Текст
                    



КОНСТИТУЦИЯ (ОСНОВНОЙ ЗА кон) СОЮЗА СОВЕТСКИХ СОЦИДЛИСТИЧ ЕСКИХ РЕСПУБЛИК ИЗДАНИЕ ЦИК СССР НА ЯЗЫКАХ СОЮЗНЫХ РЕСПУБЛИК МОСКВА — КРЕМЛЬ 1937
ОГЛАВЛЕНИЕ Стр. Конституция (основной закон) Союза Советских Социалистических Республик ... 7 Конституц1я (основний закон) Союзу Радянських Соц1ал1стичних Республ1к .... 35 Канстытуцыя (асно^ны закон) Саюза СовецЮх Соцыялктычных Рэспубл1к..................... 63 Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbnbn Qonstitusljasb (asas qanunu).............................. 91 (ЗоАоота^оо jo5<r>5o)....................... 117 ЬнрЬрцш^Ъ иидрш1[>ишш11ш"и 2,>^bpuiull,u«i.[i/jHLbt’bbpl> U^iJui'iimifpni.pjui.illt nph'bfp) ....... 151 Sovet Sotsiallstik RespuBlikalarb SojuzbUbn Konstitutsijasb (esasl kanunb)........................... 183 Sovet Sotsiallstik Respuellkalar Ittifaqlniq Konstitutsijasi (asasij qanuni).......................... 211 Konstitutsljaji (qonunl asosiji) Itllfoql Qumhurljjathoji Sovetljl SotsialistI............ 237 Soeetti Sotsljalistik Respuvelijkalar Sojuvzbnbq Konstijtutsijasb (neglzgi гаць).......................... 265 Sovettik Sotsialistlk Respuelikalar Sojuzunun Konstitutsijasb (negizgi zakonu)......................... 293
...„. -.„.n.u, , СОЦИАУГИСТИЧЕС ' уЯг ^Vw*71 cwirt й ’<$. Й 14; x
ГЛАВА I ОБЩЕСТВЕННОЕ УСТРОЙСТВО Статья 1. Союз Советских Социалистических Респуб- лик ecfb социалистическое государство рабочих и крестьян. Статья 2. Политическую основу СССР составляют Со- веты депутатов трудящихся, выросшие и окрепшие в ре- зультате свержения власти помещиков и капиталистов и завоевания диктатуры пролетариата. Статья 3. Вся власть в СССР принадлежит трудящимся города и деревни в лице Советов депутатов трудящихся. Статья 4. Экономическую основу СССР составляют социалистическая система хозяйства и социалистическая соб- ственность на орудия и средства производства, утвердив- шиеся в результате ликвидации капиталистической системы хозяйства, отмены частной собственности на орудия и сред- ства производства и уничтожения эксплоатации человека человеком. Статья 5. Социалистическая собственность в СССР имеет либо форму государственной собственности (всенарод- ное достояние), либо форму кооперативно-колхозной собст- венности (собственность отдельных колхозов, собственность кооперативных объединений). 9
Статья 6. Земля, ее недра, воды, леса, заводы, фабрики, шахты, рудники, железнодорожный, водный и воздушный транспорт, банки, средства связи, организованные государ- ством крупные сельскохозяйственные предприятия (совхозы, машинотракторные станции и т. и.), а также коммунальные предприятия и основной жилищный фонд в городах и про- мышленных пунктах являются государственной собствен- ностью, то-есть всенародным достоянием. Статья 7. Общественные предприятия в колхозах и кооперативных организациях с их живым и мертвым инвен- тарем, производимая колхозами и кооперативными органи- зациями продукция, равно как их общественные постройки составляют общественную, социалистическую собственность колхозов и кооперативных организаций. Каждый колхозный двор, кроме основного дохода от общественного колхозного хозяйства, имеет в личном поль- зовании небольшой приусадебный участок земли и в лич- ной собственности подсобное хозяйство на приусадебном участке, жилой дом, продуктивный скот, птицу и мелкий сельскохозяйственный инвентарь — согласно устава сельско- хозяйственной артели. Статья 8. Земля, занимаемая колхозами, закрепляется за ними в бесплатное и бессрочное пользование, то-есть навечно. Статья 9. Наряду с социалистической системой хозяй- ства, являющейся господствующей формой хозяйства в СССР, допускается законом мелкое частное хозяйство еди- ноличных крестьян и кустарей, основанное на личном труде и исключающее эксплоатацию чужого труда. Статья 10. Право личной собственности граждан на их трудовые доходы и сбережения, на жилой дом и подсобное домашнее хозяйство, на предметы домашнего хозяйства и обихода, на предметы личного потребления и удобства, равно как право наследования личной собственности гра- ждан — охраняются законом. Статья 11. Хозяйственная жизнь СССР определяется и направляется государственным народнохозяйственным пла- ном в интересах увеличения общественного богатства, не- 10
уклонного подъема материального и культурного уровня трудящихся, укрепления независимости СССР и усиления его обороноспособности. Статья 12. Труд в СССР является обязанностью и де- лом чести каждого способного к труду гражданина по прин- ципу: «кто не работает, тот не ест». В СССР осуществляется принцип социализма: «от каж- дого по его способности, каждому — по его труду». ГЛАВА II ГОСУДАРСТВЕННОЕ УСТРОЙСТВО Статья 13. Союз Советских Социалистических Респуб- лик есть союзное государство, образованное на' основе добровольного объединения равноправных Советских Со- циалистических Республик: Российской Советской Федеративной Социалистической Республики, Украинской Советской Социалистической Республики, Велорусской Советской Социалистической Республики, Азербайджанской Советской Социалистической Респуб- лики, Грузинской Советской Социалистической Республики, Армянской Советской Социалистической Республики, Туркменской Советской Социалистической Республики, Узбекской Советской Социалистической Республики, Таджикской Советской Социалистической Республики, Казахской Советской Социалистической Республики, Киргизской Советской Социалистической Республики.
Статья 14. Ведению Союза Советских Социалистиче- ских Республик в лице его высших органов власти и орга- нов государственного управления подлежат: а) представительство Союза в международных сношениях, заключение и ратификация договоров с другими государ- ствами; б) вопросы войны и мира; в) принятие в состав СССР новых республик; г) контроль за исполнением Конституции СССР и обеспе- чение соответствия Конституций союзных республик с Кон- ституцией СССР; д) утверждение изменений границ между союзными рес- публиками; е) утверждение образования новых краев и областей, а также новых автономных республик в составе союзных рес- публик; ж) организация обороны СССР и руководство всеми воору- женными силами СССР; з) внешняя торговля на основе государственной монополии; и) охрана государственной безопасности; к) установление народнохозяйственных планов СССР; л) утверждение единого государственного бюджета СССР, а также налогов и доходов, поступающих на образование бюджетов союзного, республиканских и местных; м) управление банками, промышленными и сельскохозяй- ственными учреждениями и предприятиями, а также торго- выми предприятиями — общесоюзного значения; н) управление транспортом и связью; о) руководство денежной и кредитной системой; п) организация государственного страхования; р) заключение и предоставление займов; с) установление основных начал землепользования, а равно пользования недрами, лесами и водами; т) установление основных начал в области просвещения и здравоохранения; у) организация единой системы народнохозяйственного учета; 12
ф) установление основ законодательства о труде; х) законодательство о судоустройстве и судопроизвод- стве; уголовный и гражданский кодексы; ц) законы о союзном гражданстве; законы о правах ино- странцев; ч) издание общесоюзных актов об амнистии. Статья 15. Суверенитет союзных республик ограничен лишь в пределах, указанных в статье 14 Конституции СССР. Вне этих пределов каждая Союзная республика осущест- вляет государственную власть самостоятельно. СССР ох- раняет суверенные права союзных республик. Статья 16. Каждая Союзная республика имеет свою Конституцию, учитывающую особенности республики и построенную в полном соответствии с Конституцией СССР. Статья 17. За каждой Союзной республикой сохра- няется право свободного выхода из СССР. Статья 18. Территория союзных республик не может быть изменяема без их согласия. Статья 19. Законы СССР имеют одинаковую силу на территории всех союзных республик. Статья 20. В случае расхождения закона Союзной рес- публики с законом общесоюзным, действует общесоюзный закон. Статья 21. Для граждан СССР устанавливается единое союзное гражданство. Каждый гражданин Союзной республики является граж- данином СССР. Статья 22. Российская Советская Федеративная Социа- листическая Республика состоит из краев: Азово-Черномор- ского, Дальне-Восточного, Западно-Сибирского, Краснояр- ского, Северо-Кавказского; областей: Воронежской, Восточ- но-Сибирской, Горьковской, Западной, Ивановской, Калинин- ской, Кировской, Куйбышевской, Курской, Ленинградской, Московской, Омской, Оренбургской, Саратовской, Свердлов- ской, Северной, Сталинградской, Челябинской, Ярославской; автономных советских социалистических республик: Татар- 13
ской, Башкирской, Дагестанской, Бурят-Монгольской, Ка- бардино-Балкарской, Калмыцкой, Карельской, Коми, Крым- ской, Марийской, Мордовской, Немцев Поволжья, Северо- Осетинской, Удмуртской, Чечено-Ингушской, Чувашской, Якутской; автономных областей: Адыгейской, Еврейской, Карачаевской, Ойротской, Хакасской, Черкесской. Статья 23. Украинская Советская Социалистическая Республика состоит из областей: Винницкой, Днепропет- ровской, Донецкой, Киевской, Одесской, Харьковской, Чер- ниговской и Молдавской Автономной Советской Социали- стической Республики. Статья 24. В Азербайджанской Советской Социали- стической Республике состоят Нахичеванская Автономная Советская Социалистическая Республика и Нагорно-Кара- бахская автономная область. Статья 25. В Грузинской Советской Социалистической Республике состоят: Абхазская АССР, Аджарская АССР, Юго-Осетинская автономная область. Статья 26. В Узбекской Советской Социалистической Республике состоит Кара-Калпакская АССР. Статья 27. В Таджикской Советской Социалистической Республике состоит Горно-Бадахшанская автономная об- ласть. Статья 28. Казахская Советская Социалистическая Рес- публика состоит из областей: Актюбинской, Алма-Атинской, Восточно-Казахстанской, Западно-Казахстанской, Караган- динской, Кустанайской, Северо-Казахстанской, Южно-Казах- станской. Статья 29. Армянская ССР, Белорусская ССР, Туркмен- ская ССР и Киргизская ССР не имеют в своем составе автономных республик, равно как краев и областей.
Г Л A В A Hl ВЫСШИЕ ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ СОЮЗА СОВЕТСКИХ СОЦИАЛИСТИЧЕСКИХ РЕСПУБЛИК Статья 30. Высшим органом государственной власти СССР является Верховный Совет СССР. Статья 31. Верховный Совет СССР осуществляет все права, присвоенные Союзу Советских Социалистических Республик согласно статьи 14 Конституции, поскольку они не входят, в силу Конституции, в компетенцию подотчет- ных Верховному Совету СССР органов СССР: Президиума Верховного Совета СССР, Совета Народных Комиссаров СССР и Народных Комиссариатов СССР. Статья 32. Законодательная власть СССР осуществля- ется исключительно Верховным Советом СССР. Статья 33. Верховный Совет СССР состоит из двух палат: Совета Союза и Совета Национальностей. Статья 34. Совет Союза избирается гражданами СССР по избирательным округам по норме: один депутат на 300 тысяч населения. Статья 35. Совет Национальностей избирается гражда- нами СССР по союзным и автономным республикам, авто- номным областям и национальным округам по норме: по 25 депутатов от каждой союзной республики, по 11 депу- татов от каждой автономной республики, по 5 депутатов от каждой автономной области и по одному депутату от каждого национального округа. Статья 36. Верховный Совет СССР избирается сроком на четыре года. Статья 37. Обе палаты Верховного Совета СССР: Со- вет Союза и Совет Национальностей равноправны. 15
Статья 38. Совету Союза и Совету Национальностей в одинаковой мере принадлежит законодательная инициатива. Статья 39. Закон считается утвержденным, если он принят обеими палатами Верховного Совета СССР простым большинством каждой. Статья 40. Законы, принятые Верховным Советом СССР, публикуются на языках союзных республик за под- писями председателя и секретаря Президиума Верховного Совета СССР. Статья 41. Сессии Совета Союза и Совета Националь- ностей начинаются и заканчиваются одновременно. Статья 42. Совет Союза избирает председателя Совета Союза и двух его заместителей. Статья 43. Совет Национальностей избирает председа- теля Совета Национальностей и двух его заместителей. Статья 44. Председатели Совета Союза и Совета Нацио- нальностей руководят заседаниями соответствующих палат и ведают их внутренним распорядком. Статья 45. Совместные заседания обеих палат Верхов- ного Совета СССР ведут поочередно председатели Совета Союза и Совета Национальностей. С т а т ь я 46. Сессии Верховного Совета СССР созываются Президиумом Верховного Совета СССР два раза в год. Внеочередные сессии созываются Президиумом Верховного Совета СССР по его усмотрению или по требованию одной из союзных республик. Статья 47. В случае разногласия между Советом Союза и Советом Национальностей вопрос передается на разре- шение согласительной комиссии, образованной на паритет- ных началах. Если согласительная комиссия не приходит к согласному решению или если ее решение не удо- влетворяет одну из палат, вопрос рассматривается вторич- но в палатах. При отсутствии согласного решения двух палат, Президиум Верховного Совета СССР распускает Верховный Совет СССР и назначает новые выборы. Статья 48. Верховный Совет СССР избирает на сов- местном заседании обеих палат Президиум Верховного 16
Совета СССР в составе: председателя Президиума Верхов- ного Совета СССР, одиннадцати его заместителей, секрета- ря Президиума и 24 членов Президиума. Президиум Верховного Совета СССР подотчетен Верхов- ному Совету СССР во всей своей деятельности. Статья 49. Президиум Верховного Совета СССР: а) созывает сессии Верховного Совета СССР; б) дает толкование действующих законов СССР, издает указы; в) распускает Верховный Совет СССР на основании 47 статьи Конституции СССР и назначает новые выборы; г) производит всенародный опрос (референдум) по своей инициативе или по требованию одной из союзных республик; д) отменяет постановления и распоряжения Совета На- родных Комиссаров СССР и Совета Народных Комиссаров союзных республик в случае их несоответствия закону; е) в период между сессиями Верховного Совета СССР осво- бождает от должности и назначает отдельных Народных Комиссаров СССР по представлению председателя Совета Народных Комиссаров СССР с последующим внесением на утверждение Верховного Совета СССР; ж) награждает орденами и присваивает почетные звания СССР; з) осуществляет право помилования; и) назначает и сменяет высшее командование вооружен- ных сил СССР; к) в период между сессиями Верховного Совета СССР объ- являет состояние войны в случае военного нападения на СССР или в случае необходимости выполнения международных договорных обязательств по взаимной обороне от агрессии; л) объявляет общую и частичную мобилизацию; м) ратифицирует международные договоры; н) назначает и отзывает полномочных представителей СССР в иностранных государствах; о) принимает верительные и отзывные грамоты аккреди- тованных при нем дипломатических представителей ино- странных государств. 17
Статья 50. Совет Союза и Совет Национальностей из- бирают мандатные комиссии, которые проверяют полномо- чия депутатов каждой палаты. По представлению мандатной комиссии палаты решают либо признать полномочия, либо кассировать выборы от- дельных депутатов. Статья 51. Верховный Совет СССР назначает, когда он сочтет необходимым, следственные ревизионные комис- сии по любому вопросу. Все учреждения и должностные лица обязаны выполнять требования этих комиссий и представлять им необходимые материалы и документы. Статья 52. Депутат Верховного Совета СССР не может быть привлечен к судебной ответственности или арестован без согласия Верховного Совета СССР, а в период, когда нет сессии Верховного Совета СССР, — без согласия Пре- зидиума Верховного Совета СССР. Статья 53. По истечении полномочий или после досроч- ного роспуска Верховного Совета СССР Президиум Верхов- ного Совета СССР сохраняет свои полномочия вплоть до образования вновь избранным Верховным Советом СССР нового Президиума Верховного Совета СССР. Статья 54. По истечении полномочий или в случае до- срочного роспуска Верховного Совета СССР Президиум Вер- ховного Совета СССР назначает новые выборы в срок не более двух месяцев со дня истечения полномочий или рос- пуска Верховного Совета СССР. Статья 55. Вновь избранный Верховный Совет СССР созывается Президиумом Верховного Совета СССР прежнего состава не позже, как через месяц после выборов. Статья 56. Верховный Совет СССР образует на сов- местном заседании обеих палат Правительство СССР — Совет Народных Комиссаров СССР. 18
ГЛАВА IV ВЫСШИЕ ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ СОЮЗНЫХ РЕСПУБЛИК Статья 57. Высшим органом государственной власти Союзной республики является Верховный Совет Союзной республики. Статья 58. Верховный Совет Союзной республики из- бирается гражданами республики сроком на четыре года. Нормы представительства устанавливаются Конститу- циями союзных республик. Статья 59. Верховный Совет Союзной республики явля- ется единственным законодательным органом республики. Статья 60. Верховный Совет Союзной республики: а) принимает Конституцию республики и вносит в нее изменения в соответствии со статьей 16 Конституции СССР; б) утверждает Конституции находящихся в ее составе автономных республик и определяет границы их террито- рии; в) утверждает народнохозяйственный план и бюджет рес- публики; г) пользуется правом амнистии и помилования граждан, осужденных судебными органами Союзной республики. Статья 61. Верховный Совет Союзной республики изби- рает Президиум Верховного Совета Союзной республики в составе: председателя Президиума Верховного Совета Союз- ной республики, его заместителей, секретаря Президиума и членов Президиума Верховного Совета Союзной республики. Полномочия Президиума Верховного Совета Союзной рес- публики определяются Конституцией Союзной республики. 19
Статья 62. Для ведения заседаний Верховный Совет Союзной республики избирает своего председателя и его заместителей. С т а т ь я 63. Верховный Совет Союзной республики обра- зует Правительство Союзной республики — Совет Народ- ных Комиссаров Союзной республики. ГЛАВА V ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ СОЮЗА СОВЕТСКИХ СОЦИАЛИСТИЧЕСКИХ РЕСПУБЛИК Статья 64. Высшим исполнительным и распорядитель- ным органом государственной власти Союза Советских Со- циалистических Республик является Совет Народных Комис- саров СССР. Статья 65. Совет Народных Комиссаров СССР ответ- ственен перед Верховным Советом СССР и ему подотчетен, а в период между сессиями Верховного Совета — перед Президиумом Верховного Совета СССР, которому подот- четен. Статья 66. Совет Народных Комиссаров СССР издает постановления и распоряжения на основе и во исполнение действующих законов и проверяет исполнение. Статья 67. Постановления и распоряжения Совета На- родных Комиссаров СССР обязательны к исполнению на всей территории СССР. Статья 68. Совет Народных Комиссаров СССР: а) объединяет и направляет работу общесоюзных и союз- но-республиканских Народных Комиссариатов СССР и дру- гих подведомственных ему хозяйственных и культурных учреждений;
б) принимает меры по осуществлению народнохозяйствен- ного плана, государственного бюджета и укреплению кре- дитно-денежной системы; в) принимает меры по обеспечению общественного по- рядка, защите интересов государства и охране прав гра- ждан; г) осуществляет общее руководство в области сношений с иностранными государствами; д) определяет ежегодные контингенты граждан, под- лежащих призыву на действительную военную службу, руководит общим строительством вооруженных сил страны; е) образует, в случае необходимости, специальные коми- теты и Главные Управления при Совете Народных Комис- саров СССР по делам хозяйственного, культурного и обо- ронного строительства. Статья 69. Совет Народных Комиссаров СССР имеет право по отраслям управления и хозяйства, отнесенным к компетенции СССР, приостанавливать постановления и распоряжения Советов Народных Комиссаров Союзных республик и отменять приказы и инструкции Народных Комиссаров СССР. Статья 70. Совет Народных Комиссаров СССР обра- зуется Верховным Советом СССР в составе: Председателя Совета Народных Комиссаров СССР; Заместителей председателя Совета Народных Комисса- ров СССР; Председателя Государственной плановой комиссии СССР; Председателя Комиссии советского контроля; Народных Комиссаров СССР; Председателя Комитета заготовок; Председателя Комитета по делам искусств; Председателя Комитета по делам высшей школы. Статья 71. Правительство СССР или Народный Комис- сар СССР, к которым обращен запрос депутата Верховно- го Совета СССР, обязаны не более чем в трехдневный срок дать устный или письменный ответ в соответствующей па- лате. 21
Статья 72. Народные Комиссары СССР руководят от- раслями государственного управления, входящими в компе- тенцию СССР. Статья 73. Народные Комиссары СССР издают в преде- лах компетенции соответствующих Народных Комиссариа- тов приказы и инструкции на основании и во исполнение действующих законов, а также постановлений и распоряже- ний Совета Народных Комиссаров СССР и проверяют их исполнение. Статья 74. Народные Комиссариаты СССР являются или общесоюзными или союзно-республиканскими. Статья 75. Общесоюзные Народные Комиссариаты ру- ководят порученной им отраслью государственного упра- вления на всей территории СССР или непосредственно или через назначаемые ими органы. Статья 76. Союзно-республиканские Народные Комисса- риаты руководят порученной им отраслью государственного управления, как правило, через одноименные Народные Ко- миссариаты союзных республик и управляют непосредствен- но лишь определенным ограниченным числом предприятий по списку, утверждаемому Президиумом Верховного Совета СССР. Статья 77. К общесоюзным Народным Комиссариатам относятся Народные Комиссариаты: Обороны; Иностранных дел; Внешней торговли; Путей сообщения; Связи; Водного транспорта; Тяжелой промышленности; Оборонной промышленности. С т а т ь я 78. К союзно-республиканским Народным Ко- миссариатам относятся Народные Комиссариаты: Пищевой промышленности; Легкой промышленности; Лесной промышленности; 22
Земледелия; Зерновых и животноводческих совхозов; Финансов; Внутренней торговли; Внутренних дел; Юстиции; Здравоохранения. ГЛАВА VI ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ СОЮЗНЫХ РЕСПУБЛИК Статья 79. Высшим исполнительным и распорядитель- ным органом государственной власти Союзной республики является Совет Народных Комиссаров Союзной республики. Статья 80. Совет Народных Комиссаров Союзной рес- публики ответственен перед Верховным Советом Союзной республики и ему подотчетен, а в период между сессиями Верховного Совета Союзной республики — перед Президиу- мом Верховного Совета Союзной республики, которому подотчетен. Статья 81. Совет Народных Комиссаров Союзной рес- публики издает постановления и распоряжения на основе и во исполнение действующих законов СССР и Союзной рес- публики, постановлений и распоряжений Совета Народных Комиссаров СССР и проверяет их исполнение. Статья 82. Совет Народных Комиссаров Союзной рес- публики имеет право приостанавливать постановления и рас- поряжения Советов Народных Комиссаров автономных рес- публик и отменять решения и распоряжения исполнительных комитетов Советов депутатов трудящихся краев, обла- стей и автономных областей. Статья 83. Совет Народных Комиссаров Союзной рес- 23
публики образуется Верховным Советом Союзной республи- ки в составе: Председателя Совета Народных Комиссаров Союзной республики; Заместителей председателя; Председателя Государственной плановой комиссии; Народных Комиссаров: Пищевой промышленности; Легкой промышленности; Лесной промышленности; Земледелия; Зерновых и животноводческих совхозов; Финансов; Внутренней торговли; Внутренних дел; Юстиции; Здравоохранения; Просвещения; Местной промышленности; Коммунального хозяйства; Социального обеспечения; Уполномоченного Комитета заготовок; Начальника Управления по делам искусств; Уполномоченных общесоюзных Народных Комиссариатов. Статья 84. Народные Комиссары Союзной республики руководят отраслями государственного управления, входя- щими в компетенцию Союзной республики. Статья 85. Народные Комиссары Союзной республики издают в пределах компетенции соответствующих Народ- ных Комиссариатов приказы и инструкции на основании и во исполнение законов СССР и Союзной республики, по- становлений и распоряжений Совета Народных Комиссаров СССР и Союзной республики, приказов и инструкций со- юзно-республиканских Народных Комиссариатов СССР. Статья 86. Народные Комиссариаты Союзной респуб- лики являются союзно-республиканскими или республикан- скими. 24
Статья 87. Союзно-республиканские Народные Комис- сариаты руководят порученной им отраслью государствен- ного управления, подчиняясь как Совету Народных Комис- саров Союзной республики, так и соответствующему союз- но-республиканскому Народному Комиссариату СССР. Статья 88. Республиканские Народные Комиссариаты руководят порученной им отраслью государственного упра- вления, подчиняясь непосредственно Совету Народных Ко- миссаров Союзной республики. ГЛАВА VII ВЫСШИЕ ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ АВТОНОМНЫХ СОВЕТСКИХ СОЦИАЛИСТИЧЕСКИХ РЕСПУБЛИК Статья 89. Высшим органом государственной власти Автономной республики является Верховный Совет АССР. Статья 90. Верховный Совет Автономной республики избирается гражданами республики сроком на четыре года по нормам представительства, устанавливаемым Конститу- цией Автономной республики. Статья 91. Верховный Совет Автономной республики является единственным законодательным органом АССР. Статья 92. Каждая Автономная республика имеет свою Конституцию, учитывающую особенности Автономной рес- публики и построенную в полном соответствии с Консти- туцией Союзной республики. Статья 93. Верховный Совет Автономной республики избирает Президиум Верховного Совета Автономной респуб- лики и образует Совет Народных Комиссаров Автономной республики, согласно своей Конституции. 25
ГЛАВА VIII МЕСТНЫЕ ОРГАНЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ Статья 94. Органами государственной власти в краях, областях, автономных областях, округах, районах, городах, селах (станицах, деревнях, хуторах, кишлаках, аулах) яв- ляются Советы депутатов трудящихся. Статья 95. Краевые, областные, автономных областей, окружные, районные, городские, сельские (станиц, деревень, хуторов, кишлаков, аулов) Советы депутатов трудящихся избираются соответственно трудящимися края, области, ав- тономной области, округа, района, города, села сроком на два года. Статья 96. Нормы представительства в Советы депу- татов трудящихся определяются Конституциями союзных республик. Статья 97. Советы депутатов трудящихся руководят деятельностью подчиненных им органов управления, обес- печивают охрану государственного порядка, соблюдение законов и охрану прав граждан, руководят местным хо- зяйственным и культурным строительством, устанавливают местный бюджет. Статья 98. Советы депутатов трудящихся принимают решения и дают распоряжения в пределах прав, предоста- вленных им законами СССР и Союзной республики. Статья 99. Исполнительными и распорядительными ор- ганами краевых, областных, автономных областей, окруж- ных, районных, городских и сельских Советов депутатов трудящихся являются избираемые ими исполнительные ко- митеты в составе: председателя, его заместителей, секретаря и членов. 26
Статья 100. Исполнительным и распорядительным ор- ганом сельских Советов депутатов трудящихся в неболь- ших поселениях, в соответствии с Конституциями союзных республик, являются избираемые ими председатель, его заместитель и секретарь. Статья 101. Исполнительные органы Советов депута- тов трудящихся непосредственно подотчетны как Совету депутатов трудящихся, их избравшему, так и исполнитель- ному органу вышестоящего Совета депутатов трудящихся. ГЛАВА IX СУД И ПРОКУРАТУРА Статья 102. Правосудие в СССР осуществляется Вер- ховным Судом СССР, Верховными Судами союзных респуб- лик, краевыми и областными судами, судами автономных республик и автономных областей, окружными судами, спе- циальными судами СССР, создаваемыми по постановлению Верховного Совета СССР, народными судами. Статья 103. Рассмотрение дел во всех судах осущест- вляется с участием народных заседателей, кроме случаев, специально предусмотренных законом. Статья 104. Верховный Суд СССР является высшим судебным органом. На Верховный Суд СССР возлагается надзор за судебной деятельностью всех судебных органов СССР и союзных республик. Статья 105. Верховный Суд СССР и специальные суды СССР избираются Верховным Советом СССР сроком на пять лет. Статья 100. Верховные Суды союзных республик из- бираются Верховными Советами союзных республик сроком на пять лет. Статья 107. Верховные Суды автономных республик 27
избираются Верховными Советами автономных республик сроком на пять лет. Статья 108. Краевые и областные суды, суды авто- номных областей, окружные суды избираются краевыми, областными или окружными Советами депутатов трудя- щихся или Советами депутатов трудящихся автономных об- ластей сроком на пять лет. Статья 109. Народные суды избираются гражданами района на основе всеобщего, прямого и равного избиратель- ного права при тайном голосовании — сроком на три года. Статья ПО. Судопроизводство ведется на языке союз- ной или автономной республики или автономной области с обеспечением для лиц, не владеющих этим языком, полно- го ознакомления с материалами дела через переводчика, а также права выступать на суде на родном языке. Статья 111. Разбирательство дел во всех судах СССР открытое, поскольку законом не предусмотрены исключе- ния, с обеспечением обвиняемому права на защиту. Статья 112. Судьи независимы и подчиняются только закону. Статья 113. Высший надзор за точным исполнением законов всеми Народными Комиссариатами и подведомствен- ными им учреждениями, равно как отдельными должност- ными лицами, а также гражданами СССР возлагается на Прокурора СССР. Статья 114. Прокурор СССР назначается Верховным Советом СССР сроком на семь лет. Статья 115. Республиканские, краевые, областные про- куроры, а также прокуроры автономных республик и авто- номных областей назначаются Прокурором СССР сроком на пять лет. Статья 116. Окружные, районные и городские проку- роры назначаются прокурорами союзных республик с ут- верждения Прокурора СССР сроком на пять лет. Статья 117. Органы прокуратуры осуществляют свои функции независимо от каких бы то ни было местных орга- нов, подчиняясь только Прокурору СССР. 28
ГЛАВА X ОСНОВНЫЕ ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ГРАЖДАН Статья 118. Граждане СССР имеют право на труд, то-есть право на получение гарантированной работы с опла- той их труда в соответствии с его количеством и качеством. Право на труд обеспечивается социалистической органи- зацией народного хозяйства, неуклонным ростом произво- дительных сил советского общества, устранением возможно- сти хозяйственных кризисов и ликвидацией безработицы. Статья 119. Граждане СССР имеют право на отдых. Право на отдых обеспечивается сокращением рабочего дня для подавляющего большинства рабочих до 7 часов, установлением ежегодных отпусков рабочим и служащим с сохранением заработной платы, предоставлением для обслу- живания трудящихся широкой сети санаториев, домов отдыха, клубов. Статья 120. Граждане СССР имеют право на матери- альное обеспечение в старости, а также — в случае болезни и потери трудоспособности. Это право обеспечивается широким развитием социаль- ного страхования рабочих и служащих за счет государства, бесплатной медицинской помощью трудящимся, предостав- лением в пользование трудящимся широкой сети курортов. Статья 121. Граждане СССР имеют право на обра- зование. Это право обеспечивается всеобще-обязательным началь- ным образованием, бесплатностью образования, включая высшее образование, системой государственных стипендий подавляющему большинству учащихся в высшей школе, 29
обучением в школах на родном языке, организацией на за- водах, в совхозах, машинотракторных станциях и колхозах бесплатного производственного, технического и агрономи- ческого обучения трудящихся. Статья 122. Женщине в СССР предоставляются равные права с мужчиной во всех областях хозяйственной, го- сударственной, культурной и общественно-политической жизни. Возможность осуществления этих прав женщин обеспечи- вается предоставлением женщине равного с мужчиной права на труд, оплату труда, отдых, социальное страхование и образование, государственной охраной интересов матери и ребенка, предоставлением женщине при беременности отпу- сков с сохранением содержания, широкой сетью родильных домов, детских ясель и садов. Статья 123. Равноправие граждан СССР, независимо от их национальности и расы, во всех областях хозяйствен- ной, государственной, культурной и общественно-политиче- ской жизни является непреложным законом. Какое бы то ни было прямое или косвенное ограничение прав или, наоборот, установление прямых или косвенных преимуществ граждан в зависимости от их расовой и наци- ональной принадлежности, равно как всякая проповедь ра- совой или национальной исключительности, или ненависти и пренебрежения — караются законом. Статья 124. В целях обеспечения за гражданами сво- боды совести церковь в СССР отделена от государства и школа от церкви. Свобода отправления религиозных куль- тов и свобода антирелигиозной пропаганды признается за всеми гражданами. Статья 125. В соответствии с интересами трудящихся и в целях укрепления социалистического строя гражданам СССР гарантируются законом: а) свобода слова, б) свобода печати, в) свобода собраний и митингов, г) свобода уличных шествий и демонстраций. 30
Эти права граждан обеспечиваются предоставлением тру- дящимся и их организациям типографий, запасов бумаги, общественных зданий, улиц, средств связи и других мате- риальных условий, необходимых для их осуществления. Статья 126. В соответствии с интересами трудящихся и в целях развития организационной самодеятельности и политической активности народных масс гражданам СССР обеспечивается право объединения в общественные органи- зации: профессиональные союзы, кооперативные объедине- ния, организации молодежи, спортивные и оборонные орга- низации, культурные, технические и научные общества, а наиболее активные и сознательные граждане из рядов рабо- чего класса и других слоев трудящихся объединяются во Всесоюзную коммунистическую партию (большевиков), яв- ляющуюся передовым отрядом трудящихся в их борьбе за укрепление и развитие социалистического строя и представ- ляющую руководящее ядро всех организаций трудящихся, как общественных, так и государственных. Статья 127. Гражданам СССР обеспечивается непри- косновенность личности. Никто не может быть подвергнут аресту иначе, как по постановлению суда или с санкции прокурора. Статья 128. Неприкосновенность жилища граждан и тайна переписки охраняются законом. Статья 129. СССР предоставляет право убежища ино- странным гражданам, преследуемым за защиту интересов трудящихся, или научную деятельность, или национально- освободительную борьбу. Статья 130. Каждый гражданин СССР обязан соблю- дать Конституцию Союза Советских Социалистических Рес- публик, исполнять законы, блюсти дисциплину труда, честно относиться к общественному долгу, уважать правила соци- алистического общежития. Статья 131. Каждый гражданин СССР обязан беречь и укреплять общественную, социалистическую собствен- ность, как священную и неприкосновенную основу совет- ского строя, как источник богатства и могущества родины, 31
как источник зажиточной и культурной жизни всех трудя- щихся. Лица, покушающиеся на общественную, социалистиче- скую собственность, являются врагами народа. Статья 132. Всеобщая воинская обязанность является законом. Воинская служба в Рабоче-Крестьянской Красной Армии представляет почетную обязанность граждан СССР. Статья 133. Защита отечества есть священный долг каждого гражданина СССР. Измена родине: нарушение при- сяги, переход на сторону врага, нанесение ущерба военной мощи государства, шпионаж — караются по всей строгости закона, как самое тяжкое злодеяние. ГЛАВА XI ИЗБИРАТЕЛЬНАЯ СИСТЕМА Статья 134. Выборы депутатов во все Советы депу- татов трудящихся: Верховный Совет СССР, Верховные Со- веты союзных республик, краевые и областные Советы де- путатов трудящихся, Верховные Советы автономных респуб- лик, Советы депутатов трудящихся автономных областей, окружные, районные, городские и сельские (станицы, дерев- ни, хутора, кишлака, аула) Советы депутатов трудящихся — производятся избирателями на основе всеобщего, равного и прямого избирательного права при тайном голосовании. Статья 135. Выборы депутатов являются всеобщими: все граждане СССР, достигшие 18 лет, независимо от расо- вой и национальной принадлежности,вероисповедания, обра- зовательного ценза, оседлости, социального происхождения, 32
имущественного положения и прошлой деятельности, имеют право участвовать в выборах депутатов и быть избранными, за исключением умалишенных и лиц, осужденных судом с лишением избирательных прав. Статья 136. Выборы депутатов являются равными: каждый гражданин имеет один голос; все граждане уча- ствуют в выборах на равных основаниях. Статья 137. Женщины пользуются правом избирать и быть избранными наравне с мужчинами. Статья 138. Граждане, состоящие в рядах Красной Армии, пользуются правом избирать и быть избранными наравне со всеми гражданами. Статья 139. Выборы депутатов являются прямыми: вы- боры во все Советы депутатов трудящихся, начиная от сельского и городского Совета депутатов трудящихся вплоть до Верховного Совета СССР, производится гражданами непосредственно путем прямых выборов. Статья 140. Голосование при выборах депутатов яв- ляется тайным. Статья 141. Кандидаты при выборах выставляются по избирательным округам. Право выставления кандидатов обеспечивается за общест- венными организациями и обществами трудящихся: комму- нистическими партийными организациями, профессиональ- ными союзами, кооперативами, организациями молодежи, культурными обществами. Статья 142. Каждый депутат обязан отчитываться перед избирателями в своей работе и в работе Совета де- путатов трудящихся и может быть в любое время отозван по решению большинства избирателей в установленном за- коном порядке. 33
ГЛАВА XII ГЕРБ, ФЛАГ, СТОЛИЦА Статья 143. Государственный герб Союза Советских Социалистических Республик состоит из серпа и молота на земном шаре, изображенном в лучах солнца и обрамленном колосьями, с надписью на языках союзных республик: «Про- летарии всех стран, соединяйтесь!». Наверху герба имеется пятиконечная звезда. Статья 144. Государственный флаг Союза Советских Социалистических Республик состоит из красного полотнища, с изображением на его верхнем углу, у древка, золотых серпа и молота и над ними красной пятиконечной звезды, обра- мленной золотой каймой. Отношение ширины к длине 1 :2. Статья 145. Столицею Союза Советских Социалистиче- ских Республик является город Москва. ГЛАВА XIII ПОРЯДОК ИЗМЕНЕНИЯ КОНСТИТУЦИИ Статья 146. Изменение Конституции СССР произво- дится лишь по решению Верховного Совета СССР, приня- тому большинством не менее */s голосов в каждой из его палат. Москва, Кремль. 5 декабря 1936 г.

Р О 3 Д 1 Л I СУСП1ЛБНИЙ УСТР1Й Стаття 1. Союз Радянських Соц!ал!стичних Республ!к € соц!алктична держава роб!тник!в ! селян. Стаття 2. Пол!тичну основу СРСР становлять Ради депутате трудящих, що виросли 1 зм!цн!ли в насл!док по- валення влади пом!щик!в та кап!талкт!в i завоювання дик- татура пролетар!ату. Стаття 3. Вся влада в СРСР належить трудящим м!ста й села в особ! Рад депутат1в трудящих. Стаття 4. Економ1чну основу СРСР становлять соц!а- лктична система господарства 1 соц!ал!стична власнкть на знаряддя та засоби виробництва, що утвердилися в насл!- док л!кв!дац!! кап!тал!стично! системи господарства, ска- сування приватно! власност! на знаряддя та засоби вироб- ництва i знищення експлуатац!! людини людиною. Стаття 5. Соц1алктична власнкть в СРСР мае або фор- му державно! власност! (всенародне добро), або форму кооперативно-колгоспно! власност! (власнкть окремих кол- госп1в, власнкть кооперативних об’еднань). Стаття 6. Земля, П надра, води, л!си, заводи, фабрики, шахти, рудн!, зал!зннчний, водний I пов!тряний транспорт, 37
банки, засоби зв’язку, органУзованУ державою велик! сУль- ськогосподарськУ пУдприемства (радгоспи, машинно-трак- торнУ станцУУ У т. п.), а також комунальш пУдприем- ства У основний житловий фонд у м!стах У промислових пунктах е державною власнУстю, тобто всенародним доб- ром. Стаття 7. ГромадськУ пУдприемства в колгоспах Укоопе- ративних органУзацУях з 1х живим i мертвим реманентом, продукция, що п виробляють колгоспи та кооператив^ органУзэцУТ, так само як Ух громадськ! будУвлУ становлять громадську, соцУалУстичну власнУсть колгоспУв У коопера- тивних органУзацУй. Кожний колгоспний двУр, крУм основного прибутку вУд громадського колгоспного господарства, мае в особистому користуваннУ невелику присадибну д1лянку землУ У в осо- бистУй власностУ пУдсобне господарство на присадибнУй дУлянцУ, житловий будинок, продуктивну худобу, птицю та дрУбний сУльськогосподарський реманент—згУдно з статутом сУльськогосподарсько! артУлУ. Стаття 8. Земля, яку займають колгоспи, закрУпляеться за ними в безплатне У безстрокове користування, тобто на- вУчно. Стаття 9. Поруч з соцУалУстичною системою господар- ства, яка е панУвною формою господарства в СРСР, допу- скаеться законом дрУбне приватне господарство одноосУб- них селян У кустарУв, яке грунтуеться на особистУй працУ У виключае експлуатацУю чужоГ працУ. Стаття 10. Право особисто! власностУ громадян на Ух трудовУ прибутки та заощадження, на житловий будинок У пУдсобне хатне господарство, на предмети хатнього гос- подарства У вжитку, на предмети особистого споживання та комфорту, так само як право спадкування особистоУ власностУ громадян—охороняються законом. Стаття 11. Господарське життя СРСР визначаеться У спрямовуеться державним народногосподарським планом в Унтересах збУльшення суспУльного багатства, неухильного пУднесення матерУального та культурного рУвня трудящих, 38
зм!цнення незалежност! СРСР i посилення його обороно- здатност!. Стаття 12. Праця в СРСР е обов’язком ! справою чест! кожного здатного до пращ громадянина за принципом: «хто не працюе, той не Тсть». В СРСР зд!йснюеться принцип соц!ал!зму: «в!д кожного за його зд!бн!стю, кожному—за його працею». Р О 3 Д I Л II ДЕРЖАВНИЙ УСТР1Й Стаття 13. Союз Радянських Соц!ал!стичних Республ!к с союзна держава, утворена на основ! добровольного об’ед- нання р!вноправних Радянських Соц!ал1стичних Республ!к: Рос!йськоГ Радянсько! Федеративно! Соц!ал!стично! Рес- публ!ки, Укра!нсько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки, Бморусько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки, Азербайджансык)! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки Грузинсько! Радянсько! Соц!ал1стично! Республ!ки, В!рменсько! Радянсько! Соц1ал1стично! Республ1ки, Туркменсько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки, Узбецько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки, Таджицько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки, Казахсько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!кн, Киргизько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ!ки. Стаття 14. До в!дання Союзу Радянських Соц!ал!стич- них Республ!к в особ! його найвищих орган!в влади I орган!в державного управл!ння належаты а) представництво Союзу в м!жнародних зносинах, укла- дання i ратиф!кац!я договор!в з !ншими державами; 39
б) питания В1йни i миру; в) прийняття до складу СРСР нових республ!к; г) контроль за виконанням Конституц!! СРСР i забезпе- чення в!дпов!дност! Конститущй союзник республ!к з Кон- ституцию СРСР; д) затвердження зм!н кордон!в м!ж союзними республ!- ками; е) затвердження утворення нових кра!в i областей, а та- кож нових автономних республ!к у склад! союзних рес- публ!к; е) орган!зац!я оборони СРСР ! кер!вництво вс!ма зброй- ннми силами СРСР; ж) зовн!шня торг!вля на основ! державно! монопол!'!; з) охорона державно! безпеки; и) встановлення народногосподарських план!в СРСР; 1) затвердження единого державного бюджету СРСР, а також податк!в i прибутк!в, що надходять на утворення бюджет!в союзного, республ!канських ! м!сцевих; !') управл!ння банками, промисловими i с!льськогосподар- ськими установами 1 пЦприемствами, а також торговельними пГдприемствами — загальносоюзного значения; к) управл!ння транспортом i зв’язком; л) керування грошовою ! кредитною системою; м) орган!зац!я державного страхування; н) укладання ! надання позик; о) встановлення основних засад землекористування, а так само користування надрами, л!сами i водами; п) встановлення основних засад в галуз! осв!ти 1 охорони здоров’я; р) орган!зац!я едино! системи народногосподарського об- л!ку; с) встановлення основ законодавства про працю; т) законодавство про судовий устр!й 1 судочинство; кри- м!нальннй 1 цив!льний кодекси; у) закони про союзне громадянство; закони про права !ноземц!в; ф) видання загальносоюзних акт!в про амн!ст!ю. 40
Стаття 15. Суверештет союзних республ!к обмежено лише в межах, зазначсних у статт! 14 КонституцИ СРСР. Поза ними межами кожна Союзна республ!ка зд!йснюе дер- жавку владу самосНйно. СРСР охороняе суверени! права союзних республ!к. Стаття 16. Кожна Союзна республ!ка мае свою Кон- ституц!ю, яка враховуе особливост! республ!ки i побудо- вана у ц!лковит!й в1дпов1дност! з Конституц!ею СРСР. Стаття 17. За кожною Союзною республ!кою зберЬ гаеться право в!льного виходу з СРСР. Стаття 18. Територ1я союзних республик не може бути змжювана без 1х згоди. Стаття 19. Закони СРСР мають однакову силу иа те- риторИ вс1х союзних республ!к. Статт.я 20. В раз| розб!жност! закону СоюзноТ республи- ки з законом загальносоюзним, д!е загальносоюзний закон. Стаття 21. Для громадян СРСР встановлюеться едине союзне громадянство. Кожний громадянин СоюзноТ республ!ки е громадянином СРСР. Стаття 22. Рос1йська Радянська Федеративна Соц1ал1- стична Республ1ка складаеться з краУв: Азово-Чорномор- ського, Далеко-Сх1дного, Зах1дно-Сиб1рського, Краснояр- ського,П!вн!чно-Кавказького;областей:ВоронезькоТ, Сх1дно- Сиб1рсько1, ГорьковськоТ, Зах!дноТ, 1вановськоТ, Кал1н1вськоТ, KipoBCbKOI, КуйбишевськоТ, КурськоГ, Лен1нградсько'Г, Мос- ковськоТ, Омсько!, ОренбурзькоТ, СаратовськоГ, Свердлов- ськоТ, П1вн1чноТ, Стал1нградсько1, ЧелябЫськоГ, ЯрославськоГ; автономиях радянських соц!ал1стичних республ!к:ТатарськоТ, Башкирсько!, Дагестансько!, Бурят-МонгольськоТ, Кабардино- Балкарсько!, КалмицькоТ, КарельськоТ, Ком!, Кримсько!, MapiflcbKol, Мордовсько!, Н1мц1в Надволжя, П1вн!чно-Осе- тинськоГ, УдмуртськоГ, Чечено-1нгушсько1, ЧувашськоГ, Якутсько!; автономних областей: Адигейсько!, СврейськоТ, КарачаевськоГ, Ойротсько!, ХакаськоГ, ЧеркеськоГ. Стаття 23. Укра’Гнська Радянська Сощал1стична Респуб- Л1ка складаеться з областей: ВйшипькоГ, ДншропетровськоТ, 41
ДонецькоГ, КиГвськоГ, Одесько!, Харк!всько!, Черн!г!всько! i Молдавсько! Автономией Радянсько! Соц!ал!стично! Рес- публик. Стаття 24. До Азербайджансько! Радянсько! Соц!ал!- стично! Республик належать Нах1чеванська Автономна Радянська Соц!ал!стична Республ!ка ! Наг!рно-Карабахська автономна область. Стаття 25. До Грузинсько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республ1ки належать: Абхазька АРСР, Аджарська АРСР, ГНвденно-Осетинська автономна область. Стаття 26. До Узбецько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республик належить Кара-Калпацька АРСР. Стаття 27. До Таджицько! Радянсько! Соц!ал!стично! Республик належить Прсько-Бадахшанська автономна об- ласть. Стаття 28. Казахська Радянська Соц!ал!стична Респуб- лика складаеться з областей: Актюб1нсько!, Алма-Атинсько!, Сх1дно-Казахстансько!( Зах!дно-КазахстанськоТ, Карагандин- ськоГ, Кустанайсько!, П1вн!чно-Казахстансько1, ГНвденно- Казахстансько!. Стаття 29. ЕИрменська РСР, Б!лоруська РСР, Турк- менська РСР 1 Киргизька РСР не мають у своему склад! автономних республ!к, так само як кра!в 1 областей. Р О 3 Д I Л III НАЙВИЩ1 ОРГАНИ ДЕРЖАВНОГ ВЛАДИ СОЮЗУ РАДЯНСЬКИХ СОЦ1АЛ1СТИЧНИХ РЕСПУБЛ1К Стаття 30. Найвищим органом державно! влади СРСР е Верховна Рада СРСР. Стаття 31. Верховна Рада СРСР зд!йснюе вс! права, присвоен! Союзов! Радянських Соц!ал!стичних Республ!к 42
зг1дно з статтею 14 КонституцН, оск!льки вони не належать, в силу КонституцН, до компетенцН гпдзв!тних Верховн1й Рад! СРСР орган!в СРСР: ПрезидИ Верховно! Ради СРСР, Ради Народних Ком!сар!в СРСР i Народних Ком!сар!ат!в СРСР. Стаття 32. Законодавча влада СРСР зд!йснюеться вик- лючно Верховною Радою СРСР. Стаття 33. Верховна Рада СРСР складаеться з двох палат: Ради Союзу i Ради Нац!ональностей. Стаття 34. Рада Союзу обираеться громадинами СРСР по виборчих округах за нормою: один депутат на 300 ти- сяч населения. Стаття 35. Рада Национальностей обираеться громади- нами СРСР по союзних ! автономиях республ!ках, автоном- иях областях ! нац!ональних округах за нормою: по 25 де- путат!в в!д кожно! союзно! республ!ки, по 11 депутат!в в!д кожно! автономно! республ!ки, по 5 депутат!в в!д кож- но! автономно! облает! 1 по одному депутату в!д кожно! нац!онально! округи. Стаття 36. Верховна Рада СРСР обираеться настрой чотири роки. Стаття 37. Обидв! палати Верховно! Ради СРСР: Рада Союзу I Рада Нацкшальностей р!вноправн!. Стаття 38. Рад! Союзу ! Рад! Нац!ональностей в одна- ков!й м!р! належить законодавча !н!ц!атива. Стаття 39. Закон вважаеться затвердженим, коли його ухвалено обома палатами Верховно! Ради СРСР простою бьльпНстю кожно!. Стаття 40. Закони, ухвален! Верховною Радою СРСР, публ!куються мовами союзних республ!к за п!дписами го- лова й секретаря ПрезидИ Верховно! Ради СРСР. Стаття 41. Ceci! Ради Союзу 1 Ради Нац!ональностей починаються ! зак!нчуються одночасно. Стаття 42. Рада Союзу обирае голову Ради Союзу ! двох його заступник!в. Стаття 43. Рада Нашональностей обирае голову Ради Нац!ональностей ! двох його заступник!в. 43
Стаття 44. Голови Ради Союзу i Ради НацЮнальностей керують заседаниями в!дпов!дних палат 1 в!дають !х внут- р1шн1м розпорядком. Стаття 45. Сп!льн! заседания обох палат Верховно!Ра- ди СРСР ведуть по черз! голови Ради Союзу 1 Ради На- ц!ональностей. Стаття 46. Ceci!Верховно! Ради СРСРскликаються Пре- зид!ею Верховно! Ради СРСР дв!ч! на piK. Позачергов! cecii скликаються ПрезидКю Верховно! Ради СРСР за И розсудом або на вимогу одн!е! з союзник республ!к. Стаття 47. В раз! незгоди м!ж Радою Союзу ! Радою На- ц!ональностей питания передаеться на розв’язання погод- жувально! комки, утворено! на паритетних засадах. Якщо погоджувальна ком!с!я не приходить до зг!дного р!шення або якщо и р!шення не задовольняе одну з палат, питания розглядаеться вдруге в палатах. При в!дсутност! зг!дного р!шення двох палат, Презид!я Верховно! Ради СРСР роз- пускае Верховну Раду СРСР ! призначае нов! вибори. Стаття 48. Верховна Рада СРСР обирае на сильному зас!данн! обох палат Презид1ю Верховно! Ради СРСР у склад!: голови Презид!! Верховно! Ради СРСР, одинадцяти його заступник!в, секретаря Презид!! та 24 член!в Пре- ЗИД11. Презид!я Верховно! Ради СРСР п!дзв!тна Верховн!й Рал! СРСР у вс!й сво!й д!яльносп. Стаття 49. Презид!я Верховно! Ради СРСР: а) скликАе сес!! Верховно! Ради СРСР; б) дае тлумачення чинних закон!в СРСР, видае укази; в) розпускае Верховну Раду СРСР на п!дстав! 47 статт! КонституцП СРСР 1 призначае нов! вибори; г) провадить всенародне опитування (референдум) з свое! !н!и!ативи або на вимогу одн!е! з союзник республ!к; д) скасовуе постанови й розпорядження Ради Народних Ком!сар!в СРСР 1 Рад Народних Ком!сар!в союзних респуб- л!к в раз! 1х нев!дпов!дност! законов!; 44
е) в пер!од м!ж сес!ями Верховно! Ради СРСР ув!льняе в!д посади ! призначае окремих Народних Ком!сар!в СРСР за поданням голови Ради Народних Ком1сар1в СРСР з на- ступним внесениям на затвердження Верховно! Ради СРСР; е) нагороджуе орденами 1 надае почесн! звания СРСР; ж) зд!йснюе право помилування; з) призначае 1 змшяе вище командування збройних сил СРСР; и) в пер!од м!ж сес!ями Верховно! Ради СРСР оголошуе стан в!йни в раз! военного нападу наСРСРабо враз! необ- xlaHOCTi виконання м!жнародних догов!рних зобов’язань по взаемн!й оборон! в!д агрес!!; 1) оголошуе загальну ! часткову моб!л!зац!ю; I) ратиф!куе м!жнародн! договори; к) призначае 1 в!дкликйе повноважних представник!в СРСР в !ноземних державах; л) приймае дов!рч! i в!дкличн! грамоти акредитованих при н!й дипломатичних представник!в Ыоземних держав. Стаття 50. Рада Союзу 1 Рада Нацюнальностей оби рають мандатн! ком!с!1, як! перев!ряють повноваження де- путате кожно! палати. За поданням мандатно! ком!сИ палати вир!шують або виз- нати повноваження, або касувати вибори окремих депу- тате. Стаття 51. Верховна Рада СРСР призначае, коли вона визнае за необх!дне, сл!дч! та рев!з!йн! ком!с!1 з усяких питань. Bci установи та службов! особи зобов’язан! виконувати вимоги цих ком!с!й 1 подавати !м необх!дн! матер!али та документи. Стаття 52. Депутат Верховно! Ради СРСР неможебути притягнений до судово! в!дпов!дальност! або заарештований без згоди Верховно! Ради СРСР, а в пер!од, коли нема ceci! Верховно! Ради СРСР,—без згоди Презид!! Верховно! Ради СРСР. Стаття 53. По зак!нченн! повноважень або п!сля достро- кового розпуску Верховно! Ради СРСР Презид!я Верховно! 45
Ради СРСР зберйае сво! повноваження аж до утворення новообраною Верховною Радою СРСР ново! ПрезидИ Вер- ховно! Ради СРСР. Стаття 54. По зак!нченн! повноважень або в раз! до- строкового розпуску Верховно! Ради СРСР Презид!я Вер- ховно! Ради СРСР призиачае hobi вибори в строк не б!ль- ше двох м!сяц!в з дня закшчення повноважень або розпу- ску Верховно! Ради СРСР. Стаття 55. Новообрана Верховна Рада СРСР скликаеться Презид!ею Верховно! Ради СРСР попереднього складу не п!зн!ше, як через м!сяць п!сля вибор!в. Стаття 56. Верховна Рада СРСР утворюе на сильному зас!данн! обох палат Уряд СРСР—Раду Народних Ком!са- р!в СРСР. Р О 3 Д I Л IV НАЙВИЩ1 ОРГАНИ ДЕРЖАВНО1 ВЛАДИ СОЮЗНИХ РЕСПУБЛ1К Стаття 57. Найвищим органом державно! влади Союз- но! республ!ки е Верховна Рада Союзно! республ!ки. Стаття 58. Верховна Рада Союзно! республ!ки оби- раеться громадянами республ!ки на строк чотири роки. Норми представництва встановлюються Конституц!ями союзних республ!к. Стаття 59. Верховна Рада Союзно! республ!ки е еди- ним законодавчим органом республ!ки. Стаття 60. Верховна Рада Союзно! республ!ки: а) ухвалюе Конституцию республ!ки i вносить до не! зм!ни у в!дпов!дност! з статтею 16 КонституцН СРСР; б) затверджуе КонституцН автономних республ!к, як! належать до П складу, 1 визначае меж! !х територИ; 46
в) затверджув народногосподарський план ! бюджет рес- публик; г) користувться правом амн!ст!1 та помилування громадян, засуджених судовими органами Союзной республ!ки. Стаття 61. Верховна Рада Союзно! республ!ки обирав Презид!ю Верховно! Ради Союзно! республик в склад!: голови ПрезидН Верховно! Ради Союзно! республ!ки, його заступников, секретаря Презид!! ! член!в Презид!! Верхов- но! Ради Союзно! республ!ки. Повноваження Презид!! Верховно! Ради Союзно! респуб- л!ки визначаються Конституцию Союзно! республ!ки. Стаття 62. Для провадження засгдань Верховна Рада Союзно! республ!ки обирав свого голову i його заступ- ник!в. Стаття 63. Верховна Рада Союзно! республ!ки утворюв Уряд Союзно! республ!ки—Раду Народних Ком!сар!в Союз- но! республ!ки. Р О 3 Д I Л V ОРГАНИ ДЕРЖАВНОГО УПРАВЛ1ННЯ СОЮЗУ РАДЯНСЬКИХ СОЦ1АЛ1СТИЧНИХ РЕСПУБЛ1К Стаття 64. Найвищим виконавчим ! розпорядчим орга- ном державно! влади Союзу Радянських Соц!ал!стичних Республ!к е Рада Народних Ком!сар!в СРСР. Стаття 65. Рада Народних Ком!сар!в СРСР в!дпов!- дальна перед Верховною Радою СРСР ! !й п!дзв!тна, а в пер!од м!ж сес!ями Верховно! Ради—перед Презид!вю Верховно! Ради СРСР, як!й п!дзв!тна. Стаття 66. Рада Народних Ком!сар!в СРСР видае по- станови й розпорядження на основ! 1 на виконання чинних закон!в ! перев!ряе виконання. 47
Стаття 67. Постанови й розпорядження Ради Народних KoMicapie СРСР обов’язков! до виконання на ecift тери- TopiY СРСР. Стаття 68. Рада Народних KoMicapie СРСР: а) об’еднуе й спрямовуе роботу загальносоюзних i союз- но-республ!канських Народних Ком!сар!ат!в СРСР 1 Шших п!дв!домчих 1й господарських ! культурних уставов; б) вживае заход!в по зд!йсненню народногосподарського плану, державного бюджету i зм!цненню кредитно-грошо во! системи; в) вживае заход!в по забезпеченню громадського ладу, оборон! !нтерес1в держави 1 охорон! прав громадин; г) зд!йснюе загальне кер!вництво в галуз! зносин з 1но- земнимн державами; д) визначае шор!чн! контингенти громадин, як! п!для- гають призову на д!йсну в!йськову службу, керуе загаль ним буд!вництвом збройних сил краТни; е) утворюе, в раз! необх!дност!, спец!альн! ком!тети ! Головн! Управл!ння при Рад! Народних Ком!сар!в СРСР у справах господарського, культурного ! оборонного бу- д!вництва. Стаття 69. Рада Народних Ком!сар!в СРСР мае право по галузях управл!ння й господарства, в!днесених до ком- петенцП СРСР, припиняти постанови й розпорядження Рад Народних KoMicapie союзних республ!к 1 скасовувати накази та !нструкц!Т Народних Ком!сар!в СРСР. Стаття 70. Рада Народних Ком!сар!вСРСР утворюеться Верховною Радою СРСР в склад!: Голови Ради Народних Ком!сар!в СРСР; Заступник!в голови Ради Народних Ком!сар!в СРСР; Голови Державно! планово! ком!с!! СРСР; Голови KoMici! радянського контролю; Народних Ком!сар!в СРСР; Голови Ком!тету загот!вель; Голови Ком!тету в справах мистецтв; Голови Ком!тету в справах вито! школи. 48
Стаття 71. Уряд СРСР або Народний Ком1сар СРСР, до яких звернуто запит депутата Верховно! Ради СРСР, зобов’язан! не б!лыпе як у триденний строк дати усну або писану в!дпов1дь у в!дпов1дн1й палат!. Стаття 72. Народи! Ком!сари СРСР керують галузями державного управл!ння, як! належать до компетенц!! СРСР. Стаття 73. Народн! Ком!сари СРСР видають у межах компетенц!! в!дпов!дних Народних Ком!сар!ат!в накази та шструкщ! на п!дстав! i на виконання чиних закон!в, а та- кож постанов ! розпоряджень Ради Народних Ком!сар!в СРСР ! перев!ряють !х виконання. Стаття 74. Народи! Ком!сар!ати СРСР е або загально- союзними або союзно-республ!канськими. Стаття 75. Загальносоюзн! Народн! Ком!сар!ати ке- рують дорученою !м галуззю державного управл!ння на вс!й територ!! СРСР або безпосередньо, або через при- значуван! ними органи. Стаття 76. Союзно-республ!канськ! Народн! Ком!сар!ати керують дорученою !м галуззю державного управлшня, як правило, через одно!.менн! Народн! Ком!сар!ати союзних республ!к 1 управляють безпосередньо лише певним об- меженим числом п!дпри€.мств за списком, що затверд- жуьться Презид!ею Верховно! Ради СРСР. Стаття 77. До загальносоюзних Народних Ком!сар!ат!в належать Народн! Ком!сар!ати: Оборони; Закордонних справ; Зовн!шньо! торг!вл!; Шлях!в; Зв’язку; Водного транспорту; Важко! промисловост!; Оборонно! промисловост!. Стаття 78. До союзно-республ!канських Народних Ко- м!сар!ат!в належать Народн! Ком!сар!ати: Харчово! промисловост!; Легко! промисловост!; 49
JliCOBO! промисловост!; Земельних справ; Зернових i тваринницьких радгосп!в; Ф!нанс!в; ВнутрПиньо! торНвл!; Внутр1шн1х справ; ЮстицП; Охоронн здоров’я. Р О 3 Д I Л V! ОРГАНИ ДЕРЖАВНОГО УПРАВЛ1ННЯ СОЮЗНИХ РЕСПУБЛ1К Стаття 79. Найвищим виконавчим i розпорядчим ор- ганом державно! влади Союзно! республик € Рада Народ- них KoMicapie Союзно! республики. Стаття 80. Рада Народних KoMicapie СоюзноГ респуб- лик в!дпов!дальна перед Верховною Радою Союзно! рес- публ!ки 1 !й п1дзв1тиа, а в пер!од м!ж сес!ями Верховно! Ради Союзно! республ!ки—перед Презид!вю Верховно! Ради Союзно! республ!ки, як!й п!дзв!тна. Стаття 81. Рада Народних KoMicapie Союзно! респуб- л!ки видав постанови й розпорядження на основ! i на ви- конання чинних закон!в СРСР ! Союзно! республ!ки, постанов i розпоряджень Ради Народних Ком!сар!в СРСР 1 перев!ряе !х виконання. Стаття 82. Рада Народних Ком!сар!в Союзно! респуб- л!ки мае право припиняти постанови й розпорядження Рад Народних KoMicapie автоно.мних республ!к 1 скасовувати р!шення й розпорядження виконавчих ком!тет!в рад депу- тат!в трудящих кра!в, областей ! автономних областей. 50
Стаття 83. РадаНародних Ком!сар!в Союзно! республик утворюеться Верховною Радою Союзно! республ!ки в склад!: Голови Ради Народних Ком!сар!в Союзно! республики; Заступников голови; Голови Державно! планово! ком!с!1; Народних KoMicapie: Харчово! промисловост!; Легко! промисловост!; Л!сово! промисловост!; Земельних справ; Зернових ! тваринницьких радгосшв; Ф1нанс!в; Внутр!шньо! торпвл!; Внутр!шн!х справ; Юстиц!!; Охорони здоров'я; Осв!ти; М!сцево! промисловост!; Комунального господарства; Соц!ального забезпечення; Уповноваженого Ком!тету загот!вель; Начальника Управл!ння в справах мистецтв; Уповноважених загальносоюзних Народних Ком!сар!ат!в. Стаття 84. Народн! Ком!сари Союзно! республ!ки ке- рують галузями державного управл!ння, як! належать до компетенц!! союзно! республ!ки. Стаття 85. Народн! Ком!сари Союзно! республ!ки ви- дають у межах компетенц!! в!дпов!дних Народних Ком!са- piaTiB накази та !нструкц!1 на основ!! на виконання законов СРСР та Союзно! республ!ки, постанов ! розпоряджень Ради Народних Ком!сар!в СРСР ! Союзно! республ!ки, на- каз!в та 1нструкц!й союзно-республ!канських Народних Ко- м!сар!ат!в СРСР. Стаття 86. Народн! Ком!сар!атн Союзно! республ!ки е союзно-республ!канськими або республ!канськими. Стаття 87. Союзно-республ!канськ! Народн! Ком!сар!ати керують дорученою !м галуззю державного управл!ння, 51
пИлягаючи як Рад! Народних Ком!сар!в Союзно! республик, так ! в!дпов!дному союзно-республианському Народному KoMicapiaTOBi СРСР. Стаття 88. Республ!канськ! Народи! Ком!сар!ати ке- ру ють дорученою 1м галуззю державного управл!ння, п!д- лягаючи безпосередньо Рад! Народних KoMicapie Союзно! республ!ки. Р О 3 Д I Л VII МАЙВИЩ1 ОРГАНИ ДЕРЖАВНО)’ ВЛАДИ АВТОПОМНИХ РАДЯНСЬКИХ СОЦ1АЛ1СТИЧНИХ РЕСПУБЛ1К Стаття 89. Найвищим органом державно! влади Авто- номно! республ!ки е Верховна Рада АРСР. Стаття 90. Верховна Рада Автономно! республик обираеться громадинами республики на строк чотири роки за нормами представництва, що встановлюються Конститу- цию Автономно! республ!ки. Стаття 91. Верховна Рада Автономно! республик € единим законодавчим органом АРСР. Стаття 92. Кожна Автономна республ!ка мае свою Конститущю, яка враховуе особливост! Автономно! рес- публик i побудована в ц!лковит!й в!дпов!дност! з Консти- туцию Союзно! республик. Стаття 93. Верховна Рада Автономно! республ!ки оби- рав Презид1ю Верховно! Ради Автономно! республики ! ут- ворюе Раду Народних KoMicapie Автономно! республ!ки, зг!дно з своею Конституц!ею. 52
Р О 3 Д I Л VIII М1СЦЕВ1 ОРГАНИ ДЕРЖАВН01 ВЛАДИ Стаття 94. Органами державно! влади в краях, обла- стях, автономних областях, округах, районах, м!стах, селах (станнцях, хуторах, кишлаках, аулах) € Ради депутат!в трудящих. Стаття 95. Крайов!, обласн!, автономних областей, окружи!, районн!, мкьк!, с!льськ! (станиць, с!л, хутор!в. кишлак!в, аул!в) Ради депутат!в трудящих обираються в!дпов1дно трудящими краю, облает!, автономно! облает!, округи, району, м!ста, села на строк два роки. Стаття 96. Норми представництва до Рад депутатов трудящих визначаються Конституц!ями союзних республ!к. Стаття 97. Ради депутат!в трудящих керують д!яль- н!стю щдлеглих Тм орган!в управл!ння, забезпечують охо- рону державного ладу, додержання закон!в та охорону прав громадян, керують м!сцевим господарським ! культур- ная буд!вництвом, встановлюють м!сцевий бюджет. Стаття 98. Ради депутат!в трудящих ухвалюють р!шен- ня ! дають розпорядження в межах прав, наданих 1м зако- нами СРСР ! Союзно! республ!ки. Стаття 99. Виконавчими та розпорядчими органами крайових, обласних, автономних областей, окружних, район- них, м!ських 1 с!льських Рад депутат!в трудящих е оби- ран! ними виконавч! ком!тети в склад!: голови, його заступ- нице, секретаря ! член!в. Стаття 100. Виконавчим ! розпорядчим органом с!ль- ських Рад депутат!в трудящих у невеликих селищах, 53
у в!дпов!дност! з Конституциями союзних республ!к, € оби- ран! ними голова, його заступник i секретар. Стаття 101. Виконавч! органи Рад дспутат!в трудящих безпосередньо П1дзв1тн1 як Рад! депутатов трудящих, що 1х обрала, так 1 виконавчому органов! вищестоячо! Ради депутат!в трудящих. Р О 3 Д 1 Л IX СУД I ПРОКУРАТУРА Стаття 102. Правосуддя в СРСР зд!йсню€ться Найвн- щим Судом СРСР, Найвищими Судами союзних республ!к, крайовими I обласними судами, судами автономиях рес- публ!к ! автономиях областей, окружними судами, спец!аль- ннми судами СРСР, що створюються за постановок) Вер- ховно! Ради СРСР, народними судами. Стаття 103. Розгляд справ у вс!х судах зд1йснюеться з участю народних зас!дател!в, кр!м випадк!в, спец!ально передбачених законом. Стаття 104. Найвищий Суд СРСР е вищим судовим органом. На Найвищий Суд СРСР покладаеться нагляд за судовою д!яльн!стю вс!х судових орган!в СРСР ! союз- них республ!к. Стаття 105. Найвищий Суд СРСР i спец!альн! суди СРСР обираються Верховною Радою СРСР на строк п’ять рок!в. Стаття 106. Найвищ! Суди союзних республ1к оби- раються Верховними Радами союзних республ!к на строк п’ять рок!в. Стаття 107. Найвищ! Суди автономних республик оби- раються Верховними Радами автономних республ!к на строк п’ять рок!в. 54
Стаття 108. Kpaftoei й обласн! суди, суди автономиях областей, окружи! суди обираються крайовими, обласними або окружними Радами депутат!в трудящих, або ра- дами депутат!в трудящих автономиях областей на строк П’ЯТЬ pOKiB. Стаття 109. Народн! суди обираються громадинами району на основ! загального, прямого й р!вного виборчого права при таенному голосуванн!—на строк три роки. Стаття НО. Судочинство провалиться новою союзноТ або автономно! республ!ки або автономно! облает! з за- безпеченням для ос!б, як! не волод!ють ц!ею мовою, ц!лковитого ознайомлення з матер!алами справи через перекладача, а також права виступати на суд! р!дною мовою. Стаття 111. Розгляд справ в yeix судах СРСР в!дкри- тий, оск!льки законом не передбачен! винятки, з забезпе- ченням обвинуваченому права на оборону. Стаття 112. Судд! незалежн! i п!дкоряються т!льки законов!. Стаття 113. Вищий нагляд за точним виконанням закон!в ус!ма Народними Ком!сар!атами ! п!дв!домчими !м установами, так само як окремими службовими особами, а також громадинами СРСР покладаеться на Прокурора СРСР. Стаття 114. Прокурор СРСР прнзначаеться Верховною Радою СРСР на строк с!м рок!в. Стаття 115. Республ!канськ1. крайов!, обласн! прокуро- ра, а також прокурори автономних республ!к 1 автоном- иях областей призначаються Прокурором СРСР на строк п’ять рок!в. Стаття 116. Окружи!, районн! ! м!ськ! прокурори призначаються прокурорами союзних республ!к з затверд- ження Прокурора СРСР на строк п’ять рок!в. Стаття 117. Органи прокуратура зд!йснюють сво! функци’ незалежно в!д будьяких м!сцених орган!в. п!для- гаючи т!льки Прокуроров! СРСР. 55
РОЗД I Л X OCHOBHI ПРАВА И ОБОВ’ЯЗКИ ГРОМАДЯН I -X Стаття 118. Громадяни СРСР мають право на працю, тобто право на одержания гарантованоТ роботи з опла- тою lx пран! у в!дпов!дност! з И к!льк!стю i як!стю. Право на працю забезпечуеться соц!ал!стичною органи- зацию народного господарства, неухильним зростанням продуктивних сил радянського сусп!льства, усуненням мож- ливост! господарських криз ! л!кв!дац!бю безроб!ття. Стаття 119. Громадяни СРСР мають право на в!дпо- чинок. Право на в!дпочинокзабезпечуетьсяскороченням робочого дня для величезно! б!льшост! роб!тник!в до 7 годин, уста- новлениям щор!чних в!дпусток роб!тникам i службовцям з збереженням зароб!тно! плати, наданням для обслугову- вання трудящих широко! с!тки санаторНв, будинк!в в!дпо- чинку, клуб!в. Стаття 120. Громадяни СРСР мають право на мате- р!альне забезпечення в старост!, а також—в раз! хвороби i втрати працездатност!. Це право забезпечуеться широким розвитком соц!аль- ного страхування роб!тник!в ! службовц!в за рахунок дер- жави, безплатною медичною допомогою трудящим, наданням у користування трудящим широко! с!тки курорт!в. Стаття 121. Громадяни СРСР мають право на осв!ту. Це право забезпечуеться загально-обов’язковою початко- вою осв!тою, безплатн!стю осв!ти, включаючи вищу осв!ту, системою державних стипенд!й величезн!й б!льшост! тих, 56
що вчаться у вищ!й школ!, навчанням у школах р!дною новою, орган!зац!ею на заводах, в радгоспах, машинно- тракторних станц!ях i колгоспах безплатного виробни- чого,техн!чного й агроном!чного навчання трудящих. Стаття 122. Ж!нц! в СРСР надаються р!вн! права з чолов!ком в ycix галузях господарського, державного, куль- турного ! громадсько-пол!тичного життя. Можлив!сть зд!йснення них прав ж!нок забезпечуеться наданням ж!нц! равного з чолов!ком права на працю, оплату прац!, в!д11очинок, соидальне страхування ! осв!ту, держав- ною охороною !нтерес!в матер! й дитини, наданням ж!нц! при ваг!тност! в!дпусток з збереженням утримання, ши- рокою с!ткою родильних будинюв, дитячих ясел ! сад- к!в. Стаття 123. PiBHonpaeniCTb громадян СРСР, незалежно в!д !х нашональност! 1 раси, в ycix галузях господарського, державного, культурного ! громадсько-пол!тичного життя е непорушним законом. Яке б то не було пряме чи посередне обмеження нрав або, навпаки, встановлення прямих чи посередн!х переваг громадян залежно в!д Тх расово! ! нащонально! приналеж- ност!, так само як усяка пропов!дь расово! або нац!ональ- но! винятковост!, або ненавист! 1 зневаги — караються за- коном. Стаття 124. 3 метою забезпечення за громадинами свободи сов!ст! церкву в СРСР в!докремлено в!д держави ! школу в!д церкви. Свобода в!дправлення рел!г!йних куль- т!в ! свобода антирел!г!йно! пропаганди визнасться за вс!- ма громадинами. Стаття 125. У в!дпов!дност! з штересами трудящих ! з метою зм!цнення соц!ал!стичного ладу громадянам СРСР гарантуеться законом: а) свобода слова, б) свобода друку, в) свобода збор!в 1 м!тинг!в, г) свобода вулнчних поход!в 1 демонстрант. 57
Ц| права громадян забезпечуються паданиям трудящим i 1Х организациям друкарень, запас!в паперу, громадськнх будинк!в, вулиць, засоб!в зв’язку ! !нших матер!альних умов, необх!дних для fx зд!йснення. Стаття 126. У в!дпов!дност! з !нтересами трудящих i з метою розвитку орган!зац!йноТ самод!яльност! i полпич- ноГ активност! народних мае громадинам СРСР забезпе- чуеться право об’еднання вгромадськ! орган!зацП: профес!йн! сп!лки, кооператива об’еднання, орган!зац!!‘ молод!, спор- тивн! й оборони! оргашзацм, культурн!, техщчн! й пауков! товариства, а найб!льш активн! й св!дом! громадяни з лав роб!тничого класу ! 1нших верств трудящих об’еднуються у Всесоюзну комун!стичну парт!ю (б!льшовик!в), яка е пе- редовим загоном трудящих в 1х боротьб! за змщнення ! розвиток соц!ал!стичного ладу ! являе собою кер!вне ядро вс!х орган!зац!й трудящих, як громадськнх, так ! дер- жавних. Стаття 127. Громадинам СРСР забезпечуеться недо- торканкть особи. Н!хто не може бути заарештований !накше як за постановою суду або з санкцН прокурора. Стаття 128. Недоторканкть житла громадян 1 тайна листування охороняються законом. Стаття 129. СРСР надае право притулку !ноземним громадинам, що пересл!дуються за оборону !нтерес!в тру- дящих, або наукову д!яльнкть, або нацюнально-визвольну боротьбу. Стаття 130. Кожний громадянин СРСР зобов'язаний додержувати Конституцц Союзу Радянських Соц!алктич- них Республ!к, виконувати закони, додержувати дисцип- лин прац!, чесно ставитися до громадського обов’язку, поважати правила соц!ал!стичного сп!вжиття. Стаття 131. Кожний громадянин СРСР зобов’язаний берегти ! зм!цнювати сусп!льну, соц!ал!стичну власнкть, як священну ! недоторкану основу радянського ладу, як джерело багатства i могутност! батьк!вщини, як джерело заможного ! культурного життя вс!х трудящих. 58
Особи, що роблять замах на сусп!льну, соц!ал!стичну власнкть, € ворогами народу. Стаття 132. Загальний в!йськовий обов'язок е законом. ЕИйськова служба в Роб!тничо-Селянськ!й Червон1й Арм!! € почесний обов’язок громадян СРСР. Стаття 133. Захист батьк!вщини е священний обов'я- зок кожного громадянина СРСР. Зрада батьк!вщини: пору- шення присяги, переход на б!к ворога, запод!яння шкод и военн!й мощ держави, шпигунство—караються за вс!ею суворктю закону, як найтяжчий злочин. Р О 3 Д 1 Л XI ВИБОРЧА СИСТЕМА Стаття 134. Вибори депутат!в до ecix Рад депутат!в трудящих: Верховно! Ради СРСР, Верховних Рад союзннх республ!к, крайових та обласних Рад депутат!в трудящих, Верховних Рад автономних республ!к. Рад депутат!в тру- дящих автономних областей, окружних, районних, мкьких та с!льських (станиц!, села, хутора, кишлака, аула) Рад депутат!в трудящих,—проваляться виборцями на основ! загального, р!вного i прямого виборчого права при таем- ному голосуванн!. Стаття 135. Вибори депутат!в е загальними: вс! гро- мадяни СРСР, як! досягли 18 рок!в, незалежно в!д расо- во! I нац!онально! приналежност!, в!роспов!дання, осв!т- нього цензу, ос!лост1, сощального походження, майнового стану та минуло! д!яльност!> мають право браги участь у виборах депутат!в ! бути обраними, за винятком боже- в!льних ! ос!б, засуджених судом з позбавленням виборчих прав. 59
Стаття 136. Вибори депутат!в е р!вними: кожний гро- мадными мае один голос; eci громадяни беруть участь у выборах на р!вних засадах. Стаття 137. Ж!нки користуються правом обирати I бути обраиими нар!вн! з чолов!ками. Стаття 138. ГромадяМи, як! перебувають у лавах Чер- воно! АрмИ, користуються правом обирати i бути обра- ними HapiBHi з ус!ма громадинами. Стаття 139. Вибори депутат!в е прямими: вибори до вс1х Рад депутат!в трудящих, починаючи в1д с!льсько! та MicbKOl Ради депутат!в трудящих аж до Верховно! Ради СРСР, проваляться громадинами безпосередньо шляхом прямих вибор!в. Стаття 140. Голосування при виборах депутатов 6 таемним. Стаття 141. Кандидати при виборах виставляються по виборчих округах. Право виставлення кандидат!в забезпечуеться за громад- ськими орган!зац!ями й товариствами трудящих: комунЬ стичними партСними орган!зац!ями, профессиями спина- ми, кооперативами, орган!зац!ями молод!, культурными то- вариствами. Стаття 142. Кожний депутат зобов’язаний зв!тувати перед виборцями в своГй робот! i в робот! Ради депутат!в трудящих 1 може бути в усякий час в!дкликаний за pi- шенням б!лыпост! виборщв у встановленому законом по- рядку. Р О 3 Д I Л XII ГЕРБ, ПРАПОР, СТОЛИЦЯ f Стаття 143. Державный герб Союзу Радянських Со- 1йал!стичних Республ!к складаеться з серпа ! молота на 60
земн!й кул1, зображешй в про.м!нях сонця i облямован!й колоссям, з написом мовами союзних республ!к: «Проле- Tapi Bcix Kpai’H, еднайтесь!». Наверху герба мктиться п’я- тикутна з!рка. Стаття 144. Державний прапор Союзу Радянських Со- ц1алктичних Республ1к складаеться з червоного полотни- ща, з зображенням у його верхньому кутку коло древка золотих серпа й молота i над ними червоно! п’ятикутно! з!рки, облямовано! золотою торочкою. Вгдношення ширини до довжини 1:2. Стаття 145. Столицею Союзу Радянських Соц1ал1стич- них Республ1к е MicTo Москва. Р О 3 Д 1 Л XIII ПОРЯДОК ЗМ1НИ КОНСТИТУЦН Стаття 146. Зм1на КонституцН СРСР провалиться лише за р!шенням Верховно! Ради СРСР, ухваленим б!ль- шктю не менше голос!в у кожн!й з И палат. Москве, Кремль. 5 трудна 1936 р.

РАЗДЗЕЛ 1 ГРАМАДСК1 ЛАД (УСТРОЙСТВА) Артикул 1. Саюз Совецк1х Соцыялктычных Рэспубл!к ^сць соцыялктычная дзяржава рабочих 1 сялян. Артикул 2. Палйычную аснову СССР складаюць Со- веты дэпутатау працоуных, як!я вырасл! ! узмацн!л!ся у вытку звяржэння,улады памешчыкау i кап!тал!стау 1 за- ваявання диктатуры пролетарыята. Артикул .3. Уся улада у СССР належыць працоуным горада i вёск! у асобе Совета? дэпутатау працоуных. Артикул 4. Эканам!чную аснову СССР складаюць со- цыялктычная с!стэма гаспадарк! 1 соцыялктычная уласнасць на прылады 1 сродк! вытворчасц!, як!я умацавалкя у вы- тку л!кв!дацы! кап!тал!стычнай сктэмы гаспадарк!, адмены нрыватнай уласнасц! на прылады ! сродк! вытворчасц! i зн!п1чэння эксплаатацы! чалавека чалавекам. Артикул 5. Соцыялктычная уласнасць у'СССР мае або форму дзяржаунай уласнасц! (усенародны здабытак), або форму кааператыуна-калгаснай уласнасц! (уласнасць па- асобных калгасау, уласнасць кааператыуных аб’яднанняу). Артикул 6. Зямля, яе нетры, воды, лясы, заводы, фабрик!, шахты, рудн!к1, чыгуначны, водны j паветраны 65 5
транспарт, банк!, сродк! сувяз!, аргашзаваныя дзяржавай буйныя сельскагаспадарчыя прадпрыемствы (соугасы, ма- шынатрактарныя станцьп i т. п.), а таксама комунальныя прадпрыемствы 1 асноуны жыллёвы фонд у гарадах i пра- мысловых пунктах з’яуляюцца дзяржаунай уласнасцю, тэта значыць усенародным здабыткам. Артикул 7. Грамадск1я прадпрыемствы у калгасах i кааператыуных аргашзацыях з ix живым i мёртвым 1нвен- таром, прадукцыя, якая вырабляецца калгасам! 1 каапера- тыуным! арган!зацыям1, таксама як ix грамадсюя будынкЬ складаюць грамадскую, соцыялктычную уласнасць калгасау i кааператыуных аргашзаный. Кожин калгасны двор, апрача асноунага прибытку ад гра- мадскай калгаснай гаспадаркь мае у асабктым карыстанн! невял1к! прысядз!бны участак зямл! i у асабкгтай уласнасн!. падсобную гаснадарку на прысядз!бным участку, жылы дом, прадукцыйную жывёлу, птушак j дробны сельскагаспадарчы жвентар—згодна статута сельскагаспадарчай арцель Артикул 8. Зямля, якая займаецца калгасам!, замацоу- ваецца за 1м1 у бясплатнае I бестэрм!новае карыстанне, тэта значыць навечна. Артикул 9. Побач з соцыял1стычнай астэмай гаспа- дарк1, якая з’яуляецца пануючай формай гаспадарк! у СССР, дапускаепца законам дробная приватная гаспадарка адна- асобных сялян I саматужшкау, якая аснована на асаб!стай працы i выключае эксплаатацыю чужой праны. Артикул 10. Права асаб!стай уласнасц! грамадзян на ix лрацоуныя прыбытк! i зберажэнн!, на жылы дом i пад- собную хатнюю гаспадарку, на предметы хатняй гаспадарк! i ужытку, на прадметы асабктага спажывання i выгоды, таксама як права наследвання асабктай уласнасщ грама- дзян— ахоуваюцца законам. Артикул 11. Гаспадарчае жыццё СССР вызначаецца i нак!роуваецца дзяржауным народна-гаспадарчым планам у 1н- тарэсах павел!чэння грамадскага багацця, няух!льнагауздыму матэрыяльнага i культурнага узроуню працоуных, умацавання. незалежнасн! СССР i узмацнення яго абароназдольнасщ- 66
Артикул 12. Пpaua у СССР з’яуляецца абавязкам j справай гонару кожнага здольнага да працы грамадзян!на па принципу: «хто не працуе, той не есць>. У СССР ажыццяуляецца принцип соцыял!зма: «ад кож- нага па яго здольнасц!, кожнаму—па яго працы». Р А 3 Д 3 Е Л II ДЗЯРЖАУНЫ ЛАД (УСТРОЙСТВА) Артикул 13. Саюз Совецк1х Соцыялктычных Рэспуб- л!к ёсць саюзная дзяржава, утвораная на аснове дабраволь- нага аб’яднання роунапрауних Совецк1х Соцнялктычных Рэспубл1к: Рас1йскай Совецкай Федэратыунай Соцыялктычнай Рэс- публк!, Укракскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, Беларускай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, Азербайджанскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, Груз1нскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспублк!, Армянский Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, Туркменскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, Узбекский Совецкай Соцыялктычнай Рэспублк!, Таджыкскай Совецкай Соцыялктычнай РэспублШ, Казахскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1, К1рг1зскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспублк!. Артикул 14. Веданню Саюза Совецкк Соцыялктычных Рэспублк у асобе яго вышэйшых органау улады 1 орга- нау дзяржаунага к!равання падлягаюць: а) прадстаунктва Саюза у м!жнародных зносках, заклю- чэнне I ратыфкацыя дагаворау з 1ншым1 дзяржавам!; 67
б) пытанн! вайны i м!ру; в) прыняцце у склад СССР новых рэспубл!к; г) кантроль за выкананнем Канстытуцы! СССР ! забяспе- чанне адпаведнасц! Канстытуцый саюзных рэспубл!к з Кан- стытуцыяй СССР; д) зацверджанне змен гран!ц пам!ж саюзным! рэспубл!- кам!; е) зацверджанне утварэння новых краёу ! абласцей, а так- сама новых аутаномных рэспублж у складзе саюзных рэс- публ1к; ж) арган!зацыя абароны СССР i к!раун!цтва yciMi узброе- ным! с!лам! СССР; з) замежны гандаль на аснове дзяржаунай манаполП; !) ахова дзяржаунай бяспечнасц!; к) устанауленне народна-гаспадарчых планау СССР; л) зацверджанне адзшага дзяржаунага бюджэту СССР, а таксама падаткау i прыбыткау, як!я паступаюць на утва- рэнне бюджэтау саюзнага, рэспубл!канск!х I мясцовых; м) к!раванне банкам!, прамысловым! i сельскагаспадарчым! Установам! ! прадпрыемствам!, а таксама гандлёвым! ртрад- прыемсгвам!—агульнасаюзнага^значэння; н) к!раванне транспартам ! сувяззю; о) к!раун!цтва грашовай i крэдытнай сктэмай; и) арган!зацыя дзяржаунага страхавання; р) заключэнне i прадастауленне пазык; с) устанауленне асноуных пачаткау землекарыстання, а таксама карыстання нетрам!, лясам! 1 водам!; т) устанауленне асноуных пачаткау у гал!не асветы ! аховы здароуя; у) аргашзацыя адзшай астэмы народна - гаспадарчага Учоту; ф) устанауленне асноу законадауства аб працы; х) законадауства аб судабудаун!цтве I судавядзенн!; кры- мШальны ! грамадзянск! кодэксы; ц) законы аб саюзным грамадзянстве; законы аб правах грамадзян !ншых кра!н; ч) выданне агульнасаюзных актау аб амн!сты!. 68
Артикул 15. СуверэШтэт саюзных рэспубл!к агран!- чаны тольк! у межах, паказаных у артикуле 14 Канстытуцы! СССР. Па-за гэтым! межам! кожная Саюзная рэспубл!ка ажыццяуляе дзяржауную уладу самастойна. СССР ахоувае суверэнныя правы саюзных рэспубл!к. Артикул 16. Кожная Саюзная рэспубл1ка мае сваю Канстытуцыю, якая ул!чвае асабл!васц! рэспубл!к! i пабу- давана у поунай адпаведнасц! з Канстытуцыяй СССР. Артикул 17. За кожнай Саюзнай рэспубл!кай захоу- ваецца права свабоднага выхаду з СССР. Артикул 18. Тэрыторыя саюзных рэспубл!к не можа быць зменена без ix згоды. Артикул 19. Законы СССР маюць аднолькавую с!лу на тэрыторы! ycix саюзных рэспубл!к. А р ти’к ул 20. У выпадку разыходжання закона Саюзнай рэспубл!к! з законам агульнасаюзным, дзейн!чае агульна- саюзны закон. Артикул 21. Для грамадзян СССР устанауляецца адзЬ нае саюзнае грамадзянства. Кожны грамадзянш Саюзнай рэспубл!к1 з’яуляецца грама- дзян!нам СССР. Артикул 22. Расшская Совецкая Федэратыуная Со- цыял!стычная Рэспубл!ка складаецца зкраёу: Азова-Чорна- морскага, Далёка-Усходняга, Заходне-С!б!рскага, Красна- ярскага, Пауночна-Кауказскага; абласцей: Варонежскай, Усходне-С1б1рскай, Горкаускай, Заходняй, 1ванаускай, Каль н!нскай, К1раускай, Куйбышэускай, Курскай, ЛеШнградскай, Маскоускай, Омскай, Орэнбургскай, Саратаускай, Сверд- лоускай, Пауночнай, Стал!нградскай, Чэляб1нскай, Яраслау- скай; аутаномных совецк!х соцыялктычных рэспубл!к: Татарскай, Бан1к!рскай, Дагестанскай, Бурат-Мангольскай, Кабардз1на-Балкарскай, Калмыцкий, Карэльскай, Ком!, Крым- ский, Марыйскай, Мардоускай, Немцау Паволжа, Пауночна- ОсеШнскай, Удмурцкай, Чэчэна-1нгушский, Чувашскай, Якуцкай; аутаномных абласцей: Адыгейский, Яурэйскай, Карачаеускай, Ойроцкай, Хакаскай, Чэркескай. 69
Артикул 23. Укращская Совецкая Соцыялктычная Рэспублка складаецца з абласцей: Вшнщкай, Днепрапет- роускай, Данецкай, Юеускай, Одэскай, Харкаускай, ЧэрнР гаускай i Малдаускай Аутаномнай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1к1. Артикул 24. У Азербайджанскай Совецкай СоцыялЬ стычнай Рэснубл1цы знаходзяцца (састаяць) Нах1чэванская Аутаномная Совецкая Соцыялктычная Рэспубл1ка i На- горна-Карабахская аутаномная вобласць. Артикул 25. У Груз1нскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспубл1цы знаходзяцца (састаяць) Абхазская АССР, Ад- жарская АССР, Пауднёва-Осец1нская аутаномная вобласць. Артикул 26. У Узбекскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспублщы знаходз!цца (саста!ць) Кара-Калпакская АССР. Артикул 27. У Таджыкскай Совецкай Соцыялктычнай Рэспублщы знаходзщца (састащь) Горна-Бадахшанская аута- номная вобласць. Артикул 28. Казахская Совецкая Соцыялктычная Рэс- публка складаецца з абласцей: Акцюб1нскай, Алма-АШнскай, Усходне-Казахстанскай, Заходне-Казахстанскай, КарагандзЫ- скай, Кустанайскай, Пауночна-Казахстанскай, Пауднёва-Ка- захстанскай. Артикул 29. Армянская ССР, Бсларуская ССР, Турк- менская ССР i ЮрНзская ССР не маюць у сва!м складзе аутаномных рэспублк, таксама як крабу 1 абласцей. Р А 3 Д 3 Е Л III ВЫШЭЙШЫЯ ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАЙ УЛАДЫ САЮЗА СОВЕЦК1Х СОЦЫЯЛ1СТЫЧНЫХ РЭСПУБЛ1К Артикул 30. Вышэйшым органам дзяржаунай улады СССР з’яуляецца Вярхоуны Совет СССР. 70
Артыкул 31. Вярхоуны Совет СССР ажыццяуляе усе правы, присвоения Саюзу Совецк1х Соцыял!стычных Рэс- публ!к згодна артикула 14 Канстытуцы!, пакольк! яны не уваходзяць, па Канстытуцы!, у кампетэнцыю падсправаз- дачных Вярхоунаму Совету СССР органау СССР: ПрэзЬ дыума Вярхоунага Совета СССР, Совета Народных Кам!- сарау СССР i Народных Камкарыятау СССР. Артыкул 32. Законадаучая улада СССР ажыццяуляецца выключив Вярхоуным Советам СССР. Артыкул 33. Вярхоуны Совет СССР складаецца з двух палат: Совета Саюза i Совета Нацыянальнасцей. Артыкул 34. Совет Саюза аб!раецца грамадзянам! СССР па выбарчых акругах па норме: адз!н дэпутат на 300 тысяч насельн!цтва. Артыкул 35. Совет Нацыянальнасцей аб!раецца грама- дзянам! СССР па саюзных i аутаномных рэспубл!ках, аута- номных абласцях ! нацыянальных акругах па норме: па 25 дэпутатау ад кожнай саюзнай рэспубл!к!, па 11 дэпутатау ад кожнай аутаномнай рэспубл!к!, па 5 дэпутатау ад кож- най аутаномпай вобласц! i па аднаму дэпутату ад кожнай нацыянальнай акруг!. Артыкул 36. Вярхоуны Совет СССР аб!раецца тэрм!- нам на чатыры гады. Артыкул 37. Абедзве палаты Вярхоунага Совета СССР: Совет Саюза ! Совет Нацыянальнасцей роунапрауны. Артыкул 38. Совету Саюза ! Совету Нацыяналь- насцей у аднолькавай меры належыць законадаучая !н!цыя- тыва. Артыкул 39. Закон л!чыцца зацверджаным, кал! ён приняты абодвума палатам! Вярхоунага Совета СССР про- стай большасцю кожнай. Артыкул 40. Законы, принятия Вярхоуным Советам СССР, публ!куюцца на мовах саюзных рэспубл!к за подпи- сям! старшин! ! сакратара Прэз!дыума Вярхоунага Со- вета СССР. Артыкул 41. Ceci! Совета Саюза 1 Совета Нацыяналь- насцей пачынаюцца ! закончваюцца адначасова. 71
Артыкул 42. Совет Саюза аб!рае старшыню Совета Саюза i двух яго намесн!кау. Артыкул 43. Совет Нацыянальнасцей аб!рае старшыню Совета Нацыянальнасцей i двух яго на.месн!кау. Артыкул 44. Старшин! Совета Саюза i Совета Нацыя- нальнасцей кдруюць пасяджзнням! адпаведных палат ! загад- ваюць ix унутраным распарадкам. Артыкул 45. Сумесныя пасяджэнн! абодвух палат Вяр- хоунага Совета СССР вядуць па чарзе старшин! Совета) Саюза 1 Совета Нацыянальнасцей. Артыкул 46. Cecil Вярхоунага Совета СССР скл!ка- юцца Прэз!дыумам Вярхоунага Совета СССР два разы у год. Нечарговыя cecii скл!каюцца Прэз!дыумам Вярхоунага Совета СССР па яго погляду ц! па патрабаванню адной з саюзных рэспубл!к. Артыкул 47. У выпадку рознагалосся пам!ж Советам Саюза ! Советам Нацыянальнасцей питание перадаецца на вырашэнне кам!с!! па узгадненню, утворанай на парытэтных начатках. Кал! кам!с!я па узгадненню не прыходзщь да згод- нага рашэння або кал! яе рашэнне не задавальняе адну з палат, пытание разглядаецца друг! раз у палатах. Пры ад- сутнасц! згоднага рашэння двух палат, Прэз!дыум Вярхоу- нага Совета СССР распускае Вярхоуны Совет СССР ! наз- начав новыя выбары. Артыкул ‘48. Вярхоуны Совет СССР аб!рае на сумесным пасяджэнн! абодвух палат Прэз!дыум Вярхоунага Совета СССР у складзе: старшин! Прэз!дыума Вярхоунага Совета СССР, адз!наццац! яго намесн!кау, сакратара Прэз!дыума ! 24 членау Прэз!дыума. Прэз!дыум Вярхоунага Совета СССР падсправаздачны Вярхоунаму Совету СССР ва усёй сваей дзейнасц!. Артыкул 49. Прэз!дыу.м Вярхоунага Совета СССР: а) скл!кае cecii Вярхоунага Совета СССР; б) дае тлумачэнне дзейн!чаючых законау СССР, выдае указы; в) распускае Вярхоуны Совет СССР на падставе 47 арти- кула Канстытуцы! СССР i назначав новыя выбары; 72
г) праводзщь усенароднае апытанне (рэферэндум) па сваёй 1н!цыятыве або па патрабаванню адной з саюзных рэспубл!к; д) адмяняе пастаповы i распараджэнн! Совета Народных Камкарау СССР i Советау Народных Камкарау саюзных рэспубл!к у выпадку, кал! яны не адпавядаюць закону; е) у перыяд пам!ж сес!ям! Вярхоунага Совета СССР вы- зваляе ад пасады I прызначае асобных Народных Камкарау СССР па прадстауленню старшын! Совета Народных Камь сарау СССР з наступным унясеннем на зацверджанне Вяр- хоунага Совета СССР; ж) узнагароджвае ордэнам! i надае ганаровыя званн! СССР; з) ажыццяуляе права пам!лавання; i) назначав i змяняе вышэйшае камандаванне узброеных с!л СССР; к) у перыяд пам!ж сес!ям! Вярхоунага Совета СССР абвяшчае станов!шча вайны у выпадку ваеннага нападу на СССР або у выпадку неабходнасн! выканання м!жнарод- ных дагаворных абавязацельствау па узаемнай абароне ад агрэсИ; л) абвяшчае агульную i частковую маб!л!зацыю; м) ратыф!куе дйжнародныя дагаворы; н) назначав ! адклкае паунамоцных прадстаун!коу СССР у замежных дзяржавах; о) прымае верыцельныя !адзыуныя гранаты акрэдытаваных пры iM дыпламатычных прадстаун!коу замежных дзяржау. Артыкул 50. Совет Саюза ! Совет Нацыяльнасцей аб!раюць мандатный кам!с!1, якЧя правяраюць паунамоцтвы дэпутатау кожнай палаты. Па прадстауленню мандатнай камкН палаты рашаюць або прызнаць паунамоцтвы, або кас!раваць выбары паасобных дэпутатау. Артыкул 51. Вярхоуны Совет СССР назначав, кал! ён пал!чыць неабходным, следчыя ! рэв!з!йныя камкп па любому пытанню. Усе установи ! службовыя асобы абавязаны выконваць 73
патрабаванн! гэтых кам!с!й ! прадстауляць !м неабходныя матэрыялы 1 дакументы. Артыкул 52. Дэпутат Вярхоунага Совета СССР не можа быць прыцягнут да судовай адказнасц! або арышта- ваны без згоды Вярхоунага Совета СССР, а у перыяд, кал! няма cecii Вярхоунага Совета СССР,—без згоды Прэз!дыума Вярхоунага Совета СССР. Артыкул 53. Па сканчэнн! паунамоцтвау або пасля датэрм!новага роспуску Вярхоунага Совета СССР ПрэзЬ дыум Вярхоунага Совета СССР захоувае свае паунамоцтвы аж да утварэння новаабраным Вярхоуным Советам СССР новага Прэз!дыума Вярхоунага Совета СССР. Артыкул 54. Па сканчэнн! паунамоцтвау або у вы- падку датэрмшовага роспуску Вярхоунага Совета СССР Прэз!дыум Вярхоунага Совета СССР назначав новыя выбары У тэрм!н не болыи двух месяцау з дня сканчэння пауна- моцтвау або роспуску Вярхоунага Совета СССР. Артыкул 55. Новаабраны Вярхоуны Совет СССР склР каецца Прэз!дыумам Вярхоунага Совета СССР ранейшага складу не пазней, як праз месяц пасля выбарау. Артыкул 56. Вярхоуны Совет СССР утварае на сумес- ным пасяджэнн! абодвух палат Урад СССР—Совет Народ- ных Кам!сарау СССР. РАЗДЗЕЛ IV ВЫШЭЙШЫЯ ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАЙ УЛАДЬ! САЮЗНЫХ РЭСПУБЛ1К Артыкул 57. Вышэйшым органам дзяржаунай улады Саюзнай рэспубл!к! з'яуляецца Вярхоуны Совет Саюзнай рэспублш. 74
Артыкул 58. Вярхоуны Совет Саюзнай рэспублш a6i- раецца грамадзянам! рэспублш тэрмшам на чатыры гады. Нормы прадстаушцтва устанауляюцца Канстытуцыям! са- юзных рэспублш Артыкул 59. Вярхоуны Совет Саюзнай рэспублш з’яуляецца адз!ным законадаучым органам рэспубл!к!. Артыкул 60. Вярхоуны Совет Саюзнай рэспубл!к!: а) прымае Канстытуцыю рэспублш I унос!ць у яе змены у адпаведнасц! з артикулам 16 Канстытуцы! СССР; б) зацвярджае Канстытуцы! аутаномных рэспубл!к, як!я знаходзяцца у яе складзе, i вызначае гранщы ix тэрыто- pui; в) зацвярджае народна-гаспадарчы план i бюджэт рэспуб- JiiKi; г) карыстаецца правам амн!сты! ! пам!лавання грамадзян, асуджаных судовым! органам! Саюзнай рэспублш. Артыкул 61. Вярхоуны Совет Саюзнай рэспубл!к! аб!рае Прэз!дыум Вярхоунага Совета Саюзнай рэспубл!к! У складзе: старшын! Прэз!дыума Вярхоунага Совета Саюз- най рэспубл!к!, яго намесн!кау, сакратара Прэз!дыума 1 членау Прэз!дыума Вярхоунага Совета Саюзнай рэспубл!к!. Паунамоцтвы ПрэзЦыума Вярхоунага Совета Саюзнай рэспубл!к! вызначаюцца Канстытуцыяй Саюзнай рэспубл!к!. Артыкул 62. Для вядзення пасяджэнняу Вярхоуны Совет Саюзнай рэспублш аб!рае свайго старшыню ! яго намесн!кау. Артыкул 63. Вярхоуны Совет Саюзнай рэспубл!к! утварае У рад Саюзнай рэспублМ—Совет Народных Кам!- сарау Саюзнай рэспублш. 75
РАЗДЗЕЛ V ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАГА К1РАВАННЯ САЮЗА СОВЕЦК1Х СОЦЫЯЛ1СТЫЧНЫХ РЭСПУБЛ1К Артыкул 64. Вышэйшым выканаучым i распарадчым органам дзяржаунай улады Саюза Совецк1х Соцыялктыч- ных Рэспубл1к з’яуляецца Совет Народных KaMicapay СССР. Артыкул 65. Совет Народных KaMicapay СССР адказ- ны перад Вярхоуным Советам СССР i яму падсправаздач- ны, а у перыяд пам!ж ceciHMi Вярхоунага Совета—перад Прэз1дыумам Вярхоунага Совета СССР, якому падсправаз- дачны. Артыкул 66. Совет Народных KaMicapay СССР выдае пастановы i распараджэнн! на аснове i у выкананне дзей- шчаючых законау i правярае выкананне. Артыкул 67. Пастановы i распараджэнн! Совета На- родных KaMicapay СССР абавязковы да выканання на усёй тэрыторы! СССР. Артыкул 68. Совет Народных KaMicapay СССР: а) яднае i нак!роувае работу агульнасаюзных i саюзна- рэспубл!канск1х Народных Кам1сарыятау СССР i шшых падпарадкаваных яму гаспадарчых i культурных устаноу; б) прымае меры па ажыццяуленню народна-гаспадарчага плана, дзяржаунага бюджэту i умацаванню крэдытна-гра- шовай сктэмы; в) прымае меры па забяспечанню грамадскага парадку, абароне штарэсау дзяржавы i ахове правоу грамадзян; г) ажыццяуляе агульнае К1раунщтва у галке зносш з за- межным! дзяржавам^ 76
д) вызначае штогадовыя кантынгенты грамадзян, як!я падлягаюць призыву на сапраудную вайсковую службу, Kipye агульным будаунщтвам узброеных с!л кра!ны; е) утварае, у выпадку неабходнасц!, спецыяльныя кам!- тэты I Галоуныя К!раун!цтвы пры Совеце Народных Кам!- сарау СССР па справах гаспадарчага, культурнага ! абарон- нага будаунщтва. Артыкул 69. Совет Народных Камкарау СССР мае права па гал!нах к!равання 1 гаспадарк!, аднесеных да кам- петэнцы! СССР, прыпыняць пастановы ! распараджэнн! Советау Народных Камкарау саюзных рэспубл!к ! адмяняць загады I шструкцы! Народных Камкарау СССР. Артыкул 70. Совет Народных Кам1сарау СССР утва- раецца Вярхоуным Советам СССР у складзе: Старшын! Совета Народных Камкарау СССР; Намесн!кау старшын! Совета Народных Камкарау СССР; Старшын! Дзяржаунай планавай кам!с!! СССР; Старшын! Кам!с1! совецкага кантролю; Народных Камкарау СССР; Старшын! Кам!тэта загатовак; Старшын! Кам!тэта па справах мастацтвау; Старшын! Кам!тэта па справах вышэйшай школы. Артыкул 71. У рад СССР або Народны Камкар СССР, да як!х звернута запытанне дэпутата Вярхоунага Совета СССР, абавязаны не больш як у трохдзённы тэрм!н даць вусны або пкьмовы адказ у адпаведнай палаце. А ртыкул 72. Народный Камкары СССР к!руюць гал!- нам! дзяржаунага к!равання, як!я уваходзяць у кампетэн. цыю СССР. Артыкул 73. Народный Камкары СССР выдаюць у ме- жах кампетэнцы! адпаведных Народных Камкарыятау загады ! !нструкцы! на падставе 1 у выкананне дзейн!чаючых за- конау, а таксама пастаноу ! распараджэнняу Совета Народ- ных Камкарау СССР ! правяраюць !х выкананне. Артыкул 74. Народный Камкарыяты СССР з’яуляюцца або агульнасаюзным! або саюзна-рэспубл!канск!м!. Артыкул 75. Агульнасаюзныя Народный Камкарыяты 77
к!руюць даручанай !м гал!ной дзяржаунага к!равання на Усёй тэрыторьй СССР або непасрэдна або праз органы, як!я !м! назначаюцца. Артыкул 76. Саюзна-рэспубл!канск1я Народный Камка- рыяты к!руюць даручанай 1м гал!ной дзяржаунага к!равання, як прав!ла, праз аднайменныя Народный Камкарыяты саюзных рэспубл!к i к!руюць непасрэдна тольк! пэунай абмежаванай колькасцю прадпрыемствау па cnicy, як! зац- вярджаецца Прэз!дыумам Вярхоунага Совета СССР. Артыкул 77. Да агульнасаюзных Народных Камка- рыятау адносяцца Народный Камкарыяты: Абароны; Замежных спраУ; Замежнага гандлю; Шляхоу знос!н; Сувяз!; Воднага транспарта; Цяжкай прамысловасц!; Абароннай прамысловасц!. Артыкул 78. Да саюзна-рэспубл!канск!х Народных Ка- мкарыятау адносяцца Народный Камкарыяты: Харчовай прамысловасц!; Лёгкай прамысловасц!; Лясной прамысловасц!; Земляробства; Зернавых i жывёлагадоучых соугасау; Ф1нансау; Унутранага гандлю; Унутраных спрау; Юстыцы!; Аховы здароуя. 78
РАЗДЗЕЛ VI ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАГА К1РАВАННЯ САЮЗНЫХ РЭСПУБЛ1К Артыкул 79. Вышэйшым выканаучым i распарадчым органам дзяржаунай улады Саюзнай рэспубл!к! з’яуляецца Совет Народных KaMicapay Саюзнай рэспублжГ Артыкул 80. Совет Народных Ка.мкарау Саюзнай рэспублШ адказны перад Вярхоуным Советам Саюзнай рэспублт i яму падсправаздачны, а у перыяд пам!ж ceci- ям! Вярхоунага Совета Саюзнай рэспублМ—перад Прэз!- дыумам Вярхоунага Совета Саюзнай рэспублШ, якому падсправаздачны. Артыкул 81. Совет Народных KaMicapay Саюзнай рэспублМ выдае пастановы i распараджэнн! на аснове i у выкананне дзейн!чаючых законау СССР i Саюзнай рэспублМ, пастаноу i распараджэнняу Совета Народных Камкарау СССР i правярае ix выкананне. Артыкул 82. Совет Народных KaMicapay Саюзнай рэспубл1к! мае права прыпыняць пастановы i распара- джэнн! Советау Народных KaMicapay аутаномных рэспуб.'Нк i адмяняць рашэнш i распараджэнн! выканаучых камИэтау советау дэпутатау працоуных краёу, абласцей i аутаномных абласцей. Артыкул 83. Совет Народных Камкарау Саюзнай рэс- публ!к! утвараецца Вярхоуным Советам Саюзнай рэспуб- л!к1 у складзе: Старшин! Совета Народных KaMicapay Саюзнай рэс- публ!к1; Намесшкау старшыш; 79
Старшин! Дзяржаунай планавай камкН; Народных камкарау: Харчовай прамысловасщ; Лёгкай прамысловасщ; Лясной прамысловасщ; Земляробства; Зернавых 1 жывёлагадоучых соугасау; Фшансау; Унутранага гандлю; Унутраных спрау; Юстыцы!; Аховы здароуя; Асветы; Мясцовай прамысловасщ; Комунальнай гаспадарк!; Соцыяльнага забяспечання; Упаунаважанага Кам!тэта загатовак; Начальщка К!раун!цтва па справах мастацтвау; Упаунаважаных агульнасаюзных Народных Кам!сарыятау. Артыкул 84. Народный Камкары Саюзнай рэспубл!к! к!руюць гал!нам! дзяржаунага к!равання, як!я уваходзяць у кампетэнцыю Саюзнай рэспубл!к!. Артыкул 85. Народныя Камкары Саюзнай рэспубл!к! выдаюць у межах кампетэнцы! адпаведных Народных Ка- мкарыятау загады ! !нструкцы! на падставе ! у выкананне законау СССР ! Саюзнай рэспубл!к!» пастаноу ! распара- джэнняу Совета Народных Камкарау СССР ! Саюзнай рэс- публ!к1, загадау ! !нструкцый саюзна-рэспубл!канск!х На- родных Камкарыятау СССР. Артыкул 86. Народныя Камкарыяты Саюзнай рэспуб- л!к! з’яуляюцца саюзна-рэспубл!канск!м! або рэспубл!кан- ск!м!. Артыкул 87. Саюзна-рэспубл!канск!я Народныя Кам!- сарыяты к!руюць даручанай !м гал!ной дзяржаунага к!ра- вання, падпарадкуючыся як Совету Народных Камкарау Саюзнай рэспубл!к!, так ! адпаведнаму саюзна-рэспубл!- канскаму Народнаму Камкарыяту СССР. 80
Артыкул 88. Рэспубл1канск1я Народныя Камкарыяты к!руюць даручанай 1м галшой дзяржаунага к!равання, пад- парадкуючыся непасрэдна Совету Народных Кам1сарау Саюзнай рэспублш. Р А 3 Д 3 Е Л VII ВЫШЭЙШЫЯ ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАЙ УЛАДЫ АУТАНОМНЫХ СОВЕЦК1Х СОЦЫЯЛ1СТЫЧНЫХ РЭСПУБЛ1К Артыкул 89. Вышэйшым органам дзяржаунай улады Аутаномнай рэспубл!к1 з’яуляецца Вярхоуны Совет АССР. Артыкул 90. Вярхоуны Совет Аутаномнай рэспублш аб!раецца грамадзянам! рэспублМ тэрмШам на чатыры гады па нормах прадстаунщтва, як!я устанауляюцца Кансты- туцыяй Аутаномнай рэспубл1кц Артыкул 91. Вярхоуны Совет Аутаномнай рэспубл!к! з’яуляецца адз!ным законадаучым органам АССР. Артыкул 92. Кожная Аутаномнай рэспублй<а мае сваю Канстытуцыю, якая ул!чвае асабл!васц! Аутаномнай рэспуб- л1к! i пабудавана у поунай адпаведнасц! з Канстытуцыяй Саюзнай рэспубл!кЁ Артыкул 93. Вярхоуны Совет Аутаномнай рэспубл!к! a6ipae Прэз1дыум Вярхоунага Совета Аутаномнай рэспублш i утварае Совет Народных Камкарау Аутаномнай рэспуб- д!к1, згодна сваёй Канстытуцы!. 81
P A 3 Д 3 Е Л VIII МЯСЦОВЫЯ ОРГАНЫ ДЗЯРЖАУНАЙ УЛАДЫ Артыкул 94. Органам! дзяржаунай улады у краях, аб- ласцях, аутаномных абласцях, акругах, раёнах, гарадах, сё- лах (стан!цах, вёсках, хутарах, кпнлаках, аулах) з’яуляюц- ца Советы дэпутатау працоуных. Артыкул 95. Краявыя, абласныя, аутаномных аблас- цей, акруговыя, раённыя, гарадск!я, сельск!я (стан!ц, вёсак, хутароу, к!шлакоу, аулау) Советы дэпутатау працоуных аб!раюцца адпаведна працоуным! края, вобласц!, аутаном- най вобласц!, акруг!, раёна, горада, сяла тэрм!нам на два гады. Артыкул 96. Нормы прадстаунщтва у Советы дэпута- тау працоуных вызначаюцца Канстытуцыям! саюзных рэс- публ!к. Артыкул 97. Советы дэпутатау працоуных к!руюць дзейнасцю падпарадкаваных !м органау к!равання,забяспеч- ваюць ахову дзяржаунага парадку, выкананне законау ! ахову правоу грамадзян, к!руюць мясцовым гаспадарчым 1 культурным будаунщтвам, устанауляюць мясцовы бюджэт. Артыкул 98. Советы дэпутатау працоуных прымаюць рашэнн! 1 даюць распараджэнн! у межах правоу, як!я !м належаць па законах СССР ! Саюзнай рэспубл!к!. Артыкул 99. Выканаучым! I распарадчым! органам! краявых, абласных, аутаномных абласцей, акруговых, раён- ных, гарадск!х ! сельск!х Советау дэпутатау працоуных з’яуляюцца выканаучыя кам!тэты, як!я аб!раюцца iwi у складзе: старшын!, яго намесн!кау, сакратара ! членау. Артыкул 100. Выканаучым! распарадчым органам сель- 82
ск!х Советау дэпутатау працоуных у невял!к!х пасел!шчах, у адпаведнасц! з Канстытуцыям! саюзных рэспублж, з’яу- ляюцца старшыня, яго намесн!к ! сакратар, як!я аб!раюц- ца !м!. Артыкул 101. Выканаучыя органы Советау дэпутатау працоуных непасрэдна падсправаздачны як Совету дэпута- тау працоуных, як! ix абрау, так ! выканаучаму органу вышэйстаячага Совета дэпутатау працоуных. Р А 3 Д 3 Е Л IX СУД I ПРАКУРАТУРА Артыкул 102. Правасуддзе у СССР ажыццяуляецца Вярхоуным Судом СССР, Вярхоуным! Судам! саюзных рэс- публ!к, краявым! ! абласным! судам!, судам! аутаномных рэспубл!к ! аутаномных абласцей, акруговым! судам!, спе- цыяльпым! судам! СССР, як!я ствараюцца па пастанове Вярхоунага Совета СССР, народным! судам!. Артыкул 103. Разгляд спрау ва yeix судах ажыццяуляец- ца з удзелам народных засядацеляу, апрача выпадкау, спе- цыяльна прадугледжаных законам. Артыкул 104. Вярхоуны Суд СССР з'яуляецца вышэй- шым судовым органам. На Вярхоуны Суд СССР ускладаец- ца нагляд за судовай дзейнасцю yeix судовых органау СССР ! саюзных рэспубл!к. Артыкул 105. Вярхоуны Суд СССР ! спецыяльныя су- ды СССР аб!раюцца Вярхоуным Советам СССР тэрм!нам на пяць гадоу. Артыкул 106. Вярхоуныя Суды саюзных рэспублж аб!- раюцца Вярхоуным! Советам! саюзных рэспубл!к тэрм!нам на пяць гадоу. 83
Артыкул 107. Вярхоуныя Суды аутаномных рэспубл!к аб!раюцца Вярхоуным! Советам! аутаномных рэспубл!к тэр- м!нам на пяць гадоу. Артыкул 108. Краявыя ! абласныя суды, суды аутаном- ных абласцей, акруговыя суды аб!раюцца краявым!, аблас- ным! або акруговым! Советам! дэпутатау працоуных або Советам! дэпутатау працоуных аутаномных абласцей тэр- м!нам на пяць гадоу. Артыкул 109. Народный суды аб!раюцца грамадзя- нам! раёна на аснове усеагульнага, прамога ! роунага вы- барчага права пры тайным галасаванн! — тэрм!нам на тры гады. Артыкул ПО. Судавядзенне праводз!цца на мове саюз- най або аутаномнай рэспубл!к! або аутаномнай вобласц! з забяспечаннем для асоб, як!я неуладаюць гэтай мовай, поу- нага азнаямлення з матэрыялам! справы праз перакладчыка, а таксама права выступаць на судзе на роднай мове. Артыкул 111. Разгляд спрау ва ycix судах СССР адк- рыты, пакольк! законам не прадугледжаны выключэнн!, з забяспечаннем абв!навачваемаму права на абарону. Артыкул 112. Суддз! незалежны 1 падпарадкуюцца тольк! закону. Артыкул 113. Вышэйшы нагляд за дакладным выканан- нем законау ус!м! Народным! Кам!сарыятам! 1 падпарадкава- ным! !м установам!, роуным чынам, як паасобным! службо- вым! асобам!, а таксама грамадзянам! СССР ускладаецца на Пракурора СССР. Артыкул 114. Пракурор' СССР прызначаецца Вярхоу- ным Советам СССР тэрм!нам на сем гадоу. Артыкул 115. Рэспубл!канск!я, краявыя, абласныя пра- куроры, а таксама пракуроры аутаномных рэспубл!к ! аутаномных абласцей прызначаюцца Пракурорам СССР тэр- м!нам на пяць гадоу. Артыкул 116. Акруговыя, раённыя ! гарадск!я праку- роры прызначаюцца пракурорам! саюзных рэспубл!к з зац- верджання Пракурора СССР тэрмшам на пяць гадоу. Артыкул 117. Органы пракуратурыажыццяуляюцьсвае 84
функцы! незалежна ад як!х-бы то Hi было мясцовых орга- нау i падпарадкуюцца тольк! Пракурору СССР. РАЗДЗЕЛ X АСНОУНЫЯ ПРАВЫ I АБАВЯЗК1 ГРАМАДЗЯН Артыкул 118. Грамадзянс СССР маюць права на працу, тэта значыць права на атрыманне гарантаванай работы з аплатай 1х працы у адпаведнасц! з яе колькасцю i якасцю. Права на працу забяспечваецца соцыялктычнай аргаш- зацыяй народнай гаспадарк!, няух!льным ростам вытворчых см совецкага грамадства, устараненнем магчымасц! гаспа- дарчых крыз!сау i л!кв1дацыяй беспрацоуя. Артыкул 119. Грамадзяне СССР маюць права на ад- пачынак. Права на адпачынак забяспечваецца скарачэннем рабочага дня для пераважнай большасц! рабочых да 7 гадзш, уста- науленнем штогадовых водпускау рабочим i служачым з захаваннем заработная платы, прадастауленнем для абслу- гоування працоуных шырокай сетк! санаторыяу, дамоу ад- пачынку, клубау. Артыкул 120. Грамадзяне СССР маюць права на матэ- рыяльнае забяспечанне у старасц!» а таксама—у выпадку хваробы i страты працаздольнасц!. Гэтае права забяспечваецца шыромм разв!ццём соцыяль- нага страхавання рабочых 1 служачых за кошт дзяржавы, бясплатнай медыцынскай дапамогай працоуным, прадастау- леннем у карыстанне працоуным шырокай сетк! ку- рортау. Артыкул 121. Грамадзяне СССР маюць права на ас- вету. 85
Гэтае права забяспечваецца усеагульна-абавязковай па- чатковай асветай, бясплатнасцю асветы, уключаючы вы- шэйшую асвету, с!стэмай дзяржауных стипендий пераваж- най большасн! навучаючихся у вышэйшай школе, навучаннем у школах на роднай мове, арган!зацыяй на заводах, у соу- гасах, машинатрактарных станциях 1 калгасах бясплатнага витворчага, тэхн!чнага i агранам!чнага навучання пра- цоуних. Артыкул 122. Жанчине у СССР прадастауляюцца роуныя правы з мужчинам ва yeix галшах гаспадар- чага, дзяржаунага, культурнага i грамадска-палпычнага жыцця. Магчымасць ажиццяулення гэтих правоу жанчын забяс- печваецца прадастауленнем жанчине роунага з мужчинам права на працу, аплату працы, адпачынак, соцыяльнае стра- хаванне i асвету, дзяржаунай аховай штарэсау мац! i дзЬ цяц1, прадастауленнем жанчине при цяжарнаси! водпускау з захаваннем утрымання, шырокай сеткай радзмьных дамоу, дзщячых ясляу 1 садоу. Артыкул 123. Роунапрауе грамадзян СССР, незалежна ад ix нацыянальнасц! i расы, ва yeix галшах гаспадарчага, дзяржаунага, культурнага i грамадска-пал!тычнага жыцця з'яуляецца непарушным законам. Якое-б то н! было прамое або ускоснае абмежаванне правоу або, наадварот, устанауленне прамых або ускосных пераваг грамадзян у залежнасц! ад ixpacaeaft i нацыяналь- най прыналежнаецц таксама як усякая пропаведзь расавай або нацыянальнай выключнасцЕ або нянав1С1Ц i пагарды— караюцца законам. Артыкул 124. У мэтах забяспечапня за грамадзянам! свабоды сумления царква у СССР аддзелена ад дзяржавы i школа ад царквы. Свабода правщь рэлМйныя культы i свабода антырэл1г!йнай прапаганды прызнаецца за yciMi грамадзянамц Артыкул 125. У адпаведнасщ з 1нтарэсам1 працоуных i у мэтах умацавання соцыял!стычнага ладу грамадзянам СССР гарантуецца законам: 86
а) свабода слова, б) свабода друку, в) свабода сходау i китынгау, г) свабода вул!чных шэств1яу i дэманстрацый. Гэтыя правы грамадзян забяспечваюцца прадастауленнем працоуным i ix арган!зацыям друкарняу, запаса^ паперы, грамадск!х будынкау, вулщ, сродкау сувяз! I 1ншых матэ- рыяльных умоу, неабходных для ix ажыццяулення. Артыкул 126. У адпаведнасц! з 1нтарэсам1 працоуных 1 У мэтах развщця аргашзацыйнай самадзейнасц! i пал1тыч- най актыунасц! народных мае грамадзянам СССР забяспеч- ваецца права аб’яднання у грамадск!я арган!зацыг прафе- с!янальныя саюзы, кааператыуныя аб’яднанш, арган!зацы1 моладз!, спартыуныя i абаронныя арган!зацы1, культурный, тэхн!чныя i навуковыя таварыствы, а найбольш актыуныя 1 свядомыя грамадзяне з радоу рабочага класа i пппыхелаёу працоуных яднаюцца ва Усесаюзную комуШстычную пар- тыю (большэв1коу), якая з’яуляецца перадавым атрадам працоуных у ix барацьбе за умацаванне i разв!ццё соцыя- лктычнага ладу i якая з’яуляецца к!руючым ядром yeix аргашзацый працоуных, як грамадск!х, так i дзяржауных. Артыкул 127. Грамадзянам СССР забяспечваецца не- датыкальнасць асобы. Н1хто не можа быць арыштаваны inaKui як па пастанове суда або з санкцы! пракурора. Артыкул 128. Недатыкальнасць жылля грамадзян i тайна nepanicKi ахоуваюцца законам. Артыкул 129. СССР прадастауляе права прытулку за- межным грамадзянам, як!я праследуюцца за абарону шта- рэсау працоуных, або навуковую дзейнасць, або нацыяналь- на-вызваленчую барацьбу. Артыкул 130. Кожны грамадзянш СССР абавязан вы- конваць Канстытуцыю Саюза Совецк1х Соцыялктычных Рэспубл1к, выконвацьзаконы, захоуваць дысцыплшу працы, сумленна адносщца да грамадскага абавязку, паважаць пра- вды соцыялктычнага агульна-сумеснага жыцця. Артыкул 131. Кожны грамадзянШ СССР абавязан бе- рагчы i умацоуваць грамадскую, соцыялктычную уласнасць, 87
як свяшч энную i недатыкальную аснову совецкага ладу, як крьпИцу багацця i магутнасщ радз!мы, як крын!цу за- можнага i культурнага жыцця ycix працоуных. Асобы, як!я пасягаюць на грамадскую, соцыялктычнук? уласнасць, з’яуляюцца ворагам! народу. Артыкул 132. Усеагульны вайсковыабавязак з’яуляец- ца законам. Вайсковая служба у Рабоча-Сялянскай Чырвонай АрмН прадстауляе пачэсны абавязак грамадзян СССР. Артыкул 133. Абарона бацькаушчыны ёсць свяшчэнны абавязак кожнага грамадзян1на СССР. Здрада радз!ме: па- рушэнне присяг!, пераход на бок ворага, нанясенне шкоды ваеннай магутнасц! дзяржавы, шп!янаж—караюцца па усёй строгасц! закона, як самае цяжкае злачынства. РАЗДЗЕЛ XI ВЫБАРЧАЯ С1СТЭМА Артыкул 134. Выбары дэпутатау ва усе Советы дэпу- татау працоуных: Вярхоуны Совет СССР, Вярхоуныя Со- веты саюзных рэспуб.’пк, краявыя 1 абласныя Советы дэпу- татау працоуных, Вярхоуныя Советы аутаномных рэспубл1к, Советы дэпутатау працоуных аутаномных абласцей, акру- говыя, раённыя, гарадск!я 1 сельская (стан!цы, вёск!, хутара, к!шлака, аула) Советы дэпутатау працоуных,—праводзяцца выбаршчыкам! на аснове усеагульнага, роунага i прамога выбарчага права пры тайным галасаваннц Артыкул 135. Выбары дэпутатау з’яуляюцца усеагуль- ным1: усе грамадзяне СССР, дасягнуушыя 18 гадоу, неза- лежна ад расавай i нацыянальнай прыналежнасць веравыз- нання, асветнага цэнзу, аселасц!, соцыяльнага паходжання, 88
маёмаснага станов!шча 1 м!нулай дзейнасц!, маюць права Удзелыйчаць у выбарах дэпутатау ! быць абраным!, за вык- лючением CTpauiymux розум ! асоб, асуджаных судом з пазбауленнем выбарчых правоу. Артыкул 136. Выбары дэпутатау з’яуляюцца роуным!: кожны грамадзян!н мае адз!н голас; усе грамадзяне удзель- шчаюць у выбарах на роуных падставах. Артыкул 137. Жанчыны карыстаюцца правам аб!раць 1 быць абраным! роуна з мужчинам!. Артыкул 138. Грамадзяне, як!я знаходзяцца у радахЧыр- вонай Арм!!, карыстаюцца правам аб!раць i быць абраным! роуна з ус!м! грамадзянам!. Артыкул 139. Выбары дэпутатау з’яуляюцца прамым!: выбары ва усе Советы дэпутатау працоуных, пачынаючы ад сельскага ! гарадскога Совета дэпутатау працоуных аж да Вярхоунага Совета СССР, праводзяцца грамадзянам! не- пасрэдна шляхам прамых выбарау. Артыкул 140. Галасаванне пры выбарах дэпутатау з’яу- ляецца тайным. Артыкул 141. Кандидаты пры выбарах выстауляюцца па выбарчых акругах. Права выстаулення кандыдатау забяспечваецца за грамад- ск!м! арган!зацыям! ! таварыствам! працоуных: комунктыч- ным! партийным! аргашзацыям!, прафес!янальным! саюзам!, кааператывам!, арган!зацыям! моладз!, культурным! тавары- ствам!. Артыкул 142. Кожны дэпутат абавязан раб!ць спра- ваздачу перад выбаршчыкам! аб сваёй рабоце 1 аб рабоце Совета дэпутатау працоуных ! можа быць у любы час ад- кл!каны па рашэнню большасц! выбаршчыкау ва устаноу- леным законам парадку. 89
P A 3 Д 3 Е Л XII ГЕРБ, СЦЯГ, СТАЛ1ЦА Артыкул 143. Дзяржауны герб Саюза Совецк1х Соцыя- лктычных Рэспублш складаецца з сярпа i молата на зячной кул1, выяуленай у праменнях сонца i абкружанай калоссям!, з надп!сам на мовах саюзных рэспубл!к: «Пролетарки ycix KpaiH, злучайцеся!». На верее герба ёсць пяц!канцовая зорка. Артыкул 144. Дзяржауны сцяг Саюза Совецк1х Соцыя- л1стычных Рэспублш складаецца з чырвонага палотн!шча, з выяуленнем на яго верхн!м кутку каля дрэука залатых сярпа 1 молата 1 над 1м1 чырвонай пяц!канцовай зорк!, аб- кружанай залатой каймой. АдносШы шырын! да даужын! 1 :2. Артыкул 145. Стал1цай Саюза Совецк1х Соцыялктыч- ных Рэспубл1к з’яуляецца горад Масква. Р А 3 Д 3 Е Л XIII ПАРАДАК ЗМЕНЫ КАНСТЫТУЦЫ1 Артыкул 146. Змена Канстытуцы! СССР робщца толь- Ki па рашэнню Вярхоунага Совета СССР, прынятаму боль- шасцю не менш !/3 галасоу у кожнай з яго палат. Масква. Крэмль. 5 снежня 1936 г.

I F9SIL IfTIMAl QURULU? Mad da 1. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqb i^cilarin va kondlilarin sosialist devlatidir. Mad da 2. SSRI-пьп sijasi asaswib, mylkadar va qapitalist- lar hakimijjatinin devrilmasi va proletar diqtaturasbnbn fgth edilmasi nati^asinda bsjymy? va barkinmi? olan amakcilar de- putatlarbnbn Sovetlari ta$kil edir. Mad da 3. SSRI-da bytyn hakimijjgt amakcilar deputatiarb Sovetlorlnin $axsinda ?ahar va kand amakcllarinindir. Mad d a 4. SSRI-пьп iqtisadi asasbnb, qapitalist tgsarryfat sisteminin laqv edilmasi, istehsal alat va vasitalarina xysusi mylkijjgtin fasx edilmasi va insanbn insan tarafindan istisma- гьпьп joq edilmasi nati^asinda barqarar olmu$ sosialist tasar- ryfat sistemi va istehsal alot va vasitalarina sosialist mylkijjati ta§kil edir. Mad da 5. SSRI-da sosialist mylkijjati ja devlat mylkijjati formasbnda (ymum-xalq malb) vaja qooperativ-qolxoz mylkij- jati (ajrb-ajrb qolxozlarbn mylkijjati, qooperativ blrla$malarinin mylkijjati) formasbndadbr. Mad da 6. Topraq, topraqbn altb, sular, me?alar, zavodlar, 93
fabriklar, ?axtalar, ma’danlar, damirjolu, su va hava transports banqlar, rabita vasitalari, devlat tarafindan ta§kil olunmu? iri kand tasarryfat myassasalar! (sovxozlar, та^ьп-traqtor stansija- 1агь va b. k.) hamcinin §aharlarda va sanaje’ mintaqalarinda qommunal myassasalar va asas manzil fondu devlat mylkijjatldir, ja’ni ymum-xalq malbdbr. Mad da 7. Qolxozlardakb va qooperativ ta§kilatlarbndakb i?timai myassasalar va оп1агьп $ап1ь va ?ansbz inventarb, qolxoz va qooperativ ta§kilatlaibnbn istehsal etdiklari produqsija, ham- cinin onlarbn i^timai tikintilari qolxozlarbn va qooperativ ta§- kilatlarbnbn iqlimai, sosialist mylkijjatini ta§kil edir. Har bir qolxozcu hajatinin §axsi istifadasinda, iftimai qolxoz tasarryfatbObn asas galirindan ba§qa, kand tasarryfat arteli ni- zamnamasina gsra, kicik hajatjanb topraqb va hajatjanb topra- qbnda saxsi mylkijjatinda jardwncb tasarryfatb, ja$ajb§ evi, produqt veran hejvanb, ev qu$u va Xbrda kand tasarryfat inven- tarb vardbr. M a d d a 8. Qolxozlarbn alinda olan topraq pulsuz, va’dasiz, ja’ni abadi olaraq, istifada ycyn onlara tahkim olunur. Mad da 9. SSRI-da hakim tasarryfat formasb olan sosialist sistemli tasarryfat formasila jana?b olaraq, takba§bna kandlila- rin va qustarlarbn, $axsi amaja asaslanan va ezga amajinin istis- тагьпа imkan vermajan xwda xysusi tasarryfatbna qanun ta- rafindan jol verilir. M a d d a 10. Vatanda§lan>n ez атак galirlarina va qanaatlari- na, ja?ajb§ evi va jardbmcb ev tasarryfatbna, ev tasarryfatb ?ejlari- na va avadanlbqbna, §axsi istehlak va rahatlbq §ejlarina olan §axsi mylkijjat hyququ va hamcinin vatanda§lan>n §axsi myl- kijjata varislik hyququ qanun tarafindan qorunur. M a d d a 11. SSRI-пьп tasarryfat hajatb, i^timai sarvatin artb- rblmasb, amakcilarin maddi va qultur savijjasinin denmaz su- ratda jyksalmasi, SSRI istiqlalijjatinin mehkamlandirilmasi va onun mydafaa qabilijjatinin qyvvatlandirilmasi interesina olaraq, devlat xalq tasarryfat planila ta’jin edilir va jenaldilir. M a d d a 12. SSRI-da этак, «kim i^lamasa о jemaz» prinsipi yzra, атак qabilijjati olan har vatanda^bn vazifasi va §araf i^idir. 94
SSRI-da sosializmin: «bar kasdan qabilijjatina gera, har kasa— amajina gera» prinsipi hajata kecirilir. II F Э S I L DEVL9T QURULU$U Mad da 13. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqb, barabar hyquqlu Sovet Sosialist Respubliqalarwibn: Rusija Sovet Federativ Sosialist Respubliqasbnbn, Uqrajna Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Belorusija Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Azarbajcan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Gyr^ystan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Ermaqistan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Tyrkmanstan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Ozbajsfan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Tafikstan Sovet' Sosialist Respubliqasbnbn, Qazaxstan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn, Qbrqbzstan Sovet Sosialist Respubliqasbnbn genylly birla?masi asasbnda ta§kil edilmis myttafiq bir devlatdir. Mad da 14. Sovet Sosialist Respubliqalan» Ittifaqbnbn, ez ali hakimijjat orqanlarb va devlat idara orqanlaib §axsinda idarasina a?aqbdakblar aiddir: a) bejnalxalq alaqalarda Ittifaqb tamsil etmak va ba?qa dev- latlarla myqavalalar baqlamaq va tasdiq etmak; b) myharaba va sylh masalalari; c) SSRI tarkibina jeni respubliqalar qabul etmak; c) SSRI Qonsiitusijasbnbn hajata kecirilmasini qontrol etmak va myttafiq respubliqalarbn QonstitusijalarbHbn SSRI Qonsti- tusijasbna myvafiqlijini ta’min etmak; d) myttafiq respubliqalar arasbnda sarhad daji§ikliklarini tasdiq etmak; 9»
e) myttafiq respubliqalar tarkibinda jeni elkalarin va oblast- 1агьп va hamcinin jeni avtonom respubliqalarbn ta?kilini tasdiq etmak; a) SSRI-пьп mydafaasini ta?kil etmak va SSRI-пьп bytyn mysallah qyvvalarina rahbarlik etmak; f) devlat monopolijasb asasb yzra xari^i ti^arat; g) devlatin tahlykasizlijini qorumaq; q) SSRI xalq tasarrylat р1ап1агьпь qararla?dbrmaq; h) SSRI-пьп vahid devlat byd;esini, hamcinin ittifaq, respub- liqan va jerli bydfelarin amala galraasi ycyn daxil olan vergi va galirlari tasdiq etmak; i) Ymumittifaq ahamijjatli banqlaib, sanaje’ va kand tasar- ryfat idara va myassasalarini, hamcinin ti^arat myassasalarini idara etmak; j) transportu va rabitani idara etmak; k) pul va qredit sistemina rahbarlik etmak; 1) devlat sbqortasbnb ta?kil etmak; m) istiqraz almaq va vermak; n) topraqdan istifada etmanin, hamcinin jer altbndan, me$a- lardan va sulardan istifada etmanin asas prinsiplarini qararla?- dbrmaq; o) maarif va sihijja sahasinda asas prinsiplari qararla$dbrmaq; e) xalq tasarryfat ucotunun vahid sistemini ta?kil etmak; p) атак qanunveri^iliji asaslarunb qararla§dbrmaq; q) raahkama qurulu$u va myhakama i^rasb haqqbnda qanun vermak; ^aza va mylki qodeqslari; r) ittifaq vatanda§lbqb haqqbnda qanunlar; a^nabilarin hyququ haqqbnda qanunlar; s) amnistija haqqbnda ymum ittifaq aqtlarb na?r etmak. M a d d a 15. Myttafiq respubliqalarbn suvereniteti, jalbiibz SSRI Qonstitusijasbnbn 14-Qy maddasinda gestarilan daira ila mah- duddur. Bu daira xari^inda har bir Myttafiq respubliqa devlat hakimijjatini, mystaqil olaraq, hajata kscirir. SSRI myttafiq respubliqalarbn suveren hyququnu qorujur. Mad da 16. Har bir Myttafiq respubliqa, haman respubliqa- пьп xysusijjatlarini hesaba alan va SSRI Qonstitusijasbna tama- mila myvafiq olaraq qurulan ez Qonstitusijasbna malikdir. 96
Madda 17. Нэг bir iMyttafiq respubliqa ycyn SSRI-dan azad •suratda cbqmaq hyququ saqlanblw. M a d d a 18. Myttafiq respubliqalarbn territorijasb onlarbn razblbqb olmadan dujl^dirila bilmaz. Madda 19. SSRI qanunlarb bytyn myttafiq respubliqalarbn territorijasbnda ejni qyvvaja mallkdir. Madda 20. Myttafiq respubliqa qanunila ymum ittifaq qa- nunu arasbnda ixtilaf olduqda, ymum ittifaq qanununa amal edilir. Madda 21. SSRI vatanda?lan> ycyn vahid ittifaq vatonda?- Ibqb qararla§dbrblbr. Myttafiq respubliqanbn har bir vatanda^b SSRI vatanda?bdbr. Madda 22. Rusija Sovet Federativ Sosialist Respubliqasb: Azaq-Qaradaniz, Uzaq Sarq, Ojarbi Sibir, Qrasnojarsq, §imali Qafqaz elkalarindan; Voronez, §arqi Sibir, Ojorki, Ojarb, Ivanovo, Qalinin, Kirovsq, Qujbb§ev, Qursq, Leninqrad, Mosqva, Omsq Orenburq, Saratov, Sverdlovsq, §imal, Stalinqrad, Celjabinsq, Jaroslavl oblastlarbndan; Tatarstan, Ba?qbrdstan, Daqstan, Bur- jat-MonqoI, Qabardin-Balqar, Qalmbq, Qarelja, Qomi, Qrbm, Mari, Mordva, Volqa boju Nemslari, §imali Osetlja, L’dmurd, Cecen-Inqu§, Cuva?ija, Jaqut avtonom sovet sosialist respubliqa- larbndan; Adbge, Jahudl, Qaracaj, Ojrot, Xaqas, Carkas avtonom oblastlarbndan ibaratdir. Madda 23. Uqrajna Sovet Sosialist Respubliqasb: Vinnitsa, Dnepropetrovsq, Donets, Kijev, Odessa, Xarqov, Cerniqov oblast- larbndan va Moldavija Avtonom Sovet Sosialist Respubliqasbn- dan ibaratdir. Madda 24. Azerbaijan Sovet Sosialist Respubliqasbnda: Nax- cbvan Avtonom Sovet Sosialist Respubliqasb va Daqlbq-Qara- baq Avtonom Oblastb movjuddur. Madda 25. Gyrjystan Sovet Sosialist Respubliqasbnda: Abxa- zija ASSR, Ajarstan ASSR, Qanubi Osetija Avtonom Oblastb movjuddur. Madda 26. Qzbajstan Sovet Sosialist Respubliqasbnda Qara- qalpaq ASSR movjuddur. Madda 27. Tajikstan Sovet Sosialist Respubliqasbnda Daq- lbq-Badax$an Avtonom Oblastb movjuddur. 97
Mad da 28. Qazaxstan Sovet Sosialist Respubliqasb: Aqtybe, Alma-Ata, §arqi Qazaxstan, Qarbi Qazaxstan, Qaraqanda, Qus- tanaj, Simali Qazaxstan, Qanubi-Qazaxstan oblastlaibndan ibaratdir. Mad da 29. Ermanistan SSR, Belorusija SSR, Tyrkmanstan SSR va Qbrqbzstan SSR-пьп tarkibinda avtonom respubliqa- lar, hamcinin elka va oblastlar joqdur. Ill F 9S I L SOVET SOSIALIST RESPUBLIQALARB ITTIFAQbNbN DEVL3T HAKIMIJJOT1NIN ALI OROJANLARb Mad da 30. SSRI devlat hakimijjatinin ali orqanb SSRI Ba? Sovetidir. t Mad da 31. SSRI Ba? Soveti, Qonstitusijanbn 14-^y maddasi- na gera, Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbna verilmi? olan bytyn hyququ hajata kecirir, no qodar ki, Qonstitusijaja asasan bu hyquqlar, SSRI Ba? Soveti qar?bsbnda hesabat veran SSRI orqanlarwibn: SSRI Ba? Soveti Prezidiumunun, SSRI Xalq Qomissarlar Sovetinin va SSRI Xalq Qomissarlbqlarbnbn sala- hijjatina daxil dejildir. Mad d a 32. SSRI-пьп qanunveri^ilik hakimijjati jalbnbz SSRI Ba? Soveti tarafindan hojata kecirilir. M a d d a 33. SSRI Ba? Soveti iki palatadan: Ittifaq Sovetindan va Millatlar Sovetindan ibaratdir. M a d d a 34. Ittifaq Soveti, SSRI vatanda?larb tarafindan secki oqruqlarb yzra bu norma ila secilir: 300 min ahalija bir deputat. Madda 35. Millatlar Soveti SSRI vatanda?larb tarafindan myttafiq va avtonom respubliqalar, avtonom oblastlar va milli oqruqlar yzra bu norma ila secilir: har bir myttafiq respubliqa- dan 25 deputat, har bir avtonom respubliqadan 11 deputat, har bir avtonom oblastdan 5 deputat, har bir milli oqruqdan 1 deputat 98
M a d d э 36. SSRI Ba? Soveti derd il myddatina secilir. M a d d э 37. SSRI Ba? Sovetinin har iki palatasb: Ittifaq So- veti va Millatlar Soveti barabar hyquqa malikdirlar. Mad da 38. Ittifaq Soveti va Millatlar Soveti qanunveri^ilik ta?abbysyna ejni dara^ada malikdirlar. Mad da 39. Qanun, SSRI Ba? Sovetinin har iki palatasb tarafindan, har birisinin sadaga coqluqila qabul edildikda tasdiq olunmu? sajblbr. M a d d a 40. SSRI Ba? Soveti tarafindan qabul edilmi? qanun- lar myttafiq respubliqalarbn dilinda SSRI Ba? Soveti Prezidiumu sadrinin va katibinin imzasila e’lan edilir. Mad da 41. Ittifaq Sovetinin va Millatlar Sovetinin sessija- 1агь, ejni zamanda Ьа?1апьг va ejni zamanda qurtarbr. M a d d a 42. Ittifaq Soveti, Ittifaq Sovetina bir sadr va ona iki myavin secir. M a d d a 43. Millatlar Soveti, Millatlar Sovetina bir sadr va ona iki myavin secir. Mad da 44. Ittifaq Sovetinin va Millatlar Sovetinin sadrlari myvafiq palatalarbn i^laslarbna rahbarlik edir va palatalarun daxili qajdalarbnb idara edirlar. Mad d a 45. SSRI Ba? Sovetinin har iki palatasbnbn birga i^laslarunb Ittifaq Sovetinin va Millatlar Sovetinin sadrlari novba ila aparwlar. M a d d a 46. SSRI Ba? Sovetinin sessijalaru, SSRI Ba? Sove- tinin Prezidiumu tarafindan ilda iki data сацыь1ы. Novbadan xari^ sessijalar SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu tarafindan, ez mylahazasina gera va jaxud myttafiq respubliqa- lardan birinin talabina gera сацьгь1ьг. Mad da 47. Ittifaq Sovetila Millatlar Soveti arasunda ixtilaf olduqda, masala paritet asaslar yzra ta?kil olunmu? razbla?dw- ma qomissijasbnbn hallina verilir. Sgar razbla?dbrma qomis- sijasb razblbq qararuna galmazsa va jaxud onun qararb palata- larbn birini qane’ etmazsa, masalaja ikin^i dafa palatalarda baqblbr. Iki palatanbn razbla?dbrblmb? qararb olmadbqda SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu, SSRI Ba? Sovetini buraqbr va jeni seckilar ta’jin edir. M a d d a 48. SSRI Ba? Soveti har iki palatanun birga i^lasunda, 99
SSRI Ba? Sovetina SSRI Ba? Soveti Prezidiumu sadrindan, onun 11 myavinindan, Prezidium katibindan va Prezidiumun 24 yz- vyndau ibarat Prezidium secir. SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu, bytyn ez faalijjati haqqbnda SSRI Ba? Sovetina hesabat verir. Madda 49. SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu: a) SSRI Ba? Sovetinin sessijalarbHb caqurbr; b) SSRI-пьп qyvvada olan qanunlarwib izah edir, farmanlar verir; c) SSRI Qonstitusijasbnbn 47-Qi maddasina asasan, SSRI Ba? Sovetini buraqw va jeni seckilar ta’jin edir; 9) ez ta?abbysila vaja myttafiq respubliqalardan birinin tala- bina gera ymum-xalq ra’jini soru?ur (referendum kecirir); d) SSRI Xalq Qomissarlar Sovetinin va myttafiq respubliqa- 1агьп Xalq Qomissarlar Sovetlarinin qararlarb va saran^amlarb qanuna myvafiq olmadbqda bu qararlarb va sarangamlarb fasx edir; e) SSRI Ba? Sovetinin sessijalarb arasbndakb devrda, SSRI Xalq Qomissarlar Soveti sadrinin taqdimila SSRI-пьп ajrb-ajrb xalq qomissarlarbnb vazifasindan azad edir va ta’jin edir, son- radan bunu SSRI Ba? Sovetinin tasdiqina verir; a) SSRI ordenlarila mykafatlandbrw va faxri adlaru verir; f) afv etmak hyququnu hajata kecirir; g) SSRI-пьп mysallah qyvvalarinin ali qomandanlbqbnb ta’jin edir va daji?ir; q) SSRI Ba? Sovetinin sessijalarb arasbndakb devrda, SSRI yzarina harbi hyfum olduqda vaja aqressijadan qar?blbqlb mydafaa ycyn bejnalxalq myqavala taahhydlarini jerina jetirmak zarurati olduqda, myharaba vazijjati e’lan edir; h) ymumi va qismi mobilizasija e’lan edir; i) bejnalxalq myqavalalari tasdiq edir; j) SSRI-пьп xari;i devlatlardaki salahijjatdar nymajandalarini ta’jin edir va geri caqbrbr; k) ez janwida aqqredite edilmi? xari^i devlatlar diplomatik nymajandalarinin e’timadnamalarini va ovdatnamalarini qabul edir. Ma dda 50. Ittifaq Soveti va Millatlar Soveti, har palata 100
deputatlarwibn vakalatini joqlajan mandat qomissijalarb secirlar. Mandat qomissijasbnbn taqdimi yzra palatalar ajrb-ajrb depu- tatlaibn vakalatini ja qabul etmaji vaja secilmesini fasx etmaji hall edirlar. Madda 51. SSRI Ba? Soveti, lazwn gerdykda, har bir masala yzra istintaq va tafti? qomissijalarb ta’jin edir. Bytyn idaralar va vazifadar ?axslar bu qomissijalatbn talab- larini jerina jetirmaja va onlara lazwni material va doqumentlar taqdim etmaja maijburdurlar. Madda 52. SSRI Ba? Sovetinin deputatb, SSRI Ba? Soveti- nin razblbqb olmadan, SSRI Ba? Soveti sessijasb olmadbqb devrda isa, SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumunun razblbqb olma- dan mahliama mas’ulijjatina <jalb vaja habs edila bilmaz. Madda 53. Vakalat qurtardbqda vaja SSRI Ba? Soveti vaq- tbndan avval buraqbldbqda, SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu, SSRI-пьп jeni secilmi? Ba? Soveti tarafindan SSRI Ba? Sove- tinin jeni Prezidiumu ta?kil edilin^ajadak ez vakalatini saqlajw. Madda 54. Vakalat qurtardbqda vaja SSRI Ba? Soveti vaq- tbndan avval buraqbldbqb halda, SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu vakalat qurtardbqb vaja SSRI Ba? Soveti buraqbldbqb gyndan e’tibaran iki ajdan artbq olmajan bir myddatda jeni seckilar ta’jin edir. Madda 55. SSRI-пьп jeni secilmi? Ba? Soveti kecan hej’- atdan olan SSRI Ba? Soveti Prezidiumu tarafindan seckilardan sonra bir ajdan get; olmajaraq caqwblbr. Madda 56. SSRI Ba? Soveti, har iki palatanwi birga i^la- sbnda SSRI Hykumatini — SSRI Xalq Qomissarlar Sovetini to?kil edir. 101
IV F 9 S 1 L MYTTOFIQ RESPUBLIQALARBN DEVL9T HAKIMIJJ9T1N1N ALI 0R01ANLARB Mad da 57. Myttafiq respubliqanwi devlat hakimijjatinin ali orqanu, Myttafiq respubliqanwi Ba? Sovetidir. Mad da 58. Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti, respubliqa- пьп vatanda?larb tarafindan derd il myddatina secilir. Nymajandalik normalarb, myttafiq respubliqalarbn Qonsti- tusijalarilu qararla?dwblbr. M a d d a 59. Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti, respubli- qanbn jegana qanunvericji orqanbdw. M a d d a 60. Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti: a) respubliqanbn Qonstitusijasbnb qabul edir va onda SSRI Qonstitusijasbnbn 16-(,ь maddasina myvafiq olaraq daji?iklik- lar edir; b) ez tarkibindaki avtonom respubliqalarbn Qonstitusijalarbnb tasdiq edir va оп!агьп territorijasunbn sarhadlorini myajjan edir; c) respubliqanbn xalq tasarryfat р!апьпь va bydijesini tasdiq edir; 9) Myttafiq respubliqanbn mahkama orqanlarb tarafindan mahkum edilmi? vatanda?larb amnistija va afv etmak hyququna malikdir. M ad d a 61. Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti: Myttafiq respubliqanbn Bas Soveti Prezidiumu sadrindan, onun myavin- larindan, Prezidium katibindan va Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti Prezidiumu yzvlarindan ibarat olaraq Myttafiq respubli- qanbn Ba? Sovetinin Prezidiumunu secir. Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti Prezidiumunun salahijjati, Myttafiq respubliqanbn Qonstitusijasila myajjan edilir. 102
Madda 62. I^laslarb aparmaq ycyn Myttafiq respubliqaabn Ba? Soveti ezyna sadr va sadr myavinlari secir. M a d d a 63. Myttafiq respubliqaabn Ba? Soveti, Myttafiq respubliqanbn Hykumatini — Myttafiq respubliqaabn Xalq Qo- missarlar Sovetini ta?kil edir. V F9SIL SOVET SOSIALIST RESPUBLIQALARb ITTIFAQbNbN DEVL0T IDAROS1 OROJANLARb Madda 64. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbnbn dev- lat hakimijjatinin all iijraijja va binagyzarlbq огорпь SSRI Xalq Qomissarlar Sovetidir. Madda 65. SSRI Xalq Qomissarlar Soveti SSRI Ba? Soveti qar?bSbnda mas’uldur va ona hesabat verir, Ba?Sovetin sessija- 1агь arasbndakb devrda isa — SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu qar?bSbnda mas’uldur va ona hesabat verir. Madda 66. SSRI Xalq Qomissarlar Soveti, qyvvada olan qanunlara asasan va onlarun i^ra edilmasi yzra qarar va bina- gyzarlbqlar verir va i^rasbnu joqlajbr. Madda 67. SSRI Xalq Qomissarlar Sovetinin qarar va bina- gyzarlbqlarbnun iijrasu SSRI-пьп bytyn territorijasbnda ma^- buridir. Madda 68. SSRI Xalq Qomissarlar Soveti: a) SSRI-пьп ymum ittifaq va ittifaq-respubliqan Xalq Qomis- sarlbqlarbnbn va ona tabe’ olan ba?qa tasarryfat va qultur myassasalarinin i?larini birla?dirir va jenaldir; b) xalq tasarryfat р1апьпь va devlat bydcjesini hajata kecir- mak va qredit-pul sistemini mehkomlatmak ycyn tadbirlar geryr; c) ]\tirnai asaji?i ta’min etmak, devlat intereslarini mydafaa etmak va vatanda?larbn hyququnu qorumaq ycyn tadbirlar geryr; <;) xariiji devlatlarla alaqa sahasinda ymumi rahbarlik edir; 103
d) haqiqi horbi xidmata caqwblasb vatanda?larbn har ilkr qontingentini myajjan edir, elkanin mysallah qyvvalarinin ymu- mi qurulusuna rahbarlik edir; e) zaruri olduqda SSRI Xalq Qomissarlar Soveti janbnda tasarryfat, qultur va mydafaa qurufuluqu i?lari ycyn xysusi qomitalar va Ba? Idaralar ta$kil edir. Madda 69. SSRI Xalq Qomissarlar Soveti, SSRI-пьп sala- hijjatina aid idara va tasarryfat sahalarinda myttafiq respubli- qalarbn Xalq Qomissarlar Sovetlarinin qarar va binagyzarlbqla- гьпь dajandbrmaq va SSRI Xalq Qomissarlarbnbn amr va ins- truqsijalarbnb fasx etmak hyququna malikdir. Madda 70. SSRI Xalq Qomissarlar Soveti SSRI Ba? Soveti tarafindan a?aqbdakb hej’atdan ibarat olaraq ta?kil edilir: SSRI Xalq Qomissarlar Soveti sadri; SSRI.Xalq Qomissarlar Sovetinin sadr myavinlari; SSRI Devlat plan qomissijasb sadri; Sovet qontrolu qomissijasb sadri; SSRI Xalq Qomissarlarb; Tadarik qomitasi sadri; In^a sanat i?lari qomitasi sadri; Ali maktab i?lari qomitasi sadri. Madda 71. SSRI Ba? Soveti deputatbndan sorqu alan SSRI Hykumati vaja SSRI Xalq Qomissarb, yc gyndan ge<; olmaja- raq myvafiq palatada ?ifahi vaja jazblb ^avab vermaja ma£- burdur. Madda 72. SSRI Xalq Qomissarlarb, SSRI salahijjatina da- xil olan devlat idarasi sahalarina rohborlik edirlar. Madda 73. SSRI Xalq Qomissarlarb, qyvvada olan qanun- lara va hamcinin SSRI Xalq Qomissarlar Sovetinin qarar va binagyzarlbqlarbna asasan va onlarbn i<jra edilmasi yzra, my- vafiq Xalq Qomissarlbqlarbnbn salahijjati dairasinda amr va instruqsijalar verirlar va onlarbn igrasbnb joqlajbrlar. Madda 74. SSRI Xalq Qomissarlbqlarb, ja ymum ittifaq Xalq Qomissarlbqlarbndan vaja ittifaq-respubliqan Xalq Qo- missarlbqlarbndan ibaratdir. M ad da 75. Ymumittifaq Xalq Qomissarlbqlarb SSRI-пьп bytyn territorijasbnda devlat idarasinin onlara 1ар?ыь1ть? sa- 104
hasino ja bilavasita vaja ta’jin etdiklari orqanlar vasitasila rah- barlik edirlar. Mad da 76. Ittifaq-respubliqan Xalq Qomissarlbqlarb, devlat idarasinin onlara 1ар?ыь1ть? 'sahasina bir qajda olmaq yzra myttafiq respubliqalarbn adbbir Xalq Qomissarlbqlarb vasitasila rahbarlik edir va SSRI Ba? Sovetinin Prezidiumu tarafindan tasdiq edilmi? sijahb yzra an^aq mahdud sajda olan myassa- salari bilavasita idara edirlar. Mad da 77. Ушит ittifaq Xalq Qomissarlbqlarb: Mydafaa; Xari^i i?lar; Xarifi ti^arat; dollar; Rabita; Su transports, Aqur sanaje’; Mydafaa sanaje’i Xalq Qomissarlbqlarbndan ibaratdirlar. Mad da 78. Ittifaq-respubliqan Xalq Qomissarlbqlarb: Jejinti sanaje’i; Jyngyl sanaje’; Me?a sanaje’i; Topraq; Taxul va hejvandarlbq sovxozlarb; Malijja; Daxili ti«;arat; Daxili i$lar; Odlijja; Sihijja Xalq Qomissarlbqlarbndan ibaratdirlar. 105
VI F Э S 1 L MYTTOFIQ RESPUBLIQALARBN DEVLQT 1DAROSI OROJANLARb Madda 79. Myttafiq respubliqanbn devlat hakimijjatinin ali i^raijja va binagyzarlbq orqanu Myttafiq respubliqaabn Xalq Qomissarlar Sovetidir. Madda 80. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar So- veti, Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti qar?bSbnda mas’uldur va ona hesabat verir, Myttafiq respubliqa Ba? Sovetinin sessija- 1агь arasbndakb devrda isa —Myttafiq respubliqa Ba? Soveti Prezidiumu qar?bsbnda mas’uldur va ona hesabat verir. Madda 81. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar Soveti, SSRI va Myttafiq respubliqanbn qyvvada olan qanunlarbna, SSRI Xalq Qomissarlar Sovetinin qarar va binagyzarlbqlaruna asasan va onlarbn icra edilmasi yzra qarar va binagyzarlbqlar verir va i^rasbnb joqlajbr. Madda 82. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar Soveti avtonom respubliqalarbn Xalq Qomissarlar Sovetlarinin qarar va binagyzarlbqlarbnb dajandurmaq, elka, oblast va avtonom oblast amakcilar deputatlarb sovetlarinin i^raijja qomitalarinin qarar va binagyzarlbqlarbnb fasx etmak ixtijarbna malikdir. Madda 83. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar Soveti, Myttafiq respubliqanbn Ba? Soveti tarafindan a?aqbdakb hef- atda ta?kil edilir: Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar Sovetinin sadri; Sadr myavinlari; Devlat plan qomissijasb sadri- Jejinti sanaje’i; Jyngyl sanaje’; I0<>
Me$a sanaje’i; Topraq; Тахь! va hejvandarlbq sovxozlarb; Malijja; Daxili ti^arat; Daxili i§lar; Odlijja; Sihijja; Maarif; Jerli sanaje’; Qommunal tasarryfat; Iftimai ta’minat Xalq Qomissarlarb; Tadarik qomitasi myvakkili; Intja sanat i?lari idarasi nacalniki; Ymumittifaq Xalq Qomissarlbqlarb myvakkillari. Mad da 84. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlarb dev- lat idarosinin Myttafiq respubliqanbn salahijjati daxilinda olan sahalarina rahbarlik edirlar. Mad da 85. Myttafiq respubliqanbn Xalq’1 Qomissarlarb, SSRI-пьп va Myttafiq respubliqanbn qanunlarbna, SSRI va Myt- tafiq respubliqa Xalq Qomissarlar Sovetinin qarar va binagy- zarlbqlarbna, SSRI-пьп ittifaq-respubliqan Xalq Qomissarlbqla- гьпьп anir va instruqsijalanma asason va onlarun i?ra edilmasi yzra myvafiq Xalq Qomissarlbqlarbnbn salahijjati daxilinda amr va instruqsijalar verirlar. Madda 86. Myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlbqlarb, ittifaq-respubliqan Xalq Qomissarlbqlarb vaja respubliqan Xalq Qomissarlbqlarbdbrlar. Madda 87. Ittifaq-respubliqan Xalq Qomissarlbqlarb,— ham myttafiq respubliqanbn Xalq Qomissarlar Sovetina, ham da SSRI-пьп myvafiq ittifaq-respubliqan Xalq QomissarlbOjbna tabe’ olub devlat idarasinin ezlarina tap?bn>lmb§ sahasina rahbarlik edirlar. Madda 88. Respubliqa Xalq Qomissarlbqlarb Myttafiq res- publiqanbn Xalq Qomissarlar Sovetina bilavasita tabe’ olaraq, devlat idarasinin ezlarina tapsMblmb? sahasina rahbarlik edirlar. 107
VII F 9 S I L AVTONOM SOVET SOSIALIST RESPUBLIQALARB DEVL9T HAKIMIJJ9TININ ALI OROJANLARb Madda 89. Avtonom respubliqanbn ali devlat hakimijjat orqanb ASSR Ba? Sovetidir Madda 90. Avtonom respubliqanbn Ba? Soveti Avtonom respubliqa Qonstitusijasilo qararla?dbrblan nymajandalik norma- 1агь yzra respubliqa vatanda?larb tarafindan derd il myddatina secilir. Madda 91. Avtonom respubliqanbn Ba? Soveti ASSR-пьп jegana qanunveri^i orqanbdbr. Madda 92. Har bir Avtonom respubliqa, Avtonom respub- liqanbn xysusijjatlarini hesaba alan va Myttafiq respubliqanbn Qonstitusijasbna tamamila myvafiq olaraq qurulan Qonstitusijaja mallkdir. Madda 93. Avtonom respubliqanbn Ba? Soveti, Avtonom respubliqanbn Ba? Soveti Prezidiumunu secir va ez Qonstitu- sijasbna myvafiq olaraq Avtonom respubliqanbn Xalq Qomis- sarlar Sovetini ta?kil edir. VIII F 9 S I L DEVL9T HAKIMIJJQTININ JERLI OROJANLARb Madda 94. Olkalarda, oblastlarda, avtonom oblastlarda, oqruqlarda, rajonlarda, ?aharlarda, kandlardo (stanitsalarda, 108
obalarda, xutorlarda, qb?laqlarda, avullarda) devlat hakimijjat orqanlarb, amakcilar deputatlarb Sovetlaridir. Madda 95. 0lka, oblast, avtonom oblast, oqruq, rajon, ?a- har, kand (stanitsa, oba, xutor, qb?laq, avul) amakcilar deputatlarb Sovetlari myvafiq olaraq elka, oblast, avtonom oblast, oqruq, rajon, ?ahar, kand amakcilari tarafindan iki il myddatina se- cilirlar. Madda 98. Qmakcilar deputatlarb Sovetlarina nymajandalik normalarb Myttafiq respubliqalarbn Qonstitusijalarila myajjan edilir. Madda 97. ЭтэксПэг deputatlarb Sovetlari ozlarina tabe olan idara orqanlarbnun faalijjatina rahbarlik edir, devlat asaji- ?inln qorunmasbnb, qanunlara riajati va vatanda?larbn hyququ- nun qorunmasbnb ta’m’n edir, jerli tasarryfat va qultur qurulu- ?una rahbarlik edir, jerli byd^eni qararla?dwbrlar. Madda 98. ЭтэксПэг deputatlarb Sovetlari onlara SSRI va Myttafiq respubliqa qanunlarunbn verdlji hyquq dairasinda qarar qabul edir va binagyzarlbq verirlar. Madda 99. Omakcilar deputatlarbnbn elka, oblast, avtonom oblast, oqruq, rajon, ?ahar va kand Sovetlarinin i^raijja va binagyzarlbq orqanlarb, sadr, onun myavinlari, katib va yzvlari hej’atinda sovetlar tarafindan secilan i^raijja qomitalarindan ibaratdirlar. Madda 100. Xurda kandlarda amakcilar deputatlarbnbn kand sovetlarinin i^raijja va binagyzarlbq orqanlarb, myttafiq respubliqalarbn Qonstitusijalarbna myvafiq olaraq secilan sadr- dan, onun myavinindan va katibindan ibaratdirlar. Madda 101. ЭтэксПаг deputatlarb Sovetlarinin ijraijja or- qanlarb ham onlarb secmi? olan amakcilar deputatlarb Sovetina, ham da amakcilar deputatlarbnbn juqaruda duran sovetinin i?ra- ijja orqanbna bilavasita hesabat verirlar. 109
IX F Э S 1 L МЭНКЭМЭ VO PROQURORLUQ Madda 102. SSRI-da adalat myhakamasi SSRI Ba? Mah- kamasi, myttafiq respubliqalarbn Ba? Mahkamalari, elka va oblast mahkamalari, avtonom respubliqalarbn va avtonom oblast- 1агьп mahkamalari, oqruq mahkamalari, SSRI Ba? Sovetinin qararb ila jaradblan SSRI xysusi mahkamalari, xalq mahkama- lari tarafindan hajata kecirilir. Madda 103. Bytyn mahkamalarda i?lara, qanunda xysusi olaraq gestarilan hallardan ba?qa, har dafa xalq фазсь1агьпьп i?tirakila baqblur. Madda 104. SSRI Ba? Mahkamasi ali mahkama orqanbdbr. SSRI Ba? Mahkamasina SSRI va myttafiq respubliqalarbn bytyn mahkama orqanlarbnun mahkama faalijjatlna nazarat etmak havala edilir. Madda 105. SSRI Ba? Mahkamasi va SSRI-пьп xysusi mah- kamalari, SSRI Ba? Soveti tarafindan be? il myddatina secilir. Madda 106. Myttafiq respubliqalarbn Ba? Mahkamalari, myttafiq respubliqalarbn Ba? Sovetlari tarafindan be? il myd- datina secilir. Madda 107. Avtonom respubliqalarbn Bas Mahkamalari, avtonom respubliqalarbn Ba? Sovetlari tarafindan be? il myd- datina secilir. Madda 108. ©Ika va oblast mahkamalari, avtonom oblast- 1агьп mahkamalari, oqruq mahkamalari elka, oblast vaja oqruq amakcilar deputatlarb Sovetlari tarafindan vaja avtonom ob- lastlarbn amakcilar deputatlarb sovetlari tarafindan be? il myd- datina secilir. Madda 109. Xalq mahkamalari rajonun vatanda?larb tarefin- dan gizli sas vermakla ymumi, mystaqim va barabar secki hyqu- quna asasan yc il myddatina secilir. 110
Madda 110. Myhakama i?i myttafiq vaja avtonom respub- liqanbn vaja avtonom oblastbn dilinda арагь1ы va bu dili bil- majan ?axslar ycyn i? material larila tanjimaci vasitasila tamam tanb? olmaq va hamcinin mohkamada ana dilinda cbqb?da bu- lunmaq byququ ta’min edilir. Madda 111. SSRI-пьп bytyn mahkamalarinda, myttahima mydafaa hyququ ta’min olunur va qanunda istisna nazarda tutulmamb?sa, i?lara acbq baqbibr. Madda 112. Hakimlar mystaqildirlar va an<;aq qanuna tabe’- dirlar. Madda 113. Istar bytyn Xalq Qomissarlbqlarb va onlara tabe’ olan idaralar tarafindan, istarsa ajrn-ajrb vazifadar ?axslar tarafindan va hamcinin SSRI vatanda?larb tarafindan qanunlanm dyryst jerina jetirilmasina ali nazarot, SSRI Proqurorunun ehda- sina qojulur. Madda 114. SSRI Proquroru SSRI Ba? Soveti tarafindan jeddi il myddatina ta’jin edilir. Madda 115. Respubliqa, elka, oblast proqurorlarb va ham- cinin avtonom respubliqa va avtonom oblastlarbn proqurorlarb, SSRI Proquroru tarafindan be? il myddatina ta’jin olunurlar. Madda 116. Oqruq, rajon va sahar proqurorlarb myttafiq respubliqalarbn proqurorlarb tarafindan, SSRI Proqurorunun tas- dlqila, be? il myddatina ta’jin olunurlar. Madda 117. Proqurorluq orqanlarb, ez funqsijalarbnb hec bir jerli orqanlardan asblb olmajaraq i<;ra edir va jalbObzSSRI Proquroruna tabe’dirlari X F9S1L V9T9NDA$LARbN QSAS HYQUQ VO V9ZIFQL9RI Madda 118. SSRI vatandaslarb amak hyququna, ja’ni amak- larinin kamijjatina va kejfijjatina myvafiq olaraq haqqb veril- makla, ta’minatlb i? almaq hyququna malikdirlar. Ill
Этак hyququ xalq tesarryfatbnbn sosialist ta?kllila, sovet ^amijjatindaki istehsalat qyvvaterinin durmadan artmasite, ta- sarryfat bohranlarb imkanwibn aradan qaldbrbimasite va l?siz- lijin teqv edilmasilo ta’min olunur. Madda 119. SSRI vatanda?1arb istirahat hyququna malik- dirlar. , Istirahat hyququ, i?cilarin bejyk coqluqu ycyn i? gynynyn 7 saata qadar endirilmasite, i?citerin va qulluqculatbn атак haqqb veriterak har il ma’zunijjata buraqblmalarila, amakcitera xidmat ycyn geni? sanatorijalar, istirahat evleri, qlublar ?aba- kasi verilmakla ta’min olunur. Madda 120. SSRI vatanda?larb qo^aldbqda va hamcinin xastalandlkda va этак qabilijjatini itirdikda maddi ta’minat hy- ququna malikdirter. Bu hyquq, i?ci va qulluqcularbn devlat hesabbna iijtimai sbqortasbnun geni? inki?af etdirilmasite, amakcitera pulsuz tib- bi jardbmla, amakciterin istifadasina geni? qurortlar ?abakasi verilmasite ta’min olunur. Madda 121. SSRI vatanda?larb tahsil hyququna malikdirlar. Bu hyquq ymumi-mofburi ibtidai tahsilla, ali tahsil da daxil olmaqla, tahsilin pulsuz olmasila, ali maktabda tatebate- rin bejyk coqluoiuna devlat stipendijalarb sistemila, maktabter- da ana dilinda tahsilla, zavodlarda, sovxozlarda, ma?bn-traqtor stansijalarbnda va qolxozlarda amakcilarin pulsuz istehsal, texnik va aqronomik tahsilinin te?kilite ta’min olunur. Madda 122. SSRI-da bytyn tasarryfat, devlat, qultur va i?ti- mat-sijasi ja?aju? sahalarinda qadbna ki?ite barabar hyquq verilir. Qadbnlarbn bu hyququnun hajata kecirilmak imkanb: этак, этак haqqb, istirahat, i^timai sbqorta va tahsil ycyn qadbna ki?ila barabar hyquq verilmakla, ana va u?aqbn interested dev- lat tarafindan qorunmaqla qadbna, hamite olduqu zaman таа?ь da myhafaza editerak ma’zunljjatter verilmakla, doqum evteri- nin u?aq jasliteri va baqcalarbnun genl? ?abakasite ta’min edilir. Madda 123. Bytyn tasarryfat, devtet, qultur va i<;timai-sijasi ja?ajb? sahalarinda, millijjat va irqterindan asblb olmajaraq, SSRI vatenda?larbnbn hyquq^a barabarliji sarsbhnaz bir qanundur. Irq va milli raansubijjatindan asblb olaraq, vatenda?lan>n hyqu- 112
qunun acbq acboibna vaja dolajb jolla mahdud edilmasi vaja bil’aks acbq-acbqbna vaja dolajb jolla onlara ystynlyk veril- masi, hamcinin irq vaja mill! mystasnalbqbn vaja nifrat va e’tinasbzlbqbn har <;yr tabliqi— qanunla gazalandbrblbr. Madda 124. Vatanda?lara viijdan azadluqb ta’min etmak maqsadila SSRI da din devlatdan va maktab dindan ajtblmb?- dbr. Bytyn vatanda^lar dini ajinlar Rra etmakda va din alejhi- na propaqanda aparmaqda azaddbrlar. Madda 125. Qmakciiarin intereslarina myvafiq olaraq va sosialist qurulu^unu mehkamlandirmak maqsadila SSRI vatan- <1а$1агьпа: a) sez azadlbqb, b) matbuat azadlbqb, c) jbqbmjaqlar va mitinqlar azadlbqb, ?) kyca jyry§lari va nymaji$lar azadlbqb qanunla ta’min olunur. Vatanda?larbn bu hyquqlarb, amakcilara va onlarbn ta?kilat- larbna matbaa, kaqbz ehtijatb, i^timai binalar, kycalar, rabita vasaiti va haman hyququ hajata kecirmak ycyn lazwn olan ba^qa maddi ?arait verilmakla ta’min olunur. Madda 126. Smakcilarin intereslarina myvafiq olaraq va xalq kytlalarinin ta^kilat ozfaalijjatlni va sijasl aqtivlijini inki^af etdirmak maqsadila SSRI vatanda§lan>na i<;timai ta^kilatlarda: hamkarlar ittifaqlarbnda, qooperativ birla?malarinda, ganger ta$- kilatlarbnda, sport va mydafaa ta§kilatlarbnda, qultur-texnik va elmi Qamijjatlarda birla?mak hyququ ta’min olunur, i$ci sbnfb- пьп va amakcilarin ba?qa tabaqalari swalarbndan an aqtiv va §yurlu vatanda$lar isa, amakcilarin sosialist qurulu^unu moh- kamlandirmak va inki^af etdirmak uqrunda mybarazasinda on- larbn qabaq^bl bir dastasi olan va amakcilarin bytyn istar i^ti- mai, istarsa devlat ta$kilatlan>nbn rahbar jadrosu olan Bytyn- ittifaq Qomraunist (bol§evik) Partijasbnda birla§irlar. Madda 127. SSRI vatanda^larbna §axsijjat toqunulmazlbqb ta’min edilir. Mahkamanin qararb vaja proqurorun tasdiqi ol- madan kimsa habs edila bilmaz. Madda 128. Vatanda?larbn maskan toqunulmazlbqb va jazb§- япапьп gizli saqlanblmasb qanun tarafindan qorunur. 113
Madda 129. SSRI, amakcilarin intereslarini mydafaa etdik- larina gera, jaxud elmi faalijjatlarina gera, ja inki milli azadlbq uqrunda mybarazolarina gera, to’qib olunan acnabi vatanda?lara sbqbnma hyququ verir. Madda 130. SSRI-пьп har bir vatanda?b, Sovet Sosialist RespubJiqalarb Ittifaqbnbn Qonstitusijasbna riajat etmaja, qa- nunlaru jerina jetirmaja, атак intizambnb gezatmaja, i^timai vazifaja namusla jana?maqa, sosialist birga ja?ajb? qajdalarbna hermat etmaja ma;burdur. Madda 131. SSRI-пьп her bir vatonda?b sovet qurulu?unun myqaddas va toqunulmaz asasb olan, vatanin sarvat va qydrat manba’i olan, bytyn amakcilarin varlb va qultur hajat manba’i olan i^timai, sosialist mylkijjati qorumaqa va mehkamlatmaja ma^burdur. Intimal, sosialist mylkijjata qasd edan ?axslar, xalqbn dy?- manidirlar. Madda 132. Ymumi askari mykallafijjat bir qanundur. I?ci-Kandli QbZbl Ordusunda askorlik xidmati SSRI vatanda?- 1агьпьп ?arafll vazifasidir. Madda 133. Vatani mydafaa etmak, SSRI-пьп har bir vatan- da?bnbn myqaddas bor^udur. Vatana xijanat: andb pozmaq, dy?man tarafina kecmak, devlatin harbi qydratina zarar vurmaq, ?pionluq— on aqw ?inajat olaraq qanunun bytyn siddatila £a- zalandbrblbr. XI F Э S I L SEC KI SISTEMI Madda 134. Bytyn amakcilar deputatlarb Sovetlarina: SSRI Ba? Sovetina, myttafiq respubliqalarbn Ba? Sovetlarina, elka va oblast amakcilar deputatlarb Sovetlarina, avtonom respub- 114
liqalarwi Ba? Sovetlarina, avtonom oblastlarbn amakcilar depu- tatlarb Sovetlarina, oqruq, rajon, ?ahar va kand (stanitsa, oba, xutor, qu?laq, avul) amakcilar deputatlarb Sovetlarina deputatlar — secular tarafindan gizli sas vermakla ymumi, barabar va mystaqim seek! liyququ asasila secilirlar. Madda 135. Deputat seckilari ymumidir: aqbldan mahrum olan va mahkama tarafindan mahkum olunub secki hyququndan mahrum edilmi? ?axslardan savajb 18 jasb tamam olmu? SSRI va- tanda?larbnbn hambSb irq va millijjat mansubijjatindan, dinindan, tahsil dara^asindan, oturaqluqbndqn, intimal man?a’indan, amlak vazijjatindan va kecmi? faalijjatindan asslb olmajaraq deputat seckilarinda i?tirak etmak va secilmak hyququna malikdirlar. Madda 136. Deputat seckilari barabardir: har bir vatanda? bir sasa malikdir; bytyn vatanda?lar seckilarda barabar asaslar yzra istirak edirlar. Madda 137. Qadbnlar, ki?ilarla bir barabarda secmak va secilmak hyququna malikdirlar. Madda 138. Qbzul Ordu swalarbnda olan vatanda?lar, by- tyn vatanda?larla bir barabarda secmak va secilmak hyququna malikdirlar. Madda 139. Deputatlar seckisi mystaqimdir: kand va ?ahar amakcilar deputatlarb Sovetlarindan tutmu? SSRI Ba? Sovetina varumjaja qadar bytyn amakcilar deputatlarb Sovetlarina secki- lar vatanda?lar tarafindan bilavasita mystaqim secki jolila igra edilir. Madda 140. Deputat seckilarinda sas verma gizlidir. Madda 141. Seckilarda qandidatlar, secki oqruqlarb yzra gestarilir. Qandidat gestarmak hyququ i^timai ta?kilatlara va amakcilar ^omijjatlarina: qommunist partija ta?kilatlarbna, hamkarlar ittl- faqlaruna, qooperativlara, ganger ta?kilatlarbna, qultur ^amijjat- lara ta’min edilir. Madda 142. Har bir deputat ez i?i haqqbnda va amakcilar deputatlarb Sovetinin i?i haqqbnda seci^ilar qar?bSbnda hesa- bat vermaja ma^burdur va seci^ilarin coqluqunun qararila, qanunla qararla?dwblmb? qajda yzra har bir zaman geri caqb- rbla bilar. 115
XII F Э S I L OERB, FLAO1, PAJTAXT * Madda 143. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbnbn dev- lat gerbi, yzarina myttafiq respubliqalarbn dillarinda «Bytyn elkalarin proletarian, birla§inl» jazblmb?, gyna? ?уа’1агь icarisin- da synbyllarla ha§ijalanmi§ olan jer kyrasi yzarindaki oraq va caki^dan ibaratdir. Gerbin juqansbnda be?gu§ali ulduz vardbr. Madda 144. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbnbn dev- lat flaqu juqarb bu^aqbnda flaq aqa?b janbnda qbzbl oraq va caki? cakilmi? va bunlarbn ystynda qbzbl ha?ija ila ha§ijalan- mi§ be?gu?ali qbrmbzb ulduz olan qbrmuzb quma^dan ibaratdir. Flaqbn eninin uzunluquna nisbati 1:2-dir. Madda 145. Sovet Sosialist Respubliqalarb Ittifaqbnbn paj- taxtb Mosqva §aharidlr. ХП1 F 0 S I L QONSTITUSIJANb D0JI$D1RM9K QAJDASb Madda 146. SSRI Qonstitusijasb an^aq SSRI Ba§ Sovetinin har palatasbnda saslarin ycda ikidan az olmajan coqluqila qa- bul edilmi§ qararila daji^dirilir. Mosqva, Qreml. 5 deqabr 1936 11.
t
0) d 3 О I ьумп.&д«?пшА030 $з(п.г>пс?оьг> 3 >3 Ь ср о 1. boi^<nooo bcniQrwcpobf^'jninn (ЧдЬЗ'зЗсроjgdob jog- *ЗоАо o(4ob Э^'Эоспо 500 аср<}Ьотг> Ьт^оосроЬф^^п bob^cnS^oojcn. Э <3 Ь ср О 2. bb(4 jogctaAob ЗгцтпофодаА booj^dggjmb '3g0£o- эдбдБ ЭИбогЭдсткло QO<)3£)£)o£)<)2iob boB^fl^» > otp^Ufl^'OCP^0 £00 2)0&8£)JO(J<)d'2CyE)O З^ЗоЭ^СрдотО £00 jo3o£)0£«pob£)000 do£mO£)(Tj- QinrjJob £Oo3bmiobo £оо 3£><п£т<)фо(^>оофоЬ £ог>^фоф^^ооЬ 3m3cagQOob ^ж- Э «з b cp ° 3. Эа>зсро docpo'Qajcpa^0 bbA jog'So^'Bo ДЗ^о’З^ооо Jo^pojobo £oo bcnojcpab ЭЗмсшЭдспдЗЬ З'ВмсаЭ^оуоэо (рзЗ^фофдЗоЬ bo3^cn<jBob bobaoo. 3 -3 Ь ср о 4. ЬЬА» jogBoAob 2^сп&огЭо^з<Ч bonj^jd^rjoyli <3jO£o- 80^3^ bm£joocpob(*)Mj4>o ЬоЬф^Эо £00 bo^o£>3<ntn. 00&0£p000 £O0 bor3^0QTiQ<ioooO ЬсП0ОО£ППоЬфи1)<ПО boj>0OO<nj3o, £Oo3- jgo^c^rji^cyGo a^^ASjmdob jo3o£*)0cy!ob(*)«]<^>o ЬоЬфдЗоЬ CpojQ0' £OOQOcbo, Ьо^оЛЭсот OoAoQOOOO £O0 bo'B^JOCpjBoOOO jg^dm boj«)OT- A<)3nb ^O^j3gBobo £00 0£0o3oo6obo&o(> 0£Do3noEob 3jb3£HimO(^0(JOob 3mb3m&ob 'Ьдсоав0^' З'зЬсро 5. bmQOOcpob^jMj^i boj^ooAgBob bb<4 jog'Bo^'Bo oj^b «Б bob^cp3^oajtn boj^ooA^&ob ajcn^Bo (Ьоупъэдспслога-ЬоЬоорЬсп. 119
^ттЗдАо^о^^-bojmjrpSд^^Бд0’1 boj^ooAirjSoL DjcmdiSo ((j^cyjg^cp jm£n3<)£)&6<)ca<Jisooo boj^cnA j2>o, jmrn3f)4>o- O°t)CT £>о<)&сплоБг)Зоа’)0 9 *g b gp о 6. Зо^о, 3n bo ^oo(no, Vj0^?0’ ФйЗ’ З^ЬБ^Йа, <2«&- «^ojrj&o, Эо(роЛ<пг)&о, ЬоЗо(оБ<пг)йо, AijnFo^'boL, ^jcynb (ро ЬоЗо- дЛгп фбчоБЬЗтЛфо, йоБ^Зо, jog^o^goSa^gpcnSob Ьо'З^оср^&оБо, bobjgpS^ocgmb Зо^^» Д&’ДСУ0 ЭЬЬдо^ро ЬоЬтсдсрпх-ЬоЗ^^А- Бдт Ьо^осЧЭтБо (bo&Jmooo Эд^АБдоиЗоБо, ЬоЗоБ^оБса-ЬйфАо ^фт^<п Ьо^О^^Л^Зо (DO bbg.), i>3<^3O,3fl J^S^EoQnwjt^O Ьо^О^ЗшБо (DO do- <Чо<ло(оо Ьо&лБоп сг^тБ(оо (oo ЬоЭЛ^з<]СГга ^0dC?33^a^ bobrjgp3^ooj<n Ьодаообг)^^> 3^3 °3° bo^rogg^rpcDom-Lo- bo(mb<n j^jcngGocjnj&oli. 8 <g b (jn о 7. bo’btnjdfon^bAogo Ьо^оЛЭспБо jcn^atj^AE^fnig&b» (DO J<nn3jAo(*)n^(rn ГпА&оБо<Ьо0О<)УЗо Эосоо (J<n(jbo(rpO (DO 3j2(DO(4o оБздБфоб’оот, t^eac^r,3c]^)^>&3<vx2>dcy>o (DO jtncD3<)^>0(^a»»j(rn тА^оБо^о- (joocno Эод<4 ^oA3rx<)2)^(nno ЗсЧса^^^по, obj dimgmdiQ Зоото bo- %fn^0(Drmf)^^ln3n Бо'^&г'п.йоБг) ^3°(J53^3bi jm(nn3^>jTji^iEjrn.3oa,o (do jmm.3rj<^0(*)o^)(rr> roAg)o6olbo(joocr>o botxn^o^cafj&Aog, br»(joo(rnob- bojMjax^rj&ob. °’3o<n0i3C? boj<n(jp3J^jnnb, go&(oo ЗоЛ>оотО(оо *3^3m- bo3Cyobo botca^o^cmfjSAogo Ьо^<п(ппЭ<),£)&Б<)<п Эд^^Бдтйо^ооБ, Зо- Ao(d ЬоЛ^*)3(гпсп&огЭо oJjjb 3(jo<4<j bojoA,3o(Do3cTi Eoj22°,’n Эа^о (do 3o&0(d bojMjoiA>j3o(o—(ооЭЬЭоЛд bojoA3o(Do3rx fojg^oo- boQbryjArj&j^o bob(jv>o, ЗАсо(о^^(^)^(гг10 Зо&^ф^до, дАлБ^- (jpo (do bobfnoj(nnc'» ЬоЗ^^^Б^сп 0Б3дБфо&о—слоБоЬЗо(о ЬоЬс'1<2(гпсг1-ЬоЗд|£)&БдгЧ О^ф^С"10^ ^зЬ(ОГ]&лЬо. Э <д Ь Ср о 8. Эо^’о, dicnSrjcpoQ ^сасрЭд^^БдглВд^Ь £)Зп<^’йЗо>» дЭо^Адйооо Зооо <£)bob^o(p(nr>m (do £)30(om bo^ig)<j2>Qnnra3o,Br», <jb<j о^л ЬоЗ«)(роЭт(о. 3 *3 b gp о 9. З^^АБ^п^оЬ Ь<п0оо(р'лЬф£)<Чо ЬоЬфдЗоЬ (роот, Aca3jgpr>(j bbA jog'Bod’i'oo Эд^ЛБдт&оЬ ^оХо^тБ^Ь^^ро 120
ojm<n3o оЛоЬ, joGchEoot дЛслЗоЛспзЕ^^ппо ^(грдЬото (do '3oFo9A<)^2<](jp<no J3<^>c'rr' S^^nAE^mSo, ^nS^cjyoQ (DoBjoA^i^jQrpoo 3r>A>0(o гЭмтЗо‘Ь<) (do joSnino^jbogb bbgobo 'БАсаЭоЬ <J Jb3(rp<nO(^)0(jnoL . 8<gb<mo 10. 3<D^O(nnoj<)OTO Зп(Чо(ОГ> boj“i)OTA<)3nb ^OJCfQ&O 3oD>b r3Am3ocnb Urjocnbogo^bo (do (□oEo'fero&'t rj, bo^bm^^fl^flCP bobjmbo (do (ооЭЬЭоЛ^ lomjjobm j, bora^obm 3<)£)£>(> fjcxiobo (DO yraojoQbfngA^iob Ьо^Е^ЗЪ^, ЗоАо^оо ЗпЬЭо(л<)доЬо (do J ропоту m.- ajnb bo^E^it^, <^m^ca(DQ Smjo^yo j^tno 3o<no(oa boj>g<D<^<j3ob Э<)3^до(о<^г)<пЗоЬ •Qojcp^o—(doq^^oo joEcdEooo. 3 >Q Ь gj> о 11. ЬЬА ^оз'ЭосЧпЬ boS^^^Ff}011 Qb<ng&<)3o gjO&nbol- С72<^’3^й С?° ^йЛоЭоАод&о bob<j£p3^ocgfn boboQT'bm-boS^^^Fjm Зоот bo*bm^o(Dmf)^^,030 bo3(oo(DCnob ^О(оп(лдЗаЬо, Э'ЗАглЭдор'Ооо Зо- ф<)£>оо(пг£)&о (do ,j'p]CP(5'3<^'^)CPo (jocabob ^оЕ^Ь<лп(гпп о^пЗод^т- &abo, bb<4 jogTIt-K^ob (Do3rn^jo(Df)2>cp<D2>ob ^ob3(*)jo(jj3obo (oo 3obo a>02(DO(J30£)f)0<DOoScn&ob ^оЗ^ОдЛд&оЬ o(j(*)<)<^<)bf)3obo<D2<'>b. d^bQmo 12. 'ЗЛст.Зо bb<4 jog'Bo^'Bo o<^ob 'ЗАслЗлЬ^ЕоЛлоБо °’300,0'C)CF0 9njo(jno^ab Зт^осрдгл^о (do (поЛЬд&оЬ boj3^ ^^(orjgo 3<4oG(jn3ob 3ob<j(D3o<n: З^^ЗотЗЬ, ob oAqo b^o3b“. bb<4 jogUo^ilta bmi^>(jr>Q2y(pg3o bm(joO(jyo'b8ob 3£>oEqo3o: „отдо- OTCJM^obogoS 3obo £)5o<nob 3ob^(D3O<D, СП30СП £|<£(rnb-----------ЭоЬо *3<DCO- 3ob ЗоЬг|(ОЗО<л“. 0) d 3 0 11 ьдьастп'зта&бпзп ?ат.г>ос?зь^ 8 <*) Ь (m о 13. boZrjrncDO Ьсл^оо^оЬфиуЧо АдЬЗ^З(гроззЙлЬ jog- ’ЭоЛо o^ob bojog’Bot^cn bob^QW’S^oojm, ’BtjJSEn^nno cnoFob^ca<^"aj- 121
^удЗооЕо ЬоЗ^соооо boiQOi>£nnob£)£)Ao A<jli3£]3(T’nojr)3ob E^dojmaj- £т»<пйг><это ^одАотооБдЗоЬ boaj^dggcAb^: A^jb^OTob ЬоЗ^СООЮ <j<)Q)<)Ai>(*)O£J£rnO bm(JOO£nr>ob£)£]Ao АдЬ- SwjSjrrojobo; эдАооБоЬ ЬоЗ^гпооо bmQoo^mob^^Ao АдЬЗ^З^уо^оЬо, ЗгцгпгоА^ЬооЬ bo3jm.ooo bmQoo£mob(*)«)Ao АдЬЗ^З^^о^оЬа, о'ЬдАЗоо^оБоЬ ЬоЗ^сооэо b<n(jooQnnob£)£)<4o АдЬЗ^З^по^оЬо, bojoAoog^CP^b bo&jrao’W b<n(joO(rnob(*)<QAo Agb3^)3cpojobo, ЬсоЗЬдспоЬ bodjmcno bm.QOO^pob^^jAo A<jb3£j3£mojobo, от^А^ЗдБоЬфоБоЬ ЬоЗ^соспо Ьсп^оо^ооЬф^Ао АдЬЗ^З^то^оЬо, £j%&2job(*)d6ob bo3jrocoo btnQoo2mob(*)£]<T>o A<)b3£|3£rT»ojobo, фо^о^оЬфа&оЬ ЬоЗ^соооо b<n(joocriob£)'0Ao A^bS^j&qpojobo, jo%obb(*)oFob bo3joiooo Ьгп^оо^уоЬф^Ао А^ЬЗ^З^тпо^оЬо, доА^оЪоЬфоБоЬ ЬоЗ^тото Ьт^оо^уоЬф^Ао АдЬЗ^&^о^оЬй. Э<”)Ъс™о 14. boB^mcno Ьсп0О<>сппоЬф'£)Ло &<jb3'£j&cnnoj<)&ob J&3- 'Зо&оЬ goSgjfj&^fn&ob, Sob b<)QTiob«)<3C™)3ob ^SoQnep^bo т<Ч^оБ<П<)- 2)ob bobrjo^a^oogtn 33dCOCng<JCT,Co2iob m^j^ofrofjiob boboo), З^ЗдЗ- ^og2>oA«jio: °) O^o^ob ^0<o3caoo{D<j«)()Q»»<nio Ьо^^ото'Вгп^оЬго >л)Лспод<Чотт.- Зо'Зо, bbgo bob^^a^najcn^btoob Ьд^^Дqoo Ло- ^oajojdCjoo; 3) гаЭоЬо (oc> ЪодоЬ bojo<nb<)2>o; bb& ji>g3o&ob 'ЗдЭо^оэдБ^ттЗгнЭо obo^no <n<jb3<nj3(™oj<)3ob 3o(n<)3d; {о) ^оЖ(*)&с'цгпп bb<*> jog^o^ob j<n&b(*)o(^'0(joob ^ЬА^опп^ЗйЪд £□0 |д'Ь^,‘З^ЗЗСГигп^30 оЭоЬо, AmS Smjog'BoA^ АдЬЗ^З^о^^^оЬ J'T>bb(^)0(*)vn(jar)3o ^Q^boioSjim^ojb bbA jO'ptaAob jciEib(*}O(*j£jQOi>b; Эпгрд'ЗоАд АдЬЗ^Зсро^скло 'ЗсаАоЬ bo^oogA^^ob (JJCf^Cpg- Зоспй CO*>9(AjoQr)3o; g) (oo8(*)jc>Q£jdd oboQT> ЭЬоАдооо £00 m^njooo, *gfyjoogg obogy ojj£)<n6i<n3o£)A АдЬЗ^З^гпо^осоо 'BrjjSEobo Эоа^од'ЭоАд А^ЬЗ^З^ппо- jg3ob r3j3oQ>j<)()£nnori3o'<3o; 122
%) bbA jog'Bo^ob cndg^ooQjjab ^^dbo'bo(jao £oo bb£> jog'Bodoob J33CPd ’3<)оа<*»0(пдй<£|£пп Зо^уото Ь^^пнЗЗ^одоБд^соЗо; co) bo&o^Qca go^rnio bdb^^Yx^oajcn ЗгпбстЗса^гпонЬ boaj^dgfj^n'b^; о) ЬоЬдорЗ^асдт ^j,3of34>m<j&ob {O^Qgo; j) bb<n jog'Bn^ob bobo£nr>bm.-bo3<g^(4fjm JQ^SgSob (оо^о^дбо; C?) С°й^ОЗ°(ЗЗ^д ^b<4 jog^o^ob дЛооооБо ЬоЬдопоЭ^оодсп фоЬо, ^З^’ДО’ЗЗ ^0£ОоЬйЬо£ОдВоЬ £DO Г3^3<П.Ьод£ГПоЬд, Aoq bojOQ- 'ЗоЛт, 6дЬЗ<2<^ода<Чо qoo o^ojo^nfnBAogo 'ЗдЬо- ^Э&^сросо <3(g3mQoob; 8) bdfjAoocn-bojog'Bo^m ЗЕо'Здбд^пеп&оЬ ioEjgSobo, ЬоЭЛд^- ЗДСУ™ (°* bob<naj(ip<n-bo8g>0^E^m £DO^jb<j&£)£mj<}oooO £00 bo^o6>- Эспсоо, й'у^слд») bojpJ^fn Ьо^оАЭспото 33&6>сг>2<)(гп(п<!>&; Б) ф&обЪЗт^пфоЬо £оо jog'Bo^i^oBB^jjnnrxBnb ЗЭоЛоо^дсрсаЗо; ГП) <ЗсЗСаѰΠѰ° boj(4<)QOo£)<n ЬоЬ^ЗоЬ Ьг)£ГТ'ЭЗ£П<рБд2ПП<пЗо; 3) bob^Q^S^najca C°0<^Q?3330^ > Jj) bfjbbob OQO^&O £00 3<>(Jq3o; A) 3c>^ocobo<4g<)(!>cyrndobo, o^(4r)oogg Эо^оЬ ^nO(nob, фуоЬо £oo ^JCP°b boAg^QTimiob doAotno£oo boaj’^jdgjnnrjdob £00£0JQ^o; b) Qobooo^n^obo £00 2^оБЗ(ПОЭД£ГТ>СпЗоЬ (DOQgob £00&j3n do£>o- ooo£oo boaj^jdgQinr)^0^ ф) ЬоЬо£ппЬ<п-ЬоЗ<)£)ЛБ<}с*1 ojnAoQbgob fj^o’ooSa ЬоЬфдЭоЬ mdo^o- 6o%OQno; £]) <3Am3ob joEmE3£o<j3£mmdnb boan^jd^^jBob CJ^CO^^^o;; *3) ЗйБгпБЭ£од&£тт&о bobo3o<4oo£nnm^m3o£nnfj3obo £oo bobo8o(4<n- Сусп^осэЭпдЗоЬ 'drjbob^i; bobbjryob ЬоЭоЛоосроЬо £oo bo3mjo(jy>ojfn 3<n£oajb<)3o; J) bojog'Boenro 3mjo^mojcjmiob ^bobjB; joEmE<j^° ^(jbm^Qnnooo •jojcpg^fl^ob 'Brjbob^S; £o) oo6ob(*oob *3»jbdb<jb bo^Acocn-bojog'BoAtn oj(^)<jJnb фоЗса^дЭо. 9 *□ b cp ° 15- Scajo^Botn^ Лг)ЬЗ«£)2>£гг'о^<)&оЬ b^32<njSo(^2(*)o <3д- ‘bjTHJlJQO'QQnnoO 3bm£n>m£0 bbA JOg'Bo^ob JfnEb^O^'QQOob 3<)-14 3«]b- (m^n о^пБс/ЗЕрдс'ро cgo^gd’Q^00’- отдооод- 123

фг>оЬ boB^cacna bm(joo^ob(*)^nAo ^ЬЗ^В^то^г)- BobagaS; а^ооэдотоЬ, rjBAarj^ycoa, yatno^oob, спобсофлЬ, bajabob, К^А^ЪдотоЬ 02ф<пЕ><пЭо|£)&о cnjnnjcjBnbd^af). Э «J Ь gn о 23. эдЛаоБоЬ baBjmcna Lrn;jod(jrioL(*)^Ao «^ЬЗ'дВ- Qpoja 'ЗдЬ^о^дВо gci()&o(job, (оЕдЗЛтЗд^^годЬ^оЬ, £о<пбд0оЬ, jr>cj- jjob, fHQorjbob, batnjmgob, firj^Eo^cogob (n^jjBobo^ab 500 3<n£p- (?°30<п°Ь ад^тЕтЗо^с^о boBjmooa Ьш^оа^т'оЬф^бю АсЬЗ^В^о- joba^aE. 3 *J Ь Cp ° 24. a'b'j^Baoji’aSob baBjmcna Ьса^па^тпоЬ^^А <4fjb- З’дЗ^пг'о^о'Эо ’BjqcooE babofijgaSob од^саЕтЭп^с^о baBj<ncna b<n- QOd£pob£)>£|£>O ^jb3^j3qTioj6 qjo 3cna-ja<4aBaQr>ob oj^jcmKcaSo^Aio (nQnn^O . a •") ь c« о 25. bojoc^cnggcrpmb ЬйВ^тотй bfn(jo&{;mob£)£)£> Arjb- 3^}^Cfr,J*r^° 'Эдсо00^1 oerjbo%<jcy>oL abb &<)b3<£)3£nnojo, ojac^ob obb АдЬЗ'дЗс^о^о, ЬоЭЬ^дсп-пЬ^слпЬ од^тСтЗо^Ло m^jo. Э “) Ь ср о 26. >£дЪ<Вд^о1>£)4>&о1> baB^mcnd bmQoaQnnob^^A &<)b- З^В^оja’Bn 'Bj'ionb yoAid-joijpagojoob abb £><jb3£jB;rr>ojd. 8 «) Ь gn о 27. фа^с^оЬфоБоЬ ba3jm(»o Lmjjoo^ob^^A &<jb- 3«j3^jr>o(jc>,3o HrjQoob 3cno-3oQo»br3aEob dQ^rnSm3o«)A)O tn^rnjo. dMjbgno 28. уЛоЬЬфаЕоЬ ЬаЗ^гтюта Ьт^оа^плЬф^Ао ^V)^- З^В(гпо^а <3^)b(og<jBd aJ^n^BoEbjob, аст»Эа-афг>Ь, o^nUmbogoyi^co-ya- ‘ЬоЬЬфоБоЬ, ^оЬодо^оэ-^а'ЬоЬЬфйбаЬ, уа^а^оБ^опЬ, j^b^afaob, ^(oa^m-yatabb^a&nb, ba3bA<jcn-ja'babb^a&ob mQT,'J<)^r>b^af. a’gbtjno 29. ЬспЗЬдотоЬ bb A^bB^jB^ojab, B^QTimA^boob LL AtjbB^B^pojab, cn<2]4>j3<jEob(^)a&ob bb Л'дЬЗ'дВ^о^аЬ (oa yoAig)o<bob- фа&оЬ bb £><jl^£;kcT>ojab a£>a ojgo отодооЕот 'ЗдЗа^о^^СЗ'^^0 адф<п6спЗо£)Лп ^bB^jB^pnjgBo, dg^rjcngr) ЭЬаА^З^0 С°* fnQmjjBo. 125
0) d 3 0 III bd&mcnd ьпкзодсгоьв’а^о лаьз'з&егоза&пь ааз'волоь ьоьасрауо’вл ьасрпь'З’зсроьоь •замерам (п.АьоБПкаг>о а«) Ь ер о 30. bbc-> jog^oAnb ЬоЬдерЭ^ло^т ЬдерлЬ^(дорд&пЬ •£]Эс>£рердЬо cndi^oFm oAnb bbA дод’ЗоАоЬ ^'ЬдЕодЬа bo2>jm. Э *") Ь ер л 31. bb<4 додЪсЛлЬ ^дЬдЕодЬо bo2>^m оЕЬсп£>(дод£рд2)Ь bo&jcocno Ь(П(дооероЬф£|<по ЛдЬЗ^Зцтродд&оЬ дод'ВоЛлЬооодлЬ дспб- ^(!)0C)'OG00^ Эд-14 S^jbjpob опоЕоЬЭо(о Элд^потдЕд&^рер дддсро '□«ЗСРД&оЬ, ЛоЭ^одЕо^йц дЬ Здсрд^о, дспЕЬф^здлоЬ docyoOT, o<n 'B^qoooS bb<4 jogBoAnb od caAgoFcn.jSob З^ЗЗд^дЕ^оо'Зо, &<n3- C?Q^nU о&^йЛо'Здаспп^дЗ^сро оАооЕ bbA дод'ЗлАоЬ ^‘ЬдЕодЬл Ьа2>- 3<nb ^оБ</Зд: bbA jog'Bo^ob ^ЪдЕйдЬо bo2>jm,b ЗЛдЬо^оо^ЭпЬо, bb<4 jog'BnAob bibi^bm jra3oboA<nd boS^fnbo (oo ЬЬЛ jog'BoAob b&boepbrn ^(пЭоЬ;>£>аофдйоЬй. 8 «] Ь ер о 32. ЬЬЛ jog'dadiob Ьо^оЕтЗЭ^одд^г! ЬдсрпЬ^дтпдЗюЬ оЕЬ<п<п0одерд2>Ь Зд1^(*)тт(одЗ bbdi jog'Bodiob «ддЪдб’оjbr> bd^<n. 8 «д b ер о 33. bb^> дддТоАоЬ £<ЬлБодЬо ЬйВ^п "ЭдЬ^о^дда спею ЗоерсфлЬо^йЕ: дод'ЗоЛоЬ bdijcnbojjdb ^оо дЛтдЗдВоспб Ьо&^спЬо^оЕ. 8 И) Ь ер Л 34. дод'ЭоЛлЬ boBjcmb оАКдддЕ ЬЬЛ длд'ЗоЛлЬ 3(П- Joepoj^Eo ЬооЛ&ддЕгп спер^д&оЬ ЗоЬд^одосп 'ЭдЭ(рд^о ЕтАЗооо: дЛооо 300 ОотоЬ ЗспЬйЬердсо&оЬд. Э <£) Ь ер Л 35. дЛтдЕд&оото ЬйЗ^слЬ о^КдддЕ bb<n дод Зос'поЬ BmjoepoJjEo ЗтдодЪоАд ^оо е>дф<пЕспЭл£)А АдЬЗ^отоддЗ'Зо, °3бгп^гп^°'с)^’ С°° Ео0отЕоер«)^> спд(п£1£дй,3о ^дЭ^Д^о ЕснАЭъсп: 25 (одЗ^фофЬ епдоотд^ерл Этдод'ЗоЛд £>дЬЗ£}Зсродо- 126
bogoE, 11 одфтЕтЗо^Ао A<jb3«g&£[pojo- bogoE, 5 QDfl3«)£)o£)b 003000 <j^£po од^тЕтЗо^Ао m£rpJobogoE £oo ото oom ^«р'ДфофЬ cngocngwQT’o Eo(jomEo£pvrjAo mjA^jgobogoE. 3 «j b cp ° 36. bbA jog'BoAob •gj'bjEogbo bo&^m 00A&330 тотЬо ^£ппоЬ gOQXxn. 3 <j>j b ср о 37. bbA jog'BoAob ^'b^Eogbo boi^mb mAogrj Зо^рофо: jog^oAob bob^m £oo ^AmgErjBoooo bo&^m oooEob^mA^c^^pfj&oooo oAnoE. 3«) Ь ср о 38. ^оз'ЗоАоЬ Loi^mbo £oo «jAmgEgioOTO boi^mb cooEoBAo£0 ЗЗ'Д^’З^оЬ bojoEmE3£ogicpm oEoQOO^jogo. S’jbcpo 39. joEmEo £o>s3(*)joQg&«)£po£o ooogtmj&o, oo^j о go 3°С?3^'ЗСГП<> bbA gog'BoAob «giligEogbo boijmb mAogg Зо^рофоЬ ЭодА oogoooa^^mo SooogoEob £jiAo£pm ^ЗотодордЬмЗоот. 3 «j Ь ср ° 40. bbA jog'BoAob ^bgEogbo bo&Jmb ЭодА 3o£pg- &£)Спо joEmEfjBo ЗзЗД^С°3^й Snjog'Boinf) <4gb3«)&cpojg&ob 'jEfj&'bfj bbA) jogTJo&ob >2%fjEorjbn bo2>^cob 3^<j'bo(oo«j3ob отодЭ^^рсоЗоЛоЬл (pa Э^родЕоЬ ЬдерЗ^^З^00’" 3 <g Ь ср n 41. jog^o^ob bo&^mb £oo ^ЛсодЕдЗоото boi-Jfnb bg- borj&o о^уд&о £00 <noj£0<]&o д^отЬо^ооЗодд £0<^rob. 3 ") Ь ср о 42. jog'Bo&ob boBjro. jog'Soi^ob boijcnb 0,03- 32££О(пЭо<Ч<)Ь £00 3ob nA 8<nO£OgO£pgb. 3<gbcpo 43. дМтдЕдЗоочо bo&jtn oAifcggb ^rogEtjSoOTO bo&- joiib OTOg3^£om3o^jb £00 8nb mA 3mo£ogo£pgb. 3*gbcpo 44. jog^omob bo&^mb £00 rjAm^Ejiomo boB^rnb ooog- З^^тЭоАдЕо bgcpSdjngoEfjcpm&^E booooEo£om Зо£уофг)доЬ bbfom- 3gdb £00 ^оЕоэдВ^Е ЭоотЬ 'Bo'EojoE goEo^bb. 3 «) b cp ° 45. LbA jog'BoAob ^t^Eo^bo bo&^mb mAo^Q Зо^ро- фоЬ 'З^дАот^В'^ср bb£om3fl2«b AogAo^O£o «jd^^j&ooE jog'BoAob bod- ^mb £00 gAmgEg&oooo bo&^mb отодЗ^^тЭоАдЕо. 3 «) Ь ср о 46. bbA jog'BoAob ’£J<b*)Eojbo bodjmb haboob о^ДзЬ bbA jogloAob «gbrjEojbo boBJmb ЗА^’Ьоооо^Эо ^Д£ро^о£огЭо тА^дА. 127
^,о&^Зй^’3'^Э ЬдЬодЗЬ o^gob jog^o^ob ‘д'Ьд^о^Ьо ЬоЗ^тЬ 3<n<yboQoo<£}3o o^ognbo *Б<}Ь<}оо^]СП!"'<)дг>1л>Э£]&^’> <)Аотг)А><эта Srnjog- ЗЭоАд <^jb3^3(rr>ojnb 3<ncnb<ngGnoo. 9«) Ь jjj> о 47. jog^o^nb ЬоЗ^тЬо (oo дАспизБ^Зооэо ЬоЗ^тЬ 'Brn&ob <3j'0or>dEb3<j3QTi<n3ob 'З^ЭооЬдддо’Зо bojoo^bo jo(oobo^J33^)0(o 3°C°d3(j33o ^d<^’°C)3(5'3Cp Ьосд^Зд^^ЗЪ^ !3<jj3(>o(»p 'ЗдЗото^ЬЭ^З^ср jmSoboob. m^j ЗЗдЭооо&ЬЗ^Здсуо jmSobno <Здоэо&ЬЗдЗ^(т J0(oo^jgg- (♦jDQv^ob 2<j(4 °0£) ЭоЬо $й(О0^|з<](*)О(пм)Зд rjtncn<)A(n Зо(тофоЬ oA ojSojfnojoQy^Sb, bojooobo b<jQy3r)m£><)(o joBabojrrj3o Зо^офдЗ'Зо. m(nog<j 3o(nr>o£job ЗЗ^ото&ЬЭдЗ^^гро 3°<j°'pj33(5n" СУ3З0 oAo ojgb, bb<n jO^Bo&ob ««jljejforjLo ЬоЗ^соЬ 3<nj1)o(co£)3o (ooooobfngb bb& jog*i3o£>ob bo3jm.b (00 Eo^bo^b obo(ry> o&R<jrjFr)3b. 9«) b cj> о 48. ЬЬЛ ^одЗЗоЛпЬ ^tjborjbo Lo3jm poAojq 3oqt>o- фоЬ ^ЗЗ^оо^З^)^ ЬЬ(о»пЭо%з oA^gb bb<n jog'Ba^ob •£п%зБодЬо ЬоЗ- ^mb ЗсЧ^Ъо^оо^ЭЬ ^зЭ^Зjo ^зЗо^оJ3&qp<o3noo: bb<n jog'Eot’iob ^)%3- ЬодЬо ЬоЗ^спЬ 3<'->3%o(on«|3ob слодЭ^^осоЗоАз, ЗлЬо спдАотЭдфо 3<nO(OJO(m3, 3^Q*bo(OOlQ3ab S^OOgobo (DO 3&<ybo(DCl£)8ob 24 ^33<^O. Lb<4 jog'Bo&ob >j2)%q6^oqLo bo3jtnb ЗЛо'Ьо^п^Эо 3a>3(rn otoqoL 3caja<j(o^3o'co оЬ&о£>огЗзо(гп(озЗ'£)^оо bbA jo^oAob ^'bjborjbo bo3- jmb ^obo'Bg. 3 <g b ср о 49. bb<4 jog'cWiab 'з'Ьз&озЬо ЬоЗ^тЬ ЗАз'Ьпооо'дЗо: о) о^зздЬ ЬЬЛ зод'ЗоЛоЬ «j^bo^bo ЬоЗ^тЬ Lr}l»o^2>L; 3?) оЗ^здо bbA jog'BoAob 3<пЭ^Эз(о joGcaGooo joG3o<4(*)^3ob, jo- ЗслЬ^зЗЬ ЗАЗо^дЗ^огр^З^ЗЬ; j) (ooocobmgb bb<4 jo^ooiob ^Ъз&одЬ ЬоЗ^тЬ ‘ bb& jog'BoAob jrnGb(*)O(*)«n](jonb 47-<j Эл)Ь(гпоЬ Ьо<2'Л)323(2’<Ьз (oo ЕоЪЕодЬ obo(m oAfygGcjdb; (о) 3<ПоЬ(03&Ь b&£)(nnnO(D-bobo(nnbfn (DOJOobgob ((’’ЗдЗ^З^СО'дЗЬ) cnogobo oGciQoo^jogoOT oG дЗтоод^ооо Scojog^o^g ^3b3^]3(^ojob ScmOTbmgGoOT; 128
fl) 1*ЬА 303^0 4>ob ЬоЬосуЬот jcn3oboA>OTO ЬоЗ^отЬо (do ^гг>ЗдЗГ^о^13 ^flbi^jijnnojgbob boboQybm jm3obo(4ooo bobjo^Cjob (оо(оэдЬо(туз&зЗЬо (oo &ol\J*%£)C3"}fy)&b, 003 obobo jobcmbb оЛ 'Зэд- ЬойоЭз&ооЬ; 3) bbco jog'Bo&nb ^jt^boybo boi^mb bQboocoo *3rmOTob Зз^ооот^о'Зо ocno-job^cg^r'^ib ooobo3(D3&miobojob (do Ec.'Bbogb bb<n jog^oc^ob Gc>CT<j3'3Cr boboijybm j<n8ob(4cj&b bb<4 j03*3odoob bdbo(TT>bm jotSo- Lo<^oooo boB^mb ono^S^^omSoAiab ^o&^^booo (DO ’ЗдЗ^о^тЗ (oobo- ^(5j°(J3^CTdC? ^З°3з^ bL^-» jog'Bnt^ob «]%r)f>ogb boi^m'Bo; b) d2C°Cf(O***33^b CnA^OjGrj&OCn (DO obo^Q&b ЬоЗофоОТ. ЬоЬ<)^п^<П- 0°3^32>Ь bb<4 jo3*3o4>obob; от) of>b«nAQO<)£ri<)ib Зофг>г)&с>Ь £)<ЗСТ3^0^ > о) bobbogb qoo b^jgopob ЬЬЛ jdgUo&ob doqriOTa «jBoQnQvi^b boA(D{OTmdob; j) bbA jogBo&ob ^%з6д<)Ьо boi^mb ЬдЬпоото 'ЗтотоЬ OQb»^p3&b отЗоЬ 3(Dg|m3a<nr)r’T.2iob bb<n jog'Bodi'bj ЬсЗЬ^^оАот otoq- £ооЬЬ8оЬ ЗзЗотЬззз^'Бо ob o3 'ЗдЗотЬд330*30, Actiqo c,'[j(Jr’C3'Q^Q^r'od ogA^boobojob «£)<Чотоз<Чото отдз^оо^зоЬ ^bob^S bog^OTO^tn^obai bob^Qrn'^^jOT^rjQnnQ&fn зо;пп^оз^(гпзЗоото Cy) d(jb©QO3<ib GojAiototi (do Ьо^о(туотй<ЧозЬ 3mdo(mo%0(jr>ob; c) Smob^ojbb Ьо^Аото^отЛпЬот Аофоар- jogoob; Ь) Ьо'З&озЬ (oo £)jd& °^зззЬ ЬЬот jo3*3nAob bt^^Qry^ajijy^Snob ^otnSmSojo&rjb^yrjBb ^(jbmQOTob bob^^yS^ogmj&^o; fn) °С?З^Ь ^(jbmjOTob ЬоЬзсотЗ^оазотото ЭоЬотоЕ °(j<^’3Con(^)3^'0C3,o (ооЗ(оттЭофо£1<Чо ^оАЭотЭо(и£оЬ(пу)доЬ A’pS^bjiobo (oo ЗДйБ&о^- 3330b bo^tmjib. a-jbcnr, о 50. зозЪоАоЬ boijm (do gAcngbcjiSoOTO ЬоЗ^от oAfi^- 33b bo3ob(oo(*)OT jfnSoboflbb, <4m3cy3<}o(j oSm^S^^b 0030003^(^0 Зо(отофоЬ (одЗ^фофото ^^(отзйоЗотЬо^гузЗоЬ. ЬоЗоЬ(ооф<п j<n3oboob ^оА(о^зЬоот Зо(отофз<!>о зйС°й^?ЗЗЗОЗ^— ob o(jbmb (J*C?J3£]CP С°3^‘ЗФОФОТ'> 'Д'ЗСРЗ^ЗотЬооуз&о, ob gjOO^jj- 3<nb Зоооо 0&f>330. 129
3 <2 b gn о 51. bbA дод'ЗоАоЬ ^ЪдЕйдЬо bdb^jfn EoToogb, Arn- C?3^°(J °a° й£)СЗ°С?З^СГйС? l>Q&fn&b, bogoScaSdogigycn С°й ЬоАдзо- “Ьосъ jmSobogib bojooobtg. ЗЗЗСГ0 ^^З^З^о^ГЗ^0 C?ft CT>oEo3£ogdm2>ob ЗоАо gogn^ogS^gno* ’БдоЬ A^gnmL оЭ j<n3obogBab ЗгпооЬсадЕо (do ^oA'jfo^oEmb Coa> bo^oAm SobogygBo Q?° 8<”)b(n>o 52. bbA jog'BoAnb ^/bgEogbo boS^cab (одЗ^фофо oA 'BgodgygSd 3°(J3^3CP °J6ob iol^bob^g^OOo boboSdAoagpcob ^Д- booo oE Qoo3o£jo3Ag<!>>n]gn <">^bob bbA jag'BoAob «jgtgEdgbo boi^mb СЛоЕЬЗгхЗоЬ ^йАд'Вд, bcnQycn оЗ ЗдАоСП^о'Зо, Atn(ogboy bbA jog'Bo- Aob «jlgEogbo bo&jcob bgboo о A oAob,—bbA jog'SoAob «jbgE&gbo- bobjmb З&дЬо^ОО'дЭоЬ cnobb3cn.2)ob a «) b g»> о 53. bb£> j02*3a<^ob ‘^j'bQ&oflbo bod^tnb •j0jQv>jBo3tnbo- g^bob go^onb «^obg^yobob oE gd^oo3(OQ ^oooobmgbobob bb£> jog^o- <4ob £)%дЕо<)bo bob^mb ЗА^Ъо(оп«)Эо ofo4>fi«jEjib cndgob ^ncggp^*- 3rnbngn<j<tab bb£i jog^oAob obgnd(oodifi^<0qT’o boBjmb 3o<j^> bbt4 jo'pta&ob ^j'b^Eorjbo boi^mb obogno ЗЛд’Ьо^оо’дЗоЬ 'Зд^ЗЕдЗ^з. 3 •) b gn о 54. bb& jog'Bo^ob ^ЪдЕд^Ьо bob^mb «jajgp^jia3«n- b°tP3^°b 3^(oob gjdbggpobob oE 3°CO*3qoj (ойооЬспдЕоЬоЬ bb& J°3~ 'ЗоЛоЬ дЕозЬо Loijmb ЗАфЬо^оо^пЗо Eo^Eogb obogp o^fi<]3“ Ej3b й<Чо 'З^З^о^дЬ rnAio cngob gojcobo bb(4 jog'BoAob £)% rjEojbo boijfnb ^<2Q3'£)2>o3rnbogr'r)2;(->b go^oob ^obg^pob oE (ооотЬсадЕоЬ- £0g>O(O0E. 3 ”J Ь gp o >55. bbdi jogTSo&ob obgydQod&fig<£)g’n «jbgEogb boS- ^<nb о^ЗДзЬ bbA доз'ЗоАоЬ ^oEoE^oggno f3g3o(og<)Eg’nm3ob g'bfl- ЕддЬо bob^mb ЗАдЪо^оо^Зо oAo 'ДЗЗ00^^ дАспо оодоЬй oAfigg- Efliob ^3^35. 3 “jbgno 56. bbA jog^oAob g'bfl&ogbo bo2>^<n roAogg 3dgn«>- (♦job <у>дАооооЕд&£)(пп ЬЬ^оспЗоЬд JSEob bbA gog'BoAob ЗотодАсп- dob—bbA jog'BoAob bobogybca дсаЗоЬоАооо bob^mb. >36
cm о iv эсплдз’эолз лаьз'зьсгззаьоь ьоьзсга^пт ьас?оь,о,зс?зьоь •заг>с?сгаьо пладбпз&о а«зь Ср о 57. Зст^рз'ЭоАд Af^^doynjob Ьг>Ьдсу3^о<дт bgcyob- t)°3Cyg<tab и)Эо(псг>г)Ьо tnAgoFca оЛоЬ amjdg’BoAg <ngb3^Qyojob jgtg&ogbo bo2>^<n. Э “J bey ° 58. Зепрд'Эоспд Agl^^j&cyojab ^дбодЬ bojpjmb oARg- gg£ <^>gb3«]32ynjob 3mJocyojgEo саотЬо ^Qyob g&Qoao. ^o^)3rm3o£og><)^Cy<n^0b Gfn<n3gdo <yo^gb(og2>o Зспдод^ЭоЛд (ЧдЬЗ^дВ- cyojg&ob JCQ&L(»)O(*)£)(Jog3ocn. at) bey о 59. Senjog'BoAig 6gb3£)2>cyojab £)% g&ogbo ЬоЗ^са o^ob A<jb3£j5cyojob g^OTd^ogtneno bojo&mB"3^pj2)Qyfa a ti bey ° во. 3<njo<jr3ot4g ^>2Ьз^&суозоЬ ^а^оа^° boi^m: °) (уз&зеу^&Ь А<)ЬЗ<г)доуоз0Ь З^Ьфоф^^ооЬ (ya 'B^gb ЗоЬ'Зо (ЗЗСР°СГа^а^0 jog'So&ob зсаЕЬ^о^^^ооЬ Эд-16 Э^ЬсуоЬ 'Эд- ЬдВдЭпЬо£0 ; ^) 0^ФЗ°0а^^ о^З0^ ’ЭаЗд^о^дЕсуеп&л’Эо Зусаодо og^cn&caSowj^o (пдЬЗ‘2ЙсУо30^пЬ J^^b^o^wjQogib (ро &<>Е)Ьо‘Ь(пз(Чс>зЬ Эоото фд^о- фепАооЬ bo^QigAg^b; &) й^ФЗ°иЗ^ ^дЬЗ^&еуодоЬ ЬдЬосуЬт-ЬйЭд^Л^дт ^д^ЗлЬ ^оо ^хзхзбЬ; (р) ЬоЛ^дЗеуса&Ь Smjdg'BoAg ^gbS^cyojob bobo3o<no5Qy(n cnA^o- btngBob ЗодЛ 3b^og<4^oo^og2i«]cy 3tnjocpojgcni> оЭБоЬфооЬй (ой Зб- фодЗлЬ ”)*зсга^пот- 131
3 g Ь gp о 61. 3cnjog'3o&g AgbS^dopojob «jl^fogbo biftjm оАКэдЬ Brnj^'doAj A^bS^jBcpojob jn'bjborjbo biS^mb ЗАдЧо^оо^ЗЬ '^flSoQogg&t’T'miooo: Эсо^з’ЭоАд A^bS^S^pojob «j'b^&o^bo boB^mb 3A<j‘bo(po£|3ob cnogS^Qo^iSoAj, 3obo Smi^p^ogp^So, ЗА3- %0(ОЛ£)ЭоЬ 8(0030^0 (Di ЗсО^з'ЗоАд Ajb3£)<?>(mojob pj’bjbijbo bo&- ,jmb ЗАд'Ьпооп^ЗоЬ Stnj^'BoA^ A^LS^dc^ojob pj'bjbojbo bo2>j<nb ЗАз%о(оп^8оЬ ^cgjrn^ioStnboQflng&o ^i&obol^A^ta ScDj^'SoAt) Ajbi^ic^yojob Ьфод'зи000’- 3«)b(mo 62. ЬЬ(оспЭз&оЬ jobodqicn^o^D 3<nji3f3oA<) Ajb3<2&- (mojob *£)<Ьд&одЬо 3<niQ0gC>("Y) <)ib . 8 <□ b С" о 63. J8Enb 3rnji3'3oA<) З^^гпоjob bibo^bm jfn3oboAooo bo3^«nb. boi^m oAfijjb cn&gob cnog3^(pm3oAjL (Di 3nb Scnjig'BoAg Ajb3£)2>(mojnb jfiojbo ЬлЗ^сш Afjbi'j’j&Qpojob ScnojAcniob — 3mji3'3oAj ^iq[>- СП d 3 0 v bdd3(H.CDd ЬПХООйСГПЬб'ЭАО Ааьз’зьсгола&оь лоз'эоаоь i>obDc?aw3(n аздА(пзасг(п.ъоь (ПА&дБ(п.а&п 8*J)b£»»o 64. boi^mcno bm'joO(rnob(*)'£)A<i АзЬЗ^З^ппозддоЬ 303- 'ЗпАоЬ bibjQrnS^oajoi bj^rnob^najirn^Sob «jgOo^jmjbn OQnSdbA'^^m^ig^mo (Di g,°^3jiAg)'Q(oiJ&J(rno cnA^ibm iAnb ЬЬА Jig'BoAob bibiQ^bm jcnBobiAoi biijm. 8 ’З b gp ° 65. bbA ji3'3oAob bibogpb<n jm3abiAoii bid^oi 3i- b^jbobS^gb^gpo (Di i&^iAo^igri^D^&^gnoi ЬЬА ^З^оАоЬ ’"j'bfjbifjbo boB^oib ^обл^з, bro (mem ^’bflBirjbo bi&^<nb bjbn^&b 'ЗспАоЬ З3- 432
^>om(o'8o—bbdo jdgjJo&ob bodjmb 3<4()%oQjo£|9ob ^nEo- ”83, Aco3(nnob ЗоЭоАоо оЕ&а<Чг/Э'р(гп(р<)&'0Сроо. 8 «J b gn о 66. bb<*> jog'Bo&ob Lobo^rpbrrx jm3obo<^ooo bod^CTl £0- ЗшЬ^дЭЬ (DOfTi&QEo^r^^cibo 5°* 3°^Jd^3'3Cr3^fl^^ 8008^83(0 joEro&oio ^о<3'3^30СГ^0 (° ° 8ооо ^jbobA^QTrvjdcrpdQj (ол йЭгп^Эд&Ь 'ЭзЬЛ^срдйоЬ. а «д Ь (го о 67. ЬЬЛ jog'So^ob boboQT'bm jm3obo<4ooo boijmb С?Й£?33^0С?3^0^0 С?° &'5^Зй'’,Вс)СУ<)‘->йБо bo^oQTr'^o^i^Q^'fno ИдЬйЬА^)- QT><j&(rrid(o bbA jog’BnAob So'vjcp фд<пофгпАоо(Ьд. a<gb(mo 68. bb4> jo^^o^nob bobo(mbm jfn3obo<4ooo boi^m: о) o*j^>or»oo&<j2>b (oo ^оАЗо^ооодЬ bb<n jag'Bo&ob bo^Aoom-bojog- 'Зо(Ч<п (oo bojog^o&cTk-A^b^’^&Cpoj^’jAio boboQpbfn jm3oboAoo(*)<)&obo (oo 00030b ЗззЗ(зг)доАд bbgo boS^wj&Ggm (oo (oo^c- b<ji<0(nn<j3ocno 3'0t3omiob; 3) (n<j2>£)£pmdb <btn3<j«Sb ЬоЬо(уЬгъ-ЬоЭ<}£)<Ч(><)со ЗД^ЭоЬ, bob<j(p- o^ocjm йо^здфоЬ ^oSben^Qo^cyf)^0^* Q°® boj^><j(or>(*)CTi-cg<Q(mo(or> ЬоЬ£)<)^0^ ^o&3(*)jo(jg&iaboOT2ob; &) C73^’2)CPfn^^ 'bc'iStjib bo%cn^o^ocorji^ogn ^«jbAo&ob 2j(mboj(ncgo(o, ЬоЬдсрЭ^одспЬ (ooboQogo^o (oo 3<njo- Cyoj^coo 'g'gcpflSfliob (oobo(jo3o(o; (o) oEbcaA(jo<jtnn^^ ЬодЛоосо bj^SdQvjo&tjCprokob ^(jbmgoiob bob^cpd^oajrvjiiOTof) ^Аетод^отсаЗоооо (оо£>^3о; j) ^oEbo^Qrag^ogb o3 Scmjo^yojgooo эдБфд&Ь, A>CTi3(nn<)&OQ а^ЗЗоС" ^(OO oj&oE £08(030^ bo3b3(o<4fn ЬоЗЬоЬ^^'Во, bjQySdjngoE^QnncaBob ‘Д^ЗЗ^ ^333^°^ 'Bgoo&ojnrjijrjjnn do(nnooo bo^Acnm 3) J3Eob, owjjo^^imrsmSob '8380063330^80, bbfn jog'Bn^cb bo- boqTibm jm3obo<ncoo boi^robcnoE bod^^^E^m, J£)Cp£),3<^’'£)Cy10 (jo 0,03(00(330000 a'BflEfli^nmaob boja^ooo ьз^по^т^сп з^ЭофзфзЗЬо (oo 800030^0 ЬоЭЭо<Чоозз(пг><пз&Ь. 3 «J Ь ср о 69. ЬЬЛ зоз-'ВоАоЬ bobocybcoi j<n8obo<4ooo boBJmb '3(3C?3^d й3з^ 88o(noo33(nncni8obo (oo Sj^^G^coiSob o3 (00^338'80, AfnScp^BoQ bb£> зоз'ЭооооЬ jooSSijj^Efjoob jj^oogEooE, '83^3- 133
Acnb Smjog^oAg Agb3«)&^ojg&ob bobi^mbcn jcnSobaAcoo bo&jmg- 2>ob (TjOQDggGo^yg&oGa qo& goGgiA^^trngioETo (oo ^oo^JSmb bbA gog- *3oAob boboQpbca дглЭоЬАдЗоЬ bAdoGg&oGo ^oo оСЬфАи;3(jog3n. 3<gb(mo 70. bbA jog'BnAob •jg'bgGogbo bs&jcn J36ob bbA gog- ЗЗоАоЬ boboQT'bm j<n3oboAa>o bob-jrnb ^дЭ^д^о 'BgSo^oggG^rncaSocr): bbA jagBoAnb bobo(rnboTi дгпЭоЬоАота boS^tnb соадЗ^^глЭоАд; - bbA jog'BoAnb bobo^mbcn gmSoboAcoo bo2>j<nb ооодЗ^^отЗоАоЬ Smoi^o^o^ggJio; bbA joglBoAob b&bg^nB^ogm Lo^g^Bm jm3oboob отодЭэдогпЭдАд; bod^mcoo jcaf(*)A<n(jpob gmSnbnob соодЗ^^отЗаАд; bbA gog'BoAob bobogyb<n j<n3obAg2>o; . ^ог>3%0(оддо<эта J^Sa^g^ob сподЗ^осоЗйАд; bg^mgGgBnb bojSgcoo дспЗофдфоЬ сподЗ^ооспЗоAg; ^ooqrt^rngLo bjcn^pob boJBgcno д<п.Эафдфг>Ь ооодЗ^^тЗоАд. 3«] Ь jm о 71. bbA додЗВоАпЬ ЗотодАпх&о j>6 bbA gog'BoAnb bo- boQvibm jmSoboAo, Afn8^ng&oboQo3o ЗоСоАсп^^оо bbA jog33aAoll ^З&одЬо bd&^cnb (ОдЗ^фафоЬ 'Bgjowbgo, gd^pQogO^i^go oAodf oAi •jg^godbgb bo3o (0{nnb goQooba &ob(jgfT ЬофудадАо of ^gAo^grn- доотп 3ob^bo booooEoQom Зосгдо^о^л. 8 “) b £n о 72. bbA ^йдЗЭоАоЬ bobocnnbtn дтЭоЬАдйо bgcpSdjngo- ЕдСрсл&дЕ ЬоЬдорЗ^осдт ЗЗоА<этдд^дт2>оЬ оЗ ^ойА^д&Ь, Am3cnng3o(j bbA jog'BoAob ^слЗЗдфдб^оУЗо *3д(оой&. a^bcjo 73. bbA jog'BoAob bobo^pbca дсаЭоЬАдЗп Ьосог>бо(о<п bdbi^btn jm3oboAoo(^)gSob gtn83g(*)gS(jnob apAgirogS/oo ^oBcnb- (_)д8д1э 3<n3J3g(o joFcnFcnd, о^Адотдд bbA jog*3oAob loboQ^bca g<n- ЗоЬоАооо boi^mb (оо^о^д&лотпд&ооэд q» ^оБдлА^^пдЗооой boaj£id- ЗДСР^З С°й Зоот <3gbolA«]5rr'g2>^no(j &Ado&gSg3bo £oo oGL^A^gj- (jogib (oo o8m^3g2igG 3ocob ^gbA^QTigSob. З’дЬсз’о 74. bbA jog'BoAob bobc>£gb<n gm3oboAoo^g2>o oAooG of> bogAa>m-bojogr3nA<n oG bdjog13oAca-Agb3'jg&£poj'£jAo. 3 «) b qj> о 75. bogA<n<n-bo(jdgr3oA<n bobo^bm дтЗлЬоАоофдйо Ьд(грЭЗсп2оБд2ппса&д& ЗоооотдаЬ QoojobAg&^QTnb ЬоЬд^З^одпг ЗЗоАсл- 134
ЗЗ^епЗоЬ ^oaA^b bbA ja3*3oAob Зот^^л фзАофтАоаЪд аБ ^'"З^а- £rncr»Qo аБ Эаот ЗодЛ ^оаБо'ЗБ^ср тА&аБтсоа S^^^caiocD. 3 *Э Ь gj> о 76. baja3^oA<,a-rijb3<3)2>i™oj'Q^o baba^pbm. jcn3oba- <4эпаф<)Ьо Ьз{гпЭарзоБз(гпгп.2)зБ ЗаоэспзоЬ ^oajob^^i^jQn^b bab^^rn- ЗЗаЛотззоусаЬоЬ (oadi^b, ^gbo, Эсозаз'ЗоАг) A^b- 3^2) (jpojaooa ооаБаЭ<пЬаЬг)(гр£) baba£jpbtn jmBnbaAoa^jiob Эз^здсшЗоот ^na •g'B'jrja^mcn^o ^аБа^з^дБ Ьа^аАЗтсоа 3bm(m<nQ0 ^?‘C)C?'OC? boob Bobg^oOT, AmBjQ^ba^j ЬЬА заз'ЗоАоЬ <£)%jБаjLо ba2>j<nb ЗАз*Ьо^оо«)Эо <>9(^)jO(jg3b. 3 *) Ь ср о 77. bagAor><n-baja3r3oAm babaiwbrn jmSobaAoa^bb Д^'^о’З&оаБ baba^bm jmaobaAoa^^io: отйзс?оизп^; bagaA^oi bajSQooa; ba^aArjm за^АпЬоЬа; jagBo А^о&З^^лт&оЬа; фАаБЬЗспАфоЬа; 3do9<) ^Atj^j^ym&oba; OT02QOO(J3ob 3<ng^g (JQrnfnBobd. 3 •") b <"> о 78. bojog'BoAfn- A^bB^jb^noj^Ao baba^pbca jcnBoba- Аоафд&Ь rjj^on^SoaE babaqribcn jmSobaAoa^bo: J3gbob 3^3^33cm<n2>oba; Bb'gigjo ЗАз^здсртЗоЬа; ba^jgtn Э£>з^ззсу<пВоЬо; 3o^ocn8rnJ3r)(£3<!>oba; ЗаД(зз£Т'3'£)оу'оЬс> ^oa 3£Qbrn3<)£TK)tn<!>ob bai^tncna a^^^^jcni^Sobo; орБаБЬспа; ‘ВоБа^аБо за^Асо&оЬа; ’ЗоБо^аБ baJ3<jOTa; o^jb^jOQooba; ^аБЭАотз^рт&оЬ QoaQ3oba. 135
0) d 3 0 VI ап.здз'зола Aobyo&croda&ob ьдьасгатп'зсп 88дло)зас?(п&пь (плвйесаа&п 8 <д Ь ср о 79. Эпjog^oArj А^ЬЗ^Й^о^оЬ Lob<j(»p3^oaj»n bg(jnob- £)2о(П(гт1<)Ьо й(пЭоЬд^£гуг]&2срп со* зй^зй<^>&'зсга^зсго coA^obm oAob Scajog'Bo^rj АдЬЗ^З^о^оЬ bobo(jy<bm. jcn3oboAa>o boijro. a-gbcrn о 80. Smjog’BoAg А^ЬЗ^&^о^оЬ bobo(jpb<n j<*i3oboAoo«> bo2>^m 3db^bob3^<j3<jcjyo £оо оБ^оАо'З^осусза^'ОСТ'00 Эт^о^'ЗоАд A<jb- 3£j&£yojc>b ^t^Eojba bo&^mb ^oSo^j, bmqym Эгп^о^'ЭоАг) АдЬЗ^пЗ- tpojob ’д'Ьд&одЬо bo&jmb bjbootno" 'BmAob 3<)Aora(Dr3o—Smjog- 'BoAq Arjb3>^j?>(rnojob £]Ъг)6одЬо bo&jrab ЗА^о^оп^ЭоЬ ^оБо'Зд, A<n3QTinb ЭоЗоАоэ ob^oAo'Bgojnn^orji'^^n'ad. 3 Ь cjn о 81. Зп^од^ЗоАд A»jb3«[3c^,f>tjob bobo^mbrn j<n3obdAoo& bo3jm ^оЗтЬ^^ЗЬ со*С?53^°СУЗ^З^Ьй qoo ^o^JoA^Mj^rp^i^^b bbA jog- 'BoAobo ^00 Smjog^oAj A<jb3<£)&(nr>ojob 3cn3J3^(o joEca&cno, bbA J03- ’ЗпспсЬ bobo^nnbrn jmSobdAooo lodjrmb ^od^D^QboQrri^Zidajd qoo ^objoA- &’3C?3^i!O,<) ^й^}'3^3асг<^3 0°° 3*°O 'B^bobA'QCmrj&CmoCD (00 оЭт^ЭдЗЬ ЗооэЬ DgbA^^vMjdob. 8-gbcj» о 82. Srojog^nAg А^ЬЗ'дВ^у'оjob bobo^nbm. jn3oboAcno bo2pj<nb 'jjojcfa^0 °3з^ 'ЭдоКдАтЬ озф<пБгпЗо£)Ао A<jb3«)3Qnnoj<)^ob bobdQ^>b<n jmSoboAcoo bo&4mj3ob (ooQojQ^oQyfj&obo qoo £)*^ljoA'i)£i- (vpfj^obo C°° 8йдД^ГГ)1^ ЭЬоАддЗоЬ, cn(nr>jr)iob (DO 0£(*)тБсаЗо£)Ас> CDCjyJfj^nb 0 Обэг^О^СудЗоЬ СОфЗ^фофото ЬоЗ^^дЗоЬ OQnSobA^^nnr)- fy)(rr>o 3^9o(^)<)(5<)2>ob 3*(OO^iJ3<)£)OCm<)?>0&0 (DO gobjoA^^rn^oG'o. 136
Э >jj b {m t> 83. •дЪдБодЬо bo&jm jc&oL Зс-^одЗЭпАг) A<jb3«ji£nnojob boboQ^brn jmSobofncno boijtnb ЗдЗ^од^о ^Эд^оэдБс^пЗооо: 3mj*2<Bo<4<j ArjbS^&Qj’ojob bobd^nntm ^тЗоЬ&£хяо boijrnb cw^- Зэдо«пЗдА<); отазЭ^оотЗд^оЬ Эгпо^о^осрдбо; ЬйЬд^З^одт Ьо^д^Эт jm3nboob ооодЭ^^отЗо^д; bobojnnbfn ^тЭоЬЛ^Зо: jg^Sob ЭА^засус^оЬй; ЭЬ-дЗ^о 8А<)^2<)£ппгпйоЬй; Ьофэдт 3&<)^33(»r>o'i&obd; Эо^до>Эт^ал.^оз&оЬй; ^^’иЗСГЗ'ЗСГ0^0 <Sd a^Qbfn^gQnngtn&nb bodjmooo Эд£)АЕ>з<п- i^iobo; арБо&Ьотй; 'BobdgoSo gc>jArndobo; ’БоБо^аб bd^a^ooa; r>£)b(*o(jonbd; ^oGaAoo^trnmSob ^odQgnbo; ^oEoenQnn^Sobo; o^o^o^pcn&Aogo aAicj^gg^mcnSobo; jfn8v^&c>2nn^nAo a^^jonf)jmiobo; bmQoo^^cio ^'bf^'j'jBg'jcyjfnc^obd; Qoo3'bo{O3<!>a<no (З^Эо^з^оЬ А^8«)(Й)В££ппо; b^^nnmgE^iob boja^ono ЬйЭЗоЛ<пзз2пп<пЬ ^ajAcnbn; bo^Acnra - bdjog^nAcn. ЬйЬо^Ьп jm3obo&oi>£)f)&ob Э <”j b £▼> о 84. 3<nj<>3^o<"3 AflbS^&cpojob bobo^bn ^тЭг>ЬАдг>о bQQ^adiTo^obQ^ra&jb ЬдЬ^^тЗ^осдт ЭЗоАсозз^т&оЬ o3 qooA^j&L, (^тЗ^тд&о^ 'Зд^оооБ Зсп^од^оЛд (^^ЬЗ^Й^то^нЬ ^тЗЗдф'З&^оо’Зо. 3«)Ьспг>о 85. Scajog’BoA») ^ЬЗ^^ро^оЬ bobo^bm jm3obA<]^n ЬооооБо(оп bobojvpbm jcn.3obo<4nd(*)cnd 3<пЗЗафаБ0ооЬ ajoA^^rj^0 137
&o3<nb(jr)3<)G 2><4do!j<)3<)&bo (ой o6b(*j^>«j^o<j&b bb<4 jog^o^obd (ой Эсш^йд'ЗоЛ») <4<jb3>3&(mojob JiibmEcno, bbdi jog'BoAob (ой Smjog- r3odrj drjb^^S^ojob bobo(mb<n jcr>3obo(^OTO boijrab Ьй<лй (oo joEijo&g>0(mr)<!>ooTO, bbdr jog^o^ob bojog'iSo^xn-^bS^S- (moj^dro ЬоЬй(тЬт ^саЭ<->ЬйЛ>Ой(*)Г)2>аЬ ЙЛЗоЕ^ЗосОй (Ой oGb(*)^<JT|J- (joooro bog^dg^cybj (oo ^jbobdroj^j&^o^. 3 <£) Ь (те О 86. Эт^й^^оА*) A<jb3^(mojob ЬйЬй(тЬ<П jm9obo- &0йф<)&О й<Чоо(Г bojdg^O<^OT.-<nr)b&£}2>(moj>Q(no йб injb^S^OJMJ^O. d'gbcmo 87. bojoj^o<4co-Ajb3^i(nnoj£|£>o ЬоЬо(тЬт ^гоЭоЬй- ЛойфдВо bj(m3d(njo()^(mcodjS ЭйотогирЬ (oojob&£<!>£](mb bobj(md^oajm ЭЭоспотздстсаВоЬ (оо(Ч^Ь (ой fljggScogiSofyj&ooE dcnjdg- ^оЛд <OQb3«)S(mojob bo bo (mb ОХ ^(пЗоЬйАотй ЬйВ-jcob, ob<) ЬЬ£> jog’Bot^ob bocnoboQocni bojoj’^oAxn.-drjb^'Qi^oj^dT bobo(mb<n jcnSo- Ьо&оофЬ. Э'дЬспо 88. bobo(mbcn jm3oboAoo(^)<)3o bj(m- 3d(r>3o() ^(mco&^f) Sooioogob (oojob^^i^Qmb bobjrmSpoa^m SSoi^OTg^- (mroiob (oodrgb (Ой ^jgjd^Drj&odrri&oob ^^^(тотцо Smjog’Bo^i] drgb- ^’O^Cfojob ЬйЬй(тЬ<п jmSoboAiOTO boi^mb. Ш 0 3 0 VII дзвт.бт.ао'ЗАП ьобэпслд ьт.оодсроьб'ЗАо Аоьз’а&егоаааоь i>dbac?avo<3fn. ьас?оь,з,зсгаао1> ,ээйс:с«оьо (пладбшаьо 3-3 Ьот О 89. й£(*)О1(ЙпЭо'0(Чо <^jb30&(mojob ЬйЬд(тЗ^ОС2<П ь^- (mob£jaj(m<)&ob £)Эо(П(т<)Ьо (П^йЕсп й&оЬ йЬЬ A<)b3£)&(mojob £)%<)- (jo^bo boijm. 138
3 Ь ср о 90. одфса&пЗо^Ло >£]%<)&£><)L bob^mb o<nfi^33^ ^ЬЗ^Зсро^оЬ 3<n jocpo^gbo moobo ^?сроЬ go^oooo ^оА- Зт.Зо(р2)Г)Ь|рпт.ЗоЬ оЗ ЬстЛЭд&оЬ ЗоЬ^^одоот, <nm3cpg&bo(j o^jbQ&b одфспбсоЗо^Аю <njbS^jJ'cpojob ^тБЪфоф^^оо. 3 -Q Ь С” о 91. од^с^^саЗо^Ло (n^bo^cSiTnojoL •^‘Ьд&о^Ьа ЬоЗ^т ocnob obb (Ч^ЬЗ^&сро^оЬ <jAcoo(o<jA>ooo bojoF<»i(>3(o<)&cyfTX Г*'^’3Й^*П* 3 g Ь ср о 92. engoOTrj^jc? одф<п&тЭо£)& Agb^icpojeb ojgb <nogobo ^гп&Ьфоф^^оо, Ari3<jcpoQ оотддсроЬ^о&д&Ь одфтбгп- 3owjt^o t^b^^Cf ojob 01030 b j2>£}A<)&r|2>b (oo og^&'gQpoo ob<], ЛспЭ o^o bogbfj&ocn ^jbo&oSrjSd Smjog^oA^ AobS^&Qnnojab jrmEb^o- (^(jaob. 3 “j b ср о 93. одфсп&спЭо'д^ю АдЬЗ'дЗсроЗ°^ ЬоЗ^т oAf>23^ одфт&тЭп^Ао ^jb3‘g5cTotjo^ '^j'b'jG&jbo boijrnb З&дЪо- ^□о^ЭЬ (oo JSbob {>2(*)сп&тЭо<2)Л>п Agb3ig3cpnJn^ bobocpbm jraSo- boAcno boB^tnb, ooogobo jmbb^o^^Qoob отоБоЬЭо^о. ОТ d 3 0 VIII bdbaepavn*3(n. ьзсгпь,зчзс?аьпь д^аосготьлозл от.АайБ(па&п 3 “J Ь (w о 94. bobrjcpS^oojm bgcpob'gajcpflbob гаА&оБтд&о ЗЬо- ^’За^°о 02фтЕйпЗо£)<Ч спср^З^Эо, <^оо- са&дй'Зо, Jacpoj^i'Bo, Lmojcp<j2>r3o (ЬфоБо^УЭо, bcnojcrQ^0, ^3“ фгоЛ^В'Зо, до^ср^З^^0» в^срз^о) о^эооЕ ЗЪ^эспЗ^сроэо СОЗ^* фйФЗ^°Ь Ьо&^тдВо. 3<")Ьсро 95. ЗгЭ<'птЭг)сро,х> ^зЗ’дфофз&нЬ ЬоЗЬоА^т., bomcp- 0£(*)с1()ст.Эо£)£, cncpjoK», bomj4><g^m, bs^oocn&cn, bojocpojn, bobcnajcptn (Ьфо6о(_эдЗоЬ, Ьсп.<2суз<!>оЬ, Ь^фга&д&оЬ, Jo'Bcpoj^&ob, 139
о«[£Т)дВлЬ) оА^дддБ 'ЗдЬойоЗлЬоо) ЭЬоЛлЬ, ^^yjob, og£)<n- БсоЭл^Аю «^cyjnb, mjAwgnb, АхюгпБлЬ, JojnnoJnb, Ьтод^лЬ З'БАхпЭд^удЗо mA>o ^£пплЬ gO£ooco. 3 <jj b cj> о 96. З'ЭАгаЭд^пхпо ОО'р^фофдйоЬ ЬоЗ^тдВ'Зл ^оАЗсл- Зо£О^зБ<туСлВлЬ БслА>Э«}ВЬ goSLo'tQngAoQjG SmjO^'BnA^ A<jL3«^Cpo- ЗЗа°Ь JfnGb^O^QOCJ&O. 8 <£) b qy> о 97. Э'ЗАхлЭд^у'ооо С?3^'С)С)йФЗ^пЬ boB^mgBn bj£rn- odfngo&jfnnmijG 33oA>oogg£nnmBob 3oco£oo3n соА^оБглооо Ьо^ЗлоБсоВоЬ, <£j%A>0^33Cy^J'T»<3*)& ЬоЬд£т3^л<дт ^дЬЛл^лЬ £00£jgob, доБглБ^ВлЬ (0*(J3*b £oo Зглjojnnojgcno ”)в}СузЙд5оЬ foo^gob, b<j£p- SdjngoGj^pcn&^f) 0£0&Л£тглВА)ЛдЬ ЬоЗд£)А)Б<)СЛ £00 £]CP 8*3g- Гд^^слЗлЬ, о^дЬдддБ 0£ogn£inm<!>A)ogb ^л^^фЬ. 8 >g Ь (jn л 98. З'ЗАхпЭдоуооо (^З^фофз&оЬ boi^mgcta Q™)^- ^слЗз& зос9г»^аззФосгзг*о^1э c°d bol,Q<|3<)(> ай^оАа^сгзЗдаь лэ 0<3CTfl^*o,d ^Зй^’,5СГЭ^,Зл, <^*(j Зоот ЗлЕлЗз^^сул О3зот ЬЬА> j*3' 'ЗлАлЬ* qj* Smjag'BnAhj A^b^&cyojflb joEcaEoinoo. З'ДЬсрл 99. ЗТсАтЗд^пСПО {ОЗ^фйфд&оЬ bo3bo<*1<)<n, bon^nnjtn, аЗфстЬслЭл^Аю cnijri j n?)ob, bomjAi^^m, Ь*А>*л<пЕ<п, bojo^nnojm qo* bibmt^Qpci Ьо&З^З^оЬ о(г>ЭоЬА>«)^'д?)Д(п-л £oo ^^joA^^joy^' a3CTO ’’’Al^obm^io oA)Od6 оЗ Ьо^З^длЬ ЭлдА> oA)ft<)2)CpO O£o3ob- ^’^СГЗ^ЗСГ0 З^^ФзФЗ^0 отозЭэдотЭо&лЬ, ЭоЬл Эспо^о^л^у'дд&лЬ, Э^олдБлЬ £оо ^£jAi<)2>nb ’3<)Эо(оа<)^03'г,1&00'’- 3 <Q Ь ср л 100. огЗА,саЗд£*'ооо СОЗ^оЛ°ФЗ^лb bobmajjrnm ЬоЗ- 3<п^йлЬ o£n3obA>Y(TT>j2><]£ya £00 ^о£3jо3£рл mAigoSci оАюЬ 30лА,<)£о £oobob£V'<)<i^£Y' о^л^дУЭл, Smjog^flAifj Aigbi^Soyojocoo ЗелБЬфп(*)«]0л<)&лЬ ^^ЬойоЭоЬо^, оЭ Бой^З^Ь ЭлдА, oAiRrj^JCpo отозЗ^^ослЗоАи), ЗлЬл ЗспО£О£с>£Т'<) £00 З^лдоБл. а *") Ь с*> о 101. а'ЗАх'лЗдсуспо ^озЗ^фофд&лЬ Ьо&3<пдЬлЬ О£Г)ЭоЬ- А’^ЗСУЗ^ЗСГЛ <^А)^оБтд&Л >^),3<Л]О£ГТ1СТ1£О оБ2)оА>ЛГЗдО£Т'£О<)<},£)£ЛПЛ оА1ЛоБ AxngnAiQ З'ЗАкпЗдсрооо (одЗ^фо^З&лЬ лЭ bofc^^b 7°^d^3’ ^,fn" 3g£rn3o(j лЬлБл ooAiftno, лЬ<) З'ЗАюоЗдлуооо С*3^'ЗФ0(Ь3^0^ ^З^В011^0 boBjcnb 0£пЭоЬА>£)£Т><]В<){ГГЛ <пА)<у>Б<пЬ 'рлБо'Зод. 140
ОТ 0 3 О IX ЬОЬд8ОАОТСР(П. «50 ЗАОи’ЭАдб’ЗАО 8 «д Ь о 102. ЗоАоо^аЬй^^оудЗоЬ bbA jog'BoA'Bo оЕЬтА^пд- СГЗ^З^ Ч*А ^tg&ogbo boboSoAcnQmm, Sfnjog'BoAj A<jb- S^jd^njgJob £|Ibj6or)bo ЬоЬдЗоАа>(т<пдЗо, bo3boA<j<n (oo bdmtjyjm bobo3oA<n£yrnjio, ддфтБгоЭо^Ао A^b^^i^oj^iobo qoo ддфт&сп- 3o«jAo m^v«jj3ob bdbo3oAa>Qpcnrj3o, bornjA^n^fn ЬоЬйЗоАоо^ртдЗо, ЬЬА JO^BoArtb G3<](j00cyh3^,’n ЬоЬйЭйАаЦгткпдЗо , Am3QT><j3riQ oj3- &дЗоа& bbA jag'BoAob £)Ъ<)Бо<)Ьо boijmb С?°0?!ЗЗ^оСУЗ^оо’> babo^btn ЬоЬоЗоАсп^псч jin • , 8’Q Ь £»» О 103. b»J33<n<J ^0&Ьо£[Т»2й иЗЗ<Гй bdbdSdAoOfnxnBo bci&QOtj^yQOfj&o bobo^pbrn 3bojj^Qv><no 3mGo^oQT'<]fn3oa>, jo- Gm&oOT b3<jQOOQnn«j<4o^o ^OOTg^cpob^oEgi'jjpo 'ЗдЭооЬдздзЗоЬй. З’дЬсро 104. ЬЬА jog'Boenol» «^brjE^bn ЬоЬоЭогхпсртк &&ob vtjSo^Qnrujbo boboSof^oo^ritn mA&ofitn. bbA jog'BoAob «Л^ЬодЬ bobo- 3orxn^nmb <jjobAf)<!>o ‘bfjcooabjQogg^ymSd go^^otnb bbA jog'SoAobo qoo Smjdg'BoAt) AcjbSiQ&cjpnjgiiob уздсу'* bobdSoAcn^m. cnAjafjc'ib bobd3oAa>Qnn<n bojaaoEtniob. 8 *3 b t»j* о 105. bbA jo^oAob 'з'ЬдЬ^дЬ bobi3oAoo<^pmb Qja bbA jog'BnAob bi^QOOQ'r^jA biba3oAooQmcn<j&b oAfvj^b bbA jog’BoAob ‘Д%Г)боГ)Ьо boBj<n bv-gcno ^QT>ob «PQOOOT. 8 ^) Ь о 106. Зт^од'ЗоАд A^b3<njiQv>oj<]&ob «^tjbosb ЬоЬоЭоАсп- (nncntjib оА^ЗЗ^ Зоп^оз'ВоА*) Afjbinj&cmojg&cib «j'bjbogbo bo2>^mn2>o Ь<ДСПО ^Qrpob gOQOOOT. a<£)b(n>a 107. йз^т&пЭо^Ао A^b^djn'ojgSob ^'ЬдБодЬ bdbo- 3oAm(n,ri<)ib оА^зз^ озфп’-^тЭо'дАо AgbS^ocpojtjiob ^'Ьд&лдЬо boi^mr]2)o b^ooo ^Qnnob jp^oocn. 141
Э >3 Ь о 108. ЬоЭЬоАдт (DO LomQmJm bobo3oAcr>Qr>rng2ib, &m3r>£jAf> COQnnjgdoL ЬоЬоЭоАоО^гптд&Ь, bofnjA^ngfn ЬйЬоЗоАооОрСПдЗЬ оАК^ЗЗ^ 3"ЗАсп8<)(грспо ЬоЭЬоАдса, bocn^yjm. ob Ьо- т^А'/^оа boo^mgSo о^фсоЕго-Зо^Ао З'ЗАтЭ^Срооо (°3^‘0С)г>(53^0^ Ьо<^(П<]Во Ьи)<ло ^nnob gOQOOOO. 3*gbc»>o 109. Lobd(wbfn LoLd3ocncni^nm£)2>b оАК^зз^ AoocnEob SooJojnnojrjEo Ьоуспэдоуотоса, 3oAqdo3oAo (DO cooEob^cnAn ЬооАКддЕсп ’3<3£f3<tab ЬйоодЗддсуЬд (goA^j^o JQ^objAooo—ЬоЭо ftrnob go^oncn. 8 «) Ь f»w о 110. ЬоЬоЭоАоо^гпеп^оАЭсо^Во ЬспА^од^^одЗо foroj oE 03(*)<nEm3o^)Ar> Arjb3>£)3(rnojc>b oE озфтЕс*1Эо<£] Ao mQnnjob дЕо’Ьд; оЭ 3oA<jioboo>2ob, A<n3(rTi<j3ao(j gb gEo °A oqooE, «)%A£)E- ЗДС?У<п,ЗоСРОй boj3oL ЗоЬо^пп^0^ Ь£>£)£по ^o(jEm&o Sooo^aG^CTiaG ba^pcnrnyioOT (Joo ЬоЬоЗоЛот^тт^Эо <^<^^00200%^ ^оЗспЬ^о^оЬ ^aj^o. Э “) b Qnr> O 111. bb<n JO'jUo&nb J33CP* ЬоЬоЭо^ОО^ПтЛ/Зо boJ3ob <y>ooft<)go b^oA3far)2)lj Qnoc>(io, ЛоЗвдбо^оо^ jobcnbocn ^оЭспЕо^^ппо- bj&o 0(4 oAob ^ocngonYiob^abji^^nna, dAoQTi^ojd^^abooo^ob £ooq- 30b ^(ЗСрзЗоЬ •□‘ЬЛ^Бздстусподпот. a-gbc” о 112. 3nibo8o^>ooQnn<jGa ^ooor’^'j’jjo^ofj^^Q^Go o<4no& ^00 SbnujpmQo joEcobb a’jjbgno 113. УЗДСЗ4* bobo^ybm j<n3obo(4oO(*)obo qoo Зоооо ^33- 3(o<]3o<4<j (o*^)b<)3«)2nri<)<ir)aob, ob<j (JdCT3Q£)CPo cnobo- 3(Dj3cn?>ob 3o(4<)dobo (DO 0£<4г)002<) ЬЬ(4 JOg^oAob 3rDjo(moj<J<j^b 3o«j^> joEcnbooo “Ь^Ьфо^о <3jbA«j(nn<jiob £)3oQn(rn<)bo ^(ooab^Qogg- cyn&o <jjob<4^3o bbA jog'BoAob 3Amj^nAmAb. 3«jbc*>o 114. bbA jog'BoAob 3AmjvrjAoTiAb Eo’SEogb bbA JO<J~ 'BoAob ^’j'brj&otjUo boS^m f3go(DO ^(jpob 2*(°oor’« a •g b gnr» о 115. АдЬЗитЗоуодаА, ЬоЭЬоАдт, bo<n(rnjm ЗАоада- AcnA^Bb, o^Arjoogr) одфтЬоаЗо^Ао А^ЬЗ^Зсро^дЗоЬ qdo og^m&m- 3o^jAo fnQTrjgSob ЗАтдаАтАдЗЬ Eo'BEogb bbA jogUoAob 3Acnj£j- AmAo b^ooo ^(rpob g0(oooo. 142
Э^Ьсрг» 116. bocioomEm (oo Lojo^ojm. Змсо^- A<n^aai> En'o&oggG Arj^a^ojaaob b^jcno ^{гпоЬ gOQOOOT bb£> jog^o^ob' ЗЛт^ЛсосэоЬ QO^S^jOQgiooo. a^bcjo 117. ЗАго^^офдбоЬ coA&oScn<)<!)o cnognb oj^J- qo<)<M» oGbmA(jo(gc3'<)^3^ Й^ЗОСУЗЗ0^10 йС&°СР<п^^1ОЗо гпег,2)0^ггг~ bogj^S £oo3m>gjjoQO<)&2!y>0(o, <j3ca&fio£'n<)<!>no() oio cbcncytn^o bbo? jog'Bo- Aob 3dicnj«jtnca<r>b. CD d 3 О X aaidocpddaOTd апбоотд^о •З'зсгаадБО «?а а(п.8дс?а(падбо a<gbc*>o 118. bb<4 jogTWiob 8гп^о(тг)с>^<)д2>Ь ojgoo гЗмт9аЬ '0<3C?a^, дЬд ogjO jo<4e>f(^)o<^<)3*i)£nno ЬйЭ^'ЗотЬ 3oQggiob ,0<3(Jn')2|<> Зооэо f3<4tn3nb об'йЪ^по^Адйоог) 3obo Mom^oQ^mSobd (jio bo^obbob 'ЗдЬоЗоЗоЬй^о^ <3A>ci3ob ^1Ьс1^^23СЗ’^ГГ1(Зг,сз’г’':> bobd^nnbci Э2'3^^дг'1^°Ь Ьсп0г>й{’т>оЬф£)£>о caA^oOo'boQooco, boi^mcno bo'brn^OQOtnfjiinb bo^or»- 3cnm doQrnOTd gjd&'gjb^gQT’o ‘ЬЛоооот, boB^'gj^’f'jm j^c/bob^ob r3»j- bod{rnj2>^ra2)nb d^jg^coao (oo «gjS^j'ogg^n&ob (mojgojooQoooo. a<gb(mo 119. bb& ^од'ЗоЛоЬ Эт^осро^д^аЬ ojgco (ооЬдп^ЗоЬ o'scra^- (ооЬ2Д&дЗоЬ <3<3Q3l3^d ^j'br^&ggtjyymajocT’o* ЬоЗ^рЗот Qo^nob r^a^(Jo^,3^o<n Э^рЬоэо ^{OOQjrjbn ^SAio^CfQbmiabdOTQob 7 ЬаослйЗ^од, З^^йпЬо (Oi am.bdSbob'gjdi^Q^booogob 'Зда^СРЗ^00’* С°й?а^3^оот bo8«jTom b<)QY'aplob r3<j^6^'3^3^oor’> д'ЗАспЭ^суслй ЭспЗЬоЬ^^дЗоЬйспдоЬ ЬоБофсаЛо^ЗдЗлЬ, {ооЬоЬддБф^ЗСР0 ЬоЬ^рд- ЗоЬд (Ой JC^fyj&ob apt^cnm ^bgjrnocn» 143
З’дЬспчо 120. ЬЬА jog'BoAob ScnJo^oJ^Bb °3зсп ЭофдАоо Cy^Ao '2<bAnpEg<jQTnijmajr>L З^СТЗ^0 3mb«j(j<)B<0£m<nBo'3o, o&Arjcog») ---02й£оо^гпо]»п&оЬо £оо ЪАспЗоЬ >gjboAob ,£oojoAggr>b ^ЭотЬ^З^Эо* дЬ ^a^^Bo ^j^A^bg^^jmajo^rnoo bobrjQryS^oogrib boA^tg 3«j- ogBobo ЗтЬоЗЬоЬ^АggBob Ьт^по^^Ао (oot^r^nb ajoAooen ^obgooooAgBnoo, S^AmBgfrnooooogob ^jajobm bo3j£00£jnbm, £oob3oAg- йоот, З'ЭАо'хЭ^суооо boAg^B^pmBo'Ba j>g]AmA(*)o>o ajoAcom jbj^nr'ab jy>£00(j <)3ooo. • 8 •") b ср о 121. bbA jog'BoAnb 3tnJocy^OO&b ojgoo jdbooo^ynBob ^aj^io. ^b ^«ЗСГЗ^0 ^"bA^fg^QrnytnojOQmoO bojrngjQpooOrn.-bogO£pn£Dr)B1£’(pn(n £OO^jgBoOOO &obooO£nrv)BaOO, «jajobrn gobooO^pMjBoOT----’gjSoQr'QrnrjLo g&- booo^pgBoL f>oa>3(nno<»,—v«j3o£0£mrjb bjra^Yio^a Srob^ogopgcno <q£oo- C°3^n ^SAo^cyjbnBobooonob bobfjrwSyoojrn. Ь^оЗ^Е^оодВоЬ ЬоЬфд* 3oa>, bjcoQnnrjd'Bo £од£оо<]6>о%q Ь^од^грдЗоЛ, JoAbbfj&'Bo, Lodjmcno 3<j^nAE<jra&*j^,3f,> boSoFJoEm-bo^AoJ^mAmi bo^oj^jA^ibo £oo 9j'^A&Q"iij2>r3o З'ЗАсоЭд^ппог»© ^jajobcn Ьо^оАЗсот, (^JqJ&oj'qAo £oo o^Afn&tnSo^^yo b^rog^yrjSob mA&oEo’boQoooo. 3 «J] b cjn о 122. Jojnrib bbA jog'BoA'oo 3&r>J<j5o 3o3ojO0OTo6 coo- 6ob*y<nAo ^aj^r’jSobo ЬоЗд^АБдгп, bobjQT'S^najm, £00 bo<b<njO£om<jiAog-3m(rino(*)oj£)Af> (jbcogA^iob ^ЗДСуо £ОоА<уЭп. Jopnnooo oo ’3'307'5 ^З^оЬ ^о&ЬтА^о^СГЗ^0^ 'SjbodQrpcj&jrnmdo оЭосо, Am3 Jojmb Oo&njrj&^j^yn ojgb ЭоЗо- joQooob coobob^mAo ’З'ЗСЗЗ^о *3Acn3obo, *3Aen3ob o&o^^no^Arj&obo, £oobg<)(>2&obo, bmQooQTn^'^0 С°й^0?3330^0 C°d goboooQmrj&obo, £03- £oobo £00 So^gob ob^gA^booo bobjjnnS^oojfn ^o^Qgaoo, mbA^jtjycm- 3nb £oAmb Jojnnobooogob ''^^^rj&ob SoqqSooo—b^c^ojobob 'З3- ЬоАВ«)(>з&о<л, ЬоЗ'ЗтйлоАго ЬоЬ^^ЗоЬ, Ьо&од’Здт Sog^Sobo £00 Bo- QojBob ajoAcom Jb^^nooo. 8 *g b c»»o 123. bbA jog'BoAob Snjo^TioJ^oio cooEob^cnAHgjajQnnj- BoobcaBo, £ОоЭспэдо£озВ£[г>0£о Зоооо ^Am^bgBobo £00 Aobobo, boB^- 144
•^t^fgcn, ЬоЬдсрЗуоо]^, J'О СУ О‘0’^'3 СТ ° С? ° Ьо'Ь<п'>)о(о<пд&£,од-3(п- 'СУо0°30^10 (jbcngtogdob £)ЗДСУй (ооЛ^о 0^33° o^ob. Зсо loirno^gcno ^‘ЗСУЗ^0^ <^10°3<j 3o£>(oo3o<no of оАоЗоЛ(ооЗоЛо ГЗз<Ь<У£)СОЗ* df, ЗоАо^ООТ, 3o&(Do3o&0 of 0<^оЗо^(ОоЗоЛо <£}3o&0- <jl>ra3oL (pO^jbg&O ЭоООО ЛоЬо^СрО (DO f 0(JOCafo(JT<«]^0 J^COgfn- 2удЗоЬ ЗоЬд(одООТ, °2)<'',t)Cn3Q Aobo^cyo of foQO<nfo(rr«0^O ^of- jgAdmgS^^mJiob, of bod^cyigocyobo (do Jg(o3o(n(nr>cn<iob У^ЗЗСУ” £go<4o jo£o<>3<)3o—obj^gio jofmfooo. 3«)bc»>o 124. 3<njo(rr>ojgonooognb bofo(Dobob cnogob^ojcpgiob «j*bA«)f3^Cyjfn<2°b Sc/bfocn gjtygboo bb£» jog^oAi'Bo goScmjmgocyoo bobg^S^otgcobojof 500 bjcn^yo gjQnngboobogof. Адсуо^о^Ло J£)Qy- ^goob 'Bgbt^wjcpg&cb cnogob^aj(rrgBo C°° of^oAg^ojo^cio 3dim- 3o2jofjonb (nogob^ajQTn^0 °(yoo£><)2>£)(»r'oo уздсу* Эст^оогпо^оЬоотдоЬ. a«] ь су о 125. э'зЛспЭг)суо'’о off^d-ifjbjiob ra<)boio3obo(o (oo bmQoocyob^^An ^jm2>ocf3^ob gof3(*)jo(j<)^0^ Зо'Ьооаэ Lb<n J*>3~ ”3n<nab 3cajocyi>j3Q&obocngab jofcnfom ^'b^^jf33Cyjrnt3oCTn0: °) ^афуз°Ь ооозоЬ^дсрдЗо, 2>) ^аЗ^з0^ ^^^’з'зсгз^0» &) j^a&a^bo ^oo ЭофоЗэд&оЬ cnogob^gcya^0? C1) j’5^'>r^n SbjjcyQcymBoOTO ^oo (ogScaf L(*)<4oqooo>o OTOgob^jcgcrij&o. Эт^осуо^дспо дЬ ^(jcyi<]2>dfo ^Ici^jf33Qyjrnajr>cyoi> 2>obo (co З0000 caAi^ofo'boQociSobocngob ЬфоЭЗд&оЬ, jo(nocy(or>L 3o- Ao^nb, botcm^OQornQ^ogo 'Brjfm&jiob, j^fl&ob, jog'SciA^oiS^- CpcnSob bo'B'QOcy'fj&ooo qoo bbgo Oo^jAoo^p^jA 3o^ica2>oono 3afo- j^&OOT, A)rn3cy<)<So(J JO ^QO(rn<)3<)£nno0 Э0СЛО &of brrAQOfjCT'CjSo- Locnjjob. 3 <jj b cy ° 126. O'BAjmSjQyOTO of(*)<jAr>b<)iob r3jbo3o3oboQo (co bo^mbob ЗоЬсЗлЬ cnA^ofo'bo^ja^cro отдоотЭсаJS^fO^dobo (oo Зспотс- фо^&о oj^ojmdob gofjoooof^gdob 3o%fooo bbdi jog^Bo^ob 3mjo- CpojgoooOTgob ^j<br>«)fggcyjf*'°3nCynd ‘З’ЗСУЗ^ g^g&ooofg&obo bo- ‘bcago^omgiAog m£»<^of оЪо^одУЗо: BAcnojgbo'j’jcp jogf3omgoP3o, obojm^o<b(4(om.3ob ca^gofotio- ^og^cooof дддЗЗо, 145
ЬоЬЗгпАофсо (do tnog^od^jgob roAog)oGo%OQ03&<3o, '’”32?’ С?* bo3r)(j6o<)A<''i Ьо<Ьгп£)г>оо<п<)&дУЭо, bm^ooco ^33- . (000^3 ^ojAiro <,j0°'5^10 С°й ^Э&Бд&'ЗСУ0 9mjo(nnojj&o З^Ъоспо 1 JCp^bob Aoo^SoqooE joo З'ЗАоооЭзо^'спо bbgo crj<]&<)2io(ooE зАоооооЬ- QogboiE b^^QT'OdQo-bojog'Bof’-'cn jooS^bob^^jA» ЗаАофооЗЗо (dmjrn'Brj- 3c»J3&obo), <4<n3<]£mr)(j oA»ob З'ЗАстЗз^гтютй 800.^06033 Aoo%3o ЗоооЬ 2>Adci(TT’d'3o bm(jooQyob(*)£jci<-> ^ym&o^rn^&ob ^oES^jjo^&obo £co go&gnooo^ngiobooogob £oo ^oAoScnooo^gEb b^^BdQn^obri^rn SoAxngb o'cdirnSjQT'ooo УЗЗСГй> A,cogcoA»(j bo'bm^o^om^bAngo, obn bob^^nn- 3^o<grn<)b<nogo coAogoEoto(joobo. 3 •£] Ь («> о 127. ЬЬА> jog^ncinb SraJoQrrioj^codcngob «^'ЬАя^Еззо^'- jmojocyoo Зо АкпдЕз^оЬ b^Qp^j^b^SiQpcaBo. 0A1030E ^joJqti^So (ОйЗофоЗ^з&ип^п ojGob, cn<£ o(4o boboSo^oQTimb ^oo^ognGofrn^Socn *G 3<4<nj£j£>c'id’>ob bo6j(jonoo. 3 •g b cj> О 128. CCaJoQydJccoo (inGob b^QT) QOO 3o- ^З^-Эсо^д^оЬ boo(D^3^mj2io (oOQ^Qyno j^EiraEoco. 8 “j b (jn о 129. bbA» jog^oAo cnog^^igoAi^&ob £j<gQrn<j<bob of>o- JQ^b ^)(jbm<)5p 3<njdQpajgfj&b, (АспЭ^у<]2»oо QD^bo^yo oAooE 3*3A)m- Эд^успо ob^Q^gb^Sob qoOQjjobocngob, o& S^Q^a^Ar^^rno Sm^ngo^cm- dnbocngob, o& GoQornEo^jrA» - ^oGSaooogob^ajQyrjB^Qnno &A»dm£nno- bdOT^ob. a«jbcp о 130. bb»4! 303 3oA»r»b 0030003^0^0 dcoЗ^СУС?3“ d-^oyno (pooQ3ob bdijcoooo broQO0QTiob(*)£}A>o A^bi^n&onnojfj&ob 303- OoAoob З^ЬЬфоф'ОПуОО, *3jebAy0Oontnb JO&rnG^&O, (pOCIQ3ob 'ЗАотЗоЬ (©ob(jo3opo&o, ЗофосаЬБо^о SrojjoQornb bo^ro^o^om^SAog 300300003- roBob, ЗофодлЬ^зЗооо ЭгозЗуАюЬ brnQO0£onob(*)£]Aio bojAiooco (3^3' А»з&оЬ ^дЬз&Ь. 8 >з b ср о 131. ЬЬА> jo3r3oA»ob 0030003^2^° Эго^«(000^3 3°C?C?3" S^QonaO gOVT)CgA)Oobo£on0O3^ (J4* ^£>Eo3(*)JOQmb bo'bcog(OQDfn3&A>030, bm- (joi>omoL(*)'gA>o ЬодаотАоз&о, Aom^roAiQ boijmooo ^jtnBoon^&ob ^3ob(T»0000-^3o3£00 £00 Ьз£По'Вз»/пЬздз£ПОО b003^3330000, AjcmgOOiAoQ bo3- 146
ЬоЭ^оо^оАоЬо £oo d^yogAgSob ^goAcn, ЗЗДСГ0 SDAcnSg^nnob "ЗдЗ^уд&^п^ро C?° З'ЗСГф'З^’сЗСГ0 (jbtngAgibb ^goAm. ob ЗоАБо, АгоЭд^тБоу bf)Qp3yrnogt)& botm^o^ocngBAng, bcnyoo- cr^O'CjA boj^ncnAg3ob, bo^pbob оАпоБ. 3 *Q Ь ср о 132. bogmgg^ntnom bo3bg(oAtn досгу^одЗ^^удЗо ЬоЭЬд(оАт ЬоЗЬдЬ^Ао Э^дЪ^ A-J^gt^A ^OOOg^p оАЭоо'Зо 'poA- Зто^о^дБЬ bbA jog^oAob Эсг>journojfjcno ЬоЗофогп Зепдо^ппдтЗоЬ. 3 <q b {jn о 133. bo3"3m2i£rnml> 500(330 oAob ЬЬЛ> gog'BoAob отдо- co^^JCyo SrnjoQryoJnb «j^3o&£ogbo Зпдо^тдтЗо. ЬоЭ^гпЗопнтЬ £по- Суо(*)о: cgoyob 2>офдЬо, ЗфАоЬ 3boAg%g ^(oobg^rno, bobgjm3^o- gcnb bocbgQjArn d£nr>°3^,Q^°bocogob Ъоо&оЬ ЭоудЕддо, ^о^Э^ЧЭ/пйо ---jo&nSob Зспд^ппо bobob^ogcw, ЗЗЗСГ^Д 3dn3g йтАтфЗсо (Л д 3 О XI ьдомззБСо. ьоьбаао з^Ьер о 134. СодЗ^фофсоо oAfiggSrjob Э'ЗтЗд^сло (одо^^о- (5giob уздсуо bo3(5<nr3o: bbA jog'BoAob 'д'ЬдБодЬ ЬоЗ^ш'Во, Зсп- jog'BoAg AgbS^&cpojgSob «^tgEogb ЬоЗ^гпдВ'Зо, З'ЗАтЭдсг.сг» £og- З’дфофдЗоЬ ЬоЭЬоАд<п (oo Lomrpjm БоВ^тдУЗо, og^mErn.3o«jAn Agb3£)<icyojg3ob ^ЪдБддЬ boijmg&'Bo, од^спБоЭо^Ао n^jgdob о'ЗАспЭд^гдооо (одЗ^фофдЗпЬ Ьо&^тдУЗо, ЗЪАспЭд^оэо ООД^фо- фд&оЬ bornjA^m, ЬоАоотБсп, bojoQrnojm 500 bobratg^mcm (Ьфо- boQob, bcnojQTiob, b^)(^fnAob, JoD^nnojob, о^£п>г>Ь) Ьо&^гпдй'Зо,— оЗгпЭАНддоуд&о Зсп.оЬ(одбд(э Ьодтдд^тоэот, сп&БоЬ^саАп £оо ЗоА(оо- ЗоАо booABggEAi boog^dggjrn'bg арА^^ро ^дБ^оЬдАпоэ. 147
3*jjbgpo 135. (О^З^фофото o4>firj3^3^n bojmn^gpcno^oo: bbA jog'BoAob ygrjgno Snjognojgb, АсоЭд^Ьод jo 18 ^gpo bA<£ggy(oo, (oo3rn.£)jo(or)<!>gpO(D AoLoMjgyo (do Eo(jo<nSogn^Ao J£)cn- ^bogrHyiobo, ЬоА^8^Етд2>оЬо, gobocngprj&oL (jgb'bobo, SoboQoArn- 8>obo, b<n(joogy^]Ao ^оАЗс'/Эсп&оЬо, JmG^&Aogo BjojmSoAjcn&obo (do ^oAb^jgpo bojSoobmSobo, ^'ЗСУЗ^0 oj^b Smbo^ogngcaBo 3oo(nrob С^сРоС^О0’0 oAfir^bg^O £0° oAfi^^gn ojFoL, &оА(00 ^J^gDOgriJ- 2>oLo (oo оЗ ЗоА<)&оЬо, AmS^gpCoQ boboSoAcngpcob 3orjA ЗЬ^одА- (DO^o^S^QnnSo оАооЕ booAfirjgEm £jajgpr)<ioooo ВоЗспАотЭ^злоо. 3<gbg»o 136. СОД^фофсло oAfi^gG^Bo оэоБоЬ^отАло: cngo- ’’З’ЗСГ ^m^ogyojjb <jAtno ЬЗо ojgb; J33£p*> ScmJojmoj^ ЗтЕо^о- (jpgcndb оАКддЗ'з&'Зо cno&oL^mA booj'gdgrj^nn'br)- 3 «•) b gp о 137. ЬоА^^В(пг>т5<)Б ^JaJ(тr^<]^oo, onARnra& (oo oAR<j«]gn ojfof 3o3ojO(j3aob <no3o<SAo(0. 8 «) b gj» о 138. ^otnijgno оАЗлаЬ Ал^д&'Зл Sjcaojo SmjoQyoj^^0 LoA^Q&grxnS^ >gajgv><j&oOT onARncnE (do oA^fj^gn ojfo& УЗДСГ10 3<njogTiojob отоБодАо(о. 3«) b g« n 139. (одЗ^фофото оАКдд&ддо 3oA(oo3oAno: оА^дд- &<)&Ь ЭЪАсоЗдсрото (озЗ^фофдЗоЬ ^3<Jgpo boBjm'Bo, (о^^з^суо 3<3Am.8jgricr>d СодЗ^фоф^^ bobmoggnm (oo Ldjogpojm. Lo&jmcno oogncn Lb A jogUoAnb ^“Ьд&одЬ bo&jcaS^f), Snijogno jrjbo 3<поЬ(од&<)Е £>rck’)O(n',’rn(D 3oA(oo3oAa oAfi^gE^&ob g%aa>. 3«)bg»»о 140. 33^30bjAo C°3^‘3006t”d оАКддБ^ЗоЬ (oA<nL ajoA^jgpoo. S^bgMo 141. joE(oo(uO(*)j2>b oARrjgErj&oL (uAfTib ^оЗгпо^Б^З^ ЬооАКдз&гп mgnJrjBob 806^(03000. joS(oo(dO(^)cdo ^oSmj^Ej&ob £)<ЗСРз2,г> ^'bA^Gg^CP^^ojf’CP0’5 S'BAmS^gnooo Lo’bm^oQjrnfjiAogo гпА^оБоЪо^одЗоЬо (oo botm^o- (ora^SjinboOTQob: jmS^bob^^Ao 3oA(*jo^gr>o caA^oFo’boQo^iobo- cngob, ЗАса^дЬо^^ро jog’BoAjiobocngob, jrno^^Ao^ogrj&obooogob, obogpgo<bA(ominb mA^oEo'boQO^&obooogob, З^Суф^А^^по bottn^o- Qomfj&^&obocngob. 148
8 b QV> n 142. OOgOOO<)«)QnnO OOOgobo 3^j'3om3obo (oo З^АтЭд^ппсоо (одЗ^фофд&оЬ bo&^cnb S^j^Bocoiob oEg^o- Аог3о KooioArob оЗтЭАйддСГЗ^^ qoo y^Q^Cpo^gob ‘BgodQrpg&o эдоЕ o^Eob 3^дд£)суо оооЕоЬЭо^о оЗсаЭАКддДСЗ'000 ^ЗАод^ппдЬт&оЬ <y>(oo- ^330ФоСГЗ^о^д joEtnEooo QjoroggfinQTia ^gbocn. ОТ d 3 0 XII dOAbO, ‘RAC’TBd, «53<?d-dOC?ddO 8 <") b (m n 143. bd&^mcno Ьст^Од^лппЬфдАг) Agb3wj2>£rn0jg3cb додТЗоАоЬ bobg^rv'S^oajm ^qMo rogb(og)gio EoS^^obo 500 £jA<n- bogoE (од^ооЭо'^аЬ ЬоэдАспЪд, cnmSgirro/j ^oSmbob^^pno 3%ob bto- grjS'Bo (o* g|d&r3<j3(n2£n<)&«)cyoc> OT^goodggdocn; ojgb Scajog- 'Зо^д ЛдЬЗ^а^оддЗоЬ gSflitfl: ^ЗЛспсуафоЛзЗса JJ3flCyi> jggyb'obo, 'ЗддЛоэ^оот! “. (пг|<ЧЗоЬ ЪдЭспоэ оЛоЬ Ь«)от^оЭооЕо доепЬ^Су^З0- а-)Ьсро 144. bob^mcoo bc9QO&cyob(*)£)A»n Agbi^jiQT'ojgiob дод'ЗоЛоЬ bobg^nnS^oogm (оЛт'Во ^Bgb^o^gio ^ооод^о jbcngapya- Ьо^оЕ, (nmS^nnob [‘ЬдЗт j^jcobд^о фо£>оэоЕ ^оЗсо.ЬоЬ^1^оо cajtnmb БоЭ^осуо (oo £|£icn (do Эооэ ‘ЬдЗспот ^ооод^ро Ь^оэ^оЗлоЕо ЗО&Ьдд- Ородо, caJAcab оA’Boo'BgBmgQyig^^qpo. bojoEob HgcgoA^ogSo bo^A- dgboooE 1:2. 8 «j b cj> о 145. bo&jcnooo Ьгп^ооцтюЬф^Ао Agb3^)3(mojg3ob jog'BoAob Qog(oo-jo(mojo oAob jo^yojo ЗспЬдсад0 • 149
0) d 3 0 XIII ЗОХБЬбПе'ЗОПОЬ 'ЭООЗСГОЬ VObfl З’зЬсро 146. ЬЬА jdg'Bo^ob jrn6L(*)o£)£]QOob ^(33^0 ЭооЬ- abtn^mriQo bb<4 jdrp3o<4ab boSjmb g°C°^^33(^o- ^mjdooo, <nca3j£yo(j Эо(п<)Вм)суо £)Е>(оо ojEob 003003^(^0 Зо^р*- (*)ob ЬЭ^ЗоЬ оЛй 6o 2Д >£)Э£х>31ТПзЬсО&ОО0. Qcnlycogo, J <038^0. 1936 5 pajaSigfoo

Ч- 1, П Me I 2дои.тиил1Гь Mun*nhs>UHrt4t ^//7’7,//.<7 1. h)np*»pquijph U ng[iut[liuuiuil[tuit putu[Luini-Pjni5t~ ЪЬрк 1Г[in^pрмЛi/иpithpft U iijiiLtjiiiijl^i/ipli unglttuiliuutinl[iuh M[buini.[(} jnL*ii Lt 2» ^wqutputl^ttA L*b liunpfitLif i/i^iini'' in IM i[m p*h L p[l lUnp^Hi.pifiihppt ipipufop hjaLj hl. in ifp IM H>fL [ l/ll I^UIIt[ui8lUtnLpLp[l HL I^UlUlIlUHUI^IHI^llip^ [llltinfilttL*’ Pjni*Up uiujniujili/nL L u^pn^butmpliuiin^ i]lil[uiininnLp UtJt it^Ul£LlrtL ihi/lbm^pn^i 3* l/tlfpnq9 2^*1 lU^ll H l-(Jjnt^Up lull t^ir^ni.lf tquiuillin^tni.li L 'РШГрпр^ ll tlJULt^l HI 2[ll HI in in t[n рЪ L p jfit Ш 2}ч Ш Ш ijjt p*li L p [t шшшц mtfiui[np*iilip[i lUnp^iitLpiiiiliplil ^П^М^иЛГ 3. hjlJiyV^fi ui^uibuuil^^ ^^tifpbi L*h l^iui^ifni-tf in'limb-' uni-PjiuL unplimiltuuimlpuii ufiuutLifp h uiptnuiq.ptit-fJ'jutit r^npS[tplih- pft hl. if^i9tiijhiLpft imp^iniliuuimliiub ubipiuliminLPjtiLipf llntlnlt4- ^uuiunnilb^ l/h тЪinLitnt_[Jjiuh l^iuu^liuiut^iuinwI^tuU u[iiimliif[i t}9M rj ft IMJfl f lupututt/ pHL.pJuAt tftt p8 [l,p*LL p fl nt. 4ll9ngitLpll ifuiuillMl^np uUiftlul^tuLllLPjtM^l l[L p IM t] ifllflt L ifutpt^ML. 11ПГ1^1гЗ iftnptjllL. 2Ш Ш 4 U I1 b/JLifp fityitL[Пt. ^kuiltutlipmlt 153
U Urjft utIftи in Ш Igu/h U Inulin I] in'll n lpj n t_ii p lull ^1Г~ Hili' nliifi If iu if lifLmiulfmil iilii[nnlfiuiiiii.pJ mil Ah liuiiluidririml[ii]iuliiiili ni'blijiluihfi), If 111 if If ПII Ilf lift turn {lip If n fin'll in Lum J [i'll uLifiuilfiulmi.pjui'li Ah ( mniuiiApli lfnfmhmbiiiiLPjni.Viibf[i iiLi[llulfiiiiinipJin'll, IfitnufLpiu- "</"/ tf^uiipipnt-UiiLpli uLiJiuilfuiiini.pjm.iiji 6. ^Illfp, 'hfliu pillfLp.pp, ^pLpp, mil UI IU nit L fl p, tfnpbtU" piiin'liLfip, 'pmpp[ilfiuLLpp, imiipmiupLpp, i miifiL p p, jLplfuipnt.iftu~ J [ill, 9p inJ[til nc uifiujph inp Ill'll и Ufti ft illp, pm'hlfLpp, lfiuiif[i iffi^ntjiilipp, ufLuini-Pjiuii IfiuififuilfL pufiuS [u n flip if J111-if in in'll in L11111 If mil ALn'limp- Ifiii-Pjiii.iiiiLpp [[и и pi in'll mL и n lPjn dlil II pp, ifLjiLiiuiuipmlfinupuij[iii IfmjuiiiiiLpp h tujfiiJ, piiSufLn iimll Ifiufnl.iimf ALninupIfni-Pjni.iiiiLpp h pil ui Ifrnp itih шj [i'll i[iiflim If mil Ipn'liifp pm if mji'li Lpni.if nt- uipifjniilui~ pL pm I fill'll i[uijpLpuiif, iifLuiiulftuit iiLi[im lfiuiltn.pjni.il, uijuphpii im~ iliiiJiitfiii/pifmlfiuii lliiiLiji[iudp Lilt 7. 4 II f mil ui L и II t-PJ n i-iiii L p [1 ill. lfiinufLpium[ii[ Ifiuififui- lfLpufni.pjittiiiil,p[i imilfiinj[Tn ALtiiimplfniPjiii-iiiiLp'b [ipLiiij l/Liitfiu- il/i nt. ifhnjuif [i'lli[Liiuiinpni[, lfnfiiiinnbunLPjni.iiiiLfi[i L lfnntifLpium[ii[ IfiuIfiiuiIfLfulfillPjni'hiiLpfi lfiitfif[ip Uipuiiuifpipnf Uifimmifpmiipp, nfLu 'limit iifnu'iiif i niii p ui j ph ijiiiin p finiiii L p p, tfmifiiniii Lii If и fin pit inLutn.pjniiiiihp[i III. IfnnufL ршш/п[ Ifinififiiilfl.pufniPjnliiiiLpli imit~ pmj[iii, и n ij [1111 f [in mm If mil uLi[iiulfiiiiiuiPjiii.iip: iiiH-fiiujiuiiifijiiip If и flu'll itiL и ill If in'll [1 iniitnLuni Pjni.il, pmij[t Ifiifinpil- inLutuj[tii imiipmj/iii miiuiLuiii-Pjni.ii[ip uuimgiuA i[ilfbiulfiuii jLI/iu- ifn 1. m[1 if, 111 h Ah tn If util 11 if m 111 if.il pA il inii inninip ut-ilji iJilf-ifhA uiiiiuifLpA intfiutfmu, li ipiptifLu iniiAiiuilfiuii 11L :[i 111 If mil n h Pj n 1Л1' nJ lull if m If miitnhuni Pjnt.ii miimtTLpA iiiifmi7iuiiiii.ii, piiiulfLf[i mnt.ii, tfpLpuimni miiuiiiiit-itiiLp, pnSntiiiihp h ifjnLtfmuiiiuihumlfuiii J’uiiip [liii[hiiinuip' ifJut-tfmmiiuiLumlfmii iupuiLf[i Ifuiilniiiuifpni-Pfiit'h imifiuAui fill 6. h ИрпЪшЬиП^рjni/lAlLfl [t llpuftjltrjfuub шйпШЛ" ijni-d L hpuAttg L iii^idiui^Lui nipniui^ip^LpiL ^ш^тр, и Ш И UitjL ии .9. б'ЪшД ItUt-ffjuAl U П tj Ш ! 1^1 и in IU ш*!» и[lUUlli ^tLui tlnglgl 'UHllIgllUUlllItLlf It U!*ie in L U It I.fJJ иЛл Ш g! ft Ш Uglt UI П Allgt hUi.IT**nt-if, иpLiifitii[ pnljf uimpi[ti 1.if L ifLiimmilmL и if jni.tfm if [tiiLfi[i lit. mil m jii ш if up Aii Lp[i if mil p ifш nil ш i[n p iniiuiLuni.pjnt.ii, ’["pp i[nf~ ItpipuA Zr tuiiAiimlfmii iu2[iiiiiinmiifi[i ‘[pm L. pmi/uinnij' L ni pfijfi tuf~ [unimiu'hpfi nwimifnpSnt ifpi 154
-luuiqlnmdtim^ r^mlpminnijlmi]Gu pp fy] tmhdrdи др umlpmi^mdlpn pj ' qm Гpj i и uiqln qmJpmuini/lmifliu pp ]n] in m d qL q<p qijfmld^duдр 1^тшптп1иц nmjidu]imi]jr dujimjinilp i] d q njii и fp] ^niuiiilntniliimb ipmlpmmnt]lmi]Uii pp qi] fm Л d <. dи др dmnm]imrm]imdi] Imf ~Jl,nrl^ mlp ‘q qiui'pjiuinqln i]dqn* -1^14t(]mmqlnmdqm1* qmIpmuiuijlmi]11 11pp lyjfmLd^dngp .pp йМПГЬ8Ч1КГПЬ WilWlto II 4 4 11*14, i9i]&nmmian]lm mil 11^ mnd i^J mdq mnd H •] d 1 и 1*1 qm if" -nidiuil ^ililqindblpn ijjihi] I m if 1111 n q jiinlitlmqmlpmdi] jn u~ pp*^ pp gp : ijift^iudlilpn vjiinmiu i]l тц 'jiniuimn/lm i]l Jinj qfm^mjimr q rj^duli if]immln rj -J ntf^iufp^Tuttmljmindmln tulimilmlimtl' limii^-iuhtid ijihirniii ~mn]lm d-iuflijmitrnd-iitf ditiynmmnjlm ji ~i и •• jp pp gp /)'[]/>'(, I iiimpCmhppiu if ml*p! --iiilpmii^iuii^mlntnZmln mdt^ ip ii/njilirndjim i/рп ff]i ч n] mlp 4m ‘i^mjilimd-^dmd Iplijm t]lpm1idmlpmjt tijnlpmd-nimliiilp 111 цт^тр^чиГц, i]d>piidii]iiiiuimn]Zm ‘rimji(imlrp]im r^ml'f] niinnilm^ 1^1]findt^mi, imuhii. ditmlln rttn1tmnipmtimmlid]iubiifi tinilpniuiipln ni]lmm ip ipnufpj-inhL-iu Hmdit^ rp jnuZndn], dihimnp r^mIpmn4mцт ^-^[рар 'Ц t]iud’ttjppdn rp g-iu]itimln -i^mlti ‘dd’i^-iujimdi] i^mplii^niump tpmfp]iui^mlpmi]iipn tynlpmnpptini i]dipiit ~i](imd'mlinitt гртц nrplnli^i] ^jimjiuimlpn ijdqnmlpdmiim r^mfp]indmft ~dm^ in t^iiipumlnn nmlpmt^tn 1 djimjimmlpц t]drprtpulpdmnm rimfp]-iu^ •moduli mfduum q r^mfpj-iunqinijin t^tjfmryn ‘djimpinmlpn^ timlpj-iiiri '7U,4“* Iprrri'riniрч tt^fmryn ip ipmm i]lrplpmijd 1 djimjiurmlpr^ 1]dqЦЦ~>" 1{] ~^uLufmr^n] in ijdqtyninjimlpqf qti]fmd‘riimmnin]Zm ^dd’niuji -mdi] ntnffjnunjnlpmijiqn ^mlpmi^nm t]d^^.jllmdmlnn.p gp jO’d't^U'l
9SI •d 11^4?p]-! и timing mln 4,m tp] 1 и b it,m mju^m tynljmu^ln fp jindi^-tujiiJ^ il^Jui^miyip I/tn in q In ,dd turn411m titfifmindm (pj •dji-1 иdm]iml]4!) ifdtjpyii ^m^iryjb dnl ~nd '/ djtinlndqljmjtbmlj i^rntpf tuttmlnuiZmln •ilpTuuiuiinnmi. iuli]plml] ilijr^ -unntpj inuiqlnmdtim^ pinipiuijim dut^ i] nijlni^flll^ ,dqbdmji t] dqnmp -indl/diff dm/, ji-injibml/ i) d tfi^tt,! uf(j-iumqhimditmi* цт^ипщ pjtnijji (b •dji-iuuimmnmij ijd4 и ffj т и n] и ifi и i/t ll‘l,l4>nmjii;mn ijdifttp^-iuffj 1 и ini] In m d t/ni 1. пт^тцр] (ijiui/ji (rj •dhijiii^mlniti 4,4, inffji 1111,41 uf tun in mln mjim^ 1/d у tt,4,n и Гpjtudbmit,mju.m ft ijdt]4,4,iufpj --inuujlnmdt^mt. ц,т!]414,4p]~tui]jt d4,тГpj-tudbm4,mju,mft ‘l'Jl'Zllnl rl ~-uitfj-iubul]nyndifli tt,mjtdmmml] 441 fpjiiidLmttmjunnft ,/~yys>ftfl] fb '•11t]4,-tub4d dt]4,4,~iufpjiuin'ilnmdt^m^ dutt, ^ifti ijjtbml] '1'^ЦП] (b •ddc/Gdmt, 4,mfpjiiiltmlimn] tn ijjilimdifininln (d • 4,m ifbmlpj<j]t/ mmu Gi^mdtt, -in 4,l'l<l'4,li dtjdliin4,nijifmln mt/t. ^44,4,111^уum4)11 Ifm fUlunGtnf -mljd44, JI 1 nd44,4,111 Гpj ind’idnidm^ tt,i]fm libm^ilji i/цшГpj inijj] (m •4,4f т^тр^чдГ •ijdjtt, ttmjpdmjimvml] 4,ml]mui4bi 4 ijiL'jiipt^jtdmp ttfyubmd^dmd 4,mfplyii4,mn]ZiJ mdtt, 114,1^4,14^ ‘di^mfpjiunmliitidi] 441 fpjinifj] -4, infpfyuuuilninditnt^ 4,ml]tninnijlllli]Guft 4,1]fmb d <dи /у —juut’ilntndn^m^ 4,ml]mmniflmi]Gu ft r^tflmbdidu [ц ninqhtmdt^m^ 4,ml]muitiiflmi]Gii ft 1 4,41 fp] П1Ш n щГм.и'г •vnrel it,ml]mlu]bdij it ‘гЦ 4,ml]mnfmbm'], 4,ml]mmni]lmi]Gu ft 4,1] fmb d i^d и щ t^ml]inl]i/^mg ~ niuujlntndumS it,ml]mmni]lmi]Gu ft i^iftnibd^dug] 4m I] ml] 4 dll уft 'ГУ -iiim!]lnnid4,m‘^ 4,ml]mmniJlmiJGu ]] 4,iffml di,dи/ц it,m]]m4,4jid'dyutft 'цтГp] 111144Inmdttm^ 4,ml]mmni]lmi]Gu ft tyflmbd^du^ цт1/т1]Гт< ' 4,m t ]f uun 4 b! mdt^m’y 4,ml]muint]lmi]Gu ft 4,iJfmbdidп /у i^mljmGmd'ft ‘ч>",ГН -iiu^jlnmihim^ iitnliminni]lnii]Guft 4,1]! mb d id и щ 4ml] 414m fad d lift '4"rd ~ 111 in 4 In m d tt,m S itpnljminniflnuJGii ft 4,1] fmb did 11 щ lyidpntnи 4 nl 4j
I.) h)V2,ir~l> JП1^пг1ргриЧ11члЬиш1^шЧ1 U^luVu fffl ft f) lul)2qV~[t liiuuuliml^w^ ufL UlUll/wi pjllL^Ljft ^UfUlnUlUint-lTfl, - U/ltll “UuiL ff'fl П L fJ /jVl id/juA, ^lui’lipuiu^liniulfiull ill UlLrpUl Ijiuh pjtll-9b~ 'llhp Ifmqifbinl. ^uijup lliniurjifuq ’impl^hpf It jlJpintiiLUl'ilLpfi bmu~ m uimnlilp, fi) phq^mhnLp-iffiiiLpbhiulfiuh 'iljui'liiulpiifIjiiLli nihbguq puihlfb- p/i, utpgji4.huipbpuiquih ni. qjncqiuinhinbumlfmh ^fiiliiuiplftiLpfi hl ahnhiiiplitiiPjnihhLpfi, fihSiqhu hmb tn it 11 in pin If uih ibiihmpl[niPjtiLh~ hbpfi Ifuinmif nipiiLifp. A) Ul P ill'll UU{ II pin fl til. Iflllllffl l^iuniuifiupin-lfp. I[) qpmifmlfmh ni ifuiplfuijfih tifiuinhiffi qblfiuifuipniifp. b) iqbmuilfuih luiqiii'inifiiiqpiiip jiuh Ifmqifiiiljliptqiiiifp. A) tfuiftl Ullin l PJU гЛЛ! It p Ifhpb/h ni. UllUfp. q) ^tiqiiqmiuqnpbifiiih, [ih^iqLu hmh ph qb ppft, rnh mm nh lip[i hl 9pLpf. nqinmqnpbiimh > ft tfli ni![inh и !fqp n i.hph b p fi uui^ifiuhniifp. if) fni.iimifnpni-Pjmh hl mnnqVmu)ui^tu.pjmh ph iu qunfiunhb p n iif ^ftifhuilfiuh uligpnLU^ilhpft umiifuihuLlfp. if) Jnifnifpi^mui'limhumliiiih ^mpfmnifmh iffiuiuhmlpmh ufiuml. JJi If mijifmlll/puftiLifp. j) Iii2pminiuhfifi itplihnifpni-Pjlllh 4fiiftH-hphLpfi uuiZifuihiiLifp. h] tjuimuipui'iiuilfmififtiLpjuih It rpmiiiiiiifuipiiLPjuih nplihiiqpiiL- Pfnihp. p p h iu If uih HL pmifmpmgfimlfmh n p hh uqppb p p. 1) iffmLpiihmlimh pmqmpingfiiii-Pjmh ifhpinphpjuif tipLhphLpp. iimmpLpl[pmgfthLpft fipunfulhphhpfi ifhpmpLpjmf uphhphhpp. n) miflifiumfimjfi ifmufih phqbmhitlp-iffiui~phhmIfinh iiilfiuLpfi bpm- m m p uil/ni ifp i 2,11'b'IJl‘O' 15. 1Г[iiiLphhmIfmh hinhpuiufhtnni PjuihhLpfi UHL '/M- hfiinhmp iiui'tifmhiiiifitulpluiA b ilfimjh IlllI^lT-fi Umhifmhmqpni.pjmh 14-pq hiiqifmAni.if ifmmhmhntfmA fpfuAiulfbkpmfi ^‘J4 2P" I’l'U qui(,u jni-piiipmh<jtii-p 1Гfun plthiulfiuh bin'll pm iqbinti L pjnch ufh~ mmlfuih fiifuiuhnt-Pjnihh fipuilfiuhmyhtii-if L fihphnl pni jh Ifbpujnifi ]l)U iflT-h ufm^u/uihniif L iffinifliihmlimh timhpmiqhinni-Pjni.hhbpli iinLifbphh fipmifni.hphhppt Zn'b'lJJ.O' 16. eni-pmpmh<jnLp 1Г [i n i-fJ Ifli ш liufu иЛл у ш ufktn n i_~ Pjflli HL.hf. f.p и lllithulllilt^lnLlilfnt^^, 1[ПГ11 UtniinLlf ^lU^I^IIllI^HIIIIl-ldlUl^ll UiniUltAbUlSUtUll[UI_pU l^uinnifjllllt^ L iuU iq Vhtlt.PjUjU lba,U^* ^IlltflillllUJUIUlU^UlU^Jl 157
ЦГРЦШ 17. Sul puipu/usjni p 1Гfint-fJiUt^ftUIHlhuiHL^ jl pi 1*11 [f ^1» piUU^lM'tl^nLtf lupuin IjLp nJ r^ncpu tj.Ul^ni. hfU^ir^uj, ^/I'H.fka is. ITfr'n.pb'bш1^шЪ ^ш*// puiujLuini.pjnL*li*uLp fi mlip^imn*' pfiiuli Sp Ipupafj ifimifin[utfL] тиш'ир 'uputiitj ^mifui^uijlini.lcljuj^i ZttyplJJXr 19. hUi^lT^ft iipL^ipiilfpp dfiiiniiLuuil^ nbd iil^iL^i pnjnp iffttti.p7/7/tul^tuii Ziuiiipiuu[Luifii.pjnL*lSlihp[t ittbpfimnplitttinLift 20. irfm.pi^iu^ tub *iuflipuiu[liutnt..pjiuh npb^ipli II p^tp :»ttiiinLp*4ffinLldb'iiuil[mlil пр1Л>р>1» uiiupui^iujIinLPjnLU [phlf[ПI. ffbuf^tnLti ipipifnili Ir p^lt^u/ilHLp-lipH flL^UI^UI^i nplfu^ppi 21. hll%iV~fi ^tut^uiputgphbpfl ft mtfwp uui^ituhilttLif If Jfiwubiul^l llfini.pL'hwllinlt pUlipUpWllfncfljULlll U [int-P LtUuet[Wth tuit p Ш up! mn L PJtuil JIILpMpiu'lhjULp pturjuipuipll ^Uj'liqfHIUl'ljtlLli' Л luU pmpup UUJfit A’4K&* 22. fbat.uneuutiuufi hhip'ipguijpli ibLgLptuuifnf Ungfuu~ jfiuuiiul[wb t,u/lipLuu[Linni-Pjni_*hp ршр^щдшЬ bK U.gntplJlibniffi, •PinMiifnp^lkphb[jufuf ILpbdinjui^i ^[lPll{,ll> hpmtfinijtMpulpi, ^jni.uli- uwjpli 4niPfujuli psplipiutfiuuLpfuj. 'Ippnbbdfi, fjpl»&ljufif Ulipliplp, ^npljnt-g ll,plnfmjtulif /rifiufiini]njfit bill{fl'll fl'll fl, h ftp Ulf fl, If HLJp[t*b[b 4 ni flllll/l, !J,'ll fl'll 4IIIUIJ ft, IT uut^ifuijfi, Hifulffi, П pb'ilpnrpgfi, Uuipui- inmffl, IJlfbptJIUlfullfl, i.jni.uflulujfl'll, UIII 111 j fl'll If p Ш f[ ft, SblJUipfl'llIlljfl, tiuipnilfuilflfl ifuipijbpfttf. Id'iufjiupiut[ in'll, P U12l[[ipiulfUl'lt, rb UI44 in Ill'll[l, f'ni.ppuft)-ir It'll If и IШ If ui'h, >4 шр U1 p qfiil n~R IU [If !U p uilfiu'li, 4 luitlfilfui I] ill'll, 4 111 P LI Ul If til'll, bn 2fl, hp fl if fl, 1Г lup ft 111 If Ill'll, IfПfllflllflllll in'll, Wiipillnftf- litfin piiliiu'h, Qm.ifwjailfiuii, 6uilinLmuilfni'h uiifuinliuJ fuup- Г1'rlJ I'1' "ngfiunpuuiuilfiuli ^ui'lipiiiuiLuini PjiiMiLpliii. U, if fitfLjuilfin'll, •*.fl А Ul If Ill'll , 111 fl 111 S UlJ 111 If Ill'll , П JptlfJ Ui/fill'll, llllltlflUUUlIf Ill'll, SliplfllUUl~ l[tuil Ulljuittiinif ll'lllfllfbpfltj: 23. П l.lffliufl'llllltfiu'll IllnpipifUljIl'll I/It If [1 Ulf [ill III Ul/fill'll ^uilifituufhutni fjjnchp puitftfiuifuib b Qji'li'lifiijiujfi, '^hLuipnu^Luipuifulifi, *hnUbgfi, Ufibfi, Ugh nutnjfif lu m p![itif ft Qhpitft ipi tfft ifш p gL p ft у It 1Г ttt- Ijm^uilpu}! ILiluinhuif lunppipujl^ Uiiiiliui^iiHittulitt^i {шЪршщЬшги ~ Р1пЛЬв9 S H Ik(T 24. U.gpptuhiu/уufa lunp>p t> ntj ph Ung ftшршшшl[шh ftubptH "(biunifjjiuli ifb9 li'uAinLtf №' rbui[u[i$Lui‘ii[i U.iftntfiinJ llhip^pp~ Чш11^ 4ngfiuii[iuinuilpiih suihtpuiii^Luint Pj^Llip IjiiLlniijI'li *1^ырш~ [iutr[[* ^mpqpt 158
2ll'H.Uir 23. *1 JI UltJUl If Ill'll Ь/П pi p If Hl f f'h HnljflUllflUUlUllfluil p Ш UfL !П П l PJ Ulil lfli9 llut'lini if I'll' IJ.pflllUtfUllfUl'h H.hjUi,, !kfui p in If ui'h Ikhlll^, Z,uipwi]~nuh[Juilpiflt uiifuiu'bnif ifuiptfpi , 26. //i if p h If in l[ in'll hlnpipqinjfiii IJ ni/fun / fin in in If in'll 2,iubi- puiufhinni.pjut'll lfL9 lilll'llIILlF It Ь UtpiU-lf UIJMJluljIuljluii ll.hili 2,’ Z.fi'I'lJh'O’ 27. Sill ^/1 If ill /flu'll kl n p i p if illj fl'll Untjfiuilfiuuiuilfuiii 2,иЛ- puiiifLinniPjiuli ifli9 ifinhimif li 1,1г nil in j fill /' ini/iufn^in'lifi in ifin n'lt ti if .finpifpi 28. iliuilpiluiulputli hlnpiptfinjfi'll 11 n ij ft m I ft и nt in ipn'li p ш ufL ui и i_ pjn i'll p ^ш^иирпб L U.lfinjni pf'linlffi, lJ>iifin-4.fJiujfi, lJ,pL~ if Ilf jin'll l^iuipufuuinuiiifi, Ikplllfin Jin'll '!,in tj in fu и ui nih ft, rl,uipuiijiuliijiujfi, 0 niuin in'll utjfi, 2jnl iifininjfiii 'I,in ijiu fn и tn in'll fl, Tyiupiuifiujfi'li fl,tuijinfnn~ in in'll fi ifuipijhpfipi >,11 I''1,11.0' 20. ^ntjllinlfin'li lull2,t Rhitinnt-utuljiuii hill2i /^nippifL~ iiuilpi'b loll2, h hfipufitjiulpuit h)U2, ftph'lii) IjiurpftiLif unfuiniinif iiulipuiiiftimnlpjntVitlip, ft'liSupiii inuh jlapljpuiiftutiLp ni. ifinpip,p рЛЫп 1. (I l‘ h 111 borATMieix unahai^muirb лиъгилчьзпьр-ваьъ'ъигь 1ГПП1Ч*Ви.Ъ ЧЬ8или.Ъ I’ChO.XIlbMO.'U Ви.Г2Г11ЛПЬ6Ъ ITIirirhXXliPC ьпыль 30. hjl)2,ll'~li nJ f in in If in'h [ijfninii nip jin'll piupkpiurjiii.j'ii ifuipiffl'llp hUpr>fi 'I'hpnnftiij'li hlnpincpipi kt 2.U‘hllJI.'(f 31. iiUPf-fi 4‘Lpiutfni j'ii hjnpi nl-ptfil fl p in If in'll 111 fl'll n I if 1. U uiiifw'liinqpni.Pjui'li l-l-prj. intjifuih nif IUnpipi[iujf3t Unpfim/fin- mmljiuU 2. “i'll p in uf h m n i pjni'h'liltpfi (Гfint pj in'll p ifLpiuuiuiitfiu3 ptipip (ipnnfni-^ip^lipp, [fh^ ^unfinif 'fnp ItpuAip 4iinl'uiiiujii Uiniifin'liinrfpni - Pjiu'lt pi'li din'll n i if hlll2Jf~fi 'I'hpiuifiiLj'li hlnpiprjf'li iinfifhuini' hillZ'M’-fi ifuipd’fiViiLpfi—hjlJ2,ir~fi 'I'hpiiiifnLjii hinpiptffi Ъш flllllIJ Ul~ 159
n e Pj in'll, lilll^lf-[i tk'nqn t[p q tn If in'll Цnif[nnnp'iibp[i Ilhip'ip^li b Ill II 1Г[nnPjtu'h (J'itqni[pqui /flu'll hnit/i и iu pft turn'll h pД [ipiui[iuunePjuiii ifb9; Zfl'b'IJkl)' 32. lljlJ-,U-[t n p bbii qp ш If nAi [if[uuiiineftjne'lt'li [tptulfiu- 'initif'linitf b p iu у uni itnq Ln ll) I/ <.!]'-[i 'hbpiuq.nej'ii h/npLnepqpt ^Il'PljkO' 33. luU^f-j, pш4.ПLjit !п Пfl Ъ nLiflf]ft fltUlflfUtrjUlb L jlifllptL UfUt[UtUl[tl]' IT[utL ft!jufit Р^РЦ [•!! HrjUtlt-ffljnt-^tLpfl Junp^ ^P.Plfw TJTM.Ujir 34. U[iaLpj ui'li hl ч p*tn 1 p tfli pinnpneif l.'li put- qiiipiinjfi'libp'li punt p'li in put If ui'li 2/'[ "t'1'1' Ifp/' 300 Liu quip p“bin/уi[tif if[i iqunnq unfunpt p[i “iniptfuiJtn/i i.n'bd.U.'O' 35. U.qq nepjne'li'iiLp[i lUupLuepq'li p'lnnptietf hh lull k,lf-[t punflUpiUtj [i'll bp'll putu if [tn It'll 111 tf Ill'll II un[uiniinif 4 Ill'll p UI и[ bin ni - [Ij n e'h'hb p [i, unpn n'lin if ifui pqh p [t ne ui qqui j [fit nlfptntf'ltL p/i, LLmh- juif hnpifuijin/. 25- ui If ui'li ufiuuiqtuifunpip jnepuipui'liKjtn /' if[inepti~ 'inn If in'll ъ ufli p unift. inn 1 Pjaelifitj, ll-iulfufli uj ui in if unfin i[n p jnepiup in'll- fjiu p 1111[ in it'll и if in'll p iu uf h ui tt e pj ti [1 if, i5~ui If uiii ufuiunfiinfun[np jtti piupui'hSjncp iui[inn'litnf ifuipif[nj h 1-iu I fin'll ufuiuiifiuifiui[np Jne~ fiuipui'li^jnip ini ftf ui j [i'll nlfpnetf[ttft 36. luU2,ir-[, ^hpunfu Ljh ll) и pin ep ipt p'lnnpifneif L pfiu unupft JiuiflulluiIfnt[1 Zll'h'ljl.'O’ 37. llj 'lJ^lr~[i 4'hpuiqnej'h IIInp>pq[1 jhplfne ufuifiuin'll Lf If[1 tn pjin'll lUupiitepqp h IkqqnepjtieVliLp[i lllnpfinepifp, [ipiin[ui^iu~ i/tuinup li'in ifllldjlff 3S. U [nt l. p j ui'li hl 11 fi^p q[t'll il U.qtf tn p jtn'll'll L p [t hjttp^pp- q [i'll ^unjiuuiup ^un[nn[ iqunitlfiu'lnnif L npl/lniifp iu If ill'll 'lllli[ninXhn~ *hnepj ne^n T'll'pl'U.O' 30. f!ph'iipp 4iuuunumi[ui5 L Bunfillpi[neif, fh[JI' 'inu p'hque'in[ui5 L Illi] Z,ir~[i cl'kpuiqtiej'ii lUnp^pqft jlipl/ne ufiufiuui'lihp[i lftiqif[itj juepiupui'li^fnepfi tqiupq tflttliuifiuuhnePjunfpi s,nr}alJJ.lf 40. hlU^lf-fi ^hpiuiffuejil lllnp\pq[i pliqne'iiiull uph'itp- 'it I.pfi npiuufiiipinlfijtteif h'h iffttn pii'lniilfiu'li ^tui'liptinifLinni.pjni'li'liliph I Infill'll lip it i[, /и11<,1Г-[1 tl,bpiuq.nejb hlnp:tpq[i bui [u iu qш i n e pj mil "inu- finiiqiui[i le pnifniini qiup[i ullntpiuqptn.pjllnfp: ZH'b'LJk'lf 41. IT[ini.pjiu'u llhip^ptf[i le Ikqqnep j n l.'ll'll h p [l lUnphpq[i 'innnIU2P 9iu'il'il lifill ulftnpn.if le un[ 111 ft un[tn. if It'll if [iunf ui J'in'lliu ![ t -.Il'b'lJk'O' 42. IT [in i PJ lull hnp^uepipi p'innpneif b If [uiePjiuli llJiip^pq[i 'lnu[uuiqui:i le 'tifiui'li jliplftie mbquiIfuifl 160
ДIl'PllI.!)' 43. Ikqqtti-PjnLiAiLpji fUnp-ntlplpl piiinprtLtf b U,qqttt.- PI nidi'll bp p hjup'ipqp iiiupwqtu^ b “bpiuii jb pipit, utbqiul^uti: ll'},'/,U,’(f 44. 1Г[tnt-PJUlil hjnp^pqft к U,qqnt.pjni.Vhbp^i hhtp^pq/i “liuipuiquibkbpp qbliiuipupnL^' bk uinfuiuiuimuiujum'li и/ut/tuutkbp/t Ъ^ишЬрр b tniinpltbuLtf 1Л ’hpuiiiy ^ibpppU liuipq.pt Z.H'PlJMf 45. lullZ,lT-[i ^'b-ptuqut-jli hhip'ipqli jbplptt. u[шpumilbp[i il'/uuijjuil ilfiuutbpp ibpPntl l^pilLlf bit IT [ntt.pJ mil hjnp^pq/l b Ikq- tpn Pjniiiiibp/i hhtpbpqft inupiuqtuVbbppt sll'kljllf 46. hl И<,1Г~[t Cbbptuqnt-jil luttp^pqlt iiuuiui2p9tuililbpp yp iui[[ipuiif b luU^lf-ft 'bbputqnLjii lt/npbpq[i l> ulpuiqtu^at.PjnL.itp ututpblpuii jbplpii. tuitqtutft ’ЦиЬ-ЬЬрРutl/utit iiuuiwjp^uiiiiibpp • bpiuiHtpui.if b luUt, U [tnt-Pjiuii ^bpiuqut-jit tenphynft ‘butputqiu!tnt.Pjnt.Vu (ip fiwjbgnqnt.pjtudp Ipuif d^iuipi.iiuitpuii tiuiitpuiiqbutnt.PjnLVbbp[itj ilblpi ириснику tup 2,n>M,U^ 47. IT[uit-Pjuiit hhtpbpqp b lkqqut.pjni.iiiibpli hlnp^pq[t tf(t9b uiutpuii.tujiiui-Pjiit.il btuqb^nt. ybuipni-if, ^lUtpijp ItUliliillpILtf b ptt,bb[ni. upup fl tn b tn tuJ [til i[tJilliipilhpill[ Ijuiqiltpui btutfiuiuijiibtjnt.~ ‘ll'i. ^“tkiittudtiipii[[iitt Bbpb biuifuiiutjiibguLg[i^ iiuitiiiuiJnqni[p but- tfbput^l" tpiptiftfuAi 2l' buiiiquLif tpiuf jbpb iipm tpipii2nt-tfp 2l' рш- t[iupwpni.3 upupumilbp/ii/ ifhlptii, btupyp jl.plfptipq uiiupiuf piliuptLif Ь upupuuiilbpnt.ll'l fibplpil. upitptlinilbp[l btUtfbpiU2ju Iptpu^lfutit ptu~ ipu Ijut ptt-Pjtuit qbiqpuLif, lulllT[tnt_ppuii fl'bpwqnt.jit bhtp^pq/i "Liu- liuuqiubni.pjnt.itii tupiiulpii if b hllli,ir~[i ‘hbptuquLjii lUupbuLpqy b ^/I'PlJIlf 48. It) И 2.1Г ~ [• 1,L{imiiilLjii IUtipbni.pqp jb pipit. tqtupuui~ 'lll.p/l lf[llUt)JUl^ it [l It 1П П L tf phUtpULlf L lulJ^lT-fl Upuufniji hltipbpqft IftU [и lUipU~llll.plJlll^l' p UtqlpU I] Uli hlUifir^fr f/'b putiptl Jll lUltp^ipqfl 1>U1~ lu iuqmbtii.fijiuit ^lui^uuiipinlui, itpui uuuuiiliJltll mb quilpu jit b p/itj, Inu- jiuutiiuuuPjiuli piuputnLquip[iy b 'Lui[utuquibnt.pjiuii 24 iulupui[[ii]i hlUZ.ll'-b ^bpiuqut-jit hhtpbpqf 'but[iiuiquibnt.pjnt.iip ЬUlp[l.tnnL jb hllli,ir~li 'bbpiuqnLjii hjtipbpq[i tuniu9 [ip uitfptiq9 qn phn t.itbjn tflJ tuit buitfuip: 2,nrb'lJ.lAf 49. luUi,U'-[i tbhpuiqni.jii lUtipbpqfi ’buipuiquiinLpjULip' Uli bpiuiffipniif b llllli,U'~li 4'bpuitptt.jii !Uupbpq[t ituiniujji^uiiiiibpp. pj ifblpiuip mil nt.if b h)U2,U'-[t qttphuq itpbitpifbpp, bpiumiupiulpicif b bpuiifuiiiwqpbp. q) uipiiulptlif b lulli.V-fl ‘bbpuiqnt.jii tUupbni.pqp h)UZ,ir~[t Иulb~ ifiuiiuiqpni-Pjuiii 47~pq buqifuthji b[ttfuiit к itfuiiiuilptt-tf b itup jiitiuptu PjniMibp. 161
291 iddqrt^H 111Fp] i n d ill ryl 7•]qm I)4 J jimli -ludulimi]! 1] d 4 f^d и fimji m L in m In l^iuh^J J7'"^ *V7 •uju/i «7d '! r/m ml mln djimjtdlim&mum i/fitiLu pnnt^nmij njJFmmmlirtm д ulllqil^tufp] -induhnu]! l]dr/iidu]imjimlimmln i/mmlmhi Jiuf^i^nihmhuf 44 jiiuh -ininn <hyijii]i • d 4^/1 uh и ртц^/^т^ ty]Fmmmhi^mji 44 piudmt^i) nbd-tut, ~J"4 i/J^n^nf^^nLLf! 1J TJl.lin^Jutu rimtpjiin]Д 0Q iild']f]lif] iimpirtmljin'ii, in tfd4dllmjidтштfimi/ i]dipit> -i^FnuGmfmlidflu цт^тич]Ьтцт]и]Ъ 1]dt/1^1 иfpj tuintjln mFdl/dydmmu ^mJiljdm^^F tjfmilHmmiJbqdliljtn Giflp 4,4 di] •/ ji ~i и ц~1 lib nd (Ip •КцтЛц jp-inZi^mlp 4 ,nrl^ 7 jp indqit^iuFpj-ium^ln mFdlpdip -dtnmu di/^i/GTuGmfmlidqn dlihmi/1 ']~Л'?(11Ч Ч (? •ddrpdh -mt/mjiFmhi i^tmbhmplp jp-lii/pilm р]!^/ yf 1]fm1]Gmlpi]^;i]uimu fn] ilm/imimiluh ifl/mr^nmjt tp d1ицтthnd 4 J'~>udmdmmrmy fl •d f]~wd ^ufimtnJmfn >ifi]i rndhmt^mjil mIn ty]Fmhlim^i]ji 'nil4 hunZrn In dmdmy ~dmLmn]ui]> Giftmifn^dhni l^dmuirnlf 4 mZqpmdi^t^m ddqF *jt tudln^h ц!т J'nilj ‘p indlnijG iul>j]idmmmli ji-tul/m^dmij i^rnl/mpltmu md]t •]~д'У!]Щ p iudmdmmtmt/ 4 l/myt]]! tljihrndtfuimln ji^urjni^dZmlimi^mjimp 4^]^ tfdqt^'n^dZmuint^ ijhd^duiq ittiuhmih^ 'hjl^flO] (‘1 •dt^-tufpj ludmmmnmjimd^ r^fnih ~md^dmd i/dr/ptu ^mfitt^lh 'I'Jf't 11Щ 1 J’^^iifui]! ту jtnuIjmt^mZn fp •dih^-tujimdt] r^rnjidijn, 4 Jt 1 иt/Gm lj m d 1] fpj •d’liyf-iuZul/ du]im]tmmln Jl“t (U4 'I n'Pn,u' 7 ^ndifi^tt^nlttmdZ *]“'[['< 114 1 J* ’,и,1и,тг]1,,1т1п fd . ^иГр] .-tummmnmtj 1] ry] h d J d и щ 4F tutimdi]^ '1~Л*<114 ]’ul’!1rl.GmFmlidt]ii' jituFmlimm^^ ‘djimjidhmpmum tjtjmlimnjmt^ i]lidtdu/y у<7^ц<7тпУу>нq tipnlimbd]iuhuq) 'I'Jl'Z/14 d44^mni]jiu r/mljmlid]iulin^) t^i^mum , ‘I'J/'t (14 'I J* 'u 1/m% 4 jitummhm GijциmZmIn jt-iutim^dZmljmtimjimp ^ml/r/d ifi'lj' ‘JdqupimidZmmnty illldt/du/ц tjF^uhmdq^ 'bjl'Zn^ p llldlnijll lilial,1]! цтп]пттт!птртчцт tyjdi^du ^dd4tyi^tuFp]indhmildmlf iu rjdt]ryi-iuZudu]i 1]di/iijid iut.dиpj ijd^t^ ~dmm]jiu[^ itjiil]mlid]iuliu,p 1]d4иFpj^uuiqlnindt^mt/ i^idpni^ifiuilp i]lidtjduiq i]difttdmni]jiuii niml[mlid]iul4i.p ‘1~Л']ЦЛ/ 4 ji~iui^Gmdif]t fr/ •]iu^nm^mln ijll^J’ Gt]d4П/l^nfp] — luin^lnmdr^mt, nmlimt^jfj'n'Jj’ Jtntll djunFpjiunitifipmufmt^ di] fjnuL -ц1р1ч<]}Чи/ piuGdm^ tynljmlidjiuliupmjimi/ 4 pnulndijljmjihmlj fh
U[UipUIUll]np L/li *lipiu*li£ *uL pl[ui- U[ Ш UlI/ 111 ll Uli]II[1[1 51. blUi,lT~fl tbk[lUll[l4j'll bln[i:ini[l!f[ll jl'l'L' иЛ^рШ- JL[lli t[ui*h]l, 'll pul'll ill/риЗ h (hhlii, nL i]bpiiinni.iip !iw'tli'lluiJliqnlllili[i iiiifL'h il]i >>iii[iij]i i^bpiMpkpjui[i l'U[np ]1311 Ul p l[*ll L p*ll III U[UI[U1ll'llUlUlUip Ulll&Lpp l[UliniU[lk[ UJJ'l bui'hi.'iiiuJnqutjblip]! u[iu^uAifiiLpp h juir/'hb[ иЛАршЗЬ^т *lijai-piip*li ni i]i ui и in m [J qP L p pi Z,n'b'IJ/.'O' 52. hilli,ir~]i Ч’Ьршцпч'ь hiup\pi[[i \ ft l[uipnt[ If Ul in ш l[ 41*11 u[muiiuilfuui'liiumi^illJjui'll l[in*li\i[h[ /[mil iLp~ piul[iu[i]h[ uinuilly hjlJ^U-fi ,l‘ll[niiipiijli bjupspqfi iuifiuimjiini'’ PjUl*U, [ч‘1{ ЧЧ^ JlUl/ill*llUll[Ul[p9lu'UnLlfl jlipp foil i,U*~[l 'I'bpMlfULjil lUtipSpifli *Uuuiui[[ikuVllll[l slpn'li,— шпиЛн/ luU\1Г~ ft Я'крилцп i.j*U lU up- ^PP'll* l'lu[uUir[lU^tlLfJJUlfl ^UIlflU^UlJ*llltl.PjlU*hl 2,n'b,IJJ.O' 53. luUi,lT~[i Ч'кршцт./и htnp^pqfi [fi iu qn p n 1. pj n i.*li*ii L p p [pui"iiui[nLij ibutn l[UllT JlUlflplUlpJ uiniuf lipiu iup&uil[l[ll[lll. /рЬиррпыГ, luUi,lT-[i ‘I’Lpuitfni.j'ii hlup^pipi 'Liufuiui[iu;ini.pjni.*lip U[Ui^11114*11 Hl.J* L bp [[iuiipipin pjni*ii*bhpp 3/i*iipi luU2,ir~[i *iinpp*iiuilip 4*11 pmipn1'h lUlipSptlfl 1[!11Ц1'[11] tuU2,ir~[l ‘bbpiUipHLjb hlnpipilft *11 np builuiUipuStlL- Pjni-'li Ipuqifilbipt 54. hlU^U'-li fbhpun[Hi-j*h hlupiptift i[iiuipipni.pjni.Vlilipp [риЛш/Шу tlliuin I[iu3 J 111 iflpl in fl у ШПщ9 iiptll IUpiml^llb[KL t[llUl~ ptiLif, hill(i ^bpmiftiLjii blupfipipi ~li 111/и in t[ in n i. pjtiibp h^ui’ltui- h *Unp p*buipni pjnt*ii*bLp, lllllZ,lT-[i ‘bhptuquLjii lUnp^ptpi i[iiu~ qnptli-PjnL*ll*llhpp [piu*hui[lli y l[lUlf Ърш Uipiuil[l/h[lll. upbs 'l"i. nl-2 pluh jlipl[lll- uilfuijui pllPUiypni ill 55. luUi,U'~[i 'llnpphm[1 p ^‘bpuiqni j*h flhipini.pqp kpui- ‘Ibp'l"1-'^ lull<,U‘~b 'llUl/111[[i*li l[iuqif/i ’I'hpiuquLj'ii lUnpipqfi Отрт- ipui'iui.Pjui'h l[nyiffiy, mifliiiwni.ip ppuipnlpJUI.*h*uhppj ifft iuifp Zbunti ^ll'P/JI.O’ 56. hill2,4-[1 vbpiuqnLjii lUiip^nLpqp jlipl[iit~ u[iu[iuui~ *liLp[i if[iuigjuii h[iuuitii.ii' l[uiijiluLiJ‘ k luUi,ir~fi 4uitiiui[uiptii-Pjiii5i— luUZ,U*~[i lbn qn i^p qiu ![Ш*11 Ч и^ишрЬЪр^ h/ tl Philip qi 163
Я- I, Л h h IV 1ГМ11‘Мп»о.ц1П, лиърияьзльтмльрь шичих MfoUUlbMITl» Ви.РИР1ГМ1ЬвЪ ITUPITbVLbPe 57. ITftni frlIt’lluiIf ui’li ^uihfimuiLinni 1пш1111сР]ш11 pmpipiuqni.j’li ituipif/i'lip 1Гfini frill'll411/ui’li 't ui’li pm tqLuinL- Pjui’11 ’hit pmqni.j’li hhipcinLpq’li lit ilt’MJka 58. ITltni.piAutl^uiii ^иАрщи[Ь»пп1.Р]иЛ j^i hjuft^ncfAinpntif !A ъмАрмлцЪими.рjuA putциярилд[ALppK Ьнрм Itiuipll ш tfuA ui l^n t[ i LL plj uijfuj дпкд^п i~PjuA Ъnpif'mALpp um^tfuAtfnLtf !A tf[ini_piAui~ l/мА ^uApntigLuini.pjtii/iALpIt flмвifuAmigptit.pjni *lAlt pni[t > ll^'IJlAX 59. V[oil piAuitf mA s ui’li puitqLin nt Pjuiii Ч'Ьpmqui- fli hlupini pqp s ui’li p ui iq I. in и iPj lull iffnili npit’ll и q/i p ifmp iffrii'lt hr Zfl'hlJf'O' 60. irfmt.fll.’i, ui If ill'll ^lulipmiqhiniii Pjiuli 4'liptiiq nt jli hhip^inLpqp' mJ jr’liifniiiiu if li im^iptuuiLuini.pjm’ii Uui^ifui^iuqpnLPjniAip h •linifinfuni-Pjni.Vlilip L ifuitjlini.if “iipiu iTL9' hjlltflT-fi Ifulilfui’iluiqpul - PjuAi 16~pq ^uqifmbfl’ll ^.Ulifilliquiuiiuufuui’li. p) illiuutuitnni if h ftp l^mqiffi ifli? qIll’lllftiq uiifinu’lttlif bui’lipuiiqL- iun 1 pjnill’llhpft If iuiilui’liuiqpиlPjulViiIipp li ifnpti£Hi.if li ’hpui’lirj mh- pfiuinpfiiujfi и lut. ituiVti 11 p p. qj iimumunnHiif Is > ill’ll p ill iqL in n L frlj ui’li </n q il ifpqw ui’li in hum tutu’ll iqjUllip ll pjni ^htl. q) tiqunfni if h Iffun flit’ll ui If in’ll siutqiiuuihinni.fijut’ll qtutnuilpu^i tfuipiffi’li’lihpfi 1/iiqiffiq quiunutquipintfiuh ^luiquipnugfi’tikpfi uiifhfiuinfiuijft ii ’iiLpt!ui’u ftpunfnI’li'pfitji Ut П rb'l,lkXy 61. U'[tni p hii in If ui'li iu“ii p ш upt ui n l pj in'll ‘HtpwquLjIi hl n p^in lp qli fAimpni-if L IF fillip/i’ll ill l[ ill’ll bill'll put iq limn I_pj tu’ll ‘I'hpm- qnt-jli hlnp'spqfi hiufiiiuqinsnl.pjni’ll UuiLjuq l/uiqil'nif. 1Гfun pii’hui~ 164
^^ЛрШЫ^кшПЛ-Р ftl/lt fit lUlip'tpfJ^I ^lU^UtMl^iU^n LfJjw'h 'liuifuuiqiu4, <Ърш inkqiiilpupikp, hwluuitiuinil<)jui‘li puipuiiii.qtup к if fint pL'liiuliui'l: ^tu'lipuiiqkinni.ppu'li H'hptuqni jii lUnp^pqfi hiufuiu- quiSnt-Pjin'li in'llqiu'fillip: 1Г [l n L P llll IU ![iull bin'llpiuupturni pjin'li 'I'LpiUipilj'll lUlip^ptpl Ъшрш- ЦШ^Ш-РJtull [fl U1 ipi pn L-PpilWilli p p tfliptlfiftH if It'll 1Г fine pit'll 111 Ipu'lt I 4 til'll P U1 Up, Ul П LPJ Ill'll UlU’tllui'lltUllpniPjUllfpi у/МУЛт 62. "LflUUlhpp iflUpkptl. 'tUllfllip II fill! ft! It'll tn Ipuli htuiipui- Hpllnni Pjut'll (I'Lpuiqnlj'u llhi p { n t. p ip! p'lnnpui.tf к ftp 'llillfuiuqui^fl'll к '11/1Ш uiLquiljiupikpfi'lli 11‘P 1,1/,O' 63. IT[ltll_pIt'll iu![ Ill'll 'lUl'liptUUjkuitll PJ til'll <l'tipiutpil i'll llhip'iiiipqp IjtuqifuLtf L ITfin, fl lAiuilpii'li ъ ufap in up, u, n i fl jut'll kuiuiu- tfuipni_pjin'll-- ITfillip It'll uilpu'lt ^Mi'hpunqkiniiipjut'll (hiqnifpqiuliui'lt > h nd'ftuiup'liL p[i lUup^nipqi 1‘ 1. II h I» V ьпгдр'иквьъ unshu.i.nusuMax, AawmsnbfHfiio.wb 1Г1>ПЬОД(П| 'ilbSlkMlVb MU.IMWJkPirU.'U inkPlTbVubl'Q Z/l'bll,U,O' 64. hi n p » p IJ IUJ fl'll U tl p fl U! j fl U Ul Ш lj Ill'll Ill'll p 41 U[L Ul П1 p JU i'll- ’ll lip fl 1Гfini.pjiu'h up, Ut IU If til'll fl pll in'll n L PJ Ill'll puipApuiiptLj'b qnpbiu- ibp n*~ i/uiptfpbp hll]<pr~fl fl'll qu if p rf 111 If ill'll Ц11 if fl и tup'll bp fl /Unp^nt-pipp Lt WPIJIJT 65. InllW-f. (bnq Uifptfiuljui'ii 4 lilt ft и nip'll h p fl llhip^lll-pqp iquitniuuftiui'lluimuL jL IIII/i, U ~fi '/•Lpuiqnt.j'ii /Uup^pqft uinuif h ifbmni. jli 'bpiu'ii, fiulj 'bk p in q n Lj'h lUnp’tpipi 'll nut uijp^ut'li'liL p ft iffipt p'liljuiA J ui if in'll lulpujp^ui'ltiii-tf KUiflT^fi 'I'lipiuqiiLj'li hlnp^pqfi 'Liiifuiii- qui^nt-Pjut'll tuiiuif, tfnpfl'll iuipfkuitiL jhi 1ПМ,1)Лт 66. hiUi./r-f, dnq n ifpqtu lout'll iiiffiuuip'llkpfi II) ti p*,ti i_ pq p qiipduq npL'lip'liLpfi 'ifuliuli '[pin к fl l[uiuiuipni.tfii '“jq и pk'iip'iiL p ft' ^piuuiuipiuljnLif к ifnpnzniifiihp nt. litupquiqpnt.pjni.Viikp к uuuil- qnt.i) L 'lipui'tiij Ijuiuitupniifpi 165
991 •Jqqlrnlirnlfqut t] lul kd и щ tf t]q qd m n ijjt и f] ]IUJt -hnilf Imfqtnqtj fli]jilu:l] ijlid^dufq ijf-iuhrndq.^ 'I'Jl'ZЦЧ) 1 Jlidiu^dunj ^dqqdmniljinq цт^тЪй^иЪи^ ‘01 JXfl'b'lAl'i tudqqbqm^mj^ in r^dqtyimjimd<j tjdqr^dmnijjtuq n^nlfmhd/тЬир ‘I'Jj'Zfl^l lyflfimdqli if ddqr^r^~iufpjnidbrnbdmlj iu ndqqniuZudult tjdqt^ ~lid<u>3du(q i]dqqdmni]jiiiii mLd^iuLиp ijdqt^-iufpj-iumqlnmdrimij pjiui]Iqiijiqiiinlf jnudqli~iufy ^ntji^mlnmdqji dr^mfpl iunm[i -mdi] ii^nif(jiunqinii^n in rt,mpdmjiтиmI/ ijni" diiinjinidt] ultdiu^dunj ildqqdmnijjiu^ nmlintLdJiuhu.p •]']{';[]П[ 09 n.Tl'l-GU^ /м^7ЧЧ',"^^^"^,п7» tlu]tmnp^ q Ijium t]i]q^Juh qntffl-iuditadmqijZ nmfutijiilntnZmln ~iu qmljmJ^utn (r^mljmnqinfill fl[ tjdqqtlmntjpufj r^mlirnliJIiuLuqj ft tutlJI fTHjihml] J! tudlnqG timf{j~iMuiZqpmJtjqm чЬриГp] I и dm drw t^ijZ ijdqpiM ^mjir^ijb i/dlidqf q jiiudmJimljqb ‘ddqiyun^qb mjiilmui diuf^^mihniliuf i]d qtyJGmd*mbmd rnl] rn p] t^qf ml *ql^nlj rjjnfp] jufmum^ m d tQi fyjb r^mlimliinf q ji i и r^mjt m n fq ’•ijJmlnnin ijdqi^iufpjiudqdmdm^ ^niGtjqiu in^ tjdqr^qnufpfiumqln mf dljdqdmutu ryaufftjind mjimliqb JiurjnuJiriJ q jfiuqfimqmljtndiJ (h •tlmpm^ lulfir^mlti^mht dd qttdayiuja ~mJt] ij d qr^ij Umdmbtnd q lulrjf^mlnudmln Hihj^tnl qm Гpf 1 и in qJn hul*i1i -u^mhim nbdml] jnur^um q dqqGuHr (* •ilmjiin^ lulqijdmdjim r/yi»yr/» ~nijn tj lulqf^fimt^nilpndtj t^q^iufd t^mljmui ~qln ^dn^mlhi 1^т1]тпг]1пгупт1нГ]1иЪир juur^utn thtijy q dqqQu^iJji (d •n^ih^mmmnfZm ifdqqljdmiyfif^ Ifni rynlj m d i и ini i ul/ iu tl^inljmnqinr^m ml[inf]ttj]f dr^mfpjiuZnqinmdqh di] q tjdqqjnmi]dmntjjiu q i^mlimlijjniliup in njnlpni^qp]iui]ji -d iuri^m^lirid ~ fl Щ nijlmm q ц-inffjiuLhiu q jiiudu]imi]ji (m dLdini/dna/ ifdqndmn^jiutj qmljml JJiubup >]~^Qd( ffff ДЦ^и^ ipiufmifdumijdqui ^Ludjtm ^'Л^ЦЩ q diJLmuidmht dpiudmuimfj i]dqq/^iufp]nndLmildml] in i]dqч/< ’uZиdчft i/LJi.duq ijdq^dmnijjiu^ itmljmlidfiubii.p ‘]~Л^11'Ч 19
tq f ui'li in j/ih hmhihuiJnqni[[i huiluiuqiui. lUnp5flqiujfit) ijbpiu^ulfiiqni-Pjiuh ZuihihiuJ it qtiij ]i huipuiqiu’i. h/U^lf-h d’nqnifjpquilfiuh Ъ nif[iuuiphlip. If P b p n LilliLp/l lfnif(iuibjll huipuiqui'i. U,pi[L и in’ll Lpji qnpdLpji lfnif[nnhj[i huifuuiqiuh. RlupipiuqnLjh qiqpngji qnpbbpfi 4nif[iuibjfi hiupiuqiu'ti 2 П'Ь’1,1/.Ь‘ 71. lull 2.lf-[. 4 uiiinii[uipni.pjiii.hp Ifiuif luU <,lT~[i d'nqn- ifppqiulfiuh ll niffiuuipp, ifnpnhg nLqqi[iui b loUpi-ji ^'Lptuqnijh tOn UfUiinqiuifuitpipli ^lupijuiiqhqni-ifp, iquipuiiui/tip hh luiibliiu- nt.jp jl‘pl‘P npi/ui ph piugpilL if qpun[np Ifiuif p lull un[n p Uf ui ui in и [u ui’li in in [ ш if in uf m m ill и /и ui’li iquifill inn Lift 72. luUi,W-[i d'uqni[pquilfuih ntf[iuiuphhpp qbtfuiipu- pnLif L’h iq h in ш I/ui'h lfuiniui[iupifiuh uijh HjtlLqhpp, t[npnhp ifuihni.il ЛЪ lull 2,lT~[i fipun^iuuni-PjiuU ifb9t pl'b’IJIAf 73. ftlLf Z.U'—fl d'iiqni[pquilfuth 4 nifpliuphbpp ^uilfuiiqui- uiuiufiiu’ll d’nqni[pqui If Ul’b nif]iuiup/liuinhbp[l pl ш i/iu и n t_pj ui’li uul'i- ifuiVlibptiLif ipuiiniupiulfttLif h'li ^piuifiu’b’bbp ni. ^pm'iiuliq’uLp qnp- npb’hpiibpli, [ibJiqLu "liiuli luUl,ir~[i d'nqniplq ill If Ill’ll 1}nif[iump— ’ldip[i bnp^pqfl i[nfinjnLtfliL[l[l ni. IfiupifUiqfini-Pjiii.’u'llbpli ^[iifui’li i[pm b /i lfuiutuipni.l/L uijq npb’Uplibpfl, ipipnjni.lfbbp[i ill. Ifiupqui- qpiH-Pfni’li^ibpp L uinni qnLif b’h ‘lipiu’liif Ifuiiniupncifpi 74. h)U2,U‘~[i d’n qn ipi qui If in’ll If nif[iuuip[iiutn‘libpp fpilULif hh Ifiuif pbq^uihni.p-if^ini.pL’iiinlfiuh, Ifutif ifliui.plihiulfiuh~^iuhpui~ iifhtnuilfuiht 2,/l'b'l,U.lJ' 75. Rhq:iuihni.p~if[iiii.phhiulfui‘li (Rnquilpquilfin'll 4njfiuiu- fipumhbpp iq h in ui If ill’ll lfuinuii[uipifiuh fiphhij 4 lull i’ll tn p ui p i/ш Л bjtiLqp Ш^рп^ UtlipIlUlUpIlMjnnf if hh If Ш 'if inhiffi^iu- Ifiuhnpbh) IfUl if pili’ll if Ifnififfiij hjuihuilfi^uib ifuipif^ihhbpli iffi^nqnip 2, П 'h'ljl.ty 76. Iflini.piihuilfuih-^uihpuiiifLuiiulfiuh d'nqni^pquilfuih 4 tiif[iuuip[iuiui’lihpp uf Lui nil fin’ll Iftununluipifui’li fipLhg ^uihihuifiiufiipuh bjillifn qLlf ui if in p n L if L’h, ifiipiqliu Ifiuhtih, iffini.pLhiulftuh ^iu’11 p in- ufhuini.pjiiLhhLp[t htiLjhiuhni.h tRnqui]p qiulfiuh Ц tiif[iuuip[iiuinlibp[i iffi^iigni^ li inhif/t^iulf ui'li n p L’h If in n ui if ш p n i if hh ifjnujh ippnj ишЧ^- ifuihuiiliiulf pijitil ibnhuiplfm.pjni.hhLp lulpd-ji <l,hpiuqnLjh blip- hppq[i L in /и luqui^i HL pj ui'li Ifnqifjitf •illiuilliuinipq gtlLpiulflllp Zdl'b'ljflf f7. Rhq^uihnLp^iffinLpbhiulfUih d'nqnifpquilfiuh hnifp nillpftuiuihLp/i pi[[i‘li Lh iqunnlfUihnLif ^Luibjiuf d'liqnijpqiulflii’li ljn. if pi ш p pu ill'll b p p. 167
891 ttj tfjjd tuK •~dtt{q tjdsp^dmnijjtu I^nilinilitljiiiljii.p t^rn f j-J t иtn fj In tndn*in ‘. t^m Ijmi^y]j] t и ~*J jf dittjydmjt ^ijdhmhdtnli tj dtjlim qdult ijf-iultnid^dtnd rj^tnГp] ч ицтnf ~Z‘] tg^tn Ij tn ut ig In i^iiil^T.iHiijInmili^ttf. JI ’6* v mfHU'Z ‘j.im гчло пл •иикгп’мнпж ‘VOhUSQte 4JQVL4U844IJSfll» llAllT WUMMIA 1Л «I Ч II *1 4. •igmt^lumtnhmilinliilp •t]d t]qJuL ntf&dnn •tjdmqum ty]d'df]<i ••Mlvvvlls ’•Мчч t и n »fut tinted и nJ tgni lj nt и Jm t^n tn щп чи ll9tJfntl|^|utm^пtliln,^ hmbu^ •цпЛijj'tud^dmti^ufLJni mumtnt^Q •r^mfpJtuJfjJmti^tufLdtn 'quitpj tud^dnttj^ufLdtn l]^4lrl>ll *d J tntj d m ntjjt и tjjtnIf mLdJtnItu^p Imfrpnfj^ ji tиrtrnijtnmIn чУА/У t}dtpt^nnttjdtnnijjin t^mlimlJJinltup i^inlpnintilnntdifjnt^-iytilinti^iifjiutlji •£& tijitiff/jnudffJntii^iufiidin t^tttffjiuiim IttntZrn •Urnff! iudtplmt^~tuNidtn dt[m£^ ijiniltdnniptiilut tyjfmd^ •tjhtm^ •t ’ •tjthinbd tn Illinium y tjmt^luGljmLduLm'y • ijduirjum ryjdmtnd'p rpldmuijp •tgtnff^ nnyttlnmlm^ /
691 •ifJ Чв1ч% '•^'lu^fliunfiiMiynyluitl t и J nt tjji nt rjjn in ц^Ггп^^ипп^пгМт^ •qmf^iu^Juhmhu'y •tynfp]i lid if dm ар и th dm lyjtmuinuiri^i •r^mf pjiudifdmaiufhdiu •OmffjiuJrjTlmi^utliJtn ‘l^'Vhtl plffiy] mnijpulf api If ru h djm Lu,f> •kmlimiijma, ij[nilin pm itg apt ipjf mцтПп r^mlftnuitf d tfajmlf m It 1/ш i/^mhmnjmr} • < m L m и/tn i^ ij It J <- d и щ i/il'lH ~dmnt]jiu O'ltilfmLd[tuLu.p amI'pjiиm'finmdцт j цт 1/ft/ lut]д •fiujihmlf Imflflntf^ IriJjiliulf if h d i^d и/Ц nfluhmilij^ t^tnlftjium ~t]lnmd при. •tfinlimnfiC]-lui}ji 4 pinjijihmlf dhdiu^ilищ i)dtftplm"i]pиЦ t^mlfmhdliuhu.p nuifpj lumqlnmdtyn^ ttpnlpnapfp]iui/Д -gg •Q'[ll*{/U'Z : d d tpijip и 1p] uidLmlidmlf in t^d/fiyiiuZuduJi ij d ipi'ipnijp ulf dijlimfiduh tj d tjaLdiu^dи /у ijdtf tplи Ji tnji m h -utmhi ifdfji^dujimmmnfZm ifdijhdmji пицишрт iu ifdijlidmji *i^drpiitijimd -Ijdijr iul1/1^£mdrj ji tj ihl'ii^iuf^-iuilliinluluili iu r^di/tyi iuZиdujt ijdip^ ~Ld lu^du^i i/d tp^dmnilpii lyuljmLdJiuhu^f ifdq ЦЦ1 и t(j 1 и in ijln m dnjm J'urpiinjim lulipiliijifiu d'rtiujimdij uhdiu^duщ ijdtjiy]muijjiu umlfmhdliuh.ip nrnrriiuinijlumdiimij nml/mitf(jiui]д -gg 'Z tdjuudmmmlj Ihtjiidii* if jriuli iumn tj 'ijdiftj^ -itpuffj ludhrnLdmlf iu ifdipipiuZudujt fijdijijih^ifdu him lyiiudmuimli ‘I 4 i"^]i 4,mJ"!,i jdiftyipufpjiudLm bditilf iu ijj'iyiiullijuji iJLdd^ -duly ijdiji^dmnijpuij lynlfmLdJiuhuq) '1~1[^Ц11[ Lujfduli Ч/nffjiuin'ihimditni^ цт^тц^{^iuijд iu •J'fl'ZdOI x^rl>l,il,>uffjiudhmh ~dmlf iu diftyfiuZudu^i ч jiiulfmdmiumdi. dhd lu^du/jf i]difndmni]jiu i^mlimbdJtuLu^i цтГfjiuuitflnindtt^mi, tyn If in i^if p/1 и 1] д -j^g •Ц'ПЬ'ЬЦ^ tiff luuitfJiZmiy tylduft ‘prAim 'h'nffjluipiilimnjmif' ijbihihifii ^tiulmidif^ pjiuinrjlnmdi^mi^ i!>ml[mtt>4[i] iui]д—jiiui^m^dlnilimr^tnjimp fftnlpid tJdtji^tipn^dZmui -ndr^ ilhdipliifli ttfiuhmdif,^ amtpjiиuitflntndtynЬ"‘1 ‘tpudt^ iff iиuitf[iimj if pnum ijlid^dugf iituibmdii^ tynffijiuin.iflnmd -ifmij ani If tn t^if p] luij ff tf f i и in m qjn nJ n nt m mln dhdiu^diifjf ifd if i^dm nij p и ц Hm1/mLd]tuLu^ цт Гpji urn if Inmdttmij am If m njf p] i и i]д -Qg ^'n'MtUi
i LLp.pfiii ijiipllhfili, Чрпшршчшшш !<!jmi. l^nLUUllfnpnt-PjUlil. SLqui Ifiuil uipi/joi ‘huiphpnLfJjui’ll. 4 ll ifUlil Ulf tn*u Ut L и n I. PJ ufb. IIngfiiufiuIfiuil uiiqiu^nifni-Pjuiii. IFpLpиitfliLp[i ^InJfiuibjfi ffuuqnp. U,pipuiniiLp[t qnpbbpfi ‘Ijup^ni pjuiit upui. (Ftiqnifpqiulfuiii 4 nitpwpliuiin<hlip[i I fl iu qu pit Lp I /ZV^ZZi?’ 84. IFfiiupLiiiulfuiii 4 uiiip ui up 111 n i. p j tuii (Fnqnifpqui Ifiuil h niffiuiupiihpp nkl[iuifiupnLj Lit iqLiniulfiuit ffuiiiuufiupdiuii uijit &jiil~ qlipp, ifiipniig ifbpiupLpniJ Lil IF ft ni_p Lii ui Ifiuil C.uiiipuiup.uuLPju.i, fipiinfiuuiiLPjuiiipt ill’bMJUy 85. IF fine pfiiiiu Ifiuil biuiipiu upuini.pjiuil (bnqnifpqiuffiuii If niffiuiupiihpp ^luiifiuufuiuiiuufuiuii (Fnqiufp qui If uiii niffiuiupfiuiiniiLpfi fl p lU iflU и II L P J Ulil и Ul >1/luilil L p n c. if LplUUlUipiulfUl-lf Lil Lp IU ifUlilil L P til LpuisiutiqiiLp' lullifW-fi li IFftni-PLii ui Ifiuil iuiiipiuupiiini.pjuiii nphiip~ ilLpfi, luUi,lF~ft Zt IFfini_pLiiiul[iuii LUlilpIUupuiHI-pjUlil cbiiqiufpqiulfiuii Q niffiuiupiiLpfi h)upLpq.fi ifnpil^iH-HliLpfi nt- lfiupqiuqpui-Pjni.iiiiLpfit luUiylF-fi Ffini.pLiiuiliiuii~Liuiipuiupuiiuliiuii ihnqnifpqiu Luiil Utufflиш^ P fl IU Ulil L p fl i p IU I fUlilil Lpfi IIL Lp IU pul'll tpilr pfl LflFlUll ifpui L fl I/UIIUIU- pni ffii qpiuiigi 86. IFflnlpLiluiI/Ulil 4UlilplUupuinLpjmil (Fuqui/pquilfiuii tiiffiuiupfiiuuiiiLpp ifi'iniLif Lii Ffuii.pLiiiuliiuii~fiuiiipiuuputiuliiuii l^iuF 4 UlilP Ul up Ul IU Ifiuil l Z.n'b'L'U.O' 87. IFfuii.p Liiupiuil-Liuiipuiupinupuiii tFltqnifpqiuliuiii If niffiuiupfuuuiiiLpp qfpiuifiupiiLtf hit upuuulpuii Ijiu niu if in p il uiii fipLiig Liuiii.iiiupiupifiuh bjuLifpi jLiipшpl/'fLi"i[ fiiippu IF pi i.p Lii iuli tuii LmilpiuupmilLpjutil d'uquifpqiuIfiuil 4uiffiuiupiiLpfi lUup^pqfih, uijii- upu L) luU^lF-ft L iu ifiu u[iu ui in иfu uiii ifpi i. p Lii ui If tuii~Liuiipiuiq Lin uili uilt J'uqn ifpqui If uiii If n if ft и ui p ft m in flit I ifflPlJI.^F 88. puiipiuupUIU1 Ifiuil fj'iiqnifpquilfuiii 4niffiuuipfiiuuiiiLpp qL ffiuifiu pn ill Lil uf Lui ui If uiii If iu niu if uip ifiuil fipLiig LiuiiAiiiupiupifuiS Hjui-qp, pitpшptfifLfnif uiiiJfi^uilfiuiinpLii IFfini.pLiiuiffiuii ‘nuiipiuup— uinLPjiuii (hngniffiqui Ifiuil 4 niffiutupilL pfi h)np^pqfiiii 170
Ц n Ml VII иЧ.8ПЪП1Г ЬПГАГЩВЬЪ mi’U.tbUSUMirb AULVMbSIlNHinhbXbPh AUSU.mi'b 1ЗД1ГЫ)Ы»в11Ъ ntipapivMim и u.piri’Vubre i,/]'hl,U.b' 89. fh[uiiiiinif tiiuiipmiipiuint Pj ill'll nib in Ull( Ill’ll [l2 [ll ill'll ni- [J pili'll piupipuitjnLj’ii iluipifji'hp UJuUi, Upmi[nijil lUnpini.ptfh kt 90. U.l[lllnilnif Ui’li p Ш Uf 11 UI П L PJ Ui’li 4'LpiUI/ Hi jh III n p ~i ti i. p tf'li p’limpniif hit (»lullp111щкinni.[Jjui’li ^шцш.ршурьЬрр $npu miup/i Jm~ if Ill'll UI lj n 1^, 'tillplf uijtiiyni y^ni-Pjui'ii wj'u ’iinpifiuiikpni^, l[np UUl'lltlUll- dnt-tf liii Ihluin'linif Urn’ll pm ufLmni.pj tub U in ifui'li ш у p n i. pj in ifp I <,111"1,1},Ъ' 91. U.l[uiniinif lull p ill lyL UI n I-PJ Ill'll I'Lpmljnt-j’ll lOnp'inl-ptj’ll U.ltlU4 il'/imlf npL'liuipip ifiupif/l'll'll 111 92. В It L p llipiu'll \ J n L P Ihluin’linif ^Ul'lipillU{LuinLPjni‘ll UL~ ^i^i ^ip IJiii'iifui’liiupnilpfni.’hpr ipipp mi^inuif U.ipnn'hnii ►>lullpШ1ЦLinni.pflu’ll uiriiu’hA’iiiu^iumlftii-Pjni-^iLpp li lfuinni.yi[iuS L If liiiLpli’liuiIfUiii flu’ll p ui ufli mni.p Jiuit U ui^iftuUiuq.pnLpjiuhp pimlpli ui ifш щш ш ш и jn m’h i 1,111"] IJ.'Cf 93. Ihluin’linif ^m’lipuiupimnt.pjmii I'llpuiifni j’ii 1’Jnp5nlp tjU p'hmpiiLif II Uuf inn'huif fim^ipuiuihmni.pjm'ii 1'hpiutjnt jii lUnp^ptifi bm~ ршцш'ии-Рfni.’li li Ifuiqifni-if L Ihpnnhnif 4lullpmiylimnlpjmil d'ntfn- i^pptjiulfiuii llnifliuuip'lihp[i hnрапиру fiiutfmiimjii [ip UlU^ifiu’liiurjpnL- PJ ui’h: 171
')• I, (1 h 1н VIII fllbSULMUA, ЬГ^и.ЪПЬМ’ВЦ.Ъ $Ь'ЦМК1.Ъ ITOJ'irbVLbPQ \ll'l''lJJ,'(f 94-. Ubllllpuill'inuLlinLlf, tfuipqliptlllf, lUtfmnlinif iftupqL- pilllf, tlljpilLqllLpni if, fpVlllIlhLpUllf, pUirilllfllhpnLlf, 4JIII Ifhfinilf (uiniuhfiguihbptnif, qjncqiuljlibpiiiif, fnniuinphbpni_if, ipjUirjllLlIlllli', uinL^ihpnLil') iiihmuiliui'li li'Juiu'liiiL^jm'li ifui p if filth L ph uijfiiiiitnuiifup- hbpfi tqui m qiu i! ui tfu pliL p fi hliipfint.pqhLph hht Z.fi'b'lJl'O' 95. H?[iiutuiuti[tip‘iilip[i IqUIUtq unfiuifnphbpfi jhpljpiutfiii- uu,jl,tbt ш I' Чш J /'^ > uiifutnhntf ifiupqbpft, nbpniquijhh, ^p9tuUwjll‘ll, puiquipiujfill, qjnl quil/wh fumuihfitjiuhbpfi, qjniqtulplbp flt funi.tnitp~ hbpfi, qfjuiqh I, p [i, iiint jhhpfl) lunp^nt pqhLpli ph 111p n L if It'll flUtlflU- U[ ш Ul Ul и fu Ill'll jh p If p ui iftu и fl, ifnipqft, ui if ill nh n if iftnpqfi, nljpuiqfi, jp^m- *'/'< piuqutpf,, qjuiqfi J^PknL d tu tfu/ti ш f ^n'H.VXr 9b. U.jfn uiui uit/tip'uhp ft iifuiuiquiifiuiflip'llLpfl lUnp'itit.pq- hLpnii) 'iiLpliiHjuii/tu.ijfnifJJin'll 'llnpifui'llhpp iftipn^ifni-tf b'li d’fini.fJh- huiliuiii ^ui'lipuiuiLuitii.fJjnt.Vlihpli Uui^ifiuliiutipin fljiiLti'hlipnif t 2,n,)‘,IJI.'0‘ 97. Hiffu Ulin unfit pit h p fi iquiuiiiiuifuitfiip'iilipfi h)up~ini.pq~ Filipp qbliwifiiipni if /i'll Ijuiniuifiupifiuli ftph'liij jh'hfJlulfiu iftupiffi'li'lihpfi qupintAihjui.frljni'llp, uiujuini/иlif ЛЪ ujliiniuljaili Ifuipqfi ujiu^ujui — 'tilli.ifp, npLiipblipfi Ijiutniupnt.ifp h puiqtupuitjfl'llLpfi ftpunf ni "lip'llI,pfi iqui^iqiulinLifp, qhljuiifuiptiLif h^i in I. q tu I/in'll mh utli и iu IjuAi tn. innipuil/in^l iffhuipuipni-Pjut'll p, и ui Elfin'll nt. if It'll uihqui !j iu'h pjut.9L'lii 98. U^fiiiuinuiifnp'lihpfi iquiuiljiuifunflip'llhpft fOnp^ULpiflllipp ifnpn^iH-ifbhp Lii p'liqnihuLif II Ijiupqwqpni.pjni.li'uhp hh lullnLif hllli,V-fi h 1Гfiи 1 pLhiuIjiuh fnuhpiuiqLuini.pjiuh npLhpliLpnif fipLhq uipifiub fipunfni.1ip1iLp[i uuiiifiuhhLpnLift 99. U,2fiuuuiiii<lupilipli rujiuuiqunfiuifnpliLpfi jbpljpunfiu- uiujfih, iftupqiujfili, iu if in uh n if iflupql.pfi, ti !j pu iqiuj fill, *p9iuhuijfih, puiquipiujfih 41- qjiiLqinljiuli flhi p^nipqhL p fl qnphuiqfip nt- ljuipqui- 172
ш tih^Tuf -lu^Juh qmljniinutG ij dq qupjjt d mjt rinil/rnuinih iluliiil tj dq qqi и I'pj t nut qmljmqq pjiuijji q Vn^d~,u,]jl ’! Jiiujtdlt mdjt (Ш ,J,~,u4,mn,]bqm^ ’) 'O'.'h'"'J' nutl/muim It nfiulmdtpdmd dqmdmmm^ qfinhmdqq, 'j-Jl^dll/ ‘TOT ftfl’b'LU't i It tj d qdln qlt ^mjinqinmttjniq n qIn nt I/turn<- jitidtiqil и tj fluid tdjimfpjnuGlitnqnmji tj dquint /у m qqinnt qmljittlidjiuliu p q ptujidmtnmli jitinlp^milrnuimli dulud iljiniliJmt^rid' tjdq^duq^ 'SOT &>,'[}b'jtU'i 1 jtufiu^tjji ijdqqqmdniuimlt umlirnlnFluiliiip q ijdqnnmdmuimb Ijiuuimt, Itujtqltquin djttnjtZtidujt tjhdt.dnui qfiubmdq^ 'Ь/^ЧУЧ ‘ tj d qqijm d m tn mb qtjfmhiudlju * tjd qqqmdrninntli tjdqhilmp jt и qu tn ft nt iu tjdqqqiufpj luinqlnmdqmty jiuquuijim ‘tjdqqqnidminmli iu qijtmnmjtmdlidqf 'ijdqqqmdmintnq, qf~tuh milq*ff ijdqqt^-iufpf-tutnqltt -mdrimij ttmljtnqqij-tuiljt 11]nmdminm,^ цГ-tultmdqqf '/'Л^/УЧ 4 -Gm^ml/mdt] tutnmlmdtnbd’Q ёОГi£>'П'1‘'Ы/^ MllfHNllVnwnSlH. >09 mijusik. XI “I 4 U ’1 b t^mum tlqifdinji iliflm^lluli ijLd^diim nuilitndq]i tjdqt^dujt —mjtnthtnmht tjdqt^diiliminmujlm Iq nqlnrifm ‘Iti^inlt^ q Iqdutqd qdu/t 'jmittti t]ltdt.dnu[ nj'rn tjdqqdulimjtmhuimln tJdqtitlubtnuiitiuJZm nqtn tumq^tZmtj r^qduttmlim^tjjittm i^dqqtyJjtdmjt ili]L"qtliili tjdqt^ -Gd-tu^dugf tJdqrijluJimjimltuimln ifdqqdujimutm'TOT •O.'fl'b’itll'i lVl n^fnbiuutdmit q dlutljmliqui *«7«, -mhmujmq hujidinqd GiJjtliuli Gqindq ‘qmtijnmuiniliimjimij qtjdqqqtиfpf -Tinlbnitpnjit.mil iJdqqqiTutfj-iuutqlumdr^mij qmljmqqi^-tuiJjp ‘dqtJjtdmjt Zi]dltmhdmli iu dijlt moduli t[dqtibd-tut.,dи /у r^mlimlrinth tj dq'ld njtmjtm It -tnmln tjdqqdnjtmmmttjZm piudqdfmjiml]mqtl dd'uq, '()()[ -O'fCb'LH^ tGtjdqiqttiiliupu iu iitjd -mfriumdmd' ‘Gtjdqqlmlimliqtn mdq ‘tiijt-mlimujmq pnijtjtLinI/ ddqqqm -tjfiulj dtjhmpduli pmjtdutqd Gijjthulj Gqnidq qq itdqqqijjidmp Zijdh
105. hill2,ir~/i 'ЬштшриЛц^ h hill<,lT~[i Utnl.ll If UI Ш Ш p Ulhh L ph flhuipi/ndf It'll h)V2,ir~^l 'Hpunfuijil lUlip-tptf[l lfntfif[ig 4[ihif muip[i diud'uihuilfni[i ZJl'b'IJI.If 106. IT[inc pbhiutfiiih ^iuhpiutifhinni.pjuc.hhLp[i Ч'Ьрш- tfnijh О'ininuipuihhLph phinpipmf Lh if[inipLhuilfiuh ^uihpniufLinni- Pjnchhlip/t S’Lptutfnt.jh hl и p 4 n Lp ifh Lp [t lfuqtf[iif ^[I'hif inuipfi diuifiu- uiuLnip 107. Ut[lnnhnd ^luhpuiUfLliiltcPjni.hhLp[i Ч'Ъ puilfllljh 'I’uiiniupuihhLph phmpipii if Lh ui i[in n'h n d 4«Лptuufliтпс[/jnchhLp[t 7*A piuqnijh IIInp~int pqhLp[i lfnqtf[ig ^[t'liq ininp[i d ui ifui h ui If tn[i x//7*7,/Z?r 108. (ILplfpiuifiuuiuj[ih ni. ifuipqiuj[ih qiuUlinpluhhlipp, iin[innhnd ifuipqLpfi if in in ш p uihh L p p, nlfpni-qiuj[ih qininiiipuihhL ph phuipi[ncif Lh iu f [n in ui unfit ph h p[i iq ш tnq cu d un[ uph L p [i jLp If pin ifutuui- j[ih, din p qmj [th I find lilfpucquij[lh hlnp’inifllf'llLp[i lfnqd[ig Ifiud un[inn~ hmf diupqL p [t lufpunnuiifnphL p[i ufiuinqiudiui[iiphltp[i III it p^n t p qhL p [i lfnqd[tg ti[ihq ninip[i Jiuifiuhuilfni[t ^n'PkUXr 109. <bntfni[pifuilfuih tfminiupuihhLph phinpnctf Lh fpp- 9mh[i puitfiupuifjfihLpp phqtimhncp, nitftfuilfli li ^iui[uiuuip phuipu>~ Ifuth [ipnii[nlhp[i ~i[nfuih i[pui quiifinh[i pi[luiiplfniPjuiifp—jhpLp in ill- p[i tliuifuihiulfni[t i.n'HJJ.fr 110. ’Ьштш.рир П L J П Л[9 llUIUIlDpi^lLti' L lf[ir»t-PIA9U~ Iju/b Ifin/i' wilmninif Ipuif uiilmn^inii •/ч*/, rnjq ^ut[iituiu[ltinnti ui^liл!»piwifiup utii[tii*tt.t[Lfnt[ ^iw- Лu/bnf<JUttfni-tfft i.pLp[ih Piuptfd'iuh[i if[i9ngni[, [ih^~ iqLu hiuL if ill in in p nth п c if ifmjpLhfi fliqi[ni[ ^uihifLu quifni. [ipuii[ni-h^>pt i.ll'b'IJIjf 111. ^nphLpfi phhni-PjnL.hp hill2,ir~[i pnfnp quiunupuihi- hLpniiff i[nfi^nii[ini[ npLhpp pnitjiunnipjnihhLp ^[t hiufuuiuiLuniif, Ifinuiuipi/iiLif L qnhpiug, iiiufin^ni[Lfui[ d'Ltfiiitfpjuif[i iqlufinufinhiil~ Pjmh [ipunpiihppt WH.Ufr 112. 7- Ш irnuil П [Л/ tub^ui [u Lh II d’[iuijh npLhp[ih Lh jLhp uiplfifncifi t,ll'l"IJI.()' 113. Pnfnp J'nqni[ptfiulfiuh 4nd'[iunip[iniinhhp[i li hpuihtj ifLpininLu^ni.pjiulip jLhp in If in 'i [iifii uiplf'liL p [i, [th^ufLu uinuih&[ih ufiuf- innhiuinuip iuhXLp[it hncjhufLu L III U <,11" ~ [i pinqiupui g [ih L p [i npLhphLpp £ftfp[iin l/hpufni[ IfuiuiiiipLfni. piupXpunfULjh ^ulfnqni~ Pjnihp tfpi[ncd' L hjlli,U‘-[i 'buiinui[nuiq[i i[pnn ^ii'Hji.ir 114.ъ штш^ишцр Zr 7*Lftшqnljh lUnft^ftrf^ jnp muipji </ujtTui^itiitfni^ 174
^ПгЬ'1,иЛУ 115. 2,iutiiiwmLinwli>u‘itl jbpl^pwiTwuMjfi^i, ifuipquijpii quiuiuijnuiqlibpp, ^2"/^'" Ьш/t mi[uiniuif ^tiAi ршщЬшп1.рjncVliti pji ni ui[uin'hiij il'wfiiilipli qiuuiuiliiuiqbbpp, 'll^'buili^nLif hil III II 2,1Г~[’ 1}'ши1ш1и414^ /[nqiffltj ItlUipJl <f Ulll'lll'llUllflllfl 2fTHJJ.il lie. ni[pni.quij[l1il Ip^u&UlJpll U pwqwpuijpii . quimu!- [nuiq'iiLpp TrjwTzuilppil5‘ hit ^пг-Р^Лш^шЧг ^inlipunqhinni PjnLliiibp{i quiuim[uiuq‘libpli l[nqifJiyX hjU2, IFjini PjuAi 'flu ui ш (и ш qjt ^uiumuim- ifuitfp, t.piiq uiwpfi dm Jin'll ill If nijt 2ll'H,U,il 117. 'hutuiuiftiwqMi.pjuAt ifiupifJiViihpii Jiphlitf ^inLlilp qjiuAiLp^i ]i p uil[ in'll ini/ll nt if I'll тЪ/рпр uthqwljm'il ijtiphl. ifijipilh/iif, J I'llPmpl^i/h^mj ifJimjU bU^V-fl "biutniupuiqliiit *1-1. П h I» X WNWbWh AblFbUWu M*U<UlhVM»bPX Oh wsaMawp-enKuwc sП1‘ЧJJil 118. hjlJ2U'~ll puiqmpuigl^lbpb nl'lil/it fi~ puiilubbp, iuju[imp'll' wiqui^mlilui5 ш^{"mmm'lip umtuUui^lL [ipunpiL'lip, “hpuAitj ui^Juuitnmii^^ ijuipluiinpb[nij Ърш putiiuilpi nc i[npiul{[i Ьш~ ifiuiq ш inluufu niii i ш"l‘ч^Ч’[' f'pin‘p'l-'lip'li uiiqiu^nipJnLtf b Ji.qnilpqmInn'll ui^iuib- uniPjui'b unqlliupiuuiuiliiuil l[iiiqil’iul]Lpiqifuiifp, junpipqwj[& ^tuiuw- puil[ni-Pjw^ Uipinuiqpnquil^ui'li ni-Jbp{i иЛ^кц uibifuiifp, inp'li~ mb uuilfui'li fiqjiuij luifb p Ji Vbuipunjn pni^Pjiuh ijhpiuqifuiifp £t qnp5iu~ qpllni-Pjiu'ii p.lpUiquiijfnnjn.p 119, ^mniu^uitiliiilipb nt-ЫЛ ^ш1лг}ии9[а i^nLUpi spifutjuinjl 11рии1пЛр11 Шир1ЬП1^П11/ // p lull tfnp^t Lp fl Лл2,ПГ[ ifliSu/'' ifwU^nLPjll^l Zujifuip uipiimuim'lipuij^ "I111 Ijp^uiutL 7 Jnilffl, p luitlft! p^tli pft nt. (JutnnijniplLpIl ilUlfllip um^ltwilb[ntf UlUlflL^ шр^Ьпср^ tfnpfl U[tn^ti[u*lltfnl_lfL Ърн/Ьг] ШрПШ- 175
tnuttpupip, Ш2[иилтии[ариЬр{Л» uufutuuiplfhfni_ ^miftup ииЛлилшпр^ш- *hlip[it iu^u^uuijiub ut ^rh uilfn t-iffthlxp [t [ tuj‘li дилЪд uip ut tfiu gpLptt^t W'HJJXr 120. hUW-fr jiiuquijiuitjfiiiLpp ilj n 1 fli IU Ifiuil UlUfUlinifnl.- (JJUlil [tpuiifui-iip niiiLii Htpni.pjiuii, fiil^ufhu ii in h ^fufiuiiqni-Pjuiii il iu2fu ui inn i ii ut If 111 fJjn i_iip IfnpgiiLfni. qL Ufpnl-if: Uijq [ipuiifni.ii1pU luufiuimPnitf L piuhifnpiil, pfi »»<_ buiniujnqiiLpfi •iuiifwp iqL Ul n 1pj Ulil *iiufiffiii Ifutiniupifnq и iitjfnufui Ifiuil uiufui^nifiu~ tjpnt-Pjiuii fUljil iuilflUflflUlfp, Ul ”]u Ul Ul Ul if П flit Lpfiil ^pfl pilpflulfUlil Ulf. Hni.fijni.il tfiiijif uiiufnif, iujfuuiiniuifnpitLpfiii uqinutqnpbifuiii biuiftup IfnipupuiiiLfifi fuijii if uiii if uipuiifuiqpLjnift i,U121. bjUtflT-fi puirjiupuipliiiLpii ni_iiLii IjppniPjuiii lipun/tii-iipt f'piuifni.ilph uiufiu*inififni_ii L piiqAiuitni.p-ufuipiniuqfip iniup- pUllfUlil IfflPUI.PJUIlffl, &[lfl Ifpfltii [Jjщifp' itLpiunjiuf pUipi.flUiqnl.jil ljpPni.Pjtii.iip, puip3.piuqui.jil qufpHifnLif unifnpnqhLpfi iiifnq ifhiui- ifiuuilutfjjuiiip inpifnq ufLiniulfiuh fi nfiulfilhp ft ufiuuiLifiul, ifiqpngiiL~ pnLlf ifuijpLilfl jLqipuf ll L.U 1! l.p Util L JU ip qn pb IU pulililL pnilf, funpuipl^ Ulhuui.p JUl-ililLpni if, li'LpLillUUipUlljUinfllUjpil IjUljluilitL pn Ilf Ul. //«/»• Ulillll L U П L PJ n l.ilil L Р И I. if IU 2l‘l m 111 Ul ipi pil il p/l iwifuip Ap fl iu p in iuq p Ul I/Ulil, inLpilfiIjiuijuiii ni uiqpniiiiiffiiuljiuii ni.uniipliif IjuiqifuiljLpiqLjnip tn'MJJ.P 122. hitnlp l»UZ,ir •>ULlF Ull^tUlflU [igilL*ll ^ил^шиилд ftptu*- l/ П t P Lt‘il Uipi^tllli* иЛ» Ul L и Ш If tub , UfllUlUllfUl^j linipilill.flUllpi^l nt. ^tuuiuftiul[ut!fiuii~'f>utriutputlfu/u l^ju/u^ifi pttfnp pliiiii^uii^UifillLliiiLifi hiuliiulifj iiijif /лpшi[ntSbjibLp[t lijuulpnliHiipfui^ ^wpmi[apnLpjnMi UiUfiUini^nLlf h If*ltn9p UUfMlFlUptfnth ^Utt^lUUUtp lipiUl^HLbp ututfni[ ia92rautUKUt^t^b^ ifiup^iuuipni-fljui^Uf tub gump, ung[iutfut~ Iftu'h uiuftu^nilutif.put.pjiu^U nt. Ifppnt-PjtuU wuupupLtpit.if, tfnp nt. ifutblfufu ufhmuilfiuU uftu^tiftultni.pjtuifp9 l^liripp ff/ini-pjtub Jtutftulltulf Utp^Utlfnt.ptf tnuifnip lipuill^'llhpil^ UlffuMtnWI^tUpip, SVlttfLU-' ui^iLpItj iftufulftuifunt.ptuLp{i nt. ifuhliiuufmpinhifilipfi 1_ш.Аг 9ш<1я9п4.х ±nwxr 123. luU^ir^t piuquipiug[tiiLpfi fipшifiusшifiuишpиi_pjni.~ ilp UlilUlLutuljluil, UjL in Ш Ifiuil, lfni-finill_puilllllil III- ^luiiuipiuijiuljiuil^ piuqiupiuljiuh Ijjiuiipfi pnjnp piiiuquiifiuniihpni-if, luiiljiufu iiptuiltj luq-^ qni.pjnL.ilfitj ni. nuiuiujfiij, ьUlilqfiиuiiinI.if L luiifuuifuui nphiipi /'piuifnL.iipiiLpfi ifnphfigh nLqqiuljfi Ijiuif luilnLqqiulf/i иiuiifiuiliu- ifnuljniifp, Ijiuif piiqiiulfiuniuljp, niuиlujuiIfiuil Ul. uiqqtujfiii iquiutljui- iillinl.pjtii_iifii] j Lfitli pi if piu qiupui if fiilL p fi ^lunftup niqqiulffi Ifutif mii^ 176
(ILIIIjlullIl UlUUllfb ftl I. fl JU L.VU Ь fl UtllilluAbl^i 'llUlh lllUUU/jUJ^ IfllAl nt- UliflfUlffl'U fllUgiUnfllftt 1-fJjUl'll Ifiuif ПППЬ fUI. fJJ inti nt- wp^tu- iliiip^ui'lipfi iu till'll inbutulf fnu^nif—ufiumJ^ni.if b’li n pb'lipnif: 124. iaifiap fu'pl' ищинпи^Р/пЛ ш- iifiubnifbfni. ^Uufuiunulfiul, jhlfhgbgft'u llllli, U ft hl fJj ui'li itb 9 puiJuiiiiftull Л ufbunti.fjjiii.'iifig b tfufpngp' jblfbifbgni.gi 4pit'lltulfiu'li UfUlfiniuitrlL'lip^ “libpfi If iu in m pittub lugiuutui-ftjnulipb Ъ UllfUl If fill'll IU If in'll UfpttllflUlf-lUll- guijfi uiifuiuniLfJjtti-'lip Sin'll uiSyftn.it b pitfiip iiu ifuip i 125. U.ffuiuiniuiftip'lihplr 2.***^* P L**** Чт^шщшшши/ииЛ li UligftlUfflUinlulfUlU IfUlfllfbp'll Ш ifР Ш [jil b fu L. 'llllflUiniulfUlf, bjUiflT-ft рш- ЦШ.р UI g fl'll Ь fl [l buitflUfl П pb'lipnif lUUflU^llllflfllLlf b. Ulf fliniipfl IU giU III П I. fl!J It i'll, pj iTlUlfril [fl IU IfUlUl 11L [Jfill'll, if) d itifufflibpfi ni ifftmfi'litfiibpfi lUtfiuuiHi-PjnLh, If) ifinifngilljfl'll jLpfdbpfl HL IjltljlfLpI lUlfUlinni.Pjni’llt ‘ ui giupui g [i'll b p ft iupf [i fnu if it iSlip'h h p'h inuf iu\it ififnl.it b'li tuffuiuunu- if up'll li p [i'll b'lipui'Ug !f iu if itiu tfli p ufn i. [Jf n i.'ll'ti b p fl'll inpilliflllifpbfinf uiufiu- piuWubp, PqP[i Ufiufuip'llbp, ^luuuipiuIfiillfui'b ^ЬЬрЬр, •{intfng'bbp, Ifiu- Uf{l ll'{l9 Uljllb p b IU ffll 111 in IU if U fl'll II p fl Uljrf [l puu{ ll Clip'll bp'll {ipiulfiuiliug- 'bbf hl dutiful p ui'li ^piuilb^m uijf 'll J11 l^P ill I I in'll uf uij ifiu'b'b b pl Z.II'PIJI.'O' 126. fklfu IU in Ш if ll p'u b p fl гиЛЬрри •Iiuifiuiifiuuiiuufuui'li b d llif II lfp if lulflu'll ifui и и ui'li b p fl If Ultf ifiu If bp 11 flu If in'll fl'bp'lliuqnp^ni 'bbjnc- pjnt.'li'li ni. piuifiupuilfui'b lulfuifufui.pjni.'bp ifiuptfUitj'libfnL. 'liufiumiu- Ifinf lUUflUSniflftll. J b liJlHir-f, piurfiupiugfi'bbpfi lipiuijuL.'h,pp' iffiiuifnp- •fbfbi- ^uiuuipiulfllltfiu'u If IU tflfIU If Ь P Uf П I-Pfllt-Vil bp ft tfh9 iup~ibuuuulf- giulfiuii iffin 1-Pjni-Vlibp, Ifnnufbpuiuifuf iffiiuifnpiii-lfbbp, jbpfunuiuuip- Iflll-PjlUll Iflutfll'iulfbpufnl-Pjni.'il'ilbp, U Ufn p ttl IU J fl'll b Ilf UI fin Uf Ui'li titflu If lull IflUlflflulfbpUfni-Pjni.Vbbp, Iftlt-fUinipiU If Ui'li, UI bfull [l If UI If tub ni. lf{iuiui~ /flu'll p'u If b pni.pjn ill'll b p, fiulf piu'hifup If 111 и iu !fin p if fi 2Ш ppb p [1 g ul. ш 2 fu ui ui unfit fl'll b p fi iffitLU fu iu if b p fi g m lib'll fig unfit pi uilfinfnf nt. iffi~ uiiulffig fuitfuipuigfi'ubpp bunfiufuifpifni.ifb'li Zluiifunf[niL[Jb'liuilfui'li Ifn- ifni'uftuuiiulfui'h ^pnf2bfilf'lib p [if lftti^uiulfgni.[iljiii'li ifb9, /flip'll 1112J111U- ui iu if up'll bp fi uinui9unfrtp 9 n If nun'll b ungfiuiffiuuiuilfiu'li ^uiuuipuilfiu- Ifuipif'h luifpiug'ubfni. HL ifui p if ui Ijii b fn L iiuifiup 'bpiu'hg iftfuib u/iuj- .puipitllf Ь III2J4 IU in llltfll pbli p fl pnfnp, [51^UfLu biuutuptulfui/flu'll, lUj'll — Ufbu b Ufbuiuilftu'h IfuigifiulfbpufnlfJjuiAl'tlbpfi tfblfunfiup Ifiipfiif'u b 177
8ZI щ iufui^ilnhmil -my d rtjn q m hj/ji m nflniuji 1 djunf[j зитпп] ^Ludpm ijtht^ydii Ц'/ jnuJtpHui -mln— d yl uffjlltn ym dl ‘ill^^lininij nmriji dttjnfpjllldull^ njnljnijilimu цтГ pjiumqln ’ШчцИцт iiphuli зиртуХр] ‘dlymnjmnj dji3uhdyi'—dlqitjnri -mjimli yijthjyy dfhiS ly ii<hnilmln nmlmJdn 3iilimihnhm<t' d uilyymd' ~т11з„Г ./-jftfipi dn3iirpj3uymlninZmht ijiTijyydf™S 777 г7 Ч/t^t и f pj з и у -m l/mmdmln dujim ft in mln illlyi^llmihnliiiiil' J1"* " Ь V}/ -dm ii r/jn If in tj 11 mh uil'qp-m d nji i/m,] d уз ufpj 3 uf mu tn umljmilujiiylff ijiiuymnijLymy у dyydu yyuit pjiuymltmindmln ymlfindujtyijh J-ggf iyy dyyij ptniljpj t/ hdjiuhu p ddyyym huipii yiul'pj — 3ulnp ymiiji ji yh ymtpj3iiynilimijiyu yinl/in in n ij hn ij li n n ,rttjl'nidnrn>^ idnufdhm ijdymfl/ yinl/md luinTiul/ зи dujiyniu i/dyydiijimuimnjlm dulud nylnduji ‘diui'd -lim tint Г ft/ 311 d 11L <, 311 iptdp]3ltinndniy tjdijyydfnuy nylnduji ‘dju/y 'jl']nlj' -i^wу|>ym зи ymhtnddn ijdylidml] yij I'mlid^d unj nylnduji ‘dy3iifpj iny ~inl]mi]iyn ytul]muinijlmij(iun 1 i/jjfmdцтj /ynjimiljim зи lynmln^mln у dujim uidmln ijBtudmlitn^ d3uf^titnitmd3uF 'TBT •O.ll'h’LlI^ 1 ddуЧ/tpiутI/ iprdр/зиИyl/ -mpmu ym m in nij I ni ij li и n lybdtn^ ‘dd'uidnilu црч If m If tn d tn n ni <, ijlnyli lyjnlуdnidy/t yydnjiylini 'lyt^niln^tnln yiufpj3u^nilnnilidniI/ ijthtniuimnj “im ' d d у rtitr^y dit lydminml/ (ilrj^iuf 1j311dhmr1jnj11.nl ц у ml'fj3uijл ijdyy ~y3uf pjiuuiylnmditjn'* ijjnl] m in n ijl tn 1] (1 иfy r^ijtmhd i.d и qj 1 yymln^mln у dujim mdmln ijlimdmhmd' iliidlurnifmihuf '1'Jl‘rH^l ’OST idmpmy tjdmdfmln rtmlimilhminmlim^tijjTmlilim ptnlf ‘t^ml'fj ~ infу ti^ iu^duli rtjnlimmijh Jtnilf 1 tulyijjnlninlmln ddy^ml tjdyrjdujimin -uiujlm yy jt 3 и /i Intjti пип у thtjidujt htjjdyttjjlimd'mliind' infdlfd yd minn p3tu, mlnmdqji у dr^iujimdij ijtiminnminm ЦгЛЪ(№ *6%T Q.'[l'l*LU'Z tjiudriydii 3tjj ji3u jinmlnymln ilqjiutp] luijtiinlinili rpnf jjзиdhml/mjim 1^ 311 it^l^uFpj -^"‘Jlyujjuiuyxtl,’» ijtyudmljm^d ./dytyj[Imdmhm.f -ggf .Of/j.'LЦJ •juifmijliliymn ijlimiijminnih Jinily dpinjiZudujt ijymdnunmL rijnit ‘Indylj Ifm lyjtlmljmddy^ hud ml/ ij Z d"nji yii'f, tyiiifpjuujl ynjji цч ууут i/^цт 4 J^ujtjui^mlnin dmjuni. ijdyV]Лnuhnlimd 'ST dl'fl'b'LU'T
'b t II h Iu XI WI'DLMUL-b DbUSbint 134, U^lniuiniui^ uphll.pfl iqUlUiqUlltllllfliphlLpfl ри/му» llhip~ inipqhiLpfi—III 112.W - fi 'I'liptuqut-jhi tUnpipqfi, it[iin [ЛЛш^шЪ imhipui- IlfhuiUl-fJJtll_hlhllip fl '1'Lpiuqnt.jU hl u p~tn L p r^ll 11 p fl, IU 2 fll U! til 111 I fit phi 11 p fl upuinqinifiuiftiphilipfi jLpl^punfutuuijfihi nt. ifiupquijfihi IIInpint.pqhiLpft, luifuttihinif iuihiptutqliinnLjJjnt.'hhiLpfi fl‘l.puiqnijhi III n pill l. p q'llli p fi, mihittJ ifuipqLpfi ui2fn min unfit phi L p fi iquiuiquiifunfnphihpft hjiipiiii.pq~ hiLpfi, ujiuuiq unfiuiftiphiL pfi iilipniifuij/i'll, 2р9ш*11ш~ jfihi, ptuqtupuijfihi hl q jut. quitfui'li (ituniihi fiijtujfi, qjni_qtiil[fi, fllucuni- pfi, u"" /ft) III ti pi nt. p qhlhpft upuinqiuifunfnphilipfi phnnpnL~ f<)j n i hihi L pp quninupnLlf /.'ll phiuipnqhiIsphi p'hqiiuiint.p, iiuifuiiliup It tiLqquillft рЪinpuiI/ill'll fipiutfiiLlipfi ifnfiu'tl i/рш, qiuqui'lifi piftiinpl^ni.- PjiniTp: WHJJAr 135. *7 in m qtu if in if n phi lip fi phi m p n i_ fJj n t-Vli !i phi phi qi tuhi n l p Lhi. hjUZ,ir~fi ptifnp pmqiupiupfihiLpp, tfnpnhip IS mmpLloin'll hhi, tuht- l[uifu nuuililjuil^ui'li nt. luqquijfi'h inuiilil^uihihpii.pjtii'lifiq, qunfiuhtuihi- l‘l".h l[pflbilpuhi ijl.hiqfiij, hiuuiuil^hIjnl.fJJlli'llfi!J, unif/iiuiuil^uihi hutqnL- ^Ьз> 4"LU‘u'jl,‘l‘ qp"‘-Pj4Lh[uj L uihujjun qnphni.hihjuipjnihifitj, [i~ punfnLhp ui'hh'h tfwuhiuilii/hpiL iquiuiquiifiuifnphiL-pfi plimpni-fJjnihi- hiLpfihi L p'hui pifh fn t., puiijfi fuh f^ui q in phil, p fi tj h uijhi inhiLpfig, ifnptihip quiilliupuihifl linqtffig qniintniquipinifui!^ L'h phiinpinlfiuhi fipunfitt-hiphih- pft qplint-tfnifi 1/111*11111 136. '4 luuiqiuifiuiftiphihpfi phi in p и l fJ j и LSt, р1срш^иЛ^пьр ifLIi imiif linLnL1 уf/uЛрЪ р^ицнн PjniAAiLplAi iFuiuiiul^nLif !At ^илЗшишр 137, huAjntjp p*itutpL^ HL. Ik p^lUlpt^L I TIL. /iputt^rtl '•'fl’U uq~ uiptfnLtf l.'li iiiqiuifuipql^uthitj ihui iiuifiuiiiupiuiqLu: 179
Z'fl'bl.UJy 138. Ч Uipif/ip !'Ill'll UI If fl 2,u fifth p U I qui'lllpiq plUqUlpUI- ijpubpii phmpLfnL h pbuipi/bpiL [iput^nliipfig uqimfui tf h“u pnfnp .puiquipuitjfi'liLpfi hLnn mu if iu и ui p ui upi и i 130. uitn qui ifш tfup'uLpft piimpnLPjnLVukpii nLqqiulffi jb'ii. uijliluiinuuliip'lilipli ufuiniquiifuiipip'ubp Д ptifnp It) npbn L p if'h bp ji p'uuipnLPjnLU'iibpp, ulfuuid ш^и utm Uli fitfl'll Lpft ufuiinquiifuiifnp'ubpfi ifjllLqiulfiu'u iil jiui quip illj fl'll lUtip^pqfiq lift'll pl hlU^ir~fi 4'b pin quid'll hnpbnLpqp, put quip uiq fl'll Lpp Ifiumuipntif LAt ui'lidli^iuljui'linilll'll niq~ quilffi p'u in p n L pj и L*U*U L fl ft iffipiijntp i, П'rll IJaJ 140. uiuiqiuifunf up'uLpft p'uutpnif/ jlull Jmitui'hui^ f'lj1' uip^nijJjnLlip qiuqni'ufi jLl WWO' 141. tf'um p it i pjnt'u'liL pfi <1intfui'liuiIf [JLiLfUuihnLhhp'u tu~ uui^uiqpi^nLif 1Л puin p'u input If uAi 2P^4i'h’lthp /it fi'lslfhuibni.'uLp uiniu9uiqpLfnt~ /ipuif/ni.'lip'li uittfui^iti/i/iiLtf L ш*/иш~ tnuit/ttp'uLp/i Itiuutupuilfui If lull l[iuqifuilflipufiii/Jjni'u'iihp/i hl p'ulfhpnL- [1jhlVuL pft If mini'llft и tn tn If ui'li IfnLUiulfijtulftii'u tfuiqtfiulfLpufHi.pjnL'u- 'lllfp/l, wp:iLuiniulfrfuilfui'u iffinLPjiiL'li'uLpft, IfnntifLpiuin/llfulipfl, jlip/t- iHUiuiupqnt Pjiu'u IfuiqifuilfLpiifiil.pjnt'it'll lip ft, If HLftntlLputlf ui'li p'u If I, ~ pnt.pjni.Vulip/t ^tutfinpi i,fl 142. 3nlpuipill'lljnLp ufuitnqimfim/np iquipuiuit/np b phut- fitiq'tliip/i iunui9 ^uijjtif ,n,uf f'P infuuiиtill'llpft b luj/uiiitnuit/np'ulip/i tquiutquitfuiifnp'ubp/i hhtp^pqfi ш^ишinm'up/i ifiuufl'll li Ifuipnq Ir iiitfL'u <1 iiliftu'ii iu If itliui If ui'u Si/ L f p'u in p n q'li Li p ft ifhd uiifuiuUni.pJin'll ifiipnfiluiiffi, иpb'lipnif uui^ifiuUi/uik Ifuipqmfi 1-1. n h Ь XII %ЬРГ<, wnoime, inj.8PD.*IMl.’W. 143. Itliip'ipqinjfi'u Untjfiiuffininuilfui'u gut'll piuiqL inn L~ Pjni 'u'liLpfi 1ГfinLpjui'li iqbuiШIflu'u qlippp piuqlfutqiucl b ifiuliq luqftq HL iftlL p&fiq jhplfpiuq'Uqfi i/рш, ipipp Uf lullltfL pipit b b uiphquilfft &tn- 180
UlUqUljfJ'llLpfl lll.f UL fpff Ill'll 111 l[ifuid *1IUU Iflt pit if II IfpnLlf L ifflULpii- Uuil]uih Cut'llpun^bumi fjjniVlihpft [bqni.'lib pnif qpifiu^ «ty pn[butiup~ Ith p P"l"[l jb pl^p^llh p fl, JflUltjb gib ifulljlulfpilLflfni'lip! Ч‘Ьрр[. ,[l.pb~ iflllJ 1[U1 ^tl q 111 fl ll lUUUiqt Z,U l'‘l,U,'(f 144. Illiip^i^iuj^li U tiijfi input тиЩиЛ! Z,iulipiuiubuinL- PjtuVliL pft Iffi и lflj ui'li ujbuiiuljiuh i/pu^iul/p piuqljiurjiuil b Igupiffip k,,",l’l'H> ‘u‘hl(J'4^H4if' "и^шр^шЬ 1Л ijnulib- •4ILH tluAiqutq ul ifiti.p& b 'tipui'liif t[L ph ML if VhqM[J ll l^wpiffip utuutq' 2P^,u'‘>IpiUl^hhиLn jbpl^lujjiltlLPjui'll li jbpl^utpiii pJin'll ^UipiUpbpitLp JtllWll b' 1 '.21 ^.Н^'Ч^и.О 145. hhip^pqiujpli Un t) [i ш iji и in ui l[ iu'lt 2,tuiipuiujbuuiL~ PjULViil.pli 1Г fl и i. pj Ill'll ifutjpw^iiuquipp 1Г lllitpfui piiuquip'h bt * L II b Ь XIII UUAU,lLWf’fihl*8nh‘LC ♦ЛФЛЬШ.ПЬ WMi ua. lulJ^f, 11 Ul\li Ш hiu rjp И t p JIUll lfl и fit n fи ll L ifp l^uimuip— ilfii"]^' hill k,U ~fi ‘blipuiqaLjif lUnp'apqfi iftipn^ifiuifp' niiqut&~ if tub ‘lipiu iqtuiuiuAilipfirj jiiLpiupiu'h^Jtlipfi luijliLpfi ill tflilfui tpl jbpbtiL jbpptipqfi ilbbuuliiiu'liiii Pjunfpt » Ifnul^ui, 1930 ff. .^IfHibJphpf. S
»
l-n^l BAP QEMObJETLIK GURULb$b l-n?i Mad da. Sovet Sotsialistik RespuBlikalan,nbn Sojuzb, i$ci ve dajhanlarwi sotsialistik devletidir. 2-n?i M a d d a. SSSR-ip sbjasi esasi, pome?ciklerin ve kapi- talistlerln hakimijetini jbkmak ve proletariat diktaturasbtib gere$ip gazanmak netiijesinde zahmetke?lerin esen ve вегк- le§en deputatlar Sovetlerinden bBaratdw. 3-n<?i Mad da. SSSR-de Bytin hakimijet zahmetke?lerin de- putatlarb Sovetlerinip ysti Bilen (в лице) §aher ve ова zahmet- ke$lerlnipkidir. , 4-nfi Mad da. SSSR-in bktbsadi esasi, ho<;albgbn kapitalis- tik sistemasbnb jok etmekligin, enymcilik gurallarbna ve seri?- telerine Bolan hasusi ejeciligi jatwmaklbgbn ve adambnadambnb eksploatatsija etmegini jok etmekligin neti^esinde derap eerki?en hoQalbgbp sotsialistik sistemasbndan ve enymciligin gural hem se(i$telerine eolan sotsialistik ejeciliginden bBaratdw. 5-n?i Mad da. SSSR-de sotsialistik ejeciligi ja-ha devlet ejeciliginin (eytln halk emlagi) formasbnda, ja-da kooperativ- kolhoz ejeciliginin (ajrb-ajrb kolhozlarbn ejeciligi, kooperativ Birle§iklerinin ejeciligi) formasbnda eoljar. 185
6-n?b Mad da. Jer, jerin astbndakb Bajlbklar, suvlar, tokaj- lar, zavodlar, fasrikler, $ahtalar, magdanlar, demir jol, suv ve hova transports eanklar, ara gatna?bk seri?teleri, devlet tarapsi- dan guralan iri ова ho^albk karhanalarb (sovhozlar, та$ьп- traktor stansijalarb ve $. m.) ve hem de ?aherlerdaki ve sena- gat punktlarbndakb kommunal karhanalarb ve esasl ja$ajb§ ?aj fondlarb devlet ejeciligidir, jagnb Bytin halk emlagidir. 7-n?lMadda. Kolhozlardakb ve kooperativ guramalarbn- dakb cemgbjetlik karhanalars olarsi ?ап1ь ve Qansbz gural- 1агь, kolhozlar ve kooperativ guramalarb tarapbndan endyriljon enytnler (produktlar) hem-de о1агьц cemgbjetlik snaratlarb, kolhozlarsi ve kooperativ guramalarbnsi ?emgbjetlik, sotsialis- tik ejeciligidir. Ова ho^albk artelinin, ustavb esasunda, her Bir kolhozcb ho- Qalbgbnw;, ^emgbjetlik kolhoz ho?albgbndan gcljan esasi gir- decisinden Ba§ga, hususi pejdalanmagbnda, ejiniri janbnda kicimk meliek jeri Boljar ve mellek jerinde hut ezine degi§li kemekci hocjalbgb, ja$aljan Qajb, enym uerjsn malb, gu?-tovugb ve ovnuk ова ho;albk gurallarb Boljar. 8-n?i Mad d a. Kolhozlarsi tutjan jerleri olarun pejdalan- magbna mugt ve mehletsiz, jagnb emyrlik eerklenjar. 9-nQb M a d d a. SSSR-de hoQalbgsi agalbk edjan formasu Bolan sotsialistik ho^albk sistemasb eilen eirlikde, jekeeara daj- hanlarsi ve kustarlarsi ez zahmetine esaslanan ve kesekinin zahmetini eksploatatsija etmegi aradan ajsjan ovnuk hususi Ьо?а1ьк1агьпьп eolmagbna kanun tarapbndan jol eeriljar. lO-n^b Mad da. Grazdanlarsi zahmet girde^ilerine ue syj^ymlerine, ja$aljan $aja ve kemekci ej ho?albgbna, ej ho?a- Ibgbnbp go$-en?amlarbna, §ahsi sarp edjan zatlarbna ve ьп$а- 1ьк1агь ycin Bolan zatlarbna §ahsi ejecilik hukugb hem-de grazdanlarsi §ahsi ejeciligine Bolan miraslbk hukugb kanun tarapbndan goraljar. 11 -n?l M a d d a. Qemgbjetlik eajlbgbnb artdbrmak, zahrnetke?- leriu maddi vemedeni dere^elerini gb?arnbksbz jokarb galdbrmak, SSSR-ii; gara?sbzlbgbnb Berkle§dinnek ve опьц goranb§ ва$а- rbgbUb gyjclendirmek Baheidi ycin, SSSR-iQ ho^albk durmu?b, devletin halk ho^albk plant eilen kesgitlenjar ve vgrukdsbljar. 186
12-n?i Mad da. SSSR-de zahmet: «i§lemedik di^lemez» prin- sipi BOjunca, zahmete jarajan her Bir grazdanbn Bor^bdbr ve hormatlb i§idir. SSSR-de sotsializmia: «her kimden опьц Ba^arbgbna gera ve her kime опьц zahmetine gora» dijen prinsipi durmu§a geciriljar. II-n?i BAP D9VLET GURULb$b 13-n?l Madda. Sovet Sotsialistik Respuelikalarbnbn So- juzb, den hukuklb Sovet Sotsialistik Respuslikalarbn: Orsijet Sovet Federativ Sotsialistik RespuBlikasbnbn, Ukraina Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Belorus Sovet Sotsialistik RespuBlikasbnbn, Azereaj^an Sovet Sotsialistik RespuBlikasbnbn, Gynjistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Ermenistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Tyrkmenistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Gzsegistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Ta^igistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Gazahbstan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn, Gbrgbzbstan Sovet Sotsialistik Respuelikasbnbn mejletin в!г- le$mekleri esasbnda dyzylen sojuz devletidir. 14-n?i Mad da.’Sovet Sotsialistik RespuBlikalarb Sojuzb hakimijetinin in jokare organlarbUbn ve devlet upravlenijesi organlarbubn ysti Bilen опьц (Sovet Sotsialistik RespuBlikalarb Sojuzbnbn) garamagbna §u a§akdakblar degi§lidir: a) halk-ara gatna^bklarda Sojuzbn vekilligini etmek, Ba§ga devletler Bilen §ertnamalar Bagla$mak ve olaru ratifiklemek (tasdbklamak); в) uru? ve ваг1ь?ьк meseleleri; 187
v) SSSR sostavbna taze respuelikalarb kaeul etmek; g) SSSR Konstitutsijasbnbn jerine jetirli^ine kontrollbk etmek ve sojuz respuelikalarbnbu Konstitutsijalarbnwi SSSR Konstitut- sljasb Bilen lajbk Bolmagunb yptyn etmek; d) sojuz respuelikalarb arasbnda aracaklerin. yjtgemeglni tasdbklamak; e) Sojuz respUBlikalarwi sostavbnda taze ylkelerin ve oelast- 1агьц hem-de taze avtonom respuelikalarbn dyzylmegini tasdbk- lamak; z) SSSR goranmagbnb guramak ve SSSR-in. hemme jaraglb gyjclerine jolea^cblbk etmek; z) devlet monopolijasb esasbnda da?arb sevda i$leri; i) devlet hovpsbzlbgbnb goramak; k) SSSR-ln halk ho^albk р!ап1агьпь dyzip tasdbklamak; 1) SSSR-in jeke-tak devlet sju^etini, hem-de sojuz, respueli- kan ve jerli Bju^etlerin dyzylmegi ycin geljan naloglarb ve girdeQileri tasdbklamak; m) umumisojuz ahmijetinde во1ап eanklarb, senagat ve ова ho^albk edara hem karhanalarbnb hem-de sevda karhanalarbnb edara etmek; n) transportb ve aragatna^bgb edara etmek; o) pul ve kredit sistemasuna jolea^cblbk etmek; p) devlet strahovanijesini guramak; r) karz aimak ve вегтек i$leri; s) jerden pejdalanmagbn hem-de jer astbndakb eajlbklardan, tokajlardan ve suvlardan pejdalanmagbn esasl kadalarbnb dyzip tasdbklamak; t) magarbf ve saglbgb sakla? i§Jeri Barasbndakb esasi kada-* 1агь dyzip tasdbklamak; u) halk hocalbgb ucotbm>n jeke-tok sistemasbnb guramak; f) zahmet hakbnda kanun cbkarmagbn esasbnb dyzip tasdbk- lamak; h) sud gurulb?b ve sud jerydil^i hakbnda kanun ськагтак; (jenajat ve grazdan kodeksleri; ts) sojuz grazdanlbgb hakbndakb kanunlar; da^arb jurtlblarbn hukuklarb hakbndakb kanunlar; c) amnistija hakbnda umumisojuz акйагьпь ськагтак. 188
15—n?i Ala d da. Sojuz respuelikalarbnbu ez bgtbjarlblbgb (suvereniteti), SSSR Konstitutsijasbnbn, dine 14-n$i maddasbnda gerkezilen hetlerinde caklenjar. Bu caklerden da^arbda her BirSojuz respuBlikasb, devlet hakimligini ezsa§dak amala a?wjar. SSSR, sojuz respUBlikalarbnwi ez bgtbjarlulbk hukuklarwib gorajar. IS-tifb Mad d a. Her Bir Sojuz respuBlikasbnwi, SSSR Konstitutsijasb Bilen dolb lajbklbkda dyzilen ve respuBlikanw; ajratbncblbklarbDb nazarda tutjan ez Konstitutsijasb eoljar. 17-n?i Mad da. SSSR-den azatlbk Bilen ськтак hukugb her Bir Sojuz respuBlikasbnwi ez bgtbjarbnda saklanjar. 18-hqI Mad da. Sojuz respuBlikalarbnwx territorijasu olar- dan blala?bksbz yjtgedilip Bilinmez. I9-n$b Mad d a. SSSR kanunlarb hemme sojuz respuelika- 1агьпьц territorijalarbnda den gyjcdedir. 20-n$i Madda. Sojuz respuBlikasbnbrj капипь Bilen umu- rnisojuz капипь arasbnda ь1а!а§ьк Bolmadbk vagtbnda, umu- misojuz капипь jerejar. 21-n?i Mad da. SSSR grazdanlarb ycin jeke-tak sojuz graz- danlbgb sellenjar. Sojuz respuelikasbnbn her Bir grazdanb SSSR grazdanbdw. 22-n^i M a d d a. Orsijet Sovet Federativ Sotsialistik Respue- likasb: Azovo-Garadetjiz, Uzak Gyndogar, Cyneatar Sieir, Kras- noyarsk, Demirgazbk Kavkaz ylkelerinden; Voronez, Gyndogar Sieir, Gorkij, Cyneatar, Ivanovo, Kalinin, Kirov, Kujeb^ev, Kursk, Leningrad, Moskva, Omsk, Oreneurg, Saratov, Sverd- lovsk, Demirgazbk, Stalingrad, Celjaeinsk, Jaroslavl oBlastlarwi- dan; Tatarbstan, Ba?gwdbstan, Dagbstan, Burjat-Mongol, Каваг- din-Balkar, Kalmbk, Karel, Komi, Кгьт, Mari, Mordva, Povolze Nemisleri, Demirgazbk Osetin, Udmurt, Cecen-Ingu§, Cuva§, Jakut avtonom sovet sotsialistik respuslikalarbndan; Adbgej, Jevrej, Karacaj, Ojrot, Hakas, Cerkes avtonom oBlastlan>ndan bearatdbr. 23-nfi M a d d a. Ukraina Sovet Sotsialistik Respuelikasb: Vinnitsa, Dnepropetrovsk, Donets, Kijev, Odessa, Harkov, Cer- nigov OBlastlarbndan ve Moldavija Avtonom Sovet Sotsialistik RespuBlikasbndan bBaratdw. 24-n?i Mad da. Azersajgan Sovet Sotsialistik RespuBlikasb: 189
Nahcbvan Avtonom Sovet Sotsialistik RespuBlikasbndan ve Daglbk-Garaeag avtonom oslastbndan bearatdbr. 25-nf 1 M a d d a. Gyr^istan Sovet Sotsialistik RespUBlikasb: Anhazija ASSR, A^arstan ASSR, Ileri-Osetin avtonom oelasibn- dan bBaratdbi. 26-n?b Mad da. ©zeegistan Sovet Sotsialistik RespuBlika- sbna Garagalpagbstan ASSR-sb girjar. 27-n^i Mad da. Tajigistan Sovet Sotsialistik Respuelikasbna Daglbk-Badagsan avtonom OBlastb girjar. 28-n?i Mad da. Gazahbstan Sovet Sotsialistik Respualikasb: Aktuee, Alma-Ata, Gyndogar Gazahbstan, Gynsatar Gazahbstan, Garaganda, Kustanaj, Demirgazbk Gazahbstan, Ileri Gazahbstan OBlastlan>ndan bearatdbr. 29-п?ь Mad da. Ermenistan SSR, Belorus SSR, Tyrkme- nistan SSR ve GwgbZbStan SSR-in sostavbnda avtonom res- puelikalar, hemde ylke ve oelastlar jok. Ill-nfl BAP SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALARb SOJUZbNbN D0VLET H9KIMUETININ IN JOKARB ORGANLARb 30-ncb Mad da. SSSR-ig devlet hakimijetinig in jokarb or- ganb, SSSR-ig Jokarb Sovetidir. 31-nci Ma d d a. Konstitutsijanwx 14-m;i maddasb Bojunca, Sovet Sotsialistik RespuBlikalarbnwi Sojuzbna Berilen hemme hukuklarb, Konstitutsijanbg gyj^ine gera, SSSR-ig Jokarb Sove- tine hasaeat eerjan SSSR organlarbnbg: SSSR Jokarb Soveti PrezidiumbUbn, SSSR Halk Komissarlar Sovetinig ve SSSR Halk Komissarlbklarbnbg kompetensijasbna girmejanligi seeapli, SSSR-ig Jokarb Soveti amala a$brjar. 32-n?i M a d d a. SSSR-ig kanun ськагь^ь1ьк hakimijeti, SSSR-ig dige Jokarb Soveti tarapbndan amala asbrbljar. 190
33-n?i Madda. SSSR-in Jokarb Soveti, iki palatadan: Sojuz Sovetinden ve Milletler Sovetinden bBaratdbr. 34-n?i Madda. Sojuz Soveti, SSSR grazdanlarb tarapbn- dan sajlav okruglarb nojunca 300 шуц ilata Bir deputat norma jyzinden sajlanjar. 35-n?i Madda. Milletler Soveti, SSSR-in grazdanlarb tara- pbndan sojuz ve avtonom respuslikalar, avtonom oalastlar vemilli okruglar Bojunca §u norma jyzi Bilen sajlanuljar: her Bir sojuz respuBlikasbndan 25 deputat, her Bir avtonom respuslikadan 11 deputat, her sir avtonom oslastdan 5 deputat ve her Bir milli okrugdan Bir deputat. 36-n?b Madda. SSSR-in Jokarb Soveti 4 jbllbk mehledine sajlanjar. 37-n?i Madda. SSSR-in Jokarb Sovetinin iki palatasb: Sojuz Soveti ve Milletler Soveti derr hukuklbdbrlar. 38-n?i Madda. Sojuz Sovetine ve Milletler Sovetine ka- nun cbkarbQblbk initsiativasb den dere^ede eeriljandir. 39-nQb Madda. Eger-de kanun SSSR Jokarb Sovetinin iki palatasb tarapbndan her sir palatada jenekej keplyk Bilen kaeul edilse, kanun tasdbklandb hasap ediljar. 40-псь Madda. SSSR-in Jokarb Soveti tarapbndan кави! edilen kanunlar, SSSR Jokarb Sovetinin Prezidiumbnun Ba?lbgb- пьп ve sekretarbnbn gol cekmekleri Bilen sojuz respuBlikalart- пьп dillerinde $ar ediljar. 41-n^i Madda. Sojuz Sovetinin ve Milletler Sovetinin ses- sijalarb Bir vagtda hem ea^lajar hem gutarjar. 42-n?i Madda. Sojuz Soveti, Sojuz Sovetinin ea^lbgbnb ve опьп iki sanb огипваэагьпь sajlajar. 43-n?i Madda. Milletler Soveti, Milletler Sovetinin ва$1ь- gbnb ve опьц iki sanb огипвавагьпь sajlajar. 44-n0 Madda. Sojuz Sovetinin ve Milletler Sovetinin ва$- 1ьк1агь degi§li palatalarbn me^lislerine }о1ва$сь1ьк edjarler ve о1агьп icerki dyzgynlerine garajarlar. 45-n?i Madda. SSSR-in Jokarb Sovetinin iki palatasbnbn eirlikde Bolan me^lislerini Sojuz Sovetinin ve Milletler Sove- tinin ва§1ьк1агь gezegine а!ьр earjarlar. 46-п?ь Madda. SSSR Jokarb Sovetinin sessijalarb, SSSR Jo- 191
кагь Sovetinin Prezidiumb tarapbndan jblda iki gezek cagb- rbljar. NoBatsbz sessijalar SSSR-ir; Jokarb Sovetinin Prezidiumb ta- rapbndan, опьц seretmegine gera ja-da sojuz respuelikalarbn- dan Birinin talap etmegine gera cagbibljar. 47-nfi Mad da. Sojuz Sovetinin ve AlUletler Sovetinin ara- Sbnda agbzalacblbk jyze Cbkajsa, mesele, parltetlik esaslarbn- da guralan ь1а!а§ьк komissijasbnbn cezmegine Beriljar. Eger-de ь!а1а?ьк komissijasb ь1а!а§ьк1ь karara gelmese, ja-da опьц ka- гагь palatalarwa Birini kanagitlandbrraasa, palatalarda mesele ikinQi gezek garaljar. Iki palatanen ь1а1а?ьк!ьк кагагь Bolmasa, SSSR-in Локагь Sovetinin Prezidiumb SSSR-in Jokarb Sovetini dargadjar ve taze sajlavb eellejar. 48-nfi M a d d a. SSSR-in Jokarb Soveti, iki раШапьц Bir- likde Bolan me?lisinde, SSSR-in Jokarb Sovetinin Prezidiu- гпьпь: SSSR-in Jokarb Soveti Prezidiumbnun ea^lbgb, опьц 11 sanb oruneasarb, PrezidiumbU sekretarb ve Prezidiumbn 24 sanb cleni sostavbnda sajlajar. SSSR-ip Jokarb Sovetinin Prezidiumb, ezinin ahli i$lerinde SSSR-in Jokarb Sovetine hasaeat eerjondir. 49-ni?b Mad da. SSSR-in Jokarb Sovetinin Prezidiumb: a) SSSR-in Jokarb Sovetinin sessijalan>nb cagbrjar; в) SSSR-in hereket edjon kanunlarbna dy$yndiri§ Berjar, per- manlar Cbkarjar; v) SSSR Konstitutsijasbnbn 47-nQi maddasbUbn esasbnda SSSR-in Jokarb Sovetini dargadjar ve toze sajlavlan» Bellejar; g) ezinin initsiativasb eojunca ja-da sojuz гезривПка1агьпьц Birinin talap etmegine gera, Bytin halk soragbnb (referendum) gecirjor; d) SSSR Halk Komissarlar Sovetinin ve sojuz respUBlikalarb- пьц Halk Komissarlar Sovetlerinin kararlarb ve eujruklarb kanuna lajbk gelmedik takdbrda, ol kararlarb ve eujruklarb jaterjar; e) SSSR Jokarb Sovetinin sessijalarbnbn arasbndakb devyrde, sonfandan SSSR Jokarb Sovetinin tasduk etmegine gojmak Bilen, SSSR Halk Komissarlar Soveti ва?1ь’ьпьц gerkezmegi eojunca, SSSR-in ajrb-ajrb Halk Komissarlarenb vazepasendan eo^adjar ve Belle jar; 192
г) SSSR ordenlerini Sblag Berjar ve hormatlb adlarbnb eerjar; z) gynani gecmck hukugbnb amala a?brjar; i) SSSR-in jaraglb gyjclerinin in jokarb komandovanijesini sellejar ve cal$brjar; k) SSSR-in Jokarb Sovetinin sessijalarb araswidakb devyrde, SSSR-e harBi hycym edilajse, ja-da agressijadan ez-ara goran- mak dogrbswida halk-ara §ertnama вогс1агьпь jerine jetir- mek zerurlbgb BOlajsa, uru? jagdajbnb bglan edjar; 1) umumi ve kem-kaslejin moBilizatsijanb bglan edjar; m) halk-ara $еНпаша1агьпь ratifiklejar (tasdbklajar); n) SSSR-in da$arb devletlerdaki bgtbjarlb vekillerini eellejar ve ьгьпа cagbrjar; o) Jokarb Sovet Prezidiumbnbn janbnda, da^arb jurt devlet- lerinii; akkreditle^dirilen diplomatik vekillerinin, ohtiearlbk ve ьгьпа cagbrblb? ЬаИагьпь кави! edjar. 50-n<;i Mad da. Sojuz Soveti ve Milletler Soveti, hereirpa- latanbn deputatlaibnbn vekillik hukugbnb earlajan mandat ко- mlssijalarbnb sajlajarlar. Mandat komissijasbnbn gerkezmegi Bilen, ajrb-ajrb deputat- 1агьц vekillik hukugbnb ja ькгаг etmegi ja-da sajlanmakla- гьпь кави1 etmezligi (кассировать) palatalar cezjarler. 51-ngi M a d d a. SSSR-in Jokarb Soveti ezinin zerur tapan \ vagtbnda, her bib. mesele eojunca dernev ve revizion komissi- jalarbnb Bellejar. Qhli edaralar ve gulluk vazbpasbndakb adamlar ?ol komis- sijalarwi talaplarbnb jerine jetirmage ve olara zerur Bolan mate- riallarb ve dokumentleri eermage eorclbdbrlar. 52-n?i Mad da. SSSR-in Jokarb Sovetinin, razbcblbgb eolma- sa, SSSR-in Jokarb Soveti sessijasbnbn jok devyrinde Bolsa, SSSR-in Jokarb 'Soveti Prezidiumbnbn razbcblbgb nolmasa, SSSR-in Jokarb Sovetinin deputatbnb sud <;ogapkarligine cek- mek ja-da tussag etmek BOlmaz. 53-n?i M a d d a. SSSR-in Jokarb Sovetinin vekillik hukugb gutaran son, ja-da ol mehledinden en dargadblandan son, SSSR-in Jokarb Sovetinin Pezidiumb, SSSR-in tazeden sajlanan Jokarb Soveti tarapbndan SSSR-in Jokarb Sovetinin taze Prezidiumu dyziljanca, ezinin vekillik hukugbnb saklajar. 193
54-П0 Madda. SSSR Jokarb Sovetinin, vekillik hukugb gu- tarandan son, ja-da mehletinden ец dargadblajsa, SSSR-in Jo- karb Sovetinin Prezidiumb, SSSR-in Jokarb Sovetinin vekillik hukugbnbij gutaran ja-da опьп dargadblan gyninden ва§1ар, iki ajdan kep Bolmadbk mehletde toze sajlavian» eellejar. 55-nci Madda. SSSR-in tazeden sajlanan Jokarb Soveti, saj- lavdan sonra Bir ajdan gi^ikdirilman, SSSR-in Jokarb Sovetinin enki sostavwibn Prezidiumb tarapbndan cagbibljar. 56-П9Б Madda. SSSR-in Jokarb Soveti iki palatanwr eirlikde Bolan me<;lisinde SSSR hekymetini — SSSR Halk Komissarlar Sovetini dyzjar. IV-nci BAP SOJUZ RESPUBLIKALARbNbN DOVLET HOKIMUETININ IN JOKARB ORGANLARb 57-n?i Madda. Sojuz respuelikasunbu devlet hakimijetinin in jokarb organb, Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Sovetidir. 58-nci Madda. Sojuz respuBlikasbnbn, Jokarb Soveti, res- ривНкапьп grazdanlarb tarapbndan 4 jbllbk mehledine sajlanjar. Vekillik normalan» sojuz respuelikalarbnun Konstitutsijalaru Bilen Bellenjar. 59-п?ь Mad d a. Sojuz respUBlikasunun Jokarb Soveti, res- ривПкапьп kanun ськагь^ь jeke-tak organudur. 60-ncb Madda. Sojuz respUBlikasunup Jokarb Soveti: a) lespuelikanbn Konstitutsijasbnb кави! edjar ve, SSSR Kon- stitutsijasbHbn 16-п^ь maddasbna dogrb getirip, ona yjtge?ik- ler girizjar; в) ezinin sostavbnda Bolan avtonom respiiBlikalarwi Konsti- tutsijalarbnb tasdbklajar ve о1агьп territorijalarbnun serhetlerinl kesgitlejar; 194
v) respuBlikanw; halk ho^albk р1апьпь ve eju^etini tasdbk- lajar; g) Sojuz respuBlikasbnw; sud organlarb tarapendan ^eza ве- rilen grazdanlare amnistija etmek ve о1агьц gynasini gecmek hukugbndan hajbrlanjar. 61-n?i Mad da. Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Soveti, Sojuz Respuelikasbnbn Jokarb Sovetinin Prezidiumbnb: Sojuz respueli- kasbnbn Jokaru Sovetinin Prezidiumbnbn, ea$lbgb, опьп огипва- sarlarb ve Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Sovetinin Prezidiumb- пьп sekretarb hem clenleri sostavbnda sajlajar. Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Soveti Prezidiumbnbn vekillik hu- kuklarb Sojuz respuelikasbnbn Konstitutsijasb Bilen kesgitlenjar. 62-n?i Mad da. Me$lisleri а1ьр вагтак ycin Sojuz respueli- казьпьп Jokarb Soveti ezinin easlbgbnb ve опьц oruneasar- 1агьпь sajlajar. 63-n?i Mad da. Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Soveti, Sojuz respuelikasbnbn hekymetini— Sojuz respuelikasbnbn Halk Ko- missarlar Sovetini dyzjar. V-n?i BAP SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALARB SOJUZBNBN DOVLET UPRAVLENIJESININ ORGANLARB 64-n?i M a d d a. Sovet Sotsialistik RespuBlikalarb Sojuzb devlet hakimijetinin in jokarb ispolnitel ve Bujruk eeri^i organb — SSSR Halk Komissarlar Sovetidir. 65-nQi M a d d a. SSSR Halk Komissarlar Soveti, SSSR Jokarb Sovetinin eninde ^ogapkardir ve ona hasaeat eerjar, Jokarb Sovetin sessijalarenbn arasendakb devyrde eolsa, ezinin hasa- eat Bermeli aoldbgb SSSR Jokarb Sovetinin Prezidiumbnbn eninde ^ogapkardir ve ona hasaeat eerjar. 195
66-n?b Madda. SSSR Halk Komissarlar Soveti, hereket edjan kanunlar esasbnda ve о!агь jerine jetirmek ycin kararlar ve Bujruklar cbkarjar ve о1агьц jerine jetirili?ini Barlajar. 67-nci Madda. SSSR Halk Komissarlar Sovetinin kararlarb- пьц ve Bujruklarbnbn jerine jetirilmegi, SSSR-in ahli territori- jasbnda hekmanlajbndw. 68-nci Madda. SSSR Halk Komissarlar Soveti: a) SSSR-in umumisojuz ve sojuz-respuelikan halk komissar- 1ьк1агьпьп ve hem ezine gara^lb Bolan ea?ga ho?albk ve me- deni edaralarbn i?lerini eirikdirjor ve ugrukdbrjar; в) halk ho^albk р1апьпь ve devlet Bju^etini amala а§ытак ve kredit-pul sistemasbnb Berkitmek ycin careler gerjar; v) cemgbjetlik dyzgyninl yp?yn etmek, devletin eahBitlerini gorap saklamak ve grazdanlarbn hukuklarbnb goramak ycin careler gerjar; g) da$arb devletler Bilen aragatna^bk islerinin umumi joleas- cblbgbnb amala a$wjar; d) hakbki harei gulluga cagbrblmaga degi$li grazdanlarbn her jbllbk kontingentlerini kesgitlejar ve jurdbn jaraglb gyjc- lerinin umumi gurulb^bgbna jolnascblbk edjar; e) zerur solan vagtbnda, SSSR Halk Komissarlar Sovetinin janbnda ho^albk, medeni ve goranmak gurul§bk i§lerine sere- di?i jerite komitetler ve ва§ upravlenijeler gurajar. 69-nQb M a d d a. SSSR Halk Komissarlar Soveti, SSSR kom- petensijasbna eerilen upravlenije ve hotjalbk pudaklarb Bojunca, Sojuz respuBlikalarbnbn Halk Komissarlar Sovetinin кагайагьпь ve Bujruklatbnb duruzmaga ve SSSR Halk Komissarlarbnbn Bujruklarbnb hem instruksijalarbnb jatwmaga haklbdbr. TO-n^i Madda. SSSR Halk Komissarlar Soveti, SSSR Jokarb Soveti tarapbndan $u sostavda dyzyljar: SSSR Halk Komissarlar Sovetinin Ba§lbgb; SSSR Halk Komissarlar Sovetinin Ba?!bgbnbn orunnasarlarb; SSSR Devlet plan Komissijasbnbn Baslbgb; 'Sovet Kontrollbgb Komissijasbnbn ва$1ь"ь; SSSR Halk Komissarlarb; Tajjarla? Komitetinin Ba?lbgb; Sungat i$leri Komitetinin Ba?lbgb; 196
Jokarb mektep i^leri Komitetinin Ba?lbgb. 71-n?l Madda. SSSR hekymeti, ja-da SSSR Halk Komissan» ezlerine SSSR Jokarb Sovetinin deputatb tarapbndan вегПеп soraga yc gynlyk mehletden gi^ikdirman degi?li palatada dil- den ja-da jazbp Qogap Bermage Borclbdbrlar. 72-n?i Madda. SSSR Halk Komissarlarb, devlet upravleni- jesinin SSSR kompetensijasbna girjan pudaklarbna jolea^cblbk edjarler. 73-nfi Madda. SSSR Halk Komissarlarb, hereket edjan ka- nunlarbu ve hem-de SSSR Halk Komissarlar Sovetinin kararlarb- пьц hem eujruklarbnbn, esasbnda ve jerine jetirilmegi ycin, degi?li Halk KomissarlbklarbnbH kompetensijalarb hetlerinde Bujruklar ve instruksijalar eerjarler ve о1агьд jerine jetirili^ini earlajarlar. 74-n?i Madda. SSSR Halk Komissarlbklarb,jaha umumisojuz ja-da sojuz-respuBlikan komissarlbklarb eoljarlar. 75-n?i Madda. Umumisojuz Halk Komissarlbklarb, SSSR-in Bytin territorijasbnda devlet upravlenijesinin ezlerine 1ав?ыь1ап pudaklarbna jaha ges-geni ja-da ezlerinin веПэп organlarbntn ysti Bilen jolea^Cblbk edjarler. 76-п?ь Madda. Sojuz-respunlikanHalkKomissarlbklarb,dev- let upravlenijesinin ezlerine 1ав§ьгь1ап pudaklarbna, kada hek- minde, sojuz respuBlikalarbObn atda? halk komissarlbklarbnun ysti Bilen jolea^cblbk edjarler ve SSSR Jokarb Sovetinin Prezi- diumb tarapbndan tasdbklanan spisok Bojunca dine Belli cakde Bolan sandakb korhanalaru ges-geni edara edjarler. 77-n?i Madda. Umumisojuz Halk Komissarlbklarbna $u a?akdakb Halk Komissarlbklarb degi$lidirler: Goranma Halk Komissarlbgb; Da$arb i?ler Halk Komissarlbgb; Da?arb sevda Halk Komissarlbgb; Jol-Gatnov Halk Komissarlbgb; Aragatna?bk Halk Komissarlbgb; Suv transport Halk Komissarlbgb; Agbr senagat Halk Komissarlbgb; Goranma senagat Halk Komissarlbgb. 78-niji Madda. Sojuz-respuelikan Halk Komissarlbklarbna ?u asakdakb Halk Komissarlbklarb degi?lidirler: 197
Azbk senagat Halk Komissarlbgb; JeQil senagat Halk Komissarlbgb; • Tokaj senagat Halk Komissarlbgb; Jer i$leri Halk Komissarlbgb; Danecilik ve maldarcblbk sovhozlar Halk Komissarlbgb; Malije Halk Komissarlbgb; Iceri sevda Halk Komissarlbgb; Iceri i?ler Halk Komissarlbgb; Justitsija Halk Komissarlbgb; Saglbgb saklas Halk Komissarlbgb. VI-n?b BAP SOJUZ RESPUBLIKALARbNbN DOVLET UPRAVLENIJESIN1N ORGANLARb 79-п?ь Mad da. Sojuz respuelikasb devlet hakimijetinin in jokarb ispolnitel hem Bujruk вегф organb, Sojuz respuelikasb- пьц Halk Komissarlar Sovetidir. 8O-n0 Mad da. Sojuz respuBlikasbnbu Halk Komissarlar So- veti, Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Soveti eninde <;ogapkardir ve sona hasaeat eerjar, Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Sovetinin sessijalarbnbi; arasendakb devyrde eolsa, ezinin hasaeat eermeli Boldbgb Sojuz respuelikasbnbn Jokarb Sovet Prezidiumbnbn eninde ?ogapkardir ve $ona hasaeat eerjar. 81-n^i Mad da. Sojuz respuelikasbnbn Halk Komissarlar So- veti, SSSR-in ve Sojuz respuelikasbnbn hereket edjan kanun- 1агьпы;, SSSR Halk Komissarlar Sovetinin kararlarb hem euj- гик!агьпьп esasenda ve olarbn jerine jetirilmegi ycin kararlar ve Bujruklar cbkarjar ve olaren jerine jetirili?ini earlajar. 82-n?i Mad da. Sojuz respuelikasbnbn Halk Komissarlar So- veti, avtonom respuelikalan>n Halk Komissarlar Sovetlerinin кагаНагьпь hem Biijruklarbnb duruzmaga hem ylkelerin, oelast- 1агьп ve avtonom OBlastlarm; zahmetke?ler deputatlarb Sovet- 198
lerinin ispolnitel komitetlerinin кагаг1агьпь ve Bujruklarunb jatbrmaga haklbdbr. 83-nfi Madda. Sojuz гезривПкаэьпьц Halk Komissarlar So- veti, Sojuz respuBlikaswibn Jokarb Soveti tarapbndan ?u sos- tavda dyzyljor: Sojuz гезривПказьпьц Halk Komissarlar Sovetinin Bangui Ba^lbgbn oruneasarlarb; Devlet Plan Komissijasbnbn Ba$lbgb; Halk Komissarlarb: Azbk senagat Halk Komissarb; Jenil senagat Halk Komissaru; Tokaj senagat Halk Komissarb; Jer i§leri Halk Komissarb; Danecilik ve maldarcblbk sovhozlarb Halk Komissarb; Malije Halk Komissarb; Iceri sevda Halk Komissarb; Iceri i§ler Halk Komissarb; Justitsija Halk Komissarb; Saglbgb sakla§ Halk Komissarb; Magarbf Halk Komissarb; Jerli senagat* Halk Komissarb; Kommunal ho^albk Halk Komissarb; Sotsial yp^ynlik Halk Komissarb; Tajjarla? Komitetinin Upolnomocennisi; Sungat i?leri Upravlenijesinin nacalnigi; Umumisojuz Halk Komissarlbklarbnbn Upolnomocennileri. 84-n«;i Madda. Sojuz respuBlikasbnbi; Halk Komissarlarb devlet upravlenijesinin Sojuz respuolikasb kompetensijasbna girjan pudaklarbna jolsascblbk edjarler. 85-n?i Madda. Sojuz respuBlikasfanw; Halk Komissarlarb, SSSR ve Sojuz respuelikasb капип1агьпьп, SSSR ve Sojuz res- puBlikasb Halk Komissarlar Sovetinin кагаг!агьпьп ve Bujruk- 1агьпьп hem SSSR sojuz-respuelikan Halk Komissarlbklarbnbn Bujruklarbnbn hem instruksijalarbnbq esaswida ve о1агьц jerine jetirilmegi ycin, degi$li Halk Komissarlbklarbnbn kompeten- sijalarb hetlerinde sujruklar hem instruksijalar eerjorler. 86-псь Madda. Sojuz respuelikasbnbn Halk Komissarlbklarb, 199
sojuz-respuelikan ja-da respuelikan Halk Komissarlbklarb boI- jarlar. 87-п?1 Madda. Sojuz-respuelikan Halk Komissarlbklarb, Sojuz respuBlikasbnbu Halk Komissarlar Sovetine ve hem-de SSSR-in degi§li sojuz-respuelikan Halk Komissarlbgbna 1авьп во1ьр, devlet upravlenijesinin ezlerine 1ав?ыь1ап pudagbna jolea^cblbk edjerler. 88-nfi Mad da. Respuelikan halk komissarlbklarb, sojuz- respuBlikasbnbp Halk Komissarlar Sovetine ges-geni taebn Bolbp, devlet upravlenijesinin ezlerine 1ав$ыь1ап pudagbna ]01ва§сь1ьк edjarler. VII-nci BAP ‘ I AVTONOM SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALARbN DOVLET H9KIMIJET1NIN IN JOKARB ORGANLARb « 89-п£ь Madda. Avtonom respuBlikanbn devlet hakimijetinin in jokarb organb, ASSR-in Jokarb Sovetidir. 90-п?ь Madda. Avtonom respuBlikanbn Jokarb Soveti, avto- nom respuBlikanbn Konstitutsijasb tarapbndan Belleniljon vekil- lik normalarb Bojunca respuBlika grhzdanlarb tarapbndan 4 jbllbk mehledine sajlanjar. 91-n?i Madda. Avtonom respuBlikanbn Jokarb Soveti,ASSR-in kanun ськагь^ь jeke-tak organbdbr. 92-nci Madda. Her Bir Avtonom respuBlikanbn ezinin, Av- tonom respuBlikanbn ajratbnibkiarbnb hasaea aljan ve Sojuz res- puelikasbnbn Konstitutsijasbna dolb lajbklbkda dyzylen Kon- stitutsijasb Boljar. 93-П0 Madda. Avtonom respuBlikanbn Jokarb Soveti, ezi- nin Konstitutsijasb Bojunca, Avtonom respuBlikanbn Jokarb Sovet PrezidiumbBb sajlajar ve Avtonom respuBlikanbn Halk Komissarlar Sovetini dyzjer. 200
VIH-nci BAP D0VLET H9K1MUETIN114 JERLI ORGANLARB 94-n?i Mad d a, Ylkelerde, OBlastlarda, avtonom oelastlarda, okruglarda, rajonlarda, §aherlerde, oealarda (stanitsalarda, derev- nijalarda, hutorlarda, gb§laklarda, oBalarda) devlet hakimijetinin organlarb, zahmetke§ler deputatlarbnbn Sovetlerinden bearatdbr. 95-nci M a d d a. Zahmetke^ler deputatlarbnbn ylke, OBlast, avtonom OBlast, okrug, rajon, §eher, ова (stanitsalar, derevnija- lar, hutorlar, gb$laklar, oealar) Sovetleri, degi^li ylke, OBlast, avtonom OBlast, okrug, rajon, saher, ова zahmetke^leri tarapwi- dan 2 jbllbk mehledine sajlanjar. 96-п?ь Mad da. Zahmetke$ler deputatlarbnbn Sovetlerine vekillik normalarb, sojuz respuelikalarbnbn Konstitutsijalarb Bilen Bellenjar. 97-nci Mad da. Zahmetke§ler deputatlarbnbn Sovetleri, ez- lerine taebn lipravlenije organlarbubn i?lerine ]01ва§сь1ьк ed- jarler, devlet tertieini gorap saklamagb, kanunlarbn Ber^aj edilmegini ve grazdanlarbn hukuklarbnb goramagb yp^yn ed- jarler, jerli ho^albk ve mcdeni gurulb^bga jolea^cblbk edjorler, jerli eju^eti eellap tasdbklajarlar. 98-nci Madda. Zahmetke?ler deputatlarbnbn Sovetleri, SSSR ve Sojuz respuBlikasbnbn kanunlarn tarapbndan ezlerine Beri- len bgtbjarlar hetlerinde karar Cbkarjarlar ve Bujruk Berjarler. 99-п^ь M a d d a. Zahmetke$ler deputatlarbnbn ylke, OBlast, avtonom oelast, okrug, rajon, §aher ve ова Sovetlerinin ispol- nitel ve Bujruk вегф organlarb, olarbn ezleri tarapbndan §u sostavda sajlanan ispolnitel komitetleridir: Ispolnitel komitetin Ba$lbgb, опьп orunBasarlarb, sekretarb ve clenleri. lOO-n^i Madda. Kicirak oealarda zahmetke$ler deputatlarb- 201
пьц ова Sovetlerinin ispolnitel hem Bujruk eeri^i organb, so- juz respuelikalarbnbn Konstitutsijalarbna lajbk, ezlerinin tara- pbndan sajlanan ва§1ьк hem опьп огипвазагь ve sekretarudbr. lOl-n^i M a d d a. Zahmetke$ler deputatlarb Sovetlerinin is- polnitel organlarb, ezlerini sajlan zahmetke^ler deputatlarbnun Sovetine ve hem-de zahmetke?ler deputatlarbnbn jokarbda dur- jan Sovetinin ispolnitel organbna ges-geni hasaeat eerjondir. IX-nfb BAP SUD HEM PROKURATURA 102-n(ji Madda. SSSR-de adbl sudlbk i$leri SSSR-in Jokarb Sudb, sojuz respuelikalarbnbn Jokarb Sudlarb, ylke ve oBlast sudlarb, avtonom respuelikalarbn ve avtonom oelastlarbn sud- larb, okrug sudlarb, SSSR-in Jokarb Sovetinin кагагь Bojunca dyzyljon SSSR-in jerite sudlarb, halk sudlarb tarapbndan amala assrbljar. 103-n<;i Madda. Kanun tarapbndan jerite gerkezilenlerinden Ba?ga, ahli sudlarda i^lerin seredilmegi halk zasedatellerinin gatna?maklarb Bilen amala a?brbljar. 104-n?i Madda. SSSR-in Jokarb Sudb, in jokarb sud or- ganbdbr. SSSR-in ve sojuz respuelikalarbnbn ohli sud organla- гьпьп sud i^lerine gezegcilik etmek, SSSR-in Jokarb Sudbna jyklenjar. 105-nci Madda. SSSR-in Jokarb Sudb ve SSSR-in jerite sudlarb, SSSR Jokarb Soveti tarapbndan 5 jbllbk mehledine sajlan jar. 106-п«;ь Madda. Sojuz respuelikalarbnbn Jokarb Sudlarb, sojuz respuelikalarbnbn Jokarb Sovetleri tarapbndan 5 jbllbk mehledine sajlanjar. IO7-n?i Ma d d a. Avtonom respuelikalarbn Jokarb Sudlarb, 202
avtonom respuelikalarbn Jokarb Sovetleri tarapbndan 5 jbllbk mehledine sajlanjar. lOS-n^l Madda. У1ке ve oslast sudlarb, avtonom oalastla- гьц sudlarb, okrug sudlarb, zahmetke$ler deputatlarbnwx ylke, OBlast, ja-da okrug Sovetleri tarapbndan, ja-da avtonom oelast- lar zahmetke$leri deputatlarbnbn Sovetleri tarapbndan 5 jbllbk mehledine sajlanjar. 109-псь Madda. Halk sudlarb, ohli umumi, geni ve den sajlavcblbk hukugu esasbnda sese ja§brbn gojmak Bilen, rajon grazdanlarb tarapbndan 3 jbl mehledine sajlanjar. 110-ncb Madda. Sud i?1eri, sojuz ja avtonom respuBlikanbn ja avtonom OBlastun dillnde jerediljar, bu dili eilmejan adam- lar ycin dilmac arkalb о1агьц materialb Bilen dolb tanb$ boI- magbnb, hem-de sudda ez ene’dilinde ськьр keplemek huku- gbnb yp?yn edip jerediljar. 11 l-n?i Madda. Kanunda ajratunlbklar Bellenilmedik eolsa, SSSR-in hemme sudlanmda i$lerin seredilmegi, gynakore ez ta- гарьпь calmak hukugbnb веппек Bilen аськ jerediljar. 112-П91 Madda. Sudjalar 2ezBa§dakdbrlar ve dine kanuna taBbndbrlar. 113-nci Madda. Hemme Halk Komissarlbklarwibn ve olarbn gara§larbndakb edaralarbn, hem-de ajru-ajrb gullukcb adamlan>n, hem-de SSSR grazdanlarbnbn kanunlarb takbk jerine jetiri?le- rine jokarb gezegcilik, SSSR Ргокигогьпа jykleniljar. 114-п?1 Madda. SSSR Ргокигогь, SSSR-in Jokarb Soveti tarapbndan 7 jbllbk mehledine Bellenjar. 115-n^i Madda. Respuelikan, ylke, oelast prokurorlaru hem- de avtonom respuelikalarbn ve avtonom oulastlarbn prokuror- larb SSSR Ргокигогь tarapbndan 5 jbllbk mehledine Belleniljar. 116-ncb Madda. Okrug, rajon ve ?aher prokurorlarb, SSSR Ргокигогьпьп tasdbk etmegi Bilen, sojuz respuelikalarbnbn pro- kurorlarb tarapbndan 5 jbllbk mehledine eelleniljarler. 117-nq Madda. Prokuratura organlarb, dine SSSR Ргоки- гогьпа taebo Bolbp, ezlerinin funksijalarbnb jerli guramalarbn hie Birine-de gara^lb eolmazdan jerine jetirjarler. 203
Х-п?ь ВАР GRAZDANLARbN ESASI HUKUKLARb VE BORCLARb 118-n?i Madda. SSSR grazdanlarbnbn zahmete hukugb ваг- dw, jagnb ezlerinin zahmetlerinin тькдагьпа ve hblbna lajbk hak Berilmegi Bilen garantirlenen i$i almaga hukuklarb Bardbr. Zahmete hukuklblbk, halk ho<jalbgbnbn sotsialistik guralmagb Bilen, sovet cemgbjetinip endyri^ilik gyjclerinin gb^arbmsbz esmegi Bilen, ho?albk krizislerinirj Bolmak mymkinciligini jok etmek Bilen ve i§sizligin jok edilmegi Bilen yp?yn ediljar. 119-П£ь Madda. SSSR grazdanlarbnbu dbnc almaga hukuk- larb Bardur. Dbnc almaga hukuklblbk, i§cilerin aglaea kepciligi ycin i$ gyninin jedi sagada cenli kemeldilmegi Bilen, i$ hakb eerilip, i$cilere ve gullukcblara her jblda rugsatlar eellenilmegi Bilen, zahmetke?lere hbzmat etmek ycin sanatorlan>n, dbnc alb? ejle- riniq, к1ив1агьц gin seti Berilmegi Bilen yp?yn ediljar. 120-n?i Madda. SSSR grazdanlarbnbn garrblbkda, hem-de kesel Bolan ve i§e jaravlbklarbnb jitiren vagtbnda maddi yptjyn- lik almaga hukuklarb Bardbr. Bu hukuk, devlet hasaebna i§cilerin ve gullukcblarbn sotsial strohovanije edilmeginin gin esdyrilmegi Bilen, zahmetke$lere mugt meditsina komeginin Berilmegi Bilen, kurortlan>n gin se- tini zahmetke^lerin pejdalanmagbna вегтек Bilen yp?yn ediljar. 121-n?i Madda. SSSR grazdanlarbnbn okuv-вШт almaklbga hukuklarb Bardbr. Bu hukuk, ahli umumi, hekmanlajbn ea^langbc okuv eilen, jokarb okuvb-da girizip mugt okuvbn eolmagb Bilen, jokarb mektepde окцусь1агьц aglaea kepciligine devlet tarapbndan sti- 204 I
pendijalar Berilmegi sistemasb eilen, mekteplerde ene dilinde okatmak Bilen, zavodlarda, sovhozlarda, ma^bn-traktor stansija- larbnda ve kolhozlarda zahmetke$lere enymcilik, tehniki ve ag- ronomcblbk okuvbnwi mugt okadblmagb Bilen ypcjyn ediljor. 122-nci Madda. SSSR-de, hocalbk, devlet, medeni ve <jem- gbjetlik-Sbjasi durmu?bn hemme ugurlarbnda ajala erkek Bilen den hukuklar aenljar. Ajallarbn bu hukuklarbnb amala а?ытак mymkinciligi, zah- met, zohmet hakb aimak, dbnc aimak, sotsial strahovanije ve okuv ugurlarbnda ajala erkek Bilen den hukuk Berilmegi Bilen, enanin ve caganbn Baheitleri devlet tarapbndan goralmagb Bi- len, gevreli eolanda ajala ajlbklb rugsat вегтек eilen, caga dogurbljan ejlerin, cagalar jasljalarbnbn ve eaglarbUbn gin seller! eolmagb Bilen yp?yn ediljar. 123-nQi Madda. SSSR grazdanlarbnbn milletine ve ^ьпзьпа garaman, ho;albk, devlet, medeni ve ^emgbjetlik-sbjasi durmu- §ьп hemme ugurlarbnda о1агыд den hukuklblbgb, eozulmaz ka- nundbr. Grazdanlarbn hajsb ?bnsa ve millete degi$li Bolmaklarbndan gara^lb edilip, о1агьц hukuklarbnb her dyrli ges-geni, ja-da Ba$ga jollar Bilen (косвенных) caklendirmeklik, ja-da gajtam ges-geni ja-da ea§ga jollar Bilen tapavbt gojmaklbgb (преиму- ществ) Bellemeklik, hem-de ?bns ja-da millet ajratbnlbgb, ja-da jigrenmekligi ve asgermezligi her hblb vagsz etmeklik, kanun tarapbndan ^ezalandbTbljar. 124-nQi Madda. Grazdanlarbn vi?dan azatlbgbnb ypcyn etmek maksadb Bilen, SSSR-de din devletden ve mektep din- den ajrbldb. Dini bBadatlarb jeretmek azatlbgb ve dine gar$b propaganda azatlbgb grazdanlarbn hemmcsine Beriljar. 125-nfi Madda. Zahmetke§lerin Boheitlerine lajbklbkda ve sotsialistik gurulb?b Berkitmek maksadb Bilen, SSSR graz- danlarbna: a) sez azatlbgb, в) meteugat azatlbgb, v) jbgnaklar ve mitingler azatlbgb, g) kecelerde demonstratsija ve toplanb?bp jery§ etmek azat- lbgb kanun Bojunca garantirlenjar. 205
Grazdanlarbn bu hukuklarb, zahmetke?lere ve о1агьц gurama- 1агьпа tipografijalar, kagbz zapaslarb, ^emgbjetlik ьтагаИагь, keceler, aragatna?bk seri§teleri, $и1агь amala а^ьгтак ycin zerur Bolan Ba?ga-da maddi pettier eerilmegi Bilen ypcyn ediljar. 126-п<;ь Madda. Zahmetke?lerin Baheitlerine lajbklbkda ve halk kepciliginin guramacblbk ez i^garligini ve sbjasi aktivli- gini esdyrmek maksadb Bilen, SSSR grazdanlarbna ^emgbjetlik guramalarbnda: professional sojuzlarda, kooperativ Birle§iklerin- de, ja^larbn guramalarbnda, sport ve goranb? guramalarbnda, medeni, tehniki ve blmi ^emgbjetlerde Birle§mek hukugb ypcyn ediljar, i§ciler вьпрьпьц hatarlarbndan ve zahmetke^lerin ea?ga gatlaglarbndan Bolan has i^engir ve ац1ь grazdanlar Bolsa, sot- sialiStik gurulb$bn serki^megi ve esmegi ugrbnda zahmetke$- lerip gere^inde о1агьц ende earjan otrjadb Bolan ve zahmetke?- lerin hemme guramalarbnbn hem (jemgbjetlik hem devlet gu- гата1агьпьц juleajcb jadrost Bolan Bytinsojuz kommunistik (eol^evikler) partijasbna eirigjarler. 127-ncl Madda. SSSR grazdanlarbnbp ^ahsbjetinip el-degil- mezligi yp^yn edlljar. SudbH кагагь ja ргокигогьц b^azasb boI- masa, hie kim tussag edilip eilinmez. 128-ncl Madda. Grazdanlaibn ja$ajb§ $а]1агьпьц el degil- mezligi ve hat jazb§malardakb ]а§ыьп1ьк, kanun Bilen go- raljar. 129-ncb Madda. Zahmetke?lerin Baheitlerinin tarapbnb tut- janlugb, ja-da blmi i§gorligi, ja-da milli azatlbk gere$i ycin bzarlanbljan da$arb jurtlb grazdanlara SSSR penalanmak huku- gbnb eerjar. 130-п^ь Madda. SSSR-in her Bir grazdanb, Sovet Sotsia- listik Respuelikalarb Sojuzbnwi Konstitutsijasbnb eerfaj etmage, kanunlarb jerine jetirmoge, zohmet пьгатьпь amala a§brmaga, (jemgbjetlik вог^а ak jyrekden garamaga, sotsialistik umumi- ja§a§ dyzgynlerini hormatlamaga eorclbdbr. 131-n?i Madda. SSSR-in her Bir grazdanb, sovet gurulb$b- пьц mukaddes ve degihnez esasi Bolan, vatanbp ва}1ьк1агьпьц ve gudratlblbgbnbn ce§mesi Bolan, hemme zohmetke^lerin gurplb ve medeni ja§amagbnbn ce^mesi Bolan gemgbjetlik, sotsialistik ejeciligi goramaga ve eerkitmage Borclfadw. 206
Qemgbjetlik, sotsialistik ejecilige kast edjan adamlar, halkbn du§manlarbdbr. 132-nci Madda. Ohli umumi harei gulluk — kanundbr. l§ci-Dajhan GbZbl Go^unwida harei gulluk — SSSR grazdan- larbnbn hormatlb Bor^bdw. 133-nci Ma d d a. Vatane goramak SSSR-in her Bir grazdanb- пьп mukaddes Bor^bdbr. Vatana denyklik etmek: kasamb boz- mak, du^manmi (агарьпа gecmek, devletin harei kuvatbna zbjan getirmek, icalulbk etmek—in Bir jaman agbr gyno hek- minde капипьп Bytin pugtalbgb eilen QezalandbrBljar. XI-n?i BAP SAJLAV SISTEMASb 134-n?i Madda. Zohmetke$ler deputatlarbnbn hemme So- vetlerine: SSSR-in Jokarb Sovetine, Sojuz respuelikalarbnbn Jokarb Sovetlerine, zahmetke^ler deputatlarbnbn ylke ve OBlast Sovetlerine, avtonom respuelikalarbn Jokarb Sovetlerine, zah- metke?ler deputatlarbnbn avtonom oelastlar Sovetlerine, zoh- metke$ler deputatlarbnbn okrug, rajon, $aher ve ова (stanitsa, derevnija, hutor, gbslak, ова) Sovetlerine deputatlar sajlamak,— sajlavcblar tarapbndan ja§bn>n sese gojmak Bilen ohli umumi, den ve geni sajlav hukugb esasbnda geciriljar. 135-n?i Madda. Deputatlarbn sajlavlarb umumbdbr: daliler- den ve sud tarapbndan sajlav hukugb kesilip, i? kesilen adam- lardan ea$ga, hajsb ^unsa ve millete degi§li во1так1агьпа, dini bgtbkatlarbna, Bilim dere^elerine, oturumlblbklarbna, sotsial сь- кь$1агьпа, emlak jagdajlaruna ve gecmi§doki i^lerine gara§lb boI- man, SSSR-in 18 ja?bna jeten hemme grazdanlarbnbn deputat saj- lavlarmia gatna§maga ve ol sajlavlarda sajlanbhnaga hukuklarb Bardbr. 136-п?ь Madda. Deputat sajlavlarb den sajlavlardw: her Bir grazdanun Bir sesi ваг; ohli grazdanlar sajlavlara den esaslarda gatna$jarlar. 207
137-nci Madda. Ajallar erkekler Bilen deplikde sajlamak ve sajlanmak hukugbndan pejdalanjarlar. 138-n?i Madda. Gbzbl Go?un hatarlarbndakb grazdanlar, hemme grazdanlar Bilen deplikde sajlamak ve sajlanmak hu- kuklarbndan pejdalanjarlar. 139-nfb Madda. Deputat sajlavlarb geni sajlavlardw: zah- metke$ler deputatlarbnen ова ve ?aher Sovetinden ва?1ар ta SSSR-in Jokarb Sovetine cenli zahmetkesler deputatlarbnbp hemme Sovetlerine sajlamak i?i grazdanlar tarapbndan dogrbdan- dogrb geni sajlavlar jolb Bilen geciriljar. 140-п?ь Madda. Deputatlar sajlavbnbn sese gojulb?b ja?b- rbndbr. 141-nfl Madda. Kandidatlar, sajlav vagtbnda sajlav okrug- 1агь Bojunca gerkeziljar. Qemgbjetlik guramalarbnbp ve zahmetkesler <;emgbjetlerinin: kommunistik partija giiramalarbnbn, professional sojuzlarbn, kooperativlerip, ja?lar guramalarbnbn, medeni (jemgbjetlerip kandidat gerkezmek hukuklarb ypcyn ediljar. 142-n?i Madda. Her eir deputat ez i?inden ve zahmetke?ler deputatlaru Sovetinin i?inden sajlavcblarwi eninde hasauat вег- mage eorclbdbr ve kanunda Bellenilen tertipde, sajlavcblarbp kepisinin кагагь Bojunca, her hacan hem BOlsa, ьгьпа cagb- гь!ьр Biliner. XIl-nQi BAP GERB, BAJDAK, PAJTAGT 9 143-n?i Madda. Sovet Sotsialistik Respuelikalarb Sojuzbnbij devlet gerei, gyn sehlesi Bilen §ekillenen ve symmyller eilen ramalanan ve Sojuz respUBlikalarbn dillerinde: «Bytin jer jyzi- nin proletarian,, Birle$in!» dijen jazgblb jer §агьпьц jyzinde orak ve cekicden bearatdbr. Gereip jokarbSbnda вэ? вигс1ь jbldbz Bardbr. 208
144-ntf Madda. Sovet Sotsialistik Respuelikalarb Sojuzbnbn devlet eajdagb, jokarb eurcbnda, eajdak aga^bnbn janwida tblla orak ve cekic ve olarwj jokarbSbnda da§b tblla gajma Bilen ramalanan вэ? вигс1ь gbZbl jbldbz §akillenen gbZbl matadan bBaratdbr. Ininin eojuna Bolan munasieeti 1:2 eolmalb. 145-n^i Madda. Sovet Sotsialistik Respuelikalarb Sojuzbnbn pajtagtb Moskva ?eheridir. XIII-n?i BAP KONSTITUTSIJANb yjTOETMEGIN TERTIBI 146-п?ь Madda. SSSR Konstitutsijasbnbn yjtgedilmegi, fa- kat SSSR Jokarb Sovetinin опьд iki palatasbnui azbudan 2/3 esse ses keplygi Bilen kaeul edilen кагагь Bojunca eoljar. Moskva, Kreml. 5 dekaer 1936 j.

В А В I IQTIMAU TUZULI$ Madda 1. Sovet Sotsialistik RespuBlikalar Ittifaqi — i$cilar va deqanlarnin, sotsialistik davlatidir. Madda 2. Pome^ciklar va kapitalistlar hakimijatini jiqiti? va proletariat diktaturasini qazani§ nati^asida osgan va mustah- kamlangan mihnatka$lar deputatlariniq, Sovetlari SSSR-nin, sjasij negizini ta§kil qiladi. Madda 3. SSSR-da eutun hakimijat mihnatka^Iar deputatla- rinin, Sovetlari arqali $ahar va qi?laq mihnatka$lariga qara$lidir. Madda 4. Xo?aliknin kapitalistik sistemasini tugati?, i^laoci- qari? аэвав va vasitalarinin xususij mulkligini векаг qili? hamda adam adamni eksploatatsija qili§ini joqati? nati^asida qarar tapgan xo^alik sotsialistik sistemasi va i$laBciqari§ аэвав va vasitalarinin sotsialistik mulkligi SSSR-nin iqtisadij negizini ta§kil qiladi. Madda 5. SSSR-da sotsialistik mulk ja davlat mulki forma- « sida Boladi (eutun xalq Bajligi), ja kooperatlv-kolxoz mulki formasida Boladi (ajrim kolxozlarnin mulki, kooperativ Birla§- malarnin mulki). Madda 6. Jer, jerasti Bajliklari, suvlar, ormanlar, zavodlar, 213
faerikalar, ?axtalar, kanlar, temirjol, suv va hava transports, Bankalar, alaqa vasitalari, davlat tamanidan ta$kil qilinqan jrik qi§laq-xo?alik karxanalari (sovxozlar, ma^ina-traktor stansalari va §unga ox?a?lar), $uniqdek §aharlardagi va sanaat punktlari- dagi kommunal karxanalar va asasij uj-^aj fondl davlat mul- kidir, ja’ni nutun xalq eajligidir. Madda 7. Kolxozlardagi va kooperativ ta§kilatlardagi umu- mij karxanalar ozlariga qara?li <;anli va $ansiz inventar elan Birga, kolxozlar va kooperativ ta^kilatlar tamanidan i^lae ci- qarilaturqan mahsulat, в1ап вагаваг ularniq umuiuij imarat- lari kolxozlarnin va kooperativ ta^kilatlarniq i^timaij, sotsia- listik mulkini ta$kil qiladi. HarBir kolxozci xo^alik, umumij kolxoz xo^aligidan alatur- qan asasij daramadidan ta?qari, qi?laq-xo<;alik artelinin, usta- viga muvafiq, ozi fajdalani? ucun katta Bolmagan tamarqa jerga va tamarqa jerda oz ?axsij mulkida jardamci xo?alikka, ujga, mahsulli hajvanlarga, parrandalarga va majda qi§laq-xo?alik inventariga ega Boladi. Madda 8. Kolxozlardagi jerlar ularga tekin va muddatsiz, ja’ni aeadij fajdalani§ ucun mustahkamlaniB eeriladi. Madda 9. SSSR-da xotjalikniq hakim formasi eolgan xotja- lik sotsialistik sistemasi Blan Bir qatarda, jakka deqanlar va kasielarniq oz mihnatiga asaslangan va ваэда1агп!ц mihnatini eksploatatsija qili§qa jol qojmajturqan majda ?axsij xo?ali- giga qanun jol Beradi. Madda 10. Grazdanlarniq oz mihnatlari elan tapgan dara- madlariga va <;amqarqan pullarlga, ujga va jardamci uj xo?a- ligiga, uj xo<;aligi va rozqar a§jalariga, ozi isti’mal qilaturqan narsalarga va qulajliq narsalariga BOlgan §axsij mulk huquqi, elan вагаваг grazdanlarniq §axsij mulkka varislik huquqi qanun tamanidan qoruqlanadi. Madda 11. SSSR-niq xo?alik hajati i^timaij eajlikni kopajti- ri§, mihnatka^larniq maddij va madanij dara<;asini toxtavsiz kotari?, SSSR-niq mustaqilliqini mahkamla? va unit; mudafaa qa.Bilijatini kucajtiri? manfaatlarini kozda tutiB, davlat xalq-xo- Salik plani в1ап Belgilanadi va jurutiladi. Madda 12. SSSR-da mihnat— „i$lamagan — ti§lamas“ degan 214
prinsjpga впаап, mihnatga jaraqli hareir grazdannii; eurci va $arafli i$idir. SSSR-da sotsializmnii; „harkimdan qaeilijatiqa jara$a, har- kimga mihnatiga jara$a“ degan prinsipi amalga a?iriladi. В А В li DAVLAT TUZULI§1 Madda 13. Sovet Sotsialistik Respuslikalar Ittifaqi qujidaqi tenhuquqii Sovet Sotsialistik Respuelikalarniri ixtijarij ravi?da Birla?uvi asasida tuzulgan ittifaq davlatidir: Rusija Sovet Federativ Sotsialistik Respuslikasi, Ukraina Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Belorusija Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, AzarBajjan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Gurjistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Armanistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Turkmanistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Ozeekistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Tajikistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Qazaqistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi, Qirqizistan Sovet Sotsialistik RespuBlikasi. Madda 14. Sovet Sotsialistik Respuelikalar Ittifaqinin, qa- ramaqiqa, unin alij hakimijat organlari va davlat idarasi organ- lari arqali, qujidaqilar kiradi: a) xalq-ara munasaeatlarda Ittifaqnin vakilligini Ba?ari§, ваэда davlatlar Blan§artnamalartuzu§ va §artnamalarni ratifikatsija qili§; в) uru? va jara§ masalalari; v) SSSR sostaviga jagi respuelikalarni qaeul qlli?; g) SSSR Konstitutsijasinin Bacarili^i ustidan koritrol qili? va ittifaqci respuelikalar Konstitutsijalarinh; SSSR Konstitutsijasi- ga muvaflq Bolu?ini taminla?; i 215
d) iitifeqci respuelikalar arasidagi cegara ozgari?larini tas- diqla?; e) ittifaqci respuslikalar sostavida jaqi olka va OBlastlarniq, §uniqdek jaqi avtonom lespuBlikalaininsarpa Bolu^ini tasdiqla§; z) SSSR mudafaasini ta^kil qili? va SSSR-niq вагса quralli kuclariga rahsarlik qili§; z) davlat monopolijasi asasida ta?qi savda; i) davlat xavfsiziigini qoruqla?; k) SSSR xalq-xo^alik planlarini tajinla§; 1) SSSR-niq nirla§gan davlat Budfatini, $uniqdek ittifaq, res- puelika va mahallij Bud<;atlarniq tuzuli?i ucun tu§aturqan saliq- lar va daramadlarni tasdiqla$; m) umumittifaq ahamijatiga ega Bolgan Bankalarni, sanaat va qi§laq-xo<;alik muassasalari va karxanalarini, ?uniqdek savda karxanalarini idara qili§; n) transport va alaqani idara qili$; o) pul va kredit sistomasiga rahearlik qili$; p) davlat straxovanijasini ta$kil eti$; r) zajom ali§ va eeri§; s) jordan fajdalani§, §uniq elan вагаваг jerasti Bajliklaridan, crmanlardan va suvlardan fajdalani?niq ва$ asaslarini tajinla§; t) maarii va saqliqni saqla? sahalarida ва§ asaslarni tajinla?; u) xalq-xo;alik ucotiniq Birla§gan sistemasini ta^kil eti§; f) mihnat toqrisidaqi qanunlarniq asaslarini tajinla?; x) sud tuzuli?i va sud i?larini juruti§ toqrisida qanunlar ci- qari§; ?najat va grazdanlik kodekslari; ts) ittifaq grazdanligi toqrisidaqi qanunlar; a^naeijlarniq hu- quqlari toqrisidaqi qanunlar; c) amnistija toqrisida umumittifaq aktlari na?r qili$. Madda 15. Ittifaqci respualikalarniq suvereniteti SSSR Konstitutsijasiniq faqat 14-nci maddasida korsatilgan dairada- gina cegaralangan. Bu dairadan ta$qarida hareir Ittifaqci res- puelika davlat hakimijatini mustaqil ravi§da amalga a$iradi. SSSR ittifaqci respuelikalarniq suveren huquqlarini qoruqlajdi. Madda 16. Hareir Ittifaqci respuelika respuelikaniq xusu- sijatlarini hsaBga alaturqan va SSSR Konstitutsijasiga tamam muvafiq qurulqan oz Konstitutsijasiga egadir. 216
Madda 17. HarBir Ittifaqci respuBlika ucun SSSR-dan erkin- lik Blan ciqi§ huquqi saqlanadi. Madda 18. Ittifaqci respuBlikalarnin territorijasi ularnip oz raziligidan ta^qari ozgartili?i mumkun emas. Madda 19. SSSR qanunlar! вагса ittifaqci respuBlikalarnin territorijasida вагаваг kucga egadir. Madda 20. Ittifaqci respuelikanin qanuni umumittifaq qa- nuni elan keli?maj qalqan taqdirda, umumittifaq qanuni amal- ga otkaziladi. Madda 21. SSSR grazdanlari ucun Birla§gan ittifaq graz- danligi tajinlanadi. Ittifaqci respuBlikanin hareir grazdani SSSR-nin grazdanidir. Madda 22. Rusija Sovet Federativ Sotsialistik RespuBlikasi1 Azov-Qaradeniz, Uzaq $arq, OfarBij Si Bir, Krasnojarsk,* §malij Kavkaz olkalaridan; Voronez, fjarqij Sieir, Gorkij, QarBij, Iva- novo, Kalinin, Kirov, Qujei^ev, Kursk, Leningrad, Maskav, Omsk, Oreneurg, Saratov, Sverdlovsk, §malij, Stalingrad, CelaBinsk, Ja- roslavl OBlastlaridan; Tataristan, Ba^qirdistan, Daqistan.Burjat- Monqol, Qasarda-Balqar, Qalmaq, Karelija, Komi, Qrim, Marij, Mordva, Povolzje Nemislari, $malij Osetin, Udmurd, Cecen- Ingu§, Cuva§, Jaqut avtonom sovet sotsialistik ‘respUBlikalari- dan; Adiga, Jahudi, Qaracaj, Ojrot, Xakas, Cerkes avtonom OBlastlaridan iearatdir. Madda 23. Ukraine Sovet Sotsialistik RespuBlikasi:Vinnitsa, Dnepropetrovsk, Donets, Kijev, Odessa, Xarkov, Cernigov OBlast- laridan va Moldavija Avtonom Sovet Sotsialistik Respueiika- sidan iearatdir. Madda 24. Azareajjan Sovet Sotsialistik Respuslikasiga Naxcevan Avtonom Sovet Sotsialistik RespuBlikasi va Taqli Qaraeaq avtonom OBlasti kiradi. Mad da 25. Gurjistan Sovet Sotsialistik Respuslikasiga: Aexazija ASSR, Ajar ASSR, Canueij Osetin avtonom oelasti kiradi. Madda 26. Ozeekistan Sovet Sotsialistik Respuslikasiga Qaraqalpaq ASSR kiradi. Madda 27. Tajikistan Sovet Sotsialistik Respuelikasiga Kobi- Badax^an avtonom oelasti kiradi. 217
Madda 28. Qazaqistan Sovet Sotsialistik Respualikasi: Aq- tuea, Almaata, §arqij Qazaqistan, Qareij Qazaqistan, Qaraqanda, Qustanaj, §malij Qazaqistan, QanuBij Qazaqistan oelastlaridan inaratdir. Madda 29. Armanlstan SSR, Belorusija SSR, Turkmanistan SSR va Qirqizistan SSR sostavlarida avtonom respuBlikalar, §unipdek olkalar va oelastlar joqdir. BAB III SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALAR ITTIFAQI DAVLAT HAK1MIJATIN1N EN JUQAR1 ORGANLARI Madda 30. SSSR davlat hakimijatinip ep juqari organi— SSSR Alij Sovetidir. Madda 31. Konstitutsijanip 14-nci maddasiga muvafiq So- vet Sotsialistik RespuBlikalar Ittilaqiqa Berilgan вагса huquq- larni, Ba$arti Bular, Konstitutsijaga впаап, SSSR Alij Sovetiga hsaedar SSSR organlarinip: SSSR Alij Soveti Prezidiurainip, SSSR Xalq Komisarlari Sovetinip va SSSR Xalq Komisar- liklarinip kotnpetensijasiga kirmasa, SSSR Alij Soveti amalga a^iradi. Madda 32. SSSR-nip 'qanun ciqari? hakimijati Jaqatqina SSSR Alij Soveti tamanidan amalga a$iriladi. Madda 33. SSSR Alij Soveti ikki palata: Ittifaq Sovetidan va Millatlar Sovetidan iearatdir. Madda 34. Ittifaq Soveti,SSSR grazdanlari tamanidan sajlav okruglari Bojica 300 min ahaliga Bir deputat hsaeidan sajlanadi. Madda 35. Millatlar Soveti SSSR grazdanlari tamanidan ittifaqci va avtonom respuBlikalar, avtonom oelast va millij okruglar Bojica qujidaqi normada sajlanadi: hareir ittifaqci res- puelikadan 25-ta deputat, hareir avtonom respuslikadan 11-ta 218
deputat, haruir avtonom oelastdan 5-ta deputat va hareir mil- lij okrugdan Bitta deputat. Madda 36. SSSR Alij Soveti tort jil muddatga sajlanadi. Madda 37. SSSR Alij Sovetinin har ikki palatasi: Ittifaq Soveti va Miilatlar Soveti tenhuquqlidirlar. Madda 38. Qanun ciqari? ta^aaeusi Ittifaq Sovetiga va Mil- latlar Sovetiga вагаваг daratjada tegi^lidir. Madda 39. Qanun SSSR Alij Sovetinin har ikki palatasi tamanidan harqajsisinin addij kopciligi в1ап qaeul qilinsa, tas- diq etilgan dee hsaelanadi. Ma'dda 40. SSSR Alij Soveti tamanidan qasul qilinqan qanunlar SSSR Alij Soveti Prezidiuminin raisi va sekretarinin imzalari в1ап ittifaqci respuBlikalarnin tillarida flan qilinadi. Madjda 41. Ittifaq Soveti va Miilatlar Soveti sessijalariniq Ba$lani?i va tamamlani^i eir vaqtda Boladi. Madda 42. Ittifaq Soveti Ittifaq Sovetinin raisini va unin ikki oruneasarini sajlajdi. M a d’d a 43. Miilatlar Soveti Miilatlar Sovetinin, raisini va unin ikki orunBasarini sajlajdi. Madda 44. Ittifaq Sovetinin va Miilatlar Sovetinin raislari tegi^li palatalarnin maflislariga rahearlik qiladilar va ularnin icki tartieini Ba?qaradilar. ‘ Madda 45. SSSR Alij Sovetinin har ikki palatasinin Birla?- gan maQlislarini Ittifaq Sovetinin va Miilatlar Sovetinin raislari navBat в1ап alia earadilar. Madda 46. SSSR Alij Sovetinin sessijalari SSSR Alij Sove- tinin Prezidiumi tamanidan jiliga ikki martaea caqiriladi. NavBatdan ta$qari sessijalar SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi tamanidan, unin oz qaramaqi elan jaki ittifaqci respunlikalardan Birinin taloBiga впаап caqiriladi. Madda 47. Ittifaq Soveti в1ап Miilatlar Soveti Bir fikrga kelaalmasa, masala hoi qili? ucun paritet negizida tuzulgan keli§tiri? komisijasiga tapsiriladl. Agar keli$tiri$ komisijasi Bir umumij qararqa kelmasa jaki unin qarari palatalarnin eirini qandirmasa, masala palatalarda ikkinci qatla koruladi. Ikkala pa- lata keli^iB, Bir umumij qararqa kelaalmasa, SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi SSSR Alij Sovetini tarqatadi va jaqi sajlav tajinlajdi. 219
Madda 48. SSSR Alij Soveti ikkala palatanin Birla?gan mai;- lisida SSSR Alij Sovetinin Prezidiumini qujidaqi sostavda saj- lajdi: SSSR Alij Soveti Prezidiuminin raisi, unin onsirta orun- Basari, Prezidium sekretari va Prezidiumnin 24 a’zasi. SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi ozinin Butun i?larida SSSR Alij Sovetiga hsaBdardir. Madda 49. SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi: a) SSSR Alij Sovetinin sessijalarini caqiradi; в) SSSR-nin amaldagi qanunlarini tu?untiradi, farmaji?lar ciqaradi; v) SSSR Alij Sovetinl SSSR Konstitutsijasinin 47-nci mad- dasiga asasan tarqatadi va jani sajlavlar tajinlajdi; g) oz ta$aBBiisi Blan jaki ittifaqci respuelikalardan eirinin tdlaei elan umumij xalq soravi (referendum) otkazadi; d) SSSR Xalq Komisarlari Sovetinin va ittifaqci respuelikalar Xalq Komisarlari Sovetlarinin qarar va Bujruqlari qanunqa toqri kelmagan taqdirda, bu qarar va Bujruqlarni векаг qiladi; e) SSSR Alij Sovetinin sessijalari arasidagi davrda SSSR Xalq Komisarlari Soveti raisinin taqdimiqa muvafiq SSSR-nin ajrim Xalq Komisarlarini vazifadan eo?atadi va tajinlajdi va kejin Buni SSSR Alij Sovetinin tasdiqiqa kirgizadi; z) ordenlar в1ап mukafatlajdi va SSSR-nin faxrij namlarini Beradi; z) keciri? huquqini amalga a?iradi; i) SSSR quralli kuclarim’n juqari qomandanliqini tajinlajdi va alma?tiradi; k) SSSR Alij Sovetinin sessijalari arasidagi davrda SSSR-ga hamij hufum Bolgan pajtda jaki agressijadan Bir-eirini muda- faa qili? toqrisidaqi xalq-ara ahdnama Bojica alingan ma^BUri- jatlarni Ba^ari? lazim Bolgan pajtda uru? halati i’lan qiladi; 1) umumij va Quz’ij moBilizatsija i’lan qiladi; m) xalq-ara ahdnamalarni ratifikatslja qiladi; n) SSSR-nin cet davlatlardagi muxtar vakillarini tajinlajdi va caqirie aladi; o) oz qa?ida akkreditivla?gan cet davlat diplomatik vakil- larinin i?anc va caqirie ali? jarliqlarini qaeul qiladi. Madda 50. Ittifaq Soveti va Millatlar Soveti mandat koml- 220
sijalarini sajlajdilar va bu komisijalar harqajsi palata deputat-, larinip vakillik kuciga egaligini tek^iradilar. Palatalar mandat komisijasinip taqdimiqa muvafiq ja ajrim deputatlarni vakillik kuciga ega dee tani^ga, jaki ularnip saj- lani$ini kassatsija qili§qa qarar Beradilar. Mad da 51. SSSR Alij Soveti kerakli tapganida harqandaj masala juzasidan tergav va tafti§ komisijalari tajinlajdi. Barca muassasalar vamansaedark^ilar ucun bu komisijalarnin talaalarini Batjari? va ularga kerakli materiallar va hu^atlarni eeri§ ma^Burijdir. Madda 52. SSSR Alij Sovetinin deputati SSSR Alij Soveti- nin raziligidan ta$qari, SSSR Alij Sovetinin sessijasi eolmagan caqda esa—SSSR Alij Soveti Prezidiuminin raziligidan ta?qari sud (javaegarligiga tartili?i jaki qamali$i mumkun emas. Madda 53. SSSR Alij Sovetinin vakalati tamam eolgandan kejin jaki u muddatidan ilgari tarqatilqandan kejin SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi ta japi sajlangan SSSR Alij Soveti tama- nidan SSSR Alij Sovetinin japi Prezidiumi tuzulgunca oz hu- quqlarini saqlajdi. Madda 54. SSSR Alij Sovetinin vakalati tamam Bolgandan kejin jaki u muddatidan ilgari tarqatilqan^taqdirda, SSSR Alij So- vetinip vakalati tamam Bolgan kundan jaki tarqatili? kunidan ва?1ав, ep kopi ikki aj icida SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi japi sajlav tajinlajdi. Madda 55. Japi sajlangan SSSR'Alij Soveti eski sostav SSSR Alij Sovetinip Prezidiumi tamanidan sajlavdan kejin Bir ajdan keciktirmaj caqiriladi. Madda 56. SSSR Alij Soveti ikkala palatanip Birla§gan ma^lisida SSSR Hukumatini —SSSR Xalq Komisarlari Sovetini tuzadi. 221
BAB IV ITTIFAQCI RESPUBLIKALAR DAVLAT HAKIMUATIN1N EN JUQARI ORGANLARI Madda 57. Ittifaqci respualika davlat hakimijatiniq ец ju- qari organi— Ittifaqci respuBlika Alij Sovetidir. Madda 58. Ittifaqci respualika Alij Soveti respualika graz- danlari tamanidan tort jil muddatga sajlanadi. Vakillik normalari ittifaqci respuelikalarnin Konstitutsijalari в!ап Belgilanadi. Madda 59. Ittifaqci respuslikanin Alij Soveti respuelikanin eirdan-Bir qanun ciqaruci organidir. Madda 60. Ittifaqci respuelikanin Alij Soveti: a) respualika Konstitutsijasini qasul qiladi va unga SSSR Konstitutsijasinin 16-nci maddasiga muvafiq ozgari?lar kirgi- zadi; в) oz sostavidagi avtonom respuBlikalarnii; Konstitutsijalarini tasdiqlajdi va ularga qara?li tenitorijalarnin cegaralarini ве1- gilajdi; v) respuelikanin xalq-xo?alik planini va Bud^atini tasdiqlajdi; g) Ittifaqci respuelikanin sud organlari hukum qilqan grazdan- larni amnistija qili? va keciri? huquqidan fajdalanadi. Madda 61. Ittifaqci respuBlikaniq Alij SovetiIttifaqcirespuB- lika Alij Sovetinin Prezidiumini qujidaqi sostavda sajlajdi: Itti- faqci respuBlika Alij Soveti Prezidiuminin raisi, unin orunsasar- lari, Prezidium sekretari va Ittifaqci respualika Alij Soveti Prezi- diuminin a’zalari. Ittifaqci respuBlika Alij Soveti Prezidiuminin huquqlari Itti- faqci respUBlikanin Konstitutsijasida Belgilanadi. Madda 62. Ittifaqci respuelikanin Alij Soveti ma^lislarni alie Bari? ucun oz raisini va unin oruneasarlarini sajlajdi. 222
Madda 63. Ittifaqci respuelikanin Alij Soveti Ittifaqci res- puBlikaniu Hukumatini — Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari Sovetini tuzadi. BAB V SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALAR ITTIFAQININ DAVLAT IDARA OROANLARI Madda 64. Sovet Sotsialistik RespuBlikalar Ittifaqi davlat hakimijatiniQ ец juqari i^raci va farman eeruci organi— SSSR Xalq Komisarlari Sovetidir. Madda 65. SSSR Xalq Komisarlari Soveti SSSR Alij Soveti aldida (javaegar va unga hsaedardir, Alij Sovet sessijalari ara- sidagi davrda esa—SSSR Alij Sovetinin Prezidiumi aldida <;avaB- gar va unga hsaedardir. Madda 66. SSSR Xalq Komisarlari Soveti amaldagi qanun- larqa впаап va ularni i?ra eti§ juzasidan qarar va eujruqlar ciqaradi va i^rasini tek^iradi. Madda 67. SSSR Xalq Komisarlari Sovetinin qarar va auj- ruqlari SSSR-nin eutun territorijasida i?ra eti§ ucun ma<;Burijdir. Madda 68. SSSR Xalq Komisarlari Soveti: a) SSSR-nin umumittifaq va ittifaq-respuelika Xalq Komisar- liklarinin hamda oziga qara§li na§qa xo^alik va madanij mu- assasalarnin i§ini Birla§tiradi va jolga saladi; в) xalq-xofalik planini, davlat eud^atini amalga a$iri$ hamda kredit-pul sistemasini mahkamla§ juzasidan caralar koradi; v) i^timaij tartieni taminla?, davlat manfaatlarini hmaja qili? va grazdanlarnin huquqlarini qoruqla? juzasidan caralar koradi; g) cet davlatlar elan munasaeatlar sahasida umumij rahear- likni amalga a§iradi; d) haqiqij harBij xizmatga caqirili§i lazim eolgan grazdanlar- 223
пщ har jillik kontingentlarini Belgilajdi, mamlakat quralli kuc- larinin umumij quruli$iqa rahearlik qiladi; e) zarur Bolgan taqdirda SSSR Xalq Komisarlari Soveti qa?ida xo^alik, madanij, mudafaa quruli^iqa dair i$lar juzasidan max- sus qomitalar va Ba$ Idaralar tuzadi. Madda 69. SSSR Xalq Komisarlari Soveti idara va xo^alik- niq SSSR kompetensijasiga qaratilqan tarmaqlari Bojica Ittifaqci respuelikalar Xalq Komisarlari Sovetlarlnin qarar va eujruqla- rini toxtati§ga va SSSR Xalq Komisarlarinin Bujruq va instruk- sijalarini векаг qili§qa haqlidir. Madda 70. SSSR Xalq Komisarlar Soveti SSSR Alij Soveti tamanidan qujidaqi sostavda tuzuladi: SSSR Xalq Komisarlari Sovetinin raisi; SSSR Xalq Komisarlari Soveti raisinin orunBasarlari; SSSR Davlat plan komisijasinin raisi; Sovet kontrol Komisijasinin raisi; SSSR Xalq Komisarlari; Tajjarla? Qomitasinin raisi; San’at i$lari Qomitasinin raisi; Alij maktae i^lari Qomitasinin raisi. Madda 71. SSSR Hukumati jaki SSSR Xalq Komisari SSSR Alij Sovetinin deputatidan sorav tu^ganida, $u soravga uc kun- dan keciktirmasdan tegi^li palatada aqzaki jaki jazma ^avae Beri$ga ma^eurdir. Madda 72. SSSR Xalq Komisarlari davlat idarasinin SSSR kompetensijasiga kiraturqan tarmaqlariqa rahearlik qiladilar. Madda 73. SSSR Xalq Komisarlari tegi^li Xalq Komisarlik- larinin kompetensijalari dairasida amaldagi qanunlarqa hamda SSSR Xalq Komisarlari Soveti ciqarqan qararlar va Bujruqlarqa asaslanie va ularni i?ra eti? juzasidan eujruq va instruksijalar ciqaradilar va ularnin saqarili^ini tek^iradilar. Madda 74. SSSR Xalq Komisarliklari ja umumittifaq Xalq Ko- misarliklari jaki ittifaq-respuelika Xalq Komisarliklari eoladilar. Madda 75. Umumittifaq Xalq Komisarliklari davlat idarasi- nin ozlariga tap^irilgan tarmaqiqa SSSR-nin Butun territorija- sida ja Bevasita va jaki ozlari tajinlagan organlar arqali rah- earlik qiladilar. 224
Madda 76. Ittifaq-respuelika Xalq Komisarliklari davlat ida- rasinii; ozlariga tap^irilgan tarmaqiqa adatda ittifaqci respueli- kalardagi hamnam Xalq Komisarliklari arqali rahaarlik qila- dilar va SSSR Alij Sovetiniq Prezidiumi tamanidan tasdiqlanqan rojxat nojica cegaralangan malum raiqdardaqi karxanalarnigina nevasita idara qiladilar. Madda 77. Umumittifaq Xalq Komisarliklari qujidaqi Xalq Komisarliklaridan isaratdirlar: Mudafaa; Ta$qi i§lar; Ta$qi savda; Jollar; Alaqa; Suv transport!; Aqir sanaat; Mudafaa sanaati. Madda 78. Ittifaq-respuelika Xalq Komisarliklari qujidaqi Xalq Komisarliklaridan isaratdlrlar: Aziq-avqat sanaati; Jeqil sanaat; Orman sanaati; Jer i?lari; O[alla va carva sovxozlari; Malija; Icki savda; Icki i?lar; Adlija; Saqliqni saqla^. 225
BAB VI ITTIFAQCI RESPUBLIKALARNIN DAVLAT IDARA OROANLARI Madda 79. Ittifaqci respunlika davlat hakimijatinin en ju- qari i^raci va farman eeruci organi—Ittifaqci respuelikanin Xalq Komisarlari Sovetidir. Madda 80. Ittifaqci respuelikanin Xalq Komisarlari Soveti Ittifaqci respuelikanin Alij Soveti aldida ^avaegar va unga hsae- dardir, Ittifaqci respuelika Alij Sovetinin sessijalari arasidagi davrda esa—Ittifaqci respunlika Alij Sovetinin Prezidiumi aldida cavaegar va unga hsaedardir. Madda 81. Ittifaqci respunlika Xalq Komisarlari Soveti SSSR va Ittifaqci respualikanin amaldagi qanunlari, SSSR Xalq Ko- misarlari Sovetinin qararlari va eujruqlari asasida va ularni i^ra qili§ juzasidan qararlar va Bujruqlar ciqaradi va ularnin ifra- sini tek?iradi. Madda 82. Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari Soveti avtonom respuelika Xalq Komisarlari Sovetlarinin qararlarini va Bujruqlarini toxtati? hamda olkalar, OBlastlar va avtonom OBlastlar mihnatka§lar deputatlari Sovetlarinin Rraija qomitalari ciqaropn qarar va Bujruqlarni векаг qili? huquqiqa egadir. Madda 83. Ittifaqci respunlika Xalq Komisarlari Soveti Ittifaqci respunlika Alij Soveti tamanidan qujidaqi sostavda tuzuladi: Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari Sovetinin raisi; Rais oruneasarlari; Davlat plan komisijasinin raisi; Qujidaqi Xalq Komisarlari: Aziq-avqat sanaati; Jenil sanaat; 226
Orman sanaati; Jer i$lari; Ojalla va carva sovxozlari; r Malija; Icki savda; Icki i§lar; Adlija; Saqliqni saqla?; Maarif; Mahallij sanaat; Kommunal xocalik; Sotsial taminat; Tajjarla? Qomitasinin vakili; San’at i$lari Idarasinin Ba§liqi; Umumittifaq Xalq Komisarliklarinin vakillari. Ma d d a 84. Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari davlat idarasinin Ittifaqci respuelika kompetensijasiga kiraturqan tar- maqlariqa rahearlik qiladilar. M a d d a 85. Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari, tegi§li Xalq Komisarliklarinin kompetensijasi dairasida, SSSR va Itti- faqci respuelika qanunlari hamda SSSR va Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari Sovetlarinin qararlari va Bujruqlari, SSSR ittifaq-respuBlika Xalq Komisarliklarinin eujruqlari va ins- truksijalari asasida va eularni Hajari? juzasidan eujruqlar va instruksijalar ciqaradilar. Madda 86. Ittifaqci respuelikanin Xalq Komisarliklari ja ittifaq-respuelika Xalq Komisarliklari va jaki respuelika Xalq Komisarliklari eoladilar. Madda 87. Ittifaq-respuelika Xalq Komisarliklari ham Itti- faqci respuelikanin Xalq Komisarlari Sdvetiga, ham SSSR-nin tegi?li ittifaq-respuelika Xalq Komisarligiga eojunsungan halda, davlat idarasinin ozlariga tap$irilgan tarmaqiqa rahearlik qila- dilar. Madda 88. Respuelika Xalq Komisarliklari Bevasita Ittifaqci respuelika Xalq Komisarlari Sovetiga eojunsunganlari halda, davlat idarasinin ozlariga tap$irilgan tarmaqiqa rahearlik qila- dilar. 227
BAB VII AVTONOM SOVET SOTSIALISTIK RESPUBLIKALAR DAVLAT HAKIMIJATININ EN JUQARI ORGANLARI Madda 89. Avtonom respualika davlat hakimijatinin ец juqari organi—ASSR Alij Sovetidir. Madda 90. Avtonom respualika Alij Soveti Avtonom res- pualika Konstitutsijasida aelgilangan vakillik normalariga muva- fiq respualika grazdanlar! tamanidan tort jil muddatga sajlanadi. .Madda 91. Avtonom respualika Alij Soveti ASSR-nin Bir- dan-Bir qanun ciqaruci organidir. Madda 92. Hareir Avtonom respuBlika Avtonom respuelika- niq xususijatlarini hsaega alaturqan va Ittifaqci respuelikanin Konstitutsijasiga tamam muvafiq qurulqan oz Konstitutsijasiga egadir. Madda 93. Avtonom respuelikanin Alij Soveti Avtonom respuelika Alij Sovetinin Prezidiumini sajlajdi va oz Konsti- tutsijasiga muvafiq Avtonom respuelikanin Xalq Komisarlari Sovetini tuzadi. BAB VIII DAVLAT HAKIMUATININ MAHALLU ORGANLARI Madda 94. Olkalar, oelastlar, avtonom ‘oelastlar, okruglar, rajonlar, §aharlar, qislaqlarda (stanitsalar, derevnjalar, xutorlar, 228
selolar, avullarda) davlat hakimijatinin organlari — mihnatka§lar deputatlarinin Sovetlaridir. Madda 95. Mihnatka?lar deputatlarinin olka, oelast, avto- nom OBlast, okrug, rajon, §ahar, qi?laq (stanitsa, derevnja, xutor, selo, aval) Sovetlari tegi§li olka, oelast, avtonom oelast, okrug, rajon, §ahar, qi§laq mihnatka§lari tamanidan ikki jil muddatga sajlanadi. Madda 96. Mihnatka?lar deputatlarinin Sovetlariga vakillik normalari ittifaqci respuelikalarniq Konstitutsijalari elan eelgi- lanadi. Madda 97. Mihnatka§lar deputatlarinin Sovetlari ozlariga bo- junsunaturqan idara organlarinin i$iga rahearlik qiladilar, davlat tartieiniq qoruqlani?ini, qanunlarqa riaja qilini?ini va grazdan- lar huquqinin qoruqlani^ini taminlajdilar, mahallij xotjalik va madanij quruli§qa rahearlik qiladilar, mahallij eud<;atni tajin- lajdilar. Madda 98. Mihnatka?lar deputatlarinin Sovetlari, ularga SSSR va Ittifaqci respuelika qanunlari eergan huquqlar daira- sida, qararlar qaeul qiladilar va eujruqlar Beradilar. Ma d d a 99. Mihnatka§lar deputatlarinin olka, oelast, avto- nom^ oelast, okrug, rajon, §ahar va qi^laq Sovetlarinin i^raci va farman Beruci organlari — ular tamanidan: rais, unin orun- Basarlari, sekretar va a’zalardan iearat qilie sajlanaturqan iQra- ija qomitalaridir. Madda 100.- Kicik ?ajlarda mihnatka?lar deputatlari qi?laq Sovetlarinin i?raci va farman Beruci organlari, ittifaqci respue- likalarnin Konstitutsijalariga muvafiq ravi§da,< ular tamanidan sajlangan rais, unin oruneasari va sekretardan iearat eoladi. Madda 101. Mihnatka§lar deputatlari Sovetlarinin Israel organlari ham bu organlarni sajlagan mihnatka$lar deputatlari Sovetlari aldida, ham mihnatka$lar deputatlarinin juqari turgan Sovetinin i$raci organi aldida eevasita hsasdardirlar. 229
BAB IX SUD VA PROKURATURA Madda 102. SSSR-da adil sud SSSR Alij Sudi, ittifaqci res- puelikalarnin Alij Sudlari, olka va oelast sudlari, avtonom res- puelikalar va avtonom oelastlarnln sudlari, okrug sudlari, SSSR Alij Sovetinin qarari elan tuzulaturqan SSSR maxsus sudlari hamda xalq sudlari tamanidan amalga a?iriladi. Madda 103. Qanun tamanidan maxsus Belgilangan hallardan ta§qari, вагса sudlarda i§lar xalq raaslahatcilarinin istiraki elan koruladi. Madda 104. SSSR Alij Sudi ец juqari sud organidir. SSSR Alij Sudiga SSSR va ittifaqci respuelikalarnin вагса sud organ- lariniq sud i§lari ustidan nazarat qilie turu§ vazifasi juklatiladi. Madda 105. SSSR Alij Sudi va SSSR-niq maxsus sudlari SSSR Alij Soveti tamanidan ве? jil muddatga sajlanadilar. Madda 106. Ittifaqci respunlikalarniq Alij Sudlari ittifaqci respuelikalarnin Alij Sovetlari tamanidan ве$ jil muddatga saj- lanadilar. Madda 107. Avtonom respuelikalarnin Alij Sudlari avtonom respuelikalarnin Alij Sovetlari tamanidan ве§ jil muddatga saj- lanadilar. Madda 108. Olka va oelast sudlari, avtonom OBlastlarnii; sudlari, okrug sudlari mihnatka^lar deputatlarinin olka, oelast jaki okrug Sovetlari jaki avtonom oelast mihnatka?lari deputat- larinin Sovetlari tamanidan ве§ jil muddatga sajlanadilar. Madda 109. Xalq sudlari rajon grazdanlari tamanidan umu- mij, toppa-toqri va ten sajlav huquqi asasida, ja^irin avaz ee- ri§ joli elan uc jil muddatga sajlanadilar. Madda 110. Sud i?larini jurguzi? ittifaqci jaki avtonom respuBlika jaki avtonom OBlast tilida alie Bariladi, $u elan Birga bu tilni Bilmagan k§ilar ucun tarcjiman arqali i$ga aid mate- 230
riallar в1ап tola tani?uv imkanijati va ?unindek sudda oz ana tilida sozla? huquqi tamin etiladi. Madda 111. Qanunda istisnalar kozda tutulmagan Bolsa, SSSR-nin вагса sudlarida i?lar aciq korulie, eunda ajedarlarga ozini hmaja qili? huquqi tamin etiladi. Madda 112. Sudjalar mustaqildirlar va faqatqina qanunqa BOjunsunadilar. Madda 113. Barca Xalq Komisarliklari va ularnin qarama- qidaqi muassasalar hamda ?unin в1ап вагаваг ajrim тапзав- dar k?ilar va §unindek SSSR-nin вагса grazdanlari tamanidan <]anunlarnin aniq BaQarilisi ustidan ец juqari nazarat SSSR Prokuroriga juklatiladi. Madda 114. SSSR Prokurori SSSR Alij Soveti tamanidan jetti jil muddatga tajinlanadi. Madda 115. Respuelika, olka, oelast prokurorlari hamda avtonom respualika va avtonom oelast prokurorlari SSSR Pro- kurori tamanidan ве? jil muddatga tajinlanadi. Madda 116. Okrug, rajon va ?ahar prokurorlari ittifaqci respuelikalarnin prokurorlari tamanidan ве? jil muddatga tajin- lanie, SSSR Prokurori tamanidan tasdiqlanadi. Madda 117. Prokuratura organlari oz i?larini har qandaj mahallij organlardan mustaqil halda Ba^aradilar va faqat SSSR Prokuroriga BOjunsunadilar. BAB X 4JRA2DANLARN1N ASASIJ HUQUQLARI VA BURCLAR1 Madda 118. SSSR grazdanlari mihnat qili? huquqiqa, ja’ni garantija qilinqan i§ ali? va qilqan mihnatlarinin miqdari va •sfatiga qarae haq ali? huquqiqa egadirlar. Mihnat qilis huquqi xalq xo^aliginin sotsialistik negizda uju?- tirilganligi, sovet Qamijatidagi i^laeciqari? kuclarinin toxtavsiz 231
osganligi, xotjalik krizislari imkanijatinin joqatilqanliqi va i?siz- liknin tugatilganligi в1ап tamin qilinadi. Madda 119. SSSR grazdanlari dam ali§ huquqiqa egadirlar. Dam ali§ huquqi i$cilarnin <;uda katta kopciligi ucun i? kuni- niu 7 saatgaca qisqartilqanliqi в!ап, har jili i$cilarga va xiz- matcilarga maa§ tolangani halda otpuska Berili^i elan, kop miqdardaqi sanatorijalarnip, dam ali§ ujlariniq, qluelarniq mihnatka?larga xizmat qili§ ucun .Berilganligi в!ап tamin qilinadi. Madda 120. SSSR grazdanlari qariqan vaqtda hamda §u- niqdek kasal Bolgan jaki mihnatga jaraqsiz воПв qalqanda maddij taminat huquqiqa egadirlar.i Bu huquq i?cilar va xizmatciiarnirj davlat hsasiga кец miq- jasda sotsial straxovanija qilini$i в!ап, mihnatka§larga tekin meditsina jardami в1ап, kop miqdardaqi kurortlarnin mihnat- ka$larga fajdalani§ ucun Berili?i в1ап tamin qilinadi. Madda 121. SSSR grazdanlari ilim ali? huquqiqa egadirlar. Bu huquq umumij ma^Burij Ba§lanqic talim в!ап, oqu?- nin, §u fumladan juqari Bilim ali§nin ham tekinligi elan, ju- qari maktaBda oqujatqanlarnih, <;uda kopciligiga davlatdan sti- pendija Beri? sistemasi в!ап, maktaelarda oqu^nin, ana tilida Bolu§i в1ап, zavodlar, sovxozlar, ma?ina-traktor stansalari va kolxozlarda mihnatka§larni i$laBciqari§, texnika va agronomija Bojica tekin oquti$ni uju§tiri? в1ап tamin qilinadi. Madda 122. SSSR-da xatin-qizlarqa xo^alik, davlat, mada- nij va i^timaij-sjasij hajatnin вагса sahalarida erkaklar в1ап ten huquq Beriladi. Xatin-qizlarnin bu huquqlariniq amalga a?irili?i xatin-qizlarqa mihnat qili§, mihnat ucun haq all?, dam ali§, sotsial straxova- nija qilini§ va ilim ali? juzasidan erkaklar в1ап tephuquqlar Be- ring elan, ana va eala manfaatlarinin davlat tamanidan qoruq- lani§i Blan, hamiladar xatinlarga maa§ tolangani halda otpuska Berili§i Blan, kop miqdardaqi tuquruqxanalar, Balalar jaslalari va Baqcalari Blan tamin etiladi. Madda 123. SSSR grazdanlarinin millati va irqiqa qara- masdan xo?alik, davlat, madanij va i^timaij-sjasij hajatnin вагса sahalarida tephuquqli eolu?i ozgarmas, qat’ij qanundir. 232
Grazdanlarnin irqiqa va millatiga qarae, ularnin huquqlarini sevasita jaki Rilvasita qandaj Bolmasin cegarala? jaki, aksinca, ularga eevasita jaki Bilvasita imtijazlar tajinla?, $u в!ап Birga millij jaki irqij artiqliqni jaki du?manlik va mensimaslikni tar- qie qili? qanun tamanidan ^azalanadi. Madda 124. Grazdanlarga vi^dan erkinligi Berili$ini tamin- la§ maqsadida, SSSR-da din davlatdan va maktaB dindan a^ratilgan. Hamtna grazdanlarniq dinij marasimlarni Ba^ari? va dinga qar?i propaganda qili? huquqiqa ega bo1u?1 i’tiraf qilinadi. Madda 125. Mihnatka?larnin manfaatlariga muvafiq va sot- sialistik tuzumni mustahkamla? maqsadida, SSSR grazdanlariga qujidaqi hurrijatlarniq Berili?i qanun Blan gaiantija etiladi: a) soz hurrijati; в) mateuat hurrijati; v) jiqili?lar va mitinglar hurrijati; g) коса demonstratsijalari va umumij juru$lar otkazi? hurrijati. Grazdanlarnin bu huquqlari mihnatka?larga va ularnin ta?- kilatlariga Basmaxanalar, qaqaz zapaslari, ^arnaat Bnalari, ko- calar, alaqa vasitalari va bu huquqlarni v^udga ciqari? ucun kerak eolgan ваэда maddij ?araitlarnin eerili^i elan tamin qili- nadi. Madda 126. Mihnatka?larniq manfaatlariga muvafiq va xalq ammasiniq ta?kilij ta?aBBuskarligini hamda sjasij aktivligini rva^lantiri? maqsadida, SSSR grazdanlari ucun (jarnaat ta?kilat- Tariga: kasaea sojuzlariga, kooperativ Birla?malarga, ja?larniq ta?kilatlariga, sport va mudafaa ta?kilatlariga, madanij, texnika va ilmij ?amijatlarga kirie Birla?uv huquqi tamin etiladi, i?cilar sinfiniq qatarlaridan va mihnatka?lamin sa?qa taBaqalaridan ец aktiv va anli grazdanlar esa, mihnatka?larnin sotsialistik tuzumni mustahkamla? va rva;lantiri? ucun kura?ida ularnin ilqar otradi Bolgan va mihnatka?larnin вагса ham (jamaat, ham davlat ta?- kilatlarinin rahsarlik qiluci majasini ta?kil etgan Butunittifaq kommunist(Bol?evik)lar partijasiga kiris Birla?adilar. Madda 127. SSSR grazdanlarinin §axsij daxlsizligi tamin qilinadi. Sudnin qararidan jaki prokurornin ruxsatidan ta?qari heckimniq qamaqqa alini?i mumkun emas. 233
Madda 128. Grazdanlarnin uj-^ajinin daxlsizligi va ularnin oz-ara jazi^uvlarinin ja^irinligi qanun tamanidan qoruqlanadi. Madda 129. Mihnatka?larnin manfaatlarini hmaja qilqani, jaki ilmij faalijati, jaki millij-azadlik kura^i ucun quvqinqa uc- ragan cetel grazdanlariga SSSR ва?рапа huquqini eeradi. Madda 130. SSSR-nin hamir grazdani Sovet Sotsialistik Respuelikalar Ittifaqinin Konstitutsijasiga riaja qili$qa, qanun- larni ifra eti?ga, mihnat intizamini saqla?qa, icjtimaij Burciga vtjdan elan qara?qa, sotsialistik turmu? qaidalarini hurmat qi- li$qa ma^Burdir. Madda 131. SSSR-nin harair grazdani sovet tuzuminin muqaddas va daxlsiz asasi, vatannin najligi va qudrati ucun тапва’, вагса mihnatka§larnin davlatli va madanij turmu$i ucun тапва’ Bolgan i^timaij, sotsialistik mulkni saqla$qa va mustah- kamla?ga mafaurdir. I^timaij, sotsialistik mulkka qasd qiluci §axslar xalqnin du§- manlaridirlar. Madda 132. Umumij hareij xizmat qanundir. I$ci-Deqan Qzil Armijasida hareij xizmat SSSR grazdanlarinin faxrij Burcidir. Madda 133. Vatanni hmaja qili? SSSR-nin hareir grazdani- nin muqaddas Burcidir. Vatanga xjanat: qasamni buzu§, du§- man tamaniga otu§, davlatnin hareij qudratiqa zarar jetkizis, Qasuslik qili? — en aqir (jnajat hsaelanie, qanun Bojica en qat- tiq ravi^da ^azalanadi. В А В XI SAJLAV SISTEMAS! Madda 134. Mihnatka§lar deputatlarinin вагса Sovetlariga: SSSR Alij Sovetiga, ittifaqci respuelikalarnin Alij Sovetlariga, mihnatka$lar deputatlarinin olka va oelast Sovetlariga, avtonom respuslikalarnin Alij Sovetlariga, avtonom oelastlar mihnatka?- 234
lar deputatlarinin Sovetlariga, mihnatka?lar deputatlarinin okrug, rajon, ?ahar va qi?laq (stanitsa, derevnja, xutor, selo, avul) Sovetlariga deputatlarni sajlavcilar, ja?irin avaz веп? joli elan, umumij, ten va toppa-toqri sajlav huquqi asasida sajlajdilar. Madda 135. Deputatlarni sajla? umumij Boladi: aqldan az- ganlar va sud hukmi в1ап qaralanie, sajlav huquqidan mahrum qilinqanlardan Ba?qa, SSSR-nin ja?i 18-ga jetgan вагса graz- danlari, ularnin irqi va millatiga, dinij i’tiqadlariqa, ilmij sen- ziga, otraqliqiqa, i^timaij ciqi?iqa, mali-mulkiga va otmu?da- gi i?iga qaramasdan deputatlar sajlavda qatna?i? va sajlani? huquqiqa egadirlar. Madda 136. Deputatlarni sajla? ten eoladi: hareir grazdan Bir avazga malik; hamma grazdanlar sajlavlarda ten asasda qat- nasadilar. Madda 137. Xatin-qizlar sajla? va sajlani? huquqidan erkak- lar elan Bir qatarda fajdalanadilar. Madda 138. Qzil Armija saflarida xizmat qilajatqan graz- danlar sajla? va sajlani? huquqidan вагса grazdanlar elan Bir qatarda fajdalanadilar. Madda 139. Deputatlarni sajla? toppa-toqri asasda Boladi: mihnatka?lar deputatlarinin qi?laq va ?ahar Sovetlaridan tartie ta SSSR Alij Sovetigaca mihnatka?lar deputatlarinin вагса Sovet- lariga deputatlar sajla? grazdanlar tamanidan toppa-toqri sajlav joli в1ап eevasita otkaziladi. Madda 140. Deputatlar sajlaganda avaz eeri? ja?irin eoladi. Madda 141. Sajlav otkazilganda kandidatlar sajlav okrug- lari Bojica korsatiladi. Mihnatka?lamin?amaat ta?kilatlari va mihnatka?larnin (jamijat- lari: kommunistlar partija ta?kilatlari, kasaea sojuzlari, koope- rativlar, ja?larnin taskilatlari, madanij famijatlar sajlavda kan- didatlar korsati? huquqi в1ап tamin etiladi. Madda 142. Hareir deputat sajlavcilar aldida oz i?idan va mihnatka?lar deputatlari Sovetinin qilqan i?idan hsaeat eeri?ga macjBur va harqacan sajlavcilar kopciliginin qarari в1ап, qanun selgilagan tartiBda, caqirie alini?i mumkun. 235
BAB XII GERB, BAJRAQ, BA$$AHAR Madda 143. Sovet Sotsialistik RespuBlikalar Ittifaqinin dav- lat gerei quja? ?u’lalari arasida tasvirlangan va atrafi Ba$aqlar Blan oralgan jer kurrasi ustidagi oraq va ealqa rasmlaridan iBarat boIIb, unda ittifaqci respuelikalarnin tillarida „Butun dunja proletarlarl, Birla^ipizl" dee jazilgan Boladi. Оегвп1ц tepasida ве? qinali judluz §akli Boladi. Madda 144. Sovet Sotsialistik RespuBlikalar Ittifaqinin davlat Bajraqi qzil alvandan iBarat воПв, unin juqaridaqi виг- cagida, dasta aldida, zarhol oraq va ealqa rasmi salingan, bu- nin tepasida esa, zorhal ha$ija tutulgan ве? qirrali qzil julduz Boladi. Bajraq eninin uzunligiga niseati 1:2 dir. Madda 145. Sovet Sotsialistik RespuBlikalar Ittifaqinin ва$- $ahari Maskav saharidir. BAB XIII KONSTITUTSIJANI OZGARTI$ T3RTIBI Madda 146. SSSR Konstitutsijasi faqat SSSR Alij Sovetinin har ikki palatasida ham avazlarnin kamida ucdan ikki qismi- ni ia§kil etgan kopcilik elan qaBul qilinqan qarari Blangina ozgartiladi. Maskav, Kreml. 5 dekaar 1936 jil
W JAJI . ——. -I - 'I .--kJ.'' - ‘"'ГН/ с / > I д
В О В 1 I SOXTI I^TIMOl Moddaji 1. Ittifoqi (^umhurijjathoji Sovetiji SotsialistI dav- lati sotsialistiji korgaron va dehqonon ast. Mo d da j 12. Asosi sijosiji IQSS ro Sovethoji deputathojl mehnatka$on ta?kil medihand ki dar nati$aji sarnagun karda §udani hokimijjati pome§cikon va kapitaliston va ва dast da- rovarda §udani diktaturaji proletariat saezida va mustahkam §udaand. M о d d a j i 3. Dar 1QSS tamomi hokimijjat dar vucjudi Sovet- hoji deputathojl mehnatka?on az oni mehnatka$oni §ahr va qi$- loq meeo$ad? Moddaji 4. Asosi iqtisodiji IQSS ro sistemi sotsialistiji xo^agl va moliktjjati sotsialistl ва olot va vositahoji istehsolot ta?kil medihand ki inho dar natiqaji Barham doda Sudani sis- temi kapitalistiji xo<;agl, веког karda §udani molikijjatl xususl ва olot va vositahoji istehsolot va nest karda §udani istismori odam odamro, pojdor ?udaand. Moddaji 5. Molikijjati sotsialistl dar IQSS jo §akli moli- kijjati davlatl (molu mulki umumi xalql) jo §akli molikijjati kooperativl-kolxozl (molikijjati kolxozhoji <;udogona, molikijjati ttihodijahoji kooperativl) dorad. 239
Moddaji 6. Zamin, eojigarihoji zerizamin, osho, ee?aho, zavodho, faerikho, ?axlaho, konho, transport! rohi ohan, trans- port! obI va havojl, eankho, vositahoji aloqa, muassasahoji bu- zurgi xo^agiji qi§loq ki az tarafi davlat ta?kil karda ?udaand (sovxozho, stansijahoji ma?in-traktoil va qajra), incunin muas- sasahoji kommunall va fond! asosiji xona-<;oj dar §ahrho va punkthoji sanoatl molikijjati davlatl, ja’ne mold mulki umumi xalq mcBo$and. Moddaji 7. Muassasahoji umumi dar kolxozho va ta§ki- lothoji kooperativl во tamomi азвови an^om va molhoji Lon- don onho, mahsulote ki az tarafi kolxozho va ta$kilothoji ko- operativl istehsol karda me?avand, incunin Binohoji umumij! onho, molu mulki ^am’ijjatl, sotsialistiji kolxozho va ta§ki- lotl kooperativiro ta?kil medihand. Har jak eunaji kolxozl muvofiqi ustavi arteli xo;agiji qi^loq ва qajr az daromadi asosiji az xo$agiji umumiji kolxozl me- giriftagia?, dar istifodaji §axsiji xud qit’aji xurdi zamini nazdi havligl va dar molikij'ati §axsiji xud xoijagiji jorirason dar qit’aji nazdi havll, havliji istiqomatl, hajvonoti mahsuldeh, murqoni xonagl va majdaaseoehoji xo?agiji qi§loq dorad. Moddaji 8. Zamini dar dasti kolxozho Budagl earoji isti- fodaji Bcpul va Bemuhlat, ja’ne aeadl ва onho voeasta karda me$avad. Moddaji 9. Dar qatori sistemi sotsialistiji xo^agT, ki dar IQSS ?akli hukmroni xonagl тево?аб, qonun ва majdaxo<;agiji xususiji dehqononi jakkadast va kosieon ki onho ва mehnati §axsl asos jofta, ва istismori mehnati digaron roh namedihand, i^ozat medihad. Moddaji 10. Huquqi molikijjati ?axsiji grazdanhoro ва da- romadhoji mehnati va zaxirahoja?on, ва havliji istiqomatl va xoQagiji jorirasoni xonagia?on, ва аэвови an^omi rflzgora?on, ва cizu corahoji iste’mol va rohataax^i §axsia?on, incunin huquqi ва miros giriftani molikijjati §axsiji grazdanhoro qo- nun muhofazat mekunad. Moddaji 11. Hajoti xo^agiji IQSS во plani davlatijl xo- §agiji xalq! ва manfaathoji zijod namudani eojigariji Qam’ijjatl, pajvasta ealand kardani dara^aji moddl va madaniji mehnat- 240
ka?on, mustahkam namudani istiqlolijjati ICSS va purzQr kar- dani qOBilijjati mudofaagiji on muajjan gardida va pe§ Burda me§avad. Moddaji 12. Mehnat dar 1QSS vazifava kori Bo$arafi har jak grazdanini qoBili mehnat meB0?ad muvofiqi prinsipi: „kase ki kor namekunad, vaj namexurad“. Dar IQSS prinsipi sotsializm ва amal guzaronida me$avad: „az har kas muvofiqi qOBilijjata?, ва har kas — muvofiqi meh- nata§“. В О В I II SOXT1 DAVLATl Moddaji 13. Ittifoqi Qumhurijjathoji Sovetiji SotsialistI davlati ittifoqijest ki dar asosi ittihodi ixtijoriji £umhurijjathoji Baroaarhuquqi Sovetiji Sotsialistiji zerin вагро §uda ast: £umhurijjati Sovetiji Federativiji Sotsialistiji Rusija, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Ukrajina, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Belorusija, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Ozareojijon, £umhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Gunjiston, Qumhuiijjati Sovetiji Sotsialistiji Armaniston, ^umhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Turkmaniston, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji UzBakiston, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Tofikiston, Qumhuiijjati Sovetiji Sotsialistiji Qazoqiston, Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Qirqiziston. Moddaji 14. Ba koreariji Ittifoqi £unihurijjathoji Sovetiji SotsialistI dar vu^udi organhoji oliji hokimijjati on va organ- hoji idorakuniji davlatiji on, inho taalluq dorand: a) namojandagiji Ittifoq dar munosaeathoji eajnalxalql, Bas- tan va tasdiq namudani muohadaho во davlathoji digar; в) mas’alahoji fang va sulh; 241
v) ва sostavi IQSS qaeul namudanl (jumhurijjathoji nav; g) kontrol az Boloji i?roji Konstitutsijaji I£SS va ta’mini muvofaqati Konstitutsijahoji ^umhurijjathoji ittifoqi ва Kons- titutsijaji I(^SS; d) tasdiqi taqjiroti sarhadhoji Bajni ^umhurijjathoji ittifoqi; e) tasdiqi вагро gardidani ki$var va vilojathoji nav va ham- cunin fumhurijjathoji navi muxtor dar sostavi ^umhurijjathoji ittifoqi; z) ta§kili mudofaaji IQSS va гоЬваг! ва tamomi quvvahoji jaroqnoki I£SS; z) savdoji xori<jl dar asosi monopolijaji davlatl; i) muhofazati amnijjati davlatl; k) muqarrar kardani planhoji xo;agiji xalqiji IQSS; 1) tasdiqi eud<;eti jagonaji davlatiji I£SS va incunin nalogho va daromadhoje ki earoji ta^kil kardani Bud^ethoji ittifoqi, ^umhurijjatl va mahalll qun me?avand; m) idora namudanl Bankho, idoraho va muassasahoji sanoatl va xo^agiji qi§loq, incunin muassasahoji savdoji, ki ahammij- jati umumi ittifoqi dorand; n) idora kardani transport va aloqa; о) roheari ва sistemi pull va kreditl; p) ta^kili Bimaji davlatl; r) giriftani zajom va dodani on; s) muqarrar kardani maBda’hoji asosiji az zamin istifodasarl, incunin istifodaearl az Bojigarihoji zeri zamin, Be§aho va овЬо; t) muqarrar namudani maBda’hoji asosi dar sohaji maorif va nigahdoriji tandurustl; u) ta$kili sistemi jagonaji ва hisoBgiriji xojagiji xalqi; f) muqarrar namudani asoshoji qonunBarorl dar Boraji mehnat; x) qonunBarorl dar eoraji soxti sQdho va guzaronidani slid; kodekshoji (inojatl va grazdani; ts) qonunho dar Boraji grazdaniji ittifoqi; qonunho dar eoraji huquqi xorifiho; c) na$ri akthoji umumi ittifoqi dar Boraji afvi umumi. Moddaji 15. Suvereniteti (jumhurijjathoji ittifoqi faqat dar doirahoje ki dar moddaji 14 Konstitutsijaji 1£SS ni?on doda 242
§uda ast, mahdud ast Berun az in doiraho har jak £um- hurijjati ittifoqi hokimijjati davlatiji xudro mustaqillan ва amal meguzaronad. IQSS huquqhoji suverenitetiji (jumhurij- jathoji ittifoqiro muhofazat menamojad. Moddaji 16. Har jak (Jumhurijjati ittifoqi Baroji xud Kon- stitutsija dorad, ki vaj xususijjathoji cjumhurijjatro ва nazar girifta va tamoman muvofiqi Konstitutsijaji IQSS soxta ?u- da ast Moddaji 17. Baroji har jak Qumhurijjati ittifoqi huquqi ozodona az I£SS Baromadan muhofazat karda me?avad. Moddaji 18. Hududi ^umhurijjathoji ittifoqiro ве rozigiji onho taojjir dodan mumkin nest. Moddaji 19. Qonunhoji IQSS dar xoki tamomi ^umhu- rijjathoji ittifoqi ваговаг quvvat dorand. Moddaji 20. Agar qonuni Qumhurijjati ittifoqi ва qonuni umumi ittifoqi muvofiq naojad, ongoh qonuni umumi ittifoqi $orl me§avad. Moddaji 21. Baroji grazdanhoji IQSS grazdaniji jagonaji ittifoqi muqarrar karda me§avad. Har jak grazdanini (Jumhurijjati ittifoqi grazdanini IQSS meB0§ad. Moddaji 22. Qumhurijjatl Sovetiji Federativiji Sotsialis- tiji Rusija az ki§varhoji: Azovo-Cernomor, Sarqi Dur, SiBiri QarBl, Krasnojarsk, Kafkazi §imoll; az vilojathoji: Voronez, Sieiri Sarqi, Gorkij, Ojarel, Ivanovo, vilojathoji Kalinin, Kirov, Kujei^ev, Kursk, Leningrad, Moskva, Omsk, Orenaurg, Saratov, Sverdlovsk, $imoli, Stalingrad, Celaeinsk, Jaroslavl; az ^umhu- rijjathoji muxtori sovetiji sotsialistl: Totoriston, Bo^qirdiston, Doqiston, Burjat-Muqul, KaBardina-Eolqor, Qolmiq, Karelija, Komi, Qrim, Marijsk, Mordavija, Nemshoji Sohili Volga, Ose- tijaji §imoll, Udmurt, Cecen-Inqu§, Cuvo§iston, Joqutija va az vilojathoji muxtor: Adigej, Jahudijon, Qaracoj, Ajrot, Xakas va Cerkas ieorat meBo?ad. Moddaji 23. Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Ukrajina az vilojathoji: Vinnitsa, Dnepropetrovsk, Don, Kijev, Odessa, Xarkov, Ccrnigov va Qumhurijjati Muxtori Sovetiji Sotsialistiji Moldavija ieorat meso§ad. 243
Moddaji 24. Ba £umhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Ozar- noj^on Qumhurijjati Muxtori Sovetiji Sotsialistiji Nax<;evon va vilojati muxtori Qarasoqi Kuhi medarojand. Moddaji 25. Ba Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Gulis- ton: QMSS ABxazija, QMSS O^oriston va vilojati muxtori Ose- tijaji QanuBl medarojand. Moddaji 26. Ba Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Ozeakis- ton QMSS Qaro-Qalpoq medarojad. Moddaji 27. Ba Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji To;ikis- ton vilojati muxtori Badax$oni Kfihl medarojad. Moddaji 28. Qumhurijjati Sovetiji Sotsialistiji Qazoqiston az vilojathoji: Oqteppa, Olma-Ato, Qazoqistoni §arql, Qazoqi- stoni OjarBi, Qaraojanda, Qustanaj, Qazoqistoni Simoll va Qazoqistoni Qanusl ieorat ast. .Moddaji 29. QSS Armaniston, QSS Belorusija, QSS Turk- maniston va QSS Qirqiziston dar sostavi xuda?on Qumhurijjat- hoji muxtor, incunin ki$var va vilojatho nadorand. В О В I HI ORGANHOJ1 OLD! HOKIMIJJATI DAVLATIJI 1TTIF0Q! CUMHUR1JJATHOJI SOVETIJI SOTSiALISTl Moddaji 30. Organi oliji hokimijjati davlatiji 1QSS So- veti Oliji IQSS meBo§ad. Moddaji 31. Soveti Oliji IQSS tamomi huquqero ki mu- vofiqi moddaji 14-umi Konstitutsija ва Ittifoqi Qumhmijjathoji Sovetiji SotsialistI doda §uda ast, ва vmjud meovarad, az Baski in huquqho muvofiqi Konstitutsija ва vazifadoriji organhoji IQSS, ki ва Soveti Oliji IQ2SS hisoadeh meso^and: ва Prezidi- umi Soveti Oliji 1QSS, Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS va Komissariathoji Xalqiji IQSS namedarojand. 244
Moddaji 32. Haddihuquqi qonunearoriji I£SS faqat az tarafi Soveti Oliji IQSS ва amal ovarda me^avad. Moddaji 33. Soveti Oliji IQSS az du palata iaorat ast: Soveti Ittifoq va Soveti Millatho. Moddaji 34. Soveti Ittifoq az tarafi grazdanhoji IQSS muvofiqi okrughoji intixoel az rfiji normaji jak deputat az har sesad hazor nafar aholl, intixoe karda me^avad. Moddaji 35. Soveti Millatho az tarafi grazdanhoji IQSS dar cumhurijjathoji ittifoqi va muxtor, vilojathoji muxtor va okrughoji milll az rflji normaji zerin intixoe karda me?avad: 25 deputat az har ^umhurijjati ittifoqi, 11 deputat az har ?um- hurijjati muxtor, 5 deputat az har jak vilojati muxtor va 1 de- putat az har jak okrugi milll. Moddaji 36. Soveti Oliji I£SS ва muddati cahor sol in- tixoB karda me?avad. Moddaji 37. Har du palataji Soveti Oliji I£SS: Soveti Ittifoq va Soveti Millatho Baroearhuquqand. Moddaji 38. Ta^aneusi qonunBarorl ва Soveti Ittifoq va Soveti Millatho ва jak andozaji ваговаг taalluq dorad. Moddaji 39. Qonun vaqte tasdiq^uda hisoe mejoead ki az tarafi har du palataji Soveti Oliji I£SS во aksarijjati oddi- ji har jak az onho qaeul §uda Bo$ad. Moddaji 40. Qonunhoji az tarafi Soveti Oliji I£SS qaeul ?udagl во imzoji sadr va kotiBi Prezidiumi Soveti Oliji IQSS ва zaBonhoji Qumhurijjathoji ittifoqi e’lon karda me^avand. Moddaji 41. Sessijahoji Soveti Ittifoq va Soveti Millatho dar jak vaqt sar §uda va dar jak vaqt tamom me?avand. Moddaji 42. Soveti Ittifoq sadri Soveti Ittifoqro va du <;oni§ini onro intixoe mekunad. Moddaji 43. Soveti Millatho sadri Soveti Millathoro va du <joni$ini onro intixoe mekunad. Moddaji 44. Sadri Soveti Ittifoq va sadri Soveti Millatho ва maflishoji palatahoji daxldor rohearl mekunand va tartieo- ti doxiliji onhoro idora menamojand. Moddaji 45. Ma;lishoji jakfojaji har du palataji Soveti Oliji IQSS ro sadri Soveti Ittifoq va sadri Soveti Millatho во navnat meguzaronand. 245
Moddaji 46. Sessijahoji Soveti Oliji IQSS ro Prezidiumi Soveti Oliji I£SS sole du вог da’vat mekunad. Sessijahoji вегип az naveatro Prezidiumi Soveti Oliji IQSS во salohdidi xud jo во talasi jake az ^umhurijjathoji ittifoql da’vat mekunad. Moddaji 47. Agar dar Bajni Soveti Ittifoq va Soveti Mil- lath о ixtilofe rtij dihad, mas’ala ва halli komissijaji sozisdeh bavola karda me?avad, ki dar asoshoji paritetl ta?kil §uda bo- §ad. Agar komissijaji sozisdeh ва qarori maqeul ва du taraf naojad, jo agar qarori on ва jake az palataho qanoat павах- §ad, mas’ala dueora dar palataho dida me§avad. Agar qarori du palata eaham muvofiq naojand, Prezidiumi Soveti Oliji IQSS Soveti Oliji I£SS ro parokanda namuda va intixoeoti nav ta’jin mekunad. Moddaji 48. Soveti Oliji IQSS dar ma^lisi jak^ojaji har du palata Prezidiumi Soveti Oliji IQSS ro dar sostavi: sadri Prezidiumi Soveti Oliji IQSS, 11 ?oni?ini ;on, kotiei Prezidium va 24 a’zoji Prezidium intixoB mekunad. Prezidiumi Soveti Oliji IQSS az tamomi korhoji xud ва Soveti Oliji IQSS hisoedeh meBo?ad. Moddaji 49. Prezidiumi Soveti Oliji I£SS: a) sessijahoji Soveti Oliji IQSS ro da’vat mekunad; в) ва qonunhoji Qoriji 1QSS §arh medihad, farmonho me- Barovarad; v) Soveti Oliji IQSS ro ва asosi moddaji 47 Konstitutsijaji I£SS parokanda karda va intixoeoti nav ta’jin menamojad; g) во ta^aBBUsi xud jo во talaBi jake az ^umhurijjathoji ittifoql pursi^i umumi xalql’(referendum) meguzaronad; d) qaror va [amrhoji Soveti Komissaroni Xalqiji I£SS va incunin Sovethoji Komissaroni Xalqiji (jumhurijjathoji ittifoqiro dar surati ва qonun muvofiq naeudani onho веког mekunad; e) dar davraji Bajni sessijahoji Soveti Oliji IQSS Komissar- hoji Xalqiji ^udogonaji I£SS ro muvofiqi pe$nihodi sadri So- veti Komissaroni Xalqiji I£SS az vazifa ozod va ва vazifa ta’jin karda va Ba’d inro earoji tasdiq ва Soveti Oliji IQSS pe^nihod mekunad; z) ordenho in’om medihad va nomhoji faxriji I<^SSromeBax§ad; 246
z) huquqi afvro ва amal meguzaronad; i) farmondihiji oliji quvvahoji jaroqnoki I£SS ro ta’jin va ivaz mekunad; k) dar davraji eajni sessijahoji Soveti Oliji IQSS dar surati hu^umi harel ва IQSS va jo dar surati zarurijjati i?ro namu- dani iihdadorihoji muohadaviji Bajnalxalql Baroji hamdigarro mudofaa kardan az agressija, holati ?ang e’lon mekunad; 1) safarsariji umumi va quz’I e’lon mekunad; m) muohadahoji Bajnalxalqiro tasdiq mekunad; n) vakiloni muxtori IQSS ro dar davlathoji xorii;! ta’jin me- kunad va ceq zada megirad; o) e’tiBornomahoji dar nazdi on ta’jin sudan jo ?eq zada girifta §udani namojandagoni diplomatiji davlathoji xorifiro qaBul mekunad. Moddaji 50. Soveti Ittifoq va Soveti Millatho komissija- hoji mandat intixoB mekunand, ki inho vakolati deputathoji har jak palataro tafti? menamojand. Palataho во pe§nihodi komissijaji mandat jo qasul kardani vakolat va jo rad kardani intixoeoti deputathoji $udogonaro hal menamojand. Moddaji 51. Soveti Oliji IQSS vaqte ki zarur joBad, dar Boraji har kadom mas’alaje ki eo^ad, komissijahoji tafti? va revizijavi ta’jin mekunad. Hamaji idoraho va kasoni vazifador Qhdador hastand ki talae- hoji in komissijahoro i<jro kunand va ва onho material va hu;- ;athoji zaruriro taqdim namojand. Moddaji 52. Deputati Soveti Oliji 1£SS ro ве rozigiji Soveti Oliji IQSS va dar davraje ki sessljaji Soveti Oliji IQSS naeosad, ве rozigiji Prezidiumi Soveti Oliji I£SS ва ^avoB- gariji sfldl ka?idan jo haes kardan mumkin nest. Moddaji 53. Bo tamom Sudani mQhlati vakolat va jo ea’d az mUhlata? tamom nasuda parokanda gardidani Soveti Oliji I£SS, Prezidiumi Soveti Oliji IQSS to vaqti az tarafi Soveti Oliji az nav intixoBsudaji I£SS taskil joftani Prezidiumi navi Soveti Oliji IQSS, quvvati vakolati xudro nigoh medorad. Moddaji 54. Pas az tamom Sudani mtihlati vakolat va jo dar surati pes az muhlat parokanda karda Sudani Soveti 247
Oliji IQSS, Prezidiumi Soveti Oliji IQSS dar muddate ki az rUzi tamom §udani muhlati vakolat va jo parokanda gardidani Soveti Oliji I£SS, zijoda az du moh naeo?ad, intixoBoti nav ta’jin mekunad. Moddaji 55. Soveti Oliji az nav intixoe?udaji IQSS ro sostavi pe?inaji Prezidiumi Soveti Oliji IQSS pas az intixoe az jak moh der namonda da’vat mekunad. Moddaji 56. Soveti Oliji IQSS dar ma^lisi jaktjojaji har du palata Hukumati IQSS—Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS ro ta§kil mekunad. В О В 1 IV ORGANHOJI OLIJI HOKIMIJJATI DAVLATDI CUMHURUJATHOJI ITTIFOQI Moddaji 57. Organi oliji hokimijjaii davlatiji Qumhurijjati ittifoqi Soveti Oliji £umhurijjati ittifoqi meeo?ad. Moddaji 58. Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoqi az tarafi grazdanhoji ^umhurijjat ва muddati cahor sol intixoB karda me§avad. Normaji namojandagiro Konstitutsijahoji ^umhurijjathoji itti- foqi muqarrar mekunand. Moddaji 59. Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoqi jagona or- gani qonunnarori ^umhurijjat meeo^ad. Moddaji 60. Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoqi: a) Konstitutsijaji «jumhurijjatro qaeul mekunad va ва vaj mu- vofiqi moddaji 16 Konstitutsijaji IQSS taqjirot medarovarad; в) Konstitutsijahoji $umhurijjathoji muxtori dar sostavi xuda? Budaro tasdiq mekunad va hududi xoki onhoro muajjan mena- mojad; v) plani xo^agiji xalql va Bud^eti cumhurijjatro tasdiq me- kunad; 248
g) ва huquqi afvi umumi va afv kardani grazdanhoje ki az tarafi organhoji sfldiji Qumhurijjati ittifoql hukm ?udaand, mo- lik meBO$ad. Moddaji 61. Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoql Prezidiumi Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoqiro dar sostavi: sadri Prezidi- umi Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoql, $oni§inoni on, kotiui Prezidium va a’zohoji Prezidiumi Soveti Oliji Qumhurijjati it- tifoql intixoB mekunad. Huquqi Prezidiumi Soveti Oliji Qumhurijjati ittifoqiro Kons- titutsijaji Qumhurijjati ittifoql muajjan mekunad. Moddaji 62. Baroji eurdani ma^lisho Soveti Oliji £umhu- rijjati ittifoql sadri xudro va <;oni§inoni onro intixoe mekunad. Mo d d aj 1 63. Soveti Oliji (^umhurijjati ittifoql Hukumati Cumhurijjati ittifoql — Soveti Komissaroni Xalqiji £umhurijjati ittifoqiro ta?kil mekunad. В О В 1 V ORGANHOJI IDORAKUNIJI DAVLATIJI ITTIFOQI VUMHURUJATHOJI SOVETIJI SOTSIALlSTl Moddaji 64. Organi oliji i^rokunanda va amrdihandaji hokimijjati davlatiji Ittifoqi Qumhurijjathoji Sovetiji SotsialistI Soveti Komissaroni Xalqiji 1£SS meeo^ad. Moddaji 65. Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS dar pe$i Soveti Oliji IQSS ^avoBgar va ва vaj hisoedeh meeo?ad va dar davraji Bajni sessijahoji Soveti Oil dar pe$i Prezidiumi Soveti Oliji IQSS Qavoegar va hisoedeh meeo^ad. Moddaji 66. Soveti Komissaroni Xalqiji 1QSS dar asos va Baroji itjroji qonunhoji Qorl qarorho earovarda, amrho me- dihad va igroji onhoro tafti? menamojad. Moddaji 67. I<;roji qaror va amrhoji Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS dar tamomi xoki 1QSS matjeurist. 249
Moddaji 68. Soveti Komissaroni Xalqiji I£SS: a) kori Komissariathoji Xalqiji umumi ittifoqi va ittifoql-^um- hurijjatiji 1£SS va digar idorahoji xo^agl va madaniji ва xu- da? toee’ro muttahid va rohnamoji mekunad; в) dar kori ва amal ovardani plani xotjagiji xalqT, Budget! davlatl va mustahkam namudani sistemi kreditl-pull coraho meeinad; v) Baroji ta’minoti tartiBoti i$timol, Baroji himojaji manfaat- hoji davlat va muhofazati huquqi grazdanho coraho meeinad; g) dar sohaji munosaBat во davlathoji xori^a roheariji umu- miro ва amal meovarad; d) $umoraji harsolaji grazdanhojl ва xizmati haqiqiji harel da’vat^avandaro muajjan mekunad, ва soxtmoni umumiji quv- vahoji jaroqnoki mamlakat roheari menamojad; e) dar surati zarurl dar nazdi Soveti Komissaroni Xalqiji I£SS oid ва korhoji soxtmoni xo^agi, madanl va mudofaagi komitetho va Sarupravlenijahoji maxsus ta§kil mekunad. Moddaji 69. Soveti Komissaroni Xalqiji I£SS haq dorad ki dar sohahoji idorakuni va xo^agi, ki ва vazifadoriji 1QSS taalluq dorand, qaror va amrhoji Sovethoji Komissaroni Xal- qiji £umhurijjati ittifoqiro az i^ro boz dorad va farmon va das- turul’amalhoji Komissaroni Xalqiji 1£SS ro веког kunad. Moddaji 70. Soveti Komissaroni Xalqiji I£SS ro Soveti Oliji 1QSS dat sostavi zerin ta$kil mekunad: Sadri Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS; $oni§inoni sadri Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS; Sadri Komissijaji plani davlatiji IQSS; Sadri Komissijaji kontroli soveti; Komissarhoji Xalqiji 1£SS; Sadri Komiteti mahsulottajjorkunl; Sadri Komiteti korhoji san’at; Sadri Komiteti korhoji maktaei oil. Moddaji 71. Hukumati IQSS jo Komissari Xalqiji IQSS, ki pursi?i deputathoji Soveti Oliji 1£SS ва onho ru?u’ ku- nonda §uda ast, vazifadorand ki az se iflz naguzaronda dar palataji daxldor (javoei гавоп! va jo xattl dihand. Moddaji 72. Komissarhoji Xalqiji IQSS sohahoji idora- 259
kuniji davlatijero ki ва vazifadoriji IQSS medarojand, rohearl menamojand. Moddaji 73. Komissarhoji Xalqiji I£SS dar asos va ва- roji igroji qonunhoji ^orl va incunin dar asos va earoji i^roji qaror va amrhoji Soveti Komissaroni Xalqiji I$SS dar doiraji vazifadoriji Komissariathoji Xalqiji daxldor farmon va dastu- rul’amalho na$r mekunand va igroji onhoro tafti? menamojand. Moddaji 74. Komissariathoji Xalqiji I£SS — jo umumi ittifoqi va jo ittifoql-^umhurijjatl meeo?and. Moddaji 75. Komissariathoji Xalqiji umumi ittifoqi darta- momi xoki IQSS korhoji idorakuniji davlatiji ва onho supur- da§udaro jo Bevosita va jo ва vositaji organhoji ta'jin mekar- dagia$on гоЬваг! menamojand. Moddaji 76. Komissariathoji Xalqiji ittifoql-Qiimhurijjatl sohahoji idorakuniji davlatiji ва onho supurda?udaro hamcun qoida ва vositaji Komissariathoji Xalqiji hamnomi <;umhurijjat- hoji ittifoqi гоЬваг! menamojand va faqat ?umoraji muajjanu mahdudi muassasahoro, muvofiqi rfljixate ki az tarafi Prezi- diumi Soveti Oliji IQSS tasdiq karda me?avad, Bevosita idora menamojand. Moddaji 77. Komissariathoji Xalqiji umumi ittifoqi isorat- and az Komissariathoji Xalqiji: Mudofaa; Korhoji xoriQl; Savdoji xorifl; , Rohhoji ohan; Aloqa; Transport! obT; Sanoati vaznin; Sanoati mudofaagl. Moddaji 78. Komissariathoji Xalqiji ittifoql-^umhurijjatl iBoratand az Komissariathoji Xalqiji: Sanoati xOrokvori; Sanoati saeuk; Sanoati Be?agT; Ziroat; Sovxozhoji qallakorl va corpodorl; 251
Molija; Savdoji doxill; Korhoji doxill; Adlija; Nigahdoriji tandurustl. В О В I VI ORGANHOJI IDORAKUNIJI DAVLATIJI VUMHURIJJATHOJI ITTIFOQI Moddaji 79. Organi oliji i^rokunanda va amrdihandaji ho- kimijjati davlatiji ^umhurijjati ittifoql Soveti Komissaroni Xal- qiji Qumhurijjati ittifoql meeo?ad. Moddaji 80. Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhurijjati it- tifoql dar pe$i Soveti Oliji £umhurijjati ittifoqi <;avoagar va ва on hisoBdeh meeojad va dar davraji Bajni sessijahoji So- veti Oliji Qumhurijjati ittifoqi dar pe§i Prezidiumi Soveti Oliji £umhurijjati ittifoql (javoegar Buda, ва vaj hisoedeh ast. Aloddaji 81. Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhurijjati itti- foql dar asos va Baroji i^roji qonunhoji coiiji I£SS va £umhu- rijjati ittifoql, dar asos va Baroji iijroji qaror va amrhoji Soveti Komissaroni Xalqiji IQSS qaror va amrho na§r mekunad va i^roji onhoro tafti? menamojad. Moddaji 82. Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhurijjati itti- foql haq dorad, ki qaror va amrhoji Sovethoji Komissaroni Xalqiji ^umhurijjathoji muxtorro az i^ro boz dorad, qaror va amrhoji komitethoji iijroijjaji sovethoji deputathoji mehnatka- §oni ki$varho, vilojatho va vilojathoji muxtorro веког kunad. Moddaji 83. Soveti Komissaroni Xalqiji £umhurijjati itti- foqiro Soveti Oliji (^umhurijjati ittifoql dar sostavi zerin ta?kil mekunad: Sadri Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhurijjati ittifoql; £oni§inoni sadr; 252
Sadri Komissijaji plani davlatl; Komissarhoji Xalqiji: Sanoati xflrokvorl; Sanoati saeuk; Sanoati ee$agl; Ziroat; Sovxozhoji qallakorl va corpodorl; Molija; Savdoji doxili; Korhoji doxili; Adlija; Nigahdoriji tandurustl; Maorif; Sanoati mahalll; XoQagiji kommunall; Ta’minoti i^timol; Vakili Komiteti mahsulottajjorkunl; Sardori Upravlenijaji korhoji san’at; Vakiloni Komissariathoji Xalqiji umumi ittifoqi. Moddaji 84. Komissarhoji Xalqiji Qumhurijjati ittifoqi sohahoji idorakuniji davlatiji doxil ва vazifadoriji £umhurijjati ittifoqiro idora menamojand. Moddaji 85. Komissarhoji Xalqiji (^umhurijjati ittifoqi dar asos va Baroji iqroji qonunhoji J£SS va Qumhurijjati ittifoqi, dar asos va Baroji iqroji qaror va farmonhoji Soveti Komissa- roni Xalqiji 1QSS va Qumhurijjati ittifoqi, dar asos va Baroji i^roji ami va dasturul’amalhoji Komissariathoji Xalqiji ittifoqi- (jumhurijjatiji IQSS dar doiraji vazifadoriji Komissariathoji Xal- qiji daxldor farmoa va dasturul’amalho na$r mekunand. M о d d a j i 86. Komissariathoji Xalqiji Qumhurijjati ittifoqi, jo ittifoql-^umhurijjatl va jo (jumhurijjatl meeo^and. Moddaji 87. Komissariathoji Xalqiji ittifoql-?umhurijjati ham ва Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhurijjati ittifoqi va ham ва Komissariati Xalqiji daxldori ittifoql-^umhurijjatiji IQSS itoat namuda, sohaji idorakuniji davlatiji ва onho supurda?u- daro rohBarl mekunand. Moddaji 88. Komissariathoji Xalqiji $umburijjatl Bevosita 253
ва Soveti Komissaroni Xalqiji (Jumhurijjati ittifoqi itoat na- muda, sohaji idorakuniji davlatiji ва onho supurda?udaro roh- вап menamojand. В О В I vn ORGANHOJI OLIJI HOKIMJJJATl DAVLATIJI ^UMHURIJJATHOJI MUXTORI SOVETIJI SOTSIALISTT Moddaji 89. Organi oliji hokimijjati davlatiji £umhurijjati muxtor Soveti Oliji QMSS meBo$ad. Moddaji 90. Soveti Oliji Qumhurijjati muxtorro graz- danhoji ^umhurijjat az rQji normahoji namojandagije ki muvo- fiqi Konstitutsijaji Qumhurijjati muxtor muqarrar megardad, ва muddati cahor sol intixOB mekunand. Moddaji 91. Soveti Oliji Qumhurljjati muxtor jagoaa or- gani qonunBarori £MSS meBo$ad. Moddaji 92. Har jak £umhurijjati muxtor Baroji xud Konstitutsijaje dorad, ki vaj xususijjathoji Qumhurljjati mux- torro ва nazar girifta va tamoman muvofiqi Konstitutsijaji £um- hurijjati ittifoqi soxta §uda ast. Moddaji 93. Soveti Oliji Qumhurijjati muxtor muvofiqi Konstitutsijaji xud Prezidiumi Soveti Oliji Q'umhurijjati mux- torro intixoe mekunad va Soveti Komissaroni Xalqiji Qumhu- rijjati muxtorro ta^kii menamojad. 254
В О В I VIII ORGANHOJI MAHALLUI HOKIMIJJATI DAVLATl Moddaji 94. Organhoji hokimijjati davlatl dar ki?varho, vilojatho, vilojathoji muxtor, okrugho, rajonho, ?ahrho> qi^loqho (stanitsaho, derevnijaho, xutorho, ql$loqho, ovulho) Sovethoji deputathoji mehnatka?on meeo?and. Moddaji 95. Sovethoji deputathoji mehnatka§onl ki$varho, vilojatho, vilojathoji muxtor, okrugho, rajonho, ?ahrho, qi§loqho (stanitsaho, derevnijaho, xutorho, qi$loqho, ovulho) ro mehnatka?oni xudi hamon ki$var, vilojat, vilojati muxtor, ok- rug, rajon, ?ahr, qijloq ва muddati du sol intixos mekunand. Moddaji 96. Norraahoji namojandagl dar Sovethoji depu- tathoji mehnatka$on muvofiqi Konstitutsijahoji qumhurijjathoji ittifoql muajjan karda me?avand. Moddaji 97. Sovethoji deputathoji mehnatkajon ва kori organhoji idorakuniji ва onho tone’ rohearl menamojand, mu- hofazati tartisoti davlatl, riojaji qonunho va muhofazati huquqi grazdanhoro ta’min menamojand, soxtmoni xo?agl va madaniji mahalliro rohearl mekunand, Budget! mahalliro muqarrar mekunand. Moddaji 98. Sovethoji deputathoji mehnatka?on dar dol- raji huquqe ki qonunhoji IQSS va Qumhurijjati ittifoql ва onho dodaand, qarorho qasul mekunand va amrho medihand. Moddaji 99. Organhoji iqrokunanda va amrdihandaji So- vethoji deputathoji mehnatka^oni ki^varho, vilojatho, vilojat- hoji muxtor, okrugho, rajonho, §ahrho va qi?loqho komltethoji i^roijjaji onho intixoe mekardagl dar sostavi sadr, qoni^inoni on, kotie va a’zojon meeo^and. Moddaji 100. Organi i^rokunanda va amrdihandaji Sovet- 255
hoji deputathoji mehnatka?oni qi$loq dar ?ojhoji xurdi aholi- ni?in, muvofiqi Konstitutsijahoji ?umhurijjathoji ittifoqi, sadr, ?oni§ini fl va kotiB meBO?and ki az tarafi Sovethoji mazkur intixoB karda me?avand. Moddaji 101. Organhoji i?rokunandaji Sovethoji deputat- hoji mebnatka?on Bevosita ham ва Soveti deputathoji mehnat- ka$on, ki organhoji mazkurro intixoB karda ast, va ham ва or- gan! i?rokunandaji Soveti Bolotari deputathoji mehnatka$on hisoBdeh meeo?and. В О В I IX SUD VA PROKURATURA Moddaji 102. Adoiati sfldl dar 1QSS Sfldi Oliji IQSS, Sfld- hoji Oliji <jurrhurijjalhoji ittifoqi, sfldhoji ki$varl va vilojati, sfldhoji ?umhurijjathoji muxtor va vilojathoji muxtor, sQdhoji okrugl, sfldhoji maxsusi I£SS, ki во qaroti Soveti Oliji IQSS вагро karda me$avand va sfldhoji xalqi ва amal meovarand. Moddaji 103. Didani korho dar hamaji sfldho во i^tiroki hamni^inoni xalqi ва amal ovarda me?avad, ва qajr az mav- ridhoje ki qonun maxsus pe§uinl karda ast Moddaji 104. Sfldi Oliji 1QSS organi oliji sfldl meeo^ad. 13a fihdaji Sfldi Oliji 1QSS nazorat kardan az Boloji korhoji sudiji hama organhoji sfldiji I£SS va ?umhurijjathoji ittifoqi guzo?ta me?avad. Moddaji 105. Sfldi Oliji IC^SS va sfldhoji maxsusi I?SS ro Soveti Oliji I£SS ва muddati pan? sol intixoB mekunad. Moddaji 106. Sudhoji Oliji ?umhurijjathoji ittifoqiro So- vethoji Oliji ?umhurijjaihoji ittifoqi ва muddati pan? sol intixoB mekunand. 256
Moddaji 107. Sadhoji Oliji (jumhurijjathoji muxtorro Sovet- hoji Oliji qumhurijjathoji muxtor ва muddati pan? sol intixoe mekunand. Moddaji 108. Sadhoji ki$varl va vilojatl, sadhoji vilojat- hoji muxtor, sudhoji okrugiro Sovethoji ki?varl, vilojatl jo ok- rugiji deputathojl mehnatka?on jo Sovethoji deputathoji meh- natka$oni vilojathoji muxtor ва muddati pan? sol intixoe me- kunand. Moddaji 109. Sadhoji xalqiro grazdanhoji rajon dar asosi huquqi intixoeotiji umumi, mustaqim va ваговаг во ovozdihiji pinhonl ва muddati se sol intixoe mekunand. Moddaji 110. SUdearl ва zaeoni £umhurijjati ittifoqi, jo muxtor, jo vilojati muxtor guzaronda me$avad, earoji kasone ki in zaeonro namedonand, imkonijjati purra doda me^avad, ki ва vositaji tanjumon во materialhoji kor o?no §avand va incunin huquq doda me$avad, ki dar sad ва zaBoni modariji xuda^on gap zanand. Moddaji 111. Dida earomadani korho dar tamomi sadhoji IQSS, raodom ki qonun istisnoho pe^Bini nakarda ast, o?koro Buda, ва ?axsi ajedor huquqi himojat doda me?avad. Moddaji 112. Sadijaho mustaqilland va faqat ва qonun itoat mekunand. Moddaji 113. Nazorati oil Baroji eekamu kost i?ro karda Su- dani qonunho az tarafi tamomi Komissariathoji Xalql va idora- hoji toeei onho va ham kasoni ^udogonaji vazifador va incunin grazdanhoji IQSS ва zimmaji Prokurori IQSS guzo§ta me^avad. Modd aji 114. Prokurori IQSS ro Soveti Oliji 1<^SS ва mud- dati haft sol ta’jin mekunad. Moddaji 115. Prokurorhoji Qumhurijjatl, ki$varl, vilojatl, incunin prokurorhoji (jumhurijjathoji muxtor va vilojathoji mux- torro Prokurori I£SS ва muddati pane; sot ta’jin mekunad. Moddaji 116. Prokurorhoji okrugl, rajonl va §ahriro pro- kurorhoji cumhurijjathoji ittifoqi во tasdiqi Prokurori IQSS ва muddati pane; sol ta’jin mekunand. Moddaji 117. Organhoji prokuratura dar i\roji> vazifahoji xud ва he? jagon organhoji mahalll tose’ naeuda, faqat ва Prokurori IQSS itoat mekunand. 257
В О В I X HUQUQ VA VAZ1FAHOJI ASOSIJI GRA2DANH0 Moddaji 118. Grazdanhoji IQSS huquq ва mehnat, ja’ne huquqi giriftani kori zamonatnokro dorand, ki ва mehnati onon muvofiqi miqdor va sifata? muzd doda mesavad. Huquq ва mehnat ва vositaji ta?kili sotsialistiji xo^agiji xalql, afzoji?i pajvastaji quvvahoji istehsoliji <jam’ijjati soveti, Bartaraf karda §udani imkonijjati Bdhronhoji xotjagl va Barham doda §udani веког! ta’min karda mesavad. Moddaji 119. Grazdanhoji IQSS huquqi istirohat kardan dorand. In huquqi istirohat ва vositaji kQtoh kardani rflzi kori aksa- rijjati Buzurgi korgaron to ва 7 soat, muqarrar kardani ot- puskhoji harsola ва korgaron va xizmatcijon ва §arti doda istodani muzdi kora$on dar in muddat, во voguzor kardani sa- natorijaho, xonahoji istirohat va kltiBhoji Bisjor Baroji xizmat kardan ва mehnatka$on, ta’min karda me?avad. Moddaji 120. Grazdanhoji IQSS dar ajjomi piri, incunin dar mavridhoji вятоп va gum kardani qoeilijjati mehnati ва ta’minoti moddl haq dorand. In huquq ва vositaji inki?ofi vasei simaji irjtimoiji korgaron va xizmatcijon ва hisoei davlat, jormandiji tiesiji вери! ва meh- natkason va voguzor kardani kurorthoji Bisjor ва istifodaji mehnatka?on, ta’min karda me$avad. Moddaji 121. Grazdanhoji I£SS ва tahsili ilm huquq dorand. In huquq ва vositaji tahsili ietidoiji umumiji ma^BUrt, вери! Budani tahsil, az on <;umla tahsili oil, во sistemi stipendijahoji davlatl Baroji aksarijjati euzurgi talaeagoni maktaei oil, во ta’lim 258
dodan dar maktaeho ва zaeoni modarl, во taskil dodani ta’limi Bepuli istehsoll, texnikl va agronoml Baroji mehnatkason dar zavodho, sovxozho, stansijahoji ma?in-traktorl va kolxozho, ta’- min karda me?avad. Moddaji 122. Dar IQSS ва zan dar hama sohahoji hajoti xoijagT, davlatT, madam, i^timol-sijosl ваговаг! mard huquq doda me?avad. Imkonijjati ва amal Barovarda Sudani in huquqhoji zanon во ваговап mard doda Sudani huquq ва zan dar mehnat, muzdi mehnat, istirohat, Bimaji iftimol va tahsil, во muhofazat! man- faathoji modar va kfldak az tarafi davlat, во dodani otpuskho ва zan dar vaqti homilagias ва ?arti doda istodani mao$i fl, во tavalludxona, jasliho va Boqcahoji kfldakonaji Bisjor ta’min karda mesavad. Moddaji 123. BaroBarhuquqiji grazdanhoji IQSS, ва millijjat va nazodi onho nigoh nakarda, dar hama sohahoji hajoti xocagi, davlatl, madanT, i^timol-sijosi, qonuni taqjirnopazir ast. Agar ва nazod va millat nigoh karda huquqi grazdanho andake ham Bo?ad rtijirost va jo во rohhoji digar mahdud karda ?avad, jo ваг aks, rfljirost va jo во rohhoji digar imtijozho muqarrar karda savad, incunin agar harguna ham Bo$ad mustasnogl va jo adovat va ве e’tinogiji nazodi va jo milll tasliq karda sa- vad,— qonun <;azo medihad. Moddaji 124. Ba maqsadi ta’min namudani ozodiji vi^don Baroji grazdanho dar IQSS din az davlat va maktae az din ?udo karda $uda and. Ozodiji ва^о ovardani rasmu odathoji dinl va ozodiji tarqieoti ziddi dim Baroji tamomi grazdanho e’tirof karda mesavad. Moddaji 125. Muvofiqi manfaathoji mehnatkason va ва maqsadhoji mustahkam namudani soxti sotsialistT, ва grazdan- hoji I£SS qonun: a) ozodiji suxan; в) ozodiji matBuot; vj ozodiji ma;lisho va mitingho; g) ozodiji namojisho va demonstratsijahoji kiicagiro ta’min mekunad. In huquqi grazdanho ва vositaji ва mehnatkason va ва ta$- 259
kilothoji onon doda §udani mateaaho, zaxirahoji koqaz, Bino- hoji sam’ijjatl, kticaho, vositahoji aloqa va digar §aroiti moddije ki earoji ва amal earovardani in huquq zarurand, ta’mln karda me^avad. Moddaji 126. Muvofiqi manfaathoji mehnatka?on va ва maqsadhoji inki^of dodani xudfa’olijjatiji ta$kilotl va fa’olijjati sijosiji ommaji xalq, earoji grazdanhoji I£SS huquqi muttahid §udan dar ta?kilothoji Qam’ijjatl: dar ittifoqhoji казава, ittihodi- jahoji kooperativi, ta$kilothoji ?avonon, ta^kilothoji varzi? va mudofaa, ^am’ijjathoji madani, texnikl va ilml ta’min karda me?avad, vale fa’oltarin va soidroktarin grazdanho az safhoji sinfi korgar va taeaqahoji digari mehnatka$on dar Partijaji kommunistiji (uol^evikoni) Umumi Ittifoq muttahid me§avand, ki vaj otrjadi pe^qadami mehnatka$on dar mueorazaji onon Baroji mustahkam namudan va inki^of dodani soxti sotsialistl Buda va jadroji rohearikunandaji tamomi ta?kilothoji ham ^am’ijjatl va ham davlatiji mehnatka?on meeo?ad. Moddaji 127. Baroji grazdanhoji IQSS ta^ovuznopaziriji §axsijjat ta’min karda me§avad. Kasero ве qarori slid jo ве tasdiqi prokuror ва hans giriftan mumkin nest. Moddaji 128. Ta^ovuznopaziriji xona-<;oji grazdanhoro, maxfigiji mukotaearo qonun muhofazat mekunad. Moddaji 129. IQSS ва grazdanhoji xori^ije ki Baroji man- faathoji mehnatka^onro mudofaa kardana?on jo Baroji fa’olijjati ilml va jo Baroji mueorazaji ozodixohiji milll eurdana$on ta’qie karda me?avand, huquqi ва IQSS panoh ovardanro medihad. Moddaji 130. Har jak grazdanini I£SS Qhdador ast ki Konstitutsijaji Ittifoqi £umhurijjathoji Sovetiji Sotsialistiro rioja kunad, qonunhoro icjro kunad, intizomi mehnatro rioja kunad, ва vazifaji (jam’ijjati samimona raftor kunad, qoidahoji zinda- goniji sam’ijjatiji sotsialistiro ehtirora namojad. Moddaji 131. Har jak grazdanini IQSS Qhdador ast ki molikijjati ;am’ijjatl, sotsialistiro hamcun asosi muqaddas va ta^ovuznopaziri soxti soveti, hamcun sarca§maji sarvat va ta- vonoiji Vatan, hamcun sarca^maji hajoti osudaholl va madaniji tamomi mehnatka^on nigohdorl va mustahkam namojad. 260
Kasone ki ва molikijjati (jam’ijjati, sotsialistl qasdi Bad me- kunand, du^manoni xalq meBO^and. Moddaji 132. Xizmati umumiji hare! qonun ast Xizmati harel dar Armijaji Surxi Korgaru Dehqon— vazifaji iftixoriji grazdanhoji I^SS meeo^ad. Moddaji 133. Mudofaaji Vatan vazifaji muqaddasi har jak grazdanini I£SS meeo§ad. Baroji xijonat ва Vatan: sikastani qasam, guza§tan ва tarafi du§man, zarar rasonidan ва iqtidori harsiji davlat, (josusi— hamcun Badkirdoriji az hama eadtarin во tamomi saxtiji qonun Qazo doda me?avad. В О В I XI SISTEMI INT1XOBKUNI Moddaji 134. Intixoshoji deputatho ва hamaji Sovethoji deputathoji mehnatka?on: Soveti Oliji IQSS, Sovethoji Oliji $umhurijjathoji ittifoqi, Sovethoji deputathoji mehnatka?oni ki§varho va vilojatho, Sovethoji Oliji ^umhurijjathoji muxtor, Sovethoji deputathoji mehnatka^oni vilojathoji muxtor, Sovet- hoji deputathoji mehnatka$oni okrugho, rajonho, §ahrho va qi§loqho (stanitsaho, derevnijaho, xutorho, qi§loqho, ovulho) az tarafi intixoBkunandagon dar asosi huquqi umumi, ваговаг va mustaqimi intixoBi во ovozdihiji pinhonl guzaronida me§avad. Moddaji 135. IntixoBhoji deputatho umumi meao§ad: ha- maji grazdanhoji I£SS, ki sinna$on purra ва 18 sol rasida ast, dar kadom nazod va millat, dar kadom din va mazhaee ki Boland, sarfi nazar az dara^aji ma’lumota$on, sarfi nazar az muqirni Budan, az earomadi i<;timoi, az ahvoli molu mulk va korhoji guza?taa?on, haq dorand ki dar intixoe namudani depu- tatho i?tirok kunand va xuda?on ham intixoe ?avand, ва qajr az kasone ki az aql eegonaand va gunahkorone kr slid onhoro az huquqi intixoBi mahrum karda ast. 261
Moddaji 136. Intixoehoji deputatho ваговагапё: har jak grazdanin jak ovoz dorad; hamaji grazdanho во asoshoji ваго- ваг dar intixoeho i$tirok mekunand. Moddaji 137. Zanon ваговап mardon ва huquqi intixoB kardan va intixoB §udan molikand. Moddaji 138. Grazdanhoje ki dar safhoji Armijaji Surx meeo^and, ваговап tamomi grazdanho ва huquqi intixoB kardan va intixoB Sudan molikand. Moddaji 139. Intixoehoji deputatho mustaqim meeosad: intixoB namudan ва hamaji Sovethoji deputathoji mehnatkason az Soveti deputathoji mehnatka?oni qi^loq va §ahr sar karda to Soveti Oliji I£SS az tarafi grazdanho Bevosita во rohi inti- xoehoji mustaqim guzaronida mesavand. Moddaji 140. Ovozdihl dar vaqti intixoB namudani depu- tatho pinhoni meeosad. Moddaji 141. Kandidatho dar vaqti intixoeho az har ok- rugi intixoBi pesnihod karda me?avand. Huquqi kandidatni^ondihl Baroji ta§kilothoji i^timol va (am’ijjathoji zerini mehnatkason ta’min karda mesavad: ta$kilot- hoji partijaji kommunistl, ittifoqhoji kasaea, kooperativho, ta?- kilothoji (javonon va <;am’ijjathoji madanl. Moddaji 142. Har jak deputat uhdador ast ki dar pe$i intixoBkunandagon az korhoji xuda? va az korhoji Soveti depu- tathoji mehnatkason hisoeot dihad va mumkin ast U har vaqt во qarori aksarijjati intixoekunandagon ва tartiei muqarrarkar- daji qonun az deputat! веког karda savad. В О В I XII GERB, BAJRAQ, POJTAXT Moddaji 143. Gerei davlatiji Ittifoqi £umhurijjathoji So- vetiji SotsialistI ieorat az dos va putk ast, ki ва rflji kuraji 202
zamin, ki во nuri oftoe tasvir jofta, во xQ?ahoji gandum ihota §uda ast, naq? easta ast va ва rflji oh xu?aho ва zaBonhoji ^umhurijjathoji ittifoql navi^ta §uda ast: „Proletarhoji hamaji mamlakatho, jak §aved!“. Dar sari gerB sitoraji pan?gfl§a me- B0?ad. Moddaji 144. Bajraqi davlatiji Ittifoqi Oumhurijjathoji Sovetiji Sotsialisti iBOrat az parcaji surxest ki dar gh$aji Boloiji on nazdiki ctlBi Bajraq dosu putki zarrin tasvir jofta va dar Boloji onho sitoraji pan?gu§aji surx euda, ва girda? ho?ijahoji zarrin dorad. Nissati pahniji parcaji eajraq ва daroziji on 1:2 meeo$ad. Moddaji 145. Pojtaxti Ittifoqi Qumhurijjathoji Sovetiji Sotsialisti §ahri Moskva ast. В О В I XIII TART1BI TAOjJIR DODANI KONSTITUTSIJA Moddaji 146. KonstitutSijaji I£SS faqat во qarori Soveti Oliji IQSS, ki во aksarijjati kama§ az se du hissaji sadohoji har jak az palatahoji on qaeul §uda Bo?ad, taqjir doda me- §avad. Moskva, Kreml. 5 dekaerl soli 1936.
t
I T A R A V QOOJAM QURbLbSb 1-statija. Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkalar Sojuvzb— (jumbscblar men qara caruvalardbq sotsijalistik memleketi. 2-statija. SSSR-dw; sajasij negizi, — pomeccikter men kapijtalisterditx ekimet Bijligin qulatbp, proletarijat dijktatuvra- sbn ornatqandbqtbu natij^esinde esip, ntqajqan eqeekcilder depuvtattarbnbq Soeetteri. 3-statija. SSSR-da sarlbq ekimet Bijligi qala men dereB- nedegi eneekcilerdiki— Btilardbn. atbnan Bijlik cyrgizetin ецвек- ciler depuvtattarbnbn Soaetteriniki. 4-statija. SSSR-dbQ ekonomijkalbq negizi — caruvacblbq- tbn kapijtalistik sijstemasbn, endiris quraldarb men sajmandarb- пьц ?eke mencigin $ojbp, adamdb adam eksploatatsijalavtn qurtqandbqtbu natij^esinde nbqajqan sotsijalistik caruvacblbq sijstemasb <jana sotsijalistik menciktegi endiris quraldarb men sajmandarb. 5-statija. SSSR-da sotsijalistik mencik ne memleket mencigi (eykil qalbq davleti) tyrinde, ne kooperatip-qalqoz mencigi ($eke qalqozdardbQ mencigi, kooperatip Birlestikteriniq mencigi) tyrinde Boladb. 6-statija. £er, опьц kenderi, suvlar, ormandar, zavbttar, 267
paerikter, caqtblar.ruvdnikter, temir 90I, suv ^ana ave transporttaru, Bankiler, qatbnas quraldarb, memleket ujbmdastbrqan irl avbl caruvacblaq kasip orbndarb (sapqozdar, macijna-traktor stansa- 1агь Qana easqa sondajlar), solar men qatar, qalalar men endi- risti kasip punkttafbndaqb negizgi pater yj qon> — memleket mencigi, jaqnij eykil qalbq davleti, во1ьр taebladb. 7-statija. Qalqozdar men kooperatip ujbmdarbndaqb qoqamdbq kasip orbndarb, mal-mylikteri 'men, qalqozdardbn. <;ana kooperatip ujbmdarbnwj endirip cbqarup otbrqan produvk- sijasb, sol sbqbldb, olardbn qoqamdbq postrojkalarb — qalqoz- dar men kooperatip ujmndarbnbn qoqamdbq, sotsijalistik men- cigi Bolbp taebladb. Эг Bir qalqozcb yjinip, avbl caruvacblbq artelinirj uvstaeb Bojbnca, qoqamdbq qalqoz caruvacblbqbnan а1ьр otbratbn negizgi taBbsbnan easqa ez вазьпьц pajdasbnda yj irgesindegi caqbn fer yvcaskesi <;ana yj irgesi yvcaskesinde ez вазьпа mencikti kemekci caruvacblbqb, adam turatbn yji, enim malb, qusb ?ana avbl caruvacblbq usaq sajmanb eoladb. 8-statija. Qalqozdardbi} qaravbndaqb $er solardm; tegin ^ana sroksbz, jaqnij mangilik, pajdalanuvbna Bekitilip Beriledi. 9-statija. SSSR-da caruvacblbqtbn ystem tyri во1ьр otw- qan sotsijalistik caruvacblbq sijstemasb men qatar, $eke qara caruvalar men qol enercilerinin, kisi ermegin eksploatatsijala- maj, ez ensekterine syjengen usaq Qeke caruvacbluqtarbnun Boluvbna zan $ol Beredi. 10-statija. Azamattardw; ецвек pen tapqan taebstarb men Cbjqan-tergenin, turatbn yji men kemekci yj caruvacblbqbn, yj caruvacblbqb men yj icinin Bujbmdarbn, ez вазь tutbnatbn, ezine qolajlb ^aqdaj tuvqbzatbn zattaibn ez ваяь menciktenyv ргавазьп, sol sbqbldb, azamattardbp ez вазьпьд mencigin mura- geri aluv praeasun— zan qorqajdb. 11 - s t a t i j a. Qoqam Bajlbqbn arttwuv, enBekcilerdin turmbs kyji men madenijet dare^esin yzdiksiz erge Bastmuv ycin, SSSR-dbn ?atqa Qalbnuctb Bolmavbn nbqajtuv ycin fana опьц otan qorqav quvatbn kycejte Beryv ycin, SSSR-dun caruvacb- lbq turmbSb qalbq caruvacblbqbnbn memlekettik planb eojunca Belgilenip, Baqbttalup otbradu. 268
12-statija. SSSR-da ецвек etyv — <;umbsqa (jarajtbn ar Bir azamattw; mindeti <;ana anroj alatbn isi, mundaqb prinsip: .ецвек ctpegen — icip-Qemejdi“. SSSR-da sotsijalijzmnip: .ar kimnen qolbnan kelgenine qaraj, ar kimge epeegine qaraj“ degen prinsiei iske aswbla naradb. II T A R A V MEMLEKET QURbLbSb 13-statija. SoBettl Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzb— ten praealb Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkalardbq ez erki men Birigyvi neglzinde тьпа respuvelijkalardan quralqan sojuvzdbq memleket: Resejdip Soeetti Pederatsijalb Sotsijalistik Respuvelijkasb, Uvkrajinnin Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Beloruvstbn SoBetti Sotsijalistik Respuvelijkasb, AzerBaj^annbU SoBetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Gruvzijnnin Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Агтептц SoBetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Tyrkmenniq Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkasb, Qzeektin Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Taijiktin Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Qazaqtbn Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb, Qbrqbzdbn Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb. 14-statija. Sosetti Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzb- пьц, опьц atbnan Basqaratbn ?oqarqb ekimet eijligi orbndarb men memleket Basqaruv orbndarbUbn, qaravbna kiretin £umbs- tar mbnalar: a) qalbq ara qatbnastarqa Sojuvz atbnan ekil boIuv, ezge memleketter men carttar fasasuv, sola-ds ratijpijkatsljalav; в) soqbs £ana Bitim maseleleri; 269
v) SSSR-dbn sostaBbna sana respuvBlijkalar aluv; g) SSSR Konstijtutsijasbnwi on>ndaluvbn kontreldev ?ana odaqtas respuvBlijkalardbn KonstijtutsijalarbnwiSSSR Konstijtm- sijasbna sajkes Boluvbn qamtamasbz etyv; d) odaqtas respuvBlijkalardbn cek ara ezgeristerin eekityv; e) odaqtas respuvBlijkalardbn sostaebnda <;аца elkeler men oBblbstardbn, sol sbqbldb, aptonomijalb ?ana respuvBlijkalar- dbn qurbluvbn Bekityv; 9) SSSR-dbn otan qorqav isin ujbmdastbruv <;ana SSSR-dbn Barlbq quraldb kycterine Bascblbq etyv; z) memlekettik monopolija negizi sojbnca sbrtqu savda isin syrgizyv; i) memleket qavbpsbzdbqbn qorqav; k) SSSR qalbq caruvacblbqbnbn plandarbn Belgilev; 1) SSSR-dbn air bnqaj memlekettik eydtjetin, sonb men qatar, sojuvzdbq, respuvBlijkalbq $ana ^ergilikti Byd^etter qura- latbn salbqtar men kiristerdi eekityv; m) ^alpb sojuvzdbq шапьгь ваг sankilerdi, endiristi kasip Sana avbl caruvacblbq mekemeleri men kosip огьпОагьп, solar men qatar, savda kasip orbndarbn Basqaruv; n) transport pen qatbnas isterin Basqaruv; o) aqca sana kredijt sijstemasuna Bascblbq etyv; p) memlekettik saqtbq isin ujumdastbiuv;] r) zajbm aluv sana zajmn aeryv; s) ?er pajdalanuvdun, sonb men qatar, ken Bajluqtarun, onnandar men suvlardb pajdalanuvdbn negizgi ere^elerin Belgilev; t) oquv sana den savlbq saqtav isteri ^enindegi negizgi ere^elerdi Belgilev; u) qaluq caruvacblbqb eseeinin eir bnqaj sijstemasbn ujbm- dastbruv; f) епвек sajbndaqb zan negizderin Belgilev; x) sot qurblbSb men sot syrgizyv sajfanda zan cbqaruv; qbl- mbs ^ana aqb kodeksteri; ts) sojuvz azamattbqu sajbndaqb zandar; cet eldik adamdar- dbn ргава1агь sajbndaqb zandar; c) amnistija tuvralb salpu sojuvzdbq aktiler cbqaruv. 270
15-statija. Odaqtas respuvBlijkalardbp syveerenijtetine SSSR Konstijtutsijasbnbn 14-statijasbiida kersetilgen melcerde qana cek qojblqan. Bui ajtblqandardan easqanbp Borinde de or Bir Odaqtas respuvelijka memlekettik ekimet Bijligin ez eeti men iske asbradb. Odaqtas respuvBlijkalardbn syvaerendik ргава1агьп SSSR qorqap otbradb. 16 - s t a t i j a. Or Bir Odaqtas respuvelijkanbp ez Konstijtut- sijasb Boladb, ol Konstijtutsija, respuvBlijkanbn ezgecelikterin eskerip, SSSR Konstijtutsijasbna tolbq sajkes во!ьр qurbladb. 17-statija. Or Bir Odaqtas respuvnlijka SSSR-dan erkin ciqbp ketyv praeasbn ezinde saqtajdb. 18-statlja. Odaqtas respuvBlijkalarqa qaraqan terrijtorijanb olardtp brzalbqbSbz ezgerlyvge Bolmajdb. 19-statija. SSSR zandarbnmi kyci odaqtas respuvBlijka- lardbn Barinin terrijtorijasbnda da Birdej. 20-s t a t i j a. Odaqtas respuvBlijkanbn гарь ;а1рь sojuvz- dbq zanqa calbs kelse, ?а1рь sojuvzdbq zap qoldanbladb. 21-statija. SSSR azamattarbna sojuvzdbn Bir bnqaj aza- mattbqb uelgilenedi. Odaqtas respuvBlijkanbn ar Bir azamatb SSSR-dbp azamatb во1ьр taBbladb. 22-statija. Resejdin SoBetti Pederatsijalb Sotsijalistik Respuvelijkasb: Azop-Cernomor, Qbjbf-Cbqbs, Batbs-Sieir, Krasnojar, Soltystik-Qapqaz elkelerinen; Borone?, CbqbS-SiBir, Gorkij, BatbS, Ijsanop, Kalijnin, Kijrop, KyjBicep, Kyvrskij, Leningrad, Moskev, Ombskij, Огьпвог, Saratbp, Seerdlop, Sol tystik, Stalingrad, CelaBi, Jaroslap osblbstarbnan; Tatardbn, Bacqurttbn, Daqbstannbn, Buvrat-Monqoldbn. QaBarda-Balqar- dbn, Qalmaqtbii, Kareldin, Komijdbn, Оыыппьп, Marijdin, Mordbeanbn, Edil Nemisterinin, Soltystik Osetinnin, Udmurt- tbp, Cecen-Inguvctbp, Cuvactbp, Jaquttbp aptonomijalb sosetti sotsijalistik respuvBlijkalarbnan; Adigej, £eBirej, Qaracaj, Ojrat, Qaqas, Cerkes aptonomijalb oBblbstarunan quraladb. 23 - s t a 11 j a. Uvkrajinnip Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb: Bijnnijtse, Dnepropetroe, Don, Kijep, Odessa, Qarkip, Cernijgip OBblbstarbnan <;ana Moldaeijanbp Aptonomijalb Sosetti Sotsija- listik Respuvelijkasbnan quraladb. 271
24-statija. Azereajcannbp Soeetti Sotsijalistik Respuvelij- казьпа Naqijcevannbti Aptonomijalb Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasb сапа Tav-Qaraeaqbnbn aptonomijalb OBblbSb kiredi. 25-statija. Gruvzijnnin Soeetti Sotsijalistik Respuvelijka- sbna: Apqaz ASSR, Ad?ar ASSR, Optystik Osetin aptono- mijalb oeblbSb kiredi. 26-statija. Ozeektip Soeetti Sotsijalistik Respuvelljkasb- na Qara-Qalpaq ASSR kiredi. 27-statija. TaQiktip Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkasbna Tav-Badaqcan aptonomijalb OBblbSb kiredi. 28-statija. Qazaqtbp Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkasb: Aqteee, Alma-Ata, Cbqbs-Qazaqbstan, Batbs-Qazaqbstan, Qa- raqandb, Qostanaj, Soitystik-Qazaqbstan, Optystik-Qazaqbs- tan oBblbstarbnan quraladb. 29-statija.Armen SSR-bnda, Beloruvs SSR-bnda, Tyrkmen SSR-bnda fana Qbrqbz SSR-bnda aptonomijalb respuvelijkalar da, olkeler men OBblbstar da foq. Ill T A R A V SOBETTI SOTSIJALISTIK RESPUVBL1JKALAR SOJUVZbNbN MEMLEKETT1K 9К1ИЕТ BIJLIGIN1N fOOlAROjb ORBNDARB 30-statlja. SSSR-daqb memlekettik ekimet eijliginip $o- qarqb огпь—SSSR-dbp Ulb Soeeti. 31-statija. SSSR-dbp Ulb Soeeti, Konstijtutsijanbp 14 sta- tijasb Bojbnca, Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzbna eerilip otbrqan earleq praealardb iske аэыьр otbradb; yjtkeni, Konstijtutsija Bojbnca, bu! praealar SSSR-dbti, Ulb Soeetine qa- rajten SSSR orbndarbnbp: SSSR-dbp Ulb Soeeti Prezijdyminin, 272
SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb Soeetinin Qana SSSR-dbn Qalbq Koinijssarijattarbnbn — kompetensijaswia kirmejdi. 32-statija. SSSR-dbn zan cbqaratbn ekimet eijligin tek SSSR-dbq Ulb SoBeti qana iske aswbp otbradb. 33-statija. SSSR-dbn Ulb Soeeti eki palatadan: Sojuvz So- Beti men Ulttar Sonetinen quraladb. 34-statija. Sojuvz Soeetin SSSR azamattan» sajlavdbn ek- rik-ekriginde sajlajdb; normasb: 300 тьп adamnan Bir depuvtat. 35-statija. Ulttar Soeetin odaqtas $ana aptonomijalb res- puvelljkalarda, aptonomijalb OBblbstar men ult ekrikterinde SSSR- dbn azamattarb sajlajdb; normasb: ar eir odaqtas respuvBlijkadan 25 depuvtat, ar Bir aptonomijalb respuvelijkadan 11 depuvtat, ar Bir aptonomijalb OBblbstan 5 depuvtat $ana ar Bir ult ekri- ginen eir depuvtat. 36-statija. SSSR-dbn Ulb Soeeti tert ?blqa sajlanadb. 37 - s t a 11 j a. SSSR-dbn Ulb SoBetinin eki palatasbnbn: Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinin praealarb ten. 38-statija. Zan Cbqaruv insijatijeasb Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinin ekevine Birdej tijisti. 39-statija. SSSR-dbn Ulb Soeetinin eki palatasbnbn eke- vinde de <;aj kepcilik pen qaebldansa, zan eekitilgen во1ьр esepteledi. 40-statija. SSSR-dbn Ulb Soeeti qaseldaqan zandar SSSR Ulb Soeeti Prezijdyminin predsedatili men sekretarenen qolb qo- jblsp, odaqtas respuvBlijkalardbn tilderinde ?агь]а1апьр otbradb. 41-st a tija. Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinin sessija- 1агьпьц eastaluvb da, Bityvi de Bir mezgilde eoladb. 42-statija. Sojuvz Soeeti Sojuvz Soeetine predsedatil $ana oqan eki onmeasar sajlajdb. 43-statija. Ulttar Soeeti Ulttar Soeetine predsedatil ^ana oqan eki orbneasar sajlajdb. 44-statija. Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinin predseda- tilderi tijisti palatalardbn ma?ilisterin easqarbp, solardbn icki tartipterin mengerip otbradb. 45-statija. SSSR Ulb Soeetinin eki palatasbnbn eirikken ma^ilisterin Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinin predsedatilderi kezektesip easqarbp otwadb. 273
46-statija. SSSR Ulb Soeetinip sessijalarbn SSSR Ulb So- setinip Prezijdymi Qblbna eki ret caqwadb. Kezekten tbs sessijalardb SSSR Ulb Soeetinip Prezijdymi ez qaravb Bojbnca, nemese odaqtas respuvBlijkalardbp eirevinip talap etyvi Bojbnca caqbradb. 47-statija. Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeetinip arasbnda kelise almavcblbq во!а qalsa, masele eki Qaqtbp ekilderinen ten во1ьр quralqan kelisim komijssijasbnbi; cecyvine Beriledi. Eger kelisim komijssijasb tolbq kelisimge kele almasa, nemese опьр qavlbSb palatanbp eirevin qanaqattandbrmasa, masele palatalarda ekinci ret qaraladb. Eki palata Bir qavlbqa kelmese, SSSR Ulb Soeetinip Prezijdymi SSSR-dup Ulb Sosetin taratbp, Qapa sajlav taqajbndajdb. 48-statija. SSSR-dbp Ulb Soeeti eki palatanbp eirikken maQilisinde SSSR Ulb Soeetinip Prezijdymin sajlajdb; типьц sostaBbnda: SSSR-dbp Ulb SoBetl Prezijdyminip predsedatili, опыт onBir orbneasarb, Prezijdym sekretarb Qana Prezijdym- nip 24 mycesi Boladb. SSSR Ulb Soeetinip Prezijdymi ezinin earlbq isinen SSSR- dbn Ulb SoBetine esep Beredi. 49-statija. SSSR-dbp Ulb SoBetinip Prezijdymi: a) SSSR-dbp Ulb SoBetinip sessijalarbn caqwbp otbradb; в) SSSR-dbp qoldanblbp otbrqan zapdarb Qeninen tysinik seredi, uvkazdar Cbqaradb; v) SSSR Konstijtutsijasbnbp 47-statijasb Bojbnca SSSR-dbp Ulb SoBetin taratbp, Qapa sajlav taqajbndajdb; g) ez insijatijeasb men, nemese, odaqtas respuvBlijkalardbp Birevinip talap etyvi men, qajsb Bir maseleler Qeninen eykil qalbqtbp pikirin surastwadb (repeiendum); d) SSSR-dbp Qalbq Komijssarlarb Soeetinip Qana odaqtas respuvBlijkalardbp Qalbq Komijssarlarb Soeetterinip qavlblarb men Qarlbqtarb zapqa tuvra kelmese, solardb вигьр otbradb; e) SSSR-dbp Ulb Soeetinip sessijalarb arasbnda, SSSR-dbp Qalbq Komijssarlarb Soeeti predsedatilinip usbnuvb eojbnca, SSSR-dbp Qeke Qalbq Komijssarlarbn qe^metinen eosatadb Qana taqajbndajdb, eulardb kejinnen SSSR-dbp Ulb Soeetinip Beki- tyvine saladb; 274
9) SSSR-dbp orden nagrattaren <;ana qurmetti ataqtaren ве- rip otbradb; z) kecirim seryv ргавазьп iske аэыьр otbradb; i) SSSR-dbp quraldb kycterinip (joqarqb komanda eascblb- qbn taqajbndajdb ?ana огпьпап avbstwadb; k) SSSR-qa soqbs caBuvblb ^asalsa, nemese qalbq aralbq carttardaqb mindetterdi oibndav retinde Birlesip agressijadan el qorqav qa<;et Bolsa, SSSR-dbp Ulb Soeetinip sessijalarbnbp aralbqbnda soqbs qalin Qarbjalajdb; 1) salpb <jana caqtavlb moBlijzatsija ^arbjalajdb; m) qalbq aralbq carttardb ratijpijkatsijalajdb; n) SSSR-dbp cet memleketterdegi elcilcrin taqajbndajdb, qajta caqbrbp aladb; o) cet memleketterdip taqajbndalbp kelgen dijplomat ekil- derinin senim qattarb men, kejin caqwblqan qattarwi qaBbldap otbradb. 5O-statija. Sojuvz Soeeti men Ulttar Soeeti эг palatanbp depuvtattarbnm; ekildigin tekseretin inandat komijssijalarbn sajlajdb. Mandat komijssijasbnbp usbnuvb eojbnca, palatalar ne ekil- dikti durbs dep tasadb, ne ceke depuvtattardbp sajlavbn kassat- sijalajdb. 51-statija. SSSR-dbq LJlb Soeeti, ezi qa?et tapqan vaqb- tbnda, qandaj masele tuvralb Bolsa da, tergev $ana tekseryv komijssijalarbn taqajbndajdb. Barlbq mekemeler men qbzmet adamdarb buI komijssijalar- dbp talaptarbn orbndavqa ?ana solarqa kerekti materijaldar men dokyvmentterdi вепр otwuvqa mindetti. 52 - s t a t i j a. SSSR Ulb Soeetinip depuvtatbn SSSR Ulb Soee- tinip brzalbqbsbz, SSSR Ulb Soeetinip sessijalarb ?oqta, SSSR Ulb Soeetinip Prezijdyminip brzalbqbsbz, sotqa tartuvqa ja tutqbnqa aluvqa Bolmajdb. 53-statija. SSSR Ulb Soeetinip ekildik vaqbtb Bitkennen kejin ja mezgilinen вигьп taratblqannan kejin, ?apa sajlanqan SSSR Ulb Soeeti SSSR-dbp Ulb Soeetinip <;apa Prezijdymin qurqanqa dejin SSSR Ulb Soeetinip Prezijdymi ez ekildigine ije Bola turadb. 275
54-statij a. SSSR Ulb Soeetinin ekildik vaqbtb eitkennen kejin ja mezgilinen вигьп taratblqannan kejin, SSSR Ulb So- netinin Prezijdymi, SSSR Ulb Soeetinin ekildik vaqbtb Bitken ja taratblqan kyninen Bastap, uzasa eki ajden icinde, ^aqa sajlav taqajbndajdb. 55-statija. SSSR-den даца sajlanqan Ulb Sosetin SSSR Ulb Soeetinin вигьпо[ь sostaeenbi; Prezijdymi, sajlav Bitken- nen kejin, Bir ajdan qaldwmaj, caqwadb. 56-sta tija.SSSR-dbn Ulb Soeeti eki palatanbn Birikken ma^ilisinde SSSR-dbn Ykimetin — SSSR-dbn Qalbq Komijssar- larb Soeetin — quradb. IV T A R A V ODAQTAS RESPUVBLUKALARDbN MEMLEKETTIK 6KIMET BIJL1G1N1N COOlAROjb ORbNDARb 57 - s t a 11 j a. Odaqtas respuvelijkadaqb memlekettik ekimet Bijliginin £oqaro[b огпь — Odaqtas respuvelijkanwi Ulb Soeeti. 58-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Soeetin respuve- lijkanbn azamattarb tert Qblqa sajlajdb. ©kildik normalarb odaqtas respuvBlijkalardbn Konstijtutsija- 1агь Bojbnca Belgilenedi. 59-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn zan cbqaratbn огпь— sol respuvBlijkanbn tek Ulb Soeeti qana. 60-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Soeeti: a) respuvBlijkanbn Konstijtutsijasbn qaebldajdb ?ana oqan, SSSR Konstijtutsijasbnbn 16-statijasbna sajkes tyrde, ezgerister engizip otwadb; в) ez sostaBbndaqb aptonomijalb respuvBlijkalardbn Konstij- tutsijalarbn eekitip, olarden terrijtorijasbnbn cek aralarbn eelgi- lejdi; 276
v) respuvBlijkanbn qalbq caruvacblbqb рь1апьп Qana BydQe- tin eekitip otbradb; g) Odaqtas respuvBlijkanbn sot orbndarbnbn ykim etken azamattarbna amnijstija Qasav Qana kecirim Beryv ргаваэь men pajdalanadb. 61-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Soeeti Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Sosetinin Prezijdymin sajlajdb; типьп sostaebnda: Odaqtas respuvBlijkanbn LJlb Soseti Prezijdyminin predsedatili, опьп огьпвазаНагь, Prezijdym sekretarb Qana Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb SoBetinin Prezijdym myceleri Boladb. Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb SoBeti Prezijdyminin ekildik ргава!агь Odaqtas respuvBlijkanbn Konstijtutsijasb Bojbnca Belgilenedi. 62-statija. MaQilisterin easqaruv ycin, Odaqtas respuvelij- капьп Ulb Soeeti ezine predsedatil Qana опьп огьпваэаИагьп sajlajdb. 63-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Soeeti Odaqtas respuvBlijkanbn Ykimetin — Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarb SoBetin — quradb. V TARAV SOBETTI SOTSIJALISTIK RESPUVBL1JKALAR SOJUVZbNbN MEMLEKET BASQARUV ORbNDARb 64-st at ij a. Soeetti Sotsijalistik RespuvBlijkalar Sojuvzbnbn memlekettik ekimet Bijliginin is atqaratbn Qana tartiptejtin Qoqarqb оть — SSSR-dw; Qalbq Komijssarlarbnbn SoBeti. 65-statija. SSSR-dwi Qalbq Komijssarlarbnbn Soeeti SSSR-dbn Ulb Soeetinin aldbnda Qavaptb Qana isinen soqan esep eeredi; al, Ulb Soeet sessijalarbnwi arasbnda — SSSR-dbn 277
Ulb SoBetinip Prezijdymi aldenda Qavaptb, isinen soqan esep eeredi. 66-statlja. SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarbnbp Soeeti, qol- danblbp otbrqan zandarqa syjenip $ana solardb orbndav ycin, qavlblar men ^arlbqtar Cbqaradb, orbndaluvbn tekserip otbradb. 67 - s t a t i j a. SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb Soeetinin qavlb- 1агь men ^arlbqtarb SSSR-qa qaraqan earlbq terrijtorijada огьп- daluvqa mindetti. 68-statija. SSSR-dbp Qalbq Komijssarlarbnbp Soeeti: a) SSSR-dbn ?а1рь sojuvzdbq fana sojuvzdbq-respuvelijkalbq Qalbq KomijssarijattarbObn, ezine qaraqan ezge caruvacblbq $ana madenijet mekemelerinin ^umbstaren Biriktirip, eaqbt eerip otbradb; в) qalbq caruvacblbqbnbn plantn, memlekettik eyd^etti iske aswuv $ana kredijt-aqca sijstemasbn nbqajtuv <;eninde cara qoldanbp otbradb; v) qoqam tartiein qamtamasbz etyv, memleket myddelerin qorqav ?ana azamattardbp ргава1агьп qorqav ^eninde cara qol- danbp otbradb; g) cet memleketter men Bolatbn qatbnastarqa $alpb Bascblbq etyv isin cyzege авыьр otbradb; d) naqbz askerlik qbzmetine £ь! sajbn caqbrbluvqa tijisti azamattardtn kontijngentin eelgilep otbradb, eldip quraldb kycterinin ?а1рь qurblbs isine Bascblbq kersetip otbradb; e) qa?et eolqanda, caruvacblbq, madenijet ^ana otan qorqav qurblbSb isteri ^eninde SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb Soeeti- nin ?апьпап arnavlb Komijtetter men Qoqarbqb Basqarmalar qurbp otbradb. 69-statija. Memleket Basqaruv men caruvacblbq isterinin SSSR konpetensijasbna kiretin salalanmda Odaqtas respuvolij- kalardbp Qalbq Komijssarlarb Soeetterinip qavlblarb men ^ar- Ibqtarbn toqtatbp qojuvqa <;ana SSSR-dbn, Qalbq Komijssarla- гьпьп Bujrbqtarb men nusqavlarbn Buzuvqa SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb SoBetinip ргаваэь ваг. 70-statija. SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarbnbp Soeetin SSSR-dbp Ulb Soeeti quradb; типьр sostaBb: SSSR-dbp Qalbq Komijssarlarb SoBetinip predsedatili; 278
SSSR-dw; Qalbq Komijssarlarb Soeeti predsedatllinin огьп- Basarlarb; SSSR-dbn Memlekettik plan komijssijasbnbn predsedatili; SoBet Kontrel komijssijasbnbn predsedatili; SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb; Dajbndatuvcb Komijtettin predsedatili; Kerkem ener Qumbstarb Komijtetinin predsedatili; Qoqarb dare^eli mektep Qumbstarb Komijtetinin predsedatili. 71-statija. SSSR-dbn Ykimeti ja SSSR-dbn Qalbq Komijs- sarb SSSR-dbn Ulb Soeeti depuvtatenbn suravlarbna yc kynnen qaldbrmaj tijisti palatada avbzca, nemese Qazea tyrde Qavap qajwuvqa mindetti. 72-statija. SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb memleket Bas- qaruv isinin SSSR-dbn kompetensijasbna kiretin taravlarbna Bascblbq etip otbradb. 73-statija. SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb, qoldanblbp ?yr- gen zandarqa, sone men qatar, SSSR-dbn Qalbq Komijssarlarb Soeetinin qavlblarb men Qarlbqtarbna syjenip Qana solardb orbndav ycin, tijisti Qalbq Komijssarijatbnbn kompetensijasb- пьп ceginen Cbqpaj, eujrbqtar men nusqavlar ceqarep otwadb, Bulardbn orbndaluvbn tekserip otwadb. 74-stati ja. SSSR-dbn Qalbq Komijssarijattarb ne ?alpb so- juvzdbq ne sojuvzdbq-respuvelijkalbq eoladb. 75-statija. Qalpb sojuvzdbq Qalbq Komijssarijattarb mem- leket Basqaruv isinin ezderine tapswblqan taravena SSSR-qa qaraqan eykil terrijtorijada ja ezderi, ja ezderi taqajbndajtbn orbndarb arqblb, Bascblbq etip otwadb. 76-statija. Sojuvzdbq-respuvelijkalbq Qalbq Komijssarijat- tarb memleket Basqaruv isinin ezderine tapswblqan taravlarbna, teginde, odaqtas respuvelijkalardaqb ezderi men attas Qalbq Komijssarijattarb arqblb eascblbq etip otwadb; tek SSSR-dbn Ulb SoBetinin Prezijdymi Bekitetin tizimde kersetilgen sanavlb qana kosip orwidarbn tuvra easqaradb. 77-statija. Qalpb sojuvzdbq Qalbq Komijssarijattarb во1ьр sanalatbndar: Otan qorqav isterinin Qalbq Komijssarijatb; Swtqb isterdin Qalbq Komijssarijatb; 279
Sbftqb savda isterinin Qalbq Komijssarijatb; Qol qatbnasbnwi Qalbq Komijssarijatb; Qatbnas isterinin Qalbq Komijssarijatb; Suv transportbnbu Qalbq Komijssarijatb; Avbr endiristi kesiptin Qalbq Komijssarijatb; Otan qorqav endiristi kasieinin Qalbq Komijssarijatb. 78-statija. Sojuvzdbq-respuvBlijkalbq Qalbq komijssarijat- tarb во1ьр sanalatbndar: Tamaq endiristi kasieinin Qalbq Komijssarijatb; Qeqil endiristi kasiptii; Qalbq Komijssarijatb; Aqac endiristi kosieinin Qalbq Komijssarijatb; Qer isteriniq Qalbq Komijssarijatb; Astbq fana mal sapqozdarbnbn Qalbq Komijssarijatb; Pijnansb isterinin Qalbq Komijssarijatb: Icki savda isterinin Qalbq Komijssarijatb; Icki isterdin Qalbq Komijssarijatb; Zan isterinin Qalbq Komijssarijatb; Den savlbq saqtav isterinin Qalbq Komijssarijatb. VI T A R A V ODAQTAS RESPUVBLIJKALARDbN MEMLEKET BASQARUV ORbNDARb 79-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn memlekettik ekimet Bijliginin is atqaratbn ?ana tartiptejtin ?oqarqb огпь — Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarbnbn Soeeti. 8O-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarb- nbn Soeeti Odaqtas respuvBlijkanbn Ulb Soeetinin aldbnda Qavaptb <;ana isinen soqan esep eeredi; al, Odaqtas respuvBlij- kanbn Ulb Soeetinin sessijalaru arasbnda Odaqtas respuvBlijka- nbn Ulb Soeetinin Prezijdyminin aldbnda ^avaptb, isinen soqan esep eeredi. 280
81-statija. Odaqtas respuvBlijkanbp Qalbq Komijssarlarb- nbp Soeeti SSSR-dbp ?ana Odaqtas respuvBlijkanbp qoldantlbp otbrqan zapdarbna, SSSR-dw; Qalbq Komijssarlarb Sosetinip qavlblarb men ^arlbqtarbna syjenip ^ana solardb orendav ycin, qavlblar men ^arlbqtar Cbqaradb, solardbp orbndaluvbn tekserip otbradb. 82-statlja. Aptonomijalb respnvBlijkalardbp Qalbq Komijs- sarlarb Soeetterinip qavlblarb men (jarlbqtarbn toqtatbp qojuvqa ^ana elke, obbIbs, aptonomijalb obblbstardbp epeekciler depuv- tattarb Soeetterinip atqaruv komijtetterinip qavlblarb men (jarlbqtarbn euzuvqa Odaqtas respuvBlijkanbp Qalbq Komijssar- larb Soeetinip prasase ваг. 83-statija. Odaqtas respuvBlijkanbp Qalbq Komijssar- larbnbp Soeetin Odaqtas respuvBlijkanbp Ulb Soeeti quradb; типьр sostaeb: Odaqtas respuvBlijkanbp Qalbq Komijssarlarb SoBetinip pred- sedatili; Predsedatildip огьпвазаг1агь; Memlekettik plan komijssijasbnbp predsedatili; Qalbq Komijssarlarb: Tamaq endiristi kasieinip Qalbq Komijssarb; Qepil endiristi kasiptip Qalbq Komijssarb; Aqac endiristi kasiBinip Qalbq Komijssarb; Qer isterinip Qalbq Komijssarb; Astbq ?ana mal sapqozdarbnbp Qalbq Komijssarb; Pijnansb isterinip Qalbq Komijssarb; Icki savda isterinip Qalbq Komijssarb; Icki isterdip Qalbq Komijssarb; Zap isterinip Qalbq Komijssarb; Den savlbq saqtav isterinip Qalbq Komijssarb; Oquv isterinip Qalbq Komijssarb; Qergilikti endiristi kasiptip Qalbq Komijssarb; Kommuvnaldbq caruvacblbqtbp Qalbq Komijssarb; Dlevmettik qamsbzdandbruv isterinip Qalbq Komijssarb; Dajbndatuvcb Komijtettip ekili; Kerkem ener ?umbstarb Basqarmasbnbp Bastbqb; Qalpb sojuvzdbq Qalbq Komijssarijattarbnbp ekilderi. 281
84-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarb memleket easqaruv isinin Odaqtas respuvelijka kompetensija- swia kiretin taravlarbna Bascblbq etip otbradb. 85-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarb, SSSR-dbn £ana Odaqtas respuvBlijkanbn zandarbna, SSSR-dbn <;ana Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarb Soeetinin qavlblarb men <;arlbqtarbna, SSSR-dbn sojuvzdbq-respuvslijka- Ibq Qalbq Komijssarijattarbnbn Bujrbqtarb men nusqavlarbna syjenip, solardb orendav ycin, tijisti Qalbq Komijssarijattarbnbn kompetensija'ceginen cbqpaj, eujrbqtar men nusqavlar cbqarbp otbradb. 86-statija. Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarijat- tarb sojuvzdbq-respuvBlijkalbq ja respuvslijkalbq eoladb. 87-statija. Sojuvzdbq-respuvBlijkalbq Qalbq Komijssarijat- tarb, memleket easqaruv isinin ezderine tapswblqan taravbna eascblbq etip, Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarbnbn Sovetine de, SSSR-dbn tijisti sojuvzdbq-respuvBlijkalbq Qalbq Komijssarijatbna da eaqbnadb. 88-statija. Respuvalijkalbq Qalbq Komijssarijattarb, mem- leket easqaruv isinin ezderine tapserblqan taravlarbna eascblbq etip, Odaqtas respuvBlijkanbn Qalbq Komijssarlarbnbn Soeetine tuvra eaqbnadb. VII T A R A V APTONOMIJALB SOBETTI SOTSIJALISTIK RESPUVBLIJKALARDbN MEMLEKETTIK OKIMET BIJLIG1NIN COOlAROjb ORbNDARb 89-statija. Aptonomijalb respuvelijkadaqb memlekettik ekimet Bijliginin foqarqb огпь — ASSR-dbn Ulb Soeeti. 90-statija. Aptonomijalb respuvBlijkanbn Ulb Soeetin res- puvBlijkanbn azamattarb tert «jblqa sajlajdb; ekildik normalarb 282
Aptonomijalb respuvBlijkanbn Konstijtutsijasb eojbnca eelgile- nedi. 91-statija. Aptonomijalb respuvBlijkanbn zan Cbqaratbn огпь — ASSR-dbn tek Ulb Soeeti qana. 92-stati ja. Or Bir Aptonomijalb respuvBlijkanbn ez Konstij- tutsijasb Boladb; ol Konstijtutsija, Aptonomijalb respuvBlijkanbn ezgecelikterin eskerip, Odaqtas respuvBlijkanbn Konstijtutsija- Sbna tolbq sajkes во1ьр qurbladb. 93-statija. Aptonomijalb respuvBlijkanbn Ulb Soveti Apto- nomijalb respuvBlijkanbn Ulb Soeetinin Prezijdymin sajlajdb $ana ez Konstijtutsijasb eojbnca Aptonomijalb respuvBlijkanbn Qalbq KomljssarlarbHbn Soeetin quradb. VHP T A R A V MEMLEKETTIK 0KIMET BIJL1OININ QERG1LIKT1 ORbNDARb 94-stati ja. Memlekettik ekimet eijliginin elkelerdegi, овь- Ibstardaqb, aptonomijalb oeblbstardaqb, ekrikterdegi, avdan- dardaqb, qalalardaqb, selenderdegi (stanijtsalardaqb, dereene- lerdegi, quvtorlardaqb, qbstaqtardaqe, avbldardaqb) orbndarb — ецвексПег depuvtattarbnbn Soeetteri Boladb. 95-statija. Ennekciler depuvtattarbnbn elkelik, OBblbsteq, aptonomijalb oBblbstbq, ekriktik, avdandbq, qalalbq, selendik (stanijtsa, dereene, quvtor, qbstaq, avbl) Soeetterin tijisince elke, OBblbs, aptonomijalb oeblbs, ekrik, avdan, qala, selen ецвек- cileri eki $blqa sajlajdb. 96-statija. Eneekciler depuvtattarbnbn Sovetterine ekildik normalarb odaqtas respuvBlijkalardbn Konstijtutsijalarb eojbnca Belgilenedi. 97 - s t a 11 j a. Eneekciler depuvtattarbnbn Soeetteri ezderine qaraqan Basqaruv orbndarbnbp isine Bascblbq kersetip otbradb, 283
memlekettik tartiptin qorqaluvbn, zandardbn qoldanbluvbn $ana azamattardbq ргава!агьпьц qorqaluvbn qamtamasbz etip otbra- db, (jergilikti caruvacblbq $ana madenijet qurblustarbna Bascblbq etip otbradb, ^ergilikti Byd^etti Belgilep otbradb. 98-statija. ЕцвексПег depuvtattarbnbn Soeetteri, ezderine SSSR-dbp <;ana Odaqtas respuvBlijkanbn гацПагь Bojbnca Berilgen ргава1агПьц ceginen cbqpaj, qavlb сьцагьр, <;arlbq Berip otbradb. 99-statija. ЕцвексПег depuvtattarbnbn elkelik, oBblbsttq, aptonomijalb oeblbstbq, ekriktik, avdandbq, qalalbq, selendik SoBetterinin is atqaratun fana tartiptejtin orbndarb osblarduq ezderi sajlap qojatbn atqaruv komijtetteri eoladb; Bulardbn sos- taBbnda: predsedatil, опьц огьпвазаНагь, sekretar $ana rnyce- leri eoladb. 100-statija. Odaqtas respuvelijkalardbn Konstijtutsijalarb Bojbnca, kicirek selenderdegi ецвексПег depuvtattarbnbn se- lendik SoBetterinin is atqaratun ^ana tartiptejtin orbndarb — osb- lardbn ezderi sajlap qojatbn predsedatili, опьц огьпвазагь ?апа sekretarb eoladb. 101-statija. ЕцвексПег depuvtattarb Soeetterinin is atqa- ratbn orbndarb ezderin sajlaqan ецвексПег depuvtattarbnbn Soeetine de, ецвексПег depuvtattarbnbn sodan <;oqarqb Soee- tinin is atqaratbn огпьпа da tuvra esep eerip turadb. IX T A R A V SOT £ANA PROKUVRATUVRA 102-s t a 11 j a. SSSR-da adil sottb <;yzege asbratbndar; SSSR-dbq Coqarqb Sotb, odaqtas respuvelijkalardbn Qoqarqb Sottarb, elkelik ^ana oBblbstuq sottar, aptonomijalb respuvelijkalar men aptonomijalb oeblbstardbn sottarb, ekriktik sottar, SSSR-dbn Ulb SoBetinip qavlbSb Bojbnca qurblatbn, SSSR-dbn derees sot- tarb, qalbq sottarb. 284
103-st at i j a. Zapda adejilep ajtblqan retterde solmasa, ваг- Ibq sottarda QumbS qalbq zasedatilderinip qatbnasb men qa- raladb. 104 - s t a t i j a. SSSR-dbp Qoqarqb Sotb—ец Qoqarqb sot огпь Boladb. SSSR-dbp Qoqarqb Sotbna SSSR-dbp Qana odaqtas respuvBlijkalardbp Barlbq sot огьпдагьпьр sot Qumbstanm ва- qblav mindeti Qykteledi. 105-statija. SSSR-dbp Qoqarqb Sotbn Qana SSSR-dbp der- Bes sottarbn SSSR-dbp Ulb Soeeti Bes Qblqa sajlajdb. !06-statija. Odaqtas respuvBlijkalardbp Qoqarqb Sottarbn odaqtas respuvBlijkalardbp Ulb Soeetteri ees Qblqa sajlajdb. 107 - s t a t i j a. Aptonomijalb respuvBlijkalardbp Qoqarqb Sot- tarbn aptonomijalb respuvBlijkalardbp Ulb Soeetteri Bes Qbl- qa sajlajdb. 108-statija. Olkelik Qana OBblbstbq sottardb, aptonomijalb OBblbStardbp sottarbn, ekriktik sottardb epeekciler depuvtat- tarbnbp elkelik, OBblbstbq ja ekriktik Sosetteri ne aptonomi- jalb OBblbStardbp epeekcileri depuvtattarbnbp Soeetteri ees Qbl- qa sajlajdb. 109-statija. Qalbq sottarbn avdannup azamattaru Qalpeqa Birdej, tete Qana tep sajlav praaasb Bojbnca davbstb Qaserbn eeryv Qolb men yc Qblqa sajlajdb. 110-statija. Sot isi odaqtas ja aptonomijalb respuvnlijka- пьр ja aptonomijalb oBblbstbp tilinde Qyrgiziledi, buI tildi Bil- mejtin adamdardbp Qumbstaqb materijal men pereeodcik arqblb tolbq tanbsuv, sonb men qatar, sotta ana tilinde sejlev praeasb qamtamasbz etiledi. 111 -statij a. SSSR-dbp Barlbq sottarbnda, zap Bojbncaerekce eskertilgende Bolmasa, Qumes acbq tyrde qaraladb, ajbpkerlerdip qorqavcb aluv praeasb qamtamasbz etiledi. 112-statija. Sodijalar ec kimnip bqpalbnda ernes, olar tek zapqa qana Baqbnadb. 113-statija. Zapdardb Barlbq Qalbq Komijssarijattarbnbp, solarqa qaraqan mekemelerdip, Qana SSSR-dbp Qeke qbzmet adamdarb men azamattarbnbp da myltiksiz orbndavbn qadaqa- lajtbn ep Qoqarqb eaqblavcblbq mindeti SSSR-dup Prokuvrorbna Qykteledi. 285
114-statija. SSSR-dbn Prokuvrorbn SSSR-dbn Ulb Soeeti <;eti $blqa taqajbndajdb. 115-statija. Respuvelijkalbq, elkelik, OBblbstbq prokuvror- lardb ^ana aptonomijalb respuvBlijkalardbn, aptonomijalb овь- Ibstardbp prokuvrorlafbn da SSSR-dbn Prokuvrorb Bes ^blqa taqajbndajdb. 116-statija. ©kriktik, avdandbq ^ana qalalbq prokuvror- lardb, SSSR Prokuvrorbnbn eekityvi men cdaqtas respuvBlijka- lardbn prokuvrorlarb Bes £blqa taqajbndajdb. 117-statija. Prokuvratuvra orbndarb ez mindetterin огьп- daqanda, tek SSSR Prokuvrorbna qana Baqbnbp, ?ergilikti orbndardbn qaj-qajsbSbnbn da bqpaltnda Bolmajdb. X T A R A V AZAMATTARDbN NEGIZGI PRABALARb MEN MINDETTERI 118-statija. SSSR azamattarbiibn епвек etyvge, jaqnij en- Beginin sanb men sapasbna lajbq aqbSb ваг garantijalb gunibs aluvqa ргаваэь ваг. Епвек etyv ргававьп qalbq caruvacblbqwibn sotsijalistik 90I men ujbmdastbrblqandbqb, soeet qoqambnbn endiris kycteri- nin yzdikslz eskendigi, caruvacblbq krijzisterinin boIuv mym- kindiginin qurtblqandbqb ^ana (jumbssbzdbqtbn «jojblqandbqu qamtamasbz etip otbradb. 119-statl ja. SSSR агатайагьпьп tbObquvqa ргавазь ваг. Tbnbquv ргавазьп, Qumbscblardbn asa kepciligi ycin ?u- тьз kyninin 7 saqatqa cejin tysirilgendigi, Qumbscblar men qbzmetcilerge ?bl sajbn dem albs Berilip, dem albs kynde- rine епвек aqbsbnbn qosa telenyvi, ken eris alqan sanatorija- lardbn» tbnbquv yjlerinin, kluvBtardbn eneekciler keregin etevge eerilyvi qamtamasbz etip otwadb. 120-statija. SSSR агатаИагьпьп, qartajqanda $ana avwbp 286
ne ?umbsqa $aramaj qalqanda, fordem а!ьр qamtamasbz etilyvge ргаваэь ваг. Bui ргавапь Qumbscblar men qbzmetcilerdi memleket eseeine alevmettik saqtbq <;о1ь men qamsbzdandbiuvdbn ken tyrde erkendetilyvi, epBekcilerge medijtsijna ^ardeminin tegin ker- setilyvi, ensekcilerdin pajdalanuvbna кец eris alqan kuvrort- tardwi Berilyvi qamtamasbz etip otbradb. 121-statija. SSSR azamattarbnbn oqup Bilim aluvqa pra- ва§ь ваг. Bui ргавапь ?appaj mindetti sastavbc oquv, oquvdbn, опьц icinde coqarb dore<;eli oquvdbq da, tegin oqbtbluvb Qoqarb darefeli mektepte oquvculardbn asa kepcillgine mernleketten stijpendija eeryv sijstemasb, oquvdbq mektepte ana tilinde Syrgizilyvi, zavbttarda, sapqozdarda, macijna-traktor stansala- rbnda <;ana qalqozdarda eneekcilerge endiris, teqnijka $ana agronomija Bilimderinin tegin yjretilyvi qamtamasbz etip otbradb. 122-statija. SSSR-da caruvacblbq, memleket,modenijet $ana qoqam-sajasat tirciliginiq earlbq salalaibnda da ajelge erkek pen ten ргава eeriledi. Sjelderdin buI praealaibn iske asbruv mymkinciligi ецвек etyvge, ецвек aqb aluvqa, tbnbquvqa, alevmettik saqtbq $о1ь men qamsbzdandbrbluvqa ?ana oqbp Bilim aluvqa ajelge erkek pen Birdej ргава Berilyvi, ana men ва1апьц myddelerin mem- lekettin qorqavb, ajel eki qaBat Bolqanda oqan dem albstar eerilip, sol kynderiniq tijisti aqbSbnbn telenyvi, ajel eosanatbn yjlerdin, ва1а jaslileri men Baqcalarbnw; кец eris alqandbqb qamtamasbz etip otbradb. 123-s ta 11 j a. SSSR агатайагьпьц ultb, rasasb qandaj Bolsa da, caruvacblbq, memleket, madenijet ^ana qoqam-sajasat tir- ciliginin sarlbq salalarbndaqb ten praealblbqb—eulcjbmajtbn zan. Rasasbna ja ultbna qarap, azamattardbn ргава1агьпа tuvra ja (janamalap Bolsa da cek qojuvcblbqtbn, ja Bolmasa, rasasb men ultbna qarap, olardbn eirinen Birin tuvra ja ^anamalap artbq keryvclliktin qandajbn Bolsa da, sonb men qatar, rasa ja ult erekceligin, nemese rasasbna ja ultbna qaraj $ek keryv- cilikti, qijrenyvcilikti Qaqtap ygittevdiq qandajbn Bolsa da — zan ^azalajdb. 287
124 - s t a t i j a. Azamattardbn eQdan Bostandbqbn qamtamasbz etyv maqsatb men, SSSR-da din — memleketten, mektep— din- nen aQbratblqan. Din qurbptatbn orbndav Bostandbqbn Qana dinge qarsb propaganda Bostandbqbn pajdalanuvqa Barlbq aza- mattar erikti. 125 - s t a t i j a. Epeekcilerdin myddelerine sajkes Qana sotsija- listik qurblbstb nbqajtuv maqsatb men, SSSR azamattarbnbn: a) sez Bostandbqbn; в) Baspa sez Bostandbqbn; v) £bjblbs Qana mijtingi Qasav Bostandbqbn; g) kecede Qyrip qara kersetyv, demonstratsija Qasav Bostan- dbqbn— zap qamtamasbz etip otbradb. Azamattardbp buI ргава1агьп enaekcilerge Qana Bulardbn ujbmdarbna easpaqanalardbp, zapas qaqazdardbn, qoqamdbq yjlerdin, kecelerdip, qatbnas quraldarbObu Qana osb ргава1агьп fske asbruvqa qaQetti ezge de materijaldbq -Qaqdajlardbn ве- rilyvi qamtamasbz etip otbradb. 126-statija. Epeekcilerdip myddelerine sajkes Qana qa- lbq Buqarasbnwi ujbtncbldbq talasbn, sajasij eelsendiligin er- kendetyv maqsatb men, SSSR azamattarbnbn qoqam ujbm- darbna: propsojuvzdarqa, kooperatip Birlestikterine, Qastar ujbmdarbna, sport Qana otan qorqav ujbmdarbna, madenijet, teqnijka Qana qulbm qoqamdarbna kirip Birlesyv ргаваэь qamtamasbz etiledi; al, Qumbscb tasbnbn Qana easqa ецвексь lerdin qatarbnan cbqqan asa Belsendi Qana asa sanalb azamattar Bykil Sojuvzdbq kommuvnis (eolceBikter) partijasbna kirip ujmndasadb; buI partija epeekcilerdin sotsijalistik qurblbstb nbqajtuv Qana erkendetyv Qolbndaqb kyresinde solardwi aldwv qb qatardaqb atireti; buI partija epeekcilerdin Barlbq ujbmda- гьпьц, qoqamdbq ujmndarbnbn da, memlekettik ujmndarbnbn da Qetekci ujbtqbSb. 127-statija. SSSR azamattarbnbn ez вазьпа ec kimnin tijmevi qamtamasbz etilip otbradb. Sottbn qavlbsb Bolmasa ja prokuvrordbn sanksijasb Bolmasa, ec kim tutqbnqa а1ьп- eajdb. 128-s t a t i j a. Azamattardbp Bas panasbna ec kimnin tijmev- ciligin Qana qat-qaear qupbjalbqbn zan qorqap otbradb. 288
129- statija. Erjeekcilerdiu myddelerin qorqaqandbqe ycin, ne qblbm qbzmeti, nemese ult azatteqb kyresi ycin quvqbnda Qyrgen cet el агатаНагьпьц panalavbna SSSR ргава eeredi. 130-statija. SSSR-dm; эг Bir azamatb Sosetti Sotsijalistik RespuvBlijkalar Sojuvzbnbq Konstijtutsijasbn Bul^btpaj qolda- nuvqa, zaqdardb orbndavqa, ецвек tartiein saqtavqa, qoqam- dbq вогьсьпа adal nijet pen qaravqa, sotsijalistik qoqatn tirciliginirj erecjelerin sbjlavqa mindetti. 131-statija. SSSR-dbn эг Bir azamatb qoqamdbq, sotsija- listik mencikti soeet qurblbswibn asa ardaqtb, ari ec kirn qol suquvbna Bolmajtbn negizi dep, otannun Bajlbqb men ajearlb quvatbnwi kezi dep, Barlbq eneekcilerdin avqattb ?ana madeni- jetti turnibsbobn kezi dep, saqtavqa <;ana nbqajtuvqa mindetti. Qoqamdbq, sotsijalistik mencikke qol suquvcb adamdar — qalbqtbn duspanb Boladb. 132-statija. Qalpbqa Birdej askerlik mindeti гад во1ьр taBbladb. QumbSCb-Qara caruva Qbzbl Armijasbnda askerlik qbzmetin atqaruv — SSSR агатаНагьпьд qurmetti mindeti. 133-statlja. Otandb qorqav — SSSR-dbn, or Bir azamattarb- пьц asa ardaqtb вогьсь. Otanqa qastbq istev: anttb buzuv, ;av ^aqbna Cbqbp ketyv, memlekettiq soqbs quvatbna zbjan kel- tiryv, tbijcblbq istev,— вагьр turqan ?avbzdbq во1ьр eseptelip, .хацпьп ед qattb kyci eojbnca ^azalanadb. XI T A R A V SAJLAV SIJSTEMASb 134-statija. Sajlavda ецвексПег depuvtattarbnbn Barlbq Soeetterine: SSSR-dbn Ulb Soeetine odaqtas respuvBlijkalardbn Ulb Soeetterine, едвексПег depuvtattarbnbn elkelik <;ana овь- Ibstbq Soeetterine, aptonomijalb respuvBlijkalardbn Ulb SoBet- terine, aptonomijalb oeblbstardbn едвексПег depuvtattarbnbn 289
SoBetterine, ецвексПег depuvttarbnun ekriktik, avdandbq, qala- Ibq, selendik (stanijtsa, deresne, quvtor, qbstaq, avbl) Soeet- terine depuvtattardb sajlavcblar ^alpbqa Birdej, ten <;ana tele sajlav ргаваэь Bojbnca, davbstb (jaswbn eeryv <;olb men sajlajdb. 135-statija. Depuvtattardbn sajlavb ^alpbqa Birdej eoladb: SSSR-dbn Qasb 18 ge (jetken Barlbq агатаИагьпьц, rasasb men ultb, dini, oquv senzisi, otbrbqcblbqb, alevmettik tegi, el-avqat kyji ^ana etkendegi isi qandaj Bolsa da, depuvtat sajlavqa Sana sajlanuvqa ргаваэь ваг, <;alo|bz-aq, aqblb avbsqan <jana sot ykimi Bojbnca sajlav ргаваэь sojulqan adamdardw; sajlav ргаваэь eolmajdb. 136-statija. Depuvtattardbn sajlavb ten sajlav eoladb: or Bir azamat Bir-aq davbsqa ije; Barlbq azamattardbn sajlavqa qatbnasuv praeasb Birdej. 137-statija. Djelderdin sajlavqa da, sajlanuvqa da ргаваэь erkekter men Birdej. 138 - s t a t i j a. QbZbl Armija qatarbndaqb azamattardbn saj- lavqa da, sajlanuvqa da ргаваэь earlbq azamattar men Birdej. 139-statija. Depuvtattardbn sajlavb tete sajlav Boladu: ецвексПег depuvtattarbnbn selendik ?ana qalaluq Soeetterinen Bastap, SSSR-dbn Ulb Soeetine dejin, ецвексПег depuvtattarb- nbn Barlbq Soeetterine depuvtattardb azamattardbn ezderi tuvra, tete sajlav solb men sajlajdb. 140-statija. Depuvtattardbn sajlavbnda davbs ^аэьгьп ueriledi. 141 - s t a t i j a. Sajlav kezinde, kandijdattar, sajlav ekrikterinde usbHbladb. £urtcblbq ujbmdarb men ецвексПег qoqamdarbnun: kommuv- nis partijasb ujbmdarbnbn, propsojuvzdardbn, kooperatipterdin, <;astar ujbmdarbnbn, madenijet qoqamdarbnbn — kandijdattardb usbnuv ргаваэь qamtamasbz etiledi. 142-statija. Dr Bir depuvtat ez ^итьэьпап £ana ецвек- сПег depuvtattarb Soeetinin ^umbsmian sajlavcblaruna esep eeryvge mindetti; depuvtattb, sajlavcblar kepciliginin ujqaruvb men, qaj vaqbtta Bolsa da zandaqu tartip Bojbnca qajta caqb- гьр aluvqa soladb. 290
XII T A R A V GERB, MEMLEKET TUVb, ASTANA 143-statija. Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzbnbi; memleket gereese—kyn savlesine eelengen ?ana (jijegi egin eastare men qorcalqan ?er сагьпа ornatblqan oraq pen Balqa Boladb, onda odaqtas respuvelijkalardbn tilderinde: „Bykil ?er <;yzinin proletarian,, Birigiqder!" degen <;azuv eoladb. Geretbu qoqarqb ^aqbnda Bes tarmaqtb ?uldbz Boladb. 144-statija. Soeetti Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzb- пьц memleket tuvb—coqarqb <;aq eurbcenda tuvdbi; завьпьц Canbnda altbn oraq pen altbn ealqanm; syvreti salbnqan, bu- lardbn ystingi ^aqbnda altbn men kemkerilgen Bes tarmaqtb qbzbl ;uldbzb ваг qbzbl matadan Boladb. Tuvdbri eni eir ese, uzbne eki ese Boladb. 145-stat 1 j a. Sosetti Sotsijalistik Respuvelijkalar Sojuvzbnbi; astanasb — Maskev qalasb. XIH T A R A V KONSTIJTUTSIJANb 0ZGERTYV T9RTIBI 146-statija. SSSR Konstijtutsijasb SSSR-dmi Ulb Soeetinin ar palatasendaqb davbstw; keminde yclen ekisindej kepciligi qaebldaqan qavlbSb Bojbnca qana ezgertiledi. Moskev, Kreml. 5 dekaer 1936 f.

I В 0 L У M QOOMDUQ ТУ2УЬУ$ 1-statija. Sovettik Sotsialistik Respunlikalar Sojuzu—<;u- mu^culardbn <;ana dbjqandardbn sotsialistik mamleketi. 2-statija. SSSR dbn sajasb negizin— pome$cikter menen kapitalister eijligin qulatuunun $ana proletariat diktaturasb ?epip aluunun natij\asbnda esyp cbqqan (jana cbpdalqan— em- gekciler deputattarwibn Sovetteri tyzet. 3-statija. SSSR da eytkyl Bijlik — emgekcilerdin deputat- tarbnbn Sovetteri arqbluu ?aar menen ajbl-qb?taqtbn emgekci- lerine taandbq. 4-statija. Сагвапьп kapitalistik sistemastn ^ojuunun, en- dyry? quraldaru menen qara^attarbna ?eke encilik qbluunu qurutuunun Qana da ki§ini ki$i eksploatatsijaloonu <;oq qbluu- nun natij<;asbnda Bekigen сагвапьп sotsialistik sistemasb ^ana endyry^tyn quraldarb menen qaraijattarbn sotsialistik enci qb- luu SSSR dbn ekonomikalbq negizin tyzet. 5-s t at i j a. SSSR da sotsialistik enci, <;e mamlekettik enci (falpb eldin kenci) formasbnda, kooperativdik - kolxozduq enci (ajrbm kolxozdordun encisi, kooperativdik eirikmelerdin encisi) formasbnda eolot. 295
6-statija. Qer, апьп icindegi eajlbqtar, suular, toqojlor, zoottor, faerlkalar, §axtalar, kender, temir Qolduq, suuluq £ana avaltq transporttor, eankalar, eajlanb§ qaracjattarb, mamleket taraebnan uju?turulqan ajbl caraalbq iri isqanalar (sovxozdor, ma$ina-traktor stansijalarb ?ana o?ol endyyler) $ana da §aar- lar menen ener <jaj punkttarbndaqb kommunalbq i§qanalar $ana negizdi yj-?aj fondu mamlekettik enci eolup sanalat, ваэдаса ajtqanda, ?а1рь eldin kenci Bolup sanalat. 7-statija. Kolxozdordoqu £ana kooperativdik ujumdardaqb qoomduq i§qanalar, alardbn tiryy £ana elyy ?ajmandarb menen Birge, kolxozdor fana kooperativdik ujumdar endyrgen azbq- tylyk, o$onu menen eirdej alardbn qoomduq imarattan», kolxoz- dordun $ana kooperativdik ujumdardbn qoomduq, sotsialistik encisi Bolot. Ajbl сагва artelinin ustavbna <;ara§a, ar Bir kolxoz tytynynyn ezymdyk pajdalanb$bnda, qoomduq kolxoz сагваэьпап ty§ken negizgi kire?esinen ваэда, qoroo-£ajlbq kicine ucaska £eri bo- lot £ana ezymdyk encisinde qoroo-£ajlbq ucaskasbndaqb ke- mek сагваэь, turaq yjy, azbqtbq malb, qanattuularb £ana ajbl carBalbq majda §ajmandarb Bolot. 8-statija. Kolxozdor eelegen $er alarqa aqbSbz tana srok- suz pajdalanuuqa, ваэдаса ajtqanda, tyBelykke eekitilet. 9-statija. SSSR da ystemdyk qbluucu forma Bolqon sotsia- listik sistemadaqb сагва menen qatar ^ekece dbjqandardbn ?ana kustarlardbn ezynyn emgegine negizdelgen ;ana ваэдапьп emgegin eksploatatsijalaBaj turqan majda Qeke careaqa'za- kon £01 qojot. 10 -s t a t i j a. Gra?dandardbn emgek kire?elerine £ana £bjqan- tergenine, turaq yjyne ?ana kemek yj сагвазьпа, yj сагваэь menen <;asalqa Bujumdarbna, ezymdyk kerekteenyn fana on- tojluqtun Bujumdarbna Bolqon ezymdyk enci uququ, o^onu menen Birdej, grafdandardbn £eke encisin murastoo uququ da zakon taraBbnan qorulat. 11-statIja. SSSR dbn carealbq turmu$u qoomduq Bajlbqtb keBejtyynyn, emgekcilerdin materialdbq £ana madanij dengelin tajeastan keteryynyn, SSSRdbn kez qarandb BolBOstuqun сьц- doonun $ana апьп qorqoo saramduuluqun kycetyynyn talam- 296
багьп kezdep, mamlekettik el сагва plant menen Belgilenet Sana Baqbttalbnat. 12 - s t a t i j a. SSSR da emgek: „kim i^tesese, al ceeejt" degen prinsip BOjunca, emgekke <jaramduu ar Bir gra;dandtn mildeti <;ana natnbs i?i Bolup sanalat. SSSR da sotsializmdin: »ar kimden — апьп caramduuluojuna ;ara$a, ar kimge — апьп emgegine gara§a“ degen prinsiei i$ke a?brblat. II В 0 L У M MAMLEKETTIK ТУ2УЬУ$ 13 - s t a t i j a. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzu — ten uquqtuu Sovettik Sotsialistik ResptiBlikalardbn bqtbjarduu Bi- rigi$i negizinde tyzylgen sojuzduq mamleket: Rossija Sovettik Federatsijalbq Sotsialistik RespuBlikasb, Ukraina Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Belorus Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Агегва]\ап Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Gruzin Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Armen Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Tyrkmen Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, ©zeek Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Ta0k Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Qazaq Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb, Qbrojbz Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb. 14-statija. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun qaramaqbna, ezynyn coqorqu Bijlik organdarb ^ana mamleket- tik Ba?qaruu organdarb arqbluu, temenkyler kiret: a) el aralbq ma'nilelerde Sojuzdun ekyldygy, ea§qa mamle- ketter menen keli?imder tyzyy сапа alardb Bekityy; в) soqu§ caha tatuuluq maseleleri; 297
v) SSSR dbn sostavtna ?аць respualikalardb aluu; g) SSSR dbn KonstitutsijasbObn atqarblb^bna kontrolduk qbluu Cana sojuzduq respuBlikalardbn Konstitutsljasu SSSR dbn Kons- titutsijasbna Qara$a во1и$ип qamsbz qbluu; d) sojuzduq respuelikalar ortosundaqb cekterdin ezgertyly?yn eekityy; e) sojuzduq respuBlikalardbn sostavbnda саць krajlar те- пел OBlustardbn ^ana da avtonomijaluu ?аць respuBlikalardbn tyzyly$teryn eekityy; $) SSSR db qorqoonu uju^turuu (jana SSSR dbn eardbq qural- duu kycteryne ^etekcilik qbluu: z) mamlekettik monopolija negizindegi tb?qb sooda; i) mamleket qoopsuzduqun qoruu; k) SSSR dun el сагва plandarbn dajbndoo; 1) SSSR dun Birimdik mamlekettik uud<;etin eekityy сапа da sojuzduq, respuBlikalbq сапа ^ergiliktyy Biid^etterdi tyzyy ycyn ty?e turqan nalogdor men kire^elerdi eekityy; m) <;alpb sojuzduq maanisi ваг Bankalar menen ener cajlbq ^ana ajbl careacbluq mekemeler menen i^qanalardb ?ana da soodalbq i^qanalardb ea^qaruu; n) transports $ana Bajlanb^tb ва§^агии; о) aqca сапа kredit sistemasbna cetekcilik qbluu; p) mamlekettik qamsbzdandwuunu uju^turuu; r) zajom aluu сапа zajom вегуу; s) cerden pajdalanuunun, o$onu menen Birdej, cerdin icindegi Bajluqtardan, toqojlordon сапа suulardan pajdalanuunun negizgi ва$1ата!агьп dajbndoo; t) aqartuu сапа salamattbq saqtoo caqunan negizgi Ba$tama- lardb dajbndoo; u) el сагва eseeinin Birimdik»sistemasbn uju?turuu; f) emgek tuuralu zakon cuqaruunun negizderln dajbndoo; x) sottun tyzyly$y ^ana sot i§in cyrgyzyy cenynde zakon сь- qaruu; qblmb? сапа gra^danduq kodeksiler; ts) sojuzdun gracdanduqu tuuralu zakondor; surtqb elkelyk- terdyn uquqtarb tuuralu zakondor; c) amnistijalar tuuralu calpb sojuzduq aktblar cuqaruu. 15-statlja. Sojuzduq respuBlikalardbn suvereniteti SSSR 298
Konstitutsijasbnb'n 14-statijasbnda kersetylgender menen qana cektelgen. Bui cekterden tb^qaru ar eir Sojuzduq respuelika mam- lekettik Bijlikti ez eetince i$ke a$brat. SSSR sojuzduq respue- likalardun suverendik uquqtarun qorujt. 16 - s t a t i j a. Ar Bir Sojuzduq respualikanun, апьп eetencelyk- teryn eske ala turqan ?ana SSSR Konstitutsijasuna toluq ?ara?a tyzylgen ezynyn Konstitutsijasb eolot. 17-statija. Ar Bir Sojuzduq respuelika ycyn SSSR dan ez erki menen cbquu uququ saqtalat. 18-statija. Sojuzduq respuelikalarden maqulduqu eolmo- junca, alardbn territorijasb ezgertylyy mymkyn ernes. 19-statija. SSSR den zakondoru Bardbq sojuzduq respueli- kalardbn territorijalarbnda Birdej куске ее eolot. 20-statija. Sojuzduq respuBlikanbn zakonu (jalpb sojuzduq zakonqo qajcb kelse, ?а!рь sojuzduq zakon ?yret. 21-statija. SSSR gra<;dandarb ycyn eirimdik sojuzduq gra$- dandbqb dajbndalat. Sojuzduq respuelikalardbn ar Bir gra^danb SSSR dbn gra^danb Bolup sanalat. 22-statija. Rossija Sovettik Federatsijalbq Sotsialistik Res- puBlikasb: Azovo-Cernomor, braaq-Cbqbs, Batb^-Sieir, Krasnojar, Tymjaq-Kavkaz krajlarbnan; Vorone<j, Cbqb$-SiBir, Gorkij, Ba- tb?qb, Ivanov, Kalinin, Kirov, KujBb$ev, Kurskij, Leningrad, Moskva, Omskij, Oreneurg, Saratov, Sverdlov, Severnbj, Stalin- grad, Celjaei, Jaroslav oelustarbnan; Tatar, Ba?qert, Daqs- tan, Burat-Monqol, Kaeardin-Balqar, Qalmaq, Karel, Коть, Qbrbm, Marij, Mordva, Volgaeoju Nemisteri, Tyn^aq-Osetin, Udmurt, Cecen-Inqu?, Cuva?, Jaqut avtonomijaluu sovettik sotsialistik respuelikalarunan; Adbgej, Evrej, Qaracaj, Ojrot, Xakas, Cerkas avtonomijaluu oelustarbnan tyzylet. 23-statija. Ukraina Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb Vi- nitskij, Dnepropetrovsk^, Donetskij, Kijev, Odessa, Xarkov, Cer- nigov oelustarbnan <;ana Moldova Avtonomijaluu Sovettik Sot- sialistik RespuBlikasbnan tyzylet. 24-statija. Azernaj^an Sovettik Sotsialistik Respuelikasena Naxicivan Avtonomijaluu Sovettik Sotsialistik Respuelikase ?ana Nagorno-Кагавах avtonomijaluu obIusu kiret. 299
25 - s t a 11 j a. Gruzin Sovettik Sotsialistik RespuBlikasbna: Aexaz ASSR, Ad;ar ASSR, Ty$?aqOsetin avtonomijaluu obIusu kiret. 26-statija. Gzeek Sovettik Sotsialistik RespuBlikasbna Qara Qalpaq ASSR kiret. 27-statija. Tacik Sovettik Sotsialistik RespuBlikasbna Too- luq-Badax§an avtonomijaluu obIusu kiret. 28 - s t a t i j a. Qazaq Sovettik Sotsialistik RespuBlikasb: Aqteeo Almatb, Cbqb?-Qazaqstan, Batb$-Qazaqstan, Qaraqandb, Qosta- naj, Tyndyk-Qazaqstan, Ty$tyk-Qazaqstan oslustarbnan tyzylet. 29-statija. Armen SSR пьп, Belorus SSR пьп, Tyrkmen SSR пьп сапа Qbrqbz SSR пьп sostavbnda avtonomijaluu res- puelikalar сапа da krajlar, oelustar coq. hi в e l у м SOVETTIK SOTSIALISTIK RESPUBL1KALAR SOJUZUNUN MAMLEKETTIK BIJLIOININ COOfORQU OROANDARb 30-s ta t i ja. SSSR dbn mamlekettik Bijliginin coqorqu organb SSSR dbn Ulu Soveti Bolup sanalat. 31-statija. Konstitutsijanbn 14-statijasbna cara§a, Sovettik Sotsialistik Respuelikalar Sojuzuna tljgen eardbq uquqtar, SSSR dbn Ulu Sovetine esepker organdardbn — SSSR dun Ulu Sovetinin Prezidiumunun, SSSR dbn El Komissarlar Sovetinin <;ana SSSR dbn El Komissariattan>nbn kompetentsijasbna Kons- titutsija Bojunca kireej turqan Bolqon son, alardb SSSR dbn Ulu Soveti i$ke asuat. 32 - s t a t i j a. SSSR dun zakon cbqaruu Bijligi SSSR dbn calar; qana Ulu Soveti taraebnan i$ke а?ыь1а1. 33-statija. SSSR dbn Ulu Soveti eki palatadan—Sojuz So- vetinen сапа Uluttar Sovetinen tyzylet. 300
34-statija. Sojuz Soveti SSSR gra^dandarb 1агавьпап, §aj- loo okrugtarb uojunca, 300 miq adamqa Bir deputat normasb menen §ajlanat. 35-statija. Uluttar Soveti SSSR dbn gra^dandarb taraebnan sojuzduq ?ana avtonomijaluu respualikalar, avtonomijaluu ob- lustar ^ana ulut okrugtarb BOjunca temenky norma menen §ajlanat: ar Bir sojuzduq respuelikadan 25 deputattan, ar Bir avtonomijaluu respuelikadan 11 deputattan, ar Bir avtonomija- luu OBlustan 5 deputattan ?ana ar Bir ulut okrugunan Bir de- putattan. 36 - s t a t i j a. SSSR dbn Ulu Soveti tort ^bldbq srokko ?ajlanat. 37-statija. SSSR dun Ulu Sovetinin eki palatasb: Sojuz Soveti $ana Uluttar Soveti ten uquqtuu. 38-statija. Zakon cbqaruu demilgesi Sojuz Soveti menen Uluttar Sovetine Bir dara^ada tije§elyy. 39-statija. Zakon, eger al SSSR dbn Ulu Sovetinin eki pa- latasbnbn ar Birinde <;enekej kepcylyk menen qaBbl albnsa, eekitilgen Bolup eseptelet. 40-statija. SSSR dbn Ulu Soveti taraebnan qaBbl albnqan zakondor sojuzduq respuBlikalardbn tilinde — SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu teraqasbnbn ;ana sekretarbnbn qoldoru qojulup ^arijalanat. 41-statija. Sojuz Sovetinin $ana Uluttar Sovetinin sessija- 1агь Bir ueaqta ea^talbp, Bir unaqta eytet. 42-statija. Sojuz Soveti Sojuz Sovetinin teraqasbn <;ana апьп eki oruneasarbn §ajlajt. 43-statija. Uluttar Soveti Uluttar Sovetinin teraqasbn ^ana апьп eki огипвазагьп §ajlajt. 44-statija. Sojuz Sovetinin ?ana Uluttar Sovetinin teraqa- 1агь tije$elyy palatalardbn zasedanijasbna cetekcilik qblb§at ?ana alardbn icki tartisin ваэдагь$аЬ 45-statija. SSSR dbn Ulu Sovetinin eki palatasbnbn qo$mo zasedanijalarbn Sojuz Sovetinin $ana Uluttar Sovetinin teraqa- 1агь kezraekte?ip $yrgyzy$et 46-statija. SSSR dbn Ulu Sovetinin sessijalarbn SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu $ь1ьпа eki qoIu caqwat. Kezekten tb$qarb sessijalardb SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezi- 301
diumu ezynyn qaroosu Bojunca, ge sojuzduq respuBlikalardbn Bireenyn talasb Bojunca caqwat. 47-statija. Sojuz Soveti menen Uluttar Soveti ortosunda keli^eegendik cuqsa, masele paritettik negizde tyzylgen maqul- datb? komissljasbnbn cecyysyne eerilet. Eger maquldatb? komis- sija maqulduq cecimge kelBese, ?e апьп cecimi palatalardun Bireen albmsundbrBasa, masele palatalarda ekinci <;olu qaralat. Eki palatanbn maqulduq cecimi Boleoqon ueaqta SSSR dun Ulu Sovetinin Prezidiumu SSSR dun Ulu Sovetin taratbp $i- Beret da, <;аць §ajloolor dajbndajt. 48-statija. SSSR dbn Ulu Soveti eki palatanbn qo?mo zase- danijasbnda SSSR dtn Ulu Sovetinin Prezidiumun ijajlajt, апьп sostavb SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumunun teraqasunan, апьп 11 огипвазагьпап, Prezidiumdun sekretarunan <;ana Prezi- diumdun 24 mycesynen tyzylet. SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu ezynyn earduq i?inde SSSR dbn Ulu Soveti aldbnda esepker. 49-statija. SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu: a) SSSR dbn Ulu Sovetinin sessljalarbn caqurat; в) «jyryp turqan zakondorqo tujuntma Beret, kersetmelerdy cuqarat; v) SSSR Konstitutsijasbnbn 47-statijasb negizinde SSSR drni Ulu Sovetin taratat ^ana саць ?ajloolor dajbndajt; g) ezynyn demilgesi menen, ?e sojuzduq respuBlikalardbn Bireenyn talaBb Bojunca Bytkyl eldik suroo (referendum) $yr- gyzet; d) SSSR dbn El Komissarlar Sovetinin Qana sojuzduq respuB- likalardbn El Komissarlar Sovetterinin toqtomdorun ?ana buj- ruqtarbn, eger alar zakonqo tuura kelBese, Buzat; e) SSSR dbn Ulu Sovetinin sessijalaru arasbndaqb mezgilde, SSSR El Komissarlar Sovetinin teraqasbobn qoju§u eojunca, SSSR dun ajrwn El Komissarlarun qbzmattan Bo$otup, alardb dajbndajt da, andan kijin, Bekityy ycyn SSSR dbn Ulu Sovetine kirgizet; 9) SSSR dbn ordenderi menen Sbjlajt fana ardaqtuu naamdarin qojot; z) kecirim uququn i§ke a^uat; 302
i) SSSR dbn quralduu kycterynyn Qoqorqu komandalbqwi dajbndajt Qana alma?tbrat; k) SSSR dbn Ulu Sovetinin sessijalaru aralbqundaqb mezgilde SSSR qa soqu§tuu qol saluu boIo qalsa, Qe agressijadan ez ara Qardamda$bp qorqonu§uu Bojunca tyzylgen el araluq keli- $im mildetterin atqaruu zarbl Bolqon ucurda, soqu§ avaltn Qarijalajt; 1) Qalpb, Qe cekene moBilizatsijanb Qarijalajt; m) el aralbq keli^imderdi Bekitet; n) SSSR dun cet mamleketterdegi polnomocunduq ekylderyn dajbndajt Qana qajra caqwbp alat; o) cet mamleketterden kelgen ezynyn aldbndaqb akkreditiv- delgen diplomattuq ekylderdyn i§enic qattaibn Qana qajra caqb- ruu qattarbn qaebl alat. 50-stati ja. Sojuz Soveti Qana Uluttar Soveti ar Bir palata- пьп deputattarbBbn polnomocijalaibn tek§erip tura turqan mandat kornissijasbn §ajla§at. Palatanbn mandat komissijasbnbn kirgizyy Bojunca, Qe pol- nomocijanb tuura taeat, Qe ajrwn deputattardun ?ajloosun kassatsija qblb^at. 51 - s t a t i j a. SSSR dun Ulu Soveti, ezy zarbl dep lapqan kezde, ar Bir masele tuuralu tergee Qana revizija komissijalarbn dajbndajt. Baidbq mekemeler Qana qbzmat ki^ileri buI komissijalardbn talaEbn orundooqo Qana zarbl Bolqon material menen doku- mentterdi alarqa Beryyge mildetiyy. 52-statija. SSSR dbn Ulu Sovetinin maqulduqu boIiho- junca, SSSR dbn Ulu Sovetinin Sessijasb BolBoqon mezgilde boIso, SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumunun maquldoosu Bolmojunca, Ulu Sovettin deputatb sot Qoopkerciligine da tar- tblBajt, qamaqqa da albneajt. 53-statija. SSSR dun Ulu Sovetinin polnomocijasb Bytken- den sop, Qe апь srokton murun taraiqandan kijin, SSSR dun Qaijb ^ajlanqan, Ulu Soveti 1агавьпап SSSR dun Ulu Sovetinin Qan,b Prezidiumu tyzylgenge dejre, SSSR dbn Sovetinin Prezidiumu ezynyn polnomocijasbn saqtap qala Beret. 54 - s t a 11 j a. SSSR dun Ulu Sovetinin polnomocijasb Bytkende, 303
?e srokton murun taratblsa, polnomocijasb eytken, ;e SSSR dbn Ulu Soveti taratblqan kynden kijin eki ajdan a^Baqan srok icinde SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu ?аць §ajloolor da- jbndajt. 55-statija. SSSR dbn Ulu Sovetinin murunqu sostavbnbn Prezidiumu SSSR dbn ^аць ^ajlanqan Ulu Sovetin, $ajloodon kijin Bir ajdan keciktireej, caqbrat. 56-statija. SSSR dbn Ulu Soveti eki palatanbn qo§mo zasedanijasbnda SSSR dbn ©kmotyn—SSSR dbn El Komissarlar Sovetin tyzet. IV В 0 L У M SOJUZDUQ RESPUBLIKALARDBN MAMLEKETTIK BIJLIOININ fOOlORQU ORGANDARb 57-statija. Sojuzduq геэривПкапьп mamlekettik eijliginin <;oqorqu organb Sojuzduq respuelikanbn Ulu Soveti eolup sanalat. 58-statija. Sojuzduq respuelikanbn Ulu Soveti respuBlika- nwi gra^dandarb taraebnan tert ^bldbq srokko §ajlanat. ©kyldyktyn normasb sojuzduq respuBlikalardbn Konstitutsija- 1агь menen eelgilenet. 59-statija. Sojuzduq respuBlikalardbn Ulu Soveti respueli- капьп zakon cbqarqbc Birden-Bir organb Bolup sanalat. 60-statija. Sojuzduq гезривПкапьи Ulu Soveti: a) respuelikanbn Konstitutsijasbn qaBbl alat^anaaqa SSSR dbn Konstitutsijasbnbn 16-statijasbna blajbq ezgertyyler kirgizet; в) ezynyn sostavbndaqb avtonomijaluu respuBlikalardbn Kons- titutsijalarbn eekitet <;ana alardsn territorijasbnbn cekterin ве1- gilejt; v) respuelikanbn el caraacbluq planun ?ana Budfetin eekitet; g) Sojuzduq respuelikanbn sot organdarb taraebnan kesil- 304
gen gra^dandarqa amnistija qbluu сапа kecirim вегуу uququ- nan pajdalanat. 61-statija. Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Soveti Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin Prezidiumun §ajlajt, апьп sosta- vbna Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin Prezidiumunun teraqasb, апьп oruneasarlarb, Prezidiumdun sekretarb ^ana Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin Prezidiumunun myce- lery kiret, Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin Prezidiumunun pol- nomocijalarb Sojuzduq гезривПкапьп Konstitutsijasb menen Belgilenet. 62-statija. Zasedanijalardb а!ьр вагии ycyn, Sojuzduq гез- ривПкапьп Ulu Soveti ezynyn teraqasbn $ana апьп огипва- sarlarbn ?ajlajt. 63-statija. Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Soveti Sojuzduq гезривПкапьп ©kmetyn— Sojuzduq гезривПкапьп El Komissar- lar Sovetin—tyzet. V В © L У M SOVETTIK SOTSIALISTIK RESPUBLIKALAR SOJUZUNUN MAMLEKETTIK BA$QARUU ORGANDARB 64-statija. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun mamlekettik eijliginin atqarqbc $ana teskegic ?oqorqu organb SSSR dbn El Komissarlar Soveti solup sanalat. 65-statija. SSSR dbn El Komissarlar Soveti SSSR dbn Ulu Soveti aldbnda ^ooptuu (jana aqa esepker, al emi Ulu Sovettin sessijalarbnbn arasbndaqb mezgilde SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumunun aldbnda ?ooptuu ?ana aqa esepker. 66-statija. SSSR dbn El Komissarlar Soveti, ?yryp turqan zakondor negizinde ?ana alardb atqaruu ycyn, toqtomdor, Buj- ruqtar Cbqarat $ana alardbn atqan>lb?bn tekseret. 305
67-statija. SSSR dbn El Komissarlar Sovetinin toqtomdoru Qana .Bujruqtarb SSSR dbn Bardbq territorijasbnda atqarbluuqa mildettyy. 68-statlja. SSSR dbn El Komissarlar Soveti: a) SSSR dbn Qalpb sojuzduq Qana sojuzduq-respuslikalbq El Komissariattarbnbn Qana ez qaramaqbndaqb ea?qa сагва, ma- danij mekemelerdin i§in Biriktiret Qana Baqbttajt; в) el carBacblbq planb menen mamlekettik BudQetti i$ke а?ь- ruu Qenynen Qana kredittik-aqcalbq sistemanb cwidoo Qenynen caralar keret; v) qoomduq tartipti qamsbz qbluu Qenynde, mamlekettin talamdarmi Qaqtoo Qana graqdandardbn uququn qoruu qo- nynde caralar keret; g) tb?qb mamleketter menen mamilele§yy Qenynen Qalpb Qe- tekcilikti i§ke a?brat; d) Qbl sajbn cbnbojb asker qbzmatbna caqwbluucu graQdan- dar kontingentin Belgilejt, elkenyn quralduu kycterynyn Qalpb qurulu$una Qetekcilik qblat; e) zarbl Bolqon ucurlarda сагва, madanij Qana qorqoo quru- lu$unun i?teri Qenynde SSSR El Komissarlar Sovetinin aldbnda atajbn Komitetterdi Qana Ba$qb Ba^qarmalardb tyzet. 69-statija. SSSR El Komissarlar Soveti SSSR dbn kompe- tentsijasbna tije^elyy ea$qaruu Qana сагва tarmaqtarb eojunca Sojuzduq respuBlikalardbn El Komissarlar Sovetterinin toqtom- dorun Qana Bujruqtarbn toqtotuuqa Qana SSSR dbn El Komis- sarlafbnbn prikazdarbn Qana nusqoolorun Buzuuqa uquqtuu. 70-statija. SSSR El Komissarlar Soveti SSSR dbn Ulu So- veti taraBbnan temenky sostavda tyzylet: SSSR dbn El Komissarlar Sovetinin teraqasb; SSSR dbn El Komissarlar Soveti teraqasbnbn oruneasarlarb; SSSR dbn Mamlekettik plandoo komissijasbnbn teraqasb; Sovet kontrolu komissijasbnbn teraqasb; SSSR dbn El Komissarlarb; Dajardoo komitetinin teraqasb; Iskusstvo i?teri komitetinin teraqasb; Qoqorqu mektep i^teri komitetinin teraqasb. 71-statija. SSSR dbn Ulu Soveti deputatbnbn Bergen su- 306
roosuna SSSR ©kmety, ?e SSSR dbn El Komissarb 3 kynden a§eaqan srokto, tije§elyy palatada, ooz-eki Qe qat Qyzynde tjoop Beryyge mildetty. 72-statija. SSSR dbn El Komissarlarb, mamlekettik easqa- ruunun SSSR dbn kompetentsijasbna kiryycy tarmaqtaibna ^etek- cilik qblat. 73-stat i ja. SSSR dbn El Komissarlarb, syryp turqan za- kondordun ?ana SSSR dbn El Komissarlar Soveti toqtomdoru men Bujruqtarbnbn negizinde $ana alardb atqaruu ycyn, tije$e- lyy El Komissariattarbnbn kompetentsijasb ceginde prikazdar <;ana nusqoolor cbqarat ?ana alardbn atqarblb$bn tek$eret. 74 - s t a t i j a. SSSR dbn El Komissariattarb ?e ?а!рь sojuzduq, ?e sojuzduq-respuBlikalbq Bolup sanalat. 75-statija. Qalpb sojuzduq El Komissariattarb mamlekettik Ba^qaruunun ezderyne tap^brblqan tarmaqbna SSSR dbn eardbq territorijasbnda $e tupadan-tuura ezdery, <;e ezdery dajbndaqan organdar arqbluu Qetekcilik qblat. 76 - s t a t i j a. Sojuzduq-respuBlikalbqEl Komissariattarb mam- lekettik sa^qaruunun ezderyne tap^wblqan tarmaqtarbna, <jobo qatarbnda, sojuzduq respuBlikalardbn atb ujqa? El Komissariat- tarb arqbluu ?etekcilik qblat $ana SSSR dbn Ulu Sovetinin Prezidiumu taraebnan eekitilyycy tizme eojunca, eelgilyy cek- telgen sandaqb i?qanalardb qana tuuradan-tuura ea^qarat. 77-statija. Qalpb sojuzduq El Komissariattarb temende- kyler: Qorqoo, Sbrtqb ister, Tb$qb sooda, Qol qatta?uu, Bajlanb?, Suu transportu, Oor ener ^ajlarb, Qorqoo ener $ajlarb. 78-statija. Sojuzduq-respuBlikalbq El Komissariattarb te- mendekyler: Tamaq ener tjajlarb, Qenil ener ?ajlarb, 307
Toqoj oner <;ajlarb, £er i§teri, Dan ^ana mal sovxozdoru, Finansb, Icki sooda, Icki i§ter, Justitsija, Salamattbq saqtoo. VI В О L У M SOJUZDUQ RESPUBLIKALARDBN MAMLEKETTIK BA$QARUU ORGANDARB 79-statija. Sojuzduq гезривПкапьп mamlekettik nijligin atqarqbc ?ana teskegic ^oqorqu orgatib Sojuzduq гезривПкапьп El Komissarlar Soveti eolup sanalat. 80-statija. Sojuzduq гезривПкапьп El Komissarlar Soveti Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Soveti aldbnda ^ooptuu $ana aqa esepker, al emi Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin sessija- 1агьпьп arasbndaqb mezgilde Sojuzduq гезривПкапьп Ulu Sovetinin Prezidiumu aldbnda <;ooptuu <jana aqa esepker. 81-statija. Sojuzduq гезривПкапьп El Komissarlar Soveti, SSSR menen Sojuzduq гезривПкапьп ?yryp turqan zakondoru- nun, SSSR dbn El Komissarlar Sovetinin toqtomdorunun, euj- ruqtarbnbn negizinde $ana alardb atqaruu ycyn, toqtomdor, Buj- ruqtar cbqarbp сапа alardbn atqarblb§bn tek$eret. 82-statija. Sojuzduq гезривПкапьп El Komissarlar Soveti avtonomijaluu respuBlikalardbn El Komissarlar Sovetinin toqtom- dorun $ana Bujruqtarbn toqtotuuqa, krajlardbn, oelustardbn сапа avtonomijaluu OBlustardbn emgekciler deputattarb Sovette- 308
rinin atqarqbc komitetterinin cecimderin ^ana Bujruqtarbn Buzuuqa uquqtuu. 83-statija. Sojuzduq respuBlikanbn El Komissarlar Soveti Sojuzduq respuBlikanbn LJlu Soveti (агавьпап temenky sostavda tyzylet: Sojuzduq respuBlikanbn El Komissarlar Sovetinin teraqasb; Teraqanbn oruneasarlarb; Mamlekettik plandoo komissijasbnbn teraqasb; El komissarlarbnan: Tamaq ener cajlaru El komissarb; » Qeqil ener <;ajlarb El Komissarb; Toqoj ener <jajlan> El Komissarb; Qer i§teri El Komissarb; Dan сапа mal sovxozdoru El Komissarb; Finansb El Komissarb; Icki sooda El Komissarb; Icki i$ter El Komissarb; Justitsija El Komissarb; Salamattbq saqtoo El Komissarb; Aqartuu El Komissarb; Qergiliktyy ener cjajlar El Komissarb; Kommunalduq сагва El Komissarb; Sotsialdbq qamsbzdoo El Komissarb; Dajardoo komitetinin upolnomocunu; Iskusstva i§teri ваэдагтазьпьп nacalnigi; Qalpb sojuzduq El Komissariattarbnun upolnomocundarb. 84-statija. Sojuzduq respuBlikanbn El Komissarlarb, mam- lekettik ea^qaruunun Sojuzduq respuBlikanbn kompetentsijasbna kiryycy tarmaqtarbna cetekcilik qulb?at. 85-statija. Sojuzduq respuBlikanbn El Komissarlarb, SSSR dbn сапа Sojuzduq respuBlikanbn zakondorunun, SSSR dbn Cana Sojuzduq respuBlikanbn El Komissarlar Sovetinin toq- tomdorunun, prikazdarbnbn, SSSR dbn sojuzduq-respuelikalbq El Komissariattarb prikazdarunbn, nusqoolorunun negizinde Cana alardb atqaruu ycyn, tije^elyy El Komissariattarbnbn kompetentsijasb ceginde prikazdar cana nusqoolor cuqa- rb?at. 309
86-statija. Sojuzduq гезривПкапьп El Komissariattarb, sojuzduq-respuBlikalbq, <je respuelikalbq Bolup sanalat. 87-statija. Sojuzduq-respuelikalbq El Komissariattarb, So- juzduq гезривПкапьп El Komissarlar ^ovetine da, SSSR dbn tije?elyy sojuzduq-respuelikalbq El Komissariatbna da ва? ijip, mamlekettik Ba?qaruunun ezderyne tap?brblqan tarmaquna Vetekcilik qblb?at. 88-statija. Respualikalbq El Komissariattarb, Sojuzduq res- ривИкапьп El Komissarlarb Sovetine tupadan-tuura ва? ijip mamlekettik ea?qaruunun ezderyne tap?brblqan tarmaqbna fetekcilik qblb?at. vii в e l у м AVTONOMIJALUU SOVETTIK SOTSIALISTIK RESPUBLIKALARDBN MAMLEKETTIK BIJLIQININ COO1ORQU ORGANDARB 89-statija. Avtonomijaluu гезривПкапьп mamlekettik Bijli- ginin <;oqorqu organb — ASSR dbn Ulu Soveti eolup sanalat. 90-statija. Avtonomijaluu гезривПкапьп UluSoveti, Avto- nomijaluu гезривПкапьп Konstitutsijasb dajbndaqan ekyldyk norma Bojunca, гезривПкапьп gra^dandarb taraBbnan tert $ь1- dbq srokko ?ajlanat. 91-statlja. Avtonomijaluu гезривПкапьп Ulu Soveti ASSR dbn zakon cbqarqbc Birden-Bir organb Bolup sanalat. 92-s tat I j a. Ar Bir Avtonomijaluu гезривПкапьп, апьп ве- tencelygyn eske ala turqan <;ana Sojuzduq гезривПкапьп Konstitutsijasbna toluq blajbqtalbp tyzylgen, ezynyn Konstitut- sijasb eolot. 93-statija. Avtonomijaluu гезривПкапьп Ulu Soveti ezy- nyn Konstitutsijasbna blajbq, Avtonomijaluu гезривПкапьп Ulu 310
Sovetinin Prezidiumun §ajlajt $ana Avtonomijaluu respuelika- пьп El Komissarlar Sovetin tyzet VIII В 0 L У M MAMLEKETTIK BIJLIKTIN £EROILIKTyy ORGANDARB 94 - s t a t i j a. Krajlarda, oelustarda, avtonomijaluu oelustarda, okrugtarda, rajondordo, ?aarlarda, selolordo (stanitsalarda, derev- njalarda, xutorlordo, qb^taqtarda, ajbldarda) mamlekettik Bijliktin organdarb—emgekciler deputattarbnbn Sovetteri eolup sanalat. 95-statija. Emgekciler deputattarbnbn krajlbq, oslustuq, avtonomijaluu oslustardbq, okrugduq, rajonduq, ?aardbq, seleni- jalbq (stanitsalbq, derevnjalbq, xutorluq, qb?taqtbq, ajbldbq) Sovetteri, tije?elyy krajdbn, oelustun, avtonomijaluu oelustun, okrugdun, rajondun, $aardbn, selonun emgekciler! taraBbnan -eki Qbldbq srokko §ajlanat 96-st ati j a. Emgekciler deputattarbnbn Sovetterine ekyldyk normalarb sojuzduq respuBlikalardbn Konstitutsijalarb menen Belgilenet. 97-statija. Emgekciler deputattarbnbn Sovetteri ezderyne ва§ ijgen ea?qaruu organdarbnbn i§ine fetekcilik qblb?at, mam- lekettik tartipti qoruunu, zakondordu saqtoonu $ana graijdan- dardbn uquqtarbn qoruunu qamsbz qblb^at, Qergiliktyy сагва ^ana madanijat qurulu?una cjetekcilik qblbsat, ^ergiliktyy Bud- $etti dajbnda§at. 98-statija. Emgekciler deputattarbnbn Sovetteri SSSR dbn ijana Sojuzduq respuelikanbn zakondoru menen ezderyne eeril- gen uquqtar ceginde cecimder cbO|arb§at ;ana eujruqtar eeri^et. 99-statija. Emgekciler deputattarbnbn krajlbq, oelustuq, avtonomijaluu oelustardbq, okrugduq, rajonduq, §aardbq ?ana ajbldbq Sovetterinin atqarqbc £ana teskegic organdarb, emgek- 311
ciler {агавьпап ^ajlanqan atqarqbc komitetteri .eolup sanalat. Komitettin sostavb teraqadan, апьп огипвазаг1агьпап, sekreta- гьпап Qana mycelerynen tyzylet. 100-statija. Kicireek Qajlardaqb emgekciler deputattarbnbn ajbl-qb?taqtbq Sovetterinin atqarqbc Qana teskegic organb, sojuz- duq respuBlikalardbn Konstitutsijalarbna blajbq, alar taraBbnan §ajlanqan teraqa, апьп огипвазагь ?ana sekretan» во1ир sanalat. 101-statija. Emgekciler deputattarb Sovetterinin atqarqbc organdarb ezderyn sajlaqan emgekciler deputattarbnbn Sovetine da, emgekciler deputattarbnbn Qoqoru turqan Sovetinin atqar- qbc organbna da tupa-tuura esepker. ix в e l у м SOT £ANA PROKURATURA 102 - s t a 11 j a. SSSR dbn adildik sottuqu SSSR dbn Ulu Sotu, sojuzduq respuBlikalardbn Ulu Sottoru, krajlbq Qana oslustuq sottor, avtonomijaluu respuBlikalardbn Qana avtonomijaluu ob- lustardun sottoru, okrugduq sottor, SSSR dbn Ulu Sovetinin Belgilee Bojunca tyzylgen, SSSR dbn atajbn sottoru Qana el sottoru taraBbnan i$ke а§ыь1ак 103-statija. Bardbq sottordo i?terdi qaroo, zakon taraBb- nan atajb Belgilengenden ве1ек ucurlarda, el zasedatilderinin qatb^uu menen i§ke а?ыь1аЬ 104-st atij a. SSSR dbn Ulu Sotu Qoqorqu sot organb Bolup sanalat. SSSR dbn Qana sojuzduq respuBlikalardbn sot organ- darbnbn sottuq i^terine kez saluu SSSR dbn Ulu Sotuna Qyktelet. 105 - s t a t i j a. SSSR dun Ulu Sotu Qana SSSR dbn atajbn sot- toru SSSR dbn Ulu Soveti taraBbnan ве? Qbldbq srokko §ajlanat. 106-statija. Sojuzduq respuBlikalardbn Ulu Sottoru sojuz- duq respuBlikalardbn Ulu Sovetteri taraBbnan ве? Qbldbq srokko ^ajlanat. 107-statija. Avtonomijaluu respuBlikalardbn Ulu Sottoru 312
avtonomijalbq respuBlikalardbn Ulu Sovetteri taraBbnan ве? Qbldbq srokko ?ajlanat. 108-statija. Krajlbq Qana oelustuq sottor, avtonomijaluu oelustardbn sottoru, okrugduq sottor emgekciler deputattarbnbn krajlbq, oelustuq Qe okrugduq Sovetteri taraBbnan, Qe avtono- mijaluu oelustardbn emgekciler deputattarbnbn Sovetteri tara- вьпап ве? Qbldbq srokko ?ajlanat. 109-statija. El sottoru Qalpb, tike Qana ten ?ajloo uququ negizinde Qa?bn>n doeu? вегуу menen rajondun graQdandarb taraBbnan yc Qbldbq srokko ?ajlanat. 110-statija. Sot i?teri sojuzduq, Qe avtonomijaluu respuB- likalardbn, Qe avtonomijaluu OBlustardbn tilinde Qyrgyzylet, al tildi Bilaegen ki?iler ycyn qotormocu arqbluu i§tin materialdarb menen toluq taanb?uu Qana da sotto ezynyn tilinde syjlee uququ qamsbZ qblbnat. Ul-statija. SSSR dbn Bardbq sottorunda i?terdi tek?eryy, egerde zakon taraBbnan Ba?qaca qaraleaqan eolso, acbq eolot Qana ajbptaluucuqa Qaqtoo uququ qamsez qblbnat. 112-stat ija. Sudijalar kez qarandb ernes Qana zakonqo qana ва? iji?et. 113-statija. Bardbq El Komissariattarb Qana alardbn qara- maqbndaqb mekemeler, o?onu menen Birdej, qbzmattaqb ajn>m ki?iler Qana SSSR dbn graQdandarb taraBbnan zakondordun taq orundalbp turu?una QOqorqu kez saluu i?i SSSR dbn Prokuro- runa Qyktelet. 114-s t a 11 j a. SSSR den Prokuroru SSSR dbn Ulu Soveti tara- Bbnan Qeti Qbldbq srokko dajbndalat. 115-statija. RespuBlikalbq, krajlbq Qana oelustuq proku- rorlor Qana da avtonomijaluu respuBlikalar menen avtonomijaluu oelustardbn prokurorloru SSSR Prokuroru taraBbnan ве? Qbldbq srokko dajbndalb?at. 116-statija. Okrugduq, rajonduq Qana ?aardbq prokurorlor sojuzduq respuBlikalardbn prokurorloru taraBbnan ве? Qbldbq srokko dajbndalbp, SSSR Prokuroru taraBbnan eekitilet. 117-statija. Prokuratura organdarb, Qergiliktyy organdar- den ec qajsbnbsbna kez qarandb eoleoston, SSSR dbn Proku- roruna qana ва? ijip, ez funksijalarbn i?ke а?ыь?аЬ 313
X В 0 L У Л1 GRAfDANDARDbN NEGIZGI UQUQTARb £ANA M1LDETTERI 118-statija. SSSR dbn gra?dandarb emgekke uquqtuu, ва$- qaca ajtqanda, ezderynyn emgeginin sanbna сапа sapatbna C'ara^a aqb telenyyge garantijalanqan <jmnu? aluuqa uquqtuu. Emgekke uquqtuuluq el сагвазьпьп sotsialistik uju?u§u me- nen, sovettik qoomdun endyry? kycterynyn tajeastan esy$y menen, careacblbq krizisterdin boIu? mymkyndygynyn c°q qblbnb^b (jana <;umu§suzduqtun cojulu$u menen qamsbz qblbnat. 119-statIja. SSSR dbn gracdandarb dem aluuqa uquqtuu. Dem aluuqa uquqtuuluq ^umu?culardbn Basbmduu kepcylygy ycyn ?umu§ kynyn 7 saatqa cejin qbsqartuu menen, cumu?w cularqa ?ana qbzmatcblarqa, alardbn emgek aqblarbn saqtap qalbp, <;ь1 sajbn dem а!ь§ вегуупу dajbndoo menen, emgekci- lerge qbzmat qbluu ycyn sanatorijalardbn, dem aluu yjlery- nyn, kluBtardbn кец tarmaqbn вегуу menen qamsbz qblbnat. 120-st a ti j a. SSSR dbn gracdandarb, qarbqanda, oorup qalqanda ?ana da emgekke ^aramduuluqun (joqotqondo, mate- rialdbq qamsbzdandwbluuqa uquqtuu. Bui uquq mamlekettin eseeinen <;umu$culardb qana qbzmat- Cblardb sotsialdbq qamsbzdandbruunu кец ercytyy menen, emgekcilerge tegin meditsinalbq cardam kersetyy menen, eingekcilerdin pajdalanb?bna kurorttordun кец tarmaqbn вегуу menen qamsbz qblbnat. 121-statija. SSSR dbn gracdandarb Bilim aluuqa uquqtuu. Bui uquq.Qalpbqa mildettyy ea§tooc Bilim aluu menen, Bilim aluunun, coqorqu Bilim aluu qo§ulup, tegin bo1u§u menen, Coqorqu maktepterde oquuculardbn Baswnduu kepcylygyne 314
mamlekettik stipendijalar вегуу sistemasb menen, mektcpterde ene tilinde oqutuu menen, zoottordo, sovxozdordo, ma?ina-trak- tor stansijalarbnda Qana kolxozdordo eragekclierdin endyry?tyk, texnikalbq Qana agronomijalbq oquularbn tegin ujusturuu menen qamsbz qblbnat. 122-statija. Ajaldarqa SSSR da careacblbq, mamlekettik, madanij Qana qoomduq-sajasb turmu?tun eardbq Qaqbnan erkek- ter menen ten uquq Berilet. Ajaldardbn buI uquqtarbnbn i$ke а$ьгь1ь§ mymkyndygy ajal- darqa emgek qbluuqa, emgek aqb aluuqa, dem aluuqa, sot- sialdbq qamsbzdandbruuqa Qana Bilim aluuqa erkekter menen Birdej uquq вегуу menen, enenin Qana ва1апьп talamun mam- lekettik qoruu menen, Bojunda ваг kezinde ajalqa, emgek aqb- sbn saqtap qalbp, dem а1ь§ вегуу menen, teret yjlerynyn, eal- dar jaslilerinin Qana Baldar BaqcalarbHbn кец tarmaqb menen qamsbz qblbnat. 123-statija. SSSR graQdandarbnbn, alardun ulutuna Qana rasasbna qaraeastan, caraacblbq, mamlekettik, madanij Qana qoomduq-sajasb turmu^tun eardbq Qaqbnan ten uquqtuuluqu keBelees zakon eolup sanalat. GraQdandardbn uquqtarbn tike Qe qbjbr tyrde cekteenyn, Qe, qajta, graQdandardtn, rasalbq Qana uluttuq Qaqbna qarap, tike Qe qbjbr tyrde artbqcblbqtarbn Belgileenyn qajsbnbsb qana boIbosuu, o$oqo вагаваг, rasalbq Qe uluttuq artbqculbqtb, Qe kere alBastuqtb Qana tensineeeny ygytteenyn Bardbqb zakon menen Qazalanat. 124-statija. GraQdandardbn sbjbnuu-sbjbneoo erkindigin qamsbz qbluu maqsatbnda SSSR da din orundarb mamleketten Qana mektep din orundarbnan aQbratblqan. Din adatbn orun- dooqo Qana dinge qarsb ygytteege eardbq graQdandar eriktyy dep taanblat. 125-statija. Emgekcilerdin talamdarbna blajbq Qana sot- sialistik qurulu$tu cupdoo maqsatbnda SSSR dbn graQdandarbna temenkyler zakon menen garantija qblbnat: a) sez erkindigi; в) easma sez erkindigi; v) Qbjnalb§tar Qana mitingeler erkindigi; 315
g) kecelerde qoomduq syrgyndykterdyn sana demonstratsija- lardbn erkindigi. Grasdandardbn bu! uquqtarb, emgekcilerge sana alardbn ujum- darbna easmaqanalardb, qaqaz zapastarbn, qoomduq imarat- tardb, kecelerdy, eajlanb? qara^attarwi sana alardb i?ke а§ыии ycyn kerek Bolqon вазда materialdbq §arttardb вегуу menen qamsbz qblbnat. 126-statija. Emgekcilerdin talamdarbna sara$a sana eider kepcylygynyn uju§turuu saqbnan ez i§kerdigin ?ana sajasb ak- tivtyylygyn ercytyy maqsatbnda, qoomduq ujumdarqia— prof- sojuzdarqa, kooperativdik Birikmelerge, ?a$tar ujumdarbna, sporttuq sana qorqoo ujumdarbna, madanij, texnikalbq sana ilim qoomdoruna sirigi^yy uququ SSSR dbn grasdandarbna qamsbz qblbnat; ?umu§cu 1авьпьп qatarbnan sana emgekciler- din sa^qa qatmarlarbnan cbqqan ец aktivtyy $ana estyy gras- dandar, sotsialistik qurulu^tun cbndalb?b <;ana enygy?y ycyn emgekcilerdin kyre$ynde alardbn aldbpqb qatardaqb otrjadb Bolqon $ana emgekcilerdin qoomduq da, mamlekettik da ujum- darbnbn Bardbqbnda Qetekci jadro Bolqon Bytkyl Sojuzduq kommunistik (eol§evikter) partijaqa Birigi^et. 127-statija. SSSR dbn grapdandarbnbn ez ва?ьпа ec kim- din tijsestigi qamsbz qblbnat. Sottun toqtomu, <;e prokurordun sanksijasb Bolmojunca, ec kim qamaqqa albnsajt 128-statija. Grasdandardbn yj-^ajbna ec kimdin tijeestigi Sana ez ara sazb^uulardun sa^wbndbqb zakon menen qorulat. 129-statija. Emgekcilerdin talamdarbn sa4taoianb ycyn, Se ilim i§i ycyn, se ulut-BO§tonduq kyre?y ycyn quuquntuq- talqan sbrtqb eldik grasdandarqa SSSR sbjbnt uququn Beret. 130-statija. SSSR dbn ar sir grasdanb Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun Konstitutsijasbn orundooqo, zakon- dordu orundooqo, emgek tartiein saqtooqo, qoomduq mildetke aq neettik menen qarooqo, sotsialistik Birikte? sa?oonun ere- Selerin qadwdooqo mildettyy. 131 - s t a t i j a. SSSR dbn ar Bir grasdanb qoomduq, sotsialistik mylkty sovettik tyzyly?tyn bjbq sana tijees negizi qatarbn- da, rodina Bajlbqbnbn sana quBatbnbn Bulaqb qatanmda, вуЪ 316
kyl emgekcilerdin ooqattuu Qana madanijattuu turmu$unun Bulaqb qatarwida saqtooqo Qana cbridooqo mildettyy. Qoomduq, sotsialistik mylkke qol salqan killer eldin dus- шапь Bolup sanalat. 132-statija. Qalpb askerdik mildet zakon Bolup sanalat. Qumu§cu-Dbjqan QbZbl Armijasbndaqb askerdik qbzmat — SSSR gra?dandarbnbn ardaqtuu mildeti. 133-statija. Ata mekendi saqtoo — SSSR dbn ar Bir graQ- danbObn bjbq mildeti. Rodinaqa cbqquncblbq quluu — anttb buzuu, du§mandar taraBbna etyy, mamlekettin soqu§ kycyne zbjan keltiryy, ?pion- duq qbluu en, oor qastbq qulqandbq qatarbnda zakon eojunca ец qatuu tyrdo Qazalanat. xi в e l у м §AJLOO SlSTEMASb 134-statija. Emgekcilerdin Bardbq Sovetterine —SSSR dbn Ulu Sovetine, sojuzduq respuBlikalardbn Ulu Sovetterine, em- gekciler deputattarbnbn krajlbq Qana onlustuq Sovetterine, av- tonomijaluu respuBlikalardbn Ulu Sovetterine, avtonomijaluu OBlustardbn emgekciler deputattarbnbn Sovetterine, emgekciler deputattarbnbn okrugduq, rajonduq, §aardbq Qana seloluq (stanitsalbq, derevnjaluq, xutorluq, qb^taqtbq, ajbldbq) Sovet- terine deputattar §ajloolor ?ajloocular taraBbnan Qalpb, ten Qana tike §ajloo uququ negizinde ?а§ьгьп doeu? вегуу menen Qyrgyzylet. 135-statija. Deputattardb ?ajloolor Qalpb Bolup sanalat: SSSR dbn 18 Qasqa tolqon Bardbq graQdandarb, ezynyn qajsb rasadan Qana qajsb uluttan ekendigine, qajsb dinde ekendigine, alqan Biliminin daraQasbna, oturuqtuuluquna, ata tegine, mylk 317
Qaqbna Qana etkendegy i?terine qaraaastan, deputattardb sajloo- qo qatb^uuqa Qana §ajlanuuqa uquqtuu; aqbldan ajrblqandar Qana sot taraBbnan kesilip, ?ajloo uququnan ajrblqandar euqa kireejt. 136-statija. Deputattardb ?ajloo ten BOlup sanalat: ar Bir graqdan Bir qana doeu^qa ее Bolot; Bardbq graQdandar $ajloo- loiqo teq negizde qatb$at. 137-statija. Ajaldar ?ajloo Qana $ajlanuu uququnan erkek- ter menen ten pajdalanb$at. 138-statija. Qbzbl Armijadaqb graQdandar §ajloo Qana §ajlanuu uququnan Bardbq graQdandar menen ten pajdalanb?at. 139-statija. Deputattardb §ajloolor tike Bolup sanalat: emgekciler deputattarbnbn ajbldbq Qana ?aardbq sovetinen tar- tbp, SSSR dbn Ulu Sovetine dejre, emgekciler deputattarbnbn Bardbq Sovetterine §ajloo tike ?ajloo qoIu menen graQdandar taraBbnan tupa-tuura Qyrgyzylet. 140-statija. Deputattardb §ajloo UBaqbnda doeu§ вегуу Qa^wmi Bolot 141-statija. Kandidattar, §ajloo kezinde, §ajloo okrugdarb Bojunca kersetylet. Kandidattardb kersetyy uququ qoomduq ujumdarqa Qana em- gekcilerdin qoomdoruna: kommunistik partija ujumdaruna, profsojuzdarqa, kooperativderge, Qa?tardun ujumdarbna, madanij qoomdorqo qamsbz qblbnat. 142-statija. Ar Bir deputat ezynyn i§inen Qana emgekci- lerdin deputattarb Sovetinin i?inen, §ajloocular aldbnda esep Beryyge mildettyy Qana ^ajlooculardun kepcylygynyn cecimi Bojunca qajsb ueaqta boIso da, zakon menen nelgilengen tar- tipte qajta caqurblbp а1ьпь§ь mymkyn. 318
XII В 0 L У М GERB, 9ELEK, BORBOR » 143-statija. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun mamlekettik gerei—kyn nurunun icine tartblqan ;ana ma?aqtar menen ^eektelgen $er ?агьпьп Betindegi oroq menen Balqadan tyzylet, апьп Bardbq sojuzduq respuBlikalardbn tilderinde: .Bytkyl elkelerdyn proletarian, Birikkile!“ degen fazuusu eolot. Geredin teeesynde ве? Burctuu $bldbz ваг. 144-statija. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun mamlekettik <;elegi: qbzbl polotnodon во1ир, апьп завьпа <;aqbn ystynky Burcunda altun oroqtun ?ana altun Balqanun syrettery BOlot, alardbn ystynde altbn qbrqaq menen Qeektelgen ве? Burctuu qbzbl «jbldbz Bolot. £elektin eni uzunduquna qaraqan- da 1:2. 145-statija. Sovettik Sotsialistik RespuBlikalar Sojuzunun Boreortl — Moskva ?аагь solup sanalat. XIII В 0 L У M KONSTITUTSIJANb 0ZG0RTYy TARTIB! 146-statija. SSSR dbn Konstitutsijasb SSSR dbn Ulu Sovetinin ar qajsb palatasbndaqu doBu?tardbn 2/s den kem ernes kepcylygy taraBbnan qaBbl albnqan cecimi Bojunca qana ezgertylet. Moskva, Kretnl. 5 dekaer 1936 <;.
огиз ГОСУДАРСТВЕННОЕ ИЗДАТЕЛЬСТВО ИЗОБРАЗИТЕЛЬНЫХ ИСКУССТВ Оформление художника Б. Б. Титова. Технический редактор М. ШСпирюшков Уполиом. Глав л и га 24 Б-23241. Изогщ 24 892!. Заказ 24 324. Стат, формат 73 X МИ см. 06‘ем 20 печ. листов. Тираж ЫХЮ виз. Сдано в набор 26/IV 1937 г. Подписано к печати 5/V111 1937 г. 17-я ф-ка нал. книги ОГИЗа РСФСР треста .Полнграфкнига* Москва. Шлюзов, наб, д. 10.
ИСПРАВЛЕНИЯ: страница строка напечатано должно быть 21 19-я сверху Совета Советов 95 100 113 1-я , 2-я SSSI katibinqen SSRI katibinden 8-я снизу emakcibrin amakcibrln 114 5-я » F9R1L F9SIL 225 241 12-я . 11-я сверху qujidaq DAVLATI qujidaql DAVLATI 248 255 Пго 13-я , 2-я ITTTFOQI DAVLATI ITTIFOQI DAVLATI 275 2-я снизу 6-я сверху stipendijahoj nemsee stipendijahoji nemese