Текст
                    encikloped ija sahovskih otvaranja
энциклопедия шахташнЫхдебюшов
encyclopedia of chess openings
enzyklopadie der schach-erbffnungei/
encyclopedic des ouvertures d'echecs
enciclopedia de aperturas de ajedrez
enciclopedia delle aperture negli scacchi
encyklopedi over spelbppningar i schack
sahovski informator beoqrad

SAHOVSKI INFORMATOR . ШАХМАТНЫЙ ИНФОРМАТОР . CHESS INFOR- MANT • SCHACH-INFORMATOR . INFORMATEUR D’ECHECS • INFORMADOR AJEDRECISTICO • INFORMATORE SCACCHISTICO . SCHACK-INFORMATOR Ф ® В A £ a8 bS c8 43 e8 f8 K8 W a7 b7 c7 d7 c7 f7 g7 h7 »6 Ь6 св d6 ев f6 g6 M •5 b5 c5 d5 c5 f5 g5 h5 a4 b4 c4 <J4 e4 f4 g4 h4 »3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3 ..2 b2 c2 42 e2 fl >;2 hi »r bl cl di el fl gl hl ф a a & FIDE • FIDE . FIDE • FIDE • FIDE FIDE • FIDE • FIDE • FIDE . FIDE FIDE . FIDE . FIDE . FIDE . FIDE FIDE • FIDE . FIDE . FIDE . FIDE FIDE . FIDE • FIDE . FIDE • FIDE FIDE . FIDE • FIDE . FIDE • FIDE
SISTEM ZNAKOVA . СИСТЕМА ЗНАКОВ . CODE SYSTEM . ZEICHEN- ERKLARUNG - SYSTEME DE SIGNES . SISTEMA DE SIGNOS - SPIEGA- ZIONE DEI SEGNI • TECKENFORKLARING beli stoji ne§to bolje • белые стоят немного лучше • white stands slightly better • weiss steht etwas besser • les blancs ont jeu un peu meilleur • el bianco estA algo mejor • il bianco sta un po’ meglio • vit star nagot battre cmi stoji ne§to bolje • черные стояат немного лучше • black stands slightly better • schwarz steht etwas besser • les noirs ont jeu un peu meilleur • el negro estA algo mejor • il nero sta un po’ meglio • svart star nagot battre beli stoji bolje • белые стоят лучше • white has the upper hand • weiss steht besser • les blancs ont le meilleur jeu • el bianco estA mejor • il bianco sta meglio • vit star battre T crni stoji bolje • черные стоят лучше • black has the upper hand • schwarz steht besser • les noirs ont le meilleur jeu • el negro estA mejor • il nero sta meglio • svart star battre * beli ima odludujudu prednost • белые имеют решающее преимущество • white has a decisive ad** vantage • weiss hat entscheidenden vorteil • les blancs ont un avantage ddcisif • el bianco tiene una ventaja decisiva • il bianco 6 in vantaggio decisivo • vit har avgdrande fordel cmi ima odludujudu prednost • черные имеют решающее преимущество • black has a decisive advantage • schwarz hat entscheidenden Vorteil • les noirs ont un avantage ddcisif • el negro tiene una ventaja decisiva * il nero ё in vantaggio decisivo • svart har avgdrande fordel igra je jednaka • игра равна • the game is even • das spiel ist ausgeglichen • le jeu est 6gal • el juego estA equilibrado • gioco pari • lika spel oo igra je neizvesna • неясная позиция • the position is unclear • das spiel ist unklar • le jeu est incertain • la position no es clara • gioco poco chiaro • stallningen ar oklar co kompenzacijom za materijalnu prednost protivnika • компенсация за материально преимущество противника • with compesation for the material • mit kompesation fur das material • avec compensation pour matdrriel • con compensatidn por el material • con compenso contro il van- taggio di materiale dell* awersario • med kompensation for underlagsenhet materialet (3 preimudstvo u razvoju • преимущество в развитии • development advantage • entwicklungs vor- sprung • avance de ddveloppement • ventaja de desarroUo • vantaggio di sviluppe • utvecklings- forsprang О vlada vetim prostranstvom • контролируя большое пространство • greater board room • beherrscht mehr raum • grand avantage d’espace • ventaja de ejpatio • maggior vantaggio sp aziale • ter- rangfordel —♦ sa napadom • с атакой • with attack • mit angriff • avec attaque • con ataque • con attacco • med angrepp sa inicijativom • с инициативой • with initiative • mit initiative • avec initiative • con initiative • con iniziativa • med initiativ ±5 sa kontraigrom • с контригрой • with counter-play • mit gegenspiel • avec contre-jeu • con contra- ataque • con controgioco • med motspel iznudnica • цуг цванг • zug zwang • zugzwang • zug zwang • zug zvang • dragtvang mat • мат • mate • matt • mat • mate • matto • matt ' Ф в В Д Й vrlo dobar potez • очень хороший ход • a very good move • ein sehr guter zug • un tres bon coup • jugada muy buena • buona mossa • ett bra drag 11 odliCan potez • отличный ход • an excellent move • ein ausgezeichneter zug • un excellent coup • jugada excelente • mossa ottima • ett utmarkt drag ? slab potez • плохой ход • a mistake • ein schwacher zug • un coup faible • mala jugada • mossa debole • ett daligt drag
gruba greSka • грубая ошибка • a blunder • ein grober fehler • une grave errcur • gran error '• grave errore • ett grovt fel potez zasluiuje painju • ход, заслуживающий внимания • a move deserving attention • ein beacht- enswerter zug • un coup qui mdrite Pattention • iugada que merece atencidn • mossa degna di considerazione • ett drag som fdrtjftnar uppm&rksamhet potez sumnjive vrednosti • ход, имеющий сомнительную ценность • a dubious move • ein zug von zweifelhaftem wert • un coup d’une valeur douteuse • jugada de dudoso valor • mossa dubbia • ett tvivelaktigt drag sa idejom.. . • с идеей... • with the idea... • mit der idee... • avec l’id£e... • con idea... • rcon 1’idea... • med id£n... jedini potez • единственный ход • only move • elnziger zug • le seul coup • unica jugada • unica mossa • enda draget bolje je • лучше было бы • better is • besser ist • est meilleur • es mejor • e* meglio • bflttre ir ф 8 5 A ft linija • линия • file • linie • colonne • linea • fila • linje dijagonala • диагональ • diagonals • diagonale • diagonales • diagonales • diagonal! • diagonaler Щ centar • центр • centre • zentrum • centre • centro • centro • centrum kraljevo krilo • королевский фланг • king’s side • kdnigsfliigel • aile roi • flanco de rey • lato di R • kungsflygeln damino krilo • ферзевый фланг • queen’s side • damenfliigel • aile dame • flanco de dama • lato di D • damflygeln slaba tadka • слабый пункт • weak point • schwacher punkt • point faible • punto ddbil • panto debole • svaghet zavrSnica • эндшпиль • ending • endspiel • finale • final • finale • slutspel lovadki par • преимущество двух слонов • pair of bishops • lauferpaar • une paire de fous • par de alfiles • la coppia degli alfieri • Idparpar Ф «• В A a (ch) Bampionat • чемпионат • championship • meisterschaft • championnat • campeonato • campionato • mSsterskap (>zt) meduzonski tumir • межзональный турнир • interzonal tournament • interzonen-turnler • tornoi interzonal • tomeo interzonal • tomeo interzonale • interzonturnering (tt) turnir kandidata • турнир претендентов • candidates* tournament • kandidaten-tuinier • tournoi de candidate • tomeo de candidates • tomeo dei candidati • kandidatturnering (m) meC • матч • match • match • match • encuentro • match • match olimpijada • олимпиада • olympiad • olympiade • 1’olympiade • olimpiada • i’olimpiade • olympiad corr. dopisna partiia • партия по переписке • correspondence game • fernpartie • partie par correspon- dence • partida por correspondencia • la partita per corrispondenza • korrespondensparti 7/113, 8 241... fahovski informator • шахматный информатор • chess informant • schach-informator • informateur d’echecs • informador ajedrecistico • informatore scacchistico • schack-informator razni potezi • разные ходы • various moves • verschiedene zUge • differents coups • diferentes movidas • mosse varie • olika drag |_ sa • c • with • mit • avec • con • con • med _I ber • без • without • ohne • sans • sin • senza • utan itd • н.т.д. • etc • usw • etc • etc • ecc • o.s.v. vidi • смотри • see • siehe • voir • ved • vedi • se
ENCIKLOPEDIJA SAHOVSKIH OTVARANJA U 5 TOMOVA ЭНЦИКЛОПЕДИЯ ШАХМАТНЫХ ДЕБЮТОВ В 5 ТОМАХ ENCYCLOPEDIA OF CHESS OPENINGS IN 5 VOLUMES ENZYKLOPADIE DER SCHACH-EROFFNUNGEN IN 5 bAnden ENCYCLOPEDIE DES OUVERTURES D’ECHECS EN 5 TOMES ENCICLOPEDIA DE APERTURAS DE AJEDREZ EN 5 TOMES ENCICLOPEDIA DELLE APERTURE NEGLI SCACCHI IN 5 VOLUMI ENCYKLOPEDI OVER SPELOPPNINGAR I SCHACK I 5 DELAR A — 1. R -1 1. e4, 1. d4 — 1. d4 R J 1... d5, 1.. . £)f6 — 1. d4 £>f6 2. R J 2. c4 — 1. d4 £>f6 2. c4 R _J 2.. . e6, 2. .. g6 в — 1. e4 R J 1. .. еб, 1. . . e5, 1. .. c5 || — 1. e4 c5 — 1. e4 e6 — 1. e4 e5 D — I- d4 d5 HI — 1. d4 £>f6 2. c4 g6 L_ d7-d5 E — 1. d4 £>f6 2. c4 e6 |V — 1. d4 £>f6 2. c4 g6 _) d7-d5 © Copyright by Sahovski Informator
I ENCIKLOPEDIJA SAHOVSKIH OTVARANJA I I ЭНЦИКЛОПЕДИЯ ШАХМАТНЫХ ДЕБЮТОВ I I ENCYCLOPEDIA OF CHESS OPENINGS I I ENZYKLOPADIE DER SCHACH-EROFFNUNGEN I I ENCYCLOPEDIE DES OUVERTURES D’ECHECS I I ENCICLOPEDIA DE APERTURAS DE AJEDREZ I I ENCICLOPEDIA DELLE APERTURE NEGLI SCACCHI I I ENCYKLOPEDI OVER SPELOPPNINGAR I SCHACK I Cl. e4 e6 1. e4 e5 BEOGRAD 1974 © Copyright 1974 by Chess Informant Beograd Jugoslavia
Autori sistema enciklopedije • Авторы система энциклопедии • The Inventors of the Encyclopedia Systems • Die Autoren des Systems der Enzyklopadie der Schach-Eroffnungen • Les auteurs des sistemes de I’encyclopddie • Autores del sistema enciclopddico • Autori dei sistemi esposti nell’ Enciclopedia • F6r- fattama till Encyklopedians system J, Mata no vic, B. Rabar, M. Mole ro vic Odgovorni urednik • Главный редактор • Editor in-chief • Chefredakteur • Rddacteur responsable • Redactor en jefe • Redattore Capo • Ansvarig utgivare Aleksandar Mat ano vic Autor klasifikacije • Автор классификации • Author of the classification • Urheber der Klassifizierung • Auteur de la classification • Autor de la Clasifi- cation • Autore della classificazione • Klassifikationsforfattare Braslav Rabar Zamenik odgovomog urednika • Заместитель главного редактора • Assistant of the Editor-in-chief • Assistent des Chefredakteurs • Assistant du Rddacteur en Chef • Vice-Redactor • Vice Redattore • Vice Chefredaktor Dragan Ugrinovte Redaktija • Редакционная коллегия • Editorial board • Redaktion • College de rddaction • Colegio de redaccidn • Collegio Redazionale • Redaktion Bolit Aleksandar, Judo vid Mihail, Krnic Zdenko, Matanovib Aleksandar, Molerovit Milivoje, Parma Bruno, Rabar Braslav, UgrinovU Dragan Saradnici • Сотрудники • Assistants • Mitarbeiter • Collaborateurs • Colabora- dores • Collaborator! • Medarbetare L. Gutman, J, Pfibyl, V, Sokolov, V. Zak Recenzenti • Рецензенты • Reviewers • Rezensenten • Recenseurs • Recensioni- stas • Recensori • Recenscenter S. Cvetkova, J. Estrin, E. Gufeljd, B. Ivkov, Z. Krnii, В. МШ6, N. Minev, B. Parma, V. Sokolov, L. Samkovii Korice • Переплёт • Cover • Рйпп • Couverture • Cubiertas • Copertina • P&rmar MiloS MajstorovU Direktor edicije • Директор эдиции • Director of the edition • Herstellungsleiter • Directeui de 1’edition • Director de la edition • Direttore editoriale • Produktionschef Milivoje Molerovte IzdavaC • Издатель • Editor • Herausgeber • Editeur • Editorial • Editore • Utgivare Centar za unapredivanje saha Beograd, 7 jula 50 P. Box 759 Stampa: GrafiCko preduzede »PROSVETA« Beograd, Dure Dakovida 21
AUTORI-SARADNICI • АВТОРЫ-СОТРУДНИКИ • AUTHORS- ASSISTANTS • AUTOREN-MITARBEITER • AUTEURS- COLLABORATEURS • AUTORES-COLABORADORES • AUTO RI-COLLABORATOR! • FORFATTARE-MEDARBETARE BARCZA GEDEON (Hungary) BYRNE ROBERT (USA) G1PSLIS AJVAR (SSSR) GLIGORlC SVETOZAR (Jugoslavija) HORT VLASTIMIL (CSSR) IVKOV BORISLAV (Jugoslavija) KERES PAUL (SSSR) KORCNOJ VIKTOR (SSSR) LARSEN BENT (Danmark) MATANOV1C ALEKSANDAR (Jugoslavija) PARMA BRUNO (Jugoslavija) POLUGAJEVSKI LEV (SSSR) RABAR BRASLAV (Jugoslavija) TALJ MIHAIL (SSSR) UHLMANN WOLFGANG (DDR) UNZ1CKER WOLFGANG (BR Deutschland)
ill! ill ЯШ Hi И Bl I ШШ ВДВ C sadrZaj Гео] 1. e4 e6 СОДЕРЖАНИЕ C 10 Cl 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £jc3 44 I Д I & Я BIB *'? л 1ЛАШдНЛ В C2 1. e4 e5 80 1 Д 1B1B I i‘' '& 8^ j 1111 111 fi E C3 1. e4 e5 2. f4 96 A 11 C4 1. e4 e5 2. £|f3 130 ВШ & A A C SOM MAI RE I N DICE C 8
C CONTENTS • INHALT 166 1. e4 e5 2. £,f3 £jc6 3. Дс4 1АВДВ 11 11 ill ВШ Д ДВ ВД 196 1. e4 e5 2. £)f3 &c6 3. ДЪ5 в B$B Д ; Д - Д - Д^&й-М fl£ 226 1. e4 e5 2. £>f3 £}c6 3. _Й_Ь5 аб 4. Да4 260 1. e4 e5 2. £>f3 £jc6 3. Ab5 a6 4. _S_a4 £>f6 5. 0—0 — 5... £>e4 - 5... Де7 304 1. e4 e5 2. £}f3 &c6 3. _&b5 a6 4. _S_a4 £,f6 5. 0—0 J_e7 6. gel b5 7. J_b3 0—0 8. c3 d6 C INDICE • INNEHALL | C7 | Il ill ill iB*B в a в в и fl ^B 1 ... • - Гсв] l^-'£e’W«A 1 В i В i В1 fi i ifl*B в в В В HI fl AB ВДВ fl fl в B^fl ДВДВ ВДВ л fcal 1B±№ В В В1 ?i 1 i‘.,;*l ь 1В в в В ВДВ в ВАВ в^в ДВ В ВД?; ] c ' В 9
CO SADRZAJ • СОДЕРЖАНИЕ CO 12 COO 1. e4 e6 — 2. R J 2. d3, 2. d4 — 2. d3 - 2. d4 R J 2... d5 - 2... d5 3. R J 3. ed5, 3. e5, 3. &d2, 3. &c3 Keres (1—9, 13—15) Uhlmann (10—12) 1. e4 e6 2. d4 d5 3. ed5 ed5 Larsen 14 C02 1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 Barcza 17 C03 1. e4 e6 2. d4 d5 3. <^d2 Keres — 3... R _l 3... £c6, 3... £>f6, (1—4) — 3.C.5. £c6 4. R _l 4. £>gf3 Byrne — 4. &gf3 R J 4... <Lf6 (5—11) C04 1. e4 e6 2. d4 d5 3. <£)d2 4)c6 Byrne 4. £gf3 £>f6 CO SOMMAIRE • INDICE CO 20 10
CO CONTENTS • INHALT C05 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 £>f6 Uhlmann - 4. R J 4. e5 — 4. e5 R _| 4... £>fd7 — 4... £>fd7 5. R J 5. Ad3 — 5. Ad3 R J 5... c5 — 5... c5 6. R I 6. c3 — 6. c3 R J 6... £}c6 — 6... £>c6 7. R _| 7. £>e2 — 7. 4}e2 R J 7... cd4 CO 25 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £)d2 <^f6 4. e5 £>fd7 5. _Q_d3 c5 6. c3 £>c6 7. £)e2 cd4 8. cd4 Uhlmann 29 1. e4 e6 2. d4 d5 3. ^d2 c5 - 4. R J 4. £>gf3, 4. ed5 — 4. £>gf3 R _| 4... £>c6 — 4... £>c6 5. R _| 5. Ab5 — 5. Ab5 — 4. ed5 R _| 4... ed5 1. e4 e6 2. d4 d5 3. 4^d2 c5 4. ed5 ed5 — 5. R J 5. 4jgf3 — 5. £gf3 R _| 5... &c6 Parma 34 (1—3, 9—14) Gipslis (4-8) Parma 37 C09 1. e4 e6 2. d4 d5 3. 4)d2 c5 4. ed5 ed5 5. 4)c6 Matanovid 40 CO INDICE • INNEHALL CO 11
coo 1. e4 e6 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 &c3* d5 f42 de43 <3e4 £>f64 &f6 Шб d4 Ad63 = 2 b3 d5 6 Ab2 de47 <^c3 &f63 #e2 Ae73 £}e413 £}e4 -g-e4 Af6 =. 3 £e2 d5 ed5 ed5 £>g3 d4 Ad6 Ad3 0-0 0-0 Se8 £)c3 £>c6 £>f5 Af512 Af5 £>e4 — 4 £>f3 d5 £)c313 d414 £}e2 c5 c318 dc313 bc3 £>f6 &g3 Д.е717 d4 4}c6 J.d3 cd4 cd4 g-a5“ 4- 5 c4 d5 cd513 ed5 •®,a4 Ad?29 •®ЪЗ g'dS22 <^c6!21 &f6 ,Й'с4 Ae6 •@'a4 Д.с5 =F 6 • • . . . ed5 £|f6 ДЬ523 £}bd7 £}c3 Ae7 ^.f3« 0-0 Ad7 •g-d7 £)ge2 gd8 £}f4 Ad6 = 7 Й"е2 c528 f424 £>c6 4tf3 4}ge727 g3 d528 d3 g623 Ag2 Ag7 0-0 b6 £}c3 0-0 Ad2 4id43« =x 8 £>f331 e5 g332 Дс5 c3 d633 £g2 £}ge7 d3 f534 = 9 Ле7 b338 d5 Д.И2 Af633 e537 J.e7 @,g4 Af8 £>f333 c5 ЛЬ533 Ad7 Ad7 ®-d7 £}c3 £|C643 = 1. e4 e6 2. d3 d541 3 4 5 6 7 8 9 10 11 10 £}d242 £tf643 £gf3 Ьб!44 e545 £ifd7 d443 c5 c3 f6 ef6 Ш6 £}b3 J.b7 Ag5 J.b5 J.c647 — 11 g3 b6“ Ag2 Ab7 e5" £}g833 £gf3 £>e7 0-0 c5 gel £}bc6 c3 a3 J.e781 = 12 • de4 de4 e582 &gf3 Ac5 Ag2 £)c6 0-0 0—053 c334 a5! ^02 Ae6 &g5 J.d788 = 1. e4 e6 2. d4 d58e 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 c4?l de4 &c3 £>f687 f3“ c5 d5 ed5 cd5 ef3 £f3 Ad6 =F 14 ДеЗ89 de4 £d2 f5‘° f3 £jc6ei J.b5 £>f6 T 15 Ad3’2 de4"3 Де4 &f6 J.d3«4 c5 dc535 Д.С5 &f3 £}c6 0-0 •&c7 £}c3 £d7 Ag5 0-0-0 ^62 e544 = 1 2. e5 (Steinitz) d6! ? [2.. . f6? 3. d4 c5 4. Ad3 f5 5. g4 cd4 6. gf5 ^a5 7. c3 #e5 8. £}e2±C—► Steinitz — Winawer, Wien 1882; 2... c5 3. f4 £>c6=] 3. ed6 _&d6A e5=; 2. g3 d5 3. Ag2 [3. £>c3 de4 4. £>e4 Ad7A Ac6^tZ hl - a8] de4 [3... £tf6I? 4. £>c3? d4 5. £>bl d3 6. cd3 £}c6 7. £}e2 e5=F Tartakower—Bogo- Ijubov, San Remo 1930; 4. e5=; 4. ed5 = ] 4. Ae4 [4. £c3 &f6 5. £>e4 &e4 6. Де4 &d7 7. £}e2 £}f6 = Tartakower—Muller, Kecskemet 1927; 4... &d7! 5. £>e4 Дсб; 4... f5 5. f3 ef3 6. £}f3 c5^ Pachman] £}f6 5. Ag2 4)c6 12
[5... с5!?; 5... е5!?] 6. £>е2 Ad6 7. £>ЬсЗ [7. d4 е5] 0-0 8. d3 е5 9. h3 £d4= Tartako- wer—Colle, Kecskemet 1927; 2. f4 (Labourdon- nais) d5 3. d3 de4 4. de4 'S'dl 5. ®dl = Pelikan; 3. £tf3 — 2. &f3 3 3... b6 4. #f3 ДЬ7 5. ed5 ed5 6. Ad3 = Pelikan—Stahlberg, Buenos Aires 1947 4 4... £>d7!? 5. W £>gf6= 5 Pelikan—Vukovic, Buenos Aires 1947 4 Reti 7 3... c5 4. ed5 ed5 5. 3 ^f6 6. ДЬ5 [6. d4 £ic6 7. Де2 cd4 8. £>d4 ДЬ4 9. сЗ Дс5 = Fuderer—Fichtl, Amsterdam (ol) 1954] £}c6 7. 0-0 Де7 8. £>e5? #c7 9. d3 0-0 10. Дсб bc6 11. £}d2 Ad6 12. f4 Деб 13. #f3 d4!=F Spielmann —Foltys, Praha 1938; 8. d4= ; 3... £}f6 4. ed5 ed5 5. £tf3 Де7 6. Де2 0-0 7. 0-0 ge8 8. d4 Ad6 9. £>bd2 Ag4 10. £>e5 Де2 11. #e2 £>fd7 12. #b5 £>b6 13. gael £>8d7 14. a4 a5 15. ®hl ge7? 16. f4 f6 17. 4)df3!?± Karasev—Vaganjan, SSSR (ch) 1970 - 11/167; 15... f6= • 4... f5?! 5. f3±; 5. d3± 9 5... ДЬ4 [5... £>bd7 6. £>e4+] 6. 0-0-0 #e7 [6.. . ДсЗ 7. dc3 ^e7 8. g4 #c5 9. h4 e3 10. Ag2 ef2 11. £>h3^ T » Karasev- Akopjan, SSSR 1970] 7. £>e4 ДаЗ 8. £tf3 ДЬ2 9. фЬ2 b6 10. d4 ДЬ7 = Spielmann — Grau, San Remo 1930 19 6.0-0-0 &c6! [6. . . £>bd7 7. g4 h6 8. Ag2 c6 9. h4±—> > Reti —Maroczy, Goteborg 1920; 6... b6 7. £>e4 ДЬ7 8. d3 #d5 9. &f3 £>c6 = Morel —Kaila, Helsinki (ol) 1952; 7. g4!?] 7. £>e4 £}d4^ Д a5> a4^-> ; 6. g3 £}c6!^ ; 6. g4 £>c6 7. g5 £>d5 8. £>e4 e5 9. 3 Ag4 10. Egl £>f4 11. #e3 Af3 12. #f3 £>d4 13. Ad4 #d4 14. c3 #b6 15. Дс4 #a5 16. Sg4 0-0-0 17. ®fl b5 18. gf4 ef4 19. ДГ7оо Cejtlin — Doroskevid, SSSR (ch) 1970 11 4... #h4!? 12 9... £>e4? 10. £>d6 ^d6 11. £>b5 ^d8 12. Af4 ge7 13. f3 £>f6 14. gel± Tarta- kower—Fine, Kemeri 1937 13 3. e5 c5 4. Ь4?! cb4 5. a3 [5. d4 Ad7 6. Ad3 £>e7 7. аЗ £>bc6 8. ab4 £>b4 9. Де2 £>f5 10. c3 &c6 11. h4 a6 12. g4 £>fe7 13. h5 h6 14. £>h4 £>a7 15. f4 £>ec8 16. g5 £>b6T Barendregt—Bronstejn, Hamburg 1965] ba3 6. d4 £>c6 7. c3 Ad7 8. Ad3 f5 9. g4 [9. h3 g6?! 10. g4 £>h6 11. £}a3 a6 12. Ag5oo Sasin — Naglis, SSSR 1970; 9... £>ge7!?] £>ge7 10. gf5 £>f5 11. £>g5 #e7 12. £>a3 0-0-0 T; 4. d4 — C 02/4 14 3... de4 4. £>e4 c5 5. d4 cd4 6. #d4 #c7 7. ДЬ5 Ad7 8. Ad7 £}d7 (Troianescu—Szabo, Sofia 1947) 9. 0-0±; 3... £>f6 4. e5 £>fd7 5. d4 c5 — C 11/5 15 5. d3 £}c6 6. g3 e5 7. Ag2= CeSkovski -Saharov, SSSR (ch) 1968/69; 5. b4!? ^b6 6. a4 &f6 [6... ^Ь4?! 7. а5Д сЗ, ga4] 7. a5 #c7 [7... #b4? 8. c3 dc3 9. ga4A £>ed4, ДЬ5+- Ivkov] 8. d3 [8. bc5!?] &c6 9. b5 £}a5 10. Af4± Bellon—Kordnoj, Palma de Mallorca 1972 - 14/217 16 5... £}сб?! 6. cd4 cd4 7. 'Й’а4 Дс5 8. b4!± Ivkov 17 7... &c6 8. ДЬ5± 18 11. Ad2 ^a3 12. ^e2 &b4 13. Ab5± (Ljubojevic— S. Garcia, Palma de Mallorca 1971 - 12/210) Ad7± Ljubojevic 19 3. ed5 ed5 4. #a4 Ad7 5. #b3 £>c6 [5... Ac6 6. d4 ^e7 7. ДеЗ dc4 8. #c4 &d7 9. £}c3 £}b6 10. 'Й'ЬЗ ,&b4^ Tolu§—Makago- nov, Lenjingrad-Moskva 1939] 6. cd5 £}d4 7. #c4 c5!=F; 4. d4= 20 4... £>c6? 5. ДЬ5; 4... ^d7 5. ДЬ5 [5. #d7 £>d7 6. ed5 £>gf6 7. £>c3 £>b6 8. ДЬ5 Ad7= Prins —Cross 1934/35] c6 6. Де2 de4 7. ^e4 Де7 8. £>f3 £>f6 9. #c2 £>d5 10. d4 Tartakower—Thomas, Budapest 1929 21 5.. . Дсб 6. d4 &f6 7. e5 £tfd7 8. #g3± A. Steiner —Tartakower, Budapest 1929 22 6. ed5 £>d4T 23 5. Дс4 &d5 [5... £>bd7 6. £>c3 £>b6=] 6. £>c3 [6. ^b3 7. £}e2 £}b6qp Nimzo- witsch —Rubinstein, Hannover 1926] £}b6 7. ДЬЗ £}c6 8. £}ge2 Дс5 9. £}e4 Ad4qp Rubin- stein — Spielmann, Wien 1908 24 7. &ge2 0-0 8. 0-0 a6 9. Дс4 [9. Ad7 ,8'd7 10. £}f4 b5T Grob —Johner, Zurich 1941] b5 10. ДЬЗ ДЬ7Т; 7. d3 0—0=Aljehin— Alapin, Vilnus 1912 25 2... e5 3. f4 ef4 [3... d6 4. £>f3 £>c6 5. g3? Ag4 6. c3 ef4 7. gf4 f5! 8. d3 Де7Т Konstantinopoljski — Bondarevski, SSSR 1939; 5. ^f2!±] 4. £tf3 [4. d4 #h4 5. ®dl d6 6. £}f3 ^f6 7. £}c3 £}e7o© Stoltz —Stahlberg, Swinemimde 1930] g5 5. d4 Ag7 6. c3 h6 7. h4 £ic6 8. hg5 hg5 9. gh8 ДЬ8 10. <&b5± A 10... f6 11. ДГ4! Tolu§ —Belavenec, SSSR 1932; 2... 3. g3 d5 4. d3±; 2... d5 3. ed5 ^d5 4. 4)c3±; 2... b6 3. g3 [3. &c3 ДЬ7 4. d3 Де7 5. f4 £ic6 6. £>f3 f5= Cigorin — Blackburne, London 1899] ДЬ7 4. Ag2 Ae7 5. d3 f5 6. t>h3 <£>f6 7. £>c3± Cigorin-Black- burne, Hastings 1895 2« 3. g3 £c6 4. Ag2 [4. £>f3 Де7 5. Ag2 d5 6. d3 &f6 7. 0-0 0-0 8. £>c3 d4 9. £>bl e5= Treybal—Tartakower, Pistyan 1922; 8... a6 9. Ag5 h6 10. Af4 b5 11. fifel d4 12. £}dl 4}d7+ Cigorin—Tarrasch, Peterburg (m) 1893] &ge7 [4... Де7 5. &c3 fj-c7 6. &h3 a6 7. &f4 £>d4 8. ftdl £jf6= Cigorin- Tarrasch, Peterburg (m) 1893] 5. £}c3 g6 6. d3 Ag7 7. f4 [7. ДеЗ? d5! 8. ed5 £>d4 9. '®rd2 ed5=F Stoltz —Botvinik, Groningen 1946] 0-0 8. 4if3 £>d4= 27 4.. . £tf6 5. d3 [5. £>c3 d5 6. ed5 £>d5 7. g3 £>db4 8. d3 £>d4 9. £>d4 cd4=] d6 [5. .. Де7!?Д d5] 6. g3 Де7 7. Ag2 0-0= Kostic- Samisch, Brno 1928 13
28 5... g6 6. d3 Ag7 7. £>c3 [7. c3! ?] <Ld4 8. £>d4 cd4 9. £>dl b6 10. Ag2 ДЬ7 11. 0-0 0-0= 28 6... b6 7. Ag2 Даб [7... de41? 8. de4 4}b4 9. £ja3 Даб 10. £)c4± Keres—Mikenas, Kemeri 1937; 7... Даб 8. ed5 £>d5 9. f5 £>c7 10. Af4 Ad6oo Szabo—O’Kelly, Bucuresti 1954 30 11. 43 d4 cd4 12. £>dl= (Solmanis- Cistjakov, SSSR 1949) Даб!? 31 3. £}c3?l d5l 4. ed5 Od4Tj; 3. f4 43 d4! 4. 'B'dl c5 5. c3 £>c6= 32 4. c3 £jf6 5. d3 Де7 6. g3 d5= Cigorin- Teichmann, Hastings 1895 33 5. .. £>f6?! 6. Ag2 d6 7. d3 0-0 8. £>bd2 43g4 9. 0—0 f5 10. Ь4 ДЬб 11. 4)c4± Cigorin— Marco, Hastings 1895 84 Hromadka—Stulik, Zlin 1943 35 3. #g4? ДГ6 4. f4 d5 5. e5 h5 6. #dl Де7т Alapin; 3. £>c3 d5 4. d3 5. g3 b6 [5... 0—0 6. ^g2 £}c6 7. £}f3 e5= Cigorin — Tarrasch, Peterburg (m) 1893] 6. J.g2 ДЬ7 7. £>h3 de4 8. £>e4 [8. de4 0-0 9. 0-0 c5 = ] £}e4 9. Де4 Де4 10. 'Й,е4 #d5 = Cigorin — Maroczy, Nurnberg 1896 36 4. .. £f6 5. ed5 #d5 [5.. . ed5 6. ДГ6±] 6. £>c3± 37 5. ДГ6 £>f6 6. e5 £>fd7 7. #g4 g6 [7... 0-0 8. f4 &c6 9. c3 d4 10. £tf3 dc3 11. £>c3 £}c5 12. d4!± Cigorin —Tarrasch, Peterburg (m) 1893; 7... £>e51? 8. #g7 £>g6oo] 8. f4 £}c6 9. £}c3 [9. c3 d4^ Cigorin —Tarrasch, Peterburg (m) 1893] £}b4 10. <g>dl £}c5 11. ^e2 a6 12. a3 £}c6 13. £}f3 b6 14. d4= Cigorin — Tarrasch, Peterburg (m) 1893; 8... с5ф f ffl; 5. £}c3 de4= Cigorin — Burn, Wien 1898 38 7. &h3 c5 8. f4 £>c6 9. a3 &h6= Cigorin —Tarrasch, Peterburg (m) 1893 39 8. £}c3I? 40 11. 0—0 £}ge7= Cigorin—Tarrasch, Pe- terburg (m) 1893 41 2. •. c5 —1... c5; 2... b6 3. g3 ДЬ7 4. Ag2 f5?l 4... d5] 5. &f3 fe4 6. &g5 £}f6 7. 0—0 Де7 8. £}c3 0—0 9. de4!± Benko- Sills, USA 1967 42 3. ^e2 de4 4. de4 e5 = 43 3.. . c5, 3.. . g6 44 4... £>c6 5. Де2 [5. g3! ?] de4 6. de4 Дс5 7. 0-0 0-0 8. c3 e5 9. #c2 [9. Ь4!? ДЬб 10. 'Й,с2Д b5, 4)e5] a5!= Radulov—Mednis, Siegen (ol) 1970 - 10/223 45 5. #e2 Де76. g3 c5 7. &g2 £>c6 8. 0-0 0-0 9. e5 £>e8 10. gel f5 11. ef6 ДГ6 = Pachman—Schmid, Helsinki (ol) 1952 48 6. g3 c5 Д £}c6 47 Vasjukov—Bagirov, SSSR (ch) 1967 — 5/174 48 4... c5 5. £g2 £>c6 6. £>h3 [6. £tf3 — 1. £tf3] Де7 7. 0-0 0-0 8. f4 b5 9. a5 [9... ДЬ7’] 10. g4 Даб oo Suttles — Pietzsch, Lugano (ol) 1968 — 6/252 49 6. £>gf3 de4 7. £>g5 £>bd7 [7... &c6=J 8. £ige4 4)e4 9. £>e4 £>c5 10. ^e2 &e4= Browne —Rajkovic, Hastings 1972/73 50 6... £tfd7 7. f4oo 51 12. 1 [12. b4!?] h6 [12... #d7 13. g4 £>h4 14. £>h4 ДЬ4 15. g5±] 13. &e3 £>e3 14. ДеЗ '®rd7 15. d4 c4= Sax—Larsen, Teesside 1972 - 13/220 52 5... Дс5 6. Дg2 £>сб 7. &gf3 e5!— 5... e5 53 8... Дg4 9. h3 ДЬ5 = 54 9. ^e2 a5 10. £>c4 [10. a4? b6“ Jansa- Hubner, Athens 1969 — 8/169] 11. c3oo Hort; 11. £}e3oo Hort 55 12. £>c4 #c8 13. £}e3 h6 14. £tf3 ДеЗ 15. ДеЗ ДЬЗ = Csom —Fuchs, Berlin 1968 — 6/253 58 2... b6 57 4... fSI? 5. g4 [5. f3!?] £>c6 6. &ge2 4)f6=F; 4... ДЬ41? 5. #a4 £>c6 6. d5 [^ 6. ДеЗ] ed5 7. cd5 #d5 8. ДЬ5 Ad7=F 88 5. a3 c5!=F 59 Alapin 88 4... 4)f6 5. c3 [5. f3 ef3 6. 3 &bd7 7. ДdЗ Дс16 8. 0-0 h6? 9. £>c4 £>b6 10. &d6 cd6 11. c4o6 Daniel—Zagorovski, Le Havre 1966 - 1/121; 8... c6;5... £>d5!T] b6 6. g3 ДЬ7 7. Дб2 Де7 8. 'Й,с2= Mieses-—Janowski, Wien 1896 81 5... ef3?I 6. £>gf3 &f6 7. ДdЗодO 82 Schlechter 83 3. .. c5 4. &f3 £>f6 5. £}c3 £>c6 6. ed5 4)d5 7. £}e2 Де7 8. 0—0 0—0= Lasker— Liliental, Moskva 1935 88 5. Дб5 Де7 6. ДГ6 [гл 6. ДdЗ] Д£6 7. £>f3 с5=р; 5. ДГЗ с5 = 85 6. 4)с6 7. сЗ Де7 8. dc5 Дс5 9. 0—0 0—0= Tartakower—Trifunovid, Stock- holm (izt) 1948 88 Tartakower —Torre, Moskva 1925 C01 1. e4 e6 2. d4 d5 3. edS ed5 4 5 6 7 8 9 10 11 1 &C31 Ad3 £)ge2 ДГ4 -g-d2 0-0-0 £)g3 ^d3 = £)f6 <ic62 J.e73 0-0 £)b4 4)d3 c64 2 ... J.g5 ДЬ5« £)ge2 0-0 Дсб £)e4 Ae7 . . . <ic65 J.e7 0-0 £)e4 bc6 de4 @-e77 14
4 5 6 7 8 9 10 11 12 3 . . . ЖЗ1 2 3 * 5 * * 8 * <3e210 * ДеЗ“ h3 ЬсЗ 0-0-0 ФЫ £}c3 ДЬ4 @•67 !• £>c6 £>f6 ДсЗ!12 £}e4 ^аЗ ^гЗсЗ •8'b413 T 4 . . . J.d3 £>e218 0-0 £>g317 42>ce218 f4 аЗ b3 . . . ^c614 £}ge718 Af5 Дg6 •&d7 f5 Дd6 £)g813 = 5 Ad3 c320 &e221 &a323 •&d2 &c2 ДГ5 •&g5 Ag5“ &c6 £d6 •@h422 аб ^ge7 ДГ5 &f5 'S’gS — 6 . . . . . . @13 £>e223 ДГ4 Дd6 'S'gS <3g3 £d2 . . . Деб28 ,g-d727 4dge7 ’S'de &g3 £}c8 £>d628 1. e4 e6 2. d4 d5 3. ed5 ed5 4. Ad3 Ad6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 £jc329 43ge231 ДеЗ33 •©•аг34 0-0-0 сб38 •@c732 £>e7 Af5 — 8 43e2 £}bc3 ДеЗ i&d2 g3!?37 ДГ4 h3 дё5з» •®-h438 сб38 £>f6 £>g4 •&e733 0-0 £>f6 ± 9 ... ДГ443 £jbc341 0—042 ДГ5 •®-d3 Дd6 £>g3 gael <£>e7 Af5 сб 0-0 ^f5 •&f6 &d6 £)d7 gae843 — 10 £}f3 •®-e248 c3 0-0 Де2 h347 gel £}bd2 •@-e744 £}c6" Ag4 •@"62 <ige7 ДИ5 0-0 11 . . . 0—0“ c3 gel“ £>bd234 h3 £fl Дg5!?82 £)c6 Ag4 £)ge7 •&d7 0—031 Af5 gae8 = 12 . . . 0-0 &c3 £>e234 £>g3 gel &f6 0-0 сб33 Se8 £>e483 43g3 =. 13 . . . . . . Ag5 £>bd2 c387 •®'c2 gfel ДЬ488 ДgЗ . . . J.g4 ^bd7« ’ сб 'Й'с? gfe8 ДИ5 ДgЗ^• 1 4. ДеЗ 5. Даз Даб 6. £>сЗ сб 7. 'S’dl 'Й'е?? 8. 0-0-0± Mieses —Mason, Monte Carlo 1901; 7... 0-0=; 4. £>f3 Даб [4... &g4 5. h3 ДЬ5 6. Де2 £>c6 7. 0-0 Даб 8. £>c3 &ge7 9. ДеЗ f6 10. ^d2 ДГ7 11. gael± Marshall — Capablanca, Peterburg 1914] 5. c4 £>f6 6. с5?! Де7 7. ДаЗ [7. ДЬ5 сб 8. Даз 0-0 9. 0-0 £>e4 10. #c2 f5 11. b4 £>d7 12. a4 'S'eS 13. £)bd2 g5 14. ДЬ2 a5=F Kasparjan — Botvinik, SSSR (ch) 1952] b6 8. cb6 ab6 9. 0-0 0-0 10. £>c3 £g4 11. h3 ДЬ5 12. g4 [12. Де2!? Keres] £g613. £>e5 Даз Д c6=F Tar- takower—Botvinik, Groningen 1946; 6. £}c3 = 2 5... даб — 4. даз 3 6.. . £}Ь4 7. Д£4 сб 8. &g3 Де7 9. 0-0 &аЗ 10. фаз 0-0 11. gfel ge8 = Rauzer— Verlinski, SSSR 1929 * 12. £f5? Дб5 13. Дg5 #g5 14. £e3 f5=p Juhtman —Kordnoj, SSSR 1957 5 5... Де7 6. ДаЗ £}сб 7. £}ge2 Деб 8. 0—0 h6 9. ДГ6 ДГ6 10. ДЬ5 = Spielmann — Aljehin, San Remo 1930; 5... ДЬ4 6. Даз [6. £}f3 0—0 7. Де2 = ] £ic6 [6... 0—0 7. £>e2 Деб 8. аЗ Де7 9. ^d2 £|bd7 10. 0—0 c5 11. dc5± Aljehin—Opocensky 1943; 7... c6!? = ] 7. £}e2 Де7 8. аЗ Деб 9. £)a4 h6= Alatorcev—Zago- rjanski, SSSR 1944 8 6. ДГ6 #f6 7. #e2 Деб 8. &d5 #d8 = 7 Spielmann —Vajda, Semmering 1926 8 5. £>f3 6. даз — 5. даз 8 5. . . £>сб 6. ДЬ5 £>e7 7. ДГ4 0-0 8. 0-0-0 Деб!? [8... £>a5? 9. &ge2c6 10. Даз b5 11. h4 £>c4 2. h5! f6 13. g4 #a5 14. Дс4 dc4 15. аЗ ДаЗ 16. ЬаЗ фаЗ 17. <g>d2 Ь4 18. gal! + —; 15... ДсЗ 16. £>сЗ ^d8 17. ghel а5 18. ^g3 ga7 19. h6!± Larsen —Portisch, Amsterdam (izt) 1964] 9. £}ge2 '®,d7 10. h3 a6 11. Деб £}сб 12. g4 b5oo MeStrovid—Uhl- mann, Sarajevo 1965 10 6. ДеЗ £}f6 7. ДаЗ?! c5! 8. <g>fl ДсЗ 9. ЬсЗ c4 10. Д£5 ДГ5 11. ^f5 0-0T Mestro- vic—Marie, Jugoslav!ja (ch) 1967 — 3/225 11 7. #d5? 12 8.. . £>e4? 9. 0-0-0 ДсЗ 10. £)сЗ £)c3 И. ЬсЗ 0-0 12. ДаЗ Деб 13. #h5± Muratov- AntoSin, SSSR 1964 13 13. фс1 #c3 14.#d5 Деб=р—►< 14 5... 6. Дg5 [6. £>e2 0-0 7. 0-0 сб 8. Дg5 Даб 9. ^d2± Zita—Troianescu, Sczawno Zdruj 1950] сб [6.. . Деб?! 7. £}f3 £>bd7 8. 0-0 0-0 9. &e5 сб 10. f4± Veresov- Usakov, SSSR 1969 - 7/203; 6.. . h6 7. Д114 15
с5?! 8. dc5 0-0 9. £>ge2 Дс5 10. 0-0 Деб 11. ,®'d2± Tarrasch—Duras, Breslau 1912; 7.. . 0-0 8. £>e2 c6±] 7. ^d2 Деб 8. £>ge2 £>bd7 9. £}f4± Fuderer—Matanovic, Jugoslavija (ch) 1951; 5... £e7 6. £e2 [6. #f3 £>bc6 7. £}e2 Деб 8. 0-0 #d7=; 6. £>bc6 7. h3 Деб 8. 0-0 ^d7 9. ДГ4 ДсЗ 10. ЬсЗ f6= Marshall- Nimzowitsch, New York 1927] ДГ5 7. ДГ5 £}f5 8. ^d3 ^d7 9. 0-0 0-0 10. ДГ4 c6 11. gfel £)a6 = Mestrovic—Portisch, Hastings 1970/71 - 11/178 15 6. £>f3 Дg4 7. ДеЗ £>ge7 8. 0-0 #d7= ; 6. аЗ Де7 [6. .. ДсЗ 7. ЬсЗ £>ge7 8. ^h5!±] 7. ДеЗ &f6 8. h3 £>a5 9. b3 9. 3] 0-0 10. £f3 b6 11. 0-0 c5 12. &e5 ДЬ7 13. £}e2 c4 14. ДГ5 [14. bc4? dc4 15. £>c4 Дg2! 16. <g>g2 ’S'dST] cb3 15. cb3 £}e4^ Szabo—Bron- Stejn 1958 16 6.. . Дg4 7. h3 ДЬ5 8. ДеЗ £>ge7 9. ,&d2 'S,d7 10. £}f4 Дg6= Becker—Nimzo- witsch, Karlovy Vary 1929 17 8. ДГ5 £tf5 9. #d3 ^d7 10. £>b5 [10. &dl 0-0-11. &e3? £e3 12. ДеЗ gfe8 13. £}f4 Дd6^ Capablanca—Aljehin, Buenos Aires (m) 1927; 11. ДГ4= Lilientai—Koltanowski 1934] Дd6 [10... Да5 11. ДГ4 £>b4 12. #h3 £}e7 13. ^d7 ®d7= Bernstein —Guimard, Groningen 1946] 11. ДГ4 0-0 12. £>d6 £d6 13. gfel = Poljak—Bondarevski, SSSR 1946 18 9. f4!? f5 10. £>bl!±; 9... ДdЗ! = Larsen 19 13. ДЬ2 £>ce7 14. c4 c6 15. ^c2 £>f6 = Spielmann —Nimzowitsch, Copenhagen 1923 20 5. £>e2 £>b4 6. 0-0 £>d3 7. #d3 Дd6= 21 6. h3 (Grob) £>ge7 7. #c2 Деб 8. £e2 #d7 9. ДГ4 0-0-0 10. 0-0 фЬ8 = Grob- Unzicker 1951 22 Aljehin; 6. . . £>ge7 7. #c2 Ag4 8. 0-0 #d7 9. gel 0-0-0 10. Ь4 ДГ5 11. a4± f« Berndsson —Tartakower, Hamburg (ol) 1930 23 7. £>d2 Дg4 8. ^c2 [8. #b3 0-0-0 9. #d5 &f6A ghe8=FCi 8. £fl &ge7 9. £e3 Деб 10. £>gl ^f6 11. £tf3 0-0-0 12. Дd2 ghe8 13. ^c2 £>g6 14. 0-0-0 £tf4:p Jffl Dam- janovic—Ivkov, Jugoslavija (ch) 1962] 0-0-0 9. £)fl g6 10. ДеЗ £>ge7 10. 0-0-0 ДГ5 12. £>fg3 ДdЗ 13. 'S'dS h6q= f Winter —Aljehin, Nottingham 1936; 7. g3!? #h3 [7... #h5 8. ДГ4!?] 8. £tf4 = 24 Seidman-R. Byrne, USA (ch) 1962 28 6... £>ge7 7. ДГ4 [7. £>e2!?] £>g6 8. Ad6 #d6 9. £>e2 £>h4 10. #g3 #h6! 11. 0-0 0-0 12. £f4 £>e7 13. gel £}ef5 14. ДГ5 £tf5 15. ,ЙТЗ= Pogacs — Florian, Hungary 1955; 6... 7. h3 [7. Дg5? Дg4! 8. #e3 ®d7] Деб 8. £>e2 #d7 9. £>g3 0-0-0 10. £tf5 £>e8 11. ДеЗ £>e7 12. £>d6 £>d6 13. £>d2 ДГ5 = Spielmann — Reti 1921; 6... £}ce7 7. £}e2 [7. ДГ4? £tf6 8. h3 ДГ4 9. #f4 0-0 10. £}e2 £)g6=F Kovacs — Kordnoj, Sarajevo 1969 — 7/191] c6 8. ДГ4 £>f6 9. Дd6 #d6 10. #g3 #g3= Damjanovic—Ivkov, Jugoslavija 1963 26 7. ДГ4 &ge7 8. £>d2 ДГ4 9. #f4 #d7 10. £>gf3 ДГ5 11. ДГ5 &f5 = Gipslis-Uhl- mann, Bad Liebenstein 1963 27 7. .. £}e7 8. ДГ4 £>g6 9. £>d2? £tf4 10. £tf4 #f6 11. £>e6 fe6! 12. ДЬ5 аб 13. Да4 0 — 0^ Stoltz —Bondarevski, Stockholm (izt) 1948; 9. Дd6= 28 13. 0-0 0-0 14. gfel gfe8 = Karaklajic — Uhlmann, Bad Liebenstein 1963 29 5. #e2 #e7 [5... £>e7!?] 6. сЗ c6 7. #e7 £>e7 8. £e2 ДГ5 9. ДГ5 £tf5 10. ДГ4= ± Petrosjan—Geier, SSSR 1949 39 5... £}f6 6. Дg5 0-0 7. £>ge2 c6 8. 'S,d2 h6 9. ДЬ4 Дg4 10. 0-0-0 ± Fichtl — Aloni, Amsterdam (ol) 1954; 5... £}e7!? 6. ^f3?! &Ьс6!д &Ь4Т; 6. 4)ge2 — 5. £>e2; 6. #h5! 31 6. #f3 Деб 7. &ge2 #f6=; 6. h3 7. 'S'hS 'Й'Ьб 8. £)ge2 Деб (Grob — Szabo, Hastings 1947/48) 9. ДГ4!?оо 32 6... 7. Дg5 #c7 8. #d2 f6 9. ДГ4 Деб? 10. ^еЗ! ДГ7 11. #g3± Mieses- Liliental, Cernauti 1930; 9... Дg4!?; 6... Д₽4!? 33 7. Дg5!?Д #d2 34 8. 4ig3?I f5! 9. Дg5 [9. Дd2? f4 10. £}ge2 0—0 11. f3 £}d7=F Oskam —Liliental, Zandvoort 1930] f4 10. Де7 [10. . . fg3? 11. Дd6 gf2 12. ®f2 #d6 13. f?h5±] 11. &ge2 f3 12. gf3 ДГ4Т 38 5... 6. £>bc3 c6 7. Ag5 Дg4 [7.. . 0-0 8. #d2 ge8 9. 0-0-0!?±] 8. #d2 £>bd7 9. f3 ДЬ5 10. 0-0-0 аб 11. g4 Дg6 12. h4 ДdЗ 13. 'S'dS ^cl 14. h5+ Balanel —Tyroler, Roma- nia 1951 36 6. . . £tf6? 7. £>b5 £>g4 8. £d6 cd6 9. g3 'ЙТ6 10. 0 — 0 g5 11. f3 £}h6 12. g4± Nimzo- witsch—P. Johner, Karlovy Vary 1911 37 9. h3?I &e3 10. феЗ ^e7 11. ^f3 ^g5 12. £}dl £}d7 13. феЗ феЗ^ Maroczy—Nimzo- witsch, Karlovy Vary 1929; 9. 0-0-0 £}e3 10. феЗ ^e7 11. ^f3?! ^g5 12. феЗ феЗ 13. fe3 f5 14. gdfl 0-0 15. gf2 g6^ Nielsen- Portisch, Moskva (ol) 1956; 11. ^e7 = 38 9... ^h3?! 10. £tf4 ДГ4 11. Д£4± #g2? 12. 0-0-0 #f2 13. gdel Деб 14. ge2 #f3 15. ge6A gfl + - 39 Schwarz—Reichenbach 1958 49 6. &bc3 £>bc6=; 6. c3 0-0 [6... b6 7 . 1^c27 c5 8. b3 ^c7 9. ДеЗ f5^ Vestol — Stahlberg, Oslo 1949; 7. ДГ4 = ] 7. #c2 h6 8. £>d2 Ь6 [Д Даб, c5] 9. b4 £>d7 10. £>b3 c5 11. bc5 bc5 12. dc5= Reshevsky—Fine, New York 1936 41 7. 0-0 £>bc6 8. сЗ ДГ4 9. £)f4 ^d6 10. ^f3 0-0-0 11. gel g5 12. ДГ5 £>f5 13. £>d3 £}ce7 14. b4 h5oo Udovdic—Lesnik, Jugoslavija 1948 42 8. Дd6 #d6 9. ДГ5 £)f5 10. #d3 #f6 11. 0 — 0 0—0= Liliental — Bondarevski, SSSR 1946 43 Plater —Holmov, Moskva 1947 16
** 5... £>е7 6. 0-0 0-0 7. gel Af5 8. Ag5 f6 9. ДЬ4 Ad3 10. Й’йЗ g’d7 11. c4 dc4 12. «’c4 <£>h8 13. £>c3 £>bc6 14. Ag3= Ebra- lidze—Neimetdinov, SSSR 1949 45 6. ДеЗ!?Д 6... Af4 7. 0—0 Maroczy 44 6.. . fj-e2 7. фе2 £>f6 8. gel 0-0 9. ФП Ag4 10. £>bd2 £>c6 11. c3 gfe8 = Ma- roczy—Tartakower 1930 47 10. gel 0-0 11. £>bd2 £>g6 12. £>fl gae8 13. Ad2 £>f4 14. Af4 ДГ4Т Germek- Puc, Jugoslavia (ch) 1951 48 6. Ag5?! f6 7. ДЬ4 Ag4 8. #e2 £>ge7 9. c3 -»d7 10. 4)bd2 0-0-0 11. 0-0-0 gde8q: Zita—Fichtl 1943 44 8. Ag5? f6 9. ДЬ4 «-d7 [9... h51? 10. £>bd2 g5 11. Ag3 h4 12. Ad6 fj-d6 13. gel 0-0-0^ Opodensky—Aljehin 1925] 10. 4)bd2 0-0-0 [10... 0-0 11. Ag3 gae8 13. gel = Nedeljkovic—Trifunovid, Jugoslavia (ch) 1951] 11. Ag3 g5 12. b4 gde8 Д ^d8^ Randvir- Bondarevski, Parnu 1947 84 9. Ag5? f6 10. ДЬ4 h5 11. £>bd2 [11. Ag6 ФГ8Д 12. «-С2 £>g6 13. S’gb Af5] g5 12. Ag3 Ag3 13. fg3 0-0-0T^» Enoch— Nimzowitsch, Berlin 1927 81 9... 0-0-0 10. b4 gde8 [10... £)g6 11. £>b3 gde8 12. ДеЗ £)h4 13. Де2± Spielmann -Maroczy, Sliad 1932] 11. b5 [11. £>b3 f6 12. £>c5 Дс5 13. dc5 £>d8= Euwe] £>d8 12. 0,a4 фЬ8 13. ДаЗ± Larsen 52 12. Af5?! #(5 13. £je3 fj-d7 14. Ad2 4)d8 15. 'Й’сг c6^ Talj — Kor&ioj, SSSR 1955 83 7... Qg4 8. Ag5 £>c6 9. ®h1 + Ma- roczy; 7... ge8!? 8. Ag5 c6 9. gel gel 10. •fi’el £>bd7 11. £>e2 £>f8 12. £>g3 £>e6 13. Ah4 g6= Larsen—R. Byrne, La Habana (ol) 1966 - 2/174 54 8. Ag5 Ag4 9. h3 ДЬ5 10. g4 Ag6 11. £>e5 4)bd7! [11... «•Ьб 12. Af6 gf6 13. £>f3 #62 14. 4)e2±—» Maroczy—Reti, London 1927; 11... Де7 12. f4 Ad3 13. S’dS £>bd7 14. gael±—> Maroczy—Rubinstein, Praha 1908] 12. £>d7 S’d7 13. Af6gf6 14. «•(З gae8oo 55 9... £>bd7 10. £)f5 £>f8 11. £>d6 #d6 12. £>e5 £)6d7 13. ДеЗ f6 14. -g-hSli Larsen- Petrosjan, La Habana (ol) 1966 — 2/173 84 8... h6?! 9. ДЬ4 Af4 10. gel g5 11. Ag3 £>h5 12. £>fl Ж6 13. £>еЗ ДеЗ 14. ge3 4)g3 15. hg3 4)d7= Puc—Nedeljkovid, Jugo- slavia 1952; 13. h3± 87 9. c4 c6 [9... dc4 10. £>c4 Де7 11. £)ce5 ±] 10. c5 Дс7 [10... Де7 11. Ь4±] 11. #c2 h6 12. Д114 ge8 13. gael gel= Duras- Znosko-Borovski, Ostende 1907; 9. h3!? ДЬ5 10. ДГ5 88 12. h3?I Д115 [12... Af3 13. £>f3 h6 14. Af6 £jf6=] 13. ge8 ge8 14. gel gel 15. £jel Ag6 16. Ag6 hg6 17. £>ef3 £>f8ip For- gacs—Rubinstein, Peterburg 1909 84 14. hg3 Ag6 15. ge8 ge8 16. Ag6 hg6 17. gel= Capablanca—Maroczy, Lake Hopat- cong 1926 C02 1. e4 e6 2. d4 d5 3. eS1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 b62 сЗ3 •g-d7 a44 a5 f4 h5 £)d28 4)e7 £)df3 ^a6 Лаб £>аб Д.еЗ Of5 Af2 Ae7‘ ± 2 c5 •&g4 cd47 £)f3 f54 &g3 4)c64 £d3 Ad7 0-0 •&c7 сЗ14 0-0-0 Af4“ £)ge7 cd412 £)g613 =F 3 • dc5 4)c614 £)f3 Ac5 Ad318 f614 •®-e217 fe5 Oe5 ^f6« ^f4 0-0 0-0 £)e4 4)c6 Ьсб14 = 4 • • <£}c624 Ad321 cd4 0-0 f622 Ab533 Ad7 Дсб Ьсб •g-d4 'ё'ГД •ЙЪб!?34 f538 00 1 • e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. сЗ 4 5 6 7 8 9 10 11 12 5 Ъ'е724 4}f337 £)d7 a3!28 •@Ъ6 b4 cd4 cd4 J.b224 4- 6 •8-Ьб £|f334 Ad731 Де232 ДЬ5 c433 Ac4 Дс4 dc4M d5 ed5 'S’dS •g-e4 ^d7 0-0 •&c635 ± 7 Ъсб &f3 4)ge734 J.d3 cd437 cd4 4}f5 Af5 ef5 £)c3 ^.еб £)e238 Ae7 h4 h6 = 2 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 17
4 5 6 7 8 8 ... ... &c2 J.d3 • • . . • • &f5 ^.d73’ Д.е743 ± 1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. . c3 £>c6 5. #b6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 9 Де241 cd4 £c344 £}a4 ^d243 Асз a3 £c3 cd442 £>h643 £f5 Ab4 •&a5 b5 ДсЗ b443 == 10 Даз cd4 0-0 £)d4 £>c343 Sei &d5 ®,g431 Лаг cd447 J.d7 £)d4 ^d4 •ge5« -g-b830 Даб ®f8 (X) 11 . . . . . . . . . . . . ... •g.e232 Sdl Даб 'Й’еб . . . a6 <^e733 ^сб*4 •Й-еб £>e5” = 12 a3 b4 cd4 £c3 <^a4 ЛЬ2“ £h4 ДdЗ 0-0 ^d7M cd4 £}ge737 &f5 -&d8 £}h4 ^114 f533 Де733 ± 13 . . . ДаЗ 0—031 cd4 £>d4 ^.e2“ £}c3 Даг &Ь5 a5 Ad7 cd4 &d4 @,d4 ’Й'Ьб Дс5 a4 £)e733 об 14 . . . Де2 cd4 &c3 ^>b533 . . . cd464 £)ge7 &f5 -f- 15 . . • &bd2 Де2 0-0 gbl37 b4 ДЬ2“ c4 c5 c4 Да733 £>a5 ^e7 0-0-033 cb3 h673 Да4 <g.c771 = 16 . . . g3 ^bd2 _£.h373 ef6 0-0 Sei Sbl b3 . . . £}a572 Ad7 f574 gf6 0-0-0 Ag7 Se8 cb373 ± 1 Nimzowitsch 1 3... f6? 4. &d3!± Keres » 4. £>h3 #d7 [4... Даб?! 5. Даб &аб 6. c4!± | Ш] 5. a4 [5. c3 — 4. сЗ] Даб 6. Даб &аб 7. ДеЗ £>е7 8. 0-0 £>Ь8 9. а5 £>Ьсб 10. аЬб сЬб 11. сЗ J Velimirovic—Marid, Jugoslavia 1966 — 1/120; 4. с4!? * 5. £>h3 с5 6. £>аЗ cd4 7. cd4 Даб 8. Даб £>аб 9. 0-0 ДаЗ 10. ЬаЗ £>е7 = Mohrlok—Ivkov, Vrnjadka Banja 1967 — 3/191; 5. &d2 c5 6. £>df3 £e7 7. £>h3 Даб 8. Даб &аб 9. #e2 £>c7 10. &f4 #b5 11. #Ь5 £>b5 12. a4 £}c7 13. a5 £}c6=± Hennings—Bednar- ski, Polanica Zdruj 1969 — 8/170; 5. f4 Даб 6. Даб &аб 7. #d3 £Ь8 8. £}e2 g6 9. ЬЗ h5 10. ДаЗ £}Ь6Д £}f5 = Witkowski—Rojzman, SSSR 1958 ► 7. ДЬ5 сб 8. Де2 g6 9. ДеЗ £>h6 10. &d2 Де7 11. £>df3 Даб 12. ДГ2 13. Ad3 Ad3 14. 'S'dS c5= Menvielle—Andersson, Las Palmas 1972 • 12. £>e2 h4?! 13. 0-0 0-0-0 14. #d2 gdg8 15. gfbl-b-*^ Kuprejdik—Kordnoj, SSSR 1970 - 10/224; 12... 0-0!?; 13... «>f8!?A g6, <$>g7± T 4... £}c6!? 5. £f3 £>ge7 6. c3 [6. Ad3 £>f5 7. ДГ5 ef5 8. #g3 h6 9. h4 g6 10. 0-0 Деб 11. £}c3 cd4!^ Schwarz] £)f5 7. ДdЗ?! cd4 8. 0-0 [8. cd4 £>b4T] Дd7 9. gel dc3 10. &c3 g6 11. Дg5 Де7 12. #f4 £>cd4T Сапера—Aljehin, Montevideo 1938; 7. dc5^ 8 5... £>c6 6. ДdЗ £>ge7 [6... #a5 7. &bd2! #c7! 8. 0-0! £>e5 9. &e5 #e5 10. £}f3 11. ДГ4обО t Nimzowitsch] 7. 0 — 0 £>g6 8. gel #c7 [8... #b6 9. #g3 Де7 10. Ь4!Д h5, h6±—Nimzowitsch—Sz^kely, Kecskemet 1927] 9. 'S'hS^C Keres • 6... £}e7 7. ДdЗ £>ec6 8. 0-0 £>d7 [Д £}c5-e4] 9. c3!? £>c5 10. gdloo Rabar 10 9. аЗ!?Д b4 11 10. cd4 ^b4=F 12 11. £>g5 h6! 12. £tf7 g5 13. Дс1 f4 14. #h3 Дб7=р—►> 13 12. £>c3 £tf4 13. #f4 h6 14. h4 g5! 15. hg5 hg5 16. £}g5 ДЬ6=р->> Honfi—Portisch, Hungary (ch) 1964 14 4... Дс5 5. '»g4! £>e7 6. b4 [6. '»g7 £}g6^] ДЬб 7. #g7oo Keres 18 6. ДГ4 #b6 7. ДgЗ #b2 8. £>bd2 «Ъ6 9. ДdЗ £}ge7 10. 0—0«5 J Cinarjev—Poljak, Moskva 1955; 6... £}ge7!^ 18 6... f5 7. 0-0 £>ge7 8. аЗ Д Ь4, ДЬ2± Keres; 6... &ge7 7. ДГ4!? [7. 0-0 &g6 8. gel= Nimzowitsch—Aljehin, Peterburg 1914] #b6 8. 0-0 £}g6!? [8... #b2 9. £>bd2 #b6 10. £>b3 £>g6 11. ДgЗ Де7 12. h4!±-> Nimzo- witsch—Spielmann, San Sebastian 1912; 10. c4 h6 11. #cl £>b4 12. Де2 Ad7 13. аЗ &аб 14. 18
Sbl±-► Keres—Alexandrescu, MUnchen (ol) 1936] 9. Ag3 ЙЬ2 10. £>bd2S 17 7. ДМ? fe5 8. £e5 f?f6! =F; 7. ДЪ5? ЙЬб 8- Деб bc6=F Keres 18 8... £>e5 9. Йе5 £}f6?l 10. ДЬ5 ф£7 11. 0—0 ЙЬб 12. 4)c3±01 Nimzowitsch — Bogoljubov, Stockholm 1920 ; 9_Й£6= 13 12. ДеЗ ДеЗ 13. ЙеЗ £>f6 14. £>e2 Й’Ьб! [14... 0'd6± f Щ Becker—Maroczy, Karlovy Vary 1929] 15. Йе5 <£>g4 16. ЙН5 £)f6= Becker 20 4... 4)e7 5. Ad3 [5. dc5 £>есб 6. ДГ4 4}d7 7. Ad3 Йс7 8. Йе2 = Keres] £>ec6 6. 0-0 £>d7 7. Sel!±; 4... cd4 5. f?d4 £>c6 6. #£4 [6. fj'g4] f5 7. Ad3 £>ge7 8. 0-0 £>g6 9. ЙёЗ Де7 10. gel 0—0= Keres—Euwe, Zandvoort 1936 21 5. c3! — 4. c3 22 6... Дс5 7. Д£4!? [7. £>bd2 £>ge7 8. £)ЬЗ ДЬб 9. Д£4 £)g6 10. Ag3! ДЬ4± Keres] £>ge7 8. £>bd2 ДЬб 9. аЗ a5 10. Sei £)g6 11. Ag3 0-0 12. h4 f5 [12... f6!?] 13. h5 £>h8 14. ДМ Йе8 15. h6 g6 16. £>g5±—» Sanguinetti —Pelikan, Mar del Plata 1966; 6... Й’Ьб 7. Sei £)ge7 8. h4 [8. £>bd2!?A £>b3, £bd4] Дd7 9. a3 a5 10. а4д £)a3± f Keres— Malmgren, corr. 1936; 8... f5 7. £>bd2 4)ge7 8. £>b3 £>g6 9. Sei Де7 10. £)bd4 0-0 11. c4± l Ш Keres 23 7. ДМ?! g5!A g4T tl 7. Йе2 fe5 8. £>e5 £>e5 9. Йе5 £jf6 10. ДЬ5 ф£7 11. »d4 Ad6= Pachman—Diickstein, Miinchen(ol) 1958 24 9... fe5 10. Йе5 £>f6 11. Д£4 Дс5 12. £jc3 0—0 13. Ag3±x c5, e5 Aljehin—Euwe, Nottingham 1936 23 oo Keres 23 4... £>d7 5. Ad3 £>e7 6. £>e2 £>c6 7. аЗ Й’Ьб 8. Дс2Д 0-0, фЬ1, М± 27 5. Ad3?! 4}ec6 6. £>e2 cd4 7. cd4 £>b4= 28 6. Ad3 £>c6 7. аЗ Й’Ьб 8. Де2 [9. Дс2?! Йаб 9. Ad3 с4Д Ь5, Ь4=р f « Szily] Де7 9. Ь4 cd4 10. cd4 f6 11. ef6 Д£6 12. ДЬ2 0-0 13. 0-0 Bf7 14. Ь5 £>e7 15. £>c3 £)f5 16. £a4 Йd8 17. Ad3 <Lf8^ f » Platz-Pilnik, Budapest 1952 28 Д Ad3±0 Szily 33 5. f4 £>c6 6. £)f3 &h6!=p; 5. Ad3 cd4! [5... Ad7 6. dc5±] 6. cd4 Ad7= Keres 31 Д ДЬ5 Wade 32 6. £>a3 cd4 7. cd4 <Lc6 8. Де2 ДЬ4 9. фП £)h6!? [9... Де7?! 10. h4 f6 11. Sh3± f Kuprejdik —Timosienko, SSSR 1968 — 5/178] 10. £>c2 Де7 11. ДЬб gh6= Clarke-Heiden- feld, Ilford 1953 33 7. 0—0 Де2 [7... £>сб? 8. ДЬ5 ЙЬ5 9. a4 ЙЬб 10. dc5 Дс5 11. Ь4 ДГ8 12. Sei £>ge7 13. a5 Йс7 14. Йа4± J Pietzsch—Uhlmann, DDR 1958] 8. Йе2 Йаб 9. Й<11 £)d7 [9... £)сб? 10. dc5 Дс5 11. Ь4 Де7 12. £аЗ ЙЬб 13. ДеЗ Йd8 14. £}Ь5 h5 15. Дс5± х d6 Ciocaltea—Portisch, Ploesti 1957] 10. Hel 4}e7 11. dc5?! £>c5 12. b4 £>d3 13. Sfl £>cl=F J « Mititelu—Barcza, Budapest 1960; 11. £>a3=; 7. dc5! ? Дс5 8. Ь4 ДГ2? 9. фГ 1 + - Diickstein; 8... ДГ8 = 34 8... ЙЬ4 9. £>bd2 dc4 10. a3± 33 13. Йс4 £>Ь6 14. Йе2 £>ed5 15. a4! Де7 [15... £>a4 16. e6!] 16. a5± fl. Zajcev—Doda, SSSR 1968 - 6/256 33 5... f6 6. ДЬ5 Ad7 7. 0-0 ЙЬб [7... 4)e5 8. £}е5Д 9. ЙЬ5±] 8. Деб Ьсб 9. ef6 £>f6 [9... gf6 10. £>e5!] 10. £>e5 Ad6 11. dc5 Дс5 12. Ag5!± J Nimzowitsch—Leven- Karlovy Vary 1911 37 6... £jf5 7. dc5 Дс5 8. 0-0 0-0 9. £>bd2 ДЬб 10. &ЬЗ f6 11. ДГ5 ef5 12. ef6 Й£6 13. Af4± x d5 Havin—Lisicin, SSSR (ch) 1944 38 Portisch; 10. 0-0? Де7 11. &e2 g5!^ Teschner—Portisch, Monte Carlo 1969 — 7/189 38 7... S)h4?! 8. S)h4 ЙЬ4 9. Де3!±0 Hecht—Gerusel, Bad Pyrmont 1970 — 10/225 43 ± Petrosjan; 8... c4 9. ДГ5 ef5 10. £>e3 Деб 11. g3 Де7 12. h4 b5 13. S)g5 b4 14. S)g2 g6 15. £>f4 Йd7 16. £}fe6 fe6 17. h5±-> » Kuprejdik—Furman, SSSR (ch) 1969 — 8/171 41 6. dc5 Дс5 7. Йс2 f6! [7... Йс7 8. Йе2 £)ge7 9. ДеЗ ДеЗ 10. ЙеЗ £}f5=p t Stoltz- BronStejn, Helsinki (ol) 1952] 8. Ad3 feSl^F t Panov 42 6... £d»6 7. ДЬб! ЙЬ2 8. ДсП Йа1 9. Йс2 cd4 10. 0-0 Ad7 11. £>fd2±, в.. £ige7 7. dc5! [7. &аЗ] Йс7 8. £jd4! йе5 [8.. £je5? 9. £)Ь5 Йс5 10. ЙЙ41Н— Euwe—Kra- mer, Zaandam 1946] 9. 0—ОД Ь4± Euwe; 6... Ad7 7. 0-0! Bc8 8. dc5 Дс5 9. Ь4 ДГ8 10. £>аЗ± Antosin-Banik, SSSR 1955 43 7... Ad7 8. £>c3 £>h6 9. g3! &f5 10. £}a4 ЙЙ8 11. h4±O Hiibner—Diickstein, Wien 1972; 7... £>ge7 8. £>a3 £jf5 9. £c2 ДЬ4 [9... Де7] 10. фП Де7 11. g3 Ad7 12. ®g2 h5 13. h3± t Klaman—Cistjakov, SSSR 1949 44J 8. ДЬб?! ЙЬ2 9. £>bd2 gh6 10. 0-0 ^)d4T; 8. b3 £jf5 9. ДЬ2 ДЬ4 10. фП h5 11. £}сЗ ДсЗ 12. ДсЗ Ad7^ f Holmov—Petrosjan, SSSR (ch) 1949 43 10. фП?! ЙЙ8 11. Ag5 Де7 12. Де7 Йе7 13. Йй2 0-0 14. g3 Ad7 15. S)c3 f6 16 g4 ^)fd4!:F—»• Camilleri—Uhlmann, Raach 1969 - 8/172 43 = Uhlmann 47 6... Ad7 7. dc5 Дс5 8. Йе2 [8. 0-0 a5 9. £}bd2 f6oo Timman] a5 9. £}bd2 a4 10. b4 ab3 11. £jb3 ДаЗ 12. 0-0 £>ge7 13. Ad2 4}g6 14. £}bd4A h4± t Hort—Andersson, Reykjavik 1972 - 13/221 48 10. Йе2 £>e7 11. £c3 £>c6 12. ДеЗ?! Йе5 13. f4 Ййб 14. £)Ь5 ЙЬ8 15. f5 e5 16. ЙЬ5 аб 17. f6 g6 18. JLg6 Деб—I- Sturm— Schmid, corr. 1954 2* 19
49 10... £>е7 11. £}Ь5 #e5 12. f4! #b8 31. f5 a6 14. #f3!±->; 10... #b6 11. #g4 [11. a4 a5 12. ДеЗ Дс5 13. Дс5 #c5 14. gel #b6 15. #g4 ®f8 16. £>d5 #b2 17. £>c7 gc8 18. ДЬ5±—► Mohring—Forintos, Halle 1958] h5 12. #g5 g6 13. a4 ДЬ6 14. #h4 a6 15. ДЬ6 £>h6 16. #f6 gf8 17. £>d5± Talj - Stahlberg, Sverige 1961 50 11... #d6 12. £>Ь5 ДЬ5 [12... #b8 13. #f3 £d6 14. #d5! ДЬ2 15. ®hl Дсб 16. #g5±—► Pachman] 13. ДЬ5 ®d8 14. #f3do-* 51 13. #h5 ®f8 14. £}c3 £>f6 15. #h4 ДсбЯР Bisguier — Westerinen. Netanya 1971 52 11. ®hl £}e7 12. f4 £c6 [12. . . 0-0-0!?] 13. #e2 £>b4 14. ДЬ1 #c4! 15. #f3 d4!=F; 11. gel!? 53 11... gc8 12. ®hl [12. gdl!?] Дс5 13. £g5 [13. f4] h6 14. £d2 £>e7 15. gacl #h4oo Padevski — Darga, Siegen (ol) 1970 — 10/227 34 12... #b6 13. ДеЗ!^; 12... #h4 13. g3 [13. f4 £|C6 14. gfl Дс5 15. ®hl 0-0 16. f5 ef5 17. £>d5 #d4 18. b4 £)b4 19. £>Ь4 ДЬ4 20. gbl #c5=f Cornells — Bouwmeester, Lugano (ol) 1968] #h3 14. b4oo 55 15. ДЬ7 ga7 16. Дd5= Ulvestad - Roth- man, USA 1947 56 6... £>ge7 7. dc5! [7. b4?l cd4 8. cd4 £>f5 9. ДЬ2 Де7 10. Де2 0-0 11. 0-0 аб 12. #d3 Дd7 13. £)bd2 f6^ Saether — Mostert, corr. 1968 - 5/176] #c7 8. £>d4! #e5 9. Де2±; 6... f6 7. Ad3! [7. ef6?! £>f6 8. b4 cd4 9. cd4 Дd6 10. ДЬ2 Дd7 11. £>c3 0-0 (Flores- Schmid, Dubrovnik (ol) 1950) 12. Д<!3 gac8 13. 0—0=] cd4 8. cd4 Дd7 9. b4± Nilsson — Thorbergsson, Munchen (ol) 1958 57 8. . . f6 9. ДdЗ! 58 11. Де2!?; 11. b5!? Keres 59 13... £>d4? 14. g3+- 60 15. f4 0-0 16. £)c5 Дс5 17. dc5!± f « Unzicker —Gligoric, Stockholm (izt) 1952 61 8. dc5 Дс5 9. 0-0 £>ge7 10. a4 £)g6 11. #e2 0-0 12. £>a3 f6oo Suetin - Geier, SSSR (ch) 1954; 8. Дс2 £>ge7 9. 0-0 cd4 10. cd4 £>f5 11. ДГ5 ef5 12. £>сЗ Деб 13. #a4 gc8 14. #b5 #b5 15. £>b5 h6!= R. Schwarz 62 11. £)c3 #b6 [11... #e5 12. gel #d6 13. £b5±->] 12. #g4?! f5 13. ef6?! &f6=F Stejnberg—Silov, SSSR (ch) 1967 - 5/175; 13. #g3^C t; 12. #e2! — 11. #e2 63 15. gacl ДЬ5 16. ДЬ5 £c6 17. gc5! [17. Дсб Ьсб 18. #g4 ДГ8!=р Halasz—Soreghy, corr. 1970 — 10/226] #c5 18. ДЬ4од—► Florian 64 7.. . Дd7 8. b3 cd4 9. cd4 £>ge7 10. 0-0 £f5 11. ДеЗ! Де7 12. £>сЗ 0-0 13. ДdЗ £>e3 14. fe3 f6 15. £}g5!± Cortlever —van Seters, Beverwijk 1958 65 ± Keres 66 7... £)a5 8. b4!? cb3 9. ДЬ2 Дd7 10. c4a5 t ЕВ Keres 67 10. £)g5 h6 11. £>h3 0-0-0 12. £>f4 g6 13. gbl <3?b8^ I. Zajcev—Petrosjan, SSSR (ch) 1969 - 8/174 68 10... £>b3? 11. Дс4 £>d2 12. £>d2 dc4 13. £>с4Д £)d6, &f7±; 10... h6 11. gel g5 [^ 11... £g6A Де7, 0-0-0 Keres] 12. £>fl £)g6 13. Де3±0 Sherwin — Evans, USA 1954; 10... #c7 11. £ig5 h6 12. £>h3 0-0-0 13. £if4 <g>b8 [13... g6!? Petrosjan] 14. £}h5ool. Zajcev —Vasjukov, Moskva 1969 — 8/173; 10... Дсб 11. b4 cb3 12. c4 dc4 13. Дс4 h6oo Keres 69 12. c4 Да4 13. c5 #c7 14. ДЬ2 £)ec6 15. gel gg8 16. ДdЗ g5=F | > Lebedev- Petrosjan, SSSR 1958 70 12... Да4 13. £>g5; 12... #c7!? 71 15. ДеЗ! [15. gel фЬ8 16. gc3 £ec6 17 . #bl b6!=F Zinn —Hamann, Lugano (ol) 1968 - 6/257] £>ec6 16. £el b6 17. £>d3 = Uhlmann 72 7. .. f6 8. ef6 £>f6 9. Дб2 Ad6 10. 0-0 0-0 11. #e2 <g>h8 12. £>e5 Де5 13. de5 £d7 14. ДеЗ £c5 15. £d2 #a5 16. f4 Дd7 17. Дс5?! #c5 18. #f2 #f2 19. gf2 g5!^± Alexander — Uhlmann, Munchen (ol) 1958; 17. £f3± 73 9. Дg2 0-0-0 10. 0-0 h6 [10. . . фЬ8 11. gel £}e7 12. £)fl £}b3oo Alexander —O’Kelly, Hastings 1953/54] 11. gel 12. £fl £f5 13. £}e3 &e3 14. ge3 Де7 15. gel #b3 16. #e2 Да4 17. ДеЗ фЬ8 18. gadl #c2 19. gd2 #f5 20. gfl g5=F О Clarke—Petrosjan, Munchen (ol) 1958 74 9... Де7 10. gbl gc8 11. 0-0 h5 12. £>el g6 13. £g2 £b3 14. £>b3 Да4 15. ДеЗД #d2, Дg5±O t Walther — Frank, Amsterdam (ol) 1954; 9... #c6 10. 0-0 #a4 11. #e2 #c2 12. £el #g6 13. f4 £>e7 14. £g2 £f5 15. 4de3± f Stahlberg—Angos, Munchen (ol) 1958 75 15. £>b3 £)b3 16. gb3 #a6 17. gb2 ± | Prahov — Makarov, SSSR 1962 СОЗ 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £,d2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 ... ef52 Ad3’ £idf3 0-0 Af4 Ad65 <^e5 ± Г51 ef5 J.d6 ^f6 0-0 c6 ^e4‘ •g’dO 2 ... £gf3 e5 Ad3 c4! 0-0 cd5 £>e4 Af47 ± £)d7 £}gf6s £>g8 c5 ^,b6 cd4 •&d5 _fi.d7 20
3 4 5 6 7 8 9 10 3 . . . &gf33 £>e4 Ad3 ge2 0-0 £>eg5 gel + b6 de4 Ab7 £f6 £>bd7 Ae7 0-0» 4 . . . e510 c3 £)df3 4de2 — a6 c5 4}c6 •gaS11 £}ge712 1. е4 еб 2. d4 d5 3. £>d2 £> с6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 5 c3 £e4 £f3 J.e3le •g,d2 0-0-0 d5 c4 — de413 £f614 •8-f6 h6 J.d6 0-0 e5 ^e7 b613 6 ed517 £gf3 Дс4 de5 •Й-а4 Ab5 £d4 £c6 4- e5 gd5 Ag413 •g-d?13 0-0-0 фЬ820 &ge7 a6 £|C621 7 . . . J.c4 cd423 0-0 J.e6 gel g’a4 4- . . . . . . ed4 •@-f522 Деб 0-0-0 •g-еб g-d5 Ade24 8 . . . . . . . . . . . . cd425 0-0 4}e5 gdl Af7 — . . . . . . •g'hS £)f623 Де727 g-dl £d4 <§>f8“ 9 £>gf3 _Й.Ь530 0—031 ed5 ’g,e2 d6 ^jd433 ± e523 ed4 J.d732 £b4 J.e7 cd6 10 . . . c33S ed5 _й,е23* 0-0 c4 cd5 £c4 ± f5 ed5 £>f7 Ae7 0-0 £)b437 ^>d5 11 . . . сЗ33 £.d343 0-0« gel b4 a4 J.a3 g-ьз g63» J.g7 £>h641 0-0 f643 a6 4}f744 ge8 £}e7« 1 3... e5? 4. de5 de4 5. ^e2!± ; 3... g6 4. £>gf3 [4. &d3 &g7 5. £e2 £>e7 6. 0-0 b6 7. c3 0 — 0 8. e5 c5 9. f4 Да6 = Tarrasch — Scheve, Manchester 1890; 4. e5 .&g7A £)h6, 0-0, f6, &f7 = ] £}e7 5. h4! h6 6. h5 g5 7. e5 c5 8. c3 cd4 9. cd4 £>bc6 10. £>b3 *^b6 11. ^d3A 0 — 0, £}h2± Geier —Makarov, SSSR 1959; 3... £>e7?l 4. £>gf3 £>d7 5. &d3 g6 [5. . . c5! ?] 6. h4! &g7 7. e5 c5 8. c3 £>c6 9. #e2 ^b6 10. h51 cd4 11. cd4 £>d4 12. £>d4 #d4 13. £tf3 #b6 14. ДеЗ *&a5 15. ®fl 0-0 16. hg6±—> Nemet—Planinc, Jugoslavia (ch) 1972 2 4. e5 c5 5. c3 £>c6 6. £>df3 *g’b6 7. £d3 cd4 8. cd4 ^d7 9. £}e2 £}b4^ Mikenas — Hasenfuss, Kemeri 1939 3 5. &gf3 £>f6 6. c4 £d6 7. cd5 0-0 8. Де2 4)d5 9. 0-0 ®h8 10. gel Де6= Geier- Benko, Curasao (ct) 1962; 5. 'S'hS g6 6. 'Й,е2 Де7 [6. . . #e7 7. £>df3 £tf6 8. h4 £>e4 9. £|h3 £g7 10. 4)f4 сб 11. h5!±] 7. h4 £tf6 8. 4)gf3 0—0 9. 4)e5 £}c6 10. 4)df3± Bolbochan — Stahlberg, Mar del Plata 1944; 5. 4)df3 4)f6 6. £g5 Де7 7. £d3 £>e4 8. Де7 #e7 9. £>e2 0—0 [9... *^b4 10. c3 #b2 11. 0-0 0-0 12. c4! ± —> Щ > Karpov — En evoldsen, Skopje <ol) 1972 - 14/220] 10. 0-0± 4 9. . . <£h8 10. c4 &a6 11. £d6 ^d6 12. c5 ± Rossoli mo — Gud mun dsson, Amsterdam 1950 5 10. с4?! ДГ4 11. £>f4 g5 12. £>e2 f4 13. £}e5 4)d7oo Smederevac—Segi, Jugoslavia (ch) 1955 6 4. . . £>e7 5. £d3 c5 6. ed5 &d5 7. 0-0 Де7 8. 4)e4± Bozic —Marid, Jugoslavia 1950 7 Boleslavski—Goldenov, SSSR 1955 8 4. e5 £>e7 5. c3 ^d7 6. g4?! c5 7. f4 cd4 8. cd4 Даб 9. £>e2 h5 10. gh5 £>f5 11. £tf3 gh5 12. аЗ Де7=р Gipslis — Dvorecki, SSSR 1972 9 9.. . h6? 10. £>e6 fe6 10. Дg6 <g?f8 12. c4 Дd6 13. 'Й'еб 'Й,е7 14. ^h3±-> Joksid— Rakic, Jugoslavia 1966 — 2/185 19 4. £}gf3 c5 — C 07/2; 4. ДdЗ c5 5. dc5 [5. e5? £>c6 6. £igf3 cd4 7. 0-0 f6x] Дс5 6. 4)gf3± — C 07/2 11 .. Дd7 7. ДdЗ [7. dc5?l Дс5 8. ДdЗ £>ge7 9. ДГ4 ДЬ6 10. ДgЗ Дс7 И. #e2 #Ь8Т Aronin — Botvinik, SSSR (ch) 1951; о 10. 4)e2] gc8 8. £>e2 cd4 9. &ed4 £ige7 10. ^e2 £>d4 11. 4)d4 4)c6 12. 0 —0± Aronin-- Samkovid, SSSR 1952; 8... c4!? 12 = Kordnoj 13 4... 5. e5 4)d7 6. Ad3 Де7 7. 4ddf3 0—0 8. h4! f6 9. £}g5± Dahne —Bostra, BRD 1967 - 3/195; 4... f5 5. ef5 [5. e5 &h6 6. 4)df3 4)f7 7. h4 Дd7 8. ДdЗ Де7 9. £>e2 £^a5 10. £>f4 g6 11. ^e2±O Caplinski —Gusev, SSSR 1967 - 3/197] ef5 6. ДdЗ [6. ДЬ5 £>f6 21
7. £>df3 Ad6 8. £>e2 0-0 9. 0-0 £>e7 10. £}f4 c6= Ravinski—Randvir, SSSR 1949] Ad6 7. £>e2 £)ge7 [7... £>f6 8. g’cZ!] 8. £>f3 0-0 9. Й-с2 [9. 0-0 f4l] -&e8 10. Ad2 Ad7 11. 0-0-0± Keres—Petrosjan, SSSR (ch) 1950 5... i^dS 6. Ad3 e5 7. fj-e2!± 18 8. ДЬ5 Ad7 9. Деб?! Деб 10. £>e5 Ag2T Sax—Ljubojevid, Hilversum 1973 — 15/191 18 Mednis—Kramer, USA (ch) 1962 27 5. ДЪ5? ed4 6. cd4 de4 7. £>e4 ДЬ4 8. £)c3 <Le7 9. £)e2 0—0 10. 0—0 Ag4=p Poljak— Bejlin, Lvov 1951; 5. de5 4)e5 [5... de4 6. •&a4 -&d5 7. f4 ef3 8. £>gf3±] 6. £>gf3 £jf3 7. •g’fSi Pachman; 5. £)gf3 ed4 [5... de4 6. £>e5 £>e5 7. de5 Af5 8. #b3±J 6. ed5 #d5 7. Дс4 — 5. ed5 « 6. .. e4 7. Дс4 Ж5 8. Й'е2± 18 7... Af3 8. -Й-ЬЗ! -&d7 [8... £>a5 9. фа4 -@417 10. Af7!+—] 9. £>f3± Keres- Botvinik, SSSR (ch) 1955 88 9... Дс5? 10. Ь4 ДЬб 11. S’bSli Kin- nmark—Ek, Goteborg 1968 — 5/180 21 13. Деб Й'сб 14. ^с6± 22 7... •fi'dS 8. 0-0 [8. -Й-ЬЗ!?] Де7 9. £>e4 [9. cd4 £>f6 10. £>e5 0-0 11. £}df3±] £f6 10. £>f6 Af6 11. gel Де7 12. Ag5± Keres 23 8. £>d4 £>d4 [8... -&e5 9. £>e2±] 9. cd4 Деб [9... Ad6 10. 0-0 £>e7 11. gel 0-0 12. £)e4±] 10. -»a4 Ad7 [10... c6 11. 0-0±] 11. 'ЙЬЗ 0-0-0 12. 0-0 [12. Af7? £)h6 13. ДД5 ge8 14. <$>fl сбое] Ad6 [12... Деб?! 13. gel Дс4 14. £)c4 Ad6? 15. £)d6± Kor- dnoj—Hug, Palma de Mallorca 1972 — 14/221; 14... f6 15. Ad2 £>e7±] 13. Af7? £h6 14. ft d5 c6 15. ДГЗоо; 13. 4)f3± Korcnoj; 8. 0—0!? Деб [8... dc3 9. gel Де7 10. £>e4 cb2 11. ДЬ2 <®f8 12. &eg5! £>h6 13. ge7! + -] 9. Деб fe6 10. -&a4 0-0-0 11. £>b3± f Adorjan—Hiibner, Graz 1972 28 12... f6 13. £>b3 g5 14. ДеЗ фЬ8 15. gacl Ad6 16. &c5 £>ge7 17. b4± Geier— Lejn, SSSR (ch) 1967 - 3/196; 12... Ad6 13. 4)b3 4)ge7± Petrosjan 28 8. 0-0 £>f6 [8... dc3?! 9. £>e4!; 8... Деб 9. Деб fe6 10. -Й-ЬЗ 0-0-0 11. 'Йеб? ®Ь8т; 11. cd4 £)f6 12. £>e4±] 9. gel [9. -Й-el? Де7 10. £)d4 0-0 11. Де2 Ag4 12. £>c6 Ad6!=F Fischer —R. Byrne, New York 1966; 11. £)c6 Ad6 12. £>e7 <S>h8 13. £)f3 Ag4=p] Де7= 28 8... Дев 9. Деб fe6 10. 0-0± ; 8... Ag4 9. #b3 Af3 10. £>f3 Ab4 11. ®fl a5 12. a3± Ravinski—Magergut, SSSR 1947 27 Л 0—Ooo Keres 28 13. Дс4 b5 14. Ad3 ДЬ7= Matanovid— Addison, Maribor 1967 — 4/209 28 4... f5 5. ef5 ef5 6. ДЬ5 [6. сЗ!?] Ad6 7. 0-0 £>f6 8. gel [8. c4 0-0 9. c5 Де7 10. Деб Ьсб 11. £)e5± x e5 Boleslavski—Bonda- revski, Parnu 1947] 4)e4 9. £>e4 [9. c4] fe4 10. £>g5±; 4... £>ge7 5. c3 £>g6 [5... g6 — 4... g6] 6. g3 Де7 7. h4 de4 8. £>e4 b6 9. h5 £>f8 10. h6 g6 11. ДЬ5 Ad7 12. d5!± Spiel- mann—Nimzowitsch, Berlin 1928 38 5. de5 de4 6. 4)e4 fi’dl 7. ®dl Ag4 8 Af4 0-0-0S T; 5. ed5 £>d4 6. сЗ [6. Дс4!?] £>f3 7. &f3± 31 6. ftd4?l Ad7 7. £>c6 Ьсб 8. Ad3 Дс5= Pachman 32 6... Де7 7. gel [7. £>d4!?] ®>f8 8. e5± Gorjaiev — Randvir, Tallinn 1950 33 Foltys —Zita, Moravska Ostrava 1946 34 Bronstejn 38 5. Ad3 £}b4! ? [5... Де7 6. £jb3 de4 7. Де4 £>f5 8. Дсб±; 5... f5 6. ed5 ed5 7. 0-0 Де7 8. gel 0-0 9. c4 Af6 10 ?d5 £>d4 11. £>d4 Ad4 12. £>f3 ДЬб 13. Ag'L Geier- Maric, Skopje 1967 - 4/208] 6. Де2 c5» 38 7. ДЬ5 £>f7 8. 0-0 Де7=; 7. Ad3 £>f7 8. 0-0 Де7 9. gel 0-0 10. £>f 1 ®h8 11. 4)e3 f4 12. 4)f5i Estrin—Lublinski, SSSR 1950; 7. c4P 37 10... #d5? 11. Дс4 fj-d6 12. ДЬЗ &a5 13. 4}c44— Matanovic—Brinck-Claussen, La Habana (ol) 1966 - 2/175 38 BronStejn 38 5. e5 Ag7 6. h4 f6 7. ДЬ5 Ad7 8. ef6 #f6?l 9. 4)b3± JanoJevic—Kovadevic, Jugo- slavija (ch) 1967 - 3/194; 8... £>f6= 48 6. ДЬ5!? 42 6... £>ge7 7. 0-0 0-0 8. gel f5 9. ed5 ed5 10. Ь4 аб 11. a4 Af6 12. £)b3± J «> x e5 Zagorovski—Mora, corr. 1962 42 7. e5 f6 8. ef6 «Т6 9. 1 £>f7 10. £je3 Ad7 11. -Й-е2 [11. 0-0 0-0 12. #e2 gae8 13. £)g4 fj-e7 14. £>ge5 £>ce5 15. de5 c5 = Karaklajic— Sokolov, Jugoslavija (ch) 1956] ,Йге7 12. Ad2 0-0-0 13. 0-0-0 ghe8= Lipnicki- BronStejn, SSSR (ch) 1952 43 8... f5 9- ed5 ed5 10. £>fl £>f7oo; 10. b4± f « 44 10... ge8 11. -Й-ЬЗ ^je7 12. Ab2x Sokolski — Korinoj, SSSR (ch) 1954 48 13. b5 ab5 14. ab5 -&d7 15. c4± Keres- Troianescu, Moskva (ol) 1956 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £)d2 £>c6 4. <^gf3 5 6 7 8 9 10 11 1 e5* c33 Ad2 Ad3 b4 a48 gbl7 £,e42 4^d24 b68 h6 ДЬ7 a5 22
5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 &d7 c38 f6 £h4 •&el Даз fe58 •&h5 ^f7i. Ag6 hg6 'Й’Ьв e4 £>b3“ £}f6 f312 ^.d718 T 3 ^.d3“ fe518 4}e5 £>de5 de5 £e5 •@-h5 £>f7 ДИ7 Де718 £)f3 J.f6 g417 e518 T 4 ef6 ^f6 ДЬ5 J.d6“ £>fl88 e521 4de3 ed4 cd422 £>e723 =F 5 ДЬ5 fe5“ de5 аб28 Дсб Ьсб 0-0 c528 6 g3 Де787 ДИЗ28 h5 Ag288 h4 0-0 == 7 ЬЗ f6” ДЬ2 Де7!81 a3 0-0 ДЬ5 a6 Дсб Ьсб ef6 Af6 0-0 c5 gel ^e732 == 8 c4 dc488 £)c4M £>b688 &b6” ab6 J.d3 £}b4 Де4 Ad7 ДЬ7 ga2 == 9 ДЬ5 a587 0-0 £>a7 Ad3 c5 c3 c4 Дс2 b5 00 10 Де2 f6” ef6 •®-f688 180 ^.d6" £e3 0—048 0-0 'S’ge c4 &f648 g3 ± 1. е4 ев 2. d4 d5 3. &d2 £>св 4. £>gf3 £>f6 5. e5 £>d7 в. &b3 6 7 8 9 10 11 12 13 14 11 ... c3 _a.d344 •g.e2« 0-0 de5 gel Ь447 ± Де7 0-0 f6 -g-e848 fe5 •&h5 &с5 Дс5 12 ... Ab5 £c6 O-O48 £>a5 c4 ДеЗ &d4 с5!81 ± • . . a6 Ьсб c5 £ib848 0—0” cd4 Дd7 13 ... . . . 0-0 gel J.d388 £fl сЗ &а584 ± . . . 0-0 £|b682 ^.d7 &b4 &a4 £}аб 14 ... . • • 0—0” _Q.f487 gel Д.а6 ,Й’е2 с488 ± . . . £icb8 0-0” b6 Лаб88 £)a6 £>аЬ8 15 ... . . . c3 h4 gh3 Даб” Ь581 gg3 ФП ± • . • b6 c5 Aa6 £}аб h6 ДГ8 •8-С782 16 . . . a4 h4! Ag5M Ae7 &Cl88 &d3 ± a5 Де7вз b6 h6 £e7 Даб 17 ... Ab5e« ^f488 ef6 0-0 gel ДgЗ ДdЗ gbl71 ± f6 Д.е787 0-0 gf688 ^|Ь678 Дёб аб ^а4 18 ... . . . Д.с6 0-0 ef672 gel £>с578 dc5 ДеЗ! ± . . . аб Ьсб c5 &f6 с4 Дс5 0-0 19 ... . . . de5 J.f474 Ag3 0-0 Ad3 с478 ± . . . fe5 Ae7 0-0 4}cb8 аб с5 1 5. J.d3?! £>b4 6. ,®'e2 £>d3 7. #d3 Ae7 • 6. £d3 £>d2 7. £d2 £>b4 8. ДЬ4 Ab4 8. e5 4}d7 9. 4}b3 a5 10. 0—0 ЬбЯР Bondarevski 9. c3 Ae7 10. h4± Vaganjan —Murej, SSSR — Sajgin, SSSR 1945 1973 - 15/192 * 5... £}g8?I 4 6... f5 7. ef6 £>f6 8. £b5 J.d6 9. 0-0 23
Ad7 10. gel [Matulovic—Ljubojevic, Jugoslavia (ch) 1972 — 13/223] 11. £)fl± » 7. . . f6 8. Ab5± Samkovic —Lejn, SSSR 1965 e 10. h4!? #d7 11. a4 a5 12. ДЬ5± 7 11. ДЬ5?! Де7 12. ba5 ga5- Matulovic —Addison, Palma de Mallorca 1970 — 10/231 8 6. £>bl?! £>e7 [6. . . f6] 7. Ad3 c5 8. c3 'Й'Ьб 9. 0—0 4)c6 10. Де2 Ae7^ Simagin — Aronin, SSSR 1947; 6. J.d3 £b4 7. Де2 c5 = 9 8... ^f7?! 9. f4 Ae7 10. 0-0 f5 11. 4)f3 £>f8 12. <Lg5± Boleslavski —Rudakovski, SSSR (ch) 1941 10 9... ®d8 10. £>g6 ^e8 11. ^h3 [11. #h4 Де7т] £g8oo “ 12. -mi7? g5 13. 4)g6 £>f6- + ; 12. g3 b6 13. 0-0 АабД 0-0-0=p; 12. f4 £>f6 13. g3 Ad7 14. &g2 0-0-0 T I2 13. g4 e5!=F-> » I» 13... Ь6!?Д Даб; 13... Ad7 14. fe4 de4 15. 0—0 0-0-0=F Rovner-Tolu§, SSSR 1946 i* 7. ^e2 fe5 [7.. . g6!?] 8. de5 Де7 9. g3 0-0 10. Ag2 a5 11. 0-0 *^e8 12. gel b6 13. £ЬЗ Даб^ J Dubinin —Saj gin, SSSR 1947 15 7... f5? 8. £>fl £>b6 9. g4!± Silva- Hook, Lugano (ol) 1968 — 6/261; 7... g6 8. ef6 'Й'Гб 9. 0 — 0 Ad6 10. c4± J Mikenas — Hacaturov, SSSR 1943 I® 11... Ad7 12. &f3 #f6 13. £>g5 [13. h4!?] Дс5 14. f4 ДЬ6 [14. . . фе7 15. £>e4!; 14. . . ДЬ5! ?] 15. Ad2 фе7 16. &f7 Ж7 17. ^f7 ®f7 18. Ad3 Ac6’+ Keres; 13. . . ДЬ5 =; 11... 12. &f3 e5 13. 4)g5 Af5 14. #f7 #f7 15. £>f7 gh7 16. £>e5 Ad6^ i7 13. h4 e5=F Prins —Yanofsky, Karlovy Vary 1948 18 14. g5 Af5 15. gf6 g6 16. ^h4 g5=F Keres 18 8... e5! ? 20 9. #e2 0-0 10. &fl e5 11. Деб? [11. £еЗ!?] bc6 12. de5 £e5- + ; 9. 0—0 0—0 [9... e5] 10. ^a4 [10. ^e2 e5] a6 11. Деб bc6 12. b3 [12. 'Й'сб 4)b6’] a5=F Verlinski —Sajgin, SSSR 1945 21 9... a6 10. Да4 [10. Деб ЬсбД e5=F; 10. Де2 0-0?! 11. £>e3oo; 10.. . e5!? 11. de5 £de5 12. ^d5 ДебД O-O-O^0] e5 11. Ag5 [11. de5 4)de5 12. ^d5 Деб=р; IL £>e3 ed4 12. cd4 £>е7Д c6if] &f7 12. £>e3 ed4 [12. . . e4!?] 13. £>d4 0-0 14. 0-0 £)d4 15. *^d4 сб 4=0 Tartakower —Guimard, Groningen 1946 22 11. £}d5 ^e6 12. &e2 ^e2^± 23 Д C6=F 2* 7... a6!? 25 8.. . Де7 9. 0-0 0-0 10. gel ^e8 11. £>fl £>c5 12. £>g3 a6 13. Afl b5 14. ^c2 b4 15. ДеЗ a5= Samajev—Vistaneckis, SSSR 1947 26 Gizatulin — Hacaturov, SSSR 1939 27 6... f6 7. fe5 8. de5±; 6... b6 7. ДЬ5 £>cb8 8. ^e2 c5 9. сЗ a6 10. Ad3 &c6 11. a3± Barczay—Pytel, Lublin 1969 — 8/175 28 7. h4!? 29 8. 0—0 ? g5! =F Pachman — Guimard, Praha 1946 3® 6... ДЬ4!? 7. ДЬ2 0-0 Stahlberg; 6... b6!? 7. ДЬ2 ДЬ7 8. a3 £>e7 9. Ad3 £g6 Sam- kovic; 6... a5 7. ДЬ2 Де7 8. аЗ a4 9. Ad3 0 — 0 10. 0 — 0 f5= Trifunovic —Guimard, Bue- nos Aires 1955 31 7... fe5 8. de5 Де7 [8. . . g6 9. c4! Ag7 10. cd5 ed5 11. ДЬ5±; 8.. . Дс5 9. Ad3 #e7 10. a3 a5 11. c4± Trifunovic —Bondarevski, Stockholm (izt) 1948] 9. ДЬ5 0 — 0 10. 0 — 0 £>db8 [10... a6!?] 11. a3 Ad7 12. Ad3± Mednis-R. Byrne, USA 1962; 7... g6 8. ДЬ5 Ag7 9. 0-0 fe5 10. de5 0-0 11. gel ± Ivkov- Diez del Corral, Hastings 1954/55 32 Mednis —R. Byrne, USA (ch) 1964 33 6. .. f6 7. cd5 ed5 8. ДЬ5 аб [8. . . fe5 9. 4)e5 #f6 10. 0-0±] 9. Деб [9. Да4 fe5 10. £>e5 £>de5 11. de5 b5 12. ДЬЗ £>d4=F Trifunovic—Szabo, Hilversum 1947] bc6 10. 'Й,а4± Keres 34 7. Дс4 4)b6 8. Ab5 #d5 9. #b3 Ad7q= 35 7... Ab4?l 8. Ad2 0-0 9. Ad3 £b6 10. 4)b6 ab6 11. 0 —0± Luckis — Stahlberg, Buenos Aires 1942; 7... Ae7!? 3« 8. аЗ Ae7 9. h4 Ad7 10. £>b6 ab6 11. gh3 Ab4!=F Rothman — Evans, New York 1948 37 6... a6 7. Деб bc6 8. 0-0 [8. c4 dc4 9. 4)c4 4)b6^ Gligoric — Szabo, Stockholm (izt) 1952; 8. £>b3 c5 9. Ag5 Ae7 10. 4)a5 £>b8 11. Ae7 ^e7 12. c3 0-0 13. 0-0 Ad7 14. ^d2± Kuprejanov —Marovic, Jugoslavia 1964; 8. . . f6 — 6. 4)b3] c5 9. c3 a5 10. gel Даб 11. £>b3 cd4 12. cd4 a4 13. £>c5 Дс5 14. dc5 £>c5 15. b4! ab3 16. ab3± Villaroel — Ivkov, Caracas, 1970 - 10/230; 6... f6 7. 0-0 [7. £>b3] fe5 8. de5 Де7 9. £>b3±; 6... £>cb8 7. 0-0 Ae7 8. gel b6 9. сЗ Aa6 [Jimenez —Suetin, La Habana 1968 - 6/260] 10. Aa6± 38 6. . . Де7 7. &fl 0-0 8. £>e3 f6 [8. . . £>b6 9. 0-0 Ad7 10. b3 £>b4 11. c3 £>a6 12. Ad3± BronStejn —Florian, Moskva — Budapest 1949] 9. ef6 4)f6 10. 0-0 Ad6 11. c4± Sima- gin—Bondarevski, Parnu 1947 39 7. . . 4)f6 8. 0-0 Ad6 9. c4 0-0 [9. . . a6 10. gel± Krogius — Samkovic, SSSR 1955] 10. gel Ad7 11. c5 Af4 12. £fl £e4 13. ДЬ5 e5oo Liberzon — Gusev, SSSR 1957 40 8. £>b3 Ad6 9. 0-0 0-0 10. c4 dc4 11. Ac4 4)b6 12. Ab5 [12. Ad3 e5] a6 13. Ac6 bc6 14. №c2 Ad7x Gligoric —Bondarevski, Moskva 1947 41 8. . . e5 9. 4)e3 [9. de5 &de5 10. ^d5 Ae6 11. ^b5 a6!-»O Makaridev—Vaganjan, SSSR (ch) 1973] e4 [9.. . ed4 10. £jd5 ^d6 11. Ac4 4)de5 12. £e5 ^e5 13. ®fl±; 9. . . £>d4 10. £>d4 ed4 11. £)d5±; 9... £>b6 10. de5 4)e5 11. £d5±] 10. £d5 #d6 11. c4 ef3 12. Af4± Korcmar—Aratovski, SSSR 1948 24
42 9... £>d8? 10. 0-0 £f7 11. c4 c6 12. £g4 #d8 13. cd5 ed5 14. Ad3± Kuzmidov- Lejn, SSSR 1964 43 = Samkovid 44 8. Af4 f6 9. ef6 ± 45 9. h4?! fe5 10. de5 £>de5 11. ДЬ7 ®h7 12. £>e5 £>e5 13. W15 <g>g8 14. #e5 Ad6q= Klaman—Tolu§, SSSR (ch) 1947 46 9. . . fe5 10. de5± 47 14. ДеЗ± 48 9. £>a5 £>b8 10. ДеЗ ДЬ4 11. Ad2 c5=F 49 10.. . 0-0 11. c4! 50 11... dc4 12. ДеЗ cd4 13. £>d4± 51 Minic — Espig, Berlin 1968 — 6/259 52 8. . . аб 9. Дсб Ьсб 10. £>a5 [10. c4±] c5 11. 4}c6 фе8 12. сЗ ДЬ7 13. £>e7 ^e7 14. Ag5± Ciric — R. Byrne, Sarajevo 1967 — 3/198 53 10. a4!?; 10. ДП1? 54 Sokolski —Sajgin, SSSR 1950 55 8. h4 b6 9. Ag5 [9. £g5!?] h6 10. Де7 #e7 11. #e2 a5 12. аЗ сб 13. Ad3 c5 14. dc5 bc5 15. c4± Suetin — Furman, Tbilisi 1951 58 8. . . b6 9. #e2 a5 10. ДеЗ 0-0 11. Ad3 Даб 12. c4!± Janosevic —Suetin, Titovo USice 1966 - 2/176 57 9. gel b6 10. c3 c5=; 9. Ad3!? a5 10. ДеЗ a4 11. £>bd2 c5 12. c3 a3 13. ЬЗ cd4 14. Ad4± Minic—Korcnoj, Rovinj — Zagreb 1970 - 10/229 38 10... ДЬ7 11. Ad3 £a6 [11... c5 13. c4!] 12. c3 c5 13. ДЬ1 ge8 14. #d2 gc8 15. Ag5 £f8 16. h3± Gufeljd —Hiibner, Suhumi 1972 - 14/222 59 ± Gufeljd 80 11. a4l? 81 12. £g5 h6 13. #h5? g6- + 82 15. ®gl 0-0-0 16. ДеЗ £>ab8 17. #e2± Andersson —Hug, Skopje (ol) 1972 — 14/223 83 7. .. b6 8. ДЬ5 4)cb8 9. 0-0 [9. h4!?] Де7 10. gel 0-0 11. Ad2 c6 12. Ad3± Matanovic—Thorbergsson, La Habana (ol) 1966 - 2/177 84 9. ДЬ5!? £>cb8 10. Ag5± 85 11. ^d2±; 11. h5± Averbah—A. Zajcev, SSSR (ch) 1969 - 7/193 88 7. ef6?! ^f6 [7. . . £>f6?! 8. ДЬ5 Ad6 9. 0 — 0 0—0 10. Ag5± Yanofsky —Guimard, Groningen 1946] 8. Ag5 ^f7 9. ДЬ4 e5 10. de5 £}de5 11. £}e5 £}e5^ Flor —Bondarevski, SSSR (ch) 1947; 7. ДГ4 fe5 8. de5 Де7 9. сЗ 0-0 10. Ag3 ^e8 11. Ad3 ^h5 12. ^e2± Keres 87 7... £>сЬ8!?Д c5 88 8. ef6 ДГ6 9. 0-0 0-0 10. Sel± 89 9.. . Af6 10. c3 [10. 0—0± Keres] £>e7 11. 0-0 £g6 12. Ag3 Sf7 13. Ad7 Ad7 14. £>c5 b6 15. £d3 Se7 16. Sei Sc8 17. h4± Hearst-R. Byrne, USA (ch) 1962 70 10... аб!? 71 Botvinik—Boleslavski, SSSR (ch) 1944 72 10. c4 dc4 [10. . . c6 11. ef6 gf6 12. #e2 <g>f7 13. Sei £>b6 14. £>c5 Дс5 15. dc5 £>c4 16. b3 £}a5 17. £}e5!± Bronstejn —Barsauskas, SSSR 1947; 11. . . ^f6 12. cd5 cd5 13. dc5±] 11. £>a5 £>b6 12. ef6 gf6 [12. .. Ж6 13. dc5 ^f5 14. Ag5 ^c5 15. ^d8 ®f7 16. Sadl»+- Bronstejn — Szabo, Stockholm (izt) 1948; 13. . . &d5!?] 13. £>e5 [13. Sei? ^d5 14. £>e5 Sg8!; 13. Af4!?] fe5 14. ^h5 <g>d7 15. dc5 Дс5 16. ДеЗ Ad6 17. Sadi oo Bronstejn 73 12. £g5 £b8 13. ^g4 ДЬ4!Д 0-0oo 74 9. 0—0 0-0 10. Seli; 9. £>bd4 £>db8 10. <£}g5 Ag5 11. ^h5 g6 12. ^g5± Estrin — Bagirov, Baku 1947 75 Pachman —Richter, Hilversum 1947 C05 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £,d2 £>f6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 e5* Ad3!3 c3 £>e2 0-0 £}f3 Ac2 Sei3 b3* ± £>g82 c54 Ad7 •&c7 c4 h6 0-0-0 2 ... £gf3’ c3* ДЪ5 0-0 Да4 Ac2 cd4 Bel = £}fd7 c5 b6e Де710 аб b5 cd4 a5“ 3 ... f4 сЗ13 £>df3 ^d3 4ie2 h3 Ac2 £g5 ± . . . c512 £>c6“ f5“ Де7 0-0“ c4 b5 &b6” 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 £)f6 I. e5 £jfd7 5. f4 c5 6. c3 £>c6 7. £>df3 7 8 9 10 11 12 13 14 15 4 . . . g4“ gh5 <ie2 &g3 Ag220 0-0 £>g5 f522 ± c4 h5“ Bh5 £b6 Bh8 Д.е7 ®d721 •®-g8 25
7 8 9 10 11 12 13 14 15 5 . . . •Й"а5 фГ223 ДаЗ28 J^e2 g427 Ь524 Ь4 &Ь62® ЬсЗ28 ЬсЗ2® = 6 . . . dc5 #c5 ДаЗ £}e2 Де73® Й’Ьб £}ed4 £>d4 £>d4 Дс5 Дс2 £}b8 £>b3 Де7 'Й'ег31 ± 7 ... cd4 cd4 g4!?33 gh5 £ib632 h5 gh5 £}e2 g6 &g3 gh8 h4! Де7 h5 gh5 &h5“ 8 ... ®b6 g3! ®f2 ДЬ438 f633 <$>g2 даз 'S'dS37 4^b6 £>e23® ± 9 . . . . . . . ’ ’ f5 <S>g23® даз g-d84® £}b6 <ie2 да7 h3 Де7 g4 g641 ± 10 ... h5 ДаЗ &e2 £|Ь6 да7 0—О42 аЗ44 ЬЗ4® a543 Де748 g6 фы ®f8 §gl <£g747 ± 11 ... . . . ... £h3 ... да7 0-0 g6 a348 a5 •^e2 Де7 £}hg5 a4 #f2 £a54» ± 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 £>f6 4. e5 £>fd7 5. ДdЗ c5«° 6 7 8 9 10 11 12 13 14 12 сЗ81 Ь6 f482 Даб83 Даб84 £>df3 £>аб Де7 c4 0-0 0—0 g4 f5 ef6 £jf6 £>e588 ± 13 . . . £}e2 Даб Даб8® 0—О87 £}аб Де788 f48® f5‘® ef6 ДГ6 f5 ef5 ^jf4 £}c7 ^h5 g681 ± 14 ... . . . ’ ’ ’ Ъс7 f4®2 f5®3 ef6‘4 &f6 <Jg3 Даб £f3 0-0 ^d3 c4®8 00 15 ... . . . . . . . . . £f4 Де7“ Sei 0-0 &fi®7 f6 ef6®3 gf6 -g®g4e» ± 16 . . . £igf3 Й’Ьб7® 0—О71 cd4 cd472 4}d4 £d4 &d4 £>f3 •8-Ьб73 •Й"а4! ®-b4!74 &c2 -Й-С578 ДЬ77® b677 = 17 ... &e2 f678 £>f47® £jf38® 'Й,е7 cd431 cd4 fe5 £>g6 hg6 Дg6 ®d8 Дg5 £>f6 de5 ^b432 18 ... . . . . . . ef6 •g-f683 &f3 даб &h5 'Й’е? •Й-С2!®4 g6 dc5 Дс5 Ag5 •&f738 ± 19 . . . . . . ... ... cd4 0—О3® £)de537 £e5 &e5 ДЬ5 £)сб“ gel8® Де7®° ± * 4. Ad3 c5 5. dc5 [5. ed5 ^d5 = ] Дс5?! 6. #e2 0-0 7. £jgf3 £>сб 8. 0-0 #c7 9. c3 £jg4 10. Дс2 ДЬб 11. h3± Westerinen—Uhl- mann, Hastings 1972/73 ; 5... de4! = 2 4... £>e4?! 5. £>e4 de4 — C 11/2; 5. Ad3!? Keres « 5. £>df3 b6 6. Ag5 'g'd? 7. h4 h5 8. £>h3 c5 9. сЗ Даб 10. Даб £ja6 11. фе2 £>c7 12. 4jf4± Karaklajid—Kordnoj, Jugoslavija—SSSR 1957; 5. f4 c5 6. c3 [6. dc5] Ad7 7. £df3 £,h6 8. Ad3 -&b6 9. a4±; 5. £)gf3 c5 6. dc5 Дс5 7. £>ЬЗ ДЬб 8. Ad3 £c6 9. 0-0 £>ge7 [9... ^c7 10. gel £b4 11. ДЬ5!±] 10. gel £g6 [10... #c7 11. c3 h6 12. ДеЗ ДеЗ 13. Se3 аб 14. ^е2д £}fd4± Gheorghiu — Troianescu, Bucuresti 1968 - 5/181] 11. Ag5 ^c7 12. Ag6 hg6 13. gel ± Holmov—Katalimov, SSSR 1970 - 9/160 4 5. . . b6 6. c3 #d7 7. 4^e2 8. £>f3 Даб 9. Даб &аб 10. ^d3 £Ь8 11. £>g5 h6 12. £h7± Aronin-Spaski, SSSR 1957 5 11. b4! ? 0-0-0oo Averbah — Simagin, SSSR 1958 6 1X Stejn —Bagirov, SSSR 1963 26
1 5. £>df3 Ь6!? 6. сЗ Даб 7. Даб &аб 8. ,Й'с8 = • 6. с4? Де7 7. cd5 ed5 8. dc5 0-0 9. £>ЬЗ &сб 10. Де2 £>с5 11. 0-0 Дg4 12. ДеЗ &еб! 13. gel ge8^ Т х е5 Klaman — Petrosjan, SSSR 1957 * 6... £>сб 7. ДdЗ — 5. ДdЗ 10 7... аб 8. ДdЗ [8. Да4] &сб 9. 0-0 Ь5 10. gel #Ь6?! П.а4’± f JanoSevic-Bilek, Harrachov 1966 — 1/124; 10... Де7 = 11 13. &fl Да6= Gipslis — Kordnoj, SSSR (ch) 1966/67 - 3/208 12 5. .. b6?! 6. £>df3 Даб 7. £>e2 £>c6 8. g4 *&e7 9. c3 0-0-0 10. h4 h5 11. gh5 фЬ7 12. £>g3 ДП 13. ®fl f6 14. #e2 #f7 15. Дd2 4)e7 16. gel fe5 17. £>g5 ^g8 18. fe5 g6 19. '®rg4 ДЬ6 20. фе2± Gipslis —Tajmanov, SSSR 1972 13 6. dc5?l Дс5 7. #g4 0-0 8. £>gf3 f5 9. 'ЙЪЗ 'Й’Ьб^ Peretz —Tatai, Netanya 1973 — 15/197; 6. £gf3 cd4 [6... £c6 7. c3] 7. £>b3 £)c6 8. ДdЗ (Rjumin—Alatorcev, Moskva 1938) £>c5 9. 0-0 £>d3 10. #d3 #b6= Keres; 6. £>e2 £>c6 7. c3 b5!?oo 14 6... b6 7. 4)df3 Даб 8. Даб &аб 9. f5! [9. £>e2 g6! 10. 0-0 Де7 11. ДеЗ ^c7 12. gel c4= Milic—Ugrinovid, Beograd 1966 — 2/180] £>c7 10. #d3 cd4 11. cd4 ДЬ4 12. ®f2 ±—► Matanovic—Panov, Jugoslavia (ch) 1962 13 7... Де7 8. ДdЗ #a5 9. Дd2 [9. 1 cd4 10. cd4 b6 11. Дd2 ДЬ4 12. ДеЗ Даб 13. £}e2±C Botvinik—Uhlmann, Varna (ol) 1962; 9... b5 10. dc5 b4oo] cd4 10. cd4 ДЬ4 11. £>e2 Дd2 12. ^d2± ± Keres; 7... ^b6 8. g3! [8. 4)e2?! f6! — C 11/3] Де7 [8... cd4 — 7. .. cd4] 9. £>e2 0-0 10. ДЬЗ±0 xc8 Haag- Farago, Hungary 1968 — 5/186; 7... 4)b6 8. ДdЗ Дd7 9. £>e2 cd4 10. cd4 ДЬ4?! 11. ®f2± Wade—Browne, Hastings 1972/73 — 15/196; 10... Ь5!д g6 — 7... cd4 16 9. . . #b6 10. 0-0 £>d8 [10. . . 0-0] 11. h3 &f7 12. ®h2 c4 13. Дс2 *&c6 14. g4± J Parma — Mesing, Jugoslavia (ch) 1968 — 5/182; 9... #a5 10. ®f2 b5 11. Дd2 ^b6 12. h3 b4 13. g4 g6 14. ДеЗ± J Penrose — Uhlmann, Hastings 1966/67 17 13. g4 a5 ± J > Kordnoj — Larsen, Beograd 1964 18 8. ЬЗ!? £>b6 9. b4±; 8. £>e2 Де7 9. g3± Keres 18 8. .. b5 9. £>e2 £b6 [9. . . h5] 10. ДЬЗ h5= Ostojid —Botvinik, Wijk aan Zee 1969 — 7/195; 10. 4)g3± 20 12. b4 Дd7 13. a4 a5 14. b5 £>e7 15. ДаЗ [15. Дg2= Milic] 4)g6T Kupper — Petro- sjan, Tel Aviv (ol) 1964; 12. h4 Дd7 13. h5 ^e7 14. ^c2 0-0-0 15. Де2± Hort—Basman, Har- rachov 1967 — 4/210 21 13. .. g6 14. &g5± ” Parma—Pietzsch, La Habana 1965 23 8. £>e2 b5 9. Ad2 b4 10. cb4 [10. g4 ЬсЗ 11. ЬсЗ £}b6 S. Garcia—Korcnoj, Skopje (ol) 1972 - 14/226; 12. £>g3= Kordnoj] £>b4 11. &c3 c4 12. a3 £>c6 13. b3 ab3 14. #b3 gb8 15. #c2 #b6 16. gbl £>d4 17. £>d4 #d4 18. gb8 £}b8 19. 4)d5= Matanovic—Portisch, Ljubljana—Portoroz 1973 — 15/648 24 8... f6 9. g3 Де7 10. ®g2 0-0 11. ДdЗ b5 12. аЗ #b6 13. h4± J> Benko - Schmid, Dublin 1957; 8... f5!? 23 9. Дd2 #b6 10. ДdЗ b4 11. £>e2 Даб 12. Даб ^аб 13. cb4= Sokolov 28 10... Даб 11. f5! ЬсЗ 12. fe6 fe6 13. ЬсЗ cd4 [13... ДdЗ 14. #d3 Де7 15. £tf4 c4 16. 'Й,с2 4)d8 17. h4±—► Matanovic—Kova- devic, Jugoslavia 1970 — 9/161] 14. cd4 £}b4 15. ДЫ Де2 16. #e2 Де7 17. h4±-* » Luti- kov — Kapengut, SSSR 1970 - 10/233; 10... g6 11. g4 h5 12. h3 ЬсЗ 13. ЬсЗ cd4 14. cd4 [14. 4)fd4I? Parma] £}b4 [14... hg4 15. hg4 ghl 16. ^hl £>b4 17. Дg6!±—> Parma- U. Geller, Netanya 1971 - 11/168] 15. ДЫ hg4 16. hg4 ghl 17. ^hl± Parma 27 11. Дd2 Даб 12. cb4 cb4 13. #bl £>c4 14. Дс1 Де7 15. ЬЗ 4)a3^ J <£ Matulovid— Kordnoj, Jugoslavia —SSSR 1972 28 11... g6 12. h4±—► Portisch—Hug, Skopje (ol) 1972 - 14/225 28 = Portisch 30 9... ^b6!? 31 Д Де3±|0 Minic—Udovdic, Zagreb 1970 32 8... f5 9. ®f2 [9. ДdЗ #b6 10. £>e2 ДЬ4 11. <g>f2± J>] Де7 10. h3 £>f8 11. g4 'Й'Ьб 12. ®g2± f Gipslis — Gurgenidze, SSSR (ch) 1966/67 - 3/200; 8... ДЬ4!? 33 9. ДdЗ Дd7 [9. . . h5 — 8... h5] 10. ^)e2 [10. g4!?] h5 — 8. .. h5 34 ±O Uhlmann 33 9... f6 10. ДЬЗ! fe5 11. fe5 ДЬ4 12. ®fl!± Portisch —Talj, Oberhausen 1961 38 10... Де7 11. ®g2 *^c7 12. аЗ £b6 13. ДdЗ Дd7 14. 4)e2 gc8 15. b3± J Pogacs- Uhlmann, Budapest 1961; 10... 0—0 11. ДЬЗ f5 12. 4)e2 #d8 13. g4!± Zinn-Rittner, DDR 1964 37 И... Де7?! 12. ДdЗ f5 13. ^d8 14. Дd2 4)b6 15. b3 Дd7 16. h3A g4± Stejn— Yanofsky, Stockholm (izt) 1962; 11. . . 0-—0?! 12. ДdЗ gf7 [12... ®h8 13. £>e2 fe5?! 14. de5 Де7 15. h4 £c5 16. £>g5!d—> » Gufeljd- Hasin, Moskva 1961; 13... ’S'dSi] 13. 4)e2 &f8 14. h4 Дd7 15. h5± Saharov-Geier, SSSR 1964 38 ± Uhlmann; 13. ^c2?! f5 14. 4)e2 Де7 15. аЗ Дd7 16. ЬЗ gc8 17. ^bl g6= Bron- Stejn —Uhlmann, Budapest 1961 38 11. &e2 *^c7 12. ДеЗ [12. h3 £>b6 13. g4 g6 14. ggl Дd7= Haag—Uhlmann, Zin- nowitz 1965] £}b6 13. аЗ Де7 14. £}сЗ аб 15. ДdЗ Дd7 16. 'Й,е2±0 Padevski — Pietzsch, Kecskemdt 1966 — 2/182 27
40 11... а5 12. £>е2 £>db8 13. аЗ Де7 14. £>сЗ £а6 15. h3 Ad7 16. gh2A g4±-> » Matanovic — Uhlmann, Zagreb 1965; 11... £>db8 12. £>h3 [12. &d3 Ad7 13. £>e2 a5 14. ЬЗД g4±; 12. 4)е2!?Д h3, g4, <£}g3 Keres] J.d7 13. £>f2 £a6? 14. gbl £c7 15. £d3 Де7 16. ДеЗ± Suetin — Uhlmann, Sarajevo 1965; 13.. . a5! ? Keres 41 16. £>c3 h6 17. ®h2 аб 18. ggl ± J > Liberzon —Uhlmann, Leipzig 1965 42 11. ®f2 Де7 12. £>сЗ аб 13. ДеЗ?! £>Ь4 14 . ДЬ1 4)с4 15. Дс1 'S'aS^F 1Х Pietzsch — Uhlmann, DDR 1968 - 5/185; 13. g3!? 43 11... Де7 12. аЗ аб?! 13. Дd2 g6 14. ^bl! <g>f8 15. £>g5! Фе8 16. gf3!±-*> Estrin—Pietzsch, SSSR 1968 — 6/263; 12... a5!? 44 12. £>c3 g6 13. a4 £>b4 14. Де2 Де7 15. ДеЗ gc8 = Matanovic—Pietzsch, Moskva 1963 45 12... a4 13. #el £>a5? 14. f5! ef5 15. e6! fe6 16. ^g3 ®f7 17. £>f4+- Wade- Uhlmann, Skopje 1968 — 6/266; 13.. . g6oo 46 13. Дd2 a4 14. gel g6 15. ^el ®>f8 16. gc2 £>a7 17. ДЬ4 ДЬ5= Matanovic-Uhl- mann, Skopje 1968 47 16. g4±-O Balinas —Lim Kok Ann, Manila 1968 - 5/184 48 12. Д<12 £>c4 13. Дс4 dc4 14. £>hg5 £e7 15. ДЬ4 [15. ^e2 ^b6! 16. a4 gc8 17. gfcl £)d5!^F Matulovic —Uhlmann, Skopje 1968 - 6/265] £d5 16. ДГ8 ®f8oo ; 12. £>hg5!? 49 16. Дd2 £>b3 17. gadl £>c4 18. ДсЗ± О t) Marie —Uhlmann, Skopje 1968 — 6/264 80 5. .. b6 6. f4 [6. £>e2 c5 7. 0-0 c4? 8. £>c4 dc4 9. Де4+-; 7.. . cd4 8. f4 £>c5 9. ДЬ5 Дd7 10. £>d4 ДЬ5 11. £>b5 ^d7 12. 4)d4 4)c6 13. c3 g6^0 Ragozin —Bondarevski, Moskva 1947; 7. c3! — 5. . . c5] Даб 7. Даб £>a6 8. #e2 £>Ь4 9. £>ЬЗ с5 10. сЗ £>с6 11. &f3 с4 12. &bd2 g6 13. &fl h5 14. £>еЗ Ь5 15. 0 — 0 Де7 16. 4)g5± JanoSevic—Rakic, Jugoslav!ja (ch) 1957 81 6. £>gf3 cd4! [6. . . b6 7. 0-0 ДЬ7 8. gel £}c6 9. c3± J Gufeljd —Bilek, Debrecen 1970 - 10/228] 7. 0-0 £>c6 8. gel ДЬ4! 9. ge2 ^c7 10. ^el ^Ь8!д Да5, Дс7=р Gromer—Czerniak 1940 82 7. фе2 cd4 8. cd4 £>c6 9. £>df3 £>b4 10. Дg5 [10. ДЬ1 Да6ч=] Де7 11. Де7 £ДЗ 12. '®rd3 ^е7^ Marie—Ugrinovic, Jugoslavia 1959; 7. £113 Даб 8. Даб £>а6 9. 0-0 £>с7 [9... Де7?! 10. #g4 g6 11. &f3 h6 12. &f4 £>f8 13. b3!± JO] 10. #g4 [10. £>f4! — 7. £>e2] c4 11. £>f3 £>b8oo; 7. £>gf3 Даб 8. Даб &a6 9. ^e2 £>c7 10. 0-0 Де7 11. gel h6 12. £>fl ^c8 13. £>g3 ^a6 14. ^e3 g6 15. b3 c4 16. bc4 dc4 17. a4 £}d5 18. #d2 b5oo Browne — Petrosjan, Zagreb 1970; 7. ^a4 a5! 8. 4)e2 [8. #c2 Даб 9. £df3 #c8 10. £h3 ДdЗ 11. '®rd3 ^аб^ J Keres — Mikenas, SSSR 1940; 8. 4)gf3 Даб 9. Даб £a6 10. 0-0 £>c7 11. c4 Де7 12. dc5 bc5 13. cd5 ed5 14. £>b3 0-0 15. £>a5 £>Ь6?! 16. W ga5 17. #b6 ^a8 18. Дg5! ± Bronstejn — Bagirov, SSSR (ch) 1973; 1 15. . . 4)e6! 16. ДД2 c4«! Bagirov] Даб 9. Даб £a6 10. 0-0 &c7 11. dc5 b5 12. #f4 Дс5 13. ,@’g3± Aronin —Cepukajtis, SSSR 1956; 10.. . Де7!?; 7. £df3 cd4 [7.. . Даб] 8. cd4 ДЬ4 9. Дd2 Дd2 10. #d2 Даб 11. 4)e2± Lisicin —Judovid, SSSR 1939; 7. '$,g4 Даб 8. Даб £>аб 9. £>e2 £>c7 10. 0-0 g6 [10. . . c4 11. b3 b5 12. bc4 bc4 13. a4 g6 14. 4)f3 h5 15. ^g3 £}b8 16. Дg5 Де7 Ravinski — Golovko, SSSR 1959; 17. ДГ6!±О T] 11. £f3 h5 12. #g3± 53 7. . . £>c6 8. £df3 g6 9. £e2 ДЬ7 10. 0-0 #c7 (FridStejn—Goljdberg, SSSR 1949) 11. g4± 84 8. £>df3 ^c8 9. £>h3 ДdЗ 10. ^d3 #a6 11. £>f2± Potucek —Key, Birmingham 1947 88 Krogius — Kordnoj, Tbilisi 1956 56 8. £>f3 Де7 9. 0-0 ^c8 10. Дg5 &c6 11. Де7 4)e7 12. gel ДdЗ 13. #d3 с4Д b5 T t « Keres; 8. ДЫ £c6 9. &f3 cd4 10. cd4 ДЬ4 11. Дd2 Дd2 12. #d2 ^e7= Prins- Schmid, Dubrovnik (ol) 1950 57 9. &f4!?A ^g4 88 9.. • g6 10. &f3 Дg7 11. Дg5 ^c8 12. ^d2 h6 13. ДеЗ ^b7 (Ragozin —Botvinik, Mo- skva, (m) 1940) 14. h4± J »; 9... #c8 10. f4 g6 11. g4 ^c6 [11 . . h5 12. f5!] 12. £>f3 h5 13. f5 hg4 14. fe6 gf3 15. ed7 #d7 16. gf3± J Furman —Goljdberg, Moskva 1949; 9... b5!?; 9... h5!? 59 10. £>g3!? Keres 60 10... g6 11. g4 #c7 [11. .. h5 12. f5!±] 12. f5 gf5 13. gf5 0-0-0 (Stulik —Yanofsky, Karlovy Vary 1948) 14. &f4±; 14. f6±; 10... 0—0 11. f5! £c7 12. 4)g3±->» Seuss —Pospi- chal, Austria 1967 — 3/203 61 15. &g6 hg6 16. #g6 ®f8 17. ^f3 ^e7 18. ДЬ6 gh6 19. ^h6 ®g8 [19. . . #g7!? 20. ^f4±->>] 20. gael #f7 21. #f4 £>e6 22. ,S,f5±—> Ravinski —Judovid, Moskva 1942 62 10. 4)g3 Де7 11. 4)f3 h5 12. &el g6 13. 4)d3 'S'cS 14. ДеЗ c4^<± Tolus—Botvinik, Moskva 1952 83 10... g6!? 11. 4)f3 [11. g4 h5! 12. f5 ’S'gSoo] h5 12. ДеЗ c4 13. 4)g5 b5oo 84 11. &f3 Де'’ 12. ДеЗ c4! 13. ®hl b5 14. ggl h5! [14.. £b6 15. g4 fg4 16. gg4 g6oo Bednarski —Petrosjan, Lugano (ol) 1968 — 6/267] 15. 4)g5 &Г8Д Дg5, 4)g6^- » Ivkov 88 15. 1^c2 b5oo Bradvarevid—Fichtl, Kislo- vodsk 1964 88 10.. . c4? 11. b3 b5 12. ^g4 g6 13. £f3 £>b6 14. h4 h5 15. ^g3 £>c8 16. bc4 bc4 17. gbl £)e7 18. ^g5!±-> Stejn —GorenStejn, Moskva 1967 - 3/202; 10... g6!? Keres 28
67 12. #g4!?A &f3 68 13. ,®'g4 f5 14. ^f3oo Milic—Sliwa, Ma- rianske Lazne 1961 89 ± Keres 70 7.. . f6? 9. &g5! fg5 9. ^h5 g6 10. &g6 hg6 11. #g6! фе7 12. &f3 ДЬб 13. &g5 ^g5 14. 'S'g7!± —> Arita—Leow, Siegen (ol) 1970 - 10/232 71 8. dc5?! £>c5 [8... Дс5 9. #e2 f6^] 9. Дс2 #c7 10. ^e2 b6! 11. c4 Даб 12. ЬЗ 4)d7=f Pietzsch —Schmid 1949 72 8... Де7 9. dc5 [9. gel cd4] £>c5 10. Дс2 #c7 11. gel 0-0 12. £>b3 b6 13. ДГ4 Даб 14. ^bl g6 15. h4 gfe8 <Ferster—Cistja- kov, SSSR 1968 - 6/262) 16. h5!± J » Holmov 73 11... ,S,g4 12. h3! Keres 74 12.-. Де7 13. ^g4 g6 14. ДЬбоо T> Caplj inski —Domes, SSSR 1959 75 13... h6 14. Дd2 #b6 15. gacl Де7 16. 'Й,а4± Korcnoj — Udovcic, Lenjingrad 1967 - 3/199; 13... g6 14. a3 ^c5 15. ^a4 Дg7 16. Дd2 аб 17. gacl *^a7 18. ДЬ4±0 J* a3-f8 Estrin 78 14. #e2!? Де7 15. ДеЗ #a5 16. #c2! об t Trifunovic 77 15. ДГ4 Даб 16. gfcl f?c2 17. Дс2 4)c5 18. £}d4 Де7= Furman —Uhlmann, Pola- nica Zdruj 1967 - 4/211; 15. 'g’bl Даб 16. ДеЗ ^Ь5? 17. gdl Дс5 18. ДdЗ *&a4 19. Даб ^аб 20. Дd4± Cejtlin —Buhman, SSSR 1972; 16... ^b4! = 78 7... b6? 8. 0-0 cd4 9. cd4 £}b4 10. ДЫ±0Т;7... Де7? 8. £f3 0-0 [8... Ь6 9. 0-0 cd4 10. cd4 £b4 11. ДЬ1 Даб 12. gel±0 t] 9. £)f4 [9. 0-0 f6 10. £>f4!±- » xe6] b6 10. h4±-> У Foltys — Mohyla 1940; 7... ^b6 8. £>f3 f6 [8. . . cd4! — 7. . . cd4; 8. .. Де7 9. 0-0 £>f8 10. gel Дd7 11. ЬЗД ДеЗ±] 9. ef6 £>f6 10. 0-0 cd4 11. £>ed4±O x e6 Keres; 7... £b6 8. £>f3 cd4 9. £>ed4±O 79 8. f4? cd4! — C 06/1; 8. ef6 #f6 [8... 4)f6 9. £f3 Дd6] 9. £>f3 cd4 — C 06/2 88 9. #h5?! #f7! [9... <g>d8? 10. ^h3 f5 11. £>f3±] 10. Дg6? hg6 11. W cd4 [11... fe5] 12. cd4 £)d4 13. 0-0 £>e5=F t Goljdberg- Merten, corr. 1958 81 9... fe5? 10. 4)g6! [10. 4)e5 £de5 11. de5 g6=F x e5 Keres —Fine, Margate 1937] hg6 11. Ag6 <$>d8 12. Дб5 &f6 13. de5±—>EB Tukmakov — Ziljberstejn, Kijev 1966 — 2/183 82 15. <g>fl Де7 16. ef6 gf6 17. ДеЗ^ Euwe — Kramer, (m) 1940 83 9... £>f6?! 10. £>f3 [10. 0-0 cd4 11. cd4 £>d4 12. gel^xe6]e5 11. de5 £>e5 12. 0-0 £}f3 13. $f3 Дg4 14. ДЬ5 Дd7 15. 4)d5 [15. Дd7 ^d7 16. gdl 0-0-0 17. ^d5 4)d5 18. c4!± Euwe] &d5 16. ^d5 ДЬ5 17. Дg5! Деб 18. ^f5 Де4 19. ^f4 *^e6 20. gfel + - 84 12. 0-0 g6 13. £>g3 [13. dc5 Дс5 14. £>f4±x e6; 13... Дс7 14. £f4 0-0!oo; 14. &g3 £>c5 15. c4 0-0 16. ДЬб (Szabo- Balanel, Marianske Lazne 1951) gf3!?o>^± Schwarz; 13. 4^f4 0 — 0 14. g3 ^f6=] 0—0 14. Де2 cd4 15. cd4 £>b6 16. ДеЗ± Keres 88 15. 4)f4 4)de5 16. £}e5 £>e5 17. 0-0-0± —Stoljar—Sagalovic, SSSR 1955 88 11. cd4?! ДЬ4!=р; 11. &h5 ^e7^ 87 11... Дав? 12. £>e6!±; 11... dc3 12. &e6! cb2 13. ДЬ2 ^Ь2 14. gel±; 11... £>c5 12. gel±->x d5, e6 88 13... Дd7 14. Дd7 <g>d7 [14... £)d7 15. gel + -] 15. gel ge8 [15... dc3 16. £>d5 ed5 17. ^d5 Дd6 18. ^Ь7 феб 19. f4+ -] 16. c4! [16. cd4± Keres — Czerniak, Helsinki (ol) 1952] ДЬ4 17. ge5 #e5 18. £>d3 + - 89 14. 4)h5 ^f7 15. ДГ4± 98 15. cd4 0-0 16. Де3±0 x e6 C06 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 <^f6 4. e5 £>fd7 5. Д<13 cS 6. c3 £>c6 7. <^e2 cd4 8. cd4 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 f6- ’ £}f4?!* £}d42 •&Ъ5 <S>e7 hg6 ef6 •S'hS <§>f6!?3 <g>f7 0-0 &c5 ДЫ e5 £ib3 4}cb3* =F 2 . . . efo &f3« Ab4’ Ad28 Ad2 •&d2 0-0 0-0 e5 de5 £}de5 £e5 <3e5 £>d48 3 £)’b6 0-0 Ad7 &f3 Де71в ^f4“ gc812 h3 4}b413 АЫ •©•c7 £>h5 g6 £>f6 Af6 ef6 ДЬ514 = 4 . . . . . . f4 g615 &f3ie h5 a317 a5 •8-el18 a4!19 •8-g320 ^e7 — 5 . . . . . . . . - . . . ®hl ^b4 Abl Ab5 Sgl Ae2 g'e2 •g'C? аЗ21 ± 29
8 9 10 11 12 13 14 15 16 6 . . . . . . аЗ a522 ЬЗ23 a4 b4 Де7“ f4 f5 ef6 ДГ6 &f3 0-0 •©c2 g623 ± 7 ©b6 <^f3 ДЬ4” Д<12 да227 •©d2 ©b423 Bel ©d2 ©d2! £ib623 ЬЗ! ©e73’ h4 Дd7 Sh331 £>b4 ± 8 . . . . . . ©fi f632 £>f4!33 fe5 ^еб34 £}f633 £}g73« ©f837 ДИ6 ©g83’ •©cl e43* •©g5 ©f74’ + - 9 . . . . . . Де7 a341 £>f842 b4 Дd7 ДеЗ £>d8 £>c3 a5 <^a443 ± 1. e4 еб 2. d4 d5 3. 7. £>e2 cd4 8. cd4 #b6 9. £)f0 4. e5 £>fd7 5. Ad3 c5 в. сЗ £св . £>f3 f0 10. efO"14 £>f6 11. 0—0 Ad6*3 12 13 14 15 16 17 18 19 20 10 ЬЗ4* 0-047 ДЬ248 Да? &g3 ©h8 ды« a5 a3 Sac8 Sei £}e7 &e5 Де8 Se3 Де5! de5 &d7” = 11 Ad2 0-0’1 ДсЗ Да? ©d2” Sae8 Sael Se7 £g3 £ig4 '®>g533 £h6 Se2 Sf3!? gf3 £>d4 Дd4 ©d4S4 T 12 . . . . . . &g3 Sae8“ £>e5e* Se7 ©hl!" Де8 ’ f4 ©h8 Дс2 Sc7 a3 •©d2 Sc8“ = 13 Af4 Af4” &f4 0—0 Bbl!** Й-С7*1 g3! e5 de5 &e5 <^e5 @•65 Bel*2 ± 14 . . . ©Ь2! Bel*3 0—0 &e6*4 Деб Веб Sae8 Se8 Se8 'g’Cl*3 •©•cl** Bel Sc8*7 = 15 Sei 0-0 ^f4~ &е4“ g3!7* ДГ471 ДГ4 ©b272 Se2 'Й'аЗ Де473 de4 Se4 ± 16 . . . да7 £}e674 Sfe8 ДГ57’ ДЬ47* Дd277 Дd2 -g-d2 4^e7!7’ £ig7!7’ ©g7 ©g5 £>g6 Ad7” £}d731 00 17 . . . . . . . . . 4}a5 Дg5 Деб Se6’2 ДИ2 <^)h2’3 Веб Деб ©еб ДГ6 •©f6M — 18 £ic3! ДеЗ’* 0—0” да?” gel’’ Sac8” £e5 Де8 &d2 £e7 f3 •®-d8 ДГ2 аб ^>e2 Bel Bel ©b8” 19 . . . . . . a3! ©d8!31 h3 Bc8 Sei ©h8 Bel ’g-eS*2 Sc2*3 аб Sce2*4 1 9. f4? fe5 10. de5 [10. fe5? £>d4! 11. £>d4 ^114!—h] Дс5!=р^ gl-a7 2 9... #e7?! 10. £tf3 [10. ef6 ^f6 11. £tf3 ДЬ4! 12. ®fl &d6 13. £>h3 #e7qpo fl-f8 Niephaus — Stahlberg, Wageningen 1957] fe5 11. de5! [11. ^g6?! hg6 12. &g6 <g>d8 13. &g5 £f6 14. de5 #b4 15. <g>fl Де7 16. ef6 gf6 17. ДеЗ .£d7qpEEI Euwe—Kramer, (m) 1940] £>de5 12. £>e5 £>e5 13. #h5 £tf7 14. 0-0 g6 15. #e2 £g7 16. ДЬ5 <$>f8 17. ДеЗ Де5 18. £}d3 Дd6 19. f4S^ al-h8 Morozov— Belinkov, SSSR 1958 8 12... £}f6 13. #h8 ®f7 14. 0-0 e5T Hinne —Weise, BRD (ch) 1959 4 17. аЬЗ Де6=р Barle—Portisch, Ljubljana — Portoroi 1973 5 9... £}f6 10. f4 [10. £>f3 Дd6 11. 0-0 #b6 — 8... ^b6] £}g4?! 11. £tf3 ДЬ4 12. £>c3 'ЙЪб 13. h3 £if6 14. ДеЗ 0-0 15. 0-0 Дd7 16. £}a4!± Juhnke—Carloton, Haifa 1970 - 10/234; 10... Дd6!? 6 10. 0-0!? £>d4 11. £>d4 ^d4 12. £)f3 'Й'Гб 13. Дg5 14. Hclc© Merdkovid — Bagirov, SSSR 1958 30
1 10... Даб 11. 0-0 0-0 12. £>g3 [12. ^g5 ФГ7 13. ДЬ4 14. £g3 фс7 15. gel ± xe6 Andersson—Frank 1958] e5 13. фЬЗ!± Muller—Donner, Helsinki (ol) 1952 8 11. £>c3 e5 12. £g5 #d6 13. de5 £>de5 14. 0—0 ДеЗ 15. ЬсЗ 0—Oqp Milid—Czerniak, Beograd 1954 9 Trifunovic—Matanovic, Beograd 1954 10 10... £>b4 11. ДЫ [11. b3 £>d3 12. фаз gc8 13. a4± Donner—Roose, Haag 1950; 11... gc8 12. a4 Де7 13. ДаЗ £>d3 14. Де7 фе7 15. #d3 0—0= Pachman —Fichtl, CSSR 1954] gc8 12. a3 £>c6 13. ДаЗ± Prins - Kubart, Bad Pyrmont 1951 11 11. b3 a5 12. a4?! £>b4 13. £>c3 &c8! 14. Де2 £>a7q= Ratsch-Golz, DDR 1960; 11. ДЙ2 £>b4 12. ДЬ4 ДЬ4 13. аЗ Де7 14. gel 0—0 15. фс2 g6 16. фа2 ®g7= Рагта—Hecht 1962; И. ДГ4 £>Ь4 12. ДЬ1 а5 13. аЗ &с6 14. &g3 g6 15. ЬЗ а4! = 12 11... а5 12. £>h5! g6 [12... 0-0 13. ^d2A £g7±->>] 13. &f6 ДГ6 14. ef6 фГб 15. Дg5 #g7 16. ФЬЗ [16. ^d2^] £>Ь4 17. ДЬ1 h6 18. ДГ4 Да4 19. феЗ £>с4 20. фсЗ± t Mjasojedov — Furman, SSSR 1949; 11— g6!? = 13 12... g6= 14 17. gel £>c2 18. Дс2 фс2= Rabar 15 10... £>b4 11. ДЫ a5 [11.. . g6] 12. a3 £>c6 13. f5 ef5 14. ДГ5 ДГ5 15. gf5 g6 16. gfl Дg7 17. £tf3 0-0 18. Дg5± J Ivkov- Puc, Jugoslavia (ch) 1955 19 11. gf3 h5! [11... a5? 12. g4 a4 13. gh3± Czerniak—Porreca, Beograd 1954] 12. a3 gc8 13. Ь4 £>е7!:р; 11. аЗ h5 12. £tf3 gc8 13. g3 a5 14. <$>f2 a4 15. Да2 ga8 16. фс2 £)e7 17. ЬЗД g4± Nidevski—Stoljar, Albena 1973 17 12. g3 £>b4 [12... Де7 13. £>c3 — 12. ftc3] 13. ДЫ a5=; 12. Д<12 £>b4 13. ДЫ a5 [13... £>c4?! 14. Дс1 a5 15. b3 £>b6 16. a3 £)c6 Aronin — Furman, Moskva 1948; 17. a4±] 14. a3 £>c6 15. a4 £>b4oo; 12. £>c3 a5 [12... Де7 13. g3 £>c4 14. <g>g2a6 15. аЗ b5 16. £>e2!± Matanovic—Hecht, 1964] 13. a4 £}b4 14. Де2 Де7 15. ДеЗ gc8 16. g3 <$>f8 17. h3 ®g7 18. ®g2 £>c4 19. Дс1 Фс7 20. £>el f5! = Mata- novid—Pietzsch 1963 18 13. фс2 gg8 14. ДеЗ a4 15. £>c3 £>a5 16. ДГ2 Де7 17. £>g5 gc8 18. h4 £>b3 19. gadl £>c4=F t « ; 13. b3 a4! 14. ba4 [14. b4 &a7] £>a4 15. gbl £>a5 16. £>g5 &Ъ6 17. £>c3 gc8 18. Фс2 gg8oo; 13. £>g5!? 19 13.. . £>e7? 14. h3 a4 15. £>g5 £>c4 16. g4 hg4 17. hg4 b5 18. ®g2±o hl-h8 Udovdic— Ivkov, Jugoslavia (ch) 1952 20 14. h3 £>a5!? 21 Matanovid—Wade, Stockholm (izt) 1952 22 10... gc8 11. Ь4 аб 12. £>b3 £)c4 13. &f4 b6 14. Фg4 £>e7 15. £>h5 Да4 16. £>d2 £>g6 17. £tf3 фd7 18. Дg5± J» Neukirch- Fuchs, DDR 1957 23 11. £tf3 Де7 12. &g3 a4?! 13. £>h5 [13. Дd2 £}a5 14. gel £}bc4= Banik—Sajgin, SSSR 1948] g6 14. £tf6! ДГ6 15. ef6 ФГ6 16. Дg5 Фg7 17. Фd2^; 12... h5! = 24 12... gc8?! 13. ДЬ2 Де7 14. £>g3 g6 15. gcl±O Koblenc—Ravinski, Leningrad 1949 25 17. Ag6 hg6 18. фб6 Дб7 19. &g5 gf6 20. ФЬ7 фГ8 21. Г5!Д £}f4± Ivkovic—Hecht, VrSac 1973 26 9... Де7? 10. 0-0 0-0 11. £>f4±; 9 ... ФЬ4? 10. Дd2 ФЬ2 11. gbl фаЗ 12. gb3 фе7 [12... фа2? 13. £>cl фа4 14. ДЬ5 + -] 13. 0-0 Фd8 14. £f4 Де7 15. £>h5 0—0 16. фе2±-* Zuravljev—Prutovid, SSSR 1949 27 10... f6 11. ef6 gf6 [11... £}f6 12. 0—0± xe6] 12. 0—0 £}f8 13. 4}f4± Pachman — Cvetkov, Marianske Lazne 1951 28 11... 0-0 12. 0-0 f6 13. ef6 gf6 14. gael фс7 15. ДЬ1 £}f8 16. £}g3± Andersen— Tielsen 1954 29 13. f6 14. ef6 gf6 15. ДЬ5± Trifunovic- Dimc, Jugoslavia 1958 30 14... f6!?A ®f7 31 17. ДЫ a5 18. a3 £>a7 19. a4 gac8 20. gg3 g6 21. h5±± Keres — Flores, Buenos Aires (ol) 1939 32 10. . . 0-0? 11. ДЬ7 фЬ7 12. £>g5 <$>g8 13. фdЗ^— Spielmann—Decker, Busum 1934 33 11. ef6? Sf6 12. g3 e5! 13. £>e5 £>e5 14. de5 ДЬЗ 15. <g>gl £>g4 16. ДЬ5 фЬ5 17. £tf4 0—0 18. £}h3 £}e5=FCJ—► Nemet—Marovid, Jugoslavia 1964 34 12. de5?! — 9... f6 10. £>f4?! 35 12... e4 13. ДГ4! ef3 14. Дс7 £tf6 15. ДЬб [15. £>g7? ®f7 16. ДЬ6 Дg4! 17. g3 ДЬЗ 15. ®gl ®g7 19. Дс7 ghe8=Fo al-hl Spielmann— Stoltz, (m) 1930] Деб 16. Дс5 Дg4 17. фа4 fg2 18. ®g2 Дс5 19. dc5 0-0 20. ghelH—Berner—Wiese 1954 88 13. de5? £>g4 14. £>ed4 £>d4 15. £>d4 0-0 16. f3 Дс5 17. £>c2 £tf2 0 : 1 Schulz- Kildal 1950 37 13.. . <g>f7 14. £>h5! e4 [14... £>h5 15. £)g5H— Levin —Lutikov, SSSR 1953] 15. £}g5 фе7 16. £}f6 ®f6 17. фЬ5Н— JanoSevic— Krstic, Jugoslavia 1957 38 14... e4 15. £>h5 фе7 16. &f6 ®f6 17. Фс1 ed3 18. Фg5 феб 19. Фg4! + - Bondarevski, Abramov; 14... £}g4 15. фс1 !± 39 15... &g4 16. £tf5 + - 40 17. £>h5 £>h5 18. фЬ5 фе7 19. Ag5 ®f8 20. £}e5!H— Rotaru —Diaconescu, corr. 1961 31
41 11. ЬЗ f6 12. ef6 Af6 13. ДеЗ 0-0 14 gel + Lokvenc—Castaldi 1954 42 11... a5!? 43 О T < Aljehin — Capablanca, AVRO 1938 44 10. £}f4?! fe5 11. de5 [11. £>e6? e4 12. Af4 £>de5 13. de5 Деб 14. £)g5 Af5 15. Де2 ДЬ4 16. ®>fl gd8 17. Ag4 0-0 18. e6 £)d4 19. Дс7 ®'c7 20. ,S’d4 Дс5—h Barden —Wade, England 1959] ДЬ4 12. ®fl £>de5 13. £>e5 £>e5 14. ЙЬ5 £>f7 15. Ah7 S’d4 [15... Ad7 16. £jg6 ДЬ5 17. <§>gl Дс5т?±] 16. ДеЗ #62 17. gel #e5 18. #dl gh7 19. Йа4 Ad7 20. ЙЬ4 gc8 21. gc8 Дс8 22. £)g6 -&d6!T Menke—Wilde, corr. 1957 43 11... Ad7 12. gel Ad6 13. Af4 Af4 14. £}f4± x e6 44 12. £,g3?! 0-0 13. gel— 12. gel; 12. fj-d2 0-0 13. -g-g5 Ad7! [13.. . «-dS 14. £)g3 h6 15. #h4 £}h7 16. -@-d8 gd8 17. gel Ad7 18. Ad2Ae7 19. £>e2 £>f8= Matanovic —Barcza, Stockholm (izt) 1952] 14. ЙЬ4 £}b4 15. Abl Ab5 16. gel £>d3:p Milic-UdovCic, Jugoslavija (ch) 1957; 12. a3 0—0 13. Йс2 [13. b4? e5! 14. de5 £>e5 15. £>e5 Де5т Stoltz —Schmid, Helsinki (ol) 1952; 15. £}fd4 £>fg4! 16. f4 £>d3 17. «•dS Af5T Kolarov- Pietzsch, 1965] Ad7 14. Ae3 gac8 15. £>c3 g'dS 16. Ag5 h6= Kieninger —Fichtl, 1957; 12. gbl 0-0 13. Af4 £>d4! Uhlmann [13... Af4 14. £)f4 Йс7 15. g3 e5 16. de5 £>e5 17. 4)e5 Йе5 18. ЙЬЗ±] 14. £>fd4 e5 [14... Af4 15. £>f4 e5 16. £}d5 ^-d4!=] 15. Ae3 ed4 16. Ad4! [16. £}d4? Ah2! 17. <£>h2! 17. <£>h2 £>g4 18. ®gl -8-d6 19. gel ЙЬ2 20. ®fl -g-hl 21. Фе2 #g2T] Йс7 17. h3 Ad7=; 12. £>f4 Af4? 13. Af4 ЙЬ2 14. Ad6±; 12... 0-0! 13. gel— 12. gel 47 12... e5 13. de5 £>e5 14. £>ed4 0-0 15. ДеЗ £)fg4 16. Ah7 ®h7 17. £>g5 ®>g8 18. £>de6 £>e3 19. ЙН5Ч--; 12... Ad7 13. Af4 Af4 14. £>f4 0-0 15. gel [15. £>g5? £)d4 16. ЙЫ £>e4! 17. Де4 gf4 18. Ad5? gf5- + ; 18. Ah7 ®h8 19. Ad3 e5T-*> fl-f8 Paoli- Schmid 1956] £>e4 16. g3± 48 13. Af4 £}d4! 14. £>fd4 e5^ 49 15. gel gae8 16. Ac2 £>g4 17. •g-dS [17. Ah7 e5! =p] g6 18. Йе2 <g>g8 19. gadl e5 20. de5 Ae5!=F Minev—Briichner, Bulgaria 1953 30 21. Ad4 'S'dS 22. Ad3 Ag6 = Florian — Uhlmann, Balatonfured 1959 31 12... ЙЬ2? 13. gbl ЙаЗ 14. gb3 Йа4 15. ДЬ5 Йа2 16. £>cl + - ; 12... e5?! 13. de5 £>e5 14. £>e5 Ae5 15. Дс3±0 32 14. gel <g>h8 [14... gae8!?] 15. ^d2 gae8 16. ®hl ge7 17. h3 [17. £)g3 £>g4!] 4)h5! 18. -g?g5 £>f4 19. £)f4 Af4 20. ЙЬ4 Ьб^ J > Paoli—Uhlmann 1966 33 17. h3 £>h6 18. ДЫ Af4! [18... Ag3? 19. fg3 e5 20. 'S’gSi Hennings—Uhlmann, DDR 1963] 19. Йс2 g6 20. £>e2 Ab8! 21. 'S’d2 4)f5=F Zinn—Uhlmann, DDR 1964 34 21. gdl «•Ьб 22. ЙеЗ Дс5=р Weste- rinen—Uhlmann, Halle 1967 33 14... ®h8 15. £>e5 [15. fj-d2 Йс7 16. gael Af4 17. Йс2 gac8 18. ge2± Matanovic -Schmid, Moskva (ol) 1956] gae8 16. £>h5 ge7 17. £}d7 gd7 18. <£>hl g6 19. £)f6 gf6 20. '®'g4± JanoSevic—Pietzsch, Harrachov 1966 - 1/126 33 15. gel <g>h8 16. ge2 £>g4?! 17. Йс2 e5 18. Af5! Af5 19. £>f5 Ab8 20. de5 £>ce5 21. 4)e5 Де5 22. gael Й?6« Fuchs—Liebert, DDR (ch) 1956; 16... ge7= 37 16. Ь4 аб 17. gbl Йс7 18. £>d7 gd7 19. gel gdf7 20. a4 ЙЬб 21. gbl= JanoJevic — Smederevac, Jugoslavija 1960 38 21. gacl аб 22. ДЫ ДЬ5 23. gfel ®'d8= Uhlmann 39 12... Йс7 13. Ag3 0-0 14. gcl±0 Pilnik—Stahlberg, Goteborg (izt) 1955 89 14. £>g5?! £}d4 15. ЙЬ5 h6!=FJ 14. Й<12 ®h8! [14... Йс7 15. g3 e5 16. £>e5 £>e5 17. de5 Йе5 18. gfel± J Mjasejev—Pietzsch, corr. 1966 - 1/125] 15. Ac2 ЙЬ2 16. gabl £,e4 17. Йе2 Йа2? 18. g3 Йа5 19. gb5± Kinnmark — Kanko 1963; 17... ЙаЗ^; 14. gel £>e4? 15. g3 ЙЬ2 16. Де4 de4 17. ge4 Ad7 18. d5 ed5 19. Йd5 gf7 20. gael + - Krogius- ToluS, Riga 1958; 14... ЙЬ2!— 13... ЙЬ2 81 14... фЬ8?! 15. £)>g5! £>d4 16. £>h7! £)h7 17. £}g6 ®g8 18. ^e7 ®f7 [18... <£>h8? 19. Ah7+-] 19. £>c8 gac8 20. ЙЬ5!± J ffi 82 x d5 Aronin—Kotkov, Moskva 1960 83 14. gbl йа2! [14... ЙаЗ? 15. £>g5 Ййб? 16. £>fe6! Деб 17. &еб Йеб 18. gel £)e4 19. Де4 de4 20. d5H— Minev—Uhlmann, Berlin 1962; 15... 0-0] 15. £>g5 0-0 16. gal ЙЬ2 17. gbl= Uhlmann 84 15. ge2 ЙаЗ 16. £>еб Деб 17. ge6 gae8 18. ge8 ge8 19. ДЬ5= Estrin—Filcer, SSSR 1957 83 18. gbl Йа2 19. gb7 &e4!oo 88 18... ЙЬб 19. gbl Йа5 20. h3 аб 21. gb7 £)d4 22. Йg5 $)f3 23. gf3 Йе1 24. ®g2 ge7= Uhlmann 87 Platz—Uhlmann, DDR 1962 88 13. 4)g3?! Ad7?! 14. ДеЗ [14. ЬЗ ДЬ4?! 15. ge2 ДсЗ 16. ДЬ2 ДЬ2 17. gb2 фЬ8 18. ДП± хеб Georgadze—Doroskevid, SSSR 1972 - 13/224; 14... gae8!?] gae8 [14... ЙЬ2 15. gbl Йа2оо] 15. £>e5 Дс8? 16. £)h5 Йс7 17. f4±—> » Cejtlin—Gruzman, SSSR 1971; 15... ge7!?;13... ®h8if x d4, b2 32
* 13... Af4? 14. Af4 Ad7 [14.. . w 15. Ad6 ge8 16. Де5 «•аЗ 17. Af6 gf6 18. 4)h4! ge7 19. ge3±C<-->3> Cirid—Smedere- vac, Beograd 1957] 15. Ad6 gfe8 16. Дс5 fj'c7 17. gcl± Geier—Stahlberg, Stockholm (izt) 1952; 13... £>b4 14. ДЫ £>e4 15. g3± Keres; 13... ge8 14. &g5? «d4 15. Ah7 £>h7 16. •fi'hS £jg5 17. -Й-е8 Af8 18. £>g6 £>h7T; 14. ДеЗ!? Keres 70 14. Де4 Af4 15. Дс2 Й,с7= Kupper— Wade, Opatija 1953 71 14... Ad7 15. Де4 de4 16. ge4 gae8 17. d5!± Keres—Clarke, Amsterdam (ol) 1954 72 15... e5? 16. 4}e5 Af5 17. £>сб фсб 18. f34— Keres 73 17. ge4 de4 18. Де4 gf4! 19. gf4 «-d6 20. £je5 g6= Rossolimo—Schmid, Dubrovnik (ol) 1950 73 14. a3 gae8 = 73 15. Af4?! Af4 16. £jf4 gel 17. #el £)d4T | Щ Horberg—Schmid, Amsterdam (ol) 1954; 15. £jc5?! &d4! 16. £>d7 £jf3 17. gf3 £>d7 18. Af5 £>f6 19. Ag5 ДЬ2! 20. ®g2 Де5т 73 15... h6? 16. £)g7 ®g7 17. Ah6+-; 15... £>d8? 16. £jg7! gel 17. £jel ®g7 18. Ad7 £>d7 19. #g4+- Keres; 15... ge7? 16. Ag5! gae8 17. &g7! gg7 [17... gel 18. &el <®g7 19. Af6 ®f6 20. Ad7+ -; 17... ®g7 18. Af6 ®f6 19. Ad7 gel 20. &el ge4 21. ^f3+-] 18. Ad7 gel 19. -g-el £>d7 20. •Й-еб ®h8 21. Ah6! [21. -^d6? £>d4-+] gg6 22. -g-d7 gh6 23. gel £>e7 [23... gf6 24. ge8 Af8 25. £>g5+-] 24. ge7 Де7 25. -g-e8! <S?g7 26. Й'е7Н— Karker—Jarkovski, SSSR 1956; 15... £>e7 16. ДЬЗ £>g6 17. £>eg5 £)g4 18. Ag4! [18. ДеЗ h6 19. &e5! + -; 18... £>e3 19. fe3 ДЬЗ 20. £>h3 #b2 21. ^d3± x d5; 18... -Й-Ьг! 19. -&d3 ge3?! 20. fe3 -^f2 21. фЫ -Й-е! 22. &el £>f2 23. ®gl £>d3 24. Ad7 £)f8 25. Ag4±± Kostro-Berthold, 1957; 19. .. -Й-аЗ! 20. •Й'Ы -Й-Ь4 21. £>e5 ^bl 22. gabl £}6e5 23. de5 Де5=] Ag4 19. ge8 ge8 20. h3 Af5 21. £>e5!±± 77 16. ge2 £}d8 17. аЗ ДГ8! [17. .. Ad6?! 18. £)fg5 h6 19. £>d8 ge2 20. Ad7 ge7 21. Деб <S>f8 22. ДЬЗ gd8 23. £>e6 ge6 24. Деб ДЬ2= Georgadze] 18. £>f8 Af5! 19. ge8 £>e8 20. £>h4 ^f6- + ; 16. ge3 £>a5 17. аЗ Af8 18. Ad2 [18. •Й'е! £>b3 19. gbl gac8 20. £>fg5 gel 21. gel £>cl 22. -Й-cl h6=F Ciric-Jovcic, Jugoslavia 1960] £>c4 19. gb3 Да4! [19... •Й-сб? 20. £>e5! £>e5 21. de5 Деб 22. Деб ge6 23. gcl±] 20. gb6 Adi 21. gdl ab6 22. £>c7 £>Ь2т t « 73 Heemsoth; 17... £>e4? 18. Де4 de4 19. £jeg5!! ef3 20. &d3 g6 21. &c4 <£>g7 22. -Й-f7 ®h6 23. h4+- 73 18. ДЬЗ? £>e4- + ; 18. f?g5? £>f5- + ; 18. g4 £>f5 19. gf5 £>e4 20. -Й-еЗ Деб 21. fe6 ge6 T Riedmiiller—Heemsoth, corr. 1957 33 20. Ag6?l hg6 21. £>e5 Af5 22. g4 Де4 23. gadl &h7A g5=F 31 21. h4! h6 22. &d5 £jf6 23. f?f5oo 32 17. Деб ge6 — 17. ge6 33 18. ®h2 ge6 19. Деб «еб 20. Af6 ЙТб 21. ^e2 £>сб 22. gel gf8= 33 1/2 : 1/2 Gligoric— Schmid, Dublin 1957 33 12... Ad7 13. Ag5 O-O-Ooo 33 13. Ag5 ®h8! [13... Й’Ьг? 14. £)b5±] 14. ДеЗ Ad7 15. a3 gae8qp BronStejn—Uhl- mann, Moskva 1956; 13. gel Ad7 14. Ag5 [14. &e5? £>e5 15. de5 £>g4 16. ДеЗ £}e3 17. ge3 gf2!—Ь Samkovid—Nej, SSSR 1956; 14. ДеЗ — 13. ДеЗ] ^>g4! 15. Д114 £>h6 16. Ag3 Ae7“s±: Keres—Bronstejn, Moskva 1956 37 13... £>g4? 14. Ah7±; 13... #b2? 14. £>b5±; 13... ®h8 14. gel £>g4 [14... Ad7 — 13... Ad7] 15. Д117 £>e3 16. fe3 ®h7 17. £>g5 ®g6 18. fj'g4±—> » Trifunovid; 13... f?d8 14. Ag5 Ad7 15. gel Й’Ьв 16. Д114 аб 17. gel b5 18. ДЫ Af4 19. Ag3± Karpov- Hort, Budapest 1973 - 15/200 33 14. £}a4 ^a5!=; 14. £>e5 Де8! [14... gae8 15. gel £>e7 16. ^c2 h6 17. h3 £>c6? 18. ДЬ7!Н— Trifunovic—Gerenski, Vrnjadka Banja 1958] 15. £>a4 -Й-а5=; 14. gel <£>h8 15. h3 [15. аЗ] аб 16. gel &e7 17. £>a4 Да4 18. f?a4 &f5 19. Ag5 Ab4! 20. Й’ЬЗ £>d7 21. ge2 £}d4 22. £>d4 ^d4 23. ДеЗ -Й-114Т Barden- Uhlmann, Hastings 1958/59; 19. £}e5 = 33 14... <£>h8 15. &a4 [15. &e5 Де8 16. £)Ь5 Де7 17. ^d2± Medina—Pietzsch, La Habana (ol) 1966 - 2/184] -Й-с7?1 16. h3 gae8 17. £>c5 Дс8 18. ДЬ5± Trifunovic— Schmid, Munchen (ol) 1958; 15... ^a5!? 33 21. gel £}c6= Trifunovic—Uhlmann, Halle 1963 31 14... Де8 15. £>e5 Де5 16. de5 f?b2 17. ef6 •Й'сЗ 18. fg7 ^g7 19. f4± Boleslavski— Pietzsch, Berlin 1967 - 3/205; 14... gae8 15. Ь4 аб 16. gacl ®h8 17. ДЫ ge7 18. Ag5 Де8 19. h3 ДЬ8= Palmasson—Uhlmann, Mari- anske Lazne—Praha 1954; 16. £}e5± 32 17... e5?l 18. de5 &e5 19. &e5 Де5 20. Да7 Lc3 21. gc3 gc3 22. ЬсЗ #a5 23. Ad4 -Й-аЗ 24. f?bl± 33 18. Ь4 аб 19. ДЫ &h5= Szily- Uhlmann 1959 33 19... gc7 20. Дс1 ± Geier—Uhlmann, Skopje 1968 - 6/269; 19... h5!? Uhlmann 3 Enciklopedlja Sahovskih о tvaran J a 33
C07 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 c5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 dc5 Дс5 £>b3‘ ДЬб2 ed5 ed53 £f3 £>сб4 ДЬ5 £}e7 0-0 0-0 £>fd4 аб Де2 £>e53 — 2 &gf3 аб* dc57 Дс5 Ad3 £)c6 0-0* £}ge7 £)b33 Ad6 •@•62 •@c7 &g5 de4 Де4 f6 ДеЗ e513 ± 3 bf6 ed5 £)d5 £ib3“ cd412 £>bd413 Де7 Ad3“ 0-0 0-0 &d7 c4“ £b4 ДЫ Af6 •@e213 ± 1. е4 еб 2. d4 d5 3. £>d2 c5 4. £>gf3 £>c6 5 6 7 8 9 10 и 12 13 4 ДЬ517 Ad6“ e5 ДЬ8 dc5 ^e7 0-0 0-0 gel £>g6 ^.сб Ьсб b413 f6 J.b2 fe5 £e5 £>e52e ± 5 аб ed521 ab522 dc6 Ьсб23 dc5 Дс5 0-02* £>f62S £>b326 'fi'dl gdl Де727 &e5 J.b7 ДеЗ <^d5“ ± 6 £)f6 ed523 •@d530 c431 ^d8 0-0 cd4 4>>b33« 7 de4 £>e4 ^.d733 ^a535 £c3 cd4 &d4 Де733 @-d2!?37 0-0-033 £}f6 = 8 cd4 £>d433 Ad7 4У6 Ьсб40 £d3 @07 @•62 ^e7 &f3 42sg6 e5 gb8 0-0 Ae7 gel c5" = 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 c5 4. ed5 ^d542 5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 dc5 Дс543 &gf3 &f6 Дс4 •@d844 0-0 0-0 '@,e2 £}c6 c3" •@x7 &e4 Де7 Дg5 4}d533 = 10 £gf3 £>f647 Дс4 ©•сб a4" •@-c7" 0-0 cd4 £}d4 Ad7 '@,e2 ^>2f3 аб h3 £)d4 £}d4 Де733 ± 11 cd4 Дс4 'g’dS31 0-0 £}c6 &b3 Де7 @e232 J.f6 gdl аб33 &bd4 J.d4 ДеЗ £)ge7 Да4 £}d4S4 ± 12 ... . . . &f6 <g.e23e Де7и gdl 0-0 £>bd4 -g-c737 Ьсб Дg5 ДЬ7“ ± 13 ^d6 0-0 £jf633 £|Ь330 <^c6 gel31 аб32 a433 Де7*3 £>fd4 £}d4 @,d4 да7 ДГ4 @'d433 ± 14 . . . • • • . . . £>bd4 £}d4 £>d433 аб37 ДЬЗ33 @•07 '®>f333 Дав h3 0—073 ± 1 5. Ad3 [5... £>c6 6. ed5 ed5 7. 4ДО Ab6 8. £tf3 &ge7?! 9. 0-0 0-0 10. c3± Spielmann — Aljehin, New York 1927; 8... £}f6!? = Keres; 6. £>gf3 £>f6 7. #e2 аб 8. 0—0 £}b4 9. e5± Bondarevski—Cistjakov, SSSR 1945; 6... £>ge7 7. 0-0 0-0 8. #e2 £}g6 9. £}b3 Ad 6 10. gel Ad7 = Cistjakov — BronStejn, SSSR 1946] 6. e5 £>fd7 7. £>gf3 £>c6 8. ^e2 ^c7 [8... £>b4? 9. 0-0 £>d3 10. 'S'dSA £}b3± Spielmann—Nimzowitsch, New York 1927; 8... f6!? Aljehin] 9. £>ЬЗ Ab6 [9... Ae7? 10. Af4 f6 11. Ab5 £>de5 12. £>e5 fe5 13. Ae5 Ad 6 14. f4± Spielmann—Azstalos, Bled 1931] 10. Af4 f6T Keres 2 5... £>f6 6. £>c5 #a5 7. c3 «>c5 8. ed5 'S’dS 9. 'S'dSi BronStejn—Barcza, Moskva 1962 34
8 6... #d5 7. 'S'dS ed5 8. ДЬ5 ± Bron- Stejn—Bagirov, SSSR (ch) 1961; 6... £}f6 7. ДЬ5 Ad7 8. Ad7 #d7 9. c4 [9. £tf3A 0-0=] ed5 10. c5 Дс7 = Steinitz—Lasker, Nurnberg 1896 4 7... £tf6 8. ДЬ5 Ad7 9. #e2 #e7± Bagirov —Holmov, SSSR 1963 5 Haag—Korcnoj, Gyula 1965 8 4... de4 5. £>e4 cd4 6. #d4 #d4 7. £}d4 ± 0 Griinfeld—T artakower, Debrecen 1925; 4... cd4 5. £>d4 Дс5 [5... £>c6!?] 6. £>2b3 ДЬб 7. ДЬ5± Samkovid—Fuchs, Lenjingrad 1967 - 3/210; 4... c4 5. ^e2 [5. g3?! £}c6 6. Ag2 ДЬ4 7.0—0 £}ge7 = Keres—Stahlberg, Buenos Aires 1939] Де7 6. e5± Pachman — BartoSek, Praha 1944 7 5. Ad3?! c41; 5. g3 cd4?! 6. ed5 #d5 7 . Ag2 d3? 8. 0—0± Gereben—Florian, Hun- gary 1952; 5... £}c6=; 5. ed5 ^d5 ?! 6. dc5 [6. Дс4!? Keres] Дс5 7. Ad3 £>f6 8. 0-0 £>c6 9. a3 0—0 10. b4± Kopajev —Kordmar, SSSR 1952; 5... ed5 — C 08/11; 5. c3 cd4 6. cd4 de4 7. £>e4 £>c6 [7... £>bd7 = ] 8. Ad3 Де7 9. 0-0 £tf6?! 10. a3 0-0 11. ДеЗ £>e4 12. Де4± Matanovic—Mihalj di§in, Jugoslavija 1968 — 6/273; 9... £>b4= 8 7. a3 £>ge7 [7... £tf6?! 8. 0-0 #c7 9. b4 Де7 10. ^620—0?! 11. c4± Cirid—Marovid, Jugoslavija 1969 — 7/198] 8. 0—0 0 — 0 9. b4 [9. ^e2 £}g6 10. £)b3 Ad6 = Matanovic— Unzicker, Stockholm (izt) 1952] Да7 10. ДЬ2 £}g6 11. £}b3± Matanovid—Kupper, Opatija 1953 9 8. #e2 £>b4 9. £>b3 £>d3 10. cd3 ДЬб 11. ДеЗ± J Johannessen—Marie, Beograd 1962 10 13. gaai Ab 14. <£}c5 [14. Дс5 0-0-0 15. Ad6 gd6 16. gd6 ^d6 = Matanovid— Gheorghiu, Skopje —Ohrid 1968 — 6/272] Дс5 15. Ac5 Де4 16. '$re4 0—0 (Parma — Uhlmann, Sarajevo 1969 - 7/199) 17. Ad6 #c8 18. £>d2± 11 6. Ab5 Ad7 7. Ad7 #d7 8. 0-0 Ae7 = Keres; 6. dc5 Ac5 7. £}e4 Де7 8. c4 £}b4 9. ^d8 ®d8 = Cirid—Planinc, Jugoslavija 1965; 6. £>e4 cd4 [6... £>d7 7. a3 &5f6 8. £tf6 £tf6 9. Ad3 cd4 10. 0—0± Gufeljd —Korcnoj, SSSR 1972 - 13/226] 7. £>d4 Ae7 8. Ae2 0-0 9. 0 — 0 e5 10. 4)b5 £}c6 = Keres — Bronstejn, SSSR (ch) 1947 12 6... £>d7 7. c4 £>5f6 8. dc5? ^c7 9. Ae2 £}c5 = Milid —Stahlberg, Ljubljana 1955; 8. Af4’?±; 8. Ae2!?± Keres 18 7. Ab5 Ad7 8. Ad7 £>d7 9. 0-0 Де7 = Prins — Gligoric, Venezia 1949; 7. £)fd4 ДЬ4?! [7... Де7!? Keres] 8. Ad2 Ad2 9. #d2 0-0 10. g3± Prins —Donner, (m) 1951 14 8. Де2 0-0 9. 0-0 Af6 10. c4 £e7 11. ДеЗ аб [11... £}bc6 12. ^d2 e5= Ivkov — Boleslavski Jugoslavija—SSSR 1956] 12. '®rd2 #c7 13. gadl £>d7 14. Ag5 £>g6 15. gfel 1/2 : 1/2 Ivkov —Petrosjan, Zagreb 1965; 8. g3 0-0 9. Ag2 Af6 10. 0-0 &c6 [10... £}e7 11. Ag5!± Parma—Sofrevski, Skopje —Ohrid 1968 - 6/271] 11. c3 #b6 12. £>b3± Keres- Stahlberg, Budapest 1952 15 10. ^e2 £>c5 11. Дс4 £>b6 12. ДеЗ 1/2 : 1/2 Ivkov — Bronstejn, Beograd 1964 18 Bui jovdid—Planinc, Jugoslavija (ch) 1965 17 5. ed5 £>d4? 6. £>d4 cd4 7. ДЬ5 Ad7 8. de6± Aronin—Batujev, SSSR 1949; 5... ed5 — C 09 18 5... #b6 6. ^e2 de4 7. £>e4 [7. Деб Ьсб 8. #e4 £>f6 9. dc5 £>e4! 10. cb6 £>d2 11. Ad2 ab6^] cd4 8. 0-0 Ad7 9. Af4 аб 10. Да4 f6 11. c3±-*EB Turn—Baranov, SSSR 1945; 10... £tf6!?; 5... Ad7 6. ed5 ed5 — C 09/2 19 11. £>ЬЗ?! f6^; 11. ЬЗ #a5 12. ДЬ2 ^c5 13. c4 f6 14. gel #e7 15. ef6 gf6 16. 1 £)f4oo Gufeljd—F. Portisch, Tbilisi 1971 — 12/211 20 14. Де5 Де5 15. ge5 #h4 16. c3± Westerinen —F. Portisch, Vilnus 1969 21 6. Деб Ьсб 7. 0-0 cd4 8. £>d4 c5 9. £ic6 ^c7 10. ed5 ed5 11. gel Деб 12. £>e5 Ad6 13. £>df3 £}e7 14. c4 0-0 15. cd5 £>d5 = Suetin—Petrosjan, Moskva 1967 22 6.. . ^d5 7. c4 ^h5 8. Деб Ьсб 9. dc5 Дс5 10. £}e4± 23 7... c41? Ivkov 24 9. #e2 £>f6 10. 0-0 Де7 [10... 0-0 11. £>ЬЗ Де7 12. gdl #b6 13. £>e5 c5= Alje- hin—Rabar, Munchen 1941] 11. gdl 'Й'Ьб 12. c4 0—0= Radulov —R. Byrne, Lenjingrad (izt) 1973 28 9... £>e7 10. £>b3± 28 10. c4 0-0 11. #c2 Де7 12. ЬЗ Ь4 13. gdl ^c7 14. ДЬ2 gd8 15. Де5 ^a5 16. £ie4 gdl 17. gdl ^a2 18. £tf6± J» Cejtlin- Guljko, SSSR 1971 27 11... ДЬб 12. ДеЗ± 28 14. Дс5±± Cejtlin—Stejnberg, SSSR 1971 29 6. e5 £>d7 = 88 6... ed5 — C 08/9 31 7. Дс4 ^d6 8. dc5 'S'cS 9. ^e2 Де7 10. £)b3 ^d6 11. 0-0 0-0 12. gdl± Kogan— Stecko, SSSR 1972; 7... ^d8± 82 9. £>e5 Ad7 10. £>d7 ^d7 11. £tf3 gd8 12 . £>e5 ^c7 13. Af4 Ad6 14. ^d4 (Westeri- nen—Andersson, Berlin 1971) 0—0= 83 6.. . ^a5 7. £ic3 cd4 8. £|d4 Ad7 9. 0-0 [9... £>c6 Ьсб 10. ^f3 gc8 11. Ad3± Gipslis — Liebert, Lublin 1972] £}f6 10. Af4 ^b4 11. £ide2± Keres-Si§ov, SSSR 1946 84 7. ДеЗ ^a5 8. £>c3 cd4 9. £|d4 ДЬ4 10. 0-0 ДсЗ 11. ЬсЗ £>ge7 12. gbl 0-0 13. з* 35
Д<13 £>d4 14. cd4 Деб 15. c4 Bad8= Stein- Uhlmann, Moskva 1971 — 12/213 35 7... £>f6?l 8. 0-0 cd4 9. 4>d4 Де7 10. ДГ6 gf6 11. 4>c6 bc6 12. Да4 ^c7 13. #f3 f5 14. ^c3± Smit—Ozols, SSSR 1972 - 13/225; 7... ^b6 (Flor) 8. ^e2 cd4 9. 0-0-0 ± Talj; 7... f6!? 8. ДеЗ ^aSoo Pachman 36 9... ДЬ4?! 10. 0-0± Talj— Uhlmann, Moskva 1971 - 12/212 37 10. ДеЗ ^c7= Uhlmann 38 oo Talj = Gipslis; 39 6. 0-0 (Aljehin) £>f6 [6... аб 7. Деб Ьсб 8. 4>d4 c5 9. 4tf3 £>f6 10. ed5 ed5 11. gel Де7 12. £}e5 ДЬ7= Puc—Matanovic, Jugo- slavia (ch) 1951; 6... de4!? 7. £>e4 Дd7 8. #e2 &f6 9. Дg5 Де7 10. ДГ6 gf6 11. gadl *&b6 12. 4>d4 0-0-0 13. ^c4 f5 14. 4>c3 ^c5 15. £}c6 Деб 16. ^c5 Дс5= Westerinen—Hasin, Moskva 1970 - 12/235] 7. e5 [7. 4>d4 Дd7 8. Деб Деб 9. e5 4>d7 10. f4±; 7... ^b6 8. ed5 4>d5 9. 4>c4 ^c7 10. 4>e5 Дd7 11. 4>d7 ^d7 12. c4 £}b6 13. ^f3± Altsuler —Gilzet, corr. 1971] 4>d7 8. £>ЬЗ аб 9. Деб Ьсб 10. ,S,d4 &с7 11. gel Sb8= Aljehin—Urbanec, Praha 1943 40 7... Деб 8. Деб! [8. ^e2? £>f6 9. 0-0 Sc8 10. Ad3 de4 11. 4>e4 Де7 12. gdl ^c7 13. c4 0-0 14. ЬЗ 4>e4! 15. Де4 ДГ6 16. gbl ^e5=F Karasev —Vaganjan, SSSR (ch) 1971] Ьсб 9. c4 d4 [9. . . £f6 10. ^a4 ^d7 11. e5 4>g4 12. £tf3 h5 13. 0-0 Sb8 14. аЗ Де7 15. b4 Sb7 16. ДГ4 4>h6 17. ДЬб gh6 18. c5± Cejtlin —Vaganjan, SSSR (ch) 1971 — 12/215] 10. 0-0 c5 11. f4± 41 14. c4 0—0 = Talj — Korcnoj, Moskva 1971 - 12/216 42 4... cd4? 5. ДЬ5 Дd7 6. de6 ДЬ5 7. ef7 ®f7 8. ^h5H—; 4... 4}f6?! (Saposnikov) 5. ДЬ5 [5. de6 Деб 6. 4>gf3 4>c6 7. Дс4 cd4 8. Деб fe6 9. 0-0 Дd6 10. ^e2± J ffl Bonda- revski - Krogius, SSSR 1951] Дd7 6. Дd7 ^d7 7. de6 ^e6 8. £e2 4>c6 9. 0-0 0-0-0 10. £>f3± Vlasov —Gavrilov, corr. 1951 43 5... £>f6? 6. £>b3 ^dl 7. ®dl 4>a6 8. Даб Ьаб 9. 4}f3±± 44 7... i&c6 8. ^e2 0-0 9. 0-0 аб 10. 4}e5 ^c7 11. £}df3 b5 12. ДdЗ ДЬ7 (Kudrja- sov —Petrosjan, SSSR 1967) 13. ДГ4!?± f ; 7... ^d6 8. ^e2 4>c6 9. 0-0 0-0 10. c3 tyc7 11. £}ЬЗ Де7= Kieninger—Eliskases, Harzburg 1938 45 10. 4>ЬЗ!?А ДГ4 Keres 46 Pirc —Eliskases, Noordwijk 1938 47 5... 4>сб?! 6. c4 ^h5 7. d5! ed5 8. cd5 ^d5 9. Дс4±0 Skalicka 48 7. 0-0 4>bd7 8. ^e2 [8. 4>e5!? ^c7 9. ^62+ Pachman] аб 9. a4 b6 10. 4}e5± Keres 49 7... аб 8. ДЪ5?! ab5 9. ab5 #f3 10. Еа8 ^g2 [10... ^dl? 11. ®dl £}fd7 12. 4>c4±] 11. ^f3 ^f3 12. 4tf3 4tfd7 13. 4>e5 [13. ДГ4Ь6!Т] cd4! [13... £}Ь6?! 14. Sb8 Дd6 15. 4}c4± Dunajev — Katalimov, SSSR 1949] 14. 4)d7 ®d7 15. Sb8 Дd6cs Boleslavski — Cistjakov, SSSR 1956; 8. 0—0 b6 9. 4>e5 ^c7 10. Sei 4>c6 11. 4}df3 4>e5 12. de5 4>d7 13. 4}g5 [13. ^e2 ДЬ7 Poljak—Cistjakov, SSSR 1948; 14. Ag5±] ДЬ7 14. £>f7 ®f7 15. Деб H— Keres 50 14. b3± Andersson—Petrosjan, Wijk aan Zee 1971 - 11/169 31 6... ^c5 7. 0-0 4>c6 [7... Ь5?! 8. ДdЗ ДЬ7 9. 4>b3 ^d5 10. 4>bd4 аб 11. c4± Tarrasch —Eckardt, Nurnberg 1890] 8. ^e2 4tf6 9. 4>b3 ^b6 10. Sdl Дс5 [10.. . Де7 11. 4tfd4 4id4 12. Sd4 0-0 13. ДеЗ ^сб 14. ДЬ5 ^c7 15. ДГ4±0 J Rautenberg—Bogo- Ijubov, Stuttgart 1947] 11. a4 a5 12. £}c5 ^c5 13. ЬЗ [13. сЗ 0 —0 14. 4}d4± Lejkin —Cistjakov, SSSR 1937] 4)d5 14. ДаЗ± Keres-Stahlberg, Buenos Aires 1939; 6... ^h5 7. 0—0 4}c6 8. £}b3 4)f6 9. 4)bd4 4)d4 10. 4)d4 ^dl 11. Sdl аб 12. ДГ4± Lipnicki — Cistjakov, SSSR 1950; 12. Де2± Krogius — Barcza 1964 52 9. £)bd4 £)d4 10. £)d4 аб 11. ДеЗ [11. ДГ4 ДГ6 12. сЗ Ad4 Szabo — Stahlberg, Hel- sinki (ol) 1952; 13. cd4±] ДГ6 12. c3 13. ^h5 0—0 14. Sadl±O Smislov — Stahlberg, Helsinki (ol) 1952 53 10.. . 4>ge7 11. 4tfd4 [11. сЗ аб 12. ДеЗ 0 — 0 13. 4}fd4± J Rossolimo —Stahlberg, Am- sterdam 1950] Дd4 12. ДеЗ 4tf5 13. 4>d4 4>cd4 14. Дd4 4>d4 15. ^e3± Keres 84 14. gd4 ^c7 15. gadl 0-0 16. ^e5± Averbah —Stahlberg, Stockholm (izt) 1952 85 9. £>bd4 £>d4 10. £>d4 Де7 [10... Дс5 Unzicker—Wade, Oldenburg 1949; 11. c3±; 10... аб 11. c3 ^c7 12. ^e2 Де7 13. Дg5± Ivkov —Bronstejn, Jugoslavia —SSSR 1957] 11. ДеЗ [11. ЬЗ 0-0 12. ДЬ2 аб 13. ^е2± J Bondarevski —Judovid, SSSR (ch) 1939] аб 12. ^f3 *^c7 13. ДЬЗ Дd7 14. gfeli J Trifuno- vic—Kaila, Helsinki (ol) 1952 88 9... аб 10. gdl [10. a4 Де7?!± Aver- bah — Florian, Moskva—Budapest 1949; 10... Дd6!? 11. Sdl ^c7 12. £}bd40—0 13. Дg5±t Keres] b5 11. £>bd4 &d4 12. gd4 ^b6 13. ДdЗ ДЬ7 [13.. . Дс5 14. gh4 ДЬ7 15. Ь4± KamiSev —Cistjakov, SSSR 1946] 14. a4! Дс5 15. gh4 b4 16. a5!± Sax—Andersson, Hilver- sum 1973 - 15/202 87 11... £>d4 12. Sd4 ^b6 13. c3 [13. Дg5!? Keres] Дd7 14. 4}e5± Foltys —Ros- solimo, CSSR—France 1947 88 14. ^e5 [14. £}e5!?± Pachman—van Hoelden, Hilversum 1947] ^e5 15. £}e5 Efd8 16. £>d7 c5 17. £if6 ДГ6 18. ДГ6± ± Keres- Eliskases, Noordwijk 1938 36
59 7... £>с6 8. £)е4 [8. £)ЬЗ] ^d8 9. Д£4 £>f6 10. -&e2 Де7 11. Sadi 0-0±; 8. Sei аб [8... £>f6] 9. a4 ^c7 10. £>e4 Ad7 11. £>d4 Де7 12. £}f5!± J Ofstad — Uhlmann, Halle 1963 60 8. ^e2 аб 9. a4 Де7 10. £}ЬЗ £}c6 = Bronstejn—Lejn, SSSR (ch) 1967 91 9. ^e2?! Де7 10. Sdl e5! 11. ДЬ5 Ag4 12. £}a5 0-0 13. £>b7 ^c7=Fffl Medina- Eliskases, Mar del Plata 1953 92 9... Ad7 10. £>bd4 аб 11. Ag5 ^c5 12. ДЬЗ 0-0-0 13. c3± Liebert—Uhlmann, DDR (ch) 1963 63 10. Ag5 Де7 11. £>bd4 £>d4 12. ^d4 ^d4 13. £}d4 ± 0 Ragozin—Pol jak, SSSR 1957 94 10... Ad7 11. Ag5?! Sc8 12. Afl Де7 = Liebert-Fuchs 1969; 11. £>bd4±; 10... $c7 11. £}bd4 £}d4 12. ^d4± van den Berg—Donner, Beverwijk 1969 95 14. £>d4 Sc8 15. ДЬЗ±± Averbah- Stahlberg, Zurich (ct) 1953 99 10. ^d4 ^d4 11. £}d4 аб [11... Ad7 12. Af4 Sc8 13. ДЬЗ Дс5 14. Sadl±± Matanovic—Vasjukov, Beograd 1962] 12. Д£4 [12. c3 Дс5 13. £}c2 Ad7= Fuchs—Uhlmann, DDR 1965; 12. Де2 Ad6 13. Sdl фе7 14. ДеЗ ±0 Trifunovic—Karaklajic, Jugoslavia (ch) 1958] Де7 [12.. . Дс5 13. &ЬЗ Де7 14. Де2± Gipslis—Uhlmann, Moskva 1967 — 3/209; 12... Ad7 13. Sadi Sc8 14. ДЬЗ±± Sokolski- Cistjakov, SSSR 1957] 13. Sfdl b5 14. Де2 ДЬ7 = Matanovic —Petrosjan, Bled 1961; 13. Sfel’.?± 97 10... Де7 11. b3 0-0 [11... аб 12. ДЬ2 0-0 13. ^f3 ^c7 14. Sfel Ь5?! 15. Ad3 ДЬ7 16. ^h3 g6 17. a4! ba4 18. Sa4 £}h5 19. £}e6H— Stejn—Uhlmann, Moskva 1967 - 4/214; 14... Ad6!?] 12. ДЬ2 e5 13. £>b5 ^dl 14. Sfdl ДГ5 15. Sacl±± Talj- Uhlmann, Moskva 1967 — 4/215 98 11. c3 ^c7 [11... Ad7 12. ^f3 ^c7 13. Ad3 Ad6 14. h3 0-0 15. Ag5± Ivkov- Panno, Buenos Aires 1955] 12. Ad3 [12. ^e2 Ad6 13. h3 0-0 14. Ag5 £>e4 15. ДеЗ b5 = Bagirov—Durasevic, Oberhausen 1961] Ad6 13. h3 Ad7 14. ^e2 ДЬ2 15. ®hl ДГ4= Bole- slavski — Guimard, SSSR—Argentina 1954;11. a4 ^c7 [11... Де7 12. ЬЗ 0-0 13. ДЬ2 Sd8 14. 'Й'ГЗ ^c5 15. Sfdl± Larsen—Barcza, Mo- skva 1962] 12. ^e2 [12. b3 Ad6] Ad6 13. h3 0-0 14. a5 [14. b3 Ad7 15. ДЬ2 e5oo Med- nis—Fuchs 1962] Ad7 15. c3 Sfe8± Bron- stejn—Poljak, SSSR 1962; 11. ДеЗ ^c7 [11.. . Де7 12. ^f3 0-0 13. Sadi ^c7 14. ДЬЗ Ad7 15. Sfel± Pilnik—Eliskases, Stockholm (izt) 1952] 12. ^e2 Ad6 13. h3 b5= Matanovic— Eliskases, Stockholm (izt) 1952; 11. b3 ^c7 12. ^e2 [12. <M3’?] Ad6 [12... b5!?] 13. £rf5 ДЬ2 14. ®hl 0—0 15. £}g7± Geier—Stahlberg, Goteborg (izt) 1955; 11. Sei Де7 12. сЗ e5?! [^ 12... 0-0 Keres] 13. £tf3 ^dl 14. Sdl e4 15. £}e5±±x e4 Keres—Benko, Curasao, (ct) 1962 99 12. Ag5 Geier—Eliskases, Stockholm (izt) 1952; 12... Ad6= 70 14. Ag5± Keres C08 1. e4 e6 2. d4 d5 3. &d2 c5 4. edS edS 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 ДЬ5 J.d7 ^e23 0-0 &f3 dc5 ДеЗ =. Ad7 £)d7 Ad62 £)gf63 0-0 £>c5 Se8* 2 ... 'S'eZ Ad7 dc5 £)b3« ^e2 £}bd43 ± . . . &e7 £d7 ^ic53 -g-e27 £>a43 3 ... . - - dc5 &gf3 0-0 £ib3 •S’dS Д§512 •®-b5 = . . . Де7 &f6 0-0 ^c510 Se8 ДЬб11 ДЬ513 &bd7“ 4 ... . . . . . . £b3 ДеЗ 0-0-0 Дd713 £>ЬЗ!?17Дс5 = . . . . . . . . . 0-0 Se8 a6“ &bd7 £c5 Дс513 5 ... £}f3 Дd723 0-0 &fd421 ± аб13 £>bd7 &c5 6 . . . @-e222 dc5 ^e2 £>b3 Дd2^‘ ДеЗ 0-0 Дd42• ± •g.e723 ,®,e2 J.c5 ДЬб Дd72^ f6 £lge7 7 ... ... dc5 £}b327 &f3 ДеЗ 0-0-030 Дс4 ДЬЗ . . . Де7 £f6 0—0 £>e4“ ge823 &c5 £)b3 Деб31 37
8 5 6 7 8 9 10 ДеЗ 0-0-0 ge832 a533 11 a4 J.d7 12 &f3 £>a7 13 &fd4 £>e4“ = 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £d2 c5 4. ed5 ed5 5. . £>gf3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 . . . ДЬ5” Ad7 0-0 dc533 &d4 &f5 £ib340 ДеЗ42 ± £f6” J.d7” £>bd7 Де7 £>c5 0—033 ge8 £)e641 -g-c743 10 . . . £}b3 £>fd4 ЖЗ &f5 ± £jce444 g'd748 0-0 gfe844 11 ... c4 Де243 cd5" 0-0 &b3 &fd4 Af3 £}c2 = аб £>c6 £>d5 cd4 Де7 0-0 Af6 £>de7” 12 . . . dc5 £>b3 Д1332 Де284 0-0 &fd4e5 gel ДеЗ . . . Дс5 Да781 •g-e753 £>f6 0-0 £>c6 £}e4 £>e5“ 13 ... Де237 0-0 gel &fl Ag5 c3 J.d2 00 . . . c4“ Ad6 £>e7 ^bc6 0-0 f6 b5“ 1 7. £igf3 #e7=; 7. «ТЗ £igf6 8. &e2 &d6 9. dc5 £>c5 10. £>b3 £}e6 11. ДеЗ Де5 12. сЗ 'Й’с7= Bronstejn—Kordnoj, Riga 1958 2 7... 4)gf6 8. 0-0 Де7 9. dc5 £>c5 10. £}d4 0—0 11. £}f5± Rellstab—Marie 1958 3 8... £>e7 9. £tf3 c4 [9... 0-0 10. £g5?! c4 11. Sei Se8= Udovdic—Ivkov, Jugoslavija 1955] 10. Af4 #c7 11. ^d2 0-0 12. Sfel Sfe8 [12... &g6?l 13. £d6 #d6 14. &g3 Sfe8 15. h4± Larsen —Uhlmann, Palma de Mallorca (izt) 1970 - 10/237] 13. £d6 #d6 14. £}g3± Larsen —Uhlmann, Las Palmas (m) 1971 - 11/170 4 Larsen —Uhlmann, Las Palmas (m) 1971 - 11/171 5 8... 9. £>e2 Дс5 10. £>ЬЗ ДЬб [10... 11. £>c5 £}c5 12. ДеЗ £}e6 13. 0-0-0 zb _L Beni—Castaldi, Dubrovnik (ol) 1950] 11. £}bd4 [11. Ad2!? Keres] £}gf6 12. Дg5± Kan—Bondarevski, SSSR (ch) 1937 6 9. #e7 Де7 10. £}b3= Flor—Botvinik, (m) 1935; 9. £}df3l? &e2 10. £)e2 £}f6 11. ДеЗ 4)ce4 12. 0-0-0 Дс5 13. Дс5 £ic5 14. £)f4± Averbah— Szabo, Sczawno Zdruj 1950 9... £>a4?! 10. &d4 [10. ДеЗ!? £>b2 11. Of3 &c4 12. 0-0 £>e3 13. Sfel £>f6 14. #d3o5 Levenfis] аб [10... 4)f6 11. ДеЗ #b4 12. Ad2 фе7 13. ^b5zb] И. ДеЗ &Ь2 [И... 0-0-0 Euwe—Donner, (m) 1950; 12. 0-0-0 ±] 12. £)f5 ^b4 13. J.d2 #e4 14. Sbl £>c4 15. ДсЗ zb Keres 8 10... 4)b3 И. аЬЗ Дс5 12. 4)c3!? [12. £}f4 £}f6 13. 4)d3 ДЬб 14. ДГ4 0—0 15. 0—0 Sfe8 16. Sfel Se4= Sokolski—Aronin, Lenjin- grad 1949; 12. 0-0 £>e7?! 13. Sdl 0-0 14. сЗ аб 15. Ь4 ДЬб 16. ДеЗ± J Gligorid—Stahl- berg, (m) 1949; 12... 13. Sdl 0-0 14. h3 Sfe8= Foltys —Gligoric, Budapest 1948; 12. c3 4)e7 13. 0-0 f6 14. Sei ®f7 15. 4)f4 She8= Ujtelky—Stahlberg, Trendanske Teplice 1949; 12. Дg5 &e7 13. Де7 фе7 14. Sdl Sad8 15. £tf4 d4 16. &d3 ДЬ6= Trifunovid- Gligoric, Mar del Plata 1950; 12. Дd2 £}e7 13. ДсЗ £)сб?! 14. Sdl± Euwe—Botvinik, (met) 1948; 13... 0-0 14. 0-0± J] [12... 0-0-0 13. Sa5!zb Hort—Ivkov, Wijk aan Zee 1970 - 10/236] 13. &a4±; 10... &e6 11. ДеЗ £tf6 12. 0-0-0 b6 13. Shel 0-0-0 14. £>ed4 ±± Tajmanov—Bondarevski, SSSR (ch) 1948 8 X d5 Parma—Vagan jan, Jugoslavija — SSSR 1971 10 9... Se8 10. Дd7 £}bd7 11. &b3 £c5 12. Дg5 #c7 13. £>c5 Дс5 14. #d3 £>e4= Aronin —Geier, SSSR (ch) 1952 11 11... аб 12. Дd7 £>bd7 13. Дg5 (Botvi- nik—Bronstejn, (m) 1951) Да7=; 11... ^b6 12. Дd7 £}bd7 13. Дg5 h6= Minic— Ivkov, Jugoslavija 1963 12 12. Дd7 £>bd7 13. Дd2 [13. Д14?! Se4 14. Дб3 ^e7^ Minid—Kordnoj, Beograd 1964] £tf8 [13... #c7 14. ДсЗ £e4 15. Дd4 Sac8 16. c3± Keres —Holmov, SSSR (ch) 1948; 13... Sc8 14. Sael Se4 15. ДсЗ ^c7= Lutikov—Bondarevski, SSSR 1951] 14. ДсЗ £}еб 15. Де5 £>e4 16. Sadi £}6g5 (Beni- Kordnoj, Luhadovice 1969 — 7/199) 17. Дd4= 18 12... £>c6 13. c3 Oe5 14. £)e5 Se5 15. 38
Ad7 gg5 16. ДЬЗ ^d6= Padevski—Antosin, Zagreb 1965 14 14. a4 аб 15. ^d3 ge4=Fuderer-Petro- sjan, Goteborg (izt) 1955; 14. £}bd4 ^c7 15. сЗ аб 16. ^d3 £}e4= Polugajevski—Holmov, SSSR (ch) 1956 15 10... a5 11. a4 &a6 12. £d7 ^d7 13. 'S'bS 'S'bS 14. ab5 4}c7 15. сб Ьсб 16. Ьсб a4 17. £}d4 a3 18. ЬаЗ 4^e4^ Bohnisch—Fuchs, DDR 1966 16 11. £d3 a5 12. &f3 a4 13. £>bd4 Дс5 14. сЗ £}c6qp f Makarov—Konstantinopoljski, SSSR 1951 17 12. 'Й'ГЗ a5 13. a4 'Й,с7^ Rabar—Matu- lovid, Jugoslavia (ch) 1957 18 14. 'Й'ГЗ Да7 15. £}f4= Kuzmin—Kor- dnoj, SSSR 1973 - 15/204 « 10... Дс5 11. £d7 £>bd7 12. &c5 £>c5 13. #b5! [13. 0-0 d4?! 14. gfdl ^b6 15. 4)d4 #b2 16. #b5? ^b5 17. &b5 gec8 = Hort—Padevski, Harrachov 1966 — 1/127; 16. &b5!?±; 13... ^c7!?±] gc8 [13... £>ce4 14. 0—0 '$,c7 15. c3± Castaldi—Porath, Hilver- sum 1947; 13... £>e6 14. 0-0 #c7 15. c3 аб 16. 'ЙЪб 'Й’Ьб 17. ДЬ6±± Keres—Bonda- revski, SSSR (ch) 1948] 14. 0-0 аб [14... 'S,d7 15. 'S,d7 £}cd7 16. c3± J Larsen] 15. «Ъ4 Se4 16. ^d2 h6 17. gadl± x d5 Larsen —Uhlmann, Las Palmas (m) 1971 — 11/172 20 11. £d3?! Да4!^ 21 13. gfel?! = Parma—Kordnoj, Moskva 1971 - 12/217 22 6. £>e2 #Ь6?! 7. a4 £>f6 8. 0-0 £g4 9. h3 ДЬ5 (BronStejn—Guljko, SSSR 1968 — 5/187) 10. dc5A &b3±; 6... £d6 7. dc5 Дс5 8. 0-0 &e7 9. £>b3 £d6 10. £>ed4 — C 09/6 23 6... Деб 7. £>gf3 ФЬ6 [7... Де7 8. 0-0 £tf6 9. gel 0-0 10. ДсбД £>g5± Iglicki —Verlinski, SSSR 1937] 8. 0-0± 10. a4 £>e7 11. a5 Дс7 12. Д£4± Szabo- Barcza, Stockholm (izt) 1952 28 10... £}е7?! И. ДЬ4± Euwe—Botvinik, (met) 1948 28 13. £>ed4 gc8 14. £>c6 Деб 15. Деб bc6= Smislov—Botvinik, Budapest 1952; 13. Ad4± Keres » 8. £>gf3 0-0 9. 0-0?! Дс5 10. £jb3 ДЬб 11. c3 [11. Д£4 аб 12. Даз ge8 13. -&dl .fl_g4 14. c3 £je4^ J Poljak—Boleslavski, SSSR 1938] Ag4 12. -й-аз ^d6 13. £>bd4 <Le4=F FridStejn—Petrosjan, SSSR 1951; 9. £}b3!? 28 9... ge8 10. 0-0 [10. ДеЗ аб 11. Деб Ьсб 12. 0—0а5 13. gel •Й’с? оо Poljak— Hasin, SSSR 1949] Дс5 11. -Й-аЗ ДЬб 12. Ди5± Keres 28 10... Д£6?! (Flor—Stahlberg, Pamu 1937) 11. 0-0-0± X as 38 11. 0-0 £>с5 12. #dl 4}е4 13. £>bd4 &с7= Gerstenfeld—Boleslavski, SSSR (ch) 1940 31 Florian—Katetov, Praha 1943 32 9... Дв4?! 10. f3 Да7 11. 0-0-0 аб 12. Да4± Ribli—Enklaar, Wijk aan Zee 1972 - 13/227; 9... £>g4?! 10. 0-0-0 £>e3 11. ^e3 ge8 12. £f3 Д£6 13. Poljak-Sokolski, SSSR 1951; 9... ав 10. Даз?! d4 11. Ag5 a5 12. a4oo Hiibner—Uhlmann, Palma de Ma- llorca (izt) 1970 - 10/238; 10. Да4! — 9... ge8 33 10... -Й-С7 11. £>f3 Да7 12. фЫ± Zeljandinov—Krasnov, SSSR (ch) 1967 — 5/190; 10... ав 11. Да4 £>g4!? [11... £>e4 12. ^fl Д£5 13. £>e2 gc8 14. a3± Ribli-Farago, Hungary (ch) 1971 - 12/218] 12. £>f3 Д£6 13. ghel 4}e3 14. fe3 264^ Kuprejdik—Guljko, SSSR 1973; 12. -Й-f3 oo 34 13... £jg4?I 14. фЫ £>e3 15. fe3 Ag5 16. ^f3!± Parma—Vaganjan, Jugoslavia— SSSR 1972 - 13/228 38 5... c4 6. Де2 £>сб 7. 0-0 Даб 8. сЗ [8. ЬЗ cb3 9. c4 £>ge7 10. c5 Дс7 11. £>b3 0-0= Geier—Mikenas, SSSR 1949] £>ge7 9. gel 0-0 10. £>fl b5 11. Ag5 b4= ToluS- BronJtejn, 1952; 6. ЬЗ! cb3 [6... b5 7. a4 •jj’aS Kordnoj 8. £>e5!±] 7. ДЬ5 [7. ab3 £>f6 8. ДЬ5 Да7 9. -Й-е2 Де7 10. £>е5 0-0= Kramer —Grob 1951] Да7 8. Й,е2± Bondarevski 38 6. Де2 Де7 7. 0-0 0-0 8. dc5 Дс5 9. 4)ЬЗ ДЬб 10. Ag5 4)сб 11. сЗ ge8= Aronin— Lutikov, Moskva 1959 87 6... £>сб? 7. 0-0 Де7 [7... c4 8. ЬЗ сЬЗ 9. £>e5± Keres—Biickstein, Bamberg 1968 - 5/192; 7... Деб 8. gel Даб 9. dc5 Дс5 10. £>b3± Euwe—Broadbent, London 1948; 7... cd4 8. gel Де7 9. -&e2 Да7 10. £jb3 4}e4 11. Деб Ьсб 12. 4)e5± Pachman] 8. dc5 0-0 [8... Дс5 9. gel Де7 10. ffe2±] 9. £>b3 £>e4 10. ДеЗ Ag4 11. Деб Ьсб 12. c3 [12. &d3± LevenfiJ—Judovid, Lenjingrad 1933] ge8 13. •@’d4± Pachman—Opodensky, Brno 1944 38 9. gel?! 0-0 10. dc5 £>c5 11. £b3 4}ce4 12. ДеЗ Даб= Aronin — Suetin, SSSR 1957 38 10... «-d7?! 11. £>2f3 0-0 12. &e5 Й’св 13. Ag5 ge8 14. 4}d3± Botvinik—Bron- stejn (m) 1951 48 12. foe7 ^te7 13. £>f3 gac8 14. ДеЗ аб 15. gel f?d7 16. Дс5 gel 17. #el gc5 18. c3 gc8 19. -&d2 ge8 20. gel 1/2 :1/2 Geier —Pachman, Bled 1961 41 12... gc8?! 13. ДеЗ Д£8 14. Да4 £>еб 15. сЗ <Ld4 16. -&d4± Hasin-Sokolski, SSSR 1957; 12... £>ce4 13. foe7 -&e7 14. ДеЗ #c7 15. J3.d4 £}d7 (Parma—Donner, Busum 1968 - 5/193) 16. «М3± 42 13. foe7 fj-e7 14. ДеЗ аб 15. £)d4 gac8 16. c3 gcd8 17. gel &e4 18. f3 £)d6 19. ДГ2 39
£}с4 20. ^с2 'Й'Гб 21. Sadi £}f4= Boleslav- ski—Sokolski, SSSR 1957 43 14. c3 gad8 15. 'S'fSi Geier—Stahlberg, Zurich (ct) 1953 44 10... 0-0?! И. £>c5 Дс5 12. Ag5 gc8 [12.. . d4?! 13. #d3 h6 14. Ah4 gc8 15. gfel 'ЙЪб 16. ^£54 Matulovic—Puc, Jugoslavia 1970 - 9/163; 12... Де7 13. Sei #d7 14. ge5! Sad8 (Parma—Donner, Solingen 1968 — 6/274) 15. #e2±] 13. сЗ Sc6 14. £>e5 [14. ^d3 h6 15. Af6 gf6 16. Sadi ^Ьб 17. b4 Ad6 18. 'S'dSi Krogius —Boleslavski, SSSR (ch) 1958; 14.. . gfe8±] Se6 [14. . . Sb6 15. £>d3 Де7 16. ДеЗ Sc6 17. gel± Matanovic— Czerniak, Tel Aviv (ol) 1966 - 4/428] 15. &g4 [15. £>d3!? Ab6 16. 4>f4±] Ae7 16. £e3 ge5 17. Ah4± Talj —Benko, Skopje (ol) 1972 - 14/228 45 11. . . 0-0 12. £tf5 ge8 13. £}e7 ^e7 14. Ae3± Parma—Puc, Ljubljana 1969 — 7/200 46 14. 4)e7 ge7 15. Ae3± Keres —Ivkov, Bamberg 1968 - 5/191 47 6... dc4 7. Ac4 [7. £>c4 b5 8. £>ce5 Ab7 9. a4 c4? 10. ab5 ab5 11. Sa8 Aa8 12. Дс4Н— Lambert—Donner, Dubrovnik (ol) 1950; 9... f6! 10. £}g4 ^d7= Pachman] b5 8. ^e2±; 6... Дев 7. Де2 £>c6 8. dc5 Ac5 9. 0-0 dc4 10. #c2 b5 11. £>e4 #b6 12. b3 £}d4 13. £}d4 Ad4 14. Ab2oo T Korcnoj — Guterman, SSSR 1948; 9. .. £tf6! ? 48 7. cd5 cd4 [7... £|d5 8. Дс4 Де6=] 8. Ac4 b5 9. ДЬЗ d3?I 10. 0-0 Де7 11. £>g5 0—0 12. £}de4± Foltys — Skold, Marianske Lazne 1951; 9. .. ^e7 = 49 8. 0-0 cd4 9. cd5 [9. £|b3! ?] £>d5 10. £}ЬЗ Де7 11. £}fd4 0—0= Rossolimo—Kordnoj, Wijk aan Zee 1968 - 5/189 50 Szily—Botvinik, Budapest 1952 51 7.. . Ad6 8. Ae2 £>c6 9. 0-0 £>ge7 10. Ag5 0-0 11. Ah4 Ag4 12. Ag3± Trifunovic - Duckstein 1955; 8. &d3!? 52 8. Ag5 £f6 9. £tfd4 [9. ^e2 Деб 10. £>bd4 #e7 = Keres] 0-0 10. Де2 #d6 11. 0—0 4)e4 12. ДеЗ= Keres —Botvinik, (met) 1948; 8. Ae2 ^£6 9. 0-0 £>c6 10. Ag5 0-0 11. c3 ge8 12. £}bd4 ^d6= Estevez—Korcnoj, Lenjingrad (izt) 1973 53 8. .. £}f6 9. ^e2 Ae6 10. Ae3± Geier - Mikenas, SSSR (ch) 1950 54 9. #e2 £>c6 10. 0-0 Ag4 11. h3 Ah5 12. Af4 'Й,е2= Matanovic—Korcnoj, Wijk aan Zee 1968 - 5/188 55 IL Ag5!? Keres 58 14. £}d2 f5= Ciric—Korcnoj, Jugosla- via—SSSR 1967 - 4/217 57 6. b3 Af5 [6... &c6 7. ДЬ2 £tf6 ~8. Ad3 Ae7 9. dc5 0-0 10. 0-0 Ac5 11. £>g5 g6 12. c4 Ad4= Matulovic—Minic, Skopje 1967 - 4/216] 7. Ab2 £f6 8. Ae2 £>bd7 9. 0-0 Ae7 10. dc5 Ac5 11. £>d4 Ag6 12. £)2f3 0-0 13. c4 «£)Ь6= Suetin—Petrosjan, SSSR (ch) 1954 58 6... £>f6?! 7. 0-0 £>bd7 8. £>e5 cd4 9. £}d7 Ad7 10. £}f3± Prins—Zimmermann, Venezia 1949; 6... £>c6 7. 0-0 c4 [7... Ad6 8. c4 £}f6 9. cd5 £>d5 10. Дс4 £>b6 11. gel 4}e7 12. £}g5± Rossolimo—Bolbochan, Du- brovnik (ol) 1950; 10. £}e4 cd4 11. £}d6 ^d6 12. £>d4 0-0 13. Af3± Keres] 8. gel Ae7 9. c3 £tf6 10. £>e5 0-0 11. £>c6 Ьсб 12. b3 cb3 13. ab3 c5= Tukmakov—Petrosjan, SSSR (ch) 1973 59 Gipslis —Korcnoj, Tallinn 1967 — 3/211 C09 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>d2 c5 4. ed5 edS 5. £}gf3 £>c6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 dc5* J.b52 0-0 £)b3 SeP = Дс5 4dge7 0-0 J.b6 2 Ab5 0—0’ b3 c4* cd5 •ЙЪЗ £}e4 ^b2 J.d28 4- c4* ^d6 cb3 £e7’ £)d5 0-0 £a5 J.e7 3 £e2 0-0 £>b3 £>bd4 ЬЗ11 Ab2 c4 Scl ± 'Й'е? cd4* ’g-dS10 Ad6 £lge7 0-0 £ig6 ^ce7 £>f412 1. e4 e6 2. . d4 d5 3. ^>d2 c5 4. edS edS S. £)gf3 £>c6 6. _2_b5 Д46 7 8 9 10 11 12 13 14 15 4 dc5 ^e214 £)e5 £}d7“ Фе2 <®f3 Ae3 J.C6 ± ^e713 Ac5“ Ad7 <$>d7 Se8 ^d6 аб Ьсб17 40
7 8 9 10 11 12 13 14 15 5 0-0 4)e72 3 * * * * * * * * * * * * * * 18 * * c4 0-0" dc528 Дс5 £>b3 J.d621 Деб bc6 c5 Ac7 £>bd4 h6 gel Ag4 h3 ДЬ522 = 6 dc5 Дс5 £)b3 J.d6 ^d223 0-0 ДсЗ ^c7 gel 7 . . . Ag5 0-0 Д11424 Ag42‘ gel ge8 £g3 Ag3 hg3 •Й’Ьб Ad32e 8 . . . 4)bd4 0-0 ЬЗ27 Ag428 ДЬ2 Й’Ьб Де223 gad8 h3 ДЬ5 •&d2 gfe830 = 9 . . . . . . J.g531 f632 ДеЗ33 £>e5 gel аб ДП <S>h8 h3 Дd734 10 ДЬб ДеЗ ДеЗ33 fe3 0-0 •®'d2 •Й’Ьб a433 ДГ537 4)fd4 £)d4 ed4 ^g638 = 11 . . . . . . Деб Ьсб fe3 дё4з» ,S'd4 ДГЗ gf3 0-0 gafl £)g6" = 12 . . . gel" 0—042 ДеЗ" ДГ5" сЗ Де4 Oibd4 •&d6 ДП •&f6 ^a4 h6" 1 6. Де2 £jf6 7. 0-0 Деб [7... Де7 8. dc5 Дс5 9. £)ЬЗ Де7 10. Ди5 h6 11. ДИ4 0—0 12. сЗ Деб 13. <Lfd4± Reti—Kostic, Teplice Sanov 1922] 8. dc5 [8. gel?! -Й-Ьб 9. &fl cd4 10. a3 Д46 11. ДdЗ 0-0 12. £>g3 gae8=p Konstantinopoljski—Botvinik, SSSR (ch) 1945] Дс5 9. £>ЬЗ ДЬб 10. ДГ4 0-0 11. £}bd4= Kinra—Rantanen, Helsinki 1946 2 7. £)ЪЗ ДЬб 8. Д43 £>f6 [8... £>ge7?! 9. 0-0 0-0 10. c3 -&d6 11. gel £>g6 12. ДеЗ± Spielmann—Aljehin, New York 1927] 9. 0-0 0-0 10. Ag5 •@’d6= Aljehin 3 Capablanca—Rubinstein, London 1922 * 6... Д07 7. 0-0 4)d4 [7... £>f6 8. gel Деб 9. dc5 Дс5 10. 4)b3± Aljehin— Toran, Espafia 1944] 8. £>d4 cd4 9. -g-e2 [9. gel± Minic— Bukal, Sarajevo 1972 — 13/229] Де7 10. £>f3 ДЬ5 11. -&b5 &d7 12. &e2 0-0-0 13. ДГ4± Aljehin—BartoSek, Praha 1943; 6... аб 7. Деб Ьсб 8. 0-0 Деб 9. gel [9. с4 £>f6 10. «•а4 &с7 11. dc5 Дс5 12. £>ЬЗ± Keres] &f6 10. £>g5 cd4 (Liliental—Trupen, SSSR 1949) 11. £>df3±; 8... cd4 9. gel Де7 10. 4)b3 [10. £>d4 -0x7 11. fj-fSi Petrosjan— ReSko, SSSR 1945] ®f8 11. «-d4 Д47 12. Ad2 gb8 13. Да5 'Й’св 14. ДЬ6± Keres- Koberl, Sczawno Zdruj 1950; 8... Д46 9. dc5 Дс5 10. £>b3 Д46 [10... ДЬб 11. ДеЗ ДеЗ 12. gel £>e7 13. ge3± Boleslavski- Rossetto, Helsinki (ol) 1952] 11. &d4 f6 [11... £>f6 12. Ag5±] 12. ДГ4 £>e7 13. gel 0-0 14. Д46 #d6 15. 'S’cSi Gligoric— Stahlberg, Jugoslavija (m) 1949 3 7. ^c2 &e7 8. b3±J_ Fuchs—Uhlmann, Berlin 1962 • 9. ab3 £>e7 10. gel 0-0 11. 1 Ag4 12. c3 tyc7 13. ДаЗ± Keres—Stahlberg, Buenos Aires (ol) 1939 7 9... dc4?! 10. gel £>e7 11. d5 аб 12. ab3 gb8 13. Да4 Ь5 14. dc6± Keres; 9... ba2 10. cd5 аб 11. ga2±; 9... Деб 10. gel 4)e7 11. £jg5± Milic, Andri6 • Keres—Stahlberg, Marianske Lazne 1965 • 7... ДГ5 8. 0-0 0-0-0 9. dc5 -g-c5 10. c3 4)ge7 11. 4)b3± Arsenjev—Eremin, SSSR 1955; 7... #c7 8. 0-0 £>f6 9. gel [9. c4 Деб 10. dc5 Дс5 11. £jb3 Д46 12. c5 Де7 13. Ag5± Вббк—Bondarevski, Stockholm (izt) 1948] Деб 10. dc5 Дс5 11. £>ЬЗ ДЬб (Panov- Bondarevski, SSSR (ch) 1937) 12. £>bd4 0-0 13. c3± 10 8... -&c7 9. £jb3 £>f6 [9... Дd6 10. £)bd4 аб 11. ЬЗ £>ge7 12. ДЬ2 0-0 13. £>сб Ьсб 14. c4± f Щ Keres—Capablanca, AVRO 1938; 11. c4 £j£6? 12. Ag5! + - Talj-A. Zaj- cev, SSSR (ch) 1969 - 8/177; 11... £>ge7 12. cd5 £>d5 13. £>c6±] 10. £>bd4 Де7± Petro- sjan 11 11. c3 Ag4 12. Ag5 0-0 13. gel -g-d7 14. h3 Д115 15. fj-d2 gfe8 16. gadl ± Geler- Spaski, Suhumi 1968 — 5/196 12 15. c5 ДЬ8 16. gel £>e2 17. &e2± Talj—Holm, Kapfenberg 1970 — 10/239 41
13 7... Дс5 8. 0-0 £>е7 — 7. 0-0 14 8. Де2 Дс5 9. 0-0 [9. £ЬЗ ДЬб 10. #d5 £f6 И. ^dl Af5^] £f6 10. £ЬЗ ДЬб 11. Ag5 0—0= Ostojic—Vagan j an, Vrnjadka Banja 1970 — 11/175 15 8... ^e2 9. фе2 Дс5 10. £>ЬЗ ДЬб 11. ДеЗ± Talj —Korcnoj, SSSR (ch) 1973 16 10. £>df3 £>f6 11. Ag5 0-0-0 oo Portisch 17 16. ghdl ge4!± Portisch—Farago, Hun- gary 1971 - 12/219; 16. c4± J ffl 18 7... cd4 8. £>b3 [8. £>d4?! ДЬ2 9. ®hl? Ad6 10. gel ®f8=F; 9. ®h2 ^h4 10. <$>gl ,®'d4= Geier—Ivkov, SSSR—Jugoslavia 1969 -7/201] £e7 9. &fd4 [9. £>bd4 — 8. dc5] 0—0 10. Ag5 ^c7 11. h3 h6= Sax—Ivkov, Hilversum 1973 — 15/206 18 8... cd4? 9. cd5 £>d5 10. £>d4± ; 8... dc4 9. d5 аб [9... £>d5? 10. £>e4 0-0 11. Дс4 Деб 12. 4>fg5±] 10. Дсб Ьсб 11. dc6 Деб [11... &сб? 12. £>с4 Де7 13. #d8 £>d8 14. £>Ь6 gb8 15. £>с8 gc8 16. Ag5±] 12. #с2 Д£5 13. #сЗ±; 8... аб 9. Дсб [9. cd5 аЬ5 10. dc6 c4cs Stejn — Spaski, SSSR 1967 - 4/219] Ьсб 10. dc5 Дс5 11. £>ЬЗ± 20 9. cd5 £>d4 10. £>d4 cd4= Cejtlin- Osnos, SSSR 1967 - 5/194 21 10... ДЬб И. Дсб Ьсб 12. c5 Дс7 13. £tfd4 #d7 14. gel £g6 15. Ad2 £>e5 16. Да5± Keres—Portisch, Bled 1961; 13... a5!? 22 16. Ad2 ^d7= Gipslis —Krogius, SSSR (ch) 1966/67 - 3/213 23 10. ДеЗ 0-0 11. #d2 [И. Дс5 Дс5 12. £}c5 'ЙЪб 13. Дсб 'S'cS 14. Да4 Ivkov—Pach- man, Sarajevo 1963; 14... £}c6=] Ag4 12. Де2 ДГЗ [12... #c7 13. h3 ДЬ5 14. £>bd4 £>d4 15. £>d4 Де2 16. #e2 gfd8= Padevski- Pachman, Tel Aviv (ol) 1964] 13. ДГЗ 4)e5 = Gligoric—Petrosjan, Stockholm (izt) 1952; 10. £>fd4 0-0 11. Ag5 [11. ^h5 £>e5 12. h3 аб 13. Ad3 £}d3 14. cd3 a5= Aronin—Portisch 1959] £>e5 12. gel f6?! 13. ДЬ4 £>7g6 14. Ag3 f5 15. £}e2± Ravinski—BronStejn, SSSR 1947; 12... ^c7!?=; 10. Дсб Ьсб [10... £>c6 11. gel Де7 12. £tfd4 0-0 13. ДГ4 £>d4 14. '®rd4± Averbah—Botvinik, SSSR (ch) 1951] 11. #d4 [И. ДеЗ?! 0-0 12. Дс5 Ag4 13. ^d3 a5=f= Ingerslev—Bronstejn, Moskva (ol) 1956] 0-0 12. ДГ4 £tf5 13. #d2 ДГ4 14. 'ЙТ4 'Srb6= 24 11. ^d2 #c7 12. h3 h6 13. ДеЗ ДГ5 = Pogacs—Portisch, Hungary (ch) 1958; 11. gel Ag4 [11.. . #c7?! 12. h3 h6 13. Ad2 ДГ5 14. £lbd4 Де4 15. ДеЗ gad8 16. Ad3± Toran- Kramer, Beverwijk 1957; 11... h6 12. ДеЗ Ag4 13. h3 ДЬ5 14. Де2 ge8 15. £>bd4 аб 16. '®rd2± Larsen—Andersson, Siegen (ol) 1970 - 11/174] 12. h3!? [12. Де2 #c7 13. h3 Де6= Kan—Hasin, SSSR 1949] ДЬ5 13. Дсб Ьсб 14. £)bd4± J Keres 25 11... #c7?! 12. Ag3 Ag3 13. hg3 Ag4 14. gel gad8 15. c3 #b6 16. Ad3± Karpov- Kuzmin, Lenjingrad (izt) 1973 — 15/210; 11... f6!? Balasov 28 Balasov—Uhlmann, Moskva 1971 27 11. c3 Ag4 12. #a4 4dd4?! 13. £>d4 £>g6 14. f4 аб 15. Ad3± Matanovic—Portisch, Jugoslavia—Hungary 1959; 12... •@’d7=; 11. Ad3 £>g6 12. Ag5 Де7 13. Де7 ^e7 14. gel '$£6= Jansa—Matanovc, Varna (ol) 1962; 11. h3 *^c7 12. Да4 £>d4?! 13. £>d4 ^f5? 14. ^£5 ДГ5 15. 'S'dSi Tukmakov—Petkevid, SSSR 1972; 12... a6= 28 11... £>d4 12. ^d4 [12. £d4 Де5=] £}£5?l 13. ^dl £>h4 14. ДЬ2 Деб 15. Ad3± Samko vic—Hasin, Kislovodsk 1968 — 6/275; 12... £>c6=; 11... аб 12. £>c6 Ьсб 13. Ad3 £}g6 14. Ag6 hg6 15. ДЬ2= Samkovic— Smederevac, Polanica Zdruj 1970 — 10/241; 11... ^a5 12. ДЬ2 ДаЗ 13. ДаЗ ^аЗ 14. gel Ag4= Karaklajic—Petrosjan, Jugoslavija- SSSR 1956 28 13. £}c6 Ьсб 14. Ad3 (Bondarevski — Alatorcev, SSSR (ch) 1940) h6=; 14... ДЬ5!? = 30 Gipslis—Korcnoj, SSSR (ch) 1970 31 11. ДеЗ Ag4 12. h3 [12. Де2 ge8 13. #d2 ^d7 14. gfel gad8= Pavlov-Guljko, Bucuresti 1967 - 3/212; 12. #d2 ^c7 13. h3 Af3 14. £tf3 gad8 15. c3 £>e5 16. £>e5 Де5 17. gfel± Larsen—Matulovic 1964] ДЬ5 13. #d2 [13. Ad3?l £>d4 14. Ad4 £>c6q: Jano- sevid—Bronstejn, Sarajevo, 1971 — 11/173] tyc7 [13. . . gc8 14. Де2?! ДЬ8 15. сЗ ^c7 16. g3 #d7= Pachman—Portisch, Bled 1961; 14. c3 ДЬ8 15. Af4±] 14. £>h4 £>d4 15. Ad4 ДГ4 16. ДеЗ± Matulovid—Jansa, Tel Aviv (ol) 1964 32 11... #c7 12. gel [12. h3 Ad7 13. Ad3 аб 14. сЗ gfe8= Krogius—Uusi, SSSR 1957] £}d4 13. '®rd4 Деб 14. Ad3± Sigurjonsson— Uhlmann, Raach 1969 — 8/178 33 12. ДЬ4?! Ag4 13. '®rd2 'Й'Ьб^ Uhlmann 34 16. c3 gc8 17. a4± Geier— Uhlmann, Amsterdam 1970 — 10/240 38 10... Д₽4?! 11. ДЬб #b6 12. Дсб Ьсб 13. gel±-*o el — e8 Eliskases —Foguelman, Mar del Plata 1960; 10... 0—0 11. £>fd4 [11. ^d2 Ag4 12. Де2 Дс7 13. ДГ4 £>g6 14. Дс7 ^cl 15. h3 Де6= Petrosjan—Kasparjan, SSSR 1949] £>d4 12. Ad4 £>c6 13. ДЬб #b6 14. Ad3± Parma—Antunac, Zagreb 1964 38 13. Дсб £ic6 14. ^d5 *^e3 15. фЫ = Rossolimo—Szabo, Trendanske Teplice 1949 37 13... аб?! 14. Дсб £>c6 15. a5± Keres 38 15... gac8 16. 4)c5 аб 17. gael± Botvinik—Boleslavski, SSSR (meh) 1941; 15... gfc8 16. сЗ Де4= Botvinik 42
39 12.. . 0-0 13. #d4 ge8 14. #c3 [14. #c5 #b6=] £tf5 15. gfel #b6 16. £>fd4 £>d4 17. £>d4 [17. ed4 ДГ5Д Де4=] &d7 18. b4 (Krogius — Goldenov, SSSR 1965) ge4=; 13. #d2 #b6 14. #c3 a5 [14... Даб 15. gfel gfe8 16. £>c5 gad8 17. £>d4± Gligoric- Matanovid 1951; 14... gb8 15. gabl Даб 16. gf2 Дс4? 17. £>e5 gb7 18. £>a5+- Talj—Porath, Amsterdam (izt) 1964; 15__ge8 16. gfel £}g6 17. £}c5± Botvinik—Boleslavski, SSSR (meh) 1941] 15. £>c5 [15. а4?! Даб 16. gfel Дс4= Filip] #b4 16. #b4 ab4 17. £)d4±_L Unzicker—Porath, Tel Aviv (ol) 1964; 13... a5 14. #c3 a4 15. £>c5 #a5 16. #a3 £}g6^ Geier—Stahlberg 1960 40 16. e4 de4 17. #e4 #b6 18. #d4 gad8 19. ,$'f2 £}e5 = Ceskovski—Vaganjan, SSSR (ch) 1973; 16. £>c5 #e7 17. a4 gae8 18. ЬЗ £}e5 = Geier—Ivkov, Sousse (izt) 1967 — 4/218 41 10. h3 0-0 11. ДГ4 £>g6 12. ДЬ2 аб 13. Де2 '$rf6= Rudakovski—Boleslavski, SSSR 1940; 10. c3 0-0 [10... Дg4 11. gel 0-0 12. ДеЗ ДеЗ 13. ge3 '®rd6= Milid—Kupper 1954] 11. £>bd4 Дg4 12. #d3 #d6 13. Да4 £)g6= Bondarevski—Boleslavski, SSSR 1940; 10. Дб5 f6 [10... 0-0 11. £>bd4 ^d6 12. #d2 £>g6 13. gfel f6 14. ДеЗ £>ce5= Mike- nas — Stahlberg, Moskva 1940] И. ДеЗ ДеЗ 12. Деб Ьсб 13. fe3 Ag4 14. #d4 ДГЗ 15. gf3 0—0 16. £}c5 (Kurajica—Donner, Wijk aan Zee 1970 - 9/164) #d6=; 10. c4 0-0?! 11. Дg5 f6?! 12. ДГ4 аб 13. Деб Ьсб 14. c5± Stahlberg — Beratende 1941; 10... a6l? 42 10... Ag4?! 11. Дg5 f6 12. ДеЗ ДеЗ 13 . ge3± Geier—Matulovic, Skopje—Ohrid 1968 - 6/276 43 11. Дg5 h6 12. ДеЗ [12. ДЬ4 g5?! 13. ДgЗ £}f5 14. ,®'d2± Karpov—Vaganjan, Buda- pest 1973 - 15/209; 12... f6!? 13. ДgЗ £tf5oo Karpov] ДГ5 13. ДЬб 'ЙЪб 14. Деб £}сб 15. £tfd4 Де4= Geier-Spaski, (m) 1968 - 5/195 44 11... Дб4? 12. ДЬб m>6 13. Дс6± Karpov-Krogius, SSSR 1970 - 9/165; 11... ДеЗ 12. ge3 Дg4 13. c3 #d6 14. h3± Banik- Poljak, SSSR 1948 45 16. gadl± Ghizdavu—Botez, Romania 1972 43
Cl SADRZAJ • СОДЕРЖАНИЕ СЮ 1. e4 еб 2. d4 d5 3. O,c3 Keres — 3... R J 3... £>f6, 3... ДЬ4 C11 1. e4 e6 2. d4 d5 3. <^c3 £)f6 Barcza — 4. R J 4. £g5 (1—8) — 4. £g5 R J 4... ДЬ4, 4... Де7 Keres (9—19) 48 C12 1. e4 e6 2. d4 d5 3. 4)c3 Barcza 4. Ag5 ДЫ C13 1. e4 e6 2. d4 d5 3. <^c3 ^f6 Keres 4. Ag5 Де7 — 5. R J 5. e5 — 5. e5 R J 5... £>fd7 — 5... £>fd7 6. R J 6. Де7 C14 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £jc3 £>f6 Keres 4. Ag5 Де7 5. e5 £>fd7 6. Де7 №e7 Cl SOMMAIRE • INDICE Cl 46 56 59 Cl 44
Cl CONTENTS • INHALT 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 ДЬ4 Ivkov — 4. R J 4. a3, 4. e5 (1—8) — 4- a3 Byrne (9-12) Cl 62 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £}c3 J.b4 Korcnoj 4. e5 — 4... R J 4... c5 65 1. e4 e6 2. d4 d5 3. 4)сЗ ДЬ4 Ivkov 4. e5 c5 (1—7) — 5. R J 5. a3 Uhlmann — S' a3 R —| 5... ДсЗ i дч 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 J.b4 Ivkov 4. e5 c5 5. a3 ДсЗ 6. ЬсЗ — 6... R I 6... 4}e7 — 6... £>e7 7. R J 7. £>f3, 7. a4 1. e4 e6 2. d4 d5 3. 4)c3 ^.b4 Uhlmann 4. e5 c5 5. a3 J.c3 6. ЬсЗ £>e7 — 7. £>f3 — 7. a4 Cl INDICE • INNEHALL 69 72 76 45
CIO 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 c5 1 ed5 ed5 dc51 2 d4 ДЬ5 £»c63 * * * Деб Ьсб £)ce2 Дс5 £>f3 ДЬ4‘ Ad2 Ad2 •@d2 ± 2 4)c6 4)f3 £)f68 * * e5* 4)e4 J.d3 ДЬ47 Дd28 4)d28 •&d2 Дd7 •@•£4 h6 a3 ДГ8 0-0 £}e718 ± 3 de4 £)e4 Ad7“ 4)f3 Деб Ad3 Де412 Де4 сб 0-0 Ad3 £)bd7 c4 Ad6 ЬЗ 0—О13 4 • Wd5 £}c3“ ДЬ4 4)f3 £f6“ Ad3 4)e4 0-0 &c3 ЬсЗ ДсЗ Sbl ДеЗ13 ± 5 • £)f6 &f6 gf6” £}f3 b6 Д£418 ДЬ7 c313 Дd6 Ag3 £)d7 •@a4 аб Дd328 + 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 de4 4. £>e4 £>d7 5. £tf321 £>gf6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 6 J.d322 Де723 •@e228 £>e4“ Де4 c528 d5 e5 ДГ5 0-0 0-0 ДГ6 4^d2!27 ± 7 • - • • £if6 Af6 0-02* c5 c3 cd428 cd4 0-0 •@•62 g6 Af4 £)b6 Дс7 •@e7 Д6430 4- 8 4)f6 £)f6 &e5 •@-d531 Де2!32 c533 ДеЗ cd4 ,®'d4 Ad6 £)c4 ± 9 Ag5 c5 ДС434 cd4 0-0 Де7 •@•62 h6 ДГ4 0-0 Sadi Дd7 Sd4 •@b6 -@d2 Деб33 + 10 Ad3 b6 -g’e23e ДЬ7 Ag5 Де7 0—037 0-0 Sadi h6 ДГ4 •@d5 C43s ± 11 Де7 •g-e233 0-0 Д85" c5 dc5 •@a5 c3 •@c5 0-0-081 Sd8 4)e582 ± 1 Marshall; 3... f5 2 5. £>f3 £>c6 6. dc5 4)f6 7. ДеЗ Де7 8. Де2 0—0 9. 0—0± Mieses—Marshall, Wien 1908 2 6... Д47? 7. $d4H—; 6... &d7? &d4 4— * 9... Ag4? 10. £>fd4!±; 9... #a5 10. Д42 'Й’Ьб 11. 0-0 a5 12. gel±; 9... fj-d5 10. 0-0 Ag4 11. £>fd4 0-0-0 12. c3± • 4... ДЬ4 5. e5 £}ge7 6. Д42 £>f5 — C 16/4 • 5. Ag5 Де7 6. e5 [6. ed5 ed5 7. ДЬ5 0—0 8. Деб Ьсб 9. 0—0 Дё4= Gufeljd—Ritov, SSSR 1965] £>e4 7. Де7 Й-е? 8. Д43 «-b4 9. Де4 de4 10. аЗ 'Й'ЬЗ 11. £>e4± Keres—Lejn, SSSR (ch) 1961 7 6... £>c3 7. ЬсЗ Де7 8. h4 h6 9. £}h2 ДЬ4 [9... b6 10. »g4 ДГ8 11. &fl± Gligo- ri6—Вепкб, Beograd 1964] 10. &g4 ®f8 11. £>fl Де7 12. gh3± 8 7. 0-0 £>c3 8. ЬсЗ ДсЗ 9. gbl h6 10. ДаЗ g5 11. ДЬ5 Д47 12. h3 a5 13. -&d3 ДЬ4 oo; 9.. . ДЬ4!? 8 7... ДсЗ 8. ЬсЗ £>d2 9. »d2± 18 12. gfel±O Fuchs—Lejn, Sodi 1966 11 4... b6 5. £>f3 [5. ЙГЗ сб 6. Ag5±] ДЬ7 6. ДЬ5 сб 7. Д43 £>f6 8. £>f6 gf6 9. ДГ4 ±; 4... e5 5. £>f3 [5. de5 «-dl 6. <§>dl £>c6 7. ДЬ5 Д47 8. ДГ4 0-0-0 9. Д43 £>ge7 10. Ag3 &f5 11. £>f3 fcg3 12. hg3 Ag4=] Ag4 6. Дс4 f6 7. 0—0±->EB; 4... £>c6 5. £>f3 Де7 6. сЗ £)f6 7. Д43 0-0 8. Йс2 h6 9. Ad2 b6 10. 0-0-0 ДЬ7 11. £)f6 Д£6 12. ghel ±-> »; 4... Де7 5. £>f3 £>f6 6. £>f6 ДГ6 7. Д43 4)c6 8. c3 [8. ДеЗ e5 9. de5 £>e5 10. £>e5 Де5 11. ДЬ5 Д47? 12. -®-d5! ДЬ2 13. Й-е4+- Pachman—Tartakower, Paris 1947; 11... сб! 12. fj-d8 ®d8 13. 0-0-0 фс7 14. Дс4 f6= Kottnauer—Foltys, Trenianske Teplice 1949] e5 9. de5 £>e5 10. £>e5 Де5 11. 0-0 Д£6 12. •&a4± 46
12 6... £>d7 7. #e2 £>gf6 8. 0-0 £>e4 9. Де4 Де4 10. #e4 сб 11. c4 Де7 12. ЬЗ 0-0 13. ДЬ2± Tffl 13 12. ДЬ2± tffl Spaski —O’Kelly, San Juan 1969 - 9/166 14 5. Ad3 £f6 6. £tf6 gf6 7. £tf3 gg8 8. 0-0 [8. ^e2 #h5 9. Af4 Ad6 10. Ad6 cd6 11. 0-0-0oo Malesic—Marie, Jugoslavia 1966 - 1/135] £>c6 9. gel Ad6 10. g3 № 11. Де4 [11. Де2 W 12. Afl #h5 13. Де2 1/2 : 1/2 Matanovic—Marie, Jugoslavia 1965] f5 12. Деб Ьсб 13. c4 c5 14. dc5 Дс5 15. ДеЗ ДЬ4 16. £>d4 #dl 17. gedl± Keres-Kata- limov, SSSR 1965 15 6. . . Ad7 7. Ad3 ДЬ5 8. 0-0 ДсЗ 9. ЬсЗ £}d7 10. gbl аб (Razuvajev—Kuzmin, SSSR (ch) 1972 - 14/229) 11. ^e2!± 16 Kotkov—Buhman, SSSR 1966 - 2/186 17 5... ^f6 6. £tf3 h6 [6... Ad7 7. Ag5 ^g6 8. Ad3 f5 9. h4! £>c6 10. #e2 h6 11. Af4± Tarrasch—Lasker, (m) 1908] 7. Ad3 Ad6 [7... c5 8. ДеЗ £}d7 9. 0—0± Pachman] 8. 0—0 0—0 9. *0x2 ± Bernstein S.—Hoffman, New York 1951 18 7. ДЬ5 сб 8. Дс4 ДЬ7 [8... Даб 9. Даб £>а6 10. сЗ±] 9. Af4 Ad6 10. Ag3 #с7 11. ^е2 £>d7 12. 0-0 [12. Деб Ag3!] 0-0-0 13. Да6± Lublinski—Ufimcev, SSSR 1945 19 8. ДЬ5 сб 9. Ad3 Ad6 10. Ag3 #c7 11. *0e2 £>d7 12. 0-0-0 0-0-0 13. <g>bl± H. Steiner—Tartakower, Groningen 1946 80 Aronin—Ufimcev, SSSR (ch) 1947 21 5. g3 (Botvinik) £}gf6 [5... e5 6. de5 fte5 7. #d8 ®d8 8. Af4±] 6. £>f6 £tf6 7. Ag2 c5 [7... e5 8. £tf3 ed4 9. #d4 Деб 10. «>d8 gd8 11. ДеЗ±] 8. £e2 ^Ъ6 9. 0-0 Ad7 10. c4± Botvinik—Guimard, Groningen 1946 22 6. £>g3 b6 [6. . . c5 7. dc5 Дс5 8. Ad3=] 7. ДЬ5 ДЬ7 8. £>e5 #c8 9. 0-0 [9. Деб Деб 10. £>c6 ФЬ7=] сб 10. Ad3 Ad6 11. f4 0-0 12. #e2 c5= Panov—Zagorjanski, SSSR 1942 23 6... c5 7. £tf6 £tf6 8. dc5 Дс5 9. Ag5 [9. 0-0 0-0 10. Ag5 Де7 11. #e2 #c7 12. gadl gd8 13. c4 Ad7 14. Ad2 gac8 15. ДсЗ± Maroczy—Rubinstein, Karlovy Vary 1907; 10... Ь6!?Д ДЬ7=; 11... £>d5!?] Де7 [9... Ad7 10. 0-0 Деб 11. *0e2 h6 12. ДЬ4 #d5 13. gadl± Euwe—Eliskases, Buenos Aires 1947] 10. 0—0 11. 0-0-0 ± Spielmann—Petrov Margate 1938 24 7. 0-0 0-0 [7... c5 8. £>c5 Дс5 9. dc5 £>c5 10. *0e2 £>d3 11. gdl Ad7?! 12. gd3A £}e5± Romanovski—Zagorjanski, SSSR 1945; 11... #c7 12. gd3 0—0±; 10. Дс4±] 8. ^e2 b6 9. £}f6 £>f6 10. c4 ДЬ7 11. gdl #e8 12. Ad2 gd8 13. ДсЗ± Najdorf-Stahlberg, Budapest (ct) 1950 25 7... b6 8. £>e5 ДЬ7 9. £tf7! + - Friede- mann—Vistaneckis 1937; 7... 0—0 8. Ag5± 28 8... £tf6 9. ДЬ7! + - 27 Unzicker—Donner 1955 28 8. -&e2 0-0 9. Af4 [9. h4?! e5! 10. ДЬ7 ®h7 11. £>g5 <g>g8 12. W ge8 13. #f7 <3?h8 14. ДеЗ ed4 15. ,0h5 = Pachman—Foltys, Trendanske Teplice 1949; 9. ДеЗ ge8 10. 0-0-0Д h4± Pachman] ge8 10. 0-0-0 c5 11. dc5± 29 10... £}b6!? Liliental 30 Liliental—Bondarevski, SSSR (ch) 1940 31 7... Ad6 8. ЖЗ сб [8... c5 9. ДЬ5 ®f8 10. 0-0 cd4 11. Af4 Де5 12. Де5 ^d5 13. ^d5 £>d5 14. gfdl±± Poulsen-Planas, Helsinki (ol) 1952] 9. c3 0-0 10. Ag5 Де7 11. Ad3± Capablanca—Blanco, La Habana 1913; 7... Де7!?; 7... £d7!? 32 8. c4 ДЬ4Т; 8. сЗ Ad6 9. c4 8. ДеЗ Ad6 9. £tf3 £>d7 = 33 8... ^g2 9. Af3 *0h3 10. ^d3!^Q; 10. 'Й,е2Д Af4, 0-0-0 ± J Pachman 34 8. ДЬ5 Ad7 9. Ad7 #d7 10. Af6 [10. ,0e2!? Simagin] gf6 11. c3 cd4 12. 4}d4 Дс5 13. 'S'fSi Spaski—Petrosjan, Moskva 1967 — 4/225 38 15. ДЬб! £>e4! 16. Ж4 gh6 17. ge4!± -> > Talj—Portisch, (m) 1965 36 8. £>e5 ДЬ7 9. ДЬ5 сб! 10. #f3 [10. Деб? Деб 11. £>сб #d5 12. £>е5 ^g2^ ± Schlechter—Rubinstein, San Sebastian 1912] #d5 11. #d5 £>d5 12. Деб Деб 13. £>c6 gc8 14. 4ia7 gc2^; 8. ДеЗ Де7 9. ^e2 0-0 10. 0-0-0 ДЬ7 ll.c4± Donner—Oren, Helsinki (ol) 1952; 8. 0—0 ДЬ7 9. сЗ Де7 10. ^e2 0-0 11. Af4 c5 12. dc5 bc5 13. gfdl #b6 14. £}e5± Keres —Foltys, Sczawno Zdruj 1950 87 10. 0-0-0 0-0 11. h4 #d5 [11.. . c5 12. фЬ1 #c7 13. gh3 gfd8 14. gel gac8 15. £}e5±-> Milner-Barry—Wade, England (ch) 1946] 12. <g>bl gfd8 13. c4 #d6 14. ghel h6 15. Дс1 Af8 16. £>e5 £>d7 17. g4 £>e5 18. de5± Bronstejn—Kan, SSSR 1947 38 Capablanca—Kostic, (m) 1919 39 8. 0—0 0-0 [8... b6 9. £>e5±] 9. £>e5 c5 10. dc5 Дс5?! 11. Ag5 h6 12. ДЬ4 #d4 13. Af6 gf6 14. £tf3 #g4 [14... #Ь2?! 15. #d2±] 15. #d2 #g7 16. Ь4 Де7 17. gael± Lisicin—Bondarevski, SSSR (ch) 1939; 10... #c7!?±; 8. Ag5 c5 9. dc5 [9. #e2 cd4?! 10. 0-0-0 аб 11. ghel Ad7 12. £>d4 #a5 13. £>f5 h6 14. £>g7 ®f8 15. Af6 Af6 16. Дс4!± Talj—Barcza 1962; 9... ’S'aSlPi] 'S'aS 10. c3 #c5 11. ^e2 Ad7 12. £>e5 Деб 13. h4 gd8 14. 0-0-0 ± Spaski—Petrosjan, (m) 1966 — 1/132 49 9. 0-0!? c5 10. dc5 Дс5 11. Ag5± 41 12. 0-0 gd8 13. gadl Ad7 14. £>e5 Де8 15. gfel (BronStejn—Zita, SSSR 1946) gac8 = 42 Keres; Д 13.. . h6 14. h4!±-> > 47
С111 1. e4 e6 2. d4 < 15 3. £}c3 £}f6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 c5 £>f32 cd43 £}d4 <£>c6 ДЬ5 J.d7 ed5 ed5 0-0 Ae7 Ae3 0-0 £>b3 аб Дсб Ьсб* = 2 e5 £)fd7° ,S'g4 c5 ДеЗ8 ^сб 0-0-0 cd4 J.d4 £>d4 •^d4 f5 ef6 •Й’Аб7 т 3 4^ce2 c5 c3 £}c68 f4 f6* £>f3 •8-Ьб g310 cd4 cd4“ Ab412 £ic313 0-0 ef6 £f614 = 4 . . . . . . f5 £>f3 Де7 ^g3ie cd4 cd4 0-0 Ae2 •ЙЪб a3“ = 5 £>f3 c5 dc5 £|C6 ДГ4 Дс5 Ad3 f6 ef6 £f6 0-0 0-0 £>e517 J.d713 £|C6 Дсб13 — 6 f4 c5 dc523 ^c6 £>f321 Дс5 ДаЗ аб22 •^62 •&c72a J.d2 b5 a3 gb8 £>dl £}b6“ т 7 . . . £}f3 ДеЗ a6“ •g-d2 b5!? dc5 £}c5 a3 Ab7 gdl £>e4 &e4 de42* 00 8 . . . . . . cd4 £>d4 Ad4 £id42’ £}b8 Ad3 £|C6 Af2 •8"a5 0-0 Дс5!“ = 1. е4 еб 2. d4 d5 3. £>сЗ £>f6 4. £g5 de4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 ДГ6 gf62’ £}e4 f5 £>c333 £}f3 ^.g731 c532 dc533 ’Й'аЗ ^d2 ^c5 0-0-0 £)c6M 10 £>e4 £}bd7 4У33! Де7 1 £>f6M Af63’ 1 -8-d2 £}g5 ' Ag533 £f6 Je233 gdl 0—0 •S'de 0-0 Jd7 &f3 gfd8« = 11 . . . . . . . . . ДГ6 ДаЗ •&f6" 0-0 0-0 e5 gel ed4 £}d4 g6 £>b542 •Й'Ьб ± 12 . . . . . . . . . h4 h643 Af6 Мб •g-d2 0-0 0-0-0 c5“ J.b5 cd4 •^d4 •8-d448 ± 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 £>f6 4. . Ag5 de4 5. £e4 Де7 6. Af6" 6 7 8 9 10 11 12 13 14 13 gf6 £}f347 b6 Дс4“ ДЬ7 •8"e2 c6 0-0-0 49 ^c7 ФЫ £}d7 ghel80 0-0-0 Даб31 Даб 'Й'аб фЬ832 ± 14 . . . f5 £>c3 ДГб83 •®-d2 c5!M 0-0-055 cd4 £}d4 &c683 Ab5 Ad7 £lf5 ef5 •й-аб! Де5" 00 15 . . . •8-d2 f5“ £}сЗ c6” g3 b6 Ag2 ДЬ7 0-0-0 £}d7 £)h3 £>f6eo ghel*’ ± 16 Af6 £}f332 Ь6вз •&d2M ДЬ7 ДЬ5 c6 Де2 Де7 Ж4 £}d7 0-0-0 •S’bS 0-0 •g-g3«3 ± 17 . . . k’d7 •g-d233 Дсб £|f6 •g-f637 £>e5 0-0 0-0-0 gd8“ •Й'еЗ Ae8 g3 £>d7 Дg2 сбм ± 18 . . . £)d7 c378 b671 £>f6 gf6 ^d3 ДЬ7 ^62 c5 O-O-O72 'Й'С? g3 cd4 ДЬ573 аб!74 = 48
6 7 8 9 10 п 12 13 14 19 . . . . фаг ^.Ь574 4)f6 •Й-сЗ” -g-c? c3 •gb7 . Ь673 ЛЬ7 gf6 •g-e?73 gb4 ^b5 g-b273 ± 1 4. ed5 £>d5 5. £>e4 £>d7 6. £>f3 Де7 7. &d3 b6 [7.. . £>5f6 — C 10/6] 8. 0-0 £>b4 9. Дс4 ДЬ7 10. «e2± Aljehin—Nimzowitsch, Kecskemet 1927; 4... ed5 — C 01/1 • 5. ed5 cd4 6. £>b5 [6. ДЬ5 Ad7 7. Ad7 «d7 8. «d4 £>c6 9. «dl ed5q: Paoli-Wade, Bucuresti 1954] £>d5 7. £d4 ДЬ4 8. Ad2 «g5 9. ДЬ4 £>b4 10. £>gf3 £>d3 11. «d3 «a5= Ljubojevid—Padevski, Amsterdam 1972 3 5... £>c6 6. ДеЗ [6. ed5 £>d4!=] 4)g4 [6... c4? 7. Де2 de4 8. £>e5 £>e5 9. de5 £>d5 10. «d4±] 7. «d2 4}e3 8. «еЗ de4 9. Де4 cd4 10. Деб Ьсб 11. «d4 «d4 12. £>d4 Ad7= Pachman 4 13. Дс5 ge8 14. «d4? ДГ5 15. gacl Дd6! 16. f3? Де5!^р Lasker—Bogoljubov, Zurich 1934; 14. gel!= 3 4... £>e4?! 5. 4}e4 de4 6. ДеЗ [6. Дс4 £>d7 7. £>e2 c5 8. сЗ «c7 9. ДЬЗ!±; 6... c5 7. d5 £>d7 8. de6 fe6 9. Деб «е7 10. «d6 &d6 11. ed6 Ad6 12. 4)e2= Kostro—Bednar- ski, Polska 1972; 10. Ad7 Д47 11. f4! ef3 12. <Lf3 Ag4 13. ДГ4 «f7 14. «d2± Kostro] c5 7. dc5 £>d7 8. «g4 £>c5 9. Дс5 Дс5 10. «g7 «а5 11. c3 gf8 12. £>e2 Ad7 13. «f6!± Tringov—Bednarski, Varna 1972 — 13/232; 4... £>g8 5. «g4 h5 6. «f4 b6! [6... c5 7. dc5 Дс5 8. £jf3 £c6 9. Ad3 £b4 10. 0-0 £>d3 11. cd3 Ad7 12. ДеЗ Де7 13. «g3 g6 14. Ag5 £h6 15. Де7 «е7 16. gaclA £>e2± Smislov—Liliental, SSSR 1938] 7. 4)f3 Даб 8. Даб 4)a6 9. 0—0 4ih6oo^ Smislov • 6. £>f3 cd4 [6... £>c6 7. dc5 f5! 8. ef6 £jf6 9. «g3 Дс5 10. Ag5 0-0 11. Ad3 £>b4? 12. 0-0-0 £>d3 13. gd3 Ad7 14. £>e5± Stoltz- Flor, (m) 1931; 11... Дd6::F Pachman] 7. £>d4 [7. £>b5 £c6 8. £>d6 Ad6 9. «g7 Де5 10. £>e5 'S’f6:F Bogoljubov—Reti, Moravska Ostrava 1923] £>e5 8. «g3 £>bc6 9. ДЬ5 аб 10. Деб £>сб 11. ДеЗ Де7 12. £>сб Ьсб 13. «g7 ДГ6 14. й’Ьб gb8=F Estrin—Liliental, SSSR 1951 7 Euwe 3 6... f6 7. £>f4 [7. f4 fe5 8. de5!±] «e7 8. ef6 «f6 9. £>f3± Keres; 6... cd4 7. cd4 f6 8. £>f4 [8. f4? fe5 9. fe5 ДЬ4 10. Дd2 «h4 -+] ДЪ4 9. Дd2 Дd2 10. «d2 -»e7 11. ef6 £}f6 12. Ad3 e5 13. de5 #e5 14. «e2± Mecking — Quinteros, Sao Paulo 1972 — 13/231; 6... b6 7. £)g3 Даб 8. Даб £>аб 9. h4? [9. £)f3!] «с8 10. £>f3 cd4 11. cd4 «c4 12. ЬЗ ДЬ4 13. Дd2 'B'dS^ Pytel—Bednarski, Polska 1970 — 9/168; 7. £tf4!?± 3 7... cd4 8. cd4 [8. £>d4 £>d4 9. cd4 f6 10. ДdЗ ДЬ4 Weisman—Bisguier, USA 1953; 11. Дd2=] ДЬ4 9. Ad2 «Ь6 10. £>f3 0-0 11. ДЬ4 «b4 12. #d2± Tarrasch—Noa, Ham- burg 1885; 7... Де7 8. £jf3 0-0 9. g3 cd4 10. cd4 £>b6 11. ДЬЗ? Ad7 12. 0-0 gc8 13. g4 f6! =F Maroczy—Lasker, New York 1924; 11. 4)сЗ!Д Ad3, 0-0±t Aljehin; 7... b5!? 8. £>f3 «Ь6 [8... b4 9. ДеЗ?! ЬсЗ 10. ЬсЗ «a5 11. ®f2 gb8^fjX Pokojowszyk—Bednar- ski, Polska 1972; 9. g3!?A ДЬЗ, 0—0oo] 9. a3 a5 10. f5 cd4 11. fe6 fe6 12. cd4 Де7 13. £>f4 £>d8 14. Ad3 £>f7 15. h4 b4oo Enevoldsen- Czemiak, Helsinki (ol) 1952 13 9. аЗ Де7 10. Ь4 [10. £>g3 0-0 11. Ad3 a5? 12. £>g5!±; 11... fe5! 12. fe5 cd4 13. cd4 a5!T Euwe] cd4 11. cd4 0-0 12. «d3 аб 13. ДеЗ «d8 14. g3 <Lb6= Enevoldsen— Koch, Helsinki(ol) 1952; 9. ef6!? £f6 10. g3& Дg2 Keres “ 10. £>ed4 fe5!? [10... £d4? 11. cd4 fe5 12. fe5 ДЬ4 13. <S>f2 0—0 14. ®g2± Barczay— Farago, Hungary 1969 — 7/194] 11. fe5 [11. £>e6 e4! 12. £jf8 ef3=F5 12. £)fd4 &f6TO Uhlmann] Дс5 12. Ad3 g6 13. £}еб Д£2оо “ 10... fe5 11. fe5 ДЬ4 12. £>c3 [12. ®f2? 0-0 13. ДеЗ £>de5 14. de5 gf3!-+ White- head—Maroczy, London 1923] 0—0 13. ДГ4 Де7 14. аЗ! [14. ,S'd2? g5!T Alapin—Maroczy, Wien 1908] g5 15. £>a4 S’dS 16. ДеЗ± Pachman 13 11. Ad2?fe5! 12.fe50—013. Ag2£de5!l 14. de5 £>e5 15. £>ed4 £d3 16. фе2 &b2 17. •Й-ЬЗ «•аб 18. ®f2 Ad2 19. -»b2 S’dS 20. gadl Й’еЗ 21. S&fl b6—I- Hamann—Uhlmann, Halle 1963 14 13. a3= Bondarevski 13 9. £}egl «•aS 10. ®f2 b5! 11. £g5 £>b6 12 . dc5 Дс5 13. ®g3 £>a4 14. b4 &c3 15. ba5 4)dl 16. ДЬ5 <3?d7!=F Drimer—Czemiak, Ne- tanya 1971 13 12. 0-0?! g5 13. fg5 £>de5=F Enevoldsen. — Gilfer, Helsinki 1972 17 11. £}e2 «e7 [11... «Ь6 12. gbl e5 13. &e5 ^e5 14. Де5 £g4 15. Ad4 &f2 16. gf2 gf2 17. ДЬ7!± Ljubojevic—Enklaar, Amsterdam 1972] 12. £}e5 ^e5 13. Де5 £>g4 14. Ag3 e5oo Barden; 11... £}h5! = 13 11... £>e4 12. Де4 gf4 13. £>d3 ДГ2 14. gf2 gf2 15. Д117!± Ljubojevic—Bednarski, Skopje (ol) 1972 13 13. «e2 «e7= Spaski—Petrosjan (m) 1966 - 1/131 23 6... £>c5 7. £f3 £>c6 8. ДеЗ Де7 9. Де2 0—0 10. 0—0= Keres 21 7. аЗ Дс5 [7... £>с5 8. Ь4? d4! =F Lasker] 8. «g4 g6 9. £)f3 аб 10. Ad3 b5 11. Ь4 Да7 12. h4 h5 13. «g3 «е7?! 14. f5! ДЬ8 15. ДГ4! [15. fg6? £)de5!^ Spielmann—Keres, Noord- wijk 1938] gf5 16. ДГ5оо Keres; 13... ^d4!T 4 Enclklopedlja Sahovsklh otvaranja 49
Keres; 7. ДаЗ £>c5 8. £>f3 Де7 9. 0-0 0-0 10. £>e2 f5!=p Keres 22 8... £6!? 9. ef6 £f6 10. ^e2 0-0 11. Ad2 Ad7 12. 0-0-0 фЬ8 13. gdel b5!?=p->« Tringov —Fuchs, Sofia 1958 23 9. . . £>d4?! 10. £>d4 &d4 11. ДеЗ ДеЗ 12. ^еЗ ^Ь6 13. ^Ь6 £Ь6 14. £>е2 £d7 15. 4)d4± _L Korcnoj — Stahlberg, Bucuresti 1954 24 13. b4 Де7 14. 0-0 0-0 ? 15. £>f2 £>c4 16. ДсЗ a5± Boleslavski — Pachman, Stockholm (izt) 1948; 14. . . 4)c4!^ f Pachman 25 7. . . ^b6 8. £>a4 ^a5 9. c3 cd4 10. b4 £>b4 11. cb4 ДЬ4 12. Да2 Да2 [12. . . b5 13. 4)b2 ДсЗ 14. £}d4± Boleslavski] 13. 4)d2 b6 14. gbl Даб 15. ^ЬЗ gc8 16. Даб! [16. аЗ ДП 17. gfl gc4^ Bronstejn —Portisch, Am- sterdam (izt) 1964] 'Й’аб 17. ^b4 £)c5 18. 4)c5 bc5 19. ^b5 ^b5 20. gb5 c4 21. £>f3 d3 22. ®d2±± Timman 26 13. ^f2 ^c8! 14. £>d2 £>e7 15. c4 £>f5! 16. cb5 £>e3 17. ^еЗ Дс5 18. ^сЗ 0-0^ Suetin —Barcza, Minsk 1962 27 8... Дс5 9. ^d2 [9. ДЬ5 0-0 10. £>c6 Ьсб И. Дс5 £>c5 12. *^d4 ^b6 13. b4 cb5 14. bc5 Boleslavski — Guimard, Buenos Aires 1954; 14... ^35^] 4)d4 10. Дd4 Дd4 11. ^d4 ^b6 12. £>b5 ^d4 13. £>d4 £>b6 14. ДаЗ Ad7 15. 0-0-0 0-0-0 16. ghfl±± Talj— Stahlberg, Stockholm 1961; 8... 4)c5!? 9. ^d2 Да7 = Radulov — Hecht, Forssa —Hel- sinki 1972 28 Boleslavski — Troger, Hamburg 1960 29 5. . . ^f6 6. 4)e4 ^d8 7. &f3 £d7 8. Даз Де7 9. ^e2± Tartakower —Maroczy, Goteborg 1920 30 7. £g3 c5 [7... Дg7?! 8. &f3 c5 9. 4)h5! Да4 10. ДЬ5 £c6 И. сЗ Д£6 12. ^a4 Да7 13. 0-0-0±] 8. £>f3 £>c6 9. dc5 [9. ^d2 cd4 10. ДЬ5 Да7 11. 0-0 ^b6 12. £d4 ^d4 13. ^d4 £>d4 14. Дd7 <g>d7 15. gadl- Spiel- mann — Samisch, Copenhagen 1923; 12... 0-0-0! 13. £)c6 Деб 14. Д(13 h5T L. Steiner — Kmoch, Brno 1928] Дс5 10. ^d8 ®d8^ _L Panov — Poljak, SSSR 1944 31 7. . . c5? 8. d5! 32 8... 0-0 9. *^d2 c5 10. dc5 ^a5 11. £>b5 ^d2 12. £>d2 £>a6 13. c3 £>c5 14. £>b3 4)b3 15. ab3 a6= Aljehin —Tartakower, Wien 1922 33 9. ДЬ5 Да7 10. ^d3 cd4 11. 4)d4 0-0 12. 0-0-0 ДЬ5=р->С Najdorf—Guimard, Mar del Plata 1945 34 f < Keres 38 6. ДЬ5 Де7 7. Д£6 Д£6 8. ^f6 9. 4)f3 0 — 0 10. ^e2 ^f4== Murej — Samkovid, SSSR 1957 - 3/218; 6. £>f6 gf6 7. ДЬ4 c5 8. d5 'Й’Ьб 9. £f3 ^b2 10. Де2 ^c3 11. ®fl± Boleslavski-Kan, SSSR (ch) 1945; 6... £tf6 7. &f3 — C 10/9 36 7. £>c3 c5 8. d5 ed5 9. £>d5 0-0 10. Д£4 £>d5 11. #d5 £>f6 12. ^d8 gd8 = Smi- slov —Alatorcev, SSSR (ch) 1944 37 7. . . 4)f6 — C 10 38 8. . . 0-0 9. 0-0-0 ^e7 [9. . . b6 10. ДdЗ ДЬ7 11. h4 c5 12. £>e5± Stulik-Zitta, CSSR 1948] 10. Даз c5 11. h4± J » 39 13. 0-0-0!? 40 14. c4 Деб 15. £>e5 £>d7= Fischer- Petrosjan, Curacao (ct) 1962 41 8... £>f6 9. Даз [9. Дс4 c5 10. 0-0 cd4 11. ^d4 ^d4 12. 4)d4= Gligoric — Botvi- nik, Moskva 1956] c5 10. dc5 ^a5 11. ^d2 •&c5 12. 0-0 0-0 13. gfel b6 14. ge5± Bronstejn —Alatorcev, SSSR (ch) 1945 42 14 a4 £>c5 15. a5 ^c6 16. Дс4 аб 17. £}сЗ Деб 18. Да5!± Pilnik—Stahlberg, Bever- wijk 1963 43 8. . . c5 9. ^d2 h6 10. Д£6 ^f6 11. 0-0-0± Gligoric—Balasov, Skopje 1970 — 9/170 44 11... b6? 12. ДЬ5 ^e7 13. gh3± Fi- scher—Bilek 1965 45 14. gd4±± Miihlberg—Liebert, DDR 1963 46 6. £>c3 0-0 [6. . . 4)d5!?] 7. £f3 b6 8. ^d2 ДЬ7 9. Де2 £)bd7= Tarrasch —Tarta- kower, Moravska Ostrava 1923; 6. 4)g3 b6 7. ДЬ5 сб 8. Де2 ДЬ7 9. £>f3 £>bd7 10. 0-0 h6= Nezmetdinov —Cistjakov, Tbilisi 1949; 6. ДаЗ 4)e4 7. Де7 ^e7 [7. . . &f2 8. Да8 &dl 9. Дс7 £>b2 10. Де2 £>c6 11. &f3^ Vidmar- Rubinstein, Barmen 1905] 8. Де4 £}d7 [8. . . ^b4!?] 9. 4)f3 c5 10. 0-0 &f6= Perlis- Forgacs, San Sebastian 1912 47 7. g3 f5 [7. . . Дd7 8. &f3 Деб 9. ^e2 f5 10. 4)ed2 Д£6 11. сЗ ^e7 12. Дg2 £»d7 13. 0-0 0-0 14. gfel gfe8 15. Ь4! аб 16. a4± Fischer — Minev, La Habana (ol) 1966 — 2/188] 8. £>сЗ Д£6 [8. . . сб 9. Дg2 b6 10. d5! ДЬ7 11. de6 -^dl 12. gdl fe6 13. £>b5 £>a6 14. £>d4± Estrin-Nikitin, SSSR 1957] 9. 4)ge2 [9. 4)f3 c5 10. dc5 'S’aSoo Petrosjan, Suetin] £)c6 10. d5 ed5 11. 4)d5 [11. ^d5 ДсЗ 12. £c3 ^e7 13. Де2 Дебоо; И... Деб 12. m>5 0-0 13. ,Й’Ь7 4)а5^] ДЬ2 12. Дg2 0-0 13. 0-0 ДЬ8 [13. . . Да1 14. ^al f6 15. 4)ef4 £)е5 16. gdl± Petrosjan, Suetin] 14. 4)ef4^ Fischer —Petrosjan, (m) 1971 — 12/221; 13. . . Де5=р Petrosjan, Suetin; 7. Дс4!± Pe- trosjan, Suetin 48 8. ^e2!? ДЬ7 9. 0-0-0 сб 10. c4 ^c7 11. фЬ1 Д g3, Дg2± O’Kelly—Kramer, Beverwijk 1952 49 10. 0-0 ^c7 11. gfel £>d7 12. £>g3 0-0-0 oo 50 12. Даб? (Steiner—Liliental, (m) 1934) Даб 13. 'Й’аб Ь5!д £>b8=F; 12. ДЬЗ 0-0-0 13. c4 ghe8 14. d5 £}c5= Korcnoj—Petrosjan, SSSR 1962 51 13. £>g3 Ad6 14. £>e4 Д£8 15. &fd2 'S’h2=F Boleslavski —Stolberg, SSSR (ch) 1940; 15. g3!? 50
52 15. #e2 ghg8 16. g3 f5 17. £ed2 18. £}c4 £}e4 19. £}fe5± Stejn —Minev, Berlin 1962 53 8. . . c6 9. g3 [9. Ad3 £>d7 10. #e2 gg8 11. 0-0 ®f8 12. gfel J.d6- Bogoljubov — Samisch, Berlin 1928; 9. ^d2 £}d7 10. 0-0-0 Ь6 Д ДЬ7 = ] £d7 10. &g2 ^c7 11. ^e2 (Bogo- ljubov—Aljehin, (m) 1929) ЬбД ДЬ7 = 54 9. . . &c6 10. ДЬ5 Ad7 11. 0-0-0± Mars- hall — Schlechter, Breslau 1912 55 10. dc5 £>d7 11. ДЬ5 0-0 12. сб Ьсб 13. Дсб gb8^; 10. d5 e5 = 56 11. . . £d4 12. ^d4 ^d4 13. gd4 £d7- 57 15. ghel ^g5 16. ®bl 0-0-0 17. ge5 Деб 18. ^c5 gdl 19. £>dl gd8oo Liberzon — Botvinik, Moskva 1966 — 1/136; 15. gdel!? 58 7. . . b6 8. g3 f5 9. £>сЗ ДЬ7 10. d5!?oo 59 8. . . ДГ6 9. 0-0-0! 60 12... ^c7 13. ^e2 £>f6 14. ghel± Euwe —Flor, (m) 1932 61 Euwe-Flor, (m) 1932 62 7. £>f6 ^f6 8. £}f3 [8. сЗ?! 0-0 9. ДdЗ £>c6! 10. Wi5 g6 11. ^f3 ^g7! 12. £>e2 e5 13. d5 £}e7^ Mecking—Petrosjan, San Antonio 1972 - 14/231] 0-0 9. c3 £jd7 10. Де2 e5 = Capablanca —Aljehin, New York 1927; 7. c3 £>d7 [7. . . e5 8. de5 *&dl 9. gdl Де5 10. £>f3±] 8. f4 Де7 [8. . . b6 9. g3 ДЬ7 10. Дg2 ±] 9. ^c2 [9. £>f3 b6] c5 10. £>f3 ^c7 11. g3 b6 12. Дg2 ДЬ7 13. 0-0-0 £|f6= Smislov - Katetov, Praha 1946 63 7. . . 0-0 8. Дс4 £>c6 9. c3 e5 10. d5 £>a5 11. ДdЗ b6 12. £>f6 ^f6 13. *&e2 ДГ5 14. Де4 £}b7 15. 0—0= Johannessen —Teschner 1960; 8. ^d21?A 0-0-0 ± 64 8. ДЬ5 Дd7 9. ^e2 ДЬ5 10. ^Ь5 c6 11. 'S'dSi Alexander —Spielmann, Margate 1938 65 Eliskases—Spielmann, (m) 1936 66 8. ДdЗ Дсб 9. сЗ £>d7 10. ^e2 Де7 11. 0-0 0-0 12. gadl £tf6 13. c4 Де4 14. Де4 c6= Polugajevski —Keres, SSSR (ch) 1961 67 9. . . gf6 10. ^f4± 68 11... &d7 12. £>c6 Ьсб 13. h4! gab8 14. gh3 c5 15. ^g5!± _L Spaski —Petrosjan, (m) 1966 - 1/134 69 15. f4 ^e7 16. h4±O Spaski — Donner, Leiden 1970 - 9/169 70 8. #e2 0-0 9. 0-0-0 Де7 10. фЬ1 Ь6 11. g4 ДЬ7 12. ggl c5!^ Bogoljubov —Aljehin, (m) 1929; 8. ДdЗ c5! 9. dc5 £>c5 10. ДЬ5 [10. £>c5 #a5T; 10. £>f6 ^f6^] фе7 11. ^d8 gd8 (Aljehin —Auerbach, Bern 1925) 12. £>c5 [12. £f6 ®f6T] Sd5 13. £аб! ДЬ2 14. gbl gb5 15. £>c7 ДеЗ 16. фе2 gbl 17. gbl gb8 18. £>a6=; 8. Дс4 0-0 9. #e2 c6 [9... b6 10. d5±; 9... £b6 10. ДЬЗ Дd7 11. 0-0 фе7 12. gfel gad8 13. gadl Да4 14. Да4 £>a4 15. ^b5 <£}b6 16. c4± Smislov — Stahlberg, Zurich (ct) 1953; 11... Дсб 12. £jf6 gf6 13. gadl± Spaski — Czerniak, Gote- borg 1971] 10. 0-0 b6 11. gadl ^c7 12. £>f6 £>f6 13. ^e5 ^e7 14. сЗ ДЬ7 15. gfel gfd8- Fischer — Pachman, Leipzig (ol) 1960 71 8... ^e7 9. ДdЗ b6 10. £>f6 £>f6 11. &e5 0-0 12. ^f3 Дd7 Smislov — Pachman, Moskva 1947; 13. 0-0-0! ±; 8... 0—0 9. ДdЗ e5 10. *^c2 ed4 11. cd4 g6 12. h4 Дg7 13. h5 £>f6 14. hg6 hg6 15. 0-0-0 £>e4 16. Де4 Дg4 17. ^b3= Spaski —Petrosjan, (m) 1966 — 1/135 72 12. dc5 £>c5 13. ДЬ5 фе7= Aljehin 73 Bogoljubov—Aljehin, Baden-Baden 1925 74 15. Дd7 ^d7 16. gd4 ^b5= Aljehin 75 8... Де7 9. 0-0-0 £f6 10. ДdЗ 0-0 11. £>f6 Дf6 12. ^f4 c5 13. dc5 ^a5 14. #c4! Де7 15. h4! ^c5 16. ^64 f5 17. ^62 ± Fischer — Benko, Curasao (ct) 1962; 8... 0—0 9. 0-0-0 b6 [9... ^e7 10. g4!±-* »] 10. d5 [10. ДdЗ!?] £>c5 [10... &e5 11. *&f4 £g6 12. £>f6±] 11. £>c5 bc5 12. Дс4 gb8 13. c3 e5± Jansa - Hort, CSSR 1959 76 9. 0-0-0 ДЬ7 10. #f4 0-0?! 11. ДdЗ g6 12. h4 Дg7 13. h5±~> > Tolus — Bondarev- ski, SSSR 1939; 10. . . ^е7Д 0-0-0± 77 11. 0-0-0 ^e7 12. d5 0-0-0 13. ^e2 £>e5 14. £>e5 fe5 15. ^e5 ^c5 16. Де2 Дd5 17. Да6± Talj —Pachman, Portoroz (izt) 1958 78 11... ^c8 12. d5!±; 11... gc8 12. Дсб Дсб 13. ^сб ^e7 14. 0-0-0 ^d6 15. ^e4 ± Unzicker — Troger, Bad Nauheim 1948 79 14... gb8 15. ^c7 фе7 16. 0-0-0 ghc8 17. Talj —Janata 1960; 14... ^b2 15. 0-0 [15. ^a8 фе7 16. *&h8 ^al 17. фе2 •&hl 18. ^h7 ^g2 19. ’»e4=] gd8 16. c4 ^a3 17. gfel± L. Steiner—Stahlberg, Stockholm (izt) 1948 C12 1. e4 e6 2. d4 df > 3. ^c3 4. Ag5 Ab4* 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 4ie22 a3 Af6 £}e4 £)2c37 жз* 0-0-0 £ig3 Д.С4 de43 Де7‘ gf65 b6* ДЬ73 сб f513 £)d7 == 2 ^.d3 J.e4 ^e2“ Af615 •g,d4 £d4 de412 c513 cd4 •g-f6 'S’d4 &d7le = 51
5 6 7 8 9 10 11 12 13 3 ed5 ДГ618 @-d5?!17 gf6 £>e218 •g-a588 аЗ21 Де7 g3 сб Дg2 £>d7 0-0 h5 b4 ^f5 b5 c5“ ± 4 . . . ДсЗ ЬсЗ gf6 •g-d2!23 с4 £jd724 @-е4 b628 f3 &g3 ДЪ7 Ad3 #g528 + 1. e4 ев 2. d4 d5 3. £}сЗ £>f6 4. J.g5 ДЬ4 5. е5 кв 6 7 8 9 10 11 12 13 14 5 ДЬ427 g5 Ag3 £>e4 £>e2 c528 аЗ” ДсЗ30 £>с331 •Й-а532 'S’dS ! £}c6 dc5 Дd733 0-0-0 £>c3 Й'еЗ •Й’еЗ34 = 6 ef638 hg5 fg7 SgS h438 gh437 •&h538 'Й'Гб38 'Й’Ь440 £}f3 •&g741 4}с6 •g’f442 Дd643 ^еЗ Ad7" I 7 ДеЗ £e4 'S’g448 <$>f848 a347 ДсЗ ЬсЗ с54в ДdЗ £}d7!?48 00 8 Дс1“ £>e481 @,g4 <§>f888 аЗ83 ДсЗ ЬсЗ с5 ДdЗ £>сЗ dc5 ^c6 Дd2 f5 ef6 Жб ЖЗ £>e484 = 9 ^d28e £jfd788 '&g487 ДГ888 £if388 с5 £Ь5 g6 Ad3 Sg8 c4 cd4 cd5 £>c5 ^d4 ed5 &d6 Ad6** ± 10 ДсЗ ДсЗ <£}e4 Да581 0—О82 ДdЗ £}с6 ДсЗ £сЗ ЬсЗ f6 f4 fe5 fe5 £}e7 &f3 c583 T 1. e4 еб 2. d4 d5 3. £>c3 £)f6 4. £g5 ДЬ4 5. e5 h6 6. £d2 ДсЗ 7. ЬсЗ £}e4 8 9 10 11 12 13 14 15 16 11 Ad3M &d2 S-d2 c5 dc588 'Й'с? 'Й'еЗ 0-0 £|f3 £>d7 0-0 £}c5 £>d4 Дd788 f4 f5!87 00 12 'S’g4 g6 Дс188 c588 Дd378 cd471 С)е2 £}с672 Де4 de4 cd473 £d4 'Й,е4 <ie2 Й'ег74 4- 13 <^сЗ dc578 #a578 Дd2 'g’a4 h3 h5!77 'S,a4 £>a478 = 14 Ad3 £>d2 <S>d2 с5 Ь47» 4}с68в Sh3 cd481 cd4 Дd7 c382 'Й'е? Й-dl ^a5 &Ы gc833 = 15 . . . . . . . . . 'S'f4 £>с684 £tf3 cd488 cd4 Дd7 gabl £>a5 h4 gc888 h5 g587 4- 16 Дс188 c5 Дd388 £>с38в dc5 'Й'аЗ Дd2 ^a4M h382 £}e483 4ie2 £}c6 Де4 £e5 ^h4 £>c6M — 17 h4 c5 §Ь388 '©•aS88 Дd387 £}d2 gg3!88 g6 1 ®d2 cd4 •g-d488 ^c6 &f4 d4 £tf3 'Й'сЗ180 ± 18 f5181 ef6 Ж6 &f3 £}сб M4 £>d2 ®d2 e5 ДЬ5 ed4 Деб dc3 &d5 Ьсб102 4 i 2 e5!qp Af6 f5T 3 8. a2 Mac Cutcheon 5. f3 h6 6. ДГ6 #f6 7. &ge2 de4 8. fe4 : Lasker—Tarrasch, Berlin (m) 1916; 5. 'Й'Гб 6. e5 '$re7 [6. . . •Q’dS] 7. ^g4 0—0Д 5.. . h6 6. ДГ6 'gf6 7. a3!? [7. ed5 ed5 1 ДсЗ 9. £>сЗ сб 10. Де2 0-0= Keres] Ac3 8. £>c3 0-0 9. ed5 Se8 10. Де2 ^g5 11. ^d2!±-> Marshall—Levy, New York 1941 4 6. . . ДсЗ 7. £>c3 ^c6 [7.. . h6 8. ДГ6 'ЙТб 9. £>e4 ^e7 10. ^d2±] 8. £>e4! ^d4 9. #d4 £>d4 10. gf6 11. ДГ6 £c2 12. ®dl± Keres 52
5 7. . . Af6 8. £>e4 e5 [8. . . Ad7 9. #d3 Дсб 10. 0-0-0 ±C Bogoljubov — Reti, New York 1924; 8. . . b6 9. g3!±0 Aljehin—Araiza,San Remo 1930; 8.. . £>c6!?] 9. ^d3 ed4 10. £>f6 #f6 11. ,$'d4 '®rd4 12. £}d4 Ad7 = Becker 6 8.. . f5 9. £4c3 Ad7 10. ^d2 Ad6 11. 0-0-0 ± О Lasker —Reti, New York 1924 7 9. g3 ДЬ7 10. Ag2 сб 11. ^d2 f5 12. £>4c3 £)d7 13. 0-0 #c7 = Keres; 9. ^d2 8 9. .. f5 10. £g3 ДЬ7 11. ДЬ5 сб 12. Дс4 £}d7= Bogoljubov —Aljehin, New York 1924; 11. d5’± Keres 9 10. #d2 f5 11. £>g3 h5! 12. 0-0-0 h4 13. £}ge2 сб 14. £>f4 ^d6+ f Panov —LevenfiS, SSSR (ch) 1937 10 11. . . £>d7 12. #g3 ^b8! = Keres 11 13... £f6 14. ghel £d5 15. £d5 cd5 16. Ad3± T Unzicker —Kieninger, Dusseldorf 1954; 13... ^c7= Kolste —Torre, Baden- Baden 1925 12 5... h6 6. Af6 ^f6 7. £>f3 de4 8. Де4 0-0= Keres; 5... c5 6. e5 [6. £>f3 cd4 7. &d4 de4=] cd4 [6. . . h6 7. Ad2 cd4 8. £>b5 Ad2 9. ^d2 £>fd7 10. £d6 <g>f8 11. ^f4 f6 12. ef6 gf6 13. £}c8± Marshall —Aljehin, Peter- burg 1914] 7. a3 [7. ef6 gf6? 8. ДЬ5!д ^d4 + -; 7... dc3 8. fg7 cb2 9. <S>fl ДеЗ! 10. gh8^ ДЬ8 11. gbl #g5 12. £e2 £>c6 13. c3 Ad7 14. gb2 d4 15. gb7 dc3 16. Ae4 ^d2 T t Knischewski — Fuchs, Berlin 1961] Де7 8. 4^b5 аб 9. £>d4 £>fd7 = 13 6... £>bd7 7. £>e2 [7. Af3 0-0 8. £>e2 c5=; 7.. . h6 8. Af6 £>f6 9. £>e2 сб 10. 0-0 0—0 11. £}e4 £}e4 12. Де4 Ad6^c₽ Ciocaltea — Stahlberg, Bucuresti 1954] c5 8. аЗ АсЗ 9. bc3 ^c7oo Gipslis —Bronstejn, SSSR (ch) 1957; 6... h6!? Keres 14 7. dc5 ^dl [7. . . £bd7 8. Af3 АсЗ 9. bc3 £>c5 10. ^d4!± f Keres; 7... ДеЗ 8. ЬсЗ ^a5 9. Af6 gf6 10. <8^4dr Lasker —Tar- rasch, (m) 1908] 8. gdl &bd7 9. Af6 [9. Af3 ДеЗ 10. ЬсЗ £>c5 11. ДеЗ £>ce4 12. Ad4 Ad7 Keres] ^f6 10. ДГЗ Ac5 11. £>ge2 фе7 12. 0-0 Ad7 13. £>cl gab8 14. £>d3 Ad6=p ± Lasker —Tarrasch, (m) 1908 15 8. £>d4? ДеЗ 9. ЬсЗ ^a5 10. Af6 *8c3 11. *8d2 ,8d2!=F_L Honfi—Lengyel, Budapest 1957 18 Keres 17 5. .. ed5 — C 01/2 18 6. £>f3 £>e4 7. Ad2 ДеЗ 8. ЬсЗ £>d2 9. ,8d2 £>d7 [9. . . 0-0 10. Ad3 c5 11. c4 Ж 12. c3 £}c6= Marshall —Schlechter, Ostende 1906] 10. Ad3 c5 11. c4 ^c6 12. c3 b6 13. 0—0 ДЬ7 T hl-a8 Lasker — Znosko-Bo- rovski, Peterburg 1909 1» 7. ^d2 #a5 [7... ДеЗ — 6... ДеЗ] 8. £}ge2 — 7. £}e2 20 7... c5 8. a3! [8. dc5 #c5 9. a3!±; 8... *8dl 9. gdl £>d7! 10. аЗ Дс5 11. £>Ь5 0-0 12. £>есЗ аб 13. £)d6± Levy] ДеЗ 9. £}c3 ^d4 10. ,8d4 cd4 11. £}b5dz Gheorghiu; 7... £>d7 8. аЗ ДеЗ 9. £>сЗ фа5 10. 'ftfSdz Vila—Mondragon, Siegen (ol) 1970 — 11/176 21 8. #d2 £>d7 9. a3 [9. £>cl £>b6 10. £)b3 •8g5 11. f4 hl-a8; 11. a3 *8d2 12. <$>d2 Де7 13. ДЬ5 сб 14. Ad3 Ad7^ ± Capa- blanca—Bogoljubov, New York 1924] £}b6 10. gdl Де7 11. £>g3 Ad7 12. Де2 Дс6= Aljehin 22 14. d5 ! ± -> [B Gheorghiu — Soos, Bucu- resti 1968 - 5/201 23 8. £}f3 b6 9. Ae2 [9. g3 &d7 10. Ag2 Даб! 11. £h4 *8a5T] ДЬ7 10. <8d2 £>d7 11. c4 ^f5 12. 0-0-0 0-0-0-F J <? Capablanca — Znosko-Borovski, Peterburg 1913; 8. #g4 ^g5 9. ^g5 fg5 10. h4 g4 11. £)e2 c5 12. £>f4 ±± Keres 24 8... b6 9. Ae2dS 8... c5 9. ^e3 cd4 10. cd4 £}c6 11. c3± Aljehin 25 10... £>b6 11. f3 ^c6 12. c5 £)d5 13. c4 £}e7 14. £}c3 f5 15. Ae2d=O Capablanca— Aljehin, New York 1924 26 14. f4 *8h6 15. a4+ Aljehin 27 Bernstein; 6. ДГ6 gf6 7. £}f3 [7. ,8g4 fe5 8. *8g7 фе7 9. de5 ^g8+ f ] f5 8. Ad3 c5+ | Steinitz —Mac Cutcheon, New York 1885 28 8. . . f5 9. ef6 <8f6 10. ^d3 £}c6 11. 0-0-0 ^g3 12. £}g3 Ad7 13. Де2 0-0-0= Purdi- Miller, Australia 1955 29 9. f3 &g3 10. hg3 cd4=F xc3, e5 Keres 30 9. . . Да5? 10. b4!± - Pillsbury- Reggio, Monte Carlo 1902 31 10. ЬсЗ?! ^aS^ xc3 Keres 32 10... £g3 11. hg3 cd4 12. £b5± xd6 Wolf-V. Vukovic, Wien 1922; 10... £>c3 11. ЬсЗ <8a5 12. <8d2 £c6 13. h4± J Shories- Znosko-Borovski, Ostende 1907 33 12... £>g3 13. hg3 d4 14. b4 &b4 15. ^’bS-k _l Keres 34 15. ЬсЗ gc8= Bernstein—Swiderski, Co- burg 1904 35 Cigorin 36 8. <8h5 M6 9. &f3 ^g7 10. h4 gh4 — 8. h4 37 8.. . gg7? 9. h5!± 38 9. &f3 gg7 10. gh4 Ad7 11. #d2 ^f6 12. 0-0-0 £c6 13. gh8 Af8 14. &e5!d=- Tomson —Henkin, SSSR 1959; 10... gg8!A £}c6, ,8e7= Keres; 9. '8g4 'ЙТб [9... Де7 10. g3 Af6 11. gh4 gg7 12. *8f4±-> Roma- novski — Cistjakov, Lenjingrad 1939] 10. gh4 gg7 11. gh8 фе7 12. «Ъ3± T; 10... <8g7! 11. ^g7 gg7 12. gh8 — 9. <8h5 39 9... gg7 10. £f3 £>d7 11. gh4 £>f6 12. 'Й'Ьб Af8 13. ,8f4±-> Tartakower —Vidmar, Wien 1907; 10.. . £>c6!? 40 10. £>f3 £>c6 [10.. . £>d7 11. 0-0-0 <8g7 12. ,8h4± f Spielmann —Maroczy, San Sebas- tian 1911] 11. gh4 #g7 12. 0-0-0 Ad7 13. ,8h7 0-0-0= Rotlewy—Kostid, Karlovy Vary 1911 53
41 10... «-h4 11. Bh4 Bg7 12. gh8 ®d7 [12... Af8 13. 0-0-0 Ad7 14. Йе1 сб 15. f4± Belavenec—Bondarevski, Tbilisi 1937] 13. £jf3 4}c6 14. ДЬ5 Ad6= Keres 42 12. 0-0-0 Ad7 13. £)b5 Да5 14. Ad3 аб 15. £>c3 ДЬ4 16. gdel Де7 17. -&f4 0-0-0 18. ^еЗ фЬ8 19. £>e2 3h8 20. ahgl £}Ь4=р J Kan—Verlinski, SSSR 1929 43 12. . . Ad7?! 13. g-c7 Bc8 14. #f4 £>d4? 15. £>d4 Hc3 [15... e5 16. g-еЗ ®d8 17. £e2 d4 18. #e4-|— Romanovski —Cistjakov, Mos- kva 1948] 16. 0-0-0 !± 44 Keres 43 7. £>e2 c5 8. a3 Да5 [8... £>c3 9. £>c3 ДсЗ 10. ЬсЗ -ga5 11. #d2±; 11. Ad2 £jc6 12. g-g4 <g>f8 13. Ж4 -g-Ьб 14. Де2 #b2 15. Ah5 £}d8 16. ad±- » Paoli—O’Kelly, Bucu- resti 1954] 9. b4 £}c3 10. £}c3 cb4 11. £}b5S Soller—Keres, corr. 1934; 9. dc5!? 44 7... g6 8. a3! [8. Ad3 £>c3 9. a3 £>a2 10. Ad2 Ad2 11. ®d2 c5 12. 8a2 £}c6=p] ДсЗ 9. ЬсЗ c5 10. Ad3 g-a5 11. £,e2 cd4 12. Ad4 £jc5 13. 0—0 £jc6 14. Ag6±-> Samko- vid—Cistjakov, SSSR 1961 47 8. £>e2?! c5 9. 0-0-0 [9. аЗ -g-a5] £,сЗ 10. £jc3 £>c6 11. 4)bl c4=F J « Spielmann—Vid- mar, Wien 1907; 8. Ad2 £>d2 9. ®d2 -g-g5 10. ^g5 hg5 11. a3 Ae7=F Keres; 8. Ad3 £>c3 9. a3 [9. Ad2 £>a2 10. c3 Ae7 11. Ba2 c5T Spiel- mann—John, Ostende 1907] £>a2 [9... Да51? 10. Ad2 c5 11. ЬсЗ cd4 12. cd4 Ad2 13. ®d2 g-g5= Cohn—John, Ostende 1907] 10. ®fl Де7 11. aa2 b6 12. £>e2 Даб 13. h4 c5=; 10. Ad2 — 6. Дс1 48 9... £>c3 10. Ad3 b6 11. h4 Даб 12. gh3 h5 13. g-f4 #e7 14. Sf3 ®g8 15. £}h3 Ad3 16. cd3 £>a6 17. -g-g3 c5 18. Ag5 «-ев 19. Af6±->3> Samkovid—Prohorovic, SSSR 1961 42 10... £)c3?l 11. dc5-g-a5 [11... £>c6 12. £tf3 -ga5 13. 0-0 -g-a4 14. -ga4 £>a4 15. Habl д c4±± Fuchs] 12. Ad2 g-a4 13. -g-b4± Samkovid—Hort, Marianske Lazne 1965 »• Olland 6. .. £)fd7 7. •S-g4 Af8 8. f4 c5 9. £>f3 £jc6 10. 4)b5 [10. dc5 £}c5 11. ДеЗ±] g6 11. Ad3± Pogrebiski—Cistjakov, SSSR 1949 52 7... g6 8. £}e2 [8. аЗ ДсЗ 9. ЬсЗ c5 10. Ad3+ Lutikov—Nikitin, SSSR 1958] c5 9. a3 Да5 10. Ь4!± Keres 53 8. £}е2?! c5 9. аЗ Да5 10. Ь4 [10. dc5] £>сЗ! 11. £>сЗ сЬ4 12. £>Ь5 [12. £>е2 -g-c7!] ЬЗ! Т Veresov—Bagirov, SSSR 1955; 8. Ad3 ОсЗ 9. аЗ £>а2 10. Ad2 Ad2 11. ®d2 #g5 12. -g-g5 hg5 13. Ba2 £>c6= Euwe 34 Malich—Fuchs, DDR 1963 35 Lasker 33 Tartakower 37 7. Oce2 Ad2 8. #d2 c5 9. сЗД f4±0 Maroczy 33 7... <§>f8 8. f4 c5 9. аЗ ДсЗ 10. ЬсЗ £>сб 11. •g’dllzfcO R6ti—V. Vukovic, Wien 1922; 10... b61? 11. £}f3 g6 Maroczy 33 8. f4 c5 9. Ad3 £)c6! 10. £}f3 c4 11. Ag6?! Ob6 12. f5 -g-d7 13. 0-0 fg6 14. fg6 4)e7 15. •g’hS ag8=F Vasjukov—Cistjakov, Moskva 1956; 9. dc5± 33 15. ed6 •gdb 16. 0—0±—Neimetdinov — Cistjakov, SSSR 1956 31 8. •g,g4 ®f8 9. Ad3 <йсЗ 10. ЬсЗ c5 11. h4 •g’aST J Seybold—Keres, corr. 1932; 8. Ab4 c5 9. Дс5 [9. dc5 £)f2 10. ®>f2 ^h4T; 9. ДаЗ -g-a5T] £>c5 [9... £,с6?! 10. ДаЗ!] 10. dc5 -g-a5 [10... £>d7] 11. c3 ^c5 12. -gd4 •Й-С7 13. £>f3 £>c6 14. ДЬ5 0-0 15. Деб Ьсб 16. Ь4 ДабТ J Bogoljubov—Reti, Kiel 1921 32 8... b6? 9. ДЬ4 c5 10. ДаЗ! cd4 11. #d4 £>c6 12. ДЬ5± a3-f8 33 15. 0—0 •ga5!+ xc3 Fischer—Petrosjan, Curasao (ct) 1962 34 8. Дс1 с5?! 9. ^e2 ^a5 10. f3! £>c3 11. •gd2 cd4 12. Od4± J xc3 Turn-Keres, Tal- linn 1935; 8. . . &c3 9. •@,g4 — 8. •g,g4 33 10. Of3 £>c6 11. 0-0 -8-a5=; 10. f4 &a5 11. £>f3 Oc6 12. c4 dc4 13. Дс4 ^d2 14. ®d2 cd4= I Lasker—Showalter, London 1899 33 14. . . £>a4!? 37 15. . . aac8? 16. g4 f6 17. ef6 Hf6 18. g5±-> » Fink—Stoppel, Wien 1966 — 2/190 “ 9. ДеЗ!? £}c3 [9... c5 10. Ad3 £>c3 11. dc5 -®-a5 12. &f3 £>e4 13. ®fl &c5 14. Ag6 ±-O Maroczy; 10... g-aS 11. £je2 cd4 12. Ad4 £}c6 13. 0-0± J Keres] 10. Ad3 g’e? 11. h4 (Euwe) b6 12. h5 g5 13. f4 gf4 14. W4 Ab7oo 33 9... £)c3 10. Ad3 Ad7 [10. . . c5 — 9. . . c5; 10... £>a4 11. ДаЗ £>Ь6 12. Oe2±0; 10... -®-e7!?; 10... £}e4!?] 11. a4 [11. Ag6!? •8x7 12. Ad3 £>c6 13. Ad2!±] c5 12. dc5 £>e4 13. Де4 de4 14. £}e2±O Hasin—Nikitin, SSSR 1954; 9... Ad7 10. £>e2 ДЬ5 11. a4 Ae2 12. Де2 c5 13. 0-0 £>c6 14. Ad3± J Keres 73 10. £>e2 cd4 11. f3 [11. cd4 -g-aS 12. c3 £)c6T Keres] h51 12. -g-ЬЗ £>c3 13. £d4 £>c6T Penrose—O’Kelly, Hastings 1950/51 71 10... £>c6 11. Де4 [11. £>e2 cd4 — 10... cd4] de4 12. ^е4 cd4 13. £)f3± Evans 72 11... £>c5 12. cd4 Od3 13. cd3 b6 14. h4 h5 15. •g’fSi -» BronStejn—Goldenov, SSSR 1944; 11... -g-a5 12. 0-0 dc3 13. Де4 de4 14. 4}g3! £>c6 15. £>e4 £>e5 16. «gSi- Boleslavski—Lisicin, SSSR (ch) 1944 73 13. dc3 [13... •g’aS 14. f4 £>e7 15. g,d4 Ad7oo] 14. f4 •g’aS 15. a4 (Zurahov —Nej, SSSR 1948) 0—0= Evans 54
™ Liberzon — Fajbisovid, SSSR 1967 - 3/219 75 11. &d2 £>a4 12. ДЬ5 &d7 13. Да4 Да4 14. dc5 '$,d7 15. £>f3 £}a6=p J xc5 Keres 76 11... £>c6 12. £>f3 ^a5 13. 0-0 #a4 [13... ^c5 14. ^h4 £>e7 15. <&f6 gh7 16. a4±~> Smislov—Donner, Venezia 1950] 14. ^a4 &a4 15. ДеЗ &d7 16. gabl 0-0-0 17. Eb3±t xa4 Barden—Donner, England—Ne- derland 1950; 11... ^c7 12. £>f3 £>d7 13. 0-0 [13. ДД2 £>e4?! 14. Де4 de4 15. ^e4 &c5 16. ^f4 Ad7 17. 0-0±-> Gredkin- Cistjakov, SSSR 1949; 13... £>c5 14. Ag6 gg8 15. ДсЗ gg6oo Keres] £>c5 14. gel £d7 15. *&h4 &3e4 16. Де4± J 77 13... ^g4?! 14. hg4 £>e4 15. Де4 de4 16. £}e2 £}d7 17. £}g3±± Gligoric—Pachman, Amsterdam (izt) 1964; 13... £>e4l? 78 Keres 78 11. dc5 4^d7 12. £>f3 ^c5^ Lasker- Marshall, (m) 1907; 11. £>f3 ^c7 12. h4 [12. Ж4 f5!] £>c6 13. dc5! £>e5 14. £>e5 ^e5 15. gabl ^f6 16. ,@'d4’± Ne^metdinov—Stahl- berg, Bucuresti 1954; 12... b6oo; 11... £}c6 12. ^f4 — 11. ^f4; 11. gbl cd4 [11.. . ^c7 12. 4df3 cd4 13. cd4 4}c6 14. фе2± Matulovic— Sofrevski, Skopje 1968 — 6/281] 12. cd4 £}c6 13. £>f3 ^a5 14. феЗ! [14. фе2?! Ь6 15. Ж4 Даб 16. ghcl gc8oo Matulovic—Cvetkov, Varna 1965] £>b4 15. gb2 ^a4 16. ghbl a5 17. £}el± Pilnik —Flores, Mar del Plata 1944; 11. . . £)c6 12. Ж4 — И. M4 80 11... ^a5? 12. gh3 cd4 13. Дg6 ^c7 14. gf3± Euwe —Maroczy, Haag 1921 81 12... ^a5? 13. Дg6! gf8 14. gf3 cd4 15. ДГ7+- 82 14. Д&6? #а5!д fg6=F; 14. £>f3? ^b6 15. ghhl [15. Ж40-0-0 16. g4g5’T Liliental- Bondarevski, Moskva 1937] ^c7 16. феЗ £}a5 | Spaski —Grigorjan, Moskva 1967; 14. gf3 ^b6 15. Ж4 ^b4 16. ®dl ^d4 17. $f7 ®d8 18. gbl oo Yates —Kmoch, Kecskemdt 1927 83 17. £}e2 gc6= Capablanca—Torre, Mos- kva 1925 84 11... ^g5?I 12. *^g5 hg5 13. g4± Xg5 Keres 85 12... ^e7?! 13. dc5 ^c5 14. £>d4 аб 15. gabl £}d8 16. h4± Judovid — Cistjakov, SSSR (ch) 1939; 12... Да7 13. gabl c4 14. Де2 b6 15. h4 ^e7 16. h5±-> Uusi-Cist- jakov, Moskva 1956; 12... c4 13. Де2 ^e7 14. ^f6 'Й'Гб 15. ef6 £}b8 16. £}e5±± Panov — Zagorjanski, Moskva 1944 88 15.. . h5 16. £>g5± 87 17. ^f6± Spaski—Panno, Amsterdam (ct) 1956 88 Duras; 9. Ad3 £>d2 10. <g>d2 ^g5 [10. .. c5 11. h4 — 9. h4] 11. ^g5 hg5 12. f4 gf4 13. gfl &C6! [13... c5 14. gf4 Дd7 15. £>h3 фе7 16. ghfl Де8 17. £>g5! gh2 18. gf7±-> Bogatirduk—Zubarjev, Moskva 1925; 13... фе7 14. 4)ЬЗ!Д 4)f4±±] 14. gf4 Дd7 15. £>h3 фе7 = 89 10. £je2?’. cd4 11. f3 [11. cd4 *^a5 12. c3 £c6 13^f3 h5 14. #h3 &d4!T] 4)c3 12. 4)d4 <3?g8+ Evans 90 10.. . #a5 11. £>e2 cd4 12. 0-0 dc3 13. Де4 de4 14. ^e4 £c6 15. gdl g6 16. ДГ4 £e7 [16. . . ^g7 17. gd3 £»b4 18. gc3 Дd7 19. gb3± KIovan —Grigorjan, SSSR 1972 - 14/232] 17. gd6 £d5 18. ДеЗ <g>g7 19. ^h4 ^c7 20. gdl b6 21. gld5!±-> Duras-Olland, Karlovy Vary 1907 91 12... ^c5!? 13. £>e2 £>e4 Keres 92 13. f4 £>e4 14. £>f3 £>d7 15. 0-0 &d2 16. £}d2 £}e5=F Janetschek—Beni, Austria 1967 - 3/220; 13. ^h3 £>e4 14. &f3 £d2 15. &d2 ^f4 16. &f3 *^b4 17. фе2 ^c5 18. ghcl b6^ J Adamski—Sliwa, Polanica Zdruj 1967 - 4/228 93 13. . . ^g4 14. hg4 £}a4= _L Zuhovicki — Prohorovid, SSSR 1951 94 17. £}c3 ^c4 18. 0-0-0 f5= Vasjukov— Goldenov, Kijev 1964 95 10. ДdЗ &d2 11. <g>d2 <&a5 [11... c4 12. Де2 £d7 13. &f3 b5 14. ^f4 £b6 15. a3 £}a4 16. ghbl!± J Fuchs — Barczay, Berlin 1968 - 6/284] 12. &f3 [12. gh3 — 10. gh3] £>c6 13. ^f4 [13. gh3 — 10. gh3] b6? 14. 4}g5!±-> > Sabanov—Mnacakanjan, SSSR 1971 - 11/177; 13.. . cd4!? 98 10... cd4 11. cd4 ^b6 12. £>f3 £>c6 13. ДdЗ £>e5 14. £>e5! [14. de5? М2- + Glauser—Keller, Schweiz 1966 — 1/137] ^d4 15. ^f4! ^al 16. фе2+- Keres; 10... f5 11. ef6 £>f6 12. Ж4±->>; 10... ^сб 11. ДdЗ £)d2 12. <g>d2 cd4 [12. . . ^a5 — 10. . . ^a5; 12. .. c4 13. Де2 £e7 14. Ж4! Дd7 15. ДЬ5±-> Yates —Borovski, Cheltenham 1928] 13. cd4 ^b6 14. gg3! [14. &e2 ^Ь4Д &e5] g6 15. £}e2±-> Keres 97 11. ^f4 £>d2 12. <&d2 £>c6=; 11. £>f3 £>c6 12. ^f4 Дd7 13. g4 gc8oo Seibold- Keres, corr. 1934 98 12. <£d2 cd4 [12. . . &c6 13. 3? 1 cd4 14. gg3 ^c3 15. фе2 gg8 16. gbl b6T Jansa—Padevski, La Habana (ol) 1966 — 2/191] 13. gg3 [13. ^e2 £>c6 14. gg3 gg8 15. f4 dc3 16. <§>dl 4^e7? 17. ДЬ7’± Mecking- Keller, Lugano (ol) 1968 — 6/283; 15.. . g6 16. h5 dc3 17. фе1 g5! =F Hartston —Tsouros, Vr- njadka Banja 1972 - 13/234] ^c3 14. фе2 gg8 15. gbl b6 16. <g>dl £>d7 17. f4 £>c5 18. ^e2 &d3 19. gd3 ^c7T Ciocaltea 99 14. Д&6? gg8- + ; 14. gf3!? Keres 199 17. фе2 [17. .. ^al 18. ^f6 gg8 19. h5H— Maroczy] 18. '$rd4± Sachsenmaier— Keres, corr. 1934 191 Euwe 192 17. ^c5 ^e7±± Liberzon —Prohorovid, SSSR 1959 55
С13 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 &f6 4. Д8 5 Де7 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 ДГ61 Af6 e5 'g,g4 0—02 J.d3 c5 dc53 4!}c64 f4« f5 #h3 ^&a5!6 0-0-0 d4 £>bl £}b47 T 2 • • . . . . . . 0-0-0 f5 •йъз c53 dc5 ^|C6S f4 ^a510 ®bl“ b6 g4 d412 == 3 • £)f3 c513 ed5 ed514 ДЬ5 £}c6 0—O1’ 0-0 1 dc5 — 4 e5 4}g8ie ДеЗ17 b6“ h4“ h5 Де2 g6 &f3 Даб •&d2 Де2 c5 c4! cd4 &fd4 dc420 ± 5 £>e421 Де722 £)c3 -g’g423 •g'e?24 g-g? •gb4 'g’hS <g>d7 Ad323 -й’ьг gdl &dl ®dl 'g,d4 ^h7 ± 6 • • • •gx? 4}e4 de4 g-e2 b624 0-0-0 ДЬ7 g3 c5 Ag2 £)c627 dc5 'g’gS <S>bl •g-e524 + 1. e4 ев 2. d4 d5 3. £>c3 £jf6 4. Д&5 Де7 5. e5 £>fd7 6. h429 6 7 8 9 10 11 12 13 14 7 h630 ДеЗ31 c532 'g,g4 ®>f8 £>f333 £}c6 0-0-0 cd434 Ad4 'Й'аб gh3 £>c5 §g3 g6 ®-f4 ®>e838 ± 8 f6 ef633 £>f6 £>f3!37 dc5 c5 ^c6 ДЬ5 ± 9 • • •g-hS ®f834 ef6 £>f6 -g.e23e c5 dc5 4}a6 £>f340 <^c5 0-0-0 b5 •g-еЗ!41 ± 10 c5 £)b5 f6!42 Ad3‘= аб44 1 •g’hS ®f8 gh348 ab5 ДЬб -g-aS43 Дd2 'g’C? Sg3 cd4 £>f3 &e547 — 11 • • 1g'g4 <§>f844 £if343 £c6 •gT4 cd4 &b5 аб £ibd4 <^c5 0-0-0 Фс7 Де7 &e;7 h5 h684 4- 12 Де7 <S>e7 ^g4»i ®f8! 4tf382 cd483 ,g'd4 -Й'Ьб84 '©•Ьб33 ab6!84 0-0-0 £}сб gel d4 &b5 ga2 13 f4 •gb687 £>f383 4^c65» £)a4 g'aS сЗ cd4 b4 'g’C?40 &d4 аб gh3 £ib641 ± 14 • • ^e7 £}b5 0-0 £}c7 cd4 £>a8 f642 •g-d433 £}сб •g’d2 fe5 O-O-O44 &f6 f3 ’g-d648 ± 15 Ag5 hg5 •g’gs £)h3 •g-e744 £if447 аб43 •g'g4 g6" •g-gS!?70 oo 16 a6: 71 'g’g472 f573 •g-h5!74 g6 ^h6 J.g5” hg5 ®f7 43ge2! ^jf8178 0-0-0 gg877 g474 ± 17 • • Ag5 hg5 c5!74 g6 f5! *g'g344 h6 0-0-0 cd4 4^ce2 <^c6 £>f3 &c5 &fd4 Дd781 00 1 5. ed5 £)d5 6. Де7 ff-e? 7. -@^2 #Ь4 8. £>d5 <М2 9. <£>d2 ed5 10. gel ®f8 [10... Деб?! 11. £}h3 £>c6 12. ДЬ5 ®d7 13. £>f4± Aljehin—Spielmann, New York 1927] 11. ДаЗ £jc6=_L; 5. . . ed5 — C 01/2 2 7... g6 8. h4 h5 9. #f4 c5 [9... аб 10. ^lf3 c5 11. dc5 Дс5 12. 0-0-0 &e7 13. £>g5 b5 14. Де2-Ь-> Richter—Vajda, Praha 1931] 10. dc5 Дс5 11. £jf3 Де7 12. 0-0-0±; 7... ®f8 8. Ad3 c5 [8... f5 9. fff3 c5 10.g4!±-> »; 56
8 ... b6!? Tarrasch] 9. dc5 £}c6 10. &f3± Mason —Bird, Hastings 1895 3 9. #h3?! g6 10. dc5 £>c6 11. f4 Дс5 12. £tf3 f6 13. #h6 gf7=F t Ш Charousek-Ma- roczy, Nagy Teteny 1897 4 9... £>d7 10. &f3 [10. f4!?] £>c5 11. 0-0-0 ^a5? 12. ДЬ7 фЬ7 13. ^h5 ®g8 14. h4H— Richter—Darga, Berlin 1950; 11... £>d3!?; 11... f5!?; 9... f5 10. #h3 Дс5 11. f4 ФЬ6 12. £>ge2 ^b2 13. gbl ^a3^ 5 10. £>f3 f5 11. ^h3 Дс5 12. 0-0 &d7 13. g4 &b4 14. g5 d4 15. £>e2 &d3 16. cd3 f4 —h Richter—Stahlberg; Munchen 1936 6 11... Дс5 12. 0-0-0 [12. £>f3 'Й’ЬбТ] ^a5 13 . фЫ d4 14. £}ce2± Tarrasch —Walbrodt, (m) 1894; 11... b6 12. 0-0-0 bc5 13. g4 c4 [13.. . d4 14. gf5 ef5T] 14. Дс4 fg4 15. #g2 [15. #g4? gf4!] gf4! [15... £ia5 16. gd5! Pilnik — Stahlberg, Mar del Plata 1942] 16. ДЬЗ &d4 17. £>ge2 £>b3 18. ab3 gf7^ 7 13... #a2 14. g4±- »; 13... £>b4 14. Дс4 £>a2=F; 14.. . ^c5=F f « 8 9. . . Ь6?! 10. f4 c5 11. £>f3 c4 12. ggl b5 13. g4 b4 14. gf5!±-> » Richter-Eliskases, Swinemiinde 1936 9 10. . . £Д7 11. f4 &c5 12. ^d3 [12. g4? fg4 13. ^g3 gf4!- + ] b5 13. £ce2 [13. &f3 b4 14. £>e2 £>d3 15. gd3 Даб 16. gd2 Де2 17. ge2 ^a5^->< Richter—Koch, Berlin 1951] £>e4 14. ^e3 ^a5 15. фЬ1 b4 16. Де4 fe4 17. £}d4 Дd7= Bhend —Zaradic, Zagreb 1955 19 И... Дс5 12. g4! fg4 13. #g3 #a5 14. фЬ1 Д h3±-> Richter —Stahlberg, Podebrady 1936; 11... b6!? 11 12. &ge2 Дс5 13. g4 d4!=F 12 13... Ьс5!?Д gb8; 13... d4 14. £ce2 bc5T t 13 6... 0—0 7. ДdЗ [7. ^d2 c5! 8. ed5 cd4 9. £}d4 ed5 10. Де2 £}c6^ Blackburn— Tarrasch, Hamburg 1885; 8. dc5 d4 9. £}e2 e5 10. c3 £>d7!T] c5 8. e5 Де7 [8. . . cd4 9. ef6? dc3 10. ДЬ7 фЬ8!Т; 10. fg7 <g>g7 И. ЬсЗ £>c6 12. £}d4 e5 13. '$,h5= Mieses — Bardeleben, Barmen 1905; 9. £}e2 'S'aS 10. •@’d2 '®rd2 11. ®d2 Де7 12. £>ed4±] 9. h4! [9. dc5 £»d7 10. h4 f5 11. ef6 ДГ6 12. ^d2 £>c5 13. 0-0-0 f?a5=F Foltys — Keres, Praha 1937] f5 [9. . . cd4? 10. Д117 фЬ7 11. £>g5 фЬ6 12. #d3 g6 13. h5! Дg5 14. hg6 ДЬ4 15. ^g3! fg6 16. gh4 <g>g7 17. gg4t-> »; 9... h6!?] 10. ef6 gf6 11. dc5?! £>c6 12. ^d2 gf7 13. 0-0-0 Дс5^ Pillsbury- Maroczv, London 1897; 11. ^g5!-b-> Э* Keres; 6... b6 7. ДdЗ ДЬ7 8. ^e2 [8. ed5 ed5 9. 0 — 0 0—0 10. £}e2 c5 11. c3± Charousek — Maroczy, Budapest 1896] de4 9. Де4 сб 10. 0-0-0 ± Tartakower—Liliental, (m) 1933 14 7. .. cd4 8. ДЬ5 Дd7 9. £>d4 ^b6 10. de6! i 15 9. #e2 Деб 10. £>d5 [10. £>e5 0—0!=F] ^d5 11. c4 ^d8 12. d5 ^a5!^ Karaklajid — Gligoric, Jugoslavia 1949 16 Nimzowitsch 17 6. h4 Дg5!? [6... f6 7. ДГ4± Keres] 7. hg5 #g5 8. £>h3 *^e7 9. ^g4 [9. £>f4 £>d7 10. ^g4 g6oo] f5 10. ^h5 g6 11. #f3 £>d7 12. £>f4 £>f8 13. g4 fg4 14. ^g4 $f7oo Cox- Heidenfeld, Ireland 1972; 6. Де7 [6. . . £>e7 7. #g4±] 7. f4± 18 6. .. c5 7. dc5 &d7 8. ^g4 ФГ8 9. £>f3±; 8. ДЬ5± 19 7. ^g4?! g6 8. h4 h5 9. ^g3 Даб- 29 14. ^c2 ^d5 15. 4^f4 #e5 16. 0-0-0±- Mikenas —Vistaneckis, Vilnus 1947 21 Tartakower 22 6. £e4 7. &g5 ^g5 8. &f3 [8. g3 c5 9. c3 £c6 10. f4 ^e7 11. £>f3 Дd7 12. ^d2± Forgacs —Tartakower, Peterburg 1909; 8. . . Ad7 (Lasker) 9. f4 10. сЗ 4}с6д 0-0-0 = ] ^e7 9. c3 c5 10. dc5 ^c5 11. ДdЗ £>c6 [11. . . Дd7 12. ^e2 £»c6 13. 0-0 gc8 14. gadl аб 15. gfel± Ivkov—Djaja, Jugo- slavia 1956] 12. 0 — 0 ^e7= Canal —Tartako- wer, Karlovy Vary 1929 23 7. Дd8 £>dl 8. Дс7 £}b2 9. gbl £>c4 10. Дс4 dc4 (Cigorin — Lewitt, Ostende 1906) 11. <g>d2±±; 11. ^f3±± 24 7. . . фе7 8. ЬсЗ <g>f8 9. f4 c5 10. #dl !± 25 10. ЬсЗ ^c3 11. фе2 #c2 12. феЗ ^e4 13. <g>d2 ^d4 14. ДdЗ ^al 15. ^h7 [15. #f6 фсб! 16. ^b2=] ^b2= Haberditz; 10. gdl!? £dl 11. ®dl *^d4 12. ДdЗ ^b2 13. ^h7 ^e5 14. ^f7 фсб 15. h4± Matulovic— Nikolovski, Vrsac 1956 88 8. . . £>d7 9. 0-0-0 f5 10. ef6 £>f6 11. f3 ef3 12. £>f3± xe6 27 11.. . cd4 12. Де4 £c6 13. f4 0-0-0 14. £>f3± xd6 Flor—Aljehin, Bled 1931 28 14. Де4 -&c5 15. &f3± 29 Aljehin 30 6>ee o—O 7. ДdЗ c5 8. £>h3 [8. ^h5 g6 9. ^h6 ge8 10. Де7 ^e7 11. h5 £>f8 12. £}f3 cd4 13. £}g5A £>h7± Euwe —Maroczy — Amsterdam 1921; 9.. . 4}c6!oo] ge8 [8.. . h6 9. ДЬб! gh6 10. #g4 фЬ8 11. &g5+-] 9. £>b5 f5 [9. . . f6 10. ^h5 &f8 11. ef6 gf6 12. W16+-] 10. £>d6 cd4 11. £>e8 ^e8 12. ДЬ5 ДЬ4 13. Дd2 ^e7 14. f4+— Bogoljubov— Spielmann, Wien 1922; 6... 7. ДеЗ?! f6 8. ДdЗ fe5 9. ^h5 <g>f8 10. de5 £>de5 11. 0-0-0 Дd7 12. £>h3 Де8 13. #e2 ДГ7 14. 4dg5^ Euwe—Filep, Nederland 1921; 7. £if3± 31 7. Де7 ^e7 8. f4 0-0 9. &f3 f5?! 10. h5 gf7 11. £>h4 £>c6 12. a3± Estrin-Judovid, SSSR 1949; 9. . . c5!?; 7. ДГ4 b6 8. ^g4 ДГ8 9. 0-0-0 £}c6 10. £}f3 ДЬ7 11. h5± Liberzon — -Gusev, SSSR 1959; 7... c5!?; 7. 'S'hS аб [7. . . g6 8. Де7 ^e7 9. ^g4±; 7. . . c5 8. &b5±] 8. 0-0-0 [8. ДdЗ c5 9. &d5 ed5 10. e6 £>e5! (Keres) 11. de5 Дебоо] c5 9. dc5 <£}c5 10. &f3± t » 32 7... 0-0? 8. ^h5 c5 9. ДЬ6!±- » 57
33 9. f4?! £c6 10. £>f3 cd4 [10... f5! ? 11. ^g6 ^e8!=F; 11. ^h3 h5=F] 11. Ad4 ^a5 12. gh3 [12. 0-0-0 ДЬ4 13. &bl h5! 14. ^h3 •&a2=F] h5! 13. ^g3 g6 14. 0-0-0 £>c5 15. £g5 a6=F Bogoljubov — Maroczy, Bled 1931 34 10... f5’? Keres 35 15. 4)d2± Dubinin—Rabinovic, Lenjin- grad 1934 36 7. Ad3 c5 [7. . . fg5 8. ^h5 ®f8 9. Sh3 gh4 10. Sf3 £>f6 11. £h3! ^e8 12. ^h4 <g>g8 13. ef6 Af6 14. Sf6 gh6 15. ^f6± Aljehin; 9. . . g6 10. Ag6 <g>g7 11. Af7!± Keres; 8... g6 9. Ag6 hg6 10. ^h8 &f8 11. hg5 Ag5 12. Sh7!± Aljehin] 8. ^h5 [8. ДЬб 0-0 9. ^g4 Ef7 10. £|d5 cd4oo] <g>f8 9. ef6 [9. £|d5?! fg5 10. Sh3 g4! 11. &f4 &e5 12. de5 gh3 13. 4)gh3 ®g8 14. Дс4 g6 15. ^g4 4)c6! 16. Деб Деб 17. ®g7T Belavenec, Judovic; 10. hg5!? Keres] £f6 10. Af6 ДГ6 11. dc5 ^a5 12. 0-0-0 ДсЗ?! 13. ЬсЗ £d7 14. &f3±; 12. . . £)c6oo 37 8. Ad3 c5 9. dc5 &c6 10. £tf3 Дс5 11. ^e2 ^e7 12. 0-0-0 £d7 13. h5 0-0-0= Estrin- Liliental, SSSR 1952 38 7. . . g6?’ 8. ef6 £>f6 9. ^e2 c5 10. dc5 £)c6 11. 0-0-0 0 — 0 12. £)h3± Sanguinetti — Benko, Buenos Aires 1954 39 9. ^f3 c5 10. dc5 b6 [Stahlberg; 10. . . £)bd7 11. 0-0-0 £>c5 12. &h3 ДД7 13. ^e3± Alexander —Tylor, Brighton 1938] 11. h5 h6 [11... bc5?! 12. h6 g6 13. 0-0-0 £bd7 14. Sel± Unzicker—Stahlberg, Stockholm 1960; 13. . . £>c6 14. £>e4 ®f7 15. £>h3 £>d4 16. Sd4! cd4 17. Af6±] 12. ДГ6 ДГ6 13. £>h3 £c6 14. £f4 £d4 [14. . . bc5 15. Ad3! £>e5 16. £)g6 4)g6 17. Jlg6± Keres — Stahlberg 1960; 15... £d4 16. ^g3±; 15... c4 16. Ag6±] 15. ^dl bc5± 40 11. £>ЬЗ!?Д £>f4 Keres 41 13. £>Ь5?! gb8 14. &bd4 ^а5бо<± Spaski — Guimard, Goteborg (izt) 1955; 13. ^e3!± Bondarevski 42 7... cd4?! 8. £>d6 ®f8 9. Де7 ^e7 [9... фе7 10. ^h5±] 10. £c8 [10. f4!? f6 11. £>f3 £c6 12. ДЬ5±] Wl 11. ^d2 ^b2 12. Sdl £c6 13. £d6 £de5 14. £>b5± ; 7... £>c6 8. £jd6 ®>f8 9. ^h5 g6 10. ^h6 [10. ^f3 £>de5! 11. de5 £>e5T] <g>g8 11. Де7 *^e7 12. f4 £>d4 13. ^d3 [13. 0-0-0 f61] c4 [13... f6 14. h5 ^g7 15. hg6±] 14. c3^ 43 8. ef6 £>f6 9. dc5 [9. ДГ4 0-0 10. &c7? 4)e8!=F] Дс5 10. &d3 0-0 11. ^e2 e5=F 44 8... fg5?! 9. ^h5 ®>f8 10. hg5 Ag5 11. £>d6± 8... cd4?! 9. ^h5 ®f8 10. ef6 £f6 11. #e2 ДЬ4 12. <g>fl £c6 13. £>f3 (Guimard —Stahlberg, Mar del Plata 1942) Дс5 14. Af4 £>e8 15. c3!± J 45 10. £>h3?! cd4 11. £>f4 £>e5 12. &d4 ^b6 13. 0-0-0 ^d4 14. ДЬ5 ^dl 15. ®dl ab5—I- Ragozin—Yanofsky, Stockholm (izt) 1948 46 11... gh6 12. *^h6 ®f7 13. ^h5 = 47 15. Sg7! h6 [15... ®g7? 16. ДЬб; 1 5... £f3? 16. <g>dl!] 16. ДЬ7! [16. ДЬб? Sh6 17. ^h6 ДЬ4-+] <g>g7 17. ^h6 <g>f7 18. ^h5= Rossetto —Stahlberg, Vina del Mar 1947 48 7... f5 8. ^h5 g6 9. ^h6 ДГ8 10. Дd8 ДЬб 11. Дg5± Liliental — Spielmann, Sitges 1934; 7... &c6 8. Де7 фе7 9. ^g5 ®f8 10. •Q’dS 4)d8 11. f4± Liliental—Mendik Moskva 1935 49 8. Де7 ^e7^ 50 15. ^e3± Medina—Guimard, Argentina 1948 51 8. ДЬ5 cd4 9. ^d4 £c6 10. Деб Ьсб 11. 0-0-0 ^b6= Reti —Euwe, Scheveningen 1923 52 9. ДЬ5 £c6 10. Деб Ьсб 11. £>f3 cd4 12. ^d4 ,Й'Ь6+ Rohacek —Yanofsky, Karlovy Vary 1948; 9. dc5 £>e5 10. ^g3 £>bc6 = 53 9... £c6 10. dc5 £)de5 [10... £c5 11. 0-0-0 аб 12. Sh3±-> Bogoljubov—Aljehin 1942] 11. £>e5 £>e5 12. ^g3 f6oo 84 10... £c6 И. Ж4 аб [11. . . ^c7 12. 4)b5 ^b8 13. 4)d6±] 12. h5 h6 13. 0-0-0± 55 11. ^d2 £>c6 [11... ^b2!?] 12. 0-0-0 £>de5 13. £>e5 £>e5 14. h5 f6=p; 11. &b5!? 56 11... £>b6 12. 4)d2! £>c6 13. f4 Дd7 14. 0-0-0 i Bogoljubov—Spielmann, Baden- Baden 1925 57 8... cd4 9. ^d4 [9. £>b5!? ^a5 10. ^d2] £>c6 10. ^d2 ^a5 [10. . . ^b6 11. 0-0-0 £c5 12. 4)f3 Дd7 13. f5!±; 10. . . аб 11. 0-0-0 b5 12. 4)f3±] 11. 4)f3 Sd8 12. gh3 ®>f8 13. ДdЗ± Levenfis — Mencik, Moskva 1935; 8... £>c6 9. dc5 £>c5 10. ^g4 ®f8 11. 0-0-0 Дd7 12. 4)f3 Sc8 13. Sh3± Rjumin —Stahlberg, Moskva 1935 58 9. £>a4 ^a5 [9. . . ^c6 10. £>c5 £>c5 11. dc5 ^c5 12. ^d2± J] 10. c3± 59 9... ^b2 10. £>b5 £>a6 [10... #Ь4?! 11. ®f2! £c6 12. c4!±; 10... аб 11. £c7 ^b4 12. ®f2 Sa7 13. c4!±] 11. a3! 4)b6 12. Sbl ^a2 13. <&cl £>a4 14. £»c3!± Vukdevic- Zaradic, Jugoslavija 1956 60 12. . . 4)b4 13. cb4 W>4 14. ®f2 b5 15. ДЬ5 ^b5 16. 4)d4 ^a6 17. ^b3±- 61 15. 4)c5± Gligoric—Yanofsky, Stock- holm (izt) 1948 62 10... £c6 11. 4)f3! [11. ^d2 f6 12. ef6 4)f6 13. f3 е5бб] f6 12. 4)d4 fe5 13. £e6! ^e6 14. £}c7 Д ^d5± Stahlberg; 10... ^b4 11. ^d2 ^b2 12. gdl [12. £с1!?Д сЗ Kmoch] 4)c6 13. 4)f3 4)c5 [13. . . 4)de5 14. £e5 4)e5 15. ^d4] 14. ДdЗ Дd7 15. £>c7 £c8 (Crihs- toffel — Guimard, Groningen 1946) 16. 4)d5! ed5 17. 0-0i; 10... £>e5 11. ^d4 £>bc6 12. ^d2 ^d6 [12... b6 13. Де2 ДЬ7 14. <Lf3 Д 0-0-0-Ь Rjumin—Liliental, Moskva 1935] 13. 0-0-0 Ad7 14. f4 £ig4 15. £h3 ga8 16. Sg3± Nurmamedov—Danov, Ashabad 1957 58
33 11. &с7!? fe5 12. £>Ь5 аб? 13. £>а7! «Ь4 14. «d2+- Kashdan; 12... £)f6!?A £>e4 Stahlberg •* 13. £>c7? £}f6 14. £>b5 &e4T-> 35 14... e4 15. £>h3 e5 16. £>g5±; 14... «de 15. £>e2 Ad7 16. £>c3 ga8 17. £>e4± BronStejn—Stahlberg, Budapest (ct) 1950 33 8... «h6 9. £}b5! [9. g3 сб 10. Ad3 g6 11. f4 b6 12. «е2Д 0-0-0± Rjumin—Maka- gonov, SSSR (ch) 1934] £}a6 10. f4± Keres 67 9. «g4 f5 10. «h5 g6 [10... «f7 11. «f7 <g>f7 12. £>g5±] 11. «h6 £)f8!? [11... £>c6 12. 0-0-0 £>d8 13. £)f4 £>f8 14. £>fd5! + - Paoli — Sacconi, Firenze 1948] 12. £jf4 c6±O 38 9... f5? 10. «h5 «f7 11. £>e6! g6 12. £>c7 <£>d8 13. «f3 фс7 14. £>d5 <®d8 15. 0-0-0+; 9... £>f8 10. «g4 f5 11. ef6 gf6 12. 0-0-0 сб 13. Йе1±->ЕВ Aljehin—Fahrni, Mann- heim 1914; 9... g6 10. «g4 £>c6 11. 0-0-0 £>b6 12. gh6 Ad7 13. Ad3? 0-0-0 14. gdhl «Ь4 15. £)fe2 £je5!T Westman— Westerinen 1961; 13. Ab5S 38 10... ®f8 11. «f3 [A&g6] ®>g8 12. Ad3 c5 13. Ah7 gh7 14. gh7 ®>h7 15. 0-0-0 -I— Keres—Wade, London 1954; 12... h6! ? 70 Д 11... c5 12. £>cd5! Keres; 11. 0-0-0 £)b6 [11. . . c5 12. «g3 £}b6 13. dc5 «c5 14. Ad3 «f8 15. Ae4! de4 16. £>e4 £>8d7 17. «сЗ! H— Bogoljubov—Spielmann, Stockholm 1919; 12... cd4 13. &cd5! ed5 14. £>d5 «c5 15. c4!±] 12. Ad3 £>8d7 13. gh6 £)f8 14. gdhl Ad7 15. £)h3oo Ab5 16. £>g5 Ad3 17. cd3 £)bd7 18. £)h7 0-0-0= Roider-Muller, Wien 1931 71 Maroczy 72 7. b4 h6 8. Ad2 [8. Ae7 «e7 9. gbl Ь6 Д c5] Ab4 9. «g4 Af8 10. £>ge2 c5 11. £>f4 £>c6 [11... cd4? 12. £}e6! + SapoSnikov—Akopjan, SSSR 1964] 12. Ad3 «e7=; 9... <g>f8!?oo 73 7... g6 8. Ae7 «e7 9. h5±; 7... <§>f8 8. «f4! [8. 0-0-0 c5 9. Of3 £>c6 10. Ae3 = ; 8. f4 c5 9. £>f3 £>c6 10. 0-0-0 c4 11. h5 b5 12. gh3 b4 13. gg3 f5 = ; 8. Ae7 «e7 9. f4 c5 10. dc5 £>c6 11. 0-0-0 £>c5 12. £)f3 b5 13. Ad3±; 8. gh3!?] c5 9. dc5 £>c6 10. £)f3 £>c5 [10... «c7 11. b4 £)de5 12. Ae7 фе7 13. £>e5 «e5 14. «e5 £>e5 15. £}a4± Czerniak— Trifunovic, Warszawa (ol) 1935] 11. Ae7 «e7 12. h5 b5 13. Ad3 £)b4 14. gdl £>bd3 15. cd3± Szily—Berczi, Budapest 1949; 7... f6 8. Af4± 73 8. ef6 £>f6 9. «ez u-u 10. 0-0-0 c5 11. dc5 Ac5 12. £jh3 (Alexander—Gudmundsson, Hastings 1946/47) £jc6+; 8. «g3 c5 9. Ae3 [9. dc5 £>c6 10. Af4 0-0 11. Ah6 gf7 12. £jd5 £jde5! 13. £>e7 «e7 = Beutum —Czerniak, Tel Aviv 1938] 0-0 10. £ge2 £ic6! [10... «Ь6? 11. 0-0-0 gf7 12. £)f4 £>f8 13. Ae2 £jc6 14. Ah5 g6 15. £)g6!4— Alexander— Yanofsky, Hastings 1946/47] 11. £}f4 [11. Ah6 gf7 12. £}d5 cd4!] £)db8 [11. . . £>b6 12. dc5] 12. £}ce2oo 75 9... <S>f7 10. h5! [10. £)f3!? «f8 11. «f8 Af8 12. Ad8!±] £>f8 [10... Ag5 11. hg6 <g>e8 12. «117+-; 11... ®g8 12. gh7 ®f7 13. «h5 ®>f8 14. £)h3A £>f4+-; 13... ®g7 14. £>f3 Ae7 15. Ae2!+-] 11. hg6 £>g6 12. Ae7 «e7 13. «h7± 73 11... c5?! 12. £)f4 £}f8 13. dc5 £)c6 14. g4 £>e5 15. Ae2 «c7 16. gf5 &f3 17. Af3 «f4 18. f6!± Unzicker—Czerniak, Amsterdam (ol) 1954 77 Д Hg7, ®g8± Unzicker 73 Yanofsky —Gudmundsson, Reykjavik 1947 73 8... g6? 9. Ad3 «e7 10. £>f3 c5 11. dc5 £)c6 12. 0-0-0!+ Bogoljubov—Maroczy, San Remo 1930 33 10. «f4 h6 11. $)f3 0-0 12. 0-0-0 £>c6 13. dc5 (Lutikov—Bastrikov, SSSR 1959) £>c5 [13... «e8? 14. £}d5! ed5 15. gd5 ^jd8 16. gd6+—] 14. Ac4 «e8 15. gd5 &e4!= Korn 31 Kljavin- Osnos, SSSR 1959; 15. £)f4 0-0 16. «еЗ gc8=; 15. «еЗ «е7 16. £>f4 0-0 17. c4!oo C14 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 £,f6 4. AgS Де7 5. e5 £fd7 6. Де7 -g-e7 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 •S'g41 4^f33 Ad3 ef6 •8"Ь4 dc5 0-0 gael 4^e5 0-02 c5 f53 gf6 <)f8 •g-c5 Ad7 £>e53 T 2 Ad3« 4^ce28 c3 ef63 £>f3 0-0 0-07 c5 f6 •g.f6« 4)c6 e5 = 3 ^b5“ c313 £)a3 f4 £)c2 gbl £)f3 £3d2 Ad3 £)b612 аб c513 £)c6“ ^)c4 b5 Ad7 gc8 £ib613 = 4 . . . . . . 4)f317 ef613 Ad313 de5 £)e5 'Й'ег . . . . . . f6 O8d7 •Й+6 e523 £>e5 •Й'еЗ = 5 -&-d2 £)dl ef622 Ad3 &f3 de 5 4)e5 'Й'еЗ •g’e 5 0-021 f6 £)f6 £)c6 e5 £>e5 Й'еЗ 4ig4 £e523 T 59
7 8 9 10 11 12 13 14 15 6 . . . &ce224 c5 c3 f6 f4 cd4 cd4 fe5 fe5 4}c628 £f3 £ib6 £}g3 Ad7 — 7 f428 c5 &b5 0-0 £c7 cd427 ^ja8 f6 £>f328 fe5 fe5 £|C6 Ad3 £>de5 0-0 £g4 <^d2! ^f628 + - 8 аб £)f330 c531 dc532 £jc633 -®-d234 ^c5 аЗ38 b5 ^f2 J.b7 •Й’сб 0-0-038 ± 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>c3 £f6 4. Ag5 Де7 5. e5 4)fd7 6. Ae7 #e7 7. f4 0—0 8 9 10 11 12 13 14 15 16 9 £>f337 c5 Ad338 cd433 ДЬ748 ФЬ7 &g5 •S'gS fg5 dc3 ^d3 <2>g8 •Й’сЗ 4^c6 h4 OO 10 . . . f5 ef641 ДОб42 £g5 •g-f443 Ah7 <g>h8 •g-d244 •g'd248 ®d2 gf2 OO 11 •$-d2 c5« £}b5 аб!47 4Ad6 cd4 £}f348 4dc6 Ad348 f6 0-0 fe5 fe5 £}de5 Ah7 ®h7 £>g5 «^gS83 -+ 12 £>f3 £>c6 g3 f681 ef6 £tf632 0-0-083 cd484 £d4 e5! fe5 ^e588 Де288 ~r 13 0-0-0 c487 f5” §b8 &g5 •&g5 4ig5 £ib6 fe6 fe6 Де288 14 dc5! £ic58e Ad3 f631 ef6 же g3 4id3!82 •g-d383 Ad7 0-0 gac8 gael Ae884 = 15 . . . 0-0-0 f633 ef6 @-f6 g3 gd8 £id483 £>e4 •Й’еЗ i 1 Pollock; 7. £>f3 0-0 8. &d3 c5 9. dc5 [9. £>Ь5 аб 10. £>d6 cd4=f; 9. h4 f5] £>c6 10. ^e2 £)c5 11. 0-0-0 f6 12. ef6 ^f6^= Gunsberg — Burn, London 1887; 7. ’g'hS аб 8. 4)f3 c5 9. dc5 &c6 10. 0-0-0 £>c5 11. &d3 &d7 12. ghel 0-0-0 13. фЬ1 фЬ8 14. £>e2± Fuderer- Guimard, Amsterdam (ol) 1954; 7. . . 0—0! 4= 2 7.. . f5 8. ef6 £>f6 9. ^h4 c5 10. dc5 £c6 [10... £>bd7 11. 0-0-0 £>c5 12. £>f3 &d7 Michel —Stahlberg, Buenos Aires 1941; 13. £>e5!± хеб] 11.0-0-0 0-0=; 9... e5!? Keres 3 8. f4?! c5 9. f5 [9. dc5 f6 10. ef6 I Щ] f6 10. fe6 £>b6T 4 9... cd4!? 10. Ah7 <&h7 11. #h5 ®g8 12. £g5 *@^5! 13. 'tygS dc3«5 Schmidt 5 16. ge5 •Й’Ьб^ Bernstein—Lasker, Zurich 1934 6 Tarrasch 7 7... аб 8. £>ce2 [8. f4!?] c5 [8. . . ^b4?! 9. c3 #b2 10. £>f3^ f] 9. c3 £>c6 10. ^d2 0-0 [10. . . cd4 11. cd4 £>b6 12. ЬЗ Ad7 13. gel 0—0 14. f4± Leonhardt—Spielmann, Hamburg 1910] 11. f4 f5 12. £f3 b5 13. 0-0 ДЬ7 14. h3± f Adams —Kashdan, New York 1940; 7... ^b4 (Schlechter) 8. £>f3! [8. £>e2 c5 9. a3 #b6 10. £>Ь5 0-0 11. dc5 £>c5qp Tartakower; 10. dc5=] #b2 9. £)e2 c5 10. c3o5—► 8 8. f4 c5 9. £f3 — 8. £f3 9 10. f4 fe5 [10. . . cd4 11. ef6 gf6 12. £>d4 £>c5 13. Ac2 e5 14. &de2oo] 11. fe5 [11. de5 g5!]cd4 12. £>d4 £>e5! [12... ^g5 13. £>gf3 ^g2 14. ggl ^b2 15. 4)e6= Euwe] 13. ДЬ7 <g>h7 14. ^h5 <g>g8 15. ^e5 £>c6 16. ^e3 [16. £>c6 bc6T] e5!=F f Ш Keres 10 10... £>f6 11. 4tf3±; 10... gf6 11. &g3± 11 Alapin 12 7. . . #d8 8. сЗ аб 9. £>аЗ c5 10. f4 cd4 [10... £>c6 11. £>f3 b5 12. £>c2± Marco- Burn, Wien 1898] 11. cd4 ^a5 12. #d2 ^d2 13. <3?d2 £}c6 14. £}f3± _L Pazo—Pilnik, Buenos Aires 1942 13 8. a4 аб 9. a5 ab5 10. ab6 gal 11. ^al 0-0! [11... сб!? 12. #a8?! 0-0 13. #b8 #b4 14. c3 '®rb2 15. £)e2 Ь4«5 Browne —Taha, Skopje (ol) 1972 - 14/233] 12. bc7 #c7 13. ^d3 4)c6 14. c3 b4= Maroczy 14 9... ^d7 10. f4 £>a4 11. £>c2! £>b2 [^ 11. . . c5] 12. #bl £>a4 13. ^Ь7 Деб 14. ^c8 ^d8 15. #d8 ®d8 16. <$>d2± ± Grau — Guimard, Buenos Aires 1939; 9... £)c6 [Alapin; Д £d7, f5, &c6-d8-f7, g5] 10. f4 60
Ad7 11. £>f3 £jd8 12. Ad3 [12. £c2 ДЬ5] f5 13. ef6 gf6 14. М2 £}f7 15. 0-0-0 0-0-0= Spielmann—Alapin, Karlovy Vary 1911 15 10... cd4 11. M4! M7 12. М3 Ad7 14. Ad3 ± X d4 Bernstein—Tarrasch, San Seba- stian 1911 18 16. 0—0 (Lasker—Liliental, Moskva 1936) c4 17. Де2 a5= Rabinovii 17 10. Ad3 fe5 11. #h5 [ll.de5 c5 Д C>c6^] ®d8 12. de5 £>a4 13. М2 [13. gbl М2 14. gb2 'Й’аЗТ Thomas — Spielmann, Marianske Lazne 1925] М3 14. g’d2 M4T Fahrni— Alapin, Munchen 1909; 10. g'hS g6 11. g,h4 [11. ef6? M3!-+] fe5 12. -»e7 фе7 13. de5 (Thomas—Sergeant, Margate 1939) c5 14. f4 fic6; f Euwe; 10. f4 fe5 11. M5 [11. fe5 M4 12. ®d2 c5 13. £}f3 ^h6 14. Фс2 £>c6 T t ! И. de5 0-0 12. М2 c5=F] ®d8 12. fe5 [Capablanca; 12. de5 £>a4 13. 0-0-0 <Lc3 14. ЬсЗ Й'аЗТ Iljin-2enevski — Spielmann, Moskva 1925] £>a4 13. М2 М2 14. МЗД Де2,0-0й “ 11. Ad3I? fe5 12. de5oo “ 12. c4 c5 13. cd5 ed5 14. Де2 0-0= Bernstein—Spielmann, San Sebastian 1911 20 12... 0-0?! 13. М2 ge8 14. M5± 21 7... c5?! 8. £}b5 0-0 9. M7 cd4 10. <M8 M6 11. 0-0-0±; 7... £)c0 (Alapin) 8. f4 f5 [Д M6-d8-f7] 9. ef6+ 22 9. f4 c5 10. c3 M6 11. М3 cd4 12. cd4 fe5 13. de5 [13. fe5 gf3! (Tarrasch) 14. gf3 g'h4 15. М2 M4 16. 0-0-0 М3 17. М3 Me5- + ; 15. -g-f2 £jd4 16. fj'h4 М3 17. ®f2 M4 18. gel M5 19. gc7 Ad7=F] «Ь4?! 14. g3 M5 15. fj'b4 £)b4= Thomas—Liliental, Ujpest 1934; 13... M5!T 23 16. 0—0 (Lasker—Eliskases, Moskva 1936) c5! 17. М3 Деб 18. gael gae8^± Sozin 24 8. £jb5 аб! 9. M7 ga7 10. c4 dc4!T xc7 23 12.. . М4?! 13. М3 M6 14. М3? gf3!- + ; 14. gdliA 15. M3± 24 Steinitz 27 9... f6?! 10. М3 M5 11. M8 М3 12. ’gf3 cd4 13. 0-0-0 ± Keres 28 11. M7!? fe5 12. M5 аб 13. M4 ed4 14. 8’d4± Keres 29 16. •©•el e5 17. ^h4 e4 18. gael Деб 19. M4! de4 20. Де4 ga8 21. Af5 M8 22. Ah7 <S>f7 23. g4-|— LevenfiJ—Fahrni, Karlovy Vary 1911 30 8. g-g4 f5!? [8. . . g6 9. М3 c5 10. dc5 " сб 11. Ad3 M5 12. 0-0 M4 13. Ml Ad7 14. ftez 15. ©•gSi Matanovic—Fuderer, Zagreb 1955] 9. ef6 M6 10. -&g5 0-0 11. М3 c5 12. dc5 #c5 13. 0-0-0 (Matanovic — Czerniak, Beograd 1954) Й'еЗ 14. ®bl <g>e4= Matanovid; 11. 0-0-0 ± 31 8. . . b5 9. Ad3 M6 10. ЬЗ [10. М2!? M4 11. Дс4 dc4 12. d5±; 10. a4!? b4 11. М2] c5 11. dc5 g-c5 12. М2 M6 13. М2 (Rjumin —Eliskases, Moskva 1936) £>c4 14. bc4 bc4 15. •Й'сЗ! g'b4 16. &b4 <M4 17. a3±; 12 М2!? 32 9. Ad3 cd4 10. M4 M4 11. М2 #62 12. 0—0 'Й’Ьб 13. ®hl ^сбТ Lasker—Levenfis, Moskva 1925 33 9... M5 10. M4! M6 11. M5 M5 12. Ad3 фе7 13. 4)e2± Kostantinopoljski— Liliental, Moskva 1936; 9... M5 10. Ad3 M6 11. •®,d2 Ad7 12. 0-0± Kan-Liliental, Moskva 1936 84 10. Ad3!? #c5 11. M2±; 10. a3 M5 11. ®rd2 — 10. 'М2; 10. M»4!? M5 11. M5 M5 12. g'd2± Keres 38 11. даз Ь5 12. ^12 [12. аЗ ДЬ7 13. М2 gc8 14. М2 М2 15. <£>f2 £jc5? 16. Md4± 1 Rauzer—Liliental, SSSR (ch) 1937; 15... f6! t EH Czerniak] ДЬ7 [12... M4 13. 0-0 М2 14. M2ffi->; 13... M4 14. gaelffi-»] 13. M5 £)c5 14. М2 d4! 15. Md4 M4 16. M4 О-О-ОЗр t Stahlberg—Aljechin, Warszawa (ol) 1935; 11. М2 f6 [11... b5 12. Md4±] 12. Md4 £)d4 13. M4 M6 14. 0-0-0 fe5 15. fe5 M5 16. M5 M6 17. Ad3± T 38 14. М2 f6! 15. Md4 M4 16. M4 fe5 17 . fe5 фе7= Boleslavski—Guimard, Gronin- gen 1946; 14. 0-0-0Д Ad3, ghel, £e2-d4± Keres 37 8. Ad3 c5 9. £}Ь5?! аб 10. £jd6 f6 11. ДЬ7 ®h7 12. M5 ®g8 13. S)f3 £>c6 14. 0-0 cd4 15. gadl fe5T; 14... £,d8A £>f7T; о 9. &f3 — 8. £>f3 38 9. £)Ь5?! cd4! [Bronstejn; 9... ^)c6 10. c3 f6 11. Ad3 fe5 12. fe5 cd4 13. cd4 £>b6 14. 0-0 Ad7 15. £>d6! Де8 16. M2± Rellstab- Stahlberg, Kemeri 1937; 13... M4 14. М2 £>b6 15. ЬЗ? Ad7 16. M6 gf3! 17. gf3 M4 18. 0-0-0 g’eSAF Tarnowski—Czerniak, Helsinki (ol) 1952; 15. £>d6 Ad7 16. a3±] 10. £>c7 £>e5 11. £>a8 £>f3 12. М3 M4- + ; 9. dc5 f6 10. ef6 M6 11. g3 £>c6 12. М2 £>c5 13. 0-0-0 gd8 14. Ml Ad7 15. ДЬ5 gac8 16. Деб Деб 17. £>d4± Nezmetdinov — Lejn, SSSR 1965 39 9. .. f6 10. dc5 [10. 0-0 &c6 11. £>b5 аб 12. ftd6 cd4zr J Щ Spielmann—Tarrasch, San Sebastian 1911] Oc6 [10... M5 11. ^)d4!? Й’Ьб 12. £>a4 M5 13. сЗД b4±; 11. ef6 £>f6 12. М2 £)g4 13. h3!±; 10.. . fe5 11. fe5 M5 12. M2±; 10.. . f5!? Euwe] 11. ef6 [11. М2 £)c5 12. ef6 M6 13. g3± xe6 Perlis —Spiel- mann, Karlovy Vary 1911] M6 12. g3 4)c5 13. 0-0 Ad7 14. М2 Де8 [14... ^)d3 15. cd3! Де8 16. gfel Ag6 Capablanca—Reti, New York 1924; 17. £>e5+] 15. gael gd8 16. &e5 £)e5 17. ge5+ хеб Keres—Liliental, SSSR (ch) 1949 49 10. £,e2 £>c6T; 10. £b5 f6 11. £>c7 fe5 12. fe5 £>e5 13. £>a8 £>f3 14. gf3 M4T-> 41 10. 0-0 аб 11. dc5 £>c5 12. &e2 £>c6 13. c3 Ad7^ Bondarevski —Liliental, Stock- holm (izt) 1948 61
42 10... gf6 11. *^d2 £c6 12. dc5 £>c5 13. 0-0 [13. g3!?A 0-0-0] £>d3 14. cd3 #c7 [14... Ad 7 15. gael ^b4 16. g3 Ae8 17. аЗ 'Й'Ьб 18. <g>g2± хеб Gligoric—Yanofsky, Dullas 1957] 15. £>e2 Ad7 16. ^e3 gaf8 17. ,g’c5!± Bronstejn —Yanofsky, Stockholm (izt) 1948 43 11. . . g6 12. ^g4± 44 13. ^h5 ^f2 14. <g>dl £>f6 15. W13 e5 16. Af5 = 45 13. . . ^d4? 14. ^d4 cd4 15. £b5 &a6 16. £}d4 £}f6 17. Ad3±± Ravinski — Orlov, SSSR 1964 46 8... f6 9. £}f3?! fe5 10. fe5 c5=F->ffi; 9. ef6 #f6 10. g3 — 10. dc5! 47 9... £>c6? 10. c3 f6 11. ^f3± (Wolf— Spielmann, Moravska Ostrava 1923) fe5 12. fe5 аб 13. £>d6 cd4 14. cd4 gf3? 15. gf3 ^h4 16. ^f2 £d4 17. ^h4 &f3 18. ®f2 £h4 19. gel &b6 20. gc7+- 48 11. $d4 £>c6 12. ^d2 f6=F J ffi 49 12. £>d4? £>de5! 13. fe5 ^h4=F 50 Asztalos — Spielmann, Bled 1931 51 10.. . аб 11. Ag2 &b6! [11. . . b5 12. 0-0 cd4 13. £}d4 £}d4 14. ^d4 ^c5 15. ^c5 £}c5 16. 4}e2± Tarrasch —Teichmann, San Sebas- tian 1912] 12. ЬЗ Ad7 13. &e2 cd4 14. £ed4 [14. £>fd4 f6 15. ef6 gf6 16. 0-0 e5^ Kostic- Maroczy, Bled 1931] ^c5 15. 0 — 0 £}c8 16. ®hl £)8е7= L. Steiner —Yanofsky, Karlovy Vary 1948 52 11... gf6? 12. 0-0-0!Д f5±; 11... ?f6 12. 0-0-0 — 11. 0-0-0 53 12. Ag2 cd4 13. £jd4 e5! 14. £>d5 £}d5 15. Ad5 фЬ8 16. £>e2 Ag4! [16. . . ef4 17. 0-0-0 !± Breyer —Spielmann, Berlin 1920] 17. 0-0-0 gad8 18. c4 £}b4=F L. Steiner — Stahlberg, Ujpest 1934; 12. dc5 e5! [12. . . *&c5 13. 0-0-0± Fuderer —Wade, Munchen 1954] 13. £}d5 £)d5 14. #d5 Ae6So 54 12. . . Ad7?! 13. gel cd4 14. £>d4 ^c5 15. £>b3 ^d6± Stoltz-Wade, Stockholm 1952 55 14... £>e5? 15. Ag2± xd5 56 Keres; 15. Ag2 Ag4 16. &f3 #h5=F t; 15. Ab5 Ad7=F Zajcev —Gusev, SSSR 1963 57 10... f6 11. ef6 ^f6 [11. . . £>f6 12. dc5 #c5 13. g3±] 12. g3 cd4 [12... аб 13. Ag2 £}b6 14. ghel £>c4 15. ^f2 b5 16. dc5 £>b2 17. фЬ2 b4 18. £}d4± Rubinstein — Levenfis, Karlovy Vary 1911] 13. £d4 £b6 [13. . . £>c5 14. Ag2 Ad7 15. ghel ± хеб Stahlberg —Keres, Kemeri 1937] 14. &f3 Ad7 15. Ad3 gac8 16. ghel± Gheorghiu —Mititelu, Romania 1962; 10... £b6 11. h4 Ad7 12. gh3 £d4 [^ 12. . . £a5] 13. £d4 cd4 14. £>e2 f6 15. £d4 fe5 16. fe5 gac8= Wade —Eliskases, Stockholm (izt) 1952; 10... а6!?Д b5 58 11. g4 gb8 12. Ah3 b5 13. f5 b4 14. £}e2 ЬЗ 15. ab3 cb3=F->C Bezrucko — Stahlberg, Kemeri 1939 59 L. Steiner —Purdy, Adelaide 1947 99 10... ^c5?! 11. Ad3 f6 12. ef6 £f6 13. 0-0-0 Ad7 14. <g>bl gab8 15. gdel± L. Stei- ner—Czerniak, 1958; 10... f5 [Д 4}c5, £}e4] 11. ef6 #f6 12. g3 £с5 13. 0-0-0 — 11. 0-0-0 61 11... f5 12. £>e2 [12. 0-0 аб 13. £>e2 Ad7 14. ^e3 gac8 15. £>fd4= Pfeiffer- Guimard 1960; 12. ef6 — 11... f6] Ad7 13. £>fd4 gac8 14. 0-0 Ae8 15. £>c6 Ьсб 16. <g>hl £|d3 17. cd3 c5 18. gfel Ab5 = Sliwa- Stahlberg, Leipzig (ol) 1960 62 13. . . Ad7?! 14. 0-0 £>d3 15. cd3 Де8 16. gfel± Capablanca—Reti, New York 1924 63 14. cd3? e5! 15. 0-0 Ah3 16. gfel gae8 T Aljehin 64 Bhend — Christoff el, Zurich 1961 85 11... аб 12. Ad3 b5 13. £>e2 Ab7 14. £}fd4 £}d4 15. £>d4±ffi Gligoric —Stahlberg, (m) 1949; 11... Ad7!? Keres ee 14. Ad3 Ad7 15. ghel Ae8 16. £>e5 4}e5 17. ge5 gac8oo Greckin — Estrin, corr. 1960 C15 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЬ4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 •®’g41 •&-g7 •Й-Ьб 'Й’еЗ Ad2 -й^з £}ge2e £d4 ®f2 =F £>f62 gg8 Sg63 c54 4ig4 cd4 £}f2 Дс5« 2 Ad2 •g-g48 •Й’Ьб 0-0-0 •^h4 •й-ьз Де2“ g4 — de47 £>f6e Sg8 '©•d410 Af8 §g4 •&f2 Sg612 •ЙС513 3 0-0-0“ Af4 •Й-gS17 •Й-Г6 Ad6 £>b5 •g,d4 h5« J.d6 h4 •&f6 £>f6 cd6 £}a618 4 £|f3 •@-f420 •Й-е521 4^e5 43g4 4}e4 £>d2 — > • £>h6ie e5 •Й’еЗ £>g422 Ag4 Дd2 5 4de2 a3 £}c3 ДЬ5 J.g52» ДеЗ •&d2 f3 Деб 4- de423 ДсЗ £|C6M ^e7 f6 0-0 f52‘ 4}d527 £ic328 62
4 5 6 7 8 9 10 11 12 6 . . . 4)e4 ДеЗ30 Oi2c331 &g3 Ae2 0-0 •g'd2 = Ae7 ^c622 0—032 b6 Ab7 •8-d7 gfd833 7 jLd3 Ae4 аЗ33 ЬсЗ Ad33‘ dc538 00 de4 c534 АсЗ £>f6 •g-c7!37 8 . . . ed53e Ad241 АсЗ Ad4 •g-f344 № ggl 0-0-0 об c5 •g-d5" АсЗ cd442 •&g243 •&f3 f643 ®f7 £|C643 9 a3 ЬсЗ •®'g443 №g7 •8"h6 Ag5“ •g-h4 £)e231 Ah6 ± ДеЗ de447 £)f6 Sg8 b6« Sg6 Ab7 h6 1. е4 ев 2. d4 dS 3. &сЗ ДЬ4 4. аЗ ДеЗ 5. ЬсЗ de4 в. «-g4 £>f6 7. -&g7 gg8 8. 'Й'Ьв 8 9 10 11 12 13 14 15 16 10 £)e232 £ig3 ДЬ533 •&d2 Ae2 0-0 f3 Af3 ± c5 £)bd733 •Й-С734 gg633 аб b6 Ab7 ef337 0-0-033 11 •g-d23» Ab2 £)f432 ДЬ533 + £g6 Oibd73e b631 Sg8 12 •Й-еЗ34 Ab233 c43s 4)e2 £)f4 •Й-сЗ33 = Sg6 4)c635 £se737 b6 Ab7 £>f5 gg4 1 4. ed5 «•dS?! 5. £}f3 [5. «-84 £>e7 6. »g7±; 5... £>c6!±] £}£6 6. Ad2 ДеЗ [6... •@-d8?! 7. Ad3 £>c6 8. £>e4 Ad2 9. •®d2±] 7. ДеЗ b6±; 4.. . ed5 — C 01/3 2 4... e5 5. -&g7 Ж6 6. -&f6 £>f6 7. de5 £)e4 8. £>ge2± ; 4... ®f8 5. ed5 ed5 6. ®g3± 3 6... de4 7. £)e2 b6! 8. Ag5 £>bd7 9. 0-0-0 ДЬ7 10. d5 Af8 11. «-114 ed5 12. gd5! Ad5 13. 42>d5 Ae7=F Planinc— Ivkov, Jugoslavia 1970 - 9/174; 6... c5 7. a3 [7. ed5 cd4 8. a3 Af8T; 7. dc5 d4 8. a3 gg6T; 7. e5 cd4 8. a3 dc3 9. ab4 cb2 10. ДЬ2 ^b6T] gg6 8. #e3 Да5 [8... ДеЗ!? 9. ЬсЗ cd4A £}e4J 9. Ad2 [9. e5 £>g4 10. «d3 cd4T; 9. ed5 ^>d5 10. •@-d3 cd4 11. -g-d4 e5=F] cd4 10. Ш4 £>c6 11. ДЬ5 ДЬб 12. #d3 gg2T * Aljehin; 7... e5 (Romanovski) 8. Ad2! [8. аЗ Да5 9. Ad2!] ed4 9. ®,d4 c5 10. Й'е5д ed5±; 7... £>e4 8. Ad3 f5 9. £>ge2 c5 10. Ae4 fe4? 11. g'h3± Aljehin—Euwe, (m) 1935; 10... de4± 5 10. h3 c4—+ • 13. ДеЗ ^f6T 7 4... c5 5. аЗ ДеЗ 6. ДеЗ £>f6 7. dc5 £1е4 8. Ag7 gg8 9. Ad4 £>c6 10. £>f3 f6 11. b4 e5 12. ДЬ2± Boleslavski—Bronstejn, (m) 1950; 4... £>c6 5. a3!? [5. £j£3 £>f6 6. e5 £>e4oo; 5. -g-g4 £>f6 6. №g7 Hg8 7. #h6 £}d4 8. e5? £>£54= Aronin—Bondarevski, SSSR 1950; 8. O-O-Ooo] ДеЗ 6. ДеЗ £}f6 7. e5 £>e4 8. даз±о 3 5. £}e4 •®-d4 6. Ad3 Ad2 7. #d2 -g-b2 [7... g'd8? 8. 0-0-0 <&e7 9. £>f3 £>f6 10. ghel <2> f Aljehin—Flor, Nottingham 1936] 8. gdl £id7T; 5. £>ge2 £>f6 [5... f5? 6. £>e4] 6. £je4 Д42 7. £>d2 £>c6= • 5.. . ДГ8 6. фе4 £>f6 7. -g-h4 Де7 8. 0-0-0 b6 9. £tf3 ДЬ7 10. £>e5±o Panov- Ragozin, SSSR (ch) 1937 10 7... £>c6 8. 0-0-0 [8. £)ge2 Ad7 9. 0-0-0 gg6 10. -S-h4 gg4 11. Й’ЬЗ -Й-е7 12. -®-e3 £jd5= Boleslavski—Bondarevski, Stockholm (izt) 1948] gg6 9. -»h4 ДеЗ 10. ДеЗ -®-d5 11. ЬЗ £je7 12. f3 Ad7 (Keres —Botvinik, (met) 1948) 13. fe4±; 7... gg6 8. -Й-еЗ £>сб 9. £>ge2 e5 [9... ДеЗ 10. Й’сЗ £>d5 11. фЬЗ a5 12. 0-0-0 a4 13. Й’аЗоо Boleslavski—Mikenas, SSSR (ch) 1949] 10. de5 £>g4 11. #f4 £>ce5 12. £>e4 Ad2 13. •@,d2 ДГ5 14. ^d8 gd8= Gilman- Batigin, SSSR 1950 11 11. £>b5? £ja6 12. ®bl Ad7 13. ДеЗ #f5—Ь Boleslavski—Bronstejn, (m) 1950 12 11... gh4 12. #h4! $h4 13. g3 e3 [13.. . •Й-Ьб 14. ДЬб ДЬб 15. фЫ сб 16. £>h3 е5 17. £jf2±] 14. gh4 ed2 15. фЫ ДЬб 16. £>h3 ДеЗ 17. ghfl±; 11... &g2 12.Д g4 i&g4 13. -Й^4 £jg4 14. £>e4 £>d7 15. £jf3± J 13 13. g5? gg5 14. ДеЗ ’S'fST MeStrovic— Matanovic, Jugoslavia (ch) 1967 — 3/224; 13. ДеЗ tye5 14. Д44 -ЙТ4 15. ДеЗ = “ 6. £>ge2 #f6 7. -Йе4 [7. 0-0-0 Й^б 8. #h3 £}f6 9. f3 0-0=F] £jc6 8. 0-0-0 Д47Т 13 6... f5 7. Й^З Д46 8. ДГ4 ДГ4 9. •&f4 Йс5 10. f3 £>e7 [10... ef3? 11. g4 f2 12. gf5 fgl-» 13. ghgl #e7 14. ДЬ5 сб 15. £>e4+- ViSnacki—Perevoznikov, SSSR 1950; 11. £)f3 £jf6 12. Дс4 0-0 13. ghel £jc6 14. £>g5 £>d8 15. ge5 £jh5 16. #f5! gf5 17. gc5 gf8 18. 63
gd8H— Vukcevic—Candi, Italia 1954] 11. fe4 0-0 12. £>f3 £>d7 13. ef5!? [13. Ad3 e5! 14. ^d2 £}b6 15. ghel Keres — Levenfis, SSSR (ch) 1948; 15... f4! 16. £d5 Ag4=F] £|f5 14. ^с4об Keres 16 7. #h4 Де7 8. Ag5 ^c5 9. £>e4 Ag5 10. £>g5 £>c6=F; 7. #e2!? Keres; 7. ^g5 — 7. ^g3 17 9. ^g4 £}f6! 10. ^g5 Af4 11. #f4 ^c5 12. £>e4 £>e4 13. ^e4 £>c6 14. &f3 Ad7=F Ghitescu —Berthold, Bucuresti 1959; 9. gd4 hg3 10. fg3 Af4 11. gf4 f5 12. £>h3=F Euwe 18 13. 4dd6 фе7=р± Lundquist—Uhlmann, Marianske Lazne 1961 18 6... 7. 0-0-0±; 6... h5 7. #e6 Деб 8. £>d4 Ad7 9. &e4=; 7. Ж4!± Keres; 8... f5 7. #h5 g6 8. £>d4 gh5 9. £>e4 Ad2 10. £)d2oo 20 7. феб Деб 8. £>d4 Ad7 9. £>e4= ± Keres 21 8. £>e5? Ad6 9. £>f3 Af4 10. £}d4 Де5! T±; 8. #g5?! ef3 9. 0-0-0 ДсЗ 10. ДсЗ [10. ЬсЗ ^d6 11. #g7 gg8 12. #h6 gg6=F] #f4=F; 8. £>d4 ef4 9. £>db5 e3! 10. fe3 fe3 11. ДеЗ &a6 12. аЗ Де7 13. £>d5 Ad8 = Keres 22 9.. . ДсЗ 10. ДсЗ £>f5 11. Дс4 £>d6 12. 0-0-0 об 23 4. . . &e7l? 5. аЗ Да5 6. Ь4 ДЬбД а5оо 24 6... £>f6 7. Ag5±; 6... f5 7. f3 [7. Дс4 £>f6 8. Ag5 0-0 9. ^d2 &c6 10. 0-0-0 ®h8 11. f3a5—> > Maroczy—Seitz, Gyor 1924; 7. Af4 4)f6 8. #d2 0-0 9. 0-0-0 £h5 10. &c6 11. £>e2? £>e7 12. f3 &f4 13. &f4 £>d5=F Pilnik— Stahlberg, Mar del Plata 1943; 11. f3!±] ef3 8. «ТЗ #d4 [8. . . £>f6 9. Af4 0-0 10. 0-0-0 сб 11. h3 £>d5 12. £d5 ^d5 13. #c3± -►ffi Keres] 9. #g3 &f6 [9. . . £e7 10. ДеЗ #f6 11. 0-0-0± Aljehin] 10. #g7 gg8 [10... #e5 11. Де2 gg8 12. %^h6 gg6 13. ^h4 Ad7 14. Ag5 Деб 15. 0-0-04— Aljehin —Nimzo- witsch, Bled 1931] 11. фс7 £>c6 12. Af4± 25 8. 0—0 0-0 9. Деб £>c6 10. d5 ed5 11. ^d5 £>d4 12. Ag5 #d5 13. £>d5 £>e6=F Las- ker-Kan, Moskva 1936; 8. 4)e4 0—0 [8. . . #d5?! 9. ^d3 f5 10. £>g3 #g2 11. Af4±] 9. c3 e5= Tartakower —Bondarevski, Stockholm (izt) 1948 28 10... e5 11. d5 £)d4 12. Дс4 ®>h8 13. 0-0-0 ± 27 11... ef3 12. gf3 ^d5 13. Деб £e3 14. •&e3 ^h4 15. #f2 ^f2 16. <g>f2 Ьсб 17. ghel t± Pilnik —Donner, Beverwijk 1951; 11... f4!? 12. Af4 ef3 Keres 28 12... Ьсб!? Keres; 12... £>c3 13. ^c3 Ьсб 14. Af4! ^d5 15. 0-0-0 ± Pachman- Bondarevski, Moskva 1947 29 6. . . £f6 7. £2c3 &bd7?! 8. Af4 &e4 9. £>e4 £>f6 10 Ad3 0-0 11. £tf6 Af6 162. c3 *H5 13. ^e2 сб 14. 0-0 gfe8 15. gadl± Lasker—Capablanca, Moskva 1935; 7. . . £}c6 — 6. . . &c6; 7. £)2g3 0-0 [7. . . £>c6 8. c3 e5 9. de5 'S'dl 10. ®dl £}e4= Lasker—Rjumin, Moskva 1935] 8. Де2 £>c6 9. £>f6 Af6 10. c3 e5 11. d5 £>e7 12. c4 £>g6 13. &h5 [13. 0-0 4)f4l] Ag5~ Pachman —Bronstejn, Stockholm (izt) 1948 30 7. g4 £f6 [7... b6 8. Ag2 ДЬ7 9. c3 &f6 10. £)2g3 0-0 11. g5 £>e4 12. £>e4 <$>h8 13. •&h5-> » Aljehin-Euwe, (m) 1935; 7... e5l? 8. d5 4)d4 9. £2c3 f5 10. gf5 Af5 Keres; 7. . . h5 8. g5 e5 Botvinik] 8. 4)f6 Af6 9. Ae3 h5 10. gh5 ^d5qp 31 8. £>f6 Af6 9. ^d2 e5 10. 0-0-0 0-0 11. d5 £}e7 12. £)g3 4)g6= Liliental —Botvinik, Moskva 1936 32 8... 4)e4 9. 4)e4 e5 10. d5 [10. de5 ^dl 11. gdl £>e5 = ] &d4!A 11. Ad4 #d5 = Keres 33 13. gfdl ^c8= Aljehin-Euwe, (m) 1935 34 5. . . 4if6 6. Af3 £>c6!? (Keres) 7. е5’Д 8. d5 e4!qp; 6. Ad3 c5 7. аЗ АсЗ — 5. .. c5; 6. Ag5 — C 12/2 35 6. £}e2 £f6 7. Af3 £}c6! [7. . . cd4 8. #d4 #d4 9. £>d4 аб 10. 0-0 £>bd7 11. gel 0-0 12. Ad2 gd8 13. a3 Ad6 14. gadl± Gligoric—Stahlberg, Zurich (ct) 1953] 8. a3 [8. АеЗ cd4 9. &d4 &e5 10. Ae2 £>d5 11. Ad2 £c3 12. ЬсЗ Aa5 13. 0-0 0-0 14. f4= Fichtl- Uhlmann, Berlin 1962] АсЗ 9. ЬсЗ e5 10. Ag5 cd4 И. Асб Ьсб 12. cd4 ed4 13. ^d4 ^a5 14. Ad2 '®rd5= Hort—Pietzsch, Kecskemet 1964; 7. Ag5! — C 12/2 38 8. Af3!? Keres 37 8... £>bd7 9. 4)f3 ^c7 [9... b6 10. 0-0 Ab7 11. ^e2 0-0 12. £>e5 gc8 13. Ag5 £}e5 14. de5 'S'dS 15. f4 c4= Tartakower— Przepiorka, Debrecen 1925; 12. Ag5 ^cl 13. £>e5 cd4 14. &d7 £d7 15. cd4±] 10. 0-0 c4 11. Ae2 £>d5 12. a4 £>c3 13. #d2 £>e2 14. 0—0 15. Aa3 gd8 16. d5± Liliental — Boleslavski, Lenjingrad 1941 38 9. £f3 c4! 10. Ae2 £d5 11. ^d2 £d7 12 . a4 £}7f6!=F Scerbakov—Petrosjan, SSSR 1955 39 5. аЗ АсЗ 6. ЬсЗ c4 7. Де2 de4 8. Дс4 #c7 9. ^e2 £d7 10. ДЬ2 £>gf6 11. f3 b5=F ->< Iljin-Zenevski — Ragozin, (m) 1930; 5. dc5 de4 6. Де4 <&dl 7. ®dl &f6 8. Af3 Дс5 = Treybal —Nimzowitsch, Karlovy Vary 1929; 5. £>f3 £>c6 6. 0-0 cd4 7. £>b5 de4 8. Де4 £>f6 = 48 5. . . ed5 6. dc5 &c6 7. Ad2 Дс5 8. £>f3 £>ge7 9. 0-0 0-0 10. Af4 &b4= Bilek- Ozsvath, Hungary 1955 41 6. ДЬ5 £>c6 7. £>f3 cd4=; 6. &f3 cd4 7. аЗ ДсЗ 8. ЬсЗ dc3 9. 0—0^; 6. <g>fl ДсЗ 7. ЬсЗ &f6 8. £>e2 ^сб 9. £>f4 £>bd7 10. gbl аб 11. ffe2± Szily —Rethy, Budapest 1950 42 7.. . ^g2?! 8. ^f3 ЖЗ 9. &f3 cd4 10. &d4 ФГ8 [10... f6 11. ggl] 11. ggl f6 12. ДЬ4 ®f7 13. £>b5 £c6 14. Ad6+--> Michel — Guimard, Mar del Plata 1948 43 8. . . e5?! 9. ДсЗ #g2 10. «ТЗ #f3 11. 4)f3 f6 12. ggl oo 64
44 9. ^d2 £>сб[9... ^hl 10. 0-0-0 f6 11. f3oo] 10. 0-0-0 oo Sax—Bodo, Hungary 1969 — 6/285 45 oo Keres 46 13. ДсЗ £>ge7 14. Дс4 аб 15. ДЬЗ £>f5 16. gg4 gd8 17. gdgl b5=F Bondarevski — Sokolski, SSSR 1947; 13. Дс5 £>h6 14. £>d2 £tf5 [14. . . £>e5 15. Де4! g5 16. h4 gh4 17. f4 £}g4 18. £}c4 f5 19. ДГЗ±-> Uusi — Baranov, SSSR 1953] 15. £>c4 g5 [15... gd8 16. Де4 e5 17. gd8 £>d8 18. £»d6 £>d6 19. Дd6^ Ciocaltea—Uhlmann, Marijanske Lazne 1954] 16. Де4 gb8 17. £>d6 £>d6 18. gd6^ Sterner - Uhlmann, Dresden 1956 47 5.. . £>e7 6. £tf3 [6. ДdЗ!?; 6. e5 c5 — C 18/5] de4 [6... b6 7. ДdЗ Даб 8. £>g5 ДdЗ 9. cd3± Lutikov —Matulovic, Sarajevo 1969 — 7/204] 7. £g5 &bc6 [7. . . f5 8. ^h5 g6 9. #h6±;7... c5!?] 8. Дс4 [8. £e4e5! = ] £tf5 [8... £>a5? 9. £)f7! <g>f7 10. ^h5 Д ^a5+ - Ro- manovski —Judovic, Lenjingrad 1934; 8... £}d5 9. £>e4 £>ce7 10. 0-0±] 9. £>e4 £>d6± Keres 48 6. Дс4 £tf6 7. Дg5 £>c6 8. £}e2 h6 9. ДЬ4 £>a5 10. Да2 b6 11. 0-0 ДабТ Roma- novski —BronStejn, SSSR 1945 49 8... £>bd7 9. ДЬ2 [9. f3!?] c5 [9... £>b6] 10. 0-0-0 ^a5 11. f3!± A. Steiner- Book, Kemeri 1937 50 9. ДЪ2 Даб 10. c4 £>bd7 11. f3 [11. £}h3!?] ДЬ7 12. 0-0-0 ^e7 13. ^еЗ 0-0-0T Kadajev —Muratov, SSSR 1970 - 9/171; 9. £>e2 £>bd7 [9. .. gg6 — 8. .. gg6] 10. Дg5 [10. £g3!?] ^e7! [Д £>g4!] 11. ^h4 ДЬ7 12. £}g3 h6!=p Fischer —Kovacevic, Rovinj — Zagreb 1970 - 9/172 51 11. ДЬ5 £>bd7 12. Дd7 [12. &h3 h6!=F Rellstab — Niephaus, BRD 1948] ®d7 13. £e2 h6=F; 11. f3 £>bd7 12. fe4 h6 13. ДГ6 ^f6 [13... £tf6!?] 14. ^f6 £tf6 15. e5 &d5oo Bronstejn —Hort, Moskva 1971 — 12/224 52 9. ^e3 ^a5 10. Дd2 ^a4 11. ®dl £>c6 12. dc5 e5!=F Brazda—Stulik, corr. 1941; 9. ДЬ2 Дd7! [9. . . £>c6 10. f3 cd4 11. cd4 £>d4 12. 0-0-0 e5=p] 10. f3 Деб 11. 0-0-0 £>bd7 12. ^e3 ^c7 13. c4 0-0-0 14. fe4 Де4Т Lebe- dev—Hasin, SSSR 1953 53 9... ДД7 10. dc5 [10. &g3 Деб 11. ДЬ2 £>bd7 12. 0-0-0 £>g4T Fichtl-Stulik, CSSR 1951] Деб 11. gbl £>bd7 12. £>d4 ^a5 13. 4)b5!± Ignatjev —Hasin, SSSR 1959; 9... £}c6 10. dc5± 34 10... gg6 11. #e3 £>d5 12. ^e4 £>c3 13. ^d3± Aljehin —Euwe, (m) 1935; 10... #a5 11. Дd2 b6 12. a4 cd4 13. cd4 ^d5± 55 11. ^еЗ ^сб 12. a4 аб 13. dc5 ^c5 14. ^c5 £}c5oo Fischer —R. Byrne, USA (ch) 1967 - 3/223 58 11... cd4 12. ^f6 #c3 13. <g>dl gg6 [13... ^al 14. 4)e4+-] 14. ^h8 фе7 15. gbl! £tf6 16. gb3 ^c5 17. a4!+- 57 15... 0-0-0!? 88 17. ^e2± Bloch-Huss, Siegen (ol) 1970 - 10/243 59 10. ^e3 £>c6 11. dc5 ^a5! [11... £)g4 12. ^e4 ^dl?! 13. ®dl £tf2 14. фе1 £>e4 15. £}f4 gg8 16. ДdЗ± Smislov —Botvinik, (m) 1954; 12.. . e5oo; 11. . . e5 12. ДЬ2 ^a5 13. h3 ^a4 14. 0-0-0 £>a5 15. £>g3 Деб^ Greckin — Konstantinov, SSSR 1954] 12. Дd2 Дd7 13. c4 £>g4! 14. ^c3 [14. Да5 £}e3 15. fe3 £>a5 16. £>c3 f5=F] ^c5 15. h3 Ж2 16. ®dl £}ge5=F Boleslavski — Uhlmann, Krynica 1956 80 10... ^c7?! 11. a4 £>bd7 12. a5 £>d5 13. c4! £}b4 14. £}c3!± Ignatjev—Krasnov, SSSR 1972 - 13/235; 10... £>c6 11. dc5 Дd7 12. gbl [12. £>f4 gg8 13. c4!+ V. Vukovic] ^c7 13. •@’d6! 0-0-0 14. ^c7 фс7 (Smislov — Botvinik, (m) 1954) 15. 4)g3± 81 11... ^c7!? Botvinik 82 12. h3 ДЬ7 13. ggl ^c7 14. 0-0-0 cd4 [14... 0-0-0 15. ,®'f4± Smislov—Botvinik, (m) 1954] 15. cd4 gc8 16. ®bl Дd5 17. £>c3!oo V. Vukovic 83 Bronstejn 84 9. ^d2 £>c6 [9. . . b6 10. £}e2 ДЬ7 11. £tf4 gg8 12. ДЬ2 £>bd7 zjz; 10. ДЬ2 ДЬ7 11. 0-0-0 ^d6 12. c4 £>c6 13. f3 0-0-0 14. ^el £>a5 15. fe4 ^f4 16. фЫ Де4 17. £tf3 gdg8 18. £>h4 gh6 19. g3± Smislov-Uhlmann, Moskva 1960] 10. ДЬ2 11. f3 Дd7 12. fe4 4)e4 13. ^e3 4)d6= Keres — Boleslavski, SSSR (ch) 1940; 11. £e2!? 88 9... b6 10. 4ie2 ДЬ7 11. h3 £>bd7 12. ДЬ2 ^e7= Strelakovski —Petrov, SSSR 1955; 9... Д<17 10. ДЬ2 Деб 11. 0-0-0 £bd7 12. c4 ^e7= Persitz—Sheldrick, England 1966 — 2/192 88 10. £>e2 £>e7 11. £tf4 £>ed5T 87 10... ^d6 11. f3 e5 [11... ef3?I 12. £tf3 Дd7 13. 0-0-0 0-0-0 14. c4± Fischer- Uhlmann, Rovinj — Zagreb 1970 — 9/173] 12. fe4 ed4 13. cd4 £}e4 14. 0-0-0 f5oo; 11. c4!? 88 11. 0-0-0 b5 12. f3 [12. ДЬ5 сб 13. ДП £>ed5 14. ^el gb8=F] &ed5 13. ^el e3 14. g4 gb8=F Lebedev —Golovko, SSSR 1951 89 14. ^d2? e3! 15. fe3 £>e4 16. ^d3 ^h4=F Zak-Golovko, SSSR 1951 C16 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £jc3 ДЬ4 4. e5 4 5 6 7 8 9 10 1 . . £>f32 аЗ3 Ь48 £>b5 ДГ48 Ag39 ± f6 1 c5 Да54 cd48 Дс77 5 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 65
4 5 6 7 8 9 10 11 12 2 . . . 4}е210 £)f4” a3 ДЬ5 0-0 gel ± Ь6 £}c612 Af8 ДЬ7 0-0-0 £}h6 3 . . . Ж?4 ДеЗ14 f4 'g'hS @,h4 £}e2 0-0-0 h3 4- • • • ДГ813 b6 f5 g6 ДЬ4 Даб £>c6 Де713 4 . . . Ad213 £}f3ie £}e2 •&d2 £g3! &f5 de5 ± 4}е7 £tf517 <^c6 ^.d213 f6 fe5 ef5 5 . . . £}f3 Ad2 Даз Af5 0-0 еб gel ± b6 £)f5 Даб ef5 Де7 £)d7“ fe6 £}f821 6 ... a3 b423 &а4!24 c3 £ib6 a4 b5 h4 ± . . . Да522 Ab6 J.d7 <g>f8 ab6 c5 Де8 £}d723 1. е4 еб 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЬ4 4. е5 Ъ6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 '&g424 ДГ827 £)f323 -g-d723 ДЬ534 сб Де2 Даб 0-0 £е7 Ag5 £>f5 &h4 h6 £f5 ef5 Ж1331 ± 8 . . . Ag5 -g-d7 f432 £>e733 Де7 И534 ШЗ f5 сб fe6 J.e6 &f3 h4 Ж2 g53» = 9 . . . . . . £jf3 £}c634 a3 ДЬ7 Ad3 Ь6 Ad2 0-0-0 h4 £lge7 0-0-0 f5 ef6 gf637 ± 10 a3 Af8 £>£3“ #d7 ДЬ534 £jc643 Ж2 ДЬ7 0-0 0-0-0 Ь4« ± 11 ДеЗ ЬсЗ Даб 'S’g442 <§>f8 Даб £}аб g-e243 &Ь8 &Г344 ± 12 Wd7 £)h3 Даб43 Даб £}аб •&g4 f5 Ж15 g644 £>b8 0-0 £jc647 00 13 a4 Даб Даб £}аб 4>>f34e £}е7 0-0 £ib8 •®-d3 ^bc6 c4 dc4 @-c443 0-0 ± 14 ’S'g4 f5 ЖЗ Даб J.a6 4}аб <^е2 <§>f730 a4 c5 g-d3 Ж8 Aa3 £>e731 ± 15 . . . Й-Ь5 •g-f7»2 ЖЗ £}сб h4 Ab7 £>h3 0-0-0 h5 ФЬ8 h6 gh633 ± 1. е4 еб 2. d4 dS 3. £>сЗ АЪ4 4. е5 Ъб 5. аЗ АсЗ в. ЬсЗ 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 h434 Aa6 Даб33 4^a6 h5 h6 '&g4 §g8 4}e2 g-d7 a4 &b8 gh3 ^bc6 Sf3 &f5 w £>a534 ± 17 'S’g4 0-037 J.g5 Ж7 J.d3e3 &g633 h4 f5 ef6 e5 g-d7 £)d7 fg7 ®g7 £}е244 ± 18 h431 h5 ЖП Даб42 J.g5 •g-d743 Даб44 £}аб 4ie2 ’Й’сб43 f444 £ib847 0-0 £)d7 •&d3 £idf844 ± 19 . . . . . . •S,g3 J.a6 Даб33 £}аб ^e2 <^Ь874 Ag5 #d7 Ж371 •®,a4 4^g3 @•02 gel -g-b272 ± 20 . . . . . . ЖЗ £ih473 $h3 £tf574 g4 4^e7 gh573 Даб Даб 4}a6 '®>g474 Ж7 Ж7 0-0-077 ± 66
1 4... Д<17? 5. #g4 g6 6. аЗ Де7 7. Даз f6 8. £>f3 с5 9. dc5 f5 10. #g3 Дс5 11. h4 #c7 12. h5 £>e7 13. hg6 £g6 14. gh7+- Herold— Feier, Leipzig 1954; 4... f5 5. Да2 £>e7 6. a3 [6. £>ce2!? Да2 7. #d2 0-0 8. h4± t »] ДсЗ 7. ДсЗ 0-0 8. f4 b6 9. £>f3 c5 10. Ad3 £>bc6 11.0—0cd4 12. Да4 Да7 13. ДеЗ gc8 14. #e2 £>a5 15. £>d4±O Boga- tirduk—Ragozin, Moskva 1935 2 5. #g4 -»e7 6. Ad3 [6. f4 £>h6 7. #h3 £}f5 8. £>f3 c5T f ] 7. £>e2 c5 8. dc5 £>c6 9. f4 Дс5 10. #g3 £>h6 11. ДеЗ ДеЗ 12. #e3 fe5 13. fe5 £}g4 14. #g3oo Aljehin— Pavlov, Moskva 1909; 6. £)f3!± 3 6. ДЬ5 ®f8 7. dc5 #a5 8. Де2 fe5 9. 0-0 £>c6 10. £>d5 ed5 11. сЗ Дс5 12. b4 £>b4 13. cb4 ДЬ4 14. ВЫ!й ДГ5 15. gb4 #b4 16. #d5 £>e7 17. #e5 #e4 18. #b2 gc8 19. ДЬб gg8 20. #f6±-> Romano vski — Rabino vid, Lenjingrad 1925; 6... £}c6± 4 6. .. cd4 7. #d4 [7. ab4 dc3 8. Ad3±0] £>c6 8. ДЬ5 Ad7 9. Деб ДсЗ 10. -Й’еЗ Деб 11. ДеЗ± • 7. dc5 ДсЗ 8. ЬсЗ #а5 9. Ad2 £>сб [9... #с5 10. Ad3 £>с6 11. #е2±] 10. с4 #с5 11. cd5 ed5 15. ef6 £>f6= • 7... cb4 8. £>b5 £>c6 9. ab4 Дс7 [9... ДЬ4 10. сЗ Де7 11. Даз аб 12. Д£4±0] 10. сЗ £>ge7 11. ef6 gf6 12. ДdЗ 0-0 13. 0-0 Да7 14. ДЬ6± f Botvinik—Ragozin, Moskva 1927 7 8... ДЬб 9. £>bd4±; 9. ДЬ2± 8 Д 10. £>c7 #c7 11. ef6 8 10. £>c7 #c7 11. ef6 #f4 12. fe7oo 10 5. ДЦ2 b6 [5... ДсЗ 6. ДсЗ Ь6 7. #g4 f5 8. ef6 £)f6 9. #h4 Даб 10. Даб £>аб 11. £jf3 0-0 12. 0-0 4}e4 13. £>e5 #d6 14. Де1 c5 15. f3 cd4 16. £}d3± xe5, e6 Honfi—Marid, Monte Carlo 1967 - 3/226] 6. аЗ Д18 7. 3 Даб 8. Даб £аб 9. #e2 £jb8 10. £>dl!? [10. #d3?l c5 11. £>e2 c4 12. #еЗ £>сб 13. 0-0= Bastrikov—Katalimov, SSSR 1971 — 11/179] c5 11. c3 £c6 12. b4±; 5. h4 b6 6. h5 Даб 7. Даб £}аб 8. #g4± J » Keres 11 6. аЗ ДсЗ [6... ДГ8 7. ДеЗ Даб 8. g4 h5 9. gh5 gh5 10. £>f4 gh8 11. Даб £>аб 12. £>h5± f ; 8... c5 9. Ag2 £c6 10. f4 h5 11. h3 hg4 12. hg4 ghl 13. ДЫ gc8 14. ДГЗ £>a5= R. Byrne—Andersson, Hastings 1971/72 - 13/236] 7. £>c3 £>e7 8. b4 0-0 9. Даз c5 10. 0-0 £>bc6 11. dc5 bc5 12. bc5 £>e5 13. ДИ7 фЬ7 14. #h5 <S>g8 15. #e5 f6 16. #e2 gb83p Saharov—Petrosjan, SSSR 1956; 8. a4!? 12 6... Даб 7. Даб £аб 8. #g4± 13 5... f5 6. #g3 [6. #h5!?A 6... -®-f7?! 7. #f7 ®f7 8. Да2±] b6 7. a3 [7. h4 ДЬ7 8. Даз £>сб 9. £>e2 0-0-0 10. Да2 £>h6 11. a3 Де7 12. ДЬ5 gdg8oo Olafsson—Petrosjan, Bled 1961] Д£8 [7... ДсЗ — 4... b6] 8. £jh3 [8. <Lf3; 8. ДйЗ Даб 9. £ige2±C Keres] £>c6 9. ДеЗ ДЬ7 10. £>f4 0-0-0 11. Де2 g6 12. h4 ДЬб 13. 0-0-0 £>ge7 14. Ф>Ы ДГ4 15. ДГ4 h6 16. #e3± t NeZmetdinov—Makarov, SSSR 1956 14 6. ДЦ2 Ьб 7. а4?! Даб 8. £>Ь5 f5 9. #f4 £}h6 Д £>f7, сбое; 6. h4 £>сб 7. h5 Ьб 8. Ag5 ДЬ7 9. 0-0-0 f6 10. ef6 gf6 11. ДЬ4 0-0-0 12. f4±O Abakarov—§ijanovski, SSSR 1958 13 13. Ж2 £>h6 14. #£3 0-0-0 15. g4±O Vasjukov—Guljko, SSSR 1972 — 13/240 18 5. c5 6. аЗ ДсЗ 7. £jc3 cd4 8. fj-d4 4}bc6 9. ,S,g4 0—0^ R. Byrne—Uhlmann, Rejkjavik 1968 - 5/202; 5. -g-g4 £>f5 6. 4)f3 [6. Ad3 h5 7. •8'f4 #114=] &c6 [6... h5? 7. #f4 &c6 8. h4 Де7 9. Дd2 Ьб 10. Ad3 £>b4 11. ДГ5 ef5 12. 0-0-0±0 Pietzsch- Uhlmann, Bad Libenstein 1962] 7. ДЬ5 [7. Ad3 h5 8. #f4 £>ce7 9. a3 £>g6 10. #d2 Де7оо Szabo—Matulovic, Beograd 1964] Ad7 8. Дg5 h5 [8... &ce7 9. Ad3±] 9. #f5 [9. #h3 f6! T t ffi] ef5 10. Дd8= Spaski—Kordnoj, SSSR 1957 17 5. .. Ьб!? 6. £)b5 [6. £>ce2 Ad2 7. #d2 Даб 8. f4 £>f5 9. 0-0-0 c5 10. g4 £>h4 11. #e3 #e7 12. f5 £>c6 13. c3 gc8=; 6. £>f3 #d7 7. £}Ь5?! Ad2 8. #d2 аб 9. £>аЗ a5 10. £>b5 Даб 11. a4 £)bc6= Westerinen—Kordnoj, Palma de Mallorca 1968 - 6/291] Ad2 7. #d2 Даб 8. #c3!± Ciocaltea—Voiculescu, Romania 1969 - 8/184; 7... аб!? 18 6. аЗ Де7 7. &f3 с5?! 8. dc5 Дс5 9. Ad3 &d4 10. 0-0^)bc6 11. gel h6 12. £}d4 Дd4 13. #g4±-> Sydor—Sliwa, Polanica Zdruj 1966 - 2/197; 7... b6!?± 18 7. . . Де7 8. сЗ Ad7 9. £)f4 аб 10. Ad3 &h4 11. &h4 Д114 12. g3 Де7 13. #g4 g6 14. h4± f > Honfi—Pietzsch, Kecskemdt 1966 - 2/195 20 10... g5 11. gel g4 12. £jf4 gf3 13. #f3S->; 11... f41? 21 13. &f4 #d6 14. £}e5 Д£6 15. c4 dc4 16. #h5±->- AntoSin—Ivkov, SSSR—Jugosla- vija 1964 22 5... ДсЗ 6. ЬсЗ b6 — 4... b6; 6... c5 — C 18 23 в. Д<12 &d7 7. 3 c5 8. dc5 аб [8... Дс7? 9. ДЬ5 Д Ad7, 0—0± Rabinovid—Rago- zin, SSSR 1939] 9. Ь4 Дс7 10. Д£4 f6 11. ef6 ДГ4 12. fe7 #e7 13. #d4 0-01Д £>b8, £>c6®; 6. Даз &d7 7. ^>f3 [7. #g4 c5 8. b4 cd4rF Smislov—Tolus, SSSR 1939] c5 8. b4 cd4 9. £)Ь5 Дс7 10. #e2±O AtjaSev- Ragozin, corr. 1955 24 7. £>f3 a5 8. gbl ab4 9. ab4 &d7 10. Ad3 f6 11. ef6± 28 13. h5A Ad3, <Le2±O Donner—Perez, Nederland—Espafia 1953 28 5. £}е2?! Даб 6 £)f4 ДП 7. <®>fl #d7 8. h4 £>c6 9. gh3 0-0-0 10. аЗ Д£8 11. а4?! [11. b4] f6 12. а5? fe5 13. de5 £>a5=F Arsenjev- Lutikov, SSSR 1960; 5. f4 #d7 6. Ad3 Даб 7. &e2 Ad3 8. #d3 h5 9. f5 ef5 10. 0-0 &e7 11. Де5 ДсЗ 12. £>c3 &bc6 13. &e2 g6 14. сЗоб Beradze—Izvozdikov, SSSR 1961; 5. <£}f3 s* 67
#d7 6. &d2 ДГ8 7. a4 £>c6 8. Де2 &ge7 9. 0-0 f6 10. gel fe5? 11. ДЬ5!± Geier-Petro- sjan, Moskva 1963; 10.. . f5± 27 5 .. g6 6. h4± t » 28 6. a4?l £>c6 7. h4 ДЬ7 8. £>bl #d7 9. c3 £a5 10. £>d2 c5 11. dc5 bc5 12. £>gf3 0-0-0 13. ^d3 f5 14. ,$'f4 4}e7=p0 Kurajica—Planinc, Jugoslavia (ch) 1972; 6. £}ge2 Даб 7. £}g3 ДП 8. £}fl '®'d7= Mnacakanj an —Gurgenidze, SSSR 1958 29 6. . . £>c6 7 Де2 #d7 8. 0-0 ДЬ7 9. аЗ 0-0-0 10. b4 f6 11. ef6 gf6 12. ДГ4 ge8 13. gfdl £>h6 14. ^h3 £if5 15. gd2 h5 16. £d3 (Gipslis-Banik, SSSR 1954) ДЬб’оо 30 7. £>Ь5?! £>сб 8. сЗ аб 9. £>a3 f5 10. #g3 ДаЗ 11. ЬаЗ ДЬ7 12. &g5 0-0-0 13. h4 £}h6 14. ДdЗ фЬ8з= Jopen—Petrosjan, Beo- grad 1954; 7. аЗ Даб 8. Даб &аб 9. 0-0 £>е7 = 10. £>се2?! £>Ь8 11. Дg5 £Ьсб 12. ЬЗ £tf5 13. £}g3 h6=F Matanovic—Kordnoj, Upsala 1956; 7. Д₽5 — 6. Дg5 31 Cerepkov —Mokacjan, SSSR 1955 32 7. 0-0-0 h6 [7. . . Даб 8. £>h3 ДГ1 9. ghfl £}c6 10. f4±O Alexander—Aljehin, Mar- gate 1938] 8. Дd2 Даб 9. £>ge2 £>c6 10. f4 0-0-0 11. 'ЙТЗ h5= Heuer—Zurahov, SSSR 1955; 7. E4I? 33 7. . . h6 8. ДЬ4 h5 9. ^f3 Де7 [9. . . £>e7!?] 10. Де7?! £}e7 11. g3 Даб 12. ДЬЗ £}bc6 = Gurgenidze —Korcnoj, SSSR 1955; 10. ДГ2!±0 34 8. . . #e7 9. £>d5 #d7 10. £>c3 #d4 11. 'М3± Suetin — Katalimov, SSSR 1960 35 Suetin — Katalimov, SSSR 1961 38 7. ..Даб!? 37 14. gdel gg8 15. #e6 gg2 16. #e3± Talj —Padevski, Moskva 1963 38 6. g3!? ^d7 7. ДЬЗ Даб 8. £>ce2 c5 9. c3 £}c6 10. £}f3oo Bednarski — Smederevac, Polanica Zdruj 1966 — 2/194; 6. f4 £}e7 7. £tf3 ^d7 [7.. . 4}f5 8. ДdЗ± Kupper - Petro- sjan, Venezia 1967 - 4/232] 8. ДdЗ [8. ДеЗ 4}bc6 9. ДГ2 ДЬ7 10. ДdЗ= Bronstejn — Kavalek, Amsterdam 1968 — 6/287; 10. ДЬ5!?] Даб 9. 0-0 ДdЗ 10. #d3 h5 11. £>dl £tf5 12. £)e3±O Goljak—Ismanov, SSSR 1958 39 7. ДеЗ £>e7 8. ДdЗ Даб 9. £>e2 Ad3 =; 7. Де2 £>c6 8. 0-0 ДЬ7 9. ЬЗ 0-0-0oo 10. ДЬ2 f5 11. ef6?! gf6 12. gel £>h6 13. ДЬ5 аб 14. ДП ge8 15. '®rd2 £}f5=F Nedeljkovic — Kordnoj, Jugoslavia—SSSR 1957; 7. Д<13 £}сб 8. 0-0 ДЬ7 9. Дd2 £>ge7 10. b4 £>g6 11. gel 0-0-0 12. '$re2oo Nedeljkovic—Petrosjan, Baden 1957 40 7. .. сб!? 41 Д £}a4, £}c5± 42 7. ДdЗ £>e7 8. Дё5 ^d7 9. Даб £>a6 10. #d3 ^a4 11. £}e2 #c4 12. #d2 £>g6 13. 0-0 h6 14. ДеЗ 0-0-0 15. a4± Talj-Taj- manov, SSSR 1964 43 9. h4?l c5 10. h5 cd4 11. h6 £>h6 12. ДЬб gh6 13. cd4 '®rg5= Ivkov —Korcnoj, Jugo- slavija-SSSR 1957 44 A c4± 45 7... £>c6 8. ДЬ5! ДЬ7 9. ^g4 f5 10. ^h5 #f7 11. #e2 h6 12. ^f4 £>e7 13. a4 аб 14. ДdЗ± Dueball —Sigurjonsson, Raach 1969 - 8/183 48 10... ^f7 11. #e2 £b8 12. c4 сб 13. a4± Ciocaltea—Zara, Romania 1969 — 7/207 47 Bednarski — Andersson, Polska — Sverige 1972 - 13/239 48 9. #g4 f5 10. №5 g6 [10... $T7 11. #e2 £>b8 12. c4 £>e7 13. £>f3 dc4 14. #c4 £}d5 15. 'ЙЪЗ £}c6 16. c4± Bogdanovic—Marie, Jugoslavia (ch) 1967 - 3/227] 11. #e2 £b8 12. £|f3 £>c6 13. c4 dc4 14. #c4 h6 15. 0-0 £}ge7= Tringov—Planinc, Bulgaria—Jugosla- via 1971 - 12/225 49 Klovan—A. Zaharov, SSSR 1971 58 10... 0-0-0 11. a4 фЬ7 12. 0-0 #f7 13. c4 £}e7 14. Дg5 dc4 15. 'S'cSi f Fischer — Bisguier, USA (ch) 1957; 10... £>b8!? 11. £tf4 £>c6 51 Zagorovski 82 8... g6 9. #dl £>c6 10. h4 h6 11. g4 £>e7 12. h5 gh5 13. g5 hg5 14. gh5 gf8 15. gg5 ДЬ7 16. 'S'hSi Kavalek —Csom, Szom- bathely 1966 - 2/193 53 14. £}f4± Listengarten — Katalimov, SSSR 1972 54 7. Д₽5 #d7 8. Де7 #e7 9. f4= Talj- Nej, SSSR 1955; 7. &f3 Даб 8. Даб &аб 9. a4 £>Ь8 10. 0-0 h6 11. £el £>bc6= Cio- caltea—Soos, Romania 1964; 7. 4}h3 £}g6! [7... Даб?! 8. Даб £>аб 9. £tf4 £>g6 10. £>h5± t »] 8. £f4 £f4 9. ДГ4 Даб 10. ^g4 gg8 11. Даб £}a6 12. Дg5 ^d7= Gligoric—Matu- lovic, Zurich 1961; 7. a4 Даб 8. Даб £}аб 9. <^e2 ^d7= 10. 0-0 0-0-0 11. ^d3 <g>b7?’ 12. a5 b5 13. gbl сб 14. c4± J Gligoric- Matulovic, Beograd 1964; 11... £}b8 12. a5 £}bc6= Keres 55 8. ДdЗ ДdЗ 9. cd3 c5 10. h5 h6 11. g4 £>bc6 12. ДеЗ c4 13. f4 &a5 14. £&2 #d7 15. 0 — 0 0-0-0^ J Rakic—Ivkov, Jugoslavia 1959 58 16. g4± J Suetin —Gurgenidze, SSSR 1964 57 7... £}f5 8. ДdЗ± Matanovic —R. Byrne, Mar del Plata 1961; 7... <g>f8!? Euwe 88 9. h4 £tf5 10. £tf3 c5 11. ДГ6 ®h8 12. £>g5 gf6 13. ef6 h6 [13. . . #d8 14. ^h5 h6 15. #f7+ -] 14. ^h5 cd4 15. ДdЗ ^c7 16. 0-0 #d8 17. £f7± Klovski-Nej, SSSR (ch) 1968 - 6/290; 17. #f7!?; 10... Даб! 89 9. . . £tf5 10. ДГ6 ®h8 11. ДГ5 gf6 12. ДЬ7! f5 [12... fe5 13. #h5 ®g7 14. Ь4Д 15. gh3+-] 13. ^h5 <$>g7 14. h4 gh8 15. gh3!f4[15... gh7 16. gg3 ®h8 17. #g5+-] 16. #g4 фЬ7 17. £tf3 + > 68
•° Tajmanov—Katetov, Leningrad 1946 31 8. Ag5 ©d7 9. h4 h6 10. Д42 h5 11. ©f3 ©a4 12. Д43 Даб 13. g4 hg4 14. ©g4 Д43 15. cd3 £>c6 16. ©g5 £>ce7 17. h5 £>f5 18. £je2 £>ge7 19. £>g3 0-0-0 20. ©g4 gdf8oo Fischer—Ivkov, Santiago 1959 32 9... £>h4 10. g3 £>g6 11. gh5 ®d7 12. Ad3± 33 10... f6? U.ef6gf6 12. ДабД ©d3 + -; 10... £}e7 11. Даб £>a6 12. £>e2 £)b8 13. £>f4 g6 14. Д16 gg8 15. g4± Zuidema—Mata- novic, Beograd 1964; 10... ©c8 11. Даб £>аб [11... ©аб!?] 12. £>е2 с5 13. gh3 [13. £>g3 cd4 14. cd4 ©c3 15. <g>fl gc8 16. gel gc4 17. ДеЗ £jb8=] £>b8 14. c4!±^ 33 11. Де2?! ©сб Д Де2, &d7; 11. £>е2!± " 12... ©а4 13. gh3 £>е7 [13... ®d7 14. £>g3 gh7 15. £>h5 gah8 16. g4±] 14. £jf4 g6 15. ©d2 ®d7 16. Де7 фе7 17. gf3 gaf8 18. 4}h3 c5 19. 4}g5±-> Ivkov —R. Byrne, Varna (ol) 1962 •• 13. gh3? £>b8 14. gd3 £>d7 15. £>g3 f6T5±; 13. 0—0 ®d7 14. f4 gaf8 15. f5 ef5 16. ©d3±O •’ 13.. £>e7 14. Де7 фе7 15. f5± ; 13... ®d7 14. ©d3 £>b8 15. f5± 33 16. f5± Portisch—Ivkov, Zagreb 1965 * 10. £>e2 ©c8 [10.. . £>c6? 11. £tf4! ДП 12. £>g6+-] 11. £}f4 £jf4 12. Д14 ®f8 13. Д43±О Keres—Matulovic, Zurich 1961 70 11... ®f8 12. Ag5 ©d7 13. a4 £>b8 14. ©d3 £>c6 15. f3 ®g8 16. g4 £>ce5 17. de5 £>e5 18. ©e3± Uusi-Rozenfeld, SSSR 1959; 11... ©d7!? 12. a4 0-0-0 Keres; 12. 5g5!+ 71 13. a4!? £>c6 14. ©13Д 15. £>g3± 72 16. £}h5± Bogdanovic—Matulovic, Jugo- slavia 1957 73 9... Даб 10. Ag5 ©d7 11. Даб £ja6 12. a4 c5 [12... -0x6 13. £>e2 ©c4 14. 0-0 c5 15. gfdl cd4 16. cd4 ©c2 17. gacl -0x4 18. ©аЗЧ— Ivkov—R. Byrne, La Habana (ol) 1966 - 2/198] 13. £>e2 gc8 14. ©d3 £jb8 15. 0—0 £}c6± Zaharov—Lejn, SSSR 1969; 11. £>e2!?± 73 10... <Lg6 11. Ad3 ©d7 12. ©g3 £jc6 13. Дg6 fg6 14. ©g6 ©f7 15. ©f7 ®f7 16. g4± _L Parma—Ivkov, Bled 1961 78 12. Ag5 Даб [12... ©d7 13. £e2 Даб 14. £>f4 ДП 15. <§>fl ©b5 16. ®g2± Lukin —Riikov, SSSR 1971 — 13/241] 13. Даб £)a6 14. ©d3 £jb8 15. gh5 gh5 16. gh5 ®d7 17. c4 dc4 18. ©c4± Matulovic—Antosin, Jugo- slavia—SSSR 1964 73 14. Ag5 ©d7 15. Де7 ©e7 16. ©d3 £jb8 17. ©g3 £jd7 18. £>e2 0-0-0 19. ®d2 gh7= Parma—Ivkov, Jugoslavia 1963 77 16. £>e2? £>f5 17. ©Гб ©a4 18. ga2 gdf8 19. <£>dl £>b8 20. h6 £>d7 21. ©g5 f6S; 16. ©g3’A ©d3± C17 1. e4 еб 2. d4 dS 3. £>c3 ДЪ4 4. e5 c5 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 dc5 № a3 Ь4 ba5 ®dl &d4 — d42 Aa5 dc33 •S'dl £>a5 2 •g.g4 •S'g?3 •Й'Ьб3 аЗ b4 £}b5 Oie2» Af4 •S-g7 00 &e73 gg8 cd4 Да57 •g-c73 •Й'еЗ Ab6“ •&g7 Sg7 3 . . . dc5 ЬсЗ 4)f312 •&g7“ •g-h7 •МЗ Af415 — . . . ДсЗ“ £>d7 •g-c713 SgS ^e5 ^)f3 Ad7 •g-c5 4 Ad2 4)b517 •&d2 4)d413 &f3 •g'd41» Ad3 •Й-еЗ20 0-0 — £)c613 Jd2 &d4 cd4 0-0 £)c6 f5 Ad721 5 . . . a322 АсЗ23 b423 £}f3 Ab4 Ad3 •g-d323 Ad6 — &e7 J.c3 Ь6“ •g-c7 cb4 Aa6 Ad3 4)bc6 •g-d727 6 . - . 4)b5 •®'d2 dc523 &f3 cb6 0-0-0 b3 4)bd4 00 . . . Ad2 0-0 £jbc623 b6 ’Й'Ьб gb8 •g-c5 a53« 7 . - - . . . . . . &f3 Ad3 ^bd432 ef6 4)c6 — . . . . . . . . . cd431 4)bc6 f6 gf6 Ьсб 1. e4 еб 2. d4 d5 3. &сЗ ДЬ4 4. e5 c5 5. аЗ 5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 ... ab433 £>f3!3* <g>d4 Ad3 0—033 ± cd4 dc3 ^c735 ^e7 £}d7 69
5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 . . . •@'g437 dc538 ЬсЗ £)f333 h4 'S'gS oo Aa5 4)e7 Асз £)d7 £)g64,> h5 ^)c5 10 ... Ad2 &b5 4)f3 J.d3 J.g6 0-0 Ag5 4)c7 ± . . . cd441 4)c6« £)ge7 £ig6 hg6 Дс7 ^d7 •@•07 43 11 ... b4 ^b5! ab4« c3 J.d3 'S’g4 Aa3 ± . . . cb4 C)c6“ ДЬ4 Ле7 аб ®f8 1. е4 ев 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЬ4 4. е5 с5 5. аЗ Да5 в. Ь4 cd4 7 8 9 10 11 12 13 14 15 12 •@g443 Ob5 &g7 •@h7 4)c7 Ab2 0-0-0 £}d4 OO <)e747 Ac7 Sg8 аб!43 •@c7 ^.d743 £)bc6 0-0-0 4)d4“ 13 ba5 &g7 •@h7 f4!« £>f3 g-d3 £}g5 Sbl ± dc3 Sg8 £>d7 •@a5 £>f8 Jd7 Sc8 b632 14 . . • . . . . . • f4 £)f333 £)g5 Sbl” <^f7 T • • • • • • £>bc6 •@a5 Ad7 gf8“ 0-0-0 ПГ7“ 15 . . . . . . . . • <Jf3 j£f437 ^d3“ &g3 = . • • . . . . . . •@c7 &d7 0-0-0 £)g6 16 £)b5 f4 £}f3‘° Ad3 4)c733 0-0 £b2 <$>hl •@d234 4- J.c733 4)bc6ei аб32 •@•07 Ad7 •@b6 0-0-0 f633 1 5... d4 6. аЗ Да5 7. Ь4 dc3 8. ba5 -S-dl 9. <£>dl £>е7 10. £>е2 Od7 11. £>сЗ £je5 12. f4-j- Cistjakov—Lublinski, SSSR 1945; 5... £>e7 6. £>f 3 £>bc6 7. Ad3 d4 [7... £)g6 8. Дабл ДеЗ±; 8. #e2 d4 9. аЗ #а5 10. gbl dc3 11. ДеЗ±] 8. аЗ Да5 9. Ь4 £)Ь4 10. ab4 ДЬ4 11. 0-0 [11. ДЬ5?! £>сб 12. Деб Ьсб 13. ga4± Fine—Botvinik, AVRO 1938; 11... Ad7! 12. #d4 ДсЗ 13. #c3 ДЬ5Т] ДсЗ 12. gbl h6 [12... Ad7?l 13. £>g5 Деб 14. #h5± Estrin—Bagirov, SSSR 1958; 12... 4)g6!? Pachman] 13. £>h4 ’g’dS 14. f4± Zinser— Ackermann, corr. 1964; 5... #с7! 6. 4}f3 £e7 7. Ad3 £)d7 8. 0-0 [8. ДГ4 £}c5=] Ac3 9. ЬсЗ £>c5 10. ДеЗ (Szabo—Portisch, (m) 1960) £>d3 11. cd3 0-0= « в... f6 7. ДЬ5 Дс5 8. 0-0 Ad7 9. gel± Bogoljubov—Aljehin, Stuttgart 1937; в... 7. Af4 4)ge7 8. Де2 £>g6 9. Ag3 £>ge5 10. £)e5 £>e5 11. #d4±; 6... £>ge7 7. Ad3 d4 8. аЗ Да5 9. b4 £)b4 10. ab4 ДЬ4 11. 0—0oo; 6... f5!? Keres 3 8. . . £>b4? 9. ab4 ДЬ4 10. ДЬ5 Ad7 11. 0-0! [11. #d4 ДсЗ 12. #сЗ ДЬ5 13. £>d4 Даб 14. сб gc8T] ДсЗ 12. gbl ДЬ5 13. gb5 #d7 14. gb3 £>e7 15. £>g5± Soltis—Cappello, Reggio Emillia 1972 — 13/242 « 5... ®f8 6. £f3 cd4 [6... 4)c6 7. Ad2 cd4 8. £}d4± £)e5? 9. £>еб] 7. £>d4 #a5 8. Ad2 £}c6 9. a3 f5 10. #f4± Bogatirduk— Botvinik, SSSR (ch) 1927 3 6. Д<12? cd4 7. #d4 £)bc6T; 6. a3 #a5 7. ab4 #al 8. <$>dl cd4 [8... 0—0 9. bc5+ —; 8... £>bc6 9. dc5 0-0 10. £>f3 d4 11. £>e4+ -] 9. £>b5 0-0 10. £jc7 [10. £>f3 £>bc6 11. Ad3 4)g6 12. gel £>b4 13. £>a3 £jd3 14. cd3 Ad7 15. £)d4 gac8—|- Jansa—Kordnoj, Luhadovice 1969 - 7/208] Ad7! 11. £>a8 [11. b5 #a5 12. £>a8 ДЬ5Т] £>a6 12. #d4 £>c6 13. g-сЗ 4)сЬ4Т Kordnoj; 6... Да5 — 5. аЗ • 7. #h7? cd4 8. аЗ #а5! 9. gbl dc3 10. ab4 #a2—j- 7 8... •g’aS? 9. ab4 #al 10. £>b5 £)f5 11. #d2 4)a6 12. £>e2 #a4 13. £>g3 Ad7 14. 4)f5H— Subaric—Andric, Jugoslavia 1947; 8... dc3 9. ab4 #c7 10. #h7 #e5 11. ДеЗ cb2 12. gbloo Keres; 8.. . ДсЗ?!д #c7 3 9... Дс7 10. £>Ь5 аб [10... Де5?! 11. £jf3 &g7 12. #f4 £)g6 13. #с7±] 11. 4)c7 [11. £>d4? Де5 12. £>gf3 £>f5T] #c7= • 11. Де2? d3 12. cd3 #al 13. ba5 <$>d7 14. #f4 £>a6 15. #d6 фе8 16. -g-f4 £>f5 17. g4 Ad7 18. d4 gg4!rF Macdonald—Weatby 1949 13 11... d3? 12. cd3 «-al 13. ba5± 11 6... £>bc6 [6... d4?! 7. аЗ Да5 8. Ь4Д £)Ь5±] 7. Д<12 0-0 8. £>f3 f5 [8. . . f6?! 9. 0-0-0 Дс5 10. ef6 gf6 11. Ag5± Bronstejn— Schmid, Wien 1957] 9. #g3 [9. ef6 gf6 10. 0-0-0 e5 11. #h5 gf5 12. #Ь4 ДсЗТ Pietzsch —Uhlmann, DDR (ch) 1963] d4 10. 4)bloo; 8. 0-0-0!; 7. £)f3 d4 [7... 0-0 8. Ad3 £>g6 9. #h5± Keres] 8. ДЬ5 #а5 9. Деб £)сб 10. #g7 gf8 11. ДЬб Дс5 [It... ДсЗ 12. ЬсЗ -g-сЗ 13. фе2 #с2 14. £>d2±] 12.0-0-0 Ad7 [12... dc3 13. gd6-|— Sokolov—Starostin, SSSR 1962] 13. £>e4±; 9... Ьсб! 10. -g-d4 Даб® Keres 70
12 8. #g7?! gg8 9. W £}e5 10. Де2 'Й’абТ Reshevsky —Botvinik, USA—SSSR 1946 13 8... £>g6 9. ДЬ5 [9. ДеЗ?! ^a5!] 0-0 10. Ad7 Ad7 11. 0-0 Фа5?! 12. ^b4± Estrin — Sokolski, corr. 1962; 11... ^c7!? 14 9. ДЬ5 'Й'сЗ 10. 'ЙЪ4 'ЙЪ4! (Euwe) 11. cb4 0-0= 15 Samkovid—Gipslis, SSSR 1961 — C 17/9 16 5. .. cd4 6. £>b5 Ad2 7. ^d2 &c6 8. f4 £>h6 9. £>d6 ®f8 10. &f3 ^b6 11. 0-0-0± 17 6. #g4 £>ge7 7. dc5 0-0 8. &f3 &f5 9. Ad3 f6=F Treybal—Opocenskv, Praha 1939; 8. 0-0-0!; 6. 4)f3?! cd4 7. £>b5 Дс5 = f ; 6. аЗ ДеЗ 7. ДеЗ cd4= 18 8. £>d6? ®f8 9. 0-0-0 £>h6 10. Ad3 f5A 4tf7T 19 10. £>d4 £>c6 11. £>c6 Ьсб 12. Ad3 *^b6= 20 12. ^g4 f5 13. ^f4 ФЬ6 14. ЬЗ £>Ь4 15. 0-0 Ad7 16. gadl a5!=p 21 Aronin—Petrosjan, SSSR 1946 22 6. dc5 Дс5 [6.. . 0-0 7. #g4 £>bc6 8. 0-0-0! Дс5 9. £f3 &g6 10. #h5 f6 11. ef6 gf6 12. Ad3± Ivkov—Uhlmann 1957] 7. ^g4 £>f5 8. Ad3 ^h4 9. #h4 £>h4 10. g3 £>g6 11. f4 Ad7 12. &f3 £>c6 13. a3±O; 7... £>g6!=; 6. £>f3 cd4 [6. .. £f5 7. dc5 Дс5 8. Ad3 £>h4 9. 0-0 £>c6 10. gel ± Fine-Flor, AVRO 1938] 7. &b5 — 6. 4)b5 23 7. ЬсЗ Фс7 8. Ad3 b6 9. ^g4 <$>f8 10. 4)f3 Да6= Schuster—Schmid, BRD 1955 24 7... cd4 8. ^d4 &f5 [8... 4)bc6 9. ^g4 0-0 10. £f3 &f5 11. Ad3 d4 12. Ad2 ^d5 13. ^e4± Keres — Spaski, Moskva 1967 — 3/230;^ 12... f6] 9. ^f4 [9. ^g4 h5 10. Ж4 g5 11. ДЬ5 £c6 12. ^d2 d4 13. ДЬ4 'S'dS^ Saharov —Petrosjan, SSSR 1958] g5 10. #g4 h5 11. ^dl 4)c6 12. Ad3+; 7... £>bc6 8. £>f3 c4 9. Де2 b5 10. 0-0 Ad7 (Bern- stein — Nimzowitsch, Zurich 1934) 11. Ad2± 25 8. ^g4 £>f5 9. Ad3 h5 10. ^h3 ^g5=F 26 12. cd3 4)bc6 13. gel ^d7 14. Ad6 Sc8T 27 Sanguinetti — Fuchs, Munchen (ol) 1958 28 8. c3 4)bc6 [8. . . b6 9. f4 Даб 10. £>f3 ^d7 11. a4 4)bc6 12. b4!±; 8... £f5 9. Ad3! Ad7 10. £f3 ДЬ5 11. ДЬ5 ^b6 12. Ad3 4)c6= Stoltz—Nimzowitsch (m) 1934] 9. f4 cd4 10. cd4 £f5 11. 4)f3 f6 12. Ad3 аб 13. Af5 ab5 14. Ad3 Liliental —Mikenas, SSSR (ch) 1940; 8. f4 аб [8... W 9. dc5 ^c5 10. £>f3 Ad7 11. £bd4 &bc6 12. Ad3 £d4 13. £}d4 £)c6 14. £>f3 £}b4^ Dubinin — Bonda- revski, SSSR (ch) 1947; 14. &b3 *^b6 15. W2=] 9. 4)d6 cd4 [9.. . ^b6 10. c3 cd4 11. cd4 Ad7 12. 4)f3 4)bc6 13. Де2 f6 14. 0-0-0 £}c8 15. £}c8 gac8 16. <l?bl Де8^ Panov— BronStejn, SSSR 1948] 10. £tf3 4)bc6 11. 0-0-0 f6 12. £)c8 gc8 13. ef6 gf6=F Bogdano- vich—Ivkov, Sarajevo 1963 29 8... 6d7 9. фсЗ аб 10. £jd6 #c7 11. £}f3 ^c5= Bogoljubov—Berger 1927 30 Spaski—Bronstejn, SSSR 1957 31 8... £d7?! 9. c3 cd4 10. cd4 £>c6 11. Ad3 'S'aS 12. 'S'aS £}a5 13. gcl±± Keres 32 10. 0-0-0 аб 11. £>bd4= Dubinin- Bondarevski, SSSR 1949 33 6. #d4?! £)c6 7. ДЬ5 [7. #g4 ДеЗ 8. ЬсЗ £)ge7 9. ^g7 gg8 10. #h7 c^e5^] Да5 8. £>f3 £>e7 9. 0-0 0-0 10. #g4 Judovic—Botvinik, SSSR (ch) 1931 34 Rauzer; 7. ЬсЗ ^c7 8. £tf3 £>e7 9. Ad3 4)g6 10. 0-0 £>d7 11. gel #c3 12. Ad2 '®,c7=F Lasker—Maroczy, New York 1924; 7. #g4 <$>f8 [7. . . cb2 8. Ab2 g6 9. h4 h5 10. Ж4 £c6 11. £tf3 Ad7 12. 4)g5 &h6 13. b5! 4^e7 14. g4! hg4 15. ^f6 gg8 16. £)h7 £>ef5 17. ^g5! gh8 18. £f6 ®f8 19. A.d3 аб 20. h5±-> » Batik-Skoda 1961; 7. .. 8. &g7 gg8 9. ^h7±] 8. 4)f3 f5 [8. . . &e7 9. Ad3 4}g6 10. 0—0 ^c7 11. ga3± Richter—Tcsch- ner, Berlin 1948;^ 8... -&c7 9. Ad3 £>c6 10. 0-0 f5 Keres] 9. ^f4 cb2 10. ДЬ2 £)h6 11. Ad3 £f7 12. h4±Q 35 7... cb2 8. Ab2 £>c6 9. b5 £)ce7 10. Ad3 £>h6 11. #d2 Ad7 12. h4 &c8 13. gh3 4)b6 14. gg3 £>c4 15. Дс4 dc4 16. 4)d4 ^h4 17. 0-0-0±C Banik—Tolus, SSSR 1963 38 Rauzer—Alatorcev, SSSR (ch) 1933 37 6. dc5 АсЗ 7. ЬсЗ 4)e7! [7... ^c7 8. 4)f3 £d7 9. Af4 £>e7T t ] 8. &f3 £>d7 9. c4 dc4 10. Ac4 ^a5! 11. Ad2 ^c5 12. #e2 4)c6=p Ne2metdinov— Korcnoj, SSSR 1958 за J. ^g7 _ 6> b4 39 9. *^g7 gg8 10. ^h7 £>e5 11. Де2 #c7 12. Ad2 ^c5 13. £>f3 £>f3 14. &f3 e5 15. Ah5 Af5—h Reshevsky—Botvinik, USA— SSSR 1946 49 9. .. ^c7?! 10. ^g7 gg8 11. #h7 4)e5 12. ^h5!± Samkovid— Gipslis, SSSR (ch) 1961 41 6.. . 4)c6 7. 4)b5 Ad2 8. ^d2 £d4 9. £>d4 cd4 10. £tf3 £>e7 11. ^d4 0-0 12. Ad3 £}c6 13. ^e3 f5 14. 0-0 Ad7 15. c4±O J ffi 42 7. .. Ac7 8. f4 £h6 [8. . . £c6 9. #g4 g6 10. 4}f3±O Janosevic—Matanovic, Jugosla- via (ch) 1955] 9. i£h5 £>f5 10. £>f3 g6 11. W h5 12. Ad3 4)c6 13. Af5 [13. g4 14. ggl (Vasjukov—Кос, SSSR (ch) 1961) <g>d7oo] gf5 14. £ibd4± 43 14. gel Ad7 15. 4)d4 £>d4 16. ^d4 f6 17. Ad2 g5 18. f4 gf4 19. Af4±0 Kurajica- Enklaar, Amsterdam 1971 — 12/228 44 7... ba3? 8. c3 4)d7 9. &d6 ®f8 10. ^f3 f5 11. ДаЗ 4^e7 12. &h3+-; 7... b3? 8. c3± 71
49 8. Ad3 аб [8... ЬЗ 9. Д42±] 9. £>d6 ®f8 10. £е2±С t 43 7. #d4? Дс7! 8. £>f3 £>с6 9. ДЬ5 [9. #g4 £}е5 10. #g7 £>f3 11. gf3 #f6 12. ДЬб #e5-+] £>e7 10. Ag5 Дд7 11. Деб Деб 12. #114 #d7 13. gdl £>g6 14. #d4 ДЬ5^ 47 7... #c7 8. #g7 #c3 9. фа14--; 7... ф£8 8. ba5 dc3 9. £)f3 [9. a4 £>e7 10. ДаЗ £)сб 11. £>f3±; 9. #b4 £>e7 10. #c3 £>bc6 11. Ad2±] £>e7 10. Даз £)bc6 [10... £>d7 11. #b4 #c7 12. 0-0 £>c5 13. #c3± Unzicker—Botvinik, Amsterdam (ol) 1954] 11. 0-0 #a5 12. gel £>g6 13. h4S-> Pietzsch- Herzel, corr. 1961 43 10... Де5 11. £>f3 gh8 12. #d3 ДГ6 13. ДГ4 £>bc6 [13... £>g6 14. £>c7 ®f8 15. ДgЗ e5 16. £,a8 e4 17. #b3 ef3 18. 0-0-0±] 14. £)c7 ®f8 15. £}a8 e5 16. Ь5 !± Кос—Hasin, SSSR 1952 49 12... #e5 13. ДЬ2 £>bc6 14. 0-0-0± «• 16. Да4 £>f5 17. #h3 £>d4 18. gd4 #e5co 51 11. £>f3 #c7 [11... £)f8 12. #d3 #a5 13. h4 Ad7 14. Ag5 gc8? 15. £>d4± Smislov- Botvinik, (m) 1954; 14... £>c6!?] 12. ДЬ5 аб [12. . . gg2?! 13. фй gg8 14. ggl!±-> »] 13. Д47 да7 14. 0-0 d4 15. Дg5 [15. £>g5? 0-0-0 16. £>f7 Деб 17. Ag5 £>f5T->>] Деб 16. Де7 ®e7 17. #h4! [17. £>g5? gg5 18. #h4 #e5 19. f4 #e3 20. gf2 gg8 21. fg5 SgS^] 18- 4)g5 #e5 19. f4± f EH Euwe 52 16. h4± Gligoric—Diickstein, Zagreb 1955 33 12. gbl £jd4! 13. £>h3 Д47 14. £)g5 0-0-0 15. £>f7 £>ef5—+ 54 13... gg5 14. fg5 0-0-0 15. ДаЗ #c5 16. #h4 £>e5 17. #b4!± “ 14. Де2 0-0-0 15. £>f7 gf7 16. #f7 £>d4 17. даз #c5 18. a4 £>ef5T f «• 16. #f7 Де8! 17. #e6 [17. #f6 Дg6 18. Де2 (Matanovic—Mi titelu, Budapest 1960) #a4!=F] Д47 18. #f6 ДГ5 19. Де2 [19. ДЬ5 Дс2 20. Деб £>с6 21. gal #c5T^ffi] #c5!^ Fichtl—Blatny, CSSR 1964 57 12. ДЬ5 Да7 13. 0-0 0-0-0 [13... £}e5! ?] 14. Ag5 £>e5 15. 4)e5 ДЬ5= Fischer— Talj, Leipzig (ol) 1960 33 13. аб?! 0-0-0 14. ab7 ®b8 15. ДЬ5?! £)f5 16. g3 £>ce7 17. Даз gh8 18. #f7 gdf8 19. #f6 d4 20. фе2 £>d5 21. #g6 (Schmid- Duckstein 1963) gfg8=F; 15. ДаЗ!?; 13. Де2 0-0-0 14. #d3 #a5 15. 0-0 gg4 16. ДgЗ £)f5 17. gfbl (Unzicker—Diickstein, Ziirich 1959) £}cd4!^ 59 7.. . ДЬб? 8. £)d6 ®f8 9. #h5± 99 9. #g4 £>f5 10. Даз h5oo 91 9... 0-0 10. даз f6 11. 0-0 ДЬб 12. ДЬ2 аб 13. £)bd4 £)bc6 14. ®hl f5 15. c4± Zuidema—Enklaar, Nederland (ch) 1972 92 10... £>f5 11. 0-0 0-0 12. g4 £>e3 13. ДеЗ de3 14. £>c7 #c7 15. £>g5!±->» Beni- Unzicker, Opatija 1953; 10... ДЬ8 11. £jbd4 аб [11... £)d4 12. £}d4 аб 13. ДеЗ Да7 14. #e2 Ad7 15. 0-0 0-0 16. gf3± Westerinen — Diickstein, Lugano (ol) 1968 — 6/294] 12. ДеЗ Да7 13. сЗ! h6 14. 0-0 Да7 15. #el £>d4 16. Да4 Да4 17. £>d4 g6 18. <£>hl h5 19. c4± Talj —Koblenc, SSSR 1954 93 11. £)bd4 ДЬб 12. сЗ Ad7 13. £>b3 gc8 14. Да2 £)f5 15. #e2 h5 16. g3 £>ce7 17. a4 ®>f8! 18. £)fd4 #e8! 19. b5 £>d4 20. cd4= Ciocaltea—Nicevski, Skopje 1969 — 8/187 94 15. gbl!?Д b5; 15. a4 #b4 [15... £>b4 16. a5 #c7 17. Да4 gdg8 18. ДЬб #c3 19. #bl! £}ec6 20. ga4±-*^ Ibrahimoglu— Cappello, Lugano (ol) 1968 — 6/295] 16. ДаЗ #a5 17. #е2Д gfbl±«- bl-b8 95 16. ef6 gf6 (Simagin—Cistjakov, SSSR 1951) 17. gael! gde8 18. #f2± C18 1. e4 e6 2. d4 d5 3. <)c3 ДЬ4 4. e5 c5 5. аЗ ДсЗ i б. ЬсЗ 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 ... £f32 a4 •g’c?1 b63 Sa6 2 a4 i i i Ad7 £>c69 Даб4 ,8’e2 a5 <)a6 £)b8 ba5s ДаЗ cd4 •®'d2 cd49 •Й'аб ,S'd2 ДаЗ!9 dc5 £)d7 <^e7 <S>d210 c6 ± 'Й'Сб7 3 . . •8’g4 -g-gS12 . f5“ cd413 cd4 Ad2« ДdЗ <ie714 0-0 b6 O,e2 £)f4 Даб19 •g'd? ДЬ417 ± gf718 4 . ' ' ' ' £>e7 •&g7 -&h7 ®dl19 SgS cd4 Дd729 •g-hS21 0,e223 <S>d832 dc324 ^f325 ± ^bc626 72
6 7 8 9 10 11 12 13 14 5 Ъе7 •S-g437 0—023 £)f32e <£}bc630 Ad3 f5 ef631 gf6 Ag5 gf732 •Й-ЬЗ33 h6 Ag6 gf8 £ie534 6 &f5 J.d333 h5 •Й-ЬЗ33 cd437 £}f333 •Й-С733 gbl dc340 g4 <ie7 gh5 £}bc6 Af4 <3g641 00 7 . . . . . . •&f4 •g'h442 £>e243 ®-f4 £f4 <ie7 Ae2 h4 ^h5 gh744 £g5 cd443 ± 8 . . . . . . cd4 cd4 •8’h4 •Й-11443 £h4 ^g5! &f547 4}e2 c3 Ad743 ± 9 cd4 Ad3« •8-a530 4^e2 0-031 0-032 dc3 £g3 00 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЪ4 4. e5 c5 5. аЗ ДсЗ 6. ЬсЗ £>e7 7. ^g4 ^c7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 10 Ad3 cd433 dc3“ •g.g7 Sg8 •@-h733 43bc65® f437 J.d7 0-0 0-0-033 00 11 •&-g7 SgS •g-h7 cd4 ®dl“ £}d733 £>f331 43e5 J.f4 •Й’сЗ £}e5 •Й"а1 Aci gf832 J.d333 Ad7 gel34 £}c635 00 12 . . . . . . 4}bc6 £>f333 dc3 £>g537 •Й-е533 -Й-Г7 <g>d733 00 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЬ4 4. e5 c5 5. аЗ ДсЗ 6. ЬсЗ £>e7 7. ^g4 ^c7 8. #g7 Sg8 9. #h7 cd4 10. £)e2 £)bc670 11. f471 Дd7 12. ^d372 dc3 13 14 15 16 17 18 19 20 21 13 £}c373 аб74 gbl73 h4 <£>a5!7e £}f5 gh3 0-0-0 h5” Sg473 h6 gh8 h7 Sg7 gb4 £ic473 + 14 'Й’сЗ £lf5 gbl33 gc831 Ad2 аб £>g3 £>e732 + 15 gbl £}c334 0-0-033 £}a533 £}b5 Ab5 gb533 ФЬ8 00 16 £>g3 0-0-0 Ae2 £)f5 £}f5 ef5 0—037 d4 gbl33 f6 ef6 Sgf8 J.f3 gf6 gel ge633 00 1 6... #а5 7. &d2 #а4 [7. .. £>е7 8. #g4±] 8. £>f3 [8. #g4 ®f8 9. #dl b6 10. h4 £>e7 11. h5 h6 12. Sh4 Даб 13. Даб £>аб 14. Sf4± Fischer—Hook, Siegen (ol) 1970 — 10/251; 8... g6 9. gel £)c6oo Parma— Portisch, Bled 1961] £>e7 9. dc5!? £>d7 10. £)d4! аб 11. 'S'hSi Sokolov—Ugrinovic, Jugo- slavia 1961; 6... ДЙ7 7. '®rg4 g6 8. £)f 3 Деб 9. h4!± Keres; 6... c4 7. '®rg4± Keres; 6... £)c6 7. ^g4± 2 7. 4)e2?! £>e7 8. g3 b6 9. ДЬЗ Даб 10. 0-0 £)bc6 11. gel Sc8 12. £>f4 0-0^ t Cvetkov—Bondarevski, Moskva 1947 3 7... £)c6 8. a4 Дd7 — 7... &d7; 7... £)d7 8. a4! [8. ДdЗ £)b6 9. 0-0 c4 10. Де2 £)a4 11. Дd2 Дd7oo Panov—Lublinski (ch) SSSR 1944] £}e7 9. Де2 f6 10. ef6 gf6 11. c4! 0-0 12. 0-0 dc4 13. dc5!± Rakic- Lengyel 1957; 7... £>e7!? — C 19/4 4 9. ДЬ5 ДЬ5 10. ab5 a5!= Ivkov—R. Byrne, Sousse (izt) 1967 — 4/237 5 11. .. ^c6 12. 0-0 £)e7 13. c4 0-0 14. cd5 ^d5 15. Sdl фсб 16. c4±O t Bogdano- vic—Krogius, Sarajevo 1968 — 5/206 3 12. 0-0 4)e7 13 ДаЗ £>d7 14. c4 0-0= Ivkov—Donner, Bamberg 1968 73
7 15. 0-0 'Й’сЗ 16. gfdl £}с6 17. Ad6 ^с4 18. 'Й’еЗ ^e4 19. 'Й'ЬЗ £ф6 20. с4!±-> Talj —Donner, Wijk aan Zee 1968 — 5/204 8 8.. . £>e7 9. Ad3 Дсб 10. #d2 h6 11. a5 &d7 12. 0-0± Smislov-LevenfiS, SSSR (ch) 1940 9 9.. . b6 10. Ad3 £>a5 11. 0-0 12. gel f5 [12. . . c4 13. Afl h5 (Tajmanov) 14. Де7 фе7 15. «xl±-> Rabar] 13. ef6 gf6 14. •Q’cl c4 15. ^h6!±-> Tajmanov—Samkovic, SSSR 1951 10 ± Keres 11 7... cd4? 8. #g7 ^c3 9. ®dl #al 10. W <gf8 11. Ad3+-; 7... f6 8. £f3?! c4!? [8... £>c6?! 9. #g3 #f7 10. dc5 £)ge7 11. Ad3 fe5 12. £>e5 £>e5 13. #e5 0-0 14. 0-0 4)c6 15. ^g3 e5 16. ДеЗ± Smislov—Botvinik (m) 1957] 9. Де2 £>c6 10. 0-0 #f7 11. ^h3 £>ge7 12. a4 Ad7 13. ДаЗ 0-0-0 14. a5 h5 = Matanovic—R.Byrne, Sousse(izt) 1967 — 4/235; 8. ДЬ5! £)c6 9. £)f3± Parma 12 8. ef6 &f6 9. ^g3 *^g3 10. hg3 £c6 11. &e2 e5=_L; 8. ДЬ5 ®f8? 9. ^h5 g6 10. Ah6 ®f7 11. *^h4 #a5 12. 4)f3!± Seidman- Simonson, USA (ch) 1951; 8... £)c6! = ; 8. ^h5 $T7! [8.. . g6 9. -&dl Ad7 10. £)f3 c4 11. a4 £)c6 12. ДаЗ± BronStejn—Hasin, SSSR 1960] 9. Ж7 <g>f7 10. £)f3 cd4 11. cd4 £>e7 = 13 8... £c6 9. £}f3 cd4 [9. . . 4)ge7?l 10. ^g7 gg8 11. #h7 cd4 12. ДЬ5 Ad7 13. Дсб Ac6 14. Ag5± Delv—Bondarevski 1959] 10. cd4 &ge7 11. ^g7 gg8 12. ^h6 Ad7 13. *&d2 £}a5± Dely—Bondarevski 1959 14 9... #c2?l 10. Ad2 ^c7 11. gel £>c6 12. Ab5±C; 9... £>c6 10. £>e2 £>ge7 11. c3 0-0 12. £jf4 Ad7 13. h4 gac8 14. gh3±-> » Orlov—Tarasov, SSSR 1951 15 10. c3!?; 10. £ie2l? Keres 16 12... gf7 (Diez del Corral—Petrosjan, Palma de Mallorca 1969 - 8/188) 13. h4!± Petrosjan 17 14. h4 Ad3 15. cd3 £)bc6 16. Ae3 gac8 17. h5oo Smislov—Botvinik (m) 1957; 14. Даб £)a6 15. #d3 £>b8 [15... £)c71? H. Muller] 16. h4 £>bc6 17. gh3 gac8 18. gg3± Reshev- sky—Botvinik (met) 1948; 14. 0—0 Ad3 15. cd3 4)bc6 16. ДеЗ ®h8 17. gacl± Mednis — Foldi, Varna 1958 18 14... Ad3? 15. £>h5 £)g6 16. Af8 Aa6 17. Ag7 'S'bS 18. 0-0-04— Spaski—Fuchs, Varna 1958; 14... gf7 15. h4 Ad3 16. •&d3 £bc6 17. h5 gc8 18. gh3 £>d8 19. gg3± f Hort—Petrosjan, Kapfenberg 1970 — 10/247 19 11. £}e2 &bc6 12. f4 [12. Af4 Ad7 13. gdl dc3<± Keres] Ad7 13. #h3 dc3 14. #c3 0-0-0 15. g3 Де8 16. Ag2 ДЬ5 17. Ad2 ^b6 18. gfl фЬ8= R. Byrne—Botvinik, Monte Carlo 1968 20 11.. . #e5?l 12. 4)f3A 13. cd4±; 11... •&c3 12. gbl d3 13. Ad3 ^e5 14. Wi5± Euwe; 11... £>bc6 12. £)f3 £>e5 13. Дg5! £}5g6 (Gligoric—Petrosjan, Jugoslavia (ct) 1959) 14. Af6lA h4± Euwe 21 12. £>f3 Aa4 13. gbl!? 22 12... £>g6 13. £)e2 d3 14. cd3 Да4 15. фе1 £>d7 [15. . . ДЬ5 16. Ag5 Ad3 17. <g>d2 + Talj; 15. . . £)c6 16. f4 0-0-0 17. Ad2± Talj; 15. .. #e5 16. Ag5! £>c6 17. d4 ^c7 18. h4± Talj—Botvinik, (m) 1960] 16. d4 0-0-0 17. Ag5 gdf8± J 23 13. £>f3 #c3 14. ga2 £>bc6 15. gb2 фс7 16. gb5 gh8 17. #h8 gh8 18. ДЬ2 $T3 19. gf3 (Talj—Botvinik, (m) 1961) gh4! = 24 13... Да4?! 14. £)f4! ^e5 15. ^f7 Ad7 16. Ad3 #d6 17. gel e5 18. a4’ + - Ivkov—Portisch, Bled 1961; 13... d3 14. cd3 Да4 15. фе1 ^eS 16. Ag5± 25 14. f4?l ^c5 15 ЖЗ d4qz Gipslis- Fuchs, Bad Liebenstein 1963 26 15. ^c3 £>e5 16. ^c7 <g>c7 17. &d4 £>g4 18. ®el e5 19. f3! £)f6 20. £)b3 gac8 21. ДЬ2± Pachman 27 7. h4 £>bc6 [7.. . #a5 8. Ad2 Pilnik- Trifunovic, Mar del Plata 1950; 8... '$ra4!? oo] 8. h5 ^a5 9. Ad2 #a4 10. ДеЗ £>f5qi t Ш Pilnik—Oliviera, Mar del Plata 1948 28 7... <£>f8 (Aljehin) 8. h4 #a5 9. Ad2 ^a4 10. ®dl £>bc6 11. 4if3 Ad7 12. h5 h6 13. '®rf4± Vasjukov—Lahti, Uppsala 1956; 7... ^a5 8. Ad2 £>g6 [8.. . ^a4 9. #g7 gg8 10. #h7 cd4 11. 4)e2 £>bc6 12. f4 gg6 13. h4± Bogatirduk—Alatorcev, SSSR (ch) 1934] 9. h4 h5 10. #g5 #d8 11. £f3 &c6 12. Ad3 ^g5 13. hg5 Ad7 14. a4± Gurgenidze—Luti- kov, SSSR (ch) 1960 29 8. Ag5?! #a5! 9. ^h3 [9. Де7?! ^c3 10. фе2 £)c6!T] 4)g6 10. Ad2 (Gligoric— Pietzsch, La Habana 1962) £)c6 = 30 8... £)d7 9. Ad3 f5 10. ^h3 ge8 [10... 4)b6!? Book] 11. 0-0 [11. £)g5 £>f8 12. 'S'hSi Bertok— Bilek, Nijmegen 1960] c4 12. Де2 £}f8 13. £)h4± J Matanovic—Sokolov, Jugoslavia (ch) 1958; 8. <. •Q’aS!? Keres 31 10. #g3 #a5 11. Ad2 c4oo 32 11. .. e5?! 12. Ah7! фЬ7 13. Wi5 ®g8 14. Af6 gf6 15. de5± 33 12. •g’hS g6 13. ^h6 ^a5 14. Ad2 c4=; 12. #h4 h6 13. 0-0 c4 14. Ag6 £)g6 15. Ad8 £}h4 16. Ah4 Ad7= Parma—Fichtl, Varna (ol) 1962; 12. £>e5 £)e5 13. de5 #c7 14. Де7 ^e5 15. sS>d2 c4!= Fichtl—Fuchs, 1960; 12. Де7 ge7 13. #h4 g6 14. 0-0 c4 15. Де2 Ad7 16. gfel 'S'aSo© Kordnoj —Bronstejn, SSSR 1958 34 15. de5 l&cl 16. Де7 l&el (Levy—Farago, Cienfuegos 1973 - 15/225) 17. 0-0 #g5 18. 'S'gS ^g3 19. h$3A 20. f4±± 74
33 8. £>f3 h5 9. Ж4 [9. ЙЬЗ Йс7 10. dc5 £>d7 11. Ad3 £>e5 12. ДГ5 ef5 13. £>e5 Йе5 14. •Й’еЗ f6= Alexander—Matanovic, Beograd 1952] c4 10. Де2 £>c6 11. 0-0 Йа5 12. S'd2 £}ce7= Gligoric—Wade, Cheltenham 1951 33 9. #f3 £>c6 10. ДГ5 ef5 11. «-g3 g6 12. Ag5 h4?! 13. ЙеЗ Йа5 14. £>e2 cd4 15. £>d4 £)d4 16. fi’d4± Penrose—van den Berg, England—Nederland 1952; 12... Йа5оо 37 9. .. g5 10. g4 <£>h4 11. gh5 cd4 12. cd4 f5 13. ef6 •gj’fe 14. •fi’g4 gg8 (Evans—Rubinov, USA (ch) 1948) 15. f4! «d4 16. gbl± Keres 33 10. ДГ5!? ef5 11. -&g3 g6 12. cd4 33 10... dc3 11. g4 £>e7 12. gh5±; 10... 4)c6 11. g4 4)e7 12. gh5 [12. cd4 h4oo Matulo- vic—Sokolov, Jugoslavija (ch) 1956] Йс7 13. ДГ4 £jg6 14. ЙИ4 £>f4 15. #f4 gh5 [15... dc3 16. -»g5 Йе7 17. Йg7 ЙГ8 18. fi’gS ЙЬб 19. ggl± Talj—Petrosjan, SSSR (ch) 1957] 16. cd4± 43 11... £>c6 12. g4 £fe7 13. cd< £>d4 14. £)d4 -Й’еЗ 15. Ad2 ^d4 16. f4 £>g6 17. c3 Йс5 18. gh5±O Konstantinopoljski—IvaSin, corr. 1952 41 15. ДgЗ <£ige5 16. £>e5 £>e5 17. ®fl Ad7 (Talj—Kordnoj, SSSR (ch) 1958) 18. geloo; 18. ggl oo Pachman 42 9... £)c6 10. &f3 [10. £>e2 £>ce7 11. £>g3 £}g6 12. fhi2 Ad7 13. gbl gb8 14. 0-0 c4 15. Де2± Stejn—Petrosjan, SSSR (ch) 1961] Ad7 11. 0-0 cd4 12. ДГ5 ef5 13. cd4 4)a5 14. gbl± Pietzsch—Stoltz, Helsinki (ol) 1952 43 10. &f3 Ш4 11. ДГ4 c4=; 10. -&d2 cd4 11. £tf3 dc3 12. ЙсЗЯ Keres 44 13... ф*8 14. Ag5 cd4 15. cd4 b6 16. g4 hg3 17. fg3 Даб 18. g4 Де2 19. Фе2±± Gligoric—Pachman, Munchen (ol) 1958 43 15. cd4 £}bc6 16. 0-0-0 ± Gligoric—Fo- guelman, Beograd 1962 44 11. £>f3 ЙГ4 12. ДГ4 £>c6 13. c3 Ad7= Bogoljubov— Flor, Nottingham 1936 47 12. .. £}g2?! 13. фП f6 14. ef6 gf6 15. ДГ6 gf8 16. Ag6± 45 14... £>a5 15. £>f4 &e7 16. Де2± ± Yanofsky—Uhlmann, Stockholm(izt) 1962; 14... ДЙ7 15. ДГ5 ef5 16. £>f4± Keres 43 8. cd4 Йс7 9. ga2 [9. Qe2 £>f5 10. Ad2 &c6=; 9. ®dl £>f5 10. £>f3 h5oo Keres] £>f5 10. £>f3 £c6 11. Ad3 h5 12. -»g5 £>cd4 13. £)d4 ЙсЗ 14. фП -&d4 15. ДЬ2 &g4 16. •&d2oo; 8. Йв7 gg8 9. ЙЬ7 Йа5 10. gbl ЙсЗ 11. Ad2 Йс7 12. f4 £>bc6 13. 4)f3 Ad7 14. ^3g5! gg5 15. fg5 0-0-0 16. W Йе5 17. <3?dl± Alexander—Botvinik, England—SSSR 1946; 9... Йс7 — 7... Йс7 30 8... Йс7 — 7. . Йс7 31 9. . . £>g6 10. 0-0 [10. h4 £>c6 11. h5 £>ce5 12. ^d4 £)d3 13. cd3 e5=F Talj—Bron- Stejn, SSSR 1965; 10. Ad2!? dc3 И. ДсЗ® Keres] dc3 11. h4 £c6 12. f4 h5 13. Й83 £>ce7 14. £>d4® 32 10. h4?! (LevenfiS) £>bc6 11. ДЬб £>g6 12. Ag7 <S>g7 13. h5 £>e5 14. •fi’d4 «-Ьб 15. hg6 «-d4 16. gh7 ФГ6 17. cd4 £>d3 18. cd3 ®g6 19. ghl Ad7T±; 10. gbl!? Keres 33 8... c4?! 9. Де2 £jf5 10. £if3 £>c6 11. ЙЬЗ!± Uhlmann; 8... h5!? 9. Йб7 gg8 10. Й’Ьб! cd4 11. 42>e2 (Velimirovid—Uhlmann, VrSac 1973) dc3oo Uhlmann 34 9... Й’еЗ?! 10. ДГ4 [10. cd4 h5! 11. Й114 Йс7оо] ^f6 11. cd4 h5 12. ЙбЗ £>bc6 13. Ag5 £>f5 14. ДГ6 £>g3 15. Ag7 gg8 16. hg3 gg7 17. gh5±± 33 11. ЙИ6 £>d7 12. ДГ4 [12. ДИ7?! gh8=F; 12. 0-0 £>e5 13. ДГ4 £>g4! 14. Дс7 &h6:f Uhlmann] £>e5 13. ДЬ7 gg2 14. ЙГ6® 33 11... Йе5? 12. ДГ4 ЙГ6 13. h4 &bc6 14. Ag5 -Йе5 15. ЙЬб Ad7 16. ЙГ6± Geier- Sokolski, Moskva 1951 37 12. ДГ4 Ad7 13. 0-0 0-0-0 14. ЙЬ5 d4 15. Ag3 Де8!Т t Unzicker—Uhlmann, Varna (ol) 1962 33 ± Keres;oo Uhlmann 33 Euwe 30 10... Йе5?! 11. &f3 ЙГ6 12. cd4± 31 11. gbl &c5 12. Ad3 dc3 13. £>f3 Ad7 14 . Дg5 Деб (Yanofsky—Uhlmann, La Habana (ol) 1966) 15. gb4!± J; 13... &d3!oo Uhlmann 32 14... d3?! 15. ЙГ7 ®d8 16. ЙГ6! [16. £>d3 Ad7 17 h4 gc8=] dc2 17. ®d2 Йd4 18. Ad3 фе8 19. фе2 Ad7 20. ДеЗ ЙЬ2 21. gel gc8 22. £)d7 d4 (Bronstejn—Uhlmann, Zagreb 1965) 23. £}b8!! + — O’Kelly 33 15. ДЬ5 £>c6 16. &c6 Ad7T 34 16. <®e2 &c6 17. £jf7! gf7 18. Й88 gf8 19. Дg6фе7 20. Й87 ®d6 21. Af4 gg4 22. gal gg4 23. ЙЬб &e5 24. Ad3 gg2= Uhlmann 33 16... Да4?! 17. фе2 ЙсЗ 18. ДЬб Дс2 19. ДГ8 Ad3 20. &d3 £>g6 21. ДЬ4+- Ankerst—Nikolac, Jugoslavija (ch) 1965; 16... £>c6 17. £>f7 gf7 18. Ag6 0-0-0 19. ЙГ7 [19. ДГ7? d3 20. Деб Деб 21. ge6 £>d4 22. ge7 dc2—I- Matulovic—Fuchs, Kislovodsk 1966 - 2/203] e5 20. фе2 e4 21. фП ЙсЗ (Fuchs—Uhlmann, Zinnowitz 1966 — 2/204) 22. ДГ5оо Marovic 33 11. f4 Ad7 12. £>f3 0-0-0 [12... dc3 13. £)g5 gg5 14. fg5 O-O-Ooo] 13. ЙЙЗ dc3 14. ЙсЗ d4 15. Йс4 £}d52g?± Vasjukov —Krasnov, SSSR 1960 37 12. ДЬб? Ad7 13. £>g5 0-0-0 14. £}f7 £>f5T J Bodo—Portisch, Hungary 1969 — 7/212; 12. ДГ4 Ad7 13. Д§3 0-0-0 14. ДdЗ ЙЬб 15. фе2 4)f5T Kuijpers—Padevski 1963; 75
12. gbl Ad7 13. Ag5 0-0-0 14. ^d3 gg5 15 £}g5 £}e5oo Minic —Ivkov, Jugoslavia 1965 68 12... gf8 13. f4 &d7 14. &d3 [14. gbl £>a5 15. Ad3?! ^c5 16. ^h3 Деб 17. £>h7 0-0-0^ Planinc —Baretic, Jugoslavia (ch) 1968 - 5/211; 15. ^d3 0-0-0 16. h4 d4 17. &e4oo Pietrusiak—Uhlmann, Halle 1967 — 3/235; 14. ^d3 0-0-0 15. ^сЗ фЬ8 16. gbl d4oo Minic- Kordnoj, Bucuresti 1966 — 1/143; 16. a4!?±] ^b6 15. gel 0-0-0 16. £>f7 gf7 17. ^f7± O'Kelly—Pietzsch, La Habana 1965; 12... £ie5 13. f4 [13. ДГ4?! ^b6! 14. Де5 gg5 15. h4 gg8 16. ®el Ad7 17. gh3 gg4 18. gf3 0-0-0 4= Matulovic —Uhlmann, (m) 1967 — 4/242] gg5 14. fg5 £>5g6 15. &d3 [15. h4 ^g3 ?! 16. h5 £>f4 17. ^h8± Hansen —Wirth, corr. 1973 - 15/227; 15... e5!? 16. h5 £tf8 17. ДЬ5 £>c6 18. ^g7 ^g4 19. фе1 0-0-0oo; 15. Де2 e5 16. gfl Деб Matulovic—Tatai, Venezia 1968 - 7/211; 17. h4!?oo Uhlmann] e5 16. gfl Дg4 17. ®el 0-0-0 18. № e4 19. Де2 Де2 (Matulovic—Pietzsch, Sarajevo 1968 - 5/210) 20. ’Й'еб! фЬ8 21. фе2± Bog- danovic 69 oo Korcnoj 70 10... dc3 11. f4 Дd7oo Parma—Bronstejn Beograd 1964 71 11. ДГ4 Дd7 12. gbl dc3 13. h4 0-0-0 14. ^d3 &g6 15. Дg5 £ge5 16. ^c3 gdf8 17. £}d4oo Bakaly—Uhlmann, Lugano (ol) 1968 72 12. cd4? £>d4=F; 12. g3 (LevenfiS) dc3 13. ДеЗ 0-0-0 14. ^f7 £tf5^; 12. gbl dc3 13. ДеЗ 0-0-0 14. ^d3 £>f5oo 73 13. ga2 &f5?! 14. £>сЗ аб 15. g4 gg4 16. ДЬЗ±; 13... 0-0-0T; 13. ДеЗ £tf5 14. £>d4 [14. Дd4 0-0-0 15. ДсЗ d4 16. Дd2 f6! 17. ef6 e5!=F-> Fichtl —Golz, Dresden 1959; 14. ДГ2 d4 15. £>g3 0-0-0 16. ef5 17. ДЬ4 gde8=F Cobo—Ivkov, La Habana 1963; 14... 0-0-0!? 15. gbl d4 16. £ig3 f6=F t Fuchs- Uhlmann, DDR 1956] £>fd4 15. Дd4 0-0-0 16. 0-0-0 [16. g3?! f6 17. ef6 e5 18. fe5 gg4=F Padevski —Berthold, Dresden 1959] £}d4 17. #d4 ^a5^ t ; 13. h4 ^f5 14. h5 0-0-0 15. h6 gg6=F (Uhlmann) 16. h7 gh8 17. gbl f6 18. ef6 Де8 19. ^c3 gh7 20. gh7 ^h7 21. gb3 (Vasjukov — Doroskevid, SSSR 1967 — 4/240) d4!oo 74 13.. . £>f5 14. £>b5 ^d8oo 78 14. g3 gc8!^; 14. Д<12 gc8!T 78 14.. . gc8 15. h4! £>a7 [15.. . £>f5 16. gh3 £}cd4 17. h5± Durao —Schmid, Malaga 1963] 16. gh3 £>b5 17. gb3 £tf5 (Bednarski- Uhlmann, Marianske Lazne 1965) 18. h5!± 77 17. ^f5?! ef5 18. £>d5 ^c2 19. gc3 ^c3 20. £)сЗ ДебТ Fuchs - Uhlmann, DDR 1967 78 17... £>c4 18. gb4 Деб 19. 4)e2oo Hort —Uhlmann, Hastings 1970/71 — 11/187 79 Dueball — Uhlmann, Raach 1969 — 8/190 80 14. Дd2?! ^b6! 15. a4 gc8 16. a5 ^d8 17. ^d3 аб 18. ga3 £>a7 19. gc3 ДЬ5 20. gc8 ^c8q=-^ Bogdanovic—Uhlmann, Sarajevo 1963 81 14.. . d4 15. ^c4 ^a5 16. Ad2 ^a3 17. gb7 £>e3 [17. . . ^al? 18. ®f2 gc8 19. ^d3 £}ce7 20. c4!± Portisch —Uhlmann, Monte Carlo 1968 - 5/208] 18. ДеЗ de3 19. ^c3 *^c3 20. &c3 £>d4 21. £>e4 Деб! 22. £>d6 ®d8 = Uhlmann 82 Keres 83 13. .. 14. g4 [14. h4 d4!? 15. gh3 0-0-0 16. £>g3 £>g3 17. gg3 £>e5 18. fe5 ^e5 19. ®f2 gg3 20. ^g3 Ш5Т Soska-Kupka, CSSR 1968; 14. g3 d4 15. Ag2 0-0-0 16. ®f2 £>a5 17. gdl Деб 18. Деб -Й-сб 19. Й^З #c5=F SamkoviC—Uhlmann, Sarajevo 1963] gg4 15. ДЬЗ gg6 16. ДГ5 ef5 17. £>c3 £>e7 (HlouSek- Ajala, Graz 1972 - 14/240) 18. а4Д ДаЗ± •« 14. ДеЗ £}f5 15. £)d4 [15. ДГ2 d4 16. h3 f6 17. ef6 e5 18. g4 e4 19. ^e4 gge8 20. ^d3 ’Й'f4 Nymann —Rittner, corr. 1972 — 15/226] £>fd4 16. Ad4 f6! 17. gb3 fe5 18. fe5 gg4=p t 88 14. . . аб? 15. <&a6! + - 88 16. ^b5 (Johansson—Uhlmann, Halle 1967) ^c4oo 87 16. ДГЗ?! ^b6! 17. ^сЗ ФЬ8^<± Ree — Darga, Amsterdam 1969 — 8/185 88 17. ДГЗ gg6 18. gel Деб 19. gbl± Keres; 17. . . f6oo 89 Ivkov —Sofrevski, Jugoslavia (ch) 1962 C19 1. e4 e6 2. d4 d5 3. £>сЗ ДЬ4 4. e5 c5 5. аЗ ДсЗ 6. ЬсЗ £>e7 7 89 10 11 12 13 14 15 1 •&d2 dc5!3 c4! ± ’Й'аЗ1 b62 bc5 2 Ad2 £g5» £>h3 &f4 h4 h5 £>h37 ± c4* h6 £}d7 g6‘ £ф6 g5 76
7 8 9 10 11 12 3 ^bc6 J.d3« •fi'aS* 0—01» c4“ Де2 ^сЗ J.d2 'й-ьг gbl 'Й'аЗ gal 4 &c7 Де212 a414 J.d7!13 £)bc6 0—О13 f613 ef617 gf6 c4 0-0-0 ДаЗ £>f5 Дс5 dc4 Дс4 4)cd413 ± 5 a4! b613 ДЬ523 J.d721 0—О22 ДЪ5 ab5 a5 £>g523 h6 £>h3 4)d7 <)f4 0—024 фЬ823 = 6 . . . . . . a5!?23 Даб Даб £)a6 0-0 0—027 £>g5 7 Ad7 a423 •Й'аб •8-d2 £>bc6 Де2 f6 ef623 gf6 dc5 0-0-0 0-0 e5 c4! d4 •Й'Ьб30 £>g631 oo 8 gc8!32 dc533 4)g6 0-0 £)ce534 <)e5 £)e5 ^еЗ33 4)g6 ДаЗ Дсб33 T 9 Ad3 f637 ef6 gf6 dc533 e5 c43» dc4 Дс4 O-O-O40 0-0 •g-c541 00 10 . . . . . . 0-0 fe5 de542 0-0 gel h6 ДаЗ Де8 Й'еЗ Ь643 = 11 . . . . . . J.d2 c444 4}g543 h6 £>h3 Oig6 Де2 + 1. e4 еб 2. d4 d5 3. £>c3 ДЬ4 4. eS cS S. аЗ ДеЗ в. ЪсЗ £>е7 7. а4 7 8 9 10 11 12 13 14 15 12 ’Й'аЗ Ad2« c447 -g-g4«» £)f5 £e2 £)c6 £>g3 ^ce7 £>h5 £)g6 •Й'ЬЗ gg8 g4 £»fe7 Ag2 Дd743 ± 13 £>bc6 £>f3 •8"a5 ®'d2 f633 ef631 gf6 ДаЗ32 cd4 cd4 ^•d2 <g>d2 £)f5 = 14 . . . . . . Ad2! Ad733 Де2!34 c4! 0-0 f633 gel33 fe537 de5 h6 ДП 0-0 g3 £>g633 = 15 . . . £>g5 h6 £)h3 0-0-0 £)f4!33 £}g8«3 0—0” f5 Lef6 Oif632 1 7. . . Ь6?! 8. ДЬ5 Ad7 9. a4± 2 8... #a4 9. Де2±; 8... £>bc6 9. Де2 [9. Ad3 c4 10. Де2 ^a4 11. h4 Ad7 12. h5 h6 13. g4 0-0-0 14. £>h4oo] &d7 10. gbl cd4 11. cd4 •g’d2 12. Ad2 b6 13. ДсЗ±± Liskov — Hasin, SSSR 1949 3 9. c4 -Й-а4! 10. cd5 ed5 [10... £>d5 11. c4 £>b4 12. ab4 -g-al 13. &d3 ДЬ7 14. 0-0oo] 11. c4?l dc4 12. dc5 £>bc6 13. cb6 0-0 14. Де2 ab6 15. 0—0 Д15+ Estrin—Hasin, corr. 1971 - 11/184; 9. Д<13 Даб 10. 0-0 Ad3 11. cd3 cd4 12. £>d4 £>bc6 13. £>сб £>c6 14. d4 •Й,а4 15. g-gS 0—0+ Paoli—Parliaros 1954 4 8. . . ,Й'а4 9. dc5! £>d7 10. £>d4 аб 11. •8'g4 £jf5 12. -M4 g5 13. -»g5 £>d4 14. cd4 •@’d4 15. gdl -Й-е5 16. -g-eS £>e5 17. ДеЗ f6 18. f4 4}d7 19. f5± Ivkov—Broderman, La Habana 1963 3 9. a4 £>d7 10. £>g5 [10. Де2 £jb6 11. 0—0 £ja4 (Tolus—Botvinik, SSSR (ch) 1945) 12. &g5±] h6 11. £jh3 £>b6 12. £>f4 g6 13. h4± Bronstejn—Sajgin, SSSR 1945; 9... Ad7 — 9. Ad2 c4; 9... £>c6 — 9. Ad2 Ad7 • 11... t)b6 12. £>h5 gg8 13. Де2Д f4, g4± t> 7 А Де2, Ag4, f4± 77
8 8. g3? ^a5 9. Ad2 ^а4н=; 8. Де2 ^a5 [8... ^c7 9. 0-0 Ad7 10. a4±; 8... Ad7 9. a4 f6 10. ef6 gf6 11. dc5! ^a5 12. ^d2 ^c5 13. ДаЗ ^a5 14. c4±] 9. 0-0 c4! 10. a4 [10. Ad2 ^a4 11. £>g5 Ad7oo] #c3 11. Ad2 ^b2 =; 8. a4 — 7. a4 9 8. . . #c7 9. 0-0 Ad7 10. a4 c4 11. Де2 f6 12. gel £>g6 13. ДаЗ! fe5 14. de5 £>ce5 15. £}e5 £>e5 16. ^d4! £>g6 17. ДЬ5 <g>f7 18. f4 She8 19. f5 ef5 20. 'S'dSi Fischer—Larsen, (m) 1971 - 11/10 10 9. Ad2 c4 10. Де2 i^a4oo; 9. ^d2 c4 10. Де2 'Й,а4! [10. . . Ad7 11. a4± Rabinovic — Botvinik, SSSR (ch) 1939] 11. h4 Ad7 12. h5 h6 13. £}h4 £}f5oo Smislov — Botvinik, SSSR (m) 1941; 11. £>g5oo 11 9... 'ЙсЗ? 10. Ad2 ^b2 11. gbl ^a3 12. gb3! ^a2 [12... ^a4 13. ДЬ5+-] 13. Йс1 c4 14. Sa3H— 12 8. Ad3 b6 9. a4 [9. 0-0 Даб 10. Даб £}a6 11. йе2 ^b7 12. a4oo] Даб 10. a5 [10. ДЬ5 ДЬ5 11. ab5 a5=] ДdЗ 11. ab6 ab6! 12. йа8 Даб 13. йаб £>аб 14. *&d3 £>Ь8 = Un- zi скег—Petrosjan 1965 13 8... Ьб 9. 0—0 Даб (Boleslavski — Bonda- revski, SSSR (ch) 1950) 10. ДабД ^e2, a4± Boleslavski; 8... £}bc6 9. 0—0 f6 10. ef6 gf6 11. £}h4 £>g6 12. ДЬ5 ^g7 13. ^d3A Йе1± Panov —Tolu§, SSSR (ch) 1948 14 9. 0-0 Да4! 10. c4 dc4 11. dc5 £>d7 12. ЙЬ1 £>c5 13. Дс4 0-0 14. Йе2 Йс8^ Ravinski — Bondarevski, SSSR 1946 15 10. ДаЗ?! cd4 11. cd4 *Йа5 12. ®fl 0-0 13. h4 f6 14. йЬЗоо Uusi-Rozenfeld, SSSR 1960 18 10... h6?! 11. ДаЗ Ьб 12. dc5 bc5 13. Дс5 £>e5 14. £>e5 ^c5 15. £>d7 <g>d7 16. ДЬ5 фс7 17. ЙЬ5± Smislov —Botvinik, SSSR 1943; 10... b6 11. ДаЗ £>a5 12. ДdЗ [12. £>d2 Да4 13. c4 Ad7 14. cd5 ed5 15. c4 0-0 16. dc5 Йе5 (Tolus —Botvinik, SSSR 1943) 17. cd5±; 13. . . 0—0oo Botvinik] h6 13. £}d2± Tolus 17 11. gel fe5 12. de5 0-0 [12. . . 0-0-0 13. ДеЗ &a5 14. £>g5 gdf8 15. f4± Panov- Bondarevski, SSSR (ch) 1948; 13. ДаЗ £}a5 14. £>d4± Panov] 13. Ad3=; 11. ДаЗ fe5 12. Дс5 e4 13. £>g5 h6 14. £>h3 0-0oo 18 16. Ad4 ^c4 17. Af6 Деб 18. £>e5± Gufeljd —Bagirov, SSSR (ch) 1960 19 8... 0—0? 9. ДdЗ Д ДЬ7±; 8... £>d7?! 9. Ad3 Йа5 10. #d2 £>c6 11. 0-0± Keres- Liliental, SSSR (ch) 1940; 8... £>bc6 9. ^d2 [Д ДаЗ] f6 10. ef6 gf6 11. Де2 c4 [11. . . &g6 12 c4±tffi] 12. W?! £>g6 13. £>h4 gg8 14. ДЬ5 ^g7= Smislov — Bondarevski, SSSR 1947; 12. £>h4!?± Keres 20 9. Ad3 Даб 10. 0-0 ДdЗ 11. cd3 cd4 [11... £>d7 12. ДаЗ 0-0= Bertok - Geier, Zagreb 1955] 12. cd4 0-0 13. ДаЗ £>bc6 14. gel ,@’d7 15. '®rd2 gfc8 = Talj—Zurahov, SSSR 1955 21 9... £>ec6? 10. 0-0 Даб 11. £>g5± Bastrikov—Lejn, SSSR 1959 22 10. Ad3 £>bc6 11. 0-0 h6 12. Йе1 £>a5 13. £>d2 0-0 14. ^g4 f5 15. ef6 gf6T Gufeljd —Krogius, SSSR 1967 23 12. dc5 bc5 13. c4 dc4 14. ^e2 £>d7= Nezmetdinov—Katalimov, SSSR 1959 24 14... cd4?! 15. cd4 *Йс4 16. ДаЗ £>f5 17. c3oo Stejn —R. Byrne, Sousse (izt) 1967 — 4/238 25 16. ^g4 gg8 = Ivkov —R. Byrne, Sousse (izt) 1967 - 4/237 28 Uhlmann 27 11... h6!? 28 8. Ad3?’ Да4! 9. gbl [9. 0-0 ^c7 10. gel h6 11. gbl £>d7 12. c4 0-0 13. cd5 4}d54= Westerinen —Uhlmann, Halle 1963] йс7 10. 0-0 c4 11. Де2 £>bc6 12. £>d2 0-0-0!^ Kokko- ris —Uhlmann, Varna (ol) 1962 29 11. ДаЗ cd4 12. ef6 gf6 13. £>d4 £>d4 14. ^d4? e5 15. ^d2 £>g6 [15... Деб? 16. 0—0± Romanisin —Vaganjan, SSSR 1971 — 11/185] 16. ДЬ4 ^c7 17. ^d5 ^f4 18. ЖЗ a5=F Vaganjan; 14. cd4= 30 15. ^a5 £>a5 16. £>d2 [16. Дd2 £>ac6 17. c3 Ag4! 18. h3 ДЬ5 19. g4 d3! 20. gh5 de2 21. gfel ghg8 22. фЬ2 Йd3 23. ДеЗ gc3=F; 19. £d4? gd4- + ; 20. Adi Af7^] f5Tffi 31 15... e4!? 16. £>d2 f5 17. £jb3 ^c3oo; 15... £>ge 16. £>d2! f5 17. £>b3 #c7 18. f4 £}b4 19. Adi d3oo Bogdanovic—Uhlmann, Sarajevo 1965 82 Uhlmann 33 11. ДаЗ cd4 12. cd4 ^d2 13. <$>d2 ; 11. 0—0 cd4 12. cd4 ^d2 13. Ad2 14. c3 £}a5+ 34 12. . . 0-0 13. ‘Й’еЗ ^c7 14. £>d4 #e5 15 . £>b5! ^?e3 16. ДеЗ аб 17. £>d6 Йс7 18. a5oo Smislov —Uhlmann, Mar del Plata 1966 - 1/141 35 14. ^d4 f6 15. ДЬ5 g6 16. f4 £>c6 17. #f6 й£8 18. Ag6 hg6 19. ^g6 ®d8=F 38 16. f4 0—0^ Hartston — Uhlmann, Has- tings 1972/73 - 15/220 37 10.. . c4 11. Де2 f6 12. ДаЗ &g6 [12... 0-0-0 13. 0-0 h5 14. й£е1 £>f5 15. ДП h4 16. йе2 Йde8 17. ^el £>d8 18. g4! hg3 19. fg3± Stejn —Vaganjan, SSSR 1971] 13. 0—0 0-0-0 14. Ad6 [14. й£е1 fe5 15. de5 &ge5 16. £>e5 £>e5 17. ^d4 £>c6 18. ^g7 ghg8oo] £}ce7 15. £}h4 Йde8oo Fischer—Uhlmann, Buenos Aires 1960 38 12. 0-0 c4! 13. Де2 14. ДаЗ 0-0-0 15. й£е1 h5 16. ДП йdg8T Liebert-Uhl- mann, DDR 1962 78
39 13. Де2? 0-0-0 14. 0-0 ghg8 15. фЫ &g6! 16. с4 [16. #d5 £f4 17. Af4 ДЬЗТ] •^d2 17. Ad2 e4! 18. £}gl d4=F Tringov — Vaganjan, Vrnjacka Banja 1971 — 11/186 40 14... #c5!? 41 16. ДЬЗ Ag4 17. #h6 £>d5 18. £>d2 ghg8 19. ДаЗ ^a5 20. £>e4 £>d4oo Stejn- DoroSkevic, SSSR (ch) 1970 42 12. £>e5 £>e5 13. de5 0-0 14. c4 #d2 15. Ad2 Дс6= Fischer—Uhlmann, Stockholm (izt) 1962 43 16. £>d2 £f5 17. $h3 ^c3 18. ДГ5 #d2 19 . gadl ^f4 20. Деб ДГ7 21. f3= Smislov- Uhlmann, La Habana 1964 44 9... £>bc6 — 9. Ad2 Ad7 45 10. g3 Да4 11. ДЬЗ &bc6 12. &g5? Дс2Т Goljdberg—Babikov, corr. 1946; 12. 0 —0oo Keres 46 8. ^d2 Ad7 9. ДаЗ cd4 10. cd4 #d2 11. <^?d2 £f5 12. £f3 £c6 13. ДЬ2 £>a5 = Samkovid—Petrosjan, SSSR (ch) 1960 47 8... £>d7 9. Де2 [9. *&g4!? Keres] c4 [9... £>b6? 10. c4+-] 10. £h3 £b6 11. 0-0 Ad7 12. ^£4 0-0-0 13. £>h5 ghg8 14. f4 gdf8 15. ®hl £}a4 16. g4 b5 17. f5± Konstantinov — Sajgin, SSSR 1951; 8... £>bc6 9. £f 3 — 7... £}bc6 48 9. &e2 £>d7 [9... Ad7 10. £ig3 &bc6 11. £>h5 gg8 12. Де2 0-0-0 13. 0-0 gdf8 14. f4 f5 15. gf3± Goljak-Gajduk, SSSR 1949] 10. £f4 £ig6 11. &h5 0-0 12. #g4 f5 13. W13 ^b6 14. Де2 Ad7 15. 0-0 £>a4 16. f4 gf7 17. g4± Furman — Samkovid, SSSR 1946 49 16. f4± Smislov — Botvinik, SSSR 1946 50 9... 0—0 10. ДаЗ b6 11. ДЬ5 Даб 12. 0-0 cd4 13. #d3!±; 9... cd4 10. cd4 #d2 11. Ad2 £}f5 12. ДсЗ! Ad7 13. Ad3 gc8 14. ®d2 0—0 15. a5± Smislov—Letelier, Venezia 1950; 9... b6 10. ДЬ5 Даб [10... Ad7 11. ДаЗ!±] 11. gbl 0-0 12. 0-0 cd4 13. ^d3± Siskin-Ziljber, SSSR 1958 51 10. ДаЗ fe5 11. de5 [11. Дс5 e4l] *&a4 12. Де2 b6 13. c4 £}d8!=F Kuijpers —Korcnoj, Wijk aan Zee 1971 - 12/230 52 11. dc5!? 83 9... c4 10. £>g5 [10. g3±] h6 11. £>h3 £}g6 (Smislov—Botvinik, SSSR (ch) 1944) 12. Де2Д ДЬ5± 54 10. c4? #c7 11. cd5 ed5 12. dc5 0-0 13. Де2 4}e5+ 88 11.. . ^f5?! 12. g4 [12. #el?! 0-0-0 13. 13. Дс1 f6oo Lublinski — Sokolski, SSSR (ch) 1950; 12. £>g5± J >] £tfe7 13. £>h4± f> 86 12. ef6 gf6 13. £>h4 [13. gel 0-0-0 14. ДП £tf5 15. ^cl h5 16. -&a3 gdg8 17. gabl £}d8 18. gb4 Дсб4= Suetin — Uhlmann, Berlin 1967] &g6! 14. ДЬ5 0-0-0 15. &f3 [15. &g6^; 15. Ag6oo] 'Й'с7 16. gel ghg8oo Fajbisovic— Vaganjan, SSSR 1972 - 14/238 87 12... 0—0 13. Afl gae8 14. g3 fe5 15. £>e5! [15. de5?l £>c8! 16. Ag2 £>b6 17. ^bl £}d8 18. £}d4 £>a4^ Ciocaltea —Kordnoj, Ha- stings 1971/72 - 13/245] £>e5 16. ge5 £jg6 17. ge3 e5 18. de5 £>e5 19. Ag2 Ag4 20. f3±; 12... 0-0-0 13. ДП f5 14. £>g5 gdf8 15. f4 h6 16. £f3 gfg8 17. <&cl &d8 18. ’Й'аЗ &ec6 19. gebl ^c7 20. ga2 Де8оо Klovan—Vaga- njan, SSSR 1970 58 16. Ag2 gf7 17. h4 gaf8 18. h5 £>ge7 19. gfl фЬ8 20. ^e2 ^c7= Ciocaltea-Uhl- mann, Zinnowitz 1966 89 13. 0-0 f5 14. f4 фЬ8Д £>c8, £>b6, £}a44= Stejn —Uhlmann, Stockholm (izt) 1962 60 13... g6 14. h4 gdf8 15. g3 <g>b8 16. Ag4± Banik—Levin, SSSR 1965 61 14. 4ih5?! f6 62 16. £>g6 ghe8 17. gel± Sanguinetti — Uhlmann, Mar del Plata 1966 79
С 2 sadrZaj • СОДЕРЖАНИЕ С 20 1. е4 е5 Keres - 2. R J 2. d4, 2. Дс4, 2. £>сЗ, 2. f4, 2. £>f3 С2 82 1. е4 е5 2. d4 ed4 — 3. R J 3. S’d4 Keres 82 C22 C24 1. e4 e5 2. d4 ed4 3. *#d4 ^c6 Keres C23 1. e4 e5 2. Дс4 Larsen — 2... R J 2... £>f6 1. e4 e5 2. Дс4 £>f6 Larsen C2 SOMMAIRE • INDICE 85 C2 80
С2 CONTENTS 625 1. е4 е5 2. ^сЗ — 2... R J 2... £>f6 1. е4 е5 — 3. g3 - 3. Дс4 2. &сЗ £>f6 С27 1. е4 е5 2. £>сЗ £>f6 3. Дс4 £}е4 628 629 INHALT С2 Larsen 88 Larsen 90 Larsen 91 1. е4 е5 2. £}сЗ 4^f6 Larsen 3. Ас4 £>с6 — 4. f4 - 4. d3 1. е4 е5 2. <^сЗ £>f6 3. f4 d5 Larsen 93 C2 INDICE • INNEHALL C2 6 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 81
С 20 1. е4 е5 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 сЗ1 ed53 d4 ДеЗ3 &f3 Де2 cd4 Sbl ®fl т d5« •@-d5 Af5 0-0-0 ed4 ЛЫ Ab4 £>ge7* 2 ... £>f3 •@•34 @e4 Дс47 @"62 d3 de4 АеЗ т . . . de4 сб Ad6 £>f6 e4 0-0 £)e4 Ag43 3 £>e2 ef5 d4 £g3 Ag5 Af6 g-h5 c313 ± f5* d5 e4 £)f6 J.e7 Af6 ®f8 4 £}bc3 £}a4 d4 d5 ®-d3 g3 c4 = £|C6 Ac5 Ae7 £>b8 d6 &bd7 c513 5 f4 £>bc3 h3 Ae2 0-0 Дс4 d3 Ae3“ ± &f6 d613 Ag4 Ae2 4dc6 Ae7 &d4 сб 6 . • . d3 fe5 d4 £>f4 £>c3 4}cd5 Ab5" = . . . £>e4 d513 £>e613 c5 cd4 ^f413 7 £}bc3 f4 d4 d5 Af4 ЬсЗ @d4 c4 = . . . £}c6 ef413 ДЬ420 4}e4 АсЗ ^>f6 d621 1 2. с4 3. &сЗ £>с6 4. £tf3 Дс5=; 2. g3 3. &g2 £>c6=; 2. d3 £>f6— 1.. . £>f6 2 2. .. £>c6 3. d4 4. Ag5 h6 5. ДЬ4 g5 6. &g3 ed4 7. e5 dc3 8. ef6? cb2 9. #e2 'Й,е7!1 10. fe7 ^Lg7 0 : 1 Rusakov—Verlinski, SSSR 1947; 8. 4ic3!±C 8 3. d4 ed4 4. ed5 — C 21/3 4 4... ed4 5. cd4 £>c6 6. &f3 — C 44/15 5 5. £tf3 ed4 6. cd4 — C 44/15 • T Bilguer 7 6. £>e5? #e7; 6. d4 f5 7. ^e2 e4=F 8 T LevenfiS, Rabinovid 8 2. • • #h4? 3. £>bc3 Дс5 4. g3 #f6 5. d4 ed4 6. £}d5± Alapin —Albin, Berlin 1897; 2... Дс5 3. d4 ed4 4. £>d4 £>c6 5. ДеЗ — C 45/15 10 Alapin— Suchting, Berlin 1897 11 5... d6 6. d5 £>b8 7. #d3 f5?! 8. ef5 #d7 9. £>ac3 ^f5 10. ^g3 #f7 11. Де2 12 . ДеЗ± Alapin —Marco, Wien 1898;^ 7. .. £tf6; 5... ed4 6. £>d4 ДГ6 7. ДеЗ £>ge7 8. f4 d6 9. '®rd2 0—0 10. 0-0-0 ± Plater—Dittmann, Krynica 1956 12 Alapin —Cigorin, Berlin 1897 13 3.. . ef4 4. £tf4 d5 [4... £>e4? 5. #e2 #e7 6. £>d5 + -] 5. £>d6 £>d6 6. ed5 ^d5 7. £}c3 'S'eS 8. 9. Де2= Heinra— Arulaid, SSSR 1948; 4. .. 'Й,е7!? Svenonius 14 ± Charousek—Englender, Kaschau 1894 18 5... d6!? 18 6.. . £>e4 7. £>d2 £>d2! [7.. . f5 8. £>e4 fe4 9. £>f4 g6 10. ДеЗ сб 11. Де2± Alapin — Schwarz, Wien 1898] 8. Дd2 ^4 = 17 10. Дd2 £tf4 11. £tf4 £>e5 12. ДЬ5 Дd7 13. #e2 Дd6 14. c3 0-0=F Alapin- Rubin- stein, Wien 1908 18 11.Деб Ьсб 12. £>f4 ДЬ4= Fine 18 4... d5!? 20 5... d5!? 21 Alapin — Cigorin, Wien 1898 C21 1. e4 e5 2. d4 ed4 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 &f32 c3 £}c33 Ac4 e5 0-0 ЬсЗ £}e5 gel + - ^.b42 dc3 d6« £>f63 @•67 £c3 de5 0-0 Д.е6‘ 2 . . . £}d4 £)c3 ed5 Ae2« £}e4* = Ac5 £if67 d5! 0-0 £id5 3 c3 ed5“ ДЬ5« dc6 Ac4 @62 @•67 cd4 £)f313 d513 £>f6“ сб14 Ьсб Лс5 •@•67 ®e7 Ad4 ± 82
4 3 ’Й'е? 4 cd418 1Й,е4 5 ДеЗ17 6 £>c3 ДЬ4 7 £f3 £}d5“ 8 •&d2 ^еЗ 9 fe3 10 11 OO 1 e4 e5 2. d4 ed4 3. c3 dc3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 5 _й.с418 cb228 J.b2 Йе?21 £}сЗ сб @-c222 d6 0-0-0 Деб <^d5!23 ed5 cd5 'S'gS Sd2 ДГ5 •ЙЪЗ £id724 ± 6 АЬ4 <S>fl28 £if628 e5 d5 ДЬ527 сб28 ef6 cb5 fg7 ag8 •Й-С2 ± 7 d6 f42» Деб Деб fe6 •й-ьз •®-с830 &f3 £>g5 £>d8 0-0 00 8 tif6 e531 d532 ef6 dc4 -ЙХ1833 ®d8 fg7 ДЬ4 £c3 HgS34 = 9 d5 Дd538 ДЬ438 ^c337 ДсЗ ДсЗ •g.f338 £>d5 1 3. f4?! Дс5 4. £>f3 £)C6 5. Ad3 £>f6T Marshall 2 3... c5?! 4. Дс4±; 4. c3!?±f Levenfis, Rabinovid; 3... d5 4. @,d4 de4 4. #d8 ®d8 5. &g5±; 3... £>c6 4. £>d4 — C 45 • 5. ЬсЗ Дс5 6. Дс4 d6=F LevenfiS, Rabi- novid ♦ 5... ДсЗ?! 6. ЬсЗ fj-e7 7. Ad3A 8. 0-0±Ot; 5... £>c6 — C 44/18 5 n 5... йсб - C 44/18 • 11. £jf7! gf7 12. Деб+ — Schwan— Kraveilger, corr. 1894 7 4... £>c6 5. ДеЗ — C 45/15 8 7. Ag5 «d6 8. Af6 M6 9. £>f3 Ag4 10. Де2 Af3 11. Af3 ge8 12. <®>fl 4)d7=F Blumenfeld, Klazkin—Aljehin, Moskva 1920; 7. Дс4 ge8 8. ДеЗ сб®ОТ * = Keres 10 3... £>f6 4. e5 £>e4 5. #e2±; 3... d3 4. Ad3 Дс5 5. £>f3 d6 6. «c2= Nyholm- Schlechter, Baden 1914; 3... £je7!? Sve- nonius “ 4. e5?l dc3 5. £>f3 cb2 6. ДЬ2 £>h6 7. £jc3 Деб^ Mieses—Rubinstein, Praha 1908 12 4... S’dS 5. £jf3 £>c6 6. cd4— C 44/15 13 5. «-a4 сб 6. dc6 £c6 7. ДЬ5 Ad7 8. £)f3 'Й'е7=р Nyholm—Breyer, Baden 1914; 5. cd4 ДЬ4 6. Ad2 Ad2 7. fj-d2 0-0 8. 3 &e4 9. 'B'f4 •S’dS^p Reti — Schlechter, Baden 1914; 5. Дс4 &d5 6. «-ЬЗ #e7 7. £>e2 £>b6T; 5. c4 c6!T; 5. ^44 &d5=; 5. £>f3 £jd5 6. -&d4 £>c6 7. ДЬ5 Де7 8. 0-0 [8. #g7 Af6 9. -&g3 •Й-е7 10. Де2 ДГ5Д 0-0-0T] 0-0 9. Деб Ьсб 10. gel ДЬ7= Aljehin—Molina, Buenos Aires 1926 14 5... Ad7 6. Дс4 dc3 7. £)c3± 18 Gusev—Hadaturov, SSSR 1959 18 4. &f3 Й’е4 5. ®>d2 £>c6 6. Ad3 «•dS 7 . gel Де7Т Levenfis; 4. Д43 d5 5. Це2 de4 6. Де4 £}f6T; 4. -&e2 £>f6 5. £>d2 d5 6. e5 d3T Spielmann—Reti, Baden 1914; 4. fj'd4 &c6 5. -Й-еЗ £>f6 6. Ad3 d5= Sergijevski— Nezmetdinov, SSSR 1960 17 5. Де2?! &g2 6. Af3 -»g6 7. £сЗ ДЬ4=Р 18 Mikenas 18 4. £c3 £>c6 5. £>f3 — C 44/18 20 4... ДЪ4? 5. bc31; 4... d6 5. £>c3 £>f6 6. e5 <&e7 7. £>f3 £>bd7 8. 0-0 £>e5 9. £e5 de5 10. gels Mieses—Pillsbury, Monte Carlo 1903; 4... <ьГв 5. £jc3 ДЬ4 6. e5!? d5 7. «a4B; 4... d5 5. Д45 cb2 6. ДЬ2 — 5. . . d5 21 5... £jf6 6. £>c3 ДЬ4 7. Sf3 — C 44/18 88 7. £)ge2!? b5 8. ДЬ5 [8. ДЬЗ a5 9. gel £>a6 10. 0—0 4)c5T Mieses — Cigorin, Cambri- dge Springs 1904] cb5 9. £}d5 g'dS 10. £)d4± Keres 23 Mieses; 9. Де2 &d7 10. £>f3 £>c5 11. gd4 0-0-0 T Mieses—Cigorin, Hannover 1902 24 13. £)f3 •Й'Ьб 14. <b7 gb8 15. #c7± Mieses, Collijn 28 6. £>c3 £>c6 [6.. . £f6 7. £e2!3o] 7. £>f3 — C 44/18 28 6... Af8 7. £>c3 £}h6 8. £>f 3 £>c6 9. £>d5 d6 10. h3± Mieses—Albin, Monte Carlo 1903; 6... ®f8!? 27 8. ДЬЗ? £>e4; 8. ef6?! dc4 9. f?a4 £>c6 10. fg7 gg8T; 8. &a4 £>fd7 [8.. . £>c6? 9. ДЬ5!] 9. Ad5 #e7 10. &f3 0-0 11. -8-c2oo 28 8... £)fd7 9. flg4 [9. e6!? fe6 10. Ag7 ®f7 11. ДЬ2 Of6 12. £>f3±] Af8 10. e6 fe6 11. -8-h5 g6 [11... фе7 12. ДаЗ c5 13. Дс5!+-] 12. #h3+- в» 83
29 6. £>e2 £>c6 7. 0-0 Деб 8. Ad5 £)f6 9. #ЬЗ #c8 10. &d4 Ad5 11. ed5 £>e5+ Mie- ses—Maroczy, Monte Carlo 1903; 6. ^b3 ^d7 7. £ic3 &c6 8. &d5 £>a5 9. ^g3 f6 10. Де2 сб 11. £}f4 £}h6 (Mieses — Marshall, Hannover 1902) 12. £}h5!cs; 6. £tf3 £>c6 — C 44/18 80 8. . . <}d7!? 9. 'Й'еб ^e7oc 31 6. £>c3 d5 7. &d5 [7. Ad5 — 5.. . d5] &d5 8. ed5 [8. &d5 сб 9. Af7 ®f7 10. ^d8 ДЬ4=] ДЬ4 9. ®fl 0-0 10. ^d4 f6 11. d6? фЬ8 12. dc7 #d4 13. Ad4 £>c6T; 11. 4^e2oo 32 6... ^e7 7. #e2!±; 6... ДЬ4 7. £>c3; 7. ®fl!?; 6... &g4 (Alapin) 7. &f3 [7. ’&g4 d5; 7. еб f5; 7. #f3 ДЬ4 8. ®fl d5!] ДЬ4 8. &c3 0-0 9. 0-0±-> 83 8. fg7 ДЬ4 9. £>c3 Sg8 = 34 10.. . Se8?! 11. £>e2 ДГ5 12. 0-0-0 £|d7 13. 4dd5_t Marshall—Duras, New York 1913 35 6. ed5 £>f6 7. &c3 (Mieses) Ad6 8. фс2 [8. £rf3 0-0 9. 0-0 Ag4 10. #d4 £>bd7 11. gael gae8=F Opocensky—Reti, Baden 1914] #e7 9. £}ge2 0—0 10. 0-0-0 ДаЗ=р Tartakower 36 6. . . &f6 7. &f3?! ДЬ4 8. ®fl 0-0 9. ^b3 [9. ДГ7 <g>h8!] £>c6 10. £>c3 ^e7=F Ny- holm-Reti, Baden 1914; 7. ДГ7 ®f7 8. ^d8 ДЬ4 9. #d2 Ad2 10. £jd2 c5 [Schlechter; 10... Se8 (Nyholm —Tartakower, Baden 1914) 11. &gf3 = ] 11. f4 £c6 12. £>gf3=; 7. £>c3!? Де7 [7... £>d5?l 8. £d5A &f6] 8. «ЪЗ 0-0 9. 0-0-0бо -> Keres 37 7. ®fl £>f6! 8. <&a4 £>c6 9. Дсб Ьсб 10. m>4 Sb8=F 38 9. £tf3 &d5 10. ed5 *^e7 11. ®fl 0-0Т Radevic — Asaturjan, SSSR 1968 | C22 1. e4 eS 2. d4 ed4 3. ^d4 ^c6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 •Й-еЗ1 £>c3s * 0-0-08 J.c47 f3 Ab3 = g62 * * Ag7 ^f6» 0-0 d6 £>e5 Ae6 2 . . . e58 ^,e29 f3“ ^.h613 T £Jf6 £ig4 d6le £jh612 •g’h4 3 4}c3 J.d2 ed5 £>d518 £je2*8 ^f4 f3 0-0-018 T Ae7“ d5 £jd5 •S’dS Ag4” •&d7 0-0-0 Af518 4 . . . Ac4 •g’d2 a3 £}ge2 b4 Ab2 0—022 = £>b420 0—021 Ac5 J.b6 a5 5 . . . ШЗ Ah6 Af4 0-0-0 h4 Ag5 £}d5 . . . 0—02S d6 Ae6 JLf6 •g-d7 Ad5« 6 . . . Jld22e 0-0-0 •S-g328 £}e4 ^f4 £)h328 Ad3 =F Ab4 0-0 Se8 £je427 ^f6 d6 £}d428 7 . . . . . . Ac4 4}h3!?31 Аьз £)g5 f4 . . . . . . d630 £>e532 a533 h6 £}fg434 8 ^d33S ^g33« 4^e4 Ae4 =F . . . £>a5 d5 de4 £e4 Ad287 1 4. ^a4 &f6 [4... Дс5 5. £>c3 &ge7 6. £if3 0-0T Pachman] 5. £>c3 ДЬ4Т; 4. #dl £>f6 5. Ad3 d5T > 4. ^c4 £>f6 5. £>c3 d5 6. £}d5 £}d5 7. ed5 £}b4+ Mieses —Leon- hardt, Berlin 1920 2 4... Де7 5. *&g3 &f6 6. e5 [6. ^g7 Eg8 7. #h6 Eg6A 4)e4=F] £}h5 7. #e3±; 4... ДЬ4 5. £}c3 [5. c3 Де7 6. £>f3 £f6 7. ДЬ5 0—0 8. 0—0 d5^ Winawer—Charousek, Berlin 1897] £>ge7 6. Ad2 0-0 7. 0-0-0 d6 8. *^g3 ®h8 9. f4 f5 = Tolus — Botvinik, SSSR 1944; 5. .. £>f6 — 5. . . ДЬ4; 4... b6 5. Ad3 £>f6 6. Дс5 7. ^g3 d6 8. 4)bc3 £}e5= Rabinovid 3 5. Дс4 Ag7 6. £>e2 £|f6 7. £>bc3 0-0= AntoSin — Zurahov, SSSR 1956 4 6. Дс4 £>ge7 7. £>ge2 d6 8. ^g3 Деб 9. Деб fe6 10. Ag5 ^d7= W. Paulsen—Winawer, Berlin 1881; 6. £>d5 d6 7. £>e2 £>ge7 8. Ad2 = Rabinovid 5 6. .. £>ge7 7. 0-0-0 0-0 8. Дс4 d6 9. h4± Mieses — Spielmann, Breslau 1912 6 7. e5 &g4 8. ^e2 d5 9. ed6 Деб 10. dc7 ^c7^ Charousek—Makovetz, Budapest 1893 7 8. Ad3 ge8 9. d5T Tarrasch; 8. f3 d5 9. ^c5 de4 10. Ag5 'S'eS^ Blackburne — Lasker, London (m) 1892 84
• 5. Ad2 £g4!?; 5. Де2 ^e7 [5. .. Де7 6. e5 £d5 7. ^g3 g6 8. £f3 d6 9. 0-0 0-0 10. ДЬ6± Smolensk!— Vzdorov, corr. 1965] 6. £c3 d5 7. ed5 £b4 8. Ad3 £fd5T Mason- Schlechter, Paris 1900; 5. Дс4 — C 24/5 ° 6. ^e4 d5 7. ed6 Деб 8. Даб [8. dc7 'S'dl!] ^d6 9. ДЬ7 m>4 10. #b4 £b4 11. £>a3 gb8^ Mieses —Burn, Breslau 1912 10 6.. . d5 7. h3 £ge5 [7.. . £h6 8. ДЬб gh6 9. £f3±] 8. f4± 11 7. h3 £ge5! 8. f4 ^h4 9. ®dl £d4 10. Фе4 Ш2Т; 7. ed6 Де6+ 12 7... 4^ge5?I 8. f4 £><14 9. ^c4 c5 10. £a3! [10. fe5?l d5!& ДГ5] ДГ5 11. v^e3 Дс2 (11.. . ^a5 12. <g>f2!] 12. fe5 ^h4 13. <&d2± 13 8. ed6 Деб 9. dc7 ^c7T 14 5.. . d6 6. Ad2 Де7 7. 0-0-0 0-0 8. $'g3 аб 9. f4± Hase —Karpov, Skopje (ol) 1972 - 14/242 15 8. fj-g3 4jc3 9. ДсЗ ДГ6Т Cigorin - Znosko-Borovski, Peterburg 1906 xe 9. £f3!? 17 9. .. 0 — 0 10. £c3 ^c5= Tartakower— Rellstab, Kemeri 1937 18 12. fg4?! ДЬ4 13. <g>dl ghe8 14. ^d3 ^g4 15. Де2 ge2! 16. #e2 ^f4 17. фс1 £d4=F 18 12... ghe8? 13. fg4 Ag5 14. f?f2± Sultan Khan—Marshall, Lidge 1930; 12... ДГ5 13. Ad3 Af6T 80 6... 0-0 7. Ad2 [7. £ge2? £g4 8. ^d2 Дс5 9. £dl #e7 10. f3 #h4 11. g3 £ge5! 12. gh4 £f3 13. ®fl d5!=F Troianescu —Spaski, Bucuresti 1953] d6 8. 0-0-0 Де6 = 21 7... сб 8. a3 d5 9. ДЬЗ d4 10. £ce2 £a6 11. e5 £d7 12. £f3± Gusev—Borisenko, SSSR 1955 22 Solovjev—Judovid, SSSR 1955 23 6... £b4!? 24 13. ed5± Winawer—Janowski, Nurnberg 1896 25 6. Дс4?! 0-0 7. Ad2 ДсЗ 8. ДсЗ £e4T Kuprejdik—Lejn, SSSR 1969 26 8. f3 d5 9. #f2 de4 10. £e4 £e4 [10. . . Ad2 11. gd2 *^e7T Meising-Lasker 1920] 11. fe4 '&e7’T 27 8. . . ge4! 9. Ag5 [9. Ad3 gg4 10. W (Zinn —Sax, Baja 1972) d6!=F] ДсЗ 10. ^c3 h6 11. f3 ge8 12. ДЬ4 d6T Gliksman —Fuderer, Zagreb 1959 28 11. Дс7 d6 12. Ad6? ^h6!-H- 28 12... ge8! 13. Ag5 ^e5 14. Af4^h5=F; 1 2... £d4 13. ДеЗ (Mieses — Capablanca, Ber- lin 1913) gg4! 14. Ad4 gd4 15. сЗ ДсЗ 16. ЬсЗ gg4 17. ^еЗ 'Й’еЗ 18. Дс2 ^еЗ 19. fe3 gg2T Capablanca 30 8. . . ДсЗ 9. ДсЗ £e4 10. ^f4 £f6 11. £f3 d6 12. £g5 Деб 13. Ad3 h6 14. h4 £d5 15. Д117 фЬ8 16. gd5 Ad5 17. Де4 (Wina- wer — Steinitz, Nurnberg 1896) ge4! 18. £e4 [18. £f7? <g>g8!] £e5= de Greef-Seibold, corr. 1931; 19. £d6 ^d6 20. Де5 #сб= 31 9. f3 £a5 [9. .. £e5 10. ДЬЗ Деб 11. g4 сб 12. g5 £fd7^ Spielmann —Eliskases, Semmering (m) 1937; 11. £d5 = ] 10. Ad3 d5 11. ^g5 h6 12. #h4 [12. ^g3 d4!] d4 13. £ce2 Ad2 14. gd2 c5=F Feilitzsch — Keres, corr. 1933; 9. £f3 Деб 10. Деб gc6 11. £g5 ge8 12. f4 h6 13. h4 ’S'cSqp Tartakower —Reshevsky, Kemeri 1937 32 9... £a5! 10. Ad3 d5 11. #g3 de4! [11... d4 12. Ag5! dc3 13. e5oc] 12. £e4 Ad2 13. gd2 £e4 14. Де4 ^f6T 83 10. . . Деб 11. f4 £c4 12. Дс4 Дс4 13. e5 (Kuprejdik—Estrin, SSSR 1963) de5 14. fe5 £d7 = 34 13. ^g3 ДсЗ 14. ДсЗ a4T Wagner- Rothgen, corr. 1970 38 9. Де2 d5 10. £d5 £d5 11. ^d3 ^f6! [11... Ad2 12. gd2 #g5 13. £f3! ^g2 14. ggl ^f2 15. ^d5± Jacobsen —Schaufelberger 1968] 11. ed5 Af5 12. ^f3 Ad2 13. gd2 £c4! 15. Дс4 gel 16. gdl ^g5 17. <g>bl ^d2!- + Jacobsen —Urzica, Groningen 1969/70 88 10. e5 d4 11. #g3 £h5! [11... dc3 12. Ag5!] 12. ^f3 dc3- + 37 13. gd2 ^e7T I C23 | 1. e4 e5 2. Ac4 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 . . a ef5‘ d4« @,d4 Ad3 Й’еЗ 00 f5 ^jf6 ed4 d5 4^c63 <S>f7 2 * * * d3 f44 &f3 de4 fe5 #f3 •й-ьз £g5 ± a a . £>f6 d6 fe4’ ^g4 £f3 de5 •&c8 Ac5‘ 3 . a . d47 ed5 ДЬ5 Ad7 de5 £>e2‘ 0-0 £}bc38 4- c6 d5 cd5 Ad7 &d7 £ie5 £>f6 Де7 4 . . . ^)f3le c3 d4‘« = Ac5 d6“ •@-e7 £b6’ L3 85
2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 •g-h5 £f3 £g5 S'*?13 Af7 J.c4 4)f3 0-0 = •Й'е? d6 4)f6 •&f7 Фе7 h6 £)e4 ®d8 6 b4 f4 ed5 <)e2 сЗ13 d4 g-d3 Aa3 = J.b4 d5!13 e4 £)f6 Ac5 ed3 0-0 Aa317 7 c3 d4 e513 ef623 •^hS •g-c5 0ie221 J.e3 £)f613 ed4 d5 dc4 0-0! ge8 d3 de222 8 . . . Ad523 •g-f323 d423 Ag5 ДГ627 &c3 -©f6 = d5 £>f6 0-0 ed4 dc323 c2 •&f6 gf623 1 3. £g8?! gg8 4. ef5 d5 5. 8h5 g6 6. fg6 gg6 7. 8h7 [7. £f3 £c6 8. 8h7 8f6 9. d3 Дс5 10. ДеЗ ДеЗ 11. fe3 gg2T Lisicin] 8f6 8. 8c7 £c6 9. 8h7 gg2 10. 8h5 ®d84- Janisch « 4. g4? d5 5. ДЬЗ h5 6. g5 £e4 7. h4 Дс5 8. £>h3 ДГ5-Р 3 6... c5!? * 4. £f3 £c6 5. £}g5?l d5 6. ed5 £>d5 7. 0-0 Де7 8. gel 8d6 9. 8*3 Ag5 10. Ad5 Дс1!Т; 4. £сЗ ДЬ4! = 3 5... ef4 6. 0—0 fe4 7. de4± Lisicin • 11. Af7± Janisch 7 3. 8-e2 Дс5! (Lopez) 4. ДГ7 <§>f7 5. 8c4 d5 6. 8c5 de4 7. 8e5 £)f6qp Lisicin 3 8. 8e2 8e7 9. £c3 0-0-0 10. ДГ4 £g6= 3 Lisicin 13 3. f4 Agl! [3... ef4? 4. d4 8h4 5. ®f 1 ДЬб 6. £f3 8g4 7. ДГ7 ®>f8 8. h3 8g3 9. £c3 <£*7 10. £e2 8g6 11. £e5+-] 4. 8h5 8e7 5. ggl £c6 6. d3 £f6 7. 8e2 £d4 8. 8dl d5 9. c3 £jg4! 10. g3 dc4 11. cd4 ed4 12. h3 £f6 13. 8a4 сб 14. 8c4 ДЬЗ 15. 8d4 gd8T Bilguer; 3. 8e2 £c6 [3.. . 8e7 4. f4 ef4 5. £f3 g5 6. h4 f6 7. hg5 fg5 8. £c3 сб 9. d4± Greko; 4... £f6 5. £f3 d6 6. £c3 сб 7. d3 Ag4=] 4. c3 [4. ДГ7 ®f7 5. 8c4 d5 6. ed5 ДГ2 7. ®f2 £a5 8. 8d3 e4 9. 8e4 £*6T; 6. 8c5 de4 7. 8c4 Деб 8. 8e4 £f6 T0] £f6 5. f4?l Agl! [5... d6 6. £}f3 аб 7. Ь4 Да7 8. d3 0-0 9. f5 d5 10. ДЬЗ 8d6 11. £>bd2±] 6. ggl 0-0 7. d3 d5 8. Ad5 £d5 9. ed5 ef4 10. ДГ4 ge8 11. ДеЗ £e5 12. h3 ДГ5Т Dubois; 3. 8g4 8f6 4. £>c3!? £e7=; 3. £c3 — C 25/1 11 3... £сб — C 50/6 12 Petrov 13 5... ed4 6. 0-0 dc3 7. £c3 J7. Ь4 ДЬб 8. £c3 £f6 9. £>d5? £d5 10. ed5 0-0=F Ja- nisch; 9. Ag5oo] £f6 8. Ag5oo 13 6. ДГ7? ®d8 7. 8h4 gf8 8. Дс4 ^>g4! 9. 0-0 gf2-F—>» Bilguer 13 4... ef4?l 5. £f3 Де7 6. d4 ДЬ4 7. g3 fg3 8. 0-0 gh2 9. <S>hlA-> 13 7. 0-0 0-0 8. £ЬсЗ сб 9. dc6 £c6 10. ®hl _2.g4 11. 8el еЗ!Т Macdonnell—Labour- donnais, London 1834 17 11. £ja3 Ag4 12. 0-0 Де2 13. 8e2 £d5 14. 8f3 сб 15. gabl 8e7 16. Д45 cd5 17. c4 dc4 18. gb7 £d7 19. <£>hl= Bilguer 13 3... 8g5 4. 8f3 [4. ®fl 8e7 5. d4 ДЬб 6. £jf3 d6= Janisch] 8g6 5. d4I? [5. d3 d6 6. ДеЗ ДЬб 7. £d2 £e7=] ed4 6. cd4 Ad4 7. £е2и; 3... £c6 4. d4 ДЬб [4... ed4 5. ДГ7±] 5. £e2 £*6 6. 8d3 0-0 7. f4 ed4 8. e5 d5 9. ДЬЗ £e4 10. cd4 f5 11. £ЬсЗ Деб= Philidor 13 5. cd4 ДЬ4 6. Ad2 Ad2 7. £d2 d5 [7... £je4 8. £je4 d5 9. ДЬ5 сб 10. Деб £сб= Stamma 1745] 8. ed5 0—OFF Keres 23 6. ДЬ5 Ad7 7. Ad7 £fd7 8. cd4 ДЬ4 9. £c3 0-0= 21 9. <g>fl dc3 10. £c3 8d3 11. £e2 ge2 12. 8d5 gc2 13. 8d3 cd3T 22 11. £d2 £ja6 12. 8c4 8*6 = Pratt 23 4. ed5? ДГ2Д 8h4, 8c4 23 5. 8b3? £jd5 6. ed5 [6. 8d5 8d5 7. ed5 ДГ5 8. £f3 f6T 1] 8g5 7. 8a4 Д47 8. 8e4 ДГ5 9. 8e5 [9. 8f3 e4 10. 8g3 8g3 11. hg3 £|d7T±] ®d8 10. 8g3 Эе8Т 23 6. Дс4 Ag4 7. 8d3 8e7 8. 8c2 Деб 9. Деб fe6 10. £jf3 £c6 11. d3 £g4 12. gfl gf3! 13. gf3 £h2 14. ghl 8h4 15. 8e2 ДГ2 16. ®dl 8g3T Fine; 9. Де21? 23 7... Де71? Keres 27 8. £c3 £bd7 9. 0-0-0 сб 10. ДЬЗ 8e7= Janisch 23 11. £)f3 сб 12. ДЬЗ f5 = C24 1. e4 e5 2. Дс4 £»f6 J 4 5 6 7 8 9 1 f4 d3 Дьз de4 Af7 8-h5 'g'e4 &e47 &d62 e43 £}e4 ®f7 Фе8 •g-e4 86
3 4 5 6 7 8 9 10 11 2 d3 d54 ed5 £d5 £}c6 0-0 Ae7 Sel f6‘ d4 ed4 &d4 £}d4 'S’d4 &b6 @•64 £}c47 ± 3 c6 •8-e2’ Де7» &f3“ ДЬЗ 0-0 d5 0-0’ 11 h3 ДЬ5 &bd2 ^bd7 c3 ge812 = 4 <^f3 d5 ed513 cd5 ДЬЗ’ ДЬ4 14 c3 ! Ad6 Ag5 Деб d4 e4 &bd7 f4 ef313 = 5 d4 ed4ie £tf3” d518 ed5 c3 <£>fl“ £}c3 ДЬ413 -S-e?20 dc3 0-0 £g5 h6 ДЬ4 ДГ5 'g>d4 £>bd722 == 1. e4 e5 2. Дс4 £f6 3. d4 ed4 4. £f3 £e4 5. , ^d4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 6 £}c523 Ag5!“ f6 ЛеЗ сб £>c3 d5 0-0-0 Де7 ,Й'Ь4 £jbd72e &d5! cd5 'ЙЪЗ g6 •g-d524 ± 7 £)f6! Ag5” Ae7 £|C6 l8'h4 d5 0-0-0 Деб ghel 0—023 Ad3 h6 ДЬб23 £>e4 •g-f4 Дd63<, = 8 . . . . . . . . . d6 ’ 0-0-0 Деб31 Дd332 h6!?33 ghel -g-d7 Д.Ь5 0-0-034 00 9 . . . . . . сб 0-0-0 d5 ghel Деб33 Ad3 £)bd734 'Й'Ь4 £)c537 £)d433 £ig8!33 Де74« ^e741 об 1 3... d5 4. ed5 e4 [4... ef4 5. 3 &d6 6. £>e2 &g4 7. W 0-0 8. 0-0 Дс5 9. фЫ Де2 10. Де2 #d5 11. gf4±] 5. d3 &g4 [5... ed3 6. #d3 Дс5 7. £>c3 0-0 8. £>ge2 &g4 9. &d2 £bd7 10. 0-0-0±] 6. £>e2 Дс5 7. d4±; 3... ef4 — C 33/16 2 4.. . #h4 5. g3 £g3 6. &f3 ^h5 7. ggl ef4 [7... £}f5 8. gg5 #h3 9. ДГ7 ф£7 10. gh5!±; 7.. . d5 8. &d5 £>f5 9. gg5 ^h3 10. £>e5 #h4 11. фП±; 10... f6 11. gh5 £>h4 12. #e2±] 8. ДГ4 [8. hg3? d5 9. ДЬЗ Ag4 10. £bd2 Дс5Я=] d5 9. jld5! [9. Sg3 dc4 10. Sg5 ^h3 11. £>сЗ Деб 12. #e2 cd3 13. cd3 h6T] #d5 10. Sg3 £)c6 11. £>c3±t 3 5.. . ef4 6. ДГ4 Де7 [6... #f6? 7. £>h3 #b2 8. O-O±0] 7. 4)f3a5 4 3... £>c6 4. f4?! ef4 5. ДГ4 d5 6. ed5 4)d5 7. Дd2 Дс5Т ; 4. £>c3 — C 28/2; 3... Дс5 4. f4?l d5 5. Дd5 [5. ed5 £>g4 6. £>f3 £>f2 7. #e2 £>hl 8. d4 Де7 9. de5 0-0 10. ДеЗ Ь5Т Schoneberg— Botnjikov, DDR 1969] £>d5 6. ed5 #d5 7. £>f3 ef4 8. ДГ4 0-0!± Lisicin; 4. 4)c3 — C 26/5 5 5. #e2 £c6 6. f4 Дс5 7. &f3 Дg4 8. h3 ДГЗ 9. ЖЗ &b6 10. ДЬ5 0-0T Jackson- Marshall, London 1899 e 7... Дg4 8. h3 ДГЗ 9. #f3 £>d4 10. ^g4! 0-0 [10. . . £>c2 11. ge5 £al 12. #g7 Sf8 13. Д116+-] 11. ge5 £>f6 12. #dl + - Larsen — Berger, Amsterdam (izt) 1964 7 12. ^c4± 8 4. f4?! ef4 5. ДГ4 d5 6. ed5 £>d5 7. ^f3 Деб [7... 4)f4!? 8. Ж4 ДЬ4!Т] 8. £>e2 £f4 9. #f4 Дс4 10. «>c4 Дd6T ; 4. ДЬЗ!?Д 4... d5 5. #e2 9 4... d5 5. ДЬЗ [5. ed5 cd5 6. #e5 Де7 7. ДЬ5 Дd7 8. Дd7 £>bd7oc] de4 6. de4 £>a6 7. c3 £}c5 8. Дс2 Ь6= Siskin —Holmov, SSSR 1960 10 5. f4?! d5 6. ed5 ef4 7. ДГ4 0-0 8. £>d2 [8. dc6 £>c6 9. £>c3 £>d4 10. #d2 ДЬ4=Е] cd5 9. ДЬЗ a5=F Gonsiorovski—Aljehin, SSSR 1918 11 7. &bd2 £>bd7 8. c3 #c7= Wade- Teschner, Hastings 1953/54 12 Ubilava—Guljko, SSSR 1969 13 5. ДЬЗ de4 [5.. . Дd6 6. £>сЗ Деб 7. Дg5 ^a5 8. 0-0 &bd7 9. gel 0-0-0oc Stahl- berg—Weenink, Hamburg (ol) 1930] 6. 4)g5 Деб 7. £)еб fe6 8. Деб £}a6= Zinn —Holmov, La Habana 1968 14 6. ДЬ5 Дd7 7. Дd7 £>bd7 8. 0-0 Дd6T 15 12. £>f3 #c7 13. £>bd2 0-0 14. 0-0 h6= Adams — Steiner, Saint Luis 1941 18 3. . . 4)e4 4. de5 £>c5 [4. . . Дс5? 5. ДГ7 ф£8 6. ^f3±] 5. f4 d6 6. £>f3± 17 4. #d4 &c6 5. #еЗ ДЬ4 6. сЗ [6. Дd2 0-0 7. £>e2 d5=F] Да5 7. £>f3 ДЬб 8. ^f4 0—0=F; 4. e5 d5 5. ДЬЗ £>e4 6. £}e2 £)c5 7. £>d4 &b3 8. &b3 c5 9. 0-0 £>c6T 18 4... ДЬ4 5. сЗ dc3 6. ЬсЗ Да5 7. e5 #e7 8. ДаЗ±; 4... Дс5 5. 0-0 d6 6. сЗ d3 [6.. . dc3 7. £>c3 0-0 8. Дg5 Деб 9. ^ЬЗос Schlechter —Marshall, Cambridge Springs 1904] 7. #d3 4)c6 8. Дg5 [8. Ь4 ДЬб 9. Ь5 £a5 10. e5 de5 11. ^d8 <|?d8 12. ДГ7 e4+ Spielmann — 87
Aljehin, Stockholm 1912] h6 9. ДЬ4 Ag4 10. £>bd2 £>e5 11. £>e5 de5=; 4... c5 5. 0-0 £}c6 6. e5? d5 7. ef6 dc4=F Hropov—Koroljev, SSSR 1964 ; 6. сЗад; 4... £>c6 — C 55/5 19 5... £>d5 6. 0-0 £>c6 7. gel Де7 8. £}d4± Mieses —Cohn, Berlin 1914 20 Panov 21 7. Де2 dc3 8. ЬсЗ [8. £>c3 0-0 9. 0-0=] Дс5 9. 0—0 0—0 10. c4 Ag4= Vinogradov— Rovner, SSSR 1956 22 Estrin—Vatnikov, SSSR 1961 23 5... &d6? 6. 0-0 £>c6 7. gel £>e7 8. ДЬЗЧ--; 5... d5 6. Ad5 £tf6 7. ДГ7 ®f7 8. &d8 ДЬ4 9. ^d2± «4 6e o—o? £>e6 7. Sei сб 8. £>c3 d5 9. Ad3 Ae7=F; 6. £}e5 &e6 7. 0-0 £>c6! 8. Деб fe6 9. £>c6 Ьсб 10. &d2 #f6T 28 10... 0—0 11. £>d5+-; 10... Деб 11. Shel± 26 Estrin—Tajmanov, SSSR 1949 27 6. £>c3 £>c6 [6... сб 7. Ag5 Де7 — 7... сб] 7. #h4 ДЬ4?! [7... Де7 — 6. Ag5] 8. 0-0 ДсЗ 9. ЬсЗ 0-0 10. Ad3?l £>e7 11. Ag5 £}g6 12. ^g3 a5=F Marshall—Torre, New York 1925; 10. Ag5o6 Keres 28 10... h6? 11. Af6 Af6 12. £/h5 ДсЗ 13. Se6 ®f8 14. Sd5 #c8 15. Sc6 g6 16. Sg6 fg6 17. ,®'g6H— TereSdenko—Rotlevi, Peterburg 1909 29 12. Se6 fe6 [12... hg5 13. £g5 £>h5 14. Se7 + -] 13. ДЬб gh6 14. #g3 фЬ8 15. #g6= 30 14. ^еЗ Дс5 15. ^f4 Ad6= Lasker 81 9... ДГ5? 10. Shel 0-0 11. Ж4 Ag6 12. g4 &a5 13. Ad3 #d7 14. Д£6 ДГ6 15. £}d5 Ad8 16. Af5± Kejdanski—Lasker, Berlin 1891 82 10. Shel?! Дс4 11. #c4 0-0 12. Se3 ftd7 13. h4 [13. Se7? &e7 14. Sei Se8 15. £>d5 £>b6!T] Se8 14. Де7 Se7 15. Se7 £e7 16. £>g5 &e5 17. #e4 £>g6 18. f4 h6=F Berlin- Budapest, corr. 1937/38 83 10. .. #d7 11. ДЬ5 0-0 [11. .. 0-0-0?! 12. #a4 аб 13. Да6±] 12. £>е5 [12. £>d4 аб 13. Ad3 £е5 14. f4 £>d3 15. Sd3 c5 16. Sg3 <g>h8 17. £tf3 £>g8 18. Де7 #e7 19. £>g5 £h6= Mieses—Rubinstein, Breslau 1912] ^eS 13. £c6 Ьсб 14. Ad3 h6 15. f4^-O Griffith — Macdonald, corr. 1924 34 oc Larsen 38 9.. . 0-0 10. ^h4 £>bd7 [10. . . h6? 11. Ad5!; 10... Деб 11. Ad3 h6 12. ДЬб £>e4 13. ^f4 Ad6 14. ^еЗ Дс5 15. £>d4± Keres] 11. Ad3 g6oc 38 10... 'S'aS (Steinitz) 11. Af5!± Keres 87 11... c5 12. £}e5co TimoSdenko—Karpov, SSSR 1967 38 12. ДГ5?! ДГ5 13. ДГ6 £>e6 14. Де7 #e7 15. £>d5 cd5 16. ^a4 <g>f8 17. Sd6 Ag6=F Estrin—Hadaturov, SSSR 1943 39 12.. . £>fd7 13. Де7 ^e7 14. ^e7 фе7 15. f4 £>d3 16. Sd3 g6 17. g4 &c5 18. Sde3 Sl?d6 19. b4± Nejstat—Volkevid, SSSR 1958; 16. cd3!? 40 13. f4 Ag5 [13... <g>f8 14. b4 £}d3 15. Sd3±->> Torre—Tholfsen, New York 1924] 14. fg5 £}e7qp Pachman 41 14. #g3 g6 15. Ь4?! £>d3 16. Sd3 &f6 17. ,®’h4 0—0 18. Sde3 Sae8 + Estrin—Bihov- ski, SSSR 1964; 15. £>ce2!?^ Keres C25 1. e4 e5 2 . £>c3 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 . . . £}a42 <g>f2 ®e3 ®d3 <S>c3 ®b3 Дс5‘ Af2 •@,h4 Ж4 d5 'Й’е4 d43 oo 2 £>f3 d48 £)d4 Ag5 ДЬ4 £}c6 Ad3 0-0 d64 ed4 &f6* h6 Ьсб 'Й’е? g5!?7 ± 3 f4 £tf38 h4“ <2>g5 <^f7 d4 ДГ414 Де2 £c6 ef48 g510 g4 h612 ®f7 d513 ДЫ ДсЗ =F 4 d4i« Дс417 0—018 ed520 ^d221 $-f4 g4ie gf3 d518 Ag4 4ice722 £jh623 T 5 d4 <$>e2 ed525 £tf3 dc6 'Й’е! cb7 . . ,S'h4 d524 Ag424 0-0-0 Дс527 g-h5!28 <g>b828 00 6 . . • &f3 ДГ428 'g’d232 ef5 g3 d6 Ag4 f531 £>f6 0-0-0 @Ъ533 T 7 • . g3 Ag2 £>ge2 0-0 d3 ДеЗ38 fe3 ef5 • • Дс534 ^ge735 0-0 аб d6 ДеЗ f537 ^f538 = 88
234 5 678 9 8 ... Дс4 •g'g4!«° -g-fj42 £>ge2 d3 -gg3 f448 . . . Дс58“ g641 £}f6 d648 Jtg4 h644 -g-e? 10 £)d5 &d548 ± 1 2... f5 3. ef5 ДЬ4 [3... £>f6 4. g4 h6 5. Ag2± Steinitz—Loyd, Paris 1867] 4. •S'hSi; 2... ДЬ4 3. f4!? [3. -&g4 £>f6 4. &g7 Sg8 5. •gj'hti gg6 6. Й'еЗ £)c6=FC KlavinS—Zurav- Ijev, SSSR 1969] ef4 4. £>f3 £>f6 [4... g5? 5. Дс4 g4 6. 0—0-*3> Falkbeer—Brien, London (m) 1855] 5. e5 £h5 6. fid5±; 4... &e7!?; 3. £)f3 £>c6 4. £}d5± 2 3. f4 Agl — C 30; 3... d6! 4. £f3 — C 30/6; 3. Дс4 d6 4. d3 Ae6!?=; 3. g3 d6 4. £>a4 £jf6 5. £c5 dc5 6. d3 £>c6 7. ДеЗ b6= Tot—Karaklajii, Jugoslavia (ch) 1956 8 co Pachman; 8... £)ав 9. аЗ •Й,а4 10. Фа4 £jc5 11. фЬ4? a5 12. фс5 £>e7 13. ДЬ5! ®d8 14. Дсб= Hamppe—Meitner, Wien 1870; 11. фЬ5!+ -; 8... £)св!?оо 4 3... &с6?! 4. £>e5! £>e5 5. d4 Ad6 6. de5 Де5 7. f4 ДсЗ 8. ЬсЗ d6 9. -&d4±; 8... &e7!? 8 4. £>a4 ДЬб 5. £)b6 ab6 6. d4 ed4 [6... •8-67!? 7. Ad3 ^£6 8. 0-0 0-0 9. h3 £>c6 10. c3 h6= Вепкб—Larsen, Las Palmas 1972 — 13/247] 7. 8’d4 816 8. Ag5 fj-d4 9. £>d4 Ad7= Kan—Capablanca, Moskva 1936 4 5... £>c6 6. ДеЗ ДЬб 7. 8^2+; 5... £>e7 6. ДеЗД 8’d2, 0-0-0 ± 7 10... g-eS? 11. £>a4 ДЬб 12. Ag3 8-e7 13. £jb6 ab6 14. e5± Horovitz—Kupchik, Syra- cuse 1934; 10... g5!?± 8 3.. . Дс5 4. fe5 d6! 5. ed6-&d6S 6. £)f3 Ag4 7. £>e2? 0-0-0 8. c3 f5 9. d4 fe4T Spiel- mann—Schlechter, Wien 1914; 7. ДЬ5=р; 4. £>f3 d6 — C 30/6 * 4. Дс4 — C 33/11 10 4... £>ge7 5. d4 d5 6. ed5 £>d5 7. £>d5 8-d5 8. Af4=; 4... £)f6 5. d4 [5. e5? £>h5 6. Дс4 d6 7. d4 de5 8. 0—0 Ag44- Spielmann— Wolf, Wien 1907] ДЬ4 6. e5 [6. d5?! £>e4 7. dc6 £>c3 8. ЬсЗ ДсЗ? 9. <£>f2! Да1 10. ДаЗос; 8... #e7!T] t>e4 7. Ad2= 11 Hamppe, Algaier 12 6... d5 7. ed5 £>d4 8. Дс4 h6 9. £>ge4 f5 10. £)f2 Ad6 11. £>e2 Ж6 12. £>d4 -»d4 13. £>e7 14. c3 «-f6 15. d4 Д67+ Miro- tvorski—Hardin, corr. 1909 ; 7. d4!? 18 8... d6 9. Af4 Ag7 10. Дс4 [10. ДеЗ Af6 11. g3 £>ge7 12. Дс4 ®g7 13. #d2 Ad 7 14. 0-0-0±] ®g6 11. e5! [11. ДеЗ <Lge7 12. 0-0 gf8F Zukertort] Af5 12. Ad3 Ad3 13. •8-d3 <£>f7 14. 0—0±; 8... f31? 9. gf3 Де7 10. Дс4 d5! 11. Ad5 <£>g7 12. 0-0 ££6 13. f4 £>d5 14. £>d5 ДИ4Т Bilguer 14 9. ed5 £>ce7 [9... fj-e7 10. ®f2? g3 11. <3?gl £)d4 12. ,8’d4 'Й'сбТ Corzo—Capablanca, La Habana 1901; 10. Де2!<х] 10. ДГ4 £)g6 11. Де5 Ag7 12. Ag7 ®g7 13. Де2 £>f6 14. •8-d2 £)d5 15. 0-0-0 ДебТ Bardeleben; 9. £>d5 f3 10. gf3 £>ge7 11. Дс4 £>d5 12. Ad5 ®g7 13. Af4 Де7Т Collijn 18 Pierce 18 5... Ag7? 6. d5 £}e5 7. d6! £>f3 8. #f3 cd6 9. h4 h6 10. Дс4± L. Paulsen —Englisch, Frankfurt 1887; 5... d6 6. d5 £>e5 7. ДЬ5 Ad7 8. Ad7 <$>d7 9. £jd4± Keres 17 6. £>e5 £>e5 7. de5 -&h4 8. фе2 f3 9. gf3 gf3 10. ®d3 b6=F 18 7. -8-f3 d5! [7... ДЬб 8. 0-0 £)d4 9. Af7 ®f7 10. -8h5 <g>g7 11. Af4 Af4 12. gf4 4)f6 13. 8g5 ®f7 14. gafl± Macdonnell — Labourdonnais, London (m) 1834; 7... £}d4 8. Af7 <£>f7 9. •S'hS <g>g7 10. 0-0 £>e6 11. Af4 Of4 12. gf4 ^)h6 13. gafl±->» Cigorin; 7. .. -»h41? 8. g3 £>d4 9. 8-f2 Ж6°о] 8. Ad5 ^h4A 'S'g4=F Glazkov 19 7... £d4 8. ^d4? ^g5!=F; 8. Af4!->>; 7... Ag7 8. Af4 Ad4 9. <g>hl ДсЗ 10. Af7 ®f7 11. ^d5 <g>e8 12. ^h5 = 20 8. £>d5? Ag4 9. gf3 Ah3 10. Af4 gc8=F Bilguer 21 9. dc6 f2 10. gf2 Adi 11. cb7 Ag4 [11... gb8? 12. Ab5 фе7 13. Af4 &g4 14. gel Деб 15. Де5 f6 16. Ac7+-] 12. ДЬ5 Ad7 13. &d5 gb8 14. Af4 gb7 15. gel Ae7 16. Se7 ^e7- + ; 9. ^el &e7 10. Af4 £>d4 11. Ae5 4^e2 12. fe2 13. Де2 Ae2 14. ^e2 f6=F; 9. Sei £ge7 10. gf3 [10. £>e4 Ag7 11. gf3 £a5 12. Afl Ah5T] Д13 11. Af4 Sg8 12. Ag3 ^a5 13. ДЬ5 сб 14. &e4 Ag7 15. ®hl ^d5 16. c4 ^d7T Milner- Barry—Alexander, Cambridge 1933 22 9... £>a5 10. Ab5 сб [10... Ad7 11. Ж4бб] 11. ^f4 cb5 12. ^e5do; 9... Ag7 10. ^f4 Ad4 11. ®hl fg2 12. ®g2 ^h4 13. ^f7 <g>d8 14. W <g>d7 15. dc6 Ьсб 16. Ж4о© 23 10... ^d7 11. d6 &g6 12. ^e4 ®d8oo; 10... £>h6!?=F Keres 24 5... b6 6. &Ь5 Даб 7. a4 g5 8. ^f3 #h5 9. ®el <g>d8 10. g4 fg3 11. Ag5 f6 12. ДИ4± Bauer; 5... £}f6 6. £f3 ^g4 7. d5 £e5 8. h3 #h5 9. Af4 £}f3 10. gf3 d6 11. <l?d2 '$'h4 12. ДеЗ± Cigorin — Steinitz, La Habana (m) 1892; 5... g5 6. £>d5 <&d8 7. &f3 #h5 9. ®f2± Keres 25 6. £d5? Ag4 7. &f3 0-0-0 8. c3 f5T^ffi Keres — Kunerth corr. 1935 26 6. . . ^e7 7. ф£2 ^h4 [Д 8. фе2 #e7=] 8. g3!? fg3 9. hg3 [9. <g>g2!?] #d4 [9. .. ^hl 10. Ag2 ^h2 11. dc6^] 10. ДеЗ ^dl 11. Sdl± Cigorin — Winawer, Berlin 1897 27 8. . . ^£6 9. #el Se8 10. ®d2 ^h5 11. ^f2 ДЬ4 12. Ad3 Se3 13. cb7 фЬ8 14. £>e5 Se2 15. ^e2 Де2 16. Де2 &e4 17. <$>d3 &f2 89
18. фс4 ^h6 19. Д£3 c5 20. £>d7 фс7 21. ДГ4-1— Cigorin — Mortimer, Paris 1900 28 9... Af3 10. gf3 ge8 11. £e4 #h5 12. <g>d2 f5 13. ДЬЗ!±; 9... ge8 10. ®d2 #d8 11. Wi4 [11. #f2 ge3 12. Ad3 Ad4 13. £)d4 ^d4 14. gfl £if6 15. ^f4 £>e4 16. ^e4oc] £if6 12. Ad3 Ad4 [12... Д£3 13. ^f4!±] 13. <g>dl± 28 11. ®dl Ad4 12. Ad2 ДеЗ 13. ЬсЗ Af3 14. gf3 ЖЗ 15. Де2 ’Й’сЗТ Steinitz—Liverpool, corr. 1899; 11. ДГ4 ge8 [11... Ad4? 12. #g3±] 12. ®d2 gel 13. gel Д£3 14. dc5 J.сбое [15. b4? ^g4T]; 11. ®d2!? Д£3 12. gf3 Ad4 13. Ad3oo 30 7. £)d5 0-0-0 8. <g>d3 «16 9. Д£4 ^h5 10. c4 f5 11. ef5 «5 12. <$>d2 £>b4 13. £>b4 ^£4^ Kavalek—Stejn, Tel Aviv (ol) 1964; 7.. . £5!? 31 7... Af3 8. ф£3 £>f6 9. ДЬ5±; 7... 0-0-0 8. феЗ ^h5 9. Де2 ^a5 10. a3 Д£3 11. ф£3 'S'hS 12. феЗ± Steinitz—L. Paulsen, Baden-Baden 1870 32 8. e5? Af3 9. ф£3 #g4 10. феЗ de5T; 8. ef5 0-0-0 9. Ag3 Д£3 10. ф£3 £>d4 11. ф£2 «6Т; 8. d5 £>e5 9. Де5 de5 10. g3 #h5 11. Ag2 £>f6 12. h3 fe4=F; 8. феЗ «7 9. Ad3 £f6 10. Ag5 0-0-0 11. Af6 ^f6 12. &d5 «16Т; 8. h3!? 33 11. Ag2 d5 12. h3 Af5 13. g4 #g6 13. £)h4 «8 15. ф£2 Де4=р Averbah —Trifunovic, SSSR—Jugoslavia 1963 34 3... g6 4. Ag2 Ag7 5. d3 d6 6. ДеЗ £>f6 7. h3 0-0 8. £>ge2 Деб 9. £>d5 £>e7 = Bilek — Cernikov, Hungary 1968 35 4... d6 5. £>a4 ДЬб 6. £>b6 ab6 7. £>e2± Benko —Bisguier (m) 1964; 4... £}f6 — C 26/2 38 8. фЫ»? 37 9... Деб!?A #d7, f6, £>d8, £tf7 38 = Konstantinopoljski 38 3... ^g5? 4. £f3 ^g2 5. ggl ^h3 6 . Д£7± ; 3... £>f6 — C 26/4 40 4. d3 £>f6 5. f4 d5!? [5... d6 6. f5!? Nimzowitsch] 6. ed5 £}d4 7. fe5 Ag4 8. '®,d2 «7 9. £)ce2oo; 4. . . £)a5!? 41 4... «6?? 5. £>d5! «2 6. ®dl ф£8 7 . 4)h3 ^d4 8. d3± Mieses — Cigorin, Ostende 1906 42 5. #g3 d6 6. d3 £>d4 7. ДЬЗ Деб 8. Ag5 ^d7 9. 0-0-0 ДЬЗ 10. ab3 f6 11. ДеЗ 0-0-0 12. £)ge2 4)e7= Spielmann—Tarrasch, Wien 1922 43 6. . . Д£8!?Д Ag7 Keres 44 8. .. Де2 9. £>e2 £>h5 10. #g4 £a5 11. ДЬЗ 4)b3 12. ab3 «6 = Estrin—Ravinski, SSSR 1964; 10. «3±dP 45 9. ^h4!? Де2 10. фе2!± 48 11. #g4 £>e3 [11. . . £tf6?! 12. #h3 £>a5 13. ДЬ5 сб 14. Да4 Ь5 15. ДЬЗ d5 16. fe5 «5 17. c3!± Larsen —Portisch, Santa Monica 1966 - 2/205] 12. ДеЗ ДеЗ± 1. e4 e5 2. £>c3 £}f6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 g3 ed5 Ag2’ £>f3‘ 0-0 gel 4}e4 d3 аЗ d5* &d5 Ae6s £}c6 Ae7 Af6 0-0 Де7 &Ь68 ± 2 . . . Ag2 £>f3* d3 £}a4 h3 c3 ®f2 Ь4 Ac5 ^c6 d6 Ag47 £>d7 ДЬ5 ДГ2 Ь5 Ьа4* + 3 . . . . . . d3* £>ge2 0-0 ed510 ФЫ h3 4}е4 0-0 Se8 сб d5 £d5 Ag4 Деб Де7” = 4 Дс4 £|f3ls 0-0 d3 Деб £}e2 c3 a4 £lg3 Ab412 d6 0-0 Деб fe6 £ibd7 Да5 сб Й'е7“ + 5 d318 Ae3ie •®-d2 0-0-0 Дс5 d6 Д.Ь617 0-0 Деб = 6 . . . f4 f5 ^f318 £>d4 ЙТЗ ДЬЗ аЗ . . . . . . £|C618 £}d4 сб Ad4 Ь520 а5 а421 = 1 3... ДЬ4 4. Ag2 d6 5. £)ge2 сб 6. 0—0 £)bd7 7. d3 £>f8 8. аЗ Да5 9. Ь4 Дс7 10. d4 ^е7 И. ^d3± Bronstejn —Teschner, Hamburg 1965; 3... £>c6 4. Ag2 d6 5. £ige2 [5. d3 Де7 6. £}ge2 0—0 7. h3 4)e8 = Mieses — Blackburn, Dresden 1892] Де7 6. 0—0Д d4± 2 5. 4dge2 Ag4 6. Ag2 £}c3 7. ЬсЗ £}c6 8. d4 ,®'f6=F Tartakower 3 5... £>c3 6. ЬсЗ±^ hl - a8, о bl - b8 4 6. £>ge2 c5 [6.. . £>c6 7. 0-0 Де7 8. d3 0-0 9. f4=] 7. d3 £c6 8. 0-0 Де7 9. f4 ef4 10. 4)f4 4)f4 11. Д£4 #d7 = 5 12. b4± Smislov —Polugajevski, SSSR (ch) 1961 8 5. ^)ge2 d6 6. 0-0 £)d4 [6... h5?! 7. d3 90
h4 8. Ag5 Ag4 9. #d2 hg3 10. £>g3 #d7 11. ДГ6 gf6 12. £}d5± Smislov —Кос, SSSR (ch) 1961] 7. h3 сб 8. £>a4 £>e2 9. ^e2 ДЬ4 10. f4± Gufeljd-Klovan, SSSR 1966; 6. .. Деб!? Bardeleben — Schiffers, Breslau 1889; 5. d3 0—0 6. h3 ge8 7. £>ge2 £>d4 8. g4 d6 9. £>g3± Forintos —Pogacs, Hungary 1963 7 6. .. аб 7. ДеЗ £>g4 [7... Ag4 8. h3 Af3 9. 'S'fS £}d4 10. 'S'dli Stoljar—Cernikov, SSSR 1964] 8. Дс5 dc5 9. *&d2 *^d6 10. &d5± Averbah — Klovan, SSSR (ch) 1963 8 12. '®ra4± Averbah —Spaski, SSSR (ch) 1963 • 5. £>ge2 d5 [5... £>c6 6. 0-0 аб 7. h3 £>d4 8. фЬ2 b5 9. d3 ДЬ7 10. f4± Holmov- Kurajica, SSSR — Jugoslavija 1969] 6. ed5 сб 7. dc6 £}c6oc Gunsberg—Pollock, Hastings 1895 10 8. Ag5 de4 9. £>e4 Де7 = 11 12. g4 £>f6 13. f4 £>e4 14. Де4 ef4 = Portisch —Toran, Malaga 1961 12 3... сб 4. f4 d5 5. ed5 £>d5 6. Ad5 cd5 7. fe5 d4 8. £>e4 £c6 9. &f3 Ag4 10. ^e2 'S'dS 11. 0 — 0 0-0-0 =F Gladstone —H. Steiner, USA (ch) 1944; 4. ^f3 Де7 5. d3 0-0 6. Ag5 a5 7. a4 £}a6= Muhin — Bivsev, SSSR 1959; 4. £>f3± 13 4. 4)ge2 0-0 5. аЗ? ДсЗ 6. £>c3 £>e4! 7. £}e4 d5T Hijc—Planinc, Novi Sad 1972 — 14/243; 4. аЗ ДсЗ 5. dc3 d6 6. ^e2 Деб 7. Ag5 h6 8. ДЬ4 £}bd7= Klaman — Liliental, SSSR (ch) 1947; 4. d3 сб 5. £>e2 d5 6. ed5 cd5 7. ДЬ5 Ad7 8. Ad7 £bd7 9. 0-0 0-0 10. d4= Ravinski — Smislov, SSSR 1942 14 12. h6 13. d4± Larsen — Smislov, Las Palmas 1972 — 13/246 15 4. f4? Agl 5. ggl d5 [5.. . £>e4] 6. ed5 [6. Ad5 Ag4 7. 4)e2 £>d5 8. ed5 ef4A #h4=F] 0-0 7. d3 ge8 8. f5 e4=F Havin-Poljak, SSSR 1948 18 5. £>a4 ДЬ4 [5... £>bd7 6. £>c5 £>c5 7. £}f3 Деб 8. Деб £}e6 = Cistjakov — Zami- hovski, SSSR 1956] 6. c3 d5 7. ed5 Ad6 8. d4 [8. ДеЗ?! 0-0 9. £>c5 b6 10. £>e4 ДЬ7 IL Ag5 £}bd7=F Keres —Fine, Hastings 1937/ 38] £>bd7 [8... аб 9. £>c5 ed4 10. cd4 0-0^] 9. Де2 0-0 10. c4 b5 [10... ed4 11. #d4 ge8^] 11. cb5 £>d5 12. £>c3 ДЬ7=р Tolus - Keres, Parnu 1947; 5. £>f3 £>c6 — C 50/8 17 5... ДеЗ?! 6. fe3 &g4 7. ^f3 0-0 8. h3± 18 5... £>g4 6. f5 h5 [6... &f2 7. «Ъ5->>] 7. 4dh3 ^h4 8. <®>fl± Cistjakov —Bokucava, SSSR 1964; 5... Деб 6. Деб [6. ДЬЗ £>c6 7. f5 ДЬЗ 8. ab3 h6A d5=F Mieses — Scheve, Monte Carlo 1901] fe6 7. fe5 de5 8. £>c6 9. ДеЗ ДеЗ 10. ^еЗ 0-0 IL W £>d4 12. 0-0-0 ^d6= Spielmann —Tarrasch, Bad Kissin- gen 1928; 5... Ag4 6. &f3 &c6 — C 30/7 19 7. Ag5?! сбД b5T t « 20 9... d5 10. ed5 ДсЗ 11. ЬсЗ cd5Ttffl Euwe; 10. ДЬЗ = 21 12. Да2 ДсЗ 13. ЬсЗ ДЬ7 14. Ad2 d5 = Blake —Michell, London 1921 C27 I 1. e4 eS 2. £>c3 3. Дс4 £}e4 4 5 6 7 8 9 10 11 1 ^1151 £id6 Ab32 £c6 £>b53 g6 тз f64 ^с7» •&c7 'g-fb b6 •&h8 ДЪ7 •®Ъ7 0-0-0® 00 1. e4 e5 2. £c3 £f6 3. Дс4 £e4 4. #h5 £d6 5. ДЬЗ £c6 6. £b5 g6 7. М3 f5 8. ^d5 8 9 10 и 12 13 14 15 16 2 Ж6 £c7 ®d8 £^a8 b67 £>b6e ab6 d4! £d4 £>f3 Ab7 'g-d4 ed4 Ag5e + 3 ^e7 &c7 ®d8 £>a8 b6 £f3le ДЬ7” d4 £}d4 Ag5 £f3 •&f3 •&-g5 Ad5 e412 ^ЬЗ13 ^d514 =F 4 . . . • • . . . . £>b6 ab6 •&f3 ДЬ7 d3ls £d4 •Й’ИЗ e4!ie J.e3 ed3 0-0-0 £)c217 00 5 . . . . . . . . . d3 ДЬ7 h418 f4i» ЖЗ £>d4 •®'g42’ Ah6 4ih3 £>6f5 &g5 Ag521 ± 1. e4 e5 2. £c3 £f6 3. Дс4 £e4 4. #h5 £><16 5. ДЬЗ Де7 6 7 8 9 10 £>f3 ^je523 £>d5 0-0 ab3 £>c6!22 0—024 £>d4 £jb3 91
1 4. Д£7 ®f 7 5. £>e4 d5 6. #f3 ®g8 7. £>g5 ^d7=F; 4. &e4 d5 5. Ad3 de4 6. Де4 f5+; 4. £>c3 5. dc3 &c6 6. 0-0 f6 7. &h4 g6 8. f4 f5 9. £>f3 Дс5 10. <g?hl e4 11. £}g5 'Й,е7Т Ursell —Pachman, Southsea 1949 2 5. #e5 #e7 6. ^e7 Де7 7. ДЬЗ 8. 3 сб 9. 0-0 d5 10. gel 0-0= Samisch- Rubinstein, Hannover 1926 8 6. d4 £>d4 7. £>d5 [7. &g5 Де7 8. Де7 &e7 9. £>d5 g6!=F] &e6 8. ^e5 сб 9. £>c3 ^f6=F Evans; 6. £>f3 g6!?A £g7=F; 6. d3 g6 7. #e2 £g7 8. &f3 £>f5T 4 7. . . &f5? 8. ^d5 £>h6 9. d4+ - Kupfer- stich—Andersen 1953 8 8. #d5l? • Muhin —Bronstejn, SSSR 1959 7 10... ДЬб!? 11. d3 [11. Да4!?] Дс1 12. gel ge8 13. Да4 e4 14. d4 b5 15. ДЬ5 £>d4oo Orev —Beldev, Bulgaria 1971 - 11/190; 13. £>e2!? 8 11. ^f3 ДЬ7 12. h3 £>d4 13. ^h3 ДЬб 14. d3 Дс1 15. gel e4 16. £e2 ed3 17. £d4 d2!=F Vjahirev—Verlinski, Peterburg 1909 8 CerniSev —Sorokin, SSSR 1958 10 11. ^f3 ДЬ7 12. #dl &d4 13. ®fl f4=F Cistjakov —Kamisov, SSSR 1935 11 11... e4 12. £}d4 &b4 13. £»еб! ^e6 14. #d4 m>3 15. W6+- 12 15... Даб 16. ^c3 [16. gdl fK4 17. Ж4 ef4 18. gd4 фс8 19. ga4 ДЬ7 20. ga7 Дd5 21. &Ь6 фЬ8Т Koch-Sefc, CSSR 1958; 16. a4l?J £)b5 17. ®’c4 Дс5 18. 0-0 £>c7 19. #a4 [19. ^b3 ДП 20. gfl #d2=F Estrin] ДП 20. £}c7oc Cernisev—Stejnbak, SSSR 1961 13 16. ^c3 Дd5 17. ^h8 ^e7=F CerniSev— Kuzin, SSSR 1957 14 16... ДЬб?! 17. 0-0 f4 18. ДЬ7 f3 19. g3 Ш4 20. #c3 gf8 21. ^c7 фе8 22. ^d6 *&h3 23. £>c7! &f7 [23. . . ®d8 24. £>e6 Фе8 25. ^f8! ДГ8 26. £|f4+-] 24. Дd5 <&g7 25. ^e5 gf6 26. #e7+- Keres; 16... Даб 17. Фа4 [17. #c3? £>e8! 18. g3 ^g4 19. f3 ЖЗТ Nej-Borisenko, SSSR 1956] ДЬб!? [17... ДЬ5 18. ^d4 £>e8 19. £>Ь6 ДЬб 20. Дс4 ^g2 21. gfl± Ruster] 18. ^d4 ge8 19. g3 ^g4 20. c4 e3!? 21. f4 £>c4 22. Дс4? Дg7 23 . ^d5 Дс4 24. #c4 ^f3 25. gfl #a8+; 22. #f6=; 16... Дd5 17. #d5 $g2 18. 0-0-0 ДЬб 19. фЫ Дf4 20. #d4 ge8 21. ^c3 e3!=F Estrin 15 13. #dl &d4 14. <$>fl ^g5 15. f3 f4 16 . c4 £4f5 17. d3 [17. £h3 ^h5 18. ^e2 £>h4 19. £}f2 £>f3=F Cistjakov—Estrin, SSSR 1957] Дg7 18. £>h3 ^h5 19. £>f2 gf8 20. Фе2 £>h4 21. £>e4 £>df5<x [22. фе1? d5- + Cistjakov—Dzanoev, Sodi 1965] 18 14... f4? 15. c3 f3 16. gf3 4}4f5 17. ДеЗ± Rohlidek—Dimitrin, CSSR 1956 17 17. gd3? £>e3 18. ge3 £>е4Д->» Pach- man; 17. ДЬб фе8 18. #d3 [18. &f3! ? Keres] ДЬб 19. фЫ [19. фс2!? Де4 20. Дс5 Дf4oo] Де4 20. Дс2 [20. ^d6? £>d4-+] ДdЗ 21. ДdЗ Дg7 22. Дс5 #е5 23. ДаЗ £>е4 24. £>f3 ,S'f6 25. gheloo Pachman 18 12. £>h3 h6 [12.. . f4 13. ^f3 &d4 14. ^g4 Да8 15. сЗ £}4f5 16. 0—0 + Ivanov— Havski, SSSR 1967] 13. ^f3 g5 14. ^h5 Дg7oc Gorokov—Naskov, SSSR 1968 19 12... h6 13. "М3 &d4 14. #g3 Да8 15. сЗ f4 16. #g6 £>b3 17. ab3 Дd5 18. gh2 gg8 19. W15 Д 19.. . Дg2 20. gg2± Cerepkov -Koroljev, SSSR 1964 20 14. #h3?! ДЬб 15. Дd2 e4 16. 0-0-0 e3 17. Де1 [17. ДсЗ ef2 18. &f3 &e2 19. фЫ £}сЗ+ Adams —Lyman, USA 1946] ef2 18. Af2 £>b3 19. ab3 Ag2 20. ^h2 Да8Т Naftalin -Estrin, SSSR 1959 21 16... d5 17. c3 £>b5 18. Дd2 Да8 19. 0—0± Nielsen—Llorens, corr. 1964; 16... Д₽5 17. hg5 f3 18. g3 #b4! [18... e4 19. ДеЗ 20. fe3 f2 21. <§>f 1! £f3 22. #f4 d6 23. ^f6 £}d2 24. фе2± Nielsen —AltSuler, corr. 1966] 19. ^dl £>c2 20. ,Й’Ь4± Trajkovic 22 6. . . 0-0? 7. h4± 23 7. h4 0-0? 8. £>g5 h6 9. #g6 Д§5 10. hg5 ^g5 11. #g5 hg5 12. d3 [12. &d5± Kla- vins —Kaplan, SSSR 1969] £}f5 13. Дg5± Gufeljd—Tarve, Tallinn 1969 — 7/217; 7. .. g6! + ; 7. d3 g6 8. Wi3 £tf5 9. g4 £>fd4 10. ДЬб Дf8^ Aljehin 24 7... £>e5?! 8. ^e5 0-0 9. &d5 ge8 10. 0-0 Дf8 11. '»f4± Aljehin —Euwe, (m) 1935 1. e4 e5 2. £>c3 &f6 3. Дс4 £>c6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 f4 £}f3 да5з £}e54 g3 £>e4 J.e4 ^e4* £)d62 e4 'Й’Ь4 •ЙЪЗ £e4 J.c5 + 2 d3 £>ge2e dc4 0-0 ЬЗ* £)g3 Ab2 •g’el a4 £}a58 £>c4 Ae7’ d6 0-0 сб g’aS 'g-C? Леб* ± 3 £}e210 ed5 ^dS11 0-0 a3 Ae3 ^ic3 ДЬ4 d5 ^d5 ^d5 'g’aS12 0-0 Ac3 ^d413 14 * * * 18 = 92
4 5 6 7 8 9 10 11 12 4 . . . Ag5 Af6“ ЬсЗ £ie212 0-0” d4 . . . h6 J.c318 ^f6 d6 g518 = 5 . . . £)f3 0-0 ЬсЗ J.b3 ab3 c4 &e2 ^Lg5 . . . d620 ДеЗ21 ^>b322 0-0 b623 £}d7 f62« = 1 4.. . Дс5 5. fe5 [5. £)f3 — С 30] £>e5 6. ДЬЗ Agl 7. ggl £tfg4 8. d4 #h4 9. ®d2 М2 [9. . . £>c6 10. М3 11. ®d3 b6 12. ДеЗ ДЬ7 13. ,®'f4± Keres — Bronstejn, Amster- dam (ct) 1956] 10. £e2 M3=; 6. d4l? &c4 7. dc5± Keres 8 5.. . £>c3 6. dc3 ef4 7. Af4±0 3 6. ДЬЗ e4 7. ftg5 h6 8. £>ge4 &e4 9. #e2 (Bogoljubov — Romano vski, (m) 1924) &d4!± 4 7. £}g5 £>b4 8. ДЬЗ h6 9. £>ge4 £e4 10. £>e4 d5 11. &f2 ^e7 12. М2 Af5 13. d3 0-0-0^ Bronstejn — Keres, Parnu 1971 — 12/232; 11. £>g3!? 8 4... Дс5 5. £>f3 d6 — C 50/5; 5. f4 d6 6 . £tf3 — C 30 • 5. ДЬЗ &b3 6. ab3 d5 7. ed5 ДЬ4 8. £}f3 &d5 9. Ad2 £>c3 10. ЬсЗ [10. ДеЗ!?] Ad6 11. 0-0 0-0 12. 4}g5?! f5T Larsen- Portisch, (m) 1968 - 5/212; 5. М3 &c4 6. dc4 ДЬ4 7. £)e2 d6 8. h3 Де6= Adams — Pinkus, USA 1944 7 6... de 7. 0-0 Деб 8. b3 [8. М3!?] сб 9. a4± [9. ДаЗ M5 10. &d6 Ad6 11. $d6 gd8=F; 9. М3!? Де7 10. Ag5? h6! 11. ДГ6 ДГ6 12. gadl (Schlechter—Steinitz, Wien 1898) M5!+; 9. &g3 g61? 10. h3 h5 11. М3 Де7 12. ДеЗ M7! 13. gfdl h4 14. £>ge2 £}h5 = Westerinen—Boey, Siegen (ol) 1970 — 10/257]; 6... Дс5!? 8 8. f4 ef4 9. Af4 0-0 10. &d4 сб 11. М3 £)g4= Zinn—Jimenez, La Habana 1968 9 13. gdl аб 14. Ag4 15. f3± Lar- sen—Portisch, (m) 1968 — 5/213 10 5. f4? d5 [5. . . ef4 6. Af4 d5! ?] 6. ed5 4)d5 7. £>e2 Ag4 8. М2 £)b6 [8. . . £>d4±] 9. ДЬ5 ,M4 10. £>g3 0 — 0T Kotov —Panov, SSSR 1944 11 7. Ad2 Деб 8. £d5 &d5 9. Ad5 M5T 5 7. 0—0 Деб 8. £>d5 [8. Ad5!? Ad5 9. f4] Ad5 9. Ad5 M5 10. f4 0-0= 12 8... M8 9. f4 ef4 10. Af4 0-0 11 4}e4 Де7= Nenarokov 13 Spielmann—Reti, Dortmund 1928 14 6. ДЬ4 d6 7. &e2 ДебД 8. 0-0 g5 9. Ag3 h5=F->> 13 6... M6 7. £>e2 £>a5 [7. .. d6 8. 0-0 Деб 9. £>d5 Ad5 10. Ad5 Дс5 11. c3 0-0 12. $hl £>e7 13. ДЬЗ &g6 14. f4 ef4 15. d4± Schlechter—Berger, Wien 1908] 8. 0—0 сб 9. f4 £}c4 10. dc4± Sedenyi—Portisch, Hungary 1956 16 8. М3 М3 9. 4)f3 d6= Lutikov—Talj, SSSR 1966 17 9. М2 Деб 10. ДЬ5 M5 IL £>g3 0-0 12. Дсб Ьсб 13. c4 gab8= BronStejn—Talj, Amsterdam (izt) 1964 18 9... 0—0? 10. f4 ef4 11. gf4 &g5 12. Ml Деб 13. ДЬЗ±; 9... £>a5 10. ДЬЗ £>b3 11. ab3 g5 12. c4 0-0 13. £>сЗ сб 14. М2 M4 15. gfdl М2 16. gd2 f6 17. d4!± Mie- ses-Rubinstein, Wien 1908 18 10... h5 11. f3 [11. gbl h4 12. М3 £>e7 13. ДЬ5 ®f8 14. de5 de5 15. M8 <S>g7 16. M7 h3» Spielman—Bogoljubov, Berlin 1920] h4 12. М3 Ad7 13. gabl gb8 14. ДЬ5Д M4, d5±1X Konstantinopoljski; 12... £)e7!?; 10... £}e7Д 4^g6= Aljehin 20 5. . . d5?! 6. ed5 £)d5 7. 0-0! &c3? 8. ЬсЗ ДеЗ 9. &g5±->> 21 6. . . £>a5 7. ДЬЗ £>ЬЗ 8. ab3 h6? [8. . . ДеЗ] 9. ДеЗ Деб 10. £>е2 £d7 11. d4 0-0 12. h3 ed4 13. &fd4 Дс5 14. &f4± Larsen- Unzicker, Lugano 1970 22 8. .. 0-0 9. h3 h6 10. ДеЗ c5? 11. £>d2± Hennings — Ghitescu, Siegen (ol) 1970 — 10/256 23 10... M7 IL £>d2 £>d7 12. M5 £)c5 13. f4 ef4 14. gf4 M5 15. M5 de5 16. gf2+ ± Larsen —Lengyel, Amsterdam (ol) 1954 24 13. ДеЗ ge8 14. £>d2 £f8 15. f4 ef4 16. Af4O= Larsen—Gligorid, Amsterdam (izt) 1964 C29 1. e4 e5 2. £>c3 ^f6 3. f4 d5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 fe5l Ш32 Ab5* ЬсЗ g3 $e4 Дсб8 4de2 Sfl £>e4 £}c63 4dc3 ^h45 ^e4 de4 Ьсб Ae7 0-0* T 93
1. е4 е5 2. £>сЗ £>f6 3. f4 d5 4. fe5 £>e4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 d3 @•114 g3 £g3 £>f3 •@h5 £d53 Дg43 Дg21« &hl &c7 ®d7 ДеЗ" f6 d4 fe512 ± 3 ЪсЗ ЬсЗ d413 £}f3 £)c614 Де213 Дс5 0-0 0-0 ФЫ dc3 ^el £d4 Да1 £>f3 ДГЗ Se813 oo 4 ДЬ4 de4 •@h4 Фе2 ДсЗ17 ЬсЗ Ag4 &f3 de4 •@d4 ДН5 феЗ13 Дгз ДЬ513 сб gf3 cb523 = 5 £f3 ДЬ421 •@e222 ДсЗ33 ЬсЗ 0-0 •@еЗ £)Сб24 ДdЗ f5 0-0 Деб23 ДаЗ Пе8 gabl gb8 ± 6 £|C6 ДЬ523 Де727 •@-e223 f5 0-0 ^сЗ dc3 ± 7 Дс5 @-e223 Af233 ®dl £>c3 dc3 ДЬб31 Ag5 •@d7 ®d232 ± 8 Ag4 @-e2” 4}g534 h433 £>f3 gf3 Деб d433 4^c6 ДеЗ Де7 •@f2 ®-d7 0-0-0 0-0-0 h5 ДГ5 = 9 Де737 d433 0—033 Даз f540 ef6 Д£6« 0-0 £c642 &e443 de4 Де4 £}d4 £>g5 ДГ5 c344 Дg543 — 1 4. d4? ДЬ4 5. fe5 £>e4T ; 4. d3 (Steinitz) ef4 [4. . . de4 5. fe5 £>g4 6. £>e4 &e5 7. d4 £}g6 8. £}f3± Steinitz—Neumann, Baden- Baden 1870; 4. . . £>c6 5. fe5 &e5 6. d4 £>g6= Steinitz—Lasker, London 1899; 4. . . d4 5. £>bl 4)c6 6. £tf3 Ag4 7. Де2 ДГЗ 8. ДГЗ Ad6 9. fe5 =; 4... ДЬ4 5. fe5 4W — 5. fe5] 5. ed5 [5. e5 d4!=F j 5. Af4 ДЬ4 6. ed5 £>d5 7. Ad2 ДсЗ 8. ЬсЗ 0-0 9. £tf3 Se8 10. Де2 *&e7T Spiel- mann—Lasker, Peterburg 1909] £}d5 6. £}d5 'S'dS 7. ДГ4 Дd6= BronStejn—Matanovic, Wien 1957; 5. .. ДЬ4!?; 4. ed5 e4 — C 31/10 2 5. £>e4? de4 6. d4 ed3 7. ДdЗ £}c6^; 5. #e2? £}c6! + 3 5... £>c3 6. ЬсЗ Де7 [6. . . c5 7. ДЬ5 £>c6 8. £>e2+] 7. d4 0-0 8. ДdЗ f6 9. #h5 g6 10. Ag6=; 5... f5!? 6. d3 [6. ef6 7. d4 Де7 8. ДdЗ 0-0=F; 6. £>h3 сб 7. £>e2 Де7 8. d3 £>c5 9. a3 0-0 10. ДеЗ £>bd7 11. Дс5 £}c5=F Blackburne—Lasker, London 1892] £>c3 7. ЬсЗ d4 8. #g3 [8. Дd2 dc3 9. ДсЗ ДЬ4Т] £>c6 9. Де2 Деб 10. ДГЗ #d7 [10. .. Ad5 11. £}е2 ДГЗ 12. #f3 dc3 13. #f5 #d5 14. d4 '®rg2 15. gfl 'Й'е2:£ Spielmann—Teich- mann, Karlovy Vary 1911] 11. £}e2 Дс5Т Spielmann—Romanovski, Moskva 1925 4 6. £>e4? £id4! 7. #f4 [7. ^d3 de4 8. #c4 ДебТ 9. #a4 сб 10. £>e2? Дс5 11. сЗ? Ь5! 12. #dl #h4 0 : 1 Englund-Cohn, Bar- men 1905] de4 8. Дс4 ДГ5 9. сЗ g5! 10. ДГ7 ФГ7 11. #f2 e3! 12. #fl ed2 13. <g>dl del# 14. фс1 g4 0:1 Boros — Liliental, Budapest 1933 8 7... аб? 8. Деб Ьсб 9. ^g3±; 7... Де7 8. d4 0-0 9. Ad3 f6 10. #h5 g6 11. Ag6 hg6 12. '®rg6 фИ8 = Hromadka—Lasker, Moravska Ostrava 1923 6 10. d4 ed3 11. cd3 Ad7A £>e5=F 7 13. gf4 f6! 14. ge4 ДГ5 15. gc4 fe5 16. gc6 Ad6=F Kmoch 8 8. ggl? 9. gg5 #h3 10. £>d5 £>h2 11. £>h2 #h2 12. £>c7 ®d8 13. £>a8 #h4 14. фП ДИЗ—I- Jacobsen—Mundsztuk, Ams- terdam 1946 9 8... £hl 9. £>c7 <$>d8 10. £>a8 Де7 11. Ag2 ДИ4 12. фП &сб 13. ДеЗ [13. ДЫ ДИЗ 14. Ag2= Milner-Barry — Penrose, England 1950] Дg4 15. d4± Dobos —Ganev, Bulgaria 1971 - 12/233 10 9. £>f4 ДГЗ 10. £>h5 Adi 11. hg3 Af3 12. gh2 £>c6 13. Af4± 11 12.d4?! Af3 13. ЖЗ ^f3 14. ДГЗ £>d4=F Hromadka—Rotlevi, Koln 1911 12 14. d5± Milner-Barry — Sergeant 1938 13 6... Де7 7. £>f3 0-0 8. d4 c5 9. Де2 £}сб 10. 0—0 Af5 11. ДеЗ 12. c4oo Horse- man—Gligoric, Hastings 1956/57; 6... c5l? 14 7... c5?l 8. Де2 Де7 9. 0-0 0-0 10. 'S'el f6 11. 'S'gSi Milner-Barry—Hanninen, Moskva (ol) 1956; 7... dc3 8. Де2 £>c6 9. d4?l Ag4 10. ДеЗ Де7 11. 0-0 £>Ь4Т Isaak- son—Spaski, Tel Aviv (ol) 1964; 9. 0—0 Дс5 10. фЫ 0-0 11. #el — 7.. . 4)c6 15 8. ДЬ2?! Ag4 9. Де2 dc3 10. ДсЗ Дс5 11. ^d2 0-0 12. 0-0-0 fhiST SapoSnikov- Kordnoj, SSSR 1958 16 14. ^g3^ Madajev—Mogilevski, SSSR 1963 94
" 7... de4? 8. «-<14?? Дё4 9. &f3 ef3 10. феЗ £>сб—|- Honfi—Kluger, Hungary (ch) 1958; 8. g3!± Heidenfeld “ 11. <£d2 «g4! [11... Af3 12. gf3 £c6 13. «e4 ^(2 14. ®dl 0-0-0 15. Ad3 £>e5 16. ДеЗ± Heidenfeld—Isaakson 1959] 12. h3 «f4 13. фе1 «g3=; 12... «f5!? 19 12. gf3 «el 13. <£>f4 «h4= 20 14. «e4 «е4 15. фе4= Cigorin—Caro, Wien 1898 21 5... g5 6. d3 £>c3 7. ЬсЗ g4 8. £>d4 c5 9. £>e2 d4 10. £>f4±; 5... ДГ5 6. d3 £>c3 7. ЬсЗ Де7 8. Де2 0-0 9. 0-0 c5 10. gbl b6 11. «el £d7 12. «g3 Ag6 13. £>g5 Ag5 14. Ag5± Aljehin-Ril 1929 22 6. Де2 0-0 7. 0-0 £>c6 8. «el Ag4 [8. . . Дс5 9. фЫ £>d4 10. £d4 Ad4 11. Af3 = ; 8... f6 9. £>e4 de4 10. Дс4 фЬ8 11. #64 fe5=] 9. d3 d4! 10. de4 dc3 11. ЬсЗ Дс5 12. ®hl= Keres 23 в... £>c3 7. dc3 Де7 8. ДГ4 c5 9. 0-0-0 4)c6 10. «f2 Деб 11. «g3± Spielmann — Yates, Praha 1931; 6... £>c5 7. аЗ ДеЗ 8. ЬсЗ 0-0 9. «еЗ± 24 8... Дв4 9. Де2 £>d7 10. 0-0 ge8 11. с4 сб 12. gbl Д ДЬ2± Konstantinopoljski; 8... f6 9. с4 [9. d4? fe5 10. Ad3 ed4 11. cd4 ge8 12. £>e5 «h4 13. g3 «h5T; 9. ДаЗ fe5 10. Де4 de4 11. #64 &c6=] сб 10. ДЬ2± 28 10... f4 11. «e2 £>g5 12. ДаЗ £f3 13. «f3 gf7 14. gael± Spielmann—Vidmar, Semmering 1926 24 6. «е2?! Af5! 7. «Ь5 аб! [7... £c5 8. d4 аб 9. «е2 £>e4 10. «еЗ £>c3 11. ЬсЗ Дс2 12. «f2cc Kan—Botvinik, Moskva 1935] 8. «Ь7 £>b4 9. £>e4 de4 10. £>d4 gb8 11. «a7 Дс5 12. «с5 «а4Д £>c2T; 9... Де4!Т Keres 27 «... Ag4 7. 0-0 аб [7... Де7!?] 8. Дсб Ьсб 9. «el ± Euwe; в... ДЪ4 7. «е2±; в... Дс5!?Д 7. d4 ДЬ4 22 7. 0-0 0-0 8. d3 £jc3 [8... &с5 9. d4 £>еб 10. £>е2 f6 11. ef6 gf6 12. сЗ «d6 13. Ad3± Konstantinopoljski—Holmov, SSSR 1967] 9. ЬсЗ f6 10. ef6 Af6=; 8. £>e2!? 29 6. d4 ДЬ4 — 5.. . Де7 39 в... £>f2 7. d4 £>hl 8. dc5±; 6... £>c3 7. dc3 0-0 8. ДеЗД 0-0-0±; в... ДГ5 7. £jdl d4 8. g4 [8. сЗ ДЬб 9. d3 £>c5 10. £>f2 4)c6 11. Дd2 a5T Nikitin—CeSkovski, SSSR (ch) 1968] Дг6 9. Ag2± 31 8. .. Дс5 9. «Ь5 £>d7 10. Ag5 Де7 11. Де7 «е7 12. «d5± 32 Д Sdl, фс1 ± 33 6. Де2 £)сб 7. d3 ДГЗ 8. ДГЗ «h4 9. g3 £jg3 10. hg3 «g3 11. ФН Дс5 12. d4 £>d4 13. ДеЗ [13. Да5 0-0-0 T] £f3 14. Дс5 0-0-0 Wolf—Vidmar, Karlovy Vary 1907; «. d3 4)c3 7. ЬсЗ d4T Mieses—Rubinstein, (m) 1909 39 6... £>св? 7. £>e4 £>d4 8. «d3 Af3 9. £)g3-|— Euwe—Yates, Haag 1921; 6... £jc5 7. d4 4}e6 [7. . . Af3 8. «f3 «h4 9. g3 «d4 10. ДеЗ «е5 11. 0-0-0 сб 12. £>d5± Spielmann —Flamberg, Mannheim 1914] 8. ДеЗ±; 6... £>c3 7. dc3 [7. ЬсЗ c5 8. $f2 £>c6 9. ДЬ5 Де7=] сб 8. ДГ4 £>d7 9. 0-0-0 «а5= 38 7. Ub5? сб 8. «Ь7 £>f3 9. gf3 Af3T; 7. d3 Де7 8. Af4 £>сб 9. «f2=; 7. d4!? £>f3 8. gf3 Де6= 39 9. «Ь5? £>d7 10. «Ь7 gb8 11. «-сб gb6 12. «а4 Де7=р 37 Breyer 38 6. d3 £>c3 7. ЬсЗ 0-0 8. d4 [8. Де2 f6 9. ef6 ДГ6 10. d4 ДЬ4 11. g3 Де7 12. 0-0 ДЬЗТ] f6 9. Ad3 fe5 10. &e5 -g-e8 11. -g-e2 £jd7= Florian—Liliental, Budapest—Moskva 1949; 6. фе2 f51 [6... £jc3 7. dc3 0-0 8. ДГ4 c5?! 9. 0-0-0 4)c6 10. c4 d4 11. ,8,e4± JanoSe- vic— Gligoric, Beograd 1964 ; 7... 4}c6 8. ДГ4 Деб 9. 0-0-0 •S’d7 10. « еЗ аб 11. Ag5 0-0-0 12. 4)d4± JanoJevic—Reshevsky, Maribor 1967 - 4/244] 7. d3 £)c5 8. &b5 [8. d4?l £>e4 9. ДГ4 0-0 10. h4 ДЬ4!Т Griinfeld] &e6 9. £)bd4 c5 10. ^>еб Деб~; 8. g3!?A Ag2= 39 6. .. ДЬ4 7. Ad2 [7. S’dS c5 8. dc5 £)c5 9. -8-еЗ £)сб 10. ДЬ5 £>еб 11. аЗ Да5 12. Ь4 ДЬб 13. •gj'dS 0—0 14. fS'dS (Spielmann— Marshall, New York 1927) Ad7!T; 8... £>c6!? Aljehin; 7. Ad3 £)c3 8. ЬсЗ ДеЗ 9. Ad2 Да1оо] c5 8. dc5 [8. ДЬ5 Ad7 9. Ad7 &d7 10. &e4 de4 11. ДЬ4 ef3T; 10. 0-0 ДсЗТ] Ac5 9. ДЬ5Д #e2± 99 7... Af5 8. 0-0 £jc3 9. bc3±; 7... ДЬ4 8. 0-0! £)c3 9. ЬсЗ ДеЗ 10. gbl±C 91 8... t>c3 (Lasker) 9. ЬсЗ Af6 10. 0-0 &c6 [10... c5? 11. £)e5! Де5 12. gf8 М8 13. -&h5±->»] 11. 'S’el Ag4 12. gbl! [12. •S-g3? Af3 13. gf3 £>d4] b6 13. fj-g3±; 8... &f6 9. 0-0 &c6 10. Ag5 Ag4 11. «•el h6 [11... Af3? 12. gf3 £)d4 13. gh3 h6 14. ДЬ6!±] 12. ДеЗ [12. ДЬб? gh6 13. «g3 Ad6 14. £)e5 £>d4 15. h3 «e7—I- Tartakower] Af3 13. gf3 Og4 14. gf8 Af8 15. «g3± Griinfeld 92 9... £>c3 10. ЬсЗ £>c6 11. «el± 93 10. &e2 £>b4 [10... Af5 11. c3 «d7 12. £)f4±] 11. ДЬ5 Ad7 12. Ad7 «d7 13. c3 &c6= 99 13. Af5 £)f5 14. £>e6 [14. «d8 gad8 15. ^)e6 Ad4 16. &d4 £)d4 17. Ag5 gd5=F] «•dl 15. gdl gfe8 16. £>c7 gad8 17. ДГ4 ge23f I Konstantinopoljski—Keres, SSSR 1940 98 14. Ag5 «g5 15. «d4 Де4 16. «е4= Spielmann—Red, Wien 1922 95
СЗ SADRZAJ • СОДЕРЖАНИЕ сзо 1. е4 е5 2. f4 Когёпо) — 2... R J 2... d5, 2... ef4 СЗ 98 1. е4 eS 2. f4 d5 — 3. R _| 3. ed5 — 3. ed5 R _| 3... e4 — 3... e4 4. R _| 4. d3 — 4. d3 R J 4... £f6 KorSno) 101 C32 1. e4 e5 2. f4 d5 3. ed5 e4 4. d3 £)f6 633 1. e4 eS 2. f4 ef4 — 3. R J 3. &f3 634 1. e4 eS 2. f4 ef4 3. £>f3 — 3... R J 3... Де7, 3... d5, 3... g5 C3 SOMMAIRE • KorSnoj KorSnoj KorSno) INDICE 103 106 110 C3 96
СЗ CONTENTS • INHALT С 35 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. ^f3 Де7 KorSnoj C3 113 636 637 1. e4 eS 2. f4 ef4 3. £,f3 d5 1. e4 eS 2. f4 ef4 3. £>f3 g5 — 4. R I 4. Дс4, 4. h4 — 4. Дс4 R _J 4... Ag7 Kordnoj KorSnoj 638 1. e4 d5 2. f4 ef4 3. 3 g5 KorSnoj 4. Дс4 _&.g7 639 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £>f3 g5 KorSnoj 4. h4 C3 INDICE • INNEHALL 7 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 116 119 122 125 C3 97
сзо 1. e4 e5 2. f4 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 <^c3!2 № ДЬ5 d3 ДГ4 0-0 d4 М2 ± d6* £f6 Дd7 ef43 Де7 O-O4 Де8 ^d78 2 . . . fe5* £>f3 d4!3 М3 •М2 <&f2 сЗ !10 ed6 ± £if6 4de4 <3g5!7 £>f3 •g,h4 &f2 4^c63 d6 Дd611 1 . e4 e5 2. f4 Дс5 3. £>f312 3 4 5 6 7 8 9 10 11 3 . . . fe513 ed615 c3!“ ± £ic6?! d6“ ^d6 4 . . . 43c317 ^e2 fe5 £>e4 ^e4 c3 d418 ^•g4 ± d5?! £if6 0-0 £}e4 de4 4^c6 Деб Д<15 ДГ31» 5 . . . Дс420 d3 Деб £ic321 4>a4 £b6 fe5 0—O22 — d6 £if6 Деб! fe6 0-0 Ab6 ab6 de5 б £c3 ДЬ523 £>a428 £}b6 d3 0-0 Д£4 ed5 . . . £}c6 43ge724 ДЬб ab6 0-0 ef4 d5 £id52‘ 1. e4 e5 2. f4 Дс5 3. £>f3 d6 1. £>c3 £>f6 5. Дс4 £>c627 6. d3 6 7 8 9 10 11 12 13 14 7 . . . h3 М3 tg3 ®dl &g7 fe5 gfl Ag5! + - ^g42. Af3 £jd429 £>c2?!38 £>al <t>d731 de5 Де7 Sg832 8 . . . . . . fe5 Дg5 0-0-0 •g,h4 Д£4 — . . . . . . 6-6 de5 •®-d633 <3h5 £>f4 ef434 9 4>a4 £)b6 c3 ed5 h338 ± ДЬб38 ab6 d5 £>d5 10 £>c5 c337 gf3 •^•62 fe5 f4 M2 ± £>d4 dc5 £lf3 ДЬ538 ’g'de •g'eS M7 O-O-O3» 11 fe540 Ag5 ДГ6 £}d5 = аб de5 •M6 M6 •g-d641 1. e4 e5 2. f4 £c5 3. £>f3 d6 4. c3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 12 . . . fe543 'Й,а4 •g’c2 b4 Дс444 d3 0-0 a4« J.g4« de5 Дd744 &c6« Дd6 £}f6 •g-e747 0-0-0 13 . . . fe5" £>e58’ d4 ^f382 Де2 0-0 4^bd283 Дd2 = £}f6 de5 M781 Дd6 &e4 0-0 c5 43d284 cd455 1. e4 e5 2. f4 £c5 3. £f3 d6 4. c3 f5 5. fe55e de5 6. d457 ed4 7. Дс4 7 8 9 10 11 12 13 14 15 14 ^e5M £}f7 £>h8 Ag5 ®f2 ДеЗ h3 &d2 + - fe4” £>f6 M7 d3*° ДГ2 •g'cS M4 Деб M5*1 15 . . . e5 cd4 Дd2•3 £>bd2 М3 0-0-0 аЗ gd2 ± £>f6 <3e4 ДЬ4‘2 £>d2 £>d7 •g"e7 £|Ь6 Даг сб44 16 . . . b4 М3 Де5!?‘* <3bd2 M:3 ^3d4 •g,d4 0-0-0 ± &c6 ДЬб £jh6e8 'g’de dc3 Да4 •g'd4 £)d4 ^f787 98
1 2. . . £с6 3. £>f3 Дс5 — 2. . . Дс5 2 3. £>f3 ef4 — С 34/3 3 6... Де7? 7. Деб Деб 8. fe5 de5 9. — 4 A. Rabinovic 5 11. gael ДГ6± 6 3. £>f3 d5 4. fe5 de4 5. ef6 ef3 6. #f3 £>c6 7. ДЬ5 'Мб 8. 'Й'Гб gf6 Ceremisin — Ravinski, SSSR 1959; 9. d4± 7 4... d5 5. d3 £>c5 6. d4 £>e4 7. ДdЗ Де7 8 . 0-0 0-0 9.c4 Деб 10. ^с2сб 11. £>c3 £>c3 12. Д117Н— Bronstejn — Kostro, Tbilisi 1970; 4... d6 5. d3 £>c5 6. d4 £}e4 [6. .. £>cd7 7. Дс4!] 7. ДdЗ d5 8. 0-0 Де7 9. c4 сб 10. £>c3 £}c3 11. ЬсЗ 0—0 12. '®re2± Rayholm — Hos- kins 1867 8 5. c3? d6! [5... £f3? 6. #f3 ^g5 7. Де2 ^e5 8. 0-0 #e7 9. d4 сб 10. #g3 d5 11. Дg5-|— Cigorin —Bernstein, Kijev 1903; 7. . . £c6 8. 0-0 &e5 9. ^e4 ^e7 10. d4 &g6 11. ^f3±0] 6. d4 £>f3 7. ^f3 #h4 8. g3 ^g4 9. ^g4 Дg4 10. Дg2 c6 = Ravinski 9 8... d6?I 9. ДГ4 £c6 10. ДЬ5 Дd7 И. Деб Деб 12. ed6 Дd6 13. Дd6 cd6 14. £ic3± I 10 9. ДеЗ? d6 10. ed6 Дd6 11. £>сЗ ДГ5 12. gel аб 13. Де2 0-0 14. аЗ gae8 = Bronstejn — Bernstein, Paris 1954 11 11. &d2 Деб [11.. . ДГ5 12. £>c4 Де7 13. d5 Дс5 14. ДеЗ ДеЗ 15. £>еЗ £>е7 16. £f5± I Johannessen — Wade, Zeevenaar 1961] 12. £}e4 Де7 13. £}g5 Дg5 14. Дg5+ J_ Fischer — Wade, Vinkovci 1969 — 6/299 12 3. Дс4? Дgl 4. ggl #h4 5. g3 $Ъ2=р; 3 . #f3 d6 4. fe5 de5 5. ^g3 £>f6! 6. #g7 gg8 7. ^h6 ДГ2 8. <$>dl gg6=F-> E. Schmidt; 3. £>c3 Agl [3.. . d6] 4. ggl ef4 [4. .. #h4 5. g3 ^h2 6. gg2 'ЙЪЗ 7. fe5± A. Rabinovid] 5. d4 ^h4 6. g3oo Caj-— Dubinski 1964 13 4. £>e5 £>e5 5. d4 Дd4 6. ^d4 ^h4 7. Ж2 Ж2 8. ®f2± Zajcev 14 4. . . &e5?! 5. £>e5 ^h4 6. g3 #e4 7. ^e2 ^hl 8. d4! [8. £g6 Де7 9. £>h8oo] Де7 9. £>f3 (Keres) d6 [9.. . h6 10. ®d2! £f6 11. £>c3 + -] 10. ДеЗ ДГ5 11. £>bd2 Дс2 12. gel ДГ5 13. gc7+- 13 5. d4? £>d4=F 16 6. ДЬ5 Дg4 7. d4! [7. d3 0-0-0= Schlechter] 0-0-0 8. ДеЗ f5 9. ^e2 ДГЗ 10. gf3 ДЬб 11. £}d2± Havski — Ivanov, SSSR 1971 17 4. &e5 de4 [4... £>f6 5. d4 £>e4!? 6. dc5 ^h4 7. g3 4^g3 Jorgenssen — Larsen, Danmark 1953; 8. hg3 ^3 9. фе2 Дg4 10. 4}g4 ^g4 11. <$>f2!4— Glazkov] 5. ^h5! [5. Дс4 £c6! 6. £f7 #h4 7. g3 ^h3 8. ^e2 £>f6+~>] $-e7 6. Дс4 g6 7. ^e2 <£}h6 8. <£}c3 4)d7 9. £>d5 ^d6 10. ^e4 0-0 11. Ь4! сб 12. bc5 £>c5 13. £f7 £tf7 [13. . . £e4 14. £>d6 &d6 15. &e7+-] 14. £e7 <g>g7 15. ДЬ2 ®h6 16. 'Й'еЗ 4)a4 17. f5 g5 18. ^h3# Selevinski 7* - Ravinski, SSSR 1962; 4. ed5 e4 5. d4! ef3 6. dc5 ^e7 7. ®f2 fg2 Lasa — Bledow, Berlin 1839; 8. Дg2! #c5 9. Де3±0 18 10. Дс4! 19 12. gf3 &d4 13. cd4 Дd4 14. Дg5 ^d5 15. 0-0-0 ДЬ2 16. фЬ2 ^dl 17. ДЬ6±- » Larsen — Perez, Dortmund 1961 20 4. d4? ed4 5. ДdЗ £>f6=F; 4. Ъ4?! ДЬб 5. d4?! ed4 6. ДdЗ a5 7. b5 d5? 8. ed5 £>f6 9. ^e2± Hohlovkin—LadiSenski, SSSR 1959; 7... £f6!? 21 7. fe5 de5 8. £>c3 [8. £>e5 #d4 9. £}g4 &g4 10. #g4 ^f2 11. ®dl 0-0 12. #e6 <g>h8=p-> Levenfis] £}c6 9. Дg5 h6 10. ДЬ4 #d6 11. ^d2 0-0-0 12. 0-0-0 g5 13. Д£2 ДЬ4 14. h3 £>d4 15. феЗ ДсЗ 16. ЬсЗ #a3 17. <$>d2 4}b5T Spielmann —Nimzowitsch, (m) 1907 22 11. £>e5? £}e4!=F Cigorin —Wolf, Osten- de 1905 23 5. £a4 ДЬб [5... Дg4? 6. £>c5 dc5 7 . ДЬ5±] 6. £}b6 ab6 7. d3= Alapin — Janow- ski, Praha 1908; 5. Дс4 Дg4 6. &a4 [6. h3 ДГЗ 7. ЖЗ £>d4 8. ^g3 ef4! 9. ^f4 ^f6 10. ^g6^ Spielmann — Albin, Wien 1907] ef4 [6. . . £d4 7. &c5 ДГЗ 8. gf3 ^h4 9. <$>fl dc5 = ] 7. c3 [7. £c5 dc5 8. d3 g5 9. 0-0 ДГЗД ^e5T] ДГЗ 8. ЖЗ &e5 9. #e2 £>c4 10. ^c4 ^h4T t> 24 5... &f6 6. d3 Дg4 [6.. . 0-0 7. Деб Ьсб 8. fe5 de5 9. ^e2±] 7. £a4 ДЬб 8. £>b6 ab6 9. 0—0 0—0 10. c3± Cigorin —Sal we, Karlovy Vary 1907 25 6. fe5 de5 7. £>e5 0-0t~> 26 LevenfiS 27 5... Деб 6. Деб fe6 7. fe5 de5 8. &e5 ^d4 9. £>d3 ДЬб [9.. . £>e4 10. £>e4 #e4 11. ^e2 ^e2 12. фе2± Keres] 10. ^e2 £>c6 11. b3±O Melihov — Sarkisian, SSSR 1956; 5... 0—0 6. d3 £>bd7 7. f5 сб 8. аЗ Ь5±О Rubin- stein — Marco, Haag 1921; 5... св 6. fe5 de5 7. ^e2 £>bd7 8. d3 Ь5Д a5± Albin - Marco 1905 28 6... 4)g4 7. £g5 h6 8. f5± ; 6... &d4 7. fe5 &g4 8. £>d4 Дd4 9. e6 #h4 10. g3 ДГ2 11. фе2 'S'hS 12. h3!± Milner-Barry — Thomas, Hastings 1933/34; 6... Дев 7. ДЬ5! аб [7. .. 0-0? 8. f5 Дd7 9. Дg5 £d4 10. Дd7! ^d7 11. ДГ6 gf6 12. £d4 Дd4 13. £>d5±-> >] 8. Деб Ьсб 9. fe5 de5 10. #e2±; 6... £>a5!? 7. f5 h6! 8. ^e2 сб 9. ДеЗ ДеЗ 10. феЗ #Ь6=; 6... 0—0 7. £>а4 [7. f5 £>d4 8. Дg5 сбое] ДЬб 8. £}Ь6 аЬб 9. 0 — 0 £}а5= Cigorin 29 8... ef4!? 9. ДГ4 £d4 10. #dl [10. ^g3 £h5 11. #g4 £f4 12. *^f4 £c2 13. ®dl £}e3—h Svenonius] сб 11. ^d2 d51 12. ed5 0—0^5 Aljehin 30 9... ^e7 10. fe5 de5 11. <$>dl сб 12. a4 gg8 13. gfl h6 14. 0-0-0 15. £>d4 Дd4 16. сЗ ДЬб 17. a5 Дс7 18. ДеЗ фЬ8±О Rubinstein — Hromadka, Moravska Ostrava 1923 99
31 11... gf8 12. fe5 de5 13. Ag5 Де 7 14. gfl £>h5 15. Af7 ®d7 16. #e5+- Cigorin — Pillsbury, Hastings 1895 82 15. fj'f7 gg5 16. -Й-еб фе8 17. gf6 gg7 18. фе5 сб 19. gf34— Bogoljubov 33 11. . . £>c2? 12. ®dl &al 13. C)d5 Де7 14. £>e7 ^e7 15. gfl ®h8 16. #h4±-*> 34 15. Od5 £>e6 16. ghfl c6= 33 7... Af3 8. -&f3 <Ld4 9.-&g3! [9. -Й-dl?! b5 10. £>c5? bc4 11. fe5dc5 12. ef6 Ж6+-* Spielmann—Leonhardt, Munchen 1906; 10. Af71? ®f7 11. &c5 dc5 12. fe5 £>d7 13. c3 £>e6 14. 0-0 фе8 15. d4 cd4 16. cd4 £>e5! 17. de5 -&dl 18. gdl±; 14... <£>g8 15. d4! cd4 16. cd4 h6 17. fj-b3 -&e8 18. ДеЗЯ] &c2 10. <g>dl <yal 11. ^g7 gf8 12. £>c5 dc5 13. fe5 Oe4 14. gfl Й-е7 [14... -g-d7 15. Af7+-] 15. ДЬ6±; 7... £>d7 8. £>c5 dc5 9. 0-0 ef4 10. Af4 £>ce5 11. Oe5 &e5! [11... Adi? 12. £)f7 Ж6 13. gadl gf8 14. Дс7± Spiel- mann — Maroczy, Wien 1907] 12. Af7 ®f8 13. Де 5 Adi oo 33 C Spielmann — Przepiorka, Nurnberg 1906 37 9. fe5? Od7! [9... £>e4 10. 0-0!+-] 10. Af4 He7 11. 0-0 0-0+ 38 10. .. £>e4? 11. 0-0! + - f » 33 15. 0-0± ** 7. f5 h6! 8. -»e2 Ad7 9. ДеЗ £>d4 10. Ad4 ed4 11. £>dl 0-0 12. 0-0 d5=F f ffl ToluS — Furman, SSSR 1946 “ Spielmann—Yates, Moskva 1925 42 4... ^e7? 5. d4! ed4 6. cd4 •®-e4 7. <g>f2 ДЬб 8. Ab5+-; 4... t>c6 5. ДЬ5 Ad7 6. d4±; 4... ДЬб!? 5. fe5 [5. Ad3 £>c6 6. Ac2 £}ge7 7. d3± Lewi — Maroczy 1904] de5 6. a4 £}c6 7. Ь4 аб 8. Дс4 Де6= 43 5. d4? Af3 6. gf3 #h4 7. фе2 ДЬб 8. £>a3 f5 9. £>c4 fe4 10. fe5 de5 11. £>e5 £>c6 12. £>c6 Ьсб 13. Ag2 -®-h5 + ->EB Lasker - Janowski, Berlin (m) 1910; 5. h3 Af3 6. #f3 £>f6 7. fe5 de5 8. Дс4 £>c6 9. d3 h6 10. £d2 аб 11. ДЬЗ •®’d7 12. £>fl 0-0-0 13. Дс2+; 5. Дс4 £f6? 6. fe5 [6. d3 £>c6 7. Ь4 ДЬб 8. a4 аб 9. h3 Af3 10. Й+3 11. f5 + O Morphy-Bird 1859] de5 7. Af7 <g>f8 8. ДЬЗ £>e4 9. fj-e2 £>f6 10. •&e5± Mikenas-Villard, SSSR 1950; ** 6... @,d7? 7. ДЬ5 сб 8. £>e5!± Marshall; 6... £>c6 7. £>e5! [7. ДЬ5? Ж6 8. d4 Af3 9. 0—0 ed4+ Spielmann — Wolf, Karlovy Vary 1923] -Й-114 8. g3 Af2 9. <£>f2 #f6 10. ®gl •&e5 11. Ag2± LevenfiS 43 7... -&e7 8. d4 ed4 9. cd4 ДЬ4 10. &c3 Дсб 11. Ad3 ДеЗ 12. ЬсЗ Де4 13. Де4 f5 14. 0—0+ Euwe — Maroczy, Bad Aussee (m) 1921 43 9. Де2 -&e7 10. £>a3 a5 11. Ь5 ДаЗ [11... 4}d8 12. £>c4f6 13. 0—0£jh6 14. d4± Larsen — Joyner, Birmingham 1951] 12. ДаЗ 'ЙаЗ 13. Ьсб Дсб 14. £>е5 ,Йа4 15. 'Йа4 Да4 16. Дс4 £}h6 17.0—0+ Larsen 47 10... £>е7 11. 0-0 [11. а4] £g6 Spiel- mann — Tarrasch, Karlovy Vary 1923; 12. a4!± Levenfis 48 Bronstejn — Panov, Moskva 1947 49 5. d4?! ed4 6. cd4 ДЬ4! [6... ДЬб 7. £)C3 0-0 8. ДеЗ £>сб 9. Ad3 Ag4 10. Дс2 ge8 11. «-d2 £>e4! 12. Де4 d5 13. Ad5 Af3 14. gf3 £}d4—l- Omari — Ban, Albania 1960; 8. e5 de5 9. fe5 £>d5 10. Ag5 f6 11. Дс4! сб 12. ef6 gf6 13. ДЬб ge8 14. <®>f2± Suttles - Addison, USA 1965; 8... £)g4! 9. h3 £)h6 10. g4!? £jc6 11. ДеЗ de5 12. fe5 f5!oo Riljner — Hadaturov, SSSR 1955] 7. Ad2 Ad2 8. £>bd2 •Й-е7 9. Ad3 0-0 10. tye2! [10. 0-0 £>d5 + x e3 Filjcev—Ravinski, SSSR 1965] 4)c6 11. e5!± Glazkov; 9... £>d5!oo 33 6. d4? ed4 7. e5 [7. cd4 ДЬ4 8. Ad2 Йе? 9 . e5 £>d5 + ] Od5 9. cd4 ДЬ4 9. Ad2 Ad2 10. •&d2 Ag4+ 31 6... 0-0 7. d4 Ad6 8. <3f3 £>e4 9. Ad3 (Tartakower — Schlechter, Peterburg 1909) £}f6 10. 0—0 c5o° Keres 32 8. £>c4 £>e4 9. £>d6 cd6! + C 33 11. d5 c4?! 12. Ac4 Ag4 13. #c2 Af3 14. gf3! £jg5 15. #g2± Tartakower; 11... Af5 = 34 Charousek — Janowski, Berlin 1897; 11.. . cd4 12. £}e4 f?e4 13. Ad3 #g4 14. &c2± Reti — Spielmann, Berlin 1919 33 13. £>d4 Дс5= 33 5. d4 ed4 6. Дс4 [6. cd4 fe4 7. dc5 ef3 8. -Й^Зоо] fe4 7. £>g5 d5 8. £)e4 dc4 9. •ft’hS ®f8 10. #c5 #e7+ Keres; 5. ef5 e4 6. d4 [6. £>g5 Af5 7. d4 ed3 8. Ad3 -&e7+] ef3 7. dc5 #e7 8. <§£2 fg2 9. ДЬ5 ®d8 10. gel •&h4 11. ®gl £}f6 12. cd6 cd6 13. •fi'db Ad7 + -> J>; 5. Дс4 fe4 6. £}e5 #h4! [6.. . de5 7. &h5 <&d7 8. -&f5 Феб 9. -&e4 фЬб 10. b4 Де7 11. d3 сб 12. #e5 c5 13. bc5 Дс5 14. &аЗ ^d6 15. gbl фсб 16. •Й’ев Ad7 17. •g-e4+— Lewitzki — Salwe, Vilnus 1912] 7. g3 Й’ЬЗ 8. d4 ed3 9. &d3 Ag4+ T » 37 6. ef5?! Af5 7. d4 ed4 8. cd4 ДЬ4 [8... ДЬб!? Keres] 9. Ad2 ^e7 10. ®f2 £>f6 11. ДЬ5 сб+ 38 7... d3? 8. Ag5! £}f6 9. e5 h6 10. Ah4 g5 11. ef6 gh4 12. Cie5±->» Spielmann — Butinstein, Triberg 1921 39 8. ^g5!? еЗ?! [8... £>f6 9. £}f7I] 9. Af7! [9. £>f7? -Й-Ь4 10. g3 #e4 11. gfl £>f6 12. 4)h8 £}c6-+ Keres] ®f8 10. Ag8 -&g5 11. 0-0 Af5 12. cd4!+- 33 10. . . Ag4 11. -Й’ЬЗ £>bd7 12. -&b7 gb8 13. 'Й’сб d3 14. Ь4! ДЬб [14... фГ8 15. Ьс5 £>e5 16. «аб! <£>f3 17. ®fl + -; 15. gfl £>e5 16. gf6!+-] 15. Ag5 «•еб 16. £>f7+ - 81 16. g4 £>c6 17. c4 ^d7 18. g5 Ag4 19. -Й-fl Де2 20. -&g2+- Stoltz - Spielmann, Stockholm (m) 1932 32 9... ДЬб? 10. £>c3 4)c6 11. ДеЗ £>a5 12. Ad3 £>c3 [12... 0-0 13. Oe4 fe4 14. Де4 £>c4 15. Ah7 <3?h8 16. Ag5! #d5 17. 100
ДЫЧ—] 13. ЬсЗ 0—0 Reti — Hromadka, Pistyan 1922; 14. c4N— Keres « 10. фе2? сб 11. «ЬЗ «е7 12. £>сЗ ДсЗ 13. ЬсЗ Ь5 14. даз Деб 15. «с2 «f7 16. Де4 fe4 17. £>g5 «g6= Stoltz - Flor, Bled 1931 34 16. d5!± JEB Keres « 9... £)f6? 10. b5 £>a5 [10... £e7 11. £>e5+-J 11. Д£7Д ДаЗ+ —; 9... £>ge7 10. ДГ7 ®f8 11. 0-0!±^» Keres ee 10. 0-0 fe4 11. Ди5 [11. £>d4?! £>d4 12. ДГ7 ®f8? 13. cd4 «d4 14. ®hl± Reti; 12... ®e7 13. Ag5 ®f8 14. cd4 Да4 15. ФЫ «g5-+ Baskov; 11. £>g5 d3 12. ®hl £>e5 13. 4)f7 gf8 14. ДЬб £>c4 15. «с4 «e7! Т-*И #d6 12. £>аЗ ДГ5 [12... dc3 13. ®hl «Ь4 14. gael!±-*EBl 13. £>h4 Ag6 14. gael d3 15. ®hl d2 16. ge2 e3oo Fuderer — Rabar, Jugoslavia (ch) 1953 37 16. ДеЗ± t EH C31 1. e4 e5 2. f4 d5 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 £>f33 de42 £)e5 £>c6 ДЬ5 £)f6 •@-e23 Ad7 ^C6 bc6 &c3 2 . . . £)d7 d44 ed3 £)d33 4W6 ^c3‘ 4)b67 J.e2 J.d6 0-0 0-0 Af3 сб8 = 3 . . . £d6 d43 ed3 Ad313 £>f6 0-0 0-0 £}c3 £>bd7 4)с4!“ £)c512 £id6 ^d6 f5 £)d313 = 1. e4 e5 2. f4 d5 3. ed5 сб14 4 5 6 7 8 9 10 11 12 4 dc6?!13 Oc6 d3 Дс5 £)c3 £>f6 4tf3 0-0 fe5 Jlg5ie Se8 ^e2” £>f3 gf3 •g-d4 c3 ig-f213 -+ 5 •Й-е2 cd5 fe513 Oc6 c3 d4 <)f3 £ige7 d3 £)g6 g-e4 Ac5 ^bd2 0-0 £>b3 f5!20 ^e2 ДЬб21 т 6 4)c3 ef422 £>f323 £»f6 d4 Ad624 •g-e223 •g-e72‘ ,g-e7 <S>e7 4)e527 4)d528 &d5 cd5 Af4 f6 4)d3 4)c628 ± 7 cd5 fe5 d4 £)e4 ’S'dS Ad330 4)c6 <g.e231 1. e4 e5 2. f4 d5 3. ed5 e4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 8 ДЬ532 сб33 dc6 4)c6 d434 •g-a533 4^c3 Ab4 Ad2 £>f6 Деб!33 4)ge2 Ьсб 0—037 0-0 Ag4 "S-el e333 00 9 . . . Ьсб Дс4 £>e24« Дс5!?33 £)f6 ' d4 ed3 •S-d3 •g-e7 £}c3 0-0 =р 10 £>c3 £)f6 •g-e241 ДГ5" h3!?43 h5 ЬЗ44 сб!43 £>f3 cd5 &d4 Ad7 Ab2 'Й’еЗ Sc8 0-0-0 Дс543 00 11 d3 ed3?! •®-d3 £>f6 &\c3 Дс5 Ad2 0-0 0-0-0 4)bd7 g3J47 £)b6 £g2 Ag4 № h3 Oibd5 Oic343 12 . . . Ad31? £>f643 4)c3 Де730 43f3 0-0 0-0 O,bd7 J.c4 £ib6 ДЬЗ31 ДЬ4 1 £>e5 ДсЗ ЬсЗ ^bd532 ± 13 #d5 g-e233 f534 4)c3 ДЬ4 Ad2 J.c3 Ac3 4)f6 de435 @-e4 •g-e4 fe4 Дс431 В ± 101
1 3. d4? ed4 4. ^d4 £>f6 [4. . . £>c6 5. ДЬ5 !=] 5. ed5 ^d5 6. £>f3 £>c6 7. феЗ ^e4 8. &c3 ДЬ4 9. Ad3 #e3 10. ДеЗ £d5 11. &d2 £}c3+± Tartakower — Griinfeld, Wien 1923; 3. £>c3 d4 4. £e2 £g4 5. d3 £d6 6. fe5 Де5 7. ^d2! £c6 8. &f3 ДГЗ 9. gf3 ^h4 10. ®dl f5 11. #g5! ^g5 12. Ag5 h6 13. ДГ4 fe4= Milner-Barry—Keres, Margate 1937 2 3.. . £g4 4. Де2=; 4. c3 = 3 6. £>c6 Ьсб 7. Деб Дd7 8. Да8?? Дg4 - + ; 6. d4 ed3 7. &c6 Ьсб 8. Деб Дd7 9. Дd7 [9. Да8? ^a8=F->] #d7 10. #d3 #d3 11. cd3 0-0-0 =F 4 5. ^e2 4)gf6 6. £}c3 Perlis — Cohn, Peterburg 1909; 5. 4)c3!? 4)e5 [5... £>f6! 6. d4 ed3 7. £d3 — 6. £d3] 6. fe5 ^d4 7. ^e2 ^e5 8. d4 #d4 9. ДеЗ #d8 10. gdl Дd6 11. £>e4 &e7 12. Дg5 f6 13. ДГ4 0-0 14. Дd6 cd6 15. £}d6H— Lutikov — Lisicin, SSSR 1955 5 6. ДdЗ £>e5 (Keres) 7. ^e2! [7. fe5 Дс5! 8. ДЬ5 Дd7 9. Ad7 ^d7 10. #d7 <g>d7 11. gfl f6! 12. ef6 4)f6=F Marshall — Duras, New York 1913] #h4 [7... ^d4 8. ^e5; 8. &сЗ ДЬ4 9. Дd2± Glazkov] 8. g3 ^e7 9. ^e5 ^e5 10. fe5 f6 11. ДГ4 сб 12. 4)c3 Дg4 13. 0-0 Дс5 14. <S>g2 fe5 15. Де5 £f6 16. ДГ6 gf6 17. £}e4± Murej —Krasnov, SSSR 1971 • 7. #f3!? 4)b6! 8. £>c3 = 7 7... Де7 8. #f3 0-0 9. Дd2 £>c5 [9. . . сб? 10. 0-0-0 ^c7 11. g4!±-> Farkas — Szell, Budapest 1972; 9... &b6] 10. £>e5 Дd6 11. 0-0-0± t Bernstejn — Sebarsin, SSSR 1927; 7... Дd6 8. #e2± 8 Lutikov — Nikitin, Tbilisi 1959 • 5. Дс4 Де5 6. fe5 £»сб! [6. .. #d4 7. #e2 #e5 8. d4! #d4 9. £>c3 £>f6 10. ДеЗ ^d8 11. 0-0 h6 12. Дс5 £bd7 13. #e4! £>e4 14. ДГ7# Anderssen — Schallopp 1865; 10. . . ^e5!?] 7. e6 [7. ^e2 ДГ5 8. ДЬ5ос Tartako- wer] Деб 8. Деб fe6^; 5. ^e2 £}f6! [5... ^e7 6. ^e4! f6 7. d4 fe5 8. fe5 сб 9. Дс4 Дс7 10. 0-0 Деб 11. Дg5 ^g5 12. Деб £>h6 13. Дс8-|— Cigorin — Walbrodt, Budapest 1896; 8.. . £>f6! 9. #e2 0-0 10. ed6 ^d6 И. ДеЗ ge8 12. ^c4 Деб 13. фсЗ £>d5=F; 6. d4!] 6. d4 ed3 7. £>d3 ^e7 8. £>c3 Дg4 9. ^e7 фе7 = Cigorin 10 6. &d3 &f6 7. Де2 0-0 8. 0-0 &c6 9. £)c3 £)d4^0 Blackburne — Marco, Hastings 1895; 10. ДеЗ! £>e2 11. #e2 £>g4 13. h3oc Glazkov 11 9. £>d7 #d7 [9. . . Дd7 Blackburne - Thomas, London 1912; 10. £>e4! = ] 10. #f3 [10. f5 Bardeleben; 10. £>e4=] gb8 11. f5 b6 Cigorin — Walbrodt, Hastings 1895; 12. £}e4! = 12 9... Дс5 10. ®hl ge8 11. #f3 gb8 12 . Дd2 b6 13. gael ДЬ7 14. 'ЙЪЗ oo TereSden- ko — Betting, corr. 1898; 9... Де7 13 12. cd3 = 14 3... #d5? 4. £}c3 #e6 5. fe5 #e5 6. Де2 Дg4 7. d4 #e6 8. ^d2±0; 3... ef4 4. Дс4 — C 33/14 15 4. #f3 ef4 [4.. . e4? 5. #e4 Де7 6. d6 #d6 7. £>f3 £>f6 8. ^e5 #d8 9. Дс4 0-0 10. 0-0± Krutinin - Zilin, SSSR 1962] 5. dc6 £c6 6. ДЬ5 •Й’Ьб! 7. £>c3 £f6 8. £ge2 Дd6 9. £>e4 £>e4 10. #e4 <gd8!=F 16 9. £>e5 ge8 10. ДГ4 £>g4! 11. #e2 &e5 12. Де5 Дd4- + 17 10. £>e4 £>e4! 11. Дd8 £>c3- + ; 10. £>e5 ge5 11. &e4 £>e4! 12. Дd8 ДГ2 13. Фе2 Дg4# Tartakower 18 13. ®d2 ^f3—h Lasar — Tartakower 1929 18 5. #e5 Де7 6. ^g7? ДГ6 Д Д114- + 20 Aljehin — P. Johner, Karlovy Vary 1911 21 13. Дб5 ^d5=F-> 22 4. .. ДЬ4 5. &f3 ДсЗ 6. dc3 e4 7. &e5 cd5? 8. ДЬ5-|— Rubinstein 23 5. d4 Дd6! [5... ^h4 6. фе2 cd5 7. 4)f3 Дg4 8. £d5 ДГЗ 9. gf3 Дd6 10. #el ^h6 11. <g>dl <g>f8 12. ДГ4 ДГ4 13. #b4 '®rd6 14. ^b7± Nikitin — Baranov, SSSR 1958] 6. Дс4 £>f6 7. ^e2 ^e7 8. *^e7 фе7 9. 4)ge2 ДГ5оо 24 6. . . 4)d5 7. ^d5 ^d5 8. ДГ4 ^e4 9. ^e2 ^e2 10. Де2 Де7 11. 0-0 Деб 12. c4 0—0 13. 4)g5±± Stoltz — Brinckmann, Swine- miinde 1932 25 7. Де2 £>d5 8. £>d5 cd5 9. 0-0 £>c6 10. &el *^c7 11. сЗ ДГ5 12. ДГЗ £e7 13. 4)d3 g5!=F Antosin — Estrin, SSSR 1953 26 7. . . ®f8?! 8. £e5 cd5 9. ДГ4! [9. £b5? Де7 10. ДГ4 £c6 11. &c7 gb8 12. c3 Дd7T Ceremisin — Estrin, SSSR 1959; 12. . . ДГ5!Т] 4)c6 10. 0-0-0! ДГ5 [10... Де5? 11. de5 Дg4 12. #d2 Дdl 13. ef6 ДЬ5 14. Jg7 ®g7 15. ДЬб ®g8 16. #d5 Дg6 17. Дс4+-] 11. ^e3±O 27 9. Дс4 ДГ5 10. 0-0 Дс2 11. £е5 Ь5 12. ДЬЗ ДЬЗ 13. аЬЗ Ь4 14. £е2 £d5 15. £tf4 Де5 16. de5 &f4 17. ДГ4 £)d7= Estrin 28 9... ДГ5 10. ДГ4 Дс2 11. ®d2! Де4 12. dc6 £>сб 13. gel ДЬ4 14. Дg5+- 28 13. 0-0-0 ДГ4 14. 4)f4 <$>d6±± Taten- baum — Estrin, Moskva 1959 38 7. ^e2 £c6 8. &f3 Дg4 9. c4 dc3 10. dc3 0—0—0 11. ДГ4 £>e5 12. Де5 ДГЗ 13. #f3 'Й'еЗ 14. Де2 = Ceremisin — Kantorovid, SSSR 1965. 31 Opodensky — P. Johner, Baden 1914 32 4. с4?! сб 5. £>c3 [5. d4 ДЬ4 6. Дd2 Дd2 7. £d2 cd5 8. cd5 £>f6=F x d5, d4] £f6 6. d4 cd5 7. #ЬЗ Де7 8. cd5 0-0 9. £>ge2 4)bd7 10. 4)g3 4)b6^ Tartakower — Reti Wien 1922; 4. d4 #d5 [4. . . £f6 5. ДЬ5 сб 5. c4 сб 6. dc6 4)c6 7. d5? 4)b4 8. a3± Glazkov 102
7... Дс5! 8. «а4 О—OS] 5. аЗ £>f6 [5... с5? 6. £>сЗ «d4 7. «d4 cd4 8. t>e4 f5 9. £>g5 £)f6 10. Дс4 Дс5 11. Д42 h6 12. £>еб Деб 13. Де6± ± Wibe — Stanciu, La Habana (ol) 1966] 6. £>c3 «d8 7. Дс4 Де7= Boleslavski; 4. Дс4? £if6 5. £}сЗ Дс5 6. £)ge2 0-0 7. d4 ed3 8. «d3 £>g4! [8... ge8 9. h3! £>h5 10. «f3 «h4 11. <g>dl ± Cigorin — Marshall, Karlovy Vary 1907J9. £>dl ge8 10. h3 &h6!=F-* Ander- sen — Jakobstadt, Stockholm 1934; 4. g3?l (Tartakower) £}f6 5. Ag2c6! + O 55... Дс5!?; 4. «е2 £>f6 5. d3 — C 32] 33 4. .. Да7 5. Да7 £d7 [5. . . «d7 6. £}c3 £f6 7. «e2±] 6. «e2 £>gf6 7. d3± 34 6. «e2 £>f6 7. £>c3 Дс5 8. £>e4 0-0 9. Дсб Ьсб 10. d3 ge8 11. Да2 £>e4 12.de4 Д£5 13. e5 «Ь6 14. 0-0-0 Да4 15. сЗ gab8 16. b3 Sed8 17. £)f3 «ЬЗ! - -b Rosanes - Anderssen, Berlin 1862; в. c3 a6T x d3; 6. £>e2 Дс5! [6... £jf6 7. d4 ed3 8. «d3 Даб 9. 0-0 0-0 10. Дсб Ьсб 11. £)c3 ge8S] 7. d4 ed3 8. «d3 «Ь6 9. £>c3 a6!=F Glazkov; 6. d3 £>f6 7. £>сЗ ДЬ4 8. Да2 Ag4 9. £)ge2 0-0 10. de4 [10. 0-0?? ДсЗ-+] ДеЗ 11. ДеЗ £>e4 12. #d8 gad 8 13. 0-0! [13. Дсб Ьсб 14. ДЬ4 c5T_L Godaj] Де2 14. Де2 £jc3 15. ЬсЗ gfe8 16. Д£3= Fuderer — Pirc, Munchen 1954; 6. £>c3 £)f6 7. «е2 Де7! 8. £)e4 £)e4 9. «e4 0—OS 33 6... £)f6 7. ДеЗ [7. h3 «aS 8. £>c3 ДЬ4 9. даг еЗ— + Anderssen — Zukertort, Berlin 1868; 9. Дсб Ьсб 10. ^e2^ t Keres] £>d5 8. «d2 Даб 9. c4 £>e3 10. «e3± Erkely - Lusbis, Budapest 1859; 7. c3! Cigorin 33 9. аЗ ДеЗ 10. Дсб Ьсб 11. ДеЗ «с7 12. £>е2 Даб 13. ДЬ4! [13. «d2 0-0S Cigorin — Znosko-Borovski, Kijev 1903] Де2 14. «е2 «f4 15. g3oo Cigorin 37 10... Ag4 11. h3 ДеЗ 12. ДеЗ «h5 13. ®f2 Дс8 14. Да2± Krause 38 13. ДеЗ oo Glazkov 83 ,6. . . £f6 7. d3! [7. d4 Даб 8. £>e2 £)bd7 9. £}g3 £>b6 10. Де2 £>bd5 11. 0-0 «c7 12. £>c3! £>f4? 13. £>ce4 £>e4 14. £>e4 £>e2 15. «е2 ДЬ2 16. ®hl 0-0 17. g3! Ag3 18. «g2 Даб 19. ДЬ6± Cigorin; 12... £>c3 13. ЬсЗ 0-0 14. c4 c5 15. d5 ge8 16. ДеЗ ®h8± Cigorin — Pillsbury, Moskva 1902 ; 7... £>bd7!? 8. £>e2 £>b6 9. ДЬЗ Даб (Pillsbury) 10. сЗ Даб 11. h3 0-0 12. 0-0 £>c4 13. Дс2! Д b3± Lunjakov—Rodinski, SSSR 1967] Дс5 8. £>e2 Дg4 9. £>bc3 ed3 10. «d3 «Ь6 11. даг Д£2 12. <£>fl a5 13. £}a4! «a7 14. ДсЗ± Keres 33 7. Д£7 ®f8S 31 5. Дс4 Дс5 [5... сб!?] 6. d4 ed3 7. «d3 0-0 8. £ge2 £,g4 [8... сб!?] 9. «f3 ge8 10. h3 £je3 11. ДеЗ ge3 12. «fl «h4S Spaski — Tumurbator, Leipzig (ol) 1960; 5. d3 — C 32/7 12 5... Дв4?! 6. «Ь5? £}bd7 7. h3 сбое; 6. «e3!±; 5... Дав 6. d3! [6. £>e4? 0-0 7. £f6 «f6 8. «f3 Д£5 9. d3 ДЬ4Т J Gunsberg —Bardeleben, Hastings 1895] 0—0 7. de4 £je4 8. £}e4 ge8 9. «f3 f5 10. ДеЗ fe4 11. «g3±O Rubinstein; 5... Де7! 6. ЬЗ!? [6. £}e4 £jd5 7. d3 0—OS Suttles—Lengyel, Beograd 1969 -8/193; 6... 0-0 7. £}f6 Д£6 8. «f3 ge8 9. ®dl сб 10. Дс4 b5 11. ДЬЗ ДЬ7 12. £>e2 a5T t Planinc — Vasjukov, Wijk aan Zee 1973 -15/229; 9. ®f2!?; 6. d3?l ed3 7. «d3 £>a6! 8. b3 £>c5 9. «d4 0-0 10. b4? ge8!T-> Havski — KniSdenko SSSR 1962; 10. Де2^] £}d5 7. £d5 «d5 8. ДЬ2 0-0 9. «еЗ £}d7 10. Дс4 «а5 11. £>e2 Д£6 12. £>c3±0 33 6. £}e4 £>e4 7. d3 «h4! [7... «d5 8. даг Де7 9. de4 «е4 10. «е4 Де4 11.0-0-0= Rubinstein] 8. s&dl [8. g3 «e7 9. de4 Де4—h] «e7 9. de4 Де4т t Keres 33 7. g3 сб 8. d3 cd5 9. de4 de4 10. Да2 £>сб 11. 0-0-0 oo Keres 33 7... h4!? 8. ДЬ2 £>h5 9. £>e4 Де7 10. g4! hg3 11. «f3 «d5 [11. . . g2 12. Д82 ДЬ4 13. <£>dl±O] 12. Ag2 £)c6 13. £>e2oo 33 13. &a4 Ы4 14. Да4 Да4 [14... Да4? 15. Дс5 «с7 16. d4 Ь6 17. Даб Ьс5 18. Дс8 ДЬ5 19. а4+-] 15. «d4 «с7 16. «е5оо 37 9. Де2 £)Ь6 10. Д£3 Ag4^ f Leonhardt — Marshall, San Sebastian 1911 33 13. «сЗ Д£3 14. Д£3 «d6 15. «Ь3± Stoltz — Marshall, Folkestone (ol) 1933 33 5... «d5? 6. £}c3± 33 6... сб!? 31 Keres — Liliental, SSSR (meh) 1941 33 13. ДаЗ ge8 14. «d4 сб 15. f5±f Keres 33 5. ^|C3 ДЬ4 6. даг ДеЗ 7. ДеЗ &е7! 8. «d2 [8. Де7? Hg8 9. Де5 £>c6!s t] 0-0 9. de4 «е4 10. £>e2 £)Ьсб 11. 0-0-0 ^g6^O Spielmann — Schlechter, Baden 1914; 5. £)d2!? ed3 6. ДаЗ (Keres) «g2? 7. Де4+- 33 5... £>f6 — C 32/9 33 9. 0—0—0 «a2 10. de4 £>e4 11. b3 0—0 12. «c4 <£>h8 13. ДЬ2В Red 33 J Keres 1. e4 e5 2. f4 d5 3. edS e4 4. d3 £>f6 6 7 8 9 1 ^d2* &e4 -Й-е2 ^>c53 ДеЗ3 Дс5?!2 -®-e7 0—0 -g-c5 103
5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 ДГ5?! de4 Ae4 £}e4 &e4 £)f3!?8 #e2 Ac5 Af2 <g>dl 'S'dS &d2 f5 #Ь5! #Ь5 ДЬ5 £ic61 2 3 ± 3 £je4 £gf3 Ac52 Ad3 £>d2« Af5 № #f3 0-0 Ad2 ge8 <gdl сб ± 4 . . . . . . #e2 ДЬ43 c318 0—0 £>e4“ Se8 cb4 ge4 Ae3 #67 ®f2 &d7 #d2“ ge813 ± 5 ed3! Ad3 #d5 £)gf314 Ag4« h313 Af3 #f3 £>e4 ~r 6 . . . iSd5 #e217 £>e4 #e7!18 £jb4 ДЬ513 £}8c6 c3 Af5 £>g3 £}c2 <g>f I23 #e2 ^le2 Ad721 T 7 &c3 Ab4 de422 4}e4 #d4 #e723 Ae2 0—0 Ad2 £d2 'g-d2 сб!24 ^)f3 cd5 0-0 4}c628 00 1. . e4 e5 2. f4 d5 3. ed5 e4 4. d3 5. 'g-e22e 5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 Дс5?! de4 0-0 &c3 £}e487 &e4 ge8 @,c42< Agi ’ ggl Af5 Ad3 Де4 Де4 b523 #d3 f533 —|— 9 #d5 £c3 Ab4 Ad2 ДсЗ ДсЗ de432 £)bd731 £>e4 Ag7 gg8 gdl #e6 Ad4 b6 #c4 #e7 00 10 Ag4 #e333 £>d5 #e4 Де7 f5 ^)f6 4^bd7 34 oo 11 Af5 de438 £>e434 &c3 '©'e? Ad237 £c3 &e7 Ae7 ДсЗ Дс233 = 1. < e4 e5 2. f4 d5 3. ed5 e4 4. d3 £>f6 5. de4 £>e4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 12 #e2 #d533 £>d2 f5 g4« c342 £}c641 Де 7 Ag2 &f7 42>e4 fe4 £>e4 ДЬ4 <g>fl 0-0 ®g2 Деб43 -+ 13 ДеЗ &f3 Ade!?44 0—0 Дс4 £d7 0-0 Se8 gel £}ef6 <S>hl £g4 Agl £>b6 ДЬЗ ДГ4" 14 £f3 Дс54в #e2 Af54’ £)c348 ДеЗ43 Дс5 ’ #e7 £}c3?! £}e2 Де7 £»f4 ДаЗ!83 C)d581 0-0-0 сб <ig5 £}d782 ± 15 . . . . . . . . . ДеЗ •Й’еЗ £}c3 №e7 Фе7 ЬсЗ Дс283 <g>d2 Ag6« gel 1 ®d888 ± 1 Keres 2 5... S’dS? 6. de4 £>e4 7. Дс4 ^cS [7... «-aS 8. ^e2] 8. Orel f5 9. £>e4 fe4 10. •8,e4 Де 7 11. £)f34— Ketting — van Nuss, Rotterdam 1938; 5... e3? 6. £>c4 £>d5 7. Ж31 [7. £>e3 &f4 8. g3 £>g6 9. Дй2 Д46 10. £>f3 0-0±C Keres — Stalda, corr. 1933] Де7 [7. . . b5? 8. &еЗ ДЬ7 9. d4 аб 10. a4± f »; 9. @’e4 Де7 10. £>f5 £>c6 11. £g7 ®f8 12. £}b5!-t- — ] 8. £>e3 £>e3 9. ДеЗ 0-0 10. Ж2! [10. £>e2 £)c6 11. £>сЗ Д£6 12. 0-0-0 ge8 13. £>d5 Д44 14. c4 Деб 15. ^f2 ДеЗ 16. £>e3 &d4 17. Sd2 Had8 18. £>c2 #f6® Damja- novic — Gligoric, Zagreb 1965] •fi'dS 11. £>f3 £>c6 12. Де2 ge8 13. 0-0 Д£6 14. d4 £>b4 15. £>e5 Де5 16. fe5 £>c2 17. Д115-1— s 8. Дd2 Д£5оо LepeJkin — Suhanov, SSSR 1971 - 11/194 4 Suetin 8 8. ДеЗ i&h4 9. g3 £>g3 10. £>f3 [10. hg3 Й’Ы 11. g'e2oo-<- Pachman — Hasslauer, Zurich 1946] -&h5 [10... fj-e7! 11. hg3 ^e3 12. #e2±] 11. hg3 #hl 12. -фе2®-<- * 13... св? 14. Д43 £>c5 15. Д£5 0-0 16. £>e4±; 13... £>св 14. £>e4 fe4 15. фе2 ДЬб 16. ДеЗ ± _L 104
1 7... Де7? 8. £>d4 [8. Дс4 сб 9. £>е4 Ае4 10. d6 Ad6? И. Af7±; 10... Af3 = ] Ah4 9. g3 £>g3 10. hg3 [10. Ab5 сб 11. hg3 Ag3 12. ®f 1 #d5-+] Ag3 11. фе2 Ag4 12. £>2f3 0-0 13. ^d3+- ; 7... Ab4 8. c3 ^e7 9. &e5±C 8 8... £>f2? 9. *&e2 #e7 10. #e7 фе7 11. Af5 &hl 12. &b3+-; 8... 0—0 9. Ae4 ge8 10. £>e5± 9 Estrin; 7. . . ^e7 8. &gf3 &d7 9. &b3 0-0-0 10. Ae3± 10 8. #b5 £>c6 9. сЗ аб! (Estrin) 10. #c4 [10. #b7? £>d6 11. #c6 Ad7 12. ^a8 #a8 13. cb4 0-0=FC; 10. #e2 £>d4! 11. cd4? 0-0 12. аЗ Да5 13. Ь4 ДЬб 14. £>е4 ge8=F Kaila - Ridala, Suomi 1955; 11. ^d3!oo; 10. ^d3 £>c3! 11. #f5 ^e7 12. Ae2 13. &e2 ^e2 14. фе2 £>d4 15. ®>d3 £tf5 16. gel ®d7=p ± Estrin] b5 11. #c6 [11. W ^e7 12. Ae2 £>c5 13. ^dl 0-0-0IT Estrin] Ad7 12. #a8 #a8 13. cb4 #d5 [13. .. £f6 14. Ae2±] 14. £>e4 #e4 15. £>e2 #b4 16. ®f2 0-0 17. a3± 11 9. cb4? ge8 10. £>c4 £}c6 11. dc6 [11. £}f3 4)b4—1-->] '®'h4—I- Panov, Estrin 12 13. gel £>f6 14. h3 ge8 15. ^d2 gb4 16. Ad3 Ad3 17. ^d3 gb2 18. ge2 £>e4 19. <$>f3 W14!=F 20. Af2 f?f2!’ 21. gf2 gf2 22. <S>g4 gg2—h Keres — Estrin, SSSR 1941; 13. ^E5 g6 14. ^g5 ge3 15. #e7 ge7 16. 4)f3 £}f6=F± Estrin 18 14. Ad4 £jf6 15. £}f3± Raicenko 14 7. 'ЙТЗ!? Spielmann 15 7... Ac5 8. #e2 ^e6 9. £>e5 0-0 10 . £>e4 £>e4 11. #e4 g6 12. b4 Ae7 13. Ab2 Af6 14. 0-0-0±-► Keres — Petrov, SSSR (ch) 1940; 7... £>c6 8. ^e2 [8. 0-0 Ac5 9. ®hl 0-OtQ] Ae7 9. 0-0 [9.£}e5!?J 0-0 [9... Ag4A 0-0-0 Euwe] 10. £>b3 ge8 11. £>e5±t Spielmann — Koomen, Amsterdam 1938; 10. . . Ag4 = Rausch 16 8. #e2 Ae7 9. £>e4 £>c6 10. £tf6 gf6 11. Ae4 ^e6 12. h3 Af3 13. Af3 &d4 14. ^e6 £f3 15. ®f2 fe6 16. ®f3= Efremov - Abramson, corr. 1960 17 7. &e4? £>b4 8. Ab5 сб 9. #d8 [9. ^e2 £>c2!; 9. Aa4!] ®d8 10. Ad3 [10. Aa4 Af5 H. £>g5 Ac2 12. £tf7 фе8 13. Ac2 £>c2 14. ®dl &al 15. £>h8 £>a6 16. Ad2 gd8 17. ®cl Ab4 18. Ab4 £>b4 19. &f3 фе7 20. gel <g>f8 0 : 1 Durao —Robatsch, Malaga 1964] £}d3 11. cd3 £>a6 12. &f3 f6 13. h3 Ae7 14. Ad2 £}b4 15. Ab4 Ab4 16. ®f2 ge8 17. a3 Af8 18. ghel Деб 19. £}d4 Ad5=F± Damjanovic — Pachman, Sarajevo 1966 18 Euwe; 7.. . Де7 8. £}e4 £}c6= 19 9. ДеЗ £)d3 10. cd3 Af5T tffl 29 12. ®dl? gd8 13. Ad2 Ag4- + 21 14. gbl Ac5=F t 22 6. Ad2 e3 [6... 0-0?! 7. £>e4 ge8 8 . Ab4 £>e4 9. de4 ge4 10. Де2 gb4 11. £tf3 gf4 12. #d2 #d6 13. 0-0-0 ± t Spaski - BronStejn, Moskva 1971 — 12/236] 7. ДеЗ 0-0 8. Ad2 [8. Де2?! ДсЗ 9. ЬсЗ £d5 10. Ad2 ^f6 11. #cl ge8 12. c4 £>c3 13. #b2 4^e2 14. W6 gf6 15. 4^e2 Ag4 16. h3 ge2 17. ®dl gd2=F± Gruzman — Kimeljfeljd, SSSR 1966; 16... Ae2 17. 2!] ДсЗ 9. ЬсЗ ge8 10. Ae2 Ag4 11. ®>f2 [11. c4? сб 12. dc6 £}c6 13. ®fl ge2!—h Schulten — - Morphy, New York (m) 1857; 11. h3!± Furman] Де2 12. £}e2 ^d5 13. gel £}c6 14. ^gl ^c5! 15. d4 ^d5^ xe4, c4 23 7... АсЗ?! 8. ЬсЗ 0-0 9. Ab5! [9. &f3 ge8 10. АеЗ ^e7 И. Ab5 сб 12. dc6 £>d6 13. cb7 £>b5 14. ba8^ £>d4 15. cd4 ^e3 16. &dl Aa6—h Gossip — Schiffers, Breslau 1889; 9. Ad3 ^h4 10. <&fl &g3 11. hg3 $hl 12. c4 £>d7 13. Ab2 £>f6 14. gel ± T »1 сб [9... ^h4 10. <g>fl &g3 11. hg3 ^hi 12. Aa3±] 10. dc6 Ьсб 11. ^d8 gd8 12. £d3 £>c3 13. Ab2 &d5 14. 0-0-0 Ag4 15 gd2± Glazkov 24 10... Ag4 11. 0-0-0 АсЗ Hanke - Pit^chel, Wien 1860; 12. ^c3! Ae2 13 gel ^/e4 14. ^d2! ^g2 15. &e2 ge8 16. '&d4! ge4! [16... ge2 17. gegl !±] 17. ^c3± G lazkov 25 Bardcleben — Blackburne, London 1895 гб Reti 27 7. . . ge8 8. ^c4 [8. Ad2 Agl? 9. ggl Ag4 10. *^c4 &e4 11. £e4 f5 12. d6 <g>f8 13. dc7 ^h4 14. g3 ^h2 15. c8^+-J £>e4 [8... £>bd7 9. &f3 £e4 10. £e4 f5 11. d6 <g>h8 12. 4)fg5±] 9. &e4 — 7.. . £>e4 8. £e4 ge8 9. ^c4 28 9. Ad2 Af5! [9... f5? 10. 0-0-0 ge4 11. 'S'dS gd4 12. ^ЬЗЧ— Nenarokov] 10. 0-0-0 Ае4т 29 12.. . f5? 13. d6+- 30 14. АеЗ ge4 15. 0-0-0± Nenarokov 31 8... Ag4 9. de4 Ae2 [9... ^e4 10. ^e4 &e4 11. Ag7 gg8 12. Ae5 &c6 13. Ad3 &e5 14. Ae4 £}c4 Reti —Tarrasch, Goteborg 1920; 15. Ab7 gb8 16. Ac6 Ad7 17. Ad7 <g>d7 18. 0-0-0±±] 10. ed5 Afl IL ФП &d5 12. Ag7 gg8 13. gel <g>d7 14. gdl <g>c6 15. Ad4 £>f4 16. £>f3 &d7 17. АеЗ [17. g3 £>e6 18. Ae3± ± Bronstejn — Szabo, Moskva 1949] £}e6 [17... &g2? 18. £>d4 <g>b6 19. Af2+-] 18. ®f2± ± Reti — Spielmann, Goteborg 1920 32 9. 0-0-0? ^a2 10. de4 ^al 11. ®d2 •&a4=F T 33 6. £tf3 #d5 [6... Ab4? 7. c3 0-0 8. de4 ge8 9. e5 Aa5 10. £>a3 £>d5 11. Ad2±O Filcer — Siskov, Moskva 1958; 6... Af3? 7. gf3 e3 8. АеЗ £>d5 9. Ad4 Ae7 10. ggl! £tf4 11. ^e4 ^)e6 12. Ag7 gg8 13. Ad4 ggl 14. Agl± Kuindzi] 7. £}bd2 &c6! [7. . . Af3 8. gf3 e3 9. 4^e4 Ae7 10. АеЗ 0-0 11. ggl £>h5 12. £>c3 Ah4 13. ®d2 ^d8 14. f5 ge8 15. gg4 £c6 16. Ah3 &e5 17. gd4 ^f6 18. £>d5 #d6 19. £>c7 ^c7 20. gh4 gad8 21. ge4 £jf6 22. ggl £tf3 23. #f3 £»e4 24. фс1 gd3=F Pachman — Pithart, Praha 1962; 9.. . £}h5= Panov, Estrin; 7. . . еЗ?! 105
8. #еЗ Де7 9. d4 Af3 10. Дс4 Ag2! 11. Ad5 £>d5 12. 'ftgl Ah4 13. <g>dl 0-0 14. c4 (Kne2evi<5—Sokolov, Jugoslavia 1957) ДЫ! 15. ^hl £>e3 16. фе2 £>c2 17. gbl £>d4 T->; 17. m>7 £>c6!; 9. &e4!] 8. de4 Ж 9. #b5 0-0-0 10. #h5 £>h5 11. £>c4 ^b4! [11... Af3? 12. gf3 £>d4 13. Ad3 £>f3 14. ®f2±±] 12. £>a3 Ac5 13. Ad2 ghe8 14. &e5 £f6 15. Ad3 £>e4 [15... gd3 16. cd3 £>d3] 16. Ae4 f6 17. h3 fe5 18. hg4 ef4 19. 0-0-0 ge4—|- Cebauer — Serra, Varna (ol) 1962 34 0 Pachman 35 6. £»c3? Ab4 7. Ad2 0-0! =F LevenfiS 36 6... Ae4 7. &c3 ^e7 8. £>e4 £>e4 9. £>f3 £>d7 10. Ae3 0-0-0 11. 0-0-0 £>df6 12. g3 £>d5 13. Ah3 фЬ8 14. ghel? £>ec3! - + ; 14. Ad4!±0 37 8. £>b5 g6! [8... ^d7? 9. g4?! Дс5 10. gf5 0-0 11. Ae3 ge8 12. 0-0-0 £>f2oo Nej — Kondratjev, SSSR 1948; 9. 4}f3± Keres] 9. ДеЗ Ag7 10. Ad4 0-0 11. 0-0-0 £>a6 12. g4 Ad7 13. Ag7 <g>g7 14. d6 cd6 15. 4dd6 Ac6 16. Ag2 £}ас5дб 38 Bhend — Unzicker, Zurich 1959 38 6. . . Ab4!? 7. c3! [7. Ad2? 0-0 8. Ab4 ge8 9. <$>dl Ag4! 10. £tf3 £c6! 11. Ael ^d5 12. фс1 gad8=p-> Tringov — Filcov, Bulgiria 1962] 0-0 8. cb4 ge8 9. ДеЗ £>f6! 10. £c3 £>g4 11. 0-0-0 £>e3 12. gel £>a6^ J 40 8. £>h3 £>c6 9. сЗ Деб 10. £>e4 fe4 11. £>f2 0-0-0 12. g3 Ac5 13. Ag2 e3!- + Janow- ski — Pillsbury, Wien 1898 41 8. . . Де7?! 9. Ag2 ^a5 10. gf5± Charo- usek — Pillsbury, Nurnberg 1896 42 9. gf5 Af5 10. Ag2 £>d4 И. Де4 Ae4 12. ^e4 ^e4 13. £>e4 £>c2 14. <g>dl £>al 15. Ad2 0-0-0-+ 43 -> Bardeleben — Pillsbury, Hannover 1902 44 6... Ac5? 7. Ac5 £>c5 8. ^e2 ^e7 9. £>c3 Ag4 10. &e7 фе7 11. h3 Af5 12. 0-0-0 h5 13. £}f3H— Spaski — Limbos, Varna (ol) 1962; 6... &d7 7. £f3±; 6... *&h4 7. g3 £g3 8. £tf3 [8. hg3? ^hl 9. ^e2 Ab4! 10. сЗ Ad6 11. Ag2 #h6 12. f5? Ag3 13. ®f2 ®d8 14. Ag3 ge8- + ; 13. <g>fl ^a6; 12. Ad4 <3?d8—|- Talj — Trifunovic, La Habana 1963; 9. . . ^d5 10. £>c3 ^e6? 11. f5 ^e5 12. 0-0-0 H— Keres — Prucha 1941; 10... ^d8 11. Ag2 Ae7 12. £>d5 сб 13. &e7 ^e7 14. 0-0-0 Ag4-+] #e7! [8... #h5? 9. hg3 #hl 10. #e2 Ag4 11. £>bd2 £>d7 12. Ad4 <g>d8 13. 0-0-0 ^h5 14. Ag2 Ab4 15. £>c4 ge8 16. ^f2 ge4 17. £e3±-> Sodagin-Altsur, SSSR 1971] 9. hg3 #e3 10. #e2 #e2 11. Ae2 Ag4 12. &c3 Ab4 13. &g5 Ae2 14. фе2 ДсЗ 15. ЬсЗ h6 16. ®d3 gf8 [16... 0-0 17. £>e4 gd8 = ] 17. £>f3 £>a6 18. gael±± Spaski - Matanovic, Beograd 1964 45 BronStejn — Unzicker, Moskva (ol) 1956 48 6... ДГ5? 7. АеЗ! сб 8. Ac4 b5 9. ДЬЗ c5 10. d6 c4 11. •Q’dSH— Aljehin — Tarrasch, Peterburg 1914; 6... Ag4 7. Ad3 Af5 8. 'S'ef 'S'dS Spielmann — Marshall, Mannheim 1914; 9. £>bd2+-; 6... сб 47 7... ДГ2? 8. ®dl #d5 9. £>fd2! f5 10. £>c3 ^d4 11. £>ce4 fe4 12. c3 #e3 13. ^h5 [13. £>e4 ^e2 14. Ae2 ДЬб 15. £>g5± Maro- czy — Burn, Ostende 1906] ®f8 14. Ac4 ^f4 15. 'S'dSH— Reti — Breyer, Bratislava 1920; 7... 0—0 8. #e4 ge8 9. £>e5 f6 10. Ad3±; 7... -&d5 8. £tfd2 f5 9. £>c3 ^d4 10. £>ce4 fe4 11. £}b3± Napier — Blackburne 1895; 7... f5 8. Ae3 [8. £>c3? 0-0 9. £>e4 fe4 10. ^e4 Af5=P^EE Keres] ^d5 9. Ac5 'S'cS 10. £}c3± Spielmann — Wolf, Dusseldorf 1908 48 8. g4? 0-0! 9. gf5 ge8 10. Ag2 [10. ^g2 ^d5! 11. Ae2 £>c6 12. £>сЗ Ж5-+ Spiel- mann] 4if2 11. £>e5 4ihl 12. Ahl £>d7 13. £}c3 f6—h Spielmann — Tarrasch, Moravska Ostrava 1923 49 9. £>e4 Ae4 10. c4 c6!=F tffi; 9. Ad2 Af2 10. <g>dl Ab6 11. £>e4 Ae4 12. c4 c6=F Jffi Tartakower 50 12. Ag5 £>d5 13. 0-0-0if 51 12. . . &d7 13. 0-0-0 Ae4 [13. . . 0-0-0 14. gd4! £g6 15. g4+-] 14. £g5 Ad5 15. g3! [15. gd4 f6!±] Ahl 16. gf4 (A Tel) c5 17. Ac4 Ac6 18. £}f7H— Bronstejn — Talj, Riga 1968 52 15. Ac4 Ae6 16. ghel±± V. Kuzne- cov — PoZarski, SSSR 1963 83 12... Ae4 13. £>g5! [13. c4? Af3 14. gf3 ^d7=] Ad5 14. 0-0-0 gd8 [14. . . Аеб?! 15. £}e6 fe6 16. Ac4± Krnid — Cortlever, Wijk aan Zee 1972] 15. c4 Ae6 16. gd8 ®d8 17. £>e6 fe6 18. Ad3 h6 19. gel! <$>d7 20. ge3A gg3 + - 54 13. . . Aa4 14. gel <$>d8 15. ge4 Ae8 16. Ac4 b5 17. Ab3 £}a6 18. ghel±± Heuer- Kondratjev, SSSR 1946 55 15. £}d4± _L Wheatcroft—Keres, Mar- gate 1939 C33 I 1. e4 e5 2. f4 ef4 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 ©•fS1 ed5 ДЬ5’ dc6 d4» c3 Деб Да8 £}f3! 00 d5 ^f62 сб4 Ьсб Ab4‘ Ag4 ®f8 Af37 ’Й’е?8 2 . . . c3e d4 e5 Af4“ ^.b513 ef6 &e214 0-0 T ^f610 d5 £>e4 f612 Ae7 Af6 0-0 g5!ls 106
3 4 5 6 7 8 9 10 11 3 . . . g3 hg3 £}c3 £tf3 £}d5 b3 Jb2 -j- ^h4 fg3 M6 М3 Де7 Ad8 £>e713 0-0 4 £c3 ®e2 £}f3 4^d5!*’ Ml !21 ®f2 gf3 d4 c322 o5 M417 d618 Ag4 <^a620 -g-d8 J.f3 &c5 £>e6 Ae7!23 5 . . . . . . £>d5 &f3 £}c728 4}a8 h3!23 gf3 d3!?30 oo . . . d5! Ag4 <Jc624 <§>d8!28 £>e527 J.f3“ M3 М331 6 . . . . . . . . . . . . d4 e533 Af434 c433 Ag3 T . . . . . . . . . Ad6! £)C632 0-0-0 £}ge7 Jb4 M53e 7 d4 ed538 <g>e233 £>f3 c4 £jc3 dc5 <g>d242 oo d537 ,Й'Ь4 Ad6« Ag4 c5 Дс5 8 J.e2 ed5 £}f3« 0-0 42>c3 £d5 d4 — d543 £>f644 Де748 0-0 £)d5 •®"d5 g5 1. е4 е5 2. f4 ef4 3. Дс4 3 4 5 6 7 8 9 10 11 9 £>e747 £jc348 сб £jf3« d5 ДЬЗ! de4 £e4 £)d5 50 £}f6 M6 0-0 Д.е7 d4 <^d7»2 +- 10 f5 @-e232 g-h433 ®dl fe4 ^e454 Ae7 £)f333 M5 gel J.g8!“ §g8 £>c3 d6 £id5!37 J.f533 ± 11 £>c6 d4?!»» 4}f6 e5«« d5 АЬЗ31 £ie432 Af4 •^114 g3 <2>g3 J.g343 •g-e4 ®f2 Ml c3 <ie744 =F 12 #h4 ®fl d643 £ic344 J.e6 •&e2 сб £)f3 •8-e747 d4 Ac4 •M4 g5 h4!” g4 £el ^.h633 ± 13 . . . сб d4 g5 М3 £>f6 g3 •S’hS e570 d5 Mi571 £}h5 Ae2 £}g772 gf4 <^e673 + 14 d5 ’ £.d574 ,6’h4 ®fl g573 £)c374 Ag7 d4 ^je777 £if373 •S’hS h4 h673 •g-dS33 £>bc6 Дсб Ьсб81 15 . . . £>f6 £}c3 J.b432 £if333 ^.сЗ!34 dc3 сб Дс4 МП ®dl 0-0 Af4 £}e4 gel83 == 16 £>’f6! ^c334 сб!37 Ab333 d5 ed5 cd5 d4 J.d6 £ige233 0-0 0—033 g5 £)d5 h4!81 h682 = 17 . . . . . . М3 d5 ed5 Ad6 d333 J.g4 М2 0-0 Af4 ge8 <g>f I34 b533 Аьз b438 T 1 Breyer; 3. ДЬ5 сб [3... £>е7 4. d4 d5 5. ed5 £>d5 6. £>f3 ДЬ4 7. сЗ Де7 8. 0-0 0—0 9. с4 £)еЗ I Т Tartakower — Aljehin, New York 1924] 4. Да4 d5 5. ed5 '&h4 6. <g>fl f3T LevenfiS * 4... Д46 5. ДЬ5 Д47 6. £>c3 Keres; 4... c61? 5. dc6 £}c6 6. ДЬ5 •Й'Ьб.’Т Estrin 3 5. Дс4 Д46! 6. £>c3 0-0 7. £>ge2 Ag4 8- •®'f2 ^bd?!^ Ree — Gligorid, Teesside 1 972 - 14/248 ; 5. £>c3 Ag4 6. -®-f4 Ad6 7. «•еЗ Де7 8. Дс4 0-0 9. £>f3 ДГЗ 10. -@-f3 Дс5 11. £je2 £}bd7 12. d4± Planinc — Gligo- i6, Jugoslavia 1968 — 5/219; 5... Ad6!? * 5... Д47 6. £>сЗ ДЬ4 7. £>ge2 0-0 8. Ad7 £>bd7 9. 0-0 £>b6 10. £>f4± Reti - Rubinstein, Stockholm 1919; 5... 43bd7 6. £}c3 Ad6 7. £>ge2 0-0 8. 0-0 £>b6 9. &f4± 5 7. £}c3!? Ag4 8. Дс6± Glazkov • 7... -Й-а5 8. £>c3 Ди4 9. Дсб <£>d8 10. Да8 Д£3 11. £)f3 ДЬ4 12. 0-0! ДеЗ 13. ЬсЗ g-сЗ 14. ДГ4 £>bd7oo 7 KuindSi — Zajcev, SSSR 1970 • 12. ®dl Ad6 13. gel Д £)bd2oo • 4. £>e2 d5 5. ed5 £>b4 6. £>a3 &f6=F; 4. ®T4 d5 [4... £}f6] 5. ed5 £>b4 6. «e4 -&e7 107
[6... Де7!?] 7. 8е7 Де7 8. <£>dl ТС Keres 10 4... d5? 5. ed5 £>е5 6. ДЬ5Д 8e2± Keres; 4... £>e5 5. 8f4 Ad6 6. 8e3 £}g4 7. 8h3 h5 8. d4 #f6 9. 8f3 ДЬ2 10. Дс4 8f3 П. Ag3 12. фе2 £jf2 13. gfl <&e4 14. Af7 фе7 15. Ag6 Kupka — Blatny, CSSR 1962 11 7. ДЬ5 8h4 8. ®fl g5 9. £)d2 Ag4 10. £>e4!oo Spielmann — Moller, Goteborg 1920; 9... Af5!?T- 12 7. .. Де7 8. Ad3! [8. £>d2 f5 9. ef6 £>f6 10. Ad3 0—0 TO Spielmann — Griinfeld, Baden - Baden 1925] f5 9. ef6 £)f6 10. £>e2= Estrin 13 8. Ad3 fe5 [8... &f5!?] 9. Де4 de4 10. 8x4 Де7со Keres; 8. ef6! £}f6 9. Ad3=^ L strin 14 10. £>d2 £}d2 11. <®>d2 [11. Ad2 0-0] 0-0 12. £>e2 Деб 13. gael •8x17 14. 8g3 gf7T_>ffl Keres — Johansson, corr. 1937/39 18 12. Деб Ьсб 13. Де5 (Spielmann — — Tarrasch, Berlin 1920) Даб 14. 8g4 8e7T 14 9... £}f6? 10. ДЬ2 £)d5 11. ed5 0-0 12. d6± Breyer 17 3... c0?! 4. £>f3 d5 5. d4 de4 6. £>e4 £>f6 7. 8e2 4)e4 8. 8e4 8e7 9. 8e7 Де7 10. Qf4+ I BronStejn — Bihovski, SSSR(ch) 1965; 3... £je7 4. d4 <jg6 [4... d5 5. ed5 £jd5 6. £>d5 8d5 7. Af4 Ad6=] 5. £)f3 сб 6. Дс4 d6 7. 0-0 Де7 8. £>e2 d5 9. ed5 cd5 10. Ad3 Ad6 11. 4)e5«5 Krnic — Podgajec, Sombor 1970 18 4... ДЬ4? 5. &d5 Ad6 6. £)f3 8g4 7. d4 £)e7 8. £>c3 b6 [8. . . сб 9. ф£28 Keres - — Menke, corr. 1933] 9. ф£2 £>g6 10. Де2 Де7 11. g3!± Keres — Toldsepp, corr. 1932 19 6. d4 £>c6 — C 25/6 20 6.. . Af3 7. gf3 <®>d8 8. d3! [8. d4? g5 9. сЗ сб 10. 8ЬЗ фс8 11. £)b4 £)h6 12. &d3 £>d7 13. Ad2 фс7 14. gel Де7 15. <gdl ghe8 16. Ag2 f5 17. ef5 £>f5T Juhtman - Poljak, SSSR 1958] g5 9. Ad2 Ag7 10. Де1 8h5 11. h4± Keres — Kunerth, corr. 1936; 6... 8d8!? « 7. £>f4 f5 8. d3 O-O-Ot^EB 22 11. 8Ь4 сб 12. h4! cd5 13. ДЬ5 фе7 14. ed5 £>c7 15. 8el ФГ6 16. ДГ4+- Lunja- kov — Belicki, SSSR 1969 23 12. <S>glS 24 6... £ja6 7. d4 [7. £>f4 £)f6 8. d3 0-0-0 9. Ad2g5S Keres] £>f6 [7... g5 8. 8el; 7... f5! ?] 8. 4ДЕ6 8f6 9. фГ2 0-0-0 10. e5± Willem- son — Eckel, corr. 1931 28 7. d4? f5?l 8. £jc7 ®d7 9. £}a8 fe4 10. c3 £>h6 11. Af4 ef3 12. gf3 Af3 13. ®f3 8g4 14. феЗ £>f5 15. фе4 £>d6= Strogovid— Solonkovid, SSSR 1960; 7... 0-0-0! — C 25/5; 7. c3 0-0-0 [7. .. £>e5 8. d4!] 8. 8el 8el 9. фе1 ge8 10. d4 ge4 11. ф£2= Glazkov 24 7... ®d7? 8. £>a8 £>e5 9. d4 £>f3 10. gf3 ДГЗ 11. ®f3 8h5 12. ф£2 g-dl 13. ДЬ54- 27 8. .. £)d4! ? 9. фаз 8f6 10. сЗ 8a6 11. c4 Дс5 12. b4! £>f6 13. bc5 £>e4! 14. 8el ge8 15. &e4 [15. 8h4!? g5 16. t)g5 £>c5 17. <g>d4 8f6 18. фс5 8e7 19. <&d4 8e5 20. ®d3 Af5 21. £}e4 фс8 22. фс2 8e43 Panov, Estrin] ge4 16. фе4 £>f3 17. gf3? 8c6 0 : 1 Jago - T. Littlewood, corr. 1964/65; 17. 4)b6!oo 24 9. 8-el £>f3 10. 8h4 £)h4 11. фе1® Keres 29 9... Д115 10. d4! ^)f3 11. gf3 Af3 12. ®f3 8h5 13. <g>g2 8dl 14. Ad3 8h5 15. Д£4оо Jago — Thomas, corr. 1966 89 11. d4 8f3 12. фе1 [12. <g?d2? 8e3#] 8g3 13. фе2 f3? 14. ®>d2 ДЬ4 15. сЗ fjf2 16. Де2 fe2 17. 8x2 8d4 18. <g>c2+-; 13... 8f3 = 31 12. <g>el 8hl 13. ДГ4 £>f3 14. фе2 [14. ф£2?Т Kuindzi — Gusev, SSSR 1970] Дс5 15. сЗ £>f6 16. 8a4oo Kuindii 32 7... £>e7! 8. fael 8x7 9. e5 f6 10. Af4 fe5 11. de5 Oc6 12. ®f2 Де5 13. Де5 Oe5 14. 8d5 Af3 15. gf3 gd8 16. 8e4 0-0 17. gel gf3!—I- Asihin — Zuravljev, SSSR 1964; 7... £}f6! ? 8. £f6 gf6 9. <g>d3 8h5 10. Де2 £>c6 11. h3 Af3 12. Af3 8b5 13. c4 8b6 14. d5 8d4 15. фс2 8c4—I- Planinc — Duro- vic, Jugoslavija 1965 33 8. ®d3!? 34 9. ed6? gd6 10. c4 £>f6- + -* 88 Spaski — Furman, SSSR 1959 84 12. &е7 Де7Т->ЕВ 37 3.. . 8h4 4. фе2 f5 [4.. . d5 5. ed5 — 3. . . d5] 5. e5 [5. ef5! Glazkov] g5 6. £>f3 8h5 7. h4 £}c6=o Keres 38 4. Af4 de4 5. Дс4 d6 6. £>e2 f5 7. 0-0 £f6 8. £>g3 Af4 9. gf4 (Savinski - Hofer 1867) g6=p 39 5. <S>d2 Ad6 6. 8el! [6. 8e2?! £>e7 7. c4 c5 8. 4Д13 8i.6 9. dc5 Дс5Т Terpugov — Bra- zilski, SSSR 1959] 8el 7. фе1= Keres 40 5... 8e7 6. <g>f 2 8h4=; 5... £>f6!? 6. £>f3 Ag4 7. 8el! 8el 8. фе1 Af3 9. gf3 £)d5 10. c4 £)b4 11. 'S'dloo Tartakower 41 8... £>a6 9. £>e4 8e7 10. ®f2! 8e4 11. Ad3! ДГЗ 12. 8a4± Steinitz — Zukertort 42 Mason — Kurschner, Nurnberg 1882 43 3... h6? 4. d4 g5 5. h4 Ag7 6. g3 fg3 7. hg5 hg5 8. gh8 ДЬ8 9. ДеЗ d6 10. £c3 £>c6 11. 8d2 g4 12. 0-0-0 ± Litdewood — Zwaig, Tel Aviv (ol) 1964; 3... Де7? 4. d4 d5 5. ed5 8d5 6. £>f3 8d6 7. £}c3± Littlewood — Tebi, Tel Aviv (ol) 1964; 3... f5 4. e5 [4. ef5 8h4 5. <S>f 1 8f6TJ d6 5. d4 8h4 [5. . . de5 6. de5 8h4 7. фП Дс5 8. 8el 8el 9. фе1 ДеЗ 10. 4>сЗ=] 6. ФП £)сб 7. £)f3 8h6 8. £)c3=; 3... ^)e7 4. £}c3! [4. d4? d5!] d5 5. ed5 £jd5 = 44 4... 8d5 5. £>f3 Д £>c3±; 4... 8h4 5. ФГ1 Ad6 6. d4 £}e7 7. c4± Keres; 4... £je7 5. c4! [5. Af3? £}d5 6. &e2 Де7 7. 0-0 0-0 108
8. c4 £)f6 9. d4 g5 10. £)bc3 Littlewood — Lengyel, Hastings 1963/64; 10... £>c6^ Keres] сб 6. d4 £>g6 7. £>сЗ ДЬ4 8. Af3°o 48 5. c4 сб 6. d4 [6.£>c3!?] ДЬ4 7. <£>f 1 cd5 8. Af4dc4 9. ДЬ8 £>d5A £>e3T Tartakower— Capablanca, New York 1924; 5. d4 £jd5 6. £if3 ДЬ4 7. сЗ Де7 8. 0-0 0-0= Tarta- kower — Aljehin, New York 1924 48 5... Ad6?l 6. c4 сб 7. d4 cd5 8. c5 Дс7 9. b4oo Ignatjev — Frejdin, SSSR 1962 47 3... b5 4. ДЬ5 «h4 [4.. . сб 5. Дс4 d5 6. ed5 «h4 7. ®>f 1 f3 8. d4 fg2 9. <£>g2 Ad6 10. &c3±] 5. ®fl f5 6. £>c3 сб 7. Да4 fe4 8. £e4 £>f6 9. £>f3 «h6 10. «el± Swider- ski — Maroczy, Wien 1903; 3... g5? 4. h4± 48 4. «h5 £>g6?! 5. £f3 «e7 6. d4 £>c6 7. £;c3± Janowski — Steinitz, Koln 1898; 4... d5! Cigorin 48 5. «e2 <Lg6 6. h4 (Halprin—Steinitz, Wien 1898) d6! [6... £>h4? 7. «h5 £>g6 8. Of3 Де7 9. Af7!+-] 7. h5 &e5 8. d4 Ag4 9. £)f3 £>c4 10. «c4 h6 11. Af4 £>d7 12. 0-0-0 Де7=; 5. «f3l? £)g6 6. d4 ДЬ4 7. £>e2 0-0 8. 0-0 «f6 9. e5 «e7 10. Af4 Of 4 11. £>f4 d5 12. ed6 «•de 13. Ofe2 Деб 14. Oe4 «e7 15. Деб «еб 16. Of 4 «е7 17. сЗ Ad6± Planinc — Matanovic, Ljubljana 1969 80 8. «е2?! Де7 9. c4 Oc7= Fischer — Minic, Vinkovci 1969 — 6/301 51 12. «e2! g5 13. Og5 «g5 14. ДГ4+- Fischer 52 4. Oc3 «h4 5. ФП fe4 6. Oe4 Де7 7 . d4 Oh6 8. Of3 «h5 9. Af4 d5 10. Og3 «f7 11. ДЬ5 сб 12. ДЬб cb5 13. ДеЗ 0-0 14. <£>gl Ag41Y Maroczy — Marco, Wien 1903; 4. ef5 «h4 5. <g>fl f3 6. d4 fg2 7. ®g2 Of6 8. «e2 ®d8 9. ДеЗ Oc6 10. c3 d5 11. Ad3 Ad6 12. Od2 ge8 13. OH Af4 14. Of3 «g4T-> » Sorensen 83 4... fe4 5. «h5 g6 6. «e5 «e7 7. «h8 Of6 Pillsbury—Marshall, Wien 1903; 8. ЬЗ! d5 9. ДаЗ c5 10. Дс5 «с5 11. «16 dc4 12. «f4± 84 6. Oc3 <£>d8! = 88 7. d4 Of6 8. «f4 «f4 9. ДГ4 d5 10. Ad3 Ag4 11. Oe2 Oc6 12. c3 0-0-0 13. Od2 = Keres 88 9. b4 Of6 10. «e2 d6 11. ДЬ2 аб 12. a4 Ag4 = Sorensen 87 11. d3 = 88 12. «с4 Дс2 13. <§e2! [13. фс2 «d5] Oe5 [13... «g6 14. ®f2!±] 14. «c7 «f7 [14... Af6 15. <£>f2 Ad3 16. «d6 + -; 14... Ad3 15. <£>dl+—] 15. «Ь7 gd8 [15... Ad3 16. ®dl gd8 17. Oe5 + —] 16. <g>fl Ad3 17. S*?gl ®f8 18. £jd4± Glazkov 88 4. Oc3? «h4 5. ®fl Дс5Т; 4. QfJ! g5 — C 37 80 5. ОсЗ ДЬ4 6. «d3 d5 7. ed5 Od5 8. Of3 0-0 9. 0-0 ДсЗ 10. ЬсЗ ge8T fffl Spielmann — Reti, Baden 1914 83 в. Де2 Oe4 7. Af4 f6 8. Of3 fe5 9. Oe5 Oe5 10. Де5 ДЬ4 11. сЗ 0-0! 12. ДГЗ [12. cb4 «g5! 13. g3 «еЗ—И-»] «g5!—I--* Flamberg — Duras, Opatija 1912; в. ДЬ5 Oe4 7. ДГ4 «h4 8. g3 Og3 9. Ag3 «е4 10. <$f2 «hl 11. £>d2 h5 12. ДП h4 13. ДГ4 h3 14. £jdf3 Де7 15. «d2 gh5=F Sergejev 82 6... Ag4 7. «d3 £>h5 8. £>h3 Z>b4? 9. «c3± Charousek — Cigorin, Budapes 1896 88 9. ^f3 «f4 10. hg3 «g3T-*» 84 11... Деб 12. «d3 h5 13. gel h4 14. Af4=; 11... £>e7 12. «e2 h5 13. gael h4 14. ДГ4 £>g6 F Kmoch 88 4... 5. £>f3 «h5 6. «el [6. d4 £e4 7. «e2 d5 8. Ad5 «d5 9. £>c3 «d8=> d6 7. e5 de5 8. £>e5 Деб 9. £)f7 «f7 10. Де6 + - Bilguer; 4... g5 5. £c3 [5. £>f3 «h5 6. d4 Ag7 7. h4 h6 8. &c3 £>e7 9. <&gl «g6 10. e5 d6 11. C)b5±] £>e7 6. d4 Ag7 7. g3 fg3 8. ®g2! «h6 9. hg3 «g6 10. £>f3 h6 11. £}d5! £)d5 12. ed5 0-0 [12... d6 13. «e2 <£>d8 14. Ag5 hg5 15. gael-1— Keres] 13. d6 «d6 14. Ag5 hg5 15. «d3 ge8 16. Д17 ®f7 17. £)g5 ®>e7 18. gael4— Neumann; 4... f5 5. e5!±; 4... £)c6 5. d4 g5 6. 4)c3 Ag7 [6.. . 4)ge7 7. g3 fg3 8. ®g2 d5 9. hg3 «g4 10. «g4 Ag4 11. ed5 £>d4 12. Ag5± Keres] 7. £>f3 «h5 8. £>d5 'g’de 9. h4 42>d4 10. ®f2 £>f3 11. hg5± Cigorin — Schmidt, Peterburg 1879 88 5. d4 Дё4 6. «d3 £>c6 7. ДЬ5 [7. Д17? ®f7 8. «ЬЗ <&g6 9. «Ь7 £)d4 10. «a8 £>f6T Macdonnell — Labourdonnais, London (m) 1834] Ad7 8. <)f3 «h6 9. £>c3± 87 7... «h5 8. £>d5!± 88 10. e5 (Fischer — Evans, New York 1964) de5 11. de5 [11. £e5 £>d7 12. h4 £>e5 13. de5 «e5 14. hg5 0-0-0= Fischer] £}d7 12. 4)e4 £>e5 13. £je5 «e5 14. Ad2 «d5 = 88 12. £>d3± 78 8. «h5 £)h5 9. Де2 ^>f6 10. e5 £)d5 11. c4 £>e3 12. ДеЗ fe3 = 71 9. ef6 «f3 10. £tf3 dc4 11. £>g5 h6! 12. <je4 Д15 13. £lbc3 fg3 14. hg3 C>a6=F Holmov 72 10... g4 11. gf4 gg8 12. £>c3± Zahar- cenko - Usacij, SSSR 1970 - 9/181 78 12. fg5 Od4 13. Ad3 Af5ip Holmov 74 4. ed5 «h4 5. ®fl Ad6 6. £f3 «h5 7. ^)c3 ^)e7 8. d4= Blackburne — Schlechter, Wien 1898 78 5... 6. £>c3 ДЬ4 7. ДЬЗ £>сб 8. £}f3 «h5 9. e5 ДсЗ Spielmann — Jacobsen, Copenhagen 1923; 10. dc3!-t; 5;.. Ad61? 6. ?)f3 [6. e5? Де5 7. £>f3 «h5 8. «e2 &e7F] «h5 7. d4 ^)e7 8. £)c3 f6 9. Дс4 Ag4oo 78 6. «f3 £}f6 [6.. . сб] 7. g3 «h6 [7.. . «h5] 8. d4 — 6. g3; 6. £>f3 «h5 7. h4 Ag7 [7. . . h6 8. ДГ7 «f7 9. £)e5 «f6 10. «h5 ®d8= ±] 8. d4 h6 [8... сб 9. ДЬЗ Ag4 10. £>c3 ^)d7 11. ®f2± Charousek — Lasker, Niimberg 1896] 9. £)c3 (Maroczy — Gunsberg, 109
Wien 1903) £>e7! — 6. £>c3; 6. g3 fg3 [6... «h6 7. d4 £f6 8. «f3 &g4!oo ; 8... £d5 9. ed5 &d6 10. c4 b6 11. h4± Duras — Spielmann, Opatija 1912] 7. «f3 g2 8. ®g2 £h6 9. «g3 &d6 10. «h4 gh4 11. d4 gg8 12. ®fl gg6 13. e5 Де7 = Cigorin — Maroczy, Wien 1903 77 7.. . сб 8. ДЬЗ £f6 9. £>f3 «h5 10. h4 ^g4 11. e5± Spielmann — Levenfis, Moskva 1925. 78 8. e5 сб 9. Де4 Деб 10. g3 fg3 11. <g>g2 £}d5=F Nyholm — Spielmann, Opatija 1912; 8. «d3 0-0 9. e5 £bc6 10. g3 «h5 11. ДГЗ g4=F->^ Swiderski — Cigorin, Wien 1903 78 9... £bc6 10. £g5 «dl 11. &dl £d5 12. ed5 £>d4 13. ДГ4 £>c2= Tarrasch - Pills- bury, Monte Carlo 1903; 10. £}b5!? 80 10. Дс4 £>bc6 11. d5 £>e5 12. £>e5 «dl 13. £}dl Де5Т Swiderski — Pillabury, Wien 1903; 10. ®f2 g4 11. £>el £>bc6 12. ДГ4 Дd4=F Swiderski — Marshall, Wien 1903; 10. ®gl g4 11. £>el £bc6oo; 11... f31? 81 12. 4^а4±ч^^ Teichmann — Pillsbury, Wien 1903 82 5. . . £>d5? 6. £>d5 g5 7. «f3 Дg7 8. h4 сб 9. £>c3 h6 10. hg5 hg5 11. gh8 ДЬ8 12. «h5 ДГ6 13. £>f3 g4 14. £>e5 «e7 15. d4 ДЬ4 16. ®fl ДgЗ 17. £}e2H— Dementjev — Lapi- cki, SSSR 1959 83 6. «f3 0-0 7. £ge2 ge8 [7. . . £>bd7 8. 0—0 g5=F Krstev — Puc, Jugoslavia (ch) 1961] 8.0-0 Дg4 9. «f4 Де2 10. £>e2 &d5 11. ed5 ge2 12. «Ь4 «g5=F Flamberg — Spiel- mann, Opatija 1912; 6. 4dge2 ДеЗ 7. ЬсЗ £}d5 8. ed5 «h4 9. ®fl Дg4 10. «el «el 11. фе1 f3= Cordel 84 6. .. 0-0 7. 0-0 ДеЗ 8. dc3 сб 9. Дс4 «dl 10. gdl &e4 11. Д£4± Blackburne - Pillsbury, Hastings 1895 85 Bilguer 88 4. «е2?! d5 5. ed5 Де7 6. &f3 0-0!=F Gheorghiu — Portisch, Amsterdam 1969 — 8/194; 4. d4?! £>e4 5. ДГ7 ®f7 6. «h5 g6 7. «d5 ®g7 8. «е4 ДЬ4 9. ®f2 ge8 10. «d3 «h4 > Rosen — Schlechter, Paris 1900; 4. e5 d5T; 4. d3 87 4. . . ДЬ4 5. £>f3 £>c6 [5.. . сб 6. e5 d5 7. ef6 dc4 8. fg7 gg8 9. d4!±] 6. £>d5! 0-0 7. 0-0 £d5! 8. ed5 £e7 9. £g5 h6 10. £>e4 £>g6 11. сЗ Да5 12. d4±; 5. e5 d5 6. ДЬ5 сб 7. ef6 cb5 8. «e2! [8. fg7 gg8 9. «е2 Деб 10. «Ь5 £c6 11. «Ь7 gc8 12. £>f3 gg7 13. 0—0 ДЬЗТ Castro — Karpov, Stockholm 1969] Деб 9. «Ь5 £c6 10. £>f3 ДеЗ [10. . . «f6 11. «Ь7 gc8 12. £>d5± Paulsen — Kolisch 1862] 11. ЬсЗ! «c7 [11. . . «f6 12. «Ь7 gc8 13. ДаЗ+ Nenarokov] 12. fg7 gg8 13. с4!Д ДЬ2+ Glazkov 88 5. d4 ДЬ4 6. e5 £>e4! 7. «f3 d5 8. ed6 0-0 9. £>ge2 «h4! 10. g3 fg3 11. hg3 «g4 12. «g4 Дg4=F Keres; 5. «e2 d5 6. ed5 Де7 7. d4 0-0 8. ДГ4 cd5^ 88 8. «f3!? 80 9. ДГ4 ДГ4 10. £>f4 ge8 11. £fe2 4}g4—|- 91 11. c3 £d5 12. Дd5 £>e7 13. Де4 f5^ | Spielmann — Bogoljubov, Moravska Ostrava 1923 92 12. hg5 hg5 13. £}ec3= Tartakower 93 7. £>ge2 0-0 8. £>f4 ДГ4 9. «f4 cd5 10. Де2 ge8 11. d4 Дg4=F->ffi; 7. d4 0-0 8. ДГ4 Дg4 9. «g3 ge8T->EB Winkelman — Horovitz, Philadelphia 1936 94 10. ®d2 ДЬ4! 11. dc6? &e4- + 98 10... ДГ4 11. «f4 cd5 12. £>d5 £d5 13. Ad5 «d5 14. «g4 £>c6= Euwe 98 12. £>ce2 £>d5 13. Ad5 cd5 14. Дd6 «d6 15. £>d4=FC Keres C34 1 1. e4 e5 2. f4 e: C4 3. £}f3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 . . . e5!“ d4!* h4» £lgl Ag5 Ag2 £>c3 £}ge2 ± Г51 d53 g5 g4 f3* fg2 Ae7 Деб7 •g’d?2 2 . . . d4® 43e4 h412 h5 Af4 h6 hg7 £e7 d510 de4 43g6 Д.е7 £>h4 Ag4 0-0 ge812 3 ,йс414 b3le Д.И2 £)c3 'g-e21« — d6 h6 <^c6 £>f6 Ae7 4 . . . d4 h4 <igl17 £ic3 4ige212 g3 £)f420 00 . . . g5 g4 Ah6“ сб 'Й’Гб f3 5 . . . . . . Дс4 g322 0—0“ сЗ!28 gf2“ 00 . . . h621 £)C623 Ag7 ^h3 <if6!27 110
1. е4 е5 2. f4 ef4 3. £>f3 £>f6 4. e528 £>h521 5 6 7 8 9 10 11 12 13 6 g4?! d4 £)g5 •МЗ31 еб hg3 gh5 - + fg3 d53» g6 f6 ^e7 fg5 •Й-еб32 7 Se2 d4 g435 •S-g234 hg3 4}h237 ggl3’ £>f344 ghl Де733 0-034 fg3 d6 Дg4 £ig334 ДГ5 Дg6 8 Дс442 •g-e244 Деб ed6 £g5 •Se5 d4 £}e6 — d641 4!}с643 £e6! fe6 •g'dd •@-e5 4}e5 &f7 Дd64^ 9 d4 £ic347 J.e2 0-0 ^d3 g3 gf4 'Sdl &el 4= d5« сб43 gg844 g5 Sh8 ^g7! ДГ5 g4 Sh4!40 10 . . . c4 £>c3 Де2 0-0 ЬсЗ £}el53 S"e2 ДГ4 ± . . . ^.b431 £|C6 0-0 ДсЗ42 Дg4 Де2 g6 £>f434 11 . . . &c3“ ,®,e2 @•65 £id537 ДЬ5 £je744 0-0 T d6! de5 Ag4 Де744 ^c6 0-0 4^e7 £)g6!e4 12 ^e2!? c44« cd541 £c3 Ad2!42 £}d5 0-0-0 d5! . . . d5 Деб Д<15 ДЬ4 •Sd5 •Sa243 Дd244 13 Де2 0—044 d4 ^d343 £}h4 ДЬ5!44 &f5 g4 &g371 ± g5« Sg8 d547 gg6 Sh6 gh5 •Sd774 fg3 14 . . . 0—072 £>e5 ®hl c3 £}d773 d4 ДГ4 gf4 ± d61? de5 Дс573 £}f674 £>bd7 да7 Даб ДГ4 0-074 1 3... h6 4. d4 g5 — C 37/2 2 4. ef5 d5 5. d4 &d6 6. Ad3 ЙГ6 7. 0-0 £>c6 8. £>c3 £>ge7 9. £>b5 ДГ5 10. £>d6 #d6 11. £>e5 &d3 12. #d3 g5 13. &c6 Ьсб 14. ^.d2 0 — 0-p Egorov —Bujakin, SSSR 1960 3 4... g5? 5. d4! g4 6. ДГ4 gf3 7. #f3 #h4 8. g3 ^g4 9. *ЙеЗ £c6 10. Де2 #g6 11. £)сЗ ДЬ4 12. d5 £>d8 13. 0-0± Schlechter - Teichmann, Wien 1903; 4... d6 5. ^e2! de5 6. £>e5 Йе7 7. d4 g5 8. ЙЬ5 ®d8 9. #g5!± Alapin 4 5. h4 Де7 6. d4 £h6 7. ДГ4 £g4 8. £}c3 0 — 0 9. Й^2±ЕВ Gunsberg — Swiderski, Wien 1903 5 6. c4! Деб 7. £}сЗ ДЬ4 8. h4± Glazkov —Jarosevski, SSSR 1971 • 7.. . Де7? 8. ДГ4 ДЬ4 9. g3± 7 10... Дg5 11. hg5 #g5 12. £>d5 £>a6 13. £>e2 сб 14. £>df4 h5 15. d5+- 8 12. &f4±O 9 4. Дс4 d5 5. ed5 £>g6? [5.. . £>d5 — C 36/5] 6. 0-0 Де7 7. d4 £>d7 8. ДdЗ! 0 — 0 9. c4±-> Asriljan —Fajbisovid, SSSR 1970; 4. £>c3 £>g6 5. Дс4 Де7 6. d4 сб 7. h4 h5 Spaski — Tolu§, Kislovodsk 1960; 8. Йе2! d6 9. g3! Дg4 10. ДГ4 &f4 11. gf4 ДЬ4 12. gh4! ДГЗ 13. ЙЬ2± Halprin — Steinitz, Wien 1898 10 4.. . £>g6? 5. h4 Де7 6. h5 £>h4 7. ДГ4 d6 8. £}h4 ДЬ4 9. g3± Bilguer 11 5. e5 &g6 6. ДdЗ £h4?! 7. 0-0 &f3 8. ЙГЗ g5 9. g3± Levenfis 12 7. Дс4 Де7 8. h4 £>h4 9. £>e5 £>c6 10. ДГ7 <g>f8 11. £c6 Ьсб 12. ДЬЗ ДГ5 13. 0-0 f3 14. gf3 Йе8 15. ®f2 h6oo Spaski — Novo- pasin, SSSR 1962 13 12. ®f2 £}g6± -► » Kuznjecov — Вопё- Osmolovski, SSSR 1964 14 4. d3 g5 5. h4 g4 6. £>gl ДЬб! 7. Дd2 £c6 8. £>c3 [8. ДсЗ &f6T] Деб 9. &ge2 ЙГ6Т; 4. £>c3 g5? 5. h4 g4 6. £g5 h6 [6... f6 7. £>h3 gh3 8. ЙИ5 ®d7 9. ЙТ5 фе7 10. £d5 <g>f7 11. ^h5 <g>g7 12. gh3 £e7 13. ggl &g6 14. £>f4 •ЙеЗ 15. Йd5+- Bhend] 7. £>f7 <g>f7 8. d4 f3T Allgaier; 4.. . h6!=p 15 5. d3?! g5 6. Дd2 Дg7 7. ДсЗ £f6 [7... ДсЗ 8. £>c3 £>f6 9. h4 gg8 10. hg5 hg5 11. Йd2 ДебТ Bhend] 8. h4 g4 9. £>gl 0-0! [9.. . £>h5 10. ^d2 ДсЗ 11. £>сЗ сб 12. 0-0-0 •ЙГ6 13. £>ge2± Bhend] 10. £>e2 f3 11. gf3 gf3 12. £>f4 Дg4 13. ^d2=; 5. Ь4?! £f6 6. e5 de5 7. £>e5 £>d5 8. 0-0 Деб 9. Йе2 £>сб 10. ДЬ2 £}e5 11. Де5 сб 12. £}c3oo Planinc — Tukmakov, Jugoslavija 1965; 5. d4 18 Bhend —Gosteli 1969 17 6. £>g5?! f6! [6... h6? 7. £>f7 <g>f7 8. ДГ4 Йе8 9. ДdЗ £c6 10. c3 £f6 11. 0-0 <S>g7 12. £d2 ЙЬ5 13. ДgЗ Де7 14. Йе2 Дd7 15. e5±-> Littlewood — Tan, Hastings 1961/62] 7. ДГ4 [7. £h3 gh3 8. ЙЬ5 ®d7=F Heuer — Randvir, SSSR 1949] fg5 8. Дg5 111
[8. hg5 Ag7 9. Дс4 £>c6T] Де7 9. -&d2 Деб! 10. £>сЗ £d7=F 18 6. . . -&f6 7. £>сЗ £>е7 8. £>ge2 ДЬб 9. &d2 Ad7 10. g3 £)сб 11. gf4 0-0-0 12. Ag2 f?g7 13. d5 £>e5 14. ^еЗ фЬ8 15. Ж2± Planinc — Portisch, Ljubljana — Portoroi 1973 18 8. Ad3 fff6 9. e5!? de5 10. £>e4 11. de5 #e5 12. Ad2?! f5 13. ДеЗ ^e7 14. &e2 [14. ДЬ8? fe4-+] fe4 15. -»e4 -®-e4 16. Де4 £>f6 17. ДГ6 0-0 18. Ag5 Ag7!T Bhend; 12. ^fe2oo 20 Bhend 21 5... g4 6. Af4 [6. 0-0 gf3 7. ЖЗоо] gf3 7. #f3 ^h4 [7. . . £}f6 8. Ag5 Де7 9. 0-0 £>bd7 10. £сЗ сб 11. gf2 12. e5±C Aljehin; 7... Деб!] 8. ДgЗ «-f6 9. -&b3 £>h6 10. gfl g,e7 11. £>c3co-> Dahl — Dahnberg, Sverige 1968; 5... 5g7 22 6. c3?l <yc6!=F; 6. 0—0 Ag7 7. сЗоо; в. h4 Ag7 — С 38/1 23 6... g4?! 7. £>h4 f3 8. Af4! [8. 0-0 Д 9. £)f3± Malich] £>d7 9. ^d3 «-f6 10. £>c3 сб 11. 0-0-0 £>b6 12. e5 de5 13. de5 -&e7 14. Af7! 1 : 0 Harter — Kapisch, Stuttgart 1955; 6... Ag7!? 24 7. gf4? g4 8. £>gl »h4 9. ®fl £>f6 10. £>c3 g3 11. ®g2 gh2 12. gh2 gg8 13. ®>hl (Spaski — Portisch, Budapest 1967 — 3/238) '^g3! T 28 8. ДЬ5 ДЬЗ 9. gf2 £>f6 [9. . . £>ge7 10. gf4 gf4 11. ДГ4 аб 12. Дсб £>сб 13. £>c3 #d7 14. ДеЗ 0-0-0 15. £}h4= Kordnoj — Malich, Amsterdam 1972 — 14/245; 9. . . fg3T] 10. d5 a6T Malich 28 9. gf4! Spielmann 27 Malich 28 4. £}c3 d5 5. e5 [5. ed5 — C 36/6] £>e4 6. £>e2! [6. d3 £>c3 7. ЬсЗ g5 8. d4 g4=F Gun- sberg — Mieses, Wien 1903; 6. Де2 g5 7. 0—0 4)c64- Spielmann — Bogoljubov, Berlin 1919] g5 7. d3 g4 [7... £>c5 8. h4 g4 9. £>fd4] 8. £}f4 gf3 9. de4!oo Glazkov 28 4. . . £>e4 5. d3 [5. d4 d5 6. ДГ4 c5 7. £)bd2 £>c6oo Krasnov — Averbah, SSSR 1970 - 9/182] £g5 6. ДГ4 £je6 7. Ag3 d5 8. £>c3 d4 9. £>e4 £>c6 10. Де2 Де7 11. 0-0 0-0 12. ,8'd2± ToluS — Averbah, Kislovodsk 1960 30 6... d6? 7. &g5 g6 8. -S-fS f6 9. Дс4 •»e7 10. hg3 fg5 11. gh5 gh5 12. «•hS ®d7 13. Ag5 ®'g7 14. e64---► Ajrapetov — Tinger, SSSR 1952 31 8. hg3 £)g3! 9. #f3 £)f5 10. £>h7 Де7- + Glazkov 32 Ceremisin 38 5... g6? 6. d4 Ag7 7. g4! + - Koblenc — Zolomanski, SSSR 1946; 5... c5?! (Aljehin) 6. £>c3 d5 [6.. . £>c6 7. £>d5±] 7. ed6 Деб 8. d4± 34 6... ДЬ4? 7. <®dl 0-0 8. g4! fg3 9. #g2 [9. #e4? g2! 10. Ag2 Де7=] Де7 10. hg3-|— Randvir — Tepaks, SSSR 1946 33 7. £>c3!? d6 8. Ad2! de5 9. de5 ДЬ4?! 10. g3 fg3 11. 0-0-0 Ad7 12. hg3 £>g3 13. »h2 £}hl 14. £h4 Ag4 15. Ad3 Adi 16. 4}f5H— Basman—Griffith, Bognor Regis 1971; 9... Де6!?оо 38 8. hg3? &g3 9. ЙЪг £>hl 10. Ad3 f5 [10... g6? 11. •Й’Ьб!-»; 11. ДЬбД £}bd2, 0-0-0] 11. Дс4 [11. ef6 g6! 12. £}g5 h5 13. Ag6 ДГ6-+ Aljehin; 12. Ag6 hg6 13. £>g5 ДЬ4 14. сЗ ge8 15. ®dl Ж6-+ Keres; 11. £}c3! BronStejn] ®h8 12. £>c3 b5! 13. £}b5 d5 14. ed6 cd6 15. Ad5 Ad7 16. Да8 ДЬ5 17. Af4 <Lc6 18. 0-0-0 £>f2 19. Дсб Дсб 20. •S-f2 ДГЗ 21. ЖЗ Ag5- + ; 8. £>c3 d5 9. Ad2 [o 9. Ag2; 9. fj-g2] <Lc6 10. 0-0-0 Ag4T Keres — Aljehin, Salzburg 1942 37 10. ДеЗ? £)сб 11. £}c3 de5 12. d5 £>b4 13. £}e5 •g’cST Randvir — ToluS, SSSR 1945; 10. Ad3!?de5? 11. £>e5 -&d412. #e4+- 38 10... ^fdl 11. £g4 S’g4 12. Де2 -g-g3 13. #f2 -&f2 14. <£>f2 £>c6 [14... de5 15. de5 Дс5 16. ®g2 £c6 17. gh5±] 15. gh5± Nej - Banik, SSSR 1952 38 11. £}g4? ^jhl 12. #hl de5—+ Gusev - Sderbakov, SSSR 1949 48 12. Af4? Де4 13. £>f3 £>h5-+ Wade — Alexander, London 1951 41 5... d5 6. d4 — 5. d4 42 6. d4 — 5. d4 C 34/11 43 0... de5? 7. Af7! [7. £>e5? 'Й'Ь4 8. ®fl Деб! 9. Деб? ^ig3 10. <£>gl Дс5 11. d4 Ad4! 12. -g-d4 £}e2—4- Efimov — BronStejn, SSSR 1942] ®f7 8. £>e5 Д #h5±; в... Дев?! 7. Деб fe6 8. #e2 d5 9. d4 &c6 10. g4!± Pills- bury — Mieses, Wien 1903; 8... £}c6= 44 7. d4 de5 8. -g-e2 Ag4! [8... ДЬ4 9. d5 £>e7 10. &e5 £>f6 11. d6 <&d6 12. Af7 ®f8 13. Af4± Marshall — Mieses, Wien 1903] 9. 0-0 Af3 10. gf3 «-d4 11. ДеЗ #d7T Marshall — Schlechter, Wien 1903 43 14. £>b5 ®d7 15. £>d6 ^d6! 16. £>f4 £>f4 17. Af4 gae8 18. Де5 £>c4 19. 0-0-0 4)e5 20. de5 феб= 48 5.. . g5? 6. £>fd2 £>g7 7. £>e4 Де7 8 . h4± Pachman — Lakes, Praha 1948 ; 6. g4!+ — 47 6. g3 fg3 7. £>g5 g6=F; в. Де2 g5 [6... Qg4 7. 0-0 £>c6 8. c3 g6 9. £>el Де2 10. 0'e2 'Й'е? Bhend — Pachman, Kecskemet 1964; 11. -S-b5 0-0-0 12. £d3± Keres] 7. £>g5 [7. 0-0!] eg5 8. ДЬ5 -&g2 [8... fi-h4 9. ®fl Деб 10. Af3 £>c6 11. £>c3± R. Byrne - Guimard, New York 1951; 9... b6! =F ] 9. -&f3 ^f3 [9... -Й-С2 10. £,c3] 10. Af3 сб И. ДГ4 Af5±L 48 в... g5?! 7. g4! &g7 [7... Ag4? 8. Sgl] 8. h4 Ag4 9. hg5 &e6 10. ДЬЗ ДГЗ 11. -Й-ГЗ &d4 [11... &c6 12. ^>e2 Keres] 12. •S-f4 &c2 13. <®>dl £yal 14. gfl + -; 6... &c6 7. Де2 g5 8. 0-0 gg8 9. f?d3 gg6 10. •Й-Ь5 g4 11. &el аб 12. -g-dS &d4 13. Ad3±f 48 7... g5 8. £>g5± 112
50 Glazkov; 13... h5 14. 4)g2! Keres 51 6... сб 7. cd5 cd5 8. 4>c3± ; 6... £>c6 7. cd5 'Bd5 8. &сЗ ДЬ4 9. ®f2 [9. Де2] ДсЗ 10. ЬсЗ Ди4 11. Де2 0—0 Reti — Nyholm, Opatija 1912; 12. ЬЗ Дс8 13. gel± tffi 52 9... dc4 10. d5 Дс5 11. фЫ £>e7 12. £>g5 £>f5 13. £>ce4+- 83 11. cd5 B-d5 12. h3± Ceremisin 34 14. gf4± MuCnik — Dzalarov, SSSR 1952 35 6. Дс4 £>сб [6... de5?l 7. ДГ7 <$>f7 8. £>e5±; 6... d5 7. Де2 сб 8. £>c3 — 5... d5] 7. £>c3 de5 [7... Ag4 8. ed6 Д46 9. 0-0 0-0 10. £>e4= Euwe] 8. 8x2 [8. 0-0 Ag4T Spielmann—Wolf, Wien 1907] Ag4! 9. d5 [d 9. ДЬ5 Keres] ДГЗ 10. 8-f3 B-h4 11. g3 £)d4 12. «•e4 £>g3 13. hg3 'Bg3 14. <g>dl 0-0-0 T t Glazkov 53 8. .. -g-e7 9. £>d5 £>c6 10. £>e7 £>e5 11. £)e5 Деб 12. d5 ч— Reti—Szdkely, Opatija 1912 87 9. ДГ4 0-0 10. 8x7 ДГЗ 11. gf3 #d4T 53 11. Деб Д46!Т Glazkov 53 12... аб 13. Д43 £>c6 14. «-64 g6 15. ДГ4со Vukievic — Karaklajic, Jugoslavia (ch) 1958 30 7. g3?! fg3 8. £>g5 g6 9. 8f3 f6! 10. hg3 fg5 11. gh5 gh5? 12. 8h5 ®d7 13. Ag5 Де7 14. ДЬЗ Феб 15. 8h6 фЬ5 16. ДП + -; 11... g4!—|- Ceremisin 31 8. £}c31? Keres 32 10. £jd5? 8d5 11. 8c4 ДЬ4 12. <£>f2 •8x4 13. Дс4 £)d4—(- 33 12. . . 0-0-0 13. -8x4 Д42 14. gd2 8c4 15. Дс4 f6 16. Деб фЬ8 17. Ag4 g6 18. ДН5±± 34 13... 8al 14. фс2 8a4 15. фЫ £>e7 [15.. . Дd2 16. dc6±] 16. 8b5 8b5 17. ДЬ5 сб 18. ДЬ4±; 13... Д<12 14. £>d2 8d5 15. 8h5 8x5 16. 8e5 £)e5 17. gel f6 18. £>c4 0-0-0 19. £)e5 fe5 20. ge5 ghe8 21. ge8 ge8 22. Даз±± 38 5... d5 6. d4—5. d4d5 6. £jc3 сб 7. Де2 83 6. £jg5? 8g5! [6... £jg3? 7. hg3 8g5 8. g4! -8x5 9. d4±Q] 7. ДИ5 8g2l 8. 8f3 8f3 9. ДГЗ £>c6! 10. Деб dc6 11. d4 ДЬб 12. gfl ДГ5 13. £>аЗ ДГ8 14. gf4 Ag6^± 37 7... g4 8. £>el d5 9. £>d3! f3? 10. ДГЗ! -I— Glazkov 38 8. c4 сб 9. £>c3 [9. cd5!? cd5 10. £>c3] Деб 10. cd5 Ad5 [10... cd5 11. 8d3] 11. £jd5 cd5 [11... 845 12. £>g5 gg5 13. ДГЗ Д ДЬ5±] 12. 8d3 gg6 13. £>h4± Glazkov 88 10. £jf5 ДГ5 11. 8f5 £)g7 = 70 11... ДГ5 12. -8-f5 8d7 13. gf4+- 71 Glazkov 72 6. ed6?! Ad6 7. d4 0-0 8. 0-0 Дg4 9. c3 geSTC Schmidt—Pachman, CSSR 1943 73 7... 8d4 8. ®hl £>f6 9. £>d3 Д46 [9... g5? 10. ЬЗ! B-al 11. ДЬ2 8a2 12. ДГ6 gg8 13. Ag4! + -] 10. сЗД £)f4± 74 Cigorin — Marco, Wien 1903; 8... 4}g3? 9. hg3 fg3 10. ДЬ5! сб 11. B-h5 g6 12. £>c6 £>c6 13. Bx5 B-e7 14. B-h8 ф47 15. 8h7+- 78 10. 4}d3 g5T Prins — Jackson, England 1935 78 14. Д43± J » | C35 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. ^f3 Ae7‘ 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 Де22 £if63 d34 d5 e5 <ig4 Af4 f6 d48 0-0 0-0 fe5 £)e5 £e5 Де58 = 2 £>c3 Ah4 <g>e2 Ag57 d48 Ah6 ®f28 Дс4 £g4 ®gl 0-0 h3 £}e3 J.e3 fe3 ®h2 d6“ ± 3 . . . d5 ’ 4^d5 £)f6 £)f612 •g-f6 d413 £)c614 c3 J.g4 •g-d2!18 g5 ®dl18 0-0-0 Фс2 •g-h617 ± 4 e518 £g4« d4 ^e3 Ae3 fe3 Ac4 d6 0—0 0-0 •g'dS 4)c6 ed6 Jld62e C)e4 Ae7 = 5 . . . d4 d5 ^.d321 4)e4 de4 4)e422 Ae4 Ad6 0-0 0—023 £>e524 Де5 de5 •S'dl gdl Oic628 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £>f3 Де7 4. Дс4 ДЬ428 5 6 7 8 9 10 11 12 6 g3 fg3 0-0 gh227 <§>hl d5!“ J.d528 4if6 Af733 ®f7 £)h4 gf8 •&f3! ®g8 d3 00 8 Enciklopedlja Sahovsklh otvaranja 113
5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 ФП Ad5 £c3 £}d5 <3h4 £c7 ^a8 'S’el ,®,e4 = d5!31 £>f6 4>>d53a f5 'Й’Ь4 <S>d8 fe4 'Й’Ьб!33 ge834 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. &f3 J.e7 4. J.c4 £>f6 5 . 6 7 8 9 10 11 12 13 8 £>с333 ^e53e ДЬЗ g3 0-0 ФЫ d4 ФЬ2 + - <^e4! £jd61 2 3 * 5 * 7 8’ ДЬ438 fg3 gh2 ДГб39 b6 ДЬ7 g6" 9 . . . . . . Ad5 ЬсЗ 0-0 Aa3 Дс5 •g-hS T . . . d5!? £c3 ®f8 Ad6« Де5 c5!43 Ad6 'g'C? 10 . . . . . . d4 &d3 gf3 ДеЗ <2>d2« •©•fl - + . . . <ig5! d6 f3" &h3 0-0 ДГ6« 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £f3 Де7 4. Дс4 &f6 5. e5 £>g447 6 7 8 9 10 11 12 13 14 11 0-0« d4«» ed6“ £>c332 ^e2 ЛеЗ =F d5 Ad6 0-0 <3e3 fe3” 12 g-e2!? d4 Af4M de5 £}c3 &d4 £d5 g3 gdl34 0-0 d6 de5 <3c6 £d4 •®'d4 ДЬ4!?33 @Ъ2 сб37 13 ^c3! d4« de5 £dl Деб h3 Af4 <3e3 c3 ± d6ee de5eo g-dl Деб fe6 £}h6 0-0-0 ghf8" 14 . . . ^62 еб g3 = Ah4 0—0*3 d6 £}h6 ДГ6- 1 Cunningham 2 4. d4 d5 [4. . . Ah4 5. фе2 d5 6. e5 Де7 7. Af4± Pachman — Petrik, CSSR 1943] 5. e5 [5. ed5 Ah4 6. фе2 Af6=F Keres] g5 6. Ad3 Деб 7. h4 g4 8. £}g5 Ag5 9. hg5 'S'gS 10. g3oo Mudnik — Anudriev, SSSR 1951 8 4... d5 5. ed5 £>f6 6. 0-0 0-0 7. c4 сб [7... b5 8. cb5 £>d5 9. £>c3 Ab7 10. d4 c5 11. £d5 ^d5 12. Af4± Heuer - Nej, SSSR 1959] 8. dc6 £>c6 9. d4 Ag4 10. d5 Af3 11. Af3 £>e5 12. Af4 £>c4 13. £>c3±O; 4... Ah4 5. 1 Ae7 6. d4 g5 7. h4 g4 8. £}e5 h5 9. Дс4 gh7 Solncev — Vasiljduk, SSSR 1957; 10. Af4!±0 * 5. £}c3 4. 4>c3 5 8. 0-0 £>c6 9. ef6 Ac5? 10. d4 #f6 11. dc5 #f4 12. £>c3 Деб 13. £>d5 Ad5 14. #d5 #e3 15. ®hl &f2 16. gf2 #f2 17. Ab5 4— Santasiere — McCormick, USA 1954; 9. . . £tf6! = • BronStejn — Ivkov, Baden 1957 7 5... Ae7 6. d4 g5 7. h4 [7. ®f2 d6 8. Ac4±] g4 8. £}el Ah4 9. Af4±0 Keres; 5. • • f5 6. d3 fe4 7. de4 d6 8. Af4±0 Keres; 5. • • d6 6. d4 Ag4 7. Af4 £>c6 Euwe 8 6. d3 Ah6 7. £>d5 сб [7. . . 8. £tf4] 8. &f4 d5 9. ed5 cd5 10. ®f2±0 Zak 8 7. g3 fg3 8. hg3 d6 9. Af4 £}c6 Heuer - Uusi, SSSR 1963; 10. ®f2± Keres 10 7... g5 8. Ac4 d6 9. h4! [9. gfl g4 10 . ®gl!oo] g4 10. £}g5±-> 11 13. gfl±O Euwe 12 7. £>h4? £>e4!- + ; 7. £>c3? £>g4! 8. d4 £if2 9. 'S’el Ag4- + 13 8. e5 #e7 9. d4 0-0 10. g3 Ag5 11. gf4 Ah6 12. ffreli Prins — Zuidema, Neder- land 1965; 8. .. #a61? 14 8.. . 0-0 9. #d3! [9. #d2 ge8 10. e5 Ag4 11. #f4 #f4 12. Af4 c5!=F] Ag4 10. e5 #b6 11. Af4? £>c6 12. gdl gad8 13. c3 gfe8 14. g3 Af6 15. #c2 Ae5 16. de5 £>e5- + Hartston — N. Littlewood, England 1965; 11. g3!± 15 10. <$>d3? 0-0-0 11. фс2 ghe8 12. Ad3 Af2 13. #fl Af3 14. gf3 Ad4 15. cd4 £b4 16 . ФЫ gd4 17. Ac2 £>c2 18. фс2 #c6 19. ®bl gde4’- + 18 11. ®d3? Af3 12. gf3 £>e5- + 17 13. £>h4 ^h4 14. g3!±ffl 18 5. Ae2 d5 6. ed5 &d5 7. £>d5 #d5 8. d4= 19 5... fth5 6. Ae2! 20 11... cd6 12. gael Ag4 13. ge3 <g>h8 14. £>d5 Ag5 15. £>g5 #g5 16. gg3 #h5 17. 4}e3 Ad7 18. £}f5±-* Spaski — Holmov, Moskva 1964 114
21 6. ed5 43d5 7. Дс4 Деб 8. «е2 43c3 9. ЬсЗ Дс4 10. «c4 Ad6 11. «Ь5 £>d7 12. «Ь7 «e7 13. ®f2 0-0 14. gel «f6 15. c4= Spaski — Liberzon, SSSR (ch) 1960; 6. e5 43e4 7. Ad3 [7. Af4? ДЬ4Т] ДЬ4?! 8. 0-0 4)c3 9. ЬсЗ ДсЗ 10. gbl 43c6 11. Af4 £>d4 12. £jg5 43f5 13. £>f7±->; 7... f5! = 22 7... 4)c6 8. Af4 0-0 9. c3 43e4 10. Де4 ДЬ4 11. фП Ag4? 12. «d3 фЬ8 13. 43h4 «Ь4 14. Дс7± Lukin — Fajbisovid, SSSR 1967 32 9... £}d7?! 10. «d3 h6 11. c4 c5 12. b4 cd4 [12... cb4 13. c5 Дс7 14. сб Ьсб 15. Деб gb8 16. Hel + -] 13. c5 Де7 14. Af4 0—0 15. 4)d4 4}f6 Spaski — Najdorf, Varna (ol) 1962; 16. gadl± Jffl 23 10. «d3 h6 11. c4 c5oo Keres 23 13. Af4±± Keres 23 4... d5 5. Ad5 4)f6 6. £>c3 43d5 7. 43d5 g5 8. d3 сб 9. 43e7 «e7 10. «e2 43a6 11. h4 g4 12. 43d4 «e5 13. Ad2 gg8 14. ДсЗ± fffl Tringov — Pedersen, Moskva (ol) 1956 27 6... d5 7. Ad5 4}f6 8. ДГ7 ®f7 9. e5 ДЬЗ 10. ef6 Afl 11. «fl gh2 12. фЫ Af6T Krejdik— Schlechter, Wien 1915; 7. ed5!? 23 7... 43h6 8. d4 d5 9. Ad5! [9. ДЬб dc4 10. 4)e5 0-0!“] ДЬЗ 10. ДЬб ДП 11. «fl [11. Ag7? gg8 12. ДЬ7 ДЬЗ 13. Де5 43d7 14. Да8 4}e5-+] 0-0 [11... gh6 12. Af7+-] 12. «g2 «f6 13. ДеЗ [13. Ag7!+-] сб 14. 43c3 cd5 15. £jd5 «d8 16. 43h4 «Ь4 17. Ag5 «Ь5 18. £>f4 1 :0 Baretic - Ure- movic, Jugoslavia 1957; 7... d6 8. Af7 ФГ7 9. 43e5 фе8 10. «h5 g6 11. 4)g6±-*; 7... AfO 8. £je5! d5 9. Ad5 Де5 10. «Ь5 «d6 11. «f7 <£d8 12. d4±-> 23 8. ed5 Af6! [8... Де7 9. 43e5 4)f6 10. d6+-] 9. d4 4)e7 10. 43g5 Af5 11. 43c3 Ag6 12. Af4 0-0-+ 33 9. ДЬЗ 4)e4 10. «е2 «e7 11. Af7 <£f8 - + ; 9. 43h4 43d5 10. ed5 «Ь4 11. «е2 фч!8 12. «Ь2 «Ь2 13. фЬ2 f6T; 9. 43с3 43d5 10. 43d5 Ag4T 31 5... Af6 6. d4! [6. e5 Де7 7. d4 d5 8. Де2 f6!±] g5 7. h4 g4 8. 43e5+- Keres; 5... d6 6. d4 Ag4 7. Af4 «f6 8. ДеЗ 43e7 9. 43bd2 h6 10. ЬЗ Af3 11. 43f3 43d7 12. ®gl Ag3 13. «d2± 32 7... 0-0?! 8. d4?! £jd5 [8... сб? 9. ДЬЗ Ag4 10. Af4±] 9. 43d5 f5 10. 43h4 fe4 [10... «Ь4 11. e5±; 10... f3! Keres] 11. «Ь5 Деб 12. c4 сб 13. 43f4 (Larson—Kredmar, corr. 1962) «d4!^; 8. d3!± 33 12. . . «e7 13. «f2 43c6 14. Ь4 «Ь4 [14... e3 15. de3? fe3 16. «еЗ «f6; 16. ДеЗ gf8 17. gdl Ad7 18. Af4g5—+; 15. «el! 43d4 16. de3 fe3 17. ДеЗ 43c2 18. «d2 фе8 19. «с2 + —] 15. «Ь4 ®d7 16. «g4 ®d8 17. «g7± Lowtzky 33 14. «f3 «e5 15. фТ2 «с5 16. фП «е5 [16... 43с6? 17. 43с7 фс7 18. d4 «с4 19. «d34— Andersen — Horsmen, England 1954] 17. «f2!? f3!oo 33 5. d3 d5 6. ed5 £>d5 7. Ad5 «d5 8. Af4 0-0! 9. 0-0 [9. Дс7? ge8S0] Af6=; 5. «e2 d5 6. ed5 £>d5 7. £>c3 [7. Ad5 «d5 8. £>c3 «f5 9. d4 сб 10. 0-0 Деб 11. 4)e4 0-0 12. £>e5 g5 13. g4 + —; 11... h6 12. Af4! «f4 13. £>e5 «Ь4 14. g3 «ЬЗ 15. 43f2 «f5 16. 43e4= Glazkov] £>c3 8. dc3! [8. ЬсЗ 0-0 9. 0-0 4)d7?! 10. d4 Ad6 11. ДЬЗ± Filipowicz—Brzoska, Polska 1965; 9... &c6! 10. d4 Ad6=F] 0-0 9. Af4 Дс5 10. 43g5 ± -» > Dementjev—Vasiljev, SSSR 1972; 5... 0-0!? 33 6. Af7 ФГ7 7. 43e5 ®g8! [7... феб? 8. 4)e4 d5 9. «g4 фе5 10. d4 ®d4 11. c3 + —> Lutikov — Kordnoj, SSSR 1951] 8. 4}e4 Ah4 9. g3 «e7—I- Panov; 6. 0—0 4}f6 [6... 43c3? 7. dc3 0-0 8. Af4±-> Keres] 7. d4 d5 8. Ad3 0-0 9. Af4 £>c6- + ; 6. 4}e4 d5 7. Ad3 de4 8. Де4 f5 9. Ad3 «d6 10. «e2 £>c6 11. c3 Ad7 12. Ac2 0-0-0 13. 0-0 g5- + Stoltz—Reicher, Bucuresti 1953 37 6... ДЬ4 7. g3 «e7 [7... fg3 8. Af7 ФГ8 9. 0-0 gh2 10. ФЬ2 Ag3 11. ®g2 «Ь4 12. 43f3 1:0 Keres-Villard, corr. 1952] 8. 0-0 «e5 9. d4 £>c3 10. ЬсЗ «a5 11. Af7! ф£7 12. gh4 gf8 13. gf4 ®g8 14. gf8 ®f8 15. «f3H------► Noordijk — Thomas, corr. 1948 33 7... 4)св 8. d4 0-0 9. 0-0 4)e5 [9... &e8 10. Af4 4)f6 11. £>d5 £>d5 12. £>f7 gf7 13. Ad5 Af6 14. «Ь5 «f8 15. Дс7 g6 16. «f3 ®g7 17. Af7 «f7 18. Де5 1 :0 Novikov—Bikov, SSSR 1956] 10. de5 43e8 11. Af4 d6 12. «Ь5 de5 13. Де5 Деб ± -> Kozlov—Gorskov, SSSR 1955; 7... 0—0 8. 0-0 43c6 9. d4 43e5 10. de5 43e8 11. Af4 d6±0-> Keres 33 10... 0-0?! (Euwe) 11. d4! [11. «Ь5? «g5 12. 43f7 43f7 13. Af7 фЬ8Т Stejn - Mostertman, Beverwijk 1957] Af6 12. «Ь5 43c6 13. gf3! g6 [13... h6 14. ДЬ6+-] 14. 43g6-l— van den Так 33 13... 0—0 14. 4}g4 43e8 15. Ag5! Ag5! 16 . Af7 фЬ8 17. Ag6+-; 13... g6 14. «Ь6 Ag7 15. 4)f7 ДЬб 16. 4)d6 cd6 17. Af7 фе7 18. ДЬ6-|— Podgorny — Stulik, CSSR 1956 31 8. dc3 ДЬ4 9. ФП [9. g3 0-0] ДебТ Keres 32 9... 4)c6 10. 43c6 Ьсб 11. Дс4 ДЬ4 12. фП± 33 11... ф£7? 12. «Ь5 ф£6 [12... g6 13. «е5 ge8 14. «f4-|------>; 12... ®g8 13. «е5 43с6 14. «е4 Ь6 15. gf4+-] 13. gael Af5 14. ge5 фе5 15. «f7 «d2 16. ДсП— Schuster — Karl 1957 33 8... сб 9. 43f4 d5 10. Ad3 4)d7 11. 4)h5 g6T Sydor — Kwileczki, Polska 1955 33 d 11. «e2 Keres 33 Nej - Cukajev, SSSR 1956 37 5... 43h5 6. 43c3 Д 0-0± Keres 8* 115
48 в. h3? ДЬ4 7. фП £>f2 8. Ml £>hl 9. S’h4 £>g3- + ; 6. d4 d5 7. ДаЗ [7. ДЬЗ ДЬ4 8. фП Ь6!Д ДабТ Kramer — Euwe Leeuwarden (m) 1941] ДЬ4 8. фе2 £}f2 9. •g'el £>d3 10. -Й-114 £>cl 11. gel #h4 12. £>h4 £>c6 13. c3 0—0 14. <3?f2 f6T f Lutikov — Estrin, SSSR 1951 43 6... d5 7. ed6 Дав [7... fj-d6 8. d4 0—0 9. £jc3 £>e3 10. ДеЗ fe3 BronStejn — Koblenc, SSSR (ch) 1945; 11. £>b5 fj-d8 12. £>e5 Деб 13. Деб fe6 14. gf8 Д18 15. M4 ±T > Boleslavski] 8. gel Ф18 9. d4 g5 Hin- dre — Rozenfeljd, SSSR 1949; 10. h3± Keres 80 7. gel ? Дс5 8. d4 £>d4! 9. £>d4 -g-h4- + “ 8. ДЬЗ g5 [8. . . &e3=] 9. c4 dc4 [9.. . Деб 10. cd5 Ad5 11. Да5 «•dS 12. £>c3 #d7 13. h3 h5! 14. hg4 hg4 15. £>h2 g3!=F-> »] 10. Дс4 £>d4 11. M4 M4 12. £jd4 Дс5 13. gdl 4)e5—(- Euwe; 8. Де2 £}e3 9. ДеЗ fe3T 82 9. gel foe! [9... фГ8!?] 10. h3 [10. £>c3 0-0 11. h3 £jf6 12. £>e5 £>g6T] £>h6 11. £>e5 Де5 12. ge5 £>f5 13. сЗ 0-0T Euwe 83 Keres — Alatorcev, SSSR (ch) 1950 84 8. £>c3 c5?! 9. еб fe6 10. Деб ®h8 Vasiljduk - Mudnik, SSSR 1958; 11. Дс8 •&c8 12. 0—0±; 8. . . de5 9. de5 £>c6 10. Д14 — 8. ДГ4 88 12... Дс5 13. сЗ #f2 14. М2 ДГ2 15. фе2 ДЬб 16. Ф13 ge8 17. £>b6 ab6 18. еб 1 :0 Ceremisin — Kusin, SSSR 1957 84 14. 0-0 Дав 15. h3 c6T 87 14... Да8!=р; 14... св 15 £>c7 #64 16. даг M7 17. £>a8 £>e5 18. 0-0 Ag4 19. ДЬ4 Де2 20. Де7 Де7 21. Де2 ga8T± Pietzsch — Fuchs, DDR 1961 88 6... £)сб 7. d4 d5 [7... d6 8. Д14 de5 9. de5 0-0 10. h3 £>h6 11. #d8 Дав 12. 0-0-0 t>f5 13. g4 £)fe7 14. ghf 1 ± Glazkov - Vorkin, SSSR 1971] 8. £}d5 ДЬ4 9. фП £>a5 10. ЬЗ сб 11. £>f4 £>c4 12. bc4 £>f2 13. Ml £)hl 14. #h4 M4 15. £>h4 g5 16. £>h5 gh4 17. d5 b6 18. <Lf6 фав Wade — Bouwmeester, Mont Pelerin 1955; 19. £>e4oo 88 7. ed6 Даб [7. . . M6 8. М2 BronStejn] 8. М2 M7 [8... ФГ8!? 9. 0-0 £>c6°o] 9. M7 фе7 [9... Де7 10. d4 Даб 11. £>e4± BronJtejn — Lemoine, Munchen (ol) 1958] 10. £}d5 фав 11. d4 ge8= Keres 80 7... ДЬ4? 8. фП £>еЗ 9. ДеЗ fe3 10. М3 Ag5 11. ed6 [11. £>d5? сб 12. £>e3 d5 13. ДЬЗ 0-0=] cd6 12. M4 Де7 13. ^g5+- Lenta — Bulgakov, corr. 1971 •* 15. ДЬб gh6 16. gadl Ag5±± Bron- stejn — Holmov, Moskva 1971 82 7. g3 fg3 8. 0-0 £>f2 9. -&e2 £>h3 10. ФЫ £>f4 11. Д17 <®f8 12. ДЬЗ Д16?! 13. ef6 £}e2 14. £>e2 g2 15. ®g2 d5 16. d4oo Pupel - Ivanov, SSSR 1959; 12... £}e2= 83 7... d6 8. ed6 cd6 9. М2 Де7 10. d4± 84 Glazkov; 10... fg3? 11. hg3 £>f5 12’ ef7±->» C36 1. e 4 e5 2. f4 ef4 3. 3 d5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 ed5x Ad62 Ab53 Ad74 Ad7 £>d7 0-0 ^e7 c4 0-0 d4 b6 £>c3 ^g6 ^d3 Ad2 •g-d78 4- 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £>f3 d5 4. edS £>f6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 c4 b5?!8 4)c3!7 bc4 J.C4 Ad6 d4 0-08 £ibd7 0-0 £)e5 4}e5 de5 Ae5 J.f4 J.f4 gf4 3 сб d4e cd5 c510 <)c6!” Af4 Ae7 4)c3 0-0 Ab5 Oie4 0-0 J.g4 'Й,а4 £f3 gf3 £)g512 + 4 . . . ДЬ4 4)c3 cd5 Af4 0-0 Де213 dc414 Ac4 £id5!18 Ad218 4)b6 Аьз- Se8 Ae6 =F 5 Ac4 £jd518 Ad519 •g'dS &c3 #d8!28 0-0 Ле7 d4 0-0 J.f4 £)c6 — 6 ^)c3 Ad621 J.c422 0-0 0-0 4)bd7 d4!23 £>b6 £b3 Ag4 •8-d324 -f- 7 4)d5 £)d528 $-d5 d4 &f4 Ag4?!28 £c6 Ac7!27 ®d728 J.g3 ge8 <$>f2 <g>c8 c323 zt 116
5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 . . . . . . c430 ®f233 '©•a4!33 J.d2 gel ^c2 oo . . . Ae7! ^e431 Af5 0-0-0 ^c2 Дс234 9 ^.b5 Дс4зв Де237 0-0 c4 d4 £ic3!38 i Ad738 'g'e? £>d5 £>b6 g5 1. е4 е5 2. f4 ef4 3. £>f3 d5 4. ed5 &f6 5. ДЬ5 сб 6. dc6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 10 . . . Дс439 0-0« 43c343 £}е4 ДЬЗ48 d4 с4 ДеЗ = Ьсб £)d540 ^d6« Деб44 Дс7« 0-0 &d7 &еЗ fe347 11 . . . . . . ^c3 0-0 d4 Даз <ie2 ЬЗ с4 ± . . . Де748 0-0 £)Ь6 g5 Деб £)8d7 ДГ64’ 12 . . . d4 •g-e281 £}еб Деб 0-0 g-еб83 оо Ad650 Деб 0-0 fe6 Ьсб •&с7 ФЬ8 £ае884 1 4. e5? g5 5. h3 £}h6 6. d4 £}f5=F Guns- berg — Pillsbury, Wien 1903 2 4... g5? 5. Дс4 [5. ^e2l] g4 6. *^e2 'S'e? 7. £}d4± Levenfis; 4... 'S'dS?! 5. £}c3 •&e6 [5.. . #h5 6. Де2 Ag4 7. d4 Af3 8. Af3 #h4 9. ®fl сб 10. g3± Salvioli] 6. ®f2 [6. Де2 Ad6 7. 0-0 £>e7 8. d4 0-0 9. £>g5± Solncev — Kamesev, SSSR 1946] ^b6 7. d4 8. ДЬ5 Д gel±C Keres; 4... сб?! 5. d4 [5. dc6 £c6 6. Ab5; 6. d4±] cd5 6. Af4 7. Ad3± Keres; 4... Де7 5. Ab5 сб 6. dc6 Ьсб 7. Дс4 Ah4 8. <g>fl Af6 9. d4± 3 5. £>c3 £e7 [5.. . £tf6 — 4. .. 4}f6] 6 . d4 0-0 7. Ad3 &d7 8. 0-0 h6? 9. £>e4 £>d5 10. c4 £}e3 11. АеЗ fe3 12. c5 Де7 13. Ас2Д *^d3± Spaski — Bronstejn, SSSR (ch) 1960; 8. . . £}f6 = 4 5... сб 6. dc6 Ьсб 7. Де2 £}f6 — 4... £>f6 5 13. gael gfe8 14. a3 a5 15. £>b5± Gurgenidze — Radovici, Tbilisi 1960 6 5. . . Ad6 6. d4 0-0 7. c5 [7. Ae2 ge8 8 . 0—0] ge8 8. Ae2 Af8± Berger — Farkas, Budapest 1961 7 6. d4 Ab4 7. &c3 0-0 8. Af4 ge8 9. Ae2 bc4 10. 0—0 АсЗ 11. ЬсЗ £}d5=p Kramer — Euwe, Leeuwarden (m) 1940 8 9. £>e2 0-0 10. Af4 £>b6= Samisch - Thelen, Praha 1943 9 6. dc6? &c6 7. d4 Ag4 [7. . . Ab4 8. £>c3 £>e4] 8. d5 [8. Де2; 8. Af4] Af3 9. *&f3 [9. gf3 Ab4 10. Ad2 0-0! 11. dc6 ge8 12. Ae2 £}e4—1--> L. Steiner] £}e5 [9.. . £}d4 10. ^d3 Ac5] 10. ^f4 Ad6=FC; 6. £>c3 cd5 7. cd5 £>d5T 10 7. Af4 Ab4 8. £>c3 — 6. . . ДЬ4 11 7... b6? 8. b4 a5 9. &e5 Ad7 [9. .. ab4 10. Ab5] 10. £>d7 ^d7 11. £>c3 ab4 12. Ab5 £>c6 13. £>a4 bc5 14. ^e2 £>e4 15. £>b6± Litvin — Bruch 1966; 7... Де7 8. Af4 0—0 9. £}c3 b6 10. b4 a5 Keres — Schmidt, Salz- burg 1942; 11. £>a4 £tfd7 12. Ab5±f Keres 12 14. Ag3 £>e6T Tolus-Averbah, SSSR 1959 13 9. Ad3 ge8 [9. . . £>c6 10. 0-0 Ag4= Agejcenko — Holmov, SSSR 1968 — 5/220; 9 .. . dc4! — 9. Ae2] 10. Ae5 [10. £>e5 dc4 11. Ac4 Ae6 12. Ae6 ge6 13. 0-0 АсЗ 14. ЬсЗ £}c6= Samisch — Schmidt 1943] £}c6 [10... Деб 11. c5 £}g4 12. 0-0! АсЗ 13. ЬсЗ £>e3 14. Ah7 ®h8 15. ^d2 £>fl 16. 'ЙЬб f6 17. ^h5H-----► Reti — Duras, Opatija 1912] 11. 0-0 &e5 12. £>e5 dc4 13. Ac4 Де6= 14 9.. . £>c6 10. 0-0 Ag4 11. аЗ АсЗ 12. ЬсЗ £>e4 13. gel ± Johannessen — Gragger, Marianske Lazne 1961 15 10... ge8 11. Ae5! [11. £}e5 Деб 12. Деб ge6 13. 0-0 ДсЗ 14. ЬсЗ £>c6T] &с6 12. 0-0 £>е5 13. £>е5 [13. de5? ^dl 14. gadl £>g4 15. £>g5 ДебТ] Де6=; 10... Ag4 11. 0-0 £>c6 12. аЗ [12. d5 Дс5 13. ®hl £>d4 14. ^d3 &f3 15. gf3 Ah3=F] Aa5 13. Ag5 Af3 14. gf3 ^d4 15. ^d4 £}d4— Bronstejn — Nikolajevski, SSSR 1971 16 И. Ag5? £>c3! 12. ЬсЗ ДсЗ 13. ®f2 ^c7- + ; 11. Ad5 ^d5 12. 0-0 ДсЗ 13. ЬсЗ £}c6=F 17 Obuhovski — Makovski, SSSR 1960 18 5. . . Ad6 6. 0-0 0-0 7. &сЗ сб [7. . . £>bd7 — 5. £>c3] 8. d4 cd5 9. £>d5 Деб 10. £>f6 ^f6 11. Деб fe6 12. £>e5 Де5 13. de5 •^e7 14. Af4 ,^c5= Bronstejn — Matanovid, SSSR—Jugoslavija 1962; 11. Де2!± 19 6. 0-0 Деб 7. ДЬЗ Ad6? 8. c4 £>e7 9. d4 £}g6 10. c5!± Bronstejn — Zajcev I., SSSR 1969 - 8/195; 7... Де7 = 20 7... #h5? 8. d4 Ad6 9. ^e2± Leon- hardt — Szekely, Opatija 1912; 7... ^f5! 8. ^e2 Деб!^ Glazkov 21 5... сб?! 6. d4 £|d5 [^ 6... Ad6] 7. £>d5 #d5 8. c4 ^e4 9. <$>f2±Q Reti - 117
Griinfeld, Kaschau 1918; 5... ДЬ4 6. Дс4 [6. ДЬ5 сб 7. dc6 О-О!Я] 0-0 7. 0-0 сб [7.. . &bd7 8. d3 £Ь6 9. ДГ4 £tfd5 10. £>d5 £}d5 11. Ag5± Cigorin — Schlechter, Nurnberg 1906] 8. dc6 &c6 9. d4 ДсЗ 10. ЬсЗ #c7±dP Cortlever — Prins, Leeuwarden 1940 22 6. Де2?! 0-0 7. 0-0 £>bd7 8. d4 £>b6 9 . £}e5 £}bd5=F Aurbach — Duras, Opatija 1912; 6. ДЬ5 сб [6.. . Ad7 7. ^e2 ^e7 8. #e7 фе7 9. Дс4 Se8 10. 0-0 ®f8 11. d4A 4}e5± Evans — Filip, New York 1950; 6. .. &bd7!? Keres] 7. dc6 Ьсб 8. Дс4 [8. #e2 ®d7!] 0-0 9. 0-0oo 23 8. аЗ £>b6 9. Да2 Ag4 10. d4 ^d7+Q SSmisch — Pachman, Praha 1943 24 Д 11. &e5± 23 6. Дс4 £>c3 7. ЬсЗ Ad6T-; 6. ДЬ5 сб 7. #e2 Деб 8. Дс4 Де7 9. &d5 cd5 10. ДЬ5 £}c6T Rubinstein — Tarrasch, Meran 1924; 6. Де2 £>c3 7. ЬсЗ Ad6 8. d4 0-0 9. 0-0 &c6 10. c4 b6 11. c3 Ag4 12. £>el Де2 13. ,®'h4 14. £}f3 •Q’hS^p Spielmann—Nyholm, Opatija 1912 23 7... Ad6? 8. c4 ^e6 [8. . . ^e4 9. <g>f2 ДГ5 10. c5 Де7 11. ДЬ5! сб 12. Дс4Д gel Ч----► Schlechter — Mieses, Wien 1903] 9. ®f2 ^f6 [9. . . c5 10. ДЛЗ ^h6 11. Sei <g>f8 12. #e2 Ad7 13. b4 + ~ Reti - Nyholm, Baden 1914] 10. c5 Де7 11. *&d2! g5 12. Ь4Д ДЬ2±^ al - h8; 7... £>c6 8. ДГ4! [8. Де2 Ag4! 9. ДГ4 — 7. .. Ag4] Ag4 9. Дс7! — 7... Ag4 »7 Stoltz; 9. Де2 0-0-0 10. сЗ Ad6= Cigo- tin — Tarrasch, Peterburg (m) 1893 28 9... ДГЗ 10. ^f3 *^f3 11. gf3 Sc8 12. ДГ4 &d4 13. 0-0-0± Stoltz - Rellstab, Swinemiinde 1932 29 Spielmann — Eliskases, Semmering (m) 1937; 12... h5 13. #ЬЗ! #f5 14. ^b5 ^c2 15. ®gl + - 80 8. Ad3?! g5 9. 0-0 [9. #e2? ДГ5 10. ДГ5 'S'fS 11. g4 ^d7=F Yates — Rubinstein, Hastings 1922; 12. £>g5? &c6 13. c3 0-0-0 -+->] Ag4 [9... g4 10. £>el #d4 11. ®hl T->>] 10. c3 &c6 11. #a4 [11. ^ЬЗ ^b3 12. ab3T] 0-0 12. Ad2 h6 13. gael ДГ6 14. Де4 #d6T 81 8.. . ^d6 9. c5 W6 10. #d2! [10. ДЬ5?! сб 11. Де2 ДебТ Kordnoj — Borisenko, SSSR 1950; 10. ^е2Д ^e4± Stoltz] g5 11. Ь4Д ДЬ2±^ al—h8 82 9. Де2 &c6 10. 0-0 ДГ5 11. Sei 0-0-0 12. ДП ^c2= Spielmann — Milner-Barry, Margate 1938 83 10. Де2 £>сб 11. Sei 0-0-0 12. ДП &c2 13. 'Й,с2 Дс2 14. ДГ4 (Novikov — Bori- senko, SSSR 1956) She8T ; Ю. c5 £>c6 [10. .. g5? И. ДЬ5 сб 12. Sei #c2 13. #c2 Дс2 14. Дс4± fffi Stoltz] И. ДЬ5 ^d5 12. ДГ4 [12. Sei Де4 13. ^e2 f5T] 0-0-0 13. ДеЗ ДГ6 14. ,Й’а4 Де4! (Kieninger — Eliskases, Stuttgart 1939) 15. Деб #c6 16. ^сб Дсб=р I Keres 34 14. ДГ4 She8 15. d5oo 35 5... 4)bd7 6. 0-0 [6. c4 аб 7. Да4?! b5!=Ft; 7. Ad7! Ad7 8. 0-0±] £>d5 7. c4 £if6 8. d4 Де7 9. ДГ4 0-0 10. Да4 &Ь6 11. ДЬЗ Ag4 12. &сЗ сб 13. #d2± Bronstejn — Ragozin, Stockholm (izt) 1948; 7. . . £}b6!? Keres 38 6. ^e2 Де7 7. d6 cd6 8. d4 0-0 9. £>c3 [9. Ad7 £>bd7 10. ДГ4 £>d5T Terpugov- Jahin, SSSR 1962] Se8 10. 0-0 ДГ8 11. ^d3 £>c6= Mudnik — Panov, SSSR 1962; 7. Дс41? Keres 37 7. #e2 ^e2 8. фе2 Ad6T 38 11. c5 ?! 4)d5 12. W>3 g4 13. ^d5 gf3 14. Af3 0-0-0 15. ДГ4 Де6= Ceremisin — Ivanov, SSSR 1965 39 7. Де2 Ad6 8. d4 [8. ЬЗ!? 0-0 9. £>аЗ Д £}c4, ДЬ2 Pachman] 0—0 9. c4 Se8 10. £}c3 £>bd7? 11. c5! Дс7 12. 0-0 £>f8 13. £>e5!± Lutikov — Holmov, SSSR 1969 — 8/196; 10... Ag4!± t 40 Botvinik; 7. . . Ad6 8. ^e2 [8. 0-0 0-0 9. d4 £>bd7 10. £>c3 £>b6 11. Ad3 £>bd5=F X e3 Lutikov - Banik, SSSR 1955] ®f8! [8. .. ^e7? 9. ^e7 фе7 10. 0-0 Деб 11. Sei £>bd7 12. d4 She8 13. Деб fe6 14. £>bd2 h6 15. £}c4±tEB Bhend — Barcza, Zurich 1959] 9. d4 [9. 4)e5!?] Ag4 10. 0-0 £>bd7 11. ДЬЗ! [11. 4)сЗ ^с7Д Se8, g5Ttffi] ^c7 12. £>a3 Se8 13. ^d3 g5 14. £>c4 ДГЗ 15. ^f3 Sg8 16. 4)d6 #d6 17. c3 £id5 18. Ad2 £>7f6 19. Sael± Glazkov — Poroinjuk, SSSR 1972 41 8. d4 Ad6 9. 0-0 — 8. 0-0 42 8. .. Деб 9. ДЬЗ Ad6 10. c4 £tf6 11. d4 0-0 12. c5 ДЬЗ 13. &ЬЗ Дс7 14. £>c3±O Keres 43 9. d4 0-0 10. 4)c3 4)c3 11. ЬсЗ £>d7 [11. . . Ag4 12. ^d3 4)d7 13. g3 £>b6 14. ДЬЗ c5^ Bronstejn — Botvinik, SSSR (ch) 1952] 12. Ad3 c5 13. £>d2 cd4 14. cd4 £>f6 15. £>e4 Ag4 16. ^d2 Дс7 17. сЗ ^d5T">» Bron- stejn — Liliental, SSSR 1953; 9. ДЬЗ 0 — 0 10. c4 11. d4 c5! 12. d5 Ag4 13. £>c3 £ibd7=p Lutikov - Geier, SSSR (ch) 1960; 44 9... £>c3 10. Sel±; 9... 0—0 10. £>d5 cd5 11. Ad5 Дс5 12. d4 *^d5 13. dc5 #c5 14. ®hl± 45 10... Де7? 11. ДЬЗ £>d7 [11... 0-0 12. d4 4)d7 13. ^e2 g5? 14. c4 £>5b6 15. h4 h6 16. hg5 hg5 17. ^fg5! Ag5 18. ДГ4+—> Spaski — Saharov, SSSR (ch) I960] 12. d4 £>7f6 13. 4)eg5 Ag4 14. ^d3 &6d7 15. Ad5 cd5 16. ДГ4± Talj — Winter 1960 48 11. ЬЗ!? 47 15. 4)fg5 £tf6 16. £>f6 gf6 17. 4)e6 fe6 18 . c5 фЬ8= Talj - Haubt 1960 48 8... Деб 9. ДЬЗ [9. ^e2±] Ad6 10. £>e4 Дс7 11. &c5 Ag4 12. -»e2 £>e7? 13. 118
ДГ7+-; 8... £>сЗ 9. dc3! Ad6 10. ^d4 0-0 11. ДГ4 #e7 12. ®d2! gd8 13. &d3 c5 14. »&d6 gd6 15. gaelld— Krustaln — Endre, corr. 1970 49 15. ^c2 h6 16. ДЬ2± f Mucnik - Liliental, SSSR 1967 - 3/237 50 7... ^a5? 8. £}c3 ДЬ4 9. 0-0 ДеЗ 10. 'Й,е2± Pachman — Vymetal, CSSR 1953 51 8. 0-0 0-0 9. &a3 [9. £>c3 Ag4=F Brinck-Claussen — Littleton, Copenhagen 1967 - 4/246] &g4 10. £>c4 Дс7 11. Дсб Ьсб 12. ^d3 'S'dSoo Glazkov — Sinicin, SSSR 1972 52 9. c4 0-0 10. d5 &g4- + ; 9. £>e5 0-0 10. Дсб Ьсб И. ДГ4 £>d5 12. £g3 f6 13. £tf3 [13. £>c6 £g3 14. hg3 ^d6l] £g3 14. hg3 ge8=F->EB Hartston — Spaski, Hastings, 1965/ 66 - 1/147 53 13. £>d2 e5 14. de5 Де5Т fffl Gross - Plachetka, CSSR 1972 - 13/249 54 15. £}d2 c5 16. £}c4 £}e4a5 Biirgi — Paroulek 1911 | C37 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £}f3 g5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 £»c3* £>e53 g3 •@,g4 4}g4 ДИЗ! £)f63 £c8 4}ce4 OO g42 @Ъ4 fg3 @-g4* d5 de4 ®d8 фев gh2* 2 d47 h4 hg5’ gh8 g3 ed5“ =F h63 Ag7 hg5 ДЬ8 d510 •@e712 3 . . . g3 ed5 hg5 gh8 gf4 &e5 ± . . . d513 •@-d514 hg5 ДЬ8 g4 4 . . . . . • £}h215 &g4“ c3 &f6 Д.еЗ £>d2 oo • . . g4 fg3 d617 £f6 @f613 £}c6 ^.d713 5 g3 £>c320 h4 £>gi Ag2 h5 Фе2 Ag5 ± fg3 d621 g4 g2!?22 Де7 ДЬ4 Ag5 ®-g523 6 £}c3 g3 gf4 &gl фе2 ДеЗ &f3 ®d2 ± Ag7 d6 g4 @h4 £>сб24 g3 Ag4 J.f323 7 g3 '@'g4 £>g4 £je323 hg3 J.b5 d5 g4 @h4 fg3 ®,g4!27 d5 de4 £}c6 J.g7 аб23 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £>f3 g5 4. Дс4 g430 5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 d431 gf3 @f332 d5!33 Ad5 &f6 0-0 сб Д£734 Ф£7 @f4 Ag7 e5 gf8 ef6 - + 9 4}e5 @h4 ФП f333 gf333 £>f6 4ig437 &g4 fg4 ®Ъ333 ®f2 <tjc6!33 T 10 . . . £}c6! &f7" Ac5 •@el g3 £)h8« Д£2 @dl £>f6 d4 d5 ed5 Дg4 Де2 £>d442 - + 11 <^c3*3 gf3 ®-f3 d6!“ 0—0“ Деб £>d5“ сб @f447 ДЬб •@-f3 &d7 d4 Дс1 gacl T 12 0-0“ d5“ ed533 gf3 •@-f3 Дав d431 •@f632 @e4 £>e733 ДГ4 ДГ5 Дав oo 13 gfV @•£3 •@e7M d4 £ic3!ee 4}d483 •@d3 <^e6 £)d5 •@c5 фы Ь5 ДЬЗ ДЬб да2 •@f887 oo 14 . . . . . . @f4 @c533 d4 @d4 ДеЗ @c4 @e5 £>e7“ @h8 £g6“ @h7 £)c6 b3 •©•еб31 ± 119
1. e4 eS 2. f4 ef4 3. £>f3 g5 4. Дс4 g4 5. 0—0 gf3 6. М3 M« 7. e5"2 Йе5 8 9 10 11 12 13 14 15 16 15 d3 Ah6 £>c333 4ie7 Ad2 0-0? !33 gael •Й’еЗ ФЫ £)g635 4}e4 'Й'сб •&h5 <g>g733 АсЗ f6 &f6 gf637 + - 16 . . . ^bc6 gael '©•f5,e ^d533 <S>d8 АсЗ ge873 Af671 Ag5 g4” &g6 fl g5 •&g573 - + 17 . . . . . . . . . •&e2 •Й-еб73 -g-f273 Ж5 #e2 #e6 Ж2 = 18 . . . . . . . . . . . . b5!73 ^e7 •Й’сб gf2 ^e7!77 =F 19 J.f7!?73 ®f7 d4 @,d4 АеЗ Ж6 Af4!73 ^g783 &c3 <^e7 ^)d5 £}d5 •&d5 &e6 Ad2 ®g8 gael •&d531 + - 1 Quade 2 4... h6 [4... _2.g7] 5. d4 — 4. d4 3 5. Дс4 — 4. Дс4 3 7... g2? 8. Ш ghl’S' 9. ЙЬ5 Дd6 [9.. . £>h6 10. d4 d6 11. ДИ6 de5 12. 0-0-0 ДЬб 13. Й’Ьб М3 14. £)d5 Ag4 15. ДЬ5 сб 16. gfl М3 17. M6 +-LevenfiS; 12. #e5 + -] 10. M7 <£>d8 11. d4! £>e7 [11... сб 12. Дg5 фс7 13. M4+ -; 11... Ml 12. £>e2! М2 13. Ag5 £)e7 14. M7+-] 12. Дg5+- Keres 3 10. £>e4 f5 11. £>e3 £>c6 12. ДГ5 gh2 13. gh2 ДХ5 14. £jf5 £}ge7 15. £e7 Де7 16. d3 £>d4 17. <£>dl 0-0+0 Pillsbury - Maroczy, Wien 1903 • 13. gh2® Schmidt 1884 7 Rosentreter ’ 4. . . Ag7 5. Дс4 — C 38/5 3 6. Дс4 — 4. Дс4 С 38/1 13 8... g4 9. £}h2 fg3 10. M4 ®f8 11. М3 Д44 12. £>f3± t Keres — Soonurm, Tallinn 1942 11 9. gf4 g4 10. £}g5 f6 11. £)h3 [11. f5 fg5 12. Йё4 £)f6 13. •МЗ Rellstab — Pfeiffer, Hamburg 1954; 14. Дg5 de4 15. £>c3+; 12... Д44! 13. £>сЗ ДсЗ 14. ЬсЗ M7-+] de4! + 12 ToluS — Furman, SSSR 1947 13 6... d6 7. gf4 g4 8. £>gl±O 14 7. . . g4 8. £>e5 M5 [8. . . fg3 9. £}c3 £M6 10. Ag2A M3±; 8... f3 9. Дс4±0; 9. ДЬ5±0] 9. gh2 f3 [9... Де5 10. ge2+ -; 9... Деб!?] 10. £}c3 #d8 11. Af4 £>c6 12. Дс4! £>e5 [12.. . M4 13. M4 £}d4 14. ДГ7 <S>f8 15. 0-0-0+-] 13. de5 Ml 14. gdl Дd7 15. ghd2+- 13 7. £}e5?! d6 8. £>f7 <g>f7 9. Дс4 d5? 10. Дd5 <S>e8 11. ДГ4 t>e7 12. £+3 gf8 13. 0—0 сб 14. Де5!±-> Ceremisin — Volovid, SSSR 1964; 9... фе8!? 13 8. M4 gh2 9. M? M4 10. <$>dl M6 11. M6 £>f6 12. gh2 &e4- + 17 8.. . d5 9. e5 ДГ5 10. Af4±O 13 Denk — Samisch, CSSR 1943 13 13. Й-ЬЗ 0-0-0® 23 6. hg3 Ag7 7. £>c3 d6 8. ДеЗ Ag4 9. Дg2 £>c6 10. М2 M7T 21 6... g4 7. hg3! [7. £>e5 d6 8. £>d3 M4+] gf3 8. М3 M6 9. Af4±-*; 6... gh2 7. gh2 Ag7 8. Дс4 d6 9. £>g5 hg5 10. gh8 ДЬ8 11. M5 M6 12. Ag5 #g7 13. 0-0-0 ±-> Zak; 6... Ag7 7. hg3 d5 8. £>d5 Ag4 9. Дс4 £)сб 10. ДеЗ M7 11. сЗ 0-0-0 12. 0-0± Spaski — Gibbs, Lenjingrad 1960 22 8... Де7 9. Ag2 ДЬ4 10. ДГ4 M6 11. М2 А 0-0-0+-»; 8... M6 9. ДеЗ £+7 10. Ag2?! h5 11. £ge2 ДЬб 12. gfl M4 13. •М2 ДеЗоо Buhman—Emeljanov, SSSR 1955; 10. h5!± f 23 13. М2 М2 [13... £)f6 14. gfl! £)h5? 15. gh5! M5 16. £d5 М2 17. *dl £a6 18. М2 Деб 19. £jf6 <g>d8 20. &e2+-] 14. ®d2 £>e7 15. £>ge2± f 23 9... g3 10. £f3 Ag4 11. ДеЗ gh2 12. ®d2 М3 13. Де2 £сб 14. &h2±- » 23 13. М3 £>d4 14. M3±0 Bhend 23 5. Дс4 — 4. Дс4 27 7... g2? 8. M4 ghl-Й 9. £c3! [9. M5? M4 10. Де2 Де7 11. M7 ®d8 12. Ag5 сб 13. -g-f8 Фс7 14. Де7 £e7 15. M8 M4+ Rosentreter] d6 [9... £c6? 10. ЙЬ5 £e5 11. Йе5 £e7 12. M8 М2 13. ДеЗ М3 14. ®d2 M7 15. M7 Ag7 16. £)b5 ®d8 17. Дс4 аб 18. £>c3±0 Schmidt 1884] 10. £>f7 Де7 [10... <£>f7? 11. M5 <S>g7 12. ®f2! + -] 11. M5 £f6 12. £d6 ®d8 [12. . . <S>d7?+ -] 13. £M7= LevenfiS 23 9. £>e5? f6 10. ДГ4 Ag7 11. ed5 fe5 12. de5 £>d7 13. ДЬ5 аб 14. Ad7 Ad7- + 23 13. Да4 b5 14. dc6 ba4 15. £>d5!?® Schmidt 1884 120
30 4... d5 5. &d5 g4 6. 0-0 — 4. .. g4; 4... h6 5. £>e5?! [5. d4] gh7 6. d4d6? 7. £>d3 8. Деб 9. £d3 gg7 10. 0-0 Де7 11. c4±fffl Levenfis; 6... 4ic6!^; 4... £>c6 (Cigorin) 5. h4 5. d4; 5. 0 — 0] g4 6. £}g5 £e5 7. ДЬЗ h6 8. d4 hg5 9. de5 Дg7=F Mieses - Cigorin, Wien 1903 31 Ghulam — Kassim; 5. ДГ7 (Lolli) ®f7 6. £>e5 фе8 7. ^g4 £f6 8. *^f4 d6 9. &f3 [9. 0-0? de5 10. &e5 ®f7 11. ^h5 <g>g8 12. ^g5 Дg7-+] gg8! 10. 0-0 gg4 11. ^e3 ge4 12. Деб 13. d3 gg4 14. 'Й’еЗ ®d7- + Schmidt 1884 32 6. ДГ4 d51 [6. . . fg2? 7. ДГ7] 7. Дd5 &f6- + ; 6. 0—0 d5!A Дg4-F 33 6. .. d6 7. 0-0 Деб 8. d5 Дd7 9. ДГ4 •^e7 10. e5!±-> 34 9. &c3 cd5 10. ed5 Дg7 11. ДГ4 0-0 12. Дg5 £bd7 13. £>e4 b5! 14. a4 ДЬ7 15. £f6 16. ДГ6 ^f6 17. ^f6 ДГ6 18. gf6 b4- + 35 Cochrane; 6... £f6 7. ^el [7. ДГ7 фе7 8. ДЬЗ d6 9. £>d3 £h5 10. ^el g3 11. ®gl Дg7T-; 7. d4 d6 8. &d3 f3 9. £>c3 £h5 10. -&el g3 11. h3 c6=F->; 7. £>c3 £>c6 8. d4 £>e5 9. de5 f3=F-►] ^el 8. ®el £>e4 9. ДГ7 фе7 10. ДЬЗ £tf6 11. d4 d6 12. £tf7 gg8 13. ДГ4 Деб 14. Деб феб 15. &g5 <g>d7 [15. . . <g>f5 16. gfl Sg5 17. Дd6=] 16. £d2 £>c6 17. c3 ge8 18. <g>dl = ; 6... &h6 7. d4 f3! 8. g3 [8. gf3 d6 9. £g4 £>g4 10. fg4 Дg4 11. $d3 ДЬЗ —+ ; 8. ДЬб ДЬб 9. gf3 d6 10. 4}g4 Дg4 11. fg4 ^h3 12. <g>el £ic6=F->; 8. £>c3 d6 9. £>d3 fg2 10. <g>g2 Дg7 11. £tf4 £}c6 12. ДеЗ 0 —0=F-> Keres, LevenfiS] ^h3 9. фГ2 ^g2 10. <g>e3 f5! Silberschmidt [10. . . f6 11. &d3 &f7 12. ^f4±] 11. £>d3 fe4 12. £tf4 &f5 13. <g>e4 d5- + 36 7. g3 ^h3 8. <g>f2 £tf6- +; 7. ДГ7 фе7 8. g3 ^h3 9. ®f2 £>f6- + ; 7. £tf7 &f6 8. £h8 &e4 9. ^el fg2- + ; 7. d4 fg2 8. ®g2 ^h3 9. ®gl £>h6 10. ДП ^h4- + 37 8. d4 d6 9. £>g4 &g4 10. fg4 Дg4 11. ^d3 ДЬЗ 12. фе2 Дg2=F Keres 38 9... d5 10. ed5 ’Й’ЬЗ 11. <g>f2 Де7 12. ^f3 Дс5 13. d4 Дd4 14. ДеЗ ^f3 15. ®f3 ДЬ2 16. £}d2 Да1 17. gal oo Keres 39 Keres 40 7. ДГ7 фе7 8. £>сб dc6 9. Дg8 [9. ДЬЗ &f6 10. d3 £>h5 11. ^el g3! 12. £d2 Дg4 13. h3 ДЬб 14. <g>gl Дg7! 15. c3 f3 16. £tf3 ДГЗ 17. gf3 gaf8 18. ®g2 gf3-+] gg8 10. ^el g3 11. d4 f3 12. h3 Дg4- + ; 7. d4 £>e5 8. de5 Дс5 9. ДГ7 <g>f8 10. ^e2 f3 11. gf3 'ЙЪЗ 12. фе1 gf3—I- Levenfis 41 9. сЗ ДГ2 10. ^dl £>f6 11. £>h8 d5 12. ed5 Дg4 13. Де2 £}e5—h Levenfis 42 Cank; Herzfeld Gambit 43 Macdonnell 44 6... ДЕ6 7. 0-0 £>c6 8. d4! £>d4? 9. ДГ7 <g>f7 10. ^h5 <g>g7 11. ДГ4 ДГ4 12. gf4 £>f6 13. ^g5 <§>f7 14. gafld— Macdonnell — Labourdonnais, London (m) 1834; 6... £}c6 7. d4! £>d4 8. ДГ7 <g>f7 9. #h5 ®g7 10. 0-0±->; 6... d5 7. £>d5 [7. Дd5 сб 8. ДЬЗ Деб 9. Деб fe6 10. ^h5 ®d7=F] £>c6 [7... Деб?! 8. d4!c6 9. ДГ4 cd5 10. ed5A 0-0±->; 7 . . . сб 8. 4if4 ^f6 9. сЗ ДЬб 10. d4 11.0—00 — 0 12. £}d5!?± Marshall—Maroczy, Wien 1903] 8. 0-0 Дd6 9. d4 &d4 10. ^h5 Деб 11. ДГ4 ДГ4 12. £>f4 Дс4 13. ^e5 <g>f8 14. ^h8 ДП 15. gfl -Ш6 16. ^h7 -&f4=l Charousek — Marco, Berlin 1897 45 7. d4 Деб 8. &d5 [^ 8. d5A Дf4 Keres] сб [8. . . ^сбД ^d7, 0-0-0 Levenfis] 9. 0-0 cd5 10. ed5 Дf5 11. Дf4 Дg6 12. ДЬ5 £>d7 13. gael Де7—h Maroczy — Cigorin, Wien 1903 46 8. Деб fe6 9. ^115 <§>d7 10. d4 ^e7 11. •^b5 <g>c8—h Schmidt 1884; 8. d3! ? Keres 47 9. #c3 cd5 10. ^h8 [10. ed5 £>f6! 11. de6 fe6 12. Деб £>c6 13. d3 ^b6 14. ®hl ^d4- 4 ] dc4 11. ^g8 ^b6 12. <g>hl £>c6 13. b3 ^d4- + Malkin 48 Polerio - Muzio 49 Brentano; 5.. . ^e7 6. d4 gf3 7. ^f3±-> 50 6. Дd5 сб [6.. . gf3 7. ^f3 £tf6 8. #f4 Де7 9. £>c3 0-0 10. d3 сб 11. ДЬЗ Деб 12. Дd2 ДЬЗ 13. аЬЗД gf3, gafl±- Aur- bach—Spielmann, Opatija 1912] 7. Дf7! <l?f7 8. £>e5 фе8 9. d4 f3 10. gf3 Дg7 11. Af4± Marco 51 8. d3 9. Дf4 Дf4 10. ^?f4 0-0 11. £>c3 £>g6 12. ^g3 &d7 13. gaelA £>e4^ -+ Schlechter — Marco, Wien 1903 52 8... 4ie7 9. Дf4 Дf4 10. ftf4 0-0 11. £}c3±-> Reti — Freymann, Opatija 1912 53 9... ^e7 10. £>c3 £>d7 11. Af4 ^e4 12. £}e4± Reti — Flamberg, Opatija 1912 54 6.. . ДЬб 7. d4 ^f6 8. e5 &f5 9. £>c3± Keres 55 8. ДГ4 £>d4 9. ^h5 10. Де5 Дg7T; 8. ^f4 ДЬб 9. ^f7 [9. Дf7 ®d8 10. ^f2 Дс1 11. gel £f6=F Keres] ^f7 10. Дf7 ®d8 И. сЗ Дс1 12. gel £}h6=F Schlechter — Cigorin, Wien 1903 58 8. . . £>e5 9. de5 *^c5 19. фЫ ^c4 11. £}d5±-> Romanovski 57 14. 'Й'сЗ!^ Steinitz — Anderssen, London 1862 38 7... £>h6 8. £>c3 сб 9. d4 d6 10. Ad2 gg8 11. gael±->; 7... £c6 8. ДГ7 <g>d8 9. &c3 ^e5 10. ^e5 £e5 11. d4 £tf7 12. gf7 фе8 13. gf8! ®f8 14. £d566- 59 10... 11. ^h8 ^g6 12. ^e5 Де7 13. ^c7 £}c6 14. ^f4oo 80 11... ^e4 12. ДЬб £g6 13. #g8 ^e7 14. £>c3 d5 15. gael±-> 81 14. £}сЗД £}d5±->EB Keres 82 7. d3 ДЬб [7. . . d5 8. ed5 ДЬб 9. £>c3 £}d7 10. ^e4 ^e7 11. Дf4ад Zink] — Modern, corr. 1899; 8. Дd5 сб 9. £>c3 Дd6] 8. £>c3 &e7 [8. . . £>c6 9. £>d5 ^d4 10. ДеЗ! ^Ь2 11. Дf4 4}e5 Flamberg — Kudinski, Warszawa 1889; 121
12. "S’floo Keres] 9. Af4 Cigorin [9. e5 g'eS 10. Ad2 — 7. e5] Af4 10. #f4 Ш4 11. gf4 f5! 12. ef5 сб 13. gel ®d8 14. Af7 d5 15. f6 £jg6=P; 7. c3 £>c6 8. d4 £>d4 9. Af7 g-f7 [9... ®f7 10. cd4 Ah6 11. e5 #f5 12. g4± t Gottschall - Lange 1880] 10. cd4 Ah6 11. £>c3 d6 12. £d5E 44 9. Ad2 £>e7 [9... 10. £>c3!±-> Keres] 10. ДсЗ Й’сЗТ 64 10... сб 11. gael -Й-С5 12. <£>hl d5 13. -&h5 -&d6 14. Ad5! cd5 [14. . . -»g6 15. ge7 фе7 16. #e5+-J 15. £}Ъ5! -gb6 16. Ab4 £c6 17. £jd6 <£>d7 18. ДаЗ + — Samisch- Gunther 1926 48 12... сб? 13. £>e4 Ш5 14. ДсЗ Ag7 15. £>d6 •fi'gS 16. ge7 ДсЗ [16... •Й>е7 17. #g4] 17. gf7+- 48 14... Ag7 15. £>g5 h6 16. £>f7 gf7 17. ge8 Af8 18. gf4+- LevenfiS 47 17. ge7! ®f8 18. -gh6 фе7 19. Ш? фе8 20. Af64— Keres 44 11... «•c5!? 12. <£>hl 0-0 Berger [12... &d4?! 13. #Ы!Д &e4±->; 12... <S>d8 13. Af4 £>d4 14. g-f2 Af4 15. -g-f4 £>e6 16. W ge8 17. <Ld5± Maroczy — Tartakower 1920] 13. Af4 Ag7 14. ДеЗ -»а5!» 44 12. ge4 0-0! 13. Af4 Ag7 14. #e2 d5 15. Дс7 [15. Ad6 cd6 16. gf5 Af5T Zuker- tort] -g-g5 [15... de4] 16. h4 g'ge 17. 4)d5 £>d5 18. Ad5 Af5-+ Keres 74 13... gf8 14. g4 [14. £>e7 &e7 15. ge5 g-g6 16. gfel £>c6 12. g-e2 £>e5 18. -ge5 Ag5 19. Af7 d6!T] -g-g6 15. h4 £>d5 [15... d6 16. g5 £)d5 17. Ad5 Ad7 18. Af6 ®c8 19. h5 •gg8 20. •@,f4oo] 16. Ad5 f6 17. -&e2 £>e5! [17.. . d6 18. Дс6±] 18. g5 Ag5T t » Panov; 13... gg8 14. ge7 £>e7 15. Af6 ge8 16. g4 •&g6 17. g>e2 Af8 18. g5 [18. gel f3 19. £)e7 •gg4 20. <$>hl •gg2!--h] d6 19. gel сб 20. £>e7 Де7 21. Де7 фс7 22. Ad6 ®d6 23. g-e8 «g5- + -> 71 14. £>f6 gf8 15. g4 -g-g6 16. h4 d5 17. Ad5 Ag4A gg8, f5—I- Anderssen — Zuker- tort 1865 72 15. Ag5 -&g5 16. £>f4 d6 17. Af7 £>e5 - + 74 17. h4 -Й-Н4 18. fj-f4 d6 19. £}f6! gf8! Mudnik — Zagorovski, SSSR 1951 [19... 4)e5 20. ge5! de5 21. g-e5 Ag4 22. »d4 ®c8 23. Деб 4— Cigorin — Davidov, Peterburg 1874] 20. ge2 Af5! 21. gf5 Ж6-4- A. Rabinovid 74 13... ge8 14. Af4 Af4 15. gf4 g-g5 16. gf7 d6 17. &f6 £>e5 18. £>e8 &f7 19. Af7+- Keres; 13... &d5 14. Ad5 g-d5 15. ДсЗ -Й-С5 16. ®hl Ag5 17. ДИ8 «18 18. •gh5± Levenfis 78 14. &е7?! ffe7 15. «•h5 [15. ДсЗ gg8 16. g-f2 -&g5 17. Af7 gf8 18. -®-f4 -g-f4 19. gf4 £>e7!T; 15. -®-g4 g-g5 16. ДсЗ d5!=F; 15. -g-f2 #g5 16. ge4f5 17. Af4 M6T Keres] •Й-gS 16. -g-f7 gf8 17. Af4 [17. -gf8 Af8 18. Af4 -gg7 19. Ag5 Ae7!-+] g’cS 18. d4 •g’d4 19. <§>hl gf7 20. Af7 d6!- + ; 14. ДсЗ Й-ег 15. ge2 gg8 16. £>f4 [16. Af6 Ag5 17. £>e7 £>e7 18. Ag5 gg5 19. gfel d5!-+] d6 17. Af7 gf8 18. 4)e6 Деб 19. Деб gfl=F Keres 74 Berger 77 15. . . -Й-е7 16. -gh5 fi’gS 17. -gf7 -gg6 [17... bc4?! 18. ДсЗ gf8 19. Af6? M6 20. ge8 ge8 21. #f6 £>e7 22. -»h6 cd3 23. cd3 gb8—+ ; 19. gfe2! £>e5 20. Де5! gf7 21. Af6 ge7 22. Де7 -&e7 23. ge7A gh7± L] 18. ДсЗ gf8 19. Af6 Ж6 20. ge8 ge8 21. •#f6 ge7= Berger 74 8. ЬЗ •g’al [8... d5 9. Ad5 £>e7 10. Дс4 4}bc6 11. c3 Af5T Tartakower — Leonhardt, Wien 1908] 9. &сЗ Дс5 10. ®hl £>e7 11. d4 Ad4 12. Af7 [12. -Й-f4 ^cl] <£>d8 13. Ad2 -Й-fl 14. g’fl gf8 15. -ЙТ4 &bc6T LevenfiS; 8. £>c3 «-d4 [8... Ah6 9. Af7 ®f7 10. d4±] 9. <$>hl ^04 10. d3 •Й’сб 11. g’f4 f6T Keres 74 11. -&h5? iU-g6 12. gf4 ^jf6 13. gf6 ®f6 14. Ad4 <£>f7 15. -&d5 «-еб 16. g’fS <g>e8=F 84 11... £>e7 12. £>c3 g’fS (Keres) 13. #e2 <£>e8 14. Де5 Й’еб 15. gf6 -Й-gS 16. g’hS ®d8 17. gafl Ag7 18. gf7 Де5 19. fj-e5 £>bc6 20. g’hSlH— Glazkov — Muratov, SSSR 1973 81 17. ge8 Af8 18. ДЬб 4— Smirnov — Tihonov, SSSR 1954 C38 | 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £)f3 g5 4. J.c4 ^g7 1 5 h4* h62 6 d4 d64 7 ^d3 4)c64 8 hg55 hg5 9 gh8 Ah8 10 e5 Ag7‘ 11 £)c37 £)h6 12 ed6 cd6 13 £)d5 ®f88 - + 2 - - . £)c34 4^e2 •8-d3 J.d2 ДсЗ“ d5 4)e5 T . . . £)c614 ^e7 Ad7 0-0-0 ge8 £)e5 de512 3 . . *. c3 #b314 O-O18 hg5 Og5 4)e418 ^f724 T . . . £)c614 ^e7 4)f614 hg5 £e4" •g-e414 ®d821 4 ^f722 cd4 =F 4)d4! ®d8 <g)e423 122
5 6 7 8 9 10 11 12 5 d4 c3 -Й-ЬЗ! h4 Дd5 •®-d5 ed5 <g>f223 — Ьб24 £>e7 0-0 d525 &d5 #d5 ge8 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. &f3 g5 4. Дс4 £tg7 5. 0—О27 Ьв28 & d4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 6 . . . g3 ^h430 c3 £}f3 ЖЗ £>d2 e5 4}e4 = d6 g423 f3 Д£631 gf3 •8"e7 £}c6 de5 ed432 7 c3 g31 * 3 4 5 * 7 8 9 10‘ £}h4 ^a333 ДГ4 h3 -&d2 £)c4 ± £,e733 g435 f3 0-0 £}bc6 £a5 4}c4 h537 8 . . . g3 gf433 й-fl ДГ4 ДgЗ £ibd2 'Й’ЬЗ = ДЬЗ!?33 ДП gf4« ^f6 0-0-0 £}ge7 фЬ831 9 . . . £>h4 £>a3" £if5!" ef5 Даз ДГ4 00 g4 f3 ДГ6" Д£5 d5 ^d7 аб33 10 . . . . . . £)d2 •Й-ЬЗ43 Д£7 ДЬ5!37 £>f3 ± . . . . . . ДГ6 ДЬ4 ®f8 •Й'е? gf343 11 . . . . . . . . . ^f5!" ef5 Дd333 ЬЗ = . . . . . . &f6! ДГ5 0-0 d5 Ь531 12 £>c3 Деб e5«3 g3 £>Ь4 £ig6 •^d333 ± Деб!32 fe6 d5M g4 f3 аь7 13 g3“ ed5 £>e583 ФЫ £if733 gf7oi Дg5! ДЬ4 оо £i’e7 d5!37 fg3 gh2 0-0 Sf733 ФГ7 &g6! ДГ532 1 Philidor « 5... g4?l 6. £>g5 £h6 7. d4 f6 [7... £)c6 8. c3 d6 9. ДГ4 £>a5 10. Ad3±O] 8. ДГ4 fg5 9. £g5 Af6 10. ^d2!^-> Morphy 3 6... g4?! 7. ДГ4 gf3 8. Ж3± ; 6... сб?! 7. e5 d5 8. ed6 ,®'d6 9. hg5± J Levenfis 4 7... g4 8. £>gl #f6 9. c3 h5 [9.. . £e7 10. #fl £>g6 11. h5 £h4 12. g3±] 10. £>a3 £>e7 [10. . . £d7 11. Ad2 &c6 12. 0-0-0 £ige7 13. £}e2± Anderssen — Dubois, London 1862] 11. &e2 £>g6 12. g3!± Marshall - Pillsbury, Wien 1903; 7... ®f8!? (Keres) 8. hg5 hg5 9. Sh8 ДЬ8 10. e5 de5 11. #h7 £g7 12. de5 Ag4=F^ 5 8. c3 ^e7 9. hg5 hg5 10. gh8 ДЬ8 10. e5 f5! 12. ^g8 de5 19. de5 g4=F-> Marshall — Gunsberg, Wien 1903 • 10... d5?! 11. #h7 ®f8 12. ДЬ5! £g7 13. Деб Ьсб 14. b3 +---> Keres; 10... ®f8!? 7 11. #h7 <g>f8 12. #h5 £>h6 13. £>g5 Ag4A £)d4 LevenfiS 8 14. £}g5?! 15. ДГ4 #h4—I- Rosen- thal — Neumann, Paris 1867 9 7. hg5?! hg5 10. gh8 ДЬ8 9. ^d3 £>h6 [9... &c6 — 7. #d3] 10. g3 g4 11. ДГ4 gf3 12. ДЬб f2 13. <g>d2 W6 14. ДеЗ ДЬЗ =F Kolisch—Anderssen 1860 10 7... g4?! 8. £gl ДГ6 9. ДГ4 ДЬ4 10. g3 Ag5 11. ,S’d2± f Levenfis 11 11. 0-0-0 £>f6! 12. hg5 4)e4=F->> 12 14. 0-0-0 £)f6=F t Anderssen — Neu- mann 1866 13 7... g4?! 8. £>gl! [8. ДГ4? gf3 9. #f3 ДебТ] ^e7 9. ДГ4! ^e4 10. фе2 ДГ5 11. £>d2± Keres; 7... сб (Philidor) 8. ^b3 [8. ^e2 Деб 9. Деб fe6 10. e5 de5 11. £>e5± X e6 Lewis; 8... ’Й,е7=] ^e7 9. 0—0 Деб [9.. . Ь5?! 10. ДdЗ &d7 11. a4± f<] 10. Деб fe6 11. hg5 hg5 12. £>g5 e5 13. de5 de5- Keres 14 8. £}a3 g4 9. £}gl £}f6T0 Anderssen — Neumann 1866; 8. hg5 hg5 9. gh8 ДЬ8 10. #e2 ^e7 11. £>a3 Дg4 12. Дd2 0-0-0 13. 0-0-0 4)f6T t EH Labourdonnais — Mac- donnell, London (m) 1834; 8. 0—0!? Keres 15 9. hg5 hg5 10. Eh8 ДЬ8 11. #b5 g4 12. £>g5 аб 13. ДГ7 #f7 (Bilguer) 14. £>f7 ab5 15. 4)h8 £}ce7! 16. ДГ4 ®f8A ®g7=F ± 16 9... g4? 10. £}h2! [10. ДГ4? gf3 11. Sf3 £>f6- + ; 10. £>el £>d4!- + ] f3 [10... ^h4 11. Sf4±] 11. 4^g4! Дg4 12. #b7±; 9... аб! ? Keres 17 11. . . £>h5 12. £>f7! 18 12. gel ghl! 13. ®hl £)f2 14. фЬ2 ^el 15. ДГ7 <g>d8 16. ДГ4 £>g4- +; 12. £tf7 gh7! [12.. . gf8 13. ДГ4 £>d4 14. cd4 Дd4 123
15. ДеЗ £>с5 16. Д<14 £>ЬЗ 17. аЬЗ± П 13. gf4 £jd4! 14. -@-dl £>g3 15. <£>f2 ghl 16. «•dl £>e4 — H—► 18 12... &d4? 13. ^dl f3 14. Ag5 Йе5 15. £>bd2+- 20 13. ДГ4 43d4 14. #dl Де6!Т Ravinski; 13. gf4 -Й-el 14. gfl •g-h4 15. ДГ7 ®d8T Panov 21 14. ДГ4 £>d4 15. Ag5 ®d7 16. #d5 £>e2 17. ®f2 ^g4 [17. . . S’dS 18. Ad5 gh5 19. фе2 gg5 20. gf7± ±] 18. £>d2 сб 19. Йеб Йеб 20. Деб феб 21. фе2=р _L 22 12. «-dl £е6Т-► » 23 14. £>f3 Ad4 15. £>d4 ЙЬ4- +; 14. ДГ4 15. ДеЗ ДеЗ 16. ЙеЗ £)g5T± 24 5... g4? 6. £jgl ЙЬ4 7. <§>f 1 £>c6 8. c3 ДЬб 9. <£>аЗ аб 10. g3! fg3 11. 'S’g2±-> Cigorin — Sellmann, London 1883; 5... d6 6. c3 [6. 0-0 h6 — 5. 0-0] g4! 7. ЙЬЗ gf3 8. ДГ7 фе7 9. 0-0 £>h6 10. Дс4 fg2 11. gf4 gf8 12. gh4 <£>e8 13. gh6 gfl!T Collijn 23 8. . . £)g6!?oo 23 Efremov — AbroSin, corr. 1955 27 Hanstein 28 5... g4?! 6. £>el!±; 5... d6 6. d4 h6 — 5... h6 28 7... ДЬЗ 8. gf2 йе7 9. gf4 g4 10. £>el £jf6 11. e5±-»EH Hirschfeld — Anderssen 1861 30 8. ДГ4?! gf3 9. -®-f3 Ad4 10. ДеЗ ДеЗ 11. ®hl f6 12. ЙЬ5 ®d7 13. 'g'g4 фсбТ Allgaier, Bilguer 31 9... £>c6! — 7. c3 £)c6 32 15. £>f6 C)f6 16. -@-f6 Ж6 17. gf6 £>e5 18. Ad5!=± LevenfiS 33 7... св? 8. g3 g4 9. ДГ4 gf3 10. #f3±-> Keres; 7... Дев 8. Деб fe6 9. ЙЬЗ йс8 10. h4 g4 11. £)h2 g3 12. £>f3 e5 13. de5 de5 14. 4)аЗД 4)c4±x e5-> Keres; 7... йе7 8. g3 [8. Oa3 £c6 9. b4 10. b5 £>d8 11. e5± f Cigorin — Burn, New York 1889; 8. . . аб!] g4 9. C|h4 [9. ДГ4 gf3 10. ЙГЗ Деб!] f3 10. 4)аЗД 4)c2-e3± t Keres 38 8. h4 £jg6 [8... d5? 9. ed5 £>d5 10. gel ®f8 11. £>e5 £>c6 12. £jf7! <gf7 13. ЙЬ5 <£>f6 14. ДГ4!! gf4 15. £>d2 ДГ5 16. £>e4 Де4 17. ge4 £>ce7 18. gfl -®-d7 19. gff4 Clf5 20. g4 £>f4 21. g5# Krnic - Luza, Nederland 1970] 9. h5 4}e7 10. g3 d5 Il.ed5g4 12. £)h4f3 13. £>f3S Krnid-Mesing, Jugoslavia 1970; 13. 4)bd21? Д 4)df3oo-»3> 38 8... fg3? 9. C)g5!±; 8... Cig6 9. gf4 gf4 10. <£>hl £>c6 11. Ogl [11- ЙЬЗ? 0-0 12. йс2 £>ce7 13. £)bd2 ДебТ Fischer — Mott Smith, Chicago 1964] йе7 12. •g'fS Ad7 13. ДГ4 £>f4 14. Ж4 0-0-0 15. £)d2 gdf8 16. C)gf3 f5? 17. C)h4± J Keres 38 10. £jf3?! gf3 11. ЙГЗ? [11. Af7! ®f7 12. «fS ®g8 13. Й-f7 ®h7 14. gf6 £)f5 = Isakov — Novoteljnov, SSSR 1947] 0—0 12. ДГ7 <&h8! [12. . . ®h7? 13. #h5 Й^7 14. ДЬб ЙЬЗ 15. Ag7 ЙЬ5 16. Д115 ®g7 17. gf8 <g>f8 18. £>d2±±] 13. ЙЬ5 £>g8 14. Дg8 gfl 15. <£>fl Й-fb 16. ®g2 ®g8¥; 10. ДеЗ!? £>bc6 11. Od2 0-0 12. h3 h5 13. hg4 hg4 14. £>df3 gf3 15. ЙГЗ Деб 16. Деб fe6 17. ЙЯ4! об-* Szekely — Frevmann, Opatija 1912 37 14... Og« 15. £>f5 ДГ5 16. ef5 £)f4 17. M4 h5 18. hg4 hg4 19. £>e3±-*; 14.. h5 15. ДЬб £>g6 16. C>f5 ДГ5 17. ef5±—> Cigorin — Schmidt, Berlin 1881 38 8... £>f6!? 9. gf4 g4 10. £>fd2 [10. e5? gf3 11. ef6 ЙГ6 12. ЖЗ £>d4! 13. Йе4 <§>d8 14. cd4 ge8 15. $d3 ДГ5 16. ЙсЗ ЙвбТ-* Heuer - Karner, SSSR 1962] d5 11. ed5 £)d5 12. Йе2 Йе7 [12... £>ce7 13. f5±] 13. £>e4«> 38 9. gf2? Cif6 10. Йс2 $-d7 11. gf4 gf4 12. ФЫ 0-0-0 13. ДdЗ d5 14. e5 £>e4 15. Де4 de4 16. Й'е4 Де5!—h Tringov — Vukcevic, Lenin- grad 1960 48 10... g4 11. £>el f5 12. Деб! [12. e5? d5T] fe4 13. ЙЬ5 £>f6 14. ЙЬ7 £>e7 15. £>d2 ЙЬ8 16. Йаб d5 17. Йе2 ЙЬб 18. f5 gd8 19. £}b3± Angelov —Atanasov, Bulgaria 1970 41 15. gfl Йвб 16. £}h4 Й85= Spielmann— Griinfeld, Karlovy Vary 1923 42 10. ЙЬЗ #d7 [10... Йе7? 11. £>f5 Af5 12. ef5 0-0-0 13. ДГ7 Йе2 14. Й’еб gd7! 15. gf2 Й-dl 16. gfl Йс2 17. C)d2 £}f6=F Nimzowitsch; 12. ЙЬ7 йе4 13. ДЬ5 &е7 14. Йа8 <g>d7 15. ЙЬ7! Ad4 16. cd4 ЙП4 17. gf2^dl= Bilguer; 11. ДГ4! £>f6 12. £>d2 £>h5 13. ДеЗ Af6 14. &df3 gf3 15. gf3®] 11. £>d2 [11. Cif5 ДГ6Д Cie7] £a5 12. Йс2 C>c4 13. £)c4 £}e7 14. 4}еЗ ЙсбТ Kaplan — Karpov, Stockholm 1969]; 10. ДГ4!? ДГ6 11. Cid2 ДЬ4 12. gh4 ЙЬ4 13. e5^-> Keres 43 10... Of6 11. ДdЗ Йе7 12. &c2 Ad7 13. 43e3± J Metger — Englisch, Frankfurt am Main 1887 44 11. £>f3? gf3 12. Й^З Йе7Т Euwe; 11. ДГ4!? 48 15. b4oo Glazkov 48 11. £>df3? gf3 12. Й*3 ДЬЗ 13. gf2 Й-d? (Griinfeld) 14. e5 Д114! 15. ДГ7 <£>d8 16. еб йе7 17. gh4 ЙЬ4 18. Д115 £>f6! 19. Й-fe ЙГ6 20. gf6 gg8T t 5 U.£|hf3 gf3 12. #f3 Деб [12... ДЬЗ? 13. ДГ7 ®f7 14. ЙЬ5Д ЙЬЗ-|--; 12... йе7 13. е5 de5 14. С)е4 Ag5 15. ДГ7 ®d8 16. d5 Ob8 17. Дg5 hg5 18. d6+ —; 14... £>a5 15. ДЬ5! сб 16. ДйЗ±] 13. Деб fe6 14. e5 de5 15. Oe4 ed4 16. £>f6 £>f6 17. ЙГ6 Йf6 18. gf6 (Glazkov) dc3 19. ЬсЗ h5 = 47 13. gh4 ЙЬ4 14. £>f3 gf3 15. gf3 (Glaz- kov) 4)f6! 16. Дg6 [16. ДГ4 Cia5 —+] £jd8 17. e5 [17. ДГ4 gg8-+] de5 18. ЙЬ4 [18. de5 Йе1 19. ®g2 Йе2-+] ®g7 19. Йе7 ®g6 20. de5 Йе1 21. gfl ЙП 22. ®fl £>d5 23. йс5 c6T t i 13. Of3! gf3 14. gf3 £>f6 [14... ДГ6 15. Д58Д ДЬ6±] 15. gh4±^» 48 15. gh4 Й87 16. Ag5 hg5 17. gf3 £>f6 18. gafl gh6 [18... gh4 19. <£>hl gh6 20. 124
ggl±] 19. hg5 ®g5 20. gg3 gh5 21. gf6± Glazkov 49 11.-g-ЬЗ?-g-e7 12. £>f5 Д£5 13. ФЬ7 0-0 14. g-сб £>e4 15. £>e4 Де4 16. -g-a4 d5- + Santasiere — Evans, USA 1950 50 Heuer - Villard, SSSR 1964 31 15. hg4 hg4 16. £>f3 gf3 17. -&f3 £>e4! 18. Де4 de4 19. -ge4 4id4! 20. f6 [20. cd4 #44ф ±] Af6 21. -&g4 Ag7 22. ДЬб £>e6 23. gael -g-d7 24. Ag7 f5 25. @x4= 32 7... £>e7? 8. g3 g4 9. £>h4 [9. Af4? gf3 10. -g-f3 Ad4 11. ®hl ДебТ Bilguer] f3 10. £>f3 gf3 11. Af7! <g>f7 12. ЖЗ <£>g8 13. M7 ФИ7 14. gf6 £jf5 15. -g-g6 ®g8 16. £d5! £}d7 [16... gh7 18. ef5 ®h8 19. ДеЗ+~] 17. gf5 £>e5 [17... сб 18. gf7+-] 18. de5 Af5 19. ef5H— Andrejev 93 9. #d3? #d7 10. £}e2 e5 11. c3 £>c6 12. ЬЗ £)ge7 13. d5 £>d8T~*» Ecking - Sei- bold, corr. 1935 S4 9... de5?! 10. £}e5 Де5 11. -g-h5 фе7 12. de5 g”d4 [12... £>c6 13. gdl -gf8 14. b3!+—] 13. ®hl £>c6 14. -g-g6 #e5 15. Af4! gf4 16. gael #g5 17. #e6 ®f8 18. £>d5 £d4 19. £>f4! £je6 20. £>e6 ®>e7 21. £>g5+ - Leven- fis; 9... £>c6!? LevenfiS 85 A. Rabinovid 33 7. £}c3?! £)bc6 8. g3? d6 9. gf4 g4! 10. d5 gf3 [10. . . £>a5? 11. ^>d2 £)g6 12. £>e2 h5 13. Ad3 c5 14. c3 b6 15. £)g3± Levin-Zami- hovski, SSSR 1959] 11. dc6 Ag4! 12. <S>hl £>c6T 37 7... fg3 8. £>g5 + -; 7... сб?! 8. gf4 d5 9. ДЬЗ g4 10. £e5 £>d7 11. £>c3 £>e5 12. fe5 Деб 13. ed5 cd5 14. £>b5 0-0 15. #d3± T Barle — RomaniSin, Jugoslavia—SSSR 1971; 7... £}bc6 8. gf4 g4 9. £>e5 d5 10. ed5 £)d5 11. £}c3 2>ce7 12. £d5 [12. f5 Де5 13. £}d5 Ah2 14. <®>h2 £d5 15. -&g4 -g-d6oo Orlov- Zajcev, SSSR 1960] £>d5 13. f5±t 83 9. hg3? £>f5!T 33 11. d6? •g-de 12. Af7 [12. £)f7 -g-сб- +; 12. gf7 Деб—+] gf7 13. £)f7 -g-d5 14. #£3 [14. <g>h2 £>f5-+] -g-f3 15. gf3 Af5 16. £je5 Де4— + •• 11. . . g'eSl? 12. J£>h6 фЬ7оо “ 12. d6£f5!- + 32 15. ^е2Я Kuindzi — Menj, SSSR 1972 | C39 1. e4 e5 2. f4 ef4 3. £}f3 g5 4. h4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 g4* £g52 £jf63 £c4< d5 ed53 Ad63 1Й'е2 <S>f8 d4 ®g7 0-0 Se8 ^d3 'Й'е? ^f4 £f47 OO 2 e5 •&e7 •8-e2!3 £ih5 ^c3« £}g3 'Й’с410 ^hl11 £d512 Ae2 сб13 &c7 -@.C714 ± 1. . e4 e5 2. f4 ef4 3. £)f3 g5 4. h4 g4 5. £>g5 h6 6. £>f7 ®f7 7 8 9 10 11 12 13 14 15 3 d413 d5?!13 Af4 4^f617 &c3! ДЬ4« Ae2 ДсЗ13 ЬсЗ £}c620 0-0 &g7 c4! &e4 cd5 4}c3 dc6! <£)dl21 +- 4 Ac4 d5 Ad5 ®g7 d422 f3!23 gf3 <^f6! ^c324 J.b4 Дс423 gf3 Sgl £g4 ЖЗ ,S'h4 Sg3 gf823 -F 5 Фе8 d4 £>f627 &c3 ДЬ423 Af4 £)d5 ed5 &d5 0-0 Ac3 ЬсЗ £>c623 c4 •g-d430 T 6 f3! gf3 Ab4 Ab331 £>c6 Ae3 gf3 g-d332 ®-e7 e5 £)g433 T 1. . e4 e5 2. f4 ef4 3. ©f3 g5 4. h4 g4 5. £e534 5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 Де735 Дс433 Ah4 <$>fl d5 J.d5 £)h6 d4 J.g5 £>c337 сб Аьз f6 £>d3 •g-d4 Jlf433 ± S ’g-e73» d443 d6« £g4 #e442 Af5 Af4 •^e2 Ae2 Ac2 ^c3 ДГ543 &d5 Ag4 Ag4 ^аб44 ± 125
5 6 7 8 9 10 и 12 13 9 . . . d4!« ДГ4!" 4)d2« '&d2 0-0-0 £d3 Sdel Де5 ± d5« £lf6 4}e4 £)d2 Ad6" Деб O,d7eo <)e5 Де5“ 10 . . . Ac4 d4 £)d384 gf3 ДеЗ <S>d2 ЖЗ ^•f4 ± h5 gh782 d653 f3 Ae7 J.h4 gf3 Ag4 Sg7“ 11 . . . £>g483 4)f2 d4 Де2»8 S)c3 £)g4 'g-dS ^>e2 ± d6 h537 £)f6 Ah6 4)c6 £>g4 Ag4” Ae2 12 . . . £>g4 d4®i Af4 •g-d4 c3 cd4 ДЬ5 Деб = Ag7 d5 de432 g'd4 J.d4 Ag4 0-0-0 bc6“ 13 . . . d4 C)g4“ -g-g4 c3 Af4 ЙТЗ g3 £)d2 — . . . d6M Ag4 Ad4 &e5 4)bd7 0-0-0"7 1. е4 е5 2. f4 ef4 3. £f3 g5 4. h4 g4 5. £>e5 £>f6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 14 £ig4 O,e4!« 'Й'ег*2 £>c3 £ig3 ,g-e77» Ae7 gh271 d5 4)e5 сб d4 <)f5 £)f3 J.d6 =F 15 Дс4 d572 ed5 Ad6 0-0 Де5 gel c3 £)h573 d4 £}d7 de574 4)e5 ЬЗ 0-0! ДаЗ £)f373 00 16 . . . . . . d4 <)h57« 0—077 @,h4 'S'el 'S’el gel 0-0 Ad3 ge8 Дd278 f6 &c4 gel78 00 17 d4 Ag7 £}g480 4)e4 ДГ4 0-021 4)c3 ge882 4^e3e® d5! 4^cd5 <z)g3 £}c7 ge3 <g>f2 <)hl Фе3 £)c6!« -+ 18 . . . Дс4 d52S ed5 0—087 Oih5!?88 ®-h4 •S’el •^el gel 0-0 £)c3!83 4)d733 &b5 сб £)c7 cd583 об 19 d6 £)d3el Ag7 £}c3 0-0 4)f482 £)e4 4)e4 ge8 ®f2 ge4 c3 •ЙТ6 g3 Ah6 Ad3 Д£438 ± 20 . . . Ъе4 Д£4 ^e7M •g-e295 Ag7 c3 h5»‘ 4)d2 ^)d287 ®d2 ^62 J.e2 £)c6“ gael Деб 1 4... f6? 5. £>g5! + -; 4... Де7 5. hg5 Ag5 6. d4 d6 7. g3 Ag4 8. gf4 ДЬ4 9. ®d2± LevenfiS 2 Allgaier * 5... d5 (Ponziani) 6. ed5 £)f6 Selivanov- ski [6... Де7 7. ДЬ5 сб 8. dc6 Ьсб 9. Дс4±; 6... h6 7. £>e4 Де7 8. Йе2 ДЬ4 9. £>f2 <£>f8 oo] 7. £>c3! [7. ДЬ5 сб 8. dc6 £>c6 9. £>c3 Де7 10. d3 h6 11. S)ge4oo] Де7 8. Дс4 [8. d4 h6 9. £jf7 ®f7 10. Af4oo] h6 9. £}f7! <£>f7 10. d6 ®g7 11. de7 Йе7оо Keres * 6. £>c3 d5 [6... h6 7. £>f7 ®>f7 8. d4±; 8. e5±] 7. d4 [7. ed5 Д46; 7. e5 £}h5] ДЬ4 8. Af4 h6 9. 7 <£>f7 — 5... h6; 6. d4 #e7 7. Af4 [7. Йе2 h6 8. Af4 hg5 9. Ag5 ДЬ6-Т; 7. e5 h6] h6 8. £>c3 hg5 9. Ag5 ДЬб 10. e5 Ag5 11. hg5 ghl 12. gf6 #e6- + Marco—Maroczy, Wien 1903 5 7. Ad5 £>d5 8. ed5 -&d5 9. #e2 Де7 10. £>c3 «-f5 11. d3 h6 12. £>ge4 f3!=F t> Gunsberg—Maroczy, Wien 1903 • 7... Ьб? 8. Йе2 •Й,е7 9. «•е7Д 10. d6= 7 13. gf4 S’el 14. •S'f 1 g'fl 15. gfl h6 16. d6oo LevenfiS • 7. d4?! h6 8. £>f7 [8. Af4 &d5; 8. #e2 hg5 9. ef6 •®,e2 10. Де2 d5 13. сЗ сб—F] <£>f7 9. Af4 d6 10. Де2 de5 11. Де5 [ 11. de5] 4}bd7 12. Дс7 Й’еЗ—F Gunsberg—Teich- mann, Wien 1903; 7. Де2 (Alapin) Й’еЗ 8. d4 Йе7 [8... Й45 9. Af4 #g2 10. gfl±] 9. Af4 [9. 0-0 h6 10. gel hg54=] h6 10. 0-0 [10. £}c3!?] hg5 11. Ag5 ДЬб 12. Af6 ДеЗ 126
13. <£>h2 gh4 14. <£>g3 0d6 15. Де5 0h6 16. Ag4 d6 17. Af4!oo Keres • 8. d4?! d5 9. ed6 0e2 10. Де2 Ad6=F Schlechter; 8. 0g4!? 0e5 [8... £)g3 9. 0f4 £}hl 10. £>c3 Keres] 9. Де2 4}g3 10. d4 Keres 10 9. £>d5 £>e2 10. £>e7 Де7 11. Де2= 11 9... 0e5 10. Ae2 d5! [10... &hl? 11. 0f7 <S>d8 12. d4 0g7 13. Af4 0f7 14. £f7 + —> Collijn] 11. £>d5 £e2 12. 0e2 0e2 13. фе2 4}a6= 12 10. d4 h6 11. £>d5 hg5 12. £>c7 [12. £>e7 Де7 13. d5oo Keres] ®d8 13. 4}d5oo 13 11... f3? 12. £>c7 ®>e7 13. £>d5+-; 11... £a6 12. d4 «416 13. Af4 0c6 14. 0b3±-> 14 13. 0f7 ®d8 14. 0f6 фе8 15. Ag4 £}g3±-> 13 7. 0g4? &f6! 8. Дс4 [8. 014 Ad6 9. 0f3 £>c6 10. c3 £>e5 11. 0f2 £>eg4 12. 0f3 0e7 13. d3 0e5—+] d5 9. 0f4 Ad6 10. Ad5 ®g7 11. 0f3 £>d5 12. ed5 0e8 13. 0e3 Ag3—+ 14 7... f3! 8. gf3?l [8. Дс4 d5 9. Ad5 ®g7 — 7. Дс4] d5! 9. Af4 4>f6 10. e5 &h5=F Gunsberg—Bird, London 1889 17 8... de4 9. Дс4 <£>g7 10. Де5 £)f6 11. 0—0 Де7 12. d5±-> Leonhardt—Flamberg, Opatija 1912; 12. £jc3>? “ 9... de4 10. Дс4 ®g6 11. h5 ®h7 12. 0e2!± Marco—Schlechter, Wien 1903 13 10... Деб? П.О-ОДсЗ 12. Ae5!±->> 20 11... de4 12. 0d2 ®g6 13. 0-0 Деб 14. c4 сб 15. gabl b6 16. gf2 £>bd7 17. Ad6 4}e8 18. 0f4!-|— Schlechter—Marco, Wien 1903 21 16. Де5 ®g6 17. Ad3 <£>h5 18. cb7 Деб 19. ba80 0a8 20. gadl gf8 21. gf8 0-f8 22. gfl 0b4 23. Ag3!A gel, ge5+- Glazkov 22 9. ДЬ7? ДЬ7 10. 0g4 ®f7 11. 0h5 фе7 12. 0e5 <S>d7 13. 0h8 [13. 0f5 фсб 14. gh3 a5—+] £>f6 14. e5 Ag2 15. ggl f3 16. 0f6 0f6 17. ef6 Дс5-+ LevenfiS 23 9... 0f6? 10. e5 0g6 11. h5 0f5 12. £}c3! ДЬ4 13. 0-0 f3 14. £>e4 0h5 15. £>g3 0h4 16. gf3!±-> Spielmann—EljaSov, Miin- chen 1903 24 11. ДЬЗ £>c6 12. c3 (Keres) 0d6 13. e5 4}e5 14. de5 0e5T->» 23 12. ДЬЗ £)сб [12... c5 13. d5 &bd7=F] 13. ДеЗ &а5Т; 12. Af4 £>d5 13. ed5 &bd7=F Levenfis 24 16. Af4 0f6? 17. gg4 <£>h7 18. Ag8! = Marco—Schlechter, Wien 1903; 16... Де7!Т 27 9...f31? 10. gf3 Де7[10... g3 11. ДеЗ Де7 12. £>сЗ ДЬ4 13. ®>d2±-; 10... £>f6 11. £>c3 — 9... £jf6] 11. 0-0 g3 12. f4 h5 13. f5±-> Keres 24 10... Ag7? 11. Af4 £>h5 12. ДеЗ сб 13. ДЬЗ £>g3 14. ggl gf8 15. 0d3A 0-0-0± Marco—Cigorin, Wien 1903 24 Mieses—Pillsbury, Wien 1903 34 15... 0c4? 16. d5 £>e7 17. d6 cd6 18. 0d6+—> Keres; 15... 0d4! 16. 0d4 £>d4 17. Де5 £e2 18. ®f2 gh7 19. gfel Де6Т± 31 12. 0-0 ДеЗ 13. ЬсЗ £>d5 14. ed5 0d5 15. gel <g>d8 16. fg4- + 32 Keres 33 16. 0-0-0 ДсЗТ 34 Kieseritzky 33 Polerio; 5... £)c6 (Neumann) 6. d4! [6. £>c6? dc6 7. d4 £>f6 8. e5 £>h5T; 6. £>g4 d5 7. ed5 0e7 8. Де2 £>d4 9. £>f2 Af5 10. d3 0-0-0 T Neumann—Berger 1872] £>e5 7. de5 d6 8. Af4 0e7 [8.. . Ag7 9. £>c3 de5 10. 0d8 <£>d8 11. 0-0-0 Ad7 12. ДеЗ®± Bilguer] 9. ed6 0e4 10. 0e2 0-e2 11. Де2 Ad6 12. Ad6 cd6 13. 4)c3S8 Collijn 34 8. 0-g4? d6 7. 0g7 Ah4 8. ®dl de5 9. 0h8 Ag4 10. Де2 0g5! 11. £>c3 &c6 12. gh4 Де2 13. ^>e2 0g2 14. d3 f3- + -*; 6. £g4d5 7. ed5 Ah4 8. £f2 Af29. ®f2 0d5=F t 37 10. g3 0f6 11. gf4 Af4 12. ®g2 сб 13. Af4 0f4 14. 0d2!±C Levenfis 33 13... Af4? 14. £tf4 0dl 15. gdl £>f7 16. S)g6 gg8 17. gh7+- Bilguer; 13... ^f7± 33 Salvio 43 6. £>g4 f5 7. &f2 fe4 8. 0h5 [8. £c3 4)f6 9. 4ig4 4)Ь5Т Blackburne—Rosenthal 1873; 9. ^d5 £>d5 10. 0h5 0f7 11. 0x5 0e6 12. 0h8 £}Г6Т Bilguer] <3?d8 9. 0f5 e3 10. £>g4 [10. de3 fe3 11. £>e4 Ah6T] ed2 11. ®d2 d6 12. 0f4 h5 13. £je3 Ah6T t ffl Le- venfis 41 6... f5 7. Дс4! £>f6 8. £jc3 d6 9. Af7 <£>d8 10. Af4 &bd7 11. ДЬЗ фе8 12. &f7 gg8 13. &g5 gg7 14. £>e6+- Cozio 1766 42 7... f5 8. <jf2 S)f6 9. Af4 &e4 [9... fe4 10. d5!±] 10. 0h5 <3?d8 11. Де2 &f6 12. 0f3 &c6 13. сЗД £>d2, 0-0-0±C 43 11.. . сб 12. £>e3+- 44 14. 0—0±O LevenfiS 43 Brentano 44 8. ed5?! 0e7 7. 0e2 &f6 8. d4 £>h5 9 . £jd3 Af5 10. 0e7 Де7 11. £>f4 &g3T; 6. &g4 de4 7. £f2 £jf6 8. £>c3 Af5 9. 0e2 Ac5 10. £>ce4 0-0TO 47 7. ed5 0d5 8. £>сЗ ДЬ4 9. ®f2! £>e4= 48 8. £>g4 Ad6=; 8. Д<13 Ad6 9. 0-0 [9. 0e2!? Cordel] 0h4 10. Де4 de4 11. g3 0h5 127
12. £>c3 f5 13. £>d5 0-0 14. £>g4 ^g4 15. ^g4 fg4 16. Ad6 cd6 17. £>e7 ®g7 18. gf8 ®f8 19. £>c8= Bilguer 49 9... Деб 10. 0-0-0 £>d7 11. gel Де7?! 12. ^e2 gg8 13. £>f7! ДГ7 14. Дс7+~; 11... £d6 — 9... Ad6 50 11.. . f6? 12. gdel! fe5 [12... Де5 13. Де5 ®d7 14. ДГ6 ^f6 15. ghfl ^g7 16. Se6+-] 13. Де5 ®d7 14. ДЬ8 W 15. >6+ — 51 14. ge5 #d7 15. ^g5! ^e7 16. ДГ5 ^g5 17. hg5±± Keres 52 6.. . £>h6? 7. d4 d6 8. £>d3 [8. 7!?] f3 9. gf3 gf3 10. ШЗ £g4 11. #f2 #d7 12. £>сЗ сб 13. Ag5 £>a6 14. ®d2 £g7 15. gafl 0—0 16. ’Й’еЗЧ— Peev—Atanasov, Bulgaria 1964 53 7... ДН6 8. &c3 £>c6 9. £tf7 gf7 10. ДГ7 ®f7 11. ДГ4 ДГ4 12. 0-0 ^h4 13. gf4 <g>g7 14. ^d2 d6 15. gafl £>d8 16. £>d5+- Bronstejn—Dubinin, SSSR (ch) 1947; 7... 8. 0-0 ДЬб 9. £>c3 d6 10. £>d5 #d8 11. £>f7 gf7 12. £f4+--> Keres; 7... Де7 8. ДГ4 ДЬ4 9. g3 Дg5 10. gh5! gh5 11. ДГ7 <g>f8 12. ДИ5 ДГ4 13. &g6 <g>g7 14. &f4 £>f6 15. £>c3 #e7 16. £tfd5 £>d5 17. #g4 ®h8 18. £>d5+- Janisch; 7... f3 8. gf3 d6 9. Дg5 [9. £>d3 — 8. £>d3] Де7 10. £tf7 gf7 И. ДГ7 ®f7 12. f4 d5 13. e5± J> Keres 54 8. £tf7! gf7 9. ДГ7 <$>f7 10. ДГ4+- -> Keres 55 14. £>c3 Дg5 15. № £>d7 16. gafl ДеЗ 17. 'Й’еЗ £>Ь6 18. ДЬЗ ^е7 19. е5 de5 20. £}е5± Janisch 56 6. &f7? ®f7 7. Дс4 Фе8 8. d4 ДЬб 9. £}сЗ £}е7 10. •Q’dJ сб—h Schlechter — Maroczy, Wien 1903 57 6... £f6!? 7. £f6 ^f6 8. £>c3 сб 9. Де2! [9. d4 gg8! = ] gg8 10. ДГЗ ДЬб 11. d4 &a6 12. e5! de5 13. £>e4 ^e7 14. 0-0^Q; 7. £>f2 gg8 8. d4 ДЬб 9. £>c3 ^e7 10. £}d3! Дg4 [10. . . £>c6 11. ДГ4; 10. .. £>e4 11. £>d5 ^d8 12. f5 13. #h5] 11. Де2 Де2 12. 12. ^e2 £>c6 13. ДГ4 ^d4 14. ^f2± Lunja- kov-Telegin, SSSR 1965 “ 9. £>c3 £>g4 10. ^f3 £>e3 11. ДеЗ fe3 12. £jdl Дg4 13. ^g3 Ш6 14. e5 ^f4! [14. .. de5 15. £>d5±] 15. ^f4 ДГ4= J » 59 11. . . hg4 12. £>d5 Дg5 13. g3± 60 14. d5? £>e5 15. ^b5 <g>f8 16. #b7 gd8 14. Да2Д 0-0-0, gdf 1 ± 61 7. ed5? ^e7- + ; 7. £f2 de4 8. £>e4 ^e7 9. #e2 £c6 10. c3 £>h6 11. £>g5 £>e5 12. d4 Дg4— + ; 7. ^e2 de4 8. ^e4 ^e7 9. £tf2 ДГ5 10. #e7 £e7 11. c3 £>d7 12. d4 c5 13. dc5 0-0-0 TC Gheorghiu — Kavalek, Bucuresti 1966 - 1/148; 7. ^f3 £>c6! 8. ДЬ5 £>e7 9. W Дg4 10. #g4 0-0TC 62 7... Дg4? 8. #g4 Дd4 9. &c3±-> Keres 63 14. 0-0 f6! 15. ДеЗ f5 16. £>c3 ^f6 17. gf2 4)d5 18. 4)d5 cd5 19. gcl= Levenfis 64 6.. . £tf6 — 5. . . £tf6 65 7. 4)f7?! <g>f7 8. Дс4 фе8 9. ДГ4 Ш6 10. ДеЗ (Pillsbury—Marco, Wien 1903) Деб!Т •e 10. . . ДГ4? 10. #f4 #f6 12. g3 4)d7 13. 4)d2 ,M4 14. gf4±± Lutikov —Furman, SSSR (ch) 1959 67 14. 0-0-0 ghg8 15. ДЬЗ = 68 6... d5 7. 4)f6 ^f6 8. ^e2 Дd6 9. £>c3± 89 7. d3 4)g3 8. ДГ4 4)hl 9. ^e2 #e7 10. 4)f6 ®d8 11. Дс7 <g>c7 12. 4)d5 <§>d8 13. £>e7 Де7 — + Keres 70 9. £jd5 £&2 10. fael &g3 11. ^d5 &hl 12. £>c7 ®d8 13. &a8 Ag7-+ Cordel 71 10. Sgl Ac5 11. &f2 £>c6! 12. £>d5 0-0 13. £>c7 &b4 14. Ad3 d5-+ Leonhardt 72 6... •i&e?? 7. d4 d6 8. ДГ7! [8. £>f7? •Й-е4 9. <£>f2 d5T] ®d8 9. ДГ4 de5 10. de5 £d7 11. ДЬЗ! [11. Ad5? ^d5! 12. Ag5 фс8 13. Де7 &е7 14. &сЗ &bc6 15. £>d5 &e5oo Gruzman—Sehtman, SSSR 1967] ,S,b4 12. £)d2 £}e4 13. c3 £>c3 14. Ag5 Де7 15. ЬсЗ ^c3 16. Де7±- 73 10... «•c5? 11. d4 -8-c4 12. 4}аЗ! «-аб 13. ge5A 14. ДГ4±-> 74 12. ffg4 &df6! [12... Дd4? 13. ®fl £)g3 14. -8-g3 fg3 15. cd4S] 13. ^e2 £>g4 14. #e5 &e5 15. ge5 Sg8 16. &d2 ДЬЗ 17. ДН Sd8 18. Se7 фе7 19. ®f2 Ag4 20. Дс4 £}f6! 21. £}f3 ДГЗ 22. gf3 (Alapin—Burn, Barmen 1905) £>d5T 73 15. gf3 ^h4 16. Se5 ДГ5 [16.. . ^g3 = ] 17 . t>d2 -S-gS 18. ®fl -&112 19. ДГ8 g3 20. Дс5 g2 21. ®el gl# [21... -®-h4 22. фе2 £jg3 23. ®f2 £je4=] 22. Agl «-gl 23. ДП £}g3«> Capablanca, Burn, Ed. Lasker 73 8. . . 0-0 9. 0-0 [9. ДГ4? £jh5 10. g3 f6 11. &d3 £>g3 12. Ag3 Ag3 13. <£>f 1 -®-e8- + Pillsbury—Cigorin, Wien 1903] £}h5 10. £)g4 [10. ДГ4? &f4 11. gf4 f6 12. Sg4 ®h8- + LevenfiS] 'Й'Ь4 11. &h2 ge8 [11... £jg3 12. gel &d7 13. &d2 £jf6 14. £>df3 -®-h6 (Д £>g4) 15. £>e5!A #f3± Alapin] 12. ^jf3 «-f6 13. £>c3 = 77 9. £>g4? £>g3 10. gh2 -g-e7 11. <g>f2 h5 —F Kristiansen—Kolarov, La Habana(ol) 1966; 9. ДГ4?! £>f4 10. 0-0 &g6 11. £>f7 -®-h4 12. &d6 cd6- + ; 9. &c3 #e7! [9... £>g3 10. ДГ4 £jhl 11. g3 #67 12. «e2 f6 13. 0-0-0 fe5 14. de5 Дс5 15. £>e4 ДГ5 16. Ag5± Otto— Dubbe, corr. 1877; 12. •g-d2 f6 13. 0-0-0 fe5 14. de5 ДЬ4 15. d6± Ponomarjev—Beskrovni 1868] 10. 0-0! Де5 11. ДЬ5 сб 12. dc6 Ьсб 13. £>d5 #h4 [13... -®-d8 14. gel!] 14. de5 cb5 15. £>c7 ®f8 16. -®-d6 <£>g8 17. gf4 £>g3! 128
[17... £f4 18. ДГ4 g3 19. •&h6!±] 18. £a8 [18. #d5=] ^e2 19. ®fl &g3= Glazkov 78 13. c4? f6 14. £jf3 gel 15. £jel c5- + 78 15. Де1 Af8 16. 4}c3 сб (Pitschel—An- derssen, Wien 1873) 17. d6!oo 80 7. £>c3 d6 [7... d5? 8. Д£4 £>e4 9. £>e4 de4 10. Дс4 0-0 11. c3 £}d7 12. £)f7 gf7 13. Af7 <£>f7 14. 'Й'ЬЗ фе7 15. 0-0-0 £>f6 16. d5!A d6H— Lutikov —Sahzade, SSSR 1950] 8. Of 7? [8. Od3 — 6... d6] <£>f7 9. Дс4 d5! 10. Od5 Od5 11. Ad5 <£>e8 12. ДГ4 сб 13. ДЬЗ •S’d4 14. «•ег gf8 15. c3 #c5-+ Bilguer 81 Paulsen; 8... tyel 9. &e2 [9. Oe3 ®,b4 10. Od2 #d4 11. Odc4! «-dl 12. gdlg; 9. Де2 «-b4 10. Od2 -g-d4 11. £>e4 -&e4 12. 0-0S] d6! [9... Ad4 10. c3 Ag7 11. £}e3 Й-еб 12. g3 0-0 13. ДИЗ f5 14. O-O±0 Charousek—Burn, Kbln 1898] 10. ОеЗ Деб 11. сЗ 0-0 12. ШЗ d5 13. Ad3 (Walbrodt- Burn, Berlin 1897) f5!oo Glazkov 82 9... d5 10. Oe3 Oc6 11. Ocd5 Ad4 12. Oc7 ДеЗ 13. «d8 Af2- + 83 Malkov—Aleksandrov, corr. 1903 84 Glazkov 88 7. .. 0-0 8. £>c3 d6 [8.. . #e7? 9. Д14 d6 10. Of7!± Lange] 9. Of7 gf7 10. Д17 •§f7 11. Д£4 «-ев 12. 0-0 [12. «ч!3 Д£5 13. 0-0 Де4 14. -®-с4 d5 15. Й’ЬЗ ®g6 16. Й-Ь7 •Й-сбТ] ®g8 13. -g-d3 Осб 14. Ag5 «-g6 15. Й-С4 <g>h8 16. gael Oh5!oo 88 8... £>d5 9. £>g4 0-0 10. c3 ge8T t E0; 9. Oc3!± Estrin; 8... 0—0 9. ДГ4 Od5 10. Ad5 Ш5 11. 0-0 c5 12. c3 [12. Oc3? •@’d4 13. -»d4 cd4 14. Od5 £jc6 15. Осб Ьсб 16. Oe7 ®h8 17. Осб ДЬ7Т Steinitz—Blackburne, London 1876] cd4 13. Og4 •феб! 14. £)f2 •Й'Ьб 15. c4 Деб= Steinitz—Zukertort, (m) 1872 87 9. Oc3 0-0 10. Oe2 c5 11. £}f4!? [11. ДГ4 cd4 12. &d2 Of 4 13. М4 &c7 14. Oc6 #14 15. Oe7= Bilguer] Og3 12. Oe6 fe6 [12... Деб 13. de6 Ohl 14. •g'g4 &d4 15. ef7 ®h8 16. «d4 cd4 17. ДГ4 Oc6 (Black- bume—Paulsen, Wien 1873) 18. Осб! Ьсб 19. фе2± Glazkov] 13. de6 ®h8 14. Ag5 S’aS 15. fj'd2 &d2 16. ®d2 Ohl = Sankovski- Heuer, SSSR 1970 88 12. c3 ge8 13. Oa3 Od7 14. £jd3 gel 15. Oel Ob6 16. ДЬЗ Д£5 17. Ob5 ge8 = Leonhardt 88 12... c5 13. Ob5 Od7 14. Oc7 gb8 15. d6A 16. Of7oo Glazkov 88 R. Byrne—Keres, USA-SSSR 1955; 15. Ad5! gb8 16. c3 Oe5 [16... Odf6 17. Od3!±] 17. de5 <£>h8 [17... gd8 18. d6!oo] 18. Ad2 Af5 19. c4A Ab4-d6® 81 7. Of 7? <g>f7 8. ДГ4 [8. Дс4 d5 9. ed5 Ad6-+] Ag7 9. Дс4 d5 10. ed5 ge8- + Leonhardt 82 9. Af4 Oc6 10. Of2 Oh5 11. Ag5 f6 12. ДеЗ Og3 13. gh2 f5=F t » Levenfis 88 15. ДГ4 g f4 16. gf4 «-f4 17. фе2! Rubin- stein [17. <$>g2? b5!—h] g3 18. •^’d2! Ag4 [18... #f2 19. ®>dl g2 20. «-gSA gel±-> >] 19. ®el g2 20. S’g2 Oc6 21. Де2 ge8 22. Sfl± 84 8... Ag7 9. Oc3 Oc3 10. ЬсЗ c5 11. Де2 cd4 12. 0-0 £>c6 [12... Й'Ь4? 13. g3!±; 12... dc3? 13. Ag4 Ad4 14. &f2±; 12... h5 13. Ag5! f6 14. Ad2 f5 15. Ag5 ДГ6 16. ^jf4!±] 13. Ag4 0-0 14. Дс8 gc8 15. #g4 f5 16. •g’gS dc3 17. gael (Spaski—Fischer, Mar del Plata 1960) #d7 18. Ad6 gfe8T; 15... <£>h8!T Fischer; 9. c3! 0-0 10. £}d2 ge8 11. £>e4 ge4 12. <g>f2 Ж6 13. g3 ДЬб 14. Ag2? gf4 15. gf4 Af4T->; 14. -»d2A Ag2co 88 9. Де2= 88 10... £>c6 11. £>d2 £>d2 12. ®d2 #e2 13. Де2 h5 14. gael ± Schmidt—Batdinski, CSSR 1943; 10... £>d7 11. g3 £>df6 12. Ag2±; 10... ДГ5 11. £>d2 £>d2 [11... £>c6 12. 0-0-0 0-0-0 13. £>c4!±] 12. •Й>е7 фе7 13. ®d2 £>c6 14. g3o5 Keres 87 11... d5 12. £>e4 de4 13. £>e5±C; 11... f5 12. Ag5 £g5 13. <&е7 фе7 14. hg5±0 Keres 88 13... Af5 14. ghfl £>d7 15. £>b4 £>f6 16. ДЬ5 Ad7 17. gael <£>d8 18. Ag5±-> Stoltz — Samisch, Swinemiinde 1932 9 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 129
С 4 sadrZaj • СОДЕРЖАНИЕ 640 1. е4 е5 2. £}f3 Keres - 2... R J 2... d6, 2... £)f6, 2... £>c6 C4 132 C42 Polugaj evski 13 3 C43 C44 1. e4 e5 2. £)f3 £|f6 Polugaj evski 138 — 3. R J 3. d4 1. e4 e5 2. £)f3 £>f6 3. d4 1. e4 e5 2. £>f3 £)c6 — 3. R _J 3. d4, 3. £)C3, 3. Дс4, 3. ДЬ5 — 3. d4 R J 3... ed4 — 3... ed4 4. R J 4. £>d4 Polugaj evski Keres (1—10) Parma (11—22) C4 SOMMAIRE • INDICE 142 147 C4 130
С4 CONTENTS • INHALT С 45 1. e4 e5 2. £)f3 £)c6 3. d4 ed4 Parma 4. &d4 C4 151 1. e4 e5 2. £)f3 £>c6 3. &c3 — 3... R J 3... £)f6 — 3... £>f6 4. R _l 4. d4, 4. ДЬ5 Keres 155 C48 C47 1. e4 e5 2. <^f3 Parma 3. £>c3 4. d4 (1—2, 5—15) 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. <)c3 £}f6 4. J.b5 — 4... R _| 4... Ab4 156 Talj (3—4) Keres 160 C49 1. e4 e5 2. £^f3 £)c6 Keres 3. £|C3 &fe 4. ДЬ5 ДЬ4 162 C4 INDICE • INNEHALL C4 131
| C401 1. e4 e5 2. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 . . . &e52 £»f3 d3 de4 Ae2 0-0 4)c3 Ad3 F61 ©e73 d5 de4 •©e4 £)c6 J.d7 •©f54 ± 2 . . . ed55 * •©e2 &c37 * * £>e4 d319 •©dl Де2“ d5 e4 £)f6* Ae7‘ 4id53 0-0 ge8 ± 1. e4 e5 2. £>f3 f5 3 4 5 6 7 8 9 10 11 3 ef512 £>e514 Де213 Ah5 £)f7 £)c313 £>d5 •©h5 fg6 e413 ^f6 d6 ®>e7 •©e8 £>h5 ®f717 g6 ®g7 4 £>e5 d4 £>c4 £}e329 d522 Ae223 ©f613 d6le fe4 <>hc621 £}e5 ± 5 . . . . . . ^c3 Af4« £e3 ©d223 Д.е2 0-0 . . . . . . •©g624 Ae7 сб d5 0—027 ± 6 . . . £>c4 ^c3 d329 4)e3 •©c2 . . . fe4 •©еб23 ed339 dc2 ± 7 Дс4 £)e5 d433 •©h5 An Jlg634 <g>e2 &c3 ©h4!33 fe431 ©g532 g6 <$>d8 •©hl33 c63S £>f637 Ae739 ± 8 ©h5 <ig6 •©e5 Ab5! £}е7 •©e7 Д.е2 . . . d5 g6 £>f6 Ae7 c6 •©e7 <$>e7 Sg840 1 2... Дс5? 3. &е5±; 2... Ad6 3. d4±; 2... #f6 3. £сЗ сб 4. d4 ed4 5. e5 ^g6 6. '®'d4± Janisch; 2... "Йе7 3. £)c3 £)f6 4. Дс4 h6 5. 0—0 d6 6. d4 Ag4 7. de5 de5± Aljburt— Kuprej&k, SSSR 1971 - 11/195; 6. h3! 1 X d4!; 3. Дс4! 3 3... fe5 4. ЙЬ5 g6 [4... фе7 5. Йе5 ®f7 6. Дс4 d5 7. Ad5 ®g6 8. h4 П5 9. ДЬ7 + -] 5. Й’еЗ Йе7 6. ЙЬ8 £>f6 7. d3 d5 8. Ag5 £>bd7 9. £>сЗ сб 10. h4± 4 9... #g6 10. £)e5!H— Schiffers — Cigo- rin, (m) 1897 5 3. £>e5 de4 [3... Йе7 4. d4 f6 5. £>d3 de4 6. £}f4± Boleslavski—Liliental, SSSR (meh) 1941; 3... Ad6 4. d4 de4 5. Дс4 Де5 6. ^h5±] 4. Дс4 #g5 5. Af7 фе7 6. d4 «-g2 7. gfl ДЬЗ 8. Дс4 4)f6 9. Af4± Feilitzsch—Keres, corr. 1936 • 4... Де7 5. Й-е4 £>f6 6. #a4 £bd7 7. d4 0—0 8. Ad3± Kieninger—Richter, Bad Pyrmont 1933; 4... "Йе? 5. £)d4 Й’еЗ 6. £}b5 A,d6 7. d4 Йе7 8. c4± Morphy—Mongredien, Paris 1859; 4... f5 5. d3 £>f6! 6. de4 fe4 7. £}сЗ ДЬ4 [7... Де7 8. £>e4 0-0 9. £>f6 Af6 10. c3±] 8. ЙЬ5 сб 9. ЙЬ4 ef3 10. Ag5! cd5 11. 0-0-0 £c6 12. ЙаЗ [12. Йс5!] Деб (Talj- Lutikov, Tallinn 1964) 13. gf3! ± 7 5. d3 Де7 [5... «d5 6. 4tfd2 Де7 7. £>e4 0—0 8. 4}bc3± Keres—Augustin, Madrid 1943] 6. de4 0-0 7. £>c3 [7. Йс4 ge8 8. Ad3 b53; 7. Ag5 £>e4 8. Де7 Йе7 9. £>bd2 ДГ5 10. 0-0-0 ± Priiss—Wills, corr. 1967 — 3/239] ge8 8. Ad2! ДЬ4 9. 0-0-0 ± Konstanti- nopoljski—Howe, corr. 1954 • 5... Af5 6. £h4± 9 6... 0-0 7. £>c3 [7. d31] ge8 8. -&dl! ДЬ4 9. Де2 Йе7 10. аЗ ДсЗ 11. dc3 £d5 12. Ag5± Saharov—Juhtman, SSSR 1966 — 2/207 19 7. d4 0-0 8. Ad2 ge8S; 7. £}c3 £jb6 8. d3± 11 Richter, Teschner 12 3. £)c3 fe4 4. £>e5 $f6 [4. . . £|f6? 5. Дс4 d5 6. £)d5l] 5. d4 ed3 6. f4 ДЬ4 7. Ad3 d6 8. 0-0 ДсЗ 9. ЬсЗоо; 3. d4 fe4 4. £>e5 £>f6 5. Ag5 [5. Дс4 d5 6. ДЬЗ Деб 7. Ag5 Де7=; 5. £>c3 d6 6. £>c4 d5 7. £>e5 Ad6= Bosch- Apscheneek, Hamburg (ol) 1930] d6 6. 4)c4 Де7 7. Де2 0—0 8. 0—0 сб ^ Wolf—Apschen- eek, Hamburg (ol) 1930 13 3... d6 4. d4 e4 5. £)g5 Д/5 6. f3 ± 14 4. Йе2 Йе7 5. £>d4 Йе5 6. £>Ь5± 13 5. g4?! Йе7! [5... d6? 6. £>c4 h5 7. g5 £jd5 8. d3!±] 6. £>c4 d5 7. £>e3 d4 8. £>g2 h5 9. g5 4ig4T Vashegyi —Grohe, corr. 1971 14 8. £)h8 ЙЬ5 [8... £}h5 9. d3 ed3 10. 0—0±] 9. ЙЬ5 £>h5 10. g4 £>f6 11. ggl £>c6 12. gg3 £)d4 13. ®>dl d5 [13... g6 14. d3 gf5 15. g5±] 14. d3A Ag5, gh3± 17 9. .. <$>d7 10. ЙЬ5 gg8 11. f6 £>a6 [11. . . Йеб 12. £>f4 Й*6 13. Йв4±] 12. 0-0 сб [12... 132
«еб 13. f3] 13. £)е5 de5 14. f7 «еб 15. fg8« «g8 16. £>e3± 18 3... £>c6 4. &c6! dc6 5. £>c3±; 3... «e7 4. «h5 g6 5. £>g6 «е4 6. Де2± “ 4... fe4? 5. Дс4 20 6. Де2 £)c6 [6... d5 7. £>еЗД c4] 7. d5 £>e5 8. 0-0 £>c4 9. Дс4 «g6 10. ДЬ5± Bronstejn—Mikenas, SSSR 1941 21 Behting; 6... сб 7. Дс4 d5 8. ДЬЗ Деб 9. c4± Nimzowitsch—Behting, Riga 1919 22 7. £>d5 «f7 8. £)bc3 Деб 9. £>c7 «c7 10. d5 4jf6 11. de6 d5!--7 Stockholm—Riga, corr. 1936; 7. ДЬ5!? 23 Д 0-0, £>d2, f3± 24 6... сб 7. £e4 «еб 8. «с2 d5 9. £jed6 <g>d7 [9... <®d8 10. £}Ь7 фс7 11. «еб Деб 12. £>ca5 £)d7 13. аЗД Ь4±] 10. £>f7 dc4 11. «еб <g>e6 12. Дс4 фе7 13. £>h8 Деб 14. Ad3± 23 7. d5 &f6 8. ДеЗ Де7 9. «d4 0-0 10. £)d2 c5 11. dc6 £)c6 12. «c4 <3?h8=F Spielmann —Nimzowitsch, Semmering 1926; 7. h3 £)f6 8. g4 Де7 9. Ag2 0—0 10. ДеЗ сб= Rauzer— Iljin-Zenevski, SSSR 1936; 7. f3 ef3 8. «f3 £>c6 9. d5 [9. 4)b5 Ди4Д <g?d7; 9. Ad3 «g4 10. «f2! £jf6 11. 0-0± Judovic-Elcov, SSSR 1941; 10... «d4 11. ДеЗ «f6 12. «e2w] £)b4 10. £>c3 £>f6 11. аЗ £>аб 12. Ad3±; 7. £>e3 £tf6 8. f3!±; 7. «e2 £)f6 [7.. . £>c6 8. ДеЗ Де7 9. 0-0-0 £>f6 10. d5 £b4 11. &a5± Kofman—ViSnjacki, SSSR 1947; 8. d5! ?; 7... сб?! 8. d5!] 8. f3± 23 9. Дс4 сб 10. d5 £)h5 [10. .. b5 11. Де2 b4 12. 4)a4 Д47 13. аЗ ЬаЗ 14. Йа3± Thomas — Tartakower, Spa 1926] 11. Ag3 £>g3 12. hg3 4)d7 = Behting 27 12. f3 ef3 13. ДГЗ+ Flor—Vecsey, Praha 1930 28 5... «g6 6. d3 ДЬ4 [6. .. ed3 7. Ad3 «g2? 8. «Ь5Д Де4+ —; 6... £>f6 7. de4 £>c4 8. £>e4 «e4 9. £>еЗД Ad3±] 7. Д42 [7. de4 «e4 8. £>еЗ ДеЗ 9. ЬсЗ £>e7 10. Дс4 d6 11. 0-0 Деб 12. «h5 ®d7 13. Деб «еб 14. c4± Louma; 9. . . £)f6 10. Ac4d6 11. 0—0± Trifunovic—Apscheneek, Stockholm (ol) 1937] ДеЗ 8. ДеЗ £f6 [8... d5 9. £>e4 «f6 10. de4 «e4 11. Де2± Smislov—Kamisov, SSSR 1944; 8... £>e7 9. de4 «e4 10. £>e3 0-0 11. «h5± Gilman—Golovko, corr. 1948] 9. ДГ6 gf6 10. de4 «e4 11. £>e3±; 5... d6 6. d3 ed3 7. Д43 «f7 8. 0—0±; 5. -. сб 6. d3 d5 7. £>e3 ed3 8. Д43 Дс5 9. 0-0+ 28 6. £je31? 38 6... £>f6 7. de4 ДЬ4 8. 4)e3 4)e4 9. Дс4 4)c3 10. ЬсЗ ДеЗ 11. Ad2± Louma 31 3... b51? 4. Ag8 [4. ДЬ5?! fe4 5. £>e5 «g5!T] Bg8 5. «е2 «е7 6. «Ь5 £>сб 7. «d5 fe41T Siegers—Purins, corr. 1970/71 — 13/250; 4. ДЬЗ!± 32 4. .. £>f6 5. £)f7 «e7 6. £>h8 d5 7. Де2 £)сб (Morillo—Ortiz. corr. 1970) 8. d3± 33 5. £>f7 «g2 6. gfl d5! 7. Ad5 £>f6=F; 5. ДГ7 $g>e7 6. Ag8 Eg8 7. 4)g4 d5T Behting 34 8. Ag5 Де7 9. Ag6 Ag5 10. £>f7 фе7 11. £>g5 4Sf6T Kriwosch—Apscheneek 1925; 8. «g5 «g5 9. Ag5 Де7Т Grob—Tartakower, Meran 1926 38 8... £>f6 9. £>f7 фе8 10. £>h8!±; 8... hg6 9. Ag5 Де7 10. «h8±; 8... d6 9. «g5 «g5 10. Ag5 Де7 11. £>f7±; 8... ДЬ4 (Tarta- kower) 9. <£>e2 «hl 10. O.g5± 38 9... hg6 10. Ag5 Де7 11. «h8 Ag5 12. «g8 ®e7 13. «f7 &d6 14. fec3+-; 9... d6 10. £>c3! Де7 11. £>f7 фе8 12. £)d6 <£>d8 [12... ®>d7 13. «Т5 + -] 13. ^>f7 ®e8 14. £>h8 hg6 [14... <g>d8 15. «d5 + —] 15. «g6 + - Keres; 9... «cl 10. £>f7 ®>e8 11. £h8 hg6 12. «g6 ®d8 13. ^>f7! ®e7 14. &c3 «c2 15. <£>el d6 [15... сб 16. &d6 £>f6 17. «g5!+-; 15... 2>f6 16. £>e5 сб 17. «f7+-] 16. 41d5 ®d7 17. «g8 «Ь2 18. fidl± Keres; 11. £>d2!?± 37 10... ®c7 11. Af4! «al 12. £>d7 <g>d8 13. «e54—; 10... hg6 11. «h8± 38 11. Ag5 «al 12. Af6 <£>c7 13. &f7 ДЬ4! 14. «h7 [14. ДЬ8 hg6 15. «g5 b6 16. £)e4oo Milic] ДеЗ 15. ЬсЗ fif8T Levy—Stro- bel, Ibbs 1968 - 6/302; 11. fef7 фс7 12. «а5 Ь6 13. £>Ь5 cb5 14. «сЗ £сб 15. ДГ4 d6 16. fihl EgSiT Herbert—Pupol 1968; 11. «g5 Eg8! 12. «f6 [12. Af4! «al 13. «f6 Де7 14. £>f7 фе8 15. £>d6 ®d8 16. «f7!oo; 12. .. Eg6 13. £}g6 «f3 14. ^d2oo] Де7 13. £>f7 фе8 14. £)d6= Zitzmann—Dahl 1968 38 12. Ag5 «al 13. Af6 Af6 14. «f6 <g>c7 15. 4)c4!± Purins —Eglitis, corr. 1971 — 13/251 48 12. g3± Keres C411 1. e4 e5 2. £>f3 d6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Ac4* Деб d43 £>d4 <)e6 •®Ъ5 •й-ьз &c3 0-0 J.e62 fe6 ed4 e54 •@67 g6 £)f6 сб <£)a68 ± 2 . . . c3 d48 Ae3 •@-b3 4)bd2 de57 £|C6 £.g4 'Й'е? £)f6 4)d8 g6 ± 3 d4 4)c38 &e4 4)e512 ^h5 £ig6 'S’eS Дс4 Ah6 f5" fe418 d5“ de4 g6 &f6 ®f7 ®g7 <S>h618 ± 133
3 4 5 6 7 8 9 10 11 4 Дс4 fe414 d518 @-h5 g6 4}g6 £f6 'Й’еб Де7 ДЬ518 сб <^e7 &e7 <$>e717 ± 5 de5 fe4 £>g5 d5 e618 £>h618 £>c328 сб21 4}ge4 de422 ^h5 g6 •Й’еЗ Sg8 Ag5 Дg723 ± 6 £j’d7“ Дс425 сб28 £}g5 £>h6 0—027 &b628 ДЬЗ Ag428 = 7 c3 b538 Дьз аб31 0-0 Де7 de5 de5 £>g532 ± 8 £}c3 Де7 de533 de5 4}g534 £}h63S <le638 fe6 ДИ6 £|Ь637 •ЙЪ5 ®f8 ДЬЗ gh638 ± 9 0-0 Де738 de548 de5 £>g541 Ag5“ ^h5 g643 •g-g5 ^g5 Ag5 h6 Да2 g5«4 ± 10 ed4 £jd4« g6“ £>c347 Ag7 ДеЗ48 £>f6 ^d2 0-0 0-0-0 ge8 f3 4}c6 h4 &d4 Да4 Деб48 ± 11 4^f6eo £)c3»1 Дс483 £>bd782 Де784 £)g588 0-0 Jf7 gf7 <}e6 •Й-е8 4ic7 ^•d8 £ia8 b5s8 £ib587 •^•a5e8 T 12 . . . de5 de588 Af788 ®f7 &g5 <g>g881 4}e6 •Й"е8 •g-g6 ^\а8 •8-g242 00 13 . . . 0-0 0—083 •^•62“ сб a4»« •g-c784 h387 b688 gdl48 ДЬ7 de5 de578 ± 14 ed4 ,g’d4 Де771 J.g572 0-0 0-0-0 £}c673 ^d2 h674 Af4 ge8 h3 Af8 Даз £}e578 = 15 . . . £>d4 Де778 Де277 0—078 0—078 4dc680 £}c681 Ьсб ЬЗ £)d782 ДЬ2 ДГб83 — 16 . . . . . . . . . J.f4 0-0 ^d2 аб84 0-0-0 d588 e588 4^h587 ДеЗ c588 £}ЬЗ d488 ± 17 . - . . . . g6 J.g580 Ag791 •g-d2 h682 Af4 g5 Ag3 £h5 Де2 43g3 hg3 £>c683 00 18 . - . de5 £3e4 Дс484 сб88 ed688 ДЬЗ £>d6!87 Де7 0-0 0-0 £ic388 = 19 . - . £jbd2 £}c588 &c4 d5188 Ag5101 •g'd7102 &e3 сб <id4183 4^e6104 ДЬ4 •&c7 Д83 •g-Ьб188 4- 20 . . . t)d2 Ad2 Де7188 ^d3187 4^c6 <@-e2108 Деб 0-0-0 de5 ^>e5 •S’dS £c4 ^d4188 = 21 ^d5 £>c5118 Ag5711 Де7112 ed6 'S’de ^c3 h6113 ДеЗ сб •^d6 Даб 0-0-0 Де7114 ± 1 3. £}сЗ £сб 4. ДЬ5 — С 62/1; 3. сЗ £>с6 4. d4 £>f6 — С 44/6 1 3... £/6? 4. £>g5 d5 5. ed5 £Д5 6. ^f3 •g-gS 7. Д45± Sozin; 3... сб 4. d4 d5 5. ed5 [5. ДЬЗ £>f6 6. £>e5 £>e4 7. 0-0 Де7= Sozin] e4 6. £>e5 cd5 7. ^h5 [7. ДЬ5 Д47 8. -0-h5 g6 9. £>g6 fg6 10. «eS ®f7 11. #d5 ®g7 12. g,b7± Staunton] g6 8. £>g6 fg6 9. S’eS &e7 10. •8'h8 ± Bilguer; 3... f5 4. d4 fe4 5. £>e5 d5 [5... de5 6. fj-hS ®d7 7. -g-fS фсб 8. -g-eS аб 9. d5 фЬ6 10. ДеЗ+ — Allgaier] 6. g'hS g6 7. £>g6 £>f6 8. #e5 Де7 9. £>h8 dc4 10. £}c3± Sozin; 3... Де7 4. d4 ed4 5. £>d4 £jf6 6. £>c3 — 3... £)f6 134
• 5. сЗ £}d7A 6. #ЬЗ £>с5 Bilguer < 6. .. #f6 7. #h5 g6 [7... #f7 8. #h3 ®d7 10. 0-0±C Sozin] 8. '»b5 £|d7 9. ^b7 gb8 10. фа7 Йе7 11. c3± Grob-Tarta- kower, Ostende 1937 5 12. f4±T Polugajevski 8 5. #b3 #d7 6. ДГ7 [6. £>g5 ЙЬ6 7. ДГ7 £tf7 8. £tf7 #f7 9. #b7 <$>d7 10. #a8 #c4 11. f3 ДГЗ 12. gf3 £>d4=F Rodzinski- Aljehin, Paris 1913] #f7 7. 'Й,Ь7 ®d7 8. ^aS ДГЗ 9. gf3 #f3 10. ggl #e4 11. ®dl ^f3 12. ®el e4 13. ЙаЗ Йе5 14. #a7 &d3 15. <3?fl= Sozin 7 Levenfis—Tolu§, Lenjingrad 1939 • Philidor; 3... &g4 4. de5 ДГЗ 5. #f3 [5. gf3 de5 6. 'S'dS ®d8 7. f4± Pachman] de5 6. Дс4 #f6 [6. .. #d7] 7. #ЬЗ Дс5 8. 0-0 ДЬб 9. a4 a5 10. ЙсЗ Йе7 11. ДеЗ £>d7 12. gadl±Q Polugajevski 9 Zukertort; 4. ef5 e4 5. £}g5 ДГ5 6. ЙсЗ £}f6 7. f3± Sozin, Keres 10 4... ЙГ6 5. de5 Йе4 6. Йе4 fe4 7. &g5 d5 8. еб Дс5 9. Йе4 Де7 10. #h5 g6 11. #e5 gg8 12. £>g5±; 4... ed4 5. #d4 fe4 6. Дg5 7. Йе4 Де7 8. Дс4 Йеб 9. #e3± Sozin 11 5... &f6 6. 4if6 gf6 [6... #f6 7. Дg5 8. de5± Zukertort] 7. de5 fe5 8. Дс4 «Т6 9. &g5± 12 6. £>g3 e4 7. Йе5 8. f3±f Keres 13 12. ЙЬ8 ДЬ4 13. сЗ #h8 14. cb4± Keres 14 4... Де7 5. de5 fe4 6. #d5 ef3 7. ^f7 ®d7 8. #g7 fg2 9. ggl ЙЬб 10. ДЬ6± Sozin; 4... ed4 5. £>g5 ЙЬб 6. ЙЬ7 [6. #d4 Йеб 7. 'S'dl ± Bardeleben, Mieses; 6. 0—0 'Й'Гб 7. ef5 ДГ5 8. gel± Bilguer] #e7 [6. .. gh7 7. #h5 <g>d7 8. #g6 gh8 9. ДЬ6± Sozin] 7. Дg5 #e5 [7.. . #e4 8. ®d2±] 8. #h5 <g>d7 9. ДЬб gh7 10. Ж7 Де7 11. Дg5± Sozin; 4... Йеб 5. £>g5 ЙЬб 6. d5 ЙЬ8 [6. .. Йе7 7. <£}c3 f4 8. g3 £}g6 9. ДЬ5± Maroczy] 7. ЙсЗ f4 8. h4 Дg4 9. f3 Дd7 10. g3 fg3 11. f4 ± Sozin; 4... ЙГ6 5. £}g5 'Й,е7 [5. . . d5 6. de5 dc4 7. #d8 <$>d8 8. ef6±] 6. ДГ7 ®d8 7. ДЬЗ ed4 8. 0 — 0± Sozin 15 5... de5 6. #h5 <g>d7 7. #f5 фсб 8. Феб аб 9. d5 фЬб 10. ДеЗН— Allgaier 18 9. ЙЬ8 dc4 10. ЙсЗ йеб 11. #g5 Деб [11... #d4 12. ЙЬ5] 12. 0-0 ^d7 13. d5± Steinitz 17 12. Де2 gg8 13. g3±± Keres 18 6. ЙсЗ (Steinitz) ДЬ4 7. еб d4 8. &f7 #f6 9. аЗ Деб 10. ЙЬ8 dc3 11. ab4 cb2 12. ДЬ2 ^Ь2ч= Sozin 18 6.. . Дс5 7. Йе4 [7. ЙсЗ сб 8. ЙГ7± Keres] Де7 8. ^g4± 29 7. ЙН7 Деб 8. ЙГ8 <£>f8= Rio; 7. Де2 Де7 8. ДЬ5 g6 9. ЙЬ7 Деб 10. Д$6 ДГ7 11. ДГ7 ЙГ7 12. ^g4 ^d7 13. ^g6 ^d6oo Schlie- mann; 7. f3 e3 8. ДеЗ Де7 9. #d2 0-0 10. ЙЬ7 [10. ДdЗ! Polugajevski] <g>h7 11. ДdЗ ЙГ5 12. g4 ДЬ4 13. ®dl Деб= Suhle 21 7... ДЬ4 8. #h5 <$>f8 9. ЙГ7+- Sozin 22 8... ЙГ5 9. Йg5 #f6 10. ДdЗ h6 11. #f3 g6 12. g4± Keres 23 11... 'ЙчЮ 12. gdl 'Й'еб 13. Дс4+- Steinitz; 11... Д₽7 12. e7 #d7 [12... #d2 13. ®d2 Де5 14. ДЬ6±; 12. .. #Ь6 13. 0-0-0 ± Sozin] 13. #f4 #f5 [13. .. ЙГ5 14. gdl ^e6 15. gd8 <g>f7 16. gg8 ®g8 17. Дс4+- Sozin] 14. ДЬб Деб 15. 0-0-0 ^f4 16. ДГ4 ДсЗ 17. Ag5 Йd7 18. ЬсЗ h6 19. ДЬ6± ± Berger 24 Hanham 28 4. ЬЗ ed4 5. Йd4 [5. #d4 Де7=] &gf6=; 4. de5 de5 5. Дс4 Дd6 6. ЙсЗ ЙЬб 7. ДЬЗ Дg4= Wolf—John, Coburg 1904 28 4... Де7? 5. de5 Йе5 [5. . . de5 6. #d5 H—] 6. Йе5 de5 7. ^h5H— Sozin; 4... Йё£6? 5. de5 Йе5 [5... de5 6. Йg5+-] 6. Йе5 de5 7. ДГ7 <g>f7 8. *^d8 ДЬ4 9. ^d2+ -; 4 ... h6?I 5. de5 [5. c3] de5 6. ДГ7 ®f7 7. Йе5 ®f6 8. #d4±->> 27 6. f4 Де7 7. 0-0 0-0 8. сЗ [8. ЙГЗ ed4 9. Йd4 d5 10. ed5 ЙЬб 11. ДdЗ Дс5 12. сЗ 'S'dST Aleksandrov—Aljehin, corr. 1910] d5 9. ed5 cd5 10. Дd5 ed4 11. cd4 ЙГ6 12. ДЬЗ ЙГ5Т Berger; 6. a4 ^f6 [6... Де7? 7. ДГ7 ЙГ7 8. Йеб #a5 9. Дd2 #b6 10. a5 #Ь2 И. ЙсЗ + -] 7. сЗ_Де7 8. 0-0 ЙЬб 9. Да2 10. a5 Дg5=F Leonhardt—Nimzo- witsch, (m) 1911 28 6... Де7? 7. йеб fe6 8. ДЬб ЙЬб 9. Дg7 Йс4 10. ДЬ8 ®f7 11. ЬЗ ЙЬб 12. f4 #h8 13. #h5+- Kmoch 28 Sozin 30 5... Де7? 6. ^Ь3!+ - ; 5... &gf6 6. #ЬЗ ^e7 7. Йg5 d5 8. ed5 ed4 9. ®dl Йс5 10. #c2 d3 11. ДdЗ &d3 12. ^d3 Йd5 13. gel± Marco; 5... ^c7 6. a4 [6. Йg5 ЙЬб 7. f4 ЙЬб 8. ДЬЗ c5 9. fe5 de5 10. 0-0± Schwarz—Weiss, Wien 1895] h6 7. 0—0 Йgf6 8. de5 de5 9. ЙЬ4± Velimirovic—Martens, Harrachov 1967 — 4/248 31 6... Де7 7. Йg5 [7. de5; 7. a4!?] Дg5 [7... ЙЬб 8. Йеб fe6 9. ДЬ6±] 8. #h5 g6 9. 'S'gS 'S'gS 10. Дg5±_L Keres 32 Keres 33 6. Йg5?! Дg5 7. ^h5 g6 8. #g5 ^g5 9 . Дg5 ed4T Esser—Lowtzky, Koln 1911 34 7. 0-0 h6 8. ^e2 ^c7 9. ДеЗ Ь5 10. ДЬЗ Йgf6 11. аЗ Йс5= Thomas—Aljehin, Hastings 1933/34 35 7... Дя5 8. #h5 Мб [8... g6 9. ^g5 ^g5 10. Дg5 + ] 9. Дg5 ^g6 10. ^h4± Schlechter—Aljehin, Hamburg 1910 38 8. Wt5 0-0 9. ЙГЗ ЙГ6 10. #e5 &hg4 11. ^f4 Дd6oo Reti 37 9... ДГ6 10. ^h5 <g>f8 11. Де3±0 38 12. gdl #e8 [12... ^c7 13. ^h6 <&g8 14. gd3 ДГ8 15. Деб Деб 16. ^еб М7 17. Eg3 Дg7 18. ^е5± Euwe] 13. ^h6 <g>f7 14. 135
gd3 Af6 15. Bf3 £jd7 16. g4±->> Matulovic — Tomovic, Jugoslavia (ch) 1956 3» 5... h6 6. de5 de5 7. Af7 <£>f7 8. £>e5 феб 9. £>g64— Koch—John 1933; 5... g’c? 6. £>g5 4)h6 7. f4± Keres; 5... £)gf6 6. de5± 48 6. -g-eZ £)gf6 7. ДЬЗ [7. Bdl g-c7 8. £>bd2 0-0 9. £jfl b5 10. ДЬЗ c5Tt> 8- de5 £>e5!] ed4 8. £>d4 £>c5 9. £>c3 0-0 10. Bdl Be8 11. Af4 Af8 12. f3 d5oo Cehover- Mazel, SSSR 1938; 6. a4 [6. £>c3 £gf6 — 3... £>f6; 6. gel] £jgf6 7. Bel [7. £)c3 — 3... £}f6] a5 [7... 0-0] 8. Да2 0-0 9. сЗ g-c7 10. h3 h6 11. £}h4±f Panno—Quinteros, Argentina 1970 — 9/183 41 7. 'ge2 (Kaufmann) b5 [7... 4}gf6? 8. Bdl -gc7 9. £>g5 0-0 10. ДГ7+-] 8. ДЬЗ аб 9. a4 £>gf6 10. ab5 cb5 11. £>сЗ ДЬ7 12. Bdl fj'c7= Sozin 42 7... £>h6 8. &e6! fe6 9. ДЬб £>b6 10. g'hS ®f8 11. f4!-|— Sozin 43 8... фе7 9. Ag5 £>gf6 10. g-h4 h6 11. £>c3 Bh7 12. Af6 £>f6 13. Badl±O Butn'o- ris—Bastrikov, SSSR 1968 — 6/307 44 12. ДеЗ f6 13. £)d2 £>b6 14. ДЬЗ £>e7 15. a4 a5 16. fifdl £>g6 17. £)c4± _L A. Steiner — Brinckmann, Budapest 1929 43 4. Дс4 £)f6 5. £>g5 Деб [5... d5 6. ed5 h6 7. £jf3 ДЬ4 8. сЗ dc3 9. #a4+- Sozin] 6. Деб [6. £}еб fe6 7. Деб #е7 8. Дс8 -ge4 9. Фе2 #e2 10. <фе2 £>bd7 11. ДЬ7 Bb8 12. Деб фч18= Bilguer] fe6 7. £}еб g'e7 8. £>d4 •ge4 9. -g-e2 •Й,е2 10. фе2 <&d7 11. £>сЗ £>сб= Bilguer; 4. #d4 £}f6 [4... £>c6 5. ДЬ5 - C 62/2; 4... Ad7 5. ДГ4 £>c6 6. g’d2±] 5. Ag5 [5. e5 Фе7 6. ДеЗ 4)g4= Steinitz] Де7 6. &c3 — 3... £>f6 44 4... d5 5. ed5 g-d5 6. -ge2 [6. ДеЗ £)f6 7. £>сЗ ДЬ4 8. £>b5 0-0 9. £c7 -ga5 10. £>a8 Ag4 11. Де2 Bd8 12. 0-0 fidl 13. fiadloc Kapengut—Kuzmin, SSSR 1972] Де 7 7. 4)b5 4}a6 8. £}lc3± Paulsen; 4... 5. £>c3 — 3... £>f6 47 5. g3; 5. ДеЗ; 5. Де2; 5. Дс4 48 6. g3 £)с6 7. ДеЗ £>f6 8. h3 0-0 9. Ag2 Be8= R. Byrne—Larsen, Lugano 1970 — 9/184 в. Дс4 £)c6 7. £>c6 Ьсб 8. 0-0 £>e7 9. f4 Деб 10. Ad3 g’d7= Browne—Larsen, San Juan 1969 - 8/198; 6. ДМ £>f6 — 3... £>f6 49 12. h5 сб (Radulov—Lfusi, SSSR 1970 — 10/260) 13. g4! b5 14. #h2±->-> Suetin 39 Nimzowitsch 81 4. Дс4 (Klein) £>e4 5. de5 — 4. de5; 4. £}bd2 (Maroczy) £)bd7 [4. .. ed4 5. £}d4 Де7] 5. сЗ Де7 6. Ad3 c6=; 4. 4ig5 (Locock) ed4 [4... h6 5. £>f7 <®f7 6. de5±->»; 4... Де7=] 5. Дс4 d5! = Polugajevski; 4. Ag5 ed4 [4... h6= Sozin] 5. •g’d4 [5. £}d4 4)c6=] Де7 6. £>c3 — 4. £)c3 82 4... Ag4 5. de5 ДГЗ 6. gf3 [6. МЗ de5 7. Ag5±] de5 7. •g’dS ®d8 8. Ag5 £>d7 9. 0-0-0± Sozin; 4... £>c6 5. de5 [5. ДЬ5 Ad7 - C 62/4] £>e5 6. £>e5 de5 7. -g-d8 <g>d8 8. Ag5± Polugajevski 83 5. Де2 Де7 6. 0-0 сб 7. ЬЗ g-c7 8. ДЬ2 4}f8 9. •g,d2 ЬбД £)g6= Walbrodt—Delmar, New York 1893; 5. g3 g6 [5... ed4 6. 4)d4 g6 7. Ag2 Ag7 8. 0-0 0-0 9. ЬЗ Be8 10. ДЬ2 £>c5 11. Bel сб 12. ’gd2 ФЬ6±; 5... Де7 6. Ag2 0-0 7. 0-0 сб 8. ЬЗ Be8 9. ДЬ2 Af8 10. •g'd2 &c7 11. Sadi b5± Tartakower— Kostic, Teplice Sanov 1922] 6. Ag2 Ag7 7. 0-0 0-0= 84 5... h6!? 88 6. ДГ7? ®f7 7. £}g5 <£>g8 [7. . . ®g6 8. h4 h5 9. f4 ef4 10. &e2+- Keres] 8. &e6 •®e8 9. &c7 g’ge 10. &a8 g’g2 11. Bfl ed4 [11... £>g4 12. g-dS £)h2 13. -»c4oo Reti] 12. -g-d4_[12. i?e2 dc3 13. #04 d5 14. фс8 Sl?f7T-*«5 A. Rabinovid—Iljin-Zenevski, Mo- skva 1922] £>e5 13. f4 £)fg4T->» Heidenfeld- Wolpert, Johannesburg 1955 88 Reti; 10... b6 11. de5 £>e5 [11... de5 12. ДеЗ Даб 13. &Ь6 ab6 14. аЗД f3, #d2, 0-0-0± Keres] 12. f4 5>g6 13. ДеЗ ДЬ7 14. 4)b6 аЬ6 15. ®’d4± Henneberger—Seller, Zurich 1942; 10... •g-a5 11. Ad2 ed4 12. -£>d5 ^cS 13. ДЬ4 •Й'сб 14. 4}ac7 £}e4=F Dimitriescu — Bliimich 1929 87 11. de5 &e5 12. £>d5 [12. £jb5 #a5T] £id5 13. -g-d5 #d7T Keres 88 12. £)c3 £>e4 13. 0-0 £>c3T Sozin 89 6... &e5 7. Де2! [7. £>e5 de5 8. -@-d8 Ad8 9. ЬЗ 0-0=] £jf3 [7. .. 0-0 8. £>d4±] 8. ДГЗ 0-0 9. 0-0 Be8 10. Bel±O Keres 80 7. &g5 0-0 6. Af7 Bf7 9. £>e6 «-ев 10 . £}c7 g’d8 11. £>a8 b5! 12. ^|d5 Ad6! [Rand- vir; 12... £>d5 13. -g-d5 £>f6 14. fj-bSd-; 12... £}e4 13. 0-0 Дс5 14. ДеЗ± Keres] 13. Ag5 [13. 0-0 ДЬ7 14. &ac7 Дс7 15. £>c7 ^с7Т Arulaid—Heuer, SSSR 1970] ДЬ7 14. -^d2 Да8 15. 0-0-0 ДГ8Т BraSinski—Heuer, SSSR 1965 ; 7. 0—0 0-0 8. ^e2 c6= 81 8... ®g6 9. f4 [9. &e6 «-gS 10. £>c7 Bb8T Sozin; 9. h4 h5 10. f4 ef4 11. £e2 Ad6 12. Af4 &e5=F Keres; 12. e5 £>e5 13. ^jf4 <g>h6 14. ^f7 £>f7 15. £>e6 ®h7 16. &d8 Bd8oo] ef4 10. 4)e6 «-g8 11. £>c7 Bb8 12. ДГ4» Keres 82 12. Bfl £>c5 13. fj-e2 ДЬЗ 14. ДеЗ •g-fl 15. g-fl ДН 16. <gfl ®f7 17. £>c7 ^fe4! [17... Bc8 18. £>7d5 &fe4 19. &e4 £>e4 20. £}e7 фе7 21. c3±_L Pachman—Guimard, Go- teborg (ct) 1955] 18. £>7d5 [18. £>e4 £>e4 19. 4}d5 Дс5= V. Vukovic] Ag5oo 83 6. . . сб 7. a4 h6 8. ЬЗ [8. &e2 ^c7 9. Bdl ^)f8 10. £>h4 g6 11. f4 Дё4 12. ^>f3 ed4 13. e5!±T Ivanovic—Gliksman, Jugoslavia (ch) 1968 - 5/221] g'c7 9. ДЬ2 &f8 10. de5 de5 11. &e5 -g-eS 12. £jd5 «-d6 13. ДаЗ c5 14. e5± Nimzowitsch—Marco, Goteborg 1920 84 7. a4 сб 8. a5 [8. ЬЗ -g-c7 9. ДЬ2 h6 10. •grd2± Pachman] h6 9. Да2 Be8 10. de5 de5 11. We2 Af8 12. Bdl -g-c7 13. £>h4± Stejn- Petrosjan, Moskva 1971 — 12/252 136
85 8. h3 £)e4 9. &e4 d5 10. ДЬЗ de4 11. £)e5 = Randvir — Koblenc, 1949; 8. Д₽5 h6 9. ДЬ4 ^h5 10. £g3 £>g3 11. hg3 b5 12. £d3 аб 13. a4 ДЬ7 = Teichmann —Nimzowitsch, San Sebastian 1911; 8. ДЬЗ h6 9. a4 ^c7 10. h3±T 88 8... h6 9. ДЬЗ ^c7 10. h3 ed4 [10. . . фЬ7?! 11. ДеЗ g6 12. gadl± Aljehin —Marco, Stockholm 1912; 10... &h7!? Д ДГ6, g5 Euwe; 10... Ь6!?Д ДЬ7, gad8 Aljehin] 11. £d4 £)c5± Keres; 8... ed4 9. £}d4 4)e4 10. £)e4 [10. $e4 d5 11. Дd5 £>f6 12. ДГ7 gf7 13. #d3 £>g4=F Sozin] d5 11. £}f5! [11. Да2 de4 12. gdl ДГ6 13. £>f5 #c7 14. ^e4± Suetin- Gusev, SSSR 1950] de4 [11... dc4 12. ДЬб &f6 13. &eg3 ДГ5 14. £f5 gh6 15. £e7 <g>g7 16. ^e5H Ceskovski — Lutikov, SSSR (ch) 1969 - 7/218] 12. ^g4 [12. ^e4 ДГ6 13. 4)h6 gh6 14. ДdЗ ge8 15. ^h7 <g>f8 16. ДЬб фе7 17. gfel £>e5 18. ДГ4 ^d4 19. ge4 ,®'b2 20. gael±-> Pitksaar—Randvir, SSSR 1951; 17... <g>d6 18. $f7± Keres] ДГ6 13. gdl± Keres 67 9. Дg5!?; 9. a5!? 88 9... h6 10. Да2 £>h7 11. ДеЗ ДГ6 12. gadl аб 13. de5 de5 14. ^04±f Cistjakov — Gusev, SSSR 1969 69 10. ДеЗ ДЬ7 11. de5 de5 12. £>h4 Дс5 13. gadl gad8 14. Дg5 h6 15. gd7! £>d7 16. Wi5±->» Zidkov-Kogan, SSSR 1969 70 12. £>h4 gfe8 13. &f5 ДГ8 14. ЖЗ±Т> Klompus —Schonemann, corr. 1961/63; 11... 4)e5!? 71 5... &c6 6. ДЬ5 Дd7 7. Дсб Дсб — С 62/2; 5... Да7 6. ДГ4 [6. Ag5] £с6 7. ^d2 Де7 8. 0-0-0±Q Keres 72 6. ДГ4!? 73 7... Деб? 8. е5!Д #h4± 74 8... Деб 9. £>d4 £>d4 10. ^d4 с5 11. ^d2 ^a5= Polugajevski 75 12. £>e5 de5 13. Дс4 ^d2 14. Дd2 c6= Llorens — Koltanowsky, (m) 1935 76 5... d5 6. ed5 &d5 7. ^e2 Де7 8. £»d5 ^d5 9. £b5 4)a6 10. ДГ4±| Keres; 5... £)c6 6. £c6 [6. ДЬ5 Дd7 — C 62/7] Ьсб 7. Де2 Де7 8. 0—0 0—0 — 5. . . Де7 77 6. ДаЗ 0-0 7. 0-0 ge8 8. £>de2 ДГ8 = Keres; 6. Дс4 0-0 7. ДЬЗ [7. 0-0 £>е4?! 8. 4)е4 d5 9. ДdЗ de4 10. Де4± Dvorecki — Cepukajtis, SSSR 1968 - 6/303] £>аб 8 0-0 £>c5 9. ЖЗ £>ЬЗ 10. аЬЗ сб 11. &f5 ДГ5 12. ^f5 £}d7= Westerinen — Garcia, Lugano (ol) 1968; 6. g3 d5 7. e5 £>g4 8. &f3 Дс5 9. #d5 ДГ2 10. фе2 ДЬб 11. h3 &h6 12. #d8 <g>d8 13. Дg5 <g>e8 14. g4± Palatnik — Holmov, SSSR 1972 - 14/246 78 6... d5 7. e5 £>e4 8. £)e4 de4 9. ДеЗ± Keres; 6... аб!? 79 7. f4 c5 8. £>b3 Дd7 9. ДГЗ Дсб 10. 0 — 0 ge8= Zinn —Diaz, La Habana 1968 80 7... аб 8. ДГ4 c5 9. £f3 Деб 10. £>g5 &c6 11. £>e6 fe6 12. Дс4 #c8 13. £>a4 £>e4 14. ^g4 [14. &b6 #d8 15. Деб ®h8 16. £>d5 £>d4 17. ДЬЗ± Talj; 17... Дg5!T Poluga- jevski] d5 15. £>b6 £»f6 16. ^h3 ^d8oo De- menti ev—Antosin, SSSR (ch) 1970 — 10/262 81 8. ДеЗ!? Keres 82 9.. . d5 10. e5 &e8 11. f4 f5 12. ДеЗ g6 13. 4)a4± Leonhardt—Nimzowitsch, San Se- bastian 1912 83 Keres 84 7... ge8 8. 0-0-0 ДГ8 9. f3 Дd7 10. g4±->^> Kashdan —Koltanowsky, London 1932; 7... £>c6 8. 0-0-0 £>d4 9. ^d4 Деб 10. f3 аб 11. g4 ge8 12. h4±->> Talj-Holmov, SSSR 1968; 7... d5 8. £}db5 [8. e5 £>h5 9. ДgЗ f6 10. ef6 ДГ6 11. Де2 Дg5 12. #d3 £>f4oo; 10. e6l? Keres; 8. ed5 £>d5 9. £}d5 ^d5 10. £>Ь5 ^e4 И. Де2 &a6 12. 0-0±J Kirilov - Darzinek, SSSR 1972 - 13/254] ДЬ4 9. ed5 4)d5 10. 0-0-0 сб 11. Дс4±0 Terentjev— Ovcinikov, SSSR 1971 88 8. .. b5 9. f3 b4 10. &d5 £>d5 11. ed5 a5 12. Дс4 [12. g4 ДЬ7 13. &f5 ДГ6 14. h4± A. Petrosjan —Gusev, SSSR 1968 — 6/306] ДЬ7 13. £}f5 4)d7 14. #e7 15. ghel ^d8 16. Дg5 f6 17. ДеЗ±| Holmov—Antosin, La Habana 1968 - 6/304 88 9. £>d5 &d5 10. ed5 ^d5 11. £b3 [11. c4 Keres] ^c6 12. ДdЗ [12. Де2 ^a4 13. Дс7 £)c6oo Holmov—A. Garcia, La Habana 1968] Деб 13. ^еЗ ^Ь6 14. ^Ь6 cb6 15. ДеЗ± Liberzon—Antosin, SSSR 1971 — 11/237; 9. ed5 &d5 10. &f5 &f4 [10... ДГ5 11. &d5 + -] 11. ^e3 [11. 4)e7 ^e7 12. #f4± I. Zaj- cev-Antosin, SSSR 1969 - 7/221] Дg5 12. gd8 gd8 13. ^e4 £>e2 14. &bl £>c3 15. ЬсЗ gdl 16. <g>b2 Дс1 17. фЬЗ Деб 18. Дс4 £d7 19. ^еб 4^с5 20. фЬ4 £>еб 21. gdl±± Gipslis 87 9... £ie8 10. £>ЬЗ± Keres 88 10... f6 11. e6± Keres; 10... g6!? 89 12. ^e2 $x7 13. £>d5 #e5 14. ^e7 15. Ad2 ^e2 16. Де2 £>f6 17. £c5±t Estrin 90 6. ДГ4 Дg7 7. ^d2 0-0 8. 0-0-0 ge8 9. f3 £>c6 10. £>c6 Ьсб 11. e5 £)d5 12. £>d5 cd5 13. Дg5 #d7 14. ^d5 gb8oo Talj-Larsen, Eersel (m) 1969 - 7/220; 6. Дс4 Дg7 7. 0-0 0-0 8. Дg5 h6 9. ДЬ4 &c6 10. £сб Ьсб 11. f4 [11. ЖЗ? g5 12. ДgЗ &g4T Kavalek — Larsen, San Juan 1969 — 8/199] ^e8oo Larsen; 6. g3!? 91 6... h6? 7. ДГ6 Ж6 8. £d5 ^d8 9. 4)b5 4)a6 10. ^d4!± Hennings 92 7... 0-0 8. 0-0-0 ge8 9. f3 £>c6 10. £}c6 Ьсб 11. h4±-O Tompa—Hardicsay, Hun- gary (ch) 1972 - 14/247 93 12. ДЬ5 Дd7 13. £>de2 ^f6oo Hen- nings-Radulov, Siegen (ol) 1970 — 10/261 94 5. Ad3 £>c5 6. 0-0 Де7 7. ДеЗ &d3 8. #d3 de5 9. £>e5 #d3 10. £>d3 0-0= Sozin 137
95 5. .. Деб 6. Деб fe6 7. £>bd2 £>d2 8. Дd2 £}сб 9. d5 10. 0—0± Gerstenfeld— Tartakower, Jurata 1937 96 6. 0-0 d5 7. ДdЗ £>c5= Janisch 97 6... Дd6 7. 0-0 0-0 8. ^d4 ДГ5 9. £>c3 £>c3 [9... ^f6 10. gdl± Keres] 10. ЬсЗ <&c7 [10... Дс2 11. Дg5 Де7 12. Де7 ^e7 13. gfel± Keres] 11. gdl± Fuchs- Reichenbach, DDR 1967 - 3/240 98 9. ДГ4 £}a6 10. gel £>c5 11. ge7? ^e7 12. ,®'d6 '®fd6 13. Дd6 gd8 —+ Polugajevski 99 5... f5? 6. £>e4 fe4 7. &g5 d5 8. еб Дс5 9. £>e4 Де7 10. ^h5 g6 11. #e5± Zak; 5... ДГ5 6. ^e2 d5 7. £>a4 Дg6 8. #b5± Sokolski 100 6.. . de5 7. 'S'dS <g>d8 8. £}fe5± 101 7. £}еЗ Деб 8. c4± Panov, Estrin 102 7... f6? 8. ef6 gf6 9. £}fe5! + - Pachman; 7... Де7 8. Де7 #e7 [8.. . <g>e7?! 9. &еЗ сб 10. £>d4± Pachman] 9. &еЗ [9. #d5 Деб 10. '®rd2 £}сбоо] сб 10. c4 dc4 11. Дс4± Panov, Estrin 103 9. Де2 Де7 10. 0 —0± Stan—Alexander, corr. 1949/50 104 9... Де7 10. Panov, Estrin 105 12. 4}b3±f Bisguier —Guimard, Buenos Aires 1955 108 6.. . de5 7. Дс4 Де7 [7. .. f6? 8. £>e5 fe5 9. 'S'hS g6 10. ^e5 11. ДсЗ±; 7.. . Дd6 8. &g5±->>] 8. £>e5 0-0 9. Sokolski 197 7. ed6 #d6 8. ДсЗ 0-0 9. #d6 Дd6 10. 0-0-0 Дg4 11. Де2 ge8 12. ghel £>c6= Boleslavski—Keres, Moskva 1962 108 8. ed6 #d6 9. 0-0 Дg4=; 8. ДГ4 0-0 9. 0-0 de5 [9... Дg4] 10. £>e5 £>e5 11. Де5 ДГ6= Keres 109 12. #e5 фе5 13. £>e5 0-0 14. ДсЗ £tf5 15. ghel Дс5= Klovan-Heuer, SSSR 1962 110 5... f5!? Polugajevski 111 6. £>g5 Деб [6... #d7 7. Дс4 &еб 8. ed6 ^d6 9. £>e6±; 6... ^e7 7. ДеЗ± Keres] 7. £>e6 fe6 8. #f3 £>bd7 9. ed6 Дd6 10. £}c3 'S,h4 11. g3 £}e5T L. Steiner—Aljehin, Podebrady 1936 112 6... f6 7. ef6 gf6 8. ДеЗ Деб 9. #h5 ДГ7 10. '®rh4± Maroczy —Bogoljubov, Bled 1931; 6... #d7 7. ed6 [7. £>сЗ сб 8. #d2 de5 9. £}e5 '®rd2 10. Дd2± Polugajevski; 7.. . £}e6 8. 0-0-0 сб 9. ^d2 d5 10. ДdЗ ДЬ4оо Poluga- jevski] Дd6 [7. . . ^d6 8. £}c3±] 8. £}c3 0—0 9. 0-0-0 ^g4 [9.. . аб 10. ДеЗ &еб 11. £>e5 'S'eS 12. Дс4± Gusev — Bakulin, SSSR 1959] 10. h3 ^h5 11. Де2 Деб [11.. . h6 12. Де7! #d5 13. £>d5 Де7 14. £e7 ®h8 15. £>c8 gc8 16. ghel±] 12. ^d2 h6 13. ДГ4±С Keres 113 8... 0—0 9. 0-0-0 ± L. Steiner—Holzha- usen, Berlin 1928; 8... сб 9. ^d6 Дd6 10. 0-0-0 Де7 11. Дс4±; 8... #d5 9. £>d5 Дd6 10. 0-0-0 0—0 11. Де7± Gipslis 119 12. Дс4± Smit-Peterson, SSSR 1972 - 13/253 C42 1. e4 e5 2. £)f3 £}f6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Ac4* £}c33 dc3 0—0« 43h4 f4 f5 •@-f3 4}e42 4}c34 f63 d67 g6 •@e7 •@’g7 Ae7 T 2 . . . d3 43e5 . . . &f6 d58 = 3 4}c3 Ac410 0—012 d313 ЬсЗ ed5 gel14 ^d213 Sbl Ab4’ 0-011 43c6 АсЗ d5 43d5 Sg415 •@d6 43b617 = 4 43e5 43c418 43c328 ЬсЗ d423 h42* Ag5 43e3 h5 d618 43 e4 43c3“ g622 J.g7 0-0 ^e8 c5 43c623 00 1. . e4 e5 2. &f3 £>f6 3. £>e5 d6 4. £f3 £>e4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 5 c428 43c328 43e4 де233 0-0 Де727 ДГ523 Ae4 4}c6 0—031 = 6 &c3 dc333 Ad334 •@e233 ^f4 h3 g4 0-0-0 Sd3 £jc332 Ae7 J.g433 <3c6 •@d7 £.h5 Ag6 Ad3 0-0-037 = 7 •@e2 d3 Ag5 43c3 Af6 d4« 0-0-043 •@•64 Ad3 •@e7 43f638 Деб33 h6« 'ЙТб Ae7" 0-0 сб g644 ~4~ 138
5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 . . . . . . . . . C)c3 Ae2 Д11488 Ag3 0-0-0 h4 £>bd7 фе2“ h6 g5«7 £)b6" Ad7 g4« = 9 . . . . . . Ae2 £>c3 0-0-0 ghel82 Afi Ad2 . . . . . . ^e2 J.e7 сб80 4)a6!81 £}c7 £>e6 Ad783 = 1. e4 e5 2. £>f3 £>f6 3. £>e5 d6 4. £>f3 £>e4 5. d4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 даз h388 0-0 c487 £c3 gel ^f4.o b4!81 Де7« &f6 0-0 ge888 £)bd78' »c659 аб ± 11 ... J.d3 0—0"3 c4M •g.c23‘ 0e468 •g-e4 •g-d3!88 •й-ьз d5 ^de*2 0-0 сб38 £)a687 de4 ge8 4)b4 Af578 ± 12 . . . . . . . . . . . . 4)c371 J.c4 h3 gel . . . . . . . . . £)f6 dc4 Ag4 Ah5 13 . . . . . . 0—072 c474 £)c378 J.c4 gel h3 g4 . . . Ae7 0—073 £>f6 dc478 Ag4 £>bd7 Ah5 Ag677 ± 14 . . . . . . . . . c4” £)c380 ЬсЗ gbl Дс4 ^d3 . . . . . . 4^c6 Ag4” £)c381 0-0 dc482 &a5 c583 = 15 . . . gel Де488 ge4 •g-f388 •g’dS . . . . . . . . . Ag4“ de4 Af3 £>d4 ^e6 — 16 . . . . . . c4 cd5 ^3c3 Д.е4 d5” . . . . . . . . . O,f687 £>d588 0-0 4)f688 £)b4« * 3. d3 d6 [3.. . £}c6] 4. g3 g6 5. Ag2 Ag7 6. 0-0 0-0 7. gel h6 8. h3 £>c6 9. c3 £>h7 10. £>bd2 f5 11. Ь4 аб 11. ДЬ2 f4oc Csom—Cernikov, Lipeck 1968 — 5/223 • 3... £)сб — C 55 3 4. #e2 d5 5. ДЬЗ £>c6=f Sozin; 4. £e5 #e7 [4... d5 5. ДЬЗ #g5 1 6. £)f7 #g2 7. gfl Petrov; 5. #e2 (Steinitz) dc4 6. #e4 #e7 7. £>c3±; 5... Дс5 6. d3 dc4! 7. #e4 0-0 8. #c4 #e7 9. d4 Ad4 10. #d4 £>c6= Sozin; 5... Деб 6. ДЬЗ #g5 7. #b5 сб 8. #b7 #g2 9. gfl ДЬЗТ Sozin; 6. d3 4)f2 7. ДЬ5 сб 8. ®f2 #b6!=F Steinitz; 7. £)f7 <£>f7 8. #f2 #f6 9. #f6 gf6 10. ДЬЗ £>сб 11. £}c3 £)d4= Sozin] 5. d4 d6 6. ДГ7 ®d8 7. 0-0 de5 8. de5 Дd7 9. Д45 £>c5 10. b4 сб 11. bc5 cd5=F Sozin * 4... £jd6 5. ДЬЗ e4 6. #e2 Де7 7. £>e4 £>e4 8. #e4± Sozin 4... d5 5. Д45 £}f6 6. ДЬЗ Д46= Keres; 4... £>f6 5. £>e5 d5 б. ДЬЗ сб [6.. . c5 7. d4±] 7. d4 Де7 [7... Д46 8. #e2 0-0 9. Дg5 ge8 10. 0-0-0 4)bd7 = ] 8. 0-0 0-0 9. Ag5 £>bd7 10. £>d7 Дd7 11. #f3 ge8= Sozin 8 5... d6 6. 43g5 Деб 7. Деб fe6 8. #f3± Keres 8 6. £jh4 g6 7. f4 сб 8. f5 d5 9. fg6 dc4 10. #h5 <3?d7=F Mlotkowski 7 6... #e7 7. gel сб 8. ge5 fe5 9. Дg5oc; «... £>c6 7. £jh4 g6 [7... £>e7 8. Д43!±; 7.. . #e7 8. #h5 ®d8 9. Ь4Д f4±] 8. f4 f5 9. £>f3 e4 10. £g5 Дс5 11. ®hl #e7! [11... #f6? 12. #d5 #e7 13. Ь4 ДЬб 14. Ь5 £}d8 15. ДаЗ d6 16. gael + — Kmoch] 12. ДГ7 [12. Ь4 ДЬб 13. a4 аб 14. ДаЗ £>d8 15. Ь5 Дс5Т Sozin] ®f8 13. Ь4 Ддб 14. ДЬЗ £>d8 15. ДеЗ £>еб 12. £>е4 fe4 17. f5<x Keres 3 Keres • 3... Дс5 4. £>e5 Дd4 5. £>f3 ДеЗ 6. dc3 £>e4 7. Д43 £>c5 8. 0-0 £>d3 9. #d3 0—0 10. £}g5±->> Bilguer 10 4. £,e5 0-0 [4... #e7 5. £,d3 ДеЗ 6. dc3 £>e4 7. Де2 d5 8. 0-0 0-0 9. £>f4 сб 10. c4 dc4 11. Дс4 Д£5 12. #e2±T Alapin- Aljehin, Karlovy Vary 1911] 5. Де2 ge8 6. £>d3 ДеЗ 7. dc3 £je4 8. 0-0 d6= Sozin “ 4. . . d6 5. £}d5 £)d5 6. Дd5 0-0 7. c3 Да5 8. d3 c6= Becker—Euwe, Karlovy Vary 1929 12 5. d3 13 6. £}d5 &d5 [6... Де7] 7. Д45 d6 8. c3 Да5! 9. d3 [9. Дсб Ьсб 10. #a4 ДЬб 11. #сб Дg4::F-* Kmoch] JLg4 10. h3 Д47= Ed. Lasker —Marshall, New York 1924 “ 9. Д42 Дg4 10. gel — 9. gel 18 9... ge8 10. £>g5 ДГ5 11. gbl±; 9... #d6 10. a4 ge8 11. £>g5 ДГ5 12. gbl gab8 13. gb5± Kmoch 139
16 10. h3 &сЗ 11. ^d2 &f3 12. ^c3 Ad5 13. gbl Дс4 14. ,Й'с4 ge8 = Gilg—Marshall, Praha 1931 17 Bernstein—Aljehin, (m) 1933 18 3... £>e4? 4. ^e2 *&e7 [4. .. d5 5. d3 ^e7 6. de4 #e5 7. ed5+-] 5. *^e4 d6 6.d4 f6 [6. . . £d7 7. £>c3 de5 8. &d5 &f6 9. £+6 gf6 10. ДЬ5 &d7 11. &d7 <g>d7 12. 0-0+ - Sozin] 7. £>c3 de5 8. £>d5 *^d6 9. de5 fe5 10. Af4+ - ; 3 ... ^e7 4. d4 d6 5. £f3 ^e4 [5. . . £e4 6. ДеЗ ^d8 7. Ad3±] 6. ДеЗ &g4 7. ^d2 £>e3 8. fe3 d5 9. £>c3 ^e6 10. Ad3± Sozin 19 4. £>f7? (Kohren) <g>f7 5. Дс4 d5 6. ed5 Jld6 7. 0 — 0 gf8—F Sozin 20 5. d4 d5 6. £>еЗ Деб 7. ДdЗ f5 8. 0-0 Дd6= Paulsen — Schallopp, Frankfurt 1887; 5. d3 £>f6 6. d4 Де7 7. ДdЗ 0-0 8. 0-0 £c6 9. c3 ge8 10. Ag5 d5 = Padevski — Kolarov, Bulgaria 1955 21 5. . . £f6 6. d4 Де7 7. ДdЗ £>c6 8. d5 £b4 9. Де2± Matanovic—Udovcic, Jugosla- via (ch) 1951 22 6... Де7 7. d4 0-0 [7... £>d7 8. £»e3±] 8. ДdЗ &c6 [8.. . ge8 9. 0-0 £>d7 10. f4± Matanovic—Paoli, Bad Pyrmont 1951] 9. 0-0 ДГ6 10. £e3 g6 11. f4 £>e7 12. f5± Gligoric —M. Vidmar Jugoslavia (ch) 1951 23 7. &e3 Ag7 8. h4 h5 9. gbl &d7 10. g3 £f6 11. Дg2 c6 = Milic —Germek, Jugosla- via 1952; 7. Де2 Ag7 8. 0-0 0-0 9. d4 £>d7 = Matanovic—Alexander, Beograd 1951 24 8. ДdЗ 0-0 9. 0-0 £c6 10. gbl gb8 11. f4 f5 12. ^f3 £>e7= Milic-Germek, Jugoslavia 1952 25 Fuderer—Matanovic, Jugoslavia (ch) 1951 26 5. d3 £>f6 6. d4 Де7 [6... d5 7. Ad3 даб —C 01/12] 7. ДdЗ 0-0 8.0-0 <£c6 9. ДГ4 Дg4= 27 5. . . d5 6. £>c3 [6. cd5 *&d5 7. £>c3 £>c3 8. ЬсЗ c5=] Дс5 [6. . . £>f6 7. d4±C; 6. . . £>c3 7. dc3 сб 8. ^d4 Деб 9. 4}g5± Keres — Ribeiro, Leipzig (ol) 1960; 6.. . Деб 7. <£d5 ?! Дd5 8. cd5 ^d5+ Thomas — Allcock, England 1967 - 3/242] 7. d4 ДЬ4 8. Дd2 £>d2 9. ^d2 0-0 10. cd5 £d7 11. a3 ge8 12. Де2 ДсЗ [12. . . ДГ8 13. 0-0 £jb6 14. gael ДГ5 15. gfel± Keres — Keller, Zurich 1959] 13. ЬсЗ £>b6 14. 0-0 £>d5 15. c4± Keres 28 6. d4 d5 7. ДdЗ ДЬ4= 29 6... £>c3 7. dc3 £>c6 8. ДdЗ &e5 [8.. . Дg4 9. Де4! 0 — 0 10. 0—0± Keres — Mikenas SSSR 1960] 9. £>e5 de5 10. ^c2 Дg5 11. 0-0 Деб 12. gdl Дс1 13. gael ^g5 = Maroczy — Marshall, San Sebastian 1911 30 8. d4 d5 9. ^b3? £>c6! + Ludolf- Maslov 1961 31 Keres 32 5... d5 6. ^e2 Де7 7. £>e4 de4 8. ^e4 0-0 9. Дс4 Дd6 10. 0-0 ge8 11. #d3 £>c6 12. b3± Sozin; 5... £>f6 6. d4 Де7 7. Дg5 Дg4 8. '®rd2+ Keres 33 6. ЬсЗ Де7 7. d4 0-0 8. ДdЗ £g4 9. 0-0 £»d7 10. gbl b6= Bilguer 34 7. ДГ4 £c6 8. ^d2 Дg4 9. Де2 0-0 10 . 0-0-0 ge8 11. фЬ1 ДГ6- Michell-Tylor, Hastings 1935/36 35 8.. . 0-0 9. ДеЗ Д ^e2, 0-0-0, h4 + ->> 38 8. ДеЗ £>c6 9. Де4 ^d7 10. #d2 0-0-0 11. 0-0-0 ghe8 12. £>d4! d5 13. £>сб ^c6 14. Дd5 'Й'абос Nimzowitsch —Marshall, San Sebastian 1911 37 14. ge3 h5 15. £jd4 <£d4 16. cd4 ДГ6= Romanovski —Travin, SSSR 1923 38 6.. . £>c5 7. £>c3! Дg4 8. &d5± Sozin 39 7... Дб4 8. Д£6 gf6 9. ^e7 Де7 10. £>bd2 £>c6 11.0-0-0 0-0-0 12. g3± Sokolski — Raizman, SSSR 1963; 7... 4}c6 8. £}c3i 49 8... £c6 9. £e4! d5 10. &f6 gf6 11. ДеЗ 0-0-0 12. d4± A. Steiner—Kluger 1935; 8... £>bd7 9. 0-0-0 [9. d4 h6 10. ДЬ4 g5 11. ДgЗ £>d5 = ] h6 10. ДЬ4 0-0-0 [10. .. g5 11. ДgЗ &h5 12. d4 £}g3 13. hg3 g4 14. &h4± Lasker—Marshall, Peterburg 1914] 11. d4 4b b6 12. ^b5 аб 13. ’S’aSi 41 10. 0-0-0 Де7 11. d4 — 10. d4 42 10... ^e7 11. 0-0-0 d5 12. £>e5 сб 13. f4 £}d7 14. g4± ; 10... сб 11. d5 cd5 12. 0-0-0±-> Sozin 43 11. *^b5 £>d7 12. ДdЗ g5 13. h3 0-0 14 . f?b7 gab8 15. ^e4 ^g7 16. ЬЗ £>c5 [16... c5 17. 0-0 cd4 18. £d5±-> Capa- blanca—Marshall, Peterburg 1914] 17. 'Й'еЗ ДГ6 18. 0-0 gfe8 19. ^d2 g4oc Sozin 44 14. d5= Malevinski — Gusev, SSSR 1970 — 10/266; 14. ^e3± Judovic 45 8. .. h6 9. ДеЗ £>b6 10. 0-0-0 Деб 11. £d4 &bd5 12. <^e6 ^e6 13. £d5 £>d5 14. g3±/7 hl-a8 Gufeljd —Lejn, SSSR (ch) 1966; 10... Дd7!?; 10... £>fd5<x Keres 46 10. ДГ4 g6 11. 0-0-0 Дg7 12. h3 &b6 13 . &d2 £fd5 14. £d5 £d5 15. ДЬ2 0-0= Trifunovic—BronStejn, Jugoslavia— SSSR 1957; 10. Д<12 &b6 11. &b5 <g>d8 [11... &bd5 12. c4 аб 13. £>bd4 £}b6 14. 0-0 g6 15. gfel Дg7 16. Adi ®d8 17. b4!± Taj- manov—Suetin, Lenjingrad 1967 — 4/250] 12. 0-0 Дd7 13. d4 аб 14. £c3 Дf5 15. gfel g5 16. a4 Дg7= Holmov—Mikenas, SSSR 1967 47 10... g6 11. 0-0-0 Дg7 12. ghel [12. 4)b5 ®d8 13. ghel ge8 14. &fd4 £>f8 = Holmov —Bronstejn, SSSR 1964] аб [12. . . 0—0 13. ^|b5 ^)d5 14. c4±; 12... £>b6 13. ДЛ <g>d8±; 13... Деб 14. £d4 <g>d7± Keres] 13. ДП <£>d8 14. h3 b5 [14. .. g5 15. ДgЗ £b6± Keres] 15. £d2 ДЬ7 16. f4 ge8 17. £>ce4± Narodicki —Hacaturov, SSSR 1964 48 11... ^h5 12. £d5 ®d8 13. d4± Mikenas 49 14. £d2 Ag7 15. f3 0-0-0= Arulaid —Vistaneckis, SSSR 1964 50 Bilguer; 9... 0—0 10. 0-0-0 fec6 11. £}b5 Ad8 12. Дf6± Sozin; 9... Ad7 10. 140
0-0-0 [10. 0-0] £>с6 11. d4 h6 [11... 0-0 12. ghel £>g4 13. Де7 £>e7 14. ДЬ5 ДЬ5 15. ge7 Даб 16. gc7± Lasker—Teichmann, Cambridge Springs 1904] 12. ДЬ4 0-0-0 13. Дс4 ghf8 14. ghel Ag4 15. d5± Sozin; 9... Ag4 10. £}d4 Де2 11. фе2±; 9... h6 10. ДЬ4 £>c6 11. £}b5 <£>d8 12. 0-0-0±; 9... £>c6 10. £jb5 <g>d8 11. 0-0-0 аб 12. £c3±; 12. £>bd4± S1 10... 0-0 11. ghel d5 12. d4 Ad6 [12... Деб 13. £e5 £>bd7 14. f4 gfe8 15. ,Ad3± R. Byrne] 13. Af6 gf6 14. g3± R. Byrne—Bur jar, USA 1968 — 6/311 52 11. £e4 £}e4 12. de4 £>c5= Spaski- Petrosjan, (m) 1969 — 7/223 53 14. d4 h6 15. Ad3 d5 16. h3 gd8 17. a3 0—0 18. ДеЗ Дс8= Spaski—Petrosjan, (m) 1969 - 7/224 84 5... Ag4 6. h3 ДЬ5 7. -&e2 ^e7 8. ДеЗ Д g4, Ag2±; 5... &f6 6. Ad3 Ag4 [6... Де7 — 5... Де7] 7. 0-0 Де7 — 5... Де7 33 7. 0-0 Ag4 8. gel 0-0 9. £>bd2 «-d7 [9... £>bd7 10. £jfl ge8 11. £>g3 £>f8 12. h3±f Schlechter—Mason, London 1899; 9... £с6 10. c3 d5 11. £jfl •g,d7 12. £>g3 Ad6 13. h3 ДГЗ 14. g-f3 Ag3 15. fg3±f Tarrasch— Marshall, Nurnberg (m) 1905; 10... ge81? Rjumin—Goglidze, SSSR 1935] 10. £>fl £}c6 11. c3±f Stejn—Nezmetdinov, Kislovodsk 1972 - 14/249; 7... 0-0 8. h3 — 7. h3 33 8... c5 9. £>c3 £>c6 10. gel аб [10... cd4 11. £>b5i] 11. d5 £>a7 [11... £jb4 12. ДП ДГ5 13. ge2±] 12. a4 Ad7 13. a5 ge8 14. ДП h6 15. ДГ4 Д/8 16. ge8 ^e8 17. ДЬ2 fj'dS 18. C>d2±O Karpov—Smislov, SSSR 1972; 8... &c6 9. c3 [9. c4] ge8 — 8... ge8; 8... сб 37 9. gel £}c6 10. c3 Ad7 11. £>bd2 Af8 12. £e4 d5 13. £g3 Ad6 14. ge8 ®-e8 15. #c2 h6 16. Ad2±O Bronstejn —Smislov, SSSR (ch) 1971 - 12/241 83 9... £>c6 10. £>c3 h6 11. gel Д£8 12 . ge8 -&e8 13, ДГ4 Ad7 14. $-d2±O Fischer—Gheorghiu, Buenos Aires 1970 — 10/267 33 10... £>f8 11. d5! £>g6 12. gel Ad7 13 . Ag5 £h5!= Talj-Smislov, SSSR 1971 - 12/242; 13. £jd4!+O Kordnoj 38 12. ДеЗ аб 13. a4 a5 14. d5± Pilnik- Szmetan, Argentina 1972— 14/248; 13. 'Й'ЬЗ!? 31 Petrosjan, Suetin; 13. 'Й'ЬЗ 4}e6 14. ДЬ2 ДГ8 15. ge2 b5 16. gael ДЬ7 17. &c2 g6oc Fischer—Petrosjan, Buenos Aires (m) 1971 - 12/243; 13. d5!±tffi 32 Marshall; 6... Ag4 7. -»e2 'Йе7 [7. . . f5 8. h3 ДЬ5 9. g4! fg4 10. £>e5± Keres] 8. 0-0 £>c6 9. ДЬ5 ± Liliental — Alatorcev, SSSR 1944 ; 6... £|d6?! 7. 0-0 Де7 — 6.. . Де7; 6... AfS 7. 0-0 Де7 — 6. . . Де7; 6... £ic6 7. 0-0 Де7 — 6... Де7 63 7. c4 ДЬ4 8. &bd2 0-0 [8... ^d2 9. Ad2 #e7 10. ^e2 ^e2 11. фе2 &d2 12. ®d2 Деб 13. cd5 Ad5 14. Shel±± Aljehin —Mar- shall, Peterburg 1914] 9. 0-0 Ad2 10. Ad2 Ag4 11. Af4 &c6 12. gel £d4 [12... ДГЗ 13. ЖЗ &d4 14. ^e3 £f5 15. ^h3±->> Sozin] 13. Де4 de4 14. ^d4 ef3 15. #d8 Sfd8 16. Дс7 Sd2 17. ЬЗ fg2 18. <g>g2 h6= Tar- rasch—Marshall, Peterburg 1914 34 8. &c3 £>c3 9. ЬсЗ Ag4 [9.. . c5 Kmoch] 10. gbl £>d7 11. h3 ДЬ5 12. c4 dc4 13. Дс4 Ee8 14. ДеЗ £}b6 15. Ab3 Ec8 = Leonhardt — Marshall, Karlovy Vary 1911; 8. Eel Ee8 9. c4 сб — 8. c4 65 8... Деб 9. ^c2 f5 10. c5 [10. ^b3 dc4 11. W7 £>c6!=F] Ae7 11. £>e5± Keres; 8... Ag4 9. cd5 [9. Eel f5 10. £>c3? ДЬ2 11. ®h2 &f2- + ; 10. h3 = ] f5 10. &c3 £d7 11. h3 [11. Eel Ah2? 12. фЬ2 £f2 13. Ag5! 4— Kmoch; 11... £}df6<x] ДЬ5 12. £}e4 fe4 13. Дс4 £>f6 [13... ®h8 14. ^d3 h6 15. Ad2 ^f6 16. g4 Af7 17. g5± Spielmann- Marshall, San Sebastian 1912] 14. Af5 ®h8 15. g4! [15. f*b3 £>d5 16. Ag5 Ae7 17. Ae7 £}e7 18. Ae4 Af3 19. Af3 £}f5= Bernstein — Marshall, San Sebastian 1911; 15. Ag5 h6 16. Af6 ^f6 17. Ag4 Ag4 18. hg4 Ж4 19. ’S’dS ,S'g4 20. £}e5 ^f5!oo Sozin] £}d5 16. Деб Af7 17. £}g5!± Alexander—Mattison, Brigh- ton 1938 33 9. Eel Ee8 10. &c3 [10. &bd2 Keres] &c3 11. Ee8 *^e8 12. ЬсЗ Ag4 13. Ad2 ^d8 14. Ebl [14. cd5’? cd5 15. h3 Ah5 16. Ebloc Polugajevski] dc4 15. Дс4 16. h3 Af5 17. 4}g5 Ag6 18. ^e2 £}d7= Burn—Marshall, Karlovy Vary 1911; 9. #b3 Ag4 10. Де4 [10. £bd2 Keres] de4 11. &g5 Де7 12. &e4 ,S,d4 13. ^b7 ^'e4= Keres; 9. £}c3 £}c3 10. ЬсЗ Ag4 11. h3 Ah5 12. cd5 cd5 13. #b3 Af3 14. #b7 £d7 15. gf3 &b6 16. Ebl «“6= Capablanca—Marshall, (m) 1909 37 9... Ee8 10. £>c3±; 9... f5 10. £>c3 Деб 11. ^b3± Polugajevski; 9... Af5 10. £c3± Keres; 9... &f6 10. Ag5 h6 11. Ah4 dc4 12. Дс4 £}bd7 13. £>c3 ^a5 14. Eel Wi5 15. 4}e2rbT Iljin-Zenevski — Poljak, SSSR 1938 38 10. a3 f5 11. £>c3 [11. cd5 cd5 12. Даб ЬабДЗ. Феб <gb6=F] £>c7 12. c5 Де7 13. £>e5 £}e6= Krause 39 12. ^h4 ^h4 13. £>h4 £>b4 14. £>a3 Ee4 15. &f3 Ag4 16. ДеЗ Af3 17. gf3 Eh4T Krause 70 14. Ag5± Keres 71 9. c5; 9. £>e5; 9. ^b3 72 7. c4 ДЬ4 = 78 7... &d7 8. c4 сб [8... &ef6 9. cd5 £d5 10. &c3 &7f6 11. Eel сб 12. Ag5 Деб 13. 4^e5±C Janowski —Mason, Hastings 1895] 9. £>c3 £>c3 10. bc3 0 —0 11. Eel Af6 12 .ДаЗ Ee8 13. Ee8 ^e8 14. ^c2 dc4 15. Eel #d8 16. Дс4±Т Teichmann—Marco, Cambridge 141
Springs 1904; 7... Af5 8. gel £>d7 [8... 0-0 — 7.. . 0-0] 9. c4 сб 10. ^c2 Ag6 11. £>c3±;7... £d6 8. &e5!?[8. £>сЗ сб 9. gel 0-0 10. £>e2 £d7 11. £g3 ge8 12. c3 £f8 13. 1&c2<x Vasjukov —Bronstejn, SSSR (ch) 1972; 8. Af4 0-0 9. c3± Levenfis] 0-0 9. 'ЙТЗ сб 10. gel± Polugajevski; 7.. . Ag4 8. c4 0-0 — 7. . . 0-0 74 8. gel £f6 [8... f5; 8... Af5 9. c4 сб 10. 'Й'ЬЗ dc4 11. Дс4± Tarrasch —Walbrodt, Nurnberg (m) 1894] 9. £}e5 c5 10. dc5 Дс5 11. £>c3 £>c6 12. Ag5 Де7 13. ^f3±t Eisen- berg-Pillsbury, Monte Carlo 1902 75 9. cd5 £>d5 10. &c3 £c6! [10... Ag4 11. Де4 сб 12. ^b3 £>b6 13. gel= Schle- chter—Forgacs, Hamburg 1910; 13. ДеЗ £}8d7 14. d5± Levenfis] 11. ^b3 £>db4 12. Де4 £>d4 13. £>d4 #d4 14. ДеЗ±; 11... Дебос Keres 76 9... £>c6l? Keres 77 Ree — Langeweg, Amsterdam 1968 — 6/312 78 8. c3 Ag4 9. £>bd2 f5= Keres; 8. £>bd2 (Larsen) ^g5! 9. £g5 Ag5 10. gel Деб= Sozin 79 8... Деб 9. gel £>f6 [9. .. f5 10. £>c3 £>c3 11. ЬсЗ dc4 12. ge6 cd3 13. ^b3 ^d7 14. Ag5± Keres] 10. c5 0-0 11. £>c3 Ag4 12. ДеЗ #d7 13. a3 gad8 [13. .. a5] 14. b4± Sozin; 8... £>f6 9. cd5 £>d5 10. £>c3±; 8... £>b4 9. cd5 £d3 10. ^d3 *^d5 11. gel Af5 12. £e5 f6 [12... Ah4? 13. g3 £g3 14. «Т3! 4— Zuidema—Barendregt, Amsterdam 1966 - 2/211] 13. Ж3± Keres 80 9. cd5 #d5 10. £>c3 £>c3 11. ЬсЗ 0-0 12. Af4 Ad6=; 9. gel! — 8. gel 81 9... Af3 10. gf3!±; 9... £>f6 10. cd5 4}d5 11. gel± Levenfis 82 11... gb8 12. gel Деб 13. ^c2 h6 14. Af5± Steinitz 83 Levenfis 84 8... f5 9. c4 Деб 10. cd5 Ad5 11. £>c3±; 8... £f6 9. Af4 0-0 10. c3 Ad6 11. £>e5±fffi Tarrasch—Valbrodt, Nurnberg (m) 1894; 8... AfS!? 9. £>c3 £>c3 10. ЬсЗ Ad3 11. #d3 0-0 12. c4±; 8... £d6 9. Af4 0-0 10. сЗ Деб 11. £}bd2± R. Byrne —Reshevsky, New York 1972 - 13/256 85 9. c3 f5 10. £>bd2 [10. c4 £>d4 11. Де4±; 10.. . 0-0 11. cd5 #d5 12. £>c3±; 10.. . #d6 IL £>c3±; 10... Af3 11. gf3 £f6 12. cd5± Keres; 10. . . Ah4 (Maroczy) 11. cd5 Af2 12. ®fl Де1 13. dc6 Af3 14. gf3 #d4- + ; 11. gfl dc4 12. Ac4 #f6 13. £>сЗ 0-0-0T Keres; 11. Ae3 0-0 12. cd5 £>b4 13. d6 £>d3 14. ^d3 Af3 15. gf3 f4=F Vignoli; 11. Де4 de4 12. d5 0-0 13. dc6 ef3 14. #d8 gad8 15. cb7 gfe8 16. ge8 ge8 17. h3 = Tarrasch—Maroczy, Monte Carlo 1902; 12... £}e5 13. ^a4 b5! 14. 'S'bS сб 15. dc6 £}f3 16. gf3 Af2 17. ^f2 #h4 18. <g>fl 0-0=F->> Levenfis; 10. ^b3 0-0 11. Af4 Af3 12. gf3 &g5 13. <g>g2 ^d7 14. ^c2 £e6 15. Дс1 Ad6 16. £}d2 gae8=F-> Lasker—Pillsbury, Peter- burg 1895; 11. &fd2 £f2! 12. ®f2 Ah4 13. g3 f4=F->» Schlechter; 11. ^b7 gf6 12. #b3 gb8 13. ^c2 gg6 14. Де2 Ad6T Sozin] 0-0 11. #b3 [11. £tfl Ad6] <g>h8 12. Де2 [12. &fl Af3 13. gf3 &f2! 14. ^f2 Ah4 15. £>g3 f4=F->» Keres] £>a5?! 13. #a4 c5 14. £}e5± Stejn —Anikajev, Kislovodsk 1972 - 14/250; 13... £>c6!?; 12... gb8T Gufeljd 88 11. gf3? f5 12. gf4 0-0 13. d5 Ag5 14. ga4 Дс1 15. •Q’cl 'S'dST Sozin 87 9... £>d4? 10. Ae4+-; 9... f5 10. £>c3 [10. cd5 ^d5 11. £>c3±] Af3 11. gf3 &c3 12. ЬсЗ 0—0 13. cd5 ed5 14. ^e2± Keres; 9... Af3 10. #f3 £>d4 11. ^e3 £>f5 12. #h3 £}fd6 13. cd5 £}f6 14. Ag5± Cigorin—Schiffers, Peterburg 1879 88 10... £>d4? 11. ^4+-; 10... ^d5 11. £>c3 ^h5 12. ДЬ5± Keres 89 12... Ab4 13. £d5 Ael 14. #el± Keres 99 13. Дсб Ьсб 14. h3± Keres 91 14. a3 &e4 15. ge4 Af3 16. ^f3 £a6 17. b4± Keres C43 1. e4 e5 2. £)f3 £jf6 3. d4 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 . . . ed5 &e5 Ac4 0-0 f33 d5 e4x £d5 Ae6 Ae7 ± 2 . . . de53 £}bd2 &b3 ab3 Af4 J.d3 h3 0-0 £e4 d54 £>c5 £}b3 Ae7 Ag4 ^c6 Ah5‘ 0-0 = 3 . . . Ad3 <ie5‘ £>d78 0-0» c4 c5 ^c3 £>e2 . . . d5 £d7’ Ad7 •g-h410 0-0-0 g6xl Ag7 g512 ± 4 . . . . . . . . . 0—013 £)d2ie £>df3 c4 'Й-ЬЗ gel . . . . . . Ad6 0-014 ^f6“ h6 сб Ae7 £>bd717 ± 142
3 4 5 6 7 8 9 10 11 5 . . . c4 cd518 Де428 £)c321 ДеЗ . . . £)c618 £)d4 Де5 Af5 Де422 ± 6 . . . . . - de5 f424 cd5 Де4 . . . Де5 £>c623 £>b428 gd5 ge428 ± 7 . . . . . . ЬсЗ de5 Дс4 . . . сб £jc328 Де528 dc4 gdl38 ± 8 . . . 0—031 c4 Ag533 £>c3 Дс4 ДЬЗ Де7 0-0 £}f632 £)bd7 dc4 £>b6 Деб34 ± 9 . - - . - - c438 de5 cd5 ge237 Дс2 . . . 4)d7 4)e5 сб38 'gdS 4)c5 Деб38 ± 1. е4 е5 2. £>f3 £>f6 3. d4 ed4 4. e539 £je448 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 ge241 £}d4 4)c6 &c3 g344 ДеЗ Ad4 a3 f3 £}c542 ^c6 dc643 Af5 4)e6 £>d4 gd4 Ag4 Деб48 11 . . . . . . ДеЗ £d4 ДсЗ ed6 4)d2 0-0-0 . . . . . . £jd448 £>e647 d548 •g-de48 Ad7 0-0-088 = 12 gd4 ed6 Ag5si ge383 4)c334 Де7 geS d5 &d6 4)c682 Де7 £)f5 Oce7 0—088 13 . . . . . . Ad3 ^f4 0—O88 gel88 ga488 Ag5 £>c3 . . . . . . £>c688 g687 Ag7 Деб 0-0 •gd7 h681 = 1. e4 e5 2. £>f3 £f6 3. d4 ed4 4. e5 £>e4 5. ffd4 d5 6. ed6 £>d6 7. £>c3 £>св82 8. «-f4 8 9 10 11 12 13 14 15 16 14 Деб83 Дd384 g688 £)d4!88 Ag7 С)сб Ьсб ДеЗ 0-0 0-0 gf687 ga488 ± 15 Д« ДЬ5! -g.e748 <$>fl Де4 Да478 0-0-0 ДеЗ f6 £}e471 ge4 gdl72 ± 16 . . . . . . ДеЗ <^Ь5 £)Ь5 gb4 gb4 ДЬ4 c3 Ad673 £}d674 cd6 0-0-078 Деб78 gd677 Да278 ± 17 g6 Дd278 Д87 0-0-0 Деб80 £)g581 0—О82 Ь4 Ьб 4)e683 fe6 gg484 ± 18 . . . ge? Де2 Деб 0-0-088 Ag7 Ь4 h6 ghel gf6 Ad3 gf4 ДГ4 0-0-0 £)e5 £)e588 = 19 . . . ДdЗ Д8787 ДеЗ88 Деб89 0-0-088 gf6 £)g581 •gf4 ДГ4 0-0-082 4)e6 fe683 ± 1 4... ed4 5. ДЬ5 [5. Дс4 ДЬ4 6. сЗ #e7 7. Де2 dc3 8. ЬсЗ Дс5 9. 0-0 0-0 10. c4 Se8 = Pillsbury—Marshall, Paris 1900 ; 5. 0'd4 &d5 6. £>c3 fj'd4 7. £>d4± Keres] сб [5... Д47 6. £>d4 £>d5 7. 0-0±C Keres] 6. dc6 Ьсб [6... «-a5 7. £)сЗ Ьсб 8. £>d4! cb5 9. #f3± Keres] 7. Де2 [7. Дс4 ДЬ4 8. сЗ fj-e7 9. Де2 dc3 10. £)сЗ±С; 7... «-е7 8. Де2 с5 9. c3±t Keres] Дс5 8. сЗ dc3 9. -&d8 <g>d8 10. <Lc3 фе7 11. 0—0 Hd8 12. gel± Stejn—Bronistejn, SSSR (ch) 1966 - 3/244 2 Sozin 3 4. £}e5 d6 5. £>f3 d5 6. Ad3 — C 42/11 * 4... Дс5 5. Дс4 [5. ДеЗ ДеЗ 6. fe3 d5= Keres] £)f2 6. Af7 ®f8 7. «•dS £}hl 8. ДЬ5 [8. S’cS ®f7 9. #45 <£>f8oc] «-e7 9. Ag5 ДГ2 10. фе2 Й’еб 11. £}c3!oc Hadaturov 143
8 Sokolski—Liliental, SSSR 1938 • 5. de5 £}c6! [5... Де7 6. 0-0 0-0 7. c4+] 6. 0-0 £g4 7. ДГ4 £>d4 8. c3 £>e6 9. ДеЗ 4}6c5 10. Де2= Levenfis 7 5... Дев 6. #e2 £>d6 7. 0-0 [7. Д£4 Де7 8. £}d2 £>d7 9. 0-0 £>e5 10. Де5 0-0 11. gfel±t Fuchs—Malich, Leipzig 1965] Де7 8. £>bd2 0-0 9. gel ДГ5 10. £jb3 ДdЗ 11. #d3 £)d7 12. 4}c5± Minic —Rogoff, Zagreb 1971 - 11/200; 5... £>св 6. £>сб Ьсб 7. #e2 #e7 8. 0-0 g6 9. Де4 #e4 10. #d2!±t Sozin; 5... 6. 0-0 Де7 7. c4 0-0 8. &c3 dc4 9. Дс4± Sozin 8 в. 0—0 &e5 7. de5 £>c5=; в. £>c3 £>e5 7. de5 £>c3 8. ЬсЗ Де7= Keres; 6. 7!? #e7 [6... ®f7 7. #h5 <g>e7 8. #e2=] 7. £>h8 [8. £>e5 ^>e5 9. de5 #e5Tl £)c3 8. <g>d2 £>dl 9. gel £>f2 10. ДИ7 [10. ge7? Де7 11. ДЬ7 Ag5-+] £e4 11. ge4 de4 12. Ag6 ®d8 13. £>f7 фе8 14. £)d6 <£>d8 = I. Zajcev- Karpov, SSSR 1966; в. #e2 £>e5 [6... #e7 7. Де4 de4 8. ДГ4 £>e5 9. Де5 f6 10. Ag3 f5 11. £>сЗ сб 12. 0-0-0± Dely—Malich, Pecs 1964] 7. Де4 de4 8. #e4 Деб 9. #e5 #d7x 8 7. #e2 #e7 8. 0-0 0-0-0 9. c4 £>d6= Ignatjev—Hacaturov, SSSR 1955 18 7... Дd6 8. #h5± Kotkov 11 9... g51 ? Kotkov 12 12. f3 £>f6 13. ДеЗ g4 14. g3± Kotkov- Hadaturov, SSSR 1971 - 12/239 13 6. c4 Де5 [6... ДЬ4 7. ®fl сб 8. cd5± Sozin] 7. de5 &c6= Keres; 6. £>c3 £>c3 7. ЬсЗ #h4 8. 0-0 0-0 9. gel± Smislov - Liliental, SSSR 1941; 7... 0—0!?; 7... £>d7= Keres; в. #e2 Де5 7. de5 £>c5 8. £>c3 0-0 9. 0—0= Mieses—Grob, (m) 1934 14 6... £c6 7. £>c6 Ьсб 8. c4± Keres; 6... #h4 7. £jc3± 18 7. f3 £>c5=; 7. gel Де5 8. de5 4}c6 9. Д£4 £>c5 10. ДЬ5±; 10. £>c3± Keres; 7. £>c3 £>c3 [7... Де5 8. de5 f5 9. ef6 £>f6 10. Ag5± Keres] 8. ЬсЗ £>d7 9. f4 c5 10. dc5 Дс5 [10... £jc5 11. ДеЗ £jd3 12. #d3 #c7 13. gael± Holmov—Korenski, SSSR (ch) 1967 - 5/226] 11. ®hl £>f6= 18 7... Де5 8. de5 £>c5 Keres 17 12. Ad2 ge8 13. gadl £}f8 14. c5 £>e6 15. #a3 gf8 16. b4 £jc7 17. h3±O Richard- son-Marsh, Espafia 1969 — 8/200 18 7... f6 8. cd5!±; 7... £>f6 8. Дг5 dc4 9. Дс4 Де5 10. de5 #dl 11. gdl± 18 8. f4 £d4?! 9. Де4 Де5 10. ДЬ7 ®h7 11. fe5± Steiner—Rejfif, Maribor 1934; 8. £>c6 Ьсб 9. c5 [9. £>c3 f5 10. f3 £>g5 11. ДеЗ 4}e6= Parma—Trifunovic, Beograd 1964] Де7 10. £id2 ДГ6 [10... £>d2 11. Ad2 ДГ6 12. ДсЗ a5 13. Дс2 #d7 14. h3 g6 15. gel±f Geier- Naranja, Palma de Mallorca (izt) 1970 — 10/263] 11. 4}e4 de4 12. Де4 #d4 13. #c2± 28 9. £>c4!? Keres 21 10. f4 ДГ6 11. £>сЗ Д£5 12. #d3 Де4= Aljehin—Alexander, Hastings 1933/34 82 12. Ad4 Дс2 [12... Ad4 13. #d4 Ag6 14. gacl аб 15. #b4±t Matulovic—Hecht, Beograd 1969] 13. #d2 Ad4 14. #d4±O Talj —Osnos, SSSR 1964 23 8... Деб 9. cd5 #d5 10. #c2 f5 11. ef6 £>f6 12. £}c3 #e5 [12... #c6] 13. £>e4 £>g4 14. 4}g3± Liberzon—Hennings, Debrecen 1968 24 9. cd5 #d5 10. #c2 [10. #f3 f5 11. ef6 £}f6 12. #d5 £>d5 13. Дс4 Деб=] ^>Ь4 [10... £)c5 11. Д117 ®h8 12. ДеЗ £>еб 13. f4 g6 14. £>c3 #c4 15. Дg6!± Petkevii — Kuzmidev, SSSR 1967 - 5/225; 10... ДГ5 11. £>c3 £>c3 12. Д15 £>d4 13. Д117 ®h8 14. #d3± Minic- Andric, Beograd 1968] 11. Де4 £jc2 12. Ad5 ДГ5! [12... £>al 13. Де4+-] 13. g4 Ag4 [13... Дg6 14. f4±] 14. Де4 [14. £>a3 £)al 15. ДеЗ gad8T; 15. Де4 Де2! 16. gel gad8 T Gipslis] ^jal 15. £>c3 ДЬЗ 16. gel f5 17. ef6 gae8oc Klovan—Levdenkov, SSSR 1971 - 12/238 28 9... ДГ5 10. #el!± Keres 28 12. £>c3 ^g6 13. ДеЗ Деб 14. ЖЗ±О Damjanovic—Trifunovid, Jugoslavija 1963 27 8. cd5 cd5 9. &c2 £>d7 10. Де4 de4 11. •Й-е4 &f6 12. «•h4 ge8 13. ДГ4 Де7х; 8. •Й-е2 £>f6 9. cd5 cd5 10. Ag5 h6 11. ДН4Д f4± Keres; 8... £}d71? 8... £>d7 9. ^|d7 Ad7 10. cd5 &c3 11. ЬсЗ cd5 12. ,S,h5± Keemink—Olland, corr. 1930 28 9... £>d7 10. f4 £>f6 11. -»c2 dc4 12. £jc4± Cigorin—Pillsbury, Paris 1900 so 11... #e7 12. a4 gd8 13. #115 ge8 14. ДаЗ #d7 15. gadl±-> Cigorin—Lebedev, Moskva 1901; 11... #dl 12. gdl ДГ5 13. h3 b5 14. ДЬЗ Oa6 15. ДаЗ gfe8 16. Ad6 gac8 17. a4±->C Kostic—Andersen 1931 81 6. £d2 C>d6 7. сЗ сб 8. 0-0 ДГ5 9. ДГ5 4}f5 10. gel 0—0= Geier—Bronstejn, SSSR 1969; 7. #h5 Keres 82 7... Дев 8. &c3 4)f6 9. c5 &fd7 10. #h5 f5 11. gel &f6 12. #e2 Дс8 13. ДГ4 ge8 14. #c2±t Aljehin —Lewitzky, Peterburg 1913; 7... св 8. cd5 cd5 9. Де4 de4 10. &c3 ДГ5 11. gel £>d7 12. £>d7 #d7 13. £>e4 gfd8 14. #f3± Keres; 7... £)св!? Velimirovid 88 8. £>c3 dc4 [8... сб 9. #b3±; 8... &bd7 9. Ag5±; 8... Деб 9. c5±] 9. Дс4 &c6 10. ДеЗ Ad6 11. f4± 84 11... £>fd5 12. Де7 £>e7 13. #f3!±^» Gligoric— Gudmundsson, Amsterdam 1950; 11... Дев 12. Д£6! ДГ6 13. Деб fe6 14. #g4 #e7 15. gael gad8 16. £>f3 gfe8 17. ge2± x еб Matulovic— Malich, Lugano (ol) 1968 — 6/309 38 7. &d7 Ad7 8. Де4 de4 9. gel±; 7. ДГ4+ Keres 88 8... Деб 9. cd5 Ad5 10. #c2 [10. #a4 #d7 11. #d7 ®d7« Ciocaltea] £}c5 11. gdl 144
£>d3 12. gd3 сб 13. £>c3 «a5 14. jj.d2 Дс4 15. gd4 «аб 16. 4}e4±J Ciocaltea—Rogoff, Malaga 1971 - 11/199 37 10. «f3 f5 [10... £>c5 11. «d5 cd5 12. Де2 Деб 13. ДеЗ 0—0 14. 4)c3± Kotkov— Ovdinikov, SSSR 1968; 10... ДГ5 11. £>c3 £>c3 12. «f5 g6 13. «h3± Keres] 11. ef6 £)f6 12. «e2 Дg4 13. f3 Дебсс Minic—Ostojic, Jugoslavia 1968 33 12. £>сЗ «c4 13. «еЗ 0-0-0 14. Ь3± Ciocaltea 33 4. Дс4 Дс5 5. 0-0 £>е4 6. gel d5 7. Ad5 «d5 8. £>c3 «h5 9. ge4 Деб 10. ge5 «g6 11. £>d5 Ad6 12. 4)h4!± Sozin; 4... £>e4 5. «d4 £>f6 — C 24/7 43 4... «e7 5. Де2 £>e4 6. «d4 «Ь4 7. 4)bd2 £>d2 8. Ad2 «d4 9. £>d4 аб 10. ДГ4 £>c6 11. £jc6 dc6± Mieses—Grob, Zurich (m) 1934 41 5. ДЬ5 сб [5... аб 6. «d4 ab5 7. «e4 Де7 8. £>c3 сб 9. «g4 g6 10. «g3± Mikenas; 5... ДЬ4 6. сЗ dc3 7. 0-0 cb2 8. ДЬ2± Keres; 5... £>c6 — C 65/2] 6. «d4 «a5 [6... d5 7. ed6 £>d6 8. Ad3± Keres; 6... £>c5 7. Дс4 £>e6 8. «е4 £>a6 9. Даб Ьаб 10. 0-0!± 7... Ь5!? 8. ДЬЗ Де7 9. «g4 g6 10. «f4± Jansa— Kolarov, Luhacovice 1971 — 11/197] 7. c3 £>f2 [7... «Ь5 8. «е4 £>аб 9. c4 ДЬ4 10. £>bd2± Vaskan-Maslov, SSSR 1964] 8. Дс4 [8. «f2 «Ь5 9. ДГ4 <La6 10. <Ld4 «d3! =F Keres; 9. ДеЗ Hort] 4)hl 9. £)g5oo; 9. «f4oo Keres; 5. даз &c5 = 42 5... ДЬ4 6. £jbd2 [6. ®dl (Steinitz) d5 7. ed6 f5 8. dc7 «c7 9. 4)d4 £>c6 10. £>c6 Ьсб 11. f3 Даб 12. «аб £>f2 13. ®e2 «e5 14. ДеЗ f4-+ Sozin] <Jd2 [6... d5 7. ed6 0-0 8. dc7 «c7 9. «e4±J 7. Да2 Дd2 8. «d2 d6 9. «d4 Oc6 10. ДЬ5 Дd7 11. Деб Деб 12. 0-0-0 ± J Boleslavski 43 7... Ьсб 8. £>сЗ Даб [8.. . gb8 9. a3 Де7 10. ДеЗ d5 11. ed6 cd6 12. Дс5 dc5 13. «e5 «d6 14. «g7 «d4 15. «d4 cd4 16. £>dl± Keres—Bolbochan, Buenos Aires 1964 ; 9. f4 Де7 10. «f2 d5 11. ДеЗ £>d7 12. 0-0-0 0-0 (Fischer—German, Stockholm (izt) 1962) 13. £)a4!±T Mikenas] 9. «g4 [9. «еЗ ДП 10. gfl «Ь4т] ДП 10. gfl d6 11. ДеЗ «d7 12. «g3 de5= Boleslavski 44 9. ДеЗ h5 [9... «e7 10. g4 Дd7 11. Ad2 h5 12. gh5 «h4= Nej—Mikenas, SSSR 1965] 10. gdl «e7 11. gd2 £d7 [11... «e5? 12. Дс5+-] 12. f4 0-0-0т KlavinS- Vistaneckis, SSSR 1962 43 Talj - Szabo, La Habana (ol) 1966 - 2/209 43 7... 4)e5? 8. f4A £>b5±; 7... Де7!? 8. 4)f5 0—0 9. «g4 g6oc Parma 47 8... «h4 9. ДеЗ «Ь4 10. сЗ «е4 11. f4 d5 12. £)d2 «g6 13. £>f3 сб 14. 0-0-0± Talj-Holmov, SSSR (ch) 1968/69 - 7/222 43 9... Де7 10. £>d2 d5 [10... 0-0? 11. £>e4±] 11. ed6 «d6 12. £>c4 «c5 13. 0-0-0 0—0± G. Popov—Homstein, corr. 1971 — 11/196 43 10.. . Дd6? 11. Ag7 gg8 12. ДсЗ Ad7 13. 4)d2 Деб 14. 4}e4H— Barczay—Calvo, La Habana (ol) 1966 — 2/208 33 Boleslavski 81 7. ДГ4 £>c6 8. «d2 «e7 9. Де2 £>e4 10. «еЗ £>b4 11. «cl [11. £>a3 &d5T] «c5 12. 0-0 Деб! [12... £>c2? 13. £>c3!± Schmid — Kinzel, Siegen (ol) 1970 - 10/265] 13. c4= Schmid 82 7... f6 8. Af4 £>c6 9. «dl [9. «еЗ «е7 10. £>c3 Ag4 11. Де2 «еЗ 12. ДеЗ £>f5 13. 4)d5 0-0-0= Stoltz—Aljehin, Munchen 1941] «e7 10. Де2 Ag4 11. 0-0 0-0-0 12. gel g5 13. Дd2 «g7 14. £>c3 £>f5= Smislov- Mac, SSSR 1963 33 8. ДЙ8 £>d4 9. £>d4 ®d8T Sozin; 8. «сЗ f6 9. ДГ4 «e7 10. Де2 Деб 11. £>bd2 О-0-От Bogoljubov—Levenfis, Moskva 1924 84 9. Де7 «е7 10. «е7 £>e7 11. £>c3 Ag4 12. Де2 0-0-0 13. 0-0-0 ghe8= Kostic-Kash- dan, Bled 1931 38 Konstantinopoljski—Smislov, SSSR 1943 33 7... «e7 8. ДеЗ ДГ5 [8... £>f5? 9. ДГ5 ДГ5 10. £>c3±Q Mikenas] 9. 4)c3 4)c6 10. «f4 [10. «a4 Ad3 11. cd3 «d7 12. d4 Де7 13. d5 £}b8 14. «b3±J BronStejn —Hol- mov, Tbilisi 1959] Ad3 11. cd3 «d7 [11... 0—0—0 12. C-0±o cl-c8 Keres] 12. &e5! £)e5 13. «е5 «еб 14. «а5 Ь6 15. «а4 «d7 16. «d4±J Suetin—Mikenas, SSSR 1959; 8... £ic6 9. «f4 g6 10. £}c3 Деб [10... Дg7 11. £)d5 «d8 12. 0-0-0 0-0 13. Дс5± Lutikov—SapoSnikov, SSSR 1954] 11. 4)d4 [11. 0-0 Ag7 12. gfel 0-0 13. Дс5± Matanovic—Kieninger, Hamburg 1955] Дg7 12. &c6 Ьсб 13. 0-0 0-0 14. Ad4±J Spaski- Rossetto, Amsterdam (izt) 1964 37 8... Де7 9. £>c3 Деб 10. 0-0 [10. Ad2 «d7 11. 0-0-0 0-0-0 12. ghel h6 13. ДеЗ± Suetin-Poljak, SSSR 1958] 0-0 11. ДеЗ [11. gdl± Euwe] «d7 [11... ДГ6 12. gadl±] 12. gadlL Trapl—Schubert 1959; 8... Деб 9. Ad2 «d7 10. 0-0 0-0-0 11. &c3 h6 12. «а4 фЬ8= Evans—Rossetto, Amsterdam (izt) 1964; 9. £)g5!± Polugajevski 33 9. Дд2 «е7 10. Де2 <^e4^ Mikenas; 9. £}c3 — 7. £}c3 33 10. £>c3 — 7. £)c3 33 11. £}g5?! 0-0 12. £>e6 fe6 13. «g4 «f6!= Hiibner—Segal, Dresden 1969 — 8/201 31 14. ДГ4 a6= Milic—Trifunovic, Jugosla- via (ch) 1958 32 7... ДГ5 8. «е5! «e7 [8... Де7 9. «g7±] 9. £>d5± 33 8... h6 9. Ad3 g5 10. «a4± ; 8... «e7 9. ДеЗ Деб 10. 0-0-0±; 8... Де7 9. ДdЗ [9. £d5±] Деб 10. 0-0± 34 9. ДЬ5 £>Ь5 10. 4)b5 Ad6 11. «е4 «d7 12. ДГ4 ДГ4 13. «f4 0-0-0=; 9. Д<12 g6 10. Ad3 [10. 0-0-0 — 9... g6] Ag7 11. 10 Enclklopedlja Sahovskih otvaranja 145
0-0 0-0 12. ^а4 £>е5 13. £>е5 Де5 = Plato- nov— Vistaneckis, SSSR 1964; 9. ДеЗ 10. &Ь5 [10. Ad3; 10. gdl ДабД £>еЗ, #f6=] ДЬ4 11. Да2 [11. сЗ Да5] Дд2 12. £>d2 0-0 13. 0-0-0 [13. £>с7 g5 14. £>е6 gf4 15. £}d8 ge8=F] gc8 = Fuderer—Bronstejn, Jugoslavia—SSSR 1959 85 9... ^d7 10. 0-0 h6 11. ДеЗ g5 12. #a4 Дg7 13. £>e4± 66 10. ДеЗ Дg7 — 8... g6 67 13. .. gb8!? Mikenas 68 Pietzsch —Vistaneckis, Riga 1961 69 9... Дс2? 10. £>e5 + -; 9... Де7 10. £}d4 [10. ДеЗ 0-0 11. 0-0-0 *&c8 12. Да4 Деб 13. £>d5!± Keres] Да7 11. Дсб Дсб 12. £>сб Ьсб 13. 0-0 0-0 14. ДеЗ gb8 15. gabl £>c8 16. #f3 #d7 17. gbdl±J Cigorin — Pillsbury, Peterburg 1895/96 70 11. £>e4 £>b5 =; 11. Дсб Дсб 12. £>e5 0-0-0 [12. . . да7 13. £>d5± Keres] 13.^c6 Ьсб 14. *^4 £}b5 15. ДеЗ ^b4 16. 'Й'аб [16. ^b4 ДЬ4 17. £}b5 cb5 18. Да7 gd2^] фЬ8 17. ^сб £>d4 18. Да4 #d4 19. gdl ^dl= Sue- tin —Holmov, SSSR 1964; 11. Да2 £>b5 12. £>b5 0-0-0 13. gel f5 14. £>c3 [14. £>g5 ^d7 15. £e6 g5! 16. &g5 ДИ6-+ Keres] ^c5 15. £}e4 fe4 16. ^64 ^b5 = Muhin — Borisenko, SSSR 1968 - 6/310 71 13. h4 ДГЗ 14. gf3 [14. ^f3 £>e5 15. #f4 £>dc4 = ] £>e5 15. ДЬЗ фЬ8 16. gdl £}c8 = Suetin —Borisenko, SSSR 1968 72 Keres 73 13. . . Да5 14. Ь4 ДаЗ 15. a4 аб 16. £>bd4! [Euwe; 16. £>аЗ ДЬб 17. ДЬб сЬб 18. 0-0-0 0-0-0= Keres; 16. 0-0-0 Де2 17. Ьа5 аЬ5 18. gdel ДГЗ 19. аЬ5 Да5 20. Ьсб Дсб 21. Дg5 ®f8 1/2 : 1/2 Stejn-Holmov, SSSR 1964] £>d4 [16. . . ДЬб 17. £>c6 Ьсб 18. a5± Euwe; 18. ДЬб сЬб 19. 0-0-0 0-0-0 20. £>e5 Де4 21. £>f7 Дg2 22. gd8 gd8 23. £d8 ДЫ 24. £}e6± ± Holmov] 17. £}d4 ДЬб 18. 0-0-0 да4 19. gd3 ДГ6 20. gel ®f8 21. gd7±-> Parma—Trifunovic, Amsterdam 1965 74 14. 0-0-0 0-0-0! 15. Да7 £>a7 16. £>a7 фЬ8 17. £}d5 ДГ4 18. <£}d2 c5!=F Holmov 75 15. £>d4 £}d4 16. Да4 0-0= Szabo- Holmov, Budapest 1964; 15. ДГ4 0-0-0 16. 0-0-0 d5 17. £>d4± Ristoja—Xynogalas, Haifa 1970 - 10/264 78 15... £>e5 16. &h4! Деб 17. gd6± Kuijpers; 15... 0—0 16. 4}d4± Keres 7716. ЬЗ фе7 = 78 17. £>d4 £>d4 18. Да4 0-0 19. gd7 gfb8= Liberzon —Holmov, SSSR (ch) 1969 — 8/202; 17. Дс5 0-0 18. gc6 Ьсб 19. ДГ8 ®f8 20. £>d2 Да5 21. f3±f Matulovic—Hol- mov, Sodi 1968 - 5/288 79 9. ДеЗ Дg7 10. 0-0-0 Деб 11. h4 h6 12. £>d4 Де5 13. ^f3 £d4 14. Да4 Да4 15. gd4 ^e7 16. £}e4± Kapengut—Anikajev, SSSR 1969; 9. £>d4 Дg7 [9. .. Да7 10. £>c6 Дсб 11. #d4± Keres] 10. &c6 Ьсб 11. Де2 0-0 12. 0—0 ДГ5 13. ff,a4± Maslov—Mikenas, SSSR 1959; 9. ДЬ5 (Bronstejn) Дg7 [9. . . &b5 10. £>b5±] 10. Дсб Ьсб 11. 0-0 0-0 12. ДеЗ a5 13. Да4 ge8 14. Дg7 <g>g7 15. gfeli Bronstejn-Maslov, SSSR 1963 80 10... 0-0 11. h4 h6 [11... #f6 12. #f6 ДГ6 13. £>d5±; 11... Деб 12. h5 W 13. #f6 ДГ6 14. £>g5±] 12. ДаЗ Деб 13. ghel ge8 [13.. . a5 14. a3 gb8 15. £e4±] 14. a3 #f6 15. &f6 ДГ6 16. ДЬб ДеЗ 17. ЬсЗ Дg4 18. ДГ4 <l?g7 (Boleslavski —Trifunovic, SSSR—Jugoslavia 1958) 19. c4± Keres 81 И. £>Ъ5 аб 12. ДеЗ ab5 13. Дg7 ga2 14. gd6 cd6 15. ДЬ8 фа5- + ; 11. ДаЗ 0-0 [11... ^e7 12. ghel±; 11... ^d7 12. £a4±; 11... #f6 12. ^f6 Дf6 13. £>g5 0-0-0 14. £}e6 fe6 15. ghel ghe8 16. £}e4± x еб Keres] 12. h4 ^f6 13. #h2 [13. #g3 £>b4 14. Дg5 £>a2 15. <g>d2 £>c3!=F; 13. #f6 Дf6 14. &g5 £}b4= Keres] £}e5 14. Дg5 [14. £}e5 ^e5 15. Дf4 #a5T; 15. f4 #h5 16. £»e2 £>c4<± Keres; 15. ^e5 Де5= Boleslavski —Alatorcev, SSSR (ch) 1945] £>f3 15. Дf6 [15. gf3 ^f3 16. h5 #h5 17. #h5 gh5 18. gh5 f5 19. gdhl gf7T Krogius — Holmov, SSSR (ch) 1959] &h2 16. Дg7 ®g7 17. gh2= 82 11. .. #f6 12. ^f6 Дf6 13. £>e6 fe6 14. gel <g?d7 15. £}e4± Klovan —Cesnauskas, SSSR 1969 83 13. £ge4 ^e7 14. £d6 cd6 15. Дс4 gac8= Nikolajevski—Vistaneckis, SSSR 1959 84 Keres 88 11. £>g5 ДЬб!; 11. &d4 ДЬб 12. £c6 [Geier—Smislov, SSSR (ch) 1971 — 12'240; 12. #h6 £d4 13. ^g7 £>c2 14. <g>dl 0-0-0 15. фс2 Дf5=F Judovic] Дf4 13. &e7 Да2 14. ®d2 фе7= 86 17. Де5 Де5 18. ge5 Дс4= Keres- Trifunovic, Bled 1961 87 9... Деб 10. £>d4! Дg7 11. fe6 12. £}e4!± Keres 88 10. h4 Деб 11. h5 #e7 12. ДеЗ 0-0-0 13.0-0-0 ДеЗ 14. ЬсЗ £}b5!=F Klavins —Maslov, SSSR 1959; 10. Д<12 Деб 11. 0-0-0 = 89 10... 0-0 11. 0-0-0 Деб 12. Дс5 ^f6 13. *ЙТ6 Дf6 14. 4}b5!±J Matanovic—Trifu- novic, Jugoslavia (ch) 1958 99 11. £>d4 £}d4 12. Да4 g5! 13. феЗ £>c4t Mihaij cisin —Trifunovic, Jugoslavia 1961; 11. 0—0 ^f6= Keres 91 12. #a4 h6 13. £>d4 0-0 14. fe6oo Mikenas; 12. #f6 Дf6 13. £g5 0-0-0 14. £e6 fe6 15. ghel± Talj —Rossetto, Amsterdam (izt) 1964 92 13... ДеЗ 14. ЬсЗ [14. 4^e6 ДЬ2 15. ФЬ2 fe6 16. ghel oo] Да2 15. ghel ®f8 16. c4! £>c4 17. £>e4 £>4e5 18. £>c3! £>d3 19. gd3 Деб 20. ДЬб Д £}d5± Keres 93 Keres 146
1 С44 1. e4 e5 2. &f3 £,c6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Де27 d32 d53 £ibd2* g68 c3 Ag7* gc2 0-0 &fl b6 &g3 ДЬ7 a4 a57 == 2 c3 d58 ДЪ5 de4* &e5 'gdS19 ga4 £e7“ f412 Да713 £}d7 ®d7 O-O14 £>f5 d4!15 00 3 g,a4 f618 ДЬ5 £>e717 ed5 g-d5 d418 ^g4“ Дс4!? •gaS29 g,a5 £a5 ДЬ5 сб Де2 ДГ321 ± 4 de4 £e5 g-d5 <^c6 Ьсб Дс4 •gd722 0-0 4^f623 d3 ed3 Ааз ДЬ7 •gc2 ± 5 £>f624 4}e5 Ad6 £|C628 Ьсб d328 0-0 Де2!27 £}d2 ge828 gb8 0-0 c5 00 6 £)f6 d42» d53« ДЬ531 ed432 e533 £e4 £)d4 Дс5 0-0 0-0 Дсб34 Ьсб ДеЗ Де7 £}d2“ ± 7 Ъе4 d538 Ac5 dc6 ДГ237 <&e2 Ьсб! g,a438 f5 4}bd239 0-0 £>e4 fe4 g-e440 ДЬб4* ± 8 £e7 £}e5 £}g6 Дd342 £>e5!43 Де4 Дс5 = 9 4^>b8 &e5 Дс544 gg448 0-0 ge4 d6 Даз f5 g,c4 b5 g-b5 •ge748 00 10 . . . даз £>c547 £>e5 &a3 ^d3 d648 0-0 Де7 -gf3 0-0 £)d248 £>d788 == 11 d4 £}d481 £}e582 £>e6 Дс4 £if683 £jc384 Де7 0-0 0-0 ДеЗ d6 £>аз £e4 4ie4 d5 = 12 ed4 Дс488 ДЬ488 c3 dc3 0—087 d688 a3 Да5 b4 ДЬб gb3 g-f6 £^c3 £}ge7 ДЬ2 0-0" ± 13 сЗ" &f6 e5 £,e4“ ge2 f582 ef683 d5 &d4 £}d4 cd4 ®f784 fg7 ДЬ488 = 14 d3 ’ ДаЗ Дс588 0—087 d6 £)bd2 a5 Sei <ige7 £fl 0-0 ДеЗ ДеЗ 4de3 £g6" = 15 d5 ed5 g-d5 cd4 £)f689 £>c3 ДЬ4 Де2 &e478 да2 ДеЗ ЬсЗ £}d271 g-d2 0—O78 = 16 . . . . . . Ag4 Де273 O-O-O74 ДеЗ78 ДЬ4 £>сЗ £ige778 0-0 -g-d7” Scl = 17 . . . . . . . . . ДЬ4 £сЗ Д£378 ДГЗ gc4 gb378 gb3 ab3 £}d488 = 1. е4 е5 2. £>f3 £>c6 3. d4 ed4 4. сЗ dc3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 18 Дс481 cb2“ ДЪ2 ДЬ483 &f684 •gc288 d6 0-0-0 0—О88 e5 £lg4 £>a587 Дс5 ed6 cd6 h4 h688 ± 19 d6 £ic388 Деб90 Деб fe6 g-ЬЗ g'c891 £)g5 £>d8 f4»2 Де793 f5»« Ag5” ^g5 £if798 fe6 £}g587 ± 10» 147
5 6 7 8 9 10 11 12 13 20 . . . Й'ЬЗ88 £)g5 ДЬ5 f4 h3188 hg4 £}b5182 . . . £jf6 ^d7 &e5 сб ^eg4" cb5 h6181 d518S ± 21 £>f6 £)c3184 ДЬ4 e5188 d5188 ДЬЗ187 4)e4 0-0 ДсЗ Ad5 Af5 ЬсЗ C)c3 Деб188 Ьсб Й'еР88 об 22 . . . . . . 0-0 ЬсЗ e5112 4)e5 •ЙЬЗ114 ДаЗ ДЬ511в . . . . . . ДсЗ118 d6llx <^e5113 de5 'Йе? c5 Дd7118 = 3. d3 (Barcza) £jf6 4. g3 d5= 2 4. £>c3 - C 46/7 8 4... Де7 5. 0-0 0-0 6. £>bd2 d5 7. c3 a5 8. gel ge8 9. ДП de4 10. de4 Дс5= Csom—Reshevsky, Palma de Mallorca 1971 — 12/245; 4... g6 5. c3 Ag7 6. £>bd2 0-0 7. 0—0 d6= Tone—Gligorii, Lenjingrad (izt) 1973 - 15/232 4 5. ed5 -gf-dS?! 6. £>c-3 ДЬ4 7. Ad2 ДсЗ 8. ДсЗ Деб (Bilguer) 9. 0-0! ±; 5... £d5! = 5 5... Де7 6. сЗ a5 7. 0-0 0-0 8. gel ge8= Csom—Averbah, Budapest 1970 — 9/186 * 6. .. a5 7. 0-0 Ag7 8. «c2 0-0 9. gel h6 10. ДП Де6= Csom—Suetin, Budapest 1970 - 9/187; 10... ge8!? 7 Tartakower—Bogoljubov, London 1922 8 3... Дс5 4. d4 [4. Ь4!? ДЬб 5. b5 £>a5 6. £>e5 «e7 7. d4 d6 8. ДаЗ±] ed4 5. cd4 ДЬ4 6. Ad2 [6. £>c3 d5 7. ed5 «d5 8. Ad2 ДсЗ 9. ЬсЗ £>f6 10. Де2±] Ad2 7. «d2 d5 8. ed5 £>ce7 9. ДЬ5 Ad7 10. Дс4 £>f6 11. £>c3 ±; 3... 4}ge7 4. Дс4 [4. d4 ed4 5. Дс4 d5 6. ed5 £}d5 7. 0—0 Де7 8. £)d4 (Tartakower -Reti, Berlin 1928) £>d4! 9. cd4 Де6=] £>g6 5. d4± Rellstab; 3... f5 4. d4 [4. ef5 «f6] fe4 [4... ed4 5. ef5!J 5. £e5 «f6 [5... £tf6 6. Ag5 «e7=] 6. £>g4 [6. 2>c4 d5 7. £>еЗ Деб 8. ДЬ5 Ad6 9. 0-0 £>h6 (Estrin- Spaski, SSSR 1951) 10. c4!=] «g6 7. d5 £>d8 8. Де2 Дс5= • 4... f6 5. «а4 — 4. «а4 18 5... «g5 6. #34 «g2 7. Деб Ьсб 8. «сб ®d8 9. gfl ДЬЗ! 10. «а8 <®e7«; 7. gfl! 11 6... «e5 7. Деб Ьсб 8. «сб ®d8 9. «a8 £)f6 10. £ja3 «g5 (Nikitin —Izvoziikov, SSSR 1968 - 6/314) 11. 0 — 0!± 12 7. £>c6 £>c6 8. 0-0 Ad6 9. gel 0-0 10. Деб Ьсб 11. «e4 «h5S Lutt—Keres, con. 1933 18 7... ef3 8. £>f3 Ad7 9. 0-0 аб 10. Дс4 «h5 11. «е4 Де7 12. d4± Burhandlavski- Sapundiiev, Bulgaria 1969 14 9. Дс4 «f5 10. 0-0 gd8 11. d4 ed3 12. Ad2 «c5 13. <®hl фс8Т 18 10. b4? a5!± Schiffers 18 4... Ad7 5. ed5 £>d4 6. «dl £>f3 7. «f3 £>f6 [7... f5 8. d4 e4 9. «dl £)f6 10. c4 ДЬ4 11. Ad2 Ad2 12. «d2 0-0 13. Де2±; 8. Дс4Д d3± Tartakower] 8. Дс4 Ad6 [8— сб 9. dc6 Деб Zubarev—Tolui, SSSR 1944; 10. «e2 Ad6 11. 0-0 0-0 12. d3±; 10. «g3 e4 11. 0-0 Д d4±] 9. d3 Ag4 10. «g3 h5 11. Ag5 «d7 12. h3± Diickstein—Fuderer, Zagreb 1955 17 5... de4 6. Деб Ьсб 7. «сб Ad7 8. «e4± Cigorin—Steinitz, Wien 1898 18 7. 0-0 e4! 18 7... e4 8. c4 «d8 9. d5!±; 7... Д47 8. ДеЗ ed4 9. cd4 £>e5 10. £>c3 £}f3 11. gf3 «f5 12. 0-0-0 ± 28 8... «e4 9. ДеЗ Af3 10. £>d2 «g6 11. gf3 ed4 12. Ad4± 21 12. Af3 ed4 13. 4}a3!± Eales—Beljavski, Groningen 1969/70 22 7... «d6 8. d3 ed3 9. 0-0± Cigorin- Bird, New York 1889 88 8... Ad6 9. gel! [9. ДЬ5 £>e7!] £jf6 10. d3± 24 Leonhardt 28 6. ed5 Де5 7. dc6 0-0 8. Де2 ge8T Rabinovid—Aljehin, Moskva 1925 28 7. «св?! Ad7 8. «аб de4“; 7. d4 de4 8. Даб Ad7 9. ДЬ7 c5 10. Деб 0-0T 27 8. Ag5 h6 9. Af6 «f6 10. £>d2 Ad7 11. «c2 g6 12. 0-0-0 gab8 13. g3 gb6oo Mosi- pan—Romanovski, SSSR 1959 28 8... £)g4? 9. Ag4 Ag4 10. e5! + -; 8... ge8 9. Ag5 de4 [9... h6 10. ДГ6 «f6 11. «сб±] 10. de4± 28 4. d3 g6 [4... Де7 5. Ь4 аб 6. £>bd2 Planinc—Mestrovic, Cadak 1970 — 11/201; 6... d5=] 5. g3 Ag7 6. Ag2 0-0 7. 0-0 a5 8. £>bd2 (Planinc—Ghitescu, Athens 1971 — 12/244) d5 = 88 4... d6 5. d5 [5. de5 de5 6. «d8 £)d8 7. £}e5 4}e4 8. Ad3 £)c5= Tartakower—A. Steiner, Wien 1923] £b8 6. Ad3 g6 7. h3 £>bd7 8. ДеЗ Ag7 9. £)bd2± ToluS—Petrosjan, SSSR 1957; 4... ed4 5. e5 — 3. d4 148
" 5. ed5 «d5 6. Де2 e4 7. £fd2 e3 8. fe3 «g2 9. Д£3 «h3 10. «e2 £g4 11. £e4 «44 12. ®dl Дd7oo Tartakower—Bogoljubov, Lon- don (ol) 1927; 6... ed4 7. cd4 — 3. d4 32 5... £e4 6. £e5 Ad7 7. «Ь3± 33 6. £d4 de4 7. £c6 «dl 8. <£>dl аб 9. Да4 Ad7=; 6... Ad7!? 34 9. &с6?! Ьсб 10. Деб Даб! 35 Fuderer—Pachman, Goteborg (izt) 1955 33 5. de5 d5 [5... Дс5 6. «d5 Д£2 7. £>dl f5«>] 6. ДЬ5 аб 7. Да4 Ag4 8. Д£4 £c5± Petkevid—Kalinski, SSSR 1969 — 8/203 37 6... £f2 7. «d5!± 33 8. £>d2 £d2 9. Ad2 ДЬбТ Schlechter; 8. «c2 d5 9. £d2 £d2 10. Д32 ДЬбт 33 9. <£>dl 0-0 10. £e5 ДЬб 11. фс2 £f2 12. Дс4 d5 13. £c6 «d7 14. Д35 <£>h8=F Meikarov—Vukdevid 1957 43 11. ф£2?! d5! 12. ®el ef3 13. gf3 c5!=F Minev—Sax, Baja 1971 — 11/202 41 11... d5 12. «еб! ge8 13. «-е8Д Ф>£2±; 11... ДЬб 12. ®dl± Maroczy 43 7. &g6 hg6 8. «e2 «е7 9. ДеЗ gh5= Liebert—Minev, Berlin 1962; 7. «d4 «f6 8. «е4 «e5 9. «e5 £e5 10. ДМ d6= Diickstein — Larsen, Le Havre 1966 — 1/151 43 7... £f2 8. Ag6! £dl 9. Д£7 фе7 10. Ag5 ®d6 11. £c4 фс5 12. £ba3 + -; 7... £c5 8. Дg6 hg6 9. ДеЗ± Minev—Barcza, Zagreb 1955 44 6... Ad6 7. «d4 0-0 8. «е4 Де5 9. Де2 ge8 10. «d3 d6 И. ДеЗ £аб= Aljburt- Zuhovicki, SSSR 1968 43 7. £d3 ДЬб 8. Де2= Keres 43 12. 0-0 de5 13. Ag5! [13. Дс4? фЬ8 14. ДеЗ Даб 15. f4 £d7 16. ДЬЗ £f6 17. fe5 £g4T Spiess—Hauser, corr. 1912] «d6 14. «ЬЗ <£>h8 15. £d2 £d7 16. gadl «g6 17. ДеЗ (Angelov—Dondev, corr. 1967) gb8! [17... e4? 18. Дс5 £c5 19. «a3!±] 18. «c2 e4!oo 47 6. . . £f6 7. £e5 Дс5 8. 0-0 0-0 9. Ь4! ДЬб 10. Ag5 h6 11. ДЬ4 d6 12. £c4 £bd7 13. a4± Cigorin—Gunsberg, La Habana (m) 1890; 9.. . Де7!? 43 8... Де7 9. «g4 0-0 10. ДЬб Д£6 11. d6 ge8 12. ДеЗ £сб 13. 0-0 £e5 14. «dl £d3 15. «d3 Де5± Blau—Clarke, Lugano (ol) 1968 43 11. ДеЗ £d7 12. Ad4 £f6 [12... Д£6 13. £d2?l Ad4 14. cd4 £f6 15. h3 b6T Diick- stein — Zuidema 1972] 13. h3 Ad7 14. c4 [14. £d2!?] c5! 15. ДсЗ b5± Diickstein—Prames- huber, Krems 1967 33 12. £c4 [12. gel £f6 13. h3 Ad7= Cohn—Schlechter, London 1899] ge8 13. gel £f8 14. Д£4 a5= Mnacakanjan—Mojsejev, SSSR 1968 - 5/229 31 3... d5? 4. £e5 [4. ДЬ5 ed4 5. £>d4 de4=] £e5 5. de5 de4 6. «d8 ®d8 7. £c3± ± 32 4. £d4 ed4 5. Дс4 «f6 6. 0-0 £е7Д 7. сЗ £c6!?= LevenfiS; 5. «d4 — C 45/1 33 _5... сб? 6. 0-0 £f6 7. £f7! ®f7 8. Деб об-* Cochrane—Yolker, London 1841 34 6. £f7? ®f7 7. Деб феб 8. e5 £g8- + 33 4. ДЬ5 ДЬ4 5. сЗ dc3 6. 0-0 £ge7 7. ЬсЗ Дс5± Holmov—Sijanovski, SSSR(ch) 1961 33 4... £f6. - C 55/5; 4... Дс5 - C 50/6 37 6. ЬсЗ Да5 7. 0-0 [7. е5?! £ge7=F] d6 8. «ЬЗ «d7 9. e5± Д-* Zuravljev—Zdanov, SSSR 1966 33 6... cb2 7. ДЬ2 £f6 8. аЗ Дс5 [8... Да5 9. e5 d5 10. ef6+-] 9. £g5 0-0 10. ££7Д e5+- Keres; в... -©Тб 7. e5 cb2 8. ДЬ2 «g6 9. Ad3 «еб 10. аЗ Да5 11. «с2±-* Collijn; 6... c2 7. ^c2 £ge7 8. аЗ Да5 9. Ь4 ДЬб 10. ДЬ2± Charousek—Porges, Num- berg 1896 33 12. £d5 «g6 13. a4± 33 4... «e7 5. Д33± 31 5... £45?! 6. ДЬ5 [6. cd4 d6 7. ДЬ5 Ad7 8. «Ь3±] аб 7. Да4 Де7 8. £d4 £d4 9. fi'd4 £b6 10. Дс2± Cigorin—Gunsberg La Habana (m) 1890 t 32 6... d5 7. ed6 f5 8. £d4 £d4 9. cd4 Ad6 10. f3 #h4 11. g3 Ag3 12. hg3 ^hl (Veli- mirovic—Trifunovic, Jugoslavia 1962) 13. £c3 0-0 14. fe4 fe4 15. Д£4± 33 7. £d4 Дс5! [7... £d4? 8. cd4 d5 9. ed6 Д16 10. f3 «h4 11. <S>dl 0-0 12. fe4 fe4 13. h3-l— Uzman—Bisguier, Norristown 1973 - 15/651] 8. £f5 0-0 9. «e4 d5 10. ed6 Д£2± Soltis 34 9... ДЬ4 10. Дd2 Да2 11. £d2 O-Ooo 33 Levy—Boey, Siegen (ol) 1970 — 10/270 33 5... d6 6. h3 [6. 0-0 £f6 7. £bd2 g6 8. ДЬ5 Дg7 9. e5± Penrose— Gligoric, Has- tings, 1957/58; 6... Де7 7. £аЗ?! £f6 8. £>c4 0-0 9. £e3 ge8 10. £d4 Д£8= I. Zajcev- Bihovski, SSSR 1963] £f6 7. 0-0 Де7 8. £d4 0-0 9. £d2 ge8 [9... £d4 10. cd4 d5 11. e5 £e8 12. gel f5 13. ef6 Д£6 14. £f3 £d6 15. «c2± Stejn —Averbah, SSSR 1959] 10. f4 Д£8 11. «с2 g6 12. £2f3±t> Velimi- rovic— Keres, Jugoslavia —SSSR 1966 37 6. «e2 d6 7. £bd2 аб 8. £ЬЗ Да7 9. £bd4 £f6= Nyholm—Schlechter 1914 33 Penrose—Keres, Moskva (ol) 1956 33 6.. . ДЬ4 7. £c3 £ge7 8. Де2 0-0 9. a3± Penrose—Bolbochan, Moskva (ol) 1956 73 8... Jg4 9. 0-0 ДсЗ 10. ЬсЗ 0-0 11. h3 Д115 12. gbl ± Ghizdavu—Padevski, Athens 149
1971 - 12/246; 8... 0—0 9. 0-0 ^d8 10. Ag5 h6 11. Ah4±f Velimirovic—Holmov, Ju- goslavija—SSSR 1966 71 10... 0-0 11. 0-0 £a5 [11... Ag4!? Levenfis] 12. Sei b5 13. Ad3 f5 14. a4 £>b3 = Nyholm—Aljehin, Stockholm 1912 72 12. 0-0 #d6 [12.. . £a5?! 13. Sabi b6 14. #f4 #d6 15. ^h4 Af5 16. Sb5± Velimi- rovid—Smejkal, Jugoslavija 1970 — 10/271] 13. Sabi b6 14. Ad3 h6 [14. . . Ag4?! 15. £>g5± Velimirovic—Tringov, Haag 1966 — 2/212] 15. Sfel Ad7 16. Se3 Sae8= Klovan—Averbah, SSSR 1969 73 7. £)c3 Af3?! 8. £d5 Adi 9. £c7 <$>d7 10. £)a8 Ah5 11. Ad2 Ab4 12. d5 Ad2 13. ®d2 £>b4 14. Scl! £>d5 15. ДЬ5± Keres; 7.,.. Ab4 8. Ae2 — 7... Ab4 74 7. . . £>f6 8. £»c3 [8. 0-0 Ad6 9. ^c3 #h5 10. h3 Ah3^; 10. £b5 Ah2 + Keres] #a5 [8... #d8 9. 0-0 Де7 10. h3 Af5 11. d5± Dubinin —Moldavski 1964; 8. . . ^h5 9. h3 0-0-0 10. 0-0 Ad6 11. hg4 £>g4 12. Sel±; 9... Ad6 10. АеЗ 0-0-0 11. ^a4± Keres] 9. 0-0 0-0-0 10. АеЗ Ac5 [10... Ab4 11. £}а4Д a3± Ghizdavu —Rozvan, Romania 1971 - 11/203] 11. a3 [11. #b3 Ad4 12. £>d4 £d4 13. Ag4 4Sg4 14. ЙТ7 = Schlechter —Opodensky, Baden 1914] Af3 12. Af3 Ad4 13. Ac6±f« 78 8. &c3 #d7 [8. . . Ab4 9. 0-0 ^d7 10. АеЗ £}f6 11. ^a4±t^ Mieses —Levy, Wien 1907; 8... *^a5 9. АеЗ &f6 10. h3 Ah5 11. 0—0 Ab4 12. Scl± I. Zajcev —Bajkov, SSSR 1973] 9. АеЗ Af3 10. Af3 £>d4 11. Ad5 = I. Zajcev —Liliental, SSSR 1962 76 9... *^a5 10. 0-0 АсЗ 11. ЬсЗ ^c3 12. Scl ^a3 13. Sc6 Ьсб 14. £>e5±->; 9... 10. 0-0 АсЗ 11. ЬсЗ &e4 12. #c2± Nieder- mayr —Fridh, 6SSR 1968 77 Kramer —Holzhausen, Duisburg 1929; 10... ^a5 11. £)a4! £>g6 12. h3 Ae6 13. a3 Де7 14. b4± Estrin — Sevedek, corr. 1970 — 10/26° 78 8... &f6 9. 0-0 *^a5 10. £>g5±tffl Sijanovski —Usadi, SSSR 1960 78 10. Деб 'Й'сб [10... bc6=] 11. 0-0 £>e7 12. d5 &d7 13. 'Й'ЬЗ ДсЗ 14. bc3= Richter - Ernst 1936; 10. ДеЗ ДсЗ И. ЬсЗ фсЗ 12. фП ^с4 13. <®>gl £>ge7 14. Scl ^а2 15. Sal 1/2 : 1/2 Marshall — Capablanca, Lake Hopatcong 1926 80 11... &ge7 12. 0-0 аб 13. Sa4 Ad6 = Ljubojevic—Ree, Amsterdam 1972; 11... 12 . ДЬ7 £>c2 [12... Sb8 13. Sa7 Дс5 14. Sa8 Sa8 15. Да8 £)e7 16. Де4 0-0 17. ДГ4 £)e6= Ljubojevic—Parma, Jugoslavija (ch) 1972 - 13/258] 13. фз2 £>al 14. Да8 £b3= Ljubo- jevic—Stejn, Jugoslavija — SSSR 1972 81 5. £)c3 ДЬ4 [5. . . Дс5? 6. Дс4 d6 7. Ag5 '®'d7 8. ,S’d2A 0-0-0«5 Lasker; 7. 'Й'ЬЗ ^d7 8. 4)d5^] 6. Дс4 [6. Ag5 £)ge7 7. #c2 d6 8. 0-0-0 ДсЗ 9. 'Й'сЗ 0—0+ Gufeljd —Stejn, SSSR 1959] d6 [6. . . ДсЗ 7. ЬсЗ d6 8. 0-0 Ag4 9. 'Й'ЬЗ Af3 10. Af7 <g>f8 11. gf3 &e5 + Ciocaltea— Karaklajic, Smederevska Palanka 1971 - 13/257] 7. 'Й'ЬЗ ДсЗ 8. ЬсЗ #d7 [8. . . ^e7 9. 0 — 0?! £)f6 10. Ag5 0-0+ Minev—Mata- novic, Moskva (ol) 1956] 9. 0 — 0 [9. ^c2 4)f6T Ciocaltea—M. Kovacs, Baja 1971 — 11/204] 4)a5 10. ^b4 £}c4+ Minev —Kordnoj 1960 82 5. . . c2 6. #c2 ДЬ4 7. £)c3 d6 8. 0-0± Stejn —Si§ov, SSSR 1959 83 6.. . d6 7. £>c3 [7. #b3 £h6 8. &a3 Ad7 9. Ac3±0] Деб 8. £}d5± Ljubojevic — M. Kovacs, Sarajevo 1970 — 9/188 84 7. . . d6 8. ^b3 £»h6 [8.. . Деб 9. Деб fe6 10. 0-0 *^e7 11. &e2± Keres] 9. 0-0-0 0-0 10. g4±->> 85 8. e5? d5 9. ef6 ^f6 10. 0-0 ДсЗ 11. ДсЗ 'Й’еЗ 12. Деб 13. Ad5 0-0+ Stejn- Spaski, SSSR 1959 88 9... ДсЗ 10. 'Й'сЗ Деб 11. Shel Дс4 12. #c4 0-0 13. e5 £>e8 14. h4±->> 87 11. h4 &ce5 12. &g5 g6 13. &ce4±t> Keres 88 14. £)g5±-> Levy 88 6. *&b3 ^d7 7. 'Й'сЗ d5 8. £>e5 ДЬ4 9. £>d7 dc4+ Csom-Kupka, CSSR 1968 - 5/231 80 6. . . Де7 7. 'Й'ЬЗ £)a5 8. Af7 ®f8 9. *^a4 <g>f7 [9. . . сб 10. Ag8 <g>g8 11. 0-0 h6 12. Af4± Penrose — Szabo, Hastings 1956/57] 10. ^a5 сб 11. ^d8 Ad8 12. Af4± Browne — Kostro, Rienbaum 1958 81 8. . . ^d7 9. ^b7 Sb8 10. 'Й'аб Де7 11. 0-0 £>f6 12. Sdl 0-0 13. *^e2 e5 14. £>d5± Klovan—Tolus, SSSR 1962 82 10. 4)b5? h6 11. 'Й'ЬЗ £)f6 12. f4 сб 13. 4)c3 e5+ Mieses — Sal we, Peterburg 1909; 10. e5?l h6 11. £>f3 £>ge7+ Lasker 83 10... h6 11. 4)f3 4)e7 12. 0-0 £)ec6 13. £>h4±->; 10... £>h6 11. f5 &hf7 12. &f7 £)f7 13. fe6 4)d8 14. e7±->ES Stejn —Muratov, SSSR 1959 84 И. Е4?! 4)f6 12. Ad2 4)g4 13. ^dl h5 + ^± Gufeljd —Nej, SSSR(ch) 1960; 11.0—01? Ag5 12. fg5 4)e7 13. ДеЗ [13. £b5? e5 14. 'Й'с! £}ec6+ Marco —Spielmann, Goteborg 1920] £>f7 14. Scl аб 15. £>е2Д £)f4±tffl Jankov—Dobrev 1967 88 11.. . ef5 12. 0-0 £)h6 13. £)d5^ Klo- van —Dorrniek 1962; 13. ef5ад Petrusiak — Bryrka 1965 88 12... 4)f6 13. Af6 gf6 14. 0-0 e5 15. £)d5± 87 14. 'ft'bS сб 15. ^g5 g6 16. 0 — 0 'Й’еб 17. ^jd5±-> Liskov —Solovjev, SSSR 1958 150
98 7. £>g5 £>e5 8. ДЬЗ h6 9. f4 hg5?! 10. fe5 Ag4 11. Да4 сб 12. ^b3± Thomas — Waters, England 1968 — 5/230; 9. .. ^g4oc 99 10... cb5? 11. fe5 de5 [11... £>g4 12. 0—0 4)e5 13. ДГ4 4)d3 14. 4db5± Caplinski — Dementjev, SSSR 1959] 12. ДеЗ± Aljehin — Verlinski, Odesa 1918; 10... £>g6 11. ДДЗ [11. Дс4? d5 12. ed5 Дс5Т-> Lutikov —Lisicin, SSSR 1952] h6 12. £>f3 Де7 13. £d2A 0-0-0 ±t 100 11. Де2?! h6 12. £>f3 d5!=F Pachman 101 12. . . b4 13. £>d5±tffi Ljubojevic—Smej- kal, Wijk aan Zee 1972 — 14/252 102 13. ДеЗ b4 14. ^b4 Де7= BronStejn— Fuderer, SSSR—Jugoslavia 1959 103 13... £>g4 14. ^c4±; 13... gg8 14. e5±; 13... d5 14. ДеЗ £g4 15. Дd4± 104 6. 0-0?! d6 7. £g5 £>e5 8. ДЬЗ h6 9. f4 hg5T 105 7. Дg5? h6 8. ДЬ4 0-0 9. #c2 ДеЗ 10. ЬсЗ ^e7=F Keres 108 7... ДеЗ? 8. ЬсЗ d5 9. ДЬЗ £>e4 10. Дd5± 107 8. ef6 dc4 9. ^d8 £>d8 10. fg7 ДеЗ 11. ЬсЗ gg8 12. ДЬб £e6 13. 0-0-0 £>c5? 14. 4)g5± Levy —Karaklajic, Cienfuegos 1972 — 13/260; 13. . . £)g7 = Kuprejanov — Marovic, Jugoslavia 1963 108 12. ДГ7? <g>f7 13. ^b3 £>d5 14. gdl £}ce7—h Nievergelt —Keller, Bern 1959 109 «5 J Keres 110 7. . . 0-0!? 8. e5 ДеЗ 9. ЬсЗ d5 10. ef6 = Meitner—Kruger 1893 111 8... 0-0?! 9. ^c2 d6 10. e5 £>e5 11. £>e5 de5 12. ДаЗ ge8 13. gadl^ Reti- Hromadka, Baden 1914 112 9. ДаЗ? Дg4т Penrose—Smislov, Miin- chen (ol) 1958 113 9.. . de5 10. £>g5 Деб [10. . . ^dl? 11. ДГ7±; 10... 0-0?! 11. ДаЗ <&dl 12. gadl ДГ5 13. ДГ8 gf8 14. gel± Juhtman-Talj, SSSR (ch) 1959] 11. Деб fe6 12. ^b3 ^d5 13. 4)еб 'Й'ЬЗ 14. ab3 ®f7= Aronin; 10. ^e2 0-0 11. ДаЗ Дg4 [11. . . ge8 12. gadl £d7 13. '®re4± Keres] 12. ДГ8± Velimirovic— Haag, Vrnjacka Banja 1966 — 1/152 114 11. ^d8 <g>d8 12. ДГ7 фе7 13. ДЬЗ Деб 14. c4 gad8 15. gel e4= Juhtman — Furman, SSSR (ch) 1959 115 13. ^b_5 £>d7 14. gael 0-0 15. f4 аб 16. 'Й'ЬЗ e4=p Penrose —Unzicker, Leipzig (ol) 1960; 14. gadloc Keres 118 13... £>d7 14. Дd7 Jd7 15. ^b7 0-0 16. gadlVelimirovic —Littleton, Haag 1966 - 2/214; 13... <g>f8 14. f4 Деб [14... e4 15. f5±] 15. c4±f Ravinski; 13... Дd7 14. Дd7 ^d7 15. Дс5 ^сб [15. . . £>e4 16. ДаЗ! £>d2? 17. ^b4 &fl 18. gdl±-> Ribli-Imre, Hungary 1968 — 6/315; 16... 0-0-0oc] 16. ДаЗ £>d5 17. gael 0-0-0 18. ge5 ghe8 = Menvielle — Medina, Las Palmas 1972 — 13/259 C45 I 1. e4 e5 2. £jf3 £,c6 3. d4 ed4 4. £>d4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 Wh42 &f32 'g-e4 Де2 ДЬ43 c3 Ac5 0-0 £)ge7 gel d6 b4 ДЬб £}bd2 •Й^б £)c4 ± 2 ^c6* Ьсб Ad3» d5° •©e27 Ae7 0-0 0-0 Af4 gb8 £}d2 ge8 e5 ДГ8 £)b3 £>d7° = 3 . . . e5 £e4 ЖЗ •g-h4* g310 &g5 ^e2“ •&e4 Ag5 ^hl £}c3 h6 ДГ4 •й’ьг12 ± 4 . . . . . . £>’d5 c413 £)b6 Ad3 Даб 0-0“ Дс4 J.c4 £}c4 ^g4 £ib6 £>c3 £>d513 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. d4 ed4 4. £>d4 £>f6 5. £>св Ьсб 6. e5 #e7 7. ^e2 &d513 8 9 10 11 12 13 14 15 16 5 £d2 g6" £f3 Ag7 c4 £}b6 Ag5 •^еб 0-0-0 0-0 h4 gb8 •^c2 d6 &d4 •&e8 ed6 cd618 T 6 c4 £)b619 &d2 •Й’еб20 b3 Ae7 ДЬ221 0-0 •&e4 d5 ed6 cd6 Ad3 a522 0-0 ^e4 Де4 d523 = 151
4 5 6 7 8 9 10 11 12 7 . . . £>d224 ЬЗ ДЬ2 0-0-024 f4 Ж2 Даб £>b624 0-0-024 g627 Ag7 ghe8 ДЬ7" ± 8 . . . . . . w a3 £d2 ДсЗ 0-0-0 ef6 f7 . . . &b4 c534 £}c6 'Й'еб Де7 f6 ^e2 <g>f7»i = 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. d4 ed4 4. £>d4 Дс5 5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 £ib332 ДЬ433 сЗ34 Де7 g333 d6 Ag2 £f6 0-0 Дg4 f3 Деб &d4 &d4 cd434 ± 10 ДЬб а437 •Й'Ь433 М2 d61 2 3» a5 Ag440 #d2 Дс5 ДЬ5 <^e7 £}c5 dc5 0-0 0-0 c3 Деб41 ± 11 Мб @•62 £>ge7« a5 ! £>d4 £d4 Ad4 сЗ Дс543 g344 0-0 Ag2 аб 0-0 d644 = 12 а5 £>сЗ d643 £)d5 Да7 ДЬ5 Дd7 0-0 £>e5 Дd7 M7 ДеЗ ДеЗ47 = 13 аб £}c3 -g-f6« ,Й’е2 £ige7 £>d549 £}d5 ed5 £e7 a5 Да7 h4 h634 Дd241 d642 = 14 . . . £>f6 дё5«з d6 -S-e234 h6 ДЬ4« &d4 £}d4 Дd4 М2 Де5 Ad3 Деб44 = 15 ДеЗ £}Ь5 АеЗ fe3 '®>h433 g3 @-e433 &c7 <$>d8 ^a8 Bl ’S’de <^f6 <^d244 <}e8 •8-f4 •g-d541 T 16 . . . сЗ £>ge742 Де2вз d5 0-0 Дd4м cd4 de4 d5 £}e5 ,®,a4 сб £}c3 0-0 £>e4 M6“ — 17 . . . . . . £>c2 ДеЗ34 £>e3 •g-e5‘7 М348 0-0 Дс4 d6 £)d2 Деб 0-0 •S’gS •M2 £}g644 = 1 4... £>d4? 5. ^d4 d6 [5... £}e7 6. Дс4 &c6 7. ^d5±C] 6. &c3 &f6 7. Ag5 Де7 8. 0-0-0 ±->ES; 4... d5? 5. £>c6 Ьсб 6. ed5 ^d5 7. ^e2A &c3±C; 4... ДЬ4?! 5. сЗ Де7 6. f4?! d5 7. ДЬ5 Ad7 8. ed5 £>d4 9. &d7 ^d7 10. ^d4 ДГбобС Selivanovski — Nikitin, SSSR 1964; 6. Дс4!±С; 4... #f6 5. ДеЗ Дс5 — 4... Дс5; 5. &ЬЗ!? 2 5. ^d3 [5... Дс5?! 6. ДеЗ &Ь4 7. ^с4 Ad4 8. Дd4±] 6. £>с6 dc6 7. £>сЗ [7. £>d2 Дс5Т^ Keres] ДЬ4т ; 5. £>f5 ^е4 6. £}еЗ £}f6 7. Ad3 'Й'еЗт Paulsen — Minckwitz, Leipzig 1879; 5. £}сЗ ДЬ4 6. £}b5 ^e4 7. Де2 ДсЗ 8. £>сЗ ^g2 [8... #d4 9. ДdЗ £>Ь4 10. &Ь5 £d3 11. #d3 #d3 12. cd3 <&d8 13. ДГ4-£± Steinitz; 9... £}ge7 10. 0 — 0 аб 11. #h5±; 10... 0-0 11. £>b5±] 9. ДГЗ #g6 [9... #h3 10. &d566] 10. &d5 <&d8 11. ДГ4 d6 Д 12. ^d2 Дg4oc ; 5. £>Ь5 Дс5 [5. .. ^e4 6. ДеЗ ®d8 7. £>lc3 ДЬ4 8. аЗ ДсЗ 9. £>сЗ #g6 10. ДdЗ #g2 И. Де4 #h3 12. #d5^ Panov; 7. £>d2 Ш 8. £tf3 аб 9. 4}bd4±f Fine; 6. Де2 <g>d8 7. 0 —0 аб 8. £}lc3±t Keres] 6. ^e2 [6. ^f3 £}d4 7. £}c7 <§>d8 8. ^f4± Staunton; 6... ДЬб 7. ДГ4 d6 8. Дd6? cd6 9. &d6 фе7 10. ^f7 ®d6 11. £>c3 #f2!-+] ДЬб 7. ДеЗ± Keres 8 6... d5 7. 0-0 Деб 8. £>сЗ Ш5 9. ДЬ5^| Keres; 6... Дс5 7. 0 — 0 £}ge7 8. £}c3 '®rg6 9. gel 0 — 0 10. ДdЗcS Sokolski 4 5. e5? £}e5 6. ^e2 ^e7 7. £}f5 ^b4 8. £}c3 d6=F Aljehin—Cohn, Stockholm 1912; 5. £>c3 — C 47/5 5 6. £>d2 Дс5 [.. . d5 7. ed5 cd5 8. ДЬ5 Дd7 9. Дd7 ^d7A 0-0, £tf3± Sefc- Dittmann, Dresden 1956; 6... d6 7. Ad3 g6 8. 0—0 Дg7 9. £}f3 0—0= Bilek —Szabo, Budapest 1954] 7. e5 ^e7 8. #e2 £>d5 9. £>b3 ДЬб 10. Дd2 a5 11. a4 0-0 12. 0-0-0 (Tarta- kower—Ed. Lasker, New York 1924) f6=F Aljehin; 12... ge8A d6=F Euwe 152
• 6... d6 7. 0-0 £>g4 8. Де2 ^h4= Schlechter—Lasker, Nurnberg 1896; 6... Дс5 7. e5 £>d5 8. #g4 g6 9. ДЬб d6 10. #g3 #e7= Tarrasch—Schallopp, Hamburg 1885 7 7. e5? £>g4 8. 0-0 Дс5 9. &f4 [9. #e2 #h4 10. h3 h5T<±] g5 [9.. . f6 10. ef6 0-0 T# Keres] 10. Дс12 '®re7=Ft Mieses —Fuchs 1923; 7. ed5 cd5 8. ДЬ5 J.d7Ttffl; 7. £>d2 Дс5 8. 0-0 [8. ed5 cd5 9. 0-0 0-0 10. h3 ДЬ7т?ЕВ Pfibyl —Liebert, CSSR 1971 - 12/247] 0-0 9. ^f3 [9. h3 ge8 10. ^f3 £>d7= Keres] £>g4 [9. . . ge8 10. ed5 £g4 = Sefc—Lehmann, Wien 1957] 10. ed5 ^db 11. ^g3 '®'g3= Tartakower—Jacobsen, Copenha- gen 1923 8 Blackburne, Zukertort — Potter, Steinitz 1875 • 7... £>c5 8. Дс4 £>e6 9. 0-0 #h4 10. £}d2±O Wade — Balanel, Bucuresti 1954; 7... &g5 8. #g3 £>e6 9. &d3 d5 10. 0-0 g6 11. £}d2 f5 12. £}b3± Bednarski—Prameshuber, Kecskemet 1964 10 8. Де2!? Дс5 9. 0-0 £>g5 10. &g5 #g5 11. ^c3±t 11 9. 'Й'еЗ?! 'S,d4= Troianescu—Radulescu, Romania 1955 12 13. £}e4± Gusakov— Efimov, SSSR 1959 13 7. £>d2 #h4?! 8. Ad3 £>b4 9. Де4± Mesing—Forintos, Jugoslavia — Hungary 1968 - 5/232; 7. Ad3 #h4 [7... d6 8. 0-0 Де7 9. ed6 cd6 10. Де4±; 7... Дс5 8. ^g4± Janowski —Mieses, Hastings 1895; 8. 0 —0Д &d2, £>e4±] 8. 0-0 Дс5 9. £>d2 0-0 10. £}e4±-> Kopajev — Poljak, SSSR 1946 14 9. ^e2 Де7 10. 0-0 0-0 11. £>c3 ge8 12. '®'g4±t Keres 18 13. £>d5 cd5 14. &g5 ^b8 15. gadl #b5 16. gfel±-> Fadevski —Witkowski 1955 18 7... &g8!?8. g3g6 9. Ag2&g7 10.0-0 gb8oc Mieses — Lasker, Hastings 1895 17 8... £>f4 9. #e4 £}g6 Д d5= ; 8... ДЬ7 9. £>b3 0-0-0 [9... f6? 10. ef6 ^e2 11. Де2 £}f6 12. 0 — 0±± Mieses —Tarrasch. (m) 1916] 10. c4 £>b6 11. &d2 ge8 12. f4 f6 13. a4 Даб 14. 'Й,е4 l&fl 15. c5oc Mieses —Tarrasch, (m) 1916; 8... £}b4 9. £>f3 Даб 10. c4 c5! — 8. c4 18 17. ДГ4 c5=F<± Troianescu —Robatsch, Varna 1957 19 8... #b4 9. £>d2 £tf4 10. #e4 £>e6 11. Де2 ДЬ7 12. аЗ [12. 0-0 c5 13. #e3 £jd4 14. ДdЗ Де7 15. £}e4± Estrin—Levenfis, SSSR 1950] ^b6 13. 0-0 c5 14. феЗ Де7 15. f4 £}d4 16. ДdЗ± Estrin—Zinser, Moskva 1968 - 5/233 20 9. . . ДЬ7 10. ЬЗ 0-0-0 11. ДЬ2 #e6 12. 0-0-0 Де7 13. f4 ghe8 14. &f3±O Padevski- Holmov, Dresden 1956 21 11. g3 d5 12. cd5 cd5 13. Дg2 0-0 14. 0-0 a5 = 22 14... d5 15. cd5 cd5 16. #e6± Bedna- rski—Gligoric, La Habana 1967 — 4/253 28 Д a4= Gligoric 24 9. f4 ^b4 10. ®dl Дс5Т; 9. ЬЗ ^h4 10 . ДЬ2 ДЬ4 11. ®dl £f4 12. феЗ £>e6^ Gufeljd —Vistaneckis, SSSR 1955; 9. 'Й,е4 £}Ь6 10. £>сЗ [10. ДdЗ Дс4 11. Дс4 d5 = ] 0-0-0 11. с5 ДП 12. сЬб Даб 13. Ьс7Д ДГ4± Randvir—Raisa 1961; 9... £}f6!? = 25 9... £>f4 10. #e4 &g6 11. f4 0-0-0 12. ЬЗ f6 13. ДЬ2Д fe5 14. f5^T Kozlov-Sulej- manov, SSSR 1969; 9... g6 10. £>f3 [10. ЬЗ Дg7 И. ДЬ2 0-0 12. 0-0-0 c5? 13. &e4±; 12... gab8oc Hennings—Savon 1967] Дg7 IL Дg5 f6 12. ef6± J_ Barczay—Pogacs, Hun- gary (ch) 1964 28 10... d5 11. ed6 cd6 12. ДЬ2 f6 13. 0-0-0 'Й,е2 14. Де2±_1_ Smit — Radovici 1964 27 11... d6 12. ed6 ^e2 13. Де2±± Estrin —Goljak, SSSR 1966 28 12. &e4 Дg7 13. f4 ghe8 14. #d2 d6= Lutikov—Nezmetdinov, SSSR 1952 29 14... d6?! 15. c5! ДП 16. #fl dc5 17. #a6 фЬ8 18. £>c4± Narodicki—Makarov, SSSR 1962 30 10. .. d5? 11. аЗ Дс4 12. #dl ДП 13. ФП £>a6 14. #а4 £>Ь8 15. Дg5± Kapajev- Zuhovicki, SSSR 1945 31 Barczay—Forintos, Hungary (ch) 1964 32 5. £tf5? d5 6. £>g7 ФГ8 7. £>h5 #h4 8. £}g3 £}f6 9. Де2 £}e5 10. h3 SgST-* Steinitz; 5. £>c6 Ж6! 6. ^d2 [6. ^e2 Ьсб 7. &сЗ а5Д Да6= Barczay—Lengyel, Kecskem6t 1968] ^c6 7. ДdЗ £tf6 8. 0-0 0-0 9. ^f4 b6 = Wade —Littlewood, England 1969 — 8/204 33 5. .. Де7 6. g3 £>f6 7. £g2 0-0 8. 0-0 ge8 9. h3 a5 10. a4±fffl Bastrikov — Banik, SSSR 1952 34 6. Дd2 Дd2 7. ^d2 &f6 8. £>c3 0-0 9. 0-0-0 ± Petrosjan—Trifunovic, Beograd 1954 35 7. Де2 &f6 8. &ld2 d5=; 7. &d4 Af6 8. g3 £)ge7 9. Дg2 0-0 10. 0-0 d6 11. &a3 Дd7 12. h3 £>d4 13. cd4 c5= Radulov— Keres, Budapest 1970 - 9/190 88 Klavins —Borisenko, SSSR 1954 37 6. c4 d6 7. £}c3 ^h4! 8. g3 #f6 9. c5 dc5 10. ДеЗ &ge7 11. &c5 0-0 12. Дg2 £}e5T Estrin —Furman, SSSR 1950; 6. £>c3 &f6 [6. . . ^f6 7. ^e2 £}ge7 8. &d5 &d5 9. ed5 ^e7 10. h4 h6 11. g4 d6 12. g5 ^f5 13. gh6 gh6= Kuprejdik— Klovan, SSSR 1972] 7. Дg5 d6?! 8. ^d2 h6 9. ДеЗ± Radulov- Matanovid, Forssa—Helsinki 1972; 7. . . h6= 153
38 6... £>f6 7. a5 £)a5 8. ga5 [8. £>a5 4)e4a>->] Да5 9. 4)a5 £}e4 (Fichtl — Blatny, CSSR 1963) 10. Ad3=; 7. £>сЗ аб — 6. . . аб 39 7... £>f6? 8. a5 4^d4 [8. . . &d4 9. ga4 Де5 10. g3A f44— Estrin — Berezin, SSSR 1953] 9. £jd4 Ad4 10. Sa4 Дс5 [10. . . Де5 11. g3A f4+ -] 11. Ec4 d6 12. e5+- Troi- anescu—Sandor, Bucuresti 1954; 7... a5 8. £>c3 &ge7 9. g3 «f6 10. &g2 d6 11. 0-0 0-0 12. фЫ «g6 13. £}b5± Narodicki —Panov, SSSR 1962 40 8. . . &d4 9. 4)d4 £d4 10. сЗ Де5 11. g3± Estrin—Stoljar, SSSR 1952 41 14. £}a3± Damjanovic —Kolarov 1965 42 7... &d4 8. £d4 &d4 9. c3 Дс5 10. e5 «сб 11. £>d2 Де7 12. £>f3± Arulaid- Barcza, Tallinn 1969 - 7/227; 7... a5 8. &ld2 &ge7 9. £>c4 Да7 10. Ad2 0-0 11. ДсЗ «h6 12. £)ca5 4)a5 13. Да5 d5cg Bojkovic— Emma, Ni§ 1972 - 14/254 43 10... Де5 11. g3 сб 12. £g2 0-0 13. 0-0 d5 14. аб [14. £>d2 Дс7 15. f4± Bojkovic — Lukic, Jugoslavija 1965] ba6 15. ed5 £}d5 16. £}d2± Barczay—Gredkin, corr. 1966 44 11. e5 «c6 = Honfi —Dely, Hungary 1956 45 14. Ь4 Да7 15. ДЬ2 &c6 = 48 7... £>ge7 8. £g5 f6 9. ДЬ4 0-0 10. «d2 d6 11. 0-0-0 Деб 12. f4± Radulov- Westerinen, Raach 1969; 7... «f6 8. 4)ge7 [8. . . £>b4 9. g3 d6 10. Дg2 Ag4 11. «Ь5 Дd7= Bednarski — Hogart 1964; 9. £}b5 A c3±] 9. ДеЗ &b4 10. 0-0-0 [10. ДЬб «Ьб 11. 0-0-0 0-0 12. g3 d6 13. Дg2 Деб 14. £>d4 £}ec6= Benko — Smislov, Amsterdam (izt) 1964; 13. . . £}ec6 14. f4 Se8= Matanovic] 0—0 11. g3 ДеЗ 12. «еЗ± 47 Letelier—Bronstejn, Mar del Plata 1960 48 7... «Ь4 8. «e2 &ge7 9. £>d5 £>d5 10. ed5 £>e7 11. a5 Да7 12. d6 cd6 13. g3 «f6 14. Ea4±T Keres; 7... d6 8. £d5 Да7 9. Де2 £>f6 10. 0-0 £>d5 11. ed5 £>e5 12. £>d4 0—0= Pfleger—Keres, Tallinn 1973; 7... £>ge7 8. a5 [8. Ag5 f6 9. ДЬ4 0-0 10. Дс4 фЬ8 11. 0-0 d6 12. ®hl £>e5 13. Де2 £5g6 14. Д?3 f5^ Musil —Unzicker, Maribor 1967; 10. «d2 d6 11. Дс4 фЬ8 = Rodriguez — Unzicker, Siegen (ol) 1970 — 11/205; 10. Де2 d6 11. 0 —0 4d?6 12. ДgЗ f5= Barczay — Addison La Habana(ol) 1966 - 2/217] Да7 9. Дg5 0-0 10. «d2 d6 11. 0-0-0 Деб 12. £>d5 f6 13. ДИ4 фЬ8 = Hort—Portisch, Monte Carlo 1969 — 7/226 48 9. a5 &d4 10. e5 «g6 11. &d4 Ad4 12. Па4 ДсЗт Nejstat—Golubev, SSSR 1955; 9. ДеЗ ДеЗ 10. «еЗ 0-0 11. Де2 d6= Wade- Matanovid 1964 50 12... «d6 (Pogrebiski—Zamihovski, SSSR 1955) 13. Sa4±; 12... 0—0 13. Дg5 «Ь2 14. Де7 ge8 15. ®dl Д 15... d6 16. ДГ6± Barczay—Sapi, Hungary 1964; 12... d6 13. ga4 «f5 [13. . . 0-0 14. gf4 ДГ5 15. g4 gae8 16. <g>dl 4— Bebcuk — Bakulin, SSSR 1963; 13.. . ДГ5 14. g4 Дg6 15. h5 0-0-0 16. Дg2±] 14. Se4 ДГ2 15. <g>dl «d5 16. £>d2 Af5 17. c4± Stoica—Orlowski, Polska 1970 — 9/189 51 13. Дg5? hg5 14. hg5 «f2- +; 13. gh3 d6 14. gg3 0-0 15. c4 Ad7T^> Sefc-Beni, Praha 1956; 13. g4 «d6 [13. .. d6?! 14. Sa4± Keres] 14. Дd2 «d5 15. gh3 «еб 16. ДеЗ d6=f= Padevski —Reshevsky, Tel Aviv (ol) 1964; 13. Sa4 0-0 14. g4 £>d5 15. g5 «сб 16. gc4 £}c3 17. ЬсЗ «hl 18. gh6«5 Sijanovski —Her- sunski, SSSR 1955; 14... «d6 = 52 13... «Ь2? 14. gh3+; 13... 0—0?! 14. ДсЗ [14. ga4 £>f5 15. ДсЗ «g6=] «f4 [14. . . «d6 15. 0-0-0 Keres] 15. Дg7 gg8 16. g3 [16. ДсЗ Дd7T] «f2 = Euwe 53 8. a5 Да7 9. Дg5 d6 10. Де2 Деб 11. 0—0 h6= Tringov —Stejn 1965 54 9. ДdЗ h6 10. ДЬ4 Де6= Boleslavski 88 10. ДГ6? «f6 11. £>d5 «Ь2 12. a5 £>a5=F; 10. ДеЗ = 88 Cejtlin— Geier, SSSR (ch) 1971 - 12/248 57 5... Дd4 6. Дd4 £>d4 7. ^d4 Ж6 [7. . . 8. 4dc3 сб 9. h4 ^h6 10. g4 '®,g6 11. e5 ± f ES Aljehin — Andersen, Chicago 1933] 8. e5 *®rb6 9. *®rb6 ab6 10. £)c3±t ± Tartakower — Schwarzmann 1929; 5... ДЬб 6. £}c3 [6. c4 #f6 7. £>Ь5 аб 8. ДЬб ab5 9. cb5 #Ь2Т Keres] d6 7. Де2 [7. £}d5 £}f6= Mieses — Lasker, Peterburg 1909; 7. '®rd2!?A 0-0-0± Sokolski] £}f6 8. •@’d2 £}g4 9. Дg4 Ag4 10. f3 Дd7 11. £>d5 0-0 12. 0-0-0±JEB Spielmann- Tarrasch, Breslau 1912 58 7. . . ^e5 8. 4)d2 [8. ^d5? <£d8 9. «rf7 £}h6=Ft Bronstejn] ®d8 9. £}c3± Havski 88 8. . . *^d8 9. £>lc3 [9. #g4 g6 10. #f4 d6 11. Дс4 (Spielmann —Rubinstein, Stockholm 1919)_4)e5=; 9... <g>f8 10. «14 d6 И. Дс4 £}e5=p Mieses —Schelfout, Amsterdam 1946] аб 10. £>d4 £>e5 11. Дg2 d6 12. 0-0 (Nimzo wi tsch — S pielmann 1905) 4) e7= 88 12. £>c3 «f3T Keres 81 Aljehin 82 6... «g6 7. «e2 Дd4 [7. . . &f6? 8. £}c6 ДеЗ 9. £}e5-|— ; 7. . . «e4? 8. £)c6 ДеЗ 9. £>d4+-] 8. cd4 «e4 9. £>c3±; 6... ДЬб 7. Дс4 £>ge7 8. 0-0 d6 9. £>b5±; 6... d6 7. ДЬ5 Дd7 [7. . . 8. 0-0 0-0 8. f4±fffi Tomovic—Asztalos, Jugoslavija (ch) 1935] 8. 0-0 £>ge7 9. £>c6 Ьсб 10. Дс5 cb5= Kan- Flor, SSSR 1939 83 7. f4 «g6 [7... Ad4 8. cd4 d5T^ Rovner—Borisenko, SSSR 1953] 8. «f3 £}d4 154
9. cd4 ДЬ4 10. &c3 d5 11. e5 #c2T; 7. £)d2 £d4 [7... £>d4 8. e5 £>c2 9. ^c2 ^e5=F Czerniak —Trifunovic, Beograd 1954] 8. cd4 £)d4 9. e5 'Й’Ьб 10. 'Й,а4 #Ь4Т Karner; 7. #d2 d5 [7. .. 0-0 8. f4±; 7.. . £d4 8. cd4 d5 9. £>c3 de4 10. d5 £>e5 11. £>b5 0-0 12. 4dc7 gb8 (Kashdan — Reshevsky, New York 1936) 13. £g5±] 8. &b5 [8. ed5 £>d5 9. £>b5 ДеЗ 10. fe3 Деб 11. c4 £>db4 12. £>c7 фе7 13. £}a8 gd8 14. ^c3 ^h4cs Zukertort] ДеЗ 9. #e3 [9. fe3 0-0 10. £>c7 de4 11. &a8 Sd8^ Steinitz] 0-0 10. £>c7 gb8 11. £>d2 [11. £>d5 £>d5 12. ed5 £>b4^->] de4 12. £>e4 #e5oot; 7. Дс4 &e5 8. Де2 #g6 [8. . . d5?! 9. 0-0 de4 10. £>d2 ДЬб 11. £>e4 ^g6 12. £)g5 £>d5 13. ДЬ5± Seidman] 9. 0—0 d5 10. ДГ4 [10. ed5 ДЬЗ И. ДГЗ 0-0-0 =FJ Bilguer] 'Й,е4 [10... ДЬЗ 11. ДgЗ Ь5ос Kopajev — Hvalidev, SSSR 1949] 11. ДgЗ Дd4 12. £>d2 #g6 13. cd4 &5c6T Sokolski; 7. ДЬ5 0-0 8. 0-0 Ad4 [8. . . d6 9. £>a3 #g6 10. gel 4)е5тТ Mieses — Sergeant, Margate 1935; 9. &сб Ьсб 10. Дс5 cb5 11. Ad4 '®rg6= Mieses — Tarrasch, Berlin 1916; 9. f4!±] 9. cd4 d5 = Keres 64 8... de4? 9. &b5±; 8... 0—0 9. &c6 'Й,сб= Euwe 65 Aljehin, Reilly—Stoltz, Monosson 1931 66 7... ДЬб 8. £>ba3 [8. Дс4?! ^g6 9. 0 — 0 'Й,е4 10. £}d2 '®'g6=F Fuchs — Matanovic, Sofia 1957; 8. g3 0-0 9. Д^2 d6 10. 0-0 ^g6 Д f5= Hort—Matanovic, Oberhausen 1961] 0-0 9. £>b5± Steinitz; 7... d6 8. £>d2 [8. Дс5 dc5 9. £>e3 0-0 10. Де2 gd8 11. ^c2 Деб= Stoltz —Bronstejn, Stockholm (izt) 1948] #g6 [8. . . Деб 9. Де2 ДеЗ 10. £>еЗ 0 — 0 11. 0 — 0 d5= Panov] 9. Дс5 dc5 10. f4 f5= Bastrikov —Borisenko, SSSR 1958; 7... b6!?= Blackburne — Lasker, Peterburg 1914 67 8... 0-0 9. Де2 d6 10. 0-0 Деб = Mortimer — Zukertort 1886 68 9. £>d2?! d5Ttffli 9- #d3 f5 10. ef5 d5 11. Де2 ДГ5= Tartakower—Johner 1922 69 Tartakower—Tarrasch, Wien 1922 | C46 1. e4 eS 2. . £>f3 £>c6 3. £}c3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 . . . &d5! £}b43 4}e5* d4 a3 ab4 •8"d4 •g-e4 Ab4* £)f62 & Ь4 d6 de53 ed4® •g-e4 <^e47 ± 2 . . . d48 £id5 Ag5 e5“ Де712 •g-d4 •&d5 0-0-0 g6 ed4 Ag7* 4}ce710 h6 £>e7 4}d5 d6!13 0-01* = 3 • • • ... &d4 £e7 ^d2 Ah413 ed5” . . . . . . c6“ £}e7 h6 d5 •g-d518 = 4 ^c3 Af4« •8-d2 0-0-0 h6 d5 £}e421 = 5 . . . £>d4 ДеЗ Дс423 0—023 gel f3 . . . Ag7 £>f622 0-02* Se8 d6 аб2* = 6 . . . . . . £>c6! e5 Ad4!27 •^"62 ef6 . . . . . . Ьсб £}g8 f6 £}f628 ± 7 . . . Де228 d330 ed5 J.d2 ЬсЗ 0-0 £>f6 ДЬ4 d5 £id5 &c3 Ad6 0—031 = 1 3... 4)ge7 4. Дс4Д £}g5±; 3... Дс5 4. £>e5! £>e5 [4... ДГ2 5. <g>f2 £>e5 6. d4 #f6 7. <g>gl &g4 8. #d2±] 5. d4 Ad6 6. de5 Де5 7. f4 ДсЗ 8. ЬсЗ d6 9. ^d4±; 3. .. f5 4. d4! fe4 5. £>e5 £>f6 6. Дс4 d5 7. £>d5! £d5 8. ^h5 g6 9. &g6 hg6 [9. . . £tf6 10. ДГ7!] 10. ^g6! <£d7 11. Дd5±-> Breyer- Balia, Pistyan 1912; 3... d6 4. ДЬ5 — C 62/1 2 Schlechter; 4— Да5 5. сЗ! d6 [5... £>f6 6. d4 ed4 7. Ь4Д Дg5±] 6. Ь4 ДЬб 7. a4 аб 8. £>b6 cb6 9. Дс4±; 4... Де7 5. d4 d6 [5. . . ed4 6. £>d4 £d4 7. ^d4 £f6 8. £e7 ^e7 9. Ad3± Aljehin—Tartakower, New York 1924] 6. ДЬ5 ed4 7. £>d4 Дd7 8. 0-0± 3 5. Дс4 0-0! [5... £>e4 6. 0-0 £>f6 7. d4!±->] 6. сЗ Де7 7. d3 d6 8. 0-0 Деб = Spielmann—Teichmann, Leipzig 1914 4 6. d4 d5! 7. £>e5 de4 8. c3 £>bd5 9. Дс4 0—0 10. 0—0 Деб 11. f3 ^d6= Forgacs — Schlechter, San Sebastian 1912; 6. сЗ £}c6 155
7 . d4 ed4 8. e5 £}e4 9. cd4 d5= Schlechter— Teichmann, Pistyan 1912 « 8... £>c6 9. £>c6 #e4 10. Де2± ; 8.. • £>c2 9. #c2 de5 10. d5± 8 9... £>e4 10. de5 ^b4 11. сЗД $ d4±; 9... #b4 10. c3 ^e7 11. de5 ^e5 12. f3± 7 12. Af4 сб 13. Ad3 14. c4±dP 8 4. Дс4 Ag7 5. d3 &f6 6. 0-0 0-0 7. Ag5 h6 8. ДеЗ d6= Calvo—Averbah, Palma de Mallorca 1972 - 14/255 9 5. . . Дс5 6. Дс4 d6 7. Ag5± Rosenthal — Steinitz, London 1883 10 6... £>ge7? 7. &d4! Ad4 8. ^d4 £>d4 9. £}f6+-; 6... f6 7. Af4 d6 8. £>d4± 11 7. £>e7 £>e7 8. Дс4 h6 9. ДЬ4 0-0 10. 0-0 [10. £>d4!] d5! 11. ed5 g5 12. Ag3 £}d5=F Simagin —Keres, SSSR (ch) 1955; 7. Дс4 сб 8. £>e7 £}e7 9. 0-0 0-0 10. £}d4 h6 11. ДЬ4 g5 12. Ag3 d5= Honfi—Radovici, Kecs- kemet 1962 12 8. Ah4 g5 9. £>e7 ^e7+ Winawer— Steinitz, London 1883 13 10... сб 11. *^d6 Af8 12. £M4 #b6 13. 0-0-0i Aljehin— Bogoljubov, Dresden 1936 14 12. Дс4 [12. ed6 Деб!] Деб (Andrejev) 13. 'Й,е4 Дс4 14. ^c4 'Й,е7 15. ed6 cd6= 18 7... h6 8. ДеЗ £>d5 9. ed5 £>f6? 10. d6± Czerniak—Romanisin, Goteborg 1971; 9... d6! = 16 10. Af4 d5 11. 0-0-0 g5 = 17 11. 0-0-0 g5 12. Ag3 de4 13. Дс4 [13. ^еЗ 'Й'Ьб! + ] 0 — 0 14. феЗ £}d5!^ Vasjukov— Hasin, Kislovodsk 1968 18 12. Де7 Ad4= Cesnauskas —Nej, SSSR 1964 19 9. ДеЗ £}f6! [9.. . d5? 10. ed5 £)d5 11. £}d5 #d5 12. £}b5!± Nej— Helle, Helsinki 1968 - 6/320] 10. Дс4 [10. f4 d5 11. e5 £>g4 12. Agl £>f5 13. Af5=p Ristoja—Urzica 1969] 0-0 11. e5 [11. #f3? d5 12. ed5 c5! 13. £}db5 a6T- Gufeljd—Petrosjan, SSSR (ch) 1969 - 8/320] £)e8 12. ^d2 d5 13. ed6 £>d6 14. ДЬЗ £>ef5 15. ^f5 £>f5=p Tarve—Keres, Parnu 1971 - 12/250; 9. ДН4 d5! [9... #b6?! 10. £>b3a5 Il.a4d5qp Bisguier—Keres, Gote- borg (izt) 1955; 11. #f3 a4 12. Дс4^->; 9... g5 10. Ag3 d5 11. ed5 £>d5 12. &bd5 #e7 13. Де2 £}c3 14. £}c3 Ag4= Sabanov—Radaskovid> SSSR 1959] 10. ed5 ^b6 11. £>b3 -&b4T 20 10... de4?! 11. 0-0-0 [Д Дс4, ghelj £>f5? 12. £>db5! -»d2 13. gd2cb5 14. ДЬ5±-> 21 12. £}e4 de4 13. Дс4 [13. *&еЗ #Ь6! 14. Ad6 (Bagirov—Schmidt 1969) £}f5! 15. ^64 ДебТ] £tf5 14. £>b3 [14. ^e2 £>d4 15. ^e4 <l?f8! 16. Де5 c5! + Driksna—Straudinsch 1969] ,S,d2 15. £}d2= Lehmann—Keres, Ham- burg 1960 22 6... £>ge7 7. ^d2 0-0 8. 0-0-0+; 6... d6 7. ^d2 £f6 8. ДЬ5 Ad7 9. Дсб Ьсб 10. ДЬб 0—0= Karasev —Geier, SSSR (ch) 1971 - 12/249 23 7. f3 £>e7! 8. Дс4 d5 9. ed5 &fd5 10. 4}d5 4}d5q= Zukertort — Steinitz, Wien 1882; 7. g3 0-0 8. Ag2 d6 9. h3 £>e5! = Savon-Ree, Suhumi 1972; 7. Де2 0-0 8. 0-0 [8. ^d2 £e8 9. f3 d5 10. £>c6 Ьсб 11. ed5 £)d5! + Rossetto—Keres, Mar del Plata 1957] ge8 9. £}c6 Ьсб 10. ДГЗ ДЬ7 11. 'S,d2 d6= Bagirov— Keres, Moskva 1963 24 7. . . d6 8. f3 0-0 9. ^d2 4)e5 10. Де2 d5! 11. f4 £eg4 12. e5 £>e3 13. ^e3 c5’ + Corden —Littlewood, Hastings 1969/70; 10. ДЬЗ! = 25 _8. £>c6 Ьсб 9. e5?! £>e8 10. еб fe6 11. Деб фЬ8=р Prameshuber—Keres, Munchen (ol) 1958 28 Hort—Keres, Moskva 1963 27 9. Af4 ^e7 10. #f3 f6 11. 0-0-0 fe5 12. Дс4 ДЬ7=р Gernin —Radaskovic, SSSR 1971 28 11... ^-e2 12. Де2 £f6 13. ДГЗ 0-0 14. 0-0-0+ Havski-Sehtman, SSSR 1970 29 4. (Muller, Schultze) £}e5 5. d4 £g6 6. e5 £g8 7. Дс4 d5! [7. . . сб 8. *@+3 d5 9. ed6 Ж6 10. #e2 ®d8oc] 8. Ad5 [8. £}d5 Деб—h] сб—h Bilguer; 4. a3 (Gunsberg) d5=; 4. Дс4 — C 55/4 30 5. £>d5 Де7 6. d3 d6 7. ^e7 8. 0-0 0—0= Blackburne—Tarrasch, Ostende 1905 31 Balia—Griinfeld, Pistyan 1922 C47 1. e4 eS 2. £)f3 &c6 3. &c3 4. d4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 d5 Ad3* ed5 0-0 d6« £}b5 Af4 ДЬ4 £}e7 0-01 £ied53 Se8 Se5 Ad6 Af8 gc5» = 2 ^g4 •&g7 a3 •S'eS •Й'е? Ad2 £ie4« ^c3 Sf8’ ^.a58 dc6 'Й'е? Фе7 &f5’ = 156
4 5 6 7 8 9 10 11 12 3 . . . &d5 •@-e2“ £g512 cd314 @h518 @•114 de4 ed5 ed4 £>e410 f5 d313 £d4 g6 сб14 cd5 @a517 = 4 . . . Дс413 0-0 £)d4 @d4 J.d5 •@d3 a4 Де7 0-0 d612 &d4 &d5 Af6 a5 сб24 = 5 £d4 £>e422 f3 ДЬ5 0-0 Деб Sei Se4 £>e421 d5 Ad7 de4 Ьсб 0-0-023 @f6“ — 6 . . . ^d322 0-0 @f328 _gf4 •@-f4 Sadi ДЬ4 Ьсб2’ 0—028 Se8 £d6 ДГ4 d6 @e730 = 7 . . . . . . e531 ДЯ h333 Ae5 •@•115 . . . . . . d5 4dg4 f632 £}e5 fe5 ®f834 =F 8 . . . ed5 @e233 g-e737 0-0 a3 . . . . . . cd534 <S>e7 Sd8 Дс533 — 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. £>сЗ £>f6 4. d4 ed4 5. £>d4 ДЬ4 6. £>с6 Ьсб 7. Д<13 d5 8. ed5 cd5 9. о—о 0—0 10 11 12 13 14 15 16 17 18 9 Ag53 4 5 6 *’ ЬсЗ ДН4 с442 Дс4 ДГ6 ^Lc3« h6 @-d6" dc4 ^•f4 @f643 = 10 . . . ^e2‘* ДЬ4 £d4 ДГ5 ЬЗ Sbl Ag3 Деб h6« Дd6« Дd747 ДГ5 Sb8 Де5 •@d6 дёз« = 11 £)b5 сЗ @a48® @h4 ДЬб g-h6 @^5 @h4 c5" Да5 ДЬб h6 gh6 c431 ФЬ8 <g,g7«2 = 12 . . . аЗ Ь4 ab4 £a734 ДЬ4 Sa6 Д£б . . . Да5 cb483 ДЬ4 h6 •Й’Ьб •®-Ь7 Sa7” = 13 4ie2 сЗ87 h3 ®-e2 •@-f3 ДеЗ Дс2 @-f5 сб Ag483 Ad6« Де2 Se8 h6 &d7 &е5 g6»» = 14 ^f3 gael" ДЬб @•63 •@h6 •g'gS Ве743 @h644 Де7‘° Ьб82 gh643 d4«4 •g-d6 ФЬ8 @е7 — 15 ДГ687 ®-f6 gadl43 ЬЗ &e2 &g3 ДГ5 Ad6 •@f6 gf6 Деб Sfd8 с5 Sab8 Sb6~ = 1 6... d6 7. ДЬ5 [7. 3 £>e4 8. #d4 £}c3 9. ЬсЗ Да5= Radovici—Minev, Marianske Lazne 1959; 8... ДсЗ 9. ЬсЗ £tf6 10. c4 0-0 11. Де2 ДГ5 = Drimer—Kozma, Reykjavik 1957] ®f8 [7. .. сб 8. dc6 0-0 9. £>d7! £>e4 10. £f8 ^a5 11. 0-0 ДсЗ 12. ДdЗ± Macu- renko—Moserman, SSSR 1956; 9. .. Дd7 10. cd7 £>e4 11. #d4 £>c3 12. #b4 £>d5 13. W±] 8. £>d3 [8. £>f3 £>e4 9. #d4 £>c3 10. ЬсЗ Дс5 11. #h4 Дd7=] ДсЗ 9. ЬсЗ £»e4 10. #f3 11. Дс4 [11. с4?! Дg4 12. #f4 c6!=F Hort—Trifunovic, Sarajevo 1964] h6 12. 0—0± Perid—Rothgen corr. 1967 — 4/256 2 7. #d4 ДсЗ 8. ЬсЗ ge8^ 3 7.. . #e8 8. *^e2 сб 9. dc6 d5 10. cb7 ДЬ7 11. Дd2± Mnacakanj an—Liberzon, SSSR 1964 4 10. f4? ge8 11. #f3 сб 12. dc6 ЬсбД d5q= Kuzmidev— Klovan, SSSR 1963 5 13. ДеЗ Ee5 [13... Есб?! 14. £ia7± Mnacakanjan—Klovan, SSSR 1963] 14. ДГ4= 6 5... 6. ^d3 £>e5 7. de5 ^e5 8. Дd2 0-0 9. 0-0-0 ДсЗ [9. . . d6 10. f3 Ad7 11. g4± Kapic—Samarian, corr. 1964; 10. f4!?± 157
Rosen—Wieseloch, corr. 1966] 10. ДсЗ 'ЙТ4 [10... 'Й,е4 11. 'S'gSi Spielmann— Bogolju- bov, Stockholm 1919] 11. gd2 [11. ®bl? £}e4=F Drimer—Portisch, Hastings 1969/70 — 9/191] ^e4 [11... £>e4? 12. ^d4+-; 11. .. Se8 12. f3 d5 13. g3±; 11. . . d5 12. ed5 Se8 (Balbe—Marovic, Oberhausen 1961) 13. ЬЗ £>e4 14. #d4 ^h6 15. ДЬ5±] 12. Д£6 [12. ,®'g3!?±] 'ёМЗ 13. Sd3± Mjagmarsuren— Bisguier, Tallinn 1971 — 12/251; 5... 0—0 6. f3 [6. £>c6 Ьсб 7. ДdЗ £}e4= Drimer— Donner, Leipzig (ol) 1960; 6.. . dc6 7. Дg5?! Se8 8. #d3 Д£5; 7. e5 &e4 8. ^d3 Д£5 9. a3 = ] d5 7. £}c6 Ьсб 8. e5 £}e4= I. Zajcev 7 7... #f6 8. #f6 £>e4 9. c3 £f6 10. £}c6± Estrin—Kiseljev, SSSR 1965 8 8.. . £>d4 9. ab4 £>c2 10. <g>d2 £>al 11. фсЗ a5 12. Дс4= Angantysson—Polgar, Dre- sden 1969 9 Bogoljubov 10 . 5... h6? 6. £>d4 £>e4 7. £>Ь5 Дс5 8. '®'g4± Radojcic—Gligoric, Jugoslavia 1945; 5... £>d5 6. ed5 ДЬ4 [6.. . £>b4 7. Дс4 ^e7 8. <g>d2 ^c5 9. gel Де7 10. #e2± Karaklajic- Janic, Jugoslavia 1945] 7. Дd2 '$,e7 8. ^e2 Ad2 9. <g>d2 ^e2 10. Де2 £>e7 11. d6 cd6 12. £}d4± _L Trajkovic—Radojcid, Jugoslavia 1945; 5... £b4 6. Дс4 [6. £>d4 £>e4 7. £tf5 сб 8. £}Ь4 ДЬ4 9. сЗ ^ГбТ Talj —Averbah, SSSR 1954; 6. £>f6 ^f6 7. a3 £>c6 8. Дg5 ^g6 9. ДdЗ (Talj- Zdanov, SSSR 1952) d6T] £>bd5 7. ed5 ДЬ4 8. Ad2 #e7 9. #e2= 11 6. Дс4 £>c5? 7. Дg5 f6 [7... £}e7 8. &е5Д £>f6+-; 7... Де7 8. £}e7 £>e7 9. ^d4+-] 8. £>h4 d6 [8... h5 9. £>g6 Sh7 10. ^£34— Trajkovic—Henriksen, corr. 1966/67 - 3/245] 9. ДГ6 £}e7 10. #h5 <g>d7 11. Дd4^— Hunter—Steiner, corr. 1972 — 13/262; 6... Де7!? 7. 0-0 0-0 8. Sei £f6 — 5... Де7 12 7. g4? &e7! [7... ®f7 8. gf5 Дс5^ Gutnikov—Talj, SSSR 1951] 8. gf5 £}d5 9. ^e4 ^e7T; 7. ДГ4 d6 8. 0-0-0 Деб 9. £>d4 4)d4 10. Sd4 (Sopkov—Kamisov, SSSR 1950) c6!=F; 7. £>d2 d3! 8. ^d3 £>b4 9. £>Ь4 ДЬ4 10. сЗ Дс5 11. 4)e4 ^e7T 18 7.. . Де7? 8. £>e4 fe4 9. #e4 0-0 10. ДdЗ g6 11. ДЬб Se8 12. 0-0± Karaklajic- Potasman, Jugoslavia 1946 14 8. #d3? 4)b4=F 15 9. 4)e4!? 4)e2 10. Дg5 Де7 11. Де7 #e7 12. £>e7 fe4 13. £>c8 ed3 14. Де2 de2 15. £>d6!? = 18 10... £>c2? 11. ®dl 4)al 12. de4 сб 13 . ДЬ5!±-> Ablouhov—Zaklauski, corr. 1966 17 12... Дб7 13. #g3 [13. <$>dl h6 14. £tf3 £tf3 15. #d8 <$>d8 16. gf3 Дd4 17. Sgl g5 18. ДdЗ d6q=] 0—0 (Olkonov—Judo vid, SSSR 1949) 14. d6!?oo; 12... #a5 13. <$>dl [13. Дd2 $&a4 14. #g3 &c2?! 15. фе2 £>d4=; 15. ®dl 4)al 16. ЬЗ #g4 17. ^g4 fg4 18. ДЬ5!± Slastenin—Burov, SSSR 1952; 14... £4! 15. Д£4?! 4)c2 16. ®d2 ДЬ4Т Ablouhov- Nedaskov, corr. 1965; 15. 'Й'сЗ!?^] ^d5 14. Дс4 ^c4 15. Sei Де7 16. Se7= Luben- ski—Sczypanec, Polska 1955 18 6. ДГ4 d6 7. 4)d4 ^d5 8. ed5 £>d4 9. #d4 Д£6= Keres; 6. ДЬ5 d6 7. £>d4 Дd7 8. 0-0 4)d5 9. ed5 £>d4= Sefc-Szabo, Trencanske Teplice 1949; 6. £>d4 £}d5 [6. .. &e4? 7. 4)f5 0-0 8. ^g4+-] 7. ed5 £>d4 8. '®rd4 0—0= Padevski—Smislov, Moskva 1956 19 7... 4)e4 8. Sei £>f6 9. £>g5!? £>d5 10. £}f7oc 29 12... ^e7 13. сЗ сб 14. ДЬЗ± Trajkovic — Stieg, corr. 1967 — 4/255; 12... сбд Деб= 21 5... d6 6. ДЬ5 £}£6 — С 62/7; 5... Дс5 6. ДеЗ ДЬб 7. £>сб Ьсб 8. е5 ДеЗ 9. fe3 [9. ef6 ДЬб 10. #е2 ф£8 11. fg7 Дg7 12. 0-0-0 #g5T Bihovski — Liliental, SSSR 1958] £>d5! [9... 4)g8? 10. #g4 g6 11. #f3 ^e7 12. Дс4±] 10. 4)d5 cd5 11. ^d5 ^h4 12. <$>dl Sb8^ 22 6. 4)c6 4)c3 7. 4)d8 &dl 8. £f7 £f2 9. 4)h8 £}hl (Bogoljubov—Schmidt, Bad Pyr- mont 1949) 10. ДеЗоб; 8... ф£7= 28 11... f5?! 12. fe4 fe4 13. #e2± Cort- lever—Barendregt, Amsterdam 1954 24 13. ^e2 c5 14. 4)b3 Деб (Popov—Ger- sman, SSSR 1965) 15. #a6= 25 6. Дg5? h6 7. ДЬ4 g5 8. £>c6 Ьсб 9. ДgЗ 4)e4 10. #d4 ДсЗ 11. ЬсЗ 0-0T 28 6. . . ДсЗ 7. ЬсЗ dc6 8. #d8 <$>d8 9. f 3 Деб 10. Дg5 фс8 11. ДdЗ ^d7= Krogius — Bronstejn, SSSR (ch) 1960 27 7. #d4 ^e7 8. f 3 Дс5 [8. .. c5 9. Ж2 0-0 10. Дd2 d5 11. 0-0-0= Levenfis] 9. ^d3 Sb8 10. 4)a4 ДЬ4 11. сЗ Дd6т Bondarevski- Smislov, SSSR 1944; 7. Дd2 0-0 8. ДdЗ d5 9. f3 de4 [9... ДсЗ 10. ДсЗ de4= Keres] 10. 4)e4 4)e4 11. fe4 Дс5= Aljehin—Alexan- der, Margate 1937 28 7. .. d6 8. Дg5 [8. 0-0 ^e7 9. &e2 Дс5 10. £}g3 0—0= Nimzowitsch] h6 9. ДЬ4 'fyel 10. 0-0 0-0 11. f4 ^e6= Wade—Gereben, Monte Carlo 1967 - 3/247 29 9. Дg5 h6 10. ДЬ4 d6 [10... g5 11. ДgЗ ДсЗ 12. ЬсЗ 4)e4 13. #h5 ®g7 14. Де4Д f4oo->] 11. f4 ДЬ7= Puc—Planinc, Ljubljana —Portoroz 1973 - 15/235 88 Radulov-Planinc, Vrsac 1971 - 12/253 81 8. 0-0? ДсЗ 9. ЬсЗ de4 10. Sei 0-0=F Keres —Grau 1933 82 9... d4 10. ^f3 dc3 11. 0-0-0 Sb8!? [11... ^d5 12. Де4 #a2 13. Деб <$>f8 14. Sd8 фе7 15. Дg5 f6 16. ef6 gf6 17. Sei Деб 158
18. ge6H— Furmston—Poletajev, corr. 1967] 12. Дс4 ^e7oo S. Horvath—Perenyi, Hun- gary 1972 - 14/256 33 10. ef6 0—O=Ft 34 Davie—Gligoric, Dundee 1967 — 4/257 35 9. <$>fl cd5 10. Ag5 сб 11. ЖЗ h6?! 12. ДЬ5!±| Velimirovic—Luki c, Jugoslavija (ch) 1962; 11.. . 0-0!? = 33 9... £>d5 10. #e7 <g>e7 11. аЗ Да5 12. Ь4 [12. Ad2 £}c3 = Spielmann —Rubinstein, Teplice Sanov 1922] £}c3 13. ba5 £}d5 14. 0—O±T_L Czerniak—Rellstab, Reggio Emilia 1951; 9... #e2 10. <g>e2 cd5 [10.. . ДсЗ 11. ЬсЗ cd5 12. ДаЗ± Keres] 11. £>Ь5 Да5 [11... <3?d8 12. gdl сб 13. c3± Spielmann—Lasker, Moskva 1935] 12. Af4 ®d8 13. ghdl Ad7= Sterner—Sefc, Dresden 1956 37 10. 0—0 ^e2 11. £}e2 c5= Spielmann — Bogoljubov, Pistyan 1922 38 Czerniak—Portisch, Amsterdam 1963 89 10. £>e2 ge8 11. c3 Ad6= McCormick- Bisguier, USA 1965/66 - 1/155 40 10. . . Де7 11. Af6 Af6 12.^h5 [12. £>d5 ДЬ2 13. gbl±] g6 13. ^d5 ^d5 14. £>d5 ДЬ2 15. gabl± Lutikov—Tarve, Parnu 1971 — 12/252 41 12. . . ge8 13. c4i Trifunovic—Pachman, Budapest 1948 42 13. #f3 Ag4 14. ^g3 ^g3 15. Ag3 1/2 : 1/2 Hort—Vasjukov, Moskva 1962 43 16. gbl 1/2 : 1/2 Trajkovic—Vasjukov, Beograd 1961 44 11. ДГ6?! #f6 12. ^h5 [12. £>d5? Ad5 13. ^h5 gfd8-+] g6 13. £>d5? ^d8- + ; 11. ^f3 Де7 12. gael gb8 [12... h6 13. ДЬб gh6 14. ge6 fe6 15. #g3 ®h8 16. ^g6= Aljehin—Lasker, Peterburg 1914] 13. £}dl c5 14. Af5 gb6^ Keres 45 11... Ad6 12. f4 c5 13. c4+ Czerniak— Nejkirh, Amsterdam (ol) 1954; 11... Ag4 12. c3 Де7 13. #c2 h6 14. ДеЗ Ad6= Alexan- der—Smislov, Hastings 1955; 11... Де7 12. £tf4?! Ag4 [12. .. ^d6 13. gel± Czerniak - Ed. Lasker, Wien 1951] 13. f3 Дс8 14. ^el h6=F; 12. 4)d4 — 11. £>b5 48 12. . . Де7 13. 4)d4 Ag4 14. f3 Ad7 15. £}f5± Plater—Drieciotowski, Sczawno Zdruj 1957 47 13... c5 = Keres 48 19. hg3 gfe8 = Rossetto—Bolbochan, Mar del Plata 1956 49 11. . . Де7 12. 4)d4 [12. ДГ4 c5 13. £>c7 gc8 14. £}e6 fe6 15. ^e2 gc6 16. c3± Batni- kov—Solncev, SSSR 1962] ^d6 [12. . . ^d7 13. ДЬ5 'S'cS 14. £}c6± Mnacakanjan—Estrin, SSSR 1964] 13. gel [13. #f3 c5 14 £>e6 fe6 15. 'Й'ЬЗ h6 16. f4± J ano Se vic—Pirc, Jugosla- vija (ch) 1958] 4)g4 14. g3± Panov 30 13. Ы cb4 [13... аб 14. £>d6 ^d6 15. ДГ6 Дс7^ Janosevic—Matanovic, Jugoslavija (ch) 1956] 14. cb4 ДЬ4 15. Ah7 ®h7 16. #bl ®g8 17. ^b4 gb8=F Gabran—Bikov, SSSR 1970 - 9/192 51 16... 4)e4? 17. Де4 de4 18. gael±-> 52 Ivkov—Gligoric, Buenos Aires 1960 83 13... аб 14. £>d4±; 13... ДЬб 14. сЗ [14. ^f3 gc8 15. c3± Panov] h6 15. Ah4 gc8 16. Ag3± Asturian—Trofimov, corr. 1963 54 15. ga7 ga7 16. £>a7 h6! 17. £>c6 ^b6= Krogius —Sijanovski, SSSR 1960 55 Baski-A. Geier, SSSR 1960 88 11... h6 12. ДЬ4 Дс5 [12... ge8 13. £>d4 Ad7 14. 'Й'ГЗ c5 15. £}f5± Nimzowitsch — Reggio, Barmen 1905] 13. c3 Ag4A Де2=; 11... Ad6 12. 4)d4 [12. &g3?! h6 13. Ad2 £}g4^ Steinitz—Zukertort, (m) 1886] Ad7 13. ^f3 Де5 14. £}f5 ^c7= Nimzowitsch— Spielmann, Munchen (m) 1905; 11... ge8 12. £d4 ^d6 13. Ah4 [13. #cl £>e4 14. c3 Дс5 15. ДеЗ ДЬб 16. £}e2 4}c5q=f Nemet— Gligoric, Jugoslavija (ch) 1962; 13. 'Й’ГЗ £}e4 14. ДеЗ ^g6 15. h3 Ad7^ Cigorin—Schlechter, Ostende 1907] £>e4 14. сЗ Дс5 15. f3 ^h6 16. fe4= Nimzowitsch—Teichmann, Hamburg 1910 87 12. f3?! ДЬ5 13. £>g3 Ag6 14. f4 Ad3 15 . cd3 ge8^= Nimzowitsch—Forgacs, Barmen 1905 88 12... Де7 13. ^c2 h6 14. ДЬ4 Де2= Cigorin—Marshall, Ostende 1907 89 Antosin—Holmov, SSSR (ch) 1957 80 11... h6 12. Af6= Marshall—Spielmann 1927; 11... ge8 12. ДГ6 ^f6 13. Ж6 gf6 14. 4)e2 Ag4= Spielmann—Balogh, Bucuresti 1934 81 12. gfel gb8 [12... Деб 13. £>e2 h6 14 . ДЬ4 c5= Judovic—Romanovski, SSSR 1933] 13. gabl h6 [13... Деб 14. h3 c5=] 14. ДЬб gh6 15. #e3 Ad6 16. W16 gb4= Romanovski—Capablanca, Moskva 1925 82 12... gb8 13. £>dl [13. ЬЗ?! Ab4T«±] ge8 14. h3 h6 15. ДЬ4 Деб 16. ЬЗ gb4= Singer—Samisch, Rogaska Slatina 1929; 12... Деб 13. 4>e2 c5 14. ДГ5 ^d7 15. Деб fe6 16. £if4 £}e4 17. Де7 ^e7 18. ^e3 #d6 19. £}e6= Bihovski—Liliental, SSSR 1962 83 13... d4? 14. £)e4H— Euwe—Udovcic, Zurich 1952 84 14... ge8? 15. ^h6 ^d6 16. ge3+- Dzangiev—Karlson, SSSR 1958 88 17. #h4 <g>g7 18. £>e4? £>g8- + 88 Euwe; 18. £>e4? &g8 19. #h5 ®g7 20. f4 f5- + 159
87 12. Af5 Де5 [12. . . Af5 13. ^f5 ^d7 = Alexander—Unzicker, Amsterdam (ol) 1954] 13. gfel ^d6qpT Leinweber—Griinfeld, Wien 1958; 12. gael gb8 13. £}dl Ad7 14. ЬЗ ge8= Czerniak—Kolvig, Leipzig (ol) 1960 68 14. £>e2 c5 15. c4 dc4TT± Alexander- Gligoric, Hastings 1956/57 89 Hort—Portisch, Monte Carlo 1968 — 6/322 C48 I 1. e4 eS 2. £jf3 £>c6 3. &c3 &f6 4. ДЬ5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 . . . 0-0* £>e5 d4 f4 e5 d5 Де2 ФЫ Ac5 0-02 £}e53 Ad6 ДЬ4 аб Дс5 £)d54 ± 2 . . . Ac6 ^e53 ^e4 0-0 gel3 d4 Ag5 gd3! аб dc6 £}e4 ,®,d4 ©•eS Деб gf57 h63 <$>d7» ± 3 . . . £>e5“ £>f313 &b5 ^62 Фе2 £>d410 ge712 £)b5 g-e4 'Й'ег £)d5 T 4 Ac4 £>e515 £}f3” £d5 &e3 Ле2 •ge2 d3 . . . Дс514 ge713 d5 •®-e413 Ag4 ^e2 0-0-0 ge613 об 5 . . . £}d4 e523 ef6 dc3 ge2 Ae2 ed4 dc3 'Й'Гб!21 •g-eS22 •ge2 = 6 . . . Ae2 Af3 d3 J.e3 0-0 d4 h3 Ad4 . . . £)f323 Дс5 d6 0-024 Деб Ab6 ed4 £)d723 = 7 . . . Да4 0-0 d327 h323 £>d4 ^e2 £>g3 J.b3 . . . Дс524 0-0 сб d6 £d4 ДЬб £>e8 4^c72“ = 1. e4 e5 2. £>f3 <^c6 3. £>c3 £>f6 4. Ab5 £>d4 5. Да4 Дс5 6. £>e5 0—030 7. £>d331 Abe 8 9 10 11 12 13 14 15 16 8 0—032 £>d533 ed5 £,f43e d3 £d5 4^e7 gd2 d5 £}d5!34 gd535 @-g5! gh5 <S>h8 ^.c5 =F 9 e537 0—033 ed6 d743 Ad7 4}el d3 £}f341 -gf3 £}e8 d6 £jf633 Ad7 'gd? gae8 4ig4! &f3 <^)f242 = 10 £)f4 d344 f3 £ih544 &d5 &b643 ДЬЗ43 ®fl cb3 d543 Й g443 &h5 Ah5 сб!47 ab6 gh4 £)b3 f553 00 11 . . . h351 0-0 de4 £e4 сЗ32 . . . сб ge8 de4 £>e4 ge4 = 1 5. £>e5 £>e5 [5... £}d4!? 6. £d3?! £}b5 7. £>b5 £>e4! 8. #e2 0-0! 9. 'Й'е4 ge8 10. £je5 d6 11. d4 Ad4=F; 6. Ae2 d5 7. £>d3 £>e4 8. £}e4 de4 9. £>c5 ^g5 10. £}e4 ^g2 11. £>g3 h5^-> Hadaturov] 6. d4 Ad6 7. f4 [7. de5!? Ae5 8. 0-0Д f4; 7. 0-0!?] £>c6 8. e5 ДЬ4 9. d5 [9. ef6 #f6=] £>e4 10. ^d3 £>c3 11. ЬсЗ Ae7 12. dc6 dc6= Bardeleben 2 5... d6 6. d4 ed4 7. £d4 Ad7 8. £>f5! 0-0 9. Ag5 Af5 10. ef5 £}d4 11. Ad3± 3 6... ge8 7. £>f3 £}e4 8. d4A d5±; 6... Ad4 7. £>f3 АсЗ 8. dc3 £>e4 9. gel d5 10. c4!±; 6... £>d4 7. Ac4 d6 8. £>f3 Ag4 9. Ae2 &e2 10. #e2 ge8 11. d3± 4 13. 'S'dSi Saposnikov—Borisenko, corr. 1956 5 6. d4 (Lasker) ed4 7. #d4 #d4 8. £>d4 Ab4 9. f3 = 8 9. d4 ^f5 10. #e2 Деб 11. £>g5= Sliwa- Szabo, Munchen (ol) 1958 160
1 10... #d5 11. £>g5 0-0-0 12. £>еб fe6 13. #g4 #d4 14. #e6 #d7 15. #d7 gd7 16. ge8± Reti—Spielmann, Wien 1914 • 11... Ad6? 12. g4! #g6 [12... #d5 13. ЬЗ b5 14. f4±] 13. f4 f5 14. £)d6 cd6 15. d5!± Znosko-Borovski — Rubinstein, Ostende 1907 9 13. ДЬ4 #b5 [13... ge8 14. c4! Ad6 15. gael фс8 16. d5± Schlechter] 14. #d2 ge8 15. ЬЗ фс8 16. c4 #h5 17. Ag3± Belavenec 19 Rubinstein “ 5. 0-0 <Lb5 [5... сб 6. Да4 d6 7. h3 <Lf3 8. #f3 Де7=] 6. £>Ь5 сб 7. £>c3 d6 8. d4 #c7 9. h3 b51 [9... Де7 10. ДеЗ 0-0 11. a4 Леб 12. #e2=] 10. аЗ абт Euwe 12 5... Дс5 6. Де2 d5 7. £>d3 ДЬб [7... £}е4?! 8. £}e4 de4 9. <Lc5 #g5 10. £>e4 #g2 11. £)g3±] 8. e5 £>e4 9. 0-0±; 5... £>e4 6. 4}e4 £)b5 7. £>f7! [7... ®f7 8. #h5 g6 9 . #d5 <£>g7 10. #e5 ®g8 11. #b5±] 8. £>h8 #e4 9. ®fl <Ld4 10. d3 #f5 11. h4!± Bogo- ljubov—Rubinstein, (m) 1920 13 6. f4 £>b5 7. £>b5 d6 8. £)f3 #e4 [8... £>e4 9. 0—0±; 8... сб 9. £>c3 £>e4 10. 0-0 £>c3 11. dc3±] 9. ®f2 £>g4 10. <£>g3 [10. ®gl #c6 11. #e2 Де7 12. h3 #b6 13. d4 £jf6 14. <£>h2 Ad7T] #g6 [10... ®d8? 11. h3 £)h6 12. d4 Де7 13. gel #g6 14. ®h2± Bogo- ljubov—Rubinstein, (m) 1920] 11. 4)h4 [11. #e2?! ®d8 12. h3 £>e3 13. <£>h2 £>c2=F Spiel- mann—Rubinstein, Scheveningen 1923; 12. gel Ad7 13. £>bd4 &e3 14. ®f2 £>c2 15. £>c2 #с2Т Spielmann—Rubinstein, Baden-Baden 1925] #h5 12. h3 [12. £>c7 ®d8 13. h3 £)f6 14. £>a8 #h4 Д <Le4, Де7Т; 12. f5 g5!=F] #b5 13. hg4 g5!=F-»- 14 5... £>f3 6. #f3 d6 7. d3 Деб 8. ДЬЗ Де7 9. 0-0 0-0= 15 6. d3 d5! 7. £>d5 £)d5 8. Ad5 [8. £>d4 ДЬ4 9. ®fl £>b6T] Ag4 9. ДеЗ [9. ДГ7? <£>f8 10. c3 £>f3 11. gf3 ДЬЗ 12. ДЬЗ #h4T] Сбб5 16 6.. . 0-0 7. £)d3!? 17 7. ДГ7 ®d8A d6=F; 7. £)f7 d5!=F; 7. £d3 d5 8. Ad5 £>d5 9. £>d5 #e4 10. £>e3 Ad6 11. 0—0 ДебТ Nimzowitsch—Aljehin, Peterburg 1914 13 8... £>d5 9. Ad5 сб 10. £d4 [10. Дс4 #e4 11. Де2 £>f3 12. gf3 #h4=F] cd5 11. 4}b3 de4 12. £}c5 #c5= Janowski—Marshall, Paris 1905 19 13. 0-0 £>d5 14. gel £)f4 [14... ghe8 15. Ad2 f5 16. #dl £>e3 17. ДеЗ ДеЗ 18. ge3 #b6± Schubert—Aristow, corr. 1960] 15. #dl Ah5gj Schubert—Henriksen, corr. 1960 29 6. £}d5 £>d5 7. ed5 #f6 8. 0-0 Де7 9. f4 0—0 10. #f3 c5=F Wolf—Aljehin, Karlovy Vary 1923 21 7. . . cd2?! 8. Ad2 #f6 9. 0-0 Де7 10. ДсЗ #g5 [10... #b6 11. gel!±->] 11. gel #b5 [11... 0-0 12. ge5!] 12. #g4!±-> 22 8... Дс5 9. 0-0 0-0 10. Ad7 [10. #h5 d6 11. Ad3 h6 12. ДеЗ=] gd8 11. #h5 Ad7 12. #c5 Дсб= 23 5... d6 6. d3 c5 7. 0-0 Де7 8. £>el 0—0 9. f4 ef4 10. Д£4 d5= Maroczy—Stoltz, Bled 1931 24 8. ..ДеЗ!?= 23 Aljehin—Bosch, Bad Nauheim 1936 29 5... £)f3 6. gf3 [6. #f3 сб 7. 0-0 d6 8. d3 Деб 9. #e2 £>d7 10. ДЬЗ £>c5 11. f4 £>b3 12. ab3 ef4 13. Af4 Де7 14. d4 0-0 15. d5± Pachman—Gligorid, Madrid 1960; 8... Де7 9. h3 h6 10. ДЬЗ Деб= Janowski— Schlechter, Ostende 1906] Дс5 7. f4 #e7 8. d3 сб 9. #e2 d6 10. h3 Ad7 11. ДЬЗ Деб 12. fe5 de5 13. Ag5±; 5... сб 6. 0-0 [6. £>e5 d5 7. 0-0 Ad6 8. f4 0-0S Euwe] b51 7. ДЬЗ a5 8. £>e5 #e7 9. £d3 a4 10. e5 ab3 11. ef6 #f6 12. cb3S Kerkhaven 27 7. £>e5?! d6 8. £>c4 Ag4 9. #el £>f3!T Aljehin 29 8. &e5?! d6 9. £>f3 Ag4 10. ДеЗ £>f3 11. gf3 ДЬЗ 12. gel ^>h5 13. <£>hl #h4 14. d4 ДЬ4^-*; 8. £)d4 ed4 9. £>e2 d5= ; 8. Ag5 h6 9. Ah4 g5 10. Ag3 £>f3 11. #f3 d6= 29 13. ДеЗ ^еб 14. сЗ g6 15. Деб Деб 16. d4 d5= Botvinik—Fine, AVRO 1938 39 6... #e7?! 7. £>d3 £>e4 8. 0-0 £>c3 9. dc3! £>e6 10. £>c5 #c5 11. ДеЗ± 31 7. d3 d5 8. Ag5 сб 9. #d2 [9. ДЬ4 ge8 10 . f4 £>e6 11. Ag3 Ad4T] ge8 10. f4 b5 11. ДЬЗ h6 12. ДЬ4 <^е4Т Tarrasch—Rubin- stein, San Sebastian 1912; 7. £)f3 d51 8. £)d4 Ad4 9. 0-0 [9. £>d5? £>e4 10. ^Je3 ДеЗТ] <Le4 [9... de4!?A Ag4 Becker] 10. £>e4 de4 11. d3 ed3 12. #d3 Де6= Havasi—Kmoch 1930 32 8. f3?! d5 9. &f2 de4 10. fe4 £)g4! 11. £>f4 #h4 12. g3 #g4 13. #g4 Ag4 14. d3 f5T 33 9. ed5 Ag4=F 34 9... £>e4 10. £)c3! £>f6 11. h3 [11. £>e5 сб 12. d3 ge8 13. Af4 Дс7Т Honfi-Pogacs 1959] сб 12. £>f4 Дс7! 13. d3 #d6 14. £>e4 £>e4 15. de4 #e5 16. сЗ £>e6 17. g3 £}g5!= Pachman 33 10... #h4 11. ®hl [11. £>e5 f6 12. £>d7 ge8 13. £>b6 ge5=F Ravinski] ДГ5 [11... Ag4 12. f3 Af3 13. gf3 £>f5 14. b4!±; 11... сб 12. g3! #e4 13. f3 #d5 14. £)f4 #d6 15. c3 4if5 16. d4± Gordejev—Cerepanov, SSSR 1964] 12. £>e5 f6 13. £>f3 W 14. #f3 #c4 15. gel [15. d3 #a4 16. #f5 #c2T] Дс2= 39 11. сЗ #e4l; 11. £>el #c4! 37 Claparedo 11 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 161
33 9. £)d5?d6 10. сЗ?! ^h4! 11. £>e3 «-e4=F Tylor — Milner-Barry, Hastings 1938/39 •• 10... £>d6 11. ®hl сб!? [11... f5 12. f4±; 11... Af5 12. £jf4 сб 13. d3±] 12. £>e2 £>e2 13. -Й-е2 &h4 14. ДЬЗ Ag4T Tylor- Vlagsma 1948; 12. <Lf4oc 43 11. dc7?! «-d6! 41 15. h3 f5!oc Malkin 42 17. £>d5 S’dS 18. fj-d5 £>h3= Pachman 43 8... £>e4? 9. £e4 ge8 10. d3 f5 11. c3 £c6 12. ДЬЗ фЬ8 13. -g-h5!±; 8... d6 9. d3 Ag4 10. f3 £>h5 11. fg4 [11. £>h5 ДЬ5 12. h4 f5 13. Ag5 fj-bSlS—] ffh4 12. g3 £g3 13. £>g2 ^f6 14. hg3 £>f3 = 44 9. £>fd5? £)d5 10. £>d5 -&h4! 11. 0-0 Ag4 12. fj-el ^f3!=F 43 9... de4 10. de4 Ag4 [10... £>e4 11. £>e4 «-e7 12. f3±] 11. fj-d3! [11. f3 £>e4! 12. £e4 £>f3 13. gf3 g’dl 14. ®dl ДГЗТ] &e7 12. ДеЗ gad8 13. £tfd5 £>d5 14. £>d5 gd5 15. ed5 -Й-Ъ4 16. сЗ (Estrin-Moldavski, SSSR 1968) #34 17. cd4± 44 11. fg4 fj'h4 12. g3 £jg3 13. <Lg2 -&f6 14. hg3 £f3 16. Фе2 £>d4= 47 12... ДГЗ?; 12... £>f3?; 12... #h4 13. g3 £)f3 14. Й’ГЗ Д13 15. gh4 ДЫ 16. <£>e2! сб 17. £)f4 Дс7 [17... gfe8 18. ДЬЗ Дс7 19. 4>f2! + -] 18. ДеЗ ДГ4 19. Д14 Ag2 20. ggl ДЬЗ 21. ДЬ6± Canal—Eliskases, Kecskem6t 1933 43 13. &f4? £>f3 14. gf3 •®'h4—h; 13. £>еЗ «Ъ4 14. ®f 1 [14. g3 -&h3] f5!T-> 43 14. c3 ffh4 15. ®fl [15. g3 £>f3 16. fff3 ДГЗ 17. gh4 ДЫТ] £}f3! 16. gf3 ga4! 17. •8,a4 0'h3= 33 17. ^el ^d8 18. Й-е2 c5 19. a4 gf7® Estrin—Karker, corr. 1971 31 10. 0—0?!; 10. ДеЗ £>g4 11. •g-d2 de4!? [11... £>c2 12. Дс2 d4 13. Ad4 Дd4 14. 0-0 b5 15. h3 £}e5B Estrin—AntoSin, SSSR 1969 - 7/229] 12. £>e4 [12. de4 £)e3 13. fe3 £>e6T] &e3 13. fe3 £>f5T; 10. f3l? 32 Book—Spielmann, Helsinki 1935 C49 1. e4 e5 2. £>f3 £)c6 3. £>c3 £>f6 4. ДЬ5 ДЬ4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 Деб1 £>e5 ЬсЗ ,Й'е2 f4 c4 gbl d3 4)f3 dc6 ДсЗ #d5 0-0 -g’d4 4)d6 f6 •Йс52 = 2 0-0 gel4 Деб d4 Ad2 gbl c4 b4 0-03 d6 bc6 £>d7 gb8 Aa5 Ab6 f6 c53 T 3 . . . d3 4)e2 Да4 e5 c3! ЬсЗ d4 . . . &d4« ed4 сб3 d5 £ig4 dc3 Да5 Й1143 ± 4 ЬсЗ ed5“ c4!13 Деб ДЬ2 Йе! !14 £>e5 ДсЗ10 d5 -g-d512 ©•de Ьсб ge8 Ag4 ^jd713 ± 1. e4 e5 2. &f3 £>c6 3. £>c3 &f6 4. ДЬ5 ДЬ4 5. 0—0 0—0 6. d3 d6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 5 <^е213 сЗ &g3 Aa4 d4 ed5 Ag513 4)e717 Да5 сб 4)g6 d5!13 e4 cd5 = 6 Ag5 4)h421 Дс4 ДЬЗ f423 ЬсЗ 'S'el Д£4 d4 £)e723 сб d522 •{Мб АсЗ de4 ef424 Йс5 g-h523 ± 7 . . . ЬсЗ Af627 4)h4 f42» ^)f5 ef5 g3 АсЗ &e724 gf6 f5“ £ig6 Af5 &f4 ± 8 &h4 Ac4 ДЬЗ f4! de4 ®hl f5 сб30 d531 -g’d632 de4 ©•сб ^Ig4 ± 162
7 8 9 10 И 12 13 14 15 9 h6 Jh4 £>Ь833 d4 ^e? gel34 сб Afi £>bd7 &d2 ge8 &c4 £f8 f4! <^g635 ± 10 . • . аб Дс433 Ag4 h3 Af3 ^f3 g5 Ag3 £a5 Аьз Й'е? d437 ± 11 'Й’е? gel33 аб3» Дсб40 Ьсб £,d241 h6 Ah4 g5 Ag3 Деб d4 £)d7 •ЙЬ5 ± 12 £>d8 d4 Ag442 h3 J.h543 g4 Ag6 d544 сб Afl43 cd543 ed5 Йс747 = 13 £}еб Дс143 gd8" ^.fl33 £id731 g3 £>df8 £)h4 J.e3 ^g6« = 14 c5 de533 de5 Дс434 gd8“ J.d5 £}c733 c4 Ag457 = 15 . . . d5 &c7 Ad3 b5!33 c4 Ad7 Ag5 h63» = 1 5. £>d5 6. ed5 e4! 7. dc6 dc6 8. Де2 ef3 9. Af3 0-0 10. 0-0 f5 [10... Ad6 11. d4 f5 12. c4?! Ae7=F Schiffers — Steinitz, Hastings 1895] 11. c3 Ad6 12. ^b3 ®h8 13. d4 ^h4 14. g3 #f6 15. h3 h5=F Albin-Tarrasch, San Sebastian 1912; 5. d3 £>d4! 6. Да4 b5 7. ДЬЗ d51 8. £>e5 *&e7 9. f4 0-0^ 2 Bilguer 3 5... £>d4? 6. £d4 ed4 7. e5! dc3 8. ЬсЗ Де7 9. ef6 gf6 [9... Af6 10. ДаЗ + -] 10. d4 сб 11. d5! + -; 5... d6? 6. £>d5! Дс5 7. d4 ed4 8. Ag5 0-0 9. Дсб Ьсб 10. gf6 11. Ah4± Bilguer 4 6. Дсб dc6 7. d3 Ad6 [7. . . Ag4? 8. h3 h5 9. ®hl ^e7 10. ggl gad8 11. ^e2A g4± Paulsen —Goring, Leipzig 1877; 7... ^d6 8. £>e2 c5 9. £>g3 Да5 10. £>h4 g6 ll.h3± Nimzo- witsch—Vidmar, San Sebastian 1911; 7... £}d7 8. #e2 ge8 9. £>dl &f8 10. c3 Ad6 11. Ag5 f6= Sokolski —Kasparjan, SSSR 1938; 7... #e7! 8. #e2 ge8 9. h3 g6 10. #e3 £>h5 11. £>e2 Дс5 12. 'ЙЪб f6qp Capablanca—Jaffe, New York 1913] 8. Ag5 [8. d4?!] h6 9. ДЬ4 c5 10. £>d5 g5 11. &f6 Ж6 12. Ag3 Ag4=F Winter—Capablanca, Hastings 1919; 6. £>d5 £>d5 7. ed5 e4! 8. dc6 dc6T; 8. . . bc6T 5 Schlechter—Tarrasch, San Sebastian 1912 6 6... £>e7 7. £>e5 [7. Ag5 сб 8. Дс4 &g6 9. £>h4±] сб 8. Дс4 ДеЗ 9. ЬсЗ #a5 10. Af7 ±; 6... d5 7. £>d5 £>d5 8. ed5 #d5 9. Дс4 #d6 10. сЗ Дс5 11. Ь4 ДЬб 12. a4 a5 13. b5 £>e7 14. £>g5± Sterk—Marshall, Pistyan 1912 7 7. Дс4 сб 8. &d4 ed4 9. &e2 Дс5 10. Ag5 h6 11. ДЬ4 g5 12. Ag3 d5 13. ed5 &d5 = Tarrasch—Duras, San Sebastian 1911 8 8.. . d5 9. e5! [9. ed5 ^d5 10. Дс4 #d8 11. h3 ge8 12. Ad2 Ad2 13. ^d2 Деб= Maroczy—Marshall, Karlovy Vary 1929] 4dg4 10. c3! dc3 11. bc3± Belavenec 9 14. h3 £>h6 15. Дс2± Perlis-Aljehin, Karlovy Vary 1911 10 Svenonius 11 8. Дсб Ьсб 9. £>e5 *»d6 [9.. . de4 10. ДаЗ ge8 11. £>c6 ^d7 12. &d4 £d5 13. ^d2± Cohn—Marshall, Karlovy Vary 1911] 10. Af4 ge8 11. ЖЗ [11. ed5 ge5 12. d4 gel! 13. Ad6 gdl 14. gfdl cd6 15. dc6 Деб! 16. gabl gc8 17. gb7!± Keres] de4 12. de4 ge5 13. gadl [13. gfdl Ag4 14. ^g3? Adi 15. Де5 ^d2!—h Capablanca—Tarrasch, Pe- terburg 1914; 14. gd6 Af3 15. gf6=] *&e7 [13.. . Ag4 14. gd6 Af3 15. gf6 gf6 16. Де5 fe5 17. gf3 gb8=] 14. Де5 *&e5 15. gd8 &e8 16. gbl± 12 8.. . £>d5 9. Дсб Ьсб 10. £e5 £c3 11. •&d2 £>d5 12. c4± Keres 13 9. Дс4 ^a5 10. gbl аб 11. gel b6 12. ^e2 Ag4 13. Ag5 Bogoljubov [13. ДЬ2 gfe8 = Reti—Lasker, Moskva 1925] e4! 14. Af6 ef3 = 14 12. gel Ag4 13. h3 Af3 14. ^f3 &d7= Lundin—Krause 1936; 15 14. f4 f6 15. ^g3± Korn—Fry dman, corr. 1938 18 7. Дсб Ьсб 8. &e2 ge8! 9. &g3 d5 10. c3 Ad6 11. gel Ad7= 17 7... Ag4 8. сЗ Дс5 9. &g3 [9. Дсб Ьсб 10. £>g3 £>h5 11. 4tf5! ДЬб 12. ®hl± 11* 163
Maroczy—Schlechter, Barmen 1905] £}h5 10. £}f5 ДЬб 11. d4± Canal —Euwe, Venezia 1948; 7... Дс5 8. сЗ ДЬб 9. £>g3 ®h8 10. ДеЗ £}g4 11. ДЬб ab6 12. d4 f6= Maroczy—Bogo- ljubov, London 1922 18 11... ge8 12. ДЬЗ ed4 13. cd4 Деб 14. ДЬЗ 15. ^Ь3± Aljehin —Euwe, Am- sterdam 1936; 11... Деб (Averbah —Keres SSSR 1950) 12. ДЬЗ!± 18 Schlechter—Duras, Wien 1908 20 7... Дб4? 8. £>d5 [8. ДГ6 gf6 9. £>d5 Дс5 10. ^d2±] £|d4 9. &b4 ^c8 [9... £>b5 10. £>d5 £>d4 11. ^d2 сб 12. £>f6 gf6 13. ДЬ4 ДГЗ 14. #h6 £>e2 15. ФЫ Дg2 16. ®g2 4)f4 17. ФЫ &g6 18. Sgl + -] 10. сЗ! ДГЗ 11. gf3 £>b5 12. ДГ6 gf6 13. a4 c5 [13... ®h8 14. £>c2! + — ] 14. £>d5 <$>h8 15. ab5 W 16. ®hl gg8 17. £>e3 + —; 7... h6? 8. ДГ6 gf6 9. £>d5 Дс5 10. £>h4 £>d4 11. Дс4±; 7... Деб 8. £>e2 £}e7 9. сЗ Да5 10. £}g3 сб 11. Да4 £}e8 12. d4± Duras — Kupchik, New York 1913 21 8. ДГ6 gf6 9. &h4 £>g6 10. £>g6 hg6 11. f4 ®g7 12. ^f3 Дс5 13. ®hl ef4 14. #f4 Дd4= 22 9... Д$4 10. f3 Деб 11. ДГ6 gf6 12. Деб fe6 13. f4 £>g6 14. £>g6 hg6 15. #g4±; 9... £>e8 10. f4 ДсЗ 11. ЬсЗ d5 12. ДЬЗ f6 13. fe5! fg5 14. gf8 ®f8 15. #f3 ®g8 16. gfl± Schlechter—Duras, San Sebastian 1911; 9... <&h8 10. f4 ef4 11. ДГ6 gf6 12. ^h5±; 9... £>gS 10. £>g6 hg6 11. f4 Дс5 [11. . . ^b6 12. ®al 4)g4 13. #el £>e3 14. f5±] 12. ®hl ДеЗ 13. ^f3 ДГ4 14. ДГ4 ef4 15. ^f4± 23 11. ed5 ДсЗ 12. ЬсЗ £>ed5 13. #d2 Дd7 14 . gael gae8 = Atkins —Blake, Glasgow 1911; 11. h3 h6 12. ДГ6 ДО 13. #h5 ДсЗ 14. ЬсЗ de4! [14... ®h7 15. £f3 £>g6 16. ed5± Tar- rasch—Yates, Hastings 1922] 15. de4 Деб = Filip; 11. ДО!? 24 13. . . ed3 14. fe5 *^c5 15. ДО!± 25 16. Де5 £g6 17. &g6 *^g6 18. gf4 ge8 19. ДГ6 gf6 20. ,firh4!± Sojka—Werner, corr. 1969; 18.. . Деб!± 28 8... Д$4 9. h3 ДЬ5 10. g4 Дg6 11. gbl±; 8... Да7 9. gel [9. ^d2 h6 10. ДЬ4 Ag4=; 9. gbl ge8 10. gel h6 11. ДЬ4 аб 12. Дс4 £}a5 = Estrin —Novopasin, SSSR 1961] £}e7 10. ДГ6 ДЬ5= Guba—Ceremisin, SSSR 1959; 9. £>d2!?± 27 9. Дс4 £>g6 [9... Деб? 10. ДГ6 gf6 11. Деб fe6 12. £>h4! £>g6 13. &g6 hg6 14. f4!± Tarrasch—Pillsbury, Wien 1898] 10. £}h4 £>f4! 11. ДГ4 ef4 12. 4Sf3 Дg4:F Janowski- Lasker, (m) 1909 28 10. . . сб 11. Дс4 d5 12. ДЬЗ £g6 [12. .. ^d6 13. Wi5±; 12... de4 13. de4 ДО 14. gadl±] 13. £>g6 hg6 14. f4! ef4 [14... de4 15. de4±; 15. fe5 fe5 16. de4±] 15. gf4 <g>g7 16. ^f3 Деб 17. gfl± Maroczy—Bernstein, Ostende 1906 28 11. №!? 38 9... £>e8 10. Дс4 [10. f4 f6 11. fe5! fg5 12. gf8 <g>f8 13. ДО ®g8 14. gfl±] Деб [10... ®h8 11. f4 f6 12. ДО!±] 11. £>f5! ДГ5 12. ef5 #d7 13. g4± Tarrasch- Vidmar, San Sebastian 1911; 9... £}g6 10. £>g6 fg6 [10... hg6 11. f4 сб 12. Дс4 ДО 13. ®hl &g4 14. ДО±->] 11. Дс4 ®h8 12. f4 h6 [12... ДО!?] 13. fe5 de5 14. ДЬ4 g5 15. Д§3 ^e7 16. d4± Janowski—Spielmann, Nurnberg 1906 31 10... Деб? 11. ДГ6 gf6 12. Деб fe6 13 . •@’g4 ®f7 14. Г4Ч— Capablanca—H. Stei- ner, Los Angeles 1933; 10... £}e8 11. f4 d5 12. ДЬЗ f6 13. fe5! fg5 14. gf8A #f3, gfl± 32 11... de4 12. de4 ДО 13. gadl £>g6 14 . £>g6 hg6 15. ДГ6 gf6 16. f4± 33 9... g5 10. £>g5 &e4 11. f4 ef4 12. de4 hg5 13. ДО gh4 14. gf4±; 9... Д₽4 10. h3 ДГЗ [10... ДЬ5?! 11. g4 Дg6 12. ДО±] 11. ДО g5 12. ДgЗ &d7 [12. . . &h7 13. gabl •^c8 14. gfdl <g>g7 15. d4± Janowski —Tar- rasch, Wien 1898] 13. d4 f6 14. •@’g4 <3?h8 15. h4± Capablanca—Lasker, Peterburg 1914; 9... ^e7 10. gel [10. *&d2 £>d8 11. d4 Дg4!=] Ag4 11. h3 ДЬ5 12. g4 Дg6± Schlechter— Marshall, Ostende 1907; 9... Дd7!? 34 11. &d2 £>bd7 12. gel сб 13. ДdЗ ge8 14. Ag3 4df8= Trifunovic—Matulovic, Zagreb 1955 35 16. fe5 <^h4 17. ef6 ^f6 18. ^d3± Pachman 88 10. Деб Ьсб 11. d4i Sokolov—Alatorcev, SSSR 1950 37 Spaski — Smislov, SSSR 1961 38 9. h3 £>d8 10. £>h2 11. ДЬ4 &f4 12. £>g4 Дg4 13. hg4 &g6 14. ДgЗ ^e6T Rabinovid — Gothilf, SSSR 1938; 9. £>d2!? h6 [9. . . £>d8 10. f4 ef4 11. ДГ4 Дg4 12. ^el± Richter —Teschn er 1948] 10. ДЬ4 £}d8oc; 9. d4 £>d8 10. d5 h6 11. ДЬ4 сб 12. Да4 Д&4 13. ^d3 cd5 14. ed5± Apscheneek—Fine, Stock- holm (ol) 1937 38 9... h6 10. Д114 Ad7 11. d4 gad8 12. gbl b6 13. *^d2 £>b8 14. ДdЗ± Euwe-Ree, Nederland 1973 - 15/234 40 10. Да4 h6 11. ДЬ4 £>a5 12. ДЬЗ Ag4 13. h3 ДГЗ 14. *^f3 g5 15. ДgЗ £>b3 16. ab3 = Sokolski — Alatorcev, SSSR (ch) 1949; 10. Дс4 &a5 11. £>d2 h6 12. ДЬ4 Деб 13. ДЬЗ £>ЬЗ 14. аЬЗ g5 15. ДgЗ £}е8== Bogatirduk—Botvinik, Moskva 1935 41 11. d4!?A 'S’dS Keres 42 Capablanca 43 11... ДГЗ 12. ЖЗ h6 13. ДЬ4± 164
44 13. ДН4 £>e6 [13. .. h5 14. £>h2 сб 15. Дс4 £>e6 16. gh5 ДЬ7 17. £>g4 £f4<x Ivkov - Portisch, Santa Monica 1966; 14. Ad3!?] 14. de5 de5 15. &e5 #c5 16. £>g6 hg6 17. gbl g5 18. Ag3 ,Й'сЗ= Ivkov —Unzicker, Santa Monica 1966 - 2/219; 13. £>h4 h6 14. Дс4! [14. Ad2 Де4! 15. g5 hg5 16. Ag5 ДЬ7=; 14. &g6 fg6 15. Дс4 <g>h7 16. ДЬ4 g5 17. Ag3 £tf7= Wolf—Rubinstein, Wien 1922] £}e6 [14.. . ДЬ7!?] 15. &g6 fg6 16. f4 ®h8 17. Af6 ^f6 18. Деб 'Й'еб 19. d5± Drewitt—Rubinstein, Hastings 1922/23; 16. . . hg5!<x 45 14. Дс4 gc8!; 14. Ad3 cd5 15. ed5 gc8 16. c4 e4! 17. ДП £}e6=F Belavenec— Panov, SSSR 1934 46 14.. . gc8 15. c4 [15. ge3 cd5 16. ed5 gc5 17. c4 b5 18. cb5 Дс2 19. #d2 Ag6= Bagirov —I. Zajcev, SSSR (ch) 1968/69—7/230] b6 16. a4 £>b7 17. ga3 £>c5 18. £>d2 h6 19. ДЬ4 ДЬ7 20. f3± Batik —Ragozin, corr. 1958 47 15... gc8 16. ge3! [16. c4 b6 17. a4± Wolf-Cohn, Nurnberg 1906] #d7 17. &f6 gf6 18. £}h4± Nikitin —Estrin, SSSR 1957; 15... #c7 16. Af6gf6 17. Se3 b6 18. £>h4 £}b7 19. Ad3 £}c5= Altschuler—Weltmander, corr. 1960 48 11. ДЬ4?! £tf4 48 11... сб 12. Afl gd8 [12... #c7 13. £}h4 ge8 14. ^d3 Ad7 15. g3± Duras — Rubinstein, Karlovy Vary 1907] 13. g3 Orel 14. Ag2 [14. £}h4?! d5 15. f4 Spielmann — Rubinstein, Karlovy Vary 1911; 15... £}e4! (Tartakower) 16. fe5 £>c3T] c5 15. d5 £>f8 16. £}h4+ Louma—Blatny, CSSR 1953 80 12. £}h4 d5 13. £>f5 #f8= Fuchs- Holmov, Dresden 1956 81 12... £}f8?! 13. fth4 £>g4 14. g3 «Т6 15. f3 £)h6 16. ДеЗ± Botvinik—Reshevsky, (met) 1948; 12... c5 13. d5 £>c7 14. c4 Ad7 15. a4± GorenStejn—Zamihovski, SSSR 1958 82 16. £}g2 c5!= Alexander—Barcza, Mun- chen (ol) 1958 83 12. g3 ^c7 13. d5 c4! 14. de6 Деб 15. Ag5 аб 16. Af6 gf6 17. Да4 b5=; 12. ДП ^c7 [12.. . cd4 13. cd4 ^c7 14. ДЬ2 £>d7 15. ge3±] 13. d51 £>d8 14. £>h4 £)e8 15. g3 #a5 [15.. . ^e7 16. £tf5 Af5 17. ef6 W6 18. ^g4± Petrosjan —Liliental, SSSR 1949] 16. Ad2 'Й,а4 17. f4 b6 18. f5± Ivkov —Darga, Leipzig (ol) 1960; 12... £)c7!? = 84 Д Ad5, c4; 13. £)e5? £>c7- + 88 13... £>c7 14. Ad5 £>cd5 15. ed5 Ag4 16. h3 Af3 17. 'ЙТЗ £}e8= Cvachousek— Lederer, corr. 1959; 14. Ag5!? 88 14... £}f4?! 15. Af4! [15. c4 Ag4 16. h3 ДЬ5 17. Af4 ef4 18. e5!± Ravinski — Mikenas, SSSR 1958; 16... Af3! 17. ^f3 &4d5A £>e8, £d6±] ef4 16. c4±; 14... £>d5 15. ed5 f6 16. c4 £}c7 17. a4 £}e8= Fichtl —Rabar 1959 87 16. h3 £>cd5 17. cd5 Af3 18. #f3 £>e8 = Alexander—Pachman, Dublin 1957 88 13... 4)fe8 14. c4 Ad7 15. gbl gb8 16. c3 g6 17. Ah6 4)g7= Tarrasch—Euwe, Bad Kissingen 1928; 13... h6 14. c4 Ad7 15. ДеЗ b5! 16. ^>d2 £}g4+ Cortlever —Keres, Buenos Aires 1939; 15. a4!? = 88 16. ДЬ4 gfb8 17. £)d2 £>ce8= Baren- dregt—van den Berg, Amsterdam 1950 165
С 5 sadrZaj • СОДЕРЖАНИЕ С 50 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. Дс4 Unzicker — 3... R J 3... Дс5, 3... £>f6 — 3... Дс5 4. R J 4. Ь4, 4. сЗ С5 168 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. J.c4 Дс5 4. Ь4 — 4... R _) 4... ДЬ4 — 4... ДЪ4 5. R _| 5. сЗ — 5. сЗ R J 5... Да5 Unzicker 170 С52 1. е4 е5 2. £|f3 &с6 3. Дс4 Ас5 4. Ь4 J.B4 5. сЗ Да5 С 53 1. е4 е5 2. £>f3 &с6 3. Дс4 Дс5 4. сЗ — 4... R J 4... £>f6 — 4... £>f6 5. R _| 5. d4 — 5. d4 ed4 6. R I 6. cd4 C54 1. e4 e5 2. £)f3 £»c6 3. Ac4 Дс5 4. сЗ £)f6 5. d4 ed4 6. cd4 C5 SOMMAIRE Unzicker 172 Unzicker 175 Unzicker 177 INDICE C5 166
С5 CONTENTS • С 55 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. Дс4 £}f6 - 4. R J 4. d4, 4. £)g5 — 4. d4 R I 4... ed4 — 4... ed4 5. R _| 5. 0-0 — 5. 0—0 R _| 5... &e4 INHALT Gligorid C5 180 656 1. e4 e5 2. £}f3 £c6 3. J.c4 &f6 4. d4 ed4 5. 0—0 <^e4 Gligorid 184 657 1. e4 e5 2. 4}f3 Gligorid 3. Дс4 £)f6 4. £>g5 - 4... R J 4... d5 — 4... d5 5. ed5 R J 5... £>a5 658 1. e4 e5 2. £}f3 ^c6 Gligorid 3. Дс4 £>f6 4. £}g5 d5 5. ed5 2^a5 — 6. R J 6. ДЪ5 — в. ДЪ5 R _| 6... сб — в... св 7. dc6 Ъсв 8. R J 8. Де2 659 1. e4 e5 2. &f3 £>c6 Gligorid 3. ^c4 £>f6 4. £>g5 d5 5. ed5 £,a5 6. АЬ5 св 7. dc6 Ьсб 8. J.e2 h6 C5 INDICE • INNEHALL 187 191 193 C5 167
650 1. € .4 e5 2. £>ГЗ £ic6 3. Дс4 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 •Й-Г61 <Jc3 £)ge7 £>b5 <S>d8 d42 ed43 ^g5 •S'ge 0-0 f6 ДГ4 d6 &bd4 •@64 g’d2 <ie54 ± 2 f5* d43 fe4* 4de5 d5 ДЬ5 £>ge7 0-0 аб Деб Ьсб f3 ДГ5 £}c37 3 Де7 d4* d6 de5* de5 •g-dS13 Ad8 £сЗ Ag4“ ДеЗ12 ± 4 . . • ... d5! £>b8 Д<13 &f6 c413 0-0 ЬЗ £>bd7“ £}c3 ‘£}e8 0-0 g6 ДЬб £g713 ± 5 . . . ed4 £id413 d6 0-0 £lf6 £}c3 0-0 ЬЗ17 Дd713 f4 &d4 •g-d4 Деб ДеЗ <Jd712 ± 6 Дс5 0—O20 d621 c3 £>f6 d4 ДЬб22 J.g5 h6 ДеЗ 0-0 £}bd2 Ag4 d5 <ie7 h3 Дd723 — 7 . . . . . . Ag4 Й'ЬЗ24 £}a523 'Й'а423 сб d4 b5 ,Й'с2 4}c4 dc5 ДГЗ gf3 dc527 T 8 . . . d3 <jf623 £jc32e d6 ДеЗ33 ДеЗ31 fe3 <£ja5 ДЬЗ £>ЬЗ ab3 £>g4 -g'd2 f532 ef5 ДГ533 ± 9 . . . . . . . . . ДЬб! -g’d234 Деб ДЬ533 0-0 Деб Ьсб 0—O33 <jd7 d4 f637 = 1. е4 е5 2. £>f3 £>св 3. Дс4 Дс5 4. d3 £>Гв 5. £>сЗ d6 6. 5g5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 10 . . . ДЬ533 ДЬ4 d4« 0-0 ЬсЗ Ag3 Деб33 h6 ДЬ4 Да7 ДсЗ g5 <^е441 = 11 . . . Д£6« ^)d5 •Й-е2!44 сЗ43 а4 Ь443 h6 ^-f6« ’S’ge Дg4 ДЬб f5 ± 12 . . . . . . . . . сЗ Ь443 а4 •ЙЪЗ &еЗ . . . . . . g-d8 аб47 Да7 Деб 0-0 •g-d7« = 13 . . . £>d5“ dc4 &f6 ДЬ4 0-0 <ia5! 4}c4 сб31 gf6 SgS Деб32 т 14 . . . дьз ab3 0-0 С)е2 ДеЗ ЬЗ d4 ef5 . . . £>ЬЗ Деб ДЬб Ь6 0-0 4dd7 f5 ДГ533 = 1 3... £>d4 4. £}d4! [4. £>e5? 8g5 5. £}f7? ^g2 6. gfl 8e4 7. Де2 £>f3#; 5. ДГ7 фе7 6. 0-0 8x5 7. Ag8 gg8 8. сЗ £>c6 9. d4® Keres] ed4 5. c3 [5. 0-0!?+; 5. d3!? ДЬ4 6. сЗ dc3 7. ДГ7 <S>f7 8. 8b3±] dc3 [6... Дс5? 7. ДГ7 ®f7 8. 8h5 g6 9. 8x5+-] 6. £jc3 d6 7. d4±JEB Unzicker; 3... g6 4. d4! ed4 5. c3 [5. £}d4 Дg7=] dc3 6. &c3 Ag7 7. 8b3 8e7 8. £}d5 8e4 9. Де2 £>a5 [9... ®>d8 10. ^ig5? 8e2 11. фе2 £>d4=F; 10. 0-0! 8e2 11. Ag5 f6 12. gfel 8el 13. gel fg5 14. £}g5 £>h6 15. 8h3! gf8 16. 8h4+-] 10. 8dl!±; 3... d6 - C41/2 * 6. d3 h6 7. O-O±0 3 6... аб 7. de5 £>e5 8. £>e5 8e5 9. £>c3 ± 0 4 12. ДЬЗ £>7g6 13. ДеЗ Ad7 14. gfel 8g4 15. h3 8h5 16. Д45± Unzicker 5 4. Ag8?! gg8 5. d4 ed4 6. £>d4 £>d4 7. 8d4 fe4 8. 8d5 gh8 9. 0-0+0 Bilguer; 5... d6!?oc Janisch • 4... fcfe 5. de5 £>e4 6. 0-0 Дс5 7. £>c3 £>c3 8. ЬсЗ h6 9. £)d4 g6 10. £>b3±Q Bilguer; 4... d6 5. £g5 [5. de5 de5 6. 8d8 ®d8 7. 7. Ag5 £}f6 8. £}c3± Morphy—Worrell, Lon- don 1859] £jh6 6. d5 £>e7 7. £>сЗ сб 8. f4 b5 168
9. ДЬЗ Ь4 10. £}е2 fe4 11. 0-0 ДГ5 12. £>g3 ±0 Bilguer 7 Bilguer 8 4. сЗ 43f6=; 4. 0—0 £>f6 5. 4)c3 d6 6. d4 Ag4= 8 5. 4)c3 43 f6 [5.. . Ag4 6. h3 Af3 7. #f3 43 f6 8. d5 43b8 9. ДеЗ 4}bd7 10. g4± Aljehin- Brever, Mannheim 1914] 6. h3 0—0 7. 0—0 h6 [7... 43 e4?! 8. 43 e4 d5 9. 43 c3 dc4 10. d5± Keres] 8. gel ge8 9. ДеЗ ed4 10. 4}d4 Af8 11. Af4 43 d4 12. •g'd4 Деб 13. gadl±O Talj —Filip, Miskolc 1963 10 6. Ad5!? Ad6 7. 4}g5 4}h6 8. c3 43 e7 9. ДЬЗ 43 g6 10. g3± BronStejn—Reshevsky, Petropolis (izt) 1973 11 7... f0 8. a3 43 a5 9. Да2 b6 10. ДеЗ 43b7 11. 0-0-0 43d6 12. 43 d2 43 e7 13. 4ic4± Rossolimo—Euwe, Beverwijk 1953; 7... 43f6 8. ДЬ5±0 Keres 12 Д 9. 0-0-0 ± Keres 13 7. h3 сб 8. c4 b5 9. 43 c3 b4 10. 4}e2 0-0 11. ДеЗ cd5 12. cd5 43a6= Kordnoj — Smislov, SSSR (ch) 1950 18 8... сб 9. 4}c3 43 аб 10. ДеЗ 4}c7 11. 0-0 4}fe8 12. #c2 cd5 13. cd5 g6 14. ДЬб 43g7 15. g4± Tarrasch—Showalter, Wien 1898 18 12. fj'd2 a5± Fuchs—Holmov, Lenjin- grad 1967 - 3/248 18 5. c3 4)a5 [5... dc3? 6. -&d5 4)h6 7. Д116 0-0 8. Ag7 <£>g7 9. 4)c3±] 6. -&d4 4}c4 7. -Й-С4 4}f6 8. e5 d5 9. «•a4 43 d7 10. 0-0 0—0 11. ДеЗ 4)c5= Cigorin 17 8. ЬЗ 4}e5! [8. . . Ad 7 9. ДЬ2 ge8 10. ,S’d2± Euwe—Gues, Haag 1925] 9. Де2 d5 10. f4 4}c6=; 8. gel £}d4 9. »d4 43 g4 10. 43d5 ДЬ4 11. g3 сбое Radulov—Holmov, Buda- pest 1970 - 9/196; 8. 4}de2 4}e5 9. ДЬЗ сб 10. a4 Йс7 11. h3 Деб 12. f4 43 g6 13. Деб fe6 14. 43 d4 Ad7= Lewitzky—Schlechter, Breslau 1912; 8. Af4 Ad7 9. gel±O 18 8... £>e4?! 9. 4}e4 d5 10. 4)сб Ьсб 11. Ad3±; 8... 4}d7?! 9. Af7!±; 8... 4}d4 9. •8'd4 Деб 10. Деб fe6 11. e5 4}d7 12. ed6 cd6 (Tarrasch—Taubenhaus, Ostende 1905) 13. fj'g4± Kostic; 8... ge8 9. gel 43e5 [9... 43d7? 10. Af7!H— Holzhausen—Tarrasch, Frankfurt a. M. 1912] 10. ДЬЗ Ad7 11. f4±; 8... h6 9. gel ge8 10. Af4 4}e5 11. ДЬЗ ДГ8 12. Ag3 сб 13. f4± 18 12. 4}d5 Ad5 13. Ad5±O Keres 28 4. Af7? (Jerome) <£>f7 5. 43e5 43e5 6. •ЙЪ5 <£>f8 7. -Й-е5 d6- + ; 4. d4 Ad4 [4... 43d4? 5. 4)e5 43e6 6. Де6+-; 4... ed4 5. c3 dc3 6. 43 c3 d6 7. Ag5 £>ge7 8. £>d5±; 5... d3 6. Ь4 ДЬб 7. «•ЬЗ -&e7 8. 0-0 d6 9. a4 a6= Schlechter—Janowski, Wien 1898; 5. 0-0 4)f6 — C 55] 5. 43 d4 43 d4 6. f4 d5! 7. ed5 ®'h4 8. g3 'ЙЬЗ 9. ДП -g-fS 10. Ad3 e4=F Fahmi — Spielmann, Baden 1914 21 4... #e7? 5. 43c3 43 f6 6. 4)d5 -g-d8 [6... 4}d5? 7. ed5 4}a5 8. 4)e5 ^e5? 9. gel 4)c4 10. ge5 4)e5 11. d4+-] 7. d3 0-0 8. Ag5 Де7 9. 4}e7 'Йе7 10. 4)h4 d6 11. f4 h6 12. fe5 43e5 13. ДГ6 gf6 14. ЙЬ5 4)c4 15. ffh6! -|— Charousek—Lehner, Budapest 1897; 4... fS?! 5. Ag8 gg8 [5... fe4 6. 4)e5 4)e5 7. •frh5 + -] 6. 4)e5 4)e5 7. d4±; 4... 43f6 — C 55/1 22 6... ed4? 7. cd4 ДЬб 8. 4)c3 Ag4 9. ДЬ5 0-0 10. ДеЗ 43e7 11. &d2 сб 12. Ad3 ±TEB Bilguer 23 12. Ad3 4)g6 13. a4 4)h5 14. a5 ДеЗ 15. fe3 43g3 16. gf2 f5= Tartakower-Wolf, Karlovy Vary 1907 28 6. d4 ed4 7. «-ЬЗ Af3 [8... iU-d7 8. Af7 ЙТ7 9. 'ЙЬ7 ®d7 10. i&a8 Af3 11. gf3 dc3 12. 4)c3 «-f3T] 8. Af7 <®f8 9. gf3 [9. Ag8? gg8 10. gf3 g5 11. #dl &d7 12. b4 ДЬб 13. ДЬ2 d3 14. -Й^З 4)e5 15. ffe2 -&h3 16. 4)d2 g4—I- Kolisch—Anderssen, Paris 1860] g5 10. ДЬ5 4)e5 11. f4 gf4 13. Af4 4)f6 13. ДЬб ®e7 14. <$>hl (Charousek—Ma- roczy, Budapest 1896) gg8oo; 9... 4)f6 10. .O f4 dc3 11. ЬсЗ 4)a5 12. •Й’еб "Й’е7= Pachman; 9... ДЬ6!Т LevenfiS; в. d3A £>bd2 = 28 6.. . Af3 7. Af7 <§f8 8. gf3 fi’gS 9. ®hl #f6 10. ДЬ5 ДЬб 11. -&dl g6 12. Ag4 h5 13. ДЬЗ g5oo Staunton 28 7. Af7 ®f8T Unzicker 27 12. ЬЗ 4)b6 13. f4 ef4 13. Af4 4)e7^ Unzicker 28 4... d6 5. ДеЗ [5. £>g5 4)h6 6. «Ь5 0-0 7. 0-0 4)d4 8. ДЬЗ Ag4 9. £>f7? ДЬ5 10. 4)d8 £>b3 11. 4)e6 £al 12. £>f8 gf8- + ; 9. Й'Ь4 ДебТ Bilguer; 5. 43сЗ h6 6. ДеЗ ДЬ6=; 5... Деб 6. ДЬЗ=] Ag4 [5... 4)f6? 6. Дс5 dc5 7. ДЬ5±] 6. 4)bd2 ДЬб 7. сЗ 4)f6 8. 43f 1 0-0 9. ДЬб аЬб 10. 4)еЗ Деб 11. ДЬЗ &e7 12. 4)g5 h6 13. £>еб fe6 14. 0-0 <g>h7= 28 5. Ag5 h6 6. ДеЗ ДЬб 7. 4)bd2 0-0 8. сЗ d5 9. ed5 £d5 10. £>f 1 4)f4TO Jakob- Pillsbury, Munchen 1900; 5. ДеЗ ДЬб 6. 43bd2 0—0 7. Й'ег d5= Teichmann—Janowski, Nurn- berg 1896; 5. c3 d6 6. 0-0 [6. Ь4 ДЬб 7. a4 a5 8. b5 4)b8 9. 0—0 0—0= Lutikov—van Scheltinga, Amsterdam 1968 — 6/232; 6. 43bd2 (BronStejn—Ivkov, Amsterdam 1968 — 6/325) аб=] Ag4 [6... a6=] 7. -&b3? Af3! 8. #b7 •&d7T Estrin—Bihovski, SSSR 1967 - 3/249; 7. ДеЗ = 38 6. 0—0 Ag4! 7. ДеЗ £)d4 8. Ad4 Ad4 9. h3 ДИ5 10. gbl [10. g4?! ДеЗ 11. ЬсЗ £>g4! 12. hg4 Ag4T^>] 0-0 11. £>d5 £)d5 12. Ad5 сб 13. ДЬЗ a5 14. a4 Да7 15. g4 Ag6T; 0. h3 Деб 7. £)d5 [7. ДЬ5 аб 8. Дсб Ьсб 9. £>а4 Да7 10. Й’еЗ с5 11. с4 абт Albin—Bardeleben, Hastings 1895] Ad5 8. ed5 4)e7 (Kovacs-Keres, Budapest 1970 - 9/194) 9. Ag5oo; 6. 4}a4 ДЬб 7. 4)b6 ab6 8. Ag5 h6 9. ДЬ4 0-0 10. h3 ^e7= Benko — Pytlakowski, Marianske Lazne 1951; 6. £>e2 Деб 7. 4)g3 d5= 31 6... 0—0 7. Ag5±T» Keres; 6... Ag4 7. Дс5 dc5 8. ДЬ5± Pachman; 6... Й’е? 7. «d2 [7. Дс5 dc5 8. £>d5 4)d5 9. Ad5 4)d8T Cigorin] Деб [7... 4)d8! ? Cigorin] 8. ДЬ5 169
&d7 9. Дс5 Oc5 10. d4 ed4 11. £>d4 &d7 12. Деб Ьсб 13. 0—0 0—0 14. gael± Cigorin, Bartolic—Levin, Sybin, Peterburg 1900 82 10... f6A £)h6, £)f7± Steinitz 33 12. 0-0 0-0 13. h3 £>h6 14. e4 £d7 15. d4 ed4 [15. . . £>f7 16. de5 de5 17. gfdl± Salwe —Schlechter, Karlovy Vary 1907] 16. ,®'d4 b6± Unzicker 34 7. 0-0 Ag4 8. £>d5 £>d5 9. £d5 0-0 10. h3 ДЬ5 11. c3 [11. g4 Ag6 12. <g>g2 ®h8 13. ^e2 ^e7 14. a4 &d8 15. a5 ДеЗ 16. fe3 c6=F Salwe —Rubinstein, Lodz 1907] ®h8 12. a4 £>e7 13. ДЬЗ f5 14. a5 fe4 15. de4 ДГЗТ Salwe - Schlechter, Wien 1908 35 8. £>d5 Дd5 9. ed5 £>e7 10. Дё5 ^d7 11. ДГ6 gf6 12. 0-0-0 сб 13. dc6 bc6=F Tartako- wer—Schlechter, Hamburg 1907; 8. ДЬЗ= 36 10. Дg5?! Да5 11. аЗ c5 12. 0-0 gb8 13. gfbl сб 14. h3 <§>h8 15. #cl h6 16. ДеЗ £}g8=F Mason—Tarrasch, Hastings 1895 37 12. h3 ^e8 13. d5 cd5 14. £id5 Дd5 15. ^d5 ^£7 = Cigorin—Atkins, Hannover 1902 38 6... £>e7 7. ДГ6 [7. d4 ed4 8. £>d4 £g6oc Maroczy —Janowski, Wien 1908] gf6 8. d4±; 6... Дб4 7. £d5 &d4 8. c3 [8. ДГ6 gf6 9. &еЗ ДГЗ 10. gf3 b5 11. ДЬЗ £>b3 12. ab3 ДеЗ 13. fe3 gg8 = Schottlander—Albin, Dres- den 1892] £>f3 [8... ДГЗ 9. ^a4!] 9. gf3 Деб 10. d4d= Keres 39 7. £>d5 Дd5 8. Ad5 h6 9. ДГ6 #f6 10. c3 0—0= Tartakower —Vidmar, Karlovy Vary 1911; 7. ДЬЗ £>d4= Pachman 40 9. 0—0!? Capablanca 41 Nimzowitsch —Capablanca, Riga 1913 42 7. ДН4 Дg4 8. h3 ДГЗ 9. ^f3 £И4 10. 'S'dl c6= Romanovski — LevenfiS, SSSR 1922; 7. ДеЗ ДЬб 8. #d2 Деб 9. ДЬЗ #e7 Ю. Деб #еб И. 0-0 £е7 12. ДЬб аЬб 13. d4 £}g6= Maroczy —Pillsbury, Munchen 1900 43 7... gf6 8. £>h4± 44 9. &c7? ®d8 10. &a8 #g2 11. gfl Дg4- + 45 10. £c7?! <3?d8 11. £a8 £d4 12. ^dl ДГЗ 13. gf3 ^g266 46 12. £>f4 ^h7 13. £>e6 fe4 14. #e4 ^e4 15. de4 gh7 16. h3 ДЬ5+ Foltys —Keres, Munchen (ol) 1936; 12. b4!± Keres 47 9... Деб?! 10. d4 ed4 11. cd4 ДЬ4 [11.. . ДЬб? 12. £>Ь6 аб 13. d5 £>а5 14. ДdЗ + -] 12. &Ь4 Дс4 13. £>сб Ьсб 14. Фс2+-; 9... 0—0 (Keres — Botvinik, SSSR (meh) 1941) 10. Ь4! ДЬб 11. а4 а5 12. £>Ь6 сЬб 13. ba5!± Unzicker; 9... 4)а5 10. Ь4 4)с4 11. bc5± Unzicker; 9... а5 10. d4 Да7 11. de5 de5 12. ^е2 Деб 13. 0-0-0 ± С Tartakower—Treybal, Karlovy Vary 1929; 9... ^e7 10. b4 [10. £)еЗ Деб 11. ДебГеб 12. #ЬЗ ^c8 13. d4ed4 14. &d4!± Capablanca—Eliskases, Moskva 1936; 10. .. 0-0 11. 0-0 ДЬб 12. d4 &g6= Keres; 10. d4 £>d5 11. dc5 £>f4 12. ДЬ5 Дd7 13. Дd7 '®rd7 14. g3 4)e6= Tartakower —Fine, Hastings, 1935/36] £>d5 [10... ДЬб 11. £b6 ab6 12. d4 ed4 13. £)d4 0-0 14. 0-0± Keres] 11. bc5 £)e7 12. cd6 cd6 13. ^a4 £}c6 14. Дd5 #c7=; 11.. . &f4= Keres 48 10. d4 ed4 [10... Да7?! 11. de5±] 11. cd4 Да7 12. h3 0-0 13. 0-0 Деб 14. gel £}a5!=F 49 Cortlever—Flores, Dubrovnik (ol) 1950 89 7. ДГ6 ^f6! [7... gf6 8. &h4 £>c4 9. dc4 f5?! 10. £>f5 ДГ5 11. ef5 ^h4 12. ^f3± Cortlever—van Scheltinga, Amsterdam 1949] 8. £>d5 ^d8 9. Ь4 &с4 10. dc4 [10. bc5 сб! 11. dc4 cd5 12. cd5 #a5 13. #d2 ^c5 14. 0-0 0 — 0 15. gabl b6=F Blau —Euwe, Lenzerheide 1956] ДЬбт 7. аЗ 4^c4 8. dc4 Деб = 51 8. . . ДГ2 9. <g>f2 [9. <g>e2 ДЬб 10. gfl h6 11. ДЬ4 g5 12. £>g5? &d5- + ; 11. £>f6 gf6 12. ДЬ4 gg8=F Unzicker] £}e4 10. ®gl &g5 11. £g5 сб 12. #h5 g6 13. Wi6 [13. ЖЗ f5!=F Unzicker] cd5 14. '®rg7 ^g5 15. ^hS фе7 16. h4! = 52 Eliskases — BronStejn, Mar del Plata 1960 53 15. de5 de5= Carls —Keres, corr. 1938 | C 51 1. e4 e5 2. 3 £|Сб 3. Дс4 Дс5 4. Ь4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 ed52 0-0 £e5 d4 Ag5 £ibd2 'Й'ГЗ Ah4 J51 &Ъ4 £f6 £)bd5 Ad6 сб 0-0 h6 Деб3 ± 2 . - - ДЪ2« a4 b5 ab5 Aal £>d4’ c3 0-0 ДЬб d6 аб® ab5 gal £}d4* ed4 £f6 0-0» = 3 • • • a4! &C314 £>d5 ed5 dc6 ДЬ212 ЖЗ •Й’сЗ . . . аб* &f6 ^>d5“ e4 0-0 ef3 dc6 ge813 ± 4 сЗ14 d4 0-0 'Й’ЬЗ de5 gdl £>bd2 ДаЗ ДЪ4 ДГ81» ^•e714 d6 g6 de5 Ah6 'Й'Гб £ge7" ± 170
4 5 6 7 8 9 10 11 12 5 . . . d418 4}e520 £}c4 ed5 £e3 0-0 c4 &e7 £>a513 4}c4 d5 •S'dS •g-dS21 ^)f6 0—022 = 6 . . . d423 0—024 £g5 &f7 £f7 'ghS •gc5 Ac5 ed4 d328 &h6 £>f7 ®f7 g6 d624 ± 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. Дс4 Дс5 4. Ъ4 ДЪ4 5. сЗ Дс5 6. d4 ed4 7. 0—0 d6 8. cd4 ДЬб 9 10 11 12 13 14 15 16 17 7 Ab2 £}ge727 &g5 d5 ed5 £>a5 d6 £}c4 de7 gd5 £}c3 gg5“ •ga4 сб 'gc4 J.h328 T 8 d5 £}a53e Ab2 £>e731 J_d332 0-0 £>c3 Cig6 £}e2 c5 'gd2 f6 ФЫ J.c7 Scl Sb8 <2>g3 b533 T 9 h3 £>f6 Sei h634 ДаЗ33 0-0 £c3 Se833 = 10 £>c3 <^a537 Ag5 £>e733 &f733 ®f7 £}d5 Se843 Ae7 Se7 £g5 •gh5 h6 gg6! hg6 £if641 = 11 £g4 ДЬ5 ®f842 J.e3 4^ge7 a4 a5 J.c4 Ah5 ®hl £b4 d5 £}g643 1 4... Ь5 5. ДЬ5 ДЬ4 6. сЗ! Да5 7. 0-0± Pachman; 4____Де7 5. сЗ!? [5. Ь5?! £}а5 6. £>е5 £>с4 7. &с4 d5! 8. ed5 «d5 9. &еЗ «Ь5 10. £>сЗ «сб 11. £cd5 Деб 12. £е7 £е7 13. ДаЗ £}g6 14. 0—0 £}f4 15. d4 0-0-0 =F Cigorin — Schiffers, Berlin 1897] £}f6 6. «ЬЗ 0—0 7. £>g5 «e8 8. d3 h6 9. &f3± 8 5. Ad5 £>b4 6. ДЬЗ £>f6 7. «e2 0-0 8. 0-0 Ag4 9. ДЬ2 «е7 10. h3= Bilguer 8 13. gabl± Schiffers—Pillsbury, Nurn- berg 1896 * 5. c3 d6 6. a4 аб 7. a5 Да7 8. b5 ab5 9. ДЬ5 £>f6 10. аб 0-0 11. d3 £>e7 12. ab7 ДЬ7 13. £}a3 d5=F Polock —Lasker, Hastings 1895; 5. b5 £>a5 6. £>e5 £>h6 7. d4 d6 8. ДЬб gh6 9. Af7 [9. £f7 «f6 10. £>h8 £>c4 11. сЗ ДебТ Biluer] фе7 10. £>c3 de5 11. «f3 Ag4! 12. «g4 <^?f7 13. £}d5 (Keres) gf8 14. de5 «g5 15. «d7 <&g6 16. £e7 <g>g7 17. &f5 ®18=F Unzicker 8 6... a5?! 7. b5 &b8 8. d4 f6 9. 0-0 Ag4 10. «d3 £>bd7 11. £>bd2 «e7 12. Ad5 gb8 13. 4)c4±O Schlechter—Wolf, Wien 1909 8 9... £>a5 10. Да2 Ag4 11. d3 £>f6 12. 0—0± Kostic—Yates, Haag 1921; 9... £}b8 10. d4 ed4 11. Ad4 Ad4 12. «d4 £>f6 13. 0—0i Tartakower—Yates, Karlovy Vary 1929 7 10. Ad4 ed4 11. 0-0 &f6 12. d3 0-0 13. £)bd2 (Tartakower —Schlechter, Baden 1914) d5!T Pachman; = Keres 8 13. d3 d5= Tartakower—Rubinstein, Haag 1921 8 5... £}b4? 6. a5 Дс5 7. сЗ £>c6 8. 0-0 d6 9. d4 ed4 10. cd4 ДЬ4 11. d5 £>a5 12. «a4 + — Bilguer; 5... a5 6. b5 £)d4 7. £>e5 [7. 4)d4 Ad4 8. сЗД d4± Keres] «f6 8. &f3± Unzicker 10 6. c3 4)f6 [6.. . d6 7. d3 £>f6 8. «ЬЗ «e7 9. Ag5 h6 10. ДЬ4 £}d8= Morphy— Boden, London 1858] 7. d3 d6 8. «ЬЗ 0-0 Ag5 «e7 10. £>bd2 a5 11. b5 £>d8= Rojahu- Capablanca, Buenos Aires 1939 11 7.. . £>e4 8. 0-0 d6 [8.. . 0-0 9. d3 &f6 10. Ag5 d6 11. £>d2± f » Kan — Botvinik, SSSR (ch) 1929] 9. d3 £>f6 10. Ag5± Unzicker 12 10. £>gl? «f6- + ; 10. 0—0 ef3 11. «f3 dc6 12. a5 Да7 13. сЗ Деб= Sokolski — Lilien- tal, SSSR (ch) 1944 13 13. ®fl «g5 14. h4 «h6 15. a5 Да7 16. h5 Деб 17. Sh4±O Sokolski — Goldenov, SSSR 1945 14 5. 0-0 (Tartakower) Де7 [5.. . £>f6 6. d4 ed4 7. e5 d5=F Pinkus —Marshall, New York 1926] 6. c3 4)f6 7. d4 d6=F Podgorny—Filip, CSSR 1945 15 5... f5? 6. cb4 fe4 7. b5 £>a5 [7.. . ef3 8. «f3 + - ] 8. £>e5 «g5 9. d4 «g2 10. «h5 g6 11. Af7 фе7 [11... ®f8 12. ДЬб £>h6 13. «h6 фе7 14. «g7 «hl 15. <g>e2 сб 16. «h8 «cl 17. £>d2 «al 18. £>e44 - Unzicker] 12. Ag5 <g>d6 13. £аЗ! сб 14. £>ec4+-; 5... Ad6? 6. d4 «e7 7. 0-0 £tf6 8. £>g5 0-0 9. f4 ef4 10. e5d— Bilguer 18 6..« d6 7. de5 de5 8. Af7± Unzicker 17 13. Ad5 0-0 14. Деб Ьсб 15. «Ь4± Cigorin —Steinitz, Wien 1882 18 6. «ЬЗ £>h6 7. d4 £>a5 8. «a4 £>c4 .9 «c4 £>g4 10. h3 [10. de5 d6] £>f6 11. de5 d5!^ Ravinski, Konstantinopoljski 171
19 6... ed4 7. ^ЬЗ £>a5 8. ДГ7 <g>f8 9. #a4 ®f7 10. #a5 dc3 11. £>c3±t> Bilguer 20 7. Ad3 d6 8. de5 [8. #a4 сб 9. ДаЗ b5 10. ,Й'с7 =F Alexander—Euwe, Maastricht 1946] de5 9. £>e5 £>f6q: 21 10... ^aS!? Unzicker 22 13. &сЗ сб [13. . . Деб!?] 14. ДЬ2 ^a5 15. d5 ДаЗ 16. ДаЗ #аЗ 17. #ЬЗ ^а5= Tar- takower—Trifunovic, France — Jugoslavia 1950 23 6. 0-0 d6 7. d4 ДЬб — C 52/10 24 7. cd4 ДЬб!? [7. . . ДЬ4 8. ®fl #e7oc Bilguer] 8. ДЬ2 £>f6 9. d5 £>a5 10. ДdЗ d6 11. 0-0 — 7. 0-0 25 7... dc3?! 8. ДГ7 [8. £>c3!?; 8. #b3!? Keres] <g>f7 9. #d5 ®f8 10. #c5 d6 11. #c3± 24 13. ^d5 Деб 14. ^d3 ge8 15. f4 ®g8 16 . ДЬ2 d5 17. c4!± Diihrssen — Kramer, Ebensee 1930 27 9... £f6 10. d5 £a5 11. Ad3 — 9. d5 28 14. . . £>b2 15. £>d5 &dl 16. gadl c6T Unzicker 29 Keres 30 9... &e5?! 10. £>e5 de5 11. ДаЗ± Keres; 9 ... £>ce7 10. e5 de5 11. £>e5 £>f6 12. ДЬ5 ®f8! [12. .. сб 13. dc6±; 12.. . £d7 13. #g4! ±] 13. £}c3 £}ed5 14. ДаЗбб Unzicker 31 10. . . £>f6 11. Ad3 0-0 12. £>сЗ сб 13. £>e2 Дg4 14. #d2 gc8 15. ^g5 ДГЗ 16. gf3 cd5 17. ®hl!± £>c4? 18. ggl £>e8 19. ^g7 £}g7 20. gg7 ®h8 21. gg8H— Anderssen 32 И. Дg7? gg8 12. ДГ6 £>c4 13. #a4 #d7 14. ^c4 gg2 15. ®g2 [15. <§>hl Ш- +] #g4 16. ®hl #f3 17. ®gl ДЬЗ - + Anderssen 33 18. £|f5 c4! [18... Ь4?! 19. ggl ДЬб 20 . g4 £>e5 21. Де5 de5 22. gg3 gf7 24. g5 ± f > Anderssen —Zukertort, Berlin (m) 1868] 19. Де2 Ь4 20. Дd4 сЗ 21. феЗ ДЬб 22. g4 £}e5=F Zukertort 34 10... 0-0 11. Ag5! 35 11. e5 de5 38 Mariotti — Gligorid, Venezia 1971 — 12/254 37 9... £f6 10. e5 de5 11. ДаЗ± (Keres) £}a5!cc Unzicker 38 10.. . f6 11. ДГ4 £>c4 12. ^a4 ^d7 13. ^c4 ^f7 14. £>d5 g5 15. ДgЗ Деб 16. ^a4 Дd7 17. #a3 gc8 18. gfel± Cigorin-Stei- nitz, London 1883 39 11. £d5 f6 12. ДГ6 gf6 13. £tf6 ®f8 14. £>g5 £>c4 15. ^h5 ®g7 16. #f7 фЬ6 17. #h5 ®g7 18. #f7 = 40 12... £ac6? 13. Де7 £e7 14. £>g5 ®g6 15. £}f4 ®f6 16. e5!d— Cigorin—Gunsberg, La Habana (m) 1890 41 Cigorin 42 10... ДГЗ 11. gf3A 12. ДеЗ± Keres; 10... Д47 11. e5! £ge7 12. Дg5 de5 13. £>d5 ^c8 14. Де7 £>e7 15. £>e7 фе7 16. Дd7 #d7 17. gels 43 Pachman C52 I 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Дс4 Дс5 4. Ь4 ДЬ4 5. сЗ Да5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 0-0 me d4 43ge73 Ag5 -g’d6 d5 £}d8 @•34 ДЬб £>аЗ •&g6 Де7 <S>e7 'Й’Гб № + 'Й'сЗ2 2 ... &ge7 &g5 d5 ed5 £>d5 d4 h63 de5 hg5 Ad5 Деб!4 Деб3 Йч11 Sdl fe6 ^g5 oo 3 ... &f6 d4 ed4? ДаЗ!- d57 ed5 £}d5 ЙЬЗ Деб f?b7 £>de7 ДЬ5 Ad7 Дсб Дсб 'Й’аб + ДГЗ* 4 d6 ’ 'Й,а4 аб* Ad5 ДЬб de5 ^g4« ed6 Ad7 ДаЗ £ce5 •Й-dl me h3 ± h5“ 5 4}e4 de5 0—О12 Ad5 £)c513 &g5 •Й-е714 •&c2 g6 f4 ДЬб ФЫ d6 f5 T £>e513 6 . . . £e5 0-0 ДаЗ13 d6 Ьсб ^a4 ДеЗ &сЗ &c3 •Й’еб Деб ДdЗ = £>d517 7 ... 0-0 'Й-С21* •g-e?1» de5 &e5 £e5 'Й’еб Ad3 £g4 g3 ДЬб ^аЗ d5 ДГ4 T ^h520 8 d6 d4 Ag421 •^4 ed422 cd4 аб Дd5 ДЬб Дсб Ьсб •Й’еб Ad7 •&c3 £}e7 £a3 0-023 172
6 7 в 9 10 11 12 13 14 9 . . . #b3 de5 Sdl ДГ7 #f7 Bd7 <S>fl T ^.d7 #f624 de5 Ьб28 #f7 ®f7 <3ge7 феб28 10 a4“ ДЪ5 #f3 Ac6 а5 ДаЗ #e2 =F ДЬб!27 дё42» ДГЗ аб Ьсб Да7 #f6 <)e738 11 . . . de5 -Й'ЬЗ31 Ag5 Ad5 Де7 Деб 43e5 T de5 #f6 #g6 4)ge7 Фе7 #c6 #e632 1. е4 е5 2. £>f3 ^св 3. Дс4 Дс5 4. Ъ4 ДЬ4 5. сЗ Да5 6. d4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 12 . . . 0-0 #ьз e5 Sei ДаЗ #Ь5 #a4 Oibd2 ± ed433 d3M #f6 #g6 43ge7 Ь5 Sb8 ДЬб ДЬ738 13 . . . -Й'ЬЗ38 e5 £)c3 ДаЗ!38 Sadi ^d3 &e4 ± dc3 #f6 #g637 £)ge738 0—О40 Se8 #h5 £)e541 14 . . . . . . 4)c3 ДГ7 Ag5 £)d5 ab3 Sa4 ± . . . . . . #e7 #b442 ®d8 <3ge7 #ЬЗ ДЬ4 a543 15 . . . cd444 ed5 ДаЗ48 ДЪ5 Деб ДЬ4 #a4 = <3ge7 d5 £)d5« Деб ДЬ4 Ьсб £>Ь4 #d647 16 . . . ^g54’ •Й'ЬЗ Ag8 de5 0-0 &g582 #f7 ДГ7 =F d6!48 f688 fg5 #f6 de5 ДЬб81 &а5 #f7 Фе7 17 . . . •Й'ЬЗ de534 0-0 Sdl88 а4!87 Ad5 Sd3 ДаЗ ± . . . #d783 de588 ДЬб #e7 а588 Ag4 Деб #f68» 18 . . . 0—О80 #b4 #с4 4)е5 . . . ДЬб! 43a5 £>c4 de5 #e681 1 7. . . £>h6 8. Ag5 «d6 9. d5 £d8 10. «a4 ДЬб 11. £>аЗ сб 12. Де2 Дс7 13. £>c4 #£8 14. d6 Ad6 15. £>b6 gb8 16. «a7 £>e6 [16... £>g4 17. £>h4 £>e6 18. Ag4 £>g5 19. £>f5 £>e6 20. gfdl Дс7 21. £a8 ga8 22. «•aS ®d8 23. gd7 ®d7 24. gdl 1 : 0 Gunsberg- Steinitz, New York (m) 1890/91] 17. Дс1!-|— Cigorin —Steinitz, La Habana (m) 1889 2 15. e5 сб 16. d6 ®f8 17. ДЬЗ+- Cigo- rin—Steinitz, La Habana (m) 1889 3 9... ed4 10. £f7 ®f7 11. «f3± Bilguer; 9... 0—0 10. de5 Деб 11. «h5 h6 12. £>e6 fe6 13. Ah6 gf7 [13... gh6 14. «g6 ®h8 15. «h6 <$>g8 16. «еб-l— Bilguer] 14. gdl± 4 11... £>e5 12. gel f6 13. Ag5+- Un- zicker 3 12. Деб Ьсб 13. «a4 «d5T; 12. c4!? 6 Suhle; 8. e5? d5 9. ДЬ5 £>e4 10. cd4 0-0 11. Деб Ьсб 12. «а4 ДЬб 13. «сб Ag4 14. ДЬ2 Af3 15. gf3 £}g5 16. £>d2 ge8 17. ®hl 4)h3 18. f4 «Ь4Т Morphy—Anderssen, Paris (m) 1858; 14. ДеЗ!? 7 8... d6 9. e5! de5 10. «ЬЗ «d7 11. gel e4 12. £>bd2 ДсЗ 13. £>e4 Де1 14. gel g>d8 15. £>eg5 £>a5 16. £>e5! £>b3 17. £>ef7 «f7 18. £}f7 <g>d7 19. ДЬ5 сб 20. ge7# Bilguer 3 15. gel c5 16. Дс5 0-0 17. Де7+- Bilguer • 8... ed4?! e5!± Bilguer 13 10... de5 11. gdl Ad7 12. Деб Ьсб 13. £>e5± “ 15. «e2 £)f3 16. «f3 «f3 17. gf3 £e5± Unzicker 12 8... £>c3 9. «Ь3±; 8... £>c5 9. «d5 £>e6 10. ДаЗ аб 11. £>d4 b5 12. Ab3“ Bilguer 13 9... ДсЗ? 10. Де4 Да1 11. ДЬ7! + - Keres; 9... £>c3 10. £>сЗ ДсЗ 11. £}g5! (Ke- res) Aal [11... £>e5 12. «c2+-J 12. «h5 h6 13. £f7 gf7 14. Af7 <£>f8 [14. . . <£>h7 15. Ah6+-] 15. ДаЗ± 14 10... &е6?! 11. «h5 £>g5 12. Ag5±; 10... £}e5!? 11. f4 сб 12. fe5 cd5 13. «h5 h6 14. £}f7 «e8!T Keres 15 15. f6 «d8 16. «d2 £>g4 17. £)h7 ®h7 18. h3 Деб 19. hg4 gh8—I- Bilguer; 15. fg6 hg6 16. £>f7 ДебТ Bilguer 13 9. £>f7? gf7 10. Af7 <£>f7 11. d5 £>e7 12. «а4 ДсЗ 13. £>c3 £>c3 14. «c4 £>ed5 15. Ad2 b5 16. «ЬЗ «h4 17. ДсЗ «с4 18. «с4 bc4=F Anderssen 17 15. Де4 £>Ь6 16. «с2 gb8 17. ДЬ7= Bilguer 173
18 8. Ag5?! d6T; 8. &e5! £}e4 — 7... £>e4 18 8... d6 9. de5 de5 [9... £>e5 10. £>e5 de5 11. Aa3 ge8 12. gdl £>d7 13. «ЬЗ «f6 14. gd3 «g6 15. gg3 -Й-hS 16. «a4! Dufresne —Anderssen, Berlin (m) 1859; 16... ДЬб 17. gf3 £>f6 18. gf6+-] 10. ДаЗ ge8 11. gdl £jd7 [11... Ad7 12. £)g5±] 12. «ЬЗ «f6 13. £>g5± 28 15. h4 h6T Bilguer 21 7... ed4 8. cd4 W! 9. e5 de5 10. ДаЗ! ± Cigorin; 8... ДЬб!? — C 51 22 8... Af3 9. gf3 ed4 10. cd4 аб 11. Ad5 £>ge7 12. Дсб £>сб 13. d5 b5 14. «аЗ £>d4 15. «a5 «f6 16. «аЗ Ь4! [16. .. £>c2? 17. «d3 £>al 18. «e2 0-0 19. ДЬ2 «h6 20. Да1± Cigorin—Steinitz, La Habana (m) 1892] 17. «Ь2! [17. «Ь4? £)f3 18. &g2 £h4 19. ®h3 «f 3 20. <£>h4 h6- +] «f3 18. «d4 «g4= Bilguer 23 15. d5 16. ed5 £}d5= Cigorin— Steinitz, La Habana (m) 1892 24 8... #e7 9. de5 de5 10. Sdl 0-0-0! [10... Sd8 11. Sd5 ДЬб 12. ДЬ5 4>f6 13. ДаЗ ^еб 14. £>bd2 £>a5 15. #b4 £>d5 16. ed5 *^d6 17. #b2 #d5 18. c4 ^e6 19. gel f6 20. £}e5± Cigorin, Saburov—Alapin, Schi- ffers, Peterburg 1897] 11. £>bd2 £>h6 12. ДаЗ •^f6= Keres 25 Alapin 26 15. Sd3 Sad8 16. 4^el £}c8^ Cigorin — Steinitz, La Habana (m) 1892 27 Lasker 28 Cigorin; 8. Дg5 £}ge7 [8... £}f6 9. de5 de5 10. ^d8 £>d8 11. £>e5 £>e6 12. Af6 gf6=] 9. de5 de5 10. #d8 £>d8 11. Де7 <g>e7T; 8. ДеЗ Дg4T; 8.. . £>f6T; 8. #b3 ^f6 9. de5 — 8. de5 29 8... ed4 9. cd4 Д^4 10. ДЬ2 #f6^ Charousek—Blackburne, Nurnberg 1896 30 15. de5 'S'eST Swiderski—Gunsberg, Monte Carlo 1904 31 9. #e2? Дg4 10. ДаЗ #f6 11. &bd2 £ge7 12. h3 h5 13. ДЬ5 0-0-0 14. <g>h2 £g6 15. g3 h4 16. hg4 hg3—|- Griinthal — Sohn, Riga 1910; 9. ДГ7? ®f7 10. £>e5 <$>e8! [10... ®f8 11. ДаЗ &ge7 12. #f3 1 :0 Eckl- Schonewald, corr. 1968 — 5/238; 10... <g>e6 11. #g4 фе5 12. Af4+-; 10... ®f6 11. Ag5! + -] 11. #h5 g6 12. &g6 &f6T; 9. £bd2 #f6 10. Дd5 £ge7 11. h3 h6 12. £>c4 0-0 13. £>h2 Sd8 14. £>еЗ Деб 15. £>hg4 '®,g6 16. ^b3 £}d5 17. ed5 £>a5=F Marshall — Blackburne, Ostende 1905; 9. ^d8 £}d8 10. £}e5 Деб 11. ^d2 £e7 12. ДаЗ f6 13. £d3 &g6 14. Sabi ®f7 15. Дd5 Se8=F Cigorin —Pills- bury, London 1899 32 Keres, Pachman 33 6... £>d4 7. £>e5 £>e6 8. £}f7! <$>f7 9. #h5±; 6... b5 (Leonhardt) 7. Дd5! [7. ДЬ5 £>d4 8. £>d4 ed4 9. #d4 #f6 10. e5±; 9... 4)f6oo] ed4 8. #b3 '®rf6 9. e5±J Maroczy; 6 ... ДЬб 7. de5 h6 8. #d5 #e7 9. ДаЗ #e6 10. 'S'dSi Tartakower—Chajes, Karlovy Vary 1923 34 7... d6 8. #b3 [8. cd4?l ДЬб — C 51] #f6 9. e5! de5 10. Sei ДЬб 11. Дg5 Ж5 12. £>e5 £>e5 13. f4 dc3 14. ®hl Дd4 15. £>c3 <$>f8 16. Sadi £>c4 17. #c4 Деб 18. #d4 f6 19. £}e4H— Morphy—Kipping, Birmingham 1858; 7... b5 8. ДЬ5 dc3 9. Дсб dc6 10. #a4 ДЬб 11. 'Й'сб Дd7 12. 'Й'сЗзЬ Tartakower— P. Johner, Baden 1914 35 15. £>e4 d2! [15... ^f5? 16. Ad3 #h5 17. £>g3 #h6 18. £>f5±; 17. £>f6 gf6 18. ef6 Sg8 19. Sadi!? «ТЗ 20. Se7! ®d8 21. Sd7 <g>c8 22. Sd8! £>d8 23. #d7!! <g>d7 24. Af5 фсб 25. Ad7#; 20... £>e7 21. ^d7!! ®d7 22. Af5 <t>e8 23. Дd7 <g>f8 24. Де7# Anders- sen — Dufresne, Berlin 1851; 19... Sg4!] 16. &ed2 0—0± Lasker 38 8. e5? £>ge7 9. ДаЗ 0-0 10. ^d3 d5 11. ed6 cd6 12. £>c3 Af5 13. #e3 Se8 14. £b5 d5 15. Sadi ДЬ4 16. ДЬ4 £>Ь4Т Mar- shall-Janowski, Monte Carlo 1903; 8. 'S'dS c2 9. £}аЗ абД b5=F Bilguer 37 9... &e5? 10. Sel + - 38 10... b5 11. £b5 Sb8 12. ^e3± Bilguer 39 W. Paulsen 40 11... b5 12. £}b5 Sb8 13. #a4 [13. ^e3 Keres] аб 14. &d6! cd6 15. ed6 £>f5 16. Sael! Де1 17. Sei ®>f8 18. ^c6+— Blackburne; 11... Sb8 12. £>d5 £d5 13. Дd5 b5 14. еб! + -; 11... аб 12. <^d5 £>d5 13. Дd5 b5 Rus- kov—Orlov, SSSR 1968; 14. еб! fe6 15. Дсб dc6 16. &e5 #e4 17. #g3±; 11... ДеЗ 12. #c3 0-0 13. Sadi Se8 14. Sfel± 41 15. £>e5 #e5 16. ДЬ2± Lasker 42 9... £f6? 10. £}d5! &d5 11. ed5 £>e5 12. £>e5 #e5 13. ДЬ2 #g5 14. h4! #h4 15. Дg7 Sg8 16. Sfel <$>d8 17. ^g3!! 1:0 Fischer—Fine, USA 1964 43 15. &b4 £b4 16. Sfal± 44 8. £>g5 d5 9. ed5 [9. Дd5? &d5 10. #h5 g6 11. #h6 Деб! 12. 4^e6 fe6 13. ed5 #d5 14. Дg5 Sf8 15. cd4 £d4 16. &d2 Sf5!- + Estrin —Kondali, corr. 1971 — 11/208] £}e5 [9... &d5 10. &f7 ®f7 11. ^h5±] 10. Sei [10. #d4 f6] &c4 11. ^a4 сб 12. ^c4 [12. dc6 b5 13. #b5 £>d6T] #d5 13. #d5 cd5 14. ДаЗ Ad8 15. cd4 h6 16. £tf3 Деб 17. £>c3 0—0^ Bilguer 43 9.. . b5 10. ДЬЗ [10. ДЬ5 ^d5 11. #a4 Дd7 12. ДаЗ Sb8! 13. Дс4 &d4!T; 12. Дс4 ^f5 13. #dl Де6=] £d5 [10... £b4 11. Дd2!±] 11. ^cq7 12. 'S'bS c6= Unzicker 48 10. #b3 £>ce7= 47 Pachman 48 Alapin, Lasker 49 Sokolski; 7. de5 de5 8. ^d8 &d8 9. &e5 ДебТ; 7. #a4 ed4 8. £d4 £ige7 9. Дg5 ^d7 10. Де7 [10. ДЬ5 аб! 11. Дсб £>c6 12. £>сб ДЬ6!Т] 4)d4 11. #а5 £>сб 12. #g5 ^e7 13. 'S’g7 ,Й’е4 14. Де2 *8x5 Т Maroczy 174
50 7... £>ge7 8. Де7 фе7 [8... M7 9. d54—; 8... £>е7 9. £>g5 d5 10. ed5 h6 11. £>f7 <®f7 12. d6±] 9. 0-03 51 JJnzicker; 11... g4 12. £>fd2A Ad5, &c4co 32 12. £fd2 Ag4.'T 53 7... M6? 8. d5+ -; 7... £>d4 8. £>d4 ed4 9. Af7 <g>f8 10. 0-0 fj-e7 11. Дс4 £}f6 12. cd4 £}e4 13. М3 £3f6 14. £,c3± Thomas - Unzicker, Hastings 1950/51; 7... ed4 8. Af7 фе7 9. e5 de5 10. 0—0± Alexander—Yates 1932; 7... #e7 8. d5 £>d4 9. £d4 [9. M4 &d7 10. M5 b6 11. £d4 ba5 12. ДЬ5 ed4 13. Д47 Д47 14. cd4±±] ed4 10. 0-0 [10. M4 Ad7 11. ^aS M4 12. ®fl d3 13. £>d2 М2 14. <£>gl #el 15. £>fl d2 16. Ad2 MIT] ДЬб 11. ДЬ2о5 Keres 34 8. a4 ДЬб 9. a5 <La5 10. ga5 Да5 11. de5 £)h6! 12. e6 [12. ДЬб gh6 13. 0-0 gg8T; 13. ed6 0-0T Keres; 12. 0-0!?] fe6 13. £>g5 c6± Jungwirth—Becker, corr. 1923; 8. 0—0 ДЬб 9. ДЬ5 аб 10. Деб [10. Да4 Да7!] Мб 11. de5 ДебД 0-0-0Т 88 8... £je5? 9. £>е5 de5 10. ДГ7 М7 11. М5± 33 10. ДЬЗ Мб 11. Мб Деб 12. Деб Ьсб 13. £>е5 £>е7^ Duhrssen—Keres, corr. 1935; 10. ДаЗ £>а5 [10... £>h6 11. gdl М4 12. ДЬ5 f6!?oo Hasek-Richter, CSSR 1949] 11. 4}e5 £jb3 12. ab3 #e6 13. Деб ДебТ ± Keres 37 11. gd5 аб 12. £>bd2 M6 13. £fl Деб 14. Дё5 ’B'g6T Lisicin — Rabinovii, SSSR 1940; 11. ДаЗ M6 12. £>bd2 £>ge7T 38 11... £)a5? 12. ДГ7 M7 13. gd8 ®>e7 14. Ag5+-; 11... Дев 12. a5 Дс4 13. M4 M5 14. Ml M5 15. gd5± Aronin; 11... £)h6 12. a5 Да5 13. ДаЗ Мб 14. ДЬ5 Ad7 15. с4± Keres 38 15. £}bd2 43ge7 16. £}c4± Saposnikov — Weltmander, SSSR 1958 •° 9. ДЬ5 аб 10. Да4 M6T; 9- ed6 £>a5 10. M5 £)c4 11. M4 M6T Pfleger—Unzi- cker, Bamberg (m) 1963; 9. £)bd2!? Keres 81 Keres C53 1. e4 e5 2. £}f3 4^сб з • Дс4 Дс5 4. c3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 . . . d4 0-0 a4 de5 •6-f3 a5 gel ± Шб1 ДЬб3 h63 аб4 £}e5 ’Й'еб £}f63 Да7 d68 2 . . . d47 cd4 £c38 ДеЗ18 ДЬЗ •g"d3 0-0 gael12 ± d6 ed4 ДЬб £f68 Ag4“ 0-0 ge8 ДЬ5 3 . . . . . . Дd213 &d2 &сЗ £>e4 да5 0-0 ± . • . ДЬ4 Д<12 £)f6 4}е4 d5 'S’dS 0—014 4 d4 0-0 e5 b4 а4 ДаЗ cb4 йъз ± &e7 ed4?! d318 h618 ДЬб а5 ab4 £}b4 Дс517 5 . - - d518 0—028 Даз £>bd2 £c4 dc6 ЬЗ = • • ДЬб £}d818 d6 <^f6 сб Дс7 Ьсб Деб21 6 . . . 0-0 a4 ДеЗ23 £>bd2 @62 fe3 gf2 = • . . . . d6 аб22 4W4 ^>g4 4}e3 0-0 4}d823 7 . - - ЬЗ gel а4 b428 Aa3 <^bd2 ± . . . £}f6 0-0 аб £id827 &d7 g-f628 8 4}аЗ £)c238 ЬЗ ДП32 <g>h828 £}d831 Деб &g833 9 а4 ДеЗ34 de5 ДЬб = . . . . . . h6 аб g5 de5 cb633 10 d43e e537 Дd538 № ®g3 ДЬ2 -@.C241 Де4 ± £>f6 ed4 4^e438 £|f248 dc3 сЬ2 <^e7 d6 4}g642 11 . . . . . . ДЬ543 cd444 0-0 £>c3 ДеЗ ef6 — • • . . . d5! £e4 ДЬб 0-0 Ag4 f5 £ic343 175
1 4. •. f5?! 5. d3 £>f6 6. b4 ДЬб 7. a4 аб 8. 0-0 d6 9. £>bd2 *Йе7 10. ДаЗ± Keres; 4 ... ДЬб 5. d4 ^ e7 — 4... ^e7 2 5... ed4 6. e5 ^g6 [6... £>e5? 7. #e2 d6 8. cd4+-] 7. cd4 #g2 8. ggl ДЬ4 9. £>сЗ #h3 10. Af7± Bilguer 3 6... d6 7. Ag5 ^g6 8. de5 de5 9. £>e5! #g5 10. £f7 #c5 11. Ad5 &f6 12. £>h8 Ag4 13. ^b3+- Bilguer 4 7... d6? 8. a5+- 5 10... #f6 11. #f6 £>f6 12. e5± Keres 6 13. ДГ4Д e5± Euwe 7 5. 0-0 £f6 — C 50/6; 5. .. Ag4 — C 50/7 8 7. h3 £f6 8. £>c3 0-0 9. 0-0 £>e4 10. 4}e4 d5= Keres 9 7. . . Ag4 8. ДЬ5! Af3 9. gf3 ^h4 10. 0-0 0-0-0 11. Деб Ьсб 12. a4?’ a5 13. gbloo: 12. Ь4Д a4!± 10 8. 0-0?! Ag4 9. ДеЗ *Йе7 10. #d3 0-0-0 11. a3 ghe8 12. £d2 ДЬ5 13. f3 d5T Maroczy—Perlis, Wien 1908 11 8... £>e4 9. £>e4 d5 10. ДЬЗ de4 11. £}g5± Keres 12 12... h6 13. &d2 Ag6 14. f4 [14. d5!? £}e5 15. *Йе2 Keres] d5 15. f5± Leonhardt— Teichmann, London 1904; 12... Ag6 13. Ag5 h6 14. ДЬ4 ДЬ5 15. £>d5 g5 16. £>g5± Leon- hardt—Maroczy, Karlovy Vary 1907 13 7. $fl Да5! [7... Ag4 8. ^a4 аб 9. Ad5 ^d7 10. ДеЗ £>ge7 11. h3 ДГЗ 12. gf3 b5 13. ^ЬЗ Да5 14. ДГ7+- Keres; 7. . . ^d7 8. #a4 Да5 9. d5 £>e5 10. ДЬ5 сб 11. £>e5 cb5 12. *Йа5 de5 13. £}сЗ аб 14. a4 ba4 15. ga4±] 8. ^a4 аб 9. Ad5 [9. d5 b5 10. ^a3 bc4 11. dc6 ДЬ6=] ^d7 10. ДеЗ ДЬ6= Keres; 7. £c3 £f6 8. Ag5! h6 9. Af6 Ш6 10. 0-0 ДсЗ 11. ЬсЗ Ag4 12. gel ДГЗ 13. ^f3 ^f3 14. gf3±fEB Unzicker 14 13. £>c3 ^d6 14. d5 £>e5 15. &e5 ^e5 16. gfel± Unzicker 18 6... £>e5 7. £>e5 ^e5 8. f4! dc3 9. ®hl cb2 10. fe5 bal^ 11. ^d5!+-; 6... dc3 7. £>c3 d6 8. £d5 ^d7 9. Ь4 ДЬ4 10. &b4 £>b4 11. 'Й’ЬЗ £>сб 12. ДЬ2+- Bilguer 16 7... d6 8. Ag5 f6 9. ef6 £tf6 10. £>bd2± Keres 17 13. £}c3± Rossolimo—Evans, Hastings 1949/50 18 6. a4 аб 7. d5 £>b8 [7... £>d8 8. d6 #d6 9. ^d6 cd6 10. £>аЗ Дс7 11. Ad5 £>c6 12. &c4 b6 13. b4 gb8 14. b5 &a5T Estrin-Pro- horovid, SSSR 1959; 8. 0-0 d6 9. &bd2 Ag4 10. Де2 £}f6= Euwe] 8. d6 ^d6 9. ^d6 cd6 10. £}g5 £}h6^ Keres 19 6. . . £>b8 7. d6 #d6 8. #d6 cd6 9. £>g5 [9. £>a3 £>f6 10. Ad5 £>d5 11. ed5 f6=F Bosch- Ahues, Bad Nauheim 1936] £}h6 10. a4 £}c6 11. b4 f6 12. £f3 £f7 13. a5 Дс7 14. £>a3^ Haberditz 20 7. d6 cd6 8. £>a3 £>f6 9. ^d3 аб 10. Ag5 h6 И. ДЬ4 [11. Af6 'ЙГб 12. gdl Дс7 13. Ad5 £}e6 14. g3 gb8=F Medina—Aljehin Gijon 1945] £>e6 12. Ag3 &h5T 21 13. ^e2 0—0= Becker—Ahues, Munchen (ol) 1936 22 7... a5 8. ДеЗ Да7 9. £bd2 £f6 10. d5 ДеЗ 11. fe3 £>d8 12. *Йе1 0-0 13. h3 g6 14. ^h4± Neumann—Swiderski, Barmen 1905 23 8. a5?! £>a5 9. ga5? Да5 10. #a4 b5 11. #35 bc4— + Gunsberg—Aljehin, Peterburg 1914; 8. b4 &f6 [8... Ag4?! 9. a5 Да7 Keres- Nej, Parnu 1971 - 12/255; 10. b5 ab5 11. ДЬ5 ±] 9. ДаЗ Ag4 10. b5 £a5 11. £bd2 £e4!T Rossetto—Euwe, Buenos Aires 1947 24 8... Ag4?! 9. d5 £>b8 10. a5! ДеЗ 11. fe3 &f6 12. £>bd2 £bd7 13. ^el £>c5 14. 'ЙЫ Дс8 15. b4 £>cd7 16. £>h4± Aljehin- Tarrasch, Mannheim 1914 28 13. h3 сб 14. Да2 Дс7 15. b4 Ad7= Aljehin —Salwe, Karlovy Vary 1911 28 10. £>a3 ®h8 11. £>c2 [11. Ad5 ed4 12. cd4 £>b4 13. Ag5 h6 14. ДЬ4 gg8 15. ДЬЗ g5 16. Ag3 £}h5=F Paoli — Zuidema, Le Havre 1966] &g8 12. 4^еЗ Да7 13. £>d5 #d8= Conte- dinni —Euwe, Leipzig (ol) 1960; 10. ДеЗ ed4 11. Ad4 £d4 12. cd4 Деб 13. &bd2 £h5 = Christoffel —Smislov, Groningen 1946; 10. Ag5 h6 11. ДеЗ [11. ДЬ4 фЬ8Д gg8, g5 Aljehin] ^d8! 12. de5 [12. Ad3 ge8 13. &bd2 Да7 14. ^c2 ed4 15. 4}d4 £}e5=F Tarrasch—Aljehin, Baden 1925; 15. cd4 £b4 16. 'ЙЬЗ £d3 17. #d3 £e4 18. £e4 Af5 = ] de5 13. ДЬб cb6 14. Ad5= Unzicker 27 10... h6 11. ДаЗ &d7 12. b5 £>d8 13. £>bd2 Ж6 14. ДЬЗ £>e6 15. a5!± Keres- Bernards, corr. 1935; 10... ®h8!? 28 13. £}fl £}e6 14. £}e3± Simagin—Cerni- kov, corr. 1948 29 9... £>d8?! 10. ДП £>e8 11. £>c4 f6 12. a4 сб 13. £>b6 ab6 14. <ЙЬЗ 15. #b6± Tartakower—Euwe, Venezia 1948 30 10. Ag5 £d8 11. ДЬ4 h6 12. ДП g5 13. Ag3 £}h5= Gallego—Euwe, Gijon 1951; 10. ДЬЗ £>g8 11. £>c4 &a5!=; 10. ДП ed4 12. £>d4 £>d4 13. cd4 d5!oo Keres 31 10. . . ed4 11. cd4 £>e4 12. &e3 #d8 13. £}d5± Unzicker 32 12. de5 de5 13. £>e5 ДЬЗ 14. £>f7 £>f7 15. gh3 £}e5=F Keres, Pachman; 12. Ad3 ^g8 13. &e3 f6 14. £>d5 <ЙТ7 15. £>b6 [15. c4 Ad4 16. £}d4 ed4 17. Дс2 сб 18. £}f4 c5 19. ^d3 g5!=F Rossolimo —Euwe, Gijon 1951] ab6= Unzicker 33 13. £>e3 f6 14. £>d5 ^f7 15. c4 Да5 [15. . . c5!? Keres] 16. ge2 &c6 17. ДЬ2 ed4 18. £>d4 £}d4 19. Ad4 ^d7± Bouwmeester— Euwe, Nederland 1952 34 10. £a3 g5!? 11. de5 de5 12. &h2 g4! 13. hg4 gg8 14. g5 hg5 15. ДеЗ ДеЗ 16. ge3 gh8=p Honfi —Damjanovic, Sarajevo 1966 — 1/160 38 13. £}h2= Unzicker 176
38 5. 0—0 &е4 6. d4 ed4 7. cd4 d5 [7... Де7 8. d5 £>b8 9. gel £>d6 10. Ad3 0-0 11. £>c3±; 7... ДЬб 8. gel 0-0 9. ge4 d5 10. Дd5 ^d5 11. £>c3 #d8 12. d5 ДГ5 13. gf4 £>e7= Unzicker] 8. dc5 [8. ДЬ5 ДЬб 9. £>e5 Дd7 10. £>d7 $d7 11. f3 &d6 12. gel ®f8=F Bilguer] dc4 9. ^d3 [9... #e7 10. ,Й'с4 4}c5=F Baird—Marco, Wien 1898] 10. gel ^e2 11. ge2 ДГ5 12. £>c3 0-0-0 =F; 5. #e2 0-0T Unzicker; 5. d3 d6 [5. . . d5 6. ed5 £>d5 7. 0-0 0-0 8. gel ДЬб 9. £>e5 £>e5 10. ge5 ДГ2 11. ®hl £>f6 12. Ag5± Steinbiihl er—Steinitz, Manchester 1874] 6. £ibd2 [6. Ь4 ДЬб 7. a4 a6!? = Unzicker] a6= Unzicker 87 6. Ь4 ДЬб 7. Ь5 [7. e5 d5] £>a5 8. ДdЗ d5 9. e5 £>e4 10. cd4 Дg4 11. ДеЗ £>c4T Unzicker; 6. cd4 — C 54; 6. 0—0 — C 55/11 38 6. .. £>g4 7. ДГ7 <8>f7 8. £>g5 фе8 9. ^g4 £>e5 10. #e4 #e7 11. 0-0 h6 12. cd4 Ad4 13. '®,d4 hg5 14. £}c3±Q Bilguer 38 7. cd4 ДЬ4 8. Дd2 Дd2 9. £>bd2 d5 10. Ad3 f5 11. 0-0 0-0= Bilguer 40 7... f5 8. cd4 ДЬ4 9. £>bd2±Q Bilguer 41 11. £>g5? &d5 12. £>f7 0-0!! 13. £>d8 ДГ2 14. <g>h3 d6 15. e6 £>f4 16. ®g4 £>e6- + Hoffmann—Petrov, Warszawa 1844 42 13. £}bd2 сб 14. gadl± Bilguer 43 7. b4 £}e4 8. bc5 dc4 9. cd4 Дg4 10. ДеЗ ^d5 11. h3 ДЬ5 12. g4 Дg6 13. h4 0-0-0T Bilguer; 7. ef6 dc4 8. fg7 gg8 9. Дg5 f6 10. ^e2 ^e7 11. ДГ6 ^e2 12. фе2 d3 13. ®dl Дg4=F Bilguer 44 8. £>d4 Ad7 [8... 0-0!? Bilguer] 9. Деб Ьсб 10. 0—0 f6!^ Boutteville—Larsen, Le Havre 1966 — 1/154 48 13. ЬсЗ '$,f6= Steinitz—Schiffers, Wien 1898 C54 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Дс4 Дс5 4. c3 &f6 5. d4 ed4 6. cd4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 . . . d5 @,d4 Ag5 £jbd2 £)e4 d6 £>d6e ДЬ4Х £>e4? &e7 £>f6 £lg63 0-04 Де7 cd6 ± 2 . . . ed5 £>c3‘ ЬсЗ Af7« •йьз ЙсЗ d5! Cjd5 &c37 ДсЗ8 № Деб Ad5" 3 £}c3“ ed5 0-0 ЬсЗ J_f414 <15 £d5 £jc3" Де718 ± 4 . . . 0—0" ЬсЗ cb418 Sei" Ag52® •Йе221 Af4 4}e4 £>c3" d5!17 dc4 £>e7 f6 Ag4" <§>f7" ± 1. e4 e5 2. 3 £>c6 3. Дс4 Дс5 4. сЗ &f6 5. d4 ed4 6. cd4 ДЬ4 7. £>c3 £>e4 8. 0-0 ДсЗ 9. d524 9 10 11 12 13 14 15 16 17 5 Да5* dc6 Ьсб28 £ie5” £>d62» 'S'g4 #f62» b4!" #e5 ^.f4 Sael ®f8 Ag5 ^g6 J.e7 ®g8“ ± 6 Ъе5 ЬсЗ 4l}c4 'S'd4 f5»« •g-c4 d6 &d4 0-0 f3 £ic533 Sei ®h8M £a3 b6 Д.аб« от 7 Af6 gel 4de788 Se4 d6 Ag5’7 £g5" £>g5 0-03» ^>h7 ®h7 -ЙЬ5 <S>g8 Sh4 f540 -ЙЪ7" ф£7« = 8 . . . Af5 Se7« 'Й'е? ^f8 Sf8 T 9 . . . . . . . . . . . . h6! ДЬ5" ^d7« 'Йег43 J.b547 ^b5 •&d7« ^•e2" <g>f 8“ T 1. e4 e5 2. £>f3 £»c6 3. Дс4 Дс5 4. сЗ £>f6 5. d4 ed4 6. cd4 ДЬ4 7. Ad2 7 8 9 10 11 12 13 14 15 10 . . . ДЬ4 &f732 ЙЬЗ <^e533 ^b4 ^a3!55 £>f3 <^e431 4}b4 ®f7 d5 феб34 c5 cd4 ± 11 . . . £>bd2 4^e4” &e237 0-0-0 h3 gf3 ^c4 <§>bl“ Ad2 4}e4 d5 0-0 -&g4 Af3 dc4 ,Й’Ь4 ± 12 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 177
7 8 9 10 11 12 13 14 15 12 . . . ed5 •©•ЬЗ»’ 0-0 gfel»1 а4вз a5‘» £ЬЗ . . • d5 4}d5 ^ce7’° 0-0 c6‘2 ^b684 •©ЬЗ Sd8” = 1 6... ДЬб? 7. d5 £}е7 8. e5 £>g4 9. d6!±Q Keres 2 7. £>bd2 £>e4 [7. . . d5!? Keres] 8. 0-0 4}d2 9. gel Де7 10. &d2 (Ginguta—Dumitru, corr. 1968) d5=F Keres 3 10... c5 11. #e3! d6 12. ДГ6 gf6 13. £>bd2 0-0 14. £>e4 £>g6 15. #h6±; 10... £>eg8 11. £bd2 Де7 12. gel d6 13. £>e4± Keres 4 11... h6 12. gel ®f8 13. £d3 Де7 14. £g6hg5 [14. . . fg6 15. £>e5 #e8 16. #d3 + -] 15. £>e5 fg6 16. &g6 ®f7 17. ge7! ®g6 18. #d3 ®h6 19. h4 g4 20. h5 £>h5 21. #f5+- Marshall—Burn, Ostende 1905; 11... Де7 12. gel 0-0 13. h4±T> Keres 5 Bilguer 8 9. £g5 #d6 10. £>сЗ ДеЗ 11. ЬсЗ 0-0 12. #c2 Деб 13. ДdЗ h6 14. Дd2 £>b6 15. gbl gad8=F Linschoten—Dietrich, Wien 1911 7 9... ДеЗ 10. ЬсЗ 0-0 11. £>g5 ДГ5 12. #f3 Деб 13. ДЬЗ h6 14. 14. h4± Keres; 11. .. h6!?; 9... Деб 10. #e2 [10. Дd5 Дd5 11. #e2 Де7Т; 10. #ЬЗ £a5 11. #a4 Дd7 12. ДЬ5 £>c3=F Keres] ДеЗ [10... 0-0 11. £g5?! ge8? 12. £e6 fe6 13. #f3!±; 11... £>d4!T; 11 Дd2 h6±] 11. ЬсЗ £>c3 12. #el £d5 13. ДаЗ аб 14. gel #d7 15. #e2 <g>d8 16. £>e5 £>e5 17. de5 £>f4 18. #f3 Дс4 19. gc4 £}e6 20. фе2 фе8 21. gdl [21. #Ь7 gd8!] #Ь5 22. #e4 gd8=f Unzicker 8 10... Де7 11. h4 0-0 12. £>g5± Keres 9 11. #ЬЗ Да1 12. ДГ7 <g>f8 13. ДаЗ £}e7 14. &g5 #d4 15. Дg8 #f4- + 10 Unzicker 11 Greco 12 9... £>b6 10. gel Де7 11. ДЬЗ 0-0 12. d5 £>a5 13. Дс2 £>ac4 14. #d3 f5 15. ДЬЗ £d6 16. ДГ4 £d7 17. #e3 gf7 18. £d4 £tf6 19. gadl± Steinitz—Blackburne, Nurnberg 1896; 9... Деб 10. Дg5 Де7 11. Дd5 [И. Де7 £се7 12. £>е4±; 12. #ЬЗ± Keres] Дd5 12. £>d5 #d5 13. Де7 &е7 14. gel f6 15. #e2 #d7 16. #e4! [16. gacl сб 17. d5! cd5 18. £d4 <g>f7 19. £e6 ghc8 20. #g4 g6 21. £g5 фе8 22. ge7!H— Steinitz—Bardeleben, Has- tings 1895; 16. . . ®f7=] сб 17. ge2 <g>f7 18. gael £>d5 19. #h4± Keres; 9... ДеЗ 10. ЬсЗ 0—0 11. #c2± Unzicker 13 10.. . ДеЗ? 11. #ЬЗ Да1 12. ДГ7 ®f8 13. ДаЗ &e7 14. ДЬ5 g6 15. &g5 #e8 16. gel + - 14 Bilguer 15 8. d5 ?! (Alapin) £>c3 9. ЬсЗ ДеЗ 10. Дd2 #e7 [10... Дd2 11. #d2 £>e7T Znosko- Borovski] 11. фП Да1 12. #al 0—0=F Keres 18 8... 0-0?! 9. d5 ДеЗ 10. ЬсЗ £}e7 11. gel 12. d6± Spielmann—Cohn, Karlovy Vary 1907 17 9... Да5? 10. gel &e7 [10... ф£8 11. £g5 d5 12. #f3+-] 11. &g5 0-0 [11.. . d5 12. ДаЗ+-] 12. #h5 + -;9... ДеЗ? 10. ДаЗ! [10. #ЬЗ Да1? 11. ДГ7 ®f8 12. Дg5 £>е7 13. £>е5 Дd4 14. Дg6 d5 15. #f3 Д£5 16. Д£5 Де5 17. Де6+- Bilguer; 10... d5 11. Дd5 0-0 12. Д£7 gf7 13. £>g5 Деб 14. #е6? #d7!T; 14. #сЗ! gf6 15. £еб ge6 16. #с4±; 12... фЬ8 13. #сЗ gf7 14. #ЬЗ± Keres] d5 [10. .. d6 11. gel Да5 12. #a4 аб 13. Дd5 ДЬб 14. gc6! Дd7 15. gel ф£8 16. gd6!+-; 10... £>e7 11. #b3 d5 12. #c3 dc4 13. gfel Деб 14. Де7 фе7 15. £>g5 h6 16. £>e6fe6 17. d5! + -] 11. ДЬ5 Да1 12. gel Деб 13. #a4 gb8 14. £}e5+— Corte—Bolbo- chan, Parana 1946; 9... Де7 10. d5 £}a5 11. d6 cd6 [11... Дd6 12. gel Де7 13. ДГ7 ф£7 14. #d5 ®f8 15. £>g5 #e8 16. #a5+-] 12. ДГ7 ф£7 13. #d5 ф£8 14. &g5± Keres 18 10. ДЬ5?! Де7 11. Дсб Ьсб 12.£е5 Дd7 13. f4 0-0 14. f5 f6 15. £g6 hg6 16. fg6 Де8 17. #h5 Дg6 18. #g6 #e8=F 19 11. d5 £>e7 12. ДЬ2 #d5=F Keres; 11. b5 £}e7 12. ДаЗ 0-0! 13. #e2 ge8T Keres 20 12. ^e2 (Bogoljubov) Деб 13. Дg5 ^d5 14. Де7 фе7 15. #c2 f6 16. &g5! fg5 17. ge5 #d4 18. gael gae8 19. ge6 ®d7 20. gdl ^dl 21. ^dl феб 22. ^g4= 21 13. ДГ4 0-0 14. ^e2 £>d5 15. ^c4 фЬ8Т Leonhardt—Perlis, Wien 1908 22 13... fg5 14. #c4±-> Keres 23 15. #c4 £d5 16. &d2! [16. Дс7 '»d7 17. ДgЗ ДГЗ 18. gf3 ghc8^ Collijn; 16... gc8! 17. Дd8 gc4T Keres] Деб 17. Ag3 ge8 18. £}e4± Saharov 24 Moller; 9. ЬсЗ?! d5 10. ДаЗ dc4 11. gel Деб! [11.. . f5 12. &d2 <g>f7 13. £e4 fe4 14. ge4 'Мб 15. Steinitz—Lasker, (m) 1894] 12. ge4 #d5 13. #e2 0-0-0 14. £>e5 ghe8 15. £}c6 'Й'сбТ Steinitz—Lasker, (m) 1894 25 9... £d6 10. dc6 ДГ6 [10. . . £c4 11 ^e2 ^e7 12. ^c4 Да5 13. Дg5 f6 14. gael Де1 15. gel #el 16. &el fg5 17. M4 <g>f7 18. cb7+- Bilguer] 11. gel <g>f8 [11. . . Де7 12. Дg5 f6 13. &e5! fe5 14. ge5 &f5 15. ^h5 g6 16. gf5! gh5 17. ДГ7 <g>f8 18. ДЬб#; 16... Ag5 17. gel Де7 18. ДГ7+ - Unzicker; 13... ®f8 14. cd7 Дd7 15. £d7 #d7 16. ДЬ4±] 12. cb7 ДЬ7 13. ДЬЗ± ; 9... &a5 10. ДdЗ £c5 11. ЬсЗ £d3 [11... 0-0 12. ДЬ7 фЬ7 13. &g5 &>g6 14. ^g4 f5 15. ^g3 ®f6 16. c4+-] 12. #d3 0-0 13. £>g5 g6 [13... f5 14. d6!±] 14. #113 h5 15. £e4± 178
Bilguer; 9... <Le7 10. ЬсЗ £jd6 11. ДЬЗ 0-0 12. c4 b6 13. ДЬ2 £>e8 14. Дс2 £)g6 15. «-d3 d6 16. £d4± MSller 28 10... dc6 11. #34 ДЬб 12. ДГ7 <§>f7 13. йе4 S’dS [13... h6 14. £>e5 <£>g8 15. £>g6 gh7 16. Ag5! hg5 17. gadl + - Bilguer] 14. £)g5 ®f8 15. £}h7 ®g8 16. £>f6 gf6 17. ЙИ6 <$>f8 18. ДИ6+ - Bilguer; 10... 0—0 11. ^d5 £>d6 12. Ad3 ДЬб 13. ДЬ7!± 27 11. Йа4 ДЬб 12. Д£7 <§>f7 13. Йе4 d5 14. Йа4 ge8 15. Йеб Деб=р Maroczy—Janow- ski, Karlovy Vary 1907 28 11.. . 0-0? 12. £}f7 gf7 13. ДГ7 ®f7 14. ЙЬ5+ — 28 12... 0-0? 13. Ag5 «•ев 14. Д£6+- 30 Mdller 31 18. Ad6 ДЬ7 19. ЙЙ7 h5 20. Дс5± Bilguer 32 11... £>cd6? 12. Wg7 Ж6 13. Й£6 £>f6 14. gel £>fe4 [14... ®>f8 15. ДЬб ®g8 16. ge5 £jfe4 17. gael f5 18. ge7+-; 16... £>de4 17. gael d6 18. gle4 de5 19. ge5 Д£5 20. gf5 £je4 21. ge5+-; 14.. . ®d8 15. Ди5 £>de8 16. £e5 gf8 17. £>g4±] 15. £jd2 f5 16. f3±; 11... 0—0 12. Йе4 £)d6 13. -g-d3 £}e8oo Mieses—Siichting, Wien 1908 33 14... £>f6 15. Ag5S Keres 34 15... ge8 16. ДаЗ gel 17. gel £>a6 18. ЙЬ5± Schlechter—Meitner, Wien 1899 38 18. &d4 -gt-g5 19. Дс5 dc5 20. Йе5о5 Romanov—Kotkov, corr. 1964; 19... bc5!? Unzicker 38 10... 0-0 11. ge4 £>e7 [11... £>a5?! 12 . ДdЗ d6 13. g4 c5 14. g5 Де7 15. Ad2 b6 16. Йе2 Д£5 17. gel c4 18. Дс2 ge8 19. Да4 Ad7 20. Ad7 Йd7 21. £)h4! + - Thomas- Markwell, corr. 1966 — 1/161] 12. d6 cd6 13. -»d6 £>f5 14. -g-d5 d6?! 15. £>g5 Д§5 16. Ag5 Йс7 17. fj-d3 Ad7 18. g4 h6 19. Д£4± Keres; 14... £}e7= 37 12. g4 (Schlechter) 0-0 [12... h6?! 13. h4S Bilguer] 13. g5 Де5 14. £>e5 de5 15. ge5 £}g6 16. gel &d7T Keres 38 12... 0-0 13. ДГ6 gf6 14. «-d2 &g6 15. gael± Spielmann—Duras, Karlovy Vary 1904; 12... ДГ5 13. ДЬ5 ®>f8 14. gf4± 38 13... Д£5? 14. -g-f3! Йd7 [14... 0-0 15. ge7 Йе7 16. #f5+-; 14... Де4 15. Й£7 ®d7 16. Йеб <фе8 17. #64 -g-d? 18. gel + -] 15. ДЬ5! Й’Ьб 16. #f5+- 48 16... f6 17. g4! ge8 18. Ad3 <g>f8 19. ЙЬ8 £)g8 20. ДЬ7 ®f7 21. Ag6! ®>f8 22. ДЬ7= Keres 41 17. gel £)g6 [17... ge8 18. ЙЬ7 ®f7 19. gh6±] 18. gh3 gf6! [18... f4? 19. ge6! + —; 18... £)f4 19. ЙЬ7 ®f7 20. ghe3!+-; 18... Й£6 19. ge6! Деб 20. de6 gfd8 21. ЙЬ7 ®f8 22. gg3 £e7 23. ЙЬ8 £}g8 24. gg7! #g7 25. e7!+-] 19. #h7 <g>f7 20. ge6 £}f8 21. ЙЬ5 g6 22. She Деб 23. de6 ge6 24. Деб Феб 25. -&g7 f4-+ Keres; 17. g3 Ad7 18. gel gf6 19. ge7 Йе7 20. ЙЬ8 <£f7 21. Йа8 Йе1 22. &g2 f4T; 17. Де2 ge8 18. gel [18. ЙЬ8 ф£7 19. ДЬ5 <Lg6=; 18. ЙЬ7 <£f8 19. gh6 £>g8=] <®f8 19. ДЬ5 Ad7 20. ge6 ДЬ5 21. gf6 gf6 22. ЙЬ6=; 17. gh3 f4! [17... Ad7? 18. gel gf6 19. ЙЬ7 <g>f7 20. gg3 £g6 21. ge6! Деб 22. de6 <®>f8 23. e7! фе7 24. &g7 фе8 25. gg6 1 :0 Keres— Kunerth, corr. 1935] 18. #h7 [18. g4?! Ag4 19. Й84 Йс8Т Cambell—Mendoza 1946] ®f7 19. ЙЬ5 <®g8 [19... <£f6? 20. g4! g5 21. ЙЬб £)g6 22. Ad3 gg8 23. gh5!+-] 20. ЙЬ7 ф£7= Keres 42 18. gh6 gg8 [18... ge8 19. Де2!±] 19. gel [19. Де2 ®f8 20. ДЬ5 g6T Keres] Й£8 [19... Ad7? 20. gee6! Деб 21. de6 фе8 22. gg6 сб 23. gg7+- Keres; 21... £>f8 22. gf6 фе8 23. Й’ЬЗ g6 24. ЙЬ7 Йс8 25. gg6! gf8 26. gg74— Unzicker; 19... <3?f8 (Bogo- ljubov) 20. gh3 Дd7 21. ghe3 £>c8 22. Ad3 ЙГ6? 23. Д£5!+ —; 22... g6 23. h4 gg7 24. ЙЬ8 gg8 25. ЙЬб? <£>f7 26. ge6 ЙГ8- + ; 25. ЙЬ7= Keres] 20. ДЬ5 gh8 [20. .. сб 21. Де2! фе8 22. gd6±] 21. ЙЬ8 gh6 22. ЙЬ7 ®f6 23. ge7 Йе7 24. ЙЬб фе5 25. ЙеЗ ф£6 26. ЙЬб ®f7 27. ЙЬ7 = 43 15. gh4?l ge8 16. ^g5 [16. ЙЬ5 £)g6 17. £>g5 Й£6+; 17. gd4 ge5 18. f4 (Andersson —Johansson, Sverige 1969) £}f4! 19. gf4 Ag6! 20. £>f6 ЙГ6Т] £ig6 17. gh5 Йd7 18. h3 ^e5T 44 14. Йе2 hg5 15. gael Деб! 16. de6 f6=F; 14. ЙЬ5 0-0 15. gael 4)f5!T 48 14. .. сб?! 15. ^f7! [15. dc6 0-0! =F] <£>f7 16. Й£3 ®g6 17. Ad3!± Keres 48 15. Ad7 ЙЙ7 16. Йе2 — 15. Йе2 47 15... ®f8 16. gael ^>g6 [16... £>d5 17. ^)f7! <®f7 18. Дс4 сб 19. ge7 <&g8 20. Й£3± Unzicker] 17. £>f33 48 16... <£>f8 17. gaeli 48 17. ЙЛ7? <S>d7 18. £>f7 ghf8- + ; 17. ЙЬ7 0-0 18. gael [18. £tf3 gfb8T] £>g6 19. £>f3 gfb8T 88 18. <£>f7 19. gel £jg8! 20. ge6 ф£8! 21. f4 £>f6 22. ge7 ge8!-+ Barczay- Portisch, Hungary 1969 — 7/232; 18. 4)f3 ^jdST Unzicker 81 7.. . d5 8. ed5 Ad2 [8... £jd5 9. ДЬ4 £>cb4 10. ЙЬЗ Йе7 11. фП± Keres] 9. Йd2 ^jd5 10. 0-0 0-0 11. £>c3± 82 9. ЙЬЗ d5 10. ЙЬ4 dc4 11. 0-0 Йd6= Keres 83 11. ЙЬ4 ge8= Pachman 84 11... ®f6 12. ЙЬ4 c5 13. Йа4 ЙЬб [13... Йе8 14. ЙЙ1 ^ig5 15. f4 £>e6 16. £>сЗ g6 17. £}d5 &g7 18. 0-0 cd4 19. f5+- Albin — Tarrasch, Dresden 1892] 14. £)c3 gd8 15. £je4 de4 16. £}c4 ЙЬ4 17. ЙЬ4 cb4T Unzicker; 12. f3!± Krause 88 Keres; 13. Йа4 ЙЬ6^ Krause и» 179
88 9. d5!? £}d2 10. ^d2 &e7 11. d6 cd6 12. 0-0-0 Keres 57 10. Ad5 #d5 11. 0-0 [11. &c3 #d8 12. d5 £}e7 13. 'S’bSi Rossolimo—Dunkel- blum, Dubrovnik (ol) 1950; 11... ^66!?=] 0-0 12. &c3 #d8 13. d5 £e7 14. &e5± Bilguer; 14. 'ftbSi Keres 58 Mednis—Fischer, USA (ch) 1964 58 10. 0-0 0-0 11. &e5 [11. &e4 Ag4T; 11. h3 &b6T; 11. gel £|b6T; 11. #C2 £b6 T] £>d4 [11... £>ce7!? Unzicker] 12. £>b3 &b3 13. Ad5 £>al? 14. Af7 ®h8 15. #h5! h6 16. gdlH— Bilguer; 13... ^£6! = Bilguer 88 10... Деб 11. «Ъ7 &a5 12. ДЬ5 <g>f8 13. 'Й’аб сб 14. Да4 Дс8 15. 'S'dSi Bilguer; 10... £>a5 11. 'Й,а4 сб [11... £}c6 (Tarrasch) 12. &e5 0-0 13. £>c6 Ьсб 14. 0-0±] 12. Ad5 ffd5 13. 0-0 0-0 14. gfel±; 10... 0—0 (Bronstejn) 11. Ad5 &a5 12. Д£7 gf7 13. #c3± 81 12. £}e5 сб 13. a4 #c7 14. £>e4 £>f5!? 15. Ad5 cd5 16. ^d5 gd8 17. gael gd5 18. gc7 £}d4? 19. £}f7± Belov—Forintos, Lipeck 1968 - 5/240; 18... f6! = 82 12... £}b6 13. Ad3 £>c6 14. gael! [14. ^c2 h6 15. ^c5 Деб 16. Де4 Ad5 17. gael ge8 18. ЬЗ Деб!^] ®h8 15. gc5?! Rossolimo — Portisch, Wijk aan Zee 1968 — 5/239; 15. ДЬ1!± 88 13. &e4 (Tarrasch) £>b6 [13... #Ь6?! 14. &сЗ 'ЙЬЗ 15. ДЬЗ±С Bogoljubov—Euwe, (m) 1941] 14. &c5 [14. Д£1 Деб] £c4 15. ,Й'с4 b6 16. £}d3 ДЬ7 = Tarrasch—Rubinstein, Berlin 1918; 16... '®,d6= Keres, Pachman; 13. £>e5 m>6 14. Ad5 £>d5 15. «Ъ6 [15. #d3?! ,Й’Ь2 16. £}e4 ’Й'ЬбТ] ab6= Nyholm—Opoden- sky, Baden 1914 84 13... b6? 14. £>e5 ДЬ7 15. a5 gc8 16. &e4 17. аб! Да8 18. 'S'lBi Rossolimo— Reissmann, San Juan 1967 — 3/250; 13... a5 14. £>e4 Af5 15. £>g3 Ag6 16. £>e5 £>b4 17. ftg6hg6 18. ge5± Gligoric—Kramer, Amster- dam 1950; 13... £>g6 14. a5 gb8 15. £>e4 Д£5 16. &c5 b6 17. £>a6 gc8 18. &b4± Tarrasch- Schlechter, San Sebastian 1911; 13... 14. Ad5 ^d5 15. #d5 cd5 16. £>b3 f6 17. gael Ad7= Leonhardt—Rubinstein, Pistyan 1912; 13... #c7 14. gael «Т4 [14... £>f4? 15. £>g5 £}eg6 16. ge8l! ge8 17. ДГ7 ®h8 18. Де8 £>e2 19. фЫ £>cl 20. £>f7 ®g8 21. £>h6 <3?f8 22. ^g8H— Schiffers — Harmonist, Frank- furt am Main 1887] 15. £}e4 Д£5 16. £>c5 b6 17. £>d3 Ad3 18. Ad3 gad8= Schlechter - Breyer, Baden 1914 88 14. 'Й’аЗ (Cigorin) Деб 15. a5 #c7 16. &e4 [16. gael? gad8 17. £>e5 £tf4 18. £>df3 £>f5 19. #c5 Дс4 20. £>c4 gd5=F Paoli- Unzicker, Italia 1957; 19. gcdl!?] gad8 17. ftc5 Дс8 18. g3 £>f5 19. gadl &d6 20. Ad5 £}b5!=F Tarrasch—Capablanca, San Sebastian 1912 88 15... ДГ5 16. £>e5 &b4 17. gacl± О Kelly; 15... gd8 16. £>c5 gb8 17. £>e5 ®f 8 18. h3 b6 19. ab6 ab6 20. £>cd3 f6 21. £>f3 Д£5 = Rossolimo—Unzicker, Heidelberg 1949 | C551 1. e4 e5 2. £jf3 £ic6 3 . Дс4 ^f6 4 5 1 0-01 d4® 6 &d4 7 Ag5 8 f4 9 fe5 10 11 12 £}c3 gf2 ^d3 Дс5 Ad43 ^d4« d63 @•67 de5 сб Ae6 h63 = 2 ... £>c37 dc3 £h4 f4 &f3 £>g5 ®hl Af7 £>e4 £c33 f6’ g610 f5 e4 Ac5 @>e7“ ®f812 oo 3 d3 &с314 h3ls 0—0“ ДЬЗ ab3 ^>e2 g4 <2>g3 Де713 d6 0-0 £}a5 &b3 сб17 £)e813 g6 £jg713 = 4 £}c3 £}e421 Ad322 Де4 d4 Деб23 ^d427 0-0 ^c3 £>e4“ d5 de422 Ad6“ ed4“ Ьсб 0—0 c523 ДЬ723 - 5 d4 £}g531 '@>d422 •0x4 ed5 •@-e2 0—0 ^c333 ДеЗ ed433 4^e5 4}c433 d5 •@-d534 ^.e733 Ad7 •g-cS 'S’fS37 = 6 ed5 ®fl33 'S'd4 ,Й'с4 •g-c541 c4 фе2 ... d5 @-e733 <ie5 4}c4 '®,c540 Дс5 ДГ5 0-042 T 7 ... e5 ^-e2« Af4 ef6 £>bd2 £>b3 -&e7 £jbd4 • • • &g4« @•67 f6« &f6 d6 Ag4 Де7 £d4 = 8 ДЪ5 £>d4 Деб47 0-0 f343 f4 f5 ... d5 £>e4« Ad7 Ьсб Де743 £}e4“ c531 oo 180
4 5 6 7 8 9 10 11 12 9 . . . . . . Дс5 ДеЗ32 Д^?33 Дсб Ьсб 0—034 ge?! gel33 0-0 f3 &g533 10 . . . . . . . . . . . . 0-0 0—О37 Дс6и Ьсб ДеЗ1 2 3’ Дd74 * *’ f3 £)g5 f431 £>e4“ ± 1. e4 e5 2. £>f3 <£c6 3. Дс4 ftf6 4. d4 ed4 5. 0—0 Дс5»* 6 7 8 9 10 11 12 13 14 11 сЗ! ? 4)e4M cd4 d5!33 dc5 dc4 •g-dS ®d8 gdl фе833 gel f5 ^c3 =z 12 e5 £)g4 сЗ37 d5!“ ДЬ5” dc3 •g-a473 0—0” Дсб Ьсб •gc6 cb2 ДЬ2 gb8 gc5 gb2 &Л1 f672 = 13 . . > Af4 0-073 h3 £>h6 ДЬб74 gh6 сЗ d573 ДЬЗ73 Д£5!77 cd4 ДЬб72 = 14 d5 * ef6 dc4 fg7 gg8 Дg5 Де77 * * * * *’ Де7 фе7” Ь421 сЬЗ32 ^ibd2 gg733 £)b3 ДЬЗ gel ®f834 00 15 . . . . . . Sei Деб33 £g5” •gd537 £>сЗ •gf5 g4 -g-g6!33 £)ce43’ ДЬб f4 0-0-0 f5 Д£5’3 T 1. e4 e5 2. £>f3 £>св 3. Дс4 £>f0 4. d4 ed4 5. 0—0 Дс5 6. e5 d5 7. ef6 dc4 8. gel Деб 9. £>g5 «•dS 10. £>c3 11. £>ce4 11 12 13 14 15 16 17 18 19 16 ДЬб’1 fg7’2 gg8 g4 &g6 £)e6 fe6 Дg5 gg7’3 #f3 gf724 ^)f6 gf6 gf6 gf6 Д£6 <$>f7” ± 17 Af8 4)f7” № £g5 <&g6 fg7»7 Дg7 ge6 Д£6 g4 'gdS £)h3” <g>f7 £>f4 ,g.c5” •gf3 ghf8133 00 18 . . . . . . ®g8 g4ioi •8-g6102 ge6133 gf6 'gf3104 ®g7le3 Д£4133 Дd61’7 h4 h5103 Ad6 hg413’ 00 19 0-0-0 g4no 'Й’еб111 O,e6112 fe6 fg7113 ghg8 ДЬб d3114 c3 d2!?113 ge2 gd3 Oic5113 gc5 gd2 £)e5117 00 1 4. Йе2 Дс5 5. сЗ d6 6. d3 Ag4= Collijn 2 5. £>c3 d6 6. d3 — C 50/8 3 5... £d4?! 6. £>e5 £>e6 [6... 0-0? 7. ДеЗ!±] 7. Деб fe6 8. &d3±; 5... ed4 — 5... Дс5 4 6... ed4 7. e5! d5 8. ДЬ5± • 7... &e6!? 8. Деб fe6 9. f4 Йе7 10. Af6 M6 11. ЙЬ5 g6 12. Йе5 Йе5 13. fe5= Estrin—Goljak, SSSR 1966 • 13. Af6 gf6 (Freymann—Bernstein, Vilnus 1912) 14. -g-fl! 0-0-0 15. gf6= 7 5. d4 d5 6. ДЬ5 Д47 7. Дсб Ьсб 8. £>e5 Ad6 9. f3 Де5 10. de5 £>c5 11. ЬЗ £>еб 12. f4 f5 13. ДаЗ '&h4=F Guns berg —Cigorin, (m) 1890; 5. Йе21? d5 6. ДЬ5 (Pfeiffer-Gerisch, Berlin 1941) Ad7= • 5... £jf6 6. gel Де7 7. £je5 £>e5 8. ge5 d6 9. gel 0-0= • 6... Де7 7. -g-d5 0-0 8. £>e5 £>e5 9. g^eS d6= 10 7... 4)e7? 8. Ad3! g6 9. f4 Ag7 10. fe5 fe5 11. Ag5 сб 12. C)f5H— Saburov—Lucke, corr. 1904; 7... Йе7?! 8. £>f5 Йс5 9. ДЬЗ A 10. ДеЗ± 11 11... •Й'Гб?! (Schlechter—Marco, Berlin 1897) 12. "fi’dSli 12 13. b4 Д46 14. ДЬЗ £)d8 15. ДеЗ &еб?! 16. £>e4! fe4 17. f5 £>g5 18. f6 Йе5 19. Af4+ - Murka—Sahnenko, corr. 1963; 13... ДЬбоо 13 4... d5 5. ed5 £>d5 6. 0-0 Ag4 7. h3 [7. gel Де7 — C 24/2] ДГЗ [7... ДЬ5 8. g4 Ag6 9. £>e5 £>e5 10. #e2 Й46 11. d4 0-0-0 12. de5 Йсбоо Mieses—Marshall, Mannheim 1914; 8. gel!±fffi] 8. ЖЗ £>d4 9. #dl b5 10. ДЬЗ £jb3 11. аЬЗ Дс5 12. &c3±t< 181
14 5. £)bd2 0-0 6. сЗ d6 7. ДЬЗ £>d7 [7... Деб!?] 8. £}fl £}c5 = Bronstejn—Nej, Tallinn 1973 - 15/236 15 6. a3 0-0 7. 0-0 £>d7 8. £>d5 £>b6 9. 4)e7 ^e7= S. Nikolic —Matanovic, Jugoslavija (ch) 1969 16 7. a3 £>d4! 8. £>d4 ed4 9. £>e2 c5 10. c3 d5! 11. ed5 £>d5 12. cd4 cd4 13. £>d4 £>b6 14. £}c2 ДГ5о5ТЕВ Rellstab — Sokolov, Sarajevo 1958 17 9... c5!? 10. ДеЗ Деб 11. £)d2 d5 12. ed5 £}d5 13. £}d5 Дd5= Zita —Smislov, Moskva 1946 18 10... #c7 11. g4 d5 12. £g3 ge8 13. ^e2 de4 14. de4 g6 15. Дg5 Деб 16. ^e3!± Spielmann —Rubinstein, Karlovy Vary 1907 19 Д 13. . . f5 = 20 4... Дс5 5. d3 d6 — C 50/8; 4... ДЪ4 5. 0-0 0-0 6. d3 ДсЗ 7. ЬсЗ d5 [7... d6?! 8. Дg5 Деб 9. ДЬЗ #e7 10. gel £>d8 11. d4± Tarrasch] 8. ed5 £}d5 9. Дd2 Дg4 10. gel #d6 11. gbl £>b6 12. ДЬ5 gac8 = Bernstein—Aljehin, (m) 1933 21 5. ДГ7 ®f 7 6. £>e4 d5 7. £>eg5 [7. £tfg5 фе8 8. ^h5 g6 9. W ДГ5- + ; 7. £g3 e4 8. &gl h5=F] <g>g8 8. d3 h6 9. £>h3 ДЬЗ 10. gh3 #f6=F 22 6. ДЬ5 de4 7. £e5 #g5! [7.. . #d5 8. Деб Ьсб 9. d4 Да6+ Grob —Keres, Ostende 1937] 8. d4 #g2 9. gfl аб 10. Деб Ьсб 11. ^h5 ДЬЗ 12. #f7 ®d8 13. £>сб фс8 14. ^c4 #fl—h Collijn; 6. Д45 ^5 7. 4)c3 ^d8 8. d3 Де7Т 23 6. . . f5?! 7. £>c3 e4 8. ДЬ5 ef3 9. #f3 Деб (Tartakower—Spielmann, Karlovy Vary 1911) 10. d4 ^d7 11. ДГ4 0-0-0 12. 0-0-0± LevenfiS 24 7.. . Ag4 8. h3 ДГЗ 9. #f3 ^d7 10. c3! Дс5 [10. . . Дd6 11. d3 0-0 12. g4±] 11. b4 ДЬб 12. а4аб 13. ДаЗ gd8 14. d3± Tartakower 28 8. . . £>d4 9. £)d4 ed4 10. #d4 0-0 11. ДеЗ #e7 12. 0-0-0 ge8 [12. . . Де5 13. -&d3 f5 14. Ad5 Деб 15. ghel фЬ8 16. Деб ^еб (Cigorin —Forgacs, Nurnberg 1896) 17. фЫ! W6 18. Дd4 Дd4 19. #d4 ^d4 20. gd4± Tarrasch] 13. ghel Деб (Tarrasch —Marshall, Breslau 1912) 14. Дd5! = 28 9. £>d4 0-0! 10. ДеЗ ^h4 11. Деб Ьсб (Tarrasch — Lasker, Berlin 1926) 12. h3!?oo 27 10. £>d4 0-0! 11. 0-0 #h4 12. h3 Дd7T 28 11... ДГ5 12. ЬЗ! c5 13. фсЗ ФЬ8 14. ДаЗ ^Ь5 15. gfel gfe8 16. £>e5 (Tartakower -Reti, Wien 1920) ge7! 17. £>c4 gae8 = ; 11... ge8 12. ЬЗ c5 13. #c3 ge6 14. ДЬ2 gg6 15. gfel ДЬ7= Sozin — Rabinovid, SSSR (ch) 1924 28 13. ЬЗ #d7 14. ДЬ2 f6 15. gadl #f5 16. <g>c4 фЬ8= Tartakower—Bogoljubov, Pis- tyan 1922 80 4... £id4? 7. Af7 <S>f7 8. &e5 + -; 4... £>e4 5. de5 £>c5 6. 0-0 Де7 7. £)c3 0-0 8. £>d5± 31 5. #е2?! Дс5 6. e5 0-0 7. 0-0 d5 8. ДЬ5 £}e4=F Pietzsch —Masjejev, corr. 1967 — 3/251; 5. £>d4?! £>e4! 6. Дf7 <g>f7 7. #h5 g6 8. #d5 <g>g7 9. £>c6 Ьсб 10. #e4 #e8! 11. ^eS ДЬ4ч= 32 6. ДЬЗ h6 [6. .. d5!? 7. ed5 h6 8. ^d4 Дd6 9. £f3 £tf3 10. gf3 0-0 11. ДеЗ ge8 12. £>c3 Де5 13. #d2 a5? 14. 0-0-0± Pfleger - Mazzoni, Haag 1966 - 2/220; 13... £>h5 14. 0-0-0 ^f6oc Keres] 7. f4 hg5 8. fe5 £>e4 9. #d4 [9. Дf7 ®f7 10. #f3 ®g8 11. ^e4 d5!T; 11. 0-0 #e8!=F; 9. 0-0 d5 10. ed6 ^d6 11. Дf7 <g>d8 12. g3 d3!T Kan-LevenfiS, SSSR 1933] £>c5 [9... &g3? 10. ^f2+-; 9... gh4 10. gfl! £}f6 11. #e3! ge4 12. Af7!+-; 9.. . d5 10. Дd5 £>g3 11. #a4 Дd7 12. Af7! <g>f7 13. #ЬЗ Деб 14. ^g3±] 10. £>c3 d6 11. ДеЗ £>b3 12. ab3 de5 13. ^e5 #e7 14. #g5 #g5 15. Дб5 Дd7T ± Pfleger - Spaski, Hastings 1965/66 33 6.. . #e7 7. 0-0 h6 8. &f3 £tf3 9. gf3 d6 10. £}c3± Blackburne — Pillsbury, England- USA 1897 34 8... £>d5 9. 0-0 Де7 10. £>c3 Дg5 11. £>d5± ; 8... ^e7 9. ДеЗ &g4 10. #b5± ; 8... h6 9. £>e4 £>d5 10. 0-0 £>b6 11. #e2 Де7 12. gdl Дd7 13. c4 0-0 14. c5 £>c8 15. 4)bc3± Pfleger—Zuidema, Haag 1963 38 9. .. Деб 10. £еб #e6 11. #e6 fe6 12. 4)d2± Sefc —Limbos, Moskva (ol) 1956 38 11. gel 0-0! 12. ^e7? gae8 13. #b4 ^c5! 14. Дd2 gel=F 87 Eisinger—Wolk, BRD (ch) 1955 38 6... £>e5 7. #e2! [7. ^d4?! £>c4 8. ^c4 'fyel 9. фП ’S'cS^] 8. 0—0 Дg4 9. f3 £c4 10. #c4 Дf5 11. Af4± 38 7. Де2 4)d5 8. 0-0 h6 9. &f3 ^d6^ Sokolski —Keres, SSSR 1949; 7. фег £)b4!oo 48 9.. . h6 10. 4)f3 [10. £>c3?l hg5 11. Дg5 ^c5 12. ^e2oc Keres; 11... ^d7 12. gel Де7Т Sorensen —Nilsen, Copenhagen 1877] ^c5 11. 'S'cS Дс5 12. c4 ДГ5од 41 10. ^e2 Де7 11. c4 £>d5 12. £)a3 £>b4 13. ДеЗ #f5=F Vaskan —Gipslis, SSSR 1966 - 1/163 42 13. £>c3 gfe8 14. ДеЗ h6 15. &f3 ДеЗ 16. fe3 £>g4 17. £>dl Дс2Т Haberditz 43 5. . . 4)e4!? 6. Дd5 [6. ^e2 £c5 7. 0-0 Де7 8. gdl 4)e6= Haag —Lengyel, Hungary (ch) 1964] £c5 7. 0-0 4)e6 8. c3 [8. #e2 0-0 9. gdl (Sax —Gligoric, Teesside 1972 — 13/265) d6 10. Деб Ьсб 11. 4)d4 Дd7=; 8. £bd2 Де7 9. £>b3 0-0 10. gel £>b4= Witkowski- Geier, Dresden 1959] dc3 9. £)сЗ Де7 10. ^a4 0 — 0 11. gel d6= JanoSevid—Gligorid, Beograd 1960 44 6. ДГ7?! <g>f7 7. £g5 ®g8 8. #g4 [8. #f3 ДЬ4! 9. сЗ £)ge5 10. #d5 ®f8 11. cb4 4)b4=F] h6 9. 4)f3 d6+; 6. ДГ4 d6! 7. ed6 Дd6T; 6. 0—0 d6! 7. ed6 Ad6 8. gel <g>f8 9. c3 £>ce54= 182
45 7... d6 8. ed6 #e2 9. Де2 &d6 10. ^d6 cd6 11. £}ge5 12. £}b5± Lebovid — Umanski, SSSR 1968 46 6. . . &d7 7. 0-0 Де7 8. Дсб [8. gel 0-0 9. Af4±] Ьсб 9. £>d4 £>b8 10. &c3 [10. f4!?] c5?! 11. £}db5 сб 12. £}d6± Barczay— Smejkal, Raach 1969 - 8/209 47 . 9. £>c6?l Ьсб 10. £d3 Дс5!^ Lichten- stein-Morphy, New York 1857 48 9... c5 10. £>ЬЗ сб 11. c4! dc4 12. £>3d2± ; 9... Дс5 10. ДеЗ — 7. . . Дс5 48 10. £>ЬЗ а5! 11. а4 0-0= 50 11... f5 12. Ь4 4)е4 13. е6!± Golovko- Greckin, corr. 1962; 11... 12. f5 £}d4 13. ^d4± 81 12... 0—0 13. £}c3! £}c3 14. ЬсЗ c5 15- £>b3 c4 16. £>d4±; 12... Дс5 13. еб fe6 14. fe6 Деб 15. ^h5 ®d7 16. ДеЗ (Nejstat- Berezin, SSSR 1953) ^e8!oo; 12... c5 13. &ЬЗ ДЬ5 14. gf3 [14. gel Д114! 16. g3 £}g3!=F Vesely] ^d7oo 82 8. £с6?! ДГ2 9. ®fl #h4 10. &d4 сб 11. &f3 &g3 12. <&f2 £e4!T 83 8. . . 0-0?! 9. £>c6 Ьсб 10. Дс5 £>c5 11. Дсб Даб 12. £>сЗ! [12. ^d5? ^g5!=F Karaklajid—Trajkovic, Jugoslavija 1968 — 5/241] ^g5 [12... d4 13. Да8 &a8 14. ^d4 Sd8 15. ^g4!±] 13. ,&d4!± Henkin— Vasjukov, SSSR 1954 84 10. f3 ^h4 11. g3 £g3 12. ДГ2 ^h3 13. ДgЗ #g2 14. gfl ДЬЗ 15. ^d3 Ad4=F ’« 11. f3 &d6! 12. ДГ2 £)f5 13. £c3 0-0 14. £>a4 ДЬб 15. gel £>d4 16. Ad4 c5^ Liskov—Ragozin, SSSR (ch) 1951 “ 13. #d2 f6! [13... Ad4 14. Ad4 £>e6 15. Af2 f5 16. c4!± Kuprejdik —I. Zajcev, SSSR (ch) 1969 - 8/213] 14. ®hl h6 [14. . . ДЬб 15. £>c3 £>e6 16. Af2 fff7 17. £>b3 •J&h5!= Perlo—Heemsoth, corr. 1969 — 8/210] 15. Ag5 hg5 16. £>b3 ДЬб if Schneider - Judovid, corr. 1972 — 13/263 •7 8... Ad4 9. •g’d4 0-0 10. Дсб Ьсб 11. f3 £}g5 12. Ag5 •S’gS (Pachman—Potudek, Marianske Lazne 1957) 13. £>c3!± 88 9. 4)сб Ьсб 10. Дсб Да6!зр Hermann— Keres, corr. 1936 88 10. f3 f6! 11. fe4 fe5 12. gf8 W 13. ДеЗ ed4 14. Ad4 Ag4!=F Estrin—AntoSin, SSSR 1954; 10. £>c6 «-d7 11. £d4 Даб 12. gel •&e7!TT •° 10. . . Даб!? 81 12. •»d2 f6 13. <®hl h6 14. £>ЬЗ ДеЗ 15. ЙеЗ Йе7Т 82 13. ^d2±’ 83 5... <15?! 6. ed5 £>d5 7. gel Де7 [7... Деб 8. £)d4 £d4 9. #d4 сб 10. £>c3±] 8. £)d4 £>d4 9. -g-d4±; 5... d0 6. £d4 Де 7 7. £>c3 — C 50/5 88 0... dc3 7. £}c3± ; 6... d5 7. ed5 £>d5 8. gel [8. cd4 Де7 9. Ad5 «-d5 10. £>c3 fj-d8 11. d5±] Деб 9. £g5 0-0 10. #d3 g6 11. ge6 fe6 12. ЙЬЗ Йе7 13. -Й’еб -Й’еб 14. &еб± Estrin—Letid, corr. 1969; 6... d3 7. Ь4 Де 7 8. e5 £>g4 9. gel d6 10. ed6 cd6 11. Ad3± Estrin—Bilyap, Varna 1969 88 7... Де7 8. d5 £>b8 9. gel £>d6 10. Ad3 0-0 11. £>c3± 88 10... Ad7 11. ДеЗ фе7 12. £>аЗ сЗ 13. ЬсЗ £}сЗ 14. gd3 £>е4 15. gel Деб (Honfi- Sax, Hungary 1970) 16. £}d4 £}d4 17. Ad4± Estrin 87 7. h3?! £>ge5 8. £>e5 £>e5 9. gel d6 10. f4 d3 11. ФЬ2 [И. ДеЗ £ic4 12. Дс5 Деб 13. f5 0-0T] •&h4! 12. fe5 dc2 13. ed6 ДебТ Steinitz; 7. ДГ7 <®f7 8. £>g5 ®g8 9. -»g4 d5T Bilguer; 7. Йе2 Йе7=Р; 7. Йе* d5! 8. ed6 ®f8 9. dc7 Йс7 10. Йе4 £)f6T Olsson-Reti, Stockholm 1919; 7. gel d3! 8. Af7 <$>f8 9. ^d3 Af2 10. <£>П_Де1 11. -Й-fS &f6! 12. ef6 ЙГ6 13. Й'Гб gf6+ Lazarev—Perfiljev, corr. 1952; 7. Ag5 Де7! 8. ДГ4 f6 9. ef6 £>f6 10. £)d4 4)d4 11. Й^4 d5= Griinfeld 88 7... dc3?! 8. Д£7! ®Т7 9. -g-d5 ®f8 10. •Йс5± 88 8. ed6 &d6 9. gel Деб 10. Деб fe6=F Estrin—Smislov, SSSR 1946 78 9. &c3 0-0 10. «•dS •g,d5 11. £>d5 £>ge5 = Euwe « 9... Ad7? 10. e6! + - 72 Honfi—Sebastian, Hungary 1961 73 7... d6 8. ed6 Ad6 9. gel [9. Ad6 ^d6 10. ДЬ5 0-0=] <g>f8 [9. . . Де7 10. ДЬ5 0-0 11. Дсб Ьсб 12. h3 £)f6 14. £)d4zb; 9. .. £>e7 10. Ad6 &d6 11. @’d4±] 10. Ad6 &d6 11. сЗ Й-сб [11. .. dc3 12. £>c3±; 11. .. ДГ5 12. cd4± Rossolimo—O’Kelly, Trendanske Teplice 1949] 12. £)bd2 d3 13. £)d4 £>d4 14. cd4 #d4 15. ЙГЗ ЙГб 16. -»d5?! Дебoo; 16. #g3!± 74 9. Ag5 Де7 10. ДЬб gh6 11. Ad5 ®h8! 12. Дсб dc6 13. g'd4 »d4 14. £>d4 f6 15. ef6 Д£6 1/2 : 1/2 Bernstein—Fine, Paris — New York 1949; 16. c3 c5T 78 10... dc3?! 11. &c3 d6 12. £>e4!± 78 11. ed6 -&d6T 77 11... dc3?! 12. £>c3 d4 13. £>d5 Af5 [13... Де7 14. Йй3!4— Euwe] 14. Йе! Де7 15. ЙЬ6± 78 Bardeleben 78 9... f6 10. gel <gf7 11. ДЬб Йч15 12. ^сЗ ЙГ5 13. £>e4 ДЬб 14. Йе2 Й^5 15. £>fg5! + -; 9... ЙЛ5 10. £,сЗ ЙГ5 И. £>е4 Де7 12. Де7 ®е7 13. £>d4± 88 10... Йе7 11. ^jd4 gg7 12. £}сб Ьсб 13. Йй4 Й85 14. g3± Lisicin 81 11. gel Деб 12. ge4 d3! 13. £>c3 gg7 14. cd3 -®-d3 15. ^>d5 <®f8 16. «d3 cd3 17. 4)c7 ДЬЗ!Т Lisicin 82 11... b5 12. a4±; 11... аб 12. a4± •3 12... bc2 13. gel Деб 14. Йс2 gg7oo 84 15. g3 «-d5 16. Йе2 gg4 17. c4?± 8 Balogh—Szabo, Hungary (ch) 1946 183
88 8... ®f8 9. Ag5 gf6 [9... «d7? 10. ДЬб!! gh6 11. «d2+—] 10. ДЬб ®g8 11. £>сЗ ДГ8 [11... Ag4 12. £>e4 ДГ8 13. ДГ8 ®f8 14. «d2±] 12. ДГ8 <£>f8 13. £e4± 88 9. fg7 gg8 10. Д85 Де7 = 87 9... «f6? 10. £>e6 fe6 11. «h5+-; 9... 0—0? 10. Неб fe6 11. f7 фЬ8 12. «h5 + -; 9... g6? 10. «f3! 0-0 11. ge6 fe6 12. f7 ®h8 13. £>e6 «е7 14. Ag5 4-- 88 И... «f6? 12. £>d5 «d8 13. ge6! fe6 14. £}e6 «d7 (Steinitz —Meitner, Wien 1860) 15. ДЬ6!Ц— Staunton 88 12. fg7 gg8 13. £>ce4 Де7 14. f4 h6! 15. f5 «g7 16. fe6 hg5T 88 15. gf5 «f5 16. ®hl gf6 17. «f3 «f3 18. £}f3 Blackburne—Teichmann, Nurn- berg 1896 81 11... gfO? 12. g4 «e5 14. £jf34—; 11... Дав?! 12. £jf7! 0-0 [12... <®>f7 13. £g5 <£>e8 14. £>e6 <£>d7 15. £g7 + -] 13. £>fd6 cd6 14. fg7 ®g7 15. «d2± Samisch 82 12. £jg3 «g6 13. <Le6 fe6 14. ge6 ®d7 15. £>h5 ghe8 16. £)f4 $f7 17. «f3±-> Cigorin — Charousek, Budapest 1896 83 15... h6? 16. «f3! hg5 17. £}f6 ®f7 18. ge6! ®>e6 19. gel £>e5 20. «d5+- 88 16... ®d7 17. £>f6 фс8 18. ge6! «g5 19. h4!+- Samisch; 16... e5 17. <Lf6 ®f7 18. h4 h6 19. £>e4 Феб 20. h5 «f7 21. ДГ6 ggg8 22. «f5H— Cigorin—Teichmann, Lon- don 1899 88 20. g5±± 88 12. g4?! «g4! 13. «g4 Дg4 14. fg7 Ag7 15. £>f6 ®f8 16. £>gh7 [16. Og4? h5-+] gh7 17. £}h7 <£>g8 18. £>g5 £>b4 19. ge7 £}c2 20. gblT Feilitzsch 87 14. £}e6 gf6 15. g4 «a5 16. ДГ4 Ad6 17. Д46 cd6 18. Ь4! £>Ь4?! 19. «d4 d5 20. «f4 gag8 21. «f5H— Crowl —Kloss, corr. 1949; 14... ge8!? Keres 88 17. f4 ®g7 18. f5 gae8! 19. «•el T Keres 88 18. . . «d7?! 19. g5! Де5 20. «g4 [20. «h5 ®g8 21. «g4± Tartakower] gad8 21. «f5 S&g8 22. £)h5± Marie—Marko vic, Jugoslavia 1948 188 20. gf6?! <§>f6 21. £)d3 <£>g7 22. ДЬб Ф>Ь8 23. ДГ8 «f8 24. «f8 gf8T; 20. «e4 ®g8 21. £>h5 Де5! [21... Де7 22. gg6! + -] 22. f4oo 181 14. £>e6 ge8! 15. fg7 Ag7 16. £>c7 gel 17. «el Де5 18. £)d5 s!?f7 T Samisch 182 14... «f6? 15. ge6 «d8 16. «f3 «d7 17. ge7!!-|— Samisch—Reimann, Bremen 1927; 14... «d5?l 15. £>e6 £e5? 16. f7! <£>f7 17. £jg5 <£g8 18. ge5! «e5 19. «f3 1 :0 Denker—Adams, New York 1940 183 15. fg7?l Ad5! (Rubinstein) 16. gh8« <£>h8 17. £jh3 Д46 18. ДеЗ! [18. £>f4 «f7! 19. £>d5 «d5T Keres] 18. ДеЗ! «е4 19. f3 «f3 20. «f3 ДГЗ 21. £>g5! = Marie-Tot, Jugoslavia 1951 188 16. f4 (Sokolski) £>d8 17. «e2 d3 18- cd3 cd3 19. «еЗ Дс5Т Keres 183 16... £>e5? 17. ge5! fe5 18. «d5 <g>g7 19. 4}e6 <g>g8 20. £>d8! ®g7 21. «e5+- 188 17. h4?l h5!T; 17. £>e4 £>e5 18. «f6 «f6 19. 4if6 Ad6ii Keres 187 17... £>d8 18. ge4 c5 19. gael± 188 18... ДГ4 19. «f4 ghe8 20. «c7 ®g8 21. gael± Estrin 188 Estrin 118 12. fg7 ghg8 13. £>c5?! «c5 14. ge6 fe6 15. £}e6 «d5 16. £)d8 gg7=F Boskovic— Sokolov, Jugoslavia 1957 111 12.. . «d5? 13. fg7 ghg8 14. «d6 15. £>ge4 «e5 16. f4 d3 17. <£>g2 «d4 18. c3 -I— Cigorin—Albin, Berlin 1897 112 13. £>f3 «d5 14. fg7 Ag4! (Leonhardt) 15. gh8« gh8 16. h3 [16. £)f6 «f3 17. £>g4 «dl 18. gdl gg8 19. h3 h5T] ДЬ5 17. £>f6 «f3 18. £>h5 «h3 19. £jg3 h5 20. «f3 gg8 21. «f7 gg3 = 113 14. Ag5 g6 [14.. . ДЬ4 15. f4! «Ь5 16. fg7 ghg8 17. Ad8 Де1 18. ДГ6 ДЬ4 19. £}g5 «d5 20. «e2± Cafferty—May, corr. 1967; 14.. . gd7 15. fg7 gg8 16. ДГ6 «d5 17. £,c5 «c5 18. «e2± Demarrais—Boelen, Dresden 1969 - 8/214] 15. f7 Де7 [15... gd7? 16. ДГ6+-] 16. f4 «g7 17. Де7 &e7 18. £>g5 d3 19. £}e6 «f7 20. £>d8 gd8oc«± Keres 118 15... ДЬ4?! 16. f4! «a5 17. ^)f6 Де1 18. «el «el 19. gel d3 20. cd3 cd3 21. f5! -|— Szirmai — KuSek, corr. 1946 118 16... Де7 17. f4 [17. «f3 «d5 18. «f7 ДЬ4 19. gadl £>e5 20. «f4 4)g6 21. «f7 4)e5 = Feilitzsch—Seibold, corr. 1933] «d5 18. «d2 [18. £}g3?! d2! 19. ge4 ДГ6 F Geier—Sei- bold, corr. 1928] gd7 19. ge3 £)d8 20. ЬЗ! £)f7 21. bc4 «a5 22. gh3 £>h6 23. gh6 gg7 (Markelov— Ostroverhov, corr. 1952) 24. h3± 118 18. «fl «d5! 117 20. gd3 cu3 21. <3?g2 «d5 22. ®g3 £f7 23. «d2 (Radulov—Sokolov, Jugoslavia 1961) «d6 24. ®g2 e5 25. g5 €>d8! Я Euwe C56 1. e4 e5 2. £)f3 £>c6 3. J.c4 £>f6 4. d4 ed4 5. 0-0 £)e4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 Sei2 £ic38 Se4 £>d4 Sf48 4)c6 £dl Sc4 Oic37 d52 dc44 Де78 f5 0-0 •g-dl Ьсб Ad6 c58 184
6 7 8 9 10 11 12 13 14 2 Ad5 Де410 ЬЗ12 Sdl ДГ4 £e5 Sd3 ... dc3 Деб» ДЬ4“ •g'dl h6 Да5 £>d8 сб18 ® 3 ... Ad5 4)c3 £)e418 Д85 Де7 £)eg5 •@d217 . . . -@d5 •@d814 Де7 Деб18 фе7 •@d5 от 4 . . * Oe4 Дg5 ДГб 4^d6 ДЙ4 Se3 •@h5 Деб18 Дd61» 0-0 cd6 Д8< Sae8 = 5 . . * £)d420 •@d4 Ag521 •@d8 Sadi22 •@a8 #a5 £d4 f5 •@c5 ®f7 Деб28 £)g524 от 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Дс4 &f6 4. d4 ed4 5. 0—0 &e4 6. gel d5 7. Ad5 «d5 8. £>c3 «a5 9. £>e4 Деб 10 11 12 13 14 15 16 17 18 6 Д85 ДЬ4 Se2 0-0 a328 дав &d6 cd6 Д14 Ag428 + 7 h6 ’ ДИ487 g5 £}f628 Фе7 Ь42» •@f588 b531 •Й'ЬЗ38 c4 •@c4 Scl •@a2 Sal -@b2 £d5 ®d888 00 8 . . . ДЬ4 Se2 g5 аЗ34 Де7 b4 •@d5 Ag338 0-0-0 •@el She838 =F 9 <3eg5 0-0-0 4)e6 fe6 Se6 •@f587 •@е2 Ьб38 Дd23» •@c248 Bel •@b2“ Sec6 Ьсб •@e648 ®b8 @e448 d344 = 10 . • • . • • дав •@е2 •@h5 h348 Sde8 Д<12 4)e5 Se8 Se8 <)d448 •@e2 ^e2 £)c4!47 T 11 . . * . . . .. . Д85 Sdf8« •@e24» 1 ®d788 ДЬ4" Se8 Sei •@el 4)el Веб88 = 12 даг •@f583 Д85 h6M ДЬ488 Дс588 Ь4 ДЬб” a4 a588 b5 £>b4 £)d4 Дd4 @d4 0-0 Sacl Sfe888 = 13 @xi5 Ag5 Дd6•® ДГ6 0-0 4)d481 £)d4 •@d4 •@d4 да4 Btd8 £)d688 Sd6 ДеЗ Sad8 h3 h688 == 14 ДЬ4 £jd484 <£)d488 сЗ 0-0-088 cb4 @f5 Scl87 фЬ888 Sc5 да5 £>g3 @d7 Ag588 ± 15 . . • . . . 0-0 cb4 •@d578 Scl71 b672 Bc7 Bad8 ДсЗ &b5 •@f3 £)c378 •@c3 Bc874 = 16 . . . . . . Де7 cd4 •@d578 ДЬ478 ДЬ4 •@a4 •@c677 •@b4 0-0-0 £)c378 •@b6 •@b6 ab678 = x 6. £>c3?! £ic3! [6... dc3 7. Af7 <£>f7 8. «d5 фе8 9. gel Де7 10. ge4 d6 11. Ag5 cb2 12. gael gf8! 13. «сб Ьсб 14. ge7 «e7 15. ge7 ®d8 16. gf7= Briichner —Hecht, BRD 1960] 7. ЬсЗ d5 8. ДЬ5 Де7 9. £>d4 Ad7 10. Ad3 £>e5 11. £>f5 Af5 12. Af5 £>c4 13. gbl 0 —0T Trajkovic—Trifunovid, Jugoslavija (ch) 1952 « 6... Де7?! 7. ge4 d5 8. ge7 £>e7 9. ДЬЗ [9. ДП] +-; в... f5?! 7. £d4 Дс5 8. ge4! fe4 9. #h5 + - 8 7. £d4 Дс5 8. Ad5 0-0 9. Де4 «d4 10. ДеЗ «dl 11. gdl ДеЗ 12. fe3 £>e5= Bilguer 4 7... Деб 8. Д45 Ad 5 9. £>e4 Де7 10. £>d4 0-0 11. £>сб Деб 12. ДГ4 gc8= 8 8... Деб 9. £>d4 £>d4 10. gd4 Ad6!? [10... «с8?! 11. Ag5 Ad6 12. £>e4 0-0 13. £}f6! gf6 14. Af6H— Canal—Johner, Trieste 1923; 12... h6 13. «h5! «d7 14. gadl «a4 15. <hc5! g6 16. «е2Ч— Gaat —Gheorghiu, Tel Aviv 1966] 11. Af4 0-0 12. Ad6 cd6 13. gd6 «e7 14. «d4!± Tartakower 185
• 10. ДЬб!? (Hartlaub) fe4 [10... gh6 11. «h5 <£>f8 12. &f5->] 11. J.g7 <®f7!oo 7 14. gc6?! ДЬ7 15. gc3 gae8 16. ge3 f4T; 14. ДеЗ f4 15. Д<14 gf5!T Ragozin- Botvinik, SSSR 1930; 14. ДГ4!? Даб [14... Д<17? 15. £>e3 gfd8 16. gdl Деб 17. gcd4± Canal—Contedini, Italia 1963] 15. gd4= 8 15. ДГ4 Деб 16. ga4 Ad7 17. gc4 Де6= 8 8... f5?9. £>g5 [ Д10. 7] cb2 [9... Де7 10 . £)f7 «d7 11. £jh8+ — ] 10. &e4! fe4 11. ge4 <£>e7 12. ДЬ2 Д15 13. «f3!!± Tartako- wer; 8... ДГ5 9. Де4 Де4 10. ge4 Де7= “ 9. ge4? £>e7!- + 11 9... «dl 10. gdl cb2 11. ДЬ2 f6 12. gel [12. £)d4 £>d4 13. Ad4 0-0-0T] ®f7 13. ДсЗ Де7 14. gabl gab8 15. a4g 12 10. «e2 cb2 11. ДЬ2 Де1 12. gel 0-0 13 . «Ь5 h6 14. ДаЗ ge8 15. «Ь7 Ad5!- + Mikov-Arulaid, SSSR 1960 13 15. gadl«5 Podcerob—Hmeljnicki, corr. 1953 14 8... «с4?! 9. £)d2! «аб 10. £}d5 «a5 11 . c4 Деб 12. £)ЬЗ «a4 13. £>c7 ®d8 14. £>e6H— Schlechter; 8... «f5 9. £)e4 Де7 10. Ag5 f6 11. £}d4! £)d4 12. «d4 0-0 13. Дd2± Keres; 13. ДЬ4± Collijn 18 9. Ag5 Де7 10. Де7 £>e7 11. £je4 Дg4 12 . «d4 «d4 13. £)d4= Rossolimo—BronStejn, Munchen (ol) 1958; 9. ge4 Де7 [9. .. Деб?! 10. £)d4 £)d4 11. gd4 «c8 12. Ag5 Ad6 13. 4ie4± Tringov—Rossetto, Amsterdam (izt) 1964] 10. £}d4 f5! 11. gf4 0-0 [11... Ag5 12. «е2 «e7 13. «e7 £>e7 14. gf3 Дс1 15. gel 0-0 16. gel± Collijn] 12. £>c6 «dl 13. £}dl Ьсб 14. gc4------C 56/1 13 10... 0-0 11. Де7 «е7 12. &d4= 17 Д 14. gadloo 18 9... Де7?! 10. Дg5 Деб 11. Де7 £je7 12. 4)d4± Cigorin—Janowski, Paris 1900 18 10... Ьв?! И. ДГ6! «a5 12. £}d4! gf6 13. £)f6 фе7 14. b4! £>b4 15. £>e6! ®f6 16. «d4H— Rossolimo—Prins, Bilbao 1951; 10... ДЬ4 11. £)d4 «dl 12. gedl £)d4 13. gd4 Де7 14. gel gd8 15. ga4± Karaklajic- BJatny, Sombor 1966 — 2/223 28 9. ge4 Деб 10. £>d4 0-0-0 11. ДеЗ £>d4 [11... «Ь4 12. аЗ «с4 13. £>e6! gdl 14. gdl «аб 15. £>c7!!± Simonjan—Zukov, SSSR 1968] 12. gd4= 21 11. Д<12 «с5 12. «а4 ®f7 [12. . . Ad7 13. £)e4 fe4 14. «e4 <$>d8 15. «Ь7 gc8 Rozi- nov—Sbandutto, corr. 1953; 16. «a7oo Keres] 13. £>e4 fe4 14. ge4 «сб! 15. gf4 ®>g8T; 11. ДЬб (Menkin) «c5 12. Ag7 gg8 13. 4}e4 «d4 14. Д14 fe4 15. ge4 ®d7T 22 13. £}e4?! fe4 14. gadl Ad6! 15. «h8 «g5 16. f4 «h4 17. ge4 ДЬЗ!! 18. «а8 Дс5 19. фЫ Дё2! —Ь Euwe—Reti, Amsterdam 1920 23 13... «f2? 14. $hl + - 24 15. h4 £)e4 16. ge4! fe4 17. £е4Я Keres 28 12. £>d4 Дс4 13. ge3 f5T 28 Cort!ever—Euwe, Amsterdam 1938 27 10. Ad2? «f5T 28 12. ДеЗ?! 0-0-0 13. a3 Ag7 14. b4 «d5=F Olsson—Bogoljubov, Stockholm 1919; 12. £jd4 0-0-0 13. 4)c6 Ьсб 14. «h5 ДЬ4! 15. сЗ gh4:F Mai jutin—Bogoljubov, Trieberg 1915 28 Jordanski 30 13. . . £>b4 14. Ag3 d3 15. c3 £>c6 16. Дс7 «f5 17. £>e4 ®d7 18. Ag3 Дс4 (Trauner- Ziems, corr. 1967) 19. £)d4! 4)d4 20. cd4 Де7 21. £>c5 Дс5 22. ge5!± Keres 31 14. Дг3? <g>f6! 15. Ь5 «Ь5 16. £>d4 «d5 17. £>c6 «dl 18. Де5 <®g6 19. gadl Ag7- + Sanguinetti — Guimard, Buenos Aires 1954 32 14. . . gh4 15. Ьсб «f6 16. cb7 gb8 17. £>e5 gb7 18. «d4+- 83 18... <g>d6? 19. ge2 «Ь5 20. ДgЗ <£d5 21. ge5!+- ; 18... <g>d8oo 34 13. £>f6 фе7 14. аЗ Ad6 15. b4 «f5 16. b5 «f6 17. Ьсб gh4—h 38 15. с4?! «c4 16. gel «d5 17. Ag3 0-0-0T 38 Medina—Keres, Madrid 1943 87 12... «d5 13. «e2 h6 [13... Ad6 14. Ag5 gdf8 15. ДЬ4 d3 16. cd3 g5 17. ДgЗ <2>d7 18. ge4!± Canal—Monticelli, Venezia 1948] 14. ДГ4 g5 15. ДgЗ d3 16. cd3 g4 17. gc6!± Tartakower—Steiner, Budapest 1921; 12... Ьв 13. Ad2 «h5 14. £>e5± Rossolimo- Lokvenc, Bad Gastein 1948; 12... Де7 13. £>e5! £>e5 14. ge7 ghe8! [14... gd7 15. gd7 £}d7 16. Д1'4± Tartakower—Tarrasch, Goteborg 1920] 15. Дd2 «Ь5!= Briichner— Bobocov, Sofia 1954 38 13... d3?! 14. cd3 «d3 15. Ag5!± Johner—Schlechter, Baden 1914 38 14. ^>h4?! d3! 15. cd3 «d3=F Kan- Rabinovid, Moskva 1930; 14. аЗ Дс5! 15. «е4 «е4 16. ge4 ghe8 17. ge8 ge8 18. <£>f 1 = 48 14... Ad6 15. «e4± 41 15... «f5 16. gec6! Ьсб 17. «аб фЬ8 18. «сб «d7 19. £>e5±; 15... «а4 16. gec6! Ьсб 17. «еб ФЬ8 18. £>e5± 42 17. 4)e5? ge8 18. «аб «Ь7—+ Kostid— Vidmar, Bled 1931 43 18. ^>e5 фа8 19. «сб «Ь7 20. «с2 с5 21. gbl «d5T Estrin—Golovko, SSSR 1948 44 19. £,e5 фа8 20. £>c6 «Ь7 21. gc3 [21. «a4 ge8 22. g3 ge2 23. gc3= Tartakower; 23... ДЬ4! 24. gb3 gd2 25. gb4 ga2!=F Podgorny] Дс5! 22. gc5 ghe8 23. «с4 «bl 24. «cl «cl 25. gel gd6= Harksen—Bogo- ljubov, corr. 1932 48 14. g3? ^je5! 15. 'g'g2 ghf8 16. £>d4 £ig4 17. £}f3 gf3! 18. «f3 «h2 19. фП «h3 20. фе2 4ih2—h Titz—Gragger, Wien 1963; 14. Ag5? ДЬ2!Т; 14. Д<12? d3! 15. «еЗ -£jd4! =F 186
88 17. gdl £)f3 18. #f3 ЙГЗ 19. gf3 c5T Tartakower—Oskam, Rotterdam 1933 47 18... £>f3 19. gf3 ge2 20. gdl Дс5 21. Ag5!A 22. gd2=; 18... £>c4! 19. ДеЗ £>Ь2Т Solmanis—NejStat, SSSR 1955 88 13... gde8 14. Йе1 [14. Йе2 ®d7 15. gel g'el! 16. £>el ge6 17. -®-g4 ghe8 18. £}d3 ^e5 19. 4)e5 Де5 = Estrin—Krogius, SSSR 1949] Йе1 15. gael ge6 16. ge6 ®d7= Droge —Rellstab, Magdeburg 1937 88 14. ДЬ4 h5 (Sebastydn—Stockl, Buda- pest 1947) 15. Ag3 = ’» 14... gf3? 15. ge8! + -; 14... h6 15. ДЬ4 g5 16. Ag3 Ag3 17. hg3± Tarrasch 51 15. gael d3! [15... h6 16. gg6!±; 15... gf3 16. Ad2 ЙЬ5 17. МЗ Ah2 18. ®>fl ЙГЗ 19. gf3 Ad6 20. g6e4 gf8 21. ®g2 h5S Tim- gren—Novikov, corr. 1962; 16. ge8? Йе1—h] 16. cd3 gf3! 17. Ad2 ЙЬ5Т Estrin 52 Kirchner—Menke, corr. 1938 •» 10... Й’Ъб 11. Ag5!? h6 12. ДЬ4 g5 13. £>f6 'S’dS 14. Ag3±-> A. Geier—Nejstat, SSSR 1956; 12... Де7 13. Де7 фе7 14. £>g3 g6 15. @’d2± Radulov—Drumev, Bulgaria 1963; 10... ЙЬ5!? 11. Ag5 Ad6! = 52 11... Дс5? 12. £}h4 -g-d5 13. c4!+- Kinzel—Gragger, Wien 1952 88 12. ^d3 Йа5 13. ДЬ4 ДЬ4!? 14. ge2= Muller 88 12... g5? 13. £>d4 £>d4 14. #d4+- 87 13... ДЬ4 14. £>d4! £>d4 15. g-d4 Де1 16. Й?7 Af2! [16... ®d7? 17. gel b5 18. •i»d4 ®c6 19. Af6 ghc8 20. Де5 фЬ7 21. gbl аб 22. a4 gd8 23. Йс5 gac8 24. 4)g3!+- Estrin; 20... Дс4 21. gbl! Й’еб 22. йс5 ФЬ7 23. gb5! ДЬ5 24. -ЙЬ5 ЙЬ6 25. £>с5 ®Ь8 26. £>d7+- Estrin] 17. £)f2 ®>d7 18. gdl фсб 19. йсЗ Йс5 20. ЙГЗ Ad 5 21. ЙГ6 Деб= Estrin 58 14... аб?! 15. Ь5 аЬ5 16. ab5 gal 17. Йа1 £>а5 18. £)d4 Ad4 19. Йd4 0-0 20. ДГ6!± Karaklajic— Kerkhoff, Amsterdam 1964 88 Eidlin—I. Zajcev, SSSR 1959 88 11... йс4?! 12. £jfd2 ЙЬ5 13. £>b3 h6 14. Д114 ЙЬ6 15. ЙЬ5 £}e7 16. £>ec5± Pogacs — Szilly, Hungary 1951; 11... Де7 12. Де7 фе7 13. c4 [13. ЙйЗ gad8 14. gadl?! <®d7 15. £}d4 фс8Т Cafferty—Gligorid, Hastings 1959/60] dc3 [13. . . Йс4 14. gel Йd5 15. gc5 Йй7 16. Йс1 gad8 17. b4!± Radulov—Sija- novski, SSSR 1962] 14. Йс2! £>d4?! 15. ЙсЗ £jf3 16. gf3! Йеб 17. ЙЬ4± Florian—Deutsch, Hungary 1973 - 15/237; 14... cb2 15. ЙЬ2оо; 14... ghd8!?± Keres 81 13. £}d6 Йd6 14. Ad4 Ag4= Karaklajid- Radovici, Beograd 1949 82 16. ДеЗ Де7 17. ЬЗ gd7 18. gadl gad8 = Marie—Durasevid, Jugoslavia (ch) 1956 83 I. Zajcev—Averbah, SSSR (ch) 1964 88 11. ДЬ4?! ЙЬ4 12. £>eg5 [12. сЗ ЙЬ2 13. cd4 0-0-0T] 0-0-0 13. £>e6 fe6 14. £>g5 gd7 15. 4)e6 ge8 16. Й84 d3!T Alexander- Euwe, England—Nederland 1949; 11. c3!?oo 88 11... Ad2 12. £>c6 Ьсб 13. ЙЙ2 Йd2 14. £)d2±± 88 12... £>e2?! 13. Йе2 Де7 14. ЙdЗ 0-0 15. Й83 ®Ь8 16. ДГ4 сб 17. Де5 gg8 18. Ad6± Karaklajic—Trajkovid, Jugoslavia 1949 87 14. ЙС1?! Ad5 15. Af4 Ac6+ Marid- Fuderer, Jugoslav!ja (ch) 1953 88 14... Ad5? 15. £>g3 Й86 16. gc7! <§>c7 17. Af4 Фс8 18. Йd4-I— Konstantinopoljski; 14... gd5 15. £)g3 Й86 16. Af4 £>c6 17. Йа4±; 14... Да2 15. йа4! Ad5 16. £)g3 £>f3 17. ®hl± 88 Wolf—Cortlever, Brussel 1953 78 13.. . ЙГ5 14. gel Да2 [14.. . gad8 15. gc5 gd5 16. £}g34— Fuderer—Daja, Jugo- slav! ja 1949] 15. gc5! Йd7 (Estrin —Liberzon, SSSR 1957) 16. ДеЗ gad8 17. gg5 f6 19. gg4-|— Euwe 71 14. ДеЗ gad8 15. £>c5 Дс8 16. ge4 £>e6 17. ЙЙ5 gd5= Hasin-Banik, SSSR 1957 72 14... gad8?! 15. gc5 Йа2 16. ДеЗ £>f5 [16... £)b5? 17. £}f6!+—] 17. ЙИ4 £>d4 18. 4)f6 <3?h8 19. ЙЬ4-|— Vitolins—Korjakin, SSSR 1966 73 17... £}c7? 18. £)f6 gf6 19. ЙГ6+- 78 19. аЗ gc7 20. йс7 gc8 21. ЙГ4 йd4= Marid—Gligorid, Jugoslavia (ch) 1957 78 13... ЙГ5 14. ДЬ4 ДЬ4 15. Йа4 Ad7 16. £>d6! [16. £>c5 Де1 17. gel ®d8 18. £)b7 фс8 19. Йаб ЙГ6 20. £>d6= Marid- Ivkov, Jugoslavia (ch) 1958] ®f8 17. ЙЬ4 cd6 18. Йd6 'S’gS 19. ge5 Йй4 20. h3± Trifunovid; 15. . . сб 16. ЙЬ4± 78 14. Af4!?; 14. gel!? 77 15... сб?! 16. ЙЬ4 0-0-0 17. £>c5± 78 17. £>c5?! Ad5 18. f3 ghe8 19. ЬЗ Ь6Т Kapengut—Liberzon, SSSR 1966; 17. gacl ЙЬ6 18. ЙсЗ gd4 19. £)c5 ghd8 20. &e6 fe6 21. ge6= Sefc—Alster, CSSR 1955 78 19. gadl= Tennesand—Konstantinopolj- ski, corr. 1958 C57 1. e4 e5 2. £|f3 £}c6 3. Дс4 £>f6 4. &g5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 . . . d42 ^d58 ДГ78 J.c4 ^d3 J.e3 £)f3 £)bd2 Дс52 d53 £)d4 <g>e7 b5 gf8 h6 Ag4 -g-d68 ® 187
4 5 6 7 8 9 10 11 12 2 £>f7 <5>f27 ’S’gl1 2 3 g3 ^)h83 hg3“ ®g2 Af2 &e4 •@•114 £g3 4)d413 @,g3 •@f4 •&g5 — 3 . . . ®fl Oh8 ed512 d614 c3 •@a4 £>f717 ^e7 d5 £)d413 cd613 J.g4 Od713 •@f613 — 4 № Jd513 £>f323 c3 Асб d4 @d3 cd4 фе7 gf8 d621 Ag4 bc6 ДЬб ed4 <g>d7” 1. e4 e5 2. £f3 £>c6 3. Дс4 £>f6 4. 4} g5 d5 5. ed5 5 6 7 8 9 10 11 12 13 5 . . . Afl23 Ab5 d423 0—023 c4 d5 dc6 ^h5 Ь5 Od524 J.b723 f637 •@d723 £ib6 fg5 Деб 4- 6 . . . 4)f7!3« d6 f3 £d6 fg4 d3 g532 Ag4 •@e731 cd6 Sg8 •@d6 gh8 •Й'сЗ ± 7 £jf733 ЖЗ £)c3 d4 Ag5 Ae7 0-0-0 #e4 £)d5 ®f7 Феб £>e7 сб34 h633 J.e7 gf8 ^g5« ± 8 . . . . . . •@e437 a3 d4 Af439 . . . £>b4 сб33 4)a6 £)c7 <®f743 oo 9 d4 0—О42 gel £)f7 @-f3 ge6 Ag5 £d8 ed441 Деб43 •@d744 <g>f743 <g>g843 gd8 •©•еб47 ’g-el" ± 10 . . . сЗ43 £)f733 ЖЗ •@,e451 0-0 f4 fe5 . . . J.b4 Де7 ®f7 Феб Af832 сб ®d7“ ± 11 Oic3M £)f3” Д.е2 Af3 0-0 gel a3 dc3 &d4 h6” Ag437 Af3 Ab4 0-0 ge8 J.c3 £)f333 = 12 . - . c3 АП30 cd431 ДЬ532 ^f3 0-0 £)c3 dc3 b533 £}d5 'S'gS ®d8 J.b733 gb834 £)c333 Af333 об 13 . . . . . . . . . &e4 Ab5 Ad7“ 0—033 d4 cd4 . . . £)e637 Ad7 •@’d7 Ae7 ed4 0-073 ± 1 4... £е4?! 5. ДГ7 [5. £>f7 ЙЬ4!] фе7 6. d4 d5 7. £ic3 Lopuhin [7. de5 h6!cc] £,c3 8. ЬсЗ #d6 [8... Af5 9. -®-f3±] 9. a4! <£>d8 10. Ag8 фе8 11. ДЬ7 t 2 5. b4 d5! 6. ed5 £}b4=; 5. 0—0 0-0 6. d3 d5 7. ed5 Ag4 8. Й42 £}d5 9. £>e4 Де7 = Daja—Rabar, Jugoslavija 1955 3 5... Ad4 6. сЗ ДЬб 7. £)f7 Йе7 8. £}h8 Af2 (Porreca—Bisguier, Zagreb 1955) 9. ®f2± Keres; 5... £>d4 6. ДГ7 [6. £)f7 Йе7 7. £>h8 d51 8. c3 Ag4 9. f3 £>e4? 10. cd4 ЙЬ4 11. g3 £>g3 12. hg3 #hl 13. Afl± Smilga—AltSuler, SSSR 1956; 9... &f3! 10. gf3 £>e4! 11. #e2? ЙЬ4 12. <g>dl £jf2 13. фс2 Af5 14. фЬЗ dc4 15. •8-c4 Дс2- + ; 11. h4 0-0-0 12. fg4 dc4=F] фе7 7. Дс4 Sf8 8. £jc3 h6 9. £>f3 d6oo Gold- Stejn—Nakonedni, SSSR 1961 * 6. ed5 Ы4 7. d6 0-0T; 6. dc5!? dc4 7. Й48 £d8 = 3 7. £>f7 Йе7 8. £jh8 Ag4 9. •&d2 [9. f3 £>d5 10. fg4 ЙЬ4 11. g3 «•ЬЗ 12. сЗ «-g2 —I- Vorobjov—Litvinov, SSSR 1948; 9. Й43 £>d5 10. ed5 Af5 11. «-g3 £>c2 12. фе2 £jal 13. Ag5 Q'fS—I- Paulig—Giertz, corr. 1966 - 3/255; 9. ДГ7 ®>f8 10. f3 £>e4! 11. fg4 ЙЬ4 12. g3 £)g3 13. Ag5 fj'gS 14. hg3 Й’еЗ 15. ®fl £>f5!- + RochliCek] &d5 10. ed5 ДГ5 11. 0-0 £>c2T; 7. сЗ ^ебт • Zinn —Nunn, corr. 1966 — 5/243 7 6. <£>e2? £>d4 7. ®d3 b51 8. ДЬЗ [8. 4)d8 bc4 9. фс4 Даб 10. фЬ4 Де2—Н] 4)е4! 9. £>d8 £>с5 10. фсЗ £>е2! 11. -&e2 Д44 12. ФЬ4 а5—I- RejniJ—Traxler, Praha 1890 3 7. феЗ? Й'Ь4! [7... Йе7 8. сЗ! Йс5 9. d4 ed4 10. cd4 tye7 11. ф£3± Estrin] 8. Й13 £)g5 9. £>g5 Й85 10. <$>d3 d5 11. Ad5 ДГ5 12. фсЗ £>d4 13. d3 Йе7!-+ Altstil-Rochli- dek, CSSR 1957 3 9. hg3 Й83 10. фП gf8 11. ЙЬ5 d5 12. Ad5 £}b4! [12.. . £>d4 13. ЙЬ2 Йg4 14. Йе5 Деб 15. Деб ЙГЗ 16. <®gl &е2 17. фЬ2 188
М2 18. фЬЗМЗ=] 13. Дс4 Ъ5! 14. ДЬ5 сб 15. Дс4 £Д5 16. Ad5 cd5=F 18 9... d5 10. hg3 «•gS 11. ®fl ДЬЗ 12. gh3 #h3 = “ 10. c3? d5! 11. cd4 Ag4 12. М3 £>e4 13. &e3 ДЬЗ!—|- Angelov—Sax, Budapest 1967 12 8. М3?! ДЬ4 9. Ad5 £>d4 10. Й’аЗ £>d5 11. 8,e7 фе7 12. ed5 ДЬЗ!—I- Aparcev—I. Zajcev, SSSR 1963; 8. Де2 ДЬ6Т Kaila- Prins, Amsterdam 1949 13 8.. . Ag4!? 9. Де2 [9. d6 M6 10. £)f7? g-d4! И. Де2 ДЬ4 12. g3 £>e4 13. Ml ДЬЗ#] Де2 10. фе2! £>d4 11. <®>f2 £>e4 12. феЗ S-g5 13. фе4 $g2 14. ®d3 М3 15. фе4 M2= 14 9. Де2 ДЬ4! 10. g3 ДЬЗ 11. фе1 £>е4 12. d3 <£)g3—I- Wead—Larsson, corr. 1967 — 3/253; 9. ЬЗ ДЬ4 [9... Ag3 10. сЗ £f5 11. d4 Ad 7 12. М2?! ДЬ2! 13. ®f2 £jg3 14. fj’el £)fe4—I- Estrin—Nunn, corr. 1965 — 1/167; 12. Ag5 M8=F] 10. c3 £>f5 11. d4 e4 12. Af4 [12. Ad2 e3 13. Де1 Af2! 14. Af2 ef2 15. Ml £e4T] g5=F; 9. c3 Ag4 10. d6 [10. #a4 £}d7! 11. ®f2 M4 12. феЗ M5 13. ®f2 M5 14. <£>gl 0-0-0-+ MikySka- Traxler, corr. 1896] fj'd6 — 9. d6 15 9... M6 10. c3 Ag4 11. M4 £>d7 [11... b5 12. ДЬ5 fib5 13. ®f2? #c5 14. ®>el 0-0-0 15. £}f7 gd4=F Raddenko; 13. M5 сб 14. M4 Деб 15. М2 ДЬб 16. £>a3 Ag4 17. M4 Де6=] 12. ®>f2 M6 13. ®el [13. ®gl Де2! 14. ЬЗ Ml=] 0-0-0 14. gfl M4 15. gf2 ^>b6 16. g3 «-ЬЗ 17. cd4 £>a4 18. £>f7oc RadCenko 13 11... <®>f8!? 12. cd4 ed4 13. ®f2 £>e4 14. ®gl S’h4 15. ЬЗ [15. g3? M6-+] M2= 17 12. ®f2? #h4 13. ®fl b5! 14. ДЬ5 ®>e7 15. g3 ДЬЗ 0 : 1 Tarakonov—Naftalin, corr. 1971 12 12... ДЬ4 13. g3 b5 14. ДЬ5 M7 15. фе1 M5 16. gfl Ag3 17. hg3 «•e4 18. ®f2 М3 19. фе1 #g3 20. gf2 £>f3= Estrin; 12... M6 13. £>d6 #d6 14. <g>f2 M6 15. <®>el 0-0-0 16. cd4 ed4 17. Де2! ge8 18. «•сг фЬ8 19. d3 ge2 20. 4*fe2 Де2 21. фе2 #e5 22. ®f2 12 6. d4 £>d4 7. c3 £c6 8. ДЬЗ gf8 9. ДеЗ ДеЗ 10. fe3 d6= Paoli—Rossolimo, Tren- Canske Teplice 1949; в. ДЬЗ gf8 7. 0—0 h6 [7... d6 8. £ic3 M8 9. £)d5 ®d8 10. c3 h6 11. d4 ed4 12. e5! £>d5 13. Ad5 de5 14. £>e4 ДЬб 15. cd4 4}d4 16. ДеЗ± Porreca—Balbe, corr. 1969] 8. £>f3 d6 9. h3 M8 10. £>c3 fj-h5 11. £>h2± Estrin 20 7. 0-0 d6 8. ЬЗ! [8. c3 h6 9. £>f3 Ag4 10. d4 ed4 11. Деб Ьсб 12. cd4 ДЬб 13. М3! Af3 14. М3 Ad4 15. e5 Де5 16. «-сб #d7 17. #c4±; 8... Ag4! 9. М3 h6 10. h3 hg5 11. hg4 ,S'd7= Estrin] M8 9. c3 M6 10. d4 ed4 [10... ДЬб 11. f4! Estrin] 11. Дсбоо Estrin 21 7... £>d4 8. &d4 [8. £>e5 £>d5 9. ed5 d6S] Ad4 9. 0-0 £}d5 10. ed5 <®f7 11. c3 Дс5 12. d3 <3?g8 13. £>d2± Jovdic—Sapun- driev, corr. 1969 22 13. ДеЗ ± Belov—MacukeviC, SSSR 1962 23 6. dc6 bc4 7. #e2 M5 [7... h61? 8. M5 Де7 9. £>f3 0-0 10. 0-0 Ag4 11. M4 Ad6T] 8. f4 h6 9. «eS S’eS 10. fe5 hg5 11. ef6 gf6 12. £}c3 Ad6=F Mieses—H. Steiner, Hastings 1945/46; 6. ДЬ5 fj-d5 7. £}c3 [7. Деб -&c6 8. М3 e4 9. #Ы Дс5! 10. ^f7 ®d8 T van Scheltinga—Prins, Neder- land 1946] 8’g2 8. М3 М3 9. £|f3 Ad7 10. 0-0 Ad6 11. Деб Деб 12. £>e5 Де5 13. gel 0—0—0 14. ge5± Tumurbator— Hemmansy, Singapore 1969 24 6... М15?! 7. £c3±; 6... Ag4?! 7. f3 £>d5 8. ^3f7!±; в... Ьв 7. £jf3 $d5 8. 4}c3 M6 9. ДЬ5 ДЬ7 10. d3± Keres; в... &d4 7. c3 — 5... £)d4 25 7... Ad7 8. d4 ed4 9. 0-0± Keres 24 8. М3?! M5 9. #d5 M6 10. f4 gd8! 11. M5 M5 12. fe5 gd5T Raki6-Tot, Jugo- slavia 1951; 8. d3!? Дс5 9. 0-0 0-0 10. £}c3 4}d4 11. Дс4± Paoli—Ojanen, Trendanske Teplice 1949 27 8... ed4 9. 0-0 Де7 [9... M6 10. gel Де7 11. &e4±] 10. M15! g6 11. #h6 #d7 12. -&g7 0-0-0 13. M7± Fine 28 9. £}f3 (Rossolimo—Wade, Venezia 1950) e4oo 28 9... fg5 10. c4 аб 11. cd5 «М5 12. 4}c3 ^d4 13. Да4 ’S'dl 14. ^dl± Yanofsky 30 6. f3 £>a5 7. d3 [7. ДЬ5 Ad7 8. #e2 Ad6 9. d4 0-0 10. &d7 #d7 11. de5 Ae5=F Njekrasov—Gerasimov, SSSR 1971; 7. ^e2 Ah5 8. £>c3 &c4 9. #c4 Де7 10. d3 0-0 11. g4?I ^g6 12. h4 £}е81Т Belov—Gusev, SSSR 1971 - 12/257; 11. £>ge4 £>d7 12. 0-0 £>b6 13. #b3 #d7 = ] J.f5 [7. .. Ad7?! 8. #e2 b5 9. ’Й'еЗ Де7 10. d6!± Macukevid—Gerasimov, SSSR 1968] 8. ^e2 h6 9. ^e5 ^e7 10. ^e7 Де7 11. &e4 £>c4 12. £>f6 &f6 13. dc4 ^c2 14. ®d2 [14. 0-0 &d3 15. gel <$>d7 16. £d2 Ad4 17. ®hl Sae8=F] &g6 15. fiel ®d7 16. £}сЗ сбобсР 31 6... &dl?! 7. £d8 &d4 8. <g>dl &g4 9. gfl ^h2 10. £}e6! 11. 3el + - 32 ± Estrin 33 6. #h5? g6 7. ^f3 ^g5 8. Ad5 £>d4! 9. ®d8T Bilguer 3* 9... h6 10. 0-0 сб 11. gel ®>d7 12. de5 фс7 13. e6+-; 9... Ь5 (Haberditz) 10. Ad5! [10. ДЬЗ b4 11. £}e4 h6 12. Ad2 a5 13. c4 ЬсЗ 14. &c3±] £>d5 11. Ag5! ^d7 12. 0—0—0±-* Hein 33 10... <g>d7 11. de5 фе8 12. 0-0-0 Деб 13 . £>d5 Ad5 14. gd5! #d5 [14... cd5 15. Ab5+-] 15. Ad5 £>d5 16. e6+-; 10... ed4 11. 0-0-0! dc3 12. ghel ®d6 13. Ad5 cb2 14. <®bl cd5 15. Ae7+- 189
36 13... gf2? 14. de5 &g5 15. фЫ gd2 [15... фе7 16. &d5 cd5 15. £>d5 ®f8 18. ^el! + -] 16. h4 gdl 17. gdl ДЬ4 18. £>d5 cd5 19. gd5H— Polerio—Domenico, Roma 1600; 13... &g5 14. ФЫ gf4 15. *^e5 ®f7 16. £}d5 cd5 17. &d5 ®f8 18. ДЬЗ±-> 37 9e o—o c6 10 d4 фаб!Т Pinkus; 9. a3 £>c2 10. ®dl £>d4! [10. .. £>al 11. £d5 <$>d7 12. d4! Ad6 13. de5 Де5 14. •@’d3!±-> Estrin] 11. Ad5 [11. #e4 сб 12. gel <g>f7! 13. &d5 cd5 14. &d5 Деб!Т] ®d6 12. ^f7 ^e7 13. £>e4 ®d7 14. £>c5 <g>d6 15. &Ь7 ДЬ7 16. #e7 Де7 17. ДЬ7 gb8 18. Де4 £>ЬЗ^ 38 9.. . b5 (Steinitz) 10. ДЬЗ! с5 11. £>Ь5! Даб 12. а4 gc8 13. d3 с4 [13. . . ^а5 14. £Д2! ±] 14. dc4 £>f6 15. с5 &bd5 16. #е2± Bilguer 39 12. ^е5?! ®f7=F; 12. f4 ®f7 13. fe5 Деб 14. 0 — 0 фе8оо 40 13. de5^ Keres; 13. Де5!? Деб 14. 0-0 £>сЗ? 15. ЖЗ фе7 16. Дс7 #c7 17. gfel 4}d5 18. Дd5 cd5 19. ^d5+— Rozlapa—Jako- vid, SSSR 1971; 14... Де7!оо 41 6... Деб 7. £>e6 fe6 8. de5 £>e5 9. ^h5 £f7 10. 0-0 ^d7 11. gel 0-0-0 12. *^g4 ge8 13. £>c3±; 6... Де7 7. £>f7 <§>f7 8. ЖЗ феб 9. £}c3 £}cb4 10. ^e4 сб 11. аЗ £}аб 12. ^e5 [12. ДГ4!? Euwe] ФГ7 13. £>d5 cd5 14. Дd5 ФГ8 15. 0—0± Leonhardt 42 7. £}f7?! ^e7! = 43 7... Де7 8. 7! <g>f7 9. ^h5 [9. #f3 фе8! 10. Дd5 gf8oo] g6 10. Дd5 фе8 11. <ЙТЗ gf8 12. Дсб Ьсб 13. фсб Дd7 14. ^с4± 44 8. .. Де7? 9. ge6! fe6 10. £}е6 #d6 11. Дd5+- 45 9... ДЬ4?! 10. сЗ 0-0 11. £>g5 dc3? 12. ge6H— Scheppelt—Mayer, DDR 1958 48 10... ®g6? 11. ge6! #e6 12. ДdЗ+- 47 12. .. Де7? 13. ge7! + - 48 14. ДП феб 15. ДЬ4± Euwe 49 7. £сЗ?! £>сЗ 8. ДГ7 <g>f8 9. ЬсЗ ДеЗ 10. фП #d4 11. #f3 Дg4! 12. £>e6 фе7 13. Дg5 фd7 14. £>c5 фс8 15. gdl фс5 16. #g4 фЬ8Т Pinkus 50 8. de5? Дg5 9. Ad5 Дс1 10. Дсб Ьсб 11. фс1 ДабТ; 8. 0—0 0—0= Fink—Adams, New York 1947; 8. h4 Дg5 9. Дg5 *^d7 10. de5 £>b6 11. ДЬ5 0-0 12. 0-0 h6oo Stoltz- Karaklajic, Beograd 1952; 8. фЬ5 g6 9. #f3 Дg5 10. Дd5 0—0= Ciocaltea—Karaklajic, Sarajevo 1957 51 10. 0-0?! £>a5 11. #g4 ФГ7 12. ЖЗ фе6= Euwe 52 10... ^d6 11. f4 £>a5? 12. f5 + -; 10... b5 11. ДЬ5 ДЬ7 12. f4± 83 14. Де2 фе8 15. c4 £c7 16. £>сЗ Деб 17. Ag5 ^d7 18. gadl Д d5± Barden —Adams, Hastings 1951/52 84 6. d6?I ^d6 7. ДГ7 фе7 8. ДЬЛ £>ЬЗ 9. ab3 h6 10. £}f3 e4 11. £>gl ®f7=F Bogoljubov — Rubinstein, Stockholm 1919 55 6... Дg4!? 7. f3 ДЬ5оо 88 7. £>ge4 &e4 8. £}e4 ФЬ4 9. d3 Дg4 10. #d2 ДГЗ!Т Pinkus 87 7.. . Дс5?! 8. h3 0-0 9. d3 b5 10. &b5 сб 11. £}bd4 ed4 12. 0 —0± Rossolimo — Ma- derna, Mar del Plata 1950 88 14. ФТЗ ^d5 = 89 6. . . £>f5 7. d4! ed4 8. 0-0 Ad6 [8. . . £>d6 9. ДЬЗ dc3 10. gel Де7 11. фе2! h6 12. £>f3 cb2 13. ДЬ2^] 9. gel £e7 10. cd4 0—0 11. £}сЗ ДГ5 12. f3± Kopilov—Lisicin, SSSR 1949 80 7. cd4 bc4 8. de5 ^d5!=F Denk-Griin- feld, corr. 1947 81 8. £tf7 ®f7 9. cd4 ed4 10. ДЬ5 ^e7 11- 12. Де2 £}b4 13. Дс4 Дебда Suetin — Ravinski, SSSR 1949 82 9. ^b3 ed4 10. ДЬ5 фd8 11. Дсб Деб! 12. Да8 ^g2 13. gfl ^e4 14. ®dl d3- + Vasiljev—Kodeguro, SSSR 1959 83 10... e4 11. ^e4 Дd6 12. h4!+~ Kuz- njecov 84 11... e4!? 12. ^e4 Дd6oo 88 12.. . ed4 13. £>e4 *^e5 14. ^f7± Paoli 88 14. Дg5 f6 15. gf3 gb5! 16. Дс1 ed4 17. gdl Ad6 18. gd4 ge8^ Estrin 87 8. .. ^h4 9. &g3 Дg4 [9... ДЬ7?! 10. cd4 0-0-0 11. d3 £>f4 12. ДГ4 ef4 13. ^h5 ^e7 14. £>e2 g5 15. £>d2 gd4 16. 0-0-0 !± Estrin; 9. . . 10. ДЬ5 Дd7 11. Дd7 ®d7 12. Ж3±] 10. f3 e4 [10.. . £>f5 11. ДЬ5 фd8 12. 0 — 0 Дс5 13. d4 ed4 14. £>e4!± Kopilov] 11. cd4 Дd6 12. ДЬ5 ®d8 13. 0-0 ef3 14. 'Й'ЬЗ! [14. gf3 gb8 15. a4!± Jovcic —Koshnit- sky, corr. 1969 - 8/215] fg2 [14... £>f4 15. gf3 gb8 16. gf4 gb5 17. #b5 Дf4 18. ’S'dS Дd7 19. £}flH— Estrin—Nielsen, corr. 1973] 15. gf2 Деб 16. ^f3 gb8 17. Дс4 ^d4 18. d3!± Estrin 88 10. #a4 £>df4 11. d4 £>g2 12. фП £>gf4 13. Дd7 $d7 14. ^d7 фd7 15. de5 £>d3 = Kopilov—Ravinski, SSSR 1949 89 11. d4 ed4 12. 0-0 dc3 13. £>bc3 £>c3 14. £}c3 ^dl 15. gdl Дс5= Ciocaltea— Minev, Marianske Lazne 1954 78 13... 14. ДеЗ gd8 15. £)bc3 £>d4 16. Дd4 *^d4 17. ^d4 gd4 18. gadl±± Kogan-Naftalin, SSSR 1962; 13... 0—0 14. £}bc3 (Spaski — Samkovic, SSSR 1960) gad8 15. ДеЗ f5 16. £>d5 #d5 17. £>c3 ^b7 18. *^e2! gfe8 19. *^c4 Ad6 20. d5 £|f8 21. b3± Petik—Sukov, corr. 1967 190
C58 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Дс4 £>f6 4. £jg5 d5 5. ed5 4) a 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 d3 h6l £)f3 4)c4 dc4 даб2 h33 0-0 £>c3 сб J.e34 4- 2 e4 de43 &c4 @d4 £)d6‘ £>c37 &fe4 &e4 'Й’е? 0-0 &e4 gel f5 £d2 @•05 !3 =F 3 @e2 &c4 dc4 Дс53 ДГ41» 0-0“ &fd2 _fi.g4 •й-fi сб C)c3 ge8 £)b3 ДЬ412 =F 4 . . • . . . 4)fd2 0-0 &b3 Ag4 •8-fl Ab4*3 c314 Де7 h3 ДЬ513 =F 5 • • • . • . h3 0-0 £>h213 сб!” dc6 e3 ДеЗ ДеЗ fe3 <^e418 6 ДЬ5 Ad7 @•62 Де7“ 4^c320 0-0 0-021 сб22 dc6 4)c6 £c6 £c6 d3 4)d5 об 7 сб dc6 Ьсб Jld323 4)d5 4)e4 f5 £>g3 &f4 Afl J.c5 c3 ДЬб d4 £g6 даз 0-024 =F 8 •@-f3 cb523 @a8 @d72e b427 ДЬ423 a4! 4- 9 . . . . . . #гз Ab7 •^62 Ae729 d333 £)c631 сЗ 0-0 0-0 4)d532 ± 10 @c7 ДаЗ33 h634 £}e4 ^)d5 0—033 £)f4 £ig3 g6 gel C)e6 b4!33 ± 11 gb8 ДаЗ37 h6 4)e4 4)d5 £g333 g6 0-0 Ag7 <}c332 0-0 Де2 gb4" 1 6... £)d5? 7. ^f3±;«... е4?! 7. фе2± * 8... e4 9. £>d4 Ag4 10. •g'd2! ± 3 9. ДеЗ «-e7 10. #e2 0-0 11. h3 b5 12. 4}c3 bc4 13. •g,c4 a5 14. gblg^ Pilnik— Karaklajic, Beograd 1954 4 11. аЗ?! cd5 12. cd5 ge8 13. ДеЗ ДГ5 14. 0-0 gc8 15. gel ДЬ8 16. gel »d7T Rossetto—Gligoric, Buenos Aires 1955 3 8. ДЬ5?! сб 9. de4 cb5 10. #d3 аб 11. 0-0 Дс5 12. сЗ Да7 13. ЬЗ 0-0Т Proniatov- Njekrasov, SSSR 1964 • 9... £>Ь6 10. с4 ДЬ4 [10... с5? 11. #d3 Дg4 12. 4)bd2± BronJtejn —Rojahu, SSSR 1956] 11. Ad2 Ad2 12. £>fd2 0-0 13. £>c3 сб 14. 0-0 cd5 15. cd5 Деб 16. gfdl 4}fd5 17. ed5 <2>d5 = Agrinski—Kuznjecov, SSSR 1961 7 10. e5 £jf5 11. •g,a4 -®-d7 12. -g-d7 £>d7T • Euwe • 9... Дв4 10. h3 ДН5 11. g4 Ag6 12. £}d4 сб 13. £>сЗ ДЬ4 14. Ad2 cd5 15. 0-0-0 0-0! T Kor&ioj — Suetin, SSSR 1952; 12. £je5! ±; 9... Де7 10. £>d4 сб 11. £>c3 0-0 12. 0—0 cd5 13. cd5 Ag4 14. -g-bSIi Keres; 9... Дав (.Grob-Lundin, Ostende 1936) 10. £>d4!? Keres 13 10. 0—0?! 0-0 11. £)fd2 Ag4 12. -g-el •#d7 13. £>ЬЗ ДГЗ! 14. ДГ4 «-g4 15. ДgЗ £)h5 16. £>c5 £jf4 17. £>e4 Й’ЬЗ!! 0 : 1 Field -Tenner, USA 1934; 10. c3 b5 [10... 0-0 11. 4)d4 ge8!?oo Salwe—Vidmar, Karlovy Vary 1907] 11. b4 [11. ЬЗ bc4 12. bc4 0-0 13. £>d4 Ag4 14. Йсг Дd4 15. cd4 сб! 16. ДаЗ ge8 17. d6 £}h5 18. #d2 e3!T^ Koch-Pahl, Berlin 1928] Де7 12. £>fd2 Дё4 13. f3 ef3 14. gf3 ДЬ5 15. cb5 0-0 16. 0-0 ge8Tf> Grob—Keres, Dresden 1936 11 10... g5! ? 11. £)g5 Й-е7! [11... hg5?! 12. Ag5 «-d6 13. £>d2±] 12. £>h3 Ag4S 191
12 15. h3 Ah5 16. g4 Ag6 17. 0-0-0 ДеЗ 18. ЬсЗ 'Й'Ьб 19. dc6 Й’еб 20. Sd6 #a4T Ferberov—Seremeta, SSSR 1962 13 12... £}d5!? 13. cd5 «•dS 14. £>c3 [14. Ad2e3!=F] ДЬ4 15. Ad2 ДеЗ 16. АсЗ gad8°o 14 13. £>сЗ?! сб 14. h3 Ah5 15. g4 Ag6 16. dc6 bc6T Luckis—Keres, Buenos Aires 1939 13 15. ДеЗ &d7 16. g4 Ag6 17. &ld2 £e5 18. 0-0-0 b5 [18... £jd3?! 19. фЫ Ag5 20. 4)d4 'Й'Гб 21. h4± Bogoljubov—Eliskases, (m) 1939] 19. cb5 £>d3 20. фЫ «•dS [20... аб!?] 21. фа1 [21. c4 #e6 22. £)d4 «•e5T Keres] ®'b5=f-->-C Salwe—Marshall, Wien 1908 14 11. £>fd2? e3! 12. fe3 ДеЗ 13. <£>dl ge8 14. ЖЗ c6!T-> 17 11... £)h7 12. ДеЗ [12. £>c3 f5 13. ДеЗ Ab4 14. -»d2 Ad7 15. g3 «-e7 16. a3 Ad6 17. £)e2 Ь5!Я-Riviere—Morphy, London 1859; 12. £>d2 f5 13. £>b3 Ad6 14. 0-0 Ah2 15. <3?h2 f4!:F'r^ Riviere—Morphy, Paris 1883] Ad6 13. &c3±; 11... e3 12. ДеЗ ДеЗ 13. fe3 £>e4 14. 0-0 [14. &fl -&f6! 15. c3 Af5 16. ЖЗ •Й,е5! 17. £>fd2 £)g3 18. Hgl Ad3 19. <g>f2 f5!T-> Sokolov—Mogordoev, SSSR 1959] £>g3 15. S’dS [15. «-f3 £>fl 16. &fl f5=F] &fl 16. £>fl #g5 17. ®hl [17. e4 f5 18. e5 f4!rF Rozenfeld-Heuer, SSSR 1955] Af5T Keres 13 15. ggl? Ьсб 16. £>f3 ^f6 17. c3 Sb8 18. £jd4 Hd8 19. Ь4 с5!Т Naftalin—Fridman, corr. 1971 - 12/258; 15. 0—0 £>g3 16. -g-f3 £ifl 17. £)f 1 Й’Ьб 18. ЬЗ Ьсб 4= Kondratjev 13 7... Ad6 8. £>c3 [8. Ad7 &dl 9. c4 сб 10. d4 0—0!®] 0-0 9. Ad7 [9. 0-0 £d5! 10. Ad7 £f4 11. f?g4 h5 12. »h4 Де7Т; 10. £jd5 ДЬ5 11. S'bS c6=F] &d7 10. 0-0 сб 11. dc6 £>c6 12. £ge4 [12. d3 £>d4 13. -g-dl gac8o5 Paoli—Johannessen, Skopje (ol) 1972 - 14/260] £>e4 13. #e4 gad8 14. £}d5 ДЬ8 15. c4± Ciocaltea—Reicher, Romania 1953 23 8. d4?! ed4 9. b4 0-0! 10. ba5 ge8=F-> 21 9. £>ge4?! £>e4 10. £>e4 Af5!T Tilevid- Borisenko, SSSR 1957 22 9... ДЬ5 10. •Sj’bS сб 11. £jd5 13. £jf3 Ad6 14. d3± Belov—Kopilov, SSSR 1966 23 8. Да4 h6 9. £>f3 e4 10. f?e2 [10. £>e5? »d4! 11. Дсб £>сб 12. £>c6 #c5-+] Деб 11. £e5 [11. £)gl «•ЬбТ] #d4! 12. Дсб £сб 13. «•bS Дс5! 14. -Й-сб фе7 15. -&b7 ®d6!T-+; 8. ДП h6 9. £jh3 Дс5 10. d3 Й’Ьб 11. Й-е2 Ag4 12. f3 ДЬЗ 13. gh3 0-0-0 =F Steinitz- Cigorin, (m) 1892 24 15. Ь4 ^)Ь7Т1 Castaldi—Keres, Stock- holm 1937 23 8... h6 9. £>e4 £>g4 10. h31 h5 11. b4! £ib7 [11... ДЬ4 12. hg4 Ag4 13. #g4 hg4 14 . gh8 Af8 15. ДаЗ + -] 12. Дс4!±; 8... Де7!? Estrin 26 9... £>Ъ7 10. d4! ДЬ4 [10... ed4 И. 0-0 Де7 12. а4! Ьа4 13. #а7 0-0 14. £>f3 Дс5 15. ’Й,а4Ч— O’Kelly—Milic, Bled 1950] 11. сЗ Да4 12. ^а7± ; 9... Дс5 10. 0-0 0-0 И. Ь4! ДЬ4 12. £}сЗ!± Bogoljubov—Euwe, (m) 1941; 9... £d5 10. £>c3 £>c7 11. ^a7 £>c6 12. m>6 £>d4 13. 0-0!±; 9... h6 10. £>e4 £}d5 11. #b8? £>c6 12. ^b5 £>db4 13. £}аЗ? Даб 14. ’Й,а4 ,®'d4!—h Estimo—Balinas, Manila 1968 - 5/244; 11. £>d6’± 27 10. d4 £c6 11. £f3 ed4 12. Af4 ДЬ4 13. сЗ dc3 14. ЬсЗ 0-0 =F 28 10... £>c6 11. a4 £>b4 12. 0-0 £>c2 13. ДЬ2! b4 [13... £>al? 14. gel ®d8 15. £tf7 + -] 14. gel ЬЗ 15. #Ь8 #Ь7 16, #e5 Де7 17. £}аЗН— Durao—Prins, Malaga 1954 28 П... Ag2 12. ggl Дсб 13. d3 ^f5 14. Ad2 £>b7 15. £>сЗ Де7 16. 0-0-0± A. Zajcev- Hohlovkin, SSSR 1954 30 12. 0-0 £>c6 13. c3 h6 14. 4tf3!± Vasi- Ijev—Morozov, SSSR 1951 31 12. .. Ag2 13. ggl ДЬ7 14. £>e4 #h3 15. 4)bd2 fj-h2 16. £>f3 -g-hS (§derbakov-Nej- Stat, SSSR 1954) 17. Ag5!± 32 15. &f3 f5 16. &e5 &e5 17. ^еб Ad6 18. ge8=F Toran — Cortlever, Beverwijk 1953; 15. £>h3! ge8 16. £>d2 f5 17. £>b3± Estrin 33 9. Да4 Де7 10. £>сЗ 0-0 11. d3 h6 12. £}ge4 £}e4 13. de4 Деб 14. ДЬЗ gad8^ Bogo- ljubov—Grob, Zurich 1949 34 9... дав 10. £>c3 0-0 11. Д£5 ДГ5 12. ^f5 h6 13. £}ge4 £}d5 14. d3!± Kottnauer— Tajmanov, Sczawno Zdruj 1950; 9... Ag4 10. ^g3 h5 11. £>c3 £>b7 12. f3 h4 13. #f2 Ad7 14. Дс4 £}d6 15. ДЬЗ± Ufimcev—Borisenko, SSSR 1953; 9... Де7 10. 0-0 0-0 [10... h6 11. £>e4 £>d5 12. £>g3 g6 13. Де4 Деб 14. £>c3 gd8 15. d4! ed4 16. £>d5!±] 11. Af5 Даб [11... ДЬ7 12. d3 c5 13. ^h3 g6 14. Де4±] 12. d3 g6 [12... Ad6 13. Ь4! ДЬ4 14. £}h7!± Honfi —Genov, Russe 1961] 13. ДЬЗ c5 14. £>c3 £>c6 15. £>ge4 £ie4 16. £>d5! #d6 17. #e4 Ad8 18. ДЬб ge8 19. &e3± Honfi—Geier, Oberhausen 1961 35 И. £>g3 g6 12. Де4 Деб 13. £>сЗ 0-0-0 14. 0-0 f5 15. Ad5 cd5 16. d4 e4 17. #e2 #c4 18. Af4 g5 19. Де5 gh7^ 88 Sderbakov—Judo vid, SSSR 1955 37 9. Дсб?! £>c6 10. #c6 £>d7 11. d3 Де7 12. £>f3 0-0 13. #e4 gb4 14. #e2 e4! 15. de4 £>c5 16. £>сЗ Даб 17. #dl #a5 18. £>d2 £}e4!—I- Ziherl—Kr2i§nik, Jugoslavia 1956 192
38 И. £ЪсЗ £f4 12. ДП f5 13. &g3 g6 14. d3 Ag7=F Paoli — Kluger, Bucuresti 1954; 11. 0—0 £b4!T 39 13. Ae4 0-0 14. £>сЗ Деб 15. gel f5=F Paoli —van den Berg, Bern 1957; 13. c3 f5 14. Дс2 0 — 0 15. d3 c5 16. 'S'dl (Estrin — Jovcic, corr. 1961) ^c7!=F; 13. gel 0-0 14. &c3 £)b4+ 40 15. £>d5 cd5 16. #a3 £>c6 17. d3 h5q=t> Estrin—Ragozin, SSSR 1955 C59 1. e4 e5 2. &f3 £>c6 3. Дс4 ^f6 4. £,g5 d5 5. ed5 ^a5 6. ДЬ5 сб 7. dc6 Ьсб 8. Де2 h6 9 10 0-02 0-03 11 d34 £)b78 12 £ic38 Ab6 13 ФЫ £c5 14 f4 e47 15 16 17 OO 1 4)h3 Ac5‘ 2 Ad6 d38 0-0 0-0” £}d510 £}c3 4l)c3 ЬсЗ •ЙЬ4 00 3 £)f3 e4 £)e5 •^d4 f4“ Ac5 gfl •g-d812 сЗ13 £)d514 Йа418 0-0 Йе4! ЙЬ4“ <S>dl17 > gd8 d4 f613 ± 4 . . . Ac5 c318 Jd6 f4 ЙС7 d4 ed3 •Йd32<, 0-0 0-0 ge8 Af3 gd821 Йе2 Af522 5 . . . ^cl f423 Дс524 c328 &b7 b42e J.d627 d4 ed3 Й<13 0-0 0-0 a5 Af3 Де523 = 1. e4 e5 2. 7 £>f3 £>c6 3. Дс4 . dc9 Ьсб 8. Ae2 £f6 4. £)g5 d5 5 he 9. £>f3 e4 10. •• ed5 6. Ab5 сб . Ad6 11 12 13 14 15 16 17 18 19 6 d428 Йс7 f4so 0—031 c332 c533 <^a3 gd834 ^>b5 •ЙЬб 4)d6 gd6 00 7 ed3 £>d3 Йс7 ЬЗ38 0—038 Ab2 ^>d537 h338 Af5 0-0 gad8 £}c3 4)b433 ► = 8 f4 0-0 Йс740 0—041 4)сЗ Ae542 fe5 •Й’еЗ d4 ed343 йаз ge844 Af4 ± 9 ef3 4^f3 0—045 d4 Йс748 0-0 c5 4^c3 аб ®hl47 J.b7 АеЗ gad8 Agi gfe8 gel 4}c648 10 . . . . . . c5 0—0" cd480 Ac5 c3 dc3 4^c3’2 = 1 9... ДС5 10. 0-0 •ftd? 11. gel ДЬЗ г 10. d3 0-0 11. £>c3 ge8?! 12. 0-0 12. gh3 -Й'ЬЗ 13. ДП± (Fischer) «^4? 14. Ah3 13. gh3 -&d7 14. Ag4 £>g4 15. hg4± '8"g4 £>g4 15. h34—; 9... Деб 10. d3 g5 Fischer—Radojdic. New York 1963 11. £>c3 Ae7 12. £e4 c5 13. £>f6 Af6 14. Ag4± Bednarski—Adamski, Polska (ch) 1964; 3 10... g5 (Gotschall) 11. $hl g4 12. 4)gl 9... g5 10. d3 g4 11. Ogl Дс5 12. 4)c3 [12. C>e4 13. Ag4! £>f2 14. gf2 Af2 15. Ac8co АеЗ АеЗ 13. fe3 «-Ьб 14. ®cl £>d5 15. e4 Fischer £>e3 16. Afl f5!T Cserna-Pulay, Hungary t Ц. c3 £.b7 i2. Wa4 Ah3 13. gh3 #d6 1971 - 11/210] <d6 13. £>a4±; 9... ДЬЗ 14. d3 ^d5!=F Steinitz-Cigorin, (m) 1892 10. gh3 ^d5 [10... Ac5!?] 11. Af3 e4 12. &c3 -&e5 13. Ag2 Ad6 14. «-e2 0-0 15. d3 5 11... ДЬЗ?! 12. gh3 «-d7 13. Af3 #h3 ed3 16. >е5 Ae5 17. cd3± Steinitz 14. £>d2 gad8 15. Ag2 «-f5 16. «-el gfe8 13 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 193
17. £)e4± Fischer—Bisguier, New York 1963; 11... £>d5 12. c4 [12. £>c3 £>c3 13. ЬсЗ Ш?! 14. <g>hl ДЬЗ 15. gh3 ^h3 16. Af3 Ad6 17. Ag2 ^h4 18. ^f3 e4 19. #h3 ^h3 20. ДЬЗ± ± Platonov—Geier, SSSR 1969; 13.. . &b7oc; 12. Af3 £>b7 13. £>сЗ ДЬб 14. ®hl £}c5 15. ДеЗ gb8 (Ciocaltea—J. Szabo, Sinaia 1964) 16. d4oc] 4^c7 [12... £>e7 13. фЫ ДЬЗ 14. gh3 £f5 15. f4! ef4 16. Af4 £)e3 17. ДеЗ ДеЗ 18. £}c3± Steinitz—Cigorin, (m) 1892] 13. фЫ ДЬЗ 14. gh3 £>e6 15. ДеЗ Ad4 16. £}c3± Vejnger—Ritov, SSSR 1972; 11... £}h7!? Gottschall e 12. ®hl g5 13. сЗ ДЬб 14. ДеЗ &d5 15. ДЬб ^Ь6 16. #d2 ДЬЗ 17. gh3 £f4T Mako- vetz—Charousek, Budapest 1896 7 Hamann — Geier, Kislovodsk 1966 8 10. d4 (Cigorin) ed4!oc Fischer 9 11. £>c3 &d5 12. ДГЗ?! &c3 13. ЬсЗ ^h4 14. £}gl f5 15. g3 'Й'Гб 16. £}e2 (Tringov -Geier, La Habana 1971 - 11/211) f4!=F Matanovic 10 11.. . ^c7 12. £>c3 ДЬЗ 13. gh3 e4 14. £>e4 Ah2 15. <g>hl £>d5 16. Af3± Vejnger- Zuravljev, SSSR 1964 11 11. &g4 Ag4 12. Ag4 Дс5 13. 0-0 0-0 14. сЗ #e5 15. d4 ed4 16. b4 £>g4 17. '®'g4 Ad6 18. f4 '®,e2!=F Raddenko 12 12... ДЬб 13. сЗ *^d6 14. b4 &b7 15. £}a3!± Kopilov —Bondarevski, SSSR 1951 13 13. d4 ДЬб [13... ^d4 14. *&d4 Ad4 15. c3±; 13... Ad4 14. c3±; 13... ed3 14. ^d3 ^c7 15. Ad2 gb8 16. Да5 #a5 17. £>d2±] 14. b4 [14. ДеЗ £>d5 15. Agl 0-0 16. c4 £>b4 17. #d2 £d3 18. Ad3 ed3 19. ^d3 ge8«5 Ragozin-Geier, SSSR 1949] £>d5 15. ba5 ^h4 16. g3 Да5 17. Ad2 ^h2 18. Да5 ,&g3= Geier 14 13... ДЬб? 14. Ь4 £>Ь7 15. £>c6 ^c7 16. 4)e5 0—0 17. £}a3H— Rodkin — Sahov, SSSR 1962 15 14. b4? #h4 15. g3 #h2 16. bc5 #g3 17 . gf2 £tf4=F->>; 14. g3!? 18 15... f6 16. Ad3 f5 17. «Т3±; 15... ge8!? 16. d4 ДЬб Keres 17 16. g3 #h2 17. b4 ^g3 18. ®dl± Estrin 18 18. Ad3 f5 [18. . . fe5 19. ^h7 ®f8 20. fe5d— Nesterenko—Mosin, SSSR 1963] 19. #e2± 19 11. 0-0 ^d4 [11... #d6 12. d4! #d4 13 . ^d4 Ad4 14. £>c4 £>c4 15. Дс4 0-0= Redisch] 12. £}g4 Ag4 13. Ag4 0-0=FQ 20 14. £>d3 0-0 15. 0-0 Af5«5 21 16... &d7? Ah5!± Estrin—Levit, SSSR 1962 22 Estrin 23 11. &g4 Ag4 12. Ag4 Дс5! 13. Де2 gd8 14. сЗ £>b7 15. 0-0 h5 16. d4 ed3 17. Ad3 £>g4 18. #e2 ®f8 19. g3 ^d7! 20. Де4 h4 21. Af4 4)h2!—h Ciocaltea—Nezmetdinov, Bucuresti 1954; 11. d4 Ad6 — 10... Ad6 24 11... ef3 12. £f3 Ad6 13. d4 0-0 — 10... Ad6; 11... Ad6 — 10... Ad6 25 12. d4 ed3 13. cd3 0-0 14. Ad2 &d5! 15. #a4 ДЬ6= 26 13. d4 ed3 14. ^d3 0-0 15. £>d2 £>d6 16. Af3 Af5 17. ^e2 4)d5=F Fine-H. Steiner, (m) 1944; 13. ^a4 Ad7 14. &a3 0-0= 27 13. . . ДЬб 14. a4 a5 15. b5 0-0 16. Ьсб £}d6 17. ДаЗ gd8 18. Ad6± Belov—Solovjev, SSSR 1968 - 6/328 28 18. fe5 ^e5 19. Деб ab4 20. ^Ь5 ^Ь5 21. ДЬ5= Mednis — Spaski, Antverpen 1955 29 11. £>c4? £>c4 12. Дс4 £jg4 13. ^e2 0-0 14. h3 ^h4!=F->»; 11. &g4?l £}g4 12. Ag4 #h4 13. Дс8 gc8 14. #e2 0-0 15. £>c3 gce8 =F Bilguer 39 12. Af4 0-0 13. ^d2 4)d5 14. Ag3 f6 15. £>c4 £>c4 16. Дс4 еЗ I 17. ^e3 Ag3 18. '®'g3 ge8 19. фП 'ЙЪбТ Havasi — Charousek, Budapest 1897/98; 12. Д<12!? £»Ь7 [12. . . Де5 13. de5 #e5 14. ДсЗ±] 13. 0-0 0-0 14. £}a3oc 31 12... ef3 13. Af3 Де5 14. ^e2!± 32 13. 0—0 c5! 14. c3 gb8 15. £>a3?! cd4 16. 4)b5 gb5! 17. ДЬ5 ^Ь6 18. a4 d3- + Arnold — Cigorin, Peterburg 1885; 13. £)c3 gd8 14. ДеЗ Eb8 15. #cl #b6 16. £>dl c5=F Anderssen —Schallopp, Leipzig 1877 33 13... 4)b7 14. 0-0 &d8 15. ^el c5 16. dc5 Дс5 17. ®hl± Jovcic—Gligorid, Jugo- slavia 1958; 13... Sb8 14. Ь4 £b7 15. £>d2 a5 16. a3± 34 14... аб 15. 4)c2 Sd8 16. 0-0 gb8 17. ffreli Suetin — Keres, SSSR (ch) 1950 35 13. £>d2 0-0 14. b4 [14. &f3 c5=F] 4)d5! 15. ДЬ2 £>Ь4 16. £>Ь4 ДЬ4 17. 0-0 gd8!=F Spielmann —Cohn, Stockholm 1909; 13. h3 0-0 14. 0-0 Af5 15. £>d2 gfe8 16. a3 gad8=F Fischheimer—Gligorid, USA 1972 — 13/268; 13. £>аЗ Даб! 14. g3 0-0 15. 0-0 gad8=F Spielmann — Eliskases, (m) 1936 88 13... c5 14. £>аЗ аб [14... Sb8!?] 15. Af3 Eb8 16. 0-0! ДЬ2 17. фЫ Ad6 18. gel Деб 19. Ad2± Honfi —Kluger, Hungary 1965 37 14.. . Af5!? 15. Af6?! gf6 16. £>c3 gad8 17. ,S’d2 gfe8!=F Kovacs — Kluger, Hungary 1965; 15. £}d2oc 194
88 15. £>c3 &f4 16. &f4 &f4 17. g3 gd8Tt Honfi—Talj, Sarajevo 1966 — 1/168 89 Honfi—Ciocaltea, Wijk aan Zee 1969 40 11... g5? 12. d4 gf4 13. &f4 £>d5 14. 0-0 ЙЬб [14... Де5 15. Де5 ^g5 16. h4! 'Й’еЗ 17. фЬ2 Sg8 18. Йе1 Деб 19. £>c3 &c3 20. ЬсЗД £f4± Malkin — Isakian, SSSR 1945] 15. £>c3 [15. ®hl!? Keres; 15. £>f7!?± Kopi- lov] £>f4 16. gf4 f5 17. ДЬ5±; 11... 0—0 12. 0-0 [12. d4 ed3 13. #d3 £b7 14. ДеЗ ^c7 15. £}d2 ge8^<± Spielmann —Pirc, Noord- wijk 1938] Де5?! 13. fe5 ^d4 14. ®hl ^e5 15. d4 ed3 16. Ad3 Дg4 17. Йе1 #el 18. gel±± Dubovik —Meinz, corr. 1958; 12... Йс7 — 11. . . ^c7 41 12... Де5 13. fe5 Йе5 14. d4! + 42 13... gd8 14. d3 gb8 15. <g>hl c5 16. #el± Estrin — Kuncevic, SSSR 1964 43 15... Йе7 16. ^el! £>e8 17. #g3 фЬ8 18. *Йе5± Estrin — Komarnicki, SSSR 1945; 15... 'Йеб 16. Йе1! £Ь7 17. ЙЬ4 £>d6 18. ДЬб! £f5 19. gf5 ЙГ5 20. gfl Йg6 21. Ag5 £>d5 22. 4}e4±->> Belov —Nikitinih, SSSR 1971 44 16... Д₽4 17. gf6 Де2 18. gf5+-; 16... &g4 17. gf4 [17. ДГ4 Йс5 18. фЫ £>f2 19. gf2 ЙГ2 20. gfl ЙЬ4 21. Йd6± Fine —Reshevsky, USA 1940] Йс5 18. Й^4 #d4 19. gd4 £}e5 20. Дf4± _L Estrin — Gaister, SSSR 1964 48 12... £}g4 13. 0-0 Йс7 14. ЬЗ ДЬ2 15. ®Ы Ь5 16. d4 ДgЗ 17. ДdЗ Деб 18. 0-0-0 19. с4! gde8 20. ^c2± Estrin — Anufri- jev, SSSR 1946 46 13.. . ge8 14. £>c3 Дб1 15. 0-0 Дс7 16. фЫ [16. ^d3?! gb8 17 £>Ы ДЬ5 18. ЬЗ Дg6 19. ^dl £>g4=F Magergut—Turn, SSSR 1945] gb8 17. аЗ ДЬ5 18. Ь4 £>Ь7 19. £>е5 Де2 20. £>е2 Де5 21. de5 ge5= Roma- nov-Baranov, corr. 1964 47 16. d5 ge8 [16... ДЬ7 17. фЫ gfe8 18. £>Ь4 Де5 19. £tf5 gad8 20. ДЬб £>d5 21. ДdЗ £>c3! 22. Йg4 Йеб 23. Дg7 Йg2! = Estrin —Letic, corr. 1964; 17... gad8!? Bagi- rov-Lengyel, Beverwijk 1965] 17. ®hl gb8 18. a3 £}g4 19. ЬЗ &e3 20. ДеЗ ge3 21. gbl ^e7=ptEB Estrin —LevenfiS, SSSR 1949 48 20. d5 £}b4B Spaski —Geier, Goteborg (izt) 1955 49 14. dc5?! Дс5 15. ^d8 gd8 16. c3 ge8 17. ®fl ge2! 18. фе2 Даб 19. ®dl £>g4T Mednis — Bisguier, New York 1957/58 50 14... ge8!? 15. £>c3 cd4 16. Йd4 £>c6 17 . ЙЬ4 gb8 18. ФЫ? gb4=F Estrin — Strand, corr. 1966 - 2/225; 18. a3!oc; 14... Йс7 — 13... ^c7 81 15. Й<14?! Йе7! 16. ЙdЗ £g4 17. ЬЗ Дс5Т Handel —Lilloni, corr. 1970 — 10/277; 15. £}d4?! Дс5 16. ДеЗ [16. сЗ £c6] ge8 17. Дf2 £>e4=F 82 Estrin—Altsuler, corr. 1964 13* 195
С60 С6 SADR2AJ • СОДЕРЖАНИЕ 1. е4 е5 2. &f3 £>сб 3. ДЬ5 — 3... R _| 3... £d4, 3... d6, 3... f5, 3... Дс5, 3... 4tf6, 3... аб Keres Сб 198 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЪ5 £>d4 Keres 199 662 1. e4 e5 2. £}f3 £>c6 3. ДЬ5 d6 Keres 201 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Jb5 f5 1. e4 e5 2. £}f3 £,c6 3. Л.Ь5 Дс5 Keres (1—2, 5—19) Gipslis (3-4) Keres 202 206 C6 SOMMAIRE INDICE C6 196
С6 CONTENTS • INHALT С 65 1. e4 e5 2. 4}f3 4}c6 Keres 3. ДЬ5 £>f6 — 4. R J 4. 0—0 — 4. 0—0 R J 4... d6, 4... £>e4 C6 210 1. e4 e5 2. £>f3 £}c6 3. ДЬ5 &f6 4. 0—0 d6 Keres 213 667 1. e4 e5 2. ^f3 <^c6 Keres 3. ДЬ5 £>f6 4. 0—0 <^e4 668 1. e4 e5 2. 2^c6 Gipslis 3. ДЬ5 аб 4. Дсб — 4... Ьсб — 4... dc6 5. R J 5. 0—0 669 1. e4 e5 2. &f3 £}с6 3. ДЬ5 аб 4. Дев dc6 5. 0—0 Gipslis Сб INDICE • INNEHALL 215 218 219 C6 197
660 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 ^Тб1 £)c32 4}ge73 d3 £}d4 £)d4 ed4 сб Aa4 d5 0-0 g6 b4 •S'de a3 Дg41 ± 2 4dge7 d4 ed4“ £d4 £>d4‘ ^d4 •g-d36 7 Ac5 Деб dc6!8 •g-d8 <S>d8 £>c3 ge8 Дg5 f68 = 3 . . . £>c3 d4 ed4 &d4 Ac5 Ae3 Ad4 Ad4 0-0 ДеЗ11 d6 0-0 <£>h8 'Q-d2 f512 4 . . . 0-0 g613 c3 Ag7 d4 ed4 cd4 d5 ed5 £>d5 Sei Деб Дg514 ’g'dd £}bd2 0—0“ ± 5 g6 d4“ 4}d4 £>d4 ed4 •^d4 ^f6 e517 •Й-Ьб13 •g-d318 сб Дс4 Й'аб &c3 ДеЗ d528 ± 6 . . . ed4 Ag521 J.e722 Де723 ^ge723 £)d4 d523 £}c3 de4 £)e4 0-0 Деб £}сб 4^c6 Ьсб28 = 7 . . . c3 d627 d4 J.d7 0-0 £g7 de5 de528 ЛеЗ £>f6 £>bd2 0-0 Дс5 ge8 ^e2 ± 1 3... «е7 4. 0-0 £d8 5. сЗ сб 6. Да4 d6 7. h3 g5 8. d4 g4 9. hg4 Ag4 10. «d3± Damjanovic—Kiffmeyer, Bad Pyrmont 1970; 3... Ad6? 4. сЗ аб 5. Да4 Ь5 6. ДЬЗ 7. 0-0 £>е4 [7... 0-0 8. Sel± Bilguer] 8. gel [8. d4±] f5 [8... £f6 9. d4 e4 10. Ag5±] 9. Ad5 ДЬ7 10. d3 &f6 11. £>e5 Де5 12. ДсбД Se5, gf5±; 3... ДЬ4 (Alapin) 4. 0-0 £>ge7 5. сЗ Да5 6. Деб £>сб 7. b4 ДЬб 8. b5 £}a5 9. £}e5± Geier—Tajmanov, Zurich (ct) 1953; 3... g5? (Brentano) 4. d4 £>d4 5. £)d4 ed4 6. «d4 «f6 7. e5 «g6 8. £ic3 Де7 9. 4)d5 Ad8 10. 0-0± Adam- Herzog, corr. 1937; 3... £}a5 4. 0 — 0 [4. £}e5 «g5; 4. d4 аб] сб 5. Де2 6. d4 f6 7. аЗ b6 8. ДеЗ± Lasker; 3... f6 (Steinitz) 4. 0—0 £}ge7 5. d4 £}g6 6. аЗ [6. £}сЗ аб 7. Дс4 £>a5 8. Де2 сб 9. ДеЗ b5 10. d5 c5 11. d6 £}b7 12. b4 £}d6 13. Дс5± Schlechter — Steinitz, Nurnberg 1896] Де7 7. Дс4 d6 8. h3 Ad7 9. £}c3± Tarrasch —Steinitz, Nurnberg 1896 2 4. 0-0 £>d4 5. £d4 ed4 — C 61/3 3 4... £>d4 5. &d4 ed4 6. £d5 «g5 7. £>c7 <g>d8 8. £>a8 «Ь5 9. d3 b6 10. Af4 d6 11. a4 «сб 12. «h5 g6 13. «Ь5 «а8 14. a5 Aljehin 4 12. ДЬ2± Bogoljubov—Ed. Lasker, New York 1924 5 4. .. £)d4 5. £>d4 ed4 6. «d4 £>c6 7. «d5 £>b4l? 8. «ЬЗ [8. «е5 Де7оо] Дс5 9. аЗ £)сб 10. Деб dc6 11. 0 — 0 0 — 0= Medkarov 6 5... g6 6. £)с6 [6. £>сЗ Ag7 7. ДеЗ 0-0 8. 0-0 d5!=; 8. «d2 d5 9. 0-0-0 de4 10. £>e4 £>d4 11. Ad4 «d4 12. «d4 Ad4 13. Sd4 Af5 = Medkarov] £}c6 7. Деб Ьсб!? [7... dc6 8. «d8 <g>d8 9. Ag5± Larsen] 8. «d4 f6oo 7 7. «d5l? Larsen 8 8... Ьсб 9. «сЗ «е7 10. «g7 «e4 11. ДеЗ Sf8 12. £>d2 «e7 13. 0-0-0 f6± Larsen 8 12. 0-0-0 Ad7 13. Ah4 b5= Mestel- Larsen, London 1973 10 4. .. g6 5. d4 Ag7 [5... ed4 6. £>d5 £>d5 7. ed5 «e7 8. <g>fl &e5 9. «d4 f6 10. Д£4 Ag7 11. Sei ± P. Johner —Tartakower, Karlovy Vary 1911] 6. Ag5! h6 [6... f6 7. ДеЗ аб 8. Да4 Ь5 9. ДЬЗ d6 10. £>d5 £>а5 11. de5 de5 12. ДЬб ®f8 13. ДеЗ± LevenfiS — Tartakower, Karlovy Vary 1911; 13. £}b6! «dl 14. Sdl £>b3 15. Ag7 ®g7 16. £>a8 + - LevenfiS] 7. ДеЗ ed4 8. £>d4 0-0 9. «d2A 0-0-0 ± 11 9. 0—0± MeSkarov 12 12. f4 fe4 13. £>e4 «e7 14. £>g3± Barczay —Sydor, Lublin 1969 — 8/217 13 4... £>g6 5. c3 d6 6. d4 Ad7 7. £>g5!?± Zukertort—Anderssen 1867; 4... аб 5. Дс4 £}g6 6. d4 Де7 7. £}e5± Westerinen — Larsen, Siegen (ol) 1970 - 10/278 14 10. £>g5 «d6= Meckarov; 10. £>e5 0-0 [10... «d6 11. £>d2 0-0 12. £>e4 «Ь4 13. Деб Ьсб 14. £}сб «Ь6 15. &e5 f6oo Smislov — de Greiff, Cienfuegos 1973 — 15/240] 11. £}c6 [11. Деб Ьсб 12. £>c6 «d6 13. £>e5 c5T] Ьсб 12. Деб Sb8 13. £>c3 &b4 14. Де4 Ad4 15. «f3 1/2 : 1/2 Dely-Medkarov, SSSR 1968 - 6/330 198
15 12. £>е4 #Ь4 13. Дсб Ьсб 14. ^с1± Minid—Dely, Beograd 1968 — 6/331 1в 4. £>сЗ £>d4! 5. Да4 [5. £>е5? ^g5!-4; 5. &d4?I ed4 6. £е2 #g5T] Stf3 6. #f3 Ag7 = 17 7. ДеЗ Ag7 8. c3 ^d4 9. Ad4 £f6 10. £>d2 0-0 11. 0-0 d6 12. f3 Де6 = Wolf- Spielmann, Wien 1922; 7. #d3 Ag7 8. £>c3 сб 9. Дс4 £}e7= Tarrasch—Aljehin, Karlovy Vary 1923 18 7.. . ^e7 8. 4}сЗ сб [8... Ag7 9. £>d5 #e5 10. ^e5 Де5 11. 0-0A Sel±] 9. £>e4! Ag7 [9... cb5? 10. £d6 ®d8 11. ДеЗ!] 10. £>d6 ®f8 11. ДГ4 cb5 12. 0-0-0 ±-> Aljehin 8. ^b6 ab6 9. 0-0 [9. £>c3 ga5=] ga5 10. Ad3 f6 11. Ad2 ge5 12. ДГ4 gc5 13. b4 £c6 14. b5 Ec5 15. 4}d2± Keres 20 11... ДЕ6 12. 0-0 ДеЗ 13. gfeli; 11... d5 12. 0-0-0 ±-> I. Zajcev—Sutjejev, SSSR 1968 - 5/246 21 5. £>d4 Ag7 6. £c6 [6. ДеЗ £f6 7. £>c3 0-0 8. f3 £>e7 9. 0-0 сб 10. Ad3 d54 Teich- mann — Pillsbury, Hastings 1895; 8... Se8!?] Ьсб 7. Дс4 £>e7 8. £>c3 d6 9. 0-0 Деб 10. ДЬЗ 0-04 Lasker—Pillsbury, Hastings 1895 22 5. .. f6 6. ДГ4 [6. ДЬ4 Ag7 7. £d4 £>ge7 8. Дс4±] ДЬ4 7. £>bd2 аб 8. Дс4 d6 9. 0 — 0 10. Ad5 Ag4 11. c3± Marco- Pillsbury, Wien 1898 23 6. ДГ41? Keres 24 6... #e7 7. 0-0 £>f6 8. Дсб dc6 9. -&d4 0—0 10. £)c3± Goldstein —Wilson, corr. 1922 2e 7. . . 0-0 8. £}c3 аб 9. £>сб Ьсб 10. Ad3 d5 11. 0 — 0 ,@'d6± Matanovic—Trifunovic, Jugoslavia (ch) 1956 28 12. 0-0 ДГ5 13. gel Se8= Boleslavski- Trifunovic, SSSR —Jugoslavia 1956 27 4... Ag7 5. d4 ed4 [5... £>ge7 6. d5 A d6±] 6. cd4 £>ce7 7. £>c3 £f6 8. e5 £fd5 9. £>d5 Ы5 10. «Ъ3± 28 7... £>e5 8. £>e5 de5 9. ^b3± Geier- Trifunovic, SSSR —Jugoslavia 1956 C61 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. J_b5 £>d4 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 Да4* •®f3 S-gS &c3 d3 Ae3 0-0 f41 * 3 ± Ac5 -g-f6 c6 £}e7 J.b6 h6 2 <^d4 d34 * * 0-0 £g5 Ac4 £>d27 ed4 Дс58 * 0-0 сб d6 3 0-0 SeP c3 d310 * c4 £>d2 4- £se78 g6 Ag7 0-0 4 . . . Дс4“ ed5 gel £fP< c3 ^a3 •^a4 ± сб d512 cd5 £}e713 Ae6 •g-d7 4^c6 Де718 5 . . . . . . SeP« c317 h318 d320 dc4 £}c3 4- . . . £f6 d6 £)g4« £>e5 £>c4 dc3 Ae7“ 6 . . . . . . . . . •Й-ЬЗ22 Ab3 ЬсЗ23 e524 + . . . . . . . . . . . . ^b6 'Й'ЬЗ dc3 J.e7 de528 7 . . . . . . Aa4 d327 Ag529 de4 e538 Де7 ДЬЗ 4- . . . . . . <£)f62e d528 de4 Ae7 &d5 £je7 0-031 1 4. Де2 £>e2 5. ^e2 d6 6. сЗ сб 7. d4 ^c7= Olland—Aljehin, Scheveningen 1913; 4. Дс4 Дс5 [4.. . Ь5? 5. ДГ7 ®f7 6. £>d4 ed4 7. W + -; 4... d6 5. £>d4 ed4 6. 0-0 £}f6 7. c3 £}e4 8. 'S'hSli Geier —Makagonov, SSSR 1949; 7... Де7!?; 4... &f3 5. «43 «f6 6. «g3 Дс5 7. £>c3 &e7 8. d3 h6 9. &b5 ДЬб 10. ДеЗ± Walbrodt —Caro 1893; 6... d6! ? 7. £>c3 сб 8. 0-0 Де6±] 5. £>d4 Ad4 6. c3 [6. 0-0 £46 7. сЗ ДЬб 8. d4 «e7 9. а4Д f4± Terpugov—FridStejn, SSSR 1952; 6. .. сб! 7. сЗ ДЬб 8. d4 — C 64/3] ДЬб 7. d4± Panov 2 4. . . Дс5 5. 0-0 £f3 [5. . . сб 6. c3! £43 7. «f3 «46 8. «e2 d6 9. d3 £e7 10. ДеЗ £g6 11. «d2± Pachman — Pokorny, Zlin 1943] 6. «f3 £e7 7. d3 0-0 8. ДеЗ ДЬб 9. £c3 d6 10. gadl± Reti — Spielmann, Budapest 1903 3 Bilguer 4 5. c3? 'B’gSi 8 5... g6 6. c3 Ag7 7. 0-0 £e7 8. cd4 Ad4 9. £сЗ сб 10. Дс4 d6 11. ДеЗ± Tarrasch — Blackburne, Peterburg 1914; 5... сб 6. Дс4 199
£>е7 [6. . . £>f6 7. 0-0?! d5 8. ed5 £>d5 9. £>d2 Деб 10. £>e4 Де7 11. ^e2 0-0 12. &d2 Jtd7= Anderssen — Blackburne, Wien 1873; 7. Ag5 d6 8. 0-0 Де7 9. c3 dc3 10. £>c3 £>g4 11. Де7 ^e7 12. h3± Bilguer] 7. 0-0 £>g6 8. c3 Дс5 9. cd4 &d4 10. £>c3 d6 11. ДеЗ± Fick—Spielmann, Scheveningen 1923 8 6. . . сб 7. Дс4 d5 8. ed5 cd5 9. ДЬЗ± 7 Colli jn 8 5... ^f6 6. d3 b6 7. f4 ДЬ7 8. £>d2 0-0-0 9. £f3 £>e7 10. ^e2 £>g6 11. e5± Kashdan — Finck, Pasadena 1932; 5_ £}f6 6. сЗ сб 7. Да4 d3? 8. ^f3 d5 9. e5± Iljin- Zenevski —Ragozin, SSSR 1932; 5... g6 6. f4!? [6. d3 Ag7 7. £>d2 £>e7 8. f4 сб 9. Дс4 d5 10. ДЬЗ± Capablanca — Blackburne, Peterburg 1914] Ag7 7. f5 gf5 [7... сб!?] 8. ^f3 ^h4 9. ^f5 £h6 10. $f4 ^f4 11. gf4± Matulovic —Barcza, Soci 1966; 5__h5 6. d3 Дс5 7. ^d2 сб 8. Дс4 d5 9. ДЬЗ <g>f8 10. c4 dc3 11. bc3± Michel—Rossetto, Mar del Plata 1947; 5... Дс5 6. сЗ [6. d3 £e7 7. *&h5 ДЬб 8. Ag5 0-0 9. £>d2±] £>e7 7. d3 сб 8. Да4 0-0 9. £>d2 dc3 10. ЬсЗ d5 11. d4± Smislov —Lutikov, SSSR 1960 9 6. d3 сб!? [6. . . g6 7. Ag5 Ag7 8. £>d2 h6 9. ДЬ4 сб 10. Дс4 g5 11. Ag3 d5 12. ed5 cd5 13. ДЬЗ± Vasjukov—Goljdberg, SSSR 1965] 7. Дс4 d5 8. ДЬЗ Деб 9. ^e2 ^'d7=; 6. ^e2 сб 7. Дс4 d6 8. d3 Де6= Kashdan — Prins, Stockholm 1937; 6. ^h5 £>c6 7. *^d5 аб 8. Да4 Де7 9. сЗ 0-0 10. d3 Д£6 11. f4± Barcza—Koberl 1952; 6. сЗ £}c6 7. ^34 Дс5 8. ^>аЗ 0 — 0 9. £}c2± Scerbakov —Fridstejn, SSSR 1966 10 8. ЬЗ Дg7 9. ДЬ2 0-0 10. £>a3 d5 11. Деб Ьсб 12. cd4 de4 13. ^c2 Дd4 14. ge4 ДЬ2= Smislov —Bronstejn, SSSR 1944 11 6. Де2 Дс5 7. d3£e7 8. £>d2 d5! 9. e5 Деб 10. £}ЬЗ ДЬ6=р Gurgenidze — Spaski, SSSR 1959 12 6. . . £>e7 7. gel £g6 8. d3 Де7 9. сЗ dc3 10. £}c3 0—0 11. d4± Panov—Vasiljev, SSSR 1947 13 8... Де7 9. ДЬ5 Дd7 [9... <$>f8! ?] 10. ^g4± 14 9. ДЬЗ Деб 10. d3 ^d7 11. c3 £>c6 12. Де5 ± Dubinin —Levenfis, SSSR 1947; 9. ДЬ5 Дd7 10. Дd7 ^d7 11. ^h5 [11. c3 0-0-0 12. cd4 £c6 13. d3 Дd6 14. £>c3 £>d4 15. ДеЗ± Vasiljev —Klaman, SSSR 1949] gc8 12. d3 [12. £}a3 gc6 13. d3 g6 14. 14. ^h4 ge6 = Suetin — Tolus, SSSR 1950] gc2? 13. £>d2 gc6 14. £}f3 ge6 15. ge6 '^e6 16. Дg5± Kuzminic; 12. . . ge6± 15 13. £>c2± Geier —Klaman, SSSR 1949 16 7. e5 d5 8. ed6 [8. ef6?! dc4 9. fg7 Ag7 10. d3 cd3 11. cd3 ДебТ Kopilov—Tolus 1950] Дd6 9. gel ®f8! 10. d3 #c7 11. h3 b5 12. ДЬЗ c5 13. £}d2 ДЬ7Т Holmov; 7. феЗ d6 8. e5 [8. сЗ Де7 9. cd4 £}e4!] de5 9. ^e5 Де7 10. gel b5 [Lisicin; 10. . . ®f8 11. c3!±] 11. ДЬЗ a5 12. a4 ga7! 13. ab5? 0-0=F Geier- Holmov, SSSR (ch) 1949; 13. ^c5!?oo; 7. d3 d5 8. ed5 £>d5 9. gel Де7 [9. . . Деб 10. ^g4! Fine] 10. Дg5 0-0 11. Де7 £e7 12. £}d2± Klaman — Fridstejn, SSSR 1960; 7. ^f3 d5 8. ed5 cd5 9. ДЬ5 Дd7 10. Дd7 ^d7 11. d3 gc8 12. £>d2± Klaman - Tolus, SSSR 1951 17 8. d3! ? Де7 9. £>d2 [9. Дg5 &g4!?] 0-0 10. £tf3± 18 8... Де7 9. cd4 d5 10. ed5 £)d5 11. £>c3 £b6 12. d3! 0-0 13. ДеЗ ДГ6 14. Hasin — Fridstejn, SSSR 1958; 8... dc3 9. ^b3 [9. £>сЗ Де7 10. d4 0-0±] ^c7 [9. . . ^e7!?] 10. a4± Gipslis—Bagirov, SSSR 1960 19 9. ^e2 b5 [9. . . dc3? 10. £>c3 ^h4 11. h3 £}e5 12. d4± Geier—Szabo, Budapest 1973 - 15/242] 10. ДЬЗ th4 11. h3 d3! 12. Ж1 £)e5 13. ge3 g5oo Szilagyi — Ozsvath, Hungary 1966; 9. Де2 dc3! [9. . . h5? 10. d3! ^h4 11. Дg4 hg4 12. ДГ4±] 10. ЬсЗ #h4 11. Дg4 •&g4 12. ^g4 Дg4= 20 10. ДП d3 11. ge3 [11. f4 ^b6 12. ®hl h5 13. ge3 £>c4 14. gg3 Дg4 15. ^el £>b2=F Milic —Nikolac, Jugoslavija 1951; 13. fe5 Дg4 14. ^b3 ,@'f2:F Ujtumen — Lejn, Soci 1965] g5 12. ДdЗ g4 13. Де2± Velimirovic — Despoto- vic, Jugoslavija 1970 — 9/198 21 13. ДГ4± Matanovic—Gliksman, Jugo- slavija (ch) 1967 - 3/258 22 9. cd4 ^d4 10. ^b3 £>e4!=F 23 11. dc3 Де7 12. &a3 0-0 13. &c2 ge8 = Szabo —Tolus, Bucuresti 1953 24 12. ДаЗ!? Filip 25 13. ge5 £>d7 14. ge3 <$>f8 15. d4 £b6± Lipnicki-Tolus, SSSR 1952 26 6... g6 7. c3 [7. d3 Дg7 8. ДГ4± Klovan — Gurevid, SSSR 1970] Дg7 8. cd4 d5 9. ed5 £}e7 10. dc6 0 — 0 11. cb7± Georgadze — Gurevic, SSSR 1969; 6... Дс5 7. d3 4^e7 8. Дg5! 0-0 9. ДЬЗ h6 10. ДЬ4 d6 11. f4± Honfi — Thiellement 1967; 6— d5 7. ed5 -@^5 8. ДЬЗ Ж5 9. gel Де7 10. d3 Дd7 11. £d2± Ciocaltea—Rossetto, Varna (ol) 1962; 6... 7. gel g6 8. c3 Дg7 9. cd4 0-0 10. d3 d5 H. 4}c3 Деб 12. £}e2± Smislov —Judovid, SSSR 1947 27 7. gel d6 8. d3 Де7 9. сЗ dc3 10. £ic3± Podgajec —Bagirov, SSSR 1968 28 7. . . d6 8. £d2 [8. c3 ^b6 9. £d2 Де7 10. Дс2 dc3 11. bc3± Saharov—Tolus, SSSR 1963] Де7 9. f40—010. &f3± Talj-Sutjejev, SSSR 1964 29 8. ed5!? £>d5 9. gel Де7 10. Дg5± 30 10. £>d2!?± 31 13. £>d2± Aronin-Tolus, SSSR 1951 200
C62 1. e4 eS 2. £>f3 . £ic6 3. ДЬ5 d6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 аз1 c3 0-03 gel Ag5 Ah4 £)bd2 Да4 = £>f6 g62 Ag7 0-0 h6 Ad7 'Й'ев аб £}d43 2 d4 •gd48 9 Ac6 <^c38 Ag5 0-0-0 ghel <§>bl3 ± ed48 Ad7’ J.C6 Ae7 0-0 ge8 3 &c310 * Дс412 &d4 •g-d4 •Й'еЗ £}d5 J.d2 0-0 ± Ad7 4dge7“ &d4 ed4 43c6 Деб J.e7 0-0 £,e513 * 4 Дс6!“ •8-d3 ДеЗ13 Ad4 £h4 •@•62 f4 ± Ъгб Ac6 ^)d715 ed4 f’617 £>e518 •@-d7 <3g613 5 <3d4 0-0 Асб f421 £>de2 ef523 £3g3 = ed4 g623 Ag7 Ьсб c5 f5!22 gf5 ^e724 6 . . . Д.еЗ 'S’dZ Деб23 Ah6 •gh6 @-d2 ± . . . Ag7 £}f62S Ьсб ДЬб27 4dg4 •@h428 7 Ac6 •g-d333 &g5 0-0-0 ± £jf6 bc629 Ae7 0-0 1 4. сЗ f5 5. ef5 [5. d4 fe4 6. £)e5 de5 7. -№5 фе7 8. Деб Ьсб 9. Ag5 &f6 10. de5 ^d5 11. ДЬ4 Даб 12. ef6 gf6 + Cigorin] ДГ5 6. 0-0=; 4. Деб Ьсб 5. d4 f6=; 4. 0—0 Ad7 5. d4 — 4. d4; 4. . . — C 66; 4. £сЗ аб 5. Дс4 [5. Деб Ьсб 6. d4 f6=] Деб 6. Деб fe6 7. d4= Steinitz —Lasker, (m) 1894; 4. . . Ad7 5. d4 — 4. d4 2 5... Де7!? 3 6. £bd2 Ag7 7. £>fl 0-0 8. Да4 &d7 9. £>e3 £>c5 10. Дс2 &e6 11. h4!± Steinitz- Cigorin, La Habana (m) 1892; 9. . . £}b6 = 4 Smislov — Pachman, La Habana 1967 5 4. . . Ag4 5. d5 аб 6. Да4 Ь5 7. dc6 ba4 8. c4± Reti — Spielmann, Berlin 1919 6 5. £>d4 &d7 6. £>c3 — 4. . . Ad7 7 5. . . £e7 6. Ag5 аб [6. . . h6 7. ДЬ4 Sg8?! 8. 4)c3 g5 9. Ag3± Zuckerman — Bis- guier, USA 1969 - 8/216; 7. . . ^d7! ?] 7. Деб 4)c6 8. ^d2 Де7 9. Де7 ^e7 10. £}сЗ Деб 11. 0-0-0 ± Suetin — Holmov, Tbilisi 1969/70 - 8/218 8 7. Ag5 Де7! [7. . . f6 8. ДГ4 f5 9. ef5± Suetin —Damjanovic, La Habana 1968 — 6/305] 8. ^g7 ДГ6 9. *^h8 ДЬ8 10. Дd8 ДЬ2 11. Дс7 Да1 = 9 Parma—S. Nikolic, Jugoslavia (ch) 1969 - 7/219 10 5. c3 £f6 6. ^e2 Де7 7. £>bd2 ed4 8. cd4 0-0=; 5. Деб Деб 6. £>c3 f6=; 5. de5 de5 [5. . . £>e5? 6. £>e5 de5 7. ^d5!±] 6. 0-0 Дd6 7. £>c3 £>ge7=; 5. d5 £>b8 6. Ad3 Де7 7. £>c3 4>f6=; 5. 0—0 ed4 [5... £>f6!?] 6. £>d4 g6 7. Деб Ьсб 8. f4 c5 9. £>e2 f5?! 10. ef5 gf5 11. £g3 #f6 12. Дd2 Д?7 13. ДсЗ Ж7 14. Дg7 W 15. Sei £e7 16. ^e2± Grohotov—Balasov, SSSR 1968 — 5/245; 9. . . Дg7 10. £>bc3 — 5. 4}c3 11 5. . . £d4 6. £d4 ed4 7. ^d4 ДЬ5 8. £>b5 £e7 9. ДеЗ± 12 6. ДеЗ £>g6 7. ^d2 Де7 8. 0-0 [8. 0-0-0 аб 9. Де2 ed4 10. £>d4 £>d4 11. ^d4 ДГ6=] 0-0 9. gadli; 6. de5 de5 7. Дg5 h6 8. Деб Ьсб 9. ДеЗ £>g6 10. ^d3± 13 13. ДЬЗ Дd5 14. Дd5 сб 15. ДЬЗ &d7 16. Sadl± Lasker —Steinitz, (m) 1894 14 6. 0-0 — C 66 15 7... ^e7 8. 0-0+; 7... ed4 8. £}d4 Дd7 [8. . . g6 9. Дg5! Д?7 10. 0-0-0 ^d7 11. h3 0—0 12. Shel± Aljehin — Brinckmann, Kecskem6t 1927; 10... ^c8!?] 9. Дg5 Де7 10. 0-0-0! 0-0 [10. . . &g4 11. Де7 ^e7 12. ШЗ+] 11. f4 £}e8 12. Де7 ^e7 13. £>d5 ^d8 14. g4± Spielmann —Maroczy, Goteborg 1920 16 8. d5 £)c5 9. ^c4 Дd7 10. Ь4 £>a6 11. ДеЗ Де7 12. 0 — 00 —013. a4± Nimzowitsch — Breyer, Goteborg 1920; 8. Д§5!? Aljehin 17 9... £>c5 10. Дс5! dc5 11. ^еЗ Ж6 12. 0-0-0+; 9... ^e7 10. 0-0 0-0-0 11. £>d5 'Й'еб 12. Да7 + 18 10... £>c5 11. ^e2 £>e6 12. £>f5 #d7 13. 0—0 b6 14. a4± Nimzowitsch —L. Steiner, Niendorf 1927 19 13. ^h5± I. Zajcev—Smislov, Moskva 1967 20 6. . . £>d4 7. ^d4 ДЬ5 8. £>b5 £}e7 9. ДеЗ± 201
21 9. Sei £je7 10. Ag5 0-0 11. $d2 ge8 12 . Sadi $'b8! = Arulaid—Keres, SSSR 1945; 10. &f4!? 22 10... £>e7? 11. f5! gf5 12. Ag5 f6 13. Ah4 4>g6 14. Ag3 fe4 15. $d5!± Murej — Kimeljfeljd, SSSR 1967 - 4/267 23 11. e5!? de5 12. fe5 Де5 13. Af4!± Judovic; 11... Ae6 = 24 13. $h5 <g>f8oo Liberzon —Balasov, Mo- skva 1967 - 4/268; 13. £>h5 Ad4! 14. ®hl АсЗ 15. ЬсЗ <g>f7 16. c4 Sg8 17. ДЬ2 Дсбоо 25 8... £>ge7 9. f3 аб 10. Ae2 0-0 11. h4! £>d4 12. Ad4 Ad4 13. $^d4 Ae6 14. 0-0-0 ± Minic—Lokvenc, Varna (ol) 1962 26 9. f3 0-0 10. 0-0-0 [10. Дсб Ьсб 11. 0-0-0 Se8 12. Ah6 Ah8 13. h4 $^b8 14. h5 $rb4oo Cejtlin —Kimeljfeljd, SSSR 1967] £}d4 [10... аб?! 11. Ae2 b5 12. h4 £e5 13. Ah6 £}c4 14. Ac4 bc4 15. h5± Lasker — Vidmar, Peterburg 1909] 11. Ad4 £>e4 12. £>e4 [12. fe4?! Ad4 13. $d4 Ab5 14. £>d5 f5 15. ef5 Sf5 16. Shel $-g5 17. ®bl c5T] Ab5 13. Ag7 [13. $c3!? Ad4 14. ^d4 f5 15. $d5 Sf7 16. £>d6 $d6 17. $^b5 $^b6 18. $e2= Miklaiev—Nisman, SSSR 1968] ^g7 14. $,c3 [14. $^d4?! f6 15. h4 Дсб 16. £>g5 $d7 17. g4 <g>g8 18. £>e4 Ae4 19. $^e4 f5! 20. $d5 Ж7Т1 f6 15. &c5 $c8 16. $b3 Ad7 17. £>d7 $d7 18. $b7 = 27 10... 0-0 11. Ag7 ®g7 12. 0-0± Dake — Santasiere, USA 1931 28 13. g3 W 14. f4 0-0 15. 0-0-0± Hol- mov-Kimeljfeljd, SSSR 1970 - 9/197 28 7... Дсб 8. £>c6 Ьсб 9. $>f3 &d7±; 8. $d3!? 30 8. ^f3 Sb8! [8... Де7? 9. e5 de5 10. £>c6 Ac6 11. $c6 £>d7 12. 0-0 0-0 13. Sdl Ad6 14. £>b5±; 8. . . c5 9. £f5 Af5 10. $f5 $417 11. $f3 Sb8 12. 0-0 Ae7 13. b3± LevenfiS —Dubinin, SSSR (ch) 1934] 9. Ag5 [9. e5? de5 10. £>c6 e4!-+] Ae7 = C63 1 e4 e5 2. £}c6 3. ДЬ5 f5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 efo1 •g,e2 Дсб £>d4 £}f33 &c3 d3 £}d2 £}de4 oo e4 •g’e? dc62 ’Й’еб ^f54 £}f6 ДЬ4 0—0 ^ge3 2 d4 £>e5‘ de5 £>c37 4^e43 ed6 '&d413 ^e4 ДГ412 ± fe4 4^e5 сб cb53 d5 £f6 4}e4“ <g>f7 i^-e813 3 d3 de4 0-0” •й^з •§c4 Да4 ДЬЗ Дd2 ^d3 ± fe4” £>f6” d6 Де7" •g-d713 аб Дd8 b5 a513 4 . . . . . . . . . £ic3 •Й^З21 ЬЗ23 ЖЗ 'fi’dl ДеЗ ± . . . ... ... Де720 J.g422 Д£3 0—0 <g>h8 'Й'ев24 5 4>>c3 £>e523 £>f3 £Ь5 ^e2 ^ifd423 0-0 d3 £}c3 = <^d423 Жб27 4^b528 fe4 &e7 d6 аб Д^433 6 . . . ef5 d332 £d4 4}e4 сЗ g4 Да4 42jg3 ± . . . £>f631 Дс5 Ad4 0-0 ДЬб сб d5 7 <}e5 0-0 4>>f333 £id433 Да433 ^e2 d4 ± Ac5 0-0 сб34 Ad4 d5 ДЬб ДГ537 8 &b5 d4 ^g5 f3 'Й'е!33 fe4 oo 4?>b5 d633 e4 £f5 &d7 0-0-0 ge8 9 . . . Дс4 0—0" gel43 g3 d444 de5 ^h5 ± . . . сб43 d642 &f3 f4 'Й'Гб g5 de5 10 Да4 0—044 ^e5 ef543 £}e243 £>d4 &f3 d4 ± . . . £)f6" Дс5 0-047 d5 •Йе733 ’Й’еб 'Й’Гб Дd631 11 . . . ,Й’е2 ef5 £}e4 ^e4 0-0 Дсб d4 •Й’е! oo Дс532 •g,e7 £}e4 0-0 d6 Ьсб ДГ5 ДЬб33 12 . . . ef5 0—0” £>e533 d4 •&d4 ДГ4 Де5 #e5 ± Дс534 0—0 4У537 Да4 d6 Д£5 de5 Дс233 202
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 . . . d4»o 0-0 &g3«2 h3 ДО £>f5‘3 ± fe4 Де759 ed4 d5«* Ag4 Af3 ДО 14 . . . . . . £g3 h3»5 тз d3«« £>h5 &f6 •ДО"7 ± . . . d5 -fi.g4M Af3 <^f6 Ad6 0—0 ДО 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЪ5 f5 4. £>сЗ fe4 5. £>е4 d5 6. £>е5 de4 7. £>с6в8 7 8 9 10 11 12 13 14 15 15 Ьсб Ac6 ДО ®e7 'g’eS Ae6 f469 ef370 0—071 gb8 d4 £}f678 d573 ± 16 ,Й,е2 £>f674 f47s @-h47‘ g3 •Й’ЬЗ £>e577 сб ДО ДО сЗ £>g478 d47» ± 17 ^d5 c4 ДО680 ДО581 g6 £>e5 сб до Ag7“ d483 ed3 ДО ДО 0-0-0 = 0-0-03* 18 . . . . . . £a7 Ad788 ^d7 &b5 &f6 0-0 .ДО88 d4 ed3 gel87 <$>f7 АеЗ = ДеЗ88 19 . . . . . . . . . . . . •Й’ЬЗ <g>d8” •Й-а5" Фе8 0-0 £}f6 d3 ed3 АеЗ ± 1 4. Деб dc6 5. £>е5 [5. ef5 е4 6. #е2 ^е7 7 . £>d4 ^е5 — 4. ef5] #d4 6. £tf3 [6. ^h5? g6 7. £}g6 hg6 8. ^g6 <g>d8=F] ^e4 7. ^c2 £>f6 8. £>c3 ^e2 9. £e2 ^d6=; 4. ^e2 fe4 5. ^e4 6. ^e2 £d6! [6... e4 7. d3 d5 8 . de4 de4 9. £>e5±; 6.. . d6 7. d4 e4 8. d5 £}d5 9. £}d4 £}e7 10. ^e4± Marco —Bernstein, Ostende 1907] 7. Деб [7. d4 e4 8. £>g5 ^e7 9. c3 h6 10. £}h3 g51 11. £}d2 b6q= Konstanti- nov-Zak, SSSR 1959] dc6 8. £>e5 0-0 9. 0-0 ge8 10. d4 Де5 11. de5 ^d4 = 2 6. . . Ьсб 7. £d4 £}f6 8. 0-0 c5 9. £>b5! [9. &b3 d5T Szily—BronStejn 1949] d5 10. f3 сб 11. £)5сЗ ДГ5 12. fe4± Postler—Mohring, BRD (ch) 1964 3 8. £еб Деб 9. fe6 Дd6 10. £>c3 £tf6 11. ЬЗ 0-0-0 12. ДЬ2 gde8 13. 0-0-0 ge6 14. gdel ^f5 15. <g>bl ghe8q= Cuellar—Bisguier 1958 4 8. . . *&e7 = 5 13. 0—0 ДЬЗ 14. f3oo Nikolic—Mari6, Jugoslavija 1965 • 5. Деб dc6 6. £>e5 #h4 [6... £>f6 7. Дg5 Де7Д 0-0=] 7. 0-0 [7. ^e2 Деб! 8. £d2 0-0-0T] &d6 8. f3 ef3 9. £tf3 ^h5 10. gel £e7T 7 7. Дс4 ^a5 8. £d2 #e5 9. Дg8 gg8=F Holmov —Bronstejn, SSSR (ch) 1948; 7. Де2 #a5 8. Дd2 «>e5 9. ДЬ5 ®d8 10. ДсЗ ^g5 [10... ‘Й’ебТ Euwe] 11. 0 — 0 4)f6=F Franz — Fichtl, DDR 1955 8 7. . . d5 (Medkarov) 8. ed6 £f6 9. Дс4 Дd6 10. Дg5!± 9 8. 0-0 d5 9. ed6 #d6 10. #h5 g6 11. #b5 Дd7:F Marco —Marshall, Monte Carlo 1902 10 10. Д₽5 ^a5 11. Дd2 b4 12. £}f6 gf6 13. 0-0 Дd7! 14. gel ®f7 15. аЗ Деб 16. ДЬ4 #g5=F; 10. 0—0 4)e4 [10... ДГ5? 11. 4}f6 'Й’Гб 12. gel± Pinter —Szell, Hungary 1971 - 13/275] 11. #h5 g6 12. ^e5 ®f7 13. ^h8 ^f6l? [13... #d6 14. №7 Дg7 15. ДЬ6± Karlsson —Jansson, Sverige 1971 — 11/217; 13... £f6!?oo] 14. #h7 Дg7oo 11 10... ®f7 11. Дg5 ДГ5 12. ДГ6 gf6 13. #d5±; 10... Де7!? Kofman 12 12. #d5 Деб 13. ^b7 ^g8!^ 13 12. Де5 #сб 13. ^f4 <£g8 15. 0-0-0± Kuindzi-Resnev, SSSR 1957 14 4... d6 5. 0-0 Де7 [5. . . Дd7 6. ef5! #f6 7. £>c3 £>ge7 8. g4 h5 9. £e4 #f7 10. 4)fg5±; 5.. . 4)f6 6. ef5 ДГ5 7. d4! e4 8. d5 аб 9. £>d4 ab5 10. &f5 £>e5 11. £>g3 сб 12. Дg5± Ciric—Navarra 1961; 9. Деб Ьсб 10. 4)d4 Ag4 11. f3±] 6. ef5 £f6 7. d4 e4 8. d5 аб 9. Да4 ef3 10. dc6 b5 11. ДЬЗ fg2 12. gel ДГ5 13. £>c3 Дg6 14. Дg5 ®f8 15. M3± Usov—Sehtman, SSSR 1960; 4— £>f6 5. ef5 [5. 0-0 Дс5 6. £>e5!?±; 5. .. fe4 — 4. . . fe4] Дс5 [5. . . d6 6. d4! ДГ5 7. de5 de5 8. ^d8 gd8 9. £>e5 gd5 10. Деб Ьсб 11. £>d3±; 6. . . e4 7. £>h4±] 6. 0-0 0-0 7. ДеЗ! #e7 [7. . . ДеЗ 8. fe3 £>g4 9. *^d2 gf5 10. £>c3 d6 11. e4 gf8 12. Дс4 ®h8 13. £)g5±; 7... 4)d4 8. c3±] 8. £>c3 £)a5 [8. . . £d4 9. Дс4 ФЬ8 10. gel±; 8... d5 9. Дg5!±] 9. d4 ed4 10. Ad4 аб 11. gel ^d6 12. ДП± Heile- men —Balbe, corr. 1967 15 5. . . d6 6. £>c3 £>f6 [6. . . Де7 7. Дс4 Ag4 8. h3 ДГЗ 9. #f3 £>f6 10. ДеЗ± He- rink—Minev, Bulgaria 1959] 7. Дg5 Де7= Ja- nowski—Tarrasch 1908; 7. 0—0 Де7 — 7. £}c3 203
16 6. Дс4 Дс5 7. 0-0 d6 8. сЗ [8. Ag5?! Ag44=] Ag4 9. Ь4 ДЬб 10. а4 [10. ДеЗ!?] а5 11. Ь5 £>е7 12. М3 ДГЗ 13. ДГ7 ®f8 14. gf3 &g6 15. ДеЗ &h5=F; 6. &сЗ ДЬ4 7. ^d3 [7. 0-0 ДсЗ 8. ЬсЗ d6 9. ^d3 ^е7 10. ДеЗ Дd7 11. с4 Ь6 12. М2 0-0 13. сЗ М8Т Karadzajev — Goldenov, SSSR 1959] d6 8. Дd2 ДсЗ 9. ДсЗ Дd7 10. 0-0-0 M7 11. ^еЗ 0-0 12. ЬЗ фЬ8 13. Дс4 а5 14. ФЬ1 Де6+ Icutto — Spaski, Маг del Plata 1960 17 7... Да7 8. аЗ М7 9. М3 0-0-0 10. Ь4 Ь6 11. ДеЗ g5 12. gfbl± Smit-Alt, SSSR 1966; 7... Дg4 8. М3 [8. Дg5 Де7 9. Md2 ^d7= Wolf—Tarrasch, Monte Carlo 1903; 8. аЗ!?Д Дс4 Tarrasch] •@’d7 9. h3 ДЬ5 10. аЗ h6 11. M4 аб 12. Дс4 g5 13. M5 Дg6 14. M5 M5 15. Дd5 M8 16. gdl± Zagorovski -Uljanov, SSSR 1962; 8. . . Де7 — 7. М3 18 8. . . аб 9. Деб Ьсб 10. М3 d5 11. ^a4 d4 12. M5 Дd7 13. M7 M7 14. ^a5 c5 15. •^c7± Smit —Cejtlin, SSSR 1965 19 13. a4 M4 14. ^еЗ ba4 15. Да4 сб 16. h3 gb8 17. gdl ДЬб 18. ^e2 ^c7 19. ДЬ4 ab4 20. ^c4 Дd7 21. £}bd2± Vasjukov — Beb- cuk, SSSR 1964 29 7... Деб 8. £g5 Дб8 9. f4± ; 7... Д$4 8. h3 [8. M5!? M4 9. gel M5 10. M5 de5 И. £e5 Деб 12. Дg5 ^d6 13. >5 g6 14. М2 <g>f7 15. М3 ®g7 16. ge6± Cejtlin- Krivoruckin, SSSR 1969] ДЬ5 9. g4 Дg6 10. M5 ^d7 11. M5 M4 12. M6± 21 8. Дс4 Дg4 9. ДеЗ [9. h3 Д115 10. ^d3 M4 11. М2 ДГЗ 12. gf3 ^d7^ Mikenas- Tolus, SSSR 1957] ^d7 10. a3 h6oo Nezmetdi- nov—Holmov, SSSR (ch) 1961; 8. £}d5 4de4 [8. . . 0-0 9. £g5 h6? 10. Дс4+ -; 9. . . £>g4 10. h4 ®h8 11. Дс4 M5 12. Де2 M6 13. f4±t Altsuler—Nejstat, corr. 1964; 8. . . Дg4 9. М3 Дd7 10. Дс4 M5!?oo Keres] 9. M7 M7 10. M5 M6 11. Деб <g>f8 12. ^Ь5 аб 13. 'M4 Ьсб 14. M6 gb8oo Honfi —Boey, Haag 1966 22 8. . . Дd7 9. a3 h6 10. Дс4 g5 11. M5 [11. Дg5!? hg5 12. £>g5±] M5 12. Ml± 23 9. ^c4 ДГЗ [9. . . ^d7 10. £g5 gf8 11. f3 ДЬ5 12. £d5±] 10. Деб Ьсб 11. ^сб ^d7 12. ^d7 ®d7 13. gf3 M5^ 24 12... M8 13. M5! Дd8 14. Мб ДГ6 15. c3 ^g6 16. #g4 ^g4 17. hg4 h6 18. g3!± Pilnik—Rubinetti, Mar del Plata 1971 — 12/262; 12... M7!? 25 4. . . ДЬ4 5. ef5 [5. d3?! fe4 6. de4 — 4. d3] M6 6. 0-0 [6. Деб dc6 7. M5!?] 0-0 7. d4 M4 8. M4 ed4 9. ^d4 ДсЗ 10. М3 d5 11. ДdЗ b6 12. b4± Suetin—Zinn 1965 26 5. M4 ed4 6. М2 сб! [6. . . fe4 7. M4 M6=] 7. ДdЗ fe4 8. Де4 d5 9. ДГЗ d3! 10. cd3 Дd6 11. d4 M6 12. 0-0 0-0T Karakla- jic—Matulovic, Jugoslavia (ch) 1958 27 5... M7 6. ^h5 g6 7. £g6 ^f7 8. ef5 М2 [8... hg6 9. ^h8 М2 10. ®dl Ml 11. gel±] 9. ®dl Ml 10. Дс4±; 5... M6 6. d3 [6. ef5 Дс5 — 5. ef5] fe4 [6. . . Дс5 7. 0-0 ±] 7. de4 4^b5 8. M5 M7 9. M7 ®d8 10. ДГ4!± 28 6. . . fe4 7. M4 [7. M4 М3 8. М3 М3 10. gf3=] M4 8. 0-0 сб 9. Да4 — 5. Да4 29 9. M7 <g>d8=F 30 13. М3 ed3 14. М3 0-0-0 15. Дd2 M7 16 . gfel c5=p Zaharjan —Nikitin, SSSR 1963; 13. f3 ef3 14. М2 0-0-0 15. &f3 ФЬ8 16. Дg5 h6 17. gael M7= Bobolovic—Nikitin, SSSR 1963 31 5. . . сб 6. £>d4 ed4 7. W фе7 8. 0-0! dc3 9. dc3 d6 10. Дс4 d5 11. gel ®d7 12. M7± Gheorghiu —Bielicki 1965 32 6. 0-0 сб [6. . . £>b5 7. £>Ь5 сб 8. £>c3 d6 9. d4 e4 10. ^jg5 Дf5 11. £}ge4± Suetin — Solovjev, SSSR 1957; 6. . . Дс5 7. £>d4 ed4 8. gel Де7 9. аб 10. ДdЗ c5 11. b4 0-0 12. bc5 Дс5 13. £}f4!± Matanovic—Janosevic, Jugoslavia (ch) 1958; 7. £}e5 — 6. 4de5] 7. Де2 [7. ДdЗ!?] db 8. gel [8. £d4?! ed4 9. ДЬ5 ^d7T] [8. . . Де7 9. £d4 ed4 10. £>e4 0-0 11. £>g3±; 8. . . ®d7 9. d3 фс7 10. &d4 ed4 11. £e4 Дf5 12. ДfЗ± Matanovic-Gul- brandson, Bognor Regis 1966 — 1/179] 9. d4 e4 [9. .. M4 10. M4 ed4 11. ДЬ5±; 9.. . ed4 10. ДdЗ Де7 11. Af5 Af5 12. &d4±] 10. £>g5 d5 11. f3 ДЬ4 12. fe4 de4 13. Дс4± Mata- novic—Tolus, Jugoslavia — SSSR 1957; 7... &f3 8. ДfЗ d5 9. d4 e4 10. ДЬ5 ®d7 11. Дf4 Дd6 12. Де5 фс7 13. f4oo Dime — Matulovic, Jugoslavia (ch) 1958 33 8. Да4 d5 9. d3 Дf5 10. Дg5 W Boleslavski-Tolus, SSSR 1957; 8. £>d3 ДЬб 9. £>f4 d5 10. d3 Af5 11. ДеЗ сб 12. Да4 £)g4^; 8. Де2 d5 9. £)f3!?oo 34 8... d5 9. £>d4 Дd4 10. £>e2 ДЬб 11. d4! Дf5 12. £>g3± Jansa—Cruz 1966; 8... 4?if5 9. d4 ДЬб 10. Jlg5± Bobocov —Kotov, Bulgaria 1960 35 9. b4!? £>f3 10. М3 ДЬ4 11. ДdЗ d5 12. ДЬ2оо 39 10. ДdЗ d5 11. &e2 ДЬб [11... Де5 12. £>g3 £>e4 13. Де4 de4 14. d3 ed3 15. М3 M3= Talj-Spaski 1957] 12. &g3 M8 13. gel M7 14. a4 h5=p Ciric—Matulovic, Jugo- slavia 1965; 10. Де2 d5 11. d3 [11. ДГЗ Af5 12. 4^e2 ДЬб 13. d4± Vasiljduk-Stejn, SSSR 1956] Дf5 12. Дf4 M7 13. М2 gae8 14. gael± Gligoric—Matulovic, Jugoslavia 1958 37 13. Дf4± Unzicker—Nievergelt, Zurich 1959 38 6... e4 7. £>e5 [7. М2 M7 8. £fd4 d5 9. d3 сб 10. de4 cb5 11. e5oo Guljko —Bojar- hov, SSSR 1965; 7. &fd4 &f6 8. d3±] &f6 8. &g4± 39 10. fe4 M5 11. ef5 O-O-Ooo 40 5... d6 6. 0-0 [6. d3 £>f6 7. 0-0 £tf3 8. М3 f4 9. d4 сб 10. "МЗ g5+ Keres — Nezmet- 204
dinov, SSSR (ch) 1957; 7. £>d4 ed4 8. £>e2±] [6. . . £>f3 7. #f3 f4 8. d4± Westerinen- Tuomainen, Suomi 1968 — 6/334] 7. ef5 ДГ5 8. £>d4 ed4 9. gel Де7 10. £>e2 c5 11. £>f4 d5 12. £}d5± Euwe 41 6. £>e5 ^f6 7. £>f3 [7. f4 d6 8. &f7 ®d8 9. ^g8 de5 10. ДЬЗ ef4=F Pachman] fe4 8. £>d4 ^d4 9. d3 d5T 42 6. . . £>f3 ?! 7. -&f3 ^f6 8. d4 ed4 9. e5 ^h4 10. £}e2 Дс5 11. b4!± Bogoljubov —Reti 1919 43 7. £>d4 ed4 8. £>e2 fe4 9. £>d4 ^f6=F; 7 . d3 £>f3 8. ЖЗ ДО 9. gel f4 = 44 10. gf4 ^f4 11. ^f4 ef4 12. d4 g5 = Pachman 45 5. . . сб 6. 0—0 b5 [6. . . ^a5 7. gel £f6 8. ef5 £}f3 9. ^f3±] 7. ДЬЗ £>b3 8. ab3 b4 9. ^e2fe4 10. £>e5 ^f6 11.d3 [11. £>g3!?A 11... ^c7 12. £g4] ^c7 12. ДГ4 Ad6=; 6. ef5 d6 7. 0-0 ДГ5 [7. . . ^a5 8. b4?! ^b4 9. gbl ^a5 10. ДаЗ £»f6 11. gel <g>d8=F Milic—Minev 1955; 8. gel ®d8!?oo; 8. gbl! ±] 8. £jd4 ed4 9. ^f3 [9. gel ®d7! 10. ^f3 g6 11. £}e2 ^f6 12. b4± Tukmakov — Bojkovic, Vrnjacka Banja 1965; 10... £}h6 11. d3 dc3 12. ДЬб g6! 13. ДГ8 cb2 14. gabl gf8 15. gb2 ^c7+ Szabo—Minev 1954] ^d7 10. gel ®d8oo; 6. £>e5 ^f6 7. £>f3 [7. £jd3 fe4 8. £>e4 ^g6 9. £>g3 d5 10. £>f4±] fe4 8. £d4 ^d4 9. 0-0 £>f6 [9. . . d5 10. d3 ed3 11. ДеЗ ±] 10. d3 ed3 11. gel ®f7 12. ДеЗ± Pachman 46 6. ef5 Дс5 7. 0-0 [7. £>d4 ed4 8. £>e2 0-0 9. 0-0 d5 10. Ь4 ДЬб 11. ДЬ2±; 7. d3 0-0 8. 0-0 d5 9. £>e5 — 6. 0-0] 0-0 8. £>d4 ed4 9. £>e2 d5 10. d3± 47 7... fe4 8. £>e4?! £>e4 9. ^h5 g6 10. £}g6 £}f6? 11. ^e5± Karpov —Cejtlin, SSSR (ch) 1971 - 12/263; 10... ^g5oo; 8. d3!± 48 8. £>d3 fe4! [8. . . ДЬб 9. e5 £>e4 10. £>d5±] 9. 4}c5 d5 10. d3 [10. ДЬЗ <g>h8 11. Дd5 £d5 12. £>3e4? &f4 13. d3 £ig2 14. ®g2 ^h4=F; 12. £5e4 ^b4! 13. d3 £>bc2 14. Дg5 ^d7 15. gel £b4S6] &g4 [10. . . Дё4!?] 11. £>5e4 de4 12. £}е4 ^h4 13. h3 £>e5 [13. . . £>f3?! 14. gf3 ^h3 15. fg4 Дg4 16. £g5! #h4 17. ^el±] 14. f4 Дg4 15. ^d2 ДГ336 Meckarov 48 9. d3 ДГ5 10. Дg5 ^d6 [10. . . сб!?] 11. gel сб 12. ДЬ4 gae8 13. ДgЗ ^d8 14. £>e2 ge5! 15. Де5 Дё4 16. ^d2 £>e2 17. ge2 Де2 18. ^e2 £>e4! 19. gfl gf2 20. gf2 ДГ2 21. ®fl! ^f8 22. de4 Дd4 23. ^f3 Де5 1/2 : 1/2 Boleslavski—Tolus, SSSR (ch) 1957; 9. £>f3 ДГ5 10. £>d4 Ad4 11. d3 сбое 50 9. . . ДГ5 10. c3± 51 13. c3± Zurahov—A. Zajcev, SSSR 1963 52 5. . . £d4 6. £>d4 ed4 7. e5 [7. ef5?! Де7 8. £>e4 0-0 9. £>f6 ДГ6 10. 0-0 d5 11. ^h5 c5 12. Де2 ge8 13. Дg4 d3! 14. cd3 b6 = Capablanca—Marshall, (m) 1909; 7. . . <|?f7! ?; 7 . £>d5 £>d5 8. ed5 ^e7 9. 0-0 #e2 10. Де2 Де7=] £g4 8. h3 £h6 9. £dl ^e7 10. c3 сб 11. ДdЗ dc3 12. dc3 £}f7 (Spaski —Bisguier, Goteborg (izt) 1955) 13. 0—0! (Bondarevski) £>e5 14. gel d6 15. £>e3! ± 53 13. de5 d5o6 Bagirov — Holmov, SSSR (ch) 1961 54 5. . . e4 6. £h4 [6. £g5 d5 7. d3 ДГ5 8. de4 de4 9. ^e2 ДЬ4 10. Дd2 ^e7 11. ^c4!±; 6. . . £}d4 7. Да4 сб 8. d3± Aronin — Klaman, SSSR 1947] d5 7. d4± Lasker 55 6. d3 0-0 7. Дg5 £>d4 8. Дс4 ®h8 9. 0—0 c6=p ; 6. ^e2 ^e7 7. Дсб dc6 8. ^e5 ^e5 9. £>e5 ДГ5 10. d3 0-0 11. 0-0 gae8 12. 4}c4 4}g4= Bertok —Fuderer, Jugoslavia 1951; 6. £>e5 0-0 [6. . . ДГ2 7. <$>f2 £>e5 8. gel±; 6. . . £>e5 7. d4 Дd4 8. ^d4 0-0 9. 0-0 — 6. 0-0] 7. £f3 [7. 0-0 — 6. 0-0] d5 8. d4 Д Дg5± Marovic 58 7. gel d6 8. d3 = ; 7. Дсб dc6 8. £>e5 ДГ5 9. d3 Дd4 10. &c4 £g4 11. ^h4^; 7. d3 d5 8. Дg5 <g>h8 9. Дсб Ьсб 10. 4}e5 ДГ5 11. d4 Дd6± Padevski—Popov, Bulgaria 1959 87 7. . . &d4 8. £f3! — 4. £>c3 £d4 58 13. Дс4! ®h8 14. £ib5± Stejn-Nade- zdin, SSSR 1963 58 5... аб 6. Дсб Ьсб 7. d4 d5 8. £>e5 de4 9. ^h5 g6 10. £g6 £f6 11. ^e5 ®f7 12. £h8 ^g8 13. Дg5 Дg7 14. ДГ6 ^f6 15. ^e8 ^f8 16. ^c6± Gurgenidze —Lejn, SSSR (ch) 1961; 5... £>f6’ 6. £f6 ^f6 [6. . . gf6 7. d4 d6 8. 0-0 Дd7 9. gel±; 8. d5 аб 9. Де2 10. £h4 сб 11. ДЬ5 <g>d7 12. dc6 Ьсб 13. c4±] 7. №e2 Де7 8. Дсб Ьсб 9. ^e5 ^f7 10. d3 [10. ^c7 0-0 11. 0-0 ^g6^; 10. 0-0 d6 11. ^g3 0 — Осю Penrose —Boey, Lugano (ol) 1968] d6 11. Ж4±; 6. ^e2!? d5 7. £>f6 gf6 8. d4 e4 9. £>e5=; 9. £>h4± Westerinen 80 6. ^e2 £}d4 7. £>d4 ed4 8. ^h5 <§>f8 9. Дс4 'S'eS 10. ^e8 <1?е8= Teschner—Dtick- stein 1961; 6. Дсб dc6 7. *^e2 Дg4 8. h3 ДГЗ 9. 'Й'ГЗ £}f6± Keller —Diickstein 1963 61 7. . . £f6 8. £f6 ДГ6 9. gel 4^e7 10. g5 0—0 11. £}h7!± Trifunovic —Kostic, Jugo- slav! j a 1937 82 8. £eg5 h6 9. Дсб Ьсб 10. &f7 <g>f7 11. £ie5 <g>f6 12. ^d4 c5 13. ^f4 Дf5 14. g4± Kondratjev —Bikov, SSSR 1963 83 Sijanovski—Rozenfeld, SSSR 1960 84 6... Дd6? 7. £e5!± ; 6... ^f6? 7. d4 e4 8. £>e5!± ; 6... e4 7. £>d4 [7. £>e5 ^d6!oo] ^d6 8. d3 ed3 9. ^d3 10. 0-0 Дd7 11. Дсб Ьсб 12. gel± 85 7. d4 e4 8. h3 Дd7 [8. . . ef3 9. hg4 fg2 10. Дсб Ьсб 11. ^e2 ^e7 12. ggl=] 9. Дсб Асб [9... Ьсб 10. £>e5 ^f6 11. &h5!± Suster- man—Kuprejiik, SSSR 1970] 10. £>e5 £)f6«> •• 9. -й-сз -й-ав ю. Дсб -й-сб^; э- о—о даб [9... Де7 10. Ж5 -Й-аб 11. Не1±] 10. 205
£>h5 e4 [10. . . £>h5 11. №5 g6 12. «f3 аб 13. Да4 «h4 14. c4! «c4 15. «f6 Sf8 16. «еб ®d8 17. Ь4! ДЬ4 18. d3 + -; 17. . . «Ь4 18. Деб Ьсб 19. d4±; 14. . . e4 15. «ЬЗ 0-0 16. c5±] 11. «f5 0-0 12. £}f6 «f6 13. «d5 фЬ8^; 9. £tfi5 «d6 [9. . . аб 10. Да4 «d6 11. £>f6 gf6 12. «h5 <g>d7 13. c3 Se8 = Balasov — KuprejCik, SSSR (ch) 1969 - 8/223; 10. Деб Ьсб 11. 0-0 £>d7 12. d4 e4 13. «g4!± Weste- rinen—Camilleri, Halle 1967 — 3/266; 9. . . e4! ?] 10. £>f6 gf6 11. «h5 фе7 [11. . . ®d7 12. c3 Se8 13. 0-0 e4=] 12. c3 Дg7 13. Де2 Saf8 14. Дg4 e4= Olifer—Asaturjan 1965 67 Cejtlin — Kuprejdik, SSSR 1969 68 7. «h5?! g6 8. £>g6 hg6 9. «h8 «f6! 10. «g8 Деб 11. Деб Ьсб 12. «h7 0-0-0 13. d4 Sd7T Unzicker—Contedini 1964 88 11. d4 <&f7 [11... £}f6? 12. d5±] 12. Да8 [12. Дg5 £>f6 13. ДГ6 gf6 14. >5 <&g7 15. 0-0-0 Sb8 16. Де4 «d7 17. Sd3 Дd6T Banik—Mikenas, SSSR 1957] «a8 13. «c7 Де7 14. c4 £>f6 15. d5 Дd7T 5 И. Да8 «а8 12. «с7 фе8 [12. . . ®>f6 13. 0-0 <g>g6 14. d3 £>f6 15. gel h5 16. «g3 <g>f7 17. de4± Smej- kal —Diickstein, Raach 1969] 13. 0 — 0 Де7 14. d3± Evans —Diickstein, Lugano (ol) 1968 — 6/337 70 11... £>h6 12. f5! [12. «e4!? Vukovic] £>f5 13. Sfl± Liberzon-A. Geier, SSSR 1960 71 12. d4 £|f6 13. d5 £>d5 14. Дg5± Rolland —Diickstein, Le Havre 1966 — 1/182; 13. . . f2!=F Kovalevski — Ljubavski, SSSR 1968 — 6/336 72 13... Sb6l? 73 Gipslis —Tringov, Varna (ol) 1962 74 8... Д47 9. «e4+-; 8... «g2 9. «h5 + — 75 9. £>a7 Дd7! 10. Дd7 £>d7! 11. «e4 Де7 12. «Ь7 0-0 13. 0-0 Дd6T 78 9... «f4 10. d4 «h4 [10... «d6 11. £>e5 сб 12. Дс4 Деб 13. ДГ4 Дс4 14. «с4 «d5 15. 'Й’ЬЗ oo Eslon —Marie, Strasbourg 1972 - 13/277; 13. сЗ Де7 14. 0-0 0-0 15. ДГ4 ±] 11. g3 ^h3 12. £>a7 [12. Дg5!?] Ad7 13. Ad7 «d7 14. £>Ь5 сб 15. £>сЗ ДЬ4 [15. . . «d4oo Parma —Matulovic, Jugoslavija (ch) 1968 — 5/254] 16. ДеЗ 0—0= Gheorghiu — Marie, Skopje 1968 - 6/335; 10. £>e5 сб 11. d4 «h4 12. g3 «h3 13. Дс4 Дd6 14. ДГ4 Деб 15. 0-0-0 0-0-0 ± Puig—Boey 1962; 10. £>a7! ®d8 [10... Дd7 11. Дd7 £>d7 12. £>b5±; 11... ®d7 12. «Ь5 феб 13. «с4±] 11. £>c8 фс8 12. d4 «f5 13. Дс4 Дd6 14. gfl «a5 15. Дd2 «Ьб 16. 0-0-0± Guljko—Mjasnikov, SSSR 1962 77 11. £>a7 Дd7 12. Дd7 «d7 13. £>Ь5 сб! 14. £>c3 0-0-0 oo 78 13. . . ДГ5 14. d4± Hazai —Szell, Hungary 1973 - 15/247 78 Bagirov—Sahtahtinski, SSSR 1966 80 8. . . «g5 9. d4 «g2 10. «h5 + - 81 9. c5 «c5 10. «a4 £>f6 11. d4 ed3 [11. . . «d6 (Gipslis) 12. ДГ4 «f4 13. £>e5 сб 14. Деб фч18 15. «а5 Ьб 16. «а4± Schwarz; 14... Ьсб! 15. «сб £>d7oo; П... «Ьб!?] 12. ДеЗ [12. 0-0 Ьсб? 13. Деб Дd7 14. Дd7 Sl?d8 15. ДсбЧ— Suhanov — Scaranski, SSSR 1967 - 5/253; 12... Дd6! 13. £>е5 сб 14. £}с6 0—0!=F; 13. gel фТ8 14. ДеЗ «h5=F] d2oo 82 12. . . Деб 13. ЬЗ Дg7 14. ДЬ2 аб 15. Ь4 £>h6 16. 0-0 0-0 17. ДЬЗ а5 18. ba5 Sa5 19. d4 ed3 20. £}d3 ДЬ2 21. £>Ь2± Velimirovic — Vasjukov, Jugoslavija — SSSR 1973 83 13. f4 ef3 14. £>f3 Дб4 15. 0-0 0-0-0T 84 Voldok—Olifer, SSSR 1962 88 9... <g>d8 10. £}c8 фс8 11. d4! ed3 12. 0-0± Keres; 9... сб 10. £>c8 gc8 11. Да4± BivSev—Krutinih, SSSR 1953 88 12. . . сб 13. £>c3 Дс5 14. d4 [14. b4 Дd4 15. h3 0-0 16. gbl «f5<x] ed3 15. Sei [15. ДеЗ ДеЗ 16. fe3 0-0 17. Sf4± Gligoric - Heidenfeld 1960] <$>f7 16. ДеЗ ДеЗ 17. Se3 Sad8 18. «f3 [18. «d2 She8 19. Sael Se3 20. Se3 «d4! 21. ЬЗ? «сЗ—h Smislov — Bronstejn 1962; 18. «fl!? Vasjukov] She8 19. £}e4± Spaski — Holmov, SSSR (ch) 1961 87 14. Af4!? 88 16. Se3 Sad8 17. «ЬЗ [17. «f3 She8 18. Sdl c6=] She8 18. Sdl c5 19. £>c3 Se3 20. fe3 «e7= Estrin 88 11. . . g6 12. «е5 ®f7 13. £>b5 [13. «h8 £>f6 14. £>b5 Sd8 15. 0-0 Дс5 16. «d8 «d8 17. Ь4 ДЬ4 18. ДЬ2 сб 19. £>сЗ Дс5^<±] сб 14. «d4! [14. £>сЗ Se8 15. «а5 £>f6 16. h3 Дd6 17. c5 (Ciocaltea—Zinn 1961) «f5!^=; 14. «h8 £|f6 15. £>c3 Se8 16. ЬЗ Дс5 17. «е8 фе8 18. 0—0 «d3oo Kavalek—Mohring 1962] «е7 [14. . . «f5 15. £>d6± Ciocaltea- Malich, Sinaia 1964; 14. . . «g4 15. 0—0 d5 16. f3±; 14. . . £}f6 15. «d7 £}d7 16. £}c3 £}c5 17. 0-0 Дg7 18. f3±] 15. £>c3 [15. «h8 £}f6 16. b3± Balogh—Lokuciewski, corr. 1967 — 4/280] £>f6 16. 0-0 Sd8 17. «e3± 88 12. £}Ь5 £>f6 13. «е2 Дс5 14. 0-0Д ЬЗ, ДЬ2± С 64 1. е4 е5 2. £>сб 3. ^.Ь5 _&с5 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 0-01 d33 ЛеЗ с4 £}d4 Ad2 Да4 f4 Де1 •@-f62 h6 ДЬб £d4‘ ed4 сб d6 £e7 206
4 5 6 7 8 9 10 11 12 2 . . • Ь4« £)d4 ДЪ2 Дd4 c3 •@'g49 00 <^d4 ДЬ47 ed4 £>e74 0-0 Да5 3 . . . £}d4 c3 d4 Дс4 ДеЗ11 de512 #d8 f3 — . . . Ad4 ДЬб c610 d6 £>f6 de5 Дd8 ДЬб13 4 * • • ... . . . . . . Да4 £}a314 Дс217 Д8513 Д£624 ± . • • . . . . . . . . . d614 £>f614 Деб12 Ь6 •®-f621 5 сЗ d423 e5 cd4 £c3 0-0 •йьз ЬсЗ ± •g-f622 ed4 ^g6 ДЬ424 d5 £e7 ДсЗ 6 . . . d4 cd4 Jad225 •&d2 Да4 ed5 £}c3 &fl 00 £}ge7 ed4 ДЪ4 Дd2 аб24 d5 •8-d5 •g-еб •g-c427 7 . . . 0-0 d4“ cd4 ed5 gel29 Ag530 £}e5 £}c6 4- . . . ДЬб ed4 d5 £}d5 Деб ®-c831 0-0 Ьсб32 8 a4 Деб Д85 ± . . . аб Ьсб ^d633 1. е4 е5 2. £>f3 ^св 3. ДЪ5 Дс5 4. сЗ £>f6 5. d4 5 6 7 8 9 10 п 12 13 9 ДЬб ^e234 ed4 e5 0-0 cd4 ge834 ДеЗ £}d5 £c3 &e3 fe3 d5 0-0 Д84 &f2 ДЬ534 ± 10 ed4 e537 £}e438 cd439 ДЬ4 <g>f I40 аб £.d341 d5 ed6 £>f642 dc7 •g-c7 4^c3 ± 11 . . . . . . 0-0 d543 ed6 0—044 dc7 •g-fe45 Деб Ьсб cd4 ДЬб44 gel ДГ5 4^c3 gfe847 ± 12 . . . . . . . . . £d4 0-0 f343 £)g5 ДеЗ 4уб49 f4 f6 ФЫ Дd4 cd4 fe554 ± 1. е4 е5 2. &f3 £>св 3. ДЬ5 Дс5 4. сЗ f5 5 6 7 8 9 10 11 12 13 13 d451 e532 ^c3 0-0 ed6 ^a4 gdl Дс4 ^•ьз ± ed4 dc3 <ige7 d5 'S'de Дd7 •Йеб53 £>d8 'Й'Ьб34 14 . . . £)e5« -g-h534 Дс4 dc5 ДГ7 &g5 0-0 = fe4 £)e5 £f737 •8"e7 &f6 834 <$>£7 Ь649 15 dc5 ЖЗ 0-031 дё543 £>d2 cd6 £je4 •g-e4 = ef3 £)f643 0—O42 g'eS d6 cd6 <^е4 Деб44 16 Деб £}e5 •®ii544 ’Й-е247 h349 &d2 de5 0-0 = dc6 Дd6“ g6 ^h443 Деб74 Де5” •&g5 ДЬЗ72 17 . . . £>fd2 dc5 -g-h574 gfl •Йе5 'S’gS ± . • . ’S'gS 'S'g273 <S>d8 ДЬЗ £}f6 18 . . . . . . de5 fe373 •Й-Ьб ЖЗ g3 <^е4 ± . . . Дd6 e3 Дс5 g6 •ЙЬ474 -ЙЬЗ Д84” 207
1 4. £>c3 £d4 5. £>е5 ^g5 6. £g4 h5 7. £>еЗ £>Ь5 8. &Ь5 ДеЗ 9. &с7 <g>d8 10. &а8 ^g2 11. gfl Дс5! =F L. Steiner —Samis ch, Dresden 1926; 4. Дсб dc6 5. £>e5 &f2 6. <g>f2 ^d4=; 4. ^g5 [4... £}d4 5. Дс4 ^g5oo О Kelly] 5. £>g4 h5 6. Дсб dc6 7. d4 Ag4 8. Дg5 Дdl = ; 4. Ь4!? ДЬ4 5. ДЬ2 d6 6. 0-0 Дd7 7. d4oo Petran —Lajos, Hungary 1971 — 11/215 2 4.. • d6 5. c3 Дd7 6. d4 ДЬб 7. £>a3 £>ge7 8. £c4 0-0 9. a4 ed4 [9. .. аб?! 10. £>b6 cb6 11. Де2±] 10. cd4 Дg4 11. £>b6 ab6 12. ga3± Keres; 4... ^ge7 5. b4 [5. &e5 £>e5 6. d4 сб 7. Де2 Дd6 8. de5 Де5 9. c4 d5oo Browne —Mariotti, Venezia 1971 — 13/273; 5. c3! — 4. сЗ] ДЬ4 6. ДЬ2 0-0 [6. . . d6 7. d4 ed4 8. ^4 Дс5 9. &g7 gg8 10. ^h7 Деб 11. £>c3 ^d7 12. 4}d5 Дd5 13. ed5± Kudrja- sov —Tarasov, SSSR 1963] 7. £}e5 £}e5 8. Де5 сб 9. ДdЗ £»g6= 3 5. £}c3 £>ge7 6. £>d5 £>d5 7. ed5 £>d4 8. &d4 Дd4 9. сЗ ДЬб 10. d4± 4 7. . . d6 8. £>c3± 5 Ciric — Mesing, Jugoslavia (ch) 1969 — 7/239 6 I. Zajcev; 5. Да4 £)f3 6. 'ЙТЗ £}f6 = 7 5... &f3 6. ^f3 ДЬ4 7. ДЬ2± Мака- ride v-Vaganov, SSSR 1968 - 6/333; 5... £|b5 6. bc5 d6 7. a4±; 5... ДЬб 6. £d4 Дd4 7. сЗ ДЬб 8. d4 сб 9. Да4 d6 10. b5!± Suhanov- Borisov, SSSR 1968 - 5/251 8 7... Ш6 8. сЗ Дс5 9. ^h5 ДЬб 10. cd4 £e7 [10... Дd4 11. e5 ^b6 12. e6!±] 11. e5 ^f5 12. ^e2 0-0 13. gel ± Masjejev- Tolus, corr. 1969 — 7/238 9 I. Zajcev 10 7. . . #e7?! 8. f4 ed4 9. <g>hl dc3 10. e5! сб 11. Дс4 ^c5 12. W d5 13. ed6 &f6 14. gel± 11 9. a4 £>f6 10. de5 [10. ^d3! ?] £>e4 11. ed6 0-0 12. ДdЗ £>d6 = Nezmetdinov-Kla- man 1957; 9. <§>hl 4}f6 10. *&f3 [10. f4 ed4 11. e5 £g4 12. ^e2 d5 13. ДdЗ £>h2=F] 0-0 H- Ag5 h6 12. ДЬ4 ^e7= Florian—Pachman, Bucuresti 1949 12 10. £d2 0-0 11. h3 ed4 12. cd4 d5 = Keres; 10. . . £}g4!? 13 13. ДЬб ab6 14. £>d2 Ь5 15. ДЬЗ фе7 = Rabar-Gligoric 1951; 13. <g>f2 <g>e7 14. £id2 gd8 15. gadl Де6= Koc-I. Zajcev, SSSR 1962 14 8... ed4?! 9. cd4 d5 10. ed5 ^d5 11. £>c3 ^d4 12. gel Деб 13. Ж3± Kljavin- Zuravljev, SSSR 1968 - 5/250 15 9. ДеЗ £>f6 10. de5 de5 11. ^d8 Дd8 12 . f3 £>d7 = Tolus-Spaski, SSSR 1956; 9. f4 ed4 10. cd4 d5 11. e5 £>h6 12. ДеЗ ^h4 13. ^d2 £>g4 14. h3 £>e3 15. ^еЗ ДЬЗ! 16. gh3 Дd4 17. ,®'d4 '®'g3= Bagirov — Csiszar 1962 18 9... ^e7 10. d5! Дd7 11. &c4 c5 12. f4± Vasjukov—Tajmanov 1954; 9... Дс7 10. f4 ^h4 11. Дd2 £}f6 12. '©’el ^el= Parma — Zuidema, Beverwijk 1964; 10. Дс2!?± 17 10. Дg5 h6 11. ДГ6 ^f6 12. d5 Дd7 [12... 0-0?! 13. dc6 ^g6 14. £>c4 ДЬЗ 15. ЖЗ Дg4 16. ^d3± Matanovic—van Geet, Wijk aan Zee 1968] 13. 4}c4 Дс7 14. dc6 [14. ^d3± Vasjukov —Hennings 1965] Ьсб 15. ^d3± 18 10... 0-0 11. Дg5 [11. f4!?] h6 12. ДЬ4 ^e7 13. £}c4 Дс7± Matanovic—Mesing, Jugoslavia 1971 — 11/216 18 11. f4 ef4 12. ДГ4±; 11... Дg4!?oo [12. *^d3 d5] 20 12. ДЬ4?! g5 13. ДgЗ h5! 14. de5 h4=p 21 13. d5 Дd7 14. £>c4 Дс7 15. ^d3± Portisch —Spaski, Budapest — Lenjingrad 1961 22 4... d6? 5. d4 ed4 6. cd4 ДЬ4 7. 1 d5 8. ^a4 de4 9. Дсб Ьсб 10. ^c6±; 4... ДЬб 5. d4 ed4 6. cd4 £>ce7! 7. £>сЗ сб 8. ДdЗ d5 9. e5±; 4... ^e7 5. d4 ed4 [5. . . ДЬб 6. 0-0 f6 7. £>a3 &d8 8. £>c4 &f7 9. &e3±] 6. 0-0 dc3 7. £>сЗ аб 8. £>d5 ^d8 9. Да4±Т Keres 23 5. 0-0 £>ge7 6. d4 ed4 7. Дg5 ^g6 8. Де7 £>e7! 9. cd4 ДЬ6 = Aljehin 24 7. . . £d4?! 8. £>d4 ^b6 9. еб [9. #g4 ®f8 10. ДеЗ!± Aronin] Дd4 10. ed7 Дd7 11. Дd7 <g>d7 12. ДеЗ c5 13. £id2 £>f6 14. 0 — 0± Vasiljev — Kuznjecov, SSSR 1962 28 7. &c3 d5! 8. ed5 ^d5 9. 0-0 ДеЗ 10. Дсб £>сб 11. ЬсЗ 0-0 = 28 8... d5 9. ed5 £>d5 [9... ^d5?! 10. £>сЗ ^e6 11. <g>fl!±] 10. Дсб Ьсб 11. 0-0 0-0 12. &e5 [12. £c3 f6 13. £|d5 *^d5 14. Ж4 Sf7 15. gfel±; 12... &c31 13. 'Й’сЗ Деб 14. £}e5 Дd5= Gipslis—Vasjukov, SSSR (ch) 1961] &e7 [12. .. ge8?! 13. &c6 •&f6 14. &e5 £>f4oc] 13. gel f6 14. £>f3 Дg4 15. ^f4 ДГЗ= Arulaid — Florian 1957 27 13. <g>gl 0-0 14. d5 £>a7! [14... gd8 15 . ^el!] 15. gel &f5 16. h3 £>b5 17. £b5 ab5oo Talj —Fischer, Curasao (ct) 1962 28 6. £>a3 0-0 7. d3 d6 8. £>c4 £>g6 9. a4 £}b8! 10. a5 Дс5 Il.d4a6oo Hecht —Lehmann, Berlin 1963 28 9. £>e5 Ж6! 10. £}сЗ £>c3 11. ЬсЗ 0-0 12. &c4 4^e7 [12... gd8!?] 13. ДаЗ сб 14. £}b6 ab6 15. Де7 ^e7= Bertok —Lehmann, Sofia 1962 38 10. £>g5 0-0 11. Дсб Ьсб 12. £>c3 [12. ^e6fe6 13. ge6 *^h4=F] ДГ5 13. £jge4 ge8 = ; 10. £>c3 0-0 11. Дсб Ьсб 12. Дg5 £}сЗ 13. ЬсЗ ^d5= Pietzsch — Florian, Dresden 1959; 10. £>e5 4)e7 11. ДеЗ 0-0 12. Дсб £jc6 13. £}сб Ьсб 14. £}c3 ^f6 15. ^a4 Дd5= Evans — Fischer, Buenos Aires 1960 208
31 10... #d6 11. £>bd2 [11. ДО h6 12. £>d5 8d5 13. ge5 8d6 14. d5 hg5 15. de6 0-0-0! 16. 8d6 cd6 17. J3g5 fe6= Holmov— Mime, SSSR — Jugoslavija 1962] h6 12. £)e4! [12. £>c4 8b4 13. Деб Ьсб 14. ge6 fe6 15. аЗ 8f8! 16. 8a4hg5oo Vasjukov—BonC-Osmo- lovski, SSSR 1957] 8b4 13. Деб Ьсб 14. 8cl! hg5 [14... 0-0 15. a3 8b3 16. ДЬ6! + - ] 15. 8x6 фе7 16. аЗ [16. £>fg5d- I. Zajcev] 8Ь2 [16... 8ЬЗ 17. ДО5+-] 17. £>eg5 £}f4 18. -8-64! + -; 11... 0—0 12. ДО 8b4 13. a4±; 11... fO 12. £>c4 8e7 13. Деб Ьсб 14. 8e2±; 11... 8b4 12. Да4 h6 13. a3 8f8 14. ДЬ4 g5 15. Ag3 0-0-0 16. Деб Ьсб 17. ДО!± 33 13. Дсб± Honfi—Tabor, Hungary 1970 - 9/204 33 13. £>bd2 0-0 [13... h6 14. ДО 8b4 15. Дд2 8c4 16. He6+-] 14. ДО 8b4 15. Scl± 33 6. 4}e5 ДО [6... 8e7 7. Деб Ьсб 8. 0-0 ДО 9. Hel d5 10. £>d2±] 7. de5 ДО 8. 8g4 ДГ2 9. ®dl [9. фе2 8h4 10. 8g7 Hf8 11. b4 f6!=F; 11. ДЬб Дс5 12. Hfl сб 13. Hf4 8h5 14. фе1 сЬ5 15. Не4 b6=F Flo- rian— Forintos, Budapest 1961] 8h4 10. 8g7 Hf8 11. b4 [11. ДЬб?! Дс5 12. Hfl ДО 13. Hf2 ДО 14. ДО2 8f5!T] 8h5 [11... f6? 12. еб! 8h5 13. фс2!±] 12. фс2 ДЬ4!? [12... 8g6 13. 8g6 fg6 14. ДО2 ДО2 15. Ad2+ Euwe] 13. ДЬб Де7 14. Hfl Ьб! 15. еб ДО6! 16. ed7 Ad7 17. Hel 0-0-0 18. Даб ФЬ8 19. ge7T; 0. 8d3 0-0 7. Ag5 ed4 8. cd4 h6 9. ДГ6 8f6 10. e5 8f4 [10... 8g6!?] 11. 8e3 #e3 = Matanovid—Tan, Beverwijk 1960; 6. Дв5 h6 7. ДЬ4 g5 8. Ag3 <Le4 9. Де5 ДО 10. ДО сб 11. Ad3 d5= O’Kelly; в. Дев dc6 [6... Ьсб 7. £)e5 0-0 8. 0-0! ДО 9. Hel 4}d6 10. ДГ4± Teschner—Alexander, Hastings 1953/54] 7. ДО 0-0 8. Ag5 8e8= Gulbrand- sen—Zuidema, Haag 1961 33 8... £>d4? 9. £d4 Ad4 10. ef6H— 33 14. Да4± Talj—van Geet, Wijk aan Zee 1968 - 5/249 37 в. 0—0 ДО 7. cd4 ДЬб 8. 8c2 £)d6! [8... ДО 9. Hel ДО 10. Ag5 сб 11. ДГ6 gf6 12. d5!± van Seters] 9. Hel 4je7 10. ДdЗ h6 11. 8e2 ®f8T; в. cd4 ДЬ4 7. ДО ДО 8. 0-0 ДсЗ 9. ЬсЗ 0-0 10. d5 ДО 11. 8d3 £}b5 12. 8b5 ДО 13. d6 cd6 14. ДаЗ £g6 [14... b6!?] 15. Ad6 He8T 33 6... £jd5 7. 0-0 0-0 8. cd4 ДЬб 9. Дс4 ДО7 10. Ag5 8e8 11. 8ЬЗ сб 12. &bd2± Smislov—Barc,za, Helsinki (ol) 1952 33 7. 8e2 d5 8. ed6 [8. cd4 ДЬ4 9. £bd2 Дg4= Lublinski—Karasov, SSSR 1965] 0—0 9. dc7 8d5 10. Дс4± 43 8. ДД2 ДО2 9. £>bd2 0-0 10. 0-0 аб 11. Да4 d6 12. аЗ ДД2 13. 8d2 ДО= Jime- nez-Fischer, Leipzig (ol) 1960 41 9. Да4 Ь5 10. Дс2 d5 11. ed6 £>d6 12. d5 ДО 13. 8d4 Да5 14. 8g7 Hg8 15. 8h7 ДГ5 16. ДГ5 t>df5S Keres 43 10... ДО6? 11. d5!+- 43 7... 0—0 8. cd4 ДЬб 9. d5 ДО 10. Ad3 f5 11. £>bd2 ДО 12. d6!± Smislov- Randvir, SSSR 1947; 7... dc3 8. 8d5 c2 9. 8e4 cbl# 10. НЫ 0—0 11. Дс4± Smislov 44 8... ДО6 9. Деб Ьсб 10. Hel ®f8 11. cd4 ДЬб 12. Ag5 f6± 43 9... 8c7 10. cd4 Ad6 [10... gd8 11. 8c2 ДО4 12. ДО4! Hd4 13. ДеЗ Hb4 14. Ad3±] 11. £>c3 ДГ5 12. Hel± Kupper— Paoli, Amsterdam 1954 43 11... Ad6 12. Hel [12. ДО Д£5 13. ДеЗ Дс7 14. Hel ДО 15. НсЗ Де4= Schmid -Nielsen, corr. 1956] ДГ5 13. ДО Hfe8 14. ДО Де4 15. Дg5! ДГЗ [15... 8g6 16. ДД8!+-] 16. He8 He8 17. 8f3 8f3 [17... 8g5 18. #с6+-] 18. gf3 Дс7 19. Нс1±± Stejn—Spaski, SSSR (ch) 1961 47 14. £>e4 Де4 15. Ag5 •8'd6 [15... ДГЗ 16. -8-f3 #g5? 17. He8 He8 18. -8x6 Hc8 19. •8^7!+-] 16. Дd8 Дс7 17. Дс7 B’c7± Euwe 43 9. Деб Ьсб 10. ДеЗ [10. f3 £jg5 11. ДеЗ f6 12. ®hl ДД4 13. Ad4 fe5 14. Де5 Даб= Gligoric—Fischer, Buenos Aires 1960; 12. f4!?] 8x8 11. f3 £)d6 12. ДГ2 (Gligoric—Fischer, Zurich 1959) 4)c4!= Euwe 43 10... f6!? 33 14. de5 d4 15. Дс1 ± Neimetdinov — Valentinov, SSSR 1963 31 5. Дев dc6 6. £}e5 Ad6 7. ^hS [7. d4 fe4 — 5. d4 fe4 6. Деб] g6 8. 4)g6 £>f6 9. &h4 Hg8 10. e5 Hg6 11. ef6 Деб 12. 0-0 8d7 13. d4 0-0-0T; 5. ef5 e4 6. d4 ef3 [6... ДЬб 7. Ag5 £>f6 8. £h4 0-0 9. £>d2 £>e7A c5S Medkarov; 7. £>e5 £)e5 8. de5 8-h4 9. 0-0 сб 10. Де2! d5 11. ed6 £)f6 12. £a31 ДГ5 13. £>c4±; 7... 4if6 8. g4! 0-0 9. g5 &e5 10. de5 £>e8 11. f6± Fine] 7. dc5 8x7! [7... fg2 8. Hgl 8,e7 9. 8e2!±] 8. ДеЗ fg2 9. Hgl S)f6 10. ДО [10. Hg2 d5 11. cd6 cd6 12. ДО 0-0 13. ^>d2 4)e5 14. 8"e2 ДГ5т Kellner-Purdy, corr. 1954] 0-0 11. £jd2 d6 12. cd6 [12. 0-0-0!?] cd6 13. 0-0-0 4)e5 14. ftgl ДГ5Т Vasjukov— Arsenjev, SSSR 1962; 5. £je5 6. d4 8x7 7. 0—0 fe4=; 5. 0—0 fe4 6. Деб [6. 4)e5 £e5 7. 8h5 ^f7!=] dc6 7. £>e5 £)f6 8. d4 ed3 9. £)d3 Де7= 33 6. cd4 ДЬ4 7. £>c3 fe4 8. Ag5! [8. &e5?! &f6 9. 0-0 8е7!т] Де7 9. £>e4 d5 10. Де7 8e7 11. 4}е5!± van Oosterom—Purdy, corr. 1955 33 11... 8f6 12. Ag5 ДО 13. Hd7! + - 34 14. 8c2!± Milic—Kuprejanov, Jugosla- vija 1962 33 в. £>g5 ДЬб [6... ed4 7. £>e4 Де7 8. cd4 £}f6=] 7. d5 e3! 8. &e4 £>f6 [8... 8h4 9. ДО £jf6 10. &f6 gf6 11. dc6 ef2 (Gufeljd- Kavalek 1962) 12. Ф>П±] 9. dc6 Ьсб 10. Ad3 4)e4 11. 8h5 <S>f8 12. Де4 ef2 13. фе2 ДО! да; в. ^>fd2 ДЬб [6... Де7 7. d5 ДО 8. dc6 1* Enclklopedlja Sahovsklh otvaranja 209
Ьсббб Padevski —Mesing, Vrnjadka Banja 1973 - 15/245] 7. d5 [7. Деб Ьсб 8. «h5 ®f8 9. «e5 £)f6 10. 0—0 Да6=р Yates—Rabinovic, Baden-Baden 1925; 7. £}e4 d5 8. «h5 ^f8 9. «f3 £f6 10. £f6 «f6 И. Деб Ьсб 12. de5 «f3 13. gf3 <g>f7T; 8. Дg5!? Euwe] 8. dc6 Ьсб 9. Де2 d5 10. £)b3 0-0 11. 0-0 c5x Nezmetdinov — Mjagmarsuren, Ulan Bator 1965 56 7. de5 сб 8. Дс4 [8. Де2] «h4 9. 0-0 d5! 10. Де2 £>e7 11. Ь4 ДЬбТ 57 7... £>g6?! 8. dc5 £tf6 9. «g5! 0-0 10. ДеЗ d5 11. cd6 cd6 12. &d2 Деб 13. Дd4 аб 14. Де2 d5 15. 0 —0± Suetin — Naftalin, SSSR 1959 58 10... «f7 11. «e5 «e7 12. «c7 0-0 13. 0-0 £g4 14. «g3!± 89 12... h6 13. «g3 «c5 14. ДеЗ± Suetin -Muhin, SSSR 1964; 12... b6 = 80 7. . . «e7 8. «h5 g6 9. ^e2 d6 10. 0-0 4}f6 11. Дg5 0 — 0 (Gligoric —Spaski, Amster- dam (izt) 1964) 12. cd6 cd6 13. &d2± 61 8. Дб5 0-0 9. £>d2 d5 10. cd6 «d6 11. «e2± Balasov —Szabo, Wijk aan Zee 1973; 9. .. «e8 = 82 8... «e7 9. ДеЗ 0-0 10. «е2 d5 11. cd6 cd6 12. c4! £}g4 13. £}c3± Saharov —Zu- ravljev, SSSR 1968 83 9. £>d2 d5 10. cd6 cd6! 11. Деб Ьсб 12. «сб ДГ5эд 84 13... Д£5?! 14. «d5 Деб 15. «d6 gf5 16. ДЬ4!± Matanovic —Mjagmarsuren, Sousse (izt) 1967; 13... Деб! 14. gadl d5 15. ^h4 «g6 16. gfel gf5 17. Дс1 gaf8= Matulovic- Nidevski, Skopje 1967 — 4/276 85 7.. . «d5 8. 0-0 [8. ДГ4 Дd6 9. «h5 g6 10. ^h4 £>e7 11. &d2 £tf5oo] £f6 9. ДГ4 Ad6 10. c4 «еб 11. c5 Де5 12. Де5 0-0 13. «е2± Florian —Jeney, Hungary 1966 88 8. 0 - 0 «h4! [8. . . £>f6 9. Дg5 «e7 10. £}d2±] 9. «ЬЗ [9. &d2 £>f6 10. gel Де5 11. de5 £>g4=F] Де5 10. de5 £>e7 11. ДеЗ [11. f3 ef3 12. gf3 gf8! =F] £>d5 [11. r . gf8!? 12. £>d2 gf5=F] 12. c4 £>b6 13. £>сЗ Деб 14. ДЬб ab6 15. gael еЗ!Т<± Nikitin 67 9. &g6?! £tf6 10. ^h6 gg8 11. &h4 ДГ8 12. «еЗ «e7=F 88 9... Де5?! 10. «е4 £tf6 11. «е5 <$>f7 12 . 0-0 ge8 13. «g5 ДГ5 14. ДеЗ «d7 15. £}d2 £}e4 16. «h6± Smislov —Vidmar, Gro- ningen 1946; 9... £>f6 10. Дg5 0-0 11. &d2 ДГ5 12. g4!± 88 Pietzsch; 10. g3 «h3 11. «е4 Де6!=Р-^; 10. 0—0 Де5 11. de5 ДГ5 12. ДеЗ 0-0-0 T 70 10... £)f6? 11. g3 «h5 12. g4 ^h4 13. £tf3 + -; 10... ДГ5 11. £>d2 Де5 12. de5 0-0-0 13. g4 e3 14. «еЗ Деб 15. «а7 Дg4 = 71 11. . . 0-0-0 12. &е4 Дd5 13. g4± 72 14. «е4 ДГ5 15. «f3 0-0-0 16. £}ЬЗ «g4 [16... «h4! ?] 17. «g4 Дg4= Vasjukov — Mjagmarsuren, La Habana 1967 73 8. . . £tf6 9. 0-0! ДЬЗ 10. g3± 74 9. gfl Дg4 10. f3 ef3 11. £>f3 e4= 75 9. £}e4!? Keres 78 11... Деб 12. £>e4 Ad5 13. c4 [13. e6!? I. Zajcev] ДЬ4 14. Дd2 Дd2 15. £>bd2±; 11... ДГ5 12. £>ЬЗ ДЬб 13. £>d4 £>h6 14. 0-0±; 11... «d5 12. «d5 cd5 13. e4 Деб 14 £>ЬЗ ДЬб 15. £>d4 Дd4 16. cd4 de4 17. £>c3 0-0-0 18. ДеЗ±± 77 14. «fl Де7 15. «h3 [15. «f4?l «g2 16. £}f2 £}h6!=F Abakarov — Giterman 1958] ДЬЗ 16. £tf2 Деб 17. e4 h5 [17... 0-0-0!?] 18. £}d2! £)h6 19. £}f3± Liberzon — Giterman, SSSR 1968 C65 | 1. e4 e5 2. &f3 £>c6 3. Ab5 &f6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 d3‘ d62 c33 g6 0-0 Ag7 gel 0-0 Ag5‘ h6 Ah4 J.d7 £>bd2 •&e8 &fl аб Да45 = 2 d4 ed4* 0-0’ Де7‘ •g-e2 0-0 e5 £>e8 gdl d5 c3! ДГ5 cd4 &b4 &a3 сб Aa4 3 0-0 Де7 gel’ d6 c3 0-0 d4 Ad7 Ag5ie ge8 Ле7 @-e7 4^c2 £}Ь6 ДП J.d7“ 4 Дс5 £>e512 £>e513 d4 сб14 de5 £>e4 Ad3 d5 ed6 &f618 Ag5 'S'd6 £>c3 Леб J.f6 gf613 ± 5 £}e4 @-e2] <^e5 it •g-e413 &s7 d4 2£}c613 Деб dc6 gel ,Й’е4 ge4 Ae7 Af4 Af520 — 210
1. е4 е5 2. £>f3 £>св 3. ДЬ5 £>f6 4. 0—0 Дс5 5. сЗ 0—0 в. d4 ДЬб21 7 8 9 10 11 12 13 14 15 6 Дсб &e5 gel Af4 c4 c5 Де5 cb6 £)c324 = dc622 £)e4 £jd623 a5 f6 fe5 4)c4 &b6 7 Sei a423 Дсб de5 ge2 Oibd2 a5 £c4 ± d6 аб Ьсб &g423 de5 @•67 Да7 8 . . . cd427 e5 £)c3 Дсб £) e4 ge4 «•f3 = ed4 d5 Oe4 Ag4 Ьсб de4 Af3 дй42» 9 de5 g-d523 Ag530 £)a331 Дс4 •&d2 = 4)e4 £)c5 ’SM аб 4)e732 Да733 10 . . . . . . . . . g-dl34 ДЬ4 £jbd233 Ad3 •gc2 ДГ5 = . . . . . . £>e7 £>e4 d5 сб33 ДГ537 £>d2 £jf333 11 Ag5 a433 £>a343 Дсб &d4 £>c6 ДГ6 <^d4 gel ± d6 a5 ed4 Ьсб h6 •g-eS gf6 ,g,e4 ’S’g441 12 . . . ДЬ442 Дсб44 de5 £)bd243 4)c4 Дgз •gd8 4)fe5 = h6 d643 Ьсб de5 Дё4 g5 £e4 gfd8 Деб43 13 . . . . . . a4 gel Дсб de5 4)bd24‘ 1 + . . . . . . a5 Ag447 Ьсб de5 1 4. Дев dc6 5. d3 t)d7 [5... Д46 6. £>bd2 Деб 7. ЬЗ £>d7 8. £c4 ДЬ4 9. Ad2 Д42 10. &d2 Дс4 11. bc4 £>c5 12. #e3± Kordnoj — BronStejn, SSSR (ch) 1965] 6. 0—0 Де7=; 4. Й’еЗ Де7 [4... Дс5?! 5. Дсб dc6 6. £>е5 -g-d4 7. £d3 ДЬб 8. f3A £>f2±; 4... d6 5. d4 ed4 6. e5 d3! 7. cd3 de5 8. £>e5 ДЬ4 9. Д42 0-0 10. Дсб Д42 11. £jd2 Ьсб 12. 4}c6 g'de 13. 4)e7± Cigorin—Tarrasch, Budapest 1896] 5. 0-0 d6 6. d4 ed4 7. £>d4 Д47 8. £>сб Ьсб 9. Д43 0-0 10. £>c3 ge8 = Janowski—Winawer, Berlin 1897 2 4... Дс5 5. ДеЗ!± 3 5. 0-0 Де7 6. сЗ [6. gel 0-0 7. £)bd2 аб= Kuzmin—Lejn, SSSR (ch) 1972 - 14/262] 0—0 7. 4}bd2 Д47 8. Да4 (Vasjukov—Вбок, Reykjavik 1966 - 1/177) ge8 = 4 8. £bd2 аб 9. Да4 Ь5 10. ДЬЗ £>а5 11. Дс2 с5= Dementjev—Klovan, SSSR 1971 — 12/259 5 Smislov—Pachman, La Habana 1967 — 4/269 • 4... £>d4?! 5. £>d4 ed4 6. e5 сб 7. -0-44 £>d5 [7... cb5 8. ef6 Ж6 9. -g-f6A £>c3±±] 8. Дс4 £>c7 9. ДГ4±; 4... £>e4 5. 0-0 — C 67/4 7 5. e5 £}e4 6. 0-0! Де7 7. £>d4 [7. gel £>c5 8. £jd4 £>d4 9. «d4 0-0 10. Дс4 d6=] 0-0 8. £jf5 d5=; 5. £>d4 £>e4 6. 0-0 Ш6°о Tartakower 3 5... аб! 6. Дсб dc6=; 6. Да4 Де7 — С 84 3 5. d4 аб 6. de5! £>е5 7. Да4 £>f3 8. ЖЗ 0—0 9. е5!± Geier—Olafsson, Wijk aan Zee 1969 - 7/235; 5... ed4 — 4. d4; 5. £c3 d6 6. d4 Д47 — C 66 10 8. h3 ge8 9. £>bd2 ДГ8 10. Дс4 ed4 11 . cd4 d5 12. ДЬЗ de4 13. Д17 ®f7 14. -&b3 (Kuprejdik—Planinc, Sombor 1971 — 10/280) Деб 15. ^ig5 ®g8 16. <&e6 &a5=; 8. Да4 ge8 9. £>bd2 ДГ8 10. Дс2 g6 11. h3 Ag7 12. £>fl <g>h8 13. 4ig3= Schlechter—Reti, Wien 1908 “ 13. •®-d2 f6 14. £>e3 M7 15. c4 ®h8 16. gacl gad8 17. d5!± Ragozin—Romanovski, SSSR 1929 12 5. d3 d6 [5.. . £>d4 6. £>d4 Д44 7. c3 ДЬб 8. $hl сб 9. Да4 d5= ToluS—Vasjukov, SSSR 1963] 6. c3 0-0 7. £>bd2 -&e7 8. b4 ДЬб 9. £}c4 £>d8 10. £>b6 ab6= Panov—ToluS, SSSR 1940 13 5... £d4 6. Дс4 d6 7. £>f3!± 14 6... аб 7. Де2 £>e4 8. dc5 £>c5 9. b4 £>e6 10. ДЬ2±; в... Д46 7. f4 <Lg6 8. e5 Де7 9. f5!± 13 9... £>d6? 10. gel Деб 11. ge6! + - 13 13. £>e4 S’eS 14. £>c5 -&c5 15. Ж3± Samkovic—Aronin, SSSR 1962 17 в. &f7?! ®f7 7. ffh5 g6 8. #d5 ®g7 9. Дсб [9. -»e4 d5 10. Й’а4 gf8! 11. Дсб Ьсб 12. -Й-сб -&e7 13. d4 gf2-+] ge8! 10. Да4 сб 11. -&d3 #f6=F; 6. #84 £>g5 [6... £>f2 7. ,S'g7±] 7. d4 4)e5 8. gel± Ostapenko- Fomenko, SSSR 1970 - 10/287 ; 6... £>e5 7. #e4 — 6. -Й-ег 14* 211
“ 7. d4 Де7 8. de5 £>c5 9. gdl [9. «g4 0-0 10. ДЬб £>e6 11. Ad3 f5= Keres-Szabo, Budapest (ct) 1950] 0-0 10. Дс4 сб 11. a4! фЬ8 12. ga3 «е8 13. gh3 f6 14. b4 £>e6 15. 4)c3 fe5 16. Ad3± O’Kelly—Diickstein, Zurich 1960 ; 7... «e7!?oo “ 8... £>g6?! 9. Ad7 [9. «е7 Де7 10. £}c3 0—0 11. Ad3 сб 12. £)e2 d5= Krogius — Spaski, SSSR (ch) 1960] Ad7 [9... ®>d7 10. «f5±] 10. «Ь7 0-0 11. dc5 «c5 12. £>c3±; 12... Деб? 13. «c7 £>h4 14. «g3! [14. ДеЗ «с4 15. gfdl £)g2=F RoJalj —Berezin, SSSR 1961] &f5 [14. . . £g2 15. Д116 «d4 16. gadlA gd64—] 15. «h34— Savon— Aljburt, SSSR 1970 - 10/286 22 13. ge2 ®d7 14. Дс7 Дс2= 21 6... ed4? 7. cd4 ДЬб 8. e5 £>e8 9. d5 £>e7 10. d6± 22 7... Ьсб 8. £>e5 £>e4 9. gel £>d6 10. Af4± 22 9... £)f6?! 10. a4 a5 11. Ag5 c5 12. £>d2!± 24 O’KeUy— Karaklajic, Bognor Regis 1960 28 8. Ag5 h6 9. Ah4 ed4 [9... Ag4?! 10. a4a5 11. Деб Ьсб 12. de5± Unzicker—O’Kelly, Leipzig (ol) 1960] 10. £>d4 £>d4 11. cd4 g5 12. Ag3 £)e4A f5= Pachman; 8. h3 4)e7 [8... «e7 9. d5 £>d8 10. Ad3 £>h5T Alexander- O’Kelly, Hilversum 1947 ; 9. Ag5 h6 10. ДГ6 #£6 11. £ja3 £je7 12. £)c4 £lg6= Blau—van Scheltinga, Hilversum 1947; 9. £)a3 ed4 10. £>d4 4)d4 11. cd4 c6=] 9. £>a3 [9. de5 de5 10. «d8 gd8 11. £)e5 £>e4= Nielsen—Krause 1936; 11. £>bd2!?] сб 10. ДП £>g6 11. £>c4 Дс7 12. de5 de5 13. «c2 £jh5 14. Ag5 f6 15. gadl «e7= Robatsch—van Geet, Beverwijk 1967 22 10... de5 11. «d8 gd8 12. Ag5± 27 8. e5 £>g4!? [8... £>e8 9. Ag5 f6 10. ef6 £)f6 11. cd4 d6 12. h3 h6 13. ДеЗ £>e7= Suetin—Estrin, SSSR 1958; 9. cd4 d5 10. h3 £}e7 11. b3± Robatsch—Zuidema 1967] 9. h3 £>f2 10. ®>f2 f6oo 22 Unzicker—Fischer, Leipzig (ol) 1960 22 8. £bd2 d5=; 8. Д43 d5 9. ed6 £>d6 10. Ag5 f6 11. ДГ4 Ag4= Bronstejn—Spaski, Mar del Plata 1960 20 9. Af4 £>e7 10. «dl £>e6=; 9. ДеЗ £>e7 10. «dl £>e6=; 9. £}аЗ аб 10. Де2 £>e7 11. «dl £)еб= ToluS; 9. Ъ4 £>e7 10. «dl £>e4 11. Ad3 d5= 31 10. £jbd2? d6A ДебТ; 10. gel «еб 11. «еб 4)e6 12. ДЬ4 f6= 32 11... Да7 12. Ь4 £>еб 13. «е4 £>е7 14. gael± Smislov—Spaski, SSSR 1960; 11... £>еб 12. «е4! £>е7 13. gael± Euwe; 11... «еб!? 33 Д Ь5, ДЬ7— Zuidema—Gebauer, Zurich 1962 34 10. «с4 аб! [10... h6? 11. «h4 ge8 12. ДЬ6+-; 10... £>e6 11. Д114 d5 12. ed6 «d6 13. £>bd2±; 11... сб 12. Да4 d5=] 11. «h4 £}g6 12. Ad8 £>h4 13. ДЬ4 ab5 14. £)аЗ £^3!Ч- Gipslis—Suetin, SSSR 1963 33 12. Де7?! «e7 13. «d5 &f2!A c6- + ; 12. Jd3 «e8 13. «c2 Ag4! 14. Де4 de4 15. «е4 ДГЗ 16. «f3 <Lg6= 33 12... Af5?! 13. £>d4!± 37 13... f5 14. ef6 £>f6 15. «e2 g6 16. gael± 33 15... £jfl?! 16. Ah7 <g?h8 17. gfl «d7 (Polugajevski—Boleslavski, Moskva 1963) 18. gel «еб 19. Ad3 gae8 20. Ag5®; 15... £>f3 16. gf3 ®h8 17. gael «c7 18. ДЬЗ gae8 19. f4 f5! 20. ef6 £>g6! = Geier-Spaski, SSSR 1962 32 8. «a4 ed4 [8. . . Ad7 9. ДГ6 «f6 10. d5 a6T; 9. £>bd2 аб 10. Деб Деб 11. «с2 ge8 12. gfel± Gligoric—Alexander, Hastings 1962/63] 9. cd4 h6=; 8. Деб Ьсб 9. de5 [9. «a4 h6 10. «сб? hg5 11. «a8 «d7 12. d5 g4 13. £fd2 g3 14. hg3 «g4—+ ; 10. Af6 «f6 11. «сб gb8 12. de5 «f4S8; 9. £bd2 ge8 10. gel h6 11. ДЬ4 g5 12. Ag3 £d7 13. «a4±] de5 10. «d8 gd8 11. £>e5 ДабТ Alapin; 11. 4)bd2=; 10. «a4± Gligoric 42 9. Деб Ьсб 10. de5 de5 11. «d8 gd8 12. £>e5 Даб! 13. gel! £>e4 14. ДеЗ ДеЗ 15. fe3oo Szily—Pietzsch, corr. 1961; 12. 4)bd2!?; 9. h3 h6 10. ДЬ4 «е7 11. gel±; 9. gel h6 10. ДЬ4 Ag4 11. 4}a3± Gipslis—Muhitdinov, SSSR 1967 - 4/278 41 16. «g4 Ag4 17. 4)c6+ Osnos — Buhman, SSSR 1968 42 8. ДГ6 «f6 9. Деб «сб 10. £bd2?! ed4 11. cd4 d5 12. e5 Ag4 13. «ЬЗ a5! 14. a4 «d7T; 10. £>e5 = 43 8... g5? 9. £jg5! £>e4 [9... hg5 10. Ag5+-] 10. 4)f3 &g5 11. ^)e5 &e5 12. Ag5 «g5 13. f4± Ivkov—Aaron, Tel Aviv (ol) 1964 44 9. £jbd2? ed4 10. Деб dc3! 11. ЬсЗ bc6“ ; 9. «d3 «e7 10. £>bd2 Ad7 11. a4 a6= Stejn- van Geet, Hamburg 1965 43 11. «d8 gd8 12. £>e5 g5 [12. . . Даб 13. gel £>e4T] 13. Ag3 &e4 14. £>c6 Даб! 15. £>d8 gd8 16. gel f5=F van Scheltinga; 11. «a4!? 42 16. gfel £>g3 17. hg3 Дс5 18. ЬЗ a5 = Smislov—Spaski, SSSR 1958 47 10... «e7 11. £)a3 Ag4 12. £>c4 g5 [12... ed4 13. Деб Ьсб 14. e5± Ivkov— Diickstein, Sarajevo 1967 — 3/264] 13. Ag3 £)d7 14. £>еЗ ДЬ5 15. t)d5 «d8 16. ^>b6 cb6 17. «d3± Spaski—Quinones, Amsterdam (izt) 1964; 10... ed4 11. Деб! [11. cd4?! Ag4 12. Деб Ьсб 13. £)c3 g5 14. Ag3 ge8T] Ьсб 12. £}d4 ge8 13. 4)d2± Spaski—Zuidema, Beo- grad 1964 42 13. «d8?! gad8 14. £)e5 g5 15. Ag3 4)e4 16. £ig4 f5co Ciric—van Geet, Beverwijk 1967 - 3/265; 13. £>bd2± 212
С 66 I 1. е4 eS 2. £>f3 £jc6 3. J_b5 £>f6 4. 0-0 d6 1 5 d4* ed4 6 £>d41 * 3 Ad7 7 Деб Ьсб 8 ^f3 c53 9 ДО Af5< 10 ДО3 •ДО 11 ДО •&g4 12 ДО! Де7 13 1. e4 eS 2. £/3 £>c6 3. ДЬ5 £>f6 4.0—0 d6 5. d4 Ad7 6. £}c3 ed4e 7. £>d4 Де77 * 8 9 10 11 12 13 14 15 16 2 ЬЗ3 £d43 ^d4 ДЬ5 ДО ДО! ДаЗ” аб” ДО J.f6 •ДО 0-0 gadl ДсЗ” •Й'сЗ ge8 gfel = gc8” 3 ДО Ьсб14 Ad3” 0-0 h3 ge8 ДО gb8 gbl c5” = 4 Af4 0-0” Деб Ьсб e5 ДО ДО d5 gadl g6 ДЬб 4ig7 gfel gb8 ЬЗ” ± 5 Деб Ьсб ЬЗ” 0-0 ДЬ2 ge8 gel33 Af8 ^d3 g6 gadl Ag7 Дс1 £)g4 h3 <^e5 ± c521 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 £>f6 4. 0—0 d6 5. d4 &d7 0. £>c3 Де7 7 8 9 10 11 12 13 14 15 6 gel ed4” £)d423 0-034 £g533 h63e ДЬ4 &h7 Де7 •g.e737 £)d5 ДО c333 £)f63» ДП ge8 до £>d53e 7 . . . Afi ge831 h333 Jlf833 Ag5 h6 ДЬ4 g5 ДgЗ £)d4 ,S'd4 £>h534 — 8 Деб Ьсб33 Ag53e h6 ДИ4 ge8 •gd337 £ih733 Де7 ge7 ge3 ДО ЬЗ •g-Ьб33 9 . . . . . . ДО ge840 e5 de5 £)c6 Деб 'Й’сб ДЬ4! Дg541 ДО! Й'с4 ДсЗ43 — 10 de5 <)e5” Д<17 4)ed744 4)d4 0-0 £)f5 ge8 ДО Af8 й^з <g>h8 f3 h6 ДеЗ <S>h7 •Й'ЬЗ45 11 J.g5 0-043 de547 4ie5 J.d7 £>fd7 Де7 ДО ДО •8"e7 &d5 •&d8 gadl ge8 gfel £ib6 ДО!43 12 Ac6 Деб -g-d34 * *» ed4 £)d4 ДД734 Ag531 0-0 gael h6 ДЬ4 £>h7 Де7 •@"67 £)d5 ДО с4!53 1 5. d3 Де7 6. gel 0-0 7. £>bd2 аб [7... Ad7!?J 8. Деб Ьсб 9. d4 £)d7 10. £>c4 f6= Kuzmin-Lejn, SSSR (ch) 1972 - 14/262 « 6. #d4 Ad7 7. Деб Деб 8. £>c3 Де7 9. Ag5± 3 8... Де7?! 9. e5 de5 10. £>c6 Деб 11. #c6 W7 12. gdl Ad6 13. £>a3 gb8 14. £>c4 0-0 15. ДеЗ± 4 9... g6 10. Ag5! gf5 11. e5± Bogoljubov; 9... Деб 10. £>c3 #d7 11. £>d5± 8 10. ef5?! Де7 11. #c6 £>d7T; 11. c4= • 6... £d4 7. Ad7 #d7 8. £id4 — 6... ed4 7 7... &d4?l 8. Ad7 #d7 9. #d4 Де7 10. gdl± 8 8. &f5?! Af5 9. ef5 0-0 10. gel — 7. gel; 8. £de2 0-0 9. £>g3 ge8 10. h3 &f8 11. ДеЗ g6= Keres; 8. Ag5 — 7. Ag5 8 8. . . 0-0 9. ДЬ2 &d4 10. #d4 ДЬ5 11. £>Ь5 £}e8 12. c4 Af6 13. ,®'d2= Maroczy— Vidmar, Praha 1908 10 11. #c4 сб 12. £>d4 0-0 13. £>f5 Af6 14. gbl d5= Keres 11 11... Af6? 12. ^c4± 12 14. .. ge8 15. gfel £>b6 16. ДЬ2 #d7 17. a4+ Talj —Larsen, (m) 1965 18 Lasker—Capablanca, New York 1924 14 8. .. Деб 9. 0-0 10. Ag5 ge8 11. gfel h6 12. Af4 £>d7 13. Деб! Ьсб 14. &c4 213
^g5 15. JLg3 c5 16. gadl± Aljehin—Freymann 1911 18 9- Да4!? Aljehin 16 12... ^c8 13. &f4 #b7 14. e5 4X5 15. 4X5 cd5 16. ^g3 #b6 17. gfdl!± Balla- Foldes, Kaschau 1918; 12... с5Д Дс6= 17 8. . . 4X4 9. ^d4 0-0 10. gadl ДЬ5 11. 4X5 аб 12. 4X3 ge8 13. Дс1 #c8 14. ЬЗ 'Й'еб 15. gfel фе5 16. ^d3 &f8 17. f4 •^h5 18. h3 gad8 19. g4± Holmov — Sandor, Bucuresti 1954 18 Geier—Samkovid, Riga 1968 — 6/332 19 9. #d3 0-0 10. h3 ge8 11. &f4 &f8 = Spielmann—Janowski 1914; 9. •g’fS 0—0 10. e5 [10. gel — 7. gel] 4X4! 11. 4X6 4X5 12. 4X5 de5 13. gdl ^c8 14. фе2 f6 15. ДеЗ Деб 16. f3 аб 17. 4X4 ge8 18. 4X2 ^Ь7 Iе. ЬЗ 'Й'сб 20. 4X3 = Talj —Book, Stockholm 1960 29 11. 'S'dS ДГ8 12. f4 (Horowitz—Popa, Warszawa (ol) 1935) g6A Дg7=; 11. £)de2 ДГ8 12. 4X3 g6A Дб7 = 21 17. 4Xe2 f5? 18. Дg5!± Klovan—Klov- ski, SSSR 1967; 17. . . 4X6± 22 7. . . 0-0? 8. Дсб Дсб 9. de5 de5 10. #d8 gfd8 [10.. . gad8 11. 4X5 Де4 12. 4X4 4X4 13. 4X3 f5 14. f3 Дс5 15. 4X5 4X5 16. Дg5 gd5 17. Де7+ — Tarrasch—Marco, Dres- den 1892] И. 4X5 Де4 12. 4X4 4X4 13. 4X3 f5 14. f3 Дс5 15. ®fl! + — Tarrasch 23 8. 4X5 4X5 [8... 0-0?! 9. Дсб Дсб 10. 4X7 #e7 11. 4X4± Matulovic—Rabar, Jugoslavia 1956] 9. ed5 4X5 10. Дd7 '®rd7 11. 4X5 de5 12. ge5 0-0= 24 8. . . 4X4?! 9. ^d4 ДЬ5 [9. . . 0-0 10. ДП ge8 11. ЬЗ Дсб 12. ДЬ2 ДГ8 13. 4Х5± Tarrasch—Vogel 1910] 10. 4X5 аб 11. 4X3 0-0 12. Дg5 4X7 13. Де7 #e7 14. 4X5 ± Capablanca—Thomas, Hastings 1919 25 9. 4X5?! ДГ5! 10. ef5 4X7 11. 4X5 ДГ6^ Aljehin —Capablanca, Peterburg 1914; 9. ЬЗ 4)d4 [9... ge8 10. ДЬ2 Д£8 11. Дсб Ьсб 12. ^f3±] 10. #d4 ДЬ5 И. 4X5 d5 12. ed5 4X5 13. ДаЗ ДГ6 14. ^d3 Да1 15. ДГ8 аб! 16. gal ab5=p Tylor—Keres, Hastings 1937/38; 9. 4Xe2 аб [9. . . ge8 10. 4X3 ДГ8 11. ЬЗ g6 12. ДЬ2 Дg7 = Teichmann—Vidmar, Peterburg 1909] 10. ДdЗ 4X4! 11. 4X3 [11. h3?! 4Xe5 12. f4 4X3 13. cd3 f5T Tarrasch] ДГ6 12. h3 ДеЗ 13. ЬсЗ 4Xe5 14. f4 #h4 15. 4) fl 4)d3 16. cd3 f5=f Janowski —Lasker, (m) 1909]; 9. 4x6 Ьсб! 10. ДdЗ ge8 11. h3 [11. ЬЗ 4)g4! = Schlechter] Ь6Д 4X7, Дf6= Tarta- kower; 9. h3 4X4 Д ДЬ5, 4)d7 = Keres 28 9... 4)d4 10. #d4 ДЬ5 11. 4)b5 ge8 12. gadl h6= Tarrasch —Lasker, (m) 1908 27 11... 4X7?! 12. #d2 ДЬ5 13. 4)db5 аб 14. 4)d4 #d7 15. ge3± Wolf-Reti, Wien 1921 28 13. ДП!?Д c4 29 13.. . ge8? 14. #a4!± 30 16. 4X6 Дсб 17. ed5 Дd7= Wolf- Maroczy, Trendanske Teplice 1922 81 9. . . 4X4 10. ^d4 Дсб [10. . . ge8 11. f3 Деб 12. ^f2 сбД d5= Euwe—Capablanca, London 1922] 11. b4 4X4! 12. ДЬ2 Дf6 13. #d2 ge8 14. h3 4X5 15. gadl a6= (Leven- fis) Rovner—Rauzer, (m) 1937 32 10. f3 d5! 11. 4X5 4X5 12. ed5 Дс5 13. dc6 gel 14. #el Дd4 15. ДеЗ=; 10. ЬЗ d5! 11. ed5 ДЬ4 12. ge8 Де8 13. 4Xe2 4X7 = 33 10... 4X4?! 11. #d4 Дсб 12. Ь4±; 10... Ь6 11. 4Xe2 [11. ЬЗ d5!=] Дf8 12. 4X3 g6 13. ДеЗ Дg7 14. ^d2 фЬ7 15. gadl± Reti—Treybal, Pistyan 1922; 10... 4X5 11. Af4 4X6 12. ДЬ2 сб 13. '®'d2 '®rb6= Barczay— Pedersen, Kapfenberg 1970 34 Kashdan—L. Steiner, (m) 1930 35 9... Дсб?! 10. 4X6 Ьсб 11. 4X2 ^d7 12. 4X3 gfe8 13. ЬЗД ДЬ2± Tarrasch - Lasker, (m) 1908 38 10. ДГ4 [Д e5] gb8 11. gbl [11. ЬЗ d5!] ge8=; 10. ЬЗ d5 11. e5 ДЬ4! 12. Дd2 4X4 [12... ДеЗ 13. ДеЗ 4X4 14. ДЬ2±] 13. f3 4X6 14. 4X4 Дd2 15. 4X2= Forgacs- Wolf, Nurnberg 1906 37 12. ^f3 4X7 13. Де7 ^e7 = Schlechter- Lasker, (m) 1910 38 12... 4X4!? 13. Де7 ^e7= Pachman 39 Capablanca—Lasker, (m) 1921 40 10... gb8 11. ЬЗ gb4 12. 4X5 Дf5 13. #f5 4X7 14. ДеЗ gb8 15. f4 ge8 16. gadl± Boleslavski — Smislov, SSSR 1941; 10... c5 ll._4X5 Дf5 12. #f5 [12. ef5?! d5! 13. Дg5 c6+] 4X7 13. 4X5 4X6= Polugajevski—A. Zajcev, (m) 1969 - 7/236 41 14. gdl ^c8! 15. 4X5 4X5 16. gd5 Дd6 17. ДеЗ ge6! = 42 16. ^c3 4X5= Keres-Spaski, SSSR 1963 43 7. . . de5 8. gel [8. Дg5Д #d2, gadl± Lasker] Дd6 9. Дg5 h6 10. ДЬ4 g5 11. ДgЗ ^e7 12. 4X5 ± 44 8. . . 4Xd7 9. 4X4 0-0 10. ЬЗД ДЬ2± 45 Grigorjev—Romanovski, SSSR 1925 48 7. . . ed4 8. 4X4 0-0 9. Дсб Ьсб 10. ^d3 h6 [10... ge8 11. gael gb8 12. ЬЗ 4X4 13. Де7 ^e7 14. f4 ^h4 15. h3 4X6 16. ge3 c5 17. 4Xe2 Дсб 18. 4X3 g6 19. gff3 gb4 20. e5!± Levenfis — Romanovski, SSSR 1922] 11. ДЬ4 4X7 12. Де7 #e7 13. f4± 47 8. Дсб Дсб 9. de5 de5 10. #d8 Да8 11. 4X5 Де4 12. Дf6 Дf6 13. 4X7 ДеЗ 14. 4X8 ДЬ2 15. gabl ДаЗю Keres 48 Schlechter—Lasker, (m) 1910 214
48 8. gel ed4 9. £>d4 jj.d7 10. h3 0-0 11. fff3 ge8 12. ДГ4 c5 13. £)f5 Д15 14. ef5 #b6= Razuvajev—Smislov, Moskva 1967 80 9... 0-0 10. £jf5! Ad7 11. £>e7 •&e7 12. Ag5± 81 10. ЬЗ 0-0 11. ДЬ2 c5 12. £de2 Деб 13. £)g3 ge8 14. gadl± Averbah—Konstan- tinopoljski, SSSR (ch) 1948 82 Lasker—Capablanca, (m) 1921 C67 1 . e4 eS 2. 4)f3 £)C6 3. . ДЬ5 £)f6 4. 0-0 Oie4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 gel* £)e5 Ad34 £>c38 £lg4 £e27 £f4 £)d5 £)ge3 — &d62 Де73 0-0 ДГб* Ad4 ДЬб &e8 d6 £)f68 2 . . . . . . Be5 •Йе210 Se3 ЬЗ ДаЗ ± - . . . £e5 сб8 ДГ6 g6“ &e8 d612 3 Se3 ЬЗ13 Be2 ДаЗ — . . . . . . . . . Af6 g6 Ad414 b6 c518 4 d4 Деб17 SeP8 £)e518 ^e2 £>c3 £|f7 'Й'еб = аб14 dc6 £f6 Де7 Деб 0-0 Sf7 •&d4 5 de528 c421 еб23 cb5 Sei £}g5 &e6 Se6 = £)d6 £)b5 d622 fe6 £e7 £)f5 Де7 Деб 0—024 6 Ag5 Де728 Деб de5 £)c3 •&d2 •^f4 &e4 -4- Де7 •^el dc6 £f5 Деб Sd8 0-0 h628 7 Деб de5 •®-d828 ЬЗ28 ДЬ2 &bd2 a4 £e4 -4- dc627 £)f5 ®d8 Фе8 Де7 a5 Деб Sd830 8 . . . . . . £сЗ 4)e232 £f4 £)d5 g4 ± • • . . . . . . . . . фе831 йеб33 Д45 cd5 4)e734 9 de538 &d5 ДеЗ <ЗсЗ Дс4 ed6 Sadi £)d5 ± Де7 0-033 £>c5 &еб аб d6 •^d6 •&d5 Дd837 10 Sei Деб38 de5 £bd231 •ЬЗ ДЬ2 •Йе2 h3 ± 4)d6 dc6 £>f5 Деб •&d5 0-0-0 4)h4 c540 11 •©•e2 Деб de5 Sdl £jc342 Oe4 h3 Ag5 ± Od641 dc6 £)f5 Ad7 0-0 •Й'сЗ c5 Деб48 1. e4 e5 2. £tf3 £>c6 3. ДЬ5 &f6 4. 0—0 £e4 5. d4 Де7 6. ^e2 £>d6 7. Дев Ьсв 8. de5 £)b744 9 10 11 12 13 14 15 16 17 12 c448 &c3 АеЗ &e5 f4 •&d2 £)f3 Ad4 Sael ± 0-048 f647 fe5 Af6 •&e8 d6 Af5 •&d7 Ad448 13 &c3 £id488 ДеЗ82 f4 Sael = 0—048 Дс581 •&e8 d5 ДЬб 14 Sei £jd4M ДеЗ88 Ad4 ДеЗ ed6 4)e487 &d688 ± £jc583 4)e6 &d4 c58« d5 Ad6 ДЬ788 cd688 1 5. #e2 £)d6 [5... &f6?! 6. Деб dc6 7. Й’еб Деб 8. £>g5 Ad6 9. £>еб Де5 10. £)d8 ®d8 11. d4± Thomas—Spencer 1935] 6. Деб dc6 7. £>e5 Де7 8. gel Деб 9. d4 £>f5 10. c3 0-0= 2 5... £jf6?! 6. 4}e5 Де7 7. d4 0-0 8. £)c3± Muller—Behting 1899 3 6... 4}e5 7. ge5 Де7 8. Ad3 [8. £>c3 £>b5? 9. £>d5 0-0 10. £>e7 ®h8 11. fj-h5 215
g6 12. M16+-; 8... 0-0 9. Ad3 Af6 10. ge3 g6 — 8... £>e5] 0-0 9. М3 g6 10. £>c3 Af6 11. ge3 — 8... &e5 4 7. £>c3 £>b5! 8. £>d5 0-0 9. £jc6 dc6 10. £>e7 <£>h8 11. £>c8 [11. #h5 ge8 12. M7 t)d6-+] gc8=F; 7. fthS 0-0 [7... &e5? 8. M5 £>b5 9. 'М7 gf8 10. а4Д <Lc3± Ljubo- jevic— Calvo, Lanzarote 1973] 8. Ad3 f5 — 7. Ad3; 7. ДП £>e5 8. ge5 0-0 9. d4 ДГ6 10. gel £f5= 8 8. -g-h5 f5 9. £>c3 £>e5 10. ge5 g6= Steinitz—Zukertort, (m) 1886 • 8... f5?! 9. £)f3 b6 10. £>d5 ДЬ7 11. b3± Gipslis-Katalimov, SSSR 1972 - 13/271; 8... £>e8 9. £d5 [9. М3 Af6 10. £>g4 d5 11. ЬЗ 4)b4= Kondratjev—Korelov, SSSR 1957] ДГ6 10. 43g4 d6= Janowski—Lasker, Numberg 1896 7 10. 4}d5 f5!oo Murej — Judovic, SSSR 1970 - 9/201 • 14. £jb6 ab6 15. ДП d5= Stejn— Smislov, SSSR 1961 » 9... ge8 10. ЬЗ Af6 11. gel gel 12. Ml £}e8 13. ДаЗ d6 14. M4± Geier—Panno, Varna (ol) 1962 13 10. ЬЗ £>e8 11. ДЬ2 d5 [11... Af6 12. gel d5 13. М3 £>c7 14. £>a4 ДЬ2= Ivkov— Szabo, Bamberg 1968] 12. М3 [12. 'MS g6? 13. 4)d5! 4— Fajbisovid—Lomaja, SSSR 1970 - 9/200; 12... h6 13. gael £>f6 14. #h4 Ad6 15. g5e2 Ad7= Stejn—Filip, La Habana (ol) 1966 - 2/228] Af6 13. ge2 [13. geel £>c7 14. ДаЗ ge8 15. ge8 M8 16. Ad6 $d8 = Geier—Filip, Moskva 1967] 4}c7 14. ДаЗ ge8 15. gael ge2 16. £>e2 4}e6 17. £>g3 g6= Keres—Lengyel, Beverwijk 1964 “ 11... £>e8? 12. Ah7+- 12 14. gel± SamkoviC—Cobo, Salgotarjan 1967 - 4/272 13 11. М3 Ag7? 12. ЬЗ £>e8 13. ДаЗ d6 — 11. ЬЗ; 11... Ad4= 14 11... ge8?! 12. М3 ge3 [12... Ag5 13. ДЬ2 ДеЗ 14. fe3± Lasker] 13. fe3L Lublinski -Bondarevski, SSSR 1944; 12... Ad4!?; 11... 4)e8?l 12. ДаЗ d6 13. М3 Ag7 14. gael £>f6 15- Дс4 [15. h3± Nehnetdinov—Kotko v, SSSR 1957] gb8 16. 4}d5 ± Vasjukov —Bihovski, SSSR 1958; 13... Ad4!? 18 Sherwin—Bisguier, USA (ch) 1962 14 5... ed4?! 6. gel d5 [6... f5 7. £)d4 Дс5? 8. ge4! + -] 7. #d4 [7. &d4!?] #d7 8. Деб M6 9. c4± Fine 17 6. Ad3?! d5 7. c4 £>d4! 8. £>d4 ed4 9. cd5 £>f6 10. gel Де7 11. Дс4 0-0 12. a4 c6AF Marco—Gunsberg, Hastings 1895; 6. Да4 b5 7. ДЬЗ d5 — C 80 13 7. -»e2 £>d6 [7... Af5 8. gdl Де7 9. de5 •g-c8= Spielmann—Bogoljubov, Stockholm 1919] 8. de5 £>f5 9. gdl Ad7 10. e6 fe6 11. 4)e5 Де6= 13 8. £jc3 e4 9. £>e4 £>e4 10. ge4 Де7= Schlechter 80 6. Да4 e4 7. gel Де7 8. £e5 0-0 9. 4}c3 £jf5 10. ДеЗ 4}e5 11. de5 d6= Showalter —Pillsbury 1897 21 7. a4 d6! [7. . . £>e5 8. £>e5 £>d6 9. gel Де7 10. Ag5 £>f5 11. £>f7 ®f7 12. #d5 ®g6 13. g4+-; 7... £bd4 8. £>d4 £d4 9. #d4 d5 10. £>сЗ сб 11. ДеЗ Af5 12. f4± Euwe] 8. e6 fe6 [8... Деб?! 9. ab5 £>e5 10. £>d4±] 9. ab5 £>e7 10. £g5 [10. £>c3 £)g6? 11. £>g5 Де7 12. M5 Ag5 13. Ag5 «7 14. b6±-> Halprin—Pillsbury, Munchen 1900; 10... £jf5! =F Pachman] 4}f5 [10... 4)g6 11. M5 M6 12. ga3!±] 11. gel Де7 [11... M6? 12. <jc3 Де7 13. b6!± Kotkov—Voronkov, SSSR 1957] 12. b6 cb6 [12. . . Ag5? 13. ga7±] 13. £>еб Деб 14. ge6 0-0 15. #d5 <£h8 16. £>c3 M17T Vasjukov—Nejkirh 1965; 8. ab5 £)e5 9. gel Де7 — 5... Де7 22 7... ав 8. cb5 ab5 9. £сЗ Ь4 10. £>d5 d6 11. Ag5±; 7... £>bd4 8. £>d4 £>d4 9. M4 d6 10. Af4± 23 8. cb5 £>e5 9. £>d4 Де7Т 24 14. £>c3 W7 15. ge2 1/2: 1/2 Suetin- Fajbisovii, SSSR 1969 - 8/222 28 7. Деб Ag5 8. de5 dc6 9. £)g5 ^g5 10. ed6 cd6 11. gel Деб 12. Мб gd8= Pillsbury — Lasker 1895 23 14. h4 £>d4? 15. £>d4A £>f6+- Fischer -Fuller, USA (ch) 1963; 14... c5± 27 6... Ьсб?! 7. de5 £>b7 8. Ag5 Де7 9. Де7 •M7 10. 4)сЗ 0—0 11. gel± A. Steiner— Treybal, Ujpest 1934 28 8. М2 4)d4 9. £>d4 #d4 10. gdl Ag4! = 22 9. Ag5 Де7?! 10. g4±; 9... фе8 = ; 9. gdl фе8 10. ЬЗ [10. £>c3 h6 11. ЬЗ ДЬ4 12. ДЬ2 ДсЗ 13. ДсЗ= Maroczy—Pillbury Paris 1900; 11... Деб 12. ДЬ2 gd8 13. gd8 <®>d8=] h6 11. ДаЗ± Nenarokov 33 14. gadl h6 15. h3± Hort—Minev, Varna 1969 - 8/221 31 9... Дев 10. £)g5 фе8 11. £>e6 fe6 12. 4}e4± Gufeljd—Samkovid, Kislovodsk 1968; 9... Де7 10. Ag5 h5 11. gadl фе8 12. £>e2 Деб 13. 4}f4± Schmid—Toran, Munchen (ol) 1958; 9... Ьв 10. Ad2 [10. фе8 11. £>f4 4)e7 12. h3 £>d5 13. c3 £>f4 14. Af4= Gipslis — Spaski, Moskva 1967; 10. ЬЗ Деб 11. ДЬ2 g5 12. gadl фс8 13. £>e4 b6= Klovan-Lo- maja, SSSR 1968; 10. Af4 Деб 11. h3 Де7 12. g4± Pfleger—Troianescu, Polanica Zdruj 1971 - 12/261] Деб 11. 4)e2 c5 12. ДсЗ± Tarrasch—Lasker, Hastings 1895 32 10. £>e4 h6! 11. gel Деб 12. g4 4)e7 13. h3 gd8 14. ®g2 [14. &g3 c5 15. &h5 <Ld5= Stejn—Spaski, Moskva 1967 — 3/263] £)d5 15. c3 c5= Ljubojevic—Panno, Las Palmas 1973 - 15/243 216
33 10... £>е7 11. h3 [11. £>f4 C)d5 12. gdl C>f4 13. Af4 Ag4 14. gd3 gd8 15. gadl Де7= Kurajica—Karaklajic, Jugoslavia 1967] Деб 12. £>f4 Ad5 13. £>d5 cd5 14. Af4 сб 15. £jd4± Matulovic— Karaklajic, Jugoslavia 1967 - 4/273 34 14. Af4 £>g6 [14... c5 15. c3 £>c6 16. gadl gd8 17. gfel± Gligorid—Nejkirh, Por- toroz (izt) 1958] 15. Ag3 Дс5 [15... сб 16. gfel Дс5 17. сЗ £>f8 18. Ь4 ДЬб 19. ®g2 £je6 20. £}h4± Fischer—Bisguier, USA 1963] 16. <g>g2 £>f8 17. £>el g5 18. £)d3 £>e6 19. f4!± Panno—Benko, Portoroi (izt) 1958 33 6. d5 £,d6 7. £>c3 [7. Дсб dc6 8. dc6 f6 9. cb7 ДЬ7 10. ДеЗ 0—0+ Cigorin—Zuker- tort, London 1883; 7. dc6 £)b5 8. c4 £jd4 9. £>d4 ed4 10. «d4 0-0=] £>b5 8. £)Ь5 аб! 9. £jc3 £>b8 10. 4)e5 d6=; 6. «el £>d6 7. Дсб Ьсб 8. de5 £}b7 9. ЬЗоо I. Zajcev—Judovid, SSSR 1972 - 13/270 33 6... d5 7. c4 dc4 8. £>d4 Ad7 [8... Дс5 9. £>сб ДГ2 10. ®hl «h4 11. «d8A £>d2±] 9. £>c6 Ьсб 10. Дс4 0-0 11. «е2 fec5 12. £}сЗ Деб 13. gdl± Smejkal—Smislov, Hastings 1971/72 - 14/263 37 14. gfel b5 15. ДП± Tringov—Filip, La Habana (ol) 1966 - 2/231 33 7. de5 £>b5 8. a4 d6 9. ab5 £>e5 10. £>e5 de5 11. «d8 ®d8 12. ge5 Ad6= Albin - Teichmann, Berlin 1897 39 9. «dS Ad8 10. £)c3 [10. ЬЗ h6 11. ДЬ2 Деб 12. c4 Де7 13. £>сЗ 0-0-0= Marco—Pills- bury 1902] 0-0 11. h3 ge8 12. Af4± Damja- novic— Neukirch, Polanica Zdruj 1966 — 2/229 40 14. gadl £>f3 15. £>f3 «сб 16. c4± Spaski —Pachman, La Habana (ol) 1966 — 2/230 41 6... f5 7. de5 0-0 8. £>c3 £>c3 9. «c4 <t>h8 10. «c3±; 6... d5 7. £,e5 Ad7 8. Дсб [8. £}d7?l &d4! 9. £>e5 сб 10. Дсб £c6 11. £jf3 0—0+ Nemet —Trifunovic, Jugoslavia 1963] Дсб 9. gel Ad7 10. Af4 [10. £>d2 £>d6 11. £>d7 «d7 12. ЬЗ £}c8 13. £>f3 0-0 14. «d3 C>d6= Geier—Lehmann, Beverwijk 1965; И. ЬЗД ДаЗ!? Geier] сб 11. £>d7 [11. f3 £>d6! 12. £g6 hg6 13. Ad6 Де6=] «d7 12. £>d2 f5 13. £>e4 fe4 14. «h5 g6 15. «h6 Af6 = Samkovid — Trifunovid, Sarajevo 1963; 11. fcd2!?± 42 10. g4 £>h6 11. g5 £>f5 12. еб fe6 13. £je5 Ad6 14. «h5 g6 15. £>g6 £)g7 16. «h6 4}f5 17. «h3 gg8oo; 10. еб fe6 11. £>e5 Ad6 12. «h5 g6 13. £>g6 £>g7 14. «h6 £>f5 15. «h3 gg8 16. «h7 gg7 17. «h5 «f6 18. £>e5 фе7 19. £>g4 «g6 20. «g6 gg6 21. h3 e5 22. £)c3 4id4= Ivkov—Trifunovic, Sarajevo 1963; 22. c3!? Marovid 43 14. Де7 £>e7 15. <Lc5± Geier—Bron- stejn, Moskva 1967 — 3/261 44 8... £)f5 9. «e4 g6 10. £)d4 £>d4 11. «d4 0-0 12. ДЬб ge8 13. £>c3 c5 14. «d2 d6± Gligorid—Trifunovid, Budapest 1948 43 9. ЬЗ 0-0 10. ДЬ2 a5 11. a4 d5 12. ed6 cd6 13. £>bd2 ge8 14. gfel Ad7 15. 2>c4 d5 16. £>e3 Af6= Geier—Gipslis, Moskva 1967 44 9... d5I? 47 10... d5?! 11. gdl Деб 12. £)d4±; 10... d6 11. h3 «d7 12. gel ge8 13. Af4 «f5 14. Ag3 (Stejn—Gipslis, Sousse (izt) 1967 - 4/271) «h5!?±; 10... &c5 (Planinc-Lejn, Novi Sad 1972 - 14/264) 11. ДеЗ £>еб 12. gadl ± Minev 43 18. £}d4± Matulovic — Gipslis, Sousse (izt) 1967 - 4/270 43 9... £>c5 10. £>d4! Даб 11. «g4±-* 30 10. gdl d5 11. £>d4 «d7 12. gd3 c5 13 . £>f3 сб 14. еб?! fe6 15. £>e5 «c7 16. gh3 gf5T Talj—Pachman, Moskva 1967 — 3/260 31 10... £>c5 (Lasker) 11. gdl «e8 12. £)f5 f6 13. ДЬ6!± 33 11. £jf5?! d5 12. «g4 Af5 13. «f5 ge8T Winawer—Lasker, Nurnberg 1896; 11. gdl «e8 [11.. . Ad4 12. gd4 d5 13. ed6 cd6 14. b4± Schlechter—Reti, Wien 1914; 11... ge8 12. £>сб?! «h4 13. g3 «h3 14. £>d4 d6T-->; 12. «h5 «e7 13. Af4 Ad4 14. gd4 d5 15. £>e2 £)c5 16. gddl a5 17. £>d4 Ad7= Judo- vid—Masjejev, corr. 1964] 12. Af4 Ad4 13. gd4 £c5 14. Ag3 d5 15. «h5 2>e6 16. gh4 h6 17. f4 £)d4T Gheorghiu—Filip, Moskva 1967 33 10... d6 11. ed6 Ad6 12. Ag5 «d7 13. £}e4±; 10... Дс5 11. &e4±; 10... f6 11. Af4 fe5 12. Де5 Дс5 13. Ad4 Ad4 14. «c4+ Bilguer; 10... ge8 11. «c4! £>c5 12. £>g5 Ag5 [12. . . gf8!?] 13. Ag5 «g5 14. «c5 ge6 15. gadl?f6!T; 15. «d4!± Schlechter—Janowski, Paris 1900 34 11. ДеЗ!? 12. gadl d5 13. ed6 cd6 14 . £>d4 Ad7 15. C>f5 d5 16. &e7 «e7 17. 4}a4± Samkovid —Lejn, Tbilisi 1969/70 — 8/219 33 12. ^f5 f6 13. ^>e7 «e7 14. f4 fe5 15. «e5 d6= Pillsbury—Showalter 1897 34 13... d5?l 14. £>a4!± 37 16. f4 f5 17. «f2 gb8 18. ЬЗ c4=; 16. gadl «f6 17. «h5 gb8 18. Дс1 «f5= Capa- blanca—Reti, Wien 1914; 16. «h5 ДЬ7 17. gadl ge8 18. £>b5 «f6 19. £>d6 cd6= Tarrasch—Lasker, (m) 1908; 18. f3± Matu- lovid—Lehmann, Palma de Mallorca 1967 34 16... ДЬ2?! 17. ®h2 «h4 18. <S>gl «e4 19. Дс5±± 39 17. Oc5? Дс5 18. Дс5 «g5- + ; 17. Дс5 Дс5 18. £)c5 Ag2! 19. ®g2 «g5=F 49 18. gadl «f6 19. c4 gfe8 20. «g4 Дсб?! 21. ge2 ge4 22. «g3 «еб 23. h3 gd8 24. ged2± Tarrasch—Lasker, (m) 1908; 20... ge6!± 217
068 1. e4 e5 2. £»f3 Осб 3. ДЬ5 аб < 1. Деб 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 d4 •g-d4* e53 0-0 4)bd28 £)b3 •Й'сЗ ± bc6 cd4 Ш62 •g.g6 ДЬ74 0-0-0 c5 f6‘ 2 £)e5 £}f38 Sgl d4 Sg3 Oc3 •Й-е2 ЬсЗ ± •g-g57 •&g2 •Й'ЬЗ £)f69 •Й'ЬЗ ДЪ4 ДсЗ •&a519 3 0-0 d4 £d4 £>b3 £>c3 £)d5 &d5 •Й-с412 ± #f6“ ed4 ДЬ7 c5 a5 Даз сб 4 4)c313 d4 ДеЗ ^?d3 0-0-0 Ь4 ^)d2! g3 ± . . . d6 f6 4)e7“ 1 Деб £>g6 Ь5 а5 ed415 1. е4 е5 2. £)f3 £>св 3. ДЬ5 аб 4. Дс6 dc6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 5 d418 ed417 ^d4 ^d418 £)d4 Ad619 4)c320 <3e7 ДеЗ21 f622 0-0 Да7 gadl с5 ^)de2 £ig6 £>d5 0-0-023 6 . . Д<17 ДеЗ24 0-0-0 4)c328 ge828 0-0-0 ДЬ4 £)de2 f5 ef5 ДГ5 a3 = Дd627 7 ^сЗ Дс528 £>е529 •Й^530 d4 •&g2 •&f3 #f3 &f331 8 f6 d432 ed433 •^d434 •^d433 £)d4 Дd73• ДеЗ ДЬ437 £)de2 ^)е7 аЗ Даб f3 0-0-0 0-0-0 = 4)g638 1 6. £)d4 g6 7. £>сЗ Ag7 8. 0-0 £>е7 9. ДеЗ [9. f4 с5 10. £>ЬЗ d6 11. f5 gf5! ? 12. «Ь5 0-0! 13. ДЬб ДЬб 14. «Ьб f6 15. gael gf7 16. £>d5 £>d5 17. ed5 «f8 18. «f8 ®f8T± Andersson —Larsen, Las Palmas 1972 — 13/733; 12. Ag5 0-0! 13. £|d5 f6T] c5 10. £>b3 d6 11. «d2 0-0= 2 6.. . d6 7. 0-0 £>e7 8. b4! £>g6 9. Дg5 f6 10. ДеЗ Де7 11. £)bd2±t« Grigorjev— Panov, SSSR 1930 з 7. o—O «d4 8. £>d4 £>f6 [8... gb8 9. £>b3 £>e7 10. Д42 £}g6 И. ДсЗ± Duras — Aljehin, Mannheim 1914] 9. £)c3 gb8=; 7. £>c3 «d4 8. £)d4 g6 [8. . . &е7Д d6, Ad7=] 9. ДГ4 Ag7 10. gdl ga7 [10... d6 11. £>c6 ДсЗ 12. ЬсЗ ДЬ7=] 11. 0-0 £>e7 12. ДеЗ gb7 13. £)b3 d6= Zdanov—Ivanov, SSSR 1949; 7. «d3!? Fischer * 8... «c2 9. £)c3A gel, ^e4±C » 9. еб? fe6 10. gdl [10. £>e5 «g2=F] Ad6 11. ДГ4 c5T • Krogius —Lutikov, SSSR 1955 7 5. . . «e7 6. d4 d6 [6. . . f6 7. 3 «e4 8. ДеЗ±] 7. £>сб [7. £>f3 «e4 8. ДеЗ Ag4 9. £>bd2 Д£3= LevenfiS] «e4 8. ^ег «e2 9. фе2 ДЬ7 10. d5 Деб 11. dc6 £>e7 12. £jc3 £>c6 13. £>d5 0-0-0 14. ДеЗ±± • 6. £>g4? d5T; 6. d4 «g2 7. «f3 «f3 8 . £}f3 d6 9. ggl g6 10. Д42 £>f6 11. £>c3 Ag7=p Marco—Schlechter, Monte Carlo 1904 9 8... d6!? 19 13. 4}e5 ДЬ7 14. Ag5± Novak—Treybal, CSSR (ch) 1949 11 5. . . d6 6. d4 f6 7. c4! Л 4)сЗ, «a4, c5± 12 Levdenkov—Kuzmidev, SSSR 1971 13 Keres 14 7... gb8 8. «d3 gb2 9. de5 fe5 10. £>e5± 13 13. Д44 £}e5 14. «fl «Ь8 15. f4± Pa- devski—Daskalov, Bulgaria (ch) 1972 19 5. £)e5 «d4=; 5. c3 «d3 6. «e2 «e2 7. фе2 f6 8. d4 ed4 9. £>d4 c5 10. £>c2 Деб=; 5. d3 Ad6 [5... Дс5=] 6. 0-0 £>e7 7. £bd2 f6 8. £}c4 Деб 9. Дd2 «d7 = Ljubojevic— Planinc, Sarajevo 1970 17 5... Ag4 6. de5 «•dl 7. <g>dl 0-0-0 8. Фе1 Дс5 9. h3 ДЬ5 10. ДГ4± Lasker—Mar- shall, New York 1924; 5... £>f6 6. £>e5 c5 [6... £)e4 7. «e2 «d4 8. £>f3 «Ь4 9. £>fd2! + —] 7. c3 cd4 8. «ЬЗ «е7 9. cd4± Post- Wagner, Hamburg 1921 18 6... Ag4 7. £>сЗ ДГЗ 8. «d8 gd8 9. gf3 ДЬ4 10. Ad2 £>e7 11. gdl= Spaski- Ivkov, Jugoslavija 1964 19 7... £f6 8. f3 Ad7 9. ДеЗ 0-0-0 10. £}d2 ge8 11. ®f2 g6= Lasker—Showalter, Cambridge Springs 1904; 7... c5 8. £) ЬЗ Ad 6 218
9. ДеЗ Ь6 10. £}сЗ ДЬ7 = Henneberger—Ros- selli, Zurich 1934 20 8. f4 f6 9. ДеЗ Да7=; 8. ДеЗ Д<17 9. £>d2 0-0-0= Wolf-Post, Wien 1924 21 9. 0-0 0-0 10. f4 Дс5! 11. ДеЗ ge8A &d5T 22 9... Д<17 10. 0-0-0 0-0-0 11. f4 ghe8 12. £}b3± Griinfeld —Schonmann, corr. 1918; 9... 0—0 10. 0-0-0 f5 11. f3 c5 [11. . . f4 12. ДГ2±] 12. £jde2 £}c6 = Schonmann—Teichmann 1912; 9... c5 10. £>de2 £>g6 11. 0-0 0-0 12. f3 ge8 = Melsen—Ahues 1934 23 Schlechter—Rubinstein, (m) 1918 24 8. ДГ4 0-0-0 9. 0-0 £>f6 10. £>d2 h6 11. c3 c5 12. &e2 c4! 13. gfel Дс5 14. £>d4 ghe8 15. ge2 Да4! 16. &4f3 Дс2Т Post- Aljehin 1914 25 9. £tf2 &e7 [9. . . Ad6 10. f3 £>e7 11. £>c4±; 9... 10. f3 c5 11. £>e2 Де7=; 9. . . c5 10. £}e2 b6 11. 0-0-0 12. f3 фЬ7 =; 9. . . g6 10. 0-0-0 Дg7 11. £>e2 £>e7 12. Дd4 f6= Marco —Euwe, Pistyan 1922] 10. 0-0-0 ge8 11. ghel £>g6 12. £>e2 Дd6 13. h3 f5+ Petters- son—Aljehin, Grebro 1935 26 9... c5 10. £>de2 Деб 11. f3 b6 12. <g>f2 ±; 9... ДЬ4 10. £de2 = 27 Smislov —Keres, SSSR (ch) 1940 28 5... ДЪ4 6. £>e5 [6. £}e2 ^e7 7. c3 Дd6 8. #b3±] #g5 7. ^f3 ^g2 8. ggl ^h3 9- gg7 Дg4 10. <Lgl!± Celikov—Rabinovic, SSSR 1924; 5... c5 6. £>e5! [6. d3 Дd6 7. ДеЗ £}e7 8. £}d2 Де6= Spaski—Tolu§, SSSR 1961] ^g5 7. £f3 ^g2 8. ggl -&h3 9. £>d5!± Gipslis; 5... Д§4 6. d3 [6. h3 ДЬ5 7. g4 Дg6 8. £>e5 Дс5 9. *^e2 ^f6 10. £tf3±; 7. d3±] Дс5 7. ДеЗ ДеЗ 8. fe3 #e7 9. 0-0 0-0-0 10. •Q’el £}h6 11. gbl± Capablanca—Janow- ski, Geteborg 1914; 5... ДЛ6 6. d4±; 5..’ #d6 6. d4 ed4 7. £>d4 ^g6 8. #f3 Дg4 9- #g3 0-0-0 10. h3 Ad7=; 6.d3 Д ДеЗ, £>d2, 0-0, f4± 29 6. d3 f6 7. ДеЗ ДеЗ 8. fe3 £>h6= 30 6. . . Дf2 7. ®f2 ^d4 8. <g>el *^e5 9. d3 ± 31 Muhitdinov—Levit, SSSR 1967 32 6. Дd6 7. 4)ge2 4)e7 8. 0-0 £ig6 9. d3 0 —0 10. f4 ef4 11. £}f4 Дс5 [11. . . Дf4 = Keres] 12. <^hl £}e5= Orbaan — Donner, Ne- derland 1950; 6. d3 Дd6 7. ДеЗ c5 8. £e2 £}e7 9. £}g3 Деб 10. сЗ ,®'d7 = Romanovski — Botvinik, Moskva 1935 33 6. . . ДЬ4 7. de5 #dl 8. ®dl Дg4 9. Дf4 0-0-0 10. ®cl± 34 7. &d4 c5 8. £>de2 ^dl 9. £>dl Деб [9... Дd7 10. Дf4 0-0-0 11. £}еЗ Деб 12. f3 £}e7 = Lasker —Schlechter, London 1899] 10. £>e3 Ad6 11. Дd2 £}e7 12. f4 £c6 13. ДсЗ 0 — 0+ Ragozin —Levenfis, SSSR 1929 35 7. . . Дd6 8. 0-0 c5 9. ^d3 &e7 10. ДеЗ Деб 11. gadl #d7 12. e5±J Czerniak- Blass 1936 38 8... c5 9. £>de2 Деб 10. Дf4 0-0-0 11. gdl gdl 12. <l?dl £}e7 = Dobkin — Eliskases, Warszawa (ol) 1935; 8... Дd6 9. ДеЗ £}e7 10. 0-0-0 [10. £>b3 b6 11. 0-0-0 c5 12. £>d2 Деб+ Bogoljubov—Kostic, Goteborg 1920; 10. 0-0 Ad7 11. a4 c5 12. £>de2 £>g6 13. a5 £>e5 14. f3 0-0-0= Iljin-Zenevski — Rabinovic, SSSR (ch) 1924] Ad7 = 37 9. . . 0-0-0 10. 0-0-0 £>e7 11. h3 £>g6 12. £>ЬЗ ДЬ4 13. £>e2 ghe8 14. a3 Дf8= Bron- stejn — Smislov, Zurich (ct) 1953 38 Flores — Geier, Lugano (ol) 1968 C69 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. J.b5 аб 4. Деб dc6 5. 0-0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 d4 Ag5 •@d4 £)bd23 gfel 4}c4® £)d6 e5!« ± Жб1 ed4 •@-g6 Ad62 Ae6‘ &e7 gd8 cd6 2 d47 £>d43 ДеЗ12 &d2 •@e2 f3“ £c4 gfdl12 ± •@•<16 ed4 да?» ’S'ge 0-0-0 h5 h4 @-h5 3 <^e513 @h514 ©•gs £>d315 e5 ЬЗ •@e3 @d4 = &e7 @d4 g6 Ag7 f5« c517 h618 f4 cd412 4 d4 £d4 Ae3 £d2 ef5 £>2f3 £h4 &hf522 ± ed4 @d6 'S'ge f5 Af5 0-0-0 @f6 5 . . . d4 @d4 e5! £}e5 gel ^)f3 Ag5 Af6 + даб ed421 f6 fe5 •@e7 Ae6 0-0-0 £f6 gf6“ 6 . . . h3 #f3 ^.g3« d3 f4 Af4 @f2 Ag4 ДГЗ23 @f6“ 0-0-02» <ie7 •@e6 ef4 gd7 фЬ827 7 . . . . . . d3 £d2 £}c4 Ad222 b4 a431 ± . . . •@d7 f622 0-0-0 h522 ®b8 g5 g432 219
5 6 7 8 9 10 11 12 13 8 . . . c3 gel34 -g-f3 gf3 ®fl <&e2 £)a3 OO . h5 •gd333 Af3 ЖЗ 0-0-0 Де7 Ag5 £,e735 9 . . . d3 £)bd238 gel33 d4 hg4 £h2 •g'g4 •J— •g-f6 £)e737 £>g639 Ad640 hg4 gh2 gh441 1. е4 е5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Дсб dc6 5. 0—0 f6 6. d4 ed4 7. ftd4 7 8 9 10 11 12 13 14 15 10 Ad6 •g-h542 g6 *g*f343 ДИ244 ®h2 •g-d4 gdl48 'g,c448 ДГ4 ^f7 •g-ЬЗ -g-ЬЗ ab3 Аеб Дс7 £)e747 ± 11 Ъе7 ДеЗ48 £)g6 4)d249 J.d6 4)c483 0-0 @-d381 ^e5 Де5 f4 Ad6 f5 'g’e? Д£4 ± 12 . . . •g-h5 ^d633 £)f5 0-0 f454 Д£5“ g-fs £>d2 gad8 gael gfe8 сЗ b558 ± 13 c5 £)b3 #dl gdl Ad657 4)a588 £)h639 J.h6 gh6 Де7 £)c3 <S>f7 4)d5 Деб <)e7 фе7" ± 14 . . . Ad7 Д£481 0-0-0 £)c3 Деб82 gd8 <$>d8 a483 ДЬЗ84 cb3 &e7 gdl <§>c8« ± 1. e4 e5 2. £>f3 £jc6 3. ДЬ5 аб 4. Дсб dc6 5. 0—0 f6 6. d4 Ag4 7 8 9 10 11 12 13 14 15 15 c3 ed488 cd4 g-d767 h3 Деб38 ^)c3 0-0-0 ДГ4 ^e7 gel £}g6 Ag3 Дd688 4)a4 Ag3 fg3 <S>b874 16 Даб h371 ДИ5 £>bd272 •g-e773 gel74 0-0-0 •^c2 £h6 g4 Де8 &c4 C)f7 Ad2 Ad7 'g’eS h578 = 17 . . • £>bd2 £)h678 h377 Деб £)b378 № <^)a5 •g'cS £h2 c5 de5 fe5 ^е2 b5 f479 oo 18 ДеЗ 4)e788 £)bd2 •g-d781 de582 fe5 h3 Деб c4! £)g6 c5 Де7 ^с2 0-0 gfdl ДГб88 -l- 19 . . . •g"e7 £>bd2 0-0-084 •g"c2 ed48S cd4 ge8 e5 ДЬ4 h3 Деб &e4 w аЗ ДЬЗ88 — 20 deo ^dl gdl Af3 gf3 fe5 ДеЗ!87 Дd688 £}d2 ^e7 Oic4 0-0-0 gd3! b588 £>a5 ДЬ4 £ЬЗ gd388 zt 21 . . . fe5 gd391 Дd6 £jbd28’ £)f693 ! <)c484 4)e488 4)fe588 f3 Деб87 Де5 £)e5 4)c598 ge3" 0-0-0198 22 . . . . . . Af3 gf3i.i £>f6 £>c3 Дg5 ЬсЗ104 ДГ6 ДЬ4182 ДеЗ103 gf8!138 gf6 gf6 gf61M = 1 5... Де7 6. d3! [6. d4 ed4 7. £>d4 c5 8. £>b3 «di 9. gdl &d7 10. £>c3b611. Af4 Ad8 12. £d2 £>e7 13. £)c4± Vitolins-Sako- vid, SSSR 1970; 7... £>f6! ?] «d6 [6... Af6!? Gipslis] 7. <Lbd2 Деб 8. b3±; 5... «e7 6. d4 ed4 7. «d4 «f6 [7... Ag4 8. &f4?l Af3 9. gf3 £>f6 10. £)C3 £>h5 11. Ag3 Sd8 12. «a4 4)g3 = Bednarski—Smislov, Skopje (ol) 1972 - 14/273 ; 8. &e5±] 8. «a4 Ag4 9. e5 [9. Ag5? «b2 10. 4)bd2 «b4!zF Vasjukov—I. Zajcev, SSSR 1971] «g6 10. &g5± 2 8... Ag4 9. £)bd2 «d6 10. «еЗ «с5 11. £>d4 f6 12. Af4 0-0-0 13. £>2b3± 8 9. «еЗ!? £jf6 10. Af6 gf6 11. £>c3 Sg8 12. g3 «h5 13. gfel Дс5 14. «f4± DoroiSke- vid—Nikolajevski, SSSR (ch) 1966/67 - 3/280 220
* 9... ДЬЗ 10. gh3 h6 11. e5 Де7 12. Йе4!±_1_ 8 11. c4? ЙЬ5 12. ЙеЗ £>g6 13. e5 ДЬ4 14. 'Й'ЬЗ Д<12 15. Д<12 0-0-0=р Gipslis—Roma- nian, SSSR 1972 - 14/269 • -* EH Gipslis 7 6. £>a3 b5! [6... Деб 7. £>g5! 0-0-0 8. d3 £)f6 9. «•el h6 10. £>e6 Йеб 11. £>c4 Дс5 12. a4± Bednarski—Pachman, La Habana 1967; 7... f6 8. йеб Йеб 9. ЬЗ 0-0-0 10.£>c4± Euwe] 7. d4 ed4 8. Йй4 Й^4 9. £)d4 c5 10. £>e2 ДЬ7 11. f3 c4 12. сЗ 0-0-0 13. ДеЗ £>e7 14. Hadi Hdl 15. Hdl f51Ttffi PHbyl- Smejkal, CSSR 1970; 6. d3 f6 7. ДеЗ Ag4 8. £>bd2 0-0-0 9. a3 £,e7 10. ЬЗ g5! 11. #bl -&d7 12. a4 £}g6TO Timosdenko—Tarve, SSSR 1972; 6. ЬЗ Ag4 7. ДЬ2 f6 8. h3 ДЬ5 9. £>a3 0-0-0 10. £>c4 Йеб 11. d3 Дс5=; в. a4 £>e7 7. £>a3 £)g6 8. £>c4 Йеб 9. ЬЗ c5 10. c3± Bednarski—Py tel, Polska 1973 8 7. йй4 ЙЙ4 [7... Ad7 8. ЙеЗ 4)e7 9. ЙЬЗ Ьб 10. ©>g5 Й£6 11 Й53 h6 12. £>f3 Hc8 13. ДГ4 £,g6 14. Дс7 ЙЬ2 15. £>bd2 Ь5 16. £je5 £,e5 17. Де5± Lutikov—Tarve, SSSR 1972; 7... Д§4 8. £>сЗ? ДГЗ 9. Йd6 Ддб 10. gf3 £>e7 11. f4 f6 12. ДеЗ O-O-O+tE SveSnikov—Bihovski, SSSR 1967; 8. йеЗ £)e7 9. £)bd2 £>g6 10. h3 Ad7 11. £>c4 Йс5оо Kraidman—Hennings, Amsterdam 1972 — 11/284] 8. £d4 Ad7 9. £>c3 0-0-0 10 ДГ4 £>e7 11. Hadi £g6 12. ДеЗ ДЬ4= Zuidema- Kostro 1967 • 7... ЙИ6 8. ДГ4 Ad6 9. Ad6 cd6 10. c4 &e7 11. £c3± 10 8. £>c3 0-0-0 9. ДеЗ [9. Ag5 £>e7 10. ЙЙЗ f6 11. ДН4 c5 12. £>b3 ЙdЗ 13. cd3 = Hindle—Pachman, Vrnjadka Banja 1967] £>h6!? [9... Йg6 10. Йе2 ДЬ4 11. f3 £>e7 (Gipslis— Stejn, SSSR 1972) 12. a3!?±] 10. h3 g5 [10... ДЬЗ 11. gh3 c5 12. ДЬ6+- Portisch] 11. ЙЬ5 [11. ЙЬЗ Йg6 12. Йй4 Ьбоо] g4 12. h4! [12. £,f5? £)f5 13. ef5 gh3 14. Hadi ЙЬ4!Т Ander- sson—Portisch, Las Palmas 1972 — 13/286] Йg6 13. Йа5оо Portisch 11 11. c3 £>f6 12. f3 h4 13. £>c4 c5 14. £>b3 Й115 15. ДГ4? Де7 16. Hfdl g5!T Georgadze -Vogt, Lublin 1972 - 14/267 18 Gipslis 13 6. сЗ ЙйЗ [6... £>g6 7. d4 Ag4 8. ДеЗ Дd6 9. £>bd2 (Makari dev —Holmov, SSSR 19721 0-0 10. h3 ДГЗ 11. £>f3 Йе7=] 7. Hel £)g6 8. He3 Йd6 9. d4 Ag4 10. Hd3 ЙГ6 11. h3 ДГЗ 12. Hf3 ЙЬ4 13. ЙЬЗ 0-0-0!=F Holmov 14 7. &f3 Йе4 8. Hel Йg6 9. £>e5 ЙГ6 10. d4 ДГ5 11. £>c3 0-0-0 12. ЙЬ5 Ag6 13. ЙЬЗ ЙГ5 [13... Af5!? 14. g4 Ag6] 14. £}g6 fg6 14. ЙГ5 gf5 16. Ag5 Hd7 17. Hadi h6= Ree—Keres, Amsterdam 1972 — 12/264; 10. d3I? 15 9. £>f3 Йе4 10. Hel ЙЬ4 11. сЗ [11. ЬЗ h6 12. ЙеЗ Деб 13. ДаЗ £>d5 14. ДЬ4 £>еЗ 15. fe3 Да1 16. сЗ а5Т Keres; 11. d4 Деб 12. сЗ Ьб 13. ЙgЗ Йа5 14. Ь4 Йа4 15. Йс7 £}d5 16. ЙgЗ 0-0 17. ДГ4 ДГ5 18. Де5 Hfe8 19. £)bd2 4jc3T Cejtlin—I. Zajcev, SSSR 1972] Йd6 12. d4 h6 13. ЙеЗ Де6= 14 9... Деб 10. £>c5 Дс8 11. d3± Kuprej- dik—Holmov, SSSR 1972; 9... Йе4 10. ЙgЗ± 17 10... Де5? 11. £>e5 Йе5 12. d4! Йd4 13. Hel Йg7 14. Ad2!-|— Gipslis—Ruderfer, SSSR 1971; 10... йg4 11. ЙеЗ £jd5 12. Йе1 Йй4 13. £>сЗ Деб [13... 0-0 14. £>d5 cd5 15. ЙеЗ Йс4 16. Ь3!±] 14. £>e2 Йс4 15. Йdl ±; 10... Дев 11. ЙеЗ± 18 11... Йа1 12. £}сЗ Ьб 13. ДЬ2 ЙП 14. ®f 1 ± Keres, Gipslis 18 14. ДЬ2 ДГ5 15. £>f4 Де5 16. <Le2 0-0-0 17. d3 Hhe8! [17... £>c6 (Peresipkin— BalaSov, SSSR 1972 - 14/279) 18. a3± Gipslis] 18. Hel 4)d5 19. a3 £}f4!= Martin—Medina, Olot 1973 - 15/255 28 Georgadze—I. Zajcev, SSSR 1972 21 6... Дg4 7. de5 ДГЗ 8. ЙГЗ Де5 9. £>d2A £>c4± 22 14. ЙеЗ± Strain—Roring, corr. 1972 23 6... ДЬ5 7. g4! Дg6 8. £>e5 ЙЬ4 9. ЙГЗ f6 10. £)g6 hg6 11. ®g2 0-0-0 12. d3 Ad6 13. Hhl £e7 [13... g5 14. £>c3 £>e7 15. ДеЗ± Pantelejev—Hristov 1965] 14. £jc3 [14. ДГ4 ДГ4 15. ЙГ4 g5 16. ЙГЗ ФЬ8 17. £>c3 £>g6 18. 4)e2 ЙЬб 19. ЙgЗ Hhe8oo Fuchs—Trifu- novid, Berlin 1962] g5 15. 4)e2± 24 7... £,f6 8. d3 h6 9. &d2 Йd7 10. £)c4 Ad6 И. a4 Йеб 12. Ad2 0-0 13. b3± Bednar- ski—Bessaria, Siegen (ol) 1970; 7... 4)e7 8. ЙЬЗ Ьб 9. f4! ЙЙ4 10. <®hl Йе4 11. £ic3 ЙГ5 12. d3 Йеб 13. Йа4±Г; 7... Дс5 8. d3 [8. ЙgЗ Йfб 9. d3 &e7 10. £d2 £>g6 11. £>f3!A h4, h5±] Oe7 9. ДеЗ [9. £>d2 0-0 10. £c4 £)g6 11. Йg4 He8 12. g3 £>f8 13. ФЬ2 Йd7 14. f4 f6 15. ЙЙ7 <£jd7 16. ДеЗ± ± Malevinski -Borisenko, SSSR 1971] Йd6 10. £d2 £>g6 11. £ic4 Йе7 12. Hadi Hd8 13. сЗ ДеЗ 14. £)еЗ c5 15. ^>f5 ЙГ6 16. ЙеЗ Ьб 17. d4 cd4 18. cd4 ed4 19. Hd4 Hd4 20. &d4 S)e7+± Glatman—Borisenko, SSSR 1971; 15. Hd2± 28 8. ЙГ6 &f6 9. d3 Ad6! [9... £>d7 10. £>d2 Дс5? 11. £>c4 f6 12. g3 0-0-0 13. ®g2 g5 14. ДеЗ Hhg8 15. Hhl h5 16. Hafl Hg6 17. h4 g4 18. Дс5 £>c5 19. f4± ± Fuchs- Blatny, Varna (ol) 1962; 10... 4}c5 11. 4)c4 Ad6 12. f4 ef4 13. ДГ4 Д£4 14. Hf4 &e6 = L Gipslis—Matanovid, SSSR— Jugoslavija 1972] 10. £>d2 £>d7 11. £>c4 f6 12. £ie3 £}f8 13. ^>f5 C)e6 14. ДеЗ g6 15. £)h6 c5=± Zdanov—Peterson, SSSR 1969 28 8... Ad6 9. d4! [9. d3? Йg6 10. ДеЗ ЙgЗ 11. fg3 4)e7 12. 4)d2 (Hort-Kolarov, Polanica Zdruj 1967 - 4/283) f6! 13. £>c4 0-0-0=] Йg6 10. Й-ge hg6 11. de5 Де5 12. ^d2 0-0-0 13. £ic4 ДГ6 14. c3 He8 15. Hel Ad8 16. Д£4± Sanguinetti—Matanovid, Varna (ol) 1962 221
27 14. £}a4± Perez—Milii, Zeevenaar 1961 28 8... 0-0-0 9. Ad2! f6 10. b4 g5 11. a4 h5 12. Й-еЗ ФЬ8 13. £)a3±->; 8... £e7 9. &c3 £>g6 10. ДеЗ Ad6 11. &e2 0-0 12. £,g3 £jf4 13. d4 £}e6 14. de5 Де5 15. £>f5 фЬ8 16. gadl ± Bernstein—Steiner 1946; 8... Дс5 9. ДеЗ ДеЗ 10. -Й-еЗ £>е7 11. ^>сЗ [11. £>d2 Ь6 12. £>с4 f6 13. gabl а5 14. f4 ef4 15. gf4 c5 16. ФЫ 0-0 17. ^g3 £>c6 18. gbfl± Ruderfer— Tukmakov SSSR 1972] b6 12. f4 ef4 13. gf4 c5 14. Safi 0-0 15. #f2 ^d4 16. #d4 cd4 17. £)d5! £>g6 (Smit—Podgajec, SSSR 1972) 18. Sg4!±± 22 10... £>e7 11. Ad2 Й'еб 12. a4 g5 13. &g3± Hug—Teschner, Berlin 1971 30 11. Й’еЗ фЬ8 12. ^el g5 13. ДеЗ £>e7oo 31 13. £}e31? 32 14. fj-g3 ДЬб 15. Ah6 £>h6 16. h4 •@’d4 17. gabl± Bronstejn —Nej, Tallinn 1971 33 7... c5 8. d4 Af3 9. #f3 cd4 10. cd4 ed4 11. e5 [11. Д£4!? Samkovid] сб 12. £}d2s6 Matanovic—Lengyel, Vrnjadka Banja 1967 — 3/270; 7... M6 8. d4 Af3 [8... Ad6 9. £)bd2 4)e7 10. 'Й’ЬЗ 0—0 11. de5± Pietzsch—Mestro- vic, Sarajevo 1967 - 3/272] 9. ^f3 ^f3 [9. . . ed4 10. cd4 fi’d4 11. £}c3± Stejn—Holmov, SSSR (ch) 1967 - 3/281] 10. gf3 ed4 [10... Ad6 11. de5 Де5 12. ДеЗ £>e7 13. f4 ДГ6 14. £)d2 g6 15. gadl± Peresipkin—Savon, SSSR 1970 - 9/207] 11. cd4 0-0-0 12. ДеЗ f5 = Marovic 34 8. hg4 hg4 9. £>e5 Ad6 10. £>g4 £>f6T Polekov-Beradze, SSSR 1967 - 3/282; 10. £>d3 = 35 14. ggl Af6? 15. d3± Ritov —Lev&nkov, SSSR 1971; 14... Д116Д &g6oo 33 8. hg4 hg4 9. <Lg5 [9. Ag5? «g6 10. <Le5 -&h7-+] #h6 10. £>h3 Й’Ь4Т; 8. gel Af3 9. ЖЗ ЖЗ 10. gf3 0-0-0 11. f4± Udov- dic—Sokolov, Jugoslavia 1959; 8... Ad6oo; 8. ДеЗ Af3 9. &f3 ЖЗ 10. gf3 Ad 6 11. £)d2 [11. ®hl f5 12. ef5 £>e7 13. Bgl 0-0 14. £)d2 gfSTL Larsen—Mjagmarsuren, Siegen (ol) 1970; 11. &g2 £e7 12. Bgl f6 13. ФН g5 14. £>d2 ФГ7 15. фе2 a5 16. a4 £>g6= Gufeljd —CeSkovski, SSSR 1971] £e7 12. ®g2 £jg6?l 13. Bgl £jf8 14. ФП £>e6 15. фе2 Де7 16. сЗ 0-0-0 17. b4± Savon—Ivanov, SSSR 1971 - 12/266; 15... g6!? Gufeljd; 12... f5 = 37 8... g5? 9. &c4! [9. Bel? Деб 10. d4 g4 11. £>e5 gh3 12. g3 h2 13. ®g2 h4T] Af3 [9... b5 10. £}ce5 Af3 11. £>f3 g4 12. e5!±] 10. M3 fff3 11. gf3 f6 12. h4! gh4 13. f4± Makariiev—Muldagijev, SSSR 1972; 8... b5 9. gel Дс5<» Piotrowski—J. Sokolov, corr. 1970 - 11/220; 9. £jb3!?± 33 9. b4 £>g6 10. hg4 hg4 11. g3 £)f4! 12. £>h4 gh4 13. gh4 «-h4T; 9. c3 £>g6 [9... c5? 10. gel £>g6 11. hg4 hg4 12. £>h2 gh2 13. фЬ2 -&f2 14. Й'егн— 2idkov—Ivanov, SSSR 1971 - 12/267] 10. Bel Ad6«; 9. £>c4 ДГЗ 10. f?f3 -ЙТЗ 11. gf3 £>g6 12. ДеЗ 0-0-0= 33 9... ДГЗ 10. £>f3 0-0-0 [10... c5 11. ДеЗ £>c6 12. сЗ Де7 13. #b3±] 11. ДеЗ gd7 12. ^d2 £}g6 13. b4!± Tatai—Jean, Monte Carlo 1967 - 3/279 43 10... Af3 11. £>f3 Ad6 12. c3 £>f4 13. Af4 #f4 14. «•cl «f6 15. de5 Де5 16. «g5± Liebert—Krug, Lugano (ol) 1968 41 13... «h4 14. «h4 gh4 15. £>f3 gh5 [15. . . Bh8 16. ДеЗ f6 17. g3 0-0-0 18. gadl ghe8= Mohrlock—Bilyap 1967] 16. de5 [16. ДеЗ f6 17. gadl ФГ7 18. g3 ge8= Pachman — Lengyel 1967; 16. c3!±] £>e5 17. £>e5 Де5 18. c3± Barendregt—Zuidema 1965; 13... gh4 14. #f5 [14. «g3!?] £>e7 15. «f6 gf6 16. de5?I fe5= Smit—Ceskovski, SSSR 1971; 16. c3!?± 42 8. £jf5 Af5 9. ef5 «d7 10. gel £e7 11. «h5 ф£8 [11.. . g6 12. fg6 0-0-0 13. g7 ghg8 14. ДЬб «f5!=] 12. g4 £>d5T: 8. £c3 ^)e7 9. -&h5 £ig6 10. ^)f5 0-0 11. gdl £>e5 12. f4 £>f7 13. 4)d6 cd6 14. a4 [14. ДеЗ fj-e7 15. ДЬ6± Hort—Gligorid, Skopje 1968 — 6/339; 14... b5 15. аЗ -Й-е? 16. gel ДЬ7 17. gadl а5?! 18. Af2 b4 19. £>a4! ga6 20. e5!± Hart- ston — Gligoric, Hastings 1971/72] a5 15. ДеЗ Йх7 16. gel Ad7 17. gadli; 8. ДеЗ &е7 9. £jd2 £jg6 — 7... £>e7 43 9. -&114?! h5 10. e5 fe5 11. Ag5 Де7 12. £)f3 Ag5 13. £>g5 Af5 14. &c3 &h6 15. •frgS 4)Г7Т Timman—Gligoric, Amsterdam 1971 — 12/268 44 9... h5 10. ^d3! #e7 11. f4!? [11. e5?l fe5 12. #g6 #f7 13. g?e4 -&e7=] Дс5 12. ФЬ1 Ad7 13. £jb3 ДЬб 14. ДеЗ 0-0-0= Pytel — Grabczewski, Polska 1971 — 11/224; 12. ДеЗ!± 43 11. £>c3!? Деб 12. gdl -»c5 13. Af4 ^e7 14. £}d5! cd5 15. ed5 0-0-0 16. de6 gdl 17. gdl Й-еб 18. •Й’сЗ 'Й’сб 19. #Ь4+-; 11... Й’с4± 43 11... -Й-е5 12. ДГ4! fj-e7 [12... -ЙЬ2 13. Дс7 •Й’а! 14. gd8 ФГ7 15. fj-a3!+ - Pytel] 13. •frgS «-е4 14. £jc3 -&c2 15. -&e3±-> 47 15... £>h6 16. &c3 0-0 17. £>a4 gae8 18. £>c5 Дс8 19. f3 gf7 20. Да5 gfe7 21. ДсЗ ®f7 22. gd6 £>g8 23. g4± Hecht- Gligoric, Teesside 1972 - 13/283; 15... <Le7± Gligoric 43 8. £>c3 &g6 9. f4 c5 10. £>f3 #dl = Hort—Portisch, Skopje 1968 — 6/338; 8. £ja3!? £>g6 9. £c4 -^e7 [9... Дс5 10. ДеЗ 0-0 11. ^if5 ДеЗ 12. £>ce3 fi’dl 13. gfdl ge8 14. f3 Деб 15. gd2±L Ritov-Klovan, SSSR 1971] 10. gel -ЙТ7 [10... c5 11. e5 fe5 12. ffh5±->] 11. #e2 c5 [11... £>e5!?] 12. e5! cd4 13. ef6 ®d7 14. Ag5 b6 (Smit—Romanov- ski, SSSR 1971) 15. h4!?±-> 43 9. £>c3 [9. f4?l c5 10. £>b3 «-dl 11. gdl b6 12. £>c3 ДЬ7 13. a4 Ad6 14. a5 0-0-0 15. <£>a4 C4T I Kupper—Prameshuber, Schweiz 1968] Ad6 [9... ДЬ4 10. £>ce2 c5 11. £jf5 222
Af5 12. ef5 £>e7 13. c3 -g-dl 14. gadl Да5 15. Ac5 gad8 16. gd8 <g>d8 17. £>d4 gg8 18. gdl± Padevski —Hecht, Reykjavik 1970 — 9/206] 10. £jf5! 0-0 [10. . . Af5? 11. ef5 £>e5 12. •g'hS £>f7 13. gfel 0-0 14. gadl fj-d7 15. £>e4! ± Adorjan —Lukacs, Hungary (ch) 1970 - 10/288] 11. »g4 Де5 [11... ^ев? 12. £jd6 Ag4 13. £>e8 gae8 14. f3 Деб 15. gfel gd8 16. gadl f5 17. gd8 gd8 18. ef5 Af5 19. ge2± Hecht—Medina, Amsterdam 1971] 12. h4?! [12. gadl!?A Ad4] ДеЗ 13. ЬсЗ Af5 14. ef5 4)e5AF Hartston—Unzicker, Hastings 1971/72 - 13/279; 11. £>d6 cd6 12. fj'd2 f5 13. ef5 Af5 14. gadli; 11. «Ъ5!? 80 10. c3 0-0 11. i&b3 ®h8 12. £jf5 [12. £e6 Деб 13. -g-еб Af4 14. 'S-ЬЗ #d3T] Af5 [12... £>e5 13. £>d6 cd6 14. f4 £>f7± Mecking -Gligoric, Hastings 1971/72 - 13/281] 13. ef5 £>h4 14. ®'b7 fj'd7 15. *b3 £>f5 16. £>c4± Karpov — Klovan, SSSR (ch) 1971 - 11/223; 13... £>е7!?Д £)d5 = Gligorid; 11. f4 ge8 [11... c5 12. £>e2 b5 13. Og3 ge8 14. «?h5 Ab7 15. gadl c4 16. £)f5 ®h8 17. gf3 £>f8 18. 4)g7±-> Baumani —Ondrup, SSSR 1972] 12. ^h5 •8,e7 (Ciocaltea—Pfleger, Bucuresti 1967) 13. gael!± 81 11. £jd6?! cd6 12. •@’d2 ge8 13. f3 £>e5 14. Af2? d5T Barczay—Portisch, Sousse (izt) 1967 - 4/284; 14. •®-c3!? = 82 16. gf4 Ad7 17. gel± Fischer-Unzi- yker, Siegen (ol) 1970 — 11/221 83 9... -»d7 10. £)f5 «-f7 11 £}d2 £>e5 12. «•f7 ®f7 13. ^g3 £>g6 14. f4 a5 15. £>f3 ±_L Gipslis—Letelier, La Habana 1971; 9... •Й-е7 10. £>d2! [10. £>c3 -g-f7 11. gadl Ad7 12. £>b3 b6 13. f4 Ab4 14. Ad4 0-0-0= Lejn- Sergejev, SSSR 1968] Ad7 11. a4! 0-0-0 12. c3 £>e5 [12... -®-e5 13. -&e2 Ad6 14. f4 &e7 15. #f2±] 13. «-e2 £)g4 14. Af4 g5 15. Ag3 h5 16. f3 £je5 17. Af2 g4 18. f4± Witkowski- Diindhlovski, Polska (ch) 1969 84 11. £>c3 £>e5!?=;U. £>d2 Де6 12. gadl •g-e8 13. f4 £}e7 14. £>e7 Де7 15. ШЗ gd8 16. £)b3 gdl 17. gdl «-c8 18. h3 gd8 = Kim —PuSkanski, SSSR 1969 88 11... -®-e8 12. £}d2 £>e7?! 13. #e8 [13. £)e7? = Karpov — Klovan, SSSR 1971] ge8 14. £>d6 cd6 15. £>c4±± 88 16. g3 a5 17. gf2 #f7 18. ЬЗ Af8 19. Ad4 c5 20. ДеЗ сб 21. gfe2 a4 22. c4± Gips- lis—Savon, SSSR (ch) 1969 87 9.. . Ae6 10. Af4 ДЬЗ 11. ab3 Ad6 12. Ad6 gd8 13. £>a3 cd6 14. £>c4±; 9... b6 10. Af4 ga7 11. £}c3 £>e7 12. a4±; 9... Ag4 10. f3 Деб 11. Af4 [11. £>c3 Ad6A 0-0-0=; 11. ДеЗ b6=] c4 12. £>d4 [12. £>a5 Ac5 13. ®fl ДЬб 14. £>b7 gb8 15. £>d6 cd6 16. gd6 Af7T] 0-0-0 13. £>c3 Дс5 14. ДеЗ± 88 10. £>сЗ Деб 11. АеЗ b6 12. a4 a5 13. £b5 0-0-0 14. £>d6 cd6 15. Af4 d5!= Ciocal- tea—Gligorid, Hamburg 1965 88 10... b5 [10... Ag4? 11. f3 0-0-0? 12. e5-J— Hort —Zeljandinov, La Habana 1967] 11. c4! &e7 [11... Ь4?! 12. £>d2 <£>f7 13. £>db3 f5 14. ef5 £>f6 15. АеЗ £>g4 16. Дс5 Ah2 17. Ae5 18. f3± Pesina—Romanian, SSSR 1968] 12. ДеЗ f5 [12. . . gb8 13. £>d2 Деб 14. gacl ®>f7 15. £)db3 ghd8 16. cb5 ab5 17. 4)c5± Lukin—Kaminski, SSSR 1970] 13. £>c3 f4 14. e5 fe3 [14... Ae5 15. Дс5 ДеЗ 16. ЬсЗ £>g6 17. £>c6 Деб 18. cb5 ab5 19. £>a7 gb8 20. gdbl <g>f7 21. £jb5 ghd8 22. gb4 Да2 23. 4)c7± Fischer—Portisch, La Habana (ol) 1966; 17.. . Ad7!?] 15. ed6 ef2 16. ®f2 0-0 17. <£>gl cd6 18. gd6 Af5 19. £>d5 £jd5 20. gd5 gae8= Mids-Clark, England 1967; 19. gel±; 13. &b3!? bc4 14. £>c5 gb8 15. £>a3 f4 16. Ad4 £>c6 17. £>a4 gb4 18. &c3 £>d4 19. gd4 Ae5 20. gd5!± Smit 88 16. £>e3± Bagirov-Keres, SSSR 1967 81 10. a4 b6! [10... Деб 11. Af4 Ab3 12. cb3 gd8 13, £>c3 Ad6 14. £jd5±; 11... gd8 12. £>c3 Ad6 13. Ad6 cd6 14. £>a5 gd7 15. £>d5 Ad5 16. ed5±; 10... 0-0-0 11. Oc3 Деб? 12. gd8 gdS 13. £}d5 Ad5 14. ed5 Ad6 15. ДеЗ b6 16. a5 c4 17. ab6! + —; 11... b6 12. Af4 c4 (Gipslis— Karpov, SSSR (ch) 1970) 13. £>d4!±; 11... Ad6 12. a5?! £>e7 13. АеЗ c4 14. £}d2 Аебт i 12. АеЗ c4? 13. £}a5 b5 14. ab5 ab5 15. £>c4!+—; 12... b6 13. £>d5 Ae6 14. a5 Ad5 15. ed5 <8>b7=] 11. Af4 0—0—0 12. a5 g5 13. ДеЗ c4 14. &d4 b5 15. £>c3 £>e7 16. ЬЗ Ь4 17. £>a2 c5 18. $)f3 £>c6!T Bron- stejn—Medina, Las Palmas 1972; 10. £)c3 Ad6 11. £>a5 0-0-0 12. £>c4 Af8 13. Af4 £je7 14. Ag3 g6! 15. £>e3 Ac6 16. gd8 &d8 17. gdl Фс8= Karaklajid—Basagic, Jugoslavia 1968; 10. c4 0-0-0! 11. £>c3 Ae6 12. ^jd5 b6 13. Af4 gd7 14. gacl £>e7A £>c6= ± 82 11... g5? 12. Ag3 Деб 13. gd8 ®d8 14. gdl <£>c8 15. £>d5 Ad5 16. gd5 £>h6 17. f3 b6 18. ^>d2! £tf7 19. £>c4 Де7 20. <g>fl± O’Kelly—Westerinen, Malaga 1967; 11... c4? 12. £>a5 b5 13. Cld5 Ag4 14. f3 Дс5 15. ®fl Ah5 16. £}c6!± Ribli —Medina, Wijk aan Zee 1972 - 13/280; 11... ge8 12. £>d5 Ad6 [12... Дсб 13. £>c7 ge4 14. f3! ge2 15. £>a8± Barendregt—Sliwa, Marianske Lazne 1961] 13. ^)b6!? [13. Ad6 cd6 14. £>b6 ®c7 15. £)d7 ®d7 16. £>c5 ®с7 17. £>a4±] cb6 14. gd6± 83 13. gdl ®c8 14. £>d5 [14. e5 fe5 15. Ae5 £)f6 16. gel Af7!=] Ad5 15. gd5 [15. ed5 Ad6! 16. Ad6 cd6 17. gel ®d7 18. £>a5 ^)e7!=] b6 16. gdl [16. £>d2 &e7 17. gd3 ^)c6 18. сЗ Де7 19. £}c4 gd8= Hennings — Radovici, Berlin 1968] £}e7 [16.. . g5 17. Ag3 £>h6 18. £}d2 Ag7 19. £>c4 ge8 20. f3 f5 21. gd5 b5 22. £}a5 ДЬ2= Buhman—Domes, SSSR 1971] 17. £>d2 £>g6 18. Ag3 h5 19. h4 Ad6!= I. Zajcev—Leonidov, SSSR 1967 84 13... b0? 14. a5 b5 15. £>b5 + -; 13... AdO 14. gdl ДЬЗ 15. cb3 ®d7 16. £>d5 Феб 17. Ь4! Ь6 18. bc5 Ьс5 19. gel Af4 [19... ®d7 20. Ad6 cd6 21. Ь4 фсб 22. bc5 dc5 23. gbl c4 24. gb8-|— Smit—Kalinski, SSSR 1971] 20. £>f4 &e7 21. £>e6! gb8 22. £>c5 ®d6 23. £)a6± ± Adorjan —Nagy, Hungary 1968 223
88 16. h4 &c6 17. £d5 J.d6 18. £>b6 cb6 19. gd6 gd8 20. gd8 <g>d8 21. &d2± Vito- ling —Kakageldijev, SSSR 1972; 16. £}d5 £}d5 17. gd5 Де7 18. ДеЗ gd8 19. gd8 <g>d8 20. £4±± •• 7... £}e7 8. ДеЗ±; 7... c5 8. de5?! #dl 9. gdl fe5 10. gel Дd6 11. £>bd2 £>e7 12. h3 ДЬ5 13. g4 Д£7 14. £>g5 £>g6= Krabbe — van Scheltinga, Nederland 1967; 8. Й'ЬЗР-Ь Muller; 7... ^d7 8. h3 Д£3 9. ^f3 0-0-0 10. ДеЗ £>e7 11. de5 fe5 12. £>a3 £>g6 13. gfdl Дd6 14. £}c4± Smit — Zuravljev, SSSR 1972; 7... ^e7 8. de5 fe5 9. #d3 gd8 [9. . . Дd7!? Л 0-0-0] 10. Й’еЗ &h6 11. h3 Дс8 12. ЬЗ #f6 13. ДаЗ Дd6 14. c4 £tf7 15. gdl g5 16. c5 Де7 17. gd8 Дd8 18. £bd2 h5 [18.. . Деб!?] 19. £}c4± Ritov —Korelov, corr. 1971 67 8.. . ДГЗ 9. Й^З #d4 10. gdl ^c4 11. Д£4 #f7 12. Й^3±-*Е5 Voldok—Krestjanski, SSSR 1970 68 9... ДИ5 10. £>e5 Дdl 11. £>d7 ®d7 12. gdl ge8 13. f3 [13. £>c3! Fischer] £e7 14. &сЗ фс8 15. ДеЗ f5 16. gacl fe4 17. fe4± Fischer —Jimenez, La Habana (ol) 1966 — 2/237; 9... ДГЗ 10. ^f3 0-0-0 11. £>c3 £>e7 12. Д£4 zb Tatai —Donner, Palma de Mallorca 1967 88 13.. . f5 14. ef5 Д£5 15. d5! c5 16. b4! ФЬ8 17. bc5 Дс5 18. £>a4 Дd6 19. £>c5±->« Nekar—Ahimski, SSSR 1968 78 16. £}c5 '®rd6 17. Йа4± Fischer—Gligo- ri£, La Habana (ol) 1966 — 2/236 71 8. de5 fe5 9. 'ЙЬЗ Д£3 10. gf3 b5 11. ДеЗ?! Й£6 12. &d2 £>e7 13. ®hl &g6 14. ggl ,S’f7= Gipslis —Matanovic, SSSR —Jugo- slavija 1971; 11. a4± Gipslis; 10... b6 11. #c4 [11. ДеЗ ^d7? 12. £>d2 £}e7 13. £}c4 0-0-0 14. gfdl ЙЬЗ 15. &d6 gd6 16. gd6 cd6 17. Й’Ьб Й£3 18. Йаб ®d7 19. ЙЬ7 феб 20. Й’ЬЗ ф£6 21. 'S'dli Gutman — Klovan, SSSR 1972; 11... ^f6o© Gipslis] ^d7 12. ДеЗ £e7 13. ФЫ ^g6 14. ggl b5 15. Й’ЬЗ 0-0-0 [15... Й£7?! 16. £>d2 0-0 17. Й£7 gf7 18. a4± Gipslis—Pijoan, Olot 1973 — 15/256] 16. a4!oo Gipslis; 10... Йс8 11. ДеЗ £)h6! [11... 4)e7 12. £>d2 £g6 13. ®hl b6 14. ggl gf8 15. gadl gf7 16. £)c4± Bobkov —Kotenkov, corr. 1968; 12. . . Й’ЬЗ 13. ЙЬ7 0-0 14. ЙЬЗ фЬ8 (Gipslis —Plachetka, Lublin 1972 — 14/268) 15. ®hl !?± Gipslis] 12. £d2 [12. ДЬб gh6 13. £}d2 Й’ЬЗ 14. фЫ 0-0-0= oo Razuvajev] £}f7 13. ®hl 0-0 14. ggl фЬ8 (Dzindzihasvili — Ra- zuvajev, SSSR (ch) 1973) 15. gg3= Razuvajev 72 9. ДеЗ £e7 [9... Йе7 10. gel &h6!? 11. &bd2 ^£7 12. Й’ЬЗ £>d8 13. de5 fe5 14. Ag5 Йеб 15. Дd8 Й'ЬЗ 16. £>b3 gd8± 1/2 :1/2 Hort—Gligoric, Sousse (izt) 1967; 9... &h6!? 10. £>bd2 £tf7 Gipslis] 10. £>bd2 0-0!? [10... Йс8 11. £>c4 0-0 12. de5 Де5 13. £>ce5 fe5 14. ЙЬЗ Д£7 15. ЙЬ4! &g6 16. Дс5 ge8 17. &g5±] 11. gel фЬ8 12. £>f 1 ed4 13. Ad4 c5 14. ДеЗ Йе8 15. £>lh2 £c6 16. ^d2 Д£3 17. £jf3 £}e5 18. Йе2 c4= Hort—Portisch, Siegen (ol) 1970 73 9... £>e7 10. gel! [10. &c4 Д£7 11. Йе2 &g6 12. de5 fe5?! 13. Дg5 Йс8 14. gfdl Йеб?! 15. £>еЗ &e7 16. £>h4 0-0 17. £>hf5± Ciocaltea—Portisch, Halle 1967; 14. . . h6! 15. ДеЗ Йеб = Johansson —Portisch, Halle 1967 — 3/274; 12... £>e5! 13. £>fe5 fe5 14. gdl #f6= O’Kelly-Robatsch 1967] 0-0 11. £>c4 Д£7 12. de5! Дс4 13. ed6 ^d6 14. ЬЗ Д£7 15. ДеЗ c5 16. ,S,d6 cd6 17. gedl± Hort — Ciocaltea, Halle 1967; 9... £>h6!? 10. £>c4 £>f7 11. Йе2 0-0?! 12. g4 Дg6 12. £>h4± Minic-Weste- rinen, Halle 1967; 11... Йе7!?= 74 10. £>c4 0-0-0 11. Йе2 h6 12. a4?! ed4 13. cd4 ДЬ4 14. gdl £5Т Ciocaltea—Zinn, Halle 1967 75 Ciocaltea—Geier, Lugano (ol) 1968 78 8... £>e7 9. ЙЬЗ Йс8 10. de5 Деб [10. . . fe5 11. £>g5] 11. c4 fe5 12. ЙсЗ £>g6 13. c5 Де7 14. £>e5± Vitolins — Klovan, SSSR 1970 - 3/277; 8... Йе7 9. £>c4 [9. Йс2 £>h6 10. ЬЗ 0-0 11. ДЬ2 gae8 12. gael Й£7 13. h3 ЙЬ5 14. 'S'dS ДЬЗТ Mudrik—Kondratjev, SSSR 1968; 9. a4 £>h6 10. a5 £>f7 11. ^c2 0-0 12. h3 Дd7 13. ЬЗ gae8 14. ДЬ2 &h8! 15. £>h4 ^f7T BronStejn-Geier, SSSR (ch) 1967 - 3/268; 9. gel 0-0-0 10. a3 &h6 11. b4 #f7 12. ^a4 ed4 13. cd4 Д£4 14. h3 ДЬ5 15. £}h4 Ad2= Tatai—Pachman, Venezia 1967; 9... £}h6!? Gipslis; 9. ^-ЬЗ!? Keres] 4dh6 [9.. . 0-0-0 10. h3 ДЬ5 11. £>a5 ^d7 12. ДеЗ &e7 13. 'Й'ЬЗ Ьб 14. ^c4 Ь5 15. ^e2± Beljav- ski — Radulovte, SSSR—Jugoslavija 1972] 10. #ЬЗ Ь5 11. de5! Д£3 [11.. . fe5 12. Ag5 bc4 13. #b7+-] 12. ed6bc4 13. ^c4 ^e4 14. #e4 Де4 15. gel±± 77 9. 'Й'ЬЗ!? Keres 78 10. ^e2 ^e7 11. £)c4 £}f7 12. ДеЗ g5! 13. de5 fe5 14. £}h2 h5=p Westerinen—Zinn, Halle 1967 - 3/275 78 Kopilov —Kuuksmaa, corr. 1970 80 8... £>h6 9. ДЬб [9. h3 ДЬ5 10. de5 fe5 11. £>bd2 £tf7 12. #b3 #c8 13. c4 c5 14. ^a4± Tatai—Westerinen, Amsterdam 1970 — 10/292] gh6 10. h3 ДЬ5 11. #d3 #d7 12. &bd2 0-0-0 (Robatsch —Unzicker, Maribor 1967) 13. £}h4i Gipslis; 8... 'S'd? 9. h3 ed4 10. Ad4 Деб 11. e5 fe5 12. £}e5 Де5 13. ^h5± Savon — Stejn, Moskva 1967 81 9... £>g6 10. gel ^e7 11. 'Й’ЬЗ Ьб 12. #c4 ^d7 13. gadl b5 14. 'Й’ЬЗ ^e7 15. h3 Деб 16. ^c2 c5 17. d5± Pietzsch —Suetin 1967; 9... 0—0 10. &c2 фЬ8 11. c4± Pintdr-P. Szilagyi, Hungary 1972 — 14/274; 9... 'Йсв 10. £>c4 [10. &c2 0-0 11. de5 fe5 12. фЫ h6 13. £)gl £)g6 14. f3 Де6= Fadevski —Matanovic, Siegen (ol) 1970 - 10/293] 0-0 11. de5 Де5 12. h3 ДЬ5 13. £>ce5 fe5 14. 'Й’ЬЗ Д£7 15. ^b4± Mecking—Unzicker, Lugano (ol) 1968 - 6/341 82 10 #ЬЗ Деб! 11. ^b7? 0-0Д gfb8 - + ; 10. gel 0-0 11. h3 ed4 12. Дd4 ДЬ5 13. £>c4 gad8 14. £>d6 1/2 : 1/2 Hecht- Hennings, Siegen (ol) 1970 — 10/295; 10. £}c4 224
£>g6 11. de5 fe5 12. h3 Деб 13. ©e2 b5! 14. £>d6 cd6 15. gfai 0-0! 1/2 : 1/2 Hubner- Gligoric, Palma de Mallorca (izt) 1970 — 10/294 83 16. £>g5! ^g5 17. £>f3 ©e8 18. £>g5 Дс8 19. ©c4 фЬ8 20. ©e2± Gerasimov— Savon, SSSR 1967 84 9... ©ев 10. ЬЗ ДГЗ 11. ©f3 £+7 12. ©h5 £}g6 13. de5 fe5 14. ©f5± Timman— Butnoris, Vilnus 1969 — 8/225; 9... £}h6 10. ©c2!± 85 10... £>h6 11. de5 Де5 12. £>e5 fe5 13. £>c4 £)f7 14. £>a5 Деб 15. b4 £d6 16. c4 ©f7 17. gael g5 18. b5!± Berkovifi-PuJ- kanski, SSSR 1969; 10... g5 11. de5 Де5 12. £>e5 fe5 13. £>c4 £>h6 14. f3 Да7 15. £>a5 b6 16. ©c2!± Makaridev—Puslkanski, SSSR 1969; 10... ©e8 11. de5 fe5 12. c4 ©e6 [12... ©h5 13. c5 Де7 14. b4 <£>h6 15. ©c3 £}f7 16. a4 Да7 17. £>c4 ДГ6 18. gfbl gde8 19. b5+- Hermlin—JurkSaiti, SSSR 1971] 13. c5 Де7 14. b4 £}f6 15. a4 £)d7 16. b5± Dementjev— Klovan, SSSR 1971 88 16. ©bl ДГ8 17. £jed2 Да5 18. b4 ©g6 19. ©Ь2?! £>e7 20. a4 £)f5 21. gfel fe5 22. de5 Де7 23. ge2 ghf8 24. Дс5? [24. ФЬ2] Дс5 25. bc5 £)d4+ Smislov—Geier, SSSR (ch) 1973; 19. ©g6 = Geier. 87 10. f4 £>f6! [10... Дёб?! 11. fe5 Де5 12. f4?l Даб 13. 4)c3 0-0-0 14. ДеЗ £jf6 15. c5 4;g4 16. ДГ2 Де7= Utjacki—Sijanovski, SSSR 1971; 12. сЗ! Даб 13. Ag5±] 11. £>c3 [11. fe5 £je4 12. ДеЗ Дс5 13. £>a2 £id2 14. Дс5 0-0-0 15. <®>g2 ga5 16. ДЬ4 £>c4+ Lee- Gligoric, Hastings 1965/66; 11. f3 Даб! 12. £>c3 ef4 13. e5 Дс5 14. ®g2 £jh5 15. £>e4 Де7 16. фЬЗ gf8 17. ЬЗ ga8 + Minic - Gligoric, Buava 1967] Даб 12. f5? g6! 13. Ag5 £)h5 14. fg6 hg6 15. ga3 ®f7! 16. £,ai £>f4 17. ДГ4 ef4 18. £>c3 gh5 19. h3 gah8 + Janata—Smislov, Lugano (ol) 1968 — 6/340; 12. fe5 = 88 10... £e7 11. f4 ef4 12. ДГ4 £)g6 13. Дс7 Дс5 14. £)сЗ 0-0 15. ДgЗ gae8 16. ga7 h5 17. h4 £e5 18. gb7 £>g4 19. gfl ge6 20. <g’g2± Kagan—Westerinen, Siegen (ol) 1970; 10... £>f6 11. £>a2 0-0-0 12. £>c4 ge8! [12... gai 13. gai £Д7 14. фП Де7 15. фе2 gf8 16. ggl± Tatai-Minic, Sara- jevo 1971] 13. ga3± Aaorjan — Hecht, Wijk aan Zee 1971 88 13... £>g6 14. Ag5! ga7 15. gaai h6 16. &a6± Trifunovic 88 16. саз £g6 [16... gf8!?J 17. <g>f 1! gf8 18. фе2 £,f4 [18... £>h4 19. ggl gf7 20. gg3±] 19. ДГ4 gf4 20. ggl± Fischer - Rubinetti, Buenos Aires 1970 — 10/289 81 9. ЬЗ? ДГЗ 10. gf3 Даб 11. f4 ef4 12. e5 Де5 13. £>сЗ 4)e7+ Gomak—Ziakov, SSSR 1967; 9. &c3 Дав 10. ДеЗ £>e7 11. ga3 ДГЗ 12. gf3 0—0! 13. lS>g2 4)g6+ Wojcehowski — Aaamski, Polska (ch) 1968; 9. ДеЗ £}e7 10. £bd2 £}g6 11. h3 Деб= Sarno—Matanovii, Siegen (ol) 1970 88 10. ЬЗ!? Gipslis 83 10... b5 11. ЬЗ £)f6 12. ДЬ2± BronStejn -Klovan, SSSR 1972 - 13/278 84 11. ЬЗ 0-0-0 12. ДЬ2 ДГЗ 13. £>f3 &e4 14. ge3± Bilek—Kavalek, Amsteraam 1968 85 11... ДГЗ 12. gf3 0-0-0 13. Дg5 h6 14. ДЬ4 Ь5 15. £)a5 g5 16. Де3 c5 17. c4 h5 18. h3± Holmov —Juaovid, SSSR 1968 — 5/267; 11... 0—0 12. £>fe5 Де2 13. ge3 Дс4 14. £>c4 Дс5 15. gel gae8 16. ДеЗ ДеЗ 17. ge3 ge4 18. ge4 £>e4 19. gai £>ав= Ribli- Matanovid, Bath 1973; 15. ge2± 88 12. £>ce5 ДГЗ 13. £>f3 0-0 14. ДеЗ Ь5! 15. £>a2! [15. c4 gab8 16. gel bc4 17. ga4 gfe8= Fischer—Spaski, (m) 1972 — 14/271] £>c5 16. Дс5 Дс5 17. £je4 ДЬб 18. фП gae8 19. gel + 87 12... ДГ5 (Hecht—Westerinen, Berlin 1971 - 12/273) 13. f3! £>f6 [13... Дс5? 14. ДеЗ+-; 13... £c5 14. £d6 саб 15. ga6 Дс2 16. ДеЗ-fc] 14. ga6 саб 15. £>аб фе7 16. £>f5 Феб 17. £>g7! фе5 18. b3!± Hecht 88 14... £>f6 15. Ag5 0-0 16. ДГ6 gf6 [16. .. gf6 17. gel ДГ5 18. gb3 b6 19. g4± Dvorecki—Hermlin, SSSR 1972 — 14/272] 17. £>a7 gf7 18. £>c5± BronStejn-Lengyel, Mo- skva 1971 - 12/274 88 15. gai £d7 16. ДГ4± 188 16. gel gde8 17. Да2 ДГ5 18. gael £d7 19. £}f7± Aaorjan—Haranai, Graz 1972 181 10. gf3 £f6 11. £>d2 b5 [11... Даб 12. &c4 0-0-0 13. Ag5+] 12. a4 [12. &b3 c5 13. £a5 c4 14. gai g5 15. ЬЗ cb3 16. аЬЗ ФГ7 17. ДЬ2 феб= Bronstejn—Vasjukov, SSSR 1972] Даб 13. &ЬЗ с5 [13. . . 0-0 14. gc3!± Aaorjan—Tringov, Varna 1972 — 13/285] 14. £>a5 c4 15. gai±; 10... Дав 11. ДеЗ £f6?! 12. £>a2 a5?! 13. £>c4 Фе7 14. gaai gha8 15. ДЬ6± Hennings—Hofmann, DDR (ch) 1972; 11.. . £>e7!?= 182 11... h6!? 12. ga3 Дс5 13. ДеЗ [13. ФП да4 16. f3 с5 15. Фе2 с4Д 0-0-0=] ДеЗ 14. ge3 ga8 15. gai ga6= Hecht— Matanovic, Berlin 1971 — 12/272 103 12. . . 0-0-0? 13. gf6-b Beanarski-Geier, Siegen (ol) 1970 - 10/291 104 13. ДГв?! ДЬ2 14. gbl [14. Ag7 Да1 15. ДЬ8 0-0-0!-+] gf6 15. gb2 0-0-0+ Lejn -Geier, SSSR (ch) 1971; 13. gc3 £e4 14. ge3 J&g5 15. ge5 ФГ7 16. gg5 gha8 17. gel ga2= Gipslis—Smislov, SSSR 1972 183 13... £>e4 14. geli; 13... 0—0 14. ДГ6 gf6 [14... gf6 15. gf6 gf6 16. gai+] is. gai gaas 16. gfa3 ga3 17. gas gf7 18. gd8± Kagan—Kostro, Siegen (ol) 1970 — 10/290; 13... ФГ7 14. Jf6 gf6 15. gdl± Smit-Buaovski, SSSR 1S71; 13... £d7 14. gai gf8 15. gfa3 gf7 16. f4 h6 17. fe5± 188 16. gai a5! [16... Фе7 17. ga3 gf8 18. фП± Fischer—Smislov, Monte Carlo 1967 - 3/269] 17. ga3 a4 18. gh3 ga5! = IS Enciklopedija Sahovskih otvaranja 225
Cl SADRZAJ • СОДЕРЖАНИЕ С 70 1. e4 e5 2. £}f3 ^сб Rabar 3. ДЬ5 аб 4. Да4 (1-3, 10-18) — 4... R J 4... d6, 4... £>f6 Gipslis (4-9) C7 228 1. e4 e5 2. &f3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 - 5.R J 5. 0—0, 5. Дс«, 5. сЗ Rabar 231 С 72 1. e4 e5 2. £)f3 £}c6 Rabar 3. ДЬ5 аб 4. J_a4 d6 5. 0—0 673 1. e4 e5 2. £}f3 Matanovid 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. Дсб Ьсб 6. d4 С74 1. е4 е5 2. £)f3 £>с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. сЗ -5...R J 5... Ad7 234 237 Rabar 241 С7 SOMMAIRE • INDICE 226
244 246 249 253 256 С7 С7 и» 227
8ZZ T .^q^ «Sq3 9^ P3T P3^ Рз!3 ez£3^ Z3^” »z9J^ »zZ3(5 гг.Р^ iz£q"S* frp^ PP3 91 T o^t?4 9%^? £3^ £3<3 paq 6» ^4 it?o . . . . . . ST T »»P<^ o-o SP<5 9J<3 SSIT S3J S3P W £3^ 93 IPS «z3® 9J £q® £q^ PT =F L^ SP^? 9S<3 ZP® £P® £qe £q^ S3J дэр E»Z3(3 »»£31T 9J £T SI и £1 Zl и Ol 6 8 L sePP ’L 9P 0—0 *9 S®^ S4F "S S4 "1 9® S4TT ’8 9®^ •Z S® Р» *1 — z»9^ £§^ i»S3 o-o 0-0 £3 £q« cq^ Z3(^ 9J^ £3<3? 9P £P z\ = ( >»9э17 S33 8P®> 8P® gap eqs £q^ ZP® S3 «9Р S3 »s$3’^’ «Z3^ frP® 9EpP3 PP IT ± «zqir £ЭТ £J^ 9P »E<iZ3® frp £q« £q^ E9$3,3 01 SI Cl H Ol 6 8 L 9 E«S®^ 8ЧТ *S sq J’B'U' *P 9® S41T ‘£ 9»^ SJ^ ’Z ! S3 гэ з T t.sqB $qi? sqS PB »«$q zpq^ «»9Ч Е»13й 9P® 9P3 Z»SP eqT 6 = »»9§ s»S4® frp^ s»SS<3 93Г «»£qlT SP £3<$ £3P т»£Э £SS3 o»0 0 •®s3!T дэ 8 — «sq 4®0 —0 8PV SP^ 9J^ £3l3 t3J .e£qr L^ ее£Э frp® fP1^ frP^ ppa L T ZE 94® PJ^ £4® £§ £®S $P^ 9P eq¥ sq £J SP'm’ te£3(3 »e9J^ вгО 0 ezpq® дэ(3 P3J PP 9 00 ^z9° S33 9P^ SP3 9ZS3P «z9J^ ezL^"^ £J® £J3 tP fr3J SP^ S = S3® 9S £4® ?s® £P 9op 90(3 izS^® дэ<3 0«P3J iq^ ezpq £qlf «.sq h£3(J P SI Zl ll Ol 6 8 L 9 9 »t£J P®T •f 9® sqV ’8 ЭЭ'З’ £J<3 ’Z s® p® • I T STooq 933 SP® SP3 SP £3^ 04 o-o £3 етРР^З ZTpP3 frp n9^ o-o £ =F oi0~0“0 o—o ZPT L^ £3® 93^ t?P® cq’U' •LP'tf frp^ PP3 frp »9P £33 Z — ^pqT £3^ 8РФ 8P® 9op «P3^ «93^ tzp® pp<3 ИФ’З’ EpP3 ®PP t£3S<3 I Zl ll Ol 6 8 L 9 S P pe'S’ 9® *£ 9»^ £J^ ‘Z S3 P® ’I ozo
7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 Ad2 4)b373 2£)a533 Sei b4 a4 ab5 £)b3 ^e7 Дс831 c5 'Й’с? ab532 ± 18 •8-el33 4)b3 £)a5 a4 &b7 . . . c5 &b3 Ae734 Sa7 b433 Sb7 Sb633 ± 1 4... f6? 5. d4 [5. 0-0 £>ge7 6. d4 £>g6 7. аЗД ДЬЗ±] ed4 6. ДЬЗ $e7 7. 0-0 d6 8. £)d4± Levenfis; 4... g5? (Brentano) 5. d4 £>d4 6. £)d4 ed4 7. $d4 M6 8. e5 [8. #f6 £}f6 9. e5] 'S’ge 8. &сЗД £>d5± Keres; 4... •gf’fe 5. £>c3 £>ge7 [5... £>d4?! 6. £>44Д &d5±] 6. d3 £id4 7. £>d4 ed4 8. £>e2±C; 4... ДЪ4 (Alapin) 5. c3 Да5 6. 0-0 [6. &a3 b5 7. ДЬЗ ДЬб 8. 0—0 0—0 9. d4 d6— Evans—Н. Steiner, (m) 1952] £>ge7 7. d4 ed4 8. cd4 d5 9. ed5 «-d5 10. &c3±;4... £)d4 (Bird) 5. £>e5 [5. £)d4 ed4 6. 0-0] b5 [5... ^g5 6. £>g4] 6. ДЬЗ •S-g5 [6. . . d5] 7. £>g4 d5 8. h3 h5 9. d3 <&g6 10. &e3±0; 4... g6 5. d4 £>d4 [5... ed4 6. Ag5 f6 7. Af4±] 6. £>d4 ed4 7. &d4 -»f6 8. e5 -»e7 9. £>сЗ±С; 4... Де7 5. 0-0 [5. d4?! ed4 6. £>d4 £>d4 7. -g-d4 c5 8. #g7 ДГ6 9. -&g3 b5—+] d6 6. c3b5 [6... Ad7 7. d4 £jf6 — C 79/7] 7. Дс2 Ag4 8. &e2 £>f6 9. a4±;4... Дс5 5. сЗ [5.0-0 £>f6 — C 78/1] b5 [5. . . #e7 6. 0-0 b5 7. ДЬЗ — 4. . . b5] 6. Дс2 [6. ДЬЗ — 4. . . Ь5] d5 7. d4 ed4 8. cd4 ДЬб 9. 0-0 Ag4? 10. ed5 «-d5 11. Де4!±; 9... &ge7± 2 5. сЗ Ь5 6. ДЬЗ d5 7. ed5 £>d5 8. d4 [8. ^e2? £)f4 9. ^e4 -®d3! 10. -&c6 <S>d8 11. 4)gl Hb8o5-> Lowenthal] ed4 9. £}d4 £)d4 10. #d4 Деб 11. 0—0 c5= Morphy 3 5.. . £}d4 6. £>d4 ed4 7. 0-0?! c5 8. c3 &c6=F; 7. #44 — 5.. . ed4 4 6. Ag5 h6 7. ДЬ4 d5’Tt; 6. 0—0!? d5?! 7. Hel Ag4 8. Деб Ьсб 9. #d4 ДГЗ 10. gf3 #d6 [10... de4 11. #d8 Hd8 12. fe4±] 11. ed5 cd5 12. £>c3±tffi 3 7... b5 8. ДЬЗ d6 9. c3 c5 10. #dl [10. •Й’еЗ ДЬ7 11. £>d2 £>g6 12. 0-0 Де7 13. f4 0—0± Mackenzie—Steinitz, Wien 1882] ДЬ7 11. 0-0 #c7 12. Hel c4 13. Дс2± Blackburne — Steinitz, Wien 1882 • 8. #d5 Де7 9. £>c3 Af6 10. Ad2 0-0oo 7 Belavenec 3 5... g6 6. d4 Ag7 [6... ed4 7. £>d5!] 7. de5 [7. Ag5!?] £>e5 8. £>e5 Де5 9. ДЬ6± Marco—Aljehin, Haag 1921 3 7... b5 8. £>c6 £>c6 9. ДЬЗ± 10 Nenarokov 11 5... £jg6 6. d4 Д46 7. de5 £>ce5 8. £>e5 Де5 9. f4±f» 12 6... Ag7 7. de5 £>e5 8. £>e5 Де5 9. f4±t» 13 7. c3 dc3 8. £>c3 Ag7 9. Ag5 f6oo 14 9. f4!? 13 13. #cl±T 13 Schliemann 17 5. ef5 e4 6. #e2 #e7 7. Деб dc6! 8. £>d4 #e5 9. £}еб Деб 10. fe6 Д46= Post—Niever- gelt, Schweiz 1952/53; 5. #e2 fe4 6. #e4 b5! 7. ДЬЗ £>f6 8. #e2 #e7 9. d3 £>d4 10. £d4 ed4 11. #e7 Де7=; 5. d3 fe4! 6. de4 £>f6 7. 0-0 [7. Деб Ьсб 8. £>e5 #e7=] d6 8. £>c3 b5 9. ДЬЗ £>a5=; 5. Деб dc6 6. £>e5 #d4 7. #h5 g6 8. £>g6 hg6 9. #g6 ®d8T; 7. £>f3 #e4 8. #e2 £,f6 9. £)c3 #e2 10. £>e2 Ad6=J_; 6. #e2 = Kostro 13 5... <)£« 6. #e2 b5 7. ДЬЗ fe4 8. £e4 d5 9. £>f6 gf6 10. d4 e4 11. £>e5 £>e5 12. de5 Деб= Euwe—Hromadka, Pistyan 1922; 5... fe4!? 6. £>e4 b5 7. ДЬЗ d5 8. £>e5!? [8. £jc3?! £>f6 9. d4 Ag4! 10. de5 £>e5 11. #e2 Д46 12. ДГ4 0—O!=F->EB Haprasov—Pantelejev, Bulgaria (ch) 1964] £)e5 9. #h5oo 13 6... fe4? 7. ^je5! &e5 8. №5+- 23 7... 4)f61? 21 8... &e5 9. miS £>g6 10. #d5+- 22 14. de4 Ag7= 23 9... 4)f6?! 10. de5 &d5 11. Ad5 &e5 12. -&h5 £>g6 13. 0-0!^-ffl Де7 14. Hel Hb8 15. Ag5 Hb5 16. Де7 Hfe7 17. He7 фе7 18. fi’gSH— Syklos—Atasev, corr. 1967 — 3/283 24 10. £>c7 -Й-с? 11. -»f7 ®d8 12. ®g7 d5 13. -Й-Ьв Деб 14. de5 -Й-е5 15. «-e5 £>e5 16. Af4 £>g6 17. Ag3 £>f6 18. 0-0-0 Sg>e8 19. Hhel ®f7=± 23 10. . . Ag5? 11. ^jc7 фе7 12. M7 <®d6 13. £>e8+- 23 11. ДГ6 ДГ6 12. 0-0-0 0-0! 13. £tf6 [13. £)C7 ®h8 14. Oa8 Ag5!- + ; 13. £>e7 ®h8 14. £>g6 hg6 15. •Ц’ЬЗ ДЬ4- b] <g>h8 14. de5 gf6 15. еб Hb8- + 27 14. #e5 cd5 15. 0-0 ®f8 16. Де7 &e7 17. #d5 Hb8 18. Hfeloo Mojsejev 23 6... £>e5 7. de5±; 6... &f6 7. Ag5± 23 7. ^jc3 £)f6 8. h3 ДЬ4 9. g3 -frh5= Saharov—Greber, SSSR 1964 33 7... £>e5 8. de5 e3 9. £>c3! ef2 10. ФЫ±0 Keres 31 8. ДЬЗ d5 9. c4 Ad6 10. f4 ef3 11. £}f3 •&h5 12. Hel ®d8 13. c5±tE0 Zuhovicki— Macukevii, SSSR 1968 32 14. £)e6±t Romanovski—Macukevid, SSSR 1968 33 7... -»e7 8. ДЬЗ! #e4 9. #e4 fe4 10. 0-0 £>f6 11. £>c3 ДЬ4 12. Ad2 d6 13. Hfel 229
ДсЗ 14. ДсЗ ДГ5 15. ДГ6 gf6 16. Д<15±± Korn 84 8. «d5 £>f6 9. «f5 b5 10. e5 d6 11. «f3 Ag4 12. «сб Ad7- + 88 9. «f5 b5 10. Дё5 [10. ДЬЗ c4 11. Дс4 bc4 12. «d5 gb8T] £)f6 11. e5 d6 12. «f3 ДЬ7Т 88 10. c4 fe4 11. &c3 b6! [11... b5 12. cb5 ДЬ7=] 12. £>e4 ДЬ7 13. f3 O-O-O-FC 37 13 Д14 b5 14. £}f6 ДГ6 15. Ad5 ДЬ2 16. gdl ga7 17. ДЬ8 gb7 18. ДЬ7 ДЬ7® Zagorovski 88 14. £>f6 ДГ6 15. Ad5 ga7 16. gel ДЬ7= Solovjev—Zagorovski, SSSR 1958 88 6... ДЬ4 7. сЗ dc3 8. £>c3 £>ge7 9. 0-0 d5 10. ed6 «d6 11. «e2 0-0 12. Ag5 ДсЗ 13. ЬсЗ h6 11. gadl± Nej—Vinogradov, SSSR 1962 48 7. c3 dc3 8. £>c3 <Lge7 9. ДЬЗ d51 10. £d5 [10. 0-0 — 7. 0-0] £>d5 11. «d5 «d5 12. Ad5 £>b4 13. ДЬЗ Ad7 [13... &d3!?] 14. 0-0 0-0-0= 41 8. «е2 b5 9. ДЬЗ £>a5 10. £)bd2 ДЬб 11. £>g5 £|b3 12. «h5 g6 13. «h6 £}c5! 14. «g7 gf8 15. £jh7 £>e6T ; 8. £>g5 h6 9. «h5 g6 10. «h4 4)d5! 11. ДЬЗ Де7 12. Ad5 Дg5oo Korn 48 10. gel!? Деб 11. £>g5 Ag8oo 48 11. £}e2 «d7 12. £>f4 0-0-0 13. £>g5 Ag8 14. gel h6 15. £f3 g5 16. £>h5 «ебТТ» Zagorovski 44 12. «h5?! g6 13. «h6 £>e5 14. £>e2 [14. «g7 Ad4!] £7c6 15. «g7 «e7 16. «h8 0-0-0T 48 13. ДеЗ £>ЬЗ 14. «ЬЗ ДеЗ 15. fe3 Ь6Т Nikitin—Vasjukov, SSSR (ch) 1959 44 14. «h6 £>e6 15. £>еб Деб 16. «g7 gg8 17. «h7 «d7= 47 8... £a5 9. сЗ £)b3 10. «ЬЗ d5 11. ed6 «d6 12. cd4 ДЬб 13. gel h6 14. ^>c3 ®f8 15. Af4!±Tffl Fuderer—O’Kelly, Bled 1951 48 10. £g5 «f6 11. gel oo Keres 48 10... b5 11. a4 gb8 12. ab5 ab5 13. Дg5 ®f8 14. £>bd2±t Klovan—Toth, Budapest 1970; 10... Ad7 11. £>bd2 b5 12. a4 gb8 13. ab5 ab5 14. £}g5 £id8 15. «h5 «g6 16. «g6 hg6 17. £>df3±fES Fuchs—Gragger, Tel Aviv (ol) 1964 88 11... «f6 12. £>c4 ®f8 [12... Деб 13. £>d6 Ad6 14. Деб± Pietzsch—Kostro, DDR-Polska, 1960] 13. £>ce5 g5 14. c3 ЬсЗ 15. ЬсЗ <S>g7 16. £>f7 gh7 17. ДЬ2 ®f8 18. £)3e5±tEB Ivkov—Fichtl, Dresden 1959 81 14. £)fl ®d8 [14... Ad7 15. c3 dc3 16. «c2!±tffi] 15. c3 Ad7 16. cd4 Ad4 17. ge2 f4 18. gd2 Ag4 19. £}d4± Mojsejev—Andre- yev, corr. 1968 88 5... Дс5 6. сЗ [6. 0-0 £>f6 — C 78/7; 6 . a4!? gb8 7. ab5 ab5 8. 0-0 d6 9. c3± Matanovid—Beni, Sofia 1957] 4}f6 [6... «e7 7 . 0-0 &f6 8. d4 ДЬб 9. Ag5 0-0 10. Ad5 h6 11. ДГ6 gf6 12. £h4 ge8 13. &g6+- Wolf—Zinkl, Wien 1899; 9... d6 10. Ad5 Ad7 11. £>h4! 0-0 12. £>f5±T» LevenfiS] 7. d4 ed4 8. 0-0 d5 9. ed5 £>d5 10. gel Деб 11. £)g5 0-0 12. «d3! g6 13. ge6 fe6 14. «h3±->3> Nenarokov; 5... ДЬ7 6. d4 d6 [6... £}d4? 7. ДГ7 <S>f7 8. £}e54— Marco— Cigorin, Wien 1898; 6... ed4 7. 0—0 Дс5 8. c3!±fE0 Levenfis] 7. сЗ Де7 8. 0-0 £)f6 9. gel± 83 6. ДГ7?! <g>f7 7. £>e5 ®e7 8. «f3 [8. d4 £}f6! 9. «f3 — 8. «f3; 8. <jc3 ДЬ7 9. &d5±; 8... «e8 9. £)d5 ®d8 10. «f3 ДЬ7! 11. £>f7 фс8 12. 0-0 £>f6 13. £>h8 £>e4T Nilsson- Hoen, Sverige 1970 - 10/296] £f6 9. d4 ДЬ7 10. &c3 [10. b4 £)c4 11. «e2 £>e5 12. de5 £}e4 13. f3 <3?e8!—I- Rabar—Tajmanov, Jugoslavia—SSSR, 1956] «e8 11. ДГ4 [11. Ag5 d6 12. 0-0-0 de5 13. de5 ®f7-+] <£>d8 12. 0-0-0 Де7 13. £ig4 £)g4 14. «g4 «g6—|- Spaski—Tajmanov, SSSR 1954; 6. £>сЗ £}b3?l 7. ab3 d6 8. £}b5 f5 9. d3 f4 10. £>c3 c5 11. £}e5 de5 12. «h5 ®d7 13. «e5±->EB Aszta- los—Brinckmann, Kecskemet 1927; о 6... d6 7. d3 — 6. d3 84 7... «g5 8. £>f3 [8. d4 «g2 9. «f3 «f3 10. £>f3 ДЬ7 11. £>bd2f5Tt Pavlov-Johanne- ssen, Halle 1963; 8. £>g4 d5 9. f3 de4 10. d3 «g6 11. de4 Дg4 12. fg4 «e4= LevenfiS] «g2 9. ggl «h3 10. £>c3 ДЬ7 11. d4 [11. gg3 «еб 12. d3 0-0-0?! 13. ДеЗ±О Camilleri —Johannessen, Siegen (ol) 1970 — 10/299; 12... £>e7!?] d6 12. «d3 g6 13. ДГ4 Ag7= Schlechter 88 Morra—Tajmanov, Lyon 1955 88 6... £}b3 7. ab3 ed4 8. &d4 ДЬ7 9. 0-0 g6 10. £>c3 Дg7 11. ДеЗ d6 12. «e2± Matu- lovic—Bhend, Zurich 1961 87 7... d6? 8. Д£7 <g>f7 9. «d5+ - Mata- novid—Donner, Beverwijk 1965; 7... £)b3 8. ab3 ^)e7 9. 0-0 £>c6 10. «d5 ДЬ7 11. c4 Де7 12. 4)c3±C Smislov—Furman, SSSR 1955 88 8. c3 £5b3 9. аЬЗ ДЬ7 10. ДГ4 d5 11. e5 с5!Т| Addison—Fischer, USA 1964 88 8... £)b3 9. ab3 f6 10. ДЬ4 [10. ДГ4; 10. ДеЗ] ДЬ7 11. 0-0 d5 [11. .. £>c6] 12. e5 £)f5 13. «f4 £}h4 14. «h4 «d7 15. e6 [15... ef6 16. 0-0-0] «d6 16. gel Де7 17. £}c3 O-O-Ooo Sokolov—Johannessen, Beograd 1962 88 Keres 81 11... Ag4 12. £g3 сб 13. h3 Ad7 14. b4± Maroczy—Brody 1902 88 Rabar 88 7. d3 £>b3 [7... Де7 8. £>c3 £>f6 — C 84/3] 8. аЬЗ ДЬ7 9. £}c3 £e7 10. gel «d7 11. d4 f6T Franz—Johannessen, Riga 1959 84 8. Дв8 gg8 9. 4^h4 [9. a4!? Matanovid] «d7 10. £>c3 [10. а4?! b4! 11. c3 gb8 12. £)d2 g6 13. £>hf3 c5 14. dc5 dc5 15. #e2 gg7! 16. £}el ЬЗ 17. g3 «c61T Hecht—Zwaig, Raach 1969 - 8/227; 12. cb4 £}c6T] «g4 11. £jf3 ДЬ7 12. a4 b4 13. £jd5 0-0-0 14. gel [14. &b4 c5! 230
Ivkov] f5 15. £>еЗ ’Й'еД 16. &g5oo Ostojic— Johannessen, Amsterdam 1969 — 8/226; 8. 4}h4!? Ivkov 85 8... ed4 9. ,®'d4 c5 10. ^d5± Kostro ee Д £>е6± Kostro—Sydor, Polska 1972 — 14/276 67 9. £h4 *^d7 10. £>c3 £}e7?! 11. de5 de5 12. #f3 сб 13. h3 'Йеб 14. gdl±C Kuijpers- Donner, Beverwijk 1966 — 1/178; 10. . . ДЬ7 — 9. £c3; 9. £}сЗ ДЬ7 10. £h4 [10. ^e2 £e7 11. de5 de5 12. gdl #c8 13. ДеЗ 'Й’еб 14. Дс5 g6 15. b4 gd8 16. gd8 <g>d8 17. ^e3±T Minic —Johannessen, Zeevenaar 1961; 14. £}h4] ^d7 [10... £>e7 11. de5 de5 12. ^f3 #d7 13. gdl 'Й’еб 14. ДеЗ g5? 15. £>b5 ab5 16. ^h5 ^f7 17. ga8 Да8 18. gd84-- Spaski- Tajmanov, SSSR 1955; 14... h5 15. Дс5 ^g4 16. ^g4 hg4 17. Де7 Де7 18. £>f5 g6 19. £>e3± ± Keres] 11. f4 [11. de5 de5 12. £>e7 13. gdl 'Й’еб 14. ДеЗ g6 15. Дс5 ®f7= Ghitescu—Johannessen, Marianske Lazne 1961] 0-0-0 12. £>f3 [12. £}f5 b4 13. £>a2 Де4 14. £}g3 ДЬ7 15. £}Ь4<» Smederevac—Johannessen, Beverwijk 1965] £>e7! 13. de5 [13. d5!? сб?! 14. ^d3 фЬ8 15. dc6 £c6 16. £>d5±t< Tolus —Johannessen, Riga 1959] de5 14. ^d7 gd7 15. fe5 b4 16. &a4 £ig6 17. ef6 Де4= Unzicker—Tajmanov, Moskva (ol) 1956 68 Troianescu—Bilek, Balatonfiired 1958 88 9... ДЬ7 10. £}c3 [10. ^e2 b4 11. gdl Йс8 12. 4)bd2 c5 13. dc5 dc5 14. £>fl £>e7oo Ivkov—Hoen, La Habana (ol) 1966 — 2/241] 4)e7 11. Йе2 [11. £>el?! Parma] сб [11... b4 12. 4)d5±tEB Medina —Zwaig, La Habana (ol) 1966 - 2/240] 12. gdl ^c7 13. ДеЗ £>g6 14. gacl b4 15. &a4 c5 16. dc5 dc5 17. ^d3 gb8 18. £}b6 d- Fischer — Johannessen, La Habana (ol) 1966 - 2/242; 9... b4 10. &h4 [10. &bd2 c5! 11. dc5 dc5 12. £>e5? fe5T Klundt-O’Kelly, Bad Pyrmont 1970— 10/298; 10. £el ДЬ7 11. d5 c5 12. dc6 Дсб 13. £>c2 a5 14. ^d3 ^c7 15. £ie3±O Ivkov —Johannessen, Halle 1963] g6 11. f4 ef4 12. ДГ4 Дg7 13. &f3 £e7 14. ^d2 a5 15. ДЬ6±| Spaski — Saharov, SSSR 1960 70 Pfeiffer—Barcza, Sofia 1957 71 8... £>b3 9. аЬЗ ДЬ7 10. c4 b4 11. gel ^d7 12. 4)d2 £e7 13. £}fl g6 14. £>e3 Дg7 15. 4}d5±JEEI Garcia—Evans, La Habana 1964; 8... Дд7 9. Ad2 4)b3 10. ab3 g6 11. gel Дg7 12. ДеЗ! [12. Af4?! ^f6 13. ДеЗ £>e7 14. £}c3± Adorjan —Bednarski, Amsterdam 1970 — 10/297] £>f6 [12... f6 13. Да5 £>e7 14. £>c3 0-0 15. &d5±O] 13. e5 de5 14. ge5 <g>f8 15. h3 !±tEB Adorjan 72 9. 'Й'е! c5 [9... 4ДО 10. £>b3 £tf6 11. £a5±] 10. Дd2 — 9. Дd2 73 9... £>c4 10. Дс4 bc4 11. £>c3 £>f6 12. Дg5 Де7 13. £}f5± Petrosjan 74 10. £tf3 £f6 11. gel±; 10. &f5 g6 11. £}e3± Suetin 75 10... £>b3 11. ab3±; 10... 4)c4 11. Дс4 bc4 12. 4}c3± Petrosjan 76 12. cb5 £>b3 13. ab3 ab5 14. ga8 Да8оо 77 15. f4?! f5!T Vasjukov—Savon, SSSR (ch) 1969 - 8/229 78 15... ab5 16. Дd5±; 15... £>b3 16. ab3 ab5 17. ga8 'ЙаЗ 18. f4± Petrosjan 78 10. ab3 g6 11. c4 [11. ДеЗ &f6 12. gel Дg7 13. e5 de5 14. ge5 <g>f8=F] c5 12. &c2 b4 13. ДГ4 #с7Д 0-0-0=; 13... ^d7! ? 80 11. gel £c6= Keres 81 11... Де4 12. gel ДГ5 13. *&f3 Деб 14. Дg5±->ffi Judovid 82 16. £}c3 £>a5 17. £}d5±tEB Kapengut— Aljburt, SSSR 1967 - 3/284 88 10. Ad5 Дd5 11. ed5 cd4 12. #el #e7 13. Да5 Йе1 14. gel £>e7 [14... ®d7 15. a4 £>e7 16. gdl &d5 17. gd4 £>e7 18. ДеЗ £}c6 19. gf4± Stejn—Zuidema, Tel Aviv (ol) 1964] 15. £d2 <§>d7 16. &b3 d3 17. c3 &d5 (Smislov—Evans, La Habana 1964) 18. gedl ±tffi 84 11... £>f6 12. £>a5±; 11... gc8 12. £>c3 £}f6 13. e5 de5 14. #e5 Де7 15. gfel± JEB Petrosjan 85 13... ^c7 14. ab5 ab5 15. &c3±t Pe- trosjan 86 16. gdl±C Platonov —Savon, SSSR (ch) 1969 — 8/228 C 71 1. e4 e5 2. ^f3 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 &C31 0-03 d4 J.g5 АеЗ ДЬЗ да7« g64 Ag7 f6 ^ge7 £}a58 = 2 d4 ДЬЗ £d4 a43 0-0 <g.e2le сЗ b5* £)d4* ed4 ДЬ73 &f6 ^d.7 Де7“ = 3 . . . . . . . . . Ad5 Дсб1’ Ad7 ^44 £)c313 0-0 • • . . . . . . . gb8 Ad7 #d7 £>f6 Ae7 0—0“ = 4 . . . . . . . . . c3 a413 ab5*’ £}a3 •g-d3M . . . . . . . . . d3ls Ad7" ДЬ5« Ad7 ± 231
5 6 7 8 9 10 11 12 13 5 . . . . . . . . . ib7 cd421 £}f622 f323 Ae724 0-0 0-0 £>c3 c5 ДеЗ25 6 . . . . . . . . . dc3 £)c32* 4^f627 0—023 Ae7 gel 0-0 Ag5 1. e4 e5 2. £>f3 £>св 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. c423 5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 f530 ef531 Af5 d4 e4 ± 8 Ad7 d432 £}d433 £d4 ed4 Ad7 •&d7 @,d4 £)e734 ЬЗ33 £|Сб •ёмз Ae7 Ab2 £>e5 g'c2 0—O1 2 3 *® ± 9 . . . £jge737 0-0 g633 d4 Ag7 АеЗ39 ± 10 £>’f6 d4« Де741 0—042 ed443 £id4 £)d444 Ad7« £}d743 ’g-d4 Af6 •g-d247 0—043 £id549 ge833 = 11 . . . g6 d4 ed4 £id4 Ag7 £|C6 Ьсб51 0-0 £>f632 с5«з dc5 ДеЗ 'Й’е? f3 0—034 — 12 . . . . . . АеЗ £>ge7 0-0 0-0 gel33 £}d433 Ad4 Aa4 &a4 _^d437 ± 13 . . . . . . Ag7 Ag5 * 7“ f6" АеЗ 4}h6ee 0-0 £>f7 — 14 . . . . . . ДеЗ £>f641 de5 £>e592 £>e5 de5 Ad7 <g'd733 — 15 Ag4 £>c3« g6«3 d3 Ag7 £>d5 h6 b4 ®f8 Ab2 £ige7 h3 Af3 ЖЗ £}d433 — 16 £>’f6 h3 Af337 #f3 Де7®3 d3" £)d779 0—071 £}c572 Ac6 Ьсб b4 £>e6 ДеЗ c573 — 1 5. g6 6. 0-0 Ag7 7. £>c3 £ge7 8. ДеЗ 0—0^ Gemzoe—Capablanca, Copenhagen 1928 2 5... Ь5 6. ДЬЗ £>a5 7. -&e2 £>b3 8. ab3 Д47 9. b4 g6 10. d4 f6= Gromer—Przepiorka, Praha 1931; 5... £)f6 6. d4 b5 7. de5 de5 8. ^d8 £>d8 9. ДЬЗ Ad6 = 3 6. d3 g6!; в. Деб Деб 7. d4 f6! = * 6... £>f6 7. d4 ed4 8. £d4 £>d4 9. Ad7 •g'd? 10. g'd4 Де7 11. b3± Pillsbury—Sho- walter, New York (m) 1897 3 Tartakower—Capablanca, Berlin 1928 • 5... ed4 6. £)d4 [6. Деб Ьсб 7. -&d4 — C 73/2] Ad7 [6... &e7!?] 7. Деб [7. ^>c3 £jd4 8. Ad7 •®-d7 9. ’8’d4 £>e7 10. ДГ4± Pil- llsbury—Walbrodt, Nurnberg 1896] Ьсб 8. 0-0± 7 6... a g4? 7. de5 Af 3 Г7... de5 8. #d5!: 7... £>e5 8. £>e5!] 8. ДГ7 <g>f7 9. «-d5 фе7 10. Ag5 £>f6 11. ef6 gf6 12. Й’сб+ —; в... ed4 7. Ad5 ДЬ7 8. £>d4± 3 8. •@,d4? c5 9. -g-d5 Деб 10. -&c6 Ad7 11. #d5 c4—h 9 8... gb8 9. ab5 ab5 10. c3±«- al-a8 10 10. gel?! Де7 11. ’g'd4 c5 12. ffe3 c4 13. Да2 £}e4T Stoltz—Spielmann, Stockholm 1932 11 Keres; 11... dc3 12. £>c3 b4 13. £jd5 £}d5 14. ed5 Де7 15. Ag5±O Treysman— Dake, New York 1937 12 9. •@,d4 Ad7 [Д c6-c5-c4; 9... £je7 10. Ag5?! f6 11. ДГ6 gf6 12. Мб £>d5 13. «-h8 £}f6 •+• Kubanek—Flohr, Praha 1930; 9... £}f6 10. -8-a7 Ad7 11. -Й-аб gb6 12. •fraS сб 13. ДЬЗ £>e4= Keres; 9... ДЬ7!?] 10. сЗ £>f6 11. 0-0 [11. Ag5; 11. ДЬЗ = ] Де7 = 13 12. 0-0 Де7 13. £>сЗ — 12. £>сЗ 13 14. ДГ4 b4 15. £jd5 [15. £e2 gfe8 16. gfel g-еб 17. £}g3 £}d7T Benko —Barcza 1952] £>d5 16. «-d5 Af6T; 14. «d3 gfe8 15. a4 [15. &d5 £>d5 16. ed5 Af6 17. сЗ &g4T Kara- klajic—Filip, Zagreb 1955] b4 16. 4)d5 a5 = 232
Hort —Keres, Oberhausen 1961; 14. ДеЗ gfe8 [14. .. b4 15. £d5 £d5 16. ^d5 Af6 17. Ad4 ±] 15. f3 [15. Sadi Ь4!] ^c6 16. a3 a5 17. ^d3 a4 18. gfdl £}d7= Medina—Keres, Wijk aan Zee 1969 15 8. .. £>f6 9. 0-0 Де7 — C 79/2 16 9. ^d3 &f6 10. 0-0 Де7 11. Ag5 0-0 12. Дс2 g6 13. £d2 ge8 14. gadl ДЬ7 = Szily—Bronstejn, Helsinki (ol) 1952 17 9... ДЬ7 10. ^d3± 18 10. 0-0 &f6 11. ^d3 Де7 12. ab5 ab5 13. ga8 ’Й'аЗ -^ Lejn —Spaski, SSSR (ch) 1961 19 10... ab5? 11. ^h5A ^d54— 20 BronStejn 21 9. ^d4 £>f6 10. Ag5 [10. 0-0 Де7 11. gel 0 — 0 12. Дс2 ge8 = Gheorghiu — Sliwa, Beograd 1965] Де7 11. £}d2 [11. f3] 0-0 = Teschner —Keres, Bamberg 1968 — 5/258 22 9. . . Де4?! 10. 0-0 Де7 11. gel ДЬ7 12. £>c3 £>f6 13. ^e2±-^ffl 23 10. ^e2 Де7 11. £>c3 0-0 12. Дс2 ge8 13. 0-0 Af8 14. f3 d5 15. e5 c5’F->ffi; 10. 0—0 Де7 [10. .. £>е4?! — С 79/2; 10... Де4?! — С 79/2] 11. £сЗ Ь4 12. £>d5 £>d5 13. Ad5 Ad5 14. ed5 0-0 15. ^a4±f« 1/2 : 1/2 Schmid —Keres, Munchen (ol) 1958 24 10... c5!? 25 13. d5?l ge8A Af8^ Yates-Bogolju- bov, San Remo 1930; 13. dc5 dc5 14. e5 £}e8 15. ДеЗ = Levenfis; 13. ДеЗ±|Щ I. Zajcev — Estrin, SSSR 1968 26 9. ^h5 ^d7 [9... ^e7 10. £>c3 £}f6 11. ЖЗ Ab7 12. 0-0 ^d7 = ] 10. £>c3 £>f6 11. &e2 Де7 12. 0-0J)-0 13. gdl *&e8 14. Af4 Ag4 15. f3 Де6+ Szabo —Gligoric, Oberhausen 1961; 9. ^d5 Деб 10. #c6 Ad7 11. ^d5 = 27 9. . . ДЬ7 10. ^e2 c5 11. Af4 £e7 12. gdl £}g6 13. Ag3 c4 14. Дс2ад Stoltz —Flor, (m) 1931 28 10. e5? de5 11. Af7 фе7 12. Ad5 &d5 13. £}d5 sl?e6=Ft Zlotnik —Mikljajev, SSSR 1968 - 6/342 29 Duras 30 5... &f6 6. d4 [6. £>c3 Ad7 7. d4] Ad7 — 5. . . Ad7; 5... g6 6. dl ed4 7. £>d4 [7. Ag5?! f6 8. £d4 fg5 9. &c6 Ьсб 10. Деб Ad7 11. Да8 ^a8 12. ^d4 <g>f7!—+ Janosevic — Sokolov, Jugoslavia (ch) 1959] Ad7 8. ^c3 — 5... Ad7 31 6. d4 fe4 7. £>e5 [7. £>g5 Ь5’Д £>d4] de5 8. *^h5 g6 [8. . . <^e7 9. Деб Ьсб 10. Ag5 £>f6 11. de5zb; 9... £f6 10. ^e5 <§>f7 11. Да4 Ad6=F; 11. Ad5 £d5 12. ^d5 ^d5 13. ed5±± Keres; 10. Ag5 <&d4!] 9. ^e5 ®f7 10. ^h8 Ag7 11. ^h7 £d4 12. £>c3 Ag4 13. £>d5 сб 14. £>f4 4}e7 15. Ad2 ^d7 16. h3 Af5 17. ДсЗ Д 17. . . gh8 18. *&g7 <g>g7 19. 0-0-0 «5 Keres 32 6. 0-0 £>f6 7. d4 ed4 8. £>d4 Де7 9. Деб Ьсб 10. ^f3 c5 11. £>f5 Af5 12. ef5 0-0= Medina—Ciocaltea, Wijk aan Zee 1968 33 6.. . ed4 7. £>d4 g6 8. ДеЗ Ag7 9. £»c6 Деб 10. Деб Ьсб 11. Ad4±O Sefc—Bolbochan, Trencanske Teplice 1949 34 9... £>f6 10. 0-0 Де7 11. &c3 — 6. £>c3 35 10. 0-0 £>c6 11. ^c3 ^g4 [11. . . f6 12. ДеЗ Де7 13. &d2 0-0 14. gadl f5= Sangui- netti — Guimard, Mar del Plata 1950] 12. f3 ^g6 13. ^b3 0-0-0 [13... gb8? 14. £>сЗ Де7 15. 4}d5±J Eliskases —Thomas, Hastings 1936/ 37] 14. £>c3 f5= Pachman 36 14. 0 — 0 h6 15. 4}c3±O Fuderer— Andriy Jugoslavia (ch) 1950 37 6. . . £>d4?! 7. £>d4 ed4 8. Ad7 S'd7 9. £}e2it 38 7.. . ^g6 8. d4 Де7 9. de5 [9. ДеЗ 0-0 10 . h3 £d4 11. £d4 ed4 12. Ad4 Да4 13. ^34 Af6 14. gadl + О Minic—Mestrovic, Jugoslavia (ch) 1968 - 5/259; 10... ge8’?; 9. d5 £>b8 10. Дс2 0-0 11. h3 b5oo; 10. b4 0-0 11. ДеЗ f5! 12. Ad7 $d7 13. £>el a5 14. ba5 ga5 15. ef5 ^’f5 16. W±t< Ceskov- ski —Muhamedijanov, SSSR 1966] £}ge5 10. £>e5 de5 11. ДеЗ 0-0 12. £d5 gc8 13. ^h5 g6 14. ЖЗ b5 15. cb5 ab5 16. ДЬ5± Keres- Lutikov, SSSR 1971 - 11/225; 14... f5!? 39 9. de5 £»e5! 10. £>e5 Де5 11. Ag5 [11. Ah6!?] f6 12. ДеЗ ДсЗ 13. ЬсЗ Да4 14. ^а4 •S'd7q= Westerinen —Nej, Tallinn 1973 4o 7. o—o де7 8 d4 — 7. d4. 7e d3!? д h3, ДеЗ Keres 41 7... ed4 [7... £>d4] 8. £>d4 £>d4 9. Ad7 #d7 10. ,Sd4 Де7 — 7... Де7 42 8. Деб Деб [8... Ьсб 9. 0-0 ed4 10. £>d4 0—0 11. ЬЗ! ± Urbanec — Gonsior, corr. 1966 - 1/180] 9. #d3 0-0 10. 0-0 ge8 = Rellstab 43 8... 0-0 9. gel = ; 9. d5!?A Дс2 44 9... 0-0 10. Дс2 &d4 11. ,Sd4 b5 = Ciric—Keres, Wijk aan Zee 1969 45 10. ,S'd4 Да4 11. £>a4 0-0 12. £>c3 ge8 13. ЬЗ £}d7= Pachman — Gligoric, Tel Aviv (ol) 1964 46 10... ,Sd7 11. ,S'd4 0-0 12. ЬЗ gfe8 [12... gae8A Ad8 Guimard] 13. ДЬ2 Af8 14. gfel ge6= Keres—Thomas, Hastings 1937/38 47 12. #e3 0-0 13. £>d5 ge8 14. f3 Ae5^J Suetin —Keres, Budapest 1970 — 9/210; 13. Ad2=; 12. ’SdS!? 48 12... ДсЗ 13. •Й’сЗ •ЙТб 14. ^f6 &f6 15. f3±± Ivkov — Lutovac, Jugoslavia (ch) 1964 49 13. ЬЗ £}c5 [13... ge8; 13... ДсЗ 14. ’Й'сЗ ’ЙТб 15. ’ЙТб £}f6 16. f3= Minic—Lutikov, Hamburg 1965] 14. ДЬ2 ge8 15. gfel Де5 = Keres — Gligoric, Jugoslavia (ct) 1959 50 14. f3 Де5 15. ^c2 сб 16. £>e3 ^f6? 17. <^hl±t Janosevic—Filip, Harrachov 1966 - 1/179; 16. . . Ad4= 81 9. ..Деб!? 233
32 10... &е7?! 11. с5! &с8 [11... dc5 12. ДеЗ] 12. ДеЗ 0-0 13. ^d2 $^7 14. gadl± Boleslavski—Fine, SSSR—USA (m) 1945 53 11. Ag5 h6 12. Ah4 0-0 13. h3 ge8 14. $f3 gb8 15. Sabi Sb4 16. ЬЗ ge6Tt Unzicker —Keres, Hastings 1954/55 54 14. #d2 gfd8 [14... Sab8 15. #f2 #e5 16. ЬЗД f4±T Euwe] 15. #f2 Af8 = Keres 30 11. £>d5? £>d4 12. Ad7 c5!Tt Judovic- Belavenec, SSSR 1938; 11. Дс2 £}e5 12. $e2 [12. ЬЗ f5] 4dg4=; 11. h3 £d4 12. Ad7 £}e2 13. £}e2 $^d7 = Keres —Capablanca, Bue- nos Aires (ol) 1939 38 11... £>e5 12. Ad7 ^d7 13. £>d5± 37 14. $’d4 £}c6±O Keres 38 8. d5 &d4; 8. de5 £>e5 [8... de5 9. £>d5 £>f6 (Rellstab —Fine, Kemeri 1937) 10. Ag5!±] 9. &e5 Ae5 10. 0-0 £>f6 11. Ag5 h6= Kara- klajic—Keres, Jugoslavia—SSSR 1957 38 8... £>ce7 9. d5l; 8... Af6 9. h4 [9. АеЗ!?] ed4? [9... h6 10. АеЗ Ag7] 10. £>d5 (Razuvajev—Leonidov, SSSR 1967 — 3/285) &e5 + 60 9... ed4 10. £>d4 £>ge7 11. 0-0 0-0 12. c5!±; 9... £>ge7 10. d5 £>a5? 11. Ad7 $^d7 12. 4dd2! ± f < Boleslavski —Goljdberg, SSSR (ch) 1945; 10... Sb8 ± 81 8... £>ge7 9. d5 £>b8 10. c5±J Keres- Sijanovski, SSSR (ch) 1961; 8... ed4 9. £>d4 — 7... ed4 82 9... de5 10. Ac5! &h5 11. &d5 £f4 12. £f4 ef4 13. 0-0 [13. #d2 b6 14. Aa3 b5! T; 13. e5 g5 14. #d5! Af8 15. Af8 gf8 16. 0-0-0 ±-*EB Keres—Aljehin, Margate 1937; 13... £>e5 14. £e5 Ae5 15. ^e2 f6 16. 0-0-0 сб 17. Ad6 ^a5oo] £}e7 [13... b6 14. #d5!±; 13... £>e5 14. £}e5 Ae5 15. #d5!±] 14. Ad7 $’d7 15. #b3± L. Steiner 83 LevenfiS 84 6. h3 Af3 [6... Ah5 7. &c3 &f6 8. d3 Де7 9. ДеЗ± O’Kelly—Bernstein, Groningen 1946] 7. $-f3 £>f6 [7... g6] 8. d4? ed4 9. e5 4)d7=Ff Nezmctdinov—Lublinski, SSSR 1948; 8. &c3 — 6... 4)f6; 6. d3 g6 6... £>f6 83 6... &e7 7. h3 Af3 8. $>f3 &g6 9. £>d5 [9. d3 Ae7 10. АеЗ Ag5 11. 0-0 0-0 12. $'g4 h6 13. 4)e2 ДеЗ 14. fe3 $-g5= Keres- Sokolski, Moskva 1947; 9. 0—0] gb8 10. £}b4 £}e7 11. 4)c2 $'d7 12. d3 £>c8 13. Ad2 Де7 14. 'S'gS Af6= Keres —Reshevsky, (met) 1948; 12. b4!?; Il.d3± Keres 88 Konstantinopoljski—Petrosjan, SSSR 1956 87 7... Ah5 8. g4 Ag6 9. Дсб Ьсб 10. d4 4)d7= Pachman 88 8... g6 9. d3 4)d7 10. #g3 £>c5 11. Дсб Ьсб 12. f4 ef4 13. Af4 Ag7 = Liberzon — Lutikov, SSSR 1960 88 9. £>e2 0-0 10. 0-0 [10. Дсб?! Ьсб 11. d4 d5 12. ed5 е4Т|Ш Tatai —Medina, Wijk aan Zee 1968] £>d7 11. gdl Af6 12. d3 4)c5 = Unzicker—Szabo, Moskva (ol) 1956 78 9... 0-0 10. 0-0 [10. АеЗ £>b4 11. gdl b5=FT] &d4 [10... £d7 И. ДеЗ £>c5 12. Дсб Ьсб 13. d4±JES JanoSevid—Gligorid, Jugoslavia (ch) 1959] 11. $>dl c6= Pachman — Ciocaltea, Moskva (ol) 1956 71 10. АеЗ 0-0 [10... £tf8 11. d4!±] 11. 4)d5 [11. 0-0 £d4=] £>c5 12. Ac5 dc5 13. Дсб Ьсб 14. 4)e7 $,e7= Goldenov—Judovid, SSSR 1947 72 10... 0-0 11. £>e2 &c5 12. Дсб bc6= Prins—Rossolimo, Venezia 1949 73 14. bc5 dc5T ; К- b5 ab5 15. cb5 ga3T 1 14. a3 c6= Medina—Portisch, Hastings 1969/70 - 9/209 C72 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. 0-0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 ... ЬЗ» Ag4* ДЬ5» c3* £>f6» d4‘ £d7’ ДеЗ» Де7» £}bd2 0-0 аЗ10 ДГ6 g4” Дg6 d5 £>cb8ls ± 2 . . . gel Де?1» Дсб14 Ьсб d4 £)d7 g4 Дg6 ,Й,а4!1» ± 3 . ’ ’ h5 d3ie •g-f617 ДеЗ1» Де7 £ibd2 g519 gel ДГЗ»» •ЙТЗ ЖЗ £f3 g4 = 4 c4 •g-f621 ©•ЬЗ Дсб 0-0-0»» Ьсб hg4»» hg4 £Ь2 й^з £>f6 d3 d5«» = 5 d4 •®-f6 Дсб Ьсб de5»» de5 £)bd2»7 g5 £)с4 Деб Ag5 'S’g? -g-d3»» ± 6 . . . de5 de5 hg4»» hg4 Д§5 ©•еб»» £jh4sl Де7 ДЬЗ •&c8 -&d5 £>d8»« + - 234
5 6 7 8 9 10 11 12 13 7 ... . . b5 . Ab3 hg4 ^d433 hg4 £>g5” Ad5” <£}h635 сб сЗ cd5 cd4 Де737 ± 8 . . f4 d538 Дd53’ Дс540 ДеЗ 'g-dd41 i 9 . . gf3!? gf348 £f3 ЖЗ 'g-f643 -I- 1. e4 e5 2. £>f3 £c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. 0—0 Ad7 6 7 8 9 10 11 12 13 14 10 gel44 g6" d4 Ag7 Ag5 £}ge74* £>c3 f647 ДеЗ &a5! de5 Дd7 fe543 •Q'd? &d5 £ic443 — 11 d4 £jge750 d5" &b8 c4 £}g652 ДеЗ” Де7 £>bd2 0-0 b4 bc5 c554 dc5 ДЙ7 £>bd7 a433 ± 12 b5 ’ Ab3 ed4 c3” d3 @-d3’7 &f6 Ag5” Де7 a433 Дс2 £}a5 £}c4 Sa2 h6 ДЬ4 g6eo ± 13 . . . £>’d4 &d4 ed4 c3 dc3ei ’8-h5«8 •Й-е7” £ic3 •Й'ГЗ £>f6 Деб £)d5 да5 ed5 •g-d744 S) 1 5... f 5 6. d4 [6. ef5 ДГ5 7. gel Де7 8. d4 b5 9. ДЬЗ £f6 10. a4±Q] fe4 7. £>g5 ed4 8. ^d4 £>f6 9. &e4 Ad7 10. gel!±->ffl; 5... g5 6. d4 g4 7. Деб Ьсб 8. £}el ed4 9. '$'d4 'Й'Гб 10. ,S’a4±t Suetin —Bondarevski, SSSR 1963; 5... &e7 6. d4 b5 [6... Ad7 —5... Ad7] 7. ДЬЗ &d4 8. £>d4 ed4 9. c3 dc3 [9. . . d3 10. a4l; 9... ДЬ7] 10. ^h5 £>g6 11. £сЗ Де7 12. Г4Д ДГ7±->> Bosch — Rubinstein, Ham- burg (ol) 1930; 5... b5 6. ДЬЗ £>a5 [6. . . Ag4 7. h3±] 7. d4 £ЬЗ — C 70/14; 5... g6 6. d4 Ag7 7. Ag5 £ge7 8. &c3±; 5... Де7 6. d4 b5 [6... ed4 7. £>d4 Ad7 8. £>c3±] 7. ДЬЗ ДГ6 8. de5 de5 9. £>c3±; 5... £>f6 — C 79 8 6. Деб bc6T; 6. c3 ^f6 7. d3 &e7 8. ДеЗ ДГЗ 9. #f3 ^f3 10. gf3 g5 11. £>d2 h6= Sozin 3 6... ДГЗ 7. #f3 #f6 8. #c3 £}e7 9. d3A f4± 4 7. c4 £f6 8. £c3 4)d7 9. g4 Ag6 10. d4 f6 11. ДеЗ h5 12. ^e2 ± О Kapengut— Saharov, SSSR 1971 - 12/275 5 7... ^f6?l 8. g4 Ag6 9. d4 Де4 10. £>ed2 ДГЗ [10. . . Ad3 11. Деб Ьсб 12. gel 0-0-0 13. ge3 'S’ge 14. £)h4H— Smislov — Medina, Tel Aviv (ol) 1964; 10. . . Ag6 11. Деб Ьсб 12. de5 de5 13. £)e5±->EB Fischer— Geier, Bled 1961] 11. &f3 e4 12. £>g5 d5 13. f3 'S’de 14. 'S’elli Suetin • 8. Деб Ьсб 9. d4 ed4 10. cd4 ^d7 11. 4)bd2 Де7 12. gel (Matanovid—Vasjukov, Jugoslavija—SSSR 1963) 0—0= 7 8... £>e4? 9. d5 b5 10. Дс2+-; 8... Ъ5 9. ДЬЗ [9. Дс2 ДГЗ 10. #f3 ed4 11. gdl £>e5 12. «g3 4^h5 13. #h2 dc3 14. £>c3 сб 15. f4 'Й'Ьб 16. фПД g4±O AltSuler—Estrin, corr. 1968 - 5/260; 14... g5!?] Де7 [9... ^d7 10. a4 gb8 11. ab5 ab5 12. d5 £>e7 13. ^dSdztC Ciric—Nezmetdinov, Sodi 1965] 10. ДеЗ [10. gel 0-0 11. g4 Ag6 12. &bd2 ed4 13. &d4 £)d4 14. cd4 d5 15. e5 £}e4 16. £>e4 Ae4=; 13. cd4 d5 14. ed5 £d5 15. £fl ge8 = Holmov—Spaski, SSSR 1964] 0—0 11. £}bd2d5 [11... £)a5 12. Дс2 ed4 13. cd4 c5 14. g4 Ag6 15. d51 T Spaski—Lejn, SSSR 1966] 12. g4 Ag6 13. £>e5 [13. de5 £>e4 14. £>bl? #c8!=F Geier - Spaski, SSSR 1964] £>e5 14. de5 &e4 15. f4 4)d2 16. ^d2 Де4 17. gadl ± J Boleslavski • 9. £>bd2 ^f6! • 9... b5 10. Дс2 Де7 11. &bd2 0-0 12. d5±t<£ Langeweg—Ciocaltea, Hamburg 1965 10 11. gel b5 12. Дс2 ed4 13. cd4 4)b4 14. ДЫ c5TtEB Matulovic—Spaski, Jugoslavija— SSSR 1964; 11. d5 &cb8 12. c4 а5Д &a6= 11 12. d5 ДГЗ! 13. W £)e7 14. b4 g6= Vasjukov—Sijanovski, SSSR (ch) 1961 12 14. Дс2±О Pachman 18 8...b5!? 14 9. d3 ^d7 10. £>bd2 g5!= Кос-Spaski, SSSR (ch) 1961 15 J Matulovid—Ciocaltea, Bucuresti 1966 — 1/181 235
18 7. gel «6 8. ЕеЗ [8. Деб — 7. Деб] Ь5! 9. ДЬЗ £>d4 10. hg4 hg4 11. £)d4 «4! =F->> Suetin; 7. Деб Ьсб 8. Sei [8. d4 ^f6 — 7. d4] «6 9. Se3 £>e7? 10. £>c3 £>g6 11. £>e2 d5 12. d4 0-0-0 13. *&d3 [13. hg41] c5oo Suetin — Sijanovski, SSSR (ch) 1963; 9. . . g6!?А ДИ6 Zuravljev; 9.. . Ad7^ Keres; 7. c3 f?f6 17 7. . . Ad7!? 18 8. hg4 hg4 9. £}g5 ^h6 10. f4 f6 11. ^g4 fg5 12. fg5 #h2 13. ®f2 b5 14. ДЬЗ £>d4 15. ДеЗоо Keres 19 9... ^g6 10. <g>hl f5 11. ef5 «5oo Sam- kovid, Estrin 20 10... #h6 11. c3 Ad7 12. £>h4 ^h7 13. £}f5 ДГ5 14. ef5 «5бб Mucnik—Estrin, SSSR 1962 21 7. .. b5 8. cb5 £>d4 9. ba6 [9. Ь6? сб 10. &d4 Adi 11. Деб фе7 12. &f5 <g>f6 13. b7 Sb8 14. Sdl ^b6 15. Ad5 g6 16. &e3 £>e7=F Cesnauskas —Klovan, SSSR 1962] сб 10. £}d4 Adi 11. Деб фе7 12. £f5 ®f6 13. Да8 «8 14. Sdl «4 15. £>c3! ^a8 16. £>еЗ «6 17. d4 ®g6 18. b4±fC Grabczewski — Brzoska, Polska 1961 22 8. . . ДГЗ? 9. ^b7 ^g6 10. Деб <g>e7 11. g3 #g4 12. d4! [Д Ag5] ®f6 13. ^b3 Sb8 14. hg4 hg4 15. ^f3!-|— Havski — Korelov, SSSR 1963 23 10. £>h2 Ad7 [10... Деб 11. d4! ed4 12. &f3 &e7 13. &bd2 £>g6 14. ^a4±->« Holmov — Klovan, SSSR 1963] 11. d4 ed4 12. 4ИЗ Se8 13. Ag5 ^g6 14. £>bd2 c5oo Suetin 24 11... #h4 12. ^g3 ^g3 13. fg3 d5 14. &g4? £tf6!T Jansa-Nunn, CSSR 1969-7/241; 14. d4±; 11... ^h6 12. $-g3 f5 13. d4 $h5 14. f3± Holmov; 11... d5 12. £}g4 «6 13. #g3 de4 14. £>e5 [14. Sei f5 15. «5 #g6 16. &e3 &h6 17. d4 Ad6 18. «5 «15Т->» Sulanov —Zuravljev, SSSR 1964] f6 15. £}g4 f5 16. £}e5 Ad6ix) Zlotnik —Zuravljev, SSSR 1965 25 14. cd5 cd5 15. £>сЗ Де7 16. £>d5 £jd5 17. ^g4 [17. ed5 Sh4!—h Fajbisovid—Voro- tnikov, SSSR 1972 - 13/288] #g4 18. £g4 Sh4 19. ed5= Kotov 28 9. hg4 hg4 10. £>g5 ^h6 11. f3 ^h2 12. ®f2 '®,h4 13. фе2 Де7Т-> Ustinov—Klovan, SSSR 1960; 9. £>bd2 £>e7 10. Sei Ad7 11. £}c4 «6 12. ^d3 f6= Matanovic —Ciocaltea, La Habana 1962; 9. сЗ Af3 10. ^f3 ^f3 11. gf3 £>e7 12. £}a3 £>g6 13. &c4 £jh4 14. ®h2oo Matulovic—Westerinen, Halle 1967 27 10. hg4 hg4 11. Ag5 «6 [11. .. ^g6? 12. £>e5!] 12. £h2 [12. &h4 Sh5 13. ^d2 f6 14. 4Sf5oo Minic—Mestro vid, Jugoslavia 1966 - 2/243] g3 13. £>g4 [13. fg3 Дс5 14. <g>hl f6 15. Дс1 &h6T->>] Ш 14. ДеЗ [14. £}e5? Shl!- + ; 14. ^d7 ®d7 15. £}e5 феб 16. £g6 fg6 17. ДеЗ &f6 18. £d2 &g4T->> Dely—Karkhoff, Sombor 1966 — 2/244; 18. f3 Ad6 19. £>d2 Sh2 20. Sfdl Sah8 21. <g>fl Shi 22. Agl S8h2=Ft] Sd8 15. «3 Sh4 16. ^}’g3 Sg4= Sijanovski — Klovan, SSSR 1962 28 Unzicker—Ciocaltea, Varna (ol) 1962 29 9. Деб — 8. Деб 30 10.. . ^g6 11. #d7!d. 31 11. ^d5 gf3 12. «6 fe6 13. Деб Ьсб 14. gf3± 32 14. «5 Sh5 15. f4+- 33 8. . . Af3 9. «3 ^f6 10. ^c3 [10. Ad5 &ge7] £ge7 [10... £d4 11. ^c7 £e7 12. £>c3 Sd8 13. f4±->EH Кос—Konstantinov, SSSR 1962] 11. de5 de5 12. ДеЗ g5 13. a4 b4 14. ^c4 ДЬб 15. a5±O Nikola jevski —Si janov- ski, SSSR 1962 34 10. £>d4? «14--h; 10. ДГ7 ®f7 11. £}g5 Д c3 ± Zuravljev 35 10... £>b3 11. аЬЗ Де7 12. #g4+- 38 11. c3 £b3 12. аЬЗ Де7 [12.. . ^d7 13. c4 b4 14. c5± Bagirov—Klovan, SSSR 1963] 13. ^d5 [13. £>f7 &f7 14. ^g4 ^d7 15. ^g6 ДГ6 (Jansa—Ciocaltea, Harrachov 1966 — 1/182) 16. b4oo; 13.. . ®f7 14. f4 gf3 15. «15 ®g6 16. «6 ДГ6 17. Sf3 «8=F Locov—Klovan, SSSR 1964] Sc8 [13. . . 0-0 14. f4>] 14. Sa6?’ [14. 4^e6!?] Ag5 15. «6 ^f8 16. Ag5 #g5 17. Sa8 Sd8 (Kalnikin —Zuravljev, SSSR 1965) 18. 4^d2! g6 19. Sd8 Sd8 20. Sal <g>g7 21. £}fl g3!=F-O Parma—Mestrovic, Sarajevo 1971; И. ДеЗ Де7 12. &f7 £>f7 13. ДГ7 ®f7 14. A,d4 ed4 15. '®‘g4±J^> Pajkin—Nejmanis, SSSR 1968 - 5/263 37 14. de5 Ag5 15. «15 Sc8 16. &c3±tffi Haag—Ciocaltea, Zinnowitz 1966 38 И... Де7 12. £tf7 £tf7 13. ДГ7 ®f7 14. fe5 £tf3 15. gf3 g3 [A Shi] 16. #d5 <g>f8 17. £>сЗ+- О Kelly; 11... &b3 12. ab3 d5 [12... Де7 13. ^d5!; 12... сб!? Bagirov] 13. g3 d4 14. ^d3 •@’d6 15. fe5 'Й'Ьб (Demerrtjev — Zuravljev, SSSR 1965) 16. e6’±tEH 39 12. g3 de4 [12... f6 13. Ad5 fg5 14. fe5± Zuravljev] 13. £c3 [13. £e4? &f3 14. <g>g2 + ; 13. £f7 4^f3! 14. «3 ef3 15. £d8 Дс5!Т] ^f3! 14. &f3 «11 15. Sdl gf3 16. 4^e4 f5 17. Ad5 fe4 18. Де4 Дс5 19. ®>fl Omeljcenko—Baturinski, corr. 1970 - 9/211 49 12... сб 13. сЗ Дс5 14. ДеЗ — 12... Дс5 41 13... g3 14. £>h3+-; 13... ef4 14. Ad4 #g5 15. Да8 g3 16. Sf4! + - Matulovic — Mestrovic, Jugoslavija (ch) 1967 — 3/286; 13... сб 14. c3 [14. Деб ®f8 15. c3 Sc8 16. cd4 ed4 17. Af2±] cd5 15. cd4 ed4 16. Af2!± ; 13... ^d6 14. Ь4 ДЬб 15. Да8?! ef4!; 15. 4^f7?! £>f7 16. ДГ7 <g>f8! (Scholl-Kerkhoff, Leeuwarden 1970 — 9/212) 17. ^g4!oc; 15. c4 bc4 16. &a3 &df5 17. ДГ2 g3 18. &c4!oo Cirid—Scholl, Amsterdam 1970 — 10/300; 15. Sel!±; 13... £}hf5!? Baturinski 42 12. ^f3 d5 13. &d4 [13. ДеЗ Дс5 14. Ad5 £g4 15. Af7 <g>f8^->»] Дс5 14. ДеЗ [14. сЗ 1 ?] ed4 15. Ad4 £>g4 [A Shi] 16. #g4 [16. g3?! Ad4 17. #d4 #d6^->] Ad4^->» 236
43 14. £>сЗ сб (Sasin — Vorotnikov, SSSR 1973) 15. a4± 44 6. d3 g6!-; 6. c4 — C 71/8; 6. c3 — C 75 45 6... g5 7. d4 g4 8. Деб Деб [8. . . Ьсб 9. £>fd2 f6! ?] 9. £>fd2 ^h4 [9. .. h5 10. £>c4 f6 11. £>сЗД £>еЗ±О; Ю... Дg7 11. de5 de5 12. £c3 ^d4 13. ^e2 ДЬ5 14. £>b5 ab5 15. &e3±->; 11. .. Де5 12. £>e5 de5 13. £>c3 ±± Rabat] 10. £>c4 Ag7 11. de5 Де5 [11. . . de5?! 12. £>c3 gd8 (Korcnoj—Portisch, Wijk aan Zee 1968 - 5/261) 13. ^e2±0; 12. £e3! £}h6 13. ^d5±t« Portisch] 12. <^e5 de5 13. £>c3 £>e7ac Rabat; 6... &f6 7. c4 — C 71 46 8. . . f6!?A &h6-f7 47 9... £>d4? 10. £d4 ed4 11. £d5 Да4 12. Де7 ^d7 13. £>f6 ДГ6 14. Д£6±->» 48 11. . . de5? 12. Ad7 ^d7 13. ^d7 ®d7 14. gadl±J_ 49 Planinc—R. Byrne, Ljubljana 1969 — 7/242 50 6... £d4 7. Дd7 ^d7 8. £d4 ed4 9. ^d4 £>f6 10. £>c3 Де7 11. Дg5 0-0 12. e5 £>e8 13. Де7 ^e7 14. gfelifffi Kavalek- Teschner, BRD 1970 - 10/301; 13. ДГ4!±ТЕЕ 6... ed4 7. Деб; 6... f6!?; 6... £f6 — C 79/2 si 7. сЗ — C 75/4; 7. c4 — C 71 52 8... g6 9. ДеЗ Дg7 10. £c3 0-0 11. £}d2 f5 12. f3±f<£ Matulovic—Mestrovic, Sara- jevo 1965 53 9. Ь4 Де7 10. Дd7 £>d7 11. <&c2 0-0 13. ДеЗ±К; 9. £>сЗ Де7 — C 71/9 54 И... сб!? 55 Geier —Bondarevski, SSSR 1963 56 8. a4!? gb8 [8... Де7!?] 9. ab5 ab5 10. c3 d3 11. ^d3 &f6 12. Дg5 [12. £>a3?! b4 13. ^c4 d5 14. ed5 4}a5!+J Lechtinskv— Plachetka, CSSR 1972 - 13/289] Де7 '13. £>bd2 0-0±<*> al-a8 Hort 57 9. ДГ4!? 58 10. a4!?; 10. gel Де7 11. &bd2 0-0 12. 4dfl±tEB Matulovic—Ciocaltea, La Habana (ol) 1966 58 11. £>bd2 h6 [11... 0-0 12. £>d4 Ьб- Gufeljd-Keres, SSSR 1965] 12. ДИ4 0-0 13. gadl [13. Дс2] £}h5= Schmid—Ciocaltea, Hamburg 1965 60 15. £}bd2 + t Talj —Ciocaltea, Kislovodsk 1964 61 9.. . d3 10. ^d3 [10. a4!?] £f6 11. #g3 £h5 12. ЖЗ &f6 13. gel Де7 14. £d2 0-0 15. £}fl £}g4 — Gufeljd —Bondarevski, SSSR 1963; 11. f4!?± 62 10. &c3 £f6 11. f4 Деб 12. f?f3oo Ulja- nov —Stoljar, SSSR 1965 63 10... #f6 11. £>c3 £>e7 [11... сб 12. gel g6 13. ’S'dl Де7 14. ДеЗ±| Parma- Filip, Amsterdam 1965] 12. gel ,®'g6 [12.. . g6 13. £>d5!±] 13. ^dl &c6 14. &d5 gc8 15. f4±-*EB Parma—Cvetko vic, Jugoslavija (ch) 1969 - 7/240; 10... g6 11. ^d5 Деб 12. ^сб Дd7 13. ^c3 f6 [13... £f6 14. Дg5 Д^7 15. f4±->] 14. f4 сб 15. e5!±->EB San- guinetti — Guimard, Argentina 1968 — 5/262 64 15. a4oo Mieses — Schlechter, Hastings 1895 C73 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. Деб Ьсб 6. d4 6 7 8 9 10 и 12 13 14 1 de52 de5 •$-d83 gd8 ДеЗ1 Ad63 £>bd2 £>c4 f6 £>fd2 ®f7 c3 §b86 b4 Shd87 4- 2 ed4 •®rd48 c59 •g'd3 Де7 0-0 Деб c4 £>f6 £ic310 ± 1. e4 e5 2. £>f3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. Деб Ьсб 6. d4 f6 7 8 9 10 и 12 13 14 15 3 с4“ &е712 4ЛсЗ 43g613 @'a411 да7 c5 d515 00 4 £}сЗ Ag4le ДеЗ @Ъ817 ЬЗ ^e7 •&d2 £)g6 &gl Де7 g3 •ЙЬ7 f3 Деб 43ge2 0-0 0-0 gad813 oo 5 •Й-ёЗ £}е713 h423 Деб21 £}сЗ •Й'ЬЗ ДеЗ •Й"Ь7 0-0-0 a5 de5 fe5 <3g5 Дg8 f422 6 ДеЗ g633 4^c321 £ih6 de523 de523 •Й-dS ®d8 0-0-0 Да7 = 237
7 8 9 10 11 12 13 14 15 7 -®xi2 £jc3 h323 ДЬб23 4}d4 £de2 J.g7 0-0-0 ± . . . £g7 £)e727 0-0 ed4?!33 c5 ДЬ7 <S>g7 •g-d731 8 ЬЗ32 &d2 £)c3 0-0-034 4- gb8 g633 Ag7 &e7 1. e4 eS 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. Дсб Ьсб 6. d4 f6 7. АеЗ £}e7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 9 c4»s £)g633 4)c3 Де7 h437 h5 'Й’аД Д<17 c5 ЙЪ8 0-0-0 a5 de533 fe5 £)d2 ga6 ,Й'с4 Дс839 OO 10 . . . . . . ^34 Д<17 Й-а540 Ag4 £)d2 0-0 f3 Деб41 = 11 4}c3 Деб42 -g-d343 4)c8 gdl Де7 4)e2 0-0 h3 £)b6 ЬЗ ’Й’ев £)g344 -L 12 £)g6 •&d345 Де74в h447 h543 0-0-043 Да733 •g-c431 •Й'св de532 fe5 £)g533 Ag5 hg5 '©•b7 g3 a534 ± 13 . . . . . . a5 gdgl да7 de5 fe5 g3 •ЙЪ8 &g5 ДГб33 OO 14 . . . . . . Деб de553 £)e5 fe5 f4 ef4 ДГ4 0-0 gdfl53 gb833 00 15 •g-d2 Деб h430 h5 0-0-031 g±>8 de5 de532 £>el 4- 16 Де7 0-0-0 0—033 h4 Ag4“ gdgl ed4 £}d4 c5 £)c6 &d7 4}e7 &e7 f4 f5!33 T 17 . . . h4 h533 0-0-0 Деб37 de533 fe533 £)g573 Ag5 Д85 @Ъ8 ЬЗ ^Й"Ь4 f3 a571 18 . . . . . . de5 fe5 Ag5 0-0 Де7 ^•e7 4dg5 4)f4 f372 4- 19 'Й’е2 Де773 h474 h5 de5 £>e5 £)e5 fe5 '©•c473 ± 1 6.. . £>f6 7. £jc3 £d7 8. 0-0 a5 9. ЬЗ Даб 10. gel Де7 11. de5 de5 12. ДЬ2±С Gragger— Szabo, Marianske Lazne 1961 * 7. ДеЗ f6 — 6... f6 3 8. £bd2 f6 [8... Ad6 9. h3 Деб 10. #е2Д £>c4± Matulovid—Lutovac, Jugoslavia (ch) 1963] 9. -&e2 £>e7 10. £>b3 [10. ЬЗ Деб 11. £>c4 •Й’Ьв 12. 0—0 £^6Т Jimenez—Keres, Moskva 1963] £>g6 11. «c4 #d6 12. Ad2 Деб 13. '8'a4 Д47= Matulovic—Neimetdinov, SoCi 1964 * 9. £>bd2 f6 10. £>c4 Деб 11. £>еЗ Дс5 12. Ad2 4ie7T Klundt—Keres, Bamberg 1968 • 9.. ,16!?ДДеб • 13... с5!?Д Деб 7 15. £>ЬЗ £>с8 16. £>ba5±t Cosulich- Unzicker, Bari 1970 • 7. £)d4 c5 8. £>e2 [8. £)f3 £>f6 9. 0-0 — C 79/11] £)f6 9. £>bc3 ДЬ7 10. £g3 g6 11. h4 [11. 0—0 Ag7= Daskalov— Keres, Tallinn 1971] h5 12. Ag5 Ag7 13. -&d2 0—0 14. ДЬ6±; 14. 0-0-0 ge8= Andersson— Smejkal, Praha (m) 1970 • 7... Ag4 8. £>bd2 c5 9. •&d3±; 7... f6 8. £>c3 g6 9. Af4 Д 0-0-0± Ozsvath— Smejkal, Hungary 1970 10 Beni—Pfeiffer, Sofia 1957 11 7. c3 Ag4 8. h3 Деб 9. 0-0 £>e7^ Iljin-Zenevski—Bogatirfiuk, SSSR (ch) 1931; 7. £>bd2 g6 8. £>fl Ag7 9. £>e3 £)h6 10. 0-0 0-0 11. сЗ He7 12. gel Ad7 13. #c2 gae8= Michell—Thomas, England 1933; 7. 0—0 g6 [7... £)e7 8. de5 fe5 9. Ag5 Деб 10. £)h4 «d7 11. f4 Ag4 12. «•dS «•еб 13. f5± Leven- fis] 8. c3 [8. £>el Ag7 9. f4 ed4 10. •&d4 £>e7 11. ЬЗ c5 12. «d3 f5 13. e5 ДЬ7Т Kupchik- Capablanca, New York 1931; 8. £}c3 £)h6 9. de5 fe5 10. Ag5 ^d7 11. Af6 gg8 12. #d2 g5! 13. Ag5 S’g4T-*^ Wolf—Schlechter, Mon- 238
te Carlo 1903] £>h6 9. #b3 &g7? 10. de5 fe5 11. &g5 ^d7 12. ^e5! Де5 13. ДИ6 a5 14 f4± Znosko-Borovski; 9... £}f7= 12 7... g6 8. £>c3 &g7 9. #a4 £>e7 10. de5 fe5 11. c5 0—0 12. »&g5± f Lipnicki — Sarajev, SSSR 1949; 7... Деб 8. ^a4 ДД7 9. c5 ed4 10. ^d4 dc5 11. #c3 £d6 12. ДеЗ ^b8 13. 0—0 ^b4 14. gfcl±JC Trifunovic— Milic, Beograd 1954; 7... c5 8. dc5 dc5 9. #d8 <g>d8 10. ДеЗ Дd6 [10.. . gb8 11. £c3] 11. £}c3 Дd7 (Aitken—Lokvenc, Munchen 1954) 12. ftd2± X c5 13 8... c5 9. dc5 dc5 10. <&d8 ®d8 11. ДеЗ &c6 12. 0-0-0 Дd7 13. gd5 [13. £>el £>d4 14. f4 Ad6 15. fe5 fe5= Fuderer—Donner, Opatija 1953] £>d4 14. £>a4 сб 15. gd7 <g>d7 16. £>Ь6 фс7 17. £>a8 фЬ7 18. h4 Дd6 19. Дd4 ed4 20. h5±_L Abrosin—Aratovski, corr. 1958 14 9. ДеЗ — 7. ДеЗ 15 Pachman 16 7... £}e7 8. #d3 £>g6 [8... а5!?Д Даб] 9. h4 ed4? 10. £>d4 #d7 11. ДеЗ £>e5 12. ^e2 a5 13. 0-0-0 Даб 14. #el Де7 15. f4 £}c4 16. h5±|> Fuchs—Sliwa, Dresden 1956; 7... Да7 8. ^d3 #c8 9. 0-0 £>e7 10. de5 de5 11. ДеЗ £>g6 12. £>d2 Де7 13. £>b3 ±O Ciocaltea—Smislov, Moskva (ol) 1956; 7... gb8 8. ДеЗ — 7. ДеЗ; 7... g6 8. de5?I fe5 9. #d3 £>f6 10. Дg5 Дg7 11. 0-0-0 ДебТ Simagin—Prohorovic, SSSR 1957; 8. ДеЗ — 7. ДеЗ 17 8... gb8 9. ЬЗ d5?! 10. de5 ДЬ4 11. Дd2 d4? [11... fe5] 12. £»a4± Klovan- Zuravljev, SSS4 1960 18 16. 4}a4 f5oo Zagorovski —Sahov, SSSR 1959 19 7.. . g6 8. h4 h6 9. £>c3 Деб 10. ДеЗ &e7 11. 0-0-0 Дg7 12. &h2 #b8 13. f4 #b4 14. a3!±O Richter—Naegeli, Munchen 1936 20 8. 0-0 £>g6T 21 8.. .Ag4l? 22 TEB Richter —Samisch, Berlin 1933 23 7... Дg4 8. h3 [8. £bd2 g6=] Д115 [8... Деб 9. £}c3 g6 10. ^d2± Iljin-Zenev- ski-Sokolski, SSSR (m) 1937] 9. £c3 £>e7 10. ^d2± Gufeljd-Lutikov, SSSR (ch) 1961 24 8. &bd2 £>h6 9. h3 £>f7 10. #e2 Ag7 11. 0-0-0 Деб 12. g4 ,Й'Ь8= Levenfis 25 9. h3 £tf7 10. #d2 Дg7 11. gdl #e7 12. 0 — 0 0—0 13. gfel h6= Teichmann — Schlechler, Monte Carlo 1902 26 9... fe5 10. Дg5 [10. ^d3 &f7 11. ^c4 Дd7 12. h4 h6 13. £>d2 Дg7 14. h5 g5= Becker — Samisch, Liebwerda 1934; 10... Дg7 11. #c4 Дd7 12. Дg5 ^b8 13. 0-0-0 £>f7 14. h4 h5= Robatsch—Tan, Beverwijk 1963] ^d7 11. Af6 gg8 12. h3 [12. #e2 ^e6 13. ДЬ4 £tf7 14. 0-0-0 ДЬб 15. фЬ1 <g>f8 16. £>el <gg7 17. f3 a5 18. Дf2 Даб 19. £>d3 ggb8Tt« Stejn- Gligoric, SSSR—Jugoslavija 1961] £}f7 13. ДЬ4 ДЬб 14. £h2 g5 15. ДgЗ ^e6 16. 4}g4± Nagy—Mestrovic, Orebro 1966 — 2/245 27 9... Дg4 10. &gl [10. 0-0-0] ed4 11. Дd4 £>h6 12. h3 Дd7 13. g4 ^e7 14. 0-0-0 0 — 0 15. f4±O Bernards — Monke, corr. 1935 28 10. 0-0-0 0-0 [10... Ag4 11. h3 Af3 12. gf3 ^c8 13. h4 ^e6 14. h5 0-0 15. hg6 hg6 16. f4±->> Modell —Weinstein, corr. 1940] 11. h3 [11. de5 fe5 12. h3 <g>h8 13. ДЬб Деб 14. Дg7 ®g7 15. h4 £>g8 16. h5 Ж6 17. hg6 h6!= Brinckmann — Schonmann, Hamburg 1932; 11. h4!? Дg4 12. gdgl d5 13. h5 c5 14. hg6 cd4 15. gh7 <g>f8oo Bertok—Andric, Jugoslavija (ch) 1951] Деб 12. g4 'g’cS 13. ДЬб '®rb7 14. Дg7 <g>g7= Michalowski—Engels 1932 29 11. 0—0 Дd7 12. gadl = Romanovski — Capablanca, Moskva 1935 30 11... Деб!? 31 Matulovid—Mestrovic, Jugoslavija (ch) 1964 32 8. £>bd2 £>e7 9. #e2 g6 10. de5 fe5 11. £>c4 Дg7=; 8. #d2 £>e7 9. ^c3 Ad7 10. £>bd2 ed4 11. £>d4 c5 12. £>4f3 £c6= Ciocal- tea—Winiwarter, Sczawno Zdruj 1957; 8. £)c3 gb2 [8. . . Дg4!?] 9. ^d3 gb8 10. 0-0 £je7 11. gabl ga8 12. gfdl Деб 13. de5 de5 14. ^e2 ^c8 15. &h4 g5 16. £>f5 £>f5 17. ef5 Дf5 18. Дg5 Ag7== Kotkov—Bond-Osmo- lovski, SSSR 1956 33 8. . . £>e7 9. £}c3 &g6 [9. . . g6 10. h4 Дg4 11. ^d3 #c8 12. £>d2 ed4 13. Дd4 Дg7 14. f3 c5 15. ДеЗ Дd7 16. £>c4 £>c6 17. h5 f5 18. hg6 hg6 19. gh8A <g>f2±->> Andersson- Lange, Lidkoping 1965] 10. ^d3 Де7 11. 0-0-0 a5? 12. h4 ed4 [12... Дd7 13. h5 4tf8±t> Kupper—Keres, Zurich 1961] 13. £}d4 £}e5 14. ^e2 Дd7 15. f4 &f7 16. g4±O Matano- vic-Sliwa, Sofia (m) 1957; И... Деб!?; 11... 0-0!? 34 Levenfis 38 8. ^d3 £>g6 9. £>bd2 Де7 10. 0-0-0 Дd7 11. h4 [11. &c4? d5! 12. £>cd2 c5Tjffi] h5 12. &c4 a5 13. a4 ed4 14. £>d4 £}e5 15. #c3 c5 16. £>b5 0-0 17. f4 £>g4 18. ghel ^b8 A gd8, Деб, сб^ТЕВ Hort—Ivkov, Wijk aan Zee 1972 - 13/291 38 8... Деб 9. *^a4 ^b8 10. 0-0 Ad7 11. c5 £>g6 12. &c3 Де7 13. ^c4 a5 14. a3 ^c8 15. b4±t« Estrin-Stoljar, SSSR 1948; 8... gb8!? 37 10. h3 0-0 11. g4 a5 12. d5 ^e8 13. dc6 ^c6 14. #d5 #d5 15. cd5 Дd7 16. 0-0-0 <g>f7 17. gd2 gh8 Д h5+f> Bagirov —Spaski, SSSR (ch) 1961; 10. 0—0 0-0 11. ^d2 Де6= Franz -Sliwa, Riga 1959; 10. c5 0-0 [10. . . Дd7 11. £>d2 dc5 12. dc5 0-0 13. 0-0± Bertok- Filip, Zagreb 1955] 11. d5 dc5 12. dc6 Дd6 13. ^a4 gb8 14. 0-0-0 #e8 15. Дс5 Дс5 16. ^c4 Деб 17. #c5 gb6 18. gd6 &f4 19. ghdl £}g2oo Klaman—Vasiljev, SSSR 1948 38 14. a3 m>7 15. de5 £>e5 16. £>e5 de5 17. ^c4 ^c8= Tolus —Saharov, SSSR 1959 39 17. g3 #b4 18. ^e2 ga8oo Walter- Keres, Zurich 1959 239
** 11. с5 0-0 [11... «Ь8 12. 0-0-0 «Ь7 13. gd2 gb8 14. de5 de5 15. g3± Spaski- Smislov, SSSR 1958; 11... a5 12. 0-0-0 8x8 13. аЗ «Ь7 14. gd2 0-0 15. h3? ®h8 16. g4 gfb8+ t Ortega—Ciocaltea, La Habana 1962] 12. 0-0-0 «e8 [12. . . «Ь8 13. h3? a5 14. аЗ «Ь7Д gfb8TJ Beni- Filip, Sofia 1957; 13. h4 h5 14. de5 fe5 15. Ag5 ±] 13. b4 ed4 14. 4dd4 43е5Т Witkowski— Sliwa, Riga 1959 41 Walter—Gligoric, Zurich 1961 42 8... gb8 9. «d2! £>g6 [9... gb2 10. 0-0-0 gb8 11. de5 fe5 12. £>e5! Деб 13. £>d3 •8x8 14. Of4 «Ь7 15. «d3±; 10. de5 fe5 11. £>e5 Деб 12. £»d3A 0-0±] 10. 0-0-0 Ae7 11. h4±C Szily —Sliwa, Budapest 1952; 8... Ag4 9. h3 ДЬ5 10. «d3 Af7 11. 0-0-0 £)g6 12. h4 h5 13. £>d2 #c8 14. &c4 a5 15. d5±C Marie— Gereben, France 1971 — 11/227; 8... Ad7 9. «d2 «Ь8 10. 0-0-0 ed4 11. £>d4 £>g6 12. f4 -8x8 13. £>f3 Де7 14. h3 0-0 15. g4 gd8 16. f5 £>e5 17. £>e5 de5 18. «e2±O Spaski —Ortega, La Habana (ol) 1966 43 9. «d2 «Ь8 [9... £>с8?! 10. ЬЗ Де7 11. h3 0—0 12. g4±O Kurajica—Westerinen, Wijk aan Zee 1969 - 7/244; 9... «c8 10. 0-0 h6 11. de5 fe5 12. h4 £>g8 13. £>el Де7 14. f4 ef4 15. ДГ4 ДЬ4 16. e5±tEB Weissgerber— Samisch, Bad Pyrmont 1933] 10. ЬЗ «b7 11. 0-0 h6 12. de5 fe5 13. £>e2 £>g6 14. -8-d3 Де7 15. £)d2 0—0 16. £}c4 gae8 = LevenfiS; 9. •8x2 «c8 10. 0-0-0 h6 11. h3 a5 12. g4 «Ь7 13. ЬЗ £}g6 14. ghgl Де7 15. h4±f» Taube- Samisch, Wiesbaden 1934 44 Ernst—Weidenau, Deutschland 1937 43 9. 0—0 Де7 10. «d3 — 9. «d3; 9. de5 fe5 [9... de5] 10. h4 Де7 11. £g5 £>f4 12. •8"f3 0—0 13. «g3<» DuraSevii—Smederevac, Jugoslavia (ch) 1955; 9. h4 Де 7 [9.. . h5 10. de5 £je5 11. £>e5 de5 9. «d8 ®>d8 10. 0-0-0 ± 9... «d7 10. h5 £je7 11. «e2 a5 12. 0-0-0 Даб 13. 8'd2 «еб 14. de5 fe5 15. £>g5±t Tartakower-Stoltz, Bled 1931] 10. h5 £>f8 11. '8rd2 Ag4 12. h6A 4)h2± Diez del Corral— Farre, Espana 1957 40 9... a5 10. «c4 «d7 11. 0-0-0 [11. d5 c5 12. a4 Де7 13. £}b5 Ad8A f5oo Vasjukov— Pitksaar, SSSR 1958] Даб 12. «ЬЗ Де7 13. h4 h5 14. gh3! a4 15. «a4 0-0 16. de5± Heemsoth—Grafe, corr. 1970 — 10/303 47 10. 0—0 Деб 11. d5 cd5 12. £jd5 «d7= Littlewood—Sliwa, Hastings 1960/61; 10. 0-0-0 a5 11. h4 [11. -8x4] Даб?! 12. «d2 h5 13. de5 fe5 14. £)g5 $x8 15. g3 Ac4 16. ЬЗ Ag8 17. £>a4 c5 18. c4 Af6 19. f4±J Padevski—Kieninger, 1957; 11... h5! — 10. h4 48 10... 0—0?! 11. h5 £>h8 12. 0-0-0 Деб 13. d5 cd5 14. £)d5 «d7 15. £)d2±Q Matulo- vic—Rellstab, Sarajevo 1958; 10... Деб?! 11. h5 <&f8 12. 0-0-0 £>d7 [10... «c8 11. £>h4 gg8 12. 4)f5±tz> Fuchs —Enevoldsen, Berlin 1962] 13. d5±TEEI Troianescu—Kolarov, Wage- ningen 1957 48 11. £>e2 Деб 12. £>d2 «Ь8 13. ЬЗ «Ь7 14. f4 ef4 15. 4)f4 £>f4 16. Af4 0-0 17. 0-0 gf7 18. c4 gaf8 19. £>f3 d5= Rellstab- Samisch, Berlin (m) 1936; 11. '8x4 Ad7 12. 0-0-0 — 11. 0-0-0 80 H... Ag4 12. gdgl «d7 13. £>d2 ed4 14. Ad4 c5 15. ДеЗ £>e5 16. fffl± Matanovic -Paulsen, Moskva (ol) 1956 81 12. de5 fe5 13. £>g5 «Ь8 14. g3 «Ь7 15. f4 Ag5 16. hg5 Ag4 17. gdflij» Hecht - Ciocaltea, Wijk aan Zee 1971 — 12/276 82 13. £)d2 a5 14. «e2 «Ь7 15. a4 Деб 16. g3 gb8T t Padevski—Ciocaltea, Moskva (ol) 1956 83 14. Ag5 Af6! 15. Af6 gf6 16. £jel a5 17. £>d3 «аб 18. «аб ga6 19. f3 ga8 1/2 : 1/2 Matanovic—Smislov, Moskva (ol) 1956 84 17. f4 «Ь4 18. «d3 gb8 19. f5! £>e7 20. аЗ! «Ь2 21. ®d2 «Ь7 22. gbl «а8 23. gb8A g4-tt/> Judovid—Sokolski, corr. 1966 - 2/246 88 15... «Ь6?! 16. Де7 &e7 17. £>g5 gf8 18. gfl±J Matanovic— Blau, Munchen (ol) 1958 88 12. d5 cd5 13. <)d5 [13. ed5 Af7T] «d7+ 87 12... fe5 13. £>g5± 88 16. g31? 88 17. e5?! gb4:F Ornstcin —Westerinen, Stockholm 1971/72 - 13/290; 17. «e2oo 68 10. ЬЗ?! d5 11. 0-0 de4 12. £>e4 Ad5TJ Thomas—Capablanca, Nottingham 1936 81 11. d5 cd5 12. C>d5 Де7 13. «а5 gc8 14. «аб сб 15. ^)e7 «е7 16. «а7 «а7 17. Да7 с5оо Foltys —Fine, Margate 1937 82 12... fe5 13. £)g5 Ag8 14. g3A f4±J; 12... £>e5 13. <z)e5 fe5 14. f4 ef4 15. ДГ4 «Ь4 [15... «Ь7 16. Ag5 gb8 17. b3±C] 16. аЗ «а5 [16. . . «Ь7 17. &e2 gb8 18. «сЗ A £>d4-f5d-T»] 17. Ag5± Gufeljd-Gordakov, SSSR 1970 - 10/304 83 10... Дев 11. gdgl &c8 12. h3 «Ь7 13. d5 cd5 14. ed5 Ad7 15. g4 0-0 16. h4 gfb8 17. ЬЗ a5 18. h5 £>f8 19. ^)h4±->3> Radovici- Urseanu, Romania 1957; 10... Ag4 11. h3 Деб 12. h4 h5 — 10. h4 84 11... ge8 12. h5 £>f8 13. «e2 Ad7 14. «с4 ^)e6 15. gd2A ghdl±JH Dvorecki -Bikov, SSSR 1967 - 4/285 88 17. e5 «сб 18. «d3 d5Ttffi Iljin-Ze- nevski—Kasparjan, SSSR (ch) 1937 88 10... 0-0 11. h5 4)h8 12. 0-0-0 Ag4 13. gdgl «e8 14. £>h4 ДЬ5 15. g4 Ag6 16. f4g-^> Liliental—Bondarevski, SSSR 1947 240
67 11... а5 12. de5 fe5 13. £>g5 Af6 14. g3 'S'e? 15. f4±f^ Cerepkov—Lutikov, SSSR (ch) 1969 - 7/243; 11... Ag4 12. gdgl [12. 'S'dS ed4 13. Ad4 £)f4= Bogoljubov —Aljehin, (m) 1933] *^c8 13. £>el [13. de5 £>e5 14. £>e5 fe5 15. f3 Ae6 16. Ag5 Af6= Matanovic— Longer, Jugoslavia (ch) 1951] ^b7 14. f3 ed4 15. ^d4 Ad7 16. f4 c5 17. ^d3 a5 18. £>f3 gb8 19. ЬЗ a4oo Matanovic—Milic, Jugoslavia (ch) 1951 68 12. d5?! cd5 13. &d5 #d7 [13... ^b8 14. c4 ^b7] 14. ^a5 Ad8^ ; 12. ^e2?! ^b8 13. £>d2 ed4 14. Ad4 ^b4 15. ДеЗ £>e5 16. аЗ ^Ь7 17. f4 gb8 18. ЬЗ ^g4^ Marid- Medina, Monte Carlo 1968 — 5/265 89 12... 4)e5 13. £)e5 fe5 14. Ag5 gb8 15. gdfl [15. f4 ef4 16. #f4 Af6!] 0-0 16. f3 gf7 17. g3 d5= Gufeljd—Westerinen, Skopje 1971 - 12/277 70 B. Ag51? 71 Ivkov —Smislov, Jugoslavia— SSSR 1956 72 Bilek—Sliwa, Balatonfured 1960 73 9... a51? 74 10. 0-0-0 Ad7 [10... Ag4?! 11. h3 Af3 12. gf3 #d7 13. h4 0-0 14. h5 £>h8 15. ghgl £>f7 16. gg3±-O Taube—Stachelin, corr. 1934] 11. h4 h5 12. de5 fe5 13. £>g5 #c8 14. ^c4 Ag5 15. hg5 ^b7 16. g3 gb8 17. ЬЗ ^Ь4 18. •@’d3a5= Spaski —Ciocaltea, La Habana 1962 75 Ciocaltea—Sliwa, Moskva (ol) 1956 C741 1. e4 e5 2. £jf3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. сЗ 5 6 7 8 9 10 11 12 1 ... h32 d4 ДЬЗ £e3 &bd2 0-0 a45 ± Ag4* ДН53 b54 £>f6 Д.е7 0-0 ^•d7 2 ... d47 £}e5* •@•115 Дсб £g5 de5 = f53 fe48 de5 Фе7 Ьсб £f6 '®>d5“ 1. e4 e5 2. £>f3 £)c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. сЗ f5 6. ef5 Af5 7. d4 e4 8 9 10 11 12 13 14 15 16 3 0-0“ gel12 -g-f3 дьзх4 Ag5 ’8-f4 f3 g4 ДГ6 55 ef3 Де7 &d7“ £>f6 J.g4“ &d7 ДГ5 Дg6 gf6“ 4 £g5 0-0“ •ЙЪ5 Ag5 ДН4 Де7 £>d2 gael23 ± Де7“ Ag5“ Ag6 •g’gs h6 £ge7 Фе7 d5 5 ... f321 fe4 ef5 £>d224 Ac2 £}f3 00 d5 h622 hg5 Ad622 'g'fe22 0-0-0 Se823 6 ... . . . f4« •@h523 •&f3 •Й'еЗ 0-0 ± e3 Ad6 g623 •Й'Гб £je733 7 ... . . . ^f3 •Й'еЗ 'Й-ег 0—031 h3 hg4 = Де7 £>g4 0-0 g-d6 Ag5 gae832 8 ... . . . 0-0 ^f333 &e5 fe5 Й-el gf2 = . . . Ad6 b534 &e5 Д84 e2 ba433 9 ... £)e533 de537 ЙЧ13 gel oo . . . . . . 0-0 Де5 Дё4 e2 ^hS33 1. e4 e5 2. £>f3 4^c6 3. ДЬ5 аб 4. Aa4 d6 5. c3 f5 6. ef5 Af5 7. 0-0 Ad338 8 9 10 11 12 13 14 15 16 10 -Й-ЬЗ gel £}d4 c4 4^e6 £|f4 cb5 ’Й’еб Дdl ± gb843 e44x £>e7 <S>d7 •S'eS b5 ab5 (g’dS42 11 ... •g-d5« cd443 •Й’еб ДЬЗ43 Дс4 de547 £}сЗ ,Й'с443 oo b5 £}d444 &e7 Дс4 bc4 de5 ^d6 12 gel §e3»« £>el Sh3 £d3 ДЬЗ! f4 gd3 gf333 ± e4« 4}e73x &f5 Ле7 ed3 £}е532 £ig6 ^f4 16 Enciklopedlja Sahovskih otvaranja 241
8 9 10 11 12 13 14 15 16 13 . . . •&ьз -g-d5 •®-d3” -g.c2e8 d387 •@>a488 'g'd788 gf3 ± Де7 Ь5 •g.d7M ba4 £>f6 0-0 4^d4M £}f3 £>d781 14 . . . -g-d5"s J.b3‘3 £>g5 &e4M £>g3 <g>d4 ^d5 = gb8 e4 £>h6 £>e5 gf8 сб c5 c488 15 ge3 Sg3“ &d3 gd3 gh3 00 e4 Ag5‘7 42>h6ee £>f7 ed3 0-0 h670 16 . . . . . . gh3 £}d3 gd3 gh3 £)a3 4}c2 — . . . . . . &f671 ed3 0—O72 -g-e773 gae8 £>e474 17 Дс27в 'Й,с2 d477 de5 £>d278 £b3 JLe3 -r Дс27в &f6 0—078 £>e5 de5 J.c5 ДЬб88 1 5... g5 6. 0-0 &g7 7. d3 [7. Дсб!? Ьсб 8. d4] h6 8. £>bd2±; 5... £>f6 — C 79/5; 5... b5 6. Дс2 [6. ДЬЗ] £*6 — C 79/5 2 6. d4 b5 7. ДЬЗ [7. Дс2] £f6 8. ДеЗ d5 9. ed5 ed4 10. Дd4 ДГЗ 11. 8f3 £d4 12. cd4 ДЬ4 13. £c3 Genin—Sehtman, SSSR 1959; 6. d3!?A £bd2-fl 3 6... ДГЗ 7. 8f3 g6 8. d3 Дg7 9. £bd2 £e7 10. ДЬЗ 0-0 11. a4 b5 12. h4±f» Roma- novski —Sozin, SSSR 1934 4 7... ed4 8. cd4 ДГЗ 9. 8f3!±G 5 Levenfis • Capablanca (Siesta) 7 6. d3 £f6 7. £bd2 Де7 [7... fe4 8. de4 Ag4Jt] 8. 0-0 0-0 9. gel ®h8Tt Simo- novic—Markovic, Jugoslavia (ch) 1946 8 6... b5 7. Дс2; 7. ДЬЗ 9 7. £g5 ed4 [7... d5 8. de5 Дс5 9. 0-0 £ge7!=FQ; 9. c4 e3! 10. f4 d4=FJffl; 9. еб! 8f6 10. 0-0 e3 11. 8d5±; 10... Деб 11. £e4 de4 12. 8h5±J Levenfis] 8. £e4 £f6 [8... d5?! 9. ^h5 g6 10. 8e5 8e7 11. 8h8 8e4^<±; 11. 8d5±; 8... ДГ5!? 9. 8d4 8e7 10. f3 b5 11. 8d5 Дd7 12. ДЬЗ £f6=FJS 6ri6—Suetin, Sarajevo 1965] 9. Дg5 Де7 10. ДГ6 [10. 8d4? b5 11. £f6 gf6 12. 8d5 ba4- + Reti —Capablanca, Berlin 1928; 10. Дсб Ьсб 11. 8d4 0-O=FT1 11. 8h5 ®f8 [11... g6 12. 8d5 Дd7 13. 0-0±Q Kmoch-A. Steiner, Budapest 1928] 12. 0—0 Деб 13. ДЬЗ 8e8=F Keres; 7. d5 ef3 8. dc6 b5 9. ДЬЗ fg2 10. Sgl £f6 11. Дg5oo Kudrnac—Jurena, corr. 1956 10 Foltys —Kottnauer, Amsterdam 1950 11 8. Дg5 Де7 9. £h4 Деб 10. Де7 £e7 11. 8h5 g6 12. 8h6 £g8!=F t A. Steiner- Capablanca, Budapest 1928; 8. £fd2 b5 9. Дс2_d5 10. £fl £f6 11. Дg5 Дd6 12. £e3 Деб=рО Ostojid—Sibarevic, Jugoslavia (ch) 1968; 8. 8e2 Де7 9. £fd2 £f6 10. h3 d5 11. £fl + O Capablanca—Marshall, (m) 1909; 8. d5 ef3 9. dc6 b5 10. 8f3 ДЫ 11. ДЬЗ Дg6 12. 0-0 £f6 13. Sei Де7 14. Дg5 ®f8 15. Se3«5-* Capablanca—H. Steiner, New York 1931 12 9. 8f3 £e7 [9... Дg6 10. Дсб Ьсб 11. ^c6 ®f7 12. 8d5=] 10. Sei 8c8! 11. h3 <$>d8 12. ДЬЗ d5 13. Дg5 h6! 14. 8d5 '8d7T Keres 13 10... g6? 11. g4 ДЫ 12. ДЬЗ!±->»; 10... ДЫ 11. Sbl [11. Дg5? Дg6 12. ДЬЗ £f6 13. ДГ6 gf6 14. Se3 фГ8Т Nezmetdinov— Sijanovski, SSSR 1961] £f6 12. Дсб Ьсб 13. 8c6 ®f7 14. Дg5cS-> Levin—Sijanovski, SSSR 1960; 10... Дg6! 11. Дё5 £f6 12. ДГ6 gf6 13. ДЬЗ ®f8 14. £d2 <g>g7T 14 И. Д85 £e5! 13 12... Sf8 13. £d2 Дg4 14. 8*4 8^d7 15. f3 ДГ5 16. g4 £h5 17. 8e3±->»; 12... <$>f8 13. £d2 h6 14. ДГ6 ДГ6 15. Se3^->> 18 17. Деб 66-* Radcenko 17 8... h6 9. 8b3! 18 9. 8b3 Дg5 10. Дё5 [10. 8Ь7 Дс1Т] 8g5«> Keres 19 9... d5 10. c4! Дg5 11. Дсб Ьсб 12. 8h5 Ag6 13. 8g5 £f6 14. 8e5±JS Averbah -Vasiljev, SSSR 1948 20 tS Savon—Prohorovid, SSSR 1958 21 9. c4 dc4 [9.. . h6 10. cd5 8d5 11. ДЬЗ 8d4 12. ^h5 g6 13. ДГ7оо] 10. Дсб Ьсб 11. 8a4 8d7 12. £c3 £f6 13. 0—0 c5= Samkovid — Sijanovski, SSSR (ch) 1961 22 9... ef3 10. 8*3 8e7oo; 10. 0—0!±-*; 9... £f6 10. 0-0 8d7 11. c4! [11. fe4 £e4 12. £e4 Де4 13. £d2 Дg6 14. £f3 b5 15. Дс2±| H. Steiner—Kashdan, New York 1931] h6 12. cd5 hg5 13. dc6 Ьсб 14. Дg5 Дd6 15. g3 0-0-0 16. £c3±-*« Fine 23 11... 8d6 12. Дg5 Де7 [12.. . Sh2 13. 0-0± LevenfiS] 13. 8g4 b5 14. ДГ4 ^f6 15. Дс2± Alexander—Aitken, England 1938 24 12. 8e2 ®f8 13. <g>dl [13. £d2 8f6Tf; 13. h3 g4!=Ff] Ж6 14. ДЬЗ Sh4! 15. 8e6 £ge7=F t Damjanovic—Szabo, Buenos Aires 1970 - 10/305; 12. *8g4 8e7 [12... £*6 13. 8g5 ®f8] 13. <$>dl £f6 14. 8g5 O-O-O=Ft Kotkov- Saposnikov, SSSR 1963; 12. 8d3 <g>f8 13. £>d2 £>f6 14. ®dl 8e8 15. Дсб Ьсб 16. ^fl c5=Ft Gruzman—Jurkov, SSSR 1969 — 8/231 242
25 12... Д83 13. фе2± 22 Castaldi—Porreca, corr. 1956 27 10. ДеЗ h6 11. £}h3 ДЬЗ 12. gh3 «h4 [12... Д<16 13. «е2 <Lge7 14. £>d2 0-0 15. 0-0-0» Smislov—Goljdberg, SSSR 1945; 12... «f6i? 13. «•аз даб 14. &аг £>e7 15. Дс2 «h4 16. ДГ2 «h3+ х f3 Ragozin—Tolus, SSSR 1945] 13. Д£2 «ЬЗ 14. «d3 0-0-0 15. Деб «ебД «сбТ х f3 Kopilov—Leonidov, SSSR 1961 22 11. ДеЗ «е7 [11... £>f6 12.0-0—10... &f6] 12. «е2 £jh6 [12... Даз? 13. «d3 ДГ4 14. 4}f71± Tajmanov—Zahodjakin, SSSR 1945] 13. £)f3 Ag4 14. h3? ДГЗ 15. «f3 £>f5T t Levin—Sijanovski, SSSR 1961; 11. «f3 «f6 12. «еЗ [12. «d5 ДГ4Д £>ge7] £>e7 13. Деб [13. 0-0 0-0 14. £jf3 Де4 15. £>g5 ДГ5=] Ьсб 14. 0-0 0-0 15. £>d2 [15. &f31? ДЫ 16. gbl «g6=] £>g6 16. g3 gae8 17. «f2 Даз об t Euwe—Keres, (met) 1948; 11. 0—0 ДГ4? 12. £>h3!± Skold—Keres, Stockholm 1960; 11... £>f6 — 10... £>f6 22 11... Ag6 12. «f3 «f6 13. «еЗ £>e7 14. «еб± 32 13... ®d7 14. 0-0 ge8 15. «g3 h5 16. £>a3 £>h6 17. £}f3± Ermakov—Livanov, SSSR 1963 31 14. 4)f3_b5! 15. ДЬЗ £>a5 16. 0-0 £>b3 17. ab3 c5!^fT Domnitz—Ciocaltea, Netanya 1968 - 6/343 32 17. «f3 Де4 18. «g3 gf6 19. ДеЗ = R. Byrne—Mestrovic, Sarajevo 1967 — 3/289 33 12. ДеЗ 0-0 13. Дс2 Дс2 14. «с2 h6 [14... ge8S] 15. £>e6? «е7 16. f5 ДЬ2!Т^» Ciocaltea—Stanciu, Romania 1963 34 12... Д£4? 13. £>e5! + - 33 Banik-Gufeljd, SSSR 1961 32 13. ДеЗ £)g4 14. «d2 [14. Дс1 £>a5 15. h3 4)f6 16. 4}e5 £}e4 17. £)d2 c5=Ft German— Ciocaltea, Lugano (ol) 1968] 4)a5! 15. ДЬЗ 4)b3 16. ab3 4)e3 17. «еЗ Д£4= Suetin 37 14. fe5 £}g4! 15. h3 [15. gf5? «h4!-+] £>f2=F—►> 32 17. h3? «h4!Tt»5 *7- Дс2 g6 18. g3 4)e5! 19. fe5 gf3 20. «e2 gg3T->; 17. Дев Ьсб 18. g3 g5! 19. h3oo; 17. £>a3 £>e7 [17... £)f4?! 18. «g3!± Kinnmark—Ciocaltea, Halle 1967 - 3/288] 18. ЬЗ Деб» 32 7... Де7 8. d4 e4 9. d5 ef3 10. dc6 b5 11. ДЬЗ fg2 12. gel±-> Panov—Levenfis, SSSR 1948; 7... ,(lg4 8. d4 b5 9. ДЬЗ «f6 10. Да5 £ige7 11. de5 de5 12. Ag5±-* Panov - Melihov, SSSR 1948 42 8... £>e7 9. £>g5!±; 8... ДП 9. «Ь7 ДЬ5 10. ДЬ5 ab5 11. «сб <£>f7 12. d4±^ 41 9... Де7! — 8... Де7 42 Krogius—Lutikov, SSSR 1960 43 9. «еб &ge7 10. £}g5 [10. ДЬЗ d5T] ba4 11. «f7= 44 9... ДП 10. «сб фе7 11. <g>fl ba4 12. d4±->H 43 10. £)g5? Дс4—+ ; 10. £>d4 £>e7 11. «f3 e4 12. «h3 ba4 13. gel «d7» Keres 42 12. <£>fl ba4 13. £>g5 ed4 [13... «с8?! 14. «f7 <£>d7 15. de5 h6 16. e6± Mista-Cio- caltea, Reggio Emilia 1968 - 5/266] 14. «f7= 47 14. £>g5 ed4 15. «f7 1/2 : 1/2 Minev- Damjanovic, Bad Liebenstein 1963 43 Gerasin—RuZencev, SSSR 1963 42 8... £>e7 9. ge3 e4 — 8... e4 32 9. Дс2 <g>d7 10. Ad3 ed3 11. £>d4 «h4 12. £>c6 Ьсб 13. «f3 £>h6 14. «d3 Де7 15. «g3 gae8cZ>t Gurgenidze—Saharov, SSSR 1960; 9. «ЬЗ gb8 [9... b5? 10. c4±] 10. «еб [10. £jd4] «e7 11. «d5 £)f6 12. Деб Ьсб 13. «сб ®d8 14. c4oo Djatkov—Rubin, SSSR 1961 31 9... Де7 — 8... Де7 32 13... «d7 14. gd3 0-0-0 15. «е2Д Де6± 33 Vesely— Baturinski, corr. 1959 34 10... ba4 11. «сб ®f8 12. £>d4!±; 10... ДГ5 11. ДЬЗ ®d7 12. ge5!± VitolinS- Fritsche, corr. 1961 33 11. ДЬЗ Ag6 12. d4 £>f6= Tarnowski— Ciocaltea, Bucuresti 1961 58 12. «е2 £>f6 13. d4 O-O±fS SiSkin- Usov, SSSR 1961 57 13. «a4 0-0 14. d3 — 13. d3 88 14. ДеЗ d5 15. £>bd2 Ad6 16. № gae8^-> Rusakov —Zuravljev, SSSR 1965 59 14.. . d5 15. Ag5 Ad6 16. £bd2 gae8 17. c4 dc4 18. Sacl±t« 60 15. «dl £>f3 16. «f3 &g4 17. «d5 ®h8 18. f3 £}f6a>C Geier—Lutikov, SSSR 1961 61 17. <£g2 Sf6 [17... gb8!?] 18. ДеЗ gaf8 19. £}d2±± Browne—Kavalek, Netanya 1971 - 11/230 62 10. c4 e4 11. £>g5 [11. £>d4 £}f6! 12. £f5 ®f8T] £tf6 12. f3 0-0 13. c5 d5 14. &e6 £}d4! 15. £}d4 Дс5Т-> Radcenko 63 11. Ag5 12. «413 &f6 13. «g3 ДИ6 14. d4 Дс1 15. «g7 ДЬ2Т Ahlbom— Nordstrom, corr. 1971 — 11/229; 11. Деб Ьсб 12. «сб «d7 13. £>d4 d5^0 Nakdamkin- Radcenko, SSSR 1961 64 13. £>e6 «d7 14. &g7 <g>d8 15. &e6 фс8оо Radcenko 65 Radcenko ee 10. £>d4 «d7 11. £>c6 Ьсб 12. «h5 g6 13. «h3 £>f6 14. £>a3 d5TtBB Damjanovic- Ciocaltea, Bad Liebenstein 1963 67 10... ДЬ1 11. gbl £>f6 12. d3 d5 13. ДЬЗ [13. Sh3±t Boleslavski —Ragozin, Moskva 1949] £>e5 14. ge2 сб 15. de4 £>e4? 16. f3+~ Aronin—Kopilov, SSSR 1949 68 11. 4id3?l ДеЗ 12. £>Ь4 ДГ2! 13. ®f2 «h4 14. ®gl £}h6 Kljavin—Mikenas, 16* 243
SSSR 1959; 15. £>c6 0-0! 16. £>e7 фЬ8 17. g3 W- + 88 11... ДН6 12. £>d3 ed3 13. Sd3 14. gh3 15. d4± Tringov—Ciocaltea, Varna (ol) 1962; 11... ДН4 12. ^h5? g6 13. Sg6 Af2!=F->5* Krustkaln—KruminS, corr. 1971 - 11/228; 12. Sh3± 70 Korn 71 11... ^e7 12. £>d3 ed3 13. Sd3 0-0-0 14. Деб Ьсб Larsson —Johansson, Reykjavik 1960; 15. f4!± 72 13... ^e7 14. Деб Ьсб 15. gf3 0-0 16. d3 Дс1 17. ^cl £}g4 18. £>d2= Ignatjev— Nikitin, SSSR 1961 78 14... £}e4!? 74 17. ДЬЗ ®h8 18. f3 &c5 19. d4 = Smi- slov—Lutikov, SSSR 1961 78 9. c4 Дс4 10. d4 £}f6 [10. .. b5 11. ДЬЗ ДЬЗ 12. аЬЗ £>d4 13. £>d4 ed4 14. Дg5± LepeSkin —Estrin, SSSR 1965] 11. de5 [11. £>c3] de5 12. Деб [12. #d8 gd8 13. £>e5 ДЬ5] Ьсб 13. &c2 Дd5ч=O Pakkert—Gredkin, corr. 1969 - 8/232; 9. £>a3 £>f6 [9... ^d7] 10. Дс2 Дс2 [10. . . e4] 11. £>c2 ^d7 12. d4 e4 [12... 0-0 13. de5 £>e5 14. £>e5 de5 15. ^d7 £}d7 16. ДеЗ±± Holmov—Muratov, SSSR 1961] 13. d5 ef3 14. dc6 Ьсб 15. ^f3 0—0= Tringov—Saharov, Kijev 1962 78 9. . . e4 10. ДdЗ ed3 11. ge3 ^d7 [11.. . £lh6 12. gd3 0-0 13. Ee3 d5 14. d4±O Gasibajarov—Pozarski, SSSR 1961] 12. Hd3 0-0-0 13. Ee3 g5 14. d4±^ Fuchs-Nej, Erevan 1965 77 11. £>g5 #d7 12. d4 [12. ^b3 d5 13. d4 oo Vinter —Sijanovski, SSSR 1962] ed4 13. £>e6 <g>f7 14. 4}g5 <g?g8 15. ^b3 d5 16. ^b7 Йе8об Gipslis-Sijanovski, SSSR 1962; 11. 'Й'ЪЗ 78 11... e4 12. £>g5 d5 13. f3 [13. £}e6 ^d7 14. £>g7 ®f7=F] h6 14. £}h3 0-0 15. 4}d2±tEEl Capljinski — Dmitrijev, SSSR 1972 - 13/292; 11... #d7 12. de5 de5 13. £>e5 £>e5 14. Se5 0-0-0^J; 13. £>bd2!± X e5 Ca- pljinski 78 14. ge5 &g4!T 80 15... £>g4? 16. &c5 ^h4 17. h3 Ef2 18. Ee2+- Banik—Estrin, SSSR 1963; 15... Д(16 16. h3± C75 1. e4 eS 2. £>f3 £)c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. сЗ Д47 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 d44 Де72 0-0 ДГ6 d53 £}ce7 c4 £ig6 £>c3 £>ge7 ДеЗ h5 gel b6 b4‘ ± 2 tige7 £}bd2» £}g6’ £>h47 £}h4 •@•114 &g38 g6 0-0 ДЬб ДЬб •@h6 de5 de5 ©d5 ©g79 = 3 ДеЗ £>g610 h4 _a.g4“ Деб Ьсб £>bd2 Де7 •@a4 Дd712 = 4 0-0 £jg613 d514 £>b8 c413 Де7 £ic3 h613 ДеЗ Дg5 gel ДеЗ ge3 0-0 gel a517 5 . . . £>bd2 Де7 gel13 0—013 £jfl23 £)h421 £>h4 ДЬ4 £e3 ed4 cd4 ДГ622 = 6 . . . ДеЗ Де7 &bd2 0—023 a32* ®h8 gel ed4 cd4 f5 ef5 ДГ5 gel d525 oo 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 de 5. c3 &d7 6. d4 £ge7 7. ДЬЗ h6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 7 ДеЗ26 g527 Ag5 hg5 £g5 £)d5!23 <af723 ®f7 Ad5 <§>e830 00 8 0-0 £ig631 £>el32 4^a533 Дс234 Де7 £id23= c5!33 == 9 ©e2 4dg6 ^c4 ^e737 d5 b5 •@e2 Дс233 сб b4 £}c4 dc6 Деб a4 w 0-0 Де733 = 10 &h4 ed4*° cd441 £}d4 ©d4 <^c6 •@d5« •@h4 ! -@f7 <$>d8 ^c3 £>e5 @d5 •@"g443 0—o« •©•dl Деб '©dl43 — 244
8 9 10 11 12 13 14 15 16 11 ... Ac2 &f5 ef5 0-0 d5" ЙТЗ c4 Дg5 oo g5« &f5 4}c647 Ag7 <ie7 f6 h5 •0x8!49 12 £jbd2 £>e3 £jd582 Й-cl83 •Й’еЗ gf3 de5 ed5 4}g650 Ae7 Ag551 Дс1 £g4 ДГЗ 4ice7 £>d5 de554 13 ... 0-0 ДеЗ £)d287 Дс2 Sei 4}c4 = . . . Ag5!” ДеЗ 0—0“ &a5 ДЬ5 &c4 J.c488 1 6. d3g6A &g7= * 6... 7. £bd2 [7. 0-0 — C 79/5] Де7 8. 0-0 — C 79/7 3 8. ДеЗ £>ge7 9. £bd2 [9. d5 £>b8 10. &d7 &d7 11. c4 0-0 12. &c3 1/2 : 1/2 Darga -Farre, Madrid 1957] 0-0 10. a3 [10. gel £>g6 11. de5 de5 12. £)f 1 ± Holmov —Sliwa, Dresden 1956] £ig6 11. b4 £f4 [11... ge8 12. Дс2 h6 13. &b3 £g5 14. £g5 hg5 15. g3 f6 16. ^h5 £}ce7 17. <^c5H— Bronstejn — Sliwa, Moskva 1956; 12.. . £>h4!?] 12. d5±tS Kavalek —Lastavidka, CSSR (ch) 1961 4 Ivkov—Kolarov, Moskva 1956 5 7. £>g5 h6 8. ^h5 g6 9. ДЬЗ d5 10. fh4 £g7 11. &f7 12. ed5 £»a5=F ± Kofman- Boleslavski 1951; 7. h4 ed4 [7... h6 8. ДеЗ ed4 9. cd4 d5 10. e5 b5 11. Дс2 £a5 12. £>c3 Дg4± Euwe —Reshevsky, (met) 1948] 8. cd4 d5 9. e5 Дg4= Keres; 7. de5 de5 8. £>g5!±; 7... &e5’ = ; 7. Д₽5!? • 7.. . g6 8. de5 de5 9. h4!? (Botvinik— Ciocaltea, Moskva 1956) Дg7 10. h5 £)c8=; 8. 0-0 — C 76/3 7 8... Де7 9. &e3 0-0 10. d5! £>a7 11. Дd7 ^d7 12. h4 сб 13. h5 &h8 14. £)f5±t> Mikenas — Lakunas 1956 8 10. Дс2 ed4 11. cd4 f5! 8 Boleslavski —Bondarevski, SSSR 1960 10 7... h6!? 11 8... h5 9. £>g5 Де7 10. ДЬЗ± x f7; 8... h6 9. h5 £>ge7 10. &bd2 g5 11. hg6 fg6 12. d5 4)a7 13. Дd7 ^d7 14. £)g5!± Nedelj- kovic—Kieninger, Wien 1957; 8... Де7 9. h5 £h4 [9. . . £tf4 10. <g>fl ДГ6 11. d5 £>b8 12. Дd7 ,®'d7 13. £}a3 g6= Kljavin—Pasman, SSSR 1960; 10. ДГ41? ef4 11. ^d2 0-0 12. Дсб Дсб 13. W4 ge8 14. £>bd2A 0-0±] 10. 4)h4 ДЬ4 11. d5 &b8 12. Ad7 £>d7 13. '®’g4 ДГ6 14. £»d2 [Cirid— Mestrovic, Novi Sad 1964; 14. h6!?] 0-0= 12 11... &h4? 12. &h4 ДЬ4 13. gh4!± Damjanovid—Mestrovid, Jugoslavia 1964 13 7... h6 8. £>bd2 g5! 9. de5 de5 10. gel £)g6qpt^ Sergeant—Rubinstein, Scarbo- rough 1930; 8. ДЬЗ — 7. ДЬЗ 14 8. c4 Де7 9. &сЗ 0-0 10. ДеЗ Дg4 11. Дсб Ьсб 12. h3 ДГЗ 13. W ed4 14. Ad4 c5 = Gligorid—Keres, Moskva 1947; 8. gel Де7 [8... h6] 9. &bd2 —8. £)bd2; 8. Дс2 15 9. Дd7 £>d7 10. c4 Де7 11. &c3 0—0 — 9. c4 16 10... 0-0 11. Ad7 4)d7 12. ДеЗ f5 [12.. . h6 13. b4 £f6 14. &el £)h7 15. g3 ^d7 16. 'S'hSiJ Mikenas—Stoljar, SSSR 1956; 14... a5! 15. a3 ab4 16. ab4 gal 17. ^al £>g4 18. 'S'cl Дg5= Perez —O’Kelly, Zeevenaar 1961; 14. &d2! a5 15. ba5! ga5 16. &b3±K; 12.. . £114!?] 13. ef5 gf5 14. £e4±O Darga- Geler, Bled 1961 17 Trifunovic—Keres, Jugoslavia—SSSR 1956 18 9. de5 de5 [9.. . £ce5 10. Ad7 ^d7 11. £d4±] 10. ДЬЗ £a51? [10... 0-0?! 11. £c4±JS Stejn —Blau, La Habana (ol) 1966 - 2/247] 11. Дс2 Де6= 19 9.. . h6 10. h3 [10. £fl £h4? 11. £h4 ДЬ4 12. £e3 Дg5 13. de5 de5 14. #h5± Timman —Ivkov, Hilversum 1973; 10... Ag5 11. £еЗ ДеЗ 12. ДеЗ 0-0 13. £d2 ge8 14. Дс2 4t^f4 15. g3= Oim —Keres, Parnu 1971; 11. ДеЗ ДеЗ 12. £еЗ 0-0 13. Дс2 ge8 14. ^d2 gc8 15. g3 <gf6 16. £d5 #f3 17. Дdl £h4 18. gh4 ^h3 19. £f6 <g>h8? 20. £e8 ge8 21. h5± Talj-Keres, Tallinn 1973 - 15/262; 19... gf6 20. ffh6 ed4 21. ®hl £e5oo;15... ДЬЗ = ] 0—0 11. аЗ [11. £fl £h4!] ДГ6 12. £fl £h4 13. £h4 ДЬ4 14. £e3 Дg5 15. £d5±O Plan inc—Ivkov, Ljub- ljana — Portoroz 1973 — 15/264 20 10. h3 ge8?! 11. ДЬЗ £h4 12. de5 £f3 13. £f3 de5 14. Дd5±t Planinc—Balasov, Wijk aan Zee 1973 - 15/263; 10... Ag5!? 21 10... ed4 11. cd4 ДГ6 12. £e3 ge8 13. Дс2 £h4 14. £h4 ДЬ4 15. £d5±O Ivkov- Keres, Beograd 1970 - 9/217; 11... ge8!?; 10... Д₽4 11. Дсб £h4 12. £ld2 [12. ДЬ7 ДГЗ 13. gf3 ^d7 14. <g>hl ^h3 15. £e3 £f3 16. £fl £h4=] Ьсб 13. h3 £f3 14. £f3 ДГЗ 15. 'Й'ГЗ ДГ6= Matanovid—Petrosjan, Jugo- slavia — SSSR 1957 22 Euwe —Keres, (met) 1948 23 9. .. h6 10. gel Ag5 11. £fl ДГ4 Bole- slavski—BronStejn, SSSR (ch) 1945; 12. Д£4 ef4 13. e5!±T 24 10. Дс2 ah4?! 11. ah4 ДЬ4 12. f4 ef4 13. ДГ4 Дg5 14. Vasjukov— Banik, SSSR 1956; 10... ДГ6!?; 10... ge8!? Д ДГ8 = 25 15. Дсб Ьсб 16. gc6 Дd6o6 Boleslavski— Tarasov, SSSR 1957 245
22 8. £>gl £)g6 [8... £>a5 9. Дс2 £>g6 10. £>e2 Де7 11. 0-0 Ag5 12. f4 £>f4 13. £>f4 ef4 14. Af4± Suetin—Uusi, SSSR 1957; 8... ed4 9. cd4 d5 10. e5 Af5 11. £>e2 £>b4 12. 0—0 13. a3 4)d3 14. £>bc3± Gipslis -Kaminski, SSSR 1957] 9. £>e2 «h4 [9... £jh4!? 10. 0—0 g5 Suetin] 10. «d3 £)a5 11. Дс2 Де7 12. £}d2 с5ф Nezmetdinov—Keres, SSSR 1958; 8.h4 Ag4 9. «d3 «d7 10. £jbd2 £>g6 11. &fl Де7= 27 8... ^3g6!? 22 10... d5 11. ed5 £>a5 12. d6! £3b3 13. «ЬЗ £id5 14. £>f7 <8>f7 15. dc7 «c7 16. «d5 Деб 17. «f3±-> Keres 22 11. ed5 «g5 12. dc6 Дсбоб-* 20 Keres 22 8... g5!? 9. de5 [9. Ag5 hg5 10. £)g5 £>d5 11. £>f7 ®f7 12. Ad5 ®g7 13. «d3 «Ь4Т _L Marco—Leonhardt, Ostende 1906] de5 10. Ag5 hg5 11. £jg5 4)d5 Geier—J. Szabo, Dresden 1959; 12. £3f7 <£>f7 13. «d5 ®g7 14. f4s6->» 22 9. £>bd2 Де7 10. £>c4 — 8. £>bd2; 9. gel; 9. ДеЗ 22 9... Ae7 10. f4 ef4 11. £}d3 ДГ6 12. Af4±tEH Robatsch—Radovici, Kecskemet 1962 24 10. f4 £>b3 11. «ЬЗ ef4 12. Af4 £>f4? 13. gf4± Gufeljd-Uusi, SSSR 1960; 12... gb8!= Boleslavski 22 11. £>d3 c5! 22 11... £>c6 12. £>c4 Ag5 13. £>еЗ ДеЗ 14. ДеЗ 0—0 15. f4±fES Boleslavski—Ciocal- tea, Debrecen 1961 27 9... Дев 10. d5 4)a5 11. «а4 сб 12. de6 b5 13. ef7 ®d7 14. «Ь4!± Fischer; 9... «f6 10. d5 b5 11. «e2 £>a5 12. Adi Де7 [12... £>f4 13. Af4 «f4 14. a4±f»; 12... сб!?; 12... £}c4!?] 13. g3 0-0 14. h4±f Fi- scher—Sliwa, Varna (ol) 1962; 13... Ah31? 22 22 12. Adi сб 13. b4 £>c4 14. dc6 Деб 15. a4 «Ь7= Karner—Goldin, SSSR 1963 22 17. £>a3 £>a3 18. ga3 0-0= 42 8... g5? 9. «h5 gh7 10. Ag5+ - Talj- Letelier, La Habana 1963; 8... £jc8 9. 4)f5 g6 10. £>g3 Ag711.0-0ed4 12. f4!dc3 13. £>c3 £}b6 14. f5S-* Geier—Keres, SSSR (ch) 1950 41 9. 0-0 d3 10. «d3 4)e5 11. «e2 £>7c6 12. £>f5 £}a5= Nikitin-Suetin, SSSR 1958 42 11. Af7 ®f7 12. «d5 Деб 13. «h5 Talj—Banik, SSSR 1956 42 14... g5 15. ДеЗ «g4 16. h3 «g2 17. 0-0-0§5->-ES Suetin—Ciocaltea, Debrecen 1961; 14... Дев 15. «d4 Де7 16. £jd5? «g4!Tt Tukmakov—Larsen, Lenjingrad (izt) 1973; 16. ДеЗ= Larsen 44 15. ДеЗ!? 42 17. gdl g5= Vasjukov—Gurgenidze, SSSR 1959 42 9... g6 10. 0-0 Ag7 11. f4 £>ec6 12. £>f3 ed4 13. £>d4 £>d4 14. cd4 £>c6 15. ДеЗ d5 16. f5!±-> Smislov—Makagonov, SSSR 1934; 9... c51? 10. dc5 dc5 11. «f3 £>g6 12. £)f5 «f6 13. £>d2 £>e7 14. 0-0 g6 15. £>e7 Ae7 16. «еЗ gd8 17. ЬЗ «g5 18. «е2 ДЬ5 19. c4 Ad7 20. £>bl «h5?! 21. «h5± Talj- Keres, SSSR (ch) 1973 47 11... «f6?! 12. d5! сб [12... Ag7 13. £}d2 b5 14. a4!±t<C Keres—Arulaid, Parnu 1955] 13. ^>a3! b5 14. b4 ^>b7 15. £>Ы!Д a4± Keres—Tarve, corr. 1952 42 13. de5 Де5 14. «h5 «f6 15. f4 gf4 16. Af4 0-0-0+f Lavdanski—Aratovski, SSSR 1957; 13. ДеЗ!? 42 16... fg5? 17. f6 0-0 18. fe7+ - ; 16... «c8! 17. £>c3 fg5 18. f6 0-0 19. «h5 gf6 20. ДЬ7 ®f8 21. £>e4 gh6 22. «f3 Af5oo Konstantinopoljski—Aratovski, SSSR 1957 22 8... g5 9. de5 [9. &c4 £3g6 10. £>e3 g4; 9. £fl £g6 10. £>e3 Ag7 11. de5 £>ge5 12. h4 g4 13. £>e5 £>e5 14. £}d5 Дс6=] de5 10. £>c4 £g6 11. £>e3 Ag7 12. £}d5 £tf4 13. 0-0 £>d5 14. ed5 £>e7=; 8... g6!?A Ag7 21 10... 0-0 11. 0-0 ge8 [11... ®h7 12. g3 Af6 13. gel ®h8± Fischer—Olafsson, Jugoslavia (ct) 1959] 12. £>f5 Af8 13. Ac2oo Zurahov—Hasin, SSSR (ch) 1959 22 11. 0—0 — 10. 0-0; 11. 4)g5!? hg5 12. «f3 22 12. gel!? 24 17. f4 4hf4 18. «е5 «e7+ ± Listberger- Keres, Stockholm 1966 22 10... 0-0 11. £>e3 ge8 [11... Af6? 12. 4)d5! ed4 13. £>d4 ge8 14. Дс2±О; 12... ge8 13. de5 Де5 14. £>e5 de5 15. «f3 ±'|’> Smislov—Reshevsky, (met) 1948] 12. gel Af8 13. Дс2 &h4 14. &h4 «h4 15. £)d5±t Bronstejn—Keres, SSSR (ch) 1948 22 12... «f6 13. ^el [13. «d2 £>a5 14. Ad5 сб 15. ДЬЗ Ag4+T)> Unzicker—Keres, Hamburg 1956] £>f4 [13... £ja5I? 14. Дс2 ДЬ5] 14. ФЫ g5 15. g3 &h3 16. f4! gf4 17. gf4±->EB Aronin —Dubinin, SSSR 1953 27 13. h3 ge8 14. &h2 «e7 15. de5 de5 16. «h5 <La5!^f Fischer—Pachman, Mar del Plata 1959 22 17. «f3 Деб= Keres—Bondarevski, Moskva 1950 C76 | 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Aa4 d6 5. сЗ Д<17 6. d4 g6 7 8 1 de5x Jlg53 de52 f6 9 10 11 12 13 14 15 ДеЗ £>bd2 £>fl Дс2 £>еЗ ^e2 феЗ <)g4 Ь5 ^еЗ ДЬб ДеЗ 246
7 8 9 10 11 12 13 14 15 2 ... . . . Де71 2 3 4 * £>bd2 ^e2 Дс2 &fl Дьз £}e3 — . . . Де7 #e7 £f6 b5* £)a5 £c4 £Ь6 сб7 3 0-0 £)bd2» de5 £e5 Дьз £)c4 Ag5“ 4- Ag78 £)ge7 £>e5 de513 0-0 Деб 4 . • • gel АеЗ de514 4)e5 ДЬЗ13 £id2 £)f3 £)d4le 4- . . . £ige7« 0—013 £)e5 Де5 &сб Ag7 h6 5 . . • d5 J.d713 c4 C)c3 c5“ ДеЗ22 Дс5 gel23 ± . . . <£)ce717 •8-d7 0-0 £>e821 dc5 £>d6 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 d6 5. сЗ &d7 6. d4 g6 7. 0—0 &g7 8. de5 de524 9 10 11 12 13 14 15 16 17 6 Ag5“ £)f623 4)bd227 h623 Д11423 •®-e7 gel 0-0 £)fl gad8 @•62 4}b8 Ac2 сб gadl Ac8 ^еЗ Ь533 — 7 4)ge7 £)a331 h6 ДеЗ 0—О32 •g'cl <S>h7 4)c2 f533 ef534 gf5 gdl ’S'eS £}Ь4!?33 00 8 ... •g-d3 h6 ДеЗ Ьб33 gdl ^c8 ДЬЗ Ag4 £>bd2 h3 0-0 Деб £>fl gd8 •^"62 gdl37 == 9 ДеЗ ^ge7» Дс5 Ьб33 ДаЗ Ь5 Дс2 0-0 £ibd2 4)a543 •®,e2 ge8 gfdl •g-cS £>fl &c4 Ае7 ge741 ± 10 £if6 £ibd2« •®-e7 Ь4 Ьб ДЬЗ43 0-0 •g-c2 h644 C)c4 Деб! a4 £d7 a5 b5 <)Ь2!?43 4)d843 ± 11 0-6 Ь447 @-с842 ,Й'е2 4)h5 g3 ge8 ДЬЗ 4)d8 gfdl Ag4 £)c4 h6 gd2 £jc643 = 12 . . . gel ge8“ Ag5 h6 ДЬ4 b5“ Дс2 4)a5 b4 &b7 a4 @•67 £}fl Деб32 = 13 . . • Дс5 ge8 Дс233 Ьб ДаЗ •g-c8 £}c4 &h5 C)e3 gd8 ДЬЗ Деб34 ± 1 7. ДеЗ £g7 8. £bd2 £ge7 9. Дс2 0-0 10. h4?! Ag4 11. d5 £)b8 12. £tfl f5=F Steven- son—Soultanbeieff 1932; 7. ДЬЗ Дg4 8. ДеЗ Дg7 9. de5?! &e5 10. h3 £tf3 11. gf3 ДебТ Yates —Thomas 1930; 7. £}bd2 Дg7 8. £}fl 9. 4}e3 [9. d5?’ £}e7 10. Дс2 0-0 11. £}g3 4}g4=F Lukic—Matanovic, Jugoslavija (ch) 1958] 0-0 10. de5 &e5 11. Дd7 £}f3 12. ЖЗ £}d7= Bogdanovic—Matanovid, Jugoslavija (ch) 1958; 7. Д₽5 f6 [7. . . Де7 8. h4 ^f6 9. &bd2 h6= Durasevic— Gligoric, Jugoslavija (ch) 1958] 8. ДеЗ £>h6 9. d5 [9. 0-0 Дg7 — 7. 0-0; 9. £bd2] £}e7 10. Дd7 ^d7 11. c4 £>f7 12. £}fd2 c5= L. Steiner—Stoltz, Folkestone (ol) 1933 2 7. . . £>e5 8. £>e5 de5 9. Ag5 Да4 10. #a4 ^d7= Rozental—Rauzer, SSSR 1935 8 8. ДеЗ 9. &bd2 £}g4 10. Ag5 Де7= Eliskases—Thomas, Podebrady 1936 4 16. 0—0 £}a5= Bronstejn—Saharov, SSSR (ch) 1960 5 9. ДеЗ £tf6 10. &bd2 &g4 11. £tfl 0—0 12. h3 £}e3 13. £}e3= Bronstejn—Sijanov- ski, SSSR 1960 6 11. . . 0-0 12. 0-0 Sad8 13. Sfel ®g7 14. £tfl £>a5 15. Дd7 £d7 1/2 : 1/2 Szabo- BronStejn, Goteborg (izt) 1955 7 16. &d2 Деб 17. f3 &h5= Keller- Bronstejn, Moskva (ol) 1956 8 7. . . f6 8. ДЬЗ £>h6 9. Дd5 #e7 10. de5 de5 11. b4±1X Milid—Kieninger, Baden 1957 9 8. ДЬЗ £tf6 9. Sei 0-0 10. &bd2 &h5 11. de5 £>e5 12. £>c4 Дg4 13. £)ce5 de5 14. ^d8 Sad8= Hort-Filip, CSSR (ch) 1961; 8. Д₽5 f6 9. ДеЗ &h6 10. h3 £tf7 11. £bd2 0—0= Bogoljubov-Aljehin,(m) 1929; 10. de5!?; 8. a3 £tf6 [8... £)ge7 9. ДеЗ 0-0 101 &bd2 ^e8 11. ДЬЗ ®h8 12. de5 de5 13. £>h4 f6 14. g3 ДЬЗ 15. Sei ± Bronstejn—NeJmetdinovj SSSR (ch) 1957; 12... £>e5!?] 9. Hel 0-0 10. £>bd2 ed4 11. cd4 £jh5 12. £>fl J.g4 13. 247
Дсб Ьсб 14. ДеЗ с5= Culjko—Pantazi, SSSR 1967; 8. ДеЗ £f6 [8... &ge7 9. gel Ь6?! 10. d5 &b8 11. Ad7 &d7 12. c4± Kotkov-Lu- tikov, SSSR 1959] 9. £>bd2 [9. Дс2 0-0 10. h3 h6 11. £bd2 &h5 12. gel 0f6 13. £>fl gad8 14. фЬ2 £>f4^t> Hofman—Nikolajevski, SSSR 1960; 9. de5 £>e5 10. £>e5 de5 11. Дd7 0d7 12. 0d7 £>d7 13. £)d2 0-0 1/2 : 1/2 Larsen- Bronstejn, Portoroz (izt) 1958] 0—0 10. de5 £>e5 11. £>e5 de5 12. f3 [12. Дс2] Да4 13. 0a4 0d3 14. gfel gad8 15. gadl 0b5 16. 0b3 1/2:1/2 Jansa—Filip, Marianske Lazne 1960 10 10... Де5 11. f4A f5± 11 Nedeljkovid—Rabar, Jugoslavia (ch) 1957 12 8... £>f6 9. de5 £>e5 10. £>e5 de5 11. Дg5 сб 12. &d2 b5 13. Дс2 0e7 14. b4 c5 15. a3 0—0 16. ДеЗ± Kotkov —Nezmetdinov, SSSR 1959; 11... Да41? 13 9... b6 10. £>bd2 0-0 11. ДЬЗ £>a5 12. Дс2 £}асб 13. de5 de5 14. b4± Matanovic — Mititelu, Sofia 1957 14 10. ^bd2 h6 11. ДЬЗ фЬ7 12. de5 de5 13. Дс5 b6 14. ДаЗ £>a5 15. Дd5 сб 16. b4 4)b7= Rauzer —Levenfis, Lenjingrad 1934 15 12. £}d2 Да4 13. 0a4 0e8 = Durasevic — Matanovic, Jugoslavia (ch) 1958 16 Michell — Capablanca, Hastings 1919 17 8... £>b8 9. c4 £>f6 10. £>c3 0-0 11. Дd7 &bd7 12. gbl [12. £el 0e7 13. Дб5 c5 14. a4 h6 15. ДЬ4 g5 16. ДgЗ £}e4= Luti- kov—Bronstejn, SSSR 1959] a5 13. аЗ?! £}c5 14. 0c2 a4 = Bisguier —Medina, Tel Aviv (ol) 1964; 13. 0с2Д аЗ, b4± 18 9. c4 b5 [9... £>f6 10. £>c3 0-0 11. Дd7 0d7 12. £>el c5 13. a4 b6 14. £>d3 a5 15. h3 gae8 16. f4±JEB Geier—Medina, Gote- borg (izt) 1959] 10. ДЬЗ f5 11. ef5 gf5 12. £}g5 £f6 13. f4 e4 14. &c3 bc4 15. Дс4 h6! 16. £>h3 0-0 17. ДеЗ фЬ7 18. £>f2 £)g6oo Aver- bah—Volovic, SSSR 1970 18 10... h6 11. £>c3 f5 12. ef5 gf5 13. £>h4 £>f6 14. f4 e4 15. ДеЗ 0-0 16. h3 c5 17. dc6 Ьсб 18. 0e2± Fischer—Filip, Curasao (ct) 1962 20 12. gbl £>h5 [12... £>e8? 13. b4 h6 14. £>d2 f5 15. f3 £f6 16. c5 gf7 17. ДаЗ±Г< Vasjukov—Rabar, Moskva 1961] 13. ДеЗ £)f4 14. ДГ4 ef4 15. 0d2 b5!^J< Samkovid— Krogius, SSSR 1959 21 12... gfd8 13. 0b3 gab8 14. ДеЗ Ь5 15. сб 0g4 16. 0c2 0h5 17. £}e2±O Kljavin— Bronstejn, SSSR 1960 22 13. 0b3!? Keres 28 Simagin —Gipslis, SSSR 1960 24 8... £>e5?! 9. £>e5 de5 [9... Де5 10. £}d2?! Да4 11. 0a4 0d7 = Thomas —Capa- blanca, Budapest 1929; 10. ДЬЗ £}e7 11. Дg5 0-0 12. f4 Ag7 13. f5 Де5 14. ДЬ6±; 10. f4 Дg7 11. f5 Де5 12. £>d2 Да4 13. 0a4 0d7 14. 0b3± Parma—Jovanic, Jugoslavia (ch) 1963] 10. f4 Да4 [10... ДЬ5 11. ДЬ5 ab5 12. 0b3±C Averbah—Goldenov, SSSR 1952; 10... 4)e7 11. f5 f6 12. ДеЗ Да4 13. 0a4 0d7 14. 0d7 ®d7 15. c4± ± Keres — Goldenov, SSSR 1952] 11. 0a4 0d7 12. 0d7 ®d7 13. fe5 феб 14. ДГ4 gf8 15. £>d2 Де5 16. £>b3 ±± Fine—Aljehin, AVRO 1938 25 9. 0e2 &ge7 10. gdl 0-0 11. Дg5 0e8 12. 0d3 gd8 13. £a3 b5 14. ДЬЗ &a5 [14... h6! ?] 15. 0e3 &b3 16. ab3 f6 17. ДЬб ДЬб 18. ^h6 g5? 19. h4 g4 20. £>d2±t Geler- Sliwa, Sczawno Zdruj 1957; 18. .. Де6 = 26 9... f6? 10. ДеЗ &h6 11. £>bd2 &f7 12. b4 0-0 13. ДЬЗ ge8 14. a4±O Talj; 9... ДГ6 10. ДеЗ £ge7 11. 0cl [11. £bd2 0—0 12. b4±f< Bogdanovic—Lukic, Jugoslavia 1963] 0-0 12. ДЬб Дg7 13. Дg7 <§>g7 14. 0e3±J Zurahov —Gufeljd, SSSR 1959 27 10. Дсб Дсб 11. £>e5 [11. 0d8 gd8 12. £}e5 Де4=±] #dl 12. gdl £>e4 13. Af4 £>d6 [13... 0-0 14. £>c6 Ьсб 15. £>a3±±; 13... g5 14. £>c6 gf4 15. gel f5 16. f3 Ьсб 17. fe4 0—0 18. d2 ± ± Ciric—Lukic, Jugoslavija (ch) 1962] 14. £>c6 Ьсб 15. gel [15. Дd6 0-0-0!= ±] <$>d7 16. £d2 gae8 17. £>ЬЗ фс8 18. 4}a5 <3?d7 19. gedl Де5± Fichtl —Lengyel, Warszawa 1961; 11... Де4 12. 0e2 0d5 = 28 10... 0—0? 11. Дсб Дсб 12. &e5 Де4 13. £f7 [13. Af6? ^f6 14. £d7 -&c6 15. £e4 gfd8 16. £)ec5_b6 17. ^f3 ^f3 18. gf3 bc5 19. £}c5 gd2o6 Unzicker —Rossetto, Buenos Aires 1960] gf7 14. ДГ6±; 10... *^e7 11. b4 0-0 12. ДЬЗ Деб! [12... h6? 13. ДеЗ gfd8 14. ^c2± Gligoric—Sliwa, Moskva (ol) 1956] 13. £)c4 h6= Euwe 29 11. Af6 #f6 12. b4 gd8 13. ДЬЗ Дg4 14. №e2= Milic—Sokolov, Jugoslavia 1960 30 Pedersen—Barcza, Moskva (ol) 1956 31 10. ^e2 h6 И. ДеЗ 0-0 12. gdl *^c8 13. £}bd2 b6= Keres — Medina, Goteborg (izt) 1955; 10. &d2 h6 11. ДеЗ £>a5= Wade- BronStejn, Amsterdam (ol) 1954; 10. £>bd2 h6 11. ДеЗ 0-0?! 12. Дс5 ge8 13. gel #c8 14. &fl b6 15. ДаЗ Ь5 16. Дс2 a5 17. Дс54=О Unzicker-Gipslis, Lenjingrad 1960; 11... b6!?= ; 10. c4 h6 11. ДеЗ £>d4 12. Ad7 ^d7 13. £>c3 0—0= Suetin —Bronstejn, SSSR 1952; 10. *0x1 0-0 [10... h6 И. ДеЗ #c8 12. gdl Дg4 13. 4dbd2±C Filip —Sliwa, Warszawa 1956; 11... £}a5 12. gdl b5 13. Дс2 £>c8 14. £)bd2 £}d6 15. b4 £)ab7 16. a4± Evans —Bronstejn, Amsterdam (ol) 1954] 11. gdl ^eS 12. ДЬб gd8 13. Дg7 <^g7 14. &bd2 f6 15. £>f 1 £>c8 = Tringov—Medina, Tel Aviv (ol) 1964 32 11... b6 12. 4)c2 4)a5 13. &b4 c5 14. Дd7 0417 15. 0d7 <$>d7 16. gadl Д £>d5±± Sokolov—Lukic, Jugoslavia (ch) 1962 33 13... b6? 14. gdl 0c8 15. £>b4±T< Smislov—Nikolajevski, SSSR 1959 84 14. gdl £d4!T 85 16. Дс5 e4 17. 0d2 gd8 18. Дсб Ьсб 19. £)fd4 gg8 20. 0e2 £>d5T-*> Zeljandinov — Nezmetdinov, SSSR 1959 88 11... Д₽4 12. 0e2 0-0 13. &bd2? f5=Ff^ Yates—Aljehin, New York 1924; 13. 248
Дс5!± Aljehin; 11... Деб 12. #e2 0-0 13. Дс5 Ь5 14. ДЬЗ ДЬЗ 15. ab3± Bronstejn —De Greiff, Portoroz (izt) 1958; 11... 4)a5 12. Дс17 #d7 13. #d7 ®d7 14. 4)аЗ фе6= Wade- Bronstejn, Amsterdam (ol) 1954 37 18. gdl ДЬЗ 19. ab3 ^e6= Aronin— Bronstejn SSSR (ch) 1959 38 9. .. f6? 10. ^e2 4)h6 11. Дс5± Schmidt — Llado, Dublin 1957 39 10... 0-0? 11. Деб Ьсб 12. 4)a3 ge8 13. 4)c4 f6 14. 4)a5± Maroczy—Mackenzie, Weston Super Mare 1922 40 13. . . a5? 14. Дс5±О Boleslavski — Nezmetdinov, SSSR 1957 41 18. ДЬЗ 4)a5 19. 4)e3 4)b3 20. 4)d5 ge8 21. аЬЗ Деб 22. 4)el f?b7 23. b4± Hasin- Sijanovski, SSSR 1957; 19.. . сб!? 42 10. #b3 4)e7 11. $-c2 Да4 12. #a4 ^d7 13. #ЬЗ ^b5 14. 4)bd2 #b3 15. ab3 4)c6= Schmidt—Barcza, Moskva (ol) 1956 43 12. gel 0-0 13. Ag5 h6 14. ДЬ4 a5 15. аЗ 4)b8 16. ДЬЗ Деб 17. Дс2 4)bd7 18. Да4 ^d6 19. ^c2 сб 20. gedl b5 21. ДЬЗ a4= Talj —Sliwa, Leipzig (ol) 1960 44 13... Деб 14. Дg5 h6 15. ДЬ4 a5 16. Дd5 Ad5 17. ed5 4)b8 18. gael 4)bd7 19. 4)e5 4)e5 20. f4 4)f3± Durasevic—Sliwa, Marianske Lazne 1962 45 17. 4)cd2 4)d8 18. £>el c5= Gligorid- Olafsson, Portoroz (izt) 1958 48 18. 4)d3 4)b7 [18. . . ДЬЗ 19. #ЬЗ 4)Ь7 20. c4±] 19. Деб ^еб 20. 4)d2± 47 11. Деб Деб 12. 4)е5 Де4= Gufeljd- Nezmetdinov, SSSR (ch) 1959; 11. ^c2 ^e7 [11.. . 4)h5 12. gadl ^c8 13. Ь4 b6 14. ДЬЗ Фе8 15. a4 <$>h8 16. a5 ba5 17. Дс5 ab4 18. Дf8 Дf8 19. cb4 4)f4^ Nikitin—Nezmetdinov, SSSR (ch) 1959] 12. Ь4 b6 13. ДЬЗ a5 14. b5 4)d8 15. a4 4)b7 16. gfel gad8 17. 4)c4 4)c5 18. Дс5 'S'cS 19. 4)ce5 4)g4= Nikolajevski— Sijanovski, SSSR 1960 48 11... ge8 12. ДЬЗ h6 13. a4 Деб 14. ^c2 4)g4 15. Деб ge6 16. 4)c4± Nikitin — Pitksaar, SSSR 1958; 11... 4)h5 12. ДЬЗ h6 13. a4 ^f6 14. 'Й,с2 Дg4= Klavin—Siskin, SSSR 1959; 11... 4)g4 12. Дg5 f6 13. ДЬЗ фЬ8 14. ДЬ4 'S'eSoo Vasjukov—Nezmetdinov, SSSR (ch) 1959 49 Parma—Filip, Beverwijk 1964 50 11... -&e7?! 12. b4 gfd8 13. Дс5 #e8 14. ДЬЗ Деб 15. ^c2±O Lutikov—Stoljar, SSSR 1959 81 13.. . ^e7?! 14. 4)fl gad8 15. 4)e3±T Lutikov —Vasjukov, SSSR 1958 52 17... c6l? 18. ab5 ab5 19. ga8 ga8 20. ДЬЗ ^e8 21. #d2± Keres; 17... Деб 18. 4)3d2 *^d6 19. #f3 a5 20. ab5 ДЬ5 21. ba5 4)a5= Suetin —Saharov, SSSR (ch) 1960 83 12. gel b6 13. ДаЗ ^c8 14. £)f 1 b5 15. Дс2 ^Ь7 [15. . . a5 16. Дс5 4)d8 17. a4 ^b7 18. ab5 ДЬ5 19. ДаЗ 4)еб 20. £е5 gad8 = Boleslavski — Nezmetdinov, SSSR 1958] 16. Дс5 gad8 17. ^cl 4)h5 18. g3 4)a5 19. &e3 ДЬбтТЕВ Talj —Filip, Oberhausen 1961 84 Parma—Darga, Bled 1961 C77 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 &f6 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 &сЗ* d32 ДеЗ 0-0 £>e2 c3 £>g33 ± Д.с5 d6 ДЬ4 Ag4 0-0 Aa5 2 . . . £>d58 d37 c3 £e3 Ab3 0-0 Ac2 £}f5 ДЬ44 Ae7« 0-0 d6 b5 Ab7 ^a5 c5 ge83 3 Ab3 Ad518 Ac6 £e2 4de5 &c4 0-0 d3 T Ь5 Ae7« b4 dc6 £)e4 Ad6 0-0 Se8 4 d4 •@62 ^e4 •Й'еЗ &e5 0-0 de5 £c3 •g-g3 ± £ie4“ b513 d5 ba4 &e5 Ae6 •g'd? Ab4 0-0" 5 Асб d318 0—0" <£}bd2 &c4 &e3 £f5 Ag5 АеЗ = dc6 Ac518 @e7 0—018 £)d7 ge8 •&d8 f6 Af8“ 6 . . . . . . 4}bd220 £>c4 a4 0-0 Ad2 АсЗ ЬЗ . . . Ad6 c521 £d7 b6 0-0 Ab7 •Й'е? f522 7 . . . 4}c3 h3 d324 АеЗ Ad2 a3 g428 ^e223 = . . . Ag423 Ah5 £>d7 Ab4 Ad6 Ag6 8 •&&2 c3 d423 <£}bd230 cd4 Ab3 Ac2 Ae7«2 d623 Ad7 ed4 0-0 £>a5 c531 249
5 6 7 8 9 10 11 12 13 9 b5 Дьз £ia532 £>е533 £фЗ аЬЗ •&e7 d4 d6 ^сб38 •g-e4 •g-e4 &e4 0-0 Af538 c4 bc438 ± 10 Де7 а437 gb833 ab5 ab5 d43» d5« c381 4}e4 £e5 de5 0-0 0-0 Af542 = 11 Дс5 сЗ 0—О83 d388 d6 0—088 Ae688 Ag5 •&e7 £jbd2 h6 Ae3 Aa7 Aa7 Sa787 — 12 . . . а4 аь8« ab5 ab5 4уз83 0—088 d381 d6 Ag582 h683 Af6 •&f6 £)d5 'g-d888 = 13 d3 Дс5 сЗ88 Ь588 Ас287 d5 ed588 £>d5 h3 0-0 0-0 h6 d4 ed4 cd4 Ab6 £ic3 £}db488 = 14 b5 АЬЗ Де788 сЗ81 d582 •©e2 de4 de4 0-0 £ibd283 Ad6 &fl <^e7 Ad2 ДЬ788 — 15 d6 сЗ88 Ае7 £>bd2ee 0-0 £lfl" b588 Ac2 d5 •g-e288 Se8 h3 de4 de4 Ae6 Ad2 Дс478 — 16 g6 0-071 Ag7 gel72 0-0 £>bd273 £>d7 £)fl <^c578 Ac678 Ьсб d4 ed4 cd478 — 17 . . . . . . £>bd2 Ag7” £>fl 0-0 £>g378 h6 0-0 b5 Ac2 a578 h3 Ad7 d4 a4“ = 1 5. с4?! Дс5 6. £>сЗ 0-0 7. 0-0 d6 8. Деб Ьсб 9. d4 ed4 10. £>d4 Ad7=Ff RadkeviC- Sumilin, SSSR 1937; 5. c3 £>e4 6. -®-e2 £>c5 7. Деб dc6 8. d4 £>e6 9. de5 &c5= Balogh- Probst, corr. 1929 2 6. 0—0 b5 7. ДЬЗ d6 8. d3 Ag4 9. ДеЗ [9. £>e2 10. сЗ Af3 11. gf3 -gbS 12. £>g3 h5!T~*3> Teichmann—Tarrasch, San Sebastian 1912] 0-0 10. £jd5 £>d4 11. Ad4 Д44 12. c3= Midler—Spielmann, Copenhagen 1923; 6. £e5 4}e5 [6... Af2? 7. <£>f 2 £>e5 8. d4 £>eg4 9. ®gl 0-0 10. e5 + -] 7. d4 ДЬ4 [7... Ad4 8. »d4 £>c6 9. Деб dc6 10. #48 ®d8 11. Ag5±l; 7... Ad6 8. 0-0 0-0 9. f4 £c4 10. e5 Ь5 И. ДЬЗ ДЬ7= Keres] 8. de5 <Le4 9. #d4 £jc3 10. ЬсЗ c5 [10... Де7 11. Af4 0-0 12. gdl b5 13. ДЬЗ c5 14. #e4 ga7 15. Д45 #b6 16. 0-0±«s> dl-d8] 11. #e3 #a5! [11... Да5 12. #c5±] 12. cb4 #b4 13. Д42 #a4 14. #c5 #e4= Teichmann—Albin, Has- tings 1895 8 Mason—Schiffers, Hastings 1895 8 5... d6 6. d4 b5 7. de5 de5 8. #d8 £>d8 9. ДЬЗ Д46 [9... ДЬ7 10. 4}e5 ДЬ4 11. 0-0 ДсЗ 12. ЬсЗ c5 13. c4 £>e4 14. gel 0-0 15. £jd7± Tarrasch —Cigorin, Peterburg (m) 1893] 10. Ag5 Деб 11. Деб fe6 12. £>d2 £lf7= Lewy—Neumann 1902 8 6. 0-0 0-0 7. d3 ДсЗ [7... d6 8. £>e2± Schlechter—Tarrasch, Koln 1911] 8. ЬсЗ d6 9. Ag5 #e7 10. gel £>d8 11. £>d2 12. ДЬ4 C>f4= Tarrasch • 6... Дс5 7. сЗ 0-0 [7... £>e4 8. d4 Де7 9. £>e5 £}e5 10. de5 сб 11. £>e7 #e7 12. 0—0 0—0 13. gel±->^ Bilguer] 8. d4 ed4 9. cd4 Де7 10. £>f6 Af6 И. e5 Де7 12. d5±tS Fritz—Englisch, Wiesbaden 1880; в... Да5 7. 0-0 d6 [7... 0-0 8. d4 £>e4 9. #e2 f5 10. Ь4 ДЬб 11. ДЬЗ±Т Bilguer; 7... b5 8. ДЬЗ d6 9. d4 Ag4 10. c3 ed4 11. cd4 Af3 12. gf3 cl-c8 Schlechter] 8. d3 Ag4 9. c3 £}d7 10. £je3 ДЬ5 11. Деб Ьсб 12. #a4± хеб Tar- rasch—Cigorin, Peterburg (m) 1893 7 7. 0-0 0-0 8. gel d6 9. £>f6 Af6 10. c3 £)e7 11. d4 4}g6= Nimzowitsch 8 Tarrasch—Schlechter, Ostende 1907 8 в... Дс5 7. £>e5 [7. d3 d6 8. ДеЗ±] &e5 [7. . . 0-0 8. 0-0 £>d4? 9. £>f3 d6 10. 4}d4 Д44 11. £je2± Wolf—Duras, Karlovy Vary 1907] 8. d4 Ad6 9. de5 Де5 10. f4 ДсЗ 11. ЬсЗ 0-0 12. e5 c5 13. ДаЗ #a5 14. 0-0 #a3 15. ef6 c4 16. #d5!± Aljehin—Reti, Wien 1922; 6... b4 7. £>d5 £>e4 8. #e2 £>d6 9. £>e5 £>d4 10. #e3 £>4f5 11. #f4± Levenfis; 6... ДЬ4 7. £>d5 0-0 8. 0-0 ДЬ7 9. d4±T Jano- Jevic—Forintos, Titovo Uzice 1966 — 2/249 18 7. a4 b4 8. £>d5 £>e4! 9. d4 ed4 10. 0-0 £)с5Т Spielmann —Duz-Hotimirski, Moskva 1925; 7. J4 ed4 8. £>d5 d6 9. £>g5 0-0 10. f4 ДЬ7=р Haag—JanoJevic, Budapest 1965; 7. 0—0 — C 84/3 11 14. &d6 cd6 15. Ag5 h6 16. Д114 ДЬ7 Schlechter —Vidmar, Karlovy Vary 1911 12 5... b5 6. ДЬЗ ed4 7. e5 £>e4 8. Д45 ДЬ4 9. сЗ dc3 10. 0-0 cb2 11. ДЬ2ЯП 250
5... &d4 6. £}d4 ed4 7. e5 &e4 8. ^d4 &c5 9. £>c3 [9. ДЬЗ £>b3 10. ab3 Де7 11. 0-0 0—0 12. Af4 d5=] Де7 10. ^g4 (Szabo — Pachman, Spindlerovy Mlyni 1948) ®f8±f; 5... ed4 6. 0-0 [6. e5 £>e4 7. £>d4? &f2! 8. <g>f2 ^h4 9. феЗ ^d4 10. ^d4 £>d4 11. <g>d4 с5Д b5=F± Gunsberg—Cohn, Hannover 1902] Дс5 7. e5 £>d5 8. c3 d3 9. Ь4 ДЬб 10. ^dSiQ Schlechter—Didier, Monte Carlo 1901; 6... Де7! — C 84 13 6... d5 7. &e5 Деб 8. &c6 #d7 9. f3 £}f6 10. f4±->EH Lasker—Sterling, Paris 1900; 6... f5 7. d5 £>b8 [7... £>e7 8. £>e5 £>c5 9. ДЬЗ± Bardeleben] 8. £)e5 И6 9. £}d3 Де7 10. Af4 b5 11. ДЬЗ± Krunsberg—Ernst 1938 14 14. ДЬб f6 15. Af4 c5 16. gadl ±tS Holmov-Hasin, SSSR fch) 1961 15 6. 0-0 Ag4! 16 6... Ag4 7. h3 Af3 8. ^f3 £)d7 9. £}d2 ДЬ4 10. 0—0±f Fichtl —Barcza, Leipzig (ol) I960; 6... £>d7 7. £>bd2 f6 [7.. . Де7 8. £>c4 Af6 9. ^2 c5 10. Ad2 0-0 11. g4 b5 12. £>e3 g6 13. h4 £>b8 14. 0-0-0±->> Gufeljd -Talj, SSSR (ch) 1959; 7... g6!? 8. h4?! h5 9. £>c4 ^e7 10. Ag5 ^e6_ll. Ad2 Ag7 12. £}g5 ^e7 13. ^e2 £)c5 + Kelecevic—Lejn, Sarajevo 1968 - 5/268] 8. 0-0 Дс5 9. сЗ £tf8 10. d4 ed4 11. £>ЬЗ ДЬб 12. £>fd4 £>g6 13. ДеЗ±|ЕЕ1 Botvinik —Wade, Hastings 1961/62 17 7. £>bd2 Деб!? 8. ^e2 £>d7 9. ЬЗ H6 10. h3 0-0-0 Karaklajic—Trajkovic, Beograd 1961 18 8... Ag4 9. £>c4 4)d7 10. £e3 h5 11. h3 0-0-0 12. hg4 hg4 13. 4dg4 gh5°o Szabo— Bisguier, Leipzig (ol) 1960 19 14. Sei £)c5 15. 4)g3 £}e6= Juhtman— Nezmetdinov, SSSR (ch) 1959 so 7. o—o £>d7 8. £>bd2 c5 9. ЬЗ Ь5 10. a4 Sb8 11. Sei 0-0 12. £>fl Se8 13. £}e3 £}f8 14. ДЬ2 £}g6 15. g3 ДЬЗТТ^ Gurgenidze -Averbah, SSSR (ch) 1958; 7. Ag5 c5 [7. .. h6 8. ДЬ4 ^e7 9. Af6 #f6 10. £>bd2 Деб 11. 0 —0 12. h3 gad8 = Bronstejn —Klovan, SSSR 1959] 8. £>bd2 Деб 9. ^e2 #e7 10. ДЬ4 0-0-0+T Juhtman —Borisenko, SSSR 1957 21 7... £>d7 8. ЬЗ Ь5 9. ДЬ2 ^e7 10. 0-0 0—0 11. d4 c5= Krogius — Borisenko, SSSR (ch) 1958; 7... Деб 8. ^e2 £jd7 [8... £>h5 9. £>c4 Дс4 10. dc4 Ж6 11. g3 *^e6 12. ДеЗ c5= Flor — Reshevsky, Kemeri 1937] 9. £}c4 f6 [9... ^e7 10. 0-0 0-0 11. ЬЗ Дс4 12. dc4 Sfd8= Nezmetdinov —Tarasov, SSSR (ch) 1957] 10. d4 Ag4 11. de5 £>e5 12. £je5 Де5 = Flor—Keres, Hastings, 1937/38 22 14. ef5 Sf5 15. £fd2 £f6 16. £>e3 Sh5 17. h3 ^f7T->» Korcnoj-Suetin, SSSR 1964 23 6... ДЬ4 7. d3 ^e7 8. Ad2 Ad7 9. 4)e2 Ad2 10. #d2 0-0-0 11. h3 £>e8 12. ^а5Д Ь4±Т< Flor—Canal, Rogaska Slatina 1929; 6... Ad6 7. d3 c5 8. h3 Деб 9. ДеЗ h6 10. a4 c4 11. d4 ed4 12. Ad4 ДЬ4= Aljehin — Bogoljubov, (m) 1934; 6... Дс5 7. d3 ^e7 8. ^e2 Ag4 9. ДеЗ 0-0-0 10. h3 ДЬ5 11. Дс5 ^c5 12. ^e3= Treybal—Mattison, Karlovy Vary 1929 24 8. g4 Ag6 9. &e5 &e4 10. £>e4 Де4 11. ^e2 ^d5 12. £>c6 ^сб 13. d3 0-0-0 14. de4 ДЬ4об 25 12. &е2?! ДГЗ 13. gf3 &c5 14. &g3 g6=Ft Flor—Euwe, Semmering 1937 26 Keres 27 5. • • Дс5? 6. Деб dc6 7. £>e5 #d4 8. 4)d3 Да7 9. f3 0-0 10. £tf2± LevenfiS; 5... d6 6. d4 [6. Деб Ьсб 7. d4 ed4 8. £>d4 c5 9. &ЬЗ Де7 10. 0-0 0-0 11. £>c3 a5= Velimi- rovic—Mesing, Jugoslavija 1969 — 7/250] b5 7. de5 £>e5 8. &e5 de5 9. ДЬЗ Дс5= Geor- gadze — Balasov, SSSR 1967 - 4/290 28 6. . . b5 7. Дс2 [7. ДЬЗ — 5.. . Ь5] 0-0 8. d3 [8. d4 d6 9. h3 ed4 10. £>d4 £d4 11. cd4 ДЬ7 12. 0-0 Ee8 13. ДГ4 Af8=FfS Aljehin —Rotlevi, Karlovy Vary 1911] d6 9. 4)bd2 ge8 10. &fl Д£8= Pilnik-Rubinetti, Mar del Plata 1972 - 13/295 29 7. ЕЗ?! Ad7 [7... b5 8. Дс2 0-0 9. a4 ДЬ7 10. 0—0 d5= Filipowicz—Smejkal, Polanica Zdruj 1970 — 10/311] 8. d3 0—0 9. Дс2 фЬ8 10. 0-0 £>g8 11. gel ^c8 12. d4 f6 13. 4}bd2 g5=FJ> Levenfis —Aljehin, Vilnus 1912; 7. 0—0 — C 86/1 39 8. 0—0 0-0 — C 86/1; 8. d5 £>b8 9. Дс2 0-0 10. 0-0 — C 86/1 31 JEB A. Rabinovid—Duz-Hotimirski, Karlovy Vary 1911 32 6... d6?! 7. a4 [7. 0-0 Ag4 8. сЗ Де7 — C 86/3] Ad7 [7... b4?oo Af7!± Bisguier- Caro, Caracas 1970 - 10/310; 7... gb8 8. ab5 ab5 9. £>c3±] 8. ab5 ab5 9. ga8 ^a8 10. 4)g5! £>d4 11. *^d3 £>b3 12. ^b3 d5 13. £c3 сб 14. ed5 £>d5 15. £>d5 cd5 16. d4±C Milic; 6... ДЬ7 7. d3 Дс5 8. c3 0-0 9. Ag5 h6 10. Ah4 Де7 11. £}bd2 фЬ8= Blackburne—Stei- nitz, Wien 1883 33 7. d4 £>b3 [7.. . d6 8. 0-0 £>b3 9. ab3 4)d7 10. gdl f6 11. &c3 ДЬ7 12. £h4± Gaprasov —Minev, Bulgaria 1960; 11. c4 bc4 12. #c4 £>b6 13. ^e2 ^e7 14. ДеЗ ДЬ7 15. £>c3 ^f7 16. de5 de5 17. ДЬ6±Т< Zinn- Minev, Varna (ol) 1962; 13. . . Ag4!? Euwe] 8. ab3 ed4 9. e5 £>d5 10. £>d4 ДЬ7 11. 0-0 [11. 4)f5 g6 12. £>d6 cd6 13. ed6 Де7= Petro- sjan] ^h4 12. 4)f5 £>f4 13. 'ИЗ! [13. -^dl? 'Й’ЬЗ! =F Mosionzik—Nikolajevski, SSSR 1972 - 13/294] Af3 14. 4)h4 £e2 15. фЫ ДЬ7 16. ДеЗ gg8= Petrosjan 34 10. 4)f3 ^e4 11. #e4 £>e4= 35 12... <g>d7 13. £>a5 d5 14. f3 £)d6 15. Af4 &f5 16. gdl± ± Lukin-Kaminski, SSSR 1968 38 14. bc4 <g>d7 15. ga6 ga6 16. £>Ь8 фс8 17. 4)a6 d5 18. f3±± Novicki — Kamenecki, corr. 1968 37 7. d4 d6 8. c3 Ag4 9. Ad5 [9. d5! ?] £>d5 10. ed5 £>a5 11. de5 de5 12. ^e5 Af3 13. gf3 £}c4=Ft Griinfeld; 7. c3 0-0 [7... d6 8. 251
0-0 — С 86/3] 8. d4 d6 9 .de5?! [9. 0-0 — C 86/9] £>e5 10. £}e5 de5 11. а4?! ДЬ7ТТ Kuprejcik—Geier, Moskva 1969 - 8/255; 11. 0-0!? 38 7. . . Ь4?! 8. a5± Johner—Teichmann, Berlin 1924 39 9. o—o 0-0 — C 86/7; 9. £>c3 0-0 10. 0-0 — C 86/7 40 9... d6 10. d5 [10. c3 ed4 11. &d4±] 4}b4 11. £>c3_b Keres 41 10. de5!? £>e4 11. 0-0 Keres 42 14. ДеЗ = Spaski—Holmov, SSSR 1954 43 7... d6 8. 0-0 0-0 [8... Деб?! 9. gdl ДЬЗ 10. ab3 0-0 11. d4 ДЬб 12. Дg5 h6 13. ДЬ4 фе7 14. d5 £}b8 15. &bd2±O Spaski — Ragozin, SSSR 1954] 9. gdl фе7 10. d3 [10. d4? ДЬб 11. Дg5 h6 12. ДЬ4 ed4 13. cd4 g5 14. ДgЗ Ag4=F X d4 Pachman] Деб 11. Дс2 ДЬб 12. h3 d5 = Pachman—Bisguier, Goteborg, (izt) 1955 44 8. 0-0?! d5 9. ed5 e4 10. £}g5 [10. dc6 ef3 11. ШЗ Дg4 12. #g3 Де2бб->; 10.. . Дg4!?] Дg4 11. фе1 £}e5 12. d4 £}d3 13. феЗ &cl 14. gel Дd6 15. £>e4 £>e4 16. фе4 фЬ4 17. h3 f5 18. ^d3? gae8oo-> Schaffer—Chitto 1937; 18. Феб!? 45 9. Дg5 h6 10. ДЬ4 фе7 [10.. . ge8 11. £>bd2 £}Ь8?! 12. a4 ba4?! 13. Да4 Дd7 14. Дс2 сб 15. d4 ДЬб 16. de5!±TEB Gurgenidze — Holmov, Tbilisi 1969 - 9/218; 12... b4!±] 11. £>bd2 Деб 12. Дd5 Дd7 13. £}fl g5 14. Дсб Дсб 15. ДgЗ ®h7 16. £}3d2 [16. £>еЗ!?] феб 17. h4 g4 18. h5 d54=T Gurgenidze — Spaski, SSSR 1967 - 4/289 48 9... £}e7?! 10. d4 ed4 11. cd4 ДЬб 12. e5 £>fd5 13. Дg5± Aljehin; 9... Д₽4 10. ДеЗ фе7 11. £>bd2 £id8 12. h3 ДЬ5 13. Дс5 dc5 14. феЗ фd6 15. £}h4±J^ Thomas — Spielmann, Karlovy Vary 1923 47 14. £}h4 £}h7= Gereben—Eliskases, Wien 1935 48 7... Ь4?! 8. Af7 ®f7 9. фс4 d5 10. фс5 de4 11. фсб! ± Levenfis; 7... ДЪ7 8. d3 [8. ab5?! ab5 9. ga8 фа8 10. £}c3 0-0 11. £}b5 £>d4 12. £>bd4 ed4 13. d3 d5=F->ffi; 11. d3 £>d4 12. £>d4 ed4 13. £>dl £>e4 14. de4 Де4Т-> Prajnfalk—Puc, Ljubljana 1945/46] h6 9. &c3 0-0 10. ab5 ab5 11. ga8 фа8 12. 0—0 b4 13. 4dd5 £}d5 14. Дd5 d6= Bisguier— Trifunovic, Bled 1961 48 9. d3 d6 10. ДеЗ Д&4 11. h3 ДЬ5 [11... ДfЗ 12. Фf3 &d4=] 12. &bd2 0-0 13. 0-0= Aljehin—Duras, Peterburg 1913 50 9... d6?! 10. &b5 Ag4 11. Да4 0-0 12. сЗ &h5 13. d3L Alapin —Spielmann, Mun- chen 1913; 9... b4 10. £>d5 0-0 [10... d6] 11. d3 £>d5 12. Дd5 £>d4 13. £>d4 Дd4 14. 0—0 сб 15. ДЬЗ d6 16. фЫ Деб= Walbrodt— Schlechter, Wien 1898 81 10. <^Ь5?! d5! [10... d6 11. h3 Дd7 12. Дс4 £}Ь4 13. £}a3 d5 14. c3 dc4 15. cb4 ДЬ4 16. £}c4 Дс6= Aljehin —Teichmann, Hamburg 1910] 11. ed5 e4 12. &g5 gb5 13. ФЬ5 Af2 14. ®f2 &g4 15. фе1 Фg5 16. фсб £>e5 17. фс7 фg2 18. фе5 фЫ 19. фе2 фfЗ 1/2 : 1/2 Sfichting—Johner, Wien 1908; 12... £>Ь4!^-> 52 11. £}d5 £>d5 12. Дd5 £e7 13. ДЬЗ Дg4= Keres 53 И... Ag4?! 12. £}d5 £>d4 13. £}d4 [13. Дf6 ga8! 14. фdl £>b3 15. cb3 gf6 16. Ь4 с6Т± Alapin —Leonhardt, Pistyan 1912] Де2 14. Дf6 ga8 [14. . . фd7 15. £>f5 gfe8 16. Дg7 ge6 17. <g>e2± Alapin] 15. <ge2 фЬ8 16. £}c6±t Levenfis —Flamberg, Vilnus 1912; 11... ДЬ4 12. 0-0 ДеЗ 13. ЬсЗ h6 14. ДЬ4 фе7 15. £}d2 g5 = Spielmann — Eliskases, (m) 1932; 11... Деб!? 54 14. 0—0 b4= Bogoljubov—Eliskases, (m) 1932 55 6. ДеЗ!? Keres 56 6... 0—0 7. 0-0 d5 8. Дсб Ьсб 9. &e5 de4 10. d4 Дd6 11. f4 c5= Bilguer; 6... фе7 7. 0-0 0-0 8. h3 d6 9. gel Да7 [9. . . Дd7 10. d4 b5 11. ДЬЗ ДЬб 12. фdЗ h6 13. £}bd2 gfe8 = ] 10. ДеЗ ДеЗ 11. fe3 d5 12. ed5 £d5 = Gunsberg—Janowski, Hannover 1902 57 7. ДЬЗ — 5... b5 58 8. фе2 0-0 9. Дg5 de4 10. de4 h6 11. ДЬ4 фd6 12. 0 — 0 £}h5=pt Steinitz—Cigorin, La Habana (m) 1889 59 14. ДЫ &d4 15. £}d4 Дd4 16. a3^J Levenfis; 14... Де6= Anderssen—Morphy, Paris 1858 80 6. . . Дс5 7. a4 [7. c3 d5 8. ed5 &d5 9. 0-0! Дg4 10. gel 0-0 11. h3 Af3 12. фfЗ 4}ce7 13. Дg5± Levenfis; 7... d6 8. Дg5 h6 9. Дd5 hg5 10. Дсб Дd7 11. Да8 g4 12. Дd5 gf3 13. Ф13 gh4 14. фgЗ?! &h5oo-> Mon- sen—Johnsen 1932] ДЬ7 8. Дg5 [8. ДеЗ!?] h6 9. Дf6 фf6 10. ab5 ab5 11. ga8 Да8 12. £}c3 £}d4 13. £>d4 Дd4 14. 0—0± Smislov— Addison, Palma de Mallorca 1970 — 10/309; 7. ДеЗ!? 81 7. Да5?! £}d5 8. ed5 £}b4 9. &c3 [9. c4 bc4 10. dc4 e4 11. £}e5 Дf6+ Nejkirh— Pachman, Praha 1950] ДЬ7 10. ^e5 0—0 11. 0-0 gb8 12. gel £}d5 13. £}d5 Дd5 14. фЬ5 Дебт Calapso—Griinfeld, Meran 1926; 7. £}сЗ ДЬ7 [7... d6] 8. 0-0 0-0 9. £>d5 £>a5 10. 4ie7 фе7 11. £>h4 £}b3 12. £f5 феб 13. ab3 d5= Sergeant—Vidmar, Hastings 1929/ 30; 7. a4 b4 [7... gb8 8. ab5 ab5 9. 0-0 d6 10. h3 0—0= Milic—Tot, Jugoslavia (ch) 1956] 8. 0-0 d6 9. Дg5 £}a5 10. Да2 ЬЗ 11. сЬЗ c5 12. b4 cb4= Canal —Asztalos, Trieste 1923; 7. 0—0 — C 84/2 82 7... d6 8. £}bd2 &a5 9. Дс2 c5 10. £}f 1 0-0= 83 10. h3 ДЬ7 11. £}bd2 Дd6 12. g4?! £>e7 13. £}h4 £}g6Tt 84 Levenfis 252
65 6. Деб Ьсб 7. £c3 g6 8. d4 [8. h3 Ag7 9. ДеЗ gb8 10. ЬЗ c5=F0 Anderssen — Steinitz, Wien 1873] ed4 9. &d4 Ad7 10. £>f3 Ag4 11. h3 Af3 12. ШЗ £d7 13. 0-0 Ag7 = Anders- sen — Blackburne, Wien 1873; 6. 4dc3 g6 [6... Ae7 7. £>d5 £d5?! 8. ed5 b5 9. dc6 ba4 10. c4! ± Spielmann — Rubinstein, Moravska Ostrava 1923] 7. ДеЗ Ad7 8. #d2 Ag7 9. h3 0-0 10. g4 фЬ8 11. ДЬЗ £}a5= Gunsberg—Cigo- rin, La Habana (m) 1890; 6. 0—0 g6 7. d4 Ad7 8. £>c3 Ag7 9. de5 &e5 10. £>e5 de5 11. ^e2 Да4 12. £}a4 0—0 = Iljin-Zenevski — Sozin, SSSR 1925; 6. c4 g6 [6... Де7 7. £>c3 0-0 8. h3 £)d7 9. ДеЗ f5 10. ef5 gf5 = Spielmann — Rabinovic, Baden — Baden 1925; 6... Ag4 7. h3 Af3 8. W3 £|d7 9. Деб Ьсб 10. &c3 g6 11. £>e2 Ag7 = Prins—Aitken, Hastings 1945/ 46] 7. d4 [7. £>c3 Ag7 8. Ag5 h6= Levenfis] ed4 8. £»d4 Ad7 9. £>c6 Деб 10. 0-0 Ag7 11. £ic3 0-0 12. Деб! [12. f3? 1 £>d7 13. ДеЗ &e5 14. ДЬЗ Ьб 15. f4 £>d7 16. Ad4 ^с5Д Duras —Rubinstein, Peterburg 1909] Ьсб 13. Ag5 h6 14. ДеЗ Д ^d2= Lasker ee 7. h3 0-0 8. ^e2 £e8?l 9. g4 b5 10. Дс2 ДЬ7 11. &bd2 *^d7 12. £tfl Д £>e3 f5±O Steinitz —Blackburne, London (m) 1876; 8. .. ge8=; 7. 0—0 — C 84/1 67 8. h3 b5 9. Дс2 d5 10. ^e2 [10. 0-0 de4 11. de4 £)d7 12. gel £)c5 = Gunsberg—Ma- roczy, Monte Carlo 1902] Деб 11. &fl de4?! 12. de4 Дс4 13. #еЗ ДП 14. <g>fl±t Vajda- Aljehin, Semmering 1926; 11... d4!? = 48 8... £}d7 9. ДеЗ f5? 10. ef5 gf5 11. ДЬЗ фЬ8 12. Ь4 ^e8 13. £>g5 &c5 14. Ad5 ±f Paris—Wien, corr. 1884/85 e» 10. Ad2 ge8 11. £g3 Af8 12. 0-0 de4 13. de4 Деб 14. ЬЗ Ag4 15. ^e2 £>h5= Tarta- kower—Reti, New York 1924 70 14. ’Й’еЗ £}d7= Vajda—Ahues, Kecske- met 1927 71 7. d4 Ad7 [7. . . b5 8. Дс2 ДЬ7 9. d5 4}e7 10. a4 ba4 11. Да4 4dd7== Steinitz— Zukertort, London 1883; 8. ДЬЗ ^e7 9. 0—0 Ag7 10. a4 gb8 11. ab5 ab5 12. de5 de5 13. ДеЗ 0—0= Spielmann — Brinckmann, Magde- burg 1927] 8. de5 [8. Ag5 ^e7 9. 0-0 Ag7=] £}e5 [8... de5 9. *&e2 Ag7 10. Ag5 h6 11. ДЬ4 0—0 12. £>bd2 ^e8 13. h3 £>h5+ Duras- Teichmann, San Sebastian 1911] 9. ^e5 de5 10. Дс2 Дс5 [10... Ag4 11. ^d8 gd8 12. ДеЗ Деб= Spielmann — Reti, Bad Kissingen, 1928] 11. 0 — 0 £}g4 12. h3 h5oo Nimzowitsch; 7. Ag5 Ag7 [7... h6 8. ДЬ4 Ad7 9. £bd2 Ag7 10. £>fl £>e7 11. ДЬЗ сб= Bronstejn- Dely, Moskva 1962] 8. £>bd2 b5 9. Дс2 h6 10. ДЬ4 0-0 11. £}fl &b8 [11... ДЬ7?! 12. £}e3± Westerinen —Ivkov, Stockholm 1971 — 11/232] 12. £e3 £bd7 13. h3 ДЬ7 14. £h2 ^e8= Ivkov 72 8. d4 0-0 9. d5 £>e7 10. gel сб 11. dc6 Ьсб 12. c4 ^c7 13. £}c3 Деб 14. фе2 c5 = Stejn—Kordnoj, SSSR 1964 73 9. Ag5 h6 10. ДЬ4 g5 [10... Ad7 11. £}bd2 ^e8 12. £}fl £>d4= Iljin-Zenevski— Aljehin, SSSR 1921] 11. Ag3 Ag4 12. h3 ДЬ5 13. &bd2 £>d7 14. ^bl £>c5 15. Adi Ag6A £}e6 =F t Matulovic—Karaklajic, Jugoslavia (ch) 1956 74 10... £>b6 11. Дс2 d5A h6, Деб= Boleslavski—Trifuno vid, Moskva 1947 75 11. Дс2 £>e6 12. £g3 #f6 13. h3 £>f4 14. d4 h5 15. ДеЗ ДЬб 16. de5 de5 17. £>h2 £>d8 18. ДЬЗ £}de64=T Holmov —Kordnoj, SSSR (ch) 1963 76 Milic—Karaklajid, Jugoslavia (ch) 1956 77 7... Ad7 8. 1 Ag7 [8... h6 9. h3 Ag7 10. g4 ^e7 11. £}e3±T BronStejn—Len- gyel, Miskolc 1963] 9. Ag5 h6 10. ДЬ4 0—0 = Bronstejn—Sydor, Debrecen 1967 78 9. h3?l d5^ Treybal—Spielmann, Pistyan 1922; 9. Ag5 h6 10. Ah4 £>e7 [10.. . Деб 11. £>еЗ £e7 12. 0-0 сб 13. h3 &h5Tt> BivSev- Honfi, Hungary 1959] 11. £)еЗ сб 12. Дс2 ^c7 13. d4 £>h5 14. de5 de5 15. &d2 4tf4TT> Smislov — Gligoric, SSSR — Jugoslavia 1959 79 11... d5 = 80 14. ДеЗ ^e7= Smislov—Ciocaltea, La Habana 1965 C78 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £jf6 5. 0-0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 . . . Деб1 ^e2 d4 £>f3 c4 'Й,с4 £}d4 OO Ac5 dc6 ^d5 Ad4’ Деб ’g’c4 Дс4 ДП4 2 4de5 £|C65 ^e2e gel d4 Se2 Дьз c47 dz £e4 dc6 £>f6 •©e2 Де7 £d5 3 . . . d4 Sei8 Se4 c48 <§^c3 Se2 f3 £)e4 Ae7 &g6 0-0 f510 f4 d6“ 4 c3 d413 Дс214 h3 4- Да712 b5 d6!?15 253
5 6 7 8 9 10 11 12 13 5 . . . . . . £)e4 •@62 f5 £ibd213 O-O17 £)e4 fe4 •g'e4 d5 Ab3 Ae6 ’Й'еЗ Sf513 OO 6 . • . . . . . . . Sei f5 £>bd213 0—023 £}e4 fe4 Ag521 •g-e8 Se4 d6 de5 Af522 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. АЪ5 аб 4. Aa4 £>f6 5. 0—0 b5 6. ДЬЗ 6 7 8 9 10 11 12 13 14 7 . . . gel21 £>e423 d5 £>c3 £>c3 dc3 Деб a4 Sb8 ab5 ab5 Sa6 •g"d7 £je525 £e5 Se5 сб23 ± 8 d6 £g5 d5 ed5 £>d427 c328 £}b3 w Ad623 d330 Af5 c4 0-0 cb5 Sb8 a4 ab531 9 . . . c3 Ae732 h333 £>a5?!34 Дс2 c5 d4 •g-c7 a4! Ab7 ab5 ab5 £>a335 ± 10 Ae7 a438 b437 •g-e2 0-0 a5! d6 c3 h6 d4 ЬсЗ ЬсЗ Sb8 Дс4 Ag4 ДеЗ38 ed433 i 11 ЛЬ7 c340 £>e4" d442 d543 Sei Ae7 de5 ± 12 . . . d4 £jd444 ДГ7 ®f7 4^e5 <g>g8« •@^4 c5 •g-dl44 •Й-е847 &f3« •g'e4 Sei43 •&d5 £>bd2 c4“ = 13 . . . . . . &d4 ed4 c3 Sei £}e4!?51 Ae7“ •g.g4 0-0 Se4 Ae4 'Й'е4 Af6 Ad2 Se833 = 14 . . . e5 £je4 c3! d3!84 АеЗ!?35 c4 c5!? d5 •&-d3! dc456 •g-d8 Sd887 + 15 . . . Bel Дс5 c3 0—0“ d4 Ab6 Ag5 h6 Ah4 Se8 a459 g5?!60 Ag3“ d6 i 16 . . . . . . d6 d4 Ab6 Ag542 h6 Ah4 0—033 •g-d334 Se8“ ^bd2 Ac2 £}a5 c533 OO 17 . . . . . » . . . . . . a4 Se837 ab5 ab5 Sa8 Aa888 1 6. d3 0-0 [6. .. d6 7. d4 ed4 8. £>d4 Ad7 9. £>c6 Ьсб 10. Ag5±CJ 7. £c3 h6 8. h3 d6 9. ДеЗ <£}d7 10. £}e2= Camillo—Weimar, Philadelphia 1936; 6. £}c3 2 7. d3 Ag4 = 3 9... ^d4?? 10. £>f3 ^d5 11. £>c3+- 4 14. ®fl 0-0-0 15. ДеЗ c5 16. £>f3D gdl 17. £>eloo_l_ Hort, Pfibyl » 7. #e2 £>e5 8. #e4 ^e7 [8.. . ^f6? 9. d4 Ad4 10. c3 Ac5 11. Af4H— Samkovic— Dely, Moskva 1962] 9. d4 £}g6 [9. .. £}c6 10. gel £>d4 11. b4!±] 10. gel Ad4 [10... Aa7 11. Ag5±C] 11. Ad2±t 6 8. #f3 #d4 9. £c3? £}c3 10. Асб Ьсб 11. #c6 #d7 12. gel! [12. *^c5? £>e2 13. ®hl ®d8!! 14. gel ge8A £>g3-+] Ae7 13. #a8 £d5oo Hort, Pfibyl; 9. ДЬЗ± 7 О Hort, Pfibyl 8 8. #e2 Ae7 [8... #e7 9. #e4 &g6 10. #e7 Ae7 11. £>c3 0-0 12. £>d5 Ad8= Minic- Radulov, Budva 1963] 9. #e4 £>g6 10. c4 0—0 11. £>c3 f5 12. #f3? £h4 13. #d3 b5!=PT« Takacs-Aljehin, Wien 1922; 12. #d3!?; 8. dc5 £>c5 9. #d4 &e7 10. Af4 f6T Aljehin; 8. de5 &f2! 9. ^d5 #e7 10. b4 &h3 11. фЫ £>f2= 9 10. £>c3 0-0 11. £>d5 Ad6 12. W [12. c4? b5!] b5 [12... f5? 13. Ab3! <g>h8 14. Se2±0] 13. Ab3 Ab7TZ hl-a8 Levenfis 10 11.. . сб 12. d5! f5 13. gelzfctffl Szabol- csi—B. Lengyel, Hungary 1972 11 14. Ac2±| Kashdan — Milner-Barry, London 1932 12 6... b5 7. Ab3 0-0 8. d4 Ab6 9. de5 £}e4 10. Ad5± Parma—Velimirovic, Jugoslavia 254
1963; в... 0—0 7. d4 ed4 8. cd4 ДЬб 9. £}сЗ d6 10. h3± Andersson—Naftel, Siegen (ol) 1970; в... £e4 7. «e2± Aljehin 13 7. gel b5 8. Дс2?! £)g4 9. d4? ed4 10. cd4 [10. h3 £>f2!] £jd4! 11. £)d4 «h4Tf; 8. ДЬЗ! Aljehin; 7. Дев dc6 8. £>e5 £>e4 9. «e2 «d5 =; 7. d3 d6 8. ДеЗ 0-0 9. £>bd2 £je7= Noilman—Aljehin, Buenos Aires 1926 14 8. ДЬЗ #67 9. Ad5 ed4 10. Ag5 h6 11. ДГ6 «f6 12. e5±O 18 8... «e7? 9. a4 0-0 10. ab5 [10. d5! £>b8 11. ab5 ab5 12. ДеЗ±|«] ab5 11. ДеЗ [11. d5?! Д£2 12. gf2 gal 13. dc6 £>g4T-*»] £)g4 12. Дg5± Padevski — Gasarov, Bulgaria 1956 14 9. de5 0-0 10. £>bd2 d5!= 17 9... £}d2 10. £>e5 0-0 11. Ad2±0 18 14. g4 gf3!? [14. . . gf4? 15. £>e5 ge4 16. «e4 de4 17. Деб <§>f8 18. £>d7 фе8 19. gel + - Rauzer] 15. «f3 ed4 16. gel ДГ7 oo«± Hort, Pfibyl 18 Capablanca; 9. ge4?! fe4 10. Ag5 £}e7 11. £)e5 0-0 12. &d7 [12. £}d2 d5 13. £>e4 Деб! 14. £>g3 «d6!T] Ad7 13. «ЬЗ фЬ8 14. £>f7 gf7 15. «f7 Дс5!! [15... «е8? 16. «е7+ — RadCenko—Vasiljev, SSSR 1958] 16. dc5 Деб 17. «h5 «d5!T| Neukirch-Ra- dulov 1964 28 9... b5? 10. £>e4 fe4 11. Ag5 £>e7 12. ge4 d6 13. £>e5!± ; 9... £>d2!? 10. £>e5 0-0 ±O Keres 21 11. ge4 d6 [11.. . d5? 12. Ag5 «d6 13. de5 «g6 14. ДЬЗН— Keres] 12. Ag5 «е8<» 22 13... «g6? 14. gf4 gf4 15. ДГ4 Ag4 16. «ЬЗ «f7 17. £)g54— Capablanca—Milner- Barry, Hastings 1934/35; 13... ДГ5! 14. gel «g6! [14... Ag4 15. «ЬЗ ФЬ8 16. «Ь7 Д£3 17. gf3 «g6 18. Деб «g5 19. ®hl±-><=> gl-g8 Euwe] 15. Деб! [15. «ЬЗ фЬ8 16. «Ь7 £je5 17. £>e5? de5 18. ДЬ4 «g4-+ Hort, Pfibyl; 17. ge5?! de5 18. £>e5 «еб!ТП Ьсб 16. ДеЗ! Ag4 17. «ЬЗ фЬ8 [17... Деб 18. «Ь7] 18. £>h4 «h5 19. g3± x сб, e5 Hort, Pfibyl 23 6... Дс5? 7. сЗ!? [7. £)e5 £>e5 8. d4 Дd4 9. «d4 d6 10. c3±] £)e4 [7.. . «e7] 8. «e2 d5 9. d3 £>f6 10. d4 Де7 11. de5 £>e4 12. gdl Деб 13. c4 bc4 14. Да4-|— Matulovic— Feller, Siegen (ol) 1970; в... d5? 7. ed5 £>d5 8. £>e5 £)e5 9. gel ДЬ7 10. ge5 Де7 11. «f3±0 Keres 24 7. d4 d5 — C 80/6 28 13. gc6!? «сб 14. £}e5S Andersen- Olsen 1936 28 14... Дав? 15. Ad5+-; 14... св 15. «g4!± Hort, Pfibyl 27 8... £jd5? 9. £)f7!± 28 9. «el? Дс5 10. «е5 ®f8 11. сЗ £>g4 12. 4)f7 «h4—I—О Bogatirjev—Dzagurnov, SSSR 1939; 9. d6? £>b3 10. dc7 «c7 11. ab3 h6 12. £>f3 e4=Ft Arulaid-Lahti, SSSR 1940; 9. gel Дс5! 10. ge5 [10. сЗ?! £>b3 11. ge5 ®f8 12. ab3 £)g4 13. d4oo Belavenec; 12... ДГ2! 13. ФМ £)g4—-f- Hort, Pfibyl] ®>f8 11. c3 [11. h3? £>d7 12. £>f7 «f6 13. £>h8 £}e5—|- Bond-Osmolovski — DZagurnov, SSSR 1939] £>g4 12. cd4 ДЬ4 13. ge2 Holmov [13. £>f3 Де5 14. h3 h5=F-*>; 13. ge4 ДГ2 14. ®>fl «g5 15. h3 h5T-*»] «g5 14. h3 £tf2 [14... «h4 15. hg4 Ag4=F^»] 15. gf2 ДЬЗ T-*» 28 10... h6? 11. £>f3 e4 12. gel Де7 13. £>e5! [13. £}d4? ДЬ7! 14. £>c6 Деб 15. dc6 O-OTT] 0-0 14. £)c6 «d6 15. £>e7 «e7 16. d3 ДЬ7 17. c4± Euwe; 10... £>d5!? 11. gel f6 12. £)f3 £)f4!? 13. d4 £>d3 14. gdl e4oo; 12. d4oo Hort, Pfibyl 38 11. d4 ed4 12. gel ®f8 13. cd4 ДЬ7 14. £)c3 b4Tt 31 15. a5 h6S Kupper—Lombardy, Zurich 1961 32 7. . . £>a5?! 8. Дс2 c5 9. d4 «c7 10. 4)d2 g6 11. b4± Bronstejn — Evans 1955; 10... Де7!? 33 8. d4 — C 84/8 34 8. . . 0-0 9. d4 — C 84/8 38 t« Szabo—Filip, Praha 1955 38 7. d4 £)e4 [7... ed4 8. e5 £)e4 9. Ad5 £>c5 10. £}d4 ДЬ7 11. &f5 g6 12. £}g7! ®f8 13. ДЬб <3?g8 14. f4±->> Sliwa—Cuellar, Munchen (ol) 1958] 8. de5 £>c5 9. Ad5 ДЬ7 10. £)c3 0-0 11. ДеЗ d6 12. gel±O Keres - Stoltz 1954 37 7. . . gb8 8. gel 0—0 — C 88/7 38 14. d5? £>а5Т 38 P. Johner—Teichmann, Berlin 1924 48 7. £>g5? d5! 8. ed5 £d4Tt; 7- d3 Дс5!? [7... g6; 7... h6; 7... Де7] 8. сЗ d6 9. d4 ДЬб 10. gel 0-0 11. Ag5 h6 12. ДЬ4 ge8= Unzicker—Szabo, Palma de Mallorca 1969 41 7... Де7 8. d4 [8. gel d5 9. ed5 &d5 10. £>e5 £>e5 11. ge5 £)f4=] £>e4 9. de5 0-0 10. Ad5 £>c5 11. b4’±; 7... he 8. d4 d6 9. gel g6= Kinnmark—Zinn, Halle 1967 — 3/295 42 8. gel £>c5 9. Ad5 [9. &e5 £>e5 10. ge5 Де7 11. «е2 £>ЬЗ 12. ab3 8! = Kostro] Де7 10. &e5 £>e5 11. ДЬ7 £>ed3! 12. Да8 &el 13. «el «a8 14. «e2 0-0 15. d4 £e6= Lutikov—Planinc, Skopje 1969 — 7/255 43 8... ed4? 9. gel d5 10. £>g5 Де7 11. ge44— Westerinen 44 7... ed4? 8. e5 £>g4 9. h3 £>h6 10. ДЬб gh6 11. Ad5 Ag7 12. gel 0-0 13. £>d4±->> Euwe 48 9... феб 48 11. «еЗ?! «е8! [11... «е7? 12. «ЬЗ d5 13. f4 £>е4 14. £jd2 с4 15. «еЗ± JanoSevid- Malich, Harrachov 1966] 12. «ЬЗ d5 13. f4 £>e4 14. £>d2 c4 15. «f3 Дс5 16. ®hl £>d6Tt 47 11... Де4 12. £)сЗ ДЬ7 13. Ag5±t; 11... d6 12. £>g4 &e4 13. f3± Browne- 255
Harandi, Skopje (ol) 1972 - 14/283; 11... #e7; 11... ^e8 48 12. £>g4 £g4 13. ^g4 h5 14. ^e2 ^e4 15. ^e4 Де4Т± 49 13. £c3 ^c6 = 50 15. ge5 ^c6= Hasin—Nezmetdinov, SSSR 1962 51 9... Де7!? 10. e5 4^d5 11. &g4 g6oo 52 10... Ad6? 11. £}d2! ДЬ2 12. ®fl d5 13. ^h5 0—0 14. '^h2H— Fischer — Bisguier, Buenos Aires 1970 — 10/312 53 15. ^f3 сб [15... ^e7 16. g3 сб 17. cd4 Ad4 18. &c3 d5 19. Дс2 = Ozols - Sakovid, SSSR 1970] 16. cd4 d5 17. £>c3 [17. d3 *&b6] Ad4 18. gel 'Й'Гб— R. Byrne— Smejkal, Le- ningrad (izt) 1973 - 15/269; 15. #d3!? c5! 16. Дс2 [16. c4? d5 17. Дс2 g6TtE §mirin- Sehtman, SSSR 1972; 16. Ad5 c4 17. #f3 ^e7 18. g3 gac8 19. cd4 Ad4 20. ДсЗ *&f6 21. <3?g2 ^ТЗ^ Cosulich —Bobocov, Venezia 1971 - 12/286; 21. £}d2!?] g6 17. cd4 c5 18. &c3 Ad4 19. ДеЗ ДеЗ 20. fe3 d4 21. ed4 #d4 22. ^d4 cd4 23. £>e4 <g>g7 24. gdl gad8±± 1/2 : 1/2 Zuckerman—Bisguier, Netanya 1971 - 11/233; 23... ge6! = 34 10... dc3? 11. ЖЗ d5 [11... ^e7 12. £>c3 &c5 13. £d5 Ad5 14. Дd5 gd8? 15. Ag5+-; 14... gb8 15. ДеЗ &e6 16. gfdl g6 17. Деб! gd8 18. gd7 gd7 19. gdl 1 :0 Barnevski — Macukevid, SSSR 1967] 12. ed6 &d6 13. Д£7±->Е0 53 Kostro; 11. ^d3 &c5 12. ^g3 £>b3 13. ab3 h5!? [13... ,g'e7= Ljubojevic—Planinc, Vrsac 1971] 14. h4 [14. gdl h4T] ^е7Д ^еб, ^g4=; 11. ^f3 #e7 = 38 13. . . bc4 14. Да4±-> 57 15. Дс2 Де7 16. a4! Ь4 17. Adi [Д Де2±±] gd5 18. f3 gd3 19. Дс1 £>g5 20. Де2 gd4 21. ДеЗ £>еб 22. gel ± ± Vitolins- Tenert, SSSR 1970 58 8... £>g4? 9. d4 ed4 10. h3! [10. cd4? 4^d4! 11. £)d4 #h4=F->>] ^£2? 11. <g>f2 dc3 12. <g>g3± Tringov—Radulov, Bulgaria 1966 59 12. d5?! £}a5 13. Дс2 сб 14. £bd2 d6?! 15. b4! Oc4 16. £)c4 bc4 17. Да4±|< J. Szabo — Grabczewski, Albena 1970 — 10/313; 14... cd5!T Kostro; 12. ^d3! 80 12... d6 — 8... d6 81 13. &g5? hg5 14. Ag5 ed4 15. ^f3 £e5 (=p<± Gheorghiu) 16. ^g3! ? £}g6 17. e5 d6 18. e6!? <§>g7 19. £}d2oo Hort, Pfibyl 62 10. a4?! 0-0 [10... h6 Milic; 11. ab5 ab5 12. ga8 ^a8 13. £>a3 ed4! 14. £>b5 0-0 15. cd4 £>a5T; 15. £bd4 £>d4 16. £>d4 Де4= Kostro —Ceskovski, Varna 1969] 11. Ag5 h6 12. ДЬ4 £>a5 13. Дс2 ^e7 14. £bd2 c5 15. d5 c4 16. ^e2 gfb8 = Vasjukov —Kuzmin, SSSR (ch) 1972 63 11... ^e7 12. a4 g3 13. Ag3 0-0-0 14. ab5±->« 84 12. d5 &a5 13 Дс2 сб 14.dc6 Дс6= 63 12... £>а5?! 13. Дс2 c5 14. de5l? [14. d5?!± Mecking—Planinc, Mar del Plata 1971 - 12/284] de5 15. £>e5± Hort, Pfibyl 88 15. d5 c4 16. ^e2 <g>h8 [16. .. фЬ7 17. b4 cb3 18. ab3±1X Savon—Gipslis, SSSR 1970 - 9/221] 17. £>fl g5 18. Ag3 Дс8 19. £>e3oo Gheorghiu—Westerinen, Forssa-Helsinki 1972 - 14/281; 16.. . gc8!? 87 12... ^e7 13. d5 £>b8 14. ab5 ab5 15. ga8 Да8 16. Д£6 Ж6 17. £}a3± Tringov — Liebert, Bucuresti 1968 — 5/271 88 15. £>a3? ed4 16. cd4 &a5 17. Дс2 b4 TTffl; 15. de5?! £>e5 16. £>e5 ge5 17. £>d2 ge8 18. ^f3 #e7 19. ^d3 Деб 20. Дс2 ф£8 + Kostro —Grabzcewski, Polska 1968 — 6/345; 15. *^d3 £>a5 [15. .. ed4?! 16. cd4 £>a5 17. Да2? g5!=F Ostojid—Planinc, Jugoslavia (ch) 1969 - 7/252; 17. Д£6 Ш6 18. Дс2 £>сб?! 19. e5 de5 20. £>c3 gd8 21. #h7 ®f8 22. d5 ±->; 18.. . ф£8?! 19. #b5? £c6 20. d5 £>d4 21. £>d4 <&d4 22. ge2 ge4! 23. £>c3 ge2 24. •^e2 Ad5 25. 4dd5 *@^5+ Grodzenski —Melj- nikov, SSSR 1973; 19. £>c3!±] 16. Дс2±Т; 15. d5! £a5 16. Af6 ^f6 17. Да2 сб 18. £>a3± Parma | C79 1 le e4 e5 2. &f3 £ic6 3. АЬ5 аб 4. Да4 £}f6 5. 0- 0 d6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 c4?!3 d4 gel3 de5 Ac6 •g-d8 £d2 ^g4!? = £ie4!2 Ad7 £}f6 de5 Асб gd8 Ae4 ДЬ4! &g4* 2 d4 de5e •g-d8 АЬЗ = b55 de5 ^>d8 Ad6’ 3 gel Аьз d4 ab3 de512 ed6 'g,d4 £)c3“ Ag5 = b58 £ia5’ £ib310 Ab7“ £}e413 Ad6 •&e7 f5 •g-d718 4 . . . Ag5 Af6- £>c3 ^d3!18 de5 dz . . . h613 #f6 сб •g’e?19 de520 5 c3 d422 gel de5 £ibd22« Деб23 &e5 Ad2 ^g4!?28 ± Jd7” £je423 f5 de5 £id223 Деб27 Де428 •&f6 256
6 7 8 9 10 11 12 13 14 6 . . . Дсб33 de5 -&d8 &e5 £)d232 £>e4 ± Дсб de5 gd831 Де4 Де7 £>e433 7 . . . &bd2“ cd4 h3 Дс233 ± Де7 ed438 0-0 ge8 8 ... Дсб37 de5 £>bd2 £e4 ed6 'g'de gel ± g6 Дсб £}e4 Ae7 Де4 ^d6 cd6 Дd538 9 gel £jbd2« de541 Дс243 4- . . . •@-e71 2 3 4“ Ag7 4}e542 10 . . . . . . . . . Ag544 de54e ДГ6 4}e3 ± . . . . . . 0-0 'Й'ев48 de5 Д£6 Ag7« 1. е4 е5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 d6 6. Дсб Ьсб 7 8 9 10 11 12 13 14 15 11 d4« £>a3!83 £>c4 £>c682 ± ^)d7?l 49 a5»l Aa6 Afi 12 ... gel de583 <^d4M f3!84 c3 g387 <g>f2!53 ФеЗ60 &e4 f5 d5 Дс5»» •@'h4! £}f2 -g-h5“ •g-h2 13 ... •^"62 &bd2 £d2! de5 •^04! 'Й’еб f5 £}d2 Де7« 0—0!32 <S>h8 gb833 14 de5 ed648 •g-e233 gel ^e7 £>e5“ 4- . . . Ag4M Ad6 -g-e747 Де7 1 6. £>сЗ?!Ь5! 7. ДЬЗ £g4 8. h3 [8. £>е2?! Д£3 9. gf3 S’d? 10. а4 ЙЬЗ 11. аЬ5 Ь5! 12. gel £jg4 13. fg4 hg4 14. Д£7 <£>f7 15. ga3! ЙЬ2 16. ®fl ab54--*-^ Bardeleben—Tarrasch, Hastings 1895; 10. ®g2!? Hort, Pfibyl] ДГЗ 9. ЖЗ £>d4 10. -g-dl Де7=; 6. Йе2 Д47 [6... b5 7. ДЬЗ Де7 — С 86/3] 7. сЗ Де7 8. d4 0—0 — С 86/1 2 6... Ad7 7. £сЗ — С 71/10;6... Ag4 3 8. Йе2 f5 9. Дсб Ьсб [9... Дсб? 10. de5 Де7 11. £>d4±] 10. de5 Де7 11. £>сЗ £>сЗ 12. ЬсЗ 0—0= Spielmann—Rubinstein, Meran 1924 4 Hort, Pfibyl 8 6... £>d7 7. de5 ? £>ce5 8. &e5 de5 9. £>c3 Д46 10. #g4 0-0 11. ДИ6 -»f6 12. Ad7 ЙЬ6= Lasker—Cigorin, Peterburg 1895/96; 7. c3!±; 6... ed4 7. £>d4 Д47 8. £>c3 Де7 9. Дсб Ьсб 10. ЬЗ 0-0 11. ДЬ2 Se8= Boga- tirduk—Frejman, SSSR 1938; 6... ,fld7 7. de5 [7. сЗ — 6. c3] £>e5 8. Ad7 &fd7 [8... #d7 9. £jc3 Де7 10. £>e5 de5 11. Й47 £>d7 12. 4^d5± Kavalek—Ivkov, Sarajevo 1967] 9. £jc3 Де7 10. £)d4 0-0 11. £>f5 ge8 12. ЬЗ ДГ6 13. ДЬ2 g6= Hermlin—Keres, SSSR 1968 3 7. ДЬЗ £>d4 [7... ed4 8. Ad5 Ad7 9. £)d4 Od5 10. ed5 £>d4 11. -®d4 f6= Rivier- Grob, Bern 1932; 8. c3] 8. £jd4 ed4 9. Ad5 [9. сЗ ДЬ7? 10. cd4 £>e4 11. gel Де7 12. #f3 d5 13. ge4! de4 14. -#f7±->; 12. ®'g4±; 10... Де4 11. gel Де7 12. Ag5 ДЬ7 13. Д16Д ЙЬ5±; 12... Дг6 13. Д16±Т Yates- Rubinstein, Bad Kissingen 1928; 10... Де7 — С 71/5; 9... dc3 10. £>сЗ Де7 11. f4 ДЬ7 12. e5 de5 13. »d8 gd8 14. fe5 £jd5 15. a4 0-0 16. ab5 £)C3T Geier—Smejkal, Kapfenberg 1970; 11. ЖЗ ДЬ7 12. -&g3 0-0 13. ДЬб £}e8 14. f4 <3?h8 15. Дg5 f6 16. ДЬ4В Euwe; 11... 0-0 12. e5 Ag4 13. ef6 ДГЗ 14. fe7 Йе7 15. gf3 сб 16. ДеЗ d5T Richter—Machate 1933; 9... Де7 10. f4 0-0 11. e5 de5 12. fe5 £)d5 13. cd4 Деб 14. £}c3 cSTtES Littlewood — Bondarevski, Hastings 1960/61; 10. cd4; 9... d31? 10. -»d3 Де7 11. a4 gb8 12. ab5 ab5 13. ЙбЗ? 0-0 14. ДЬб £)g4!T Sagalovid-Bole- slavski, SSSR 1957] £>d5 10. ed5 Де7 11. -®-d4 0—0 12. £}сЗ ДГ6+ Treybal—Rubinstein, Karlovy Vary 1923 7 9... &d7 10. a4±; 9... Ad6A 10... Де6=; 10... £>e6= * 6... Дв4?! 7. сЗ £>d7 8. h3! Д115 9. d4± Euwe; 6... Д47 7. £>c3!? [7. d4 b5 8. ДЬЗ £>d4 9. £>d4 ed4 10. e5 de5 11. ge5 Де7 12. Йе1 c5T Carazza—Aljehin 1927] b5 8. ДЬЗ Де7 9. £jd5 £>a5 10. £>e7 Йе7 11. d4 0—0 12. Ag5± Pachman 3 7... Ag4?! 8. c3 £>d7 9. Ad5! [9. d3± Pachman] £}db8 10. d4± Hort, Pfibyl 17 Enciklopedlja Sahovskih otvaranja 257
10 8... ed4? 9. e5! de5 10. £>e5 Деб 11. £>f7+- 11 9... £>d7?! 10. de5 [10. Ad2! ДЬ7 11. Да5 Де7 12. &сЗ±] £e5 11. £>d4A f4±J Euwe 12 10. £>c3 £>d7 11. Ag5 f6 12. ДЬ4 Де7 13 . £}d5 0-0 14. £>e7 Йе7 15. Ag3 c5 Prey- Р. Johner 1930; 16. d5 = 12 10... de5?! 11. -&d8 gd8 12. £>e5 £e4 13 . f3!? [13. £>d3 Де7 14. f3 gd3!?D 15. cd3 £}c5oo Csom—Adorjan, Budapest 1970] Дс5 14. ®fl ДГ2 15. ge4± Hort, Pfibyl 14 13. #g7 0-0-0 14. Ag5? £>g5 15. -g-g5 [15. ge7 ghg8 16. ЙГ6 £>f3—I- Keres] S’gS 16. £}g5 ghg8 17. £>e4 ДЬ4 18. £>bc3 f5=F Jansa—Karaklajic, Bad Liebenstein 1963 18 14... #f7? 15. £>e4 fe4 16. ge4 Де4 17. Йе4 <£>d7 18. gdlA £>e5± Keres; 14... #d7 15. £>e4 fe4 16. ge4 Де4 17. #64 ®f7 18. Sei gae8 [18... ghe8? 19. #d5 <£>f8 20. Де7!±] 19. -g-d5 ®f8 20. ge5 ge5 21. £e5 ^ев 22. Й13 ®g8 23. йй5 = Aurbach— Aljehin, Paris 1922; 23. Де7 h6!= Suetin 14 10... Де7? 11. de5 de5 12. -»d8 gd8 13. £e5! h6 14. Д£6 [14. ДЬ4? g5 15. Ag3 4}e4=p Wijngaarden—Karaklajid, Beverwijk 1967] ДГ6 15. £>d3± 17 11. ДЬ4 g5?! [11... Де7 12. £>c3 b4 13. ДГ6 ДГ6 14. £}d5± Unzicker—Lehmann 1953] 12. Ag3 £>e4 13. £>e5! [13. de5? d5T] de5 14. Де5 f6D 15. ЙЬб ®d7!? [15... фе7 16. Д^З «-d4 17. £}c3 f5 18. gadl±^ Tar- rasch] 16. -g-g4 ®e8 17. £>c3!? [17. Ag3?! ®f7 18. ge4 Де4 19. Йе4 Ad6oo] fe5 18. £>e4 Де4 19. Йе4! Дg7 20. de5co Hort, Pfibyl 12 13. d5 c5 14. Й-dS Йе7 15. £>b51? ab5 16. ЙЬ5 -g-d7 17. ga8 Да8 18. ЙЬ8 #d8 19. ЙЬ5 фе7?! 20. gal ®f6 21. ga7!A 4}d2-c4-b6«5; 19... fj-d7 1/2 : 1/2 Lasker- Rubinstein, Moravska Ostrava 1923 12 13... Де7 14. d5! 0-0 15. dc6 Деб 16. 4}d5± X d5 Hort, Pfibyl 20 15. gadl f6 16. £>h4 gd8 17. «^3 Й17 18. £>g6 gg8 (Konstantinopoljski — Efremov, corr. 1955) 19. £>f8 gf8 [19... ЙГ8 20. Й^б фе7 21. f4±f] 20. ЙеЗ Йе7± 21 6... £>e4 7. d4 b5? [7... Ad7 — 6... Ad7] 8. ДЬЗ d5 9. a4 [9. de5] gb8 10. ab5 ab5 11. de5 Деб 12. £>d4 £>e5 13. ДГ4± Aljehin—Ruben, Hamburg 1930; 6... Ag4?l 7. d4?! b5 8. ДЬЗДе7 9. h3oo; 7. gelA d3, &bd2, £>f 1 ±; 6... b5 7. Дс2 [7. ДЬЗ ДЬ7] Де7 8. d4 0—0 9. а4 Ag4 10. d5 4}a5= Reti —Rubinstein, Hastings 1922/23; 9. gel± 22 7. d3 g6 8. h3 Ag7 9. £>h2 0-0 10. f4 ef4 11. ДГ4 £>h5 = Grob —Henneberger, Bern 1932; 7. gel g6 [7... Де7 8. d4 0—0 — C 87] 8. d4 Ag7 9. de5 [9. £>bd2 0-0 10. &fl h6 11. £>g3 ge8 12. h3 ge7 13. Дс2 Йе8= Panov—Bogatirduk, SSSR 1934; 10... £>h5 11. h3 h6 12. d5 £>e7 13. Дс2 ge8 14. £}lh2 £)f4=F Janowski—Schlechter, Mun- chen 1900] 4}e5 10. Oe5 de5 11. Ag5 h6 12. ДЬ4 Да4= 22 7... Йе7 8. gel g6 — 7... g6 24 10. Деб?! Деб 11. -g-d8 gd8 12. £>e5 Дс5 13. £сб ДГ2 14. фй Ьсб 15. ge4 fe4 16. <3?f2 gdlT<* al — hl Rauzer—Frejman, SSSR 1933 22 10... Ж6 11. £>e4 fe4 12. Ag5! Й15 13. Дс2 Дd6 14. Де4ТТЕЭ Kupper—Chris- toffel, Zurich 1961 22 11. £>e5 £>e5 12. ge5 Де7 13. Ad2 0-0 14. ДГ4! Да4 15. Йа4 <£>h8 16. ЙЬЗ Ad6 17. gd5± Ivkov—Jovanic, Jugoslavija (ch) 1965 27 11... £>f3 12. ДГЗ e4 13. Де4!+- 22 12... &e4? 13. ЙЬ5+- 22 C Hort, Pfibyl 22 9. de5 £>e5 [9... de5 10. Деб — 9. Деб] 10. Д£4 Да4 11. Йа4 Йd7 12. Йd4 Де7 13. £>е5 de5 14. Йе5 <£>f8 15. ^d2±C Pilnik- Averbah, Stockholm 1952 21 11... <S>d8 12. &e5 Ad5 13. Ag5±L Liliental—Aljehin, Hastings 1933/34 22 13. f3? Дс5 14. <£>hl ДГ2! =; 13. Ag5!? Де7 14. 4id2 Keres 22 15. ДЬб! (Aljehin) gh6 [15... &c3 16. Ag7 gg8 17. 4if7! + -] 16. ge4 0-0 17. £}сб Ьсб 18. ge7±± Keres 24 8. d5 £>b8 9. Дс2 h6 [9... Ag4 10. c4 £>bd7 11. &c3 £jf8 12. h3 Ad7 13. £>el g5!?oo Aljehin—Bogoljubov, (m) 1929; 11. h3! ДЬ5 12. £>c3 0-0 13. g4± Aljehin-H. Johner, Zurich 1934] 10. c4 Йс8 11. £}el g5 12. 4}c3 £}h51 13. ^e2 £jf4 14. &g3 c6= Aljehin- Keres, Warszawa (ol) 1935 22 8. .. 0-0 9. gel—C 87/7 24 Jackson—Kupchik, New York 1933 27 8. &bd2 b5 9. Дс2 Ag7 10. &ЬЗ Йе7 [10... 0-0 11. de5 de5 12. &c5 Ag4 13. h3 Йе7 14. b4? gfd8? 15. Ad3 1/2 : 1/2 Kaplan — Keres, San Antonio 1972; 14... ДГЗ 15. ЙГЗ a5 16. Ad2 ab4 17. cb4 &d4=F; 14. hg4 Йс5 15. g5±] 11. de5 £>e5 12. £>e5 Йе5!?= 22 15. Ag5 Деб 16. ge3±± Geier-Zuho- vicki, SSSR 1969 32 8... Ag7?! 9. Деб! [9. de5 &e5!=; 9. &bd2±] Деб 10. de5 £>e4 [10... de5 11. Йd8 gd8 12. &e5 Де4 13. f3±] 11. ed6 Йd6 12. Ййб cd6 13. £jg5 0-0 14. ge4!± Levenfis 42 9. de5 de5 10. с4Д £>c3-d5±; 9... ^je5!=; 9. Дв5 Ag7 10. &bd2 h6 11. ДЬ4 0—0 12. £if 1 ± Matulovic—Addison, La Habana 1966 - 2/248 41 10. a3 0-0 11. Дс2 [И. b4? &h5!T] £jh5 12. &b3 Ag4! 13. d5!± Minid 42 10... de5 11. £>f 1 0-0 12. Ag5± Mata- novid—R. Byrne, Ljubljana 1969 — 7/249 42 11. £>e5 de5 12. Ad7 &d7 13. £)f3 0-0-0 14. ДеЗ?! f5F| Jansa—Keres, Luhadovice 1969 - 7/246; 14. Йс2= Hort; 11. Дс2± R. Byrne 258
44 11. £>e3 Sae8! 12. Дс2 ed4 13. £}d5?! £}d5 14. ed5 Tatai—Portisch, Hastings 1971/72 - 13/277; 13. cd4!?; 11. &g3 Ь5?! 12. Дс2 £}a5 13. b3± Ivkov—Lengyel, Siegen (ol) 1970 - 10/306; 11... Sae8!? 48 11... h6 12. ДЬ4 [12. Af6 ДГ6 13. &e3 Ag7= Tringov—Bobocov, Bulgaria 1969 — 8/234] b5 13. Дс2 «е8 14. £>e3 £>h5 [14... Ag4!?] 15. £>d5 «c8 16. de5 de5 17. a4!± Unzicker—Ciocaltea, Hastings 1971/72 — 13/278 46 12. ДГ6 ДГ6 13. de5 14. Ad7 «d7 15. £}e5 Де5 = Damjanovic—R. Byrne, Ljub- ljana 1969 - 7/247 47 15. £}d5 Sc8 16. b4± Tringov—R. Byrne, Ljubljana 1969 - 7/248 48 7. £>c3 Ag4 8. d3 Де7 9. £>e2 «c8 10. £}g3 h5=Ft^ Nedzveska—Keres, Tallinn 1936 49 7... ed4?! 8. £>d4 Ad7 [8... c5 9. 3! Де7 10. e5 de5 11. «d8 Ad8 12. £e5 Де7 = Nezmetdinov—Petrosjan, SSSR (ch) 1957; 10. 4)c3 0-0 11. Sei ДЬ7 12. Ag5± Smislov- Botvinik, (m) 1954; 12. ДГ4 Se8 13. «d3 £>d7 14. £>d5 Af6 15. c3± Milic-Keres, Jugoslavia - SSSR 1956] 9. &сЗ Де7 10. h3?! 0-0 11. Sei Se8 12. «f3 c5 13. £f5 ДГ5 14. «f5 «c8 = Gligoric—Fair hurst, Dublin 1957; 10. Sei — C 87/2; 7... Де7 8. de5?l £>e4 9. £>bd2 £>d2 10. Ad2 Ag4 11. ДсЗ d5^= Gurgenidze—Spaski, SSSR ch) 1961; 8. Sei — C 87/1; 7... Ag4 8. h3? ДЬ5? 9. de5± Ciocaltea—Benlarbi, Siegen (ol) 1970; 8... Af3T 5 8. de5 £>e4 — 7... £>e4 50 8. Sei Де7 — 5... Де7 C 87/1 81 Euwe; 8... f6 9. £>c4 a5 10. Sei &b6 11. £>еЗ Де7 12. c4 Деб 13. c5! &c8 14. «a4 £}a7 15. £}c4 £}b5 16. ДеЗ±Т Rauzer— Savicki, SSSR (ch) 1933 82 Hort, Pfibyl 83 9. £>e5 de5 10. Se4 fe4 11. «h5 g6 12. «e5 ФГ7 13. «h8 «h4 £4. «e5 Ad6 15. Ag5 Де5 16. ДЬ4 Ad4=F Gruzman—Zak, SSSR 1964 84 10. £}c3?! (Botvinik) ДЬ4! [10... Дс5? 11. ДеЗ ДеЗ 12. Se3 0-0 13. £>d4 «е8 14. f3 f4 15. Sei £}c3 16. bc3± Boleslavski — Smislov, (meh) 1941] 11. £>d4 £>c3 12. ЬсЗ ДсЗ 13. ДаЗ «h4! 14. £>c6? Де1? 15. «el Ad7 16. £}e7a) Christoffel—Trifunovic 1953; 14... Де6!Т Pachman; 14. Дс5!д ебоо 88 10... c5? 11. £e2 сб 12. £tf4 g6 13. c4 d4 14. «a4 «d7 [14... ДЬ7 15. f3 £>g5 16. h4 £tf7 17. e6! + - Keres-Reshevsky, AVRO 1938] 15. f3 &g5 16. e6 «Ь7 17. h4+ - Ragozin —ToluS, SSSR 1938; 10... «h4?! 11. g3 «h3 12. &c3! Дс5 [12... c5 13. £de2 £tf2 14. ФГ2 d4 15. &d5 ДЬ7 16. c4 «h2 17. ®f3 + ~ Fine] 13. £}ce2!d± 88 11. ДеЗ f4! 12. £>c6 fe3 13. £d8 ef2 14. фП fel« 15. фе1 ДГ2 16. фП Sf8 17. «d5 Дс5 18. фе1 ДГ2= Euwe; 11. сЗ 0-0?! 12. f3 &g5 13. фЫ! [13. ДеЗ? f4 14. ДГ2 ДЬб 15. £}bd2 c5=Ft Rabinovid—Romanovski, SSSR 1938] Ad4 14. Ag5 «g5 15. cd4 Sb8 16. ЬЗ «h4 17. &c3± X c5 Smislov— Levenfis, SSSR 1938; 11... «h4 12. f3 — 11. f3 87 13. «e2? £id3T 88 13... £>dl 14. gh4± 89 14. £>h3 15. ®g2 f4! [15... Ad4?! 16. cd4 f4oo Belavenec] 16. e6 [16. £}c6? fg3 17. hg3 4)f4-+ Hort, Pfibyl] 0-0 17. g4 «h4 18. £f5? Sf5 19. gf5 £tf2- + 80 -> Hort, Pfibyl 81 10... «TO? 11. Sei e4 12. &e4! fe4 13. «е4 ФГ7 14. «сбЧ— Hort, Pfibyl; 10... e4!? 11. f3 Де7! [11... d5? 12. fe4 de4 13. £>e4 «d4 14. 4)f2±->EB] 12. fe4 0-0 13. «с4 фЬ8 14. «сб Sb8^ Hort, Pfibyl 82 11... de5 12. £>c4! «d5 13. £>e5 0-0 14. Sdl «еб 15. ДГ4± Alexander—Reshevsky, Hastings 1937/38 83 Euwe 84 8... d5 9. £>bd2 £>c5?! 10. £>d4 Ad7 11. £}2b3! £>b3 12. £>ЬЗ Де7 13. ДеЗ 0-0 14. Дс5± x c5 Ostojic—Szabo, Reykjavik 196g - 5/272; 9... £>d2!? 88 9. h3 ДЬ5 [9... ДГЗ 10. «f3 d5 11. c4± Euwe] 10. ed6 [10. c4 Де7 11. Sei d5 12. «a4 0-0 13. £>bd2 Дс5 14. &e4 de4 15. 4}h2 f5 16. «сб ДЬ4оо Krogius — Borisenko, SSSR 1953] Ad6 11. £>c3 [11. «e2 f5 12. g4 Ag6 13. £>d4? fg4 14. «g4 0-0 15. «f6 16. £}f8 Sf8=F->> Konstantinopoljski; 13. gf5 Af5 14. &g5 0-0 15. £>e4 «e8!=Fj Konstantinopoljski] f5 12. «d3 0—0 13. «c4 Af7! [13... фЬ8? 14. £e4 fe4 15. &g5=F; 14... ДГЗ 15. £>d6 Ad5 16. «f4 «d6 17. «d6 cd6 18. ДГ4±± Konstantinopoljski] 14. «сб «f6!^ Hort, Pfibyl 88 10. h3 Af5 11. £>d4 «f6 12. «d3 Sd8 13. £>f5 «f5 14. «аб 0—0об Suetin—Lipnicki, SSSR 1952 87 10... f5 11. ^bd2 0-0 12. &e4 fe4 13. «с4 фЬ8 14. £}g5± Zurahov—Klovan, SSSR 1958 88 Keres 17* 259
С8 sadrZaj • СОДЕРЖАНИЕ С8 С80 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЬ5 аб KorCnoj 262 4. Да4 £>f6 5. 0—0 &е4 - 6. R J 6. d4 - 6. d4 R J 6... Ь5 — 6... Ь5 7. ДЬЗ d5 8. de5 R I 8... Деб — 8... Деб 9. R J 9. 9. сЗ C81 1. e4 e5 2. £>f3 &сб KorSnoj 265 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 £>e4 6. d4 b5 7. ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. #e2 C82 1. e4 eS 2. £>f3 £}сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 S. 0—0 £>e4 6. d4 b5 7. ДЬЗ d5 8. de 5 Деб 9. сЗ — 9... R J 9... Де7 C83 1. e4 e5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 5. 0—0 £je4 6. d4 Ъ5 7. ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. сЗ Де7 KorSnoj 269 Когёпо) 274 С84 1. е4 е5 2. <^f3 ^сб 3. ДЬ5 аб Matanovid 278 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 — 6. R I 6. d4> 6. Дсб, 6. 6. Sei — 6. d4 С8 SOMMAIRE • INDICE С8 260
С8 CONTENTS • С 85 1. е4 еб 2. £>ГЗ £)Сб 3. ДЬб аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. Деб dc6 С86 1. е4 еб 2. £}f3 &сб 3. ДЬб аб 4. Да4 &£в 5. 0—0 Де7 6. #е2 С 87 1. е4 еб 2. £>f3 £>сб 3. ДЬб аб 4. Да4 £}f6 5. 0—0 Де7 б. gel d6 С 88 1. е4 еб 2. £>сб 3. ДЬб аб 4. Да4 £jf6 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ — 7... R J 7... 0—0 — 7. 0—0 8. R J 8. сЗ С89 1. е4 еб 2. £}f3 £)сб 3. ДЬб аб 4. Да4 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d5 INHALT С8 Hort 282 Matanovid 286 Gligorid Matanovid Talj С8 INDICE • INNEHALL 289 292 296 С8 261
1 С 80 1 1. е4 e5 2. &f3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £jf6 5. 0- -0 4)e4* 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 gel2 £)e54 4)c53 Де78 Дсб dc6* d47 4)e6 Де3‘ 0-0 1 ^c3e f6 £tf3 ge8 ^e2 Дd6lв — 2 £>c3 £)d5 ^a4?!“ 0-0 4)сб dc6 £e7 ®h8 •g-hS12 ge6 Деб13 fe6 £>g6 <g>g814 ± 3 d4 gel ed4“ d5“ Дg517 Де7“ Де7 c428 <g>e7!13 dc3 <^c3 Деб Дсб Ьсб £)d4 £)c3 ЬсЗ g-d721 об 4 £>d4 Дd6 £>c622 ДИ2 ®hl 'S’hd 23 ge4 de4 #d8 •8-d8 4)d8 <S>d8 ®h2 Деб24 ± 1. е4 еЗ 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 &f6 S. 0—0 £>е4 6. d4 Ь5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 5 ДЬЗ28 gel24 ed4 d5 £)c327 Деб28 £)e4 de4 ge42e Де7 Деб fe6 4)d4!30 -Q-gd 0—031 £}d4 gd4 'Й’св32 ± 6 a433 d5 ’ gb8« ab5 ab5 de5 Деб сЗ Дс538 4)bd234 0-0 Дс2 f5 О|Ь337 ДЬб 4)fd433 ± 7 ’ .’ ' £j’d4 £)d4 ed4 £)c3se <)c348 ЬсЗ c541 ab5 Ae7 •&f3 Деб cd4 ab5 ga8 •Й-ав42 = 8 ab5 Дс5 c3 0—043 cd4 ДЬб 0ic344 ДЬ7 ba6 ga6 ga6 Даб" = 9 ... £>e5 ... &e5 de5 ДЬ7« сЗ47 Дс5 'ЙеЗ 43 0-0 ДеЗ 'Й'е? f3 ДеЗ43 'Й'еЗ £}c530 £)d2 f5“ = 10 . . . ... . . . £id2 'Й'Ь432 Oe4 de4 еб fe6 Деб gd8 ^•e2 Дd5^3 = 11 . . . . . . сб сЗ Дс584 4)d288 £>d2 Ad2 Д£5И тз -g-d7 ДеЗ ДеЗ Й’еЗ 0—О37 = 12 ДеЗ Де7“ 4)d23» £)d2“ g-d2 0-0 @•03 ДЬ7 f4«i a5 аЗ Ь482 = 1. е4 е5 2. 3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 S. 0—0 fte4 6. d4 Ь5 7. ДЬЗ dS 8. de5 8 9 10 11 12 13 14 15 16 13 ... a4! 4)e7” gb8M ab5 ab5 £)d4 Дg5 4)c545 •g’d7 ga744 gb7 ga8 сб47 Ae7 Де7 £}сб 'Й’еб48 ± 14 . . . £)bd2' Деб 4)c5 89 c3 d470 cd4 £)d4 £)d4 •®'d4 Деб 4)e6 ЖЗ gd8 a471 ДЬ4!72 аЬ5 аЬ573 = 15 ... a4 ab578 . . . 4)a5!74 ab574 &d4 1 Дс5 c3 0-0! f3 77 f6! fe4 fe5 gf8 -STS ed5 ДГ778 = 1 Tarrasch 4}e6 9. gel Де7 10. d4 0—0= Winawer— 2 a /л--} П Й AM яс Q Makovetz, Dresden 1892] £>e6 9. de5 £>d4 ’ HhR W аьЛ П Bel йeil Lev^ I9’• • Дс5 10‘ Sdl 1L ^c3 . ЛсбУсбП^?.ДЬс6+8 dTS ^е4ЛЬ6 13- ^g3± Walbrodt-Bardeleben, 9. de5 Де7 10. £}c3± Holmov—Gurgenidze, Hastings 1895] 10. £)d4 8,d4 11. h3 Де7 12. SSSR (ch) 1957] 8. d4 [8. #e5 Де7=; 8... £>d2=; б. Дсб dc6 7. gel — 6. gel 262
3 6... £}f6!? 7. d4 e4 8. d5 b5 9. ДЬЗ £ja5 10. £}c3 [10. Ag5 Де7! 11. Д£6 Д£6 12. Se4 ф£8<=о] £jb3 11. £>e4 £>e4 12. ge4 Де7 13. d6 cd6 14. Ag5 f6 15. Д£6 gf6 16. £>h4 ДЬ7 17. ЙЬ5 = Neumann 1865 * 7. Дев dc6 8. £>e5 Деб [8... Де7 — 7. £>e5] 9. ЙЬ5 йе7 [9... #£6 10. d4 £>d7 И. Ag5 Ш5 12. g4 Йс2 13. £}f7 g6 14. ^>h8 gh5 15. Неб Де7 16. He7 <£>f8 17. £>аЗ ЙЬ2 18. fiael ЙаЗ 19. Hd7 ЙЬЗ 20. Hf7 ®g8 21. НеЗЧ— Lowenthal 1854; 9... g6 10. £>g6 fg6 11. Йе5 Hg8 12. d4±] 10. d4 &d7 11. £>d7 [11. Ag5 £)f6A 12... 0-0-0] -»d7 12. Ag5 g6 13. ЙЬ4 Дg7=; 7. £>сЗ Де7 8. £>d5 £>a4 [8... 0-0] 9. &e5 — 7. £>e5 5 7... £>e5 8. He5 Де7 9. £>c3 0-0= • 8... Ьсб?! 9. d4 £>e6 10. £>c3±0 7 9. d3 0-0 10. £>c3 f6 11. £>g4 #d6 12. f4 £je6=F Didier—Maroczy, Paris 1900 3 10. c3 0-0 11. f4 f6 12. £>f3 «-d5= Cambridge—Hastings, corr. 1921 • 11. c4 f6 12. £f3 f5 13. Ad2 ДГ6! [13... f4 14. ДсЗ= Gipslis—Averbah, SSSR (ch) 1958] 14. ДсЗ £)f4 15. &d2 g5!=F; 11. f4 f6 12. £>f3 Дd6= Zubarev—Poljak, SSSR 1927 10 Soler-Michell 1932 11 8... 0-0 9. 4)d5?! Ad6!T t; 9- Ac6= 12 12. £>c8 Hc8 13. ЬЗ £1Ь6 14. ДЬ2 «-d7 15. He4 Hce8 16. d3 £>c8? 17. Й£3 £>d6 18. Дg7^— Cejtlin — KemaKcki, SSSR 1971; 16... f6! = 13 12... £>b6 13. He4 ®46 14. ЬЗ h6 15. ДЬ2 £ld5 16. Де54— Yates—Conde, Has- tings 1922/23 14 15. £>f8 й£8 [16. Йв4? £>b6 17. Йеб ФЬ8®«> el-e8 Keres] 16. b3!± 13 в... d5? 7. £>e5 Ad7 8. £>f7 <£>f7 9. ЙЬ5 g6 [9... феб 10. ДЬЗ Де8 11. S’g4 фе7 12. Hel + —>] 10. Йч15 <S>g7 11. Йе4 Д£5 12. йеЗ ^d4 13. Деб йеЗ 14. ДеЗ+- Kon- stantinopoljski—Sumilin, SSSR 1937; в... Де7 — С 84/8 13 Riga; 7... f5? 8. £>d4 ЙЬ4 9. g3 Мб 10. Деб Ьсб 11. f3 Дс5 12. сЗ+ — 17 8. 45е5?! Ad6! [8... й£6?! 9. £>сб Й£2. 10. фЫ Ad7 11. £>d2! Ьсб 12. £>е4 de4 13 Не4 <g>d8 14. Hd4 Ad6 15. Д£4! с5 16. Hd6 + -] 9. £jc6 ДЬ2= ; 8. c4l? dc3 [8... ДЬ4!?] 9. £>сЗ Деб 10. £)d4 ^d7 11. &с6 £>сЗ [11... Ьсб? 12. £>е4 de4 13. йс2 Дd5 14. Не4!± ->FR] 12. ЬсЗ Ьсб 13. с4об-> Janetschek — Schafler, Osterreich 1961 13 8... Й^б 9. с4! dc3 [9... Деб 10. cd5 Ad5 11. £>d4 f6 12. £jc6 Ьсб 13. £>c3± tEB LevenfiS] 10. £>сЗ Деб 11. £>e4 de4 12. £>d4 ± TEE Berger 13 Krause; 9... Йе7 10. £>d4 0-0 11. Деб Ьсб 12. f3 c5 13. £)c6 Йd6 14. Йd5 £)f6 15. Ййб cd6±± Bilguer 23 10. Деб Ьсб 11. £>d4 ф£8 12. f3 £>f6 13. £>сб Йй6= Krause 21 15. #g4S 22 9. ЙЬ5 0-0 10. £>сб Ьсб 11. Деб Hb8 12. £>c3 £>f6 13. Й13 ДЬ2 14. фЬ2 Йd6T Kupchik—H. Steiner, USA 1927 23 10. фН ЙЬ4 11. £>d4 [11. ДеЗ 0-0 12. £}d4 Ди4 13. £>f3 ЙЬ5 14. £>c3 Had8g Ma- roczy—Berger, Wien 1908] b5 12. ДеЗ 0—0 13. £)f3 ЙЬ5 14. ДЬЗ Ag4 15. #d5 Д£3 16. ЙЬ5 ДЬ5 17. Дd5 Наев» Nyholm—Leon- hardt, Copenhagen 1907; 10. ФЬ2 ЙЬ4 11. <$>gl Й£2 = 23 15. ДеЗ f5_16. £>сЗ фе7 17. g4 g6 18. g5 Hag8A h6=F Berlin—Riga, corr. 1907; 18. ®g3± Capablanca—Ed. Lasker, New York 1915 23 7. £>e5 £>e5 8. de5 £>c5 [8... d5 9. ed6 Ad6 10. Йе2 ДЬ7 11. ДЬ5 ф£8й->] 9. ДЬЗ £)ЬЗ 10. аЬЗ ДЬ7 11. £}сЗ [11. Й^4 Йе7 12. £>сЗ Йеб 13. ЙвЗ h5 14. h3 Дс5Т Т Bird- Albin, Hastings 1895] Йе7 12. Hel 0-0-0 13. ДГ4 g5T О Meitner—Schlechter 1899; 7. d5 &e7 [7... ba4 8. dc6 d6 9. Hel £>f6 10. c4 Де7 11. £>c3 0-0 12. Йа4 Деб 13. <£>g5±O Eliskases — Znosko-Borovski, Birmin- gham 1937; 11... Ag4!= Levenfis] 8. Hel ba4! [8... £>c5 9. £>e5 £>a4? 10. й£3±-*] 9. He4 d6T 23 8. ^d4!? £>d4 9. #d4 ДЬ7 [9... £>c5 10. ДГ7+-; 9... €tf6 10. Ag5 ДЬ7 11. Hel + -] 10. Hel± 27 9. Ad5 ЙЙ5 10. ^ic3 Йй8? 11. &e4 Деб 12. £)eg5± t? Ю... Й£5! = 23 9... dc3 10. Дd5 ДЬ7 11. Де4! [11. £}g5? Де7!± Suetin—Savon, SSSR (ch) 1966/67-3/299] Де7 12. Йе2±-*Ш 23 11. Ag5 Де7 12. Де7 ®>e7! [12... Йе7?! 13. He4± tEH Pilnik—Trifunovic, Amsterdam 1950] 13. He4 ДЬЗ 14. аЬЗ 0-0 15. Hd4 Йс8± Milev 33 13. Неб Йй5 14. Йе2 <£>d7 [14... 0-0?! 15. He7± Vasjukov—Afanasjev, SSSR 1962] 15. 4)e5oo 31 13... йd5 14. Й84 0-0-0 15. ДеЗ± T 32 16. He4 Hf6 17. Д£4± f Fischer- Trifunovic, Bled 1961 33 8. Hel Деб 9. £>e5 £>e5 10. de5 Де7Т Bilguer; 8. £>c3 (Puc) £}c3 9. ЬсЗ e4 10. 4)g5 Д£5 [10... Де7? 11. £}f7! ®f7 12. ЙЬ5Н---»] 11. f3 [11. a4 &a5 12. f3 e3 13. f4 Де7т] еЗ 12. f4 Йd7 13. й£3 Hd8 14. ЙеЗ Де7т Sac- kes—Zuravljev, SSSR 1962; 8. c4 dc4!? [8... Дg4! 9. cd5 £>d4 10. Hel f5 11. h3 £>f3 12. gf3 ЙЬ4 13. He4 fe4 14. fg4 Дс5 15. Йd2 Й83= Geler-Lubenski, SSSR 1947] 9. Дс2 £>f6 10. de5 Й-dl 11. Hdl £,d7A ДЬ7т Le- venfis 34 8... ДЬ7 9. ab5 ab5 10. Ha8 Дав 11. de5 ^а5 12. Да2 с5 13. сЗ Деб 14. Hel Де7 263
15. £}bd2 £)d2 16. &d2 d4 17. cd4 Af3 18. gf3 cd4 19. gdl± Pillsbury — Scoudier 1902; 8... Деб 9. ab5 ab5 10. ga8 «a8 11. de5 4)a5 12. £}d4 £}b3 13. сЬЗ сб 14. f3 £>c5 15. f4± f Winawer — Berger, Nurnberg 1883; 8... b4 9. a5 £}d4 10. £|d4 ed4 11. «d4 сб 12. £>d2 &g5 13. Да4 &d7 14. gel &e6 15. &f3 Де7 16. «g4 0-0 17. £e5 «c7 18. ДГ4± j Pills- bury—Tarrasch, Wien 1898 88 11... Де7 12. £>bd2 0-0 13. £>d4 £>d4 14. cd4± Lasker —Schlechter, (m) 1910 88 12. &d4 £>e5 13. ДГ4 £>c4 14. Дс4 bc4 15. £}c6 «Г6Т-* LevenfiS 87 14. ef6 £>f6 15. £b3± 38 Pillsbury—Marco, Wien 1898 89 10. «d4?! Деб 11. сЗ c5 12. «e5 Дd6’ [12... «Ь8 = Lasker—Schlechter, (m) 1910] 13. «g7 <g>d7T-> » 40 10... &f6 11. «d4 c5 12. «е5 Деб 13. Дd5 [13. ab5 Ad6& 0—0= Henneberger— Wagner, corr. 1912] ^d5 14. gdl «f6 [14.. . «d6 15. gd5 «e5 16. ge5 Дd6 17. gel b4 18. £}e4 Де 7 19. Дg5!± J Maroczy—Tarrasch, San Sebastian 1911] 15. «е4 Де7 16. gd5 0-0 17. ab5 Дd5 18. £>d5 gae8 19. £>f6 ДГ6 20. «e8 ge8 21. ®fl±± Schlechter—Perlis, Karlovy Vary 1911; 10... dc3 11. Дd5 gb8 12. Деб Ad7 13. Де4 Дd6 14. ^h5 g6 15. «h6 ДГ8 16. «еЗ Де7Д 0—0= Berger 41 11... Де7 12. «d4 0-0 13. Дd5 ДГб 14. «d3 gb8 15. ДаЗ ge8± Teichmann — Vidmar, Karlovy Vary 1911 42 16. dc5 0-0 17. gdl d4 18. Деб «f3 19. gf3 fe6 20. gd4 Дс5= Mewig—Wagner, Koln 1911 43 11... d3?! 12. «d3 Деб 13. Ьаб 0-0 (Stejn-Suetin, SSSR 1962) 14. &d2!?± 44 13. «d3 Деб 14. Ьаб c5 15. f3 cd4 16. fe4 de4 17. «dl d3 18. ®hl ДЬЗ 19. «ЬЗ еЗ —|- 45 16. gel ДЬ7 17. £}a4 «f6 18. ДеЗ Да7 19. f3 £}g5 20. £}c5 Дс5 21. dc5 4}e6= Lasker— Schlechter, (m) 1910 48 9.. . Деб 10. сЗ [10. ДеЗ c5 11. f3 c4 12. fe4 de4= Levenfis] Дс5 11. «е2 0-0 12. ДеЗ± Keres 47 10. ДеЗ Дс5 [10... «h4? 11. Дd5 gd8 12. ДЬ7 gdl 13. gdl f5 14. Дс6± Sergijevski —Laes, SSSR 1965] 11. Дс5 £}c5 12. ^d2 0-0 13. «h5 d4 14. f4 £>b3 15. ab3 «d5+ Savon—Sijanovski, SSSR (ch) 1963 48 11. «g4!? «e7 12. £>d2 [12. «g7 0-0-0] «e5 13. £e4 de4 14. ДГ4 «f6 15. gadl 0-0 16. Дс7 gae8= Cerepkov—BronStejn, SSSR 1969 48 13. . . £>g5 14. f4 £e4 15. &d2 ДеЗ 16. 'Й’еЗ «с5 17. «с5 £}с5 18. Дс2± Padevski — Sefc, Dresden 1956 264 89 14... «с5 15. «d4! «d4 16. cd4 &g5 17 . £>c3 £>e6 18. gfdl gfd8 19. gacl± Samkovifc 51 16. f4 &e6 17. £|f3 c5= de Greiff-Milev, La Habana 1962 52 11... 0—0 12. £>e4 de4 13. «g4 «e7 14. Дf4 ®h8 15. gadl f5 16. «g3A e6± J Holmov — Honfi, Balatonfured 1959; 11. .. «e7 12. £>e4 de4 13. еб f6 14. Дf4 gd8 15. «g4 Дd6± Darga—Milev, Munchen (ol) 1958 53 15... фе7 16. Дf5Д g3±; 15... Дав 16. g3 «f6 17. ДЬЗ gd7 18. a4 «f3 19. «f3 [19. gel «e2 20. ge2 h6= Sanakoev - Zele- vinski, SSSR 1963] ef3 20. ab5 ab5 21. Дg5’ ± tffi; 15... да5 16. Дd5 gd5 17. c4 gf5 [17... gh5 18. Дf4’] 18. cb5 0-0 19. ДеЗ ДеЗ 20. «еЗ ab5= Samkovid 54 10... ДГ5 11. £}d2 [11. Дс2?! «d7?l 12. a4 gc8 13. ab5 ab5 14. ДеЗ &c5 15. £)d2 Дс2 16. «с2 Де 7 17. f4± f Bronstejn — Pach- man, Portoro2 (izt) 1958; 12... b4i Keres; И... Дс5 12. 4)d2? £>f2 13. gf2 «h4 14. g3 Af2 15. ®f2 «h2 16. ®f3 ДЬЗ—h Strauss — Mjagmarsuren, Krakov 1964; 12. «е2=] Дс5 12. 4)f3±; 10... Де7 11. ДеЗ — 10. ДеЗ 88 И. «е2 0-0 12. ДеЗ Af5 13. &d2 «Ьб 14. £>е4 Де4 15. gfel gad8 16. f3 Af5= Keres-Kordnoj, SSSR (ch) 1973 88 12... 0-0 13. «h5 g6 14. «h6 f6 15. ef6 «f6 16. ДеЗ ДеЗ 17. fe3 «е7 18. gf8 «f8 19. «h4± Spaski — Keres (m) 1965 87 16. gfel gab8 17. f3 gfe8 18. «c5 ge6 19. «еЗ «е7= Petrosjan — Teschner, Ober- hausen 1961 88 10... Дс5 11. 4)d2 4)d2 [И... ДеЗ 12. 4)e4!±; 11. . . «Ъ6 12. 4)e4 de4 13. еб?! f5o© Ciocaltea — Troianescu, Romania 1969 — 8/243; 13. «h5!±] 12. «d2 «Ьб 13. Дс5 «с5 14. сЗ 0-0 15. «d4 «е7 16. Дс2 Деб 17. f4± Trifunovid — Karaklajic, Jugoslavija 1965 89 11. сЗ 0-0 12. £}d2 &d2 13. -&d2 Af5 14. gfel «d7 15. gadl «еб 16. Дg5 Дс5= Trifunovid — Donner, Wageningen 1957 80 11... ДГ5 12. £>f3 [12. &e4 Де4 13. «g4 «d7 14. «g7 0-0-0 15. f3 ghg8oo Klovan- Zuravljev, SSSR 1963] Ag4 13. h3 ДfЗ [13. . . ДЬ5 14. g4 Дg6 15. £}d4± Ciocaltea — Sydor, Bucurecti 1971 - 11/234] 14. «f3 0-0 15. c3 «d7? 16. gadl £}c5 17. Дс2 f5 18. b4± J Ciocaltea — Kristinsson, Vrnjadka Banja 1972— 13/297; 15... a5±; 15... &c5±; 11... &c5!? 81 14. Дс51? ge8Д Дс5, «е7 = 82 16. «d2 a4= Fischer - Addison, USA (ch) 1967 - 3/298 83 Anderssen — Zukertort, Paris 1878 84 9... b4 10. c4! ЬсЗ 11. &c3 &c3 12. bc3±
65 11... сб? 12. £}с6Н— Tarrasch— Mortimer, Monte Carlo 1902; 11... c5 12. &b5 Sb5 13. Да4 J.d7 14. f3± 88 13. £}c3 сб 14. #h5 £>g6 15. gfel £>e6= Tarrasch — Cigorin, Peterburg 1893 67 14. . . £>g6 15. £>c6! £>b3 16. сЬЗ Дс5 17. Ь4 ДЬб 18. £}c3±<=> a8-h8 68 17. ^d5 #c7 18. #f3 0-0 19. b4 £}e6 20. Ec8! Sc8 21. ДЬ7 Sb8 22. Дс15± 89 Bernstein; 9. £}c3? £>c3 10. ЬсЗ £}e7 11. ДаЗ [11. a4 c5 12. ДаЗ c4 13. Да2 14. ДГ8 ®f8 15. ab5 ab5=F Bogoljubov — Tarrasch, Wien 1922] a5 12. Де7 [12. £>d4?l a4 13. f4 ab3 14. Де7 Де7 15. f5 Дd7 16. еб Ь2! 17. gbl ga2—I- Spielmann — Rubin- stein, Stockholm 1919] Де7 13. a4 c5 14. ab5 0—0’T Bilguer; 9. ДеЗ £}a5 [9... Дс5 10. ^d3 0-0 11. £>c3 £>b4 12. фе2 £>c3 13. ЬсЗ ДеЗ 14. #еЗ £>сб 15. a4 £>a5 16. ab5 ab5 17. 'S'cSi Holmov — Antosin, SSSR (ch) 1967] 10. £>bd2 £>d2 11. #d2 c5 12. сЗ Де7= Rosselli — Canal, Trieste 1923 70 10... £>b3 11. £>ЬЗ Де7 12. £>fd4!± 71 15. f?c6 #d7 16. ^аб ДЬ4 17. 3 #d5 18. 'Й,а7 c5«5 72 15.. . ^d5 16. «’dS Sd5 17. ab5 ab5 18. ga8± Capablanca — Lasker, Peterburg 1914 73 17. фсб ^d7 18. ^d7 gd7= Nenarokov 74 9... Де7? 10. ab5 ab5 11. Sa8 #a8 12. Дd5^— I. Zajcev — Agejdenko, SSSR 1968 - 5/276; 9... b4 10. a5 [10. ДеЗ Де7 11. £>bd2 £>d2 12. #d2 £>a5= LevenfiS] £>c5 11. ДеЗ [11. Дg5? #d7 12. £>bd2 h6 13. ДГ4 g5?! 14. ДеЗ± I. Zajcev — Honfi, Budapest 1971 - 12/287; 13... Де7!=] d4!± 78 10. ДеЗ Де7 11. £>bd2 £>d2 12. ^d2 £}c4= 78 10.. . £>b3 11. cb3 ab5 12. Sa8 ^a8 13. £>d4 Дd7 14. f3 &c5 15. b4 £>e6= 77 12... ДЬб 13. Дс2 £>c4 [13... #h4? 14. f3 f6 15. fe4 fe5 16. b4 ed4 17. cd4+-] 14. Sa8 #a8 15. f3 £>c5 16. f4 &e4 17. ЬЗ £}a5 18. f5 Дс8 19. '®,g4H— I. Zajcev— Savon, SSSR (ch) 1969 78 17. Дс2 ed4 18. cd4 ДЬб! 19. £>c3 #b4= 1. e4 eS 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 £>e4 6. d4 b5 7. ДЬЗ d5 8. deS Деб 9. ^eZ1 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 £>a52 Sdl3 Дс54 ДеЗ ДеЗ ЙеЗ с5 сЗ 0-0 <3е1! с4 Дс2 f5 ef6 Ж6 f3 £id63 ± 2 Дс5 ДеЗ’ •ge77 Sdl3 Sd8 £>bd2’ ДеЗ ge3 £>с5 сЗ Ag4 Sei1’ 0-0 £}d4“ £}d4 cd4 £je612 ± 3 Sdl 4}b313 ab3 Ж814 с4!” £>Ь413 сЬ5 аЬ5 Sa8 ^а8 Дd2!17 сб £d4 £}аб b4 £>c718 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 ав 4. Да4 £f6 5. 0—0 £>e4 в. d4 b5 7. ДЬЗ dS 8. de5 Дев 9. -&e2 Де7 10 11 12 13 14 15 16 17 18 4 gdl1’ £>c52’ £}c3 £b3 cb321 0-0 ДеЗ22 •gd723 Sd224 f623 ef6 ДГ6 Sadi ДсЗ ЬсЗ Sad8 £)d4 £>d42’ = 5 Ad5 J.d5 £c3 Дс427 Sd8 Sd8 •Й-еЗ23 Ь4 ЬЗ Деб23 £je43’ Sdl £}el £)d4 ДЬ231 £}c232 = 6 c4 £ib333 аЬЗ &Ь434 £>сЗ сб ДеЗ gcS33 Д85 Д85 £>g5 0-0 cd533 £>d53’ g-e4 ’ g633 ± 7 d4 ’ cb533 £>Ь34’ аЬЗ41 аЬ5 Sa8 ga8 ^>d4!42 Sd4 &d4 0-0 ЙЬ5 c5! Sdl Йе443 — 8 ДеЗ 0-0“ c4 Ьс443 Дс4 &а5 Дd54* Дd5 £ic347 ДГЗ43 жз Йе8 b4 ^d7! ba5 ?4’ £)e5 ± 9 0-0 c4“ bc4 Дс4 Дс531 ДеЗ ДеЗ ЙеЗ ЙЪ8 ДЬЗ 'Йе233 ЙЬб32 Sad8< £>c3 14 ^c3 ЬсЗ ^e7“ ± 265
10 11 12 13 14 15 16 17 18 10 . . . . . . dc4 gd8 gfd8 £)c3« £>c3 ЬсЗ h6! Af4 Sd3 £el! Sd5” gdl gad8»« ± 11 . . . S'd7«* £}c3®3 £c3 ЬсЗ f6" ef6"2 'Й'еб ^еб Ad5 g"d5 gd5 <£ib4‘3 = 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 £>e4 6. d4 bS 7. ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. #е2 Де7 10. gdl 0—0 11. c4 bc4 12. Дс4 ^d7 13. £>сЗ &сЗ 14. ЬсЗ f6 15. ef6 ДГ6 16 17 18 19 20 21 22 23 24 12 &g5 Ag5 J.e3 Ab3«s gd4!“ gf4 gdl®3 S-d2 gh4 J.g5 h6®4 'S'de &e5 c5®7 £}d7®3 •Й-сб73 £}f6 ga7 oo 13 Ag5 gacl Af6” £ig5 gel73 £>e6 4}c5 £}e4 -Sc47* J.c3” J.f6 gf6 &e7 dc4 &d5 ^•f7 Sg6 ± 14 . . . Af6 £ig5 @-d37‘ £>e477 £>g3 •Sc4 Sd4 gel ®h8! gf6 £}a5!« Ag8 §g6 £}c4 gc6 Sf7 = 1 Howells, Keres 2 9.. . g5 10. c4! dc4 [10. .. bc4 11. Да4 Ad7 12. еб! fe6 13. Деб Деб 14. £>e5+- Boleslavski — Stoltz, Stockholm (izt) 1948; 10... g4 11. cd5 Дd5 12. £g5 £d4 13. ^еЗ Дс5 14. Дd5! £tf3 15. #f3 gf3 16. &e4+- Niki tin —Savelid, SSSR 1962] 11. Дс2 £}c5 12. gdl Д &g5± 3 10. £bd2 £>d2 [10... c5 11. £>e4 de4 12. Деб ef3 13. ДГ7 ®f7 14. ^f3 фе8 15. gdl #c8 16. e6±; 10... £>c5 11. £>d4A f4, f5± J] 11. Дd2 c5 = Keres; 10. £>d4 c5 [10... Дс5 11. сЗ £>b3 12. аЬЗ ДЬб 13. b4±] 11. £>e6 fe6 12. c3 £>b3 13. ab3 c4 14. b4 a5 15. f3± Korn 4 10... Де7 11. £d4! c5 12. £}f5! ДГ5 [12... c4 13. £>g7 ®f8 14. ДЬб ®g8 15. £>e6 fe6 16. f?g4+-] 13. Дd5 £>g5 14. Дg5 Дg5 15. 'Й'ГЗ (Romanovski) ^c8 16. еб! Деб 17. Да8? 0-0-+ ; 17. Де6±; 14. h4!± 8 18. фЬб £>аЬ7±О 4 10. £>bd2 £>d2 11. Дd2 0-0 12. gadl [12. сЗ Дg4] Дg4 [12... £>d4 13. £>d4 Дd4 14. c3± J Keres] 13. ДеЗ d4 14. h3 ДИ5! [14... ДГЗ? 15. ^f3 £>e5 16. #e4 ^f6 17. Дd4 Дd4 18. '®rd4 gad8 19. ^c5± J Janose- vic—Honfi, Sarajevo 1966—1/196] 15. g4 Дg6 = 7 10... 0-0 11. gdl [11. £>bd2?! £>d2 12. ^d2d4 13. Дg5 #d7 14. gadl Дg4 15. #f4 gae8T Ivkov — Fuderer, Jugoslavia (ch) 1949] £a5 [11... ДеЗ 12. #еЗ £>e7 13. £>bd2 £tf5 14. ffe2 £}c5 15. c3± Sokolov —Karaklajic, Jugoslavija (ch) 1958] 12. £}bd2 ДеЗ 13. 'Й'еЗ £}d2 14. gd2 сб 15. c3± Minic—Honfi, Vrnja- dka Banja 1966 - 1/193 8 11. &bd2 ДеЗ 12. ^e3 &d2 [12... £>c5] 13. -^d2 0—0 14. gfel± Bogdanovic—Zuho- vicki, Sodi 1967 8 12. a4 ДеЗ 13. ^еЗ Ь4? [13... £>c5!] 14. £>bd2 #c5 15. #e2 £>d2 16. gd2±Q Wechsler—Serra, Buenos Aires 1960 10 15. h3 ДЬ5 16. ДfЗ 17. #f3 £>b3 18. ab3 0-0 19. *^g3±O 11 16. Дс2 £}еб 17. a4 b4= Geier—Larsen, Copenhagen 1966 — 1/191 12 18. f4± Samkovid 13 10... b4 11. ДеЗ £>b3 12. ab3 *&c8 13. c4 dc4 14. bc4 h6 15. £>bd2 Де7 16. £>b3 0-0 17. Дс5±О Smislov — Reshevsky, (met) 1948; 10... Де7 — 9... Де7 14 11... Дс5 12. ДеЗ ДеЗ 13. ^еЗ #е7 14. 'Й'сЗ £}d8 15. Ь4± х с5 Smislov—Sokolski, SSSR 1956; И... Де7 12. £>сЗ — 9... Де7 15 12. £>сЗ £>Ь4 13. £>е1 сб 14. ДеЗ Де7 15. £}d3 £}d3 16. cd3 c5q= J Lokvenc—Euwe, Venezia 1948; 12. Д&5 h6 13. ДЬ4 Дс5 14. £}сЗ [14. c4!? dc4 15. bc4 Дс4 16. 'Й,е4 Keres] g5 15. ДgЗ #b7 16. £>d5 O-O-Ooo Keres- Reshevsky, (met) 1948 18 12... bc4 13. bc4 £>b4 14. £>c3 dc4 15. Дg5 £>d3 16. b3± Keres; 12... dc4 13. bc4 Дс4 14. ^e4 £>b4 [14... &e7? 15. £>аЗ сб 16. £}c4 bc4 17. '®,c4±0 Smislov —Reshevsky, (met) 1948] 15. £>a3! [15. Дg5 сб 16. gd8 #d8 17. Дd8 gd8oo Keres] ДЬЗ 16. £>Ь5 Дdl 17. £>c7 ^c7 18. #a8 <g>d7 19. Дg5 ДfЗ 20. #f3 Дс5 21. gdl фс8 22. gcH— Gipslis — Haag, Pdcs 1964 17 Simagin; 15. 'Й’ЬЗ с6од^± 18 17... Де7 18. gel £>Ь8 19. f4 #a7 20. '®rf2± J Jenkins —Wright, corr. 1960; 17... £>c7 18. gel Дd7 19. #d3 £>e6 20. £>c3 £>d4 21. '®rd4± J Pisek —Ratolistka, CSSR 1957 18 10.a4?b411. gdl £>c5=F ; 10.c4bc4[10... £>c5? 11. cb5? £>b3 12. ab3 ab5 13. ga8 #a8 266
14. ^b5 O-Oip; 11. cd5 £>ЬЗ 12. de6! £>al 13. ef7 ®f7 14. еб <S>g8 15. '®re4±-> Radden- ko; 11... Ad5 12. gdl £>b3 13. ab3 0—0 — 10. Sdl] 11. Да4 Ad7 12. £>c3 £>c5 13. еб fe6 14. Дсб Дсб 15. &e5 -&d6 16. -&h5 g6 17. £}g6 hg6 18. 'S'hS ®d7 19. ^g7 d4cS Abrosin — Raddenko, corr. 1954; 10. c3 — C 83/5 20 10... £>a5? 11. £>d4 c5 12. ^f5! Af5 [12... c4 13. £>g7 <g>f8 14. Д116+-] 13. Ad5 £}g5 14. Ag5 Ag5 15. ^f3!-l— Romanovski 21 12. ab3 0-0 13. АеЗ £>b4 14. £>a2 £>a2 15. Sa2 c5 16. b4 d4! 17. Sa3? Дс4 18. ^el ^c8!^ f Aronin—Keres, SSSR (ch) 1949 22 13. #d3? £>b4 14. #d2 c5 15. a3 d4! = Parma—Pilnik, Beverwijk 1962; 13. h3 '&d7? 14. Ag5!± Tatai — Cortlever, Amsterdam 1970 — 10/314; 13... h6A £}a5, c5oo Marovic; 13. Ad2!? Ivkov 23 13... £>a5 14. Sacl £>b7 15. £>e4± x c5 Ivkov—Donner, La Habana 1965 24 14. Ag5 Sad8 15. Sacl Sfe8 16. Де7 [16. h3 Ag5 17. £>g5 h6 18. £tf3 d4= Matulovid -Unzicker, Maribor 1967 - 4/295] £>e7 17. h3 [17. b4 Ag4=f Boleslavski—Ravinski, SSSR 1951] d4 18. 4de4 Ad5 = Matulovic— Savon, Skopje 1968 - 6/348 23 14. .. £>a5 15. £>e4 ДЬ4 16. £>c5 #e7 17. Sc2± x c5; 15... c6± 23 19. Ad4 Ag4 20. f3 Sfe8 21. *^f2 Af5 22. Sei Sei 23. ^el Se8= Ivkov—Suetin, Jugoslavia — SSSR 1963 27 12... £>b4? 13. ЬЗ [13. £>el *^d7 14. a3 f?c6 15. ab4 Дс4 16 ,8'g4± Kotkov—Gurgeni- dze, SSSR 1956] сб 14. a3 Sc2 15. #c2 0-0 16. £}d5 cd5 17. ДеЗ± Kotkov — Kordnoj, SSSR 1956 28 14. ^el ftb4- + 29 15... ЬсЗ? 16. ДаЗ!н— Suetin — Gurgenidze, SSSR 1955 80 16. £}a4?I £>a4! 17. ba4 £>e5 18. h3 &c4 19. ^e2 h6 20. Af4 c5 21. Sei 0-0= Eriks- son—Altsuler, corr. 1968 31 18. Ad2 Sal [18... £>c2 19. ^c5 Sei 20. Sei Дс5 21. Scl ДЬб 22. Sc2 ДГ5 23. Sc4 a5 24. h3 0—0 25. Af4 Sd8q= Schuhma- cher—Zajcev, corr. 1958] 19. ^d4 4be4 20. ^al £d2 21. f3 Af5! [21... 0-0 22. ^dl Sd8 23. £>d3 £ic4 24. bc4 Дс4=; 23... Ag5!?] 22. ®f2 0-0 23. фе2 Sd8 24. £>d3 Ag5 25. g3 Ah6 26. £>b4 Ah3 27. #el £>e4- + 82 19. ^e2 Sal 20. Aal £>al 21. £>c5 Ac5 22. £>d3 [22. ^dl 0-0 23. ^al Sd8= Keres] ДЬб [22. . . Де7 23. £tf4 Af5 24. *^f3 Ad7± Keres] 23. £>b4 0-0 [23... a5! 24. £>c6 <g>d7 25. ^Ь5 Фс8 26. ^аб &d7 = ] 24. &c6 f6! 25. h4! [25. h3?I <g>h8 26. <t>h2 £>b3 27. ab3 fe5A ДЬЗ, Sf2= Lukic—Matulovic, Jugoslavia (ch) 1956] fe5! [25. .. <$>h8? 26. <g>h2 Ad7 27. ef6! Дсб 28. ^674— Boleslavski —Karaklajic, SSSR—Jugoslavia 1957] 26. Sf6= Suetin—Geier, SSSR 1958 33 11... bc4 12. Ac4 £>a5 13. Ad5 Ad5 14. £}сЗ сб 15. b4 0-0 16. £>d5 [16. ba5? Af3! 17. ^f3 ^a5= Petersen — Lingva, Lugano (ol) 1968] cd5 17. ba5 £}e6 18. #d3 ^a5 19. #d5± Boleslavski 34 12... 0-0 13. cd5 Ad5 14. £>c3 Af3 15. gf3 ^c8 16. £>d5 (Keres—Alatorcev, SSSR (ch) 1947) Ad8 17. Af4± 35 14... 0-0 15. Sacl ^b8 16. Ag5± Keres—Alexander, SSSR—England 1947 38 17. Sd4 c5 18. Sh4 h6 19. £)f3 f5 20. ef6 Sf6 21. cd5 Ad5 22. £)d5 &d5= Bilunov- Estrin, SSSR 1969 37 17... Ad5 18. Sd4 a5 19. &h7! ®h7 20. fj-h5 <£>g8 21. gh4 f6 22. gel± Samkovid “ 19. Й’ЬД h5 20. £}ce4± Samkovid 39 12. £>bd2 Af5 13. &fl b4 14. £>g3 Ag6 15. АеЗ d3 16. fj-el £>b3 17. ab3 0-0-+ Boleslavski—Tolu§, SSSR (ch) 1950 40 12... ДЬЗ 13. ab3 d3 14. ^el? ab5 15 . Sa8 *^a8 16. b4 £>e6 17. Sd3 £>b4=F J Keres; 14. ^fl — 12.. . d3; 12... d3 13. ^fl [13. #еЗ? £>b3 14. ab3 £>b4 15. £d4 Ag4=F Mross —Euwe, Berlin 1950] £}d4 [13.. . ДЬЗ 14. аЬЗ £>Ь4 15. Ad2! £>ЬЗ 16. ДЬ4±; 15... £}с2 16. Sa5!± Boleslavski; 13... £}ЬЗ!? 14. аЬЗ £>Ь4 15. Ad2 £>с2 16. Sa6 Sa6 17. Ьаб ДЬЗ 18. ДеЗ Дс4 19. еб f6!oo Suetin] 14. £>d4 ^d4 15. Деб fe6 16. Ьаб 0-0 17. £сЗ Sa6 18. ДеЗ •Q’eS 19. Scloo Euwe, Suetin 41 13. Ьсб £>al 14. £>d4 ^c8 15. £>c3 [15. ЬЗ Дс5 16. ДЬ2 Ad4 17. Ad4 £>b3 18. ab3 ДЬЗ —-h; 17. Sd4 Af5 18. £>a3 ^e64= Novo- pasin] 0-0 16. ДеЗ f6 17. f4 [17. ef6 Af6 18. Sal ^e8T] fe5 18. fe5 Дс5 19. Sal Ad4 20. Ad4 'Й,е8+ 42 15. ^Ь5?! 0-0 16. £>d4? Sd8 17. ДеЗ &d4 18. Sd4 Sd4 19. Ad4 *&e4- + ; 16. £>bd2I? 43 19. £>c3 ^e5 20. *^b7= 44 11... £>b3 12. ab3 *^c8 13. £>c3 [13. Ag5 Ag4! = ; 13. £g5 0-0 14. £c3 h6 15. 4^e6 fe6=] £>b4 14. Ag5 c5 [14... h6? 15. Де7 Фе7 16. &bl c5 17. c3 £>c6 18. ^еЗ £>b8 19. b4± Matanovic—Rabar, Jugoslav!ja (ch) 1951] 15. ЙЫ d4oo 45 12... £>b3 13. ab3 £>b4 14. £>сЗ сб [14... c5? 15. cd5 <£^d5 16. ^el± Kurajica—Cortle- ver, Wijk aan Zee 1969 — 8/256] 15. £}e4± Kurajica 48 14. Дс5!? Дс5 15. Даб Ag4 16. £>bd2 ^e7 17. Ad3±; 15... f6!? Keres 47 15. b4 Af3! 16. gf3 [16. #f3 4id7! 17. ba5 ^e5!^; 17. *^f5 ДЬ4 18. Sd7 фе8 19. 267
аЗ Sd8!T Euwe] #e8 [16... #c8 17. Дс5 Дс5 18. bc5 Se8 19. £}сЗ± Donner—Euwe, (m) 1956] 17. Дс5 Дс5 18. bc5 #с6 19. £>сЗ Sae8 = 48 15... сб?! 16. Ь4 4)е6 17. £>d5 cd5 18. Ьа5 #а5 19. £d4 £>d4 20. Ad4 Sfe8 21. e6± J Schmidt—Sydor, Polska 1966 — 1/190 49 17... £>a4 18. £}d5! [18. £>a4 #a4 19. ba5 ^a5 20. Sd5 '$ra3= Kuijpers —Zuidema, Amsterdam 1968] £)c4 19. £)c7 'Й'ЬЗ 20. £)a8 'Й'аЗ 21. '®rf4± Jansa—Sydor, Bucuresti 1971 - 11/236 50 11. a4 Sb8 12. ab5 ab5 13. c3 f5 14. ef6 ДГ6 15. #e4 de4 16. Деб ®h8 17. Sd8 Sbd8 18. £>fd2 £g5 11. &bd2 £>c5 12. £>fl #d7 13. сЗ Гб2? Johansson — Ekstrom 1958; 11. ДеЗ £>a5 12. £>d4 c5 13. £>e6 fe6 14. c3 £>b3 15. ab3 #e8 16. £>a3 #g6 17. f3 £>g5 18. ®hl £>f7 19. ДГ2 ®h8 [19. . . gfc8 20. £>c2 a5 21. 4)e3± Ciric—Zuidema, Amsterdam 1967 — 4/294] 20. £>c2 £>e5 21. #e5 #c2 22. #e6 $f2 23. #e7 #b2 = 51 12. . . £>a5?! 13. ДdЗ £>c5 14. Дс2 &c6 15. a3!± 52 15. .. £>a5 16. £bd2 #a7! [16. .. £>d2? 17. gd2 £)b3 18. ab3±O Keres —Euwe, (met) 1948] 17. #a7 [17. £>d4!? £)d2 18. #d2] Sa7 18. Sael [18. £>d4 £>d2 19. Sd2 c5 20. £)c2 £)b3 21. ab3 d4 22. b4= Kuijpers —Lange- weg, Nederland 1968] c5 19. £)e4 4)b3 20. ab3 de4 21. £>d2 e3 22. fe3 Sb7 = Matanovid - Korcnoj, Jugoslavija—SSSR 1966 — 1/194; 16. £>el! £>b3 17. ab3 #b6 18. #b6 cb6 19. Ь4!Д f3±± Hiibner—Demarre, Dresden 1969 - 8/244 53 16. 'Й’Ьб cb6 17. £>a3 gfd8 18. £>c2 £>a5 19. £>b4 £>c4 20. Дс4 dc4 21. £>a6 Sdl 22. Sdl h6 23. £)b4 Sa4= Tukmakov—Kordnoj, SSSR (ch) 1973; 19. £>cd4l? 54 16... £)e7!?A c5± Petrosjan 55 19. Sabi #a5 20. c4 Bfe8? 21. £>g5± J Talj-Geier, Budva 1967 - 4/293; 20. . . dc4± Petrosjan 54 14. £>bd2 £>c5 15. h3 £>d3 16. ЬЗ £)ce5 17. 4)e5?! 4)e5 18. £>c4 £>c4 19. bc4 Sd4 = Holmov — Gredkin, SSSR 1949; 17. £)c4±; 14. Дd2 Дd5 [14. . . £>c5 15. Дg5!± Smislov] 15. £>c3 £>c3 16. ДсЗ &Ь4 17. ЬЗ ДГЗ 18. gf3±; 14. h3!? Дd5 [14... &c5 15. Ag5±] 15. 4)c3± 57 17... Sc3? 18. 'Й’Ьг [18. ^e4 Дd7 19. Дd2! + -] £>d4 19. Дd2 ДаЗ 20. «b7+- 58 19. Sd5 Sd5 20. h3± Augustin—Petras, corr. 1968 58 Ekstrom 80 13. Даб? &c5 14. ДЬ5 £>ЬЗ 15. ab3 Sal 16. £)a3 Sb8 17. Да4 d4-4- Novak - Schilde, corr. 1969; 13. Дd5 Дd5 14. ^e4 Де4 15. Sd7 Sfd8 16. Sd8 Sd8 17. £>c3 ДГЗ 18. gf3 £}e5—h± Ekstrom; 13. ДЬЗ £)c5 14. 4)bd2 Дg4 15. h3 £>d4 16. ^fl £>f3 17. £f3 ДГЗ 18. gf3 £)b3 19. ab3 f6T Post —Nilsson, corr. 1966 - 1/195; 13. a3 £>a5 14. Да2 c5 15. 4)bd2 ^b7!T t Larsen 81 14. . . £)a5 15. ДdЗ! [15. Даб Sfb8 16. Дg5 ДаЗ 17. ДdЗ±] c5 16. h3 [16. c4 d4 17. Дg5 Ag5 18. £>g5 ДГ5 19. #c2 g6T Leo- nidov-Estrin, SSSR 1967 - 3/301] h6 [16... f6 17. Sel±; 16... Sfd8 17. £>g5± Ghiz- davu —Nacht, Romania 1970 — 10/315] 17. £>h2A Dh5±->> 2 15. ДГ4 fe5 16. 4)e5 £>e5 17. Де5 Дс5 18. Ad4 Дd6= * 3 18... ДсЗ 19. Sbl £>b4 20. Sc5 £>a2=; 1 8... £)b4 19. Sc5 &c2 20. Sbl Sab8 21. Sb8 Sb8 22. &d2 Se8= Larsen 84 17... Sae8 18. ^d2 £>e5 [18... dc4 19. ^d7 Дd7 20. Sd7 Se2 21. ДеЗ £f7 22. Sd5 4)e7 23. Sd8 Sf8 24. Sd7±±; 18... 'ЙТ7 19. Дd5? Дd5 20. ^d5 Sei—h Petersen; 19. Да6+] 19. Дd5 ^d5 20. «’dS Дd5 21. Sd5 Sf5 22. Sd8! £>f3 23. ®hl Sd8 24. Дd8 £)d2 25. Дс7!± ± Geier—Larsen, Copen- hagen 1966 - 1/192 88 19. Даб? 4)e5 20. ДdЗ Дg4 21. f3 &f3 22. gf3 ДГЗб6-> > 88 20. h3 Sae8 21. c4!? [21. #h5 ДГ7 22. ,Й’Ь4 c5oo Ivkov —Addison, Maribor 1967 — 4/296] ДЬЗ! 22. c5 [22. gh3? &f3 23. ®fl #h2 24. ^d3 d4!-+] ^g6 23. Дd5 ®h8 24. сб Ag2 [24... Sd8 25. Г4!] 25. Дб2 £tf3 26. $fl £)h2= Samkovid 87 20. . . £>g6? 21. Дd5 Дd5 22. c4 сб 23. cd5 cd5 24. Sadl± 6® 21.. . Ф118 22. Sdl £>d7 23. #f3 £>f6 24. c4! Sac8 [24... d4 25. Sf6! gf6 26. ДЬб + -->»] 25. cd5 Дg8 26. Дс4’+- Schmid- Kristinsson, Siegen (ol) 1970 — 10/316; 21... &g6 22. Sf8 &f8 23. Sdl Sd8 24. Дd5 Дd5 25. c4 ^e6 26. cd5 Sd5 27. Sd5 #d5 28. #a6 ±±;21... g5!?22. Sf8 Sf8 23. h3 [23. Sdl £>g4] Sf6 24. Sei &c4 25. Дс1 ДГ7 26. h4 Se6= Sevecek—Newman corr. 1972 89 22. Sei ДГ7 23. Sdl £>f6 24. Дс2 Sac8 25. 'S’dS Sfe8 26. Sa4 Sc6= Jansa—Martens, Goteborg 1968 - 5/273 78 22. . . <3?h8?! 23. #d2 &f6 24. Sh4 Sa7 25. ДГ4 #d8 26. Де5! ®g8 27. ^e3 Saf7 28., Sevedek—Karker, corr. 1972 71 16... £)a5? 17. 'Й’ебН— Fischer—Ree, Netanya 1968 - 6/347; 16... E6? 17. ДГ6 Sf6 18. Даб Дg4 19. Sd5! + - Euwe 72 18. Даб £)b4 19. Дс4 '»e7 20. ДГ6 #f6 21. ДЬЗ Ag4 22. Sd5 £>d5 23. Ad5 ®h8 24. Да8 Sa8 25. Sc7 ДГЗ 26. gf3 #g6=; 18. 'Й’еб 'Й’еб 19. Дd5 #d5 20. Sd5 £>b4 21. Sd7 Sfd8 22. Sdc7 [22. £d8 Sd8 23. ДГ6 gf6 268
24. h4 £a2 25. Sc7 ga8=] £>a2 23. Af6 gf6= Hartoch—Scholl, Nederland 1968 73 20. -8-64?! de4! [20... Hg6? 21. £>e6 »e6 22. Hd5!+-; 20... g6? 21. £>еб ^e6 22. 'Й'еб Неб 23. Bd5 ф£8 24. Hh5! gh5 25. Ae6+ -] 21. Hd7 Дс4 22. Hc4 [22. He7 Aa2 23. £>e4 Hg6 24. Hcc7 Ad5=] Hb8 23. h3 e3 24. fe3 £>f5 25. Hcc7 Hg6= Ecenarro—Lilloni, corr. 1972 - 14/284 74 Euwe 75 18... Ag8 19. Даб! h6 20. £>f3 Наб 21. 'Й'аб £>d4 22. £je54— Fischer 74 19. £>e6? Неб 20. -&d3 £>c4 21. #c4 Hel- + ; 19. Дав Ag4 20. f3 Hfa6 21. fg4 h6 22. £>f3 £>b3 = 77 20. Ad5 Hd6 21. c4 £>c4! [21... сб? 22. Ac6!±] 22. «-04 Hd5 23. Hd5 «-d5T 1. e4 eS 2. £}f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Aa4 £>f6 5. 0-0 £}e4 6. d4 b5 7. АЬЗ d5 8. de5 Деб 9. сЗ 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 £d4 cd4 ^b3 dc5 &g3 Af43 gel &c3 ± Ъс53 £)d4 &b3 c5 Ac53 'Й'с? Ad4 ’Й'Ьб 2 . . . . . . f4s f5 Ac27 gel Ae4 ge4 f6 00 £>e54 £}ed3* Ac8 £>cl £e4 de4 Ae7 gf63 3 . . . Ac2* gel10 h3 e612 cd4 •®-f3 'Й'Ьб Ag6 ± Ag4 d4“ Ah5 fe613 Af3 £d4 g6 hg614 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 £>e4 6. d4 b5 7. ДЬЗ d5 8. de5 Дев 9. сЗ Дс5 10 11 12 13 14 15 16 17 18 4 #e213 0-0 АеЗ13 f6” ef613 •&f6 £ibd2 Ad6 a4 &d2 •g-d2 <ie5 4de5 •@"65 f4 @Ъ513 = 5 Й^З30 0—031 £>bd2 f5 ef6 £}f6 a433 gb8 ab5 ab5 Ac2 Af7 £b3 Ad6 £>bd4 £)d4 -g-d4 c533 = 6 . . . АеЗ f634 ef633 •ЙТб33 Ad5 gad8 Ae637 •^еб -g.e233 £lf2 ®f2 gde8 gel 'g-de @-d2 gf33» = 7 8 £>bd2 0-0 Йе2 Af533 4^e434 de4 &bd2 ДеЗ33 £)g533 £ie533 'Й'еЗ £}d231 4}e4 Ag437 •&d2 gad8 •&d2 <g.d233 £}d4 Af7 Ad2 Ab633 Ac2 4^a533 — 9 Ac2 Af5 £b3 Ag4" •g-el!?41 Af3 gf3 £}e5 <$>g243 ^f6 •S'dl £lf2 gf2 Af2 <®f243 ± 10 &d2 •&d244 f6« '®-d3!?44ef643 g647 Af5 -g’dl Ac2 •g,c2 •Й’Гб Ah6 11 £>f243 gf2 f6 ef65<> -ЙТб -g.fi« Ag432 h3M Af3M &f3 Adi ± 12 . . . . . . Af2 ®f2 •8-f6 ®gi” gae8 &flM 4}e5 Ae3! £>f3 ЖЗ ^•f3»7 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Ab5 ав 4. Aa4 £f6 5. 0—0 £>e4 6. d4 b5 7. АЬЗ d5 8. de5 Дев 9 сЗ Дс5 10. £>bd2 0—0 11. Дс2 f5 12 13 14 15 16 17 18 19 20 13 ef6 £)b383 £g5“ Ah7 -g.c233 Af534 £}de6 Ae4 = &f6 Ab6“ Ag431 <$>h8 g-d633 <ie5 c5 £)e4 0e6es 269
12 13 14 15 16 17 18 19 20 14 . . . . . . ^•’d7 •©•еб £>d4** &d4 cd4 £)e4 J.e3 сб f3*7 £d6 gel*3 — 1. e4 eS 2. £>f3 £jc6 3. ДЪ5 аб 4. Да4 £jf6 5. 0—0 £>e4 6. d4 bS 7. ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. сЗ Дс5 10. £>bd2 0—0 11. Дс2 f5 12. £>ЬЗ ДЬб*9 13 14 15 16 17 18 19 20 21 15 a4 ’g-d?!70 bd471 £)d4 l£)d4 c5! &e2 d4! cd4 cd4 £}f4 Д.с4 £id3 gae8 ab5 ab5 gel73 •®'d5! 16 4}fd4 &d4 £}d473 Ad4 cd4 f4 f3 £>g3« gf2 ©•h4 •©d3 Sf573 Af4 gf4[7« hg377 1 '©•gS •©h7 ®f773 = 17 . . . . . . . . . hg3 fg3 •g-d3” ^.f539 •©•f5 gf5 Af5 •®'h4 Ah331 •©•d482 = 18 . . . •g-d4!83 c5 •©•dl f4 f3 &g53* a433 b43* cb437 cb4 •©•d4 J.f5 Аьз £>e688 H— 19 . . . ^’d7 f3 &c5 ®hl Пае839 b4 ^ia4 •&d3 c5 4}e6 ge6 Aa4 ba4 bc5" -4- 1 9... g5? 10. £>bd2 £>c5 11. Дс2 g4 12. £>d4 £>e5 13. f4 gf3 14. £>2f3 Ad6 15. £>e5 Де5 16. £>e6 £}e6 17. ^h5» +---> > 9... g6!? 10. a4 [10. £>bd2 £>c5 11. #el Ag7 12. Дс2 0-0 13. £>b3 £>b3 14. ДЬЗ ge8 15. Af4 £>a5 16. £}d4 '®rd7oo Kashdan — Ulvestad, USA 1946] Ag7 [10.. . Sb8 11. ab5 ab5 12. #e2± Fuderer] 11. ab5 £>e5 12. £>e5 Де5 13. £>d2oo Karasev — Samkovid, SSSR 1968 2 13... d4 14. Hfg3 ^d5 (Hamilton — Ujtumen, Lugano (ol) 1968) 15. b4l? a5 16. £>d2 ab4 17. £>b3±0 3 15. #g7?! 0-0-0 16. Af4 Sdg8 17. #f6 Де7 18. #h6 фЬ8 19. gel #b7^ J Store - Stern, corr. 1967 — 3/302 4 10... £>b3 11. £>c6 #d7 12. аЬЗ фсб 13. Ь4± X c5 5 11. #e2? £>c4 12. Дс2 #f6 13. a4 ba4 14. gel Ad6 15. ^h5 g6 16. #h6 [16. #d5? 0-0 17. £}e6fe6=F->>] Af8 17. #h3 Де7!Т Talj — Ree, Wijk aan Zee 1968 — 5/275 6 11... £>c4 12. f5 Ad7 [12... Дс8?! 13. Sei £>e4 14. a4± J] 13. #h5 [13. Sei £>e4 14. Дс4 bc4 15. £>d2 Де7 16. £>e4 de4 17. Se4 (Gerhard — Sieber, corr. 1972 — 13/299) 0—0T] &e4 14. £>d2 £}f6 [14... £>ed2 15. Ad2 £>d2 16. Ad5+-] 15. #g5 Де7! [15. . . 'Й,е7? 16. a4H— Muhin — Radaskovid, SSSR 1971 - 11/237] 16. #g7 Sg8 17. ^h6 c5 18. £>4f3 Af5 19. £>h4 Деб 20. £>c4 dc4 21. Дс2 Sg4 22. £>f5 Af8 23. #e3 #d7 24. «Т3± T Muhin - Ruderfer, SSSR 1972 - 13/298 7 13. £>c6 #d6 14. #e2 <g>d7 15. £>d4oo 8 18. #cl ДЬ7 19. Se2 #d5 20. #e3 [20. #c2 Sg8 21. £tf5 Sd8 22. £>a3 Sd7=F-> Chatlebak — Peterson, corr. 1968] 0-0-0! 21. #e7 [21. #h3 ФЬ8 22. Se7 Shg8 23. Se2 c5 24. Sd2 cd4 25. cd4 #g5!=F J] Shg8 22. £>d2 Sg2 23. ®floo 9 10. Sei?! £>b3 11. аЬЗ Де7 12. b4 0-0 13. £>d4 £>d4 14. #d4 a5T f« Goldenov - Makagonov, SSSR (ch) 1947; 10. Ag5 ,8’d7 11. Дс2 h6 12. ДГ4 Ag4 13. £>bd2 Sd8 [13... £>e6A 14... Дс5Т] 14. h3 Af5 15. £>b3 g5 16. ДЬ2 £>b3 17. ab3 a5 18. Sei Де7 19. e6!H— Matanovic — Lehmann, Zeevenaar 1961 10 11. #e2 Де7 — C 83/5; 11. h3!? ДЬ5 12. #e2 [12. Af4 Де7 13. £>bd2 d4 14. £>e4 d3 15. £>c5 dc2 16. #d8 £>d8= Pilnik - Spaski, Amsterdam (ct) 1956; 12. Sei] #d7 13. Sdl Sd8 14. b4 [14. Ag5] £}e6 15. a4 Де7 [15... £>e7? 16. ab5 ab5 17. &аЗ сб 18. c4 bc4 19. ftc4±Q] 16. ab5 ab5 17. ДdЗ [17. #b5 £>e5; 17. Де4 £>cd4!; 17. £>bd2] Af3 18. gf3 Ag5!=F t Klovan — Ruderfer, SSSR 1970 - 9/223 11 11... g6?! 12. &bd2 Ag7 13. h3±Q Simagin — Makagonov, SSSR 1947; 11... £}e6 12. a4 fta5 12. ab5 ab5 14. #d3 сб 15. £>d4 £}d4 16. cd4±0 BronStejn — Makagonov, SSSR 1947; 11... #d7 12. £>bd2 Sd8 [12... Ah5? 13. £>b3 £>e6 14. Af5 Ag6 15. g4 h5 16. h3± t LevenfiS — Alatorcev, SSSR 1947; 12.. . d4?! 13. £>e4 £>e4 14. Де4 dc3 (Gli- goric — Mjagmarsuren, Varna (ol) 1962) 15. #c2±-> Suetin] 13. h3 [13. b4? £}e6 14. a4 d4=F<±ffi; 13. £tfld4=] ДЬ5 14. £tfl Де7 15. £>g3 Ag6 16. b4 £>e6 17. £tf5 d4=; 16. &d4±C 12 13. Ag5?! ^g5 14. £>g5 Adi 15. Adi £>d3 16. Af3 0-0-0 17. Дсб [17. Sdl £>ce5!=F] £>el 18. £tf7 £>c2 19. &h8 £>al 20. £>f7 dc3! 270
21. £>c3 gd2 22. еб &с2!-+ Vasjukov - KlavinS, SSSR 1956 13 13... £>e6 14. Де4 ЙД7 15. cd4 0-0-0 16. Деб Йеб 17. £>е5 Adi 18. £>сб gd6 19. £jc3 ДЬ5 20. d5H— Gutkin — KlavinS, SSSR 1968 14 18. ЙЬ8 &c2 19. ДЬб Йе7 Unzicker - Lehmann, Berlin 1953; 20. £}c3!± Pachman 18 10. ДГ4? g5 11. ДеЗ [11. Ag3? h5 12 £>d4 h4! 13. £>c6 hg3 14. £>d8 ДГ2 15. gf2 gh- +] ДеЗ 12. fe3 g4 13. £d4 £>e5 14. £>bd2 £}c5 15. Йе1 0—0 16. 'S’gS Йё5—|- Metger — Tarrasch, Frankfurt 1887 13 11. £>bd2 — 10. £>bd2 17 11... ДеЗ 12. Й’еЗ — 10. «•dS; 11... Йе7 12. Дс5 Йс5 [12.. . £c5 13. £bd2 £>b3 14. ab3 Ag4 15. gfel f6 16. Й^3± Matano- vic — Karaklajic, Jugoslavija (ch) 1955] 13. £>bd2 Ag4= 18 12. £)d4 Ad4 13. cd4 fe5 14. de5 Йе7 15. £c3 £c3 16. ЬсЗ £>e5 17. Ad4 £>c4 18. Дс4 bc4+ Gligoric — Unzicker, Oberhausen 1961 13 1/2 : 1/2 Bertok — Geier, Stockholm (izt) 1962 20 Motzko 21 10... ДЬб?! 11. ДеЗ £)c5 12. Дс5 Дс5 13. a4 Ь4 14. £>bd2 0-0 15. Hfel ge8 16. £}d4± Olland — Spielmann, Stockholm 1912; 10... f6 [10... f5] 11. ef6 ЙГ6 12. ДеЗ [12. Ad5? 0-0-0 13. Деб Йеб 14. Йс2 ghf8T J Barabas - Raddenko, SSSR 1964; 12. £}bd2!?] 0-0-0 [12... 0-0— 10... 0-0] 13. a4 £ja5?I 14. Ad4 [14. £>bd2 ДГ5 15. Йе2 ghe8 16. «-dl Ag4! 17. ab5 &d2T] •ЙЬб 15. Дс2 Ad6 16. Де5!±; 10... £>e7 И. ДеЗ [11. £>d4 Ad4 12. #d4 c5 13. #dl Keres] £>f5 [11... ДГ5 12. Йе2 ДеЗ 13. Й’еЗ c5 14. gdl 0 — 0 15. £)h4± Trifunovic — Ka- raklajic, Beograd 1954; 14. £}bd2± Keres] 12. Ad4 Ad4 13. £>d4 £>d4 14. cd4 [14. #d4!?] c5= 22 13. £>g5 £>e5 [13... «’d?? 14. £>e6 Йеб 15. £>e4!+-] 14. Й§3 Йd6 15. gel [15. £>df3 £)f3 16. £f3 Й§3 17. hg3 £>e4 18. £d4 Ad4 19. cd4 c5 20. dc5 £>c5 21. Дс2 d4T ± Blau - Trifunovic, Hilversum 1947] 4}fg4 16. £)de4 de4 17. Деб ®h8 18. ДеЗ [18. £>e4 Йеб 19. £>c5 4)f3—|- Breyer — Spielmann, Pistyan 1912] £>f2 [18... ДеЗ 19. fe3 Йе7т S. Vukovic — Trifunovic, Jugoslavija (ch) 1946] 19. ЙЬ4 h6 20. £>e4 £>e4 21. Йе4 gae8!T Zagorovski — Tajmanov, SSSR 1947; 13. Дс2 Af7 14. £>h4 £>e5 15. ЙЬЗ Йd7T Puc-Tri- funovic, Jugoslavija (ch) 1946 23 19. ЙЬ4 £>e4 20. Ag5!= Puc - Milic, Jugoslavija (ch) 1946 24 11... £e7 12. £>bd2! [12. £>d4?! ДЬб 13.Дс2 c5 14. £)еб fe6 15. f3 c4-+] Af5 [12... ДеЗ— 11... ДеЗ] 13. Дс5 £>c5 14. ЙеЗ £>ЬЗ 15. £jb3 f6 16. gfel fe5 17. Йе5 4)g6 18. ЙgЗ сб 19. £}fd4± x c5 Keres—Te- schner, Oberhausen 1961; 11... ДеЗ 12. ЙеЗ £>e7 [12... £>a5 13. £>bd2 £>d2 14. йd2 Йе7 15. Дс2 4}c4= R. Byrne —Martinovski, USA 1968 - 5/279] 13. Дс2 Euwe [13. £)bd2!? £>f5 14. Йе2±] £)g6 14. gel f5 15. ef6 ЙГ6 16. Де4 de4 17. 4)g5± Gligoric—Trifunovic, London 1951; 11... £>a5 12. £>bd2 ДеЗ 13. Йе2 £>d3 14. Йd2 Йе7 15. gfel c5= 28 12. £bd2 £}d2 13. Йй2 ДеЗ 14. ЙеЗ 4}e5 15. £>e5 fe5 16. Йе5 Йd7 17. gael gf6= Bolbochan — Teschner, Stockholm (izt) 1962 23 12... ДеЗ 13. ЙеЗ ЙГ6— 12... ЙГ6 27 14. Йе4 Ad5 15. ЙЬ4 ДеЗ 16. fe3 Af3T; 14. Дс5 £>с5 15. Деб Йеб 16. ЙеЗ ЙеЗ 17. fe3 4}d3T± Eriksson 28 15. Д<14? gf3! 16. ЙГЗ Ad4 17. cd4 £>d4 18. Йdl £>g3A £>e2- + ; 15. Йс2? gf3! 16. Дс5 [16. gf3? Й§6 17. <£>hl &g3-+] £jc5 17. gf3 gd5!- + ; 15. £>d4 £>d4 16. cd4 Ad4 17. Ad4 c5 18. ЙЬЗ= Eriksson 28 19. ®>f3 [19. gf3 ЙЬ2=] £>e5 20. фе2 Йсб= 33 13.. . £>e5 14. £>e5 Йе5 15. Ad4 Ad4 16. cd4 ЙЙ6 17. gacl± Talj — Langeweg, Wijk aan Zee 1968 - 5/280 81 14.. . gae8 15. £>e4 de4 16. Деб Йе6= Smailbegovic — Vukievic, Jugoslavija (ch) 1957 32 Ivkov — Geier, Zagreb 1955 33 11... £}g5 (Jackson — Alexander, Has- tings 1932/33) 12. Дс2± 84 12. a4 gb8 13. ab5 ab5 14. ga6 ДЬб 15. £>e4 de4 16. £>g5 £>e5 17. £>e4 ЙЬ4 18. 4}g5 gbe8T t Wolf—Maroczy, Ostende 1905; 12. еб fe6 [12... f6 13. £>e4 Де4 14. Йе4 de4 15. e7+-J 13. £>e4 de4 [13... Де4 14. &g5 Af5 15. £e6±] 14. &g5 ЙГ6 15. &e4 Йе5 16. Дс2 gad8! [16... ДЬб 17. Ag6 18. f4 Й?5 19. g4± t Angelov — Lorenz, corr. 1970 - 11/238] 17. <g>hl Де4 18. Де4 gf2T 38 13. gdl? ef3 14. Й13 Ad7 15. Йd5 Ag4—I- Sokolski — Boleslavski, SSSR 1943 83 13... ЙЙЗ (Nikolajevski — Sijanovski, SSSR 1957) 14. ййЗ ed3 15. Ad5 £>e5 16. Да8 ga8 17. Af4± 87 14.. . ЙйЗ= Boleslavski — Botvinik, SSSR 1941 88 15. .. ДЬб 16. Йf4± Kosenkov — Ste- panov, SSSR 1968 - 6/351 38 Gligoric — Trifunovic, Jugoslavija (ch) 1946 48 12.. . Ag6 13. £>fd4 [13. a4 ДЬб 14. ab5 ab5 15. ga8 Йа8 16. Йd5? £>c3 17. ЬсЗ Дс2Т Tukmakov — Savon, SSSR (ch) 1969; 16. Йе2±] Ad4 [13. . . £>d4 14. cd4 ДЬб 15. f3 4)g5 16. Ag5A f4± J Kostro — Pioch, Polska 1973] 14. cd4 [14. &d4 &d4 15. cd4 c5 16. f3 271
cd4 17. «•d4 £>g3 18. gf2±; 16 .Де4!?±] a5 15. ДеЗ £>b4 16. ДЫ a4 17. £jd2 a3 18. ft’cli Karpov — Savon, Moskva 1971 — 12/291 41 13. ЬЗ?! ДЬ5 14. g4 Ag6oo; 13. М2 f5 14. 4}c5 £}c5 15. М3 £)e4= Rabinovid — Platz 1922; 13. £jc5 £>c5 14. gel ge8 [14... ДЬ5? 15. Ag5! ДГЗ 16. #f3 M5 17. &d5+- BronStejn - Flor, SSSR 1944] 15. Af4 [15. ДеЗ £>e6 16. М3 g6 17. ДЬб ДГ5?! 18. #e2 Дс2 19. -g-c2 -g-d7 20. gadl gad8 21. Ml £)e7 22. Ag5!± BalaSov — Karasev, SSSR (ch) 1971 - 12/290; 17... £>e7 18. £>d4 Af5 19. £)f5 £)f5 20. Ad2 •&h4 21. ^fl £>c5 22. g3 ’Й’с4 23. ®'g2 £)d3 = Fischer — Larsen, Santa Monica 1966 - 2/256] ДЬ5 [15... d4?l 16. b4 £)e6 17. Де4 (Rabinovid) fj-d7 18. h3 £>f4 19. hg4 gad8 20. Деб M6 21. cd4 «•d7 S t Larsen; 16. h3! ДГЗ 17. М3 £>e7 18. gadl £>e6 19. cd4 £>d5 20. Дс1 сб 21. #64+ - Robatsch — Zinser, Venezia 1967 — 4/300; 15... £>e6!? 16. Ag3 ДЬ5 Keres] 16. #d2 Ag6 17. Ag6 hg6 18. gadl £>e6 19. &g5± Euwe — Eliskases, Mar del Plata 1947 42 15. М2 £g5°o 48 Bivsev — Kondratjev, SSSR 1952 44 12. Ad2 f6 13. ef6 #£6 14. Ag5 #f7 15. ДЬ4 Де7 16. Де7 M7 17. gel g6 [17... M6? 18. ДЬ7+-] 18. £jg5 ffg5 19. ge6± Malkin; 12... d41? Keres 48 12... M7 13. М4!Д £>g5±->»; 12... £>e7 13. Ь4 ДЬб 14. £>g5 ДГ5 15. ДГ5 £>f5 16. М3 g6 17. M3±; 12... M7 13 g’dS g6 14. ДЬб ge8 15. Ag5± J Malkin; 12... Де7 13. g’dS g6 14. ДЬб ge8 15. М2 [15. -g-еЗ] f6 16. ef6 ДГ6 17. gadl £>a5 18. 4)d4± Pillsbury — Albin, Nurnberg 1896; 12... ge8 44 13. ef6 gf6 [13... Мб 14. "М3 g6 15. ДЬб gfe8 16. gael + ; 14. £)g5!± f] 14. £>g5 [14. £)d4 £)d4 15. cd4 ДЬб 16. a4± Lasker — Rubinstein, Peterburg 1914; 15... Ad6! 16. М2 -g-d7= Larsen] ДГ5 15. Ь4 ДЬб 16. ДЬЗ £>e7 17. a4 gb8 [17. . . сб 18. gel Ag6 19. £>f3 £>f5 20. £>e5 Де8 21. -g-a2 ba4 22. Да4 h6 23. ДГ4 a5 24. £)d3 ab4 25. cb4 £)d4= Karpov—Antosin, SSSR (ch) 1970] 18. ab5 ab5 19. gel [19. £>f3] сб 20. М2 £}g6 21. £)f3 (Talj-Antosin, SSSR 1967 — 5/278) Ag4! 22. Ag5 £)f4= Bagirov 47 13... f5 14. a4 b4 15. a5± Simagin— Langeweg, Sodi 1967 — 4/301 48 14. ДЬб!? 48 Dilworth 88 13. £>fl ДГ2 14. <£>f2 fe5 15. <g>gl Ag4oo JanoSevid—Honfi, Jugoslavia—Hungary 1964; 13. М2 fe5 14. £>ЬЗ ДГ2 15. Ы2 ДГ5 [15... e4?! 16. Ml M6 17. £>fd4 £>e5 18. ДеЗ gae8 19. £jc5± Boleslavski—Sokolski, SSSR 1944] 16. ДГ5 gf5 17. M5 M6 18. #d6 cd6 272 19. ДеЗ h6 20. gadl 4}e7= Cvetkov—Trifuno- vic, Hilversum 1947; 15... Ag4!? Keres “ 14. £>b3 ДГ2 15. ®f2 £e5 16. ®gl [16. g'd4 gae8 17. ДеЗ Ag4T Pinkus] gae8 17. ДеЗ £)f3 18. М3 М3 19. gf3 gf3 20. Дс5 ДЬЗТ Spitzenberger — Eriksson, corr. 1960; 14. £>f 1 Af2 — 13... ДГ2 “ 14... g5 15. h3 h5 16. £>ЬЗ ДГ2 17. М2 g4 18. hg4 hg4 19. M3+-J 14... £>e5 15. £>d4 M4 16. £}2f3 £jf3 17. gf3 Pinkus [17. £)f3? gf3! 18. gf3 gf8] Ag4 18. gf2 gae8 19. Af4H— Suetin 83 15. ®hl? ДГ2 16. М2 gae8 17. М3 £>e5 18. Adi (Smislov—Botvinik, SSSR (ch) 1944) h5! 19. h4 £>d3T; 15. *d3 M5 16. M5 Af5 17. ДГ5 Af2 18. ®f2 gf5 19. <£>gl gae8 20. £>fl± Fine 84 15... ДЬ5 16. M3± 88 15. £>fl £>e5 [15... g5 16. #d3 gf7 17. Ag5! + - Keres] 16. ®gl £>f3 17. М3 М3 18. gf3 gf3 19. ДеЗ ДЬЗ 20. Ad4 ge8 21. £}g3 ge6 22. b4±; 20... gaf81? Larsen 88 16. £>b3 £)e5 17. Ad3 Ag4 18. Де2 gf7 19. Ad2 £)C4T Michel—Medina, Mar del Plata 1948; 16. Ml Af5! [16... <£>h8 17. h3 Af7 18. £>ЬЗ ДЬ5 19. Ag5 #d6 20. М3 Ag6 21. Ml Sf3 22. Ag6 gef8l- + Kozlov- Estrin, SSSR 1973] 17. Af5 M5 18. £>b3 £>e5 19. £>bd4 £>f3 20. £>f3 M2T Medina-Mo- cete, corr. 1947 87 19. gf3 gf3 20. Af2 [20. Ad4?! ДЬЗ 21. ^g3 g6= Estrin] ДЬЗ 21. 4)g3 g6 22. gdl сб 23. gd2 (Matanovic—Wade, Palma de Mallorca 1966 - 2/257) <£>g7 24. Ad3± 88 13. £>g5? Ag4 14. ДЬ7 £>h7 15. M4 &g5 16. £}b3 gf2! 17. £)c5 gfl 18. ®fl M8 19. Af4 M5 20. M5 gf8T t LevenfiS 88 13... Ad6? 14. ^)g5! Дс8 [14... Ag4 15. ДЬ7 ®h8 16. M2+-] 15. £>h7 ДЬ2 16. ®h2 £>h7±; 13... Де7 14. £>bd4 £>d4 15. &d4 M7 [15. . . Ag4 16. f3 Ad7 17. Ag5±] 16. gel Ag4 17. f3 ДЬ5 18. Af5± J; 13... Да7 14. £}g5 Af7 15. £,f7 gf7 16. Ag5 M7 17. £)d4 Ad4 18. cd4±O Mieses •° 14. a4 Ag4! 15. ab5 £>e5 16. gel Af3 17. gf3 £>fg4!T-* Banik —Estrin, SSSR 1945; 14. £}bd4 £}d4 15. £>d4 Ag4 16. М3 c5 17. £if5 M7! 18. ^jg3 [18. £>e3 c4 19. М2 d4! T tffi] c4 19. М2 gae8=FC Gredkin-Rad- denko, SSSR 1951; 14. Ag5 M7 15. М3 £>e4 16. ДЬ4 (Rabinovid—Levenfis, Moskva 1925) Af5 = 81 14... £>g4? 15. &d4 £>d4 16. cd4 M6 17. ДЬ7 <£>h8 18. g3 Ad7 19. Дс2 c5 20. h3 £>h6 21. М5 Де8 22. #h4 Ag6 23. Af4+- Tringov—Peev, Bulgaria 1963; 14... Дс8!? 15. М3 £>e5 16. М3 £ieg4 17. £>d4 Keres 83 16. М3 ^)e5 17. М3 £>Ь7Т Raddenko
83 16. . . £>h5 17. Ag6 £>f4 18. Af4 [18. £>f7? gf7 19. Af7 £>e2 20. ®hl фЬ4 21. АеЗ АеЗ 22. fe3 £)g3 = ] gf4 19. £>f7 gf7 20. Af7 £>e5 21. Ah5 Ah5 22. ФГ5+- Moska- lenko-Vladimirov, corr. 1962 •« 17. h3? gae8!T-»; 17. ®hl!? £>e5 18. f3oo 65 21. Ad5 Af5 22. Ae4 'B'ge (Derenkov— Raddenko, SSSR 1963) 23. АеЗ gae8 24. gael Ae4 25. фе4 £>f3 = 88 16. gel #d6 17. АеЗ ДеЗ 18. ge3 £}e5 19. £)d4 ^jfg4:F-» Kotenko—Laes, corr. 1968 67 19. fj-d3? Дс7 20. f3 «•d6! 21. g3 £>g3 22. ФЬ7 ФГ7 23. gf2 gh8 24. «-dS gh5 25. gg2 gah8 26. gel £>f5- + Olkohnen- Klompus, corr. 1965 68 20... gf6 (Malisev—Druganov, corr. 1954) 21. Ag5!?oo 88 12... Ae7 13. £>fd4 ffd7 14. £>c6 фсб 15. a4Jr f Teichmann—Sohdge, Hamburg 1905; 12... Aa7 70 13... Ь4?! 14. a5 Aa7 15. £bd4 £>d4 16. £>d4 Ad4 17. cd4 f4 18. f3 £>g3 19. gf2 ФЬ4 20. ga4! gab8 [20... gae8 21. gb4 Ac8 22. ДЬЗ сб 23. gc2 Ad7 (Boleslavski - Szabo, Groningen 1946) 24. фе1 g5 25. gb7 gf7 26. Aa4! + -] 21. Ad2 ЬЗ 22. Ad3 Af5 23. Af4 [23. Даб!?] М4 24. hg3 'S’gS 25. Даб Ac2 26. «•d2 gf4 27. Ad3 Ad3 28. -g-d3 c5! 29. a6!± Suetin—2uravljev, SSSR 1962 71 14. ab5 ab5 15. ga8 ga8 16. АеЗ ДеЗ 17. fe3 b4!^ 72 Suetin—Nej, SSSR (ch) 1966/67 - 3/305 73 14. cd4 f4 15. f3 £ig3 16. hg3 fg3 17. •&d3 Af5 18. ФГ5 gf5 19. Af5 ФЬ4 20. ДЬЗ Ad4 21. фЫ [21. £>d4!] Де5 22. f4 gf8 23. £>c5 g5!=F Boey—Estrin, corr. 1973 74 16... £}g5 17. h4 £>f7 18. Af4 фЬ4 19. ,S’d2± Keres 75 18... Af5 19. феЗ Дс2 20. gc2± 73 19... Ж4 20. hg3 -®-g3 21. f4 фЬ4 22. g3± t> 77 20. феЗ £>e4 [20... gaf8!? Larsen] 21. Ae4 de4 22. фсб gaf8 23. феб фЬ8 24. фаб ef3 25. g3 Фg4 26. ФЬ5 h5Ts±>> Banik- Altsuler, corr. 1964 78 22. фЬЗ фе7 23. gdl [23. Фg6=] gh4 24. Фg6 gah8 25. фП gg4! 26. фdЗ ghl 27. фе2 ge4! 28. фе4 de4 29. ghl Дс4 30. феЗ g5!—I- Vykydal—Koska, CSSR 1947; 22. ФЬ2= Keres 78 18. gel фЬ4 19. АеЗ ФЬ2 20. ФП АЬЗ! 21. Фе2 фЫ 22. Agl Ag2! 23. Фg2 gf3—F Liberzon—Estrin, SSSR 1940 88 18... g6 19. феЗ-F-; 18... ФЬ4 19. ФЬ7 ФЬ7 20. Ah7 фЬ7 21. Ad2±±; 21. Ag5±_L 81 21. Деб фЬ8 22. Ah3 фd4 23. фЫ Фе5 24. Ad2 ФЬ2 25. Af4 d4 26. Дс7 d3 27. Ag3 d2 28. gadl (Balasov-Estrin, SSSR 1969) ge8!«> 82 22. фЫ фе5 23. Ad2 [23. f4? фе2 24. ®gl g5! 25. fg5 gf8—F Kutjanin—Estrin, SSSR 1944] ФЬ2 [23... c5 24. gfel ФЬ2 25. Деб Ф118 26. Ad5 Фd2 27. Да8 ФЬ6 28. <8>gl ФЬ2 29. фП ФЫ 30. фе2 Фg2 31. ®d3 с4 32. фсЗ±; 26... gf8 27. Ag5±; 24. gael фЬ2 25. Af4 d4 26. Ag3? d3T Boleslavski—Botvinik, SSSR 1942, 26. Деб! ФЬ8 27. Ad5A ge7±; 25... ФГ6! 26. Ag3 d4 27. ge6 Фg5 28. Ae5 d3 29. f4 фЬ4оо Teschner—Honfi, Monte Carlo 1969 - 2/258; 24. АсЗ d4 25. gael ФГ4 26. ge4 ФЬ6 27. Де1± Pachman; 27. Да5Д Дс7±] 24. Af4 d4! [Estrin; 24... c5? 25. Деб фЬ8 26. Ad5 gad8 27. gadl c4 28. Ag3 c3 29. Де5 b4 30. ДЬЗ gd2 31. f4!-F- Smi- slov—Reshevsky, SSSR—USA (m) 1945] 25. Ag3! [25. Ac7 d3 26. Ag3 d2 27. Деб ФЬ8 28. f4 gd8 29. gadl gd3 30. Af2 ФГ6 31. f5 g5 32. ДЬб g4T S. Kogan—Estrin, corr. 1947; 30. gf2!] c5!? [25... d3 26. gadl фс2 (Zuckerman—Rainis, USA 1961) 27. Деб ФГ8 28. ДЬЗ±; 26... d2! 27. gf2 gd8 28. Af4 фа2 29. gfd2 gd230. gd2(Sbandutto-Saligo, corr. 1954) Фс4! 31. gd8 ф£7 32. gd7 фе8 33. Дс7 Ь4Т Estrin; 27. Деб ФГ8 28. Дс7 фе7 29. Ad5 gf8 30. Да5 (Pelitov—Estrin, Albena 1973) Ь4! 31. gbl фd4 32. ДЬ4 ®d7 33. Af8 фЬ4= Estrin] 26. gael d3! 27. Деб фЬ8 28. Де5 Фс2 29. gel фе2 30. geel фс2= Samundisiev 88 Bogoljubov 84 17... £)g3 18. hg3 fg3 19. фdЗ Af5 20. Ф£5 gf5 21. Af5 фЬ4 22. ДЬЗ-F— 83 18. Ь4 ФЬ6 19. bc5 Фс5 20. Фd4 Фd4 21. cd4 Дс8 22. ДЬЗ ДЬ7Д 23... £>e6= Suetin 88 18. . . Af5? 19. Af5 gf5 20. ab5 ab5 21. ga8 фа8 22. фdЗ-F- 87 19. h4 £>h3! [19... ^)f7 20. Af4 Ф114 21. Фd2±] 20. gh3 ФЬ4 21. Sf2 Ah3 22. gh2 gae8 (Averbah-Szabo, Zurich (ct) 1953) 23. Фd5 фЬ8 24. Ad2 ge5! = 88 22. Фd5 ФЬ6 23. ФЬ1 gad8 24. a5! Фа7 25. фсб-F - 88 16. .. ^|b7 17. ДеЗ [17. a4 Ad4 18. cd4 c5 19. dc5 £)c5 20. ab5 ФЬ5 21. ДеЗ gfc8 22. Ad4± Unzicker—Addison, Maribor 1967 - 4/302] c5 18. ^еб феб 19. a4 [19. f4 ^d8!=] Фе5 [19... £>a5 20. Af2 ФЬ8 21. gel ga7 22. фе2!± Stejn—Keres, Moskva 1967 — 3/304] 20. gel Дс7 21. Agl фd6 22. ab5 ab5 23. ga8 ga8 24. Af5± t Judovid 88 Kieninger—Bogoljubov, Krakov 1941 18 Enciklopedija Sahovskih. otvaranja 273
С83 | 1. е4 е5 2. £>f3 &с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 &е4 6. d4 Ь5 7. ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. сЗ Де7 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 ДГ4* g52 ДеЗ g4 &fd23 £ig5‘ f4 gf3 £)f3 £>f3 •&f3 4}e5 'Й’Ьб £>g4 Дd4 Sg8 £}d2 c53 + 2 £)с51? Дс2 Ag4 h3 ДЬ5 •&e2 4de6 ДЬ2 Дс5 £ibd2 ^e7 Sadi •Й'сЗ £>b3 ДЬб ФЫ c53 T 3 а4 Ь47 £>d4« £d4 cd4 c5 f3 c4!?3 Дс410 £>g3 Ad5 ^•d5 hg3 Sd8 ДеЗ Дс5 = 4 . . . ^eS11 f4 Дg412 •g-c2 c513 fe5 cd4 cd4 0-0“ £>d2 Де2 Sei Sc8 •й-ы ДЬ5!13 5 ,®,е2 £}с514 Дс217 d4“ Sdl13 Дс4 •g-el d3 ЬЗ23 dc2 Sd8 Sd8 £}bd2 Ad3 5o б Sei £>с5 Дс2 Ag4 £>bd221 d422 lh3 ДЬ5 £}b323 d324 ДЫ £b3 ab3 Ag6 ДеЗ 0—О23 Дd42в 4}d427 4- 7 6-6 4^d4!?2e f3 £}e5!23 Дd633 fe431 J.g4 ^c232 c5 Дd533 cd4 Да8 •^h4 Sfi d3 ^f2 •Й-Г234 8 Дс2 Ag4 h3 ДЬ533 g436 Ag6 ДЬЗ £}a5 Да5 сб Де4 Де4 •&d8 Sd8 £}bd2 ^.d5 Sei h537 ± 9 6-0 •&e233 £ic533 £>d443 •g-d7 £}d241 f642 ef6 ДГ6 £}еб ^еб £)f3 £c5 Sdl Sae8 ДеЗ •&d643 — 10 . . . Wd7 Sdl*1 f543 &bd2« £jb3 ®Ь8 ДГ7 £bd4 ДЬ5« — 11 ДеЗ ^с5*« Дс2 Ag4 £>bd2 £>e643 •й-ы ДЬ5 a43« b431 а532 Ag6 £)b3 ЬсЗ ЬсЗ •Й'ЬЗ •&a2 0—O33 ± 12 6-6 £>bd2 •&d734 Sei33 £>d233 •8-d2 £)a5 Дс237 &c4 -й^з g6 ДЬб £>b2 •^d4 Sfe8 £,g533 ± 13 . . . #d2 @-d733 -g-d333 4da5 Дс2 g6 ДЬб ДГ5 •^e2 Sfe8 £d4 Дс2 £ic2el ± 14 . . . k'g4 £>e432 de4 •g-d5!33 •Й'сб ef334 fg2 •&g2 #d7 ДЬб!?33 f3 gh6 Дс5 ФЫ Sae834 + 1 . e4 e5 2. 7. . £>f3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 £>e4 6. d4 b5 ДЬЗ d5 8. de5 Деб 9. сЗ Де7 10. £>bd2 0—0е7 11 12 13 14 15 16 17 18 19 15 Bel43 £}d473 £d4 cd4 £}d3! Se3 ^f471 Дс2 c5 Sei c4 ^)fl £>g6 •Й-Ь5 •^d772 HH 16 Дс2 £>d273 •®'d2 f674 ef673 ДГ6 £lg5 J.g5 &g5 ’S’gS J.g5 ^>a5 ± 17 f5 ef6 £}f6 £ib373 Дg477 •®-d3 £>e473 &bd4 £>d4 £}d4 Дd6 h373 •&h4 <^b5 ^)f2 Дg5зв £id331 = 18 . . . £b3 •g-d7 4}bd432 £>e6 £>a5!?33 #e6 £)d4 @•65 f3 Дd6 g3 f4! fe4 fg3 £)f3 g2»4 = 274
11 12 13 14 15 16 17 18 19 19 -g-e2 -g-d233 Ac2 -@-d3 J.h637 ^еЗ83 ^f4 Af8 £)d235 £a5 £)C4 g6 £>b2?!88 4)c4!?33 c5 J.f831 20 ... 4^d492 <)c634 gael 4)e7 f4 ef695 #e3 ^d496 4l^c5 4)b333 -@-d7 -g-e7 f5 ^f6 Af5 ± 1 10. £}d4 £>e5 [10... ffd7!?l 11. f3 [11. £>e6 fe6 12. -8-115 £)f7 13. -8-g4 -8-d6 14. -8-g7 £f6T; 11. f4 Ag4 12. -8-C2 £>c4T Keres] £>f6 [11... £>c5 12. Дс2 Ad7 13. b4 £>a4 14. gel £>c4 15. -8-e2 ФГ8Т Engels—Kieninger, Barmen 1938] 12. -8-e2 £>c4 13. Дс2 -8-d7 14. ЬЗ £)Ь6 15. gel 0-0 16. Ag5 [16. £>e6 fe6 17. -8e6 &e6 18. ge6 gae8TO] gfe8 17. £>d2 £)h5T Aljehin—Fine, Amsterdam 1938 2 10.. . 0-0 11. £>d4 £}a5 12. f3 £c5 13. Дс2 £}d7 14. b4! [14. £)d2 c5= Aljehin—Euwe, Bad Nauheim 1937] £>c4 15. -8-d3 g6 16. £}c6 •fre8 17. Ah6± 3 12. £}d4?! £>e5 13. £>e6 fe6 14. Ad4 -8-d6 [14... Ad6 15. Де5 Де5 16. -8-g4 -8-d6 17. Дс2 0-0-0 oo Panov—Ravinski, SSSR 1955] 15. £}d2 [15. Де5 ^e5 16. -8-g4 £>f2- + ] £>d2 16. #d2 gg8 17. Де5 -8e5 18. gfel -8-f5 19. a4 ®d7 20. -8-e2 c6T Trifunovic— Kostic, Ljubljana 1938 * 12... £)c5 13. -8-e2 -8-d7 14. gdl [14. Дс2!?; 14. Ad4!? Keres] £}b3 15. £>b3 £>e5 16. £>ld2 [16. Ad4 f6; 16. Дс5!? £>c4!? Keres] Ad6 17. Ad4 f6 18. £>c5 Дс5 19. Дс5й Averbah—Kordnoj, SSSR 1958; 12... £}d2 13. £}d2 £}e5 14. Д44 Ad6 15. f4 gf3 16. £>f3 £}f3 17. #f3 -8-114 18. h3 gg8 19. Ad5 gg3 20. Да8±; 20. «-e4±; 12... Sg8 13. £>e4 de4 14. Деб fe6 15. -8-d8 gd8 16. £>d2 £}e5 17. £>e4 £>c4 18. Дс1± Keres; 3 19. -8-117 Ф47“ Euwe • 19. g4 Ag6 20. £jh4 Дс2 21. -8-c2 (Petro- sjan—Kordnoj, Moskva 1966) g6 22. f4 Ь5Т J 7 10... £>a5 11. ab5 ab5 12. Дс2 0-0 13. £)d4± Ahues—Monticelli, San Remo 1930; 10... gb8 11. ab5 ab5 12. ^>d4! £>e5 13. f3 £>c5 14. Дс2 Ad7 15. b4± Aljehin-Rohadek, Munchen 1941 3 11. gel £>c5 12. Дс2 Ag4T Perlis- Lasker, Peterburg 1909 • 13... £)g5 14. Ag5 [14. f4 c4 15. fg5 cb3 16. -8-ЬЗ a5 17. #g3±] Ag5 15. f4 c4 16. fg5 cb3 17. ^b3±C 13 14. Дс2 £>c5!? 15. £)d2 £}b7 16. f4 -8-Ьб 17. £>f3 g6 18. ДеЗ ЬЗ 19. ДЫ h6 20. -8-el a5 21. f5 gf5 22. £>h4 f4! 23. gf4 0-0-0TQ KlavinS — Ostrauskas, SSSR 1955 11 11... -8d7 12. f3 [12. Дс2 2>e5 13. f3 £)d6 14. cb4 £>c6 15. £>c6 «-сб 16. £>c3 0-0 17. ДЬЗ -8-Ьб 18. ®hl c6T Suetin- Kordnoj, SSSR 1954] £>c5 13. Дс2 ЬсЗ [13... £e5 14. f4] 14. ЬсЗ 0-0 15. f4 £}d4 16. cd4 !»• 4)e4 17. £}d2± Sanguinetti—Rossetto, Portoroi (izt) 1958 12 12... £jc4? 13. -8-e2! £>a5 14. Дс2 0-0 15. £}d2! £>f6 16. £}e6 fe6 17. -8-еб ®h8 18. £jf3± t Rjumin 13 13... £jg61? 14. cb4 0-0 15. h3 Дс8 16. £>сб -8-d6 17. f5 Ad7! 18. fg6 Деб 19. gf7 ФЬ8= Zurahov—Kopajev, SSSR 1952 14 15... gc8 16. -8-d3 0-0 17. £>d2 £>g5 18. gf2A £}fl-e3± t Keres-LevenfiS, SSSR (ch) 1949 18 19. £>e4 Ag6 20. Дс2 de4 [20... ЬЗ!? 21. ДЬЗ -8-Ьб 22. Дс2 Де4 23. Де4 -8^4 24. ФЫ de4 25. -8-е4 gfd8= Buslaev—SiSov, SSSR 1955] 21. ДеЗ ДЬ4 22. g3 Ag5 23. Ag5 •8g5 24. Де4 -8d2=F 13 10... 0-0 11. £jd4 [11. Дс2 — 10. Дс2;11. £>bd2 —10. £>bd2; 11. gdl!? Keres] -8-d7 [11... £je5 12. f3] 12. f3?l £c5 13. Дс2 f6! 14. ef6 Af6 15. £}еб -8-еб 16. -8-еб £>еб 17. ДЬЗ gad8TC Kordnoj-Suetin, SSSR 1960; 12. Дс2 — 10. Дс2 17 11. gdl £}ЬЗ 12. аЬЗ 0-0 13. Ь4 f6!Tt; 11. £>bd2 d4! 12. cd4 £)d4 13. £>d4 -&d4 14. Деб fe6T f Thomas—Tarrasch, London (ol) 1927; 11. £}d4 £>d4 12. cd4 £>b3 13. ab3 0-0 14. ДеЗ f6=ft O’Kelly—Unzicker, Madrid 1957 13 11... Ag4 12. gdl -&d7 13. ДеЗ gd8 14. b4 £}e6 15. ДЬЗ £>e5 16. gd5 ДГЗ! 17. gf3 #d5!oc 13 12. cd4 4}d4 [12... Дс4!? 13. «-еЗ ДП 14. ФП £>е6 15. Де4 £>cd4 16. £>d4 £>d4 17. Да8 £)с2оо] 13. ^>d4 -8-d4 14. gdl -»c4T 23 14. £>аЗ «-с8 [14... Ad5 15. Ad3 Af3 16. Де2 Ad5 17. Af3 ДГЗ 18. gd8 gd8 19. gf3 ^)d3 20. -8-e4 £)ce5± Fox—Turover, Bradley Beach 1929] 15. ДЫ Ad5! [15... -8-f5? 16. £}d4 £}d4 17. cd4 £>e6 18. £jc4 bc4 19. -8-сЗ (Szabo—Euwe, Amsterdam 1939) -8-g4 20. gd3!±; 15... #g4 16. h3 -8-g6 17. £>c4 bc4 18. b3!± Euwe] 16. Ad3 ДГЗ 17. gf3 £>d3 18. gd3 -8-f5 19. -8-e4 [19. ge3 Дс5Т T Euwe] 8-e4 20. fe4 ДаЗ [20... £>e5 21. gd5 f6 22. &c2=] 21. ba3 &e5 22. gd5 &c4 23. ДГ4 сб 24. gc5 gc8T L 21 12. ДеЗ &e6 13. ДЬЗ £>e5 14. Ad5 сб [14... Af3=] 15. ^>e5!? Adi 16. Деб ®>f8 17. ^jd7 <£>g8 18. gdl Ag5 (Schmidt-KlavinS, SSSR 1969) 19. Ag5 £>g5 20. Да8 «-a8 21. a4= 22 12... 0—0 13. £)b3 -8-d7 [13... £>e4 14. Af4 f5 15. ef6 £>f6 16. -8-d3± t Aljehin- 275
Nimzowitsch, Peterburg 1914] 14. £}с5 Дс5 15. ^d3 g6 16. Ag5 Де7 (Lloyd —Lehmann, Bognor Regis 1961) 17. Af4.’±; 12... ^d7 13. £tfl gd8 14. £>e3 Ah5 [14... Деб 15. £>d4 £>e5? 16. f4+-; 14... Af3 15. ^f3 £>e5 16. ^g3 £g6 17. £tf5±-] 15. &f5 £>e6 16. a4! Дс5 17. Ь4 ДЬб 18. ab5 ab5 19. ^d3 Af3± f BronStejn—Makagonov, SSSR (ch) 1944 23 14. £>e4 d3 15. £>c5 dc2 16. *&d8 gd8 17. £>b3 Af3 18. gf3 a5! 19. a4? gdl'-F Euwe 24 14... dc3 15. £>c5 Дс5 16. Де4 ^d7 17. #d7 <$>d7 18. gdl + - 25 17... ^d5 18. £>d4 £>d4 19. cd4 Ab4 20. gfl 'Й,е4 21. 'S'cllA gdl± Larsen 26 18. £>d4 £>d4 19. cd4 ДЬ4 20. gfl c5! 21. Ad3 cd4 22. Af4 Ad3 23. #d3 ^d5T Larsen 27 19. cd4 ДЬ4 20. ge3 c5 21. Ad3 cd4 22. ge2± Klovan-Ruderfer, SSSR 1971 28 Breslau; 11. £>bd2 — 10. £>bd2 28 11... #<17?? 12. &e6! + - Tarrasch— Zukertort, Frankfurt 1887; 11... £>d4 12. cd4 Ah4 [12... h6 13. f3 £>g5 14. ДеЗД &c3, gcl±0] 13. gfl f5 14. f3 £>g3 15. hg3 Ag3 16. f4 #h4 17. gf3 #h2 18. ®fl #hl 19. фе2 #g2 20. <&d3 g5 21. #e2 #h3 22. ^24— Maroczy—Weenink, Scheverjingen 1923; 11... £>a5 12. Дс2 [12. f3!?] c5 13. £}e6 fe6 14. Де4 [14. #g4 £tf2 15. #e6 ®h8 16. £>d2] de4 15. ^g4 ^d5 16. £>d2± Tar- takower 30 12... c5? 13. fe4 cd4 14. ed5 Ag4 15. '®'d4 Af6 16. ge5 Де5 17. ’fteSi Kramer — Griinfeld 1919 31 13. Af4 £>c4 14. Ad6 4)ed6 15. ge6 fe6 16. £>e6 #f6 17. £>f8 gf8 18. #d5 фЬ8 19. £}d2 £>e3 20. ^d3 -»g5 21. g3 £>df5^ Griinfeld 32 14. £tf3 (Alapin) £f3 15. gf3 ^h4 16. fg4 #h2 17. ®fl ^h3 18. фе2 de4 19. *^d4 Ac5!—I--* Keres; 14. •@’d2 '®rh4 15. h3 [15. g3 'S'hS 16. 'S'gS №g5 17. Ag5 c5 18. Ad5 cd4 19. Да8 ga8T; 19... dc3 20. £}c3 £tf3T; 18... gac8!?] c5 16. #f2 [16. hg4 cd4 17. #f2 #g4 18. Adi ^g6 19. ^d4 Дс7 20. АеЗ de4=F-> Wolf—Tarrasch, Karlovy Vary 1923] ^h5 17. ge3 de4 18. hg4 £>g4 19. gh3 #h3 20. #f7 gf7 21. Af7 <3?f7 22. gh3 cd4 23. hg4 Ac5o) Teichmann—John, Breslau (m) 1913 33 15. £>b5 ab5 16. Ad5 #h4 17. gfl ga6! 18. Af4 c4 19. £>a3 Ac5 20. <g>hl £>d3=F-> Mendez 84 19. gf2 ga8 20. Af4 ge8 21. Ae5 [21. b4! ? Fuderer] ge5 22. £>d2 Ac5 23. ®fl = Teichmann—John, Breslau (m) 1913 35 11... Af3? 12. gf3 £>c5 13. f4 ^d7 14. ^f3 g6 15. gdl gd8 16. АеЗ £e6 17. a4!± t C Banik —Sijanovski, SSSR (ch) 1962 38 12. АЬЗ!? 37 19. £>e4 hg4 20. hg4 £>c4 21. ЬЗ!? [21. <3?g2 (Fischer — Olafsson, La Habana (ol) 1966) Ae4 22. ge4 gdl±] Ae4 22. ge4 gdl 23. ftel± 38 11. gel f5 12. ef6 gf6 [12... Af6!?] 13. &bd2 £f2!? 14. ®f2 Ac5 15. ®fl ^d6 16. ge6 ^h2! 17. gf6 Wil 18. фе2 ^g2 19. <$>d3 gf6 20. £>fl! £>e5 21. £>e5 #e4= Tomi- zova —Hunter, corr. 1970 39 11... f5 12. ef6 gf6! [12... Af6 13. £>bd2 Af5 14. &e4 Ae4 15. Ae4 de4 16. ^e4 '®rd7 17. Af4± Bronstejn —Korcnoj, SSSR 1962; 14... de4 15. £>d2±] 13. £g5 Ac5 14. &e4 de4 15. Ae4?! Ac4 16. #h5 Af2! 17. gf2 g6 18. ^g4 h5!=F; 15. £d2?! e3!^ A. Steiner —Bogoljubov 1939; 14. £}e6!? = 40 12. b4 £>a4 13. ^d3 g6 14. Aa4 ba4 15. Ah6 ge8 16. £>bd2 f6 17. gfel Af5«> Aro- nin-Koc, SSSR (ch) 1963; 12. gdl #d7 13. АеЗ gad8 14. £bd2 Af5 15. £b3 Ac2 16. ^c2 4)e6 17. gd2oo Samkovid — Kordnoj, SSSR 1966 41 13. £>c6?! #c6 14. ^d2 #d7 15. £b3 £>b3 16. ab3 c5! 17. АеЗ Af5 18. gadl gad8 19. gfel gfe8 20. Af5 ^f5 21. f4 d4! 22. Acl d3T Saharov—Sijanovski, SSSR 1963; 13. f4 £d4 14. cd4 £e4! 15. &d2 f5 16. &f3 h6 17. АеЗ ®h8 18. gacl сб 19. ДЫ gac8T Saharov —Gufeljd, SSSR 1963 42 13... £d4 14. cd4 £>b7 15. ^h5! [15. 4}f3?! Af5 16. Ag5 Ag5 17. £|g5 c5± Bron- Stejn — Kordnoj, SSSR 1962] g6 16. '®rh6± ->»; 13... Ag4 14. f3 [14. ^e3 &e6= Sue- tin — Szukszta, Polanica Zdruj 1958] Ah5± 43 19. #d2 £>e7 20. £>g5 Ag5 21. Ag5 сб 22. gel £}e6 23. Ah4 £}f5= Stejn —Savon, SSSR 1963 44 12. Де4 de4 13. ^e4 Ad5 14. феЗ ^еб 12. £>d4 f5 13. ef6 &d4 14. cd4 Af6oo 45 12. . . £>c5 13. £>d4 f6! [13.. . £jd4? 14. cd4 £>b7 15. £>c3 f6 16. ^h5 f5 17. Ag5± Tringov—Korcnoj, La Habana (ol) 1966] 14. #h5 g6 15. Ag6= 48 13. ef6 £>f6 14. £>g5 Ag4 15. f3 Дс5 16. ФЫ gae8=F t 47 Talj-Keres, SSSR 1966 48 10... #d7 11. &bd2 £>d2 12. ^d2 £>a5 13. Ag5 [13. £>g5 £}b3 14. ab3± Yates-Mi- chell, Hastings 1923/24] c5 14. Де7 ^e7 15. gfel gd8 16. ^f4± Keres — Pilnik, Buenos Aires 1964; 10... &a5 11. £>d4 0-0 [11... &b3 12. ab3 -&d7 13. b4±; 11... £c4 12. Ac4 bc4 13. f3±] 12. f3 [12. £>d2 £|d2 13. ^d2 £>c4 14. Дс4 dc4 15. f4 Ad5 16. gadl± Unzicker —Euwe, Dubrovnik (ol) 1950; 15. . . Ad7!?] £>c5 13. Дс2! [13.f4£>cb3 14. &b3 £>c4 15. Ad4 Af5T Keres —Euwe, Stockholm (ol) 1937] &c4 14. Acl &e5 15. b4 &b7 16. f4 276
£>с4 17. -&d3 g6 18. f5±- » Kunerth—Ohls, corr. 1931 49 12... 0—0 13. h3 Ah5? 14. Ah7+-; 12... £e5 13. Ac5 Ac5 14. ^el± 50 14. Sdl £g5 15. Af4 £e6 16. Ag3 ^d7 17. h4 4da5= Pilnik — Szabo, Amsterdam (ct) 1956 51 14. . . Ag6 15. Ag6 hg6 16. ab5 ab5 17. ga8 'g’aS 18. ^d3+- 52 15. c4 d4 16. Ae4 ^d7 17. Ac6 f?c6 18. £}d4 £id4 19. Ad4 Ag6^ Keres 53 19. Ag6 hg6 (Gligoric—Szabo, Zurich (ct) 1953) 20. gfbl!± Euwe 54 11... £>a5 12. £e4 de4 13. Деб fe6 14. £>d2± Keres; 11... £}c5 12. Ac2 Ag4 13. •g’ b 1 ± Kons tantinopol j ski — Zamihovski, SSSR 1935; 11... f5 12. ef6 [12. £d4] £f6 13. £g5 Af7 [13. . . Ag4 14. f3 Af5 15. £de4!] 14. £}f7 gf7 15. £}f3± f Breyer—Tarrasch, Mannheim 1914 55 12. £>d4? £d2 13. ^d2 £>e5 14. f4 £>c4 15. Ac4 dc4 16. f5 Ad5 17. f6 Af6 18. gf6 gf6 19. Ag5 Ш4’ 20. Af6c5 21. £>c2 ^g6 22. gfl Ае4Д gae8-e6—h Talj —Korcnoj, Curasao (ct) 1962; 12. £}e4 de4 13. ^d7 Ad7 14. еб ef3 15. ed7 gad8 16. gf3 gd7= O’Kelly -Pomar, Varna (ol) 1962; 12. Ac2 f5 [12. . . £>d2] 13. ef6 &f6 14. ^bl [14. £>b3 £>g4 15. £>c5 ^d6 16. £}e6 gf3 17. g3 £>e3-+] Ag4 15. h3± Keres —Friedmann, corr. 1936; 14... $&h8 = 56 12... gad8!? 57 14. Ag5!? Keres 58 -> Gligoric—Unzicker, Tel Aviv (ol) 1964 59 12.. . &a5 — 11. #e2 80 13. gadl gad8 14. ^d3 [14. gfel gfe8 15. Ag5 Ag5 16. &g5 &e7 17. Ac2 Af5 18. Af5 4^f5= Pietzsch—Pachman, Varna (ol) 1962] gfe8 15. £>g5 [15. gfel g6 16. Ag5 £a5 17. Af6 £}b3 18. ab3 Ag4= Matanovic—Pachman, Moskva (ol) 1956] Af5 16. ^d5 [16. ^e2 Ag5 17. Ag5 ge5 18. ^d2 £}e7=F Unzicker—Pach- man, Moskva (ol) 1956] #d5 17. gd5 gd5 18. Ad5 £>e5=; 13. Ag5 gad8 14. gfel £>a5? 15. Ac2 £>c4 16. ^d3 g6 17. ^d4! gfe8 [17. . . фЬ2 18. Af6; 17. . . Ag5 18. £g5 Af5 19. ^h4 h5 20. Af5 ^f5 21. e6! + — ] 18. #h4±-> » Keres —Unzicker, Zurich 1959; 14. . . Ag5 15. £}g5 [15. I^g5 d4!] Af5= Pachman; 14. . . gfe8!= Suetin 81 Keres — Dyckhoff, corr. 1936 82 12. Af4 £>c5 13. h3 £d3 14. hg4 £>f4 15. Дс2 (Ciric—Petersen, La Habana (ol) 1966 - 2/253) ^d7.’T 83 13. Ad5 £>e5 14. Де4 &f3 15. Af3 M 16. Adi Adi 17. gfdl= Geier—Kordnoj, Curasao (ct) 1962 64 13... #d5 14. Ad5 ef3 15. Ac6 fg2 16. <3?g2 [16. gfel gad8 17. a4!±] gad8 17. a4 f6 [17. . . b4 18. cb4 Ab4 19. gfel Ae6 20. a5± Keres —Wildegangs, corr. 1937] 18. ab5 ab5 19. Ab5 fe5 20. Дс4± Aljehin—Teichmann, Berlin (m) 1921 88 16. gfel!? Keres 88 19. gael± f 87 10... £>c5 11. Ac2 d4 12. £>e4! dc3 [12. . . d3 13. £>c5 dc2 14. ^d8 £>d8 15. £>e6 £e6 16. Ae3±; 12. . . ^d5 13. £>c5 Ac5 14. •&e2±] 13. £ic5 Ac5 14. Ae4 ^d7 15. #c2 Ad5 16. ЬсЗ gd8 17. Ag5± Capablanca— Chajes, New York 1916; 10... £}d2 11. •@’d2 ^d7 12. gdl gd8 13. Ж4 0-0 14. ^g3 g6 15. Ah 6 ge8 16. h4± J > Hennig-Michel, Saarow 1935 68 11. £}e4 de4 12. Ae6 fe6 [12... ef3 13. Ad5 £>e5! 14. Aa8 ^a8 15. gel gd8 16. ^c2 Af6^->] 13. £>d4 ^d5 14. W £>d4 15. cd4 c5T 69 11... £>d2 12. Ad2 [12. -&d2 £>a5 13. Ac2 c5 14. ^d3 g6 15. Ah6 ge8 16. #d2±-> Keres] £}a5 13. Ac2 c5 14. h3 ^d7 15. Ag5 £}c6 16. ^d3 g6 17. ’&d2± Holmov —Nej, SSSR (ch) 1963 70 12. £>b3 13. ab3 d4! (Claparede) 14. £d4 [14. cd4 Ad5] £d4 15. cd4 c5 16. dc5 Дс5 17. ^f3 Ad4oo T Johansson —Balogh 1937; 12. Ac2 d4! [12. . . Ag4 13. h3 Ah5 14. &fl f6 15. еб f5 16. £>e3 d4!=F; 13. £>b3 ^e4 14. Af4! f5 15. ef6 &f6 16. ^d3 £e4 17. Ac7 ^d7 18. £>e5 !± Aljehin—Nimzowitsch, Peter- burg 1914; 13.. . £>e6 14. #d3 g6 15. £>bd4± Naegeli—Johner 1930] 13. cd4 [13. £}e4 dc3 14. £>c5 Дс5 15. Ae4 •S-dl 16. gdl gad8=F Keres] £>d4 14. £>d4 ®'d4 15. ^e2 [15. £>b3 £>b3 16. ab3 -tdl 17. gdl c5T± Lasker- Tarrasch, Peterburg 1914; 15. •@'h5 <&d3 16. Ad3 #d3 17. £>e4 gfd8±; 16. £e4 g6T Sol- manis—Keres, SSSR 1944] gad8 16. £>f3 ?&c4 17. -Й-С4 Ac4 18. ДеЗ £>e6 19. Де4 ДД5 20. ДД5 gd5T± Н. Johner—Euwe, Zurich 1934 71 14... £}cl 15. gel c5!? Euwe 72 Vasjukov—Suetin, Tallinn 1965 73 11... A« 12. £)d4 £)d4 13. cd4 c5? [13.. . f6!?] 14. £>e4 Де4 15. Де4 de4 16. d5 gc8 (Geier—Kordnoj, Budva 1967 — 4/298) 17. f4!± Jffi; 11... £)c5 12. &d4 #d7!? [12... £>e5? 13. #h5 2>g6 14. f4 ДД7 15. f5 £)h8 16. f6 g6 17. fe7-|— Bogoljubov] 13. gel± 74 12. . . 4)a5 13. •S’dS g6 14. £)d4 c5 15. &e6 fe6 16. h4 Ah4 17. Й’ЬЗ ®g7 18. g3 Ag5 19. f4±-*> 73 13. -»d3 g6 14. ef6 Af6 15. Ah6 ge8 16. gfel ®h8 17. -&d2 «-d6 18. Af4 «-d7 19. Ab3 Ag8 20. h4 d4 21. gadl gel 22. gel gd8 23. Ag5 «’de 24. cd4 Ab3 25. ab3 £>d4= Suetin—Kordnoj, SSSR 1966 - 2/255 277
78 13. £>g5? Ag4 14. f3 Дс8 [14... Ad7 15. Sei M8T] 15. gel -»d6 [15... Ad6 16. £)e6? Ah2—+ ; 16. £)fl] 16. M2 Ad7 17. £)b3 gae8=p f Kotov—Averbah, SSSR 1952 77 13... ®d7 14. £bd4 £d4 15. £}d4 c5 16. £>e6 йеб 17. gel M7 18. Af4± Bogo- ljubov—Tarrasch, Munchen 1933 78 14... Ah5 15. £>bd4 £d4 16. £d4 Ag6= Boleslavski—Euwe, Groningen 1946 78 17. £>b5? Ah2 18. <g>h2 ЙЬ4 19. ®gl gf5! 20. ДЬЗ <£>h8 21. f3 [21. #d5 gd5 22. Ad5 gf8! 23. Де4 Де2-+] gh5 22. fe4 ЙЬ2 23. <£>f2 gf8 24. Af4 M4 25. ®el ghl! 0 : 1 Arsenjev—Zuhovicki, SSSR 1967; 17. £c6 ЙЬ4 18. #d5 ФЬ8 19. h3 gf2- + 88 19. -g-d5 ®h8 20. Ag5 -g-gS 21. £>d6 Af3- + 81 20.Д114 ab5 21. Ad3 Ad7= Ragozin— Ravinski, SSSR 1947 88 13. £>fd4!? £d4 14. cd4?l a5! 15. f3 a4 16. fe4 ab3 17. ДЬЗ fe4+ Bogoljubov—Rubin- stein, Stockholm (m) 1920 83 13... £>d4 14. £d4 c5 15. £>e6 [15. £>e2 gad8 16. £>f4 Йеб 17. ЙЬ5 Дс8 = Bogoljubov —Euwe, Amsterdam (m) 1928; 17. a4 Дс8= Fischer—Unzicker, Santa Monica 1966] Йеб 16. f3 £jg5 17. a4 [17. Ag5 Ag5 18. f4 Ad8 19. «•fS ДЬб 20. gadl gad8T Chajes- Tarrasch, Karlovy Vary 1923] gad8 [17. . . b4? 18. cb4 c4 19. ЬЗ Йе5 20. gbl £}f7 21. gel± t; 19... c3 20. -g-d3 gac8 (Geier- Savon, Skopje 1968 - 6/350) 21. Ag5! Ag5 22. f4 Де7 23. gadl±; 17.. . c4 18 ab5 ab5 19. ga8 ga8 20. Ag5 Ag5 21. f4 Де7 22. ДГ5!± Gheorghiu—Kordnoj, Romania 1968 — 5/277; 18. . . ЙЬ6] 18. ab5 ab5 19. Ag5 Ag5 20. f4 Де7 21. ®hl <$>h8 [21... c4 (Suetin) 22. &d4! "Й’еб 23. b4!±] 22. йе2 c4 23. g4! g6 24. gf5 gf5 25. ggl Дс5 26. gg2± Sam- kovid—Suetin, SSSR 1962 88 20. ®g2 gf3= Boleslavski—Zagorovski, SSSR 1954 88 11... ДГ5 12. gdl £}c5 13. £d4 [13. £if 1!? £jb3 14. аЬЗ Де4 15. Af4 Suetin] £d4 14. cd4 Ad3 15. S’g4 £>b3 16. £)ЬЗ Дс2 (Gligorid—Bozid, Jugoslavia (ch) 1947) 17. ДЬб Ag6 18. ДеЗ±; 11... £>a5 12. Дс2 £jd2 13. Й42 c5 14. -g-dS g6 15. ДЬб ge8 16. gadl £c4 17. Дс1 f6 18. ef6 Af6 19. gfel i&d6 20. ДЬЗ± Vasjukov—Lukic, Reykjavik 1957 88 12. Ad2 £a5 13. Дс2 £c4 14. Дс1 [14. -g-dS g6 15. ДЬб — 12. -&d2] «-d7 15. ЬЗ £>b6 16. -g-dS g6 17. ДЬб gfe8 18. -&d2 (Hecht—Langeweg, BR Deutschland—Neder- land 1968) c5! 19. ЙГ4 a5 20. Ag5 b4?±« 87 15. £jd4!? Se5 16. #g3o5-> Keres 88 15. . . ge8 16. •g'd4! [16. Йе2 Ag4!?] f6 [16. . . c5 17. M4 £b2 18. Ag5! d4 19. cd4 cd4 20. Де4!± Talj —Kordnoj, SSSR 1955] 17. ef6 Af6 18. ЙГ4 c5 19. gfel± Scholl- Zuidema, Nederland 1966 — 4/297 88 16. Йе2 ge8 17. £d4 Af8! [17... -&d7 18. f4S] 18. Af8 gf8 19. f4 c5 20. £e6 fe6 21. Ag6 hg6 22. ЙЬ2 gb8T Romanovski— Tolus, SSSR 1938 88 16... ge8 17. £>d4 -g-d7 18. f4 £c4 19. -»g3 c5 20. f5+- Averbah—Zak, SSSR 1947; 17.. . Af8!? 81 Keres 88 12. Дс2? d4 13. cd4 ^>d4 14. £d4 W 83 12... £d4 13. cd4 £>13 14. £>b3 gc8 (Botvinik—Denker, Groningen 1946) 15. Ad2!±; 13... £>b7!?; 12... «•d? 13. Дс2 f5 14. £e6± Judovid—Sijanovski, SSSR 1971 — 12/289; 13. .. f6!? 88 13. £>2b3 Йd7 14. £c6 [14. Ad2 £>d8 15. ДеЗ £b7 16. f4 c5= Seibold - Dyckhoff, corr. 1932] Йеб 15. ДеЗ [15. f4 Af5 16. £d4 Ac5 17. ДеЗ Ad4 18. cd4 ®'g6= Thomas — Tartakower, London 1932; 16. ДеЗ -gge 17. ЙГ2 f6 18. e6± Boleslavski—Keres, SSSR (ch) 1947; 16... Йс4 17. ЙГ2 f6 = ] Af5 [15... Йс4 16. Йс2 -®-g4 17. £d4 gfc8 18. f4 c5= Stoltz —Szabo, Groningen 1946; 17. f3!±] 16. gfdl #g6! [16. .. gfd8 17. f3 Af8 18. #f2 a5 (Botvinik—Euwe, Lenjingrad 1934) 19. Дс5! ± x c5] 17. f3 сб 18. М2 gfe8 19. gel f6= Keres-Averbah, SSSR 1951 83 17. a3 c5 18. £>f3 gfd8 19. gfdl± Goljdberg—Furman, SSSR 1951 88 Janosevic—Lukid, Jugoslavia 1955 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 5. 0-0 Де7 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 J31 c38 £)bd28 Ac2 a4 £}c4 dc4 == d6 0-03 £>d73 £}b6 a5 £}c4 Ag4e 2 . . . J.b3 a48 ab5 cb3 £}c3 Ьсб ^c2 ga4 oo b5 d67 &a58 &b3 0-0 ДЬ7 Aa6 сб 'S’cS18 3 d^c3 ДЬЗ d313 4)e2 £g3 сЗ ab3 — b5“ d618 £,a518 0—018 ge8 &b3 c5ie 278
6 7 8 9 10 11 12 13 14 4 a4 b417 4)d5 Да213 £>d523 Ad5 сб Aa2 c521 c3 gb8 Ad5 0—022 == 5 &d5 Ab723 £)e724 •©e7 d325 £}a5 &h4 g6 f4 &b3 ab3 4)e4 £tf3 £)c523 ss 6 £}e4 d427 J.b7 gel £>a523 de5 £)b3 ab3 de5 ge41 2» Ad5 ge5 Af3 = 7 4)a5 4)e7 ’S'e? d435 Ab731 Ag532 0—033 de5 de5 •S'el C)b3 ab3 h634 = 8 d4 •g,e233 de5 £}e435 f537 0—0 gdl33 'Й'еЗ АЬЗ <S>h8 £jbd2 £c5 £)c4 •®"h5 gel f4 Ad2 •8-g633 ± 1. e4 e5 2. £f3 £>c6 3. ДЪ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Ae7 6. d4 ed4 9 7 e543 &e4 8 gel" &c5 9 Деб dc6 10 £jd4 0—042 11 £ic343 f544 12 4}ce245 13 Oe6 •S'dl 14 gdl Ae6 15 <)d443 Ac847 10 £d4 •g‘d4 4)c349 ^g5»o ^c5 •Й’еЗ gadl51 <£>e2 = £id4« '&c5 0-0 Ag5 Ae7 d5 сб •g-a5!52 11 сЗ53 ^)f5 •S'dS Ac6 Aa4 •g’dl •8"a4 0-0 f5!?»< gf5 ФЬ8 £)c5 сб &a4 ge555 12 c4 Ac2 ^h5 b437 4}e6 gdl gd3 = . . . £>c5 £>е533 £}g6 ^e6“ de6 •g’eS f5!“ 13 £)f5 Деб40 4)e7 gel f3 Af432 — . . . d5 Ьсб •©e? ge831 £)d6 14 gel e5 c335 4^c3 ed6 £>d5 •g-d3 £}e5 f4 до 0—033 £>e834 dc333 d647 cd633 Af6M &e5 Ae5 Af673 15 . . . . . . Af4 АЬЗ £}d473 •g,d4 •S’dS = . . . b571 d572 £jd4 сб g674 16 . . . e575 £)e5 •g-d4 •g-a477 £>d3 Ad2 b5 <^e573 ba4 0-0 gb8 4)d5 Af678 17 . . . . - . ge5 gel33 £>d4 ЖЗ •Й’сб £c3 . . . d673 ba4 Ad7 0—031 Ac6 ge832 <g'd733 1 6. с4?! £>е4! 7. Hel £>с5 8. £}е5 £>а4 9. •@,а4 О—ОТ х d3, d4 (Levenfis); 6. сЗ?! £>е4 [6... Ь5] 7. Bel [7. «•еЗ £>f6 8. Деб dc6 9. £}е5 0-0 10. d4 £>d7 11. £>d2 £>е5 12. •g’eS ДебТ Thomas — Reshevsky, Notting- ham 1936; 10... c5!T Keres] £jc5 8. 4)e5 [8. Деб dc6 9. £)e5 0-0 10. d4 £}d7 11. £}f3 £}b6 12. ДГ4 Деб 13. £)bd2 £>d5T t Saur - KSnig, Praha (ol) 1931] £>e5 9. Be5 £>a4 10. ,Й'а4 0—0 11. d4 ДГ6 12. Be2 He8 13. ДеЗ Ь5 Д ДЬ7ТО Grob — Sultan Khan, Bern 1932 2 7. c4 0-0 8. h3 £}d7 9. £>c3 ДГ6 10. 4)d5 £>c5 11. ДеЗ £>еб 12. Деб Ьсб 13. £}f6 g-f6 14. -&d2 c5 15. £}g5 £>d4 16. f4 1/2 : 1/2 Pfeiffer — Sliwa, Sofia 1957 ’ 7... Дё4 8. £)bd2 [8. d4 £>d7 9. ДеЗ ДГ6 10. 4)bd2 4)e7= Ragozin — Estrin, SSSR 1957; 8. ДеЗ #47 9. £)bd2 0-0 10. h3± Carvajal — Baquero 1934] 4)d7 9. Деб Ьсб 10. £>c4 a5 11. £>еЗ Деб 12. d4 f6 13. £)h4± Diez del Corral — Langeweg, Leysin 1967 — 4/306 < 8. Ag5 h6 9. Д114 £>h7 10. Ag3 Ag4 11. £>bd2 Дg5 12. #el Af4 13. h3 Д47=р Grob — Bernstein, Bern 1932 • 8. . . b5 9. Дс2 £)d7 10. a4 ДЬ7= Pilnik — Toran, Beverwijk 1956 • Bronstejn — Geier, SSSR (ch) 1963 7 7. . . 0-0 8. Д45 £>d5 9. ed5 £>b4 10. c4 bc4 11. dc4 e4 12. 4)el a5 13. 4)c3 Д46 14. f4 Дс5Д f5oo Pfeiffer — Nejkirh, Sofia 1957 279
8 8. сЗ О —0 9. £>bd2 [9. #е2 — С 86/9] £>а5 10. Дс2 с5 11. gel — С 90/9 • 8... Ь4 9. а5 0-0 10. £>d2 Деб 11. 4}с4± Pilnik — Bouwmeester, Beverwijk 1955; 8... ДЬ7 9. £>сЗ — 6. £>сЗ; 8... Д₽4 9. сЗ 0-0 10. gel — С 90/7; 8... Д<17 10 15. gdl £>d7 16. d4 #Ь7 17. ДеЗ ed4 18. Дd4 gfd8cs Pilnik — Matanovic, Bever- wijk 1956 11 6. . . d6 7. d4 [7. Деб Ьсб 8. d4 £>d7 9. ДеЗ 0-0 10. de5 de5 11. &a4 Дd6 12. c4 'Й,е7 13. gel Keres — Smislov, Amster- dam (ct) 1956] b5 [7.. . £>d7 8. £}d5 £d4 9. £>d4 ed4 10. ^d4 0-0 11. Дd7 #d7 12. Дd2±O Levenfis] 8. de5 £}e5 9. £}e5 de5 10. 'S'dS Дd8 И. ДЬЗ Деб 12. Дg5 h6= Maroczy — Cigo- rin, Paris 1900 12 7... b4? 8. £>d5 £>e4 9. ^e2± Keres; 7... 0—0 8. d3 [8. £>d5 £>e4 9. d4 ed4 10. gel £tf6 11. £d4 £d5 12. Дd5 ДГ6Т Mike- nas - Nezmetdinov, SSSR 1957] ДЬ7 9. £>d5 [9. a4 b4 10. &d5 £>a5 11. £>e7 #e7 12. Да2 d51 Damjanovic — Rocha, Argentina 1970 — 9/219] &a5 10. £>e7 #e7 11. £>h4 d5 12. £>f5 'Й'еб 13. f3 c5 14. ffel± Hoen — Westerinen, Lidkoping, 1969 — 8/247 13 8. ДД5 £d5 9. £d5 0-0 [9... Деб 10. d4 ed4 11. £>d4 Дd5 12. ed5 £>d4 13. #d4 0—0 = ] 10. c3 f5^ f Perez — Gligoric, Malaga 1961; 8. £>g5 0-0 9. f4 £>d4 10. d3 a5=p f Puc — Tot, Jugoslavija 1967 — 4/304; 14 8.. . ДЬ7 9. a4 [9. £>e2 £>a5 10. £>g3 £>b3 11. ab3 g6 12. c4 &d7q= Pillsbury - Janovski, Hannover 1902; 9. a3!? 0 — 0 10. Дd2 £a5 И. Да2 c5 12. &el £c6 13. f4 ef4 14. ДГ4 £>d4 15. £>f3 £>e6 16. Дg5± Weste- rinen — Vulcan, Stockholm 1971/72 — 13/296; 10. . . ^d7J?] b4 [9. . . £}a5!? 10. ab5 ab5 11. £}Ь5 4}b3a> Puc — Marovic, Jugoslavija (ch) 1961] 10. £d5 £a5 11. Да2 [11. £e7 £}b3q=] £d5 12. ed5 ЬЗ 13. cb3 Дd5 14. Ь4 Да2 15. ga2 £>с6 16. Дd2 ^d7 17. #с2± Pilnik - Filip, Amsterdam (ct) 1956 15 9. ..ДЬ7!? 18 Maroczy — Teichmann, Monte Carlo 1903 17 8... gb8 9. ab5 ab5 10. d3 [10. ^e2 0—0 11. £}b5 Дg4oo Zinkl — Englisch 1901] 0-0 [10... Дg4 11. ДеЗ 0-0 12. £>d5± Reti — Spielmann, Wien 1913] 10. £}d5 £}d5 11. Дd5 Дd7 12. сЗ ДГ6 13. ДеЗ ^e8 14. d4± Reti — Asztalos, Budapest 1913; 8... Д₽4 9. ab5 £>d4 10. ga6! [10. Дс4 ab5 11. ga8 'Й'аЗ 12. £}Ь5оо Taubenhaus — Janowski, (m) 1905] ga6 11. Ьаб £>b3 [11... #c8 12. Да4 сб 13. £>d4 Дdl 14. Деб £>d7 15. a7+-; 13... ed4 14. f3± Krause] 12. cb3 'Й,а8= BronStejn — Liliental, Moskva 1945 18 9... £>e4 10. d4 ДЬ7 [10... 0-0] 11. gel £>f6 12. £>e7 [12. de5 de5 13. £>e5 £>e5 14. ge5 £>d5 15. Дd5 0-0^ Leonhardt - Rubinstein, Karlovy Vary 1911] 13. de5 de5 14. £>e5 £>e5 15. ДГ4± Keres; 9... gb8 10. d4 Ag4 11. c3 0-0 12. gel [12. Дс4 ЬсЗ 13. ЬсЗ £>e4 14. Даб ed4 15. cd4 £}b4q= J Tarrasch — Capablanca, Peterburg 1914] ЬсЗ 13. ЬсЗ ed4 14. cd4 ДГЗ 15. gf3 &d4 16. £>e7 [16. Дс4? 4}d5T Marco — Aljehin, Pistyan 1922] #e7 17. Дс4± Levenfis 18 10. £>e7 ^e7 10. d4 &b3 12. cb3 h6 13. gel 0 — 0 14. h3 c5=f= Carlsson — Keres, corr. 1935; 10. d4 £>b3 12. cb3 £>d5 13. ed5 e4 14. £}d2 ДЬ7 15. f3= Spielmann — Reti, Berlin 1920 20 10. . . £>e4 11. £e7 #e7 12. d4 ДЬ7 13. gel 0—0 oo Spielmann — Reti, Goteborg 1920; 11. d4± 21 12. . . 0-0 13. d4 #c7 14. Ad2 c5 15. de5 de5 16. c3± Tarrasch — Schlechter, K61n (m) 1911 22 15. d4?! ed4 16. cd4 c4=F t« Aljehin - Bogoljubov, Pistyan 1922; 15. d3 = 23 8... Д§4 9. c3 [9. £>e7 #e7 10. c3± Thomas — Flor, Margate 1937] 0 — 0 10. h3 Деб 11. d4± TEH Aljehin — Barcza, Munchen 1942; 8... 0—0 9. c3 [9. &f6 ДГ6 10. Дd5 Дd7 11. c3 gb8 12. h3 &e7 13. ДЬЗ c5 = Sanguinetti — Geier, Lugano (ol) 1968 — 6/352] £}d5 10. Дd5 ДЬ7 11. d4± Blatni — Radovici, Marianske Lazne 1959 24 9. £>f6 ДГ6 10. Дd5 [10. c3!? Keres] #c8 [10... &a5 11. ДЬ7 £Ь7 12. d4± Cio- caltea - Kluger, Sofia 1962] 11. c3 0-0 12. gel [12. d4 £}a5= Sanguinetti — Panno, Mar del Plata 1968] £a5 [12... &e7 13. ДЬЗ c5 14. d4± J Keres — Gligoric, SSSR —Jugoslavija 1958] 13. ДЬ7 W 14. d4 c5 15. ЬЗ gfe8 = Keres — Gligoric, SSSR—Jugoslavija 1958 28 10. gel £>a5 = 28 15. fe5 de5 16. d4! £>e4 17. de5 ^c5 18. ^d4± Keres — Smejkal, Tallinn 1971 — 11/239; 17.. . 0-0Д f6= Keres 27 9. £>e7 £}e7 10. d4 ed4 [10... c5!?] 11. '®fd4 ^f6=F Keres 28 10... &f6 11. £>e7 12. de5 de5 13. &e5 &e5 14. ДГ4± tffi 28 13. c4 £tf6 14. 4^e7 ^dl 15. gdl ДГЗ 16. gf3 фе7 £ _L Karaklajic — Keres, Jugosla- vija-SSSR 1956 88 10. d3 0-0 11. Дg5 [11. h3 £>b3 12. аЬЗ ДЬ7= Janosevic — Mesing, Jugoslavija 1968 - 5/281] h6 12. ДЬ4 g5 13. ДgЗ £>h5 14. d4 Дg4= Spaski — JanoSevic, Beograd 1964 31 10... 0-0 11. Дg5 [11. gel £>b3 12. ab3 h6= Kozomara — Trifunovic, Jugoslavija 1960; 11. de5 de5 12. Дg5 h6 13. ДЬ4 gd8 14. ^e2= Smailbegovic — Eliskases, Sarajevo 1958] Ag4 [11. . . ed4 12. ^d4 c5 13. Дf6Д #d2±] 12. de5 de5 13. #e2 h6 14. ДЬ4 gfd8 15. #e3 Af3 16. ^f3 gd6= Ciocaltea - Euwe, Varna (ol) 1962 280
32 11. gel £фЗ 12. аЬЗ £>е4 [12. . . Де4?! 13. £>е5! de5 14. Ag5± Keres; 12. . . 0-0?! 13. Ag5±; 12... h6 = ] 13. ^d3 f5 14.c4 0-0 15. cb5 ab5 16. ga8 Да8 17. de5 de5 18. ^b5= Nej — Portisch, Beverwijk 1964 33 11. . . Де4?! 12. &e5! £>b3 13. ab3 de5 14. gel ed4 15. Af6 Ж6 [15. . . gf6 16. #d4 gd8 17. ^e4±] 16. ge4 <g>d7 17. gd4 [17. ^g4 фсб 18. gf4 ^g6 19. ^f3 фЬ6 20. gf7 ^c2= Keres — Spaski, Amsterdam (ct) 1956] фсб 18. ^d3± 34 15. Af6 Ж6 16. ^e3 <&c6 [16. . . Ж4!?] 17 . gfel f6 [17... ^c2 18. gacl ^b2 19. gc7 Дс8 20. £>h4^-> Keres] 18. b4 #c4 = Keres — Euwe, (m) 1939/40 35 6... b5 7. ДЬЗ [7. de5 £>e4 8. ДЬЗ Oc5 9. Дd5 ДЬ7 10. ДеЗ 0—0 11. £)сЗ±О] d6 [7. . . ed4 8. e5 £>e4 9. Дd5 £>c5 10. £>d4 ДЬ7 11. a4± Bilek—Trembatz, Hungary 1967 —4/311] 8. c3 Ag4 [8... 0—0 9. h3 h6 10. ДеЗ ge8 11. £>bd2 ДГ8 + Schmid—Darga, BRD 1967—3/294] 9. h3 ДГЗ [9. . . ДЬ5 10. d5 £>a5 И. Дс2 сб 12. dc6 ^c7 13. £>bd2 ±x d5 Geier—Keres 1947] 10. #f3 ed4 11. •&g3 0—0 [11... g6 12. Дd5! ^d7 13. ДЬб ± f Talj—Teschner, Wien 1957; 11. . . '&d7 12. *^g7 0—0—0 13. ^f7 ФЬ7 14. Де6± Pietzsch—Spaski, La Habana 1962] 12. ДЬб £>e8 13. Дd5 ^d7 14. ^g4 ^g4 15. hg4 gh6 16. Дсб dc3 17. £>c3 gb8 18. &d5 Ad8 19. f3 ± t ± Gligoric—Rossetto, Portoroz (izt) 1958; 6... 0—0 7. gel £d4 8. &e5 £>e6 9. c4 d6 10. £}f3 £}c5 11. Дс2± Matulovic—S. Vuko- vic, Jugoslavia (ch) 1958 36 7. gel b5 8. ge4 d5 9. £>e5 &e5 10. ДЬ5 ab5 11. ge5 0-0 12. £>c3 c6^ Kon- dratjev — Suetin, SSSR 1965 37 7. . . d5? 8. £>e5 Дd7 9. Дсб Ьсб 10. gel± Keres 38 9. £»bd2 £c5 10. Дсб dc6 11. 4)b3 &e6 12. gdl ^e8 13. £>bd4 4)d4 14. £>d4 c5T Bogdanovic — Suetin, Sarajevo 1965 39 15. ДеЗ b6 16. gadl ДЬ7± Lasker - Walbrodt, Niirnberg 1896 40 7. ^e2 0-0 8. c3 dc3 [8. . . d3 9. ^d3 d6= Velimirovic — Matanovic, Jugoslavia 1966 - 1/199] 9. £>c3 d6T 41 8. b4 £>c3 9. £)c3 dc3 10. a3 [10. £>d4 0 — 0 11. gel oo Velidkovic — Nunn, England 1972 - 13/300] 0-0 11. ^d3 [11. ^d5?! b5 12. ДЬЗ ДЬ7Т Karpov] Ь5 12. ДЬЗ a5 13. ba5oo Torre — Matanovic, Madonna di Campi- glio 1973 - 15/273; 8... ДЬ4!? 9. #e2 [9. &d40-0 10. £f5d5=F] £»c3 10. &c3 dc3 [10... ДеЗ 11. Дg5 4)e7 12. gadl b5 13. ДЬЗ c5 14. Дd5 gb8? 15. 4)h4± Godes — Zeltov, SSSR 1967 - 4/312; 14... ga7oo] 11. Дсб bc6Q 12. ^c4 a5 13. ^g4 ®f8T 42 10... £>e6 11. ДеЗ [11. &f5 ^dl 12. gdl Дd8= Richter — Bogoljubov 1937] 4)d4 12 . Ad4 Де6= Karaklajic — Milic, Jugoslavia (ch) 1955 43 11. f4?! £e6 12. ДеЗ &d4 13. ^d4 ^d4 14. Дd4 Деб + Foltys — Pachman, Mo- ravska Ostrava 1946 44 11. . . ge8?! 12. ДеЗ ДГ8 [12. . . f6 13. ^e2 ДГ8 14. ^c4 £}e6 15. gadl± Teschner — Olafsson, Hastings, 1953/54] 13. ^h5 g6 14. ^5 ^5 15. Дg5± JEB Teschner — Keres, Helsinki (ol) 1952 45 12. f4 £e6 13. ДеЗ [13. £>f3 ДЬ4 14. ДеЗ ДеЗ 15. ЬсЗ с5 16. ^d3 *&е7 17. gadl h6 15. аЗ Ь6Т Darga — Ivkov, Hastings 1955/56] 4)d4 14. ^d4 ^d4 15. Дd4 Деб^ Kostic — Trifunovic, Jugoslavia (ch) 1946 48 15. £>f4 gad8 16. ДеЗ Дс8^ 47 Pachman; 15. . . фf7 16. 4}е6 феб = 48 8. . . £)c5 9. Of5 [9. Дсб dc6 10. £>c3 0 — 0 11. ДеЗ= Karaklajic — Smislov, Zagreb 1955] 0-0 [9... Af8?! 10. gel, 9... £>a4? 10. 4)g7A Д116, ^g4] 10. ^g4 g6 11. Дсб dc6 12. £>e7 ^e7 13. *&g3 [13. *&g5?! ge8 14. ^e7 ge7 15. f4 Af5^ O’Kelly — Smisov, Zagreb_1955] ge8 14. gel [14. f4?! Дf5 15. £)a3 f6^ Jimenez — Gligoric, Palma de Mallorca 1967 - 4/315; 14. £>c3 Af5 15. gel± Robatsch - Minev, Maribor 1967 - 4/314] Дf5 15. 4)c3± Szily — Averbah, Budapest 1949 49 10. ДЬЗ 0-0 11. Дf4 £>e6 12. Деб de6 13. 'Й'еЗ Ь6= Calvo — Matanovic, La Habana (ol) 1966 - 2/263 50 11. £>d5 d6! 12. £>e7 #e7 13. ed6 ^d6 14. ^d6 cd6 15. ДЬЗ £>b3 16. ab3 Af5 = Louma - Filip,CSSR 1949; 11. ДеЗ d6 [11. . . £}a4 12. ^a4 d5= Jimenez — O’Kelly, La Habana 1964] 12. gadl &a4 [12... Деб 13. ed6 '®rd6 14. ^b4 ,Й’Ь6= Persitz — Dunkel- blum, Tel Aviv 1958] 13. ^a4 Дd7 14. ^d4 Дсб= Sanguinetti — Eliskases, Mar del Plata 1958 51 14. ed6 Дd6 15. £>e4 Дf5= Prins - Pachman 1949 82 15... ^c7 16. ДЬЗ Дg4 17. f3 Деб 18. f4 gae8 19. фЫ Дg4 20. c4 d4 21. ^e4± J Szabo — Gligoric, Hamburg 1965; 15... ^a5! 16. ДЬЗ Дg4= Honfi — Krogius, Hamburg 1965 53 9. ^e2 £>d4 10. ^e4 £>e6 11. ДЬЗ £>c5 12. *^d5 сб 13. ^f3 d5 14. ed6 Дd6= Bron- stejn — Ivkov, Beverwijk 1963 84 9... &c5 10. Дс2 4)e5 11. ^h5 12. f4 Af6 13. b4 ^)e6 14. £>e2^ J Tarrasch - Wolf, Ostende 1905; 9... £>e5 10. gel d5 11. f3 Ad6! [11... c5 12. fe4 cd4 13. cd4 Дg4 14. ^d2 4)g6 15. e5 f6 16. еб ^d6 17. Дd7± f Sanguinetti — Matanovic, Portoroi (izt) 1958] 12. fe4 Дg4 13. '®rd2 #Ь4^-> Keres 55 16. Дf4 gf5^ Pegoraro — Havansi, Suomi 1970 - 10/324 281
56 10... d6 11. £)сб Ьсб 12. ed6 &d6 13. 'S'hS g6 14. 'ЙЪб Де6 = Lutikov — Cerepkov, SSSR 1961 37 12. f4?! d6 13. f5 ДГ6Т Aljehin - Teich- mann, Karlovy Vary 1911 58 12... ДГ6!? 59 16. Eh3 h6 17. ДЬб £>h4! 18. #e8 ge8 19. ^d2= Keres 80 10. ed6 Af5 11. de7 £>e7 12. ДЬЗ £>c5 = Bagirov — Keres, SSSR (ch) 1961; 10. £)e7 &e7 11. сЗ сб 12. £>d2 £>c5 13. Дс2 ДГ5 = Karaklajic — Rabar, Zagreb 1955 61 12... f6 13. f3 £>g5 [13... £>c5?! 14. ЬЗ!] 14. £>c3 [14. ef6?! ^f6T Shervin - Addi- son, USA (ch) 1962/63] ДГ5 15. ef6 #f6 = 82 14. Дd2?! £>f5 15. ДсЗ ^c5 16. <g>hl d4=F JEB Honfi—Portisch, Kecskem£t 1966 — 2/264 83 7... d6 8. 4)d4 Дd7 9. 4)c6 Деб 10. Деб Ьсб 11. 4)сЗ 0-0 12. £>e2± Maric- Blatny, Jugoslavia 1966 — 2/262 84 8.. . £)d5 9. £>d4 [9. ДЬЗ £)Ь6 10. £)d4 £>d4 11. ^d4 d6 12. ed6 Дd6 13. ДГ4 ДГ4 14. ^f4 Деб 15. ДебГеб 16. ^g4 gf5= Minic — Hecht, Wijk aan Zee 1971 — 11/242] 4)d4 10. ^d4 £)b6 11. ДЬЗ d5 12. ed6 Дd6 [12. . . ^d6 13. ^e4!± Suetin —Petrosjan, SSSR 1950] 13. ДГ4± J Holmov—Gurgenidze, SSSR (ch) 1961 85 9. £>d4 £>d410. <&d4 d5=F t Perez-Keres, Munchen (ol) 1958; 9. Деб dc6 10. ^d4 '&d4 Д c5= Balanel —Ragozin, Praha 1956 88 9... d3!? 87 10... £6?! 11. ДЬЗ ®h8 12. £>d5 fe5 13. £e5 £>e5 14. ge5 ДГ6 15. Дс2! g6 16. Sh5 Hg8 17. Sh7H— Uljanov—Agrinski, SSSR 1967 - 3/314 88 11... &d6!? 89 12_ . Деб 13. £)e7 ^e7 14. Дg5 #d7 15. £}d4oo Minic —Masic, Jugoslavia (ch) 1972 - 13/301 70 16. ДеЗ Деб 17. ДЬб #Ь8 18. Дс2бб t Holmov—Lejn, SSSR (ch) 1961 71 9... d5?! 10. Деб Ьсб 11. £)d4 Дd7 12. £|b3± Tompa—Samkovid, SSSR 1971 - 12/292 ; 9... d6 10. Деб Ьсб 11. £>d4 Дd7 12. c4± Torre —Shaw, Hong-Kong 1972 — 14/285 72 10. . . d6 11. Дd5 ДЬ7 12. £d4 £d4 13. ДЬ7 ga7 14. ^d4 gb7 15. £>c3± Barczay- Unzicker, Bari 1970 — 10/320 73 11. сЗ ДГ5 [11... Дg4 12. h3 ДЬ5 13. g4 Дg6 14. 4)d4 £a5?! 15. Дс2 c5 16. £}f5± Honfi-Holmov, Suhumi 1972 - 14/286; 14. . . £>d4!?] 12. cd4 £>b4 13. ДеЗ a5 14. a4 сб 15. 4)c3 4)c7= Honfi —I. Zajcev, SSSR 1970 — 10/322 74 Gligoric; 13... £c7 14. c3 g6 15. £d2 ДГ5 16. ^e2 Se8 17. £>f3± Capelan-Gligoric, Berlin 1971 - 12/293 75 8. ДЬЗ d6 9. Дd5 Ad7 10. Деб Деб 11. £>d4 Дd7 12. £>c3 0-0 13. ДГ4 ge8 = Matulovic—Hecht, Hamburg 1965 78 8... 4)d5?! 9. ДЬЗ 4)b6 10. c3± Mon- dragon-Santos, Siegen (ol) 1970 — 10/323 77 11. Дg5 Sb8 12. a3 [12. £>сЗ £Ь4?! 13. ^d2 Sb2?! 14. £>c4 gb8 15. ge7 ^e7 16. 4)d5 4)d5 17. Де7 £e7 18. ^a5± Honfi- Kluger, Balatonfured 1959; 12... gb6!; 12. 4)d2 Eb6 13. ^a4 h6 14. ДГ6 ДГ6 15. £dc4 Пеб 16. 4)d3 gfe8=F Robatsch—Ivkov, (m) 1964] £>d5 [12... Sb6!?] 13. Де7 £>e7 14. £)c3 Sb2 15. £>d5 gc2 16. #dl £>d5 1/2 : 1/2 Ivkov —Rabar, Jugoslavia (ch) 1958 78 Reshevsky—Unzicker, Dubrovnik (ol) 1950 79 9... Ьа4?! 10. £>d4 0-0 11. £>c3 [11. £>f5 Ee8 12. Дg5 d6 13. £)e7 ge7 14. ДГ6 gf6 15. gh5 ge5oo Ghizdavu —Andersson, Nederland 1969 - 7/262] ge8 12. Дg5 ДЬ7 13. £)f5± J Szabo —Balanel, Bucuresti 1954 80 10. ge7? ^e7 И. ДЬЗ c5T; 10. Eg5 ba4 11. &d4 [11. gg7 £>h5!T Reshevsky — Euwe, Dubrovnik (ol) 1950] 0 — 0 12. £)c3 Дd7 13. £>f5 ДГ5 14. Ef5 a3T Perez - Spaski, Am- sterdam (izt) 1964 81 12. .. d5 13. £)c3 сб [13.. . c5? 14. £)d5! 4— Adorjan —Urzica, Nederland 1970 — 9/225] 14. Дg5 0-0 15. £)a4± 82 14... £)d7 15. ^a4 ДГ6 16. £)c3 £)c5 17. ^c4 gb8 18. ЬЗ 4)d7 19. Дd2 1/2 : 1/2 Perez —Unzicker, Madrid 1957 83 16. ^d7 £)d7 17. £)a4 ДГ6 18. Дd2 ge6= Ribli —Karpov, Hungary 1969 — 8/250 1. e4 e5 2. £}f3 £,c6 3. ДЬ5 аб 4. Ла4 6 5. 0—0 Д.е7 6. Деб dc6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 d4 @,d4 Af4 'Й'еЗ gadl £g3 •g-e24 ^h4 £}d7 ed42 0-0 4^e6 •8-e8 J.c58 f6 g6s ± 2 ... . . . £}d4 ^e2 gdl Af4 e5* Ag3 f4 . . . . . . 0-0 4l)c5 ^e8 Af6 Ad8 Ad77 f5* ± 282
7 8 9 10 11 12 13 14 15 3 . . . h3® g4“ •g-e213 d4 £d4 Ag4 ДЬ513 Ag612 £>d7 ed414 Дс513 4 ^el £>e517 £>d3“ £>f4 £>e220 d321 cd3 Ag5 £}f422 c513 •g’d4 c413 g5 •@64 cd3 •gd3 Sg8 gf523 i 5 . . . ЬЗ ДЬ2 d4 £}bd224 •@e2 de5 &c4 £>d623 Деб 4}d7 f6 Ad6 0—023 c5 fe5 Ag4 6 . . . d4 £>d4 £ic323 ДеЗ Sdl Дс131 a3 Sd3 £id7 ed4 0—027 £)b623 4}c430 geS ДЬ4 Да5 f532 ± 7 . . . . . . 'Й’еЗ ^c3 Sdl33 Ь4 £f5 4}d6 . . . . . . Ъ’с5! 0-0 ge8 Ad6 £d7 £>e5 cd634 — 8 d3 b33e ДЬ2 £>bd2 £>d733 c5 f6 £)f837 — 1. е4 е5 2. £>f3 &с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 &f6 5. 0—0 Де7 6. Деб dc6 7. d3 £>d7 8. £>bd2 0—О38 9 10 11 12 13 14 15 16 17 9 £)c439 ДГб40 ЬЗ41 Se842 ДЬ2 g643 h3 £g7 •g'd2 f6 £>h2 f444 4- 10 Дd2 Se8 ДсЗ43 c543 a4 b647 h3 g648 £)h243 J.g7 •g’d253 £>b8 f4 f6 fe5 fe531 ± 11 f6 ’ d4S2 ed4 &d4 £>e5 £ie553 fe5 £>b3 •g-e834 •^62 'S’ge f3 Деб35 == 12 4}h4 g653 Ah6 Sf7 f4 ef4 Sf4 £)f8S7 Sfl Деб &e3 a5 £tf3 a4 •g-el33 ± 13 tjc5 4^f5»* ДГ5*° ef5 Se8« ДеЗ32 е4«з d434 ^a4 сЗ b5 •8-c233 bc4 ,ga4 •8-d533 ± 14 •g-d5 ЬЗ37 Sad833 Ab2 Sfe8 •g'g4 £>d733 — 15 . . . Wd7 '®'g473 b571 4^e3 Sfe8 ЬЗ72 •g'd4 Дd2 ,S'g4 £>g4 £jb773 = 16 ЖЗ ge8 •®-g3 ®h8 ДеЗ74 £>e6 &f5 ДГ8 a4 c5 f4 ef4 Д£4 ^jf473 1 7. d4?! £>е4ГТ Euwe; 7. gel Ag4! [7... 4}d7 8. d4 ed4 9. #d4 0-0 10. £>c3 £>c5 11. #d8 Sd8 12. Ag5 f6 13. ДеЗ £>еб 14. Sedl Ad7= Trifunovic — Rossolimo, Amsterdam 1950; 8. ЬЗ c5 9. ДЬ2 Ad6= Lejn —Smislov, SSSR (ch) 1961] 8. h3 h5=p Euwe 2 8... Ad6?l 9. £)e2 0-0 10. £)g3 ed4 11. £)d4 Ag3 12. hg3±O Robatsch—Оjanen, Leipzig (ol) 1960 8 13... f6 14. £)h4± Soltis-Halfda- narsson, Haifa 1970 — 10/317; 13— b5 14. ФЫ f6 15. £>d4 Дс5 16. £)ce2 фЬ8 17. f4±O 4 14. -&d2 ^e7?I 15. ДЬ4 #d6 16. ^el± Holmov—Kolarov, Kecskemet 1962; 14.. . f6I? ® 16. ®hl #f7 17. Sd3 [17. f4!? £)g7 8. ЬЗ Деб 9. f5± f ] £>g7 18. f4 Деб 19. ЬЗ Sae8 20. Af2±O Talj —Szabo, Leipzig (ol) 1960 8 13. #e3!? Ad4 14. Sd4 £)e6 15. Sd2 4)f4 16. #f4 #e7 17. Sadi Деб 18. £>e2± Hort, Pribyl 7 14... b5 15. £)e4 £)e4 16. ^e4 Ad7 17. f4 Sb8 [17... f5? 18. ЖЗД еб] 18. f5+- > Eley—Pachman, Islington 1972; 14... Ad7 8 16. ef6 Af6 17. ^c4 [17. ^e8? gae8 18. Af2 £)е4=Г ] £)e6 18. f5± Pachman 8 8. £>d7 9. h3 ДЬ5 10. g4 Ag6 11. d4 f6 12. Sdl Ad6 13. de5 £)e5 14. £)h4 #e7 283
15. Af4 0-0-0 16. Ag3 She8 17. <g>g2 ^f71 T-^EB Holmov, Balasov— I. Zajcev, Zlotnik, SSSR 1968 - 5/282 10 8... Af3 9. «ТЗ 0-0 10. d3 £>d7 11. «g4 £}c5 12. f4±O Pietzsch —Barcza, Leipzig (ol) 1960 11 9. «e2 «-С8! [9... £d7 10. &dl £>c5 11 . d3 £}e6 12. ДеЗ Af6f Fischer — Alvarez, Mar del Plata 1960; 10. d3=; 9... ^d7 10. ^e3 Af3 11. «ТЗ 0-0-0 12. d3 «e6 = Hol- mov — Averbah, SSSR (ch) 1963] 10. d3 h6 11. &dl £>h7 12. g4 Ag4 13. hg4 «g4 14. фЬ2 «h5 1/2 : 1/2 Talj - Keres, Bled 1961 12 9... £ig4 10. hg4 Ag4 11. <3?g2 «x8 12. ghl h5 13. «'gl «еб 16. d3 0-0-0 15. &g5 [15. £eloo (Gufeljd) f5!? 16. f3 f4-> »] ^g6 16. f3 Ag5oo Stejnberg—Kuzmin, SSSR 1971 - 11/241 13 10. &e5 £}e4 11. £>g6 £>c3 12. dc3 hg6 13 . «'dS Sd8 = Matulovic —Spaski, Jugosla- via - SSSR 1965 14 11. . . f6 12. ДеЗ± Jansa 15 Klein —Keres, England —SSSR (m) 1946 16 7... 0—0? 8. £je5 ^d4 9. £f3+-; 7... £>g4 8. h3 h5 9. d3 [9. hg4? hg4 10. £>h2 Дс5 11. g3 «g5-+] Дс5 10. £>c3 f6 11. ^e2± 17 8. d3 £>d7=; 8. ЬЗ Ad6 9. ДЬ2 «e7 10. £}c3 0—0 11. h3 Де6 = Nezmetdinov — Krogius, SSSR 1953 18 9. £f3 «e4 10. ^e4 £>e4 11. gel £tf6 [11... £>d6?! 12. £>сЗ сб 13. £>a4 Af5 14. £}c5 b6 15. £>a4± Nunn —Sevedek, corr. 1972; 14... Дс2 15. d3!] 12. £c3 h6 13. d4 [13. d3 Деб 14. &e5 0-0 15. £>g6 Se8=] cd4 14. £>d4 c5 15. £ib3 Деб 16. £a5 0-0-0 = Kupka—Kozma, Luhadovice 1969 9... £>e4 10. ЬЗ! «al 11. ДЬ2 «'a2 [11... «Ы 12. «'bl £}d2 13. «'el £}fl 14. Ag7+-] 12. «т4 Деб 13. £>a3 c4 14. £>c4 Дс4 15. Ьс4Д Ag7+-; 9... «^4 10. «e4 £>e4 11. gel c4 12. £>f4 13. ЬЗ cb3 14. аЬЗ [14. ДаЗ? Ь2Т ±1 ®f8 15. £сЗ!? [15. ДЬ2 = Hecht —Szabo, Kecskemdt 1964] Af5 16. &cd5 &d5 17. &d5± J± Hort, Pfibyl 20 11. £>d5 £>d5 12. ed5 «-d5 13. £>c3 «f5 14. ЬЗ Деб 15. Ьс4 Дс4 16. ДаЗ ^q6= Schmid — Puig, Bern 1962 21 12. £>bc3 «^6 22 15. Af6 Sg2 16. ®g2 ДЬЗ 17. <g>gl «ТЗ 18. £f4 0-0-0 19. Sg8 20. Ag5 «g4= 23 16. Af6 «f6 17. &c3 [17. &d5 Sg2] «f4 18. W J _L 24 11. c4 ed4!? [11... 0-0?! 12. £>bd2 «e8 13. £}h4 «'h5oo Roose—Tarve, corr. 1969 - 8/249] 12. £>d4 «'е7Д 0-0-0= 25 11... «^7 12. «e2 0-0-0 [12... 0-0 13. &c4 Af7 14. gadl c5 15. de5 16. £>fe5 fe5 17. f4!±/r al-h8] 13. c4 ed4 14. £>d4 She8 15. Sadi [15. Sfdl £>e5 16. £>fl Ad7=F TEH Niephaus — Diinhauht, BRD 1954] £>c5 16. Sfel Ad7 17. W3±O Pribyl-Pa- roulek, corr. 1972 28 Д «c4, £}d2 = Fichtl — Ragozin, Praha 1956 27 9... £f6 10. £>b3 0-0 И. -^сЗ Деб 12. «^2 c5 13. ДеЗ Ь6 14. ЬЗД f4± J » Lan- gov —Stanciu, Romania 1965 28 10. ДеЗ &Ь6 11. ftd2 [11. £>c3] c5! 12. £>e2 [12. £4b3 £a4] f5 13. ef5? ДГ5Т; 13. a4!= Velner—Judo vid, corr. 1967 — 3/312 28 10... £>e5 11. £>de2!± t [11. &f5? ДЬ4’.Т Trifunovic—Gligoric, Buenos Aures 1965] f5? 12. f4 £}g6 13. e5± Schmid —Penrose, Amster- dam (ol) 1954; 11.. . Дс5!?± 30 11. . . a5 12. Sdl «e8 13. ДГ4 &c4 14. b3±O Karaklajic —Jovanic, Jugoslavia (ch) 1956 31 13. ЬЗ?! £>e3 14. «еЗ ДЬ4 15. £>се2 «е7 16. Sd3= Karaklajic—O’Kelly, Zagreb 1955 32 16. ef5 ДГ5 17. £>f5 Sf5 18. b3± Pfibyl- Hamann, Praha 1972 33 12. f3 £e6 [12. . . Ad6 13. «f2 a5 14. ДеЗ «'e7± J Walther —Beli, Moskva fol) 1956J 13. £e6 Деб 14. Sdl Ad6 15. «Т2 #e7 = Hecht —Portisch, Raach 1969 84 16. f4? £>c4 17. «d4 Ь5Т->» Hasin- Geler, Kislovodsk 1968 - 6/353; 16. «g3 = 88 7... Ad6 8. £bd2 Ag4 [8... 0-0 9. £}c4 Se8 10. ЬЗ Ь5 11. 4}e3±O Lehmann — Calvo, Palma de Mallorca 1968] 9. £}c4 «e7 10. £»e3 0-0-0 11. £>g4 £>g4 12. £>d2 h5± Jansa—Jimenez, Harrachov 1966; 7... Ag4 8. h3 [8. £>bd2 £d7 9. &c4 f6 10. £еЗ Деб 11. d4 0 — 0 12. b3± JEB Smejkal —Bihovski 1966] ДГЗ [8. . . ДЬ5? 9. g4 &g4 10. hg4 Ag4 11. Фg2Д Shl + - Keres] 9. ^f3 *&d6 [9. . . 0 — 0 10. £}d2 £}d7 11. 4}c4-tO Euwe —Kramer, Nederland 1940] 10. £}d2 0-0-0 11. &c4 «еб 12. ^g3A f4± Keres 88 8. d4 ed4 9. £>d4 0-0!? [9. . . £>c5 10. £>c3 0-011. ДеЗ Se8 12. «ТЗ Ad6 13. Sfel = Teschner-Hecht, BRD 1971 - 10/240; 13. &f5 ДГ5 14. ef5=] 10. &сЗ ДГ6 [10. . . &Ь6Д c5T t±] H.f4^b6 12. e5 Де7Т JffiEuwe- Bogoljubov, Karlovy Vary (m) 1941 87 Gunsberger — Padevski, Polanica Zdruj 1963 38 8... c5 9. 4dc4 f6 10. a4 b6 11. Ad2 0-0 12. h3 Se8 13. £>h2 £>f8 (Smejkal-Liber- zon, Praha 1967) 14. f4!± J EH 88 9. ЬЗ Se8 [9... f6 10. ДЬ2 &c5 = ] 10. ДЬ2 ДГ8 11. £>c4 f6 12. a4 a5 13. ДсЗ! b6 14. d4 (Gusev — Zuhovicki, SSSR 1970 — 9/224) Да6= Gufeljd 284
40 9... &d6 10. ЬЗ ge8 11. ДЬ2± Jffi Bogdanovid—Kavalek, Sarajevo 1968 41 10. d4 ed4 11. e5 Де7 12. £>d4 1/2 : 1/2 Hiibner —Ivkov, Busum 1969; 10. b4 ^e7 [10... Se8 11. ДЬ2 ^e7 12. gbl c5= Portisch — O’Kelly, Malaga 1961] 11. a4 ge8 12. ДаЗ b5 13. 4)a5 ^d6 14. c4 4)f8 15. c5 ^e6= Stejn — Botvinik, SSSR 1966; 10. a4 ge8 11. Ad2 — 10. &d2 42 10.. . b5 11. £>e3 c5?! 12. ДЬ2 ge8 13. 4)g4± TEH Augustin —Machadek, CSSR (ch) 1965 43 11. . . c5 12. h3 [12. a4 g6 13. ®il Ag7 14. 'S'el ^e7 15. £)gl!?A f4oo Gligoric— Reshevsky (m) 1952] b5 13. &e3 £)b6 14. a4 ba4 15. ba4 a5 16. 'S'd2±-><£ Benko —Ros- solimo, USA (ch) 1968 — 5/284 44 Platonov—AntoSin, SSSR 1969 - 8/248 45 11. a4 £tf8! [11... b6 12. ДеЗ c5 13. h3 g6 14. £>h2 &g7 15. f4±->> Jansa- Foldi 1966] 12. a5 b5 13. £}e3 c5oo Spaski — Geier, SSSR 1964 46 11... b6 12. h3 a5 13. a4 Даб 14. £>e3±O Padevski —Bohosjan, Bulgaria 1969 — 7/259 47 12... g6 13. 4)fd2±C Samkovid—Hol- mov, SSSR 1967 - 3/310; 13. a5!±O; 12... gb8 13. a5±O Bronstejn-Valiev, SSSR 1967 - 4/308 48 13. . . a5 14. #d2 ge6 [14. . . g6] 15. ЬЗ #e8 16. 4)g5± t> Hort-Geier, Praha 1966 - 2/258 49 14. ^cl Ag7 15. &h2 £>b8 16. f4± J Hort—Barcza, Kecskemet 1966 — 2/259 50 15. f4! f6 16. #f3! #e7 17. £}g4 ДЬ7 18. •Q’gSi Adorjan 51 18. ,8’f2!± Kostro —Adorjan, Polanica Zdruj 1970 - 10/318 52 10. a4 £)c5 11. ЬЗ £g4?! 12. £>еЗ Дс8?! 13. ДЬ2 ± f E Nezmetdinov — Kluger, Bucuresti 1954; 11... 4)e6 Д c5=; 10. £>e3 £>c5 11. 4)f5 g6?! 12. 4)e7 ^e7 13. ДеЗ gd8 14. 4)d2 £)e6 15. f4±f Damjanovic — Lutikov, Sarajevo, 1969 - 7/260; 11. .. ДГ5 = 53 12. £)e3 ge8 [12.. . Дс5 13. сЗ #e8 14. gel ®h8 15. ®hl Дd7 16. f4 £>g6= Nezmet- dinov—Lukin, SSSR 1967 - 4/309; 13... фЬ8яй t Szabo—Robatsch, Beverwijk 1967] 13. сЗ ДГ8Т tffi 54 13... ^dl 14. gdl Деб 15. ДеЗ±± Euwe 55 S. Vukovic—Gligorid, Jugoslavia (ch) 1949 56 10... c5 11. a4 [11. 4)f5 &b8 12. f4 ДГ5 13. ef5 ef4 14. gf4 *&d5 15. £>e3 ^f7± J Velimirovic—Gligoric, Jugoslavia (ch) 1965] gf7 12. £f5 ДГ8 13. f4 ef4 14. ДГ4±О Liliental —Livsin, SSSR 1954; 10... gf7 11. £}f5 ДГ8!? Matanovic 87 13... g5? 14. &f5 gf4 15. #g4+-; 13... £>c5 14. ^el 4)e6 15. gfl±->> Zui- dema—Vyzantiadis, Athens 1967 58 ± J Hort —Westerinen, Orebro 1966 89 11. f4 ef4 12. gf4 g6 13. ДеЗ £e6 14. gg4? £)g7!— + Hiibner —Smislov, Palma de Mallorca (izt) 1970 - 10/319 80 11... g6?l 12. 4)e7 #e7 13. f4± x e5 Damjanovic—Domnitz, Netanya 1969 — 7/261; 11... Деб!? 12. ^'g4 g6 13. b4 <g>h8 14. bc5 gf5 15. ef5 gg8± Kostro — Smejkal, Luhaco- vice 1971; 11... £>e6 12. ДеЗ Дс5 13. ®hl ДеЗ 14. fe3± О Jansa—Kostro, Budva 1963 81 12. . . e4 13. d4 £>a4 14. c3 &b6 15. £)d2 Д g4± Holmov —Dely, Balatonfured 1959 82 13. ЬЗ #d5 14. ДЬ2 gad8 [14... e4? 15. £>e3 #f7 16. d4 &d7 17. #g4± Jffi Bron- stejn—Gligoric, Moskva 1967 — 3/306] 15. ,®'g4 £}d7= Matanovid 83 13... #d5? 14. £>d2 gad8 15. #g4 <g>h8 16. ЬЗ gg8 17. gael g6 18. f3±O Hort- Ivkov, La Habana (ol) 1966 — 2/261 84 14. de4 4)e4 15. ^g4 ^d5 16. ДЬб ДГ8 17. £>e3 ^f7 18. gfdl Дс5 19. gd3 ge7T Jffi Jansa—Smislov, Oberhausen 1960 85 16. «’ЬЗ <®>h8 17. £|d2 #d7 18. #c2 c5! = Gheorghiu —Lengyel, Vrnjadka Banja 1967 — 3/308 88 18. ЬЗ ± _L Jansa—Lengyel, Vrnjadka Banja 1967 - 3/309 87 13. ^g4 e4 14. £>e3 #e5 15. £>c4 ^d5 = Gipslis — Geier, SSSR 1970 88 13. . . e4 14. d4 gad8 15. #g4 #d4 16. ДЬб gf7 17. ДеЗ ^сЗоо Polak—Franzen, corr. 1971 89 Matanovic—Geier, Monte Carlo 1967 — 3/311 70 13. #h5 ge8?! 14. f3±; 13... e4= 71 13... <g>h8 14. h3 gg8 15. ДеЗ g6 16. fg6 £>e6! 17. ^e4 gg6 18. ®hl gag8 19. g4 ДГ8 20. f4oo Andersson —Portisch, Praha 1970 72 15. h3 ^d4 16. gdl gad8 17. gbl *&g4 18 . hg4 e4 19. d4 £a4 20. £tfl c5= Hort- Reshevsky, Los Angeles 1968 73 Gheorghiu —Portisch, Moskva 1967 — 3/307 74 13. f4 ef4 14. gf4 b5 15. £>e3 Дd6 16. 4)4f5±O Andersson — Clarke, Wijk aan Zee 1970 75 18. '$,f4 ± J Hort—Lengyel, Wijk aan Zee 1971 285
C86 1. e4 e5 2. £jc6 3. J.b5 аб 4. Да4 1 &f6 5. 0-0 Де7 б. -S-eZ1 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 . c32 d44 Дьз* <^bd2s gel ± d6 0-03 Ad7‘ •Й-е8’ фЬ8 2 Дс2 cd419 £ic3 ,Й'с2 £>el!“ ЬЗ 4- ed48 9 * * ^Ь4 4Лс2 Дg4 сб Дd712 3 . . . дьз c3 Дс2 d414 gdl15 Ag518 de5 £}bd2 = b5 d6 4}a513 с5 •g-c7 0-0 Дg417 de5 gfd818 4 . . . . . . a4 аЬ5 сЗ20 Деб d4 cd4 Дg5 4? gb819 аЬ5 Деб21 fe6 ed4 #d722 5 сЗ а524 ЬЗ Деб d425 4- . . . Ag4 Ь423 0-0 Деб fe6 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. ^е2 Ъ5 7. ДЬЗ 0—0 8 9 10 11 12 13 14 15 16 6 a428 b427 d428 d629 de530 de531 gdl 'Й’ев ЬЗ ± 7 gb8 ab5 ab5 £>c332 d633 ЬЗ34 Дd7 d3 •g-e835 — 8 ДЬ7 d338 d6 ab537 ab5 ga8 •g’aS &c3 £)a5 £lb5 £jb3 cb3 ^e438 — 9 сЗ d6 d439 ed4 cd440 Ag4 gdl d5 e541 4}e4 ^c3 ^c3 ЬсЗ •g-d742 ЬЗ ДЬ5 Дс2 Дg643 10 a4 gb844 ab5 ab5 d4 ed445 cd4 Ag4 gdl d5 e5 ^e4 £)c348 4^c3 ЬсЗ 'g-d747 -1- 11 Ag4 ЬЗ48 £>a5?!4 Дс2 * Деб ab5 ab5 d4 Дс4 Ad3 Дd388 ^d3 &c4 ga8 •&a851 = 12 . . . ДГ7! gf7 hg4 £}g432 ab5 ab5 w ДЬ4 #d5!53 сб54 •8"e6 4if2S5 dz 13 ДГЗ ef3 <§^a5 Дс2 c5 gel38 •Й’Ьб d3 gae8 ab5 ab5 £>d257 + 14 d5 ed538 дё459 dc689 e4 d4 ef3 gf3 ДЬ581 ДГ4 ge882 00 15 d3 d4«3 cd4M <^d48S £»d4 •g-d4 ДеЗ88 •g-d887 £>c3 сб ЬЗ £>d7 Sael Ab7 •@Ъ5 Дd688 + 16 ge8 gel89 ДЬ7 &bd2 £>fl •®-d779 gad8 Дg571 4^a5 Дс2 de4 de4 4^c4 4}e3 £}e372 = 12. ^c2 ДГ8 13. Дg5h6= Rozental — Seleznjev, SSSR (ch) 1924 8 7... b5 8. Дс2 0-0 9. h3 ДЬ7 10. d4 ed4 11. £d4 £d4 12. cd4 ge8= Aljehin- Rotlevi, Karlovy Vary 1911; 7... Д₽4 8. h3 ДЬ5 9. d3 0-0 10. £bd2 £d7 11. Дс2 &c5 1 Worall 2 7. Деб Ьсб 8. d4 ed4 9. £>d4 Дd7 10. с4 [10. gdl 0-0 11. е5 de5 12. £>сб #e8 = Szabo — Olafsson, Hastings 1955/56] 0—011. сЗ ge8 [11... c5 12. £>c2 Деб 13. gel £>d7 14. ЬЗД ДЬ2± Leonhardt —Salwe, Nurnberg 1906] 286
12 . g4± T Thomas — Mannheimer, Frankfurt am Main 1930; 7... Ad7 8. d4 0-0 — 7... 0-0 4 8. d3 Ad7 9. gel £>e8 10. ДЬЗ £>a5 11. Дс2 c5 12. d4 ’8x7= LevenfiS —Duz Hotimir- ski, SSSR 1922; 8. h3 £>d7 9. d4 Af6 10. ДеЗ b5 11. Дс2 ДЬ7= Ivkov —Karaklajic, Jugosla- via (ch) 1956 5 8... ed4 9. cd4 Ag4 10. gdl £>d7 11. 4)c3 Af6 12. ДеЗ± Frejman—Smorodski, SSSR (ch) 1924; 8... Ag4 9. gdl [9. d5 £b8 10. c4 £>h5 11. h3 ДГЗ 12. ^f3 g6 13. Дс2 Ag5 14. 4)c3 4)d7= Kashdan —Polland, Phila- delphia 1936] ^c8 [9. . . b5 10. Дс2] 10. h3 ДЬ5 11. Дс2 Se8 12. ДеЗ Д£8 13. £bd2 d5T t ffi Aljehin - Pinkus, USA 1929; 12. d5 A 4)bd2, £>fl = 6 9. d5 £>b8 10. Дс2 a5 [10... £>e8 11. c4 f5? 12. ef5 ДГ5 13. Д£5± Aljehin-Tylor, Margate 1937] 11. c4 £a6 12. £>c3 &c5 13. ДеЗ b6= Kashdan —Aljehin, New York 1933 7 9... ®h8 10. Sdl #e8 11. £>bd2 Ad8 12. Sel± Vasjukov —Hasin, SSSR 1958; 9... ed4 10. cd4 £»a5 11. Дс2 ДЬ5 12. Ad3 Ad3 13. ^d3 d5 = Aljehin —Bernstein 1933; 13... c5?! 14. 4)c3 b5 15. Ag5± Karaklajic —Leh- mann, Wien 1957 8 10. de5 de5 [10.. . £>e5 11. £>e5 de5 12. Ag5 Дсб 13. 4)d2 4)d7= Thomas —Aljehin, Margate 1938] 11. £>bd2 фЬ8 12. £>c4 Дс5 13. a4 a5 14. Ag5 4)h5=F t L. Steiner —Aljehin, Folkestone 1938; 10. d5 4)a5 11. Дс2 ДЬ5 12. Ad3 Ad3 13. *8d3 c6!= Euwe 9 9... Se8 10. d5 £>a7 [10... £)b8 11. c4 Д£8 12. £>c3 a5 13. h3 £a6 14. ДеЗ± Alexander—Fairhurst, Dublin 1957; 11. h3 сб 12. dc6 Дсб 13. c4 4)bd7 14. £>c3 £>c5 15. b4 4)e6 16. ДеЗ± Spielmann—Bogoljubov, (m) 1932] 11. c4 c5 12. dc6 [12. h3?! g6 13. ®h2 4)h5+ f > Zuidema—Ivkov, Vrnjacka Banja 1967 - 3/291] Ьсб 13. c5± 10 10. 4)d4?! 4)d4 11. cd4 ДЬ5Д d5 = 11 13. ДеЗ?! Д£ЗД #d7 12 15. ДеЗ±О Brinckmann — Bogoljubov, Aachen 1933 13 8... Ag4 9. d3 h6 10. Sdl £>a5 11. Дс2 сб 12. 4)bd2 4)h7 13. £>fl £g5 14. Ag5 hg5 15. b4 4)b7 16. a4 0 — 0 17. £>e3±O Med- nis —Rossolimo, USA (ch) 1962/63; 8... 0—0 — 7. . . 0-0 14 10. Sdl #c7 11. h3? g5! 12. £ig5 Sg8 Thomas — Sergeant, London 1932; 10. d3 0-0 11. Sdl [11. Sei Se8 12. £>bd2 Д£8 13. 4)fl g6= Conradi —Gligoric, Haag 1966 - 2/265] 8x7 12. £>bd2 Se8 [12. .. £>c6 13. 4)fl d5= Asztalos —P. Johner, Trieste 1923] 13. £>fl h6 14. £ie3 Af8= Pilnik- Smislov, Mar del Plata 1966; 10. a4 Sb8!? [10... b4 11. d3 £c6 12. 4)bd2 0-0 13. Sdl± Keres — Tarnowski, Helsinki (ol) 1952] 11. ab5 ab5 12. d4 <£}c6 = Euwe 18 11. de5 de5 12. £>h4?! 0-0 13. f4 Se8 14. f5 ДЬ7 15. 4)d2 c4oo Westerinen — Smejkal, Raach 1969 - 8/251; 11. h3 £>d7 12. d5 £>b6 13. £)h2 0—0= Reti — Griinfeld, Teplice Sanov 1922 18 12. de5 de5 13. £>bd2 Деб 14. £>f 1 Sad8 15. Ag5 Sdl 16. <&dl £>с4Т T Filip-Gligo- ric, Helsinki (ol) 1952; 12. h3 cd4 13. cd4 Ad7 14. de5 de5= Fine —Reshevsky 1930 17 12... cd4!? 13. cd4 Ag4 Euwe 18 15. £>fl 4)h5 16. h3 (Aljehin-Keres, Salzburg 1942) Af3 17. 8*3 Ag5 18. 8h5 8e7 = 19 8... £>a5? 9. ab5 £>b3 10. cb3 a5 11. d4 Ag4 12. d5 0—0 13. Ad2± Kljavin —Konju- senko, SSSR 1956; 8... b4? 9. ^c4 [9. Af7 ®f7 10. 8c4±] d5 10. ^c6 Ad7 11. $b7 Дс5 12. 4)e5 Sa7 13. £»c6! Sb7 14. 4)d8 ®d8 15. e5± Cistjakov —Panov, SSSR 1937; 8... ДЬ7 9. сЗ 0-0 10. d4 £)a5 11. Дс2± Milic—Janosevic, Jugoslavia (ch) 1957; 8... Деб 9. Деб fe6 10. ab5 ab5 11. Sa8 8a8 12. 8>b5?! £>e4 13. d4 0-0 14. d5 Sf3oo Averkin — Krivoruckin, SSSR 1968 — 5/286; 10. сЗ! ? Д d4±; 8... Ad7 9. ab5 [9. c3 £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 8c7 12. dc5 dc5 13. Sdl 0 — 0= Pruner — Evans, USA 1957] ab5 10. Sa8Д £>c3± 20 10. £>c3 Ag4 11. £>b5 0-0 12. Sa4 8d7 [12. . . Af3 13. gf3 4)h5 14. d4 Ag5^] 13. d4 Af3 14. gf3 #h3 15. d5 Sb5 16. dc6 Sb6 17. Sc4 £>h5 18. ®hl <g>h8oo L. Steiner- Gereben, Hungary 1937 21 10.. . Ag4 11. h3 [11. Sdl 0-0 12. d4 ed4 13. cd4 — 7. . . 0-0] ДЬ5 12. d3 ^d7 13. Sdl 0-0 14. 4)bd2 Sa8 15. Sa8 Sa8 16. &fl b4 17. 4)e3± Mohrlock — Peters, DDR 1956 22 Nielsen—Donner, Dubrovnik (ol) 1950 23 9... 0—0 — 7... 0-0; 9... £>a5 10. Дс2 сб 11. ab5 ab5 12. d4 0-0 13. h3 Af3 14. ^f3± Rabar—Jager, Wien 1957 24 10. ^c4 £>a5 11. ^f7 [11. *&Ь4 с5Д c4] ®d7 12. £>g5 £>b3 13. ^b3 h6 14. f3 hg5 15. fg4 Sh2—h Bagirov—Halilbej, SSSR 1958; 10. Ad5 £d5 11. ed5 £a5=F; 10. ДГ7 <g?f7 11. ^'c4 d5 12. ^c6 [12. 4^g5 <g>g6 13. ^c6 ®g5 14. d4 <g?g6 15. de5 Ad7-+] Af3 13. gf3 de4 14. ^c4 *^d5 15. #d5 £>d5 16. fe4 4)f4^ Estrin 25 Ciric—Bihovski, Beograd 1963 28 8. d4 4)d4 9. 4)d4 ed4 10. e5 £e8 11. c3 c5 [11... dc3 12. £>сЗ сб 13. Af4? d5 14. ed6 Ad6 15. Sdl '®,f6=F Ravinski — Cehover, SSSR 1952; 13. Sdl!^] 12. ^e4 [12. cd4 c4 13. Дс2 d5 14. f4 f5 15. ДеЗ ДебТО Lublin- ski - Geier, SSSR 1951] £c7 [12.. . #b6=] 13. cd4 d5 = 27 8... d5!? 9. d3 [9. Ad5!?oo] Ag4 10. c3 d4 11. h3 Af3 12. ^f3 dc3 13. ЬсЗ b4= Keres — Unzicker, Moskva (ol) 1956 287
28 9. d3 d6 10. a5 [10. £>bd2 &g4 11. феЗ?! £>a5 12. Да2 c5 13. £>c4 £>c6 14. h3 Ad7q= Tai — Korcnoj, (m) 1968 — 5/9; 11. фе1=] Ag4 11. ДеЗ £a7 12. £bd2 c5 13. Дс4 £>c6 = Cistjakov - Banik, SSSR 1957; 9. a5 d6 [9. . . d5 10. d3 Ag4 11. c3 gb8 12. ed5 £d5 13. Фе4 Деб 14. c4 f5 (Cvetkov — Kojzev, Bul- garia 1960) 15. ^d5±] 10. h3 [10. c3 gb8 11. Дс4 d5q= Tringov — Smislov, Amsterdam (izt) 1964] Деб 11. Деб fe6 12. сЗ d5 13. d3 Дс5оо Goljdberg — Nezmetdinov, SSSR 1957 29 9... ed4 10. e5 £>e8 11. фе4 ДЬ7 12. Дd5 фс8 13. Дg5± f Ciric — Mejic, Jugo- slavia (ch) 1962 30 Ю.сЗ Ag411. gdl £}а5?’[11. . . фЬ8!?] 12. Дс2± Ciric — Niemela, Marianske Lazne 1961 31 10... 4)e5?! 11. £>e5 de5 12. gdl фе8 13. f3 Деб 14. ДеЗ фсб 15. 4)d2± Ciocaltea — Minic, Sarajevo 1957 32 10. c3 d5 11. d3 [11. ed5 £>d5 12. £>e5 4>f4 13. фе4 £>e5 14. d4 £>ЬЗД £>g6=F Cistja- kov-Pogrebiski, SSSR 1938] ^d6 [11... Дg4 12. h3±] 12. gel Деб 13. £)bd2 de4= Sterner- Fuchs, Dresden 1956 33 10... b4 11. £>d5 d6 12. Дс4 [12. h3 4)d7 13. d3 £>c5 14. Дс4 Деб 15. Дd2±] Дg4 [12. . . &d5 13. Дd5 4)d4 14. £d4 ed4 15. ga7± Levenfis] 13. c3 gb7 14. h3± 34 11. £}b5? Дg4 35 Treybal —Aljehin, Pistyan 1922 36 9. сЗ?! d5! 10. d3 [10. ed5? £>d5 11. £>e5 &f4=F; 10. d4 de4 11. £>e5 £a5 12. Дс2 ^d5 13. ab5 ab5 14. Дg5 c5oo Walter — Christoffel, Zurich 1961; 10... £>e4!?] ge8 [10... #d6 11. £>bd2 gad8 12. ab5 ab5 13. gel d4 = Ragozin — Novoteljnov, Moskva 1947; 13. gdl ga8?! 14. ga8 ga8 15. d4 de4 16. 4>g5± J Keres — Kluger, Budapest 1955; 10. .. b4!? Keres] 11. gel &a5 12. Дс2 b4 13. £>bd2 ДГ8 14. ^b3 &b3 15. ДЬЗ h6 16. фс2 gb8^ Filipowicz — Geier, Warszawa 1969 — 7/263 37 10. c3!? 38 Bisguier —Kalme, USA (ch) 1961 39 9. d3 4)a5 [9. . . ДЬ7?! 10. £>bd2 £}b8 11. gdl+ Olafsson — Kolarov, Wagenin- gen 1957] 10. Дс2 c5 11. gdl [11. h3 £>c6= Tolus - Banik, SSSR (ch) 1956] фс7 12. £}bd2= Ciocaltea — Holmov, Dresden 1956; 9. E3 £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 фс7 [11. . . £>d7 12. gdl ДГ6 13. dc5 dc5 14. £>bd2 фс7= Tajmanov — Flor, SSSR (ch) 1949] 12. d5 c4= Levenfis; 9. gdl £a5 10. Дс2 c5 11. d3 ge8 [11... £>d7 12. £}bd2 £>b6 13. £tfl ДГ6 = Tolus — Ivkov, SSSR —Jugoslavia 1957] 12. £>bd2 ДГ8 13. £tfl h6 14. £>g3 £>c6 15. h3 d5= Keres - Lutikov, SSSR 1966 - 2/266 40 10. £>d4 £>d4 11. cd4 Деб 12. £jd2 ДЬЗ 13. 4^b3 ge8= Keres — Unzicker, Hamburg (m) 1960 288 41 12. ed5?! £jb4?! 13. £>c3 ge8 14. h3 ДГ8 15. ДеЗ ДЬ5 16. g4 £>g4 [16... Ag6 17. 4)e5±] 17. hg4 Дg4 (Havski — Bobolovic, SSSR 1966) 18. a3±; 12... £>d5 13. £>сЗ Деб 14. фе4 £}f6!= Kapengut — Buhman, SSSR 1966; 12... £>a5 13. Дс2 ge8 14. £>сЗ ДЬ4 15. #d3 ДЬ5 16. Ag5 Дg6 17. ^d2 &c4 18. фс1 ДсЗ 19. ЬсЗ ^d5 20. ДГ6 gf6 21. ДdЗ ge6=F TEB Antosin — Smislov, SSSR 1956 42 14... f6? 15. h3 ДЬ5 16. g4 ДГ7 17. e6±O Lasker — Teichmann, Peterburg 1909; 14... £>a5 15. Дс2 ^d7 16. ^d3 g6= Reti - Stoltz, (m) 1929 43 17. £>el £>d8 18. £>d3 £>e6^ BronStejn - Ulvestad 1946 44 9... b4 10. d4 ed4?! [10. . . ЬсЗ 11. ЬсЗ Дg4 Hiibner] 11. 4)d4 Дd7 (Hiibner — Portisch Palma de Mallorca (izt) 1970 — 10/326) 12. ДеЗ± 45 11... Дg4 12. gdl ga8 13. ga8 Фа8 14. ФЬ51? [14. d5 £a5 15. Дс2 сб 16. 4)a3 gb8T Aljehin — Euwe, Amsterdam (m) 1926] £>a7 15. фа5 фе4 16. фа7 ФЫ 17. фс7 ДГЗ 18. gf3 ^g6 19. ®fl± Levenfis 48 15. h3 ДЬ5 16. £>c3 £>c3 17. ЬсЗ ^d7 18. g4 Дg6 19. 4)el± Keres — Mangini, Mar del Plata 1957 47 17. h3 ДЬ5 [17. . . Д£5 18. ga6 ®h8 19 . 4)g5A g4± f Aljehin — Monticelli, San Remo 1930] 18. ga6 £>d8 19. g4 Дg6 20. £>el Д f4± J Aljehin — Asztalos, Kecskemet 1927 48 10. Дd5? £>d5 11. ed5 f5 12. d3 e4=F Jffl Prins — Pachman, Praha 1949; 10. ab5 ab5 11. ga8 фа8 12. ФЬ5 [12. h3 Дd7 13. d4 b4 14. gdl bc3= Book — Berg, Kemeri 1937] £>a7 13. Фа5 [13. фе2 фе4 14. фе4 £>e4 15. d4 ДГЗ 16. gf3 £}g5=p Fine — Keres, AVRO 1938] фе4 14. фа7 Д£3 15. gf3 #g6 16. ФЫ ФЫ 17. ^c7 #d3 18. ®gl £>h5 19. ^c4 'ЙТЗ 20. Дdl ,ЙТ4= Rogmann — Rellstab 1935; 10. d3 £>a5 11. Дс2 c5 = Pachman — Rossolimo, Venezia 1950 49 10... Ad7 11. d4 [11. d3 £>a5 12. Дс2 c5 13. ab5 ab5 14. ДеЗ? #c7 15. £>bd2 d5T tffi Lasker — Rabinovic, Moskva 1935] b4 12. Дс4 ЬсЗ 13. bc3±; 10... ДЬ5 11. g4 Дg6 12. d3 £}a5 13. Дс2± Aljehin — Samisch 1937 50 14. . . £>d7 15. £>bd2 ДdЗ 16. #d3 сб [16... b4 17. cb4 £ic6 18. ga8 #a8 19. £>b3± Keres — Donner, Amsterdam 1954] 17. b4 £>b7 18. ga8 ^a8 19. de5 £>e5 20. £>e5 de5 21. ^d7 ^c8!= Karaklajic — Beli, Jugosla- via—Hungary 1957 81 17. ЬЗ #a2 18. bc4 [18. £>bd2 £>d2 19. Дd2 ^b3 20. de5 de5 21. gbl #a4 22. Дg5 h6= Keres — Szabo, Amsterdam (ct) 1956] bc4 19. #e3 m>l 20. de5 £>e4 21. gel £>c5 22. ДаЗ -&b6 23. ^d4 [23. Дс5 dc5 24. &d2 Феб 25. фе2 f6= Unzicker — Matanovic, Maribor 1967] ga8 [23. . . £>b7? 24. ФЬ6 cb6
25. £>d4± Keres — Rabar, SSSR —Jugoslavija 1956] 24. ed6 Ad6 25. '&d5 ^b7 26. ^c4 ^b3 -= Szabo — Cuellar, Moskva (ol) 1956 52 12. . . £}b3 13. Sa3 £>cl 14. gel £>g4 15. ab5 ab5 16. Sa8 ^a8 17. 'S'bSi (Cistja- kov — Borisenko, SSSR 1953) 'Й,е4 18. ^eSH— 53 15. #e2? Af2 16. Sf2 £tf2 17. W £>b3 18. Sa8 #a8 19. ^fl #al-+ Rabar - Vukcevic, Jugoslavija (ch) 1957; 15. d4 Af2 16. Sf2 &f2 17. &g5 £>e4 18. £>f7 ^h4 19. •Q’dS 1/2 : 1/2 Rabar — Blatny, Marianske Lazre 1960; 15. Sa5 Sa5 16. ^a5 Sf3 17. gf3 ^g5 = Ravinski — Vasjukov, SSSR 1958 54 15. . . £tf6 16. #e6 £>e4 17. b4 Af2 18. Sf2 £tf2 19. d4± Kulamaja - Tomson, SSSR 1967 55 16... Af2 17. Sf2 £f2 18. <g>f2 #b6 19. ®g3 Saf8 20. b4+- Kulamaja - And- rejev, SSSR 1967; 16... £>f2 17. Sf2 #b6 18. d4 Af2 19. ®f2 Saf8 20. b4± 86 13. d3 £e8 [13. .. b4 14. £>d2 Sb8 15. £}c4?! £}c4= Blatny — Radovici, Tel Aviv (ol) 1964; 15. Sei!?] 14. &d2 £>c7 15. Sei Ag5 16. ab5 ab5 17. £}fl Дс1 18. Seel g6= Unzi- cker — Eliskases, Buenos Aires 1960; 13. Ь4?! 14. d3 £>e8 15. £d2 &c7 16. £>b3± Ciric — Tomovic, Jugoslavija 1963 57 Rabar — Bely, Marianske Lazne 1960 58 9. d4 Ag4 10. h3 [10. ed5 £>d4] Af3 11. gf3 (Freyer — Flatau, corr. 1968 — 5/285) ed4 12. e5 d3 13. #e3 £>d7T 59 9... £>d5 10. £>e5 [10. d4 ed4 11. cd4 Af6 12. £>c3 Ae6 13. #e4 £>ce7 14. £g5 Af5= Yates — Vidmar, Karlovy Vary 1929] £>f4 11. ^e4 £)e5 12. d4 Ab7 13. ^f4 [13. ФЬ7 £>e2 14. ®hl £>cl 15. Scl £>d3 16. Sfl c5oo] £>d3 14. #f5 &cl 15. Scl g6 16. #g4 Ag5 17. Sdl± 60 10. h3 Af3 11. #f3 e4 12. ^e2 £>a5 13. Ac2 #d5 14. Sei Sae8 15. Де4 £>e4 16. 'Й,е4 ^d8=FC Hjorth — Keres, Lidkoping 1944 61 12... Ah3!? 13. Sei Se8 14. Ag5 4}d5«) 62 -> > Foltys — Keres, Salzburg 1943 63 9... Ac5 10. Sdl ^e7 11. Ag5± Foltys — Polacek, Moravska Ostrava 1946; 9... de4 10. de4 Ag4 11. h3 Ah5 12. Ag5 &e8 13. Де 7 Af3 14. £4f3 ^e7 15. Sdl £>d6 16. £}d2± Aljehin — Junge, Krakow 1942; 9... Ag4 10. h3 Ah5 [10... Af3 11. #f3 d4± Keres — Brinckmann, Madrid 1943] 11. Ag5±; 9... ДЬ7 10. Sdl?! Se8 11. £>bd2 Af8 12. £tfl £>a5 13. Дс2 c5T Hubner - Geier, Palma de Mallorca 1970 — 10/325; 10. Sel!?±;9... #d6!? Keres 64 10. h3 Деб 11. Дс2 h6= Ragozin — Beni, Praha 1956; 10. Sdl Деб 11. £>bd2 Se8 12. Деб fe6 13. £}b3± Spaski — Donner, Santa Monica 1966 — 2/270; 10.. . Ag4± 88 10... Ag4? 11. de5 £>e5 [11... £>d4 12. #e3 Af3 13. ef6 Af6 14. gf3 Ag5 15. ^d4±] 12. d4 Af3 13. gf3 #d4 14. Sdl #b6 15. f4± J Seidman — Shipman, USA 1946 66 12. £>d2?l c5 13. £>f3 #d6 14. ДеЗ Деб 15. Sfel Sac8= Keres — Liliental, Budapest (ct) 1950 67 12. . . #d6 13. £>d2 [13. £>c3 Деб 14. Деб Keres —Euwe, (met) 1948; 14. . . 'Й,е6=] Sd8 Keres — Pytlakowski, Sczawno Zdruj 1950; 14. Sacli 98 17. £}e2 £tf6 18. #f3 a5 19. a3± Keres- Liliental, Parnu 1947 89 10. £>bd2 Af8 11. Sdl £>a5 12. Дс2 c5 13. fl d4=p Bisguier — Geier, Stockholm (izt) 1962; 10. ed5 £>d5 11. £>e5 £>e5 12. #e5 ДЬ7^ Keres 70 11. . . Af8!? 12. £tfl £>a5 13. Дс2 c5 = 71 13. &g3!? Euwe 72 16... £>b2? 17. £>e5 #e6 18. ^f7± Keres — Geier, Budapest 1952; 16... £}e3 17. 'Й'еЗ £)g4 18. Ag5= Filip C87 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. AbS аб 4. Aa4 £>f6 5. 0-0 Ae7 6. gel d6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 Деб1 d4 £>bd22 &c4 £}a5 c43 АеЗ c5 gel Ьсб 2 ... 3 c3 Ag4“ 4 ... £}d7 f63 ^jb6« £>d4’ £}c3 ed4 Ad7 0-0 h312 Ac613 d4 Ah5 Ьсб ed4 d3 &bd2 h3 Sd7« 0-0 Ah5 Ad7 0-0 -g-e8 Af4’ h33 £)b3 ge8 c5 a5“ cd4 £>bd2 0-0 -&-d7 £>g3 ^h4« gfe8 Ag6 £>c8 gb8‘ ± ± ± 5 . . 0- -b d4 cd4 ed513 ed413 d517 £}d5 Ac6 £ic3 h3 Ьсб Ag4 Ah 5 4}e413 i& Enciklopedija §ahovskih otvaranja 289
7 6 . . 8 9 . . . ДеЗ20 . £>d7 Af6 10 4}bd221 £>e722 11 12 АЬЗ23 -©eZ ge8 13 gadl •©e7 14 15 &fl £)g3 £>df8 £jh424 4- 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel d6 7. сЗ 0—0 8. d4 J.d7 9 10 11 12 13 14 15 16 17 7 £>bd223 Ae824 ДЬЗ27 £>d7 £)fl Af623 &e3 4^e7 4dg4 <3g6 g3 Ae7 h4 &f6 £>g5 h6 &f6 Af6“ ± 8 ed4 cd4 £jb430 Ad7“ ©d7 £ifl32 d5 £je5 ©еб33 a3 £)c6 £)c6 •©сб e5 £>e834 £e3 •©d733 ± 9 . . . . . . . . . c5 a3“ d537 £e5 £}e5 de5 £g333 £>e81 2 3 4» f4« Ad6" ± 10 . . . . . . . . . ©•ЬЗ a542 аЗ 4}a6 ^c4*3 a4 •©c2 d5 ed5 £}d5 £)e3 ^e3*« ± 11 ge8 a3" Af8 b4«« g6 Ab247 Ag743 ©c24e &h5 d5 £>b8 Ad7 £)d7 c4 сб dc6 Ьсб30 ± 12 d5 АЬЗ31 Ag4 ed532 &d5 Д.Ь2 ©d7 Ad5 ©d5 c4 Af3 cd5 Adi33 об 13 . . . £>fl h634 £)g383 Af8~ h3 <^a537 J.c2“ c5 d5M b530 ЬЗ £b7 АеЗ g6 ©d2 h5“ oo 14 . . . . . . a3 £}a5 Ac2 c5 b4 cb4 cb4 £>c432 £)d2 !&d2 •©d2 ed443 + 1 7. c4 &g4 [7. . . 0-0 8. d4 £>d4 9. £)d4 ed4 10. #d4 £>d7 11. £>c3 Af6= Kajev-Duz Hotimirski, SSSR 1938] 8. h3 ДГЗ 9. М3 0-0 10. Дсб Ьсб 11. d3 &d7 12. ДеЗ c5 13. &c3 c6= Foguelman — Szabo, Buenos Aires 1960 2 9. de5 &e5! [9. . . de5 10. £>bd2 f6 11. &c4 £>b6 12. М8Д &a5±; 10... Дd6 11. £)c4 ^e7 12. 4)a5 c5 13. £)d2± Padevski — Gligoric, Tel Aviv(ol) 1964] 10. &e5 [10. &d4!?] de5 11. £>c3 [11. £)bd2 Деб 12. £>ЬЗ M8 = Barden] 0—0 12. ДеЗ Де6= Bronstejn — Smi- slov, SSSR 1961; 9. £>a3 f6 10. &c4 — 9. £>bd2 8 9... 0-0 10. £>c4 ДГ6 [10... f6 11. £}a5 4)b8 12. 'S'dS M8 13. Дd2± Teichmann — Marco, Wien 1903; 12. c4! gf7 13. h3 ^d7 14. b4± Gligorid—Johansson, Reykjavik 1964] И. ДеЗ! [11. сЗ a5! 12. M4 ed4 13. cd4 c5oo Smejkal-Ivkov, Praha 1970 - 9/226] ^e8 12. М2 M6 13. М3 gb8 14. ЬЗ ge8 Keres - Ivkov, Beograd 1970 — 9/227; 15. gadl± 4 10.. . 0-0 11. £>a5 &b8 12. сЗ Деб 13. ДеЗ M8 14. £)d2± f < Matanovic—Bobocov, Tel Aviv (ol) 1964 8 12. М3 0-0 13. ДеЗ ®h8 14. gadl ed4 15. &d4 c5 16. &f5 ge8 17. ЬЗ Д£8оо Keres — Reshevsky, Los Angeles 1963 • 16. M2±->EB Hasin—Littlewood, Ha- stings 1963/64 7 9. M4!? 0-0 10. 4)c3 Дg4 [10... c5 11. М3 ДЬ7 12. ДГ4 £>h5 13. ДеЗ ДГ6 14. £)d5± JEB Talj—Banik, SSSR 1962; 10... £>d7 11. ДГ4 gb8 12. ЬЗ &c5 13. М2 Дg4 14. £)d4± Talj —Jimenez, Moskva 1963] 11. #еЗ ДГЗ [11. . . &d7 12. £>d4 c5 13. £c6 M8 14. &d5± O’Kelly—Wade, La Habana 1963] 12. Ж3± 8 И. Д₽5 ge8 [11... M8 12. ЬЗ M4 13. М3 gfe8= LevenfiS] 12. М3 £>g4 13. Де7 ^e7 14. £}f3 4)e5= Balen—Henneberger, corr. 1936; 11. #f3 ge8 [11... £»e8 12. e5 d5 13. &b3 g6 14. ДЬб £)g7 15. Дg7 ®g7 16. £>a4 M8 17. £)ac5 ДГ5 18. $сЗ Ш 19. gadl?+ Boleslavski — Samkovid, SSSR 1964 - 2/272; 19. еб ДГ6 20. M6 ®f6 21. £)d7 = Judovid] 12. e5 de5 13. £}c6 Дсб 14. 'Й’еб ДЬ4!оо Keres — Spaski, SSSR 1962 • 12. e5!? Kapengut 10 13... Деб 14. e5 de5 15. Де5 Ad6 16. M3!± Kapengut—Holmov, SSSR (ch) 1972 — 14/287; 13... a5± Kapengut 11 7... b5 8. Дс2 d5?! 9. d4 &e4 10. de5 0 — 0 11. ^bd2±O Bosch—Dake, Praha (ol) 1931; 7... Дd7 [7... £>d7] 8. d4 0-0 — 7... 0-0 12 8. d3 M7 [8. .. &d7] 9. &bd2 g5!? 10. ftfl Sg8 11. £}g3 £}h5oo Euwe 290
13 9. d3?! ^d7 10. £jbd2 [10. Деб ffc6 11. Ag5 Ag6 12. &bd2 h6 13. Af6 Af6=F Lasker—Janowski, New York 1924] g5 11. g4 [11. £f 1 g4 12. hg4 Ag4 13. £>e3 gg8!T-* » Bogdanovid— Sokolov, Jugoslavia 1961; 13. £>h21? Evans-Sherwin, USA 1961] Ag6 [11. . . £ig4 12. hg4 #g4 13. <$>fl Й’ЬЗ 14. фе2 g4 15. £>gl •gg2oo; 11. . . b5 12. gh5 ba4 13. £>h2 •g-hS 14. £>dfl £}d8!F Bagirov—Nezmetdinov, SSSR 1961] 12. £>f 1 h5 13. £>3h2 hg4 14. hg4 0-0-0 15. Деб -»c6 16. Ag5 »d7 17. ДеЗ £^44--*^ Кос—Spaski, SSSR 1961 14 8... 0-0 9. h3 Ah5 10. £>bd2 [10. ДеЗ?! 4}d7 11. £bd2 ge8 12. £)fl ДГЗ 13. 'ЙТЗ Ag5 14. gadl ДеЗ 15. £>еЗ £e7 1/2 : 1/2 Ivkov—Spaski, La Habana 1962] £}d7 11. £)fl £>c5 12. Дс2±; 9. £>bd2 ge8 10. h3 Ad7 11. £)fl Af8 12. £}g3 g6 13. &h2! d5 [13... Ag7?! 14. f4 d5 15. f5± Parma—Spaski, Moskva 1971 - 12/295] 14. Ag5± 18 Keres; 13. d4 b5 14. Дс2 ed4 15. cd4± Keres—Campos-Lopez, San Antonio 1972 - 15/274 14 8... Ag4?! 9. Деб Ьсб 10. de5 Д13 11. ЖЗ de5 12. &d2±; 8... b5 9. Дс2 Ag4 10. d5 <ДЬ8 11. ЬЗ ДЬ5 12. £>bd2 [12. a4 сб 13. dc6 b4 14. £}bd2 £)c6oo Suetin— Samkovid, SSSR 1968 - 5/287] сб [12... £>bd7 13. £>f 1 ge8 14. g4 Ag6 15. <Sg3 h6 16. a4± Capablanca—Black, New York 1916] 13. dc6 £>c6 14. £jfl gc8= Lisicin—Ragozin, SSSR 1938 17 9... Ag4 10. ©>bd2 ge8 11. #c2± Samkovid—Spaski, SSSR 1961 18 10. e5 £>e4 11. £>c3 £>c3 12. ЬсЗ ДГ5 13. Деб Ьсб 14. Фа4 с5?! 15. ДаЗ!? [15. dc5?! Дс5 16. ДаЗ± Fischer—Jimenez, Palma de Mallorca (izt) 1970 - 10/328] cd4 16. cd4A gacl± Trifunovic; 14... Ad3!= Trifunovic 18 Trifunovic 20 9. £jbd2I? Af6 10. &fl <Де7 11. £>e3 £>g6 12. £>d5 h6 13. de5 Де5! [13... de5? 14. Ad7 •®'d7 15. £>f6H— Pachman—Barcza, Moskva (ol) 1956] 14. £>e5± 21 10. Дс2 ge8 11. h3 [Д £>h2-g4] ed4 12. £>d4 £>ce5 13. £>d2 £>c5 14. -ge2 Ad7 15. ЬЗД f4± tEH Bogdanovic—Szabo, Sczawno Zdruj 1957 22 10... ge8 11. d5 £>e7 12. b4 £>g6 13. g3 gf8 14. &fl Де7 15. £>3d2 £>b6 16. Дс2 сб 17. ДЬЗ± Bronstejn—Smislov, SSSR 1959; 10... b5 11. Дс2 ДЬ7 [И... /ДЬб 12. h3 g6 13. -Й-е2 -»e7 14. аЗ Ag7 15. b4 Ad7 16. d5 <Ld8 17. c4± Matulovic—Nikolac, Jugoslavia 1969 - 7/264] 12. h3 ed4?! [12... £e7] 13. cd4 £)b4 14. ДЫ c5 15. a3 £>c6 16. e5± Sam- kovid—AntoJin, Sodi 1967 - 4/319; 10... g6 11. ДЬб ge8 12. £>fl £>b6 13. ДЬЗ ed4 14. £)d4 £}a5 15. Дс2 <Дас4= Sijanovski—Averbah, SSSR 1961; 11. b4!?± 28 11. h3 £g6 12. £>fl £>h4 13. &lh2± Ivkov—Jimenez, La Habana 1963; 11... g6± 24 16. £)h4 ДЬ4 17. de5 Ag3 18. hg3 #e5 19. Af4± Bronstejn—Averbah, SSSR 1961 28 Kecskemet; 9. Ag5 ge8 10. £>bd2 £)g4 11. Де7 'Й'е7= Hort—Matanovii, Moskva 1963; 9. h3 ed4 [9... ge8 10. a3 a5 11. Дс2 Af8 12. d5 £>e7 13. c4 £>g6°o Tukmakov—Olafsson, Reykjavik 1972 - 13/293] 10. cd4 d5 11. e5 [11. ed5 £>b4 12. ДЬЗ £)bd5= Nedeljkovic— Holmov, Beograd 1963] £>e4 12. <ДсЗ £>c3 13. ЬсЗ Af5= Janosevic—Jimenez, Harrachov 1966; 9. d5 £>b8 10. Дс2 сб 11. c4 &c7 12. £>c3 cd5 13. cd5 gfc8 14. ДеЗ &g4 15. Ad2 «•Ьб 16. ge2 -®b2 17. gblS Keres-Raud, PSrnu 1937; 9. аЗ «•ев?! 10. Дс2 Ag4 11. ДеЗ ФЬ8 12. h3± Ivkov—van Scheltinga, Beverwijk 1966 - 1/185; 9... ge8 10. £>bd2 — 10. a3 28 9... b5 10. ДЬЗ ed4 11. cd4 <ДЬ4 12. d5! £)d3 13. ge3 &cl 14. gcl± Boleslavski; 9... «•e8 10. Деб Деб 11. de5 de5 12. <Де5 gd8 13. <Дс6 «-сб 14. ЖЗ! Дс5 15. £}ЬЗ <Де4 16. <Дс5 £>c5 17. Й’сб Ьсб 18. ДеЗ±± BivSev—Klaman, SSSR 1954 27 10. £)fl ed4 11. cd4 d5 12. e5 £>e4 13. 4}g3 ^ig3= Kunert—Eliskases, Ebensee 1930; 10. Дев Деб 11. de5 de5 12. &e5 Де4 13. £>e4 g'dl 14. £)f6gf6 15. gdl fe5= ± Znosko- Borovski—Aljehin, Paris 1933; 10. h3 £)d7 [10... ®h8 11. Деб Деб 12. de5 de5 13. £>e5 Де4 14. £>e4 f»dl 15. gdl £>e4 16. gd7 Дс5 17. ДеЗ± L. Steiner—Aljehin, Kecskemet 1927] 11. £jfl f6 12. £}h4 ®h8 13. ^)f5 Af7= L. Steiner—Kmoch. Kecskemdt 1927 28 11... фЬ8!?Д f6± 28 18. #h5! £jh8 19. de5 de5 20. ДеЗ±-> > Smislov—Lublinski, SSSR (ch) 1949 38 10... d5?l 11. e5 &h5 12. £}fl ДЬ4 Milid—Pilnik, Beograd 1952; 13. Ad2± 31 11. d5?! £>d3 12. ge3 Да4 13. Ш4 £>c5 14. •Й-С2 £g4 15. ge2 ge8 16. h3 £>e5 17. £>e5 de5 18. £}c4 f5! -F 1Ш L. Steiner—Keres, Warszawa 1935; 11. ДЬЗ c5 12. £tfl ДЬ5 13. £jg3 (Euwe—Keres, (m) 1939/40) c4 14. Дс2 £c2=; 11. 1 Да4 12. #a4 d5! 13. e5 £)e4 14. ^jg3 &g3 15. hg3 c5 16. dc5 Дс5 17. ДеЗ 'Й'Ьбоо Damjanovic—Bhend, Kecskemdt 1964 32 12. £)bl d5 [12. .. c5 13. a3 £>c6 14. £jc3± Ceskovski—Lutikov, SSSR 1970 — 10/ 308] 13. £>e5 «-d6 14. a3 £>c6 15. £>c6 «•сб 16. e5 £}e4=; 12. d5 a5 13. £>f 1 gfe8 14. a3 £ja6 15. £>g3 g6 16. Ag5± Sajgin—Lipnicki, SSSR 1950; 12. &b3!? Suetin 33 13... •fi’dS 14. a3 £)c6 15. £>c6 Ьсб 16. e5 £}e4 [16. . . &d7 17. £>e3± Suetin—Aronin, SSSR 1952] 17. Й’сг ^d.7 18. f3 ^)g5 19. Ag5? Ag5 20. g3 gfb8= Jansa—Szily, Bad Lieben- stein 1963; 19. ДеЗ± 34 16... £>e4 17. £>e3 ^d7 [17... f5? 18. ЙЪЗ gad8 19. £>f5! gf5 20. ge4-j— Suetin- Lipnicki, SSSR 1951; Keres—Sliwa, Gdteborg 1955] 18. f3 [18. &d3!?= Gligoric-Spaski, Beograd 1964] £>g5 19. f4 £>e4 20. f5 ge8 21. g’fS сб Szabo—Euwe, Budapest 1940; 22. gfl 1»» 291
&f8 23. #h5 c5 24. gf3 cd4 25. gh3 h6 26. &g4H-----> » Keres 35 17. ..Д₽5?18. £>d5! + -; 17... f5? 18. 'ЙТЗН— Unzicker—Sliwa, Goteborg 1955; 17... #d7 18. ^f3 сб 19. &f5 ®h8 20. Ad2 gg8 21. gacl ± О Smislov —Barcza, Budapest 1952 36 13. ЬЗ? d5 14. a3 £>c6 15. £e5 #d8 16. £}c6 Ьсб 17. e5 £}e4=F t ES Yates —Romanovski, Moskva 1925 37 14. £>g3!? gad8 15. d5 £>e5 16. £tf5 gfe8 17. £>e5 de5 18. «13 ± t » Liliental - Sokolski, SSSR 1954 38 16. f4 &d6 17. «f3 c4 18. ДеЗ b5 19. f5 gfc8 20. g4 c3 21. ЬЗ c2^ Balanel - Szabo, Moskva (ol) 1956; 16. £>e3 £>e4 [16... £>e8 17. £>c4 «c7 18. a4±; 16.. . b5 17. £>f5 £>e8 18. ДеЗ c4 19. «g4±] 17. £>c4 «f5 18. «c2 £}d6 19. «f5 £}f5 20. ge5 (Bronstejn) <£}d6 21. g4 b5 22. ge7 £>c4 23. gb7 gfd8 = Keres 39 16... c4!? 40 17. £tf5 Дd6 18. ДеЗ gc8 19. gel c4 20. ЬЗ ДаЗ 21. gc4 £>d6 22. £d6 Дd6 23. «c2± Unzicker—Nejkirh, Leipzig (ol) 1960 41 18. £f5 f6 19. g3 [19. «f3!?] g6 20. £}h6± Averbah — Smislov, SSSR (ch) 1951 42 12... d5?! 13. £>e5 «еб 14. a3±; 12... c5 13. a3 £>c6 14. d5 £>e5 15. £>e5 de5 16. £\c4 «c7 17. «g3± f BivSev —Sijanovski, SSSR 1953 43 14. £tfl d5 15. e5 £>e4 16. £Ud2 a4 17 «d3 £}d2 18. Дd2 (Smislov — Keres, Lenjin- grad—Moskva (meh) 1941) c5!?oo 44 18. ДеЗ gfe8 19. gacl ДГ6 20. gedl «Ь5 21. £}d2A 4}e4, £}c3± Zuidema—Smi- slov, Skopje (ol) 1972 - 14/280 45 10. Деб Деб 11. de5 de5 12. £>e5 Де4 13. £f7 <g>f7 14. £>e4 «dl 15. £>g5 ®g8 16. gdl Дс5од Unzicker—Smislov, Baden 1957; 10. h3 ДГ8 11. Дс2 g6 12. £tfl Дg7 13. £>g3 «e7 14. ДеЗ £}a5= DuraSevic—Smislov, Jugo- slavija—SSSR 1956; 10. ДЬЗЬб 11. £>f 1 [11. de5 de5 12. £>c4 ДГ8 13. £>e3 £>e4 14. ДГ7 <g>f7 15. «d5 Деб 16. «е4 <3?g8= Robatsch — Minev, Hale 1963] ДГ8 12. £>g3 Дg4 13. h3 ДГЗ 14. «f3 ed4 15. £tf5 d5 16. ДЬб £>e4 17. ДГ4 £}e5= Litllewood — Gligoric, Hastings 1961/62 46 11. Дс2 a5 12. h3 g6 13. £>fl Дg7 14. £}g3 «e7= Padevski—Portisch, Wijk aan Zee 1968 - 5/267 47 12. «c2 Дg7 13. ДЬЗ £>h5 14. de5 £>e5 15. £>e5= Matanovid—Medina, Beverwijk 1965 48 12.. . £>h5 13. £tfl f6 14. «c2 «e7 15. £}e3±-»EB Suetin —Bikov, SSSR 1957 49 13. Дс2 £>h5 14. £>b3 «e7 15. d5 £>d8 16. c4 &f4 17. c5 f5 18. a4 £tf7 19. «d2 ДЬб 1/2 : 1/2 Dely—Nejkirh, Balatonfured 1959; 13. d5 £>e7 14. c4 b5 15. ДЬЗ bc4 16. £>c4 £>h5 17. gel £>f4 18. «d2 [18. £tfe5 de5 19. £>e5 £}c8=F Browne—Westerinen, Skopje (ol) 1972 - 14/279] h6 19. £tfe5 de5 20. £>e5 £>ed5 21. Дd5= Westerinen 80 18. £}b3 £tf4 19. gadl «c7 20. gd2± tffl R. Byrne—Kavalek, Sousse (izt) 1967 — 4/287 51 12. Деб Деб 13. £>e5 de4 [13.. . £>e4 14. £}e4 de4 15. «g4?! Дd5!=F Talj —Gligoric, Zurich 1959; 15. ДЬ2 «g5 16. «c2 Дd5 17. c4 Деб 18. «е4± Matanovic—Gligoric, Moskva 1963] 14. ДЬ2 Дd6 15. &сб Ьсб 16. c4 1/2 : 1/2 Parma—Ghitescu, Zagreb —Rovinj 1970 52 13. h3 ДЬ5 14. de5 £>e5 15. g4 &f3 16. £tf3 de4 17. gh5 ef3 18. ge8 «e8 19. «f3 «eloo Fischer—Gligoric, Jugoslavija (ct) 1959 53 18. dc6 Да4 19. cb7 gab8 20. de5 gb7s6 Smislov —Gligoric, SSSR—Jugoslavija 1959 54 10. . . ДГ8 11. Дg5! b5 [11. .. h6?l 12. ДГ6 «f6 13. de5 £>e5 14. £>e5 Да4 15. £>g4! ± _L Matulovic —Sokolov, Jugoslavija 1961] 12. ДЬЗ! [12. Дс2 h6 13. ДГ6?! «f6^ Kavalek- Portisch, Sousse (izt) 1967 — 4/286] h6 13. ДГ6 «f6 14. £>e3 ed4 15. cd4± Dely —Filep, Hungary 1969 — 8/235 55 11. d5 £>a7 12. Дс2 c5 13. dc6 Ьсб 14. a4 a5 15. b4oo Hiibner —Kuijpers, Wijk aan Zee 1971 - 12/280 86 11.. . b5 12. Дс2 ДГ8 13. h3 a5 14. Дd2 a4 15. b3!± Tatai —Ciocaltea, Tunis 1971 — 11/231 87 12. . . g6 13. Дс2 Ag7 14. ДеЗД «d2± 88 13. Дd7 ^d7 14. de5 de5 15. £>h5 ^c6= Unzicker—Smislov, Moskva (ol) 1956; 14. b4!? 89 14. ЬЗ £>c6 15. ДЬ2 b5 16. d5 Gipslis-Filip, Moskva 1967 - 3/292; 14. b4!? 60 14... £>c4?! 15. ЬЗ £>Ь6 16. &h2 £>h7 17 . f4± J Matulovic—Medina, Kapfenberg 1970 - 10/307; 14... g6 15. ЬЗ Дg7 16. £>h2 b5 17. ДеЗ *^c7 18. ^d2 h5 19. f4± J Smej- kal —Medina, Amsterdam 1971 — 12/281 61 18. gfl Дg7 19. Дg5 ^c7 20. £>h4 £>h7 21. f4 ef4 22. Дf4 ^d8oo Talj - Gligorid, Hastings 1963/64 62 15. .. £}c6 16. h3± Matulovic—Portisch, Palma de Mallorca (izt) 1970 63 18. ДЬ2± Suetin-Ceskovski, SSSR 1971 - 12/282 C88 1. e4 e5 2. £>c6 3. Ab5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 J.e7 6. gel b5 7. ДЬЗ 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 . . . сЗ2 ed5 £}e5 ge5 d43 ^e24 •Й-Н5 •Й'ЬЗ ДЬ7* d5 £}d5 &e5 £}f4 &g2 h68 g6 -Й-С8' 6 292
7 8 9 10 11 12 13 14 15 2 . . . a47 c3 ЬсЗ Да2 d4 4dg5 f410 d6 b48 ЬсЗ &a5?!8 сб 'Й'с? 0-0 ± 3 . . . c3 Дс2 d413 £>bd214 cd4 4de3 ЖЗ . . . c512 •Йс7 0—018 cd417 Ag4 ДГЗ £}c618 = 4 . . . a4! cb428 £>bd221 h323 £}fl b418 cb4 0—022 Деб24 gfc828 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. 7. ДЬЗ 0—0 gel b5 8 9 10 11 12 13 14 15 16 5 d328 ДЬ727 c3 h628 £}bd2 Se8 d423 Af8 a330 d631 Да232 a533 — 6 . . . a4!? de34 4УЗ Ь4 <^e2 4да5 Aa2 c5 сЗ38 7 a4 Sb833 ab537 ab5 сЗ38 d538 ed5 &d5 £)e5 £e5 ge548 ± 8 t>4 d341 d6 £>bd2 <^а542 J.a2 Деб43 £}c444 &c4 J.c4 Дс4 dc4 £)d7 ДеЗ -g-c8 a5 c548 — 9 . . . gb8 £)c448 .йеб47 c348 &d7 ДеЗ ЬсЗ48 ЬсЗ Af688 = 10 d4 d6 ЬЗ81 ed4!?82 £d4 £}a5 Aa2 c5 £ЬЗ £}сб £)ld2 Деб <^f3 d5 e5 4}d783 T 11 . . . de5 de584 £>bd2 Ag4 h3 Af3 •й-гз £d4 &g3 &d7 № £>b3 cb3 Дd688 ± 1. e4 e5 2. £,f3 £>c6 3. ДЪ5 аб 4. Да4 £f6 5. 0—0 A.e7 6. ; 7. ДЬЗ 0—0 8. a4 ДЬ7 9. d38* d657 gel b5 10 11 12 13 14 15 16 17 18 12 4}c388 £>a588 Да288 b4 £e2 c581 £g382 Sb883 £)d284 &e8 сЗ ЬсЗ ЬсЗ Дс8 £>f3 Af6 ДеЗ g688 = 13 Д<12 ,g'd7e* 4}c3 4}d487 £}d4 ed4 4^e2 c5 &g3 d588 е588 4}е8 ab5 аЬ5 ga8 Да8 c3 dc370 ± 14 b4 ’ c371 ЬсЗ72 4}c3 &a5 d4 &b3 •й-ьз gb8 #с2 d5 ed5 ed4 &d4 £}d5 £)f5 ДГ673 = 15 £d7 ^c3 £c574 Ad5 b4 4}e2 Af678 йеЗ78 Дс4 £)еб &g3 £>g6 c3 ЬсЗ ЬсЗ d5” = 1 Trajkovic « 8. d3 0-0 — 7... 0-0; 8. d4 £>d4 [8. . . d6! ? 9. c3 0-0 10. £>bd2 h6] 9. £>d4 [9. ДГ7 <$>f8! 10. £>e5? d6 11. #d4 de5 12. #d8 gd8 13. ДЬЗ £>e4T; 10. ДЬ5?! £>c6 11. £>g5 £>h5 12. 'Й'ЬЗ Steiner—Trajkovic, corr. 1969 - 8/253; 10. ДЬЗ! £>ЬЗ 11. аЬЗ d6 12. &сЗ <$>g8!=] ed4 10. e5 £>e4 11. #g4 c5 12. ^g7 gf8 13. #h7 c4 [13... &g5?! 14. Дg5 Дg5 15. e6± f EH Bondarevski —Trajkovic, corr. 1962] 14. He4 cb3^ Trajkovic 3 12. ДГ7? ®f7 13. Sf5 ДГ6 14. gf4 'S'dSoo Stieg—Trajkovid, corr. 1968 4 13. Дg5?! f6 14. ДГ6 gf6 15. #h5 = Krogius —Minev 1958 5 13... 0-0?! 14. Se7 £>h4 15. £>d2 a5 16. a4 #c8 [16. .. ga6 17. ДГ7! + -] 17. ab5 'Й'ЬЗ 18. f3± Jovdie—Trajkovic, corr. 1967 — 4/318 6 15. • • ФГ8? 16. ДЬб ®g8 17. ДГ7! + - Jovdic—Trajkovic, corr. 1970 — 10/327; 15... #c8 16. 'S'gSi 293
1 8. d4?! &d4 9. £>d4 cd4 10. a4 ДЬ7Т Taubenhaus —Teichmann, Monte Carlo 1903; 8. ЬЗ?! £>a5 9. £c3 [9. d4 £>b3 10. аЬЗ ДЬ7Т Velimirovic—Sokolov, Jugoslavia (ch) 1963] 0-0 10. d3 ge8 11. Ag5 сб 12. £>e2 h6 13. ,&d2 £}b3 14. ab3 c5^ Korcnoj —Portisch, Beo- grad 1970 - 11/233 8 8... £b8 9. ab5 ab5 10. c3 Ag4? 11. d4± Tarrasch —Schlechter, Koln (m) 1911; 8... ДЬ7 9. сЗ £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 f?b8 12. ab5 ab5 13. #e2 ± Sergeant —Reshevsky, Margate 1935; 8... Ag4 9. c3 b4! 10. d3 ЬсЗ 11. ЬсЗ 0-0 12. h3 ДЬ5 13. Ag5 h6= Schle- chter—Rubinstein, Wien 1908; 13. 4}bd2± 8 10... 0-0!? 10 Matulovic—Gligoric, Jugoslavia (ch) 1958 11 8. . . £g4 9. d3 [9. h3 ДЬ5 10. d3 ^d7 11. a4 gb8 12. ab5 ab5 13. £>bd2 g5!oo Tringov—Nej, Sofia 1969 — 8/252] £}a5 10. Дс2 c5 [10.. . h6 11. £bd2 £»h7 12. b4 £»c6 13. a4 £}g5 14. ДЬЗ± Weinstein —Lombardy, USA (ch) 1961] 11. £bd2 0-0 12. h3 Д115 13. fifl £d7 14. g4 Ag6 15. £>g3 £>c6±J » O’Kelly—van Scheltinga, Beverwijk 1963 18 9.. . ДЬ7 10. d4± 18 10. h3 ^c7 11. d4 0—0 — C 97; 10. d3 h6 [10... £}c6 11. £>bd2 ^c7 12. a4 b4 13. £>c4 a5 14. £}e3 0—0= Teichmann —Burn, Karlovy Vary 1911] 11. £>bd2 &g4 12. ^e2 [12. a4? £}h7 13. ab5 ab5 14. 'Й'еЗ £}g5=F Teichmann — Duras, Peterburg 1909] £}h7 13. 0—0= Burn—Vidmar, Peterburg 1909 14 11. Ag5 0-0 12. £>bd2 Деб 13. de5 de5 14. &e5 #e5 15. f4 #c7 16. f5 Дd6 [16... Дс8?! 17. e5 £>d5 18. f6±-> »] 17. ДГ6 Д112 18. ®hl gf6= Wagner—Becker, Hamburg 1924; 11. h3 £>c6 12. dc5 [12. d5?! £b8 13. £>bd2 g5!T-> »] dc5 13. &bd2 Деб [13. . . 0-0 — C 98; 13... g5! ?] 14. £>h4 g6 [14... 0-0] 15. 1 ± (Mecking —Pilnik, Mar del Plata 1971 - 11/244) 0-0 — C 98 18 И... ДЬ7 12. £fl cd4 13. cd4 gc8 14. Йе2 0—0 15. £}g3A b3± Smislov —Euwe (met) 1948; 11... Д?4 12. h3 ДЬ5 13. de5 [13. a4 b4 14. d5 £>d7 15. £>fl 0-0 16. g4A ^g3± Rjumin —Muratov, SSSR 1927] de5 14. &fl 0-0 15. £ig3 Дg6 16. £>f5 Ad8 17. ^e2 ge8 [Ragozin — Rjumin, SSSR 1938] 18. g4± J »; 11... cd4 12. cd4 &c6 13. d5! £>b4 14. ДЫ a5 15. a3 £>a6 16. Ь4 0-0 17. £>ЬЗ!± Smislov —Gerstenfeld, SSSR 1940; 11... 4}c6 12. de5 [12. £}fl? cd4 13. cd4 ed4=F; 12. a4 Bb8 13. ab5 ab5 14. dc5 dc5 15. £|fl Деб 16. <£}e3 0—0 17. £>g5± Rauzer—Rjumin, SSSR 1936; 12... b4 13. dc5 dc5 14. £>c4 Деб 15. Ad3 Дс4 16. Дс4 &a5 17. ^e2± Rauzer] de5 13. £}fl Деб 14. £)e3± Rovner—Panov, SSSR 1938 18 12. h3!± — C 98 17 12... Д?4?! 13. dc5! [13. £>еЗ?! ДГЗ 14. ШЗ cd4 15. 4)f5? dc3 16. #c3 gfc8T Aljehin—Fine, Hastings 1936; 15. cd4 4}c6=) 294 dc5 14. 4de3 Деб 15. ’§,e2± Aljehin —Flor, AVRO 1938 18 15... ed4?! 16. £tf5 #c2 17. £>e7 ®h8 18 . £}f5 £}e8 19. £}d4± Foltys — Richter, Tren- Canske Teplice 1949; 15... 4Sc6 16. d5 £}d4= 18 11... ДЬ7?! 12. £>bd2 0-0 13. dc5 [13. £}fl cd4 14. cd4 £}c6oo L. Steiner —Sultan Khan, Hastings 1932/33] dc5 14. £}fl± x f5 Keres; 11... gb8?l 12. ab5 ab5 13. de5 de5 14. £bd2 [14. £>e5? #e5 15. ga5 £>g4! 16. f4 #c7 17. gb5 gb5 18. Да4 0-0 19. ДЬ5 c4T->»] &c6 15. £fl 0-0 16. £>еЗ Деб 17. £}g5± LevenfiS —Liliental, Moskva 1939 20 12. £>bd2 0-0 13. £}fl cd4 14. cd4 — 12. cb4 21 13. ЬЗ?! Дб4 14. £>bd2 gc8 15. ga2 0—0 16. h3 ДебТ Balogh—Barcza, Szolnok 1937; 13. h3 0-0 14. ^bd2 — C 97/1 22 13... Де4 14. h3 Д115 15. g4 Дg6 16. &fl±; 13... ДЬ7 14. &fl 0-0 15. Ag5 h6 Keres — Capablanca, Margate 1939; 16. Дd2± 23 14. ^fl?! Ag4 [14... Деб 15. £>e3 gfc8 16. Дd2 £}c4^ Aljehin —Capablanca, Peterburg 1913] 15. £>еЗ ДГЗ 16. #f3 ed4 17. 4}f5 ^c2 18. £>e7 ®h8 19. £>f5 (Keres — Barcza, Miinchen 1942) £}b3! 20. £}g7 £>e4T; 14. ЬЗ!? А ДЬ2± 24 14. . . Дd7 15. £>fl £fc8 16. &e3 ed4 [16... £}c6 17. ДЬЗ!± Unzicker—Sanchez, Stockholm 1952] 17. £>d4 £>c6 18. £>ef5!± Keres—Tylor, Margate 1937 25 16. &e3 g6 17. ЬЗ £di5 18. ДЬ2 ДГ6 19. Scl± J Keres —Reshevski, Stockholm ГоП 1937 28 8. Дd5?! 4}d5 9. ed5 £>b4 10. £>сЗ ДЬ7 11. Эе5 ДГ6Т Johnson —H. Steiner, USA 1929; 8. d4 &d4 [8. . . d6 9. h3?! £d4 10. £d4 ed4 И. сЗ ДЬ7Т Foguelman — Wade, Buenos Aires 1960; 9. сЗ — C 91] 9. ДГ7 gf7 10. £>e5 gf8 11. ^d4 c5 12. -^dl #c7 [12... ДЬ7!? Keres] 13. ^Ig4 £ig4 14. ^g4 d5 15. #h5 de4 16. &c3 gf5 17. #e8 gf8 18. ^h5 gf5 19. #e8 1/2 : 1/2 Smejkal-I. Zajcev, SSSR 1970 - 10/329; 8. ЬЗ ДЬ7 9. &c3 [9. c3 d5 10. ed5 £>d5 11. d3 #d6 12. £>bd2 gad8 13. £e4 ’8rg6 14. £}g3 Дс5Т t Fischer —Szabo, Por- toro^(izt) 1958] d6 10. £}d5 £}a5= Tajmanov— Liliental, SSSR 1948]; 8. £>c3 d6 9. £>d5 &a5 [9... Дg4!? 10. сЗ £>a5 И. Дс2 c5 Dory- Hetenyi, Hungary 1972 — 13/302 12. £>e3 !?±] 10. d4 [10. 4^e7 ^e7 11. d4 Дg4’= Doe- Bottlik, corr. 1968 - 5/288] &ЬЗ 11. ab3 £>d5 12. ed5 f6= Puc—Damjanovic, Jugoslavia 1966 - 1/202 27 8. .. d6 [Д &a5-b3] 9. сЗ — C 90/8 28 9. . . d6 10. h3 £>a5 11. Дс2 c5 12. &bd2 ^c7 13. &fl Sad8 14. ^e2 gfe8 15. &g3± Talj-Geier, Kislovodsk 1966 - 2/277 28 11. h3 ДГ8 12. &fl &a5 13. Дс2 d5 14. ed5 ^d5^ Zuhovicki — Geier, SSSR 1970 - 11/228 88 12. d5?! £>a5 13. Дс2 c6T Unzicker- Planinc, Ljubljana 1969 — 7/253
31 12... d5?! 13. ed5 &d5 14. de5 &f4 15. ge4!± Lutikov—Planinc, Skopje 1969 — 7/254 32 13. Дс2 d5!?oo 33 Parma 34 9... d5 ?! 10. ed5 £>d4 11. c4± Talj- Kuzmin, SSSR 1972 - 14/282 33 Talj 36 8. . . ba4 9. Да4 ДЬ7 10. £>c3 d6 11. Деб Деб 12. d4± Matulovic—Puc, Jugoslavija (ch) 1957 37 9. d4 £>d4 10. £>d4 [10. ДГ7?! gf7 11. £>e5 £>e6 12. £>f7 ®f7 13. e5 £>e81 ] ed4 11. e5 £>e8 12. ДГ4 d6 13. #d4 de5 14. ^d8 Дd8 = Balogh —Sepp, Munchen (ol) 1936 38 10. £>c3 £d4 11. £>d4 ed4 12. &d5 £d5 13. Ad5 c6= Karaklajic—Ciric, Jugoslavija (ch) 1958 33 10.. . d6 — C 90/4 40 о al — a8 Schmid—Litkiewicz, corr. 1967 - 4/324 41 9. a5 d5 10. ed5 £>d5 11. £>e5 £>e5 12. ge5 &f6^ Dely—Todorcevic, France 1967 — 4/323 42 10.. . Деб 11. сЗ [11. Дс4 ftd7 12. a5 ДГ6 13. £}b3 £>e7 14. Деб fe6 15. d4 £>g6 <±iri<5—Geier 1964; 11. £>c4 £>d7 12. ДеЗ a5 13. сЗ ЬсЗ? 14. bc3± Ivkov—Petrosjan, Bamberg 1968 - 5/289; 13... d5’.±] gb8 12. Деб fe6 13. d4 ЬсЗ 14. ЬсЗ £>d7 15. #e2 ed4 16. £>d4 £>d4 17. cd4 ®h8 18. ^аб c5^; 18. ДаЗ± Ostojic—Geier, Wijk aan Zee 1969 — 7/265 43 11. . . c5 12. £>c4 £>c4 13. Дс4 Деб 14. £}d2± Ivkov—Dam j ano vic, Jugoslavija 1966 — 1/201 44 12. Деб!? fe6 13. сЗД d4 45 17. 'S'dS £}Ь8Д £}c6= Domnitz—Krai- dman, Netanya 1965 46 11. c3!? £>a5 12. Да2 Дg4 13. £>c4 £>c4 14 . Дс4 ЬсЗ 15. ЬсЗ a5 16. h3 ДЬ5 17. ДаЗ сб 18. d4 ed4 19. cd4 ge8 = Ostojid—I. Zajcev, Polanica Zdruj 1970 — 10/332 47 11... £d7?! 12. ДеЗ Д£6 Zdanov- Sijanovski, SSSR 1968 - 6/356; 13. c3±; 11... Д&4!? 12. ДеЗ £>d7= Ivkov 48 12. h3 £>d7 13. ДеЗ Д£6 14. d4= Minid- Spaski, Beograd 1964 49 13. . . Д£6?! 14. d4 ed4 15. cd4 d5 16. £}cd2± Ivkov —Geier 1964 80 Keres; 15. d4? gb3! 16. #b3 £>a5- + 81 10. сЗ — C 90/4 82 10... Sb8 11. c3 ed4 12. cd4 d5 13. e5 £}e4 14. £}bd2± Cirid— Sine§, Jugoslavija 1969 - 7/267; 10... ДЬ7 11.сЗ gb8 [11... ed4 12. cd4 d5 13. e5 £}e4 14. a5 £}a7= R. Garcia— Najdorf, Buenos Aires 1968 — 6/355] 12. £}bd2 ЬсЗ 13. ЬсЗ £>a5 14. Дс2 £>d7 15. £fl ДГ6 16. £}e3 g6+ Matulovid —Gheorgiu, Sodi 1964 83 Scholl —Geier, Amsterdam 1970 — 10/331 84 10... £>e5 11. £>e5 de5 12. ^d8 gd8 13. £>d2 a5 14. £>c4 Дd6 15. Дg5 Деб 16. £}e3±± Matulovid—Nemet, Jugoslavija 1972 - 13/303 88 16... ge8?! 17. ДеЗ± Westerinen—Iv- kov, Wijk aan Zee 1970-11/229; 16... Д46± Ivkov 88 9. сЗ?! d5!T0; 9. ab5 ab5 10. ga8 ^aS 11. c3 d6 12. d3 £)a5= Pogacs—Florian, Hungary (ch) 1958; 9. £>c3 b4 10. £>d5 d6 11. c3 a5 12. d4 Ь6Д ge8, Д£8 = Aljehin- Steinberger, Jugoslavija 1931 87 9... £>a5?! 10. Да2 [10. ab5 £>b3 11. cb3 ab5 12. ga8 Да8 13. £}e5 d5^ Lehmann -Rabar, Zagreb 1957] d6 11. Дd2 £c6 [11. . . c5? 12. Да5 ДаЬ5±] 12. £>c3 £a7 13. d4± Keres —Ivkov, SSSR—Jugoslavija 1956 88 10. £>bd2 £>a5 11. Да2 c5 12. £>fl £>d7 13. £>e3 £>b6 14. ab5 ab5 15. Дd2 b4= Matu- lovid—Dely, Sarajevo 1964 89 10... £>d4 11. £>d4 ed4 12. £>e2 c5 13. £}g3± Tukmakov—Podgajec, SSSR 1967 — 3/318; 10... b4 11. £>d5 £>d5 12. Дd5 #c8 [12.. . £}a5 13. ДЬ7 £}b7 14. d4± DuraSevid — Karaklajic, Jugoslavija 1960] 13. сЗ ЬсЗ 14. ЬсЗ £>d8 15. d4 ed4 16. cd4 ge8 17. gbl± Keres —Si§ov, SSSR 1958 80 11. ab5 £>b3 12. cb3 ab5 13. ga8 #a8 14. £>b5 gb8!^ Keres 81 12... £>h5 13. c3 c5 14. cb4 cb4 15. Дd2 d5 16. ed5± Gipslis - Savon, SSSR (ch) 1966/67 - 3/320; 12... ЬЗ 13. cb3 c5 14. b4 cb4 15. Дd2 d5 16. 4}g3± Gipslis —Cuellar, Sousse(izt) 1967 - 4/321; 12... d5!? 13. ed5?! ЬЗ 14. cb3 £>d5 15. £>e5 ДЬ4Т Keres 82 13. сЗ ЬсЗ 14. ЬсЗ c4 [14. . . gb8?! 15. £}g3 Дс8 16. d4± Fuchs —Westerinen, Lenjin- grad 1967 - 3/317; 14. . . ^c7] 15. £>g3 ge8 16. dc4 4}d7oo Gipslis — Spaski, SSSR (ch) 1963 83 13... Дс8 14. £>d2 Деб 15. £>c4± Ivkov —Rabar, Jugoslavija(ch) 1957; 13... ЬЗ!? 14. ДЬЗ [14. сЬЗ?! £>c6 15. £>f5 £b4 16. ДЫ a5T Klovan-Spaski, SSSR (ch) 1963] £>b3 15. cb3 £>d7 16. b4 cb4 17. d4a5 18. b3± Matulovic — Jansa, Kapfenberg 1970 — 9/230; 15... a5oo 84 14. Д<12 Дс8 15. ^e2 £}c6= DuraSevid— Averbah, Jugoslavija—SSSR 1959 88 Gipslis —Ivkov, Zagreb 1965 88 10... £>Ь8 11. ab5 ab5 12. ga8 Да8 13 . £}c3± <=> al — a8 Ivkov—Robatsch, (m) 1964; 10... £>d4 11. £d4 ed4 12. ab5 ab5 13. ga8 Да8 14. сЗ dc3 15. £>c3± Matulovid- Ga§i6, Sarajevo 1966 87 11. .. £>a5 12. Да2 b4 13. £>e2 c5 14. c3 ЬсЗ [14... £}c6?! 15. £}g3± Pavlov —Kloza, Polska 1969 - 8/254] 15. ДсЗ И5. ЬсЗ с4!Д Деб, £>Ь71 £>c6 16. £>g3± 88 14... gfe8 15. h3 #c7 16. ab5 ab5 17. ga8 Да8 18. £}f5d- Matulovi6 —Holmov, Kislo- vodsk 1966 - 2/276; 14... g6 15. c3 dc3 16. ЬсЗ d5 17. e5 £>e8 18. ab5 ab5 IQ. ga8 Да8 20. ДЬ6± Geier— Kordnoj, La Habana 1963 88 15. ed5 £>d5 [15. .. Ad5?! 16. Дd5 £>d5 17. #f3 ba4 18. ge5 ^c7 19. &f5 ДГ6 20. 295
gc5± Matulovic—Holmov, Skopje-Ohrid 1967 - 4/325] 16. h3 Efc8 17. ab5 ab5 18. Ha8 Aa8 19. ^g4 '$'g4 20. hg4 c4 21. dc4 bc4 22. Aa4 g6 23. Ab5 Йс5= Geier—Spaski, SSSR (ch) 1963 70 19. ЬсЗ £>c7 20. d4 f5?l 21. ef6 &f6 22. 4}e4± Matanovic—Jovdic, Titovo Uzice 1966 — 2/278 71 11. Ag5 £>d7 12. Ae7 £e7 13. £>bd2 a5 14 . d4 ed4 15. £>d4 £jc5 16. #f3 £>g6 17. Ad5 ^g5 18. Ab7 £}b7= Matulovic—Jansa, Siegen (ol) 1970 - 10/333 72 11... a5 12. ^c2 d5 13. Ag5 ЬсЗ 14. ЬсЗ de4 15. de4 £}d7 16. Acl ± Kurajica—Kovacs, Sarajevo 1970 - 10/330; 11... d5 12. cb4 [12. ed5 £>d5 13. £>e5 £>e5 14. ge5 Af6^ Ivkov—Smejkal, Praha 1970 — 9/231] de4 [12. .. ge8? 13. £}c3± Geier—Jansa, Hungary 1970 - 9/232] 13. de4 £>b4= Florian 73 Matulovic—Reshevsky, Maribor 1967 — 4/322 74 11... £>d4 12. £>d4 ed4 13. £>e2 Af6 14. ab5 ab5 15. Sa8 Aa8 16. £tf4 £>c5 17. Aa2 Ag5 18. ,®'g4± J Matulovic—Osnos, Jugoslavija—SSSR 1965; 11... ba4 12. Aa4 £}c5 13. Ac6 Ac6 14. d4 (Pietzsch—Kristiansen, La Habana (ol) 1966 - 2/275) £>d7± 75 13... a5 14. d4 £>d4?! 15. £>ed4± Kurajica—Kolarov, Batumi 1966 — 2/274; 13... Eb8 14. £>g3 Af6 15. £>h5 £>e6 16. a5±O Vasjukov—Krogius, SSSR (ch) 1966/67 — 3/316 76 14. Ac6 Ac6 15. Ab4 £>a4 16. ЬЗ £>b6 = Karafiath-Nejstat, corr. 1967 - 3/321; 14. £}g3!? 77 Geier—Talj, La Habana 1963 C89 1. e4 eS 2. £>f3 £>c6 3. J.b5 аб 4. J.a4 £}f6 5. 0-0 Ae7 A FU1 kC *7 A M Л Л fi ЛС1 VFa \ W A /• —w — 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 d42 e54 ed43 <£}e4 &d43 £e5 f3" c5 fe4 cd4 cd47 Ag4 •g-d2 &c4 2 ed5 42>g5 e4 Ag4" f33 ef3 &f313 £|d5 d4 ДИ4 gfl •g-d7 Ad5 •&d5 Af4 = 3 dc6 . ef3 •&f3 Ag4 •g-g3“ ge812 d413 Ad6 f414 £}h5 ge8 •g-eS Ж2 •g-сб h3 Аеб18 4 ge8 •g-e8 •Й’еЗ •g-сб13 f317 ge8 •g-f2 ge718 00 5 d4! Ad618 •g-f328 ge821 Ad222 Ag4 •g-d3 gel Ael -g-e8 £>d2 •g-сб f3 Ah523 ± 6 fg2’ Ag523 Ag428 •g-d3 ge828 £>d2 £}h527 £>f328 Af6 ge5 •g-d6 •g-e4 ge528 —1~ 7 •й-гз Деб33 Af431 Ad5 Ad5 •g-d532 £id233 ± 8 . . . а4®* £id5 Ab738 ab538 ab5 ga8 Aa8 £>a3 £>a537 Да238 e4 £e5 АаЗ38 ba3 •g-h4 T 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Ab5 аб 4. Aa4 £>f6 5. 0—0 Ae7 6. gel b5 7. АЬЗ 0—0 8. сЗ d5 9. ed5 £>d5 10. £>e5 £>e5 11. ge5 11 12 13 14 15 16 17 18 19 9 £,f4“> d4« £>g6 gh532 Ab7 !43 ge8 АеЗ c5 4^d2!** Af6 £>f3" ± 10 Ъьб d4 Ad6 Ag5“ -g-d7 gel Ab7 £)d2 gae8 Ah437 gel •g-el ge8 g-dl £>d5 Ag3 £if438 ± 11 &f6 d4" Ad6 ge2 4}h533 АеЗ51 Ab7 &d2 ®h8 d5!82 &f6 c4 bc4 4}c4 Ad533 &d6 •g-d6M == 12 . . . gel 42>g4 h335 •g-h438 •g-f337 £>f2 ge2“ 4}g4»» ge883 &f6 gf8 ®f8 £>d2 gb881 = 13 Ad2!82 Ab783 •g-b783 £}d3 ge288 gae888 •g-f3 ge287 296
11 12 13 14 15 16 17 18 19 14 h5!?88 ДеЗ88 4}e378 ge3 #f4 #f4 ДГ4 gel71 ДГ572 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £f6 5. 0—0 Де7 6. 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d5 9. ed5 £>d5 10. £>e5 £>e5 11. ge5 gel b5 св 12 13 14 15 16 17 18 19 20 15 d373 Ad6 gel #h4! g3 ?7« #h3 ge4 #f5173 gh4 Ab7 78 Дс2 #e6! c4 &b4 c5 £>c2 #c2 f5!77 16 Ad5 cd5 d4 Ad6 ge3 f5 £jd278 f4 gel ga7’ &f3 г» Ag480 a4! ba481 ga4 g5 ЬЗ ge882 -+- 17 #114! ЬЗ83 g5M #f3 Деб #f6 #h583 £)d288 g487 ge6 fe6 #e6 #f788 ± 18 . . . #f4 ge5 #f6 gel #g6 #f388 Деб88 ДГ4 Af4 #f4 ДЬЗ81 = 19 . . . f5! ’ #f382 £}d2 Ab7 g5! £}fl83 gf6 #e2 № Ad2 f4M -F 20 g3 Ad6' gel d487 »3 4}f688 Ag438 #d388 c5188 Дс2] c4 .1 -g.fi #d7 f3 ДЬЗ #f2182 1. e4 e5 2. £>f3 £>св 3. ДЬ5 ав 4. Да4 £jf6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ dS 9. ed5 £>d5 10. Йе 5 £>е5 11. ge5 св 12.d4 Даб 13. gel11»3 ^h4 14. g3 -g-h3 15 16 17 18 19 20 21 22 23 21 ge4 g5!1M #f3*“ Ad5!?«7 cd5 ge3 Де4 ge4 de4 #f6 #g4!108 T 22 #d3 Af5188 #fl #h5“° ДеЗ111 ДЬЗ113 Adi #f5 #e2 gae8 £>d2113 c5 a31M cd4 cd4 Af4 #f3 ДеЗ118 = 23 ДеЗ Ag4118 #d3 £}e3117 ge3118 c5118 ’S’f I120 #h6121 £}d2 gad8 £>f3 Af3 gf3 cd4 cd4 ^d2 gd3!128 ± 24 • • . f5 ’ f4 g5i«. #fl #h5124 ^id2 fg5128 gae81M ge3 ge3 f4 gf3!127 #f3 ДГЗ #f3128 = 25 • • • • • • . . . #g2! gf412» Ad5!138 ДГ4 фЬ8131 Af4 Деб! ДеЗ188 ± 1. 9. e4 e5 2. ЙГЗ йеб 3. ДЬ5 ав 4. Да4 £jf8 5. 0—0 Де7 в. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d5 ed5 Ш5 10. Йе5 Йе5 11. ge5 св 12. d4 Дав 13. gel 'Й'Ь4 14. g3 #h3 15. ДеЗ _&g4 16. -g-d3 gae8 17. £>d2 ge6 18 19 20 21 22 23 24 25 26 26 Ad5133 a4134 cd5 f5133 #fl138 #h5 f4187 ba4!13< #g2 1 ge4 ga4 #e2 ДЬЗ!138 Ag4 #a6 Af4! gf4 ДЬЗ1" 4- 27 ba41? c4i« ДЬ4!1<3 cd5 Ad2 Ad2 gb6] .43 об 28 #fl #h5 a4144 ba4145 ga4 f51<8 c4!? f4147 cd5 fe3 ge3148 fg3 dc6 <$>h8 hg3 gfl gfl #g51<8 ± 29 a4 ba4 ga4130 -g-fp»» f5131 f4133 #h3 ДЬЗ ga6 fe3 ge3! ge31M fe3 Де7 e4!133 Ag5 ed5 Ad2188 ± 30 . . . ab5138 #h5187 ab5 1 !?151 gfe8188 ’ Ad5 #d5 #g2*“ ± 31 f5*l ’ #fl182 f4 #Ь51вз ba41M ga4 Ad5188 #g2 gb8!?188cd5 #e8 #d5 ФЬ8 <&f2187 ga6188 g5 gb2188 297
x Marshall 2 9. d3 de4! [9... Ag4?1 10. h3 Ah5 11. g4 Ag61 2. ed5 £d5 13. Йе5 Йе5 14. ge5 £f6 15. Ag5 h6 16. Ah4 Ad6 17. ge3 Af4!T; 11. £bd2 d4 12. g4! dc3 13. ЬсЗ Ag6 13. ЙП± Gutman] 10. de4 8-dl 11. Adi £)d7 12. АеЗ Йа5 13. &bd2 c5=F ’ 9... Йе4 10. de5 Деб — C 83/7; 9... de4 10. Йе5 ДЬ7 11. £>d2! Ad6 [11. . . £3e5 12. de5 ^>d7 13. Йе4 Йе5 14. «-h5 £>d3 15. 2>g5 Ag5 16. Ag5 ffd7 17. ge7 fff5 18. ®,h4± Nejkirh—Likevid,DDR 1965] 12. f4 ef3 13. £)df3 Йе5 14. de5 Ac5 15. £>d4± Gutman « 10. ed5 £d5 11. cd4 [11. £>d4 £)d4 12. &d4 Ab7T] Ag4 12. £}c3 £3b6! 13. АеЗ Йс4 14. gel £)b4=p Levenfis—Nezmetdinov, SSSR 1950 • 11. cd4 Ag4! 12. ЙсЗ Af3 13. gf3 ЙсЗ 14. ЬсЗ f5 =f=; 14... •&d7=F Talj, Gutman • 12. йеб? йеб 13. Ad5 [13. i*M5 Йс5 14. -8x6 Ab7-+] £3f2!— +; 12. £jb5?l ДЬ7 13. £)d4 c5 14. £>f5 Af6T 7 14. Ad5 dc3! 15. Aa8 Ac5 16. ®hl (Nejkirh - Zinn, DDR 1966) £d3 17. -8x2 Ag4 18. -8-fl 8-h4 19. ЙсЗ &f2 20. ®gl Ae2!!-+ Zinn • 10... Ad6 11. dc6 [11. Йе4? Йе4 12. ge4 Af5 13. ge3 Йе5 14. h3 »h4 15. Ac2 £g4! 16. ge2 Дс2 17. -8x2 gae8 18. d4 #f2 0 ; 1 Yanofsky—Tornerup, Copenhagen 1947] Ah2 12. ®h2 £)g4 13. <£>gl 8-g5 14. ge3 8-h4 15. gg3 + -; 10... Йа5 11. Йе4 Йе4 12. ge4 ^b3 13. аЬЗ Ab7 14. c4 сб 15. ЙсЗ b4 16. dc6±; 10... Йе5 11. Йе4 Йd3 12. ЙГ6 Af6 13. ge3 Йс1 14. -8x1 Ab7 15. «-el Ad5 16. d4± Gutman • 11. -8x2 Йе5 12. Йе4 Йе4 13. -8x4 Ad6 14. f4 [14. d4 f5 15. -8x3 f4 16. -8x4 Af5 17. «f4 Й84- + ; 16. «d2 ЙГЗ!—+ ;15. #c2 ЙГЗ 16. gf3 «h4 17. ge5 (Kordnoj-Zu- ravljev, SSSR 1951) АИЗ-+] Й86!? 15. d4 [15. f5 •8’h4—+] «d7 16. gfl gae8=F Gutman 10 12. gf3 Йd5 13. ЙИ7 [13. ЙГ7 gf7 14. fg4 «d74] Ad6 14. Ad5 [14. ЙГ8 8-h4 15. fg4 Ah2- + ; 14. fg4 Ah2 15. ФЬ2 8-h4 16. ®g2 £f4 17. ®f3 gfe8—+] Ah2 15. ®h2 «h4 16. <®gl [16. ®g2 «ЬЗ 17. ®f2 8-h2 18. феЗ gfe8 19. ®d3 fj-hJ 20. Де4 ge4 21. ge4 Af3- + ; 19. Ae4 ge4-+] «g3 17. ®hl ®>h7! 18. fg4 gh8 19. Ag2 ®g8 20. ®gl gh2 21. «f3 [21. ge2 Йе5 22. «fl Й84Д ghl —+] gg2 22. «g2 «el 23. «fl ge8-+ 11 12. «еЗ? Ad6 13. d4 ge8 14. «d2 Af4- + 12 12... Ad6 13. «h4 [13. f4 g5? 14. d4 ®h8 15. ge5 gf4 16. Af4 ЙЬ5 17. gh5 Ah5 18. ЙЙ2 ge8 19. gfl± Fischer-Seidman, USA (ch) 1961; 13... ge8 — 12... ge8] ge8 14. f3 Af5 [14... Ac5? 15. d4 Ad4 16. cd4 «d4 17. &hl gel 18. «el ge8 19. «fl «d3 20. Йй2+ —; 14. . . Ah2? 15. Ф>Ь2 Af3 16. ge8+-] 15. d4 Ah2 16. <£>h2 Йй4 17. <£>g3 «h4 18. ФЬ4 gel 19. fg4 gel 20. gf5 ®f8! [20... gd8? 21. a4 b4 22. d5 gb8 23. d6 cd6 24. Ac4 gc8 25. Даб gc6 26. ДЬ5Д c4H— Fischer—Bernstein, USA (ch) 1959/60] 21. d5 [21. <®g3 gb8®; 21. a4 ba4 22. Да4 ge8S] фе7® 13 13. ge3? Ad6 14. «h4 Af4 15. ge8 •8x8 16. f3 «e2 17. c4 b4-+ Levdenko- Sakovid, SSSR 1972; 13. f3«d3! [13... Ad6 14. -8-f2 gel 15. -8x1 -8x8 16. «f2 Af5 17. d4 «сб 18. ДеЗ ЙЙ5 19. £d2± Keres] 14. fg4 Дс5 15. ge3 gad8! 16. ЙаЗ Йе4 17. Ac2 «d2!! 18. Ad2 £g3 19. Acl ge3 20. hg3 ge2 21. ФЬ2 ДаЗ 0 : 1 Pavlovidev—Jablanovski, SSSR 1968; 13. f4 Ad6 14. ge5? [14. d4 — 13. d4] Де5! [14.. . h5 15. d4 Ae5 16. fe5 ЙЬ7 17. h3± Stoltz—A. Steiner, Hamburg 1930; 14... Ae6 15. d4 ДЬЗ 16. аЬЗ Ae5 17. fe5 Йе4 18. B’f3 «-h4 19. g3 Йg5 20. -8*5 -8x4 21. 'B'gS '8x1 1/2 : 1/2 Boleslavski—Pirc, Sto- ckholm (izt) 1948] 15. fe5 ЙЬ5 16. ,8’g4 ge5 17. ЙаЗ gel 18. ®f2 ЙГ6 19. B’f4 &e7 20. •8"f3 ghl—|- van den Berg—Szabo, Tel Aviv 1958 14 14. ge5? Ae5 15. de5 Adl- + 18 17... Дев?! 18. Adi! ЙГ6 (Foltys- Pirc, CSSR—Jugoslavija 1948) 19. Af3 Йе4 20. Йй2±; 17... Аеб 18. АеЗ [18. g4?! £f6 19. Деб fe6 20. ^2 £d5 21. Йd2 Af4 22. Йе4 e5 23. de5 gf8!=F Estrin] ge8 19. £d2 ДЬЗ [19... Ad5 20. Ad5 «-d5 21. g4! ЙГ6 22. ЬЗ Йе4 23. Йе4 #e4 24. gel -8ч13 25. Ad2 gel 26. -8x1 <£>f8T Gutman] 20. ab3 g5 21. ЙГЗ [21. g3 ®h81 22. ЙП gf4 23. Af4 Af4 24. gf4 -»s6 25. ФЫ ^dS 26. 8'h4 ge2-+] gf4! [21.. . Йf4 22. Йе5± Matanovic— Milic, Beverwijk 1958] 22. Ad2 ЙЯЗ 23. gel f6q= 13 15... Af4? 16. Вхв ge8 17. ДеЗ АеЗ 18. fe3 ge3 19. £d2 ge2 20. gdl± ” 16. B’dS ge8 17. АеЗ Af3!? [17... Ah5S] 18. gf3 [18. ftfl? Ah2 19. ®h2 «ч!6Д Й84-+] ШЗ 19. Йй2 В’ЬЗ 20. ЙП &g4 21. 'B'fS фЬ8!д g6oo Talj, Gutman 18 18. Ag5 [18. fg4? Й84Д Ah2, Ag3- +] 8x8 19. £d2[19. ЙаЗ? ge2 20. -&fl Ah3- + ; 20. •8'h4 h6 21. Af6 -8x3 Д Af3-+] ge2 [19... h6 (Raddenko) 20. Af6 ge2 21. Йе4 gf2 22. <£>f2=] 20. -8-fl [20. B’h4? h6 21. Af6 ФеЗ 22. <£>hl «•d2 23. Ae5 Ae5 24.de5 ДЬЗ—h ; 21. Ah6 gh6 22. ^fe "8x3 Д Ah5-+ Talj] Ah3 21. gh3 h6 [21. . . ЙЬ5? 22. Йе4 •8x4 23. Af7+-] 22. Af7 ®f7 23. Йе4 Ah2 24. ФЫ gb2oo Talj, Gutman 18 11... Ag4 12. g3? Ad6 13. АеЗ [13. Ag5 ge8 14. Йd2 ge2F] В’св 14. Йd2 ^f5 15. Ac2 'S’hS 16. Ad3 gae8T Sderbakov— Estrin, SSSR 1957; 12. h3 Ah5 13. g4 Й84 14. #f3 [14. hg4 Ag4 15. Af4 Ad6 16. Ad6 •8-114? 17. ge4! cd6 18. 8-f3 +-; 16... -8^6 17. -»d3 -8-116 18. £d2 #h3 19. -8-fl #h5 20. Йе4 gad8-> > Gutman] ЙГ6 15. 8-g2 ge8 16. Ag5 Ag6 17. £d2 Й115 18. ЙГЗ (Pachman —Nejkirh, Madrid 1960) Ag5 19. •S’gS "8-g5 20. £g5 £f4= Suetin; 12.gf3! Ah5 13. Af4 Ad 6 14. Ae5± 298
28 12. Ag5 ДЬ2 13. фЬ2 £>g4 14. <£>gl «g5 15. «f3 h5 [15. . . Деб 16. d5 Af5 17. £>d2 gae8 18. £>fl±] 16. £>a3 Af5 17. £c2 gae8 18. £>еЗ Де4 19. «g3 Дсб 20. «с7! £>e3 [20... ge3 21. fe3 Ag2 22. «f4+-] 21. «c6± 21 12. .. Ag4 13. «d3 ge8 14. ДеЗ ^>h5 15. £)d2± Klovan —Estrin, SSSR 1958 22 13. ge8? «e8 14. «dl «сб 15. h3 ДЬ7 16. «fl ge8 17. ДеЗ Af4=F; 13. «dl? Ag4 14. f3 £je4! 15. g3 «f6 16. gfl £>g3! 17. fg4 [17. hg3 ДЬЗТ->-»] £>e2 18. «e2 ge2 19. gf6 gf6T- 23 18. ДН4± Haller—Dalj, corr. 1970 28 Vasjukov; 12. ДГ4?! Ag4! 13. «d3 £)h5 14. Де5 Ad6 15. £>d2 ®h8 [15... £)f4? 16. «g3 Де5 17. «g4±] 16. Дс2 f5 17. £>f3 £)f4 18. «еЗ £jh3 19. <£>g2 f4! [19... gf6? 20. ®fl gf7 21. Ad6 «•de 22. £>e5+- Gufeljd- Cikovani, SSSR 1961] 20. «d3 gf5!S 28 12... «d6?! 13. «f3 £}g4 14. Af4 «f6 15. 4}d2 Ad6 16. Ag3 [16. ge4 Af4 17. gf4 «h6 18. «g3 £>f6 19. gel Ag4 20. gf6 «d2 21. ge4 Де2 22. <£>g2 «d3 23. gg4!± Abro- Sin—Zuravljev, corr. 1960] «h6 17. Ad6 «d6 18. «g2± Gipslis—Witkowski, SSSR 1959 28 13... ДЬ5? 14. £>d2 Ag6 [14... «d6 15. «g3 gfe8 16. ge5!± Stejn—Dianoev, SSSR 1961] 15. «h3 ge8 16. £>f3 £>e4 [16... h6 17. ^>e5 ®h7 18. Af7 Af7 19. £)f7 «d5 20. «d3 g6 21. £>e5+-; 16... a5 17. a3 «d6 18. £>e5 £e4 19. Af4 «f6 20. £}g6 «g6 21. «g2H— Aronin — Gruzman, SSSR 1965] 17. ge4! Де4 18. ДГ7+- Vasjukov- Karaklajic, Beograd 1961 27 14... «c8? 15. Дс2 ДЬ5 16. Д£6 Ag6 17. Де7 Ad3 18. Ad3± 28 15. ge7 ge7 16. h3 Де6= 22 18. «g4 gg5 19. £ig5 Ag5 20. «h5 «g6± Strand—Dahlke, corr. 1963 38 12... ge8 13. Ag5 a5 14. a3 Ag4 15. «g2 ДГ5 16. £>d2± Vasjukov—ToluS, SSSR 1961; 12... £>g4 13. Af4! ®h8 14. ^>d2 g5 15. Ag3 f5 16. h3 f4 17. hg4 fg3 18. «g3 Ad6 19. «g2 gf4 20. Де6!± Gutman 31 13. Деб?! fe6 14. Ag5 £>d5=; 13. AgS Ad5 14. Ad5 £}d5 15. Де7 £>e7 16. £>d2 «d6= 32 14... £>d5 15. Ag3± 33 Talj, Gutman 28 10. d3 Ag4?! 11. «е2 Af6 [11... «d6 12. h3! Af3 13. «f3 gad8 14. £)d2±; 12... ДЬ5 13. g4 Ag6 14. £>e5 gfe8 15. d4±] 12. «е4 Деб 13. £>bd2 «d6 14. £>fl £>de7 15. £>g3 ДЬЗ 16. аЬЗ gfd8 17. gdl «еб 18. b4 £>g6 19. h4± Lutikov — Spaski, SSSR 1966 — 2/279; 10... ДЬ7!? 11. £>e5 £>e5 12. ge5 — 10. £)e5 28 10... gb8?! 11. ab5 ab5 12. £>e5 £>e5 13. ge5 £>f6 14. d4 Дd6 15. ge2 b4 [15... £>g4 16. h3 «h4 17. £jd2 ДЬ7 18. £>fl±] 16. £>d2 gb5 17. £jfl ЬсЗ 18. ЬсЗ £}d5 19. Ad 5 gd5 20. ДаЗ!± CeiSkovski—I. Zajcev, SSSR (ch) 1969 28 11. d3 Af6 12. £>bd2 £)f4 13. £e4 £>d3 14. £)f6 gf6 15. ДЬб (ISdenko) £>el 16. «el «d3! 17. Af8 [17. gdl «g6 18. Af8 £>d4!T Vitomski] gf8 18. gdl «f5T 87 13.. . «d7? 14. £>b5 £>f4 15. d4 £>g2 16. ®g2 £>d4 17. £d4! «g4 [17... ed4 18. «d4+-] 18. <£>fl ed4 19. ge7 Af3 20. «d4H— 38 14. &e5? &b3 15. «ЬЗ $)f4 16. f3 Ad6T 38 15.. . Ad6 16. d4 ДаЗ 17. ЬаЗ «h4 [17... &c3? 18. ^)f7 gf7 19. Af7 ®f7 20. «h5 <£>g8 21. Ad2+-]18. Ad2 £)f6 19. ge3 «h5 = BalaiSov —Cejtlin, SSSR (ch) 1970 88 11... ДЬ7 12. d4?l «d7 [12.... Af61? 13. gel ge8 14. £>a3 b4 15. £>c4 ЬсЗ 16. £>e5 «d6= Muhin—Romanisin, SSSR 1971] 13. ^)d2 [13. g3? Af6 14. gel gae8 15. £>d2 £}f41—+ ; 13. «f3 gad8 14. £>d2 c5! 15. dc5 Af6 16. gel £>c3T] £}f4 14. £>f3 £>g2! 15. ge7 «e7 16. ®g2 gad8 17. d5 «e4 18. «d4 «g6 19. ®fl «h5^; 12. d3 «d7® Talj, Gutman; 12. «f31? Ad6 13. Ad5 [13. gd5 ge8 14. «f7 ®f7 15. gd6 ®f8 16. gd8 gad8 17. ®fl Де4-+] сб 14. ge2 cd5 15. d4 «c7 16. g3 gae8 17. ge8 ge8 18. ДеЗ b4 19. a3 a5 20. ab4 ab4 21. cb4 «c2 22. £)d2 ДЬ4 23. ga7 «сб 24. «dl + Tukmakov—Cejtlin, SSSR 1973 81 12. «f3? Ad6 13. «f4 Де5 14. «е5 Se8- + 82 13. gel ДЬ7 [13... Ad6? 14. £>d2 ДЬ7 15. £>f3 «f6 16. d5! h6 17. «d4i Vitomski- Rapoport, SSSR 1968] 14. £>d2 c5 [14... £)h4? 15. g31] 15. £)f3 c4 [15... Af3 16. «f3 cd4 17. cd4 «d4 18. ДГ7 <£>h8 19. ДеЗ! «Ь2 20. «е4± Euwe] 16. Дс2 f5 17. £>e5 [17. ЬЗ?! Ad6 18. £e5 «c7 19. f4 Де5Т Gutman] «d5 18. f3 £>e5 19. de5 [19. ge5 «d7 20. ДГ4 Ad6 21. Af5 «d8 (Bondarevski —Balogh, corr. 1961) 22. Дебоо] Дс5 20. <S>hl f4! 21. ЬЗ [21. Ь4?! Де7 22. «е2 «еб 23. Де4 Де4 24. «е4 g5 25. а4 gad8 26. аЬ5 аЬ5 27. ga5 gd3 28. gb5 gfd8T t Gutman] «dl 22. gdl Дсб® 83 14. «d3 ge8 15. ДеЗ [15. gh7? Ag5! -+] c5! 16. «f5 c4 17. Дс2 «с7аС Kur- tesch—Balogh, Hungary 1966 — 2/280 88 16. dc5? Af6 17. Oa3 ge4 18. «h3 «e7 19. £>c2 gd8 [Л Дс8, gg4; 19. .. ge8?! 20. gfl gh4 21. gh4 £}h4 22. gdl £g2 23. gd7 gd8 24. gd8 «d8 25. £>d4± Suta- Holzweig, corr. 1969] 20. g3 &e5 21. gh7 g6T Talj 88 Gutman 88 13. gel «h4 14. g3 «h3=; 13. gh5!? (Gutman) g6!? [13... h6 14. «П] 14. Ag5 «d7 15. gh4 ДЬ7 16. £}d2 «f5 17. ДЬб gfe8 18. £>fl± 87 16. «h5 «f5 ’7. ^fl £>d5 [17... h6? 18. ge8 ge8 19. £>e3! ge3 20. fe3+-J 18. «Ь4 c5“ Gutman; 16. f3 «f5 17. ДЬ4 c5 18. 299
fl cd4 19. cd4 £}d5 20. Ag3 £}f4= Nedeljko- vic—Geier, Jugoslavia—SSSR 1957 48 20. Af4 Af4 21. ^fl± Bertok-Stejn, Stockholm (izt) 1962 49 12. «el? Ad6 13. ge2 Ah2- + ; 12. h3 Ad6 13. gel [13. ge2 £h5! 14. d4 «h4 15. «d3 Ag4T] &g4! 14. «f3 [14. hg4? «h4 15. «f3 Ah2! 16. фП Ag4 17. «e4 Af4! 18. g3 «h2 19. ge3 gae8 20. «d5 Ag3- + Samkovic; 19. Af7 <£f7 20. «d5 <g>g6 21. ge6 Ae6 22. «еб фЬ5 23. «d5 Ag5 24. «g2 gf2—+] «h4 15. ge8 [15. ge4 h5 16. d4 Ab7 17. gg4 hg4 18. «Ь7 gae8- + ; 15. d4 — 12. d4] Ab7! 16. gf8 gf8 17. «g4 ge8 18. фП «e7 19. «dl [19. Деб Ad5] «e5 20. g3 «e4—F Konstantinov 80 13... £)g4? 14. h3 «h4 15. £}d2 £>h2 16. £>e4+-; 13... Ab7 14. &d2 «d7 15. &fl «g4 16. &g3 «h4 17. «fl Ae4 18. Ac2 (Krjukov —A. Zajcev, corr. 1969) £}g4 19. h3 &f2 20. £>f5!+- 81 14. £>d2 £>f4 15. ge3 «g5! 16. gg3 [16. «fl?! «h5! 17. h3 Ag4 18. £>e4 £>e2 19. ®hl Af4T Samkovic] «e7 17. ge3=; 14. «d3 Ag4! [14... «h4?! 15. g3 «h3 16. Ad5± Talj-Witkowski, SSSR 1959] 15. gel [15. f3?! Ad7 16. g4 £>f4T] ge8! 16. ge8 «e8 17. ДеЗ [17. «еЗ?! «сб 18. f3 Af4 19. «el ge8A Дс1, Af3T Talj] &f4 18. Af4 Af4 19. £d2 c5 20. Дс2 f5 21. £tf3 c4 22. «dl «h5 23. h3 gd8 = Gutman 82 16. £>fl?! f5A f4=F 83 18... £>d5?! 19. £>d6 «d6 20. gd2A Scl± 84 Samkovic 88 14. g3? £h2! [14. . . «d7? 15. «f3 gb8 16. Af4± Abbou — Hamilton, Skopje (ol) 1972] 15. Ad5 Ag3 16. fg3 [16. Да8 Ag4 17. f3 «a8 18. fg4 £>f3-+] «d5 17. ®h2 ДЬ7 18. ggl gae8 19. Ad2 [19. Af4 gel!-+] ge6 20. £}a3 gfe8—h Pil — Pawlowski, Polska 1972 88 14. . . £tf2 15. ®f2? «h4 16. фП ДЬЗ 17. ДеЗ Ag4 18. «d3 gae8 19. £d2 Ag3- +; 15. «f3 «h4 — 14. . . «h4 87 15. hg4? «h2 16. ®fl «hl 17. фе2 Ag4 18. ®d3 «g2 19. ggl Af5 20. фе2 gae8 21. АеЗ ge3- + ; 15. АеЗ Ah2! 16. ®fl Af4 17. «d2 &e3 18. fe3 Ag3 19. gel Ab7 20. £}a3 gae8=F Tolus —Szabo, Balatonfiired 1958 88 16. «f2 Ah2 17. <&fl Ag3 18. «e2 [18. «f7 gf7—-+] Ah3 19. gh3 gae8- + ; 16. ge8 £>h3 17. gh3 Ab7! 18. gf8 gf8 19. «еЗ Af4 20. «f4 «el—h Baschin —Sban- dutto, corr. 1957 59 16. . . Ag4? 17. hg4 Ah2 18. <g>fl Ag3 19. gf2 «hl 20. фе2 Af2 [20... «cl 21. «g3 «Ь2 22. ®d3 «al 23. фс2 b4 24. g5± Tartakower] 21. Ad2 Ah4 22. «h3 gae8 23. ®d3± Capablanca—Marshall, (m) 1918 80 17. «a8? «g3 18. hg4 «h2 19. <g>fl Ag3 20. АеЗ «hl 21. Agl Ah2 22. фе1 «gl 23. ®d2 Af4-+ Tartakower; 17. Af4 Ab7 18 «fl £>f6 19. Ad6 cd6= 81 20. £tfl Ab7= Tartakower 82 Ristic 83 16... £}g4? 17. ge8!+-; 16... £h3? 17. gh3 ДЬЗ 18. ge4+ -; 16... Ag4? 17. «f2 Ah2 18. ФП Ag3 19. Ag5!+-; 16... Ah3 17. gh3 &h3 18. ®fl g5 [18... £g5 (Liliental) 19. Ag5 «g5 20. 4}a3± Gutman] 19. ge4 Af4 20. Af4 £»f4 21. £>d2 gad8 22. gf4! gf4 23. £}e4± Aronin —Demuria, SSSR 1957 84 17. «f2? Ah2 18. фП Ag3 19. «gl gae8 20. ge3 ge6! 21. d5 [21. Ae6 fe6 22. фе2 «h5 23. <g>d3 «g6 24. фе2 gf2 25. <g>dl Ag2!-+] gf6 22. gf3 gf3 23. gf3 ge8=F Vukcevic—Minic, Jugoslavia 1957 88 18. gfl? «g3 19. gf7 ®h8- + 88 18. . . «g3 19. ®fl «h2 20. g4! «h3 21. «g2 «h4 22. АеЗ gae8 23. £>d2 Af4 24. £}f3 «h6 25. Ac2H— Rostov — Pensa, corr. 1958 87 20. «e2 «g3 21. «f3! [21. ®fl? £b2 22. «еЗ «h2 23. Acl &d3! 24. АаЗ «hl 25. «gl ge8!—h Lemoine —Prameschuber, Mun- chen (ol) 1958] «h2 22. ®f 1 «hl 23. фе2 £b2 24. Ae3H— Euwe 88 Samkovic 89 16. £d2 Ah2 [16... &f2? 17. «f2 Ag3 18. «fl Ael 19. £>f3+-; 16... Ab7? 17. £je4 gae8 18. Ag5! Ae4 19. ge4 Ah2 20. ®f 1 Ag3 21. Af7 фЬ8 22. Ah4+ - Boleslavski — Samkovid, SSSR 1956] 17. ®fl [17. ®hl ? £>f2 18. фЬ2 C^g4-+] Ad6!= [18. hg4? Ag4 19. g3 «h2 20. «сб Ag3-+J; 16. Af4 ^f2! 17. Ad6 £h3 18. ®fl Ag4 [18... cd6 19. Ee4 Ag4 20. gh3+-] 19. Ag3 «g5 20. ge5 [20. «еЗ «f5 21. Af2 gae8 22. «d2 gel 23. <g>el ge8—+ Samkovic] «cl 21. gel «g5 = 78 16. . . £>h2?! 17. «a8 Ag4 18. «e4 [18. «f8 ®f8 19. hg4 hg4 20. £>d2 f5 21. g3 Ag3 22. fg3 «g3 23. ®hl £f3-+ Suetin] £»f3 19. gf3 «h3 20. f4 Af3 21. «f3 «f3 22. £d2 «g4 23. <g>fl ge8 24. Ad5 «f5!? [24. . . h4 25. £f3! «h3 26. ®gl сб 27. £g5 «g4 28. Ag2H— Suetin—Witkowski, Polska 1958] 25. Ag2± Suetin 71 19. ge2 Af5 20. Ac2 gfe8 21. ge8 ge8 22. £>a3 Ac2 23. £>c2 ge2 24. £>el Ad6 25. Sbl g5 = 72 20. £a3± 73 12. «fl?! Ad6 13. gel «h4 14. g3 «h5 15. d4 Ah3! 16. Adi «f5 17. «e2 «d7 [17. . . c5 18. АеЗ gae8 19. £>d2 cd4 20. cd4 ge7 21. «f3 gae8=F Boleslavski] 18. «f3 gae8 19. ge8 ge8 20. АеЗ f5 21. АЬЗ f4! 22. gf4 ge6 23. «h3 gg6 24. «g3 «f5 25. £}d2 Af4=F Murej — Smirnov, SSSR 1971 74 13... Af5?! 14. Ad5 cd5 15. «f3 [15. £>d2 Ad3 16. £tfl Ag6 17. «d4 gc8 18. АеЗ b4= Smislov-Sokolski, SSSR (ch) 1949] «d7 16. Af4! Af4 17. «f4 Ad3 18. £>d2± Konstantinopol j ski 300
™ 15... £>f6? 16. gh4 •g’fS 17. Дс2! [17. d4? ge8! 18. ДГ4 g5 19. Дс2 £>e4 20. f3 Af4 21. Де4 ge4 22. gf4 gf4 23. fe4 Йе4 24. 4)d2 ЙеЗ 25. <$>g2 c5!=F Poletaev—Sadomski, corr. 1966; 18. Дс2 -g-dS 19. ДеЗ ДЬ7 20. £jd2 c5T Zurabov — Lipnicki, SSSR 1944; 17. Af4!? g5 18. Ad6 gh4 19. Af8 hg3 20. hg3 <£>f8 21. £>d2 g’dS 22. ЙГЗ±] ge8 [17. . . g5? 18. d4 g’dS 19. c4! bc4 20. £>c3 Йа5 21. Sh64—] 18. £>d2! [18. ДеЗ?! ge3! 19. fe3 g5 20. gd4 Дс7 21. £>d2 c5 22. ge4 £je4 23. £>e4 ДЬ7= Darga—Himenez, La Ha- bana 1964] g5 19. 4)e4!± Gutman 78 16. Дс2? #g6 17. •g’fl f5 18. gel f4 19. ^g2 ЙЬ5 20. ge4 ДЬЗ 21. ЙЬ1 fg3 [r> 21... f3! (Д Ag2-+) 22. gh4 ЙЬ4 23. gh4 gae8 24. Ad2 gf4!-+] 22. hg3 Ag3- + Saharov—Hodiajev, SSSR 1949 77 21. £}d2 Де7 22. gd4 Йе5 23. £jf3 Йс5 24. -g-ЬЗ фЬ8 25 ДеЗ f4 26. gf4 ЙЬ5т Tukmakov—Jansa 1967 78 15. gh3? f4 16. gh7 Йе7!- + ; 15. gel f4 16. f3 •g’gS 17. фЫ Ad7 18. £>d2 ЙЬ4Д g5T; 15. -g-f3 ga7 16. £>d2 g5=F 78 16... g’gS 17. £>f3 ЙЬ5 18. ЙЬЗ?! ФЬ8! 19. £e5 [19. Ad2 Ag4! 20. £>e5 f3 21. •g-d5 gad8 22. gf3 ДЬЗТ Boleslavski] Деб 20. f3 gf6 21. ge2 gaf8A gh6T; 18. a4 (Furman) ba4! 19. ga4 [19. йа4? ДИЗ-+] Ag4 20. -g-d3 Af5 21. -g-fl Де4 22. ga6 gad8 23. £}d2?l f3 24. g3 Af5 25. ge3 ДЬЗ 26. g’dS Ag3!—h; 23. £je5!?+ Gutman, Vitom- ski; 18. £je5 f3 19. gf3 [19. £>f3? Ag4A ga7, gaf7; 19. ge3?! Де5 20. de5 gf7“] Де5 [19... gf5 20. f4 ge5 21. de5+-; 19... ДЬЗ 20. f4 ЙЬ4 21. -g-f3 gae8 22. -g-g3!±] 20. ge5± 80 17... g5?! 18. £>e5 gg7 19. a4± 81 18. .. Ь4?! 19. Ad2± 82 21. #d3!± 83 15. g3 Ag4!? [15... Й’ЬЗ?! 16. £>d2 Ag4 17. f3 f5 18. fg4 f4 19. gf3 fg3 20. hg3 Ag3 21. £jfl± Vasjukov—Geier, SSSR 1965; 16... f5 17. -gfl ЙЬ5 18. f4±] 16. gh4 [16. •g-fl? йЬ5Т; 16. f3 Ag3 17. Йе2 Д£4 18. fg4 f5!=F; 17. hg3 ЙёЗ 18. <§>fl ДЬЗ 19. фе2 #g2 20. фе1 gae8 21. Йе2 ЙЫ 22. ®>d2 ДП 23. ЙГ2 ge3 24. йеЗ Ь5!Т Gutman] Adl“± 84 15... Д£4? 16. g3 Й85 17. ge5+ —; 15... ДГ5 16. £)d2 gae8 17. йfЗ ДГ4 18. ge8 ge8 19. £)П gel 20. Йd5 g6 21. Af4! + -; 15... Дев 16. £>d2 gae8 17. £>f3± 88 17... gae8 (Keres) 18. £>a3! [18. £)d2 ЙГ4 19. ЙГ4 Д£4 20. gel Ag4?! 21. ge8 ge8 22. hg4 gel 23. £>fl Дс1 24. g3A ®g2, £>e3±±; 23... gel 24. gel Дс1 25. b3+±; 20... ДЬЗ 21. ge8 ge8 22. £>f3 Дс1! 23. gel ДГ5 24. gel gel 25. £>el Ь5=р ±] ЙЬ5 19. Ad2! [19. gel Де7 20. Йе5 ДЬЗ 21. gh3 ДаЗ 22. Йе8 ge8 23. ge8 Af8=] Af4 20. gd3 Ad2 21. gd2 ДЬЗ 22. gh3 ЙЬЗ 23. Й85 ФЬ8 24. ЙГ6 <£>g8 25. gd3!! ЙdЗ 26. фЬ2н— Gutman 88 18. gel?! h6 19. f4 ЙЬ4 20. gfl ДЬЗ 21. Ййб Ag2= 87 18... Af4 19. gel ДЬЗ 20. gh3! ЙЬЗ 21. £>fl Й64 22. £>g3 Ag3 23. Йв5 Йё5 24. Ag5 Ad6 25. фЫ gfe8 26. ggl ge6 27. a4± 88 21. Ййб ЙГ2 22. ®h2 gae8! 23. ЙвЗ± Talj 88 18. ®hl Деб! 19. £>d2 [19. ДеЗ f5!T] gac8! = 88 18... ДГ5?! 19. ДеЗ Де4 20. Йе4± Talj —Spaski, (m) 1965 81 21. ЙёЗ Йс2 [21. . . йеЗ 22. fg3 Д£5 23. £id2 gfe8 24. £>b3 (Talj-Spaski,(m) 1965) f6 25. ^)с5 gel 26. gel ®f7=] 22. c4 Де6= Holmov—Talj, Kislovodsk 1966 — 2/281 82 16. £)d2 f4 17. ^)f3 ЙЬ5 18. gel ДЬЗ 19. gh3 ЙЬЗ 20. £>g5 ЙЬ4 21. £>f3 Й84 22. <§>fl gae8T Gutman, Vitomski; 16. ЙЬЗ ДЬ7! 17. £>d2 f4! 18. £>f3 ЙЬ5 19. gel gf6 20. a4 gg6 21. ФЫ gf8 22. Йdl Дс8Т-* Gutman, Vitomski 83 18. ge6?! gad8! 19. Йе2 f4 20. £>f3 ЙЬ5 21. фЬ2 ЙГ7 22. Йе1 Дс8 23. ge2 ДГ5Т Gutman, Vitomski 84 21. gd3 ge8 22. йв4 Йв4 23. hg4 Дс8 24. £}Ь2Ь5!“ Bangiev—Vitomski, corr. 1972 88 12... Af6 13. gel c5 [13... ga7 14. d4 ge7 15. ge7 Йе7 16. Ad5?! cd5 17. ДеЗ ge8 18. £>d2 ДЬЗ 19. ЙГЗ Йеб 20. gel Ag4= Fischer—O’Kelly, La Habana 1965; 16. £}a3! ge8 17. £>c2 ДЬЗ 18. Ad2 Йе4 19. £>el йе2 20. Йе2 ge2 21. £)f3 Ag4 22. Adl!± I. Zajcev] 14. d4 cd4 15. cd4 ДЬ7 16. £}c3 £}c3 17. ЬсЗ Йd7 [17.. . b4 18. ДЬ2 ЬсЗ 19. ДсЗ Йd7 20. gel gac8 21. ЙdЗ gc5 22. d5± Matanovid—Ostojic, Jugoslavija (ch) 1969] 18. ДЬ2± Matanovid—Geier, Sousse (izt) 1967 — 4/328 88 13... Йв5?! 14. d4 Й86 15. Ad5! cd5 16. ЙГЗ Af5 17. ДГ4 Ag4 18. йй5± Gutman; 13... ДГ5 14. d4 Йd7 15. ДеЗ gae8 16. Ad5!? [16. 4)d2?! Ag4 17. ЙЫ h5 18. Ad5 cd5 19. a4 Ь4об-> > Anikajev—Fajbisovid, SSSR 1970] cd5 17. £}d2 Ag4 18. ЙЬЗ ЙГ5 19. a4± Gutman; 13... ЙЛ7! 14. d4 ЙЬЗ — 12. d4 87 14. d3?! 88 14. . . йа7 15. Ag5 88 15. f3 ДЬ5 16. £)d2 c5 17. &e4 £>e4 18. ge4 c4A f5, f4=F 188 15.. . Йd7 16. Ag5 181 16. dc5 Дс5 17. йй8 gad8 18. ДГ4 [18. Ag5 gfe8 19. £>d2 gel 20. gel h6 21. ДГ6 gd2=] h6 19. £>a3 g5 20. ДеЗ ДеЗ 21. ge3 gd2 22. £>c2 ge8= Fischer-Spaski, Santa Monica 1966 — 2/282 182 Gutman 183 13. Ag5?! Йс7 14. gd5 cd5 15. Ad5 ДЬ2 16. ®hl ga7! 17. g3 Ag3 18. fg3 ЙвЗ 19. Йd2 ge8 20. £>аЗ Ь6Т Vitomski, Gutman 301
104 15... £)f6?! 16. gh4 Ж5 17. Af4!±; 1 5... Ad7 16. c4! [16. Дс2 h6 17. &d2 gae8 18. Ml &f6 19. W ДЬЗ 20. ge8 ge8 21. £tf3 Ag4 22. <$>g2= Talj —Stejn, SSSR 1967 - 4/330; 22. Adl!±] bc4 17. Дс4 gae8 18. £>d2 £f6 19. gh4 M5 20. &f3 h6 21. Af4 Де7 22. £>е5± Saharov —Peterson, SSSR 1969; 15... ^d7!? 16. £>d2 £>f6 17. gh4 ДЬ7 18. £>f3 c5 [18... gae8? 19. Ag5 £>e4 20. Дс2 f5 21. Ab3 + - Talj-Krogius, SSSR (ch) 1971 - 12/296] 19. Af4»± 105 16. &d2 f5! 17. ge3 f4! 18. gf4 M6! 19. £}e4 gf4 20. gel Ac7=F Konstantinov; 16. fFfl Ml 17. <g>fl f5 18. gel f4T Camil- leri-Philippe, Skopje (ol) 1972 106 16. . . f5? 17. ge5!± 107 17. &d2 gae8! 18. Дс2 £f6 19. ge5 Ac2=F; 17. Дс2 Де4 18. Де4 M6! 19. Ag5 f5T Gutman 108 Blackstock —Radovici, England 1972 109 15... f5? 16. М3 ga7 17. Af4!±; 1 5... Ag4 16. ^fl M5 17. АеЗ [17. Adi? Adi 18. gdl f5=F] gae8 18. 4)d2 ge6 — 15. АеЗ; 15... &f6!? 16. Ml [16. £d2 Ab7 17. ^f3 gae8 18. ge3 &g4 19. ge8 М2 20. 1 M3 = ] M5 17. c4!? [17. АеЗ Ab7 18. £>d2 c5! 19. f3 c4 20. Adi h5+ Bonc-Osmolovski — Lublinski, SSSR 1952] bc4 18. Ac4 c5 = 110 16... М4?! 17. АеЗ h5 18. &d2 h4 19. Adi M6 20. £}f3 hg3 21. fg3 Ad3 22. М2 gae8 23. £>h4 ^h7 24. Af3 f5 Bole- slavski — Szabo, Budapest (ct) 1950; 25. Ad5 cd5 26. Af4± 111 17. Adi? ^g6 18. £)d2 £tf4!- + Biv- sev —Sidorov, SSSR 1950 112 17. . . gae8 18. £>d2 ge6 19. a4! ДЬЗ 20. Adi M5 21. М2 Af4! 22. M3! gfe8 23. £tfl Afl 24. gfl £>e3 25. fe3 АеЗ 26. ®g2± Gutman 113 20. M5? £>e3 21. fe3 ge3!- + 114 21. £>f3 Af4! 22. £>h4 ^f6 23. ^f3 cd4 24. cd4 £je3! 25. M4 ^f4 26. gf4 £>d5qp Bronstejn 115 24. fe3 № 25. Af3 £>e3 1/2 : 1/2 Bole- slavski— BronStejn, (m) 1950 116 15... Af5 16. М3 gae8 17. £)d2 Ag4 18. ^g2 M5 19. a4! ge6 20. ab5 ab5 21. Ad5! ±; 15... h5 16. № h4 17. Ad5! cd5 18. £)d2 Ae6 19. Af4± Fischer—Wade, La Habana 1965; 15... ge8 16. М3 [16. М3 &f4!? 17. Ml M5 18. Adi &h356] ga7! 17. £d2 gae7 18. Ad5 cd5 19. £>f 1! h5 20. Ad2 h4 21. ge7 ge7 22. £)e3!± Gutman 117 16... &f4? 17. Af4 Af4 18. M4+-; 1 6... g5 17. Ag5! f5 18. 4)d2 [18. f4 gae8 19. £)d2 M5!a5 Gutman] f4 19. £>e4! fg3 20. fg3 gf3 21. ^d2 gaf8 22. Ah4± 118 17. fe3? Ag3- + ; 17. М3? gae8 18. M8 Af3- + 119 17... фЬ8 18. £)d2 t18. f4? gae8 19. £>d2 Af4T] f5 19. Ж1! M5 20. Adi f4 21. Ag4 ^g4 22. М2! "&h3 23. ge6± Gutman 120 18. Ad5 gac8 19. £>d2 Ac7! [19... ДЬ8?! 20. Ag2 M5 21. gael Ae6 22. b3± Spaski -Geier, (m) 1965; 20. . . ^h6 21. d5! c4 22. ^d4 Af5 23. b3± Fischer—Donner, La Habana 1965; 19... cd4 20. cd4 Ab8 21. Ag2 №6 22. gcl!± Talj] 20. Ag2 ^h6 21. £f3 [21. d5? c4! 22. ^d4 Ab6- +] Ab6 22. £>e5 Ae6= Barczay—Adorjan, Budapest 1970 — 9/235 121 18... M5 19. £>d2 gad8 20. Adl±; 18... Ml 19. ®fl gad8 20. ®g2!± 122 Fischer—Donner, Santa Monica 1966 — 1/283 123 17... <g>h8? 18. Ad5 cd5 19. £>d2 gg8 20. Ml W 21. a4± Euwe —Donner, Nederland 1951; 17... gae8 18. £)d2 <$>h8 [18.. . ge6 19. Ml M5 20. M2!±; 19. . . Ml 20. £>fl gfe8 21. Ad2± Geier—Calvo, Siegen (ol) 1970 - 10/336] 19. Ad5 cd5 20. Ml M5 21. a4! g5 22. ab5 ab5 [22. . . a5 23. fg5! ge3 24. ge3 f4 25. gf3! Af3 26. M3± Euwe] 23. fg5 ge3 24. ge3 f4 25. gf4 Af4 26. gg3 M5 27. ®hl gg8 28. £f3 M5 29. gg4± Boleslavski —Talj, SSSR 1962 124 18... ®h8? 19. Ad5A М3, fg5+- Smislov —Krogius, SSSR 1951 125 19. .. <§>h8 20. Ad5 cd5 21. fg5!± 128 20. Ad5 cd5 21. М2 [21. a4 ge4 22. ab5 ab5=] ge4! 22. fg5 ®h8 23. a4 Ah3 24. М3 gg4! [24. . . Ag4 25. М2!? f4!? 26. £>e4 fe3 27. М3 de4 28. M4±] 25. ab5 a5! 26. ga5 f4 27. Af4 Af4 28. ge7 ft5 29. gaa7 gh4T; 20. М2 h6 [20. . . <g>h8 21. Ad5 cd5 22. fg5 ge3 23. ge3 f4 24. ge5± Diick- stein—Sliwa, Tel Aviv (ol) 1964] 21. a4 фЬ8 22. Ad5 cd5 23. ab5 ab5 24. ЬЗ ge4 [24. . . gc8 25. c4! bc4 26. bc4 dc4 27. d5!±] 25. c4 gf4 26. Af4 Af4 27. gf4 gg8 28. ®hl bc4 29. bc4 dc4T 127 22. ge5?! Ае5Д M5 128 Gutman 129 20. . . ge4 21. £)e4 Af3 22. £)d6! Ag2 23. <^g2 gf6 24. £>c8 gh6 25. h4 gh4 26. ®f8 27. AdlH— Nedoma—Kaufman, corr. 1971 130 21. Af4 Af4 22. gf4 фЬ8 23. Ad5 cd5 24. M5 Ae2 25. £jfl 1/2 : 1/2 Dely-Pogacs, Hungary 1961 131 21. . . cd5 22. M5 <®>g7 [22. . . <$>h8? 23. M6 fe3 24. ge3+-] 23. Af4 Af4 24. gf4 Ae2 25. М2 ФЬ8 26. M2± Unzicker— Pfleger, (m) 1963 132 24. «S’hl Ah3 [24. . . ge6 25. Af3!+- Fischer] 25. М2! [25. М3 Ag4= Boleslavski — Pogacs, Debrecen 1961] Ag4 26. Ae8 ge8 27. M3± Boleslavski 133 18. c4 bc4 19. £>c4 Af4! 20. Ml M6 21. М3 ,M3= Robatsch—O’Kelly, Beverwijk 1963 134 19. Ml M5 20. a4 [20. f4 gfe8 21. М2 M5!T; 20. f3 Ah3 21. М2 g5!T Gutman] ba4! 21. ga4 f5 oo Tatai—Zuckerman, Malaga 1968 302
133 19... Ь4?! 20. efl eh5 21. с4! dc4 22. fj'e4± Talj — Krogius, SSSR (ch) 1962 133 20. ab5? gfe8 21. f4 Af4!T 137 21. ab5 f4! 22. Af4 ДЬЗ 23. ed3 Af5 24. ЖЗ Ag4= 133 21... gfe8 22. Af2 [22. -&f2 g5 23. fg5 f4 24. Af4 ge2 25. ge2 ge2 26. ee2 Де2 27. Ad 6 ba4=F Pilnik-Geier, Chile 1965] ДЬЗ [22.. . ge2 23. «•g2! ef7 24. ab5 ab5 25. £}f3! gb2 26. £>g5 gel 27. gel <&Ъ7 28. ge8 Af8 29. ЬЗД gd5!± Talj] 23. «-d3 gel 24. gel gel 25. Де1 -g-dl 26. -g-e3 ®f7 27. ab5 ab5 28. <Lf3± Gurvid—Sadomski, corr. 133 23... g5 24. ga6! gf4 25. gf4!± 133 27. £>e4 fe4 28. ee2 eg6 29. ФЫ Ag4 30. ggl Де2 31. gg6± Gutman 131 20. ga4? f5 21. efl f4 22. W ДЬЗ 23. gf4 gf4 24. £>fl gg4 25. £jg3 h5- + ; 20. efl gb8T 142 20. . . dc4 21. #c4 h5oo 133 Talj; 23. ga4?l gb2 24. Af4 gf2 25. <£>f2 eh2 26. феЗ ge8 27. Де5 eg3 28. ®d2 #f2 29. ge2 Де2 30. fj-e2 #e2 31. фе2 f6- + 143 19. Adi Adi 20. gadl f5T; 19. c4 &e3 20. ge3 gh6 21. eg2 c5 22. d5 Де5Т Suetin- Borisenko, SSSR 1950; 19. -g-g2 gfe8 20. Ad5 cd5 21. a4 ba4! 22. ga4 Af4!T 143 19... g5 20. ab5 gh6 21. eg2 £>f4 22. Af4 gf4 23. ba6 f3 24. ehl Af4 25. £>fl ДЬЗ 26. AdlH— Banik—Terpugov, SSSR 1952; 19... f5! — 18. a4 143 20... gfe8 21. ga6! [21. Ad5?! cd5 22. ga6 f5 23. h4 f4! 24. gd6 gd6 25. Af4 gel 26. eel ge6 27. eal h6=F; 23. gd6 gd6 24. Af4 Де2Т] f5 [21... ДЬЗ 22. -0x4! £>e3 23. ge3 ge3 24. fe3 ge3 25. ga8 Af8 26. ФГ2 ge6 27. 4}f3H— Vitomski—Gubanov, corr. 1970; 21.. . g5 22. gc6 gh6 23. h4 £>f4 24. ДГ4 gel 25. eel gf4 26. #e8 ®g7 27. f3+ -] 22. gc6! [22. f4? ge3 23. ge3 ge3 24. gc6 ee8 25. Ad5 ф£8! 26. £>e4 fe4!T; 22. c4?l Ah3 = ] f4 23. gd6! gd6 24. ДГ4 gel 25. eel ge6 26. Де5+- Samkovid 147 21... £>e3 22. fe3 c5 23. gaalA Да4, Дс6± Gutman 143 22. .. fe3 23. de6 gf2 24. e7 Ф118 25. e8e ee8 26. ge3± Suetin 143 27. gf4 Af4 28. ef4 ee7 29. £>fl ee2 30. gb4 h5 [30.. . g6 31. gb8 Д gb7, c7+- Suetin—Geier, SSSR (ch) 1964] 31. gb8A Ag8± Talj 133 19. Да4?! Af4 20. Af4 £>f4 21. efl £>e2 22. ФЫ eh6 23. gadl gfe8 24. d5 To- lus—Muhin, SSSR 1964; 24... ge5!T; 24... ed2!!- + 131 19... gfe8 20. efl! eh5 21. ga6— 18. efi 132 20. f4? Af4! 21. gf4 [21. Af2 gel 22. Де1Д ge8 0:1 NovopaJin—Spaski, SSSR (ch) 1964] gg6 22. Ad5 Ф118! 23. ФЬ1 gh6 24. ge2 cd5 25. gg2 gg6! 26. ®gl eg2- + 153 20... eh5 21. c4 — 18. efl 134 23... £je3 24. fe3 ®f7 25. gc6 фе7 26. Деб Деб 27. ga64— Szabo—Barczay, Hun- gary 1964 133 25. gc6? Ag5 26. Ad5 ФЬ8 27. Ag2 ДеЗ 28. фЫ Ag2 29. ®g2 Ad2 30. b4 g5! Stejn—Spaski, SSSR (ch) 1964; 31. h3 ДеЗ = 133 20... ДеЗ 27. фЫ gf2 28.d6+ -; 26... Ad2 27. dc6 фЬ8 28. gal g6 29. Ad5 ДеЗ 30. фЬ1 gf2 31. c7 gb2 Parma—Spaski, Jugo- slavia—SSSR 1965; 32. c8e Дс8 33. ga8+- 137 Spaski 133 19. Adi? £>e3 20. fe3 Ag3- + 133 20. c4?l 43e3! [20. . . Af5? 21. ee2 Ag4 22. cd5! Де2 23. de6 fe6 24. Деб Ф118 25. Ad7!± Talj; 20... bc4 21. £>c4 ДЬ4 22. gecl! Ae2 23. Adi eh2?! 24. Ф112 Ad3 25. £>e5± Talj-Spaski, (m) 1965; 23... Ad3! 24. ДЬ5 Дс4 25. gc4 £>e3 26. fe3 Ad2= Parma- Geier, SSSR — Jugoslavija 1966] 21. ge3 [21. fe3 Ag3!] Де2! 22. ec2 gh6 23. h4 Af4!T Konstantinpoljski; 20. Ad5 ed5! 21. c4 bc4 22. ec4 eh5 23. ga6 gfe8! 24. gc6 gh6 25. h4 gg6 26. d5 Ad7 27. ®g2 ef51T; 20. £>fl gfe8 21. Adi Adi 22. edl ef5 23. Ad2 gel 24. Де1 h5 25. h4 c5!T 133 20... Ah3 21. Adi ef5 22. ee2± 131 Talj, Gutman 132 19. f4? gfe8 20. ab5 Af4! 21. Ьсб ge3 22. Ad5 ФГ8 23. ge3 ДеЗ 24. фЫ Ad2 25. ed2 ge2 26. ee2 Де2 27. c7 f4- + 133 19... f4? 20. Af4 Af4 21. eh3 ДЬЗ 22. ge6± 134 20... g5? 21. ab5 ab5 22. fg5! ge3 23. ge3 f4 24. gf3! + -; 20... gfe8 21.ab5 ge3 22. ge3 ge3 23. Ьсб!! ge2 24. Ad5 ®f8 25. h3! ДЬЗ 26. Af3 Afl [26... eg6 27. ee2 eg3 28. ФЬ1 Af4 29. £>fl + -] 27. ДЬ5+- Gurvid—Ceskotjak, corr. 1970 133 21... фЬ8? 22. £}c4± Suetin; 21... g5 22. ga6 фЬ8 [22... gf4 23. gc6 fg3 24. hg3 Ag3 25. eg2+-; 23... fe3 24. Ad5A ge6 + -] 23. gc6! £>e3 24. ef2 ^jdl 25. Adi gel 26. eel ge8 27. efl Adi 28. gd6+-; 21... gfe8 22. ef2 ®f8 [22... g8e7 23. ga6 ee8 24. £>c4±] 23. Ad5 cd5 24. c4! dc4 25. ga6± Gutman 133 22. ea6? gb3! 23. &b3 £>e3- + ; 22. ef2 gb3 23. £}b3 Adi T; 22. ga6 gb3 23. £b3 £}e3 24. ga8 ®f7 25. ef2! ДЬЗ 26. ee2 ee2 27. ge2 £)c4=F J. Gutman 137 25. £>c4? Af4 26. gf4 gg6- + ; 25. £>fl Af3 26. ef5 gf6 27. ea5 gb5 28. еаб ДЬ7 29. ea7 ec6- + 133 26. h3 gf4 27. gf4 Ae7!- + 133 27. gd6? ge3—+ ; 27. ga2 28. gf4 ga2! 29. ea2 Af4! 30. &fl ge4S Talj, Gutman 303
С9 SADR2AJ • СОДЕРЖАНИЕ С 90 1. е4 еб 2. £>f3 £>сб 3. ДЬб аб Polugajevski 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 — 9. R J 9. d4, 9. ЬЗ С9 306 1. е4 еб 2. £>f3 &сб 3. ДЬб аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. d4 Matanovid 309 С 92 1. е4 еб 2. £}f3 £}с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £}f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ — 9... R J 9... £>d7, 9... Ьб, 9... £>Ь8, 9... £>а5 — 9... £d7 С93 1. е4 еб 2. &f3 £>сб 3. ДЬб аб 4. Да4 £)f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ Ьб Polugajevski (1-15) Gipslis (16-24) Ivkov (1-16) Gligorid (17-24) 694 1. е4 еб 2.£}f3 <£}сб 3. ДЬб аб Matanovid 4. Да4 5. 0—0 Де7 б. gel Ьб 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>Ь8 — 10. R J 10. d4 С9 SOMMAIRE • INDICE 313 319 325 С9 304
С9 CONTENTS • INHALT 095 1. e4 e5 2. &f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0—0 Де7 6. gel b5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>b8 10. d4 1. e4 e5 2. &f3 &c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 &f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 — 10... R J 10... с5 — 10... с5 11. d4 R J 11... &с7 Matanovid C9 327 Matanovid 331 097 1. e4 e5 2. 3 £)c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 с5 11. d4 ^с7 — 12. R _| 12. £>bd2 — 12. £bd2 R _| 12... £>сб, 12... cd4 Gipslis (1-5, 14-17) Polugajevski (6-13) 336 098 1. е4 е5 2. &f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £jf6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ &а5 10. Дс2 с5 11. d4 ^с7 12. £>bd2 £>сб Parma 340 С99 1. е4 е5 2. <^f3 <^сб 3. ДЬ5 аб Matanovid 344 4. Да4 £jf6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 с5 11. d4 ^с7 12. £>bd2 cd4 13. cd4 С9 INDICE • innehAll C9 20 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 305
с90 1. е4 е5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 ---- Де7 б. gel Ь5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 Дс27 ДЬ72 d4 ed4 £d4 ge83 Af8 Ag5 h6 Ah4* g6 Af6 •&f6e = 2 a3‘ Деб’ d4 АЬЗ’ •Й'ЬЗ 'Й'Ьв3 £)bd2 •Й’Ьб d5 £a5 •Й-dl c5 b4 £)b7 gbl gfc8 £>fl oo a513 3 £>a5 4 a4 Ь413 Дс2“ c5 d417 ЬсЗ18 d4 •&c712 de513 £>e523 Ь413 cb4 £>е5 de5 cb4 £)bd2 £>c4 £>d214 £>c3 &d5 gb8!?21 &d5 £)d2 Ag4 Ad5 ДЬ722 f3 gac8 ga2 = Деб13 5 a5 ЬсЗ23 dc3 Деб £,bd2 gb824 Дс2 &h5 g6 4ie3 Af6 ^>d5 Ag7 Ad3 ± ga823 6 gb*8 Дс423 ЬсЗ37 dc333 ДЬ723 4}bd230 'Й’сЗ £)fl £)d8 £}g3 b4 gd8 &b3 ± сб31 7 ... Ag4 h332 Af333 МЗ &а5 Ac2 c5 d3 b4 &d2 £»d7 £fl Ag5 ^e3 gb8 •&g4 = g63* 8 d3 Деб35 £)bd233 АЬЗ37 •Й'ЬЗ33 &d7 а4з» &a5 •&c2 сб b4 &b7 c4 'Й'с? Ab2 ba4 ga4 a5*° 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. d3 £>а5 10. Дс2 с541 11 12 13 14 15 16 17 18 19 9 £ibd2« £)d743 £>fl Af6~ ^e3" £)b6 h3*3 4l>c6 &h247 g6 АЬЗ Деб £>eg4 Ag7 Деб fe6 ge848 10 4}c6 a4« Ae633 &fl 'Й'с? <g.e231 &d7 £>e3 &b6 ab532 ab5 Ad2 = 11 . . . £>fl <^d733 ^g3»« £>b6 h3 ge8 •&e2 g6 ДЬб Af6" = 12 . . . ge8 £>еЗвз Af887 a4«s Ab7“ h333 •Й"с7 £if531 ^>е7 £)3h4 £)g6 Ag5 &d7 ^g669 = hg663 1 Lutikov e Suetin 9... ge8 10. d3 ДГ8 11. £>bd2 d5 12. 7 9... d5 10. ed5 £>d5 11. £>e5 &e5 12. #е2 ДЬ7 13. £tfl h6 14. £>g3 g6 15. Дd2 Дg7 16. b4± Lejn —Lengyel, Novi Sad 1972 - 14/289; 9... d5 10. ed5 #d5 11. d4 ed4 [11... e4? 12. £>g5 Дg4 13. #d2 gae8 14. £>e4 Дd8 15. f3 ДГ5 16. #e2!± Keres; 12. . . ДГ5 13. ДЬЗ ,®'d7 14. £}d2± Lutikov—Kon- dratjev, SSSR 1967] 12. cd4 '®rd6= Keres 9 11... £>d4 12. cd4 c5 13. £>c3 b4 14. £>a4± Holmov-Bakulin, SSSR 1967 - 3/324 4 14. ДГ4!? d5 [14... £>e5 15. £>d2±] 15. e5 £>e4 [15... £>d7? 16. £>h6’ + -] 16. 'S’g4A f3±J>; 14... £}e7!?= Polugajevski 9 Lutikov—Keres, SSSR (ch) 1965 ge5 сб 13. d4 Ad6 14. gel ^h4 15. g3 #h3 16. ДеЗ Ag4 17. #d3 gae8 18. &d2 ge6 19. c4!± Suetin — Liliental, Kislovodsk 1967 — 4/331; 9... h6 10. d4 ge8 11. £>bd2 [11. d5 £}a7 12. c4 сб 13. dc6 £}c6 14. cb5 ab5= Bron- Stejn —Ivkov, SSSR—Jugoslavija 1968 — 5/291] ДГ8 12. Дс2 ed4 [12. . . £g4 13. h3 ДЬ5 14. d5 £}e7 15. £}fl ± О Suetin — Nielsen, Copenhagen 1965] 13. cd4 £g4± Suetin; 9... £>b8 10. d4 £}bd7 11. c4 сб 12. £}c3± Suetin, Keres; 9... £>d7 10. d4 ДГ6 11. ДеЗ gb8 12. £>bd2 £>b6 13. gel Дg4 14. d5 [14. h31 ? Gligoric] £>a5 15. Да2 £>ac4 16. £>c4 [16. ЬЗ? £>e3 17. ge3 Дб5 18. gel ДГЗ 19. gf3 ДГ4Т->» Suetin — Gligorid, La Habana 1969 — 8/256; 306
16. ДЬб!? Gligoric] £>с4 17. Дс4 Ьс4 18. gc2= Polugajevski • 10. . . ^g4 11. d5 £>a5 12. Да2± Suetin • 11... £>d7 12. £>bd2 ДГ6 13. d5 £>a5 14. #c2 £>b6 15. £rfl сб 16. dc6 «c7 17. ДеЗ± Suetin—Stejn, SSSR (ch) 1964 10 Suetin—Keres, SSSR (ch) 1965 “ 10. Да2 c5 11. d4 «c7 12. £>bd2 £>c6 13. d5 £}d8 14. &fl £)e8 15. £>g3 g6 16. h3 4)g7= Tihomirov—Mantejfelj, corr. 1968 12 11... £)св 12. «-d3 Дg4 13. £>bd2 cd4 14. cd4 ed4 15. £>d4 £>d4 16. «d4 ge8 17. ДЬЗ 4)d7= Minic—Milic, Beograd 1966 — 2/284; 12. d5± Polugajevski; 11... cd4 12. cd4 £>c6 13. h3 ДЬ7 14. £>c3 gc8 15. ДеЗ ge8 16. #62 [16. d5 £>a5 17. a4 b4 18. £>a2 gc2 19. «с2 ЬЗ 20. «сЗ ba2 21. «Ь4± Minic; 18... ЬЗ! 19. ДЬЗ £>e4T Polugajevski] ed4 17. 4)d4 g6= Minic—Majstorovic, Cadak 1969 - 8/257 12 12. £)bd2!? Polugajevski 14 14... Дg4?! 15. &c4 bc4 16. ge3± Minic— Gligoric, Jugoslavia (ch) 1965 18 18. d5 Дd7= Suetin—Lengyel, Sarajevo 1965 14 9... ДЛ7 10. d4 ed4 11. cd4 £>a5 12. Дс2 c5 13. dc5 dc5 14. e5± Bertok—Vospernik, Jugoslavia (ch) 1961; 9... gb8 10. ab5 ab5 11. d4 [11. h3 ДЬ7 12. d4 ga8 13. ga8 #38 14. Дg5 h6 15. ДГ6 ДГ6 16. d5±O Gipslis- Holmov, SSSR (ch) 1965] ed4 12. cd4 Ag4 13. h3 [13. £>c3 £)b4 14. ДГ4 £>d7 15. h3 ДГЗ 16. «f3±O Tarrasch—Schlechter, (m) 1911] Д115 14. 4)c3 «d7 15. ®h2 gfe8 16. ДГ4± Duraisevic— Cuderman, Jugoslavia (ch) 1958; 9... ДЬ7 10. d4 £>a5 [10... £>d7 11. £>bd2 ed4 12. cd4 £>b4 13. «62 ba4 14. ga4 c5 15. dc5 dc5 16. £>c4 £)b6 17. gdl± Kavalek- Pfleger, Haag 1966 - 2/285; 13.. . c5!?; 10... ed4 11. cd4 £>a5 12. Дс2 d5 13. e5 £>e4 14. 4)c3 £>c3 15. bc3± Sanguinetti—Eliskases, Mar del Pl ta 1966 - 1/208] 11. Дс2 c5 = 17 10. Ad5? ДЬ7 11. cb4 £>d5 12. ed5 4)b4 13. «ЬЗ a5 14. £>сЗ ДГ6Т Romanovski—I. Rabinovid, SSSR (ch) 1927 18 10... ed4 11. £jd4 [11. cd4?! Ag4 12. ДеЗ d5?I 13. e5 £}e4 14. aSif Ragozin — Keres, SSSR 1939; 12... &a5 13. Дс2 c5 14. ЬЗ £>d7 15. £>bd2 ДГ6 16. «Ы h6 17. ga2 £}c6T LevenfiJ — Keres, SSSR 1939] Дd7 12. cb4 [12. £>f5 ДГ5 13. ef5 «d7] £>b4 13. £>c3 gb8= Pachman; 10... gb8 11. d5?l £)a5 12. cb4 gb4 13. Дс2 сб 14. £>c3 cd5 15. ed5 Ag4T*± Tolus—Zuhovicki, SSSR 1957; 11. £}bd2= 18 11. 4}c3?! Ag4T ; 11. ЬсЗ Ag4 12. ДеЗ [12. Ad5 £jd5 13. ed5 £>a5 14. de5 de5 15. ge5 сб 16. ДаЗ ДГ6 17. gel ge8T LRabino- vid 12. d5 £>a5 13. Дс2 сб 14. dc6 «-c7 15. «d3 «сб 16. 4)bd2 gac8+ Romanovski— Botvinik, SSSR 1927] ed4 (Lasker, Tar- rasch) 13. cd4 d5 14. e5 £je4 15. 4)bd2 [15. h3 ДЬ5 16. £>bd2 ДЬ4т Tolus—Furman, SSSR (ch) 1958] £>d2 16. «d2 ДЬ4 17. «с2 ДГЗ 18. gf3 Де1 19. «сбоб Spaski —Kolarov, Varna 1958 20 11... cb2 12. ДЬ2 de5 [12... £>e5 13. £>d4± LevenfiS] 13. £>e5 £>e5 [13... «-dl 14. gdl £>e5 15. Де5±] 14. Де5 ДЬ4!= Polugajevski 21 13... a5 14. £jd5 [14. «f3 gb8 15. Дс4 «d4 16. ЬЗ Деб 17. gdl Ag4! 18. gd4 ДГЗ 19. gd5 ДЬ4!Т; 19. gd3 Де4 20. ge3 Дс2 21. ge5 Дd6 22. gb5 c6!=F Polugajevski] £>d5 15. Ad5 ga6 16. ДеЗ ДЬ4 17. ge2 gd6 18. «cl сб 19. Дс4 [19. Дсб Де6!Т Keres -Smislov, SSSR (ch) 1955] «d7T Belavenec; 16. Ad2± Keres 22 Polugajevski 28 10... ,<lg4 11. h3 ДЬ5 12. Да4 £>a5 13. cb4 £>b7 14. d4 ed4 15. Дсб «с8 16. b5 ab5 17. ga8 «-a8 18. g4 Ag6 19. £)d4± Aro- nin—KamiSov, SSSR 1950; 10... Дев 11. Да4 £ja5 12. cb4 £>c4 13. d3 &b6 14. Дсб gb8 15. ga6 d5 16. b5 de4 17. 4)e5 Дd6 18. d4± Gipslis—Peterson, SSSR 1966; 10... ДЬ7 11. d4 ЬсЗ 12. £>c3 gb8 13. ga4 4)d4 14. £>d4 ed4 15. gd4 c5 16. ga4± Bertok—Averbah, Jugoslavia — SSSR 1961 24 12... ДЬЗ 13. ФЬЗ #d7 14. £>c4 £)d8 15. Дg5 ^)e6 16. ДГ6 ДГ6 17. £>e3 g6 18. 4)d5±J Talj—Jansa, Sarajevo 1966 28 18. £jg5 Дс8 19. Дс4 h6 20. 4)f3 Деб 21. -g-d3±t Talj —Spaski, (m) 1965 28 11. d4?! ЬсЗ 12. ЬсЗ ed4 13. cd4 [13. £d4 £)d4 14. cd4 c5 15. dc5 dc5 16. &c2 £)g4 17. ДГ4 gb3 18. -Й-ЬЗ S’d4 19. ga2 Деб 20. 'Й’Ь2 Да2 21. ,Й'а2 Дd6—Ь Kavalek — Lutikov, Beverwijk 1967] d5 14. e5 &e4 15. ДаЗ &b4 16. Дс2 ДГ5 17. ge2 c5=F Klovan-Milejka, SSSR 1966 27 11... ДЬ7 12. d3 [12. -Й-е2 ga8 13. d3 d5 14. ДЬЗ d4= Bertok—Forintos, Jugoslavia - Hungary 1962] d5 13. ed5 £)d5 14. «•ЬЗ ЬсЗ 15. ЬсЗ £)f4 16. ДГ4еГ4 17. «dl± Gipslis -Saharov, SSSR (ch) 1963; 11... £)a7 12. d4! [12. «е2 ДЬ7 13. d4 Де4 14. de5 de5 15. £>bd2 ДГЗ 16. £)f3 e4 17. &g5 ЬсЗ 18. ЬсЗ 4)b5= Ruderfer—Kirpidnikov, SSSR 1967] ЬсЗ [12... ed4 13. cd4±] 13. £)c3± Polugajevski 28 12. £>c3 Ag4 13. h3 ДГЗ 14. «f3 £>d4 15. «-dl сб 16. &e2 &b5 17. d3 d5= Talj- Smislov, SSSR (ch) 1966; 12. ЬсЗ (Gipslis) £>a5 13. ga5 gbl= Polugajevski 28 12... £>a7 13. ДП £jb5 14. £)bd2 £)d7 15. «c2 £>c5 16. b4 £)e6 17. &c4 g6 18. ДЬб 4)g7 19. gadl± Gipslis —Nikitin, SSSR 1969 - 9/236 38 13. «d3 «c8 14. b4 £>d8 15. £>bd2 ^>e6 16. g3 gd8 17. «c2 c5“t Razuvajev—Liberzon, SSSR 1967 20» 307
31 Liberzon — Nikolajevski, SSSR 1966; 18. AfllA £}f3-d2-c4± Polugajevski 32 10. d3 £a5 [10... #d7 11. £>bd2 h6 12. £}fl £}a5 13. Ac2 сб 14. h3±O Schlechter — Marco, Monte Carlo 1903] 11. Ac2 c5 12. &bd2=; 10. d4 — C 91/3 33 10... Ad7 11. d4 фс8 12. Ag5 gb8 13. ab5 ab5 14. £}bd2±O Tarrasch —Burn, Ostende 1907; 10... Ah5 11. d3± 34 Minev—Gligoric, La Habana (ol) 1966 — 2/286 95 9... Ag4 10. h3 [10. 4)bd2 £>a5 11. Ac2 c5 — 9. . . 4)a5] Ah5 11. £>bd2 d5 12. ed5 [12. g4 de4 13. de4 Ag6 14. фе2 #d7 15. 4)h4± Ivkov —Hort, Varna (ol) 1962] £}d5 13. g4 Ag6 14. 4)e5 4)e5 15. ge5 £>f4 16. £>e4 4)h3 17. ®g2 Ae4 18. de4 Ad6 19. gd5 £tf2 (Breyer—Schlechter, Pistyan 1912) 20. ФГЗ!Н— Belavenec; 11... £}a5 12. Ac2 c5 — 9... £}a5; 9... Se8 10. &g5! [10. £>bd2 Af8 11. £tfl h6 12. 4)g3 £}a5 13. Ac2 c5= Yates —Bogoljubov, London 1927] d5 11. ed5 £>d5 12. «T3±; 9... 4)b8 10. 4)bd2 4)bd711. £tfl £>c5 12. Дс2ДЬ7 13. 4)g3 ge8 14. d4 £>cd7 15. b4 Af8 16. a4± Nikitin —Bebduk, SSSR 1964; 9... h6 10. £>bd2 Ee8 11. £tfl Af8 12. £>e3 £>a5 13. Ac2 c5 14. a3 £}c6 15. Ь4 Деб 16. d4± Krogius — Kostro, Varna 1969; 9... Ab7 10. £>bd2 a5 [10... d5?l 11. ed5 £>d5 12. &e5 £>e5 13. ge5 £tf4 14. £>f3 4)g6 15. gel #d7 16. d4 Ad6 17. 4}e5 Ae5 18. de5 ъсбТ Breyer—Schlechter, Breslau 1912; 17. £>g5!± Belavenec] 11. £}fl a4 12. Ac2 d5 13. ed5 #d5 14. £>g3 Efe8 15. £>f5± Matanovid—van Scheltinsa, Beverwijk 1956; 9... a5 10. a4 [10. £>bd2 a4 11. Ac2 ge8=] b4 11. £>bd2 gb8 12. £>fl Дебоо Medina—Spaski, La Habana (ol) 1966 — 2/290; 9... &d7 10. Ac2 4)b6 11. d4 Af6 12. de5 de5 13. фе2 Деб 14. ЬЗ £>d7= Pilnik-Dura- §evid, Beograd 1954 36 10. Ac2 d5 11. ed5 #d5 12. Ag5 [12. АЬЗ ^d6 13. Аеб Феб! 14. £>e5 £>e5 15. d4 Ad6 16. f4 4)f3 17. gf3 ФГ5Т Pachman; 16. de5 Ae5 17. f4 Sad8’T] £ad8 13. £bd2 Ag4 14. фе2 gfe8= Pilnik—Augustsson, Amsterdam (ol) 1954; 10. Ae6 fe6 11. &bd2 [11. a4 b4! = Yates —Marshall, New York 1924; 11. d4 ф^7! = Pachman] ^d7 12. £tfl gad8 13. фе2 £>h5 14. d4 £tf4 15. Af4 gf4 16. a4±J Matanovid- Smislov 1955; 12.. . £>d8A ^f7 = 37 10... 4)h5?! 11. d4 АЬЗ 12. аЬЗ £tf4 [12... ed4 13. cd4 d5 14. ed5 #d5 15. £>e4 Ab4 16. 4)c3 Ac3 17. ЬсЗ £>f6 18. Af4± Belavenec] 13. £}fl фс8 14. £}g3 g6 15. d5 &d8 16. Af4 ef4 17. £>e2 g5 18. £tfd4± Maroczy—Yates, New York 1924 38 11. ab3 d5= Keres 38 12. Фс2 4)b6 13. £}fl d5= Smislov — Botvinik, SSSR (ch) 1947 40 Matulovic—Matanovid, Jugoslavia (ch) 1956 41 10. . . сб 11. 4)bd2 фс7 12. a4±t 42 11. a4 b4 [11... Ag4 12. £bd2 — 11. £lbd2; 11... Ad7 12. ab5 ab5 13. d4 фс7 14. de5 de5 15. £>bd2 с4Д £}b7= Milic- Ivkov, Jugoslavia (ch) 1956] 12. £}bd2 £}c6= 43 11... Ag4 12. h3 [12. a4 фс7 13. £tfl Ad7 14. ab5 ab5 15. Ag5± Ivkov—Udovdid, Jugoslavia (ch) 1956] Ah5 [12. . . Af3 13. £tf3 4)c6 14. d4 фс7 15. Ae3± Ivkov — Gereben, Beverwijk 1963] 13. g4 [13. £>fl Ag6 14. &g3 #d7 15. d4 ed4 16. cd4 gfd8 17. £>h4 £>e8 18. 4)hf5± Panov —Nemliher, SSSR 1934] Ag6 [13... 4)g4 14. hg4 Ag4 15. £tfl f5 16. ef5 Ef5 17. £Uh2 Ah5 18. d4+- Rabinovid] 14. £}fl £>c6 15. £}g3 d5 16. фе2± Maroczy — Ruben, Copenhagen 1927; 11... фс7 12. £tfl gd8 13. Фе2 Аеб 14. &g5 Ag4 15. f3 Ah5 16. £}g3 Ag6 17. f4± Matanovic— Penrose, Moskva (ol) 1956; 11... £}e8 12. £>fl f5 13. ef5 Af5 14. Ag6 15. £>d5 Af6= Seibold — Eliskases, corr. 1932; 12. d4±; 11... Ee8 12. £tfl Af8 13. £& [13. Ag5 h6 14. Ah4 £>c6 15. Ae7 16. d4 cd4 17. cd4 £}h7 18. Ag3± Iljin-Zenevski — Botvinik, SSSR 1938; 14... g6 15. d4 cd4 16. cd4 ed4 17. £>d4 Ag7o°] h6 [13... g6 14. Ad2 £}c6 15. a4 Sb8 16. ab5 ab5 17. h3± Penrose— Dittmann, Budapest 1959; 15.. . Ab7] 14. a3 £}c6 15. b4 a5oo Kostro —Z. Nilsson, Polska 1969 - 8/260 44 12. . . £>b6 13. £>e3 [13. d4 cd4 14. cd4 Af6 15. ЬЗ £>c6 16. d5 £>b8 17. Ad3 £>bd7 = Szabo —Gligoric, Mar del Plata 1961] £}c6 14. h3 Аеб 15. d4 cd4 16. cd4 £>d4 17. £>d4 ed4 18. '®rd4 gc8 19. ^d3 g6= Kordnoj —Petrosjan, Curasao (ct) 1962 48 13. a4 £>b6 14. ab5 ab5 15. &еЗ Аеб 16. d4 cd4 17. cd4 £}ac4= JanoSevic —Nedeljkovid, Jugoslavia (ch) 1957 48 14. d4 g6 [14.. . £}ac4 15. £)c4 £>c4 16. ЬЗ £>a5 17. dc5 dc5 18. ^d8 gd8 19. АеЗ £>b7 20. h3 Ae6= Ivkov —Matanovic, Zagreb 1955] 15. h3 cd4 [15. . . Ag7?! 16. de5± Matulovic— Rabar, Skopje (ch) 1956] 16. cd4 (DuraSevid— Gligoric, Jugoslavia (ch) 1955) £}c6 = 47 15. £}g4!? Polugajevski 48 20. g3 £}d7= Lutikov—Averbah, SSSR (ch) 1961 43 12. фе2 ge8 13. &fl [13. a4 gb8 14. ab5 ab5 15. £>fl d5 16. ed5 ^d5= Iljin- Zenevski-Кос, SSSR 1931] d5 14. ed5 [14. a4 Аеб 15. d4 cd4 16. ab5 ab5 17. ga8 фа8 18. ФЬ5 gb8 19. фе2 de4 20. Ae4 £>e4T Iljin-Zenevski —Botvinik, SSSR 1928] £}d5 15. Ad2 [15. £>e5 Ad6 16. £>c6 ge2 17. ge2 Фс7! 18. ge8 Af8 19. £>e5 £>f6-+ Botvinik] Af8 16. 4dg3= Iljin-Zenevski —Botvinik, SSSR (ch) 1931 308
•° 12... ДЬ7 13. &fl #с7?! 14. £>g3 g6 15 . £g5 gad8 16. ab5 ab5 17. ^cl gfe8 18. h3 ga8 19. ga8 ga8 20. £>h2 Дс8 21. f4±t» Teichmann —Rubinstein, Karlovy Vary 1911; 13... ge8 = 51 14. d4?! cd4 15. cd4 £g4 16. d5 £>d4 17. ^d3 Romanovski — Reshevsky, Lenjingrad 1939 52 16. £d2 ba4 17. Да4 £>a4 18. ga4 ДГ6 19. Seal #b7 20. Дс1 £e7T Iljin-Zenevski- Rabinovid, SSSR (ch) 1934 53 12... d5 13. ed5 #d5 14. #e2 [14. a4 ДЬ7 15. ДЬЗ ^d6 16. £ig3±; 14... Деб 15. ^e2 £>d7 16. d4 ed4 17. Де4 #d6 18. cd4± Iljin-Zenevski — Rovner, SSSR 1936] ДЬ7 15. Дg5 gfe8 16. ДЬ4 gad8 17. ДЬЗ ^d3 18. ^d3 gd3 19. £>e5 &e5 20. ge5± Pilnik - Kramer, Amsterdam 1950; 12... ^c7 13. £>еЗ ДЬ7? 14. £>f5 gfe8 15. Дg5 £d7 16. ДЬЗ £>f8 18. Дd5!± Teichmann —Schlechter, Karlovy Vary 1911; 12... ДЛ7 13. &e3 ^c7 14. £>d5 £>d5 15. ed5 £>d8 16. d4± Rauzer- Panov, SSSR 1939; 12... Деб 13. £>e3 [13. h3 ^c7=; 13. ^g3 #c7 14. ^g5 d5 15. fe6 16. a4 b4 17. ed5 ed5 18. £>f5± Boleslavski - Geier, SSSR (ch) 1950; 16... gae8 = ] d5 [13.. . #c7 14. £>g5 d5 15. #f3 gad8 16. ed5 £>d5 17. £}e6 fe6 18. ^g4 £}f4oo Rauzer — Kmoch, Lenjingrad 1934; 15. ed5 £}d5 16. £>e6 fe6 17. g3± Pachman] 14. ed5 £>d5 15. £>d5 *^d5 16. d4 [16. #e2 ДГ6 17. Дg5 Дg5 18. £g5 ДГ5 19. £}e4±t Keres —Reshevsky, Lenjingrad 1939] ed4 17. Де4 'S'db 18. cd4 gad8 19. £)g5 Дg5 20. Дg5± Smislov— Benko, Budapest 1952; 13... h6A 'Й'с7, gad8 = Aljehin 54 13. a4 £>b6 14. ab5 ab5 15. ga8 &a8 16. £}e3 £}b6= Pilnik—Keres, Amsterdam (ol) 1954 55 Matulovic—Ivkov, Jugoslavija (ch) 1955 56 13. &g3 ДГ8 = 37 13... d5? 14. ed5 £>d5 15. £>d5 ^d5 16. d4! ed4 17. Де4 ^d7 18. cd4 ДГ6 19. Дg5±-O Aljehin — Eliskases, Podebrady 1936; 13... ^c7 14. d4 ed4 15. cd4 ДГ8 16. ЬЗ £>b4 17. ДЫ £}e4 18. ДЬ2 ДЬ7 19. d5 c4 20. bc4 bc4 21. Де4 ge4 22. £}g5 (Geier—Kotov, SSSR (ch) 1955) ge3 23. ge3 4}d5oo Suetin 38 14. h3 ДЬ7 15. a4 g6 16. £>h2 Дб7 17. ^f3 4)b8 18. ab5 ab5 19. ga8 Да8 20. Ad2 £}bd7= Matanovic—O’Kelly, Zagreb 1955; 14. £>d5 £d5 [14... h6] 15. ed5 &e7? 16. d4 ed4 17. cd4 c4 18. ДЬ7 ®h7 19. £>g5 ®g6 [19... ®g8 20. #h5 ДГ5 21. #f7 ®h8 22. ge3! + - Kovalev] 20. h4 f5 21. h5 ®f6 22. #e2 g6 23. £e6 #d7 24. Дg5 <g>f7 25. £tf8 ®f8 26. h6 £>d5 27. h7! + - Kovalev; 15... 4)b8 = Keres, Pachman 38 14... Ad7 15. Дd2 g6 16. h3 Д?7= Damjanovid— ozma, Reggio Emilia 1967 — 3/326 •° 15. £f5 &e7 16. &3h4 £>f5 17. &f5 d5 = Teschner—Filip, Helsinki (ol) 1952 81 16. £)h2 £>e7 17. £>hg4 £>g4 18. #g4 d5 19 . ab5 ab5 20. ga8 ga8 21. ed5 £>d5 22. £>d5 Дd5 23. c4 Деб 24. ^64 ^a5 — Matanovic— Filip, Zagreb 1955 82 19. £>e3 £>h4 20. ДЬ4 Де7= Pachman 83 20. £>еЗ £>Ь6 21. a5 £>d7 22. ДЬЗ Де7= Ivkov—Filip, Zagreb 1955 C91 1. e4 e5 2. £)f3 <^c6 3. ДЬ5 аб 4. ^.a4 5. 0 -0 °- /. и — и О. uo 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 ed4x cd42 Ag4 &c3!s gf3 Af3< £a5 Ac2 b4 c5 d5 <^e8 4^g3 g6 Ah6 £}g7« db 2 Ag4 h3?!« Af3’ 1 gf38 ' £}a59 Ac210 £)h5 f4 £f4 Af4 ef4 ^d2“ c5 &f3 Ag5“ 3 . . . a4 &b8: ab514 13 ab5 ga8 •g-aS 4ia3 = 1. e4 e5 2. £>f3 £c6 3. ДЪ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel b5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. d4 Д&4 10 11 12 13 14 15 16 17 18 4 d5 Дс213 h3?! ^-f3 ed5 b413 a4 gdl £>a3 £}a5 сб ДГЗ13 cd5 gc8" 4}c4 ^c7 gfe8 g-b713 5 • • . dc6 £g533 £>bd232 h3 Af6 ed5 4}e4 = . . . • . . gc831 d5 ДИ5 Af6 -gd5 -gdl23 309
10 11 12 13 14 15 16 17 18 6 4)bd2! !4h3 4)fi38 4)g3” £h4 Og6 ± . . . . . . ^c7 4}C6 Ah5 gad834 Ag6 d5 hg633 7 <)fl33 43g5 = , , . Деб d5 §ad830 8 . . . <^fl ^)e3 АЬЗ £jd5 Ad5 . . . gad831 Ah533 &a5 &d5 2£)c433 9 £)fl ^e238 4)e3 АеЗ Ad2 T . . . Й’еб £)c434 gfc83« 4^e3 h6 Ad837 10 h3 £>fl33 a4« Ag5 cb4 — . . . . . . Деб33 Sfe8« •&b7 b4 •Й'Ь443 11 ДеЗ £}bd2 h3« g4 cd443 e5 £)h2 ^d2 ’Й’с! ± ge843 d544 ДЬ544 ed447 Ag6 &e4 £}d2 Ab4 Ael" 12 . . . de530 ЖЗ Дс2 Acl h3 АЬЗ 4)d2“ ± J.f3 de5 &c4 -g-c881 •Й’еб Й’еб 13 . . . ed533 Ag5" &c3 Ac2 Ah4 ge533 ± d5 ed484 dc384 4)a5 h657 Ah5 14 ... cd4 Дс2 dc5M 4)bd2 gel h3 £)b341 ± ed4 4)a5 c5 dc5 £>c6e0 &d7 Ae6 15 Acl ЬЗ33 d5« ^bd2 gbl h3 ± . . . . . . &c4 c543 4)a544 £id744 Af6 4)e537 £>f343 16 . . . . . . e5* 4)c363 ЬсЗ Ac2 Acl71 •&d3 £}d273 = . . . d5!? £)e4 £>а570 £)c4 f573 сб 1 9... ^>а5?! 10. Дс2 Ag4 11. h3 Ah5 12. g4 Ag6 13. de5 de5 14. -&d8 gfd8 15. £>e5 Де4 16. Де4 £>e4 17. b4 Af6 18. ba5 Ae5 19. ge4 gdl 20. <$>g2± Levenfis * 10. £>d4 £>a5 11. Ac2 c5 12. £}e2 £}c6 13. £>g3 «c7 14. Af4 £>e5 15. £bd2 £>g6= Gheorghiu—Prameshuber, Kecskemet 1964 • 11. ДеЗ — 9... Ag4 * 11... £>a5 12. Дс2 c5 13. dc5 dc5 14. e5 S’dl 15. gdl £}d7 16. h3 Деб 17. £)d5± Lasker—Bogoljubov, Moravska Ostrava 1923 • Karpinski—Pillsbury, Buffalo 1901 • 10. Ad5? £>d5 11. ed5 £>a5 12. de5 de5 13. ge5 £>c4 14. gel 43b6TQ Yates- Aljehin, Scheveningen 1913; 10. 0'd3 Af3 11. gf3 £>a5 12. f4 [12. Adi £)h5 13. ®hl Ag5T] £>b3 13. ab3 £}d7 14. £>a3 ed4 15. cd4 c5 16. d5 [16. £>c2!?] Af6 17. £>c2 ge8Tf« ToluS-BronStejn, SSSR (ch) 1958 7 10... ДЬ5?! 11. АеЗ! ed4 12. cd4 £>a5 13. Дс2 &c4 14. Acl c5 15. g4±f> Pachman • 11. ШЗ?! ed4 12. -g-dl [12. gdl dc3 13. 4)c3 ‘S'cSL Serra—Hecht, Varna (ol) 1962] dc3 13. £>c3 £>a5 14. Ac2 ge8 [14... c5 15. £>e2 £>c6 16. £jg3 £>d4 17. ДеЗ £>c2 18. -g-c2 ge8T] 15. f4 b4 16. £yd5 £)d5 17. •g-dS сб 18. -®-d3 g6 19. <®hl Af8 20. gfl d5 [20... Ag7? 21. Ad2 c5 22. Да4® BronStejn—Keres, Budapest (ct) 1950] 21. e5 £c4 22. ЬЗ £>a3 23. ДаЗ ЬаЗТ Botvinik • 11... #d7 12. ®>h2 £>h5? 13. de5 £e5 14. f4+-; 11... £>h5 12. f4 £>f4 13. Af4 ef4 14. Ad5 ffeS 15. 'S’fSiO LevenfiS 10 12. f4 £}b3 13. ab3 c5 14. fe5 de5 15. d5 4)e8 16. f4 Ad6T Padevski—Blatny, Reykjavik 1957 11 15. ,S,g4 Ah4 16. ®'f4 ®'g5 = Boleslav- ski-Flor, SSSR (ch) 1949; 15. . . #c8!T 17 16... £>c6 17. •8'd2 cd4 18. cd4 Af6 19. gadl «-a5 20. #e2 gac8 21. ДЬЗ Я Dubinin- AntoSin, SSSR 1962 13 10... gb8? 11. ab5 ab5 12. d5+-; 10... £>a5?! 11. Дс2 ed4 12. cd4 c5 13. ab5 ab5 (Nej — Liberzon, SSSR 1965) 14. e5±; 10... Af3?! 11. gf3 £ja5 12. Aa2 £>h5 13. f4 £>f4 14. Af4 ef4 15. b4 £c4 16. #f3 сб 17. Дс4 bc4 (Keller—Prameshuber, Adelborn 1969) 18. £,a3±; 10... ed4 11. ab5 ab5 12. ga8 Й-а8 13. cd4 #a7 14. ДеЗ Oa5= Sodeborg- Lundin, Sverige (ch) 1960; 10... g,d7 11. ab5 [11. d5?! £>a5 12. Дс2 сб 13. dc6 £>c6 310
14 . h3 Ah5 15. &bd2 gac8 16. #e2 £}d4=F Zagorovski — Krogius, SSSR 1949; 11. 'S'dS Af3 12. gf3 ed4 13. cd4 £b4 14. #fl c5 15. Ad2 4dc6 16. d5 £>e5=F Donner—Euwe, Amsterdam 1950] ab5 12. ДГ7 [12. ga8 ga8 13. £>аЗ gb8 = ] <g>f7 13. W ®g6 14. ga8 ga8 15. £>h4 <g>h5oo 14 11. АеЗ £}a5 12. Дс2 £>c4 13. Дс1 c5 14. d5 ba4 15. ^e2 £>b6 16.£>bd2 Ad7 17. c4 g6=F Tolus —Geier, SSSR(ch) 1958; 13... £>b6= 11. Ad5!? £>d5 12. ed5 £>a5 13. de5 de5 14. Se5 Af6s6 15 11. h3 Ad7 [11... Ah5 12. Дс2 сб 13. dc6 ^c7 14. £>bd2 Йеб — 13... ^c6] 12. Ac2±; 11... &b3’?= 16 12... Ad7 13. £>e5 de5 14. d6 £>e8 [14. . . Ad6? 15. ^d6 ^b8 16. #d3 Деб 17. #f3 £>d7 18. £>d2 #c7 19. 1 ± Vasjukov- Ostojic, Reykjavik 1968 - 5/292] 15. de7 #e7 16. £>d2 Аеб 17. £>f3 f6 18. £>h4 g6 1/2 : 1/2 Vasjukov—Nov opasin, SSSR (ch) 1963 17 _14. . . £>c4 15. £>d2 [15. a4 £>b6 16. gdl £}a4q= Ostojic—Donner, La Habana 1968] gc8^ Yates —Rubinstein, Hastings 1922 18 15. £>d2 g6 16. Ad3 £>h5 17. a4 f5Tt> Stejn —Geier, Kislovodsk 1968 — 2/288 19 Szabo—Lengyel, Solingen 1968 20 13. £>bd2b4!? [13. .. #c7 — 12.. . #c7] 14. Aa4 gc8 15. Асб ЬсЗ 16. Ab7 cd2 17. Ad2 gb8 18. Даб d5!S Euwe-Keres, (m) 1939/40 21 13. . . h6 14. Af6 Af6 15. £>bd2 Аеб [15... #d7 16. £fl £>e7 17. £}еЗ Деб 18. 'Q'dSi Penrose — Haygart, England (ch) 1959] 16. £>fl d5 17. ed5 Ad5 18. £>e3± Pachman 22 14. Ad3 h6 15. Af6 Af6 16. h3 Ah5 = Levenfis — Ragozin, Moskva 1939; 14. ge3!? 23 19. £}f6 gf6 20. Adi gfd8 = Aronin - Mnacakanjan, SSSR 1957 24 13. ЕЗ Деб [13... Af3 14. #f3 £>c6 15. Ad3 gfd8 16. &d2 d5?l 17. a4± Stejn- Holmov, Moskva 1969 - 8/258] 14. Ag5 [14. 4}g5 Дс8 15. £4?! ^c6 16. 4tf3 gd8=F Steiner — Foltys, Budapest 1948] £}c4 15. 'S'cl h6 16. Ah4 £>h5 17. Ae7 #e7 18. ЬЗ &a5=F0 Bronstejn—Pachman, Amsterdam (izt) 1964; 14. £bd2 — 13. £|bd2; 13. Ag5 £>c4 14. £>bd2 [14. ЬЗ 4)b6 15. h3 Деб 16. £>bd2 #c6+] £}b2 15. ^bl 4)a4 16. Aa4 ba4 17. ^b4 'Й'сб? 18. 4)e5+ Aronin —Petrosjan, SSSR (ch) 1951; 17... gac8T Teschner—Matanovic, Oberhausen 1961 28 _15. a4 gad8 16. ab5 ab5 17. Ad3 b4 18. c4 ga8q= Nezmetdinov—Gurgenidze, SSSR (ch) 1961 26 15... gac8 16. £>g3 Ag6 17. £>h4 gfd8 18. £>hf5 d5 19. ed5 £>d5 20. fH3± Stejn- Rodriguez, La Habana (ol) 1966 — 2/287; 15... gfc8 16. 4)g3 Ag6 17. 4)h4 b4 18. £}h£5 Af8 19. Ad2!± Boleslavski-Keres, SSSR (ch) 1949 27 16. £>e3 d5 [16... Ag6 17. £>h4 gd7 18. 4)g6 hg6 19. a4± Gheorghiu—Polgar, Orebro 1966 - 2/289] 17. £>d5 £>d5 18. ed5 f5 19. ^e2 e4 20. dc6 Ac5 21. ДеЗ 1/2 : 1/2 Stejn — Podgajec, SSSR (ch) 1970 - 10/338; 16. #e2 gfe8 [16... d5? 17. ed5 £>d5 18. 4}g3± Schmidt—Aljehin, Salzburg 1943] 17. Ag5 4)d7 18. ДеЗ Ag6= Popov—Karpov, SSSR 1968 28 19. ed5 4)d5 20. #f3 &f4 21. Де4 [21. £}e2 4>e6= Stejn—Holmov, SSSR 1968] £}a5 22. Af4 ef4 23. £}e2± Vasjukov—Buhtin, SSSR 1972 28 15. £}g5 d5 [15... Ad7?! 16. £tfl gac8 17. 4)e3 g6 18. Ad2 £}d8 (Stejn —Tukmakov, SSSR 1970] 19. a4 Деб 2O.ab5ab5 21. £>g4!± Samkovic) 16. £>e6 fe6 17. £f3 h6 18. ^e2 Дс5+ Witkowski—Pachman, Warszawa 1955; 15. ^e2!? 30 Samkovid 31 14... gfe8 15. Ag5 h6? 16. Af6 Af6 17. 4)e3± Treybal—Vidmar, Karlovy Vary 1929; 14... h6 15. £еЗ Деб 16. £>d5 #b8± Boleslavski —Hartoch, Hamburg 1965 32 15... Деб 16. 4)g5± 33 19. a4± x d5 Trifunovic—Rabar, Jugosla- via (ch) 1957 34 14... gae8 15. £>g3 Ad8 16. h3 Ac8 17. a4 4)b7 18. ab5 ab5 19. £>h2 £>c5= Liber- zon—A. Zajcev, Moskva 1968 35 15. h3 Дс8 16. ЬЗ 4)b6 17. Ad2 ДЬ7 18. gel a5T Penrose—Wade, England 1958; 15. a4 gfe8 16. h3 Деб 17. &g3 h6 18. £tf5 Af8Tt« Tukmakov—Smeikal 1968 36 15... gae8?! 16. a4 Ad8 17. ab5 ab5 18. h3 Ad7 19. £Jd2 £>b6 20. Ad3± Trifu- novic—Barcza, Zagreb 1955; 15... gfe8!? 37 19. АЬЗ Ah5 20. h3 Ag6T KarastojCev- Kolarov, Bulgaria (ch) 1960 38 14. .. Ah5?’ 15. 4)fl Sfe8 16. &g3 Ag6 17. 4)h4 Af8 18. a4!± Vasjukov—Matanovic, Skopje 1970 - 9/238 38 15. 4)g5 Ac8 16. £tfl 4)c4 17. a4 h6= Tringov—Sokolov, Beograd 1967 — 4/334 40 15... 4)c4 16. £jg3 g6 17. a4 gfd8 18. 4)a5= Padevski —JudoviC, Moskva 1962 41 16. £g3 g6 17. 4)g5 Af8 18. 4)e6 fe6 19. a4 £>c4 20. #e2 d5 21. ЬЗ £>d6 22. ДЬ2 Ah6= Padevski—Lengyel, La Habana (ol) 1966 42 19. Ad2 ^b6= Radovici —Smislov, Ham- burg 1965 43 10... ^c8 11. £>bd2 £}a5 12. Дс2 c5 13. d5 4)e8 14. h3± Macavarjan—Pitksaar SSSR 1958; 10... #d7 11. £>bd2 gad8 12. 311
a4 «с8 13. ab5 ab5 14. «е2± Zei tier—Milo tzki, BRD 1967 - 3/325; 10... &e4?! 11. &d5 «d7 12. Де4 [12. de5?! £>c5 13. h3 Деб 14. Дс5 dc5= Bogdanovic—Udovdic, Jugoslavija (ch) 1952] d5 13. ДЬ7 [13. Дс2?! e4 14. h3 ДГЗ 15. gf3 «h3 16. fe4 f5! =F~>] ®h7 14. de5 «еб 15. ^d4± « 11.. . ДГ8 12. h3 ДЬ5 13. d5 £>a5 14. Дс2 «d7 15. b4± R. Byrne—Rossolimo, USA (ch) 1965 « 12. de5?I £e5 13. ed5 £>d3A £>d5=F Yates— Rubinstein, Marianske Lazne 1925; 12. ed5 £}d5 13. «c2 £}e3 14. fe3= Yates—Aszta- los, Kecskemet 1927 88 12. . . ed4 13. cd4 ДГЗ 14. «f3 ДЬ4 15. e5 £d2 16. ef6 Де1 17. ^d5± De Groot- Kmoch, Amsterdam 1940 47 13... _£g6 14. de5 &e4 15. £fl± Smislov — Rabinovid, SSSR 1941 48 14. £)d4 £}d4 15. cd4 Jlg6 16. e5± Puc— Bidev, Jugoslavija (ch) 1946 48 19. «сб Да5 20. £d5 gb8 21. f4± Bogdanovid—Andrid, Jugoslavija (ch) 1952 80 11. Дс2?! £>c4 [11.. . d5 12. £>bd2 ed4 13. ^d4 de4 14. £>e4 £>c4 1/2 : 1/2 Lehmann —Donner, Solingen 1968] 12. Дс1 d5 13. ЬЗ £b6 = 81 14... c5 15. gdl «c7 16. £>bd2± Domnitz — Handsuren, Varna (ol) 1962 82 Kavalek—Forintos, Polanica Zdruj 1968 83 11. de5? £>e5 12. ed5 ДГЗ 13. gf3 «d7T 84 11... £>d5 12. de5 £>e3 13. ge3 Дс5 14. gel «Ь8 [14... «е7 15. £>bd2 gad8 (Lombard—Andersson, Groningen 1969) 16. «e2±] 15. £>bd2 «Ьб 16. «е2 gae8 17. «fl± 88 12. dc6?! de3 13. ge3 Дс5Т Prokopp- Jovdic, corr. 1971 - 11/246; 12. cd4 &a5 13. Дс2 £>d5=; 12. £d4 £>d4 13. cd4 ДЬ4 = •• 12... £>a5 13. Дс2 ge8? [13... h6!?] 14. «d3± Kernazicki — Gnirenko, SSSR 1972 - 13/306 14... ДЬ5 15. «d4 £g6 [15... c5 16. «h4± Boleslavski] 16. Jlg6 hg6 17. gadl± Littlewood —Gligoric, Hastings 1960/61 88 Boleslavski; 16. «d4?l c5 17. «еЗ ge8 18. gadl £}c4T Razuvajev—Muhin, SSSR (ch) 1972 - 14/291 13. £>c3 £}c4 14. dc5 dc5 15. e5 «dl 16. gadl £>d7 17. h3 £>e3 18. ge3 ДебТ Stoltz—Keres, Sverige —SSSR 1954; 13. h3 cd4 [13... ДГЗ 14. «f3 £}c4= Littlewood — Talj, Hastings 1963/64] 14. £d4 ДГЗ 15. «f3 gc8= Smejkal —Geier, Hungary 1970 — 9/237; 13. £>bd2 cd4 14. ДД4 &c6 15. ДеЗ d5 16. ed5 [16 h3 ДЬ5 17. «е2 1/2 : 1/2 Kurajica- Dely, Beograd 1968] £}d5 [16... £}b4 17. h3 ДЬ5 18. Дg5 ga7 19. ДЬЗ £>fd5= Unzicker- Keres, (m) 1956] 17. «bl [17. Д117? <g>h7 18. «c2 <g>g8 19. «сб ДЬ4 20. Дg5 f6 21. ge4 gc8!—h Ceskovski —Kordnoj, SSSR 1970 — 10/337] £}f6 18. Де4= •° 14. . . &d7 15. h3 Д115 16. gel gc8 17. ДЫ ge8 18. ЬЗ h6 [18. . . c4!?] 19. «е2 ДГ8 20. gedl «f6 21. g4 Дg6 22. a4± Ceskovski - Hennings, Kislovodsk 1972 — 14/290 81 Guljko—Podgajec, SSSR 1971 62 13... £>d7 14. ЬЗ £>a5 15. £>сЗ ДГ6?! 16. £}d5 c5 17. e5!± Kudisevic—Agzamov, SSSR 1966 - 1/210 83 14. £>bd2 £>d2 15. «d2 ДГЗ [15. . . £>d7’.?] 16. gf3 cd4 17. «d4 gac8= Geier - Panno, Amsterdam (ct) 1956 84 14... £b6 15. £bd2 [15. ДЬ2 cd4 16. Дd4 &fd7=] &fd7 [15... d5? 16. e5 £>e8 17. dc5 Дс5 18. ДЬ7; 15.. . cd4 16. h3 ДЬ5 17. g4± Pietzsch—Matanovic, La Habana 1962] 16. h3 ДЬ5 17. ДЬ2 [17. g4 Дg6 18. d5 ДГ6 19. gbl h5oo Pietzsch—Szabo, Kecskem£t 1962] cd4 [17... gc8!? 18. a4?’ ba4 19. ba4 cd4 20. Дd4 4}е5тТ Smejkal—Portisch,Praha 1970; 18. dc5±] 18. g4 d3 19. ДdЗ Дg6 20. £>d4 £>c5 21. Дс2 Дg5= Kurajica—Wade, Sombor 1968; 18. Дd4± 88 15. £>bd2 £>c6 16. h3 Д115 17. ДЬ2 [17. e5? 4)d5A £}d4T Yates —Bogoljubov, New York 1924; 17. g4 &g4 18. hg4 Ag466->> Keres] £}d4 18. Дd4 cd4 19. g4 £}g4=F Rago- zin - Liliental, SSSR 1938; 15. ЕЗ ДГЗ 16. «f3 cd4 17. ДЬ2 gc8 18. «dl £>c6T Fuderer- Trifunovid, Jugoslavija (ch) 1951; 15. dc5 dc5 16. «d8 gfd8= Foguelman—Smislov, Leipzig (ol) 1960; 15. ДЬ2 £c6 16. d5 &b4 17. &bd2 £}c2 18. «c2= Capablanca—Bogoljubov, Lon- don 1922 88 15... ftd5 16. ed5 ДГ6 17. £>c3 b4 18. ДЬ2± 87 17... c4 18. h3 ДГЗ 19. &f3 cb3 20. аЬЗ «c7 [20... ДсЗ 21. ge3 b4 22. £>d4 g6± Padevski —Dittmann 1959] 21. ДеЗ?! ДсЗ 22. ge2 Ь4 23. d4 (Fischer—Korcnoj, Stockholm (izt) 1962) g6! = ; 21. Ad2±; 17... ДсЗ 18. h3 ДГЗ 19. «f3 b4!? [19... «f6?! 20. ge3?! Дd4 21. «f6 £>f6 22. ge2± Korcnoj — Portisch, Sousse (izt) 1976 — 4/333; 20. «g3±; 20. «d3±] 20. gdl ge8 21. &fl «f6 22. «f6 £f6 23. f3 g6 24. ДГ4 £b7 25. &d2±O BronStejn —Smislov, Petropolis (izt) 1973 88 19. £>f3 ДГЗ [19... ДЬ5 20. g4 Ag6 21. &h2±] 20. «f3 ge8 [20... b4 21. ДГ4 ge8 22. «g3 Де5 23. Де5 ge5 24. f4 ge7 25. gbdlif Fischer; 20... Ag5 21. ДЬ2 ДГ6 22. ДГ6± Gligori6] 21. ДГ4± Talj-Gli- goric, (m) 1968 - 5/293 88 13. &bd2? £d2 14. «d2 ДГЗ 15. gecl ДЬ4 16. «с2 £}d4 17. Ad4 «g5—|- Pietzsch— Holmov, Kecskem£t 1962 312
70 14... #d7 15. h3 Ah5 16. Af4 £>a5 17. Ac2 £}c4= Haag—Nej, Zinnowitz 1966 71 16. #d3 g6 17. ДИ6 Se8 18. ^e2 c5 19. h3 Аеб 20. a4?l b4T Guljko-Holmov, SSSR 1968 72 16... ,®'d7= Keres 73 18... £a3?l 19. АаЗ ДаЗ 20. c4 ДЬ2 21. cd5 Aal 22. d6! об Szily—Bokor, Hungary (ch) 1967 C92 1. e4 e5 2. £>f3 £,c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0-0 —— Де7 6. gel b5 7. J.b3 0-0 8. c3 d6 9. h3 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 Wd7* d42 Se83 Ag5‘ h63 АЬ4 Ab7 4)bd2 g5!?8 Ag3 Af8 de5 de5 ’$,e2 J.c5 gadl 'g'e?7 = 2 . • • . . . 4)bd2 _a.f8 d58 £>е7 £>fl g68 c4 Ag7 c5 £)h5 a4 dc5 ab5 Ab7” ± 3 a5 a4“ b4 d412 ЬсЗ ЬсЗ13 ed414 £)d418 4)d418 cd4 d5 e517 £>e4 £jd2 £)d2 Ad2 c518 = 4 . . . d4 ed418 cd424 a4 Дс2 4)Ь4 d5!21 £)d722 £)a3 Af623 £)b5 £)c584 4)bd4 Aa6 Se3 £)c2“ ± 5 Ab728 d3 4)a527 Ac2 c5 £)bd2 4)сб28 £fl Se8 £g3 g628 £)h2 d5 4^g4 Oig4 '&g4 J.C838 00 6 . . . d4 •g-d731 £jbd232 £)fl34 Sae8!?33 Ad8 4)g3 h6 Ac2 <S>h8 ЬЗ 4)g8 d5 £)ce7 c438 ± 7 . . . Ъа5 Ac2 4^c43e ЬЗ37 О,Ь6 £)bd238 £)bd7 b438 ed448 cd4 a5 ba5 c541 e5! de5“ ± 8 . . . Se8 ДЬ243 Af8 c4 £)fd7 cb5 ab5 a4 ba444 ± 9 Аеб d4« АЬЗ 'Й’ЬЗ d548 ed5 £)а5 -g.c247 ed4 &d4 Od548 &d2 Se8 £)e4 -g-d7 Ag548 Ag588 ± 10 . . . •g’d7 Ag581 h6 Af682 Af6 d5 4)e783 4)bd2 g6 a454 Ag7 c4 bc488 00 11 £)bd2 £)а588 •@,c2 ed4 4)d487 g6 ^>2f3 c5 <)e2 ^b7 Ah6 Sfe8“ oo 12 . . . ab3 ed43» cd480 4)b4“ d5!82 c583 dc6 d584 e5 &e4 4)c3 £)c388 ЬсЗ 4)c688 ± 13 ... &d7 d587 £)d8 c4 сб88 £>c3 Ь4«» dc6 ^c6 £)d5 4)d5 cd5 @Ъ578 ± 14 ... •®Ъ8 d5 £)d8 'Й'ёЗ71 сб c4 bc4 bc4 cd5 cd5 a5 4)c3 0)d772 ± 15 ... Se8 d573 £)b8 c474 £)bd778 £)c378 •8"b8 ^c2 ^b7 АеЗ Seb8 Sa2 h677 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. Ab5 ав 4. Да4 £>Гв 5. 0—0 Де7 в. gel Ъ5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £d7 10 11 12 13 14 15 16 17 18 16 d378 £)a578 Д.С2 1 c5 £jbd2 £)с688 £)fl 4)b6 £)e3 Аеб81 d4 cd4 cd4 £)d4 <^d4 ed4 #d4 gc832 = 313
10 11 12 13 14 15 16 17 18 17 a4 d4 Дс2 £jbd2 cd4 <t)b388 ab5 ga8 'g,e2 = ДЬ783 £>a5 c5 cd484 £b6 ab5 •Й’ав £ic488 18 d4 ДеЗ88 Дс2 Дс1 ЬЗ ДеЗ81 cd4 £ibd2 Ad4 = Af687 £>a588 £}c4 ДЬ788 £}cb6 ed482 c5 cd4 ge883 19 . . . a4 ab595 ga8 d5” Дс2 £}a3 dc6 'Й,е2 ± . . . ДЬ784 ab5 •g-a888 £,a588 де7»» сб Дсб •Й-аб108 20 . • . Дс2 ab5102 ^bd2183 dc51M -g.e2185 £)h2 4dg4 = . . . £,a5 £>b6101 ab5 c5 dc5 c4 •g-c7188 Дё41«7 21 . . . ДеЗ188 cd4118 Дс2 £}c3112 Дс1 £}d4 a4 £b6 ed4108 <^a5llx c5 £}ac4 cd4 ДГ6 ba4113 22 . . . £}bd2 £>fl &g3“8 ДЬб de5118 ^62 gadl Дс2 . . . Af6 ge8 g6 a5118 de5 a4 Дd7 £>a5117 23 . . . . . . d5 Дс2 dc6 £fl £>c3 4^g4 ЬЗ ± . . . . . . £a5 сб @•07 •Й’еб £}ac4 Де7 £}a5118 24 . . . . . . cd4 Дс2«8 e5 &b3 Ag5 ef6 ’Й'Ы — . . . ed4 d5118 Деб121 •8-d7 £}a4122 f6123 ДГ6 h6124 1 Smislov 2 10. d3 ДЬ7 — 9.. . ДЬ7 3 10.. . ДЬ7 — 9.. . ДЬ7 * 11. 4}g5 £>d8 12. f4 ДЬ7!? [12... Af8 13. fe5 de5 14. de5 ge5 15. Af4 + Pachman; 12... ef4 13. Af4 h6 14. £}f3 Ab7 15. &bd2 £}e6 16. Ah2± Ankerst—Durovic, Jugoslavia (ch) 1965] 13. d5 сб 14. c4 bc4 15. Ac4 cd5 16. Ad5 £>d5 17. ed5 ef4! 18. Af4 Ag5 19. ge8 [19. Ag5 gel 20. ^el Ad5=F] ^e8 20. Ag5 'S'eS 21. Ad8 gd8+ x d5 Polugajevski; 12. £>d2 h6 13. £>gf3 Af8 14. £>fl Ab7= Samkovic—Furman, SSSR 1960; 11. a4 Ab7 12. de5 [12. ab5 ab5 13. ga8 Да8 14. £>a3 gb8 15. d5 £>a5 16. Aa2-£ Zilin — Kagan, SSSR 1959; 15... £>d8A сбоо] £>e5 13. ab5 £>f3 14. #f3 ab5 15. ga8 Aa8 16. £jd2 Af8 = Keres — Smislov, Jugoslavia (ct) 1959 e 11. . . Ab7 12. £>bd2 Ad8 [12. . . g6 13. &fl 4)h5 14. ^d2 £a5 15. de5 Ag5 16. $g5 £b3 17. ab3 de5 18. £>e5 ^d6 19. £>g4 Де4 20. gadl± Stejn —Gheorghiu, Bucuresti 1966] 13. d5 £>a7 14. £>fl сб 15. ^d2 £>c8 16. gadl ±O Vasjukov—Averbah, SSSR 1961 • 13... Ad8 14. a3 £>h5 15. £>fl £f4 16. Ag3 £g6 17. h4 Af6 18. h5 £if8 19. d5 £>e7 20. £>e3 £>h7 21. £>h4±O Balasov-1. Zajcev, SSSR 1969 7 18. Ah2 gad8 19. £>fl gdl 20. gdl &a5 21. Ac2 £>c4 22. Abl £d6= Smit-1. Zajcev, SSSR 1969 - 7/270 • 12. £>fl ed4 [12... g6 13. de5 de5 14. Ag5 Ag7 15. £}e3 £}a5 16. Дс2 ^c6= Gligo- ric—Wade, Buenos Aires 1960] 13. £}d4 Ab 7 14. f3 g6 15. Ag5 Ag7 16. £}c6 ^c6= Ujtumen — I. Zajcev, Moskva 1970; 12. Ac2 ДЬ7 13. d5 £>e7 14. c4 сб 15. ЬЗ g6 16. £>fl Ag7 17. £}e3 cd5 18. cd5 £}h5= Nejkirh —I. Zajcev Riga 1968 • 13... h6’?A сб 10 18. Ьаб Даб 19. ДеЗ± Xc5, c7 Fischer- Wade, Buenos Aires 1960 11 10. d3 a4 11. Дс2 Деб [11... ge8=] 12 . £>bd2 d5 13. ed5 ^d5 14. #e2 gfe8 = Borsony—Bernstein, corr. 1963 12 11. d3 Даб 12. ^c2 gb8 13. &bd2 d5! [13. . . £>d7 14. Ad5 £>a7 15. d4 Af6 16. Дс4± Najdorf—Bolbochan, (m) 1950] 14. ed5 £}d5 15. £>e5 £>e5 16. ge5 £f4 17. Дс4 Ad6= Euwe 13 12. £>c3 £>d4 13. £>d4 ed4 14. #d4 gb8 15. 'S'dl [15. Дс4 сб 16. ЬЗ £}d7= Konstanti- nopoljski—Bondarevski, SSSR (ch) 1948] сб 16. Дс2 £>d7 17. gbl £>e5 18. f4 £>g6= Ber- tok—Keres, Bled 1961 14 12. .. ДЬ7!? Keres 15 13. cd4 d5 14. e5 £>e4 15. ge3 £>b4 = Castillo—Bolbochan, Mar del Plata 1950 16 13... £>Ь8?! 14. £d2 £fd7? 15. Af7! 4— Szabo—Witkowski, Dresden 1959; 13... Ad7 14. £>a3 ge8 15. ga2 gb8= Livsin- Banik, SSSR (ch) 1954 17 15. ed5 ДЬ7 16. £>c3 ДЬ4 17. Ad2 ДсЗ = Nedeljkovic—Keres, Jugoslavia— SSSR 1957 18 Darga —Keres, Hamburg 1960 19 10. . . a4 11. Дс2 ge8 12. £>a3 gb8 13. c4oo S. Garcia—Wade, La Habana 1964; 11. Ad5±; 12. &bd2± 314
20 11. &d4 12. cd4 ДЬ7 [12... d5 13. £>c3 de4 14. £>b5 ДЬ7 = Antosin - Keres, SSSR (ch) 1955]_13. ^d3 [13. £>d2 c5 14. a4 cd4 15. ab5 d5=F Unzicker —Keres, Goteborg (izt) 1955; 14. Дс2 cd4 15. £>f3 d5 16. e5 £>e4 17. £}d4 f6!oo Averbah —Bondarevski, SSSR (ch) 1948] b4?! 14. £>d2 ge8 15. £>f3 ДГ8 16. d5± Ravinski-Estrin, SSSR (ch) 1955; 13... ^d7= Ravinski 21 13. £>c3 £>c2 14. *^c2 b4 15. £a4 Ad7 16. ЬЗ Да4 17. ba4 ^d7= Foltys — Bolbochan, Trencanske Teplice 1949; 13. a3 £}c2 14. ^c2 d5 15. £}c3 de4 16. £}e5 ДЬ7 17. £}b5 (Louma — Stulik, Praha 1949) сб 18. £}c6 Деб 19. ^сб gc8 20. 'Й'аб ga8 = Judovic 22 13... £}c2?I 14. #c2 £d7 15. £}d4!± 28 14... £}c2 15. £}c2± x сб, еб Keres 24 15. . . a3 16. £>bd4 ab2 12. ДЬ2 ga2 18. ga2 £}a2 19. £}сбД ^al 4— 25 18. ,Й'с2 ge8 19. £}c6± Spaski — Keres, SSSR (ch) 1961 28 Flor 27 10. . . #d7 11. £bd2 d5 12. ed5 £>d5 13. 4}e5!? [13. d4 ed4 14. cd4 £}f6= Bronstejn — Smislov, SSSR 1960] 4}e5 14. ge5 £>f4 [14... ДГ6 15. gel £>f4 16. £>e4± Polugajev- ski] 15. &f3! £h3 [15... £d3? 16. ge7+-] 16. gh3 ^h3 [16.. . Ad6 17. gh5!] 17. Ad5!± 28 12. . . ge8 13. £>fl gc8 [13. . . ^c7 14. &e3 g6 15. b4 cb4 16. cb4 £>c6 17. ДЬЗ d5oo Spaski —Szabo, Budapest 1959] 14. g6 15. ДЬб £}d7 16. ^d2 b4= Fuchs — Lutikov, Kislovodsk 1966 29 14. . . ДГ8?! 15. £>f5 h6 16. g4± Ciocal- tea—Hennings, Bucuresti 1971 — 11/248 80 18. £}f5oo Pachman—Geier, Stockholm (izt) 1952 81 10. .. ed4 11. cd4 d5 12. e5 £>e4 13. £>c3 [13. £bd2 &a5 14. Дd5 &f2! 15. <g>f2 Дd5 16. £}e4 f6T Bouwmeester —van Scheltinga, Beverwijk 1956] £>a5 14. Дс2 f5 [14. . . ДЬ4 15. £>e4! Де1? 16. £>f6 gf6 17. #d3+-; 15. . . de4 16. ge4 f5 17. ef6 #f6 18. Дg5 #f7 19. gh4+- Keres] 15. ef6 ДГ6 16. £>e4 de4 17. Де4 Де4 18. ge4 c5 19. gg4 [19. d5 £>c4 20. ge2 ^d7 21. gbl gad8 22. ЬЗ £>b6 23. d6 ^d6 24. ^d6 gd6 25. ДеЗ±± Pietzsch —Lehmann, Madrid 1960; 19. ДеЗ #d5 20. ^c2 cd4 21. Дd4 gac8 22. ДсЗ± Schmid—van Scheltinga, Lenzerheide 1956] cd4 20. Дg5 d3 21. ДГ6 ^f6 22. ^d3 ^b2 23. ^d5 ®h8 24. gel± Talj—Lehmann, Hamburg 1960 82 11. Дg5 h6 12. ДЬ4 ^d8 13. £>bd2 £d7 14. Де7 £>e7 15. £>fl £>g6= Dely-Averbah, Moskva 1962 23 11... gfe8 12. £>fl ed4?! [12... ДГ8] 13. cd4 d5 14. £>e5! #d8 [14. . . £>e5 15. de5 £>e4 16. ge4+-] 15. &f7! ®f7 16. e5±->> Polugajevski —Portisch 1963 34 12. a4 Дd8 13. ab5 ab5 14. d5 &e7 15 Дс2 сб*— Samkovid —Borisenko, SSSR 1959; 12. Дс2 Дd8 13. аЗ £}Ь8 14. Ь4±О Kuzmin — Glauser, Bath 1973 35 t« Karpov-1. Zajcev, SSSR 1969 38 11. . . ed4 12. cd4 c5 13. £}bd2± Fischer 37 12. ^e2 ge8 [12. . . £>d7 13. a4 сб 14. ЬЗ £>4b6± Suetin] 13. a4 d5 [13. . . ДГ8? 14. ЬЗ £>b6 15. de5 de5 16. ab5 ab5 17. ga8 #a8 18. Дg5± Suetin —Tajmanov, SSSR (ch) 1958; 13. . . сб 14. ЬЗ £>b6± Suetin] 14. ab5 ab5 15. ga8 ^a8 16. £>e5 £>e5 17. de5 £>e4 18. W ДЬ4= Gilezetdinov — Lutikov, SSSR 1968 — 6/359; 12. £>bd2 £>d2 13. Дd2 d5 [13. . . £>d7 = ] 14. £}e5 £}e4 15. ДеЗ a5oo Kuijpers — Lutikov, Beverwijk 1967 — 3/327; 12. a4 ge8 [12. . . ed4?! 13. £}d4± Suetin — Smislov, SSSR (ch) 1967; 12... ba4?! 13. ^e2 d5 14. ed5 £>b6 15. de5 £>fd5 16. Да4 £>a4 17. ga4 ^d7 18. gg4± Schmid — Reshevsky, Siegen (ol) 1970] 13. ДdЗ d5 14. de5 £>e4 15. ab5 Дс5 16. £>d4 4}e5= Matulovic —Lutikov, Kislovodsk 1966 88 13. de5 de5 14. ^d8 gad8 15. £>e5 £>e4 = 39 14. ДЬ2 c5 15. £>fl ge8 16. a4 ДГ8 17. £}g3 ^c7 18. ^d3= Keres —Gligoric, Zurich 1959; 14. &fl ge8 15. £>g3 ДГ8 16. b4 a5 17. a3 ab4 18. cb4 d5= Kurajica —Velimirovic, Beograd 1968 — 6/360 40 14. .. a5 15. £>b3± Fischer 41 16... ga5 17. d5 c5 18. dc6 Деб 19. £}d4± Fischer 42 18. de5 £>d5 19. £>e4 £>b4 [19. . . ga5 20 . £}eg5! h6 21. ^d3 g6 22. £}e6!-|— Fischer] 20. ДЫ ga5 21. ^e2±J» Fischer-Stejn, Sousse (izt) 1967 43 14. a4 ДГ8 15. ab5 ab5 16. ДЬ2 gal = Geier —Hennings, La Habana 1971 — 11/247; 14. £>fl ДГ8 15. £>g3 c5 16. de5 de5 17. ^e2! ± Velimirovic; 17. ^d8 gad8= Parma—Veli- mirovic, Vinkovci 1970 — 10/340; 14. de5 de5 15. £>e5 Дс5! [15. . . Дd6? 16. £>ef3 Де4 17. £}e4 £}e4 18. ^d3± Fischer; 16. . . £}e4? 17. 4}e4 Де4 18. Дg5!^— Unzicker—Donner, Bad Aibling 1967 - 5/294] 16. £id3 £>e4 17. £e4 [17. £>c5 £>c5 18. ge8 ^e8 19. ДЬ7 фЬ7 20. ^h5 <g>g8 21. ^c5 ^el 22. <g>h2 £d5 23. ^d4 c5 24. ^c5 £>f4- + ; 17. ge4 Де4 18. £>c5 Дс2 19. ^c2 ^d5 30. £>ce4 gad8 = Unzicker—Gligoric, Siegen (ol) 1970] Де4 18. £ic5 Дс2 19. ge8 ^e8 20. ^c2 ^el 21. <g>h2 ^e5 22. g3 ^c5 23. ДеЗ± Judovid 44 18. ba4 ed4 19. a5 d3 [19. . . £>c8 20. Дd4 £e5 21. ДЬЗ Даб 22. ^bl £a7 23. ^a2 ±J» Furman-Klovan, SSSR 1972 - 13/309] 20. ДdЗ 4dc5± Judovid 45 10. Дс2 d5 11. ed5 #d5 12. d4 ed4 13. cd4 ^h5 14. £>c3 gad8 15. ДГ4 gd7 16. £>e4 Дd5+t Yates —Duras, Bradford 1911; 10. Деб fe6 11. d4 ^d7 [11. . . *^e8 12. ^b3 ^d7 13. de5 £}e5 14. £}e5 de5= Boleslavski — Keres, 315
SSSR (meh) 1941] 12. de5 de5 13. ^d7 £>d7 14. АеЗ £>c5 15. Ac5 Ac5 16. £>bd2 Ah6= Boleslavski — Botvinik, Moskva 1947 46 11... £>d7? 12. #d5 £>db8 13. a4!± Yanofsky —Bernstein, Groningen 1946; 11... ed4 12. cd4 d5 13. e5 £>e4 14. £>c3 £>c3 15. ^c3 ^d7 16. Ad2 £>d8 17. Ag5±O x c7 Boleslavski —Flor, Budapest (ct) 1950; 11... ge8 12. d5 £a5 13. ^c2±O 47 13. ^dl ed4 14. &d4 ge8 15. b4 £>c4= Minid —Holmov, Beograd 1967 48 14.. . ge8 15. £>d2 £>d5 — 14.. . £>d5 49 17. &g5 Ag5 18. Ag5 h6 19. Ad2 £}c4 = Ostojic—Holmov, Beograd 1967 50 18. £g5 £tf6 19. £}f5 £}c4 20. gedl #c8 21. gd4 ge5 22. gadl ^e8 23. &f3±t> Olafsson — Forintos, Athens 1969 — 8/261 51 12. a4 b4 13. d5 &a5 14. #b4 c5! 15. dc6 №c7 16. 'Й'аЗ £}е4!тТ Szilagyi —Holmov, Budapest 1954 52 13. Ah4 £>h5 14. Ae7 #e7 15. a4 £>a5 16. ,Й’Ь4 £}c6= Pavlov—Portisch, Halle 1963 53 14. . . £>a5 15. #c2 сб 16. dc6 #c6 17. £>bd2 gfd8 [17... gac8 18. gacl± Smislov- Botvinik, SSSR (ch) 1951] 18. £}fl £}c4= Gipslis—Holmov, SSSR (ch) 1964 54 16. c4!? Ag7 17. gacl± Matulovic— Zinn, La Habana 1966 — 2/291; 16... bc4oo 55 18. &c4 gab8 19. #d3 f5 20. £>fd2 ®h7 21. f3 сб 22. dc6 &c6 23. gebl £>d4oo Unzi- cker—Pfleger, BRD (ch) 1963 58 12... ed4 13. cd4 gfe8 14. d5! £>e5 15. 4)e5 de5 16. &f3 Ad6 17. Ag5 [17. Ad2A Sacl±] £}h5 (Sokolski —Lipnicki, SSSR (ch) 1950) 18. g4! h6 19. Ad2 £tf6 20. gacl± Lipnicki; 12... gfe8 13. a4 [13. £tfl h6 14. a4 &a5 15. фс2 Af8 16. ab5 ab5 17. £>e3 c5 18. de5 de5 19. gdl #c7 20. £>d5 £>d5 21. gd5± Gligorid—Quinones, Amsterdam (izt) 1964; 14. 4)g3 Af8 15. d5 &a5 16. ^c2 сб 17. dc6 'Й'сб 18. ЬЗ d5= Smislov—Bolbochan, Helsinki (ol) 1952] £>a5 [13... gab8 14. ab5 gb5 15. #c2 ed4 16. 4)d4 £>d4 17. cd4± Spaski—Bilek, Amsterdam (izt) 1964] 14. ^dl [14. №с2 Af8 15. b4± Matanovic—Holmov, Jugoslavia - SSSR 1962] Af8 15. ЬЗ c5 16. d5 geb8 17. b4 £>b7 18. a5±OJ Spaski- Holmov, SSSR (ch) 1962; 12... gfb8I? 13. £tfl [13. аЗ] b4 14. d5 &a5 15. ^c2 ЬЗоо Keres 57 14. cd4 c5 15. e5 de5 16. dc5 ^c7 17. £}e5 ^c5= Matanovic—Pfleger, Hamburg 1965 58 18. 4)g3 4)c6oo Smislov—Lengyel, Ham- burg 1965 89 11... 4)d7?! 12. d5± S. Garcia-Ujtu- men, Sodi 1965; 11... h6 12. £>h4?! d5 13. de5 £e4 14. £tf5 Ac5 15. АеЗ АеЗ 16. £>еЗ 4)e5 17. 4)d5 f5= Talj —Szabo, Miskolc 1963; 12. d5 £)b8 13. c4± Varnusz; 11... #c8 12. Ag5 [12. d5 4)b8 13. Ag5 4)bd7 14. &аЗ сб 15. c4 ^b7 16. #62^0 Ravinski —Bihovski, SSSR 1964] h6 13. Ah4 ge8 14. d5 £b8 15. Af6 Af6 16. £»a3 £>d7 [16. . . сб 17. dc6 ^c6 18. £>c2±] 17. 4)c2 Ae7 18. £b4±O Vasjukov — Bihovski, SSSR 1962 80 12. £d4 #d7 [12... £d4 13. cd4 c5 14 . £>c3 b4 15. £)a4± Parma — Forintos, Italia 1968 - 6/361] 13. 4)d2 gfe8 14. £>fl Af8 15. £>g3 d5 16. £>c6 ^c6 17. e5 &d7 18. Af4 g6 19. £}fl Ag7= Spaski —Milev, Moskva 1959 81 12... d5 13. e5 £>e4 14. &c3 f5 [14. .. 4)c3 15. ЬсЗ ^d7 16. Ag5!±t] 15. ef6 Af6 [15... £f6? 16. £>g5+-] 16. £>e4 de4 17. ge4 ^d5 18. gg4 gad8 [18. .. h5 19. gf4 4)b4 20. АеЗ gad8 21. ^d2 c5 22. dc5 £>d3 23. gf6! gf6 24. gdl + - Geier-Bolbochan, Stockholm 1952 (izt); 18.. . 4)d8 19. $x2 £}e6 20. АеЗ gfe8 21. Ь4 сб 22. ge4 ge7 23. 4)e5! -I— Suetin — Holmov, SSSR 1952] 19. АеЗ 4)b4 20. ^d2 [20. gel c5 21. #d2 h5 22. gf4-|— Fischer—Bobocov, Leipzig (ol) I960] h5 21. gf4 c5 22. dc5 £>d3 23. gf6! gf6 24. ^c2-|— Kavalek—Zinn, Leipzig 1965 82 13. £c3 c5 14. d5 ge8 15. Af4 ^b6 16. ^d2 gad8 17. gadl &d7 18. £e2 Af6 19. 4)g3 4)e5= Gurgenidze—Holmov, SSSR (ch) 1959 83 13... &d7 14. £>a3! [14. £>c3 Af6 15. £}a2 4)a2 16. ga2= Kotkov—Holmov, SSSR 1962] c5 15. dc6 £c6 16. 4)c2 &c5 17. ^fd4 4)d4 18. £>d4 Af6 19. £>c6 #d7 20. £|b4± Xd5 Vasjukov—Judovid, SSSR 1964 84 14... 4)c6 15. 4)c3 4)e5 16. &d4 ge8 17. Af4 Af8 18. f3±O X d5 Tukmakov- Romanovski, SSSR 1963 85 16. . . 4)c5 17. АеЗ 18. ge2 gc8 19. gd24— Zuckerman —Ostojic, Wijk aan Zee 1968 - 5/297 88 18. ^d3 #d7 19. Ag5±O X d5 Suetin- Holmov, SSSR 1962 87 12. &bd2 gfe8 13. d5 &d8 14. £tfl± 88 13... £>b7 14. £}c3 gfb8 15. cb5 ab5 16 . ga8 ga8 17. b4± Smislov —Barcza, Bucu- resti 1953 89 14... cd5 15. £>d5 £>d5 16. #d5 &c6 17 . Ad2 ^b7 18. gecl b4 19. h4± Aronin- Holmov, SSSR(ch) 1957; 14... #b7+ Boles- lavski—Petrosjan, SSSR 1951 70 18. ^e2 £>b7 19. Ae3± Cerepkov— Tarasov, SSSR (ch) 1961 71 13. c4± Keres 72 18. АеЗ g6 19. g4±O Suetin—Bihovski, SSSR 1968 73 12. Ag5 h6 13. d5?l [13. Ah4] hg5 14. dc6 g4 15. hg4 £>g4 16. £>h2 £>h2 17. ®h2 g6 18. £>a3 ®g7 19. &c2 gh8 20. ®gl gh5T BalaSov—Holmov, SSSR (ch) 1970 - 10/341 316
™ 13. &bd2 сб 14. dc6 фс7 15. Ь4 фсб 16. £>ЬЗ ftbd7 17. £>а5 фс7 18. Ag5 £>Ь6 = Unzicker—Pfleger, Hastings 1971/72 — 13/310 75 13. . . сб 14. dc6 Ь4 15. Ag5 £>h5 16. Де7 ge7 17. £>bd2 фс7 18. £>fl фсб 19. £}e3 £}f6 20. £}f5±J> X d6 Suetin — Forintos, Sarajevo 1965 76 14. фс2 фс8 15. £>сЗ сб 16. dc6 фсб 17. фе2± x d5 Suetin—Portisch, Budapest 1970 - 9/239 77 18. gdl сб 19. dc6 фсб 20. ^d3 bc4 21 . bc4 gb4 22. £>d5 £>d5 23. cd5±OT< Gufeljd—Forintos, Kecskemet 1968 — 5/295 78 10. Дс2 Af6 11. d3 — 10. d3 78 10... ДГ6 11. £>bd2 [11. Дс2 £>e7 12. 4}bd2 c5 13. £}fl (Pachman—Smislov, Praha 1949) ДЬ7! = ] &b6 [11... &c5?! 12. Ad5 ДЬ7 13. £tfl £>e7 14. ДЬ7 £>b7 15. £e3 £>g6 16. d4± BronStejn — Gereben, Beverwijk 1963] 12. £}fl Деб 13. £}e3 ^d7= Boleslavski — Botvinik, Groningen 1946; 10... ДЬ7!? 11. &bd2 £>c5 12. Дс2 &e6 13. £tfl £>g5 14. ^e3 £}f3 15. ФГЗ Ag5 16. a4 £}e7 = Savon — Averbah, SSSR (ch) 1961 80 12... ДЬ7 13. £tfl £>b6 14. £>e3± Judovid—Averbah, SSSR 1962 81 14... Af6 14. £}g4 Ag4 15. hg4 h6 16. АеЗ gc8 17. g3 Фе7 18. ®g2± Dely-Haag, Hungary 1966 — 1/218; 14... h6± 82 19. #d3 g6= Banik—Averbah, SSSR (ch) 1964/65 83 10... &c5 11. ab5 £>b3 12. фЬЗ gb8 13. Фс4 Деб 14. фсб gb6 15. фЬ6± Suetin; 10... Ъ4 11. Ad5 ДЬ7 12. cb4 gb8 13. b5 ab5 14. ab5 £|b4 [14.. . £>d4 15. ДЬ7 gb7 16. £>d4ed4 17. &a3±] 15. ДЬ7 gb7 16. £>c3± Schmid—Keres, Tel Aviv (ol) 1964; 10... £}a5 11. Ad5 [11. Дс2 b4!oo Milic—Nikolac, Jugo- slavia (ch) 1953] сб 12. Да2 c5 13. Ad5 ДЬ7 14. Ab7 &b7 15. d4± Boleslavski 84 13... ge8 14. £tfl ed4 15. cd4 Af6 16. ab5 ab5 17. Ф^3± Matanovic—Petrosjan, Jugo- slavia - SSSR 1969; 13... Af6 14. £>fl [14. d5 c4 15. b4 cb3 16. £>b3 £>b3 17. ДЬЗ £>c5 18. ДаЗ Фс7 19. gbl Дс8 20. c4 Ad7 = Lutikov-Averbah, SSSR (ch) 1964/65] cd4 15. cd4 £}c6 16. ab5 ab5 17. ga8 фа8 18. £}e3 £}Ь4= Boleslavski—Korcnoj, SSSR 1958 85 15. 1 ed4 16. ab5 ab5 17. ga8 Да8 18. £}d4 £}d4 19. *^d4 фЬ6= Suetin — Petro- sjan, SSSR 1958 88 19. £>bd2 ed4 20. £>c4 bc4 21. фс4 &e5! — Unzicker—Portisch, Hamburg 1965 87 10... ДЬ7 11. £>bd2 &a5 12. Дс2 c5 13. £>fl cd4 [13... Af6 14. £}e3 g6 15. dc5 dc5 16. b4dz Matanovic—Sokolov, Jugoslavia (ch) 1959] 14. cd4 gc8 15. £e3 g6 16. £g4 h5= Lutikov—Stejn, SSSR (ch) 1964/65; 16. Ad2± Borisenko 88 11. Ad5 ДЬ7 12. de5 de5 [12... £>de5 13. £}e5 de5 14. a4 £}a5 (Dely—Minid, Sombor 1966) 15. ab5!±] 13. ДеЗ [13. фе2 £>a5 = Bronstejn —Keres, SSSR (ch) 1965] £}a5 = Damjanovic—Portisch, Zagreb 1965; 11. a3 ДЬ7 12. Да2 [12. Дс2 &е7 13. £|bd2 с5 = Averbah—Alatorcev, SSSR (ch) 1946] £>e7 13. d5 ФЬ8?! 14. c4 c5 15. dc6 Дсб 16. £>c3 be 17. Дс4± Matanovic—Watzka, Vrnjadka Banja 1967; 13.. . &Ь6Д c6=; 11. d5 £>a5 12. Дс2 £>b6 13. £>bd2 — 10.. . £>b6 88 11. . . ДЬ7 12. £>bd2 £>e7 13. Дс2 [13. 4}h2 £}g6 14. фЬ5?! (Ravinski—Averbah, SSSR 1946) c5Ttffi] c5 14. £tfl фс7 15. gel c4 16. 4^3112?! d51 =F Westerinen—Pachman, La Habana 1967; 16. £}g3 = 80 13.. . c5 14. ЬЗ [14. a4 gb8 15. ab5 ab5 16. de5 £}de5 17. ЬЗ 4}b6= Kondratjev— Bivsev, SSSR 1963; 14. d5 a5 15. ЬЗ £>cb6 16. £}bd2 a4oo Кораjev —Ragozin, SSSR 1945] £>cb6 [14... £>a5?! 15. d5 g6 16. a4 £}Ь6?! 17. Ь4 £}Ь7 18. a5± Kavalek—Lengyel, Amster- dam 1968 - 6/378] 15. ДеЗ!? ed4 16. cd4c4oo; 16. . . ДЬ7 — 13. . . ДЬ7 81 15. ДЬ2 ge8 16. £>bd2 c5= Tringov- Milid, Beograd 1965 82 15... ge8?! 16. d5± Spaski — Petrosjan, (m) 1969 - 7/286; 15... c5!? 83 19. £tfl £>e5A £>f3, d5= O’Kelly 84 11.. . gb8 12. ab5 ab5 13. ДеЗ [13. d5!? £}e7 14. £>a3 b4 15. cb4 gb4 16. Ad2 gb8 17. ДеЗ g6 18. £}c4A £}a5± Suetin—Sokolski, SSSR 1953] £>e7 14. £>g5 [14. £>bd2 ДЬ7 15. Дс2 c5 16. de5 de5 17. £tfl фс7 = Rabar - Nikolac, Jugoslavia (ch) 1953] £}g6 15. фЬ5 [15. £>h7 ®h7 16. ФЬ5 <£>g8 17. #g6 b4! 18. Дс4 £>b6 19. ДЬЗ £>d7 20. Дс4 1/2 : 1/2 Spaski — Fuderer, Baden 1957] Ag5 16. Ag5± Pachman 85 12. de5 £}ce5= Ciric—Ivkov, Sarajevo 1968; 12. a5 13. £>bd2 c5 14. d5 1/2 : 1/2 Cuellar—Petrosjan, Stockholm (izt) 1962; 12. d5 4^e7 13. ab5 ab5 14. ga8 Фа8 — 12. ab5 88 13. .. Да8 14. £>a3 [14. d5 15. £>a3 ФЬ8? 16. £}Ь5! 4— Boleslavski—Smislov, SSSR (ch) 1950; 15... £>c5! 16. Дс2 c6^t Pincuk—Kuznjecov, SSSR 1965] фЬ8 15. £}c2 b4 16. Ad5 ЬсЗ 17. ЬсЗ 18. Да8 фа8 19. Ф^З £}Ь6 20. £}еЗ± Gligorid—Olafsson, Stock- holm (izt) 1962 87 14. £}аЗ Ь4 15. £>c4 ЬсЗ 16. ЬсЗ £>а5 17. £}а5 Фа5 1/2 : 1/2 Matulovic—Gligoric, Jugoslavia (ch) 1965 88 14... &e7 15. £>аЗ Даб 16. £>c2 [16. c4 bc4 17. Дс4 gb8= Gheorghiu—Smislov, SSSR 1969 - 8/274; 16. ДеЗ± Matulo- vic—Smislov, Skopje 1969 — 8/273] £}c5 17. £>b4 £>b3 18. ФЬЗ ДЬ7 19. ДеЗ gb8 20. £}d2± Suetin — Borisenko, SSSR 1956; 14... £>a7 15. Дс2 Де7 16. £>bd2 сб 17. dc6 £>c6 317
18. 4)e3± Savon—NovopaSin, SSSR 1962 88 15... gb8 16. £>аЗ Даб 17. b4 <jc4 18. £>c4 bc4 19. Да4 £jb6 20. Деб ДЬ7 21. ДЬ7 [21. Ь5?! Деб 22. Ьсб -&а2!Т Vasjukov-Geier, SSSR 1957] fj-b7 22. ДеЗ± Talj-Keres, SSSR 1964 100 19. £)d2 gb8 20. b4±t« Talj-Stejn, SSSR (ch) 1964/65 101 12... b4? 13. d5! [13. cb4? £>c6 14. ДеЗ ^)Ь4Ч- Pinkus—Ragozin, USA—SSSR 1946]ЬсЗ 14. b4 4)b7 15. а5!Д £)c3± Alatorcev—Banik, SSSR 1947 102 13. £>bd2 ba4 14. Да4 £>a4 15. •8'a4 <z)b7= Diaz—Cobo, La Habana 1968; 13. b4 4)ac4 [13... £>c6 14. ab5 ab5 15. ga8 £)a8 16. d5 4)a7 17. ДеЗ± Geier—Matanovid, Skopje 1968 - 6/379] 14. a5 £>d7 15. ДЬЗ [15. £>a3 £)аЗ 16. ДаЗ g6 17. «d3 Ag7?! 18. gadl ДЬ7 19. ДЬЗ фЬ8 20. Дс1± Geier-Portisch, Wijk aan Zee 1969 - 7/285; 17... сб! 18. gadl •©e7= I. Zajcev—Podgajec, SSSR (ch) 1968] ed4 16. cd4 c5 17. ДГ4 [17. bc5 £c5 18. Дс4 bc4 19. e5 de5 20. dc5 е4!бб Fischer] cb4 18. &bd2 d5 19. ed5 £>a5 20. Ad6 £>b3 21. "Й’ЬЗ ge8 22. Дс7 gel 23. gel 8! [23... -g-c7? 24. ge8 £jf8 25. ®'b4± Fischer—Matanovid, Vinkovci 1968 - 6/380] 24. £>e4 a5! 25. £)d6 a4! 26. -Й-Ь4 Де7 27. £>e5 £e5 28. de5 Ad7= Fischer 103 14. d5 сб 15. dc6 «•c7 17. £>аЗ Деб [16... -Й-сб 17. -Й^З Даб 18. <jd4! ЧН7 19. £db5± Suetin-Stejn, SSSR (ch) 1965] 17. 4)b5 Й’сб 18. ОаЗ £>ac4S Suetin; 14. £>h2 c5 15. de5 de5 16. £)g4 Ag4 17. #g4 b4= Stejn-Smislov, SSSR(ch) 1966/67 - 3/334; 14. de5 de5 15. ДеЗ f?dl [15... Деб?! 16. Дс5 ge8 17. £>a3 #dl 18. gadl £>a4 19. £>b5± Pilnik-Stejn, Mar del Plata 1966 - 1/219] 16. gdl 4)ac4 17. ga8 £>a8 18. Дс5 ge8 19. b3± Fuchs—Kostro, Vrnjacka Banja 1967; 15... Ad7= 184 15. £>fl cd4 16. cd4ed4 17. Ч/МЗ Де5 [17... g6 18. ДЬб! ge8 19. Od4 Ad7 20. £>b5 d5!oo Stejn-Keres, SSSR (ch) 1965] 18. Й’ЬЗ [18. £>e5 de5 19. -&b5 £>Ьс4=] Даб 19. •Й”Ь4 £jc6 20. f?d2 4)c455 Suetin 103 16. £)h2 c4 [16... £>c6 17. ga8 £>a8 18. »e2 t>c7 19. £>df3 h5 20. £)fl ± Talj-Mosion- zik, SSSR 1968; 16... -&c7 17. £>df3 Де7 18. &g4 gd8 19. #e2 f6 20. £>e3 c4± Talj- Zelandinov, SSSR (ch) 1967 - 5/315; 17. &f3!?] 17. £>g4 Ag4 18. hg4 ^c7 [18... Ag5?! 19. £>f3 Дс1 20. фс1 -Й-с7 21. -Й’еЗ £}d7 22. gedl £>c6 23. b3!± Talj-Portisch, Bled (m) 1965; 19... -Й-dl!?] 19. £)fl £jb7 20. ga8 ga8= Minid—Milid, Beograd 1965 133 17... Дв5?! 18. gdl f?f6 19. £>df3 Дс1 20. gdcl Деб 21. ga3 £>b7 22. gcal± Talj-Averbah, SSSR (ch) 1964/65; 17... Де7 18. £jdf3 f6 19. ДеЗ Деб 20. £>g4 -&c7 21. £>h4 £>b7 22. £>f5± Talj-Geier, SSSR 1965 107 19. hg4 £jb7 20. ga8 ga8 21. £>f3 t>c5 22. gdl gd8= Matulovid—Kuijpers, Halle 1967 - 3/336 108 11. de5 £>e5 12. £>e5 de5 13. «•hS ДГ6! [13... ЧН6 14. £>d2 Деб 15. £>f3 ДЬЗ 16. аЬЗ £>d7 17. Ь4 gfd8= Fischer-Talj, Porto- roz (izt) 1958] 14. £>d2 «-e7 15. £)f 1 Деб 16. £)e3 g6^ Fischer—Keller, Zurich 1959; 11. a4 ba4 12. Да4 £>a4 13. ^a4 Ad7 = Aronin— AntoSin, SSSR (ch) 1957 188 11... gb8 12. de5 [12. £>bd2 Д£6 13. £>fl £>a5 14. Дс2 £>ac4 15. Дс1 c5 16. ЬЗ 4)a5 17. 4)e3 ed4 18. cd4 4)c6T Mnacakanjan — Ziljber, SSSR 1958; 13. d5 £)a5 14. Дс2 £>ac4 15. £>c4 4)c4 16. Дс1 c6= Fischer—Bronstejn, Portoroi (izt) 1958] 4)e5 13. 4)e5 de5 14. •Й’ЬЗ &d6 15. £)d2 ДГ6 16. £f3 £>c4 17. gadl Йе7 18. Ag5!± Talj—Darga, Munchen (ol) 1958; 11... ДГ6 12. £>bd2 £>a5 13. de5 [13. Дс2 4)ac4= Ragozin—AntoSin, SSSR 1957] £>b3!? [13... de5 14. ДЬб cb6 15. Ad5± Aronin—Furman, SSSR (ch) 1957] 14. ef6 £jal 15. Ag5 ge8oo Kostro—AntoSin, Kinbaume 1958 118 12. £jd4 £ja5 13. Ad5 c5oo Beni—Barcza, Sofia 1957 111 12... d5? 13. £>c3 de4 14. £>e4 ДГ5 15. d5! 4)a5 16. d6± Talj—Antosin, SSSR (ch) 1957 118 14. e5?! de5 15. £>e5 £>bc4 16. -&d3 f5 17. ДЬЗ f4 18. Ad2 Ob3 19. £)c6 £>al =F Talj—Panno, PortoroS (izt) 1958; 14. £)bd2 £ac4 15. £>c4 £>c4 16. Дс1 cd4 17. ЬЗ ДГ6 18. gbl £)e5 19. £)d4± Darga—Tatai, En- schede 1963; 18... d3 = 118 Gligorid—Olafsson, Jugoslavija (ct) 1959 114 13. &e3 ed4 14. cd4 ge4 15. -®c2 #e8 16. Ad2 £>d4! 17. &d4 Ad4 18. #c7 ДебТ Spaski—Geier, (m) 1965; 13. <Llh2 ed4 14. cd4 £>a5 15. Дс2 c5 16. &g4 ^4 17. hg4 cd4± Spaski—Geier, (m) 1965; о 17... g6; 17... £>c6=; 13. Дс2 ДЬ7 [13... ed4 14. cd4 £)b4 15. ДЫ c5 16. £je3!?] 14. £jg3 g6 15. ДЬб ed4 16. cd4 £>b4 17. ДЬЗ c5 18. a3 £)сб= Lee—Brinck-Claussen, Orebro 1966 118 14... ДЬ7 15. -^d2 £)a5 16. Дс2 £>ac4 17. -frcl £>d7 18. ЬЗ &cb6 19. «'d2 ed4 20. cd4 c5 21. gadl± Stejn-Geler, SSSR 1961; 14... Ad7 15. -&d2 &a5 16. Дс2 c5 17. ЬЗ •Й"е7 18. gadl± Matanovid—Geier, Jugoslavija —SSSR 1961 118 15. -Й^З a4 16. Дс2 ed4 17. £>d4 &e5 18. -&d2 b4 19. £>de2 ЬсЗ 20. £>сЗ ДЬЗТ Vasiljev—KuSnir, SSSR 1966 117 19. £)fl ijre7= LepeSkin—Kuzmin, SSSR (ch) 1965 118 19. ДаЗ± Vasjukov—Smislov, SSSR (ch) 1966/67 - 3/335 118 12... £)b4 13. £}fl! [13. d5 £)d3 14. ge2 ДГ6 15. &fl £>cl 16. gel ge8 17. &g3 318
g6= Gipslis—Tukmakov, SSSR (ch) 1969; 14. ЙеЗ!? Samkovid] c5 14. a3 £>c6 15. £g3 [15. Af4 &d4! 16. £>d4 cd4 17. ^d4 Деб! 18. ^dl d5= Vasjukov—Kuzmin, SSSR (ch) 1969] cd4 16. &d4 £>d4 17. ^d4 Af6 18. ^Ь4 Деб 19. Af4 Ab2 [19. .. ДЬЗ? 20. #ЬЗ± I. Zajcev -Tukmakov, SSSR (ch) 1969 - 8/272] 20. gadl ^f6 21. £}h5 ^c3= Petrosjan 120 13. e5 Af5 14. £fl [14. Ac2 ^d7] £>b4 15. £>g3 Ag6 16. a3 [16. еб £>c4 17. ef7 gf7 18. Ac4 bc4 19. £}e5 £}c2= Unzicker—Keller, Zurich 1959] £)d3 17. ЙеЗ £с1 18. <&с1 [18. gel &с4Т Uusi — Antosin, SSSR 1956] £>c4 19. gel c5 20. Ac2cd4= Dzalarov—Grusevski, SSSR 1962; 13. ed5!? £>d5 14. £>e4 Af5 [14... £}f6 15. Ac2 &b4 16. &f6 Af6 17. Ae4 &d5 18. ^c2± Stejn—Tarasov, SSSR (ch) 1961] 15. £)g3 [15. Ad2!?] Ag6= Teschner—Kola- rov, Wageningen 1957 121 13... de4 14. Ae4 &d5 15. #c2±; 13... £>b4 14. Abl de4 15. Ae4 &4d5 16. £}b3 Af6 17. ^fc2 h6 18. £}c5± Vasjukov — Furman, SSSR 1959 122 15... Af5 16. Ag5 gfe8 [16... Ab4 17. ge2 gfe8 18. gel £>c4 19. £>al Ac2 20. ^c2 ge6 (Talj— Spaski, Moskva 1959) 21. ЬЗ! &a3 22. «Т5± Pachman] 17. Ae7 ge7 18. gel! &b4 [18. .. Ac2 19. ^c2 £>c4 20. £>c5 #e8 21. £>g5±; 19... £>b4 20. ^d2 a5 21. a3 £c6 22. ^g5±] 19. &c5! Ac2 20. ^d2!± Fischer—Reshevsky, Santa Monica 1966 — 2/297 128 16... £>b4 17. Ae7 ^e7 18. #bl g6 [18... h6 19. gel ± Talj —Olafsson, Jugoslavia (ct) 1959] 19. a3 £>c2 20. #c2 gfc8 21. gacl± Matulovic—Leban, Sarajevo 1968 124 A fte7, Af5 — Darga C93 1. e4 e5 2. £}f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. ЬЗ Ь6 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 d4‘ а42 ab54 ga8 £ja33 Да2 'Й'ЬЗ АЫ = ge8 Ad73 ab5 ^a8 'Й'Ьв Af8 £jd8 c5e 2 . . . аЗ7 Дс23 d5 &bd2 b4 £>c4 dc6 #e2 = Af8 Ab79 &a5 сб! Cjc4 bc4 Асб gc819 3 АеЗ £}bd212 d514 £>h219 a4 dc6 £)g4 ,S'g4 ± Af8“ Ab713 £}e7“ £jg617 сб Ac6 45g4 •8-f613 4 . . . . . . •Й-Ы a429 ®-d3 4- . . . . . . £>b819 £jbd7 сб 5 . . . . . . -g-bl21 a3 Да224 b4 'ё’ЬЗ ^c223 = . . . Ad7 gb822 a523 a4 ab3 Аеб Aa2“ 1. е4 е5 2. &f3 £с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f0 5. 0—0 Де7 6. gel Ъ5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ Ьб 10. d4 ge8 11. £>bd2 ДГ8 12 13 14 15 16 17 18 19 20 б а427 d529 c4 ab5 ga8 cb5 &сЗ Ac4 = Ad723 <^е730 £g6 ab5 ^a8 Ab5 gb8 Ad731 <^e732 7 аЗ A.c233 &fl d5 c4 £>e3 Ad7 g6! ?34 Ag7 £>e7 сб gf8!33 8 . . . Ac233 de533 £,e5 f4 <$>hl39 £}e4 Ae4 ^e2 ± ДЬ7 d537 £>e5 ge5 Дс5 £>e449 ge4 de4 ^d641 9 ... . . . b4 Ab2 c4 de5 ^e5 £}c4 f443 oo . . . £}Ь8 £>bd7 •g-bS42 bc4 £>e5 de5 c5 cb444 10 £ifl &g3« a343 Aa2 b4 cb4 Ab2 £d4 ^d248 ± Ad7' 15 g(5«7 4^a5 c5 cb4 ed4 Ag7 11 . . . . . . Ac2 a45i ЬЗ32 ab5 d5 ДеЗ £}d2 . . . £>c43e c5 £)a533 ab5 -g.C734 ga733 gea85e 319
12 13 14 15 16 17 18 19 20 12 . . . ЬЗ £>b6 ДЬ237 c5“ dc5" dc5 c4 •@•07 £)d2‘e gad8 &e2 &h7‘l OO 13 . . . . . . &h2 c5“ f4 cd4 cd4 gc8 £}f3‘s * ^c7M Ad3 ed4" ± 14 c5 b3“ cd487 cd4 £lc6 ДЬ2 gc8“ a3 @Ъ6 b4 a5 d5 4^e7” ± 15 . . . Ъсб АеЗ70 cd471 cd4 ed4” Дс173 4^b47< ДЬ2 d5 e5 £)c27‘ = 16 . . . . . . d5 £>e773 ДеЗ77 g678 •@d2 <&h7 4}h278 Ag7 f4 ef4" ± 1. е4 е5 2. &f3 £>с6 3. ДЪ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ъ5 7. ДЬЗ d6 8. сЗ 0—0 9. ЬЗ Ь6 10. d4 ge8 11. £>bd2 Д£8 12. £tfl ДЬ7 13 14 15 16 17 18 19 20 21 17 ^g3“ Дс2 d534 ЬЗ33 ДеЗ 'Q-d2 gfl33 ± £>a582 c533 Дс88“ g687 Ag7 <g>h7 18 . . • a4 4^e5“° ab5 ga8 &c4 Де4 ,Й’а4 00 &c4 d589 4}e4ei ab5 Да8 bc4 de4 J.d532 19 ЬЗ 4ie4 ^.e4M ge4 Sg4” ДЬб27 — de4’2 3 * £)e4 Де4 'g-d5»‘ <^a5 <^ЬЗ“ 20 Ad3 Ad2 d5 £ih21M Дс2 b4 -+- £)b6 c5" g6«o c4 £)bd7132 a5103 21 £}h21M gfl f4 ДГ4 = Дс8 £>h7ie3 Де7 ef4 ^g510’ 22 ЬЗ ДЬ2107 dc51M c4113 'Й-е21“ gadl112 ДЫ = £)b6 c51M dc5 &bd7 Ь4 -g.a5113 ge6114 23 J.d2 d5 ^e2113 a4 bc4 gebl = c5 g6i« ^g7117 c4 £}c4 -g,c7113 24 a4 £>e5123 £je4!?121 Де4 ge4 ± . . . d5113 de4 £}e4 Де4 f6 •©•d5122 1 10. a4 Ad7 11. d3 £>a5 12. Дс2 c5 13. ftbd2 ge8 14. £tfl ДГ8 15. £>e3 c4Tt Weste- rinen— Spaski, Palma de Mallorca 1968; 10. d3 ge8 11. £>bd2 ДГ8 12. £tfl [12. a4 ДЬ7 13. 4)fl £}a5 14. Дс2 c5 15. £)e3 d5= Zeljandinov -Gufeljd, SSSR 1965] £>a5 [12. .. g6 13. £>e3 £g7 14. £>h2 £>a5 15. Дс2 c5 16. £}hg4 £g4 17. hg4 Деб 18. g3 c4 19. ®g2!±->^ Weste- rinen —Guljko, Moskva 1966] 13. Дс2 c5 14. £}еЗ ДЬ7 15. b4 £}c6 16. a3 (Nezmetdinov— Judovid, SSSR 1964) d5 = 2 11. Дс2 ДГ8 12. d5 £e7 13. a4 ДЬ7 [13... Дd7 14. ab5 ab5 15. ga8 ^a8 16. £>a3 gb8= Jansa—Filip, Marianske Lazne 1965] 14. фе2 сб 15. dc6 Дсб 16. ab5 ab5 17. ga8 #a8 18. 4)bd2 £}g6+f Barczay—Radovici, Berlin 1968; 11. c4 £>d4 12. £>d4 ed4 13. ^d4 ДГ8 [13... Деб 14. &c3 £>d7=] 14. ab5 ab5 15. £}c3 c5 16. 'S'dl (Makarov — Bihovski, SSSR 1962) ДЬ7ТТ; 11. d5 £>a5 12. Дс2 сб 13. dc6 ^c7 14. a4 Деб [14... фсб 15. £>bd2 Деб 16. £>fl ДГ8 = ] 15. £>bd2 b4 16. c4 #c6 17. ЬЗ £}b7= Pietzsch —Smislov, Varna (ol) 1962 3 11... ДЬ7 12. ab5 ab5 13. ga8 #a8 14. £>a3 b4 15. £>c4 ДГ8 16. d5 £>a5 17. £>a5 Olafsson — Panno, Los Angeles 1963 4 12. a5 ДГ8 13. £>bd2 gb8?! 14. Дс2 b4 15. ДdЗ± Murej — Holmov, SSSR 1970 — 9/240; 13... £>a7!?A c5 = 3 14. Дd5?! ed4 15. £>d4 &d5 16. ed5 £}d4 17. '®rd4 ДГ6Т Gaprindasvili —Gligorid, Hastings 1964/65 320
6 Gligoric—Porath, Tel Aviv (ol) 1964 7 Suetin 8 12. Да2 ДЬ7 13. d5 [13. ^с2?! £>Ь8 14. £}bd2 c5 15. d5?I c41T Matanovic—Gligorid, Palma de Mallorca 1968 — 6/362; 15. b4=; 14... £>bd7!?] £>a7 14. c4 bc4 15. Дс4 сб 16. £>c3 £>b5! 17. dc6 Деб 18. £d5 &d5 19. Ad5 ^d7 20. ДеЗ Дd5 21. ^d5 £>c7 = Suetin — Gligoric, SSSR — Jugoslavija 1967 — 4/339 9 12... Ad7 13. Ь4 a5?! 14. ДЬ2 ab4 15. cb4 £>d4 16. £>d4 ed4 17. #d4 c5 18. ^d3± Suetin — Matanovic, Titovo Uzice 1966 — 2/293 10 19. Дd2 g6 20. Sedl Дg7 21. £>h2 d5 = Suetin —Holmov, SSSR 1968 — 4/340 11 11... ed4 12. cd4 £>a5 13. Дс2 £>c4 14. Дс1 c5 15. ЬЗ £>Ь6 16. £>bd2 ДЬ7 17. d5± Lombardy—Lyman, USA 1962 12 12. Дс2 ДЬ7 13. de5 £>e5 14. £d4 £g6 15 . a4 c5 16. ^f5 d5T Stejn — Smislov, SSSR (ch) 1961; 12. de5 £)e5 13. £>e5 de5 14. #d8 1/2 : 1/2 Geier—Talj, SSSR (ch) 1961 13 12... £>a5 13. Дс2 c5 14. a3 [14. gel Ad7 15. ДЫ £)c6 16. d5 + O Minev—Szabo, La Habana (ol) 1966 - 2/292] c4 15. a4 Дd7 16. ^e2 ^c7 17. Sa2± Stejn —Gligoric, SSSR — Jugoslavija 1965 14 13. Дс2 ed4 14. cd4 £>b4T; 13. de5 <£^e5 14. 4)e5 de5 15. ^f3 c5= Talj — Smislov, SSSR 1961 1S 13. . . 4)a5!? 14. Дс2 сб Parma 16 14. a4 сб 15. ab5 cd5! = Korzin — Ravinski, SSSR 1961 17 14... сб 15. dc6 £>c6 [15... Деб 16. 4)g4 4)g6 17. ^f3 Дd7 18. a4± Ivkov—van den Berg, Beverwijk 1963] 16. £}g4 £}a5 17. Дс2± Ciocaltea —Brinck-Claussen, La Habana (ol) 1966 18 Ivkov—Portisch, Sarajevo 1963 19 13... £}а5? 14. Дс2 c5 15. b4±; 13... •@Ъ8?! 14. a3 [14. a4 £d8 15. ^d3 Деб 16. d5 Дd7 17. c4 bc4 18. Дс4 c6= Spaski —Gli- goric, SSSR — Jugoslavija 1969 — 7/272; 16. c4!±] 4)d8 15. Дс2с6 16. b4± Fischer—Ivkov, Palma de Mallorca (izt) 1970 - 10/342; 13... d5 14. £)e5 £>e4 [14. .. &e5 15. de5 ge5 16. Дd4± Spaski—Medina, Palma de Mallorca 1968] 15. £>e4 de4 16. #e4 £>a5 17. #g4± Balasov—Nikolajevski, SSSR (ch) 1971 - 12/300 20 14. de5 de5 15. £)h4 c5 16. £>f5 c4 17. Дс2 £}bd7 = Browne—Gligoric, USA 1972 — 13/311; 14. Дс2 £>bd7 15. a4 c5 16. ЬЗ Ь4 17. de5 ЬсЗ 18. ef6 cd2= Mecking—Portisch, San Antonio 1972 — 14/292 21 13. d5 £>e7 14. £>h2 £>g6 15. a4 Де7 16 . c4 bc4 17. Дс4 £h7 18. £>b3 Дg5Tt» Kostro—Spaski, Sodi 1965; 13. a3 gc8 14. Дс2 g6 15. b4 Ag7 16. Scl £>h5= Hort- Pietzsch, La Habana (ol) 1966; 13. Дс2 'S'cS [13. . . ^b8 14. de5 de5 15. 4)h4± Petrosjan — Matanovid, SSSR — Jugoslavija 1969] 14. a4 ^•b7 15. b4 a5= Balasov —Geier, SSSR (ch) 1971 - 12/299 22 13... £>a5 14. Дс2 £jb7 15. b4 a5 16. a3 4)h5 17. ДdЗ± Vasjukov—Kolarov, Varna 1971 - 12/297 23 14... ^c8 15. Да2 £>d8 16. b4 £>h5 17. ^d3 сб 18. Sael £e6 [18... Sb7?! 19. c4 ^b8 20. 4)b3± Ivkov—Smislov, Amsterdam 1971 - 12/298] 19. de5 £>ef4 20. ДГ4 £tf4 21. #e3 de5 22. ДГ7 ®f7 23. £>e5 Se5 24. 'ЙТ4 феб 25. £}f3oo Ivkov 24 15. d5 £>e7 16. a4 b4= 28 18. d5?! £>a5 19. #b4 c5!=F 26 19. Sa2 ^d7 20. a4 ed4 21. Дd4 £>d4 22. cd4 ba4 23. Sa4 c5= Savon —Geier, Petro- polis (izt) 1973 27 12. de5 £>e5 13. £>e5 de5 14. ЖЗ Де6 = Parma—Holmov, Jugoslavija — SSSR 1962; 12. d5 £>e7 13. a4 [13. c4 сб 14. dc6 £>c6 15. cb5 ab5 16. £>fl ДЬ7 17. £g3 £>a5 18. Дс2 d5^= Tringov—Spaski, Varna (ol) 1962] Дd7 [13... ДЬ7?! 14. c4± Samkovid—Lejn, SSSR (ch) 1971 - 12/301] 14. c4 £>g6= Samkovid; 12. Ac2 Ad7 13. £>b3 a5 14. de5 [14. АеЗ a4 15. £>bd2 £>a5 16. £>h2 c5 1/2 : 1/2 Stejn - Geier, SSSR 1968] £>e5 [14... de5?! 15. &e3± Keres — Blatny, Varna (ol) 1962] 15. 4)e5 de5 16. ДеЗ a4 17. 4)c5 ДсбД £)d7= Wade 28 12.. . ДЬ7 13. d5 £)a7 14. c4 сб 15. dc6 Дс6= Padevski —Gligoric, Zagreb 1965 29 13. Se3 g6 [13.. . £>a5 14. Дс2 c5 15. de5A £)h2±t^ Zeljandinov—Kuzmin, SSSR (ch) 1967 - 5/298] 14. de5 &e5 15. £>e5 de5 16. Sg3 ®g7=; 13. Дс2 b4 [13... g6?l 14. d5 £}e7 15. b4± Geier—Matanovic, Varna (ol) 1962] 14. £fl bc3= Ivkov 30 13. . . 4)a5!? 14. Дс2 сбоо Korzin —Kras- nov, SSSR 1966 - 1/213 31 19. . . Даб?! 20. Да4 &e7 21. ЬЗ сб 22. ДаЗ± Gligoric —Korcnoj, Stockholm (izt) 1962 82 Gligoric—Spaski, La Habana 1962 33 13. Да2 a5 14. £>fl [14. #b3 ^e7 15. 4)fl a4 16. ^c2 £}a5 17. £}g3 c5= van den Berg—Szabo, Beverwijk 1966 — 1/212; 16. . . g6 17. 4)e3 Дg7= Keres — Spaski, (m) 1965] a4 15. £}g3 £}a5 16. ДеЗ c6!= Keres — Portisch, Moskva 1967 - 2/329 34 13... #b8 14. b4 a5 15. ДЬ2 g6 16. £>b3 a4 17. £>bd2 Дg7 18. £>f 1 ± Averbah- Matanovic, Erevan 1965; 13... a5 14. a4 [14. ДdЗ ^b8 15. ^e2?l ed4 16. cd4 ^b6+ Suetin -Geier, Budva 1967 - 4/341; 15. d5 £>e7 16. b4 c6=; 14. ЬЗ g6 15. ДЬ2 Дg7 16. £>fl #b8 17. 'S'di '®rb7= R. Byrne —Os to jic, Reykjavik 1968 - 5/299] b4 [14. . . ba4 15. d5±] 15. d5 ЬсЗ 16. ЬсЗ 17. c4 £>g6 18. c5 dc5 19. £ic4 &h7 20. Дd2 ^f6 21. £)h2± Parma- Gligoric, Jugoslavija 1968 — 6/363 21 Enciklopedija Sahovskih otvaranja 321
85 Krogius 36 13. Да2 £>а7 [13... £>Ь8 14. <&с2 — 11. аЗ] 14. Ь4 ed4 15. £>d4 с5 16. £>f5 g6 = R. Byrne—Gligoric, Sousse (izt) 1967 87 13... ^d7 14. b4 a5 15. ДЬ2 ab4 16. cb4 £>d4 17. £>d4 ed4 18. &d4 £>h7 19. £>f3 gad8 20. ^d3± Ciric—Dely, Hamburg 1965 88 14. ed5 #d5 15. £>e4 ed4 16. £>f6 gf6 17. ge8 [17. ДеЗ 4)e5= Balinas —Gligoric, Manila 1968 - 5/300] ge8 18. ^d3 f5 19. ДГ4 ^e4! [19. . . Дg7 20. £h4 £>e5 21. ^g3 £}g6? 22. 4}f5H— Talj —Gligoric, Moskva 1967 - 3/328; 21. . . d3 22. ДЬб £>g4=] 20. Дс7 ^d3 21. ДdЗ dc3 22. ЬсЗ Дg7+ Samkovic- Kostro, Tbilisi 1970 — 9/241 39 17. <§>h2 ge4?! [17... h5?l 18. g3 ge8 19. e5± Unzicker —Medina, Palma de Mallorca 1969 - 8/265] 18. £>e4 £>e4 19. ДеЗ± R. Byrne —Stupica, Ljubljana 1969 — 7/273; 17.. . Дс8!Т 40 17... gh5 18. e5 •@’d7 Matanovic — Gligoric, Skopje 1968; 19. ^f3±; 17... ge8 18. e5 ^e7 19. 4)b3 4)e4 Parma—Gligoric, Sarajevo 1969 - 7/275; 20. Ж3± 41 21. Ь4 Да7 22. ДеЗ ДеЗ 23. ^e3 gd8 24 . ^d4± Parma—Gligoric, Ljubljana 1969 — 7/274 42 15... £>b6 16. c4 ed4 [16... £>c4!] 17. cb5 ab5 18. £>d4 £>a4 19. Да4 ba4 20. ^с2± Matanovic —Reshevsky, Sousse (izt) 1967 — 4/342; 15... a5 16. Ad3 сб 17. &b3± Penrose -Wade, England 1968; 15... g6 16. c4 Дg7 17. d5 [17. de5 &h5] 4)h5 18. £>b3 dc4 19. £}a5 Дс8 20. 4)c4 4)b6 1/2 : 1/2 Parma— Stupica, Jugoslavia 1960 43 20. bc5 Дс5 21. gbl ^a7 22. «ТЗ ge6 = Matanovic—Hecht, Raach 1969 — 8/263 44 20... ef4 21. ДГ6 gf6 22. #g4 ®h8 23. e5 fe5 24. gadl! cb4 Banas — Kostro, Stary Smokovec 1972 - 14/293; 25. gd7!±; 20... cb4 21. Де5 #a7 22. ®hl ^c5 23. ДdЗ gad8 24. ab4 ,$'f2oo Tringov—Hecht, Beograd 1969 - 8/264 43 12... ed4 13. cd4 d5 14. e5 £>e4 15. £>g3 £)g3 16. fg3 ДГ5 17. Дс2± Parma—Antosin, Jugoslavia — SSSR 1964; 12... g6 13. 4)g3 Дg7 14. de5 de5 15. #e2 £>a5 16. Дс2 c5 17. a4± Macukevic—Kuzmidev, SSSR 1968 — 6/364 48 13. de5 £>e5 14. £)e5 de5 15. #f3 c5 16. gdl c4= Keres —Spaski, (m) 1965; 13. Дс2 g6 14. Дd2 Дg7 15. ^cl фЬ7 16. £>g3 £a5 17. ЬЗ c5= Talj-Geier, SSSR (ch) 1969 - 8/269 47 13. . . a5 14. Ad2?! a4 15. Дс2 £>a5 16. ЬЗ аЬЗ 17. аЬЗ c6= Spaski—Arutunian, SSSR 1965; 14. a4!? 48 14. Дс2 Дg7 [14. . . £a5 — 13. . . &a5] 15. ДеЗ ^e7 16. ^d2 <g>h7 17. gadl ± Haag- Barczay, Hungary (ch) 1966 49 Matulovic—Kinnmark, Halle 1967 — 3/331 50 14.. . g6 15. ЬЗ c5 [15.. . Дg7 16. ДеЗ ^e7 17. ^d2 фЬ7 18. gadl gad8 19. c4± Vasjukov —Kristinsson, Reykjavik 1966 — 1/216] 16. d5 Дg7 17. £>h2 &h7 18. ДеЗ ^h4 19. £>f3 *&e7 20. ^d2 h5± Stejn-Geier, SSSR (ch) 1969 51 15. ДdЗ £>b6 16. ДеЗ c5 17. #d2 a5 = 52 16. ab5 ab5 17. ga8 #a8 18. dc5 dc5 = Sanguinetti —Rubinetti, Mar del Plata 1968 — 6/367 83 16. . . £>b6?! 17. a5 £>c8 18. b4 cb4 19. cb4 4)a7 20. d5± Talj —Minic, SSSR — Jugo- slavia 1967 — 4/349 84 18... 'W 19. ДеЗ Ь4?! 20. #d2 ЬсЗ 21. 8x3 geb8 22. ga2 £>b7 23. geal± Stejn- Geler, Moskva 1967 - 4/347; 19... geb8!? 88 19... £>b7? 20. -g-d2?!= Unzicker - Ivkov, Bamberg 1968 — 5/313; 20. 8x2!±; 19... g6 20. £>d2 Ag7= Jansa—Geier, Lugano (ol) 1968 58 Kavalek—Reshevsky, Netanya 1969 — 7/279 88 16. b4 a5 17. a3 g6=; 16. de5 de5 17. ДеЗ c5 18. £)h2 g6 19. ЖЗ ge6= BokuCava- Nikolajevski, SSSR 1967 - 4/350; 16. ДеЗ c5 17. •®’d2 [17. 8x2 8x7 18. de5 de5 19. £>h2 c4Tt Pietzsch—Holmov, Tbilisi 1965] a5 18. gadl 8x7 19. £)h4 Ь4= I. Zajcev—Geier, SSSR (ch) 1968 - 6/371 88 16.. . £)h7? 17. c4 £>g5 18. c5± Razuva- jev—Кос, SSSR 1970 - 10/343 88 17. •S’d2 «-С7 18. gadl a5 19. de5 [19. £>h2? gac8 20. de5 de5 21. £f5 Af5A c4T Gufeljd-Savon, SSSR 1968 - 5/305] de5 20. £f5 = 88 19. Ad3 gad8 20. 8x2 b4 21. £>f 1 £)h5 22. £>e3 £>f4 23. ДП 8d6 24. h4 8f6? 25. g3 4hd3 26. Ad3 8f3 27. a3± Talj-I. Zajcev, SSSR (ch) 1969 - 7/276; 24... f6’?A £>e6 81 21. h4 Де7 22. £)f5 Af5 23. ef5 Ah4 24. gadloo Talj —Geier, Moskva 1967 — 3/333 82 16... g6 17. f4 Дg7 18. £>f3± diric- Stupica, Jugoslavia (ch) 1969 — 7/277 83 19. ДеЗ? £>bd5! 20. Дd2 £>f4=F Ciric- Medina, Wijk arm Zee 1969; 19. ДdЗ ed4 20. 4)f3 d5?! 21. e5± I. Zajcev—Furman, SSSR (ch) 1969 84 19. . . ed4 20. ДЬ2 Дсб 21. £>d4± Liber- zon—Darga, Amsterdam 1969 88 21. ДЬ2± Minic—Savon, Skopje —Ohrid 1968 - 6/366 88 15. £>h2 #c7 16. d5 [16. f4? cd4A ed4] £)c4 17. £)g4 £}g4 18. hg4 Де7= Sijanovski — Кос, SSSR 1962; 15. de5 de5 16. &h2 [16. 322
£>f5 £>c4 17. £>h2?! Af5A e4= Unzicker- Reshevsky, Santa Monica 1966 — 2/295] Деб 17. $f3 g6= Diickstein —Matanovic, Le Havre 1966 - 1/217; 15. d5 £>c4 [15. . . g6 16. b3!±] 16. £»h2 g6 [16. . . a5? 17. a4 &b6 18. ab5 Ab5 19. £>f5 Ad7 20. g4± t » Stejn-Spaski, SSSR (ch) 1962] 17. gfl Ag7 18. ЬЗ £b6 19. f4 ef4 20. Af4 $e7 21. $d2 g5 22. e5 gf4? 23. ef6 $f6 24. £}e4= Talj — Smislov, Jugoslavia (ct) 1959; 22... £>fd5- + ; 21. $cl!?oo 87 15. . . g6 16. АеЗ [16. d5 £>b7 17. £>h2 Ag7 18. ДеЗ h5 — Kavalek — Reshevsky, Sousse (izt) 1967 - 4/344] $c7 [16. . . £>c6 17. d5 £>e7 18. $d2 ФЬ7 19. Ac5±->> Talj-Ghi- tescu, Miskolc 1963] 17. $d2 фЬ7 18. gadl gad8 19. d5 £}b7 20. £>h2± Gheorghiu- Portisch, Monte Carlo 1968 68 17... g6 18. $d2 Ag7 19. gadl $b6 20. Fischer —Spaski, La Habana (ol) 1966 - 2/296 89 21. Acl #c7 22. Ad3 ab4 23. ab4 $c3 24 . ga6 £}g6 25. £}e2 $c7 Janosevic—Geier, Beograd 1969 - 8/270; 26. $b3± 70 16. a3 a5 17. d5 £>e7 18. a4 ba4 19. ba4 g6 20. £}d2 £}c8 — Matanovic—Szabo, Jugosla- via — Hungary 1965; 16. Ab2 b4 17. dc5 ЬсЗ 18. Ac3 dc5 19. Ad3 &d4 20. £>d2 1/2 : 1/2 Tringov—Matanovic, Ljubljana 1969; 16. Ad3 $c7 17. Ab2 g6 18. Afl Ag7= Kraidman — Matanovic, Tel Aviv (ol) 1966 — 1/214 71 16. .. a5 17. $d2? b4=F Matulovic- Stupica, Jugoslavia (ch) 1968 — 5/310; 17. d5 = 72 17. . . £>b4? 18. Abl a5 19. a3 £>a6 20. Ad3± Fischer—Reshevsky, Sousse (izt) 1967 - 4/346 73 18. £d4 d5! 19. ed5 £}b4= Schmid- Smislov, Monte Carlo 1969 — 7/278 74 18... $c7 19. Ab2 d5 20. £>d4 £>d4 21. Ad4 £}e4 22. £}e4 de4 1/2 : 1/2 Gipslis — Smislov, Moskva 1969 — 8/271 21. $c2 £}e4 22. £>e4 Af5 23. £>f6 $f6 24. ef6 Ac2= Fischer—Gheorghiu, Vinkovci 1968 - 6/368 76 16... £a5 17. £f5 [17. £>h2!?A f4] Af5 18. ef5 e4oo Savon —Kuzmin, SSSR 1973 - 15/275 77 17. b4 £}c8 18. a4 сЬ4Д £}b6= Domnitz — Matanovic, Tel Aviv (ol) 1966 — 1/215; 17. a4 $c7 18. АеЗ £ig6 19. $d2 gec8 20. ga2 $b7 21. geal £>e8 22. £jh5 Ae7 1/2 : 1/2 Gipslis — Matanovic, Sousse (izt) 1967; 17. c4 &g6 18. £f5 [18. АеЗ £h7 19. $d2 &h4 20. £}h4 $h4 1/2 : 1/2 Kavalek —Portisch, Amster- dam 1969] £>f4 19. Af4 ef4 20. £>d6 Ad6 21. e5 Af8 22. $d3 g6 [22. . . bc4?l 23. bc4 g6 24. e6 Ag7 25. ed7 $d7 26. $a3± Spaski — Portisch, Lugano (ol) 1968 — 6/369] 23. e6 Ag7 24. ed7 $d7 = 78 17.. . $c8 18. $d2 фЬ8 19. a4± Jansa- Geier, Hungary 1970 — 9/243 79 19. c4 a5 20. cb5 Ab5 21. a4 Даб 22. Ad3?! Ad3 23. $d3 £>ed5T Geier-Liebert, Lugano (ol) 1968 - 6/370 80 21. Af4± Sigurjonsson—Smejkal, Raach 1969 81 13. d5 £>a5 14. Дс2 сб 15. £>e3 cd5 16. ed5 gc8= Kovacs — Bilek, Harrachov 1966; 13... £b8!? 82 13... $d7?! 14. de5 de5 15. £>h5! $e7 16. &h4 £h5 17. $h5 &a5? 18. Ag5! + - Geler—Portisch, Moskva 1967 — 3/330; 17.. . £>d8!?; 13... g6 14. £jh4! [14. Дс2 Ag7 15. d5 £}e7 16. ЬЗ c6= Tukmakov—Smislov, Mos- kva 1969 - 8/266] d5 15. ed5 £>d5 16. $g4 <®>h8 [16. . . £}a5 Sigurjonsson — Padevski, Reykjavik 1970 — 9/244; 17. de5!A e6H—] 17. $f3±->^ Dementjev—Zuhovicki, SSSR 1965 83 14... d5?! 15. £}e5 de4 Minic—Sokolov, Beograd 1965; 16. £}h5!± Sackes; 15. ed5±; 14... g6!? 15. &h2 [15. a4 $d7 16. ЬЗ Ag7- Korcnoj — Smislov, Rovinj—Zagreb 1970] Ag7 16. f4 ef4 17. Af4 c5 18. ЬЗ 4dc6oo Gheorghiu— Panno, Mar del Plata 1965; 18. 4}f3± 84 15. ЬЗ cd4 [15. .. £}c6?! 16. d5 £>e7 17. a4 &d7 18. £h2 £g6 19. &g4 £f6 20. £>f5± Parma—Milic, Beverwijk 1963] 16. cd4 £}c6 17. ДЬ2 $b6 18. $d2 gac8 19. d5 £e7 20. gecl a5— Gufeljd —Zeljandinov, SSSR 1966; 19. gadl I ± 85 15... £>c4’? 86 16. b4 cb4 17. cb4 £>c4=; 16. £>h2 Ad7 17. £f5 Af5 18. ef5 &с4 19. £ig4 Де7 20. h4 £}b6== Pavlov—Averbah, Hamburg 1965 87 16. . . фЬ8 17. Ad2 &g8 18. gfl g6 19. &h2 Ag7 20. £g4 $h4 21. £>e3 &b7 22. b4 c4 23. a4± Samkovic—Bronstejn, SSSR 1962 88 Samkovic — Liberzon, SSSR 1964 89 15... c5 16. ЬЗ &b6 17. dc5 dc5 18. $d8 gad8 19. ab5 ab5 1/2 : 1/2 Mecking—Gligoric, Sousse (izt) 1967; 20. ga7!±; 15... g6 16. ЬЗ £}b6oo Evans — Lombardy, (m) 1962 90 16. ed5 ed4 17. ge8 $e8 18. $d4 Ad5 19. &h5 £h5 20. $d5 &f6 21. $f5 [21. $dl gd8 22. $el $el 23. &el £>d5 24. ab5 ab5 25. Ad3 4}d6— Stejn —Spaski, Amsterdam 1964] £}d6 22. $e5 $e5 23. £}e5 ge8— Parma — Gligoric, Rovinj —Zagreb 1970 — 9/247; 16. ab5 ab5 17. ga8 Aa8 18. ЬЗ de4 19. £>e4 Де4! 20. Ae4 ed4 21. Ac2! gel 22. $el d3 23. $dl d2! 24. £>d2 £>a3 1/2 : 1/2 Unzicker- Gligoric, Lugano (ol) 1968 — 6/375 91 16... £e5 17. de5 £e4 18. £e4 de4 19. $d8 ged8 [19... gad8 20. ab5 ab5 21. ga7± CeSkovski — Samkovid, SSSR 1970 - 10/344] 20. ab5 ab5 21. ga8 Да8 22. ®f 1 ± ± Matulovic — Ostojic, Skopje 1969; 16... de4 17. ab5 ab5 18. ga8 $a8 19. &g4 £>h7 20. £tf5 $c8= Simagin —Smith, corr. 1966 — 2/294 21* 323
92 22. f3 1/2 : 1/2 Matulovic-Gligoric, Sa- rajevo 1969 — 7/284; 22. . . ge6oo Gligorid 93 16. . . £b6 — 15. ЬЗ 94 18. ge4?! Де4 [18. .. f5? 19. gel e4 20. bc4 ef3 21. ab5 'ЙТб 22. Ьаб ^g6 Stejn — Reshevsky, Los Angeles 1968 — 5/343; 23. g3±] 19. Де4 £b6! 20. Да8 £a8 21. ab5 ab5 22. ДеЗ ed4 23. £d4 ^d5= Stejn—Reshevsky, Los Angeles 1968 — 5/304 95 19. . . f5 20. gel e4 21. bc4 ef3 22. ge8 ^e8 23. <£f4± Muhin — GovaseviSvili, SSSR 1967 99 20. gel £a5 21. ab5 £b3 22. ga6 ed4 23 . ga8 ga8 24. #d3 £cl 25. gel ga3 = Konstantinopoljski — Bo2i£, corr. 1972 — 14/312 97 21. ab5 £b3 22. c4 $*c4 23. de5 gad8- Minid—Gligorid, Jugoslavija 1968 — 6/312 98 22. ga3 ba4 23. ga4 gab8! Talj-Gligo- ri<5. (m) 1968 - 5/307; 24. ДеЗ c5=; 22. gbl ba4 23. £e5 £5?! 24. gg3± Talj - Gligoric, Budva 1967 - 4/348; 23... ^e6!= Talj- Gligoric, (m) 1968 — 5/309 99 16... g6 17. -^cl! [17. gel Дg7 18. ЬЗ £bd7 19. d5 сб 20. c4 bc4 21. bc4 £c5 22. ДП a5± Haag—Polgar, Hungary (ch) 1968/69; 17. ЬЗ c5 18. d5 c4 19. bc4 £c4? 20. Дс4 bc4± Tatai —Scholl, Amsterdam 1968] ®h7 18. c4! bc4 19. Дс4 d5 20. Ad5! £bd5 21. de5 £d7 22. ed5dr Dely—Polgar, Hungary (ch) 1968/69 199 17... £a4?! 18. gbl c4? 19. Дс4+- Kordnoj — Reshevsky, Amsterdam (m) 1968 — 5/311; 17... £h7 18. ЬЗ Дс8 19. c4 Ь4 20. a3± I. Zajcev—Bihovski, SSSR 1968 191 18. ЬЗ ^c7 19. c4 b4^ Kostro — Balinas, Lugano (ol) 1968 192 19... £fd7?! 20. f4 ef4 21. ДГ4 £e5 22. #d2 h5 23. gfl £bd7 24. £f3± Matulovic —Minic, Vinkovci 1968 — 6/374 198 20.. . сЬЗ?! 21. аЬЗ Дg7 22. £hfl ^Ь6 23. £e3± Liberzon — Filep, Debrecen 1968 — 6/372 194 18. ЬЗ c4! 19. ДП Дd7 20. ДеЗ [20. £h2 gc8! 21. b4?l £a4 22. ^£3 g6 23. Де2 Дg7+ Medina—Gligori6, Palma de Mallorca 1968 - 6/377] cb3 21. ab3 #c7 22. ge2 1/2 : 1/2 Tukmakov—Gligori 6, Hastings 1968/69 — 7/280 198 18... £a4?! 19. gbl Дd7 20. ЬЗ £Ь6 21. c4 gb8 22. f4± Talj - Gligoric, (m) 1968 - 5/308; 18... c4 19. ДП £fd7?! 20. ЬЗ ^c7 21. £g4± Medina—Matulovic, Palma de Ma- llorca 1968; 18... ga7 19. ЬЗ! g6 20. c4 Дd7 21. f4± Ciric—Kuijpers, Amsterdam 1968 — 6/373; 18... g6 19. f4 ef4 20. ДГ4 ®h7 21. gfl #e7 22. ,8rd2 Дg7 23. gael+ Suetin- Cobo, La Habana 1969 - 8/268; 18... Д<17!? 198 22. «£3 ga7 23. £g4 Af4 24. «£4 Дg4 25. ’Srg4 ^g5 26. 'S'fS g6= Hecht—Gligo- ri6, Busum 1969 - 7/282 197 16. ДаЗ?! c5 17. gbl cd4 18. cd4 d5 = S. Garcia—Gligoric, La Habana 1969 — 8/267; 16. de5 de5 17. ^q2 £c8 1/2 : 1/2 Pietzsch — Portisch, La Habana (ol) 1966; 16. gbl!? c5 17. gb2 b4 18. de5 de5 [18... ЬсЗ?! 19. ef6 cb2 20. ДЬ2 g6 21. «Ы £d7 22. e5±->> I. Zajcev —Ivkov, Polanica Zdruj 1970 — 10/346] 19. cb4 #dl 20. Дdl cb4 21. gd2±; 17... g6=; 17. . . ^c7= 108 16... £fd7 17. a4!± Keres—Westerinen, SSSR 1969 - 7/281; 16... £bd7 17. a4! [17. #d2 c5 18. gadl &a5 19. dc5 dc5 20. c4 Ь4?! 21. a4 ^c7 22. £f5 &b8 23. £e5!± Geier- Gligoric, Beograd 1970 — 9/245; 18.. . ^c7=; 18. a4 ^c7 19. d5 g6 20. c4 b4 1/2 : 1/2 Geier — Gligoric, Palma de Mallorca 1970 — 10/348] c5 18. d5 g6 19. ДdЗ ^b6 20. ^e2± Browne — Gligorid, Amsterdam 1971 — 12/303 199 17. d5 c4 18. b4 a5 19. аЗ Дс8 20. ^e2 Дd7 21. фЬ2 g6^ Torre —Gligoric, Manila 1968 - 5/306; 17. *^d2 фс7 18. gadl [18. gacl a5! 19. £h2 a4+J< Westerinen —Mata- novic, Palma de Mallorca 1968 — 6/376] a5! 19. ДЫ c4 20. ДаЗ gd8T Kavalek - Gligoric, Sousse (izt) 1967 — 4/345 119 18. *^e2c4+ Nikolic—Stupica, Jugoslavija (ch) 1969 111 19. cb5 ab5 20. a4 ba4 21. ga4 ga4 22. ba4 ^c7 23. ^al c4= Westerinen — Gligoric, Berlin 1971 - 12/304 112 20. £h2 ^c7 21. £hfl £b8 22. £e3 £c6 = Ivkov —Matanovic, Beograd 1969 113 20... ^c7 21. £h2 [21. £fl a5?! 22. £e3 £e4 23. £g4 £c3! 24. ДсЗ ЬсЗ 25. £h4 h5!= Smejkal — Ivkov, Skopje (ol) 1972 — 14/294; 21... gad8= Smejkal] £b8 [21... ge6 22. £hfl Sae8 23. £e3± Geier-Letelier, La Habana 1971 - 11/249] 22. £f5 £c6qo Geier —Gligoric, Soci 1968 — 5/302 114 22. £f5 gae8 23. £e3 £b8 24. £d5 £c6 25. gd2 1/2 : 1/2 Geier-Gligoric, Beo- grad 1970 - 9/246; 22. £h5 gae8 23. £f6 £f6 24. gd2 Дс8?! 25. £e5! ge5 26. Де5 ge5 27. f4 ge8 28. e5 g6! 29. #f2^ Hort- Gligoric, Rovinj—Zagreb 1970 — 9/249; 24. . . ^c7 = 118 17... c4?! 18. ДеЗ Дс8 19. £d2 Дd7 20. bc4 gc8 21. cb5 ab5 22. £e2± Spaski- Gligoric, Amsterdam 1970 — 10/345; 17... Дс8 18. a4 ba4 19. ba4 a5= Browne—Gligoric, Venezia 1971 - 12/305 118 18. a4 ba4 19. ba4 a5 20. ДdЗ c4= Damja- novic —Gligoric, Venezia 1971 — 12/306 117 18. . . a5 19. ДdЗ b4 20. аЗ ЬсЗ 21. ДсЗ± R. Byrne-Gligoric, Hastings 1971/72 - 13/313 118 22. ДdЗ £d2 23. ^d2 ba4 24. Дс2 1/2 : 1/2 Gheorghiu — Gligorid, Teesside 1972 - 13/314 119 16... сб 17. ДеЗ ^c7 18. £d2 c5? 19. d5± Ivkov —Kostro, Polanica Zdruj 1970 — 324
10/347; 16... с5 17. d5 с4 18. Ь4 Дс8 [18. . . £}а4 19. Да4 Ьа4 20. 'Й,а4± Раппа—Letelier, La Habana 1971 - 11/250] 19. ДеЗ £d7 20. а5 £>с8 21. '®rd2± Fischer —Gligoric, Rovinj — Zagreb 1970 - 9/248 120 17. ab5 ab5 18. Па8 Да8=; 17. ed5 ed4=; 17. a5 de4 18. £e5 £bd7 19. ДГ4 Дd6 = Vitolins —Kuzmin, SSSR 1965 121 18. ДЬ2 c5 19. &e4 £>e4 20. Де4 Де4 21. Se4 ba4! 22. ba4 f6oo Scholl — Gligoric, Amsterdam 1971 - 12/302; 18. &g4 &bd7 19. £>f6 £>f6 20. c4 ДЬ4 21. Дd2 ^d6 22. ab5 ab5 23. Sa8 Да8 24. d5 bc4 25. bc4 Д12 26. ^d2 ^c5= Ivkov—Gligoric, Jugoslavia 1972 - 13/315 122 22. Se8 Se8 23. ab5 ab5± Gligoric 1. e4 e5 2. £)f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 5. 0-0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £)Ь8Х 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 a4 ДЬ7 d32 £}bd7 ab53 ab5 ga8 Да84 4}a3 Дсб8 £>c2 £c5 &b48 ДЬ7 Да2 £>e67 &d5 £)d58 — 2 d3 c5!?8 4}bd210 £jc6“ £>fl h6 d412 ge813 £ig3 Af8 3 £>bd7 £)bd2 a514 &fl18 a4 Дс2 ge8 £)g3ie g6 Ah6 ДГ8 •@’d2 ДЬ717 gadl #e718 d4 ДЬб18 ± 4 ДЬ7 £)fl20 £}c521 Дс2 ge8 £>3h2 d522 •&f3 £ig4 £)g4 '8’g4 ДГ8 'S'gS f628 — 1. е4 е5 2. £}f3 £>с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ d6 8. сЗ 0—0 9. ЬЗ £>Ь8 10. d3 £>bd7 11. £>bd2 ДЬ7 12. £>fl £>с5 13. Дс2 ge8 14 15 16 17 18 19 20 21 22 5 4de3 b4 ДЬЗ g428 £d527 ed5 ba5 c4 dc4 ёё ДГ8 £jcd724 h628 d5! £)d5 a5! £}c5 bc4 e428 6 £g3 ДЬб28 Д£8 •®-d2 d4 gadl <^jh2 f43e ± g6 ДГ8 ®f8 ®g7 £jcd7 h6 '®,e7 7 . . . b481 ДЬЗ33 a3 ed5 Ag5 £d2 cb4 Да5 = Af8 £}cd732 d534 c5 Дd5 •^cl cb4 gac8 £>d538 8 . . . d4 Д<12 Даз ^c2 gadl ДеЗ gel ± h63e &b6 gc837 •8-d788 ^сб 4^a4 £)b638 9 . . . a448 Дd341 de5 £>e5 = . . . g6 Ag7 ba4 £je542 ge5 10 &h2 -ЙТЗ ^f5 ed548 •&g3 g-g4« = d543 <^еб44 ^hS48 Дd5 4ih5!47 1 Breyer 8 11. аЬ5?! £}e4oo 8 12. Дс2?! Se8 13. £bd2 ДГ8Д c5 = Milid—Spaski, Lyon 1955 * 13.. . фав?! 14. £>аЗ сб 15. £>h4 g6 16. f4±->> 8 14... «Ъ8?! 15. £}c2 £>c5 [15... c5 16. £>e3 g6 17. £h2 c4? 18. dc4 Де4 19. £hg4± Matulovic—Sznapik, Skopje (ol) 1972 — 14/296] 16. Да2 Дсб 17. £>еЗ Дd7 18. £f5± Matulo- vic—Barcza, Zagreb 1973 — 15/281 6 16. Да2 #a8 17. £>b4 Дd7?! 18. Ag5± Matulovic —Matanovic, Jugoslav!ja (ch) 1972 — 13/318; 17.. . ДЬ7=; 17. ДЬ1!? Matulovic 7 17. . . £>cd7 18. ДЬ1 фЬ8 19. d4 c5 20. de5 £}e5 21. £}e5 1/2 : 1/2 Ivkov — Padevski, Zagreb 1955 8 19. Дd5 сб 20. ДЬЗ ДГ6= Matanovid— Hecht, Skopje (ol) 1972 — 14/295 325
9 10. .. а5 11. £jbd2 а4 12. Дс2 g6 13. d4 £)fd7 14. £}fl±t> Lutikov—Lomaja, SSSR 1971 - 10/354 10 11. a4 ДЬ7 12. ab5 ab5 13. ga8 Да8 14. £>аЗ ^Ь6 15. Да2 Деб 16. £>с2 ^а7 17. ДЫ ge8 18. &еЗ ДГ8 19. £>f5 £>bd7 20. £>h2 d5= Keres — Scholl, Amsterdam 1971 — 12/308 11 11... #c7 12. £>fl [12. Дс2 £>сб 13. £}fl d5= Stejn —Evans, Amsterdam (izt) 1964] c4 13. dc4 bc4 14. Дс2 ДЬ7 15. Дg5 gd8 16. £>e3 £>bd7 17. £>d2 £>b6 18. £>f5± 12 13. £g3 ge8 14. a4 Ad7 15. ДеЗ ДГ8 16 . £}d2 £}a5 17. Дс2 d5=f Stejn —Karpov, SSSR (ch) 1970 - 11/252 13 13. . . Ad7?! 14. dc5 dc5 15. £>e3 c4 16. Дс2 Деб 17. #e2 #c7 18. g4 Дс5 19. g5 [19. £}h4!?A £>hf5] hg5 20. £>g5 gad8 21. фЫ ДеЗ 22. #еЗ Дс8 23. ЬЗ сЬЗ 24. ДЬЗ £>а5 25. Adi £>с4 26. #g3±->» Talj-Tuk- makov, Moskva 1971 — 14/309 14 11... сб 12. £>fl #c7 13. £>g3 £}c5 14. Дс2 ge8 15. d4± Browne —M. Kovacs, Sara- jevo 1970 - 10/352; 11... £>c5 12. Дс2 £e6 13. £)fl сб 14. £>g3 g6 15. ДЬб ge8 16. d4± Gheorghiu — Kovacs 1965 15 12. a3 a4 13. Да2 £>c5 14. #c2 Деб 15 . d4 Да2 16. ga2 £>cd7 17. £>fl сб 18. Ag5 ®h8= Unzicker—Reshevsky, Tel Aviv (ol) 1964 16 14. d4 Af8 15. Ag5?! h6 16. ДеЗ c5 = Medina—Szabo, Goteborg (izt) 1955; 15. 4}g3!? 17 16... ДЬб 17. #h6 #e7 18. d4 £>f8 19 . аЗ сб 20. gadl £6d7 21. de5 de5 22. gd6! c5 23. gedl± Ivkov —Gufeljd, Sarajevo 1964 18 17... &b6 18. аЗ?! #e7 19. £h2 ДЬб 20 . ^h6 ®h8 21. ^d2 £>g8 22. £>gfl f6 = Parma—O’Kelly, La Habana 1965; 18. Af8± 18 19. 'ЙЪб £}f8 20. d5± Vasjukov —Gufeljd, SSSR 1964 20 12. Дс2?! c5 13. £>fl ge8 14. £>g3 g6 15. Ag5 d5!T 21 12... ge8? 13. d5 14. ed5 Ad6 15. c4± Liberzon — Barcza, Tallinn 1969 22 14. . . g6 15. f4 ef4 16. Af4 h5 ?! 17. £}f3 £>e6 18. ДЬб Af8 19. #d2 Ag7 20. £}g3± Browne — Reshevsky, Netanya 1971 — 11/254 23 Parma—Wade, Skopje 1968 24 15... £)a4? 16. Да4Д c4± Evans — Robatsch, Venezia 1967 — 4/353; 15... 16. c4?! g6 17. ДЬ2 Ag7 18. a4?! bc4T Talj- Furman, SSSR 1972 - 15/277; 18. #d2A gadl = ; 16. ДЬ2!?Д ДЬЗ± 28 16... 17. Ad2 h6 18. c4± Rolland — Forintos, Le Havre 1966; 16. • • сб 17. c4 d5 18. cd5 cd5 19. Ad2 £b6 20. ed5 Ad6?l 21. £}g5± Matanovic—O’Kelly, Bad Pyrmont 1970 - 10/355; 20.. . h6l? 28 17. ДЬ2 c5 = 27 18. ed5 e4!^ 28 23. £h2 ga5!? [23.. . £d3 24. ge2 сб 25. Да4! cd5 26. Де8 ^e8 27. cd5 #e5 28. gbl Ad6 29. &f 1 Даб 30. gb6 ^d5 31. ДеЗ Дс7 32. gc2! ДЬб 33. ab6 ДЬ7 34. £>g3!± Vasjukov —Razuvajev, SSSR (ch) 1973] 24. Ad2 ga6A c6^5 28 15. d4 £>cd7 16. ДЬб Af8 17. ^d2?! •^e7= Parma—Filip, Zagreb 1965; 17. Af8!?; 15. £h2 £e6 16. ^f3 Af8 17. ДеЗ Ag7 18. gadl± Westerinen — Holaszek, Dresden 1969 - 8/276 30 Unzicker—Padevski, Tel Aviv (ol) 1964 31 15. £>f5 d5 16. ed5 #d5 17. Ag5 e4 18. de4 £}fe4= Talj—Robatsch, La Habana 1963 32 15. .. £>e6 16. a4 c5 17. bc5 £>c5 18. ab5 ab5 19. gbl± Savon—Vasjukov, SSSR 1958 33 16. £>f5 d5 17. g4 a5 18. ba5 ga5 19. 4}d2 de4 20. de4 4}c5+ Barczay—Foldi, Hun- gary (ch) 1965; 16. Ad2 d5 17. ed5 Ad5 18. ^e2 g6 19. c4 Деб 20. ДсЗ Ag7 21. a4 gb8 = Diickstein — Unzicker 1958 34 16. . . a5 17. a3 ab4 18. cb4 h6 19. d4 [19. &f5?! d5 20. £3h4 c5 21. ge3 c4 22. gg3 ®h7 23. Дс2 d4 24. #f3 ga6 25. £>h6? gh6 26. £>f5 ^a8—h Talj —Spaski, (m) 1965; 24. a4!?] c5 20. bc5 dc5 21. de5 £>e5 22. £>e5 ge5 23. ДЬ2 ge8 24. «Т3± Talj - Smejkal, Tallinn 1971 - 12/307 35 23. 'ЙТЗ £)f4 1/2 : 1/2 Petrosjan —Portisch, Hamburg 1965 38 16... a5 17. a3 [17. ^d3 gb8=] ab4 [17.. . £b6 18. Ad3 ab4 19. cb4 Даб? 20. Ag5± Matanovic—Barczay, Sousse (izt) 1967 - 4/352] 18. cb4 ed4 19. £>d4 d5 20. Ag5 c5 21. e5± Ivkov—Lengyel, Amsterdam (izt) 1964; 16... £>b6 17. Ad3 g6 18. Ad2 Ag7 19. ^c2 gc8 20. gadl± Jansa—Hennings, Karlovy Vary 1973 - 15/280 37 18. ..g6 19. #c2 £>fd7 20. gadl Ag7 21. de5 de5 22. c4 bc4 23. Дс4 ^е7?! 24. ДЬЗ c5 25. a4! c4 26. Да2± Karpov —Spaski, SSSR 1973 - 15/279; 23. .. £>c4!?± Karpov 38 19... ed4!? 38 23. 'S'bl ± Karpov—Gligoric, San Antonio 1972 - 15/278 40 17. ДЬЗ Ag7 18. de5 [18. d5 #с8Д c6 = Langeweg—Portisch, Beverwijk 1965] £}e5! 19. £}e5 ge5= Parma—Spaski, Tel Aviv (ol) 1964; 17. Ag5 h6 18. Ad2 Ag7 19. #cl ®h7 20. a4 £>b6 21. a5 £>c4 22. Ad3 £>d2 23. #d2 £}d7 24. d5= Kuzmin —Furman, SSSR (ch) 1965; 17. Ad2 Ag7 18. a4 d5 1/2 : 1/2 Geier- Reshevsky, Petropolis (izt) 1973 41 18. de5 £}e5 19. £>e5 ge5 20. ДеЗ ge8 326
21. »&d4 Д c5= Gheorghiu—Fadevski, Tel Aviv (ol) 1964 42 19. . . de5?! 20. ga4 c5 21. ^e2± Keres — Matanovic, Winnipeg 1967 — 5/316 43 15... g6?! 16. f4±; 15... £>e6 16. d4?! ed4 17. cd4 c5=F Schmid — Spaski, San Juan 1969 - 8/278; 16. &f5± 44 16... #c8?! 17. Ag5 de4 18. de4 £>fd7 19. gadl± Browne —Spaski, San Juan 1969 - 8/277; 16... g6 17. &g5 Де7 18. h4 a5 19. h5 йаб 20. ДЬб d4 21. cd4 £>e6? 22. hg6 hg6 23. de5± Medina—Spaski, Goteborg (izt) 1955; 21. . . ed4! = 45 17.. . de4?! 18. de4 c5 19. h4!± Matulo- vic—Robatsch, Vinkovci 1968 — 6/382 46 18. Ь4?! c5 19. Ag5 £>g5 20. hg5 £jg8 = Ciocaltea—O’Kelly, Caracas 1970 — 10/353; 18. £>g4 £>g4 19. *^g4 c5 20. h4?! ^c7 = Samkovic—O’Kelly, Palma de Mallorca 1966 - 2/299; 18. g4 c5 19. g5 de4 20. de4 £>d7 21. h4oo Ciocaltea—O’Kelly, La Habana 1965 47 19. . . £}d7?l 20. £g4 f6 21. f4!± Matu- lovic—Unzicker, Venezia 1969 — 7/287 48 20. #e5 ^d7 21. &d6 Ad6 22. #h5 ^c6=F Kurajica—Geier, Beograd 1970 — 8/275 C95 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0-0 Де7 6. gel Ь5 7. АЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. h3 £>b8 10. d4 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 Л e52 ^bd7* ДЬ7 £ibd2 Ьб3 Ah4‘ ge83 a4* ed47 £id43 c5 £}f5 Af83 = 2 £h4 &b6» £}d211 ’ с5 dc5 dc5 &f5 c412 Jc2 ДГ513 ef5 •@c7 ЖЗ gad8 <^e4 £je414 00 3 4}e4 £f5 £>df6ls <^e713 •@e7 ge2!?17 00 4 ge8 £id213 ДЬ7 £>f5 Af8 ed4le £ig5 d5 cd4 £)e4 ge4!?23 #h5 ge4 gel21 — 5 ed4 cd4 &b6 £jd222 £ifd523 £)hf3 £b4 d5 c5 dc6 <^a52* = 6 c4 сб25 a32e bc427 Д.С4 e423 ge4 d5 gel dc4 •@e2 geS23 = 7 Ag5 ДЬ73’ £>bd2 c5 de5 de5 •@e2 Ь4 gadl #c7 Дс2 gfd831 — 8 c5 @•07 cd6 Ad6 Ag532 ed433 Af634 gf6 £)d4 £>c5 •@c235 gd8 gdl £ib333 = 9 •@d4 £>e537 £>bd2 gd833 'Й'еЗ £>d33e 00 1. e4 e5 2. &f3 £c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>Ь8 10. d4 £>bd7 11. £>bd2 ДЬ7 12 13 14 15 16 17 18 19 20 10 Ac2 a4« d5 b4 cb4 Да4 ^c4 'g’a4 c5 ge8 £)b6 cb4 &a4 ba4 Ac8 Ad741 = 11 . . . £>fl &g3« d5“ ЬЗ" ДеЗ a4 ba4 Ag5 . . . ge8 ДГ843 g6 £)b6 Ac8 ba4 &c4 Ag746 ± 12 . . . ЬЗ ДЬ2 a4 Ad3 ,Й'с2 Д f 1 !?49 ge8 Af8 g6« J.g7 c6 gc8« = 13 . . . £>fl <2>g3 ^g53’ Jd2 de5 £}e5 . . . J.f8 g6 h6 c5!31 £>e5 de532 = 327
12 13 14 15 16 17 18 19 20 14 . . . . . . . . . a4 d5M ^g5ee ДеЗ ^d2 ga3 . . . c5»» c4“ h687 £>c5 <S>h7 ^c7” 15 ... b4 ДЪ2 a3 c4 4}c4 de5 4_je5 £>c4 . . . J.f8~ ^Ьб’4 h641 £ic4!?“ bc4 de5 c5 cb4!83 — 16 a4 a5 ДЬ2 C4»e Да4 <£}b644 £>bd7 •&b84e bc4 gd8" 17 . . . ba5 gbl d5 ДаЗ dc6 ДЬ4 a5 ga5 Даб48 g-a8“ c5 "Й’еб ga470 ± 18 ab5 gal" ДЬЗ ДаЗ« . . . gb5 gb6 h6 c573 =^= 1 10... ДЬ7 11. de5 de5 [11... £>e4 12. e6±] 12. #d8 &d8 13. £>e5 £>e4 14. ДеЗ £}c6 15. ^d5± Keres —Benko, Jugoslavia (ct) 1959 2 11. a4 ДЬ7 12. £>bd2 c5 = 3 12. . . c5 13. a4 [13. Дс2 h6 14. ДЬ4 ge8 15. £}fl £}h7?l 16. ^g3± Samkovid—Liberzon, Moskva 1967 - 4/354; 15... cd4=] ge8 14. de5 [14. Да2 Дсб 15. de5 £>e5 16. £>e5 de5 17. ДГ6Д c4= Tatai —Robatsch, Venezia 1968 - 4/358] de5 15. ДГ6 ДГ6 16. Дd5± Ivkov- Robatsch, Palma de Mallorca 1967 — 2/306; 14.. . £>e5 = * 13. ДГ6 ДГ6 14. d5 £>Ь6Д c6 = 5 13... £h7?! 14. ДgЗ ДГ6 15. #e2± Talj —Krogius, SSSR (ch) 1964/65 • 14. Д₽3 ДГ8 15. Дс2 [15. £>h4 c5 16. de5 de5 17. #f3 c4A g6=F Browne — Smejkal, Wijk aan Zee 1972 — 13/321] g6= Vasjukov — Holmov, SSSR (ch) 1964/65; 14. Дс2 ДГ8 15. a4 g6 16. de5 de5 17. c6= Tringov —Len- gyel, Sarajevo, 1965; 14. c5 15. gadl ^cl 16. de5 de5 17. c4 £}f8= Gipslis — Mata- ndvid, Zagreb 1965 7 14. . . c5 15. de5 [15. #e2 #b6 16. de5 de5 17. ДГ6 ДГ6 18. Дd5 c4= Matulovic- Gheorghiu, Beograd 1965] £)e5 [15. . . de5 16. ДГ6 £>f6 17. ab^ab5 18. ga8 Да8! 19. £>e5 c4 20. Дс2 Дс5сй Smejkal—Parma, Siegen (ol) 1970 - 10/358] 16. £>e5 de5 17. ДgЗ c4 18. Дс2 ДГ8 19. £>f3 #c7 20. ab5 ab5 21. ga8 Да8= Matulovid —Lengyel, Vrnjadka Banja 1966 - 1/222 8 15. cd4? £)e4T Tatai —Gligorid, Ljub- ljana — Portoroz 1973 8 Д g6— Gligoric 10 11... g6?! 12. ДЬ6±Т> 11 12. £>f5? ДГ5 13. ef5 ed4A c5!T Penrose -Unzicker, Berlin 1965; 12. de5 de5 13. #d8 [13. £f5 ДГ5 14. #d8 gfd8!=] Дd8 14. £>d2 ДЬ7= Talj-Spaski, (m) 1965 12 14.. . ДГ5 15. ef5 £>bd7!? [15.. . #c7?! 16. g4 h6 17. h4 c4 18. Дс2 £>h7 19. £>f3 f6 20. £>d2!± Fischer-Benko, USA (ch) 1965/66] 16. g4 h6 17. h4 c4 18. Дс2 £>h7= ; 16. #f3!?± 13 15. . . Деб 16. £>f3 £>fd7 17. £>e7 #e7 18. £>g5 £>c5 19. #h5! [19. £>еб?! #еб 20. ДеЗ £}ba4^t^ Browne —Ivkov, Amsterdam 1972 - 13/325] h6 20. £}e6 #e6 21. ge3± Ivkov 14 19. ge4 £>d5 20. #e2 £>f6! ? [20... ДГ6?! 21. g3± Cejtlin —Liberzon, SSSR (ch) 1970 — 11/255] 21. ge5 Дd6^ Gufeljd; 21. ge3!? 15 12... £}ef6 13. #f3 gb8 14. Ag5 g6 15. £}e7 #e7 16. £}d2oot Simagin —Estrin, SSSR 1961 18 13. #f3 ДГ5 [13... ДЬ7 14. Дс2 £>c5 15. #g3 £>e6 16. de5 de5 17. ДЬЗ £>e4! = ; 17. ge5 Дd6 18. £>d6 cd6 19. gel d5oo Saha- rov-Holmov, SSSR (ch) 1964/65] 14. #f5 ed4 15. ge4 £)e4 16. #e4 Дg5!T 17 14. ge4 £>e4 15. Дd5 £}f2! 16. ®f2 gb8 17. ДеЗ Деб 18. ДЬЗ gbe8 19. de5 #h4 20. ®fl ДЬЗ! 21. ДГ2 #e4 22. gh3 ge5 23. #g4 #hl 24. Дgl h5 25. #g3 gfe8 0 : 1 Bogdan ovid—Lengyel, Sarajevo 1965; 14. ge2!? A #el, f3oo BronStejn 18 12. £f5 ДГ8 13. £>d2 [13. f3 ?! R. Byrne- Rukavina, Lenjingrad (izt) 1973 — 15/654; 13. . . сб 14. Ag5 #b6=] g6 = 18 14... £>e4 15. ДГ7 ®f7 16. #b3± 20 17. #h5 £}g5 18. Дg5^ Dueball—Tuk- makov, SSSR 1970 - 10/356 21 19. ®h2 £>f6 20. #f7 ®h8 21. ДГ4 gal 22. #e6= Dueball 22 13. Дс2 £tfd5 14. £f5 ДГ5Д ДГ6Т Unzicker—Antosin, Sodi 1965; 14. £}f3!?; 13. £>f3 c5 [13... d5 14. e5 £>e4 15. £>bd2 £}d2 16. Дd2 ДГ5? 17. Дс2± Fischer—Barcza, Sousse (izt) 1967 - 4/357; 16... £>c4!?] 14. ДГ4 ДЬ7 15. dc5 dc5 16. #d8 Дd8 17. Дd6 ge8 18. Дс5 £)bd7= Fischer—Robatsch, Vin- kovci 1968 - 6/383 23 13... £)e4 14. £>e4 ДЬ4 15. #h5 d5 16. &g5 Дб5 17. Дб5± 328
24 17.. . ДГ6 18. ДеЗ £>a5 [18. .. ДЬ2? 19. #c2±] 19. ^d4 ДЬ7 20. £>g3 &bc4 21. Дс4 £}c4 22. £}h5± Fischer—Forintos, Monte Carlo 1967 - 3/338 25 11... ДЬ7?! 12. £>c3±; 11... b4 12. c5 ДЬ7 13. 0x2 ed4 14. сб d3 15. ^c4 £>b6 16. cb7 £>c4 17. ba8^ ^a8 18. Дс4 £>e4 19. £d3 d5 20. a3 £>c5 [20. . . a5?! 21. ДеЗ £>c5 22. ДП ЬЗ 23. £}bd2± Geier—Filip, Amster- dam (ct) 1956] 21. Se7! [21. ДП? £>b3=F Kotkov —Kordnoj, SSSR 1958] £>b3 22. Sc7 £al 23. ab4 ^b8 24. ДГ4 *0b4 25. Де5± Suetin; 11— c5 12. de5 £)e5 13. £}e5 de5 14. Дg5 Деб 15. 0e2 Sb8 16. ДГ6 ДГ6 17. £>c3 bc4 18. Дс4 Дс4Д Sb2± 26 12. a4 Ьс4Д £>e4=; 12. cb5 ab5 13. £}сЗ Даб! 14. Дg5 [14. аЗ c5 15. de5 de5 16. &d5 £>d5 17. Дd5 1/2 : 1/2 Gipslis-Portisch, Sousse (izt) 1967] h6 15. de5 [15... ДЬ4?! Unzicker—Smejkal, Bamberg 1972 — 13/323] £>e5l = Geier —Unzicker, Kislovodsk 1972 — 14/299; 12. &c3 b4 13. £bl [13. £>a4 c5 Д a5= R. Byrne —Darga, Amsterdam 1969] c5 14. de5 de5 15. £>bd2 ДЬ7 16. Да4 0c7 17. Дd7 £>d7 18. £>fl gfe8 19. ЬЗ £>f8 = Geier- Darga, La Habana 1963; 12. ^c2 a5 13. a4 bc4 14. Дс4 d5= (Geier) 15. ДdЗ de4 16. Де4 £>e4 17. *0e4 £f6 [17. . . ДЬ4? 18. Дd2 Дd2 19. £}bd2 ed4 20. 0d4± Geier—Portisch, Portoroz 1973] 18. 0e5 Дd6^; 13. a3l? 27 12. . . ДЬ7 13. £>c3 ^c7 [13. . . Se8 14. Да2 a5 15. cb5 cb5 16. b4± Matanovic — Smis- slov, Zagreb 1955] 14. Дg5Д Scl± Geier— Spaski, SSSR (ch) 1958 28 13. . . d5 14. de5 £>e4 15. Дd5 cd5 16. •&d5 Sb8 17. 0^64 £}с5Д 4^b3^ Diickstein — Krogius, Le Havre 1966 — 1/224 28 Matanovic — Barcza, Jugoslavia — Hun- gary 1963 30 12... h6 13. ДЬ4?! £>h5 14. Де7 0e7 15 . cb5 ab5 16. £>c3 b4 17. £>bl £>f4T Tukma- kov—Karpov, Lenjingrad (izt) 1973 — 15/302; 13. de5 = 81 19. £>fl gdl 20. gdl Sd8 21. Д£6 ДГ6 22 . £}e3 Sd4= Gheorghiu —Portisch, Hamburg 1965 32 14. &c3 ed4 15. £d4 £>c5 16. ^f3 Де5Т Klovan —Kordnoj, SSSR (ch) 1963 33 14... h6 15. ДЬ4 &h7 16. ДgЗ± Bole- slavski — Padevski, Debrecen 1961; 14... c5 15. dc5 Дс5 16. £>сЗ ДЬ7 17. Sacl 0b6 18. Se2 Sfe8 19. £>d5± Talj - Unzicker, Stock- holm 1961/62 34 15. 0d4 c5 16. 0e3 c4 17. Дс2 Se8 18. ДГ6 £tf6 19. e5 ДЬ4! 20. £>сЗ ДЬ7 = Stejn —Pachman, Amsterdam (izt) 1964 35 17. £}f5 ДГ5 18. ef5 Sad8 19. 0h5 £>d3 [19.. . Де5? 20. £>c3 Sd4 21. Se3± f> Gligo- ric—Petrosjan, Los Angeles 1963; 19... b4!?] 20. Se4 0a7T 38 19. £>ЬЗ ДЬ2 [19... ®h8?! 20. &сЗ 0e7± Cuellar—Portisch, Palma de Mallorca 1968 - 4/359; 19... 0e7!? 20. &ld2!oo Portisch] 20. ®hl Sdl= Portisch 37 16. . . Дс5 17. 0^d2 [17. 0c3 a5 18. £>bd2 a4 19. Дс2 b4 20. ^d3 Даб 21. £c4 ^g3oo Bullert —Hall, corr. 1973] £}e5 = 38 17. . . фЬ8 18. £>h4 Sg8 19. £>f5?! ДГ5 20. ef5 Sad8 21. ®hl Де7 22. 0f4 Sd7T Robatsch—Averbah, Palma de Mallorca 1972 - 14/302; 19. 0e3!?oo 38 19. ^h6 ДГ4 20. 0f6 Sd6 21. ^c3 £>eloo Fischer—Portisch, Santa Monica 1966 - 2/307 40 13. d5 g6! [13.. . 4^b6 14. £>fl Se8 15. £lg3 g6 16. ЬЗ ДГ8 17. Дg5 h6 18. ДеЗ Дg7 19. 0cl h5?! 20. Дg5± Ciocaltea—Gligorid, Ljubljana—Portoroz 1972 — 15/296; 19... ®h7!?=] 14. £fl £>h5 15. ДЬб &g7 [15... Se8 16. ЬЗ ДГ6 17. a4 Дg7 18. Ag5 0c7 = Hartston—Gligoric, Bath 1973] 16. £>e3 £}f6 17. a4 фЬ8 18. ЬЗ Sb8 19. ab5 ab5 20. 0x2 Дс8 21. Sa7 £g8 22. Дg7 <g>g7 23. Seal £>f6 24. ДdЗ Дd7 25. 0a2 0Ъ6 [25. . . £)e8? 26. 0a6 Sb6 27. 0x5 ± Karpov — Gligorid, Lenjingrad (izt) 1973 - 15/300] 26. £)g4 Sfd8 27. £>f6 ДГ6 1/2: 1/2 Gheorghiu-Gligorid, Bath 1973; 13. ЬЗ Se8 14. d5 g6 [14... £>f8 15. a4 Sb8 Suetin — Matanovic, Ljubljana— PortoroZ 1973; 16. b4±] 15. a4 Sb8 16. Ad3?! Дс8 17. Ь4 c4 18. Дс2 £)h5= Razuvajev— Matanovic, Ljubljana—PortoroZ 1973 — 15/295; 16. b4±; 14. . . &b6 = 41 Minic — Gligorid, Ljubljana — PortoroZ 1973 42 14. d5 g6 15. ДеЗ ДГ8 16. £>lh2 Ag7 17. £g4 £g4 18. hg4 &f6 1/2 : 1/2 Spaski- Gligoric, Bath 1973 43 14. . . g6?! 15. ДЬб ДГ8 16. #d2 #e7 17. a4± Keres — Gligoric, San Antonio 1972 — 14/304 44 15. ЬЗ g6 16. ДЬ2 Дg7 17. <0d2 = Westerinen—Spaski, Tallinn 1973; 15. de5!? de5 16. ^f5± 45 16. Дg5 Дg7 17. ,0d2 &b6 18. Ad3 c4 19. Дс2 £bd7 20. £h2 #e7 21. &g4 ^fS 22. £}h6± Geier—Ivkov, SSSR — Jugoslavia 1973 48 21. ^e2 £>a5 22. #d2 Sb8 23. Sabi Sbl 24. Sbl Дd7?! 25. c4!± Talj-Gligorid, Lenjingrad (izt) 1973 - 15/299; 24... Se7A Sb7± Gligoric 47 14. .. c5 15. de5 de5 16. c4 ^cl 17. ^ib8 18. £>e3 £>c6 19. ^d5 -»b8= Cirid- Robatsch, Sarajevo 1968 — 5/317 48 17... фЬб 18. b4 ed4?! 19. cd4± R. Byrne—Padevski, Monte Carlo 1968 — 5/320; 18... Sac8 = 329
49 Portisch; 18. de5? de5 19. Ь4 ДГ8 20. gedl 'Й'Ьб 21. 'Й'ЬЗ c5T Korcnoj — Portisch, Beograd 1970 — 9/256 90 15. h4 d5 16. de5 de4 17. &e4 £}е4 18. Де4 Де4Д £}e5=p Olafsson — Benko, Jugosla- vija (ct) 1959; 15. de5 de5 16. £>h2 £}с5 17. 'ЙТЗ 4}e6= Janos evic—Wade, Skopje — Ohrid 1968; 15. ЬЗ Ag7 16. d5 ?! &b6 17. ^e2 [17. ДеЗ gc8 18. ^d2 сб 19. dc6 gc6 20. gacl ^c7 21. ДЫ d5=F Martinez — Spaski, San Juan 1970 - 9/253] сб 18. c4 cd5 19. cd5 £>fd5A e4=F Unzicker—Talj, BRD - SSSR 1960; 16. ДЬ2=; 15. Ad2 Ag7 [15. . . c5 16. d5 Ag7 17. ЬЗ &Ь6 18. 'Й’с! Дс8?! 19. а4!± Balasov- Zuidema, Wijk aan Zee 1973 — 15/282; 18. . . ^e7=] 16. ^cl c5 [16. . . d5 17. Ag5 ^c8 18. de5 4^e4 19. £e4 de4 20. Де4 £}е5 21. ДЬ7 ^b7 1/2 : 1/2 Unzicker—Portisch, Santa Monica 1966 - 2/303] 17. ДЬб [17. d5 4}b6 18. ДЬб £}fd7= Balasov—Spaski, Tallinn 1973 - 15/294] ^e7 18. Дg7 <g>g7 19. ^d2 £>b6 20. gadl gac8= Unzicker—Karpov, Hastings 1971/72 - 13/320 91 16. . . Дg7 17. ^cl [17. gel c5 18. d5 £>b6 19. ДdЗ ^c7 20. £>h2 £>а4Д c4= Spaski — Unzicker, Santa Monica 1966 — 2/305] фЬ7 18. h4 d5 19. h5 de4 20. hg6 fg6 21. £e4 £>e4 22. Де4 Де4 23. ge4 ed4 24. ge8 ^e8 25. cd4± Geier—Rubin etti, Siegen (ol) 1970 — 10/362 92 Lejn —Krogius, Sodi 1965 53 15... Дg7?! 16. d5 [16. ДdЗ d5?! 17. Дg5± Karpov—O’Kelly, Caracas 1970 — 10/ 360] ^e7 17. ЬЗ! сб 18. c4± Gipslis — Stanciu, Lublin 1970 - 9/254 94 16. de5 de5 17. Дg5 h6 18. ДеЗ ^c7_= Parma—Pachman, Sarajevo 1964; 18... c4!+; 16. ДеЗ ^c7 17. ^d2 cd4 18. cd4 £}b6 = Keres —Szabo, Moskva 1963; 16. ЬЗ Дg7 17. de5 4^e5 18. £>e5 de5 19. ДеЗ ^dl = Keres- Reshevsky, Petropolis (izt) 1973 99 16... £>b6 17. ДеЗ £>c4= Robatsch- Portisch, Malaga 1964 98 17. ДеЗ ^c7 18. ^e2 £>c5 19. ga2 gab8 20. geal Дс8 21. ab5 ab5 22. £>d2 Ad7 = Padevski — Pachman, La Habana 1964 97 17... Де7 18. ДеЗ ^c7 19. ga3 £>c5 20 . ^e2 ДГ8 21. geal Дg7 22. gla2 £fd7 23. 'g’dli Ciocaltea—Spaski, Dortmund 1973 - 15/293; 17... Ag7 18. ^d2 £>c5 19. £h2 h5 20. £>f3 ^c7 21. ga3 gab8 22. ДЬб ДЬ8 23. geal Дс8 24. ab5 ab5 25. ^el Дd7 = Kuzmin —Spaski, SSSR (ch) 1973 98 21. geal Дg7 22. ^dl gab8 23. ab5 [23. £>d2 £>fd7?! 24. ab5 ab5 25. ga5 ^b6 26. b4± Hort—Hecht, Budapest 1973 - 15/292; 23... Дс8 = ] ab5 24. ga7 ^b6 25. gla5 ga8 26. ^1= Geier—Karpov, Budapest 1973 - 15/291 99 13... d5?! 14. £>e5 £>e5 15. de5 £>e4 16. £}e4 de4 17. ^g4± Kavalek — Robatsch, Sara- jevo 1968 - 5/318; 13... ed4 14. cd4 a5 15. ba5 c5 16. ДЬ2 ^a5 17. a4dr Ciric — Robatsch, Beverwijk 1967 - 3/339; 13... a5 14. £b3 ed4! [14... ab4?! 15. cb4 gb8 16. £>a5 сб Suetin —Tringov, Titovo Uzice 1966 — 2/302 17. £>b7±] 15. &bd4 ДГ8=; 14. аЗД ДЬ2± 60 14... a5 15. ДdЗ сб 16. аЗ £>Ь6 17. gel ed4 18. £>d4 £tfd7 19. £>2b3 £>e5 20. £>a5 ga5 21. ba5± Talj —Karpov, Lenjingrad (izt) 1973 - 15/298; 14... g6 15. c4 ed4 16. cb5 ab5 17. £>d4 d5 18. ed5 gel 19. ^el Дd5 20. аЗ сб 21. £>e4± Dueball-O’Kelly, BRD 1970 - 10/359 81 15... &fd7 16. gel g6 17. ДЫ ДЬб 18. gc2 a5 R. Byrne—Tukmakov, Lenjingrad (izt) 1973; 19. ba5 ga5 20. c4± 82 16... ed4 17. cb5 ab5 18. £>d4 £>a4oo Matanovic—Kuzmin, Jugoslavija — SSSR 1972 83 Parma—Unzicker, Berlin 1971 — 12/311 84 14. . . d5 15. de5 £»e4 16. £»e4 de4 17. Дg5 f6 18. Де4 Де4 19. ge4 £>e5 20. gd4 £>f3 21. 'ЙТЗ 'Й'сЗ 22. ДеЗ c5 23. ^d5 <g>h8 24. gh4 cb4= Vasjukov —Zuidema, Wijk aan Zee 1973 - 15/283; 17. e6!?± 89 16. . . g6 17. c4 bc4 18. d5 сб 19. dc6 Деб 20. £}c4 ^b8 21. Да4 (Tringov—Ree, Skopje (ol) 1972 - 14/301) Да4 22. ^a4 d5=; 17. gbl!± Tringov 88 17. gbl c5 18. bc5 dc5 19. de5 £>e5 20. c4 [20. £>e5 ^e5 21. c4 ^f4 22. ДГ6 ^f6 23. cb5 ged8 24. ^cl ^c3 25. £>f3 ^a5?! 26. ДЬЗ±->> Fischer—Spaski, (m) 1972 — 14/300; 25. . . ab5=; 22. . . gf6!? Reshevsky] £f3 21. 'ЙТЗ ^d8 22. ДсЗ!? [22. gbdl Ш5= Kostro -Sznapik, Polska 1972 - 14/298] b4 23. ДГ6 ^d2 24. ge2±J Kostro 87 18. . . сб?! 19. £}c4 ed4 [19. . . ^7 Savon -Muhin, SSSR 1973 - 15/284; 20. de5! de5 21. ^b3±] 20. ^d4 d5 21. ed5 gel 22. £>el Д £}d3± Kavalek — Reshevsky, USA 1973 — 15/290 88 16. . . ^a8 17. ab5 [17. de5 £>e5oo] ed4 18. cd4 £>e4 19. £>e4 Де4 20. ge4! ge4 21. &g5 gh4 [21. . . £f6 22. £>e4 £>e4 23. ^d3±] 22. £f7?! <g>f7 23. Дg5 ge4 24. ЖЗ &f6 25. ДГ6 gel!= Geier—Portisch, Portoroz 1973; 22. g3 !?±->> Geier 89 17.. . ba4 18. ДаЗ± 70 21. Да4 ba4 22. gal ± Beljavski-A. Petrosjan, SSSR 1973 - 15/285 71 18. ДЬЗ сб! [18... ge7 19. ^c2 gb8 20. £g5 ДЬ7 21. f4± Mecking—Reshevsky, Petropolis (izt) 1973] 19. ^c2 ga5= Razuvajev — Smejkal, Ljubljana — Portoroz 1973 — 15/297 72 20. &c2 ДЬ7 21. Да4 ga6= Matanovic- Karpov, Bath 1973 73 21. dc5 &c5 22. Дс5 dc5 23. Дс4 ДЬ7±л Matanovic—Smejkal, Ljubljana — Portoroz 1973* 330
С 96 1. e4 e5 2. £|f3 £jc6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0-0 Де7 6. gel b5 7. ДЬЗ 0-0 8. c3 d6 9. h3 £>a5 10. Дс2 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 сб1 d42 •g-c73 £ibd24 ge83 £>fl3 £ic47 a43 £>b6 ab5 cb5 ^e2 ДГ8 de5 de5 £}еЗ g63 = 2 . . . а4 Ad?1" d4 •Й'с? 4}bd2 gfe8“ £)fl g6 £>g3 c5 Ag5 gad8 ab5 ab5 de5 de512 ± 3 ДЬ7 d413 4}с414 ЬЗ15 £|Ь6 £jbd2 4^bd713 b4!17 ed4 cd4 a5 ba5 c5 e5 de5 de5 &d513 ± 1. e4 e5 2. £>f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £ja5 10. Дс2 с5 11. d4 11 12 13 14 15 16 17 18 19 4 4^сб1в d523 4}а721 £>bd2 Д<17 £}fl 4^c8 ЬЗ22 ge823 = 5 . . . &bd2 'Й'Ьб24 dc5 dc5 £fl Деб £>e323 gad8 ,Й'е2 c4 &g523 g627 a4 ®g7 ab5 ab528 + 6 ДЬ7 de523 de5 £>bd23< -g’d631 ,'g'e2 £h5 g3 g6 4}c4 a4 Й’еб ЬЗ &d6 g4 £ig732 00 7 . . . £>bd2 cd4 cd4 gc833 £jfl34 d533 de533 4}e4 £jld23’ £)C433 ’&c4 gc4 ДЬЗ gc8 &d4 ®h833 ± 8 . . . . . . 4^c6 d543 £b4 ДЫ a5 -Й’ег!41 -g.C742 £}fl43 gfc8 Дd244 ± 9 cd4 cd4 ДЬ7« d543 Дс847 £)bd243 g6" b4 £)b733 a4 Да? ab5 ДЬ531 = 10 . . . £c3 @•07 •g-e232 gac8 Даз gfe8 Ag5 h6 даг Д£8 d5« ± 11 £i’d734 dc555 dc5 £}bd2 f633 £ifl37 £)b6 ,Й’е2 ga7“ £}e3 Деб33 <if533 ge831 £>e732 gee7 ЬЗ gad733 = 12 . . . £>bd2 cd464 cd4 ДГб33 £jfl33 ed437 &d4 £>e533 ^e3 g6 4id5 Ag7 a433 ± 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЬ5 ав 4. Да4 £>f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d0 9. ЬЗ <^а5 10. Дс2 с5 11. d4 £>d7 12. £>bd2 cd4 13. cd4 £>c6 14 15 16 17 18 19 20 21 22 13 d573 &Ь4 ДЫ a5 &fl71 £jc572 £>g373 g6 ДЬб ge8 -©d2 ДГ874 == 14 £)fl ДГб73 ДеЗ73 ed477 £d4 &de5 ДЬЗ73 Ad7!73 £g3 g633 £>ge2 <^c4 Дс4 bc4 &c3 ^b431 = 15 ed4 &d4 &d4 -g-d4 £>e532 •g'dl33 ДГ634 £>е3зв Деб33 £>d537 Ad5 ed533 £}c4 a4 •&a5 ga2 gfe833 = 16 £)ЬЗ а530 Дd331 Даб32 d5»3 £b4 ДП a4 аЗ £d5 &d5 ab334 ДЬ5зв ^f6!33 ^d337 ДЪ5 •®Ъ5 -g-b833 = 331
14 15 16 17 18 19 20 21 22 17 . . . АеЗ £)bd2 £)d4 Ad4 £)f 1131 £e3 АеЗ Ad2 J— . . . a4»« ed4130 £>d4 £)e5 Аеб О|Сб102 b4 a31M 18 . . . . . . 4)cl £)d4 Ad4 <)e2103 Ac3 ЬЗ £d4 . . . ed41M £)d4 £}e5103 O|C6107 Аеб b4 £)d4133 1 10... £>d7 11. a4 b4 12. d4 c5 13. cb4 cb4 14. ЬЗ Af6 15. ДЬ2± Saharov—Budarin, SSSR 1962; 10... ge8 11. d4 ДЬ7 12. £>bd2 c5 13. dc5 dc5 14. £)h2A «-f3, £>fl± Barczay—Lutikov, Sarajevo 1969; 10... £)c4 11. d4 ДЬ7 — 10... ДЬ7 2 11. d3!? 3 11... &d7 12. £)bd2 Af6 13. £>ПД £}e3± 4 12. Ag5 £je8?l 13. £>bd2 Ag5 14. £>g5 f6 15. 4)f3 Деб 16. a4± Stejn—Cuellar, Stockholm (izt) 1962; 12... Де6!? = 3 12... h6 13. ЬЗ ge8 14. ДЬ2 Af8 15’ Ad3 c5 16. b4 c4= Ostojic—Lombardy, Wijk aan Zee 1969 • 13. b4 £)b7 14. ДЬ2 a5 15. a3 £>d7 16. gel Af6 17. ДЬЗ c5= Schmid—Rossolimo, Monte Carlo 1969; 13. ЬЗ ДГ8 14. ДЬ2 g6 15. b4 £>c4 [15... £>b7 16. c4!±] 16. £>c4 bc4 17. #e2 [17. de5 de5 18. «62 a5! 19. fj-c4 Даб 20. «•ЬЗ a4 21. «аЗ c5!T] ed4 18. #04 dc3 19. «сЗ Ag7 20. «d2 Деб 21. £>d4 Дс4= Selimanov—Lombardy, Toronto 1957 2 13. .. Af8 14. £3h2 g6 15. #f3 Ag7 16. Ag5 £>d7 17. £}g4 f6!= Boleslavski — Koblenc, SSSR (ch) 1945; 14. a4!± Keres 3 14. b31? 3 Olafsson- Lombardy, Reykjavik 1957 10 11. .. gb8 12. ab5 ab5 13. d4 £>d7 14. £>bd2 Af6 15. £)fl £>c4 16. ЬЗ £>cb6 17. £>e3 g6 18. £>g4 Ag7 19. de5 £>e5 20. £>fe5 de5 21. 4}h6± Gligoric—Lombardy, Munchen (ol) 1958 11 13... gfb8 14. £>fl £)b7 15. £>e3 g6 16. ab5 ab5 17. ga8 ga8 18. ЬЗ Af8 19. c4± Aronin—Novoteljnov, SSSR (ch) 1952 12 19. «cl± Teschner—Sanguinetti, Mos- kva (ol) 1956 13 11. d3 c5 12. £>bd2 ge8 13. £}fl gc8 [13... £>c6 14. £>g3 g6 15. £)h2 d5 16. £>g4 £>g4 17. «•g4 Дс8 18. £jf5± Pachman—Geier, Stockholm (izt) 1952] 14. £)g3 g6 [14... ДГ8?! 15. £}f5 + Ciocaltea—Hennings, Bucuresti 1971 - 11/248] 15. ДЬб £d7 16. «d2 b4= Fuchs - Lutikov, Kislovodsk 1966 14 11... ed4 12. cd4 d5 [12... c5 13. £)bd2±] 13. e5 £>e4 14. £>c3 f6 15. ef6 ДГ6 16. £}e4 de4 17. Де4 Де4 18. ge4 c5 19. d5± Fischer 13 12. £>bd2 &d2 13. Ad2 d5=; 12. #e2 ge8 13. a4 d5!=; 12. a4 ge8 [12... ed4 13. £d4 «d7 14. £jf5 Ad8 15. &d2 £d2 16. Ad2 фЬ8 17. Д£4± Suetin —Smislov, SSSR (ch) 1966/67] 13. Д43? d5T; 13. b3± 13 13... ge8 14. de5 [14. £>fl?!= Stejn -Lutikov, SSSR 1966] de5 15. &e5 Ad6 16. £>ef3 Де4 [16... £>e4 17. £>e4 Де4 18. Ag5±] 17. £>e4 £>e4 18. «d3!±t Fischer; 13... £>fd7!?A c5; 13... ed4 14. cd4 c5!? Fischer 17 14. ДЬ2 c5 15. £>fl Se8 16. a4 Af8 17 . £}g3 ^c7 18. ^d3 d5!= Keres—Gligoric, Zurich 1959 18 19. &e4 £}b4 20. ДЫ Sa5 21. #e2 £}b6? 22. Fischer—Stejn, Sousse (izt) 1967 - 4/336; 21... ge8!? Д £f8± 18 Borisenko; 11. .. d5?l 12. &e5 de4 [12.. . £>e4 13. &d2!±] 13. &g5 cd4 [13... ДЬ7 14. dc5d-] 14. cd4 ДЬ7 15. £>c3± Suetin- Daskevid, SSSR 1959 20 12. a4 b4 [12. . . gb8 13. ab5 ab5 14. d5± Holmov—Antosin, Sodi 1963] 13. dc5 dc5 14. ^с7Д £}a5T Tringov —Sliwa, Tel Aviv (ol) 1964; 12. аЗ ДЬ7 13. ДеЗ ge8 14. £>bd2 cd4 15. cd4ed4 16. £jd4&f8= Balasov -Petrosjan, SSSR (ch) 1969; 12. ДеЗ ed4! [12. .. cd4 13. cd4 — 11.. . cd4; 12. .. £>d7 13. £jbd2 ДГ6 14. dc5 dc5 15. a4 ДЬ7 16. £>fl ^e7 17. #e2 c4 18. Sedl £>a5 = Gufeljd-Smislov, SSSR (ch) 1961] 13. cd4 &b4= 21 12... £>a5 13. &bd2 c4 [13.. . Дd7 14. b4! £b7 15. a4 a5 16. bc5 £>c5 17. ДаЗ ^c7 18. ab5 ДЬ5 19. с4Д &ЬЗ±К Bole- slavski — Smislov, SSSR (ch) 1961; 15... £}e8 16. £tfl g6 17. ДеЗ #c7 18. ab5 ДЬ5 19. Да4± Gufeljd-Krogius, SSSR (ch) 1960; 13. . . #c7 — C 98/3] 14. £>fl [14. b4 cb3 15. ab3 Дd7 16. b4 &b7 17. £>b3 a5 18. Дd2 ab4 19. cb4 №c7 1/2 : 1/2 Damjanovic—Padev- ski, Monte Carlo 1968] ^b7 15. g4 h5 16. gh5 ДЬЗ 17. £>3h2 £>h7 18. &e3 Дg5 19. ^f3 Дd7 20. ®hl Дf4?! 21. £>f5 Дс1 22. gael Дf5 23. ef5 ^f6 24. Sgl±t» Spaski — Olafsson, Moskva 1959; 20.. . f?f6± 22 15. фЫ £}b6= Gheorghiu—Petrosjan, Hamburg 1965 23 15. .. £>b6 16. &e5 de5 17. d6 Деб 18. de7 ^e7 19. ШЗ #e6 20. £>e3 c4 21. ДаЗ± Boleslavski —Zaharjan, SSSR 1966 332
24 12... «х7 — С 98; 12... cd4 13. cd4 £>d7 — И. . . £d7 25 15. £>3h2 c4 16. £}e3 gfd8 17. ^f3 gd7 18. £>hg4 4)g4 19. hg4 gad8 20. £>d5 Ad5 21. ed5 gd5 22. Де4бо Liberzon —Tarve, Tallinn 1969 - 7/290 28 17. £}f5 Af5 18. ef5 gfe8 19. £>g5 [19. Ag5 h6 20. Af6 Af6= Zuidema—Radovici, Hamburg 1965] Дс5 20. 4)e4 4)e4 21. Де4 4}e7 22. 'ЙТЗ gd6 = Talj —Smislov, Amster- dam (izt) 1964 27 17. . . Дс8 18. £>d5 ^b8 19. a4± Matu- lovic — Durovic, Jugoslavija (ch) 1965 28 20. gbl £>a5 21. £f3 ^c7 22. £>d5 £)d5 23. ed5 Ad5 24. ^e5± Talj-Bronstejn, SSSR (ch) 1959 29 12. b4 cb4 13. cb4 — 11.. . cd4; 12. d5 Дс8 — 11.. . £)c6 12. d5 £>a5 38 13. £>e5 ^dl 14. Adi £>e4 15. Af3 gad8+ Grusevski — Geier, SSSR 1963; 13. ^d8 gad8 14. &e5 £)e4T; 13. #e2 #c7 14. Ag5 h6 15. Ah4 4)h5 16. Де7 ^e7 17. g3 £)f6= Robatsch—Padevski, Varna (ol) 1962 31 13... #c7 14. 4)h2 [14. &fl gfd8 15. ^e2 gd7 16. £>e3 g6 17. £g4 £>g4A gad8 = Boleslavski —Geier, SSSR 1963] gad8 15. ^f3 Ac8 16. £dfl &с4 17. 4)g3 g6 18. ЬЗ &a5 19. Ah6± Stejn-Banik, SSSR (ch) 1961 32 20. £g3 f5 21. ef5 ^d5 22. £>e4 gf5oo Boleslavski—Mnacakanjan, SSSR 1963 33 13. . . фс7 — C 99 34 14. d5 ^h5 [14.. . £>c4 15. £>c4 gc4 16. Ad3 gc8 17. a4±J< Banik — Krogius, SSSR (ch) 1958; 14... £}d7!?; 14... #c7! — C 99/9] 15. &fl [15. b41? #c7 16. 4)b3 £>c4 17. &d3 £f4 18. Af4 ef4 19. gcl± Velimirovic— Hennings, La Habana 1971 — 11/257] 4)c4 16. ЬЗ £>b6 17. £>e3 g6 18. Ad2 [18. a4 £>f4 19. ab5 ab5 20. ga7 ^c7= Darga—Talj, Amsterdam 1964] £>d7[18.. . 'g?c7!? 19. Да5 Ad8 Fuchs] 19. a4 ga8 20. b4 £>b6 21. ab5 ab5 22. Ad3 ^d7 23. ga5± Stejn —Kluger, Kislovodsk 1964 35 14... £>c6 15. d5 £)b4 16. ДЫ a5 17. 'Й'ЬЗ 4)d7 18. Ad2 4)c5 19. ^a3± Novopasin — Vasiljcuk, SSSR 1961; 14... ^c7 — C 99/11 38 15. ed5 ed4 16. Ag5 [16. Af5 gc5!T Barcza—Geier, Varna (ol) 1962] h6! 17. Ah4 4}d5= Matulovic —Hennings, Sarajevo 1969 — 7/289; 15. £)e5 de4 16. 4)g3 £>c4 17. ЬЗ ^e5 18. de5 ^dl 19. Adi Ab4= Geler- Averbah, SSSR (ch) 1958; 17... £>a31? 37 16. £g3 f5 17. ef6 Af6+C; 16. Af4!? 38 16... f5 17. £)b3 £|b3 18. АЬЗ Ac5 19. Ae3± 39 20. ^g4 Ac5 21. ДеЗ± Aronin—Sajgin, .SSSR 1960 40 14. 4)b3 a5! 15. a4 ba4^p Vasjukov — Jurkov, SSSR 1960; 14. £>fl ge8 [14... 4)d4 15. 4)d4 ed4 16. £g3 gc8 17. £>f5 ge8 = Suetin — Banik, SSSR (ch) 1958] 15. 4)g3 g6 16. Ah6 Af8 17. ^d2 Ah6 18. ^h6 &d4= Talj—Petrosjan, Moskva 1967 — 3/341; 14. a3 ed4 [14... 4)d4 15. £>d4 ed4 16. &f3 d5?! 17. e5 £>e4 18. 4)d4± Averbah —Borisenko, SSSR (ch) 1958; 16... ge8!?] 15. £>b3 ge8 16. 4)bd4 4)d4 17. 4)d4 Af8 18. Ag5 [18. f3 g6 19. a4 d5 20. e5 Ac5!= Kotkov—Borisenko, SSSR 1960] h6 19. Ah4 g6 20. ^f3± Simagin — Antosin, Moskva 1963 41 16. £>fl Дс8 [16... #c7 17. &g3 g6 18. a3 4)a6 19. Ad3± Geier—AntoSin, SSSR 1970 - 9/258] 17. £>g3 [17. a3 &a6 18. Ь4 Ad7 19. Ad2 аЬ4Д 4)c7= Liberzon—Antosin, Sarajevo 1970] £a6 [17... Ad7!?] 18. Ad3 [18. a4 b4 19. АеЗ £}d7= Unzicker—Portisch, Hastings 1969/70] Ad7 19. АеЗ ^Ь8 20. gel gc8 [20... Ad8 21. t^e2 #b7 22. £>h2± Fischer—Unzicker, Leipzig (ol) 1960] 21. gc8 ^c8 22. ^e2 #b7 23. gel £>b4 24. ДЫ gc8= Holscher—Henrotay, corr. 1961/62 42 16... #e8 17. a3 £>a6 18. £)ЬЗ a4 19. 4)a5± Nezmetdinov—Antosin, SSSR 1961; 16... ^d7 17. a3 [17. £>fl gfc8 18. £>e3 g6 19. 4)c2 4)a6= Gligoric—Antosin, Moskva 1963] £a6 18. Ad3 Ь4?! 19. £>ЬЗ ^d8 20. Ab5±t« Matanovic—AntoSin, Moskva 1963; 18... £>c7!?;16... £>d7 17. £>b3! [17. аЗ?! £>a6 18. Ь4 £>c7 19. &ЬЗ ab4 20. ab4 gal 21. 4) al f5!=F-*EB Matulovic—Minic, Beograd 1964; 17. g4 g6 18. a3 £>a6 19. £>fl £>ac5 20. Ah6 ge8 21. Дс2 a4= Krogius —Forintos, RSFSR —Hungary 1963/64] a4 18. ^Ь5 ab3 19. ^b4 £>c5 20. ДеЗ ga4 21. ^c3± Mata- novic—Minid, Beograd 1964 43 17. a3 &c2! 18. Дс2 19. ^Ь5 Даб 20. ^a5 gfc8 21. 'Й'Ьб Ad3s6 Klovan- Antosin, SSSR 1969 - 8/279 44 18. Ag5 h6 [18. . . ^c4?l 19. #dl £c2 20. ЬЗ ^c7 21. Дс2 &c2 22. #c2 gc2 23. £)еЗД 4)f5± Parma—Anto§in, Sarajevo 1970 - 9/259] 19. ДеЗ ^c4oo 45 12... £>c6?! 13. ДеЗ [13. £>bd2 ^b6 14. £>b3 ed4 15. £>bd4 £>d4 16. ^d4 ^d4 17. £}d4 ge8 18. аЗ ДЬ7 1/2 : 1/2 Bogdanovic- Nikolic, Sarajevo 1967; 13. аЗ ДЬ7 14. £}сЗ± Minic—Majstorovid, Cacak 1969] £}b4?l 14. ДЬЗ! Ab7 15. &c3 4)e4 16. £e4 Де4 17. Ad2 d5 18. £}e5± BronStejn —Borisenko, SSSR (ch) 1958; 12... #c7 13. £bd2 — C 99 48 13. a4 gc8 14. ab5 ab5 15. Ad3 gel 16. #cl £>b3 17. #dl ^al 18. £>bd2 ^b6= Teschner —Petrosjan, Bamberg 1968; 13. ЬЗ £}c6 14. £}bd2 ed4 15. ДЬ2 £>d7 16. £d4 £d4 17. Ad4 Af6 18. £}f3 ge8= Talj—Petrosjan, Jugoslavija (ct) 1959; 13. b4 4)c4 14. £}bd2 d5 15. ed5 4)d5! [15. . . ed4 16. &с4 bc4 17. ^d4 Ab4 18. gbl Ael 19. gb7 ge8 20. d6 «x8 21. Ag5! ge2! 22. gc7oo Talj-Geler, SSSR (ch) 1958; 19.. . ^d51? 20. #d5 £)d5 21. £>el 333
Sab8 = Talj] 16. £)c4 bc4 17. £}е5 &b4 18. £>c4 £>c2 19. *^c2 Sc8s6; 13... £>c6!?; 13. £}bd2 ^c7 — C 99 47 13... Sc8 14. ЬЗ [14. £>c3 ^c7 15. Ad3 £ic4 16. ^e2 4)d7 = Holmov—Antosin, SSSR 1969] ^c7 15. Ad3 Ad5?! 16. ed5 e4 17. Ad2! ± Kapengut—Hennings 1970; 13_____ £ic4 14. ЬЗ 4)b6 — Suetin 48 14. £>c3 Ad7 15. £>e2 Sc8 16. £jg3 ^c7= 49 14. . . ^c7 — C 99/10 50 15... &c4 16. £>c4 bc4 17. Ah6 Se8 18. Aa4 Ad7 19. gel Sc8 20. £>d2± 51 17... ab5?! 18. Sa8 ^a8 19. Se3!± Fischer—Weinstein, USA (ch) 1963 82 14. a3 Sfe8 15. Ad3 £>c4 16. ^b3 ed4 17. 4)d4 d5!=FC Ragozin — Levenfis, SSSR (ch) 1939 53 Stejn —Udovcic, SSSR—Jugoslavia 1963 54 Keres 55 12. d5 £>b6 13. g4 [13. £>bd2 f5 14. ef5 Af5 15. £>e4 ^d7A ^b7T] h5 14. &h2 hg4 15. hg4 Ag5 16. £)d2 g6+ Fischer—Keres, Curasao (ct) 1962; 12. Ad3 ed4 13. cd4 cd4 [13. . . &c6 14. АП Af6!? Mikenas] 14. £>d4 Af6 15. ДП (Aronin —Novopasin, SSSR (ch) 1962) £>c5T; 12. b4 cb4 13. cb4 £>c6 14. ДЬ2 Af6 15. £>c3 4)b6=p Grudecki—Muhitdinov, SSSR 1969; 12. ЬЗ ed4 13. cd4 £>c6 14. £>c3 [14. d5 4)b4 15. £>c3 Af6 16. ДЬ2 £>c2 17. ^c2 &e5= Stejn—Talj, SSSR 1964] Af6 15. АеЗ cd4 16. £>d4 £>d4 17. Ad4 ДЬ7 = Stejn- Darga, Amsterdam (izt) 1964; 12. a4 b4 [12... Ab7 13. £>bd2 cd4 14. cd4 £)c6 15. ab5+ Schmid—Yanofsky, Lugano (ol) 1968 — 6/384] 13. cb4 cb4 14. £bd2 ed4 15. £d4 [15. £>b3 d3!=] 4)c5 = 56 13... £>c6 14. a4 Ab7 15. ^e2 c4 16. 4)fl 4)c5 17. Sdl Д 4)e3± Cerepkov — Budarin SSSR 1963; 13... Sa7!? 87 14. £>c4? bc4 15. ^d5 <§>h8 16. ^a8 4)b6 17. ^b8 £>c6- + ; 14. £h2 &b6 15. $T3 £}ac4 16. £dfl Sa7 17. £>g3 Sc7- Talj —Grusevski, SSSR 1963; 14. 4)h4 g61? [14... 4)b6 15. 4)f5 Sf7 16. 4)e7?! Se7 17. #f3 Деб 18. £>fl Sd7 19. £>e3 c4 20. £>f5 4)a4!± Fischer—Ivkov, La Habana 1965; 16. •&g4!? ®h8 17. h4±T>] 15. £>b3 Sf7 16. £>a5 *^a5 17. f4 ^c7 18. f5 g5= Robatsch- Lengyel, Venezia 1967 — 4/361 88 15... Деб 16. Sdl ^c7 17. £>e3 Sfd8 =; 15... #c7 16. 4)e3 g6 17. h4 <g>g7 18. h5 4)ac4= Honfi—Szabo, Hungary (ch) 1964 89 16... Sf7!?A Af8= Keres 80 17. ЬЗ £>c6 18. Ab2 #c8 19. £>d5 Sb7 20 . Sadi Sd8= Schmid —Ivkov, Venezia 1966; 17. Sdl Sd7 18. Sd7 ^d7 19. £>f5 Sd8 20. £}e7 ^e7 21. ЬЗ c4= Bogdanovic—Gligorid, Jugoslavia (ch) 1965 61 17... g6 18. £>e7 ^e7 19. ЬЗ £>c6 20. Aa3 4)d7 21. £}d2 b4= Unzicker—Reshevsky, Lugano (ol) 1968 62 18. Sdl Sd7 19. Sd7 1/2 : 1/2 Vasju- kov—Gligoric, Hastings 1965/66 63 20. £h4 ^c7 21. £>f5 Se8 22. Sdl Sed8— Ivkov—Quinones, Amsterdam (ol) 1954 84 12... £>c6 13. d5 £>a5 14. b4± Lange- weg—Tarnowski 1962; 12... Af6 13. 4)fl ed4 14. cd4 4)c6 15. e5 de 5 16. Де4± Kotkov— Nezmetdinov, SSSR 1958; 12______ Se8 13. 4)fl ed4 14. cd4 Af6 15. e5!± Lepeskin — Keres, SSSR (ch) 1965; 12... Ab7 13. £tfl cd4 14. cd4 Sc8 15. 4)e3 g6 Lutikov—Stejn, SSSR (ch) 1964/65; 16. b3±; 16. Ad2± 88 13... ed4 14. £>b3 [14. £>d4 Af6 15. 4)2f3 4)e5= Tompuri —Hiibner 1967] Af6 15. 4)a5 ^a5 16. Ag5 ^d8 17. Af6 ^f6 18. 4dd4A Ab3± Spaski—Averbah, SSSR 1963 88 14. de5 £>e5 15. £>e5 de5 16. £>f3 Ae6 17. ЬЗ 4dc6=p Ciric—Geier, Wijk aan Zee 1969; 14. d5 £)b6 15. ЬЗ [15. Ь4 £>ac4 16. £>c4 £>c4 17. a4 Ad7= Matanovic—Averbah, Beverwijk 1963] 4)b7 16. &fl Ad7 17. Ad2 [17. g4 Sc8 18. Ad2 g6 19. 4)g3 Sc7= Saharov—Bron- stejn, SSSR (ch) 1963] ^c7 18. &e3 Sfc8 19. ^e2± Ostojic—Ciocaltea, Skopje 1969 — 8/280 87 14... Ab7 15. £>e3 g6 16. Sbl Sc8 17. d5± Glauser—Paiva, Lugano (ol) 1968; 14... £ic6— 13... £c6 88 15... £>c4 16. Sbl ^a5 17. Se2 £)de5 18. ЬЗ £}a3 19. b4!± Ostojic—Holmov, Beo- grad 1963 89 Kotkov—Zuhovicki, SSSR 1964 70 14. ДЫ ed4 15. 4)b3 £de5 16. £fd4 £>d4 17. £>d4 Af6 18. ЬЗ Ab7= Tatai- Lengyel, Solingen 1968; 14. a4 ba4!? [14... b4 15. 4)b3±; 14... £d4 15. £d4 ed4 16. 4)f3!±; 14... Ab7- Keres] 15. Aa4 £d4! [15. . . Ab7 16. 4)c4± Ivanovic—Keres, Sara- jevo 1972 - 13/327] 16. -^d4 ed4 17. &f3 4)c5!= Keres; 14. a3 ed4 15. £>b3 £>de5 16. £}fd4 4)d4 [16... Af6 17. Ad2 £}d4 18. £d4 4)d3!—; 19. £c6?! 4)f2!=F Talj-Keres, Curasao (ct) 1962] 17. £>d4 Af6 18. Sbl Se8= Bogdanovic—Ivkov, Jugoslavia (ch) 1965 71 16. a3 £)a6 17. Ь4 £>Ь6! [17.. . ab4 18. аЬ4 ^Ь6 19. W Ad7 20. Ad3 ^Ь8 21. £>fl £с4 22. Sbl Sc8 23. £g3 g6 24. #dl±->> Spaski —Tringov, Amsterdam (ct) 1964; 20.. . 4)a4= Pachman; 20. . . £}c7= Keres] 18. ^b3 Ad7 19. Ad3 £c7 20. Sbl фЬ8 21. Ab2 f5 22. ef5 a4 23. ^a2 Af5Tt> Suetin-Talj, SSSR (ch) 1964/65; 16. ^e2 Sb8 17. £b3 4)a6 18. АеЗ a4 19. 4)bd2 ^a5= Suetin — Aronson, SSSR 1963 72 16... 4^a6 17. 4)g3 Se8?! 18. £}f5 Af8 19. Ag5±t^ Spaski —Ree, Beverwijk 1967; 16... Sb8 17. g4 £}a6 18. £}g3 g6 19. <£h2 £}ac5= Simagin—Nej, SSSR 1963 334
73 17. аЗ £>ba6 18. Ь4 аЬ4 19. аЬ4 £>а4 20. ‘Й’ЬЗ 4)с7 = Simagin —Antosin, SSSR 1964 74 Ciric—Lengyel, Amsterdam 1968 75 14... £>b6 15. ЬЗ Af6 16. ДЬ2 Ad7 17. £>e3 gc8 18. ^d2 ed4 19. £>d4 Де5- Talj —Keres, SSSR 1963 76 15. d5 £>b4 16. ДЫ a5 17. a3 £>a6 18. Ad3 gb8 19. ^e2 ^b6 20. ДеЗ £dc5 = Bouaziz —Reshevsky, Sousse (izt) 1967; 18. b4! ? 77 15... £>b6 16. ЬЗ d5 17. de5 £>e5 18. 4)d4± Saharov—Zwaig 1963 78 17. £g3 g6 18. a4 gb8 19. ab5 £>d4 20. Ad4 gb5 = Minic—Ciocaltea, Reggio Emilia 1968/69; 17. gel ge8 18. ЬЗ £>d4 19. Ad4 Ab7 20. £}e3 gc8 = Korelov—Novopasin, SSSR (ch) 1962; 17... ДЬ7!? 79 17... £>d4 18. Ad4 ДЬ7 [18... Деб 19 . £>e3 gc8 20. ge2A gd2± Stejn-Novo- pasin, SSSR 1963] 19. gel 4)d7 20. £g3 g6 [20. . . ge8 21. Talj —Johansson, Rey- kjavik 1964] 21. f4 ge8 22. Af6 £f6 23. ^d4 h5 24. e5 de5 25. ^d8 gad8 26. fe5 £>d5 27. £>e4± 80 18... 4)g6!? 19. &d2 4)d4 20. Ad4 Де5 = Suetin 81 Matanovic—Gheorghiu, Kecskem6t 1964 82 16.. . ДЬ7 17. 4)g3 gc8 18. £>f5 Af6= Unzicker—van Scheltinga, Oberhausen 1962; 17. Af4± 83 17. f4?l £c6 18. Ж2 Ah4 19. g3 Af6 20. gdl ^c7 21. фЬ2 ДЬ7 22. ДЫ gfe8=F Holmov—Geier, SSSR (ch) 1964 84 17... Деб 18. ЬЗ gc8 19. Ad2 Ah4 20. gel 'ЙТб 21. ge2 (Gipslis—Novopasin, SSSR (ch) 1963) 4)g6= 85 18. gbl Аеб 19. ЬЗ £c6! 20. f4 £±4 21. f5 Ad7T Matulovic—Pachman, Sarajevo 1964 88 18... £>c4 19. gbl Деб 20. ЬЗ £>еЗ 21. ДеЗ ^а5 22. ge2 gac8 23. Ad3 #Ь4 = Spaski —Talj, Amsterdam (izt) 1964 87 19. АЬЗ £>c4 20. ge2 Ae5 21. Ac4 bc4 22. gc2 ^h4= Holmov—Novopasin, SSSR (ch) 1963 88 20. ^d5 gc8 21. АЬЗ £>c4 22. ge2 gc5 23. ^dl d5=F Ivkov—Keres, Beverwijk 1964 89 Gligoric— Gaprindasvili, Reykjavik 1964 90 14... ed4?! 15. £>bd4 £>d4 16. £>d4 4)e5 17. b3± Padevski —Cobo, La Habana 1964; 14... Af6 15. d5 [15. АеЗ ed4 16. £fd4 £>de5=] £>a5 [15... £>b4? 16. ДЫ a5 17. Ad2+-; 15... 4)e7 16. Ad3 £b6 17. Ad2 ±116. £>a5 ^a5 17. Ad2 ^b6 18. a4± Kavalek — Samkovid, Marianske Lazne 1965; 17. 4)d2±; 14... £>b6 15. Ad3 ed4 16. £>bd4 £>d4 17. £>d4 Af6 18. АеЗ £>a4 19. ЬЗ £к5= Ivkov- Marovic, Olot 1969 91 15. a4_ba4 16. ga4 £>b6 17. gal a4 18. 4)bd2 £)c4+ Matanovic—Lengyel, Jugoslavia — Hungary 1964 92 15... a4 16. Ab5 ^b6 [16... ab3 17. Деб ga2 18. ga2 ba2 19. ^a4±] 17. Ac6 'Й'сб 18. 4)bd2=F Matulovic—Ciocaltea, Lugano (ol) 1968; 15... ^b6 16. АеЗ ^b7 17. a3 a4 18. d5± Lehmann — Lengyel, Beverwijk 1965; 15... gb8 16. ^e2 [16. АеЗ a4 17. d5 £±4 18. 4)cl f5=f Suetin —Stejn, SSSR 1964] Даб 17. Ad2! [17. АеЗ a4 18. £>bd2 ed4 19. £>d4 4)d4 20. Ad4 £}e5= Stejn —Lengyel, Amster- dam (izt) 1964] ed4 [17. . . a4 18. d5 Д £>a5±] 18. £>bd4 £>d4 19. £>d4 £>e5 20. gadl ^b6 21. АеЗД 4)f5± Talj —Reshevsky, Amsterdam (izt) 1964 93 16. ^e2 ^b4!=F; 16. АеЗ a4 17. £>cl [17. £>bd2 £>b4 18. ДЫ=] ed4 18. £>d4 £>d4 19. Ad4 4)e5 [19... Af6 20. £>e2 £>c5 21. Дс2 £>e6 22. Af6 W 23. £>c3± Kavalek - Lengyel, Szombathely 1966] 20. Afl £}c6 21. ДеЗ Af6 22. £d3 [22. gbl ge8= Vasju- kov - Bihovski, SSSR 1964] ДЬ7 [22... ge8 23. gel ДЬ7 24. f3± Smislov—Lengyel, Amsterdam (izt) 1964; 22... b4! ? Pachman] 23. gbl £}a5 24. f3 £>c4= Geier- Stejn, SSSR 1964 94 19... £)f6 20. ^сб!? ab3 21. Ag5± Parma; 19... £)b6 20. <&dl ab3 21. -@±3 '®'d7A фЬ8, f5oo Voronkov 95 20. W £>c5 21. ^c2 £>e6?! 22. Ь4± Varnusz —Schranz, Hungary 1965; 21.. . ^c8!? = ;21... gc8!? = 98 20. . . ДЬ5 21. #b5 4)c5 22. ДеЗ ga5 23. ^c6± Kurajica—Kluger, Sombor 1968 97 21. 'Й'сб? ^с8!т Matulovic—Ivkov, Sarajevo 1964 98 23. W gab8 24. Ag5 gfc8 25. gael! [25. gedl gc2 26. gabl h6 27. Af6 gf6 28. 4)h4 d5 29. 4df5 Ac5 30. £)еЗ ДеЗ = Pachman] h6 26. gc8 gc8 27. Af6 Af6 28. ge3 gel 29. ®h2 gc2 30. gb3 gf2? 31. a4 d5 32. a5 Де7 33. a6?= Matulovic—Saren, Forssa—Hel- sinki 1972 - 14/305; 33. gb5!±- Parma; 30. . . d5! = Matulovic—Lengyel, Maribor 1967 99 15... 4db6 16. de5 [16. £ibd2 Af6 17. d5 4)b4 18. ДЫ £)a4= Konstantinopoljski — O’Kelly, corr. 1966] £>e5 [16... de5 17. ^d8 Ad8 18. Дс5 ge8 19. Ad3±] 17. £>bd4 [17. £>fd4 £>bc4!Ti 17. £>e5 = ] £>bc4 18. Дс1 'Й'Ьб 19. b3± Janosevic—Ree, Amsterdam 1971 - 10/363 100 16. . . Af6 17. £tfl [17. d5 4)d4 18. gel £)c2 19. 'Й,с2 Дс7 20. 'Й,с6± t <£ Geier—Len- gyel, RSFSR—Hungary 1969] ed4 [17... £b6 18. d5 4)b4 19. ДЫ Ad7 20. &ld2 ^b8 21. a3 4)a6 22. Ad3A ^e2± Savon —Zeljandinov, SSSR 1964] 18. 4)d4 4)d4 19. Ad4 £e5 20. 4)еЗ Аеб [20. . . ДЬ7 21. *^d2 аЗ 22. Ь4!± Gligoric—Talj, Amsterdam (izt) 1964] 21. '®rd2 [21. ЬЗ аЬЗ 22. аЬЗ gal 23. Да1 ge8= O’Kelly 335
— Donner, La Habana 1968] gc8 22. b3± Voronkov 101 19. a3 Af6 20. &fl Деб 21. &еЗ £c4= Schmid—Gheorghiu, Monte Carlo 1969 102 20. . . Sc8 21. ЬЗ аЬЗ 22. ДЬЗ £>c4 23. ^h5± Gligoric—Reshevsky, Amsterdam (izt) 1964 103 23. ЬЗ ДГ6 24. gbl Дd4 25. £>d5 + Gligoric—Reshevsky, Tel Aviv (ol) 1964 104 16... £>b6 17. ДdЗ! [17. de5= Nej- Keres, Tallinn 1969] £>c4 18. Дс4 bc4 19. d5± Pachman; 16... a3 17. ЬаЗ ЙаЗ 18. gbl £>a5 19. ЙЬ5 Даб 20. gbl £>c4^ Ciocaltea- Darga, Tel Aviv (ol) 1964; 18. £}b3± Pachman 105 18. . . ДГ6 19. £>e2 ДЬ7 [19. . . £>c5 20. £}c3± Minic—Rajko vic, Jugoslavija 1966 — 2/309] 20. £>c3 [20. ДГ6 £tf6 21. &d4 %g6 22. £>f5± Talj] Деб 21. ДГ6 [21. &d5 Дd5 22. ed5 Дd4 23. '$'d4 ^b6= Knezevic—Raj- kovic, Jugoslavija 1966] £}f6 22. ,®'d4 ^bS 23. ^b4± Postler—Juttner, DDR (ch) 1964; 21... W6!? 106 19. £d3 £c6 20. ДсЗ ДГ6 21. ДГ6 [21. e5= Ciocaltea—Lengyel, Lugano (ol) 1968] 'Й'Гб 22. Йс1 ДЬ7 23. ДЫД ^d2± Barczay- Lengyel, Hungary (ch) 1967 107 19... ДЬ7?! 20. £>сЗ Деб 21. ЬЗ аЗ?! 22. Ь4± Matanovid—Gligoric, Titovo U2ice, 1966 - 2/310; 21... ab3!?; 19... Де6!?‘ 108 23. Ad4 аЬЗ 24. ДЬЗ± Matanovic— Lengyel, Beograd 1969 — 8/282 C97 I 1. e4 eS 2. £f3 £c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £f6 5. 0-0 Де7 —1 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. h3 £a5 10. Дс2 c5 11. d4 @-c7 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 a4x Ag53 de5 ab5 £bd2 ^cl £>fl Дьз £ld2 — да?2 gfc8 de5 ДЬ5 gd8 c4 £b3 cb3 Ad34 2 dc5 £bd2 £fl Ag5« Q^e2 Ae7 'Й’еЗ gadl dc5 c43 Деб gad87 £h5 ^e7 £f4 ^c78 3 b4 cb4 ДЬ210 ДЬЗ £c312 gel £d5 4^e7 ДаЗ = cb4® £c6 £b4“ £сб ДЬ713 ^d8 £a514 ^e7 £Ь313 4 £bd2 £с4 d5 b5 Да417 Дс2 a4 — . . . £c4 ДЬ713 Ьс4 a5 a4 •@35 ЙЪ5 @-a518 1. e4 e5 2. £}f3 £>c6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0—0 Де7 в. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d0 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 с5 11. d4 «х7 12. £>bd2 12 13 14 15 16 17 18 19 20 5 . . . £fl20 de522 £ld2 ef6 ЖЗ £e4 •Й’Ьб24 ± gd813 d521 de423 ef3 Д1'6 Деб Де7 6 . . . de523 £h22‘ #f3 £hfl g4 &g3 £dfl £h5 00 Ad7 de5 Деб27 £с4 gfe8 £d7 £f8 £lg6 gad823 7 £fl Ad33’ £g331 ДеЗ ^62 gadl Ag5 S’d2 . . . £c42e £Ь6 gfe8 gac8 g6 Д£8 Ag7 Деб32 8 . . . . . . £еЗ ДеЗ £d2 f4 fe5 d5 c4 4- _ i . . . . . . £еЗ йеб33 gfe8 gad8 de5 Ad7 gb834 9 . . . de535 £ЗЬ23« ^f3 £g437 hg4 £e3 £d5 = . . . gfe8 de5 gad8 Деб £>g4 gd733 Ag5 Дd53• 10 . . . £еЗ Ь441 cb4 £c4 Дd243 gel £d4 = g6«« сЬ4 £c442 bc4 ДГ844 ed4 d545 11 . . . . . . de5 £h2 #f3 £hg4 hg443 £d5 — . . . . . . de5 gad8 Деб £>g4 £c447 Ad543 336
12 13 14 15 16 17 18 19 20 12 . . . . . . Ad2 gel43 d581 c4 <®h2 ghl ± . . . J.f8 O|C688 £)e782 b4 ДЬб дё7вз 13 . . . . . . ЬЗ!84 Ag5 Де7 £)e3 gel83 b4 a4 ± . . . . . . g688 4)h583 ge7 £)f687 &b7 c4 gae883 14 . . . l33 Ag5“ ЬЗ33 gel Д<12 c4 de5 ДdЗ ± ge8 ДГ831 4)d7 4)b6 Деб34 f6 4)b7 de5 'g’d738 15 . . . b4 cb4 ДЬ237 ДЬЗ gel ge373 ± . . . cb4 £|C633 <Jb4 4)d733 •@-b733 d5 16 . . . I71 d573 £e3 ®hl g4 ggl <2>g5 = Ab7 gfe872 Дс874 J.f8 g6 Ag7 ®h8 4)b778 17 . . . de5 4)h273 ЖЗ £>dfl £g3 ЬЗ ДЬб78 ± . . . de5 gad877 Ac8 4)c4 g6 ^a5 1 12. ЬЗ ge8 13. d5 £}Ь7 14. c4 Ad7 15. Ad3 geb8 16. Ag5 S’dS 17. &d2 b4 18. ДеЗ g6 19. £}bd2 a5 1/2 : 1/2 BronStejn—Gligoric, Beograd 1964; 12. <15 &d7 13. £)bd2 c4 14. £)fl £)b7 15. £)g3 [15. ДеЗ £>c5 16. £}3d2 g6 17. f4 ef4 18. Af4 £>h5 19. ДЬб £>g7T Mikenas—Keres, Tallinn 1938] gfe8=;12. Ag5 £)c4 [12... h6 13. ДЬ4 £>c4 14. ЬЗ £}b6 15. £>bd2 ДЬ7 16. Ag3 £jfd7 17. £)f 1 c4 18. £>e3 cb3 19. ДЬЗ± L. Steiner—Szabo, Stockholm (izt) 1948; 16... &bd7=; 13... £>c6 14. d5 £>d8 15. £>bd2 gb8 16. £>fl c4 17. £>e3 £>b7 18. g4 g6 19. 8d2 £>c5 20. £>g2 <£>g7 21. £>h2 g5= Smorodski—Bogoljubov, SSSR (ch) 1924] 13. ЬЗ £>b6 14. £>bd2 h6 15. ДеЗ ge8 16. gel Af8 17. £}h2 ДЬ7 18. 8f3 £>bd7= Weste- rinen—Ivkov, Palma de Mallorca 1968 — 6/385 2 12... b4 13. cb4 cb4 14. £)bd2 —C 88/4; 12... gb8 13. ab5 ab5 14. de5 de5 15. £}e5 8e5 16. ga5 gd8 17. 8e2 £>h5 18. gfl £jf4oo L. Steiner—Griinfeld, Folkestone (ol) 1933 3 13. d5 gfb8= Augousti—Kraidman, Lu- gano (ol) 1968; 13. £)bd2 cd4 14. cd4 gfc8! 15. at>5! [15. Ad3 ba4T Fine—Reshevsky, AVRO 1938] 8c2 16. 8c2 gc2 17. ga5 ДЬ5= Kashdan—Reshevsky, (m) 1942 * L. Steiner—Gligorid, Budapest 1948 2 13... ge8 — 12... ge8; 13... gd8 — 12... gd8 * 15. £>3h2 £}b7 16. #f3 £>c5 17. £>e3 Sad8 18. £>f5 Af5 19. 8f5 £>d3 20. Ad3 g6 21. 8f3 Sd3 22. 8e2 <£>g7 23. ДеЗ 1/2 : 1/2 Hecht—Holaszek, Kapfenberg 1970 7 15... gfe8 16. £>e3 gad8 17. 8e2 h6= Ziems — Grzeskowiak, corr. 1961 2 Pilnik—Reshevsky, Mar del Plata 1966 • 12... £>c4 13. £)bd2 [13. bc5 dc5 14. d5? £>d7 15. £>bd2 £jd6 16. £)fl a5 17. £>e3 c4 18. Ad2 f6T Zagorovski—Rozenberg, corr. 1961; 14. £jbd2=] cd4 14. cd4 ДЬ7?! 15. £>c4 bc4 16. d5±; 14. .. ge8 — 12... He8 10 14. a3 ed4 15. ДЬ2 Деб [15... ДЬ7?! 16. £>bd2 £>e5 17. £>d4 £>c4 18. £>c4 bc4 19. £>f5 gfe8 20. ДсЗ±; 15... ^>e5>? 16. £>d4 £>c4 Euwe] 16. £>d4 £>d4 17. Ad4 £>d7 18. £>c3 Af6=; 14... d5!? 15. de5 £>e4 16. Де4 de4 17. ge4 Af5!S; 14... Д47 15. £>bd2 — 12... Ad7 11 14... ed4 15. £>d4 £>d4 16. Ad4 Деб 17. £)c3 £>d7 18. ДЬЗ ДГ6 19. £>d5± Minic- Smislov, Rovinj—Zagreb 1970 12 16. 8c2!? Keres 13 16... £)d4 17. £)d4 ed4 18. 8d4 Деб [18... 8a7 19. £}d5! Ad8 20. 8d3 £>e8 21. e5± Suetin—Mikenas, SSSR 1958] 19. £jd5! ± Parma—Rinder, Bamberg 1962; 16... £)a5 17. de5 de5 18. £>d5 £)d5 19. Ad5 ДЬ7 20. Де5 8Ь6 21. £jd4±f Suetin 14 18... £>d5 19. Ad5 gc8 20. de5 de5 21. £>e5± Vasjukov—Minev, Moskva 1959 18 21. ab3 £e4 22. de5 gfd8 23. ed6 8f6 24. d7 a5= Vasjukov—Holmov, SSSR (ch) 1966/67 13 14... a5 15. £jc4 bc4 16. b5 a4 17. gbl £>d7 18. ДеЗ ДЬ7 19. Ь6 £>Ь6 20. de5± Bertok—Рис, Jugoslavia 1958; 14... Деб 15. £)g5!? [15. d5 Ad7 16. £>c4 8x4=; 15. £>c4 Дс4 16. ДЬ2 £>d7 17. 8d2 gfd8 18. gael 8b7 19. ДЫ £>b6 20. gedl Деб? 21. 8e2 f6 22. £jh4±t^ Vasjukov—Averbah, SSSR (ch) 1969 - 7/291; 20... gac8=] Ad7 16. f4±Jffl Suetin; 14... £>d2 15. 8d2 £>d7 16. ДЬ2 £}b6oo Padevski—Ivkov, Dresden 1959; 14... Ad7 — 12... Ad7 17 18. gbl £>d7 19. ДеЗ £>Ь6= Boleslavski 18 21. ДаЗ £)d7 22. gbl Даб 23. ДЬ4 8x7= Talj —Sanguinetti, Munchen (ol) 1958 22 Enclklopedija Sahovsklh otvaranja 337
19 12... фЬ8 (Cigorin) 13. Ь4 cb4 14. сЬ4 £>с6 15. аЗ ed4 16. ДЬ2 &d7 17. gel [17. £>d4 Af6 18. &2ЬЗ &Ь6 19. ^d3 &e5 20. #g3± Smislov—Filip, Amsterdam (ct) 1956] ДГ6 18. ДЬЗ zb; 12... h6 13. £}fl £>c4 [13... £>c6 14. d5±] 14. £>g3 ge8 15. £h4 £h7 16. &hf5 Ag5 17. ДЬЗ ed4 18. cd4 cd4 19. Ag5 &g5 20. Дс4± BronStejn—van Scheltinga, Beverwijk 1963; 12... g6 13. b4 [13. &fl ®g7 14. £>e3 ge8 15. b4 cb4 16. cb4 £>c4 17. &c4 bc4 18. ^d2± Boleslavski — Suetin, SSSR 1950] cb4 14. cb4 £}c6 15. a3± S. Garcia—Martinez, Cuba 1966; 12... Деб 13. de5 de5 14. £>g5 gad8 [14. . . Ad7 15. &fl gad8 16. #e2 g6 17. £}еЗ Дс8 18. a4± Barden —Penrose, England (ch) 1959] 15. #e2 Дс8 16. £>fl £>c4 17. a4 £}d6 18. f4 £>d7 19. £>e3 Ag5 (Boleslavski- Cerepkov, SSSR (ch) 1961) 20. £>d5± 20 13. dc5 dc5 14. #e2 с4Д £>Ь7, £>c5T Suetin-Banik, SSSR (ch) 1955; 13. d5 Ad7 14. &fl gdb8 15. g4 h5! 16. &3h2 hg4 17. hg4 £}h7 18. £>e3 g6= LivSin — Geier, SSSR 1954; 13. a4 cd4 14. cd4 ДЬ7 15. d5 [15. ab5 ab5 16. d5 £}d7= Unzicker—Pachman, Amster- dam (ol) 1954] b4 16. £>b3 £}b3= Unzicker— Nilsson, corr. 1954 21 13... cd4 14. cd4 d5 — C 99/1 22 14. ed5 ed4 15. ^e2 [15. cd4 &d5 16. #e2 ДЬ7 17. £}g3 (Boleslavski — Keres, Zurich (ct) 1953)cd4oo; 16. £>g5 ’?] &d5 16. &g5 g6 17. Де4± Vukovic; 14. £}e5 £}e4 15. £}g3 £}g3 16. fg3 Ad6 17. 'S'dSi Unzicker —Kokkoris, Varna (ol) 1962 23 14. . . &e4 15. ^e2 [15. £>еЗ Деб 16. #е2Д &d5±] ДЬ7 16. £>e3 #c6 17. &d5 'S'dS 18. Ae4± Stejnberg—Kuzmin, SSSR (ch) 1967 24 Vasjukov 28 13. £>b3 &c4 14. £tfd2 £>b6 [14.. . cd4 15. cd4 gac8 = ] 15. £>fl gfc8=; 13. d5 c4 14. £}fl £}b7 15. £}g3 £}c5= Polugajevski; 13. b4 cb4 14. cb4 £>c6! [14. .. gac8? 15. ba5 #c2 16. ДаЗ gfe8 17. de5 de5 18. Де7 ge7 19. ^c2 gc2 20. gecH— Boleslavski; 14... £}c4 15. £>c4 bc4 16. Ad2 c3 17. Ag5 a5 18. ba5 ga5 19. ДЬЗi Zurahov—Gurgenidze, SSSR 1960; 16. ge3 a5 17. ba5 c3 18. ДаЗ #a5 19. de5± Suetin —Rabar, SSSR—Jugoslavia 1958; 16. . . gfe8 17. ДЬ2 ДГ8 18. gel «Ъ8 19. ДеЗ g6 20. gbl zb Korcnoj — Ivkov, SSSR—Jugosla- via 1958] 15. a3 gfc8 [15... gac8 16. ДЬЗ ed4 17. ДЬ2 d3 18. £>fl a5T (Boleslavski) 19. gel! ab4 20. ab4 •Q’bS 21. ДеЗ £}e5= Polugajevski; 16. ДЫ gfe8 17. ДЬ2 ДГ8 18. £>fl± Liber- zon-Krogius, SSSR 1971 - 12/315] 16. ДЬЗ a5 17. ДЬ2 ab4 18. ab4 gal 19. Да1 ed4 20. £}d4 £>d4 21. Ad4 Де6= Gufeljd —Karpov, SSSR 1971 - 12/316 26 14. £>fl £>c4 [14. .. gad8 15. #e2 £>h5 16. £>3h2 g6 17. ДЬб gfe8 18. £>еЗ Дебоо Levenfis — Lisicin, SSSR 1946; 15. . . Деб 16. £}3h2 gfe8 17. £}e3 £}c4 = Simagin—Kon- stantinopoljski, SSSR (ch) 1952] 15. ЬЗ £}b6 16. a4?l c4 17. a5 cb3 18. ab6 bc2! [18... 'Й'сЗ?! 19. ДЬЗ 'S'al 20. '$,d2 ДаЗ (Boleslav- ski—Smislov, Groningen 1946) 21. Да2! Деб 22. ДаЗ #a2 23. ^а2 Да2 24. ДГ8 ®f8 25. £>е5 ge8=± Smislov] 19. bc7 cdl^ 20. gdl gfc8 21. £>e5 gc7 22. ДГ4 gb7T ± Smislov; 16. ^e2— Smislov 27 14.. . gad8 15. #f3 Деб 16. £>fl £>c4 = Evans —Matanovid, Varna (ol) 1962 28 21. ЬЗ £}b6oo Simagin—Szabo, Moskva 1963 29 13... gad8 14. &e3 g6 15 b4 cb4 16. cb4 £>c6 17. a3 gfe8 18. ДЬ2 ДГ8 19. £>d5 4— Suetin — LjubaSid, SSSR 1956; 13. • • gae8 14. £}e3zb Polugajevski; 13... cd4 14. cd4 — C 99/2 80 14. de5 de5 15. ЬЗ £>b6=; 14. a4 cd4 15. cd4 gac8= Keres; 14. #e2 gfe8 [14... £}b6 15. £}e3 g6 16. de5 de5 17. c4zb Matanovic — Gligoric, Jugoslavia (ch) 1958] 15. ЬЗ £>b6 16. de5 de5 17. c4 Дсб 18. a4 ba4 19. ba4 gab8 = Smislov —Ivkov, Zagreb 1955; 14. £}g3 g6 [14. . . gfc8 15. Ad3 &b6 16. &h4 ДГ8 17. f4 cd4 18. cd4 ed4 19. &f3 £>c4 20. ^e2± Bronstejn —Keres, SSSR (ch) 1959] 15. ЬЗ £}b6 16. ДЬб gfe8= Keres; 14. ЬЗ &b6 15. &еЗ c4 16. bc4 £}c4 17. &c4 bc4 18. ДаЗ [18. a4 gfe8± Korcnoj — Petrosjan, Curasao (ct) 1962] gfe8 19. gbl±J Suetin-Liliental, SSSR 1955 81 15. Ag5 gfe8 [15. . . ФЬ8 16. ДЬ4 £g8 17. Ag3 f6 18. £>еЗ Деб 19. Дс2сс Unzicker— Dunkelblum, Munchen 1954] 16. £}e3 g6 = 82 20... cd4?! 21. cd4 ed4 22. ^f4± Vasjukov —Pfleger, Hastings 1965/66 — 1/231 33 15. . . Дсб 16. £>d2 [16. d5 Ad7 17. &h2 gfe8 18. f4 ef4 19. ДГ4 Дс8= Toran- Donner, Munchen 1954; 16. Ag5 gfe8 17. gel ®h8= Ypnofsky—L. Steiner, Stockholm (izt) 1948] m>7 [16... gfe8 17. f4zb; 16... d5 17. ed5 &d5 18. #h5 g6 19. #e5zb; 16. . . cd4 17. cd4 d5 18. gel zb Pachman; 16... £>d7 17. f4 ed4 18. cd4 cd4 19. Ad4 ДГ6 20. 4)f3±J Suetin] 17. d5 Ad7 18. f4 ^c7 19. c4zb Vasjukov—O’Kelly, Berlin 1962 84 21. a4 b4 22. a5 gf8 23. Да4 Да4 24. ga4 gbd8 25. ^f3zEOt Talj-Petrosjan, SSSR (ch) 1958 88 14. d5 £}c4=; 14. £}g3 cd4! [14.. . g6 15. Ag5 gad8 16. a4 c4 17. ab5 ДЬ5 18. £>h2 £>c6 19. ЬЗ £>a5 20. b4 £>c6 21. d5zb ОТ Keres- Gligoric, Zurich 1961; 15... <l?g7 16. a4 (Keres — Ivkov, Bled 1961) h6±] 15. cd4 gac8 16. ge2 £>c6 17. ДеЗ ed4 18. £d4 d5= Keres- Matanovid, SSSR—Jugoslavia 1961; 14. a4 cd4 15. cd4 £>c6 (Averbah) 16. £>e3 [16. ab5 ab5 17. ga8 ga8 18. de5 £>e5 19. £>e5 de5 20. Ag5 Де6= Gligorid—Talj, Jugoslavia (ct) 1959] £>b4 17. ДЬЗ ba4 [17... gac8 18. Ad2!± Keres; 17... gec8= Keres] 18. Да4 Да4 19. ga4 a5 20. &f5 Af8 21. Ag5 £>d7 = 338
Keres — Gligorid, Jugoslavija (ct) 1959; 14. _£Lg5 h6! [14... £>c4 15. ЬЗ £ja3 16. Ad3 c4 17. Де2± Darga—Matanovid, BRD—Jugoslavija 1957; 15.. . £>b6= Pachman; 15. gbl Bac8 16. Даз £>b6 17. gel h6 18. ДЬ4 Дй8 19. &d2 Деб 20. Ag3 £}bd7= Pachman] 15. ДЬ4 £>c4 16. ЬЗ £>a3 17. Даз c4 18. Де2 ed4 19. £id4 £>e4 20. Де7 Se7 21. ДГЗ Bae8 = Schmid—Ivkov, Wien 1957 •• 15. Це2 £>c4 16. a4± Polugajevski; 15... Sad8=; 15... Де6= 87 17. £}e3 £jc4! 18. £>f5 Д15 19. ef5 e4! 20. Де4 £>e5 21. fj-g3 Даб 22. f4 c4 23. £>f3 [23. fe5 Дс5Т] £>f3 24. ДГЗ Sei 25. ^el ДГ4ТС 88 18... h6? 19. 4}e3 Ag5 20. £>d5 Да5 21. Ag5 hg5 22. ed5 <&e7 23. a4!±Ot BivSev— Smislov, SSSR (ch) 1952 88 21. ed5 Дс1 22. Bad £}b7= Pachman; 21. Дя5 Де6= Pachman *л 14... ДГ8 15. b4 cb4 16. cb4 £>c6 [16... 4}c4 17. £jc4 bc4 18. Ag5± Pachman] 17. ДЬ2 ^de [17... £}b4 18. ДЬЗ±| Pachman] 18. a3 ed4 19. £jd4 20. £jd5± Boleslavski— Holmov, SSSR 1956; 14... Деб 15. de5 de5 16. 43g5±t3> Polugajevski; 14... gac8 15. de5 de5 16. £>h2±; 14... cd4 15. cd4 Hac8 16. b3± “ 15. ЬЗ Д£8 16. de5 de5 17. £>h2 Had8=; 15. a4 Д18 16. de5 [16. ab5 ab5 17. Да2 cd4 18. cd4 (Unzicker—Gligoric, Moskva (ol) 1956) £>c6=] de5 17. £jh2 Деб 18. ab5 ab5 19. &hg4 <Lg4 20. hg4 £)c4= Bogdanovid—Gligorid, Jugoslavija (ch) 1958 « 16... £>c6 17. ДЬ2!± Keres 83 18. ПеЗ a5 [18... ДГ8 19. ДЬ2 ДЬб 20. НаЗ -»Ь7 21. de5 Й-Ь4 22. «•d4± Talj- Ivkov, Upsala 1956] 19. ba5 c3 20. ДЬЗ Bec8=F Simagin; 18. Bbl Bab8 19. Be3 [19. даг сЗ 20. ДЬб а5 21. ba5 Й’аЗ 22. ДЬЗ Да4!Т Keres—Matanovid, SSSR—Jugoslavija 1956] ДГ8 20. ВаЗ ed4 21. •g'd4 Дг7= Vukovid «* 18... сЗ 19. Ag5 [19. ДЬб Bab8 20. ДЬЗ Bec8 21. Bel Bb4 22. Be3 ed4 23. £>d4 #b6= Szabo—Gligorid, Hastings 1956/57] a5 [19... Bab8 20. a3±] 20. ba5 Ba5 21. ДЬЗ ®'a7± Euwe 88 21. ed5 Bel 22. Де1 #d6 23. £>e2 Be8 = Fischer—Matanovid, Bled 1961 88 19. £>g4 Ag4 20. hg4 c4 [20... Bd7 21. ®h2 c4= Yanofsky—Reshevsky, Dallas 1957] 21. g3 £)b7 22. ®g2 £>c5 23. ВЫ f6= Fischer —Matanovid, Portoroi (izt) 1958 87 19... •Й'сб 20. 'S'gS! [20. g51? (Fischer) £>c4 21. £>g4 Ag4 22. •®’g4 £>b6 23. g3 c4 24. ®g2 £)d7 25. Shi £>f8oo Fischer-Shocron, Mar del Plata 1959; 20... Ag5 21. £>d5! Дс1 22. £)f6 <S>h8 23. Bad Bf8oo Fischer] f6 [20... ifc7 21. &f5! + -; 20... ДГ6 21. g5 Дg7 22. «•h4±->» Hasin] 21. g5 <£>h8 22. ЬЗ Bf8 23. £}d5! Да5 24. ed5 i*M5 25. gf6 ДГ6 26. ДЬ6±->» Boleslavski-Talj, SSSR (ch) 1957 88 21. ed5 £>b6 22. Sdl Bd6 [22... a5 23. a4 b4 24. cb4 cb4 25. ДЬЗ± Boleslavski- Barcza 1957; 22... Bd7 23. a4 Bed8 24. ab5 ab5 25. Де4 c4 26. Ваб Й-Ь7 27. Ba5 £)d5 28. ДЬб Й’Ьб 29. Да5 Bd5 30. Bd5 #a5= Trifunovid—Ivkov, Halle 1963] 23. a4 [23. ЬЗ •»d7?! 24. Де4 Bf8 25. g5 f5 26. gf6 ДГ6 27. ЙйЗ ДЬ4 28. ДеЗ± Matanovid—Milid, Jugo- slavija (ch) 1962; 23... c4!?=] Bed8 24. ab5 ab5 25. Де4 c4= Keres—Matanovid, Bled 1961 88 16. b4 ed4 17. cd4 cd4 18. £>d4 [18. ba5 de3 19. ДеЗ £}е4Т Boleslavski] £>c4 [18... £>c6 19. ДсЗ Ag7 20. Bel Bac8 21. £>b3±J Parma—Milid, Amsterdam 1963] 19. £>c4 ‘Й'с4 20. Ag5 Ag7 21. Bbl £>e4 22. Де4 Bac8 23. £>Ь5 Й'Ь5= Kordnoj — Geier, SSSR (ch) 1958 88 16... Дя7 17. b4 £>c6 18. £>d5 £)d5 19 . ed5 £>e7 20. dc5 £>d5 [20... dc5 21. ДеЗ •&d6 22. Дс5 S’dS 23. ДЬЗ! + - Fischer] 21. ДЬЗ £)f6 [21... Деб 22. Ag5 + - Fischer] 22. cd6 'B'de 23. £>g5 H Fischer—Rinaldo USA 1957; 16... c4 17. ЬЗ Ag7 18. d5±Ot Boleslavski—Milid, SSSR—Jugoslavija 1956 81 17. £)d5 £}d5 18. ed5 £>a5 19. de5 de5 20 . ЬЗ Ag7= Suetin—Matanovid, SSSR— Jugoslavija 1963; 17. dc5 dc5 18. £>h2 Bad8 19. -МЗ Д§7 20. Bedl Деб= Averbah- Smislov, Zurich (ct) 1953 82 17... £>d8 18. c4 Ag7 19. аЗ £>b7 20. ДdЗ± Olafsson—Ivkov, Buenos Aires 1960; 17... £>a5!? 83 21. g3 Д£8± Olafsson—Sliwa, Marianske Lazne 1961 88 Geier 88 14... ДГ8 15. Дg5± Keres; 14... Bad8 15. 4}еЗ Деб 16. £>f5±->> Keres; 14... h6 15. ДЬ2 Af8 16. £}e3 Bad8 17. b4± Tringov—(jirid, Sarajevo 1965; 14... cd4 15. cd4 £>c6 [15... Bac8 16. £>e3 £>c6 17. ДЬ2± Matanovid—Bisguier, Zagreb 1965; 16... ДГ8 17. Be2 ed4 18. £>d4 g6 19. ДЬ2 Ag7 20. Й'е1±-*> Kavalek—Bisguier, Netanya 1970 - 11/259] 16. ДЬ2 £>d4 17. £>d4 ed4 18. Bd fj-d8 19. «•d4 ДГ8 20. Bcdl± Talj- Gligorid, Reykjavik 1964 88 15... ®g7 16. £}еЗ Деб 17. fj-d2 £}g8 18. Де7 Й-е7 19. de5 de5 20. £>e5 ДЬЗ 21. f4 Деб 22. c4 •®’d8 23. £>d5±^ Keres—Zuidema, Beverwijk 1964; 15... Деб 16. £)g3 ®h8 17. d5 ДЬ7 18. a4±|^ Hasin—Liberzon, Kislo- vodsk 1964; 15... Деб 16. £>e3 Bad8 17. Bel 4}h5 18. b4± Geier—Ivkov, La Habana 1963 87 17... £>f4 18. g3 &h3 19. ®g2A £>d5, Bhl 4— Keres 88 18. £>g5 cd4 19. cd4 £>c6 [19... Bc8 20. Bel h6 21. de5 de5 22. &d5!±->> Talj- 2S* 339
Matanovic, Moskva 1963] 20. de5 de5 21. 'Й'ГЗ! [21. £)d5 4)d5 22. ed5 4)d4oo Ravinski] #d6 22. Sadi £d4 23. Sd4 ed4 24. e5 Se5 25. #a8 Se8 26. #f3 de3 27. Se3 Se3 28. #e3± Judovid; 18. #d2 ®g7 19. Sadi £>b7 20. de5 de5 21. c4± Gligoric—Matanovic, Beo- grad 1964 59 21. ab5 ab5 22. Sal Деб 23. Sa6 #c8 24. d5 ^d7 25. £>h2±Ot Stejn — Matanovic, Tel Aviv (ol) 1964 •° 13. de5 de5 14. £>h2 Деб 15. £>dfl £>c4 16. #e2 Seb8?! 17. g4 a5 18. £)g3 a4 19. £>f5 ДГ8 20. g5 4)d7 21. 4)g4± Sisov—Klovan, SSSR 1963; 16... Sad8=; 13. ЬЗ ДГ8 14. £>fl g6 15. Дg5 Дg7 16. #d2 cd4 17. cd4 ed4 18. £d4 &c6 19. £c6 #c6 20. £>g3 ДЬ7 21. Sacl Sac8 22. ДЫ #b6 23. ДеЗ± Kor- dnoj — Smislov, SSSR (ch) 1973 61 13... &c4 14. a4 Дd7 [14.. . ДЬ7 15. ЬЗ £>Ь6 16. a5 4)bd7 17. d5 g6 18. £>g3± Unzicker—Donner, Hastings 1954/55] 15. ЬЗ 4)a5 16. £)еЗ ДГ8 (Keres — Filip, Amsterdam (ct) 1956) 17. ab5 ab5 18. de5 de5 19. c4± Keres; 13... g6 14. £>e3 [14. ДЬб £>c4 15. ^cl ed4 16. cd4 cd4 17. ЬЗ £>e5 18. £>d4 ДЬ7 19. ^Ь2 Sac8 20. Sadi d5 21. ed5 £>d5 22. ДЫ ДЬ4 23. Дd2 ДсЗТ Keres — Smislov, Petropolis (izt) 1973] ДГ8 15. b4 cb4 16. cb4 £c6 17. ДЬ2 ДЬ7 18. Scl #Ь6 19. ДЬЗ Дg7 20. 4)g5± Tukmakov —Smislov, SSSR (ch) 1973; 13... Д<17 — 12... Дd7 82 14. a4 ДЬ7 15. Дg5 £>d7 16. ab5 ab5 17. dc5 dc5 18. 4)g3 g6= Medina—Ivkov, Palma de Mallorca 1966; 14. 4)g3 g6 15. d5 Дd7 16. 4)h2 Дg7 17. ЬЗ c4= Kavalek-Ivkov, Wijk aan Zee 1970 - 9/267; 14. ЬЗ g6 15. Дg5 Дg7 16. de5 de5 17. #d2 £>h5 = 83 15. Ь4 cb4 16. cb4 £>c4 17. £>e3 £db6 = Domnitz—Matanovic, Netanya 1965; 15. 4)e3 4)b6 16. Scl f6= Fischer —Sanguinetti, Mar del Plata 1959 64 16... 4)b7!? 65 21. ^e2A 4)e3, 4)d5± Geier—Ivkov, SSSR—Jugoslav!ja 1967 - 4/362 88 14... £>c4 15. £>c4 bc4 16. a4±; 16. Se3± Keres 67 15. a3± 68 16. . . £}d3 17. ДГ7 ®f8 18. Де8 £Ь2 19. Talj — Gurgenidze, SSSR (ch) 1961 89 17. . . ^b8 18. ДГ7 <g>f7 19. #b3 d5 20. ed5± 70 Keres 71 13. a4 cd4 14. cd4 Sac8 [14. . . b4 15. ЬЗ Sac8 16. ДЫ d5 17. de5 £>e4 18. £>e4 de4 19. Де4± Keres —Unzicker, (m) 1956] 15. ДЫ 4)h5= 16. 4)e5 de5 17. ^h5 ДЬ4^ Suetin 72 13... cd4 14. cd4 Sac8 — C 99/11 73 14. 4)g3l? 74 14... c4 15. b4 cb3 16. ab3± Boleslav- ski—Smislov, SSSR (ch) 1945 75 Boleslavski — Smislov, Warszawa 1947 78 14. £>h4 g6 15. £>fl Sad8 16. #f3 £>c4 17. ДЬб Sfe8 18. £>f5 ДГ8 = Ravinski- Liliental, SSSR 1949; 14. &fl gfd8 [14... c4 15. &g3 Sfd8 16. #e2 &d7 17. £f5 £>c5 18. 4)e7 ^q7= Unzicker—Keres, (m) 1956] 15. #e2 Sd7 16. £>e3 g6 17. £>g4 £>g4 18. hg4 Ead8 19. g5 Деб 20. ЬЗ Ь4= Boleslavski- Geier, SSSR 1963 77 4... gfd8 15. 'ЙТЗ c4 16. £>dfl b4 17. 4)g3± Sanguinetti — Cardoso, PortoroS (izt) 1958 78 Stejn-Banik, SSSR (ch) 1961 C 98 I 1- e4 eS 2. £>f3 &сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £jf6 5. 0-0 Де7 ——J 6. gel b5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. h3 £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 ^c7 12. £>bd2 £>c6 13 14 15 16 17 18 19 20 21 1 аЗ1 cd4 £b3 &bd4 £)d4 ДеЗ» ЬЗ gel ДЫ8 ± cd42 ed43 £)d7 £d4 Af6‘ £}e5 J.d7 gac8 'Й’Ь?7 2 ... b4 cd4 ДЬЗ ДЬ2 <^d4 Ad4 ab4 g-al = £d7 cd4 gfc88 a5! ed4* ^d4 ab4 gal Деб18 3 d5 ЬЗ12 £}fl £g313 b4 &f5 £h2 ge3 cb4 ± &a5“ Jd7 £)b7 c4 gfc8 ДГ8 a5 ab4 Д£5“ 4 ... c4ls Ad3 £>fl ДЬб g4 &g3 АеЗ ЬЗ = £>d8 Ad718 g6 <^h5 £>g7 f6 № gfb8 Ь4” 5 ... a4 b418 £fl ab5 ^3h2 f4 £>f328 f5 ± . . . gb818 c428 £>e821 ab5 f622 £>f7 g6 C)g724 340
1. е4 е5 2. &f3 £>св 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. c3 d6 9. ЬЗ £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 ^c7 12. 4)bd2 £)c6 13. dc5 dc5 14 15 16 17 18 19 20 21 22 6 £h2 Деб28 •8-f31 2 3* gad8 &dfl c427 £e3 Йа528 gfl b4 £)f5 Af5 ef5 e4 Де4 •^62 ЬсЗ23 =F 7 a4 Деб30 4dg5 gad831 4de6 fe6 •8"e2 c432 ab5 ab5 ЬЗ33 Дс5 bc434 •Й’Ьб Д£2 <S>fi gd233 = 8 £>fl J.d63‘ a437 gb8 J.g5 &e8 ab5 ab5 &e3 f6 £d5 •g.f738 ДеЗ <^e7 ga7 gb7 gb73» ДЬ7« ± 9 . . . £)h4 £je741 ЖЗ gd842 £>e3 g-b743 £)g4" £g4 hg4 4ig6 &f5 Деб g5 Дс7 ДеЗ43 ± 10 gd8 •@•€2 £>h54 * *‘ a447 gb8 ab5 ab5 g3" g6 h4" Деб C)e3 c4 £>g5 Ag5 hg5 £}a580 ± 11 . . . gb8 £>e3 g6 ^g551 ДЬ7 ДЬЗ gf882 &d5 £d5 Д<15 ДГ6 ^.f3»3 Ag7 'S'gS £>e784 1. e4 e5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0—0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 с5 11. d4 -®-с7 12. £)bd2 £>св 13. dc5 dc5 14. &fl Деб 15. £>е388 gad8" 16 17 18 19 20 21 22 23 24 12 @•62 g6 &g587 Дс888 a488 ^Ь7‘в ab5 ab5 h431 Ad6 № f6 ДЬб gf7 gedl32 13 c4 <2>g5 h633 £>еб fe6 ЬЗ34 Дс5" gdl" £d4 cd4 ed4 4^c4 bc4 bc437 d3 gd3 £g4« = 14 . . . Af5 ef5 gfe8" £}g5 4}b870 ДеЗ71 &bd7 a4 &c5 ab5 ab5 Дс5 Дс5 b4 ДЬб72 ± 15 . . . . . . . . . Ag5 £)d773 b4 cb3 ab3 ^cb8 c4 bc4 bc4 h6 Ad2 gc874 i 16 . . . gfe8 <^3h47“ <gh8 &e778 •®-e777 #f3 &d7 &f5 #f8 АеЗ f678 1 13. а4 Ь4 [13... cd4 14. cd4 £>Ь4 15. ДЫ Ьа4 16. ga4 а5 17. £>f 1 ± Bogoljubov- Rubinstein, Moravska Ostrava 1923; 14... Дd7 = Keres] 14. d5 £>a5 15. £>fl Дd7 16. cb4 cb4 17. ДdЗ gfc8 = Santasiere —Pinkus, USA 1964; 13. ДЫ Дd8 [13... Дd7 14. &fl gac8 15. £>e3 cd4 16. £>d5 &d5 17. ed5 dc3?l 18. dc6 cb2 19. ДЬ2 Дсб 20. ДГ5± Simagin — Cehover, SSSR (ch) 1949; 17. .. £>a5!?±] 14. de5 de5 15. £>fl £>e7 16. a4 ДЬ7=; 13. £>b3 ДЬ7 [13.. . cd4 14. cd4 a5 — C 99/6] 14. Дg5 4)b8 15. a4 £)bd7 16. '®,e2± Vasjukov —Klovan, SSSR 1971 - 12/314; 13... ge8!? =; 13. £fl cd4 14. cd4 — C 99/5 2 13... £>d7 14. de5 [14. d5 4)d8 15. ЬЗ £>b6 16. a4 Дd7 17. a5 £>c8 18. £>fl± Keres- van Scheltinga, Wijk aan Zee 1969 — 7/296] de5 15. a4 £>b6 [15... ДЬ7!?] 16. ab5 ab5 17. ga8 4)a8 18. £}fl Д 4)e3± Talj — Cerepkov, SSSR (ch) 1968; 13... a5 14. d5 £>d8 15. a4 Даб?! 16. ab5 ДЬ5 17. с4Д £>bl, £>c3± Ciocaltea—Cuellar, Caracas 1970 — 10/364; 15... b4± 3 14.. . ДЬ7? 15. d5 £>d8 16. b4 £>d7 17. 4)b3± Bogdanovid—Padevski, Sarajevo 1970 — 9/264 4 17... &e5 18. Дd2 ДГ6 19. ДеЗ ge8 20 . ^d2 Дd7 21. f4 £c6 22. £>e2± Talj- Vasjukov, SSSR (ch) 1968 5 18. ge2 4)e5 19. Дd2 Дd7 20. ДеЗ a5 = Talj-Averbah, SSSR (ch) 1968/69 - 7/295 6 21. f4 £>c6 22. e5 de5 23. £>c6 Дсб 24. Де4 ^Ь7!? [24... gfd8?! 25. ^g4 Дd7 26. Д117 <g>f8 27. ДГ5 ДГ5 28. Ж5Д ^h7±; 27.. . #b7 28. fe5 gel 29. gel ДГ5 30. «T5± Talj-Holmov, SSSR (ch) 1969 - 8/281] 25. gc6 gc6 26. fe5 Де7 = 341
7 22. &d2 gel 23. gel ge8 24. gdl± Suetin—Jansa, Budapest 1970 — 9/263 • 15... gac8?l 16. ДЫ gfe8 17. ДЬ2 Д£8 18. 43f 1 g6 19. 43g3 ДЬб 20. Да2± Liber- zon—Krogius, SSSR 1971 — 12/315 • 17... ab4 18. ab4 gal 19. Да1 ed4 20. 43d4 43d4 [20. .. 43b4 21. £)2f3g] 21. Дd4 Деб 22. Деб fe6 23. -Й'ЬЗ <£>f7 24. e5 de5 25. ge5 0'd6 26. gel g'd5= Gufeljd—Karpov, SSSR 1971 - 12/316 10 22. Деб 1/2 : 1/2 Gufeljd—Smislov, SSSR (ch) 1969 - 8/283 11 13... 43b8 14. a4 ДЬ7 [14... ga7 15. b4± VitolinS —Riskin, SSSR 1967] 15. c4 b4 16. 4}fl 43bd7 17. g4± CeSkovski—Henry, Dresden 1969 — 9/260 12 14. £)fl £>c4 [14... Ad7 15. g4? h5 16. £>3h2 Й’св 17. g5 43h7 18. h4 g6 19. f4 ef4 20. e5 ДГ5 21. еб fe6 22. ДГ5 gf5 23. ge6 <g>f7=F Stoltz—Aljehin, Munchen 1942; 15. ЬЗ! — 14. ЬЗ; 14... c4 15. g4 h5 16. gh5 ДЬЗ 17. £>3h2 #c8 18. 43e3 43h7 19. ®hl Ag5 20. 43 f5 Af5 21. ef5 f6= Spaski—Averbah, SSSR (ch) 1959] 15. 43 g3 [15. 43e3 ^>e3 16. ДеЗ ge8 17. 43d2 43d7 18. <$>h2 c4T Penrose—Pachman, Helsinki (ol) 1952; 15. ЬЗ £}Ь6 16. 43e3 c4=; 15. g4 h5 16. £}3h2 hg4 17. hg4 43h7 18. 43e3 43e3 19. ДеЗ Ag5= Ciocaltea—Pachman, La Habana 1965] ge8 16. 43h4 g6 17. a4 Дd7 18. ДdЗ 4}a5 = Cejtlin—Averbah, SSSR (ch) 1970 12 16. c4 gfb8 [16.. . bc4 17. bc4 gfb8 18. Дd2 •Й'св 19. a4± BalaSov—Holmov, SSSR (ch) 1969 - 8/284] 17. £}еЗ Д18 [17... bc4 18. 43c4± Keres—Alexander, Hastings 1937/38] 18. 43f5 43d8 19. 43h2± Karpov—Andersson, Stockholm 1969 “ 22. ef5 c3 23. 43g4 Де7 24. 43f6 Af6 25- ge4!± Geier—Mecking, Palma de Mallorca 1970 - 10/372 12 14. 43fl 43e8 15. g4 f6 [15... g6 16. ДЬб 43g7 17. 43g3 f6 18. ®h2 43f7 19. ДеЗ ®h8 20. ggl Ad7 21. #e2 c4= Chajes —Griinfeld, Karlovy Vary 1923] 16. 43g3 g6 17. фЫ 43f7 18. ggl ФЬ8 19. 43h2 43g7 20. h4 Ad7 = Szabo-Liliental 1949; 14. ЬЗ 43e8 15. a4 gb8 16. ,8'e2 g6= Kapengut—Holmov, SSSR 1970 - 9/261 18 14... g6 15. a4 b4 16. 43fl 43 e8 17. ДЬб 43 g7 18. g4 f6= Haag—Holmov, Tbilisi 1969 - 8/286 17 22. a3 a5 23. a4= Spaski—Scholl, Amster- dam 1970 - 10/365 18 14... Ь4?! 15. 43c4 a5 16. 43fe5± Capa- blanca—Vidmar, New York 1927 « 15. c4 b4 [15. .. Ad7?! 16. ab5 ab5 17. cb5 ДЬ5 18. Да4 ga8 19. ge3 43b7 20. gea3± Stejn—Ivkov, Amsterdam (izt) 1964] 16. 43fl 43 e8 17. g4 g6 18. 43g3 [18. 43 e3 f6 19. фЬ2 43f7 20. ggl фЬ8 21. ЬЗ gg8= Bogoljubov— Rubinstein, Breslau 1925] 43 g7 19. ФЬ2 f6 20. Hgl £)f7= Keres—Vidmar, Bad Nauheim 1936; 15. ab5 ab5 16. b4 [16. c4 b4 17. 43fl 43e8 18. фЬ2 g6 19. g4 43g7 20. 43 g3 f6 21. ДеЗ 43f7 22. ggl фЬ8 23. 43d2 Ad7 24. Да4 ga8= Schmid—Smislov, La Habana 1967 - 4/366] £)b7 17. 43fl Ad7 18. Ad2 ga8 19. 43 e3 gfc8 20. фЬ2 gal 21. «•al «d8 22. «a7 ga8= Spaski — Kordnoj, SSSR (m) 1968 - 6/386; 20. gcl± Geier 20 15... 43b7 16. 43fl Ad7 17. Ad2 gfc8 18. ДdЗ ga8 19. «e2± Zuckerman—Kostro, Polanica Zdruj 1972 — 14/306 21 16. ..Ad71? 22 18... f5?! 19. ef5 ДГ5 20. Д15 gf5 21. ДеЗ± Geier—Smislov, Palma de Mallorca (izt) 1970 - 10/371; 18... ДР61? Karpov 23 20. f5 g6 21. g4 43g7 22. ДеЗ± 24 22. g4 Ad7 23. ДеЗ ga8 24. «d2± Karpov-Spaski, SSSR (ch) 1973; 24. gel!? 23 14... c4 15. 43dfl Дс5 [15... 43d8 16. 43e3 43e6 17. £>f5 ДЬ7 18. «f3 gfd8 19. «g3 Ad6 20. 43f3± Samkovid—Banik, SSSR 1956] 16. «f3 43e7 17. h4= Saharov—Suetin, SSSR 1966; 17. 43g4± Boleslavski; 14... ge8 15. 43 df 1 Деб 16. Ag5 gad8 17. «f3 h6 18. ДЬ4 = ; 14... 43d8 15. a4 gb8 16. ab5 ab5 17. 43dfl 43e6 18. «f3 gd8 19. 43g4 43g4 20. hg4 ДЬ7 21. 43e3 43g5 22. «е2 Де4 [22... g6?! 23. «b5± Evans—Reshevsky, USA (ch) 1962/63] 23. Де4 43e4 24. 43f5 £>f6 25. Дг5 gb6= Samkovid—Averbah, SSSR 1968 28 15. 43dfl gad8 [15... gfd8?! 16. «f3 43d7 17. 43e3 43d4 18. cd4 cd4 19. 43hf 1 de3 20. 43e3 43b6 21. ДЬЗ ДЬЗ 22. аЬЗ f6 23. 43f5 ±; 15... фЬ8 16. «f3 g6 17. 43g4 43g8 18. 43fe3 f6 19. 43d5± Penrose—Mecking, Hastings 1966/67 - 3/346] 16. «f3 c4 — 15. «f3 27 16... g6?! 17. ДЬб gfe8 18. 43e3 43d4 19. cd4 cd4 20. 4}f5± Stejn—Mecking, Sousse (izt) 1967 - 4/365; 16... gfe8 17. 43g3 c4 18. 43g4 43g4 19. hg4 h6 20. 43f5 Af5?± Tuk- makov—Kozma, Zinnowitz 1967 — 4/368; 20... Ag5 = 28 17... gfe8 18. 43hg4 «a5 19. gfl b4 20. 43f6 ДГ6 21. 43 d5 Ad5 22. ed5 e4= Sam- kovid—Padevski, Varna 1970 — 9/262 28 23. ЬсЗ gfe8 24. Дс2 43d3T Bagirov- Kolpakov, SSSR 1969 - 8/287 80 14... gb8 15. ab5 ab5 16. 43fl Hd8 [16. . . Дd6 17. Ag5 43e8 — 14. 43П] 17. ®e2 g6 18. 4>e3 [18. ДЬб Деб 19. 43e3 ДГ8 20. ДГ8 ®f8 21. 43g5 l®g7= BronStejn—Aver- bah, SSSR (ch) 1968] ДГ8 19. £>h2 Де6= I. Zajcev—Averbah, SSSR (ch) 1967 81 15... Ad7 16. 43fl h6 17. 43f3 Деб 18. 43h4 gad8 19. fj-f3 43h7 20. £>f5 Ag5= I. Zajcev—Smislov, SSSR (ch) 1969 32 17... Й’Ь??! 18. 4)f3± 342
33 19. Дс5 20. АеЗ (Unzicker—Holas- zek, Wien 1967) £}d4oo Keres 34 20. gfl b4! 21. #c4 ЬсЗ 22. #c5 cd2 23. ДЬ2 gf7 24. f3 £>b4 25. #c7 gc7 26. Adi £>d3 27. ga2 £>h5 28. ®h2 gel 29. g3 (Kuijpers — Zuidema, Amsterdam 1966 — 2/313) £|f2=F 33 23. Ad2 £>d4 [23... ДеЗоо] 24. cd4 #c4 25. ge2 ДеЗ [25. . . Ad4? 26. ®el Да1 27. gf2H— van den Berg—Nej, Beverwijk 1966 - 1/229] 26. ®el Ad2 27. ®d2 #d4= 36 14.. . h6 15. £>h4 £>h7 16. £>f5 Ag5 17. £le3 £}e7 18. &e7 #e7 19. £d5 #d8 20. a4± Matanovid—Pilnik, Beverwijk 1963 37 15. £>e3 £e7=; 15. Ag5 £>e8 [15... £>d7?! 16. a4 gb8 17. £>e3 £>b6 18. ab5 ab5 19. £d5 &d5 20. ed5 £d8 21. g4 f6 22. #d3 g6 23. Ah6±-> Bobolovid—Karner, SSSR 1966] 16. £>e3 f6 17. £>d5 #b7 18. ДеЗ £>e7 19. c4 Аеб 20. £}d2 £}c6= Talj —Lombardy 1958; 16. a4 gb8 — 15. a4 38 19... ^b7 20. АеЗ Аеб 21. ^bll? [21. £>d2 £>c7 22. &b3 c4 23. £>c5 Ac5 24. Дс5 gfd8 25. #h5 Af7 26. #h4 Ag6! = Lipnicki — Botvinik, SSSR (ch) 1952] £}c7 22. gdl gfd8 23. £>h4± Aronin-Nejstat, SSSR 1956 88 22. ga8 Деб 23. £>e7 Де7 24. -^al £}c7 25. gf8 -&f8 26. &h2A f4± Smislov- Bolbochan, Moskva (ol) 1956 40 23. &b6 &c8 24. &c8 Дс8 25. £>h4± Kavalek—Filip, Wijk aan Zee 1970 41 15.. . g6 16. Ah6 gd8 17. #f3 &e8 18. £>e3 f6 19. £>d5 #f7 20. £>b6± Smislov- Botvinik, (m) 1957 42 16... Деб 17. £g3 ^c6 18. £hf5 £f5 19. £>f5 Af5 20. 'S'f5± Talj —Filip, Reykjavik 1957 43 17... ^c6 18. c4 £>e8 19. ДЬЗ b4 20. £>d5 ^b7 21. Да4± Averbah—Nejkirh, Porto- roz (izt) 1958 44 18. g4 £}g6!? [18... c4 19. £ef5 &f5 20. £>f5 Af5 21. gf5 <&h8 22. ®h2 h6 23. ggl ^e7 24. Ad2 Дс5= Talj —Filip, Portoroz (izt) 1958; 19. £}hf5 &f5 20. gf5A £>g4±-> Pach- man] 19. £>ef5 [19. £hf5 £>f4 = ] £h4 20. £}h4 £}e8= Pachman 45 Fischer—Filip, Curasao (ct) 1962 48 15. . . Деб 16. £}еЗ c4 [16.. . g6 17. &g5 Дс8 18. £>d5±] 17. £>f5 [17. £g5 Дс5 18. £>e6 fe6 19. ЬЗ ДеЗ 20. ДеЗ £}d4= Matanovic -Pilnik, Stockholm (izt) 1952] £>d7 18. £>g5 Ag5 [18... £}c5? 19. 4?ig7 + — Torre—Loheac- Amoun, Siegen (ol) 1970 — 11/258] 19. Ag5 f6 20. ДеЗ± 47 16. £>g5 &f4 17. Af4 ef4 18. #h5 Ag5 Д #e5T; 16. £>3h2 g6 17. £>еЗ Деб 18. £>hg4 £f4 19. ^f3 <g>h8 20. £>h6 ДГ8 21. &d5 £d5 22. ed5 Ad5 23. Де4 Де4 24. «Т7± Balasov- Rusakov, SSSR 1966; 16. g3 g6 17. h4 Деб 18. £>e3 f6 19. £d5 #b7 [19. . . Ad5 20. ed5 gd5 21. c4 £>d4 22. £>d4 gd4 23. cb5 ab5 24. ^b5 c4 25. ДеЗ gb8 26. ^a4± Fischer] 20. £>e7 #e7 21. £>h2 &g7 22. £g4 c4 23. ^f3 Ag4 24. '®rg4± Fischer—Bizguier, USA (ch) 1963; 16. g41? £f4 17. Af4 ef4 18. е5Д #e4± Keres 48 18. ДеЗ g6 19. Ah6± Matanovic—Gere- ben, Beverwijk 1963 48 19. ®h2 Деб [19. . . c4 20. Ah6 f6?! 21. £>еЗД £}d5±; 20... Af8 21. Af8 ®f8 22. £}e3± Gligorid—Ivkov, Beograd 1964] 20. £}e3 c4 21. gdl gdl 22. #dl gd8 23. #e2 #c8 24. £}d5 Ad5 25. ed5 gd5 26. ЬЗ 4}f6 27. £>g5 4}d8 28. bc4 ^c4 29. ^c4 bc4 30. ga4± Bron- Stejn—Reshevsky, Zurich (ct) 1953 80 23. £g4 Ag4 24. #g4 £>b3 25. ДЬЗ cb3 26 . ДеЗ± Fischer—Eliskases, Mar del Plata 1960 81 17. a4 Af8 18. ab5 ab5 19. £>h2 Деб 20. £>hg4 [20. ЖЗ Ag7 21. £hg4 £>g4 22. hg4 £>d4 23. cd4 cd4 24. ДЫ de3 25. ДеЗ b4=F Gipslis-Smislov, SSSR (ch) 1967 - 3/345] £}g4 21. hg4 gd6 22. g5 '®rd7= Polugajevski — Averbah, SSSR (ch) 1961; 17. £>h2 Деб 18. £>hg4 gd6 19. ^f3 [19. a4 c4 20. ab5 ab5 21. ^f3 £>g4 22. hg4 gbd8 23. g5 £>a5 24. ^g3 g6d7q= Keres—Dunkelblum, Beverwijk 1964; 19. £f6 Af6 20. &g4 Ag7 21. Ag5 f6 22. ДеЗ c4= Gligoric—Reshevsky, Los Angeles 1963] &g4 20. £g4 Ag4 21. hg4 c4 22. ДеЗ gbd8 23. gadl± Parma—Lengyel, Beverwijk 1964 82 18. .. c4? 19. £}c4H— Talj—Averbah, SSSR 1964 83 21. ^g4 <$>g7 22. #h4 h5 23. ^g3 4^e7 24 . ДЬ7 gb7 25. ДеЗ± Liberzon — Filip, Ere- van 1965 84 23. Д b7 g b7 24. #h4 ± Suetin - Averbah, SSSR (ch) 1964/65 88 15. £h4 g6 16. #f3 ®h8 17. Ag5 £>g8 18. 'S'gSi Balasov—Mecking, Hastings 1966/67 88 15. . . gfd8?! 16. ^e2 c4 [16. . . h6 17. £>h2±] 17. £>g5± 87 17. &h2 £a5 18. £hg4 £g4 19. hg4± Barczay—Zagorovski 1964; 17. . . c4!? 88 17... &h5 18. 4^e6 [18. £f5? &f4 19. Af4 ef4 20. £>e6 fe6 21. ^e7T ; 18. £»d5 Ad5 19. ed5 Ag5 20. Ag5 gd5 21. Де4 gd6 22. ДеЗдс] fe6 19. g3 [19. £g4 c4 20. Ah6 Sf7 21. g3 Дс5 22. ДеЗ £d4=F NejStat- Milotin, corr. 1963] c4 20. £}g4 Дс5 21. ®g2 £d4 22. cd4 ed4 23. Ag5 [23. Ad3!?] d3 24. Ad8 ^b8 (Voronov—Estrin, SSSR 1972 — 13/329) 25. Af6 &f6 26. Ad3 cd3 27. ^d3 4^g4 28. hg4 gf2 29. <g>h3 «rf8 30. g5± Estrin; 17... c4I? Suetin 88 18. £d5 £d5 19. ed5 gd5 20. &h7=; 18. Ad2 <g>g7 [18... с4Д £>d4!? Keres] 19. gadl h6 [19. .. &d4? 20. cd4 cd4 21. 1 #c2 343
22. £>е6+-] 20. &f3 Деб 21. а4 (Euwe- Smislov, (met) 1948) c4 = 60 18.. . c4 19. ab5 ab5 20. ЬЗ £>a5 [20. .. cb3 21. ДЬЗ £}a5 22. £}d5± Matanovic—Ros- solimo, Wijk aan Zee 1968 — 5/322] 21. bc4 bc4 22. ДаЗ [22. ga4 Д<17 23. ga2 h6 24. £>f3 Деб 25. £}f5±-O Aronin— Klovan, SSSR 1969] gfe8 23. Де7 ge7 24. gedl [24. ga4 Ad7 25. gb4 h6 26. £>f3 Деб 27. gb5 gb8 = Konstantinopoljski—Front, corr. 1960] ged7 25. gd7 gd7 26. ga4 Даб 27. ^fl ДЬ5 28. gb4 #c5 29. fjbl± Suetin- Kamisov, SSSR 1951 61 20. £}d5l? £>d5 21. ed5 gd5 22. #f3^ Simagin 62 Smislov—Botvinik, (m) 1957 63 17... £>d4? 18. cd4 ed4 19. e5 d3 20. £>e6 fe6 21. ef6 de2 22. fe7H— Matulovid — Mecking, Sousse (izt) 1967 — 4/364; 17_Дс5 18. £>d5 Дd5 19. ed5 20. #e5 ^e5 21. ge5 £}ed5= Suetin—Smislov, SSSR 1963 64 19. b4? £>d4 20. cd4 ed4 21. a3 d3=F Fischer—Holmov, La Habana 1965; 19. a4 Дс5 20. ab5 ab5 21. gfl ^b6 22. ®hl £>e7 23. g3 ^c6 24. £>g2 gf7 25. ®h2 gdf8 26. f3 £}g6oo Suetin •• 19... £>d4 20. cd4 ed4 21. £>c4± Saga- lovid —Hennings 1966; 19... £>a5 20. b4 £}c6 21. a4 (Matulovic—Daja, Jugoslavia 1970 — 9/265) £>d4!?oo ee 20. bc4? b4T; 20. gfl gc8 21. a4 ^f7 22. ab5 ab5 23. bc4 b4=F Kavalek — Cuellar, Sousse (izt) 1967 67 23. ^c4? d3=F 68 25. hg4? gf2 26. #f2 ДГ2 27. ®f2 gf8- + ; 25. #g4 gf2 26. ДеЗ ДеЗ 27. ge3 gc2 28. gg3 #e5= Suetin-Nej, SSSR 1966 88 18... h6 19. £>d2 [19. £>e5 £>e5 20. ^e5 Дd6 21. #e2 gfe8^ I. Zajcev] gfe8 20. £>e4 £}b8 21. a4 £>bd7 22. ab5 ab5 13. ДеЗ± Ciocaltea—Karpov, Hastings 1971/72 — 13/328 70 19.. . h6 20. £>e4 £>e4 21. Де4 f6 22. ДеЗ± Damjanovic—Suetin, Jugoslavia—SSSR 1969 71 20. b4 £>bd7 21. a4 a5 22. ab5 ab4 23. cb4 ДЬ4оо Cejtlin — Smirnov, SSSR 1966; 20. £>e4 £bd7 21. ДеЗ £>e4 22. Де4 £>c5 23. 'ЙТЗ £}e4 24. '&,e4 Дс5= Stejn —Smislov, Mar del Plata 1966 - 1/228; 20. a4 &bd7 21. ab5 ab5 22. ДеЗ Дс5 23. Ь4 ДеЗ 24. ^еЗ £d5 25. ^f3 £7f6= Petkevid—Saharov, SSSR 1968 72 25. gedl gdl 26. ^dl #c6=F Ivkov- Robatsch, La Habana 1965; 25. £}e4 £}e4 26. Де4±| Ivkov—Mecking, Sousse (izt) 1967 — 4/367 73 19... h6 20. ДГб ДГ6 21. Де4 [21. £d2 £>d4? 22. cd4 ed4 23. ^e8+-; 21... <^e7! 22. £}e4 4}d5= Talj —Korcnoj, (m) 1968 — 5/5] £}b8 22. h4 'Й,е7 23. a4± Ciric — Bouwme- ester, Amsterdam 1968 — 6/387; 19___£}d5 20. Де4 [20. gadl Дg5 21. £g5 £>f6= Vasju- kov-Suetin, SSSR (ch) 1968 - 6/388] Дg5 [20. .. f6? 21. gadlH— Parma—Ostojic, Skopje 1969 - 8/285] 21. Дd5 gd5 [21. . . ДГ6 22. Де4Д g4±] 22. £}g5± Maeder—Halfdanarson, Haifa 1970 - 10/366 74 25. Да4 ДГ6 (Reshevsky—Eliskases, Mar del Plata 1966 - 1/227) 26. Да5± 75 18. &е7?! £>e7 19. £)g5 Дс8 20. a4 h6 21. £>f3 &g6 22. ab5 ab5 23. £h2 £d7 24. g3 4}c5=F Vasjukov—Holmov, SSSR (ch) 1969 - 7/294; 18. £g5 Дс8 19. a4 h6 20. ab5 ab5 21. £>f3 Дf5 22. ef5 е4Д e3Tt; 18. Дg5 &d7 19. Де7 [19. £>e7 £>e7 20. a4 f6 21. ДеЗ £>c5 22. ab5 ab5 23. gedl £}g6= Vasjukov —Smislov, SSSR (ch) 1969; 19. b4 Дg5 20. &g5 £f8 21. a4 Дс8 22. ab5 ab5 23. gedl f6= Tringov — Nej, SSSR 1970 - 10/368; 21. gedl!? Suetin] £}e7 20. £>g5 £f8 [20.. . £>g6?! 21. g3 h6 22. &e6 fe6 23. £>e3 £»c5 24. gedl gdl 25. gdl gd8 26. b4!± Reshevsky—Smislov, Beograd 1970 - 9/266; 23... £tf6 24. gedl± Fischer- O’Kelly, Buenos Aires 1970 — 10/369] 21. £>e6 £>e6 22. g3 ^c6 23. £>e7 ge7 = Rubinetti — Filip, Palma de Mallorca (izt) 1970 — 10/370 78 19. #f3 £>d7 20. #g3 Af8 21. ДеЗ f6 22. £>d4 Дg8 23. gadl £>c5- Parma-Hen- nings, Siegen (ol) 1970 77 19. . . £>e7!? 20. f4!? 78 22. . . 4)c5? (Kavalek—Karpov, Caracas 1970 - 10/367) 23. £>g7+- C99 1. e4 e5 2. £>f3 £>сб 3. ДЬ5 аб 4. Да4 £)f6 5. 0-0 Де7 6. gel Ь5 7. ДЬЗ 0-0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>a5 10. Дс2 c5 11. d4 -&c7 12. £}bd2 cd4 13. cd4 13 14 15 16 17 18 19 20 21 1 . . . £>fl £}e53 &g3 Af4« gel £>e4 Де4 Se4 ± gd8‘ d52 de44 Ad6« ДЬ7 ’Й’Ьб &e4 Де4 •ЙЪ77 2 <^fl £>e38 ЬЗ11 £}d4 ДЬ2 £>df5 &f5 + Ad7 gac8« gfe810 ed4 Af8 •&d8 Af5 g6 J.g712 344
13 14 15 16 17 18 19 20 21 3 d513 ДЫ £>fl14 £)3h218 &e3 Да2 Й*3 ЬЗ = 4)c6 4)b4 a5 Ad7 gfc8 g6 4)аб •Й<18 ®g713 4 a3 £)b3“ ДеЗ gel 4)bd2 ДЫ Йе2 £}fl ^.d7" gfc8 a5 a4 ЙЬ7 Де8 gc7 gac813 5 £)fl £)g321 ДЬб gel ДЬЗ = ed423 g622 ge8 Й’Ьб O,a528 6 4)b3 ДеЗ Oibd2 gel ДЫ27 Ь4“ ± a524 a428 Даб23 ЙЬ7 Дав 7 ... . . . аЗ23 Д1331 Йе2 аЬ432 gebl ± . . . Деб 4)a530 Й'ЬЗ Ь4 ЙЬ4 ed433 8 ... £)g5 Дd338 f4 + Дс834 Д17 1. е4 е5 2. £>f3 £>с6 3. ДЬ5 аб 4. Да4 &Г6 5. 0—0 Де7 6. Sei Ь5 7. ДЬЗ 0—0 8. сЗ d6 9. ЬЗ £>а5 10. Дс2 с5 11. d4 &с7 12. £>bd2 cd4 13. cd4 ДЬ7 14 15 16 17 18 19 20 21 22 9 d5 gac8 ДЫ33 £>d7 &fl 4)c437 ge2 ^cb6 gc2 ЙЬ8 4^e3 g6 Да2 &a4 ЬЗ £)ac5 Ь4 4^а438 10 Дс8 gbl33 b4« £)fl41 &b7 ДеЗ да7 gel gfc8 •&d2 Йа5 ДЫ Дd842 = 11 £)fl gac8 ДЫ 43 d544 ed548 ed443 Дg5 h647 ДЬб43 gh643 -g’d2 gfd833 •ЙЬб gd5 ge4 gh5 gg4 ^g4oi ± 12 gfe8 £>g3 g682 ЬЗ 4)d783 ДЬ2 ДГ684 — 13 даз O|C688 4)e3 gfe883 d587 4)b4 ДЫ a5 Йе2 £)d7 Даг •ЙЬб a3 £>аб Ь488 14 d5 de583 4}e4 &g3 f533 ef6 ДГ6 Де431 de4 £>e4 gcd832 Йе2 Ьб 00 15 ge2! gfe833 &g3 g634 ЬЗ 4)сб ДЬ2 Af8 ^d2 Д87 gdl Й’Ьб ДЫ38 ± 16 d5 de533 4)e4 £>g3 f537 ef6 ДГ6 Де4 de4 £>e4 Де4“ ge4 -Йс233 Йх15! фЬ873 ± 1 13... £>h5 14. £>fl £>c6 15. de5 de5 16. ДЬЗ± LevenfiS; 13... g0 14. £}fl <£>g7 15. £>еЗ?! ДЬ7 16. d5 £jg8 17. ЬЗ Дс8оо Dworzynski-Ziembinski 1954; 15. <Lg3±; 13... Дев 14. £>fl Sfc8 [14... Sac8 15. Даз Дс4 16. Дс4 £>c4 17. £g3 Sfd8 18. ЬЗ £>b6 19. ДаЗ± Pachman—Novoteljnov, Moskva 1947] 15. Даз b4 [15... £>e8 16. £>e3 f6 17. Да2± BronStejn—Korelov, SSSR 1962] 16. £>еЗ &Ъ7 17. d5 Да7= Korelov—Cerepkov, SSSR 1962; 16. £)g3A ЬЗ, ДЬ2±- 2 14... £>сб 15. £>e3 £>d4 16. £d4 ed4 17. B'd4± Padevski—Karastojdev, Bulgaria (ch) 1959 3 15. ed5 ed4 16. Ag5 h6 [16... ДЬ7 17. Scl A £>g3±; 16... £jd5 17. Scl &d6 18. Де4±] 17. Bel •8,d6 18. Д114 £>d5 19. Ag3 •Й-Ьб 20. Де4± * 15... 4}e4 16. £>e3± 8 16... ДЬ4 17. Be2±; 16... ДЪ7 17. 4}f5 Дd6 18. 4)g4 £}g4 19. g'g4 g6 20. Де4 Be8 21. ДЬ6± Unzicker—Pachman, Hastings 1954/55; 16... Деб 17. £>e4 Паев 18. Se2 £>c4 19. £>f3 Ad5 20. £>f6 ДГ6 21. Де4± Gligorid—Milic, Jugoslavija (ch) 1953; 16..» <Lc6 17. £>c6 «-сб 18. £>e4 ДЬ7 19. Ag5 Й'Ьб 20. £}f6 ДГ6 21. •B'dSi Boleslavski—Vista- neckis, SSSR 1957 345
« 17. фе2 Де5 18. de5 ^е5 19. &е4 &f5 = Nilsson —Keres, Amsterdam (ol) 1954 7 22. gel± Talj — Gudmundsson, Reykja- vik 1964 8 14... £>c6 15. £>e3 gac8 [15... &b4 16. ДЫД a3±] 16. ДЬЗ± Parma—Prames- huber, La Habana (ol) 1966; 14... gfc8 15. Ad3 [15. ge2 £}h5?! 16. de5 de5 17. £>e5 ДЬЗ 18. &f7 Деб 19. £g5 Дс4 20. &d3 gd8 21. gc2 £tf4 22. &f4 #f4 23. £>h3± Lasker- Ed. Lasker, New York 1924; 15. .. 4)c6±] £>c6 16. ДеЗ #b7 17. £g3 gc7 18. gel gac8 19. ДЫ £>e8 20. #d2 g6 21. gedl f6 22. £}e2 ДГ8 23. Дс2= Maroczy—Reti, New York 1924; 23. &el± Aljehin 8 15. ДЫ gfe8 16. £>g3 £>c6 17. ДеЗ g6 = Gufeljd—Bisguier, Moskva 1961; 15. Д<13 £}c6 16. ДеЗ £>b4 17. gel #b8 18. ДЫ± Rabar — Pirc, Jugoslavia 1949; 15. ge2 gfe8 16. &g3A ЬЗ, ДЬ2± 10 15. .. &c6 16. аЗ £>d4 17. £>d4 ed4 18. #d4 Деб 19. Дd2 £d7 20. gael ДГ6 21. e5 de5 22. ДИ7 ®h8 23. #b4 £>c5 24. ДЫ gfd8 = Samkovid—Judovid, SSSR 1962; 24. Af5!± 11 16. d5 g6 17. ЬЗ £|b7 18. b4 £|h5oo Robatsch —Bisguier, Hastings 1961/62; 16. Д<12 4}c6 17. d5 £}d4= Darga—Bisguier, Bled 1961 12 22. #d2 £>c6 [22. . . £>b7 23. b4 ^e7 24. f3± Spaski —Keres, (m) 1965] 23. gadl Se6± 13 14. ДЫ Дd7 15. £tfl gfe8 16. d5 £>a5 17. ЬЗ £}b7 [17... #c3 18. #d2!] 18. ДЬ2 £}c5 19. Дс2 a5= Simagin — Hunter, corr. 1967 - 4/370 14 16. аЗ £>аб 17. Ь4 Дd7 18. 'Й'ЬЗ [Samko- vid —Goldin, SSSR 1959; 18. ba5 ^a5 19. 4}b3o© Mazzoni—Lafvat, Tel Aviv (ol) 1964] £}h5oo « 17. Д<12 gfc8 [17... £>a6 18. Дс2 £>c5 = Rabinovid-Flor, SSSR 1939] 18. ДЬ4 ab4 19. ДdЗ Дd8 (Yanofsky —Botvinik, Groningen 1946) 20. £>e3= ; 17. Д₽5 gfc8 18. ge2 a4= Kudrja- §ev—Klovan, SSSR 1964 16 22. £}hfl h5= Stejn—Reshevsky, Mar del Plata 1966 17 14... a5 15. ДdЗ Даб 16. d5 £>d8 17. b4± Pachman — Blau, Hilversum 1947; 14... Д<18 15. b4 #a7 16. £ЬЗ ДЬб 17. ДеЗ ge8 18. de5 de5= I. Zajcev—Holmov, SSSR 1967 18 15. d5 £>a5 16. £>fl &h5 17. ДdЗ g6 18 . ДЬб gfc8 19. £>e3 £>f4l? [19... ^d8 = Botvinik—Smislov, SSSR (ch) 1940] 20. ДП #b6TT« 19 22. gcdl (Keres —Borisenko, SSSR 1967 - 4/369) g6= 20 14.. . £>d4 15. £>d4 ed4 16. &g3 [16. Дg5 #c5! 17. ДЬ4 Деб 18. gel #b4q=; 16. ДЬЗ #b6 17. Дg5 ga7Tt] &d7 17. £tf5 ДГ6 18. ДЬЗ #b6 19. Дd5 ДЬ7= Klovan- Gipslis, SSSR 1964 21 15. ЬЗ d5 16. e5 4}e4=F Alatorcev— Bela- venec, SSSR 1939; 15. Д₽5 h6 16. ДЬ4 ge8 17. gel 'Й'ЬбТ Leonhardt —Rubinstein, San Sebastian 1911; 15. ДГ4 ^b6 16. gel £>d7 17. &g3 £>de5=F; 15. ge2 #b6 16. gd2 d5 17. ed5 £>d5 18. £>d4 ДЬ4 19. gd3 £>e5 20. gg3 Дс5 21. £}e3oo Keres 22 15.. . ge8 16. ДЬЗ £>a5 17. &d4 &b3 18. ab3 (Hamilton—Averbah, Australia 1967 — 3/348) #b7 = 23 Milic—Udovdid, Jugoslavia (ch) 1955 24 14... да7 15. ДеЗД gcl±; 14... gd8 15. Дd2 'S'bS 16. d5± Smislov—Keres, SSSR (ch) 1941; 14... ДЬ7 15. d5 [15. Дg5 h6 16. ДЬ4 £>h5 17. d5 £>d8 18. Де7 ^e7 19. £}fd4± Bronstejn —Keres, Amsterdam (ct) 1956; 16... £>b4 17. ДЫ gac8 18. ge2 £>h5 19. аЗ £}c6 20. d5 £}b8 21. gc2 'S'dS (Unzicker— Keres, Moskva 1956) 22. Де7 #e7 23. £>a5±] £>a5 16. £>a5 #a5 17. a4 gfc8 18. ДdЗ 4)d7 19. Дg5± Larsen — Keres, Zurich 1959 25 15.. . £>b4 16. ДЫ ДЬ7 17. аЗ a4 18. £}bd2 £}c6 19. Да2± Boleslavski —Gurgenidze, SSSR 1959 28 16... a3 17. ЬаЗ ga3 18. #cl #a5 19. ДЬЗ± Aronin —Lisicin, SSSR 1947; 16... £>b4 17. ДЫ Дd7 [17... a3 18. #b3 #a5 19. de5 de5 20. ^a3± Boleslavski —Ragozin, SSSR 1947] 18. a3 &c6 19. ДdЗ± ; 16... Дd7 17. gel gfc8 18. a3 [18. ДЫ #Ь8 19. £>f 1 ± Smislov—Reshevsky, (met) 1948] '$rb7 19. ДЫ b4 20. £}c4± Petrosjan—Pfleger, Bamberg 1968 - 5/323 27 18. d5 £>a5 19. Ad3 gfc8 20. ЬЗ gel 21. 'S'cl ab3 22. ab3 b4= Penrose — Porath, Lugano (ol) 1968; 18. a3 Дd8 19. Ь4 ab3 20. £}ЬЗ ДЬб 21. £}h4 g6 (Boleslavski —Reshevsky, Zurich (ct) 1953) 22. Дg5± 28 Keres 28 17. ДЫ £>a5 [17... d5 18. de5 £>e5 19. Дf4 Дd6 20. ed5±] 18. £g5 Дс8 [18. .. Дd7 19. f4 a3 20. ЬаЗ £}c4oo Petrosjan —Alvarez, La Habana (ol) 1966 - 2/314] 19. ДdЗ! [19. f4 £}d7 20. £}gf3 Дf6oo Sijanovski —Klovan, SSSR 1966] Дd7 20. f4 a3oo Wade; 17. d5 &b4 18. ДЫ [18. gel? £a2 19. de6 £>cl Д gac8-+] Дd7 19. &fl gfc8 20. ^d2 £a6 21. £g3 a3 [21... ^b71? Keres] 22. b3±O Keres 38 17... ed4 18. ^d4 £d4 19. Дd4 &d7 20 . gel ± Vasjukov—Borisenko, SSSR (ch) 1965; 17... d5 18. de5 £e5 19. &d4! £>c4 20. £c4 dc4 21. £e6± Wade 346
31 18. d5 Ad7 19. gel #b8 20. &h2 gc8 21 . f4 b4 22. ДЫ ЬаЗ 23. gc8 #c8 24. ba3 ФеЗ^ТС Haag— Szilagyi, Hungary 1965; 20. Ad3 = ; 18. gel gac8 [18... фЬ8 19. £>g5 Да2! = Liberzon—Borisenko, SSSR 1966; 19. Ad3 b4 20. d5 Ad7 21. £}c4 £>c4 22. gc4 ba3 23. ЬаЗ ,Й'ЬЗ= Gligoric—Keres, Hastings 1964/65] 19. Ad3 ^b8 20. #e2 [20. d5 Ad7 21. gc8 gc8 22. ^bl b4= Krogius—AntoSin, Sodi 1965] b4 21. ДЬ5 ЬаЗ 22. ЬаЗ d5= Kotkov — Polugajevski, SSSR 1957 32 20. £>g5 ed4 21. Ad4 &c6 22. £>e6 fe6 23. АеЗ £>e5 24. ДЫ <g>h8 25. Af4 &ed7!a> Z. Nilsson 33 22. Ad4 &c6 [22... ftb3 23. &ЬЗ ab3 24. ga8 ga8 25. ДсЗ± Szilagyi —Forintos, Hungary (ch) 1966 - 1/230] 23. ДсЗ± 34 18... Ad7 19. f4 gac8 20. gel £>c6 21. £>gf3 gfd8 22. £>bl!± Wade; 18... Дс4 19. f4 &d7 20. £gf3 gac8 21. gel ^b7 22. fe5 de5 23. de5± Arsenjev—Klovan, SSSR 1966 35 Wade 36 15. Ad3 &d7 16. £fl [16. ge3 f5 17. ef5 £>f6=F; 16. g4 £>c5 17. ДЫ £>a4 18. £>fl £}c4= Kaliwoda—Puig, Leipzig (ol) 1960] £}c51? [16... f5 17. Ag5 £}c5 18. b4? £>d3=F Matanovic—Geier, Jugoslavia—SSSR 1958; 17. ef5 Ad5 18. £g5 Ag5 19. Ag5 &f6 20. Af6 gf6 21. ДЬ5 Да8 22. Ad3 #b7 23. Ae4 d5 24. Ad5± Liberzon —Suetin, SSSR 1960; 16... £>c4 17. £g3 £>c5 18. Дс2 g6 19. ЬЗ £b6 20. ДЬбД gcl± Suetin —Krogius, SSSR (ch) 1960] 17. ДЫ &a4± 37 16... f5 17. ef5 &f6 18. £g5 Ad5 19. £}еЗ -^сб 20. £}h7± Spaski—Mnacakanjan, SSSR 1960 38 23. a3 ±O Talj-Petrosjan, SSSR(ch) 1959 88 15. ge3 £b7 16. gc3 #b8 17. b4 a5 = Panno —Eliskases, Mar del Plata 1958; 15. b4 £>c4 16. £>c4 #c4 [16.. . bc4 17. a4 Ad7 18. ga3 gab8 = ] 17. Ad2 Ad7 18. gel #c7 = Botvinik —Eliskases, Leipzig (ol) 1960; 15. £}fl Ad7 [15. .. &e8 16. Ad2?! £>c4 17. ДеЗ a5T Kordnoj—Tolus, SSSR 1951; 16. ЬЗ! g6 17. £>e3 &g7 18. Ad2 £b7 19. gel Ad7 20. b4± Boleslavski —Bondarevski, SSSR 1951] 16. £}g3 [16. £>3h2 gfc8 17. Ad3 £>b7 18. b4 a5T Bronstejn—Keres, SSSR (ch) 1950; 16. g4 gfc8 17. Ad3 &b7 18. &g3 £>c5 19. ДЫ g6oo] gfc8 17. Ad3 #b7 18. #e2 Ad8 19. ДеЗ £}c4= Donner—Euwe, Beverwijk 1952 40 15... Ad7 16. Ad3 gfc8 17. £>fl Ad8 18. £g3 #a7 19. gfl £e8 20. фЫ £b7 21. b4± Bronstejn —Geier, SSSR (ch) 1951 41 16. Ad3 £>d7 17. £>fl £>c5 18. Дс2 £}c4= Gligoric—Reshevsky, (m) 1952 42 Gligorid—Reshevsky, (m) 1952 43 15. &e3 £}e4 16. £>f5 #c2 17. £>e7 ®h8 18. #c2 gc2 19. de5 de5 20. £>e5 f6T Bole- slavski—Keres, Budapest (ct) 1950 44 15... £>h5 16. &e3 gfe8 17. £}f5 Af8 18. d5 £>f4 19. ®h2 g6 20. £>e3 £>c4= Samko- vid—Bronstejn, SSSR 1967 45 16. de5 £>e4 17. £g3 f5 18. ef6 Af6 19. Ae4 — 15. ge2 48 16.. . e4 17. £>g5 Ad5 18. £>e4± 47 17... gfd8 18. Af5 ga8 19. gcl±; 17... £>d5 18. Де7 £e7 19. Ah7±; 17... gfe8 18. #d4 £d5 19. Af5 gcd8 20. gacl 'S'db 21. £ig3± Bertok—Minid, Jugoslavia (ch) 1966; 17... Ad5 18. £d4 gfd8 19. £f5 Деб 20. 'ЙТЗ £>c4 21. £>е7Д Af5± Olafsson — Eliskases, Beverwijk 1959 48 18. Ah4 &d5 19. Ag3 Ad6= Geier- Keres, SSSR (ch) 1951 48 18.. . &d5 19. Ag7 ®g7 20. #d4 £>f6 21. £>e3 + - 58 19... Ad5 20. #h6 Af3 21. &g3+- 51 23. #h5 £>f6 24. ^g5 ®f8 25. #h6 фе8 26. Af5±-> Thelen 82 16... £>d7 17. £f5 Af8 18. d5± Bouwmeester—van Scheltinga, Amsterdam 1960; 16... £c6 17. &f5±; 16... Af8 17. Ad2 [17. ЬЗ £>c6 18. ДЬ2 g6 19. #d2 Ag7 20. Ad3 £}d7= Unzicker—BronStejn, Krems 1967] £>c4 18. ДеЗ a5 19. аЗ £>a3 20. Да5 #a5 21. ga3 'Й'Ьб 22. d5± Fletzer—Euwe, Venezia 1948 53 17... #c3 18. #e2 £>e4 19. £>e4 Де4 20. ДЬ2 Af3 21. ДеЗ Де2 22. Да5± Samkovid 54 Panov 85 15... £>c4 16. 4^g3! g6 17. ЬЗ £>Ъ6 18. ДЬ2±; 15... £d7 16. [16. d5 f5 17. £>e3 f4 18. ^f5 Ad8 19. Ad2± Fischer; 16... £}c5 17. ДЫ &a4±] ed4 17. £d4 Af6 18. £df5 g6 19. £h6_®h8 20. £>eg4 [20. gbl Ag7 21. £}hg4 h5=f= Smislov—Keres, Jugosla- via (ct) 1959] Ag7 21. Ag5 ^e5 22. £e5 de5 23. b4± Fischer—Incutto, Mar del Plata 1960; 15... d5 16. de5 £>e4 17. £>g3 f5 18. ef6 Af6 19. Де4 — 15. ge2 88 16... £}b4 17. ДЫ Де4 [17... £>e4? 18. a3 + - ] 18. Де4 £>e4 19. a3 + -; 16... ed4 17. £>f5 £>e8 18. £>3d4 £>d4 19. £d4 Af6 20. ДеЗ± Suetin — Kovacs, Albena 1970 — 10/373 87 17. &f5 Af8 18. Ag5 £d7 19. gel ^b8 20. ДЫ £>d4 21. £>3d4 ed4 [21. . . gel? 22. Acl ed4 23. £}h6± Fischer—Keres, Zurich 1959] 22. gc8 ^c8 23. #d4 £>c5= Fischer 88 Fischer 88 16. ed5 e4 17. Де4 £>e4 18. ge4 Ad5 19. gel #b7 20. Af4 [20. Af3 21. ^f3 ^f3 22. gf3 £c6 23. ^d5 Ah4 24. ge4 gcd8^= Unzicker—Euwe, BRD — Nederland 347
1951] Sfd8 21. £ld2 ДЬ4 22. ЙеЗ f6^ Ver- linski —Panov, SSSR 1944 •° 17... gfd8 18. #e2 ДЬ4 19. gfl ^c6 20. £f5± Bronstejn —Panov, SSSR 1946; 17___ ДЬ4 18. йе2 f5 19. ef6 £g3 20. fg3 ^g3 21. ДГ5 йс7 [21. . . d4 22. Деб ®h8 23. Дс8 ДГЗ 24. 'S'dSi Petrosjan —Trifunovic, SSSR — Jugoslavija 1957] 22. 'S'dS gf6 23. ДЬб gd8 24. йе4±->^ Aronin —Stoljar, SSSR 1957 41 19. £f5 £c4 20. Йе2 £b2=F Ravinski- Panov, SSSR 1947; 19. £e4 de4 20. Де4 gfd8 21. Йе8 22. £d2 (Geier—Keres, Amster- dam (ct) 1956) Йе7 23. #f3 ^d6^ Nowak 62 20... Де4 — 15. йе2; 20... £c4 21. gbl gcd855 63 15... £d7 16. d5 [16. £e3 gfe8 17. ЬЗ ДГ8 18. ДЬ2 £c6 19. gel #b8 20. £d5 £d8 21. ДЫ £e6= Szily—Keres, Budapest 1952] £c4 17. ЬЗ £cb6 18. £e3 a5 19. £f5± Gligoric — Letelier, Asuncion 1960; 15... £h5 16. d5 [16. g4 £f4 17. ДГ4 ef4 18. #d2 f5! 19. gf5 gf5=F Prins —Ed. Lasker, La Habana 1952; 16. ДdЗ £c6 17. йс2 #d7 18. d5 £b4 19. gc8 йс8 20. Де2 £c2 21. gbl f5 22. £e5 de5 23. ДЬ5 g6 24. Де2 £d4 25. f3± Savon- BronStejn, Petropolis (izt) 1973] £f4 17. ДГ4 ef4 18. ЬЗ ДГ6 19. gbl gfe8 20. £lh2± Gipslis—Radovici, Bucuresti 1968; 15__£c6 16 . £g3 gfe8 17. Дg5 g6 18. gel #b8 19. '®rd2 a5 20. a3± Fischer—Rossetto, PortoroS (izt) 1958 64 16.. . ДГ8 17. d5 йа8 18. ДdЗ Дс8 19. Йс2 'Й’ЬЗ 20. ^eli Gligorid —Keres, Helsinki (ol) 1952 65 Matanovic—Keres, Wien 1957 ee 16. ed5 ed4 17. £d4 £d5 18. #d3 g6 19. ДЬб gfd8 20. £>f5 ДГ6Т Cehover-Taj- manov, SSSR 1948 •7 17... gfd8 18. £>f5±; 17... £>g3 18. fg3±-*> •« 20... gcd8 21. •Й-el h6 22. Ad2± "» 21... gfd8 22. #e2± 5 21... £>c4 22. gbl Й’аб 23. аЗ gce8 24. ge8 ge8 25. Дё5± Gipslis—Borisenko, SSSR 1960; 22. S’bSli ™ 23. £>el i?c7 [23... 'Й’сб 24. «-сб gc6 25. gbl±] 24. ДГ4 «•a? 25. gbl &c4 26. ЬЗ gcd8 27. «-еб &d2 28. Дd2 gd2 29. ge2± Aronjin 348
AUTORI-SARADNICI • АВТОРЫ-СОТРУДНИКИ • AUTHORS- ASSISTANTS . AUTOREN-MITARBEITER • AUTEURS- COLLABORATEURS • AUTORES-COLABORADORES • AUTORI-COLLABORATORI • FORFATTARNA-MEDARBETARE BARCZA GEDEON C02(16), Cll(8), C12(18) 42 BYRNE ROBERT C03(7), 004(19), C15(4), 075(13), 076(13) 56 GIPSLIS AJVAR C07(5), C63(2), C68(8), C69(22), 070(6), C92(9), C97(9) 61 GLIGORIC SVETOZAR C55(19), C56(16), 057(13), C58(ll), C59(10), 087(14), C93(8) 91 HORT VLASTIMIL 078(17), 079(14), C85(16) 47 IVKOV BORISLAV C15(8), C17(7), C18(16), C93(16) 47 KERES PAUL C00(12), C03(4), C10(ll), Cll(ll), 013(17), 014(15), C20(7), C21(9), C22(8), C40(8), 044(10), C46(7), C48(ll), 049(15), C60(7), C61(7), C62(7), 063(17), 064(18), C65(13), 066(12), 067(14) 240 KORCNOJ VIKTOR 016(20), C30(16), C31(13), C32(15), C33(17), C34(14), C35(14), C36(12), C37(19), C38(13), C39(20), C80(15), C81(14). C82(19), C83(20) 241 LARSEN BENT C01(13), C23(8), C24(9), C25(8), C26(6), C27(6), C28(5), C29(9) 64 MATANOVIC ALEKSANDAR C09(12), 073(19), 077(17), 084(17), C86(16), C88(15), C91(16), 094(10), 095(18), C96(18), C99(16) 174 PARMA BRUNO 007(9), C08(13), 044(12), 045(17), 047(13), C98(16) 80 POLUGAJEVSKI LEV 041(21), 042(16), 043(19), 090(12), 092(15), C97(8) 91 RABAR BRASLAV 070(12), 071(16), 072(13), 074(17) 58 TALJ MIHAIL UHLMANN WOLFGANG 047(2), C89(31) 33 C00(3), C05(19), C06(19), 017(9), 019(15) 65 UNZICKER WOLFGANG C50(14), C51(ll), 052(18), 053(11), 054(12) 66
Tehnidki urednik — Технический редактор — Tehnical editor — Technischer Redakteur — R£dacteur technique — Redactor t£cnico — Redattore tecnico — Teknisk redaktor M. Molerovit, A. Bozit Korektori — Корректоры — Proof-readers — Korrektoren — Correcteurs — Correctors — Correttori — Korrektorlasare A. Bozic} S. Cvetkovic, D. Daja3 S. Joksic, Z. Simit3 M. Sto$iC3 D. Sahovic, M. Trifunov3 M, Velimirovic Representatives of the Chess Informant, with exclusive sales rights for the ENCYCLO- PEDIA OF CHESS OPENINGS in particular countries are: B.T. BATSFORD LTD (4, Fitzhardinge Street, London W1H OAH) — for West Eu- ropa and Commonwealth (except Canada); UNITED STATES CHESS FEDERATION (479 Broadway, Newburgh, New York, U.S.A.) — for America; MEZDUNARODNAJA KNIGA (Smolenskaja senaja 32/34, Moskva, USSR) — for USSR THE CHESS PLAYER PHILIPPINES 215 Buendia Avenue, Makati RIZAL, Phili- pinnes phone: 88-33-27 — for Asia (except Commonwealth). SAHOVSKIINFORMATOR (7. jula 30,11000 Beograd, Yugoslavia) — for other countries Na osnovu miSljenja Republidkog sekretarijata za kulturu SRS br. 413-290/73-02 od 30. marta 1973. godine ne placa se porez na promet © Copyright 1974 by Sahovski informator All rights reserved Stampa: Grafidko preduzece „PROSVETA", Beograd, Dure Dakovida 21
JUGOSLOVENSKA IZVOZNA I KREDITNA BANKA udruZena sa KOMERCIJALNO-INVESTICIONOM BANKOM BOR I KRE- DITNOM BANKOM SUBOTICA U ZDRUZENU JUGOSLOVENSKU IZVOZNU I KREDITNU BANKU „BEOGRAD" BEOGRAD, DOBRAClNA 1, TELEFON 632-822, TELEX 11350 YU EXBAN JUGOSLOVENSKA IZVOZNA I KREDITNA BANKA ima svoje filijale u BARU BITOLJU CaCku KOPRU KRAGUJEVCU kruSevcu panCevu SVETOZAREVU TUZLI i predstavniStvo u TRSTU Obavlja sve bankarske poslove u zemlji a putem svoje razgranate korespondentske mreze i sve bankarske poslove sa inostranstvom. JUGOSLOVENSKA IZVOZNA I KREDITNA BANKA preko svojih deiurnih Saltera pruia usluge stanovnistvu svih 7 dana u nedelji, kao i u sve praznicne dane.
YUGOSLAV EXPORT & CREDIT BANK Associated with Commercial-investment bank Bor, and Credit bank Subotica in Yugoslav export & Credit bank group „Beograd” Head-office: Beograd, Dobradin a 1 Telephone 632-822 Telex 11350 yu exban Branch-offices in BAR BITOLA CaCak KOPER KRAGUJEVAC KRUSEVAC PANCEVO SVETOZAREVO TUZLA Representative office in TRIESTE (Italy) Handling all banking transactions in Yugoslavia and abroad Coope- rating with a broad network of banks in all countries
autori sistema enciklopediie-авшорЫ сисшета энциклопедии- the inventors of the encyclopedia systems-die autorendes systems der enzyklopadie der schach- eroffnungen • les auteurs des systemes de I encyclopedic-autores del sistema enciclopedico-autori dei sistemi esposti nell'enciclopedia-forfattarna till encyklopedians system A. MATANOVIC, B. RABAR, M. MOLEROVIC odgovomi urednik-rAaBnblupegakujop-editor in chief-chefredakteur redacteur responsable - redactor en jefe - redattore capo ansvarig utgivare ALEKSANDAR MATANOVIC autori-saradnici авшорЫ-сошрудники authors assistants autoren-mitarbeiter auteurs collaborateurs autores colaboradores autori-collaboratori forfattarna- medarbetare BARCZA GEDEON BYRNE ROBERT GIPSLIS AJVAR GLIGORIC SVETOZAR HORT VLASTIMIL IVKOV BORISLAV KERES PAUL KORCNOJ VIKTOR LARSEN BENT MATANOVIC ALEKSANDAR PARMA BRUNO POLUGAJEVSKI LEV RABAR BRASLAV TALJ MIHAIL UHLMANN WOLFGANG UNZICKER WOLFGANG