам се от болка) sich zuSam¬ menkrampfen vr сгъстяв|ам, -am (-ax) uv; сгъст|я, -йш (-йх) v 1. (течности) 'eindicken vr < а >, 'dicker [dick] 'machen vt 2. (мъг¬ ла) ver'dichten vr <b>, 'dichter 'ma¬ chen vr; x редйците die 'Reihen 'dich¬ ter 'machen 3. übertr (усилвам) verstärken vt <b>, ver'dichten 4.
сдавам 784 (хора) zu'sammendrängen vt < а >; z се 1. (течности) dick 'werden w < 18/sn >, sich konden'sieren vr < d > 2. (мъгла) sich ver'dichten vr, 'dichter 'werden 3. übertr (усилвам се) sich verstärken vr 4. (хора) sich zu'sam¬ mendrängen vr, zu'sammenrücken w < a/sn > сдав1ам, -am (-ax) uv; сдам, сдадеш (сдадох) v über'geben vt < 15b >; z ce sich 'ergeben vr < 15b > сдав|ям, -яш (-ях) uv; сдав|я, -иш (-йх) v die 'Kehle 'durchbeißen vt <21a>; вълците сдавиха овцата die 'Wölfe 'bissen dem Schaf die 'Kehle durch; % ce sich an die 'Kehle 'gehen v; <\3/sn> ['fahren vi < Ajsn > ] сдам | сдавам сделк|а /, -и pl Wirtsch Ge'schäft n 20; (сключване договор) Ge'schäftsab- schluß m 2, 'Abschluß; правя ~ и Geschäfte ['Abschlüsse]'tätigen; тъм¬ ни ~ и 'dunkle Geschäfte сднпл|ям, -яш (-ях) uv, сдйпл|я, -иш (-их) v 'falten vr, zu'sammenfalten vt < a >, zu'sammenlegen vt < a > сдобйв|амce, -am ce (-ax ce) uv; сдобй|я се, -еш ce (-x ce) v I. (получавам) er'halten vt <3b>, er'gattern vt <b> (c нещо etw.) 2. (набавям си) sich 'anschaffen vr < а > (c нещо etw.) сдобряв|ам, -am (-ax) uv; сдобр|я, -йш (-йх) v ver'söhnen vt < b>, 'aussöhnen vt < a >; s ce sich ver'söhnen vr, sich 'aussöhnen vr сдробяв|ам, -am (-ax) uv; сдроб|я, -йш (-йх) v zer'krümeln vt <b>, zer'klei- nern vt <b> сдружав|ам, -am (-ax) uv; сдруж|а, -йш (-йх) v 1. (сприятелявам) an'freunden vt < а > 2. (обединявам) vereinigen vt <b>; сдружени земеделци Pol 'An¬ gehörige des Bulgarischen 'Volks¬ bauernbundes; s ce 1. (сприятелявам ce) sich 'anfreunden vr < a > 2. (обединявам ce) sich vereinigen vr < b >; (образувам дружество) 'einen Ver'ein 'bilden; Wirtsch 'eine Gesell¬ schaft 'bilden сдружени|е n, -я pl 1. Vereinigung/17 2. Wirtsch Gesellschaft /17 сдушав[ам, -am (-ax) uv; сдуш|а, -йш (-йх) v 'anfreunden vt < a >; s ce 1. (сприятелявам ce) sich 'anfreunden vr <a> 2. (c определена цел) sich zuSammentun vr <38a> 3. (стъл- пявам ce) sich zu'sammendrängen vr <a> сдуига|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; едуша се, -иш се (-йх ce) v sich 'finden vr <27 > сдъвкв|ам, -аш (-ax) uv; сдъв|ча, -чеш (-ках) V zer'kauen vt <b>, zer'beißen vt <21b>, 'kauen vt сдърж|ам, -аш (-ax) uv; сдърж|а, -йш (-ах) V 1. (чувства) zu'rückhalten vt <3а>, beherrschen vt <b>; z чувствата си Seiner Ge'fühle Herr 'werden vi <18/sn> 2, (държа) 'halten vt < 3 >; « си обещанието sein Versprechen 'halten; z ce sich beherrschen vr, sich zu'rück¬ halten vr сдържан adj 1. zurückhaltend, be¬ herrscht 2. (подтйскан) unterdrückt сдържаност / nur sg Zurückhaltung /17/sg, Beherrschung /1 l(sg сдърпв|ам, -аш (-ax) uv; сдърп|ам, -аш (-ах) v 'zerren vi <hb> (за an J); s ce sich in die 'Haare ge'raten vi < 3b/sn> ce 1. pron re fl 2. umg adv 'immer сеанс m, -и pl 1. (представление) Vor¬ führung/ 17 2. (при художник) 'Sit¬ zung / 17 3. (спиритйзъм) Seance [se'ä:s]/16 себе си pron refl mich, dich, sich, uns, euch, sich; вйждам ~ в огледалото ich Sehe mich [mich selbst] im 'Spiegel; идвам на ~ zu sich 'kommen vi <33/sn>; извън ~ съм 'außer sich sein vi <B>; излйзам от - 'außer 'Fassung ge'raten vi < 3bjsn>; не съм на ~ 'außer sich sein; от само ~ von selbst себелюб|ец m, -ци pl Ego'ist m 8 себелюбйв adj Selbstsüchtig, ego'istisch
785 седмаче себелюбн|е п, -я pl 'Selbstsucht /14/sg, Ego'ismus mW, 'Eigenliebe /16 себеотрицание л, -я pl 'Selbstlosigkeit /I7/5g . себеподобен, -ни adj 1. (човек) 'gleich¬ geartet 2. als Subst Biol 'Artgenosse m 7 себестойност / nur sg 'Selbstkosten pl; снижение на себестойността 'Selbst¬ kostensenkung/ 17 себйч|ен, -ни adj 'selbstsüchtig, egois¬ tisch себичност / nur sg 'Selbstsucht / 14/sg, Ego'ismus m 11 север m nur sg 'Norden m 4; на - nach [im] 'Norden; далечният *■ der 'hohe 'Norden север|ен, -ни adj 'nördlich, Nord-; в «v на посока in 'nördlicher ['nördliche] 'Richtung; » вятър 'Nordwind m 1; ~ но сияние 'Nordlicht «21; » полюс 'Nordpol m l*; Северно море 'Nord¬ see /16 сбверно adv 'nördlich (от von 3) северня|к m, -ци pl 1. (от северна страна 'Nordländer m 4 2. (от северна България) 'Nordbulgare т 7 3. Meteor 'Nordwind m 1 севернйчк1а /, -и pl 1. (от северна страна) 'Nordländerin / 19 2. (от северна България) 'Nordbulgarin/19 северозапад т nur sg Nord'westen m 4 северозападен, -и adj nord'westlich, Nord'west- северозападно adv nord'westlich (от von 3) североизток m nur sg Nord'osten m 4 североизточ|ен, -ни adj nord'östlich, Nord'osl- северойзточно adv nord'östlich (от von 3) сега adv 1. jetzt; до ~ bis jetzt; от ~ von jetzt an; ~ за ~ im Mo'ment, 'vorläufig; тъкмо ~ ge'rade jetzt; за - zur Zeit; толкоз за ~ so'viel für 'heute; ей ~ jetzt, so'eben; ами - ? was nun?, was 'machen wir jetzt? 2. (веднага) so'fort; ей - jetzt so'fort, jetzt gleich сегашен, -ни adj 'jetzig, 'heutig, 'gegen¬ wärtig; hoto das 'Heute n; - но време Gramm 'Gegenwart/, 'Präsens n сегйз-тогйз adv volkst von Zeit zu Zeit, ab und zu сегмент m, -и pl Math, Zool Seg'ment n 20 сегментации / nur sg Segmentierung /17 седалище «, -a pl 1. Sitz m 1 2. (задник) Ge'säß n 20 седалищен, -ни adj Ge'säß-; - на част Ge'säß n 20 седалк|а /, -и pl Sitz m 1 седем пит 'sieben седемгодишен, -ни adj 'siebenjährig седемдесет пит 'siebzig седемдесетгодйшен, -ни adj 'siebzig¬ jährig седемдесетгодишнина f nur sg 1. (рож¬ ден ден) 'siebzigster Ge'burtstag m 1 2. (юбилей) 'siebzigster 'Jahrestag седемдесети пит 'siebzigste седемдневен, -ни adj 'siebentägig седемнадесет пит = седемнайсет седемнадесети пит - седемнайсети седемнайсет пит 'siebzehn седемнайсети пит 'siebzehnte седемстбтин пит 'siebenhundert седеф т nur sg 1. 'Perlmutt п 20*/sg, 'Perlmutter fl. Bot 'Raute /16 седефен adj I. 'Perlmutt-, 'perlmuttern 2. (цвят) 'perlmuttfarbig седефче n, -та pl Bot 'Raute /16 седешката и. седешкбм adv 'sitzend, in 'sitzender 'Stellung седлар (-ят) m, -и pl 'Sattler m 4 седларниц|а /, -и pl 'Sattlerwerkstau /(-, -statten) седларски adj 'Sattler- седларство n nur sg 'Sattlcrberuf m 1 седла|я, -ein (-x) uv 'satteln vt седл|о n, -ä pl 1. 'Sattel m 5 2. (мотор, трактор) Sitz m 1 седловик|а f -Й pl Ge'birgssattel m 5, 'Sattel седм|а / -и pl 'Siebentel n 23 седмаче n, -та pl 'Frühgeborenes n 26+. 50 Wtb. Bulg-Dt.
седми 786 Sieben'monatskind п 21, 'Frühchen п 23 седми пит 'siebente ‘седмина пит nur für männliche Per¬ sonen 'sieben 2седмйн|а /, -и pl 'Siebentel n 23 седмиц|а /, -и pl 'Woche /16; в протежение на една ä 'eine 'Woche lang седмйц|а / -и pl 'Sieben / auch Kart седмич|еи, -ни adj I. 'Wochen-; ~ на заплата 'Wochenlohn m 2; s вестник ’Wochenzeitung /17; ä пазар 'Wo¬ chenmarkt m 2; детски ~ ни ясли 'Wochenkrippe / 16 2. 'wöchentlich; ~ на разходка 'wöchentlicher Spa- 'ziergang m 2; ~ но излизане 'wö¬ chentliches Erscheinen n 23/sg; s доход 'wöchentliche 'Einkünfte pl седмични|к m, -ци pl 'Wochenzeitung /17, 'Wochenblatt n 22 седмично adv 'wöchentlich седмокл&с|ен, -ни adj 'Sieben'klassen-; 'v но училище Sieben'klassenschule /16; ~но образование Sieben'klas- senbildung/17 седморк|а f -и pl 1. 'Sieben /auch Karl 2. (xöpa) 'Siebenergruppe /16 седмочлен|ен, -ни adj aus 'sieben 'Mit¬ gliedern; 'siebenköpflg; ~ на комйсия Kommissi'on / 17 aus 'sieben 'Mit¬ gliedern; ~на група 'siebenköpfige 'Gruppe/16; *но семейство 'sieben¬ köpfige Fa'milie /16 седмоъгъл|ен, -ни adj 'siebeneckig седмоъгълни|к m, -ци pl Math 'Siebeneck n 20 седна t сядам сед[й, -йш (-ях) uv 1. 'sitzen vi <25‘ >; детето ~ й на пейката das Kind sitzt auf der Bank; костюмът му добре ~ й sein 'Anzug sitzt gut 2. (оставам) 'bleiben vi <22/sn>\ днес детето ще - й при тебе 'heute bleibt das Kind bei dir 3. (намирам се) umg sein vi < B >; книгата - й на масата das Buch liegt auf dem Tisch; часовникът ~й на стената die Uhr hängt an der Wand 4. (изправен) umg 'stehen vi < \0'/hb> ; ~ яхме прави wir 'standen 'aufrecht; übertr дрехата добре ми ~ и das 'Kleidungsstück steht mir gut 5. (съ¬ ществувам) 'dasein vi <Ba>; ста¬ рите вещи все още ~ ят die 'allen 'Sachen sind 'immer noch da O s като на трз>ни wie auf 'Kohlen 'sit¬ zen седянка /, седенки pl 'Spinnstuben¬ abend m 1 *, Beisammensein n 23 сезон m, -и pl 1. Meteor 'Jahreszeit/17; през летния ~ im 'Sommer; през зймния ~ im 'Winter 2. (удобно време) Sai'son /15; по време на ~ а 'während der Sai'son; ловен - 'Jagd¬ saison; туристйчески ~ 'Reisesaison 3. Theat 'Spielzeit / 17; театрален ~ 'Spielzeit der The'ater сезон]ен, -ни adj Sai'son-; « работник Saisonarbeiter m 4; ~ на стока Saisonware /16 сейр m nur sg 'Schauspiel n 20; гледам - 'Maulaffen'feilhalten <3а>;правя - ein 'Schauspiel 'bieten < 32 > сеирджй|я /, -и pl 'Gaffer m 4 сейтб|а f -и pl 1. 'Aussaat/17 2. (време за сеене) Zeit /17 für die'Aussaat 3, (посев) Saat сейтбен adj 'Aussaat-, Saat- сеятбообращени|е n, -я pl Landw 'Fruchtfolge /16 сека, сечеш (сякох) uv 1. (отсйчам) 'abhacken vt <a>, 'abschlagen vt < 4a > 2. (дървета) 'fällen vt 3. (раз- сйчам) zer'hacken vt <b>; - дърва Holz 'hacken 4. (убивам) 'abschlach¬ ten vt <a>, 'niederhauen vt <a> 5. (остър съм) scharf sein vi < B > 6. (пресичам) über'queren vt <b>, 'schneiden vt <21, d-tt> O ~ парй Münzen 'prägen; сече му ум4т er hat 'einen 'scharfen Ver'stand секач m, -и pl 1. 'Holzhacker m 4 2. (длето) 'Meißel m 4 секв|ам, -аш (-ах) uv; секн|а, -еш (-ах) v 1. (преставам) 'aufhören vi < л/hb >, 'abbrechen vt <16а> 2. (звук)
787 семеен ver'stummen vi < b/sn > 3. (преста¬ вам да тека) verwiegen vi <b/sn> 4. (огън) 'schlagen vt <4> секвестирам, -аш (-ах) uv, v 'pfänden vt секвест|ър m, -ри pl Jur 'Pfändung/17 секйра /, -и pl (голяма) Axl / 14; (малка) Beil n 20 ‘секн|а, -еш (-ах) uv 'schneuzen vi <hb>, 'putzen vt; e ce sich 'schneu¬ zen vr 2секна t секвам секрет m, -и pl 1. Ge'heimnis n 27 2. Bio! Se'kret n 20 секретар (-ят) m, -и pl Sekre'tär m 1*; партиен ~ Par'teisekretär секретариат m, -и pl Sekretari'at n 20 секретарк|а /, -и pl Sekre'tärin /18 секретарски adj Sekre'tärs- секрет|ен, -ни adj ge'heim, se'kret; - на брава'Sicherheitsschloß и 22; ä ключ 'Sicherheitsschlüssel m 4; ~ но копче 'Druckknopf m 2 секреци|я /, -и pl Biol Sekreti'on / 17; вътрешна » 'innere Sekreti'on; външна » 'äußere Sekreti'on сексуал|ен, -ни adj sexu'ell сект|а /, -и pl Rel 'Sekte / 16 сектант m, -и pl Sek'lierer m 4 сектактски adj sektiererisch сектантство n nur sg Sektierertum n 22 *lsg сектор m, -и pl 1. 'Sektor m 9 a auch Math 2. Mil 'Abschnitt m 1 с£ктор|ен, -ни adj Sek'toren- секунд|а /, -и pl Se'kunde /16 секундарнн|к m, -ци pl Se'kundenzeiger m 4 секционен, -ни adj Sekti'ons- сбкция/, -и pl Sekti'on /17 селд|а f, -и pl Zool 'Hering m 1* селекция f nur sg Selekti'on /17 селйм m nur sg Bot 'Liebstöckel m4od n 23 селитра f nur sg Sal'peter m 4 селйтрен adj Sal'peter- селище n, -a pl 1. arntl, Verw Ge'meinde /16, Ort m 1 2. (заселище)'Siedlung / 17, 'Ortschaft / 17 3. umg (парцел) 'Grundstück n 20 селищ|ен, -ни adj 'Siedlungs-, 'Orts- село n, села pl Dorf n 22; отивам на ~ aufs Land 'fahren vi <4/sn> ('gehen vi < 13jsn > ]; от ~ съм vom 'Lande sein vi < B >; на ~ съм auf dem 'Lande sein; в ~ съм in 'einem Dorf sein; излизам от ~ то das Dorf ver'lassen <3b> селск|и adj 1. (от село) Dorf-; 'dörflich, Land-, 'ländlich; ~ o учйлище 'Dorf¬ schule /16; « лекар 'Landarzt m 2; ~ o стопанство 'Landwirtschaft /17; ~ а обстановка 'dörfliche Um'gebung /17; ~ а местност 'ländliche 'Gegend /17 2. (от селянин) 'Bauern-, 'bäuer¬ lich; ~ а партия 'Bauernpartei / 17; ~a война 'Bauernkrieg m 1; ~a носия 'Bauerntracht /17 селскостопански adj 'landwirtschaft¬ lich; ~ o машиностроене 'Landma¬ schinenbau m I селсъвет m, -и pl 1. Ge'meinderat m 1, Gemeindevertretung / 17 2. umg Ge¬ meindeamt n 22 селя|к m, -ци pl I. 'Bauer ml 2. (прос¬ так) 'Bauerntoffel m 4 селяндур m, -и pl 'Kuhbauer m 7, ' Bauerntölpei m 4 селяцдурк|а /, -и pl' Bauernweib n 21, 'Dorftrine /16 селяндурскн adj 'bäurisch селян|ии m, -и pl 'Bauer m 1 селянк|а /, -и pl 'Bäuerin /18 селячество n nur sg 'Bauernschaft fV/sg селяшки adj 'bäurisch семантика/nur sg Se'mantik/ ll/sg семантйчен, -ни adj se'mantisch семафор m, -и pl Eisenb Si'gnal n 20*, Sema'phor n 20 od m 1 семе n, семена pl 1. 'Samen m 4 2. (зърно) 'Samenkorn n 22 3. übertr (начало) Saat / 17 4. (наследник) 'Nachkomme m 7 семе|ен, -йни adj 1. famili'är, Fa'milien- 2. (женен) verheiratet; той e s er hat Fa'milie O - йно огнище 'häuslicher
семейственост 788 Herd т 1 семейственост / nur sg Fa'milienwirt- schaft / 17, 'Vetternwirtschaft семейств|о n, -a pl Fa'milie /16 семеи|ен, «ни adj 'Samen-; ~ но расте¬ ние Bot 'Samenpflanze /16; ~на пъпка Bot 'Samenanlage /16 семеини|к m, -ци p/'Samenzuchtpflanze /16 семепроизвод ен, -ни adj 'Saatzucht- семепроизводнтел (-ят) m, -и pl 'Samen¬ züchter m 4, 'Saatzüchter; Saatgut¬ produzent m 8 семепронзводйтел|ен, -ни adj = семе¬ производен семепроизводство n nur .sg'Saatzucht / 17, 'Samenzucht; 'Saatgutproduk¬ tion /17 семестриален, -ни adj Se'mester-; ~ на ваканция Se'mesterferien pl семест|ър tn, -ри pl Se'mester n 23; ле¬ тен s 'Frühjahrssemester; зимен ж 'Herbstsemester семечистачна /, -и pl Tech 'Saatgut¬ bereiter m 4 семинар m, -и pl Semi'nar n 20* семинарен, -ни adj Semi'nar-, semina¬ ristisch семииарйст m, -и pl Semi'narschüler m 4 семииари|я /, -и pl 'Priesterseminar n 20*; духовна ж 'Priesterseminar семинарски adj Semi'nar- с£мк|а/, -и pl 1. 'Samenkorn n 22; ~ ите иа чушката die 'Samenkörner der 'Paprikaschote 2. Kern ml; ж на ябълка 'Apfelkern; ж на тиква 'Kür¬ biskern 3. nur pl (печени тиквени) ge'röstete 'Kürbiskerne семп1ъл, -ли adj 'einfach сенат m, -и pl Se'nat m 1 сенатор m, -и pl Se'nator m 9 a сензаци6н|ен, -ни adj sensationell сензйци|я/, -и pl Sensati'on / 17 сенникоцвет ен, -ни adj: ~ ни растения Bot 'Doldengewächse pl сеиб n nur sg Heu n 20/sg сенокос m nur sg 'Heumahd /17,'Heu¬ ernte /16 сенокосачк|а/, -и pl Tech 'Mähmaschine /16, 'Grasmäher m 4 сенокос|ен, -ни adj 'Grasmäh-; ~ на машина 'Grasmähmaschine/16; ~ на нощ Nacht / 14 'während der 'Heu¬ mahd сеносъбирачка /, -и pl Tech 'Heulader m 4 сенчест adj 1. 'schattig 2. 'schattenspen¬ dend; ~ и дървета 'schattenspendende 'Bäume m 2Ipl сепаратйв1ен, -ни adj sepa'rat, Sepa'rat-; ж мир Separatfrieden m 4 сепаратйз|ъм (-мът) m nur sg Sepa¬ ratismus m 11 jsg сепаратист m, -и pl Separatist m 8 сепараци я / -и pl Separati'on /17 сепв|ам, -аш (-ах) uv; сепн|а, -еш (-ах) v 1. 'schrecken vt, er'schrecken vt < b > 2. (събуждам) 'aufschrecken vt < a > 3. (вразумявам) zur Ver'nunft 'bringen vt < 24 >; * се 1. 'auf¬ schrecken vi <z/sn>, er'schrecken vi <16bjsn>, zu'sammenfahren vi <4/sn> 2. (вразумявам се) zur Ver'nunft 'kommen vi <33/sn>, sich be'sinnen vr <26b> септември m nur sg September m 4 септемврийски adj September- септнч|еи, -ни adj 'septisch сербез adj unv kühn, be'herzt, ver'wegen сервиз m, -и pl Service ['scevis] n 23 сервйз|ен, -ни adj 1. 'Service- ['scevis-], 'Kundendienst-; ~ на служба 'Kun¬ dendienst m 1 2. 'Neben-; ~ ни помещения 'Nebenräume m 2/pl сервйр|ам, -аш (-ах) uv, v ser'vieren vt, vi <d jhb> сервитьор m, -и pl Ser'vierer m 4, 'Kell¬ ner m 4, 'Ober m 4 сервитьори|a f -и pl Serviererin / 18, 'Kellnerin /18 сергй|я /, -и pl Ver'kaufsbude / 16, Ver'kaufsstand m 2 сер|ен, сярна, -ни adj I. 'Schwefel-; ж прах 'Schwefelpulver «23; ж сапун 'Schwefelseife / 16; сярна киселина 'Schwefelsäure /162. (който съдържа
789 сещам сяра) 'schwefelhaltig; сярна минерал¬ на вода 'schwefelhaltiges Mineralwas¬ ser п 23 сержант т, -и pl Mil Sergeant [..'3ant]m 8; 'Feldwebel т 4; младши ~ 'Unter¬ sergeant; 'Unteroffizier т 1 *; старши ~ 'Obersergeant; 'Feldwebel сери[ен, -йни adj 'Serien-, 'serienmäßig; ~ йно производство 'Serienproduk¬ tion /17, 'serienmäßige Produkti'on серноз|ен, -ни adj 1. (невесел; опасен) ernst; ~ но лице 'ernstes Ge'sicht п 20; ~ на опасност 'ernste Ge'fahr / 17; ~ на болест 'ernste 'Krankheit/17 2. (надежден; забележителен) 'ernst¬ haft; а кандидат 'ernsthafter Kandi¬ dat т 8; » успех 'ernsthafter Er'folg т 1 3. (солиден; съдържателен) seri'ös, ernst; * господин seri'öser Herr т 8; ~ на музика 'ernste [seri'öse] Mu'sik /17 сериозност / nur sg 1. (невеселост; опасност) Ernst т 1 /sg 2. (надежд¬ ност; съдържателност) 'Ernsthaftig¬ keit / П/sg сери|я / -и pl 1. 'Serie/16 2. (част) Teil nt 1 серкме п, -та pl Netz п 20 сероводород т nur sg Schwefelwasser¬ stoff т l сероводород |ен, -ни adj Schwefel'was- serstoff- серовъглерод adj Schwefel'kohlenstoff m 1 серовъглерод|ен, -ни adj Schwefel'koh- lenstoff- серпантйн|а и. серпентнн|а /, -и pl 1. Verk Serpen'tine / 16 2. Tech 'Rohr¬ schlange / 16 3. (хартия) Papier¬ schlange серсем и. серсем|ин m, -и pl 'Dussel m 4, 'Schafskopf m 2, 'Holzkopf серсемлъ|к m, -ци pl Ver'rücktheit/17, 'Dummheit /17 серсемскн adj ver'rückt, dumm серт adj 1. 'heftig, 'hitzig, 'aufbrausend 2. (силен, лют) stark, scharf; ~ тютюн 'starker 'Tabak m 1 серум m, -и pl Med 'Serum n 28 сеси|я / -и р/'Sitzung/17, 'Tagung/17; научна s 'wissenschaftliche Sessi'on /П; O изпитна ä 'Prüfungsperiode /16, 'Prüfungsabschnitt m 1 cecrplä/ -й pl 'Schwester/16 auch Rel; медицинска ä 'Krankenschwester сестрин adj der 'Schwester; ~ син Sohn m 2 der 'Schwester , 'Neffe m 7 сестрнни|к m, -ци pl 'Neffe m 7 сестрински adj 1. 'schwesterlich 2. Med 'Schwestern-; ~ курсове 'Schwestern¬ kurse m 1 jpl сестрнче n, -та pl 'kleines 'Schwester¬ chen n 23 сет|ен, -ни adj 'letzte сетйв|ен, -ни adj Biol 'Sinnes-; ~ на измама 'Sinnestäuschung /17 сетив|о n, -ä pl Biol Sinn m 1 сетне adv dann, da'nach; най-сетне 'endlich, 'schließlich сетнеш|ен, -ни adj 'spätere; по-сет¬ нешен 'spätere сетре n, -та pl veralt 'Jacke /16 сетя t сещам сефте volkst 1. n nur sg 'erste 'Einnahme /16 2. adv zum 'ersten Mal; не нй е ~ es ist für uns nicht das 'erste Mal сефт6св{ам, -am (-ax) uv; сефтос|ам, -аш (-ax) v 1. (употребявам) zum 'ersten Mal be'nutzen vt <b> 2. (опитвам) als 'erster pro'bieren vt <d> сеч /nur sg 1. (ropä) 'Abholzen n 23/sg, 'Einschlag m 22. (клане) Metze'lei /17, 'Blutbad n 22 сечение n, -я pl Math Schnitt m 1; кесарево s Med 'Kaiserschnitt сечнв|о п, -a pl 'Werkzeug n 20, Ge'rät n 20, 'Schneidwerkzeug сечищ|е n, -a pl 1. (голо място) 'Lich¬ tung/17 2. (място за изсичане) 'Ein¬ schlaggebiet п 20 сечко п nur sg volkst Zool 'Blatthorn¬ käfer m 4 O Голям ~ 'Januar m 1*; Малък ~ 'Februar сещ|ам, -аш (-ax) uv; сет|я, -иш (-их) v volkst 1. (усещам) 'fühlen vt 2. (за¬
сея 790 белязвам) be'merken vt < b >; s се 1. (хрумва ми) 'einfallen vi <3z/sn>; x се за нещо mir fällt etw. ein 2. (спомням си) sich er'innern vr <b> (за нещо an etw. 4) 3. (от¬ гатвам) dar'aufkommen vi < 33a/ sn >, er'raten < 3b > (за нещо etw.); тебе думам, дъще, - ай се, снахо ver'steckte 'Andeutungen 'ma¬ chen се|я, -еш (-ях od сях) uv 1. 'säen vr 2. (засявам) be'säen vr < b > 3. (през сито) 'sieben vr O x на корена му ряпа den 'Kümmel aus dem 'Käse 'klauben [bohren] сеялк|а / -и pl Tech 'Sämaschine / 16, 'Drillmaschine сеян m, -и pl 'Sämann m 3, 'Säer m 4 auch übertr сеячка / -и pl 'Säerin /18 auch übertr Сибир m Si'birien n 23 сив adj grau сиве я, -еш (-ex) uv 1. (ставам сив) grau 'werden vi <18/sn>; (коса) er'grauen vi < Ъ/sn > 2. (x ce) grau sein vi < B >; s ce grau sein сйвкав adj 'gräulich chboköc adj 'grauhaarig сивоок adj 'grauäugig сивота / nur sg Grau n 23 сивочер|ен, -ни adj 'grauschwarz сигнал m, -и pl Si'gnal n 20* сигнал |ен, -ни adj Si'gnal- сигнализаци|я / -и pl Signali'sierung /17, 'Zeichengebung /17 сигнализирам, -аш (-ах) uv, v ein Si'gnal [Si'gnale] 'geben < 15 > (за 'wegen 2), signalisieren vr, vi <d/hb>; морякът »ac флагове der Ma'trose gibt 'Flaggenzeichen сигналйст m, -и pl Mar Si'gnalgast m 2 сигнатур|а /, -и pl Signa'tur /17 сигнйр|ам, -аш (-ах) uv signieren vt <d> сйгур adv 'sicherlich сйгур|ен,-нид#1. 'sicher; x съм в него ich bin 'seiner 'sicher; ~ но убежище 'sichere 'Zuflucht /14; x успех 'sicherer Er'folg m 1 2. (надежден) 'zuverlässig; x човек 'zuverlässiger Mensch m 8 сигурно adv 1. 'sicher 2. (вероятно) 'sicherlich сйгурност / nur sg 1. 'Sicherheit / 17; Държавна ~ 'Staatssicherheit 2. (на¬ деждност) 'Zuverlässigkeit /17/sg сйл]a/, -и pl 1. Kraft/14; физйческа x 'physische Kraft; нравствена x mo'ralische Kraft; според ~ ите си nach 'Kräften 2. (енергия) 'Stärke/16; x на звука 'Lautstärke; x на вятъра 'Windstärke; x на характера Cha¬ rakterstärke; x на чувствата 'Stärke der Ge'fühle 3. (мощ) Macht / 14; ~ ата на държавата die Macht des 'Staates O въоръжени ~ и Mil 'Streit¬ kräfte; военноморски ~ и 'Seestreit¬ kräfte; военновъздушни ~ и 'Luft¬ streitkräfte; сухопътни ~ и Mil 'Land¬ streitkräfte; в x съм in Kraft sein vi < B > ; в ~ ата си съм in 'vollem 'Gange sein; велики ~ и Pol 'Gro߬ mächte; влйзам в x in Kraft 'treten vi <15/sn>; двйжеща x 'Triebkraft; конска x , Abk kc 'Pferdestärke, Abk PS; по ~ ата на in'folge 2 od von 3; no - ата на нещата in'folge der 'Umstän¬ de [Gegebenheiten], 'umständehalber; производйтелни ~ и Produktiv¬ kräfte; със x mit Ge'walt, ge'waltsam; това не е по ~ ите ми das geht 'über 'meine 'Kräfte; центробежна x Zentrifu'galkraft ' силаж m, -и pl Si'lage / 16 силаж|ен, -ни adj Si'lage-; ~ на яма 'Gärfuttersilo m 6 силажйр|ам, -am (-ax) uv, v si'lieren vt <d> сйл ен, -ни adj 1. stark, 'kräftig; ~ ни мускули 'starke ['kräftige] 'Muskeln m 10/pl; ~ ни крака 'starke ['kräftige] 'Beine n 20/pl; x мотор 'starker 'Motor m 9a; x дъжд 'starker 'Regen m 4; x характер 'starker Cha'rakter m; ~ на ракйя 'starker Schnaps m 2; ~ но кафе 'starker 'Kaffee m6 2.
791 синод (мощен) 'mächtig 3. (действен) 'wirksam 4. (добър) gut; ж по ма¬ тематика gut in Mathema'tik; * уче¬ ник 'guter 'Schüler m 4; ~ на памет 'gutes Ge'dächtnis n 27 O ж ток El 'Starkstrom m 2; ~ на храна 'kräftige 'Nahrung / Mjsg силикат m, -и pl Sili'kat n 20 силициев adj Si'lizium- силйцн|й (-ят) m nur sg Si'lizium n 20* силнотоков adj 'Starkstrom-; ~ завод Werk n 20 für 'Starkstromtechnik; ~ трансформатор 'Starkstromtransfor¬ mator m 9a силов adj Kraft-; ~ o поле'Kraftfeld «21; -v източник 'Kraftquelle/16 силодобйване n nur sg Ener'giegewin- nung/ 17 сйлоз m, -и pl 'Silo m 6 сйлом adv mit Ge'walt силует m, -и pl Silhou'ette/16, 'Umrisse pl сйл|я се, -иш се (-йх се) uv sich be'mühen vr <b> смлях m, -и pl veralt 1. (пояс) 'Ledergür¬ tel m 4 2. (оръжие) 'Waffe /16 символ m, -и pl Sym' bol n 20* символизйр|ам, -am (-ax) uv, v symbo¬ lisieren vt <d> символна |ъм (-мът) m nur sg Sym¬ bolismus m 11 /sg символика/nur sg Sym'bolik/ Mjsg символйст m, -и pl Symbo'list m 8 символнстйч|ен, -ни adj symbolistisch символйч|ен, -ни и. символйческн adj sym'bolisch (за für 4) симетрйч|ен, -ни adj sym'metrisch симетрия / nur sg Symme'trie /16a симид m, -и pl 'Weißbrot n 20 снмпатизйр|ам, -am (-ax) uv, v sym¬ pathisieren vi < d/hb > (на някого mit jmdm.) снмпатйч|ен, -ни adj sym'pathisch O ~ но мастило sympathetische 'Tinte /16 симпатн|я / -и pl 1. Sympathie j 16a; изпитвам ж към някого Sympathie für jmdn. emp'finden <27b> 2. (лю¬ бима) Geliebte / 16, 'Freundin / 18 симптом m, -и pl Symptom n 20* симптоматйч|ен, -ни adj sympto'ma- tisch (за für 4) симулант m, -и pl Simu'lant m 8 симулйр|ам, -am (-ax) uv, v simu'lieren v/ <d> симфонйч|ен, -ни adj sin'fonisch; ж концерт Sinfo'niekonzert « 20; ж оркестър Sinfo'nieorchester n 23 симфони|я /, -и pl Mus Sinfo'nie /16 a auch übertr ‘син (-ът) m, -obhpl Sohn m 2; мамин ~ 'Muttersöhnchen n 23 O кучи ~ 'Hundesohn; ~ е майчин 'alter Freund m 1; mein 'Lieber m 7 + 2сии, синя, синьо, сини adj blau O ~ домат Bot Auber'gine/16, 'Eierfrucht /14; - камък Chem 'Kupfervitriol m 1 * od n 20* синап m nur sg Bot 'Ackersenf m 1 синапен adj Senf- синджйр m, -и pl 1. 'Kette / 16 2. (плетене) 'Luftmaschen / 16jpl O виното прави ~ der Wein perlt сиидй|к m, -ци pl 'Syndikus m 11 синдикйл|ен, -ни adj Ge'werkschafts-; ж съюз Ge'werkschaftsverband m 2; ж деец Gewerkschaftsfunktionär m 4 синдикат m, -и pl 1. Wirtsch Syndi'kat n 20 2. (профсъюз) Gewerkschaft /17 синева/nur sg Blau « 23/sg; небесна ~ Blau des 'Himmels синеок adj 'blauäugig снн|ея, -ееш (-ях) uv blau 'leuchten vi <hb>; s ce blau 'leuchten синигер m, -и pl Zoo! 'Meise / 16 CHHHH|a /, -й pl 1. Blau «23/sg, 'Bläue /16/sg 2. (петно) 'blauer Fleck m 1 сйнк|а / -и pl 'Waschblau n 23/sg синкав adj 'bläulich сйнков|ец m, -ци pl 'Bursche m 7 сйнов adj des 'Sohnes; ~ ите очй die 'Augen /16 des 'Sohnes синов |en, -ни adj 'Kindes-; ж дълг 'Kindespflicht/17; ~ ни чувства 'Kin¬ desliebe /16 синод m nur sg Syn'od m 1
синодален 792 синодал|ен, -ни adj syno'dal синоним т, -и pi Syno'nym п 20* синор /и, -и pi volkst Rain т 1, 'Feldrain сннор|еи, -ни adj volkst Grenz-; * камък 'Grenzstein m t синтаксис m nur sg 'Syntax / синтактичен, -ни adj syn'taklisch синтез) а /, -и pl и. синтез m, -и plf 16 синтезирам, -аш (-ах) uv, v syn¬ thetisieren vt <d> синтетич|ен, -ни adj synthetisch; ~ ни влакна synthetische 'Fasern / 16jpl, Che'miefasern; - на материя 'Kunst¬ stoff m 1 синузит m, -и pl Med 'Nebenhöhlen¬ katarrh m 1* синус m, -и pl 1. Math 'Sinus m 2. Anal 'Nebenhöhle /16 синусен, -ни adj 1. Math 'Sinus- 2. Anal 'Nebenhöhlen- СИИЦЙ nur pl 'Glasperlen / 16jpl сннчаг а m, -и pl 1. 'Prachtkerl m 1 2. (син) Herr m 8 Sohn синчец m nur sg Bot 1. 'Blaustern m I 2. (синя метличина) 'Kornblume/16 сипаница f nur sg Med 'Pocken pl, Blat¬ tern pl сйпаннчав adj 1. (болен от сипаница) 'pockenkrank, an 'Pocken er'krankt 2. (c белези от сипаница) 'pocken¬ narbig снпв|ам, -аш (-ах)иу;сйп|я,-еш(-ах) v 1. 'schütten vt (в in 4; на auf 4) 2. (течност) 'gießen vt < 32 > (в in 4), 'eingießen vt <32a>, 'einschenken vt <a>; сипи ми малко вйно! schenk mir 'etwas Wein ein! 3. (ядене) 'auslei- lenvf <a>; * яденето в чинйитеdas 'Essen auf [in] die 'Teller tun <38> cioielü (-ят) m, -и pl Ge'röllhang m 2, Ge'röllhalde/16 сипкав adj 1. 'körnig, 'bröckelig 2. (глас) 'heiser ^Hnln, -еш (-ax) uv über'schütten < b> (по нещо нйщо etw. mit etw. 5); s ce 1. (роня ce) zer'bröckeln vi < Ъ/sn >, zer'fallen vi < 3bjsn > 2. (падам) her'abfallen vi < За/лл >; снегът се ~ е на едри парцали der Schnee fallt in 'großen 'Flocken her'ab 3. (нещо лошо) nur 3. Pers es 'hagelt; ~ ят ce куршуми es 'hagelt Ge'schosse; ~ ят се ругатнй es 'hagelt 'Flüche 2сйпя t сйпвам сира|к m, 3B -ци 'Waise /16; кръгъл « 'Vollwaise сираче n, -та pl 'Waise/16, 'Waisenkind n 21 сирашк|и adj 'Waisen-, 'einer 'Waise; - а съдба 'Waisenschicksal n 20, 'Schicksal 'einer 'Waise сирен|а /, -и pl 1. Si'rene/16 2. (автомо- бйл) 'Hupe /16 3. (локомотйв) 'Pfeife /16 . .. сиренар (-ят) т, -и pl 'Käser т 4; (търговец) 'Käsehändler т 4 сирене п, -та pl 1. (общо) 'Käse т 4 2. nur sg 'Salzlakenkäse сиреч adv das heißt снрй|ец m, -йци pl 'Syrer m 4 сирйнк|а f -и pl 'Syrerin /18 сирийски adj 'syrisch Сирия / 'Syrien и 23 сирома|х m, -си pl 1. (бедняк) 'Armer m 7+, 'armer Mensch m 8; той e s er ist arm [ein 'armer Mensch od'Schluk- ker] 2. (клетник) 'Armer, 'armer Kerl m 1 сиромахкйн|я /, -и pl 1. (бедна жена) 'Arme/19,'arme Frau/17; тя е » sie ist arm ['eine 'arme Frau) 2. (клета жена) 'Arme сиромаш|ея, -ееш (-äx) uv arm 'werden vi < 1 %jsn >, ver'armen vi < Ъ/sn > сиромашия / nur sg 'Armut/, 'Elend n 20/sg; живея в ~ in 'Armut [im 'Elend] 'leben vi <hb> сиромашк|и adj 1. arm; син на s родители Sohn m 2 'armer 'Eltern 2. 'eines 'Armen; ~ o дете 'armer 'Leute Kind и 21; ~ а съдба Arme- 'leuteschicksal n 20 O ~ o лято Alt'weibersommer m 4 сироп m, -и pl 'Sirup m 1*, 'Fruchtsaft m 2; Med Saft; » за кашлица 'Hu¬ stensaft
793 скарвам сиропиталище п, -а pl veralt 'Waisen¬ haus п 22 сйрот|а / -и pl 1. 'Waise /16 2. (клет човек) 'Armer ml*, 'Arme /19 3. adj arm; - и деца 'arme 'Kinder n 21 Ipl сйрот!ен, -ни adj 1. 'Waisen- 2. (злочест) 'unglücklich сиротйн|я /, -и pl 1. 'Arme / 19, 'Un¬ glückliche /19 2. nur sg (беднотйя) 'arme 'Leute pl систем|а J, -и pl Sy'stem n 20* систематизирам, -am (-ax) uv, v sy¬ stematisieren vt <d> систематика / nur sg Syste'matik /17 систематичен, -ни и. систематйческн adj syste'matisch систем|ен, -ни adj 1. = систематичен 2. Sy'stcm- снстемност / nur sg Syste'matik / 17; Sy'stemcharakter m сит adj 1. satt 2. (обилен) 'sättigend, 'üppig3.übertr'überdrüssig; - съмна туй ich bin 'dessen 'überdrüssig, ich 'habe das satt сйт|ен, -ни adj 1. fein; s пясък 'feiner Sand m 1 - на дантела 'feine 'Spitze /16; -но сито 'feines Sieb« 20 2. (малък) klein; « бод 'kleiner Stich ml; - ни капчици 'kleine 'Tröpfchen n 23/pl; - ни деца 'kleine 'Kinder и21 Ipl; -ни парй volksi 'Kleingeld n 20 O - на захар 'klarer 'Zucker m 4 сйтн|я, -hui (ситнйх) uv 1. (насйтням) zer'kleinern vt <b> 2. (вървя) 'kleine 'Schritte 'machen, 'trippeln vi <sn> 3. (дъжд) 'nieseln vi <hb>, 'rieseln vi <hb> сито n, сита pl Sieb n 20 сйтост. f nur sg 'Sättigung /17, 'Sat¬ theit/ M/sg ситуаци|я /, -vt pl Situation /17,'Lage Я6 сифон m, -и pl Si'phon m 6 сия|ен, -йни adj 'leuchtend, 'strahlend сийни|е n, -я pl 1. Schein ml;e - ето на огъня im Schein des 'Feuers; лунно ft 'Mondschein 2. (ореол) 'Leuchten n 23/sg', Glanz m 1 auch übertr O северно s 'Nordlicht n 21 си|яя, -яеш (-ях) uv 1. 'scheinen vi < 23/hb >; слънцето [луната] - яе die 'Sonne [der Mond] scheint 2. 'strahlen vi < hb >; тя - яе от радост [хубост] sie strahlt vor 'Freude ['Schönheit] 3. 'leuchten vi <hb> сказани|е n, -я pl Le'gende / 16, Überlieferung /17 (за von 3) сказк|а / -и pl 'Vortrag m 2 сказуем|о n, -и pl Gramm Salz'aussage / 16, Prädi'kat n 20 скакал|ец m, -цй pl Zool 'Heuschrecke /16 скал|а /, -и pl 'Skala / 15 a скал|а/, -и pl 1. 'Felsen m 4, Fels m 8; подводна * Riff «20, 'Klippe/16 2. (вид камък) Ge'stein n 20 скал|ен, -ни adj Fels-, Ge'sleins- скалйст adj 'felsig скалъпв|ам, -аш (-ax) uv; скалъп|я, -иш (-их) V fabri'zieren vt < d > скамейк а/ -и pl Bank/14; ученическа a 'Schulbank; подсъдима ft 'An¬ klagebank скандал m, -и pl Skan'dal m 1 *; вдигам - 'einen Skan'dal 'machen скандал |ен, -ни adj skanda'lös скаидализйр|ам, -аш (-ax) uv, v em'pören vt <d>, 'ärgern vt, skanda'lös sein vi < В > (някого für jmdn.) Скандииавия / Skandi'navien n 23 скандннйв|ец m, -ци pl Skandinavier m 4 скандинавски adj skandinavisch скапан adj ver'fault скапв ам се, -аш се (-ах се) uv; скап|я се, -еш се (-ах се) v ver'faulen vi < b/sn >, ver'wesen vi < b/sn > скар|а / -и pl L Rost m 1; (за печене) Grill m 6 2. (месо) Ge'grilltes и 26 +, auf dem Rost Ge'bratenes n 26+ скарв|ам, -аш (-ax) uv; скар|ам, -аш (-ах) V ver'feinden vt < Ъ/hb >; s се 1. sich 'zanken vr (на някого mit jmdm.), 'ausschimpfen <a> (на някого jmdn.) 2. (смразявам се) sich
скарида 794 zer'streilen vr < 21b >, sich ver'feinden vr < b > (c някого mit jmdm.) скарйд|а/, -и pl Zool Gar'nele /16 скарлатина / nur sg A/ed'Scharlach m 1* скастрям, -яш (-ях) uv; скастр|я, -иш (-их) v 'ausschimpfen vt < а >, 'auszan¬ ken vt < a >, zu'rechtweisen vt < 23a > скат (-ът) nt, -ове pl Hang m 2 скатан |ам, -аш (-ах) uv; скат|ая, -аеш (-ах) V Mil zu'sammenlegen vr < а > скача t скачвам скач|ам, -аш (-ах) uv, скбч|а, -иш (-их) v 1. 'springen v/ <27/sn>; ä на крака auf die 'Beine 'springen 2. (рипам) 'hüpfen vr <sn> скачв|ам, -аш (-ах) uv; скач|а, -йш (-йх) V verbinden vt <27b>; (вагони) anein'anderkuppeln vt <a> скашкв|ам, -аш (-ах) uv; скашк|ам, -аш (-ах) V zer'quetschen vt < b >, zu Brei 'machen vt; « ce zu Brei 'werden vi < 18 /sn> скверен, -ни adj ge'mein, 'ekelig, 'übel сквернослови|e n, -я pl 'Zote / 16, 'Lä¬ sterung / 17; говоря ~ я 'Zoten er'zählen < b >, 'lästern vr <hb> (за 'über 4) сквернослов|я, -иш (-их) uv 'lästerliche 'Reden 'führen, 'lästern vi <hb> скверн|я, -йш (-йх) uv be'flecken vt < b >, ent'ehren vt < b > скеле и, -та pl Ge'rüst n 20 скелет nt, -и pl 1. Med Ske'lett n 20 2. umg Ge'rippe n 23 auch übertr скелет|ен, -ни adj Ske'lett- скел | я /, -и pl 1. Mar 'La ndungsbrücke /16 2. (строеж) Ge'rüst n 20 скептн|к m, -ци pl 'Skeptiker m 4 скептйч|ен, -ни u. скептйчески adj 'skeptisch скерц|о и, -и pl Mus 'Scherzo n 24 ски pl Sport Ski m 4; ходя на ски Ski 'laufen vr <9/sn> ['fahren <4>] скилйд|а /, -и pl 'Knoblauchzehe /16 скнмв|а ми (-а ми) uv; скйм|не ми (-на ми) v unpers 'einfallen vr < За/sn >, auf die I'dee 'kommen vi <33 /sn>; скимна му да скочи във водата ег kam auf die I'dee, ins 'Wasser zu 'springen; скймна му нещо es fiel ihm etw. ein скймв|ам, -аш (-ах) uv; скймн|а, -еш (-ах) V 'nicken vi <hb>; 'zunicken vr <ajhb> (на някого jmdm.) скимт1я, -йш (-ях) uv 'winseln vr <hb>; (дете) 'wimmern vr <hb> скиор m, -и pl Sport 'Skiläufer m 4, 'Skifahrer m 4 CKHÖpKla /, -и pl Sport 'Skiläuferin / 18 скиорски adj Ski-; ~ обувки'Skischuhe m 1 /pl; ~ панталон 'Skihose /16 скйпт|ър m, -ри pl 'Zepter n 23 ски-скбкове pl 'Skispringen n 23. 'Sprunglauf m 2 ски-спорт m nur sg 'Skisport m 1, 'Skilaufen n 23 скитал |ец m, -ци pl 'Wanderer m 4, 'Heimatloser m 7+ скиталчески adj 'Wander- скит! ам, -аш (-äx) uv 1, um'herwandern vr < a/sn >, um'herstreifen vi < a/sn >, 'wandern vr <sn> 2. (шляя ce) sich her'umtreiben vr <23a> 3. (пред- вйжвам ce) 'ziehen vr < 32, h-g >; ж от село на село von Dorf zu Dorf 'ziehen; s се = скйтам скйтни к m, -ци pl 1. 'Wanderer ги 4 2. 'Heimatloser m 1* 3. (асоциален) 'Landstreicher m 4 4. (който се шляе навън) Her'umtreiber m 4 скйтииц|а / -и pl 1. 'Wanderin /18 2. 'Heimatlose / 19 3. (асоциална) 'Landstreicherin/18 4. (която се шляе навън) Her'umtreiberin /18 скитнически adj 'Wand er-; ~ живот 'Wanderleben n 23 скитничество n nur sg 1. 'Wanderleben n 23, 'Wanderschaft /172. (асоциално) Landstreiche'rei / 17, 'Landstreicher¬ leben скйтнишки adj = скитнически скитор|я, -иш (-их) uv sich her'um¬ treiben vr <23a> скитосв|ам, -аш (-ах) uv — скиторя скитски adj Hist 'skythisch скйц|а /, -и pl 1. 'Skizze/16, Ent'wurf
795 сколасвам т 2 2. (човек) umg 'Type /16; той е голяма х er ist 'eine 'tolle 'Type скицйр|ам, -аш (-ах) uv, v skiz'zieren vt < d >, ent'werfen vt < 16b > склад (-ът) m, -ове pl 'Lager n 23; (сграда) 'Lagerhaus n 22, 'Speicher m 4; на ~ auf 'Lager склада | склаждам складйр|ам, -аш (-ах) uv. v 1. 'lagern vt, 'einlagern vt < a > 2. (натрупвам) 'an¬ häufen vt <a>, 'ansammeln vt <a> складов adj 'Lager-; ~ o помещение 'Lagerraum m 2; ~ o стопанство 'La¬ gerwirtschaft /17 склажд|ам, -аш (-ах) uv; склад|а, -ein (складох) v 1. (натрупвам) 'stapeln vt 2. (наклаждам) 'anzünden vt <a> склан|ям, -яш (-ях) uv; склон|я, -йш (-йх) v 1. (навеждам) 'beugen vt, 'neigen vt 2. (убеждавам) über'reden vt <b>, über'zeugen vt <b> 3. (съгласявам се) 'einverstanden sein vi <B>, ’einwilligen vi <a./hb> 4. Gramm 'beugen, dekli'nieren vt <d> O x глава klein 'beigeben vi < 15a/Hb> склапям, -яш (-ях) uv; склоп|я, -иш (-йх) v 'schließen vf < 32 >; не x очй kein 'Auge 'schließen ['zumachen <a>] склероза / nur sg Med Skle'rose / 16, Ar'terienverkalkung /17 склероз|ен, -ни u. склеротичен, -ни adj skle'ro tisch склон (-ът) m, -ове pl 'Abhang m 2, Hang склон|ен, -ни adj 1. ge'neigt (към zu 3) 2. (естествено предразположен) ver'anlagt (към zu 3) склонени е n, -я pl Gramm Deklinati'on /17, 'Beugung/17 склонност / -и pl 'Neigung / 17, Veranlagung / 17 (към zu 3) склоняв|ам, -аш (-ах) uv; склон|я, -йш (-йх) v = скланям склоняем adj Gramm dekli'nierbar склопв|ам, -аш (-ах) uv; склоп|я, -иш (-йх) V = склапям склопя = склапям сключв ам, -аш (-ах) uv; сключ|а, -иш (-их) VI. 'schließen vr < 32 >; х кръга den Kreis 'schließen; х мир 'Frieden 'schließen; х брак die 'Ehe 'schließen 2. 'abschließen vt <32a>; ж договор 'einen Ver'trag 'abschließen; x примйрие 'einen 'Waffenstillstand 'abschließen 3. (завършвам) be'enden vt < b > O x ръце die 'Hände ver¬ schränken <b>; x вежди die 'Brauen zu'sammenziehen <32a, h-g> сключен adj geschlossen; ~ и вежди zu'sammengewachsene 'Brauen pl; ~ и ръце verschränkte 'Hände pl ['Arme рц скоб|а /, -и pl Tech, Gramm, Math 'Klammer / 16; поставям в ~ и in 'Klammern 'setzen vt; квадратни ~ и 'eckige 'Klammern O казвам нещо в ~ и etw. neben'bei Sagen; отварям ~ и neben'bei Sagen скобк|а / -и pl 'Klammer / 16 сковав|ам, -аш (-ах) uv; сков|а, -ein (-äx) v 1. (c пирони) Zusammenzim¬ mern vr <a>, zu'sammennageln vt <a> 2. (студ) er'starren 'lassen vf <3/hb> 3. übertr 'lähmen vt; s ce er'starren vi <bjsn> скован adj paralysiert, ge'hemmt скок (-ът) m, -ове pl Sprung m 2; висок ~ Sport 'Hochsprung; дълъг - Sport 'Weitsprung; овчарски ~ Sport 'Stab¬ hochsprung; парашутен ~ 'Fallschirm¬ absprung скокв|ам, -аш (-ах) uv; скокн|а, -еш (-ах) V Springen vi < lljsn >; (малко) 'hüpfen vi <sn> скоклйв adj 1. das 'Springen 'liebend 2. Mus übertr 'munter скокна t скоквам скокообразен, -ни adj Sprunghaft, 'sprungartig скокотлйв adj 'kitzelig сколасв|ам, -аш (-ах) uv; сколас|ам, -аш (-ах) V volkst 'fertig 'werden vi < 18jsn> (c mit 3)
скомина 796 скомина /nur sg 1. 'stumpfes Ge'fühl n 20; зъбите ми хващат ~ 'stumpfe 'Zähne be'kommen <33b> 2. Appe'tit m 1; бера ~ das 'Wasser läuft mir im 'Munde zu'sammen; за наша ~ so daß uns das 'Wasser im 'Munde zu'sammenläuft; правя някому ~ jmds. Appe'tit 'anregen < a > cköhto n nur sg = шконто сконфузв|ам, -аш (-ах) uv; сконфуз[я, -иш (-их) V in Verlegenheit 'bringen vt <24> сконфузен adj ver'legen CKonlei] m, -цй pl Hist Ka'slrat m 8, Eu'nuch m 8 скоп6св|ам, -аш (-ах) uv; скопос|ам, -аш (-ах) V volkst gut 'vorbereiten vt <c>, zu'rechlmachen vt <a> CKonocleH, -ни adj volkst ge'schickt скопчв|ам, -аш (-ах) uv; скопч|а, -иш (-йх) V zu'sammendrücken vt <а>, zu'sammenpressen vt <a> скопяв1ам, -аш (-ах) uv; скоп|я, -йш (-йх) v ka'strieren vt <d>, ver¬ schneiden vt < 21 b, d—tt > скорбут m nur sg Med Skor'but m 1 скорбяла /nur sg = 'Stärke / 16 CKopleu m, -цй pl Zool Star m 1 * ‘скоро adj 1. 'baldig; в ~ време in 'Bälde, bald; до ~ вйждане auf 'bal¬ diges 'Wiedersehen 2. (бързо) schnell 2ск6ро adv 1. (бързо) rasch, schnell; час по- ~ so schnell wie 'möglich 2. (наскоро) vor 'kurzem, 'kürzlich, jüngst 3. (в блйзко бъдеще) bald; übertr eher; no- «* ще умра 'eher 'sterbe ich; по- ~ звездйте ще паднат от небето, отколкото ... 'eher 'fallen die 'Sterne vom 'Himmel, als daß... скорозре1ен, -йни adj früh 'reifend скорозрейк|а/ -и pl früh 'reifende 'Sorte /16; ябълка-» früh 'reifende 'Apfel¬ sorte CKoponoroBÖpKla/, -и pl 'Zungenbrecher m 4 скоропостйж|ен, -ни adj 'plötzlich скорост/ -и pll. Geschwindigkeit/17, 'Tempo n 24, 'Schnelligkeit /17 2. Kfz Gang m 2 скорост|ен, -ни adj Schnell-; ~ но рязане 'Schnelldrehen n 23/sg O ~ на кутйя Kfz 'Wechselgetriebe n 23, Ge'triebe скоростни |k m, -ци pl 1. (ударник) Akti'vist m 8 2. (работещ по ско¬ ростен метод) nach 'einer 'Schnell¬ methode 'Arbeitender скоротечен, -ни adj: ~ на туберкулоза Med galoppierende Tuberku'lose / 16 скорош|ен, -ни adj 1. (неотдавнашен) 'kürzlich 2. (блйзък) 'baldig, bevorste¬ hend CKÖpyui|a / -и pl Bot 'Speierling m 1* скосяв|ам, -аш (-ах) uv; скос|я, -йш (-йх) V 1. (молцй) zer'fressen vt <15b>, zer'reißen vt <21b> 2. übertr (развълнувам) er'regen vt <b>, 'aufregen vt <a>, er'bosen vt < b >; s ce sich er'regen vr, sich 'aufregen vr, sich er'bosen vr скот (-ът) m, -ове pl Tier n 20, Vieh n 20 скотобойн|а/ -и pl 'Schlachthof m 2 скотовъд|ен, -ни adj 'Viehzucht-, 'Tier¬ zucht-; - на ферма 'Viehzuchtfarm /17, Tierzuchtfarm скотовъдец m, -ци pl 'Viehzüchter m 4, 'Tierzüchter скотовъдство n nur sg 'Viehzucht /17, 'Tierzucht скотски adj 'tierisch, 'viehisch auch übertr CKÖTUiHH|a /, -и pl volkst Schwei ne'rei Я7 скоча t скачам скреж (-ът) m nur sg 1. 'Rauhreif m I/sg 2. (лед) Eis n 20 скрепв|ам, -яш (-ах) uv; скреп|я, -йш (-йх) V = скрепявам скрепяв|ам, -ащ (-ах) uv; скреп|я, -йш (-йх) V 1. be'festigen vt <b>, 'anbrin¬ gen vt <24a> 2. (едно c друго) 'miteinander verbinden vt <27b>, 'aneinander be'festigen 3. (образувам) 'bilden vt 4. Verw beglaubigen vt < b>; ~ c печат'abstempeln vt <a>
797 скубя скрнбуц|ам, -аш (-ах) uv 'quietschen vi <hb> скривалшц|е n, -a pl 1. Ver'steck n 20, 'Unterschlupf m 2 2. Mil 'Unterstand m 2; противовъздушно s 'Luftschutz¬ bunker m 4; (в мазе) 'Luftschutzkeller m 4 скрнв|ам,-аш (-ах) uv; скрй|я, -еш (-x) v 1. ver'stecken vt <b>, ver'bergen vt <16b> 2. (закривам) ver'decken vt <b> 3. (прибирам) 'einstecken vt <a> 4. (пъхвам) 'stecken vt 5. umg (оставям) 'aufheben vt < 14a > 6. übertr (премълчавам) verheimlichen vt <b>, ver'bergen; st се 1. sich ver'stecken vr, sich ver'bergen vr 2. (изчезвам) ver'schwinden vi < llhjsn > скрин (-ът) m, -ове pl Kom'mode /16 скрипв|ам, -am (-ax) uv; скрйпн|а, -еш (-ах) v 'quietschen vi <hb>, 'knarren vi <hb> скрнп ец m, -цй pl 'Aufzug m 2; (ролка) 'Rolle/16 скриптеж m nur sg 'Quietschen n 23/sg, 'Knarren n 23/sg скрипт|я, -йш (-ях) uv 'quietschen vi <hb>, 'knarren vi <hb> скрип|я/ -й pl Zool 'Riesenläufer m 4, Skolo'pender m 4 скрит adj 1. ver'steckt, ver'borgen 2. (таен) 'heimlich 3. (човек) ver'schlossen скрнш|ен, -ни adj 1. 'heimlich 2. (човек) ver'schlossen скришом adv 'heimlich скрия | скривам скроб/nur sg 1. 'Mehlsuppe/16 2. Text Appre'tur /17 скробв]ам, -am (-ax) uv; скроб|я, -иш (-йх) v Text appre'tieren vt < d > скробяла / nur sg = скорбяла скром|ен, -ни adj be'scheiden скромния |a, -иш (-их) uv be'scheiden tun vt <38jhb> скромност / nur sg Bescheidenheit flVsg скрояв|ам, -am (-ax) uv; скро|я, -йш (-йх) v 1. 'zuschneiden vt <21a, d—tt > 2. (шйя) 'nähen vt 3. übertr (измйс- лям) 'ausdenken vt < 10 a, nk - ch>, 'aushecken vt <a>, 'austüfleln vt <a> скрупули nur pl 'Skrupel m 4 скрупульоз|ен, -ни adj skrupu'lös скръб/ скърби pl Gram m 1 jsg, 'Trauer / 16/sg; Schmerz m 9; мирова ~ 'Weltschmerz скръб|ен, -ни adj 'traurig, 'gramvoll O ~ на вест 'Todesanzeige/16, 'Nachruf m 1 скрьндз|а m odf, -и pl umg 'Geizkragen m 4 скрмпгв|ам, -am (-ax) uv; скръст|я, -иш (-их) v 1. (ръце 'Arme) ver'schränken vt <b> 2. (крака) 'kreuzen vt, 'über- ein'anderschlagen vt <4a> O ~ ръце übertr die 'Hände in den Schoß 'legen скръц Interj für 'knarrendes od 'quiet¬ schendes Ge'rausch скръцв ам, -am (-ax) uv; скръцн|а, -еш (-ax) v 1. 'quietschen vi <hb>; копелетата скръцнаха die 'Räder 'quietschten 2. 'knarren vi <hb>; ботушът му скърца sein 'Stiefel 'knarrt 3. 'knirschen vi <hb>; снегът скърца под краката му der Schnee 'knirscht 'unter 'seinen 'Füßen; s със зъби a) mit den 'Zähnen 'knirschen b) übertr die 'Zähne 'zeigen (на някого jmdm.) скубач m, -и pl 'Halsabschneider m 4 скубв|ам, -am (-ax) uv; скубн|а, -еш (-äx) v 1. 'ausrupfen vt <a>, 'rupfen vt, 'ausreißen vt <21a> 2. übertr (обйрам) 'rupfen, be'lrügen vt <40b>, 'ausnehmen vt < 16a> скуб]я, -еш (-äx) uv 1. 'ausrupfen vt < a >, 'ausreißen vt < 21 a >, 'rupfen vt; ä плевели 'jäten vt; s кокошка ein Huhn 'rupfen; * лен Flachs 'raufen 2. übertr (обйрам) 'rupfen, 'ausnehmen vt <I6a>, be'trügen vt <40b> <0 » си косата sich die 'Haare 'raufen vr
скудоумен 798 скудоум ен, -ни adj 'schwachsinnig скудоумие п nur sg 'Schwachsinn т 1 jsg скука / nur sg 'Langeweile / скул|а / -и pl Anat 'Jochbein n 20; 'Backenknochen m 4; изпъкнали ~ и her'vorstehende 'Backenknochen скулест adj mit her'vorstehenden 'Backenknochen; - o лице Ge'sicht n 21 mit her'vorstehenden 'Backen¬ knochen скулптор m, -и pl 'Bildhauer m 4 скулпторски adj 'Bildhauer- скуллтур|а /, -и pl 1. (ваятелство) 'Bildhauerkunst/14, Skulp'tur / 17 2. (произведение) 'Plastik/17, Skulp¬ 'tur; (статуя) 'Statue/16, 'Standbild n 21 скулптурен, -ни adj 1. Skulp'turen-; ~ на група Skulp'turengruppe /16 2. der 'Bildhauerkunst; ~ на творба ein Werk n 20 der Bildhauerkunst 3. 'plas¬ tisch; ~ на фигура 'plastische Fi'gur /17 скумрй|я / -и pl Zool Ma'krele /16 скупчв|ам, -аш (-ax) uv; скупч|а, -иш (-их) v umg 'anhäufen vt <a>, auf 'einen 'Haufen 'werfen vt < 16 >; z ce sich zu'sammendrängen vr < a >, sich - ver'sammeln vr <b> скут (-ът) m, -ове pl Schoß m 2 скуча|я, -еш (-x) uv sich 'langweilen vr, 'Langeweile 'haben < A > скуч|ен, -ни adj 'langweilig скълцв|ам, -am (-ax) uv; скьлц|ам, -am (-ax) v zer'kleinern vt < b > скъп adj 1. 'teuer; ~ и плодове 'teures Obst n 20; ~ ресторант 'teures Re- stau'rant и 24; ~ и времена 'teure 'Zeiten pl; ~ приятел 'teurer Freund m 1 2. (c големи разноски) 'kostspielig 3. (скъпоцен) 'kostbar 4. (пестелив) 'sparsam (на mit 3); ~ на думи 'wort¬ karg скъперни|к m, -ци pl 'Geizhals m 2, 'Geizkragen m 4 скъпернически adj 'geizig скъперничество n nur sg Geiz m 1 /sg скъпо adv 1. 'teuer 2. (богато) 'kostbar O нещо ми струва ~ etw. kommt mich 'teuer zu 'stehen скълотйя / nur sg 'Teuerung /17 скьпоцен|ен, -ни adj 'kostbar, 'wertvoll; % камък 'Edelstein nt 1 скъпоценност / -и pl 'Kostbarkeit / 17 'Wertstück n 20 скъпчй|я/, -и pl 'einer, der viel von den 'Kunden nimmt [ver'langt] скъл|я, -йш (-йх) uv 1. 'geizen v/ <hb> (нещо mit etw. 3) 2. veralt (уважавам) ver'ehren vr < b >; s ce 'geizen vi <hb>, 'knausern vi <hb>; « се за стотинката mit dem 'Pfennig 'geizen скърб|я, -йш (-йх) «v 'trauern vi <hb>; » за младините си um 'seine 'Jugend 'trauern; (печален съм) 'traurig sein vi <B> скърпв|ам, -am (-ax) uv; скърп|я, -иш (-йх) v zu'sammenflicken vt < a > auch übertr скьрп|ям, -яш (-ях) uv; скърп|я, -иш (-йх) v = скърпвам скърц|ам, -аш (-ах) uv I. (дърво) 'knar¬ ren vi < hb > 2. (чегъртам) 'kratzen vi <hb> 3. (зъби, сняг) 'knirschen vi <hb>; x със зъби mit den'Zähnen 'knirschen auch übertr скършв|ам, -аш (-ax) uv; скърш|а, -иш (-их) V 1. 'brechen vr < 16 >, 'ab¬ brechen vr < 16 a >; X клон 'einen Zweig 'abbrechen ['brechen]; x волята на някого jmds. 'Willen 'brechen 2. (прекъсвам) volkst un¬ terbrechen vr < 16 b > 3. (тяло) volkst 'biegen vt < 32 > 4. (изменям посока) volkst 'abbiegen < 32 a > O x вежди die 'Augenbrauen 'hochziehen <32a, h-g> скъсам t скъсвам скъсан adj zer'rissen, zer'fetzt скъсв|ам, -аш (-ax) uv; скъс|ам, -аш (-ах) V I. zer'reißen vr <21 b > 2. (от¬ късвам) 'abreißen vt <21 a> 3. (пре¬ късвам) 'abbrechen vt <16a>; x дипломатическите отношения die diplomatischen Beziehungen 'ab¬ brechen; тя cxica c него sie 'trennte
799 славолюбец sich von ihm, sie brach 'ihre Beziehun¬ gen zu ihm ab; те скъсаха sie 'trennten sich 4. (на изпит) 'durchfallen 'lassen vt <3/hb>; професорът го скъса der Pro'fessor hat ihn 'durchfallen 'lassen; скъсаха го er ist 'durchgefallen; s ce zer'reißen vi < 21b/sn>, 'reißen vi <21 jsn> скъсяв ам, -аш (-ах) uv; скъс|я, -йш (-йх) V 'kürzen vt, ver'kürzen vt < b >; x разстоянието den 'Abstand ver¬ 'kürzen; x роклята das Kleid 'kürzen скътв|ам, -аш (-ах) uv; скьт|ам, -аш (-ах) V 1. (скривам) ver'bergen vt < 16b >, ver'stecken vt < b > 2. (спес¬ тявам) bei'seite 'legen vt слаб adj 1. schwach auch übertr, ~ физйчески 'körperlich schwach; ~ o сърце 'schwaches Herz n (-ens, -en); ~ и нерви 'schwache 'Nerven pl\ покровйтел на всички ~ и Be'schüt- zer m 4 'aller 'Schwachen; ~ и прйз- наци 'schwache 'Anzeichen n 23/pl 2. (лек) leicht; ~ натиск 'leichter Druck ml; - наклон'leichtes Ge'fälle n 23 3. (тънък, мършав) 'mager, schlank, 'hager; той e ~ er ist 'mager [schlank]; той има ~ o лице er hat ein 'hageres Ge'sicht 4. (некачествен) schlecht; ~ гьон 'schlechtes 'Leder n 23; ~ ученик 'schlechter 'Schüler m 4; ~ а дисциплйна 'schlechte Diszi'plin /17; ~ а памет 'schlechtes Ge'dächtnis n 27 5. (рядък) dünn; ~ а трева 'dünnes Gras n 22; ~ чай 'dünner Tee m 6 0« ток 'Schwachstrom m 2; ~ Ото място übertr verwundbare 'Stelle /16, 'schwache 'Seite /16 слаба|к m, -ци pl 1. 'Schwächling m 1*2. (слаб ученик)'schlechter 'Schüler m 4 слаб|ея, -ееш (-ях) uv 'abmagern vi <a/sn> , 'abnehmen vi <16ajhb> слабин а/ -й pl 'Weiche/16, 'Leiste/16 слабо adv 1. schwach 2. (леко) leicht 3. (лошо) schlecht слабоват adj 'schwächlich слабовол|ен, -ни adj 'willensschwach слабоволие n nur sg 'Willensschwäche/16 слабограмот|ен, -ни adj 'ungebildet, des 'Lesens und 'Schreibens kaum 'kundig слабодуш ен, -ни adj 'kleinmütig слабодушие n nur sg 'Kleinmut m 1 /sg слабокултур|ен, -ни adj 'ungebildet, 'wenig kultiviert слабопроизводйтел|ен, -ни adj 'wenig produk'tiv слабосйлен, -ни ^'schwächlich, 'kraft¬ los слабост / -и pl 1. 'Schwäche / 16 auch übertr, имам ~ 'eine 'Schwäche 'haben < А > (за някого od нещо für jmdn. orfetw.) 2. (мършавост) 'Mager¬ keit /17 слаботелес|ен, -ни adj 'körperlich schwach слаботоков adj Tech 'Schwachstrom-; - завод Werk n 20 für 'Schwach¬ stromtechnik слабоум|ен, -ни adj 'schwachsinnig слабоумие n nur sg 'Schwachsinn m 1 /sg слабохарактер|ен, -ни adj mit 'schwa¬ chem Cha'rakter; x човек ein Mensch m 8 mit 'schwachem Cha'rakter слава / nur sg 1. Ruhm m 1 /sg 2. (ре¬ путация) Ruf m 1 /sg; има лоша ~ er hat 'einen 'schlechten Ruf; йма - та на пияница er hat den Ruf 'eines 'Säufers- O за чест и ~ für um'sonst, für nichts und 'wieder nichts; ~ богу! Gott sei Dank! славеев adj 'Nachtigallen-; ~ а песен 'Nachtigallenschlag m 2 славе|й (-ят) m, -и pl Zoo! 'Nachtigall /17 слав|ен, -ни adj 1. 'ruhmreich, 'ruhm¬ voll, be'rühmt 2. (много добър) umg 'prächtig; той е ~ но момче er ist ein 'Prachtkerl славист m, -и pl Sla'wist m 8 славистика / nur sg Sla'wistik / славистичен, -ни adj sla'wistisch; x конгрес Sla'wistenkongreß m 1 славно adv l. 'ruhmreich, 'ruhmvoll 2. (много добре) 'prächtig славолюб|ец m, -ци pl 'Ruhmsüchtiger m 7+
славолюбив 800 славолюбйв adj 'ruhmsüchtig славолйбие п nur sg 'Ruhmsucht / 14/sg славослови|е n, -я pl 'Lobpreisung / 17 славослов|я, -иш (-их) uv 'rühmen vt, 'lobpreisen vt слав|я, *иш (-йх) uv 1. 'rühmen vt, 'lobpreisen vt 2. (правя известен) 'rüh¬ men (някого за някого екнещо jmdn. alsjmdn. od etw. 4); s ce be'rühmt sein v/ <B> (c durch 4) славямнзйр|ам, -аш (-ах) uv slawi'sieren vt <d>; s ce slawi'siert werden vi < 18/sn > славянйз|ъм (-мът) m, -ми pl Ling Sla'wismus m 11 славян|ин m, -и pl 'Slawe m 8; източни -*< и 'Ostslawen pl; западни ~ и 'West¬ slawen pl; южни ~ и 'Südslawen pl славянк|а /, -и pl 'Slawin f 18 славянобългарски adj slawobul'garisch славянски adj 'slawisch слаг|ам, -аш (-ах) uv; слож|а, -иш (-йх) V I. (в хоризонтално положение) 'legen vt, 'hinlegen vt <a>; сложи кнйгата на масата 'lege das Buch auf den Tisch; сложи това тук 'lege das hier hin 2. (в изправено положение) 'stellen vt, 'setzen vt; ж тенджерата на печката den Topf auf den 'Ofen 'stel¬ len ['setzen] 3. (пъхам) 'stecken vr, hin'einstecken vt <a> 4. (наливам) 'gießen vt <32>, 'auftun vt <38a>; ж вода в шишето 'Wasser in die 'Flasche 'gießen; ж ядене в чиниите 'Essen in [auf] die 'Teller tun 5. (на¬ реждам) 'decken vt; ж масата den Tisch 'decken 6. (прикрепвам) 'an¬ bringen vt <24a> (на an 3) 7. (ин¬ сталирам)'legen; ж телефон [чешма] 'Telefon ['eine 'Wasserleitung] 'legen 8. (обличам, обувам) 'anziehen vt < 32 a, h - g>, 'aufsetzen vt <a>; ж палто 'einen 'Mantel 'anziehen; ж шапка'eine'Mütze'aufsetzen; ж шал 'einen Schal 'umbinden <27a>; ж ръкавици [обувки] 'Handschuhe ('Schuhe] 'anziehen; ж бижута Schmuck 'anlegen <a>; ж пръстен 'einen Ring 'anstecken <a> 9. (при¬ бавям) tun v/ < 38 >; ж захар в чая 'Zucker in den Tee tun 10. Med ж капки в носа 'Tropfen in die 'Nase 'träufeln; ж инжекция на някого jmdm. 'eine 'Spritze 'geben < 15 >; ж лепенка [превръзка] ein 'Pflaster ['einen Ver'band] 'anlegen <a> 11. (бележка) 'geben vt <15>; учи¬ телят му сложи двойка der 'Lehrer gab ihm 'eine Zwei O ж в ред [изправност] in 'Ordnung 'bringen vt <24>; ж край ein'Ende'setzen (на нещо etw. 5); ж начало den 'Anfang 'machen (на нещо von etw. 3); « основи die 'Grundlage 'schaffen vt < 1 > (на нещо für etw. 4); ж подпис 'seine 'Unterschrift 'setzen (под 'unter 4), 'seine 'Unterschrift dar'unterset- zen <a>; ж всйчко под едйн знаменател 'alles auf 'einen 'Nenner 'bringen; ж крак на някого jmdm. ein Bein 'stellen; ж на дневен ред auf die 'Tagesordnung 'setzen; ж на карта aufs Spiel 'setzen; ж някого в джоба си übertr jmdn. in die 'Tasche 'stecken 'können v/ < 36/A6 >; ж някого на мястото му jmdn. in die 'Schranken 'weisen vt < 23 >; ж оръжие die 'Waf¬ fen 'niederlegen <a>; ж отпечатък 'seinen'Stempel 'aufdrücken <a>; ж пръст в раната den 'wunden Punkt 'treffen <16>, den 'Finger auf die 'Wunde 'legen; ж ръка на нешо 'seine Hand auf etw. 'legen; ж си главата в торбата 'seinen Hals in die 'Schlinge 'legen; ж точка übertr 'einen Punkt 'machen; ж точка над и-то das 'Tüp¬ felchen aufs i 'setzen; s ce 1. volkst sich 'senken vr; (човек) sich 'ducken vr 2. volkst (сядам) sich 'setzen vr 3. volkst (падам, сипвам ce) 'niedersinken vi <27a/sn> 4. übertr (стичам ce) sich ent'wickeln vr < b >, sich 'fügen vr слад (-ът) m nur sg Malz n 20 сладк|а /, -и pl Ge'bäckschnittc / 16; сухи ~ и Ge'bäck n 20 сладкар (-ят) m, -и pl Kon'ditor m 4,
801 следа 'Zuckerbäcker т 4 сладкарниц а / -и pl Kondito'rei/ 17; кафе- * Cafe п 24 сладкарски adj Kon'ditor-; - изделия Kon'ditorware /16 сладкарство п nur sg Kondito'rei / 17, Kon'dilorberuf m 1 сладкиш m, -и pl 'Kuchen m 4, Ge'bäck n 20 сладк|о n, сладка pl Konfi'türe / 16, 'Eingemachtes n 26 + ßg сладководни, -ни adj 'Süßwasser- сладкодумен, -ни adj 'redegewandt, be'redt, be'redsam сладкодумие n nur sg Beredsamkeit f \1/sg, 'Redegewandtheit /17 сладкопо|ен, -йни adj schön 'singend сладн|ея, -ееш (-ях) uv süß 'schmecken vi <hb> сладкнв и. сладникав adj 'süßlich auch überir сладнйкавост /, -и pl 'Süßlichkeit / 17 auch überir сладн|я, -йш (-ях) uv 'süßlich 'schmecken vi <hb> сладолед nt, -и pl Eis n 20, 'Speiseeis сладост f -и pl 'Süße J'l6fsg auch überir сладостен, -ни adj 'süß, 'wonnevoll сладострастен, -ни adj 'wollüstig, 'sinnlich сладострастие n nur sg 'Wollust / 14, 'Sinnlichkeit / П/sg сладун my -и pt Bot 'Weichhaarige 'Eiche /16 слад^р m, -и pl 'Lieber m 1+, 'Guter m 7+; 'Liebe/19, 'Gute/19 слад|ък, -ки adj 1. süß auch übertr 2. (вкусен) 'schmackhaft, 'wohlschmek- kend; това ядене е много ~ ко 'diese 'Speise schmeckt sehr gut 3. (приятен) 'lieblich; » глас 'liebliche 'Stimme/16 O - ка папрат Bot 'Engelsüß n 20, Tüpfelfarn m 1; -ко вино 'Trau¬ bensaft m 2 слад|я, -йш (-йх) uv süß 'schmecken vi <hb> слаз1ям, -яш (-ях) uv; сляза, слезеш (слязох) v = слизам слалом т nur sg Sport 'Slalom m 6; гигантски ~ 'Riesenslalom слама f nur sg Stroh n 20/sg сламен adj Stroh-; - а шапка 'Stroh¬ hut m 2; - покрив 'Strohdach n 22; - вдовец 'Strohwitwer m 4 сламениIk m, -ци pl 'Strohsack m 2 сламениц|а /, -и pl 1. (шапка) 'Slroh- hut m 2 2. (колиба) 'strohbedeckte 'Hütte /16 сламк|а /, -и pl 'Strohhalm m I сламорезачк|а /. -и pl Landw 'Stroh¬ häcksler m 4 слан|а/ -й pl Reif m 1 /sg, 'Rauhreif сланйн|а /, -и pl Speck m 1 слановйт adj volkst: - и нощи die 'Nächte, in 'denen es reift сласт / -и pl 'Wollust/14, 'Sinnlich¬ keit/ 17 {sg сласт[ен, -ни adj 'wollüstig сластолюб|ец m, -ци pl 'Lüstling m 1* сластолюбйв adj 'wollüstig, 'sinnlich сластолюбие n nur sg 'Sinnlichkeit /17fsg, 'Wollust /14 слегне се } сляга се след präp I. (за място) 'hinter; вървете - мене! 'gehen Sie 'hinter mir! 2. (за посока) hinter'her; гле¬ дам - някого jmdm. hinler'her- sehen vi <19a/A6> 3. (за време) nach; - едйн час nach 'einer 'Stun¬ de; - работа nach der 'Arbeit; един - друг 'einer nach dem 'ande¬ ren; - като nach'dem; - като го видяхме, nach'dem wir ihn ge'sehen 'hatten; ~ малко а) (веднага) gleich, so'fort b) (известно време) nach 'kurzer Zeit; ~ време nach 'längerer ['einiger] Zeit след|а / -й pl 1. Spur/17; изчезнал без « 'spurlos ver'schwunden; по¬ падам на « 'eine Spur 'finden < 27 >; попадам на погрешна ä auf 'eine 'falsche Spur ge'raten vi < 3 b/sn >; оставям - й 'Spuren hin- ter'lassen <3b> auch übertr; вървя по -йте на някого jmds. 'Spuren 'folgen 2. (дивеч) 'Fährte /16 O 51 Wtb. Bulg-Dl.
следвам 802 изгубвам -V йте на някого jmds. Spur ver'lieren < 32 b > следа, ам, -аш (-ах) uv 1. 'folgen vi <sn> (някого od нещо jtndm. od etw. 3) auch übertr; « човека dem Mann 'folgen; ж съвета dem Rai 'folgen; от това ~ a dar'aus folgt; ж неговия пример 'seinem 'Beispiel 'folgen; * някого по петите jmdm. auf den 'Fersen 'folgen 2. nur 3.Pers (трябва) 'müssen vt < 421 hb >, 'sollen vt <hb>; присъдата -а да се изпълни das 'Urteil muß [soll] voll'streckt 'werden 3. (продължавам) 'fortsetzen vt < a> 4. (трая) 'dauern vi <hb> 5. (уча) stu'dieren vt <d>; z математика Mathema'tik stu'dieren; ж курс по стенография an 'einem Stenogra'fie- kurs 'teilnehmen vi <16 a./hb > следване n nur sg 1. 'Folgen «23 2. (учене) 'Studium n 28; по време на ~ то 'während des 'Studiums следващ adj 'folgend, 'nächst; ~ ите думи die 'folgenden 'Worte pl; ~ ият, моля! der 'Nächste 'bitte! следвоен|ен, -ни adj 'Nachkriegs- следднплом|ен, -ни adj 'postgradual; - на квалификация ['postgraduale] 'Weiterbildung /17 след|еи, -ни adj 1. 'folgend; искам да кажа ~ ното ich 'möchte 'Folgendes 'sagen 2. nächst; на - ния ден am 'nächsten Tag следобед my -и pl 1. 'Nachmittag m 1 2. nur sg als adv 'nachmittags; am 'Nachmittag; днес ~ 'heute'nachmittag следобед|ен, -ни adj 'Nachmittags-, 'nachmittäglich; ~ но заседание 'Nachmittagssitzung / 17, 'nachmit¬ tägliche 'Sitzung следовател (-ят) m, -и pl Unter'su- chungsbeamter m 7 +; съдия- ~ Unter¬ suchungsrichter m 4 следователно adv 'also, 'folglich следователски adj Jur unter'suchungs- richterlich; ~ разпит Ver'hör n 20 beim Untersuchungsrichter следосвобожденски adj nach der Be'freiung 1878; - години die'Jahre n IQjpl nach der Be'freiung 1878 следреволюци6н|ен, -ни adj nach der Revoluti'on; ~ ни години die 'Jahre n 20/pl nach der Revoluti'on следсмърт|ен, -ни adj po'stum следствен adj Jur Unter'suchungs-; ~ и власти Unter'suchungsorgane pl следстви|е n, -ярИ. (последица) 'Fol¬ ge /16 2. Jur Untersuchung / 17; предварително съдебно ж ge'richtli- che 'Voruntersuchung след|я, -йш (-йх) uv ver'folgen vt <b> auch übertr слез(-ът) m nur sg Bot 'Wilde'Malve /16 слезна | слизам ^enelaM, -аш (-ах) uv; слеп|я, -йш (-йх) v 1. zu'sammenkleben vt < а > 2. übertr anein'anderdrücken vt < a >, zu'sammendrücken vt < a >; % ce sich ver'kleben vr < b >, sich ver'filzen vr <b> 2слепв|ам, -аш (-ах) uv; слепн|а, -еш (-ах) V 1. sich ver'kleben v <b>; косата му е слепнала sein Haar ist ver'klebt 2. anein'anderkleben vi <a>; листовете са слепнали die 'Blätter 'kleben aneinander 3. sich ver'kleisLern vr <b>; очите му са слепнали 'seine 'Augen sind ver'klei- stert слеп|ец m, -цй pl 'Blinder ml* слепешката adv 'blindlings слеле1я, -еш ohne Aorist uv er'blinden vi < b jsn > слепна | 2слепвам слепо|к m, -ци pl 1. Zool 'Blindschleiche /16 2. Med 'inneres Ge'schwur n 20 слепооч|ен, -ни adj 'Schläfen- слепоочи|е n, -я pl Anat 'Schläfe /16 слепота / nur sg 'Blindheit / ll/sg\ кокоша ~ 'Nachtblindheit слепя t 1 слепвам слепяв|ам, -аш (-ах) uv = 'слепвам слеп|ям, -яш (-ях) uv = 'слепвам слетяв|ам, -аш (-ах) uv; слет|я, -йш (-ях) V 1. volkst her'unterfliegen vi
803 сложен < 32 а jsn >, hin'unterfliegen vi < 32 ajsn > 2. (нападам) über'fallen vt <3b> 3. (сполетявам) er'eilen vt <b> слея t сливам слйв|а /, -и pl 1. (плод)'Pflaume/16 2. (дърво) 'Pflaumenbaum m 2 O не го бръсна за » er ist mir 'schnuppe; * ли имаш в устата? hast du die 'Zunge ver'schluckt? слйв|ам, -am (-ax) uv; сле|я, -еш (слях) v vereinigen vt <b>; « се 1. (реки) zu'sammenfließen vi < 32 ajsn > 2. (обе¬ динявам се) sich vereinigen vr < b > (в zu 3) слйвнЩа / -и pl Amt 'Mandel /16 сливов adj 'Pflaumen-; ~ а ракия 'Pflaumenschnaps m 2 слйвова / -и pl и. слйвовнц1а f -и pl 'Pflaumenschnaps m 2, 'Sliwowitz m 1 слйз|ам, -аш (-ax) uv; сляза, слезеш (слязох) od слезн|а, -еш (-ах) v 1. (гледано отгоре) а) (пеша) hin'unter- gehen vi <13 а/sn >, hin'unterlaufen vi < 9 ajsn > b) (c кола) hin'unterfahren vi <4ajsn> c) (на кон) hin'unter- reiten vi <21 ajsn> d) (след катерене) hin'untersteigen vi <23ajsn> е) (во¬ да) hin'unlerfließen vi < 32 а.jsn > (от von 3) 0 (път) hin'unterführen vi <ajhb> (от von 3) 2. (гледано от¬ долу) a) her'unterkommen vi <33 а/ sn > (от von 3) b) (вода) her'unterflie- ßen vi < 32 ajsn > (от von 3) c) (път) her'unterführen vr < ajhb > (от von 3) d) (след катерене) her'untersleigen vt < 23 ajsn > (от von i) 3. (от превозно средство) 'aussteigen vi < 23 а jsn > (от aus 3); (от колело od кон) 'abstei¬ gen vi < 23 a./sn > (от von 5); « от коня [колелото] vom Pferd [Rad] 'stei¬ gen vi < 23/5/1 > 4. (самолет) 'tiefer 'gehen vi < 13jsn>; 'landen vi <sn> 5. (отсядам) 'absteigen vi < 23 ajsn > (в in 3) елин (-ът) m, -ове pl 'Schwiele / 16 слйнест adj 'schwielig слйсв|ам, -аш (-ax) uv; слйс|ам, -аш (-ах) V 1. verblüffen vt <b> 2. (обър¬ квам) ver'wirren vi < b >, be'stürzen vi <b>; * ce ver'blüfft werden vi < 18/.v«>, in Verwirrung ge'raten vi <3b jsn>; бях слисан ich war verblüfft слйтам = слетявам слободй1я f -и pl 'Zuchtlosigkeit /17/#, Nichtstuerei/ \ljsg слова |k m, -ци pl Slo'wake m 8 Словакия /Slowa'kei / словашки adj slo'wakisch слов|ен, -ни adj Wort-, lexi'kalisch словен|ец nt, -ци pl Slo'wene m 7 Словения / Slo'wenien n 23 словенски adj slo'wenisch словес[ен, -ни adj 'sprachlich слово n, слова pl 1. Wort n 22 2. (реч) 'Ansprache / 16, 'Rede / 16; произнасям ~ 'eine 'Ansprache 'halten <3>; свобода на ~то 'Re¬ defreiheit / 17; встъпително ~ Eröffnungsansprache; заключително ~ 'Schlußwort; дар ~ 'Redetalent n 20 O честно - 'Ehrenwort словоизлияние n, -я pl 'Worterguß m 2 словонзмененн|е n, -я pl Gramm 'Form¬ bildung /17 словом adv in 'Worten; ~ и делом in Wort und Tat словообразовател|ен, -ни adj Gramm 'Wortbildungs- словообразуване n nur sg Gramm 'Wortbildung /17 словоохотлив adj ge'sprachig, 'redselig словоред m, -и pl Gramm 'Wortfolge/16 словослагател (-ят) m, -и pl 'Schriftset¬ zer m 4 словослагателство n nur sg 'Schriftset¬ zerberuf m 1 словосъчетание n, -я pl Gramm 'Wort¬ gruppe /16, 'Wortverbindung /17 слог(-ът) m, -ове pl 1. 'Feldrain ml 2. ver alt (сричка) 'Silbe / 16 3. (стил) Stil m 1 сложа | слагам 1слож|ен, -ни adj 1. kompliziert 2. Ling zusammengesetzt, peri'phrastisch O
сложен 804 ~ на лихва Fin 'Zinseszins т 9 2сложеи adj ge'baut; добре ~ gut ge'baut сложност f nur sg Kompliziertheit /17/* сло|й (-ят) m, -све pl Schicht / 17 auch überm обществени ~ еве Ge'sell- schaftsschichten сломен adj ge'brochen, deprimiert сломяв|ам, -аш (-ах) uv, слом|я, -йш (-йх) V 1. über'winden vt <27b> 2. (покрусявам) 'brechen vi < 16> слон (-ът) m, -ове pl Zool Ele'fant m 8 слонов adj Ele'fanten-; ~ а кост 'Elfen¬ bein n 20/sg слонски adj ele'fantenähnlich слуПй m, -Й pl 'Diener m 4; 'Dienstbote m 7 слугински adj 'Dienstmädchen- слугйня /, -и pl 'Dienstmädchen n 23, 'Hausgehilfin /18 слугув|ам, -аш (-ах) «v 1. 'dienen vi <hb> (при някого bei jmdm. od jmdm.) 2. übertr 'dienen, 'Dienste er'weisen < 23b > (на някого jmdm.) служ|а, -иш (-йх) uv 1. 'dienen vi <hb > (като, за als 7; на някого jmdm.); ж войник'seinen Militärdienst 'ableisten < a >; ж в артилерията bei der Artil¬ lerie 'dienen 2. Rel den 'Gottesdienst 'abhalten <3a> 3. (прислужвам) be'dienen <b> (на някого jmdn.) 4. (куче) schön 'machen vt, 'Männchen 'machen; % си be'nutzen <b> (c нещо etw.) служйщ m, -и pl = служещ служб|а/, -и pl 1. Dienst m 1; военна ж Militärdienst; държавна ж 'Staats¬ dienst; в ж на народа im 'Dienste des 'Volkes; no * 'dienstlich; постъпвам на * in den Dienst 'treten vi < 15Jsn > (при bei 3); приемам на ж in Dienst 'stellen vt ['nehmen vt <16>] 2. (длъжност) 'Stellung/17, 'Posten m 4; голяма s 'hoher 'Posten; постъпвам на » 'eine 'Stellung ['einen 'Posten] 'antreten <15a> 3. (учреждение) 'Dienststelle / 16; метеорологическа ж 'Wetterdienststelle 4. (предназна¬ чение) Zweck m 1, Bestimmung/17 5. Rel 'Gottesdienst m I, 'Messe/16 O действйтелна ж ak'tiver'Wehrdienst; нося »та Mit 'Diensthabender sein; уволнен в интереса на ж та entlassen aus disziplinarischen 'Gründen службаш m, -и pl и. службогонец m, -ци pl 'Postenjäger m 4 служеб1ен, -ни adj 1. 'dienstlich; ~ но писмо 'dienstliches 'Schreiben n 23; ж разговор 'dienstliches Ge'spräch n 20 2. Dienst-; ~ на кола 'Dienstwagen m 4; ~ но положение'Dienststellung/17 O - ни думи Gramm 'Nebenwörter pl\ ~ на бележка 'amtliche Be'scheini- gung/17; ~ но лице 'Amtsperson/17 служещ m, -и pl 'Angestellter i«7+ служител (-ят) m, -и pl I. 'Angestellter ml* 2. übertr 'Diener m 4 служители |a / -и pl 'Angestellte /19 слуз / nur sg Schleim m 1 слуз|ен, -ни adj 'schleimig; Schleim-; ~ на жлеза 'Schleimdrüse /16 слузест adj 'schleimig слук|а /, -и pl volkst Gelegenheit/17; на ж a) aufs Gerate'wohl b) (ловджййс- ки поздрав) 'Weidmanns Heil!; на - и aufs Gerate'wohl слух (-ът) m, -ове pl I. (сетиво) nur sg Ge'hör n 20/*; абсолютен - ab¬ solutes Ge'hör; остър ~ 'feines Ge'hör; свиря no ~ nach Ge'hör'spie¬ len vt 2. (yxö) Ohr n 25; музика стйгна до «ами Mu'sik erreichte mein Ohr; цял съм на ~ ganz Ohr sein vi < B > 3. (мълва) Ge'rücht n 20; пускам ~ ein Ge'rücht ver'breiten <b>; раз¬ нася се - ein Ge'rücht geht um; тревожни ~ ове be'sorgniserregende Ge'rüchte слухов adj 1, Ge'hör-; - нерв Ge'hörnerv m 9* 2. Hör-; апарат 'Hörapparat ml; ~ а тръба 'Hörrohr n 20 слухт|я, -йш (-ях) uv 'lauschen vi <hb>, 'horchen vi <hb> случа t случвам
805 слънчогледов случа|ен, -йни adj 'zufällig; х човек 'irgendwer случа|й (-ят) т, -ирI1. Fall т 2; в краен х im 'äußersten Falle; в никой ж 'keinesfalls; в противен & 'andern¬ falls; в х на im 'Falle von 3; в х че im 'Falle, daß; във всеки ж auf 'jeden Fall; за всеки ж für 'alle 'Fälle; нещастен ж 'Unglücksfall, 'Unfall; щастлив ж 'Glücksfall; смъртен ж 'Todesfall; спешен ж 'dringen¬ der Fall; тежък ж 'schwerer Fall 2. (случайност) 'Zufall; игра на ~я Spiel п 20 des 'Zufalls; щастлив ж 'glücklicher 'Zufall 3. (възможност) Gelegenheit / 17; имам ж die Gelegenheit 'haben; при ж bei Gelegenheit; при пръв ж bei der 'erstbesten Gelegenheit; пропущам ж 'eine Gelegenheit ver'passen <b> 4. (повод) 'Anlaß m 2; no x aus 'Anlaß, 'anläßlich; в тържествени ~ и bei 'feierlichen 'Anlässen случайност /, -и pl 'Zufall m 2; по една ~ ganz 'zufällig случв|ам, -аш (-ах) uv; случ|а, -иш (-йх) V 1. (намирам) 'finden v/ <27 > 2. (заварвам) 'antreffen vt < 16 а > , 'treffen vt < 16 > 3. (успявам) Glück 'haben < A >; s се 1. sich be'finden vr < 27 b > 2. nur 3. Pers sich er'eignen vr < b >, geschehen vi <19 bfsn >, 'Vor¬ kommen vi <33a/sn>; случи се не¬ щастие es er'eignete sich [ge'schah] ein 'Unglück ; такова нещо се »a so 'etwas kommt vor 3. (сполетявам) pas'sieren vi < d/sn >; случи ми се нещо неприятно mir ist etw. 'Unange¬ nehmes pas'siert; какво се е случило? was ist pas'siert?; как се е случило това? wie ist das pas'siert? случк|а / -и pl 'Vorfall m 2, Er'eignis n 27 слушалк|а / -и pl 1. Tel 'Hörer m 4 2. Radio 'Kopfhörer 3. Med 'Hörrohr n 20, Stetho'skop n 20* слуш|ам, -аш (-äx) uv 1. 'hören vt, vi <hb>; ж радио 'Radio 'hören; x музика Mu'sik 'hören; ~ ал съм за това ich 'habe da'von ge'hört; не ro - ай! 'höre nicht auf ihn! 2. (c внимание) 'zuhören vi <a/hb> (някого jmdm.); ж музиката der Mu'sik 'zuhören; ж оратора dem 'Redner 'zuhören; ж какво се приказва dem 'zuhören, was gespro¬ chen wird; ж какво разказва dem 'zuhören, was er er'zählt; я -ай! hör mal!, hör mal gut zu! 3. (послу¬ шен съм) ge'horchen vi < bjhb >, ge'horsam sein vi <B> (някого jmdm.); (дете) 'folgen vi <hb> (ня¬ кого jmdm.), 'artig sein 4. (лекар) volkst 'abhören vr < a > 5. (слугувам) volkst 'dienen vi < hb > (някого jmdm.) O ж ! Mi/ja'wohl! слушател (-ят) m, -и pl 'Hörer m 4 слушателка f -и pl 'Hörerin /18 слъгв|ам, -аш (-ах) wv; слъ|жа, -жеш (-räx) v volkst 'lügen vi < 40/hb >, 'schwindeln vi <hb>; be'lügen vr <40b> слъзлйв adj = сълзлйв слънце и, слънца/?/'Sonne/16; ~ грее die 'Sonne scheint; - то изгрява [залязва] die 'Sonne geht auf ['unter]; залез - 'Sonnenuntergang m 2; заник - 'Sonnenuntergang; заход - 'We¬ sten w 4; изгрев - 'Sonnenaufgang m 2; на заход - bei 'Sonnenuntergang; на ~ in der 'Sonne; под - то 'unter der 'Sonne; със - bei 'Tageslicht слънчасв|ам, -аш (-ах) uv; слънчас|ам, -аш (-ах) V 'einen 'Sonnenstich bekom¬ men <33b> слънчев adj 1. 'Sonnen-; - лъч 'Son¬ nenstrahl m 9; - удар 'Sonnenstich ml; - часовник'Sonnenuhr/17; ~a система 'Sonnensystem n 20* 2. 'son¬ nig; - а стая 'sonniges 'Zimmer n 23; - o време 'sonniges 'Wetter n 23 слънчобран m, -и pl 'Sonnenschutz m 1; (чадър) 'Sonnenschirm m 1 слънчоглед т,-и pl Bot 'Sonnenblume /16 слънчогледов adj 'Sonnenblumen-; - o
слюда 806 масло 'Sonnenblumenöl п 20; ~ о семе 'Sonnenblumenkerne т l/pl слюда / nur sg Geol 'Glimmer in 4 слюден adj 'Glimmer- слюнк|а /, -и p! 'Speichel m 4/sg слйшчен adj 'Speichel-; ~ и жлези Anat 'Speicheldrüsen /16 jpl слюнчест adj = слюнчен сляг|а се (-а се) uv, слег|не се (-на се) v nur 3. Pers 1. 'einsinken vi < 27ajsn >, sich 'senken vr 2. (навежда се) sich 'senken 3. (утайвам се) sich 'setzen vr сляза | слизам сляп, слепи adj blind auch übertr, ~ c лявото око blind auf dem 'linken 'Auge; - o подчинение 'blinder Ge- 'horsam m 1 O и куцо и ~ o Hinz und Kunz; was nur ’aufzutreiben ist; слепият случай der 'blinde 'Zufall m 2; ~ а баба 'Blindekuh /; - o куче Zool 'Blindmaus /14; ~ o летене Flugw 'Blindflug m 2; ~ o око Anat 'Schläfe /16; ~ o черво Anat 'Blinddarm m 2 смазв ам, -аш (-ах) uv; сма|жа, -жеш (-зах) V 1. (смачквам) zer'quelschen vr <b>, 'quetschen vr 2. (обезформя- вам) zer'malmen vr < b > 3. (убивам) 'totschlagen vr <4a> 4. (унищо¬ жавам) ver'nichten vt < b > 5. (c кола) über'fahren vr <4a> 6. (c масло) 'schmieren vr, 'ölen vr смазка / nur sg 'Schmierfett n 20 смазоч|ен, -ни adj Tech Schmier-; - ни материали 'Schmiermittel n 23; - ни масла 'Schmieröle n 20/pl смайв|ам, -аш (-ах) uv; сма|я, -еш (-ях) V in Er'staunen ver'setzen vt <b>, ver'bluffen vr <b>, über'raschen vr < b >; s ce ver'blüfft sein vi < B >, über'rascht sein смнляв|ам, -аш (-ах) uv; смал|я, -йш (-йх) V verringern vr < b >, vermin¬ dern vt < b >, 'kleiner 'machen vr; » ce 'kleiner 'werden vi <18/sn>, sich verringern vr <b> смарагд m, -и pl Sma'ragd m 1 смарагден adj sma'ragdfarben смарагдов adj Sma'ragd- смахв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; смах- н|а се, -еш ce (-äx ce) v ver'blöden vi < b/ sn>, ver'rückt 'werden vi < 18jsn> смахнат adj blöd , ver'rückt смйчкв]ам, -аш (-ax) uv; смачк|ам, -аш (-ах) V 1. (хартия, плат, дреха) zer'kniitem vr <b> 2. (нещо меко) zer'quetschen vr < b >, zer'drücken vr <b> 3. (унищожавам) übertr umg 'fertigmachen vr O * фасона на някого jmdn. 'Mores 'lehren смая 1 смайвам смаян adj ver'blüfft, über'rascht смеешката и. смеешком adv 'lachend смекчав|ам, -аш (-ax) uv; смекч|а, -йш (-йх) V 1. 'mildern vr; (болки) 'lin¬ dern vr 2. (намалявам) 'mindern vr 3. (омекчавам) weich 'machen vr 4. (трогвам) er'weichen vr <b> 5. Ling palatali'sieren vt <d>, er'wei¬ chen смекчаващ adj 'mildernd; ~ и вината обстоятелства Jur 'mildernde 'Um¬ stände pl смекчение n nur sg 'Milderung / 17; (болки) 'Linderung/17 смел adj 1. kühn, 'tapfer, 'mutig 2. (дързък) dreist смелост / nur sg 'Kühnheit /17, Mut m 1 /sg, 'Tapferkeit / 17Jsg смелчаг|а / -и pl 'tapferer Kerl m 1, 'kühner Mensch m 8 смеля t смйлам сменяв1ам, -аш (-ax) uv; смен|я, -йш (-йх) V 1. 'wechseln vr; * дрехите die 'Kleider 'wechseln; 8 квартйрата die 'Wohnung 'wechseln 2. (замествам) 'ablösen vr <a> 3. (заменям) 'tau¬ schen vr, 'eintauschen vr < а > (нещо c нещо etw. 'gegen etw. 4); s ce sich 'ablösen vr < a > (c mit j) смен|ям, -яш (-ях) uv; смен|я, -йш (-йх) v = сменявам смес /, -и pl Ge'misch п 20, 'Mischung / 17; фуражна ~ 'Mischfutter п 23; горивна - 'Kraftstoffgemisch смесв|ам, -аш (-ах) uv; смес|я, -иш (-их) V 1. 'mischen (нещо с нещо etw. mit
807 смея etw. 3; нещо в нещо etw. in etw. 4); ver'mischen vt <b>, ver'mengen < b > (нещо c нещо etw. mit etw. 3) 2. (обърквам) durchein'anderbringen < 24 а > (нещо c нещо etw. mit etw. J); z се I. sich ver'mischen vr < b > 2. (обърквам се) durchein'anderge- raten vi < 3 c/sn > смесен adj ge'mischt; Misch-; ~a са¬ лата ge'misch ter Sa'lat ml; ~ диалект 'Mischdialekt m 1; ~ плаж Fa’milienstrand ml; ~o унйлище 'Knaben- und 'Mädchenschule/16; ~ магазин Ge'mischtwarenladen nt 5 смеснц|а /, -и pl Mischung / 17, Ge'misch n 20 сместв|ам, -аш (-ах) uv; смест|я, -иш (-их) V'unterbringen vt <24а>; z се 1. (помествам се) zu'sammenrücken vi < а/sn > 2. (побирам се) Platz 'finden < 27 >, 'Unterkommen vi < 33 а/sn > смест|ям, -яш (-ях) uv = смествам смеся f смесвам смес|ям, -яш (-ях) uv = смесвам смет / nur sg Schmutz m l/sg, auch übertr, 'Kehricht m 1 /sg, Müll m l/sg смета| смйтам сметал[о л, -a pl 'Rechenmaschine / 16 сметана / nur sg 'Sahne /16/sg сметанк|а /, -и pl 'Rechenbuch n 22 сметач|ен, -ни adj 'Rechen-; ~ на машина 'Rechenmaschine /16; ~на линия 'Rechenstab m 2, 'Rechenschie¬ ber m 5; - на техника 'Rechentechnik /17 сметйщ|е n, -a pl 'Müllhaufen m 4 сметк|а / -и pl 1. 'Rechnung / 17 auch übertr; плащам a 'eine 'Rechnung be'zahlen < b >; неуредена a 'unbe¬ zahlte 'Rechnung; - ата излезе крйва die 'Rechnung ging nicht auf 2. (из¬ года) Ge'winn m 1 3. (в банката) 'Konto n 24 od28 а; влогова a 'Spar¬ konto; открйвам a ein 'Konto 'ein¬ richten <a>; чекова a 'Girokonto O без a 'ohne zu 'rechnen; раз- чйствам ~ ите c някого mit jmdm. 'abrechnen vi <a/hb> auch übertr; в крайна z 'schließlich; влизам в - ата in 'Frage 'kommen vi < 33/ти >; давам z 'Rechenschaft 'ablegen <a>; давам си * in 'Rechnung 'stellen, berücksichtigen <b> (за нещо etw.); държа я за нещо etw. in 'Rechnung 'stellen; държа я на някого jmdm. hin'einreden vi <a(hb>; вземам нещо за своя я etw. auf das 'eigene 'Konto 'nehmen <I6>; за я на някого auf jmds. 'Kosten ('Rechnung]; зная си ~ ата sein Geld Zusammenhalten <3a>; имам я 'Nutzen 'haben <A>; ис¬ кам я от някого 'Rechenschaft von jmdm. 'fordern; на нова я aufs 'neue; не държа я на думите си nicht auf die 'eigenen 'Worte 'achten vi <hb>; обърквам - ите си 'seine Fi'nanzen durchein'anderbringen <24a>; пра¬ вя я 'eine 'Rechnung 'aufmachen < a >; правя си я sich 'ausrechnen vr < a >; правя си а без кръчмаря die 'Rechnung 'ohne den Wirt 'machen; текуща a 'laufende 'Rechnung; тън¬ ки * и a) ge'naue Berechnung pl b) übertr 'sorgfältig 'ausgeklügeltes 'Vorhaben; уреждам - ите си c някого 'seine 'Rechnungen mit jmdm. in 'Ordnung 'bringen < 24 > сметкаджи|я m, -и pl 'Geizkragen m 4 сметководйтел (-ят) m, -и pl - счето¬ водител сметководств|о л, -а pl = счетовод¬ ство сметкоразписк|а /, -и pl 'Quittung /17 сметна | смятам смехорй|я /, -и р! Spaß т 2, Scherz т 1 смехотвор|ец т, -ци pl 'Spaßmacher т 4, 'Spaßvogel m 5 смеш|ен, -ни adj 1. 'komisch, 'spaßig 2. (жалък) übertr 'lächerlich смешение л nur sg 'Mischung / 17, Ge'misch n 20 смешк|а /, -и pl Spaß m 2, Scherz m 1 смешнй к m, -ци pl 1. 'Spaßvogel m 5, 'Spaßmacher m 4 2. (шут) Clown m 6 сме|я, -еш (смях) uv 1. 'wagen vt, sich
смея се 808 'wagen vr 2. (дръзвам) sich er'dreisten vr <b >, sich unterstehen vr < 10'b> см|ея се, -ееш се (смях се) 1. 'lachen v/ <hb>; * от все гърло aus 'vollem 'Halse 'lachen 2. (присмивам се) 'aus¬ lachen <а> (на някого jmdn.) смйв|ам, -аш (-ах) uv; смй|я, -еш (смих) V 'auswaschen vt < 4 а >, 'ausspülen vr < а >; * се nur 3. Pers 'breiig 'werden v/ < \Sjsn> смйПам, -аш (-ах) uv 'zuzwinkern vi <ajhb> смйгв|ам, -аш (-ах) uv; смйгн|а, -еш (-ах) V kurz 'zuzwinkern vi < a/ltb > смил (-ът) m nur sg Bot 'Strohblume/16 смилаем adj ver'daulich; мъчно ~ schwer ver'daulich смилаемост / nur sg Verdaulichkeit /17/i* смйл|ам, -аш (-ах) uv; смел|я, -еш (смлях) V 1. (зърна, жито) 'mahlen vt, zer'mahlen vt <b> 2. (месо) durch den Wolf'drehen vt 3. (в стомаха) Anat ver'dauen vt < b > auch übertr смнляв|ам, -аш (-ах) uv; смил|я, -йш (•йх) V er'barmen vt < b >; « някого jmds. 'Mitgefühl 'wecken; s ce sich er'barmen vr <b> (над някого jmds.) смии(-ът) m nursge Bot 1. 'Ruhrkraut n 22, Gna'phalium n 2. (смил) 'Stroh¬ blume /16 сминдух m nur sg Bot 'Bockshornklee m 6, 'Schabziegenklee смирен adj 1. (спокоен, скромен) sanft, 'ruhig 2. (покорен) 'demütig; Rel fromm смирение n nur sg 'Demut/ смирено adv 'demütig смиреност / nur sg = смирение смиряв[ам, -аш (-ах) uv; смир|я, -йш (-йх) V 1. (укротявам) be'ruhigen vr <b>,zur 'Ruhe 'bringen vt <24> 2. (обуздавам) 'zügeln vr, 'bändigen vt, be'zwingen vt <27b>; s се 1. (укро¬ тявам ce) sich be'ruhigen vr, zur 'Ruhe 'kommen vi <33jsn> 2. (обуздавам ce) sich beherrschen vr < b > смислен adj 'sinnvoll, durch'dacht смйслов adj be'deutungsmäßig, se- 'mantisch смйсл ям, -яш (-ях) uv; смйсл|я, -иш (-йх) v volkst 'denken vi < 10, nk-ch/ hb> (някого оЛнещоanjmdn.odetw.) смисъл m nur sg Sinn m I; в тесен [широк, истинския] - на думата im 'engeren ['weiteren, 'wahren] 'Sinne des 'Wortes; дълбокият - der 'tiefere Sinn;no ~ 'sinngemäß; в преносен ~ im über'lragenen 'Sinne; йма ~ es hat Sinn; няма - es hat'keinen Sinn; в тоя in 'diesem Sinne, in 'dieser 'Hinsicht O здрав - ge'sunder 'Menschenver¬ stand m 1 смйт|ам, -аш (-ах) uv; смет|а, -еш (сметох) V 'fegen vr; (на куп) zu'sam- menfegen vt <a> смия t смйвам смогвам, -аш (-ах) uv; смогн|а, -еш (-äx) v 1. (успявам) im'stande sein vi < В >, ver'mögen vt < 36 b > 2. (справям ce) 'fertigwerden vi < \ ba./sn> (на mit J) смок (-ът) m, -ове pl смоци pl Zooi 'Natter/16 0 смуче като ^ er säuft wie ein Loch CMÖKBla /, -и pl volkst 'Feigenbaum m 2 смокинг m, -и pl 'Smoking nt 6 смокйнен и. смокинов adj 'Feigen- смокйи|я/, -и pl Bot 1. (дърво) 'Feigen¬ baum m 2 2. (плод) 'Feige /16 смол|а/, -й pl 1. Chem od Bot Harz n 20; борова « 'Kiefernharz; изкуствени ~ й 'Kunstharze pl 2. (асфалт) umg Pech n 20, Teer m 1, As'phalt m 1 смолен u. смол|ен, -ни adj 'pechschwarz смолест u. смолист adj 1. 'harzig 2. (цвят) 'pechschwarz смол|я, -йш (-йх) uv 'teeren vt смолясв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; смоляс|ам се, -аш ce (-ax ce) v von 'Motten zer'fressen 'werden vi <lü/sn>; смолясана дреха von 'Motten zer'fressenes 'Kleidungsstück n 20 смотав ам, -аш (-ax) uv; смота |я, -еш (-х) V volkst 1. (намотавам) 'aufwik-
809 смущение kein vt <a>, zu'sammenwickeln vt < a > 2. (обърквам) übertr ver'wickeln vt <b> смотан adj umg beschränkt, dumm смотая t смотавам смотолевен adj ge'stammelt, ge'stotterl смотолев|ям, -яш (-ях) uv, смотолев]я, -иш (-их) V 'stammeln vi <hb>. 'mur¬ meln vr, v/ <hb> смрад (-ът) m, -ове pl и. смрад (смрадта) / nur sg Ge'slank m l /sg смрад|ен, -ни и. смрадлив adj 'stinkend смрадлик|а f -и pl Bot Perückenstrauch m 3 смрадликов adj Bot Pe'rückenstrauch- ’смразяв|ам, -аш (-ах) uv; смраз|я, -йш (-йх) V 1. (замразявам) zu Eis 'werden 'lassen vt <3/hb> 2. (сковавам) er¬ starren 'lassen; « кръвта на някого jmds. Blut in den 'Adern erstarren 'lassen; s се (замразявам се) ge'frieren vi <32b/sn> auch übertr, (сковавам се) erstarren vi <b/sn>; кръвта ми се - a das Blut er'starrt mir in den 'Adern 2смразяв|ам, -аш (-ах) uv; смраз|я, -йш (-йх) V (скарвам) (miteinander) ver'feinden vt <b>; s се sich ver'feinden vr (c mit J), in Haß verfallen vi < 3 b/sn > (c 'gegen 4) смрачйв|ам, -аш (-ах) uv; смрач|й, -йш (-йх) V ver'fmstern vt < b >, ver'dun- keln vt <b> auch übertr; s ce sich ver'fmstern vr, 'finster 'werden vt < 18 /sn> смрачав а ce, (-a ce) uv; смрач|й ce (-Й ce) v unpers 'dunkel 'werden vi < 18 jsn > смрйк|а f, -и pl Bot Wa'cholder m 4 смръзв|ам, -аш (-ах) uv; смръзн|а, -еш (-ах) V 'einfrieren vt < 32 а >, er'frieren vt <32b>; s ce 1. (вода) ge'frieren vt <32 b/sn > 2. (хора) er'frieren vi < 32 b/sn > 3. (вцепенявам ce) erstar¬ ren vt <b/sn> смръкв|ам, -аш (-ах) uv; смръкн|а, -еш (-ix) v 1. (с уста) 'ziehen vt <32, h-g/ hh > (от an }) 2. (c hoc) Schnupfen vt смръкв|а ce (-a ce) uv; смръкн|е cc (-a ce) v = смрачава ce смръщв|ам, -аш (-ах) uv; смръш|я, -иш (-их) v 'runzeln, in 'Falten 'legen; s ce ein 'finsteres Ge'sichl 'machen, sich ver'finstern vr < b >; той се смръщи er 'machte ein 'finsteres Ge'sicht; лицето му се смръщи sein Ge'sichl verfin¬ sterte sich смръщен adj 'mürrisch, 'finster смръщя f смръщвам смукал|о n, -äpll. 'Saugröhrchen n 23 2. Zooi 'Rüssel m 4 смукател (-ят) nt, -и pl 'Saugrohr n 20 смукач m, -и pl 1. umg 'Säufer m 4 2. (кожодер) 'Blutsauger m 4 смукачк|а /, -и pl umg 'Sauger m 4 смукв|ам, -аш (-ах) uv; смукн|а, -еш (-ах) V Saugen vt; (от цигара) 'ziehen vi <32, b-g/hb > (от an 3) смут t-ът) m, -ове pl 1. (объркване) Ver'wirrung/17; внасям [всявам] ~ Ver'wirröng 'stiften 2. (бунт) 'Unruhe / 16, 'Aufruhr m 1; вътрешни -ове 'innere 'Unruhen pl смут|ен, -ни adj 'unruhig смутен adj ver'legen, ver'wirrt смутйтел (-ят) m, -и pl 'Aufrührer m 4, 'Friedensstörer m 4 сму|ча, -чеш (-ках) uv 1. Saugen vt 2. (със сламка) 'trinken vt <27 > 3. (от цигара) 'ziehen vt < 32, b-g/hb > 4. (бонбони) 'lutschen vt 5, (експло¬ атирам) 'aussaugen vt < a > 6. (пиян- ствувам) Saufen vt, vt <8/hb>\ x като смок Saufen wie ein Loch смушв|ам, -аш (-ах) uv; смуш|а, -иш (-йх) V = смушквам смушкв|ам, -аш (-ах) uv; смушк|ам. -аш (-ах) V 1,'anstoßen vt <34а> 2. (кон) Spornen vt смущав|ам, -аш (-ах) uv; смут|я, -йш (-йх) V 1. (тревожа) be'unruhigen vt <b> 2. (обърквам) ver'wirren vt <b> 3. (преча, нарушавам) Stören vt auch Tech; x ce ver'legen 'werden vt <18/st»>, ver'wirrt 'werden смущенн|е n, -я pl 1. nur sg (oöipK-
смъдва ме 810 ване) Ver'wirrung / 17 2. (стес¬ нение) Verlegenheit / 17 3. (пречка) 'Störung / 17 auch Teck смъдв|а ме (-а ме) uv; смъдн|е ме (-а ме) V mir 'einen Stich ver'selzen <b> смъдй uv urtpers ohne Aorist 'jucken vi <hb> смъкв|ам, -аш (-ах) uv; смъкн|а, -еш (-ах) V 1. (дърпам) her'unler- ziehen vt < 32 а, h-g > 2. (влача) her- 'unterschleppen vt <a> 3. (свалям) her'unternehmen vt <16a> 4. (от¬ хвърлям) 'abwerfen vf <16a> 5. (еьблйчам) 'ausziehen vi <32a, h-g/iM> 6. (крада) umg 'klauen vt 7. (правя слаб) 'schwächen vt O я кожата на някого jmdm. das Fell 'über die 'Ohren 'ziehen <32, h-g >; я маската някому jmdm. die 'Maske vom Ge'sicht 'reißen < 21 >; z ризата от гърба на някого jmdm. das 'Letzte 'nehmen < 16 >; ясе 1. (c катерене) hin'untersteigen vi < 23a/5« > 2. (от дърво) her'unter- steigen vi <23a/sn>, her'Unterkom¬ men vi < 33/sn > 3. (падам) her'unter- fallen vi < 3 a/sn >; (човек) 'hinfallen vi < 3 ajsn > 4. (c пързаляне) her'unter- rutschen vi <a/sn> 5. (отслабвам) 'abmagern vi <z/sn> смълчав1ам, -аш (-ах) uv; смълч|а, -йш (-ах) V 1. zum 'Schweigen 'bringen vt <24> 2. (премълчавам) verschwei¬ gen vt < 23 b > 3. (* ce) ver'stummen vt <b/sn>, still 'werden vi < l&/sn>; s ce ver'stummen, still 'werden смълчан adj 'schweigend, stumm смъмр|ям, -яш (-ях) uv; смъмр|я, -иш (-их) v ’ausschimpfen vt < а >, 'schel¬ len vt, vi < \6lhb> смънкв|ам, -аш (-ах) uv; смънк|ам, -аш (-ах) V 'stammeln vt, vi <hb> смърдбж m, -и pl Ge'stank m 1 смърД|Я -йш (-ях) uv 'stinken vi <21jhb> (на nach J) смърк|ам, -аш (-ах) uv 1. 'schnupfen vt, vi <hb> 2. (сърбам) 'schlürfen vi, vt <hb> 3. (пиянствувам) umg 'saufen vt, vi <%jhb> смъркан m,-npl umg 'Süffel m 4, 'Säufer m 4 смърлушв|ам се, -аш ce (-ax ce ) uv; смърлуш|а се, -иш се (-их ce) v 'mür¬ risch 'werden vi <18/sn>, ein 'un¬ freundliches Ge'sicht 'machen смърт /, -и pl Tod m I; борба на живот или ~ Kampf auf 'Leben und Tod; бяла ~ 'weißer Tod; внезапна ~ 'jäher Tod; въпрос на живот и ~ 'lebenswichtige 'Frage /16; гладна ~ 'Hungertod; естествена - natürli¬ cher Tod; на живот и на ~ а) im 'Leben und im 'Tode b) (борба) auf 'Leben und Tod; насилствена ~ ge'waltsamer Tod; неестествена ~ 'unnatürlicher Tod; осъден на - zum 'Tode ver'urteilt смъртен, -ни adj 1. (не вечен) 'sterblich; обикновен я ge'wöhnlicher 'Sterbli¬ cher m 7+ 2. (смъртоносен) 'tödlich; - на рана tödliche 'Wunde /16; ~ на опасност 'tödliche Ge'fahr /17 3. (на умиращ) 'Todes-; - на бледност 'To¬ desblässe/16 4. (на умйране) 'Sterbe-; я час 'Sterbestunde /16; я акт 'Sterbeurkunde / 16; на ~ но легло съм auf dem 'Sterbebett 'liegen vi <3t/hb> 5. (най-опасен) Tod-; я враг 'Todfeind m 1; я грях 'Todsünde /160 я скок 'Todessprung m 2, 'Salto mortale m 6; ~ на присъда Jur 'To¬ desurteil n 20 смъртноблед u. смъртноблед|ен, -ни adj totenblaß, 'totenbleich смъртност/nur sg 'Sterblichkeit/17jsg смъртоносен, -ни tödlich, 'todbrin¬ gend смърч (-ът) m, -ове pl Bot 'Fichte /16 смът|ен, -ни adj 'unklar, 'undeutlich; ~ ни очертания 'unklare ['undeutli¬ che] 'Umrisse pl\ ~ но чувство 'unkla¬ res ['unbestimmtes] Ge'fühl n 20 смяна /, смени pl 1. (замяна) 'Wechsel m 4 2. (размяна) 'Austausch m 1 (c mit 3, gegen 4) 3. (в завод) Schicht /17;
811 снемам нощна ~ 'Nachtschicht; сутрешна ~ 'Frühschicht; следобедна ~ ’Spät- schichl; работя на две смени in zwei 'Schichten 'arbeiten vi <hb> 4. Mil 'Ablösung / 17 5. (бельо 'Wäsche) 'Wechsel n 4 6. (трамвай) 'Umsteigen n 23; билет със ~ 'Umsteiger m 4 0 на смени im 'Wechsel смят|ам, -аш (-ах) uv; сметн|а, -еш (-ах) V 1. 'rechnen vt, vi <hb> 2. (изчис¬ лявам) 'ausrechnen vt <a> 3. (броя) 'zählen vt 4. (мисля) 'denken vt, vi < 10, nk - ch/hb> 5. (възнамерявам) ge'denken vi <10b, nk-ch/A£>, be¬ absichtigen vt 6. (считам) 'halten vt < 3 > (за für 4) смятане n nur sg 'Rechnen n 23/sg; урок по ~ 'Rechenstunde/16 смях (смехът) m, смехове pl 1. 'Lachen n 23/sg; (много силен -) Gelächter n 23 2. (присмех) Spott m 1 /sg; 3. (шега) Spaß m 2 0 вземам на ~ някого jmdn. ver'spotten <b>; заливам се от ~ sich vor 'Lachen 'ausschütten vr < a >; издува ме ~ ich muß das 'Lachen unterdrücken; изпокапваме от ~ wir 'lachen uns ka'putt; на ~ aus Spaß, zum Spaß; пада - es gibt etw. zu 'lachen; ставам за ~ sich 'lächerlich 'machen vr; умйрам от ~ sich 'lotlachen vr <a> снабдител (-ят) nt, -и pl 'Einkäufer m 4 снабдител |ен, -ни adj Ver'sorgungs-, 'Einkaufs- O - на бележка 'Liefer¬ schein m 1 снабдяв|ам, -аш (-ах) uv; снабд|я, -йш (-йх) V ver'sorgen vt < b > (c mit 3); Hdl beliefern vr <b> (c mit }) снабдяване n nur sg Versorgung /17 снаг|а /, -й 1. Fi'gur /17, 'Körper nt 4, Sta'tur / 17; стройна a 'wohlge¬ formter 'Körper, gut ge'wachsene Fi'gur 2. übertr Leib nt 3a O пре¬ чупвам a sich in den 'Hüften 'wiegen снадв|ам, -аш (-ах) uv; снад|я, -иш (-их) V = снаждам снаждам, -аш (-ах) uv; снад|я, -иш (-их) V verlängern vt < b > (с mit 3) снаж|ен, -ни adj 'stattlich, 'kräftig сиажност / nur sg 'Stattlichkeit / 17jsg снайпер m, -и pl 1. (уред) 'Zielfernrohr n 20 2. Mil = снайперист снайперист nt, -и pl Mil 'Scharfschütze m 7 снайперов adj mit 'Zielfernrohr; ~a пушка Ge'wehr n 20 mit 'Zielfernrohr снайперскн adj Mil 'Scharfschützen- сиаряд m, -и pl Mil Gra'nale / 16, Ge'schoß n 20; бронебоен ~ 'pan¬ zerbrechendes Ge'schoß; реактивен ~ Ra'ketengeschoß снаряд!ен, -ни adj Mil Gra'nat-, Ge¬ schoß-; ~ ни парчета Gra'natsplitter nt 4 снаряжение n, -я pl Mil 'Ausrüstung /17, 'Ausstattung / 17 (c mit 5) снас ям, -яш (-ях) uv; снес|а, -еш (снесох) v legen vt снах|а /, -й pl 1. 'Schwiegertochter /15 2. (жена на брат) 'Schwägerin /18 снеговалеж т, -и pl 'Schneefall nt 2 снеговнт adj ver'schneit; (време) 'schneereich снегозадържане n nur sg Zu'rückhalten n 23/sg des Schnees auf den 'Feldern снегорин т, -и pl ‘Schneepflug 2; плужен - 'Schneepflug; червячно- роторен ~ 'Schneefräse/16 снегорнначк|а /, -и pl — снегорйн снегоход m, -и pl Pro'pellerschlitten m 4 снегоходк|а /, -и pl 'Schneeschuh m I Снежанка /Schnee'wiltchen n 23 снеж|ен, -ни adj 1. Schnee-; - на буря 'Schneesturm ml; ~ на топка 'Schneeball m 2; » човек 'Schneemann m 3; ä облак 'Schnee¬ wolke / 16 2. (покрйт със сняг) ver'schneit 3. (време) 'schneereich 4. (снежнобял) 'schneeweiß снежец m nur sg 'feiner Schnee m 6 снежн uv unpers ohne Aorist es schneit снежйнк|а /, -и pl 'Schneeflocke/16 снежно |бял, -бели adj 'schneeweiß сн£м|ам, -аш (-ах) uv; сне | ма, -меш (-х) V 1. (свалям) her'unternehmen vt < 16 а > 2. (шапка, товар) 'abnehmen
снеса 812 vf < 16 а >; » на магарето самара dem 'Esel den 'Sattel 'abnehmen; * шапка den Hut 'abnehmen 3. (дреха) 'ablegen vt < a >, 'ausziehen vt < 32 a, h-g> 4. (отстранявам) 'absetzen vf < a >; ft от длъжност von der Fun¬ ktion 'absetzen; z от дневния ред von der 'Tagesordnung 'absetzen 5. (c фотоапарат) fotogra'fieren vt, vi <djhb> 6. (c магнетофон) 'aufneh¬ men vf <16a> O ft препис 'eine 'Abschrift 'anfertigen < a >; s ce sich fotogra'fieren 'lassen vf < 3fhb > снеса t снасям снижав ам, -аш (-ах) uv; сниж|а, -йш (-йх) V 'senken vf снижсни|е п, -я р! 'Senkung /17; ft на ценйте 'Preissenkung; ft на себес¬ тойността 'Senkung der 'Selbstkosten снизходителен, -ни adj 1. 'nachsichtig 2. (надменен) 'hochmütig, ge'ring- schätzig снизходителност / nur sg 1. 'Nach¬ sichtigkeit / 17/5* 2. (надменност) 'Hochmut m 1, Geringschätzung/17 снизхождбние n nur sg 'Nachsicht / 17/s*; отнасям се със ~ към ня¬ кого jmdn. mit 'Nachsicht be'handeln <b> сннзйв|ам, -аш (-ах) uv; сниз|я, -йш (-йх) V 'senken vf; s ce sich 'bücken vr, sich 'ducken vr сннм|ам, -аш (-ах) uv; снем|а, -еш (снех) v = снемам снимач|ен, -ни adj 'Foto-, 'Aufnahme-; ~ на камера 'Kamera /15 снймк|а/, -и pl 'Aufnahme/16, 'Licht¬ bild п 21, 'Foto п 24 снишавам, -аш (-ах) uv; сниш|а, -йш (-йх) v 'senken vf; s се sich 'senken vr снишен adj 1. 'niedrig, ge'senkt 2. (глас) 'leise сноб (-ът) m, -ове od -и pl Snob m 6 снобйз|ъм (-мът) m nur sg Sno'bismus m 11 снов а, -еш (-äx) uv 1. Text 'spannen vf, 'anzetteln vf <a> 2- hin und her 'sausen vi <sn>, hin und her 'flitzen vi <sn> сноп (-ът) m, -и od -ове pl 1. (жито)ЧЗаг- be / 16 2. (връзка) 'Bündel n 23; ~ лъчи 'Strahlenbündel сноповръзвачк|а / -и pl Landw 'Mäh¬ binder m 4 сиос|ен, -ни adj erträglich сношав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv 1. in Verbindung 'stehen vi <\Ol/hb> (c mit i), ver'bunden sein vi < B> (c mit J) 2. (общувам) ver'kehren vi < b/hb> (c mit 3) 3. (полово) Ver'kchr 'haben <A> (c mit 3) сношаване n nur sg Ver'kehr m 1, Kontakt m 1 сношени|е n, -я pl Ver'kehr ni I, Verbindung / 17; полово « Ge¬ schlechtsverkehr снощ|ен, -ни adj von 'gestern 'abend; ~ ният вестник die 'Zeitung /17 von 'gestern 'abend снбщн adv 'gestern 'abend, am 'gestri¬ gen 'Abend сняг (снегът) т, снегове pl Schnee nt 6/sg соаре n, -та pl 'Abendgesellschaft / 17, ge'selliger 'Abend m 1*, Soi'ree/ 16 с6б|а /, -и pl volkst 'Schlafstube / 16; 'Stube собствен adj 'eigen; ~ o име 'Eigenna¬ me m 7 а; със ~ и усилия mit 'eigener КгаП собствени|к nt, -ци pl 'Eigentümer m 4 Be'sitzer m 4; дребен « 'Kleineigentü¬ mer; едър ft 'Großbesitzer с6бствеииц|а /, -и pl Besitzerin / 18, 'Eigentümerin /18 собственически adj Besitzer-, 'Eigentü¬ mer- собственнчка /, -и pl = собственица собственишки adj = собственически собствено adv 'eigentlich собственоръчен, -ни adj 'eigenhändig собственост /nur sg 'Eigentum n 22/5*, Be'sitz и 1; » съм на някого jmds. 'Eigentum sein vi <B>; частна ~ Privateigentum; общонародна ~ 'Volkseigentum сов|а/, -и pl Zool 'Eule /16
813 сопвам се совалк|а / -и pl Text 'Schiffchen п 23 сод|а /, -и pl 1. (за хляб) 'Natron п 20* 2. (за пране) 'Soda f odn 24; » каустик 'Ätznatron 3» (за пиене) 'Selterswasser я 23, Mine'ralwasser соден adj 1. 'Natron- 2. (вода) 'Selters¬ wasser- содов adj Soda-; ~ завод 'Sodafabrik /17 соев adj 'Soja- со|й (-ят) m nur sg vulkst 'Abstammung /17; от цигански * съм von Zi'geu- nern 'abstammen vi <a/hb>; от » съм а) (за хора) aus 'einer 'guten Fa'milie 'stammen vi <hb> b) (за животни) von 'guter 'Rasse sein vi <B> сойк|а/, -и pl Zool 'Eichelhäher m 4 сок (-ът) m, -ове pl Saft m 2; плодов ~ 'Fruchlsafl; стомашен - 'Magensaft сока|к m, -ци pl volkst 'Gasse / 16, кьор- ä 'Sackgasse сокол m, -и pl Zoo! 'Falke ml O гол като ~ arm wie 'eine 'Kirchenmaus соколар (-ят) m, -и pl 'Falkner m 4 •сол /, -и pl Salz я 20; английска ~ 'Bittersalz; готварска ~ 'Kochsalz; каменна ~ 'Steinsalz; морска ~ 'Seesalz O кълцам ~ на някого на главата jmdm. die Le'viten 'lesen < 19>; на ~ in 'tausend 'Stücke 2сол n nur sg Mus g сол|ен, -ни adj Salz-; « рудник 'Salz¬ bergwerk n 20; - на киселина 'Salz¬ säure /16 солен adj 1. Salz-; - а вода 'Salzwasser n 23 2. (със ~ вкус) 'salzig 3. (npe- солен) ver'salzen 4. (консервиран) 'eingesalzen 5. iibertr umg ge'salzen, gepfeffert соленк|а /, -и pl 'Salzgebäck n 20; две ~ и zwei Stück 'Salzgebäck солидар|ен, -ни adj solidarisch (c mit 3) солидаризирам се, -аш се (-ах се) uv, v sich solidari'sieren vr <d>, sich so¬ lidarisch er'klären vr < b > (c mit J) солидарност/nur sg Solidari'tät/11/sg солйд|ен, -ни adj 1. so'lide 2. (сериозен) seri'ös, 'ernsthaft; ä господин ein seriöser Herr m 8 3. (значителен) bedeutend; ~ на сума 'eine bedeu¬ tende 'Summe /16 солист m, -и pl So'list m 8 солйстк|а /, -и pl So'listin / 18 солниц|а / -и pl \. (рудник) 'Salzberg¬ werk n 20 2. (за добиване сол от морска вода) Sa'line / 16 солнйц|а /, -и pl 'Salzfaß п 22, 'Salz¬ streuer т 4 ‘соло и, сола pl 'Solo п 2соло adv 'solo солов adj 'Solo-; ~ о пеене 'Sologesang т 2 солфеж т nur sg Mus Solfeggio (. .Ted3o] n сол|я, йш (-iix)uv 1. 'salzen vr 2. (кон¬ сервирам) 'einsalzen vr <a> 3. (по¬ ръсвам) be'slreuen vr < b > сом (-ът) m, -ове pl Zool Wels m 1 сомнамбул m, -и pl 'Mondsüchtiger m 74 сонат|а /, -и pl Mus So'nate / 16 сонд|а /, -и pl 'Sonde /16 сондаж m, -и pl 1. Sondierung/ 17 2. Geol 'Bohrung /17 сондаж|ен, -ни adj 1. Son'dierungs- 2. Geol Bohr-; ~ на кула 'Bohrturm m 2 сондир ам, -am (-ax) uv, v 1. sondieren vr < d > (някого bei jmdm.; за нещо 'wegen etw.) 2. Geol 'bohren vi <hb> (за nach J) сондьор m, -и pl 'Sondenspezialist m 8 сондьорски adj 'Sonden- сонет m, -и pl So'nett n 20 con а /, -и pl 'Knüppel m 4 соп ам се, -аш се (-ах се) uv 1. (говоря) grob 'anfahren <4а> (на някого jmdn.); 'unwirsch 'reden vi <hb> 2. (отговарям) 'unwirsch [grob] 'ant¬ worten vi <hb> сопв|ам се, -аш се (-ах се) uv; сопн|а се, -еш се (-ах се) v 1. (говоря) grob 'anfahren <4а> (на някого jmdn.); 'unwirsch 'sprechen vi <16 fhb> 2. (отговарям) 'unwirsch [grob] 'ant-
сопнат 814 worten vi <hb> сопнат adj barsch, grob сопол m, -и pl Schleim m 1, Rotz m 1 сополан m, -овци pl и. сополанко m, -вци pl 'Rotznase /16 сополйв adj 1. 'rotznäsig 2. 'rotzig; ~ a Kipna 'schmutziges 'Taschentuch n 22; ~ hoc ver'schnupfte 'Nase /16 сополйв|я, -иш (-их) uv mit Schleim [Rotz] be'schmutzen vt <b>; s се 1. 'eine 'Rotznase 'haben <A> 2. (плача) 'flennen vi <hb> сопран m, -и pl Mus и. сопран |o n, -a pl So'pran m 1 сопранов adj Mus So'pran- сорт (-ът) m, -ове pl 'Sorte /16 сортачв|ам cc, -am ce (-ax ce) uv; сортач|а се, -иш се (-их ce) v sich zu'sammentun vr <38a> сортир ам, -am (-ax) uv, v sor'tieren vr <d> сортировач m, -и pl Sor'tierer m 4 сортировачка /, -и pl 1. Sor'tiererin /18 2. Tech Sortiermaschine /16 сортировка / nur sg Sortierung / 17 сортировьч|ен, -ни adj Sor'tier- сортов adj Quali'täts-, 'Sorten-; ~a чистота 'Sortenreinheit / 17; ~ и семена 'Sortensamen m 4 сос (-ът) m, -ове pl 'Soße / 16 соте unv Kochk saute [so'te:] m; бъб¬ реци ~ ge'schmorte 'Nieren pl; кар¬ тофи ~ 'Schmorkartoffeln pl соф1а /, -и pl 'Sofa n 24, 'Diwan m 1*, Couch / софйз|ъм (-мът) m, -ми pl So'phismus m 11 софийски adj 'Sofiaer, Sofl'oter софйстика / nur sg So'phistik /11/sg София /'Sofia софиян|ец m, -ци pl 'Sofiaer m 4, So¬ fl'oter m 4 софиянк|а / -и pl 'Sofiaerin / 18, So- fi'oterin/18 софр|а/ -й pl 1. 'Eßtisch m 1 2. (ядене) ge'deckter Tisch; слагам ~ ата den Tisch 'decken социалдемократ nt, -и pl Sozialdemo¬ krat m 8 социалдемократйз|ъм (-мът) m nur sg Sozi’aldemokratismus m 1 l/sg социалдемократически adj sozialde¬ mokratisch социалдемокрация / nur sg Sozialde¬ mokratie / 16 a/sg социал|ен, -ни adj sozi'al; ~ ни науки Sozi'alwissenschaften pl социализация / nur sg Soziali'sierung /17 социализирам, -am (-ax) uv, v sozia¬ lisieren vt <d> социалйз|ъм (-мът) m nur sg Sozialis¬ mus nt 1 l/sg социаликономйческн adj sozi'alöko- nomisch социалйст m, -и pl Sozialist m 8; тесен ~ Hist 'Engsozialist ('Mitglied der bulgarischen marxistischen 'Ar¬ beiterpartei); широк ~ Hist 'Weitso¬ zialist (Opportunist in der bul'gari- schen 'Arbeiterbewegung) социалнстйческ|и adj sozialistisch социалйстк|а /, -и pl Sozia'listin /18 социоло|г m, -зи pl Sozio'loge m 1 социологизйр|ам, -аш (-ax) uv, v so¬ ziologisch interpretieren vt <d> социологиз|ъм (-мът) m nur sg Sozio- lo'gismus m 11 /sg; вулгарен « vuigärer Soziolo'gismus социологии|ен, -ни adj sozio'logisch социология / nur sg Spziolo'gie /16a соч|а, -иш (-йх) uv 1. 'zeigen vt 2. (по¬ сока) 'weisen vf < 23 >; s пътя den Weg 'weisen 3. (определям) 'angeben vt < 15 a >; « за пример als 'Beispiel 'angeben 4. (предсказвам) 'hindeuten vi < a >; всичко ~ и на дъжд 'alles 'deutet auf 'Regen hin 5. (насочвам) 'richten vt (в, на auf 4) O » юмрук mit der Faust 'drohen vi <hb>; ä c пръст някого mit 'Fingern auf jmdn. 'zeigen vi <hb> соч|ен, -ни adj 'saftig соя /nur sg Bot 'Sojabohne /16 *спад|ам, -аш (-ax) uv; спадн|а, -еш (-ах) v 1, (падам) her'abfallen vi
815 спектър < 3 г/sn > 2. (намалявам) 'sinken vi < llfsn >, 'fallen vi < 3/sn >; водата [цената, температурата, влиянието] ~ а das 'Wasser [der Preis, die Tempe- ra'tur, der 'Einfluß] sinkt; термоме¬ търът ~ a das Thermo'meter fällt 3. (изваждам) 'abziehen vt < 32 a, h-g> (от von 3) 2спад|ам, -аш (-ах) uv ge'hören vi < Ь/hb > (към zu 3) спадна t 'спадам спазаряв|ам, -аш (-ах) uv; спазар|я, -йш (-йх) V vereinbaren <b>; х цената den Preis vereinbaren ; s се sich 'über den Preis 'einigen vr спазв|ам, -аш (-ах) uv; спаз|я, -иш (-их) V 1. 'einhalten vt <3а>, be'folgen vf <b> 2. (запазвам) 'hüten vr, be- 'hüten vr <b> спазм|а /, -и pl Krampf m 2 спазматйч|ен, -ни adj 'krampfartig спйзя t спазвам спал|ен, -ни adj Schlaf-; * вагон 'Schlafwagen m 4; ~ ни помещения 'Schlafräume m 2jpl слалн|я / -и pl 'Schlafzimmer n 23 спанйк nt nur sg Spi'nal m 1 спаначен adj Spi'nat-; ~ o пюре Spi'nalpüree n 24 спане n nur sg 'Schlafen n 23/sg, Schlaf nt 1 /sg; за ~ zum 'Schlafen спарв|ам, -аш (-ах) uv; спар|я, -иш (-йх) v 1. ver'welken lassen vr <3/hb> 2. (възпалявам) ent'zünden vr <b>; s ce 1. ver'welken vi <b/sn> 2. (из- гнйвам) ver'faulen vi < b/sn > 3. (въз¬ палявам ce) sich 'entzünden vr спарен adj 1. (въздух) schwül 2. (в непроветрено помещение) 'stickig 3. (повехнал) welk сп&рж|а /, -и pl — аспержа спартакиад а /, -и pl Spartaki'ade /16, 'Sportfest и 20 спартан|ец т, -ци pl Spar'taner т 4 спартански adj spartanisch спаружв|ам се, -аш се (-ах се) uv; спа- руж|а се, -иш се (-их се) v 1. (растения) ver'welken vi < Ъ/sn > 2. (свивам се) zu'sammenschrumpfen vi < г/sn > 3. (сбръчквам се) 'runzelig 'werden vi < 18 jsn> спарушв|ам се, -аш се (-ах се) uv; спаруш|а се, -иш се (-их се) v = спаружвам се спаряв|ам, -аш (-ах) uv; спар|я, -иш (-их) V = спарвам спасение п nur sg 'Rettung /17 (от vor 3), Er'retlung/17 (от vor 3), Erlösung /17 (от von 3) спасител (-ят) m, -и pl 1. 'Retter nt 4 2. (плувец) 'Rettungsschwimmer nt 4 3. Rel Er'löser nt 4 спасител|ен, -ни adj 1. 'Retlungs-; x пояс 'Rettungsring ml; - на лодка 'Rettungsboot n 20 2. (спасяващ) 'rettend спасйтелк|а / -и pl 'Retterin / 18 спастр{ям, -яш (-ях) uv; спастр|я,-иш (-их) v volkst 1. (запазвам) er'halten vt <3b> 2. (спестявам)'sparen vr спасяв|ам, -аш (-ах) uv; спас!я, -йш (-йх) V 1. 'retten vr, er'retten vt <b> (от vor 3); x живота на някого jmdm. das 'Leben 'retten; x кожата си 'seine Haut 'retten; x положе¬ нието die Situati'on 'retten 2. (изба¬ вям) er'lösen vr < b > (от von 3); s ce sich 'retten vr спатй|я / -и pl Kart Kreuz n 20 O узнавам на някого - ите jmdm. auf die 'Schliche 'kommen vi <33/sn> спахййств|о n, -a pl и. спахнлъ|к nt, -ци pl Hist militärisches 'Diensllehenssy- stem im Os'manischen Reich спахй|я m, -и pl Hist 'Spahi m; 'Lehens¬ krieger m 4 im Os'manischen Reich, Lehnsmann m 3 спедитор m, -vi pl Spedi'leur m 4 спедйторски adj Spediti'ons- спека t спйчам спектак|ъл m, -ли pl 'Vorstellung / 17, 'Aufführung /17 спектрал|ен, -ни adj spek'lral, Spek- 'tral-; x анализ Spek'tralanalyse/16; x метод spek'trale Me'thode /16 спект|ър m, -риpl Spek'trum n 28 od 29;
спекула 816 слънчев х 'Sonnenspektrum спекул|а /, -и pl Spekulation / 17 спекулант т, -и pl Spekulant т 8, 'Schieber т 4 спекулантски adj Speku'lanten- епекулатйвен, -ни adj spekula'tiv спекулаци я /, -и pl Spekulation /17 слекулйр|ам, -аш (-ах) uv, vspekulieren vi <d/hb> (c mit 3) сперма / nur sg 'Sperma n 28 a спестйтел (-ят) m. -и pl 'Sparer m 4 спестйтелски adj Spar-; - влогове 'Spareinlagen pl спестов|ен, -ни adj 1. 'Spar-; Държавна ~ на каса, Abk ДСК 'Staatliche 'Spar¬ kasse/16; ~на книжка'Sparbuch n 22: ~ на касичка 'Sparbüchse/16 2. (пестелив) volkst 'sparsam спестовниik m, -ци pl volkst 'spar¬ samer Mensch m 8 спестовност / nur sg 'Sparsamkeit /17/sg спестяв|ам, -аш (-ах) uv; спест|я. -йш (-йх) V 'sparen vt спец (-ът) т, -ове pl umg 'Fachmann т 3 (по нещо auf dem Ge'biet 2) спецнал|ен, -ни adj 1. spezi'ell 2. (на¬ рочен) 'Sonder-; х влак 'Sonderzug т 2; ~ на дописка 'Sonderkorrespon¬ denz / 17 3. (по специалност) Fach-; ~ но обучение 'Fachausbildung / 17; ~ на терминология 'Fachterminolo¬ gie / 16а 4. Tech Spezial-; «-ни инструменти Spezi'alwerkzeug п 20 специализация / -и pl Spezialisierung / 17. Spezialausbildung /17 специализйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'eine Spezialausbildung er'halten <3b>, 'eine 'Fachausbildung durchlaufen < 9b >; s ce sich spezialisieren vr <d> специалист m, -и pl 1. Spezia'list m 8, 'Fachmann m 3 2. (работник) 'Fachar¬ beiter m 4 3. (лекар) 'Facharzt m 2 спецналйстк а / -и pl Spezialistin /18 специалитет ni, -и pl Med, Kochk Spe¬ zialität / 17 специално adv spezi'ell специалност f -и pl Fach n 22, 'Fach¬ richtung/17, 'Fachgebiet n 20; no ~ im Fach, auf dem 'Fachgebiet спецификация/ -и pl Spezifikation/17 специфицйр|ам, -аш (-ах) uv, v spezi¬ fizieren vr <d> специфйч|ен, -ни adj spe'zifisch ' специфйчност /nur sg Spe'zifik/17/sg спечелв|ам, -аш (-ах) uv; спечел|я, -иш (-их) у 1. (сработа) ver'dienen vt <Ъ> 2. (в лотария) ge'winnen vt <26b> auch übertr; x сърцата на всички die 'Herzen 'aller ge'winnen спечен adj 'ausgetrocknet слеш|ен, -ни adj 'eilig, 'dringend спешност J nur sg 'Dringlichkeit fMjsg, 'Eile/16/sg; no ~ als'dringender Fall спйкер m, -и pl 'Sprecher m 4 спйпв ам, -аш (-ах) uv; спйп|ам, -аш (-ах) v er'greifen vi < 21 b > , er'wischen vt < b > спирал а / -и pl 1. Spi'rale /16 2. (пружина) Spiralfeder/ 16 спирал |ен, -ни adj Spi'ral- спираловйд|ен, -ни adj spi'ralförmig спйр|ам, -аш (-ах) uv; спр|а, -еш (-ях) v 1. 'anhalten vi <3а>; х коня [трамвая] das Pferd [die 'Straßenbahn] 'anhalten 2. (спирам ce) 'halten vi <3/hb>, 'stehenbleiben vi <23 а/ sn >; трамваят ~ a die 'Straßen¬ bahn hält [bleibt Stehen]; човекът [конят, часовникът] -a der Mann [das Pferd, die Uhr] bleibt Stehen; спри! halt! 3. (прекъсвам) unter¬ ' brechen vi < 16 b >; x играта [работата] das Spiel [die 'Arbeit] un¬ ter'brechen 4. (преустановявам) 'ab¬ brechen vi <16a>, 'einstellen vi < a >; x работата die 'Arbeit 'abbre¬ chen ['einslellen]; x търговията den 'Handel 'einstellen 5.(преставам) 'auf¬ hören vi <a/hb>; дъждът спря der 'Regen hat 'aufgehört; кръвта e спряла да тече das Blut hat 'aufgehört zu 'fließen; спри да крещйш hör auf zu 'schreien 6. (със спирачка) 'bremsen vi <hb> 7. (c кран 'abdrehen vi <a>; x водата das 'Wasser 'abdrehen 8. (c
817 сплитам прекъсвач) 'ausschalten vt <а>, 'abschalten vt < а >; ж мотора [радиото] den 'Motor [das 'Radio] 'abschalten 9. (задържам) zu'rück- halten vt <3a>; няма кой да ни спре 'keiner kann uns zu'rückhalten 10. (преча, предотвратявам) 'hindern vr; * някого да направи нещо jmdn. 'hindern etw. zu tun 11. (отсядам) Halt 'machen vi <hb> (в bei i); 'absteigen vi <23а/$л> (в in 3) O ж погледа) 'seinen Blick 'heften (на auf 4) b) den Blick auf sich 'lenken; водата [електричеството] спря es gibt kein 'Wasser ['keinen elektrischen Strom] mehr; « ce 1. 'stehenbleiben vi <23a/sn>; жената се спря посред улицата die Frau blieb 'mitten auf der 'Straße 'stehen 2. (задържам ce) ver'weilen vi < Ъ/hb > (на bei 3); погледът му се спря на ... sein Blick ver'weilte bei ...; в доклада си той се спря на въпроса... in 'seinem 'Vortrag ver'weilte er bei der 'Frage ... 3. (при избор) sich entscheiden vr <23b> (на für 4) спирач m, -и pl Eisenb 'Bremser m 4 спирач |ен, -ни adj Brems-, 'Bremser-; ~ на будка 'Bremserhäuschen n 23; ~ но масло 'Bremsflüssigkeit /17 спирачк|а / -и pl 1. Tech 'Bremse / 16; внезапна ж 'Notbremse 2. übertr 'Hemmnis n 27 спиритйз|ъм (-мът) m nur sg Spiri'lis- mus m 11 /sg спирнтйст m, -и pl Spiri'tisl m 8 спирнтйчески adj spiri'tistisch; ~ сеанс spiri'tistische 'Sitzung /17 спиритуалйз1ъм (-мът) m nur sg Spiri¬ tualismus m 1 l/sg спирк а /, -и pl l.'Halteslelle / 16; трамвайна ж 'Straßenbahnhaltestel¬ le; автобусна ж 'Bushaltestelle; тро¬ лейбусна ж 'Obushaltestelle 2. Eisenb Stati'on /17 спирт (-ът) m nur sg 'Spiritus m; чист ~ 'reiner 'Spiritus; камфоров ~ 'Kamp¬ ferspiritus; ~ за горене'Brennspiritus 52 Wtb. Bulg-Dt. спйрг|ен, -ни adj 1. 'Spiritus-; ~ на фабрика 'Spiritusfabrik /17; ~ на лампа 'Spirituslampe /16 2. alko'ho- lisch; ~ ни напитки alko'holische Ge'tränke pl, Spiritu'osen pl O ж термометър Alko'holthermometer n 23 спйртни|к m, -ци pl 'Spirituskocher m 4 спйртност f nur sg Alkoholgehalt nt 1 спиртов adj 'Spiritus- спнртомер m, -и pl Tech Alkoholo'me- ter n спиртосв|ам, -am (-ax) uv; спиртос|ам, -am (-ax) v 1. in 'Spiritus präpa'rieren v/ < d > 2. übertr umg 'unter Alkohol¬ einfluß 'setzen vt списани|е n, -я pl 'Zeitschrift / 17 спйсъ|к m, -ци pl 'Liste/16; Verzeichnis n 27; избирателен ж 'Wählerliste/16 спйц|а / -и pl 'Speiche /16 спйч|ам, -am (-ax) uv; спека, спечеш (спекох) v 'austrocknen vt < a > ; « ce 'austrocknen vi <a/sn>; (кръв) 'ein¬ trocknen vi <2ijsn> сплав / -и pl Tech Le'gierung / 17 спластяв|ам, -am (-ax) uv; спласт|я, -йш (-йх) v 'aufstapeln vt < a >, 'scho¬ bern vt сплашв ам, -am (-ax) uv; сплаш|а, -иш (-их) v 'einschüchtern vr <a>, er- 'schrecken vt < b >; s ce er'schrecken vi <16 b/sn > сплескан adj 'plattgedrückt сплеска|ам, -am (-ax) uv; сплеск|ам, -am (-ax) v 'platldrücken vt <a>, 'breitquetschen vr <a> сплета | сплитам сплетни|к nt, -ци pl Intri'gant m 8, 'Ränkeschmied m 1 сплетничество n nur sg Intrigantentum n 22*/sg сплетн|я / -й pl Verleumdung / 17, In'trige /16, 'Ränke pl сплйт|ам, -am (-ax) uv; сплет|а, -em (сплетох) v 1. (в плйтка) 'flechten vt < 17 > 2. (ръце, крака) verschränken vr <b> 3. (омотавам) um'schlingen vr <27b> 4. (обърквам) übertr ver'wirren vt <b> 5. (измйслям)
сплотен 818 übertr er'sinnen vt <26b>; s ce 1. (омотавам ce) um'schlingen (в нещо etw.) 2. (преплитам ce) sich verschränken vr <b> 3. (обърквам ce) sich ver'wirren vr < b > (в zu 3) 4. (спъвам ce) 'stolpern vi <sn> O езикът ми се ~ a die 'Zunge ge'horcht mir nicht сплотбн adj 'einig, geschlossen сплотеност / nur sg 'Einigkeit / \ljsg, Geschlossenheit /17/sg сплотяв|ам, -аш (-ах) uv; сплот|я, -йш (-йх) V zuSammenschließen vt < 32 а >, vereinigen vt < b > сплув|ам се, -аш се (-ах се) uv; сплу я се, -еш се (-X се) v ver'faulen vi < b/sn > auch übertr, ver'rotten vi <b/sn> сплъстен adj ver'filzl, 'filzig сплъстявам, -аш (-ах) uv; сплъст|я, -йш (-йх) V ver'filzen vt < b >; ж ce verfilzen vi <bjsn> спобутв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; спобут|ам се, -аш ce (-ax ce) v ein'ander'anstoßen vi < 34 a.jhb > спогажд|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; спогод|я се, -йш се (-йх ce) v 1. sich 'einigen vr (върху 'über 4) 2. (одоб¬ рявам ce) sich ver'söhnen vr < b > 3. (живея сговорно) nur uv in 'Eintracht 'leben vi <hb>, sich ver'stehen vr < 101 b> споглежд|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; споглед|ам се, -аш ce (-ax ce) v sich 'ansehen vr < 19 a>, 'Blicke 'wechseln спогодб|а /, -и pl 'Abkommen n 23, Vereinbarung / 17; търговска ж 'Handelsabkommen; културна ж K.ul'turabkommen спогодя се t спогаждам се сподавен adj unterdrückt; (задушен) er'stickt сподав|ям, -яш (-ях) uv; сподав|я, -иш (-их) V ersticken vt <b>; s се er'sticken vi < b/sn > сподвйжни|к m, -ци pl 'Mitkämpfer m 4, 'Mitstreiter m 4 сподел|ям, -яш (-ях) uv; сподел|я, -йш (-йх) vI. (съобщавам) ’mitteilen < а > (с някого нещо jmdm. etw. 4) 2. 'teilen (с някого нещо mit jmdm.etw.) сподйрв|ам, -аш (-ах) uv; сподйр|я, -иш (-их) V volkst verfolgen vr < b >; 'fol¬ gen vi <sn> (някого jmdm.) сподйр1ям, -яш (-ях) uv; сподйр|я, -иш (-их) V = сподйрвам спойтел (-ят) т, -и pl Tech 'Bindemittel п 23 спойв|ам, -аш (-ах) uv; спо|я, -йш (-йх) v = споявам спойк|а /, -и pl 1. Verbindung / 17; правя ж 'eine Verbindung 'herstellen <а> 2. (споено място на метал) 'Lötstelle /16 3. übertr Verbundenheit /П споко|ен, -йни adj l. 'ruhig 2. (успо¬ коен) be'ruhigt 3. (въздържан) ge¬ lassen O бъдй ж! sei be'ruhigt!, du kannst ganz 'ruhig sein!; ж йна съвест 'gutes Ge'wissen и 23 спокойствие n nur sg 1. (тишина) 'Ruhe / 16/sg, 'Stille / 16/sg 2. (душевно) 'Ruhe 3. (хладнокръвие) 'Ruhe, Gelassenheit/17/sg; запазвам ~ die 'Ruhe be'wahren < b > сполетяв|ам, -аш (-ax) uv; сполет|я, -йш (-ях) V her'einbrechen vi <16 а/ sn> (някого 'über jmdn.), er'eilen vt <b> (някого jmdn.) сполйт|ам, -аш (-ax) uv; сполет|я, -йш (-ях) V — сполетявам сполук|а /, -и pl Er'folg т 1 сполучв|ам, -аш (-ах) uv; сполуч|а, -иш (-их) V 1. (успявам) es gelingt mir 2. (преуспявам) Er'folg 'haben < А > сполучлив adj 1. (успешен) erfolgreich 2. (подходящ) gelungen спомаг|ам, -аш (-ах) uv; спомогн|а, -еш (-ах) V 'dazu 'beitragen vi <4а/Ай> (за zu 3); 'helfen vi < 16/hb > (на някого jmdm.) спомагателен, -ни adj Hilfs-; ~ ни глаголи Gramm 'Hilfsverben n 25*/pl; ~ но средство 'Hilfsmittel n 23 спомен m, -и pl 1. Erinnerung/17 auch Lit, 'Andenken n 23; за - zur Er¬ innerung, zum 'Andenken 2. (пред¬
819 справка мет) 'Andenken, Erinnerungsstück п 20 споменав|ам, -аш (-ах) uv; спомен|а, -еш (-ах) V 1. er'wähnen <b> (нещо od за нещо etw.) 2. (напомням) erinnern <b> (на няхого за нещо jmdn. an etw. 4) 3. (спомням си) sich erinnern vr <b> (някого an jmdn.) спомн|ям, -яш (-ях) uv; спомн|я, -иш (-их) v 1. (напомням) erinnern vt <b> (нещо an etw. 4) 2. (спомням си) sich erinnern vr <b> (нещо an etw. 4); z ch sich erinnern vr <b> (нещо od за нещо an etw. 4) спомогна 1 спомагам спонтан|ен, -ни adj spon'tan спонтанност / nur sg Spontanei'tät Л7/-* спор (-vr) m, -ове pl 1. Streit m 1; Diskussi'on /17 2. (изобилие) volkst 'Überfluß m 2/sg cnöpja / -и pl Bot 'Spore /16 спорадичен, -ни adj spo'radisch споразумение я, -я pl Vereinbarung /17, 'Abkommen и 23, Übereinkunft /14; Потсдамско x 'Potsdamer'Ab¬ kommen; влизам в z 'eine Überein¬ kunft er'zielen < b > (c mit 3) споразумявам се, -аш се (-ах се ) uv; споразумея се, -есш се (-ях се) v Übereinkommen vt <33 аfsn>, ver¬ einbaren <b> (за нещо etw. 4), sich verständigen vr < b > (за нещо 'über etw. 4) според prap ge'mäß, entsprechend, nach; ~ това dem entsprechend; ~ мене 'meiner 'Meinung nach сп6р|ен, -ни adj 1. um'stritten, 'strittig; x въпрос 'Streitfrage / 17 2. (ре¬ зултатен) er'giebig спор|н (-я) uv nur 3. Pers gut vor'angehen vi <13 a/sn >, gut von der Hand 'gehen <13/$и>; тази работа ми х 'diese 'Arbeit geht mir gut von der Hand споров adj Bot 'Sporen- спорт (-ът) m, -ове pl 1. Sport m 1 2. (вид спорт) 'Sportart / 17; воден ~ 'Wassersport;конен ~ 'Reitsport;плу¬ вен ~ 'Schwimmsport; парашутен ~ 'Fallschirmsport; футболен ~ 'Fu߬ ballsport; зимен ~ 'Wintersport спорт|ен, -ни adj Sport-; ~ ни със¬ тезания 'Sportwettkämpfe m 2/pl; x костюм 'Sportanzug m 2; ~ но майсторство 'Leistungssport m 1; ~ но игрище 'Sportplatz m 2; x клуб 'Sportklub m 6; ~но ходене 'Geh¬ sport m 1 спортист m, -и pl 'Sportler m 4 спортисти|a /, -и pl 'Sportlerin /18 спортув)ам, -аш (-ах) uv Sport 'treiben <23> спор|я, -иш (-йх) uv 'streiten vi <21 jhb>\ disku'tieren vi <d\hb> (c някого за нещо mit jmdm. 'über etw. 4) способ m, -и pl Art und 'Weise / 16, Me'thode /16 способ|ен, -ни adj 'fähig (за zu 3) способност/, -и pl 'Fähigkeit/17 (за zu 3); покупателна ~ 'Kaufkraft / 14 способствув|ам, -аш (-ах) uv 'beitragen vt, vt < 4 a./hb > (за zu 3), 'fördern vt, unterstützen < b > (за нещо etw. 4) спотайв|ам, -аш (-ах) uv; спота[я, -йш (-йх) V ver'bergen vt <16b>, verheimlichen vt <b>; x дъх den 'Atem 'anhallen <3a>; s ce sich ver'bergen vr спохожд|ам, -аш (-ах) uv; споход|я, -иш (-их) V volkst be'suchen vt < b > спояв|ам, -аш (-ах) uv; спо|я, -йш (-йх) v 1. Tech 'löten vt, ver'löten vt <b>, zu'sammenlöten vt < a > 2. ver'binden vt <27b> auch übertr; z ce sich ver'einigen vr <b> спра t спирам справедлив adj 1. ge'recht 2. (обосно¬ ван) be'rechtigt справедливост / nur sg Gerechtigkeit /17/* справк|а /, -и pl 1. 'Auskunft/14; бюро ~и 'Auskunftsbüro n 24; правя x 'Auskunft 'einholen < а > (за über 4) 2. (информация) 'Mitteilüng/17, In¬ formation /17
справочен 820 справоч|ен, -ни adj 'Auskunfts-; ~ но бюро 'Auskunftsbüro п 24, 'Aus¬ kunft /14 справочник т, -ци р! 'Handbuch п 22; 'Nachschlagewerk п 20 справ|ям се, -яш се (-як се) uv; справ|я се, -иш се (-йх се) v 1. 'fertig 'werden vi < 18/.УИ > (c mit 3), be'wältigen < b >, (c нещо etw. 4) 2. (побеждавам) 'fertig 'werden (c mit 3), über'wältigen <b> (c някого jmdn.) 3. (съобразявам се) zu 'Rate 'ziehen <32, h-g> (c нещо etw.) спрегаем adj Gramm konju'gierbar спрегна t спрягам спрежени|е n, -я pl Gramm Konjugati'on /17 спретв[ам се, -аш се (-ах се) uv; спрет- н|а се, -еш се (-ах се) v sich zu'recht¬ machen vr <a> спретнат adj a'drett; 'ordentlich, 'sauber спречкв|ам се, -аш се (-ах се) uv; спречк|ам се, -аш се (-ах се) v umg sich in die 'Haare ge'raten vi <3b/sn>, 'eine Auseinandersetzung 'haben <A> спринт (-ът) m, -ове pl Sport 1. Sprint m 6, Spurt m 6; давам - 'einen Spurt 'einlegen <a> 2. (на края) 'Endspurt auch übertr сприш|6вк|а/, -и pl Med 'Spritze /16 сприхав adj 'aufbrausend, 'jähzornig сприхавост f nur sg 'Jähzorn m 1 сприятелявам, -аш (-ах) uv; сприя¬ тели, -йш (-йх) V zu 'Freunden 'ma¬ chen (някого c някого jmdn. mit jmdm.); s cesichbe'freunden vr <b> (c mit i) спряг ам, -аш (-ах) uv; спрегн|а, -еш (-ах) V 1. Text ver'spinnen vt <26b> 2. (впрягам) 'anspannen vt < a > 3. Gramm konju'gieren vt <d> 4. (сгъвам) zu'sammenlegen vt <a> спрямо präp gegen'über; ~ него ihm gegenüber спукай adj ge'platzt, ge'sprungen O ~ a ми е работата 'meine 'Sache steht schlecht спукв|ам, -аш (-ах) uv, спук|ам, -аш (-ах) V 1. (гума) zer'platzen 'lassen vt <3/hb> 2. (стъкло) zer'springen ['springen] 'lassen 3. (разцепвам) 'spalten vt O s на някого глава¬ та jmdm. den 'Schädel 'einschlagen <4a>; * се 1. (стъкло) zer'springen vi < 27 bjsn >, 'springen vi < 27/sn > 2. (гума) 'platzen vi <sn>; гумата се е спукала der 'Reifen ist ge'platzt спуск|ам, -аш (-ах) uv; спусн|а, -еш (-ах) V1. (пускам) а) (гледано отгоре) hin'unterlassen vt <3а> b) (гледано отдолу) her'unterlassen vt <3а>, 2. (свалям) а) (гледано отдолу) her'unternehmen vt < 16 а > b) (гле¬ дано отгоре) hin'unter reichen vt; s се I. (слизам) а) (гледано отгоре) hin'untersleigen vi <23 а/sn>, sich hin'unterlassen vr b) (гледано отдолу) her'untersteigen vi < 23 a/sn >, sich her'unterlassen vr 2. (пързалям се) а) (гледано отгоре) hin'untergleiten vi <21 аJsn> b) (гледано отдолу) her- 'untergleiten vi <21a/sn> 3. (търка¬ лям се) hin'unterkollern vi <&jsn>, her'unterkollern 4. (втурвам се) а) (натам) 'hinstürzen vi <а/гя>, hin'zueilen vi <ajsn> b) (насам) her'beistürzen vi <a/sn>, her'beieilen vi <a/sn> 5. (налйтам) 'herfallen vi < 3 a/sn > (срещу, върху 'über 4) 6. (смъквам се) sich her'absenken vr < a >, sich ver'breiten vr < b > 7. (път) hin'unterführen vi < zjhb >, her'unterführen vi <ajhb> 8. (само¬ лет) 'landen vi <sn> спусъ к m, -ци pl 'Abzug m 2 спущам, -аш (-ах) uv = спускам спъв|ам, -аш (-ах) uv; спън|а, -еш (-äx) v 1. am 'Gehen 'hindern vt, am 'Laufen 'hindern 2. (c въже) 'fesseln vt 3. übertr 'hindern, be'hindern vr <b> 4 (ко¬ лело) 'bremsen vt; s ce 'stolpern vi < sn > (в 'über 4) ciri>HK|a/, -и pl 'Hindernis n 27, 'Hemm¬ nis n 27; срещам ~ и auf 'Hindernisse
821 сраствам 'stoßen vi < 34jsn >; правя на някого ~ и jmdm. 'Hindernisse in den Weg 'legen спътнн|к m, -ци pl 1. 'Mitreisender ml*. 'Reisegefährte m 1 2. Astr Satel'lit m 8, 'Sputnik m 6; s на земята 'Erdtrabant m 8 спътнир|а /, -и pl 'Mitreisende / 19, 'Reisegefährtin /18 спя, спиш (спах) uv 1, 'schlafen vi <Ъ/ИЬ>; ~ като заклан'schlafen wie ein'Toter; ~ като заек'einen'leichten Schlaf 'haben < A >; той спи c нея er schläft mit ihr 2. (лежа умрял, почивам) 'ruhen vi <hb>; спи в мир! 'ruhe in 'Frieden! O да спи зло под камък! 'rühren wir nicht da'ran! спявка /, спевки pl 'Chorprobe /16 сработв|ам се, -аш се (-ах се) uv; сработ|я се, -иш се (-их се) v sich aufeinander 'einstellen vr <a>, 'Ein¬ verständnis er'zielen <b>; sich 'ein¬ stellen (c auf 4) сравнеии|е n, -я pl Ver'gleich m 1; правя x 'einen Ver'gleich 'anstellen < a > (c mit 3; между 'zwischen 3); в ж c im Ver'gleich zu 3 O степени за ж Gramm Komparati'onsgrade m l/pl, 'Steigerungsstufen /16/pl сравним adj vergleichbar сравнйтел|ен, -ни adj 1. vergleichend; 2. Gramm 'komparativ; ~ на степен Gramm 'Komparativ m 1 * сравнително adv 1. verhältnismäßig, re- la'tiv 2. (в сравнение c) im Ver'gleich zu 3 сравняв|ам, -аш (-ах) uv; сравн|я, -йш (-йх) V 1. vergleichen vr <21b> (c mit 3) 2. (уподобявам) 'gleichsetzen vr <a> (c mit 3) 3, nur in: ж със земята dem 'Erdboden 'gleichmachen vr <a>; s ce sich vergleichen vr <21 b>, sich 'messen vr < 15 > (c mit 3) сражавам се, -аш ce (-ax ce) uv 'kämp¬ fen vi <hb>, sich 'schlagen vr <4>, 'streiten vi < 21/hb> сраженн|е n, -я pl Schlacht /17, Kampf m 2 auch übertr сразяв|ам, -аш (-ax) uv; сраз|я, -йш (-йх) V 1. (убивам) 'tödlich 'treffen vr <16> 2. (повалям) 'niederschlagen vr <4а>, 'niederwerfen vr <16a> 3. (побеждавам) 'schlagen vt <4> 4. übertr 'niederschmettern vt <a>, 'treffen срам (-ът) m, срамове pl 1. Scham /17; не те е - ! du 'solltest dich 'schämen!; потъвам в земята от ~ vor Scham in die 'Erde ver'sinken vi < 27 Ъ/sn >; ~ ме e ich 'schäme mich; ~ не ~ ob man sich schämt 'oder nicht 2. (позор) 'Schande / 16; ставам за ~ sich mit 'Schande be'decken vr срамежлив adj 'schamhaft, ver'schämt, 'schüchtern срамежлйвост / nur sg 'Schamhaftig¬ keit / \l/sg, 'Schüchternheit / 11/sg, Verschämtheit f\l/sg срам|ен, -ни adj 1. 'schändlich, 'schmäh¬ lich 2. (неприличен) 'unanständig O ~ на болест volkst Ge'schlechtskrank- heit /17; ~ ни части umg 'Schamteile pl; ~ но парче umg 'Anslandshappen m 4 срамняче n, -та pl 'Anstandshappen m 4 срамот|а/, -й pl 'Schande/16, Schmach / llfsg; ж e odза - йте e es ist 'eine 'Schande срамот|ен, -ни adj = срамен срамоти|я/, -и pl volkst 1. 'Unanständig¬ keit / 17, SchweineTei / 17 2. nur pl 'Blöße / 16; покривам ~те си 'seine 'Blöße be'decken <b> срамув|ам се, -аш ce (-ax ce) uv sich 'schämen vr (от нещо 'wegen etw. 2; 'einer 'Sache); (стеснявам ce) sich ge'nieren vr <d> срам|я, -йш (-йх) uv mit 'Schande be'decken vt < b >; s ce sich 'schämen vr (от нещо 2 od 'wegen 2), sich genie¬ ren сраств|ам, -аш (-ax) uv; срасн|а, -еш (-ах) od cpacT|ä, -еш (срастох) v zu'sammenwachsen vi <4ajsn>; ver- 'wachsen vi <4bjsn>, x ce zu'sam¬ menwachsen, ver'wachsen
сребрея 822 сребр|ея, -ееш (-ях) 1. 'silbrig 'werden vi <18/sn>; (коса) 'silbergraue 'Farbe be'kommen <33b> 2. = x ce; s ce 'silbrig 'leuchten vi <hb> ['glänzen vi <hb>], 'silbern 'leuchten ['glänzen] сребрист adj 1. 'silbrig, 'silbern 2. (коса) 'silbergrau сребрнстобял, сребристобели adj 'silb¬ rig weiß сребро n nur sg 'Silber n 23 сребролн>б<ец nt, -ци pl 'Habgieriger m 7+, 'geldgieriger Mensch m 8; (скъперник) 'Geizkragen m 4 сребролюбие n nur sg 'Geldgier /16/sg, 'Habgier сребър ен, -ни adj 1. 'silbern, 'Silber-; ~ на лъжица 'silberner 'Löffel m 4, 'Silberlöffel; - на руда 'Silbererz n 20; ä медал 'Silbermedaille /16 2. (среб- рйсг) 'silbrig <0> ~ на сватба 'silberne 'Hochzeit/17, 'Silberhochzeit сред präp in'mitten, 'mitten in [auf, 'unter]; двора in'mitten des 'Hofes, 'mitten im Hof; ~ пътя 'mitten auf dem Weg; - хората in'mitten der 'Menschen, 'mitten 'unter den 'Men¬ schen сред|а /, -й pl 1. 'Mitte / 16; ~ ата на стаята die 'Mitte des 'Zimmers; в - ата на месеца 'Mitte des 'Monats; в ~ ата на май 'Mitte Mai 2. (окол¬ ност) Milieu n 24; Um'gebung / 17; (условия) Bedingungen pl; социална x sozi'ales Mi'lieu, sozi'ale Bedingun¬ gen 3. nur pl 'Kreise pl; художествени ~ й 'Künstlerkreise 4. (на хляба) 'Kru¬ me / 16 O околна x 'Umwelt/17 сред|ен, -ни adj 1. 'mittlere; 'Mittel-; » пръст 'Mittelfinger m 4; ~ ни векове 'Mittelalter n 23; Среден изток 'Mitt¬ lerer 'Osten m 4jsg; човек на ~ на възраст Mensch m 8 'mittleren 'Alters 2. (величини) durchschnittlich, 'Durch¬ schnitts-; - ната възраст на отбора das durchschnittliche 'Alter n 23 ['Durchschnittsalter] der 'Mannschaft 3. (посредствен) 'mittelmäßig; ~ на хубост eine 'mittelmäßige 'Sache / 16 O ~ на ръка човек ein 'gutgestellter Mensch; x род 'Neutrum n 28 od 29, 'sächliches Ge'schlechtn 21 ;от x род 'sächlich; ~ но училище 'Oberschule /16; ~ но образование 'Oberschulbil¬ dung/ 17 средиземен, -ни adj: Средиземно море 'Mittelmeer n 20 Средиземноморие n nur sg 'Mittelmeer¬ gebiet n 20, 'Mittelmeerraum m 2 средиземноморски adj 'Mittelmeer-; ~a флота 'Mittelmeerfiolte /16; x климат 'Mittelmeerklima n 24 средшц|е n, -a pl 'Zentrum n 28 средищ|ен, -ни adj zen'tral среднйст m, -и p/jmd. mit 'Oberschulbil¬ dung; той e ~ er hat 'Oberschulbil¬ dung средно adv durchschnittlich, im 'Durchschnitt; umg im Schnitt средноазиатски adj 'mittelasiatisch среднобългарски adj 'mittelbulgarisch средновековен, -ни adj 'mittelalterlich средновековие n nur sg 'Mittelalter n 23/sg Средногорие n nur sg Ge'biet n 20 des 'Sredna-Go'ra-Ge'birges средиоимот!ен, -ни adj 'Mittel-; x селянин 'Mittelbauer m 7 средношколци)k m, -ци pl 'Oberschüler m 4 средношколски adj 'Oberschul- среднош /nur sg 'Mitternacht /14/sg среднош|ен, -ни adj 'mitternächtlich; 'Mitternachts- средня|к m, -ци pl 'Mittelbauer m 7 средств|о n, -a pl 'Mittel n 23; превоз¬ но x 'Fahrzeug n 20, Verkehrsmittel; »a за производство Politök Pro- dukti'onsmittel pl срежа t срязвам сресв|ам, -аш (-ах) uv; сре|ша, -шиш (-cäx) v 'kämmen vt; s ce sich 'käm¬ men vr срешв|ам, -аш (-ах) uv = сресвам срещ|а/ -и pl 1. Be'gegnung/ 17 auch Sport, Zusammentreffen n 23; правя x c някого jmdm. be'gegnen vi
823 срочно < b/sn >; при ä bei Begegnungen 2. (преднамерено) Zusammenkunft f 14, 'Treffen; ймам s ich 'treffe mich mit jmdm. 3. (на влюбени) 'Stell¬ dichein n 23; имам ä ein 'Stelldich¬ ein 'haben <A> O другарска » ge'selliges Beisammensein n 23; за x Mil zur Be'grüßung; място за » 'Treffpunkt m I срещ|ам, -аш (-ax) uv; срещи|a, -ein (-ax) v 1. be'gegnen vi < bjsn >, 'treffen v/ 16; ~нах го на улицата ich be- 'gegnete ihm [traf ihn] auf der 'Straße 2. (натъквам се) 'treffen vi <\6/sn> (нещо auf etw. 4) 3. (сблъсквам се) Stoßen vi < 34jsn > (нещо auf etw.4) 4. (виждам) be'gegnen; той още не беше ~ ал такова хубаво момиче ihm war solch ein 'hübsches 'Mädchen noch nicht be'gegnet 5. (събирам) zu'sammenbringen vt < 24 a > 6. (пос¬ рещам) emp'fangen vt < 26 >, be'grü- ßen vt <b>; ss се 1. (случайно) be'gegnen (c някого jmdm.) 2. (на¬ рочно) sich 'treffen vr < 16 > 3. (виж¬ дам) Zusammentreffen vi <16ajsn>, zu'sammenkommen vi <33ajsn> (c mit J) 4. (допирам се) Zusammentref¬ fen 5. (сблъсквам се) Zusammenstö¬ ßen vi <34a/sn> 6. (състезавам се) aufein'andertreffen vi <l6a/s«> l.nur 3. Pers (намирам се) sich 'linden vr <27>; (случвам се) 'Vorkommen vi < 33 a jsn > срещу präp 1. gegen'über; седнах [седя] ~ него ich Setzte mich [Sitze] ihm gegen'über; един ~ друг ein'ander gegen'über; къщата е - пощата das Haus steht gegen'über der Post 2. ent¬ gegen; той йдваше ~ нас er kam uns ent'gegen; той тръгна ~ жена си er ging Seiner Frau ent'gegen 3. 'gegen; той се бори - неправдата er kämpft 'gegen das 'Unrecht; движа се ~ течението 'gegen den Strom Schwim¬ men vi < 26/sn >; дело - някого ein Pro'zeß 'gegen jmdn. 4. kurz vor; ~ празника kurz vor dem 'Feiertag; ~ Коледа kurz vor 'Weihnachten 5. für, gegen; давам нещо - пари etw. für ['gegen] Geld 'geben < 15 > 6. (в срав¬ нение c) gegen'über, im Vergleich zu срещуположни, -ни adj gegenüberlie¬ gend, entgegengesetzt срйв|ам, -аш (-ax) uv; срйн|а, -еш (-ах) о<Усрй|я, -еш (-х) V1. (събарям) 'abrei¬ ßen vr <21а>, 'niederreißen vt < 21 а >, 'einreißen vt <21a> 2. (c лопата) zu'sammenschaufeln vt < a >, zusammenschütten vt <a>; s ce 1. (свличам се) а) (гледано отгоре) hin'abstürzen vi < ajsn > b) (гледано отдолу) her'abstürzen vi <ajsn> 2. (събарям ce) 'einstürzen vi < z/sn > срйтв|ам, -аш (-ax) uv; сритам, -аш (-ах) у 1. 'einen Tritt 'geben < 15 >, 'treten vt < 15 >; (кон) die 'Sporen 'geben 2. (събирам c крак) mit dem Fuß zu'sammenschieben vr <32a> срйч|ам, -аш (-ax) uv buchstabieren vr <d> срйчк|а /, -и pl 'Silbe /16 срия | сривам срод|ен, -ни adj 1. ver'wandt 2. (подо¬ бен) 'ähnlich, 'gleichgeartet ср6дии[к m, -ци pl Verwandter m 7+ сродниц|а /, -и pl Ver'wandte /19 сродство n nur s$ 1. Verwandtschaft /17 2. (подобие) 'Ähnlichkeit /17, 'Gleich¬ artigkeit /17 сродявам, -аш (-ax) uv; срод|я, -йш (-йх) V verschwägern vr <b> (c mit 3); s ce sich verschwägern vr <b> (c mit 3) срок (-ът) m, -ове pl 1. Frist / 17; последният - die 'letzte Frist 2. (про¬ междутък) 'Dauer /16; избран за ~ от четири години ge'wählt für die 'Dauer von vier 'Jahren 3. (дата) 'Zeit¬ punkt m 1; до определен ~ bis zu 'einem bestimmten 'Zeitpunkt 4. (в училище) 'Schuljahresabschnitt m 1 сроч|ен, -ни adj 1. 'fristgemäß 2. (бърз) 'eilig, 'kurzfristig 3. (в училище) 'Schuljahresabschnilts- срочно adv 1. schnell und 'pünktlich
срутвам 824 2. (спешно) 'eilig срутв|ам, -аш (-ах) uv; срут|я, -иш (-их) V 1. (сграда) 'abreißen vt <21а>, 'einreißen vt <21а>, zum 'Einsturz 'bringen vt <24> 2, (камъни, пясък) а) (гледано отгоре) hin'unterstoßen vt < 34 а > b) (гледано отдолу) her'un- terstoßen vt < 34 а > ; к се 1. (сграда) 'einstürzen vi <a/sn> 2. (пясък, камъни) а) (гледано отгоре) hin'ab- stürzen vi <а jsn> b) (гледано отдолу) her'abstürzen vi <a/sn> срутван|e n, -ия p! 1. (сграда) 'Einsturz m 2 2. (пясък, камъни) 'Absturz, Her'abfallen n 23/sg сръбв|ам, -аш (-ах) uv; сръбн|а, -еш (-ах) у 1. 'schlürfen vt 2. (опитвам) 'kosten vt 3. (пийна) 'einen 'heben < 14 >; сръбнал е хубаво er hat ganz schön 'einen ge'hoben сръбкни|я / -и pl 'Serbin /18 сръбна f сръбвам сръбски adj 'serbisch сръгв|ам, -аш (-ах) uv; сръг|ам, -аш (-ах) V 'anstoßen vt < 34 а >; s някого в ребрата jmdn. in die 'Rippen 'stoßen <34> сръдлйв adj 'aufbrausend, leicht zu er'zürnen ; (дете) 'bockig срьдльо m, -вци pl umg 'Brummbär m 8, 'Dickkopf m 2 сръдн|я / -й pl Zorn m 1 /sg, Verstim¬ mung/ 17, 'Schmollen n 23/sg срънда|к m, -ци pl Zool 'Rehbock m 2 сръч|ен, -ни adj ge'schickt, ge'wandt сръчно adv ge'schickt, mit Ge'schick сръчност / -и pl Ge'schick n 20/sg; Ge'wandtheit / M/sg сряда /, среди pl 'Mittwoch m 1 срязв]ам, -аш (-ах) uv; среж|а, -еш (срязах od срезах) v 1. zer'schneiden vt <21 b, d—tt >; (за ядене) 'aufschnei¬ den vt <21, d—tt > 2. (нахоквам) 'an¬ fahren vt <4a> ccT u. cccT Interj pst; (за гонене на котка) seht стабйл|ен, -ни adj sta'bil стабилизатор т, -и pl El 'Spannungs¬ regler т 4; Stabilisator т 9 а стабилизация/nur sg Stabilisierung/17 стабилизирам, -аш (-ах) uv, v stabi¬ lisieren vr <d>; s ce sich stabi¬ lisieren vr, sta'bil 'werden vr < 18/.w> стабилност / nur sg Stabili'tät /17/sg став|а /, -и pl Anat, Tech Ge'lenk n 20 став|ам, -аш (-ах) uv; стан|а, -еш (-ах) v 1. 'aufstehen vi <10‘а/^и>, sich er'heben < 14b >; » от стола vom Stuhl 'aufstehen, sich vom Stuhl er'heben; ä от сън nach dem Schlaf 'aufstehen, sich nach dem Schlaf er'heben; робите ~ ат die 'Sklaven er'heben sich; « след болест nach 'einer 'Krankheit 'wieder 'aufstehen 2. (променям състоянието си) 'werden vi <18/sn>; я нервен ner'vös 'wer¬ den; станаха девет члена es 'wurden neun 'Mitglieder; той стана на 90 години er 'wurde 90 'Jahre; къщата ~ а голяма das Haus wird groß; ~ a му лошо [по-добре] ihm wird 'übel ['besser]; я учител 'Lehrer 'werden; нещо - а необходимо etw. wird 'not¬ wendig; нищо не ~ a es wird nichts; ~a зима es wird 'Winter 3. (годен съм) gut sein vi < В > (за zu 3, als 7); билката ~ а за лек das Kraut ist gut als Arz'nei; сакото - а още за работа das Ja'ckelt ist noch gut zur 'Arbeit; за какво - а това? wo'zu ist das gut? 4. (случва ce) nur 3, Pers geschehen vr < 19 Ь/sn >, pas'sieren vi < d/sn >, sich vollziehen vr < 32 b, h-g>; нещо ~ a es geschieht etw.; нищо не е станало es ist nichts pas'siert; - а промяна es vollzieht sich 'eine Veränderung 5. (състоя ce) 'stattfinden vi <27 а/ hb >, sein; събранието ~ а в учи¬ лището die Versammlung 'findet in der 'Schule statt [ist in der 'Schule]; сватбата ще стане на пролет die 'Hochzeit wird im 'Frühjahr 'stattfin¬ den [sein] 6. (прилягам) 'passen vi <hb>; палтото ми ~a der 'Mantel paßt mir; ключът - a der 'Schlüs¬ sel paßt 7. (вирея) ge'deihen vi
825 стар < 23 Ъ/sn >; тук ръж не ~ а hier ge'deiht kein 'Roggen 8. (изпитвам чувство) zu'mute 'werden; стана му жално ihm 'wurde 'traurig zu'mute 9. (бива) umg unpers gut, einverstanden O ~ а въпрос es geht (за um 4); ~ a дума es geht (за um 4); x за смях sich 'lächerlich 'machen vr (пред хората vor den 'Leuten); * за срам sich bla'mieren vr < d > (пред хората vor den'Leuten); x причина zur'Ursache 'werden (за für 4); ~ а нужда es wird 'notwendig; дума да не ~ a auf'keinen Fall; думата ми на две не ~ а an 'meinen 'Worten gibt es nichts zu 'deuteln; x на крак sich er'heben; x на крака a) sich von 'seinem Platz er'heben b) (оздравявам) 'wieder auf die 'Beine 'kommen vj < 33/sn >; x на кука Haut und 'Knochen 'werden; x на някого на крака vor jmdm. 'aufste¬ hen; x на пух и прах zu Staub 'wer¬ den; x човек ein'ordentlicher Mensch 'werden став|ен, -ни adj Ge'lenk-; x рев¬ матизъм Gelenkrheumatismus m 11 ставк|а /, -и pl Jur: очна x Gegen¬ überstellung/17 (c mit 3) стагнаци|я / -и pl Stagnation / 17, Stagnieren n 23jsg стад|ен,-ни^Ui// 'Herden-; ~ но животно 'Herdentier n 20; x инстинкт 'Her¬ deninstinkt m 1 стаднал|ен, -ни и. стади|ен, -йни adj 'stufenweise стади|й (-ят) т, -и pl 'Stadium п 28 стадион т, -и pl Sport 'Stadion п 28 стадо и, стада pl 'Herde / 16 ста|ен, -йни adj 'Zimmer-; ~ йно рас¬ тение 'Zimmerpflanze /16 стаен adj 1. (смълчан) 'schweigend, still 2. (приглушен) 'leise 3. (спотаен) 'heimlich стаж (-ът) т, -ове pl 1. (практика) 'Praktikum п 29 2. (прослужено време) 'Dienstjahre pl; трудов ~ 'Dienstjahre О партиен ~ Par'teialter п 23 стажант т, -и pl Praktikant т 8 стажанти!а / -и pl Praktikantin / 18 стажантски adj Prakti'kanten- стажув|ам, -аш (-ах) uv ein 'Praktikum absoivieren <d>; 'eine 'Probezeit 'durchmachen <a> сталагмит m, -и pl Min Stalag'mit m 1 od 8 сталактит m, -и pl Min Stalak'tit m 1 od 8; пещера със сталагмити и ~ и 'Tropfsteinhöhle /16 'стан (-ът) т, -ове pl (снага) Fi'gur/17, Ge'stalt /17 2стан (-ът) т, -ове pl 'Lager п 23 auch Mil; Text 'Webstuhl m 2 стана t ставам стандарт m, -и pl 'Standard m 6; (норма) Norm /17 O ~ на живота 'Lebensstandard стандарт|ен, -ни adj 'Standard-; übertr ge'wöhnlich, 'üblich, 'standardmäßig стандартизация /, -и pl Standardisie¬ rung/ 17; 'Normung/17 стандартизйр|ам, -аш (-ах) uv, v stan¬ dardisieren vt <d>; 'normen vt станиол m nur sg Stanni'ol n 20* становищ]е n, -a pl 'Standpunkt m 1 (no zu 3); заемам x 'einen 'Stand¬ punkt 'einnehmen <16a> [be'ziehen <32b, h-g>] станув|ам, -аш (-ах) uv 'lagern vt станци|я f -иpl Station/17; бензинова x 'Tankstelle / 16; електрическа x 'Kraftwerk n 20, Elektrizitätswerk; телеграфо-пощенска x 'Postamt n 22; пощенска x 'Postamt; машинно- тракторна x , Abk MTC Hist Ma- 'schinen-Trak'toren Stati'on, Abk MT¬ S; помпена x 'Pumpstation; радиоп¬ редавателна x 'Rundfunksender nt 4; метеорологическа x 'Wetterwarte / 16, meteorologischer Dienst m 1; опитна x Versuchsstation; почивна x Erholungsheim n 20 стар adj alt; на ~ и години auf die 'alten 'Tage; ~ вълк 'alter Fuchs m 2; ~ стил nach dem Juli'anischen Ka'lender; ~ боб 'weiße 'Bohnen pl;
старание 826 ~ aMOMä'alte'Jungfer/16; -амайка 'Großmama / 15; Стара планина Geogr 'Balkangebirge « 23; Старият завет das 'Alte Testa'ment «20; »ои младо jung und alt старани|е и, -я pl Be'mühen n 23/sg, 'Eifer m 4/sg: (грижлйвост) 'Sorgfalt /17/jg- > старателен, -ни adj 'eifrig; (прилежен) 'fleißig; (грижлив) 'sorgfältig старателност / nur sg 'Eifer m 4/sg, Be'mühen n 23/sg; (прилежност) 'Fleiß m 1 /sg; (грижлйвост)'Sorgfalt fWsg стара|я се, -еш се (-х се) uv sich be'mühen vr <b>; * да пйша ху¬ баво sich be'mühen, schön zu 'schrei¬ ben; sich 'Mühe 'geben vr < 15 >; « в работата си sich bei 'seiner 'Arbeit 'Mühe 'geben старейшин|а/, -и pl Hist 'Vorsteher m 4; veralt 'Ältester m 7 + стар|ец m, -ци pl 'alter Mann m 3; Greis m 1 старешки adj - старчески стар|ея, -ееш (-ях) uv 'altern vi <sn>, alt 'werden vi < 18/s«> старик m nur sg untg 'Alter m 7*, 'alter 'Opa m 6 старин|а f -Й pl 1.'Alter« 23; на ~ й im 'Alter, in 'fortgeschrittenem 'Alter 2. (старйнност) 'Altertümlichkeit/17 3. (древност) 'Altertum« 22/sg4. (ста¬ ра скъпоценна вещ) Antiqui'tät /17 старйн|ен, -ни adj 'altertümlich; (в изкуството) an'tik, alt старйц|а /, -и pl 'alte Frau /17, 'Grei¬ sin /18 старобългарски adj 'altbulgarisch; ~ езйк 'Altbulgarisch n старовремен|ен, -ни и. старовремски 'altertümlich, alt; (бивш) 'ehemalig старогръцки adj 'altgriechisch староеврейски adj althe'bräisch старозавет|ен, -ни adj 'altlestamenta- risch старолйк adj 'greisenhaft старомод|ен, -ни adj 'altmodisch, 'un¬ modern старомодност / nur sg 1. (външност) 'unmodernes 'Äußeres «26* 2. (съ¬ щество) 'unzeitgemäßer Cha'rakter m старому adv: no ~ auf 'alte 'Weise старопечатен, -ни adj von 'altem Druck; ~ на кнйга Buch и 22 von 'altem Druck старопиталииЦе и, -a pl veralt 'Alters¬ heim « 20 старопланински adj Geogr 'Balkan- старопрестол|ен, -ни adj: ä град 'alte 'Hauptstadt /14 старославянски adj 'altslawisch; ~ език 'Altslawisch « старост/nur sg 'Alter « 23; дълбока ~ 'hohes 'Alter старт (-ът) «i, -ове pl Start m 1 od 6 стартов adj Start-; - пистолет 'Start¬ pistole/16; ~ а площадка 'Startrampe /16; ~ o блокче 'Startblock m 2 старческ|и adj 1. а) (на старец) 'Greisen-; ~ o лице 'Greisengesicht « 20 b) (на старйца) 'Greisinnen-; ~ o лице 'Greisinnengesicht 2. (като на старец) 'greisenhaft; ~ а усмйвка 'greisenhaftes 'Lächeln « 23 O ä дом 'Feierabendheim и 20 старш|и adj 1. (по-висш) 'ranghöher 2. (пред звания) 'Ober-; ж лекар 'Ober¬ arzt т 2; s асистент 'Oberassislent nt 8; ~ а сестра 'Oberschwester/16;» сержант'Obersergeant [..3ant]«i8; » лейтенант 'Oberleutnant ml* od 6; » офицер 'Stabsoffizier m 1 * старшин|а /, -й pl Mil Starschi'na m, m 4; 'Hauptfeldwebel старшинство n nur sg 1. (стаж) 'Dienst¬ alter и 23 2. (длъжност) 'Dienststel- lung/17,'Dienstgrad m 1; по ~ nach 'Dienstalter, 'Dienststellung статив m, -и pl Sta'tiv n 20* статика / nur sg 'Statik /17/sg статист m, -и pl Sta'tist m 8, K.om'parse m 7 статисти|к m, -ци pl Sta'tistiker m 4 статистик |a /, -и pl Sta'tistik /17 статнстйч|ен, -ни и. статистически adj
827 степен sta'tistisch стати|я /, -и pl Ar'tikel т 4; (в научни списания) 'Aufsatz т 2; уводна ж 'Leitartikel; речникова ж 'Wörter¬ buchartikel статуетк|а /, -и pl Statu'eite /16 статукво п nur sg 'Status quo m' статут m, -и pl Sta'lut n 25 стату|я /, -и pl 'Statue/16, 'Standbild n 21 стафнд|а /, -и pl Ro'sine / 16 стаханов|ец /, -ци pl Sla'chanowarbeiter m 4, Akti'vist m 8 стационар m, -и pl 'Bettenstation / 17 стационарен, -ни adj statio'när стач|ен, -ни adj Streik-; ж комитет 'Streikleitung / 17 стачк|а / -и pl Streik m 6, 'Ausstand m 2; обща [всеобща] * General¬ streik; политйческа ж politischer Streik; обявявам ж in den Streik [den 'Ausstand] 'treten vi < 15jsn>\ гладна ж 'Hungerstreik стачкоизменни|к m, -ци pl 'Streikbre¬ cher m 4 стачкувам, -аш (-ах) uv 'streiken vi <hb> стачми|к m, -ци pl 'Streikender m 1 * ста|я/, -и pl 'Zimmer n 23; апартамент от три ~ и Dreizimmerwohnung/17; гостна ж 'Gästezimmer; мебелирана ж mö'bliertes 'Zimmer; учителска ж 'Lehrerzimmer; класна ж 'Klassen¬ zimmer; таванска ж а) (жилище) Man'sarde /16 b) 'Bodenkammer /16; пазя - ята das 'Zimmer 'hüten стаяв|ам, -аш (-ах) uv; ста|я, -йш (-йх) v unterdrücken vt <b>; s се still 'werden vi < 18/sn>, sich nicht 'rüh¬ ren vr ствол (-ът) m, -ове od -и pl Stamm m 2 стеарйн m nur sg Stea'rin n 20* стебл|о n, -a pl 1. (цвете) Stiel m 1, 'Stengel m 4 2. (дърво) Stamm m 2 стегна | стягам стегнат adj 1. (опънат) straff, ge'spannt 2. (спретнат) a'drett, schmuck 3. (облечен) 'angezogen 4. (дисципли- нйран, строен) straff 5. (здрав) fest стека се t стичам се стелк|а / -и pl 'Einlegesohle /16 стел|я, -еш (стлах) uv 1, (покрйвам) be'decken vi <b> 2. (простирам) 'ausbreiten vt <a>; s се 1. (на¬ трупвам се) sich 'anhäufen vr < a > 2. (разпростирам ce) sich 'ausbreiten vr <a> стен|а, -еш (-ах) uv 'stöhnen vi <hb> стен|а /, -й pl 1. Wand /14; ж на стая 'Zimmerwand; скална ж 'Felswand 2. (зид) 'Mauer / 16 auch übertr, крепостна ж 'Festungsmauer; язо¬ вирна ж 'Staumauer 3. Math 'Fläche /16 0 притйскам до ~ ата in die 'Enge 'treiben vt < 23 > стенанн|е n, -я pl 'Stöhnen n 23jsg стенвестни|к m, -ци pl 'Wandzeitung /17 , стен|ен, -ни adj Wand-; ж часовник 'Wanduhr /17; ~ на лампа 'Wand¬ lampe/16; ~ на живопис 'Wandmale¬ rei /17 статист m, -ове pl = стенвестник стенограм|а / -и pl Steno'gramm n 23 стенограф m, -и pl Steno'graf m 8 стенографнр|ам, -аш (-ах) uv, v steno- graTieren vt, vi < d/hb > стенография /nur sg Stenogra'fie /16 a стенографск|н adj 1. (на стенограф) Steno'grafen-; - o място Steno'gra- fenplatz m 22. (за стенография) 'Ste¬ no-, Stenogra'fie-; ж йзпит'Stenoprü¬ fung / 17, Stenogra'fieprüfung /17 3. (стенографйран) stenografisch стенопйс m odf, -и pl 'Wandmalerei /17; картина 'Freske /16, 'Wandbild n 21 стенопйс1ец m, -ци pl 'Freskenmaler m 4 степ /, -и pl 'Steppe /16; (в средна и северна Европа) 'Heide /16 степв|ам, -аш (-ах) uv; степ|ам, -аш (-ах) V ver'filzen vi < b/sn >; s се 'filzen vi <hb>, sich ver'filzen vr <b> ‘степен/, -npl 1. 'Stufe/16; последна ~ на производствения процес 'letz¬ te 'Stufe des Produktionsprozesses
степен 828 2. Gramm 'Steigerungsstufe; положи¬ телна ~ 'Positiv m 1*; сравнителна ~ 'Komparativ m 1*; превъзходна ~ 'Superlativ m 1* 3. (подразделе¬ ние) Grad m 1; роднини първа ~ Verwandte pl 'ersten 'Grades; научна - 'wissenschaftlicher Grad; до из¬ вестна ~ bis zu 'einem ge'wissen 'Gra¬ de; до такава - bis zu 'einem 'solchen 'Grade 4. (при награди) 'Klasse /16; Национална награда първа ~ Nationalpreis т 1 'erster 'Klasse 5. (служебно положение) 'Dienstrang т 2, Rang 6. Math Po'tenz/17; три на четвърта ~ drei hoch vier 2степ|ен, -ни adj 'Steppen-; 'Heide- степенув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'abstufen vt <a>, hier'archisch 'ordnen vt, gra¬ duieren vt <d> 2. Gramm 'steigern vt 3. Math potenzieren vt < d > стереометрня / nur sg Slereome'trie / 16 г/sg стереоскоп m, -и pl Phys Stereo'skop n 20* стереотип m, -и pl Buchw Stereo'type /16 стереотип |ен, -ни adj Stereo'typ стерйл|ен, -ни adj ste'ril auch übertr; nur Med 'keimfrei стерилизатор m, -и pl Sterili'sator m 9 a стерилизирам, -аш (-ах) uv, v 1. steri¬ lisieren vt < d >, 'keimfrei 'machen vt 2. (правя безплоден) sterili'sieren стерлинг m, -и pl Fin 'Sterling m; лира ~ о^фунт - Pfund'Sterling; 10 лири [фунта] - и 10 Pfund 'Sterling стеснение n nur sg 1. (тясно място) Ver'engung / 17 2. 'Hemmung / 17, 'Schüchternheit /17/sg; без ~ 'ohne 'Hemmungen 3. (обърканост) Ver- 'wirrung / 17; изпитвам ~ ver'wirrt sein v/ < B > стеснйтел|ен, -ни adj 1. 'schüchtern 2. (неловък) veriegen, peinlich 3. (огра¬ ничителен) 'einschränkend, restrik'tiv стеснителност / nur sg 1. 'Schüchtern¬ heit / 17lsg 2. (обърканост) Verwir¬ rung/17 стесняв|ам, -аш (-ах) uv; стесн|я, -йш (-йх) v 1. ver'engen vt <b>; » пътя den Weg ver'engen 2. (дрехи) 'enger 'machen vt 3. (ограничавам) 'einengen vt < a > 4. (в жйлище) zu'sammendrän- gen vt < a > 5. (притеснявам) be'engen vt <b> 6- (правя неловък) 'peinlich be'rühren vt <b>; « се 1. sich ver¬ 'engen vr, 'enger 'werden vt < 18/s«> 2. (хора) zu'sammenrücken v? <a/sn> 3. (ограничавам се) sich 'einschränken vr <a> 4. (изпйтвам неловкост) sich ge'nieren vr < b > (от vor 3) стечение n nur sg Zusammentreffen «23; - на обстоятелствата Ver'quik- kung / 17 [Verknüpfung / 17] der 'Umstände стига at/vge'nug, es reicht; ~ си спал du hast ge'nug ge'schlafen O ~ да wenn; йдвам, ~ да ймам време ich 'komme, wenn ich Zeit 'habe; ~ само да wenn nur; ще дойде, ~ само да йска er kommt, wenn er nur will стиг|ам, -аш (-ах) uv; стйг|на, -еш (-ах) V 1. (настйгам) 'einholen vt <а> 2. (достйгам) erreichen <b> (до някого od нещо jmdn. od etw.); - нахме до селото wir erreichten das Dorf; той - на ключа с ръка er er'reichte den 'Schalter mit der Hand; цените ~ наха пределна граница die 'Preise erreichten die 'äußerste 'Gren¬ ze; ~ нах нормата ich er'reichte die Norm 3. (простйрам се) 'reichen vt <hb> \ гората ~ аше до града der Wald 'reichte bis zum 'Stadtrand; водата му - аше до врата das 'Was¬ ser 'reichte ihm bis zum Hals; славата му ~аше далеч sein Ruhm 'reichte weit 4. (достатъчен съм) 'ausreichen vi < а/hb >, 'reichen; времето не ~ a die Zeit reicht nicht [reicht nicht aus]; докато ~ а силата so'lange die Kraft reicht 5. (сполетявам) er'eilen vt <b>, 'treffen vt <16> стил (-ът) m, -ове pl Stil m 1; архитекту¬ рен - 'Baustil; канцеларски - Kanz¬ leistil; необработен ~ 'unausgegli-
829 стичам се chener Stil; гладък ~ 'flüssiger Stil; научен ~ 'wissenschaftlicher Stil; ~ на работа 'Arbeitsstil; свободен ~ Sport 'Freistil О нов ~ nach dem Gregori'anischen Ka'lender; стар ~ nach dem Juli'anischen Ka'lender стйл|ен, -ни adj 1. stilistisch, Stil- 2. (c добър стил) 'stilvoll стилизаци я / -и pl Stili'sierung /17 стилизйр|ам, -аш (-ах) uv, v stilisieren vt <d> стилистика / nur sg Sti'listik /17 стилистичен, -ни adj stilistisch стилознание n nur sg 'Stilkunde /16/sg стймул m, -и pl 'Stimulus m, 'Anreiz m 1; материален ~ materieller 'Anreiz стимулйр]ам, -аш (-ах) uv, v stimulie¬ ren vt < d > (за zu 5) стнмулйран[е n, -ия pl Stimulierung / 17, 'Anreiz m 1 (за zu 3); материално x materielle Stimulierung, materiel¬ ler 'Anreiz стипендиант m, -и pl Stipendi'at m 8, Sti'pendienempfänger m 4 стилендн|я / -и pl Sti'pendium n 28 стйпц|а f -и pl 1. A'laun m l* 2. übertr 'Geizkragen m 4, 'Geizhals m 2 стйпчав и. стипчйв adj 'säuerlich, herb стйсв|ам, -аш (-ах) uv; стйсн|а, -еш (-ах) V 1. zu'sammendrücken vt <а>, zu'sammenpressen vt < а >; x си зъбите die 'Zähne zu'sammenbeißen <21а>; х си устните'seine'Lippen zu'sammenpressen 2. (притискам) 'drücken vt; той здраво стисна детето er 'drückte das Kind fest an sich; x на някого ръката jmdm. die Hand 'drük- ken стйск|ам, -аш (-ах) uv 1. zu'sammen¬ drücken vt < a >, zu'sammenpressen vt <a>; x зъби die'Zähne zu'sammen¬ beißen <21a>; x си устните 'seine 'Lippen zu'sammenpressen 2. (притис¬ кам) 'drücken vr, той здраво ~ a детето er drückt das Kind fest an sich; x на някого ръката jmdm. die Hand 'drücken; ~ ат ме обувките 'meine 'Schuhe 'drücken; x палци den 'Dau¬ men 'drücken 3. (сдържам се) umg sich zu'sammenreißen vr <21 a>, sich zu- 'sammennehmen vr < 16 a> 4. (пестя) umg zu'sammennehmen vr <16a>, nicht 'wieder 'hergeben vr < 19 a > O ~ а ми umg es 'wagen; x ce umg 'geizig sein vi < B > стислйв adj umg 'geizig стисна t стйсвам стиснат adj 1. zu'sammengedrückt, zu- 'sammengepreßt 2. (стислйв) 'geizig стих (-4т) m, -ове pl Vers m 1 стихв ам, -аш (-ах) uv стйхн|а, -еш (-ах) V 1. still 'werden vi <18/sn>, ver'stummen vi < b/sn > 2, (преста¬ вам) sich 'legen vr O не ~ ащи аплодисменти nicht 'enden 'wollender 'Beifall m 2 стихй|ен, -йни adj 1. (природна сйла) elemen'tar, Ur-; ~йна сйла elemen- 'tare 'Kräfte pl, 'Urgewalten pl 2. (при¬ роден) Na'tur-; ~ йно бедствие Naturkatastrophe /16 3. (буен) 'stür¬ misch 4. (спонтанен) spontan; x протест spontaner Protest m 1 стихййност / nur sg 1. (природа) 'Ur¬ kraft /14, 'Urgewalt /17 2. (спонтан¬ ност) Spontaneität / il/sg стихй|я /, -и pl 1. (природна сйла) Na'turgewalt / 17, 'Urgewalt 2. (еле¬ мент) Ele'ment n 20; тук той е в ~ ята си hier ist er in 'seinem Ele'ment 3. (митйческо същество) volkst 'böser Geist m 3 a стихна t стихвам стихосбйрк|а/ -и pl Gedichtsammlung /П стихосложени|е n, -я pl 'Versbau m 1 стихотворен, -ни adj 1. Ge'dicht-; - на сбйрка Ge'dichtsammlung/17 2. (ри¬ муван) ge'reimt, in 'Versen; x диалог ge'reimter Dia'log m 1, Dia'log in 'Versen стихотворение n, -я pl Ge'dicht n 20 стйч|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; сте|ка ce, -чеш се (стекох ce) v 1. (течност) 'fließen vi <32/sn> ; her'abfließen vi < 32 ajsn >; по стъклото ce - ат
сто 830 дъждовни капки an der 'Scheibe 'flie¬ ßen 'Regentropfen her'ab; от покрива се ~ а дъждовна вода vom Dach fließt 'Regenwasser her'ab 2. (сливам се) zu'sammenfließen vi < 32 a/sn >, sich vereinigen vr < b > 3. (събирам се) zu'sammenströmen vi < a/hb >, zu- 'sammenlaufen vi < 9 ajsn >, sich ver¬ sammeln vr < b > O обстоятелства¬ та се ~ ат ... die 'Umstände gestalten sich ... сто num 'hundert; на - Pro'zenl, von 'Hundert; ~ на ~ 'hundertprozentig стобор m, -и pl 'Bretterzaun m 2 стоварв ам, -аш (-ах) uv; стовар|я, -иш (-их) V 1. 'abladen vt <4а> 2. (вина) 'aufladen vi <4а>, 'aufbürden vt <a> (върху някого jmdm.) 3. (уд¬ рям) 'niedersausen 'lassen vt <2/hb>; s ce sich 'werfen vr < 16 >. sich Stürzen vr стовари(1||е и, -a pl 'Abladeplatz m 2 стовар|ям, -яш (-ях) uv; стовар|я, -иш (-их) v = стоварвам стоглав adj 'hundertköpfig стогодйш|ен, -ни adj 'hundertjährig стогодншнин|а/. -и pl 'hundertster 'Jah¬ restag т 1; (рожден ден) 'hundertster Ge'burtstag стоешком adv 'stehend, im 'Stehen стожер m, -и pl 1. Pfahl m 2 2. Mar Mast m 1 o</9 3. iibertr 'Mittelpunkt m 1 стой|к m, -ци pl 'Stoiker tn 4 стоициз ъм (-мът) m nur sg Stoi'zismus m 11 /sg стойчески adj Stoisch cröüKla/, -и pl 1. 'Haltung/17 2. Sport 'Handstand m 2 3. (поза) 'Stellung/17 4. (подставка) 'Ständer m 4 0 кучето прави s der Hund macht 'Männchen стойност/, -и plWert m 1; принадена ~ Politök 'Mehrwert; костуема ~ Wirtsch 'Selbstkostenpreis m 1; зако¬ нът за стойността 'Wertgesetz n 20; разменна - 'Tauschwert; потреби¬ телна -v Gebrauchswert стойностен, -ни adj Wert-, 'wertmäßig сток|а /, -и pl 1. 'Ware/16; потребител¬ ни ~и Ge'brauchsgüter pl\ *и за широко потребление 'Massenbe¬ darfsgüter 2. (добйтък) Vieh п 20/sg О не съм * nichts 'taugen vi <hb> стоков adj Politök 'Waren-; - o стопан¬ ство 'Warenwirtschaft/17; ~ o произ¬ водство 'Warenproduktion /17; ~ оборот 'Warenumsatz m 2; - обмен 'Warenaustausch m 1; ~ о-парйчни отношения 'Ware- Geld-Be'ziehungen стокознание n nur sg 'Warenkunde /16 стокообмен m, -и pl 'Warenaustausch m 1 стокооборот m, -и pl Hdl 'Warenumsatz m 2 стокопроизводйтел (-ят) nt, -и pl 'Wa¬ renproduzent m 8 стокопроизводство n nur sg 'Warenpro¬ duktion /17 стократ|ен, -ни adj 'hundertfach стол (-ът) m, -ове pl 1. Stuhl m 2 2. (ресторант) Be'triebsspeiseraum m 2, Kan'tine/ 16; 'Mensa/15a столар (-ят) m, -и pl 'Möbeltischler m 4 столет|ен, -ни adj 'hundertjährig столетн|е n, -я pl Jahr'hundert n 20 столетнн|к m, -ци pl 'Hundertjähriger m 7+ столиц|а /, -и pl 'Hauptstadt /14 столичан|нн nt, -и pl 'Hauptstädter nt 4, 'Einwohner m 4 der 'Hauptstadt столичанк|а/, -иpl 'Hauptstädterin/18, 'Einwohnerin /18 der 'Hauptstadt столич|ен, -ни adj 'hauptstädtisch столов|а /, -й pl 1. 'Speisesaal nt 2 2. (в апартамент) 'Speisezimmer n 23, 'E߬ zimmer столув|ам, -аш (-ах) uv im Be'trieb 'essen vi < 15jhb >; « в стола im Be'triebsspeiseraum 'essen стоман|а f -и pl Stahl m 2 od 1 стоманен adj 1. 'stählern, Stahl-; ~ o въже 'stählernes Seil n 20, 'Stahlseil; ~ завод 'Stahlwerk n 20 2. iibertr 'stäh¬ lern; ~ и мускули 'stählerne 'Muskeln Pl стоманолеяр (-ят) m, -и pl 'Stahlgießer m 4; (който топи стомана) 'Stahl-
831 стоя Schmelzer т 4 стоманолеяр ен, -ни adj 'Stahlgießerei-; s цех [завод]'Stahlgießerei/17 стоманолеярна /, -и pl 'Stahlgießerei /17 стоматйт т nur sg Med Stoma'titis /, 'Mundhöhlenenlzündung /17 стоматоло|г m, -зи pl Stomato'loge nt 7 стоматологичен, -ни adj Med sto¬ matologisch стоматология / nur sg Med Stomato- lo'gie /16a стома|х m, -си pl 'Magen m 4; на празен * auf 'leeren 'Magen; страдам от « 'magenkrank sein vi <B> стомбшеи, -ни adj 'Magen-; - ни болки 'Magenschmerzen pl; ~ но раз¬ стройство 'Magenverstimmung / 17; s сок 'Magensaft m 2 cTÖMHla /, -и pl 'Wasserkrug m 2 стон (-ът) m, -ове pl 'Stöhnen n 23/sg cTOHÖrla /, -и pl Zool 'Tausendfüßler m 4 стоп! Interj stop! стопан|ин m, -и pl 1. (собственик) Be¬ sitzer m 4, 'Inhaber m 4 2. (дома¬ кин, съпруг) 'Hausherr m 8 3. (спря¬ мо гост) Wirt ml, 'Gastgeber m 4 4. (господар) Herr стопанисвам, -aui (-ax) uv bewirt¬ schaften v/ < b > стопйик|а / -и pl I. (собственица) 'In¬ haberin /18, Besitzerin /18 2. (дома- кйня) 'Hausfrau/17 3. (съпруга) Frau, 'Hausfrau 4. (господарка) 'Herrin /18 стопановед m, -и pl 'Wirtschaftsfach¬ mann m 3, 'Wirtschaftler m 4 стопанск|и adj 1. 'wirtschaftlich, 'Wirt¬ schafts-; - o положение 'wirtschaftli¬ che Situati'on / 17 ['Lage /16]; ~ a мощ 'wirtschaftliche Stärke/16, ['Lei¬ stungskraft/ 14]; ~ а политика 'Wirt¬ schaftspolitik /17; ~a сметка 'wirt¬ schaftliche 'Rechnungsführung / 17 2. (домакински) а) (за мъж) 'Hausher¬ ren- b) (за жена) 'Hausfrauen-, 'haus¬ fraulich стопанств|о n, -a pl 'Wirtschaft / 17; селско « 'Landwirtschaft; народно s 'Volkswirtschaft; натурално * Naturalwirtschaft; кооперативно » Kollek'tivwirtschaft; парично s 'Geldwirtschaft; световно » 'Welt¬ wirtschaft стопл|ям, -яш (-ях) uv; стопл|я, -иш (-их) v 1. er'wärmen vt <b> auch übertr 2. (ядене) 'aufwarmen vt < a >; s ce sich 'wärmen vr, warm 'werden vi < 18Jsn > стопроцентов adj 'hundertprozentig стопйв|ам, -аш (-ax) uv; стоп|я, -йш (-йх) v 1. 'schmelzen vt <auch 17 > 2. (от болест) vom 'Fleische 'kommen 'lassen vt <3/hb> 3. (правя да изчезне) 'schwinden lassen; s се 1. 'schmelzen vi < \ ljsn> 2. (от болест) vom 'Fleische 'kommen vt <33jsn> 3. (изчезвам) da'hinschwinden vi < 27 a fsn > сторв|ам, -аш (-ax) uv; стор|я, -иш (-йх) V 1. tun vt < 38 >; какво си могъл да сториш? was hast du tun 'können? 2. (направим) 'machen vt; s грешка 'einen 'Fehler 'machen; тук не може нйщо да се стори da kann man nichts 'machen 3. 'antun <38a> (някому нещо jmdm. etw.) O «амисе mir scheint, es scheint mir сготарк|а /, -и pl 'Hunderter m 4 ст6т|еи, -ни adj 'hundertste; ~ на част 'hundertster Teil m 1, 'Hundertstel n 23 ‘стотни^ /, -и pl volkst 'Hundert n 23 2стотйна пит 'ungefähr 'hundert, rund 'hundert стотйнк1а / -и pl Fin Sto'tinka / стотн|а /, -и pl 'Hundertstel n 23 стохйляд|ен, -ни adj mit 'hundert¬ tausend 'Menschen; е град Stadt/14 mit 'hunderttausend 'Einwohnern; ~ на армия Ar'mee /16а von 'hun¬ derttausend Mann сточ|ен, -ни adj 'Güter-; - на гара 'Gülerbahnhof m 2 cto[h, -йш (-ях) uv 1. 'stehen vi <\Ol/hb>; вазата ~ й на масата die 'Vase steht auf dem Tisch; колата - й на улицата der 'Wagen steht auf der
страдалчески 832 'Straße; ж начело an der 'Spitze 'ste¬ hen; новите дрехи ми - ят добре die 'neuen 'Kleider 'stehen mir gut; пред мене - й въпросът vor mir steht die 'Frage; как - й работата? wie steht die 'Sache? 2. (оставам) 'bleiben vi < 23jsn >; ж на едно място an 'einer 'Stelle 'bleiben; стой тук! 'bleibe hier! 3. (намирам се) sich be'finden vr <27b>, sein vi <B>; книгите -ят на масата die 'Bücher be'finden sich [sind] auf dem Tisch 4. (спирам) 'ste¬ henbleiben, 'halten vi < 3/hb>; влакът - й само половин час der Zug hält nur 'eine 'halbe 'Stunde; стой! 'bleib 'stehen!, halt! O ж без работа nichts zu tun 'haben vt <A>; ж като на тръни wie auf 'Kohlen 'sitzen vi <25ljhb>\ ж като гръмнат vergat¬ tert 'dastehen vi <\Olzjhb>\ ж на думата си sein Wort 'halten < 3 >; ж нащрек auf der Hut sein; ж настрана 'abseits 'stehen (от von 3); стой, не думай! umg was du nicht sagst!; ж със скръстени ръце 'tatenlos her'umsitzen vi <25’alhb> страдалческ|и adj 'leidend, ge'quält; - o лице 'Leidensmiene /16 страд|ам, -аш (-ах) uv 'leiden vi <21, d-ttjhb > (от an 3; зарадй 'unter J); ж от астма an 'Asthma 'leiden; работата - а зарадй вашите спорове die 'Ar¬ beit 'leidet 'unter 'euren 'Streitigkeiten страдйни|е n, -яpl 'Leiden n 23 auch Med страдател|ен, -ни adj Gramm 'passiv; ж залог 'Passiv n 20* страж (-ът) m, -и pl 'Wächter m 4, 'Wache/16 страж|а /, -и pl 'Wache /16; на ж auf 'Wache; под ж 'unter Be'wachung; почетна ж 'Ehrenwache стражйр (-ят) m, -и pl veralt Poli'zist m 8; горски - 'Waldhüter m 4 стражарски adj veralt Poli'zei- стражев|й adj Wach-; - ä кула Hist 'Wachtturm m 2 стран|а /, -й pl 1. 'Seite /16 auch übertr: дясна [лява] ж 'rechte ['linke] 'Seite; иа всички - й nach 'allen 'Seiten; горна [долна] ж 'obere ['untere] 'Seite; опака s 'Kehrseite; - йте на триъгълника die 'Seiten des 'Dreiecks; той’йма и добрй - й er hat auch 'gute 'Seiten; от мъжка (женска] ж von der 'Seite des 'Mannes [der Frau] 2. (земя, държава) Land n 22; ж -членка Pol 'Mitgliedsland 3. (буза) 'Wange / 16 4. Jur Par'tei / 17 O вземам - ата на някого jmds. Par'tei er'greifen <21 b>; обратната ж на медала die 'Kehrseite der Me'daille; оставам на ж 'unbeteiligt 'bleiben vi <23/sn>\ оставям на ж bei'seite 'lassen vt <3>; от всяка ж in 'jeder Bezie¬ hung; от ж на някого von jmds. 'Seite aus; шегата на ж Spaß bei'seite стран|ен, -ни adj 1. (чуден) 'seltsam, 'merkwürdig, 'sonderbar 2. (чужд) fremd * страниц|а/, -и pl 'Seite/16; заглавна ж Titelseite страннч|ен, -ни adj 1. 'seitlich, 'Seiten-; - на греда на вратата 'seitlicher 'Torpfosten m 4; - на улица 'Seiten¬ straße/16; ж вход 'Seiteneingang т 2 2. (допълнителен) 'Neben-; ж доход 'Nebenverdienst т 1; -ни доходи 'Nebeneinnahmen/16/ph ~ ни поме¬ щения 'Nebenräume т 2jpl\ - на ли¬ тература 'Zusatzliteratur / 173. (не¬ съществен) 'nebensächlich странии|к т, -ци pl 1. (чужденец) 'Fremderml* 2. (скйтник) 'Wanderer т 4 странно adv 'seltsam, 'sonderbar странноприемница / -и pl 'Gasthaus п 22, 'Herberge /16 странност/, -и pl 'Eigentümlichkeit/17, 'Wunderlichkeit/17, 'Seltsamkeit/17 странство n nur sg 'Ausland n 22jsg странствув|ам, -аш (-ах) uv um'her- reisen vi <a jsn> стран|я,-йш(-йх) uv 'meiden <23> (от някого jmdn.); sich 'fernhalten vr <3a> (от някого jmdm.) страст /, -и pl 'Leidenschaft /17
833 стрида страст |ен, -ни adj 'leidenschaftlich страте|г т, -зи pl Stra'tege т 1 стратегии|ен, -ни и. стратегически adj stra'tegisch стратеги|я /, -и pl Strate'gie /16 а стратосфера / nur sg Strato'sphäre /16/jg стратосфер|еи, -ни adj Strato'sphären- страх (-ът) т, -ове pl Angst/14, Furcht / 17jsg\ от - aus Angst [Furcht]; треперя от ~ vor Angst [Furcht] 'zittern vi <hb> \ смъртен - 'Todes¬ angst страхлйв adj 'ängstlich, 'furchtsam; (в борба) 'feige страхлйв|ец m, -ци pl 'Feigling m 1*; 'Angsthase m 7 страхлйвост / nur sg 'Feigheit / 17/5g; 'Ängstlichkeit /17 страховит adj 'fürchterlich, ent'setzlich страхопочитание n nur sg 'Ehrfurcht/14 страхот|ен, -ни adj 'fürchterlich, ent'setzlich; übertr 'schrecklich страхотн|я f -и pl 'Schrecken m 4 страхув|ам се, -аш се (-ах се) uv sich 'fürchten vr (от vor 3), Angst 'haben < А > (от vor 3; за um 4) страш|ен, -ни adj 'schrecklich, fürchter¬ lich, ent'setzlich, 'furchtbar страшйлищ|е n, -a pl 'Ungeheuer n 23; 'Schreckgespenst n 21 страшно adv 'schrecklich, 'furchtbar; става ми ~ er'schrecken vi < 16b/ sn >, sich 'fürchten vr сгрел|а/, -й pl Pfeil m 1; като x wie ein Pfeil; Verk 'Weiche /16 стрелб|а/, -йpl 1. 'Schießen n 23; чува се s man hört 'Schießen; спортна x 'Sportschießen 2. Mil 'Feuer n 23; открйвам x das 'Feuer er'öffnen < b >; пушечна x Ge'wehrfeuer; ap- тилерййска x Artilie'riefeuer 3. Sport Schuß m 2 стрелбнщ|е n, -a pl 1. Mil, Sport 'Schießplatz m 2, 'Schießstand m 2 2. (будка) 'Schießbude /16 стрелв|ам, -аш (-ах) uv; стрели|а, -еш (-ах) v 1. 'schießen vt < 32 > 2. (мисъл) 53 Wtb. Bulg-Dt. durch'fahren vt < 4b > O x някого c очи [поглед] jmdm. 'einen 'scharfen Blick'zuwerfen <16a>; x ce 'pfeil¬ schnell da'hinfliegen vi < 32a/sn > стрел|ец m, -цй pl 1. 'Schütze nt 7 2. Mil 'Scharfschütze стрелк|а / -й pl 1. (часовник) 'Zeiger m 4 2. (знак) Pfeil m I 3. Verk 'Weiche/16 стрелк|ам, -аш (-ах) uv 'anfunkeln vt < a >; 'zuwerfen vi < 16 a >; неговите очй го ~ аха 'seine 'Augen 'funkelten ihn an; x погледи към някого jmdm. 'Blicke 'zuwerfen; s ce sich 'pfeil¬ schnell be'wegen vr <b> стрелков|н adj Mil 'Schützen-; - 6 от¬ деление 'Scharfschützentrupp m 6; x войскй 'Schützentruppen pl, 'In¬ fanterie /16 a стрелна f стрелвам стрелочник m, -ци pl Verk 'Weichenstel¬ ler m 4, 'Weichenwärter m 4 стрел|ям, -яш (-ях) uv 1. 'schießen vi < 32 fhb> auch Sport 2. Mil (кар¬ течница, оръдие) 'feuern vi <hb> 3. (погледи) 'anfunkeln vi < a >, 'zu¬ werfen vi < 16a>; тя ме ~яс очй od очите й ме ~ ят 'ihre 'Augen 'funkeln mich an; x някого c погледи jmdm. 'Blicke 'zuwerfen; s ce sich 'pfeil¬ schnell be'wegen vr <b> стремглаво adv 1. kopfüber 2. (буйно) Hals 'über Kopf стреме n, стремена pl 'Steigbügel m 4 стремеж m, -и pl 'Streben n 23/sg (към nach i); Be'strebung / 17, Be'streben n 23/sg стремителен, -ни adj 1. 'ungestüm, 'stürmisch 2. (устремен) 'zielstrebig стрем|я, -йш (-йх) uv ent'senden vi < 10b >, 'schicken vi; s ce 'streben vi <hb> (към nach 3), 'trachten vi < Hb > (към nach 5) стрептомицин m nur sg Streptomy'zin n стресна f стрясвам стреснат adj er'schreckt, ver'wirrt стрйв|ам, -аш (-ах) uv; стрй|я, -еш (-х) v zer'reiben vi <23b> стрйд|а /, -и pl 'Auster / 16
стрижа 834 стрй|жа, -жеш (-räx) uv 1. (човек) 'schneiden vt <21, d-U>; ж някого jmdin. die 'Haare 'schneiden 2. (жи¬ вотно) 'scheren vt < 14 > стрйкт|ен, -ни adj strikt, ex'akt, ge'nau стрйн|а /, -и pl 'Tante / 16 (Frau des 'Bruders des 'Vaters) стрнхнйн m nur sg Strych'nin n 20* стрия t стрйвам строг adj streng строгост /, -и pl 'Strenge /16Jsg строева |к m, -ци pl Mil 'Frontsoldat m 8 строеви adj Mil 1. Exer'zier- 2. 'Angehö¬ riger m 7+ der 'Kampftruppen строеж m, -и pl 1. Bau m 1; в ~ im Bau 2. (площадка) 'Bauplatz m 2, 'Bau¬ stelle / 16 3. (структура) 'Aufbau, Struk'tur /17 стро|ен, -йни adj 1. schlank 2. (реди¬ ца, колона) fest ge'fügt, geschlossen 3. (равномерен) ge'ordnet 4. (реч, музика) har'monisch строител (-ят) m, -и pl 1. 'Bauarbeiter /я 4; инженер- ~ 'Bauingenieur /w4 2. (създател) Er'bauer m 4 3. (творец) iibertr 'Schöpfer m 4 строител |ен, -ни adj 1. Bau-; ж ра¬ ботник 'Bauarbeiter m 4; ж материал 'Baumaterial «31; s обект'Baustelle /16; ~ ни машини 'Baumaschinen pl 2. (градивен) 'schöpferisch строителство n nur sg 1. Bau m 1; жилищно ~ 'Wohnungsbau 2. (из¬ граждане) 'Aufbau; мирно ~ 'friedli¬ cher 'Aufbau стро|й (-ят) w, -еве pl 1. Mil Glied n 21; 'Reihe/16; 'Ordnung/17; вървя и ж in Reih und Glied mar'schieren vi <d/s/i>; под ж in Reih und Glied; влизам в ж ins Glied 'treten vi < 15/sn >; излизам пред ~ я vor das Glied 'treten; стоя в ж 'angetreten sein vi <B>; походен ж 'Marschord¬ nung; излизам от ~ я aus der 'Reihe 'treten 2. Hist 'Ordnung / 17, Gesell¬ schaftsordnung; първобйтнообщй- нен ж 'Urgesellschaft / 17; робо¬ владелчески ж 'Sklavenhaltergesell¬ schaft; феодален ж 'Feu'dalgesell- schaft; капиталистически % kapita¬ listische Gesellschaftsordnung; дър¬ жавен ж 'Slaatsform / 17; иконо- мйчески ж a) ökonomische Gesell¬ schaftsformation /17 b) ökonomische 'Ordnung 3. (структура) Struk'tur /17, 'Aufbau m 1, Bau 4. Mus 'Stim¬ mung/ 17 O влйзам в ~ я in Be'trieb ge'nommen 'werden vi <1 %/sn>; излизам от ~ я iibertr 'ausfallen vi < 3 afsn > ; изваждам от ~ я iibertr zum 'alten 'Eisen 'werfen vt < 16> стронций /и nur sg Chem 'Strontium n 20* строполяв|ам, -аш (-ах) uv; стропол|я, -йш (-йх) V — строполясвам строполясв1ам, -аш (-ах) uv; стропо- ляс|ам, -аш (-ах) v 1. (свалям) her'un- terreißen vt < 21 а > 2. (събарям) 'um¬ reißen v/ < 21 а >; е се Stürzen vi <sn>, 'fallen vi < 3jsn> строф|а /, -и pl 'Strophe / 16 строшав|ам, -аш (-ах) uv; строш|а, -йш (-йх) V 1. zer'brechen vt < 16 b> 2. (кости)'brechen vt < 16>;строшйл си е краката er hat sich die 'Beine ge'brochen O ще си строша главата ich 'werde mir den 'Schädel 'einrennen строшв|ам, -аш (-ах) uv = строшавам стро|я, -йш (-йх) uv 1. 'bauen vt; ж къща ein Haus 'bauen; ж шосе 'eine 'Straße 'bauen 2. (изграждам) 'auf¬ bauen vt < а >, er'richten vt < b >; ж завод ein Werk 'aufbauen [er'richten] строяв|ам, -аш (-ах) uv; стро|я, -йш (-йх) V 1. Mil 'antreten 'lassen vt < 3/hb > 2. (мъмря) iibertr zur 'Ord¬ nung 'rufen vt <39>, zur Rä'son 'bringen vt <24>; s ce Mil 'antreten vi < \5&/sn>; строй ce! 'angetreten! струв|ам, -аш (-ах) uv 1. 'kosten vt; кнйгата ~ a 2 марки das Buch 'kostet 2 Mark; кнйгата - а евтино [скъпо] das Buch ist 'billig ['teuer]; това ми «a много труд das 'kostet mich viel 'Ar¬ beit 2. (равностоен съм) wert sein vi < B >; тази кнйга нйщо не ~ a 'dieses
835 студ Buch ist nichts wert; не си ~ а труда es ist nicht der 'Mühe wert 3. (правя) volkst tun v/ <38>; s всекиму добро 'jedermann 'Gutes tun O и на мравката път ~ а er tut 'keiner 'Fliege etw. zu'leide; какво ми ~ a es ist für mich ein 'kleiner Fisch; не ~ а ни пукната пара es ist absolut nichts wert; правя-« 'alles tun; s ce 1. Vorkommen vi <33a/sn> ; ~ am ми се болен du kommst mir krank vor 2. unpers 'scheinen vi < 23/hb >; ~ a ми се, че някой чука es scheint mir, daß jmd. klopft струг (-vr) m, -ове pl Tech I. (за метал) 'Drehbank / 14; 'Drehmaschine /16 2. (за дърво) 'Holzdrehbank, 'Drech¬ selbank стругар (-ят) m, -и pl 1. (на метал) 'Dreher m 4 2. (на дърво) 'Drechsler m 4 стругари |a / -и pl Drehe'rei /17 стругарски adj Dreh-; ~ нож 'Dreh¬ stahl m 2 od 1; ~ цех Drehe'rei / 17 стругарство n nur sg 'Dreherberuf m 1; 'Dreher m 4; учил съм ~ ich'habe den 'Dreherberuf er'lernt ['Dreher ge'lernt] стругов]ам, -аш (-ах) и. стругув|ам, -аш (-ах) uv 1. (метал) 'drehen vr 2. (дърво) 'drechseln vt стругосв[ам, -аш (-ах) uv, стругос|ам, -аш (-ах) V = струговам стружк|а / -и pl Span т 2 структур|а / -и pl Struk'tur /17 структурал|ен, -ни adj struktu'rell структур|ен, -ни adj Struk'tur-; ä анализ Gramm Struk'turanalyse / 16; ~ на формула Chem Struk'turformel /16 струн|а /, -и pl 'Saite / 16; гласни - и Anat 'Stimmbänder pl струн|ен, -ни adj 'Saiten-; Streich-; » инструмент 'Saiteninstrument n 20; » оркестър 'Streichorchester n 23 струпв|ам, -аш (-ах) uv; струп|ам, -аш (-ах) V 1. (на куп) 'auftürmen vt < а >, 'aufhäufen vt < а >, auf 'einen 'Haufen 'legen vt 2. (събирам) zu'sammentra- gen vt < 4 a > 3. übertr 'aufbrummen vt <a> (на някого jmdm.); « ce 1. (събирам ce) zu'sammenlaufen vi < 9 a/sn >, sich ver'sammeln vr < b > 2. (падам) 'stürzen vi <sn> 3. (споле¬ тявам) 'heimsuchen vt < a > струпван |e n, -ия pl 1, 'Anhäufung /17 2. (хора) 'Ansammlung/17 стру|я /, -и pl 1. (въздух, светлина) Strom m 2 auch übertr; въздушна ä 'Luftstrom m 2; s от чувства Strom von Ge'fühlen 2. (течност) Strahl m 9; водна s 'Wasserstrahl 3. (тънка иви¬ ца) 'Rinnsal n 20 стру|я -йш (-ях) uv 'strömen vi <hbjsn>; (светлина) 'leuchten vi <hb>; s ce 'strömen; (светлина) 'leuchten стръв / стърви pl 1. 'Köder m 4 2. (настървение) Gier / 16fsg стръв|ен, -ни adj 1. 'blutgierig, 'blutrün¬ stig 2. (алчен) 'gierig стръвнй|к m, -ци pl ein 'Menschen 'an¬ fallendes Tier n 20, 'Raubtier стръвнйШа/ -и pl ein 'Menschen 'anfal¬ lendes Tier n 20, 'Raubtier; мечка « ein 'Menschen 'anfallender Bär m 8 стръвнйшки adj 'blutdürstig, 'blutrün¬ stig стрък (-ът) m, -ове pl 1. (цвете) 'Sten¬ gel m 4 2, (трева, жито) Halm m l 3. (клонче) Zweig m 1, Reis n 21 стръм|ен, -ни adj steil стръмнин|а fy -й pl 1. (място) 'Abhang m 2, 'steiler 'Abhang 2. (свойство) 'Steilheit /17 jsg стрясв|ам, -аш (-ах) uv; стресн|а, -еш (-ах) V 'aufschrecken vt < 3/hb >, zu- 'sammenfahren 'lassen, er'schrecken; s ce zu'sammenfahren vi < 4 a/sn >, 'aufschrecken vi < a/sn >, er'schrecken vi <16 Ъ/sn > стряск|ам, -аш (-ах) uv = стрясвам стряха /, стрехй pl 1. 'Vordach п 22 2. (покрив) Dach 3. (дом) Heim п 20 студ (-ът) т, -ове pl 1. 'Kälte / 16/sg; треперя от ~ 'zittern vi <hb> vor 'Kälte; бера - 'frieren vi <32jhb>
студен 836 wie ein 'Schneider 2. Frost m 2; свива ~ es gibt Frost; cyx ~ 'trockener Frost, 'trockene 'Kälte; дърво и камък се пука от ~ es friert Stein und Bein студен adj kalt auch übertr; ~ o къдрене 'Kaltwelle/16; - а война 'kalter Krieg m 1; побиват ме ~ и тръпки 'eine 'Gänsehaut be'kommen <33b> студенина / nur sg 'Kälte / 16/sg auch übertr студенокръв ен, -ни adj 'kaltblütig; ~ НИ животни Zool 'Kaltblütler m 4 студент m, -и pl Stu'dent m 8 студентиla f -и pl Stu'dentin /18 студентск|и adj Stu'denten-, 'Studien-, x живот Stu'dentenleben «23; ~ o време 'Studienzeit /17; ~a книжка 'Studienbuch n 22; ~ а карта Studentenausweis m 1 студентство n nur sg 1. Stu'dentenschaft /17 2. (студентско време) 'Studienzeit /17 студентствув1ам, -аш (-ах) uv stu'die- ren vt, vi <d/hb> студио n nur sg 'Studio n 24, Ate'lier n 24 студн|я /, -и pl 1. 'Studie/162.'Sludio n 24; x за игрални филми 'Spiel¬ filmstudio студоустойчйв adj 'kältebeständig студув|ам, -аш (-ах) mv 'frieren vi < 32/hb> ступв|ам, -аш (-ах) uv; ступ|ам, -аш (-ах) V 1. ver'hauen vt <b>, ver'prü- geln vt <b> 2. umg (правя набързо) zu'sammenschustem vt <a> стъбл о n, -i pl 1. (дърво) Stamm m 2 2. (цвете) 'Stengel m 4 3. (дръжка) Stiel m 1 стъкв|ам, -аш (-ах) uv; сгькн|а, -еш (-ах) v 1. (запалвам) 'anzünden vt < а > 2. (бутвам) 'schüren vt стъклар (-ят) т, -и pl I. (производи¬ тел) 'Glasmacher т 4 2. (търговец) 'Glashändler т 4 3. (джамджйя) 'Glaser т 4 стъкларн|я / -и pl 'Glaswaren pl стъкларски adj Glas-; - елмаз 'Glas¬ schneider т 4 стъкларство п nur sg 'Glaserzeugung /17. 'Glasmacherei /17 стъклен adj l. 'gläsern auch übertr; ~ и мъниста 'gläserne 'Perlen / 16jpl; ~ блясък 'gläserner 'Schimmer m 4; ~ и очи 'gläserne 'Augen n 30//)/ 2. Glas-; - прозорец 'Glasfenster n 23; ~a чаша 'Glasbecher m 4; ~ шкаф 'Glasschrank m 2; ~ и изделия 'Glas¬ waren pl стькленйц|а /, -и pl 'Flasche /16 стькл|о n, -ä pl 1. Glas n 22; ж за прозорци 'Fensterglas; ä за очила 'Brillenglas; кристално s Kristall¬ glas; огнеупорно x 'feuerfestes Glas; водно x Chem 'Wasserglas; увеличй- телно x Vergrößerungsglas 2. (ши¬ ше) 'Flasche/16 3. (на газена лампа) Zy'linder m 4 стъклопис /, -и pl 'Glasmalerei /17 стъкмяв|ам, -аш (-ах) uv; стъкм|я, -йш (-йх) V zu'rechtmachen vt < а >; е се sich zu'rechtmachen vr <а> стькна Т стъквам стъкълц|е п, -ä pl 1. (парче стъкло) 'Glasstückchen п 23 2. (шишенце) 'Fläschchen п 23 стълб (-ът) т. -ове pl 1. (прът, труп) Pfahl т 2, 'Pfosten т 4 2. (в сграда) 'Säule/16 3. übertr 'Stütze/16, 'Stütz¬ pfeiler m 4 0 гръбначен ~ Anat, Zool 'Wirbelsäule / 16; позорен ~ 'Schandpfahl, 'Pranger m 4; телегра¬ фен ~ Tele'grafenmast m 1 od 9 стълб|a /, -и pl 1. 'Treppe / 16 2.(no- двйжна) 'Leiter /16 стълбищ|е n, -a pl 1. (стълба) 'Treppe /16 2. 'Treppenhaus n 22 стълбообраз|ен, -ни adj 'stufenförmig стьлкновени|е n, -я pl Zusammenstoß m 2 стьлп (-ът) m, -ове pl = стълб стълпотворение n nur sg 'Turmbau m 1; вавилонско ~ Rel 'Turmbau zu 'Babel стъмв|а се (-а се) uv; стъмн|й се (-йсе) V nur 3. Pers 'dunkel 'werden vi < 18 /sn> стъмване n nur sg 'Dämmerung / 17;
837 стягам 'Dunkelwerden п 23/sg; на ~ in der 'Dämmerung, zur Zeit der 'Dämme¬ rung стъмнява се (-а се) uv = стъмва се стъпал|о п, -ä pl 1. (крак, чорап) 'Sohle / 16 2. (стълба) 'Stufe / 16 auch übertr, (на подвижна) 'Sprosse / 16 3. (на вагон) 'Trittbrett и 21 стьпв|ам, -аш (-ах) uv; стъп|я, -иш (-йх) od стьпн | а, -еш (-ах) v 1. 'treten vi < 1 S/sn, hb > (на, върху auf 4), be'treten < 15 b > (на нещо etw.); той стъпи на камъка er trat auf den Stein; той стъпи на платформата er be'trat die 'Plattform; той няма вече да стъпи в къщата ми er wird mein Haus nicht mehr be'treten 2. (ходя) 'gehen vi < 13/sn>; s на пръсти auf den 'Ze¬ henspitzen 'gehen 3. (започвам) be'ginnen vt <26b>; jz в дваде¬ сетата година das 'zwanzigste 'Le¬ bensjahr be'ginnen; « в борба den Kampf be'ginnen ['aufnehmen < 16 a > ] O ä в брак die 'Ehe 'schlie¬ ßen < 32 > (c mit J); » във владение den Be'sitz 'antreten < 15 а > (на нещо von etw. 5); тук не ~ а човешки крак 'hierher kommt 'keine 'Menschenseele; c един крак съм стъпил в гроба mit 'einem Bein im 'Grabe 'stehen vi < 101jhb>; « в огъня за някого für jmdn. durch's 'Feuer 'gehen; s като в паници wie auf 'Eiern 'laufen vi < 9/sn >; ® на краката си auf die 'Beine'kommen vi <33/5« >; » няко¬ му на врата jmdn. 'unter Druck 'setzen стъписва |м се, -аш се (-ах се) uv; стъпй- с1ам се, -аш се (-ах се) v 1. (отдръпвам се) zu'rücktreten vi < 15 а/sn> 2. (от¬ стъпвам) zu'rückweichen vi < 21а/ sn > 3. übertr (стрясвам се) er'schrek- ken vi < 16bjsn>, ver'wirrt 'werden vi < 18 /sn> crimcla/, -иpl 1. Schritt m 1 auch übertr, тежка » 'schwerer Schritt; б!рзи ~ и 'schnelle 'Schritte pl; десет ~ и zehn 'Schritte; войнишка ä mili'tärischer Schritt; танцова s 'Tanzschritt; сери¬ озни ~ и 'ernsthafte 'Schritte 2. (дйря) Spur / 17; вълча « 'Wolfsspur 3. Lit Fuß m 2; стихотворна x 'Versfuß O вървя по ~ ите на някого а) (прес¬ ледвам) jmdm. auf den 'Fersen sein vi <B> b) (вървя подйре) jmdm. auf dem 'Fuße 'folgen vi <sn> c) übertr in jmds. 'Fußstapfen 'treten vi < 15/5« >; на всяка s auf Schritt und Tritt; s no » Schritt für Schritt стъпкв|ам, -аш (-ах) uv; стъпч|а, -чеш (-ках) V zer'treten vi < 15b > стьпна u. стъпя | стъпвам стьргалк|а /, -и pl 'Abstreicher т 4, 'Fußabstreicher стъргал о и, -а pl 1. Hausw 'Reibeisen п 23 2. (за обувки) 'Fußabstreicher 3. übertr umg (място за разходки) 'Korso т 6 стърготйн|а /, -и pl Span т 2; дървени ~ и 'Sägespäne стьр|жа, -жеш (-räx) uv 1. 'schaben vi, 'kratzen vi, vi <hb> 2. (трйя) 'reiben vi, vi <23/hb> 3. (скрибуцам) 'knir¬ schen vi <hb>, 'quietschen vi <hb> O « c пила 'feilen vi <hb>; s c ренде 'hobeln vt; я на цигулка übertr umg auf der 'Geige 'kratzen стьрнищ|е n, -a pl 'Stoppelfeld n 21; (стъбла) 'Stoppel /16 стьрпяв|ам, -am (-ax) uv; стърп|я, -йш (-ях) v sich beherrschen vr < b >; s ce sich beherrschen стьрч|а, -йш (-äx) uv 1. em'porragen vi <hb>; там ~axa високи дърве¬ та dort 'ragten hohe 'Bäume em'por 2. (коса) em'porstehen vi < \0lz/hb>; (настрани) 'abstehen vi < 10*&/hb> 3. (подавам ce) her'vorragen vi <afhb>, her'ausragen vi <&jhb> (над 'über 4) 4. umg (стоя без работа) her'umstehen vi <10lajhb> стършел m, -и pl Zool Hor'nisse /16 стяг|ам, -аш (-ax) uv; стегн|а, -еш (-äx) v 1. (затягам) 'festziehen vt <32 а, h-g > 2. (опъвам) 'straffziehen vi <32a, h-g>, 'straffen vi 3. (за¬ вързвам) straff zu'sammenbinden vt
субект 838 <27а>, 'festschnüren vt <а> 4. (стискам) zu'sammendrücken vt < а >, zu'sammenpressen vi < а >, 'drücken v/; ~a ме обувката der Schuh drückt mich 5. (държа здраво) 'halten v/ <3>, Zusammenhalten vt < 3 a > 6. (слагам в ред) in 'Ordnung 'bringen vt < 24 >; (хора) streng 'halten 7. (приготвям) 'fertigmachen vr < a > O зная къде те - a ich weiß, wo dich der Schuh drückt; ~ а студ es gibt Frost; s на някого юздите jmdn. an die Kan'dare 'nehmen < 16 >; s обръча Mil den Ring zu'sammenzie- hen < 32 a, h-g >; - аме редиците си die 'Reihen 'fester 'schließen < 32 >; x се 1. (стеснявам се) sich ver'engen vr < b >, sich zu'sammenziehen vr 2. (опъвам се) sich 'straffen vr 3. (втвърдявам се) hart 'werden vt <18/sn> 4. (заздравявам се) sich 'festigen vr 5. (подреждам се) sich 'ordnen vr 6. (готвя се) sich 'fertig 'machen vr < a >, sich 'vorbereiten vr <c> O ~ а ми се душата 'keine 'Ruhe 'haben < A > субект m, -и pl Sub'jekt n 20 auch übertr субектив ен, -ни adj subjek'tiv субективизъм (-мът) m nur sg Sub¬ jektivismus m 11 /sg субективност f nur sg Subjektivi'tät fWsg сублимация fnur sg Chem Sublimati'on /17 ‘ сублйм|ен, -ни adj 'wichtigsl, 'höchst субординация /, -и pl Subordination /17, 'Unterordnung /17 субретк|а /, -и pl Theat Sou'brette /16 субсидйр|ам,-аш (-ах) uv Fin 'staatliche 'Zuschüsse 'zahlen (някого an jmdn.), subventionieren vt <d> субсйди|я / -и pl Fin 'staatlicher 'Zu¬ schuß m 2, 'staatliche Unterstützung /17, Subvention/17 субстанцн|я/, -и pl Sub'stanz / 17 субстрат m, -и pl Sub'strat n 20 субтропи|к m, -ци pl 'Subtropen pl субтропйч|ен, -ни adj 'subtropisch сувенир nt, -и pl Souve'nir n 24, 'An¬ denken n 23 суверен|еи, -ни adj Pol souve'rän суверенитет m nur sg и. суверенност fnur sg Pol Souveränität fMjsg суджу|к m, -ци pl 'flache 'harte Wurst /14 суевер|ен, -ни adj 'abergläubisch суевери|е n, -я pl 'Aberglaube ml а сует|а / -й pl 1. (нещо маловажно) 'Nichtigkeit / 17, Schall und Rauch 2. (тщеславие) 'Eitelkeit /17 3. (суете- не) Hast f\l/sg сует|ев, -ни adj 1. 'eitel 2. (припрян) 'hastig суетност / -и pl 1. (нещо маловажно) 'Nichtigkeit/17 2. nur sg 'Eitelkeit/17 сует|я се, -йш се (-йх се) uv hin und her 'eilen vi <sn>, um'herh asten vi < a jsn > суйнг m, -и pl umg 'Halbstarker ml* сукалче и, -та pl 1. 'Säugling m 1* 2. (животни) noch nicht ent'wöhntes 'Junges n 26+; теле 'Milchkalb n 22 сукман m, -и pl 'Trägerrock m 2 сукнен adj Tuch- сукно n, сукна pl Text Tuch n 20 султан m, -и pl 'Sultan m 4 султански adj des 'Sultans; ~ ферман , Fer'man m 1 des 'Sultans сулфамид m, -и р/Л/cdSulfona'mid n 20 сулфат m, -и pl Chem Sul'fat n 20 сулфид m, -и pl Chem Sul'fid n 20 сулфит m, -и pl Chem Suifit n 20 (сум|а / -и pl 'Summe / 16 2сума adv 'eine 'Menge; - време 'eine 'Menge Zeit; ~ народ 'eine 'Menge 'Leute сумато\|а/, -и pl Durchein'ander n 23, 'Wirrwarr m 1 *jsg, Ge'tümmel n 23 сумйр|ам, -аш (-ах) uv 1. Math sum¬ mieren vt < d >, zu'sammenzählen vt <a> 2. (обобщавам) verallgemei¬ nern vt <b>, zu'sammenfassen vt <a> сумрак m nur sg 'Halbdunkel n 23 сумрач|ен, -ни adj 'halbdunkel, 'dunkel сумт|я, -йш (-ях) uv 'schnaufen vi <hb>
839 суча суп|а / -и pl 'Suppe /16 супен adj 'Suppen-; ~ а лъжица 'Sup¬ penlöffel ж4; - а чиния 'Suppenteller т 4 суперлатив т, -и pl Gramm 'Superlativ т 1* auch übertr суперфосфат т, -и pl Chem, Landw 'Superphosphat п 20 супин т nur sg Gramm Su'pinum n 29 cyiumlK m, -ци pl 'Suppenschüssel / 16 Ter'rine /16 сурат m, -и pl vulg 'Fresse/16, 'Schnau¬ ze/16 сурвак|ам, -аш (-ах) uv mit der 'Neu¬ jahrsrute zum 'neuen Jahr Glück 'wün¬ schen сурвачк|а/, -и pl 'Neujahrsrute/16 сурдннк|а/, -и pl Mus 'Dämpfer m 4 суров adj 1. roh; ~ лук'rohe 'Zwiebeln / 16/pl; ~ o яйце 'rohes Ei n 21; ~ o месо 'rohes Fleisch n 20/sg 2. (недо- варен) halb roh, nicht gar; ~ o ядене nicht 'gares 'Essen n 23 3. (необрабо¬ тен) roh, Roh-; ~ а коприна 'Rohsei¬ de/16; ~ и материали 'Rohmateria¬ lien и 31 /р/; ~o дърво 'rohesHolzn 22 4. übertr grob, rauh, hart; ~ климат 'rauhes 'Klima n 24; ~ човек 'grober ('rauher, 'harter] Mensch m 8 0 ~a действйтелност 'rauhe ['harte] 'Wirk¬ lichkeit /17; ~ а зима 'rauher 'Winter m 4; ~ хляб 'klitschiges [nicht 'durch¬ gebackenes] Brot n 20 суровак|ам, -аш (-ах) uv = сурвакам суровачк|а /, -и pl = сурвачка суровин|а /, -и pl 1. 'Rohstoff т 1 2. (суровост) 'Härte/16, 'Roheit/17 суровин |ен, -ни adj 'Rohstoff-; ~ на база 'Rohstoffbasis/15а суровост/nur sg 'Grobheit/ 17, 'Härte /16, 'Roheit/17 сурогат m, -и pl Surro'gat n 20, Er'satz m 2 /sg сусам m, -и pl Bot 'Sesam m 6 сусамов adj Bot 'Sesam- суспендйр|ам, -аш (-ах) uv, vsuspen'die- ren vr <d> сутерен m, -и pl Souterrain n 24 [..'re] сутиен m, -и pl 'Büstenhalter m 4 сутлняш и. сутляш m, -и pl 'Reispud¬ ding m 1 * od 6 сутрсш|ен, -ни adj 1. 'morgendlich, 'Morgen-; s вестник 'Morgenzeitung /17; ~ на гимнастика 'Morgengym¬ nastik/ 17; - на прохлада 'morgend¬ liche 'Kühle / 16/sg 2. (утрешен) verölt 'morgig сутрин / -и pl 'Morgen m 4 сутрин и. сутринта adv 'morgens, am 'Morgen; рано ~ früh am 'Morgen; петък ~ am 'Freitag 'morgen сутрин |ен, -ни adj = сутрешен суфикс т, -и pl Gramm 'Suffix п 20 суфлйр|ам, -аш (-ах) uv, v Theat soufflieren vi <d/hb> auch übertr суфльор m, -и pl Theat Souffleur [...о:г] m I* суфльорск|и adj Theat Souffleur-; - a будка Souffleurkasten m 5 cyx adj 1. 'trocken auch übertr 2. (сушен) ge’trocknet; - o грозде ge'trocknete 'Weinbeeren / 16/pl ; (стафиди) Ro- 'sinen / 16/p/ 3. (изсушен) 'ausge¬ trocknet 4. (мършав) 'hager O - и плодове 'Backobst n 20/sg; ~ и сливи 'Backpflaumen /16/pl сухар m, -и pl 'Zwieback m 1 od 2 сухо n nur sg 1. 'Trockenes n 26+ 2. (суша) 'Festland n 22, Land; пътувам по ~ zu Land 'reisen vi <sn> O мятам се като риба на ~ umg übertr das 'Wasser steht mir bis zum Hals; оставам на - umg übertr in den Mond 'gucken vi <hb> сухоежбина f nur sg 'Kaltverpflegung /17 ' сухожйли|е n, -я pl 'Sehne /16 сухозем|ен, -ни adj Land-; - на гра¬ ница 'Landgrenze/16; ~ ни животни 'Landtiere n 20/pl сухопът|ен, -ни adj Land*; ~ ни войски Mil 'Landstreitkräfte pl су|ча, -чеш (-ках) uv 1. (бозая) 'saugen v/, vi <S/hb> 2. (усуквам) 'drehen vt, 'zwirnen vr3. (намотавам) 'aufwickeln vr <a>, 'aufspulen vr <a> <> a
суша 840 мустаците den Bart 'zwirbeln cyiula / -и pl 1. (време)'Trockenheit /17, 'Dürre /16 2. (земя) 'Festland n 22, Land cyui|ä, -йш (-йх) uv 1. 'trocknen vt 2. (изсушавам) 'austrocknen vt < a > сушав ad) 'trocken сушйл|ен, -ни adj 'Trocken-; ~ на инсталация 'Trockenanlage /16 сушили |я /, -и pl 1. (помещение) 'Trockenkammer /16 2. (инсталация) 'Trockenanlage /16 сушим I а /, -и pl 1. 'Trockenes п 26+, 'trockenes 'Fleckchen п 23; на » im 'Trocknen 2. (постройка) 'Regendach п 22 сфер|а /, -и pl 1. Л/огА 'Kugel / 16 2. 'Sphäre /16; » на влияние 'Ein¬ flußsphäre сферйч|ен, -ни adj 'sphärisch сфинкс (-ът) т, -ове pl Sphinx /12 сформирам, -аш (-ах) uv, v formieren vt < d >, 'bilden vt схвана } схващам схванат adj 1. (парализиран) ge'lähmt, steif 2. (несръчен) 'ungeschickt схватк|а / -и pl 1. 'Handgemenge n 23 2. übertr Zusammenstoß m 2 схватлйв adj leicht 'lernend, mit 'guter 'Auffassungsgabe; ~ o дете leicht 'ler¬ nendes Kind n 21, Kind mit 'guter 'Auffassungsgabe; детето e ~ o das Kind lernt leicht, das Kind hat 'eine 'gute 'Auffassungsgabe схватливост / nur sg 'gute 'Auffassungs¬ gabe /16 схващ|ам, -аш (-ах) uv; схван|а, -еш (-ах) V be'greifen vt <21 b>, verste¬ hen vi < 101 b/hb>, 'auffassen vt <a>; s се 1. ge'lähmt [steif] 'werden vi < 18/sn >; s се от студ vor 'Kälte ganz steif 'werden 2. (глас) 'heiser [rauh] 'werden схващан|е n, -ия pl 1. 'Auffassung /17, 'Meinung /17; по мое « 'meiner 'Auffassung nach 2. (разбйране) Ver'stehen n 23/sg 3. (парализйране) 'Lähmung / 17 схем|а / -и pl 'Schema n 24 схематизация / nur sg Schemati'sierung /17 схематязйр)ам, -аш (-ах) uv, v sche¬ matisieren vt <d> схематйз|ъм (-мът) m nur sg Sche- ma'tismus m 11 /sg схематйч|еи, -ни adj sche'matisch схлупен adj 'niedrig, ge'duckt сход|ен, -ни adj 'ähnlich сходност f nur sg 'Ähnlichkeit /17 сходств|о n, -a pl 'Ähnlichkeit / 17, 'Gleichartigkeit /17/sg схожд|ам се, -аш се (-ах се) uv 'ähnlich sein vi <B> (c нещо elw. J), sich entsprechen vr <16b/Afc>; entspre¬ chen vi (c нещо etw. 3); нашите характери се - ат 'unsere Charak'tere sind 'ähnlich [entsprechen sich]; моите интереси се »ат с твоите 'meine Inter'essen sind 'deinen 'ähnlich [entsprechen 'deinen] схоластика /nur sg Scholastik / 17/sg схоластйч|ен, -ни adj scholastisch схрулв|ам, -аш (-ах) uv; схруп|ам, -аш (-ах) V zer'beißen vt < 21 b >, zer'kauen vt <b> схрускв|ам, -аш (-ах) uv; схруск|ам, -аш (-ах) V 'knackend zer'kauen vt <b> сцежд|ам се, -аш се (-ах се) uv; сцед|я се -йш се (-йх се) v 'ablaufen vi < 9а/sn >, 'abtropfen vi <zjsn> сцен|а/, -и pl I. Theat 'Bühne /16 auch übertr, на ~ ата на живота auf der 'Bühne des 'Lebens 2. Theat, Lit 'Szene /16 auch übertr; правя на някого « jmdm. 'eine 'Szene 'machen сценари[й (-ят) m, -и pl 1. Theat Sze'narium n 312. Film 'Drehbuch n 22 сценарйст m, -и pl 'Drehbuchautor m 9a сценйч|ен, -ни adj Szenisch сцепв|ам, -аш (-ах) uv; сцеп|я, -иш (-их) V zer'reißen vt <21 b> сцепление n nur sg Phys Kohäsi'on /17 сцепя | сцепвам счепкв|ам, -аш (-ах) uv; счепк|ам, -аш (-ах) V 'packen vt, er'greifen vt < 21 b >;
841 съблазнявам z се sich in die 'Haare ge'raten vr < ЗЪ/sn > счепкваи|е n, -ия pl 'Handgemenge n 23, Prügelei /17; übertr Zu'sammenstoß m 2 счета t считам счетовод|ен, -ни adj 'Buchungs-; - на машина 'Buchungsmaschine / 16 O ~ на книга 'Rechnungsbuch n 22 счетоводител (-ят) m, -и pl 'Buchhalter m 4 счетоводителски adj 'Buchhalter- счетоводств|о n, -a pl 'Buchhaltung /17, 'Buchführung /17 счит|ам, -am (-ax) uv; счет|а, -еш (счетох) v I. 'halten <3> (някого за jmdn.für-/),befrachten <b> (някого за jmdn. als 4) 2. der 'Meinung sein vi < B >; as, че е достатъчно ich bin der 'Meinung, daß es ge'nug ist; z ce berücksichtigen <b> (c нещо etw.) O нещо се ~ а за нещо etw. wird für etw. ge'halten счукв]ам, -аш (-ax) uv; счук|ам, -аш (-ах) V zer'stoßen vt < 34b >, zerklop¬ fen vr <b> счупв[ам, -аш (-ax) uv; счуп|я, -иш (-их) у 1. zer'brechen vr < 16b>, zerschla¬ gen vt <4b> 2. (крайник) 'brechen vt <16> O iS веригите die 'Ketten zer'brechen; iS рекорд 'einen Re'kord 'brechen; z си главата sich den Kopf 'einrennen vr <10a> съавтор m, -и pl 'Mitautor m 9 a събар ям, -яш (-ях) uv; съббр|я, -иш (-их) v 1. (катурвам) 'umwerfen vt < 16 а > 2. (свалям) her'unterreißen vr < 21 а >, her'unterwerfen vt < 16 а > 3. (дърво) 'fällen vt 4. (убивам) 'töten vt 5. (разрушавам) 'einreißen vt <21 a>, 'abreißen vt <21 a> 6. (от власт) 'stürzen vr; z се 1. (npe- катурвам ce) 'umfallen vi <3/sn>, 'Umstürzen vi < a.jsn > 2. (падам) 'fal¬ len vi < 3/srt > 3. (руша ce) Einstürzen vi <a/sn> събера f събирам събеседв!ам, -аш (-ax) uv ein Ge'spräch 'führen събеседван|е n, -ия pl 'Aussprache/16 събеседни|к nt, -ци pl Gesprächspartner m 4 събнр|ам, -аш (-ax) uv; събер|а, -еш (събрах) V 1. 'sammeln vr; z пари Geld 'sammeln; ä гъби [бйлки] 'Pil¬ ze ['Kräuter] 'sammeln; z пощенски марки 'Briefmarken 'sammeln; ~ сведения Informati'onen 'sammeln; z сили'Kräfte'sammeln; z мислите си 'seine Ge'danken 'sammeln; is народни песни 'Volkslieder 'sammeln 2. (дигам от земята) 'auflesen vt <19a>, 'aufsammeln vr <a>; събе¬ ри падналите неща lies die her'unter- gefallenen 'Sachen auf 3. (опаковам) zu'sammenpacken vt < a >; z вещите си 'seine 'Sachen zu'sammenpacken 4. (хора) ver'sammeln vr < b >; (случайно) zu'sammenbringen vt <24a> 5. (обединявам) vereinigen vr <b> 6. (доближавам) anein'an- derdrücken vt <a> 7. (свивам) zu'sammendrücken vr <a>, Zusam¬ menhalten vt <3a> 8. (побирам) 'aufnehmen vr <!6a> 9. (пестя) zu'sammentragen vt <4a> 10. Math zu'sammenzählen vr <a>, ad'dieren vt < d > O ~ ай си парцалите 'packe 'deine Siebenfachen zu'sammen; - ай си устата 'halte den Mund; z само прах nur 'Staubfänger sein vi < B >; z си ума в главата zur Ver'nunft 'kommen vi <33/sn>; z ce 1. (на¬ трупвам ce) sich 'anhäufen vr < a > 2. (идвам на едно място) sich versam¬ meln vr <b> 3. (дружа) sich zu'sammentun vr <38a> (c mit 3) 4. (обединявам ce) sich ver'einigen vr <b> 5. (при пране) Eingehen vi <13a/sn> 6. (вмествам ce) hin'ein- passen vi <z./hb>, hin'eingehen vi < 13 a jsn> събвти|е n, -я pl Er'eignis n 27 съблазийтел (-ят) m, -и plVer'führer m 4 съблазнмгтел|ев, -ни adj verführerisch, verlockend съблазнявам, -аш (-ax) uv; съблазн|я,
съблазън 842 -йш (-йх) V 1. ver'führen vt < b > 2. (изкушавам) verlocken vt <b>, ver'führen, in Ver'suchung 'bringen vt <24> съблаз|ън / -ни pl Ver'suchung / 17 съблека | събличам съблекалн|я/, -и pl 'Umkleideraum m 2 съблнч|ам, -аш (-ах) uv; съб|лека, -ле- чеш (-лякох) V1. (човек) ent'kleiden vt < b >, 'ausziehen vt < 32 a, h-g > 2. (дреха) 'ausziehen; * ce sich 'aus¬ ziehen vr, sich ent'kleiden vr съблюдавам, -аш (-ах) uv be'folgen vt < b >, 'einhalten vt < 3a >, 'achten vt; x закон ein Ge'setz be'folgen ['ein¬ halten]; x срок 'eine Frist 'einhalten съболезнование n, -я pl 'Beileid n 20; изказвам ~ ята си sein 'Beileid 'aus¬ sprechen <16a> съболезновател|ен, -ни adj 'Beileids- събор m, -и pl 1. (събрание) Versamm¬ lung / 17, Zusammenkunft / 14; (среща) 'Treffen n 23 2. Rel Kon'zil n 20* od3\ 3. (увеселение) 'Volksfest n 20, 'Jahrmarkt m 2 съборя t събарям събот|а/, -иpl 'Sonnabend m 1 *, 'Sams¬ tag m 1 събот[ен,-ни 'Sonnabend-; x пазар 'Sonnabendmarkt m 2, Markt am 'Sonnabend; x ден 'Sonnabend m 1*; в x ден sonnabends събрани|е n, -я pl 1. Versammlung/17; партийно x Par'teiversammlung; профсъюзно x Gewerkschaftsver¬ sammlung; отчетно-изборно x Be- 'rich tswahl versamml ung; квартално x 'Wohngebietsversammlung; На¬ родно x 'Volksversammlung (bulga¬ risches Parla'ment) 2. (произведения) 'Sammlung/17; пълно x на произве¬ денията 'sämtliche 'Werke pl събрат m, -я pl 'Bruder m 5, 'Mitbruder, Ge'fährte m 7; ~ по съдба'Schicksals¬ gefährte събув|ам, -аш (-ах) uv; събу|я, -еш (-х) v 'ausziehen vt <32 a, h—g >; s се 1. (обувки) sich die 'Schuhe 'ausziehen vr 2. (чорапи) sich die 'Strümpfe 'auszie¬ hen <> събул се е бос er ist 'barfuß; събул се е по чорапи er ist in 'Strümp¬ fen събуден adj 'aufgeweckt събужд|ам, -аш (-ах) uv; събуд|я, -иш (-их) V 1. 'wecken vt, 'aufwecken vt <a> 2. übertr er'wecken vt <b>; x желания 'Wünsche er'wecken; » ce 'aufwachen vi <a.jsn>, er'wachen vi < Ъ/sn > auch übertr събуя t събувам съвест/nur sg Ge'wissen и 23; будна ~ 'waches Ge'wissen; гризе ме съвест¬ та ein 'schlechtes Ge'wissen haben; работя със ~ gewissenhaft 'arbeiten vi <hb>; c чиста ~ mit 'reinem Ge'wissen; свобода на ~ та Ge¬ wissensfreiheit /17; тежи ми нещо на ~ та etw. be'lastet mein Ge'wissen съвест |ен, -ни adj gewissenhaft О - но ми е а) ein 'schlechtes Ge'wissen 'ha¬ ben < А > (от, заради wegen 2) b) es tut mir leid (да направя нещо etw. zu tun) съвет m, -и pl 1. (поука) Rat m 1, 'Ratschlag m 2; давам ~ 'einen Rat 'geben < 15 >; искам ~ um Rat 'fra¬ gen 2. Pol Rat; Министерски ~ Mi'nisterrat; градски ~ 'Stadtrat 3. (съвещателен орган) 'Beirat 4. (сгра¬ да) 'Rathaus n 22; (в село) Gemeinde¬ amt n 22 съветв|ам, -аш (-ах) uv be'raten vt < 3b >, 'einen Rat 'geben < 15 >; ~ a го да не отйде er gibt ihm den Rat, nicht zu 'gehen; x ce sich be'raten vP сьветнн|к m, -ци pl I. (който дава съвети) 'Ratgeber m 4; той има лоши ~ ци er hat 'schlechte 'Ratgeber 2. (член на съвет) 'Ralsmilglied п 21 3. (длъжност) Rat т 1; легационен х Legati'onsrat; търговски х 'Handelsrat съветничк|а /, -ир/1. 'Ratgeberin/18 2. (член на съвет) 'Ratsmitglied п 21; окръжна х 'Mitglied des Be'zirksrates
843 съгласна съветск|и adj sowjetisch, So'wjet-; Съветски съюз Sowjetunion / 17; Съветска армия Sowjetische Ar'mee / 16 а, Sowjetarmee; ~ а република Sowjetrepublik /17 съвещйв|ам се, -аш се (-ах се) uv sich be'raten vr < 3b >, beratschlagen vi < Ъ/hb > съвещанн|е n, -я pl Be'ratung / 17, Besprechung / 17; производствено x Produkti'onsberatung; съдът се оттегля на х das Ge'richt zieht sich zur Be'ratung zu'rück съвещателен, -ни adj 1. Be'ratungs-; ~ на зала Be'ratungssaal m 2 2. (съ¬ ветваш) be'ratend; * глас beratende 'Stimme /16; ~ но тяло beratende 'Körperschaft /17 съвземам, -аш (-ах) uv; съвзе | ма, -меш (-х) V wieder'herstellen vt < а >; % се 1. sich er'holen vr <b>, Wieder zu sich 'kommen vi <33jsn> 2. (опом- вам се) sich 'fassen vr сьвзйм1ам, -аш (-ах) uv = съвземам сьвйпускни|к т, -ци pl 'Mitabsolvent т 8 съвкуп|ен, -ни adj 1. ge'meinsam 2. (цялостен) Ge'saml- съвкуплснн|е п, -я pl Vereinigung /17; (животни) Be'gattung /17, 'Paarung /17 съвкупно adv 'insgesamt, zu'sammen съвкупност f nur sg Ge'samlheit /17/sg; no ~ 'insgesamt, zu'sammen съвкупна |ам се, -аш се (-ах се) uv; съвкуп|я се, -йш се (-йх се) v sich vereinigen vr <b>, Ver'kehr 'haben < A >: (животни) sich 'paaren vr съвмест|ен, -ни adj ge'meinsam, ge¬ meinschaftlich сьвместйм adj ver'einbar съвместйтелство n nur sg 'doppeltes 'Arbeitsverhältnis n 27 съвокул|ен, -ни adj = съвкупен съвокуплени|е n, -я pl = съвкупление съвокупност f nur sg = съвкупност съвпад|ам, -аш (-ах) uv; съвпадн|а, -еш (-ах) V 1. (по време) zu'sammenfallen vi <3a.Jsn> 2. (еднакъв съм) über- 'einstimmen vi < a/Ab >, sich 'decken vr (c mit 3) 3. Math 'deckungsgleich sein vi < B > съвпаденн|е n, -ярП. Zusammentreffen n 23 2, (еднаквост) Übereinstimmung /17 съвпадна | съвпадам съвременен, -ни adj 1. (днешен) 'heu¬ tig, mo'dern, 'jetzig, 'gegenwärtig; x български книжовен езйк mo'derne bul'garische Litera'tursprache / 16, bul'garische Litera'tursprache der 'Ge¬ genwart; ~ на техника mo'derne 'Technik /17 2. (едновременен) 'zeit¬ genössisch съвременни|k m, -ци pl 'Zeitgenosse m 1 съвременниц а /, -и pl и. съвремен¬ ници |a /, -и pl 'Zeitgenossin /18 съвременност / nu r sg 'Gegenwart fMjsg, 'heutige Zeit / 17, 'Jetztzeit /17/*g съвремие n nur sg 'Gegenwart / 17 съвсем adv 1. (напълно) ganz, ganz und gar, 'völlig 2. c отрицание überhaupt; ~ не überhaupt nicht съвъкуплени|е n, -я pl = съвкупление съвъкупяв|ам се, -аш се (-ах се) uv = съвкупяв[ам се съвършен adj voll'kommen, vollendet съвършено adv voll'kommen, 'völlig съвършеност /nur sg Vollkommenheit /17, Vollendung/17 съвършенство n nursg Vollkommenheit / 17, Voll'endung / 17; до ~ in Voll'endung, voll'kommen съглас|ен, -ни adj 1. 'einverstanden (c mit 3) 2. (задружен) 'einmütig, 'einig <C> Gramm x звук Konso'nant m 8, 'Mitlaut m 1 съгласие n nur sg 1. 'Einverständnis n 27; давам ~ то си sein 'Einverständnis 'geben < 15 >; по взаймно ~ in 'ge¬ genseitigem 'Einverständnis; в знак на ~ zum 'Zeichen des 'Einverständnisses 2. (единомислие) 'Eintracht / 17jsg% Übereinstimmung / 17; в ~ c in Übereinstimmung mit 3 съгласи|а f -и pl Gramm Konso'nant
съгласно 844 т 8, 'Mitlaut т 1 съгласно adv 1. (съответно) laut, entsprechend; - закона laut Ge'setz, entsprechend dem Ge'setz 2. (дружно) volkst in 'Eintracht, 'einträchtig сьгласув[ам, -аш (-ах) uv 1. (коорди- нйрам) in Übereinstimmung 'bringen vt <24>, koordinieren vt <d> 2. (съобразявам се) ab'stimmen vt < a > (c mit 3) 3. Gramm in Kongru'enz 'bringen; s ce sich abstimmen vr < а/hb > (c mit 3) съгласйв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; съглас|я се, -йш се (-йх ce) v 1. sich 'einverstanden er'klären vr < b >; 'ein¬ willigen vi <a/hb> (c in 4) 2. (пот¬ върждавам) 'beistimmen vi <a/hb>, 'zustimmen vi <afhb> съглашйтелскк adj Pol versöhnlerisch, kompro'mißlerisch съглашателство n nur sg Pol Versöhn¬ lertum n 221 sg съглашени|е n, -я pl Übereinkunft/14, 'Abkommen n 23, Vereinbarung/17; търговско « 'Handelsabkommen; Съглашението Hist Entente [ö'tä:t]/ 16 съглашенски adj Hist En'tente- съглбдам | съглеждам съгл£дв|ам, -аш (-ах) uv = съглеждам съгледвач т, -и pl 'Kundschafter т 4, 'Späher т 4 съглежд|ам, -аш (-ах) uv съглед|ам, -аш (-ах) v 1. (вйждам) er'blicken vt <b>, Sehen vt <19> 2. (забеляз¬ вам) be'merken vr < b > съграждам, -аш (-ax) uv; съград|я, -йш (-йх) v er'richten vt < b >, er'bauen vt <b> съгражданин m, -и pl 'Mitbürger m 4 сьгрешйв!ам, -аш (-ax) uv = сгре- шавам ‘съд (*iT) т, -ове pl 1. Ge'faß п 20; глинен - 'Tongefäß; кръвоносен - 'Blutgefäß 2. (съдини) nur pl Ge'schirr п 20; емайлирани - ове E'maillege- schirr; мия -ове Ge'schirr 'abwa¬ schen <4а> О плавателен - Schiff п 20; скачени - ове Phys kommu¬ nizierende Ge'faße pl 2съд (-ът) т, съдилища pl Jur 1. Ge* 'rieht; п 20; военен - Militärgericht; върховен - 'Oberstes Ge'rieht; дру¬ гарски - а) (в предприятие) Коп- 'fliktkommission / 17 b) (в квартал) 'Schiedskommission; давам някого под - jmdn. bei Ge'richt verkla¬ gen < b >; призовавам пред - ä vor Ge'richt 'laden vt <4> 2. (сграда) Ge'richt, Ge'richtsgebäude n 23 съдба fnur sg 'Schicksal n 20, Ge'schick n 20 съдбин|а/, -й pl 'Lebensweg m 1 съдбов|ен, -ни adj Schicksalhaft съдбонос|ен, -ни adj verhängnisvoll, fa'tal съдеб|ен, -ни adj Ge'richts-; - на зала Ge'richtssaal m 2; -на медицйна Ge'richtsmedizin /17; « заседател 'Schöffe m 8; я изпълнител Ge'richts- vollzieherm4; * процес Ge'richtspro- zeß m 1; - ни разноски Ge'richtsko¬ sten pl\ - но заседание Ge'richtsver- handlung/17 съдействие n nur sg Unterstützung/17; оказвам - Unterstützung ge'währen <b> съдействув|ам, -аш (-ax) uv unterstüt¬ zen <b> (на някого jmdn.); (до¬ принасям) 'beitragen (за zu J) съдене n nur sg Verhandlung / 17, Verurteilung /17 съднйск|и adj 1. Richter-; - а длъж¬ ност 'Richteramt n 22 2. 'richterlich; - o решение 'richterliche Entschei¬ dung/ 17, 'Richterspruch m 2 съдййство n nur sg 1. (професия) 'Richteramt n 22, Be'ruf m 1 des 'Richters 2. (вейчки съдии) 'Rich¬ ter pl съднлищ[е n, -a pl * 2съд съдимост / nur sg Jur. свидетелство за - polizeiliches 'Führungszeugnis n 27 съднн|а / -и pl Ge'faß n 20; nur pl Ge'schirr n 20
845 съжителство съдйр|ам, -аш (-ах) uv; съдер|а, -еш (съдрах) V zer'reißen vt <21 b>; (правя на парцали) zer'fetzen vt < b > съдия m, съдии pl 1. 'Richter m 4; ~-изпълнител Gerichtsvollzieher m 4; ~ -следовател Untersuchungs¬ richter 2. Sport 'Schiedsrichter съдни|к m, -ци pl 'Richter m 4 съдоклад nt, -и pl 1. (писмено) 'Gegen¬ bericht m, I 2. (реферат) Korreferat n 20 съдопроизводство n nur sg 'Rechtspre¬ chung /17 съдоустройство n nur sg 'Rechtswesen n 23 сьдружи|е n, -я pl 1. Wirtsch 'Teilha¬ berschaft / 17; (дружество) Gesell¬ schaft / 17 2. nur sg (съгласие) Ge¬ meinschaft /17 съдружия |к m, -ци pl 'Teilhaber m 4 (в an 5) сьдружиически adj 'Teilhaber- съдьрж|ам, -аш (-ах) uv ent'halten vt <3b>; s ce ent'halten sein съдържание n nur sg 1. 'Inhalt m 1 2. (в книга) 'Inhaltsverzeichnis n 27 съдържател (-ят) m, -и pl 'Inhaber m 4, Besitzer nt 4 съдържател|ен, -ни adj 'inhaltsreich, ge'haltvoll съдържателност / nur sg Tnhaltsreich- tum m 3, Ge'halt m 1 съд|я, -иш (-йх) uv 1. Jur 'richten v/, 'urteilen vi <hb> 2. (давам под съд) verklagen vt <b> 3. (осъждам) volkst verurteilen vt <b> 4. (оценя¬ вам) be'urteilen < b > (за нещо etw.), 'urteilen vi <hb> (за 'über 4); s ce prozessieren vi < d/hb > (c 'gegen 4 ) съединени!е n, -я pl 1. Vereinigung/17, Verbindung/17; химическо ä 'che¬ mische Ver'bindung 2. Mil Ver'band m 2 O късо 8 El 'Kurzschluß m 2; ~ ето прави ейлата 'Einigkeit macht stark съединител|ен, -ни adj Ver'bindungs-, 'Binde-; Gramm kopula'tiv; ~ но зве¬ но Verbindungsglied« 21, 'Bindeglied; ~ на тъкан Anat 'Bindegewebe n 23 сьединяв|ам, -аш (-ах) uv; съедин|я, -йш (-йх) V 1. verbinden vt <27b>; правата АБ ~ а двете точки die Ge'rade AB verbindet 'beide 'Punkte; общата цел ни ~ a das ge'meinsame Ziel verbindet uns 2. (обединявам) vereinigen vt <b>; ä две пред¬ приятия в едно zwei Be'triebe zu 'ei¬ nem vereinigen; s ce 1. sich ver¬ binden vr <27b> 2. (обединявам ce) sich vereinigen vr < b > (в zu 3) съест|еи, -ни adj 'eßbar, 'Nahrungs-; - ни продукти 'Nahrungsmittel n 23Ipl съжалени|е n, -я pl 1. (състрадание) 'Mitleid n 20/sg, 'Mitgefühl n 20 (към für 4, mit 3) 2. (жалост) Be'dauern n 23/sg O за 8 'leider сьжалйтел|ен, -ни adj be'dauemd съжаля» |ам, -аш (-ах) uv; съжал|я, -йш (-йх) V1. (съчувствувам) 'Mitleid 'haben <А> (някого mit jmdm.), be'mitleiden vt <b>, be'dauern vt <b> 2. nur uv (изпйтвам жалост) be'dauern vi < Ъ/hb >, leid tun vi < 38/Ah >; 8, че не отйдох ich be- 'dauere [es tut mir leid), daß ich nicht ge'gangen bin; s за парйте um das Geld tut es mir leid; s ce 'Mitleid 'haben (над mit 3) сьждени|е n, -я pl 1. Phil 'Urteil n 20 2. (преценка) 'Einschätzung /17, 'Ur¬ teil (no 'über 4) съживнтел|еи, -ни adj be'lebend съживяв ам, -аш (-ах) uv сьжив|я, -йш (-йх) V 1. (оживявам) 'wieder zum 'Leben er'wecken vt <b> 2. übertr be'leben vt <b>; s ce 1. (оживявам) 'wieder zum 'Leben er'weckt 'werden vi <18jsn>\ übertr 'wieder 'aufleben vi <a/sn> 2. (ставам nö-жив) sich be¬ 'leben vr <b> съжител (-ят) m, -vipl\. (съгражданин) 'Mitbürger m 4 2. (съквартирант) 'Mitbewohner m 4 съжителство n nur sg Zusammenleben n 23/sg-, мйрно - 'friedliches Zusam¬ menleben
съжителствувам 846 сьжйтелствув|ам, -аш (-ах) uv 1. (жи¬ вея) zu'sammen 'leben vi <hb> 2. (съществувам) zu'sammen exi'stieren vi <djhb> сьзаклятн|е n, -я pl Verschwörung/17 съзаклятия | к m, -ци />/Verschwörer m 4 сьзаклятнич|а, -иш (-их) uv 'eine Ver'schwörung 'anzetteln <a>, Ver¬ schwörungen 'anzetteln сьзаклятнически adj VerSchwörer- съзвезди|е n, -я pl Astr 'Sternbild n 21, Ge'stirn n 20 съзвуч|ен, -ни adj har'monisch, 'wohl¬ klingend съзвучи|е n, -я pl 1. (хармония) Har- mo'nie /16 a 2. Lit 'Gleichklang auch übertr Ob ж c in 'Einklang mit, in Übereinstimmung mit съзвучност / nur sg Harmo'nie / 16 a, 'Wohlklang m 2 сьздав|ам, -аш (-ах) uv; съз|дам, -да¬ деш (-дадох) v 1. Schaffen vf < 1 >; ж произведение ein Werk Schaffen; ж безпокойствие 'Unruhe Schaffen 2. (направям) er'schaffen vt <lb> 3. (основавам) 'gründen vt 4. (причи¬ нявам) be'reiten vt < b >, er'zeugen vt <b>; s ceentstehen vi <10,b/sn> сьзд&ни|е n, -я pl 1. 'Schöpfung/17 auch übertr 2. (живо същество) Ge'schöpf n 20 създател (-ят) m, -и pl 'Schöpfer m 4 auch Rel гьздърм|а/, -й pl = саздърма съзерцав|ам, -аш (-ах) uv be'trachten vf < b >, 'anschauen vt < a > сьзерцанн|е и, -я pl Befrachtung /17 сьзерцател (-ят) m, -и pl Befrachter m 4 съзерцател ен, -ни adj beschaulich съзидам T съзйждам съзидателен, -ни adj Schöpferisch, 'aufbauend сьзйжд|ам, -аш (-ах) uv; съзйд|ам, -аш (-ах) V 'aufbauen vt < а >, er'bauen vt < b >, er'richten vf < b > сьзйр|ам, -аш (-ах) uv; съзр|а, -еш (-ях) V 1. er'blicken vt <b> 2. (долавям) er'kennen vt <10b> сьзнав|ам, -аш (-ах) uv; съзна|я, -еш (-х) v I. sich be'wußt 'werden vi < 18jsn> (нещо'einer 'Sache)2. (раз¬ бирам) er'kennen vf < 1 Ob >; s cezu sich 'kommen vi <33/sn> съзнание n nur sg Be'wußtsein n 23fsg; класово ~ 'Klassenbewußtsein; ид¬ вам в » zu Be'wußtsein 'kommen vi < 33/sn>; загубвам das Be'wußt¬ sein ver'lieren < 32b > съзнателен, -ни adj be'wußt съзнателност f nur sg Be'wußtheit / 17Jsg; (съзнание) Be'wußtsein n 23 /sg съзная f съзнавам съзоряв|а се (-а се) uv; съзор|й се (-й се) у unpers hell 'werden vi < 18jsn > съзра | съзирам сьзряв|ам, -аш (-ах) uv; съзр|ея, -ееш (-ях) V her'anreifen vi < а jsn > съизмерим adj vergleichbar сьйменни1к т, -ци pl 'Namensvetter т 4 ськвартал|ец т, -ци pl 'Mitbewohner т 4 des 'Viertels; той е мой ж ег wohnt in 'meinem 'Wohnviertel съквартирант m, -и pl 'Mitbewohner m 4; (в една стая) 'Zimmergenosse ськласни[к m, -ци pl 'Klassenkamerad m 8 ськлет m nur sg volkst Nervosi'tät /17jsg, 'Unruhe/ 16; ~ ми e ich bin schon ganz ner'vös; хвана ме ~ от чакането das 'Warten hat mich ganz ner'vös ge'macht съкооператор m, -и pl 'Mitglied n 21 der 'gleichen Genossenschaft; той е мой - er ist 'Mitglied der 'gleichen Ge¬ nossenschaft wie ich ськратяв|ам, -аш (-ах) uv = съкра¬ щавам съкратен adj 'kürzer, ver'kürzt, ge- 'kürzl; ~ и срокове verkürzte Termi¬ ne pl; по - ата процедура im 'Eilver- fahren ськращав|ам, -аш (-ах) uv; съкрат|я, -йш (-йх) V 1. (пространствено, по време) 'abkürzen vf <а>; ж пътя den Weg 'abkürzen 2. (по брой) 'kür¬ zen vf auch Math; ж броя на
847 сънен работниците die Zahl der 'Arbeiter 'kürzen; * речта die ‘Rede 'kürzen 3. (уволнявам) entlassen vt <3b>; съкратили са счетоводителя шап hat den 'Buchhalter ent'lassen съкращени|е n, -я pl 1. (съкращаване) 'Kürzung /17 2. (уволнение) Entlas¬ sung /17 3. Ling 'Abkürzung /17 съкровен adj ge'heim, in'tim съкровиш|е n, -a pl Schatz m 2; държавно « 'Staatsschatz съкр6вищ|ен, -ни adj Schatz- съкровищннц|а /, -и pl 'Schatzkammer /16 съкрушав|ам, -аш (-ах) uv; съкруш|а, -йш (-йх) V 1. (душевни свойства) 'brechen v/ < 16 >; « волята му 'seinen 'Willen 'brechen 2. (огорча¬ вам) 'niederschmetternd sein vi < B>' вестта го съкруши die 'Nachricht war für ihn 'niederschmetternd 3. (уни¬ щожавам) zerschmettern vt < b >; » ce 'brechen vi < 16/sn >; ~a ce сърцето das Herz bricht съкрушение n nur sg Ge'brochenheit /17 съкрушителен, -ни adj 1. (унищо- жйтелен) ver'nichlend, zerschmet¬ ternd 2. übertr 'niederschmetternd, 'un¬ heilvoll съкьлдйсв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; съкълдйс|ам се, -аш ce (-ax ce) v volkst ner'vös ['unruhig] 'werden vi < 18Jsn> сълза /, сълзи pl 'Träne / 16; като ~ klar wie 'eine 'Träne; крокодйлски сълзи Kroko'dilstränen; лея сълзи 'Tränen ver'gießen < 32b > O момина ~ Bot 'Maiglöckchen n 23 сълзен, сълзни adj 'Tränen-; сълзни жлезй Anat 'Tränendrüsen pl сълзлйв adj 1. (плачлив) 'weinerlich auch übertr 2. (мокър от сълзи) 'trä¬ nenfeucht, 'tränennaß O ~ газ 'Trä¬ nengas n 20 сълз|я, -йш (-ях) uv 1. (око) 'tränen vi <hb> 2. (капя) 'tropfen vi <hb> съм Hilfs- od Existenzialverb sein vi <B> съмахаленец и. съмахлен|ец m, -ци pl = съкварталец сьмв|а (-a) uv; съмн|е (-ä) v unpers hell 'werden vi < 18/sn>, Tag 'werden; s ce hell 'werden, Tag 'werden; в 5 часа вече ce s um 5 Uhr wird es schon hell съмване n nur sg 'Morgengrauen n 23/sg, 'früher 'Morgen m 4, 'Hellwerden n 23/sg\ на - im 'Morgengrauen съмишлеин[к m, -ци pl 1. 'Gleichge¬ sinnter ml*, Gesinnungsgenossem 7 2. (привърженик) 'Anhänger m 4 съмнало n nur sg 'Morgengrauen n 23/sg, 'Hellwerden n 23/sg; no ~ im 'Morgengrauen съмне t съмва съмненн|е n, -я pl 1. 'Zweifel m 4; без * 'ohne 'Zweifel, 'zweifellos; няма s es be'steht kein 'Zweifel 2. (неувереност) Be'denken n 23 3. (подозрение) Ver¬ pacht m l/sg съмнйтел|ен, -ни adj 1. 'zweifelhaft auch übertr; 'unsicher 2. (изразяваш съмнение) 'zweifelnd 3. (подозрите¬ лен) ver'dächtig O «но e es ist zu be'zweifeln съмнйтелност/nur sg 'Zweifelhaftigkeit /17 съмняв|ам, -аШ (-ax) uv umg 'Zweifel 'wecken (някого bei jmdm.); * ce 1. 'zweifeln vi <hb> (в an 3), be'zweifeln < b > (в нещо etw.) 2. (заподозйрам) ver'dächtigen <b> (в някого jmdn.) ‘сън (-ят) m nur sg 1. Schlaf m 1 /sg; дълбок ~ 'tiefer Schlaf; зймен ~ 'Winterschlaf; капнал съм за ~ nach Schlaf 'lechzen vi <hb>; не ме хва¬ ща [лови] ~ 'keinen Schlaf 'finden < 27 >; първи - 'erster Schlaf 2. (лек ~) 'Schlummer m 4 auch übertr; природата лежй в дълбок ~ die Na'tur liegt in 'tiefem 'Schlummer 3. (умора) 'Müdigkeit /17; - ми затваря очйте 'Müdigkeit schließt mir die 'Augen 2сьн (-ят) m, -ища pl (съновидение) Traum m 2 сьнароднн|к m, -ци pl 'Landsmann m 3 1 сънен adj 'schläfrig, ver'schlafen
сънен 848 2сън|ен, -ни adj 1. (сънлив) 'schläfrig, ver'schlafen 2. (приспивен) 'einschlä¬ fernd 3. (при сънуване) Traum-; ~ но видение 'Traumbild п 21 О ~на болест Med 'Schlafkrankheit /17 сънлив adj 1. 'schläfrig, ver'schlafen 2. übertr 'schlafmützig сънлив|ец m, -ци pl 'Schlafmütze /16 сьнлйвост / nur sg 'Müdigkeit / \l/sg, 'Schläfrigkeit / lljsg съновидени е л, -я pl 'Traumbild n 21 cbHOTBÖpjeH, -ни adj 'einschläfernd, Schlaf-; ~ но средство 'Schlafmittel n 23 сьнув|ам, -am (-ax) uv 'träumen vi <hb> (нещо von etw. 3) сънно n nur sg 'Sandmann m 3 сьображенн|е n, -я pl 1. Überlegung / 17, Er'wägung/17 2. (причина) Grund m 2; по лични ~ я aus persönlichen Gründen O вземам в * berücksichti¬ gen vt < b >, in Er'wägung 'ziehen vt <32, h-g> съобраз|ен, -ни adj im 'Einklang 'ste¬ hend (c mit 3), entsprechend (c нещо etw. 3) съобразителен, -ни adj 1. 'umsichtig, über'legt 2. (ловък) 'wendig съобразйтелност / nur sg Über'legtheit fll/sg, 'Umsicht / 17, 'Wendigkeit /17/J* съобразно adv entsprechend (c нещо etw. 3) съобразявам, -am (-ax) uv; съобраз|я, -йш (-йх) v 1. (разсъждавам) sich überlegen vr <b> 2. (пресмятам) er'wägen vr < 6b > 3. (решавам, раз¬ бирам) entscheiden vt <23b>, be¬ greifen vt < 21 b > 4. (съгласувам) in Übereinstimmung 'bringen vt <24>, vereinbaren vt < b > (c mit 3); s ce berücksichtigen <b> (c нещо etw.) съобщав ам, -am (-ax) uv; съобщ|я, -йш (-йх) v 1. 'milteilen vr <a> 2. (док¬ ладвам) be'richten <b> (за нещо etw. od 'über etw. 4) 3. (свързвам) nur uv verbinden vt <27b>; 8 ce verbunden sein vi < B > сьобщени|е n, -я pl 1. 'Mitteilung / 17, 'Nachricht /17 (за 'über 4, von 3) 2. (връзка) Verbindung/17; средства за ж Kommunikati'onsmittel n 23; въз¬ душни ~ я 'Luftverbindungen pl; те¬ лефонни ~ я 'Fernsprechverbindungen; Министерство на ~ ята Ministerium n 28 für 'Post- und ' Femmeldewesen сьобщйтел|ен, -ни adj Kommunikati- 'ons-; Ver'kehrs- und 'Nachrichten-; ~ на мрежа Ver'kehrs- und 'Nach¬ richtennetz n 20; ~ ни средства Kom¬ munikati'onsmittel n 23; ~ но об¬ служване 'Femsprech- und 'Fern¬ schreibleistungen / 17/p/ съоръжав ам, -am (-ax) uv; съоръж|а, -йш (-йх) v 'ausrüsten vr < а > (c mit 3) съоръжени|е n, -я pl 1. 'Ausrüstung/17, .'Anlage /16 2. (прибор) Ge'rät n 20 3. (принадлежност) 'Zubehör n 20, 'Zubehörteil n 27 съответ|ен, -ни adj entsprechend (на нещо etw. 3) съответно adv in Übereinstimmung (c mit 3), entsprechend (c od на нещо etw. 3) съответствие n, -я pl Entsprechung / 17, Übereinstimmung / 17 (между 'zwischen 3; c mit 3); в s c in Übereinstimmung mit 3 сьответствув|ам, -am (-ax) uv entspre¬ chen vi < 16b/hb> ; in Übereinstim¬ mung sein vi <B> (на mit 3) съотечественик m, -ци pl 'Landsmann m 3 . сьотносйтел|ен, -ни adj 1. ein'ander be'dingend, korrela'tiv 2. Gramm kor- rela'tiv съотносйтелност f nur sg 'wechselseitige 'Abhängigkeit/17, Korrelalivi'lät/17 съотношение n, -я pl 'Wechselbeziehung / 17, Verhältnis n 27; ä на сйлите 'Kräfteverhältnis съперни|к т> -ци pl 1. Ri'vale m 7, Konkur'rent m 8 2. (при жена) 'Ne¬ benbuhler m 4 сьперннц|а /, -и pl 1. Ri'valin / 18, Konkur'rentin / 18 2. (при мъж) 'Ne-
849 сърдечно benbuhlerin /18 сьперннч|а, -иш (-их) uv 'wetteifern vi <hb>, konkurrieren vi <d/hb>, ri¬ valisieren v/ <d/hb> (c, на mit 3) съперничества n, -a pl 1. Rivali'tät/17, Konkurrenz/17 2. (борба) 'Wettstreit m 1, 'Wettkampf m 2 (за um 4) съпл£мешш|к m, -ци pl 'Angehöriger m 7+ des 'Stammes; ваш x e er ist 'Angehöriger 'eures 'Stammes съпоставнтел | ен, -ни adj vergleichend konfronta'tiv auch Ling съпоставк а / -и pl Ver'gleich m 1, Gegenüberstellung /17 съпостав|ям, -яш (-ях) uv; съпостав|я, -иш (-их) V gegen'überstellen < а > (с нещо etw.), vergleichen vt <21b> (c mit 3) съприкосновение n nur sg Be'rührung /17, Kon'takt m 1; влизам в ~ in Be'rührung 'kommen vi <33jsn> съпритежател (-ят) m, -и pl 'Mitbesitzer m 4 сьпритежателски adj 'Mitbesitzer-; ~ дом 'Wohnhaus n 22 mit 'Eigentums¬ wohnungen сьпровбд m nur sg Begleitung / 17 auch Mus съпроводителна, -ни adj Be'gleit-; - но писмо Begleitbrief m I съпров6жд|ам, -am (-ax) uv; съпро- вод|я, -иш (-их) v be'gleiten vt <b> auch Mus; x ce be'gleitet 'werden vi < 18/sn> съпротива /nur sg 'Widerstand m 2 auch Pol; оказвам - 'Widerstand 'leisten съпротивителни, -ни adj 'Widerstands-; - но движение Pol 'Widerstandsbe¬ wegung/ 17 съпротивление n, -я pl 'Widerstand m 2 auch Phys; x на въздуха 'Luftwider¬ stand съпротивяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; съпротив|я се, -йш се (-йх се) v 'Wi¬ derstand 'leisten auch Pol (на, протйв 'gegen 4); sich wider'setzen vr < b > (на od протйв някого od нещо jmdm. od etw.) 54 Wtb. Bulg-Dt. сьпру|г nt, -зи pl 'Gatte m 7, 'Ehemann m 3, Ge'mahl m 1; ~ зите die 'Eheleute съпруг ja /, -и pl 'Gattin /18, 'Ehefrau /17, Ge'mahlin m 18 сьпружеск|и adj 'Gatten-, 'Ehe-; ~a вярност 'eheliche 'Treue / 16/sg; ~ a двойка 'Ehepaar n 20; x живот 'Ehe¬ leben n 23 сьпътствув|ам, -аш (-ax) uv be'gleiten vt <b> сър m nur sg Sir [sce:] съразмерНн, -ни adj 1. (пропорцио¬ нален) proportio'nal (c zu 3) 2. (си¬ метричен) 'ebenmäßig, sym'metrisch съразмерност f nur sg 1. (пропорцио¬ налност) Proporti onali'tät/17 2. (си- метрйчност) 'Ebenmäßigkeit / 17, Symme'trie / 16 a сьратин|к m, -ци pl 'Kampfgefährte m 7, 'Mitstreiter m 4 сърб ам, -аш (-ax) uv 1. (от чаша) 'schlürfen v/ 2. (с лъжйца) 'löffeln vt О х попарата übertr die 'Suppe selbst 'auslöffeln <a> сърбеж m, -и pl 'Jucken n 23/sg; Med 'Juckreiz m 1; усещам - ein 'Jucken ['einen 'Juckreiz] 'spüren сьрб|й, (-я) uv nur 3. Pers 'jucken vi <hb>; x ме кожата die Haut juckt mich; % ме es juckt mich O x ме езйкът übertr 'seine 'Zunge nicht im 'Zaume 'halten 'können vi < 36/hb > сърб|ии m, -и pl 'Serbe m 1; лужйшки x 'Sorbe m 7 Сърбия /'Serbien n 23 сърдеч|ен, -ни adj 1. Anat Herz-; x мускул 'Herzmuskel m 10; x удар 'Herzschlag m 2 auch Med; ~ на дей¬ ност 'Herztätigkeit /17; - ни заболя- вания 'Herzkrankheiten pl 2. (лю¬ бовен) 'Herzens-; моите - ни рабо¬ ти 'meine 'Herzensangelegenheiten pl 3. (йскрен)'herzlich; х поздрав'herz¬ licher Gruß m 2; - на благодарност 'herzliche 'Dankbarkeit/11/sg; herz¬ licher Dank m 1 /sg 4. (сърцат) be'herzt сърдечно adv 'herzlich
сърдечност 850 сърдечност/nur sg 'Herzlichkeit f\7/sg сърдит adj 'zornig, 'böse, 'ärgerlich; ~ поглед 'zorniger Blick ml; * човек 'zorniger ['ärgerlicher] Mensch m 8; ~ ми e er ist mir 'böse, er ist 'böse auf mich сърд я, -иш (-йх) uv er'zürnen vt < b >, 'zornig 'machen vt, 'ärgern vt; s ce 1. sich 'ärgern vr, 'zornig sein vi < B > 2. (скаран съм) 'böse sein (на някого jmdm.) съребрен adj 'Seiten-; роднини по ~ a линия Verwandte pl in der 'Seiten¬ linie съревновавам ce, -am ce (-ax ce) uv 'wetteifern vi <hb> (c mit 3); (нами¬ рам се в съревнование) im 'Wettbe¬ werb 'stehen vi < 16/hb> (c mit 3) съревнование n, -я pl 'Wettstreit m 1 (c mit 3); Wirtsch 'Wettbewerb m 1 съредактор m, -и pl 'Mitredakteur m 4 сърн а f -й pl Zool Reh n 20 сърнел|а f -и pl Para'solpilz m 1 сърнен adj Reh- сърнец m, срънцй pl Zool 'Rehbock m 2 сърп (-ът) m, -ове pl 'Sichel/16; ~ и чук 'Hammer und 'Sichel сърповнд|ен, -ни adj 'sichelförmig сърцат adj be'herzt сърц|6л, -äp/Herz n (-ens, -en) O без x 'lustlos; дойде ми x на място jetzt bin ich 'wunschlos 'glücklich; имам на x а) (обичам) ins Herz geschlossen 'haben vi < A > b) (тревожа) das Herz schwer 'machen; къса ми се ~ ето die 'Seele kann 'einem weh tun; мед ми капе на ~ ето 'restlos zu'frieden sein vi <B>; на гладно х auf'leeren'Ma¬ gen; на драго х mit 'freudigem 'Her¬ zen; нямам х 'keine Lust 'haben (за Hemozuetw. J); от все x von'ganzem 'Herzen; откривам ~ ето си на някого jmdm. sein Herz 'öffnen; no x nach 'eigenem Er'messen; c леко x 'leichten 'Herzens; c открито x 'of¬ fenherzig; със x mit innerer 'Anteil¬ nahme; турям си на x sich zu'Herzen 'nehmen vi < 16 >; широко x 'weites 'Herz; яд ми капе на ~ ето sich schwarz 'ärgern vr сърцебиене n nur sg 'Herzklopfen n 23/sg сърцебол m nur sg volkst 'Magendrük- ken n 23, 'Leibschmerzen pl сърцевнд|ен, -ни adj 'herzförmig сърцевина /nur sg 1. Bot Mark n 20/sg 2. (вътрешност) 'Inneres n 26+, 'Herz¬ stück n 20 auch übertr сърцераздирателен, -ни adj 'herzzerrei¬ ßend, 'herzerweichend СЪС t C съсв|ам, -аш (-ax) uv; съсн|а, -еш (-ax) v 'zischen vi <hb> съсед m, -и pl 'Nachbar m 4 съсед ен, -ни adj be'nachbart, 'Nach¬ bar-; ~ на къща 'Nachbarhaus n 22 съседк[а/, -и pf'Nachbarin/18 съседск|и adj 1. (на съсед) 'Nachbar-, des 'Nachbarn; x двор 'Nachbarhof m 2; ~ oto момче der 'Junge m 7 des 'Nachbarn 2. (като съседи) 'nach¬ barlich; x отношения 'nachbarliche Beziehungen pl съседство n nur sg 'Nachbarschaft /17 съсека | съсйчам съсел m, -и pl Zool 'Siebenschläfer m 4 съселян ин m, -и pl 1. 'einer, der aus dem 'gleichen Dorf stammt; той е мой x er stammt aus dem 'gleichen Dorf wie ich 2. 'Mitbewohner m 4 des 'Dorfes съсипател[ен, -ни adj zer'mürbend, er'müdend; (разрушителен) zerstö¬ rend съсйпв|ам, -аш (-ax) uv; съсйп|я, -еш (-ах) v 1. (разрушавам) ver'heeren vi < b >, zer'stören vt < b > 2. (похабя¬ вам) ka'puttmachen vi < a > auch übertr 3. (опропастявам) zu'grunde 'richten vi <a>, rui'nieren vi <d>; x ce sich zer'mürben vr < b >, sich 'fertigmachen vr <a> съсипйя / nur sg Ru'in m 1 */sg съсйпнн|к m, -ци pl Ver'derber m 4 съсипя t съсипвам съсйрв|ам, -аш (-ax) uv; съсйр|я, -иш (-их) V zum Ge'rinnen 'bringen vi < 24 >, ge'rinnen 'lassen vi < 3/hb >;
851 сътрудник х се ge'rinnen vi < 26 Ь/sn > съсйч|ам, -аш (-ах) uv; със|ека, -ечеш (-якох) V 'niederhauen vt < а >, 'nie¬ dermetzeln vt <а> съскав adj 'zischend; ~ а съгласна Ling 'Zischlaut т 1; ~ изговор 'zischende 'Aussprache /16 съск|ам, -аш (-ах) uv 'zischen vi < hb > съслов ен, -ни adj 'Standes-, 'ständisch; ~ ни интереси 'Standesinteressen pl съслови|е n, -я pl Stand m 2; граждан¬ ско « 'Bürgerstand съсна t съсвам съсредоточавам, -аш (-ах) uv; съсре¬ доточа, -йш (-йх) V konzen'trieren <d> (нещо върху нещо etw. auf etw. 4) съсредоточен adj konzen'triert съсредоточеност / nur sg Konzen¬ tration /17 състав m, -и pl 1. (хора) Be'stand m 2; личен ~ a) Personalbestand b) (от¬ дел) Personalabteilung/17; числен ~ 'zahlenmäßiger Be'stand 2. (на вещи) Zusammensetzung/17; химйчески ~ 'chemische Zusammensetzung състав|ен, -ни adj zum Be'stand [zur Zusammensetzung) ge'hörig; ~ на част Bestandteil m 1 O сложно ~ но изречение Gramm 'Satzverbindung /17 съставител (-ят) m, -и pl Herausgeber m 4; (автор) Ver'fasser m 4 съставк|а f, -и pl Bestandteil m 1 състав|ям, -яш (-ях) uv; състав|я, -иш (-их) V1. zu'sammenstellen vr < а >; * група 'eine 'Gruppe zu'sammenstellen; « списък 'eine 'Liste zu'sammenstel- len 2. (направям) 'anfertigen vt <a>; x план 'einen Plan 'anfertigen 3. (представлявам) 'darstellen vt <d> 4. (за колйчества) 'ausmachen vt < a >; това ~ я половйната das macht die 'Hälfte aus O x акт 'eine 'Anzeige erstatten <b>; «си мнение sich 'eine 'Meinung 'bilden vr състаряв|ам, -аш (-ах) uv; състар|я, -йш (-йх) V 'vorzeitig 'altern 'lassen vt <3jhb>, alt 'machen vt; x ce 'altern vi <sn>, alt 'werden vi < 18jsn> състезав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv 'wett¬ eifern vi <hb> (c mit J); Sport an 'einem 'Wettkampf [an 'Wettkämpfen] 'teilnehmen vi < 16ajhb>; на пистата се ~ аха трима спортисти auf der Bahn 'kämpften drei 'Sportler състезание n, -я pl 'Wettstreit m 1; Sport 'Wettkampf m 2; плувни ~ я 'Schwimmwettkämpfe състезател (-ят) m, -и pl 'Wettkämpfer m 4; (спортйст) 'Sportler m 4 състо|й се (-я ce) «v nur 3. Pers 1. (съдържа) be'stehen vi < 101 b/hb> (от aus 3) 2. (става) 'stattfinden vi <21a/hb> O работата се ~ й в след¬ ното die 'Sache be'steht in 'folgendem състояние n, -я pl 1. 'Zustand m 2 2. (богатство) Ver'mögen n 23 O агре¬ гатно « Phys Aggre'gatzustand; в « съм 'fähig sein vi <B>, in der 'Lage sein състоятелен, -ни adj ver'mögend състрадание n nur sg 'Mitleid n 20 състрадателен, -ни adj 'mitleidig, 'mit¬ fühlend сьстудент m, -и pl 'Studienkollege m 7, Kommili'tone m 7 cbcyxpIflM, -яш (-ях) uv; съсухр|я, -иш (-их) v 'austrocknen vt <a>; x ce 'austrocknen vi <a/sn> съсъ|к m, -ци pl 'Zischen n 23/sg сьсъхв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; cbcixHla ce, -ein ce (-ax ce) v 'austrock¬ nen vi <a)sn> сътворение n nur sg Er'schaffung /17; 'Schöpfung / 17 auch Rel сътворявам, -аш (-ax) uv; сътвор|я, -йш (-йх) V SchafTen vt < 1 >, er'schaf- fen vt < lb> сътрапезник m, -ци pl 'Tischgenosse m 1 сътресение и, -я pl Erschütterung/17; мозъчно « od « на мозъка Med Gehirnerschütterung сътрудник m, -ци pl 'Mitarbeiter m 4; научен « 'wissenschaftlicher 'Mitar¬ beiter
сътруднича 852 сътрудннч|а, -иш (-их) uv 1. Zusammen¬ arbeiten vi <a/hb> (с mit 5) 2. (в списание) 'Mitarbeiter sein vi < В >, 'mitarbeiten (в, на in 3, bei 3) сътрудничество n nur sg 1. Zusammen¬ arbeit / 17 (c mit 3); културно ~ kultu'relle Zusammenarbeit 2. (учас¬ тие) 'Mitarbeit / 17 (в an 3) сътрудничи |a/ -и pl 'Mitarbeiterin/18 съумяв!ам, -аш (-ах) uv; сьум|ея, -ееш (-ях) V ver'mögen vt <36b>, in der 'Lage sein vi < B > съучастие n nur sg 'Mittäterschaft /17; 'Teilnahme /16/sg (в an i) съучастия |к m, -ци pl 'Mittäter m 4; 'Mitbeteiligter ml* съучастнически adj verSchwörerisch, verständnisinnig съучени к m, -ци pl 'Schulkamerad m 8, 'Klassenkamerad, 'Mitschüler m 4 съученичка f -и pl 'Schulkameradin/18, 'Klassenkameradin, 'Mitschülerin /18 съхн|а, -еш (-äx) uv 1. 'trocknen vi <sn> 2. (вехна) 'welken vi <sn> auch übertr съхранение n nur sg 1. 'Aufbewahrung /17, Ver'Währung; давам на ~ zur 'Aufbewahrung 'geben vt < 15 >; взимам на ~ in Verwahrung'nehmen vt < 16 > 2. (опазване) Er'haltung/17 съхранявам, -аш (-ах) uv; съхран|я, -йш (-йх) V 1. 'aufbewahren vt <с> 2. (опазвам) er'halten vi <3b> 3. übertr be'wahren vi < b > съчетан |ам, -аш (-ах) uv; съчета |я, -еш (-х) v ver'binden vi < 27b >, vereini¬ gen vi <b>, kombinieren vi <d>; s ce sich verbinden vr съчетани |e n, -я pl Verbindung / 17; Kombinati'on /17 съчетая | съчетавам съчинен adj 1. ver'faßt 2. (измислен) er'dacht, er'funden O ~ o изречение Gramm 'Satzgefüge n 23 съчинение n, -я pl 1. Werk n 20; събрани - я ge'sammelte 'Werke 2. (в училище) 'Aufsatz m 2 съчинител (-ят) m, -и pl 1. veralt Ver'fasser m 4 2. (клюкар) Ge'rüchte- macher m 4 съчинител |ен, -ни adj Gramm: ж съюз 'beiordnende Konjunkti'on /17 съчиняв ам, -аш (-ах) uv; съчин|я, -йш (-йх) V1. verfassen vi < b > 2. (измйс- лям) er'fmden vt < 27 b >, er'denken vt < 10b, nk-ch> ri»4K|a / -и pl Zweig m 1, Reis n 21, 'trockener Zweig; събйрам ~ и 'Rei¬ sig Sammeln съчувствен adj 'mitfühlend, 'teilnahmsvoll съчувстви|е n, -я pl 1. 'Mitgefühl n 23, 'Teilnahme / 16 2. (симпатия) 'Sym- pa'thie /16 а (към zu 3) съчувствув|ам, -аш (-ах) uv 1. (състра- давам) 'mitfühlen vi < a.jhb > (на някого mit jmdm.) 2. (благоразпо¬ ложен съм) 'fühlen vi <hb> (на mit 3); Sympa'thie emp'finden (на für 4) съшйвам, -аш (-ах) uv; съшй|я, -еш (-х) V nähen vi; zu'sammennähen vt < a > O нещо е съшито c бели конци etw. ist 'durchsichtig ['eine 'durchsichtige 'Angelegenheit, 'vordergründig] същ u. същи adj 1. derselbe, der'gleiche; едйн и ~ ein und der'selbe 2. (съ¬ щински) wahr, echt същевремен!ен, -ни adj 'gleichzeitig същевременно adv 'gleichzeitig съществен adj 'wesentlich, 'wichtig съществнтелн|о n, -и pl Gramm 'Sub¬ stantiv n 20*, 'Hauptwort n 22 същества n, -ä pl 'Wesen n 23; говоря по ж zur 'Sache Sprechen vi < 16/hb >; жйво ж 'Lebewesen; по ж dem 'Wesen nach съществув ам, -аш (-ах) uv 1. (на лице съм) existieren vi <d/hb> 2. (ймаме, създаден съм) be'stehen vi < 101b/AA> съществуван|е и, -ия pl Exi'stenz / 17; борба за ж Existenzkampf т 2; мирно съвместно ж Pol 'friedliche 'Koexistenz /1 Ijsg същи t същ същина / nur sg 'Wesen n 23 същински adj 1. (същи) wahr, echt 2. (йстински) 'richtig; тези мъже се
853 табло държат като « деца 'diese 'Männer be'nehmen sich wie richtige 'Kinder сьищосг / nur sg 'Wesen n 23 O в ~ 'eigentlich също adv auch; 'ebenfalls, 'gleichfalls O едно и ~ ein und das'selbe съюз m, -и pl 1. (съглашение) 'Bündnis n 27, Pakt m 1; военен ~ Militärpakt 2. (организация) Bund m 2; Ver'band m 2; професионален ~ Gewerkschaft /173. (държавно обединение) Uni'on /17 4.Gramm Konjunktion /17, 'Bin¬ dewort n 22 съюз|ен, -ни adj 1. (на съглашение) 'Bündnis- 2. (на организация) 'Bun¬ des-, Ver'bands- сьюзеи adj ver'bündet сък>знн|к m, -ци pl Verbündeter m 7+, 'Bündnispartner m 4; Hist (през Втората световна война im 2. 'Welt¬ krieg) Alliierter ml* съюзнически adj ver'bündet; Hist (през Втората световна война im 2. 'Welt¬ krieg) aili'iert съюзйв|ам, -аш (-ах) uv; съюз{я, -йш (-йх) V vereinigen vt < b >; * се sich verbunden vr <b>, ein 'Bündnis 'schließen <32> сь6мг|а/, -и pl Zool Lachs m 1, Salm m 1; s хайвер 'Lachskaviar m 1* сюжет m, -и pl Mal, Lit Su'jet n 24 сюжет|ен, -ни adj Mal, Lit Su'jet- сюнт|а /, -и pl Mus Suite ['svi:ta]/16 сюнгер m, -и pl Zool Schwamm m 2 сюрпрйз m, -и pl Überraschung / 17 сюрпрнзнр{ам, -аш (-ах) uv, v überra¬ schen vf <b> сюрреалйз1ъм (-мът) m nur sg Sur¬ realismus m 1 l/sg сяд|ам, -аш (-ах) uv; седн|а, -еш (-ах) v sich 'setzen vr (на auf 4); sich 'hinsetzen vr <a> сякаш adv als ob; ~ е спал (че е спал] als ob er ge'schlafen 'habe сянка f сенки pl 'Schatten m 4; дебела « 'dichter 'Schatten; шарена s 'Halbschatten сяра f nur sg Chem 'Schwefel m 4 T та Konj 1. (и, a) und; седнй - чети setz dich und lies 2. (за да) da'mit; дай ми парй, - да мога да го купя gib mir Geld, da'mit ich es 'kaufen kann 3. (затуй) und 'deshalb; болен съм, ~ няма да дойда ich bin krank, und 'deshalb 'werde ich nicht 'kommen 4. als Partikel a) denn; - хой ли го познава wer kennt ihn denn b) und 'immer 'wieder; учй - учи «'lerne!» und 'immer 'wieder «'lerne!» Oe-*?, ~ що?, e - що? na und? табй|к m, -ци pl 1. 'Bogen 'Packpapier n 20 2. verölt (щавач) 'Gerber m 4 табакер|а /, -и pl 1. (за цигари) Zi¬ garettenetui n 24 2. (за тютюн) Ta¬ baksdose /16 табан m, -и pl 'Sohle /16 таб£л|а/, -иpl и. таб£лк|а т, «и pl Schild п 21; (с йме) 'Namensschild табиет т, -и pl umg Art/17, Cha'rakter т; това не е по ~ а ми das ist nicht 'meine Art табиетлм|я, -и adj nach Genus unv absonderlich, 'sonderbar табл|а /, -и pl 1. (поднос) Ta'blett n 20 2. (тепсйя) Blech n 20 3. (игра) 'Tricktrackspiel n 20; играя на ä 'Tricktrack 'spielen 4. (плоча за пи¬ сане) veralt 'Schiefertafel /16 5. (чер¬ на дъска) ‘Wandtafel 6. (на легло) 'Bettgiebel т 4 табладжи|я т, -и pl 'Tricktrackspieler т 4 табланет т nur sg Kart Spiel für 2 od 4 Personen таблен adj 'Tafel-; ~ креват 'Giebel¬ bett n 25 таблет|ен, -ни adj Ta'bletten- таблетк|а /, -и pl Ta'blette /16 тйблиц|а /, -и pl Ta'belle / 16; ~ на умножението Einmal'eins n lijsg; логаритмична s Loga'rithmenta fei /16 табл |6 n, -äpl I. 'Tafel /16; разпредели¬ телно x 'Schalttafel, 'Schaltpult n 20
табор 854 2. (картина) Bild п 21 габор т, -и pl 1. 'Lager п 23а 2. Hist 'Tabor т табу п nur sg Ta'bu п 24 табун т, -и pl 'Pferdeherde /16 табуретк|а / -и pl 'Polsterhocker т 4 тав|а /, -й р/ 1. 'Pfanne / 16 2. (за сладкиш) 'Backform /17 3- (плитка я) 'Kuchenblech п 20 таван т, -и pl 1. (потон) 'Decke/ 16 2. (помещение) 'Dachboden т 5 таванск|и adj 'Boden-; ~ а стълба 'Bo¬ dentreppe /16; ~ а стая 'Bodenkam¬ mer/16, 'Dachkammer тавтологйч|ен, -ни adj tauto'logisch тавтологи|я / -и pl Tautolo'gie /16 а таджнк т, -и pl Ta'dshike т 7 Таджикистан т Ta'dshikistan п 23 таджикски и. таджйшки adj ta'dshi- kisch та|ен, -йни adj 1. ge'heim, 'heimlich; - йно гласуване ge'heime 'Abstim¬ mung / 17; ~ йна среща ge'heime ['heimliche] Zusammenkunft / 14; - йни мисли ge'heime ['heimliche] Ge'danken m 7 a/p/ 2. Ge'heim; я договор Ge'heim vertrag m 2; я съюз Ge'heimbund m 2; я агент Geheim¬ agent m 8; ~ йна полиция Geheimpo¬ lizei /17 3. (тайнствен) geheimnisvoll O ~ йната вечеря Rel das heilige 'Abendmahl n 20/sg *таз (-ът) m, -ове pl Anat 'Becken n 23 *тазpron dem = тази O и ~ добра! das ist ein Ding! тазгодишен, -ни adj 'diesjährig тази pron dem | този тазов adj ' Becken- тазсутрсш|ен, -ни adj von heute 'mor¬ gen; - ните вестници die 'Zeitungen /17//?/ von 'heute 'morgen тайнствен adj = тайнствен тайга / nur sg 'Taiga / тайн|а/, -и pl Geheimnis n 27; държав¬ на я 'Staatsgeheimnis тайно adv heimlich, insgeheim тайнствен adj geheimnisvoll тайнственост /nursg Mysteriosi'tät /17, Geheimnisvolles n 26* тайнств о n, -a pl Re! My'sterium n 28 тайф|а/, -й pl 'Bande/16, 'Haufen m 4 тайфун m, -и pl Tai'fun m 1 така 1. so; и ~ a) und so b) umg (и без това) sowie'so; как ~? wie'so?; ~ и ~ so und so, sowie'so; и ~ нататък, Abk и T.H. und so 'weiter, Abk usw.; ~ да се каже sozusagen; ~ че so daß; ~ наречен 'sogenannt; току ~ 'einfach so, 'ohne 'weiteres 2. (за потвърж¬ дение) ja, so, 'freilich O налй ~ ? nicht wahr? такава \ такъв таке n, -та pl 'Baskenmütze /16 такова f такъв тйкс|а / -и pl Ge'bühr /17 такей n, -та pl 'Taxi n 24 таксиметров adj: ~ а кола 'Taxi n 24 таксимет|ър m, -ри pl Taxa'meter n 23 таксув|ам, -am (-ax) uv, v 1. mit Ge'bühr be'legen vt <b> 2. (каейрам) die Gebühren kassieren <d> (нещо für etw.4) 3. (оценявам) ta'xieren vt < d > таксуван|е n, -ия pl Kassieren n 23/sg der Ge'bühr O c безкондукторно я 'schaffnerlos такт m, -ове pl Takt m 1 такти к m, -ци pl 'Taktiker m 4 тактик |a / -и pl 'Taktik /17 тактйч]ен, -ни adj 'taktvoll тактически adj 'taktisch тактйчност / nur sg 'Taktgefühl n 20 тактув|ам, -am (-ax) uv, v den Takt 'angeben <15a> так|ъв -ава, -ова; -йваpron dem 1. a) ein 'solcher, 'eine solche, ein 'solches; 'sol¬ che b) so ein 2. (така, толкова) so; тя е ~ ава хубава sie ist so hübsch; планът беше я :... der Plan war so:...; не бъдй я! sei doch nicht so! C> не приказвай ~ йва! 'rede nicht 'solches Zeug!; ~ йва на мене не мй минават das 'lasse ich mir nicht 'bieten; ~ ава ли била работата? so steht 'also die 'Sache?; мълчй, лъжец я! schweig, du 'Lügner!; в я случай in 'diesem 'Falle; по я начин auf 'diese 'Weise
855 тара такъм т, -и pl volkst 1. (комплект) Satz т 2 2. (принадлежности) 'Zubehör и 20 талаз nt, -и pi 'Welle / 16; на »и 'wellenförmig талазовйд!ен, -ни adj 'wellenförmig талант nt, -и pl Ta'lent п 20 талантлив adj talen'tiert, be'gabt талантлйвост / nur sg Talen'liertheit /17 Be'gabung /17 таласъм m, -и pl 'Nachlgespenst n 21 талаш m nur sg 'Hobelspäne m 2jpl талашит m nur sg 'Spanplatten /16jpl талашит|ен, -ни adj 'Preßspan-, 'Hart¬ faser-; ~ на плоскост 'Preßspanplatte /16; 'Hartfaserplatte т&лвег m nur sg Geogr 'Flußmitte /16 талер m, -и pl Hist 'Taler m 4 талйг|а/, -и pl volkst 'Pferdewagen m 4 талисман m, -и pl 'Talisman m 1, Mas'kottchen «23 тйли|я /, -и pl Taille ['talja] / 16 талк nt nur sg 'Talkum n 20/sg тйлков adj "Talk um- талмуд m nur sg Rel 'Talmud m 1 талог nt nur sg 1. (на река) 'ange¬ schwemmter Schlamm nt 1 2. (утайка) ‘Bodensatz nt 2 талон m, -и pl Ta'lon m 6 талп|а /, -и pl volkst 'Bohle/16 там adv 1. (място) dort, da 2. (посока) 'dorthin, 'dahin 3, als Partikel da таман и. тамам adv 1. (тъкмо) ge'rade 2. (точно) ge'nau; ~ ми e es paßt mir ge'nau тамбур|а/, -й pl Mus Tambu'rizza/15a тамкаш|ен, -ни adj = тамошен тймо adv volkst — там тамош|ен, -ни adj 'dortig тампбя nt, -и pl 1. (за печат) 'Stempel¬ kissen n 23 2. Med Tam'pon nt 6 тамън adv ~ таман тамян nt nur sg 'Weihrauch nt 1 тамянов adj 'Weihrauch- тананик|ам, -аш (-ах) uv vor sich hin 'singen vt, vi <27/hb> ['trällern vr, vi <hb>] тананйкан|е n, -ия pl 'Trällern n 23/sg таиогенс m nur sg Math 'Tangens nt тангенсов adj Math 'Tangens- тангеит|а /, -и pl Math Tan'gente /16 танг|6 n, -ä pl 'Tango nt 6 тан|ец nt, -ци pl 1. = танц 2. = хоро таннн nt nur sg Chem 'Gerbsäure /16 танинов adj 'Gerbsäure- танк nt, -ове pl Mil 'Panzer m 4 танкер m, -и pl 'Tanker m 4 танкист m, -и pl Mil 'Panzersoldat m 8 танков adj Mil 'Panzer-; - и войски 'Panzertruppen /16 jpl таител|а / -и pl 'Spitze /16 тантелен adj 'Spitzen- тантиеми nur pl Tantiemen /16//»/ тантурест adj untg unter'setzt танц m, -и pl Tanz m 2; ще има ~ и es wird ge'tanzt 'werden; отивам на - и 'tanzen 'gehen vi < 13/sn> танцмайстор m, -и pl 1. 'Tanzmeister nt 4, 'Vortänzer nt 4 2. (балет) Ballett¬ meister nt 4 танцов adj Tanz-; - а музика 'Tanz¬ musik / 17; -а стъпка'Tanzschritt nt 1; - състав 'Tanzgruppe /16 танцувал [ен, -ни adj Tanz-; x салон 'Tanzsaal m 2 (pl -sale) танцув|ам, -аш (-ах) uv 'tanzen vt, vi <hb> танцьор nt, -и pl 'Tänzer m 4 танцьорк а j, -и pl 'Tänzerin /18 тап|а/, -vtpll. 'Stöpsel nt 4, 'Korken nt 4 2. (на въдица) 'Schwimmer m 4 тапет m, -и pl Ta'pete /16 тапет]ен, -ни adj Ta'petcn- тапнр nt, -и pl Zool 'Tapir nt 1 тапицер m, -и pl Tape'zierer m 4; 'Polste¬ rer m 4 тапицери|я /, -и pl 'Polsterung /17 тапицйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. (стени) tape'zieren vt < d > 2. (мебели) 'pol¬ stern vt тапицнровк|а /, -и pl 1. Tape'zieren n 23/sg 2. (тапет) Ta'pete / 16 3. (на мебели) 'Polsterung/17 тапй|я /, -и pl 1. untg 'Schriftstück n 20 2. Hist 'Eigentumsurkunde /16 Täpla/, -ир/1. (опаковка) Verpackung /17 2. (съд) Ge'fäß « 20; вземам x
тараба 856 die Verpackung [das Ge'faß] 'abwie¬ gen < 32 a> 3. Hdl Tara/15 a тйраб|а /, -и pl volkst 1. 'Bretterzaun m 2 2. (дъска) Brett n 21 тарвлйж m, -и pl Zool 'Igel m 4 таралежов adj 'Igel- TipiMi f nur sg: ~ хайвер ge'salzener 'Fischrogen m 4 тяравт6л|а /, -и pl Mus Taran'tella /15 тарапаий / nur sg 1. Hist 'Münzstätte / 16, 'Münze / 16, 'Münzhof m 2 2. umg (изобилие) 'Menge /16 таратДйк|а /, -и pl umg 'Karre /16 таратбр m nur sg Kochk kalte Suppe aus Joghurt und Gurken, Tara'tor m тарашув ам, -am (-ax) uv umg = тър¬ шувам TÄprla /, -и pl 1. 'Trage / 16 2. (за шишета) 'Kasten m 5; една s бира ein 'Kasten Bier тарнсат m, -и pl 1. 'Schlaumeier m 4, 'Pfiffikus m la 2. (мошеник) 'Gauner m 4 таряк&тскв adj 'Gauner-; ~ жаргон 'Gaunersprache /16 тарвф|а /, -и pl 1. Ta'rif m 1 2. (раз¬ писание) 'Fahrplan m 2 тариф| ек, -ни adj 1. Ta'rif- 2. (за разписание) 'Fahrplan- тйртор m, -и pl 1. Myth, Rel 'Luzifer m I 2. (главатар) 'Häuptling m 1, 'Rädels¬ führer m 4 тас m, -ове pl 'Schüssel / 16, 'Kupfer¬ becken n 23 твт£р|ни m, -и />/ Ta'tar m 9 татйрк|в /, -и pl Ta'tarin /18 татйрскн adj ta'tarisch тате m nur sg 'Vati m 6, 'Papa m 6 tätko m, -buh pl 'Vater m 5, 'Vati m 6 татков adj 1. 'Vaters 2. als Anrede: ~ Ото 'Vaters 'Liebling татковина / nur sg 'Vaterland n 22 татуйр|ам, -am (-ax) uv täto'wieren vt <d> татуир6вк|а /, -и pl Tato'wierung /17 татул m nur sg 'Stechapfel m 5 тафт|й /, -й pl Taft m 1 тафтбв adj Taft- тахйн m nur sg 'Sesam m 6 ~ халва 'Sesamhalwa / тач|а, -иш (-йх) uv volkst 'achten vt, 'ehren vt 1та|а, -иш (-ях) uv 'langsam 'schmelzen vi < \ljsn> 'тйв T тоя та|й, -йш (-йх) uv in 'seinem 'Inneren 'bergen vt <16>; е се 1. sich ver'bergen vr <16b>, sich ver'steckt 'halten vr <3>2. übertr ver'borgen sein vr <B> твар /, -и pl Ge'schöpf n 20, Krea'tur/17 твбе t твой твбему: по ~ 'deiner 'Meinung nach тво|й, -я, -е; -и pron poss dein; на ~ e разположение съм ich 'stehe dir zur Verfügung O не е за ~ ята уста лъжица das ist für dich zu viel, das ist nichts für dich; нее «я работа das geht dich nichts an; ~ я воля! 'deine 'Sache!; mach, was du denkst! творб|а/, -й pl Werk n 20 творени|е n, -я pl Werk n 20, 'Schöpfung /17 iBop|&i m, -ЦЙ pl 'Schöpfer m 4 auch Rel творнтел|ен, -ни adj Gramm: « падеж Instrumen'tal m 1 тв6рческ|в adj 1. 'schöpferisch; ~ подход 'schöpferisches Her'angehen n 23/sg; я труд 'schöpferische 'Arbeit / 172.'Schaffens-; s метод'Schaffens¬ methode /16; ~ а сила 'Schaffenskraft / 14 3. (на дейците на изкуството) 'Künstler-; ä съюзи'Künstlerverbän¬ de m pl твбрчество n nur sg 'Schaffen n 23/sg TBopji, -йш (-йх) uv 'schaffen vr < 1 >, 'schöpferisch 'tätig sein vi <B> tb6b t твой 'твърд adj 1. (c постоянна форма) fest auch übertr; ~ o вещество 'fester Stoff m 1; - а стъпка 'fester Schritt m 1; ~ глас 'feste 'Stimme /16; - характер 'fester ChaTakter m\ ~ и цени 'feste 'Preise m l/pl 2. (не мек) hart auch übertr, ~ като камък hart wie Stein; ~ o дърво 'hartes Holz n 22, 'Hart-
857 тегля holz; ~ залък 'harter 'Bissen т 4 ['Brocken т 4]; ~ хляб 'hartes Brot п 20; ~ а съгласна 'harter Коп- so'nant т 8 Чвърд/ nur sg veralt 1. (крепост) Te¬ stung /17 2. (земя) 'Erde /16; земна ~ 'Erdreich и 20/sg 3. (небе) 'Himmel т 4; небесна ~ 'Himmelszelt п 20/sg тв!рде adv 1. (много) sehr 2. (повече от възможното) zu; ~ късно беше да го спасят es war zu spät, ihn zu 'retten твърденн|е n, -я pl Be'hauptung/ 17 твърд|ея, -ееш (-ях) uv fest [hart] 'wer¬ den vi < 18/jh> твърднн|а f -Й pl 1. (коравина) 'Härte /162. (устойчивост) 'Festigkeit/11/sg 3. Hist 'Festung / 17 тв1рдо adv fest твърдоглав o#'dickköpfig, 'starrköpfig твърдоглав |ец m, -ци pl 'Dickkopf m 2, 'Starrkopf твърдоглавие n nur sg и. твърдоглйвост f nur sg и. твърдоглавство n nur sg u. твърдоглавците/nur sg 'Dickköpfig¬ keit /\7/sg, 'Starrsinn m 1 /sg твърдокрвл adj: ~ и насекоми Zool 'Käfer m 4/pl твърдост / nur sg 1. (коравост) 'Härte /16 2. (устойчивост) 'Festigkeit /11/sg auch übertr твърд|я, -йш (-ях) uv be'haupten vf <b> ‘те pron pers sie 3. Pers pl ^re Partikel 1. da ist; - я писалката! da ist der 'Federhalter! 2. da; ~ птйцата, виждаш ли как лети der 'Vogel da, siehst du, wie er fliegt? 3. ja; ~ така ми харесваш! ja, so ge'fallst du mir! театрал|ен, -ни adj 1. The'ater-, 'Schauspiel-; ж салон The'atersaal m 2 (p/-säle); « сезон The'atersaison/ 15; 'Spielzeit /17; - но училище 'Schauspielschule / 16 2. (пресилен) thea'tralisch театралнвч|а, -иш (-их) uv The'ater 'machen, thea'tralisch 'auftreten vi < 15 a /sn> театрално adv thea'tralisch театралност / nur sg thea'tralisches Verhalten n 23/sg театрознанне n nur sg Theaterwissen¬ schaft /17 теат|ър m, -ри pl 1. The'ater n 23; музикален « Operettentheater; оти¬ вам на « ins The'ater 'gehen vi <13/$и> 2. (здание за драматичен «) 'Schauspielhaus п 22 О «на военните действия od боен ж 'Kriegsschauplatz т 2 тебешйр т, -и pl 'Kreide /16, 'Tafel¬ kreide тебешйрен adj 'Kreide- тевтон|ец т, -ци pl Teu'tone т 1 auch iron übertr тевтонски adj teu'tonisch auch iron übertr тег ел m, -и pl 'Steppnaht /14 теглнлк|а/, -и pl 1. 'Waage/16 2. meist pl (грамове) Ge'wicht n 20 теглйл[о я, -a pl volkst 'Leiden n 23 ‘теглб n nur sg Ge'wicht n 20; прода¬ вам на ~ nach Ge'wicht verkaufen vt < b >; атомно ~ 'Atomgewicht; жйво ~ 'Lebendgewicht; специфично ~ spe’zifisches Ge'wicht h-erulo л, -ä pl (теглило) 'Leiden n 23 тегл6в|ен, -ни adj 1. (към ‘тегло) Ge'wichts-; - на единица Ge'wichts- einheit /17 2. (към 2тегло) 'leidvoll тегл|я, -иш (-йх) uv 1. 'ziehen <32, h-g> (някого за jmdn. an 3); « кола 'einen 'Wagen 'ziehen; ж някого за ръкава jmdn. am Ä'rmel 'ziehen; « бразда 'eine 'Furche 'ziehen 2. (парй) 'abheben vt <14a> 3. (привличам) 'anziehen vt <32 a, h-g> 4. (премер- вам) 'wiegen vt, 'wägen vt < b > O ж жребие'losen vi <hb>\ ж каиша den 'Riemen 'enger 'schnallen; « си кур¬ шума sich 'eine 'Kugel in den Kopf 'jagen; « куршума на някого jmdm. eins 'aufbrennen < 10 a >; « раз¬ носките die 'Kosten 'tragen <4>; « се 1. (дърпам се) sich 'sträuben vr 2. (страня) sich zu'rückziehen vr <32a, h-g>
тегна 858 тегн|а, -еш (-ах) uv 1. (ставам тежък) schwer 'werden vi < 1 8/sn > 2. (вися тежко) schwer 'hängen vi <5/hb> 3. iibertr zur Last 'fallen vi < 3jsn > тегоб|а / -Й pl 1. Hist Pflicht/17 2. (мъка) Leid n 20jsg тегот|6 /, -й pl 1. 'Kummer m 4 2. (време) 'Schwüle / 16 Teacla, -йш (-äx) uv 1. (имам тегло) 'wiegen vi <32/hb> 2. (тежък съм) schwer sein vi < B > 3. (вися тежко) schwer 'hängen vi <S/hb> 4. (в те¬ жест съм) zur Last 'fallen vi <3fsn> 5. (измъчвам) 'lasten vi <hb> (на auf 3) 6. (твърде тежък съм) zu schwer sein 7. (имам значение) Ge'wicht 'ha¬ ben <A> O главата ми ~й 'einen 'schweren Kopf 'haben тежест /, -и pl 1. Ge'wicht n 20 auch Phys; вдйгане ~ и Sport Ge'wichthe- ben n 23 jsg 2. (предмет) Last / 17 3. (болка) 'dumpfer Schmerz m 9 4. (тежина) 'Schwere / 16/sg, Last auch iibertr ; цялата ~ на отговорността die 'ganze Last der Verantwortung; център на тежестта 'Schwerpunkt nt 1; в ~ съм на някого jmdm. zur Last 'fallen vi <3/sn> O имам - 'Geltung be'sitzen; придобивам ~ zur 'Geltung 'kommen vi < 33jsn > тежки |ä /, -й pl 1. 'Schwere/ 16/sg, Last /17 2. (предмет) Last auch iibertr тежко adv schwer; ~ мие mir ist schwer zu'mute; ~ ми е на стомаха 'Magen¬ drücken 'haben < A > тежко adv 'wehe, weh; - ти! 'wehe [weh] dir!, du bist zu be'dauern! тежкотоварен, -ни adj 'Schwerlast-; * влак 'Schwerlastzug nt 2; » камион 'schwerer 'Lastkraftwagen m 4 тежкотонаж|ен, -ни adj = тежкото¬ варен тежненн|е и, -я pl 'Neigung /17 (към zu 3) теж ък, -ки adj 1. schwer; ~ ка арти¬ лерия 'schwere 'Artillerie /16 а; то е ~ ко три килограма es ist drei 'Kilo schwer; - ка мебел 'schwere 'Möbel pl; имам ~ ка ръка 'eine 'schwere Hand 'haben < A >; ~ ка болест 'schwere 'Krankheit/17; ~ ка работа 'schwere 'Arbeit /17; ~ ка задача 'schwere 'Aufgabe /16; - ки годйни 'schwere 'Jahre pl; ~ ко престъпление 'schweres Ver'brechen n 23; ~ ка ин¬ дустрия 'Schwerindustrie/16a 2. (тру¬ ден) 'schwierig; iibertr « характер 'schwieriger Cha'rakter m 3. (твърд) hart; » удар 'harter Schlag m 2; iibertr ~ ка дума 'hartes Wort n 22 4. (въздух) 'stickig 5. (богат) reich 6. (важен) ge'wichtig 7. volkst (бре¬ менна) in 'anderen 'Umständen; ~ ка жена 'eine Frau /17 in 'anderen 'Um¬ ständen O % съм в нещо etw. fallt mir schwer тез|а /, -и pl 1. 'These / 16 2. veralt Dissertati'on /17 тезгях m, -и pl 1. (в магазйн) 'Laden¬ tafel / 16 2. (в кръчма) 'Theke /16 3. (на дърводелец) 'Hobelbank / 14 4. (работна маса) 'Arbeitstisch т 1 тези | този тезмс т, -и pl 'These /16 тезис|ен, -ни adj 'thesenhaft тейз|ъм (-мът) т nur sg The'ismus nt 11jsg тейст m, -и pl The'ist m 8 теистйч(ен, -ни adj the'istisch тек adj unv 1. (число) 'ungerade 2. volkst (сам) al'lein, 'einzeln те|ка, -чеш (текох) uv 1. (течност) 'flie¬ ßen vi <32/sn> auch iibertr; (силно) 'strömen vi < sn, hb > 2. (пропускам) 'undicht sein vi < B > 3. (преминавам) ver'gehen vi < 13b/sn> 4. (съд) 'laufen vi < 9/sn > O лихвата - че der Zins läuft; раната ~ че die 'Wunde näßt; от нещо ми ~ че кръв bei mir 'blutet etw.; ухото му ~че sein Ohr läuft; носът ми ~ че die 'Nase läuft mir; s t ми лигите das ‘Wasser läuft mir im 'Munde zu'sammen текв|а ми (-а ми) uv; текн|е ми (-а ми) v nur 3. Pers 'einfallen vi <3&/sn>, in den Sinn 'kommen vi < 33/sn >
859 телом текст m, -ове pl Text т 1 текстил т nur sg Tex'tilien pl текстил|ен, -ни adj Tex'til- текстйл|ец m, -ци pl Tex'tilarbeiter m 4 текстйлк|а/ -и pl Tex'tilarbeiterin/18 текстов adj Text- текстология / nur sg Texiolo'gie /16 a текстуален, -ни adj 'wörtlich, wort¬ wörtlich тектоника / nur sg Tek'tonik /17/sg тектонйч|ен, -ни adj tek'lonisch текучество n nur sg Fluktuati'on /17 текуш adj 1. (течност) 'fließend 2. übertr 'laufend тел (-ът) m, -ове pl и. тел /nur sg Draht m 2; бодлив ~ 'Stacheldraht теле n, -та pl Kalb n 22 телевизионен, -ни adj 'Fernseh- телевйзи н f -и pl 'Fernsehen n 23/sg телевйзор m, -и pl 'Fernsehapparat m 1, 'Fernsehempfänger m 4 телевйзор|ен, -ни adj 'Fernsehemp¬ fangs- телеграм а / -и pl Tele'gramm n 20; бърза s 'dringendes Tele'gramm; луксозна « 'Schmuckblattelegramm; поздравителна ж 'Glückwunschte¬ legramm; ä -мълния 'Blitztelegramm; «-писмо 'Brieftelegramm телеграм|ен, -ни adj Tele'gramm- телеграф m, -и pl 1. Tele'graf m 8 2. volkst Tele'grammannahme / 16 телеграф |ен, -ни adj Tele'grafen-; ~ на жица Telegrafenleitung/17; ж стълб Tele'grafenmast ml; ~ на агенция 'Nachrichtenagentur / 17; Българска ~ на агенция, Abk БТА Bul'garische 'Nachrichtenagentur, Abk BTA телеграфйр|ам, -аш (-ах) uv, v tele¬ grafieren vt, vi < d/hb > телеграфйст m, -и pl Telegra'fist m 8 телеграфйчески adj telegrafisch телеграфопощен|ец m, -ци pl Post- und Tele'grafenarbeiter m 4 телеграфопощенскн adj Post- und Tele- 'grafen- телекс m, -и pl = телетйп телекс|ен, -ни adj\ ~ на служба 'Fern¬ schrei bstelle /16, 'Telex телен adj Draht-; - а мрежа 'Drahtver¬ hau т 1, 'Stacheldrahtsperre /16 телеология f nur sg Teleolo'gie / 16a/.rg телепатйч|ен, -ни adj tele'palhisch телепати|я/, -и pl Telepa'thie/ 16ajsg телес|ен, -ни adj 'physisch, 'körperlich; - на повреда 'Körperschaden m 5 телескоп m, -и pl Tele'skop n 20; огле¬ дален ~ 'Spiegelteleskop телескоп|ен, -ни adj Tele'skop- телетйп m, -и pl 'Fernschreiber m 4 телетйп|ен, -ни adj 'Fernschreib- телетипйст m, -и pl 'Fernschreiber m 4 телетипйстк|а / -и pl 'Fernschreiberin /18 телефон m, -и pl Tele'fon n 20, 'Fern¬ sprecher m 4; по ~ a tele'fonisch; обаждам се по ~ a telefo'nieren vi <djhb> (на някого mit jmdm.) телефок|ен, -ни adj Tele'fon-, 'Fern¬ sprech-; » разговор Tele'fongespräch n 20; ж указател Tele'fonbuch n 22; междуградски » разговор 'Fern¬ gespräch; ~ на линия Tele'fonverbin- dung / 17, 'Fernsprechverbindung; ~ на такса Tele'fongebühr/17, 'Fern¬ sprechgebühr; ~ на кабина Tele'fon- zelle/16; ~ на връзка 'Fernsprechver¬ bindung, tele'fonische Verbindung; ~ на слушалка Tele'fonhörer m 4; ж номер TelcTonnummer /16 телефонйр|ам, -аш (-ах) uv, v lele'fo- nisch 'mitteilen vt < a > телефонйст m, -и pl Telefo'nist m 4 телефонйстка / -и pl Telefo'nistin /18 телефонограм[а / -и pl tele'fonisch übermitteltes Tele'gramm n 20 тел|ец m, -цй pl veralt Kalb n 22; Astr Stier m 1* златен ж das 'Goldene Kalb телешк|и adj Kalb-; ~ o месо od телешко als Subst 'Kalbfleisch n 20 телйц|а / -и pl volkst 'Färse / 16 тел|на, -ни adj 'tragend телодвижени|е n, -я pl 'Körperbewe¬ gung/17 т&лом adv 'körperlich, 'physisch
телопазител $60 телопазител (-ят) т, -и pl = телохра¬ нител телосложение и, -я pl Sta'tur / 17 'Körperbau т 1 телохранител (-ят) т, -и pl 'Leib¬ wächter т 4 телц|е п, -ä pl 'Körperchen п 23; бели [червени] кръвни ~ ä 'weiße ['rote] 'Blutkörperchen телчар (-ят) т, -и pl 'Kälberpfleger т 4 телчйрнм|к т, -ци pl 'Kälberstall т 2 тел|я се, -иш се (-йх се ) uv 1. (крава) 'kalben vi <hb> 2. (теле) ge'boren 'werden vi < 18/sn> теля1к m, -ци pl 'Badegehilfe m 7 телякнн1я /, -и pl и. телячк|а / -и pl 'Badegehilfin /18 т6м|а / -и pl Thema n 28 auch Mus теманб n, -та pl 1. mohammedanischer Gruß 2. übertr 'Bückling m 1 тем&тнк|а/, -и pl The'matik /17 тематяч|ен, -ни и. тематйчески adj the'matisch тембър m nur sg 1. Klang ml 2. Mus Timbre [terbro] n 24 тбме n, -та pl 'Scheitel m 4; голо ~ 'Glatze /16 темел m, -upll. veralt 'Grundmauer/16 2. übertr Grund m 2 т£мен|ен, -ни adj 'Scheitel- теменуг|а /, -и pl = теменужка теменугов adj 'Veilchen- теменуж|ен, -ни adj 1. 'Veilchen 2. (вио¬ летов) 'veilchenblau темезфкк|а /, -и pl 1. (виолетка) 'Veil¬ chen n 23 2. 'Stiefmütterchen n 23 темерут m, -и pl г/.темерут(ин m, -и pl umg 'mürrischer Kerl m l темп (-ът) m, -ове pl 'Tempo n 24 auch Mus; c ускорени - ове mit beschleu¬ nigtem 'Tempo темперамент m, -и pl Tempera'ment n 20 темперамент e«, -ни adj temperament¬ voll температур|а f -и pH. Temperatur fl 7; повишена s er'höhte Temperatur 2. (повишена топлота на тялото) 'Fieber п 23; • има 40 градуса « er hat 40'Fieber; правя s 'Fieber'haben <A>; «та спада das 'Fieber geht zu'rück температурни, -ни adj Temperatur- темпо n nur sg 'Tempo n 24 auch Mus темян m nur sg = тамян тен (-ът) m nur sg 'Hautfarbe /16, Teint [teg] m 6; придобивам ~ umg braun 'werden vi < 18jsn> тенденцноз|ен, -ни adj tendenzi'ös тенденцнбзност /nur sg Tendenziösi'tät Л7 ^ теиденци|я f -и pl Ten'denz /17 тендер m, -и pl 'Tender m 4 тенджер|а/, -и pl 'Kochtopf m 2, Topf O загори- « umg 'Klatschbase /16 тенеке n, -та pl 1. Blech n 20 2. (бидон) Ka'nister m 4 тенекеджнйннц а / -и pl Klempne'rei /17 тенекеджийски adj 'Klempner- тенекеджййство n nur sg 'Klempner¬ handwerk n 20 тенекеджн|я /, -и pl 'Klempner m 4 тенекея и. тенекиен adj 'blechern, Blech- тенекннк|а /, -и pl 1. 'Blechstückchen n 23 2. (украшение) 'Blechplättchen n 23 тенекн|я /, -и pl = тенеке тензух m nur sg 'Gaze /16, Mull m 1 тензухен adj Gaze-, Mull-; ~ и пердета 'Mullgardinen /16/pl тенис m nur sg 'Tennis n; ~ на маса 'Tischtennis теняс|ен, -ни adj 'Tennis-; ~ на ракета 'Tennisschläger m 4; ~ на площадка 'Tennisplatz m 2; ~ на топка 'Tennis¬ ball m 2 тени я/ -и pl 'Bandwurm m 3; кучешка « 'Hundebandwurm; говежда « 'Rinderbandwurm; свинска « 'Schweinebandwurm тенбр m, -и pl Mus Te'nor m 2 теноров adj Te'nor- тентяв|а /, -и pl = тинтява теокряцня / nur sg Theokratie /16 a теокр*тнч|ен, -ни и. теократнческн adj theo'kratisch теоло|г m, -зи pl Theo'loge m 7
861 терпенткнен теологическн adj theo'logisch теолбгия / nur sg Theolo'gie /16 ajsg теорем|а /, -и pl Theo'rem n 20 теоретизйр|ам, -am (-ax) uv theoreti- ’sieren vi <d(hb> теоретй|к m, -ци pl Theoretiker m 4 теоретйч|ен, -ни и. теоретически adj theoretisch теори|я /, -и pl Theo'rie /16 а; « на отражението 'Widerspiegelungslheo- rie; « на познанието Erkenntnis¬ theorie; на « theoretisch, in der Theo'rie тепйвиц|а /, -и pl 'Walkmühle /16 теп|ам, -аш (-ax) uv 'walken vt тепе m, -та pl veralt 1. 'Hügel m 4 2. (връх) 'Gipfel m 4 тепих m, -и pl Sport 'Matte/16 тепсй|я /, -и pl 'rundes'Kuchenblech n 20, 'große 'flache 'Backform /17 тепърва adv 1. erst jetzt 2. (занапред) von jetzt an терак6т|а / -и pl Terra'kotta /15 a терак6т|ен, -ни adj Terra'kotta- терапевт m, -и pl Thera'peut m 8 терапевтика / nur sg Thera'peutik /17/jg # терапевтичен, -ни adj therapeutisch тер6пи|я /, -и pl Therapie /16 а; сънна « 'Schlaftherapie Tepacla /, -и pl 1. Ter'rasse /16 2. (на покрив) 'Dachgarten m 5 терасйр|ам, -аш (-ax) uv, v terras'sieren vt <d>, 'stufenförmig 'anlegen vt <a> терасовйд|ен, -ни u. терасообраз|ен, -ни adj terrassenförmig терен m, -и pl Ter'rain n 24; на ~ a im Ter'rain, ins Ter'rain терен ен, -ни adj Ter'rain- терзйнн|е n, -я pl Qual /17, Pein / терз&|я, -еш (-x) uv 'quälen vt, plagen vt; x ce sich 'quälen vr терзййскн adj veralt 'Schneider- терзййство n nur sg и. терзильк m nur sg veralt 'Schneiderhandwerk n 20 терзн|я m, -и pl veralt 'Schneider m 4 териториален, -ни adj territorial; Ter- ritori'al-; ни претенции territori'ale 'Ansprüche pl; ~ но единство territo¬ ri'ale 'Einheit /17; ~ ни води Territo- ri'algewässer pl тернт6ри|я / -и pl Terri'torium n 28 терк (-ът) m, -ове pl 'Muster n 23; O вземам ~ от някого ich 'nehme mir ein 'Beispiel an jmdm. терлй|к m, -ци pl Ba'busche /16 термал|ен, -ни adj Ther'mal- термин m, -и pl Terminus m 11 терминологичен, -ни и. терминологй- чески adj termino'logisch терминологи|я /, -и pl Terminolo'gie /16 а термит т nur sg Chem Ther'mit n 20 термити nur pl Zool Ter'miten pl термйч|ен, -ни adj 'thermisch, 'Wärme-; ~ на централа 'Wärmekraftwerk n 20; ~ на изолация 'Wärmeisolierung/17 термнчески adj — термичен термодннймика / nur sg Thermody'na- mik /17 термодннамйческя adj thermody'na- misch термомет|ър m, -ри pl Thermo'meter n 23; лекарски s 'Fieberthermometer термос m, -и pl 1. (шише) 'Thermosfla¬ sche /162. (съд) Thermosbehälter m 4 термостат m, -и pl Thermo'stat m I термофор m, -и pl 'Wärmflasche /16 терор m nur sg 'Terror m \/sg (срещу, върху gegen 4) терорнзйр|вм, -аш (-ax) uv, v terro¬ risieren vt <d> терорязйран|е n, -ия pl 'Terrori'sieren n 23/sg терорйз|ъм (-мът) m nur sg Terro'rismus nt 11 /sg терорист m, -и pl Terro'rist m 8 тероршгтйч!ен, -ни adj terro'ristisch, 'Terror-; - на диктатура lerro'risti- scheDikta'tur/17; * акт 'Terrorakt m 1 терористйческн adj — терористичен терорйстк|а / -и pl Terro'ristin/18 терпентин m nur sg Terpen'tin n 20 терпеитйнен u. терпентинов adj Ter¬ pen'tin-
терсене 862 терсене adj unv umg 1. 'widerborstig, 'uneben 2. als adv 'lästig, ver'quer; нещо мие ~ etw. geht mir ver'quer, etw. geht mir 'gegen den Strich O ~ ми e nicht in 'Stimmung sein vi < B > терца /, -и pt Terz / 17 терцет m, -и pl Ter'zett n 20 терцибр m nur sg Terti'är n 20/sg тес|ен, тясна, ~ ни adj 1. eng auch übertr; стаята е твърде тясна за много хора das 'Zimmer ist zu eng für viele 'Menschen; ~ ни обувки 'enge 'Schuhe pl; тясна пола 'enger Rock m2\ » кръгозор 'enger Hori'zont m 1; ~ни отношения 'enge Beziehungen pl; в » кръг im 'engeren Kreis 2. schmal; тясна лента 'schmales Band n 22; ~ ни рамена 'schmale 'Schultern pl; стаята бе дълга и тясна das 'Zim¬ mer war lang und schmal тескере n , -та pl Hist Paß m 2 тесл|4/, -й pl 'Dachsbeil n 20, 'Dächsel m 4 тесн|ея, -ееш (-ях) uv eng 'werden vi < 1 b/sn >, schmal 'werden теснин|а /, -й pl 'Engpaß m 2 тесногръд adj 'engstirnig, beschränkt тесногръдие n nur sg 'Engstirnigkeit/17, Beschränktheit /17 /sg теснолине|ен, -йни adj 'Schmalspur¬ bahn- теснолинейк|а/, -и pl Verk 'Schmalspur¬ bahn /17 тескотй / nur sg 'Enge /16 auch übertr теснотй|я/, -и pl umg Be'englheit f 17/sg, 'Enge/16 ‘ тесте n, -та pl Satz m 2; ~ карти ein Spiel n 20 'Karten тестен adj 1. Teig-; ~ и изделия 'Teig¬ waren pl 2. (изцапан c тесто) 'teigig тестйкул m, -и pl TeStikel m 4, 'Hoden m 4 тест|о и, -ä pl 1. Teig m 1 2. (каша) Brei m 1 O замесен съм от друго * ich bin aus 'anderem Holz ge'schnitzt тестомесачк|а /, -и pl 'Teigknetmaschi¬ ne/16 тестяв adj 'teigig тетанус m nur sg 'Tetanus m, 'Wund¬ starrkrampf m 2 тетерк|а /, -и pl Zool 'Haselhuhn n 22 тетк|а/, -и pl "Tante/16 ('Schwester der 'Mutter) auch übertr теткнн adj 1. der 'Tante (der 'Schwester der 'Mutter); ~ ата къща das Haus n 22 der 'Tante 2. als Subst -и die Fa'milie /16 der 'Tante тетрадк|а / -и pl Heft n 20; ученйческа » 'Schulheft тетрев m, -и pl Zool Hahn m 2 des 'Haselhuhns теферйч m, -и pl volkst 'Picknick n 20; на - a) beim [zum] 'Picknick b) (навън) im 'Freien тефтер m, -и pl 'Kladde /16, Heft n 20 тефтерче n, -та pl 1. No'tizheft n 20 2. (бележник) Zen'surenheft тех|ен, тяхна, ~ ни pron poss ihr 3. Pers pl технй|к m, -ци pl 'Techniker m 4 техник|a/, -и pl 'Technik/17 auch übertr техникум m, -и pl 'Technikum n 29 технйчески adj 'technisch; по ~ при¬ чини aus 'technischen 'Gründen; ~ прогрес 'technischer 'Fortschritt m I техноло|г m, -зи pl Technologe m 7 технологичен, -ни adj = технологи¬ чески технологически adj technologisch; автоматизирани ~ линии automati¬ sche 'Fließstraßen p! технологн1н / -и pl Technolo'gie / 16 a техноложки adj - технологически теч ен, -ни adj 'flüssig теченн|е n, -я pl 1. (въздух, вода) 'Strö¬ mung/17, Strom m 2 auch übertr, » то на реката die 'Strömung des 'Flusses въздушно s a) 'Luftstrom b) Meteor 'Luftströmung; плувам срещу »то 'gegen den Strom 'schwimmen vi < 26/sn >; надвивам » то (от хора) 'gegen den 'Menschenstrom 'ankom¬ men vi <33 a/sn>; литературно » literarische 'Strömung 2. (между два отвора) 'Zugluft /14, 'Gegenzug m 2; става » es ent'steht 'Zugluft; има »
863 типограф es zieht; седя на « in der 'Zugluft 'sitzen vi <2Sljhb>, im 'Gegenzug 'sitzen 3. (на рана) 'Nässen n 23/sg, 'Ausfluß nt 2 4. Ztgsw 'Ausgabe / 16; годйшно x 'Jahrgang nt 2; цяло x ge'samte 'Ausgabe 5. (ход) Verlauf m 2; в ä на im Verlauf von 5 0 в « на нещо съм auf dem 'laufenden 'hinsichtlich etw. 2 sein vi < B >; вървя срещу * то übertr 'gegen den Strom 'schwimmen; държа в x auf dem 'laufenden 'halten vt <3>; c x на времето im 'Laufe der Zeit течност /, -и pl 'Flüssigkeit /17 Teuilä, -йш (-йх) uv 'trösten vt ти pron pers du тиган m, -и pl 'Tiegel nt 4 тйгел m, -и pl 'Schmelztiegel nt 4 тигрйц|а/ -иpl 'Tigerin/18, 'Tigerweib¬ chen n 23 тйгров adj 'Tiger- тйг|ър nt, -ри pl 'Tiger m 4 тйгьрски adj = тйгров тик (-ът) m, -ове pl Tick m 6 тйк|ам, -аш (-ах) uv 1. 'schieben vt < 32 >; x количка 'einen 'Wagen 'schieben 2. (пъхам) 'stecken vv, x ръцете в джоба die 'Hände in die 'Hosentasche 'stecken 3. (давам) 'zu¬ stecken vt < a >; x му нещо в ръцете ihm etw. in die Hand 'drücken; ihm etw. 'zustecken 4. (натрапвам) 'auf¬ drängen vf <a> 5. übertr (подбут- вам) 'treten vi < 15 >, 'anschieben vt < 32a> THKBla / -и pl 1. Bot 'Kürbis nt la 2. übertr (глава) 'Rübe / 16 3. übertr (глупак) 'Schafskopf nt 2 4. (кратуна) 'Flaschenkürbis тйкв|ам, -аш (-ах) mv; тйкн|а, -еш (-ах) v 1. 'schieben vt < 32 >; а шапката назад die 'Mütze nach 'hinten 'schie¬ ben 2. (пъхам) 'stecken vt 3. (на¬ трапвам) 'aufdrängen vt <a> O » му нещо в ръцете ihm etw. 'zustecken тиквар (-ят) m, -и pl 1. (продавач) 'Kürbisverkäufer nt 42. 'Kürbisliebha¬ ber nt 4, 'Kürbisesser m 4 тиквен adj 'Kürbis- тйквени|к nt, -ци pl 1. 'Blätterteig m 1 mit 'Kürbis 2. übertr (глупак) 'Trottel nt 4 тйквнчк[а / -и pl Zucchettifrucht [zu'ke...] /14, pl Zucchetti тнквовйд|ен, -ни adj 'kürbisartig тикна f тиквам тик-так Interj lick-tack тил(-ът) m, -ове pl 1. (човек) Ge'nick n 20 2. (територията далече зад бойната лйния) 'Hinterland п 22 3. Mil 'rückwärtiger Dienst т 1; началник на ~ ä Mil Chef т 6 der 'rückwärtigen 'Dienste 4. (гръб) 'Rük- ken m 4 тйл|ен, -ни adj 1. Ge'nick- 2. Mil = тилов тилилейски adj Lit: гори ~ 'hinter den 'sieben 'Bergen тилов adj Mil 'rückwärtig; - а служба 'rückwärtiger 'Dienst ml; ~ герой iron übertr E'tappenhengst nt 1 тилова Ik m, -ци pl E'tappensoldat m 8 тим (-ът) m, -ове pl Sport 'Mannschaft /17, Team [ti:m] n 24 тимар|я, -йш (-йх) uv Volks11. 'striegeln vt 2. übertr (бйя) 'prügeln vt ТЙМОВ adj 'Mannschafts- тимпан m, -и pl 'Pauke /16 тйнест adj 'schlammig тинктур|а / -и pl Tink'tur /17 тйнтирн-мйнтири nur pl umg Quatsch m 1 /sg тинтяв|а/ -и pl Bot 'Enzian m 1 тйня / nur sg Schlamm m 1 /sg тип (-ът) m, -ове pl L Typ m 1, 'Typus m 11; партия от нов ~ Par'tei / 17 'neuen 'Typs 2. übertr (особен, нахален човек) 'Type /16 типизация / nur sg Typi'sierung /17 тнпизйр|ам, -аш (-ах) uv, vt typi'sieren vf <d> типйч|еи, -ни adj 'typisch тйпов adj 1, 'Typen-; ~ и сгради 'Ty¬ penbauten pl 2. (обикновен) 'einfach типограф nt, -и pl Typo'graph m 8, 'Drucker nt 4
типографически 864 типографически adj typographisch типографи |я /, -и pl 1. Typogra'phie /16 а jsg 2. (печатница) Drucke'rei /17 типографски adj = типографически типологични, -ни adj typo'logisch типол6пв|я /, -и pl Typolo'gie /16 а тнрад|а /, -и pl Ti'rade /16 тираж т, -и pl I. Buchw 'Auflage/16 2. (лотария) 'Ziehung /17 тнрйж|ен, -ни adj 1. Buchw 'Auflagen- 2. (лотария) 'Ziehungs-; х срок 'Zie¬ hungstermin ml O s листGe'winnli- ste /16 тиранизнр|ам, -am (-ax) uv, v tyran¬ nisieren vi < d > тираи|ии m, -и pl Ty'rann m 8 тнраннч|ен, -ни и. тнраняческн adj tyrannisch тирани! я / -и pl Tyran'nei /17 тирйнк|а /, -и pl Ty'rannin /18 тир&нскн adj Ty'rannen-; ~ режим Ty'rannenherrschaft /17 тиранств|о n, -a pl = тирания тнр£нствув|ам, -аш (-ax) uv als Ty'rann 'herrschen vi <hb> тнрйнтя nur pl 'Hosenträger m 4 тнрбушбн m, -и pl 'Korkenzieher m 4 тнрв|ам, -аш (-ax) uv; тйрн|а, -еш (-ах) v volkst 'treiben vt < 23 >; s ce 'rennen vi < W/sn> тире n, -та pl 1. Gramm Ge'dankenstrich m 1 2. Text 'Baumwollgarn n 20 тиренц|е n, -a pl 'Bindestrich m 1 тириш t тйрвам тнролск|й adj Ti'roler, ti'rolisch O ~ a рокля 'Dirndlkleid n 21; пея по « 'jodeln vi <hb> тйр|я, -иш (-йх) uv volkst 'treiben vt <23>; ä ce 'rennen vi < 10Jsn> тис (-ът) m, -ове pl Bot 'Eibe /16 тисов adj Bot 'Eiben- титан m, -и pl 1. Myth Ti'tan m 8 auch übertr 2. Chem Ti'tan n 23jsg титанйч|ен, -ни и. титански adj ti'ta- nisch, ti'tanenhaft TKT&HOB adj Chem Ti'tan- тйтл[а / -и pl 1. 'Titel m 4 2. Buchw dia'kritisches 'Zeichen n 23 титул т,-нр1 1. Buchw 'Titelseite/16 2. veralt 'Titel m 4 титулув|ам, -аш (-ax) uv, у 1. be'titeln vt <b> 2. mit dem Titel 'ansprechen vi < 16 a jhb> титуляр m, -и pl 'Leiter m 4; ~ ди¬ ректор'leitender Di'rektorm 9a; - на катедра 'Lehrstuhlinhaber m 4 тиф (-ът) m nur sg — тифус тнфоТеи, -ни adj Med 'Typhus-; als Subst Typhuskranker m 1 + тифон m nur sg 'Steifleinen n 23 тифус m nur sg Med 'Typhus m; коремен «v 'Bauchtyphus; петнист - 'Fleckty¬ phus тих adj 1. (със слаб тон) 'leise 2. (без шум, с мълчание) still auch übertr, ~ а скръб 'stille Trauer /16 3. (спокоен) 'ruhig auch übertr; ~ характер 'ruhi¬ ger Cha'rakter m O ~ o! 'Ruhe!; ~ a вода бряг рони 'stille 'Wasser sind tief; ~ o и мирно in 'aller 'Stille; Тихият океан 'Stiller 'Ozean m 1* тихо adv 1. (c малко шум) 'leise 2. (без шум) still 3. (спокойно) 'ruhig тихомълком adv 'stillschweigend тихоокеански adj Pa'zifik- тнч|ам, -аш (-ax) uv 1. 'rennen vi < 10/sn>, 'laufen vi <9/sn> 2. (бър¬ зам) umg 'eilen vi <sn> 3. (обикалям) her'umlaufen vi < 9 ajsn >, her'umren- nen vi < 10 afsn> O * подир няко¬ го übertr jmdm. hinter'herlaufen vi < 9 a jsn > тнчаи|е n, -ия pl 1. 'Rennen n 23, 'Laufen n 23/sg 2. (бързане) 'Eile /16/sg 3. (обикаляне) Renne'rei /17 тичешката u. тнчешком adv 'laufend тичинк|а /, -и pl Bot 'Staubgeiaß n 20 тнчйнков adj 'Staubgefäß- тишина/nur sg 1. 'Stille/16/sg; мъртва ~ Totenstille 2. (спокойствие) 'Ruhe /16/* ТЙЯ t тоя тласв|ам, -аш (-ax) uv; тласн|а, -еш (-ах) V 'stoßen vt <34> тласк|ам, -аш (-ах) uv 'stoßen vt < 34 > тлйскан|е п, -ия pl Stoß т 2, 'Stoßen
865 толеранс п 23/sg; ä гюлле 'Kugelstoßen тласкан т, -и pl Sport: ~ на гюлле 'Kugelstoßer т 4 тласна t тласвам тлась|к т, -ци pl 1. Stoß т 2 2. (подтик) 'Anstoß тл£н|ен, -ни adj 'sterblich, ver'gänglich; - ни останки 'sterbliche 'Überreste pl тление n nur sg Ver'wesung/11/sg тленност/nur sg 'Sterblichkeit/ M/sg, Vergänglichkeit f M/sg тле|я, -еш (тлях) uv 1. (огън) 'glimmen v/ <hb>, 'schwelen vi <hb> auch übertr; ~ еща омраза 'schwelender Haß m 1 2. übertr (слабея) da'hin- siechen vi < а/sn >, ver'gehen vi < 13b/s/i> тлъст adj fett тлъст|ея, -ееш (-ях) uv fett 'werden vi < 18 /sn> тлъстия |ä / -й pl Fett n 20; ~ йте по тялото му die 'Fettpolster n 23 an 'seinem 'Körper то 1. pron pers es 2. Konj а) (тогава) so b) (a) 'aber, je'doch 3. Partikel und; a ~ , и «v und zwar; пък ~ je'doch тоалет m, -и pl Toi'lette /16 тоалет|ен, -ни adj Toi'lette-, Toiletten-; ~ ни артйкули Toi'lelteartikel m 4; ж сапун Toi'lettenseife /16; ~ на хартия Toilettenpapier n 20 тоалетк|а/, -и pl Frisiertoilette /16 тоалетн|а /, -и pl Toi'lette /16 това pron dem 1.1 този 2. das O и без ~ sowie'so; между ~ inzwischen; отгоре на - und oben'drein noch; след - da'nach; ~ e das wär's; ~ -онова dies und das товйр m, -и pl 1. (за носене) Last /17 auch übertr, полезен ~ 'Nutzlast 2. (за превоз) 'Ladung /17, Fracht /17 товар&ч m, -и pl Ver'ladearbeiter m 4 товйр|ен, -ни ad)'Last-, Fracht-, 'Güter-; « автомобил 'Lastauto n 24; x вагон 'Güterwagen m 4; « влак 'Güterzug m 2; » параход 'Fracht¬ schiff n 20; - но животно 'Lasttier n 20 товарителница/, -и pl 'Frachtbrief m 1 ToeapHuile n, -a pl 'Ladefläche / 16, 'Laderampe /16 товароподемност /nur sg 'Tragfähigkeit /17jsg; 'Ladefähigkeit / 17 товар|я, -иш (-йх) uv 1. (превозно средство, носач) beladen vt <4b> 2. (предмети) verladen vt <4b>; s стока 'Waren verladen 3. vi laden vi < 4b}hb >; ние сега ~ им wir laden jetzt 4. (със задачи, c данъци) belasten vt <b> т6г|а /, -и pl Hist 'Toga /15 a тогава adv 1. dann 2. (в същия момент) da 3. (не сега, в мйналото) 'damals тогаваш|ен, -ни adj damalig тогаз adv = тогава тогйз adv = тогава; сегйз- ~ von Zeit zu Zeit, hin und 'wieder тоест Konj, Abk т.е. das heißt, Abk d. h. Tos pron dem = този тбзи, тази, това; тези pron dem 'dieser, 'diese,'dieses;'diese; Оза ~ детодуха um'sonst, für die Katz'; и таз хубава! das ist ein Ding!; тези дни 'dieser 'Tage; това-онова dies und das; ~ свят 'Diesseits n той pron pers er !ток (-ът) m, -ове pl 1. El Strom m 2 2. (течение) Fluß m 2, 'Strömung/17 2ток (-ът) m, -ове pl (на обувка) 'Ab¬ satz m 2 ток|а/, -Й pl 'Schnalle/16 токат|а /, -и pl Mus Tok'kata /15 a токачк|а f -и pl Zool 'Perlhuhn n 22 токма|к m, -ци pl 'Stößel m 4 токскколбгия / nur sg Toxikolo'gie /16 a jsg токсин m, -и pl To'xin n 20 токсйч|ен, -ни adj 'toxisch току adv umg 1. (тъкмо) ge'rade 2. (от време на време) ab und zu; ~ говори, ~ мълчй mal spricht er, mal schweigt er 3. (изведнъж) auf'einmal 4. (точно) di'rekt, ge'nau 5. (само) nur, bloß O ~ -речи sozusagen; ~ -така od ~ - тъй 'einfach so; ~ -що so'eben, ge'rade толеранс m nur sg Tole'ranz /17 55 Wtb. Bulg-Dt.
толерантен 866 толерантен, -ни adj tole'rant толерантност / nur sg Tole'ranz f\7/sg, 'Duldsamkeit fMjsg толерйр|ам, -am (-ax) uv, v tole'rieren vt <d> толкав adj so groß толко adv = толкова толкова pron dem od adv 1. (така много) so viel 2. (същото количество) ge'nau so viel 3. (така) so O и ~ ! und 'basta!, und Schluß; ~ и ~ so und so viel; ~ му е на човека umg das 'Leben ist kurz; » мие силата mehr Kraft 'habe ich nicht; ~ ли съм ти нужен? brauchst du mich so sehr? толкоз pron dem od adv = толкова том (-ът) m, -ове pl Band m 2 томбол а / -и pl 'Tombola /15 томлени1е n, -я pl 'Schmachten n 23/sg 'тон (-ът) m, -ове pl (тегло) Tonne/16 2тон (-ът) m, -ове pl Ton m 2 auch übertr; давам ~ den Ton 'angeben <15a> auch übertr 3toh (-ът) m, -ове pl Zool 'Thunfisch m 1 тонаж m, -и pl Ton'nage [...а:зз]/16 тонал|ен, -ни adj to'nal тоналност f nur sg 'Tonart /17 тоннч|ен, -ни adj 1. Lit akzentuierend; ~ но стихосложение akzentuierender 'Versbau m 1 2. Med 'tonisch тонйчески adj = тоничен тонкиломет|ър m, -ри pl Tonnenkilo¬ meter m 4 тонковци nur pl umg 'Einfaltspinsel m 4 топ(-ът) m, -ове pl 1. Ka'none/16 2. (плат) 'Ballen m 4 0 хвърлям ~ a umg ins Gras 'beißen vi <21 jhb> топаз m, -и pl To'pas m 1 топазен adj To'pas- топв|ам, -am (-ax) uv; топн|а, -еш (-ax) v 1. 'eintauchen vt <a> 2. (при ядене) 'eintunken vt < a> топен adj ge'schmolzen; Schmelz-; - o масло'Schmelzbutter/16; ~o сирене 'Schmelzkäse m 4 топене n nur sg 'Schmelzen n 23jsg; температура на ~ то 'Schmelztempe¬ ratur /17, 'Schmelzpunkt m 1 топнл|ен, -ни adj Schmelz-; - на пещ 'Schmelzofen m 5 топили |я f -и pl Schmelze'rei /16 a топк|а/ -и pl 1. 'Kugel/16 2. (от гума, гьон) Ball m 2; водна « 'Wasserball топлйв|ен, -ни adj Heiz-, 'Heizungs-; ~ ни материали 'Heizmaterial n 31 топливо n nur sg 'Brennstoffe pl топлййк|а / -и pl 'Stecknadel /16 топлина / nur sg 'Wärme /16/sg топлйн1ен, -ни adj 'Wärme- топлннк1а / -и pl 'Hausschuh m 1, 'Filzschuh топлоизолационен, -ни adj 'wärmeiso¬ lierend, 'Wärmeisolierungs- топлокръв|ен, -ни adj 'warmblütig; ~ ни животни 'Warmblüter m 4 топлообмен m nur sg 'Wärmeaustausch m 1 топлопроводност/nur sg 'Wärmeleitfä¬ higkeit /17 топлосйлов adj 'Wärmekraft- топлота / nur sg 'Wärme / 16/sg auch übertr топлоцентрал|а /, -и pl 'Heizkraftwerk n 20 топлофикация / nur sg 'Fernwärme¬ versorgung /17 топлофицйр|ам, -аш (-ax) uv, v mit 'Fernwärme ver'sorgen vt < b >, an die 'Fernheizung 'anschließen vt < 32 a > топл|я,-иш (-йх) uv 1. 'wärmen vt 2. (помещение) 'heizen vt 3. übertr erwärmen vt <b>; as се 1. sich 'wär¬ men vr 2. (ставам топъл) warm 'wer¬ den vi < 1 %jsn> 3. (паля) umg 'heizen vi <hb> топна t топвам топов|ен, -ни adj Ka'nonen-; ~ ни гърмежи Ka'nonendonner m 4; * салют Artille'riesalut m 1 топограф m, -и pl Topo'graph m 8 топографйч|еи, -ни u. топографйчески adj = топографски топография /nur sg Topogra'phie/16a топографски adj topo'graphisch топол|а / -и pl 'Pappel / 16; бяла * 'Silberpappel; канадска « ka'nadi-
867 точен sehe'Pappel; черна a 'Schwarzpappel тополов adj 'Pappel- топонимнч|ен, -ни adj topo'nymisch топонймия / nur sg Topony'miе / 16 a топономастика /nur sg Topono'mastik / \l/sg, 'Orlsnamenforschung/17 тообр m, -и pl Beil n 20, Axt /14 топоришк[а/, -и pl volkst Stiel nt 1 TÖnoT nt nur sg 'Stampfen n 23/sg топтан adv umg 'alles zu'sammen Tonyj nt, -и pl 1. Ge'wicht n 20 2. (боз¬ дуган) 'Morgenstern nt 1 топурк|ам, -аш (-ах) uv 'trappeln vi <hb> тбпче n, -таpl 1. 'Murmel/16 2. (малко оръдие) 'kleine Ka'none/163. (пачка) 'Bündelchen n 23 <0 супа - та 'Fleischklößchensuppe /16 топчест adj 'kugelrund топчн|я m, -и pl volkst Kano'nier nt 1 т6п[ъл, -ли adj warm auch übertr 0 като а хляб wie 'warme 'Semmeln Tonla, -йш (-йх) uv 1. 'tauchen vt 2. (ядене) 'tunken vt 3. (наквасвам) 'einweichen vt <a>; s ce 'tauchen vi <hb, sn>; а се във водата ins 'Wasser 'gehen vi < 13/sn > 2топ|я, -йш (-йх) uv 1. (стопявам) 'schmelzen vt < 17 > 2. übertr (из¬ мъчвам) 'schmachten 'lassen vi <3jhb>; s се 1. (стопявам ce) 'schmelzen vi <17/sn> 2. übertr (измъчвам ce) 'schmachten vi <hb> тор (-iT) nt, -ове pl I. (оборски) Dung m 1 /sg, Mist m 1 / sg 2. Chem 'Dünger m 4; изкуствен ~ 'Kunstdünger O течен - 'Jauche/16, 'Gülle/16 торб|а /, -Й pl 1. 'Beutel nt AI. (чувал) Sack nt 2 0 турям си главата в а та den Hals in die 'Schlinge 'stecken торбест adj 'sackförmig тореадор m, -и pl 'Stierkämpfer nt 4 Toplen, -ни adj ge'düngl; % бръмбар 'Mistkäfer m 4 торйщ е n, -a pl 'Misthaufen m 4 торяш|ен, -ни adj Mist-, Dung- тормоз nt, -и pl 'Peinigung / 17, Schi'kane /16 тормоз|я, -иш (-йх) uv 'peinigen vt, schika'nieren vt <d> торов adj 'Dünger- торпед|ен, -ни adj Tor'pedo-; » катер Tor’pedoboot n 20 торпед|о n, -a pl = торпила торпедон6с|ец m, -ци pl Tor'pedoboot n 20 торпйл|а f -и pl Tor'pedo nt 6 торпилйр|ам, -аш (-ах) uv, v torpe'die- ren vt <d> торпилон6с|ец nt, -ци pl = торпедо¬ носец торяильор m, -и pl Tor'pedoboot n 20 торс (-ът) m, -ове pl и. торсо n nur sg Torso nt 6 т6рт|а / -и pl 1. 'Torte /16 2. (къс) Stück n 20 Torte O блат за ~ и 'Tortenbo¬ den nt 5 торф (-ът) nt nur sg Torf nt 1 торфен adj Torf- торфи1ц[с n, -a pl 'Torfmoor n 20 тор я, -йш (-йх) uv 'düngen vt тост (-ът) nt, -ове pl Trinkspruch nt 2, Toast m 1; дйгам ~ das Glas er'heben < 14 b > (за auf 4), 'einen Toast 'aus¬ bringen <24a> (за auf 4) тотал|ен, -ни adj to'tal тотализатор nt, -и pl Totali'sator nt 9 a; спортен ~ 'Sporttoto nt 6 тоталитар|ен, -ни adj totali'tär тоталитарна |ъм (-мът) m nur sg Tota- lita'rismus m II jsg тоталност / nur sg Totali'tät / П/sg тотем nt, -и pl 'Totem n 24 точ|а, -иш (-йх) uv 1. (от бъчва) 'abfül¬ len vt <a>, 'zapfen vt 2. (в чаша) 'einschenken vt <a> 3. (прежда) 'zwirnen vt 4. (тесто) 'ausrollen vt < a > 5. (сечива) 'schleifen vt, 'wetzen vt, 'schärfen vt\ * ce 1. (тека) 'fließen vi < 32/sn >, sich er'gießen vr < 32b > 2. (движа ce) da'hinziehen vi <32a, h-gjsn> 3. (простирам ce) sich 'aus¬ breiten vr < a > 4. (извисявам ce) sich em'porwinden vr <27a> точ|ен, -ни adj 1. (напълно верен) ge'nau, ex'akt; часовникът е a die
точено 868 Uhr geht ge'nau; z часовник ge'nau 'gehende Uhr / 17; той във всичко е много * er ist in 'allem sehr ge'nau; ни науки ex'akte 'Wissenschaften pl 2. (който йдва навреме) 'pünktlich точен|о n, -и pl 'Blätterteiggebäck n 20 точилар (-ят) m, -и pl 'Scherenschleifer m 4 точиларски adj 'Scherenschleifer- точнларство n nur sg 'Scherenschleifer¬ handwerk n 20 точйлк|а/, -и pl 'Rollholz n 22, 'Nudel¬ holz точ|йло n, -ила pl 'Schleifstein m 1 точк а / -и pl Punkt m 1; изходна Z 'Ausgangspunkt; пресечна z 'Schnittpunkt; * на замръзването Ge'fricrpunkt; z на кипенето 'Sie¬ depunkt; кулминационна z 'Höhe¬ punkt; по ■*» и nach 'Punkten; » и запетая Semi'kolon n 24, 'Strichpunkt; гледна z 'Standpunkt точно adv 1. (акуратно) ge'nau 2. (no време) 'pünktlich точност / nur sg I.Genauigkeit /17 2. (по време) 'Pünktlichkeit /17/sg тоя, тая, това; тия pron dem - този тояг|а /, -и pl 1. Stock m 2 2. übertr (бой) 'Prügel m 4 0 докарвам някого до просяшка z jmdn. an den 'Bettelstab 'bringen <24> тояжк1а /, -и pl 'Stöckchen n 23 тпру Interj brrr Tpaaepcla /, -и pl Eisenb 'Schwelle /16 траверс|ен, -ни adj Eisenb 'Schwellen- трйвм|а / -и pl Med 'Trauma n 28 a; (рйна) 'Wunde /16 травматйч|ен, -ни adj Med trau'matisch трагйди|я /, -и pl Tra'gödie /16 трагнз|ъм (-мът) m nur sg 'Tragik fll/sg трагй|к m, -ци pl I. 'Tragiker m 4 2. (актьор) Tra'göde m 1 грагикомеди|я/, -и pl 'Tragikomödie/16 трагикомйч|еи, -ни adj 'tragikomisch трагйч|ен, -ни и. трагически adj 'tra¬ gisch трагнчиост/nur sg = трагизъм традиционен, -ни adj traditio'nell традйин|я / -и pl Traditi'on /17 траектори|я / -и pl 1. Math, Phys Тга- jek'torie/162. Mil, Tech 'Flugbahn/17 тра|ен, -йни adj 1. 'dauerhaft 2. (което не се разваля) 'haltbar 3. (постоянен) beständig траен|е п, -ия pl 'Dauer / 16/^g трайност / nur sg 1. 'Dauerhaftigkeit fMjsg 2. (на хранйтелни стоки) 'Halt¬ barkeit / П/sg ‘трак Interj klapp 2трак m, -и pl Thraker m 4 трак|ам, -аш (-ах) uv 1, 'klappern vi <hb> 2. (чукам) 'klopfen vi <hb> тракан le n, -ия pl 'Klappern n 23/sg, Ge'klapper n 23 jsg трака |ам, -am (-ах) uv; тракн|а, -еш (-ах) v 1. 'klappen vi <hb> 2. (чуквам) 'klopfen vi <hb> тракй|ец m, -йни pl 1. (по рождение) aus 'Thrakien 'Stammender ml* 2. (no жителство) Be'wohner m 4 'Thrakiens тракийски adj 'thrakisch тракна T траквам трактат m, -и pl Trak'lat m 1 od n 20 трактовк|а / -и pl 'Auslegung / 17, 'Ausdeutung /17 трактор m, -и pl 'Traktor m 9 a трйктор|ен, -ни adj 1. Trak'toren-; z завод Trak'torenwerk n 20 2. (при¬ качен) 'Anhänge- O ~ ни курсове Trak'toristenkurse pl тракторйст m, -и pl Trakto'rist m 8 тракторйстк|а/ -и pl Trakto'ristin /18 тракцион1ен, -ни adj Trakli'ons- тракци|я / -и pl Lokomo'tivpark m 6 трамбовам, -am (-ax) uv = трамбувам трамбовк|а/, -и pl 1. 'Rammen n 23jsg, 'Feststampfen n 23/sg 2. (уред) 'Ram¬ me /16 трамбув|ам, -am (-ax) uv 1, 'stampfen vt, 'feststampfen vt < a > 2. übertr umg auf 'Schusters 'Rappen 'reisen vi <sn> трамва|ен, -йни adj 'Straßenbahn-; ~ йна линия 'Straßenbahnlinie / 16; ~ йна спйрка 'Straßenbahnhaltestelle / 16; ~ йна кола 'Straßenbahnwagen m 4
869 требя трамва|й (-ят) т, -и pl 'Straßenbahn /17 грамвайджнйски adj 'Straßenbahnar¬ beiter- трамвайджй|я / -и pl 'Straßenbahnar¬ beiter т 4, 'Straßenbahnangestelller т 7* трамп|а/ -и pl volkst 'Tauschgeschäft п 20; правя ж umg 'kaupeln vi <hb>, 'lauschen vt трамплйн m, -и pl 1. (плуване, гимнас¬ тика) 'Sprungbrett n 21 auch übertr 2. (c пружини) Trampo'line /16 трампосв[ам, -аш (-ах) uv; трампос|ам, -аш (-ах) V volkst 'kaupeln vi <hb>, 'tauschen vt транзит m nur sg Transitverkehr m 1; минавам ~ 'durchfahren vt <4b> транзйт|ен, -ни adj Tran'sit-; - на виза Transitvisum n 28 транзитйв|ен, -ни adj Gramm 'transitiv транзитйвност/ nur sg Gramm Transiti- vi'tät /17 транс (-vr) m nur sg 'Trance / 16 трансатлантйчески adj Transat'lantik-, transat'lantisch трансбордйр|ам, -am (-ax) uv, v 'umla¬ den vt <4a> транскрибйр ам, -аш (-ax) uv, v tran- skri'bieren vt <d> транскрйпци[я / -и /^/Transkription /17 транслитерйци|я/, -и />/Transliteration /17 трансмисионен, -ни adj Transmissi'ons- трансмйсн!я/ -иpl Tech Transmission/17 транспарант m, -и pl 'Rollo n 24 транспозйци|я / -и pl Mus, Gramm Transpositi'on /17 транспонйр|ам, -аш (-ax) uv, v transpo- 'nieren vr <d> транспорт m, -и pl 1. Trans'port m 1 2. (транспортно дело) Transport¬ wesen n 23 транспорт! ен, -ни adjTransport-; ~ ho- подемна техника Förder- und 'He¬ betechnik транспортйр m, -и pl 'Winkelmesser m 4 трансформатор m, -и pl Transformator m 9 a трансформаторен, -ни adj Transfor- ma'toren-; ж пост Transforma'toren- häuschen «23; ~ на станция Transfor- ma'torenstation /17 трансформация/, -и pl Transformation /17 трансформйр|ам, -аш (-ax) uv, v trans¬ formieren vr <d> трансцендентал|ен, -ни adj Phil tran¬ szendental трансцендент|ен, -ни adj transzen'dent транше|я /, -и pl 'Schützengraben m 5 трап (-vr) m, -ове od -ищаpl 'Grube/16 O прескочи ~ a er ist dem 'Totengrä¬ ber von der 'Schippe ge'sprungen трапез1а /, -и pl 1. 'Tafel /16 2. volkst 'Eßtisch m 1 O богата ж reich ge¬ deckter Tisch m I трапезари|я / -и pl 1. (стая) 'Speisezim¬ mer n 23 2. (зала) 'Speisesaal m 2 (pl -säle) тралезойд m, -и pl Math Trapezo'id n 20 трапец m, -и pl Math, Sport TTra'pez n 20 трапецовйд|ен, -ни adj tra'pezförmig трапище n, -a pl = трап трапчйнк[а/ -и pl 1. (дупка) Loch n 22 2. (в лицето) 'Grübchen n 23 трасе n, -та pl 'Trasse / 16; (за теле¬ визионно предаване) 'Leitung/17 трасйр|ам, -аш (-ах) uv, v trassieren vt <d> траур m nur sg 1. 'Trauer / 16/sg 2. (облекло) 'Trauerkleidung /17 траур|ен, -ни adj 'Trauer- трафик m nur sg 1. 'Warenaustausch m l/sg 2. (превоз) Trans'port m 1 трахе1я / -и pl Anat Tra'chea / 15 a, 'Luftröhre /16 трахома / nur sg Med Tra'chom n 20 тра|я, -еш (-ях) uv 1. 'dauern vi <hb> 2. (запазвам се) sich 'halten vr < 3 > 3. volkst (търпя) 'aushaiten vr <3a> 4. volkst (мълча) 'schweigen vi <23/hb> требв|ам, -аш (-ax) uv, v 'anfordern vr <a> треб|я, -иш (-йх) uv 1. (гора) 'roden vt 2. volkst (изтребвам) 'ausrotten vt
грева 870 < а > 3. volkst (разтребвам) 'aufräu¬ men v/ <a> трев|а /, -й pl 1. Gras n 22 2. (бйлки) pl 'Kräuter pl трев ен, -ни adj Gras- тревист adj 1. mit Gras be'wachsen 2. (c вид на трева) 'grasähnlich тревог|а/, -w.pl 1. (вълнение) Er'regung /17 2. (страх) Angst/14 3. Mil A'larm m 1; бйя x A'larm 'schlagen <4>; въздушна « 'Fliegeralarm; лъжлива « 'blinder A'larm Ob« съм за някого um jmdn. in 'großer 'Sorge sein vi < B >; изпадам в « in 'Aufregung ge'raten vi < 3bjsn >; хвърлям в « in 'Aufregung ver'setzen vt < b > тревож|а, -иш (-их) uv 1. be'unruhigen vt <b> 2. (вълнувам) er'regen vt < b >; 9 ce sich be'unruhigen vr тревожен, -ни adj 1. er'regt, be'unruhigt 2. (алармиращ) alar'mierend 3. (обез¬ покояващ) beunruhigend 4. (неспо¬ коен) 'unruhig; ~на нощ 'unruhige Nacht/14 O « сигнал Alarmsignal n 20 тревожност / nur sg 'Unruhe /16, Er¬ 'regung /17 тревола|к m, -ци pl и. треволя|к m, -ци pl Gras n 22 тревопйс[ен, -ни adj 1. 'pflanzenfressend 2. als Subst ~ но 'Pflanzenfresser m 4 тревояд|ен, -ни adj = тревопасен тревясал adj mit Gras be'wachsen тревясв|ам, -aui (-ax) uv; тревяс|ам, -аш (-ax) v mit Gras be'wachsen vf <4b> трегер m, -и pl Tech 'Träger m 4 трйзв u. трезв|ен, -а, -o; -и adj 'nüchtern auch übertr трезвеност f nur sg 'Nüchternheit/1 Ijsg auch übertr,; движение за ~ Absti- 'ncnzlerbewegung /17 трезвост f nur sg — трезвеност трели nur pl Mus 'Triller m 4 трем (-ът) m, -ове pl volkst 'Vorraum m 2 тремолнр|ам, -аш (-ax) uv, v Mus tre- mo'lieren vi <Ajhb> тремоло n nur sg Mus 'Tremolo n 24 трен (-ът) m, -ове pl veralt Zug m 2 трепдафил m, -и pl volkst 'Rose/ 16 трендафилов adj volkst 'Rosen- тренйр|ам, -аш (-ax) uv trainieren vi, vt < d fhb >; s ce trai'nieren vi тренировк|а /, -и pl 'Training n 24 тренировъчен, -ни adj 'Trainings-; - но игрище 'Trainingsplatz m 2 тренчкот m, -и pl Trenchcoat m треньор m, -и pl 'Trainer m 4 треньорски adj 'Trainer-; - съвети 'Ratschläge m 2jpl des 'Trainers трепв|ам, -аш (-ax) uv; трепн|а, -еш (-ах) V1. zu'sammenzucken vi < а jsn >, 'zucken vi <hb> 2. (потрепервам) er'zittern vi <b/sn> 3. (светлина) 'blinken vi < hb > 4. (виждам ce) kurz 'sichtbar 'werden vi <18/in> 5. (чу¬ вам ce) kurz 'ankiingen vi <27afsn> 6. (шаввам) sich 'rühren vr треперко n, -вци pl umg 'Angsthase m 7 треперлйв adj 'zittrig, 'zitternd трепер|я, -еш (-ax) uv 1. 'zittern vi <hb> (от някого vor jmdm.) 2. (трептя) 'beben vi < hb > 3. (клатя ce) 'schwanken vi <hb> 4. be'sorgtsein vi <B> (над някого um jmdn.) трепет m, -и pl 1. 'Zittern n 23/sg 2. (вълнение) 'Schauer m 4, 'Beben n 23 трепет(ен, -ни adj 1. 'bebend 2. (тре¬ перещ) 'zitternd 3. 'fieberhaft; - но очакване 'fieberhafte Erwartung/17 трепетлйв adj 1. 'zitternd, 'bebend 2. (светлина) 'flimmernd трепетлйк|а / -и pl 'Zitterpappel /16 трепетлйков adj 'Zitterpappel- трепк|ам, -аш (-ax) uv ]. 'zittern vi <hb>, 'beben vi <hb> 2. (светлина) 'flimmern vi <hb> 3. (огън) 'flackern vi <hb> 4. übertr (долавям ce) 'schwingen vi <27fhb> треплйв adj = трепетлйв трепна t трепвам трептеж m, -и pl - трепет трептен|е п, -ия pl 1. 'Beben п 23/sg, 'Zittern п 23jsg 2. (светлина) 'Flim¬ mern п 23/sg, 'Blinken п 21 jsg 3. Phys 'Schwingen n 23/sg
871 трик трептенн|е п, -я pl Phys 'Schwingung/17 трепт|я, -йш (-ях) uv 1. 'beben vi <hb>, 'zittern vi <hb> 2. Phys 'schwingen vi < 27/hb> 3. (светлина) 'blinken vi <hb>, 'flimmern vi <hb> 4. (дола¬ вям се) 'sichtbar sein vi < B > треп|я, -еш (-äx) mv 1. (убивам) 'töten vt, 'totschlagen vt <4a> 2. (бия) halb- 'tot 'schlagen vt <4> 3. (съсипвам) 'schinden vt < 29 >; s ce umg sich 'schinden vr трес|а, -еш (тресох) uv I. 'schütteln vt 2. nur 3. Pers: »e ме 'Schüttelfrost 'haben < A >; s ce sich 'schütteln vr, 'beben vi <hb> тресавище n, -a pi Sumpf m 2 ‘треска/, -и pl 'Fieber n 23 auch übertr 2треск|а /, -и pl Zool 'Kabeljau m 1, Dorsch m 1 треск|а /, -Й pl 1. 'Splitter m 4 2. (за подпалка) Span m 2, 'Spanholz n 22 трескав adj 1. Med 'fiebrig 2. übertr 'fieberhaft тресна t трясвам треснат adj vom 'Donner ge'rührl трет|а /, -и pl 'Drittel n 23 трети nur 'dritte третнн|а / -и pl = трета третини пит pl Rel volkst Ge'denk- goltesdienst m 1 am 'dritten Tag nach dem 'Tode третйнк|а / -и pl — трета третнр|ам^ -аш (-ах) hv 1. be'handeln vt < b >; там ме ~ ат човешки dort be'handelt man mich 'menschlich 2. (разглеждам) be'handeln третокласен^ -ни adj 'drittklassig; % вагон veralt 'Wagen m 4 'dritter 'Klasse третолнч|ен, -ни adj Gramm in der 'dritten Per'son 'stehend треторазред|ен, -ни adj 'drittklassig, 'drittrangig третостепенен, -ни adj 1. (по качество) 'drittklassig 2. (по значение) 'drittran¬ gig треф|а /, -и pl Kart = спатия трещ|я, -йш (-ях) mv 1. 'krachen vi <hb>, 'donnern vi <hb> 2. nur 3. Pers 'donnern три пит drei триаж|ен, -ни adj Eisenb: ~ на гара Ver'schiebebahnhof m 2 триангулйция/nur sg Triangulati'on/17 трибагреник m, -ци pl Triko'lore / 16, 'dreifarbige 'Flagge / 16 трибун m, -и pl Hist Tri'bun m 9 auch übertr; народен ~ 'Volkstribun трибун|а /, -и pl Tri'büne /16; вдйгам ä Hist 'illegales Pro'testmeeting zu- 'sammenrufen <39a> трнбунйл m, -и pl Tribu'nal n 20 тривиал|ен, -ни adj trivi'al трнвналност /, -и pl Triviali'tät / 17, 'Plattheit/17 трнббй m nur sg Sport 'Dreikampf m 2 триглав adj 'dreiköpfig тригодйш|ен, -ни adj 'dreijährig тригонометрични, -ни adj trigono- 'metrisch; » пункт trigono'metrischer Punkt m 1, Triangulali'onspunkt тригонометрйчески adj = тригономет- рйчен тригонометрия / nur sg Trigonome'trie /16 a/sg тригун|а f -и pl 'dreieckiges 'Blätterteig¬ gebäck mit 'Sirup тридел|ен, -ни adj Bot 'dreizählig; 'drei¬ teilig тридесет пит 'dreißig тридесетгодишен adj 'dreißigjährig трйдесетн adj 'dreißigste тридесетина пит 'ungefähr 'dreißig тридневен, -ни adj 1. 'dreitägig, drei 'Tage 'dauernd 2. (възраст) drei 'Tage alt трйен|е n, -я p/'Reiben n 23/sg, 'Reibung Я7, триетаж[ен, -ни adj 'dreistöckig триж adv volkst 'dreimal тризъб|ец m, -ци pl 'Dreizack m 1 трийсет пит = тридесет трййсетгодишен adj = трйдесетгодй- шен трийсети пит = трйдесети трийсетина пит — тридесетйна трик (-ът) т, -ове pl Trick т 6
трикатен 872 трикат|ен, -ни adj — триетажен трикилометров adj drei Kilo'meter lang триклас|ен, -ни adj 'dreiklassig, Drei- 'klassen- трик|6 n, -a pl Tri'kot n 24 трикольбр m, -и pl = трибагреник трикольорен, -ни adj 'dreifarbig трикотаж m, -и pl Triko'tage / 16 трикотажен, -ни adj 1. Triko'tagen-; - на фабрика Triko'tagenfabhk /17 2. ge'wirkl, Tri'kot-; «ho бельо 'Untertrikotagen pl - ни изделия 'Wirkwaren / 16/р/ трнкрак adj 'dreibeinig трикрйт|ен, -ни adj 'dreifach трикрилен, -ни adj 1. (прозорец, сгра¬ да) 'dreiflügelig 2. (шкаф) 'dreitürig трйкфилм т, -и pl Trickfilm т 1 трилион т, -и pl Trilli'on / 17 трилйст[ен, -ни adj 'dreiblätterig трилбги|я /, -и pl Trilo'gie /16 а трйма пит 1. пит drei; - студенти drei Stu'denten 2. zu dritt; - сме wir sind zu dritt, wir sind drei тримачтов adj 'Dreimast-; - кораб 'Dreimaster m 4 тримесечен, -ни adj 1. 'dreimonatig 2. Quar'tals-; s план Quar'talsplan m 2; - на премия Quar'talsprämie/16 тримесечие n, -я pl Quar'tal n 20, Vierteljahr n 20 триметров adj drei 'Meter lang тримилиметров adj drei Milli'meter groß тримнлиоиен, -ни adj Dreimilli'onen- тряминутен, -ни adj drei Mi'nuten lang тринадесет пит 'dreizehn трин£десетгодйш|ен, -ни adj 'dreizehn¬ jährig тринадесети пит 'dreizehnte тринайсет пит = тринадесет трин£йсетгоднш[ен, -ни adj = тринаде- сетгодишен тринайсети пит = тринадесети тринеделен, -ни adj = триседмичен трйнки пит — трйчки триног и. трннож|ен, -ни adj = трикрак триножни[к т, -ци pl 1. Sta'liv п 20* 2. Mal Staffe'lei / 17 3. (обущар) 'Dreifuß т 2 трио п, триа pl Mus 'Trio п 24 трнбд т, -и pl Tech Tri'ode / 16 три6л|а /, -и pl Mus Tri'ole /16 трябн т, -и pl 'Säge /16 триор т, -и pl Tech Sortiermaschine/16 трнорйр|ам, -аш (-ах) uv maschi'nell sortieren vt <d> три6ск|а /, -и pl umg 'Dreiachser m 4 трипер m nur sg Med Tripper m 4 трйпер|ен, -ни adj Med 'Tripper- триптйх m, -и pl 'Triptychon n трисантиметров adj 1. (дължина) drei Zentimeter lang 2. (ширина) drei Zentimeter breit 3. (дебелина) drei Zentimeter dick триседмичен, -ни adj 'dreiwöchig трисмен|ен, -ни adj in drei 'Schichten; -на работа 'Arbeit / 17 in drei 'Schichten трисрйч|ен, -ни adj 'dreisilbig триста пит 'dreihundert трнста|ен, -йни adj Drei'zimmer- трнстахйляд|ен, -ни 1. adj 'dreihun¬ derttausender; я град Stadt /14 mit 'dreihunderttausend 'Einwohnern; * заем 'Anleihe / 16 von 'dreihun¬ derttausend ... 2. num 'dreihundert¬ tausendste; -ният посетйтел der 'dreihundertlausendste Be'sucher m 4 трястен|ен, -ни adj Math 'dreiseitig тристран|еи, -ни adj 'dreiseitig auch Dipl триструн|ен, -ни adj 'dreisaitig трнтом|ен, -ни adj 'dreibändig тритон m, -и pl 1. Myth 'Triton m 8 2. Zool Molch m l триумф m, -и pl Tri'umph m 1 триумфален, -ни adj trium'phal, Tri¬ 'umph-; -на арка Tri'umphbogen m 4; * марш Tri'umphmarsch m 2 трифазен adj Drei'phasen-, 'dreiphasig; - ток 'Drehstrom m 2, Dreiphasen- 'wechselstrom трнхйн|а f -и pl Zool Tri'chine / 16 трихинелоза / nur sg и. трихинбза fnur sg Trichi'nose /16 трицвет m nur sg = трибагреник
873 тропна трицв£т|ен, -ни adj 'dreifarbig; х печат Dreifarbendruck nt 1 трйцн nur pl 'Kleie /16 трнчав adj mit 'Kleie durch'setzt тричасов adj 'dreistündig', drei 'Stunden lang трйчки пит diminutiv drei тричлен|ен, -ни adj 1. (хора) aus drei 'Mitgliedern be'stchend, 'Dreier- 2. (предмет) 'dreigliedrig триъгъл ен, -ни adj 'dreieckig триъп>лии| K m, -ци pl 'Dreieck n 20; равностранен x 'gleichseitiges 'Drei¬ eck; равнобедрен x 'gleichschenkli¬ ges 'Dreieck; остроъгълен x 'spitz¬ winkliges 'Dreieck; тъпоъгълен x 'stumpfwinkliges 'Dreieck; правоъгъ¬ лен x 'rechtwinkliges 'Dreieck трй|я, -ein (-x) uv 1. (търкам) 'reiben vt < 23 >; x си очйте sich die 'Augen 'reiben 2- (чистя) 'putzen vt 3. (избър¬ свам) 'abwischen vt < a > 4. (c гума) ra'dieren vt, vi <d/hb> S. (стрйвам) zer'reiben vt <21b>0 x сол на някого на главата umg übertr jmdm. den Kopf'waschen <4> тровене n nur sg Ver'giften n 23/sg тров|я, -иш (-йх) uv ver'giften vt < b > auch übertr O x живота на някого jmdm. das 'Leben ver'gällen <b> трогател|ен, -ни adj 'rührend, be'we¬ gend, er'greifend трогателност / nur sg Ergreifendes n 26*, 'Rührendes n 26+ тр6гв|ам, -am (*ax) uv; трогн|а, -еш (-ах) v 'rühren vt, be'wegen vt <b>, er'greifen vt <21 b> трогнат adj ge'rührt, be'wegt, er'griffen; ~ до сълзи bis zu 'Tränen ge'rührt; ~ съм от посрещането ich bin tief be'wegt durch den Emp'fang тр6|ен, -йни adj 1. 'dreifach 2. (от три части) 'dreiteilig O x скок Sport 'Dreisprung m 2 троица f nur sg Rel Drei'einigkeit /17 тройца пит volkst = трима тройк|а /, -и pl 1. Drei /17 2. (кола, шейна) 'Troika /15 3. (група) 'Dreiergruppe / 16 4. Text 'Dreifach¬ garn n 20 тронкаджн|я m, -и pl 'mittelmäßiger 'Schüler m 4 трбйно adj 'dreimal троле|й (-ят) m, -и pl и. тролейбус m, -и pl 'Oberleitungsbus m 1 a, 'Obus тролейбус |ен, -ни adj 'Obus- тромав adj plump, 'schwerfällig тромавост / nur sg 'Plumpheit / 17, 'Schwerfälligkeit f\l/sg тромбоза/nur sg Med Throm'bose /16 тромбон m, -и pl Po'saune /16 тромбофлебйт m nur sg Med 'Venen¬ entzündung/ 17 тромпет m, -и pl Trom'pete /16 трон (-ът) m, -ове pl Thron m 1 тр6н|ен, -ни adj Thron-; ~но слово 'Thronrede /16 ‘троп Interj bums 2троп m, -и pl Lit 'Tropus m 11, 'Trope /16 трои|ам, -am (-ax) uv 1. (c крак) 'stamp¬ fen vi <hb>, 'trampeln vi <hb> 2. (c копита) 'klappern vi <hb>, 'trappeln vi <hb> 3. (c предмети) 'klappern 4.(чукам)'klopfen vi <hb> 5.(затва¬ рям c шум) 'zuwerfen vt < 16a> 6. (хоро) 'hüpfen vi <sn>, 'springen vi < 21 jsn> тропар m, -и pl Rel 'Kirchenlied n 21 тропв|ам, -аш (-ax) uv; тропн|а, -еш (-ах) у 1. (чуквам) 'klopfen vi <hb> 2. (с крак) 'stampfen vi <hb> 3. (пред¬ мети) 'klappern vi <hb> 4. (врата) 'klappen vi <hb> 5. (играя) 'hüpfen vi <sn>, 'springen vi <21/sn> 6. (зат¬ варям) 'zuschlagen vt < 4 a > 7. (хвър¬ лям) 'knallen vi <hb> 8. umg (нат¬ рапвам) ver'passen vt < b > тропи |к m, -ци pl 1. Geogr 'Wendekreis m 1; x на рака 'Wendekreis des 'Kreb¬ ses; x на козирога 'Wendekreis des 'Steinbocks 2. nur pl 'Tropen pl тропйч|ен, -ни u. тропически adj 'tropisch троплйв adj 'tänzerisch тропна t тропвам
трополя 874 тропол|я, -йш (-йх) uv 1. 'rumpeln vi <hb>, 'poltern vi <hb> 2. (c крака) 'trampeln vi <hb> 3. (копйта) 'trap¬ peln vi <hb>, 'klappern vi < hb> тропосв[ам, -аш (-ах) uv; тропос|ам, -аш (-ах) V Text 'heften vt тропоск|а/, -и pl 1. (шев) 'Heftnaht/14 2. (конец) 'Heftfaden т 5 тропот т nur sg 1. 'Poltern п 23, 'Rum¬ peln п 23 2. (с крака) Ge'trampel п 23 3. (с копйта) Ge'trappel п 23, 'Klap¬ pern п 23 тропот!я, -иш (-йх) «V = трополя тросв|ам, -аш (-ах) uv; тросн|а, -еш (-ах) V 1. 'werfen vt <16> 2. übertr (казвам)'anfahren <4а> (нанякого нещо jmdn. mit etw. 3); s се 1. sich 'werfen vr (на auf 4); sich 'hinwerfen vr < 16 a > 2. übertr (сопвам се) 'an¬ fahren (на някого jmdn.) троскот m nur sg Bot 'Hundszahn m 2 тросна t тросвам троснат adj schroff, grob троснато adv schroff, grob тротил m nur sg Tro'tyl n тротоар m, -и pl 'Fußweg m 1, 'Gehsteig m 1, Trottoir [troto'a:r] n 20 трофе|ен, -ини adj er'beutet трофе|й (-ят) m, -и pl 'Beute / 16, Tro'phäe /16 трох|а/ -й pl 'Krume/16, 'Krümel m 4, 'Brosame /16 трош|а, -йш (-йх) MV 1. zer'brechen vt < 16 b >, ent'zweischlagen vt < 4 a > 2. (кости) 'brechen vt < 16 > 3. (раз¬ дробявам) zer'stückeln vt <b> 4. (орехи) 'knacken vt 5. (роня) zer'krümeln vt < b > 6. übertr (израз¬ ходвам) ver'geuden vt < b > O «си главата sich den Hals 'brechen; s ce 1. 'brechen vi, zer'brechen vi 2. übertr sich 'schinden vr <29>, sich 'ab¬ rackern vr <a> трошачк|а f -и pl Tech 'Brecher m 4 трошляв adj 'bröckelig, zer'brechlich трошлйвост / nur sg Zerbrechlichkeit /П/sg / трояк adj = троен труд (-ът) m, -ове pl 1. 'Arbeit / 17; ръчен ~ 'Handarbeit; физически « 'körperliche 'Arbeit; принудителен « 'Zwangsarbeit; производителност на «ä 'Arbeitsproduktivität /17; кодекс на ~ a 'Arbeitsgesetzbuch n 22; охрана на ~ a 'Arbeitsschutz m 1; разделение на «ä 'Arbeitsteilung / 17; 2. (про¬ изведение) 'Arbeit, Werk n 203. (пос¬ тижение) 'Arbeitsergebnis n 27, Er¬ rungenschaft /17 4. (усйлие) 'Mühe /16 O не си струва ~ä es lohnt den 'Aufwand nicht труден, -ни adj 'schwierig, schwer O « на жена 'schwangere Frau /17 трудещ се m, -и ce pl 'Werktätiger m7+ трудно adv schwer, 'schwierig трудност /, -и pl 'Schwierigkeit / 17 трудов adj 1. 'Arbeite-; ~ а дисциплйна 'Arbeitsdisziplin /17; ~и норми 'Arbeitsnormenf\l/pl; ~oзаконода¬ телство'Arbeitsgesetzgebung/17; « договор 'Arbeitsvertrag m 2; - и войскй 'Arbeitstruppen/ 16jpl ~и и бйтови условия 'Arbeite- und 'Le¬ bensbedingungen pl 2. (работещ) 'werktätig; ~ o селячество 'werktätige 'Bauernschaft /17 трудова|к m, -ци pl veralt umg 'Arbeits- soldal m 8 трудовашкн adj veralt umg 'Arbeitssol¬ daten- трудовокооператнв|ен, -ни adj: ~но земеделско стопанство, Ablc ТКЗС 'landwirtschaftliche Produktionsge¬ nossenschaft /17, Abk LPG трудовоправен, -ни adj 'arbeitsrecht¬ lich трудовопроизводителен, -ни adj: «на кооперация, Abk ТПК Produktions¬ genossenschaft / 17 des 'Handwerks, Abk PGH трудод|ен m, -нй pl 'Arbeitseinheit /17 трудолюбйв adj 'fleißig, 'arbeitsam трудолюбие n nur sg Fleiß m 1 /sg трудоспосббен, -ни adj 'arbeitsfähig трудоспособност/ nur sg 'Arbeitsfähig¬ keit f\l/sg
875 трънлив труд|я се, -иш се (-йх се) uv 1. 'arbeiten vi <hb> 2. volkst (стремя се) sich be'mühen vt < b > труженн|к m, -ци pl 1. - трудещ ce 2. 'Arbeiter m 4 тружениц|а f -и pl 'Werktätige / 19, 'Arbeiterin /18 труженически adj 'Arbeits- труп (-ът) m, -ове pl 1. (туловище) Rumpf m 2 2. (умрял) 'Leiche /16 3. (на животно) Ka'daver m 4 4. mit pl: -и (дърво) Stamm m 2 Tpyn|a/, -и pl 1. 'Truppe/16 2. Kart Spiel für 3 Personen труп|ам, -am (-ax) wv 1. 'aufhäufen vt <a>, auf 'Haufen ['einen 'Haufen] 'legen vt 2. (подреждам) 'aufschichten vt <a> 3. (високо) 'auftürmen vt < a > 4. (събирам) 'anhäufen vt < a >, 'sammeln vt 5. (съсредоточавам) kon¬ zentrieren vt <d>; s се 1. sich 'drängen vr, sich 'sammeln vr 2. übertr (чувство) 'wachsen vi <4jsn> трупв|ам, -am (-ax) uv; трупн|а, -еш (-ax) v 'werfen vt < 16 > труп|ен, -ни adj 1. 'Leichen; -ни петна 'Leichenflecke pl 2. (животно) Ka- 'daver- трупна t трупвам трус (-ът) т, -ове pl 1. Erschütterung /17 auch übertr 2. Geol Stoß m 2 труфел m, -и pl = трюфел тру|фйло n, -фила pl umg Putz m 1, Schmuck m I fsg труфя, -иш (-йх) uv 'schönmachen vt < a >; ж ce sich 'schönmachen vr тръб|а/, -й pl 1. Rohr n 20, 'Röhre/16; водосточна ж 'Abflußrohr; водопро¬ водна ж 'Wasserrohr; безшевна * 'nahtloses Rohr; скачени -и kom¬ munizierende 'Rohren; Евстахиева ж Eu'stachische 'Röhre; дихателна ж 'Luftröhre 2. Mus Trom'pete / 16; надувам ж та ins Horn 'stoßen vi <34/hb> тръбач m, -и pl Trom'peter m 4 тръб|ен, -ни adj 1. Rohr- 2. Mus Trom'peten- трьбест и. тръбовйд]ен, -ни и. тръбооб- раз|ен, -ни adj 'röhrenförmig тръбопровод т, -и pl 'Rohrleitung/17; (на открйт терен) Pipeline ['paiplain]/ тръб|я, -йш (-йх)uv 1. 'blasen vt <3> 2. übertr umg her'umposaunen vt < a > тръгв ам, -am (-ax) uv; тръгн|а, -еш (-ax) v 1. (пеша) sich auf den Weg 'machen vr (за zu 3, nach 3), 'losgehen vi <13 a jsn > 2. (напускам) 'aufbrechen vi <16a/sn>, 'Weggehen vi <13ajsn> 3. (превозно средство) 'abfahren vi < 4a/jji > 4. (отпътувам) 'abreisen vi < afsn > 5. (започвам да ходя [работя]) be'ginnen vi <26 Ь/ hb> zu 'gehen ['laufen] 6. (започ¬ вам) be'ginnen vt <26b> 7. (водя) 'führen vt 8. (вървя) 'gehen vi < 13/sn> 9. nur 3. Pers: -а ми a) es läßt sich gut an b) (върви ми) es geht mir gut von der Hand O ж в крак Schritt 'halten < 3 > auch übertr; ж по ума на някого sich von jmdm. 'lei¬ ten 'lassen v/ <3jhb>; « си 1. (вкъ¬ щи) nach 'Hause 'gehen 2. 'Weggehen, 'gehen трмсв|ам, -am (-ax) uv; тръкн|а, -еш (-ax) v 1.'reiben vt <23> 2. (обър- свам) 'abwischen vt < a>, 'abreiben vr < 23 a > 3. (c тухла od четка) Scheu¬ ern vr трън (-ът) m, -ове pl 1. (шип) Dorn m 9 2. Bot mit pl: -и od ~e (драка) 'Kreuzdorn 3. Bot mit pl: -и od ~e (магарешки -) 'Distel/16 O от -та на глог vom 'Regen in die 'Traufe тръна |k m, -ци pl 'Dornengebüsch n 20 трънен adj 'Dornen- трьнест adj 1. 'domenbewachsen; - клон ’dornenbewachsener Zweig m 1 2. 'dornig; - плет 'dorniger 'Flechl- zaun ffi2 3. (тръновйден) 'dornen- artig трънк а /, -и pl Bot 'Schlehe / 16, 'Schwarzdorn m 9 трънкослйвк|а f -и pl Bot 'Hafer¬ pflaume /16 трънлив adj 'dornig auch übertr O -
трънясвам 876 венец 'Domenkranz т 2, 'Dornen¬ krone /16 трънясв|ам,-аш (-ах) uv; тръняфм, -аш (-ах) V mit 'Disteln be'wachsen vi <Ab/sn> . Tpinlen, -ни adj 'schauernd, 'zitternd TpiaKla /, -и pl 'Schauer nt 4, 'Zittern n 23/sg, 'Beben n 23jsg; побиват ме ~ и 'eine 'Gänsehaut be'kommen <33b> трълл|а, еш (-ах) uv 1. 'zittern vi <hb>, 'eine 'Gänsehaut 'haben < A > 2. (из¬ тръпвам) 'einschlafen vi <3z/sn>, steif 'werden vi < 18/sn> 3. übertr (от неприятно чувство) 'schaudern vi <hb> тръпчйв adj herb тръпчйвост/nur sg 'herber Ge'schmack m 2, 'Herbe / 16 тръс (-ът) m nur sg Trab m 1 jsg тръсв|ам, -аш (-ax) mv; тръсн|а, -еш (-ах) v 1. 'schütteln vt; z глава den Kopf 'schütteln 1. (оставям) 'hinwer¬ fen vt < I6a> тръск ам, -аш (-ax) uv 1. 'schütteln vt; z глава den Kopf 'schütteln 2. (ко¬ ла, сито) 'rütteln vt 3. (изтърсвам) 'ausschütteln vt <a> тръсна t тръсвам ‘тръст (-ът) m, -ове pl Trust m 1 *тръст f nur sg = тръстика тръстен adj Schilf-, Rohr-; - покрив 'Schilfdach и 22; ~a захар 'Rohr¬ zucker m 4 тръстйк|а /, -и pl Schilf n 20, Rohr n 20; захарна z 'Zuckerrohr тръстиков adj Schilf-, Rohr- трътк|а/, -и pl Schwanz m 2, 'Hinterteil n 20 трътлест adj unter'selzt, klein und dick тр£шв|ам, -аш (-ax) uv; тръшн|а, -еш (-ax) v 1. (хвърлям) 'hinwerfen vt < 16 а > 2. (събарям) zu 'Boden 'wer¬ fen v* < 16 > 3. (затварям) 'zuwerfen v/ <16a>; s ce sich 'hinwerfen vr тръшк1ам, -аш (-ax) uv 1. (хвърлям) 'hinwerfen vt <16a>, 'werfen vt < 16 > 2. (събарям) zu 'Boden 'wer¬ fen 3. (затварям) 'zuwerfen vt < 16a>; s ce sich 'hinwerfen vr тръшна I тръшвам трюк (-ът) m, -ове pl = трик трюм (-ът) т, -ове pl 'Laderaum т 2 трйфел т, -и pl 'Trüffel /16 трябва uv unpers 1. 'müssen vt <42/ hb>; работя, както - 'arbeiten vi <hb>, wie es sein muß; планът ~ да се изпълни der Plan muß er'füllt 'werden 2. (следва) 'sollen vt <hb>; не - да лъжеш du sollst nicht 'lügen 3. (нужен съм) 'nötig sein vi < B >; не ~ das ist nicht 'nötig 4. (позволе¬ но e) 'dürfen vr <A\/hb>; децата не - да лягат късно die 'Kinder 'dürfen nicht spät 'schlafen 'gehen трябв|ам, -аш (-ax) uv umg 'nötig sein vi < B >; това ми ~ a das 'brauche ich тряс Interj krach трясв|ам, -аш (-ax) uv; тресн|а, -еш (-ах) v 1. 'krachen vi <hb> 2. (затва¬ рям) 'zukrachen vi < z/sn > тряск1ам, -аш (-ax) uv 1. 'donnern vi <hb>, 'krachen vi <hb> 2. (затва¬ рям) 'zuwerfen vt < 16a >, 'zukrachen vt<a> трясъ|к m, -ци pl 'Donnern n 23/sg, 'Krachen n 23/sg ту Konj: z... z bald ... bald туб|а /, -и pl I. (за паста) 'Tube /16 2. (стъклена) 'Röhrchen n 23 3. (бидон) Ka'nister m 4 4. Mus 'Tuba /15a туберкулнр|ам, -аш (-ax) uv, v an Tuber¬ kulose er'kranken vi < b/sn > туберкулоза /nur sg Tuberku'lose/16; белодробна - 'Lungentuberkulose; костна - 'Knochentuberkulose; ot- крйта ~ 'offene Tuberku'lose; ско¬ ротечна - galoppierende 'Schwind¬ sucht /14 туберкулозен, -ни adj tuberkulös, tu¬ berkulosekrank O «v ни бацили Tu- 'berkelbakterien / 16/pl; z санато¬ риум Tuberku'losesanalorium n 28 тубероз1а f -и pl Bot Tube'rose /16 туз (-ът) m, -ове pl 1. Kart As n 27 2. übertr volkst 'hohes Tier n 20, 'Mäch¬ tiger m 7+ 3. (богаташ) 'Geldsack m 2
877 турвам тузем]ен, -ни adj 'eingeboren, 'einhei¬ misch тузем|ец т, -ци pl 'Eingeborener m 7+, 'Einheimischer m 7+ туземски adj 'Eingeborenen- туй pron dem = това туйто Interj 1. so, so 2. als Partikel: и und das ist 'alles, und Schluß, und 'basta тук adv 1. (място) hier 2. (посока) 'hierher, 'hierhin; ела ~ komm 'hier¬ her; седни - setz dich 'hierhin тука adv = тук тукаш|ен, -ни adj 'hiesig тук-там и. тук-таме adv hier und da туловищ|е n, -a pl Rumpf m 2 тулум m, -и pl Balg m 2 auch übertr тул|я, -иш (-йх) uv 1. ver'stecken vt <b> 2. (запушвам) ver'stopfen vt <b> тумба |k m, -ци pl volkst Bauch m 2 тумба-лумба Interj 1. tsching-bum 2. als Subst umg 'Hochzeit / 17 тумбест adj 1. (коремест) 'dickbäuchig 2. 'bauchig; - o шише 'bauchige 'Fla¬ sche /16 тумор m, -и pl Med 'Tumor m 9 a, Ge'schwulst / 14; доброкачествен ~ 'gutartige Ge'schwulst; злокачествен ~ 'bösartige Ge'schwulst тумт|я, -йш (-ях) uv 'bumsen vi <hb>, 'wummern vi <hb> тундр|а /, -и pl 'Tundra /15 a тунел m, -и pl 'Tunnel m 6 auch Verk; (коридор) Gang m 2 тунел ен, -ни adj 'Tunnel- тунеяд|ец m, -ци pl Schma'rotzer m 4 туник|а/,-и pl 1. Hist 'Tunika /15 a 2. Sport 'Laufkleid n 21 туп Interj 1. bum 2. (при падане) plumps, bums тулалк|а /, -и pl 'Ausklopfer m 4 тупа-лупа Interj bum, bum туп|ам, -am (-ax) uv 1. (плат) 'ausklop¬ fen vt < a > 2. (барабан) 'schlagen vt <4> 3. (c крака) 'aufstampfen vi <a/hb>; ä нозе mit den 'Füßen 'stampfen vi <hb> 4. umg (бйя) 'prü¬ geln vt 5. (при падане) 'plumpsen vi <sn> 6. (чукам) 'klopfen vi <hb> auch übertr, ~ някого по рамото jmdm. auf die 'Schulter 'klopfen; сърцето ~ a das Herz klopft тупаниц|а/, -и pl Prüge'lei /17 тупв|ам, -am (-ax) uv; тупн|а, -еш (-ax) v 1. 'schlagen vi <4/hb>, 'klopfen vi <hb>; » на тъпана kurz auf die 'Trommel'schlagen; » по рамото auf die 'Schulter 'schlagen ['klopfen] 2. (c крак) 'aufstampfen vi <a/hb>; ~ крак mit dem Fuß 'aufstampfen 3. (бйя) 'einen Schlag ver'setzen < b > (някого jmdm.) 4. (при падане) 'plumpsen vi <sn> тупк]ам, -am (-ax) uv 'klopfen vt, vi <hb> тупна t тупвам туптеж m, -и pl 'Klopfen n 23jsg; ~ на сърцето 'Klopfen des 'Herzens туптен|е л, -ия pl = туптеж тупт|я, -йш (-ях) uv 'klopfen vi <hb>, 'schlagen vi <hb> тупурдн|я /, -и pl 1. Ge'lärme n 23/sg, Ra'dau m 1 fsg 2. (стъпки) Ge'trampel n 23/sg тур (-ът) m, -ове pl 1. Zool 'Auerochse m 7 2. Schach Turm m 2 3. Sport (обиколка) Tour /17 4. Sport (кръг) 'Runde/16 5. Pol (гласуване) 'Wahl¬ gang m 2 тура / nur sg 1. Hist Mono'gramm n 20 des 'Sultans 2. Wappenseite od Kopf¬ seite der Münze; езй или - ? Kopf 'oder Zahl? турбйн|а /, -и pl Tur'bine / 16 турбнн|ен, -ни adj Tur'binen- турбовйтлов adj Turbo'prop- турбогенератор m, -и pl Tech Turboge¬ nerator m 9 a турв|ам, -аш (-ax) uv; турн|а, -еш (-ax) v 1. (да стой) 'hinstellen vt < а >, 'stellen vt 2. (да лежи) 'hinlegen vt <a>, 'legen vt 3. (пъхам) hin'einslecken vt < a >, 'stecken vt 4. (сервирам) ser'vieren vt < d > 5. (сипвам) 'aufle¬ gen vt < a > 6. (наливам) 'eingießen vt
тургам 878 < 32 а > 7. (монтирам) 'anbringen vt <24а> 8. (обличам) 'anziehen vt <32 а, h-g> 9. (прибавям) 'beifügen vr <а> 10. (изпращам) 'schicken vt 11. (давам) 'geben vt < 15 > 12. (на¬ правим) 'machen vt O z вендузи 'Schröpfköpfe 'ansetzen <a>; ä инжекция 'eine 'Spritze 'geben тург|ам, -аш (-ах) uv = турям турйз|ъм (-мът) nt nur sg Tou'ristik /11/sg, Tou'rismus m 1 l/sg турист nt, -и pl Tou'rist nt 8 турнстйч|сн, -ни adj touristisch; z спален вагон 'Liegewagen m 4 туристически adj = туристйчен туркйн|я /, -и pl 'Türkin /18 туркмен m, -и pl Turk'mene m 7 Туркмения /Turk'menien n 23 туркменк|а / -и pl Turk'menin /18 туркменски adj turk'menisch туркофйл m, -и pl Hist Turko'phile m 7 туркофоб nt, -и pl Hist "Iurkenfeind m 1, Turko'phobe nt 7 турма|к m, -ци pl 'junger 'Büffel nt 4 турме n, -та pl 'Büffelkalb n 22 турна t турвам турне и, -та pl Tour'nee / 15 турнйр nt, -и pl Hist, Sport Tur'nier n 20 турнйр|ен, -ни adj Tur'nier- турск|и adj 'türkisch O седя по z im 'Schneidersitz 'sitzen vi <25lhb>; ~ a леска Bot 'wilder 'Haselslrauch nt 3 турско n nur sg 1. (Турция) Tür'kei /17 2. (епоха) 'Türkenzeit / 17 турт|а f -и pl vollcst 'Rundbrot n 20 туру|к m, -ци pl Zool Pela'mide m, 'Falscher Bo'nito турч|а, -иш (-йх) uv mohammedani'sie- ren vt <d>; z ce Mohamme'daner 'werden vi < l8/sn> турча nur pl iron 'Türken pl тур|чин m, -ци pl 'Türke m 7 Турция /Tür'kei /17 туршйен adj für 'eingelegtes Ge'müse; ~a каца Faß n 22 für 'eingelegtes Ge'müse туршя|я /, -и pl 'eingelegtes Ge'müse «23; домати * 'eingelegte To'maten / 16/p/; краставици z 'eingelegte 'Gurken /16//?/, 'saure 'Gurken тур|ям, -яш (-ях) uv; тур|я, -иш (-их) v I. (да стой) 'hinstellen vt < а >, 'stellen vr; * шишето на масата die 'Flasche auf den Tisch 'stellen; ~ й го там 'stelle es dort hin 2. (да лежй) 'hinlegen vt < a >, 'legen vr; « книгата на масата das Buch auf den Tisch 'legen; ~ й го там 'lege es dort hin 3. (пъхам) hin'einstecken vt <a>, 'stecken vt 4. (сервйрам) ser'vieren vt < d > 5. (наливам) 'eingießen vt <32a> 6. (ейпвам ядене) 'auflegen vt <a> 7. (монтйрам) 'anbringen vt < 24 a > 8. (облйчам, обувам) 'anziehen vt <32a, h-g> 9. (прибавям) 'beifügen vt < a> 10. (изпращам) 'schicken vt II. (давам) 'geben vt <15> 12. (направям) 'machen vt O s му двойка ihm 'eine Zwei ver'passen <b>; z вред in'Ordnung'bringen vr < 24 >; z край на нещо elw. zu Ende bringen; z начало 'einen 'Anfang 'machen, den 'Anfang 'setzen (на, за für 4)\ z основи die 'Grundlagen 'schaffen < 1 > (на, за für 4); z под възбрана beschlagnahmen vt <b>; z подпис unterzeichnen < b > (под нещо etw.); z преграда 'eine Bar- ri'ere er'richten < b >; z ключ ver¬ schließen <32b> (на нещо etw.); * кръст ein Kreuz 'machen (на нещо unter etw. 4); z масата den Tisch 'decken; z на страна übertr auf die 'Seite 'legen, auf die 'hohe 'Kante 'le¬ gen; z някого на мястото му (вра¬ зумявам) jmdn. zur Ver'nunft 'brin¬ gen, jmdn. zur Rä'son 'bringen; » някого на топа на устата jmdn. die Ka'stanien aus dem 'Feuer 'holen Tassen vt <3/hb>; z някого на тясно jmdn. in die 'Enge 'treiben <24>; z пепел Gras 'wachsen Tassen (на 'über 3); z пръст в раната den 'Finger auf die 'Wunde 'legen; z под ключ 'unter Ver'schluß 'nehmen vt < 16 >; z ръка на нещо elw. mit
879 тъкмо Bc'schlag be'legen <b>; « си въжето на шията od » си главата в торбата den Kopf in die 'Schlinge 'stecken; * си нешо на сърцето sich etw. zu 'Herzen 'nehmen; а си нещо на ума etw. gehl mir im Kopf her'um; x точка на нещо mit etw. Schluß 'machen тутакси adv so'forl, im 'Augenblick, flugs туткав adj 'umständlich, 'ungeschickt туткавост / nur sg 'Ungeschicktheit /17, 'Umständlichkeit /17 туткал m nur sg 'Knochenleim m 1, 'Tischlerleim туткален adj 'Tischlerleim-, Leim- туткал|я -йш, (-йх) uv 'leimen vt тутк|ам се, -аш се (-ах се) uv umg her'umtrödeln vi <ajhb> тутмани|к m, -ци pl 1. mit 'Eiern und 'Käse ge'backenes Brot n 20 2. übertr umg 'ungehobelter Klotz m 2 туф|а /, -и pl 1. (тревй) 'Büschel n 23 2. (дървета) 'Baumgruppe / 16 тухл|а /, -и pl 'Ziegel m 4 тухлар (-ят) m, -и pl 'Ziegeleiarbeiter m 4 тухлар|еи, -ни adj 'Ziegel-; - на фаб¬ рика Ziege'lei /17 тухларниц|а /. -и pl Ziege'lei /17 тухларскн adj 'Ziegel-; Ziege'lei- тухларство n nur sg'Ziegelherstellung /П тухлен adj 'Ziegel-; - а стена 'Ziegel¬ wand /14; - цвят 'Ziegelrot n 20 туч]ен, -ни adj 1. (плодороден) 'frucht¬ bar 2. (трева) 'saftig grün тученнц|а /, -и pl Bot 'Portulak m 1, 'Burzelkraut n 22 туш(-ът) m, -ове pl 1. 'Tusche /16 2. Sport 'Schultersieg m 1 тушйр|ам, -atu (-ax) uv, v 1. 'tuschen vt 2. Sport auf die 'Schultern 'legen vt тщеслав|ен, -ни adj 'ruhmsüchtig тщеславие n nur sg 'Ruhmsucht/14/sg тьг|а f -Й pl 1. (печал) 'Kummer m 4/sg, 'Trauer/16jsg, Gram m 1 /sg 2. (скръб) Schmerz m 9 3. (копнеж) 'Sehnsucht /14 (no nach J) тьгув|ам, -аш (-ax) uv 'trauern vi <hb>, sich dem 'Kummer 'hingeben vr < 15 a >; 'nachtrauem (за нещо etw. 3) гьдява adv volkst hier, in 'dieser 'Ge¬ gend тъдяваш|ен, -ни adj volkst 'hiesig; той не e % er ist nicht von hier тьж|а, -йш (-йх) uv 1. 'trauern vi <hb>, sich 'grämen vr 2. (в траур съм) 'trau¬ ern (за um 4) 3. (спомням си с траур) 'nachtrauern vi < й/hb > (за нещо etw. 3) тъж[а се, -иш се (-йх се) uv volkst sich be'schweren vr < b >, sich be'klagen vr <b> тьжачк|а /, -и pl 1. 'Klageweib n 21 2. (припев) 'Klagelied и 21 тьжб|а /, -и pl 1. Jur 'Klage / 16; 'Klageschrift / 17; подавам s 'eine 'Klage 'einreichen <a> 2. (оплак¬ ване) Beschwerde /16 тъждествен adj i'dentisch, 'gleichartig тъждество n nur sg Identi'tät / 17/sg, 'Gleichheit /17 тъже|к m, -ци pl Bot 'Schwertlilie /16 тъж|ен, -ни adj 'traurig, be'trübt; ~ но лице 'trauriges [be'trübtes] Ge'sicht n 20; - на песен 'trauriges Lied «21; ~ ни мйсли be'trübte Ge'danken m l&lpl; ~ на новина 'traurige 'Nach¬ richt /17 тъжител (-ят) m, -и pl Jur 'Kläger m 4 тьжйтелк|а/, -и pl Jur 'Klägerin /18 тъжно adv 'traurig, be'trübt тьжов|ен, -ни adj = тъжен тъй adv = така O - вярно! Mil ja'wohl!; » като weil тъ|ка, -чеш (-ках) uv 'weben vt тъкан / -и pl Ge'webe n 23 auch Biol тъкач m, -и pl 'Weber m 4 тъкач|ен, -ни adj Web-; s стан 'Web¬ stuhl m 2; ~ на фабрика Webe'rei /17 тъкачество n nur sg Webe'rei /17 тькачк а /, -и pl 'Weberin /18 тъкачннц|а /, -и pl Webe'rei /17 тъкмо adv 1. ge'rade 2. (точно) ge'nau
тъкмя 880 тъкм|я, -йш (-ях) uv vollest 1. (готвя) 'vorbereiten vt <с> 2. (възнамеря¬ вам) beabsichtigen vt <b> 3. (мома, момък) bestimmen vt <b>; * се 1. sich 'vorbereiten vr 2. (възнамеря¬ вам) beabsichtigen тьлков|ен, -ни adj er'läuternd, erklä¬ rend; » речник erklärendes (erläu¬ terndes] 'Wörterbuch n 22, 'einsprachi¬ ges 'Wörterbuch гьлкув|ам, -am (-ax) uv 1. (обяснявам) er'läutern vt <b> 2. (изтълкувам) 'auslegen vt < a >, 'deuten vt тьлкуван|е n, -ия pl 'Auslegung / 17, 'Deutung /17 тълкувател (-ят) m, -и pl 'Deuter m 4 тьлмач m, -иpl l. (тълкувател) 'Deuter m4 2. (преводач) 'Dolmetscher m 4 тълп а f -й pl 'Menge /16 тьлп|я се, -йш се (-йх се) uv 1. sich 'drängen vr, zu'sammenlaufen vt < 9 aJsn > 2. übertr sich 'häufen vr, sich zu'sammenballen vr <a> тъма / nur sg = тъмнина тьм|ен, -ни adj 1. 'dunkel; ~на стая 'dunkles 'Zimmer n 23; ~ ни очила 'dunkle 'Brille /16; а плат 'dunkler Stoff ml; ~ ни очй 'dunkle 'Augen n 30//?/; ~ ни сделки 'dunkle Ge'schäfte n 20/p/ 2. 'finster; ~ на стая 'finsteres 'Zimmer; ~ на нощ 'finstere ['dunkle] Nacht/14 3. (неясен) 'unklar, 'dunkel 4. (тягостен) dumpf 5. als Subst ~ но 'Dunkel n 23/sg ö до ~ но bis in die Nacht; от ~ ни зорй vom [seit dem] 'Morgengrauen; от ~ но vom [seit dem] 'frühen 'Morgen; от ~ но до ~ но vom 'frühen 'Morgen bis zum 'späten 'Abend; - на стая a) Foto 'Dunkelkammer /16Ь) (при йзбори) 'Wahlkabine /16 гьмн|ея, -ееш (-ях) uv 1. 'dunkel 'werden vt < \S/sn> 2. (а ce)'dunkelzu 'sehen sein vt < B >; * ce dunkel zu 'sehen sein тъмнило n, тъмнила pl volkst и. тъм- KHH|ä /, -и 'Dunkelheit/17, 'Finsternis /13 auch übertr тъмняц|а /, -и pl volkst 1. (затвор) 'Kerker m 4 2. (тъмнина) 'Finsternis /13 тьмннчар (-ят) m, -и pl 'Kerkermeister m 4 тьмннч|ен, -ни adj 'Kerker-; а затвор Jur 'Zuchthaus n 22 тъмножълт adj 'dunkelgelb тъмнозелен adj 'dunkelgrün тъмнокафяв adj 'dunkelbraun тьмнокестеняв adj dunkelbraun тъмнокож adj 'dunkelhäutig тьмнолйк adj 'braungesichtig тъмноок adj 'dunkeläugig тъмносин adj 'dunkelblau тъмнота/nur sg и. тъмнотия/nur sg = тъмнйло тъмночервен adj 'dunkelrot тъмн|я, -йш (-йх) uv im Licht 'stehen vt <101/hb> (на някого jmdm.) TbHla, -em (-ax) uv 1. ver'sinken vi <27b/sn> auch übertr 2. (плувам) 'schwimmen vi < 26/sn > auch übertr тьн|ея, -ееш (-ях) uv dünn 'werden vi < 18/5«> тънко adv 1. dünn auch übertr 2. (изящ¬ но, точно) fein тьнковлакнест adj 'feinfasrig тънкокрак adj 'dünnbeinig тьнкокръст adj 'schmalhüftig тънкорун|ен, -ни adj 'feinvliesig тънкост /, -и pl 1. (по обем) 'Dünnheit / П/sg 2. (изящност, подробност) 'Feinheit /17 тънкостен|ен, -ни adj 'dünnwandig тънкуляв adj volkst dünn, 'mager тънт|я, -йш (-ях) uv = тътна тьн|ък, -ки adj 1. dünn; я плат'dünner Stoff т 1; ~ ка стена 'dünne Wand /14; ~ ки устни 'dünne 'Lippen/16//?/; * глас 'dünne 'Stimme /16 2. (пис¬ клив) schrill 3. (строен) schlank 4. fein; » слух 'feines Ge'hör n 20; ~ ка разлика 'feiner 'Unterschied ml; ~ ка миризма 'feiner Ge'ruch m 2; ~ ko чувство 'feines Ge'fühl n 20; ~ ка ирония 'feine Iro'nie /16 a; ä наблюдател 'feiner Beobachter m 4 O
881 търкане ~ ка храна 'schmale Kost /12jsg; * вятър 'beißender ['scharfer] Wind m 1 тъп adj 1. stumpf 2. (чувство, звук) dumpf 3. (глупав) dumm, blöd, 'stumpfsinnig тъпа|к m, -ци pl 'Blödian m 1, 'Dumm¬ kopf m 2 тъпан m, -и pl 'große 'Trommel /16 тъпанар (-ят) m, -и pl 1. 'Trommler m 4, 'Paukenschläger m4 2. umg (глупак) 'Blödian m 1 тъпанче я, -та pl Anat 'Trommelfell n 20 гьпачк|а /, -и pl 'blödes ['doofes] 'Frauenzimmer n 23 тъпашки adj 'blöde тьп|ея, -ееш (-ях) uv 1. stumpf 'werden vi < 18jsn> 2. übertr blöd 'werden, ver- 'blöden vi <bjsn> тъпкал|o л, -a pl и. тьпканиц|а /, -и pl umg Ge'dränge n 23 jsg тьпоглав adj blöd, doof тъпост / nur sg и. тъпота / nur sg 'Blödheit /17/sg тъпоум ен, -ни adj = тьпоглав гьпоумие n nur sg = тъпост тъп|ча, -чеш (-ках) uv 1. (газя) zer'treten vt < 15b >, zer'stampfen vt < b > 2. (хо¬ дя) her'umtrampeln vi <a/hb>, 'trampeln vi <hb>; а на едно мяс¬ то auf der 'Stelle 'treten vi <15 jsn> 3. übertr (нарушавам) mit 'Füßen 'treten 4. (пъхам) 'stopfen vt 5. (c храна) 'nudeln vr 6.(подтйскам) 'treten търбу|х m, -си pl 1. Zool 'Pansen m 4 2. (корем) Bauch m 2, Wanst m 2 търбуш|а, -иш (-йх) uv umg den Bauch 'aufschlitzen <a> (на животно) 'ei¬ nem Tier търг (-ът) m, -ове pl Aukti'on /17, Versteigerung /17; продавам на ~ versteigern vt <b>; купувам на ~ ersteigern vt <b> търгаш m, -и pl 'Schacherer m 4, 'Krä¬ merseele /16 гъргашески adj 'Krämer-, 'Schacher- гъргашеств|о я, -a pl 'Schacher m 4 търгов ец m, -ци pl 'Kaufmann m 3, 'Händler m 4 56 Wtb. Bulg-Dt. търговия / nur sg 'Handel m 4/sg; външна ~ 'Außenhandel; въртя ~ 'Handel 'treiben < 23 >; вътрешна ~ 'Binnenhandel търговк|а /, -и pl 'Händlerin /18 търг6вск|н adj 'Handels-; ~ а марка Fa'brikmarke / 16, 'Schutzmarke; « баланс 'Handelsbilanz /17 търгув|ам, -аш (-ах) uv 'handeln vi <hb>, 'Handel 'treiben <23 >; s c плодове и зеленчуци mit Obst und Ge'müse 'handeln; двете странй ~ ат помежду си 'beide 'Länder 'treiben 'miteinander 'Handel тьржен, тт>ржни adj Ver'steigerungs-, Aukti'ons- тържествен adj 1. 'festlich; ~ а обета- новка 'festliche Atmos'phäre/16; «- o събрание 'Festversammlung / 17, 'Festveranstaltung /17; ~ а музика 'festliche Mu'sik/17; ~ вид'festliches 'Äußeres n 26+ 2. 'feierlich; ~ o обе¬ щание 'feierliches Versprechen n 23; ~ а клетва 'feierlicher Schwur m 2 тържественост / nur sg 'Feierlichkeit /17, 'Festlichkeit / 17 тьржеств|6 n, -ä pl 'Feier/16, 'Festlich¬ keit /17 тържествувам, -аш (-ах) uv triumphie¬ ren vi <dfhb>, froh'locken vi <hb> тържйщ|е n, -a pl Markt m 2; зеленчуково ä Ge'müsemarkt; « за добйтък 'Viehmarkt търкал|о n, -ä od -ета pl volkst Rad n 22 търкал |ям, -яш (-ях) uv; търкол|я, -йш (-йх) V 1. (двйжа) 'wälzen vf, 'rollen vt 2. (в нещо) 'wälzen 3. (бутвам) 'werfen vt < 16 >; » се 1. sich 'wälzen vr; » ce на земята sich auf der 'Erde 'wälzen 2. (двйжа ce) 'rollen vi <sn>, ins 'Rollen 'kommen vi < 33/sn > 3. nur uv (лежа) her'umliegen vi <31ajhb> търк ам, -аш (-ах) uv 1. 'reiben vt <23> 2. (бърша) 'abwischen vt < a >, 'abreiben vt < 23 a > 3. (c тухла od четка) 'scheuern vf; s ce sich 'reiben vr, sich 'scheuern vr търкан|е л, -ия pl 'Reiben n 23/sg.
търкулвам 882 'Scheuern п 23/sg търкулв|ам, -аш (-ах) uv; търкулн|а, -еш (-ах) V = търкалям търиов adj 'Dornen- тьриокоп т, -и pl 'Kreuzhacke /16 търпелив adj ge'duldig търпелнвост/nur sg и. тьрпене п nur sg 'Duldung/17 търпеше п nur sg Ge'duld / Mjsg; волско ~ 'Engelsgeduld; изкарвам някого из ~ jmds. Ge'duld erschöp¬ fen <b> търпим adj er'träglich търпимост / nur sg 1. 'Duldsamkeit / 17/sg (към gegen'über 3) 2. (толе¬ рантност) Tole'ranz /17/sg тьрп|я, -йш (-ях) uv 1. 'dulden vt 2. (страдам) 'leiden vt <21, d—tt > 3. (понасям) cr'tragen vt <4b> 4. (търпелив съм) ge'duldig sein vi <B> 5. (изживявам) er'leiden vt <21b, d—tt >; а поражение 'eine 'Niederlage er'leiden O това не се ~ й das ist 'unerträglich; не мога да а някого jmdn. nicht 'ausstehen 'kön¬ nen; това не ~ й критика das ist 'unter 'aller Kri'tik търсач m, -upl 'Sucher m 4; ~ на злато 'Goldsucher търсене n nur sg \. 'Suche / 16 2. Hdl 'Nachfrage /16; ~ и предлагане Wirtsch 'Angebot n 20 und 'Nachfrage Tbpcimile n, -a pl 'ausgetrocknetes Moor n 20 търс|я, -иш (-йх) uv 1. 'suchen vt 2. (по¬ сещавам) 'aufsuchen vt <a> 3. Hdl 'kaufen 'wollen vi <hb> O какво ~иш тука was hast du hier zu 'su¬ chen; стоката е много ~ ена die 'Ware wird viel ge'kauft, nach 'dieser 'Ware bc'steht 'große 'Nachfrage; » под вола теле den Bock 'melken 'wollen; » си белята in sein 'Unglück 'rennen 'wollen тьртв|ам, -аш (-ах) uv; търт|я, -иш (-йх) v 1. da'vonlaufen vi <9a/sn>; « да бягам Reiß'aus 'nehmen <16> 2. (тръшвам) 'werfen vt < 16 >; s ce sich 'werfen vr търте|й (-ят) m, -и pl Zool 'Drohne/16 auch übertr търтенскн adj 'Drohnen- търтя t търтвам тьрч|а, -йш (-äx) uv volkst 'laufen vi < 9/sn >, 'rennen vi <10/sn> тьрчешката u. търчешком adv volkst 'rennend, 'laufend гьршув|ам, -аш (-ах) uv 'wühlen vi <hb>, her'umwühlen vi < &/hb > тъст (-ът) m, -ове pl 'Schwiegervater m 4 (des 'Mannes) тътен m nur sg = тътнеж тьтн|а, -еш (-ах) uv 'dröhnen vi <hb> тътнеж m, -и pl 'Dröhnen n 23/sg гътруз|я, -иш (-их) uv = тътря тьтр|я, -еш (-ах) uv 'schleifen vt, 'schleppen vt auch übertr; » си кра¬ ката die 'Füße 'nachschleppen <a>; s се 1. (ходя) sich 'schleppen vr 2. 'schleifen vi <hb> 3. umg her'umlun¬ gern vi < а/hb >; » се по кръчмите in den 'Kneipen her'umlungern тъщ а / -и pl 'Schwiegermutter/14 a (des 'Mannes) тю Interj 1. (съжаление) ach 2. (не¬ доволство) pfui тюл (-ът) m, -ове pl Tüll m I тюлен adj Tüll- тюлен m, -и pl Zool I. (истински) 'See¬ hund m 1 2. (ушати) 'Robbe /16 тюленов adj 'Seehunds- тюрбйн m, -и pl 'Turban m 1 тюрк m, -и pl 'Angehöriger m7+ 'eines 'Turkvolkes тюркоаз т, -и pl Tür'kis m 1 тюркоаз|ен, -ни adj 1. Tür'kis- 2. (цвят) tür'kisfarben тюркски adj Turk- тюрлюгювеч m, -и pl umg Gü'wetsch m, ge'mischtes Ge'müse n 23 тюрм|а / -и pl — затвор тютюн m, -и pl 'Tabak m 1 тютюнджнйскн adj 'Raucher- тютюнджн|я / -и pl 1. 'Raucher m 4 2. veralt (тютюнопроизводител) 'Ta¬ bakproduzent m 8
883 убивам тютюнев и. тютюнев adj 'Tabak- тютюншц|е п, -а pl Tabakfeld п 21 тютюнопроизводител ( ят) т, -и pl 'Ta¬ bakproduzent т 8 тютюнопроизводител |ен, -ни adj 'Ta¬ bak produzierend тютюнопроизводство п nur sg 'Tabak¬ produktion /17 тютюноработник m, -ци pl 'Tabakar¬ beiter m 4 тютюноработничк la /, -и pl 'Tabakar¬ beiterin /18 тютюнотърговец m, -ци pl 'Tabak¬ händler m 4 тюфле|к m, -ци pl 'Strohsack m 2 тюх Interj herr'je тюхк1ам, -am (-ax) uv 'seufzen vi <hb>, 'jammern vi <hb>; s ce 'jammern тя sie 3. Pers sg тяга / nur sg 1. (на пеш) Zug m 2 2. Verk 'Zugkraft/14, Trakti'onskrafl; дизелова ~ 'Dieseltraktion / 17; електрическа - elektrische 'Zug¬ kraft; моторна ~ 'Motorzugkraft тягост|ен, -ни adj 'drückend, be'drük- kend тяло n, тела pl I. 'Körper m 4 auch Math, Phys\ небесно ~ 'Himmels¬ körper; осветително ~ Beleuch¬ tungskörper; човешко -v 'menschli¬ cher 'Körper 2. Tech Ge'häuse n 23 3. (туловище) Rumpf m 2 4. (корпус) Korps n; дипломатическо - diplo- 'matisches Korps тясно adv eng; поставям на ~ in die 'Enge 'treiben vt <23>; на ~ съм in die 'Enge ge'trieben sein vi <B> У *y Interj 1. (укор) pfui! 2. (присмех) ho'ho! 3. (изненада) hoi hoi! 2y präp 1. bei; - нас има много гости bei uns sind 'viele 'Gäste; той има много пари ~ себе си er hat viel Geld bei sich; като ~ дете wie bei 'einem Kind; създавам впечатление ~ хората, че ... bei den 'Leuten den 'Eindruck er'wecken, daß ... 2. zu; влизам ~ него ich 'gehe zu ihm hin'ein 3. volkst (в) in; ~ гората im 'Walde 4. volkst am; ~ празник am 'Feiertag 5. an; забелязахме промяна ~ него wir 'stellten 'eine Verände¬ rung an ihm fest C> ~ дома си a) nach 'Hause; отивам ~ дома си ich 'gebe nach 'Hause b) zu Hause; ние сме ~ дома си wir sind zu 'Hause убеден adj über'zeugt убеденост / nur sg 'Zuversicht / Mjsg, Über'zeugung/17 убедйтел|ен, -ни adj überzeugend убедителност / nur sg Überzeugungs¬ kraft /14 убеждав|ам, -аш (-ax) uv; убед|я, -йш (-йх) v über'zeugen <b> (някого jmdn.); » ce sich über'zeugen vr (в нещо von etw. 3) убеждени]е n, -я pl 1. (мнение, впе¬ чатление) Über'zeugung / 17, 'Mei¬ nung /17; той остана c « то er war über'zeugt; общото s die 'allgemeine 'Meinung 2. (идеи) Über'zeugung, Ge'sinnung / 17; политйческо » politische Ge'sinnung убежищ|е n, -a pl 1. 'Zuflucht /14; търся * 'Zuflucht 'suchen 2. Pol A'syl n 20; давам s A'syl ge'währen < b > 3. Mil 'Unterstand m 2 убйв|ам, -аш (-ax) uv; убй|я, -еш (-х) v 1. (лишавам от живот) 'töten vt, 'um¬ bringen vt <24a>; (c удар) 'lotschla¬ gen vt < 4 a >; auch übertr това ~ a вярата му das 'tötet 'seinen 'Glauben; * времето die Zeit 'totschlagen 2. (върша коварно убййство) er'mor- den vt <b> 3. (застрелям) er'schie¬ ßen vt <32b> 4. (дйвеч) er'legen vt <b> 5. übertr (правя нещастен) 'unglücklich 'machen vt 6. übertr (развалям) verleiden vt <b>, ver'gällen vt <b>; * радостта на някого jmdm. die 'Freude ver'gällen
убиец 884 [ver'leidenj 7. nur uv (стискам) 'drük- ken v/; обувките ме - ат die 'Schuhe 'drücken mich O нещо - а же¬ ланието му er verliert die Lust 'wegen etw. 2; *ce 1. sich 'töten vr 2. (на¬ ранявам се) sich ver'letzen vr < b > 3. (c удар) sich 'stoßen vr <34/hb> убй|ещ m, -йци pl 'Mörder m 4 убийствен adj 1. (смъртоносен) 'tödlich 2. (страшен) 'fürchterlich, 'mörderisch убййсти1о n, -a pl Mord m 1 ’убннц|а m, -и pl = убиец 2убййц1а /, -и pl 'Mörderin / 18 убит adj 1. ge'tötet, tot 2. (войник) ge'fallen 3. iibertr (отчаян) ver'zweifelt, 'niedergeschlagen; ~ духом ver'zwei¬ felt 4. iibertr (отпаднал) er'schöpft 5. iibertr (цвят, светлина) ge'dämpft 6. (от градушка) 'niedergewalzt 7. als Subst (убит човек) 'Toter m 7+ 8. als Subst (във война) Gefallener m 7+ O ~ път 'festgetretener Weg m 1 убия t убивам убог adj 1. (беден) arm 2. (духовно беден) 'einfaltig убожд|ам, -аш (-ах) uv; убод|а, -еш (убодох) V 1. 'stechen vt <16>; * някого с игла jmdn. mit 'einer 'Nadel ‘stechen 2. 'stoßen vt < 34 >; кравата ме убоде die Kuh hat mich ge'sto- ßen 3. (обиждам) 'kränken vt; s ce sich 'stechen vr убождаме n, -ия pl Stich m 1 уборк|а /, -и pl 1. (на кон) 'Striegeln n 23{sg 2. (на помещение, двор) 'Reinigung/17 убояв|ам се, -аш се (-ах се) uv; убо|я се, -йш се (*ях се) v sich 'fürchten vr убягв|ам, -аш (-ах) uv; убяг|ам, -аш (-ах) od убягн|а, убегнеш (-ах) v 1. (спасявам се с бягство) entnom¬ men vr <33b/j/i> 2. (изплъзвам се, оставам незабелязан) ent'gehen vi < 13blsn>; нищо не «а от вни¬ манието му nichts ent'geht 'seiner 'Aufmerksamkeit уважа t 2уважавам 1уважав|ам, -аш (-ах) uv ver'ehren vt <b>, 'schätzen vr, 'achten vt; s ce sich 'achten vr 2уважав|ам, -аш (-ах) uv; уваж|а, -йш (-йх) V1. (имам предвид) be'achten vr < b >, beTücksichtigen vr < b > 2. (из¬ пълнявам) erfüllen vr <b>; ft молба 'eine 'Bitte er'füllen уважаем adj ver'ehrt; - и приятелю ver'ehrter Freund!; - и господа ver- 'ehrte Herren! уважеии1е n, -я pl Ver'ehrung / 17, 'Achtung / 17(sg (към някого für jmdn.); взаимно « 'gegenseitige'Ach¬ tung уважйтел |ен, -ни adj 'triftig, 'stichhaltig; no -v ни причини aus 'triftigen 'Grün¬ den увардв|ам, -аш (-ах) uv; увард|я, -иш (-их) VI. (запазвам) be'hüten vr < b >, be'wahren vr < b > 2. (издебвам) 'auf¬ lauern vi <tt/hb>; s ce sich'hüten vr уваряв1ам, -аш (-ах) uv; увар|я, -йш (-йх) V volkst 'kochen vr уведомление n, -я pl 'Mitteilung /17 уведомяв|ам, -аш (-ах) uv; уведом|я, -йш (йх) V 'mitteilen < а > (някого за нещо jmdm. etw.), informieren <d> (някого за нещо jmdn. 'über etw. 4); unterrichten <b> (някого за нещо jmdn. 'über etw. 4) уведомяване n nur sg 'Mitteilung /17 увековечавам, -аш (-ах) uv; увекове¬ ча, -йш (-йх) V ver'ewigen vr <b> увеличавам, -аш (-ах) uv; увелич|а, -йш (-йх) v 1. vergrößern vr < b>; » имота си 'seinen Be'sitz vergrößern; s стадото die 'Herde vergrößern; ft снимка ein 'Foto vergrößern 2. (по¬ вишавам) er'höhen vr < b >; 'steigern vr; « заплатата den Lohn er'höhen; ft добивите die Er'träge er'höhen ['steigern); » скоростта die Ge¬ schwindigkeit er'höhen 3. iibertr ver¬ stärken vr < b>, 'mehren vt; това ~ a подозрението ми das verstärkt 'mei¬ nen Ver'dacht; ft ce 1. sich vergrößern vr 2. (повишавам ce) sich er'höhen vr 3. (ставам nö-многочислен) sich
885 увисвам verstärken vr 4. 'zunehmen vi < 16 а/ hb>\ теглото се ~a das Ge'wicht nimmt zu; раждаемостта се ~ a die Ge'burten 'nehmen zu увеличени|е n, -я pl 1. Vergrößerung/17 auch Foto 2. (повишение) Erhöhung /17, 'Steigerung/17; « на заплатата 'Lohnerhöhung; « на добивите 'Stei¬ gerung/ 17 (Erhöhung] der Er'träge 3. 'Zunahme /16; ä на теглото Gewichtszunahme4.'Zuwachsml; s на раждаемостта Ge'burlenzuwachs увеличител|ен, -ни adj\ ~ но стъкло Vergrößerungsglas п 22; » на форма Gramm augmenta'tive Form /17 увенчав|ам, -аш (-ах) uv; увенча|я, -еш (-х) V 1. (с венец) be'kränzen vr <b> 2. (с корона) 'krönen vt 3. übertr (прославям) 'preisen vr 4. übertr (завършвам c успех) 'krönen O » c победа mit 'einem Sieg be'enden vr <b>; борбата се «а c успех der Kampf wird von Er'folg ge'krönt уверен adj 1. (убеден) über'zeugt (в нещо von elw. 3) 2. (сигурен, твърд) 'sicher, fest; c - глас mit 'fester 'Stim¬ me; c -v поглед mit'festem Blick; ~o държане 'sicheres 'Auftreten n 23jsg уверени|е n, -я pl 1. (уверяване) Versicherung/17, Be'teuerung/17 2. (удостоверение) Be'scheinigung / 17, Bestätigung/17, Beglaubigung/17; в s на това zur Beglaubigung 'dessen увереност / nur sg 1. (убеденост) 'Zu¬ versicht / \ljsg, Überzeugung / 17 2. (сигурност) 'Sicherheit / 4/sg 3. (твърдост) 'Festigkeit / 17/sg увертюр|а /, -и pl Ouver'türe /16 уверяв|ам, -аш (-ах) uv; увер|я, -йш (-йх) V1. versichern vr < b >; be'teuern vr < b >; той ме ~ а в приятелството си er versichert mir 'seine 'Freund¬ schaft, er be'teuert mir Seine 'Freund¬ schaft 2. (удостоверявам) bestätigen vr <b>; * ce sich verge'wissern vr < b > (в нещо von etw. 3) увесв|ам, -am (-ax) uv; увес|я, -иш (-их) v 'hängen ‘lassen vr <3/hb> увеселени е n, -я pl Belustigung / 17, Ver'gnügung /17 увеселяв|ам, -аш (-ax) uv be'lustigen vr <b>, unterhalten vr <3b>; s ce sich ver'gnügen vr < b >, sich be'lusü- gen vr, sich unter'halten vr увеся t увесвам увехна f увяхвам увещав|ам, -аш (-ах) uv; увеща|я, -еш (-х) V über'zeugen vr < Ь>, über'reden vr <b>; 'zureden vi <a/hb> (някого jmdm.) увещани|е n, -я pl 'Zureden n 23/sg, Ermahnung /17 увещател|ен, -ни adj über'zeugend, er'mahnend, 'eindringlich » А Ф увещая | увещавам уви Interj o weh! увнв|ам, -аш (-ax) uv; увй|я, -еш (-х) 1. (завивам, обвивам) 'einwickeln vr <а>, 'einschlagen vr <4а>, 'hüllen vr, 'einhüllen vr < a >; s стоката die 'Ware 'einwickeln; s учебника das 'Lehrbuch 'einschlagen; » някого в одеяло jmdn. in 'eine 'Decke 'hüllen ['einhüllen] 2. (венец) 'winden vr <27 > 3. (кйтка) 'binden vr <27 > 4. (омотавам) 'wickeln vt (около нещо um etw. 4); Z ce 1. sich 'hüllen vr; z се в дрехите си sich in 'seine 'Kleider 'hüllen 2. (вия се около нещо) sich 'winden vr (по нещо, около нещо um etw. 4) 3. (въртя ce) sich 'drehen vr 4. übertr (увъртам ce) sich 'einschmei¬ cheln vr <a> увнв[ен, -ни adj 1. Bot 'Kletler-; ~ но растение 'Kletterpflanze / 16 2. (ам¬ балажен) Pack-, 'Einschlag-; ~ на xap- тйя 'Packpapier n 20, 'Einschlagpapier VaftplaM, -аш (-ax) uv; увр|а, -еш (-ix) v (пъхам) 'stecken vr 2увйр|ам, -аш (-ax) uv; увр|я, -йш (-ях) v 1. 'garkochen vi < а/sn >, gar 'werden vi <18jsn> 2. übertr (измъчвам се от горещина) vor 'Hitze 'umkommen vi < 33 a jsn > увйсв|ам, -аш (-ax) uv; увйсн|а, -еш (-х) V 1. sich 'hängen vt; z на шията на
увисна 886 някого sich jmdm. an den Hals 'hän¬ gen, jmdm. um den Hals 'fallen vi < 3 jsn > 2. (вися) 'hängen vi < 5/hb >; z на бесилка am 'Galgen 'hängen, 3. (оставам да вися) hängenbleiben vi < 23/sn >; нещо ~ а във въздуха etw. bleibt in der Luft 'hängen 4, (отпускам се) 'hängenlassen vt <3/hb>, her'ab- hängen vi < 5 a//i6 >; главата му ~ аше като на мъртвец sein Kopf hing wie bei 'einem 'Toten her'ab 5. (надвесвам се) sich 'beugen vr (на 'über 4) O носът ми ~ a übertr den Kopf 'hängenlassen; s на шията на някого übertr jmdm. auf der 'Tasche 'liegen vi <3\/hb>; работата ~ а във въздуха die 'Sache bleibt in der 'Schwebe увисна t увисвам увия | увивам увлека | увличам увлекателен, -ни adj'kurzweilig, 'span¬ nend, interessant увлекателност / nur sg 'Spannung / 17 увлечен adj 1. be'geistert, 'hingerissen (от von 3) 2. (вглъбен) ver'sunken (от in 4) 3. (влюбен) ver'liebt (no in 4) увлечени|е n, -я pl 1. Begeisterung/17; (страст) 'Leidenschaft / 17 2. (все- отдайност) 'Hingabe/16jsg (в an 4) 3. (любовно z) Schwärmerei / 17 (no für 4) 4. umg (изгора) Schwann m 2 увлйч|ам, -aui (-ax) uv; увлека, увлечеш (увлякох) v 1. 'ziehen vt <32, h-g > z със себе си mit sich 'ziehen; z някого в разговор jmdn. ins Ge'spräch 'ziehen 2. (подвеждам) verleiten vt <b> 3. übertr (заграбвам) 'packen vt, 'mitrei¬ ßen vt < 23 a >; музиката ме - a die Mu'sik packt micht; думите му ни ~ ат 'seine 'Worte 'reißen uns mit ['packen uns] 4. übertr (накарвам да се влюби) den Kopf ver'drehen < b >; s се 1. (отдавам се) sich 'widmen vr, 'aufgehen vi < 13a}sn>; те се ~ат в революционната борба sie 'widmen sich dem revolutio'nären Kampf; те се ~ ат в работата си sie 'gehen in 'ihrer 'Arbeit auf 2. (забравям се) sich 'hin¬ reißen 'lassen v/ <3/hb> 3. (въоду¬ шевявам се) sich be'geistern vr < b > (в für 4) 4. (влюбвам се) sich ver'lieben vr < b> (в in 4), 'schwärmen vi <hb> (в für 4) увод m nur sg 'Einleitung /17, 'Einfüh- rung/17; ~ в езикознанието'Einfüh¬ rung in die 'Sprachwissenschaft увод|ен, -ни adj 1. 'Einführungs-, 'Ein- leitungs-; ~ на глава 'Einführungs¬ kapitel n 23 2. Leit-; ~ на статия 'Leitartikel m 4 0 ~ на als Subst 'Leitartikel уволнени|е n, -я pl Entlassung /17 уволнйтел|ен, -ни adj Ent'lassungs-; % билет Entlassungsschein m 1 уволняв|ам, aui (-ax) uv; уволн|я, -йш (-йх) v entlassen vt < 3b >; z ce 'seine Entlassung 'einreichen < a > увоняв!ам, -аш (-ax) uv; увон|я, -йш (-ях) V mit Ge'stank er'füllen <b>; sce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'stin¬ ken увра t ‘увйрам уврежд!ам, -аш (-ax) uv; увред|я, -иш (-их) V 'schaden vi <hb> (на някого jmdm.), 'schädigen (на някого jmdn.); 'Schaden 'zufügen <a> (на някого jmdm.) увря t 2увйрам увълчв|ам, -аш (-ах) uv; увълч!а, -иш (-их) V hart und 'grausam 'machen vt; z ce hart und 'grausam 'werden vi < 18 /sn> увързв|ам, -аш (-ax) uv; увт>р|жа, -жеш (-зах) v 1. 'binden vt <27 >, 'zubinden vt <27a>; » c канап ver'schnüren vr <b> 2. übertr (задължавам) sich verpflichten vr <b>; z ce 1. sich 'festbinden vr <27a> (за an 3) 2. übertr (ставам завйсим) sich 'binden vr (c an 4), in 'Abhängigkeit ge'raten vi < 3b/sn > (c von i) увърт ам, -аш (-ax) uv; увърт|я, -йш (-ях) v 1. umg (впрймчвам) 'einwickeln vt < а > 2. umg (усуквам) her'um reden
N87 углъбявам се у/ < аjhb >; не го - ай! red nicht drum her'um!; s ce sich 'einschmeicheln vr <a> (около някого bei jmdm.), her'umscharwenzeln vi <a/hb> (око¬ ло някого um jmdn.) увъртане n, -ия pl 1. (залъгалки) 'Aus¬ flüchte / 14//>/, Her'umreden rt 23jsg; без z! 'ohne 'Ausflüchte! 2. (под- мазване) Schmeiche'lei / 17, Her'um- scharwcnzeln n 23jsg увъртя t увъртам увяхв|ам, -аш (-ах) uv; увехн|а, -еш (-ах) V 'welken vi <sn>, ver'welken vi < b/sn > 'угажд ам, am (-ax) uv; угад|я, -иш (-их) v 1, (отгатвам) er'raten vt <3b>; (сещам ce) 'ahnen vt 2. (за¬ белязвам) 'spüren vt, be'merken vt <b> ^угажд ам, -аш (-ax) uv; угод|я, -йш (-йх) V 1. recht 'machen vt; z на всйчки es 'allen recht 'machen 2. (пра¬ вя услуга) ge'fällig sein vi <B> (на някого jmdm.); z си gut 'essen vt < 15> und 'trinken vt <27>, es sich gut 'gehen 'lassen vt < 3jhb > угар /, -и pl 'Brache/ 16 угар|ен, -ни adj Brach-; ~на нива 'Brachacker m 5 угарвсв|ам, -аш (-ax) uv; угарйс|ам, -аш (-ах) V * угаря угарк|а /, -и pl 1. 'Stummel т 4; (на цигара) Ziga'rettenstummel, 'Kippe / 16; (на пура) Zi'garrenstummel 2. (на свещ) 'Kerzenstummel угар|я, -йш (-йх) uv 'brachen vr, 'Brach¬ feld 'pflügen угасв|ам, -аш (-ах) uv; угасн|а, -еш (-ах) V 1. (свещ, лампа, светлина) ver'löschen vi <31bjsn>, 'ausgehen vi < 13a/sn>, er'löschen vi <37b/sn> 2. übertr (поглед, страсти) er'löschen 3. übertr (умйрам) ent'schlafen vi < 3bIsn > O денят ~ a der Tag geht zur 'Neige; слънцето ~ a die 'Sonne geht 'unter угаснал adj 1. er'löschen; - вулкан erloschener Vul'kan ml;* поглед er'loschener Blick m 1; ~o съзнание er'loschenes Be'wußtsein n 23jsg; ~ a любов er'Ioschene 'Liebe /16/sg; ~ a енергия er'Ioschene Ener'gie / 16a 2. (изчезнал) ent'schwunden; ~ а мла¬ дост entschwundene 'Jugend / 17jsg O ~ и сили verausgabte 'Kräfte /14/pl; ~ поет ver'stummter 'Dichter m 4 угасяв|ам, -аш (-ax) uv; угас|я, -йш (-йх) V 1. 'löschen vt, 'auslöschen vt < a >, 'ausmachen vt < a >; той ~ a свещта er löscht die 'Kerze; той - a огъня er macht das 'Feuer aus; той ~ а лампата er löscht die 'Lampe aus 2. (c електрически ключ) 'ausschalten vt <a>, 'ausknipsen vt <a>; тя ~a лампата sie knipst die 'Lampe aus; ние ~ аме светлината wir 'schalten das Licht aus 3. 'löschen; z пожара den Brand 'löschen; z вар Kalk 'löschen 4. übertr (утолявам) 'löschen, 'stillen vt; x жаждата den Durst 'löschen; * скръбта си 'seinen Schmerz 'stillen; нещо ~ а страстта му etw. stillt 'seine 'Leidenschaft 5, übertr (задушавам) er'sticken vt < b >; това угасй всйчко човешко у него das er'stickte 'alles 'Menschliche in ihm угас|ям, -яш (-ях) uv = угасявам углав|ен, -ни adj 1. kriminell; z престъпник krimineller Ver'brecher m 4; ~ ни престъпления kriminelle Ver'brechen n 23jpl 2. Straf-; ~ но право 'Strafrecht n 20; - но дело 'Strafverfahren n 23; * процес 'Straf¬ prozeß m 1 углед|еи, -ни adj 1. (хубав) 'stattlich, 'ansehnlich, hübsch, schön 2. (прив¬ лекателен) hübsch, 'niedlich 3. (спрет¬ нат, изправен) 'ordentlich угледност/nur sg 1. (хубав вид) 'Statt- lichkeitfll/sg, 'Ansehnlichkeit/17/sg, 'Schönheit /17 2. (привлекателен вид) 'Niedlichkeit/17 3, (изправност, спретнатост) 'Ordentlichkeit /17 углъбяв|ам се, -аш се (-ах се) uv; углъб|я се, -йш се (-йх се) v sich
угнетен 888 ver'tiefen vr <b> (в in 4) угнетен adj 1. unterdrückt 2. übertr (притеснен) be'drückt, 'niedergeschla¬ gen угнетенн|е n, -я pl 1. Unterdrückung/ 172. (депресия) 'Niedergeschlagenheit f\l/sg, Bedrücktheit /17jsg угнетеност / nur sg Bedrücktheit f\l jsg, 'Niedergeschlagenheit /17jsg, Depres- si'on/17 угнетйтел (-ят) m, -и pl Unterdrücker m 4 угнетйтел 1ен, -ни adj 'quälend угнетяв|ам, -аш (-ах) uv; угнет1я, -йш (-йх) у 1. unterdrücken vt <b> 2. übertr (терзая) bedrücken vt < b >, 'quälen vt, depri'mieren vt < d > угнйв|ам, -аш (-ах) uv; угнй|я, -еш (-х) v 1. (ставам добър за ядене) 'ausreifen vi < аjsn >, weich ['mürbe] 'werden vi < 18jsn > 2. (разкапвам се) ver'faulen vi <bjsn>, 'faulen vi <sn> уговар|ям, -яш (-ях) uv; уговор|я, -иш (-их) v 1, vereinbaren vt <a>, 'ab¬ sprechen vt <16a>, 'abmachen vt <a>; » условията die Bedingungen vereinbaren ['abmachen, 'absprechen] 2. (предумвам) über'reden <b> (ня¬ кого jmdn.), 'zureden vi <a/A6> (ня¬ кого jmdm.); s ce sich ver'abreden vr < b >; 'ausmachen vt < a >, vereinba¬ ren; ä се c него ich ver'abrede mich mit ihm; ~ яме се да се срещнем във вторник wir vereinbaren ['machen aus], daß wir uns am 'Dienstag 'treffen уговарян |e n, -ия pl 1. Vereinbarung /17,'Abmachung/17 2. (предумване) 'Zureden n 23/sg, Über'reden n 23/sg уговорен adj verabredet, vereinbart, 'ausgemacht, 'abgesprochen; работата е почтй ~ a die 'Sache ist so gut wie 'abgemacht; - и условия vereinbarte ['abgesprochene, 'ausgemachte] Bedin¬ gungen f 17/pl уговорк|а / -и pl 1. (споразумение) 'Abmachung/17, Vereinbarung/17; съгласно c ~ ата laut Vereinbarung; това е против ~ ата das ist 'gegen die 'Abmachung 2. (условие) Bedingung / 17; при ~ ата, че ... 'unter der Bedingung, daß... 3. (резерва) 'Vorbe¬ halt m 1; правя ~ и 'Vorbehalte er'heben < 14b >; без ~ и 'ohne 'Vor¬ behalt уговоря ] уговарям угод|а/, -и pl 1. Ge'fallen m 4 2. (удоб¬ ство) Bequemlichkeit/17 O за * на някого jmdm. zu Ge'fallen; по » та ми wie es mir be'hagt угод|ен, -ни adj 1. (удобен, уютен) be'haglich, be'quem 2. (приятен) 'an¬ genehm 3. (подходящ) 'passend O както ти е ~ но wie es dir recht ist угодлйв adj 'schmeichlerisch, 'dienstbe¬ flissen, 'liebedienerisch, unterwürfig, ser'vil угодлйвост/nur sg 'Dienstbeflissenheit /17, Liebedienerei /17, Unterwürfig¬ keit /17jsg Lakaienhaftigkeit /17 угоднн|к m, -ци pl 1. 'Speichellecker m 4, La'kaienseele/16, 'Kriecher m 4 2. Rel 'Heiliger ml+ уг6дннч|а, -иш (-их) uv 'katzbuckeln vi <hb>, 'liebedienern vi <hb> (на някого vor jmdm.) угоднически 1. adj = угодлйв 2. adv 'kriecherisch, 'liebedienerisch, ser'vil O говоря ~ пред някого jmdm. nach dem 'Munde 'reden vi <hb> угодничеств|о n, -a pl Krieche'rei /17, 'Speichelleckerei / 17/sg, Servili'tät / 17/sg _ угодя t 2 угаждам угоен adj 1. (животно) ge'mästet 2. (чо¬ век) 'wohlbeleibt, feist уголемявам, -аш (-ах) uv; уголем|я, -йш (-йх) V vergrößern vt < b >; s ce sich vergrößern vr, 'größer 'werden vi < 18 /sn> угостяв|ам, -аш (-ах) uv; угост|я, -йш (-йх) V = угощавам . угощав|ам, -аш (-ах) uv; угост!я, -йш (-йх) v reich be'wirten vt < b > угощени|е n, -я pl Be'wirtung / 17/sg, 'Gastmahl n 20, Schmaus m 2 угояв]ам, -аш (-ах) uv; уго|я, -йш (-йх) v
889 ударен 1. (животно) 'mästen vt 2. (човек) her'ausfüttern vt <a>, gut 'nähren vt; z се 1. (животно) ge'mästet 'werden vi <18lsn> 2. (човек) sich gut 'näh¬ ren, sich her'ausmachen vr < a >, dick 'werden угрмжв|ам, -am (*ax) uv; угрйж|а, -иш (-их) v in Be'sorgnis 'stürzen (някого jmdn.), 'Sorgen be'reiten <b> (ня¬ кого jmdm.); z ce sich 'Sorgen 'ma¬ chen (за някого um jmdn.) угрижен adj be'sorgt, be'kümmert, 'sor¬ genvoll угряженост / nur sg Be'sorgnis f 13, Be'sorgtheit /11/sg угризеин|е л, -я pl Ge'wissensqual /17; я на съвестта Ge'wissensbisse pl угроз|а /, -и pl 1. (заплашване) 'Dro¬ hung / 17 2. (опасност) 'drohende Ge'fahr /17 угрофйнски adj ugro'flnnisch уда|ва ми се (-ва ми ce) uv; удаде ми се (удаде ми се) v nur 3. Pers 1. (умея, лесно ми е) 'leichtfallen vi <3а/sn>; ученето на чужди езици ми се удава das Er'lemen von 'Fremdsprachen fällt mir leicht 2. (сръчен съм, иде ми отръки) von der Hand 'gehen vi <13lsn>; резбата ми се удава das 'Schnitzen geht mir leicht von der Hand 3. (подходящ е за мене) es liegt mir; # / / спортните игри ми се удават 'Sportspiele 'liegen mir 4. (успявам) gelingen vr <21hjsn>; нещо ми се удава etw. ge'lingt mir; нещо не ми се удаде etw. miß'lang mir 5. (имам късмет) glücken vi unpers <sn>; удаде ми се да го заваря es 'glückte mir, ihn 'anzutreffen; не ми се удаде es miß'glückte mir O s случай es 'bietet sich mir 'eine Gelegenheit удавни|к m, -ци pl Er'lrunkener m 7+, 'Wasserleiche /16 удавниц|а /, -и pl Er'trunkene / 19, 'Wasserleiche /16 удав|ям, -яш (-ях) uv; удав|я, -иш (-их) v 1. (умъртвявам) er'tränken vt < b > 2. (потопявам) überschwemmen vr < b > 3. übertr (задушавам) er'sticken vr < b > O * мъката си във виното 'seinen 'Kummer im Wein er'säufen <b>; z в кръв in Blut er'sticken <b>; s ce 1. (умирамкато потъвам във вода) er'trinken vi <27b/sn> 2. (самоубивам ce) ins 'Wasser 'gehen vi < 13Jsn>, sich er'tränken vr <b> 3. übertr (потъвам) 'untergehen vi < 13a}sn >; гласът му се ~ я в шума на навалицата 'seine 'Stimme ging im Lärm der 'Menge 'unter по-много ca се -или във виното, отколкото в морето es sind mehr 'Leute im Wein er'trunken als im Meer удаде ми ce t удава ми се удар т, -и pl 1. Schlag m2; - в лицето ein Schlag ins Ge'sicht; нанасям ~ 'einen Schlag ver'setzen < b >; ~ c чук 'Hammerschlag; «и на часовника 'Schlagen n 23/sg der Uhr; -и на сърцето 'Herzschläge 2. Hieb m 1; ~ със секйра ein Hieb mit dem Beil 3. (блдекане) Stoß m 2 4. (уббждане) Stich m 1; ~ c нож 'Messerstich 5. (щурм) 'Angriff m *1, Sturm m 2 6. übertr (нещастие) Schlag, 'Unglück n 20; ~ на съдбата 'Schicksalsschlag O слънчев ~ 'Sonnenstich; сърде¬ чен - 'Herzschlag; апоплектйчен ~ 'Schlaganfall m 2; топлинен - 'Hitz- schlag ударв|ам, -аш (-ах) uv = удрям ударв|ам се, -аш се (-ах се) uv; удар|я се, -иш се (-их се) v 1. (блъсвам се) sich 'stoßen vr <34> (в an 4) 2. volkst (старая се) sich be'mühen vr < b > 3. volkst (залавям ce) sich 'machen vr (за нещо an etw. 4) 4. volkst (меря ce) sich 'messen vr < 15 >, sich verglei¬ chen vr < 21b > (c mit 3) удар|ен, -ни adj 1. Schlag-; ~ на сила 'Schlagkraft /14; ~ ни инструменти 'Schlaginstrumente n 20/pl 2. (ви¬ сокопроизводителен) Aktivisten-; « труд Akti'vistenarbeit / 17 3. (ре¬ шителен) entscheidend 4. volkst (пох¬ ватен) 'tüchtig, ge'schickt O ~ на
ударен 890 вълна 'Druckwelle /16 ударен adj 1. (бит) ge'schlagen 2. übertr (смахнат) ver'rückt 3. (под ударение) be'tont; ~ а сричка be'tonte 'Silbe/16 О прави се на ~ er stellt sich dumm ударенн|е и, -я pl 1. Gramm Be'tonung /17; Ak'zent т 1; логическо а 'logi¬ sche Be'tonung; гласна под х Ье- 'tonter Vo'kal m 1 2. Gramm (знак) Be'tonungszeichen n 23 3. (наблягане) 'Nachdruck m 1 jsg', c x mit 'Nach¬ druck ударии|к m, -ци pl Akti'vist m 8, 'Stoßar¬ beiter m 4 ударнм|к m, -ци pl Mil 'Schlagbolzen m 4 ударннчески adj Aktivisten-; - труд Akti'vistenarbeit /17 ударничество n nur sg Aktivistenbewe¬ gung/ 17 ударничк|а /, -и pl Aktivistin /18 ударя t удрям ударя се | ударвам се удар|ям, -яш (-ях) uv = удрям удач|ен, -ни adj 1. (успешен) erfolg¬ reich 2. (подходящ) 'passend удвоен adj doppelt, verdoppelt удвоеност / nur sg Ver'dopplung / 17 удвояв|ам, -аш (-ах) uv; удво|я, -йш (-йх) V verdoppeln vt <b>; s се sich verdoppeln vr удесеторявам, -аш (-ах) uv; удесе- тор|я, -йш (-йх) V verzehnfachen vt < b >; * се sich verzehnfachen vr удивен adj 1. (приятно изненадан) ver'wundert, er'staunt 2. (неприятно смаян) be'stürzt, ent'geistert, be'trof- fen удивйтел|ен, -ни adj bewunderungs¬ würdig, erstaunlich Ъ s знак od ~ на als Subst Gramm 'Ausrufungszeichen n 23 удивлени|е n, -я pl 'Staunen n 23/sg, Er'staunen, Verwunderung/17 удивляв|ам, -аш (-ах) uv; удив|я, -йш (-йх) V in 'Staunen ver'setzen vt < b >, ver'wundern <b> (някогоjmdn.); * ce 'staunen vi <hb>, sich 'wundern vr удивяв|ам, -аш (-ах) uv = удивлявам удоб|ен, -ни adj 1. (уютен) be'quem, be'haglich; ~ но легло ein be'quemes Bett п 25; ~ на квартйра 'eine be'hag- liche 'Wohnung /17 2. (сгоден, изгоден) ge'eignet, 'passend; в по- ~ но време zu 'einer 'passenderen [geeigneteren] Zeit 3. (благоприятен) 'günstig; x момент ein 'günstiger Mo'ment ml; ~ на позиция eine 'gün¬ stige Position/17; - на Bpiaxa'eine 'günstige Ver'bindung/17 4. (тъкмо на време) ge'legen; в ~ но време zu gelegener Zeit O не ми е - но es ist mir 'unangenehm, es paßt mir nicht; ~ но ми e es paßt mir, es ist mir 'angenehm удобств|о л, -a pl Bequemlichkeit /17, Behaglichkeit/17/sg, Kom'fort [..'fo:rj m 1 /sg; c всички ~a mit 'allem Kom'fort удовлетворен adj be'friedigt; оставам - от нещо be'friedigt sein vi <B> 'über etw. 4 удовлетворение n nur sg I. (задо¬ воляване) Befriedigung/17/sg 2. Ge¬ nugtuung/17; йскам ~ Genugtuung 'fordern; изпитвам дълбоко - 'tiefe Genugtuung emp'finden <27b>; c - mit Genugtuung удовлетвореност f nur sg Genugtuung /17, Befriedigung /17jsg удовлетворителен adj befriedigend, zufriedenstellend удовлетворйтеляост / nur sg Befriedi¬ gung/17/^ удовлетворяв ам, -аш (-ах) uv; удов¬ летвори, -йш (-йх) V 1. befriedigen vt <b>; zu'friedenstellen vt <a>; * любопйтството му 'seine 'Neugier befriedigen; x потребностите му 'seine Be'dürfnisse befriedigen 2. 'nachkommen vi < 33a/sn >; erfül¬ len vt < b >; x желанията му 'seine 'Wünsche erfüllen, 'seinen 'Wünschen 'nachkommen; x йсканията му 'seine 'Forderungen erfüllen, 'seinen 'Forde¬ rungen 'nachkommen O x кре- дйторите die 'Gläubiger 'abfinden
891 удрям < 27а >; z се sich zu'frieden 'geben vr <15>, zu'frieden ge'stellt sein vi <B> удоволствие n, -я pl Ver'gnügen n 23; c x mit Ver'gnügen, gern удостоверени|e n, -я pl Bescheinigung /17 удостоверявам, -am (-ax) uv; удос¬ товери, -йш (-йх) v bescheinigen vf < b >, bestätigen vt < b >, beglaubi¬ gen <b> (на някого нещо jmdm. etw.) O ä самоличността си sich 'aus¬ weisen vr <23a>, Seine Identi'tät 'nachweisen <23a> удостоявам, -am (-ax) uv; удосто|я, -йш (-йх) v 1. (е орден, звание) 'aus¬ zeichnen <а> (някого cjtndn. mit i), ver'leihen <23b> (някого c нещо jmdm. etw.); s го c орден ihn mit 'einem 'Orden 'auszeichnen, ihm 'einen 'Orden ver'leihen 2. zu'teil 'werden 'lassen vt < 3/hb >; x някого c висока чест jmdm. 'eine 'hohe 'Ehre zu'teil 'werden 'lassen; x някого c вни¬ манието си jmdm. Seine 'Auf¬ merksamkeit zu'teil 'werden 'lassen <C> не x някого c поглед jmdn. 'keines 'Blickes 'würdigen; не x някого c отговор jmdn. 'keiner 'Antwort 'wür¬ digen удръжки nur pl 'Abzüge pl (от von 3) удр|ям, -яш (-ях) uv; удар|я, -иш (-их) v 1. Schlagen vt <4>; * по гърба auf den'Rücken Schlagen; x c юмрук mit der Faust 'schlagen (по, на, в auf 4, in 4); x c всйчка сйла mit 'aller Kraft 'schlagen ['zuschlagen vt <4a>]; ча¬ совникът е ударил пет часа die Uhr hat fünf ge'schlagen; x клепалото das 'Läutebrett 'schlagen 2. (допй- рам) 'stoßen vi < 34/hb >; x в нещо твърдо auf etw. 'Festes Stoßen 3. (блъсвам) Stoßen, 'aufschlagen vt < 4ajsn >; x c челото в земята mit der Stirn Aufschlägen [auf der 'Erde Aufschlagen] 4. (стрелям) Schie¬ ßen vt <32> 5. (улучвам)'treffen vt < 16 >, (дйвеч) er'legen vt < b > 6. volkst (печеля) her'ausschlagen vt < 4a >; x голяма печалба 'großen Ge'winn her'ausschlagen 7. volkst (n- оставям) Anbringen vt <24a>; x мазйлката den Putz Aufträgen 8. umg (атакувам) 'angreifen vt <21a> 9. (критикувам) kritisieren vt <d>, 'ankämpfen vt < ajhb >; » по бюрок- ратйзма den Bürokra'tismus kri¬ tisieren, 'gegen den Bürokra'tismus 'ankämpfen; x по грешките и сла¬ бостите die 'Fehler und 'Schwächen kritisieren, 'gegen die 'Fehler und 'Schwächen 'ankämpfen 10. übertr volkst (навреждам) 'schädigen vt 11. volkst (поразявам) 'heimsuchen vt <a>, er'wischen vt <b>; ударил ни е грйпът uns hat die 'Grippe er'wischt ['heimgesucht] 12. übertr umg (засягам) 'treffen vt < 16 >, be'rühren vt < b >; смъртта й много го е ударила ihr Tod hat ihn sehr ge'troffen; думите му ме удариха бо¬ лезнено Seine 'Worte berührten mich Schmerzlich 13. (c нож) Stechen vt <16> 14. (c камшйк) 'peitschen vt 15.(действувам) 'handeln vi <hb> O вземй едйния та ударй другия 'gleiche 'Brüder, 'gleiche 'Kappen; уда¬ ри ме електрйческият ток ich 'habe 'einen elektrischen Schlag be'kommen; удари градушка es 'hagelte; удари гръм es 'donnerte; удари дъжд es 'regnete; удари звънец es 'klingelte; x бой ver'prügeln vt < b >; * ключа на нещо etw. ver'schließen vt < 32b >; x крак im Pa'radeschritt 'gehen vi <13/sn>; x кьоравото'leichten Ge¬ 'winn her'ausschlagen < 4a >; » го на бяг die 'Beine 'unter den Arm 'nehmen <16>; * го на молба sich aufs 'Bitten ver'legen vr < b >; x на пляч¬ ка 'Beute 'machen; ~яме лоша ми¬ ризма ein 'schlechter Ge'ruch schlägt mir ent'gegen; ~яна горчиво es hat 'einen 'bitteren 'Beigeschmack; » на¬ зад 'rückwärts 'gehen; x някого в земята jmdn. über'runden <b>; x o
удушавам 892 камък auf Gra'nit 'beißen vi <2\/hb>\ & спирачката auf die 'Bremse 'treten vi < \ 5/hb, sn>; x токове die 'Absätze zu'sammen- schlagen < 4a >; часът удари es schlug die 'Stunde; цветът «яна зелено die 'Farbe hat 'einen Stich ins 'Grüne; ще му ударим един гуляй wir 'werden ein 'tolles Ge'lage verunstalten; ще му ударим една ракия wir 'werden 'einen 'ordentlichen Schnaps'kippen; s cel. (нанасям си удари) sich 'schlagen vr; « се в гърдите sich an die Brust 'schlagen 2. (c нож) sich 'stechen vr < 16 > 3. (затварям се) 'zuschlagen vi <4a/sn>; вратата се удари силно die Tür schlug laut zu 4. (един o друг) Zusammenstößen vi < 34 ajsn >; въл¬ ните се «ят е брега die 'Wellen 'schlagen ans 'Ufer удушав|ам, -аш (-ах) uv; удуш|а, -йш (-йх) V 1. (умъртвявам) er'würgen vt < b >, er'drosseln vr < b > 2. (в дима) er'sticken vr <b> 3. (затруднявам дишането) den Atem ver'schlagen ['nehmen]; x ce 1. (в дима) er'sticken vi < Ъ/sn > 2. (c примка) sich er'wür¬ gen vr < b > 3. (трудно дишам) kaum Luft be'kommen <33b> удушв|ам, -аш (-ах) uv = удушавам удушване п nur sg 1. (умъртвяване) Er'würgen п 23/sg, Er'drosseln n 23jsg 2. (от дим, отровен газ) Er'sticken и 23/sg удължав[ам, -аш (-ах) uv; удълж|а, -йш (-йх) V verlängern vr < b > удължен adj verlängert удълженн|е «, -я pl Verlängerung /17 удължител (-ят) т, -и pl Verlängerer т 4; El (шнур) Verlängerungsschnur /14 удърж|ам, -аш (-ах) uv; удьрж|а, -йш (-ах) v 1. 'halten vr < 3 >, 'festhalten vr < За >; едва го - ах да не падне ich 'konnte ihn ge'rade noch 'halten ['festhalten], da'mit er nicht lallt; s позициите die Positi'onen 'halten; « думата das Wort 'halten 2. (възпирам) zu'rückhalten vt < 3a > 3. (устоявам) 'standhalten vi < За./hb >; x на погле¬ да му'seinem Blick'standhalten; ä на натиска dem Druck 'standhalten 4. (запазвам) be'wahren vr < b > 5. (уд¬ ръжки) zu'rückbehalten vr <3c>, 'einbehalten vr < 3c >; * от заплата¬ та etw. vom Ge'halt [Lohn] 'abziehen <32a, h-g>; * данъка die 'Steuer 'einbehalten O « връх über'hand- nehmen vi < 16a/hb>; x се 1. (крепя ce) sich 'halten vr 2. (владея ce) an sich 'halten, sich beherrschen vr <b> уединен adj 1. (човек) 'einsam, zurück¬ gezogen 2. (местност) ent'legen, 'ab¬ gelegen 3. (изолиран) iso'liert уединение n nur sg 'Einsamkeit / 11/sg, Zu'rückgezogenheit/17/jg; Vereinsa¬ mung/ 17/sg уединеност f nur sg 'Einsamkeit fll/sg, Zu'rückgezogenheit f M/sg уединяв|ам, -аш (-ах) uv; уедин|я, -йш (-йх) V iso'lieren vr <d>; x ce sich zu'rückziehen vr <32a, h-g> уеднаквявам, -аш (-ах) uv; уеднакв|я, -йш (-йх) V vereinheitlichen vr < b > уедряв|ам, -аш (-ах) uv; уедр[я, -йш (-йх) V1. (уголемявам) vergrößern vt <b> 2. (обединявам) ver'einen vt < b >, zu'sammenschließen vr < 32 a > уж Partikel an'geblich; ученикът ~ бил учил der 'Schüler 'habe an'geblich ge'lernt, der Schüler will gelernt haben; -мие приятел er ist 'angeblich mein Freund, er gibt sich für 'meinen Freund aus O на - zum Scherz, zum Schein ужас m, -и pl 1. Ent'setzen n 23/sg, 'Schrecken m 4, 'Grauen n 23/sg 2. als adv ent'setzlich, 'schrecklich O за го¬ лям мой - zu 'meinem 'großen Ent'setzen ужас ен, -ни adj ent'setzlich, 'schreck¬ lich, 'fürchterlich, 'grauenhaft ужасен adj ent'setzt ужасй|я/, -и pl 'Schrecken m 4, 'Grauen n 23 ужасно adv ent'setzlich, 'schrecklich, 'furchtbar, 'grauenhaft
893 украшение ужасяв|ам, -аш (-ах) uv; ужас|я, -йш (-йх) V er'schrecken vt <b>, in 'Schrecken ver'setzen <b> (някого jmdn.), Angst und 'Schrecken 'einflößen <a> (няко¬ го jmdm.); s ce sich ent'setzen vr < b > (от über 4), 'schaudern vi <hb> (от vor 3), von Ent'setzen ge'packt 'werden vi < 18/sn > ужнлв|ам, -аш (-ах) uv; ужйл|я, -иш (-их) V1. 'stechen vt < 16 >; ужили ме пчела 'eine 'Biene hat mich gesto¬ chen 2. übertr (жегвам) 'Nadelstiche ver'setzen vt <b>, 'kränken vt O думите му ме ужйлиха ужасно 'seine 'Worte 'gingen mir durchs Herz ужнл|ям, -яш (-ях) uv = ужйлвам ужким Partikel = уж узаконяв|ам, -аш (-ах) uv; узакон|я, -йш (-йх) V Gesetzeskraft ver'leihen <23b>, legalisieren vt <d>; s ce Gesetzeskraft er'halten < 3b > узбек m, -и pl Us'beke m 7 Узбекистан m Usbekistan n 23 узбекски adj usbekisch узнав|ам, -аш (-ах) uv; узна|я, -еш (-х) v 1. er'fahren vt <4b>, er'mitteln vt <b>, umg her'ausbekommen vt <33c> 2. (откривам) er'kennen vt <IOb> узряв|ам, -аш (-ах) uv; узр|ея, -ееш (-ях) V 'reifen vi <sn>, 'ausreifen vi < 3,/sn > узурпатор m, -и pl Usur'pator m 9 a узурпаторски adj Usurpa'toren- узурпйрам, -аш (-ах) uv, v usur'pieren vt <d> уиски n, -та pl 'Whisky m 6 уйдйсв|ам, -аш (-ах) uv; уйдйс|ам, -аш (-ах) V'passen vi <hb> (на zu J) O не - a das paßt nicht in den 'Streifen; ~ а ми das paßt mir, das ge'fallt mir; s ce zu'sammenpassen vi <ajhb> ундурднсв|ам, -аш (-ах) uv; уйдур- дйс|ам, -аш (-ах) v volkst zu'recht- machen vt <a> уйдурм|а / -й pl volkst 'abgekartete 'Sache /16 укажа f указвам указ m, -и pl Er'laß m 2; ~ на Държав¬ ния съвет Er'laß des 'Staatsrates указанн|е n, -я pl 'Hinweis m 1 указател (-ят) m, -и pl Verzeichnis n 27; библиографски - 'Quellennachweis m 1; телефонен ~ Tele'fonbuch n 22 указв|ам, -аш (-ах) uv; ука|жа, -жеш (-зах) V binweisen vt <23 а>, ver'weisen vt < 23b > (на auf 4); (по¬ казвам) 'zeigen vt (на auf 4) укахъряв|ам, -аш (-ах) uv; укахър|я, -йш (-йх) V volkst mit 'Sorge er'füllen vt <b>, mit Be'sorgnis er'füllen; s ce sich Sorgen vr, sich 'Sorgen 'machen vr уклон m, -и pl 'Abweichung /17 уклончив adj 'ausweichend уклончйвост / nur sg 'Unbestimmtheit /17/sg; уклончивостта на отговорите die 'Unbestimmtheit der 'Antworten укор m, -и pl 'Vorwurf m 2, 'Tadel m 4; c - 'vorwurfsvoll укор|ен, -ни adj 1. (c укор) 'vorwurfs¬ voll; а поглед 'vorwurfsvoller Blick m 1 2. (заслужаваш укор) 'tadelnswert; ~ но поведение 'tadelnswertes Ver¬ halten n 23 укореняв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; укорен[я се, -йш се (-йх ce) v 'Wurzeln Schlagen <4> укорйзнен u. укорйтел|ен, -ни adj = укорен укоряв|ам, -аш (-ах) uv; укор|я, -йш (-йх) V 'tadeln vt; 'Vorwürfe 'machen (някого jmdm.); s ce sich 'Vorwürfe 'machen украйн|ец m, -ци pl Ukra'iner m 4 украйнк|а /, -и pl Ukrainerin /18 украински adj ukrainisch Украйна /Ukraine /16 укрйс|а / -и pl 1. nur sg 'Ausgestal¬ tung / 17, Dekorati'on / 17, 'Aus¬ schmückung / 17, Schmuck m 1 2. (украшение) 'Zierat m 1, Schmuck украсйв|ам, -аш (-ax) uv; украс|я, -йш (-йх) V1. Schmücken vt 2. übertr (раз¬ каз) 'ausschmücken vt < a > украшени|е n, -я pl 1. (предмет) Schmuck m 1, 'Zierat m 1 2. (украсява¬
укрепвам 894 не) Verschönerung /17; цветята слу¬ жат за х die 'Blumen 'dienen zur Verschönerung Скрепв ам, -аш (-ах) uv; укрепи | а, -еш (-ах) у sich 'kräftigen vr, 'kräftig 'werden vi < 18 /sn > 2укрепв|ам, -аш (-ах) uv; укреп|я, -йш (-йх) v 1. 'festigen vr; х дисциплйна- та die Diszi'plin 'festigen; * доверие¬ то das Ver'trauen 'festigen; x прия¬ телски връзки 'freundschaftliche Beziehungen 'festigen 2. kräftigen vr; x организма den Orga’nismus 'kräf¬ tigen 3. be'festigen vr < b >; * стена¬ та die 'Mauer be'festigen укрепване n nur sg 1. 'Festigung/ 17/jrg; ~ на дружбата die 'Festigung der 'Freundschaft 2. 'Stärkung / 17; ~ на органйзма die 'Stärkung des Orga'nismus укрепен adj 1. ge'festigt, ge'stärkt 2. Mil be'festigt укрепителен, -на adj 1. er'frischend, Stärkend, 'kräftigend; x сън er'fri- schender ['kräftigender) Schlaf m 1; ~ на почйвка er'frischende [Stärken¬ de] Rast / 17 2. 'Festungs-, Be'festi- gungs-; ~ на стена 'Festungsmauer /16; «* ни съоръжения Be'festigungs- anlagen / 16/pl O ~но средство 'Stärkungsmittel n 23; x пункт'Imbiß m 1 укрепленн1е n, -я pl Be'festigung / 17 укрепна | Скрепвам укрепнал adj 1. ge'festigt, ge'stärkt 2. ge'kräftigt; ~ият организъм der ge'kräftigte Orga'nismus m 11 O ~ и знания ge'festigtes 'Wissen n 23/sg укрепя t 2 укрепвам укрепяв|ам, -аш (-ах) uv; укреп[я, -йш (-йх) V 1. 'festigen vr, Stärken vr; а дисциплйната die Diszi'plin 'festigen [Stärken] 2. be'festigen vr <b> auch Mii, а стените на кладенец die 'Mauern 'eines 'Brunnens be'festigen; s ce 1. sich 'festigen vr, sich ver¬ stärken vr <b>; дисциплйната ce - a die Diszi'plin 'festigt sich 2. Mil sich be'festigen vr укрйв|ам, -аш (-ах) uv; укрй|я, -еш (-х) v 1. (на затулено място) ver'bergen vr <16b> 2. (не изказвам) verheim¬ lichen vr < b >; s ce sich ver'bergen vr укривател (-ят) /и, -и pl 1. (ятак) PartiSanenhelfer т 4 2. на крадено 'Hehler т 4 укриватели| а /, -и pl 1. (ятачка) PartiSanenhelferin /18 2. на крадено 'Hehlerin/18 укривателство п nur sg Hehle'rei / 17 укрйя t укрйвам укротнтел (-ят) т, -и pl 'Tierbändiger т 4, Domp'teur т 1 укротйтелк|а /, -и pl 'Tierbändigerin / 18, Domp'teuse / 16 укротяв|ам, -аш (-ах) uv; укрот|я, -йш (-йх) V 1. 'bändigen vt, 'zähmen vr 2. iibertr besänftigen vr < b >; s ce sich be'ruhigen vr <b>, sich besänftigen vr улав adj umg ver'rückt улав|ям, -яш (-ях) uv; улов!я, -йш (-йх) v 1. 'fassen vr, 'packen vr, 'greifen vr < 21 >; улових го за ръката ich 'faßte ihn an der Hand; уловихме крадеца wir 'faßten den Dieb; » някого за гушата jmdn. an der 'Kehle 'fassen ['packen] 2. (ловя) 'fangen vt < 2 >; » рйба 'Fische 'fangen; * топката den Ball 'fangen 3. (залавям) er'wischen vr < b >, er'lappen vr < b >; ä някого в престъпление jmdn. bei 'einem Ver'brechen er'tappen O x болест sich 'eine 'Krankheit 'holen; s влака den Zug ge'rade noch er'wischen; x гората in den Wald 'fliehen vi <32/sn>; x дйрите на някого jmdm. auf die 'Schliche 'kommen vx <33/sn>; x някого за думата jmdn. beim Wort 'nehmen < 16 >; x някого за ухото iibertr jmdn. beim Schla'fittchen 'packen; x смисъла на нещо den Sinn von etw. erfassen < b >; s ce 1. (държа ce) sich 'halten vr < 3 >, sich 'feslhalten vr < За > (за an 3) auch iibertr 2. (залавям ce) sich
895 ум dar'anmachen vr < а >; я се за рабо¬ тата. sich an die 'Arbeit 'machen vr 3. timg (заяждам се) in die 'Haare g'e'raten vi <3bjsn> (cmit3) O s сев примката übertr in die 'Falle 'gehen vi < 13/sn >; я се на винцата übertr 'anbeißen vi < 21 a/hb >, her'einfallen vi < 3aJsn >; уловил ли си се на хоро¬ то, ще играеш übertr wer А sagt, muß auch B 'sagen улан nt, -и pl Hist U'lan nt 8 улбгна t улягам улегнал adjl. ge'setzt, 'ausgeglichen; ~ характер ein 'ausgeglichener Cha- 'rakter nt 2. ge'setzt; ~a почва ge- 'setzter 'Boden nt 5 уле|й (-ят) nt, -и pl 1. (тръба) Rohr n 20 2. (вадичка) 'Rinne /163. (на покрив) Dachrinne 4. (отвор) 'Öffnung / 17, 'Abfluß nt 2 улеснени|e n, -я pl 1. Erleichterung/17 2. (привилегия) Vergünstigung /17 улесняв|ам, -аш (-ах) uv; улесн|я, -йш (-йх) V 1. er'leichtern < b > (някого в нещо jmdm. etw.), 'leichter machen vr; * го в задачата ihm die 'Aufgabe 'leichter 'machen 2. (давам привиле¬ гия) be'günstigen vt < b>; e ce es sich 'leichter 'machen улетя t улйтам улетяв|ам, -аш (-ах) uv = улйтам улик|а /, -и pl Jur In'diz п 31 улйсв|ам, -аш (-ах) uv; улйс|ам, -аш (-ах) v unterhalten vr < 3b> (с mit 5); 'ablenken vr < a >; s ce ver'tiefl sein V/ < В > (в in 4), ver'sunken sein (в in 4) улйт|ам, -аш (-ах) uv; улет|я, -йш (-ях) v 1. (окапвам) 'fallen vi <3/sn>; 'abfallen vi < 3&/sn>; ~ ат листата die 'Blätter 'fallen 2. (лйтвам) 'weg¬ fliegen vi < 32a/sn > 3. übertr (изчез¬ вам) verfliegen vi <32jsn> улиц|а /, -и pl 'Straße / 16; главна » 'Hauptstraße; живея на я „Раков¬ ски“ ich 'wohne auf der Ra'kowski- straße O задънена я 'Sackgasse/16 auch übertr, зелена « 'grünes Licht; сляпа я 'Sackgasse уличав|ам, -аш (-ах) uv; улич|а, -йш (-йх) V über'führen vr <a>; я в престъпление 'eines Verbrechens über'führen улич|ен, -ни adj 1. 'Straßen-; - но дви¬ жение 'Straßenverkehr nt 1; ~ на пре¬ сечка'Straßenkreuzung/17; я про¬ давач 'Straßenverkäufer m 4; ~ но осветление 'Straßenbeleuchtung /17; - на жена 'Straßendirne/162. (вулга¬ рен) ordinär; - ни слова ordi'näre 'Worte n 22/pl улични|k m, -пи pl 'Gassenjunge m 7 уличниц|а /, -и pl 'Slraßendirne /16 улов nt nur sg Fang nt 2 уловим adj 'wahrnehmbar; едва ~ kaum 'wahrnehmbar уловк|а/, -и pl 'Falle/16; хващам се на я in die 'Falle 'gehen vi < 13/sn> уловя I улавям ултнматйв|ен, -ни adj ultima'tiv ултиматум nt, -и pl Ultimatum n 28; поставям - ein Ulti'matum 'stellen ултравиолетов adj 'ultraviolett ултрамарин m, -и pl Ultrama'rin n 20lsg ултрамарйнов adj ultrama'rin улулйц|а / -и pl Zool 'Waldkauz m 2 улучв|ам, -аш (-ах) uv; улуч|а, -иш (-их) V 1. 'treffen vt <I6> 2. (отгатвам) er'raten vt < 3b > 3. (сгода) 'abpassen vt <a> 4. (намирам) 'finden vt <27>; x ce 1. (случвам ce) sich 'zufällig be'finden vr < 27b > 2. (оказ¬ вам ce) sich er'weisen vr <23b> уляг]ам, -аш (-ах) uv; улегн|а, -еш (-ах) V I. (слягам се) sich 'setzen vr, sich 'senken vr 2. (успокоявам ce) 'ruhiger [ge'setzter] 'werden vi <l&/sn> ум (-ът) m, -ове pl 1. Ver'stand m 1; бйстър - 'klarer Ver'stand; критичес¬ ки ~ 'kritischer Ver'stand; изгубвам ~a си 'seinen Ver'stand verlieren <32b> 2. Geist m За; велики ~ ове 'große 'Geister 3. (поука) Ver'nunft / 14/sg; уча някого на - jmdm. Ver'nunft 'beibringen < 24a > O близ¬ ко е до - k es liegt 'nahe; блъскам си ~ ä sich den Kopf zer'brechen
умалител 896 < 16b >; вземам - а на някого jmdn. um den Ver'stand 'bringen <24>; върти ми се в - ä es geht mir durch den Kopf [Sinn]; в - ä си im Kopf; губя и -ä и дума 'völlig durch- ein'andergeraten vi < 3 c/sn >; дой¬ де ми на - mir fiel ein; дойде ми -ът в главата ich bin zu Ver'stand ge'kommen; знам си - ä ich über'lege 'nüchtern; завъртявам - ä на някого jmdm. den Kopf ver'drehen < b >; на един - съм c някого mit jmdm.'eines 'Sinnes sein vi < B >; на - ä ми e es geht mir durch den Kopf; не e c - ä си er hat nicht 'alle fünf 'Sinne bei'sammen; опичай си ~a streng 'deinen Kopf an; зная на - 'auswendig 'wissen vt < 30 > ['können vt < 36 > ]; избивам нещо от - а си sich etw. aus dem Kopf 'schlagen vt < 4 >; изкарвам - ä на някого jmdn. zu 'Tode er'schrecken < b >; имам на ~ а си нещо etw. im Sinn 'haben < A >; мътя /v ä на някого jmdn. auf 'dumme Ge'danken 'bringen; подвеж¬ дам се по - а на някого sich nach jmds. 'Willen 'richten; c - ä ли си? hast du 'alle fünf 'Sinne bei'sammen?; сече ми - ът ich 'habe 'Köpfchen; c кой - постъпи така? wie hast du das nur 'anstellen 'können?; смея се на - а на някого 'über jmds. 'Dummheit 'lachen vi <hb>; стига ми - ът ich be'greife gut; събирай си - ä nimm 'deinen Ver'stand zu'sammen; c - а си съм ich bin 'völlig nor'mal; - да ти зайде da staunt man nur умалител (-ят) m, -и pl Math Subtra'hend m 8 умалител |ен, -ни adj 1. Ver'kleine- rungs-, verkleinernd; -но огледало verkleinernder 'Spiegel m 4 2. Gramm diminu'tiv умаляв|ам, -am (-ax) uv; умал|я, -йш (-йх) v 1. verkleinern vt <b> 2. übertr 'mindern vt, verringern vt < b >; то¬ ва не -а значението das 'mindert [verringert] nicht die Be'deutung умаляем о n, -и pl Math Minu'end m 8 умел adj 1. ge'schickt 2. (опитен) erfahren умелост / nur sg 1. Geschicklichkeit / 17, 'Fertigkeit /17 2. (опит) Erfahrung /17 ум|ен, -ни adj I. ge'scheit, klug; - но дете'kluges [ge'scheites] Kind n 21; -на постъпка 'kluger Schritt ml; - но лице 'kluges Ge'sicht n 20 2. (ра¬ зумен) ver'nünftig умение n nur sg Ge'schick n 20 'Fertigkeit / 17, 'Können n 23/sg; c професионално - mit beruflichem 'Können умерв|ам, -am (-ax) uv; умер|я, -иш (-их) v 'treffen vf < 16 > умерен adj ge'mäßigt, 'maßvoll, 'mäßig; - и ветрове 'mäßige 'Winde /16//>/; - клймат ge'mäßigtes 'Klima n 24 умереност/nur sg 'Mäßigkeit f\ljsg\ c - 'maßvoll умеря | умервам умер|ям, -яш (-ях) uv = умервам умесв|ам, -аш (-ах) uv; умес|я, -иш (-их) v 'einrühren vt < а >, 'anrühren vt <а> умест|ен, -ни adj 'angebracht, 'passend; ж отговор 'passende ['angebrachte] 'Antwort /17 умеся t умесвам умее | ям, -яш (-ях) uv = умесвам ум|ея, -ееш (-ях) uv 'können vt <36/hb>, 'fähig sein vi <B> умивални|k m, -ци pl 'Waschbecken n 23; (за съдове) 'Abwaschbecken умивали |я / -и pl 'Waschraum m 2 умйв|ам, -аш (-ax) uv; умй|я, -еш (-х) v 'waschen vt < 4> О s на някого лицето jmdn. vor 'Schande be'wahren; x си ръцете übertr sich die 'Hände in 'Unschuld 'waschen умйл|ен, -ни adj 1. (нежен) 'zärtlich, 'rührend 2. (тъжен) 'traurig умилен adj ge'rührt умнлени]е n, -я pl и. умнленост /nur sg 'Rührung / 17/ig умилнтел|ен, -ни adj 1. (съчувствен)
897 умозаключителен ge'rührt 2. (будещ умиление) 'rührend умилнтелност / nur sg 'Rührung /17/ sg, 'Mitgefühl n 20 умйлкв|ам се, -аш се (-ах се) uv; умйлк|ам се, -аш се (-ах се) v schar'wenzeln vi <d/hb> (около някого um jmdn.), sich 'einschmei¬ cheln vr < а > (около някого bei jmdm.), um'schmeicheln < b > (около някого jmdn.); (деца) 'schmusen vi <hb> умйлкван|е n, -ия pl Schmeiche'lei /17 умилостивял |ам, -аш (-ах) uv; уми¬ лостиви, -йш (-йх) V mild 'stimmen vt, 'nachsichtig 'stimmen; er'weichen vt < b >; » ce sich er'weichen 'lassen vr <3/hb>, 'Nachsicht 'üben, 'Milde 'üben умиляв|ам, -аш (-ах) uv; умил|я, -йш (-йх) V 'rühren vr; s ce von 'Rührung er'griffen 'werden vi <18jsn> умйр[ам, -аш (-ах) uv; умр|а, -еш (-ях) v 1. 'sterben vi <16/sn>; s от естествена смърт 'eines na'türlichen 'Todes 'sterben; 2. (за звук) er'sterben vi < 16b/sn >, ver'hallen vi < Ъ/sn > O ä от глад vor 'Hunger 'umkommen vi <33a/sn>; * от страх vor Angst ver'gehen vi < 13b/sn>; « от смях sich 'totlachen vr <a>; * от не¬ търпение vor 'Ungeduld ver'gehen; * за сън 'totmüde sein vi < B >; « за вода nach 'Wasser 'lechzen vi <hb>; умрял съм за него iron der hat mir ge'rade noch ge'fehll умиране n nur sg 'Sterben n 23/sg; на ~ съм im 'Sterben 'liegen vi <31 jhb > O не е болка за ~ da'von stirbt man nicht умирачка f nur sg umg 'Sterben n 23/sg умирйсв|ам, -аш (-ах) uv; умирй|ша, -шеш (-сах) v 'riechen vi < 32jhb >; ® ce 'anfangen vi <2a/hb> zu 'riechen (на nach 3) умирйтел1ен, -ни adj besänftigend умириша | умирйсвам умиротворен adj be'friedet умиротворение n nur sg Be'friedung 57 Wtb. Bulg-Dt. fWsg умнротворйтел (-ят) m, -и pl 'Friedens¬ stifter m 4 умнротворйтел |ен, -ни adj 'friedens- sliftend умнротворяв|ам, -аш (-ах) uv; умиро- твор|я, -йш (-йх) V be'frieden vt < b > умнряв|ам, -аш (-ах) uv; умир|я, -йш (-йх) V be'ruhigen vr < b >, besänfti¬ gen vr <b>; ® cesich be'ruhigen vr, sich besänftigen vr умйслен adj 'nachdenklich умйсленост / nur sg 'Nachdenklichkeit fll/sg умиел|ям се, -яш се (-ях се) uv; умйсл|я се, -иш се (-их се) v in 'Nachdenken ver'sinken vi <21b/sn> умнс|ъл m, -ли pl 'Absicht /17 умйшлен adj absichtlich умйшлено adv absichtlich, mit 'Absicht умйшленост / nur sg 'Absicht / 17 умйя t умивам умната adv ver'nünftig, mit Ver'stand, mit 'Köpfchen (умнй|к m, -ци pl 'Schlaukopf m 2 2умий|к m, -циpl volkst (зъб) 'Weisheits¬ zahn m 2 умнйц|а /, -и pl 'Schlaumeier m 4, 'schlaues 'Lieschen n 23 умно ac/vklug, ver'nünftig, mit Ver'stand умножйв|ам, -аш (-ах) uv; умнож|а, -йш (-йх) V 1. vervielfältigen vt < b >, vergrößern vt <b>, ver'mehren vr < b > 2. Math multipli'zieren vt < d >; ä три по пет drei mit fünf multi¬ pli'zieren; s ce 1. sich ver'mehren vr 2. Math multipli'ziert 'werden vi < 18 /sn> умножение n nur sg Math Multipli¬ kation /17 0 таблица на - то Ein¬ maieins n умозаключав|ам, -аш (-ах) uv Schlie¬ ßen vr <32/hb>, Schlußfolgern vr <hb> (от aus 5) умозаключени|е n, -я pl 'Schlußfolge¬ rung/ 17, Schluß m 2 auch Phil умозаключйтел|ен, -ни adj syllo'gi- stisch
умозрение 898 умозрени|е и, -я pl Spekulati'on / 17, 'Anschauung /17 умозрителен, -ни adj spekulativ умозрйтелиост / nur sg spekulativer Cha'rakter m умокр|ям, -яш (-ях) uv; умокр|я, -иш (-их) v be'feuchten vt <b>, 'anfeuch¬ ten v/ <a>; ясе feucht 'werden vi < 18/sn>, naß 'werden умолктел|ен, -ни adj 'bittend умоляв|ам, -аш (-ах) uv 'bitten vt <25>; s ce ge'beten 'werden vi < 18/sn > умоляваш adj = умолителен умопобъркам 1 умопобърквам умопобъркаи adj 'geistesgestört умопобъркв|ам, -аш (-ах) uv; умо- побърк|ам, -аш (-ах) v um den Ver¬ 'stand 'bringen vt <24>; я ce um den Ver'stand 'kommen vi <33/5п>, ver'rückt ['irrsinnig] 'werden vi < 18 /sn> умоловреден adj 'geistesgestört умопомрачав|ам, -аш (-ах) uv; умо- помрач|а, -йш (-йх) v um den Ver¬ 'stand 'bringen vt < 24 >; я ce um den Ver'stand 'kommen vi <33fsn> умопомрачен adj 'geistesgestört, ver¬ 'rückt, 'irrsinnig умоломраченн|е n, -я pl 'Geistesgestört¬ heit /17, 'Wahnsinn m 1 jsg умопомрачйтел|еп, -ни adj 'wahnsinnig 'machend, 'Wahnsinn erzeugend, um den Ver'stand 'bringend умора / nur sg 'Müdigkeit / llfsg, Er'müdung/17 умор|ен, -ни adj = уморителен уморен adj 'müde уморйтел|ен, -ни adj er'müdend уморнтелност / nur sg Er'müdung /17, 'Anstrengung /17 уморяв ам, -аш (*ax) uv; умор|я, -йш (-йх) V 1. (изтощавам) er'müden vt < b >, 'müde 'machen vt 2. (убивам) töten vt,'umbringen vt <24a>; я ce (изтощавам ce) er'müden vi < b/sn >, 'müde 'werden vi < 18/sn > умотворение n, -я pl 'Geistesschöpfung /17; народни ~ я 'Volksdichtung/17 умра f умирам ум | ряло n, -рела pl 1. (погребение) Be'gräbnis n 27; камбаната бие на s die 'Totenglocke 'läutet 2. (смъртник) 'Toter m 7+; плача като над я 'herz¬ zerbrechend 'weinen vi <hb> умствен adj 1. 'geistig 2. 'Geistes-; ~ и работници 'Geistesarbeiter m 4 умув|ам, -аш (-ах) uv sich überlegen < b > (над нещо etw.); « много над нещо sich etw. zu 'lange über'legen умуван |e n, -ия pl Über'legen n 23/sg, 'Nachdenken n 23/sg; след дълго я nach 'langem Über'legen; безплодно я 'fruchtloses Philoso'phieren n 23 jsg ['Nachdenken] умъдр|ям се, -яш се (-ях ce) uv; умъдр|я се, -иш се (-их ce) v 'schweigend 'da¬ stehen vi <101a/A6> умълчав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; умълч|а се, -йш ce (-äx ce) v ver- 'stummen vi < Ъ/sn >, still 'werden vi < 18 jsn> умъртвйтел|ен, -ни adj tödlich, tod¬ bringend умъртвяв|ам, -аш (-ax) uv; умъртв|я, -йш (-йх) V 1. (убивам) töten vt 2. (нерв) 'abtöten vt <а> 3. (заглу¬ шавам) 'dämpfen vt 4, volkst (вода) 'anwärmen vt <a> унаследяв|ам, -аш (-ax) uv; унаслед|я, -йш (-йх) V 'erben vt, als 'Erbe er- 'halten vt <3b> унас|ям, -яш (-ях) uv; унес|а, -еш (унесох) V 1, (увлйчам) ver'gessen 'lassen vt <3/А6> 2. (приспивам) 'einschläfern vt <а> 3. (отмест¬ вам) bei'seite 'heben vt < 14 >; я се 1. (забравям се) sich ver'gessen vr <15b> 2. (мечтая) träumen vi <hb> 3. (задрямвам) 'einschlum¬ mern vi < г/sn >, 'einnicken vi <&/sn> 4. (увлйчам ce) ver'sinken vi < 21b/sn > (в in 4) унгар|ец m, -ци pl 'Ungar m 7 Унгария / 'Ungarn n 23 унгарк|а / -и pl 'Ungarin / 18
899 упадъчен унгарски adj 'ungarisch унес т nur sg 'Traumzustand m 2, 'Träu¬ men n 23/sg унеса t унасям унесен 1. (увлечен) ver'sunken (в in 4) 2. (замечтан) 'träumend 3. (задря¬ мал) 'schlummernd; ~ в дрямка in 'Schlummer ge'sunken унесеност / nur sg 'Traumzustand m 2 униат nt, -и pl Hist 'Anhänger m 4 der Vereinigung der bulgarischen 'Kirche mit der ka'tholischen униатски adj Hist Uni'ons-, Ver'ei- nigungs- униатство n nur sg Hist Be'wegung/17 für 'eine Uni'on 'zwischen der bulga¬ rischen und der ka'tholischen 'Kirche унйв|ам, -aui (-ax) uv ver'zagen vi < b jsn > универма|г m, -зи pl 'Kaufhaus n 22 универсален, -ни adj univer'sell; Uni- ver'sal-; ~ни свойства univer'seile 'Eigenschaften / M/pl; ж струг Uni- ver'saldrehmaschine / 16 O x мага¬ зин 'Kaufhaus n 22 универсалност / nur sg Universali'lät /17/5g университет m, -и pl Universi'tät / 17; вечерен ~ 'Abenduniversität; народен - 'Volkshochschule / 16; Софийски ~ „Климент бхридски“ Kli'ment- 'Ochridski-Universi'lät 'Sofia университетски adj Universi'täts- унижав|ам, -am (-ax) uv; униж|а, -йш (-йх) v 'demütigen vt, er'niedrigen vt <b>; s ce sich her'abwürdigen vr < a >, sich 'demütigen vr, sich er'nied¬ rigen vr унижен adj er'niedrigt, ge'demütigt унижени |e n, -я pl 'Demütigung / 17, Erniedrigung / 17 унизйтел|ен, -ни adj 'demütigend, erniedrigend унизйтелност / nur sg 'Demütigendes n 26+, Erniedrigendes n 26+ унизяв|ам, -аш (-ax) uv; униз|я, -йш (-йх) v = унижавам унмпсум т, -и pl 'Unikum п 24, Origi'nal п 20 auch übertr унйл adj ver'zagt, 'niedergeschlagen унйлост n nur sg и. унйние / nur sg Verzagtheit / \ljsg, 'Niedergeschla¬ genheit /17 jsg унйс|ам, -аш (-ax) uv = унасям унисон т nursg 'Einklang т 2; в - с im 'Einklang mit 3 унификаци|я / -и pl Vereinheitlichung / 17/jg, Unifi'zierung/ 17 уннфицйр|ам, -аш (-ax) uv, v vereinheit¬ lichen vt <b>, unifizieren vt <d> унифицйране n nur sg = унификация униформ|а / -и pl Uni'form /17 униформен adj 1. Uni'form-; - а шапка Uni'formmütze / 16 2. (c униформа) uniformiert; ~ полицай uniformierter Poli'zist m 8 унищожавам, -аш (-ax) uv; унищож|а, -йш (-их) V 1. ver'nichten vt <b> 2. (правя невалйден) 'ungültig 'ma¬ chen vt 3. (разрушавам) zer'stören vt <b> auch übertr, £ къщата das 'Haus zer'stören; ж живота му sein 'Leben zer'stören 4. (вредители) ver'tilgen vt <b> унищожени|е n, -я pl 1. Verrichtung /17; обрйчам на ж der Vernichtung 'preisgeben vt < 15a > 2. (разруше¬ ние) Zer'stömng/ 17 3. (вредители) Vertilgung / il/sg унищожйтел (-ят) m, -и pl 1. (раз¬ рушител) Zer'störer m 4 2, (изтре¬ бител) Ver'tilger m 4 унищожителен, -ни adj ver'nichtend auch übertr уни|я / -и pl 1. Uni'on / 17 2. Hist Uni'on 'zwischen der bulgarischen und der ka'tholischen 'Kirche уну|к m, -ци pl volkst = внук унци|я /, -и pl 'Unze /16 упад|ам, -аш (-ax) uv; упадн|а, -еш (-ах) V verfallen vi <3b/sn>, in Ver'fall ge'raten vi <3bfsn>, niedergehen vi < 13a jsn > упадъ|к m, -ци pl 1. Ver'fall m 2jsg 2. (културен) Deka'denz fMjsg упадъч|ен, -ни adj 1. Verfalls- 2. (в
упадъчност 900 културата) deka'dent упадъчност / nur sg Deka'denz / 17 уплаха /nur sg 1. Schreck nt 1, 'Schrek- ken m 4; от ~ vor Schreck 2. (страх) Angst / 14, Ent'setzen n 23jsg; от ~ aus Angst, vor Ent'setzen . уплашв]ам, -аш (-ах) uv; уплаш|а, -иш (-их) у 1. er'schrecken vt <b> 2. (из¬ пълвам със страх) in 'Schrecken ver'setzen vt < b >; s ce er'schrecken vi < 16b/sn > (от vor 3) уплашен adj 1. er'schreckt, er'schrecken 2. 'Schreckens-; ~ вик 'Schreckensruf m 1 уплашеност / nur sg Schreck m 1, 'Schrecken m 4 уплйт[ам, -аш (-ах) uv; уплет|а, -еш (уплетох) V 1. (с две куки) 'stricken vt, 'fertigstricken vt < а > 2. (c една ку¬ ка) 'häkeln vt, 'fertighäkeln vt < a > 3. übertr (омотавам) um'garnen vt <b>, um'stricken vt <b> 4. übertr (заплитам) ver'stricken vt < b >, ver- 'wickeln vt <b> (в in 4); » ce sich ver'stricken vr (в in 4) уплътняв ам, -аш (-ах) uv; уплътн|я -йш (-йх) V 1. ver'dichten vt <b> 2. (използувам) 'ausfüllen vt < a >, 'aus¬ nutzen vt <a> уповав|ам се, -аш ce (-ax ce) uv sich ver'lassen vr < 3b > (на auf 4), 'rech¬ nen vi <hb> (на auf 4) уповаин|e n, -я p! 'Hoffnung /17 уподобяв|ам, -аш (-ax) uv; уподоб|я, -йш (-йх) V 'angleichen vt < 21b > (на an 4); s ce sich 'angleichen vr <a> (на an 4) ynö|en, -йни adj = упоителен упоен adj 1, be'rauscht auch übertr 2. (в несвяст) be'täubt упоени |e n, -я pl Rausch m 2 упойтел|ен, -ни adj 1. belauschend auch übertr 2. (довеждащ до безчувствие, припадане) be'täübend; ~ но сред¬ ство Med Be'täubungsmittel n 23 упоително adv be'täubend упойв ам, -аш (-ax) uv = упоявам упойк|а / -и pl Med Be'täubung /17, Nar'kose / 16; местна x 'örtliche Be'täubung; пълна x 'Vollnarkose упоко|ен, -йни adj Rel 'ewigen 'Frieden 'bringend упокоение n nur sg Rel 'Seelenfrieden m 4 упоменав|ам, -аш (-ax) uv; у помен |ä, -еш (-ix) v amtl 'anführen vt <a> упор m nur sg: от [в] ~ aus 'nächster 'Nähe уп6р|ен, -ни adj 1. (напрегнат) 'an¬ gespannt 2. (неуморен) unermüdlich упорит adj 1. (постоянен) be'harrlich, 'hartnäckig; ~ а борба beharrlicher ['hartnäckiger] Kampf m 2 2. (пре¬ кадено държащ на своето) 'trotzig, 'starrköpfig, 'eigensinnig 3. (твърд) fest; - а воля 'fester 'Wille in 7 a 4. (напрегнат) 'angestrengt, 'schwierig, schwer; ~ труд 'angestrengte 'Arbeit /17; ~ o сражение 'schwere Schlacht 5. (животно) 'störrisch; ~ o магаре 'störrischer 'Esel m 4 упоритост / nur sg 1. (постоянство) 'Hartnäckigkeit/! 7/sg, Beharrlichkeit /17 /sg 2. (опърничавост) Trotz m 1 /sg, 'Starrköpfigkeit / 17/sg, 'Starrsinn m I lsg ynöpcTB|o n, -a pl = упоритост упорствув|ам, -аш (-ax) uv 1. (нас¬ тоявам) be'stehen vi <10'bjhb>, beharren vi <bjhb> (на auf 5); be'harrlich sein vi <B>, 'hartnäckig sein 2, (съпротивлявам ce) sich wi- der'setzen vr < b > (протйв 'gegen 4) упорствуван|е n, -ия pl 1. (настояване) Beharren n 23/sg, 'Hartnäckigkeit / \ljsg 2. (съпротивление) 'Widerstand m 2 употреб|а /, -и pl Gebrauch m 2; (приложение) 'Anwendung / 17; (използуване) Verwendung / 17; влйзам в » in Gebrauch 'kommen vi < 33/sn >; в ж съм gebräuchlich sein vi < B >; въвеждам в x in Be'nutzung 'nehmen vt <16>, in Be'trieb 'setzen vt; годен за x gebrauchsfähig; за вътрешна х Med zum 'Einnehmen; изваждам от х 'außer Be'trieb 'set-
901 упражняване zen; начин на ж 'Anwendung, Gebrauchsweise /16; упътване за * Gebrauchsanweisung /17 употребим adj 1. (годен) ver'wendbar, brauchbar 2. (намиращ се в употре¬ ба) gebräuchlich употребйтел|ен, -ни adj gebräuchlich, 'üblich употребление п nur sg = употреба употребявам, -аш (-ах) uv; употреб|я, -йш (-йх) V 1. gebrauchen vt <b>, be'nutzen vt <b>; (прилагам) 'an¬ wenden vt <10a>, verwenden vt <10b> 2. (изразходвам) verbrau¬ chen vr <b> употребяван adj (стар) gebraucht употреб|ям, -яш (-ях) uv = употребя¬ вам упояв|ам, -аш (-ах) uv; упо|я, -йш (-йх) у 1. be'läuben vt <b> auch übertr 2. (опйвам) be'trunken 'machen vt; 'trunken 'machen auch übertr управ|а /, -и pl 1. (ред)'Огйпип&/17 2. (орган) Verwaltung/17,'Leitung /17 управител (-ят) m, -apll. 'Leiter m 4; <* на магазин Verkaufsstellenleiter; ~ на ресторант 'Gaststättenleiter 2. Di- 'rektor m 9 a; ~ на хотел Ho'teldi- rektor 3. (на чужд имот) Ver'walter m 4 управителен, -ни adj 1. Ver'waltungs-; ж съвет Ver'waltungsrat m 1; ~ но тяло Ver'waltungskörperschaft / 17 2. (ръководен) Leitungs-; ~ ни орга¬ ни 'Leitungsorgane n 20/pl управители|a/ -и pl 1. Leiterin/18; ж на магазйн Ver'kaufsstellenleiterin; ж на ресторант Gaststättenleiterin; ж на детски ясли Krippenleiterin; ж на детска градйна Kindergarlenleiterin 2. Direktorin /18; ж на хотел Ho'teldirektorin управнтслски adj 'Leiter-; Ver'walter-; Direk'toren- управй|я/, -и pl volkst Ord'nung/17 <> няма ред и ж es geht 'alles 'drunter und 'drüber управлени|е n, -я pl 1. (правителство) Re'gierung; под жто на 'unter der Re'gierung von 3 2. (администра- тйвна единица) Ver'waltung / 17; главно ж 'Hauptverwaltung 3. (ръко¬ водство) 'Leitung / 17 4. (адми¬ нистрация) Ver'waltung, Administra- li'on/17 5. (на машйни) 'Steuerung/ 17; c цифрово ж nu'merisch ge'steuert управляв|ам, -аш (-ах) uv 1. (държава) re'gieren vt < d > 2. (ръководя) 'leiten vt 3. (чужд имот) ver'walten vt < b > 4. (превозно средство) 'steuern vt, 'lenken vt 5, Gramm re'gieren vt < d >, 'fordern vt управляващ adj 1. (c правителство) re'gierend; ~vt Kpiroße Re'gierungs- kreise p!2. (ръководящ) 'leitend, 'füh¬ rend <0 временно ~ посолството Dipl Geschäftsträger m 4 ad 'interim управляем adj 'lenkbar управни|к m, -ци pl volkst 'Herrschen¬ der m7+, 'Machthaber m 4 управнически adj 'machthaberisch упражнени|е n, -я pl 1. 'Übung / 17; гимнастическо ж 'Turnübung; за¬ дължително ж Sport 'Pflichtübung; домашно ж 'Hausaufgabe / 16, 'Hausarbeit/17; класно ж 'Klassenar¬ beit; семинарно ж Semi'narübung, Se- mi'nar n 20 2. (упражняване) 'Aus¬ übung; ж на власт 'Machtausübung упражняв|ам, -аш (-ах) uv; упражн|я, -йш (-йх) V 1. 'üben vt; ж граматика Gram'matik 'üben; ж ученйци mit 'Schülern 'üben; ж мускулите си 'sei¬ ne 'Muskeln 'üben; 2. (практикувам) 'ausüben vt <a>; ж професията си 'seinen Be'ruf 'ausüben; ж властта die Macht 'ausüben; ж влияние [въз¬ действие] 'Einfluß 'ausüben; ж кон¬ трол Kon'trolle 'ausüben упражняване n nur sg 1. 'Üben n 23/sg 2. (практикуване) 'Ausüben n 23/sg, 'Ausübung/17; ~ на професия'Aus¬ übung 'eines Be'rufs; ~ на власт 'Machlausübung, 'Ausübung von Macht; ~ на влияние [натиск] 'Aus-
упрек 902 üben von 'Einfluß [Druck] упре|к nt, -ци pl 'Vorwurf m 2 упрекв|ам, -am (-ax) uv; упрекн|а, -еш (-ах) v 'vorwerfen <16a> (някого в нещо jmdm. elw.); 'Vorwürfe 'machen (някого jmdm.) упълномощавам, -аш (-ax) mv; упъл¬ номощи, -йш (-йх) V bevollmächtigen vf < b > (за zu 3) упълномощен adj bevollmächtigt упълномощя | упълномощавам упътв|ам, -аш (-ах) mv; упът|я, -иш (-их) V 1. den Weg 'weisen <23> ['zeigen] (някого jmdm.) 2. (поучавам) 'anleiten vr <a>, be'lehren vf <b>; s ce sich auf den Weg 'machen vr упътван|е n, -ия pl 'Anleitung / 17, 'Hinweis nt 1; (указание)'Anweisung /17; Ж за употреба Gebrauchsan¬ weisung, Ge'brauchsanleitung упътя | упътвам ура Interj hur'ra уравнени je n, -я pl 1. Math 'Gleichung /17 2. 'Angleichung, 'Ausgleich m 1 уравннловка / nur sg 'Gleichmacherei /П уравнителен, -ни adj 'Ausgleichs- уравновесен adj 1. im 'Gleichgewicht be'findlich 2. übertr 'ausgeglichen уравновесеност / nur sg 'Ausgeglichen¬ heit / \ljsg уравновесяв|ам, -аш (-ax) uv; урав¬ новеси, -йш (-йх) V ins 'Gleichgewicht 'bringen vf <24> auch übertr уравняв|ам, -am (-ax) uv; уравн|я, -йш (-йх) v 1. (земя) 'glätten vf, 'ebnen vf 2. (сметки) Ausgleichen vf <21a> 3. (уеднаквявам) 'angleichen vf <a> 4. (при движение) auf 'gleiche 'Höhe 'bringen vf < 24 >; s ce her'an kom¬ men vi < 33а/ги > ураган m, -и pl Or'kan m 1 ураган|ен, -ни adj or'kanartig; « огън Mil Trommelfeuer n 23 уран m nur sg и. урании m nur sg U'ran и 20 ураниев u. уранов adj U'ran- урв|а /, -и pl 1. (дол) Schlucht / 17 2. (стръмнина) 'Steilhang m 2, 'Abhang урв|ам, -am (-ax) uv; урн|а, -еш (-ax) v volks t da'vonstürzen vi <a/sn>, da'vonlaufen vi <9a/sn>; » на бяг in 'Eile da'vonstürzen; s ce = урвам урвест adj 1. zer'klüflet, 'schluchten¬ reich 2. (много стръмен) steil урегулйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. 'regeln vf; ж движението den Ver'kehr 'regeln 2. (поставям в ред) in 'Ordnung 'brin¬ gen vf < 24 >; K производството die Produktion in 'Ordnung 'bringen 3. (машйни, механизми) regulieren vf <d>, 'einstellen vf <a>; « часов¬ ника die Uhr 'stellen уред m, -и pl Ge'rät n 20, Appa'rat m 1 уредб|а /, -и pl 1. (създаване, мебе¬ лировка, нагласяване) 'Einrichtung /17 2. (ред) 'Ordnung / 17 3. Tech 'Anlage /16 'уред|ен, -ни adj volkst 'ordentlich, 'ord¬ nungsliebend 2уред1ен, -ни adj\ ~ на гимнастика Ge'räteturnen n 23jsg уреден adj 1. ge'regelt 2. (сложен в ред) ge'ordnet 3. (свършен) er'ledigt уреденост/nur sg Ge'ordnetsein n 23 jsg, Ge'regeltsein n 23/sg уредни|к m, -ци pl 1. (ръководител) 'Leiter m 4 2. (в редакция) 'technischer Redak'teur m 1 уредност/nur sg 'Ordnungsliebe/16fsg урежд|ам, -am (-ax) uv; уред|я, -йш (-йх) v 1. 'ordnen vf, in 'Ordnung 'bringen vf < 24 > 2. (устройвам) 're¬ geln vf 3. (организйрам) ver'anstalten vf < b >, 'durchführen vf < a > 4. (свър¬ швам) erledigen vf <b> 5. volkst (натъкмявам) 'machen vf, 'anfertigen vf <a> O « му среща ihm 'eine Zu'sammenkunft arran'gieren <d>; ä си среща sich ver'abreden vr < b >; уредйх я! jetzt 'sitze ich in der 'Pat¬ sche!; x въпрос 'eine 'Frage 'klären; ä спор 'einen Streit 'schlichten; x си сметките c някого mit jmdm. 'reinen Tisch 'machen урека t урйчам
903 ускорител уречен adj vereinbart, 'abgesprochen урйна/nur sg U'rin m 1, Harn m l/sg уриннр|ам, -am (-ax) uv uri'nieren vi <d/hb> урйч|ам, -am (-ax) uv; урек|а, -чеш (урекох) v volkst vereinbaren vt < b >, verabreden vt <b> *урн|а /, -и pl 'Urne /16 2ypaa j урвам уровен nt nur sg Ni'veau n 24; жизнен - 'Lebensniveau, 'Lebensstandard m 6 урод m, -и pl 'Mißgeburt / 17, 'Mißge¬ stalt/ 17 уродлив adj 'mißgestaltet, 'mißförmig уродливост fnursg 'Mißförmigkeit/17, 'Mißgestalt /17 урожа|ен, -йни adj ertragreich урожа|й (-ят) m, -и pl 'Ernte /16 ypolKw, -ци pl 1. (поука) 'Lehre/162. (в учебник) Lekti'on/17 3. (учебен час) 'Unterrichtsstunde / 16, Stunde; взе¬ мам - ци по нещо in etw. 3 'Stunden 'nehmen < 16 > уроки nur pl volkst 'böser Blick ml Ода не са ти - ! 'unberufen!, man soll es nicht be'schreien!; хващам - be- 'schrien 'werden vi <18jsn> урол6(г m, -зи pl Uro'löge m 7 урология / nur sg Urolo'gie / 16a/sg урочасв|ам, -am (-ax) uv; урочас|ам, -am (-ax) v 1. be'schreien vt < 23b >; не го [я, гй ...] -ай! be'schreie es nur nicht! 2. 'Unglück 'bringen <24> (някого jmdm.) урс^з m, -и pl volkst 'Querkopf m 2; als adj: тя е - жена sie ist ein 'Querkopf; той е - човек er ist ein 'Querkopf урс^з[ин m, -и pl ~ урсуз усамотен adj 'einsam; (човек) verein¬ samt усамотение n nur sg 'Einsamkeit/17/sg, Ver'einsamung /1 l/sg усамотяв|ам, -am (-ax) uv; усамотя, -йш (-йх) v vereinsamen vi <b/sn>; (отделям) 'absondern vt <a>; s ce sich zu'rückziehen vr <32a, h-g> усвояв|ам, -am (-ax) uv; усво|я, -йш (-йх) v 1. sich 'aneignen vr <a> auch übertr 2. (приемам) akzep'tieren vt < d > 3. (метод, опит) über'nehmen vt < 16b> усвояване n nur sg 1. 'Aneignung /17 2. (метод, опит) über'nehmen n 23/sg, 'Übernahme /16 уседна | усядам уседнал adj 1. (живееш) 'ansässig 2.'seßhaft; водя - живот ein'seßhaf¬ tes 'Leben 'führen усет m nur sg Ge'fühl n 20, 'Feingefühl n 20/sg; здрав - ge'sundes Ge'fühl усет|ен, -ни adj 'spürbar, 'fühlbar усетлйв adj emp'findsam усетливост/nur sg Emp'findsamkeit/17 усещ|ам, -am (-ax) uv; усет| я, -иш (-их) v 1. (възприемам, отгатвам) 'spüren vr 2. (чувствувам) 'fühlen vr, emp'finden vt <27b> 3- (съзнавам) 'merken vr; s ce 1. (чувствувам ce) sich 'fühlen vr 2. (долавям) 'merken 3. (сещам ce) 'einfallen vi < Ъа/sn >; аз ce ä , че... es lallt mir ein, daß ... усещан|e n, -ия pl 1. Phil Emp'findung/ 17 2. Ge'fühl n 20, Emp'finden n 23/sg усйлв|ам, -am (-ax) uv; усйл|я, -иш (-их) v 1. verstärken vr <b> 2. (ускоря¬ вам) be'schleunigen vt < b> 3. (укреп¬ вам) 'festigen vr усилвател (-ят) m, -и pl Tech Ver'stärker m 4 усилвателен, -ни adj Ver'stärker-; - на уредба Verstärkeranlage /16 ^сйлен adj 1. verstärkt 2. (ускорен) beschleunigt 3. (напрегнат) 'ange¬ strengt 2усйл|ен, -ни adj 'mühevoll, 'anstren¬ gend усйли|е n, -я pl 'Anstrengung/17, 'Mühe /16; c ж mit'Mühe; c обединени -я mit ver'einlen 'Kräften усиля } усйлвам усйл|ям, -яш (-ях) uv - усйлвам ускорен adj beschleunigt ускорени!е п, -я pl и. ускореност/nur sg Phys Beschleunigung /17 ускорител (-ят) m, -и pl Beschleuniger m 4
ускорявам 904 ускоряв|ам, -аш (-ах) uv; ускор|я, -йш (-йх) V beschleunigen vt <b> услав|ям, -яш (-ях) uv; услов|я, -иш (-их) V 1. (уговарям) vereinbaren vt < b > 2. (човек) 'dingen vt 3. (взймам под наем) 'mieten vt; s се sich 'dingen 'lassen vr < 3/hb >; x се ратай sich als Knecht 'dingen 'lassen услад|а /, -и pl Ge'nuß ml; от x vor Ge'nuß услажд|ам, -аш (-ах) uv; услад|я, -йш (-йх) vver'süßen vt <b>; s се l.sich Ver'gnügen be'reiten <b> 2. nur 3. Pers 'schmecken vi <hb>; виното ми се - a der Wein schmeckt mir услов|ен,-ниа4/'1. be'dingt; x рефлекс bedingter Re'flex m 1 2. vereinbart; ж знак vereinbartes Sym'bol n 20* ['Zei¬ chen n 23) 3. Gramm konditio'nal; -но наклонение Konditio'nal m !*; - но изречение Konditio'nalsatz m 2, Be'dingungssatz 4. Jur auf Be'wäh- rung; -на присъда 'Urteil n 20 auf Be'währung 5. (непряк) vermittelt услови|е n, -я pl 1. Be'dingung/17; при едно ж 'unter 'einer Be'dingung; 2. (предпоставка) Voraussetzung/17 3. (уговорка) 'Absprache/16 4. nur pl Verhältnisse pl условно adv 1. be'dingt 2. Jur auf Be'währung; осъден - auf Be'wäh¬ rung ver'urteilt условност/ -и pl 1. Be'dingtheit fM/sg 2. (формалност) Konventi'on /17 условя I уславям усложнен adj kompliziert усложнени|e n, -я pl Komplikati'on/17 усложненост/nur sg Kompliziertheit / 17 lsg # усложнявам, -аш (-ах) uv; усложн|я, -йш (-йх) V komplizieren vt <d>; ж се kompliziert 'werden vi < 18jsn> услуг|а/, -иpl 1. Ge'fallen m 4; направй ми една а ! tu mir 'einen Ge'fallen! 2. Ge'fälligkeit / 17; непрекъснато й правят - и 'ununterbrochen er'weisen sie ihr Ge'falligkeiten 3. Dienst m 1; на вашите - и съм ich 'stehe 'ihnen zu 'Diensten; c това ми направи голяма ж 'damit hast du mir 'einen 'großen Dienst er'wiesen 4. (битово обслуж¬ ване) 'Dienstleistung /17 услужв|ам, -аш (-ах) uv; услуж]а, -иш (-их) V 1. 'einen Ge'fallen tun < 38 >, 'eine Ge'fälligkeit er'weisen <23b> 2. (повече услуги) Ge'fallen tun, Ge'fälligkeiten er'weisen 3. (заемам) 'aushelfen vt < 16a/A6> (c mit 3) услужлив adj ge'fallig услужлйвост / nur sg Ge'fälligkeit /17 усмнвк|а / -и pl 'Lächeln n 23/sg усмирител (-ят) m, -и pl 1. (укротйтел) 'Bändiger m 4 2. (потушйтел) Un¬ terdrücker m 4 усмирител|ен, -ни adj 1. Be'friedungs-; - ни мерки Be'friedungsmaßnahmen / 16Ipl 2. (потушйтелен) Unter'drük- kungs- O -на риза 'Zwangsjacke / 16 auch übertr усмнряв|ам, -аш (-ах) uv; усмир|я, -йш (-йх) V 1. (успокоявам) be'ruhigen vt < b >, besänftigen vt < b > 2. (укро- тявам) 'bändigen vt, 'zähmen vt 3. (по¬ тушавам) 'niederwerfen vt < 16a> усмйхв|ам се, -аш се (-ах се) uv; усмйхн|а се, -еш се (-ах се) v 'lächeln vi <hb> O x под мустак in 'seinen Bart 'schmunzeln vi <hb> ; -амисе щастието mir lacht das Glück усмихнат adj 'lächelnd усмотрение n nur sg Er'messen n 23/sg; по свое - nach 'eigenem Er'messen усмърдяв|ам, -аш (-ах) uv; усмърд|я, -йш (-йх) V ver'pesten vt < b > усмъртяв|ам, -аш (-ах) uv; усмърт|я, -йш (-йх) v 'umbringen vt < 24 а > усое п, усои pl 'feuchter und 'schattiger Fleck m 1 усо|ен, -йни adj feucht und 'schattig ус6ищ|е n, -a pl 'feuchter und 'schattiger Ort m 1 усо|й (-ят) m, -и pl — усое усойк|а /, -и pl Zool 'Eichelhäher m 4 усойнища/ -и pl 1. Zool 'Sandotter/16, 'Sandviper/162. übertr 'Giftnatter/16 усойничав adj = усоен
905 установка усбйняче п, -та pl Bot 'Natterkopf т 2 усо|я /, -и pl = усое успйх т, -и pl Er'folg т 1 успеш|ен, -ни adj erfolgreich успйшност f nur sg Gelingen n 23jsg успбя t успявам успйв|ам, -аш (-ах) uv, усп|я, -йш (-ах) v 'einschläfern vt <а>; е cever'schla- fen v/ <3b> успокоели |e n, -я pl Be'ruhigung/11/sg успокоителен, -ни adj be'ruhigend O ~ но als Subst Med Be'ruhigungsmittel n 23 успокоително adv be'ruhigend успокояв|ам, -аш (-ах) uv; успоко|я, -йш (-йх) V 1. be'ruhigen vt <b> 2. (укротявам) besänftigen vt < b >, zur 'Ruhe 'bringen vt <24>; » ce 1. sich be'ruhigen vr, 'ruhig 'werden vi <18/sn> 2. (болки) 'nachlassen vi < 2a/hb > успокояване n nur sg Be'ruhigung/11/sg успоред adv = успоредно успореден, -ни adj paral'lel; 'gleichlau¬ fend успоредни |a /, -и pl Paral'lele /16 (на zu 3) успоредк|а /, -и pl Sport 'Barren m 4 успоредни |k m, -ци pl Parallelo'gramm n 20* успоредно adv paral'lel (c zu 5) успя t успивам усляв|ам, -аш (-ах) uv; усп|ея, -ееш (-ях) V1. ge'lingen vi <27Ь/$и>; аз ж es ge'lingt mir 2. (имам успех) Er'folg 'haben < А >; той - а в работата си er hat Er'folg in 'seiner 'Arbeit уст|а/ u.pl 1. (на човек) Mund m 3 2. (животно) Maul n 22; (муцуна) 'Schnauze /16 3. übertr 'Rachen m 4; ж та на кратера der 'Rachen des 'Kraters 4. (отвор) 'Öffnung /17 0 вземам някому думата от ж та jmdm. das Wort aus dem 'Munde 'neh¬ men < 16 >; влизам на вълка в ж та in die 'Höhle des 'Löwen 'gehen vi < \ 3/sn>; влизам в ж та на хората ins Ge'rede 'kommen vi <33jsn>; гледам някого в ж та а) (угоднича) vor jmdm. 'katzbuckeln b) jmdm. die 'Bissen in den Mund 'zählen; слагам си ключ на ж та kein Wort mehr 'sagen; запушвам ж та на някого jmdm. das Maul 'stopfen; златна ж йма er hat ein 'goldnes 'Mundwerk; златни ти ж! 'vielen Dank für 'deine 'Worte!; йма жълто около ж та er ist noch nicht 'trocken 'hinter den 'Ohren; ймам мярка на жта си 'seine 'Zunge im Zaum 'halten <3>; ймам ж да говоря sich kein Blatt vor den Mund 'nehmen; кривя си ж та 'schwindeln vi < >; на ж та ми беше es lag mir auf der 'Zunge; не мй се туря залък в ж та ich 'habe überhaupt 'keinen Appe'tit; оставам c пръст в ж та in die 'Röhre 'gucken vi <hb>; от твоите ж в божите ушй! dein Wort in 'Gottes Ohr!; плюли си в ж та sie 'haben sich miteinander 'abgesprochen; правя си ж та mit dem 'Zaunspfahl 'winken vi <hb>; слива ли ймаш в ж та? bist du auf den Mund ge'fallen?; c половйн ж 'unlustig, 'widerwillig; сьбйрай си жта 'halte 'deine 'Zunge im Zaum; това не е за моята ж лъжйца das ist nichts für mich; ж та му мирйше на мляко er ist noch ein 'grüner 'Junge устабаши|я m, -и pl veralt 'Zunftmeister m 4 устав m, -и pl Sta'lut n 25 устав|ен, -ни adj sta'tutengemaß, Sta'tuts- усталъ|к m, -ци pl veralt Ge'schick n 20/sg установен adj 1. 'festgesetzt; ~ и цени 'festgesetzte 'Preise m l/pl 2. (конста- тйран) 'festgestellt 3. (наложил се) 'feststehend 4. (създаден) 'einge¬ richtet установеност / nur sg Ge'festigtsein n 23/sg устан6вк|а/, -и pl 1. 'Festlegung/17 2. Tech 'Anlage /16 0 самоходна артилерийска ж 'Selbstfahrlafette/16; ракетна ж Ra'ketenstartrampe /16
установявам 906 установявам, -аш (-ах) uv; установ|я, -йш (-йх) V 1. (констатйрам) 'feststel¬ len vt < а > 2. (въвеждам) 'einführen vt <а>, konstitu'ieren vt <d> 3. (определям) 'festlegen vt <a> 4. (създавам) 'hersteilen vt < a >; s връзка 'eine Verbindung 'herstellen; * се 1. (настанявам се) sich 'nieder¬ lassen vr <3a> 2. (спирам се) sich 'festlegen vr (на auf 4) 3. (развивам се) sich ent'wickeln vr < b > устат adj 1. ge'schwätzig, 'schwatzhaft 2. (заядлив) mit 'einer 'spitzen 'Zunge; тя е ~ а жена sie ist ein Weib mit 'einer 'spitzen 'Zunge; жената е много ~ a die Frau hat 'eine sehr 'spitze 'Zunge устатни|к m, -ци pl 'Schwätzer m 4 устатннц|а /, -и pl ge'schwätziges Weib n 21 устатост / nur sg 'Schwatzhaftigkeit / \l/sg уст ен, -ни adj 1. Mund-; ~ на кухина 'Mundhöhle /16 2. 'mündlich; ~ на реч 'mündliche 'Rede /16; * изпит 'mündliche 'Prüfung/17 ycTH|e n, -я pl 1. (на река) 'Mündung/17 2. (отвор) 'Öffnung / 17 3. (вход) 'Eingang m 2 4. (йзход) 'Ausgang устйскв|ам, -аш (-ах) uv; устйск|ам, -аш (-ах) V1. (издържам) es 'aushalten <3а> 2. (въздържам се) an sich 'halten vr <3> устн|а / -и pl 'Lippe /16 устнен adj 'Lippen- устно adv 'mündlich устои nur pl 'Grundpfeiler m 4jpl устойчив adj 1. sta'bil 2. (издръжлив) 'widerstandsfähig (на 'gegen 4); iibertr 'standhaft 3. (здрав) fest устойчивост/nur sg 1. Stabili'tät f\l/sg 2.'Widerstandskraft/ 14 (срещу 'ge¬ gen 4); Zool, Bot, Med Resi'stenz /17 3. 'Festigkeit /17 устоцветен, -ни adj Bot: ~ но растение 'Rachenblütler m 4 устояв|ам, -аш (-ах) uv; усто!я, -йш (-ях) V1. 'standhalten vi < За./hb> (на [срещу] нещо etw. 3) 2. (стоя до край) 'ausharren vi <&/hb> устрашав|ам, -аш (-ах) uv; устраш|а, -йш (-йх) V vollest er'schrecken vt < b > устрел m, -и pl volkst I. (дявол) 'Teufel m 4; да го вземат ~ ите der 'Teufel soll ihn 'holen 2. nur sg (болест) 'Hexenschuß m 2/sg O пращам ~ и ver'wünschende 'Handbewegungen 'machen устрем m nur sg 1. (стремление) Drang m 2/sg (към nach 3) 2. (бързина) 'Windeseile / 3. (замах) Schwung m 2 O c - 'drangvoll, 'schwungvoll устрем|ен, -ни adj 'drangvoll устремен adj 1. ge'wandt (към zu 3; напред nach vorn) 2. (устремяващ се) 'strebend устремено adv 'strebend устременост / nur sg 1. Ge'richtetheit /17/sg (към nach 3) 2. (стремление) 'Streben n 23/sg устремно adv 'drangvoll устремност/nur sg Schwung m 2, Drang m 2 /sg устремяв|ам, -аш (-ах) uv; устрем |я, -йш (-йх) V ]. 'richten vt, 'lenken vt (към [на] auf 4, nach 3) 2. (поглед) 'heften vt (към auf 4); s ce 'streben vi <hb> (към nach 3) устройв ам, -аш (-ах) uv; устро|я, -йш (-йх) V = устройвам; s се 'sich 'einrichten vr <а> устрбйствЮ п, -а pl 1. 'Aufbau m 1 /sg, Konstruktion / 17 2. Struk'tur/17 3. (ред) 'Ordnung /17 4. (уред) Ge- Tät n 20, 'Einrichtung /17 устрояв|ам, -аш (-ах) uv; устро|я, -йш (-йх) V1. organisieren vt < d > 2. (наг¬ ласявам) 'einrichten vt < a > <> трудово * 'einen 'Schonplatz 'zu¬ weisen <23a> (някого jmdm.); » му скандал ihm 'einen Skan'dal be'reiten < b >; * си шега c него sich 'einen Scherz mit ihm erlauben < b > ус^кв|ам, -аш (-ах) uv; усу|ча, -чеш (-ках) V 1. (конец, въже) zu'sammen- drehen vt < а > 2. (мустак) 'zwirbeln vt
907 утилитаризъм 3. (омотавам) 'winden vt <27 > (око¬ ло um 4) О ä го dar'um her'umreden vi < a/hb >; s се 1. sich 'winden vr (около um 4) 2. übertr volkst (ухажвам) her'umschanvenzeln w < t/hb > (около um 4)\ sich her'anma- chen vr < а > (за [около, подир] an 4) усъвършенетвув|ам, -аш (-ах) uv, v 1. vervollkommnen vt <b> 2.qualifi¬ zieren vt <d>; s ce sich vervoll¬ kommnen vr, sich qualifizieren vr усъвършеиствуваи|е и, -ия pl 1. Ver¬ vollkommnung/ [1/sg 2. (кадри) Qua¬ lifizierung /17, 'Fortbildung/17/sg усъмняв|ам се, -аш ce (-ax ce) uv; усъмн\я се, -йш се (-йх ce) v 1. be¬ ginnen vi <26bjhb> zu 'zweifeln (в an i); 'mißtrauisch 'werden vi < 1 bjsn > 2. (съмнявам ce) 'zweifeln vi < hb > (в an j); 'Mißtrauen emp'finden <27b> (в gegenüber 3) усьрд|ен, -ни adj 'eifrig усърдие n nur sg 'Eifer m 4fsg усърдно adv 'eifrig усърдност f nur sg = усърдие усяд[ам, -аш (-ax) uv; уседн|а, -еш (-ах) V sich 'niederlassen vr < 3 а > •утаен adj 'abgelagert; (в течности) 'ab¬ gesetzt 2утаеи adj (скрит) ver'borgen утаен|ен, -ни adj 'Ablagerungs-, Se- di'ment- утайв|ам, -аш (-ах) uv = 'утаявам утайване п nur sg 'Ablagerung /17 утайк|а/, -и pl 1. (в съд) 'Bodensatz т 2 2. 'Ablagerung /17 3. Sedi'ment п 20 уталожв|ам, -аш (-ах) uv; уталож]а, -иш (-их) V 1. (жажда, глад) 'stillen vt 2. übertr be'ruhigen vr < b > 3. (гняв) be'schwichtigen vt <b>; s ce 1. sich be'ruhigen vr 2. (буря) Nachlassen vi < 3 a jhb > уталожен adj 1. 'ruhig 2. (улегнал) ge'setzt уталожено adv in 'aller 'Ruhe уталоженост / nur sg 1. 'Ruhe/16/sg 2. (улегналост) Ge'setztheit /11/sg •утаяв|ам, -аш (-ax) uv; ута|я, -йш (-йх) V (утайка) 'absetzen vt < а >, 'sinken 'lassen vt < 3/hb> \ s ce 1. sich 'setzen vr, zu 'Boden 'sinken vi <21jsn> 2. (избистрям ce) sich 'klären vr, klar 'werden vi <18Jsn> 2утаяв|ам, -аш (-ax) uv; ута!я, -йш (-йх) V volkst (крйя) ver'bergcn vr < b >; s ce sich ver'bergen vr утвар m, -и pl Rel li'turgisches Ge'fäO n 20; pl Gerätschaften утвърдйтел|ен, -ни adj be'jahend, be¬ stätigend утвърдително adv bestätigend утвърдяв|ам, -аш (-ax) uv — утвър¬ ждавам утвърждавам, -аш (-ах) uv; утвърд|я, -йш (-йх) V 1. bestätigen vr <b> 2. (укрепвам) 'festigen vt 3. (нала¬ гам) 'durchsetzen vr < а > утвърждаване n nur sg 1. Be'stätigung /17 2. (укрепване) 'Festigung /17 3. (налагане) 'Durchsetzung/17/sg утвържд£ни|е n, -яpH. Bestätigung/17 2. (налагане, внедряване) 'Durchset¬ zung/ Mjsg ' ' утежняв|ам, -аш (-ax) uv; утежн|я, -йш (-йх) V erschweren vr < b > утека t утйчам утепв]ам, -аш (-ах) uv; утеп|ам, -аш ( ах) V 1. 'walken vr 2. übertr 'totschla¬ gen vt <4a> утесняв|ам, -аш (-ax) uv; утесн|ея, -ееш (-ях) V zu eng 'werden vi < l8/sn> утеха /nur sg Trost m 2/sg утешав|ам, -аш (-ax) uv; утеш|а, -йш (-йх) V 'trösten vr; * се Trost 'finden <21 > утеш|ен, -ни adj 'tröstend утешение n nur sg — утеха утешйтел (-ят) m, -и pl 'Tröster m 4 утешйтел[ен, -ни adj = утешен утешйтелк|а / -и pl 'Trösterin /18 утешйтелно adv 'tröstend утилитар1ен, -ни adj Utili'täts-, 'Nütz- lichkeits-; ~ ни науки 'angewandte 'Wissenschaften pl утклитарйз|ъм (-мът) m nur sg Utili- ta'rismus m 1 \jsg
утилитарист 908 утилитарйст т, -и pl Utilita'rist т 8 утилнтарност / nur sg Utili'tät / 17 lsg f утйхвам, -аш (-ах) uv, утйхн|а, -еш (-ах) V 1. still 'werden vi <18/sn>, 'ruhig 'werden 2. (вятър, дъжд) 'nach¬ lassen vi <3ajhb> утолим adj 'stillbar утоляа|ам, -аш (-ах) uv; утол|я, -йш (-йх) V 1. 'stillen vi, be'friedigen vl < b > 2. (болка) 'lindern vi у топна ]ъм (-мьт) m nur sg Uto'pismus m 11 /sg утопйст m, -и pl Uto'pist m 8 утопйч|ен, -ни и. утопйчески adj u'topisch утопйчност f nur sg Uto'pie /17, Uto¬ pisches n 26+ утопи|я /, -и pl Uto'pie / 17 уточнени|e n, -я pl Präzi'sierung / 17 уточняв|ам, -аш (-ах) uv; уточн|я, -йш (-йх) V präzi'sieren vi < d > уточняване n nur sg — уточнение утрайв|ам, -аш (-ах) uv; утра|я, -еш (-ях) V1. es 'aushalten < 3 а > 2. 'halten vi <3jhb>, sich 'halten; въжето не утрая и се скъса der Strick hielt nicht und riß; ябълките утраяха до пролетта die 'Äpfel 'hielten sich bis zum 'Frühjahr утре adv 'morgen auch übertr утреин|а / -и pl Rel 'Morgengottesdienst m I утренник m nur sg 'Morgenbrise/16 утрепв|ам, -аш (-ах) uv; утреп|я, -еш (-ах) V volkst 1. 'totschlagen vi < 4 а > 2. übertr (съсипвам) 'fertigmachen vi <a>; s се 1. sich 'umbringen vr <24a> 2. übertr (съсйпвам се) sich 'totarbeiten vr < a > утреш|ен, -ни adj 1. 'morgig auch übertr 2. (сутрешен) 'Morgen- утрин /, -и pl u. утрин |a /, -и pl 'Morgen m 4 утрин|ен, -ни adj 'Morgen-, 'morgend¬ lich утро n, утра pl 1. 'Morgen m 4 2. (за¬ бава) 'Morgenfeier f 16, Mati'nee /16 a утроб|а /, -и pl 1. 'Mutterleib m 3a; Leib 2. übertr (вътрешност) 'Inneres n 26*jsg O нося в «та си 'unter dem 'Herzen 'tragen vi <4> утроб|ен, -ни adj 1. 'Leibes- 2. (ембри¬ онален) embryo'nal 3. (предй ражда¬ не) 'vorgeburtlich 4. (вътрешен) übertr 'innerlich утроен adj 'dreifach утром adv 'morgens утрояв|ам, -аш (-ах) uv; утро!я, -йш (-йх) V verdreifachen vi <b> утъпкан adj 'feslgetrampell, 'festgetre¬ ten; - а пътека 'Trampelpfad m 1 O по ~ път übertr auf ge'wohnten 'Bah¬ nen, auf 'ausgetretenen 'Pfaden угьпкв|ам, -аш (-ах) uv; утъп|ча, -чеш (-ках) V1, 'festtreten vt < 15 а > 2. (про¬ карвам) 'bahnen vl уф Interj ach, uff ух Interj ah, ach yxa Interj 'freilich, na klar ухажв|ам, -аш (-ах) uv den Hof 'ma¬ chen (някого jmdm.) ухажвач m, -и pl и. ухажьор m, -и pl Ver'ehrer m 4 ух|ам, -аш (-ах) uv volkst 'hauchen vl ухани|е n, -я pl Duft m 2 ухалв|ам, -аш (-ах) uv; ухап|я, -еш (-ах) V 1. 'beißen vi <21 > 2. (ужилвам) 'stechen vt < I6> 3. übertr (задявам) 'sticheln vi уха|я, -еш (-ях) uv 'duften vi <hb> ухв|ам, -аш (-ах) uv; ухн|а, -еш (-ах) v 'hauchen vl ухйлв|ам се, -аш се (-ах се) uv; ухйл|я се, -иш се (-их се) v 'grinsen vi <hb>, 'feixen vi <hb>\ « на някого jmdn. 'angrinsen <a> ухилен adj 'grinsend ухиля се t ухйлвам се ухнл|ям се, -яш се (-ях се) uv = ухйлвам се ухйтр|ям се, -яш се (-ях се) uv; ухйтр|я се, -иш се (-их се) v auf die 'schlaue I'dee 'kommen vi <33jsn> ухна t ухвам ухо и, уши pl 1. Ohr n 25 2. (дръжка)
909 учителство 'Henkel т 4 3. (иглено) Öhr п 20 4. (из¬ дадена част) 'Zipfel т 4 О давам ~ Ge'hör 'schenken; до уши bis über 'beide 'Ohren; дърпам на някого ушите jmdm. die 'Ohren 'langziehen <32a, h - g>; изяждам ушите на някого jmdm. die 'Haare vom 'Kopfe 'fressen < 15 >; казвам на ~ ins Ohr 'flüstern v/; кога си види ушите am Sankt- 'Nimmerleinstag; наострям уши die 'Ohren 'spitzen; порастват ми уши¬ те mir schwillt der Kamm; c едно ~ nur mit 'halbem Ohr; стига до ~ то ми es kommt mir zu 'Ohren; обеца на ~ то 'Denkzettel m 4; ям. та ушите ми плющят 'fressen vt < 15 > wie ein 'Scheunendrescher ухобол m nur sg 'Ohrenschmerzen m 9/pl yxy Interj o'ho уч|а, -иш (-йх) uv 1. 'lehren (някого на нещо jmdn. etw. 4) 2. (уча се) 'lernen vt 3. (следвам) stu'dieren vt <d> 4. (давам ум) be'lehren vt < b >; s ce 1. 'lernen vi 2. (следвам) stu'dieren vi участ /nur sg 'Schicksal n 20, Geschick n 20/sg участвув|ам, -am (-ax) uv 'teilnehmen vi < 16 ajhb> (в an 3), sich be'teiligen vr < b > (в an j) участие n nur sg 1. 'Teilnahmej'16/sg (в an 5); - в революцията 'Teilnahme an der Revoluti'on 2. Be'teiligung / 17/sg(ß an 3); вземам ~ 'teilnehmen vi < 16 a/hb > (в an 3) участни|к m, -ци pl 'Teilnehmer m 4 (в an 3) участниц а/ -и pl и. участничк|а/, -и pl 'Teilnehmerin / 18 (в an J) участъ|к m, -ци pl 1. Re'vier n 20*; полицейски ~ Polizeirevier; горски x 'Waldrevier; лекарски x 'Arztre¬ vier 2. (парцел) Par'zelle / 16 3. Mil 'Abschnitt m 1 O строителен x 'Bau¬ stelle/16; избирателен x 'Wahlbe¬ zirk m 1; административен x admi- nistra'tive 'Einheit /17 участъков adj Re'vier- учащ ce adj = учещ ce учеб|ен, -ни adj Lehr-, 'Unterrichts-; - ни помагала 'Unterrichtsmittel n 23jpl\ ~ ни материали 'Lehrmaterialien n 31 j pl', x предмет 'Unterrichtsfach и 22; - на година 'Schuljahr n 20, 'Stu¬ dienjahr; x час'Unterrichtstunde/16 учебни|к m, -ци pl 'Lehrbuch n 22 учебникар (-ят) m, -и pl umg 'Lehrbuch¬ autor ш9а учебникарство n nur sg 'Herstellung / 17/sg von 'Lehrbüchern ‘учен adj ge'lehrt 2учен m, -и pl Ge'lehrter m 7f учени |e n, -я pl 1. (учене) 'Lernen n 23/sg 2. 'Lehre / 16 3. Mil Ma'növer n 23 ученй|к m, -ци pl 'Schüler m 4 ученически adj 'Schüler-, Schul- ученйчество n nur sg 'Schulzeit /17 ученйчк|а /, -и pl 'Schülerin / 18 ученйшки adj = ученически ученолюбйв adj 'wißbegierig ученолюбйвост/nur sg и. ученолюбив n nur sg 'Wißbegier / 17/^g ученост / nur sg Gelehrtheit / \ ljsg учетворяв|ам, -аш (-ax) uv; учетвор|я, -йш (-йх) V vervierfachen vt < b > учещ ce adj 1. 'lernend 2. als Subst (ученйк) 'Schüler m 4; (студент) Stu'dent m 8 учйлищ|е n, -a pl 'Schule / 16; пър¬ воначално x 'Grundschule; средно x 'Oberschule; вйсше x 'Hochschu¬ le; военно * Offizierschule; професионално x Berufsschule; общообразователно x allge'mein- bildende 'Schule; едйнно средно политехнйческо x 'einheitliche 'po¬ lytechnische 'Oberschule учйлищ|ен, -ни adj Schul- учйтел (-ят) m, -и pl 'Lehrer m 4 auch übertr учйтелк|а / -и pl 'Lehrerin /18 auch übertr, детска x 'Kindergärtnerin/18 учйтелски adj 'Lehrer- O ~ съвет pädagogischer Rat m 2; ~ напът¬ ствия 'Hinweise m 1 jpl des 'Lehrers учйтелство n nur sg 1. 'Lehrerberuf m 1 2. (съсловие) 'Lehrerschaft /17/^
учителствувам 910 учйтелсгвув|ам, -аш (-ах) uv als 'Lehrer 'arbeiten vi <hb> ['tätig sein vi < B > ] учйтелствуване n nur sg 'Lehrtätigkeit /17 /sg учлененн|е n, -я pl Artikulati'on / 17 учленйтел|ен, -ни adj artikula'torisch учленяв|ам, -аш (-ах) uv; учлен|я, -йш (-йх) V artiku'lieren vt <d> учредител (-ят) т, -и pl 'Gründer т 4 учредйтел|ен, -ни adj 'Gründungs-, konstitu'ierend учредителка / -и pl 'Gründerin /18 учредяв|ам, -аш (-ах) «v; учред|я, -йш (-йх) V 'gründen vt, konstituieren vt <d> учредяване n nur sg 'Gründung / 17, Konstituierung/ 17 учреждавам, -аш (-ах) uv = учредявам учреждени|е п, -я pl Instituti'on / 17, 'Dienststelle /16 учрежденски adj institutio'nell учтйв adj 'höflich учтиво adv 'höflich учтивост f -и pl 'Höflichkeit /17 учудв|ам, -аш (-ах) uv; учуд|я, -иш (-их) V in Er'staunen [Verwunderung] ver¬ hetzen vi <b>; това ме ~a das 'wundert mich, 'darüber 'staune ich; s ce sich 'wundern vr, 'staunen vi <hb> (на 'über 4) учудване n nur sg Verwunderung / 17/sg, 'Staunen n 23/sg учуден adj ver'wundert, er'staunt учудено adv 'staunend учудя f учудвам ушебол m nur sg ~ ухобол уш|ен, -ни adj 'Ohren-; - на кал 'Oh¬ renschmalz n 20 ушнв|ам, -аш (-ах) uv; ушй|я, -еш (-х) v 'nähen vt; * си при шивача нов костюм sich beim 'Schneider 'einen 'neuen 'Anzug 'nähen ['machen] 'lassen vr <3/hb> ущърб m nur sg 'Nachteil m 1, 'Schaden m 5; нанасям ~ 'Schaden 'zufügen < a >, 'schaden vi <hb> (на някого jmdm.), beeinträchtigen vt <b> (на някого jmdn.); в ~ на zum 'Schaden ['Nachteil] 2 od von 3 уют|ен, -ни adj ge'müllich уютност / nur sg Ge'mütlichkeit / Mjsg уязвим adj 1. (чувствйтелен) leicht verletzbar 2. (малко защитен) ver- 'wundbar, schwach 3. (оспорйм) 'an¬ fechtbar O - o място 'schwache 'Stel¬ le / 16 auch übertr уязвимост / nur sg 1. Verielzbarkeit / \ljsgl. (оспорймост) 'Anfechtbarkeit /17/ig уязвяв|ам, -аш (-ах) uv; уязв|я, -йш (-йх) V verietzen vt <b>, 'kränken vt уякчав ам, -аш (-ах) uv; уякч|а, -йш (-йх) V 'festigen vt, verstärken vt < b > уясиени|е n, -я pl Erklärung / 17, Eriäuterung / 17 уясияв|ам, -аш (-ах) uv; уясн|я, -йш (-йх) v erklären vt <b>, eriäutern vt <b>, klar 'machen vt; s ce klar 'werden vi <18 jsn>, sich 'klären vr Ф фа n nur sg Mus F n фабрик|а / -и pl Fa'brik /17; захарна » 'Zuckerfabrik; цигарена « Zi¬ garettenfabrik фабрикант m, -и pl Fabrikant m 8 фабрикантски adj Fabri'kanten- фабрикант m, -и pl Fabri'kat n 20, Erzeugnis n 27 фабрикаци|я f и pl 1. Fabrikati'on /17 2. (фабрикат) Fabri'kat n 20 фабрикув|ам, -аш (-ах) uv fabri'zieren vt < d > auch übertr фабрйч|ен, -ни adj 1. Fa'brik-; ~ на марка Fabrikmarke /16; * работ¬ ник Fabrikarbeiter m 4 2. fabrikmä¬ ßig; ~ но производство fabrikmäßi¬ ge Produktion /17 фабул|а /, -и pl 'Fabel /16 фабул|ен, -ни adj 'Fabel-, der 'Fabel, der 'Handlung; - ното развитие на романа die Entwicklung/17 der 'Fa¬ bel [der 'Handlung] des Ro'mans
911 фалшификатор фаворизацн|я/ -и pl Begünstigung/17 фаворизирам, -аш (-ах) uv, v favo- ri'sieren vt <d>, be'günstigen vt <b> фаворит m, -и pl Favo'ril m 8 auch Sport фагот m, -и pl Mus Fa'gott n 20 фаготйст m, -и pl Mus Fagot'tist m 8 фаз|а/,-ир/ 'Phase/16; ä на развитие Eot'wicklungsphase; историческа % historische 'Phase; лунна ä 'Mond¬ phase фазан m, -и pl ZooI Fa'san m 1 файд!а /, -й pl 1. 'Nutzen m 4, 'Vorteil m 1; нямам * от нещо 'keinen 'Nut¬ zen von etw. 'haben <A> 2. (лихва) 'Zinsen m 9jpl O каква » от това was hilftS?; не видях никаква * от това das hat mir 'keinen 'Pfifferling ge'nützt файтон m, -и pl 'Kutsche/16, 'Droschke /16 файтомджййски adj 'Kutscher- файтонджи|я m, -и pl 'Kutscher m 4 файтонен adj Kutsch- фйк|ел m, -ли pl 'Fackel/16 auch übertr ф£кел!ен, -ни adj 'Fackel-; ~ но шествие 'Fackelzug m 2 факир nt, -и pl 1. 'Fakir m 1; индийски - 'indischer 'Fakir 2. übertr umg As n 27; ganz groß; 'Tausendsassa m 6; ти си - du bist ein 'Tausendsassa, du bist ganz groß; той е - по математика er ist ganz groß (ein As] in Mathematik факл|а /, -и pl = факел факлон6с|ец m, -ци pl 1. 'Fackelträger m 4 auch übertr 2. übertr 'Bannerträger m 4; * на прогреса 'Bannerträger ['Fackelträger] des 'Fortschritts факсямяле n, -та pl Fak'simile n 24; правя ~ faksimilieren vt <d> (на нещо etw. 4) факт (-ът) m, -и pl 'Tatsache/16, Fakt m 9; безспорен - 'unbestreitbare'Tatsa¬ che; свършен ~ vollendete 'Tatsache; на почвата на ~ ите auf dem 'Boden der 'Tatsachen; пред вид ~ а, че ... 'angesichts der Tatsache, daß ... O оставям да говорят ~ ите die 'Tatsa¬ chen 'sprechen 'lassen vt <3/hb> фактйч|ея, -ни adj = фактически фактйческ|н adj 1, tatsächlich, 'fak¬ tisch; - o положение tatsächliche 'Lage/16 2.'Tatsachen-,'Fakten-; s материал 'Tatsachenmaterial n 31 фактнчност / nur sg 'Tat'sächlichkeit / 17, 'Wirklichkeit/17, 'Echtheit/\l/sg фактор m, -и pl 1. 'Faktor m 9a; главен - 'Hauptfaktor; меродавен ~ 'ma߬ geblicher 'Faktor; външен ~ 'äußerer 'Faktor; ~ на развитие Entwick¬ lungsfaktor 2. (в печатницата) Druk- ke'reiwerkmeister m 4, 'Faktor фактур|а / -и pl Fak'tur /17, 'Rechnung /17 фактур|ен, -ни adj 'Rechnungs-; ~ на книга 'Rechnungsbuch n 22 факултативен, -ни adj fakulta'tiv факултет m, -и pl Fakul'tät/17; фило¬ софски - philosophische Fakul'tät факултетни, -ни adj Fakul'täts-; s съвет Fakul'tätsrat m 2 фалйр|ам, -аш (-ах) uv, v Ban'krott 'machen, umg 'Pleite 'machen auch übertr фалит m, -и pl 'Zahlungsunfähigkeit /17, Ban'krott m 1 фалт|а/, -и pl 'Falte /16 фалк (-ът) m, -ове pl Falz m 1 фалцет m, -и pl Mus Fal'sett n 20 фалш (-ът) m nur sg 1. (лъжа, измама) 'Lüge /16, Be'trug m 2 2. (лицемерие) Heuchelei / 17, Fasch m O без всякакъв - 'ohne Falsch фалшив adj 1. falsch; ~ брилянт 'fal¬ scher Bril'lant m 8; ~ и пари 'falsches Geld n 21, 'Falschgeld; ~ човек 'fal¬ scher Mensch m 8; ~ патос 'falsches 'Pathos n; ~ а усмивка 'falsches 'Lä¬ cheln n 21/sg-, Mus ~ а мелодия 'fal¬ sche Melo'die /16; пея c ~ глас mit 'falscher 'Stimme 'singen vi < 21/hb > 2. (подправен) ge'fälscht; ~ и пари ge'fälschtes Geld; - паспорт ge- 'fälschter Paß m 2 фалшивост/nur sg 'Falschheit /17 фалшификат m, -и pl Falsifi'kat n 20 фалшификатор m, -и pl 'Fälscher m 4; - на пари 'Geldfälscher
фалшификаторски 912 фалшнфикаторск|и adj 'Fälscher-; ~ а банда 'Fälscherbande /16 фалшификация /, -и pl Falsifikation /17, 'Fälschung/17 фалшифицирам, -аш (-ах) uv, v falsi¬ fizieren vf < d >, 'fälschen vt фамйл|ен, -ни adj Fa'milien-; ~ но име Fa’milienname m 7a фамилнар|ен, -ни adj familiär фамилийрнич|а, -иш (-их) uv familiär tun v/ < 38/AA >, 'zudringlich sein w <B> фамилиарност/ -и pll. Vertraulichkeit / 17 2. (фамилиарничене) 'Zudring¬ lichkeit /17 фамйли|я / -и pl 1. Fa'milie / 16 2. (фамйлно йме) Fa'milienname m 7a фамоз|ен, -ни adj fa’mos фанарнотнн m, -и pl Phanari'ot m Be¬ zeichnung für griechische Geistliche in der Periode der Bulgarischen Wiederge¬ burt фанариотски adj phanariotisch фанатизнрам, -аш (-ах) uv, v fa- nati'sieren vt <d> фанатнзйран adj fa'natisch, ver'bissen фанатйз|ъм (-мът) m nursg Fana'tismus rtt 1 l/sg фанатй|к m, -ци pl Fa'natiker m 4 фанатйч|ен, -ни adj fa'natisch фаиел|а /, -и pl = фланела фантазйр|ам, -аш (-ах) uv phantasieren vi <d jhb> фантази|я / -и pl 1. Phanta'sie /16a auch Mus; жива z, 'rege Phanta'sie 2. umg 'Hirngespinste n IQjpl, Phantasterei / 17; това са ~ и das sind 'Hirngespinste [ist Phantaste'rei] фантазьор m, -и pl Phan'tast m 8 фантазьорств|о и, -a pl Plantaste'rei /17 фантасмагори|я /, -и pl Phantasma- go'rie / 16a фантаст m, -и pl Phan'tast m 8 фантастика / nur sg Phan'tastik /, Phanta'sie/16a O научна ~ 'wissen- schaftlich-u'topische Litera'tur /17 фантастйч|ен, -ни adj plan'tastisch O научно-~ па литература 'wissen- schaftlich-u'topische Litera'tur /17 фантастйчност/nur sg Phanta'sie/16a феите я, -та pl 1. veralt umg (полицай) 'Büttel m 4, 'Bulle m 7 2. (карта за игра) 'Bube m 7 фантом m, -и pl Phan'lom n 20* фаифар|а /, -и pl Fan'fare /16 фаифарон m, -и pl umg 'Aufschneider m 4, 'Großmaul n 22, 'Angeber m 4 фар (-ът) m, -ове pl 1. Kfz 'Scheinwerfer m 42. Mar 'Leuchtturm m 2 auch übertr фарабн m, -и pl Hist 'Pharao m фараоиски adj Phara'onen- фараш m, -и pl umg 1. (лопатка) 'Kehr¬ schaufel / 16 2. (слугиня) umg iron 'Dienstmädchen n 23 фарнсе|н (-ят) m, -и pl Pharisäer m 4 auch übertr фарисейски adj phari'säisch фарисейств|о n, -a plu. фарисейщин а / -и pl Pharisäertum n 20/sg фармаколо|г m, -зи pl Pharmako'loge m 7 фармаколбгия / nur sg Pharmakolo'gie / 16a /sg фармацевт m, -и pl Pharma'zeut m 8 фармацевтика / nur sg Phanma'zeutik / П/sg фармация / nur sg Pharma'zie / 16a/sg фарс (-ът) m, -ове pl 'Farce / 16 auch übertr фарсов adj 'einer 'Farce; зрелището има - характер das 'Schauspiel hat den Cha'rakter 'einer 'Farce фарфар|а m, -й pl 'Zungenheld m 8 фйрфор m nur sg Porzeilan n 20* фас (-ът) m, -ове pl Ziga'rettenstummel m 4, 'Kippe /16 фасад|а / -и pl Fas'sade /16 фасон m, -и pl 1. Fas'son / 15, Form / 17; моден ~ 'modische Fas'son 2. (предвзето държане) Ge'tue n 23/sg; остави тия - и! laß das Ge'tue! O смачкам на някого ~ a jmdn. her'unterputzen < a >; правя ~ и umg 'wichtig tun vi <38/A6> фасонйр[ам, -аш (-ах) uv, v fasso'nieren vt <d>
913 ферма фасотф /, -и pl = фасунг фасонлйя adj unv 1. (дреха) gut ge'schneidert; (шапка) mit 'guter Fas'son; - шапка Hut m 2 mit 'guter Fas'son 2. (издокаран) 'aufgeputzt фасгь!к m, -ци pl - фъстък фасул m nur sg 'Bohnenf 16/pj, зелен ~ 'grüne 'Bohnen; стар ~ 'weiße 'Boh¬ nen <> прост като - dumm wie 'Bohnenstroh фасулев adj 'Bohnen-; ~ а чорба 'Boh¬ nensuppe /16 фасулен adj = фасулев фасулко nt, -вци pl umg 'Trottel nt 4, 'Tölpel m 4, 'Einfaltspinsel m 4 фасунг m и. фасунг |a/, -и pl El 'Fassung /17 фатал|ен, -ни adj fa'lal, verhängnisvoll; ~ на грешка verhängnisvoller 'Fehler m4 O x срок Fin 'letzter Ter'minm 1, 'letzter 'Zahltermin auch übertr; нещо става ~ но за мене etw. wird mir zum Verhängnis фатална|ъм (-мът) m nur sg Fata'lismus m 11 jsg фаталист m, -и pl Fata'list m 8 фаталност / nur sg 'Mißgeschick n 20, Verhängnis n 27 фаул m, -и pl Sport Foul n 24 фауна / nur sg 'Fauna / 15a фашйз|ъм (-мът) m nur sg Faschismus m 11 /sg; борбата против -ма der Kampf m 2 'gegen den Fa'schismus фашист m, -и pl Fa'schist m 8 фашистки adj faschistisch фаянс m nur sg Fa'yence / 16 фаянсов adj Fa'yence-; -и плочки Fa'yencekacheln /16/р/ февруари m 'Februar m 1 * февруарски adj 'Februar-; ~ дни 'Feb¬ ruartage m 1 Ipl федерален, -ни adj 'Bundes-; - на държава 'Bundesstaat m 9; ~ на република'Bundesrepublik/17; ~ но канцлерство 'Bundeskanzleramt n 22 федералйз|ъм (-мът) m nur sg Föde¬ ralismus nt 11 fsg федералйст m, -и pl Föderalist m 8 58 Wtb. Bulg-Dt. федератйв|ен, -ни adj födera'riv; ~ на република födera'tive Republik / 17 федераци я /, -и pl Föderation / 17 федерйр ам, -аш (-ах) uv, v 'eine Föde¬ ration Schaffen < 1 >; zu 'einer Föde¬ ration ver'einen vt <b> феерйч|ен, -ни adj 'märchenhaft, phan'tastisch феери|я/ -и pl (явление) 'märchenhafte [phantastische] Erscheinung / 17; (зрелище) 'märchenhafter [phantasti¬ scher] 'Anblick nt 1 фейлетон nt, -и pl Feuille'ton n 24 фейлетон|ен, -ни adj feuiileto'nistisch, Feuille'ton-; « стил Feuille'tonstil m 1, feuillelo'nistischer Stil фейлетоийст nt, -и pl Feuilleto'nist nt 8 фелдфебел m, -иpl Mil verall 'Feldwebel m 4 фелдфебелски adj 'Feldwebel- фелдшер m, -и pl 1. (помощник-лекар) 'Arztgehilfe nt 7 2. veralt 'Feldscher m I, 'Wundarzt nt 2 фелдшерск|и adj 1. 'Arztgehilfen-; ~ a школа 'Arztgehilfenschule / 16 2. 'Feldscher- феминнзйр|ам, -аш (-ах) uv, v den 'Frauenanteil erhöben < b > (нещо in etw. 3) фемнннз|ъм (-мът) nt nur sg Feminis¬ mus nt 11; Pol feministische Be'we- gung/17 фенер nt, -и pl La'terne / 16 фенерджй|я m, -и pl La'lernenanzünder m 4 фенерче n, -та pl 'kleine La'terne / 16; джобно - 'Taschenlampe/16 феникс nt nur sg 'Phönix m 1 феномен m, -и pl Phäno'men n 20* феноменален, -ни adj phänome'nal феод m, -и pl Hist 'Lehen n 23 феодал nt, -и pl Feu'dalherr m 8 феодал|ен, -ни adj feu'dal феодалйз|ъм (-мът) nt nur sg Feu¬ dalismus nt 11 /sg фередже n, -та pl 'Schleier m 4 ферибоот m, -и pl 'Fährschiff n 20 ферм|а/, -и pl 1. Stall m 2, 'Anlage/16.
ферман 914 Farm / 17; кооперативна ж Ge'nos- senschaftsstall; птицевъдна ж Ge'flü- gelfarm, Ge'flügelanlage 2. (чифлик) Farm, 'Landgut n 22 ферман m, -и pl Fer'man m 1*, 'Herr¬ schererlaß m 2 фермент m, -и pl Fer'ment n 20 ферментацн|я /, -и pl Fermentati'on/17, 'Gärung/17; алкохолна ж Alko'hol- gärung; а на тютюна 'Tabakfer¬ mentation ферментирам, -аш (-ах) uv, v Гег- men'tieren vi <d/hb>, 'gären vi <b/sn>; виното ~ a der Wein gärt; тютюнът - a der 'Tabak fermen'tiert фермер nt, -и pl 'Farmer m 4 фес (-ът) m, -ове pl 'Fez nt 1 фестивал m, -и pl 'Festival n 24, 'Fest¬ spiele n 20/pl; музикален ~ Mu'sikfe- stival; младежки - 'Jugendfestival; международен младежки - 'Welt¬ festspiele der 'Jugend фетйш m, -и pl 'Fetisch m 1 auch übertr фетишиз ъм (-мът) m nur sg Fetischis¬ mus m 11 /sg фехтовк|а /, -и pl 'Fechten n 23/sg фехтовчик m, -ци pl Sport 'Fechter nt 4 фехтув|ам се, -аш се (-ах се) uv 'fechten vi <17/М» фе|я /, -и pl Fee /16, 'Märchenfee фиаско п nur sg Fi'asko п 24 фйб|а /, -и pl 'Haarspange / 16, 'Haar¬ klemme /16 фибра /, -и pl Fiber /16 фябул|а /, -и р! Fibel/16, Ge'wandspan- ge/16 фнгар о п, -ä pl Bo'lero т 6, Bolerojäck¬ chen п 23 фигур|а/, -и pl 1. Fi'gur/17; хубава ж 'schöne Fi'gur; шахматна ж 'Schach¬ figur; восъчна ж 'Wachsfigur 2. (лич¬ ност) Persönlichkeit /17, Ge'stalt/17; голяма ж на революционното движение 'eine 'große Ge'stall der re- volutio'nären Be'wegung 3. (образ) Bild«21;поетична ж po'etisches Bild фигурант m, -и pl Sta'tist m 8, Figu'rant nt 8 auch übertr фигуратив|ен, -ни adj figürlich, 'bild¬ lich, 'bildhaft; ж израз 'bildlicher 'Ausdruck m 2 фигурен, -на adj Figuren- O «-но пързаляне Eiskunstlauf m 2 фигурнр|ам, -аш (-ах) uv figu'rieren vi <d/hb> фигурнст nt, -и pl Sport 'Eiskunstläufer m 4 фндаи m и. фидан|ка /, -ки pl 1. (дръвче) 'Bäumchen n 23, 'Steckling nt \* 2, (издънка) Schoß m 1, Trieb m 1 O строен като фиданка schlank wie 'eine 'Gerte фиде n, -та pl nur sg 'Nudeln /16jpl физн|к m, -ци pl 'Physiker nt 4 фйзик|а/, -и pl Phy'sik /17/sg; атомна ж A'tomphysik физиоло|г m, -зи pl Physiologe m 1 физиологически adj physiologisch физиология/nur sg Physiolo'gie/16a/sg фнзиоиомика / Physio'gnomik / 17/sg фнзиоиомйст m, -и pl Physio'gnom m 8 физиономия /, -и pl 1. (черти на лицето) Physio'gnomie/16a 2. (израз на лицето) Ge'sicht п 20; правя сериозна ж ein 'ernstes Ge'sicht 'ma¬ chen; учудена ж ver'dutztes Ge'sicht; кисела ж 'saueres Ge'sicht; глупава ж 'dummes Ge'sicht O не мога да му гледам ж та ich kann ihn nicht 'aus¬ stehen; не помня — и kein Personen¬ gedächtnis 'haben <A>; придавам на нещо съвсем друга 3 ж etw. ein 'völlig 'anderes Ge'sicht ['anderes Ge'präge] 'geben < 15 > физиотерапия / nur sg physi'kalische Thera'pie / 16a фнзнческ|н adj 1. physi'kalisch; ж опит physi'kalischer Ver'such ml; ж свойства physi'kalische 'Eigenschaf¬ ten// 7jpl; ж институт physi'kalisches Insti'tut n 20 2. 'physisch, 'körperlich; ж труд 'physische ['körperliche]'Ar¬ beit/17; ~a сила'physische ['kör¬ perliche] Kraft /14; - а география 'physische Geogra'phie / 16a/sg O ~ o възпитание 'Körpererziehung
915 финал /17 ~ а култура 'Körperkultur fV/sg физйчк|а / -и pl 'Physikerin / 18 фйзкултура / nur jg 'Körperkultur / 17/^, Sport m l/sy физкултурен, -ни adj 'sportlich, Sport-; » празник 'Sportfest n 20; ~ ни упражнения 'sportliche 'Übungen / 17/pl физкултурник m, -ци pl 'Sportler m 4; 'Sportfunktionär m 1 физкултурничк|а/, -и pl 'Sportlerin/18 фи|й (-ят) m nur sg Bot 'Wicke / 16, 'Saatwicke фикс adj unv: идея ~ 'fixe 'Idee /16 фиксаж m, -и pl Fixa'tiv n 20* фиксйр|ам, -аш (-ах) uv, v fi'xieren vt < d > auch übertr фиктйв|еи, -ни adj fik'tiv фнктйвност / nur sg 'Nichtexistenz /17 фйкус m, -и pl Bot 'Gummibaum m 2 фикция / nur sg Fikti'on /17 филантроп m, -и pl Philan'throp m 8 филантропйчески adj philan'thropisch филантропия / nur sg Philanthropie / 16a/sg филателйст m, -и pl Philatelist m 8, 'Briefmarkensammler m 4 филателия / nur sg Philate'lie / 16a/sg филджаи m, -и pl 'Kaffeetasse /16 филе и, -та pl Fi'lel n 24; свйнско ~ 'Schweinsfilel филийл m, -и pl Fili'ale / 16 филигран m nur sg Fili'gran n 20* фнлнгранен adj Fili'gran- филйз m, -и pl Trieb m 1, Sproß ml od9 филйстер m, -и pl Phi'lister m 4, 'Spie߬ bürger «i 4, 'Spießer w 4 филистерски adj philisterhaft филй|я /, -и pl 1. 'Scheibe /16; x хляб 'Scheibe Brot; * кашкавал 'Scheibe 'Balkanhartkäse 2. (хляб) 'Schnitte /16; « c масло'Butterschnitte филм m, -и pl Film m 1; цветен ~ 'Farbfilm; късометражен - 'Kurz¬ film; игрален ~ 'Spielfilm; мулти¬ пликационен ~ 'Trickfilm; научно¬ популярен «v populärwissenschaft¬ licher Film филмйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'filmen vt, vi <hb> филмов adj Film-; - а лента 'Filmstrei¬ fen m 4, Film m 1; ~ o изкуство 'Filmkunst /14 филодендрон m, -и pl Bot Pbilo'den- dron n филоксер|а / -и pl Zool 'Reblaus / 14 филол6|г m, -зи pl Philo'loge m 7 филологически adj philologisch филологи]я / -и pl Philolo'gie /16a фнлол6жк|а/, -и pl Philo'login/ 18 философ m, -и pl Philo'soph m 8 auch übertr O дървен - 'Spinner m 4, 'Schwätzer m 4 философи|я/ -и/>/1. Philosophie/16a; материалистическа « materialisti¬ sche Philosophie 2. p/ umg (приказки) 'Weisheiten /1 Ijpl, Ge’rede n 23/sg O стига ~ и! ge'nug mit dem Ge'rede! философски adj philosophisch O - камък Stein m I der 'Weisen философствув|ам, -аш (-ах) uv her'um- philosophieren vi < c/hb >, 'schwätzen vi <hb> филтрирам, -аш (-ах) uv, v 'filtern vt, fil'lrieren vt <d> фйлт|ър m, -ри pl 'Filter m 4 филтьр|еи, -ни adj 'Filter-; - на хартия 'Filterpapier n 20 фнлхармонйч|ен, -ни adj philharmo¬ nisch, Philharmonie; s оркестър philharmonisches Or'chester n 23, Philharmonie/ 16a; x концерт Phil- harmo'niekonzert n 20 филхармония /, -и pl Philharmonie / 16a филц (-ът) m, -ове pl Filz m 1 филцов adj Filz-; - а шапка 'Filzhut m 2 fymadj fein; ~ вкус'feiner Ge'schmack m 2; - и обноски 'feine Ma'nieren /17/pl; * плат 'feiner Stoff ml; - порцелан 'feines Porzel'Ian n 20* O ~ а керамика 'Feinkeramik /17; ~ a механика 'Feinmechanik /17 финал m, -и pl Fi'nale « 23
финален 916 финал|ен, -ни adj 1. Fi'nal-; End-; - на среща по футбол 'Endspiel п 20 im 'Fußball; х продукт 'Endprodukt п 20, Finalprodukt; х производител 'Endproduzent nt 8, Finalproduzent 2. 'Abschluß-, Schluß-; xконцерт 'Ab¬ schlußkonzert n 20; x акорд 'Schlu߬ akkord nt 1 финанси nur pl Fi'nanzen pl; министерство на ~ те Finanzmini¬ sterium n 28 финансйр|ам, -am (-ax) uv, v finanzieren v( <d> финансист m, -и pl 1. (служител, учен) Fi'nanzwirtschafller nt 4 2. (капи¬ талист) Finan'zier m 4 финансов adj Finanz-; - план Fi'nanzplan nt 2 финес m nur sg Fi'nesse/16, 'Feingefühl n 20/sg, 'Feinsinn m 1 финикй|ец m, -йци pl Phö'nizier m 4 финйков adj: ~ а палма 'Dattelpalme /16 финиш m nur sg Sport 1. (финишйране) 'Endspurt nt 1 2. Ziel n 20; минавам през ~ a druchs Ziel 'gehen vi < 13/5/1 > финишйр|ам, -аш (-ax) uv, v Sport 'spurten vi <hb>, in den 'Endspurt 'gehen vi < 13/5« > финландЕец m, -ци pl 'Finne nt 7 Финландия / 'Finnland n 20 финландк|а /, -и pl 'Finnin /18 финландски adj 'finnisch; ~ град'finni¬ sche Stadl /14 фйнски adj 'finnisch финтифлюшк|а / -и pl 1. (джувка) 'Schleife /16 2. (дребно украшение) 'Firlefanz m 1 фиорд m, -и pl Fjord nt 1 фира / nur sg Gewichtsverlust m 1, Schwund m 1 /sg O давам ~ Ge¬ wichtsverlust [Schwund] 'haben < A > фйрк|ам, -аш (-ax) uv 1. (гоня) 'jagen vi 2. (пиянствувам) 'saufen vt, vi <ть> фйрм|а /, -и pl 1. 'Firma / 15a; Un¬ ternehmen n 23; търговска x 'Han¬ delsunternehmen 2. (табела) 'Firmen¬ schild n 21, Schild 3. (престиж) Pre'stige n 23/sg, 'Ansehen n 23/sg фирмен adj 'Firrnen- фнрмопйсЕец m, -ци pl 'Schildermaler m 4 фиск (-ът) m nur sg 'Fiskus m 11 фискал|ен, -ни adj fis'kalisch фистан m, -и pl = фустан фнстанлъ[к m, -ци pl 'grober ge'mu- sterter 'Baumwollstoff m 1 фйстул]а /, -и pl 'Fistel /16 фитйл m, -и pl 1. (на свещ, газена лампа) Docht т 1 2. (за запалване на взрив) 'Zündschnur/17, veralt 'Lunte / 16 О пущам ~ и 'aufstacheln vt < а >, 'aufhetzen vt < а >; на ~ и Zottlig, in 'Zotteln фитнлджй|я т, -и pl 'Aufwiegler т 4 фитопатология / nur sg Phytopatho- lo'gie / 16a/sg фитотерапия / nur sg Phytothera'pie / 16a/sg фиш (-ът) m, -ове pl 1. (листче) 'Zettel m 4 2. (картонче) 'Karte /16 3. (за картотека) Kar'teikarte фише|к m, -ци pl Pa'tronenhülse/16 0 кьорфишек а) (за фойерверк) 'Feuer¬ werkskörper m 4 b) (блъф) Bluff m 6; « пари 'Geldrolle /16 флаг (-ът) nt, -ове pl 1. 'Flagge / 16; държавен ~ 'Staatsflagge 2. (за сигнализация) Si'gnalfiagge флакон nt, -и pl и. флаконче nt, -та pl Fla'kon m 6 od n 24, 'Fläschchen n 23 фламйнг|о n, -a pl Zool Fla'mingo m 6 фланг (-ът) m, -ове pl 'Flanke / 16; открит ~ 'offene 'Flanke; атакувам във -v in der 'Flanke 'angreifen vt <21a> флангов и. флангови adj 'Flanken-; ~ огън 'Flankenfeuer n 23; ~ удар Stoß nt 2 in die 'Flanke фланел|а/, -и pl 1. (материя) Fla'nell m 1* 2. (долна риза) 'Unterhemd n 25; Fla'nellhemd 3. (плетена дреха) Wams n 22, 'Strickjacke /16 фланелен adj Fla'nell-; - o бельо
917 фонтан Fla'nellwäsche /16 фланелк|а / -и pl Turnhemd п 25 фланкйр|ам, -аш (-ах) uv, v Mil flan'kieren vr <d> флебит m nur sg 'Venenentzündung/17, Phle'bitis / флегма f -и pl 'Phlegma n 28a/sg флегматй|к m, -ци pl Phleg'matiker m 4 флегматйм|ен, -ни adj phleg'matisch флегматйчност / nur sg 'Phlegma n 24 флейт|а /, -и pl Flöte /16 флентйст nt, -и pl Flö'tist m 8 флексйвен, -ни adj Ling (le'xivisch флексия / nur sg Flexi'on /17 флирт (-vr) m, -ове pl Flirt m 6 флиртув|ам, -am (-ax) uv 'flirten vi <hb> (c mit J) флокс (-ът) nt, -ове pl Bol Phlox /12 фломастер nt, -и pl umg 'Faserstift m 1 флора f nur sg 'Flora / 15a флот (-ът) m, -ове pl 'Flotte / 16; въздушен ~ 'Luftflotte O военно¬ въздушен - 'Luftstreitkräfte pl; военноморски ~ 'SeekriegsfloUe, 'Seestreitkräfte флот|а/, -и pl 'Flotte/16; търговска я 'Handelsflotte, 'Handelsmarine / 16; военна я 'SeekriegsfloUe, Ma'rine флотационен, -ни adj Flotati'ons-; ~ на фабрика 'Aufbereitungsanlage /16 флотаци|я /, -и pl Flolati'on / 17 флотйли|я /, -и pl Flot'tille / 16; речна я 'Flußflottille флотски adj 'Flotten-, Ma'rine-; ~ офицер Marineoffizier m 1 * флуид m, -и pl 'Fluidum n 29 флуор m nur sg 'Fluor n 20*/sg флуоресценция / nur sg Fluores'zenz / 17/sg фльонг[а /, -и pl 'Schleife /16 фоайе n, -та pl Foyer [foa'je:] n 24 фойерверк m, -и pl 'Feuerwerk n 20 фоксер m, -и pl 'Foxterrier m 4 фбкстрот m, -и pl 'Foxtrott m 6 od 1 фокус m, -и pl 1. Phys 'Brennpunkt m 1, 'Fokus m la; übertr 'Brennpunkt, 'Mittelpunkt; стоя във ~ а на интереса im 'Brennpunkt ['Mittelpunkt] des Inter'esses 'stehen vi < 101/hb> 2. (трик) Trick m 6, 'Kunststückchen n 23, Kniff m 1, 'Hokus'pokus m; правя разни - и verschiedene 'Kunststück¬ chen 'machen фокус|ен, -ни adj 'Brennpunkt-; ~ но разстояние 'Brennweite /16 фокусни|к m, -ци pl 'Gaukler m 4, 'Trickkünstler m 4, 'Taschenspieler m 4 фокусничеств о n, -a pl Gauke'lei / 17, Zaube'rei / 17, 'Taschenspielerkünste fl4/pl фолнант m, -и pl Foli'ant m 8 фолио n nur sg 1. Buchw 'Folio n 24 2. 'Folie/16 фолклор m nur sg 'Folklore / \ l/sg фолкл6р|ен, -ни adj folklo'ristisch, 'Folklore-, Volkskunst-; я ансамбъл 'Volkskunstensemble n 24 фолклорйст m, -и pl 'Volkskunstfor¬ scher m 4 фон (-ът) m, -ове pl 1. (основен цвят) Grund m 2; бял шрифт на тъмен ~ 'weiße Schrift/17 auf'dunklem Grund 2. (заден план, среда) 'Hintergrund; ~ ът на картината der 'Hintergrund des 'Bildes; на ~ а на исторйческите събития von dem 'Hintergrund der historischen Ereignisse фонд (-ът) m, -ове pl 1. Fonds m; ~ работна заплата 'Lohnfonds; обо¬ ротен ~ 'Umlauffonds 2. Be'stand nt 2; жилищен ~ Wohnungsbestand O златен ~ a) 'Goldbestand b) übertr (съкровищница) 'Schatzkammer /16; речников ~ 'Wortschatz; софийски жилищен ~, Abk софжилфонд So¬ fioter 'Wohnungsverwaltung/ 17 фондан m, -и pl Fon'dant m 6 фондацн|я/ -и pl 'Stiftung/17 фондов adj Fonds-; - а рентабилност 'Fondsrentabilität / 17/sg фонем|а /, -и pl Ling Pho'nem n 20* фоиетика / nur sg Pho’netik /17/sg фонетйч|ен, -ни adj pho'netisch фоиология /nur sg Phonolo'gie f \ 6а/sg фонтан nt, -и pl 'Springbrunnen m 4, Fon'täne /16
форма 918 форм|а /, -и pl 1. Form /17; ж и съдържание Form und 'Inhalt т 1; хубави ~ и 'schöne 'Formen pl] в писмена ж in 'schriftlicher Form; по ж der Form nach; държа на ж та Wert auf die Form 'legen; в добра ж съм in 'guter Form sein vi < B >; ж на управление Re'gierungsform; леярска ж 'Gußform 2. (униформа) Uni'form / 17; офицерска ж Offi'ziersuniform О ученйческа ж 'Schiilerkleidung/17 формал|ен, -ни adj 1. for'mal; ~ но отношение към задачите for'males Verhältnis п 27 zu den 'Aufgaben; ~ ни изисквания for'male 'Anforderungen / 17/p/; - ни особености for'male Besonderheiten / 17/p/ 2. (форма- листйчен) formalistisch 3. (спазващ привйдно формалностите) for'mell, 'förmlich; ж отказ for'melle 'Absage/ 16; само «но nur for'mell, nur der Form 'halber 4. umg (истински) 'regel¬ recht, 'ausgemacht; ж глупак ein 're¬ gelrechter ['ausgemachter] 'Dummkopf m2 O «на логика for'male 'Logik fl7/sg формализйр|ам се, -am се (-ах се) uv, v sich an die 'äußere Form 'halten vr < 3 ^ auf der 'Einhaltung der Forma- li'täten be'stehen vi < 10lb/A6 > формалйз|ъм (-мът) m nur sg For¬ malismus m 11 формалин m nur sg Forma'lin n формалйст m, -и pl Formalist m 8 формалистйч|ен, -ни adj formalistisch формалност f -и pl Formali'täl f 17, 'Formsache f 16 O без « и 'ohne 'Umstände; само за « nur der Form 'halber формат m, -и pl For'mat n 20; в малък « in 'kleinem For'mal; auch übertr човек от « ein Mann m 3 von For'mat формаци|я /, -и pl Formati'on / 17; обществена ж Gesellschaftsforma¬ tion; геоложка ж 'Erdformation; бойни « и 'Kampfformationen pl формен adj 1. Uni'form-; « o облекло Uni'form / 17 2. übertr (истински) 'ausgemacht;'regelrecht; « глупак ein 'ausgemachter 'Dummkopf m 2; « скандал ein 'regelrechter Skan'dal m 1*0 « o облекло (за ученици) 'ein¬ heitliche 'Kleidung/17 формир|ам, -аш (-ах) uv, v 1. for'mieren vr < d >; 'aufstellen vt < a >; ~ аме силите си wir for'mieren 'unsere 'Kräfte; ж войскови части 'Truppen¬ teile 'aufstellen 2. (оформям) 'formen v/, 'bilden vt; ж характера den Cha'rakter 'bilden ['formen]; x ce 1. sich for'mieren vr <d> 2. (въз- нйквам) sich 'bilden vr, entstehen vi <Wlb/sn>, sich her'ausbilden vr <a> формул|а/ -и pl 'Formel / 16 формулйр|ам, -аш (-ах) uv, v formu- 'lieren vt <d> формулировк|а /, -и pl Formulierung /17 формуляр m, -и pl Formu'lar n 20* формуляр|ен, -ни adj Formu'lar- форсярам, -аш (-ах) uv, v for'cieren vt <d> форсмажор m nur sg 'unvorhergesehe¬ ner 'Umstand m 2 форсмажорен, -ни adj 'unvorhergese¬ hen; « ни обстоятелства 'unvorher¬ gesehene 'Umstände m 2/pl форт (-ът) m, -ове pl Fort n 24 форте adv Mus 'forte фортификационен, -ни adj 'Stellungs-; Be'festigungs-; « на линия 'Stellungs¬ linie/16 • фортифнкация / nur sg Mil 'Stellungs¬ bau m 1 (pl -ten), Bc'festigungsbau фортов adj Fort-; Be'festigungs-; « насип Be'festigungswall m 2; «a линия 'Fortlinie /16 фортуна / nur sg For'tuna / форум nt, -и pl 'Forum n 24 od 29 форца / nur sg Kraft/14, 'Anstrengung /17 0 давам « in Schwung 'bringen <24> (на някого jmdn.); Dampf'ma¬ chen (на някого jmdm.) фосйл m, -и pl Fos'sil и 31, Versteine¬ rung/17
919 фрезов фосфат т, -и pl Phos'phat п 20 фосфат|сн -ни adj Phos'phat-; - ни торове 'Phosphatdünger т 4 фосфор т nur sg 'Phosphor т 1 * фосфор|ен, -ни adj 'Phosphor-; ~ на киселина 'Phosphorsäure /16; ж блясък 'Phosphorglanz т 1 фосфоресценцня / nur sg Phospho¬ reszenz / П/sg фосфоресцирам, -аш (-ах) uv phospho¬ reszieren vi <d/hb> фотоапарат т, -и pl Fotoapparat m 1, 'Kamera /15 фотоген|ен, -ни adj foto’gen фотограф m, -и pl Foto'graf m 8 фотограф|ен, -ни adj 'Foto-; - на лента Filmm 1; ж апарат 'Fotoapparat т 1 фотографирам, -аш (-ах) uv, v foto- gra'fieren vt, vi <d/hb>; » ce sich fotogra'fieren 'lassen vr < 3/hb > фотографйч|ен, -ни adj fotografisch; 'Foto-; ж апарат 'Fotoapparat m 1 O - на снимка Fotogra'fie /16a, 'Licht¬ bild n 21 фотографйчески adj (bto'grafisch фотография / -и pl Fotogra'fie /16a фотографски adj fotografisch фотографии |я ш, -и pl — фотограф фотолюбйтел nt, -и pl Fotoama'teur m 1* фотомет1ър m, -ри pl Foto'meter m 4, 'Lichtstärkemesser m 4 фотомонтазк m, -и pl Fotomon'tage/16 фоторепортер m, -и pl и. фоторепортьор m, -и pl 'Bildreporter m 4 фотосиитез! a/, -и pl 'Photosynthese/16 фотоснймк|а/ -и pl 'Foto n 24, 'Licht¬ bild n 21 фототерапия /, -и pl Photolhera'pie /16a/sg фототйп|ен, -ни adj 'Lichldruck- фототйпия / nur sg Fototy'pie / 16a, 'Lichtdruck m 1 фотохймия / nur sg Photoche'mie / 16a/sg фотьойл m, -и pl 'Sessel m 4, Fau'teuil m 6 фрагмент m, -и pl Frag'ment n 20 фрагментар|ен, -ни adj fragmentarisch фраз|а/ -и pl 1. (изречение) Satz m 2 2. 'Phrase /16; pl (празни думи) кухи - и 'hohle 'Phrasen pl O гръмки - и 'große 'Worte n 22Ipl фразеологйч|ен, -ни adj phraseologisch O ~ но съчетание 'Redewendung/17 фразеология f nur sg Phraseolo'gie/16a фразьор m, -и pl 'Phrasendrescher m 4 фразьорство n nur sg 'Phrasendrescherei /17 фразьбрствув|ам, -аш (-ах) uv 'Phrasen 'dreschen < 16 > фрак (-ът) nt, -ове pl Frack m 6 od 2 фракцион ен, -ни adj Frakti'ons- фракционер nt, -и pl 'Angehöriger ml* 'einer Frakti'on фракци|я /, -и pl Frakti'on /17 франзел|а /, -и pl 'schmales, 'langes 'Weißbrot n 20 франк (-ът) m, -ове pl Fin Frank m 8, Franc m франко adv 'fanko; - гарата 'franko 'Bahnhof франт (-ът) m, -ове pl 'Stutzer m 4, Geck m 8 Франция /'Frankreich n 20 француз|ин m, -и pl Fran'zose m 7 французойка / -и pl Fran'zösin /18 француски adj = френски O ~ ключ Tech Fran'zose m 7 фрапант|ен, -ни adj frap'pant фрапнр|ам, -аш (-ах) uv, v frap'pieren vt <d> фрас Interj klatsch фрасв|ам, -аш (-ах) uv; фрасн[а, -еш (-ах) V 'schlagen vt < 4 >, 'peitschen vt фраск1ам, -аш (-ах) uv 'schlagen vt <4>, 'peitschen vt фрасиа t фрасвам фрахт (-ът) m, -овеpl 1. (товар) Fracht /17 2. (такса) 'Frachtgebühr / 17 3. (превоз) 'Frachttransport m 14. (кни¬ жа) 'Frachtbrief nt 1 фрегат|а f -и pl Fre'gatte / 16 фрез|а / и. фрез m, -и pl 'Fräse / 16, 'Fräsmaschine /16 фрезмашйн|а/, -и pl 'Fräsmaschine/16 фрбзов adj 1. Fräs-; ~ а машина 'Fräs-
френетичен 920 maschine /16 2. (светлочервен) 'hell¬ rot, 'erdbeerrot френетич ен, -ни adj fre'netisch френск|и adj französisch; » език französische 'Sprache/16 O »дрехи Hist 'städtische 'Kleidung /17; ~ o грозде Bot 'rote Jo'hannisbeeren / 16/p/; » ключ Tech Fran'zose m 7 фреск|а /, -и pl 'Freske /16,'Fresko n 28a фривол|ея, -ни adj fri'vol фризйр|ам, -аш (-ax) uv, v fri'sieren vt <d> фризур|а /, -и pl Fri'sur /17 фризьор m, -и pl ('Damen-) Fri'seur m 1 фризьори!a /, -и pl ('Damen-) Fri'seuse /16 фризьорски adj Fri'seur-; ~ салон Fri'siersalon m 6, Fri'seursalon фризьорство n nur sg (Damen-) Fri- 'seurhandwerk n 20 фрикас£ n nur sg Frikas'see n 24; пиле ~ 'Hühnerfrikassee фрйкци|яf -и pl Frikti'on /17, 'Einrei¬ bung/17 фриц (-ът) m, -ове pl umg Fritz m; ~ овете die 'Fritzen ironische Bezeich¬ nung für die Soldaten der faschistischen Wehrmacht im 2. Weltkrieg фронт (-ът) m, -ове pl Front/17; на ~ a an der Front; борба на два - a Kampf т 2 an zwei 'Fronten, Zweifronten¬ krieg m 1; единен - 'Einheitsfront; идеологйчески - ideologische Front фронтал|ен, -ни a^fron'tal; ~ на атака Fron'talangriff m 1 фронтов adj Front-; фронтова линия 'Frontlinie /16 фронтова^ m, -ци pl 'Frontkämpfer m 4, 'Frontsoldat m 8 фронтовй adj — фронтов фрукти pl Obst n 20/jg фруктиер|а /, -и pl 'Obstschale /16 фруктов adj Obst-; Frucht-; ~ а торта 'Obsttorte/16; ~ сладолед'Fruchteis n 20/sg фръцк|ам се, -аш се (-ах се) uv 1. (въртя се насам-натам) sich hin und her 'dre¬ hen vr, hin und her Zappeln vi <hb>, sich 'umdrehen vr <a> 2. (изведнъж свръщам в друга посока) 'kehrtma¬ chen vi < аjhb >, auf der 'Stelle 'kehrt¬ machen 3. (кипря се) einherstolzieren vi <e(sn> фуг|а / -и pl 1. (между зидани тухли) 'Fuge /16, 'Nute /16 2. Mus 'Fuge фугас m, -и pl Mil 'Sprengladung /17 фугас|ен, -ни adj Spreng-; ~ на граната 'Sprenggranate /16 фугйр|ам, -аш (*ax) uv, v 'fugen vt фудул и. фудул|ин m, -и pl 'aufgeblase¬ ner Kerl m 1, 'hochnäsiger Mensch m 8 фукар а f -й pl 'armer 'Schlucker m 4, 'armer 'Teufel m 4 фукарй|я m u.f, -и pl и. фукарлък m nur sg 1. umg (бедност) 'Armut / 12/,yg 2. (бедни xöpa) 'arme 'Leute pl 3. (беден човек) 'armer 'Schlucker m 4 ф^кв ам, -аш (-ax) uv; фукн|а, -еш (-ах) V 'weglaufen vi < 9аjsn >, 'losrennen vi < 10a /sn> фулар m nur sg Fou'lard m 6 фундамент m, -и pl Funda'ment n 20 фундаментални, -ни adj fundamen'tal O ~ни проучвания [изследвания] 'Grundlagenforschung /17 фуниевйд|ен, -ни adj 'trichterförmig фунй|я / -и pl 'Trichter m 4 функционален, -ни adj Tunktio'nal функционер m, -и pl Funktionär m 4 функционерк|а /, -и pl Funktio'närin/18 функционйр|ам, -аш (-ax) uv funk¬ tionieren vi <d/hb> функци|я/, -и pl Funkti'on /17; ~ ята на сърцето die 'Herzfunktion; про¬ изводна » 'abgeleitete Funkti'on; служебни ~ и 'dienstliche Funkti¬ onen pl; нещатна » 'ehrenamtliche Funkti'on фунт (-ът) m, -ове pl Pfund n 20 O ~ стерлинг Pfund 'Sterling фураж m, -и pl 'Futter n 22/sg; тревен od зелен ~ 'Grünfutter; зърнен - 'Kör¬ nerfutter фураж|ен, -ни adj 'Futter-; ~ но растение 'Futterpflanze 16; ~на
92! ха царевица 'Futtermais т 1 фур&жк[а /, -и pl 'Schirmmütze / 16 фургон т, -и pl 1. (вагон od кола за багаж) 'Packwagen т 4 2. (кола за жйлище) 'Wohnwagen 3. (за мебе¬ ли) 'Möbelwagen 3. (за къмпинг) 'Campinganhänger т 4 фурда/имг sg 1. (отпадъци) 'Abfall т 2 2. (брак) 'Ausschuß т 2 фуре п, -та pl 'eingewickeltes Bon'bon т 6 od п 24 фурй|я /, -и р1 'Furie / 16 auch übertr фуркет т, -и pl 'Haarnadel / 16 фурм|а / -й pl 'Dattel /16 фурн|а /, -и pl 1. (пещ) 'Backofen т 5 2. (хлебарница) Bäcke'rei/17 0 една s хляб ein 'Backofen voll Brot фурнаджййк|а /, -и pl 'Bäckerin / 18, 'Bäckersfrau /17 фурнаджнйскя adj 'Bäcker-; ~ хляб 'Bäckerbrot n 20 фурнаджй|я m, -и pl 'Bäcker m 4 фурнир m, -и pl Fur'nier n 20* фурннр|ам, -аш (-ах) и. фурннров|ам, -аш (-ах) «V, V fur'nieren vt < d > фурбр mnur sg Fu'rore /16/sg odn23/sg; правя ~ Fu'rore 'machen фуст|а /, -и pl 1. (пола) Rock m 2 2. (долна дреха) 'Unterrock 3. umg übertr (жена) 'Frauenzimmer n 23 O държа се за ~ ата на майка си an 'Mutters 'Schürzenzipfel ['Rockzipfel] 'hängen vi < S/hb >; той тича подир всяка % er ist ein 'Schürzenjäger фустан nt, -и pl volkst Kleid n 21 фустанел|а /, -и pl Rock m 2, 'Falten¬ rock фут (-ът) m, -ове pl (мярка) Fuß m 2 футбол m, -и pl 'Fußball m 2 футбол|ен, -ни adj 'Fußball-; » отбор 'Fußballmannschaft /17; ~ на топка 'Fußball m 2; s мач'Fußballspiel и 20 футболйст m, -и pl 'Fußballspieler m 4 футурйз|ъм (-мът) m nursg Futu'rismus nt 11 /sg футурнст m, -и pl Futu'rist m 8 футуристйч|ен, -ни adj futu'ristisch фуч|а, -йш (-äx) uv 1. (вятър) 'heulen vi <hb>, 'brausen vi <hb>\ фъртуната ~ й der 'Schneesturm heult 2. (жи¬ вотно) 'schnaufen vi <hb> 3. 'toben vi <hb>, 'rasen vi <hb>; s от яд vor Wut 'toben ['rasen) O главата ми - й mir braust der Kopf; ушите ми ~ ат mir 'sausen die 'Ohren фък|ам, -аш (-ах) uv beschneiden vt <21, d - «>, be'schnippeln vt <b> фъкв|ам, -аш (-ах) uv; фъкн|а, -еш (-ах) V be'schneiden vt < 21 b, d - tt>, be'schnippeln vt <b>, ver'schneiden vt < 21b, d - tt>; * косата das Haar ver'schneiden фъндъ|к m, -ци pl 1. (валмо) 'Büschel n 23; Bausch m\ od 2; * влакна 'Faser¬ büschel 2. (кичур) 'Strähne /16; s коса 'Haarsträhne 3. (дребно човече) 'Wichtelmann m 3 фърл|ям, -яш (-ях) uv; фърл|я, -иш (-их) v = хвърлям фъртун|а /, -и pl 'Schneesturm т 2, 'Schneetreiben п 23 jsg фърфала|к т, -ци pl 'Kreisel т 4 auch übertr, въртя се като « sich wie ein 'Kreisel 'drehen vr <C> ама че си един % du bist aber ein 'unruhiger Geist фъстъ|к m, -ци pl ‘Erdnuß / 14 фъстъчен adj 'Erdnuß-; ~ и ядки 'Erd¬ nußkerne m 1 Ipl фъфл|я, -еш (-äx) uv 'nuscheln vt <hb> фьижн|я / -и pl 'Pferdeapfel m 5 фю Interj hui фюфюк|ам, -аш (-ах) uv 'pfeifen vt, vi <2l/hb> X xa Partikel 1. (хайде) los 2. (въпрос) volkst he 3. (одобрение, възражение) hm; ~ тъй! hm, so! 4. (поздрав, благопожелание) nun; ~ добре дошъл! nun, sei uns wiü'kommen! 5. (тъкмо, без малко) ge'rade; - да го погледна ge'rade 'wollte ich ihn 'an¬ schauen 6. (вместо глагол anstelle
хабеж 922 'eines Verbs) schnell, so'fort; той се оглежда па ~ през оградата er sieht sich um und - schnell 'über den Zaun 7. als Konj ~ ... ~ ... und ... und ..., so'wohl ... als auch ... 8. (условие и следствие) kaum ... schon ...; ~ ro кажеш, ~ се разчуло kaum sagst du es, schon ist es her'um 9. Interj na so 'etwas, na'nu 10. (смях) ha-ha <C> xä-xa - хй-хи Her'umalbern n 23 хабеж m, -и pl Ver'geudung / 17, Verschwendung /17; ~ на сили 'Kraftverschwendung хабер m, -и pl volkst 'Nachricht /17 0 нямам ~ ! übertr 'keine 'Ahnung!; той си няма ~ от тази работа er hat 'keine 'Ahnung von 'dieser 'Sache хабилитацион|ен, -ни ad) Habilitati- 'ons-; « труд Habilitati'onsschrift/17 хабилитация /, -и pl Habilitati'on /17 хабилнпгнр|ам се, -аш се (-ах се) uv, v sich habili'tieren vr < d> хаб|я, -йш (-йх) uv 1. (изразходвам напразно) ver'geuden vt < b > 2. (раз¬ валям) ver'derben vr < 16b > 3. (пра¬ вя тъп) stumpf 'machen vr O * времето си 'seine Zeit 'nutzlos ver'tun; ä си думите in den Wind 'reden <hb> хава / nur sg 1. (време) 'Wetter n 23 2. übertr (положение) 'Lage / 16 O каква е ~ та? wie steht’s? хаван m, -и pl 'Mörser m 4 хавлиен adj Frot'tee- хавлн|я / -и pl 1. (кърпа) 'Badetuch n 20 2. (дреха) 'Bademantel m 5 хаджийск и adj des 'Wallfahrers; ~ a дъщеря 'Tochter /15 des 'Wallfahrers хаджилък m nur sg 1. (място) 'Wall¬ fahrtsort m 1 2. (отиване) 'Wallfahrt / 17,'Pilgerfahrt O отйвамна ~ zu den 'heiligen 'Stätten 'fahren vr <4/sn> хаджн|я / -и pl Rel 1. (християнин) Je'rusalempilger m 42. (мохамеданин) 'Mekkapilger хаза|ин m, -и pl Wirt m 1 хазайк|а / -и pl 'Wirtin /18 хазайскн adj Wirts- хазарт|ен, -wtadj Glücks-, Ha'sard-; ~ на игра 'Glücksspiel n 20, Ha'sardspiel хазн|а / -й pl volkst veralt 1. 'Staats¬ schatz m 2, 'Staatskasse /16 2. (вързоп) 'Beutel nt 4 хазя|нн m, -и pl = хазаин хазяйнич|а, -иш (-их) uv her'umkom- mandieren vr, vt < ejhb >, sich wie zu 'Hause 'fühlen vr хаир nt, -и pl 'Gutes n 264 /sg; правя ~ 'eine 'gute Tat voll'bringen < 24b >; на ~ да e! 'möge es Glück 'bringen! хаирлия adj unv 'glücklich; да e ~! 'möge es Glück 'bringen! хаирсьз|ин m, -и pl volkst Schuft m 1, 'Tunichtgut m 1 хайван u. хайван[ин m, -и pl 1. (добиче) Vieh n 20/sg 2. (глупак) 'Holzkopf m 2, 'Ochse m 7 хайвер m, -и pl 1. Zool 'Rogen m 4; рйбата хвърля ~ а си der Fisch laicht 2. Kochk 'Kaviar m 1*; сьомга ~ 'roter 'Kaviar; черен ~ 'schwarzer 'Kaviar 3. Kochk (разбйт ~) 'Ro¬ genpaste /16 <C> пращам някого за зелен ~ jmdn. auf die 'Schippe neh¬ men хайверен adj 1. 'Rogen- 2. 'Kaviar- хайде Partikel 1. (подкана) los, nun; ~ да вървйм! los, 'gehen wir!; ~ разказвай! nun er'zähle!; ~ довйж- дане nun, auf 'Wiedersehen 2. (при- миряване) nun ja; ~ и нйе сме съгласни nun ja, wir sind auch 'einver¬ standen 3. (бързо движение) husch; ~ да го няма husch - weg war er; ~ в гората husch in den Wald 4. (укор, възражение) na 'aber!; 'also nun mal 'langsam! 5. (отстъпка) es ist schon gut хайду|к m, -ци pl volkst 'Räuber m 4, 'Spitzbube m 1 хайдут|ин m, -и pl 1. Hist (борец за свобода) Hei'duck m 8, 'Freiheits¬ kämpfer m 4, Re'bell m 8 2. (раз¬ бойник) 'Räuber m 4, 'Spitzbube m 1 хайдутски adj Hei'ducken- хайдутство n nur sg 1. Hist Hei'duk- kentum n 20/sg, 'Freischärlertum,
923 халтавос Re'bellentum 2. (разбойничество) Räube'rei /17 хайдутув|ам, -аш (-ах) uv als Hei'duck 'kämpfen vi <hb> хайдушки adj I. Hist Hei'ducken- 2. (разбойнически) 'Räuber- хайк|а /, -и pl 1. (лов)'Treibjagd/17 2. (ловци) 'Treiber m 4Ipl 3. (преслед¬ ване) 'Razzia / 15 od 15a 4. (потеря) 'Suchlrupp m 6 хаякаджЩя /, -и pl 1. (на лов) 'Treiber m4 2. (за хора) 'Menschenjäger m 4, VerTolger m 4 ’хайл£з adj unv volkst faul 2хайлаз m и. хайлазин m, -и pl volkst 'Faulpelz m 1 хайлазув|ам, -аш (-ах) uv volkst auf der 'faulen Haut 'liegen vi <31 jhb>, 'fau¬ lenzen vi <hb> хайлайф m nur sg: ~ ът die 'oberen Zehn'tausend хайлайф|ен, -ни adj der 'oberen Zehn¬ 'tausend; -v но общество Gesell¬ schaft /17 der 'oberen Zehn'tausend хайман|а m od/ -Й pl volkst 'Tunichtgut m 1 хаймаиув|ам, -аш (-ах) uv volkst her'umlungern vi < а/hb > хайт|а m od/, -и pl = хаймана хан (-ът) m, -ове pl volkst 1. (заплата) Lohn m 2 2. (наследство) 'Erbschaft /17 0 ми e es ge'schieht mir recht хак|ам, -аш (-ах) uv umg 1. (удрям, бликам) 'schlagen vt <4>; s вратите die "Türen 'schlagen 2. (бутам, забйвам) 'stoßen vt <34> хаквам, -аш (-ах) uv; хакн|а, -еш (-ах) v umg 1. (удрям, блъсвам) 'schlagen vt <4> 2. (бутвам) 'stoßen vt <34> хал (-ът) т nur sg volkst 'Lage /16 хал|а /, -и pl 1. (змей) 'Drache т 1, 'Ungeheuer п 23 2. (буря) 'Sturmwind т 1 3. (як човек) 'starker Mann 4. (яшен човек) 'Vielfraß т 1 5. als adj 'stürmisch, temperamentvoll хал4л adv: ~ да ти e ich gönne es dir, 'möge es dir Glück 'bringen халат m, -и pl 1. 'Schlafrock m 2, 'Morgenrock 2. (за цял ден) 'Hausrock халб|а /, -и pl 'Seidel n 23, 'Bierseidel халв|& f, -й pl Hal'wa n, 'türkischer 'Honig m 1 * халваджнйск|н adj zur 'Herstellung von Hal'wa; ~ а работилница 'Werkstatt / (-, -statten) zur 'Herstellung von Hai 'wa O « тефтер 'Schmierheft n 20 халваджнйство n nur sg Hal'waherstel- lung/17/sg халваджн!я m, -и pl 1. Hal'wahersteller m 42. (продавач) Hal'waverkäufer m 4 O * за бозаджйя sie 'stecken 'unter 'einer 'Decke, 'eine 'Krähe hackt der 'anderen kein 'Auge aus хали nur pl 'Markthalle /16 халйф m, -и pl Ka'lif m 8 халифат m, -и pl Kali'fat n 20 халшц|е n, -apl volkst 'dicke 'Wolldecke /16 халк|а /, -й pl 1. (брънка) Ring m 1 2. (венчален пръстен) 'Ehering, 'Trau¬ ring 3. (годежен пръстен) Ver'lo- bungsring халосам | халосвам халосан adj 1. (смахнат) ein 'bißchen ver'rückt, nicht ganz 'richtig 2. (за¬ несен) zer'streut халосв|ам, -аш (-ах) uv; халос|ам, -аш (-ах) V 'schlagen vt, vi < 4/hb >, 'hauen vt (no auf 4, 'über 4); ще те халосам по главата ich 'haue dir eins 'über den Kopf; халоса го по гърба er schlug ihm auf den 'Rücken; « се 1. (блъс¬ кам се) sich 'stoßen vr < 34 > (в an 3), 'stoßen vi <34lsn> (в нещо 'gegen etw. 4) 2. (полудявам) ver'rückt 'wer¬ den vi <18/sn> 3. (правя се на глупав) sich dumm 'stellen vr 4. (зап- лесвам се) 'Maulaffen 'feilhalten <3a> O халосал се е по нея er ist ver'narrt in sie халос |ен, -ни adj Platz-; а патрон 'Platzpatrone /16 халосни|к m, -ци pl umg Narr m 8, 'Dummkopf m 2 халтав adj 'locker, schlaff, 'lose халтавост / nur sg ‘Schlaffheit / 17/^p
халюцинация 924 халюцинаци|я/ -и р/Halluzination/17 халюцинирам, -аш (-ах) wv, v Halluzi- nati'onen 'haben <A>, an Halluzi¬ nationen 'leiden vi <21, d - ttfhb> хамал|ин m, -и pl 'Lastträger m 4, 'Trä¬ ger ^ хамаллък m nur sg 1. (носене) 'Lasten¬ tragen n 23/sg 2. (тежка работа) 'Schwerarbeil /17, Placke'rei /17 хамалск|и adj 1. 'Lastträger- 2. (груб) grob O ~ а работа Placke'rei / 17, Schinde'rei /17 хамалув|ам, -аш (-ах) uv 1. (хамалин съм) als 'Lastträger 'arbeiten vi <hb> 2. (работя тежко) sich 'abrackern vr < a >, sich 'placken vr хамам m, -и pl 'türkisches Bad n 22 хамбар m, -и pl 'Scheune /16, 'Speicher m 4 хамелеон m, -и pl Zool Cha'mäleon [k..] n 24 auch übertr хамсй|я f -и pl Zool An'schovis / хамут m, -tu pH. 'Kummet n 20* 2. nur pl Ge'schirr n 20 ‘хан (-ът) m, -ове od -ища pl 'Gasthaus n 22, 'Wirtshaus 2хан (-ът) m, -ове pl Hist Chan m 1 *, Khan m 1* хангар m, -и pl Han'gar m 6 ханджар m, -и pl Dolch m 1 ханджнйскн adj des Wirts; - слуга 'Diener m 4 des Wirts ханджй|я /, -и pl Wirt m 1, 'Gastwirt хански adj 1. (на гостилница) 'Wirts¬ haus- 2. Hist Khans- ханш (-ът) m, -ове pl 'Hüfte / 16 ханьм|а/ -и pl verheiratete 'Türkin/18, Ha'num / ханъмск|и adj 'einer [der] 'Türkin; ~ o фередже 'Schleier m 4 der ['einer] 'Tür¬ kin xäoc m nur sg 'Chaos n хаотйч|ен, -ни и. хаотйчески adj cha'otisch хаотичност/nur sg 'Chaos n, 'Wirrwarr m 1 *jsg, Durchein'ander n 23/sg хап (-ът) m, -ове pl 'Pille/16, Ta'blette /16; горчив ~ übertr 'bittere 'Pille хапв|ам, -аш (-ах) wv; хапн|а, -eiu(-äx) v 1. (ям малко) ein 'wenig 'essen vi < 15/hb > (от von 3) 2. (пробвам) 'kosten vt xanicja / -и pl 'Bissen m 4 хаплйв adj 'bissig auch übertr хаплйвост / nur sg 'Bissigkeit /17/sg хапльо m, -вци pl 'Dämlack m 1* od 6, 'Dussel m 6 хапна | хапвам хапче n, -та pl 'Pille / 16, Ta'blette /16 хап|я, -еш (-äx) wv 1. 'beißen vt <21 >; кучето ~ e der Hubd beißt 2. (на¬ секоми) 'stechen vt <16> 3. (зася¬ гам) übertr 'Stiche ver'setzen <b> (някого jmdm.) характер m, -и pl Cha'rakter m ‘характерен, -ни adj charakte'ristisch ^характерен, -ни adj (c характер) charakterfest характеризйр|ам, -аш (-ах) uv, v cha¬ rakterisieren vt < d >; s ce charakte¬ risiert 'werden vi < 18/sn> (cdurch4) характеристика /, -и pl 1. Cha¬ rakteristik /172. (документ) Beurtei¬ lung /17 характеристичен, -ни adj = ‘характе¬ рен характерност / nur sg Charakteristi¬ kum n 20, Charakteristisches n 26+ харамй|я m, -и pl Hist volkst 1. 'Räuber m 4 2. (бунтовник) Re'bell m 8 харач m, -и pl Hist 'Kopfsteuer /16 харем m, -и pl 'Harem m 6 харемлъ|к m, -ци pl 'Haremsgemächer n 221 pl, 'Harem m 6 харемскн adj 'Harems- хар|ен, -ни adj volkst 1. (добър) gut 2. (хубав) schön харесв|ам, -аш (-ах) uv; харес|ам, -аш (-ах) у 1. Ge'fallen 'finden <27 > (нещо an etwa. 3); тя го »-а sie 'findet Ge'fallen an ihm, er ge'fällt ihr 2. ge¬ 'fallen vi <3bjhb>; тя ми ~a sie ge'fällt mir; s ce ge'fallen (на някого jmdm.); нещо ми се хареса mir ge'fiel etw. харйзв|ам, -аш (-ах) wv; харй|жа, -жеш
925 хващам (-зах) V volkst 'schenken vi харман m, -и pl 1. (гумно) 'Tenne /16 2. (зърно) Drusch m 1 3. (време за беритба) 'Erntezeit / 17 4. (тютюн) 'Tabakmischung/17 O луната има ~ der Mond hat 'einen Hof харманджййски adj 'Drescher-; ~ кон 'Dreschpferd n 20 харманджй1я f, -и pl 'Drescher m 4 хармански adj 'Tennen- хармонизаци|я /, -и pl Mus Harmo¬ nisierung/ 17/sg хармонизйр|ам, -am (-ax) uv, v harmo- ni'sieren vi <d/hb> хармоник|а /, -и pl Har'monika / 15; устна s 'Mundharmonika хармонйр|ам, -am (-ax) uv harmo'nieren vi <djhb> (c mit 3) хармонйст m, -и pl Harmonikaspieler m 4 хармониум m, -и pl Har'monium n 28 хармоийч|ен, -ни adj har'monisch хармонйчиост f nur sg Harmo'nie /16a Har'monik /17 хармони|я /, -и pl 1. Mus Harmo'nie /16 a auch übertr 2. (учебен предмет) Harmo'nielehre /16 харпун m, -и pl Har'pune /16 харт|а / -и pl Pol 'Charta /15 хартйен adj Pa'pier-; pa'pieren; ~ a фабрика Papierfabrik /17 хартййк|а / -и pl и. картншк|а /, -и pl 'Stückchen n 23 Pa'pier хартй|я / -и pl Pa'pier n 20; амбалажна « 'Packpapier; вестникарска n 'Zei¬ tungspapier; карирана ä ka'riertes Pa'pier; линйрана % lini'iertes Pa'pier; пергаментова « Perga'mentpapier; попивателна * 'Loschpapier; & за писма 'Briefpapier; увивна ä 'Ein¬ wickelpapier O това е само късче а das ist nur ein 'Fetzen Pa'pier харч (-vr) m, -ове pl 'Ausgabe /16 0 надви си на ~ a er kann es sich 'leisten харч|а, -иш (-йх) uv 1. (парй) 'ausgeben vt < I5a> 2. (изразходвам) verbrau¬ chen vr <b>; а електрйчество Strom verbrauchen харчлък m nur sg umg 'kleine 'Ausgaben / 16/p/ O парй за джоб - 'Taschen¬ geld « 21 хас adj unv veralt echt O йма си ~! а) (възможно ли e?) das 'wäre ein Ding? b) йма си ~ das 'fehlte noch! хасе n, -та pl Li'non m 6 xacen adj Li'поп- хастар m, -и pl Text 'Futter n 23 хастарен adj Text 'Fulter- хатьр m nur sg 1. (угода) Ge'fallen m 4; за твой - dir zu Ge'fallen 2. (прис¬ трастие) 'Voreingenommenheit / 17/ sg; съдя по ~ 'voreingenommen 'ur¬ teilen vi <hb> 3. (мъка) Leid n 20jsg O не прекършвам «а на някого jmdm. 'keinen Wunsch 'abschlagen < 4a >; гледам на някого ~ a von jmdm. 'eingenommen sein vi < B > хатърджй|я m, -и pl umg 'gutmütiger Kerl m 1 хашйш m nur sg 'Haschisch m odn хвала f nur sg 1. Lob n 20 2. als Interj ge'lobt sei (на нещо etw. У) хвалб|а/ -й pl 1. 'Lobrede/16 (за über 4) 1. (незаслужена) Lobhude'lei / 17 (за von 3) хвалеб|ен, -ни adj 'lobpreisend O ~ на реч 'Lobrede /16 хвалебствен adj = хвалебен хвалебствие n, -я pl 'Lobpreisung /17 хвалипръцко m, -вци pl umg 'Angeber m 4 хвалйтел (-ят) m, -и pl 'Lobredner m 4 хвал|я, -иш (-йх) uv 1. 'loben vr 2. (из¬ казвам похвала) belobigen vr < b > 3. (тържествено) 'rühmen vt, 'lobpreisen vt < 23 >; s ce 1. sich'rühmen vr 2. iron 'prahlen vi </tb> 3. (пре¬ поръчвам ce) sich emp'fehlen vr <20b> 4. (заканвам ce) 'drohen vr <hb> хвана f хващам хватк|а f, -и pl 1. Sport Griff m 1 2. (една шепа) als adv 'eine 'Handvoll 3. (мярка за ширина) als adv 'eine 'Handbreit хващ|ам, -am (-ax) uv; хван|а, -еш (-ах)
хвойна 926 v 1. 'fassen vt, er'greifen vt < 21 b >; £ го за ръката ihn bei der Hand 'fassen; хванаха престъпника man 'faßte [er'griff] den Ver'brecher; бъчвата ~ a 100 литра das Faß faßt 100 'Liter; ~ a чашата c две ръце er faßt die 'Tasse mit 'beiden 'Händen 2. (сграбчвам) 'pak- ken vt; ~ го за гушата ihn an der 'Kehle 'packen 3. (животно, беглец) 'fangen vt <2> 4. (задържам) 'auf¬ halten vt < 3a > 5. (изненадам) er'tappen vt < b >; £ го в лъжа ihn bei 'einer 'Lüge er'tappen 6. (пипам) 'anfassen vt < a >; от години не беше - ал сърп seit 'Jahren 'hatte er 'keine 'Sichel 'angefaßt 7. umg (превозно сред¬ ство) er'wischen vt <b> 8. (болест) be'kommen vt < 33b > 9. (спиртно питие) in den Kopf 'steigen vi <23/sn> 10. (тънък слой от нещо) über'zogen 'werden vi < 18/5/1 > (нещо von etw. 3) 11. (започвам) 'anfangen vt <2a>, be'ginnen vt <26b> 12. (за¬ палвам се) 'zünden vi <hb> 13. (тръг¬ вам) 'gehen vi < 13 fsn > 14. (смятам) berechnen vt < b > O радиото ~ a много станиции der 'Radioapparat holt 'viele 'Sender her'an; ~ а ме срам [страх] mich über'kommt die Scham [die Angst]; £ река 'einen Fluß 'stau¬ en; Ж извор 'eine 'Quelle 'fassen; хвана ме грип ich 'habe 'eine 'Grippe; Ж въшки 'Läuse 'kriegen; додето ти - ат очите so'weit der Blick reicht; не ме ~ а сън mich flieht der Schlaf; не мога да му хвана края ich kann es nicht ver'stehen; не £ корен nicht 'heimisch 'werden; око не ги ~ a sie sind nicht mit 'einem Blick zu überschauen [er'fassen]; £ бримка 'eine 'Masche 'aufnehmen < 16 a >; £ балкана zu den Parli'sanen 'gehen; £ дйрята на някого jmdm. auf die Spur 'kommen vi <33fsn>; £ корен'Wur¬ zeln 'schlagen <4>; £ място a) in 'Ordnung sein vi <B> b) (полезен съм) 'nützlich sein; £ очи ins 'Auge 'fallen vi <3jsn>, ge'fallen vi <3b/ hb>; ~ ат ме дяволите vom 'Teufel ge'ritten 'werden; s се 1. (задържам се) sich 'festhalten vr < За > (за an 3) 2. (пипвам) 'fassen vi <hb> (за nach 3) 3. (залепвам се) 'haften vi, 'kleben vi (за, на an 3) 4. (риба, дивеч) 'gehen; £ се в капан in die 'Falle 'gehen auch übertr 5. (за работа) 'anfangen (за нещо etw.) 6. (внимание) 'festhalten vi <3a/hb> (за идея an 'einer I'dee) 7. volkst (наемам се) zu 'arbeiten be'ginnen vi <26/hb>; тя се хвана учителка sie be'gann als 'Lehrerin zu 'arbeiten 8. (дружа) sich 'abgeben vr < 15a > (c mit 3) 9. (растения) 'Wurzel 'fassen 10. (дрехи) 'passen vi <hb> (на някого jmdm.) O £ се за сламка nach 'einem 'Strohhalm 'greifen vi <21 /hb>; £ се за главата sich an den Kopf 'fassen vr; £ се на бас 'eine 'Wette 'eingehen < 13a/s« > (c mit i); £ се на въдицата an die 'Angel 'ge¬ hen; £ се на хорото a) sich in den 'Reigen 'einreihen b) übertr 'eine 'Sache 'anfangen хвойн|а/, -и pl Bot Wa'cholder nt 4 хвойнов adj Bot Wa'cholder-; - храст Wa'cholderbusch m 2 хвощ (-ът) m, -ове pl Bot 'Schachtelhalm m 1 хвръкв|ам, -аш (-ах) uv; хвръкн|а, -еш (-ах) v 1. (отлитам) 'auffliegen vi <32а/ sn>, 'wegfliegen vi <32ajsn> 2. übertr (спускам се) 'fliegen vi < 32jsn > (към zu 3) 3. übertr (преми¬ навам, губя се) verwiegen vi <32bjsn> 4. (изчезвам) übertr ver¬ schwinden vi < 21bjsn > O хврък¬ наха парите das Geld ist fort; хвръкна пилето das ist vor'bei; хвръкна ми чивията ich 'habe den VerStand verloren хвърг(ам, -аш (-ах) uv = хвърлям хвърк|ам, -аш (-ах) uv = хвърча хвъркат adj 1. 'fliegend auch übertr 2. (сръчен) volkst ge'schickt хвърковат adj = хвъркат хвърле|й (-ят) т, -и pl 'Steinwurf m 2; на един £ разстояние 'einen 'Stein-
927 хем wurf weit ent'fernt хвърл[ям, -яш (-ях) uv; хвьрл|я, -иш (-йх) V 1. (мятам) 'werfen vt < 16 > 2. (тласкам) 'stürzen vt auch iibertr; x страната в катастрофа das Land in 'eine Kata'strophe 'stürzen 3. (свалям) 'ablegen vt < a > 4. (захвърлям) 'weg¬ werfen vt <16a> 5. (изоставям) übertr ver'lassen vt <3b>, 'liegen 'lassen vt <3/hb> 6. (разказвам) übertr um sich 'werfen vr (нещо mit etw. J) 7. 'hinwerfen <16a> (на някого нещо jmdm. etw.) 8. (кон) 'abwerfen vt <16a>; конят ~я ездача das Pferd wirft den 'Reiter ab O нещо ме ~ я в изумление etw. ruft Ver'wunderung bei mir her'vor; тези камъни се ~ ят в моята градина das zielt auf mich; x було върху нещо 'einen 'Schleier 'über etw. 'decken; x върху някого вината за нещо jmdm. die Schuld für etw. in die 'Schuhe 'schieben < 32 >; x едно вино schnell ein Glas Wein 'trinken <27>; x жребие 'losen vi <hb>; x кал върху някого jmdn. mit Dreck be'werfen < 16b > ; x къч 'ausschlagen vt < 4a >; x мерак на нещо es auf etw. 'abgesehen haben < A >; x на вятъра verschleudern vt < b >; x нещо във в!здуха etw. in die Luft 'jagen; x око на нещо ein 'Auge auf etw. 'werfen; x очи на някого jmdn. mit 'einem Blick 'streifen; x петалата odтопа ins Gras 'beißen vi <21 /hb>; x прах в очите на някого jmdm. Sand in die 'Augen 'streuen; x си мрежата 'seine 'Netze 'auswerfen < 16a >; s се 1. sich 'stür¬ zen vr; x се в бой sich in den Kampf 'stürzen; x се на него sich auf ihn 'stürzen; x се във водата sich ins 'Wasser 'stürzen 2. (насочвам се) 'stür¬ zen vi <sn>; x се напред nach vorn ('vorwärts] 'stürzen O x се в очи ins 'Auge 'fallen vi <3fsn> хвърляне n nur sg Wurf m 2, 'Werfen n 23/sg; ~ диск Sport 'Diskuswerfen хвърч[а -йш (-äx) uv 'fliegen vi <32jsn> auch übertr хвърчащ adj 'fliegend auch übertr, ~ лист 'Flugblatt n 22 хвърчило n, хвърчила pl 1. 'Drachen »i4 2. (самолет) veralt 'Flieger m 4 xe Partikel 1. (там e [ca]) da ist [sind]; ~ го селото da ist das Dorf 2. (там) da; ~ онова дете 'jenes Kind da 3. (хай¬ де) los 4. Interj (хъм) hm 5. Interj (недоволство) o'ho хегемон m, -и pl Hege'mon m хегемон |ен, -ни adj hege'monisch хегемони |я /, -и pl Hegemo'nie / 16a хей Partikel 1. (там е [ca]) da ist [sind]; ~ го селото das ist das Dorf 2. (там) dort; -, röpe dort 'oben 3. (обръ¬ щение) he 4. (хайде) los 5. Interj o'ho хекатомб|а /, -и pl Heka'tombe /16 хекзамет|ър m, -ри pl LU Hex'ameter m 4 хекйм нн m, -и pl umg veralt Arzt m 2 хектар nt, -и pl, Abk xa Hekt'ar n 20* od m 1*, Abk ha хектограф m, -и pl Hekto'graph m 8 хектографйр|ам, -аш (-ax) uv, v hekto- gra'phieren vt <d> хектолйт|ър m, -ри pl, Abk хл Hekto'liter n 23, Abk hl хеле adv umg 1. (особено) besonders 2. (най-сетне) 'schließlich хелиев adj Chem 'Helium- хелий m nur sg Chem 'Helium n 20* хеликоптер m, -и pl Flugw 'Hubschrau¬ ber m 4 хелиограф m, -и pl Helio'graph m 8 хилиография / nur sg Heliogra'phie /16a/sg хилиографй|я /, -и pl Mil 'Geben n 23 von 'Lichtsignalen хелиотерапия / nur sg Heliothera'pie f\6z/sg хелмйнт m, -и pl Med Hel'minthe /16 хем Konj 1. (и то) und das 2. (пък) und, 'aber 3. (за едновременни действия) und zur 'gleichen Zeit; - чете, ~ слуша радио er liest und hört zur 'gleichen Zeit 'Radio 4. (и ... и): ~ ... - so'wohl ... als auch 5. Partikel (за
хематй! 928 подчертаване) Tatsache /16, tatsäch¬ lich хематнт т nur sg Häma'tit n 20* хемоглобин m nur sg Anat Hämoglo'bin n 20* хемороиди nur pl Med Hämorrho'iden Pl хенде|к m, -ци pl umg 'Straßengraben m 5 хепатит m nur sg Med Hepa'titis /, 'Gelbsucht /14 jsg хептен adj umg ganz und gar хералдика / nur sg He'raldik / 17/sg хербаризирам, -am (-ax) uv, v 1. (съби¬ рам) für das Her'barium 'sammeln vf 2. (съхранявам) in 'einem Her'ba¬ rium 'aufbewahren vt <c> хербари|й (-ят) m, -и pl Her'barium n 28 хербицид m, -и pl Herbi'zid n 20 хергеле n, -та pl 'Pferdeherde /16 херииг|а /, -и pl Zool 'Hering m 1 * херкулес m, -и pl 'Herkules m херкулесов adj her'kulisch хермафродйт m, -и pl Hermaphro'dit m 8, 'Zwitter m 4 хермелйн m, -и pl Zool Herme'lin n 20* хермелннов adj Herme'lin-; ~ а кожа Herme'linpelz m 1 херметйч|ен, -ни и. херметически adj her'metisch херни|я f -и pl Med Bruch m 2; слабйнна « 'Leistenbruch <0 дискова s 'Bandscheibenschaden m 5 херолд m, -и pl 'Herold m 1 херпес m, -и pl Med 'Bläschenausschlag m 2, 'Herpes / херувйм m, -и pl Rel 'Cherub /и, pl -'binen Херцеговина / Herzegowina / 16; f Босна херцо|г m, -зи pl 'Herzog m 2 херцогйи|я /, -и pl 'Herzogin /18 херцогски adj 'herzoglich херцогствЮ n, -a pl 'Herzogtum n 22 хесап m, -и pl volkst 'Rechnung /17 хесапчи|я /, -и pl volkst 'Rechner m 4 хетер]а / -и pl He'täre /16 хетерогенен, -ни adj hetero'gen хетман m, -и pl Hist 'Hetman m 1 хи Interj 1. (смях) hi 2. (отвращение) pfui xhät и. хиатус m, -и pl Ling Hi'atus m хибрид m, -и pl Biol Hy'bride / 16 хибрид |ен, -ни adj hy'brid хибридизация /, -и pl Biol Hybridi'sie- rung/17 хигиена / nur sg Hygi'ene /16/sg хнгиеи|ен, -ни adj hygi'enisch хигиенизйр!ам, -am (-ax) uv, v hy¬ gi'enisch 'machen vt хигиенйст m, -и pl 1. Hygi'enearzt m 2 2. (дежурен) Verantwortlicher ml* für die 'Sauberkeit 3. (чиновник) Hy- gi'enebeauftragter ш7+ ' хигиенич ен, -ни adj hygi'enisch хигиенйчност / nur sg Hygi'ene /16/sg хигромет|ър m, -ри pl Hygro'meter n 23 хигроскопйч|ен, -ни adj hygro'skopisch хидр|а/, -и pl 1. Myth 'Hydra/15a auch übertr 2. Zool 'Süßwasserpolyp m 8, 'Hydra хидравлика / nur sg Tech Hy'draulik /17/Jg хидравличен, -ни adj hy'draulisch, Hy'draulik-; ~ но задвижване hy- 'draulischer 'Antrieb m 1 хидравлйнески adj = хидравличен хидрант m, -и pl Hy'drant m 8 хидрат m, -и pl Chem Hy'drat n 20 хидробиологйч|ен, -ни adj hydrobio'lo- gisch хидробиолбгия /nur sg Hydrobiolo'gie /16a хидровъз|ел m, -ли pl Netz n 20 'hy¬ drotechnischer 'Einrichtungen, 'Stau¬ werk n 20 хидрогеология /nur sg Hydrogeolo'gie /16a хидрография / nur sg Hydrogra'phie / 16a/5g хидрографски adj hydro'graphisch хидроелектростанци я /, -и pl u. хидро- електроцентрал|а/, -и pl 'Wasserkraft¬ werk n 20 хндролйза / nur sg Hydro'lyse / 16 хндроло|г m, -зи pl Hydro'loge m 7
929 хипертрофия хидрология / nur sg Hydrolo'gie /16a/sg хидроложки adj hydrologisch хидрометеорологичен, -ни adj hydro- meteoro'logisch хидромеханика / nur sg Hydromecha¬ nik/17 хндрооранжери|я /, -и pl 'Hydroge- wächshaus n 22 хидроплан m, -и pl Flugw 'Wasserflug¬ zeug n 20 хядростатика/nur sg Hydro'statik/17 хидростатйч|ен, -ни adj hydrostatisch хидротерапия / nur sg 'Wasserbehand¬ lung/17, Hydrothera'pie / 16a хидротехника / nur sg Hydro'technik /17 хидротехнически adj hydrotechnisch хнен|а /, -и pl Zool Hy'äne / 16 auch übertr хйж|а / -и pl 1. (колиба) 'Hütte/16 2. (в планината) 'Baude/16, 'Hütte, 'Her¬ berge /16 хикс (-ът) m, -ове pl Buchstabe X n хилав adj 'schwächlich, 'kränklich O много баби - ~ o дете übertr 'viele 'Köche ver'derben den Brei хилавост/nur sg 'Schwäche/16, '-Krän¬ keln n 23 хйлк[а/ -и pl Sport 'Schläger m 4; « за тенис 'Tennisschläger; x за тенис на маса 'Tischtennisschläger; х за фе- дербал 'Federballschläger хйлус|ен, -ни adj Anat 'Chylus-; ~ ни жлези 'Chylusdrüsen / 16/р/ хиляда/ -и pl 'Tausend п 20*; ~ и хора 'Tausende von 'Menschen хиляда, хиляди пит 'tausend хилядарк|а /, -и pl Tausend'lewanote /16, 'Tausender т 4 хнляд|ен, -ни adj 1. 'tausendste; ~ ната част der 'tausendste Teil т 1; ~ ният посетител der 'tausendste Be'sucher т 4 2. als Subst /: ~ на 'Tausendstel n 23 O x народ od ~ но мнозин¬ ство 'tausendköpfige 'Menge /16; x град Stadt / 14 mit 'Tausenden von 'Einwohnern хйлядни[к /и, -ци pl Hist, Mil Kom- 59 Wtb. Bulg-Dt. man'deur m 1 * von 'tausend Sol'daten хилядогодйш[ен, -ни и. хилядолетен, -ни adj 'tausendjährig хилядолетн|е п, -я pl Jahrtausend п 20* хиляд|я, -йш (-йх) V volkst viel Geld ver'dienen < b >; да ~ йш! auf daß du viel Geld ver'dienst! хйл|я се, -иш се (-йх се) uv 'grinsen vr <hb> химер[а /, -и pl Schi'märe /16 хнмерен, -ни adj schi'märisch химй|к m, -ци pl 'Chemiker m 4 химикал m, -и pl 'chemischer Stoff m 1; pl Chemi'kalien pl химнкалк|а /, -и pl Neol 'Kugelschreiber m 4 химйчен, -ни adj = химически химнческ|и adj 'chemisch, Che'mie-; ~ o чйстене'chemische'Reinigung/17; x влакна Che'miefasem pl O x молив Ko'pierstift m 1, 'Tintenstift химйчк|а / -и pl 'Chemikerin /18 химия / nur sg Che'mie / 16a/sg; органйчна ~ or'ganische Che'mie; неорганйчна ~ 'anorganische Che'mie химкомбииат m, -и pl Che'miekombinat n 20 химн (-ът) m, -и pl 'Hymne / 16; държавен ~ 'Staatshymne; нацио¬ нален ~ Natio'nalhymne хинин m nur sg Chi'nin n 20* хинйнов adj Chi'nin- O ~ а кора 'Chi¬ narinde /16; ~ o дърво 'Chinabaum m 2 хйнтерланд m nur sg Wirtsch ökonomi¬ sches 'Hinterland n lljsg хипербол[а/, -и pl Lit, Math Hy'perbel- /16 хиперболизация / nur sg Lit Hyperbo- li'sierung/17 хнперболйч|ен, -ни adj hyper'bolisch хиперболйчност / nur sg Hyper'boli- sches n 26 + хипертонйч|ен, -ни adj hypertonisch хипертонйя / nur sg Hyperto'nie / 16a, er'höhter 'Blutdruck m 1 хипертрофия / nur sg Hypertro'phie / 16a
хипноза 930 хипноз|а / -и pl Hyp'nose/16 хипнотизатор т, -и pl Hypnoti'seur т 1* хмпнотизаци|я/ -и pl Hypnoti'sierung /17, Hyp'nose /16 хипнотизйр|ам, -аш (-ах) uv, v hyp¬ notisieren vt <d> хипнотйз|ъм (-мът) m nur sg Hyp- no'tismus m 11 /sg хипнотйч|ен, -ни adj hyp'notisch хиподром m, -и pl Sport 'Pferderenn¬ bahn /17 хипопотам m, -и pl Zool 'Flußpferd n 20; дребен ~ 'Zwergflußpferd хипотез|а/, -и pl Hypo'these / 16 хипотенуз|а/, -и pl Hypole'nuse / 16 хипотетйч|ен, -ни adj hypo'thetisch хирур|г nt, -зи pl Chi'rurg m 8 хирургйч[ен, -ни и. хирургически adj chirurgisch хирурги|я / -и pl Chirur'gie / 16a хистология/ nur sg Histolo'gie / 16a/sg хитлерйз|ъм (-мът) m nur sg 'Hitlerfa¬ schismus m 11 хитрец nt, хитреци pl 'Schlaukopf m 2, 'Schlaumeier m 4 хитр|ея, -ееш (-ях) uv 1. (ставам хитър) schlau 'werden vi <\%jsn> 2. (служа си c хитрост) zur List 'greifen <21 jhb>, sich 'einer List be'dienen хитрин|а f -й pl 1. (качество) 'Schlau¬ heit / 17, 'Listigkeit / 17/sg 2. (акция) List/17 хитрйц|а /, -и pl 'Schlaumeierin /18 хйтрост f, -и pl = хитрина хитроум|ен, -ни adj 'pfiffig, schlau хитрув|ам, -am (-ax) uv List 'anwenden < 10a > хитруван|е n, -ия pl 'Anwenden n 23 'einer List хитруш|а/ -и pl 'Schlaumeier m 4 хнт|ър, -ри adj 1. (c лукавство) 'listig 2. (умен) volkst schlau, 'pfiffig хнхйк ам, -am (-ax) mv 'kichern vi <hb> хихйкан|е n, -ия pl Ge'kicher n 23jsg, 'Kichern n 23/sg хич adv 1. ganz und gar; това ~ не ми харесва das ge'fällt mir ganz und gar nicht 2. als Partikel (та, че) denn; ~ може ли да бъде ist denn das 'möglich; ~ бива ли? ge'hört sich denn das? O ~ ме няма fix und 'fertig sein vi < B > XHuilen, -ни adj 1. Zool Raub-; - но животно 'Raubtier « 20; - на птица 'Raubvogel m 5; ~ на риба 'Raubfisch m 1 2. (човек, поглед) 'raubgierig хищни|к m, -ци pl 1. 'Raubtier «20 2. übertr 'Räuber m 4 хйщнища /, -и pl 'Raubtier « 20 хйщнически adj 'räuberisch хйщничеств|о n, -a pl 'Raubgier /16/sg хйщност/nur sg 'Raubgier f\6/sg, Gier хлабав adj 1. 'locker, schlaff 2. übertr 'nachlässig хлабаво adv \. 'locker 2. übertr 'nach¬ lässig хлабавост / nur sg 'Schlaffheit /17 хлад (-ът) m nur sg 'Kühle / 16/sg; сядам на хлад; sich ins 'Kühle 'setzen vr; от гората идва ~ vom Wald kommt'Kühle; усещам ~ mir ist kühl хлад|ен, -ни adj kühl auch übertr; s разсъдък 'kühler Ver'sland m 1 jsg; - на сметка 'kühle Berechnung/17; ä гроб 'kühles Grab n 22 O ~ но оръжие 'Hieb- und 'Stichwaffen/\6/pl хладйл|ен, -ни adj Kühl-; « вагон 'Kühlwagen m 4; ~ ни инсталации 'Kühlanlagen / 16/pl; ~ на техника 'Kühltechnik /17 хладйлни|к m, -ци pl 1. (шкаф) 'Kühl¬ schrank m 2 2, (помещение) 'Kühl¬ raum m 2 3. (сграда) 'Kühlhaus n 22 хладина / nur sg 'Kühle / 16jsg auch übertr O смразяваща ~ 'eisige 'Kälte /16 /sg хладн ея, -ееш (-ях) uv 1. kühl 'werden vi < 18/sn >; времето ~ ee das 'Wetter wird kühl; ~ ee ми mir wird kühl 2. (разхлаждам) 'kühlen vi <hb> хладнина / nur sg = хладина хладно adv kühl auch übertr хладнокръвен, -ни adj 'kaltblütig хладнокръвие n nur sg 'Kaltblütigkeit fV/sg
931 хлуя хладност / nur sg 'Kühle / 16jsg хладовйна / nur sg = хладина хладовйт adj volkst kühl, frisch хлад|ък, -ки adj 'lauwarm хлала|к m, -ци pl 'Bengel nt 4, 'Lause¬ junge m 1 хлап|ам, -aui (-ax) uv 'schlappen vi <hb> хлапатар m, -и pl umg Latsch m 1 хлапацал|о n, -a pl umg 'Quatschkopf m 2 хлапашки adj 'jungenhaft хлапе n, -та pl umg 'kleiner 'Bengel m 4 хлапетйя u. хлапетйи nur pl 1. 'Kinder n 2\/pl2. übertr iron 'Lausejungen m Ijpl хласв|ам, -аш (-ax) uv; хласн|а, -еш (-ax) v 1. (удрям) 'schlagen vt <4> 2. (затварям) 'zuschlagen vt <4a/hb> хласк|ам, -аш (-ax) uv 1. (удрям) 'schla¬ gen vt < 4 > 2. (затварям) 'zuschlagen vt < 4a./hb > хласна | хласвам хлебар (-ят) m, -и pl 'Brotbäcker m 4 хлебарк|а /, -и pl 1. (продавачка) 'Brol- verkäuferin /18 2. (жена на хлебар) 'Bäckersfrau /17 3. Zool 'Schabe /16 хлебарница /, -и pl Bäcke'rei /17 хлебарски adj Bäcke'rei- хлеб|ек, -ни adj 1. (от odза хляб) Brot-; зърнени ~ ни храни 'Brotgetreide п 23; ~ но тесто 'Brotteig т 1 2. (тестен) Teig-; ~ ни изделия 'Teigwa¬ ren / 16Ipl 3. (печен) Back-; ~ ни изделия 'Backwaren 4. (житен) Ge'trei- de-; ~ ни култури Getreidekulturen / 17/р/; ~ на кампания Ge'treidekam- pagne/16 хлебец т nur sg ein 'bißchen Brot n 20 хлебобъркачк1а /, -и pl Tech 'Teigknet¬ maschine /16 хлебозавод m, -и pl 'Brotfabrik / 17, 'Großbäckerei /17 хлебокомбинат m, -и pl 'Backwaren¬ kombinat n 20 хлебопекар (-ят) m, -и pl 'Brotbäcker m 4 хлебопекарница / -и pl Bäcke'rei /17 хлебовечене n nur sg 'Brotbacken n 23/ sg; машинно ~ maschinelles 'Brot¬ backen хлебопродавница/, -и pl 'Brotladen m 5 хлебопроизводство n nur sg 'Brotbäcke¬ rei /17 хлебород|ен, -ни adj 'fruchtbar хлебоснабдяване n nur sg 'Brotversor¬ gung/ 17 хлебче n, -та pl 'kleines Brot n 20, 'Brötchen n 23 хлевоуст adj umg ge'schwätzig, 'schwatzhaft хленч (-ът) m, -ове pl 'Flennen n 23/sg, 'Jammern n 23jsg хленч|а, -иш (-йх) uv 'flennen vi <hb>, 'heulen vi <hb>, 'jammern vi <hb> хленчеЦе n, -ия pl = хленч хлйп|ам, -аш (-ax) uv 'schluchzen vi <hb> хлйпаЦе n, -ия pl 'Schluchzen n 23jsg, Ge'schluchze n 23/sg хлоЦам, -аш (-ax) uv 1. 'klappern vi <hb> 2. (при затваряне) 'knallen vt, 'schlagen vi < 4 > 3. (чукам) 'klopfen vi <hb> O - а му дъската bei ihm ist 'eine 'Schraube 'locker; нещо му ~ a er hat 'einen 'Dachschaden хлопатар m, -и pl 'Glocke / 16, 'Kuh¬ glocke хлопв|ам, -аш (-ax) uv; хлопн|а, -еш (-ах) V 1. (затварям се) 'klappen vi <hb>, 'zuschlagen vi < 4 ajsn >; хлоп¬ на вратата die Tür 'klappte [schlug zu] 2. (затварям) 'zuschlagen vt < 4a >; тя хлопна вратата sie schlug die Tür zu хлор (-ът) m nur sg Chem Chlor n 20* хлор|ен, -ни adj Chlor-; ~ на вар 'Chlorkalk m 1 хлорид m, -и pl Chem Chlo'rid n 20 хлороводород m nur sg Chlorwasser¬ stoff m 1 хлорофйл m nur sg Chloro'phyll n 20* хлорофйл|ен, -ни adj Chloro'phyll- хлороформ m nur sg Chloro'form n 20* хлузв|ам, -аш (-ax) uv; хлузн|а, -еш (-ах) V 'gleiten 'lassen vt < 3/hb > хлузг|ам, -аш (-ax) uv 'gleiten 'lassen vt <3/hb>; 'rutschen 'lassen хлузна | хлузвам хлу|я, -еш (-х) uv 1. (течност) 'laufen vi < 9/sn >, 'fließen vi < 32/sn> 2. (въз¬
хлъзвам 932 дух) 'strömen vi <sn> хлъзв|ам, -аш (-ах) uv; хлъзн|а, -еш (-ах) у 'gleiten 'lassen vt <3/hb>, 'rutschen 'lassen; s ce 1. 'gleiten vi <21 jsn> auch übertr, 'rutschen vi <sn> 2. (подхлъзвам ce) 'ausrut¬ schen vi <z/sn>, 'ausgleiten vi <21a/wt> хлъзгав adj glatt, 'rutschig; (мокър) 'glitschig хлъзгавияа / nur sg 'Glätte /16 хлъзг|ам, -аш (-ах) uv 'gleiten 'lassen vt <3/hb>, 'rutschen 'lassen; ж ce 1. 'gleiten vi <21 jsn> auch übertr, 'rutschen vi <sn> 2. (подхлъзвам ce) 'ausrutschen vi <a./sn>, 'ausgleiten vi <21a lsn> хлъзна t хлъзвам хлътв|ам, -аш (-ах) uv; хлътн|а, -еш (-ах) V1. (образувам дупка) 'einsinken vi < 27a/sn >; почвата ~ а der 'Boden sinkt ein 2. (снижавам ce) sich 'senken vr; пътят хлътна der Weg 'senkte sich 3. (срутвам ce) zu'sammenfallen vi < 3&/sn > 4. (очй, гърди, бузи) 'einfal¬ len vi <3ajsn> 5. (изчезвам) umg ver'schwinden vi < 27bjsn > 6. (попа¬ дам в длъбнатина) ver'sinken vi < llbjsn > 7. (в безизходно положе¬ ние) umg sich in die 'Nesseln 'setzen vr, her'einfallen vi < 3ajsn> 8. (влюбвам ce) umg sich ver'knallen vr < b >; хлътнал си du bist ver'knalll хлъцв|ам, -аш (-ах) uv; хлъцн|а, -еш (-ах) vl.den'Schluckauf'haben <A> 2. (плача) 'schluchzen vi <hb> 3. (от радост) 'jauchzen vi <hb> 4. (става, кост) ver'renken vt < b >; хлъцна ми се кръстът ich 'habe mir das Kreuz ver'renkt хляб (-ът) m, -ове pl 1. Brot n 20 2. (жито) Ge'treide n 23 O кисел ~ 'Sauerteigbrot; има още много ~ да ядеш du bist noch ganz grün 'hinter den 'Ohren; насъщен ~ 'tägliches Brot; оставам без залък ~ nicht 'einmal ein Stück Brot 'haben; отнемам на някого - a jmdm. den 'Broterwerb 'nehmen < 16 >; уча се на чужд ~ sich an 'fremder 'Leute Brot ge'wohnen vr <b>; харчи се като топъл ~ es geht wie'warme'Semmeln; <*> а ми е ял er hat an 'meinem Tisch ge'gessen хм Int erj hm хмел (-ът) m, -ове pl Bot 'Hopfen m 4 хмел|ен, -ни u. хмелов adj 'Hopfen- хобот m, -и pl 'Rüssel m 4 хоб6т|ен, -ни adj 'Rüssel- O als Subst ~ ни Zool 'Rüsseltiere n 20 хоб6тнн|к m, -ци pl Zool 'Rüsselkäfer m 4 хоботче n, -та pl I. Zool 'Rüssel m 4 2. (малък хобот) 'Rüsselchen n 23 ход (-ът) m, -ове pl 1. (вървене) Gang m 2, Lauf m2 2. (походка) Gang, Schritt m 1 3. (развой) Ver'lauf 4. (постъпка) Schritt 5. Schach Zug m 2 0 заден ~ 'Rückwärtsgang; два часа - zwei 'Stunden Weg; подземен ~ 'unterirdi¬ scher Gang; в пълен ~ in 'vollem 'Gange; давам - на дело die Ver- 'handlung er'öflnen <b>; пускам в ~ in Be'trieb 'nehmen < 16 > ходата|й (-ят) m, -и pl 'Fürsprecher m 4 ходатайств|о n, -a pl 'Fürsprache /16, 'Fürbitte /16 ходатайствув|ам, -аш (-ах) uv 'Für¬ sprache 'einlegen < а > (за [на] някого für jmdn.) ходене n nur sg 'Gehen n 23/sg auch Sport, Gang m 2 ходж а m, -и pl Rel mohammedanischer 'Geistlicher m 7 + ходило n, ходила pl 'Sohle /16 ходни|к m, -ци pl Gang m 2, 'Korridor m 1* ходом adj im Schritt; ~ марш! Mil im 'Gleichschritt - marsch! ход|я, -иш (-йх) uv 1. 'gehen vi <13/ sn>; « на училище in die 'Schule 'gehen; » на лекции in die 'Vorlesun¬ gen 'gehen; « на работа zur 'Arbeit 'gehen; ж на баня 'baden 'gehen; ж на гости zu Be'such 'gehen (y zu 3); ж бос 'barfuß 'gehen;, ж насам-натам
933 хоров auf und ab gehen; s c някого mit jmdm. 'gehen; s по нужда 'austreten 'gehen 2. (в състояние съм) um'herlau- fen vi <9alsn>, her'umlaufen W <9a/sn>; x c угрйжено лице mit besorgtem Ge'sicht um'herlaufen; « дрипав zer'lumpt her'umlaufen 3. (в социално положение съм) sein vi <B>; « овчар 'Schäfer sein; x вдовец 'Witwer sein 4. (разпростра¬ нявам се) volkst 'umgehen vi < 13a/sn >; ~ и мълва ein Ge'rücht geht um; болестта ~ и по хората die 'Krankheit geht 'unter den 'Menschen um O <*> и ми се на кино ich 'würde gern ins 'Kino 'gehen; « войник umg 'seinen Mili'tärdienst 'ableisten <a>; s си 1. (вкъщи) nach 'Hause 'gehen 2. (на друго място) 'Weggehen vi < l За/sn >, 'gehen хойк|ам, -am (-ax) uv volkst her'umlun- gern vi <&fhb>, sich her'umlreiben vr <23a> хок|ам, -am (*ax) uv 1. 'ausschimpfen vt < a >, 'auszanken vt < a > 2. 'schimp¬ fen vi <hb> хоканиц|а /, -и pl 'Schimpfen n 23/sg хоке1ен, -йни adj 'Hockey- хокейст m, -и pl 'Hockeyspieler m 4 хоке|Й (-ят) m nur sg 'Hockey n 24/sg; a на лед 'Eishockey хол (-ът) m, -овс pl Vesti'bül n 20*, 'Vorzimmer n 23 холан Partikel umg na 'also холанд|ец m, -ци pl 'Holländer m 4 Холандия /'Holland n 20*, 'Niederlan¬ de pl* холандски adj 'holländisch холера f nur sg Med 'Cholera / холер|ен, -ни adj Med 'Cholera- холерй|к m, -ци pl Choleriker m 4 холерич ен, -ни adj cho'lerisch холцфрай adj unv 'holzfrei хомоген|ен, -ни adj homo'gen хомосексуален, -ни adj homosexu'ell хомосексуалист m> -и pl Homose- xu'eller ml* хомосексуална|ъм (-мът) m nur sg Ho- mosexuali'tät /17 хомот m, -и pl Joch n 20 auch übertr хонорар m, -и pl Hono'rar n 20* хонорув|ам, -am (-ax) uv hono'rieren vt <d> хоноруван adj 1. honoriert 2. (служеб¬ но положение) Hono'rar-; ~ профе¬ сор Honorarprofessor m 9 a; ~ доцент Hono'rardozent m 8 O ~ преподавател 'Lehrbeauftragterml* хоп Interj hopp хоп-троп Interj 'hoppla хор (-ът) m, -ове pl Mus Chor m 1 * od 2*; в ~ im Chor xöpa nur pl 'Menschen m 8Ipl, 'Leute pl <5 компетентни - 'Fachleute; тук сме свои ~ wir sind 'unter uns; те ca ~ на някого sie sind jmds. 'Leute; струпване на - 'Menschenauflauf m2; ~ на науката'Geistesschaffender m 1* Ipl; ~ на изкуството 'Künstler m 4/pl; за пред ~ та съм sich 'sehen 'lassen 'können vi <36/hb>; като ~ та wie es sich ge'hort; средна ръка ~ 'kleine 'Leute; разнасям нещо между ~та etw. 'unter die 'Leute 'bringen < 24 >; влизам в устата на ~ та ins Ge'rede 'kommen vi < 33/sn > хорал m, -и pl Mus Cho'ral m 2* хорд|а / -и pl Geom 'Sehne /16 хореограф m, -и pl Choreo'graph m 8 хореографйч|ен, -ни adj choreogra¬ phisch хореография / nur sg Choreogra'phie /16a хореографски adj choreo'graphisch; ~ o училище Ballettschule /16 хоризонт m, -и pl Hori'zont m 1 auch übertr хоризонтал m, -и pl Horizon'tale / 16 хоризонтален, -ни adj horizon'tai хорист m, -и pl 'Chorsänger m 4, 'Chor¬ mitglied n 21 хбрица nur pl 'Leutchen pl хорйщ|е n, -a pl 'Reigentanzplatz m 2 хормон m, -и pl Hor'mon n 20* xoplo n, -ä pl 'Reigen m 4, Cho'ro m хоров adj Chor-; * o пеене 'Chorgesang
хоровод 934 т 2; - състав 'Chorensemble п 24 хоровбд т, -и pl 'Reigentanz т 2 хоровод |ен, -ни adj Mus Tanz- хоровод ец т, -ци pl 'Vortänzer т 4 beim 'Reigen [Cho'ro] хороиграч т, -и pl 'guter 'Reigentänzer m 4 [Cho'rotänzer] хоросан m nur sg 'Mörtel m 4 хоросанов adj 'Mörtel- хороскоп m, -и pl Horo'skop n 20* хорски adj der 'Menschen, der 'Leute; ~ те очй die 'Augen pl der 'Menschen; не ме интересуват ~ те приказки was 'kümmert mich das Ge'rede der 'Leute; «»те работи die 'Angelegenheiten pl 'anderer 'Leute хортензн|я / -и pl Bot Hor'tensie /16 хортув|ам, -am (-ax) uv volkst 'reden vi <hb> хоругв|а / -и pl Rel 'Kirchenfahne /16 хоспмтйр|ам, -am (-ax) uv hospi'tieren vi < d jhb > хотел m, -и pl Ho'tel n 24 хотелиер m, -и pl Hote'lier m 6 хотелиерски adj Hotelier- [..'je:] хотелск|и adj Ho'tel-; ~ а стая Ho'telzimmer n 23 xoxoT m nur sg 'dröhnendes 'Lachen n 23/sg храбрец ms храбреци pl Tapferer m 7+, 'Kühner m 7+ храброст / nur sg 'Tapferkeit f П/sg; орден за - 'Tapferkeitsorden m 4 храб|ър, -ри adj 'tapfer хралул|а/, -и pl 'Baumhöhle/16; öbertr 'Höhle хралупест adj hohl, 'ausgehöhlt храм (-ът) m, -ове pl 1. 'Tempel m 4 auch übertr 2. (черква) 'Kirche /16 хран|а/ -й pl 1. (за хора) 'Essen n 23 2. (за животни) 'Futter n 23/sg 3. (изоб¬ що) 'Nahrung / 11/sg 4. (зърнени произведения) Ge'treide n 23; зър¬ нени ~ й Ge'treide 5. (ястие) 'Speise /16 6. (нещо за ядене) etw. zum 'Essen; вземете си я за екскурзията nehmt euch für die Exkursi'on etw. zum 'Essen mit хранен adj 1. er'nährt 2. (охранен) volkst gut ge'nährt хранене n nur sg 1. Biol Er'nährung/17; изкуствено - 'künstliche Er'nährung; научно «» 'wissenschaftliche Er'näh¬ rung 2. (животни) 'Fütterung / 17 3. (xöpa) Kosl f/sg; диетично - Di'ät- kost O обществено ~ a) Gemein¬ schaftsverpflegung /17 b) (в ресто¬ ранти) Gaslrono'mie /16 a храиеин|к m, -ци pl 'Pflegesohn m 2 хранениче n, -та pl 'Pflegekind л 21 храннлищ1е n, -a pl 1. 'Aufbewah¬ rungsort m 1 2. (склад) 'Speicher m 4, 'Lagerraum m 2 храннлк[а /, -и pl 'Futterkrippe / 16, 'Futterstelle /16 хранйтел (-ят) m, -и pl Be'wahrer m 4, Be'schützer m 4 хранител ен, -ни adj 1. 'nahrhaft; мля¬ кото е много «• но die Milch ist sehr 'nahrhaft 2. 'Nahrungsmittel-; ~ на промйшленост 'Nahrungsmittelindu¬ strie /16а; ~ но-вкусова промйш¬ леност 'Nahrungs- und Genußmittel¬ industrie; «»ни припаси 'Nahrungs¬ mittelvorräte m 2/pl, 'Lebensmittelvor¬ räte O -»ни продукти 'Lebensmittel n 23/pl, 'Nahrungsmittel; «»на среда 'Nährboden m 5; «»ни вещества 'Nährstoffe m I /pl хранйтелност / nur sg 'Nährwert m 1, 'Nahrhaftigkeit / ll/sg хранопровод m, -и pl Anat 'Speiseröhre /16 хранопроводен, -ни adj 'Speiseröhren- храноемнлане n nur sg Ver'dauung fH/sg храносмилателен, -ни adj Ver'dau- ungs- хрантут1я, -иш (-йх) uv umg hätscheln vt, 'füttern vt хран|я, -иш (-йх) uv 1. (издържам) er'nähren vt < b > auch Biol; я се¬ мейството си 'seine Fa'milie er'näh¬ ren; я изкуствено 'künstlich er'näh¬ ren 2. (слагам в устата) 'füttern vt 3. (давам храна на хора) zu 'essen 'geben
935 хруптя vt < 15 > 4. (давам храна на животни) zu 'fressen 'geben, 'füttern, 'Futter 'geben 5. (питая) 'hegen vf; ж желание 'einen Wunsch 'hegen; s ce 1. Biol sich er'nähren vr 2. (за хора) 'essen vr, vi < 15/hb > 3. (за животни) 'fressen vt < 15 > 4. (издържам ce) sich er'nähren, 'seinen 'Unterhalt ver'dienen < b > O ж змия в пазвата си 'eine 'Schlange am 'Busen 'nähren храсв|ам, -аш (-ax) uv; храсн|а, -еш (-äx) v mit 'Krachen 'schlagen vr <4> храск|ам, -аш (-ax) uv mit 'Krachen 'schlagen vr <4> храст (-ът) m, -и od -e pl Busch m 2, Strauch m 3; розов ~ 'Rosenstrauch; хвойнов ~ Wa'cholderbusch храстала|к m, -ци pl Ge'büsch n 20, Ge'sträuch n 20 храстов adj Strauch- храстовйд|ен, -ни adj 'strauchförmig храч|а, -иш (-йх) uv 'ausspucken vi <a/hb>-, 'spucken vr <a>; ж кръв Blut 'spucken храчк!а /, -и pl 'Spucke / 16jsg\ Med 'Auswurf m 2 хребет m, -и pl Kamm m 2, Ge'birgs- kamm хрема f nur sg 'Schnupfen m 4 хремав adj ver'schnupft; ~ съм ich 'habe 'Schnupfen хризанг6м|а/, -иpl Bot Chrysan'theme/16 хриле nur pl 'Kiemen / 16/p/ хрип (-ът) m, -ове pl 'Röcheln n 23/sg хрйпав adj 'röchelnd хрипкав adj 'heiser хрйпкавост / nur sg 'Heiserkeit / П/sg хриплив adj 'heiser хриплйвост f nur sg = хрйпкавост хрйсим adj bescheiden, sanft хрйсимост / nur sg Bescheidenheit f 17/jg; 'Sanftmut f Ml sg хрисовул m, -и pl Hist 'Zarenurkunde /16 mit 'Goldsiegel християн|ин m, -и pl Christ m 8 християнски adj 'christlich християнство n nur sg 'Christentum n 22/sg Христов adj Rel 'Christus- O Рождес¬ тво - o 'Christi Ge'burt / 17, 'Weih¬ nachten n od pl христолюбйв adj Rel fromm, 'gottes- fürchtig христоматия /, -и pl Chresloma'thie /16 a, 'Lesebuch n 22 (хром (-ът) m nur sg Chem Chrom n 20* zxpoM adj lahm хроматйз|ъм (-мът) m nur sg Mus, Phys Chro'malik f 17 хромел m, -и pl 'Mahlstein m 1 хромйр|ам, -аш (-ax) uv, v ver'chromen vr <b> хромов adj Chrom- хроник|а/, -крИ. Lit, Hist 'Chronik/17 2. (новини) 'Tageschronik хроникал|ен, -ни adj chronistisch хроникнр|ам, -аш (-ax) uv be'richten vr <b> хроникьор m, -и pl и. хронист m, -и pl Chro'nist m 8 хронйч|ен, -ни u. хронйчески adj 'chro¬ nisch хронологйч|еи, -ни adj chronologisch; в ж ред in chrono’logischer 'Reihenfol¬ ge хронологически adj = хронологичен хронологи|я /, -и pl Chronolo'gie /16 а хроиомет|ър m, -ри pl Chrono'meter n 23, Chrono'meteruhr /17 хрум|ва ми (-ва ми) uv; хрумн|е ми (-на ми) vnur 3. Pers 'einfallen vr < За/зи >; нещо ми хрумна mir ist etw. 'eingefal¬ len O ж една идея [мйсъл] mir kommt 'eine I'dee [ein Ge'danke] хрумвай|e n, -ия pl 'Einfall m 2 хрумне ми t хрумва ми хруп|ам, -аш (-ах) uv 'knabbern vt, vi <hb> хрупв|ам, -аш (-ax) uv; хрупн|а, -еш (-ах) V 'knabbern vt, vi <hb> хрупкав adj 1. (ядене) 'knusprig 2. (сняг) 'knirschend хрупк|ам, -аш (-ax) uv 'knabbern vt, vi <hb> хрупна T хрупвам хруптя, -йш (-ях) uv 1. (животни) 'kau-
хрусвам 936 en v/, 'mahlen vt 2. (сняг) 'knirschen vi <hb> хрусв|ам, -аш (-ах) uv; хрусн|а, -еш (-ах) V 1. 'kauen vt, zer'bcißen vt < 21 b > 2. (хрущя) 'knirschen vi <hb> хруск|ам, -аш (-ах) uv 1. (дъвча) 'kauen vt, zer'beißen vt <21b> 2. (хрущя) 'knirschen vi <hb> хрусна t хрусвам хрущ|я, -йш (-ях) uv 'knirschen vi <hb> хрущял m, -иplAnat 'Knorpel m4; *>и на носа 'Nasenknorpel хрущял|ен, -ни adj 'Knorpel- хрът (-ът) т, -ове pl 'Windhund т 1 хрътк|а / -и pl 'Windhündin / 18 хрян (-ът) т nur sg 'Meerrettich т 1 хрянов adj 'Meerrettich- хряс Interj krach хрясв[ам, -аш (-ах) uv; хрясн[а, -еш (-ах) V = храсвам хряскам, -аш (-ах) uv = храскам ху Interj I. (пъдене) marsch 2. (недо¬ волство) ach je хубав adj 1. schön; ~ o време 'schönes 'Wetter n 23; ~ и дрехи 'schöne 'Klei¬ der n 21 jpl; ~ а кола 'schöner 'Wagen m 4; ~ обичай 'schöne 'Sitte /16; ~ език'schöne'Sprache/16; ~a страна 'schönes Land n 22 2. (добър) gut; ~ o вино 'guter Wein m 1; ~ o ядене 'gutes 'Essen «23; ~и съвети 'gute 'Rat¬ schläge m 2jpl 3. (за външен вид) schön, hübsch; ~ o момиче 'schönes ['hübsches] 'Mädchen и 23; ~ а рокля 'schönes ['hübsches] Kleid «210 всич¬ ко ~ o! 'alles 'Gute!; по-хубаво я остави тази работа laß die 'Sache 'besser sein; - а работа! da 'haben wir die Be'scherung!; и таз ~ a! das ist ein Ding!; наяждам се ~o sich 'richtig satt 'essen vr < 15 >; не е на - o das ver'heißt nichts 'Gutes хубавата adv volkst ganz schön хубавелк|а/, -и pl volkst 'hübsches Ding « 20 хубав|ец m, -цй pl 1. 'hübscher Mann m 3 2. (хубостник) 'Taugenichts m 1 хубав|ен, -ееш (-ях) uv 1. (ставам по- хубав) 'schöner 'werden vi < 18jsn>, (момйче) 'hübscher 'werden 2. (разху¬ бавявам) verschönern vt < b > 3. (« ce) in 'Schönheit 'strahlen vi<hb>; s ce in 'Schönheit 'strahlen; (момйче) hübsch 'aussehen vi <19ajhb> хубавина / ииг sg volkst - хубост хубавйц|а /, -и pl 'Schönheit /17, 'hüb¬ sche Frau /17, 'hübsches 'Mädchen « 23 хубавичко adv schön, gut хубавич|ък, -ки adj и. хубавкн adj nur pl hübsch хубаво adv 1. schön; свйря ~ schön 'spielen vi <hb> 2. (добре) gut; работя - gut'arbeiten vi <hb>; най- ~ ще бъде es wird am 'besten sein 3. (доста) ganz schön; напйвам ce ~ sich ganz schön be'trinken vr <27b> хубост /, -и pl 'Schönheit/17; ~ ите на природата Na'turschönheiten O средна ~ 'leidlich, 'mittelmäßig хубостнй|к nt, -ци pl umg 'Tunichtgut m 1 хубостнйц|а / -и pl umg 'Früchtchen « 23 хугенот m, -и pl Hist Huge'notte m 7 художествен adj 1. 'künstlerisch; ~ вкус 'künstlerischer Ge'schmack m 2; ~ език 'künstlerische 'Sprache /16; ~ и качества 'künstlerische 'Eigen¬ schaften / 17 Ipl; - ръководйтел 'künstlerischer 'Leiter m 4; - o оформление 'künstlerische Ge¬ staltung/ 17 2. Kunst-; ~ а изложба 'Kunstausstellung /17; ~ а критика 'Kunstkritik /17; - o произведение 'Kunstwerk «20; ~ и изделия 'Kunst¬ gegenstände m 2Ipl; ~ o творчество 'Kunstschaffen n 23/sg O - а лите¬ ратура 'schöngeistige Litera'tur / 17 художественост /nur sg 'künstlerischer Cha'rakter m худ6жеств[о «, -a pl Kunst /14 художнн|к m, -ци pl 1. 'Künstler m 4
937 хър-мър 2. (живопйсец) 'Maler т 4 художнически adj 'Künstler- художнячк|а /, -и pl 1. 'Künstlerin/18 2. (живописец) 'Malerin /18 ху[й (-ят) т, -еве od -йове pl vulg 'männliches Glied п 21 хук|ам, -аш (-ах) uv 1. hu 'rufen vi <39/hb> 2. (духам) 'hauchen vi <hb> хукв|ам, -аш (-ах) uv; хукн|а, -еш (-ах) v 'laufen vi <9jsn>\ da'vonstürzen vi < &/sn > O ä към него auf ihn 'zu¬ stürzen vi <&/sn>; * да бягам 'fluchtartig da'vonstürzen; къде си хукнал? wo'hin so 'eilig? хул|а /, -и pl 'Lästerung / 17, 'Schmä¬ hung/ 17, Verleumdung /17 хул[ен, -ни adj 'schmähend, verleumde¬ risch хулен|е n, -ия pl 'Schmähung / 17, Verleumdung /17 хулиган /и, -и pl 'Rowdy m 6, 'Halbstar¬ ker m 7 + хулкганк|а/, -и pl 'Straßenmädchen n 23 хулигански adj 'rowdyhaft хулиганство n, -a pl и. хулиганщин|а /, -и pl 'Rowdytum n 22/sg хулйтел (-ят) m, -и pl 'Lästerer m 4, 'Schmäher m 4 хулйтелски adj = хулен хулни|к m, -ци pl - хулйтел хул|я, -иш (-йх) uv 'schmähen vt, verleumden vt <b> хума / nur sg 'weißer Ton m 1 хуман|ен, -ни adj hu'man хуманйз|ъм (-мът) m nur sg Humanis¬ mus m 11 /sg хуманист nt, -и pl Huma'nist m 8 хуманнстйч|ен, -ни adj huma'nistisch хуманнтар|ен, -ни adj humani'tär O ~ ни науки 'Geisteswissenschaften /17 /pl хуманност / nur sg Humani'tät /17/sg хумест adj 'tonig хумор m nur sg Hu'mor m 1* хумореск а /, -и pl Humo'reske / 16 хуморйст nt, -и pl Humo'rist nt 8 хумористйч|еи, -ни и. хуморнстйчески adj humo'ristisch хумус nt nur sg 'Humus nt хумус |ен, -ни adj 'Humus- хунн nur pl Hist 'Hunnen m Ijpl хурк|а /, -и pl 'Spinnrocken nt 4 хусар (-ят) nt, -и pl Hist Hu'sar nt 8 хъка-мъка Interj so recht und schlecht хък|ам, -аш (-ах) uv ha 'rufen vi < 39/hb > хълбо|к m, -ци pl I. (човек) 'Hüfte/16 2. (животно) 'Lende /16 хълбоч|ен, -ни adj Hüft- хълм (-ът) m, -ове od -и p! 'Hügel nt 4, 'Anhöhe /16 хълмест u. хълмист adj 'hügelig хълмовйд|ен, -ни u. хълмообраз|сн, -ни adj 'hügelförmig хълт|ам, -аш (-ах) uv = хлътвам хълц|ам, -аш (-ах) uv 1. (хлипам) 'schluchzen vi <hb> 2. den 'Schluck¬ auf ['Schlucken]'haben <A> хълцан|е n, -ия pl 1. 'Schlucken nt 4/sg 2. (хлйпане) 'Schluchzen n 23/sg хълцаниц|а/, -и pl 1. 'Schlucken m 4/sg 2. (хлйпане) Ge'schluchze n 20/sg хълцук|ам, -аш (-ах) uv umg 1. den 'Schlucken 'haben <A> 2. (хлипам) 'schluchzen vi <hb> хъм Interj hm хърбел nt, -и pl Topf nt 2 mit 'abge¬ schlagenem Rand O присмял се ~ на щърбел da'bei ist der 'eine 'einen 'Dreier und der 'andere drei 'Pfennige wert хърват|ин nt, -и pl Kro'ate m 7 хърватски adj kro'atisch Хърватско n Kro'atien n 23 хързулв|ам, -аш (-ах) uv; хързулн|а, -еш (-ах) V 1. (подхлъзвам) zum 'Rut¬ schen 'bringen vf <24> 2. umg (измамвам) 'andrehen <a> (на някого нещо jmdm. etw.) хърк|ам, -аш (-ах) uv 1, (на сън) 'schnarchen vi <hb> 2. (издавам хрипове) 'röcheln vi < hb > хър-мър Interj Zank und Streit O йма ~ между тях 'zwischen 'ihnen stimmt etw. nicht; без ~ 'ohne zu 'murren
хърсъз 938 хърсъз и. хърсъз!ин т, -и pl veralt 'Schamloser ml* хъхр|я, -еш (-ах) uv 'röcheln vi <hb> хъш (-ът) m, -ове pl bul'garischer revo- lutio'närer Emi'grant m 8 vor der Be¬ freiung vom osmanischen Joch Ц цака f nur sg Kniff m 1, Dreh m 6 O намирам му - та auf den 'richtigen Dreh 'kommen vi <33jsn>; зная му ~ та 'wissen, wie ihm 'beizukommen ist; хванах му «- та ich 'habe den Dreh weg цак|ам, -am (-ax) uv Kart 'stechen vt < 16 >, Trumpf 'ausspielen < a > цакв|ам, -am (-ax) uv; цакн|а, -еш (-ах) v Kart 'stechen vt < 16 >, Trumpf'spie¬ len цамбур Interj plumps, platsch цамбурв|ам, -аш (-ax) uv; цамбурн|а, -еш (-ах) V 1. (хвърлям) plumpsen 'lassen vt < 3/hb> 2. (хвърлям се) 'plumpsen vi <sn> цамбуркам, -аш (-ax) uv 'plätschern vi <hb>, 'plantschen vi <hb>; » ce her'umplätschern vi <z.jhb> цамбурна | цамбурвам цап Interj klatsch цап|ам, -аш (-ax) uv 1. (замърсявам) be'schmutzen vt <b>, be'schmieren vt <b> 2.übertriron(рисувам)'schmie¬ ren vt 3. umg (газя) 'planschen vt <hb> 4. umg (пляскам) 'klatschen vi <hb> цапардосв|ам, -аш (-ax) uv; цапар- дос|ам, -аш (-ах) v 'hauen vt (по auf 4, в in 4) цапв|ам, -аш (-ах) uv; цапн|а, -еш (-ах) v 1. (замърсявам) be'schmutzen vt < b >, be'schmieren vt < b > 2. (цоп- вам) 'plumpsen vi <sn> 3. (удрям) 'hauen vt (no auf 4, в in 4) цапнат adj 'großmäulig; ~ съм в уста¬ та ein 'ungewaschenes Maul 'haben < A >, ein 'Schandmaul 'haben uanÖTffl, -иш (-йх) uv 1. (замърсявам) umg 'schmutzig 'machen vt, her'um- schmieren vi < z/hb > 2. (рисувам) iron 'schmieren vt 3. (говоря) volkst 'quasseln vi <hb>, 'schwatzen vi <hb> цар (-ят) /и, -epl 1. Zar m 8 2. 'König m 1 auch übertr, Schach царев adj 'Zaren- uäpeemila / -и pl Bot Mais m I царевнча|к m, -ци pl volkst 1. (нива) 'Maisfeld n 21 2. (слама)'Maisstroh n 20/sg царевич|ен, -ни adj Mais- царевични|к m, -ци pl volkst 'Maisbrot n 20 царедвор|ец m, -ци pl 'Höfling m 1* царедворски adj 'Höflings- цареубй еит, -йци pl 'Zarenmörder m 4 царйз|ъм (-мът) m nur sg Za'rismus m 11 /sg царйща/,-иpl\. 'Zarin/18 2.'Königin /18 auch übertr 3. Schach 'Dame/16 O а: на нощта Bot 'Königin der Nacht царкйи|я /, -и pl volkst 'Zarentochter /15, 'Königstochter царск|и adj 1. 'Zaren-; ä двор 'Zaren¬ hof m 2; « дворец 'Zarenpalast m 2; x трон 'Zarenthron m 1 2. des 'Zaren; ~ а заповед Be'fehl m 1 des 'Zaren; ~ а власт 'Herrschaft/17 des 'Zaren; x довереник Ver'trauter des 'Zaren; на ~ а служба съм im Dienst des 'Zaren 'stehen vi <l01/hb> 3. könig¬ lich; ~ oto семейство die 'königliche Fa'milie /16; ~ а сватба 'königliche 'Hochzeit /17 4. (монархичен) zaristisch; ~ а Русия das za'ristische 'Rußland 5. übertr (величествен) 'kö¬ niglich, 'herrlich O Негово ~ o величество Hist 'Seine Maje'stät, der Zar; Нейно ~ o величество Hist 'Ihre Maje'stät, die 'Zarin царствен adj 'königlich царство n, царства pl 1. Pol 'Zarenreich n 20, 'Königreich 2. übertr (мир)
939 ЦВЯТ Reich; животинско - 'Tierreich; ~ то на приказките das Reich der 'Märchen царствув|ам, -аш (-ах) и. царув ам, -аш (-ах) uv 'herrschen vi <hb> auch übertr, re'gieren vt <d> u&puiUHla /, -и pl volkst 1. 'Zarenreich n 20, 'Königreich 2. (царска власт) Staat m 9 3. (данък) 'Staatssteuer/16 цар|я, -йш (-ях) uv 'herrschen vi <hb> цафйр|а / -и pl Schal'mei /17 цаца f nur sg Zool 'Sprotte / 16 цвекло n nur sg 'Rüben f 16/pl-, захарно ~ 'Zuckerrüben; кръмно - 'Futterrü¬ ben цвеклов adj 'Rüben-; ~ и резанки 'Rü¬ benschnitzel n 23jpl цвеклокомбанн nt, -и pl 'Rübenkombi¬ ne/ 16, 'Rübenvollerntemaschine /16 цвеклопроизводйтел (-ят) m, -и pl 'Rü¬ benproduzent m 8 цвеклопроизводнтел|ен, -ни adj 'Rü¬ benanbau-; ж край 'Rübenanbauge¬ biet n 20 цвеклопроизводство n nur sg 'Rübenan¬ bau nt 1, 'Rübenproduktion/17 цветар (-ят) m, -и pl 'Blumenverkäufer m 4 цветарк|а /, -и pl 'Blumenverkäuferin / 18; (жена) 'Blumenfrau / 17; (момиче) 'Blumenmädchen n 23 цветарки|к nt, -ци pl 1. 'Blumengarten m 5 2. (етажерка) 'Blumenbrett n 21 цветарниц|а /, -ци pl 'Blumenladen m 5 цветарски adj 'Blumen- цветарство n nur sg 1. (отглеждане) 'Blumenzucht /17 2. (продажба) 'Blu¬ menverkauf m 2 цвете n, цветя pl 'Blume / 16; гра¬ динско - 'Gartenblume; полско ~ 'Feldblume O той не е ~ за мирйсане er ist ein 'schönes 'Früchtchen; и там не е ~ dort ist es auch nicht besonders; положението му не е ~ 'seine 'Lage ist nicht besonders [die 'beste] цвет[ен, -ни adj 1. (за цвят) 'Blüten-; ~но венче 'Blütenkrone / 16; а прашец 'Blutenstaub т 1 /sg; - на чашка 'Blütenkelch ml; ~на пъпка 'Blutenknospe /16 2. (за цвете) 'Blu¬ men-; ~ на леха 'Blumenbeet п 20; ~но зеле 'Blumenkohl т I; ~на украса 'Blumenschmuck т 1; - на градйна 'Blumengarten 3. (обагрен) bunt, 'farbig, Färb-, Bunt-; - ни дрехи 'bunte 'Kleider n 21 jpl\ ~ но стъкло 'farbiges Glas n 22; « молив 'Buntstift nt 1; 'Farbstift; ж филм 'Farbfilm m 1; -на слепота 'Farbenblindheit / 17; - на металургия 'Buntmetallurgie /16 а; ~ни метали 'Buntmetalle п 20*jpl цветист adj 'blumenreich auch übertr Цветница / nur sg Rel Palm'sonntag m 1* цветнокбж adj 'farbig цветущ adj 'blühend цвик (-ът) m nur sg 'Molke /16 цвйлене n nur sg 'Wiehern n 23jsg, Ge'wieher n 23/sg цвйл|я, -иш (-йх) uv 'wiehern vi <hb> цвък Interj platsch цвък|ам, -аш (-ах) uv umg 1. (плювам) durch die 'Zähne 'spucken vi < hb > 2. (птйца) 'Häufchen 'machen цвъкв[ам, -аш (-ах) uv; цвъкн|а, -еш (-ах) V 1. (плювам) kurz durch die 'Zähne 'spucken vi <hb> 2. (птйца) ein 'Häufchen 'setzen цвъркал |o n, -a pl 1. (играчка) 'Spritzspielzeug n 20 2. (дете) 'Heul¬ peter m 4 цвърк|ам, -аш (-ах) uv 1. (птйца) 'zwit¬ schern vi < hb > 2. (мйшка) 'piepsen vi <hb> 3. (щурец) 'zirpen vi <hb> цвъркв|ам, -аш (-ах) uv; цвъркн|а, -еш (-ах) V1. (птйца) 'zwitschern vi <hb> 2. (мйшка) 'piepsen vi <hb> 3. (щу¬ рец) 'zirpen vi <hb> цвъркот m nur sg Ge'zwitscher n 23 jsg-, 'Piepsen n 23; (на щурцй) Zirpen n 23 цвърт|я, -йш (-ях) uv = цвъркам цвърч|а, -йш (-äx) uv = цвъркам цвят (цветът) т, цветове pl 1. (на растение) 'Blüte / 16 auch übertr, ябълков - 'Apfelblüte; цветът на нацията die 'Blüte der Nati'on 2. (баг-
цев 940 ра) 'Farbe/16; червен ~ 'rote 'Farbe; цветовете на дъгата die 'Regenbogen¬ farben О изгубвам цвета на лицето си bleich 'werden vi < 18/sn >; променям цвета на лицето си die Ge'sichtsfarbe 'wechseln цев/, -и р! 1. (тръба) Rohr п 20, 'Röhre /16 2. (на пушка, оръдие) Lauf m 2; - на п^шка Ge'wehrlauf О суча ~ и 'aufspulen vr < а >, 'spulen vr цев|ен, -ни adj Rohr-; (на пушка) Lauf- цедйл|ен, -ни adj Seih-, Sieb-; 'Filter- цеднлк|а / -и pl 1, Sieb n 20 2. (кърпа) 'Seihtuch n 20 цедйл|о n, -a pl volkst 1. (за носене) 'Tragtuch n 20 2. (кърпа за цедене) 'Seituch 3. (цедка) Sieb n 20 ц£дк|а /, -и pl Sieb n 20 цед|я, -йш (*йх) uv I. (течност) 'seihen vt 2. (сухо вещество) 'sieben vt auch übertr\ * брашно Mehl 'sieben (през нещо durch etw. 4); s кандидатите 'unter den Kandidaten [die Kandi¬ daten] 'sieben O я си думите sich 'jedes Wort 'abkaufen 'lassen vt <3jhb>\ s ce 'sickern vi <sn> цезур|а /, -и pl Zä'sur /17 цел /, -и pl I. Ziel n 20; преследвам ~ 'ein Ziel ver'folgen < b >; поставям си за ~ sich ein Ziel 'setzen vr; поставям си за - sich zum Ziel 'set¬ zen; мечтана - er'sehntes Ziel; имам - ein Ziel 'haben <A>; имам за ~ zum Ziel 'haben; бия в - та das Ziel 'treffen < 16 > 2, Zweck nt 1; ~ та на твоето посещение der Zweck 'deines Be'suches; - та на тези мерки der Zweck 'dieser 'Maßnahmen; c ~ zu dem Zweck; c каква ~ е дошъл? zu 'welchem Zweck ist er ge'kommen?; каква ~ се преследва c това? 'welches Ziel ['welchen Zweck] ver'folgt man da'mit? O имам задни ~ и 'Hinterge¬ danken 'haben; без ~ 'ziellos; улучвам [попадам в] - та ins 'Schwarze 'tref¬ fen vi <l6jhb>; погрешавам ~та da'neben 'treffen целволе n, -та pl Text 'Zellwolle /16 целеб|ен, -ни adj 'heilend, 'heilkräftig, Heil-; ä йзвор 'Heilquelle /16; ~ ни бйлки 'Heilkräuter n 22/pl целенасочен adj 'zielgerichtet, 'zielstre¬ big целенасоченост / nur sg 'Zielgerichtet¬ heit / 17/jrg, 'Zielstrebigkeit /17jsg целенйч|ък, -ки adj: цял* £ ganz, von Kopf bis Fuß целесъобраз|ен, -ни adj 'zweckmäßig целесъобразност/nur sg 'Zweckmäßig¬ keit /1 Ijsg целеустремен adj 'zielbewußt, 'zielstre¬ big целеустременост fnursg 'Zielstrebigkeit /17/sg целина/nur sg Bot 'Sellerie m 6 odf\6z целин|а/ -й pl 'Neuland n 22, 'Brach¬ land целйтел|ен, -ни adj - целебен целодневен, -ни adj 'ganztägig O -ни детски ясли'Tageskrippe/16; »дет¬ ски дом 'Tageskindergarten т 5 целокуп|ен, -ни adj ge'samt целокупност/nur sg Ge'samtheit/1 Ijsg целомъдрен adj keusch целомъдреност / nur sg и. целомъдрие n nur sg 'Keuschheit /17fsg целофан m nur sg Zello'phan n 20* целофанен adj Zello'phan-; - а хартия Zello'phanpapier n 20 целув]ам, -аш (-ах) uv; целун|а, -еш (-ах) V 'küssen vt целувк[а /, -и pl Kuß т 2 целулоза /nur sg Zellu'lose /16 целулоз|ен, -ни adj Zellu'lose- целулойд m nur sg Zelluloid n 20 целуна | целувам цел|я, -иш (-йх) му 1. (възнамерявам) beabsichtigen vr <b>, 'abzielen vi <zjhb> (нещо auf etw. 4) 2. (при¬ целвам ce) 'zielen vt <hb> (нещо auf etw. 4); s ce 'zielen vi <hb> (в auf 4) цел|я, -йш (-йх) uv volkst 'heilen vr цен|а /, -kpl 1. (в пари) Preis m 1; единна » 'Einheitspreis; увеличавам -йте die 'Preise er'höhen < b >; намалявам - йте die 'Preise 'senken; продавам на
941 цепвам изгодна ж für 'einen 'günstigen Preis verkaufen vt <b>; на костуема ж zum 'Selbstkostenpreis; реформа на - йте 'Preisreform /17; на всяка ж um 'jeden Preis 2. (стойност) Wert m 1; това има голяма ж за мене das hat 'großen Wert für mich; знам му ~ ата ich 'kenne 'seinen Wert O това ж няма das ist nicht mit Geld zu be'zahlen; c - ата на живота си 'unter 'Einsatz 'seines 'Lebens цен|ен, -ни adj 1. (скъп) 'kostbar 2. (c висока стойност) 'wertvoll auch übertr; % човек 'wertvoller Mensch m 8; ж съвет 'wertvoller Rat m 1 O "» ни книжа 'Wertpapiere n 20//?/; ~ ни неша [вещи] 'Wertsachen /16//?/ ценз (-ът) т nur sg 1. 'Einstellungsbedin¬ gung / 17, Qualifikation /17 2. Pol 'Zensus m O образователен ~ 'bil¬ dungsmäßige Voraussetzungen/17//?/; служебен - 'notwendige 'Dienstjahre n 20/pl цензор m, -и pl 'Zensor m 9 a, Zen- 'surbeamter m 4 цензур|а m, -и pl Pol Zen'sur / 17 цензур1ен, -ни adj Zen'sur- цензурйр|ам, -аш (-ах) uv Pol zen'sieren vr <d> ценител (-ят) m, -и pl 'Kenner m 4 ценност /, -и pl 1. (стойност) Werl m 1; духовни ~ и 'geistige 'Werte m \jpl 2. (ценен предмет) 'Kostbarkeit /17; превръщам се в - zur 'Kostbarkeit 'werden vr < 18/sn> O това не пред¬ ставлява ~ das hat 'keinen Wert ценов adj Preis-; ~ а политика 'Preispo¬ litik /17 ценообразуване n nur sg Wirt sch 'Preis¬ bildung/ 17 ценоразпис m, -и pl 'Preisliste /16 цент (-ът) m, -ове pl Fin Cent m 1 * центнер m, -и pl 'Doppelzentner m 4, 'Dezitonne /16 централ|а /, -и pl Zen'trale / 16; телефонна ж Telefonzentrale централ|ен, -ни adj zen'tral, Zen'tral-; ~ на част на града zentraler Teil m 1 der Stadt; - на задача zen'trale 'Auf¬ gabe/ 16; ж институт Zen'tralinstitut n 20; ~ на гара Zen'tralbahnhof m 2; ж комитет Zen'tralkomitee n 24; ~ на фигура 'Zentralgestalt / 17 централизация / nur sg Zentralisati'on /П , централизирам, -аш (-ах) uv, v zentra¬ lisieren vt <d> централйз|ъм (-мът) m nur sg Zent¬ ralismus m 11 /sg цеитралистич|ен, -ни adj zentra'listisch центрир ам, -аш (-ах) uv, v zen'trieren vt <d> центробеж|ен, -ни adj zentrifu'gal; ~ на сила Zentrifugalkraft /14 цеитров|ам, -аш (-ах) uv, v = цен¬ трирам центростремнтел|ен, -ни adj zen- tripe'tal; - на сйла Zentripe'talkraft /14 центроф>т|а / -и pl 1. Zentrifuge/16 2. Hausw 'Wäscheschleuder /16 центрофугален, -ни adj = центро¬ бежен центрофуж|ен, -ни adj zentrifu'giert цент|ър т, -рове pl 1. Math 'Mit¬ telpunkt т 1 auch übertr, ж на окръжност 'Mittelpunkt 'eines 'Krei¬ ses; стоя в - ъра на вниманието im 'Mittelpunkt der 'Aufmerksamkeit 'stehen vi <10,/A/>>; в ~ ъра на произведението im 'Mittelpunkt des 'Werkes 2. 'Zentrum n 28; ж на града 'Stadtzentrum, 'Zentrum der Stadt; ж на културата 'Zentrum der Kul'tur; културен ж Kul'lurzentrum; сто¬ пански ж 'wirtschaftliches 'Zentrum; ж на равновесието Anat 'Gleichge¬ wichtszentrum O ж на тежестта 'Schwerpunkt m 1; ж-нападател Sport 'Mittelstürmer m 4 цен я -йш (-йх) uv 'schätzen vt ценяв|ам, -аш (-ах) uv; цен| я, -йш (-йх) v volkst 'dingen vt; % се sich ver'dingen vr <b> (някакъв als /) цепвам, -аш (-ах) uv; цепн|а, -еш (-ах) v 1. (дърва) 'spalten vt 2. (плодове)
цепелин 942 zerschneiden vt < 21 b, d — tt > 3. (плат) zer'reißen vt <21 > auch übertr 4. (земята) 'furchen vt цепелин m, -и pl 'Zeppelin m 1 *, 'Luft¬ schiff n 20 целен |ея, -ееш (-ях) uv er'starren vi <b/sn>, star 'werden vi <18jsn> цепениц|а/, -и pl 1. 'Holzscheit n 20 2. (палка) 'Knüppel m 4 цепк|а / -и pl 1. (скъсано) Riß m 1 2. (шлиц) Schlitz m 1 3. (пукнатина) Spalt m 1 цепна f цепвам цепнатин а / -й pl 1. Spalt m 1, 'Ritze /16 2. (в дреха) Schlitz m 1, Riß m 1 цеп|я, -иш (-йх) uv 1. (дърва) 'spalten vt auch übertr, x организация 'eine Organisation 'spalten 2. (плодове) zer'schneiden vt <21b> auch übertr; грозен вик - й въздуха ein 'schreckli¬ cher Schrei zer'schnitt die Luft 3. (плат) zer'reißen vt < 21 b > 4. (зе¬ мята) 'furchen vt O не му x басма nicht viel 'Umstände mit ihm 'machen; x косъма на две 'jeden 'Pfennig 'dreimal her'umdrehen vt <a>; * вълните die 'Wellen durch'pflügen <b>; s се 1. (дървен материал) sich leicht 'spalten 'lassen vt < 2/hb > 2. (напуквам се) 'rissig 'werden vi < lS/sn> цер (-ът) m, -ове pl Bot 'Zerreiche /16 цербер m, -и pl Myth 'Zerberus m auch übertr церемониал m, -и pl Zeremoniell n 20* церемониал ен, -ни adj 'feierlich O x марш Pa'rademarsch m 2 церемони|я f, -и pl Zeremo'nie /16 a O без ~ и 'ohne viel 'Umstände церемон)я се, -йш се (-йх се) uv umg iron 'Umstände 'machen; без да се церемоня много 'ohne viel 'Umstände zu 'machen (c някого mit jmdm.) цер|я, -йш (-йх) uv umg 'heilen vt, 'aus¬ kurieren vt <e> auch übertr цех (-ът) m, -ове pl 1. Hist Zunft/14 2. (в завод) 'Werksabteilung/17, Werk n 20 цехов adj 1. Hist Zunft- 2. (в завод) Werk-, Ab'teilungs- цеце n nur sg: мухата ~ 'Tsetsefliege/16 циан m nur sg Chem Zy'an n 20* цианкалий m nur sg Chem Zyan'kali n 23 цнб|1>р, -ри adj volkst klar, rein цивйл|еи, -ни adj 1. zi'vil, Zivil-; ~ ни дрехи zi'vile 'Kleidung / 17, Zivil¬ kleidung; - но лице Zivilperson /17; ~ но население Zivilbevölkerung/17 2. als Subst m Zi'vilperson O ходя x in Zi'vil 'gehen vi <13fsn>\ x агент Geheimagent m 8, Geheimpoli¬ zist m 8 цивилизатор m, -и pl Zivili'sator m 9a auch iron цивилнзаторскн adj zivilisa'torisch цивнлизаци|я /, -и pl Zivilisation /17 цивилизов|ам, -аш (-ах) и. цнви- лнзув ам, -аш (-ах) uv, v zivilisieren vt <d> цивилно adv zi'vil; облечен - in Zivilkleidung цйвк|а / -и pl volksl 1. (за пйене) 'Mundstück n 20 2. (сопол) Rotz m 1; текат му ~ ите ihm läuft die 'Nase 3. (висулка) 'Eiszapfen m 4 цйвр|я, -иш (*йх) uv umg 'heulen vi <hb>, 'flennen vi <hb> цнган|ин m, -и pl Zigeuner m 4 цигани |я / -и pl umg Knause'rei /17 цйганк|а /, -и pl Zigeunerin /18 циганск|и adj Zi'geuner-, zigeunerisch; x катун Zigeunerlager n 23; x езйк Zigeunersprache /16; ~ а махала Zi'geunerviertel n 23 O ~ o лято Alt'weibersommer m 4 циганче n, -та pl Zi'geunerkind n 21 цигаи|я се, -йш се (-йх се) uv umg 'knausern vi <hb> цигар|а /, -и pl ZigaTette/ 16 цигаре n, -та pl Zigarettenspitze /16 цигарен adj Ziga'retten- цигарлъ|к m, -ци pl = цигаре цйгл|а /, -и pl 'Dachziegel m 4 циглар (-ят) m, -и pl 'Ziegelbrenner m 4 цигулар (-ят) m, -и pl 'Geiger m 4, Violi'nist m 8 цигулари|a / -и pl 'Geigerin /18, Vio-
943 цифра li'nistin /18 цнгулк|а/, -и pl 'Geige /16, Vio'line / 16; концерт за ж Violinkonzert п 20; концерт за ж и оркестър Коп- 'zerl für Vio'line und Or'chester цнгулков adj 'Geigen-, Vio'lin-; ~ концерт Violinkonzert n 20 цйкл|а/, -и pl Tech 'Ziehklinge /16 циклам|а f -и pl Bot 'Alpenveilchen n 23 цикламен adj zy'klamfarben, 'rotviolett циклйч|ен, -ни adj 'zyklisch; ~ на криза Politök 'zyklische 'Krise /16 цикличност /nur sg Zyklizität /17 циклон m, -и pl 1. (тропически вятър) Zy'klon m 1 *, 'Wirbelsturm m 2, 'Hur¬ rikan m 1 2. (област c ниско атмосферно налягане) 'Tiefdruckge¬ biet n 20 циклостил m, -и pl Vervielfältigungs¬ apparat m 1 циклотрон m, -и pl Phys Zyklotron n 20 цйкл|я, -иш (-йх) му 'abziehen vt < 32a, h - g> цйк|ъл m, -ли pl 'Zyklus m 11 цилиндрйч]ен, -ни adj zylindrisch цилиндров adj Zy'linder- цилйнд|ър m, -ри pl Zy'linder m 4 цимбал m, -и pl Mus 'Cymbal n 20* od24 цимент m nur sg Ze'ment m 1 цимент |ен, -ни adj Ze'ment-; ж под Ze'mentfußboden m 5; ж завод Ze- 'mentfabrik /17 циментйрам, -am (-ax) uv, v ze¬ mentieren vt <d> циментов adj = циментен циниз ъм (-мът) m, -ми pl 1. Zy'nismus m 11 2. (неприлична приказка) 'Zote/16; говоря ~ ми 'Zoten er'zählen < b> цини к m, -ци pl 1. 'Zyniker m 4 2. (неприличен човек) 'Zotenreißer m 4 цннйч|ен, -ни adj 1. 'zynisch 2. (непри¬ личен) 'schmutzig, 'unanständig; ~ ни вицове 'unanständige 'Witze m 1 Ipl, 'Zoten f\6/pl цинк (-ът) m nur sg Chem Zink n 20 цйнкваяс m nur sg Chem 'Zinkweiß n цинков adj Zink- цинкография / nur sg Buchw Chemi- gra'phie / 16a, Zinkogra'phie / 16a цинобър m nur sg 1. Min Zin'nober m 4 2. (боя) Zin'noberrot n 23 цйнцар!ин m, -и pl 1. Aro'mune m 7, Zin'zare ml 2. übertr 'Geizhals m 2 ционйз|ъм (-мът) m nur sg Zio'nismus m 11 /sg ционйст m, -и pl Zio'nist m 8 цип (-ът) m, -ове pl 'Reißverschluß m 2 цнп|а/ -и pl Anat 'Häutchen n 23, Haut / 14; мозъчна ж 'Hirnhaut; плава¬ телна ж 'Schwimmhaut; рогова ж 'Hornhaut; слизеста ж 'Schleimhaut цйпест adj 'häutig цнре|й т, -и pl Med Ge'schwür п 20, Fu'runkel т 4 цирк (-ът) т, -ове pl 'Zirkus т (pl 1а) цйркаджийски adj iron 'Zirkus- цйркаджи|я /, -и pl iron 'Zirkusmensch m 8; ~ ите die 'Zirkusleute pl цирков adj 'Zirkus- циркулация /nur sg 1. Zirkulati'on/17, 'Kreislauf m 2 2. Wirtsch 'Umlauf m 2, Zirkulati'on цнркулйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. zir¬ kulieren vi < d/hb > 2. übertr in 'Um¬ lauf sein vi < B > циркуляр m, -и pl 1. amtl 'Rundschrei¬ ben n 23 2. Tech 'Kreissäge /16 цнроз|а f -и pl Med Zir'rhose /16 цйст|а / -и pl Med 'Zyste /16 цнстерн|а / -и pl 1. (водоем) Zi'sterne /16 2. (резервоар) Tank m 6, auch 1 3. Kfz 'Tankwagen m 4 4. Eisenb 'Kes¬ selwagen цитадел|а / -и pl Zita'delle /16 цитат m, -и pl Zitat n 20 цитйр|ам, -am (-ax) uv, v 1, (правя цитат) zu'tieren vt <d> 2. (при¬ веждам) 'anführen vt <a>; на ~ аното място am 'angeführten Ort, Abk a.a.O. цйтр а /, -и pl Mus 'Zither /16 цитронад|а /, -и pl Zitro'nade/16 цитрусов adj 'Zitrus-; ~ и култури 'Zi- truskulturen / 17/p/ цйферблат m, -и pl 'Zifferblatt n 22 цйфр|а / -и pl 'Ziffer / 16, Zahl / 17;
цифрен 944 арабски ~ и a'rabische 'Ziffern; кон¬ тролни ~ и Kontrollziffern; мъртви ~ и 'tote 'Zahlen; римски ~ и 'römi¬ sche 'Ziffern цйфрем adj 'Ziffern-, 'Zahlen-; ~ и данни 'Zahlenangaben /16//?/ цифров adj = цифрен цйц|а /, -и pl umg Brust / 14 цйц|ам, -аш (-ах) uv umg 'saugen vi <hb>, 'nuckeln vi <hb>, 'trinken vi <27 > цйцер m nur sg Typ 'Cicero / цицйн а / -и pl 'Beule /16 цицйят, -и pl umg, iron 'Geizkragen m 4 цйцк|а /, -и pl 1. (гърда) Brust / 14 2. (зърно) 'Brustwarze /16 3. (биберон) 'Nuckel m 4, 'Sauger m4 4. (на съд) 'Mundstück n 20 5. Tech Ven'lil n 20* цок|ам, -am (-ax) uv umg trinken vt < 27 >, 'saufen vt, vi < 8 > цокач m, -и pl umg 'Trinker m 4, 'Säufer m 4 цок|ъл m, -ли pl 'Sockel m 4 цол (-ът) m, -ове pl Zoll m 2 цоп Interj platsch цоп|ам, -am (-ax) uv 1. (газя) 'plantschen vi <hb> 2. (падам) 'klatschen vi <hb> цопв ам, am (-ax) uv; цопн|а, -em (-äx) v 'klatschen vi <hb>, 'platschen vi <hb> цръкв|ам, -am (-ax) uv; цръкн|а, -em (-äx) v 1. (цвръквам) 'zirpen vi <hb> 2. (съсвам) 'zischen vj < hb > 3. (пръс¬ вам) 'spritzen vi <hb> цукал|о n, -a pl 'Nachttopf m 2 цунк|ам, -am (-ax) uv ein 'Küßchen 'geben < 15> (някогоnojmdm. auf4) цупен|е n, -ия pl 'Schmollen n 23/sg, Flunsch m 1 цуп|я, -иш (-йх) uv ver'ziehen vt <32b, h-g >; » уста den Mund ver'ziehen; s ce 'einen Flunsch ' ziehen < 32, h-g >, 'schmollen vi <hb> цък Interj klick; (за часовник) ~ ~ tick-tack цьк|ам, -am (-ax) uv 1. (машина) 'ticken vi <hb> 2. (c език) 'schnalzen vj <hb> цъкв!ам, -am (-ax) uv; цъкн|а, -em (-äx) v 1. (машина) 'ticken vi <hb> 2. (c език) 'schnalzen vi <hb> цървул m, -и pl 'Opanke /16 цьрвулан m, -и pl 'Bauerntölpel m 4 цйркам, -am (-ax) uv 1. (цвъркам) 'zirpen vi <hb> 2. (съскам) 'zischen vi <hb> 3. (струя) 'spritzen vi <hb> цьркв|а /, -и pl 1. 'Kirche / 16 2. (богослужение) 'Gottesdienst m 1 църков|ен, -ни adj 'kirchlich; ~ брак 'kirchliche 'Trauung/17 църковнославянски adj 'kirchensla¬ wisch цъфв|ам, -am (-ax) uv; цъфн|а, -em (-äx) v 1. 'aufblühen vi < a/sn > auch übertr 2. (разпуквам ce) 'aufplatzen vi <ajsn> 3. (пристигам) 'angeschneit 'kommen vi <33/sn> O сега цъф¬ нахме jetzt sind wir ge'platzt, jetzt 'sitzen wir in der 'Tinte цъфтеж n nur sg 1. (цъфтене) 'Blühen n 23/sg 2. (време) 'Blütezeit/17, 'Blüte /16 auch übertr цьфт|я, -йш (-ях) uv 1. 'blühen vi <hb> auch übertr 2. (разцъфтявам ce) 'auf¬ blühen vi <a/sn> цъцр я, -em (-äx) uv 'spritzen vi <hb> цял, цели adj 1. ganz; ~ а ябълка ein 'ganzer 'Apfel m 5; чашата остана - а das Glas ist ganz ge'blieben; - а Бъл¬ гария ganz Bul'garien; цели дни 'gan¬ ze 'Tage m 1 /pl; ~ свят die 'ganze Welt /17; ~ o кило ein 'ganzes 'Kilo n 23; ~ а група 'eine 'ganze 'Gruppe/16; от ~ Ото си сърце von 'ganzem 'Herzen; тойе - бащйчко er ist ganz der'Vater 2. (истински) wahr; той е ~ глушк er ist ein 'wahrer 'Dummkopf; той e ~ мъченик er ist ein 'wahrer 'Heiliger; «v o подобие на майката ein 'wahres 'Ebenbild der 'Mutter O тя ~ ата трепери sie 'zittert am 'ganzen 'Leibe; той целият сияе er strahlt 'über das 'ganze Ge'sicht; c ~ ото си гърло aus 'vollem 'Halse; не съм c целия си nicht ganz 'richtig sein vi < B >; цели обуща
945 чакам 'hohe 'Schuhe m l/pl; ~ -целенйчък ganz und 'unversehrt цяло n, цели pl 1. 'Ganzes n 26+; едно единно ~ ein 'einheitliches 'Ganzes 2. Math 'ganze Zahl /17; две ~ и три десети zwei (und) drei 'Zehntel, zwei 'Komma drei цялост/ -и pl 'Ganzheit/17/sg, 'Einheit /17 цялост|ен, -ни adj 1. (всеобхватен) Ge'samt-; ~ но впечатление Ge'samt- eindruck m 2; ж план Gesamtplan m 2 2. (единен) 'einheitlich, geschlos¬ sen; ~ на революционна теория geschlossene ['einheitliche] Revo- luti'onstheorie / 16a 3. (съвършен) voll'endet цялостност/nur sg GeSamtheit / 17/sg цяр (церът) tn, церове pl vollcst Arz'nei /17 0 няма за - от това nicht ein 'bißchen da'von gibt es 4 чавка /, -и pl Zool 'Dohle / 16 чадо n, чада pl 1. Rel (обръщение към мъж) mein Sohn; (обръщение към жена) 'meine 'Tochter 2. (дете) Kind n 21; (син) Sohn m 2; (дъщеря) 'Tochter /14 a чадър m, -и pl 1, Schirm m 1; ~ за дъжд 'Regenschirm; отварям [разпъвам] ~ a den Schirm 'öffnen 2. (шатър) Zelt n 20 чадьрест adj Schirmförmig чадърче n, -та pl 1. 'Schirmchen n 23, 'kleiner Schirm m 1 2. Bot 'Trichterwin¬ de/16 ча|ен, -йни adj Tee-; ~ йни плантации 'Teeplantagen / 16/p/; ~ ена лъжичка 'Teelöffel m 4; » сервиз 'Teeservice n 23 O ~ йна роза Bot 'Teerose / 16 ча|й (-ят) m, -еве pl Tee m 6; отглеждам ж Tee 'anpflanzen < a >; грузински » grusinischer Tee; чаша 60 Wtb. Bulg-Dl. ж 'eine 'Tasse / 16 Tee; липов ж 'Lindenblütentee; гръден ж'Brust¬ tee; руски ж 'schwarzer Tee чайк|а/ -и pl Zool 'Möwe/16 чайни]к m, -ци pl 'Teekessel m 4 чак adv 1. (за подчертаване на отдалеченост в пространството zur Hervorhebung der 'räumlichen Ent'fernung) bis, bis hin; нивите се простират ~ до гората die 'Äcker er'strecken sich bis hin zum Wald; изпратих го ~ у дома ich 'habe ihn bis nach 'Hause be'gleitet; (във времето 'zeitlich) чакахме го ~ до полунощ wir 'warteten auf ihn bis 'Mitternacht 2. (даже) so'gar; ~ от съседното село идват хората so'gar aus dem 'Nachbardorf 'kommen die 'Leute; ~ здравето съм си съсипал so'gar die Ge'sundheit 'habe ich mir rui'niert 3. (едва) erst; той ще прис¬ тигне ~ утре er wird erst 'morgen 'ankommen; ще ти върна книгата ~ след три седмици ich 'werde dir das Buch erst nach drei 'Wochen zu'rückge- ben; ~ сега разбрах erst jetzt habe ich be'griffen 4. (така, толкова) so sehr; работата не е ~ толкова сложна die 'Angelegenheit ist gar nicht so kom¬ pliziert; филмът не е ~ толкова лош der Film ist gar nicht so schlecht чакал m, -и pl Zool Scha'kal m 1 * чакалн я /, -и pl (на гара) 'Wartesaal m 2; (при лекар) 'Wartezimmer n 23 чакалски adj Scha'kals-; ~ вой das 'Heulen n 23/sg der Scha'kale чак|ам,-аш(-ах)mv 1.'warten vi <hb> (някого auf jmdn.); » писмо от него ich 'warte auf 'einen Brief von ihm; ще ви » ich 'werde auf euch 'warten; ж удобен случай auf 'einen günstigen Mo'ment 'warten; ж реда си ich warte', bis ich an der 'Reihe bin 2. (очаквам) er'warten vt < b >; това не ~ ах от тебе das 'habe ich von dir nicht er'wartet; тя ~ а дете sie er'wartet ein Kind 3. (предстой) be'vorstehen vi <10’a/A£>, er'warten, 'warten; утре
чакаие 946 ни ~ а път 'morgen steht uns ein 'weiter Weg be'vor; *a ни много работа auf uns 'wartet viel 'Arbeit, uns er'wartet viel 'Arbeit; не го ~ а нищо хубаво ihn er'wartet nichts 'Gutes, ihm steht nichts 'Gutes be'vor 4. (уповавам се) 'angewiesen sein vi < В > (на od от някого auf jmdn.); не s на od от нйкого ich bin auf 'nie¬ manden 'angewiesen; ä на od от него ich bin auf ihn angewiesen; « на милостиня ich bin auf'Almosen 'ange¬ wiesen O времето не ~ a die Zeit drängt; имаш да ~ am! da kannst du 'lange 'warten!; ~ ай! 'warte!, 'warte mal!; * наготово 'warten, bis 'einem die ge'bratenen 'Tauben ins Maul 'fliegen чакан |e n, -ия pl 'Warten n 23/sg чакмаклйя adj unv. ~ пушка 'Feuer¬ steinschloßgewehr n 20; ~ пищов 'Feuersteinschloßpistole /16 чакъл m nur sg 1. 'Schotter m 4; трошен ~ 'Schotter 2. (дребен) Kies m 1; речен ~ 'Flußkies чакълен adj 1. (трошен чак-ьл) 'Schotter-; ~ а настилка 'Schotterdek- ke / 16, 'Schotterbelag m 1 2. (дребен чакъл) Kies-; - а кариера 'Kiesgrube /16; - а настйлка 'Kiesbelag чакълест adj 1. (c трошен чакъл) mit 'Schotter be'deckt ['aufgeschüttelj; ~ път mit 'Schotter 'aufgeschütteler Weg m 1 2. (c дребен чакъл) mit Kies be'deckt; ~ o корйто на реката das mit Kies be'deckte 'Flußbett n 25 чалдйсв|ам се, -аш се (-ах се) uv; чалдйс|ам се, -аш се (-ах се) v 'irre 'werden vi < 18jsn >, ver'rückt 'werden чалм|а /, -й pl 'Turban m 1* чалнат adj 'irre, ver'rückt чалъм m, -и pl 1. (леснина) Dreh m 1; знае му - a er hat den Dreh da'bei her'aus 2. (важничсне) 'Wichligtuerei / 17; Ge'tue n 23/sg\ остави тия ~ и! laß doch das Ge'tue! чалгьшкан adj unv 'tüchtig, 'arbeitsam; - жена 'eine 'tüchtige Frau /17 чалъщйсв|ам, -аш (-ах) uv; чалъ- щйс|ам, -аш (-ах) v sich be'mühen vr <b>, sich 'Mühe 'geben <15 > чам (-ът) m, -ове pl 1. (иглолйстно дърво) 'Nadelbaum m 2; (ела) 'Tanne /16; (смърч) 'Fichte/16; (бор) 'Kiefer /16 2. (дървен материал) 'Nadelholz n 22; (за мебели) 'Möbelholz; (дъскй) 'Bretter n 2\/pl чамов adj 1. (елов) 'Tannen-; ~ и дъскй 'Tannenholzbretter n 2\/pl 2. (смър¬ чов) 'Fichten- 3. (боров) 'Kiefern- 4. (дървен) Holz- чаит|а /, -и pl 'Tasche / 16; дамска * 'Damenhandtasche; кожена « 'Le¬ dertasche; пазарска z 'Einkaufsta¬ sche; ловджийска s 'Jagdtasche; ученйческа » 'Schultasche; път¬ ническа s 'Reisetasche; студентска ä Kol'legmappe /16 чантаджн|я m, -и pl 1. "Taschner m 4 2. übertr Büro'krat m 8 чантаджийск|н adj 1. 'Taschner-; £ артйкули 'Täschnerwaren pl\ ~ a работилница 'Täschnerwerkstatt / (pl -statten) 2. übertr Büro'kraten- чапкьн m и. чапкьн|нн m, -и pl 'Tauge¬ nichts m 1 чапкънскн adj 'nichtsnutzig чапл|а /, -и pl 1. Zool 'Reiher m4 2. volkst (щъркел) Storch m 2 чапраз m, -и pl 'Gürtelspange / 16, 'Gürtelschnalle /16, 'Spange, 'Schnalle O стоя диван - пред някого 'ehrer¬ bietig vor jmdm. 'stehen vi < 10l/hb> чар (-ът) m, -ове pl Reiz m 1, 'Charme [farm] m 6, 'Zauber m 4 чарда к m, -ци pl Ve'randa /15a чардаш m nur sg 'Csardas m чарк (-ът) m, -ове pl 1. (зъбчато колело) 'Zahnrad n 22 2. (карана от вода дъскорезница) 'Sägemühle/16; (карана от вода работйлница) 'Werk¬ statt / (pl -Stätten) mit 'Wasserantrieb O ~ овете му са разместени bei ihm ist 'eine 'Schraube 'locker, er ist nicht 'richtig im Kopf чарлстон m nur sg Charleston ['tfarlstan] m
947 частен чаров|ен, -ни adj 'reizvoll; 'zauberhaft; be'zaubernd; s поглед ein 'zauber¬ hafter Blick; ж глас 'eine bezaubern¬ de ['reizvolle] 'Stimme/16; ~ на песен ein be'zauberndes Lied n 21 чаровност / nur sg 'Zauber m 4, Reiz m 1 народе |ен, -йни adj 1. (вълшебен) 'Zau¬ ber-; ~ йна пръчка 'Zauberstab m 2 2. = чаровен чароде|й (-ят) т, -и pl 'Zauberer т 4 чародейк|а /, -и pl 'Zauberin /18 чародейск|и adj 'Zauber-; а зак¬ линания 'Zauberspruch nt 2; ~ а сила 'Zauberkraft /14 чартйз|ъм (-мът) т nur sg Char'tismus т 11 /sg чаршаф т, -и /»/'Bettuch и 22, 'Bettlaken п 23; горен ~ 'Überschlaglaken чаршафосв|ам, -аш (-ах) uv; чар- шафос|ам, -аш (-ах) v be'ziehen vt < 32b, h-g >; (пришивам) das 'Über¬ schlaglaken 'annähen <a> чаршнйскн adj Ge'schäftsstraßen- чаршн|я /, -и pl 1. (улица) Geschäfts¬ straße / 16, 'Hauptstraße 2. (пазар) 'Marktplatz m 2 час (часът) m, часове pl 1. 'Stunde /16; работим осем часа wir 'arbeiten acht 'Stunden; напрегнати часове 'an¬ gespannte 'Stunden; часът на раздяла die 'Stunde der 'Trennung; приемни часове 'Sprechstunden; половин ~ 'eine 'halbe 'Stunde 2. Uhr/17; сега e три часът es ist jetzt 3 Uhr; в три часа и четиридесет и пет минути [3 ч. 45 мин.] um drei Uhr und 'fünfundvierzig Mi'nuten [3.45 Uhr]; колко е часът? wie spät ist es?, 'wieviel Uhr ist es? 3. (учебен урок) 'Unterrichtsstunde; ~ по математика Mathema'tikstun- de O всеки ~ zu 'jeder 'Stunde, 'jeder¬ zeit; на добър ти ~! du kannst mir ge'stohlen 'bleiben; на добър ~ ! 'alles 'Gute! на часа so'fort; от ~ на ~ a) (от време на време) ab und zu b) (c всеки изминат час) von 'Stunde zu 'Stunde, mit 'jeder 'Stunde; no [c] часове 'stundenlang; - по-скоро so schnell wie 'möglich; това е въпрос на часове das ist nur 'eine 'Frage von 'Stunden; ~ no ~ sehr oft, 'ständig; удари часът die 'Stunde hat ge'schla- gen часоброен|е n, -ия pl 'Stundenangabe /16, 'Zeitangabe часов adj 'Stunden-; ~ график 'Stunden¬ einteilung /17 часови (-ят) m, pl 'Posten m 4 часовни|к m, -ци pl Uhr / 17; ръчен ж 'Armbanduhr; стенен « 'Wanduhr; джобен ä 'Taschenuhr; навивам - ка die Uhr 'aufziehen <32a, h-g> O градски ~ 'Uhrturm m 2; no ~ nach der Uhr часовникар (-ят) m, -и pl 1. (който поправя) 'Uhrmacher m 4 2. (тър¬ говец) 'Uhrenhändler m4 3. (прода¬ вач) 'Uhrenverkäufer nt 4 часовникарски adj 1. 'Uhrmacher-; ~ a работилница 'Uhrmacherwerkstatt / (pl -Stätten) 2. 'Uhren-; ж магазин 'Uhrengeschäft n 20 часовникарство n nur sg 'Uhrmacher¬ handwerk n 20 часовников adj Uhr-; ~ механизъм 'Uhrwerk n 20 часово |й (-ят) m, -и pl 'Posten nt 4 част / -и pl 1. Teil nt 1; равни ~и 'gleiche 'Teile; ~ и на тялото 'Körper¬ teile; ~ от времето ein Teil der Zeit; роман в три ~ и ein Ro'man nt 1* in drei 'Teilen; съставна ~ Bestand¬ teil; резервни ~ и Er'Satzteile 2. Mil 'Truppenteil; танкова ~ 'Panzertrup- penleil 3. (работа) Ge'biet n 20; той e специалист по тая ~ er ist Spezia'list auf 'diesem Ge'biet; не съм по тая ~ das ist nicht mein Fach [Ge-'biet]; заместник по политическата ~ 'Stellvertreter m 4 für die politische 'Arbeit, Politstellvertreter; заместник по техническата ~ der 'Stellvertreter für 'technische 'Ausrüstung O срамни ~ и 'Schamteile pl\ ~ и на речта 'Re¬ deteile; ~ и на света 'Erdteile част|ен, -ни adj 1. pri'vat; ~ на ини-
частица 948 циатйва Privatinitiative /16; ~на собственост Privateigentum п 22; » капитал Pri'vatkapital п 20; ~ но предприятие Privatbetrieb т 1; ~ но стопанство Privatwirtschaft /17; « разговор Pri'vatgespräch п 20; » урок Privatstunde /16; ~но лице Privatperson / 17; нещо се намира в ~ ни ръце etw. befindet sich in PriVathand [in PriVatbesitz] 2. (от¬ делен) 'einzeln, 'Einzel-; ~ но явление 'Einzelerscheinung /17; « въпрос 'Einzelfrage / 16; а селянин 'Einzel¬ bauer m 7 . частйц|а /, -и pl 1. 'Teilchen n 23; übertr 'kleiner Teil m 1 2. Gramm Par'tikel/16 частйч|ен, -ни adj 'teilweise, parti'ell; *»но лунно затъмнение partielle 'Mondfinsternis /13 частнн|к m, -ци pl 1. (стопанин) 'Einzel¬ bauer ml 2. (търговец) Pri'vathändler m 4 3. (занаятчия) 'Einzelhandwerker m 4 ‘чйстно n nur sg Math Quoti'ent m 8 2частно adv 1. pri'vat; практикувам професията си - ich 'übe 'meinen Be'ruf pri'vat aus 2. (специално) spe¬ ziell, besonders частнокапиталисгйчески adj privat¬ kapitalistisch частноправен, -ни adj pri'vatrechilich частнособственнческ|н adj Pri'vatei- genlümer-; - а идеология 'Eigentü¬ merideologie /16 a частност / nur sg: в «- im besonderen, insbesondere чат Interj bumm чатал m, -и pl 1. (клонче, прът) 'Astga¬ bel/ 16 2. (краката до кръста) 'Beine и 20Ipl чаталест adj ge'gabelt; - клон ge'ga- belter Ast m 2 чатв|ам, -аш (-ах) uv; чатн|а, -еш (-dx) v 'schlagen vt <4>; (c тъп удар) 'klat¬ schen vi <hb>; (метални предмети) 'klirren vi <hb>; (копита) 'aufschla¬ gen vi <4a/sn>; (със сабя) 'rasseln vi <hb>; (колела) 'rattern vi <hb>; (др-ьнкам) 'klappern vi <hb> чатк|ам, -аш (-ах) uv (удрям) 'schlagen vt <4>; (c тъп удар) 'klatschen vi <hb>; (със сабя) 'rasseln vi <hb>; (метални предмети) 'klirren vi <hb>; (копита) Aufschlägen vi <4a/sn>; дрънкам 'klappern vi <hb>; (колела) 'rattern vi <hb>; s ce zu'sammenschlagen vi < 4a/sn >; anein'anderschlagen vi <4afsn> чатна | чатвам чат-пат adj 1. (от време на време) ab und zu, hin und 'wieder 2. (горе-долу) so 'ungefähr, ein 'bißchen; разбирам български ~ ich ver'stehe mehr schlecht als recht Bufgarisch чауш m и. чауш|ия m, -и pl vcralt 'Feldwebel m 4, 'Wachtmeister m 4 чаш|а/, -и pH. (от стъклб) Glas n 22; водна %'Wasserglas; « вода ein Glas 'Wasser; поканвам някого на ä вино jmdn. zu 'einem Glas Wein 'einladen < 4a >; ракиена s 'Schnapsglas 2. (от порцелан c дръжка) 'Tasse /16; s за кафе 'Kaffeetasse; ä кафе 'eine 'Tasse Kaffee 3. (без дръжка, от пластмаса, порцелан, метал) 'Becher т 4 0 вдигам х за das Glas er'heben < 14b> auf 4; горчива * 'Leidens¬ kelch ml; гта на търпението das Maß n 20 der Ge'duld чашк|а /, -иpH. (от стъклб) 'Gläschen n 23 2. (от порцелан c дръжка) 'kleine 'Tasse / 16, "Iaßchen n 23 3. (от пластмаса, порцелан, метал, без дръжка) 'Becher т 4 4. Bot Kelch т 1 чашковйд ен, -ни adj 'kelchförmig чашкодрен т nur sg Bot 'Pfaffenhütchen n 23 чвор (-ът) m, -ове pl Ast m 2, 'Knorren m 4 чворест adj 'knorrig че Konj 1. daß; добре, ~ се видяхме gut, daß wir uns ge'sehen 'haben; зная, - ще успееш ich weiß, daß du Er'folg 'haben wirst; надявам се, - ще дойдеш ich hoffe, daß du 'kommen wirst; истината e, ~ ... die 'Wahrheit
949 чемерика ist, daßпри условие, ~ ... 'unter der Be'dingung, daß ...; тя пееше толкова хубаво, ~ всички се просълзиха sie sang so schön, daß 'allen die 'Tränen in die 'Augen 'stiegen 2. (понеже) denn; остави ме, ~ не съм добре laß mich, denn mir ist nicht gut 3. (и, та, na) und; отиде, ~ не се видя er ging und ward nicht mehr ge'sehen 4. (ала, но) 'aber; по-добре малко, ~ по-хубаво 'lieber 'weniger, 'aber 'besser 5. (е, та) denn; ~ знам ли аз? weiß ich’s denn?, ами ~ как инак? wie denn sonst? 6. (за усилване zur Verstärkung) ex ~ гу¬ ляй му дръпнахме! und da 'haben wir ge'gessen und ge'trunken! O в случай ~... im 'Falle, daß ...; въпреки ~ ob'wohl, ob'gleich; като ~ ли u. сякаш ~ als ob; макар ~ и. при все ~ ob'wohl; освен ~ ... 'außer daß ...; само - nur daß; така ~ so daß; - да da'mit чевръст adj ge'schickt, flink чевръстина / nur sg Ge'schick n 20/sg, Ge'schicktkeit / 17jsg. 'Flinkheit / 17 lsg чевръсто adv ge'schickt, flink чегьрт|ам, -аш (-ах) uv 'kratzen vt, vi O нещо ме ~ а под лъжичката etw. be'unruhigt mich чедо n, чеда pl 1. (син) Sohn m 2; (дъщеря) 'Tochter/ 14a; (рожба, дете) Kind n 21 2. Anrede (сине) mein Sohn, 'Söhnchen n 23; (дъще) 'meine 'Tochter чезн1а, -еш (-ах) uv 1. (изчезвам) ver'schwinden vi < llhjsn >; 2. (нама¬ лявам) 'schwinden vi <21 jsn>\ ~ ат силите die 'Kräfte 'schwinden 3. (от болест) da'hinsiechen vi <a/sn> 4. (от мъка) sich 'grämen vr, sich 'abhär¬ men vr <a> 5. (в затвора, във вериги) 'schmachten vi <hb> 6.(коп¬ нея) sich ver'zehren vr <b> (no някого nach jmdm.) чеиз m, -и pl 'Aussteuer /16 чек (-ът) m, -ове pl Scheck m 6; плащам c ~ mit Scheck be'zahlen vt <b> чека / nur sg 'Tscheka / чекй|я / -и pl umg 'Taschenmesser n 23 чекмедже «, -та pl 'Schublade / 16 чекн|а, -еш (-äx) v 1. (устата) 'aufreißen vt <21a>; (краката) ausein'anderrei- ßen vt <21a>; 'spreizen vtl. (кърша) 'abreißen vt <21a> чеков adj Scheck-; ~ а сметка 'Konto «24; ~ а книжка 'Scheckheft n 20 чекръ|к m, -ци pl 'Spinnrad n 22 челебй|я nt, -и pl Hist (почтйтелно обръщение към заможен човек 'ehrerbietige 'Anrede für 'einen vermögenden Mann) mein Herr чел|ен, -ни adj 1. Stirn-; ~на кост 'Stirnknochen m 42. (преден) 'vordere; 'vorderst; 'Spitzen-; в ~ ните редици in den 'vordersten 'Reihen; ~ на бригада 'Spitzenbrigade /16; ~ но предприятие 'Spitzenbetrieb m 1 3. Mil 'vorgeschoben; ä отряд 'vorge¬ schobene Ab'teilung/ 17; übertr 'Vor¬ trupp m 6 челй|к nt nur sg Stahl m 2 челйст m, -и pl Cel'list [tje..] m 8 челйчеи adj 1. 'stählern 2. (твърд като стомана) 'stahlhart челни|к m, -ци pl 1. 'Schrittmacher m 4; (работник) 'Bestarbeiter m 4 2. (глава¬ тар) 'Anführer m 4 хчел|о n, чела pl 1. Stirn /17; високо « 'hohe Stirn 2. (лицевата страна) 'Stirnseite /163. (начало, глава) 'Spit¬ ze /16; на x an der 'Spitze O на x c някого mit jmdm. an der 'Spitze, 'unter der 'Leitung von jmdm. 2чело и, чела pl Mus 'Cello n 24 челове|к m, -ци pl = човек челюст f -и pl 'Kiefer nt 4 челюст|ен, -ни adj 'Kiefer-; ~ на кост 'Kieferknochen m 4 челяд /, -и pl 1. (деца) 'Kinder n 21 jpl 2. (семейство) Fa'milie /16 3. (задру¬ га) Fa'miliengemeinschaft /17 челядйнк|а/, -и pl Bot 'Schwindling m 1 челяднн|к m, -ци pl Fa'milienvater m 5 челя|к m, -ци pl volkst = човек чемерйка /, pl Bot 'Germer m 4
чемшир 950 чемшир т, -и pl = чимшйр чемшйрен adj = чимшйрен ченгел т, -и pl 'Haken т 4; (двоен) 'Doppelhaken чене п, -та pl — челюст О той йма ~ er hat ein 'flinkes 'Mundwerk чеп (-ът) m, -ове pl 1. (чвор) Ast m 2, 'Knorren m 4 2. (запушалка) Spund m 2 чепат adj 1. (чворест) 'knorrig 2. (неог- ладен) 'holprig; ~ и стйхове 'holprige 'Verse m l/pl чепатост /, -и pl 'Holprigkeit / 17jsg, 'Unebenheit /17 чепй|к m, -ци pl 'hoher 'Lederschuh m 1 чепк а / -и pl 'Traube /16 чепкало л, чепкала pl 'Wollkrempel/16, 'Karde/16 чепк|ам, -аш (-ах) uv zer'fasern vt < b >; ж вълна 'Wolle zer'fasern; s ce übertr umg sich 'balgen vr чеп|я се, -иш се (-йх ce) uv sich 'winden vr < 27 >, sich ver'renken vr < b > чер adj = черен черве|й (-ят) m, -и pl 1. Wurm m 3; дъждовен ж 'Regenwurm 2. übertr er'bärmlicher Kerl m 1, Wurm червен adj rot auch übertr; ~ цвят 'rote 'Farbe/16; ~o знаме 'rote 'Fahne /16;тойе ~ като рак er ist rot wie ein Krebs O ~ восък 'Siegellack m 1; - вятър Med 'Wundrose/16; Червен кръст 'Rotes Kreuz n 20; ~ пипер 'Paprika ш6; - а боровйнка 'Preisel¬ beere /16; Червена армия Hist 'Rote Ar'mee / 16; Червената шапчица 'Rotkäppchen n 23 червендалест adj 'rotwangig, 'pausbäk- kig червен |ея, -ееш (-ях) uv 1. rot 'werden vi < 18/sn>; (лицето, бузите) er'röten vi < Ь/sn > 2. (« ce) rot 'leuchten vi <hb>; s ce rot 'leuchten червенйкав adj 'rötlich червенина / nur sg 'Röte / 16/sg червенка / 1. (пшеница) 'Weizen nt 4 2. volkst Med 'Wundrose /16 3. volkst (болест по свинете) 'Rotlauf m 2 червеноарме|ец m, -йци pl 'Rotarmist m 8 червеноармейски adj 'Rotarmisten- червенобрад adj 'rotbärtig червенобуз и. червенобузест adj 'rot¬ wangig, 'pausbackig червенокож adj 1. 'rothäutig 2. als Subst 'Rothaut /14 червенокос adj 'rothaarig червенокръст|ец m, -ци pl 'Mitglied n 21 des 'Roten 'Kreuzes червеноперк|а f -иplZool 'Rotfeder/16 червеношййк|а /, -и pl Zool 'Rotkehl¬ chen n 23 червенушк|а / -и pl Zool 'Gimpel m 4, 'Dompfaff m 8 червеобраз|ен, -ни adj 'wurmförmig, 'raupenförmig червйв adj 'wurmstichig; 'madig; ~ a ябълка 'madiger 'Apfel m 5 0 * ec парй er hat Geld wie Heu червйло я, червила pl 'Lippenstift m 1 черв|6 n, -ä pl 1. Anat Darm m 2; дванадесетопръстно « Anat Zwölf- 'fmgerdarm; сляпо ж Amt 'Blind¬ darm 2. (маркуч) Schlauch m 2 червообраз|ен, -ни adj 'schlauchförmig, 'darmförmig черв|я, -йш (-йх) uv rot 'anmalen vt <a>, rot 'färben vt; ж устните die 'Lippen 'färben; ж яйца 'Eier rot 'anmalen ['färben]; s ce 1. (от смущение) er'röten vi < Ъ/sn >, rot 'werden vi < \S/sn> 2. (устните) sich die 'Lippen 'färben vt, 'Lippenstift be'nutzen <b> червясв|ам, -аш (-ах) uv; червяс|ам, -аш (-ах) V 'wurmstichig 'werden vi <18jsn> y 'madig 'werden; кашка¬ валът червяса in den 'Käse sind 'Ma¬ den ge'kommen черг|а / -и pl 1. 'Matte / 16; (одеяло) 'Decke /16 2. (социално положение) Stand m 2 3. (цйгански шатър) Zi- 'geunerzelt n 20 O дърпам ~ ата към себе си an den 'eigenen 'Vorteil 'denken vi < 10, nk-ch/hb>; за своята ж für 'seinen 'eigenen 'Vorteil; простйрам ce
951 чернилка според ~ ата си sich nach 'seinem 'Beutel 'richten vr; sich nach der 'Decke 'strecken vr; човек от нашата ж ein Mann m 3 'unseres 'Schlages чергар m и. чергар |ин m, -и pl No'made m 7 чергарскн adj No'maden-; ~ живот No'madenleben n 23 чергарство n nur sg No'madenlum n 22(sg чергйл|о n, -a pl 'Plane /16 черда / -й pl 'Rinderherde / 16 чердже n, -та pl 'kleine 'Matte /16 чер|ен od чер, -ни adj 1. schwarz; ж гарван 'schwarzer 'Rabe m 7; ж кос¬ тюм 'schwarzer'Anzugm2; «накоса 'schwarzes Haar n 20; übertr ~ на душа 'schwarze 'Seele /16; ~ на неблагодарност 'schwarzer 'Undank m 1 /sg 2. (тъмен) 'dunkel; ~ на кожа 'dunkle Haut/14; - на коса 'dunkles Haar; ~ ни очи 'dunkle 'Augen n 30/pl 3. (лишен от светлина, тъмен) 'dun¬ kel, 'finster; - на нощ 'dunkle ['finste¬ re] Nacht / 14; übertr ж песимизъм 'finsterer Pessi'mismus nt 11 jsg 4. (тъ¬ жен, безрадостен) 'traurig, 'freudlos; - ни мисли 'traurige Ge'danken m 7 ajpl 5. (нещастен) 'unglücklich; ~ на участ 'unglückliches 'Schicksal n 20 6. (лош) schlecht; ~ ни дни 'schlechte 'Tage m 1 /pl; ж ден 'Unglückstag O бели пари за ~ ни дни ein 'Notpfen¬ nig für 'schlechte 'Zeiten; за ~ ните ти очи nur 'wegen 'deiner 'schwarzen 'Au¬ gen; облечен съм в - но а) in Schwarz ge'kleidet sein b) (в траур) in 'Trauer 'gehen vi < 13/sn>; ж вход'Hintertür /17, 'Wirtschaftseingang m 2; ж дроб Anat 'Leber /16; ж пипер 'Pfeffer m 4; ж списък 'schwarze 'Liste/16; ж хайвер 'Kaviar m 1; ж хляб 'Schwarzbrot n 20; - на борса 'Schwarzmarkt m 2; ~ на дъска 'Wandtafel /16; ~на металургия 'Schwarzmetallurgie / 16 a, 'Eisenme¬ tallurgie; - ни метали 'Eisenmetalle n 20/pl, 'Schwarzmetalle; ~ но злато übertr 'schwarzes Gold n 20/sg; Черно море 'Schwarzes Meer n 20; ~ но на бяло schwarz auf weiß череп m, -и pl 'Schädel m 4 череп[ен, -ни adj 'Schädel-; ~ на кост 'Schädelknochen m 4 череш|а / -и pl 1. (дърво) 'Kirschbaum m 2 2. (плод) 'Kirsche /16 череша|к m, -ци pl 'Kirschgarten nt 5 черешар (-ят) m, -и pl 'Kirschenverkäu¬ fer m 4 черешов adj 1. 'Kirschbaum-, Kirsch-; ~ o дърво 'Kirschbaum m 2; ~ цвят 'Kirschblüte /16; - o топче Hist 'Kirschbaumkanone /16 2. (от плода) Kirsch-; ~ o сладко 'Kirschkonfitüre /16; ~ компот 'Kirschkompott n 20 3. (c цвят на череша) 'kirschenfarbig черкв|а /, -и pl 'Kirche /16 черкез m и. черкез|ин т, -и р! Tscher'kesse т 7 черкезки adj tscher'kessisch черков|а / -и pl = черква черков|ен, -ни adj 'Kirchen-; ~ на песен 'Kirchenlied п 21; ж псалт 'Kirchensänger т 4 0 ~ на служба 'Gottesdienst т 1 черковни |к т, -ци pl 'Kirchgänger т 4 черковнославянскн adj 'kirchensla¬ wisch; ~ език'kirchenslawische'Spra¬ che /16 черкув|ам се, -аш се (-ах се) mv dem 'Gottesdienst 'beiwohnen vi <a/hb> Черна гора /Montenegro n черн|ея, -ееш (-ях) «v 1. (ставам черен) schwarz 'werden vi <18/sn> 2. (no кожата) braun 'werden; лесно ж на слънце ich 'werde an der 'Sonne schnell braun 3. (страдам) 'leiden vi <21, d-tt jhb >, sich 'quälen vr 4. ( ж се) schwarz'aussehen vi < 19 a/hb>; s ce schwarz 'aussehen; (издигайки ce) schwarz 'daslehen vi <101a/A6>; (простирайки ce) schwarz 'daliegen vi <3la/hb> чернйкав adj 'schwärzlich чернйлк|а /, -vtpl 1. (черна боя) 'schwar¬ ze 'Farbe/16; (за гримиране) 'schwär-
чернило 952 ze 'Schminke / 16 2. (за веждите) 'Augenbrauenstift т 1 3. (за миглите) 'Wimpernfarbe 4. (болест по расте¬ ния) 'Schwarzrost ml; « по зелето 'Kohlschwärze /16 чернило п, чернила pl 1. (черна наслой¬ ка) 'Schwärze / 16; (от замърсяване) Schmutz т 1 2. (грим) 'Schminke / 16; (за веждите) 'Augenbrauenstift т 1 3. übertr (нещастен живот) 'Elend п 20/sg, 'Leiden п 23 чернйц|а/, -и pl Bot 'Maulbeerbaum m 2 черничев adj 'Maulbeer-; ~ а шума 'Maulbeerblätter n 22/pl черно adv 1. schwarz 2. (тъмен) 'finster, 'dunkel 3. (тъжен) 'traurig, 'freudlos O става ми ~ пред очите mir wird schwarz vor den 'Augen черноборсаджийск|и adj 'Schwarz¬ markt-; ~ а цена 'Schwarzmarkt¬ preis m 1 черноборсаджн|я m, -и pl 'Schwarzmarkthändler m 4, 'Schieber m 4 черноборсов adj 'Schwarzmarkt-; ~ a цена 'Schwarzmarktpreis m 1 чернобрад adj 'schwarzbärtig, 'dunkel¬ bärtig чернов|а/ -й pl — черновка черновежд adj mit 'schwarzen 'Augen¬ brauen; ~a жена Frau / 17 mit 'schwarzen 'Augenbrauen чернов|й adj: ~ а хартия Manu'skript- papier n 20, 'Schmierpapier черновка f, -и pl Ent'wurf m 2, Konzept n 20 ' черноглед adj pessi'mistisch черноглед|ец m, -ци pl Pessi'mist m 8, 'Schwarzseher m 4 черногледство n nur sg Pessi'mismus m 11 /sg, Schwarzsehe'rei /17 черногор|ец m, -ци pl 'Montene'griner m 4 черногорски adj montene'grinisch чернодрешков|ец m, -ци pl 'Bauer m 7, der 'eine 'dunkle Tracht trägt чернодроб|ен, -ни adj 'Leber-; ~ но за¬ боляване 'Lebererkrankung/17 чернозем m nur sg 'Schwarzerde /16 чернозем|ен, -ни adj 'Schwarzerde-; ~ ни почви 'Schwarzerdeböden m 5 jpl чернокап|ец m, -ци pl 'Pfaffe m 1 чернокож adj 'schwarzhäutig, 'dunkel¬ häutig чернокос adj 'schwarzhaarig, 'dunkel¬ haarig черноморец m, -ци pl Be'wohner m 4 der 'Schwarzmeerküste Черноморие n nur sg Schwarzmeerküste /16 черноморски adj 'Schwarzmeer-; Чер¬ номорско крайбрежие 'Schwarzmeer¬ küste /16; ~ град'Schwarzmeerstadt /14, am 'Schwarzen Meer ge'legene Stadt черноок adj 'schwarzäugig, 'dunkeläu¬ gig чернорйз|ец m, -ци pl Hist Mönch m 1 чернота / nur sg 1. 'Schwärze / 16 2. (тъмнота) 'Dunkel n 23/sg чернотрудов adj von 'schwerer 'Arbeit er'füllt; ~ живот ein von 'schwerer Arbeit' erfülltes 'Leben n 23 черн|я, -иш (-йх) «v 1. (почерням) 'schwärzen vt 2. (срамя) 'anschwärzen vt < a >, 'schlechtmachen vt < a > 3. (озлочестявам) ver'derben vt < 16 b > черна Ik m, -ци pl 1. (чаша) 'Schöpfbe¬ cher m 4 2. (лъжйца) 'Schöpfkelle /16, 'Kelle ' черпн|я / -й pl Be'wirtung/17 черп|я, -иш (-йх) «v 1. (греба) 'schöpfen v/ (от aus 3) auch übertr 2. (гоща¬ вам) be'wirten vt <b>, 'anbieten vt < 32 a >; ® някого нещо jmdm. etw. 'anbieten; » някого c нещо jmdn. mit etw. 3 be'wirten; » някого jmdn. be'wirten 3. (в ресторант) spen'dieren vt < d >, 'ausgeben vt < 15 a >; аз * ich 'gebe 'einen aus; » ракйя 'einen Schnaps 'ausgeben [spen'dieren] (ня¬ кого jmdm.) черт|а /, -й pl 1. (лйния) Strich m 1, 'Linie /16; тегля « 'einen Strich 'zie¬ hen < 32, h-g > ['machen] auch übertr 2. (белег, прйзнак) Zug m 2; ~ й на
953 честолюбив лицето Ge'sichtszüge; това е негова добра * das ist ein'guter Zug von ihm 3. (бръчка) 'Falte/16 O в кратки « й in 'kurzen 'Strichen ['Zügen]; в общи « й in 'großen 'Zügen, in 'allgemeinen 'Umrissen; в ~ йте на града im 'Weichbild der Stadl чертаене n nur sg и. чертане n nur sg 'Zeichnen n 23lsg; (в техниката) 'tech¬ nisches 'Zeichnen чертате.1|ен, -ни adj 'Zeichen-; ~ на дъска 'Zeichenbrett n 21; «на маса 'Ziehentisch m I черта|я, -ern (*x) uv 'zeichnen vf; s ce sich 'abzeichnen vr <a> (от von 3) чертеж m, -и pl 'Zeichnung /17 черт6ж[ен,-ни a#'Zeichen-; * инстру¬ мент 'Zeicheninstrument n 20 чертйц|а / -и pl 'Strichlein n 23, 'Stri¬ chelchen n 23; съдинйтелна » Gramm 'Bindestrich m 1 черто|г m, -зи pl Hist Burg/17, 'Feste /16 чертожни |k m, -ци pl 'Zeichner m 4; (в техниката) 'technischer 'Zeichner чертожнически adj 'Zeichner- чертожничк|а /-и pl 'Zeichnerin / 18; (в техниката) 'technische 'Zeichnerin черупк|а /, -и pl 1. 'Schale /16; » на яйце'Eierschale; * на орех'Nußscha¬ le; « на мида 'Muschelschale 2. (кос¬ тенурка) 'Panzer m 4 3. übertr (лодка Boot)'Nußschale <0 свивам се в ä та си sich wie in 'einem 'Schneckenhaus ver'kriechen vr < 32 b > черчеве n, -та pl umg i. (рамка) 'Fen¬ sterrahmen m 4 2. (подпрозоречна дъска) 'Fensterbrett n 21 чесало n, чесала pl 'Striegel m 4 чеснов adj 'Knoblauch-; « лук 'Knob¬ lauchzwiebeln m 4/pl, 'Knoblauch m 1 'честfnur sg 1. 'Ehre/16; нямам капка « 'keine 'Ehre im 'Leibe 'haben < A >; човек на « та Mann m 3 von 'Ehre; нямам ~ та да Ви познавам ich 'habe nicht die 'Ehre, Sie zu 'kennen; на мене се падна високата «mir 'wurde die 'hohe 'Ehre zu'teil; ~ ми e es ist mir 'eine 'Ehre; на какво дължа ~ та was ver'schafft mir die 'Ehre; изгубвам « та си 'seine 'Ehre verlieren < 32 b >; отнемам на момиче ~ та 'einem 'Mädchen die 'Ehre 'rauben; нещо прави ~ на някого etw. ge'reicht jmdm. zur 'Ehre; в « на zu 'Ehren 2 od von 3; за « и слава um der 'Ehre und des 'Ruhmes 'willen; c « in 'Ehren 2. (щастие) Glück n 20/sg 3. (съдба) 'Schicksal n 20; за зла « zum 'Unglück O отдавам на някого ~ Mil jmdm. die 'Ehrenbezeigung er'weisen <23b> 'чест adj 'häufig чествув|ам, -atu (-ax) uv be'gehen vt < 13 b>, 'feiern vr чествуван|е n, -ия pl 'Ehrung/17 O » на годишнина [юбилей] Be'gehung / 17 'eines 'Jahrestages [Jubiläums], 'Feier / 16 'eines 'Jahrestages (Jubi- 'läums] чест|ен, -ни adj 1. 'ehrlich, 'redlich 2. nur f (девствена) 'unberührt 3. (почитан) 'ehrwürdig O ~ на дума 'Ehrenwort n 20 честит adj 'glücklich O Честйта Нова година ein 'glückliches 'Neues Jahr; ~ имен ден 'herzlichen 'Glückwunsch zum 'Namenstag честитк|а /, -и pl 1. 'Glückwunsch m 2 2. (картичка) 'Glückwunschkarte/16 честито adv 'glücklich; «! (поздрав¬ ление) ich gratuliere!, wir gratulie¬ ren!, 'herzlichen 'Glückwunsch! честитяв|ам, -аш (-ax) uv; честит|я, -йш (-йх) V gratulieren vi <djhb> (на някого нещо jmdm. zu etw. 3), beglückwünschen <b> (на някого нещо jmdn. zu etw. 5) честност / nur sg 'Ehrlichkeit / 11/sg, 'Redlichkeit /11/sg, 'Rechtschaffenheit fWsg t често adv oft, 'häufig; ~ пъти des 'öfte¬ ren честолюб|ец m, -ци pl 'ehrgeiziger Mensch m 8 честолюбив adj 'ehrgeizig
нестолюбивост 954 честолюбйвост / nur sg 'Ehrgeiz m 1 честолюбие n, -я pl 1. (чувство за чест) 'Ehrgefühl п 20 2. (амбиция) 'Ehrgeiz т 1 честота / nur sg 1. 'Häufigkeit / 17/sg 2. Phys Fre'quenz /17; - на вълни¬ те 'Wellenfrequenz чесън m nur sg 'Knoblauch m 1 чесьнче n, -та pl 'Knoblauchzehe /16 чет m nur sg volle st Zahl/17; няма - nur 3. Pers 'unzählig sein vi < B > чет|а / -и pl 1. Schar / 17, Trupp m 6, Abteilung / 17; хайдушка ж Hei- 'duckenschar; партизанска ж Parti- 'sanenabteilung 2. Sport 'Riege /16 чет|а, -ein (четох) mv 1. 'lesen vf < 19 > auch übertr; ж на глас laut 'lesen; ж мисли Ge'danken 'lesen; ж между редовете 'zwischen den 'Zeilen 'lesen 2. (документ) ver'lesen vt < 19 b >; ж присъдата das 'Urteil ver'lesen 3. (от нещо на глас) 'vorlesen vt < 19a >; ж от произведенията си aus 'seinen 'Werken 'vorlesen O ж лекции 'Vor¬ lesungen 'halten < 3 >; ж доклад 'einen 'Vortrag 'halten; ж на някого евангелие jmdm. 'eine Gar'dinenpre- digt 'halten; подписът не се - e die 'Unterschrift ist 'unleserlich четвероног 1, adj 'vierbeinig 2. als Subst n, -и pl 'Vierbeiner m 4 четвор|ен, -ни adj 'vierfach четворица пит vier четворк|а f -и pl 1. Vier/17 2. (група) 'Vierergruppe /16 3. Sport 'Vierer m 1 четворно adv 'vierfach четвърт / -и pl 'Viertel n 23; ~ ки¬ лограм ein 'Viertel 'Kilo; часът е де¬ вет без ~ es ist drei 'Viertel neun; часът е един и ~ es ist 'Viertel zwei; след ~ час in 'einer Viertelstunde; ~ орйз ein 'Viertel 'Kilo Reis; Mus такт три ~ и Dreivierteltakt m 1 четвърти пит 'vierte четвъртйн|а / -и pl 1. 'Viertel n 23 2. Mus 'Viertelnote /16 четвъртит adj 'viereckig четвъртокласен, -ни adj 'vierklassig, Vier'klassen- четвъртокласник m, -ци pl 'Schüler m 4 der 'vierten 'Klasse четвъртокласничк|а /, -и pl 'Schülerin /18 der 'vierten 'Klasse четвърть|к m, -ци pl 'Donnerstag m 1 четвъртъч ен, -ни adj 'Donnerstags-; ~ но заседание 'Donnerstagssitzung /17 O ж ден 'Donnerstag m 1 ‘чет|ен, -ни adj ge'rade; ~ но число ge'rade Zahl /17 гчетен adj ge'lesen; много - а книга viel gelesenes Buch n 22 четен|е n, -ия pl 1. 'Lesen n 23/sg 2. (художествено) 'Lesung/17 чет|ец m, -цй pl 1. 'Leser m 4 2. Theat 'Sprecher m 4 четив|0 n, -apl 'Lesestoff m 1, Lek'türe /16 четин а / -и pl 'Borsten / 16jpl четинест adj 'borstig auch übertr четири пит vier O гледам c ~ очй a) 'höllisch 'aufpassen vi <&/hb> b) (пазя) wie den 'Augapfel 'hüten (нещо etw.) c) (желая) mit den 'Augen ver¬ schlingen vt <27b>; между ~ очй 'unter vier 'Augen; отварям си очйте на - 'aufpassen wie ein 'Heftelmacher четкриглас|ен, -ни adj 'vierstimmig четиригодйш|ен, -ни adj 'vierjährig O ж план Vier'jahresplan m 2 четиригодйшнина / nur sg 'vierjähriges Jubi'läum n 28, 'vierter 'Jahrestag m 1 четирндел ен, -ни adj Bot 'vierteilig <> ~на детелйна 'vierblättriges 'Klee¬ blatt n 22 четиридесет пит = четирййсет четиридесетгодишен, -ни adj = чети- рийсетгодйшен четиридесетгодйшннна / nur sg 'vierzigster 'Jahrestag m 1 четиридесетднев|ен, -ни adj 'vierzigtä¬ gig , четиридесети пит 'vierzigste четиридневен, -ни adj 'viertägig четириетаже», -ни adj 'vierstöckig четирййсет пит 'vierzig четирийсетгодйшен, -ни adj 'vierzigjäh¬ rig
955 чешит четирййсети пит = четиридесети четирикат|ен, -ни adj umg = четири- етажен четирикрак adj 'vierbeinig четирикратен, -ни adj 'vierfach четирикрилен, -ни adj 'vierteilig четирилистен, -ни adj 'vierblättrig четирйма пит (für Per'sonen) vier; ~ души vier Mann, vier Per'sonen; ние ~ та wir vier; показаха се ~ es er¬ schienen vier Mann [Per'sonen] четиримесечен, -ни adj 1. (който трае четири месеца) Vier'monate-; ж курс Vier'monatelehrgang ml 2. (възраст) vier 'Monate alt четиримесечие n, -я pl 'Zeitraum m 2 von vier 'Monaten четиримест|ен, -ни adj 'viersitzig четириметров adj 1. (дължина) vier 'Meter 'lang 2. (височина) vier 'Meter 'hoch 3. (ширина) vier 'Meter breit 4. (дълбочина) vier 'Meter tief четиримоторен, -ни adj 'viermotorig четиринадесет пит 'vierzehn четиринадесетгодишен, -ни adj 'vier¬ zehnjährig четиринадесети пит 'vierzehnte четиринайсет пит = четиринадесет четиринайсетгодишен, -ни adj = четиринадесетгодишен четиринайсети пит = четиринадесети четириног adj = четвероног четнрнос|ен, -ни adj 'vierachsig четириседмичен, -ни adj 'vierwöchig четирисрйч|ен, -ни adj Gramm 'viersilbig четиристаен, -йни adj Vier'zimmer- четиристйшие п, -я pl Vierzeiler т 4 четиристотен, -ни пит 'vierhunderlste четиристотин пит 'vierhundert четиристранен, -ни adj 'vierseitig четиристранен, -ни adj 'viersaitig четиритактов adj 'Viertakt-; ~ мотор 'Viertaktmotor т 9а четиритон]ен, -ни adj Vier'tonnen- четнрнцвет|ен, -ни adj 'vierfarbig О ж печат Buchw Vierfarbendruck т 1 четирицилйндров adj 'vierzylindrig четиричасов adj 'vierstündig четиричленен, -ни adj 1. 'vierköpfig; ~ но семейство 'vierköpfige Fa'milie /16 2. aus vier 'Mitgliedern; ~ на комисия Kommissi'on / 17 aus vier 'Mitgliedern четириъгълен, -ни adj 'viereckig четириъгълни |k m, -ци pl 'Viereck n 20 auch Math четйрма пит = четирйма 4eTK]a/,-H^/l.'Bürste/16; ж за дрехи 'Kleiderbürste; ж за дъски [мйене] 'Scheuerbürste; ж за зъби 'Zahnbür¬ ste; ж за коса 'Haarbürste; ж за обувки 'Schuhbürste; ж за ръце 'Handbürste 2. (за боя) 'Pinsel т 4; ж за водни бой 'Wasserfarbenpinsel; ж за блажна боя 'Ölfarbenpinsel 3. (метла) 'Besen т 4 четк ам, -аш (-ах) uv 'bürsten vt четкар (-ят) т, -и pl 'Bürstenbinder т 4 четлив adj 'leserlich четлйвост / nur sg 'Lesbarkeit /17/sg четмо и nursg 'Lesen n 23/sg; ~ и писмо 'Lesen und 'Schreiben n lljsg четни к m, -ци pl Hist 'Freischärler m 4, 'Aufständischer ml* четнически adj 'Freischärler-, 'Frei¬ schar- четничество n nur sg Hist 'Freischärler¬ bewegung/ 17 четнишки adj ~ четнически чех (-ът) m, -и pl 'Tscheche m 7 Чехия /Tschechia /17 чехкйн|я / -и pl 'Tschechin /18 чехлар (-ят) m, -и pl Pan'toffelmacher m 4 чех|ъл m, -ли pl Pan'toffel m 10 O под ж übertr 'unter dem Pan'toffel че|ша, -шеш (-cax) uv 1. (драскам) 'kratzen vt 2. (реша) а) (хора) 'käm¬ men vt b) (животни) 'striegeln vt; s ce 1. (драскам ce) sich 'kratzen vr 2. (реша ce) sich 'kämmen vr O ж си езика die 'Zunge 'wetzen чешйт m, -и pl 1. volkst (сорт) 'Sorte/16 2. umg (особняк) Kauz m 2; той e особен ~ er ist ein 'komischer Kauz O колкото за ~ nur da'mit es da ist
чешки 956 чешки adj 'tschechisch чешм|а /, -й pl 1. (чучур) 'Brunnen т 4 2. (водопровод) 'Wasserleitung/17 3. (кран) 'Wasserhahn т 2 чешмен adj 1. (изворен) 'Brunnen 2. (от водопровод) 'Leitungs- чйба Interj kusch чмбу|к т, -ци pl 'Wasserpfeife /16 чйг|а /, -и pl Zool 'Sterlet т 1 чйзм|а /, -и pl 'Stiefel т 4 чизмар (-ят) т, -и pl 'Stiefelschuster т 4 чий, чия, чие; чий pron interr 'wessen чййто, чиято, чието; чийто pron rel 'dessen чйк-чирйк Interj tschilp-tschilp чиле п, -та pl Text 'Lage /16 Чйли п 'Chile п 23 чилййски adj chi'lenisch чим (-ът) т, -ове pl 'Rasenstück п 20 чимшйр т, -и pl Bot 'Buchsbaum т 2 чимшйрен adj 'Buchsbaum- 1чин (-ът) т, -ове pl 'Schulbank /14 2чин (-ът) т, -ове pl 1. Rang т 2 2. МИ 'Dienstgrad т 1 чинар т, -и pl Bot 'Morgenländische Pla'tane /16 чинели nur pl Mus 'Becken n 23 чйн|ен, -ни adj 'artig чинйен adj 'Teller- чинййк|а /, -и pl 1. 'Tellerchen n 23 2. (към чаша) 'Untertasse / 16 3. (na- нйчка) 'Schüsselchen n 23 чинй|я/ -и pl 1. 'Teller m4 2. (панйца) 'Schüssel /16 3. (към чаша) 'Unter¬ tasse /16 чйнк|а /, -и pl 1. volkst 'Tante/16 Frau vom 'Bruder des 'Vaters 2. Zool Buch¬ fink m 8 чиновни к m, -ци pl Be'amter m 7+ чиновнически adj 1. Be'amten-; ~ заплати Be'amtengehäller n 22/pl 2. iron be'amtenhaft, bürokratisch; ~ начин на работа be'amtenhafte [bü¬ rokratische] 'Arbeitsweise /16 чиновничество n nur sg 1. (служба) Be'amtendienst m 1, Be'amlenlaufbahn /17 2. (всйчки чиновници) Beamten¬ schaft /17 чиновнишки adj = чиновнически чинопочитание и nur sg Subordination /17 чйн|я, -иш (-йх) му 1. (правя) 'machen vt 2. (струвам) 'kosten vt 3. (ценен съм) wert sein vi < B >; работата не ~ и die 'Sache ist nichts wert 4. (ймам смйсъл) 'lohnen vt; не ~ и es lohnt nicht O ~ и ми се mir scheint чип adj 1, (нос) 'aufgestülpt; ~ нос 'Stupsnase / 16 2. (човек) 'stupsnäsig чйпк|ам, -аш (-ах) uv Kindersprache 'bade-'bade 'machen чипонос adj 'stupsnäsig чира|к m, -ци pl veralt 'Lehrling m 1* чнракув|ам, -аш (-ах) uv in der 'Lehre sein vi <B> чирашки adj 'Lehrlings- чйроз m, -и pl Kochk 'Dörrmakrele/16 числен adj 'zahlenmäßig; ~ o превъз¬ ходство 'zahlenmäßige Überlegenheit f\l/sg численост/nur sg 'zahlenmäßige 'Stärke /16; (брой) 'Anzahl/17, Zahl, 'Menge /16 числител (-ят) m, -и pl Math 'Zähler m 4 числйтел|ен, -ни adj 1. Zahl-; ~ но йме 'Zahlwort n 22 2. als Subst ~ но 'Zahl¬ wort; ~ но бройно 'Grundzahlwort; ~ но редно 'Ordnungszahlwort числ|о n, -ä pl 1. Zahl /17; еднозначно ж 'einstellige Zahl; многозначно ä 'mehrstellige Zahl; цяло « 'ganze Zahl; дробно s 'Bruchzahl 2. (дата) 'Datum n 28; кое » е днес? 'welches 'Datum 'haben wir 'heute? 3. Gramm Zahl, 'Numerus m; едйнствено x 'Einzahl; множествено » 'Mehrzahl O в това ä dar'unter числ|я, -йш (*йх) uv 'führen vt; s в спйська auf der 'Liste 'führen; s ce 'zählen vi, ge'zähll 'werden vi < 1 &/sn > (към zu 5) чист adj 1. (не изцапан) 'sauber; ~ и ръце 'saubere 'Hände / 14jpl; ~ и дрехи 'saubere 'Kleidung /17; ~ a стая 'sauberes 'Zimmer n 23; ~ а жена 'saubere Frau/17 2. rein; ~ а копрйна
957 чифтосвам 'reine 'Seide /16; ~a вълна 'reine 'Wolle/16; ~ тон 'reiner Ton m 2; ~ a съвест 'reines Ge'wissen n 23; ~ a душа'reine'Seele/16; ~ български езйк 'reines Bul'garisch; ~ а слу¬ чайност 'reiner 'Zufall m 2; ~ ата истина die 'reine 'Wahrheit /17; ~o тегло 'Reingewicht n 20; ~ а печалба 'Reingewinn m 1; *и доходи 'Rein- einkünflepl* 3. (въздух) frisch 4. (ясен, бистър) klar; ~ o небе 'klarer 'Himmel m 4; - а вода 'klares 'Wasser n 23 5. (поддържаш чистота) 'reinlich O не му e <v а работата mit ihm stimmt etw. nicht; не е ~ а тая работа an der 'Sache ist etw, faul; пътят e ~ der Weg ist frei; въздухът e ~ übertr die Luft ist rein; ~ а работа! 'prima!; преписвам на - o ins 'reine 'schreiben vt, vi < 23Ihb >; на ~ o сме c него mit ihm bin ich [sind wir] quitt; ~ а вода ненапйта irott die 'reinste'Unschuld /17/rg чистач m, -и pl 'Putzer m 4 чистач|ен, -ни adj 'Reinigungs- чистйчк|а /, -и pl 1. 'Reinigungskraft /14, 'Putzfrau /17; 'Raumpflegerin/18 2. Kfz 'Scheibenwischer m 4 чистене n nur sg 1. 'Reinigung / 17; химйческо - 'chemische 'Reinigung 2. (в домакйнството) 'Reinemachen n 23/sg; голямо ~ Groß'reinemachen чистилище n nur sg Rel 'Fegefeuer n 23 auch übertr чйстк|а /, -и pl Pol 'Reinigung / 17, 'Säuberungsaktion /17 чистнй|к m, -ци pl umg 'Reinlich¬ keitsapostel m 4 чнстнйц|а/, -и pl 'Reinlichkeitsfanatike¬ rin /18 чисто adv 1. (без мръсотии) 'sauber 2. (без примеси) rein 3. (съвсем) ganz O ~ и просто а) (направо) klipp und klar b) (само) 'einfach чистокръвен, -ни adj L (породйст) 'reinrassig, 'vollblütig, 'Vollblut- 2. übertr, umg 'waschecht чистоплът|ен, -ни adj 'reinlich, 'sauber чистоплътност / nur sg 'Reinlichkeit /17/5* чистосърдечен, -ни adj 'offenherzig, 'aufrichtig чнстосърдечиост / nur sg 'Offenherzig¬ keit /17, 'Aufrichtigkeit/ ll/sg чистота / nur sg 'Sauberkeit / 17/sg, 'Reinheit fW/sg auch übertr чистофайни|к m, -ци pl umg 'Reinlich¬ keitsfanatiker m 4 чнст|я, -иш (-йх) MV 1. 'säubern vt, 'reinigen vt auch übertr; ft жилището die 'Wohnung 'säubern [sauber'ma- chen <a>]; s дрехите die'Kleidung 'reinigen ['säubern] 2. 'sauber'machen vi <a>; жената всеки ден ~ и die Frau macht 'jeden Tag 'sauber 3. (npo- чйствам) 'auslesen vt <19a>, ver- 'lesen vt <19b>; » 666'weiße'Boh¬ nen 'auslesen; я спанак Spi'nat ver'lesen 4. (изтребвам) beseitigen vt <b> 5. (лъскам, мия, беля) 'putzen vt; s прозорци 'Fenster 'putzen vt; » обувки 'Schuhe 'putzen; ft зеленчук Ge'müse 'putzen читав adj heil; здрав и - ge'sund und 'munter читалтц|е n, -a pl 'Lesehalle/16, 'Lese¬ stube /16 читалшц|ен, -ни adj 'Lesehallen-, 'Lese¬ stuben- читали|я /, -и pl 'Lesesaal m 2 читанк|а /, -и pl 'Lesebuch n 22 читател (-ят) m, -и pl 'Leser m 4 читателк|а /, -и pl 'Leserin / 18 читателски adj 'Leser- чифлй|к m, -ци pl Landw Gut n 22 чифликчййски adj 'eines Großgrund¬ besitzers; ~ дом Haus n 22 'eines Großgrundbesitzers, 'Gutshaus; ~ имот Großgrundbesitz m 1 чифликчй|я / -и pl 'Gutsbesitzer m 4 чифлйшки adj - чифликчййски чифт (-ът) m, -ове pl Paar n 20 чифте n, -та pl 1. (пушка) 'Doppelflinte /16 2. (двойка) Paar n 20 O хвър¬ лям ~ 'ausschlagen vt < 4a > чифтосв ам, -аш (-ах) uv; чифт6с|ам,
чнчероне 958 -аш (-ах) V utng zu 'einem Paar zu'sam- menfügen vt <a> чнчероне л, -та pl Cice'rone nt 6 чичко л, -вци pl 'Onkelchen n 23 чичо л, -вци pl 'Onkel m 4 Bruder des ' Vaters auch übertr чичов adj 1. (des) 'Onkels; - ата къща des 'Onkels Haus n 22 2. (обръщение 'Anrede) «- oto 'Onkels 'Liebling m 1 * член (-ът) m, -ове pl 1. 'Mitglied n 21; ~ на семейството Fa'milienmitglied; почетен - 'Ehrenmitglied; редовен ~ 'ordentliches 'Mitglied; извънреден ~ 'außerordentliches 'Mitglied; - -ко¬ респондент korrespondierendes 'Mit¬ glied 2. Anat Glied «21; болят го - овете die 'Glieder tun ihm weh; мъжкият ~ das 'männliche Glied 3. Jur, Gramm Ar'tikel m 4; ~ пети от конституцията Ar'tikel fünf der Ver'fassung; определителен ~ be¬ stimmter Ar'tikel; кратък ~ 'kurzer Ar'tikel; пълен ~ 'voller Ar'tikel член|ен, -ни adj Ar'tikel-; - на форма Form /17 des Ar'tikels членестоного и, -и pl Zool 'Gliederfü߬ ler m 4 члеик|а/, -и pl 'Mitglied n 21 членораздел|ен, -ни adj artiku'liert; ~ на реч artikulierte 'Rede /16 членск|и adj 'Mitglieds-; x внос 'Mit¬ gliedsbeitrag m 2; ~ а книжка 'Mit¬ gliedsbuch л 22 членство n nur sg 'Mitgliedschaft/17/sg членув ам, -аш (-ax) uv 1. 'Mitglied sein vi < В > (в организация 'einer Orga¬ nisation) 2. Gramm mit dem bestimmten Ar'tikel ver'sehen vt < 19b >; ~ ано съществително 'Sub¬ stantiv n 20* mit bestimmtem Ar'tikel членуван|е n, -ия pl 1. 'Mitgliedschaft / \ ljsg 2. Gramm Ge'brauch m 2 des bestimmten Ar'tikels чобан и. чобан! нн m, -иpl volkst Hirt m 8 чове!к m, -ци od хора pl 1. Mensch m 8; той е добър x er ist ein 'guter Mensch; всичко за sa 'alles für den 'Menschen; това не e x das ist kein Mensch 2. (мъж) Mann m 3; той е наш x er ist 'unser Mann; volkst моят x mein Mann 3. (някой) man; когато x есам wenn man allein ist; x се учи, докато е жив man lernt nie aus O той е x и половина er ist ein 'ganzer Kerl; той e душа x er ist 'eine 'Seele von 'einem 'Menschen; той не е случаен * er ist nicht 'irgendwer; свой [наш] x e er ge'hört zu uns; жив x нямаше es war 'keine 'Menschenseele zu 'sehen; x на място der 'rechte Mann am 'rechten Platz; като x wie ein vernünftiger Mensch; педя x Drei'käsehoch m 6 човеколюбец m, -ци pl 'Menschen¬ freund m 1 човеколюбив adj 'menschenfreundlich човеколюбив n nursg 'Menschenfreund¬ lichkeit f\l/sg, 'Menschenliebef\6jsg човекомраз|ец m, -ци pl 'Menschen¬ hasser m 4, 'Menschenfeind m 1 човеконенавист|ен, -ни adj 'menschen¬ feindlich човеконенавйстни|к m, -ци pl = човекомразец човекоподбб|ен, -ни adj 'menschenähn¬ lich O ~ на маймуна 'Menschenaffe m 7 човекояд|ец m, -ци pl 'Menschenfresser m 4, Kanni'bale m 7 човече n, -та pl l. 'Menschlein n 23 2. (мъж) 'Männlein n 23, 'Männchen n 23 човеч]ен, -ни adj 'menschlich човечество n nur sg 'Menschheit fMjsg човечец m nur sg 'Männchen n 23 човечност /nur sg 'Menschlichkeit /17 1човешк|и adj 1. 'menschlich; - o сърце 'menschliches Herz л; x ум 'mensch¬ licher Ver'sland m 1; ~ o жилище 'menschliche Be'hausung / 17; ~a слабост 'menschliche 'Schwäche /16 2. 'Menschen-; цял x живот ein 'ganzes 'Menschenleben n 23; ~ o достойнство'Menschenwürde/16; x маси 'Menschenmassen pl 3. (при¬ личен) 'menschenwürdig; - o жилище 'menschenwürdige 'Unterkunft/14; x условия 'menschenwürdige Bedin¬ gungen pl
959 чувам 2човешки adv wie 'Menschen, wie ein Mensch човещина / nur sg 1. (човечност) 'Menschlichkeit /17 2. (слабост) 'menschliche 'Schwäche/16 O ~ e es ist 'menschlich човк|а /, -и pl Zool 'Schnabel m 5 човърк[ам, -аш (-ах) uv 1. (c нещо остро) her'umstochern vi <a./hb> (нещо in 5) 2. (ровя) her'umwühlen vi <a/hb> (нещо in 3) 3. übertr (безпокоя) nicht 'ruhen 'lassen vt <3/hb> чоглаво adv volkst 'peinlich, 'unange¬ nehm НОК01Й (-ят) m, -и pl Hist ru'mänischer Großgrundbesitzer m 4 чоп (-vr) m nur sg volkst Los n 20 O хвърлям ~ losen vi <hb> чопк|ам, -аш (-ах) uv 1. (дълбая) her'umbohren vi < a/hb > (нещо in 3) 2. (драскам) vt, her'umkratzen vi <&/hb> (нещо an 3) чопл|я, -иш (-йх) uv 1. (дълбая) her* um'bohren vi < zjhb > (нещо in 3) 2. (драскам) 'kratzen vi, her'umkratzen vi <ajhb> (нещо an 3) 3. (безпокоя) nicht in 'Ruhe 'lassen vt <3/hb> чорап nt, -и pl Strumpf m 2; дамски <- 'Damenstrumpf; найлонов ~ 'Ny¬ lonstrumpf; три четвърти ~ 'Knie¬ strumpf; къси ~ и 'Söckchen n 23; кърпя ~ и 'Strümpfe 'stopfen чорал|ен, -ни adj Strumpf- чорапче n, -та pl 1. 'Strümpfchen n 23 2. Tech 'Glühstrumpf m 2 чорб|а /, -й pl Kochk 'Suppe / 16; доматена x To'matensuppe; пйлеш- ка x 'Hühnersuppe; топчета * 'Fleischklößchensuppe; шкембе x 'Fleckensuppe чорбяджниск|и adj Hist 'Herren-, reich und 'mächtig; ~ а дъщеря 'Her¬ rentochter /14а; ~o съсловие 'Her¬ renschicht/ 17; - o семейство 'Her¬ renfamilie / 16, 'reiche und 'mächtige Fa'milie; ~ а класа 'Klasse / 16 der Tschorba'dshii чорбаджййство n nur sg Hist Schicht der 'reichen 'Kaufleute, 'Bauemund 'Handwerker 'während der Bulga¬ rischen 'Wiedergeburt, Tschorba- 'dshi pl чорбаджй[я/, -иpH. Hist reicher 'Kauf¬ mann, 'Bauer od 'Handwerker 'wäh¬ rend der Bulgarischen 'Wiedergeburt, Tschorba'dshija m 2. übertr 'reicher Mann m 3 3. (господар) Herr m 8 чорбест adj dünn, 'wäßrig чорл|а /, -и pl 'Zottel /16 чорлав adj 'zottig, zer'zaust чорльо m, -вци pl 'Zottel /16 чорл|я, -иш (-йх) MVzer'zausen vi < b>, zer'wühlen vi <b> чорт (-ът) m, -ове pl 'Teufel m 4; да го вземат ~ овете! der 'Teufel soll ihn 'holen! чрев|ен, -ни adj Darm-; ~ а болест 'Darmerkrankung / 17; ~ но разстройство 'Durchfall m 2 чревоугоден, -ни adj 'schlemmerisch чревоугодие n nur sg Schlemme'rei/17, Völle'rei /17 чревоугодни |к m, -ци pl 'Schlemmer m 4, Ge'nießer m 4, 'Vielfraß m 1 чревоугодннчески adj = чревоугоден чревоугодничество n nur sg = чревоугодие чрез präp durch, 'mittels, mit 'Hilfe чрезмер|ен, -ни ad;'äußerst, 'übermäßig чубрица / nur sg 1. Bot 'Pfefferkraut n 22, 'Bohnenkraut 2. (шарена сол) 'Kräutersalz n 20 чувал m, -и pl Sack m 2 чув!ам, -аш (-ах) mv; чу|я, -еш (чух) v 1. 'hören vt, vi <hb>; x добре gut 'hören; нйщо не се ~ a es ist nichts zu 'hören; чул, недочул er hat es 'läuten 'hören und nicht zu'sammenschlagen; чуло ли се е такова нещо hat man so etw. schon ge'hört?; чувай! od чуй ме! hör mal zu! 2. (пазя) volkst be'wahren vt < b >, 'hüten 3. (отглеждам) volkst 'großziehen vt < 32a, h-g>, 'aufziehen vt < 32a, h-g> O да не чуе дяволът! 'unberufen, toi, toi, toi!
чувствен 960 чувствен adj 'sinnlich чувственост / nursg 'Sinnlichkeit /17/sg чувствмггел|ен, -ни adj 1. emp'fmdlich; ж човек emp'findlicher Mensch nt 8; ~ но място emp'findliche 'Stelle /16; - ни апарати emp'findliche Appa'rate m \/pl; ~ ни загуби emp'findliche Ver'luste m l/pl; ж съм към нещо emp'fmdlich 'gegen etw. 4 sein vi < B > 2. (душевно) emp'fmdsam; ~ на душа emp'findsame 'Seele / 16 3. (значи¬ телен) 'spürbar; ~ ни подобрения 'spürbare Verbesserungen/ \ljpl чувствително adv 'spürbar, 'sichtbar чувствителност fnur sg I. Emp'findlich- keit /17 2. (душевна) EmpTmdsamkeit /17 чувствЮ n, -a pl 1. Ge'fühl n 20; * на радост Ge'fühl der 'Freude; ж за дълг 'Pflichtgefühl; противоречиви ~ a wi- der'streitende Ge'fühle; неприятно ж 'unangenehmes Ge'fühl; смътно ж 'unbestimmtes Ge'fühl; изпитвам ж ein Ge'fühl 'haben < A >; будя ~ a Ge'fühle ef'wecken <b> 2. (усет) Sinn ml; * за хубавото Sinn [Ge'fühl] für das 'Schöhe; шесто ä 'sechster Sinn O имам ~ а към него ihm ge'neigt sein vi < B>, etw. für ihn emp'finden < 27b >; имам ж за мярка Ge'fühl für das 'rechte Maß 'haben; следвам първото си ж 'seiner 'ersten 'Regung 'folgen vi <sn>; без ж be'wußtlos чувствув|ам, -аш (-ах) uv 'fühlen vi, emp'finden vt <27b>, 'spüren vt, ver'spüren vt <b>; ж влагата die 'Feuchtigkeit 'fühlen ['spüren, emp'fin- den]; не ж краката си 'seine 'Füße nicht 'fühlen ['spüren]; ж превъз¬ ходството му 'seine Überlegenheit 'fühlen ['spüren]; ж глад 'Hunger emp'finden [ver'spüren]; ж умора 'Müdigkeit emp'finden [ver'spüren]; ä болка 'einen Schmerz emp'finden ['spüren]; ä облекчение Erleichte¬ rung emp'finden [ver'spüren] O ж нужда от нещо etw. 'brauchen [be- 'nötigen <b>]; ж се sich 'fühlen vr; жсе добре sich wohl 'fühlen; ж се виновен sich 'schuldig 'fühlen; ж се обиден sich beleidigt 'fühlen чугун m nur sg 'Roheisen n 23, 'Gußeisen чугунен adj 'gußeisern чугунодобив|ен, -ни adj 'eisengewin¬ nend, 'Eisen- чугунолеяр|ен, -ни adj 'Eisengießerei-; ж цех 'Eiengießerei / 17 чуда|к m, -ци pl 'Sonderling m 1 чудат adj 'sonderbar, 'seltsam, 'wunder¬ lich, 'kauzig чудатост f -и pl 'Seltsamkeit / 17, 'Kauzigkeit /17 чуд|ен, -ни adj 1. (странен) 'wunderlich, 'seltsam, 'merkwürdig 2. (прекрасен) 'wunderbar, 'wundervoll 0 няма ни¬ що «нов това das ist kein 'Wunder; какво «-но, че ... was 'wunder, daß [wenn] ...; не е ~ но es ist nicht verwunderlich чудес|ен, -ни adj 'herrlich, 'wunderbar чудесн|я /, -и pl volkst 'Wunder n 23, 'wunderliches Ding n 20 чудесно adv 'herrlich, 'fabelhaft чудно adv 1. (учудващо) erstaunlich 2. (странно) 'seltsam 3. (превъзходно) 'herrlich, 'wunderbar O ~ хубаво 'wunderschön; не e ~ es ist nicht ver'wunderlich чудноват adj 'seltsam, 'wunderlich, absonderlich чудноватост /nur sg Absonderlichkeit /17 чудо n, чудеса pl 1. 'Wunder n 23 2. als adj (чудесен) umg 'prima 3. als adv (много) volkst viel; sehr; ~ пари viel ['eine 'Menge] Geld; ~ голям sehr groß <> виждам се в ~ ich weiß nicht aus noch ein; всяко ~ за три дни mit der Zeit ver'geht 'alles; за ~ и прйказ zum 'allgemeinen Er'stauncn; като по ~ wie durch ein 'Wunder; ~ голямо! iron na das ist ja etwas! чудовнщ|е n, -a pl 'Ungeheuer n 23 auch übertr, 'Ungetüm n 20 чудовшц|ен, -ни adj 1. unge'heuerlich
961 чумеря 2. (грамаден) 'ungeheuer чудоде|сн, -йни и. чудотвор[ен, -ни adj 'wundertätig чудотворни т, -ии pl 'Wundertäter т 4 чудотворств|о /?, -а pl Voll'bringen п 23/sg von 'Wundern ч^д|я, -иш (-йх) uv 'wundern vt, in Ver'wunderung ver'setzen vt < b >; * се 1. (учуден съм) sich 'wundern vr (на нещо od някого 'über etw. odjmdn.) 2. (удивен съм) 'staunen vi <hb> (на 'über 4): какво се ~ иш? was staunst du denn? 3. (не зная) nicht 'wissen vt < 30 >; « се как да му помогна nicht 'wissen, wie man ihm 'helfen soll; ж се какво да правя 'nicht 'wissen, was man tun soll чужбйн|а /, -и pl 1. (зад границата) 'Ausland n 22 2. (чужда местност) 'Fremde / 16/jg чужд adj 1. fremd 2. (чуждестранен) 'ausländisch, 'fremdländisch O ~ a дума 'Fremdwort n 22; ~ o тяло 'Fremdkörper m 4 чуждей|ец m, -цй pl 1. (от чужда страна) 'Ausländer т 4 2. (от чуждо място) 'Fremder т 7+ чужденк|а/, -й pl 1. (от чужда страна) 'Ausländerin /18 2. (от чуждо място) 'Fremde /19 чуждестранен, -ни adj 'ausländisch чужд|ея се, -ееш се (-ях се) uv sich 'fernhalten vr <3a> (от von 3) чуждиц а /, -и pl Ling 'Fremdwort n 22 чуждоземен, -ни adj 'fremdländisch чуждопоклонни|к m, -ци pl 'Anbeter m 4 'alles 'Fremden чуждопоклонство n nur sg'Anbetung /17 'alles 'Fremden чуждоселски adj aus 'einem 'fremden Dorf; ~ човек ein Mann m 3 aus 'einem 'fremden Dorf *чук (чукът) m, -ове pl 'Hammer m 5; въздушен ~ , пневматйчен - 'Pre߬ lufthammer O дигам си ~ овете sich aus dem 'Staube 'machen vr; между ~ и наковалня übertr 'zwischen 'Ham¬ mer und 'Amboß 2чук Interj poch чук|а /, -и pl 'Gipfelfelsen m 4 чукало n, чукала pl 1. Kochk 'Stößel m 4 2. (на врата) 'Türklopfer m 4 чук|ам, -аш (-ах) mv 1. (c чук) 'hämmern vt, vi <hb> 2. (дробя) 'stoßen vt <34> 3. (тропам) 'klopfen vt, vi <hb>\ ä на вратата an die Tür 'klopfen auch übertr 4. (c чаши) 'ansto¬ ßen vi < 34ajhb >; ~ аха чашите си sie 'stießen mit 'ihren 'Gläsern an O «си главата sich an den Kopf 'greifen vi <21 !hb>\ « камъни'Steine'klopfen; « му сол на главата ihm den Kopf zu'rechtsetzen <a>; s се 1. sich 'stoßen vr 2. (c чаши) 'anstoßen 3. (удрям се) sich 'klopfen vr (c нещо на нещо mit etw. 3 auf etw. 4) O s ce c яйца Eier 'aufschlagen < 4a > чукан m, -и pl 1. (дьнер) 'Stubben m 4 2. (кочан) Strunk m 2 чукар ш. и. чукар|а/, -и pl 'Felsgrat m 1 чукв|ам, -аш (-ах) uv, чукн|а, -еш (-ах) v 1. (с чук) 'schlagen vt <4> (на auf 4) 2. (тропвам) 'klopfen vi <hb> (с нещо на нещо mit etw. 3 an etw. 4) 3. (строшвам) 'aufschlagen vt <4a> 4. (c чаши) 'anstoßen vi < 34a//?i>>; чукнаха чашите си sie 'stießen mit 'ihren 'Gläsern an 5. übertr (засягам) 'sticheln vi <hb>\ s се 1. sich 'stoßen vr < 34 > (c нещо на нещо mit etw. 3 an etw. 3) 2. (удрям ce) sich 'schlagen (c нещо на нещо mit etw. 3 auf etw. 4) 3. (c чаши) 'ansloßen чул (-ът) m, -ове pl 'Pferdedecke /16 чума f nur sg Med Pest /17 чумав adj 1. (болен) 'pestkrank 2. umg (рошав) zer'zaust, 'struppig O ~и години 'Pestjahre pl чум|ен, -ни adj Med Pest-; ~ ни бацили 'Pestbazillen m l\/pl чумер|я, -иш (-их) uv 'runzeln vt, zu'sammenziehen vt <32a, h-g>; « чело die Stirn'runzeln; « веждите die 'Brauen 'runzeln [zu'sammenziehen]; s ce ein 'mürrisches Ge'sicht 'machen, die Stirn 'runzeln O небето се ~ и der
чумосвам 962 'Himmel trübt sich ein чумосв|ам, -аш (-ах) uv; чумос|ам, -аш (-ах) V die Pest an den Hals 'wünschen vt (някого jmdm.) чунким 1. Partikel (мйгар) als ob 2. Konj (защото) weil чупв|ам, -аш (-ах) uv; чупн|а, -еш (-ах) V 1. (разчупвам) zer' brechen vt < 16 b >; * джама die'Fensterschei¬ be zer'brechen; « пръчката den Stock zer'brechen; » порцелана das Por- zel'lan zer'brechen 2. (разбивам) zer'schlagen vt <4b> 3. (отчупвам) 'abbrechen vf < 16 a> (от von 3) чупк|а /, -и pl 'Bogen m 4, 'Ecke /16 чуплив adj zer'brechlich; ~ o! 'Vorsicht, Glas! чупливост / nur sg Zerbrechlichkeit /17/jg чупна f чупвам чуп|я, -иш (-йх) uv 1. (разчупвам) zer'brechen vt < 16 b > 2. (разбивам) zer'schlagen vt <4b> 3. (отчупвам) 'abbrechen vt < 16 а > (от von 3) 4. übertr 'brechen vt < 16 >; « рекорди Re'korde 'brechen 5. übertr (кърша) 'ringen vt < 27 >; ж ръце (пръсти] die 'Hände 'ringen O s вратата die Tür 'einschlagen < 4 a >; » орехи [яйца] 'Nüsse ['Eier] 'aufschlagen <4a>; ще си ~ и главата er wird sich den Hals 'brechen; s се 1. (чуплив съм) zer'brechlich sein vi <B> 2. zer'bre¬ chen vi <16b/jn> 3. übertr umg ver'schwinden vi < 27 bjsn > чурулйк|ам, -аш (-ах) uv 'zwitschern vi <hb> чут|ен, -ни и. чутовен adj berühmt чутур|а /, -и pl 1. 'Holzmörser m 4 2. übertr 'Holzkopf m 2 чухал m, -и pl Zool 'Zwergohreule /16 чуч|а, -иш (-йх) uv umg Kindersprache sitzen чучв|ам, -аш (-ах) uv; чучн|а, -еш (-ах) v umg Kindersprache sich 'setzen чучелЮ n, -a pl 'Vogelscheuche/16 auch übertr чучна t чучвам чучул ту -и pl Zool 'Haube / 16 O пораства му - ът ihm schwillt der Kamm чучулнг|а /, -и pl Zool 'Lerche /16 чучур m, -и pl 1. (чешма) 'Rohrbrunnen m 4 2. (течност) Strahl m 9, 'Wasser¬ strahl чуш adv umg Kindersprache-. на ~ auf dem 'Rücken, 'huckepack чушв|ам, -аш (-ах) uv; чушн|а, -еш (-äx) v 1. (възсядам) be'sleigen vt <23b> 2. (мятам на гърба) 'huckepack 'neh¬ men vt < 16 > чушк|а fy -и pl 1. Bot 'Schote / 16 2. (пиперка) 'Paprikaschote; арнаут¬ ска ж 'Pfefferone m, pl -ni; люта x 'scharfe 'Paprikaschote чушна I чушвам чуя t чувам ш шаблон т, -и pl Scha'blone / 16 auch übertr шаблон|ен, -ни adj 1. Scha'bloncn- 2. (безличен, изтъркан) scha'blonenhaft шаблоннзйр|ам, -аш (-ах) uv. v schablo- ni'sieren vt <d> шаблонно adv scha'blonenhaft, nach Scha'blone шаблонност/nur sg Scha'blonenhaftig- keit/17 шавам, -аш (-ах) uv 1. (движа се, клатя се) 'wackeln vi <hb>; (дете Kind) 'zappeln vi <hb> 2. (вълнувам се) 'unruhig 'werden vi < \ %jsn> 3. umg (противя се) sich 'sträuben vr 4. umg (не устоявам на дадена дума; не поемам задължение) 'kneifen vt <21 >; 'einen 'Rückzieher 'machen; няма къде да ~ аш da gibt es kein 'Kneifen 5. umg (ймам леко поведение) 'Seitensprünge 'machen шавар m, -и pl Bot 1. 'Binse / 16 2. (папур) Rohr n 20
963 шаран шавара|к т, -ци pl 'Röhricht п 20 шавв|ам, -аш (-ах) uv; rnäBHja, -еш (-ах) V 1. (движа се, клатя се) 'wackeln vi <hb> 2. umg (излизам) auf 'einen Sprung 'gehen vi < 13jsn> шавърк|ам, -am (-ax) uv ein 'bißchen 'wackeln vi <hb> шавърклйв adj 1. 'unruhig; (дете Kind) 'zapplig 2. umg (c леко поведение) zu 'Seitensprüngen 'neigend шагрен m nur sg Cha'grin [Ja'gre] n шагренов adj Cha'grin-; ~ а кожа Cha'grinleder n 23 шадраван m, -и pl 'Springbrunnen m 4 шайб1а /, -и pl I. (гайка) 'Mutier/14 a 2. (пластинка) 'Unterlegscheibe /16; (гумена) 'Dichtungsscheibe 3. Sport Puck m 6, 'Scheibe шайк|а /, -и pl 'Bande / 16 шайкаджийски adj 'Banden-, Ban'diten- шайкаджийство n nur sg 'Bandenun¬ wesen n 23/sg. Ban'ditentum n 22jsg шайкаджн|я m, -и pl Ban'dit m 8 шал (-ът) m, -ове pl Schal m 1 * шалвари nur pl 'Pluderhosen pl шалче n, -та pl 'kleiner Schal m I * шамандур|а /, -и pl 'Boje / 16 шамар m, -и pl 'Ohrfeige / 16 шамаросв{ам, -am (-ax) uv; шама¬ росам, -am (-ax) v 'ohrfeigen vt шамй|я / -и pl 'Kopftuch n 22 шамот /и, -и pl 1. Scha'motte / 16 2. (тухла) Scha'molteslein m 1 шамотов adj Scha'mott- шампанизйр|ам, -am (-ax) uv, v zu Sekt verarbeiten vt <b> шампанскЮ n, -и pl Cham'pagner m 4, Sekt m 1 шампион m, -и pl 'Meister m 4, 'Cham¬ pion m 6; световен - 'Weltmeister; републикански ~ 'Landesmeister, Repu'blikmeisler шампионат m, -и pl 1. (състезания) 'Meisterschaft /17, Champio'nat n 20 2. (победа) 'Meisterschaflslile! m 4, Champio'nat шампи6нк|а / -и pl 'Meisterin / 18; световна a 'Weltmeisterin шан|ец m, -ци pl 1. (окоп) 'Schützengra¬ ben m 5 2. (канавка) 'Straßengraben шанкър m nur sg Med 'Schanker m 4 шанс (-ът) m, -овеpl Chance ['Jaijsal/l 6 шансонетк|а /, -и pl Chanso'nette / 16 шантав adj 1. dumm, 'sinnlos; ~ a работа 'sinnlose 'Arbeit /17 ['Angele¬ genheit / 17] 2. (смахнат) ver'rückt, 'durchgedreht шантавост / nur sg 1. (безсмислие) 'Dummheit / 17, 'Sinnlosigkeit / 17, 2. (смахнатост) Verzücktheit / 17, 'Durchgedrehtheit /17 шантаж m, -и pl Erpressung /17 шантаж|ен, -ни adj Er'pressungs- шантажйр|ам, -am (-ax) uv, v er'pressen vt < b> шантажйст m, -и pl Erpresser m 4 шантан пи -и pl 'Tingeltangel n 24 шантунг m nur sg 'Schantungseide /16 шанц (-ът) m, -ове pl = танец шанц|а /. -и pl Sport 'Skischanze / 16, 'Sprungschanze, 'Schanze шап (-ът) m nur sg Maul- und 'Klauen¬ seuche /16 шапав adj an Maul- und 'Klauenseuche er'krankt шапк а /, -и pl 1. (без периферия) 'Mütze/16; кожена ä'Pelzmütze 2. (c периферия) Hut m 2; сламенна s 'Strohhut; широкопола « 'breit¬ krempiger Hut O клатя на някого « übertr vor jmdm. 'katzbuckeln vi <hb>; накривявам си ~ ата übertr 'alle 'Fünfe ge'rade sein 'lassen vt <3jhb>; размениха си ~ ите übertr sie 'kamen sich in die 'Haare; свалям на някого ж übertr den Hut vor jmdm. 'ziehen <32,h-g> шапкар (-ят) m, -и pl 'Hutmacher m 4, 'Mützenmacher m 4 шапкарк|а / -и pl 'Hutmacherin / 18 шапкарски adj Hut-, 'Mützen- шапчнц|а /, -vt pl 1. 'Hütchen n 23; (без периферия) 'Mülzchen n 23; черве¬ ната a 'Rotkäppchen n 23 2. (на гъба) Hut m 2 шаран m, -и pl Zool 'Karpfen m 4
шаранов 964 шаранов adj 'Karpfen- шарен adj 1. (пъстър) bunt, verschie¬ denfarbig 2. (смесен) ge'mischt, 'bunt¬ gemischt; ~ а сол Kräutersalz n 20; ~ а сянка 'Halbschatten m 4 шарен |ея се, -ееш се (-ях се) uv bunt 'leuchten vi <hb> шаренй|я у, -и pl 'schreiende 'Farben f\6lpl шареноок adj 'buntäugig шарж (-ът) m, -ове pl Karika'tur /17 шаржнр|ам, -am (-ax) uv, v kari'kieren vt <d> шарйлк|а /, -и pl 'Farbe /16 uiäpicja /, -и pl 1. (украса) 'Muster n 23; (издълбана, рисувана) Orna'ment и 20 2. (багра) 'Farbe / 16 3. Med (варицела) 'Windpocken pl; дребна s 'Masern pl; едра ft (вариола)'Pok- ken, 'Blattern pl шарлатан m и. шарлатан ин m, -и pl 'Scharlatan m I * шарлатански adj 'Scharlalans- шарлатанств|о n, -a pl Scharlatanerie / 16 a шарлатанствув|ам, -am (-ax) uv Schar¬ latanerien 'treiben < 23 > шарф (-ът) in, -ове pl 1. 'Schärpe/16 2. (шалче) 'Seidenschal m 1 * шар|я, -иш (-их) uv 1. (украсявам, п-ьстря) be'malen vt <b>, 'färben vt; а яйца 'Eier be'malen 2. umg (вак¬ синирам) 'gegen 'Pocken 'impfen vt 3. umg übertr um'herschweifen vi <ajsn>, um'herstreifen vi <a.jsn>; погледът му *и из стаята er läßt 'seinen Blick durch das 'Zimmer 'schweifen; къде ~ иш? wo streifst du um'her? шаси n, -та pl 'Fahrgestell n 20, Chassis [Ja'si;] n; самоходно ~ Ge'rätelräger m 4 шатр а f -и pl Zelt n 20 шат|ър m, -ри pl 1. Hist 'Feldzelt n 20 2. umg Zelt шафер m, -и pl 'Brautführer m 4 шаферк|а /, -и pl Braut'jungfer / 16 шафран m nur sg Bol 'Safran m 1 * шафрантй|я / -и pl 'Dirne/16,'Hure /16 гшах (-ът) m, -ове pl Schach n 20; давам ~ Schach 'geben < 15 > O държа го в - übertr ihn in Schach 'hallen <3> 2шах (-ът) m. -ове д/(монарх) Schah m 6 шахмайстор m, -и pl 'Schachmeister m 4 шахмат m nur sg Schach n 20, 'Schach¬ spiel n 20 шахмат |ен, -ни adj Schach-; ~ но първенство 'Schachmeisterschaft /17 шахматист m, -и pl 'Schachspieler m 4 mäxTla f. -и pl Schacht m 2 uiaxTböp m, -и pl 'Bergmann m 3 шашав adj 1. (завеян) ver'dreht, verrückt, 'durchgedreht 2. (криво¬ глед) 'schielend шашавост / nur sg 1. (завеяност) Ver'drehtheit / 17,'Durchgedrehtheit / 17, Ver'rücktheil / 17 2. (криво¬ гледство) 'Schieiäugigkeit /17/sg шашардйсв[ам, -am (-ax) uv; шашардйс1ам, -аш (-ax) v ver'blüffen vt < b >, be'stürzen vt < b >, ver'wir¬ re n v/ <b>; s ce ver'blüfft sein vi <B>, be'stürzt sein, ver'wirrt sein uiauiKja / -и pl 'Säbel m 4 шашкън m и. шашкън ин m, -и pl 'Blö¬ dian m 1 шашм|а /, -и pl I. 'Durcheinander n 23, Ver'wirrung / 17, 'Aufregung / 17 2. (шмекерия) 'unsauberes Ge'schäft n 20 шая|к m, -ци pl 'grober 'Wollstoff m 1 шаяч|ен, -ни adj aus 'grobem 'Wollstoff ge'macht шваб|а m, -и pl verächtl Deutscher m7t, »Schwabe« m 7 швабски adj verächtl deutsch швед (-ът) m, -и pl и. шведец m nur sg 'Schwede m 1 шведк|а /, -и pl 'Schwedin /18 шведски adj 'schwedisch швейцар|ец m, -ци pl 'Schweizer m 4 Швейцария / Schweiz / швейцарск|и adj 'schweizerisch, 'Schweizer; ~ o сирене 'Schweizer 'Käse m 4 Швеция / 'Schweden n 23
965 шествувам шев (-ът) т, -овс pl 1. Naht / 14; кръстосан ~ 'Kreuznaht 2. (шиене) 'Nähen п 23/sg\ (ушиване на дрехи) 'Nähen, 'Schneidern п 23/sg; уча ~ 'Nähen ['Schneidern] 'lernen шев|ен, -ни adj Näh-; ~ на игла 'Näh¬ nadel/ 16; - ни конци 'Nähzwirn т 1; ~ на машина 'Nähmaschine / 16 шевиот т nur sg 'Cheviot m 6 шевиот|еи, -ни adj 'Cheviol- шевйЩа / -и pl Sticke'rei / 17, Ver¬ zierung /17 шевро n nur sg Chevreau [Ja'vro:] n iuerla / -й pl Scherz m 1, Spaß m 2; безобидна ж ein 'harmloser Scherz [Spaß]; правя ~й 'Scherze ['Späße] 'machen; казвам нещо на ж etw. im Scherz [Spaß] 'sagen O без ж 'ohne Scherz; im Ernst; на ж im Spaß, zum Scherz; не ми е до ж mir ist nicht zum 'Scherzen zu'mute; ж та настрана! Scherz bei'seite! шегаджййски adj 'scherzhaft шегаджй|я m, -и pl и. шегобй|ец ги. -йци pl 'Spaßvogel m 5, 'Witzbold nt 1 шегобййк|а / -и pl 'Spaßvogel m 5, 'Witzbold m I шегобййств|о n, -a pl 'Scherzen n 23/sg шеговит adj I- 'scherzhaft, 'scherzend; - тон 'scherzhafter Ton m 2; - и погледи 'scherzhafte 'Blicke m 1 jpl 2. zum 'Scherzen 'aufgelegt; 'witzig; ~ човек ein zum 'Scherzen 'aufgelegter Mensch m 8, ein 'witziger Mensch шеговйтост / nur sg 'Scherzhaftigkeit /17 шегув|ам се, -аш се (-ах се) uv 1. 'scher¬ zen v; <hb>, 'spaßen v/ <hb> (c ня¬ кого mit jmdm.) 2. (надсмивам се) ver'spotlen <b> (c някого jmdn.), 'seinen Scherz 'treiben < 23 > (c mit 3) шедьов|ър m, -ри pl 'Meisterwerk n 20 шезлонг nt, -и pl Chaiselongue [Jeza'bt]] /15, 'Liegesofa n 24 шейн|а /, -Й pl 'Schlitten m 4 шейсет пит = шестдесет шейсетгодйшен пит = шестдесетго¬ дишен шейсети пит — шестдесети шейсетйна пит = шестдесетйна шейх (-ът) т, -ове pl Scheich т 1 шекер т nur sg 'Zucker т 4 шекерлйя unv adj 'zuckrig, süß, zuk- ker'süß шекерче n, -та pl 1. (бучка захар) 'Zuk- kerslückchen n 23, 'Stückchen 'Zucker 2. (бонбонче) 'Zuckerbonbon n 24 шеллак m nur sg 'Schellack m I шемет m nur sg 'Schwindel m 4, 'Taumel m 4 шемет|ен, -ни adj 1. 'schwindelerregend; ~ на височина 'schwindelerregende 'Höhe/16 2. (зашеметен) 'schwindlig шемизетк|а /, -и pl 'Hemdbluse/16 шеп|а /, -и pl 1. (длан c пръстите) - hohle Hand / 14, Hand 2. (колйчество) 'Handvoll /; ж пръст 'eine 'Handvoll 'Erde; ж xöpa 'eine 'Handvoll 'Leute O c пълни » и mit 'vollen 'Händen; aus dem 'vollen икпн|а, -ein (-äx) uv 'flüstern vt шепнешката и. шелнешком adv 'flü¬ sternd шепот m, -и pl 'Flüstern n 23/sg шеп6т|я, -йш (-йх) uv 'flüstern vt шеитеи|е n, -ия pl 'Flüstern n 23/sg шепт|я, -йш (-ях) uv 'flüstern vt шербет m, -и pl 1. 'Scherbett m 6, 'Sirup m I* 2. unv als adj zucker'süß шербетлйя unv adj zucker'süß шердеи m, -и pl I. 'Flecke pl* 2. (пъл¬ нен) ge'füllter über'backener Darm m 2; пълнени - и ge'füllter Darm шерденче n, -та pl = шерден шест пит sechs uiecTla / -и pl 'Sechstel n 23 шестви|е n, -я pl Zug m 2, Prozessi'on / 17; траурно ж 'Trauerzug; погре¬ бално ж 'Leichenbegängnis n 27; фа¬ келно ж 'Fackelzug шествув|ам, -аш (-ах) uv 1. 'ziehen vr < 32, h-g/hb >, ein'herziehen vt < 32a, h-g/sn>, ein'herschreiten vi <21 а/ sn > 2. übertr (настъпвам стремител¬ но) 'siegreich marschieren vi < d tsn >, 'Vordringen vi <21z/sn>
шестгодишен 966 шестгодишен, -ни adj 'sechsjährig шестгодишния |а /, -и pl 'sechster 'Jahres¬ tag т 1 шестдесет пит 'sechzig шестдесетгодишен, -ни adj 'sechzigjäh¬ rig шестдесетгодйшнин|а /, -и pl 'sechzig¬ ster 'Jahrestag m 1; (рожден ден) 'sech¬ zigster Ge'burtstag m 1 шестдесети пит 'sechzigste шестдесетина пит 'ungefähr 'sechzig, Schock n 20 шестдневен, -ни adj 'sechstägig шестетаж|ен, -ни adj 'sechsstöckig шести пит 'sechste шестима пит sechs, Sechs /17 шестйц|а /, -и pl 1. (цифра, бележка, карта) Sechs / 17 2. (трамвайна od тролейбусна линия) 'Linie 6 шестмесечен, -ни adj 1. (който трае шест месеца) Sechs'monats-, sechs 'Monate 'dauernd; x курс Sechs'mo- nalslchrgang m 2 2. (на шест месеца) sechs 'Monate alt; - но дете ein sechs 'Monate 'altes Kind n 21 шестмесечие n, -я pl 'Halbjahr n 20 шестнадесет пит 'sechzehn шестнадесетгодишен, -ни adj 'sech¬ zehnjährig шестнадесети пит 'sechzehnte шестнадесетина пит 'ungefähr 'sech¬ zehn. 'Mandel /16 шестнайсет пит = шестнадесет шестиайсетгодйш|ен, -ни adj = шест¬ надесетгодишен шестнайсети пит = шестнадесети шестнайсетйна пит = шестнадесе¬ тина шестоклас|ен, -ни adj Sechs'klassen-; ~ но учйлише veralt Sechs'klassen- schule /16 шестокласни|к m, -ци pl 'Schüler m 4 der 'sechsten 'Klasse шестокрил adj 'sechsflüglig шестолъч|ен, -ни adj 'sechszackig uiecröpieH, -ни adj 'sechsfach шесторк|а /, -и pl I. (цифра, бележка, карта за игра) Sechs / 17 2. (шест души) Sechs 3. (трамвайна od тролейбусна линия) 'Linie 6 шесточлен(ен, -ни adj 'sechsköpfig; ~ на делегация 'sechsköpfige Dele- gati'on / 17, aus sechs Per'sonen be'stehende Delegati'on шестоъгьл|ен, -ни adj 'sechseckig шестоъгълник m, -ци pl 'Sechseck n 20 шестстотин пит 'sechshundert шестчасов adj 'sechsstündig, Sechs- 'stunden- шет|ам, -аш (-ах) uv I. (работя) 'ar¬ beiten V/. v/ <hb>\ (върша домашна работа) 'Hausarbeit ver'richten <b> 2. (прислужвам) be'dienen <b> (на някого jmdn.); (грижа се) 'sorgen vi <hb> (на някого für jmdn.); (гле¬ дам) 'pflegen (на някого jmdn.) 3. (скитам) um'herstreifen vi <ajsn> 4. (ходя насам-натам) hin und her 'gehen vi < 13 jsn > шетня / nur sg 1. (домашна работа) 'Hausarbeit/17, 'Arbeit im 'Haushalt 2. (прислужване) Be'dienen n 23/sg; (грижи) Ver'sorgen n 23/sg-, (гледане) 'Pflegen n 23/sg 3. (скитане) Um'her¬ streifen n 23/sg 4. (ходене насам- натам) Hin- und 'Hergehen n 23/sg, Hin- und 'Herlaufen n 23jsg шеф (-ът) m. -ове pl Chef m 6 шефски adj Chef- шефств|о и, -a pl 1. (помощ) 'Paten¬ schaft /17; поемам ~ ото над някого 'über jmdn. die 'Patenschaft überneh¬ men < 16b > 2. umg (ръководство) 'Chefposten m 4 шех (-ът) m nur sg Schach Gar'dez шибалк|а/, -и pl 'Rute/ 16 шйб|ам, -аш (-ах) uv 1. 'peitschen vt 2. (слагам) hin'einstecken vt < a > шнбв!ам, -аш (-ах) uv: шйбн|а, -еш (-ах) V 1. 'peitschen vf 2. (слагам) hin'ein¬ stecken vt <a> шнб6|й (-ят) m, -и pl Bot 'Goldlack m 1 шивалн[я/, -и pl 'Nähstube/16, 'Schnei¬ derstube шивач m, -и pl 'Schneider m 4 шивачество n nur sg 'Schneiderhand-
967 широк werk п 20 шивачк|а /, -и pl 'Schneiderin /18 шивачниц|а/, -и pl 'Schneiderwerkstatt/ {pl -statten). 'Schneiderstube / 16 шивашк|и adj 'Schneider-; ~a коопе¬ рация 'Schneidergenossenschaft /17 шн|ен, -йни adj Hals- имзофренй|к m, -ци pl Schizo'phrener m 7~ шизофрения fnursg Schizophre'nie /16a шййк|а /, -и pl 1. 'Hälschen n 23 2. (шише) Hals m 2 3. (чайник) 'Schneppe /16 'шик (-ът) w nur sg Schick m 1 jsg Ниик adj unv schick *шик adv schick шйкалк|а/, -и pl 'Gallapfel m 5 0 няма да си играем на ~ и wir 'werden uns doch nicht mit 'Kleinigkeiten 'auf¬ halten шикалкавен|е n, -ия pl 'Ausflüchte / 14/p/, 'Ausrede / 16 шикалкав[я, -иш (-их) uv 'Ausflüchte 'machen, sich her'ausreden vr < a > шиканнрам, -am (-ax) uv, v schika'nie- ren <d> шиканй|я / -и pl Schi'kane / 16; правя «и на някого jmdn. schika'nieren <d> шнк6з|ен, -ни adj schick, fesch auch iron шиле n, -та pl umg 'junges Schaf n 20 шйлест adj umg spitz шнлешк|и adj umg vom 'jungen Schaf; - o месо Fleisch n 20jsg vom 'jungen Schaf шйлйнг m, -и pl Fin 'Schilling m 1 * шйло n, шила pl I. (обущарство) 'Ahle / 16, Pfriem m 1 2. (градинарство) 'Pflanzholz n 22 O остър като ~ spitz wie 'eine 'Nadel; - [като ~ ] съм ein 'unruhiger Geist sein vi <B>; ~ в торба не стой man kann nicht 'über 'seinen 'Schatten 'springen шимпанзе n, -та pl Zool Schim'panse m 7 шйн|а / -и pl 1. (колело) 'Reifen m 4 2. (материал) 'Bandeisen n 23 3. Med 'Schiene /16 шинел m, -и pl и. шин£л|а /, -и pl 'Uniformmantel m 5 шннй|к m, - ци pl umg Zehn'kilomaß n 20 шннйр|ам, -аш (*ax) uv, v Med 'schienen vt шиниранle n, -ия pl Med 'Schienen n 23 jsg шиносв|ам, -аш (-ax) uv; шинос|ам, -аш (-ах) v 'Reifen 'aufziehen < 32а, h-g> (колела auf 'Räder) шип (-ът) т, -ове р( 1. Bot Dorn т 9 2. Zool Sporn т 3. (връх) 'Spitze/16, 'Stachel т 4 4. Med 'Auswuchs m 2 шйпест adj 'stachelig шйпк|а /, -и pl Bot 1. (храст) 'Hage¬ buttenstrauch m 3; (c цветове) 'Hek- kenrose /16 2. (плод) 'Hagebutte /16 3. (чушка) 'scharfe 'Paprikaschote/16 шипков adj 'Hagebutten- шип1я, -йш (-ях) uv 'zischen vi <hb> шипящ adj 'zischend; - и съгласни Ling 'Zischlaute m 1 jpl ширfodm nur sg ohne A rtikel 'Weite/16; безбрежна - 'uferlose 'Weite; морс¬ ката ~ die 'Weite des 'Meeres шира J nur sg Most m 1 шнрв|ам се, -аш се (-ах се) uv; шйрн|а се, -еш се (-ах се) v sich 'ausbreiten vr <a> ширни|ä / -й pl!. (широчина) 'Breite / 16, 'Weile / 16 2. (шир) 'Weite 3. Geogr 'Breite ширит m, -и pl Text 'Tresse /16,' Borte /16 ширна се | шйрвам се широк adj 1. breit auch übertr, ~ o лице 'breites Ge'sicht «20; ~ и улици 'breite 'Straßen /16/p/; плат ~ 80 cm 80 cm 'breiter Stoff ml; ~ и народни маси 'breite 'Volksmassen / 16/р/ 2. (дрехи) weil; ~ и обувки 'weite 'Schuhe m 1 /pl; auch Ling: ~ и гласни 'weite Vo'kale /»1*3, (просторен) ge'räumig; ~ a стая ge'räumiges 'Zimmer n 23 4. (го¬ лям) groß, 'umfangreich, 'ausgedehnt; - пазар 'ausgedehnter Markt m 2; в ~ мащаб in 'großem 'Umfang; ~ и пълномощия 'umfangreiche 'Voll¬ machten / \ljpl 5. (широкосърдечен)
широканец 968 'weitherzig; -а натура 'weitherzige Na'tur/17 О стоки [предмети] за - о потребление 'Massenbedarfsgüler п 22/pl; ~ екран'Breitwand/!4; в най- широк смисъл на думата im 'weite¬ sten 'Sinne des 'Wortes; развивам - a дейност 'eine 'umfangreiche 'Tätigkeit entwickeln <b>; намирам ~o разпространение 'weile Ver'breitung 'finden < 27 >; тая става дълга и - а das wird 'eine Tange Ge'schichte; живея на ~ а нога auf 'großem Fuß 'leben vi <hb>\ имам ~ o сърце ein 'weites Herz 'haben < A >; c ~ а ръка 'freigebig; ~ и социалисти auch ~ ите Hist Weitsozialisten m Sjpl, 'rechte So- zia'listen in Bulgarien широкаЩец m, -ци pl iron 'Rechter m 7+ широкански adj iron Pol 'recht широканство n nur sg iron Pol 'Rechtssozialistentum n 22/sg широко adv weit; надълго и ~ des Tangen und 'breiten; отварям ~ вратата die Tür weit öffnen; * мие около врата ich 'habe gut 'lachen широкогръд и. шнрокогьрдест adj mit 'großem 'Brustkorb шнрокоекран|ек, -ни adj 'Breitwand- шнрококлонест adj weit ver'zweigl широколйк adj mit 'einem 'breiten Ge'sicht; ~ човек ein Mensch m 8 mit 'einem 'breiten Ge'sicht широколйст adj = широколистен широколйст|ен, -ни adj Laub-; ~ но дърво 'Laubbaum m 2; ~ на гора 'Laubwald m 3 широкоплещест adj 'breitschultrig широкопол adj 1. weit; - и дрехи 'weite 'Kleider n 21 jpl 2. (шапка) 'breit¬ krempig широкопръст adj umg 'freigebig шйром adv in der 'Weite широт|а /, -й pl 'Weite /16 широчнк|а / -й pl 'Breite / 16; c 8 cm z mit 8 cm 'Breite; на ä in der 'Breite шир|я, -йш (-йх) uv 1. 'ausbreiten vt < a > 2. (разтварям) 'weiten vt; s ce 1. nur 3. Pers sich 'ausbreiten vr; огънят се шири das 'Feuer 'breitet sich aus; полето се ширй пред нас das Feld 'breitet sich vor uns aus 2. (за слухове, вести) sich ver'breiten vr < b > 3. (за човек) sich 'breitmachen vr < a > auch überir шнт adj 1. ge'näht 2. (везан) ge'stickt O *oc бели конци 'fadenscheinig шифр6в|ам, -аш (-ах) ш\ v chiffrieren vt < d >, verschlüsseln vr < d > шйф|ър m, -ри pl 'Chiffre / 16 шиш (-ът) m, -ове pl 1. Spieß m 1 2. Text umg 'Stricknadel / 16 шишане n, -та pl Hist Mus'kete / 16 шишарк|а / -и pl Bot 'Zapfen m 4; борова ä 'Kiefernzapfen шише и, -та pl 1. 'Flasche /16 2. (на лампа) Zy'Hnder m 4 шйшкав adj umg dick, fett шишкав|ея, -ееш (-ях) uv umg fett 'wer¬ den vi <18 jsn> шйшкебап m nur sg umg 'Schaschlyk m 6 шишко m, -вци pl umg iron 'Dicker m7\ 'Dickwanst m 2 шишче n, -та pl 'Schaschlyk m 6 'шй|н /, -и pl Hals m 2 2шй|я, -еш (-x) uv 1. 'nähen vt 2. (бро¬ дирам) be'sticken vt < b >, 'sticken vt, vi <hb>; z на гергеф am 'Stickrah¬ men 'sticken; z ръкав 'einen 'Ärmel be'sticken O z си при шивач beim 'Schneider 'nähen ['arbeiten] Tassen vt <3/hb>; z си дрехите при шивач 'seine 'Kleider beim 'Schneider 'ma¬ chen Tassen; тя сама си ~ е роклите sie 'schneidert sich 'ihre 'Kleider selbst шкартйр|ам, -аш (-ах) uv, v 'ausscheiden vt < 23a >, 'aussondern vt < a > шкарто n nur sg 'Ausschuß m 2 шкаф (-ът) m, -ове pl Schrank m 2; библиотечен * 'Bücherschrank шкафче H, -та pl 'Schränkchen n 23; нощно -'Nachttisch m 1, 'Nacht¬ schränkchen шкембе n, -та pl 1. umg iron Wanst m 2, 'Schmerbauch m 2; пуснал e - er hat 'einen 'Schmerbauch be'kommen 2. Kochk 'Flecke pH ; - -чорба 'Flek-
969 шмиргел kensuppe /16 шкембеджййниц а /, -и pl 'Flecken¬ suppenküche /16 шкембеджнйски adj 'eines 'Flecken¬ suppenkochs шкембеджй|я /, -и pl 'Fleckensuppen¬ koch т 2 шкембелн|я, -и adj im sg um iron 'dick¬ bäuchig, Tellbäuchig, fetl шкембест adj 'dickbäuchig, Tettbäuchig школ|а/ -и pl 'Schule/16; музикална * Mu'sikschule; балетна ft Bal'letl- schule; * на живота 'Schule des 'Le¬ bens; романтична « ro'mantische 'Schule; s за цигулка 'Geigenschule шк6лни|к m, -циpH. 'Schülerm 4 2. Mil 'Unteroffiziersschüler школнишки adj 'Unteroffiziersschüler- школ|о n, -ä pl verah 'Schule / 16 школовк|а /, -и pl 'Schule / 16, 'Schu¬ lung /17 шк6лск|н adj 1. Schul-; а другар 'Schulfreund m 1; - а младеж 'Schul¬ jugend /17 2. volkst iron (ученически) 'schülerhaft школув|ам, -аш (-ах) uv 1. (уча се) 'lernen vt, in die 'Lehre 'gehen vi <13jsn> (при bei5)2.(уча)'lehren vr; s ce 'lernen, in die 'Lehre 'gehen (при bei 3) школуван|е n, -ия pl 'Schulung /17 шконтйр|ам, -аш (-ах) uv, v 1. Fin skon'tieren vt <d> 2. übertr 'abstrei¬ chen vt <21a> ижонто n nur sg 1. Fin 'Skonto n 24 2. übertr 'Abstriche m \/pl шлагер m, -и pl 'Schlager m 4 шлагер|ен, -ни adj 'Schlager-; ~ на музика 'Schlagermusik /17; ~на песен 'Schlager m 4; а певец 'Schla¬ gersänger m 4 шлайф|ам, -аш (-ах) uv, v 'schleifen vr шлайфмашнн|а/, -и pl 'Schleifmaschine /16 шлак|а/ -и pl 'Schlacke /16 шлейф (-ът) m, -ове pl Text 'Schleppe/16 шлем (-ът) m, -ове pl Helm m 1 шлеп (-ът) m, -ове pl 'Schleppkahn m 2, 'Lastkahn шлифер m, -и pl Pope'linemantel m 5, 'Trenchcoat m 6, 'Sommermantel шлйфер|ен, -ни adj 'Sommermantel-, 'Trenchcoat-; ft плат'Sommermantel¬ stoff m l, 'Trenchcoatstoff шлифовам, -аш (-ах) uv, v Tech 'schlei¬ fen vt auch übertr; » диаманти Dia'manten 'schleifen; s някого jmdm. SchlifT 'geben < 15 >; (изглаж¬ дам стила) 'feilen vt шлиф6ваи|е n, -ия pl ‘Schleifen n 23fsg, Schliff m 1 шлифовк|а /, -и pl 1. (изглаждане) 'Schleifen n 23/sg; « на диаманти 'Schleifen von Dia'manten 2. (изгла- деност) Schliff m 1 auch übertr; получавам ft Schliff be'kommen <33b> шлнф6вчи[к m, -ци pl 'Schleifer m 4 шлосер m, -и pl 'Schlosser m 4; автомобилен - 'Kraftfahrzeugschlos¬ ser; машинен ~ Maschinenschlos¬ ser шлосер|ен, -ни adj 1. 'Schlosser-; ~ ни инструменти 'Schlosserwerkzeug n 20 2. SchlosseTei-; ~ но отделение 'Schlosserei/17 ' шлюз (-ът) m, -ове pl 'Schleuse /16 шляеше n nur sg Her'umlungem n 23fsg шляп Interj klatsch, patsch шляп|ам, -аш (-ах) uv 1. (c длан) 'klat¬ schen vi <hb> 2. (c крака) 'patschen vi <hb> O s го леко по бузата ihm die 'Wange 'tätscheln шляпв|ам, -аш (-ах) uv; шляпн|а, -еш (-ах) V = шляпам; тя го шляпна по бузата sie 'tätschelte ihm die 'Backe шля|я се, -еш се (-ях се) uv her'umlun- gern vi <njhb> шмайзер m, -и pl Maschinenpistole/16 шмекер m, -и pl 'Gauner m 4 шмекери|я/, -и pl и. шмекерлъ|к т, -ци pl Gaune'rei /17 шмекерски adj 'Gauner- шмекерув|ам, -аш (-ах) uv umg 'schwin¬ deln vi <hb> шмиргел m, -и pl 1. Min 'Schmirgel m 4 62 Wib. Bulg-Dt.
шмиргелен 970 2. (точило) 'Schmirgelscheibe /16 шмиргел|ен, -ни adj 'Schmirgel-; - но колело 'Schmirgelscheibe /16 шмйргелов adj 'Schmirgel-; ~ а хартия 'Schmirgelpapier п 20 шмуПам, -аш (-ах) uv ver'schwinden 'lassen vt <3/hb>; s ce verschwin¬ den vi < llhjsn >, sich ver'kriechen vr < 32 b > шмугв|ам, -am (-ax) uv; шмугн|а, -аш (-ах) v ver'schwinden 'lassen vt <3jhb>; ä ce ver'schwinden vi <27b/sn>, sich ver'kriechen vr <32b> шнйцел m, -и pl 'Schnitzel n 23; виенски ~ 'Wiener 'Schnitzel; ~ пане pa'nier- tes 'Schnitzel шнол|а/и. шнолк|а/, -и pl 'Spange/16, 'Haarspange шнур (-ът) m, -ове pl Text, El Schnur/14 шовинйз|ъм (-мът) m nur sg Chau- vi'nismus [Jovi..] m 11 /sg шовинист m, -и pl Chauvinist m 8 шовинистйч|ен, -ни adj chauvinistisch шок (-ът) nt, -ове pl Med Schock m 6 июкйр|ам, -аш (-ax) uv, v schockieren vr <d> шокиращ adj schock'ant, schockierend шоколад m, -и pl 1. Schokoiade / 16; натурален ~ 'Bitterschokolade; мле¬ чен ~ Milchschokolade 2. (блокче) 'Tafel/16 Schokoiade шоколаден adj 1. Schokoiaden-; ~ a фабрика Schokoiadenfabrik /17; ~ a торта Schokoiadentorle/16 2. (цвят) schokoiadenbraun шоколадов adj Schokoiaden- C> ~ и бонбони Praiinen / 16/р/ шоп (-ът) т, -и pl 'Schope ml (Angehöri¬ ger einer Bevölkerungsgruppe um Sofia) шопар m, -и pl Zool 'Eber m 4 шопкйн я /, -и pl 'Schopin /18 шоплук m nur sg 'Schopengegend /17 шопски adj 'schopisch шосе n, -та pl 'Landstraße / 16, Chaus'see / 16a шосе|ен, -йни adj 'Landstraßen-, Chaus'see-; s транспорт 'Straßen¬ transport /и 1; ~ йна мрежа 'Straßen¬ netz n 20; ~ йни състезания 'Straßen¬ rennen n 23 шосйр|ам, -аш (-ax) uv, v be'festigen vr < b >, 'schottern vr шофйр|ам, -аш (-ax) uv 'fahren vt < 4>, vi < 4jsn >; (управлявам) 'steuern vr; ~ аше жена му am 'Steuer saß 'seine Frau шофьор m, -и pl 1. 'Kraftfahrer m 4; работи като ~ er 'arbeitet als 'Kraft¬ fahrer 2. (водач) 'Fahrer m 4; ~ ът на тази кола der 'Fahrer 'dieses 'Wagens шофьорск|н adj 'Fahrer-; ~ а кабина 'Fahrerkabine /16; - o място 'Fah¬ rersitz ml O »a книжка 'Fahrerlaub¬ nis / 13 шофьорство n nur sg 'Kraftfahrerberuf m 1; той учи ~ er lernt 'Kraftfahrer ['Autofahren] шпаг|а f -и pl 'Degen m 4 шпалнр m nur sg Spaiier «20*; заставам в ~ od образувам - ein Spaiier 'bilden шпалт|а f, -и pl Buchw Korrek'turfahne /16 шпаиьолски adj spani'olisch шпаци|я / -и pl Buchw 'Spatium n 28 шпек (-ът) m, -ове pl 'Speckwurst /14; cyx ~ 'Dauerspeckwurst шпекова^ ~ салам'Speckwurst/14; сух ~ салам 'Dauerspeckwurst шперплат m nur sg 'Sperrholz n 22 шперплат|ен adj 'Sperrholz-; ~ на фаб¬ рика 'Sperrholzfabrik /17 шперплатов adj 'Sperrholz-; ~ а кутия 'Sperrholzschachtel /16 шперц (-ът) m, -ове pl 'Dietrich m 1 шпион m, -и pl = шпионин шпионаж m, -и pl Spio'nage /16 шпн6н|нн m, -иpl I. Spi'on m 1*2. übertr (агент) 'Spitzel m 4 шпионйр|ам, -аш (-ax) uv, v 1. (върша шпионаж) Spio'nage 'treiben < 23 > 2. übertr (следя) spio'nieren vi <d/hb>, be'spitzeln vr < b >; ä нелегалните die illegalen be'spitzeln; s ce sich be'spitzeln vr
971 шумя шпнонк! а/, -и pl 1. Spi'onin/18 2. (дуп¬ ка във вратата 'Guckloch) Spi'on т 1* шпионск|и adj Spio'nage-, 'Spitzel-; - а афера Spio'nageaffäre /16; - а дейност Spio'nagetätigkeit /17, 'Spil- zelläligkeit шпионство п nur sg Spio'nage / 16/sg, Spio'nieren n 23/sg шпйцкоманд|а /, -и pl 'Rollkommando n 24 umöpla /, -и pl Sporn m umöplfl, -иш (-йх) uv die 'Sporen 'geben < 15 >; * коня dem Pferd die 'Sporen 'geben < 15 > шприц (-ът) m, -ове pl 1. (вино) 'Schorle /16 2. Tech 'Spritze/16, 'Spritzmaschi¬ ne/16 3. Kochk 'Teigspritze шприцов|ам, -аш (-ах) uv, v 'spritzen vt шрапнел m, -и pl Schrap'nell n 20* шрапнел|ен, -ни adj Schrap'nell-; ~ на стрелба Schrap'nellfeuer n 23 шрифт (-ът) m, -ове pl Schrift / 17 шрот (-ът) m, -ове pl Landw Schrot m 1 шуб|а / -и pl 'Pelzmantel m 5 шубра|к m, -ци pl Ge'büsch n 20 шута / nur sg umg 'Krätze /16 шугав adj 1. 'krätzig 2. übertr 'räudig шукв|ам, -аш (-ах) uv; шукн|а, -еш (-ах) V 'einen Laut von sich 'geben < 15 >, etw. 'sagen; той не смее да шукне er wagt es nicht, 'einen Laut von sich zu 'geben; той не дава да се шукне ег 'duldet 'keine 'Widerrede шум (-ът) т, -ове pl 1. Lärm т 1 auch übertr; вдигам ~ Lärm 'machen; много ~ за нищо viel Lärm um nichts 2. Phys Ge'räusch n 20 auch übertr; чувам подозрителен ~ ein verdächtiges Ge'räusch 'hören O имам ~ в ушите'Ohrensausen'haben <A>; имам ~ в сърцето 'Herzge¬ räusche 'haben; адски ~ 'Höl¬ lenspektakel m 4; вдигам ненужен ~ 'unnötige 'Aufregung her'vorrufen < 39a >; вдигам ~ около нещо viel 'Aufhebens von etw. 'machen; вдигам ~ около себе си 'Aufsehen er'regen <b>, von sich 'reden 'machen; тая история вдигна на времето голям ~ 'diese Ge'schichte hat 'seinerzeit viel Staub 'aufgewirbelt шума / nur sg 1. Laub n 20/sg 2. (гора) Wald m 3 0 хващам ~ та Hist in den Wald 'fliehen vi <32jhb>, Parli'san 'werden vi <18/sn> шума|к m, -ци pl 'Dickicht n 20 шумар (-ят) m, -и pl 1. 'Laubsammler m4 2. (хайдутин) Hei'duck m 8 шум|ен, -ни adj 1. laut; ~ на музика 'laute Mu'sik /17; -ни одобрения 'lauter 'Beifall m 2 2. 'lärmend, ge¬ räuschvoll; - на навалица 'lärmende 'Menge/16; - на улица geräuschvol¬ le 'Straße / 16 3. (нашумял) 'aufse¬ henerregend; ä процес 'aufsehenerre¬ gender Pro'zeß m 1 шумк|а / -и pl Blatt n 22 шумкар (-ят) m, -и pl umg Hist Parti'san m 9* шумлив adj 'lärmend шумливо adv 'lärmend шумно adv laut, geräuschvoll шумов adj Ling Ge'räusch-; - а съг¬ ласна Ge'räuschkonsonant m 8 шумолене n nur sg 1. (листа, хартия) 'Rascheln n 23/sg 2. (вода) 'Plätschern n 23/sg 3. (вятър) 'Rauschen n 23/sg шумол я, -йш (-ях) uv 1. (листа, хартия) 'rascheln vi <hb> 2. (вода) 'plätschern vi <hb> 3. (рекичка) 'murmeln vt, vi <hb> 4. (вятър) 'rau¬ schen vi <hb> шумотевица / nur sg umg Lärm m 1 /sg шумотевич|ен, -ни adj 'lärmend, ge¬ räuschvoll шумтеж m, -и pl Ge'räusch n 20 шумт|я, -йш (-ях) му = шумоля шумци nur pl umg Hist Parti'sanen m 9*/pl шум|я, -йш (-ях) uv L 'rauschen vi <hb>; дъждът ~й der 'Regen rauscht; морето - й das Meer rauscht 2. (дйгам шум) 'lärmen vi <hb> 3. (приказвам много) her'umreden vi < a jhb >
шунка 972 шунк|а /, -и pl 'Schinken m 4; пражка ä 'Prager 'Schinken шулв|а (-a) uv; шупн|е (-ä) v nur 3. Pers 1. (тесто) 'aufgehen vz < 13a/s»> 2. (боза) fermen'tieren vt <d/hb> 3. (вкйсва) 'sauer 'werden vi < 18jsn> шулл|а j, -и pl 'Pore /16 шуплест и. шуллйв adj 1. (хляб, сирене) 'bröckelig, 'krümelig 2. (камък) po'rös шупне | шупва шурвам, -аш (-ах) uv; шурн|а, -еш (-ах) V be'ginnen vi < 26 Ъ/hb > zu 'strömen шуре|й (-ят) т, -и pl 'Schwager т 4 ('Bruder der 'Ehefrau) шуренййк|а /, -и pl volkst 'Schwägerin /18 (Frau des 'Bruders der 'Ehefrau) шурна t шурвам шурт|й, -йш (-ях) uv 1. 'strömen vi <sn>; кръвта [потта] ~ й das Blut [der Schweiß] strömt 1. (вода) 'plät¬ schern vz <hb>, 'murmeln vi <hb> ’uiyr adj 1. 'hornlos 2. übertr verstüm¬ melt O <*> o ми e mir fehlt 'etwas 2шут (-ът) m, -ове pl 1. Narr m 8, 'Spaßmacher m 4 2. Sport Schuß m 2 шутнр|ам, -аш (-ах) uv, v Sport 'schießen vr < 32 >, 'abschießen vt < 32a > шутовски adj 'närrisch uiyunc|a/,-Hp/'Kleinigkeit/17; до ä bis zum 'letzten uiyiiiHla, -еш (-ах) uv 'flüstern vi <hb> auch übertr, 'zuflüstern <a> (на някого нещо jmdm. elw.) uiyuiÖH m, -и pl 'Überschuh m 1 шушу Int erj iron: - тук, ~ там Ge'flü- ster hier, Ge'flüster da; ~ -мушу Ge'zischel и 23jsg und Ge'flüster n 23 lsg шушук|ам, -аш (-ах) uv 'flüstern vz <hb>, 'zuflüstern <a> (на някого нещо jmdm. etw.) шушукай le n, -ия pl Ge'flüster n 23/sg шушулк|а f, -и pl 1. Bot 'Schote/16 2. (от лед) 'Eiszapfen m 4 шушумйг а /, -и pl umg iron 'Duck¬ mäuser m 4, 'armer Tropf m 2 киши и. ШШТ Interj pst iuin|a /, -и pl = шепа шьпн|а, -еш (-ах) uv = шепна игъпот т, -и pl = шепот шьт|ам, -аш (-ах) uv = шетам щ ща, щеш (щях) uv 'wollen vt, vi <hb> O не щеш ли 'unerwartet, 'plötzlich, auf 'einmal; не ще и съмнение das unter'liegt 'keinem 'Zweifel; ~ не ~ wohl 'oder 'übel, 'nolens 'volens щаб (-ът) m, -ове pl Mil Stab m 2 щаб1ен, -ни adj Stabs- щав|я, -иш (-йх) uv 'gerben vt щад|я, -йш (-йх) uv 'schonen vz щайг а/ -и pl 'Stiege/16 щамп|а f -и pl 1. E'stampe / 16 2. (икона) 'Heiligenbild n 21 3. (от¬ печатана шарка) 'Druckmuster n 23, 'Muster 4. übertr (шаблон) Scha'blone / 16, Ma'nier / 17 щампов|ам, -аш (-ах) uv, v 'einen 'Ab¬ druck 'anfertigen <a>, 'drucken vt щамповъч|ен, -ни adj Druck- щампосв|ам, -аш (-ах) uv; щампос|ам, -аш (-ах) V = щамповам щанг|а /, -и pl 'Stange /16 щангйст т, -и pl Sport Ge'wichtheber т 4 щанд (-ът) т, -ове pl Stand т 2, Ver'kaufssland; (в голям магазйн) Ver'kaufsabteilung/ 17 щандарт т, -и pl Stan'darte / 16 щандйст т, -и pl Ver'käufer т 4 щандйстк а /, -и pl Verkäuferin / 18 щапук|ам, -аш (-ах) tzv 'unbeholfen 'ge¬ hen vi < 13 Isn > щастие n nur sg Glück n 20lsg; пожела¬ вам ти ~ ich 'wünsche dir Glück; за ~ zum Glück, 'glücklicherweise щастлйв adj 'glücklich щастлйв|ец m, -ци pl 'Glückspilz m 1, 'Glücklicher m 7 4 щастлйвк|а /, -и pl 'Glückspilz m 1, 'Glückliche f 19 щастлйво adj 'glücklich
973 тир !щат (-ът) т, -ове pl 1. 'Stellenplan т 2; съкращение на ~ а Reduzierung /17 des 'Stellenplans 2. (щатно място) 'Planstelle / 16; няма ~ es ist 'keine 'Planstelle vor'handen 2щат (-ът) /и, -и pl Staat т 9; Съединени американски щати, АЬк САЩ Vereinigte 'Staaten von A'merika, Abk USA щател|ен, -ни adj 'aufmerksam, 'sorg¬ fältig щателност / nur sg 'Aufmerksamkeit /17, 'Sorgfalt/ 17/j* щат|ен, -ни adj 1. 'Stellenplan-; ~на таблица 'Stellenplan m 2; ~ но място 'Planstelle /16 2. 'hauptamtlich; ~ на длъжност 'hauptamtliche Funkti'on /17; ä сътрудник 'hauptamtlicher 'Mitarbeiter m 4 щатски adj 'Staaten-; US-; ~ долар US-'Dollar m 6 щафет|а /. -и pl Sport 1. (надбягване) Sta'fette / 16, 'Staffellauf m 2 2. (пръчка) 'Staffelstab m 2, Stab щафет|ен, -ни adj 'Staffel-; - но състе¬ зание 'Staffellauf m 2 ще Partikel unv zur Bildung des Futurs: ~ чета ich 'werde 'lesen щедро adv 'großzügig щедрост / -и pl 'Großzügigkeit / \ljsg щед|ър, -ри adj 'großzügig щек|а /, -и pl Stock m 2; (за ски) 'Skistock; (за билярд) 'Billardstock щекер m, -и pl Gerätestecker m 4 щекотлнв adj 'kitzlig; - въпрос 'eine 'kitzlige ['heikle] 'Frage /16 щемпел m. -и pl 'Stempel m 4 щемпелув|ам, -аш (-ах) uv, v 'stempeln vf, 'abstempeln vt < a > щепсел m, -и pl 'Stecker m 4 щерка / -и pl volkst 'Tochter /14 a щеркин adj der 'Tochter; ~ ата стая das 'Zimmer n 23 der 'Tochter щерн|а/, -и pl Zi'sterne/16, 'Wasserbe¬ hälter m 4 щеслав|ен, -ни adj 'ruhmsüchtig щеславие n nur sg 'Ruhmsucht /14/sg щет|а / -й pl 'Schaden m 5; (загуба) Ver'lust m 1 щиглец m, -и p! Zool 'Stieglitz m 1 щик (-ът) m, -ове pl Bajo'nett n 20 щипало n, щипала pl 'Zange / 16 щйпв|ам, -аш (-ах) uv; щйпн|а, -еш (-ах) V 1. (стискам с пръсти) 'kneifen vt <21 >, 'zwicken vt 2. (хващам c пръсти) 'nehmen vr < 16 >, ein 'wenig 'nehmen 3. (хващам c клещи) 'fassen vf, 'aufnehmen vt < a > 4. (насекомо In'sekt) 'stechen vf < 16 > 5. (късам) 'abreißen vt <21a> щйпк|а / -и pl\. (за пране) 'Klammer / 16, 'Wäscheklammer; (за коса) 'Haarklemme /16 2. (маша) 'Ofenzan¬ ge/16 3. (клещи) 'Zange 4. (пинцета) Pin'zette/16 5. (на рак) 'Schere /16 6. (малко количество) 'Prise / 16, 'Fin¬ gerspitze /16; ä сол 'eine 'Prise Salz ЩНПЛИВ adj 1. (вятър Wind, студ 'Kälte) 'beißend, 'schneidend; ~ студ 'schnei¬ dende 'Kälte/2. (питие Ge'tränk) 'prik- kelnd; ~ o вино 'prickelnder Wein nt 1 щипка t щйпвам щипогьзиц а/, -иpl Zool 'Ohrenkriecher m 4 щнпо|к m, -ци pl Zool 'Steinbeißer m 4 щипцй nur pl 1. (клещи) 'Zange /16 2. (пинцета) Pin'zette /16 3. (за пране) 'Wäscheklammern / 16/р/ 4. (за коса) 'Haarklemmen/16/p/5. (маша) 'Ofen¬ zange щип|я, -еш (-äx) v 1. (стискам с пръсти) 'kneifen vf <21 >, 'zwicken vf; ä някого по бузите jmdn. in die 'Wangen 'kneifen 2. (хващам, вземам c пръсти) 'nehmen vf < 16 >, ein 'wenig 'nehmen 3. (хващам, вземам c клещи) 'fassen vf, 'nehmen 4. (насекомо In'sekt) 'ste¬ chen vf < 16 > 5. (късам) 'abreißen vf <21a>, 'abrupfen vt <a> 6. (скубя) 'rupfen vf 7. (студ 'Kälte, вятър Wind) 'beißen vf <21>, 'schneiden vt <21, d—tt >; студът - е лицето die 'Kälte beißt im Ge'sichl 8. (питие Ge'tränk) 'prickeln v/ <hb> *щир (-ът) m nur sg Bot Ama'rant m 1, 'Fuchsschwanz m 2
тир 974 2щир adj (ялов) 'unfruchtbar щит (-ът) т, -овс pl Schild т 1 auch übertr щитовид ен, -ни adj 'schildförmig; ~ на жлеза 'Schilddrüse /16 щифт (-ът) т, -ове pl Stift т 1, 'Bolzen т 4 що 1. unvpron interr was; ~ дириш тук? was suchst du hier? 2. Konj was; не зная ~ да кажа ich weiß nicht, was ich 'sagen soll 3. Interj he! 4. pron rel 'welcher; der; was; опитах яденето, ~ e сложено на масата ich 'kostete das 'Essen, das ['welches] auf dem Tisch steht; направи - можеш mach, was du kannst 5. adv (защо) wa'rum; - не го питаш? wa'rum fragst du ihn nicht? 6. adv (понеже) weil 7. adv (не) daß 8. adv (колко много) wieviel; (как много) wie; ~ хора имаше там! wie 'viele 'Leute dort 'waren!; « ми e мило... wie freut es mich ... 9. (колкото); вървели - вървели sie 'gingen, was zu 'gehen war ...; пийнахме - пийнахме wir 'tranken, was zu 'trinken war O няма ~ es geht nicht 'anders; ~ за was für; ~ за момък was für ein 'Bursche; било ~ било geschehen ist geschehen; за тоя - духа für die Katz що-годе pron indef 'etwas щом Konj 1. (веднага след като) so- 'bald, wenn; ~ мие възможно so'bald es mir 'möglich ist 2. (всеки път, след като) 'immer wenn; - дойдеше пролетта 'immer wenn es 'Frühling 'wurde 3. (при положение че; като) wenn; - не искаш, няма да дойда wenn du nicht willst, 'werde ich nicht 'kommen; - не ми вярваш wenn du mir nicht glaubst щом като Konj— щом щор|а /, -и pl Jalou'sie /16 а щото unv 1. pron rel (каквото) was; - e мое, то е на всички was mir ge'hörl, das ge'hört 'allen; направете ~ трябва macht, was 'notwendig ist 2. Konj (че) daß; погрижете се, ~ всички да дой¬ дат sorgt da'für, daß 'alle 'kommen щрайхгарни, -ни adj 'Streichgarn- щрак Interj klicks щрак|ам, -аш (-ах) 1. (механизъм) 'schnappen vi <hb>; z запалка¬ та mit dem 'Feuerzeug 'schnappen; резето - a der 'Riegel schnappt 2. (затварям се) 'einschnappen vi <a./sn>, 'zuschnappen vi < a.jsn>; вратата - a die Tür schnappt ein [schnappt zu] 3. (затварям) 'ein¬ schnappen ['zuschnappen] 'lassen vt < 3jhb> : z бравата das Schloß 'ein¬ schnappen 'lassen; z куфара den 'Koffer 'zuschnappen 'lassen 4. umg (стрелям) 'abdrücken vt <a> 5. (тръшкам) 'zuwerfen vt < 16a>, 'wer¬ fen vt < 16 >; z вратата die Tür ins Schloß 'werfen 6. 'schnalzen vi <hb>; z c езика mit der 'Zunge 'schnalzen; z c пръстите mit den 'Fingern 'schnalzen 7, (включвам) 'anknipsen vt <a>; 'knipsen vt; z елек¬ тричеството Licht 'anknipsen; z лам¬ пата die Lampe 'anknipsen 8. (дрънкам) 'klappern vi <hb>; z c кастанети mit Kastag'netten 'klap¬ pern; ~ ат му зъбите ihm 'klappern die 'Zähne 9. (боли) 'schmerzen vi <hb>, 'ziehen vi < 32, h-gjhb >, 'rei¬ ßen vi <2\/sn>; коленете ме ~ ат es zieht in den 'Knien, ich 'habe 'Reißen in den 'Knien; болният зъб ~ a der 'kranke Zahn schmerzt щракан|е n, -ия pl 1. (механизъм) 'Schnappen n 23/sg 2. (затваряне) 'Einschnappen, 'Zuschnappen 3. (стре- ляне) 'Abdrücken n 23jsg 4. (тръш- кане) 'Zuwerfen n 23jsg 5. (c език, c пръсти) 'Schnalzen n 23jsg 6. (включ¬ ване) 'Anknipsen n 23jsg, 'Knipsen n 23jsg 7. (дрънкане) 'Klappern n 23/sg; ~ ето на кастанети das 'Klappern der Kastag'netten 8. (болки) 'Schmerzen n 23/sg, 'Ziehen n 23/sg, 'Reißen n 23/sg щракв|ам, -аш (-ах) uv; щракн|а, -еш (-ах) V 1. (механизъм) 'schnappen vt;
975 щьрбел запалката щракна das 'Feuerzeug 'schnappte; резето щракна der 'Riegel 'schnappte 2. (затварям се) 'ein¬ schnappen vi < a/sn >, 'zuschnappen vi <aßn>; вратата щракна die Tur 'schnappte ein ['schnappte zu] 3. (зат¬ варям) 'einschnappen ['zuschnappen] 'lassen v/ <3/hb>; ~ бравата das Schloß 'einschnappen 'lassen; ж куфара den 'Koffer 'zuschnappen 'lassen 4. (стрелям) 'abdrücken vt <a> 5. (тръшвам) 'zuwerfen vt <16a>, 'werfen vt <16>; той щракна вратата er warf die Tür ins Schloß 6. 'schnalzen vi <hb>; * c пръстите mit den 'Fingern 'schnalzen; ж c езика mit der 'Zunge 'schnalzen 7. (включвам) 'anknipsen vt <a>; 'knipsen vt; ж електричеството Licht 'anknipsen 8. (дрънкам) 'klappern vi <hb> 9. (боли) 'reißen vi <21 /sn>, 'ziehen vi < 32, h-gfhb >; коляното ме щракна es riß im Knie uipanjaM, -аш (-ах) uv 'patschen vi <hb> щраус m, -и pl Zool Strauß m 1 щраусов adj 'Straußen-; ~ o перо 'Straußenfeder /16 щрек m nur sg: на ~ auf der Hut щрих (-vr) m, -и pl Strich m 1 щрудел nt, -и pl Kochk 'Strudel m 4 щръбк|а / -и pl 1. (секйра Beil, нож 'Messer) 'Scharte /16 2. (в устата) 'Zahnlücke /16 щръбльо m, -вци pl 'zahnloser Mann m 3 щрък (-ът) m, -ове pl = щъркел щръкв|ам, -аш (-ах) uv; щръкн|а, -еш (-ах) V 1. sich er'heben vr < 14 b >; косата му щръкна ihm 'standen die 'Haare zu 'Berge; ушите на кучето щръкнаха der Hund 'spitzte die 'Oh¬ ren 2. (издавам се) her'vorragen vi < a fhb > щръклест adj 'langbeinig щръкл|6я, -ееш (-ях) uv toll 'werden vi < 18/sn>, 'rasend 'werden щръклиц|а /, -и pl Zool 'Rinderdassel- fliege /16 0 хваща ме жwild 'wer¬ den vi < H/sn >; mich sticht der 'Hafer щръкнал adj (уши) 'abstehend (коса) gesträubt щръкна t щръквам щук|а / -и pl Zool Hecht m 1 щукв|ам, -аш (-ах) wv; щукн|а, -еш (-ах) V ver'schwinden vi <27b/sn>, sich da'vonmachen vr <a> O това ми щукна от ума das ist mir ent'fallen щур и. щурав adj ver'rückt, blöde щура|к m, -ци pl 'Blödian m 1 щур|ам се, -аш се (-ах се) uv her'um- laufen vi <9a/sn>, um'herlaufen vi <9a/sn>, um'herirren vi <ajsn> щуране n nur sg Um'herirren n 23/sg uiypleq m, -ци pl Zool 'Grille / 16; домашен ж 'Heimchen n 23 щур|ея, -ееш (-ях) uv 'toben vi <hb> щурм (-ът) m, -ове pl Sturm m 2, 'Sturmangriff m 1 щурман m, -и pl 1. Flugw Navi'gator m 9 a 2. Mar 'Steuermann m 3 щурмански adj 1. Flugw Navigati'ons- 2. Mar 'Steuermanns- щурмов adj Sturm-; ~ o нападение 'Sturmangriff m 1 щурмова |k m, -ци pl 'Angehöriger ml + 'eines 'Sturmtrupps шурмовй|к m, -ци pl Mil 'Jagdbomber m 4 щурмовщин|а /, -и pl 'Stoßarbeit /17 щурмув|ам, -аш (-ах) uv, v 'stürmen vt щурмуван[е n, -ия pl Sturm m 2, Er'stürmung/17 щуротй я / -и pl 'Blödheit /17 щурче n, -та pl 'Grille/16, 'Heimchen n 23 щурчо m, -вци pl 1. (щур човек) 'Blö¬ dian m 1 2. (щурец) 'Grille /16 щьк|ам, -аш (-ах) uv um'herlaufen vi <9ajsn>, um'herirren vi <ajsn> щьрб и. щърбав adj 1. (без зъби) 'zahn¬ los 2. (секйра Beil, нож 'Messer) 'schartig 3. (тенджера Topf, стомна Krug) 'abgeschlagen щьрбел m, -иpl 1. (на секйра am Beil, на нож am 'Messer) 'Scharte /16 2. (в
щърк 976 устата) 'Zahnlücke / 16 3. (щьрба секйра) 'schartiges Beil п 20 4. (щърба стомна) 'abgeschlagener Krug т 2 щърк (-ът) т, -ове pl — щъркел щъркел т, -и pl Zool Storch т 2 щъркелов adj 'Storchen-; ~ о гнездо 'Storchennest п 21 щърков adj = щъркелов щяло-нещяло п nur sg 'alles 'Mögliche n 26; караме се за ~ wir 'streiten uns um 'alles 'Mögliche; говорим за ~ wir 'kommen vom 'Hundertsten ins 'Tausendste ъ ъглест adj 'eckig ъглова#Eck-; ~ удар Sport 'Eckstoßm 2 ъгловат adj = ъглест ъгловатост / nur sg 'Eckigkeit f M/sg ъгловйд|ен, -ни adj 'eckig ъгломер m, -и pl 'Winkelmesser m 4 ъгломер|ен, -ни adj 'Winkelmeß- ъг|ъл m, -ли pl 1. Math 'Winkel m 4; остър я 'spitzer 'Winkel; под я im 'Winkel; прав я 'rechter'Winkel; тъп я 'stumpfer 'Winkel 2. (кьоше) 'Ecke /16; я на къща 'Hausecke; я на маса 'Tischecke; 'Winkel; ~ ли на устата 'Mundwinkel pl; (кът встрани) 'Winkel ъгълнн|к т, -ци pl 'Winkeldreieck п 20 ъх Interj ech ю юбиле|ен, -йни adj Jubi'läums-; ~ йни тържества Jubi'läumsfeierlichkeiten /17//>/ О ~ йна марка'Sondermarke /16 юбиле|н (-ят) т, -и pl Jubi'läum п 28 юбиляр (-ът) т, -и pl Jubi'lar т 1* ювелйр т, -и pl Yuwe'lier т 1* ювелйр|ен, -ни adj Juwelier-; я магазйн Juwe'liergeschäft п 20 юг (-ът) т nur sg 'Süden т 4; север и ~ Nord und Süd; пътувам на ~ nach 'Süden 'fahren vi < 4/sn >; на ~ съм im 'Süden sein vi < B > югозапад m nur sg Süd'westen m 4, Süd'west; намирам се на ~ sich im Süd'westen be'finden vr < 27 b >; пътувам на ~ nach Süd'westen 'fah¬ ren vi < 4/sn >; вятърът духа от ~ der Wind bläst aus Süd'west югозапад|ен, -ни adj süd'westlich, Süd'west; ~ ната част на Европа der süd'westliche Teil m 1 EuYopas; - на Европа Süd'Westeuropa и 23; ~ ни ветрове Süd'Westwinde m \jpl югозападно adv süd'westlich (от 2 od von 3) югоизток m nur sg Süd'osten m 4, Süd'ost; намирам се на ~ sich im Süd'osten be'finden vr < 27b >; пъ¬ тувам на - nach Süd'osten 'fahren vi <4/sn>; вятърът духа от - der Wind bläst aus Süd'ost югойзточ|еи, -ни adj süd'östlich; Süd'ost-; - ната част на Европа der süd'östliche Teil m 1 Eu'ropas; ~на Европа Süd'osteuropa n 23; ~ ни ветрове Süd'ost winde m \/pl югойзточно adv süd'östlich (от 2 od von 3) югослав|ец m, -ци pl Jugoslawe m 1 Югославия / Jugoslawien n 23 югославк|а/, -и pl Jugoslawin / 18 югославски adj jugoslawisch югославян|ин m, -и pl = югославец югославянк!а /, -и pl ~ югославка югославянски adj = югославски ‘rimla/, -и pl volkst (вещица) 'Hexe/16 2юд|а nt, -и pl Rel 'Judas m auch übertr юдейски adj Hist 'jüdisch ЮДИНСК1И adj 1. (самодйвски) 'Hexen-; ~ o xopö 'Hexentanz m 2 2. (измен- нически) 'Judas-; ~ а награда 'Judas¬ lohn m I /sg юж|ен, -ни adj 'südlich, Süd-; ~ ната
977 юрист част на Европа der 'südliche Teil т 1 Eu'ropas; ~ на Европа 'Südeuropa п 23; ~ ни ветрове 'Südwinde т 1/р1 южно adv 'südlich (от 2 od von 3) южноафрикански adv südafrikanisch южноевропенскн adj südeuro'päisch южнославянски adj süd'slawisch южня|к nt, -ци pl 1. 'Südländer m 4 2. (вятър) 'Südwind nt 1 южнячк|а/, -и pl 'Südländerin /18 южняшкн adj 1. (човек) 'südländisch 2. (вятър) 'Südwind- юз (-ът) nt, -ове pl Dreihundert'gram- maß n 20 юзд|а / -й pl 1. (ремък) 'Zügel m 4 2. (метална част) Kan'dare / 16 O слагам на кон ~ йте 'einem Pferd den Zaum 'anlegen <a>; държа някого здраво за ~йте jmdn. fest an der Kan'dare 'haben <A>; отпускам ~ йте на някого jmdm. die 'Zügel 'locker 'lassen W <3/hb>; стягам ~ йте на някого jmdn. an die Kan'dare 'nehmen < 16 >; улавям коня за ~ йте dem Pferd in die 'Zügel 'fallen vi <3jsn> юзйна / -и pl 'Kraftwerk n 20 юлар nt, -и pl 'Halfter m 4 od n 23 й>ли m 'Juli nt 6 юлски adj 'Juli- юмру|к nt, -ци pl Faust/14; свйвам » die Faust 'ballen; удрям c * на масата mit der Faust auf den Tisch 'schlagen vi <Ajhb> юмруч|ен, -ни adj Faust-; z бой'Faust¬ kampf m 2; z удар 'Fauslschlag m 2; ~ но право 'Faustrecht n 20 юна|к nt, -ци pl 1. (герой) Held m 8 2. (левент) 'strammer 'Bursche m 7 юначаг|а m, -и pl 'strammer 'Bursche m 7, 'Prachtkerl m 1 юиач|ен, -ни adj 'heldenmütig, 'tapfer, 'heldenhaft юначество n nur sg 1. (смелост) 'Helden¬ mut m 1 /sg 2. (подвиг) 'Heldentat /17 юначйн|а m, -и pl = юначага юначност / nur sg 'Heldenmut m 1 /sg, 'Heldentum n 20jsg юнашк|и adj 1. (смел) kühn, 'tapfer 2. (принадлежащ на юнак) 'Helden-; s гроб 'Heldengrab и 22; ~ а смърт 'Heldentot ml; s песни 'Heldenlieder n 2\fpl O z времена Zeit / 17 der 'Heldentaten; ~ а чета Schar/17 von 'Helden, Schar von 'tapferen 'Männern юиящтл f nur sg = юначество юнг|а m, -и pl Mar 'Schiffsjunge m 1 юн|ец m, -цй pl 'junger 'Ochse m 7 юни m 'Juni nt 6 юнйц|а/ -и pl 'Färse / 16 юнкер m, -и pl 1. Mil Ka'dett nt 8 2. (земевладелец) 'Junker nt 4 юнкерски adj 1. Mil Ka'detten- 2. 'Jun¬ ker- юиош|а /, -и pl 'Jüngling m 1*, 'Junge nt 7, 'junger 'Bursche m 7 юношеск и adj 'Jünglings-, 'Jungen-; s години 'Jünglingsjahre pl\ ~ o лице 'Jünglingsgesicht n 20, 'Jungengesicht; ä обувки 'Burschenschuhe m \/pl юношество h nur sg 1. (възраст) 'Jüng¬ lingsalter n 23 2. (младеж) 'junge 'Leute pl+ юнски adj 'Juni- юря|ам, -am (-ax) uv; юрн|а, -еш (-äx) v umg 1. 'herfallcn vi <3ajsn> (някого 'über jmdn.) 2. (z ce) 'eilen vi <sn>; юрнаха навън sie 'eilten hin'aus; * ce 'eilen юрган nt, -и pl 'Steppdecke /16 O заради бълхата изгаря и ~ a übertr er 'schüttet das Kind mit dem 'Bade aus юрганджй|я m, -и pl 'Steppdeckennäher nt 4 юрдечк1а / -и pl volkst 'Ente /16 юридйческ|и adj ju'ristisch, Rechts-; z факултет Ju'ristenfakultät / 17, juri¬ stische Fakul'tät; z науки 'Rechts¬ wissenschaften / 1 Ijpl; ~ o лице 'Rechtsperson /17 юрисдйкция / nur sg 'Rechtsprechung /17, Gerichtsbarkeit /17/sg юрисконсулт nt, -и pl Justitiar nt 1 * юриспруденция/ nur sg Jurispru'denz / \ljsg, 'Rechtswissenschaft/17 юрйст nt, -и pl Ju'rist m 8
юрна 978 t л. r юрна Т юрвам юруш 1. т nur sg Sturm т 2, 'An¬ sturm 2. Interj 'vorwärts юс (-vr) m, -овеpl Ling: голям - 'Buch¬ stabe ml ж ; малък 'Buchstabe A юта /nur sg 'Jute /16 ютен adj 'Jute-; ~ чувал 'Jutesack m 2 ютй|я/, -и pl 'Bügeleisen n 23, 'Plätte / 16; електрическа x elektrisches 'Bügeleisen; автоматйчна x 'Reg¬ lerbügeleisen юфк|&/, -й pl 'Nudeln / 16Ipl юфт (-ът) m, -ове pl 'Juchten n 23/sg, 'Juchtenleder n 23 юфтен adj 'Juchten-, 'Juchtenleder-, 'juchtenledern Я *я Partikel 1. doch; *- ми кажи sag mir doch; «x си пийнете trinkt doch; ~ да отйдем на кйно 'gehen wir doch ins 'Kino 2. (хайде) los; - си приберй нещата! los, 'räume 'deine 'Sachen auf! 3. (зер) 'freilich; тука ca, - ! sie sind hier, 'freilich! 4. (ето) da, hier; ~ ro селото hier [da] ist das Dorf O ~ виж ти! sieh mal 'einer an! 2я Interj na'nu Зя Konj: ~ ... - 'entweder ... 'oder ябанджй|яm, -иplvolkst 'Fremder ml* йблаи m, -и pl Bot ('Morgenländische) Pla'tane /16 яблаиов adj Pia'tanen- ябьлк|а/, -и pl 1. (дърво) 'Apfelbaum m 2 2, (плод) 'Apfel m 5 0 адамова x 'Adamsapfel; очна x 'Augapfel; x на раздора 'Zankapfel; тя йма лице като х sie hat ein Ge'sicht wie Milch und Blut ябълкар (-ят) m, -и pl volkst 'Apfelver¬ käufer m 4, 'Apfelhändler m 4 ябълков adj ‘Apfel-; ~ o пюре ‘Apfel¬ mus n 20; ~ сок 'Apfelsaft m 2; ~ цвят 'Apfelblüte /16 ябълч|ен, -ни adj — ябълков <0 ~ на кост Anat 'Backenknochen m 4 яваш adv, adj unv 1. (тютюн) leicht 2. (бавно) mit der 'Ruhe, 'langsam; ~ - - schön 'langsam, 'immer mit der 'Ru¬ he O той кара ~ - - er reißt sich kein Bein her'aus яв|ен, -ни adj I. (открйт) 'offen; ~ но гласуване 'offene 'Abstimmung / 17; x враг 'offener Feind m 1 2< (очевй- ден) 'offensichtlich; ~ на грешка 'of¬ fensichtlicher 'Fehler m 4 3. (видим) er'sichtlich; c -*> но усилие mit ersicht¬ licher 'Anstrengung явк1а/, -и pl Treff m 1 явление и, -я pl 1. Erscheinung / 17; природно * Na'turerscheinung; инте¬ ресно x interessante Erscheinung 2. Theat 'Auftritt m I явно adv 1. (открйто) 'offen 2. (оче¬ видно) 'offensichtlich, 'deutlich, klar; ~ е. че ... es ist 'offensichtlich [klar], daß ...; става ~ , че ... es wird 'deutlich [klar], daß ... явор m. -и pl Bot 'Bergahorn m 1, umg 'Ahorn яворов adj 'Ahorn- явяв|ам, -аш (-ах) uv, ЯВ|Я. -йш (-йх) v 'mitteilen vr <a>; sce 1. erscheinen vi < 23bjsn >; изведнъж се ~ а Павел 'plötzlich erscheint 'Pawel; на лицето му се «х ат червени петна auf 'seinem Ge'sicht erscheinen 'rote 'Flecken; x се пред съда vor Ge'richt erscheinen; x се на време zur 'rechten Zeit erscheinen 2. (пристйгам) sich 'ein¬ stellen vr <a>; x се на уреченото място sich am vereinbarten Ort 'ein¬ stelien 3. Mil sich 'melden vr 4. (йма) 'auftreten vi < I5a/sn>; от време на време се ~ ат забелязания von Zeit zu Zeit 'treten Erkrankungen auf; x се на сцената 'auftreten 5. (съм) sein vi <B>; O x се на йзпит ich 'einer 'Prüfung unter'ziehen vr <32b, h-g/ hb>, zur 'Prüfung 'gehen vi <13jsn>: x се на бял свят das Licht der Welt er'blicken < b >; x се пред погледа vor die 'Augen 'kommen w <33/sn>
979 яздитен (на някого jmdm.) явяваи|е п, -ияpl 1. (съобщаване) 'Mel¬ dung/ 17 2. Erscheinen п 23/sg ягне п, -та pl = агне ягнешки adj = агнешки ягод|а/, -и pl Bot 'Erdbeere/16; дива х'Walderdbeere ягодар (-ят) т, -и pl 'Erdbeerzüchler т 4; (търговец) 'Erdbeerverkäufer т 4 ягодарник пг, -ци pl 'Erdbeerbeet п 20 ягодарство п nur sg 'Erdbeerproduktion /17 ягодов adj 'Erdbeer-; ~ конфитюр 'Erdbeerkonfitüre /16; ~ сок 'Erd¬ beersaft m 2; ~ а торта 'Erdbeertorte /16 ягуар m, -и pl Zool 'Jaguar m 1* яд (-ът) m, -ове pl 1. (гняв) Wut/17/sg; Zorn m 1 /sg; хваща ме - Wut be'kommen <33b>; от ~ vor Wut; изливам ~ ä си върху някого 'seine Wut ['seinen Zorn] an jmdm. 'auslassen <3а>;в ~ä си in 'seiner Wut, im Zorn; кипя от ~ vor Wut 'kochen vi < hb > 2. (неприятност) 'Ärger m 4/sg; ~ ме e sich 'ärgern vr (на някого за нещо 'über jmdn. 'wegen etw. 2); имам големи ~ ове 'großen 'Ärger 'haben <A>, sich 'tüchtig 'ärgern (за нещо 'über etw. 4); бера ~ ове viel 'Ärger 'haben; създавам ~ ове viel Är¬ ger be'reiten <b> (на някого jmdm.); пукам се от ~ vor Wut ['Ärger] aus der Haut 'fahren vi <4/hb>; позеленявам от ~ sich schwarz 'argem 3. nur sg (отрова) Gift n 20 ядв|ам, -am (-ax) uv; ядн|а, -еш (-ах) v 1. (ям малко) 'kosten vt 2, gern 'essen vt, vi < 15/Л6 > O -» a ce umg er'träglich sein vi < B > яд|ен, -ни adj 'zornig, 'wütend ядене n, -та pl 1. 'Essen n 23 2. (ястие) 'Speise /16, Ge'rieht n 20 ядец m nur sg umg Ge'flügelbrustkno- chen m 4; O хващам се на ~ 'eine 'Wette 'eingehen < 13 a >; ~ ! her'ein- gefallen! яднв|ен, -ни adj 'eßbar ядк|а /, -и pl Kern m 1 auch übertr; бадемови ~ и 'Mandelkerne; ~ ата на рента der Kern der 'Rede O орехови - и ge'schälte 'Nüsse / 14/p/ ядна f ядвам ядно adv 'zornig, er'zümt ядовит adj 1. (ядосан) 'zornig, 'ärgerlich 2. (отровен) 'giftig ядовйто adv 'zornig, 'ärgerlich ядосам t ядосвам ядосан adj 'zornig, 'ärgerlich, ver'ärgert, 'wütend ядосв|ам, -am (-ax) uv; ядос|ам, -am (-ax) v 1. (предизвиквам раздраз¬ нение) 'ärgern vt 2. (предизвиквам гняв) er'zürnen vt < b >; 'wütend 'ma¬ chen vt; s се 1. (дразня ce) sich 'ärgern vr 2. (гневя ce) 'wütend 'werden vi < 18/sn>, 'zornig 'werden ядрен adj Kern- auch Phys; ~ взрив 'Kernexplosion /17; ~ а електро¬ станция 'Kernkraftwerk n 20; ~ o оръжие 'Kernwaffen / 16/pl; ~ a реакция 'Kernreaktion /17; ~a фи¬ зика 'Kernphysik/17; забрана на ~o оръжие 'Kernwaffenverbot n 20 ядр]о n, -ä pl Kern m 1 auch übertr яз(-ът) m, -ове pl I. (бент) Wehr n 20 2. (дълбока вода) ge'stautes 'Wasser n 23, 'tiefe'Stelle/16 язв|а /, -и pl Med Ge'schwür n 20 auch übertr; (в стомаха) 'Magengeschwür; имам X umg ein 'Magengeschwür 'ha¬ ben <A> язвен adj Ge'schwür-; ~ а болест Med 'Magengeschwür n 20; Zwölffinger¬ darmgeschwür нзвйтел|ен, -ни adj 'höhnisch, 'beißend, scharf язвително adv 'höhnisch, 'beißend, ge'hässig язвйтелиост/nur sg Hohn m \/sg, 'Bis¬ sigkeit / 17, 'Schärfe / 16 язда / nur sg = езда яздач m, -и pl = ездач яздешком adv 'rittlings; (на кон) 'reitend яздйт|ен, -ни adj Reit-; x кон 'Reit-
яздя 980 pferd и 20 язд я, -иш (-йх) uv 'reiten vi <2\/sn>; ж кон auf dem Pferd 'reiten, das Pferd 'reiten <21 > O ж колело 'radfahren vi < 4a/sn >; ж население¬ то die Be'völkerung 'schinden <29> язов ец m, -ци pl Zool Dachs tn 1 язовина /, -и pl 'Dachsbau m 1 язовир m, -и pl 'Stausee m 10 язовйр|ен, -ни adj Stau-; ~ на стена 'Staumauer /16 язък adv 'schade (за някого od нещо um jmdn. od etw.) я1й (-ят) m, -йове pl 'Wagenfeder/16 0 седя като на яйове wie auf 'Kohlen 'sitzen vi <25ljhb> яйц|е n, -ä pl Ei я 21; ровко ж 'weichgekochtes Ei; ~ ä на очи 'Spiegeleier; бъркано ж 'Rührei; развалено ж 'faules Ei; шарени ~ ä 'Ostereier O гледам го като писано ж ihn wie ein 'rohes Ei be'handeln < b >; насадй ме на пачи ~ ä er hat mir 'etwas 'eingebrockt яйцевйд|ен, -ни adj 'eiförmig яйцеклетка /, -и pl Anat 'Eizelle /16 яйцеобраз|ен, -ни adj = яйцевиден яйцефабрнк|а / -и pl 'Eierfabrik / 17, ’Eierkombinat n 20 яйчар (-ят) m, -и pl 'Eierhändler m 4 ннч|ен, -ни adj Ei-; ж шампоан 'Ei¬ shampoon n 20 яйчни|к m, -ци pl Anat 'Eierstock nt 2 *як adj umg 1. (силен) stark, 'kräftig 2. (здрав) fest 2як (-ът) m, -ове pl Zool Yak m 6 як|а /. -й pl 1. 'Kragen m 4; хващам някого за ~ата jmdn. am 'Kragen 'packen 2. übertr (на бйрата auf dem Bier) 'Blume /16 якав adj Ling ja'kavisch як|ам, -am (-ax) uv Ling ja'kavisch 'sprechen vi < \6jhb> якан|e n, -ия pl Ling Ja'kavische n 26 яката adv umg 'fest, stark яке n, -та pl 'Windbluse /16 якйчк|а/, -и pl 1. 'Kragen m 4, 'Krägel- chen n 23 2. Mil 'Kragenbinde / 16 яко adv 1. (здраво) fest 2. (много) sehr якобйн|ец m, -ци pl Hist Jako'biner m 4 якобински adj Hist Jako'biner- ЯКОСТ / nur sg 1. (сйла) 'Stärke /16 2. (здравина) 'Festigkeit / 17/sg ялов adj 'unfruchtbar, gell; ~ а крава 'Geltkuh /14 яловйц|а/, -upl\. (животно) 'Gelttier n 20 2. umg vulg (жена) 'Kinderlose /19 яловост f nur sg 'Unfruchtbarkeit fWjsg ям, ядеш (ядох) uv 1. (хора) 'essen v/, vi <l5/hb> 2. (животни) 'fressen vt < 15 > 3. übertr (изразходвам) fürs 'Essen verbrauchen 4. übertr (разяж¬ дам) zer'fressen vt < 15b > 5. umg (м!ча) 'quälen vt; нещо ме яде etw. quält mich O ни лук ял, ни лук мирйсал sein 'Name ist 'Hase, er weiß von nichts; ял е кокоши крак er kann den Mund nicht'halten; ~ бой'Prügel be'ziehen <32b, h—g>; s ce umg 1. (ядосвам ce) sich 'ärgern vr. sich ver'zehren vr <b> 2. (заяждам ce) sich in den 'Haaren 'liegen vi <31 jhb > (c mit 3) ям|а fy -и pl 'Grube / 16 ямб (-ът) m, -ове pl 'Jambus m 11 ямбйч|ен, -ни adj 'jambisch ямурлу|к m, -ци pl 'Umhang m 2 янйчар (-ят) m, -и pl = енйчарин яннчар|ин m, -и pl = енйчарин янйчарски adj = енйчарски яннчарство /I nur sg 1. Rekru'tierung / 17 von Jani'tscharen 2. (войска) Jani'tscharentruppe /16 янки m auch pl Yankee ['jeqki] m 6 янтар m, -и pl 'Bernstein m 1 янтар|ен, -ни adj 'Bernstein- януари m 'Januar m 1 * януарски adj 'Januar-; ~ нощи 'Janu¬ arnächte /14 jpl япон|ец m, -ци pl Ja'paner m 4 Япония /'Japan n 23 япбнк|а /, -и pl Ja'panerin /18 японски adj ja'panisch ярд (-ът) m, -ове pl Yard n 24 яре n, -та pl 'Zickel n 23, 'Ziegenlamm я 22 O от стара коза ~ e er ist mit
981 яшност 'allen 'Wassern ge'waschen яребиц а /, -и pl Zool 'Rebhuhn n 22 яребич|еи, -ни и. яребичи a^/'Rebhuhn- ярем т, -и pl Joch п 20 auch übertr ярешки adj 'Zickel- ярина/nur sg 1. 'Lammwolle/16 2. (от второ стрйгане) 'Wolle der 'zweiten Schur O дрън, дрън - umg so ein Quatsch ярк|а /, -и pl 'Junghenne /16 ярко adv I. grell; лампата свети — die 'Lampe 'leuchtet grell 2. (светло) hell яркозелен adj 'kräftig grün яркосин adj 'kräftig blau яркост f nur sg 'Klarheit/17/sg, 'Schärfe /16 яркоцветен adj 'grellfarbig яркочервен adj 'grellrot, 'kräftig rot ярм|а /, -й pl Schrot m 1 ярмомелк|а /, -и pl 'Schrotmühle /16 яровизация/nur sg Jarowi'sierung/17, Jarowisati'on /17 яровизйр1ам, -аш (-ах) uv, v jarowisie¬ ren vt <d> ярост/nur sg Wut /1 1/sg, Rase'rei /17; запенен от - 'schäumend vor Wut ярост[еи, -ни adj 'wütend, 'grimmig яростно adv 'wütend, 'grimmig йр|ък, -ки adj 1. (светлина) grell, hell 2. (цвят) 'kräftig, 'leuchtend 3. (ясен) klar 'яс|еи, -ни adj I. klar; - но небе 'klarer 'Himmel m 4; - на нощ 'klare Nacht /14; £ глас'klare'Stimme/16; £ поглед 'klarer Blick nt 1; £ въпрос 'klare 'Frage / 16; -на формули¬ ровка 'klare Formulierung / 17 2. (светлина) hell <> като гръм от - но небе wie ein Blitz aus 'heiterem 'Him- 67mel гясен m, -и pl Bot 'Esche /16 ясенов adj 'Eschen- ясл|а /, -и pl 'Krippe/16 0 стоя като кон на празни - и 'dastehen w < IOla/hb> wie be'stellt und nicht 'abgeholt ясли nur pl 'Krippe/16; детски - 'Kin¬ derkrippe; дневни детски - 'Kinder¬ tageskrippe; седмични детски - 'Wo¬ chenkrippe; сезонни - Sai'sonkrippe ясмйи m, -и pl - жасмин ясн|ея, -ееш (-ях) uv 'aufklaren »■/ <a> sich er'hellen vr < b > ясно adv 1. klar 2. (светло) hell ясиовмицец m, -ии pl 'Hellseher m 4 ясновйдк|а /, -и pl 'Hellseherin / 18 ясиозелен adj 'leuchtend grün ясносйн adj 'leuchtend blau ясиост / nur sg и. яснота / nur sg 'Klarheit /17 /sg яскочервеи adj 'leuchtend rot ясти е n, -я pl 'Speise /16. Ge'richt n 20 ястреб m, -и pl Zool 'Habicht m 1 ястребов adj 'Habichts-; - и нокти 'Ha¬ bichtskrallen/16//»/; - поглед übertr 'Habichtsblick m 1 ят (-ът) m, -ове p! 'Buchstabe mit ятаган m, -и pl 'Krummschwert « 21. Jata'gan m I ята1к m, -ци pl Ver’bindungsmann m 3. 'Helfer m 4; Parti'sanenhelfer ятачка / -и pl 'Helferin / 18 ято n, ята pl 1. (птйии) Schwarm m 2 2. Mil Ge'schwader n 23 ятов adj Ling des'B; - йзговор 'Aus¬ sprache / 16 des -в O -а гласна Vo'kal Ai l*t ях|ам, -аш (-ах) uv I. 'reiten vt <21 > 2. (колело) 'fahren vt <4> яхв|ам, -аш (-ах) uv; яхн|а. -сш (-ах) v be'sleigen vt < 23b > яхнй|я /. -и pl Kochk 'Eintopfgericht n 20; £ зелен фасул Ge'richt aus 'grü¬ nen 'Bohnen; картофи £ Kar'toffelge- richt; кюфтета £ Klops m I mit 'Soße; леща * 'Linsengericht; попска £ Fleisch n 20/sg mit 'Zwiebelsoße: £ сйни домати Auber'ginengericht; сух грах £ 'Erbsengericht; фасул £ 'Bohnengericht яхт[а / -и pl Jacht / 17 яхър m, -и pl Stall m 2 яш1ен, -ни adj 'eßlustig; той e £ er ist ein 'guter 'Esser яшма1к m, -ци pl 'Schleier m 4 яшност f nur sg 'Eßlust /14/jg, Appe'lil m I
Очаквайте: В поредицата Немски език Речник на трудностите в немския език X. Костова Осъвременен и актуализиран с новия немски пра¬ вопис, речникът е първата книга от тази нова поре¬ дица. В поредицата Цжобни речници, справочници и граматики Българско-английски/Английско-български речник Българско-руски/Руско-български речник Българско-испански/Испанско-български речник Българско-италиански/Италианско-български речник Кратка английска граматика Хейзъл издания — актуалност, качество, прецизност!
Очаквайте! Български синонимен речник Л. Нанов и А. Нанова Издаден за първи път през 1936 г., и до днес Български синонимен речник на Л. Нанов е най- търсеинят и единственият у нас синонимен реч¬ ник с нетълковен характер. Непрекъснато преиз¬ даван и допълван, той претърпява първата си основна преработка през 1987 г. Настоящето издание отразява в голяма степен промените, настъпили в лексиката ни през последното десетилегие. Разширеният словник съдържа около 25 000 заг¬ лавни синонима, около 40 000 синонимни реда и над 3000 фразеологизма. Речникът е предназначен за най-широк кръг чи¬ татели. Издателство „Хейзъл“ София — 1164, п. к. 3 Тел./факс: (+3592) 9802254